4-09 Muzicki Izvodjac - Klavirista PDF

OBRAZOVNI PROGRAM
MUZIČKI IZVOĐAČ –
KLAVIRISTA
SADRŽAJ
OPŠTI DIO .................................................................................................. 3

1. NAZIV PROGRAMA: MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA ............................................ 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA ................................................. 4
4. USLOVI ZA UPIS ........................................................................................ 4
5. TRAJANJE OBRAZOVANJA ........................................................................... 4
6. PROHODNOST .......................................................................................... 4
7. OBRAZOVANJE KOJE SE STIČE ...................................................................... 5
POSEBNI DIO ............................................................................................... 6
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 6
1.2.STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI .................................................................. 7
1.2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE ........................... 7
1.2.2. TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE ............................................. 35
1.2.3. HARMONIJA ..................................................................................... 44
1.2.4. POLIFONIJA ..................................................................................... 54
1.2.5. MUZIČKI OBLICI ................................................................................. 64
1.2.6. POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA .................................................. 78
1.2.7. ETNOMUZIKOLOGIJA .......................................................................... 87
1.2.8. SOLFEĐO ....................................................................................... 92
1.2.9. INSTRUMENT - KLAVIR ...................................................................... 104
1.2.10. KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA ....................................................... 120
1.2.11. KAMERNA MUZIKA .......................................................................... 127
1.2.12. HORSKO PJEVANJE......................................................................... 135
1.3. IZBORNI PREDMETI ............................................................................. 139
1.3.1. TEORIJA DŽEZA............................................................................... 139
1.3.2. DŽEZ KLAVIR .................................................................................. 149
1.3.3. MUZIČKA ANIMACIJA ........................................................................ 155
1.3.4. OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM .......................................... 162
1.3.5. KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI .......................................... 169
1.3.6. POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA .................................................... 176
1.3.7. OSNOVE DIRIGOVANJA ...................................................................... 180
1.3.8. ISTORIJA UMJETNOSTI ...................................................................... 184
2. ISPITNI KATALOG .................................................................................. 196
2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE ......................... 196
2.2. HARMONIJA ...................................................................................... 197
2.3. POLIFONIJA ...................................................................................... 199
2.4. MUZIČKI OBLICI.................................................................................. 201
2.5. KLAVIR ............................................................................................ 202
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 203
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA................... 203
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA: ...................... 204
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 204
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ........................ 204
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 206
2
OPŠTI DIO
1. Naziv programa: MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA

2. Nastavni plan
Redni Nastavni predmeti - grupe I II III IV
Ukupno
broj predmeta sed. god. sed. god. sed. god. sed. god.
A Opšteobrazovni predmeti
1. Maternji jezik i književnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423
2. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282
3. Informatika 1 36 36
4. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282
Društvena grupa predmeta
1. Istorija 2 72 72
2. Geografija 2 72 72
3. Filozofija 3 108 108
Prirodna grupa predmeta
1. Fizika 2 72 72
UKUPNO A 14 504 10 360 7 252 7 231 1347
B Stručno-teorijski predmeti i praktična nastava
Istorija muzike sa
1. poznavanjem muzičke 2 72 2 72 3 108 3 99 351
literature
Teorija muzike sa osnovama
2. 2 72 72
harmonije
3. Harmonija 2 72 2 72 2 66 210
4. Polifonija 2 72 2 72 - 144
5. Muzički oblici 1 36 2 72 2 66 174
Poznavanje muzičkih
6. 2 72 72
instrumenata
7. Etnomuzikologija 2 66 66
8. Solfeđo 2 72 2 72 2 72 2 66 282
9. Instrument- Klavir 4 144 4 144 4 144 4 132 564
10. Korepeticija i čitanje s lista 1 36 1 36 1 36 1 33 141
11. Kamerna muzika 1 36 1 36 1 36 1 33 141
12. Horsko pjevanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282
UKUPNO B 14 504 17 612 21 756 19 627 2499
C Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141
D Izborna nastava 2 72 2 72 2 72 2 66 282
1. Teorija džeza 1 36 1 36 1 33 105
2. Džez klavir 1 36 1 36 1 33 105
3. Muzička animacija 2 72 2 66 138
3
Redni Nastavni predmeti - grupe I II III IV
Ukupno
broj predmeta sed. god. sed. god. sed. god. sed. god.
Osnove komponovanja sa
4. 2 72 2 66 138
aranžiranjem
Kompjuterski audio i grafički
5. 1 36 1 36 1 36 1 33 141
programi
Poznavanje harmonskih
6. 2 66 66
stilova
7. Osnove dirigovanja 2 66 66
8. Istorija umjetnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141
9. Italijanski jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282
E Sedmični broj časova 31 1116 30 1080 31 1116 29 957 4269
F Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141
Ukupno (A + B + C + D + E) = 4.269
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

- Da ovlada tehnikama sviranja na klaviru;
- Da ovlada vještinom umjetničkog izvođenja djela različitih kompozitora;
- Da poznaje karakteristike muzičkih stilova kroz njihov istorijski razvoj;
- Da poznaje strukturu i oblik muzičkih djela;
- Da se osposobi za javne nastupe kao solista i u ansamblu;
- Da u zavisnosti od individualnog interesovanja ovlada osnovama džeza,
komponovanja, dirigovanja i muzičke animacije.
4. Uslovi za upis, odnosno uključenje u program za obrazovanje odraslih

- Na konkurs za upis u prvi razred mogu se prijaviti kandidati koji su završili
osnovnu školu i osnovnu muzičku školu;
- Uslov za upis stiču kandidati koji polože prijemni ispit;
- Prijemni ispit obuhvata provjeru znanja iz teorije muzike, solfeđa i klavira;
- Zahtjevi na prijemnom ispitu iz ovih oblasti treba da budu na visini završnog
razreda osnovne muzičke škole.
5. Trajanje obrazovanja
- 4 godine
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta
tekuće školske godine postigli prelaznu ocjenu i položili godišnje ispite iz
predmeta:
- Instrument - klavir
- Kamerna muzika
- Korepeticija
- Solfeđo
- Uslovi su i nastupi na internim časovima i koncertima škole
- Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata:
- Ispit iz maternjeg jezika
- Ispit iz stranog jezika
- Ispit iz jednog stručno - teorijskog predmeta
- Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature,
- Muzički oblici,
- Harmonija,
4
- Polifonija
- Klavir (jedno djelo po izboru)
7. Obrazovanje koje se stiče

Srednje stručno obrazovanje u trajanju od četiri godine.
Naziv: MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA.
5
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.1.2. STRANI JEZIK
1.1.3. RAČUNARSTVO I INFORMATIKA
1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE
1.1.5. ISTORIJA
1.1.6. GEOGRAFIJA
1.1.7. FILOZOFIJA
1.1.8. FIZIKA
6
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE
1. Naziv predmeta: ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred Praktična Ukupno
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36 72
II 36 36 72
III 36 72 108
IV 33 66 99
Ukupno 141 210 351
Teorijska nastava, seminarski rad i drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju
Vježbe, analiza, slušanje i raspoznavanje različitih stilova kroz djela značajnih
predstavnika
3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznavanje nastanka i razvoja stilova kroz vjekove do današnjih dana;
- Upoznavanje društveno-istorijskih prilika u kojima muzička djela nastaju i
korelacije sa drugim umjetnostima i religijom;
- Upoznavanje tehnike komponovanja kroz različite konstruktivne principe;
- Upoznavanje tekovina muzičkog nasljeđa na tlu Crne Gore;
- Upoznavanje tekovina muzičkog nasljeđa na južnoslovenskom području.
7
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Socijalizacijski Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji ciljevi izvođenje nastave
učemik učemik učemik
Muzika u prvobitnoj
društvenoj zajednici
- Prepoznavanje i - Obrazlaganje teorija - Motivisanost, - Prikazivanje video
razumijevanje: o postanku muzike i sticanje snimaka jednog
izvora za istovremeno drugih samopouzdanja, primitivnog
izučavanje, teorija umjetnosti kroz zalaganje i magijskog obreda.
o postanku muzike, poznate elemente efikasnost, Korišćenje audio
formiranja praoblika komparativne marljivost, snimaka vokalne,
melodije, ritma, etnologije – kroz preciznost, instrumentalne,
prvih oblika primjer magijskog analitičnost, horske heterofonije
višeglasja, načina rituala navođenje kritičnost, odnos današnjih plemena
izvođenja, svih oblika prema suštini kao sa različitih
sinkretizma, izvođačke prakse. kvalitetu mišljenja i meridijana
muzičkih Slušanje djela rada, pozitivna - Na osnovu
instrumenata „Posvećenje orijentacija prema raspoložive
proljeća“ Igora zanimanju literature učenik
Stravinskog – samostalno formira
primjer kako je tzv. Hronološke
prastari kultni obred tabele na osnovu
starih Slovena kojih ima vremenski
oživljen u i sadržajni pregled
savremenoj muzici događanja i pojava
- Analiziranje tipova u okviru jedne
melodija, evolucije civilizacije, a na
Muzika starih preko ambitusa, osnovu skupa tabela
vanevropskih oblika dolazi do jasnog
civilizacija - Analiziranje oblika pregleda na
- Egipat, Kina, Indija, višeglasja generalnom planu;
Japan, na taj način je
Mesopotamija, aktiviran da
Palestina - Pronalaženje samostalno
sličnosti i razlika u analizira, donosi
muzičkoj kulturi zaključke, a stečeno
starih civilizacija znanje se urezuje u
- Izvođenje pamćenje kao trajno
zaključaka o novim i
zajedničkim - Hronološke tabele
Muzika antičke elementima i evolucije muzičke
Grčke osobinama muzike kulture po
- Izvori za izučavanje, novog perioda periodima antičke
periodizacija, načini Grčke i Rima
izvođenja,
izvođačke forme, - Analiziranje epske
tragedija, filozofsko forme i načina
tumačenje muzike, izvođenja;
muzičke teorije, upoređivanje sa
muzički instrumenti jevrejskom
psalmodijom i našim
8
Formativni ciljevi
epskim pjesmama -
uočavanje novog
kruga sinkretizma i
otkrivanje
prenošenja kulturnih
ciklusa
- Upoređivanje
poznatih formi
horske lirike sa
srodnim formama
narodne umjetnosti
- Obrazlaganje:
* kako iz jedne forme
Muzika antičkog horske lirike nastaje
Rima tragedija
* kako horska lirika u
cjelini utiče na
sadržaj tragedije
* ko komponuje
horske numere za
tragediju, kolika je
uloga hora, ko
priprema hor
- Upoređivanje i
pronalaženje
sličnosti i razlike
između rimske i
grčke muzičke
kulture na osnovu
poznatih elemenata
kulture i posebno
muzičke kulture
Grčke
Muzička kultura u
Crnoj Gori od
praistorije do pojave
hrišćanstva - Poređenje - Motivisanost, - Izrada hronoloških
- izvori za izučavanje, crnogorske muzičke sticanje tabela poslije
izvođačke forme, kulture sa muzičkom samopouzdanja, svakog stilskog
muzički instrumenti kulturom starih usmjerenost na razdoblja
civilizacija na razvoj ličnosti,
osnovu poznatih razumijevanje
Muzička kultura elemenata uzročno -
srednjeg vijeka posljedičnih odnosa - Izrada hronoloških
- Društveno-istorijske društva, umjetnosti tabela za svaki
prilike; opšte stilske i muzike, zalaganje i period muzike
karakteristike u - Analiziranje efikasnost, srednjeg vijeka
umjetnost i društveno-istorijskih marljivost,
9
Formativni ciljevi
književnost, likovna prilika i religije i preciznost,
umjetnost, muzika; prosuđivanje na analitičnost,
podjela na tri osnovu poznatih kritičnost, odnos
razvojne faze elemenata iz religije prema suštini kao
o uticaju na muzički kvalitetu mišljenja i
Muzika u periodu elemenat crkevnog rada, pozitivna
ranog hrišćanstva obreda. Kada? Kako? orijentacija prema
- Pojava hrišćanstva; Odakle? zanimanju
uticaji; vrste
obrednog pjevanja;
melodijski oblici,
načini izvođenja,
forme
Muzika Vizantije
- Upoznavanje - Upoređivanje
predstavnika sličnosti i razlika
vizantijske muzike, vizantijske i
izvođačkih oblika, gregorijanske
osmoglasnika, melodike;
liturgije objašnjavanje
principa modalnosti
u Osmoglasniku;
Liturgija i Misa,
Gregorijanski koral Opelo i Rekvijem
- Razumijevanje
uticaja, uloge pape - Slušanje i
Grgura I, vrste analiziranje
melodija, načina primjera
izvođenja, oblika Gregorijanskog
gregorijanskog korala
korala, preuzetih
muzičkih oblika kao
sastavnih djelova
mise, mise - Analiziranje više
- Deformacija primjera sekvenci,
gregorijanskog tropa;
korala - Uočavanje sličnosti i
- Prepoznavanje i razlika
razumijevanje
sekvence, tropa,
liturgijske drame
Razvoj notacije i - Analiziranje

teorije modalnog ritma koji
- Navođenje faza, proističe iz metrike
imenovanje teksta, zasnovanog
značajnih na 6 modusa uzetih
teoretičara, iz starogrčke
10
Formativni ciljevi
razumijevanje poezije
problema: - Poznavanje
starocrkveni modusi, srednjevjekovnih
oblici, tehnike tonalnih obrazaca -
modusa;
upoređivanje sa
istoimenim
elementima antičke
grčke teorije -
sličnosti, razlike
- Analiziranje
srednjevjekovnih
tonalnih obrazaca
(modusa);
upoređivanje sa
istoimenim
obrascima antičke
grčke teorije -
sličnost, razlika
Muzička kultura u
Crnoj Gori u ranom
srednjem vijeku – od
pojave hrišćanstva - Upoznavanje sa - Motivisanost,
do XII vijeka primjerima sticanje
neumtske notacije; samopouzdanja,
rada u skriptorijima; usmjerenost na
tragovima muzičke razvoj ličnosti,
kulture kroz razumijevanje
spomenike uzročno-
materijalne kulture posljedičnih odnosa
i u književnim društva, umjetnosti
djelima i muzike, zalaganje i
Rani višeglasni oblici upoređivanje sa efikasnost,
- Organum, diskant, kulturom drugih marljivost,
gimel, foburdon, naroda preciznost,
klauzula analitičnost,
kritičnost, odnos
- Analiziranje prema suštini kao
Ars Antiqua kretanja organuma, kvalitetu mišljenja i
- Upoznavanje diskanta, gimela, rada, pozitivna
karakterističnih foburdona, klauzula orijentacija prema
predstavnika i formi – uočavanje sličnosti zanimanju
i razlika
- Uočavanje i
obrazlaganje
pomaka od
organuma preko
klauzule do moteta
- Analiziranje
11
Formativni ciljevi
Ars Nova politekstualnog
- Upoznavanje sa moteta i
stilom Francuske, upoređivanje sa
Italije, konduktusom,
karakterističnih rondelusom
formi, predstavnika - Prosuđivanje o tome
što je hoketus –
forma ili tehnika
komponovanja koja
inicira imitaciju
- Analiziranje
izoritmičkog
moteta, pojave prve
Svjetovna komponovane mise
jednoglasna muzika - Prosuđivanje o
u srednjem vijeku muzičkim formama
- Upoznavanje faza duhovne i svjetovne
razvoja, izvođačkih muzike u Francuskoj
formi; putujućih i u Italiji (madrigal,
grupa izvođača balada) – sličnosti i
(mimi, špilmani, razlike
žongleri), viteške - Uočavanje pojave - Izrađivanje
umjetnosti, tonskog slikanja hronoloških tabela
stvaraoca izvođača kroz oblik kaće ili za sve tri faze
(truveri, trubaduri, šasa franko-flamanskog
minezengeri, stila
majsterzingeri)
- Slušanje i
analiziranje balade,
Franko-flamanska ronda, virle,
škola pastorele,
- Razumijevanje faza estampide, šansone
razvoja, - Uočavanje
upoznavanje korišćenja jonskog
predstavnika i modusa (modus
karakterističnih lascivus) koji ima
formi vođicu (tonus
diabolus)
zabranjenu u
crkvenoj muzici
- Uočavanje simetrije
forme, modalne
ritmike,
instrumentalne
pratnje
- Analiziranje forme
12
Formativni ciljevi
moteta rane faze,
srednje–Okegemove
faze - uočavanje
složenosti
kontrapunktsko -
matematičke
kombinatorike, do
zrele de Preove faze
sinteze,
uravnoteženosti i
pojave
emocionalnosti i
najave renesanse
- Nova „viđenja“
mise, kao jednog od
centralnih oblika
ovog doba
- Elementi tonskog
slikanja u
svjetovnim formama
- šansoni
Renesansa
- Poznavanje opštih - Iznošenje mišljenja - Motivisanost, - Izrada skupne
karakteristika o problemu sticanje hronološke tabele za
renesanse, bitnih kašnjenja renesanse samopouzdanja, sve tri faze
elemenata koji se u muzici u odnosu usmjerenost na renesanse
odnose na društveno na druge razvoj ličnosti,
- istorijske prilike, umjetnosti. Razlozi? razumijevanje
slikarstvo, Kad se pojavljuju uzročno -
književnost, muziku prvi elementi posljedičnih odnosa
– problem renesanse, da li u društva, umjetnosti
periodizacije muzike XVI vijeku ili ranije i muzike, zalaganje i
efikasnost,
Venecijanska škola marljivost,
- Poznavanje - Analiziranje preciznost,
predstavnika karakterističnih analitičnost,
djela Andrea i kritičnost, odnos
Đovanija prema suštini kao
Gabrijelija, većeg kvalitetu mišljenja i
obima umetanja rada, pozitivna
instrumentalnih orijentacija prema
Rimska škola dionica, tehnike zanimanju
- Palestrina, Lasso, „kori specati“,
Gallus madrigala
- Analiziranje djela
Palestrine, Lasa i
Galusa, moteta i
madrigala
- Uočavanje sličnosti i
13
Formativni ciljevi
razlika stila Rimske i
Razvoj madrigala Venecijanske škole
- Tri faze razvoja do - Slušanje, praćenje i
Marencija, da analiziranje
Venoze i partiture
Monteverdija;
- Analiziranje horskog
madrigala „a
capella“, horskog
madrigala uz
pratnju
instrumenta,
Pojava madrigalske
instrumentalne komedije ili
muzike - dramatskog
instrumentalne madrigala kao uvod
dionice u vokalnim u operu
formama od XIII - Analiziranje
vijeka harmonskog jezika
- Razumijevanje - Slušanje, praćenje i
prenošenja vokalnih analiziranje
oblika na partiture
instrumentalne
forme; Italija,
Njemačka, Španija, - Uočavanje laganog
Engleska razvoja
- Poznavanje glavnih instrumentalne
predstavnika muzike, najprije u
ulozi zamjene
vokalne dionice,
zatim, više vokalnih
dionica do
preuzimanja svih
dionica jedne
vokalne forme
- Uočavanje
dominantnosti
vokalne muzike sve
do sredine XVII
vijeka
- Slušanje, praćenje i
analiziranje
partiture
14
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
učenik učenik učenik
Barok
- Prepoznavanje - Slušanje - Motivisanost,
stilskih karakterističnih sticanje
karakteristika u djela iz sve tri faze i samopouzdanja,
umjetnosti; promišljanje o usmjerenost na
periodizacija (rani, razvoju stila kroz razvoj ličnosti,
srednji, zreli barok); obogaćenje bitnih razumijevanje
pojava monodije, konstruktivnih uzročno-
razvoj harmonskog elemenata posljedičnih odnosa
mišljenja, general- (orkestarski zvuka, društva, umjetnosti
bas; žanrovi prelazak sa modalne i muzike, zalaganje i
(vokalno - na tonalnu efikasnost,
instrumentalni, harmoniju, marljivost, - Prikazivanje video
instrumentalni); virtuozitet operske preciznost, snimaka svuda gdje
upoznavanje arije koji prelazi na analitičnost, je riječ o muzičko-
predstavnika instrument itd.) kritičnost, odnos scenskim djelima i
prema suštini kao operi
Rani barok kvalitetu mišljenja i
- Prepoznavanje - Analiziranje, rada, pozitivna - Izrada hronološkoh
oblika koji su slušanje i praćenje orijentacija prema tabela za cijeli
prethodili pojavi partiture opere zanimanju period baroka,
opere (pastorale, „Orfej“ pretklasike i klasike
dramatski Monteverdija –
madrigal); libreto, ariozo, - Izrada hronoloških
razumijevanje pojava arije, tabela za razvoj
pojave opere; rečitativ, ansambli, operske forme od
upoznajvanje formiranje orkestra početka do XX
djelatnosti vijeka
Firentinske
kamerate; - Izrada hronoloških
karakteristike tabela za razvoj
monodijske opere - orkestarske i
Više simfonijske muzike
deklamacija koja
treba da podsjeti na
grčku tragediju;
Klaudio Monteverdi -
formiranje operske
arhitektonike
(libreto, ariozo -
arija, rečitativ, - Analiziranje,
ansambli, slušanje i praćenje
formiranje orkestra) partiture opere
serije i komične
Razvoj opere u opere po
Italiji, Francuskoj, elementima
Njemačkoj i
Engleskoj
- Razumijevanje - Analiziranje,
15
Formativni ciljevi
opere s numerama, slušanje italijanske
opere serije uvertire i opere po
(ozbiljna opera), elementima
komične opere
(buffo, comique)
Opera u Italiji - Slušanje i

(Rim, Venecija, analiziranje Lilijeve
Napulj) opere
- Poznavanje - Uočavanje razlika
italijanske uvertire, između italijanske i
dekadencije opere francuske uvertire
po elementima - Analiziranje i
slušanje stila Ramoa
Opera u Francuskoj
Lili i Ramo
- Poznavanje baletske
predstave kao
preteče opere,
francuske uvertire,
arije, rečitativa,
odnosa prema
libretu kod Lilija i
kod Ramoa
Pojava opere u
Engleskoj - Analiziranje i - Motivisanost, - Prikazivanje video
- Henri Persl, muzika slušanje prve sticanje snimaka svuda gdje
za drame sa engleske opere samopouzdanja, je riječ o muzičko-
baletskim, horskim i „Didona i Enej“ usmjerenost na scenskim djelima i
instrumentalnim Henrija Persla – razvoj ličnosti, operi
numerama, ballad upoređivanje sa razumijevanje
opera, poluopera Monteverdijevim uzročno-posljedičnih - Izrada hronoloških
(semiopera) „Orfejom“ odnosa društva, tabela za cijeli
umjetnosti i muzike, period baroka
zalaganje i
Glukova reforma efikasnost, - Izrada hronoloških
opere - Analiziranje i marljivost, tabela za razvoj
- Informisanje o slušanje Glukove preciznost, operske forme od
bitnim elementima opere „Orfej“ analitičnost, početka do XX
Glukove reforme kritičnost, odnos vijeka
prema suštini kao
kvalitetu mišljenja i
Vokalno rada, pozitivna
instrumentalna - Slušanje i orijentacija prema - Izrada hronoloških
muzika XVII vijeka analiziranje zanimanju tabela za razvoj
- Poznavanje karakterističnih orkestarske i
oratorijuma, djela i njihovo simfonijske muzike
kantate, pasije i upoređivanje -
najznačajnijih uočavanje razlika i
predstavnika sličnosti
16
Formativni ciljevi
Srednji barok -
rađanje
instrumentalnog - Slušanje i
stila analiziranje
- Kamerna muzika - karakterističnih
crkvena sonata, djela italijanske,
kamerna sonata, francuske i
trio sonata i njemačke muzike
najznačajniji tog stila i svih
predstavnici navedenih žanrova
- Orkestarska muzika - Slušanje i poređenje
- končerto groso, svih karakterističnih
solistički koncert; formi - uočavanje
stari instrumenti postojanja general-
koji ulaze u sastav basa
orkestra (karakterističan za
- Muzika za orgulje i stil baroka) svuda u
čembalo orkestarskoj
partituri od početka
do kraja
Zreli barok
- J.S.Bah - Povezivanje,
- Vokalno- promišljanje i
instrumentalna praćenje evolucije
muzika, konstruktivnih
instrumentalna elemenata od rane
muzika do zrele faze -
definisanje
karakteristika stila
- Slušanje i
analiziranje jedne
pasije, jedne
kantate, Mise u h-
molu ( uočavanje
svjetovnih
elemenata
prenesenih iz
kantate), končerta
grosa, koncerata,
muzike za čembalo
(klavir) i orgulje
G.F.Hendl
- Vokalno- - Slušanje i - Motivisanost, - Prikazivanje video
instrumetalna analiziranje jednog sticanje snimaka svuda gdje
opera, od oratorijuma, po samopouzdanja, je riječ o muzičko-
instrumentalna mogućnosti opere, usmjerenost na scenskim djelima i
muzika orkestarske svite razvoj ličnosti, operi
- Iznošenje mišljenja razumijevanje
o sličnostima i uzročno-
razlikama u muzici posljedičnih odnosa
17
Formativni ciljevi
Baha, Hendla i društva, umjetnosti
Vivaldija i muzike, zalaganje i
efikasnost,
Pretklasicizam u marljivost, - Izrada hronoloških
muzici (rokoko) preciznost, tabela za period
- Upoznavanje stilskih - Slušanje i analitičnost, predklasike i klasike
karakteristika, analiziranje ranih kritičnost, odnos
škola, forme, oblika simfonije – prema suštini kao
predstavnika manhajmske škole kvalitetu mišljenja i
- formiranje orkestra rada, pozitivna
orijentacija prema
Opšte karakteristike zanimanju
klasicizma
- Prepoznavanje - Analiziranje i
opštih karakteristika slušanje
stila u književnosti, karakterističnih
slikarstvu, muzici djela Hajdna,
- Prepoznavanje Mocarta i Betovena i
karakteristika svih shvatanje evolucije
konstruktivnih stila kroz više faza
elemenata
(melodija, ritam,
harmonija, faktura,
dinamika,
orkestracija);
- Pojava sonatnog
oblika, (dominantne
forme)
Jozef Hajdn - tvorac - Slušanje i

klasičnog stila analiziranje
- Periodizacija (tri simfonija iz sve tri
faze razvoja), faze i obrazlaganje
instrumentalna pojave novih
muzika - simfonije, elemenata u
sonate, kamerna konstruktivnim
muzika (gudački elementima
kvarteti); vokalno - - Slušanje i
instrumentalna analiziranje
muzika oratorijuma
(oratorijumi), „Stvaranje svijeta“ -
prožimanje uočavanje
homofonije i elemenata novog i
polifonije - staro i elemenata starog
novo na primjeru
oba oratorijuma
V.A.Mocart
Upoznavanje - Slušanje i - Motivisanost, - Svuda gdje je riječ o
periodizacije analiziranje opera iz sticanje muzičko-scenskim
A - vokalno- sve tri faze. samopouzdanja, djelima i operi
18
Formativni ciljevi
instrumentalna Izvođenje usmjerenost na potrebno je
djela - opere, zaključaka o razvoj ličnosti, prikazati i video
Requiem; pere u tri stvarnoj i velikoj razumijevanje snimke
faze razvoja: reformi opere na uzročno-
1. Uticaj italijanske osnovu uvida u posljedičnih odnosa - Za period klasike
opere - rane opere partiture i slušanja i društva, umjetnosti učenici prave
do Figarove poređenja sa i muzike, zalaganje i hronološke tabele
ženidbe; Glukom i dr. efikasnost,
2. Uticaj Glukove marljivost,
reforme i njemačkog - Slušanje i preciznost,
siengspiela – analiziranje analitičnost,
„Idomeneo“, Rekvijema i kritičnost, odnos
„Otmica iz Saraja“; iznošenje mišljenja prema suštini kao
3. Proboj u novo - o novom u kvalitetu mišljenja i
libreto, muzička formalnom i rada, pozitivna
karakterizacija sadržajnom smislu u orijentacija prema
likova, prožimanje odnosu na Bahovu zanimanju
komičnog i ozbilj- Misu u h-molu
nog, odnos vokalnog
i instrumentalnog,
harmonski jezik -
Don Đovani,
„Čarobna frula“;
B - instrumentalna - Analiziranje i
muzika – sonate, poređenje
koncerti, kamerna posljednjih
muzika, simfonije i simfonija i simfonija
orkestarska djela iz ranog perioda
L.van Betoven
- Razumijevanje - Slušanje značajnih
karakteristika djela iz sve tri faze
njegovog stila kroz razvoja i iznošenje
tri stvaralačke faze, mišljenja o evoluciji
osobenosti stila, stila
razvoj sonatnog - Analiziranje
ciklusa kroz karakterističnih
simfoniju, sonatu, djela iz svake faze
gudački kvartet; - Slušanje svih
evolucija sonatnog simfonija i posebno
oblika kroz sve analiziranje IX
stvaralačke faze; simfonije - iskorak u
simfonije - prikaz po novo
problemima s pose- - Analiziranje Mise
bnim osvrtom na IX Solemnis i iznošenje
simfoniju; sonate za mišljenja o novom u
klavir, sonate za odnosu na Mocarta i
violinu, kamerna Hajdna
muzika, koncerti - Slušanje i uočavanje
(klavirski i violinski), novih elemenata
19
Formativni ciljevi
vokalno- orkestracije,
instrumentalna sonatnog oblika,
muzika (opera, Misa motivskog rada itd.
Solemnis), ostala
orkestarska djela
20
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Opšte karakteristike
romantizma
- Razumijevanje - Slušanje primjera - Motivisanost, - Izrada hronoloških
društveno - romantičarskih sticanje tabela za
istorijskih prilika, kompozicija, samopouzdanja, simfonijsku,
bitnih karakteristika analiziranje usmjerenost na orkerstarsku,
književnosti, likovne tematike i izražajnih razvoj ličnosti, vokalno-
umjetnosti: sredstava i razumijevanje instrumentalnu,
- romantizam u poređenje sa uzročno- opersku i klavirsku
užem i širem Betovenovim posljedičnih odnosa muziku po fazama
smislu; djelima društva, umjetnosti razvoja stila
- karakteristike i muzike, zalaganje i
stila muzike, faze efikasnost,
u razvoju marljivost,
romantizma preciznost,
posmatrane kroz analitičnost,
karakteristične kritičnost, odnos
oblike i prema suštini kao
konstruktivne kvalitetu mišljenja i
elemente; rada, pozitivna
- nacionalne škole; orijentacija prema
- programska zanimanju
muzika;
- pojam - Slušanje,
simfonizacija analiziranje i
tkiva; upoređivanje
- poznavanje simfonija i
predstavnika po orkestarskih djela
fazama razvoja; Šuberta, Mendelsona
i Šumana
Rani romantizam - Slušanje i
- Opšte karakteristike upoređivanje:
stila: klavirskih
- razvoj simfonije ( minijatura, sonata i
Šubert, Šuman, sonatnog ciklusa,
Mendelson) - koncerata i kamerne
razvoj orkestarske muzike Šuberta,
muzike Šumana, Šopena i
(karakteristična Mendelsona
djela); - Slušanje i
- razvoj i upotreba analiziranje
instrumenata u najznačajnijih djela
orkestru sa iz opusa svih
karakterističnim navedenih autora
elementima - Slušanje i
orkestracije analiziranje solo
(novine u odnosu pjesme Šuberta i
na klasiku); Šumana - uočavanje
- razvoj klavirske sličnosti i razlika,
21
Formativni ciljevi
minijature; formalnih obrazaca i
- razvoj sonate i sl.
sonatnog oblika;
- razvoj solo
pjesme (Šubert,
Šuman);
- razvoj kamerne
muzike;
- razvoj koncerta;
- predstavnici;
Razvoj opere
- Tipovi opera - opera - Slušanje i - Motivisanost, - Izrada hronoloških
prve polovine XIX analiziranje sticanje tabela
vijeka; formalnih rješenja samopouzdanja, najznačajnijih
- pojava prvih opera svih usmjerenost na operskih djela ranog
nacionalnih opera navedenih tipova razvoj ličnosti, romantizma
(Njemačka - - Sagledavanje razlike razumijevanje
Veber, Rusija - u tretmanu teksta - uzročno-posljedičnih
Glinka, libreta, i u kojoj odnosa društva,
Dargomižski); mjeri utiru put umjetnosti i muzike,
- velika francuska budućim zalaganje i
opera; stremljenjima efikasnost,
- razvoj italijanske (Glinka i marljivost,
opere (Belini, Dargomižski) preciznost,
Doniceti, Rosini); - Upoređivanje analitičnost,
italijanske belkanto kritičnost, odnos
arije sa onima iz prema suštini kao
velike, nacionalne i kvalitetu mišljenja i
verističke opere rada, pozitivna
- Uočavanje razlike u orijentacija prema
tretmanu materijala zanimanju
i teksta u verističkoj
operi - Izrada hronoških
- Slušanje tabela za
Zreli romantizam karakterističnih simfonijska djela
- Opšte fragmenata svih Šuberta,
karakteristike; navedenih tipova Mendelsona,
- razvoj opera Šumana, Berlioza i
karakterističnih Lista
formi – sa svim - Slušanje i
konstruktivnim analiziranje bitnih
elementima formi
evolucija od rane karakterističnih za
do zrele faze; ovu fazu, poredeći
elemente novog sa
onima iz prethodne
faze (upoređivanje
složenosti
Programska muzika harmonskog jezika,
(Berlioz, List) formalna rješenja,
22
Formativni ciljevi
- Pojam razvoj orkestarskog
programnosti: zvuka od orkestra a2
- Berlioz - idee fixe do hipertrofiranog
(prikaz a3 ansambla);
„Fantastične
simfonije“);
- List –
monotematizam - Slušanje i
(sonata h-mol, analiziranje
Faust simfonija, „Fantastične
simfonijske simfonije“ –
poeme); uočavanje pojave i
- Hektor Berlioz transformacije
/Franc List; lajtteme, novih boja
u orkestraciji
- Slušanje i
analiziranje Listove
sonate u h-molu,
Eduard Hanslik i Faust simfonije i
muzika druge simfonijske poeme;
polovine XIX vijeka slušanje Listovih
- Poznavanje djela „O klavirskih komada i
muzički lijepom“ ciklusa – uočavanje
divergencije u
- Simptom povratka Listovom klavirskom
na klasični model stilu
- prikaz kroz
stvaralaštvo
Bramsa, Franka,
Bruknera, Regera
Put ka muzici XX - Analiziranje i

