‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭﺧﺎﻙ‬

‫ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫‪ ٢٣‬ﻭ ‪ ٢٤‬ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ‪١٣٨٣‬‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ‬
‫ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ‬

‫ﻋﻠﻲﺷﻴﺮ ﺍﻓﺮﻭﺱ‪ : ۱‬ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺯﻫﻜﺸﻲ ـ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺁﺏ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﻋﺒﺪﺍﻟﻤﺠﻴﺪ ﻟﻴﺎﻗﺖ‪ : ۲‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺁﺏ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺷﺎﻳﺎﻥ ‪ :‬ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺁﺏ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﺁﺏ ﻭﺧﺎﮎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﺸﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺳﻬﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮ‬
‫ﺭﻭﻱ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬﺍ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﺑﺮ‬
‫ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ .‬ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻧﺴﺒﺘ ﹰﺎ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺸﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻃﺮﺡﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻄﺢ ﺯﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎﺷﻲ‬
‫ﺍﺯﮔﺴﺘﺮﺵ ﮐﺸﺖ ﻧﻴﺸﮑﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺁﻣﺎﺭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ‬
‫‪ ١٣۴٠‬ﻟﻐﺎﻳﺖ ‪ ١٣٧٦‬ﺷﻤﺴﻲ )‪ ۳۷‬ﺳﺎﻝ( ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻣﺎﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪ ،‬ﻣﻌﺪﻝ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪ ،‬ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻲ‬
‫ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪ ،‬ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ‬
‫ﻭ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﺍﻧﻲ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮﺭ‬
‫ﻛﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻄﺢ ﺯﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺍﺛﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺛﺮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﻭ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎﻱ ﮐﻠﻴﺪﻱ ‪ :‬ﻧﻴﺸﮑﺮ‪ ،‬ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﻭ ﮔﻴﺎﻩ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻗﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ‬
‫ﻗﻨﺪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻤﺘﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﻳﻚ ﮔﻴﺎﻩ‬
‫ﭼﻬﺎﺭﻛﺮﺑﻨﻪ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻱ ﮔﺮﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻛﺸﺖ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﻣﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺍﺯ ﺁﺏ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻛﺸﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﻭﺭﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ‬

‫‪1-‬‬ ‫‪E.Mail: afrous2001@yahoo.com‬‬

‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫‪2-‬‬ ‫‪E. Mail: aliaghat@ut.ac.ir‬‬