vijeka slušanje
- Stvaralaštvo Malera i najznačajnijh djela
R. Štrausa simfonijske muzike -
prati evoluciju i
složenost forme,
tretmana orkestra
itd.
- Analiziranje i
slušanje
karakterističnih
simfonijskih djela
Malera i Štrausa;
- Praćenje razvoja
forme, harmonskog
jezika, orkestracije
Solo pjesma druge
polovine XIX vijeka
23
Formativni ciljevi
- Brams, List, Volf, - Slušanje, - Motivisanost,
Maler, Štraus analiziranje i sticanje
poređenje formalnih samopouzdanja,
rješenja, odnosa usmjerenost na
muzike i teksta, razvoj ličnosti,
fakture, harmonskog razumijevanje
jezika, uloge uzročno -
Ruska muzika druge klavirske dionice posljedičnih odnosa
polovine XIX vijeka - Iznošenje mišljenja društva, umjetnosti
- Opere, simfonijska o Malerovim i muzike, zalaganje i
muzika, baleti. ciklusima za glas i efikasnost,
Predstavnici orkestar marljivost,
Petorice i Čajkovski preciznost,
- Slušanje i analitičnost,
razlikovanje kritičnost, odnos
operskih stremljenja prema suštini kao
Musorgskog, kvalitetu mišljenja i
Borodina, Rimskog rada, pozitivna
Korsakova i orijentacija prema
Čajkovskog zanimanju
– Povezivanje svih
bitnih elemenata sa
stvaralaštvom
Glinke i
Dargomižskog
- Slušanje i poređenje
simfonijskih djela,
razvoj orkestracije,
Norveška i finska sonatnog ciklusa,
muzika svih elemenata koji
- Grig i Sibelius čine nacionalno
- Slušanje i
analiziranje forme
baleta kao
Češka muzika cjelovitog muzičko-
- Smetana i Dvoržak scenskog djela –
prethodno
Muzička kultura na uočavanje da
južnoslovenskom baletske numere u
prostoru do I operama nijesu
svjetskog rata samo dekor, već su
- Nastojanja u u službi same radnje
Sloveniji, Hrvatskoj
i Srbiji; - Upoznavanje
najznačajnije Grigovog klavirskog
pojave, stremljenja koncerta i svite „Per
Gint“, Sibelijusov
violinski koncert
Muzička kultura u
Crnoj Gori u XIX - Slušanje
24
Formativni ciljevi
vijeku do 1918, najznačajnijih djela
godine Smetane i Dvoržaka
- Upoznavanje
razvoja muzičkog
života u prijestonici,
muzičko - Uočavanje sličnosti i
obrazovanje kao dio razlika, horska
sistema školstva, muzika,
izvođački oblici, instrumentalna
kompozitori, muzika i pojava
organizatori opere. Slušanje i
muzičkog života analiziranje
karakterističnih
djela
- Prve forme
Muzička drama organizovanog
- Verdi – Vagner, muzičkog života,
različitost pristupa njihova evolucija,
ostvarivanju muzičko
koncepta muzičke obrazovanje,
drame: kompozitori,
- Verdijev opus po muzička
fazama razvoja reprodukcija -
- Vagnerova ideja upoređujivanje sa
reforme i ostavarenjima na
stvaralaštvo istom planu na
- Štraus – put ka operi južnoslovenskom
XX vijeka području. Slušanje i
- Veristička opera - analiziranje djela
uticaj naturalizma crnogorskih
(Italija, Francuska) kompozitora: M.
Petrovića,
Ognjenovića,
Dionizija de Sarna,
Ivaniševića
- Slušanje i
analiziranje
značajnih ostvarenja
oba kompozitora –
uočavanje kako se
do istog cilja -
koncepta muzičke
drame dolazi
različitim izražajnim
sredstvima,
jednostavnim
25
Formativni ciljevi
(Verdi) i složenim
(Vagner)
– Praćenje svih
konstruktivnih
elemenata
kompozicionog
postupka jednog i
drugog kompozitora
- Objašnjavanje
pojma „beskrajna
melodija“ i
„harmonija
napetosti“
26
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
sadržaji Ciljevi izvođenje nastave
Stilske
karakteristike
impresionizma: - Slušanje i - Motivisanost, - Izrada hronoloških
- Slikarstvo, analiziranje sticanje tabela za sva
književnost, muzika najznačajnijih djela samopouzdanja, dešavanja u muzici
– melodija, ritam, ovog perioda usmjerenost na XX vijeka
harmonija (poseban - Uočavanje sličnosti i razvoj ličnosti, 1. Tabela do I
osvrt), oblici razlika u stilu razumijevanje svjetskog rata;
(klavirska kompozitora uzročno- 2. Tabela između
minijatura, posljedičnih odnosa dva rata;
orkestarske društva, umjetnosti 3. Tabela poslije II
kompozicije, i muzike, zalaganje i svjetskog rata;
opera), orkestracija - Slušanje i efikasnost, 4. Skupna tabela;
analiziranje marljivost,
Klod Debisi Debisijevih preciznost,
- Upoznavanje klavirskih djela - analitičnost,
klavirske muzike, ciklusa kritičnost, odnos
solo pjesme, opere i - Uočavanje novog prema suštini kao
simfonijskih djela pristupa operi, kvalitetu mišljenja i
orkestarskim rada, pozitivna
komadima orijentacija prema
– Uočavanje novih zanimanju
harmonskih
sredstava koja imaju
Moris Ravel kolorističku ulogu
- Ravel između
impresionizma i - Slušanje i
neoklasicizma analiziranje
značajnih djela iz
svih stvaralačkih
faza – obraćanje
Aleksandar Skrjabin posebne pažnje na
- „Slovenski“ orkestarske boje i
impresionizam konstrukciju oblika
razumijevanje ideje
„gesamdtkunstwerk - Slušanje i
“ i njeno poređenje analiziranje sonata i
sa Vagnerovom drugih djela
idejom klavirske literature
sveobuhvatnog kao i orkestarskih
muzičkog djela djela
- Uočavanje
stremljenja ka
Stilske novim tonalnim
karakteristike obrascima i novim
ekspresionizma konceptom sonatnog
- Društveno - oblika
istorijske prilike,
slikarstvo,
27
Formativni ciljevi
književnost, muzika– - Slušanje i
melodija, ritam, analiziranje djela iz
harmonija, oblici, različitih faza
orkestracija, odnos ekspresionizma,
prema tekstu različitih žanrova.
(libreto) - Prepoznavanje
različitosti pristupa
u tretmanu svih
konstruktivnih
elemenata –
negacije svih
„pravila“ prethodnih
stilova
Druga bečka škola
- Informisanje o djelu - Slušanje i - Motivisanost,
i nastojanjima analiziranje sticanje
Šenberga, i njegovih Šenbergovih djela iz samopouzdanja,
učenika Berga i ekspresionističke usmjerenost na
Veberna: faze (III period razvoj ličnosti,
- razumijevanje stvaralaštva) - razumijevanje
konstruktivističko ciklusa pjesama uzročno-
g ekspresionizma, „Pjero mjesečar“, i posljedičnih odnosa
principa djela iz sljedeće društva, umjetnosti
dodekafonije, faze - i muzike, zalaganje i
punktualizma; dodekafonske: Pet efikasnost,
- razumijevanje klavirskih komada marljivost,
uloge Veberna - Slušanje i poređenje preciznost,
pod čijim će sa dotadašnjim analitičnost,
uticajem poslije ostvarenjima u kritičnost, odnos
nekoliko decenija oblasti opere, prema suštini kao
nastati novi Bergove opere kvalitetu mišljenja i
pravac - integralni „Vocek“ – nova rada, pozitivna
serijalizam forma, nov odnos orijentacija prema
prema sadržaju zanimanju
- Slušanje i
analiziranje
Vebernovih
orkestarskih djela -
uočavanje potpuno
novog tretmana
orkestra, izrazite - Izrada hronoliških
ekonomičnosti u tabela za sva
tretmanu dešavanja u muzici
konstruktivnih XX vijeka.
elemenata - 1. Tabela do I
sažetost forme, svjetskog rata;
uočavanje posebne 2. Tabela između
uloge pauza što dva rata;
postaje osnova za 3. Tabela poslije II
punktualizam svjetskog rata;
28
Formativni ciljevi
Folklorni 4. Skupna tabela;
ekspresionizam - Slušanje
- Razumijevanje karakterističnih
osobenosti stila i djela baleta
karakteristika u („Petruška“,
djelima Stravinskog, „Posvećenje
Janačeka, Bartoka proljeća“),
koreografske
kantate
(„Svadbica“), opere
(„Jenufa“),
klavirskih djela
Neoklasicizam („Alegro barbaro“)
- Razumijevanje Stravinskog,
osobenosti stila u Janačeka i Bartoka
osnovnim
karakteristikama - Slušanje i
djela Paula analiziranje
Hindemita, simfonija, baleta,
Šostakoviča, koncerta
Prokofjeva, - Slušanje
Stravinskog, karakterističnih
Bartoka, Britna; djela Hindemita,
- Uočavanje različitih Šostakoviča,
stvaralačkih faza Prokofjeva,
kod svih Stravinskog,
kompozitora. Bartoka, Britna
- Informisanje o - Uočavanje različitih
različitim faza muzičkog izraza
stvaralačkim fazama u stvaralačkom
kompozitora vijeku kompozitora
- Nakon izrade
hronološke tabele
uočavanje da
Stravinski prvi čini
iznenadne zaokrete
Muzika u Rusiji -
Sovjetskom Savezu u
XX vijeku - Slušanje, - Motivisanost, - Izrada hronoloških
- Stravinski, analiziranje i sticanje tabela za sva
Prokofjev, upoređivanje samopouzdanja, dešavanja u muzici
Šostakovič, najbitnijih usmjerenost na XX vijeka
Hačaturjan, ostvarenja razvoj ličnosti, 1. Tabela do I
Skrjabin, navedenih razumijevanje svjetskog rata;
Rahmanjinov (stilski kompozitora uzročno - 2. Tabela između
anahronizam svog posljedičnih odnosa dva rata;
vremena)- društva, umjetnosti 3. Tabela poslije II
objašnjavanje i muzike, zalaganje i svjetskog rata;
pojma socrealizma efikasnost, 4. Skupna tabela;
- Poznavanje marljivost,
29
Formativni ciljevi
istorijata ruskog preciznost,
baleta u izvođačkom analitičnost,
smislu - proslavljene kritičnost, odnos
svjetske trupe prema suštini kao
Đagiljeva kvalitetu mišljenja i
- Poznavanje rada, pozitivna
najbitnijih stilskih orijentacija prema
usmjerenja i zanimanju
predstavnika - Slušanje,
perioda poslije II analiziranje,
svjetskog rata upoređujivanje i
svrstavanje
najznačajnijih djela
Muzika na u odnosu na
južnoslovenskom savremena evropska
području u XX vijeku stremljenja
- Najznačajnija
stremljenja i
najznačajnije
predstavnike Srbije,
Slovenije, Hrvatske - Upoređivanje
razvojnih etapa i
tumačenje procesa
Muzička kultura u razvoja na osnovu
Crnoj Gori između poznatih činjenica;
dva svjetska rata i slušanje i
poslije 1945. analiziranje djela
- Uočavanje crnogorskih
stremljenja, puteva kompozitora
reprodukcije
- Slušanje i
Muzika u analiziranje
Francuskoj, Italiji i karakterističnih
Njema čkoj prije i djela navedenih
poslije II svjetskog kompozitora
rata
- Informisanje o djelu
i nastojanjima Erika
Satija i grupi
Francuske šestorke,
Žolivea, Buleza, o
nastojanjima
Respigija, Picetija,
Malipjerija i Kazele
da restauriraju stare
forme italijanske
muzike, a potom
Dalapikole,
30
Formativni ciljevi
Petrasija, Menotija i
Luiđi Nona;
Hindemita, Kšeneka,
Orfa, Štokhauzena,
Ligetija, Kagela
Češka moderna
- Informisanje o - Slušanje i - Motivisanost, - Izrada hronoloških
karakteristikama analiziranje sticanje tabela za sva
stila Novaka, Suka, karakterističnih samopouzdanja, dešavanja u muzici
Leoša Janačeka, djela navedenih usmjerenost na XX vijeka
Martinua, Habe - kompozitora razvoj ličnosti, 1. Tabela do I
tvorca četvrttonske razumijevanje svjetskog rata;
muzike uzročno- 2. Tabela između
posljedičnih odnosa dva rata;
društva, umjetnosti 3. Tabela poslije II
Integralni i muzike, zalaganje i svjetskog rata;
serijalizam i Mesijan - Slušanje i efikasnost, 4. Skupna tabela;
- Informisanje o analiziranje marljivost,
karakteristikama karakterističnih preciznost,
pravca i djelatnosti djela analitičnost,
Mesijena kritičnost, odnos
prema suštini kao
Aleatorika kvalitetu mišljenja i
- (Bulez – Štokhauzen) - Slušanje i rada, pozitivna
- informisanje o analiziranje orijentacija prema
karakteristikama karakterističnih zanimanju
pravca, uočavanje djela
nove notacije
Poljska škola
- (Lutoslavsk-
Penderecki) - Slušanje,
analiziranje i
Elektronska muzika upoređujivanje
- Poznavanje vremena simfonijskih i
i mjesta vokalno -
pojavljivanja, i instrumentalnih
glavnih predstavnika djela ova dva
(Pariz - P. Šefer, kompozitora sa
Keln - H. Ajmert); drugim
pretstavnici: savremenicima
Lutoslavski,
Penderecki, Ligeti
- Uočavanje kvaliteta,
stilskih stremljenja,
Tendencija razvoja zaoštrenost i
muzike u drugoj jednostavnost
polovini XX vijeka u izraza;
Evropi i Americi - Slušanje i
31
Formativni ciljevi
- Informisanje o analiziranje
stremljenjima u karakterištičnih
muzici – pravljenje djela Lutoslavskog,
repetitorijuma po Pendereckija,
pravcima, a ne po Ligetija
sredinama odakle
potiču
- Upoznavanje
stremljenja
Amerikanaca: - Slušanje i
Geršvina i upotrebe upoređivanje sa
elemenata džeza u drugim savremenim
klasičnoj muzici. U stremljenjima
tom smislu, - Slušanje i
prisjećanje na upoređivanje
predstavnike najznačajnijih djela
francuske šestorice - različitih pravaca
Mijoa, Stravinskog i
drugih, Džona
Kejdža i Čarlsa
Ajvsa; Minimalizam i
tzv.„nova
jednostavnost“
- Slušanje,
Džez muzika analiziranje i
- Poznavanje praćenje evolucije
istorijskog razvoja i formalno -
glavnih harmonskih
predstavnika, rješenja, podstilova
stvaraoca i izvođača i pravaca
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- Sonja Marinković: Istorija muzike (za srednje muzičke škole);
- Josip Andreis: Povijest glazbe 1, 2, 3, 4;
- Oksfordska istorija muzike 1, 2, 3;
- Norton Antology of Western Music (svi karakteristični notni primjeri od najranijeg
doba do XX vijeka);
- Arnold Schering: Geschighte der Musik in Beispielen (karakteristini primjeri od
najranijeg perioda.);
- Manja Radulović-Vulić: Drevne muzičke kulture Crne Gore 1, 2;
- Sonja Marinković: Istorija srpske muzike;
- Roger Kamien: Music an appreciation;
- Arnold Hauzer: Socijalna istorija književnosti i umjetnosti;
- Miloš Đurić: Istorija Helenske književosti (važno za grčku muziku);
- Marko Višić: Plutarh o muzici;
- Đina Piskel: Opšta istorija umjetnosti 1, 2, 3, 4
- Muzička enciklopedija 1, 2, 3;
- Leksikon jugoslovenske muzike 1, 2.
32
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- CD player sa hi-fi pojačalom i zvučnicima
- DVD player etc.
- CD, DVD
- Video snimci i odgovarajuća aparatura - kvalitetan zvuk privlači pažnju i utiče na
motivisanost i pažnju učenika
- Partiture.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

- izrada svih predviđenih hronoloških tabela uz usmeno obrazloženje svih
elemenata u njoj – potrebno je da učenik povezuje, upoređuje, uočava i
zaključuje;
- najmanje jedna usmena provjera u toku klasifikacionog perioda.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih
provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda
- Izrada svih hronoloških tabela.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

- diplomirani muzikolog;
- diplomirani kompozitor;
- diplomirani dirigent;
- diplomirani etnomuzikolog;
- diplomirani muzičar.
10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama

- Program za izuzetno nadarene učenike
- Individualna nastava
- Nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika
- Obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima
33
11. Povezanost predmeta
Povezanost sa predmetom
Znanja
Predmet Znanja
- Istorijski razvoj muzičkih - Poznavanje istorijata
Muzički oblici
oblika kroz epohe muzičkih oblika
- Prepoznavanje,
- Istorijski razvoj polifone
Polifonija razlikovanje, analiziranje
tehnike i formi
manjih polifonih formi
- Istorijski razvoj muzičkih Poznavanje muzičkih - Istorijski razvoj muzičkih
instrumenata instrumenata instrumenata
- Uticaj i razvoj muzičkog
- Razvoj muzičke kulture u
Etnomuzikologija folklora na umjetničku
Crnoj Gori
muziku u Crnoj Gori
- Poznavanje, definisanje,
- Sviranje muzičkih djela
analiziranje karakteristika Instrument - Klavir
različitih stilova
različitih muzičkih stilova
- Sviranje muzičkih djela
analiziranje karakteristika Kamerna muzika
različitih stilova
- Pjevanje muzičkih djela
analiziranje karakteristika Horsko pjevanje
različitih stilova
34
1.2.2. TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE
1. Naziv predmeta: TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 35 37 72
II
III
IV
Ukupno 35 37 72
Teorijska nastava, seminarski, drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju koje
se dijeli na grupe (do 10 učenika)
Vježbe, analiza elemenata muzičke teorije u primjerima iz literature

- Analitičko sagledavanje elemenata muzičke teorije u vezi sa drugim muzičkim
disciplinama (harmonija, polifonija, muzički oblici...);
- Upoznavanje zakonitosti osnova homofonog kompozicionog stila strogog i
slobodnog stava;
35
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Nabrajanje, - Rad u grupama od 6
imenovanje, - 10 učenika
opisivanje,
povezivanje i razu-
mijevanje
međusobnih odnosa
elemenata koji čine
muzički tok,
odnosno, muzičko
djelo
1.Ritmika
- Poznavanje - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
pojmova: definisanje upoređivanja - 10 učenika
- ravnomjerni i elemenata ritma u - Razvijanje
neravnomjerni notnom tekstu analitičkog
ritam; - Pronalaženje i razmišljanja
- izoritmija i upoređivanje - Snalaženje u
poliritmija; sličnosti i razlika složenim
(homofonija) različitih ritmičkih situacijama
- komplementarni kombinacija u
ritam; (polifonija) notnom tekstu i
određivanje njihove
važnosti kao karak-
teristične osnove
melodije u
konkretnom
primjeru
- Prepoznavanje i
definisanje ritmičkih
odnosa i njihovih
elemenata u
višeglasnom stavu
- Savladavanje
tehnike i kvaliteta
čitanja ritmičkih
elemenata u notnom
tekstu
2.Metrika
- Poznavanje - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
pojmova: definisanje upoređivanja - 10 učenika
- muzički metar elemenata muzičkog - Razvijanje
- vrste takta; metra u notnom analitičkog
metrička jedinica tekstu razmišljanja
i jedinica brojanja - Pronalaženje i - Snalaženje u
upoređivanje složenim
sličnosti i razlika situacijama
različitih metričko-
ritmičkih
36
Formativni ciljevi
kombinacija u
notnom tekstu i
određivanje
specifičnosti njihove
povezanosti u
konkretnom slučaju
- Melodijski i motivski - Definisanje jedinice
naglasak brojanja u odnosu
na naznačeni tempo
- Definisanje razlike
metričke jedinice i
- Polimetrija i jedinice brojanja u
ametrija primjerima iz
literature
- Prepoznavanje i
definisanje odnosa
melodijskog i
metričkog naglaska
u primjerima iz
notnog teksta
- Prepoznavanje i
definisanje
elemenata
polimetrije i
ametrije u notnom
tekstu
- Savladavanje
tehnike i kvaliteta
čitanja elemenata
muzičkog metra u
notnom tekstu
3. Razni izrazi,
skraćenice i oznake
za tempo agogiku,
dinamiku i - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
artikulaciju definisanje raznih upoređivanja - 10 učenika
- Nabrajanje, izraza i drugih - Razvijanje
imenovanje i oznaka u notnom analitičnosti i
opisivanje tekstu analitičkog
- Uočavanje značaja razmišljanja
raznih izraza, - Snalaženje u datim
skraćenica i oznaka složenim
za tempo, agogiku, situacijama
dinamiku i
artikulaciju u bližem
određenju karaktera
muzičkog djela koje
se analizira,
odnosno izvodi
- Poznavanje pravilne
37
Formativni ciljevi
4. Ornamentika interpretacije
- Poznavanje pojma i - Sposobnost
uloge; - Prepoznavanje i upoređivanja
- Ornamenti od jedne definisanje - Razvijanje
note (kratki ornamenata u analitičkog
predudari, različiti notnom tekstu razmišljanja
dugi predudari); - Upoređivanje i - Snalaženje u
- Ornamenti od dvije pronalaženje složenim
note (praltriler, sličnosti i razlika situacijama
mordent, šlajfer) - Poznavanje pravilne
- Grupeto; interpretacije
- Triler; ornamenata u
zavisnosti od vrste
ornamenata i
njihove pripadnosti
određenom
muzičkom stilu
- Pisanje načina
izvođenja
ornamenata
5. Ljestvice
- Nabrajanje i - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
imenovanje vrsta definisanje tonalne upoređivanja - 10 učenika
ljestvica osnove u notnom - Razvijanje
- Dijatonske durske i tekstu analitičkog
molske ljestvice sa - Prepoznavanje i razmišljanja
povisilicama i definisanje - Snalaženje u
snizilicama; kvintni ljestvičnih složenim
krug elemenata u notnom situacijama
- Nazivi i hijerarhija tekstu
ljestvičnih stupnjeva - Upoređivanje i
u duru i molu pronalaženje
- Starocrkvene sličnosti i razlika
ljestvice (modusi) - kod različitih
vrsta i građa; novi ljestvičnih nizova
modusi kao i određivanje
- Pentatonika njihovih
- Cjelostepene specifičnosti
ljestvice - Prepoznavanje i
- Umanjena ljestvica povezivanje
- Hromatske ljestvice različitih
- Neke osobene ljestvičnih,odnosno,
ljestvice folklornog tonalnih osnova sa
izvorišta (balkanski muzikom različitih
mol, ciganski mol, stilova, kroz analizu
lidijski mol, ciganski primjera iz
dur, orijentalna literature
ljestvica)
- Enharmonske
ljestvice
38
Formativni ciljevi
- Džez ljestvice
6. Intervali
- Povezivanje odnosa - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
veličine i vrste definisanje odnosa upoređivanja - 10 učenika
intervala veličine i vrste - Razvijanje
intervala analitičkog
- Prepoznavanje i razmišljanja
definisanje intervala - Snalaženje u
u notnom tekstu; složenim
- Konsonantni i upoređivanje i situacijama
disonantni intervali; pronalaženje
razvoj odnosa kroz sličnosti i razlika
istoriju - Prepoznavanje i
definisanje odnosa
konsonantnih i
disonantnih
- Obrtaj intervala intervala u notnom
(inverzija) tekstu, a u skladu sa
muzičkim stilom
- Prepoznavanje
inverzije u notnom
- Intervali kao činioci tekstu i definisanje
melodije - Savladavanje
tehnike i kvaliteta
čitanja intervala u
notnom tekstu
- Prepoznavanje
intervalske osnove
kao činioca melodije
u djelima različih
stilova
7. Akordi
- Nabrajanje i - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
imenovanje akorada definisanje vrste i upoređivanja - 10 učenika
tercne građe: oblika akorada u - Razvijanje
- kvintakordi / notnom tekstu; analitičkog
obrtaji upoređivanje i razmišljanja
kvintakorada/ pronalaženje - Snalaženje u
ljestvični sličnosti i razlika; složenim
kvintakordi); - Prepoznavanje i situacijama
- septakordi / definisanje odnosa - Razvijanje
obrtaji konsonantnih i preciznosti
septakorada; disonantnih akorada
- nonakordi; u notnom tekstu, a
- Nabrajanje i u skladu sa
imenovanje akorada muzičkim stilom
drugih gradivnih - Savladavanje
intervala: tehnike i kvaliteta
- sekundni akordi - čitanja akorada u
klasteri; notnom tekstu
39
Formativni ciljevi
- kvartni akordi;
- dvostruki i
višestruki akordi;
- postavka akorda i
njegovi pojavni
oblici u praksi;
8. Osnove harmonije
- Poznavanje pojmova - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
„tonalnost“ i definisanje odnosa upoređivanja - 10 učenika
„tonalitet“ (pojmovi između ljestvice i - Razvijanje
i razlika); tonaliteta; analitičkog
atonalnost; upoređivanje i razmišljanja
- Poznavanje pronalaženje - Snalaženje u
teorijske osnove sličnosti i razlika; složenim
tonaliteta; situacijama
- Ispoljavanja - Uočavanje i
tonaliteta u prepoznavanje
melodiji; elemenata
tonaliteta u melodiji
- Poznavanje pojma
harmonije kao
stilskog i izražajnog
elementa u muzici - Uočavanje i
- Ispoljavanje prepoznavanje
tonaliteta u elemenata
harmoniji tonaliteta u
harmoniji
- Nabrajanje i
imenovanje - Definisanje
harmonskih funkcija pripadnosti
ljestvičnih akorada
određenim
harmonskim
funkcijama
- Prepoznavanje i
definisanje
- Harmonski obrti i funkcionalnih
kadence kao izraz odnosa akorada u
klasičnoj harmoniji
- Nabrajanje, - Prepoznavanje i
opisivanje i definisanje
imenovanje: harmonskih obrta i
- vanakordskih kadenci u
tonova; primjerima iz
- vantonalnih literature
akorada;
- Navođenje,
nabrajanje i - Prepoznavanje i
40
Formativni ciljevi
objašnjavanje definisanje
načina promjene vanakordskih tonova
tonaliteta u melodiji
- Opisivanje i - Prepoznavanje
razumijevanje vantonalnih akorada
slobodnog i strogog i uočavanje njihove
harmonskog stava uloge u tonalitetu
- Određivanje vrste i
načina promjene
tonaliteta kroz
analizu muzičkih
primjera
- Analiziranje strogog
i slobodnog
harmonskog stava
(sličnosti, razlike)

- Dejan Despić: Teorija muzike
- Dejan Despić: Harmonska analiza.

- Klavir kao osnovno sredstvo
- Notni i zvučni primjeri autora različitih muzičkih stilova
- CD player.

- Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu).

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih i
pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda.

- diplomirani muzičar;
- diplomirani kompozitor;
- diplomirani dirigent;
- diplomirani muzikolog;
- diplomirani etnomuzikolog.

41
Znanja
Predmet Znanja
- Poznavanje, imenovanje
ljestvica, intervala, - Prepoznavanje ljestvica,
akorada. Prepoznavanje i intervala i akorada.
definisanje tonalne osnove u Prepoznavanje i definisanje
notnom tekstu. Poznavanje tonalne osnove notnog
pojmova: muzički metar, teksta koji se pjeva,
metrička jedinica, jedinica Solfeđo odnosno, svira. Zapisivanje,
brojanja, polimetrija, pjevanje i čitanje notnog
ametrija. Poznavanje teksta u razlicitim
pojmova: ravnomjerni i metričkim i ritmičkim
neravnomjerni ritam, vrstama, i različitim
izoritmija, poliritmija, tempima.
komplementarni ritam.
- Poznavanje teorijske osnove - Poznavanje teorijske osnove
tonaliteta, ispoljavanje tonaliteta, ispoljavanje
tonaliteta u melodiji i u tonaliteta u melodiji i u
harmoniji. Prepoznavanje i harmoniji. Prepoznavanje
definisanje funkcionalnih Harmonija funkcionalnih odnosa
odnosa akorada u klasičnoj akorada u klasičnoj
harmoniji. Ispoljavanje harmonij. Ispoljavanje
akorada u strogom i akorada u strogom i
slobodnom stavu. slobodnom stavu.
- Poznavanje durskih, molskih - Sviranje durskih, molskih I
i hromatskih ljestvica. hromatskih ljestvica.
Poznavanje akorada. Sviranje akorada.
- Poznavanje ornamentike i Poznavanje načina
raznih izraza i skraćenica izvođenja različitih
vezanih za tempo, dinamiku, Instrument - Klavir ornamenata. Prepoznavanje
artikulaciju i agogiku. raznih izraza i skraćenica
vezanih za tempo,
dinamiku, artikulaciju i
agogiku i njihovo
odgovarajuće izvođenje.
- Evidencija osnovnih pojmova - Evidencija osnovnih
Teorije muzike ima direktno pojmova Kompozicije
upliva u domen uopšte.
determinisanja ukupnog
korpusa osnovnog tumačenja
muzičkog jezika uopšte.Ona
predstavlja početni
pojmovnik koji je, u stvari, Osnovi komponovanja sa
početni kurs u kome se aranžiranjem
sagledava obim i koncept
sveukupne muzičke
umjetnosti. Veći broj
pojmova se detaljnije - Opis pojmova.
prezentuje u domenu
Kompozicije.
42
Znanja
Predmet Znanja
- Opis pojmova iz oblasti
Teorije muzike izučava samo
najosnovnije kategorije
pojmova bez značajnije
obrade istih, za razliku od
predmeta Osnovi
komponovanja sa
aranžiranjem.
43
1.2.3. HARMONIJA
1. Naziv predmeta: HARMONIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 24 48 72
III 24 48 72
IV 22 44 66
Ukupno 70 140 210
Teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi Vrste nastave za sve učenike u
odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)
Vježbe, harmonska analiza muzičkih primjera, harmonizovanje melodija pismeno i
na klaviru

- Upoznavanje homofonog kompozicionog stila u muzici
- Ovladavanje postavkom i vezivanjem akorada u strogom stavu po načelima
standardnog, klasičnog harmonskog jezika
- Upoznavanje sredstava proširenja tonaliteta, vidova promjene tonaliteta i svih
vrsta modulacija
- Osposobljavanje za praktično korišćenje stečenih znanja iz harmonije.
44
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Ispoljavanje akorada - Analiziranje akorada - Pozitivan odnos - Rad sa grupom od 6
u strogom stavu u strogom stavu u prema predmetu - 10 učenika
- Ispoljavanje akorada primjerima iz
u slobodnom stavu literature
- Postavljanje - Uočavanje razlike
akorada u strogom između strogog i
stavu slobodnog stava na
primjerima iz
literature
- Prepoznavanje
harmonskih funkcija
i akordskih oblika u
strogom i slobodnom
stavu
- Vezivanje kvintno - Rješavanje - Analitičnost i
srodnih i nesrodnih šifrovanog i preciznost u
kvintakorada nešifrovanog basa uz ispunjavanju radnih
(stroga, slobodna i poštovanje pravila zadataka
poluslobodna veza) vezivanja i vođenja - Predviđanje
- Vezivanje glasova situacija i mogućih
kvintakorada glavnih - Analiziranje rješenja
stupnjeva (T, S, D) intervalskih skokova - Prihvatanje drugih
u melodiji pri mogućih rješenja
- Vezivanje obrtaja različitom vezivanju - Snalaženje u datim
kvintakorada glavnih akorada složenim
stupnjeva: - Priprema za situacijama
* Sekstakordi harmonizaciju
glavnih stupnjeva melodije u sopranu:
(T6, S6, D6) analiza tonalne
* Kvartsekstakordi osnove melodije,
glavnih stupnjeva oblika melodije,
intervalskih kretanja
- Vezivanje tercno - Sposobnost
srodnih kvintakorada upoređivanja
različitih rješenja
- Sporedni stupnjevi istog zadatka
sa obrtajima (VI, II, - Razvijanje kritičnog
VII, III) odnosa prema
- Harmonizacija mogućim rješenjima
moldura, prirodnog i
melodijskog - Identifikacija
mola(poznavanje i problema:
vježbanje) - uočavanje
zabranjenih
kretanja u
melodiji i
harmoniji
- ispravljanje
45
Formativni ciljevi
grešaka
- sposobnost
korekcije
- Pripremanje za
višeglasno pjevanje
i sviranje zadataka
- Sviranje kadenci
- Sviranje general-
basa
- Direktno
harmonizovanje na
klaviru
jednostavnijih
melodijskih kretanja
- Vanakordski tonovi
(jednostruki i - Prepoznavanje - Analitičnost i - Rad sa grupom od 6-
višestruki): vanakordskih tonova preciznost u 10 učenika
* zadržica u primjerima iz ispunjavanju radnih
* prolaznica literature i u zadataka
* skretnica zadacima šifrovanog - Predviđanje
* anticipacija basa situacija i mogućih
* pedalni ton - Rješavanje rješenja
šifrovanog i - Prihvatanje drugih
nešifrovanog basa mogućih rješenja
- Priprema za - Snalaženje u datim
harmonizaciju složenim
melodije u sopranu: situacijama
analiza melodijskih
kretanja i
određivanje
vanakordskih tonova
prema logičnim
funkcionalnim
odnosima
- Sposobnost
upoređivanja
istog zadatka
- Razvijanje kritičkog
odnosa prema
mogućim rješenjima
- Glavni septakordi:
* D7 i obrtaji - Rrepoznavanje
* II7 i obrtaji, akord septakorada i
sa dodatom obrtaja u
sekstom primjerima iz
* VII7 i obrtaji literature
- Sporedni septakordi
(T7, III7, S7, VI7)
46
Formativni ciljevi
- Poštovanje pravila
razrešavanja
kritičnih tonova kod
septakorada,
odnosno, njihovih
obrtaja, u
karakterističnim
- D9 i obrtaji vezama
- Rješavanje
šifrovanog i
nešifrovanog basa
- Primjena
septakorada,
odnosno, njihovih
obrtaja u
harmonizaciji
melodije u sopranu
- Identifikacija
problema,
sposobnost
korekcije
- Prepoznavanje
nonakorda u
primjerima iz
literature
- Postavka nonakorda
i njegovih obrtaja,
izostavljanje tonova
i razrešavanje
kritičnih tonova u
karakterističnim
vezama
- Primjena D9, i
njegovih obrtaja u
harmonizaciji
soprana
47
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Alterovani akordi
dijatonskog i
hromatskog tipa
- Alterovani akordi sa
tonalno-stabilnim - Prepoznavanje - Analitičnost i - Rad sa grupom od 6
alteracijama alterovanih akorada preciznost u - 10 učenika
* sa alteracijom IV dijatonskog i sprovođenju izrade
naviše (u duru i hromatskog tipa u zadataka i u
molu) primjerima iz rješavanju problema
* sa alteracijom II literature i u - Predviđanje
naviše (u duru) zadacima šifrovanog situacija i mogućih
* sa alteracijom II basa rješenja pri izradi
naniže (u duru i - Razrješavanje zadataka
molu) alterovanih tonova, - Prihvatanje drugih
* sa alteracijom IV u alterovanim mogućih rješenja
naniže (u molu) akordima - Snalaženje u datim
* višestruke dijatonskog i složenim
alteracije hromatskog tipa situacijama
kroz izradu
- Alterovani akordi sa šifrovanog i
tonalno labilnim nešifrovanog basa
alteracijama: - Priprema za
* vantonalne D i harmonizaciju
vantonalni VII melodije u sopranu:
(varljiva i analiza tonalne
eliptična rješenja) osnove i oblika
* vantonalne S i melodije, uočavanje
vantonalni II intervalskih kretanja
* varijantni III, i alterovanih tonova
varijantni VI i i određivanje
polarni akordi alterovanih akorada
za harmonizaciju
- Sposobnost
upoređivanja raz-
ličitih rješenja istog
zadatka
- Razvijanje kritičnog
odnosa prema
- Identifikacija
problema
- ispravljanje
grešaka
- sposobnost
korekcije
- Sviranje general -
basa
- Sviranje
jednostavnijih
48
Formativni ciljevi
primjera dijatonske
modulacije
- Vidovi promjene
tonaliteta - Prepoznavanje
(nabrajanje, dijatonske
opisivanje i modulacije, mjesta,
razumijevanje) sredstava i načina
njenog izvođenja u
- Pojam i vrste primjerima iz
modulacije literature i u - Analitičnost i - Rad sa grupom od 6
zadacima šifrovanog preciznost u - 10 učenika
basa sprovođenju izrade
- Poznavanje principa - Vježbanje i zadataka i u
dijatonske demonstracija rješavanju problema
modulacije načina izvođenja - Predviđanje
dijatonske situacija i mogućih
modulacije u rješenja pri izradi
zadacima šifrovanog zadataka
i nešifrovanog basa - Snalaženje u datim
- Priprema za složenim
* u tonalitete I harmonizaciju situacijama
grupe melodije u sopranu:
* u tonalitete II uočavanje
grupe modulacionog
* u tonalitete III prelaza u
grupe melodiji,definisanje
* u tonalitete IV novog tonaliteta na
grupe osnovu melodijskog
kretanja, novih
predznaka i
kadence;
prepoznavanje
pogodnog mjesta i
akorda za
preznačenje
- Identifikacija
problema,
ispravljanje grešaka
- Sviranje general-
basa
- Sviranje
jednostavnijih
primjera dijatonske
modulacije
49
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Hromatska
modulacija - Prepoznavanje - Analitičnost i - Rad sa grupom od 7-
- Izvođenje hromatske mjesta, sredstava i preciznost u 10 učenika
modulacije pomoću: načina izvođenja sprovođenju izrade
- promjene sklopa hromatske zadataka i u
trozvuka modulacije u rješavanju problema
dijatonskog tipa primjerima iz - Predviđanje
- promjene sklopa literature i u situacija i mogućih
četvorozvuka zadacima šifrovanog rješenja pri izradi
dijatonskog i basa zadataka
hromatskog tipa - Poznavanje, - Prihvatanje drugih
- preznačenja vježbanje i mogućih rješenja
alterovanih demonstriranje - Snalaženje u datim
akorada izvođenja različitih složenim
dijatonskog tipa načina hromatske situacijama
- preznačenja modulacije u
alterovanih zadacima šifrovanog
akorada i nešifrovanog basa
hromatskog tipa - Upoređivanje svih
- akorada tercne vrsta hromatske
srodnosti modulacije
- Upoređivanje
dijatonske
modulacije sa
hromatskom
modulacijom
izvedenom pomoću
preznačenja
alterovanih akorada
- Priprema za
harmonizaciju
melodije u soprana:
uočavanje i
definisanje novog
tonaliteta na osnovu
melodijskog
kretanja, novih
predznaka i
kadence;
prepoznavanje
adekvatnog mjesta i
sredstva hromatske
modulacije
- Sposobnost
upoređivanja
istog zadatka
odnosa prema
50
Formativni ciljevi
jednog zadatka
- Identifikacija
problema,
- Sviranje general-
basa
- sviranje
jednostavnijih
primjera hromatske
modulacije
- Enharmonska
modulacija - Prepoznavanje - Analitičnost i - Rad sa grupom od 6–
- Izvođenje mjesta, sredstava i preciznost u 10 učenika
enharmonske načina enharmonske sprovođenju izrade
modulacije pomoću: modulacije kroz zadataka i u
- enharmonizma analizu primjera iz rješavanju problema
umanjenog literature i u - Predviđanje
septakorda zadacima šifrovanog situacija i mogućih
- enharmonizma basa rješenja pri izradi
prekomjernog - Poznavanje, zadataka
trozvuka vježbanje i - Prihvatanje drugih
- enharmonizma demonstriranje mogućih rješenja
male septime (D7 različitih načina - Snalaženje u datim
i tvrdo umanjeni enharmonske složenim
septakord) modulacije u situacijama
zadacima šifrovanog
inešifrovanog basa
- Priprema za
harmonizaciju
melodije u soprana:
uočavanje i
definisanje novog
tonaliteta na osnovu
melodijskog
kretanja, novih
predznaka i
kadence;
prepoznavanje
adekvatnog mjesta i
sredstva
enharmonske
modulacije i njeno
izvođenje
- Sposobnost
upoređivanja raz-
ličitih rješenja istog
zadatka
51
Formativni ciljevi
odnosa prema
jednog zadatka
- Identifikacija
problema,
- Sviranje general -
basa
- Sviranje
jednostavnijih
primjera
enharmonske
modulacije

- Vlastimir Peričić: Harmonija (skripta I i II)
- Dejan Despić: Harmonija sa harmonskom analizom
- Mirjana Živković: Harmonija za II, III i IV razred


- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)

pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda

- diplomirani kompozitor
- diplomirani muzikolog
- diplomirani etnomuzikolog
- diplomirani dirigent
- diplomirani muzičar

52
Znanja
Predmet Znanja
- Poznavanje teorijske osnove Teorija muzike sa osnovama - Poznavanje teorijske osnove
tonaliteta. Ispoljavanje harmonije tonaliteta. Ispoljavanje
tonaliteta u melodiji i tonaliteta u melodiji i
harmoniji. Prepoznavanje i harmoniji. Prepoznavanje i
definisanje funkcionalnih definisanje funkcionalnih
odnosa akorada u klasičnoj odnosa u klasičnoj
harmoniji. Ispoljavanje harmoniji.Ispoljavanje
akorada u strogom i akorada u strogom i
slobodnom stavu. slobodnom stavu.
- Sviranje harmonskih obrta Solfeđo - Prepoznavanje harmonskih
na klaviru. obrta po zvuku.
- Harmonizovanje melodije u Muzički oblici - Definisanje i analiziranje
obliku rečenice i perioda. građe rečenice i perioda.
Uloga harmonije u
muzičkom obliku
- Prepoznavanje funkcije Poznavanje harmonskih - Poznavanje, uočavanje i
akorada u tonalitetu, stilova identifikacija harmonskih
mjesta i sredstava promjene sredstava karakterističnih za
tonaliteta. različite stilske epohe.
- Harmonski parametar u Osnovi komponovanja sa - Melodijsko-harmonsko-
dvodjelnoj strukturi aranžiranjem ritmički parametri u
muzičko - formalne cjeline dvodjelnoj strukturi
kao osnovne male muzičke
forme podrazumijeva
jednostavni koncept
harmonskih obrta i oni,
defacto, predstavljaju
model u kome se harmonski
parametar idetifikuje kao
nosilac kreiranja muzičke
ideje.
- Iz predmeta Harmonija se
preuzimaju znanja iz
domena funkcionalnih
značenja harmonskih
struktura, karakteristike
njihovih veza (obrta) i
specifične odlike i pojedini
izuzeci koji iskoračuju iz
okvita dursko-molskog
tonalnog sistema.
53
1.2.4. POLIFONIJA
1. Naziv predmeta: POLIFONIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 25 47 72
III 36 36 72
IV
Ukupno 61 83 144
Teorijska nastava, seminarski i drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju koje
Vježbe, primjena polifone tehnike komponovanja u izradi elemenata muzičkih
formi, jednostavnih polifonih formi kao i njihova interpretacija

- Poznavanje tehničko-stilskih osobenosti vokalne i instrumentalne polifone tehnike
komponovanja
- Osposobljavanje učenika za komponovanje jednostavnijih polifonih formi
- Osposobljavanje učenika za analizu i interpretaciju jednostavnih polifonih formi
54
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
1.Osnovi vokalnog
kontrapunkta
- Polifonija/
kontrapunkt
(poznavanje pojma i
njegovo
obrazloženje) - Prepoznavanje i - Sposobnost - Rad u grupama od 6
razlikovanje upoređivanja - 10 učenika
- Polifonija – različitih - Razvijanje
homofonija kompozicionih analitičkog
(povezivanje i tehnika (zvučno i razmišljanja
upoređivanje dvije analitički) - Snalaženje u
tehnike složenim
komponovanja situacijama
ilustrovanjem) - Prepoznavanje, - Razvijanje
razlikovanje, preciznosti
- Istorijski razvoj analiziranje, - Razvijanje
polifone tehnike od oblikovanje kreativnosti
prvobitne zajednice jednostavnih - Poštovanje pravila
do renesanse vokalnih polifonih
(opisivanje i formi iz ovog
povezivanje perioda ili njihovih
elemenata, načina elemenata
polifone tehnike i
formi koje se
javljaju u ovom
periodu) - Analiziranje formi sa
uočavanjem i
- Madrigal/ Misa/ definisanjem
Motet (poznavanje polifonih elemenata
forme, i uočavanjem
razumijevanje specifičnosti;
zakonitosti i interpretiranje
specifičnosti)
- Prepoznavanje i
razlikovanje
- Osnovne osnovnih zakonitosti
karakteristike vokalne polifone
vokalne polifonije tehnike
(poznavanje i komponovanja
povezivanje (analitički)
elemenata)
- Prepoznavanje
- Modusi modusa (zvučno i iz
(imenovanje, notnog primjera)
povezivanje i
obrazlaganje) - Analiziranje;
komponovanje
55
Formativni ciljevi
- Kontrapunktska stilske melodije na
melodija modalnoj osnovi
(opisivanje,
ilustrovanje,
pojašnjavanje,
demonstriranje)
2.Dvoglasni
kontrapunkt - Izrada svih - Sposobnost - Rad u grupama od 6
- Razumijevanje, navedenih upoređivanja -10 učenika
pojašnjavanje elemenata - Razvijanje
zakonitosti dvoglasnog stava u analitičkog
formiranja vokalnog formi jednostavnijih razmišljanja
polifonog vježbi, a po - Snalaženje u
dvoglasnog stava i pravilima polifone složenim
demonstriranje tehnike situacijama
elemenata: komponovanja - Razvijanje
- odnos glasova; - Prepoznavanje preciznosti
- početak i elemenata, - Razvijanje
kadenca; definisanje i kreativnosti
- tretman sazvučja; upoređivanje u - Poštovanje pravila
- tretman primjerima iz
zabranjenih literature
kretanja; - Uočavanje
- slobodni dvoglasni specifičnosti
stav; polifone tehnike
kroz interpretiranje
3.Imitacija - Izrada raznih vrsta
- Poznavanje, imitacionih tehnika
pojašnjavanje, u dvoglasnom stavu
obrazlaganje i u formi
demonstriranje jednostavnijih
imitacionih tehnika vježbi, a po
u polifonom pravilima polifone
kompozicionom stilu tehnike
komponovanja
- Prepoznavanje
imitacionih tehnika
u primjerima iz
literature
- Upoređivanje
4.Tretman teksta imitacionih tehnika
- Povezivanje teksta i na primjerima iz
melodije (forme) literature
- Uočavanje značaja
teksta u polifonim
vokalnim formama
- Izrađivanje
dvoglasnog
imitacionog stava sa
tekstom u formi
56
Formativni ciljevi
jednostavnijih
vježbi, a po
pravilima polifone
5.Višeglasni vokalni tehnike
polifoni stav komponovanja,
- Razumijevanje, interpretiranje
povezivanje - Analiziranje
elemenata, tretmana teksta u
pojašnjavanje primjerima iz
zakonitosti literature;
formiranja uočavanje veze
višeglasnog stava između teksta i
(početak, tretman forme
sazvučja proisteklih - primjena svih
iz kretanja glasova, navedenih
kadenca, imitacione elemenata
tehnike) troglasnog stava u
formi jednostavnijih
vježbi, a po
pravilima polifone
tehnike
komponovanja
- prepoznavanje
elemenata
višeglasnog vokalnog
polifonog stava u
primjerima iz
literature
definisanje i
upoređivanje
elemenata
troglasnog stava na
primjerima iz
literature
- Interpretiranje
višeglasnih formi
- Uočavanje
specifičnosti
polifone tehnike u
višeglasnom stavu
57
Razred: ТREĆI
Formativni ciljevi
1.Osnovi
instrumentalnog
kontrapunkta - Prepoznavanje i - Razumijevanje - Rad u grupama od 6
- Stilsko – istorijske razlikovanje postavljene - 10 učenika
razlike izmedju osnovnih zakonitosti problematike
vokalne i instrumentalne - Sposobnost
instrumentalne polifone tehnike upoređivanja
polifone tehnike komponovanja - Razvijanje
komponovanja/ (analitički) analitičkog
istorijski - Prepoznavanje, razmišljanja
pregled/osnovne razlikovanje i - Snalaženje u
karakteristike upoređivanje složenim
instrumentalne vokalne i situacijama
polifonije. instrumentalne - Razvijanje
(opisivanje, polifone tehnike preciznosti
povezivanje komponovanja - Razvijanje
elemenata i načina - Uočavanje sličnosti i kreativnosti
polifone tehnike, i razlika kroz analize - Poštovanje pravila
formi koje se karakterističnih
javljaju u ovom formi
periodu)
- Prepoznavanje
(zvučno i iz notnog
- Prelazak sa modalne primjera)
na tonalnu
harmoniju/
harmonska sredstva
barokne muzike
(povezivanje,
imenovanje,
obrazlaganje) - Prepoznavanje i
razlikovanje
različitih
- Muzičke polifone instrumentalnih
forme baroka: polifonih formi
Ričerkar/Kanon/Inv - Analiziranje formi sa
encija /Fuga uočavanjem i
(poznavanje formi, definisanjem
razumijevanje polifonih elemenata
zakonitosti i i uočavanjem
specifičnosti specifičnosti;
interpretiranje
- Dvoglasna invencija - Analiziranje forme

– oblik i tonalni plan sa uočavanjem i
(poznavanje, definisanjem
razumijevanje i polifonih elemenata
pojašnjavanje forme i uočavanjem
58
Formativni ciljevi
sa aspekta oblika i specifičnosti
tonalnog plana)
- Melodijske i
ritmičko – metričke - Analiziranje
osobine kontrapunktske
instrumentalne melodije u
kontrapunktske primjerima iz
melodije; tretman literature;
disonance izrađivanje stilskih
(ilustrovanje, melodija po
opisivanje, dem- pravilima
onstriranje, instrumentalne
pojašnjavanje) polifone tehnike
komponovanja
2. Dvoglasni
instrumentalni stav - Izrađivanje svih - Sposobnost - Rad u grupama od 6
- Razumijevanje i navedenih upoređivanja - 10 učenika
pojašnjavanje elemenata - Razvijanje
zakonitosti dvoglasnog stava u analitičkog
formiranja formi jednostavnijih razmišljanja
dvoglasnog vježbi, a po - Snalaženje u
polifonog pravilima polifone složenim
instrumentalnog tehnike situacijama
stava, komponovanja - Razvijanje
razumijevanje, - Prepoznavanje preciznosti
pojašnjavanje i elemenata u - Razvijanje
demonstriranje primjerima iz kreativnosti
(ilustrovanje) literature, - Poštovanje pravila
elemenata: definisanje i
- predstavljanje upoređivanje
akorada u elemenata na
dvoglasnom stavu; primjerima iz
- tretman literature
disonance; - Uočavanje značaja
- imitacione imitacionih tehnika,
tehnike; sekventnog rada i
- sekvenca; obrtajnog
- obrtajni kontrapunkta u
kontrapunkt; polifonim
instrumentalnim
formama
3. Invencija
- Poznavanje, - Analiziranje forme - Sposobnost - Rad u grupama od 6
razumijevanje, sa uočavanjem i upoređivanja -10 učenika
pojašnjavanje, definisanjem - Razvijanje
ilustracija, polifonih elemenata analitičkog
obrazlaganje i uočavanjem razmišljanja
zakonitosti specifičnosti - Snalaženje u
oblikovanja forme interpretiranje složenim
59
Formativni ciljevi
invencije: - Izrađivanje situacijama;
- dvoglasne; jednostavnije forme - Razvijanje
- troglasne; dvoglasne invencije preciznosti
po predviđenim - Razvijanje
pravilima kreativnosti
4. Višeglasni
instrumentalni stav - Prepoznavanje - Sposobnost - Rad u grupama od 6
- Razumijevanje, elemenata u upoređivanja -10 učenika
ilustracija, primjerima iz - Razvijanje
pojašnjavanje literature, analitičkog
zakonitosti definisanje i razmišljanja
formiranja upoređivanje - Snalaženje u
višeglasnog njihovog značaja i složenim
polifonog međusobnih odnosa situacijama
instrumentalnog na primjerima iz - Razvijanje
stava i literature preciznosti
demonstriranje - Interpretiranje - Razvijanje
elemenata: višeglasnih formi kreativnosti
- imitacione - Izrađivanje svih - Poštovanje pravila
tehnike u navedenih
višeglasju; elemenata
- trostruki obrtajni troglasnog stava u
kontrapunkt; formi jednostavnijih
- višeglasna vježbi, a po
sekvenca; pravilima polifone
tehnike
komponovanja
5. Fuga
- Razumijevanje, - Analiziranje forme - Sposobnost - Rad u grupama od 6
ilustracija, uz uočavanje i upoređivanja -10 učenika
pojašnjavanje, definisanje polifonih - Razvijanje
poznavanje, i formalnih analitičkog
povezivanje elemenata i razmišljanja
elemenata, uočavanjem njihovih - Snalaženje u
obrazlaganje specifičnosti; složenim
zakonitosti interpretiranje situacijama
oblikovanja forme - Izrađivanje - Razvijanje
fuge; jednostavnije forme preciznosti
demonstriranje ekspozicije i - Razvijanje
elemenata: međustava troglasne kreativnosti
- oblik i tonalni fuge po predviđenim - Poštovanje pravila
plan; pravilima
- tema fuge; - Uočavanje
- odgovor, specifičnosti
kontrasubjekt; polifone tehnike u
- ekspozicija višeglasnom stavu
fuge:obična,
proširena,
dvostruka;
60
Formativni ciljevi
- medjustav;
- sprovodni i završni
dio fuge; streta,
pedal;
- fuga sa dvije ili
više tema;
- primjena fuge,
fugato;
6. Primjena
instrumentalne
polifone tehnike - Uočavanje načina - Sposobnost - Rad u grupama od 6
- Preludijum, koralni primjene upoređivanja -10 učenika
preludijum instrumentalne - Razvijanje
- Tokata, fantazija polifone tehnike u analitičkog
- Barokna svita navedenim formama razmišljanja
- Polifone varijacije - Snalaženje u
(poznavanje, složenim
povezivanje, situacijama
ilustrovanje, - Razvijanje
pojašnjavanje) preciznosti
- Razvijanje
kreativnosti

- Vlastimir Peričić: Osnovi kontrapunkta (skripta)
- Vlastimir Peričić: Instumentalni i vokalno–instumentalni kontrapunkt
- Vlastimir Peričić: Vokalni kontrapunkt
- Mirjana Živković: Instrumentalni kontrapunkt.

- Zvučni i notni primjeri
- CD player.

- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu).

pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda.

61

Znanja
Predmet Znanja
- Prepoznavanje, razlikovanje, Istorija muzike sa - Istorijski razvoj polifone
analiziranje, karakterističnih poznavanjem muzičke tehnike i polifonih formi
polifonih formi (vokalnih i literature (vokalnih i instrumentalnih)
instrumentalnih);
- Analiziranje stilske melodije Teorija muzike sa osnovama - Starocrkvene
na modalnoj i tonalnoj harmonije ljestvice/modusi (vrste i
osnovi; građa);
- Dijatonske durske i molske
ljestvice sa povisilicama i
- Tretman konsonantnih i snizilicama (vrste i građa);
disonantnih sazvučja u - Intervali (odnos vrste i
dvoglasnom i višeglasnom veličine intervala;
polifonom stavu konsonantni i disonantni
intervali; obrtaj intervala -
inverzija);
- Akordi tercne građe
- analiziranje i interpretiranje Horsko pjevanje - interpretacija polifonih
višeglasnih vokalnih polifonih horskih djela (motet,
formi (kanon, motet, madrigal, kanon)
madrigal)
- analiziranje instrumentalnih Instrument – Klavir - interpretacija
polifonih formi (invencija, instrumentalnih polifonih
fuga, kanon) formi (invencija, fuga,
kanon)
- prelaz sa modalne na tonalnu Harmonija - funkcionalni odnosi akorada
harmoniju; u tonalitetima dura i mola
- tonalna osnova ( dursko- - primjena klasicnih
molski tonalni sistem) harmonskih sredstava
- harmonska sredstva barokne
muzike
- prepoznavanje primijenjene Muzički oblici - poznavanje i analiziranje
polifone tehnike u muzičkih formi sa
instrumentalnim formama od elementima polifone
baroka do savremene muzike tehnike
- analiziranje stilske melodije Solfeđo - pjevanje modalne i tonalne
na modalnoj i tonalnoj osnovi melodike
- prepoznavanje, analiziranje - interpretiranje dvoglasnog
dvoglasnog polifonog stava sa polifonog stava sa i bez
i bez imitacije imitacije
- zapisivanje diktata polifone
teksture
62
Znanja
Predmet Znanja
- izrađivanje instrumentalnih Poznavanje muzičkih - poznavanje tehnike, tona i
polifonih formi za instrumenata notacije kod baroknih
instrumente s dirkama instrumenata s dirkama
- Melodija u muzičkoj Osnovi komponovanja sa - Melodijsko-harmonsko-
umjetnosti je lider u domenu aranžiranjem ritmički parametri u
svih relevantnih parametara i dvodjelnoj strukturi
razumije se, ima dominantnu
ulogu u gradnji muzičke
cjeline. Predmet Osnovi
Komponovanja sa
aranžiranjem preuzima
osnovne definicije koje se
obrađuju u predmetu
Polifonija. One se prije svega
odnose na pojedinosti tipa:
odnosa izgradnje same
melodijske strukture u
osnovnim modelima, zatim
međusobnih odnosa
istovremenog zvučanja
(dvoglas, troglas i
četvoroglas) sa elementima
starih kontrapunktskih
tehnika i koordinacije
melodijskih i harmonskih
parametara (horizontalno i
vertikalno prožimanje)
63
1.2.5. MUZIČKI OBLICI
1. Naziv predmeta: MUZIČKI OBLICI
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 16 20 36
III 32 40 72
IV 29 37 66
Ukupno 77 97 174
se dijeli na manje grupe (do 10 učenika)
Vježbe, formalna analiza muzičkih djela

- Upoznavanje istorijata nastanka i razvoja muzičkih oblika kroz vjekove do
današnjih dana
- Samostalno analiziranje muzičkog djela i definisanje elemenata muzičkog oblika.
64
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Poznavanje
elemenata oblika
Motiv - Razvijanje - Rad u grupama od 6
- definisanje motiva analitičnosti, - 10 učenika
- sadržaj motiva kritičnosti i
- metrička struktura marljivosti
motiva, jamb,
trohej, amfibrah. - Definisanje i
- trajanje motiva analiziranje
elemenata oblika na
Figura i pasaž primjerima iz
- harmonska muzičke literature
figuracija perioda klasike i
- melodijska ranog romantizma
figuracija (Hajdn, Mocart) i
- pasaž rani Betoven: do
opusa 26 i op. 49
Rad s motivom br.1 i 2)
- Apsolutne i relativne
izmjene u motivu
- Posebne vrste rada s
motivom:
1) Ponavljanje
(doslovno,
izmijenjeno,
sekventno,
imitaciono)
2) Variranje
3) Proširenje
4) Dijeljenje
5) Sažimanje - Analiziranje,
uočavanje i
Dvotakt definisanje različitih
- definisanje dvotakta vrsta dvotakta na
- sadržaj dvotakta primjerima iz
- uloga metra u literature
izgradnji dvotakta
- tematski sadržaj
dvotakta
- jednotakt i
četvorotakt u ulozi
osnovne metričko -
formalne cjeline,
odnosno, dvotakta - Uočavanje i
- korespodentni analiziranje
dvotakti različitih struktura
rečenica na
primjerima iz
65
Formativni ciljevi
Rečenica literature.
- definisanje rečenica Uočavanje principa
- konstruktivni faktori da ponavljanje ne
koji oblikuju čini cjelinu višeg
rečenicu: ritam, reda, pa
melodija, metar i primjenjivanje na
harmonija pravilne primjerima iz
rečenice: mala (4 literature (Hajdn,
takta) i velika (8 Mocart, Betoven,
taktova) Šuman: Dječije
- struktura malih i scene).
velikih rečenica - Sagledavanje razlike
- tematski sadžaj između ponovljenog
rečenica dvotakta i male
rečenice strukture
2+2, kao i uloge
ponovljenog
dvotakta u izgradnji
velike rečenice
strukture 2+2+4
Period
- Definisanje perioda - Definisanje,
- Navođenje i analiziranje i
obrazlaganje vrsta uočavanje različitih
perioda: mali i veliki vrsta perioda u
- Poznavanje i primjerima iz
obrazlaganje literature
minimuma sličnosti i - Uočavanje i
minimuma razlike u definisanje razlike
rečenicama koje između perioda,
čine period niza rečenica i
- harmonski odnosi ponovljene rečenice
završetaka rečenica - Analiziranje perioda
u periodu kao sastavnog dijela
- dvoperiod veće cjeline, ali i
- poznavanje razlike kao samostalnog
između perioda, oblika (Hajdn,
niza rečenica i Mocart, Betoven,
ponovljene rečenice kao samostalan
- period kao sastavni oblik, Šopenovi
dio veće cjeline, ali preludijumi e-moll,
i kao samostalna h-moll, A-dur, c-
cjelina moll)
Tipovi izlaganja mišljenja i
donošenje suda na
- funkcija odsjeka osnovu analize o
unutar cjeline odnosu elemenata u
- izlaganje teme obliku. Usvajanjem
66
Formativni ciljevi
- prelazni odsjek teorijskih znanja
- središnji odsjek (informativni ciljevi)
- repriza i njihovom
- uvod primjenom kroz
- zaključak praktični rad (
formativni ciljevi),
učenik se
Uloga pojedinih osposobljava da
komponenti muzike odredi o kojem se
u obliku obliku radi. U toku
procesa analiziranja
- metar stiče se vještina
- ritam i melodija predviđanja
- harmonija rješenja, odnosno,
- dinamika na višem nivou,
- agogika predviđanje rešenja
- tempo u okviru istog
oblika, ali različitih
kompozitora, ili
istog oblika, ali
sagledanog kroz
različite epohe
67
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Poznavanje oblika
male pjesme
prvenstveno
sagledane kroz
primjere iz
instrumentalnih - Analiziranje i - Razvijanje -Rad u grupama od 6
djela: definisanje analitičnosti, -10 učenika
parametara koji kritičnosti i
Dvodjelna pjesma učestvuju u marljivosti.
Šema: izgradnji jednog
II:a :II: b: II oblika: tematika,
A II:b: II struktura i
harmonija.
Prelazni oblik Uočavanje razlike u
između dvodjelne i određivanju
trodjelne pjesme repeticije i repriza
Šema:
II:a a:II: b a: II
A a II: b a: II
Trodjelna pjesma
Šema:
II: a: II: b a: II
II: a: II b a
A II:b a: II
Složena trodjelna
pjesma - Analiziranje,
Šema: sagledavanje i
uočavanje različitih
ABA tipova pjesama
Abacdcaba - Razvijanje kritičkog
mišljenja i
ABA donošenje suda na
Abcdab osnovu analiza o
odnosu elemenata u
Rjeđi i netipični obliku. Usvajanjem
oblici pjesme teorijskih znanja(
- Lagani stavovi u informativni ciljevi)
obliku pjesme i njihovom
- Prividno petodjelni primjenom kroz
oblik pjesme praktični rad (
- Petodjelni oblik formativni ciljevi),
pjesme učenik se
osposobljava da
Mali komadi u obliku odredi o kojem se
pjesme obliku radi. U toku
68
Formativni ciljevi
- Pjesma bez riječi procesa analiziranja
- Nokturno stiče se vještina
- Barkarola predviđanja
- Etida rješenja, odnosno,
- Preludijum na višem nivou,
- Menuet predviđanje rešenja
- Skerco u okviru istog
oblika, ali različitih
kompozitora, ili
istog oblika, ali
sagledanog kroz
različite epohe
69
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Rondo
Poznavanje istorijata - Rad u grupama od 6
ronda, njegovog - 10 učenika
nastanka i vrste
Kuprenov rondo:
R C1 R C2.......R
Klasični rondo: - Analiziranje i - Razvijanje

1. Rondo s jednom upoređivanje analitičnosti,
temom različitih vrsta ronda kritičnosti i
(rondo s na primjerima iz marljivosti
epizodama) literature (Hajdn,
A E1 A E2 ... A + Mocart i Betoven)
Coda
2. Rondo sa dvije
teme
A B A B A + Coda
3. Rondo sa tri
teme i prošireni
oblik ronda sa tri
teme
A B A C A + Coda
ABACABA+
Coda
- Izuzeci u obliku
ronda:
a) reduciranje - Analiziranje,
šeme ronda definisanje,
b) rondo u laganom povezivanje
tempu elemenata oblika i
c) pojava osnovne prepoznavanje
teme (A) u usvojenih oblika na
drugim novim primerima
tonalitetima
Tema s varijacijama
- Poznavanje
istorijata varijacija,
principa variranja,
organizacije
varijacionog toka,
broja varijacija i
70
Formativni ciljevi
završetka varijacija
- Poznavanje podjele - Analiziranje,

varijacija prema definisanje različitih
načinu variranja na: tipova svita, a zatim
- Ornamentalne samostalno
varijacije pristupanje
- Karakterne analitičkom procesu
varijacije (Bah: Francuske
- Kontrapunktske svite, Engleske
varijacije svite, solo svite za
- Slobodniji violončelo, Partite)
varijacioni oblici
- Primjena
varijacija
Svita
- Svita kao ciklični
oblik
- Poznavanje
istorijata svite,
podjele na baroknu i - Analiziranje
noviju svitu. primjera
- Tip Barokne-Bahove Skarlatijevih sonata
svite: Njemačka - Analiziranje
svita, Francuska primjera barokne
svita, Engleska svita sonate Korelija,
- Obavezni stavovi u Vivaldija
Bahovom tipu svite: - Analiziranje,
Alemanda, Kuranta, definisanje i
Sarabanda i Žiga upoređivanje sonata
- Oblik igara iz sa tri ili sa četri
barokne svite: stava u stvaralaštvu
barokni dvodjelni Mocarta, Betovena i
oblik, pregled Šuberta
baroknih igara, - Analiziranje
novija svita primjera pravilnih
sonatnih oblika
Sonatni oblik: (Hajdn, Mocart i
- Karakteristike sonate iz prvog
sonatnog oblika od Betovenovog
baroknog dvodjela perioda
do klasičnog - Analiziranje,
sonatnog oblika definisanje,
povezivanje
elemenata sonatnog
Klasični sonatni oblik oblika i
Ekspozicija: prepoznavanje
71
Formativni ciljevi
I tema - tematika usvojenih oblika na
struktura novim primjerima
harmonija - Razvijanje kritičkog
most razumijevanja
II tema odnosa elemenata u
završna grupa obliku, preciznosti u
Razvojni dio: donošenju
Harmonska zaključaka o kojem
nestabilnost se obliku radi,
Struktura traženjem novih
razvojnog dijela odgovora i
Izbor tematskog predviđanjem
materijala rješenja u okviru
Repriza jednog muzičkog
I tema stila određene
most epohe
II tema - Sve usvojene oblike
završna grupa kroz poznavanje i
analiziranje učenik
u saradnji sa
profesorom treba da
primijeni i na
literaturi koju svira.
Time se vrši
povezivanje nastave
oblika sa
individualnom
nastavom i razvija
kod učenika proces
promišljanja o djelu
koje svira
72
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Sonatni rondo:
ABACABA - Analiziranje i - Razvijanje - Rad u grupama od 6
TDTSTTT upoređivanje analitičnosti, -10 učenika
- Izuzeci u sonatnom različitih vrsta ronda kritičnosti,
rondu: na primerima iz marljivosti,
A B A razvojni dio literature preciznosti.
ABA
- Poznavanje
sonatnog oblika u
sonatama Ludviga
van Betovena do
op.101 i sonatama
romantizma (Šubert)
Ciklični oblici
- Višestavačne
instrumentalne
forme, sonatni
ciklus: Sonata,
Simfonija, Koncert,
Kamerna djela
Barokni tipovi
sonate: - Analiziranje,
- Crkvena sonata, definisanje i
Kamerna sonata upoređivanje sonata
sa 3 ili 4 stava u
Klasični sonatni stvaralaštvu
ciklus Mocarta, Betovena i
- Pregled rasporeda Šuberta
stavova u sonatnom
ciklusu sa tri i sa - Analiziranje
četri stava koncerata A.
Korelija, A.
Poznavanje Vivaldija
istorijata koncerta - Definisanje odnosa
- Barokni koncert - končertina i
solistički i Končerto končerto grossa i
grosso praćenje razvojne
- Klasični koncert linije od Korelija
- Koncert u (kao tvorca končerta
romantizmu grossa) do Baha i
Hendla. Analiziranje
solističkih koncerata
A. Vivaldija (kao
tvorca solističkog
koncerta).
Analiziranje
koncerta u periodu
73
Formativni ciljevi
klasike i ranog
romantizma od
makro ka mikro
formi (broj stavova,
oblik prvog stava,
definisanje
orkestarske i
solističke
ekspozicije,
uočavanje primjene
i uloge kadence u
koncertu).
Razvijanje kritičkog
razumijevanja
odnosa elemenata u
obliku, preciznost u
donošenju
zaključaka o kojem
se obliku radi,
traženjem novih
odgovora i
predviđanjem
rješenja u okviru
jednog muzičkog
stila određene
epohe
Međusobno
povezivanje stavova
u ciklusu: - Analiziranje i - Razvijanje - Rad u grupama od 6
- spajanje stavova primjenjivanje analitičnosti, - 10 učenika
(attacca), spajanje principa povezivanja marljivosti,
stavova prelazima, stavova u ciklusu, u preciznosti
primjena principa sonatama,
reminiscencije, kamernim djelima i
pojava teme kao simfonijama
lajt motiva, Mocarta, Betovena,
primjena Šuberta, Šumana,
monotematizma, Lista, Barmsa,
primjena cikličnog Franka
principa, Sonata u
jednom stavu
Instrumentalni - Razvijanje kritičkog

oblici: razumijevanja
- Uvertira odnosa elemenata u
Slobodni oblici: obliku, preciznosti u
- Fantazija donošenju
- Rapsodija zaključaka o kojem
- Balada se obliku radi,
traženjem novih
74
Formativni ciljevi
odgovora i
Specifičnosti predviđanjem
vokalne muzike rješenja u okviru
Solo pjesma jednog muzičkog
Strofična pjesma stila određene
Varirana strofična epohe
pjesma
Prokomponovana
strofična pjesma - Analiziranje
pjesama Šuberta,
Rečitativ Šumana i definisanje
Seko rečitativ različitih oblika
Praćeni rečitativ
Ariozo
Arija - Analiziranje
različitih tipova
Vokalno– rečitativa u operi sa
instrumentalni oblici numerama od
Opera, muzička Baroka do
drama, balet Romantizma
Oratorijum - Definisanje Arioza i
Pasija uočavanje razlike u
Kantata odnosu na Ariju
Misa
Rekvijem - Analiziranje
Liturgija različitih tipova
Opelo opera i baleta
- Analiziranje i
definisanje različitih
vokalno –
instrumetalnih
oblika posebno
poredeći i definišući
sličnosti i razlike
između mise i
liturgije

- Milan Mihajlović: Muzički oblici
- Vlastimir Peričić, Dušan Skovran: Nauka o muzičkim vrstama
- Berislav Popović: Muzička forma ili smisao o muzici
- Roger Kamien: Music an appreciation.