‫ﻗﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﺋﻂ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻳﻲ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺧﺮ‬
‫ﺍﺳﻔﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻣﻬﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻣﻲ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺧﻮﺩﻛﻔﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻜﺮ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺰﻭﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﺭﺍﻋﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﺖ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻝ‬
‫ﺩﺭ ﺷﺮﺍﺋﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮏ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﻴﺎﻩ ﻧﻴﺸﮑﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﮐﻪ‬
‫ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺿﻤﻦ ﺑﮑﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺒﺎﺩﻻﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻭ ﺗﺸﻌﺸﻌﺎﺕ‪،‬‬
‫ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ ،‬ﻭﻟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪ Lomas‬ﻭ ‪ Gloyne‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۹۸۰‬ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ) ﻳﮏ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ (‪ ،‬ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺍﻓﻘﻲ )‬
‫ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﺎ ﻳﮏ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ( ﻭ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﻋﻤﻮﺩﻱ ) ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﺎ ‪ ۱۰‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ (ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪(5) .‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﭼﻮﻥ ﻭﺯﻥ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﮔﻴﺎﻩ‪ ،‬ﺭﺷﺪ ﻃﻮﻟﻲ ﻭ ﻋﺮﺿﻲ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺮﮔﻬﺎ ﻭ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﻣﺎ‪ ،‬ﺭﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﻭ ﺗﺸﻌﺸﻌﺎﺕ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﺎﺯ‬
‫ﺍﻓﻘﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﺩﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۹۳۰‬ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺩﺭ ﻫﻨﺪ ﺻﻮﺭﺕ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﻴﺎﻩ ﻧﻴﺸﮑﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻱ ﺳﺎﻳﮑﺮﻭﻣﺘﺮ ﺁﺳﻤﻦ ﻭ‬
‫ﺑﺎﺩﺳﻨﺞ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﮔﻴﺎﻩ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ Geiger‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۹۵۰‬ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺿﻤﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﺭ‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﺭﺷﺪ ﮔﻴﺎﻩ ﻧﻴﺸﮑﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺯ‬
‫ﺗﺸﻌﺸﻌﺎﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺬﺭ ﻭ ﻳﺎ ﻗﻠﻤﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﺎﮎ ﮔﻴﺎﻩ ﻧﻴﺸﮑﺮ‪ ،‬ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﻣﺎ ﺑﻮﺍﺳﻄﻪ ﺭﺷﺪ ﻃﻮﻟﻲ ﻭ ﻋﺮﺿﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﮔﻴﺎﻩ ﻭ ﺧﺎﮎ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺭﻳﺸﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﺷﺪ ﻃﻮﻟﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻭ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﮑﻤﻴﻞ ‪ Canopy‬ﮔﻴﺎﻩ‪(6) .‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺤﺚ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭ‬
‫ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺁﺏ ﻧﻴﺰ ﻳﮏ ﺑﺤﺚ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺍﺣﺴﻦ ﺳﻮﺩ ﺟﺴﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺰﺍﺭﻉ ﺑﺎ ﺳﻄﻮﺡ ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻟﺬﺍ ﺑﺤﺚ ﺗﻐﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺧﺮﺩ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ‬
‫ﺍﺯ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻱ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻴﻬﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺭﻭﻧﺪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﺭﻭﺷﻬﺎ‬
‫ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪:‬‬ ‫‪‐١‬‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ٤٥‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻱ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﺯﻓﻮﻝ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻮﺵ ﺩﺍﻧﻴﺎﻝ ﻭ ‪ ١٠٠‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻱ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ‬
‫‪۰‬‬
‫ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻋﺮﺽ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ '‪ ٤‬ﻭ ‪ ۳۲‬ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻭ ﻃﻮﻝ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ '‪ ٢٠‬ﻭ ‪ ٤٨۰‬ﺷﺮﻗﻲ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻣﻬﻢ‬
‫ﺟﻠﮕﻪ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺮﺧﻪ ﻭ ﺩﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺭﺍﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ‪ ٤٠‬ﺗﺎ ‪ ٨٠‬ﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺩﺭﻳﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺸﺖ ﻭﺻﻨﻌﺖ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻜﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻛﻞ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﺁﻥ ﺑﻴﺶ‬
‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﺍﺯ ‪ ٢٤٥٠٠‬ﻫﻜﺘﺎﺭ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ٩٠٠٠‬ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﺍﺭﺍﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ‐۱‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﮐﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ‬

‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫‪‐٢‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ‬
‫ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ١٣٤٠‬ﻟﻐﺎﻳﺖ ‪ ١٣٧٦‬ﺷﻤﺴﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﺷﺶ‬
‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﺯﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻣﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺁﻣﺎﺭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪ ،‬ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ‪ ،‬ﺗﺒﺨﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﻭ ﺷﺪﺕ ﻳﺨﺒﻨﺪﺍﻥ ﺛﺒﺖ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻣﺎﺭ ﻗﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺷﺪﺕ ﻧﻮﺭ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺩ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٢‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﻭ‬
‫ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١‬ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ‐۱‬ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ‬