- CD player sa H i- Fi pojačalom i zvučnicima
- CD ploče
- Partiture.
75
- Pismena provjera znanja u formi analitičkih zadataka (najmanje jedanput u
klasifikacionom periodu)




Znanja
Predmet Znanja
- Poznavanje, definisanje i Solfeđo - Pjevanje muzičkih tekstova
analiza građe recenice, u formi recenice, perioda,
perioda, dvodjelne i male dvodjelne i trodjelne
trodjelne pjesme pjesme
- Analiziranje i poznavanje Polifonija - Prepoznavanje primijenjene
muzičkih formi sa polifone tehnike u
elementima polifone tehnike instrumentalnim formama
od baroka do današnjih
dana
- Istorijski pregled razvoja Istorija muzike sa - Istorijski pregled razvoja
muzičkih oblika poznavanjem muzičke muzičkih oblika
literature
- Uloga harmonije u muzičkom Harmonija - Prepoznavanje harmonskih
obliku sredstava u muzičkom
obliku
- Poznavanje, definisanje i Instrument- Klavir - Sviranje različitih muzičkih
analiziranje različitih formi
muzičkih formi
- Poznavanje, definisanje i Kamerna muzika - Sviranje različitih muzičkih
analiziranje različitih formi
muzičkih formi
- Muzički oblici su jedina Osnovi komponovanja sa - Uočavanje osnovnih
disciplina koja se analitički aranžiranjem principa izgradnje
bavi problemom muzičke dvodjelnih i trodjelnih
forme u programu koji je formalnih struktura
zastupljen na ovom nivou
76
Znanja
Predmet Znanja
obrazovanja. Osnova
izučavanja forme leži u
činjenici da su male i složene
forme dvodjelnog i
trodjelnog tipa polazni
modeli koji su osnova za
kasnija znanja iz ove
oblasti.Podudarnost
pojedinih znanja nisu
slučajna i ona se dopunjuju,
sa napomenom, da se znanja
iz ove grupe u složenijim
konstelacijama izučavaju u
predmetu Osnovi
komponovanja sa
aranžiranjem.
77
1.2.6. POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA
1. Naziv predmeta: POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 29 43 72
IV
Ukupno 29 43 72
se dijeli na grupe do 10 učenika
Vježbe, analiza notacije instrumenata uz audio snimak, vježbe transkripcije i
prepoznavanje instrumentalnih boja

- Poznavanje boje, građe, tehnike, tonskog opsega i načina notacije svih
instrumenata
- Upoznavanje uloge instrumenata u različitim stilskim epohama
- Ovladavanje principima transkripcije
- Upoznavanje muzičke literature za različite instrumente u oblasti solističke,
kamerne i orkestarske muzike
78
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
I I
- Navođenje osnovnih - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
pojmova i analitičkog učenika
zakonitosti akustike razmišljanja i
slušanja
- Definisanje zvuka i - Sposobnost
tona upoređivanja
- Navođenje i - Razvijanje
obrazlaganje činioca prezinosti i
zvuka marljivosti
- Navođenje i - Upoređivanje, - Snalaženje u
obrazlaganje pronalaženje složenim
osobina tona sličnosti i razlika situacijama
- Nabrajanje redom među muzičkim
tonova alikvotnog intrumentima.
niza i obrazlaganje - Obrazlaganje
njihove primjene. osobina intrumenata
- Oblikovanje i
- Imenovanje vrste obrazlaganje
muzičkih klasifikacije
instrumenata instrumenata
II II
- Imenovanje žičanih - Analiziranje tona
intrumenata , i gudačkih
obrazlaganje instrumenata ( uz
podjele na gudačke, slušni primjer)
trzačke i udaračke - Pronalaženje
žičane intrumente sličnosti i razlika
- Nabrajanje gudačkih gudačkih
intrumenata instrumenata.
- Navođenje građe - Razlikovanje
svakog gudačkog osobina tona svakog
instrumenta gudačkog
- Razlikovanje žica i instrumenta
štimovanja gudačkih - Prepoznavanje
intrumenata svakog gudačkog
- Opisivanje poteza i instrumenta
pozicija na violini, posebno, na slušnom
violi, violončelu i primjeru
kontrabasu - Razlikovanje
- Navođenje i flažoleta od punih
opisivanje tonova na slušnom
specifičnih oblika primjeru
izvođenja - Analiziranje
- Navođenje primjene notacije za svaki
prirodnih i gudački instrument
vještačkih flazoleta (uz slušni primjer).
79
Formativni ciljevi
u gudačkoj literaturi - Korigovanje zadatog
- Navođenje notnog teksta za
intrumenata koji su zadati gudački
prethodili instrument
današnjem obliku
Vl. , Vla., Vcl., Cb
- Imenovanje i - Analiziranje tona - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
nabrajanje trzačkih trzačkih analitičkog učenika
instrumenata instrumenata i razmišljanja i
- Navođenje građe pronalaženje slušanja
harfe, gitare, sličnosti i razlika - Sposobnost
čembala, među instrumentima upoređivanja
mandoline, tambure ove grupe - Razvijanje
- Opisivanje načina - Razlikovanje preciznosti i
dobijanja tona na osobina tona svakog marljivosti
trzačkim trzačkog - Snalaženje u
instrumentima instrumenta složenim
- Navođenje posebno situacijama
instrumenata koji su - Na slušnom (audio)
prethodili primjeru
sadašnjem obliku raspoznavanje
harfe, gitare, svakog trzačkog
čembala instrumenta
- Analiziranje
notacije svakog
trzačkog
instrumenta
posebno (uz slušni
primjer)
- Identifikovanje
zadatog problema u
zadatku (izvođačkog
ili tehničkog),
korigovanje i
planiranje rješenja
- opisivanje klavira problema
kao udarnog žičanog - Korigovanje zadatog
instrumenta notnog teksta za
- navođenje i određeni (zadati)
opisivanje građe trzački instrument
klavira - Analiziranje
- opisivanje načina klavirske notacije
dobijanja tona kao i - Analiziranje
uobičajenog sviranja mogućnosti klavira
za izvođenje
različitih (horskih,
orkestarskih)
partitura
III III
- Imenovanje - Analiziranje tona - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
80
Formativni ciljevi
duvačkih drvenih duvača na analitičkog učenika
instrumenata i audio primjeru i razmišljanja i
obrazlaganje pronalaženje slušanja
podjele na drvene, sličnosti i razlika - Razvijanje
limene i duvačke s među instrumentima preciznosti i
mijehom ove grupe marljivosti
- Imenovanje drvenih - Slušno - Sposobnost
duvačkih raspoznavanje upoređivanja
instrumenata svakog instrumenta
- Navođenje i iz grupe drvenih
opisivanje građe duvača
flaute (pikola) oboe - Razlikovanje
(engleskog roga), osobina tona svakog
klarineta (bas drvenog duvača
klarineta), fagota - Analiziranje
(kontrafagota), notacije svakog
saksofona drvenog duvačkog
- Opisivanje načina instrumenta i
dobijanja tona na njegovih varijanti
flauti, klarinetu, (pikolo, engleski
oboi, fagotu, rog, bas klarinet,
saksofonu kontrafagot) uz
- Obrazlaganje audio snimak
sistema - Idetifikovanje
preduvavanja zadatog problema
- Obrazlaganje (izvođackog ili
transpozicije na tehničkog) u
klarinetu zadatku,
- Obrazlaganje korigovanje i
registarskih varijanti predlaganje
klarineta mogućnosti rješenja
- Navođenje problema.
instrumenata koji su - Prerađivanje
prethodili zadatog notnog
današnjem obliku teksta za zadatu
flaute, klarineta, registarsku varijantu
oboe, fagota i klarineta ili za neki
saksofona od instrumenata iz
grupe drvenih
duvača
- Imenovanje limenih - Analiziranje tona - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
duvačkih limenih duvača uz analitičkog učenika
instrumenata audio primjer i razmišljanja i
- Navođenje i pronalaženje slušanja
opisivanje građe sličnosti i razlika - Razvijanje
horne, trube, među instrumentima preciznosti i
trombona i tube ove grupe marljivosti
- Opisivanje načina - Slušno - Sanalaženje u
dobijanja tona na raspoznavanje složenim
horni, trubi, svakog instrumenta situacijama
81
Formativni ciljevi
trombonu i tubi iz grupe limenih - Sposobnost
- Opisivanje, duvača upoređivanja
obrazlaganje - Razlikovanje
sistema ventila i osobina tona svakog
preduvavanja kod limenog duvača;
limenih duvača. - Analiziranje
- Opisivanje i notacije svakog
obrazlaganje limenog duvača (uz
registarskih varijanti audio snimak)
(štimovanje) kod - Identifikovanje
limenih duvača. zadatog problema
- Opisivanje nastanka (izvođačkog,
i razvoja limenih tehničkog) u
duvačkih zadatku,
instrumenata korigovanje i
predlaganje
mogućnosti rješenja
problema.
- Imenovanje - Analiziranje tona - Rad u grupi od 6 - 10
duvačkih duvačkih učenika
instrumenata s instrumenata s
mijehom mijehom uz audio
primjer i
pronalaženje
sličnosti i razlika
među instrumentima
ove grupe
- Slušno
raspoznavanje
- Navođenje i svakog instrumenta
opisivanje građe iz grupe duvačkih
orgulja, instrumenata s
harmonijuma, mijehom
harmonike
- Opisivanje načina - Razlikovanje
dobijanja tona na osobina tona
orguljama, orgulja,
harmonijumu I harmonijuma i
harmonici harmonike
- Opisivanje nastanka - Analiziranje
i razvoja notacije orgulja,
instrumenata s harmonijuma i
mijehom harmonike ( uz
slušni primjer)
IV IV
- Imenovanje - Analiziranje tona i - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
udaraljki i boje timpana, analitičkog učenika
obrazlaganje zvona, zvončića, razmišljanja i
podjele na udaraljke čeleste, vibrafona, slušanja
sa određenom ksilofona uz audio - Sposobnost
82
Formativni ciljevi
visinom tona i primjer upoređivanja
udaraljke sa - Slušno
neodređenenom raspoznavanje
visinom tona svakog instrumenta
- Razlikovanje i iz grupe udaraljki sa
nabrajanje udaraljki određenom visinom
sa određenom tona
visinom tona - Analiziranje
- Navođenje i notacije svakog od
opisivanje građe instrumenata iz
timpana, zvona, grupe udaraljki sa
zvončića, čeleste, određenom visinom
vibrafone, ksilofona. tona (uz slušni
- Opisivanje načina primjer)
dobijanja tona na - Uočavanje primjene
ovim instrumentima. svakog instrumenta
- Opisivanje nastanka iz grupe udaraljki sa
i razvoja udaraljki određenom visinom
sa određenom tona u orkestru (uz
visinom tona audio snimak)
- Razlikovanje i - Analiziranje boje

nabrajanje udaraljki udaraljki sa
sa neodređenenom neodređenenom
visinom tona visinom tona (uz
- Navođenje i audio primjer)
opisivanje građe - Slušno
bubnjeva, raspoznavanje
tamburina, bongo i svakog instrumenta
konga, triangla, iz grupe udaraljki sa
ganga, tam - tama, neodređenenom
praporaca, drvenog visinom tona
doboša, kastanjeta, - Analiziranje
latino-američkih notacije svakog
udaraljki instrumenta iz ove
grupe (uz slušni
primjer)
V V
- Razlikovanje - Analiziranje zvuka - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
elektronskih elektronskih analitičkog učenika
instrumenata instrumenata uz razmišljanja i
namijenjenih za audio primjer i slušanja
izvođenje uživo i za pronalaženje - Sposobnost
laboratorijski sličnosti i razlika. upoređivanja
snimak - Analiziranje
- Imenovanje partiture
instrumenata elektronskih
namijenjenih živom instrumenata (uz
izvođenju audio snimak)
(tetlaharmonijum,
83
Formativni ciljevi
teremin, marteoovi
talasi, trautonijum,
hemond orgulje)
- imenovanje
laboratorijskih
instrumenata
(generator zvuka,
instrument za
vještačku
reverbaciju, filter
zvuka, modulator
zvuka, pretvarač
zvuka, elektronski
prekidač,
magnetofofni,
zvučnici, režijski
sto, mikrofon)
- opisivanje načina
dobijanja zvuka na
tetlaharmonijumu,
tereminu,
martenoovim
talasima,
trautonijumu,
hemond orguljama
VI VI
- Navođenje i - Slušno - Razvijanje - Rad u grupi od 6 - 10
opisivanje malih ranspoznavanje analitičkog učenika
instrumentalnih klasičnih kamernih razmišljanja i
ansambala (klasičnih sastava i neklasičnih slušanja
i neklasičnih) kamernih sastava - Sposobnost
- Imenovanje i - Analiziranje upoređivanja
opisivanje klasičnih partiture kamernih
kamernih sastava sastava (uz audio
- Razlikovanje i snimak)
imenovanje - Uočavanje primjene
klasičnih kamernih pojedinačnih
sastava od instrumenata u
melodijskih kamernom ansamblu
instrumenata (uz audio snimak).
(gudački kvartet, - Slušno
duvački kvintet, raspoznavanje
gudački trio, gudačkog,
gudački kvintet, duvačkog,
gudački sekstet) simfonijskog
- Razlikovanjei orkestra (malog,
imenovanje srednjeg i velikog ).
klasičnih kamernih - Analiziranje
sastava sa jednim orkestarske
harmonskim partiture (uz audio
84
Formativni ciljevi
instrumentom snimak).
(klavirski duo, - Uočavanje primjene
klavirski trio, grupe instrumenata
klavirski kvintet i i pojedinačnih
klavirski kvartet) intrumenata u
- Razlikovanje orkestru (uz audio
ansambala snimak i partituru)
neklasičnog sastava
(džez ansambli, bleh
ansambli i druge
instrumentalne
kombinacije).
- Povezivanje i
uočavanje nastanka
klasičnih i
neklasičnih sastava
kroz istorijski
razvoj.
- Navođenje i
opisivanje vrste i
sastava orkestra
- Imenovanje
instrumenata
gudačkog orkestra.
- Imenovanje
instrumenata
duvačkog orkestra
- Imenovanje
instrumenata
simfonijskog
orkestra (malog,
srednjeg i velikog)
- Povezivanje i
uočavanje broja i
vrste instrumenata u
orkestru kroz
istorijski razvoj

- Dejan Despić: Muzički instrumenti
- Aleksandar Obradović: Elektronska muzika i elektronski instrumenti
- Dejan Despić: Višeglasni aranžmani
- Roger Camien: Music an appretiation

- Muzički uređaj CD player
- Partiture
- Klavir
- TV i video rekorder
85




Znanja
Predmet Znanja
- Istorijski razvoj muzičkih Istorija muzike sa - Istorijski razvoj muzičkih
instrumenata poznavanjem muzičke instrumenata
literature
- Podjela i istorijat muzičkih Etnomuzikologija - Tradicionalni muzički
instrumenata instrumenti
- Poznavanje tehnike, tona i Osnovi dirigovanja - Praćenje i čitanje
načina bilježenja muzičkih orkestarske partiture
instrumenata
- Poznavanje muzičkih Osnovi komponovanja sa - Analiza vokalnih i
instrumenata ima za cilj aranžiranjem instrumentalnih dvodjelnih
pored spoznaje tehničko- oblika
tehnološkog momenta i
njihovo pravilno
razumijevanje u kontekstu
muzičke primjene, s jedne
strane, i njihovu jasnu
dinstikciju u smislu konačnog
estetsko-istorijskog
definisanja.Analiza
instrumentalnih dvodjelnih
oblika sa specifične strane
izučava aspekt muzičkih
instrumenata i njihovu
primjenu i ulogu u datoj
konstelaciji.
86
1.2.7. ETNOMUZIKOLOGIJA
1. Naziv predmeta: ETNOMUZIKOLOGIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 29 37 66
Ukupno 29 37 66
Vježbe, melopoetska analiza i zapisivanje muzičkih primjera po diktatu, analiza
različitih vokalnih i instrumentalnih oblika tradicionalne muzike

- Upoznavanje osnovnih karakteristika tradicionalne muzike
- Upoznavanje pojmova: etnomuzikologija, etnologija, etnokoreologija
- Upoznavanje karakteristika vokalne muzike
- Upoznavanje osnovnih karakteristika melopoetske analize
- Upoznavanje narodnih muzičkih instrumenata i njihove klasifikacije
- Upoznavanje značaja narodnog muzičkog stvaralaštva i njihove uloge u društvu.
87
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Osnovi
etnomuzikologije - Kritičko - Razvijanje - Rad sa grupom od 10
- Upoznavanje sa procjenjivanje analitičnosti, - 15 učenika
pojmom značaja marljivosti i
etnomuzikologija, etnomuzikologije preciznosti
etnologija, - Pozitivna
etnokoreologija - Razvrstavanje orijentacija prema
- Osnovi muzičko - folklorne predmetu
etnomuzikologije građe
- Obrazlaganje osnova
etnomuzikologije
- Definisanje osnovnih
- Osnovne karakteristika
karakteristike etnomuzikologije
etnomuzikologije
- Početak i razvoj
etnomuzikologije u
svijetu i kod nas
- Melografi i njihove
zbirke u Crnoj Gori i - Razlikovanje
Srbiji melografskih,
tonometrijskih i
- Melografska, terenskih
tonometrijska i istraživanja
terenska - Suočavanje
istraživanja- raznovrsnih
upoznavanje argumenata i
- Upoznavanje sa njihovo
uputstvom za razvrsatavanje
terensko prema značenju
istraživanje (izbor i
formulacija teme, - Slušanje i
priprema terena, upoređivanje
kontakt sa tradicionalne
kazivačem, muzike različitih
arhiviranje građe). naroda
Vokalna tradicija
- Upoznavanje sa - Razvijanje - Rad sa grupom od 10
pojmom „narodna analitičnosti, - 15 učenika
pjesma“, njenim motivisanosti,
nastankom i - Razvrstavanje marljivosti i
varijantama narodnih pjesama preciznosti
- Pojašnjavanje opšte - Pozitivna
klasifikacije orijentacija prema
narodnih pjesama predmetu
- Pjesme i običaji
godišnjeg ciklusa
88
Formativni ciljevi
(zima, proljeće,
ljeto, jesen) - Određivanje osobina
- Pjesme i običaji vokalne tradicije
životnog ciklusa - Pronalaženje
(rođenje, svadba i sličnosti i razlika
smrt) između narodnih
- Klasifikovanje pjesama
višeglasnih oblika - Definisanje osnovnih
prema sazvučnim elemenata
karakteristikama višeglasnih oblika
- Vokalni višeglasni - Prepoznavanje i
oblici u Crnoj Gori i analiziranje
Srbiji višeglasnih oblika
- Višeglasni oblici drugih naroda
balkanskih naroda - Slušanje i
- Višeglasni oblici prepoznavanje
evropskih naroda i primjera vokalne
drugih interesantnih muzike, kako
neevropskih naroda balkanskih, tako i
drugih evropskih i
neevropskih naroda
Melopoetska analiza
- Osnovne - Razlikovanje - Razvijanje - Rad sa grupom od 10
karakteristike osnovnih segmenata analitičnosti, - 15 učenika
melopoetske analize melopoetske analize preciznosti i
marljivosti
- Definisanje osnovnih - Označavanje
simbola i značenja simbola u analizi - Pozitivna
melopoetske analize melopoetskih oblika orijentacija prema
predmetu
- Upoznavanje sa - Analiziranje
analizom vokalnih vokalnih oblika
oblika - Prepoznavanje
kadence i ritma u
analizi melopoetskih
oblika
- Analiziranje i
melografisanje
narodnih napjeva
- Analiziranje
melopoetski
zapisanih napjeva
- Prepoznavanje
različitih vokalnih
- Ljestvice i tonske oblika
strukture drugih - Pjevanje
naroda tradicionalnih
napjeva
- Prepoznavanje
89
Formativni ciljevi
ljestvica tonskih
struktura drugih
naroda
Narodni muzički
instrumenti - Razvrstavanje - Razvijanje - Rad sa grupom od 10
- Klasifikovanje narodnih muzičkih analitičnosti, - 15 učenika
narodnih muzičkih instrumenata preciznosti i
instrumenata: - Prepoznavanje marljivosti
- aerofoni grupe instrumenata - Pozitivna
instrumenati po klasifikaciji, kao i orijentacija prema
(upoznavanje i pojedinačnih predmetu
opisivanje) instrumenata
- kordofoni - Razlikovanje srodnih
instrumenti instrumenata
(upoznavanje i - Raspoznavanje po
opisivanje) zvuku različitih
- idiofoni instrumenata i
instrumenti instrumentalnih
(upoznavanje i sastava
opisivanje) - Identifikovanje
- membranofoni narodnih muzičkih
instrumenti instrumenata
(upoznavanje i rasprostranjenih na
opisivanje) području Crne Gore
- Narodni muzički
instrumenti
rasprostranjeni na
području Crne Gore.

- Dragoslav Dević: Etnomuzikologija, I i II dio, FMU u Beogradu
- Dragoslav Dević: Narodni muzički instrumenti, FMU u Beogradu
- Dimitrije Golemović: Narodna muzika Jugoslavije

- CD Player sa zvučnicima
- TV i video rekorder
- DVD

- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klaisifikacionom periodu)
- Pismena provjera znanja - jedan zadatak iz melopoetske analize u drugom
polugodištu


90


Znanja
Predmet Znanja
- Uticaj i razvoj muzičkog Istorija muzike sa - Istorija razvoja muzičke
folklora na umjetničku poznavanjem muzičke kulture u Crnoj Gori
muziku u Crnoj Gori literature
- Tradicionalni muzički Poznavanje muzičkih - Istorijat razvoja muzičkih
instrumenti instrumenata instrumenata
- Melografisanje narodnih Solfeđo - Zapisivanje melodijskog
napjeva diktata
- Izučavanje izvornog Osnovi komponovanja sa - Definisanje svih relevantnih
muzičkog materijala sa aranžiranjem muzičkih parametara i
aspekta lokalnog ili svetskog njihova uloga u muzičkom
stanovišta je jedna od dijelu: melodija, harmonija,
osnovnih tačaka u konačnom ritam, metrika, boja,
razumijevanju cjelokupne faktura, struktura, itd
umjetnosti o muzici.Ona
generiše istorijski aspekt sa
modernim saznanjima o
datoj umjetnosti. Bez tog
saznanja ne možemo
računati na sveukupno
definisanje značenja i
funkciju muzike
danas.Traženje odgovora na
ulozi parametara u muzici
kao što su: melodija,
harmonija, ritam, metrika,
boja itd.se ne mogu iznati
bez relevantne analize sa
aspekta Muzičkog
folklora.Oni se u Osnovama
kompozicije sa
aranžiranjem posmatraju i
iz ovog ugla, jer
tradicionalna muzička
umjetnost predstavlja
bazični koncept iz koga se
nastavlja i razvijaju novi
koncepti, sve do zapadno-
evropskog modernog
modela.
91
1.2.8. SOLFEĐO
1. Naziv predmeta: SOLFEĐO
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282
Vježbe, analiza, pjevanje, čitanje, prepoznavanje i zapisivanje muzičkih primjera

- Osposobljavanje učenika za čitanje muzičkih tekstova u svim ključevima,
različitim ritmičkim i metričkim vrstama uz taktiranje,
- Osposobljavanje učenika za pjevanje melodija u jednoglasnom i višeglasnom
stavu u okviru dijatonike, modalne i atonalne melodike
- Osposobljavanje učenika za zapisivanje melodijskih i harmonskih kretanja u
homofonom i polifonom muzičkom stavu,
- Praktično korišćenje stečenih znanja iz solfeđa u drugim muzičkim disciplinama.
92
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Note i ključevi
- Ravnomjerno - Razvijanje - Rad sa grupom od 6
čitanje nota u analitičnog – 10 učenika
violinskom, bas razmišljanja i
ključu) pojedinačno slušanja, tačnosti i
Ritam i naizmjenično) i C preciznosti i
ključevima marljivosti.
(pojedinačno) - Sposobnost
snalaženja u
- Čitanje, složenijim
prepoznavanje i situacijama
zapisivanje muzičkih
primjera u različitim
metričkim i
ritmičkim vrstama,
uz taktiranje
- Čitanje i zapisivanje
pravilnih i
nepravilnih
dvodjelnih,
trodjelnih,
četvorodjelnih i
šestodjelnih podjela
jedinice brojanja sa
svim ritmizacijama
razlika u izvođenju i
bilježenju istih
podjela u različitim
i jednakim ritmičkim
Melodika vrstama, odnosno,
različitim metričkim
- Tonalna melodika – vrstama
durska i molska
- Dijatonske - Poštovanje oznaka
polustepenske za tempo,
skretnice (gornje i artikulaciju,
donje), i hromatske dinamiku i
prolaznice fraziranje u čitanju
notnog teksta
- Mutacija (promjena
tonskog roda bez - Promjena mjere i
promjene tonalnog ritmičke vrste:
centra) izjednačavanje
- Modulacija dvodjelne i
(promjena tonalnog trodjelne jedinice
93
Formativni ciljevi
centra) u paralelni i brojanja
dominantni tonalitet
- Pjevanje i
primjera u
tonalitetima dura i
mola
- Pjevanje i
primjera sa
mutacijom i
modulacijom u
dominantni i
paralelni tonalitet
- Analiza muzičkog
primjera koji se
pjeva, odnosno,
zapisuje:
- prepoznavanje
tonalne osnove
notnog teksta,
uočavanje tonova
koji izazivaju
mutaciju,
odnosno,
modulaciju
- poštovanje
oznaka za tempo,
artikulaciju,
dinamiku i
fraziranje pri
pjevanju (u
jednoglasnom,
odnosno,
dvoglasnom stavu)
- Zapisivanje
jednoglasnog i
dvoglasnog diktata
- Identifikovanje
problema i njihovo
rješavanje
Intervali i akordi
- Prosti intervali - Prepoznavanje po - Razvijanje
- Trozvuci: (sve vrste zvuku, razlikovanje, analitičkog
u uskom slogu) intoniranje i razmišljanja
- kvintakord zapisivanje intervala - Sposobnost
- sekstakord i trozvuka. snalaženja u
- kvartsekstakord složenim
- Četvorozvuk: situacijama
94
Formativni ciljevi
- mali durski
septakord u
uskom slogu
Harmonske veze - Prepoznavanje po
- harmonski obrti zvuku, razlikovanje,
ljestvičnih trozvuka intoniranje i
i D7 zapisivanje
harmonskih obrta
95
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Note i ključevi
čitanje nota u analitičkog – 10 učenika
violinskom, bas razmišljanja
ključu (pojedinačno - Razvijanje tačnosti,
Ritam i naizmjenično) i C preciznosti i
ključevima marljivosti
(pojedinačno) - Sposobnost
snalaženja u
- Čitanje muzičkih složenijim
primjera u odnosu situacijama
na zadati tempo uz
taktiranje.
Određivanje
jedinice brojanja u - Rad sa grupom od 6
odnosu na zadati – 10 učenika
tempo (sažimanje
dvije, odnosno, tri
ritmičke jedinice u
jedno trajanje -
jedan potez pri
taktiranju u brzom
tempu, i dijeljenje
dvodjelnih,
odnosno, trodjelnih
jedinica u sporom
tempu - taktiranje s
pododjelama)
- Čitanje,
prepoznavanje i
zapisivanje ritmičkih
podjela (trodjelnih i
četvorodjelnih sa
ritmizacijama)
djelova dvodjelnih,
odnosno, trodjelnih
jedinica brojanja
- Promjena mjere i
ritmičke vrste sa
izjednačavanjem
djelova dvodjelne i
trodjelne jedinice
brojanja
- Poštovanje oznaka
za tempo,
artikulaciju,
96
Formativni ciljevi
dinamiku i
fraziranje i
odgovarajuće
taktiranje prilikom
čitanja muzičkih
tekstova
Melodika
- Pjevanje i - Sposobnost
Modulacija u zapisivanje muzičkih analitičnog
tonalitete prve primjera sa razmišljanja
kvintne srodnosti alteracijama i - Sposobnost
modulacijama snalaženja u
- Analiza muzičkog složenijim
primjera koji se situacijama
Tonalno stabilne pjeva, odnosno
alteracije: zapisuje:
- povišen IV stupanj prepoznavanje
- snižen II stupanj tonalne osnove
notnog teksta,
uočavanje
alterovanih tonova,
uočavanje
modulacije
za tempo,
artikulaciju,
dinamiku i
fraziranje prilikom
pjevanja (u
jednoglasnom,
odnosno,
dvoglasnom stavu)
- Zapisivanje
jednoglasnog i
dvoglasnog diktata
- Identifikovanje
problema i njihovo
rješavanje
Modusi
- Pjevanje, - Sposobnost - Rad sa grupom od 6
prepoznavanje i analitičnog – 10 učenika
razlikovanje modusa razmišljanja i
od istog i od slušanja
različitih početnih - Sposobnost
tonova snalaženja u
- Pjevanje, odnosno, složenijim
zapisivanje jedne situacijama
melodije u
različitim
modusima, njihovo
97
Formativni ciljevi
upoređivanje i
uočavanje
međusobnih sličnosti
i razlika;
razlika u odnosu na
dur i mol;
razvrstavanje
modusa po
sličnostima
- Pjevanjei
zapisivanje
modalnih melodija
(iz literature) u
jednoglasnom i
dvoglasnom stavu
Intervali i akordi
- Složeni intervali - Prepoznavanje - Sposobnost
složenih intervala po analitičnog
zvuku razmišljanja i
- Upoređivanje sa slušanja
prostim intervalima - Sposobnost
upoređivanja
Trozvuci (sve vrste u - Prepoznavanje po
uskom i širokom zvuku svih vrsta
slogu) trozvuka u svim
- Kvintakordi vrstama u uskom i
- Sekstakordi širokom slogu
- Kvartsekstakordi - pjevanje,
imenovanje i
zapisivanje svih
vrsta trozvuka
Četvorozvuci
- Mali durski - Prepoznavanje po - Sposobnost
septakord i njegovi zvuku, pjevanje, upoređivanja
obrtaji u u uskom i imenovanje i
širokom slogu zapisivanje
- Ostali septakordi sa
malom septimom: - Prepoznavanje po - Sposobnost
- Mali molski i zvuku, pjevanje, upoređivanja
poluumanjeni imenovanje i
zapisivanje
Harmonske veze
- Harmonski obrti - Prepoznavanje po - Sposobnost
ljestvičnih trozvuka zvuku, pjevanje, upoređivanja
sa septakordima na imenovanje i
V, VII i II stupnju u zapisivanje
duru i molu
98
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Note i ključevi
čitanje nota u analitičnosti, – 10 učenika
violinskom, bas i C preciznosti i
ključevima marljivosti
Ritam (pojedinačno i - Sposobnost
naizmjenično) snalaženja u
složenijim
situacijama
- Čitanje nepravilnih
ritmičkih podjela
jedinice brojanja
(kvintola, septola,
novemola)
- Poznavanje,
obrazlaganje i
demonstracija
principa izvođenja
poliritmije
- Promjena mjere i
Melodika tempa sa ili bez
promjene ritmičke
- Alteracije: vrste
- tonalno stabilne(
# II , snižen IV) - Identifikacija i
- tonalno labilne rješavanje problema
- Modulacija u
udaljenije tonalitete
- Pjevanje i
primjera sa
alteracijama i
modulacijama
- Analiza muzičkog
primjera koji se
pjeva, odnosno
zapisuje:
prepoznavanje
tonalne osnove
notnog teksta,
uočavanje
alterovanih tonova,
uočavanje
99
Formativni ciljevi
modulacije
za tempo,
artikulaciju,
dinamiku i
fraziranje prilikom
pjevanja (u
jednoglasnom,
odnosno,
dvoglasnom stavu)
- Zapisivanje
jednoglasnog i
dvoglasnog diktata
- Identifikovanje
problema i njihovo
rješavanje
Akordi
- septakoradi sa - Prepoznavanje (po - Sposobnost
velikom septimom zvuku) i intoniranje upoređivanja
(veliki durski, veliki septakorada sa
molski, velikom septimom,
prekomjerni) njihovo međusobno
upoređivanje, i
njihovo
upoređivanje sa
septakordima sa
malom septimom -
uočavanje sličnosti i
razlika
Harmonske veze
- Harmonski obrti - Prepoznavanje po - Sposobnost
ljestvičnih trozvuka zvuku, intoniranje i upoređivanja
i četvorozvuka u zapisivanje
duru, molu i harmonskih obrta
molduru, sa
vantonalnim
dominantama i
eliptičnim
razrješenjima
100
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Note i ključevi
čitanje nota u preciznosti i – 10 učenika
violinskom, bas i C marljivosti
ključevima - Sposobnost
Ritam (pojedinačno i snalaženja u
naizmjenično) složenijim
situacijama
Melodika - Izvođenje
polimetrije,
- Atonalna melodika poliritmije i
ametrije.
- Pisanje ritmičkog
diktata
Harmonske veze
- Harmonski obrti sa - Pjevanje i

modulacijom i zapisivanje atonalne
alterovanim melodike
akordima - Identifikovanje
problema i njihovo
rješavanje
- Prepoznavanje po
zvuku, razlikovanje,
intoniranje i
zapisivanje
harmonskih obrta

- Zorislava M. Vasiljević/Ivana Drobni/Gordana Karan/Mirjana Ćalić: Solfeđo (sa
teorijom muzike) za I, II, III, IV razred
- Dorina Radičeva: Jednoglasni diktat
- Dorina Radičeva: Dvoglasni diktat
- Ana Olujić: Razvoj harmonskog sluha
- Jean Clement Jollet: Melimelodies (izbor melodija za pjevanje od XI - XX vijeka)
- Jean Clement Jollet: Livre de melodies (izbor melodija za pjevanje od XI - XX
vijeka)
- Michel Vergnault: Cours de formation musicale pour, enseignement du solfege
(moyen fin etudes)
- Lucas M.L.- Fantapie H.C.- Succari D.: Cours de formation musicale (moyen fin
etudes)

- CD player
101
- Usmena provjera - čitanje ritma, pjevanje, prepoznavanje (intervala i akorada) -
najmanje jedanput u klasifikacionom periodu
- Pismena provjera u formi pismenih zadataka (melodijski, ritmički i harmonski
diktat) - najmanje jednom u klasifikacionom periodu

pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda i na godišnjem ispitu
- Godišnji ispit iz Solfeđa sastoji se iz pismenog i usmenog dijela.
- Zahtjevi na pismenom dijelu: jednoglasni diktat; dvoglasni diktat; ritmički diktat;
harmonski diktat.
- Zahtjevi na usmenom dijelu ispita: Čitanje ritma; Pjevanje; Prepoznavanje
intervala i akorada



Znanja
Predmet Znanja
- Opažanje, prepoznavanje Teorija muzike sa osnovama - Izgradnja ljestvica,
ljestvica, intervala, akorada. harmonije intervala, akorada.
- Prepoznavanje i definisanje Prepoznavanje i definisanje
tonalne osnove notnog teksta tonalne osnove u notnom
koji se pjeva, odnosno tekstu. Poznavanje
zapisuje. Zapisivanje, pojmova: muzički metar,
pjevanje i čitanje notnog metrička jedinica, jedinica
teksta u različitim metričkim brojanja, polimetrija,
i ritmičkim vrstama ametrija. Poznavanje
pojmova: ravnomjerni i
neravnomjerni ritam,
izoritmija, poliritmija,
komplementarni ritam.
- Taktiranje muzičkih tekstova Dirigovanje - Dirigovanje muzičkih
u različitim metričkim I tekstova u različitim
ritmičkim vrstama, prema metričkim I ritmičkim
naznačenom tempu vrstama, prema
naznačenom tempu
- Pjevanje melodija u obliku Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i
recenice, perioda, dvodjelne analiziranje građe rečenice
i trodjelne pjesme. i perioda
- Zapisivanje diktata po
dvotaktima, frazama
odnosn,rečenicama.
102
Znanja
Predmet Znanja
- Pjevanje modalne i tonalne Polifonija - Komponovanje stilske
melodike. Pjevanje i melodije na modalnoj i
zapisivanje po diktatu tonalnoj osnovi.
dvoglasnog polifonog stava sa Komponovanje dvoglasnog
i bez imitacije. polifonog stava sa i bez
imitacije.
- Prepoznavanje harmonskih Harmonija - Sviranje harmonskih obrta
obrta po zvuku na klaviru
- Zapisivanje melodijskog Etnomuzikologija - Melografisanje narodnih
diktata napjeva
103
1.2.9. INSTRUMENT - KLAVIR
1. Naziv predmeta: INSTRUMENT - KLAVIR
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 144 144
II 144 144
III 144 144
IV 132 132
Ukupno 564 564
Vježbe, sviranje muzičkih djela na klaviru

- Sticanje vještine za savladavanje svih elemenata tehnike sviranja na klaviru,
- Sticanje vještine za umjetničko izvođenje djela različitih muzičkih stilova,
- Sagledavanje muzičkog djela sa istorijskog, formalnog, strukturalnog, stilskog i
harmonskog aspekta,
- Osposobljavanje za javne nastupe.
104
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Skale - Sviranje dijatonskih - Razvijanje - Individualna nastava
skala kroz četiri strpljivosti,
oktave, paralelno i upornosti i
suprotno u marljivosti u radu
šesnaestinama MM - - Sposobnost za
92 - 112 savladavanje
- Hromatska skala problema
kroz četiri oktave - - Razvijanje
paralelno spretnosti i
Oktave - Dvostruke oktave sposobnosti
kroz tri oktave snalaženja
(simultano) u
paralelnom kretanju
Akordi - Sviranje trozvuka u

velikom razlaganju
sa obrtajima kroz
četiri oktave,
paralelno u
šesnaestinama
- Dominantni i
umanjeni septakord
sa obrtajima kroz
četiri oktave,
paralelno (bez
kombinacija)
Etide:
Černi :op. 740, op. - Ovladavanje - Sposobnost - Individualna nastava
299 - izbor, op. 821 različitim tehnikama analitičkog
Kromer– Bilov: op. 19 sviranja i mišljenja
I i II sv. pedalizacije kroz - Razvijanje
Franc List: op. 1 instruktivne kreativnosti
izbor kompozicije - Razvijanje
Hajpert: Etide – izbor strpljivosti,
upornosti i
- Ovladavanje marljivosti u radu
Polifone
tehičkim postupcima Sposobnost za javne
-
kompozicije: nastupe
sviranja polifonije.
Bah: Troglasne
Pojedinačno
invencije– izbor
slušanje glasova i
Francuske svite– izbor
praćenje kretanja
ENGLESKE SVITE–
svakog glasa
IZBOR
pojedinačno.
Preludijumi i fuge -
Fraziranje teme i
izbor
njeno izdvajanje u
Hendl: Svite – izbor
višeglasnom stavu.
Poštovanje
105
Formativni ciljevi
ornamentike
karakteristične za
strogi polifoni stil
106
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Skale - Sviranje svih
dijatonskih skala u - Razvijanje - Individualna nastava
razmaku oktave, strpljivosti,
terce, sekste i upornosti i
decime kroz četiri marljivosti u radu
oktave, paralelno i - Sposobnost za
suprotno ( MM – 92– savladavanje
112) problema
- Dvostruke terce kroz - Razvijanje
dvije oktave, legato spretnosti i
- Hromatska skala sposobnosti
kroz četiri oktave u snalaženja u
razmaku oktave, složenijim
paralelno i situacijama
suptorno; terce
sekste i decime kroz
četiri oktave,
paralelno
Oktave - Sviranje dvostrukih
oktava kroz tri
oktave (simultano) u
paralelnom i
suprotnom kretanju
velikom razlaganju
sa obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave
paralelno i suprotno
u šesnaestinama
- Dominantni i
umanjeni septakord
sa obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave,
paralelno
Etide: - Ovladavanje - Sposobnost - Individualna nastava

Černi: op. 740 III i IV različitim tehnikama analitičkog
sv. sviranja kroz razmišljanja
Kramer– Bilov: op. 19 instruktivne - Razvijanje
III i IV sv. kompozicije – etide kreativnosti
Klementi: Gradus ad - Razvijanje
Parnasum - izbor strpljivosti,
Mošeles: op. 70 – upornosti i
izbor marljivosti u radu
Moškovski: op. 72 – - Sposobnost za javne
izbor nastupe
List: op. 1 – izbor
107
Formativni ciljevi
Hajpert: Etide – izbor
Polifone - Ovladavanje
kompozicije: tehnikom i
Bah: Francuske svite postupcima sviranja
– izbor polifonije.
Engleske svite – izbor Diferencijacija
Preludijumi i fuge - pojedinačnog
izbor vođenja glasova,
Hendl: Svite – izbor fraziranje teme i
njeno isticanje u
višeglasnom stavu.
Poštovanje
ornamentike koja
karakteriše
specifični strogi
polifoni stil
108
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Skale - Sviranje svih - Razvijanje - Individualna
dijatonskih skala u strpljivosti, nastava.
razmaku oktave, upornosti i
terce, sekste i marljivosti u radu
decime kroz četiri - Razvijanje
oktave, paralelno i sposobnosti za
suprotno u savladavanje
šesnaestinama (MM – problema
112 - minimum) - Razvijanje
- Dvostruke terce kroz spretnosti i
četiri oktave, legato sposobnosti
- Hromatska skala u snalaženja u
terce, sekste i situacijama
decime kroz četiri
oktave, paralelno i
suprotno u
šesnaestinama
Oktave - Sviranje oktava kroz
tri oktave: u
razmaku oktave
paraleno i suprotno,
u razmaku terce,
sekste i decime,
paralelno (simultano
i razloženo)
velikom razlaganju
sa obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave
u šesnaestinama
- Dominantni i
umanjeni septakord
sa obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave,
Etide: - Ovladavanje - Sposobnost
Černi op. 740– Tokata različitim tehnikama analitičkog - Individualna nastava
Klementi: Gradus ad sviranja. Sviranje mišljenja
Parnasum - izbor dužih i tehnički - Razvijanje
Mošeles op. 70 – izbor zahtjevnijh kreativnosti
Moškovski op. 72 - instrumentalnih - Razvijanje
izbor kompozicija radi strpljivosti,
Mendelson op. 104 sticanja tehničke i upornosti i
Šuman– Paganini op. muzičke kondicije marljivosti u radu
3 – izbor - Sposobnosti za javne
109
Formativni ciljevi
Arenski op. 36 nastupe
Rubinštajn op. 23
Kesler op. 20, op.
100 – izbor
Polifone - Ovladavanje
kompozicije: tehničkim
J.S.Bah postupcima sviranja
Engleske svite – izbor polifonije
Partite - Posebno
Italijanski koncert savladavanje svakog
Preludijumi i fuge - glasa pojedinačno i
izbor u raznim
Hendl: Svite – kombinacijama
složenije jedan sa drugim
- Fraziranje i
praćenje toka teme
- Diferencijacija po
tonskom intenzitetu
svih glasova
pojedinačno
- Raznovrsnost boja
pojedinih glasova u
zavisnosti od
trenutne strukture
teksta
- Doživljavanje svite
kao cjelokupnog
muzičkog oblika
sastavljenog od
različitih igara, sa
različitim
karakterom,
tempom i vrstom
tehnike
110
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Skale - Sve dijatonske skale
u razmaku oktave, - Razvijanje - Individualna nastava
terce, sekste i strpljivosti,
decime kroz četiri upornosti i
oktave, paralelno i marljivosti u radu
suprotno u - Sposobnost za
šesnaestinama (MM- savladavanje
120 - minimum) problema
- Dvostruke terce kroz - Razvijanje
četiri oktave, spretnosti i
paralelno, legato sposobnosti
- Hromatska skala u snalaženja u
terce, sekste i situacijama
decime kroz četiri
oktave, paralelno i
suprotno
Oktave - Sviranje dvostrukih
oktava kroz tri
oktave, u razmaku
oktave, paralelno i
suprotno; u razmaku
terce, sekste i
decime, paralelno
(simultano i
razloženo)
Akordi - Veliko razlaganje
trozvuka sa
obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave,
u šesnaestinama
- Dominantni i
umanjeni septakord
sa obrtajima (bez
kombinacija) kroz
četiri oktave
u šesnaestinama
111
Formativni ciljevi
Etide:
Prokofjev:op. 2 - Ovladavanje - Sposobnost - Individualna nastava
Moškovski: op. 72 i različitim tehnikama analitičkog
op. 48 sviranja kroz razmišljanja
Kesler: op. 20; op. instruktivno – - Razvijanje
100 koncertantne kreativnosti
Klementi: Gradus ad kompozicije – etide - Razvijanje
Parnasum - izbor strpljivosti,
Šopen: op. upornosti i
posthumne; op. 10; marljivosti u radu
op. 25 – izbor - Sposobnost za javne
List - Paganini - izbor nastupe
Skrjabin: op. 8 –
izbor, op. 2 cis – mol
Rahmanjinov: Etide
slike op. 33
Rubinštajn: op. 23
Arenski: op. 41; op.
36
Šimanovski: op. 4
Mošeles: op. 70
Mendelson: op. 104
Šuman: op. 3
Polifone
kompozicije: - Uočavanje - Sposobnost - Individualna nastava
J.S.Bah: različitosti analitičkog
Preludijumi i fuge karaktera između mišljenja
(WTK I i II) preludija i fuge - Razvijanje
Italijanski koncert - Prepoznavanje kreativnosti
Partite svakog glasa - Razvijanje
Koralne predigre višeglasnog stava strpljivosti,
Kapričo B-dur Fuge, poštovanje upornosti i
Tokate prstoreda koji marljivosti u radu
omogućava ostalim - Sposobnost za javne
prstima da nastupe
istovremeno sviraju
ostale glasove
- Tonsko
intenziviranje
unutrašnjih glasova
da bi se izbjegla
tonska dominacija
spoljašnjih
- Određivanje odnosa
teme i
kontrasubjekta zbog
razovrsnog i
izmijenjenog
javljanja
kontrasubjekta
112
Formativni ciljevi
- Rad sa temom –
uočavanje različitih
oblika javljanja
teme u inverziji,
augmentaciji ili u
streti
- Uočavanje razlike
kod pojave teme
između invencije i
fuge (kod invencije
se sljedeća pojava
teme javlja u
oktavi, kod fuga je
to u dominanti, zbog
čega se srijećemo sa
pojavom tonalnog
odgovora)
Sonate:
- V.A. Mocart: KV 279 C-dur, KV 280 F-dur, KV 281 B-dur, KV 309 C- dur, Kv 310 a-
mol, KV 311 D-dur, KV 330 C-dur, KV 331 A-dur, KV 332 F-dur, KV 333 B-dur, KV
457 c-mol, KV 570 B-dur, KV 576 D-dur.
- J. Hajdn: Hob. 20 c-mol, Hob. 23 F-dur, Hob. 43 As-dur, Hob. 32 h-mol, Hob. 44
g-mol, Hob. 46 As-dur, Hob. 49 Es-dur, Hob. 50 C-dur, Hob. 52 Es-dur.
- L. van Betoven: op.2 br. 1 f-mol, pr.2 br. 2 A-dur, pr.2 br.3 C-dur, op.7 Es-dur,
pr.10 br. 1 c-mol, op. 10. br. 2 F-dur, op.10 br. 3 D-dur, op. 13 c-mol, op. 14 br.
1 i 2, op. 22 B-dur, op. 27 br. 1 i 2, op. 28 D-dur, op. 3 br. 1, 2 i 3, op. 78 Fis-dur,
op. 90 e-mol.
- Klementi: op. 47 br. 2 B-dur, op. 39 br. 2 G-dur, op. 34 br. 1 C-dur, op. 26 br. 2
fis-mol, op. 40 br. 2 h-mol, op. 40 br. 3 d-mol.
- E. Grig: Sonata e-mol
- S. Prokofijev: Sonata br. 1 f-mol
- F. Šubert: Sonate – izbor
Koncerti:
- J.S. Bah: f-mol, d-mol, A-dur
- J. Hajdn: D-dur, G-dur, C-dur
- V.A. Mocart: KV 175 D-dur, KV 238 B-dur, KV 246 C- dur, Kv 271 Es- dur, KV 413 F-
dur, KV 414 A-dur, KV 453 G-dur, KV 456 B-dur, KV 459 F-dur, KV 466 d-mol, KV
467 C-dur, KV 482 Es-dur, KV 488 A-dur, KV 491 c-mol, KV503 C-dur, KV 537 D-
dur, KV 595 B-dur
- L. van Betoven: Koncerti br. 1, 2 i 3
- E. Grig: Koncert a-mol
- F. Mendelson: Koncert g-mol, i d-mol
- Kabalevski: Koncert a-mol, op. 9
- D. Šostakovič: Koncert F-dur br. 2
113
- KONCERTNI KOMADI ZA KLAVIR I ORKESTAR – VEBER, MENDELSON, SEN-SANS
Kompozicije različitih stilova: D. Skarlati: Sonate – izbor

- D. Čimaroza: Sonate
- Paredizi: Tokata
- Galupi: Sonate
- J. Hajdn: Varijacije f-mol, Kapričo C-dur, G-dur
- V.A. Mocart: Fantazije c-mol, KV 396, KV 475, Adađo h-mol, KV 540, Rondo a-
mol, KV 511, Varijacije C-dur, D-dur, G-dur .
- L. van Betoven: Varijacije F-dur op. 34. 32 Varijacije c-mol, Rondo C-dur i G-dur
op. 51, Bagatele op. 126, Andante favori F-dur, Rondo op. 129 itd.
- F. Šubert: Muzički momenti, Emprompti op. 90 i 142.
- R. Šuman: Arabeska, Dječije scene, Leptiri op. 2, Abegg varijacije, Varijacije na
temu Klare Vik op. 5, Fantastični komadi – izbor, Novelet e – izbor, Romanse op.
28
- F. Šopen: Valceri, Nokturna, Mazurke, Poloneze, Ttarantele, Emprompti (sva
četiri), Ekozese, Balade br. 2 i 3, Skerca br. 1 i 2, Briljantne varijacije op. 82
- F. List: Petrarkini soneti, Utjehe, Ljubavni snovi, Poloneza Es -dur, Godine
hodočašća – izbor, Mađarske rapsodij e– izbor, Transkripcija solo vpjesama
Šuberta, Šumana, Šopena
- F. Mendelson: Pjesme bez riječi, Rondo, Kaprićozo, Ozbiljne varijacije op. 54.
- J. Brams: Rapsodije, Četiri balade, Itermeca op. 117, op. 118, op. 119.
- Skrljabin: Preludijumi.
- B. Bartok: Mikrokosmos IV, V i VI, Allegro barbaro, Svita op. 14, Rumunske igre,
14 Bagatela op. 16.
- K.M. Veber: Poziv na igru op. 65, Perpertum mobile C-dur iz sonate
- P.I. Čajkovski: Dumka
- S. Rahmanov: Muzički trenuci op. 16, Polišinel, Elegija, Preludijumi op. 23 i 32
- S. Prokofijev: Prolazne vizije Romeo i Julija, Pepeljuga op. 4, op. 12
- D. Šostakovič: 24 Preludijuma op. 34, Preludijumi i fuge
- C. Debisi: „Svita za klavir“, Bergamska svita, Preludij I i II sveska, Balade,
Nokturna, itd
- M. Ravel: Sonatina
- G. Faure: Nokturna, Barkarole, Imprompti, Preludijumi
- B. Kunc: Mlado lišće, Bagatela, Valceri
- D. Kabalevski: Preludiji op. 38
- F. Poulenc: Perpertum mobile, Tri komada
- V. Novak: Slovačka svita op. 32, Moj maj op. 20, Sonatina
- B. Bjelinski: Bagatela, Tokata, Svite, Proljećnje vode
- D. Radić: Rondino, Tri preludijuma, Sonata lesta, Sonatina u D-duru
- B. Papandopulo: Sa sela
- M. Lipovšek: Dvije minijature
- M. Logar: Pastorale i bureleske
- M. Tajčević: 7 balkanskih igara i 5 preludija
- V. Mokranjac: Etide, Sonatine, Fragmenti, Igre
- J. Slavenski: Jugoslovenska svita
- V. Milanković: Ljubavne poeme, Preludijumi
- K. Babić: Tokata i Figura, Preludij
- S. Rajčić: Etide, Igre, Humoreske
- L.M. Škerjan: Preludij, Nokturni i Šest improvizacija
- P. Ozgijan: Sonata
- D. Despić: Nokturno, Humorističke etide, Vinjete, Minijature
- P. Milošević: Sonatina, Mala klavirska svita
- S. Gačević: Balada o maslini, Varijacije na Crnogorske teme.
114
7. Obavezan način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
Obavezni minimum programa za PRVI RAZRED:

- šest etida od kojih tri napamet
- tri polifone kompozicije
- jedna sonata u cjelini ili koncert (prvi, odnosno, drugi i treći stav)
- tri kompozicije različitih stilova – po izboru.
Obavezan načina provjeravanja znanja (četiri provjere i godišnji ispit)
- Prva provjera
- šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur,d-mol)
- obavezna etida (zadata trideset dana prije održavanja provjere)
- Druga provjera
- šest skala (Es-dur, es-mol, E-dur, e-mol, F-dur, f-mol)
- jedna troglasna invencija J.S.Baha.
- Treća provjera
- šest skala (Fis-dur, fis-mol, G-dur, g-mol, As-dur, as-mol)
- Četvrta provjera
- šest skala (A-dur, a-mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol)
Godišnji ispit:
- Jedna etida– poželjno da bude Černi
- J.S. Bah – Troglasna invencijaili tri stava Francuske svite ili dva stava Engleske
svite ili Preludij i Fuga
- Jedna sonata (u cjelini)
- Jedna kompozicija po izboru.
- Ispitni program se izvodi napamet.
Obavezni minimum programa za DRUGI RAZRED:

- Šest etida od kojih tri napamet
- Tri polifone kompozicije
- Dvije sonate ili sonata u cjelini i koncert (I stav ili II i III stav)
- Tri kompozicije različitih stilova
- Prva provjera
- šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur, d-mol)
- Druga provjera
- šest skala (Es-dur, es-mol, E-dur, e-mol, F-dur, f-mol)
- tri stava iz francuske svite (Alemande, Sarabande, Gigue).
- Treća provjera
- šest skala (Fis-dur, fis-mol, G-dur, g-mol, As-dur, as-mol).
- Četvrta provjera
- šest skala (A-dur, a-mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol).
Godišnji ispit
- Dvije etide različitih tehničkih zahtjeva – jedna obavezno Klementi
- J.S. Bah – Francuska svita sa tri stava ( Alemende, Sarabande, Gigue) ili dva stava
Engleske svite (obavezan preludij) ili Preludij i Fuga
- jedna sonata u cjelini
- jedna kompozicija po izboru.
- Ispitni program se izvodi napamet
115
Obavezni minimum programa za TREĆI RAZRED:
- pet etida različitih tehničkih zahtjeva
- dvije polifone kompozicije
- dvije sonate ili sonata i koncert
- tri kompozicije različitih stilova po izboru

- Prva provjera
- šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis -mol, D-dur, d -mol)
- Druga provjera
- šest skala (Es-dur, es -mol, E-dur, e -mol, F-dur, f -mol)
- tri stava iz Engleske svite (obavezno Preludij).
- Treća provjera
- šest skala (Fis-dur, fis -mol, G-dur, g -mol, As-dur, as -mol).
- Četvrta provjera
- šest skala (A-dur, a -mol, B-dur, b -mol, H-dur, h -mol).
Godišnji ispit
- Jedna virtuozna etida
- J.S. Bah – dva stava Engleske svite (obavezan Preludij) ili dva stava Partite (dva
od obaveznih stavova) ili Peludij i Fuga
- Jedna sonata
- Jedno djelo iz epohe romantizma
- Ispitni program se izvodi napamet
Obavezan minimum programa za ČETVRTI RAZRED:

- šest etida od kojih tri napamet
- tri polifone kompozicije - obavezno jedan preludij i fuga
- jedna sonata
- tri kompozicije različitih stilova – po izboru.
Obavezan način provjeravanja znanja (četiri provjere i godišnji ispit)
- Prva provjera
- šest skala (C-dur,c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur, d -mol)
- Druga provjera
- šest skala (Es-dur, es -mol, E-dur, e -mol, F-dur, f -mol)
- Treća provjera
- šest skala (Fis-dur, fis -mol, G-dur, g -mol, As-dur, as-mol).
- Četvrta provjera
- šest skala (A-dur, a -mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol).
Napomena: Provjera savladavanja programa je obaveza svakog učenika kroz sva
četiri razreda srednje škiole. Učenik se ocjenjuje opisno (položio ili nije položio).
Bez pozitivne ocjene učenik ne može pristupiti ispitu. Učenik koji nije zadovoljio
na provjeri savladavanja programa mora da je ponovi.
Godišnji ispit:
1. ETIDE
Preporučena literatura:
- Moškovski: op.72 ( složenije )
- Šuman: op 3 ( a – mol, E – dur ).
- Mendelson : op 104 ( b – mol, f–mol)
- Šopen: op. posthumne;op.10. br.3, 4, 5, 9, 12; op.25 br. 1, 2, 3, 12.
- List: Des – dur; ( Paganini ) E–dur, Es–dur, Gonenreigen Waldessanschen.
- Rubinštajn: op.8. br. 2, 4, 11.
- Kesler: op. 20. br. 10, 12; op.100
- Klementi Gradus ad Parnasums : Etide (složenije) - izbor
116
- Šimanovski: op. 4 br. 3.
- Rahmanjinov: op. 33 Etudes - tableaux ( po izboru )
- Skrjabin: po izboru
- Prokofjev: op. 2, c–mol
- Arenski: op. 41 br.2, 3, 4; op.36 Fis–dur
2. POLIFONE KOMPOZICIJE
- Bah: Dobrotemperovani klavir: I i II sveska – izbor; Italijanski koncert ;Koralna
predigra G–dur, I Es-dur; Kapričo B–dur; Tokata D–dur, d–mol; Fantazija i fuga a–
mol, BWV 904;Partita D –dur, c–mol
- Hendl: Svita br. 3 (d – mol) i br . 4 (e–mol)
- SONATE
- Preporučena literatura
- Betoven: op. 2 br. 3 ( C–dur ); op. 7 Es–dur; op. 10 br. 3 (D–dur); op. 13 c–mol;
op. 22 B–dur; op.27 br. 1 ( Es–dur ), br 2 (cis–mol );op. 28 D–dur; op.31 br. 2 ( d–
mol ), br. 3 (Es–dur ); op. 78 Fis – dur; op.90 e–mol.
- Šubert: op. 120 A–dur; op.143 a–mol; op.53 B–dur; op.164 a-mol.
- Grig: e-mol
- Šuman: op. 22 g–mol.
- Prokofjev: br. 1 Des–dur, br. 2 d–mol.
4. Jedno romantično djelo

- K. M. Veber: Poziv na igru op. 65; Perpetum mobile C – dur ( iz Sonate ).
- Mendelson: Ozbiljne varijacije op 54.
- F. Šopen: Nocturnes ( op. 32 H – dur, As – dur; op. 9 b – mol, Es – dur; op. 48 fis –
mol; op. 55 f – mol, Es – dur; Tarantela; Berceuse; Poloneze ( po izboru ); Balade
( F – dur, As – dur );Preludijumi op. 28 ( po izboru ); Impromti ( po izboru );
Mazurke ( po izboru ).
- F. Šubert: Impromti 142 ( po izboru )
- R. Šuman: Novelittes op. 21; Varijacije ABEGG; Fantasie stucke op. 12; Papillons
op. 2; Waldszenen op. 82; Bečki karneval.
- J. Brams: Rapsodije g – mol i h – mol ( op.79 ); Tri ntermeca op 117; op. 118.
- F. List: Liebestraume; Valse oublie; Petrarkin Sonet 104 i 123; Au bord d’une
source; Tarantela; Dolina Obeman; Rapsodije.
- P.I.Čajkovski: Dumka.
- S.Rahmanjinov: Muzički trenuci op. 16; Polišinel; Elegija; Preludijumi op. 23 i op.
32 ( po izboru ); Etide – slike op. 33 i op. 36.
Napomena: Ukoliko učenik svira Sonatu iz perioda romantizma, slobodna
kompozicija treba da bude iz perioda klasike.
5. Preporučena literatura iz perioda klasike:

- Hajdn: Kapričo G – dur; Varijacije f – mol.
- Mocart: Fantazija c – mol; Varijacije C – dur KV 265; Varijacije D- dur KV 573;
Varijacije F – dur KV 398; Varijacije G – dur KV 455; Varijacije B – dur.
- Betoven: Rondo G – dur op. 51; Rondo G – dur op. 129; Andante Favori F – dur,
Bagatelies op. 126; Varijacije D – dur op. 32; Varijacije c-mol
6. Kompozicije autora xx vijeka

- Prokofjev: Prolazne vizije; Romeo i Julija; Pepeljuga.
- Šostakovič: 24 preludijuma op. 34; Preludijumi i fuge.
117
- Bartok: Allegro barbaro, Svita op. 14; Rumunske igre; Mikrokosmos ( V i VI sv. );
14 Bagatela op. 16.
- Debisi: Svita „Pour le piano“, Preludes ( izbor iz I i II sv. ); Suite Bergamasque;
Balade, ; La plus que lente; Estampes; Noctune.
- Ravel: Sonatine; Jeux d’caux; Miroirs ( izbor ).
- Faure: Nocturnes; Barcarolles; Impromtus; Valse et caprices; Preludes.
- Skrjabin: Preludijumi (izbor)
- B. Kunc: Mlado lišće, bagatela, Valcer
- D. Kabalevski: Preludijumi op. 38
- F. Poulenc: Perpetum mobile, Tri komada
- V. Novak: Slovačka svita op. 32, Moj maj op. 20, Sonatina
- B. Bjelinski: Bagatela, Tokata, Svite, Proljećne Vode
- B. Papandopulo: Sa sela
- M. Lipovšek: Dvije minijature
- M. Logar: Pastorale i burleske
- L. M. Škerjanc: Preludijum, Nokturna i Šest improvizacija
- P. Ozgjen: Sonata
7. Kompozicije crnogorskih ili srpskih autora

- S. Gačević: Balada o maslini; Varijacije na crnogorske teme.
- P. Milošević: Sonatina; Mala klavirska svita.
- D. Despić: Nokturno, Humorističke etide; Vinjete; Minijature.
- S. Rajčić: Etide, Igre, Humoreske.
- K. Babić: Tokata i Figura; Preludij.
- V. Milanković: Ljubavne poeme, Preludijumi.
- V. Mokranjac: Etide, Sonatine, Fragmenti, Igre.
- M.Tajčević: Sedam balkanskih igara; Pet peludijuma.
- D. Radić: Rondino, Tri preludijuma, Sonata Lesta, Sonatina u D-duru
Ispitni program se izvodi napamet
Napomena: Na završnom ispitu moraju biti zastupljeni svi stilovi. Ukoliko se ne
svira klasična sonata, već sonata iz perioda romantizma ili dvadesetog vijeka,
klasični period mora biti zastupljen nekim drugim djelom (npr. varijacije,
fantazija, rondo i sl). Na stručnom ispitu učenik svira jednu kompoziciju sa
godišnjeg ispita po svom izboru.

- Prelazna ocjena (opisna – položio – ističe se) na provjerama znanja i pozitivna
ocjena na godišnjem ispitu
- Učestvovanje na internim javnim časovima škole (minimum dva puta u toku
školske godine).
Napomena: Kada se radi o talentovanom đaku moguće je umjesto ispita
organizovati cjelovečernji koncert na kojem moraju biti ispoštovani svi zahtjevi
ispitnog programa.

- diplomirani klavirista

118
Znanja
Predmet Znanja
- Sviranje ljestvica i akorada. Teorija muzike sa osnovama - Poznavanje ljestvica i
Poznavanje načina izvođenja harmonije akorada Poznavanje
različitih ornamenata. ornametike i raznih izraza i
Poznavanje različitih izraza i skraćenica vezanih za
skraćenica vezanih za tempo, dinamiku,
tempo, dinamiku, artikulaciju i agogiku
artikulaciju i agogiku i
načina njihovog izvođenja
- Sviranje kompozicija Istorija muzike sa - Poznavanje, definisanje i
različitih stilskih pravaca poznavanjem muzicke analiziranje karakteristika
literature različitih stilskih pravaca u
primjerima iz muzičke
literature
- Sviranje razlicitih muzičkih Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i
formi analiziranje različitih
instrumentalnih muzičkih
formi
- Sviranje instrumentalnih Polifonija - Poznavanje, definisanje I
polifonih formi (invencija, analiziranje instrumentalnih
fuga) polifonih formi (invencija,
fuga, kanon)
119
1.2.10. KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA
1. Naziv predmeta: KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 141 141
Vježbe, sviranje klavirske pratnje za druge solističke instrumente i glas

- Osposobljavanje za korepetiranje solistima - gudačima, duvačima i solo
pjevačima
- Osposobljavanje za timski rad
- Ovladavanje čitanjem s lista
120
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Preporuke za
Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi
sadržaji izvođenje nastave
- Upoznavanje
zakonitosti sviranja
klavirske pratnje sa
gudačkim - Poštovanje - Sposobnost za timski - Individualni rad i rad
instrumentima zakonitosti sviranja rad sa dva učenika
sa gudačkim - Razvijanje (klavirista i solista
instrumentima analitičnosti, na drugom
preciznosti i instrumentu)
marljivoti - Javno izvođenje
- Razvijanje
- Djela za gudačke kreativnosti
instrumente - Sviranje klavirske - Sposobnost
pratnje u djelima za snalaženja u
gudačke složenim
instrumente – situacijama
usvajanje osnovnih
navika za saradnju
sa solistom, slušanje
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
- Literatura za moguće greške
čitanje s lista soliste tokom javnog
izvođenja
- Čitanje s lista
121
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Upoznavanje sa
zakonitostima
sviranja klavirske
pratnje za gudačke i - Poštovanje - Spremnost na timski - Individualni rad i rad
duvačke zakonitosti sviranja rad sa dva učenika
instrumente sa gudačkim, - Razvijanje (klavirista i solista
odnosno, duvačkim analitičnosti, na drugom
instrumentima preciznosti i instrumentu)
marljivosti
- Razvijanje - Javno izvođenje
Djela za gudačke - Sviranje klavirske kreativnosti
instrumente pratnje u djelima za - Sposobnost
gudačke snalaženja u
instrumente, složenim
usvajanje osnovnih situacijama
navika za saradnju
soliste i izgrađivanje
balansa u odnosu na
solistu, brzo i
Djela za duvačke adekvatno
instrumente reagovanje na
moguće greške
soliste tokom javnog
izvođenja
- Sviranje klavirske
pratnje u djelima za
duvačke
Literatura za čitanje instrumente,
s lista usvajanje osnovnih
navika za saradnju
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
moguće greške
izvođenja
- Čitanje s lista
122
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Upoznavanje sa
zakonitostima - Poštovanje - Spremnost na timski - Individualni rad i rad
sviranja klavirske zakonitosti sviranja rad sa dva učenika
pratnje za gudačke, sa gudačkim, - Razvijanje (klavirista i solista
duvačke duvačkim analitičnosti, na drugom
instrumente i solo instrumentima i solo preciznosti i instrumentu,
pjevače pjevačima marljivosti odnosno solo
- Razvijanje pjevač)
- Sviranje klavirske kreativnosti
pratnje u djelima za - Sposobnost - Javno izvođenje
gudačke snalaženja u
Djela za gudačke instrumente, složenim
instrumente usvajanje osnovnih situacijama
navika za saradnju
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
moguće greške
izvođenja
Djela za duvačke - Sviranje klavirske

instrumente pratnje u djelima za
duvačke
instrumente,
usvajanje osnovnih
navika za saradnju
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
moguće greške
Djela za solo soliste tokom javnog
pjevanje izvođenja
solo pjevače,
usvajanje osnovnih
navika za saradnju
soliste, brzo i
adekvatno
Literatura za čitanje reagovanje na
s lista moguće greške
izvođenja
- Čitanje s lista
123
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Upoznavanje sa
zakonitostima - Poštovanje
sviranja klavirske zakonitosti sviranja
pratnje za gudačke, sa gudačkim, - Spremnost na timski - Individualni rad i rad
duvačke duvačkim rad sa dva učenika
instrumente i solo instrumentima i solo - Razvijanje (klavirista i solista
pjevače: pjevačima analitičnosti, na drugom
preciznosti i instrumentu,
- Sviranje klavirske marljivosti odnosno solo
pratnje u djelima za - Razvijanje pjevač)
gudačke kreativnosti
Djela za gudačke instrumente, - Sposobnost - Javno izvođenje
instrumente usvajanje osnovnih snalaženja u
navika za saradnju složenim
sa solistom, slušanje situacijama
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
moguće greške
izvođenja
Djela za duvačke - Sviranje klavirske

instrumente pratnje u djelima za
duvačke
instrumente,
usvajanje osnovnih
navika za saradnju
soliste, brzo i
adekvatno
reagovanje na
moguće greške
Djela za solo soliste tokom javnog
pjevanje izvođenja
solo pjevače
- Usvajanje osnovnih
navika za saradnju
soliste, brzo i
Literatura za čitanje adekvatno
s lista reagovanje na
moguće greške
izvođenja
- Čitanje s lista
124
Razred: PRVI
- Baklanova Sonatina za violinu
- Tartini Sarabanda (violina)
- Bokerini Menuet (violina)
- Martinu Sonatina (violina)
- Vivaldi Koncert C-dur I stav (violončelo)
- Breval Končertino (violončelo)
čitanje s lista
- Jela Kršić Klavirska vježbanka
- Šuman Album za mladež
Razred: DRUGI
- Berio Koncerti (I stavovi)
- Kabalevski Koncert za violinu (I stav)
- Mocart Rondo za violinu B-dur i G-dur
- Betoven Rondo za violinu G-dur
- Marčelo Sonate za violu
- Hajdn Koncert C-dur I stav (za violončelo)
- Bokerini Koncert B-dur I stav (za violončelo)
- Škroup Koncert F-dur I stav (za trubu)
- Teleman Sonatina F-dur (za obou)
- Hulak Sonatina (za obou)
čitanje s lista
- Berens Etide
- Mocart 14 lakih kompozicija
- Betoven Komadi
- Šuman Ko
madi
Razred: TREĆI
- Vijetan Koncerti br.2 i 4, I stavovi (za violinu)
- Bruh Koncert I i II stav (za violinu)
- Kabalevski Koncert g-mol, I stav (za violončelo)
- Bokerini Menuet i rondo (za violončelo)
- Mocart Koncert G-dur (za flautu)
- Hajdn Koncert D-dur (za flautu)
- Mocart Koncert I stav (za hornu)
- Betoven Romansa (za trubu)
- Djela za glas i klavir A.Skarlatija i drugih baroknih majstora
čitanje s lista
- Bartok Mikrokosmos I i II
- Mocart Sonatine
- Bah Mali preludijumi
Razred: ČETVRTI
- Mendelson Koncert e-mol I, II, III stav (violina)
- Bruh Koncert I, II, III stav (violina)
- Kabalevski Koncert g-mol I, II, III stav (violončelo)
- Mocart Koncert D-dur (za flautu)
- Djela za solo pjevanje Gračaninova, Glinke i drugih ruskih kompozitora
čitanje s lista
- Bah Mali preludijumi
125
- Bah Dvoglasne invencije
- Mocart Sonatine
- Čajkovski Komadi


- Obavezna dva javna nastupa tokom školske godine
- Obavezan ispit na kraju školske godine

- Uspješni javni nastupi tokom školske godine
- Prelazna ocjena na ispitu na kraju školske godine

- diplomirani muzičar - klavirista (korepetitor)


Znanja
Predmet Znanja
- Čitanje muzičkog teksta
- Čitanje s lista Solfeđo
prima vista
- Sviranje klavirske dionice u
službi pratnje drugih
- Poznavanje tehnike, tona i
solističkih instrumenata i Poznavanje muzičkih
načina bilježenja muzičkih
glasova uz istovremeno instrumenata
instrumenata
praćenje njihovih dionica
- Sviranje klavirske pratnje u

djelima različitih muzičkih
- Poznavanje, definisanje i
oblika, pisanih za različite
Muzički oblici analiziranje različitih
solističke instrumente i
muzičkih oblika
glasove
- Poznavanje, razumijevanje I
- Sviranje klavirske pratnje u
analiziranje karakteristika
djelima različitih stilskih
Istorija muzike sa različitih stilskih pravaca i
pravaca, pisanih za različite
poznavanjem muzičke njihovih predstavnika kroz
solističke instrumente i
literature epohe u primjerima iz
glasove
literature
126
1.2.11. KAMERNA MUZIKA
1. Naziv predmeta: KAMERNA MUZIKA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 141 141
Vježbe, sviranje u kamernim ansamblima