‫ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ‬ ‫ﻃﻮﻝ‬ ‫ﻋﺮﺽ‬ ‫ﻧﺎﻡ‬ ‫ﺭﺩﻳﻒ‬

‫ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ‬ ‫ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ‬ ‫ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ‬ ‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ‬
‫‪۶۳‬‬ ‫‪ E‬״‪ ۳‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۸‬ﻭ‬ ‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ‬ ‫‪۱‬‬
‫‪۰‬‬ ‫׳‬ ‫‪۰‬‬ ‫׳‬
‫‪۷۸‬‬ ‫‪ ۲۴‬ﻭ ‪۴۸‬‬ ‫‪ ۵‬ﻭ ‪۳۲‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰﻱ‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۶۸‬‬ ‫‪ E‬״‪ ۸‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۹‬ﻭ‬ ‫ﻫﻔﺖ‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۷۴‬‬ ‫׳‪ ۲۰‬ﻭ ‪۴۸۰‬‬ ‫׳‪ ۴‬ﻭ ‪۳۲۰‬‬ ‫ﺗﭙﻪ‬ ‫‪۴‬‬
‫‪۴۱‬‬ ‫‪ E‬״‪ ۹‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۹‬ﻭ‬ ‫ﻣﺰﺭﻋﻪ‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۴۷‬‬ ‫׳‪ ۲۱‬ﻭ ‪۴۸۰‬‬ ‫׳‪ ۵‬ﻭ ‪۳۲۰‬‬ ‫‪۲۰۲‬‬ ‫‪۶‬‬
‫‪ E‬״‪ ۹‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۷‬ﻭ‬ ‫ﴰﺎﻝ‬
‫׳‪ ۲۰‬ﻭ ‪۴۸۰‬‬ ‫׳‪ ۷‬ﻭ ‪۳۲۰‬‬ ‫ﺟﻨﻮﺏ‬
‫‪ E‬״‪ ۰‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۴‬ﻭ‬ ‫ﻣﺰﺭﻋﻪ‬
‫׳‪ ۲۵‬ﻭ ‪۴۸۰‬‬ ‫׳‪ ۵۹‬ﻭ ‪۳۱۰‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬
‫‪ E‬״‪ ۶‬ﻭ‬ ‫‪ N‬״‪ ۸‬ﻭ‬
‫׳‪ ۲۸‬ﻭ ‪۴۸۰‬‬ ‫׳‪ ۳‬ﻭ ‪۳۲۰‬‬

‫ﺷﮑﻞ ﴰﺎﺭﻩ ‪ -۲‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ‬
‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﺁﻣﺎﺭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ‬ ‫‪‐٣‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺭ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺩﺍﺭﻩ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺁﻣﺎﺭ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ١٣٤٠‬ﺗﺎ‬
‫‪ ١٣٧٦‬ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺁﻣﺎﺭ ﺷﺶ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺮﻑ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‐١‬ﻣﻌﺪﻝ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ(‬
‫‪ ‐٢‬ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ(‬
‫‪ ‐٣‬ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ(‬
‫‪ ‐٤‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ(‬
‫‪ ‐٥‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ(‬
‫‪ ‐٦‬ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ )ﺩﺭﺻﺪ(‬
‫‪ ‐٧‬ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ )ﺩﺭﺻﺪ(‬
‫‪ ‐٨‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ )ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ(‬
‫‪ ‐٩‬ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ )ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ(‬
‫‪ ‐١٠‬ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺗﺎﺑﺸﻲ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ )ﮔﺮﻡ ﻛﺎﻟﺮﻱ ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ(‬
‫‪ ‐١١‬ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ )ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻋﺖ(‬
‫‪ ‐١٢‬ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ )ﺭﻭﺯ(‬
‫‪ ‐١٣‬ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ )ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ(‬
‫‪ ‐١٤‬ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﺮﻣﺎ ﻭ ﻳﺨﺒﻨﺪﺍﻥ )ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﻳﺨﺒﻨﺪﺍﻥ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ(‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ )‪ ۳٧‬ﺳﺎﻝ(‬ ‫‪‐٤‬‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ ‪ SPSS‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺭﺳﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ‪ X‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﻝ )ﺯﻣﺎﻥ( ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ‪ Y‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ‬
‫ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺎﻁ ﺧﻂ ﺑﺮﺍﺯﺵ ﻧﻴﺰ ﺭﺳﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺚ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺫﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺰﺍﺭﻉ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺧﺮﺩﺍﻗﻠﻴﻢ ) ‪ ( Microclimate‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﺰﺍﺭﻉ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﻣﻲ ﺭﻓﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ١٣٤٠‬ﺗﺎ ‪ ١٣٧٦‬ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻭﻟﻲ ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻭ ﺟﺬﺏ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺿﻲ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻭ‬
‫ﺍﺭﺍﺿﻲ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﻫﺎﻱ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﻲ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪،‬ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﺑﺨﺎﺭ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮﺩﻱ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ‬
 ‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﮐﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺳﻴﺮ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺨﺎﺭ ﺁﺏ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ‬
‫ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻃﻲ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ) ﺗﺮﺳﻴﻤﻲ ﻭ ﺁﻣﺎﺭﻱ ( ﺑﺎ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ‪ ٩٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺯﻳﺮ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻭ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎﯼ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۱‬ﻭ‪( ۷‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻭﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎﯼ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ۲‬ﻭ‬ ‫‪-‬‬
‫‪(۳‬‬
‫ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪(۴‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪(۵‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﺍﺳﺖ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ‪(۶‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪(۸‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﺭﻭﻧﺪ ﺟﺰﺋﻲ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﻧﺰﻭﻟﻲ(‪ ،‬ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ(‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ )ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ(‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﺍﻧﻲ )ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ(‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ‬
‫)ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ( ﻭ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ )ﺑﺎ ﺭﻭﻧﺪ ﺻﻌﻮﺩﻱ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۲‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۱‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ‬ ‫ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‬ ‫ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۴‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۳‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺩﺭﺟﻪ‬
‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮﺍﺩ‬

‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۶‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۵‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﺪﻝ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻧﻮﺭ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ‬ ‫ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮﻡ ﮐﺎﻟﺮﯼ ﺑﺮ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ‬

‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪۸‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻤﺎﺭﻩ‪۷‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻌﺪﻝ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ‬
‫ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫ﺣﺴﺐ ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮﺍﺩ‬
‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻣﻠﻲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﻭ ﺧﺎﻙ‐ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﺑﺤﺚ‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻳﮏ ﺩﻭﺭﻩ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪﺕ ) ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ١٣٤٠‬ﺗﺎ ‪ ١٣٧٦‬ﺷﻤﺴﻲ ( ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﻳﮑﻲ ﻭ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‪ ،‬ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﻭ … ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺍﻳﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻫﻤﮕﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻭ ﺗﻌﺮﻕ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﮔﻴﺎﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻫﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺭ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺁﺏ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺍﻋﻈﻢ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﻧﻴﺸﻜﺮ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﻴﺎﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﻗﻴﻖ ﺷﺮﺍﺋﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺟﻬﺖ‬
‫ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﮔﻴﺎﻩ ﻭ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻥ ﺭﺍﻧﺪﻣﺎﻥ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﮐﻤﮏ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻭ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﺁﺏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ‪.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺷﺎﻳﺎﻥ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ )‪ .(۱۳۷۹‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻱ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ‬ ‫‪‐۱‬‬
‫ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺖ ﻧﻴﺸﮑﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺁﺏ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬
‫ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ‪ ۱۳۳۸‬ﺗﺎ ‪ ، ۱۳۷۶‬ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ‪ ،‬ﮐﺸﺖ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫‪‐۲‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﻧﻴﺸﮑﺮ )‪ ،(۱۳۷۸‬ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻭ‬ ‫‪‐۳‬‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ‬
‫‪4- Alexander, A.G. 1973. Sugarcane Physiology. Elsvier Amesterdam.‬‬
‫‪725 p.‬‬
‫‪5- GEIGER, R., 1950: The climate near the ground. Harvard university‬‬
‫‪press.‬‬
‫‪6- Gloyne, R.W. AND J.Lamas, 1980: lecture notes for training class II and‬‬
‫‪class III agricultural meteorology personal. WMO-NO.551, WMO, Genava.‬‬