- Upoznavanje sa djelima kamerne muzike
- Osposobljavanje za sviranje u kamernom ansamblu
- Oposobljavanje za timski rad
127
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Kamerni ansambli:
- Poštovanje osnovnih
zakonitosti sviranja - Rad sa dva učenika
u kamernom - Spremnost na timski - Javno izvođenje
Klavirski duo ansamblu rad
- Razvijanje
analitičnosti,
- Sviranje djela preciznosti i
pisanih za klavir marljivosti
Gudački instrumenti četvororučno ili za - Razvijanje
i klavir: dva klavira kreativnosti
- violina i klavir (izgrađivanje - Sposobnost
- viola i klavir balansa među snalaženja u
- violončelo i klavir izvođačima) složenim
- kontrabas i klavir situacijama
- Sviranje djela
kamerne muzike
pisane za gudačke
instrumente i klavir
- gitara i klavir - Poštovanje
u kamernom
ansamblu (duo) sa
gudačkim
instrumentima
- Sviranje djela
kamerne muzike
pisane za gitaru i
klavir
- Poštovanje
u kamernom
ansamblu sa
trzačkim
instrumentima
128
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Kamerni ansambli:
- Poštovanje osnovnih
u kamernom
- klavirski duo ansamblu
- Spremnost na timski - Rad sa dva učenika
- Sviranje djela rad - Javno izvođenje
pisanih za klavir - Razvijanje
četvororučno ili za analitičnosti,
Gudački instrumenti dva klavira preciznosti i
i klavir: (izgrađivanje marlivosti
- violina i klavir balansa među - Razvijanje
- viola i klavir izvođačima) kreativnosti
- violončelo i klavir - Sposobnost
- kontrabas i klavir - Sviranje djela snalaženja u
kamerne muzike složenim
pisane za gudačke situacijama
- Poštovanje
- gitara i klavir u kamernom
ansamblu (duo) sa
gudačkim
instrumentima
- Sviranje djela
kamerne muzike
- duvački instrumenti pisane za gitaru i
i klavir klavir
- Poštovanje
u kamernom
ansamblu (duo) sa
trzačkim
instrumentima
- Sviranje djela za
duvačke
instrumente
(poznavanje
fraziranja i
upoznavanje sa
problematikom daha
kod duvačkih
instrumenata)
- Poštovanje
sa duvačkim
instrumentima
129
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Kamerni ansambli: - Postovanje osnovnih - Spremnost na timski - Rad sa dva,

- klavirski duo zakonitosti sviranja rad odnosno, tri učenika
u kamernom - Razvijanje - Javno izvođenje
ansamblu analitičnosti,
interpretacija djela koncentracije i
pisanih za marljivosti
klavirčetvororučno - Razvijanje
Gudački instrumenti ili za dva klavira kreativnosti
i klavir: (izgrađivanje - Sposobnost
balansa među snalaženja u
- violina i klavir izvođačima) složenim
- viola i klavir - Sviranje djela situacijama
- violončelo i klavir kamerne muzike
- kontrabas i klavir pisane za gudačke
- Poštovanje
u kamernom
- gitara i klavir ansamblu (duo) sa
gudačkim
instrumentima
- Sviranje djela
kamerne muzike
pisane za gitaru i
klavir
- duvački instrumenti - Poštovanje
i klavir zakonitosti sviranja
u kamernom
ansamblu (duo) sa
trzačkim
instrumentima
- Sviranje djela za
duvačke
instrumente
- glas i klavir (poznavanje
fraziranja i
upoznavanje sa
problematikom daha
kod duvačkih
instrumenata)
- klavirski trio - Sviranje djela
pisanih za glas i
klavir (poznavanje
fraziranja i
upoznavanje sa
problematikom daha
kod solo pjevača)
- Sviranje djela
130
Formativni ciljevi
pisanih za klavirski
trio
131
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Kamerni ansambli:
- klavirski duo - Poštovanje - Spremnost na timski - Rad sa dva,
zakonitosti sviranja rad odnosno, tri i više
u kamernim - Spremnost za pomoć učenika
ansamblima - Razvijanje - Javno izvođenje
interpretacija djela analitičnosti,
pisanih za klavir preciznosti i
četvororučno ili za marljivosti
dva klavira - Razvijanje
Gudački instrumenti (izgrađivanje kreativnosti
i klavir: balansa među - Sposobnost
- violina i klavir izvođačima) snalaženja u
- viola i klavir složenim
- violončelo i klavir - Sviranje djela situacijama
- kontrabas i klavir kamerne muzike
pisane za gudačke
- Poštovanje
u kamernom
- gitara i klavir ansamblu (duo) sa
gudačkim
instrumentima
- Sviranje djela
kamerne muzike
- duvački instrumenti pisane za gitaru i
i klavir klavir
- Poštovanje
u kamernom
ansamblu (duo) sa
trzačkim
instrumentima
- glas i klavir
- Sviranje djela u
kamernom ansamblu
sa duvačkim
instrumentima
(poznavanje
- klavirski trio fraziranja i
- nestandardni upoznavanje sa
sastavi problematikom daha
kod duvačkih
instrumenata)
- Sviranje djela
pisanih za glas i
132
Formativni ciljevi
klavir (poznavanje
fraziranja i
upoznavanje sa
problematikom daha
kod solo pjevača)
- Sviranje djela
pisanih za klavirski
trio i nestandardne
sastave

Razred: PRVI
- Vivaldi Sonate za violinu i klavir
- Teleman Šest sonatina za violinu i klavir
- Koreli Sonatine za violinu i klavir
- Veračini Sonate za dvije violine i basso continuo
- Diabeli Sonate za gitaru i klavir
- Diabeli Sonate za 4 ruke op.241 no.1 i op.54
- Brams Valceri za klavir četvororučno op.39
Razred: DRUGI
- Hendl Sonate za flautu i klavir br.4, 6 i 7
- Hendl Sonata za obou i klavir br.2
- Teleman Sonata za flautu i klavir
- Mocart Šest sonata za violinu i klavir
- Martinu Sonatina za violinu i klavir
- Mac Sonata da camera (za violončelo i klavir)
- Barat „Concertino orientale“ za trubu i klavir
- Dvoržak Sonatina za violinu i klavir
- Brams Mađarske igre (za klavir četvororučno)
- Betoven Originalne kompozicije za 4 ruke
- Diabeli Sonata za klavir četvororučno, op.58 br.60
Razred: TREĆI
- Kalinovski Izbor iz zbirke igara i melodija za trubu i klavir
- Lekler Sonata za flautu i klavir
- Fore Fantazija za flautu i klavir
- Bartok Narodne pjesme za obou i klavir
- Vivaldi Pastorala za klavirski trio
- Hajdn Trio sonate (G-dur i fis-mol)
- Monteverdi Scerzi musicali (za dvije violine i basso continuo - mogućnost
kombinacije sa glasovima)
- Bononcini Sedma svita za flautu, violinu i basso continuo
- Dvoržak Slovenske igre za klavir četvororučno op.46
- Ravel „Moja mama guska“ (izbor)
Razred: ČETVRTI
- F.Bah Trio br.2 C- dur (flauta, violina i klavir)
- K.F.E.Bah Sonata br.2 (flauta, violina, klavir)
133
- Anonimus Svita d- mol (flauta, violina i basso continuo)
- Pepuš Trio sonate (flauta, oboa i klavir)
- Hendl Trio sonate op.2 br.1 i 2 (flauta, violončelo i basso continuo)
- Štamic Trio (flauta, violina i basso continuo)
- Hajdn Škotske i velške pjesme za trio i glas
- Betoven Škotske pjesme za mezosopran i trio
- Mendelson Sekstet in D, op.110 (violina, dvije viole, violončelo,
kontrabas i klavir)
- Dvoržak Bagatela op.47 (dvije violine, violončelo i klavir)
- Šubert Nokturno op.148 (trio)
- Fore Dolly op.56 za klavir četvororučno
- Glinka Elegija (trio)


- Obavezna dva javna nastupa tokom školske godine
- Obavezan ispit na kraju školske godine

- Uspješni javni nastupi tokom školske godine
- Prelazna ocjena na ispitu na kraju školske godine

- diplomirani muzičar, sva izvođačka usmjerenja


Znanja
Predmet Znanja
- Sviranje u kamernim Poznavanje muzičkih - Poznavanje tehnike, tona i
ansamblima (sa gudačkim, instrumenta načina bilježenja muzičkih
duvačkim instrumentima i instrumenata
glasom)
- Sviranje muzičkih formi Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i
pisanih za različite kamerne analiziranje različitih
sastave muzičkih formi
- Sviranje različitih polifonih Polifonija - Poznavanje, definisanje i
formi analiziranje polifonih oblika
- Sviranje kompozicija Istorija muzike sa - Poznavanje, definisanje i
različitih stilskih pravaca poznavanjem muzičke analiziranje karakteristika
literature različitih muzičkih stilova i
njihovih predstavnika u
primjerima iz literature
134
1.2.12. HORSKO PJEVANJE
1. Naziv predmeta: HORSKO PJEVANJE
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282
Vježbe, pjevanje u horskom ansamblu

Upoznavanje sa horskom literaturom
- Ovladavanje vokalnom tehnikom
- Osposobljavanje za pjevanje u horskom ansamblu
- Osposobljavanje za umjetničku interpretaciju
- Osposobljavanje za timski rad
135
Razred: PRVI, DRUGI, TREĆI, ČETVRTI
(predmet je programski isti za sve četiri godine)
Formativni ciljevi
- Upoznavanje sa - Poštovanje osnovnih - Razvijanje osjećaja - Rad sa manjim
osnovnim zakonitosti vokalne za radnu disciplinu, grupama (po
zakonitostima tehnike kolektivni rad i glasovima) i
vokalne tehnike - Razvijanje pravilne odgovornost kolektivno
impostacije disanja i - Snalaženje u - Javni nastupi
oblikovanja vokala složenim
- Razvijanje situacijama
sposobnosti - Razvijanje
fraziranja i preciznosti i
pravilnog uzimanja tačnosti
- Poznavanje daha u pjevanju - Spremnost za pomoć
zakonitosti pjevanja vokaliza i horskih
u horu kompozicija
- Poštovanje
zakonitosti pjevanja
- Upoznavanje sa u horskom ansamblu
djelima za ženski, - Interpretacija
mješoviti i muški horskih kompozicija
hor - Poštovanje notnog
teksta i različitih
- duhovna muzika: dirigentskih
* pravoslavna muzika zahtjeva,
(XII i XIII vijek, interpretativne i
vizantijska muzika, vokalne prirode
XIX i XX vijek)
* katolička muzika
(XVI - XX vijek)
- svjetovna muzika
- muzika XX vijeka:
* domaći autori
* strani autori

Literatura za ženski hor
Duhovna muzika:
- Vizantijska muzika XI, XII i XIII vijeka (anonimni kompozitori)
Pravoslavna muzika:
- St. St. Mokranjac: Odlomci iz liturgije "Sv. Jovana Zlatoustog"
M. Tajčević:
- IV duhovni stih
Rahmanjinov:
- Bogorodice Djevo
P.I Čajkovski:
- Svjati Bože
136
P. Česnokov:
- Da ispravitsja
- Tebe poem
Katolička muzika:
- Stari majstori (Palestrina, Lasso, Vittoria, Festa)
- Izbor djela duhovne muzike
- G.B. Pergolesi: Stabat mater
- W.A. Mozart: Ave verum corpus
- J.S. Bach: Korali i kantate (jednostavnije)
- J. Gallus: Moteti
- Lukačić: Izabrane kompozicije
Svjetovna muzika:
- St. St. Mokranjac: Rukoveti (jednostavnije - II, VII, VIII, IX)
- složenije (III, X, XV)
- Primorski napjevi
- Kozar
Muzika XX vijeka:
- R. Petrović „U kotarici mi majka selo donela“
- „Canticum canticorum“
- K. Babić: Razbrajalice
- Tri madrigala
- M. Milojević: „Muha i komarac“
- T. Skalovski: II rapsodija
- T. Prokopijev: Kumanovke
- B. Tamindžić: Rukovet za ženski hor, „Crmnički oro“, „Zavolje se dvoje mlado“
literatura za muški hor
- gregorijanski korali (po izboru)
- pjevanja po Oktoihu
- napjevi za muški hor - vizantijska muzika
- St.St.Mokranjac: I rukovet (II, VII, IX - transponovane za muški hor)
- Lambra Dimitrijević: Odabrane kompozicije (od XVI - XX vijeka)- izbor za muški
hor
literatura za mješoviti hor
- J.S.Bah: Korali (po izboru)
- Lambra Dimitrijević: Odabrane kompozicije (od XVI - XX vijeka)- izbor za
mješoviti hor
- St.Mokranjac: Rukoveti (po izboru)

- Partiture
7. Obavezni načini provjeravanja i ocvjenjivanja znanja učenika

- Provjera znanja vrši se po principu pjevanja po kvartetima (sopran I, sopran II, alt
I, alt II ili sopran, alt, tenor, bas) i to kompozicije po izboru profesora (najmanje
jednom u klasifikacionom periodu)

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa provjera
tokom klasifikacionih perioda

137


Znanja
Predmet Znanja
- Pjevanje različitih vokalnih Solfeđo - Pjevanje iz notnog teksta u
muzičkih oblika (polifonih i jednoglasnom i višeglasnom
homofonih) stavu
- Pjevanje različitih vokalnih Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i
muzičkih oblika analiziranje različitih
vokalnih muzičkih oblika
- Pjevanje višeglasnih Polifonija - Poznavanje, definisanje,
vokalnih polifonih formi analiziranje, i interpretacija
vokalnih višeglasnih formi
138
1.3. IZBORNI PREDMETI
1.3.1. TEORIJA DŽEZA
1. Naziv predmeta: TEORIJA DŽEZA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 105 105
Teorijska nastava, seminarski, i drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju

koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)

- Poznavanje istorije i teorije džez muzike
- Povezivanje teorije džez muzike sa drugim muzičkim disciplinama: harmonijom,
muzičkim vrstama, naukom o muzičkim instrumentima
139
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Poznavanje istorije
džeza I dio - Razvijanje kritičkog
- Prethodnici džeza odnosa prema nauci
- Afrički korijeni i umjetnosti
- Američko - Razvijanje
presađivanje analitičnosti,
(stapanje afričke i marljivosti,
evropske muzičke - Slušanje i kvaliteta rada i
tradicije na tlu analiziranje ispunjavanja radnih
SAD). kompozicija obaveza
- Klasični bluz (Lemon karakterističnih
Džeferson, Ledbeli, predstavnika po
Big Bil Brunzi i pravcima i stilovima
drugi). džeza
- Skot Džoplin -
regtajm - Prepoznavanje džez
- Nju Orleans – stilova
rađanje klasičnog
stila
- Prvi zvuci – Kreolska
subkultura; prvi
ulični orkestri
- Rasad iz Nju
Orleansa – Oridžinel
Diksilend Džez Bend,
Kriol Džez Bend,
Džozef King Oliver,
Sidni Beše, Džimi
Nun, Džoni i Bejbi
Dodz, Kid Ori i
drugi.
- Veliki Džeri Lord –
Džeri Lord Morton i
»Red Hot Pepers«,
Besi Smit i novi bluz
– Besi Smit, Klara
Smit i Ma Rekni
- Bijela pritoka - Nju
Orleans Ritam Kings - Razvijanje kritičkog
- Prvi genije – Luj odnosa prema nauci
Armstrong i umjetnosti
- Era svinga – - Razvijanje
sazrijevanje džez - Slušanje i analitičnosti,
muzike analiziranje marljivosti,
- Pojava velikog kompozicija kvaliteta rada i
orkestra – Flečer karakterističnih ispunjavanja radnih
Henderson, Džin predstavnika po obaveza
Goldket, Red Alen, pravcima i stilovima
140
Formativni ciljevi
Luis Rasel i drugi. džeza
- Afirmacija klavira –
Strajd klaviristi: - Prepoznavanje džez
Fets Voler, Erl stilova
Hajns, Džejms P.
Džonson, bug i
vugi...
- Dominacija
saksofona – Kolman
Hokins, Lester Jang,
Ben Vebster, Ad
Džonson, Don Bajas i
drugi.
- Djuk Elington – razni
orkestri, period
1923. do 1973. god.
sa značajnim
solistima
- Sving orkestri – Beni
Gudman, Tomi i
Džimi Dorsi, Beni
Moten, Kaunt Bejzi,
Arti Šo, Glen Miler i
drugi
- Preporod diksilenda
– Bank Džonson,
Vajld Bil Dejvidson,
Bobi Heket, Maks
Kaminski, Bili
Baterfild, Magsi
Spenijer i drugi.
- Mali sving orkestri i
vokalni džez – Roj
Eldridž, Beni Karter,
Bili Holidej, Sara
Von, Ela Fitdžerald i
drugi
- Džez u Evropi –
Đango Rajnhart i
drugi.
- Moderno doba džeza - Primjena
1. nomenklature,
- Bi bap pobuna – terminologije,
opšti dio tonaliteta
- Čarli Parker njegov - Konstruisanje durske
uticaj, razni skale, stupnjeva
ansambli - Primjena modusa
- Dizi Gilespi – mali durske skale
sastavi i big bend Opažanje i
- Tejtum i Pauel intoniranje
141
Formativni ciljevi
prekrajaju klavir – intervala, prostih -
Art Tejtum, Bad složenih,
Pauel, Telonijus klasifikacije šifri,
Monk, Oskar stepena
Piterson, Erol - Primjena sistema
Garner, Bil Evans i pamćenja intervala
drugi
- Čarlijevi i Dizijevi - Upotrebljavanje
sledbenici – Kliford krugova intervala,
Braun, Fets Navaro, kvintntnog kruga,
Soni Stit, Džej Džej dva kruga velikih
Džonson i drugi. sekundi, tri kruga
- Majls Dejvis – razni malih terci, četiri
ansambli kruga velikih terci,
- Modern Džez Kvartet (kvartnog kruga)
- Pokušaj sinteze –
„Third stearn“ - Primjena akorada
(Treća struja) u tercnih struktura-
džezu – Džon Luis, dijatonskih trozvuka
Ginter Šuler, Gil u duru sa simbolima
Evans, Majls Dejvis i i obeležavanja
drugi. stupnjeva, odnosa
- Nomenklatura, trozvuka i skale,
terminologija, obrtaja trozvuka,
tonalitet naziva i simbola,
- Dijatonski sistem, zadržičnog trozvuka
konstrukcija durske sus4 sa obrtajima i
skale, stupnjevi simbolima
- Modusi durske skale - Primjena
- Intervali, prosti - funkcionalnih
složeni, harmonija
klasifikacija, šifre, - Primjena dijatonskih
stepeni trozvuka
- Sistem pamćenja
intervala
- Primjena akordskih
progresija
- Krugovi intervala,
kvintni krug, dva
kruga velikih
sekundi, tri kruga
malih terci, četiri - Primjena kadenci -
kruga velikih terci, autentične i
(kvartnog kruga) plagalne
- Akordi tercnih - Konstrukcije

struktura - prirodnog
dijatonski trozvuci u (paralelnog) mola i
duru sa simbolima i njegovih dijatonskih
142
Formativni ciljevi
obelježavanjem trozvuka
stupnjeva, odnosi - Primjena
trozvuka i skale, harmonskog i
obrtaja trozvuka, melodijskog mola
naziva i simbola,
zadržičnog trozvuka
sus4 sa obrtajima i - Konstrukcija četiri
simbolima osnovna kvaliteta
- Funkcionalna trozvuka i njihova
harmonija- istorijat primena
- Klasifikacija
dijatonskih trozvuka - Primjena akordske
progresije u molu
- Primjena kadenci u
- Akordske progresije molu - autentične i
- definicija i tipovi, plagalne
funkcionalna analiza
akordskih progresija
u duru
- Kadence -
autentična i
plagalna
- Konstrukcije
prirodnog
(paralelnog) mola i
njegovih dijatonskih
trozvuka sa
simbolima
- Harmonski i
melodijski mol i
njihovi dijatonski
trozvuci sa
simbolima
- Četiri osnovna
kvaliteta trozvuka
- Akordska progresije
u molu
- Kadence u molu -
autentična i
plagalna
- Funkcionalna
analiza akordskih
progresija u molu
143
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
sadržaji ciljevi izvođenje nastve
- Poznavanje istorije - Razvijanje kritičkog
džeza II dio odnosa prema nauci
- Moderno doba Džeza i umjetnosti
2 - Razvijanje
- Hard bap i fanki analitičnosti,
džez – Horas Silver, marljivosti,
Čarls Mangas, Art kvaliteta rada i
Blejki, Soni Rolins, ispunjavanja radnih
Atr Farmer, Beni obaveza
Golson i drugi
- Fri džez – Sesil
Tejlor, Ornet
Kolmen i drugi.
- Džez – Mejsija – - Slušanje i
Džon Koltejn – razni analiziranje
ansambli kompozicija
- Gitara u džezu – Od karakterističnih
Čarlija Kristijana do predstavnika po
danas pravcima i stilovima
- Klavir u džezu džeza
poslije 1970. god. –
Keit Džeret, Herbi
Hеnкок, Čik Koria, - Prepoznavanje džez
Mekoj Tarner i drugi stilova
- Big Bend šposlije
1970. god. – Gil
Evans, San Ra, Teds
Džons, - Mel Luis,
Don Elis, Badi Rič i
drugi.
- Razni pravci poslije
1970. god. – soul - Uvodjenje u
džez, bosa nova, improvizaciju
ritam i bluz, salsa, - Konstrukcija
rok džez i drugi. četvorozvuka-
- Džez i ostale septakorada
umjetnosti – džez na - Primjena dijatonskih
filmu, pozorištu, TV, septakorada u duru,
džez i književnost i septakorada i skala,
slikarstvo. zadržičnog
- Uvod u dominantnog
improvizaciju septakorda (7sus4)
- Konstrukcija - Primjena dijatonskih
četvorozvuka- septakorada u sve
septakorada, tri vrste mola,
simbola i obrtaja simbola i obrtaja,
- Dijatonski zadržičnih
septakordi u duru, septakorada (sus4)
simboli i obrtaji, - Primjena šest
144
Formativni ciljevi
sadržaji ciljevi izvođenje nastve
odnosi septakorada i osnovnih kvaliteta
skala, zadržičnog septakorda
dominantnog - Opažanje osnovnih
septakorda (7sus4) funkcija dijatonskih
- Dijatonski septakorada u
septakordi u sve tri akordskim
vrste mola, simboli i progresijama u duru
obrtaji, zadržični i molu sa zamenama
septakordi (sus4) - Primjena
alterovanih i
- Šest osnovnih supstitucionih
kvaliteta septakorda akorada, sekundarne
- Osnovne funkcije dominante
dijatonskih - Primjena tritonusne
septakorada u supstitucije i
akordskim supstitucije po
progresijama u duru umanjenim serijama
i molu sa zamenama - Primjena
- Alterovani i nonakorada
supstitucioni akordi,
sekundarna - Primjena netercnih
dominante akordskih struktura:
- Tritonusna kvartnih, kvintnnih,
supstitucija i sekundnih, akorada
supstitucije po sa horizontalnom
umanjenim serijama crtom – polikorda i
- Nonakord sa akorada sa kosom
simbolima- crtom – akorada sa
alterovana nona specifičnim basom
- Netercne akordske
strukture: kvartne,
kvintnne, sekundne,
akordi sa
horizontalnom
crtom – polikordi i
akordi sa kosom
crtom – akordi sa
specifičnim basom
145
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Poznavanje istorije
džeza III dio - Razvijanje - Rad sa grupom od 7-
- Doprinosi razvoju analitičnosti, 10 učenika
džeza marljivosti,
- Ostali kontinenti – kvaliteta rada i
Azija, Afrika, ispunjavanja radnih
Australija, Južna obaveza
Amerika - Razvijanje kritičkog
- Latin Džez – Kuba - Slušanje i odnosa prema nauci
- Značaj evropskog analiziranje i umjetnostii
džeza – Francuska, kompozicija
Njemačka, Velika karakterističnih
ABritanija, Italija, predstavnika po
Švedska, Poljska, pravcima i stilovima
Austrija, Mađarska, džeza
Čehoslovačka, SSSR
- Džez u Jugoslaviji
do 1990. god.
- Najznačajniji centri:
Ljubljana – džez
orkestar RTLj sa
dirigentima i
solistima, Zagreb –
džez orkestar RTZ sa
dirigentima i
solistima, Beograd –
džez orkestar RTB sa - Konstrukcija durske
dirigentima i skale, modusa i
solistima dijatonskih
- Ostali centri: Novi četvorozvuka sa
Sad, Sarajevo, simbolima i
Skoplje obrtajima
- Konstrukcije durske - Primjena akorada i
skale, modusa i akordskih skala,
dijatonskih modusa u duru
četvorozvuka sa - Primjena modusa
simbolima i uzlaznog
obrtajima harmonskog mola
- Odnosi akorada i - Primjena lidijske
akordskih skala, prekomerne skale
modusa u duru - Primjena
- Modusi uzlaznog harmonskog mola
harmonskog mola - Primjena umanjene
- Lidijska prekomerna skale
skala - Primjena
cijelostrepene skale
- Harmonski mol - Primjena
- Umanjena skala prekomjerne skale
- Cijelostrepena skala - Primjena bebop
146
Formativni ciljevi
- Prekomjerna skala skale
- Bebop skala - Primjena
- Pentatonska skala pentatonske skale
- Blues skala - Primjena blues skale
- Sintetičke skale - Primjena sintetičkih
- Elementi melodije skala
- Analiza i razvoj - Primjena elemenata
melodije, rad sa melodije
melodijom i principi - Primjena razvoja
improvizacije - melodije i principa
tipovi improvizacije
- Funkcije
septakorada i - Primjena
njihovih zamjena u septakorada i
duru i sve tri vrste njihovih zamjena u
mola duru i sve tri vrste
- Tritonusna mola
supstitucija i - Primjena tritonusne
supstitucije po supstitucije i
umanjenim serijama supstitucije po
- Varljiva - umanjenim serijama
deceptivna kadenca - Primjena varljive -
deceptivne kadence
- Akordska progresija - Primjena akordske
II- V - I progresije II - V - I
- Primjena povratne
- Povratna progresija progresije -
- turnaround turnaround
- Primjena akordskih
- Akordski obrasci i obrazaca i principa
principi akordskih akordskih progresija
progresija - Primjena modulacija
- Modulacija - pojam,
tipovi funkcionalna
analiza -
harmonskog ritma - Primjena
- Kontrapunktska kontrapunktske
obrada statične obrade statične
harmonije harmonije
- Hromatizam u - Primjena
improvizaciji hromatizma u
improvizaciji

- Džejms Linkoln Kolijer: Istorija Džeza (Nolit, Beograd 1989.god.)
- Miloš Krstić: Vek džeza (Beograd 2003. god.)
- Igor Bril: Praktični kurs džez improvizacije

- CD player sa zvučnicima
147
- Video rikorder i TV.

- Pismena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu)
- Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu)


- diplomirani džez muzičar
- diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike


Znanja
Predmet Znanja
- Nomenklatura, Džez klavir - Bluz forma i rhytm changes
terminologija, tonalitet - Improvizacija
- Dur-mol sistem - Modusi
- Durske i molske skale - Džez simboli i šifre
- Modusi - Intervali i akordi sa
- Intervali, akordi i njihovi obrtajima
obrtaji - Akordske progresije u džez
- Kvintni i kvartni krug improvizaciji
- Kadence - Transpozicija
- Princip improvizacije - Džez skale u improvizaciji
- Akordske šifre - Džez standardi
- Vrste skala Solfeđo - Intoniranje intervala i
- Modulacije akorada sa obrtajima
- Hromatika - Melodijsko-ritmički diktati
- Akordske progresije (pismeni i usmeni)
- Džez simboli i šifre - Melodijske i ritmičke vežbe
- Harmonske veze (funkcije)
Harmonija - Horski četvoroglasni stav
Muzički oblici - Dvodjelna i trodjelna

pjesma (vrste)
Polifonija - Starocrkvene ljestvice -
modusi
148
1.3.2. DŽEZ KLAVIR
1. Naziv predmeta: DŽEZ KLAVIR
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 105 105
Vježbe, sviranje džez muzike na klaviru

- Ovladavanje vještinom sviranja na klaviru i praktična primjena znanja iz teorije
džez muzike na instrument
- Osposobljavanje za sviranje džez formi na klaviru
149
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Blues forma i rhytm - Analiziranje i - Razvijanje - Individualna nastava
changes ovladavanje sviranja marljivosti, - Workshop (klavirska
blues forme i rhytm kvaliteta rada i radionica koju vode
changes ispunjavanje radnih profesori - gosti)
- Priprema za - Priprema za obaveza
improvizaciju improvizaciju - Razvijanje
- Modusi durske skale - Analiziranje i kreativnosti
sviranje modusa - Sposobnost
durske skale, snalaženja u
- Modusi molske skale početak sviranja složenim
– prirodni, bluesa kao forme bez situacijama
melodijski i progresija - Razvijanje kritičkog
harmonski. Prosti - Analiziranje i odnosa prema
akordi u uskom sviranje modusa umjetnosti
slogu molske skale -
prirodni, melodijski
i harmonski
- Sviranje prostih
akorada u uskom
slogu
- Odvojeno i
- Akordi sa paralelno sviranje
upoznavanjem lijevom i desnom
nomenklatura i rukom - sekunda,
čitanja džez simbola terca, kvarta, kvinta
i oktava
- Sviranje akorada sa
upoznavanjem
nomenklatura i
čitanja džez simbola
- Početak spajanja
- Bluz forma i rhytm lijeve i desne ruke ,
changes odnosno, basa u
lijevoj ruci i prostih
akorada uskog sloga
- Džez standardi koji u desnoj ruci
su već izaranžirani (primjeri -
za klavir jednostavniji džez
standardi)
- Analiziranje i
savlađivanje
sviranja bluz forme i
uvođenje rhytm
changes
- Sviranje džez
standarda koji su
već izaranžirani za
klavir
150
Razred: TREĆI
- Džez standardi - Analiziranje i - Razvijanje - Individualna nastava
sviranje džez marljivosti, - Workshop (klavirska
standarda putem kvaliteta rada i radionica koju vode
- Triolski filing improvizacije ispunjavanja radnih profesori - gosti)
- Postizanje triolskog obaveza
filinga prilikom - Sposobnost
sviranja i triolskog snalaženja u
poimanja složenim
interpretacije situacijama
- Postizanje - Razvijanje
sposobnosti sviranja kreativnosti
pratnje lijevom - Razvijanje kritičkog
rukom odnosa prema
- Početak sviranja u umjetnosti
triolskom filingu
- Sviranje skala u
triolskom filingu
- Sviranje tema u
- Trileri i predudari triolskom filingu
- Primjena akorada u
- Akordski obrtaji triolskom filingu
- Početak rada na
- Načini interpretacije primjeni trilera i
melodije u džezu - predudara
artikulacija i - Početak sviranja -
akcentovanje primjene akordskih
obrtaja
- Blues forma i - Interpretacija
alterovane skale melodije u džezu -
artikulacija i
akcentovanje
- Memorisanje
kompozicija - Analiziranje i
proširivanje blues
forme i postepena
primjena
- Brža tempa u pratnji alterovanih skala
- Akordska obrada - Vježbanje

durske i molske memorisanja
porodice sa džez kompozicija
progresijama
- Vježbanje bržih
- Improvizacija tempa u pratnji
- Blue tonovi - Analiziranje
- Blues u različitim akordske obrade
tonalitetima durske i molske
porodice sa džez
151
- Transpozicija džez progresijama
standarda
- Vježbanje
improvizacije
- Vježbanje blue
tonova
- Sviranje bluesa u
različitim
tonalitetima
- Sviranje
transponovanih džez
standarda
152
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Improvizacija solo - Sviranje solo dionica - Razvijanje - Individualna

dionica putem improvizacije marljivosti, kvaliteta nastava
- Sviranje džez skala u rada i ispunjavanja - Workshop
- Džez skale u improvizaciji radnih obaveza (klavirska
improvizaciji - Sviranje blok - Razvijanje radionica koju
improvizacije kreativnosti vode profesori -
- Blok improvizacije - Analiziranje - Sposobnost gosti)
- Upoznavanje različitih tempa snalaženja u
različitih tempa (balada, fast, složenim situacijama
(balada, fast, medijum, džez - Razvijanje kritičkog
medijum, džez valcer, afro kuban, odnosa prema
valcer, afro kuban, bossa nova...) umjetnosti
bossa nova...) - Početak sviranja solo
- Vježbanje solo dionica
dionica - Sviranje bluesa i
- Blues i blues skale skale
- Atonalna i alterovana - Analiziranje i
sola kroz paterne sviranje atonalnih i
drugih muzičkih alterovanih sola kroz
žanrova - latin, rok, paterne drugih
soul, fjužn... muzičkih žanrova-
latin, rok, soul,
- Skokovi sa uskih na fjužn...
široke akordske - Vježbanje skokova sa
slogove i obrnuto uskih na široke
- Sinhronizacije lijeve i akordske slogove i
desne ruke (akcenat obrnuto
na akordsku pratnju) - Vježbanje
sinhronizacija lijeve
i desne ruke
- Značajni džez pijanisti (akcenat na akordsku
pratnju)
- Džez standardi - Slušanje značajnih

džez pijanista
- Analiziranje i sviranje
džez standarda

- Oskar Piterson: Džez etide, vježbe i menueti (zbirka)
- Milenko Prodanović: Bluz forme i akordske progresije
- Clar Flea (Dragiša Buha): 557 džez standarda
- Anđelko Duplančić: Brazil - 200 songs
- Igor Bril: Praktični kurs džez improvizacije
- M. Blam & M. Prodanović & M. Karlović: Minus One, vol. 1 - 4
153
- CD- ovi iz MINUS ONE kolekcije (Blam, Prodanović i Karlović i kolekcija ABERSLOD)
- CD player sa zvučnicima

- 2 javna nastupa u toku polugodišta
- Godisnji ispit

- Uspješno savladavanje nastavnog plana i programa;
- 2 javna nastupa tokom svakog polugodišta;
- Pozitivna ocjena na godišnjem ispitu.

- diplomirani džez klavirista
- diplomirani klavirista sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike
- diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike

- Obezbijediti posebne materijalno – tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima

Znanja
Predmet Znanja
- Bluz forma i rhytm changes Teorija džeza - Nomenklatura,
- Improvizacija terminologija, tonalitet
- Modusi - Dur-mol sistem
- Džez simboli i šifre - Durske i molske skale
- Intervali i akordi sa - Modusi
obrtajima - Intervali, akordi i njihovi
- Skordske progresije u džez obrtaji
improvizaciji - Kvintni i kvartni krug
- Transpozicija - Kadence
- Džez skale u improvizaciji - Princip improvizacije
- Džez standardi - Akordske šifre
- Vrste skala
- Modulacije
- Hromatika
- Akordske progresije
- Džez simboli i šifre
Solfeđo - Intoniranje intervala i
akorada sa obrtajima
- Melodijsko-ritmički diktati
(pismeni i usmeni)
- Melodijske i ritmičke vježbe
- Harmonske veze (funkcije)
Harmonija - Horski četvoroglasni stav
Muzički oblici - Dvodjelna i trodjelna pjesma
(vrste)
154
Znanja
Predmet Znanja
Polifonija - Starocrkvene ljestvice -
modusi
1.3.3. MUZIČKA ANIMACIJA
1. Naziv predmeta: MUZIČKA ANIMACIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 30 42 72
IV 20 46 66
Ukupno 50 88 134
odjeljenju
Vježbe i drugi Vrste nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe

- Upoznavanje osnovnih ciljeva animacije u širem, kao i muzičke animacije u užem
smislu
- Sagledavanje osnovnih smjernica animacije kroz organizivanje, kreiranje i
planiranje muzičkog života
- Osposobljavanje za samostalno sprovođenje akcija organizovanja muzičkog života
kroz raznovrsna predavanja, muzičke priredbe, radio emisije, časopis.
155
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Poznavanje pojma - Razvijanje - Projekat treba
animacije snalažljivosti i izvesti na terenu,
- Animacija kao efikasnosti izvan učionice radi
neophodan oblik - Razvijanje postizanja
posredovanja između kreativnosti samosatlnosti, ali u
ljudi i umjetnosti - Spremnost i slučaju objektivnih
- Animacija kao sposobnost za poteškoća koje
obrazovno-kulturna saradnju mogu da se jave u
aktivnost - Spremnost za timski finalnoj realizaciji
1) samoobrazovanje rad, razvijane projekta – sprovesti
2) rad s publikom preciznosti, diskusiju sa
3) razvijanje odgovornosti i kritičkim osvrtom
komunikacije, pozitivne na rad grupe
socijabilnosti identifikacije sa
- Područja djelovanja predmetom
muzičkog animatora
(organizacija - Preciziranje jasnih
muzičke omladine, odrednica za
organizacija realizaciju
muzičkog života u umjetničkog
školama) programa koji je
- Faze procesa osmišljen
animacije:
1) proces otkrivanja
problema
(sociokulturološko
istraživanje);
2) proces stvaranja
grupe,
uspostavljanja
komunikacije;
3) stvaralački proces
(rad na jednom
kolektivnom
ostvarenju);
4) dalji život
ostvarenja -
animacija putem
tog dijela
- Oblici kulturne
animacije: - Planiranje programa
- Animacija - i unaprijed
priprema, određjivanje ciljne
preanimacija grupe kojoj je
- Edukativna animacija koncert namijenjen
- Stvaralačka
animacija
- Svečarska animacija
156
Formativni ciljevi
- Lanac oblika
animacije
- Metod animacije:
- paternalistički
- direktivni
- učesnički
- Stvaralačke radionice
- Poznaje proces - Vođenje muzičkih
vođenja muzičkih priredbi
priredbi
- Poznavanje načina - Piše najave
popularisanja koncerta, osvrte,
projekta u medijima prikaze i intervjue
- Poznaje posao
novinara - saradnika
- Poznavanje i - Osmišljavanje
uočavanje problema projekta u svojoj
u muzičkom životu školi, mjestu
sredine, proces stanovanja, a zatim
stvaranja grupe i formiranje grupe
uspostavljanje koja će realizovati
komunikacije sa projekat namijenjen
potencijalnim određenoj ciljnoj
konzumentima grupi
- Poznavanje proces - Kreiranje
oblikovanja umjetničkog
umjetničkog projekta projekta u okviru
u okviru grupe, grupe, i njegovo
precizirajući jasne realizovanje
odrednice za
realizaciju
- Poznavanje i - Upotrebljavanje
navođenje različitih različitih tipova
tipova animacija animacije muzičke
muzičke priredbe, priredbe
kao i načina vođenja
programa - Kombinovanje i
upotrebljavanje
različitih
mogućnosti vođenja
koncerta sa ili bez
mikrofona, u
školskoj sredini ili u
manjim domovima
kulture
- Vođenje programa,
primjenjujući
korekcije u
intenzitetu glasa,
brzini govora,
157
Formativni ciljevi
kontaktu sa
publikom, stavu i
načinu
improvizacije
158
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Poznaje animaciju u
medijima - Preispituje, - Projekat treba da se
- animator na modelira, kreira i - Razvijanje izvede na terenu,
radiju ostvaruje animaciju snalažljivosti i izvan učionice, radi
- animator muzički na radiju i televiziji efikasnosti postizanja
saradnik - Razvijanje samostalnosti, ali u
- animator na kreativnosti slučaju objektivnih
televiziji (kao - Spremnost i teškoća, na času
voditelj i kao - Pronalazi sličnosti i sposobnost za sprovesti diskusiju
urednik) razlike u pristupima saradnju sa kritičkim osvrtom
animaciji u - Spremnost za timski na samostalni i
medijima, kao i u rad timski rad
- Poznaje i pisanoj animaciji te - Razvijane
demonstrira vještine se kritički odredjuje preciznosti,
pisane animacije: prema istim odgovornosti i
odgovara na šest pozitivne
pitanja – ko? šta? - Razvrstavanje, identifikacije sa
kada? gdje? zašto? analiziranje i predmetom
kako? pristupanje izradi
pisane animacije
- Upoznaje se sa
stilom i formom
pisane animacije
- naslov i podnaslov - Pripremanje teksta
- sadržaj teksta za štampanje
- stil i forma
- Imenuje, povezuje i
demostrira pripremu
teksta za štampanje
- objasniti šlajfnu
- objasniti pojam
pune stranice
- napraviti špigl
- priprema teksta
za prelom
- štampanje
- Poznaje marketing i - Primjenjuje različite
menadžment u tehnike
kulturi: menadžmenta i
- istraživanje i marketinga u
poznavanje kulturi,
kulturnih potreba primjenjujući
- kulturnih navika različite tehnike
- Modeli projekta u istraživanja tržišta
kulturi: putem opažanja,
1) Osnovni oblici uporedjivanja,
2) Kompleksni analiziranja
159
Formativni ciljevi
oblici povezivanja i
3) Mas-medijski prognoziranja
projekti u kulturi
4) Novi oblici
difuzije kulture

- Milena Dragićević–Šešić i Branimir Stojković: Kultura, menadžment, animacija,
marketing
- Marina Marković: Poslovna komunikacija
- Dejvid Reg: Odnosi s medijima
- Kit Digl: Marketing umetnosti
- Alison Baverstok: Marketing u izdavaštvu
- Tijana Mandić: Komunikologija
- Snežana Nikolajević: Muzika kao dogadjaj
- Ana Kotevska, Jasmina Zec, Jasminka Dokmanović, Bojana Žižić: Kontakt
Dodatna literatura:
- Martin Šingler, SindinViringa: Radio
- Dejvid Mek Kvin: Televizija
- Đovani Gocini: Istorija novinarstva
- Endrju Bojd: Novinarstvo u elektronskim medijima

- Mogućnost izodjenja radio emisija (mala radio stanica), kompjuteri za štampanje
časopisa, mikrofoni za vježbe vodjenja programa

- Praktična vježba
- Seminarski rad
- Godišnji ispit
- (Ispit se sastoji iz pismenog i usmenog dijela, kao i prikaza jednog timskog rada)

- Uradjeni seminarski radovi i jedan timski rad
- Pozitivna ocjena na godišnjem ispitu

- Diplomirani muzičar svih usmjerenja, završen kurs iz medija, iskustvo u radu na
medijima i organizaciji muzičkog života.

160
Znanja
Predmet Znanja
- Pojam animacije kao Istorija muzike sa - Poznavanje karakteristika
neophodan oblik upoznavanjem muzičke muzičkih stilova i njihovih
posredovanja između ljudi i literature glavnih predstavnika
umjetnosti. Poznavanje Muzički oblici - Poznavanje istorijata
područja djelovanja muzičkih oblika, žanrova,
muzičkog animatora, proces kao i analize muzičkog djela
vodjenja muzičkih priredbi,
popularisanje projekta u
Polifonija - Razvoj najznačajnijih
medijima. Pisanje najava,
polifonih oblika i njihovih
osvrta i prikaza koncerata.
tehnika
- Poznavanje animacije u
različitim medijima i
primenjivanje kroz projekat Poznavanje muzičkih - Razvoj muzičkih
koji treba da se izvede na instrumenata instrumenata i njihovih
terenu, izvan učionice karakteristika. Primjena
instrumenata, kako u
različitim kamernim
sastavima, tako i u orkestru
161
1.3.4. OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM
1. Naziv predmeta: OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 36 36 72
IV 33 33 66
Ukupno 69 69 138
Teorijska nastava, seminarski drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju koje
Vježbe, komponovanje i analiza muzičkih formi

- Sticanje osnovnih znanja u domenu stvaranja jednostavnih muzičko- formalnih
struktura
- Upoznavanje tehničko- tehnološkog pristupa rješavanja standardnih oblika (prije
svega male formalne cjeline), kao i otvorenih i nestandardnih oblika koji
predstavljaju slobodno kreirane cjeline
162
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Evidencija osnovnih - Slušanje i - Motivacija - Rad u manjim
pojmova razumijevanje (kategorija grupama i
kompozicije uopšte različitih vrsta personalnog individualni rad
muzike razvoja) (kombinovano)
- Opis pojmova - Ispitivanje, - Razvijanje
razvrstavanje i kvalitetnog i
analizairanje savjesnog odnosa
različitih vrsta prema radu
muzike (globalno i u
osnovnim
podjelama)
- Istorijsko lociranje - Ispitivanje tehničko–
- Analiza pojmova tehnološkog faktora
posmatranih kroz jednostavnih
istorijski parametar muzičko- formalnih
cjelina
- Osnovne vrijednosne - Uočavanje osnovnih
ocjene sa stanovišta principa izgradnje
primjerenih dvodjelnih i
estetskih kategorija trodjelnih formi
(na osnovama - Savladavanje
praktičnog iskustva) postupka izgradnje
dvodjelnih
formalnih struktura
- Melodijsko-
harmonsko-ritmički
parametri u
dvodjelnoj strukturi
- Analiza vokalnih i
instrumentalnih
dvodjelnih oblika
- Tehnike
komponovanja
163
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Analiza trodjelnih - Tehnologija - Samopouzdanje - Rad u manjim
formi trodjelnog oblika (vjera u ono što se grupama i
(mala i velika radi) individualno
trodjelna pjesma) - Komunikativnost (kombinovano)
- Modeli izgradnje (razmjena iskustava - Prezentacija
male trodjelne i polemika o ostvarenih projekata
pjesme i njene dostignutim (javno i uživo ili u
najosnovnije dometima) demo varijanti)
karakteristike - Produktivnost
- Ovladavanje malom (racionalno
trodjelnom formom iskorišćeno vrijeme
na obradi pojedinih
parametara i
procjena njihove
upotrebljivosti u
muzičkoj formi)
- Ostale formalne
strukture (sonata,
simfonija, fantazija,
koncert, kantata,
opera, balet itd) –
samo informativno
- Kritičke procjene - Definisanje svih
trodjelnih formalnih relevantnih
struktura iz ugla muzičkih
istorijskog naslijeđa parametara i
a posebno stanovišta njihova uloga u
modernog pristupa muzičkom djelu:
valorizovanja djela melodija,
(jednostavnim harmonija, ritam,
podkategorijama) metrika, boja,
faktura, struktura,
itd.
- Raznovrsni sastavi

- C. Kohoutek: Tehnika komponovanja u muzici XX veka
- D. Despić: Muzički instrumenti
- A. Obradović: Orkestracija

- Kompjuteri (određene konfiguracije)
- Hardver: Procesor P4 (2, 4 Ghz) RAM 512 MB, zvučna kartica: 24 bit (audiodigit 2 -
5.1) i digidisain pro tools
- Softver: Finale 2003 (coda music) SF 6.0 Stainberg Reason 2.5 Giga studio Pro
tools

- Usmeno
164
- Pismeno (izrada projekta)

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
- Pismeni zahtjevi:
- Izrada male dvodjelne forme (III godina)
- Izrada male trodjelne forme (IV godina)



Znanja
Predmet Znanja
- Evidencija osnovnih Teorija muzike sa osnovama - Evidencija osnovnih
pojmova Kompozicije harmonije pojmova Teorije muzike ima
uopšte direktno upliva u domen
determinisanja ukupnog
korpusa osnovnog
tumačenja muzičkog jezika
uopšte.Ona predstavlja
početni pojmovnik koji je, u
stvari, početni kurs u kome
se sagledava obim i koncept
sveukupne muzičke
- Opis pojmova umjetnosti.Veći broj
pojmova se detaljnije
prezentuje u domenu
Kompozicije.
- Opis pojmova iz oblasti
Teorije muzike izučava
samo najosnovnije
kategorije pojmova bez
značajnije obrade istih, za
razliku od predmeta
Kompozicija sa
aranžiranjem.
- Melodijsko- harmonsko- Harmonija - Harmonski parametar u
ritmički parametri u dvodjelnoj strukturi
dvodjelnoj strukturi muzičko formalne cjeline
kao osnovne male muzičke
forme podrazumijeva
jednostavni koncept
harmonskih obrta i oni,
defacto, predstavljaju
model u kome se harmonski
165
Znanja
Predmet Znanja
parametr indetifikuje kao
nosilac kreiranja muzičke
ideje.
- Iz predmeta Harmonija se
preuzimaju znanja iz
domena funkcionalnih
značenja harmonskih
struktura, karakteristike
njihovih veza (obrta) i
specifične odlike i pojedini
izuzeci koji iskoračuju iz
okvira dursko- molskog
tonalnog sistema.
- Melodijsko-harmonsko- Polifonija - Melodija u muzičkoj
ritmički parametri u umjetnosti je lider u
dvodelnoj strukturi domenu svih relevantnih
parametara i razumije se,
ima dominantnu ulogu u
gradnji muzičke
cjeline.Predmet Osnovi
Komponovanja sa
aranžiranjem preuzima
osnovne definicije koje se
obrađuju u predmetu
Polifonija.One se prije
svega odnose na pojedinosti
tipa: odnosa izgradnje same
melodijske strukture u
osnovnim modelima, zatim,
međusobnih odnosa
istovremenog zvučanja
(dvoglas, troglas i
četvoroglas) sa elementima
starih kontrapunktskih
tehnika i koordinacije
melodijskih i harmonskih
parametara (horizontalno i
vertikalno prožimanje).
- Uočavanje osnovnih principa Muzički oblici - Muzički oblik je jedina
izgradnje dvodjelnih i disciplina koja se analitički
trodjelnih formalnih bavi problemom muzičke
struktura forme u programu koji je
zastupljen na ovom nivou
obrazovanja. Osnova
izučavanja forme leži u
činjenici da su male i
složene forme dvodjelnog i
trodjelnog tipa polazni
modeli koji su osnova za
kasnija znanja iz ove
166
Znanja
Predmet Znanja
oblasti. Podudarnost
pojedinih znanja nisu
slučajna i ona se dopunjuju,
sa napomenom, da se
znanja iz ove grupe u
složenijim konstelacijama
izučavaju u predmetu
Osnovi komponovanja sa
aranžiranjem.
- Analiza vokalnih i Poznavanje muzičkih - Poznavanje muzičkih
instrumentalnih dvodjelnih instrumenata instrumenata ima za cilj
oblika pored spoznaje tehničko-
tehnološkog momenta i
njihovo pravilno
razumijevanje u kontekstu
muzičke primjene, s jedne
strane, i njihovu jasnu
dinstikciju u smislu
konačnog estetsko-
istorijskog definisanja.
Analiza instrumentalnih
dvodjelnih oblika sa
specifične strane izučava
aspekt muzičkih
instrumenata i njihovu
primjenu i ulogu u datoj
konstelaciji.
- Definisanje svih relevantnih Etnomuzikologija - Izučavanje izvornog
muzičkih parametara i muzičkog materijala sa
njihova uloga u muzičkom aspekta lokalnog ili svetskog
dijelu: melodija, harmonija, stanovišta je jedna od
ritam, metrika, boja, osnovnih tačaka u konačnom
faktura, struktura, itd. razumijevanju cjelokupne
umjetnosti o muzici.Ona
generiše istorijski aspekt sa
modernim saznanjima o
datoj umjetnosti.Bez tog
saznanja ne možemo
računati na sveukupno
definisanje značenja i
funkciju muzike
danas.Traženje odgovora na
pitanje o ulozi parametara u
muzici kao što su: melodija,
harmonija, ritam, metrika,
boja itd.se ne mogu iznaći
bez relevantne analize sa
aspekta Muzičkog
folklora.Oni se u Osnovama
kompozicije sa
167
Znanja
Predmet Znanja
aranžiranjem posmatraju i
iz ovog ugla, jer
tradicionalna muzička
umjetnost predstavlja
bazični koncept iz koga se
nastavljaju i razvijaju novi
koncepti, sve do zapadno-
evropskog modernog
modela.
168
1.3.5. KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI
1. Naziv predmeta: KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 141 141
Vježbe, rad na kompjuteru sa audio i grafičkim programima

- Upoznavanje sistema funkcionisanja kompjuterskih audio i grafičkih programa u
najosnovnijim parametrima, a posebno sa stanovišta muzičkog idioma i njegove
fundamentalne primjene u ovoj oblasti
- Ovladavanje najbitnijim aplikacijama koje omogućavaju grafičku (u muzičkom
smislu) tj. pisanu muziku u notnim simbolima, midi komunikaciju unutar
kompjuterskog sistema (softversko-hardverska) i van njega (externo hardversko-
softverska)
- Ovladavanje osnovnim audio relacijama
- Dizajniranje jednostavnih zvučnih struktura
169
4. Sadržaji/ Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
- Osnovni pojmovi i - Principi i funkcije - Snalažljivost u datim - Rad u manjim
funkcionisanje programa – finale složenim zadacima, grupama i
kompjuterskog kao i razumijevanje individualni rad
sistema postavljanje (kombinovano)
problematike
- Evidencija pojmova - Osnovni alati, - Traženje dodatnih
grafičkog notnog njihove opcije i rješenja i pokušaj
programa konkretna primjena iznalaženja
grafičkih simbola u alternativnih opcija,
skladu sa opštim koji bi imali za cilj
notografskim potvrdu
pravilima razumijevanja datih
funkcija
- Opis osnovnih - Organizovanje
funkcija u programu jednostavnih
finale (coda music) dokumenata sa više
linija i njihovo
uobličavanje sa svim
funkcionalnim
opcijama
170
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Pojmovi muzičkog - Funkcionisanje MIDI - Snalaženje u - Rad u manjim
digitalnog - ja u programu složenim grupama i
povezivanja FINALE, kako u situacijama individualno
parametara povezivanju (kombinovano)
internih, tako i
eksternih
parametara.
- Opis osnovnih MIDI - Interni i eksterni ton - Preciznost u
funkcija generatori- sprovođenju
sintetizatori i višeslojne
sempleri i njihova automatizacije
MIDI komunikacija
sa softverom FINALE
- Evidentiranje - Automatizacija
internih i eksternih artikulacionog
opcija paketa i
interaktivna
kontrola
- Automatizacija
artikulacionog
paketa i
interaktivna
kontrola
- Mogućnost
višeslojnog
upravljanja svim
parametrima perko
FINALA
171
RAZRED: TREĆI
Formativni ciljevi
- Opis funkcija ostalih - Upravljačke funkcije - Inicijativa i - Individualni rad
muzičkih sekvencera ostalih sekvencera prilagodljivost
(Steinberg, Reason i - Istovjetni principi sa prema
dr) programom Finale mnogobrojnim
mogućnostima
mogućih rješenja
- Specifikacija audio - Dekodovanje i
opcija Sound Forge mnogobrojni
6.0 standardi Midi
fajlova
- Transponovanje MIDI
podataka u Audio
standarde
- Procesiranje vitalnih
alata u Audio režimu
- Sound Forge i
njegove
mnogobrojne
funkcije
172
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Evidencija pojmova - Obrada PRO Tools - Efikasnost i - Individualni rad
multichanel parametara produktivnost u radu - Prezentacija
recording audio - Funkcionisanje - Preciznost u radu ostvarenih projekata
paketa PRO TOOLS višekanalnog - Kritički odnos prema (javno i uživo ili u
rekordera mogućim greškama demo varijanti)
- Naslojavanje,
montiranje i
editovanje audio
sekvenci
- Odnos osnovnog
audio signala i
mnogobrojnih
parametara Efekt
Procesora
- Master audio snimak
i njegovo
lagerovanje

- Koreišćenje Help menia pomenutih softvera

- Kompjuteri (određene konfiguracije)
- Hardver: Procesor P4 (2, 4Gz) RAM 512 MB, zvučna kartica: 24 bit (audiodigi 2-
5.1) i digidisain pro tools
- Softver: Finale 2003 (coda music) SF 6.0 Stainberg Reason 2.5 Giga studio Pro
tools

- Pismeno (izrada projekata)
- Praktično (demonstracija projekata)

- Izrada partiture (I godina)
- Izrada kompletnog midi postavke interne i eksterne komunikacije (II god.)
- Midi podaci transportovani u audio codecs (III god.)
- Višekanalne audio sekvence svedene na dvokanalni MASTER zapis (IV god.)


- Nivo povečanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika
173
Znanja
Predmet Znanja
- Notografski arsenal
- Osnovni alati, njihove opcije Osnovi komponovanja sa predstavlja skup svih
i konkretna primjena aranžiranjem mogućih notnih i grafičkih
grafičkih simbola u skladu sa oznaka koji su upotrebni
opštim notografskim znaci raspoznavanja
pravilima posebnog muzičkog govora.
Od klasičnih do modernih
- Organizovanje jednostavnih oblika pisana komunikacija
dokumenata sa više linija i je jedini neposredni oblik
njihovo uobličavanje sa svim arhiviranja kreiranog
funkcionalnim opcijama muzičkog djela, izuzimajući
modernu video- audio
digitalno-kodirani znak koji
predstavlja još sigurniji
arhivski podatak.
Kompozicija definiše
cjelokupnu paletu znakovnih
mogućnosti i svrstava ih u
kategorije njihovih značenja
i funkcija. Cilj je
jednostavan: prepoznati
znak, odrediti njegovu
funkciju u sistemu
komunikacije i adekvatna
upotreba istog.
- Procesiranje vitalnih alata u Fizika - Ažuriranje audio signala i
AUDIO režimu njegovo procesiranje u
današnjem značenju tog
- Naslojavanje, montiranje i pojma, znači jednu
editovanje audio sekvenci kompleksnu i višeslojnu
operaciju, koja se ne može
- Odnos osnovnog audio zamisliti bez osnovnog
signala i mnogobrojnih znanja iz domena akustike i
parametara EFEKT elektro-akustike.
PROCESORA Zakonitosti proizilaze iz
prirodnih konstelacija koje
se prenose na nivo
digitalizovanog
automatizovanog
procesiranja zvuka.
- Efekti tipa: reverberacije,
dileya, chorusa, phazer,
flanger ili parametri kao što
su equilazeri, modulatori,
ditheri, SPL de-esseri,
compressori, generatori its.
bazirani su na
prepoznatljivim akustičkim
zakonitostima.Njihova uloga
174
Znanja
Predmet Znanja
u modernom dizajniranju
zvuka je nezaobilazna
kategorija. Mnogobrojne
savremene tehnološke
inovacije koje su stekle
svoje mjesto u domenu
jednog novog oblikovanja
zvuka daju potpuno novu
dimenziju i u kreiranju
novog estetskog pogleda na
muziku danas. Ta činjenica
se nikako ne smije
zapostaviti, ukoliko se želi
držati korak sa savremenim
svijetom. Mladi muzičari se
moraju opremiti u tom
smislu novim znanjima, koja
bi u sadejstvu sa
pretpostavljenim talentom
dali rezultate na nivou
opšteg evropskog i svjetskog
standarda.
175
1.3.6. POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA
1. Naziv predmeta: POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 22 44 66
Ukupno 22 44 66
Vježbe, harmonska analiza primjera iz literature

- Upoznavanje harmonskih stilova muzičkih epoha (od modalnog višeglasja do
savremenih pravaca XX vijeka)
- Upoznavanje karakteristika muzičkog jezika različitih muzičkih pravaca
176
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Harmonsko - Uočavanje i - Razvijanje - Rad sa manjim
mišljenje modalnog identifikacija pozitivnog odnosa grupama do 10
višeglasja harmonskih prema predmetu učenika
(srednjevjekovno i sredstava u notnom - Sposobnost
renesansno tekstu (funkcije, analitičkog
višeglasje) akordski oblici, razmišljanja
- Harmonski stil vanakordski tonovi) - Sposobnost
baroka: - Definisanje upoređivanja
- rani barok uobičajenih
- pozni barok alterovanih akorada
- Harmonski stil - Analiziranje smjera i
rokokoa načina tonalnih
- Harmonski stil promjena
klasike: - Analiziranje
- rana klasika baroknog homofonog
- razvijeni klasični sloga i harmonske
stil polifonije
- bečki klasičari - Uočavanje sličnosti i
razlika u
harmonskom jeziku
u različitim fazama
razvoja klasičnog
stila
- Upoređivanje
harmonskih
sredstava klasičnog i
baroknog stila
- Harmonski stil - Uočavanje i
romantike identifikacija
- harmonija ranih harmonskih
romantičara sredstava u notnom
- harmonija zrelog i tekstu (funkcije,
poznog akordski oblici,
romantizma vanakordski tonovi)
- Harmonske - Definisanje sistema
osobenosti vantonalnih akorada
nacionalnih škola i uočavanje
- Rusija sredstava proširenog
- Češka tonaliteta
- Muzika nordijskih - Uočavanje sličnosti i
zemalja razlika harmonskog
- Mađarska jezika ranog, zrelog
- Srbija i Crna Gora i poznog
romantizma
- Uočavanje i
definisanje
osobenosti
harmonskog jezika
177
Formativni ciljevi
- Harmonski jezik nacionalnih škola
impresionizma - Upoređivanje
harmonskih
sredstava klasike i
romantike
- Stilski smjerovi XX
vijeka:
* proširena - Uočavanje novih
koncepcija sazvučja i odnosa
tonalnosti među akordima u
* atonalnost i impresionizmu
dodekafonija
* savremene - Uočavanje i
harmonske teorije definisanje različitih
vidova kompozicione
tehnike u XX vijeku
- Definisanje
osobenosti stilova
XX vijeka
(atonalnost,
bitonalnost,
politonalnost)
- Uočavanje novih
sazvučja i slaganje
akorada

- Vlastimir Peričić: Kratak pregled razvitka harmonskih stilova
- Dejan Despić: Harmonija sa harmonskom analizom I, II
- Dejan Despić: Harmonska analiza
- Pol Hindemit: Tehnika tonskog sloga
- Ctirad Kohoutek: Tehnika komponovanja u muzici XX vijeka
- Dragutin Čolić: Razvoj teorija harmonskog mišljenja

- Partiture

- Usmena provjera najmanje jednom u klasifikacionom periodu
- Pismena provjera znanja u formi analitičkih zadataka (analize kraćih kompozicija
i odlomaka iz literature) najmanje jednom u klasifikacionom periodu

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

178


Znanja
Predmet Znanja
- Upotreba harmonskih Harmonija - Harmonska sredstva klasične
sredstava u različitim harmonije
stilskim epohama
- Upotreba harmonskih Istorija muzike sa - Poznavanje, razumijevanje
sredstavau različitim poznavanjem muzičke karakteristika različitih
stilskim epohama literature muzičkih stilova kroz epohe.
179
1.3.7. OSNOVE DIRIGOVANJA
1. Naziv predmeta: OSNOVE DIRIGOVANJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 22 44 66
Ukupno 22 44 66
Teorijska nastava, seminarski rad i drugi Vrste nastave za sve učenike u odjeljenju
Vježbe, analiza, dirigovanje i sviranje horskih i orkestarskih partitura

- Upoznavanje osnovnih elemenata tehnike dirigovanja
- Upoznavanje osnova horskog dirigovanja
- Upoznavanje osnova orkestarskog dirigovanja
- Osposobljavanje za čitanje i sviranje horskih i orkestarskih partitura
- Osposobljavanje za dirigovanje jednostavnijih djela horske i orkestarske muzike
180
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Istorijski pregled
dirigovanja - Rad sa grupom od 6
(heironomija; Lully; - 10 učenika
Janovka; C. M.
Weber; C.W. Gluck)
Stav dirigenta - Primjena manuelne - Razvijanje
držanje tijela, tehnike: (pripremni preciznosti,
položaj i pokret ruku pokret, taktiranje analitičnosti i
i izraz lica prostih i složenih strpljivosti u radu
Tehnika dirigovanja taktova,
karakterističnih - Spremnost za timski
ritmičkih figura, rad i sposobnost za
sinkopa, kontrtana, saradnju
punktiranih ritmova;
taktiranje u - Spremnost za pomoć
zavisnosti od metra i
tempa izvođenja - Sticanje sigurnosti i
(sažimanje više samopouzdanja
jedinica na jedan
potez - battutta, i
dijeljenje jedinice
brojanja -pododjela;
korona na svim
taktovim djelovima;
predtakt i uzmah;
završetak
kompozicije)
- Primjenjivanje
odgovarajuće
manuelne tehnike
na primjerima iz
literature
- Poštovanje svih
zahtjeva koje
postavlja određeni
muzički tekst
- Sugestivnost pri
dirigovanju muzičkih
djela
Pristup dirigenta
horskoj kompoziciji
- Poznavanje principa - Analiziranje horske
čitanja i sviranja kompozicije sa
horske partiture; aspekta dirigenta,
- Poznavanje principa definisanje i
rada sa horskim uočavanje linije
ansamblom dirigentskog glasa;
181
Formativni ciljevi
Pristup dirigenta
orkestarskoj - Čitanje, praćenje i
kompoziciji dirigovanje horskih
- Poznavanje principa djela (uz audio
čitanja i sviranja snimak); sviranje
orkestarske horskih partitura
partiture - Analiziranje
- Poznavanje načina orkestarske
rada sa kompozicije sa
instrumentalnim aspekta dirigenta,
ansamblom definisanje i
uočavanje linije
dirigentskog glasa;
- Čitanje, praćenje i
dirigovanje
orkestarskih djela
(uz audio snimak);
sviranje orkestarskih
partitura;
- Definisanje i
uočavanje linije
dirigentskog glasa;
- Identifikacija
problema tehničke,
i izvođačke prirode

- Lambra Dimitrijević: Zbirka kanona i pjesmica
Literatura za orkestarsko dirigovanje
- A. Corelli: Kvintet za gudače d mol
- J. S. Bah: Svita za flautu i gudače h mol
- A. Vivaldi: Koncert za 2 violine i kamerni sastav a mol
- L. Sorkočević: Šest simfonija za 2 oboe, 2 horne i gudački orkestar
- Ž. Brkanović: Končertino za gudače
- B. Tamindžić: Igre iz Crnogorske svite za gudački sastav

- klavir kao osnovno sredstvo
- horske i orkestarske partiture
- CD player

- dirigovanje i sviranje partitura (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa provjera
tokom klasifikacionih perioda

182

- program za izuzetno nadarene učenike
- individualna nastava
- nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika
- obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima

Znanja
Predmet Znanja
- Čitanje, praćenje Solfeđo - Čitanje muzičkih tekstova,
orkestarskih i horskih pjevanje u jednoglasnom i
partitura višeglasnom stavu
- Čitanje, praćenje i Poznavanje muzičkih - Poznavanje tehnike, tona i

razumijevanje orkestarske instrumenata načina bilježenja muzičkih
partiture instrumenata
- Dirigovanje različitih Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i

muzičkih formi analiziranje muzičkih formi
- Dirigovanje polifonih Polifonija - Poznavanje, analiziranje i

muzičkih formi analiziranje polifonih
muzičkih formi
- Dirigovanje kompozicija Horsko pjevanje - Pjevanje kompozicija

pisanih za horski ansambl različitih stilova i muzičkih
formi
183
1.3.8. ISTORIJA UMJETNOSTI
1. Naziv predmeta: ISTORIJA UMJETNOSTI
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36
II 36 36
III 36 36
IV 33 33
Ukupno 141 141
odjeljenju

- Sposobnost zapažanja vrijednosti umjetničkog djela i njegovo kritičko
prosuđivanje;
- Izgrađivanje pozitivnog odnosa prema umjetnosti i kulturi;
- Poznavanje podjele istorije umjetnosti;
- Upoređivanje karakteristika pravaca i stilova;
- Poznavanje uslova za nastanak pojedinih civilizacija;
- Upoznavanje istorijskih faktora koji su doveli do različitih umjetničkih pojava;
- Upoznavanje stilskih karakteristika;
- Upoznavanje estetskih, filozofskih i etičkih problema koji su doveli do stvaranja
oblikovnog izraza;
- Upoznavanje kanona u arhitekturi, skulpturi, slikarstvu imajući u vidu društvene
trendove toga doba;
- Upoređivanje umjetničkih djela, upoznavanje anatomske i geometrijske
karakteristike figura;
- Upoznavanje zakonitosti boja koje preovladavaju u određenom stilu;
- Upoznavanje stilova i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.
184
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Praistorija
- Nabrajanje, - Razlikovanje na - Motivisanost, - Posjeta likovnim
opisivanje, primjerima zalaganje i galerijama i
ilustrovanje i - Podjela efikasnost muzejima,
analiziranje praistorije (Lasko, Marljivost, istraživanje preko
umjetnosti Altamira) analitičnost, interneta, stručne
- Paleolita - Pećinsko pozitivna ekskurzije, posjete
- Mezolita slikarstvo orijentacija prema bibliotekama i
- Neolita - Dolmeni, menhiri, zanimanju korišćenje
- Metalnog doba kromlesi literature,
u Evropi i kod nas - Grnčarstvo, korišćenje
vajarstvo udžbenika,
- Nabrajanje fotografija, slajdova
praistorijskih i reprodukcija
nalazišta kod nas
- Oruđa, oružja,
nakit
Umjetnost starog
vijeka - Razlikovanje
- Nabrajanje, arhitekture,
opisivanje, vajarstva,
ilustrovanje, primijenjene
upoređivanje i umjetnosti,
analiziranje slikarstva, reljefa,
umjetnosti pečata, pisma
- Mesopotamije Mesopotamskog
- Sumerska naroda
- Asirska
- Persijska
Umjetnost starog
Egipta - Interpretiranje na
- Opisivanje, primjerima,
ilustrovanje i pronalaženje
analiziranje sličnosti i razlika sa
umjetnosti susjednim
- Starog carstva civilizacijama na
- Srednjeg carstva djelima
- Novog carstva - Arhitekture
- Saiskog perioda (mastabe,
civilizacije i uslove piramide,
za nastanak egipatski stub,
egipatske hramovi,
umjetnosti grobnice)
- Skulptura (reljefi,
sfinge)
- Slikarstvo
- Pismo
- Primjenjena
185
Formativni ciljevi
umjetnost
(sarkofazi,
zlatarstvo,
posuđe, nakit)
Antička umjetnost
- Nabrajanje, - Razlikovanje, - Motivisanost, - Posjeta likovnim
opisivanje, interpretiranje zalaganje i galerijama i
ilustrovanje i - Arhitekture efikasnost. muzejima,
analiziranje Egejske - Vajarstva Marljivost, istraživanje preko
umjetnosti - Slikarstva analitičnost, interneta, stručne
- Kikladska - Grnčarije pozitivna ekskurzije, posjete
- Minojska - Primijenjene orijentacija prema bibliotekama i
- Mikenska umjetnosti zanimanju korišćenje
u umjetnosti Egeja literature,
- Upoređivanje korišćenje
literarnih izvora i udzbenika,
arheoloških otkrića fotografija, slajdova
(Ilijada, Odiseja, i reprodukcija
Troja)
Antička Grčka
umjetnost
- Opisivanje,
iliustrovanje i
analiziranje djela
Antičke Grčke
umjetnosti kroz tri
perioda
- Arhajski - Analiziranje
- Klasični arhitektonskih
- Helenistički stilova, definisanje
- Predstavljanje karakteristika i
stilova u arhitekturi njihovo međusobno
- Dorski upoređivanje
- Jonski - Definisanje
- Korinski karakteristika
- Opisivanje važnog važnog slikarstva
slikarstva
- Geometriskog
stila
- Crno - figuralnog
stila
- Crveno -
figuralnog stila
Etrurska umjetnost
- Opisivanje, - Upoređivanje sa - Snalažljivost, - Posjeta likovnim
ilustrovanje i Grčkim, elemenata prilagodljivost, galerijama i
analiziranje djela Etrurske arhitekture motivisanost, muzejima,
Etrurske arhitekture i urbanizma zalaganje i istraživanje preko
i urbanizma (hramovi, grobnice, efikasnost. interneta, stručne
- Vajarstvo putevi) povezivanje Marljivost, pozitivna ekskurzije, posjete
186
Formativni ciljevi
- Slikarstvo sličnosti u vajarstvu orijentacija prema bibliotekama i
- Primijenjena i slikarstvu zanimanju. korišćenje
umjetnost (skulptura, literature,
sarkofazi, urne), korišćenje
obrazlaganje udzbenika,
simbolike fotografija, slajdova
Umjetnost starog i reprodukcija
Rima - Upoređivanje sa
- Opisivanje, Grčkim i Etrurskim,
ilustrovanje i elemenata Rimske
analiziranje djela arhitekture i
Rimske arhitekture i urbanizma,
urbanizma slikarstva i
- slikarstvo vajarstva,
- vajarstvo analiziranje i
- Rimska umjetnost pronalaženje
kod nas sličnosti i razlika
187
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Ranohrišćanska
umjetnost - Definisanje - Motivisanost, - Posjeta likovnim
- Predstavljanje elemenata zalaganje i galerijama i
osnove hrišćanstva, - Arhitekture efikasnost. muzejima,
veze između (katakombe, Marljivost, istraživanje preko
kasnoantičke i hramovi) analitičnost, interneta, stručne
ranohrišćanske - Slikarstva (freska i pozitivna ekskurzije, posjete
umjetnosti mozaika) orijentacija prema bibliotekama i
- Opisivanje, - Ikonografije i zanimanju korišćenje
ilustrovanje i simbolike literature,
analiziranje djela korišćenje
- Arhitekture udzbenika,
- Slikarstva fotografija, slajdova
- Vajarstva i reprodukcija
- Simbolike
Vizantiska umjetnost
- Opisivanje, - Definisanje
ilustrovanje i karakteristika
analiziranje djela Vizantijske
Vizantijske arhitekture,
- Arhitekture upoređivanje sa
(kupola) Ranohrišćanskom i
- Slikarstva pronalaženje razlika
- Informisanje o
Raveni kao središtu
Vizantiske
umjetnosti na
zapadu
- zlatnom
Justinijanovom
dobu
- drugom zlatnom
dobu
- uticaju Vizantije
kod nas
- ikonoklazmi
- ikonama
Islamska umjetnost
- Upoznavanje sa - Identifikovanje - Motivisanost, - Posjeta likovnim
osnovama religije karakteristika spremnost na galerijama i
- Opisivanje, Islamske saradnju, zalaganje muzejima,
ilustrovanje i - arhitekture i efikasnost. istraživanje preko
analiziranje - iluminacije Marljivost, interneta, stručne
- arhitekture - minijature analitičnost, ekskurzije, posjete
- iluminacije - slikarstva pozitivna bibliotekama i
- minijature - sitne plastike orijentacija prema korišćenje
- slikarstva - primijenjene zanimanju literature,
- sitne plastike umjetnosti korišćenje
- primijenjene udžbenika,
188
Formativni ciljevi
umjetnosti fotografija, slajdova
- Islamske i reprodukcija
umjetnosti kod
nas
Romanika
- Informisanje o - Upoređivanje
predromaničkom elemenata
periodu, seobi arhitekture
naroda i Karolinškoj Ranohrišćanske sa
renesansi Romaničkom
- Opisivanje, umjetnosti,
ilustrovanje i povezanost
analiziranje arhitekture i
arhitekture skulpture
(svodovi)
skulpture
Romantike kod nas
Gotika
- Upoznavanje sa - Upoređivanje - Motivisanost, - Posjeta likovnim
Gotikom u elemenata Gotičke i zalaganje i galerijama i
- Francuskoj Romaničke efikasnost. muzejima,
- Njemačkoj arhitekture i Marljivost, istraživanje preko
- Engleskoj vajarstva i analitičnost, interneta, stručne
- Italiji uočavanje razloga pozitivna ekskurzije, posjete
- Opisivanje, nastanka vitraža orijentacija prema bibliotekama i
ilustrovanje i zanimanju. korišćenje
analiziranje djela literature,
- arhitekture korišćenje
(prelomljeni luk, udžbenika,
kontrafore) fotografija, slajdova
- vitraža i reprodukcija
- slikarstva
- skulpture
- ilustracije
- Gotike kod nas
Srednjovjekovna
umjetnost na
Balkanu - Analiziranje djela
- Upoznavanje sa srednjovjekovne
kratkom istorijom umjetnosti na
Balkanskih naroda području Balkana.
- Nabrajanje, Prepoznavanje
analiziranje i karakteristika
ilustrovanje djela Raške, Srpsko -
nastalih nakon Vizantijske i
seobe Moravske škole u
južnoslovenskih arhitekturi
naroda - Pronalaženje uticaja
- Opisivanje, Vizantije na
ilustrovanje i slikarstvo ikonopis
189
Formativni ciljevi
analiziranje stilova
u
- arhitekturi
- slikarstvu
- ikonopisu
- minijaturi
Renesansa
- Renasansa u Italiji i - Određivanje osobina - Motivisanost, - Posjeta likovnim
Holandiji rano - renesansne zalaganje i galerijama i
- Opisivanje i umjetnosti i efikasnost. muzejima,
obrazlaganje pojave upoređivanje sa Marljivost, istraživanje preko
renesanse, osobinama analitičnost, interneta, stručne
definisanje pojmova predhodnih perioda pozitivna ekskurzije, posjete
humanizma i - Razlikovanje autora, orijentacija prema bibliotekama i
renesanse određivanje osobina zanimanju korišćenje
- Opisivanje, njihovih djela literature,
ilustrovanje i korišćenje
analiziranje djela i udžbenika,
njihovih autora fotografija, slajdova
Visoka Renesansa u i reprodukcija
Italiji i Njemačkoj - Određivanje osobina
- Upoznavanje sa i utemeljivanje na
osnovama visoke primjeru
Renesanse kroz arhitekture,
- arhitekturu slikarstva, skulpture
- slikarstvo - Razlikovanje autora
- vajarstvo i analiziranje
- Upoznavanje sa njihovih djela
djelima Renesanse - Preispitivanje
kod nas uticaja Evropske
Renesanse na
umjetnost kod nas
Manirizam
- Upoznavanje sa - Poznavanje
osobenostima karakteristika
Manirizma kroz Manirizma
- arhitekturu
- slikarstvo
- vajarstvo
190
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Barok
- Upoznavanje sa - Uočavanje razlika i - Snalažljivost, - Posjeta likovnim
osobenostima i obrazlaganje na prilagodljivost, galerijama i
terminologijom konkretnim motivisanost, muzejima,
Baroka primjerima različitih zalaganje i istraživanje preko
- Upoređivanje Baroka pristupa u efikasnost. interneta, stručne
u interpretaciji Marljivost, pozitivna ekskurzije, posjete
- Italiji Barokne umjetnosti orijentacija prema bibliotekama i
- Španiji - Pronalaženje zanimanju korišćenje
- Flandriji primjera Barokne literature,
- Holandiji umjetnosti kod nas korišćenje
- Francuskoj udžbenika,
- Engleskoj fotografija, slajdova
kroz djela slikarstva, i reprodukcija
vajarstva, arhitekture
i njihovih autora
- Upoznavanje sa
Barokom kod nas
Rokoko
- Opisivanje nastanka - Određivanje osobina
Rokokoa ovog pravca u
Francuskoj i Italiji i
navođenje sličnosti i
razlika.
- Razlikovanje autora
i analiziranje
njihovih djela
Neoklasicizam
- Opisivanje pravca - Pronalaženje - Motivisanost, - Posjeta likovnim
kroz analizu djela Neoklasicističke zalaganje i galerijama i
- arhitekture osnove u antičkoj efikasnost. muzejima,
- slikarstva umjetnosti Marljivost, istraživanje preko
- vajarstva analitičnost, interneta, stručne
Romantizam pozitivna ekskurzije, posjete
- Opisivanje - Na osnovu orijentacija prema bibliotekama i
Romantičke konkretnih primjera zanimanju korišćenje
senzibilnosti i određivanje literature,
autonomije duha osobenosti i korišćenje
slikarstva 19. vijeka karakteristika udžbenika,
- Obrazlaganje autora i njihovih fotografija, slajdova
povezanosti djela u slikarstvu i reprodukcija
književnosti i
slikarstva
- Upoznavanje sa
Romantizmom kod
nas
Realizam
- Upoznavanje sa - Određivanje osobina
191
Formativni ciljevi
pojavom Realizma i djela i autora na
uslovima za osnovu upoređivanja
nastanak sa djelima iz
- kartikature predhodnih perioda
- kritike
- plakata
- Upoznavanje sa
pojavom Realizma
kod nas
Impresionizam
- Definisanje pojma - Na osnovu - Motivisanost, - Posjeta likovnim
Impresionozma. konkretnih primjera zalaganje i galerijama i
- Imenovanje i određivanje osobina efikasnost. muzejima,
analiziranje autora i Impresionističkog Marljivost, istraživanje preko
njihovih djela u slikarstva i analitičnost, interneta, stručne
svijetu i kod nas prepoznavanje pozitivna ekskurzije, posjete
autora i orijentacija prema bibliotekama i
karakteristika zanimanju korišćenje
njihovih djela literature,
Postimresionizam korišćenje
- Navođenje uslova za - Analiziranje udžbenika,
nastanak, elemenata slikarstva fotografija, slajdova
ukazivanje na i vajarstva i i reprodukcija
reakciju protiv razlikovanje autora i
Impresionizma. njihovih djela
- Ukazivanje na
značaj i uticaj
Postimpresionizma
na razvoj umjetnosti
u svijetu i kod nas
192
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Art Nova
- Prikazivanje doba u - Određivanje osobina - Motivisanost, - Posjeta likovnim
kome je nastao stila, razlikovanje zalaganje i galerijama i
pravac Art nova. autora i osobina efikasnost. muzejima,
Opisivanje njihovih djela Marljivost, istraživanje preko
umjetničkogi analitičnost, interneta, stručne
pokreta pozitivna ekskurzije, posjete
Moderna arhitektura orijentacija prema bibliotekama i
- Povezijivanje - Nabrajanje i zanimanju korišćenje
moderne arhitekture razlikovanje stilova literature,
prije prvog moderne arhitekture korišćenje
svjetskog rata sa u svijetu i njihovih udžbenika,
arhitekturom posle predstavnika fotografija, slajdova
drugog svjetskog i reprodukcija
rata,
internacionalnim
stilom,
postmodernizmom,
dekonstruktivizmom
- Informisanje o
modernoj
arhitekturi kod nas
- Upoznavanje sa
- Bauhausom
modernom školom
za arhitekturu i
oblikovanje, i
ukazivanje na
njen uticaj na
savremene tokove
u umjetnosti.
- Čikaškom školom
konstruktivizma
- Futurizmom
- Češkim kubizmom
- Nacional i real
socijalizmom
Umjetnost
dvadesetog vijeka - Upoređujivanje - Motivisanost, Posjeta likovnim
- Opisivanje, pravaca u slikarstvu zalaganje i galerijama i
ilustrovanje i i vajarstvu, grupa, efikasnost. muzejima,
analiziranje prestavnika i Marljivost, istraživanje preko
slikarstva i vajarstva njihovih djela analitičnost, interneta, stručne
kod pozitivna ekskurzije, posjete
- Fovizma orijentacija prema bibliotekama i
- Ekspresionizma zanimanju korišćenje
- Kubizma literature,
- Futurizma korišćenje
- Dadaizma udzbenika,
193
Formativni ciljevi
- Metafizičke škole fotografija, slajdova
- Nadrealizma i reprodukcija
- Apstraktne
umjetnosti
- Upoznavanje se sa
grupama u okviru
pravca,
predstavnicima i
njihovim djelima u
svijetu i kod nas
Umjetnost nakon
drugog svjetskog
rata - Nabrajanje
- Upoznavanje sa umjetničkih pokreta
osnovama koji su nastali nakon
umjetničkih pokreta drugog svjetskog
i njihovim rata, njihovih
prestavnicima koji prestavnika i
su nastali u drugoj osnovnih
polovini dvadesetog karakteristika
vijeka u svijetu i
kod nas

- Jenson: Istorija umjetnosti
- Dj.Piskeli: Opsta istorija umjetnosti

- Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, episok, epidijaskop, grafoskop,
slajdovi, projektor, reprodukcije, adekvatna biblioteka, TV, video, računar, CD-
rom.

- Usmeno (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)
- Pismeno (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)
- Izrada seminarskih radova.


- Završen fakultet Istorije umjetnosti
- dipl. Istoričar umjetnosti
- Završen fakultet Likovnih umjetnosti.
- diplomirani Slikar.
- diplomirani Grafičar.
- diplomirani Vajar.
194

Znanja
Predmet Znanja
- Istorijski razvoj umjetnosti, - Istorija muzike sa - Istorijski razvoj muzičke
slikarstva, vajarstva, poznavanjem muzičke umjetnosti.
arhitekture i primijenje literature Karakteristike I
umjetnosti. Karakteristike i razlikovanje muzičkih
razlikovanje umjetničkih stilova, poznavanje
stilova i poznavanje stvaralaštva najznačajnih
svaralaštva najznačajnijih predstavnika stilskih
predstavnika stilskih pravaca pravaca
195
2. ISPITNI KATALOG
2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

1. Muzika u prvobitnoj društvenoj zajednici.
2. Muzika starih vanevropskih civilizacija.
3. Muzika antičke Grčke.
4. Muzika antičkog Rima.
5. Muzička kultura u Crnoj Gori od praistorije do pojave hrišćanstva.
6. Muzička kultura srednjeg vijeka.
7. Muzika u periodu ranog hrišćanstva.
8. Muzika Vizantije.
9. Gregorijanski koral.
10. Deformacija gregorijanskog korala.
11. Razvoj notacije i teorije.
12. Muzička kultura u Crnoj Gori u ranom srednjem vijeku od pojave
hrišćanstva do XII vijeka.
13. Rani višeglasni oblici.
14. Ars Antiqua
15. Ars Nova
16. Svjetovna jednoglasna muzika u srednjem vijeku.
17. Franko - flamanska škola.
18. Renesansa
19. Venecijanska škola.
20. Rimska škola.
21. Razvoj madrigala.
22. Pojava instrumentalne muzike, instrumentalne dionice u vokalnim
formama od XIII vijeka.
23. Barok.
24. Rani barok.
25. Razvoj opere u Italiji, Francuskoj, Njemačkoj i Engleskoj.
26. Opera u Italiji.
27. Opera u Francuskoj.
28. Pojava opere u Engleskoj.
29. Glukova reforma opere.
30. Vokalno - instrumentalna muzika XVII vijeka.
31. Srednji barok - rađanje instrumentalnog stila.
32. Zreli barok.
33. J.S.Bah.
34. G.F.Hendl.
35. Pretklasicizam u muzici (rokoko).
36. Opšte karakteristike klasicizma.
37. Jozef Hajdn - tvorac klasičnog stila.
38. W.A.Mocart.
39. L.van Betoven.
40. Opšte karakteristike romantizma.
41. Rani romantizam
42. Razvoj opere u romantizmu.
43. Zreli romantizam.
44. Programska muzika.
45. Eduard Hanslik i muzika druge polovine XIX vijeka.
46. Simptom povratka na klasični model.
47. Put ka muzici XX vijeka.
48. Solo pjesma druge polovine XIX vijeka.
49. Ruska muzika druge polovine XIX vijeka.
196
50. Norveška i finska muzika.
51. Češka muzika.
52. Muzička kultura na južnoslovenskom prostoru do I svetskog rata.
53. Muzička kultura u Crnoj Gori u XIX vijeku do 1918.godine.
54. Muzička drama.
55. Stilske karakteristika impresionizma.
56. Klod Debisi.
57. Moris Ravel.
58. Aleksandar Skrjabin.
59. Stilske karakteristike ekspresionizma.
60. Druga bečka škola.
61. Folklorni ekspresionizam.
62. Neoklasicizam.
63. Muzika u Rusiji- Sovjetskom Savezu u XX vijeku.
64. Muzika na južnoslovenskom području u XX vijeku.
65. Muzička kultura u Crnoj Gori između dva svjetska rata I poslije 1945.
godine.
66. Muzika u Francuskoj, Italiji i Njemačkoj prije i poslije II svjetskog rata.
67. Češka moderna.
68. Integralni serijalizam i Mesijan.
69. Aleatorika.
70. Poljska škola (Lutoslavski - Penderecki).
71. Elektronska muzika.
72. Tendencija razvoja muyzke u drugoj polovini XX vijeka u Evropi i Americi.
73. Džez muzika.
2.2. HARMONIJA
1. Objasni i napiši primjere vezivanja kvintno srodnih kvintakorada.
2. Objasni i napiši primjere vezivanja nesrodnih kvintakorada.
3. Objasni i napiši primjere vezivanja tercno srodnih kvintakorada.
4. Objasni i napiši primjere vezivanja nesrodnih kvintakorada koji odstupaju
od opšteg pravila.
5. Harmonizuj karakterističnim harmonskim obrtima prirodni mol.
6. Harmonizuj karakterističnim harmonskim obrtima melodijski mol.
7. Objasni sekstakorde glavnih stupnjeva i napiši karakteristične veze.
8. Objasni sekstakorde sporednih stupnjeva i napiši karakteristične veze.
9. Objasni i napiši primjere obrtajnog, prolaznog, skretničnog, i zadrzičnog
kvartsekstakorda.
10. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajuce trozvuke (
kvintakordi, sekstakordi, kvartsekstakordi).
11. Objasni i napiši primjer zadržice kao vanakordskog tona.
12. Objasni i napiši primjer prolaznice kao vanakordskog tona.
13. Objasni i napiši primjer skretnice kao vanakordskog tona.
14. Objasni i napiši primjer anticipacije kao vanakordskog tona.
15. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći različite vanakordske
tonove.
16. Prepoznaj i označi u notnom primjeru vrste vanakordskih tonova.
17. Objasni i napiši dominantni septakord sa razrješenjima.
18. Objasni i napiši obrtaje dominantnog septakorda sa razrješenjima.
21. Objasni i napiši septakord drugog stupnja i obrtaje sa odgovarajućim
razrješenjima.
22. Objasni i napiši septakord sedmog stupnja i obrtaje sa odgovarajućim
razrješenjem.
197
23. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajuće trozvuke i
četvorozvuke
24. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći glavne septakorde i
njihove obrtaje.
25. Prepoznaj i označi u notnom primjeru glavne septakorde i obrtaje.
26. Objasni i napiši karakteristične primjere sporednih septakorada sa
odgovarajućim razrješenjima.
27. Objasni i napiši primjere dominantnog nonakorda i obrtaja sa
28. Objasni i napiši akorde sa povišenim četvrtim stupnjem uz odgovarajuća
razrješenja.
29. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa povišenim četvrtim stupnjem.
30. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa povišenim četvrtim stupnjem.
31. Objasni i napiši akorde sa povišenim drugim stupnjem uz odgovarajuća
razrješenja.
32. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa povišenim drugim stupnjem.
33. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa povišenim drugim stupnjem.
34. Objasni i napiši alterovane akorde sa sniženim drugim stupnjem sa
35. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa sniženim drugim stupnjem.
36. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa sniženim drugim stupnjem.
37. Prepoznaj i označi u notnom primjeru alterovane akorde.
38. Objasni alterovane akorde dijatonskog i hromatskog tipa, njihove razlike i
mnogostranost.
39. Objasni vantonalne dominante i vantonalni sedmi stupanj i napiši
primjere sa odgovarajućim razrješenjima.
40. Objasni vantonalne subdominante i vantonalni drugi stupanj sa
41. Objasni tonalitete prve grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke
akorde.
42. Objasni tonalitete druge grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke
akorde.
43. Objasni tonalitete treće grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke
akorde.
44. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeci odgovarajuci način
dijatonske modulacije.
45. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajući način
dijatonske modulacije.
46. Prepoznaj i označi u notnom primjeru mjesto i sredstvo dijatonske
modulacije.
47. Objasni princip moduliranja u tonalitete četvrte grupe.
48. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću promjene sklopa
trozvuka dijatonskog tipa.
49. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću promjene sklopa
četvorozvuka dijatonskog i hromatskog tipa.
50. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću preznačenja
alterovanih akorada dijatponskog tipa.
51. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću preznačenja
alterovanih akorada hromatskog tipa.
52. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću tercne srodnosti.
53. Prepoznaj i označi u notnom tekstu hromatsku modulaciju.
54. Harmonizuj na klaviru melodiju koristeci odgovarajući način hromatske
modulacije.
198
55. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajući način
hromatske modulacije.
56. Objasni i napiši primjer enharmonske modulacije pomoću enharmonizma
umanjenog septakorda.
prekomjernog trozvuka.
male septime.
59. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajući način
enharmonske modulacije
60. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajuci način
enharmonske modulacije.
61. Prepoznaj i označi u notnom tekstu enharmonsku modulaciju.
2.3. POLIFONIJA
1. Objasni specifičnost polifonog načina komponovanja (vokalni stav) i
prepoznaj u zadatom primjeru;
2. Objasni zakonitosti formiranja vokalne kontrapunktske melodije tipa
"cantus firmus" i prepoznaj u zadatom primjeru;
3. Objasni zakonotisti formiranja vokalne kontrapunktske melodije tipa
"floridus" i prepoznaj u zadatom primjeru;
4. Objasni princip izrade vokalnog polifonog stava na modalnoj osnovi
(počeci, kadence, odnos glasovi - sazvučja) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
5. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u dvoglasnom vokalnom polifonom
stavu i prepoznaj u zadatom primjeru;
6. Objasni tretman melodijske disonance u vokalnom polifonom stavu i
7. Objasni tretman disonantnih sazvučja u dvoglasnom vokalnom polifonom
8. Objasni princip izrade slobodnog dvoglasnog vokalnog polifonog stava i
9. Objasni imitaciju i način primjene u dvoglasnom vokalnom polifonom
10. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u višeglasnom vokalnom
polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru;
11. Objasni tretman disonantnih sazvučja u višeglasnom vokalnom polifonom
12. Objasni princip izrade višeglasnog vokalnog polifonog stava tipa
kombinacije 2 floridusa sa cantus firmusom i prepoznaj u zadatom
primjeru;
13. Objasni princip izrade slobodnog višeglasnog vokalnog polifonog stava i
14. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u višeglasnom vokalnom
15. Objasni tretman teksta u vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u
zadatom primjeru;
16. Objasni formu kanona (specifičnosti, način izrade, vrste) i prepoznaj u
zadatom primjeru;
17. Objasni formu madrigala (specifičnosti, princip izrade) i prepoznaj u
zadatom primjeru;
18. Objasni formu moteta (specifičnosti, princip izrade) i prepoznaj u
zadatom primjeru;
199
19. Objasni specifičnost polifonog načina komponovanja (instrumentalni stav)
i prepoznaj u zadatom primjeru;
20. Objasni zakonitosti formiranja instrumentalne kontrapunktske melodije i
21. Objasni princip izrade instrumentalnog polifonog stava na tonalnoj-
dursko/molskoj osnovi (harmonska sredstva, odnos glasovi - sazvučja) i
22. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u dvoglasnom instrumentalnom
23. Objasni tretman melodijske disonance u instrumentalnom polifonom
24. Objasni tretman disonantnih sazvučja u dvoglasnom instrumentalnom
25. Objasni tretman disonantnih sazvučja (akordske disonance) u višeglasnom
instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru;
26. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u dvoglasnom
27. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u višeglasnom
28. Objasni dvostruki obrtajni kontrapunkt (princip izrade, primjenu) i
29. Objasni dvoglasnu sekvencu i njen značaj u instrumentalnim polifonim
formama (princip izrade, vrste, primjenu) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
30. Objasni formu dvoglasne invencije (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u
zadatom primjeru;
31. Objasni formu dvoglasne invencije (ekspoziciju) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
32. Objasni formu dvoglasne invencije (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
33. Objasni formu dvoglasne invencije (završni dio) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
34. Objasni formu troglasne invencije (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u
zadatom primjeru;
35. Objasni formu troglasne invencije (ekspoziciju) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
36. Objasni formu troglasne invencije (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
37. Objasni formu troglasne invencije (završni dio) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
38. Objasni međustav u invenciji (značaj sekvence) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
39. Objasni formu fuge (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u zadatom primjeru;
40. Objasni odnos teme i odgovora u fugi i prepoznaj u zadatom primjeru;
41. Objasni pojam kontrasubjekta u fugi i prepoznaj u zadatom primjeru;
42. Objasni formu fuge (ekspozicija) i prepoznaj u zadatom primjeru;
43. Objasni formu fuge (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru;
44. Objasni formu fuge (završni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru;
45. Objasni međustav u fugi (značaj sekvence) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
46. Objasni trostruki obrtajni kontrapunkt (princip izrade, primjenu) i
200
47. Objasni višeglasnu sekvencu i njen značaj u instrumentalnim polifonim
formama (princip izrade, vrste, primjenu) i prepoznaj u zadatom
primjeru;
48. U zadatom primjeru barokne svite prepoznaj i objasni primjenu polifone
tehnike;
49. U zadatom primjeru tokate prepoznaj i objasni primjenu polifone
tehnike;
50. U zadatom primjeru fantazije prepoznaj i objasni primjenu polifone
tehnike;
51. U zadatom primjeru preludijuma prepoznaj i objasni primjenu polifone
tehnike;
52. U zadatom primjeru polifonih varijacija prepoznaj i objasni primjenu
polifone tehnike;
2.4. MUZIČKI OBLICI

1. Objasni i definiši motiv i analiziraj na zadatom primjeru.
2. Objasni i definiši figuru i pasaž i analiziraj na zadatom primjeru.
3. Objasni i definiši dvotakt ( sadržaj dvotakta, ulogu metra u izgradnji
dvotakta, tematski sadržaj dvotakta) i analiziraj na zadatom primjeru.
4. Objasni razliku između ponovljenog dvotakta i male rečenice ( 2+2 ) i
analiziraj na zadatom primjeru.
5. Objasni rad sa motivom i analiziraj na zadatom primjeru.
6. Objasni jednotakt i četvorotakt u ulozi osnovne metričko- formalne
cjeline, odnosno dvotakta i analiziraj na zadatom primjeru.
7. Objasni korespodentne dvotakte.
8. Objasni i definiši rečenicu ( konstruktivni faktori koji oblikuju rečenicu,
ritam, melodiju, metar, harmoniju, vrstu, strukturu i tematski sadržaj
rečenice) i analiziraj na zadatom primjeru.
9. Objasni i definiši period ( vrste perioda, harmonske završetke rečenica u
periodu, minimum sličnosti i minimum razlike rečenica u periodu) i
10. Objasni razliku između perioda, niza rečenica i ponovljene rečenice i
11. Objasni ulogu pojedinih komponenti muzike u obliku ( metar, ritam i
melodija, harmonija, dinamika, agogika, tempo).
12. Objasni i definiši oblik male dvodjelne pjesme i analiziraj na zadatom
primjeru.
13. Objasni i definiši prelazni oblik između dvodjelne i trodjelne pjesme i
14. Objasni i definiši oblik male trodjelne pjesme i analiziraj na zadatom
primjeru.
15. Objasni i definiši oblik složene trodjelne pjesme i analiziraj na zadatom
primjeru.
16. Objasni i definiši prividno petodjelni oblik pjesme i analiziraj na zadatom
primjeru.
17. Objasni i definiši petodjelni oblik pjesme i analiziraj na zadatom
primjeru.
18. Istorijat ronda, njegov nastanak i vrste.
19. Objasni Kuprenov rondo i analiziraj na zadatom primjeru.
20. Objasni klasični rondo i analiziraj na zadatom primjeru.
21. Objasni izuzetke u obliku ronda i analiziraj na zadatom primjeru.
22. Istorijat varijacija, princip variranja, organizaciju varijacionog toka, broj
varijacija, završetak varijacija i analiziraj na zadatom primjeru.
23. Istorijat svite.
201
24. Objasni tip barokne- Bahove svite i navedi tipove svite i analiziraj na
zadatom primjeru.
25. Objasni i definiši noviju svitu i analiziraj na zadatom primjeru.
26. Karakteristike sonatnog oblika od baroknog dvodjela do klasičnog
sonatnog oblika.
27. Objasni klasični sonatni oblik i analiziraj na zadatom primjeru.
28. Objasni sonatni rondo i analiziraj na zadatom primjeru.
29. Navedi i objasni ciklične forme.
30. Navedi i objasni vokalno- instrumentalne forme.
31. Navedi i objasni barokne tipove sonata.
32. Objasni raspored stavova u sonatnom ciklusu i analiziraj na zadatom
primjeru.
33. Istorijat i razvoj koncerta.
34. Objasni barokni koncert i vrste baroknog koncerta i analiziraj na zadatom
primjeru.
35. Objasni klasični koncert i analiziraj na zadatom primjeru.
36. Objasni koncert u romantizmu i analiziraj na zadatom primjeru.
37. Objasni načine međusobnog povezivanja stavova u sonatnom ciklusu i
38. Navedi i objasni slobodne instrumentalne oblike i analiziraj na zadatom
primjeru.
39. Objasni solo pjesmu - strofičnu, variranu strofičnu i prokomponovanu
strofičnu pjesmu i analiziraj na zadatom primjeru.
40. Objasni rečitativ i tipove rečitativa i analiziraj na zadatom primjeru.
41. Objasni i definiši ariozo i ariju, navedi razliku između njih i analiziraj na
zadatom primjeru.
42. Navedi i objasni vokalno- instrumentalne forme.
43. Karakteristike Baroknih vokalno- instrumentalnih oblika.
44. Objasni Rekvijem i Opelo i navedi primjere.
45. Objasni sličnosti i razlike između Mise i Liturgije.
2.5. KLAVIR
- Koncertna etida
- Preludij i fuga
- Sonata
- Jedno djelo iz epohe romanrizma
- Jedno djelo autora dvadesetog vijeka
- Jedno djelo crnogorskog ili srpskog autora
Napomena: Učenik svira jedno djelo od ponuđenih po svom izboru.
Preporučenu literaturu pogledati u zahtjevima godišnjeg ispita za četvrti razred.
202
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA
R. br. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja
Istorija muzike sa upoznavanjem
1. usmeno, praktičan rad
muzičke literature
Teorija muzike sa osnovama
2. usmeno, pismeno
harmonije
3. Harmonija usmeno, pismeno
4. Polifonija usmeno, pismeno
5. Muzički oblici usmeno, pismeno
6. Poznavanje muzičkih instrumenata usmeno, pismeno
7. Etnomuzikologija usmeno, pismeno
8. Instrument - Klavir praktičan rad
9. Korepeticija i čitanje s lista praktičan rad
10. Solfeđo usmeno, pismeno
11. Kamerna muzika praktičan rad
12. Horsko pjevanje usmeno
13. Teorija Đeza usmeno, pismeno
14. Džez klavir praktičan rad
15. Muzička animacija usmeno, pismeno i praktičan rad

Osnovi komponovanja sa
16. usmeno, pismeno
aranžiranjem
Kompjuterski audio i grafički
17. pismeno i praktičan rad
programi
18. Poznavanje harmonskih stilova usmeno, pismeno
19. Osnove dirigovanja praktičan rad
20. Istorija umjetnosti usmeno, pismeno i praktičan rad
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA

Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata:
- Ispit iz maternjeg jezika
- Ispit iz stranog jezika
- Ispit iz jednog stručno - teorijskog predmeta:
- Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature,
- Muzički oblici,
- Harmonija,
- Polifonija
- Klavir (jedno djelo po izboru)
203
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA:
U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama škola izrađuje
nacrt individualnog programa uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. Individualni
program omogućava izvođenje nastave koji je prilagođen tako da učenici mogu
dostići propisani stručni standard u svim predmetima.
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH

Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle
u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa
obrazovanju odraslih tako, da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja, škola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu
dobrovoljno priključiti;
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego
uslovi, koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja odrazovnog programa za odrasle;
- provjeravanje znanja izvodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni
obrazovnim programom
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih
R. br. Predmeti
saradnika
1. Istorija muzike sa - Diplomirani muzikolog
upoznavanjem muzičke - Diplomirani kompozitor
literature - Diplomirani dirigent
- Diplomirani etnomuzikolog
- Diplomirani muzičar
2. Teorija muzike sa osnovama - Diplomirani muzičar
harmonije - Diplomirani kompozitor
- Diplomirani dirigent
- Diplomirani muzikolog
3. Harmonija - Diplomirani kompozitor
4. Polifonija - Diplomirani kompozitor
5. Muzički oblici - Fakultet muzičkih umjetnosti
6. Poznavanje muzičkih - Diplomirani kompozitor
instrumenata - Diplomirani dirigent
204
Profil stručne spreme nastavnika i stručnih
R. br. Predmeti
saradnika
7. Etnomuzikologija - Diplomirani etnomuzikolog
- Diplomirani kompozitor
8. Solfeđo - Diplomirani muzičar
9. Instrument - Klavir - Diplomirani klavirista
10. Korepeticija i čitanje s lista - Diplomirani muzičar - klavirista (korepetitor)
Kamerna muzika - Diplomirani muzičar:
11.
- sva izvođačka usmjerenja
Horsko pjevanje - Diplomirani dirigent
12.
Teorija džeza - Diplomirani džez muzičar
13. - Diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u
oblasti džez muzike
Džez klavir - Diplomirani džez klavirista
- Diplomirani klavirista sa dokumentovanim radom
14. u oblasti džez muzike
- Diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u
oblasti džez muzike
Muzička animacija - Diplomirani muzičar svih usmjerenja, završen kurs
15. iz medija, iskustvo u radu na medijima i
organizaciji muzičkog života
Osnovi komponovanja sa - Diplomirani kompozitor
16.
aranžiranjem
Kompjuterski audio i grafički - Diplomirani kompozitor
17.
programi
Poznavanje harmonskih stilova - Diplomirani kompozitor
18.
Osnove dirigovanja - Diplomirani dirigent
19.
Istorija umjetnosti - Završen fakultet Istorije umjetnosti:
- diplomirani Istoričar umjetnosti
- Završen fakultet Likovnih umjetnosti:
20.
- diplomirani Slikar
- diplomirani Grafičar
- diplomirani Vajar
205
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Školski oblik.
Kataloge znanja za obrazovni program MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA uradili su:

Mira Popović Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
koordinator Komisije za muzičku
umjetnost
Vesna Ivanović Radio - televizija Crne Gore
Sandra Garčević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Zoja Đurović Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Jelena Mihaljević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Senad Gačević Muzička akademija - Cetinje
Miroslav Štatkić Muzička akademija - Cetinje
Miloš Krstić Muzička škola "Stanković" - Beograd
Tatjana Vojnov Muzička škola "Stanković" - Beograd
Anka Asanović Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Ilija Milošević Muzička škola - Kotor
Zorka Milivojević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Seda Vukašinović Muzička akademija - Cetinje
Vili Ferdinandi Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica
Mihailo Lazarević Muzička škola - Kotor
206

4-09 Muzicki Izvodjac - Klavirista PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4-09 Muzicki Izvodjac - Klavirista PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OBRAZOVNI PROGRAM

OPŠTI DIO .................................................................................................. 3

1. Naziv programa: MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

4. Uslovi za upis, odnosno uključenje u program za obrazovanje odraslih

7. Obrazovanje koje se stiče

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

1. Naziv predmeta: ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

Razvoj notacije i - Analiziranje

Opera u Italiji - Slušanje i

Jozef Hajdn - tvorac - Slušanje i

Put ka muzici XX - Analiziranje i

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama

1. Naziv predmeta: TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama

1. Naziv predmeta: HARMONIJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama

1. Naziv predmeta: POLIFONIJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

- Dvoglasna invencija - Analiziranje forme

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

11. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: MUZIČKI OBLICI

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

Klasični rondo: - Analiziranje i - Razvijanje

- Poznavanje podjele - Analiziranje,

Instrumentalni - Razvijanje kritičkog

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama

11. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave