You are on page 1of 206

Diagnostyka

sieci teleinformatycznych

Procedury testowania urządzeń


ISDN

dr inż. Waldemar E. Grzebyk


pok. 908 C-5, tel. 071 3219529
Waldemar.Grzebyk@pwr.wroc.pl

1
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Modulacja Impulsowo-kodowa
PCM

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 2


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

ISDN
Styk fizyczny "sieć - użytkownik" to szereg zespołów funkcyjnych i łączących
je styków. Dla ISDN charakterystyczne są styki: V, U, T, S i R.

Terminal Terminal Telefon Zakonczenie Zakonczenie Wyposażenie


np. V.24 ; X.21 zgodny z CCITT ISDN
terminalowe liniowe centralowe
Centrala
abonencka
TE1

Sieć
Komputer Lokalna PBX
NT2 NT1 LT ET
Adapter
LAN

TE2 TA

R styki: S T U V
Użytkownik Sieć
Znormalizowany styk użytkownika z siecią ISDN
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Stosowane oznaczenia:
•NT1 - adapter (zakończenie sieciowe) instalowany u abonenta (funkcje operacyjne i
utrzymaniowe),
•ET - wyposażenie centralowe,
•LT - wyposażenie liniowe abonenckie,
•TA - adapter terminalowy (do współpracy z urządzeniami starego typu), PBX - centrala
abonencka,
•LAN - sieć lokalna,
•TE1(2) - terminale,
•NT2 - zakończenie sieciowe (funkcje koncentracji i komutacji), R,S,T,U,V - styki
użytkownika z siecią.
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 4
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 5


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

ISDN (ang. Integrated Services Digital Network) -


cyfrowy system telekomunikacyjny gwarantujący realizację wielu usług
oferowanych w systemach analogowych, jak też umożliwiający
wprowadzenie przekazów cyfrowych , opartych na technice cyfrowego
przetwarzania informacji, komutacji kanałów i komutacji pakietów.

W systemie ISDN użytkownik ma do dyspozycji dwa typy dostępu do


kanału kanalizacyjnego:
 w kanale podstawowym BRA (ang. Basic Rate Access), o strukturze
2 B + D16;
 w kanale pierwotno-grupowym PRA (ang. Primary Rate Access) o
strukturze 30B + D64
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Kanał podstawowy BRI


Abonent ma możliwość dostępu do:
 dwóch jednakowych, dwukierunkowych i wzajemnie niezależnych kanałów
informacyjnych:B, każdy o maks. przepływności binarnej 64 kb/s,
 jednego kanału D16 o szybkości podkładowej 16kb/s. Kanał D jest przeznaczony
do przesyłania sygnalizacji lub transportu danych telemetrycznych. Przekaz
sygnalizacji w kanale D16 dokonuje się na zasadzie komutacji pakietów i jest
niezależny od sposobu wykorzystania kanałów informacyjnych typu B.

Przepływność użytkowa kanału podstawowego BRI :


 wynosi 2 x 64 kb/s + 16 kb/s = 144 kb/s, a po uzupełnieniu o kanał
utrzymaniowy M (4 kb/s) oraz sygnały ramkowania (12 kb/s) - łączna
wymagana przepływność kanału wynosi 160 kb/s.
 Nowa adaptacyjna technika jednoczesnego transportu informacji cyfrowych w
obydwu kierunkach na tej samej linii dwuprzewodowej zajmuje dodatkowo 32
kb/s, co powiększa przepływność linii fizycznej do 192 kb/s.
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Kanał pierwotno-grupowy PRI

 przeznaczony głównie do przyłączania koncentratorów i central abonenckich


PBX,

 zapewnia możliwość dostępu do 30 dwukierunkowych kanałów


informacyjnych B oraz jednego kanału sygnalizacyjnego D64 o szybkości
podkładowej 64 kb/s,

 całkowita przepływność kanału wynosi 30x64 kb/s + 64 kb/s =1984 kb/s, a po


uwzględnieniu dodatkowych sygnałów synchronizacji i nadzoru kanał ma
łączną przepływność 2048 kb/s (E-1 w transmisji synchronicznej).
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Styki sieci ISDN


 Styk
V jest wewnętrznym stykiem sieciowym pomiędzy wyposażeniem liniowym
abonenckim LT a wyposażeniem centralowym ET.

 Styk U określa parametry w łączu cyfrowym pomiędzy węzłem końcowym sieci


ISDN a wyposażeniem użytkownika Jest on znormalizowany (CCITT; przepływność:
160kb/s [2*B=2*64kb/s + D=16kb/s + 16kb/s - synchronizacja i diagnostyka łącza],
impedancja falowa: 150, amplituda sygnału cyfrowego: 2V). Ograniczeniem
przepływności w kanale jest konieczność wykorzystywania istniejących kabli
symetrycznych. Inna trudnością w przeważających obecnie łączach analogowych
jest założenie dupleksowej pracy w tym łączu
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Styki sieci ISDN


 Styk T określa parametry adaptera sieciowego NT1, który spełnia funkcje:

operacyjne:
- odtwarzanie skal czasu z sygnału liniowego łącza cyfrowego;
- synchronizacja ramkowania;
- konwersja struktury ramkowej liniowej na standardowa dla łącza 2B+D;
- konwersja szybkości transmisji w łączu cyfrowym na standardowa
szybkość na styku T i odwrotnie;

utrzymaniowe:
- detekcja i retransmisja funkcji aktywizacji i dezaktywizacji terminala
realizowana w obu kierunkach przekroju T;
- wykonywanie pętli testujących;
- wysyłanie alarmów;
- zasilanie układów styków z zasilania liniowego od sieci ISDN (zależy to
od typu terminala).
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Styki sieci ISDN


 Styk S jest podobny do T w zakresie procedur warstwy 2 i 3. Różnica
polega na tym, ze styk T jest ukierunkowany na prace "punkt-punkt",
natomiast w styku S mogą istnieć mechanizmy pracy wielopunktowej. W
szczególnym wypadku adapter NT1 może być zakończony stykiem S (max
8 terminali). Od strony użytkownika styku S mogą się znajdować nie tylko
terminale ISDN, ale również centrale PBX, sieci LAN, oraz adaptery dla
urządzeń starego typu.

 Styk R łączy adapter terminalowy TA, dostosowujący urządzenia starego


typu (np. V.24 lub X.21) do sieci ISDN. Musi wiec spełniać wymagania obu
stron.
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Gabaryty impulsu ISDN

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 12


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Analizator protokołów
HP J2302B
Centralka
S/T ISDN

(Pomiar BER) B1
pętla
B2

Układ pomiarowy do badania bitowej stopy błędu w


pojedynczym łączu ISDN (pętla B1 na B2)

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 13


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Analizator protokołów
HP J2302B
(monitorowanie
sygnalizacji
DSS1)
Centralka
POTS ISDN
S/T
Terminal ISDN
Modem
(generacja
połączeń dla
teleusług ISDN)

Schemat układu pomiarowego do badania poprawności


działania usług przenoszenia i teleusług ISDN

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 14


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Internet

LAN
Centralka
ISDN

Ruter z
modułem
Terminal z kartą ISDN
modemową ISDN S/T

Moduł
ISDN

(generacja
połączeń dla
teleusług ISDN)
(monitorowanie
sygnalizacji
DSS1)

Analizator protokołów
HP J2302B

Schemat układu pomiarowego do badania jakości transmisji danych


w łączu modemowym ISDN
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 15
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Usługi w sieci ISDN można podzielić na:

- usługi przenosznia - poczta elektroniczna


- teleusługi - transmisja danych
- telefonia cyfrowa - usługi teleakcji
- teletex - telealarm
- telefax - telealert
- wideoteks - telekomenda
- wideofonia - telemetria
- telewizja
Protokół PPP
Protokół PPP (ang. Point-to-Point Protocol) - udostępnia metody
enkapsulacji datagramów pochodzących z wielu protokołów w łączu typu
punkt-punkt, oraz wykorzystuje warstwę łącza danych do testowania
połączenia.
PPP składa się z dwóch podprotokołów:
 LCP (Link Control Protocol – protokół kontroli łącza) – używany do
ustanawiania połączenia typu punkt-punkt.
 NCP (Network Control Protocol – protokół kontroli sieci) – używany do
konfigurowania różnych protokołów warstwy sieci.

Protokół PPP może być skonfigurowany na następujacych


interfejsach fizycznych:
 asynchroniczny szeregowy,
 synchroniczny szeregowy,
 HSSI (High Speed Serial Interface – szybki interfejs szeregowy),
 sieci ISDN (ang. Integrated Services Digital Network).
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 17
Protokół PPP
 Architektura protokołu PPP

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 18


Fazy połączenia PPP
(Down) – przed rozpoczęciem połączenia.

Połączenie PPP składa się z czterech faz:


 („Establishing” - ustanawiania łącza) - negocjowanie parametrów łącza
protokołem LCP (ang. Link Control Protocol). Strony ustalają między innymi
prędkość transmisji, maksymalny rozmiar ramki oraz metodę uwierzytelniania.
Faza kończy się procesem uwierzytelnienia.
 („Authenticating” – uwierzytelniania (opcjonalna)) – faza uwierzytelniania przy
użyciu protokołów CHAP (Challenge Handshake Authentication Protocol) lub PAP
(Password Authentication Protocol). Faza opcjonalna.
 („Virtualized/Up” - protokołu warstwy sieci ) - negocjowanie parametrów
warstwy sieciowej właściwym protokołem NCP (ang. Network Control Protocol).
Wybór protokołu NCP zależy od stosowanego protokołu warstwy sieciowej.
Każdemu protokołowi warstwy sieciowej odpowiada jeden protokół NCP, np. IPCP
stosowany jest dla IP, IPXCP dla IPX, a DECCP dla DECnet. IPCP umożliwia
między innymi dynamiczne ustalenie adresu IP dla jednej ze stron.
 (Terminating - zamknięcie połączenia).

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 19


Uwierzytelnianie w PPP
Uwierzytelnianie:
PAP (ang. Password Authentication Protocol):
 uwierzytelnienie obejmuje dwie wiadomości (identyfikator użytkownika, hasło) i
odbywa się tylko jeden raz, z inicjatywy klienta.
 Jest słabym mechanizmem bezpieczeństwa, podatnym na podsłuch,
 Nie zaleca się stosowania go na łączach komutowanych.

CHAP (ang. Challenge-Handshake Authentication Protocol):


 przesyłane informacje uwierzytelniające są szyfrowane,
 uwierzytelnianie dokonywane jest w momencie uruchamiania łącza i okresowo do
sprawdzania tożsamości odległego węzła, a jego inicjatorem jest serwer.
 uwierzytelnienie obejmuje trzy wiadomości
 Serwer przesyła do klienta wiadomość (ang. Challange) do zaszyfrowania.
 Klient po zaszyfrowaniu wiadomości przy pomocy współdzielonego hasła,
odsyła ją z powrotem (ang. Response).
 Serwer porównuje to, co otrzymał z tym, co sam obliczył i albo potwierdza
zgodność, albo przerywa połączenie.
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 20
Komendy IOS do diagnozowania ppp na ruterach Cisco

 debug ppp negotiation – służy do wyświetlania pakietów


protokołu PPP wysyłanych podczas fazy negocjacji opcji przy
uruchamianiu protokołu PPP.
 debug ppp packet – służy do wyświetlania wysyłanych
i odbieranych pakietów PPP. Są to niskopoziomowe zrzuty
zawartości pakietów.
 debug ppp – służy do wyświetlania błędów protokołu PPP,
takich jak niedozwolone lub nieprawidłowe ramki powiązane
z negocjacją połączenia i działaniem protokołu PPP.
 debug ppp authentication – służy do wyświetlania pakietów
wymienianych przez protokoły CHAP (ang. Challenge
Handshake Authentication Protocol) i PAP (ang. Password
Authentication Protocol).
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 21
Dziękuję za uwagę

22
Diagnostyka
sieci teleinformatycznych

Procedury testowania mediów


transmisyjnych

dr inż. Waldemar E. Grzebyk


pok. 908 C-5, tel. 071 3219529
Waldemar.Grzebyk@pwr.wroc.pl

1
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Plan wykładu:

1.Aspekty związane z testowanie mediów transmisyjnych.

2.Procedury do testowania mediów transmisyjnych.


• Cel i ogólne zalecenia dotyczące procesu
testowania.
• Zagadnienia, które należy uwzględnić podczas
testowania.
• Etapy testowania.
• Przykładowy zakres badań mediów.

2
Testowanie kabli

Sposoby testowania kabli

Typowe uszkodzenia przewodowych systemów transmisyjnych


Warstwa Rodzaj uszkodzenia Narzędzia
diagnostyczne
Fizyczna - fizyczne - źródła sygnału,
uszkodzenie kabla, dzielniki, tłumiki i
błąd interfejsu mierniki mocy,
logicznego, - analizator kabli ,
- niewłaściwe reflektometr kablowy
podłączenie kabla, TDR,
- reflektor optyczny
OTDR,
Przełącznica Obszar roboczy

Urządzenie Terminal
5m TO
90 m
C C C C C
kabel kabel
urządzenia krosow.
FD
łącze
(link)

specyfikacja kanału
(channel specification)
FD - przełącznica piętrowa
TO - złącze telekomunikacyjne
C - złącze

Model okablowania poziomego - kabel miedziany zrównoważony


Każdy odcinek przewodu jest anteną
[dB] Przykład zajętości
0 Zasilanie AC
Systemy
telefonii
widma częstotliwości
-10
Fale
Fale średnie
Fale
krótkie
komórkowej
Radiotelefony przez różnego typu
urządzenia i cywilne
długie
(AM) i CB
-20 (AM) TV
FM

-30 Pasmo akustyczna systemy


-40
telekomunikacyjne.
-50
-5 -4 -3 -2 -1 1
[MHz]
10 10 10 10 10 1 10 102 103

[dB]
0
Przykładowy wpływ
-10
zakłóceń
emitowanych przez -20

urządzenia -30

elektryczne na widmo -40


sygnałów -50 [MHz]
-5 -4 -3 -2 -1 1
10 10 10 10 10 1 10 102 103
Każdy odcinek przewodu - zarówno okablowania wewnątrz urządzeń jak i
połączeń sieciowych między urządzeniami - stanowi antenę o zależnym
od długości przewodu i częstotliwości generowanych zakłóceń zysku.

[m]
3 a b c
10

2
10

1
10

-1
10

-2
10
-5 -4 -3 -2 -1
[MHz]
1
10 10 10 10 10 1 10 10 2 10 3

Wpływ długości przewodu na jego zysk antenowy:


a) długość przewodu, która zazwyczaj nie powoduje efektu antenowego,
b) długość przewodu, która może powodować efekt antenowy,
c) długość przewodu stanowiącego idealną antenę.
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

łącze
(link)
FD TO

MICROTEST
PentaScanner + MICROTEST
2-Way Iniector

Pass Fail

Status

F1 F2 F3 F4
ESCAPE

AUTOTEST
Find Cable
1 Foults
2 3
Measure Cable
4 5 6 Per formance

Analyze
7 8 9 LAN Traffic

Extended
A-Z 0 ENT Functions

ON/OFF HELP

Schemat układu pomiarowego


Testowanie kabli – kable miedziane współosiowe

Przykładowy zakres badań kabli współosiowych


Określenie badania Metoda badania Podstawowe wyposażenie pomiarowe i badawcze
Nr ident.
badania Obiekt badań Rodzaj Badane cechy W ewnętrzna Norma lub inny dokument Przyrządy i systemy pomiarowe Procedura
badań procedura normatywny sprawdzania
badawcza
1 2 3 4 5 6 7 8
1. Mechaniczne: Prb1 Norma IEC
1. Długość próbki Prb1.1 61196-1 (p. 5) taśma miernicza Prs1.1
1. Cechy konstrukcji kabla Prb1.2 śruba mikrometryczna, suwmiarka Prs1.2

Elektryczne: Prb2
1. Rezystancja przewodu Prb2.1 61196-1 (p. 11.1) HP 4263A LCR Meter Prs2.1
2. Rezystancja izolacji Prb2.2 61196-1 (p. 11.2) Ohmmeter type 13B Prs2.2
3. Pojemność Prb2.3 61196-1 (p. 11.3) HP 4263A LCR Meter Prs2.1

Kable 4. Tłumienność przewodu Prb2.4 61196-1 (p. 11.12) HP 8752A Network Analyzer Prs2.3
współosiowe
5. Długość elektryczna i Prb2.5 61196-1 (p. 11.10) HP 8752A Network Analyzer Prs2.3
opóźnienie fazowe
6. Impedancja Prb2.5 61196-1 (p. 11.8) HP 8752A Network Analyzer Prs2.3
charakterystyczna
7. Tłumienność Prb2.5 61196-1 (p. 11.13) HP 8752A Network Analyzer Prs2.3
niedopasowania
8. Tłumienność Prb2.5 61196-1 (p. 11.18) HP 8752A Network Analyzer Prs2.3
niejednorodności
impedancji
charakterystycznej

9. Współczynnik Prb2.6 61196-1 (p. 11.4) MDS-21 Absorbing Clamp Prs2.3


skuteczności ekranowania Analizator sieci HP 8711A lub HP 8752A, Prs2.4
Łącze światłowodowe SENTINEL 1000 FOL

10. Próba wytrzymałości Prb2.7 61196-1 (p. 11.6) HT 3502 HV Tester Prs2.5
elektrycznej izolacji
Testowanie kabli – kable miedziane
Procedura Prb1: Pomiar cech mechanicznych kabli współosiowych
Procedura Prb1.1 - Pomiar długości próbki
1) Przygotować dostarczony do badań odcinek l kabla.

2) Przed pomiarem długości odczytać z termometru temperaturę t1 powietrza w pomieszczeniu, w


którym przeprowadzany jest pomiar.

3) Zmierzyć długość próbki kabla l z błędem nie większym niż 0,2 %.


Pomiar wykonać na stanowisku wyposażonym we wzorzec o długości 20 m. Odcinki krótsze od
20 m mierzyć przy pomocy taśmy mierniczej.
Pomiar dokonać poprzez rozwijanie kabla i odznaczanie na nim - niezmywalnym pisakiem lub
przez naklejenie taśmy samoprzylepnej - odcinków wzorca długości. Po odmierzeniu każdego
odcinka obok znacznika wpisać bieżącą długość kabla.
4) Podczas pomiaru na próbce l zaznaczyć odcinki:
 l1 o długości 1 m do pomiaru - cech konstrukcji kabla;
 l2 o długości 101 m do pomiaru - rezystancji kabla,
- rezystancji izolacji, pojemności,
- długości elektrycznej i opóźnienia fazowego,
- impedancji charakterystycznej,
- tłumienności, tłumienności niedopasowania,
- tłumienności niejednorodności impedancji
charakterystycznej;
 l3 o długości 6 m do pomiaru - współczynnika skuteczności ekranowania;
 l4 pozostały odcinek kabla - wytrzymałości elektrycznej izolacji.

5) Podczas pomiaru długości dokonać wizualnej oceny całej próbki:


 brak wyraźnych defektów wykonania,
 brak uszkodzeń mechanicznych.
UWAGA !!!
W przypadku stwierdzenia defektów lub uszkodzeń w konstrukcji kabla, zaznaczyć miejsce ich
występowania i zakończyć pomiar. Fakt ten odnotować w formularzu protokołu z badań.

6) W przypadku braku defektów lub uszkodzeń w konstrukcji kabla powtórzyć pomiar długości
odcinka l przewodu zgodnie z p. 3 procedury rozpoczynając pomiar od drugiego końca kabla.

7) Porównać zmierzone długości. W przypadku, gdy moduł różnicy wyników pomiarów jest większy
od przedziału niepewności pomiaru, należy znaleźć przyczynę błędu pomiaru i powtórzyć pomiar
zgodnie z p.3 procedury.
8) Wpisać zmierzone wartości l i t1 do formularza protokołu z badań.
Testowanie kabli – kable miedziane
P r o c e d u r a P r b 1 .2 - P o m ia r y c e c h k o n s tr u k c ji k a b la
1) Z o d c in k a l k a b la o d c ią ć z a z n a c z o n y o d c in e k l1 .

2) Z a p r a w ić o d c in e k l1 z g o d n ie z r y s u n k ie m p o n iż e j:

p o w ło k a
d ie le k tr y k z e w n ę trz n a ek ran
ż y ła ś r o d k o w a
D 1
D p 1
D e 1 D e 2 D p 2 D 2
d 2
d 1

60 60 60 60 60 60
l1 = 1 0 0 0 m m

3) S u w m ia r k ą z m ie r z y ć ś r e d n ic ę z e w n ę tr z n ą k a b la ( D p 1 i D p 2 ) z b łę d e m n ie w ię k s z y m n iż 1 % i
w y z n a c z y ć w a rto ś ć ś re d n ią ś r e d n ic y D p .

4) W p r z y p a d k u k a b li z lit ą ż y łą ś r o d k o w ą :
  ś r u b ą m ik r o m e t r y c z n ą z m ie r z y ć ś r e d n ic ę ż y ły ś r o d k o w e j ( d 1 , d 2 ) z b łę d e m n ie w ię k s z y m n iż
 0 ,0 1 m m i w y z n a c z y ć w a r to ś ć ś r e d n ią d .

5) W p rz y p a d k u k a b li z ż y łą ś r o d k o w ą w p o s ta c i s p lo tu d r u tó w :
  p o lic z y ć ilo ś ć d ru tó w w s p lo c ie n ,
  ś r u b ą m ik ro m e try c z n ą z m ie r z y ć ś r e d n ic ę d r u tu s p lo tu d s z b łę d e m n ie w ię k s z y m n iż  0 ,0 1 m m ,
  n a p o d s ta w ie z m ie rz o n y c h w ie lk o ś c i w y z n a c z y ć ś r e d n ic ę ż y ły ś r o d k o w e j z g o d n ie z z a le c e n ia m i
z a w a rty m i w n o r m ie IE C 6 1 1 9 6 -1 (p .5 .3 )

6) S u w m ia r k ą z m ie r z y ć ś r e d n ic ę d ie le k t r y k a ( D 1 , D 2 ) z b łę d e m n ie w ię k s z y m n iż 1 % i w yznaczyć
w a r to ś ć ś r e d n ią ś r e d n ic y D .

7) S u w m ia r k ą z m ie r z y ć ś r e d n ic ę e k r a n u ( D e 1 , D e 2 ) z b łę d e m n ie w ię k s z y m n iż 1 % i w yznaczyć
w a r to ś ć ś r e d n ią ś r e d n ic y D e .
Testowanie kabli – kable miedziane

8) W p rz y pa d ku k abli z e kra nem w p osta ci fo lii i/lub o plotu:


  śru bą m ikro m etryc zn ą z m ie rz y ć średn ic ę dru tu o plotu d w z błę d em nie w ię k szy m n iż  0 ,0 1 m m ,
  po licz yć ilo ść drutów w e wstę d ze n w ,

  po licz yć ilo ść w stę g m w ,


  z m ie rzy ć suw m iark ą sk ok o p lo tu L z błęd e m n ie w iększy m n iż  0 ,0 5 m m ,
  śru bą m ikro m etryc zn ą z m ie rz y ć g ru b ość f olii d e z b łę dem n ie w ię ksz y m n iż  0,01 m m .

9) Z e z m ie rz o ny ch w a rtośc i: śred n ic y ka b la D p , śre dnicy ekra nu D e i śred n ic y die le ktryk a D


w y znac zy ć :
  grub ość po w ło ki zew nę trz ne j g p i ze wz o ru :

Dp - De
gpi =
2
  w prz yp a dk u k ab li z ek ra ne m b e z op lotu - g rub o ść e kran u d e z e w z oru :

Dp - D
de =
2
10) W p isa ć z m ie rz on e i w yz nacz one w artości d , D , d w , D p , g p i, n w , m w , L d o fo rm ularza p roto k ołu .

Z m ie rzo ne i w yz na c zo ne w arto śc i c e ch ko nstrukc y jn yc h prze w od u m og ą b y ć z w e ryfikow a ne p rze z


p o wtó rz en ie p om iaru p o zo stałe j cz ę ści o d cin ka l 1 z go d n ie z p .3-9 pro ce d ury .
Testowanie kabli – kable miedziane
Procedura Prb2: Pomiary cech elektrycznych kabli współosiowych
Procedura Prb2.1 - Pomiar rezystancji przewodów wewnętrznego i
zewnętrznego kabla (IEC 61196-1, p. 11.1.)

1) Procedura określa sposób pomiaru rezystancji stałoprądowych przewodników w badanym kablu


zgodnie z IEC 61196-1, p. 11.1.:
 wymagana dokładność pomiaru rezystancji 0,5 %,
 wymagana dokładność pomiaru długości kabla nie gorsza niż 1%,
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 23  5C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t2 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Z odcinka l kabla odciąć i zaprawić zaznaczony odcinek l2 (Prb1.1).

4) Przygotować miernik LCR HP 4263A do pomiaru zgodnie z instrukcją przyrządu „HP 4263A LCR
Meter User`s Guide” p.1 „Getting Started” (wygrzewać przyrząd min. 15 minut).

5) Zestawić układ pomiarowy do pomiaru rezystancji metodą czteroportową zgodnie z opisem


zawartym w instrukcji przyrządu „HP 4263A LCR Meter User`s Guide” p. 7 „Measurement
Basic”.

6) Dokonać kalibracji przyrządu HP 4263A LCR używając wzorcowej zwory.

7) Dołączyć odcinek l2 kabla do przyrządu HP 4263A LCR i wykonać pomiar rezystancji przewodu
wewnętrznego Ri i zewnętrznego Ro.

8) W przypadku braku stabilności wskazań przyrządu poprawić dokładność połączeń kabla i


powtórzyć pomiar jak w p. 7 procedury.

9) Odłączyć przewód i sprawdzić kalibrację przyrządu HP 4263A LCR używając wzorcowej zwory.
W przypadku niepoprawnych wskazań przyrządu powtórzyć pomiar od p. 6 procedury.

UWAGA !!!
W przypadku stwierdzenia przerwy w przewodzie zakończyć pomiar. Fakt ten odnotować w
formularzu protokołu z badań.

10) Wpisać zmierzone wartości Ri i Ro do protokołu.


Testowanie kabli – kable miedziane

Procedura Prb2.2 - Pomiar rezystancji dielektryka (IEC 61196-1, p. 11.2.)


1) Procedura określa sposób pomiaru rezystancji stałoprądowej dielektryka pomiędzy
przewodnikami w badanym kablu zgodnie z IEC 61196-1, p. 11.2:
 maksymalna wartość napięcia pomiarowego 500 V,
 wymagana minimalna długość kabla 100 m,
 jeżeli nie jest inaczej wyspecyfikowane w danych katalogowych kabla należy napięcie
pomiarowe przyłożyć na czas co najmniej 1 min,
0 0
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 15 C - 35 C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t3 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Przygotować odcinek l2 (Prb1.1) kabla.

4) Przygotować Omomierz 13 typ 125 firmy Edgcumbe Instruments Limited do pomiaru zgodnie z
instrukcją przyrządu „Instruction Manual”.

5) Zestawić układ pomiarowy i wykonać pomiar rezystancji dielektryka Rd pomiędzy żyłą środkową i
zewnętrzną próbki kabla l2, zgodnie z opisem zawartym w instrukcji przyrządu.

6) Wpisać zmierzoną wartość Rd do protokołu.

7) Zmierzone wartości Rd kabla mogą być zweryfikowane przez powtórzenie pomiaru odcinka l2
zgodnie z p.4-6 procedury.
Testowanie kabli – kable miedziane

Procedura Prb2.3 - Pomiar pojemności kabla (IEC 61196-1, p. 11.2.)


1) Procedura określa sposób pomiaru pojemności pomiędzy przewodnikami w badanym kablu
zgodnie z IEC 61196-1, p. 11.2:
 wymagana dokładność pomiaru pojemności 0,1 %,
 częstotliwość pomiaru 800 Hz - 1 kHz,
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 23  5C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t4 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Na końcach odcinka l2 (Prb1.1) kabla zaprawić złącza pomiarowe.

4) Przygotować miernik LCR HP 4263A do pomiaru zgodnie z instrukcją przyrządu „HP 4263A LCR
Meter User`s Guide” p.1 „Getting Started” (wygrzewać przyrząd min. 15 minut).

5) Zestawić układ pomiarowy do pomiaru pojemności zgodnie z opisem zawartym w instrukcji


przyrządu „HP 4263A LCR Meter User`s Guide” p. 7 „Measurement Basic”.

6) Dokonać kalibracji przyrządu HP 4263A LCR na rozwarcie, kompensując pojemność układu


sprzęgającego.

7) Dołączyć odcinek l2 kabla do układu sprzęgającego i wykonać pomiar


pojemności C.

8) W przypadku braku stabilności wskazań przyrządu poprawić dokładność połączeń kabla i


powtórzyć pomiar jak w p 6 procedury.

9) Odłączyć kabel i sprawdzić kalibrację przyrządu HP 4263A LCR na rozwarcie. W przypadku


niepoprawnych wskazań przyrządu powtórzyć pomiar od p. 5 procedury.

10) Powtórzyć pomiar jak w p. 7 procedury dołączając do układu sprzęgającego drugi koniec odcinka
kabla l2.

11) Porównać zmierzone wielkości. W przypadku, gdy moduł różnicy wyników pomiarów jest większy
od przedziału niepewności pomiaru, należy sprawdzić poprawność zaprawienia złącz i powtórzyć
pomiar zgodnie z p.5-10 procedury.

12) Wpisać zmierzoną wartość C do protokołu.


Testowanie kabli – kable miedziane

Procedura Prb2.4 - Pomiar tłumienności kabla (IEC 61196-1, p. 11.13)


1) Procedura określa sposób pomiaru tłumienności badanego kabla w funkcji częstotliwości IEC
61196-1, p. 11.13:
 błąd pomiaru nie powinien przekraczać 3%,
0 0
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 15 C - 35 C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t5 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Przygotować odcinek l2 (Prb1.1) kabla.

4) Przygotować analizator sieci HP 8732A do pomiaru zgodnie z instrukcją przyrządu „Operating


Manual”.

5) Zestawić stanowisko pomiarowe zgodnie z zaleceniem normy IEC 61196-1, p. 11.13. z użyciem
przyrządu HP 8732A.

6) Dokonać kalibracji przyrządu HP 8732A do pomiaru parametrów transmisyjnych używając kabla


wzorcowego zgodnie z instrukcją przyrządu.

7) Wykonać pomiar tłumienności (IEC 61196-1 p.11.13) próbki kabla l2 korzystając z


oprogramowania przyrządu.

8) Zmierzone wartości tłumienności kabla mogą być zweryfikowane przez powtórzenie pomiaru
odcinka l2 zgodnie z p.4-7 procedury.
Testowanie kabli – kable miedziane
Procedura Prb2.5 - Pomiar długości elektrycznej i opóźnienia fazowego (IEC
61196-1, p. 11.10), impedancji charakterystycznej (IEC 61196-1, p. 11.8),
tłumienności niedopasowania (IEC 61196-1, p. 11.12), tłumienności
niejednorodności impedancji charakterystycznej (IEC 61196-1, p. 11.18)
1) Procedura określa sposób pomiaru:
 długości elektrycznej i opóźnienia fazowego kabla - IEC 61196-1, p. 11.10 - parametr ten jest
wykorzystywany do wyznaczenia impedancji charakterystycznej IEC 61196-1, p. 11.13,
 tłumienności niedopasowania kabla - IEC 61196-1, p. 11.12,
 tłumienności niejednorodności impedancji charakterystycznej kabla - IEC 61196-1, p. 11.18:
0 0
wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 15 C - 35 C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t6 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Przygotować odcinek l2 (Prb1.1) kabla.

4) Przygotować analizator sieci HP 8752A do pomiaru zgodnie z instrukcją przyrządu „Operating


Manual”.

5) Dokonać pełnej kalibracji przyrządu HP 8752A do pomiaru parametrów transmisyjnych używając


kabla wzorcowego i odbiciowych używając elementów wzorcowych (kalibracja trzypunktowa)
zgodnie z instrukcją przyrządu.

6) Zestawić stanowisko pomiarowe zgodnie z IEC 61196-1 p.11.10 z użyciem przyrządu HP 8752A.

7) Wykonać pomiar długości elektrycznej i opóźnienia fazowego (IEC 61196-1 p.11.10) oraz
wyznaczyć impedancję charakterystyczną (IEC 61196-1 p.11.8) próbki kabla l2 korzystając z
oprogramowania przyrządu.

8) Zmierzone wartości długości elektrycznej i opóźnienia fazowego mogą być zweryfikowane przez
powtórzenie pomiaru odcinka l2 zgodnie z p.4-7 procedury.

9) Zestawić kolejno stanowisko pomiarowe zgodnie z zaleceniem normy IEC 61196-1 p.11.13,
p.11.12, p.11.18 z użyciem przyrządu HP 8732A.

10) Wykonać pomiar tłumienności niedopasowania (IEC 61196-1 p.11.12) i tłumienności


niejednorodności impedancji charakterystycznej (IEC 61196-1 p.11.18) próbki kabla l2
korzystając z oprogramowania przyrządu.

11) Powtórzyć pomiar jak w p. 10 procedury, odwracając końce odcinka kabla l2.

12) Porównać zmierzone wielkości. W przypadku, gdy wyniki obydwu pomiarów różnią się znaleźć
przyczynę błędów i powtórzyć jednokrotnie pomiar zgodnie z p.9-10 procedury.

13) W przypadku, gdy nie uzyska się powtarzalności wyników należy przeprowadzić procedurę
sprawdzającą Prs2.3.
Testowanie kabli – kable miedziane
lc= 600 10 cm m
g d
b
~
~
e h
k c f a
j i

Procedura Prb2.6 - Pomiar współczynnika skuteczności ekranowania


1) Procedura określa sposób pomiaru współczynnika skuteczności ekranowania badanego kabla w
funkcji częstotliwości IEC 61196-1, p. 12.4:
0 0
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 15 C - 35 C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t7 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Z odcinka l kabla odciąć zaznaczony odcinek l3 (Prb1.1).

4) Zaprawić odcinek l3 na obu końcach złączami pomiarowymi dobierając długość próbki do


wymiarów przestrzeni pomiarowej w kabinie ekranowanej l3  5 m.

5) Przygotować analizator sieci HP 8711A lub HP 8752A oraz łącze światłowodowe SENTINEL
1000 FOL do pomiaru zgodnie z ich instrukcjami użytkowania.

6) Zestawić stanowisko pomiarowe w kabinie ekranowanej zgodnie z zaleceniami normy IEC


61196-1 p.12.4.

7) Wykonać pomiar współczynnika skuteczności ekranowania z użyciem cęgów absorpcyjnych


MDS 21, zgodnie z procedurą opisaną w normie IEC 61196-1 p12.4.

8) Wpisać zmierzone wartości do formularza protokołu.

9) Zmierzone wartości mogą być zweryfikowane przez powtórzenie pomiaru jak w p. 5 - 7


procedury.
Testowanie kabli – kable miedziane

Procedura Prb2.7 - Próba wytrzymałości elektrycznej izolacji


1) Procedura określa sposób pomiaru wytrzymałości elektrycznej izolacji kabla współosiowego
IEC 61196-1, p. 11.6.:
0 0
 wymagana temperatura otoczenia dla pomiaru 15 C - 35 C.

2) Przed pomiarem odczytać z termometru temperaturę t8 powietrza w pomieszczeniu, w którym


przeprowadzany jest pomiar.

3) Przygotować pozostałą część odcinka l kabla zgodnie z zaleceniem opisanym w normie IEC
61196-1 p.11.6.

4) Przygotować do pomiaru tester wysokiego napięcia HT 3502 zgodnie z instrukcją użytkowania


przyrządu.

5) Zestawić stanowisko pomiarowe i przeprowadzić próbę wytrzymałości elektrycznej izolacji


zgodnie z IEC 61196-1 p.11.6.

6) Wpisać zmierzoną wartość do formularza protokołu.


Testowanie kabli – kable miedziane

130,0

120,0

110,0
Cu+Cu
as [dB]

100,0
Al+CuSn
90,0
Al+Cu
80,0

70,0

60,0
0 500 1000

f [MHz]
Testowanie kabli – kable miedziane

Przewód współosiowy RG-58/2xTEMP z absorberem EMCCO -201

150

140

130

120

110

100
Tłumienie dB

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Częstotliwość MHz
Testowanie kabli – kable miedziane
Testowanie kabli – kable miedziane

Współczynnik skrócenia
fali (ang. velocity factor)

2 l + lz
Vf = t
c
gdzie: l = długość badanej próbki
lzz = długość elektryczna kabla kalibracyjnego,
t = czas propagacji,
c = prędkość światła.
Testowanie kabli – kable miedziane
1
r = 2
Vf
rr – względna przenikalność elektryczna w dielektryku

1
Zm 
C
Vf  c
l
Zmm – impedancja charakterystyczna przewodu

1
Z f 200 
2 f  C
Zf200
f200
– impedancja charakterystyczna przewodu
Testowanie kabli – kable miedziane
1
n 2  f  C
Z em 
n
Zem
em
– wartość średnia impedancji charakterystyczne

C
 r  (c  Z f 200 ) 2

l
rr – względna przenikalność elektryczna w dielektryku

1
Vf 
r
Vff – współczynnik skrócenia fali
Linia dwuprzewodowa
Parametry pierwotne linii dwuprzewodowej napowietrznej

Rezystancja jednostkowa
2000     - konduktywność [S/m]
R0 
  S  km  S - przekrój poprzeczny przewodów [m2]

Indukcyjność jednostkowa
4 aH 
L0  9,2 10  log   a - odstęp między osiami przewodów [mm]
r  km  r - promień przewodu [mm]
Pojemność jednostkowa

12,08 10 9 F  a - odstęp między osiami przewodów [mm]


C0   km 
a r - promień przewodu [mm]
log
r
Konduktancja jednostkowa
 S  C0 - pojemność jednostkowa linii [F/km]
G0  11,3  C0  
 km 
Linia dwuprzewodowa

Impedancja charakterystyczna linii dwuprzewodowej symetrycznej


(w zależności od wymiarów i parametrów dielektryka):

d
120 D
ZO  arccos h 
0 r d
gdzie:
r r - stała elektryczna w dielektryku
D o - stała elektryczna w próżni
D – średnica dielektryka w [mm]
d – średnica żyły środkowej (drutu) w [mm]
Parametry linii współosiowej
Parametry linii współosiowej

Ekran
 r1 ,  1  r , r ,
 r1 ,  1 d
d
D D
Indukcyjność jednostkowa
gdzie:
0   r  D   H  0 –przenikalność magnetyczna w próżni
L0   ln     r - przenikalność magnetyczna dielektryka
2   d  m  D – średnica dielektryka
d – średnica żyły środkowej (drutu)

Pojemność jednostkowa
gdzie:
2    0   r  F 
C0  0 – przenikalność elektryczna w próżni
 D   m  r - przenikalność elektryczna dielektryka
ln 
d D – średnica dielektryka
d – średnica żyły środkowej (drutu)
Parametry linii współosiowej
Rezystancja jednostkowa
R  1 1    gdzie:
R0  s     Rs – rezystywność powierzchniowa
2   D d  m  D – średnica dielektryka
d – średnica żyły środkowej (drutu)

gdzie:
1   f   o   r1
Rs  1 – konduktywność metalu (żyła, ekran) w [S/m]
 1  1 1 1 – głębokość wnikania prądu powierzchniowego w [m]
f – częstotliwość w [Hz]
 r1 - przenikalność magnetyczna w metalu

Konduktancja jednostkowa

2    tg    S  gdzie:
G0   2     0   r   – konduktywność dielektryka w [S/m]
D  D   m  tg() – tangens kąta stratności dielektryka
ln  ln 
d d =2**f f – częstotliwość w [Hz]
Parametry linii współosiowej
Tłumienność przewodu:

 dB  gdzie:
  8.686  ( c   d )   c – straty w metalu
m
d – straty w dielektryku
Starty w metalu
R  Neper 
c   m 
2  Zc
Starty w dielektryku

G  Z c  Neper 
d 
2  m 

Impedancja charakterystyczna (dla przewodów o małych stratach):

 D o  r
Z0   ln  gdzie: 
2  d o  r
Parametry linii współosiowej

Wzory praktyczne:

Impedancja charakterystyczna
(w zależności od wymiarów i parametrów dielektryka):

59.95849  D  60 D
Z0   ln    ln 
r d r d
gdzie:
r - stała elektryczna w dielektryku
D – średnica dielektryka w [mm]
d – średnica żyły środkowej (drutu) w [mm]

Np.. : Dla D=4.8 mm, d=0.75 mm, r = 2.26 (lity polietylen)

60  4 .8 
Z0   ln   74
2.26  0.75 
Parametry linii współosiowej

Wzory praktyczne:

Impedancja charakterystyczna
(w zależności od wymiarów i pojemności jednostkowej):
D
ln 
o   r  D   d  
Z 0  10 
6
ln   447.21
2   C  d  C
gdzie:
C - pojemność jednostkowa w [pF/m]
D – średnica dielektryka w [mm]
d – średnica żyły środkowej (drutu) w [mm]

Np.. : Dla D=4.8 mm, d=1.05 mm, C = 53 pF/m (spieniony polietylen)

 4.8 
ln 
 1. 05   75
Z 0  447.21
54
Parametry linii współosiowej

Wzory praktyczne:

Znając wymiary i pojemność jednostkową można oszacować


wartość stałej elektrycznej w dielektryku:

1012 D D


r   C  ln   0.017975  C  ln 
2   0 d d
gdzie:
C - pojemność jednostkowa w [pF/m]
D – średnica dielektryka w [mm]
d – średnica żyły środkowej (drutu) w [mm]

Np.. : Dla D=4.8 mm, d=1.05 mm, C = 53 pF/m (spieniony polietylen)

 4 .8 
 r  0.017975  54  ln   1 .5
 1.05 
Sposoby testowania kabli
na przykładzie
okablowania strukturalnego
Normy dotyczące okablowania strukturalnego

Międzynarodowe Amerykańskie Europejskie Krajowe


Definicja ISO/IEC 11801 TIA/EIA 568B EN 50173 PN-EN 50173-1:2002
systemu Second Edition:2002 TIA/EIA 569 Second
okablowania Edition:2002
Projektowanie ISO/IEC 14763-1 TIA/EIA 606 EN 50174 PN-EN 50174-1
i ISO/IEC 14763-2 TIA/EIA 607 PN-EN 50174-2
wykonawstwo
Pomiary IEC 61935 (miedź) TSB-67 EN 50346
systemu ISO/IEC 14763-3
okablowania (światłowody)
Normy m.in.IEC 60603-7-4 m.in. m.in.
powiązane (złącze kat.6 RJ45, EN 60603-7-4 PN-EN 50288-4-1
nieekran.) (złącze kat.6 (kabel kategorii 7)
IEC 60603-7-7 RJ45,nieekran.) PN-EN 60874-19
(złącze kat.7 GG45) EN 60603-7-7 (złącza optyczne SC.
(złącze kat.7 Duplex)
GG45)
Okablowanie strukturalne

Kategorie i klasy kabli miedzianych

• Podstawowym podziałem skrętek jest klasyfikacja na kategorie. Podział


ten został wprowadzony przez Electronic Industries Alliance oraz
Telecommunication Industry Association jako standard EIA/TIA-668A.

• Skrętki dzieli się na siedem kategorii.

• Podstawowym wyróżnikiem każdej z nich są :


• liczba par w skrętce
• częstotliwość pracy skrętki.

• Odpowiednikiem amerykańskiej normy EIA/TIA 668A jest europejska


norma EN 50171, która dzieli skrętki na sześć klas: od A do F.

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 35


Okablowanie strukturalne

Klasy aplikacji:

• Klasa A – klasyczna telefonia i transmisja przy niskich


częstotliwościach,
• Klasa B – systemy cyfrowe średniej przepływności
binarnej,
• Klasa C – systemy o dużej przepływności binarnej,
• Klasa D – systemy o bardzo dużej przepływności binarnej,
• Klasa optyczna – nie ma formalnych ograniczeń na rodzaj
systemu.

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 36


Okablowanie strukturalne

Kategorie i klasy kabli


Pasmo transmisyjne Norma TIA/EIA 568A Norma ISO 11801
EN 50173
do 100 kHz kategoria 1 klasa A
do 1 MHz kategoria 2 klasa B
do 16 MHz kategoria 3 klasa C
do 20 MHz kategoria 4 -
do 100 MHz kategoria 5 klasa D
do 200 (250) MHz* kategoria 6* klasa E (kategoria 6)
do 500 MHz Kategoria 6A klasa EA (kategoria 6A)
do 600 MHz* kategoria 7* klasa F (kategoria 7)
do 1000 MHz Kategoria 7A klasa FA (kategoria 7A)

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 37


Okablowanie strukturalne

Parametry okablowania:

• Parametry mechaniczne:
- poprawność podłączenia przewodów (mapa połączeń),
- długości torów transmisyjnych ( l [m]).
• Parametry propagacyjne:
- opóźnienie propagacji (tp [ns]),
- błąd opóźnienia (tp [ns]),
- stałoprądowa oporność pętli (Rp []),
- tłumienie (ATTN [dB]),
- impedancja charakterystyczna i/lub straty odbiciowe
( Zo [] i/lub RL [dB]).

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 38


Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

• Standard TIA/EIA-568-B określa dziesięć testów, które musi przejść kabel


miedziany, aby mógł zostać użyty w nowoczesnych, szybkich sieciach Ethernet.
Wszystkie połączenia kablowe należy testować z zastosowaniem maksymalnych
wartości znamionowych wskazanych dla testowanej kategorii kabli.

• Dziesięć podstawowych parametrów, które muszą być przetestowane dla


połączenia kablowego, aby spełniało standardy TIA/EIA:

1. Mapa połączeń,
2. Tłumienność przejścia,
3. Przesłuch zbliżny (NEXT),
4. Przesłuch zbliżny skumulowany w jednej parze (PSNEXT),
5. Wyrównany współczynnik przesłuchu zdalnego (ELFEXT),
6. Skumulowany współczynnik przesłuchu zdalnego (PS ELFEXT),
7. Straty odbiciowe,
8. Opóźnienie propagacji,
9. Długość kabla,
10. Różnica opóźnień (delay skew).
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Specyfikacja złącza RJ45 dla standardu Ethernet:


Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Łączenie przewodów
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Nieprawidłowe połączenia:
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Parametry okablowania:
• Parametry mechaniczne:
- poprawność podłączenia przewodów (mapa połączeń),
- długości torów transmisyjnych ( l [m]).
• Parametry propagacyjne:
- opóźnienie propagacji (tp [ns]),
- błąd opóźnienia (tp [ns]),
- stałoprądowa oporność pętli (Rp []),
- tłumienie (ATTN [dB]),
- impedancja charakterystyczna i/lub straty odbiciowe
( Zo [] i/lub RL [dB]).
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Parametry okablowania:
Parametry związane z kompatybilnością
elektromagnetyczną:
• Wielkości opisujące zjawisko przesłuchów: NEXT [dB], PSNEXT
[db], ELFEXT [dB], PSELFEXT [dB],
• Straty zakłóceń współbieżnych (LCL [dB]) – miara zrównoważenia
toru,
• Straty zakłóceń współbieżnych w stosunku do sygnału
różnicowego (LCTL [dB]) – miara zrównoważenia toru,
• Tłumienie sprzężeniowe (ac [dB]) – miara skuteczności
ekranowania,
• Impedancja sprzężeniowa (Zt [/m] – miara skuteczności
ekranowania.
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Pomiar opóźnienia i długości toru:


Długość:
• Polega na pomiarze czasu transmisji impulsu elektrycznego przenoszonego w badanym
torze,
• Prędkość propagacji impulsu w kablu jest zależna od jego konstrukcji, dlatego też
niezbędna jest znajomość parametru NVP (Nominal Velocity of Propagation),
• NVP podawany jest jako ułamek dziesiętny lub wartość procentowa, pozwala na
określenie prędkości impulsu w stosunku do prędkości światła,
• Pomiaru dokonuje się za pomocą reflektometru. Wyposażony jest on w generator
krótkich impulsów o stromym zboczu oraz rejestrator pozwalający na pomiar kształtu i
przesunięcia w czasie impulsu nadawanego i odbieranego.
Opóźnienie:
• Jest czasem, w jakim impuls jest przenoszony z jednego końca toru na drugi,
• Proporcjonalne jest do współczynnika NVP,
• Pomiaru dokonuje się za pomocą reflektometru.
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Opóźnienie i długość toru:


impuls wysłany impuls odbity
U
czas l
tp = 2*
2*tp NVP*c
rozwarcie

U
czas tp * NVP*c
l=
2
2*tp
zwarcie

NVP - nominalna prędkość propagacji l - długość kabla w [m]


Zo - impedancja charakterystyczna [] c - prędkość światła (3*108 [m/s])
tp - opóźnienie (czas przejścia impulsu) [s]
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Opóźnienie i długość toru:

Zazwyczaj długość toru jest dłuższa niż długość kabla

1 Zo rozwarcie
R R R= —
3
U Zo,NVP,l

zwarcie
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Dopuszczalne opóźnienie (ang. Delay)


Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
1 MHz 580 ns 580 ns 534 ns
2 MHz 569 ns 569 ns 524 ns 570 ns
100 MHz 548 ns 548 ns 503 ns
250 MHz 546 ns 502 ns
300 MHz 502 ns
600 MHz 501 ns

Maksymalny rozrzut opóźnienia (ang. Delay skew)


Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
1 – 100 MHz 50 ns 50 ns 50 ns 50 ns
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Rozrzut opóźnienia (ang. Dealy skew):


• Rozrzut opóźnienia jest różnicą pomiędzy najmniejszym i największym opóźnieniem,
• Obliczany jest na podstawie zmierzonych opóźnień dla każdej z par,
• Rozrzut opóźnienia wynika z z różnic w długościach poszczególnych par,
• Parametr ten jest krytyczny dla systemów wykorzystujących wszystkie pary do
jednoczesnej transmisji,
• Duże różnice opóźnienia pomiędzy parami mogą uniemożliwić poprawny odbiór i
rekonstrukcję sygnału w odbiorniku.

Dopuszczalny rozrzut opóźnienia w kanale (Delay skew) [ns]


Długość toru: 100m; częstotliwość: 1-100MHz

Klasa D Klasa E Klasa F 1000BASE-T


50 50 30 50
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Rezystancja w pętli:
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m

Rezystancja 40  40  40  40 
w pętli

I
I
U
R= — []
I
R
U
R - oporność w pętli []
U - napięcie zwarcie
I - prąd
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Tłumienie określa straty sygnału w torze

U1
R=Zo ATTN = 20*log(—) [dB]
U2
R R
Zo,l
U1 U2
http://www.networld.pl/artykuly/7030_3.html

źródło: http://www.networld.pl/artykuly/7030_3.html
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Dopuszczalne tłumienie w kanale:

ATTN
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T

Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m


/Częstotliwość

100 MHz 24,0 dB 21,7 dB 20,8 dB 24,0 dB

250 MHz 36,0 dB 33,8 dB

600 MHz 54,6 dB


Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Impedancja charakterystyczna:
 Jest to parametr związany z geometrią toru
d oraz właściwościami materiału

r
D 120 D
ZO  arccos h 
 d
gdzie Zo - impedancja charakterystyczna
r- stała elektryczna dielektryka
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Impedancja charakterystyczna:

• W okablowaniu strukturalnym wykorzystuje


się kable o impedancji charakterystycznej
100 ± 15 , 120 ± 15 , 150 ± 15  dla
częstotliwości od 1 do 600 MHz

• Preferowany jest kabel o impedancji 100 


Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Współczynnik odbicia (ang. return loss)

Określa stosunek mocy padającej do odbitej

R=Zo Z  Zo

P1
R=Zo
P2

RL  10  log( ) P1
P2
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Współczynnik odbicia:

• Jest miarą uwzględniającą niedopasowanie impedancyjne,


• Straty te mówią ile razy sygnał na wejściu do toru jest większy od sygnału odbitego,
• Mierzony jest w dziedzinie częstotliwości i podaje się go w [dB],
• Pomiar RL jest realizowany przy użyciu elementu mającego właściwości odróżniającego
kierunku propagacji sygnału,
• Mała wartość RL oznacza, że duża część sygnału wraca do źródła (wymagane są wtedy
systemy kompensacji echa),
• Idealne dopasowanie oznaczałoby wartość RL dążącą do nieskończoności,
• W praktyce RL nie przekracza 50 dB a wartość powyżej 20 dB oznacza pomijalne małe
straty odbiciowe,
• Dla okablowania strukturalnego minimalne straty odbiciowe definiuje się dla
częstotliwości 4 MHz.
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Minimalne straty odbiciowe w kanale:

Straty odbiciowe (ang. Return Loss)


Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T

Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m


/Częstotliwość

100 MHz 10,0 dB 12,0 dB 12,0 dB 8,0 dB

250 MHz 9,0 dB 9,0 dB

600 MHz 4,2 dB


Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Przesłuchy:

• Jest to zjawisko przenikania sygnału pomiędzy sąsiadującymi w kablu


przewodami.
• Zbyt duże przesłuchy są podstawową przyczyną zakłóceń komunikacji w sieci.
• Przesłuchy są obecnie określane przez cztery parametry:
• NEXT (Near-End Crosstalk),
• PSNEXT (Power Sun Near-End Crosstalk),
• ELFEXT (Equal Level Far-End Crosstalk),
• PSELFEXT (Power Sun Equal Level Far-End Crosstalk).
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Przesłuch zbliżny i zdalny:

R
Zo
U1 R

R R
Zo
U2n U2f
zakłócenia zakłócenia
NEXT ELFEXT
U1
NEXT = 20*log — [dB]
U2n
U
ELFEXT = (20*log —1 ) – ATTN [dB]
U2f
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Minimalne wartości NEXT i ELFEXT


NEXT
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
100 MHz 30,1 dB 21,7 dB 20,8 dB 27,1 dB
250 MHz 33,1 dB 62,9 dB
600 MHz 51,2 dB

ELFEXT
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
100 MHz 17,4 dB 23,2 dB >29 dB 17,0 dB
do opracowania
250 MHz 15,3 dB do opracowania
600 MHz do opracowania
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Przesłuch sumaryczny:

Zo
U1a R

Zo
U1b R
zaburzenie pola
Zo
U1c R

R R
Zo
U2n U2f
zakłócenia zakłócenia
PSNEXT PSELFEXT
U21a+ U21b +U21c
PSNEXT = 20*log ——————— [dB]
U2n
U21a+ U21b+ U21c
PSELFEXT = (20*log ———————) - ATTN [dB]
U2f
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Minimalne wartości PSNEXT i PSELFEXT

PSNEXT
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
100 MHz 27,1 dB 37,1 dB 59,9 dB
250 MHz 30,2 dB 53,9 dB
600 MHz 48,2 dB
PSELFEXT
Parametr Klasa D Klasa E Klasa F 1000Base-T
Długość toru 100 m 100 m 100 m 100 m
/Częstotliwość
100 MHz 21,8 dB 24,8 dB do opracowania
250 MHz 16,8 dB do opracowania
600 MHz do opracowania
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

ACR (ang. Attenuation to crosstalk ratio)


- jest to różnica pomiędzy NEXT’em i tłumiennością,
która odpowiada stosunkowi sygnału do zakłóceń
przenikowych
ACR=an-a
Minimalna wartość ACR w dB
Częstotliwość w 1,0 4,0 10,0 16,0 20,0 31,25 62,5 100,0
MHz
Klasa D 40 35 30 28 23 13 4
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Współczynnik zakłóceń współbieżnych


(ang. Longitudinal conversion loss) - określa
niezrównoważenie toru:

LCL=-20log(|U2-U1|/U1) w dB

R R U2 R R=Zo/2

U1 R U3 R

Minimalna Częstotliwość 0.1 MHz 1 MHz 10 MHz


wartość LCL dla
LCL w dB 40 40 30
kanału klasy D
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Impedancja przenikowa (ang. transfer impedance)

I1n
R=Zo

U2n
2

R=Zo
l
2 U2 f
ZT  
l I1n ZT=100 m/m dla 10 MHz
Testowanie kabli – okablowanie strukturalne

Tłumienność sprzężenia kabli i złącz stosowanych w


transmisji danych (źródło: 3P Third Party Testing)
Tłumienność sprzężenia Opis kabli i wymagań
Kable Złącza
21-30 dB 15-24 dB Brak ciągłości ekranów
Bardzo złe zrównoważenie kabla UTP
31-40 dB 25-34 dB Złe połączenie ekranów
Źle zrównoważony kable UTP
41-50 dB 35-44 dB Złe połączenie ekranów. Dobrze zrównoważony kable UTP.
Minimum wg wymagań CENELEC dla 100 MHz – kabel UTP
51-60 dB 45-54 dB Niskiej jakości kable FTP. Wg wymagań CENELEC- 55 dB to
minimum dla 100 MHz – kabel ekranowany
61-70 dB 55-64 dB Średniej jakości kable FTP. Minimum wg wymagań
CENELEC dla 200 MHz – kabel ekranowany
71-80 dB 65-74 dB Dobrej jakości kable FTP.
Niskiej jakości kable S-FTP.
81-90 dB 75-84 dB Bardzo dobry kable FTP lub S-FTP. Minimum wg wymagań
CENELEC dla 600 MHz – kabel ekranowany
Testowanie kabli – kable miedziane ekranowane

Tłumienie sprzężeniowe ac
1. W przypadku kabli niesymetrycznych tłumienie sprzężeniowe równe jest
skuteczności ekranowania.
2. Natomiast w przypadku kabli symetrycznych, tłumienie sprzężeniowe składa
się zarówno z tłumienia wynikającego ze zrównoważenia jak i tłumienia
ekranu.
Uwzględniając efekt fal powierzchniowych (zbliżnych i zdalnych), tłumienie
sprzężeniowe ac określa się jako:

 P 
a c  10 log10  1 
 max P2, n ; P 
2,f 

przy czym:
P1 - moc na wejściu badanego obwodu (kabla),
P2,n - maksymalna moc szczytowa sprzężenia - zbliżna,
P2,f - maksymalna moc szczytowa sprzężenia - zdalna.
Testowanie kabli – kable miedziane ekranowane

Układ do pomiaru tłumienia sprzężeniowego ac kabli symetrycznych


metodą „triaxial”

ekran
obszar, na którym występuje kabla
płaszcz obciążenie rezystancyjne
sprzężenie
kabla symetryczne/asymetryczne
lc
generator
miernik
sygnałowy
ze wzmacniaczem (km ) selektywny lub
analizator sieci

~
~
R
2

rezystor 2
układ R
dopasowujący
typu "balun"
rura
pomiarowa
Testowanie kabli – kable miedziane ekranowane

Układ do pomiaru tłumienia sprzężeniowego ac kabli symetrycznych


wykorzystująca linię iniekcyjną

Analizator sieci
Obciążenie dopasowane
do obwodu iniekcyjnego
Kable sprzęgające
z linią iniekcyjną Reflection
Port
Transmissio n
Port

Pierścienie ferrytowe

Mosiężny cylinder Przewody połączeniowe


ekranujący badany przewód
do ana lizatora sieci
Linia iniekcyjna

Ściana komory
ekranowanej
Badany przewód
Dodatkowe ekranowanie Dodatkowe
złączy i obciążenia Pierścienie Pierścienie ekranowanie
ferrytowe ferrytowe złączy
Testowanie kabli – kable miedziane ekranowane

Układ do pomiaru tłumienia sprzężeniowego ac kabli symetrycznych


wykorzystująca cęgi absorpcyjne
m
lc= 600 10 cm g d
b
~
~
e h
k c f a
j i

a - generator sygnałowy, impedancja wyjścia Z0,


b - testowany kabel, nominalna impedancja charakterystyczna Z1,
c - obwód iniekcyjny testowanego kabla, impedancja Z2,
d - cęgi absorpcyjne, impedancja Z3,
e - odbiornik pomiarowy,
f - układ dopasowujący typu „balun” (jeżeli jest stosowny),
g - transformator prądowy,
h - kabel odbiornika pomiarowego (należy użyć tego samego kabla do pomiarów i kalibracji),
i - tłumik z pierścieni ferrytowych (obejma), tłumienność wtrąceniowa > 10 dB,
j - tłumik z pierścieni ferrytowych (druga obejma), tłumienność wtrąceniowa > 10 dB,
k - obciążenie impedancyjne badanego kabla,
Testowanie kabli – kable miedziane ekranowane

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 72


Testowanie kabli – kable światłowodowe
Testowanie kabli – kable światłowodowe

Układ do pomiaru tłumienia światłowodu


Testowanie kabli – kable światłowodowe

Układ do pomiaru tłumienia światłowodu


Dziękuję za uwagę

76
Diagnostyka
sieci teleinformatycznych

Procedury testowania łączy

Pomiar BER

dr inż. Waldemar E. Grzebyk


pok. 908 C-5, tel. 071 3219529
Waldemar.Grzebyk@pwr.wroc.pl

1
Sygnały ograniczone szerokością pasma

Twierdzenie Kotielnikowa-Shannona o
próbkowaniu
Sygnał ciągły f(t) może być ponownie odtworzony z sygnału
dyskretnego f*(t) , jeśli był próbkowany z częstotliwością co
najmniej dwa razy większą od granicznej częstotliwości swego
widma.

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 2


Łącza transmisji danych

Transmisja cyfrowa

W centrali znajduje się codec (coder-decoder). Zamienia


on sygnał analogowy na sygnał cyfrowy dając w wyniku
binarną liczbę 7 cyfrową (128 poziomów próbkowania) lub
8 cyfrową (256 poziomów próbkowania).

Wykonuje on 8000 próbkowań na sekundę (125


s/próbkę) jest to wystarczające do ujęcia całej informacji
z pasma 4 kHz) – Twierdzenie Kotielnikowa-Shannona.
Technika ta nazywa się modulacją impulsowo kodową
PCM (ang. pulse code modulation)
Maksymalna szybkość przesyłania danych

Teoretycznie minimalne pasmo B


potrzebne do przesłania C symboli na sekundę
wynosi C/2 Hz.

H
(f) h
(t)
sinc(
t/T
)
T 1

0 1 f 
2TT0T2
 T t

1
2
T 2
T
Maksymalna szybkość przesyłania danych

Szumy:
• Szumy to suma nie skoordynowanych elektrycznych sygnałów o
różnych poziomach napięcia, częstotliwości ach, pochodzących z
różnych źródeł.
• Na każdy sygnał elektryczny nakłada się zakłócający sygnał szumów.
Sygnał użyteczny zostaje zakłócany różnymi rodzajami szumów, do
których zaliczamy:
- szumy kosmiczne,
- szumy atmosferyczne,
- szumy przepływu prądów,
- szumy półprzewodników,
- szumy konwerterów,
- szumy wzmacniaczy.
Itd.
• Wszystkie wyżej wymienione rodzaje szumów powodują pogorszenie
się jakości sygnałów użytecznych. O jakości transmisji decyduje nie
poziom napięcia zakłócających szumów ale stosunek tego napięcia do
poziomu sygnału użytecznego. Dlatego mówimy o stosunku poziomu
napięcia użytecznego sygnału do poziomu napięcia sygnału szumów.
Maksymalna szybkość przesyłania danych

S/N (Signal to Noise) to stosunek napięcia sygnału


użytecznego do napięcia szumów

S Poziom sygnału użytecznego

S/N Odstęp pomiędzy sygnałem szumów


A sygnałem użytecznym

N Poziom sygnału szumów

F Liczba szumów aktywnych podzespołów


Sr
Szum termiczny
0
Maksymalna szybkość przesyłania danych

Twierdzenie Nyquista o pojemności


informacyjnej kanału bez zakłóceń

C = 2*B*log2 M [b/s]
gdzie: B - szerokość pasma w [Hz]
M - ilość dyskretnych stanów sygnału

np.: 3100 Hz kanał bez zakłóceń nie może przenosić


sygnałów binarnych z szybkością przekraczającą
6200 b/s.

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 7


Maksymalna szybkość przesyłania danych

- maksymalna amplituda sygnału o mocy S


N S zakłócanego szumami o mocy N

- minimalny odstęp pomiędzy dwoma


N poziomami sygnału rozróżnialnymi przez
odbiornik

Maksymalna liczba rozróżnialnych poziomów sygnału


przez odbiornik wynosi

(N  S)
M
N

N S S
C  2B  log 2 M  2B  log 2  B  log 2 (1  ) [b/s]
N N
Maksymalna szybkość przesyłania danych

Twierdzenie Shannona-Hartleya o pojemności


informacyjnej kanału rzeczywistego

C = B*log2(1+S/N) [b/s]
gdzie: B - szerokość pasma w [Hz]
S/N - odstęp sygnał/szum podawany jako stosunek
mocy a nie w [dB]
np..: kanał o szerokości pasma 3,1 kHz i S/N 30 dB (typowy kanał
telefoniczny) nie może przenosić więcej niż 30898 b/s bez
względu na częstotliwość próbkowania i ilość stosowanych
poziomów sygnałów.

30 dB = 10 log x => x=10(30/10) => x=1000


C= 3100*log(1+1000) = 3100*log(1001)  30898 b/s
Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 9
Więcej pasma – co to znaczy???

Twierdzenie Shannona - Hartleya

1000000

100000

10000
10000
S/N
C kb/s
1000 ADSL
1000
100
telefon
100
ISDN

10
1 10 100 1000 10000
B kHz
Systemy nośne

System nośny T-1 Bella (1,544 Mb/s)


wg. zalecenia ANSI
Ramka 193-bitowa (125 us)

Kanał 1 Kanał 2 Kanał 3 Kanał 24

1
0

czas 7 bitów danych Bit 8 dla


Bit 193 jest
na kanał na próbkę sygnalizacji kodem sygnalizacji
ramki
Systemy nośne

System nośny T-1 Bella (1,544 Mb/s)


wg. zalecenia ANSI

Istnieją dwie niekompatybilne odmiany sygnalizacji:

 w sygnalizacji we wspólnym kanale dodatkowy bit jest


dołączany na początku 193 bitowej ramki i przyjmuje wartość
1010101010.. w ramkach nieparzystych i zawiera informację
sygnalizacyjną dla wszystkich kanałów w ramkach parzystych

 w sygnalizacji związanej z kanałem każdy kanał ma swój


prywatny podkanał sygnalizacyjny .
Tworzony jest on przez przydzielenie do celów sygnalizacji
jednego z ośmiu bitów użytkownika w co 6 ramce. tak więc 5 z 6
próbek ma 8 bitów a pozostałe mają tylko 7 bitów.
Systemy nośne

System nośny PCM E-1 (2,048 Mb/s)


wg. zaleceń CCITT (ITU-T G.703/G.704)
Ramka 256-bitowa (125 us)

240-bitów informacyjnych 16-bitów

Kanał 1 Kanał 2 Kanał 30 Kanał 31 Kanał 32

1
0

czas
Bity sygnalizacyjne i synchronizacyjne

Każda grupa 4 ramek dostarcza 64 bitów sygnalizujących, z których 1/2


stosuje się w kanale związanym z sygnalizacją, 1/2 do synchronizacji ramki
lub rezerwuje dla każdego kraju do zastosowań według własnego uznania
Systemy synchroniczne SDH

 Hierarchia systemów synchronicznych SDH


(ang. Synchronius Digital Hierarchy) -
została opisana w zaleceniach CCITT G.707,
G.708 ,G.709 opublikowanych w Księdze
Niebieskiej CCITT w 1989 r.

 Standardy SONET (ang. Standard Optical


NETwork) zostały opublikowane w USA przez
ANSI stanowią podzbiór ogólnoświatowych
standardów SDH
Systemy nośne

V
V
0,2

0.2
0,2
0,1 0,1

0,1 0,1
1,0
1.0
1,0
0,2

0.2
0,2
Nominal pulse
Nominal pulse
12,4 s
(15,6 – 3,2) 6,2  s
s
6.2
0,5
(7.8 – 1.6)
(7,8 1,6)
14,0  s 0.5
0,5
(15,6 – 1,6) 7,0 s

s
7.0
15,6 s (7,8 – 0.8)
(7.8 0,8)
0,1 0,1

0
7,8  s
7.8
0,2

0,1 0.1
0

0.2
0,2
17,2  s
(15,6 + 1,6)
8,6 s
s
8.6
18,8 s
(15,6 + 3,2) (7,8 + 0.8)
(7.8 0,8)
9,4 s
s
31,2 s 9.4
(15,6 + 15,6) T1818770-92 (7.8 + 1.6)
(7,8 1,6)

s
Note 1 – When one pulse is immediately followed by another pulse of the opposite polarity, the time limits at the zero-crossing 15,6 s
15.6
between the pulses should be ± 0.8  s. (7.8 + 7.8)
(7,8 7,8)
T1818780-92

Note 2 – The time instants at which a transition from one state to another in the data signal may occur are determined by the timing
signal. On the service (e.g. data or signalling) side of the interface it is essential that these transitions are not initiated in advance of FIGURE 9/G.703
the timing instants given by the received timing signal.
Mask of the timing pulse of the 64-kbit/s contradirectional interface
FIGURE 8/G.703
Mask of the data pulse of the 64-kbit/s contradirectional interface

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 15


Systemy nośne
V

0.7 0.7
3.0
Pulse amplitude

50 ns 50 ns
1.5

0.3

1.2

– 3T
— T
–— 0 T
— T
— 3T
— T

8 4 8 4 8 2 T1818790-92

Time
T Time-slot width

FIGURE 10/G.703
Pulse mask for interface at 1544 kbit/s
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 16
Systemy synchroniczne SDH

Hierarchia zwielokrotnienia SDH


xN x1
STM-N AUG AU-4 VC-4 C-4 140 Mbit/s
x3
x3 ETSI
x1
SONE TUG-3 TU-3 VC-3
T ETSI
x7 ETSI 45 Mbit/s
AU-3 VC-3 C-3
SONE ETSI 34 Mbit/s
T x7
SONE x1
TUG-2 TU-2 VC-2 C-2 6 Mbit/s
Przetwarzanie T
x3
wskaźnika
Zwielokrotnienie TU-12 2 Mbit/s
VC-12 C-12
x4
Dopełnienie
SONE
Odwzorowanie T
TU-11 VC-11 C-11 1,5 Mbit/s
C-n - kontener (ang. Container),
VC-n - kontener wirtualny (ang. Virtual Container),
TU-n - jednostka podrzędna zwana także transportową bądź składową (ang. Tributary Unit),
TGU-n - grupa jednostek podrzędnych (ang. Tributary Unit Group),
AG-n - jednostka administracyjna (ang. Administrative Unit),
AGU-n - grupa jednostek administracyjnych (ang. Administrative Unit Group).
Systemy synchroniczne SDH

Wprowadzenie sygnałów
plezjochronicznych do ramki STM-1 wg.
polskich zaleceń
x1 x1
STM-1 AUG AU-4 VC-4 C-4 140 Mbit/s

x3

Przetwarzanie x1
wskaźnika TUG-3 TU-3 VC-3 C-3 34 Mbit/s
Zwielokrotnienie
Dopełnienie x7
Odwzorowanie x3
TUG-2 TU-12 VC-12 C-12 2 Mbit/s
Systemy synchroniczne SDH

Ramka STM-1
270 bajtów

261 bajtów
1.. ..9 10 11.. ..14.. 270
1 Nagłówek
sekcji
2 regeneratora Znaczni
3 RSOH k AU
4 Znacznik AU
5 Przestrzeń ładunkowa
Nagłówek dla kontenera VC-4
RSOH (ang. Regenerator Section OverHead) 6 sekcji
MSOH (ang. Multiplexer Section OverHead) 7 krotnicy

AU (ang. Admninistrative Unit) 8 MSOH stałe


9 dopełnienie
VC (ang. Virtual Converter))

125 s
Systemy synchroniczne SDH

Wprowadzenie sygnału 2 Mb/s do modułu


STM-1
Odwzorowanie syganłu 2Mb/s
w kontenerze C-12
C-12

P
O Kontener wirtualny VC-12=
H VC-12 kontener C-12 + nagłówek toru POH

Znacznik
i ........
Znacznik+kontener VC-12= P
jednostka podrzędna TU-12 P
O P P
(jednostka transportowa) O O do 63 x VC-12 w VC-4
H H O
3 x TU-12 = TUG-2 H VC-12
7 x TUG-2 = TUG-3 H
3 x TUG-3 + POH =VC4 VC-4

MODUŁ STM-1

RSOH

P
Znacznik RSOH+MSOH=SOH (nagłówek sekcji)
AU O AU (jednostka administracyjna)= znaczni AU + VC-4
VC-4
MSOH SOH + AU = STM1
H

POH (ang. Path OverHead)


RSOH (ang. Regenerator Section OverHead) AU (ang. Admninistrative Unit)
MSOH (ang. Multiplexer Section OverHead) VC (ang. Virtual Converter))
Systemy synchroniczne SDH

Ramka STM-1 w strumieniu cyfrowym

270 bajtów

261 bajtów
1.. ..9 10 11.. ..14.. 270
1 Nagłówek
2 sekcji Znacznik
regeneratora
3 AU
4 Znacznik AU
5 Przestrzeń ładunkowa
dla kontenera VC-4
6 Nagłówek
7 sekcji
krotnicy
8 stałe
9 dopełnienie

125 us
270 bajtów

9 bajtów

1 2 9
19440bitów= 2430 bajtów
Systemy synchroniczne SDH

Porównanie sygnałów SONET i SDH


4x9 bajtów
STM-4
STS-12

x4

9 bajtów 3x3 bajty


155,52 Mbit/s STM-1 STS-3 155,52 Mbit/s

x3
Istniejące systemy
europejskie STS-1 51,84 Mbit/s

Istniejące systemy
amerykańskie
Systemy synchroniczne SDH

Zwielokrotnienie plezjochroniczne
"szybki" kanał
przychodzący 2 Mbit/s
mało bitów dopełnienia
Adaptacja
4 3 2 1 d d 4 3 2 1
przepływności
binarnej

Zegar główny

"wolny" kanał
przychodzący 2 Mbit/s
dużo bitów dopełnienia
Adaptacja
3 2 1
d d d 3 2 1
przepływności
binarnej

przeplatanie bitów
Systemy synchroniczne SDH

Hierarchia transmisji plezjochronicznej PDH


w Europie i Ameryce Północnej
I poziom II poziom III poziom IV poziom
Ameryka
x4 x7 x6
1544 kbit/s 6312 kbit/s 44736 kbit/s
Północna 274176 kbit/s

x 24 T1 T2 T3 T4
Kanał
telefoniczny

64 kbit/s x3 x3

V poziom
x (30+2) I poziom II poziom III poziom IV poziom nie znormalizowany
przez CCITT
x4 x4 x4 x4
2048 kbit/s 8448 kbit/s 34368 kbit/s 139264 kbit/s 564992 kbit/s
Europa
E1 E2 E3 E4 E5
Systemy synchroniczne SDH

Hierarchia SDH (CCITT) i SONET (ANSI)


9 953,28 Mbit/s STM-64 OC-192/STS-192 9 953,28 Mbit/s
OC (ang. Optical Carier)-
4 976,64 Mbit/s STM-32 OC-96/STS-96 4 976,64 Mbit/s dla sygnałów optycznychtemy

2 488,32 Mbit/s STM-16 OC-48/STS-48 2 488,32 Mbit/s STS (ang. Synchronius Transport signal)-
dla sygnałów elektrycznych
OC-36/STS-36 1 866,24 Mbit/s

OC-24/STS-24 1 244,16 Mbit/s

OC-18/STS-18 933,12 Mbit/s

622,08 Mbit/s STM-4 OC-12/STS-12 622,08 Mbit/s

OC-9/STS-9 466,56 Mbit/s

155,52 Mbit/s STM-1 OC-3/STS-3 155,52 Mbit/s

OC-1/STS-1 51,84 Mbit/s


Istniejące systemy
europejskie
Istniejące systemy
amerykańskie
Systemy synchroniczne SDH

Zwielokrotnienie STM-4
STM-1 Krotnice STM-4

}
0
1 4
2 3 01 2 3 0
3

}
4
5 4 7 4 5 6 7 4
6
7 4x STM-4 4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A BC DE F

}
8
9 4 B8 9 AB 8
A
B

}
C
D 4
E F C DE F C
F
Krotnica
STM-16

16x STM-4 16 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A BC DE F
Systemy synchroniczne SDH

Odgałęzienie sygnałów w hierarchii


plezjochronicznej PDH
140 Mb/s
140 Mb/s 140 140 140 Mb/s
34 34
34 Mb/s

34 34
8 8
8 Mb/s
8 8

2 2

2 Mb/s

Abonent
Systemy synchroniczne SDH

Odgałęzienie sygnałów w systemach PDH

Urządzenie Urządzenie
końcowe końcowe
linii 140 Stacja pośrednia 140 Stacja pośrednia 140 linii
główn
Mbit/s główn
Mbit/s główn
Mbit/s
OLTU y OLTU OLTU y OLTU OLTU y OLTU
rezerwow rezerwow rezerwow
34-140 y 34-140 34-140 y 34-140 34-140 y 34-140

8-34 8-34 8-34 8-34 8-34 8-34

2-8 2-8 2-8 2-8 2-8 2-8

12... ...64 12... ...64


lub
2 Mbit/s 2 Mbit/s 2 Mbit/s 2 Mbit/s

krotnica 2-34
Nadzur ruchu 140 Mbit/s
Systemy synchroniczne SDH

Odgałęzienie sygnałów w systemach SDH

Pierścień SDH 155 Mbit/s

155 Mbit/s 155 Mbit/s 155 Mbit/s


Krotnica SDH Krotnica SDH Krotnica SDH Krotnica SDH
2 2 2 2

12... ...64 12... ...64


2 Mbit/s 2 Mbit/s 2 Mbit/s 2 Mbit/s

Zarządzanie ruchem 2 Mbit/s


Systemy synchroniczne SDH

Zróżnicowanie metod odwzorowania


(mapowania) danych podczas transmisji przez
sieci SDH.
Każda usługa ma własną regułę odwzorowywania
danych do transmisji w sieci SDH. Dwa podstawowe
typy odwzorowań:
 IP/SDH, zwanym także POS (Packet over SDH),
 oraz IP/ATM/SDH

Indywidualnej metody odwzorowania wymagają m.in.


Ethernet, Gigabit Ethernet (GbE), powstały nie tak dawno
10 Gigabit Ethernet (10GbE), Fibre Channel (FC), Enterprise
System Connect (ESCON), Fibre Connection (FICON).
Systemy synchroniczne SDH

Aby uwolnić systemy SDH od zróżnicowania


metod odwzorowania , proponuje się
wprowadzenie nowych technik:
 uogólniona procedura ramkowania GFP (Generic Framing
Procedure), udostępniająca mechanizm odwzorowywania danych
pochodzących z różnych protokołów, na wspólny format,

 wirtualna konkatenacja (powiązanie), umożliwiająca elastyczne


łączenie bloków danych dla określonych połączeń SDH,

 protokół LCAS (Link Capacity Adjustment Scheme), pozwalający


na dynamiczną zmianę liczby połączonych bloków i tym samym
dostosowywanie przepływności do obecnego zapotrzebowania.
Systemy synchroniczne SDH

Umiejscowienie GFP, wirtualnej konkatenacji


oraz LCAS w procesie transmisji SDH

Ramka STM-n

nagłówek GbE FC ESCON

Odwzorowany ramkowo GFP


Dane
IP,PPP,Ethernet IP PPP Ethernet
Mapowanie Sieć
Fibre Channel, Wirtualna Transportowa
ESCON itp.. GFP LCAS
konkatenacja SDH
Odwzorowany przezroczyście GFP

Fibre Channel ESCON

Gigabit Ethernet (GbE),


Maksymalne Dynamiczna
Fibre Channel (FC), wykorzystanie rekonfiguracja
Enterprise System Connect (ESCON), pasma
Fibre Connection (FICON).
GFP (Generic Framing Procedure),
LCAS (Link Capacity Adjustment Scheme),
Systemy synchroniczne SDH

Architektura przyszłych sieci transportowych SDH


Dane, głos, wideo, pamięci masowe

Łącza Ethernet Fibre FICON ESCON


dzierżawione Channel

POS

HDLC

ATM GFP

SDH

optyczna sieć transportowa


Błędy transmisji

Prawdopodobieństwo wystąpienia przekłamania


informacji

•BER (bit error ratio) – bitowa stopa błędow


Ilość przekłamanych bitów

ne – liczba przekłamanych bitów


Ne – liczba przesłanych bitów

•FER (frame error ratio) – ramowa stopa błędów

•PER (packet error ratio) – pakietowa stopa błędów


Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 34
Pomiar BER

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 35


Pomiar BER

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 36


Pomiar BER

Generator ciągów Badany system Dekoder błędów


pseudolosowych telekomunikacyjny

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 37


Pomiar BER

Algorytm pomiaru BER metodą symulacji bezpośredniej

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 38


Dziękuję za uwagę

39
Diagnostyka
sieci teleinformatycznych

Procedury testowania urządzeń


ADSL i VDSL

dr inż. Waldemar E. Grzebyk


pok. 908 C-5, tel. 071 3219529
Waldemar.Grzebyk@pwr.wroc.pl

1
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Plan wykładu:
1.Testy sprawdzające monitorowanie i nadzór systemu w ruchu:
– testy funkcjonalne sygnalizacji sytuacji awaryjnych,
– sprawdzenie rejestracji parametrów QOS,
– sprawdzenie rejestracji wybranych parametrów transmisyjnych,
– monitorowanie parametrów jakości transmisji,
2. Sprawdzenie odporność systemu ADSL na zakłócenia pochodzące od:
przesłuchu z innych systemów transmisji (model zakłóceń ETSI-B),
sygnalizacji telefonii analogowej.
3.Pomiar charakterystyk elektrycznych:
parametry analogowe POTS:
 napięcie zasilania po stronie wyposażenia abonenckiego,
 prąd w pętli abonenckiej w funkcji rezystancji pętli,
 impedancja wejściowa na linii analogowej w stanie rozmowy,
 tłumienność wynikowa kanału telefonicznego (w stanie rozmowy) dla
częstotliwości f=1 kHz,
 tłumienność wynikowa kanału telefonicznego w funkcji częstotliwości,
 zniekształcenia charakterystyki amplitudowej kanału telefonicznego,
 parametry sygnału wywołania;
– charakterystyki w paśmie ADSL:
 tłumienność niedopasowania
2
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Co to jest ADSL?

ADSL - asymetryczna cyfrowa linia abonencka


(ang. Asymmetric Digital Subscriber Line)

Co to jest VDSL?

VDSL – bardzo szybka cyfrowa linia abonencka


(ang. Very high speed Digital Subscriber Line)

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 3


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Techniki ADSL
Numer zalecenia Nazwa techniki Pasmo Pasmo
do od
użytkownika użytkownika
ANSI T1.413-1998 Issue 2 ADSL 8 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.1 ADSL (G.DMT) 8 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.1 Annex A ADSL over POTS 8 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.1 Annex B ADSL over ISDN 8 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.2 ADSL Lite (G.Lite) 1.5 Mb/s 0.5 Mb/s
ITU-T G.992.3/4 ADSL2 12 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.3/4 Annex J ADSL2 12 Mb/s 3.5 Mb/s
ITU-T G.992.3/4 Annex L RE-ADSL2 5 Mb/s 0.8 Mb/s
ITU-T G.992.5 ADSL2+ 24 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.5 Annex L RE-ADSL2+ 24 Mb/s 1.0 Mb/s
ITU-T G.992.5 Annex M ADSL2+ 24 Mb/s 3.5 Mb/s
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Wykorzystanie pasma w technice ADSL


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Techniki ADSL
Modemy ADSL wykorzystują dwie metody podziału pasma:
- FDM - zwielokrotnienie częstotliwościowe
* pasmo telefoniczne
* pasmo transmisyjne w górę: od 26 kHz do 134 kHz
* pasmo transmisyjne w dół: od 138 kHz do 1104 kHz
- Echo Cancelation – kasowanie echa
* pasmo telefoniczne
* pasmo transmisyjne w górę: od 26 kHz do 134 kHz
* pasmo transmisyjne w dół: od 28 kHz do 1142 kHz

UWAGA: W DSL2+ (G.992.5) pasmo transmisyjne


w dół rozszerzono do częstotliwości do 2.2 MHz.
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 6
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Wykorzystanie pasma w technice ADSL i VDSL

Źródło :„VDSL2 frequencies” autorstwa Kaprak -


http://commons.wikimedia.org/wiki/File:VDSL2_frequencies.png#/media/File:VDSL2_frequencies.
png
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 7
Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Wykorzystanie pasma w technice VDSL2 (ITU-T G.993.2)

Zdefiniowano trzy plany podziału pasma, dla:


• Regionu A (Ameryka Północna),
• Regionu B (Europa),
• Regionu C (Japonia).

 Region A i B - częstotliwość graniczna 12 MHz,


występują trzy pasma do wysyłania US0, US1, US2
oraz dwa do odbierania DS1, DS2 .

 Region C - częstotliwość graniczna 30 MHz, występują


jeszcze dodatkowe pasma „w górę” i „w dół” powyżej
12 MHz.

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 8


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Wykorzystanie pasma w technice VDSL2 (ITU-T G.993.2)

Plan A f [kHz]

Plan B f [kHz]

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 9


Diagnostyka sieci teleinformatycznych

Profile transmisyjne w technice VDSL2 (ITU-T G.993.2)

Max.
Szerokość Szerokość przepustowość
Profil Liczba kanałów Moc (dBm)
pasma (MHz) kanału (kHz) (Mb/s,
symetrycznie)

8a 8,832 2048 4,3125 +17,5 50


8b 8,832 2048 4,3125 +20,5 50
8c 8,5 1972 4,3125 +11,5 50
8d 8,832 2048 4,3125 +14,5 50
12a 12 2783 4,3125 +14,5 68
12b 12 2783 4,3125 +14,5 68
17a 17,664 4096 4,3125 +14,5 100
30a 30 3479 8,625 +14,5 200

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 10


Sygnały ograniczone szerokością pasma

Szumy:
• Szumy to suma nie skoordynowanych elektrycznych sygnałów o
różnych poziomach napięcia, częstotliwości ach, pochodzących z
różnych źródeł.
• Na każdy sygnał elektryczny nakłada się zakłócający sygnał szumów.
Sygnał użyteczny zostaje zakłócany różnymi rodzajami szumów, do
których zaliczamy:
- szumy kosmiczne,
- szumy atmosferyczne,
- szumy przepływu prądów,
- szumy półprzewodników,
- szumy konwerterów,
- szumy wzmacniaczy.
Itd.
• Wszystkie wyżej wymienione rodzaje szumów powodują pogorszenie
się jakości sygnałów użytecznych. O jakości transmisji decyduje nie
poziom napięcia zakłócających szumów ale stosunek tego napięcia do
poziomu sygnału użytecznego. Dlatego mówimy o stosunku poziomu
napięcia użytecznego sygnału do poziomu napięcia sygnału szumów.
Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 11
Sygnały ograniczone szerokością pasma
Wpływ zakłóceń na sygnał analogowy i cyfrowy

Szum w kanale transmisyjnym

Nadajnik Odbiornik

Kanał
transmisyjny

Nadajnik Odbiornik

Kanał
transmisyjny

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 12


Sygnały ograniczone szerokością pasma

S/N (Signal to Noise) to stosunek napięcia sygnału


użytecznego do napięcia szumów

S Poziom sygnału użytecznego

S/N Odstęp pomiędzy sygnałem szumów


A sygnałem użytecznym

N Poziom sygnału szumów

F Liczba szumów aktywnych podzespołów


Sr
Szum termiczny
0

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 13


Maksymalna szybkość przesyłania danych

Twierdzenie Nyquista o pojemności


informacyjnej kanału bez zakłóceń

C = 2*B*log2 M [b/s]
gdzie: B - szerokość pasma w [Hz]
M - ilość dyskretnych stanów sygnału

np.: 3100 Hz kanał bez zakłóceń nie może przenosić


sygnałów binarnych z szybkością przekraczającą
6200 b/s.

Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 14


Maksymalna szybkość przesyłania danych

- maksymalna amplituda sygnału o mocy S


N S zakłócanego szumami o mocy N

- minimalny odstęp pomiędzy dwoma


N poziomami sygnału rozróżnialnymi przez
odbiornik

Maksymalna liczba rozróżnialnych poziomów sygnału


przez odbiornik wynosi

(N  S)
M
N
N S S
C  2B  log 2 M  2B  log 2  B  log 2 (1  ) [b/s]
N N
Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 15
Maksymalna szybkość przesyłania danych

Twierdzenie Shannona-Hartleya o pojemności


informacyjnej kanału rzeczywistego

C = B*log2(1+S/N) [b/s]
gdzie: B - szerokość pasma w [Hz]
S/N - odstęp sygnał/szum podawany jako stosunek
mocy a nie w [dB]
np..: kanał o szerokości pasma 3,1 kHz i S/N 30 dB (typowy kanał
telefoniczny) nie może przenosić więcej niż 30898 b/s bez
względu na częstotliwość próbkowania i ilość stosowanych
poziomów sygnałów.

30 dB = 10 log x => x=10(30/10) => x=1000


C= 3100*log(1+1000) = 3100*log(1001)  30898 b/s
Waldemar E. Grzebyk- Media transmisyjne 16
Modulacja liniowa z kodem CAP

Modulacja CAP (ang. Carrierless Amplitude and Phase Modulation),


opracowana przez AT&T w laboratoriach Bella. Stosowana w różnych
odmianach i udoskonalana od kilkunastu lat w zwykłych modemach
wąskopasmowych o szybkościach transmisji do 56 kb/s
1 znak 8 sybmoli
6 bitów danych •
64 wartości danych modulacja dwuwymiarowa
• równoczesne nadawanie dwóch
ortogonalnych symboli kodu liniowego
(nie interferujących ze sobą).
• kodowanie CAP-2k
 obniża k-krotnie prędkość
transmisyjną w stosunku do
prędkości sygnału binarnego
 zawęża k-krotnie pasmo gęstości
mocy tego sygnału
CAP64
Modulacja liniowa z kodem CAP64
• Wykorzystuje się dwa ciągi ortogonalnych symboli (wzajemnie nie interferujące,
a więc rozpoznawalne przy odbiorze) przedstawiane w postaci macierzy
dwuwymiarowej, zwanej konstelacją.
• Stosuje 8 symboli, co oznacza, że dwuwymiarowa macierz o wymiarach 8×8
reprezentuje 64 zespolone punkty konstelacji.
• Każdy punkt konstelacji przedstawia 6-bitowy transmitowany znak danych i
przyporządkowaną mu parę zespolonych symboli ortogonalnych.
• W technice ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) umożliwia uzyskanie
przepływności do 8 Mb/s przez zwykłą linię telefoniczną.
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT
Technika kodowania DMT (Discrete Multitone Technology) jest
rozwiązaniem zastosowanym komercyjnie dopiero w ADSL
 zapewnia równoczesny przekaz na wielu częstotliwościach nośnych
 dzieli dostępne pasmo na podkanały (256 podkanałów o szerokości 4,3125 kHz)
wykorzystując metody: OFDM (Orthogonal Frequency-Division Multiplexing)i
Echo cancellation
 stosuje modulację QAM o wartościowościach 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256.
Wartościowość modulacji zależy od SNR w danym kanale.
 Czas trwania jednego symbolu danych wynosi 250 ns (4000 symboli na sekundę).

P [dB] 256 podnośnych


3 dB
P
O
T ......
S

4 KHz 20 KHz 1142 KHz f [kHz]


4,31 kHz - do 16 bitów danych
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT
Zwiększenie wiarygodności przesyłanej informacji dokonuje
się dzięki implementacji zaawansowanych kodów
korekcyjnych klasy FEC (ang. Forward Error Correction), w
tym Reeda Solomona, w połączeniu z kodowaniem
splotowym.
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT

Rozmieszczenie podkanałów DMT w modemie ADSL FDM

f(n)=f(0)+n*4,3125
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT

Rzeczywista charakterystyka widmowa dla techniki DMT w


łączu ADSL
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT

Przykładowa charakterystyka widmowa dla techniki DMT w


łączu ADSL o długości 50 m
Dyskretna modulacja
wieloczęstotliwościowa DMT

Przykładowa charakterystyka zajętości bitowej kanałów dla


techniki DMT w łączu ADSL o długości 50 m

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 24


ADSL/ADSL2/ADSL2+

Techniki ADSL

ADSL2 zaprojektowany dla zwiększenia przepływności i


zasięgu ADSL

Osiągnięcie większej wydajności na długich liniach uzyskano


przez:

• zwiększenie wydajności w modulacji


• redukcje narzutu informacji w ramkowaniu
• uzyskanie większego zysku w kodowaniu
• ulepszenie maszyny stanów inicjalizacji
• zastosowanie rozszerzonego algorytmu przetwarzania sygnału.
ADSL/ADSL2/ADSL2+

Dużą zmianą w ADSL2 w porównaniu z ADSL jest


ramkowanie.

Współczynnik segmentacji S:

S=ilość słów DMT na słowo kodowe Reed-Solomona

jest teraz bardziej elastyczny i możemy zawsze


stosować optymalną długość wektora
Reed-Solomona 255 bajtów.

W ADSL2 granice wektora Reed-Solomona i symbolu


DMT nie muszą się zgadzać.
ADSL/ADSL2/ADSL2+

Ramkowanie w ADSL

ADSL (G.DMT) ADSL2/ADSL2+


 S=1 (czyli brak segmentacji)  S może się wahać od S=1/3 (dla
S=1/2 (co oznacza,że są dwa ADSL2+) aż do S=64 (czyli jeden
wektory Reed-Solomona w jednym wektor Reed-Solomona zajmuje 64
słowie DMT. Opcjonalne słowa DMT)
zastosowanie).
 Wektor Reed-Solomona może być  Wektor Reed-Solomona może być
rozpięty makymalnie na 1 symbol rozpięty na kilka symboli DMT.
DMT.  Granice symbolu i wektora nie
 Granice symbolu i wektora muszą muszą się zgadzać.
się zgadzać.
 Narzut w ramkowaniu 32 Kb/s  Narzut w ramkowaniu od 4 Kb/s do
64 Kb/s
ADSL/ADSL2/ADSL2+

Modulacja i kodowanie w ADSL

ADSL (G.DMT) ADSL2/ADSL2+


 Opcjonalne zastosowanie  Obowiązkowe zastosowanie
kodowania Trellis kodowania Trellis
 Gdy SNR jest niski, dana podnośna  Obowiązkową 1-bitową konstelację
nie jest używana. QAM dla podnośnych o bardzo
niskim stosunku sygnału do szumu,
SNR
 1 bit danych daje dla podnośnej zysk
4 Kb/s (4000 symboli/s * 1
bit/podnośną)
 Narzut w ramkowaniu 32 Kb/s  Narzut w ramkowaniu od 4 Kb/s do
64 Kb/s
Technologie DSL

Technologia cyfrowego dostępu abonenckiego DSL (Digital


Subscriber Line) oparta na asymetrycznych przekazach xDSL
obejmują kilka odrębnych technologii o różnych szybkościach
działania :

• HDSL (High Digital Subscriber Line) - o podwyższonej


przepływności,
• IDSL (ISDN DSL) - zintegrowaną
• ADSL (Asymmetric DSL) - asymetryczną,
• CDSL (Consumer DSL) - powszechną,
• SDSL (Symmetric DSL) - symetryczną
• RADSL (Rate Adaptive DSL) - adaptacyjną
• VDSL (Very High Speed DSL) - o wysokiej przepływności
dochodzącej do 52 Mb/s w kierunku dosyłowym.
Techniki xDS:
Techniki xDS:

Przepływności i zasięgi

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 31


Testowanie urządzeń ADSL i VDSL

Monitorowanie raportowania parametrów

ADSL Transceiver Unit - Central ADSL Transceiver Unit - Remote


Łącze ADSL 1.Wykrycie w ATU-R zbliżnej
informacji pierwotnej

Pętla Moduły
Serwery Sieć ATU-C ATU-R
abonencka użytkowe

1.Wykrycie w ATU-C zbliżnej 2.Ustawienie w nagłówku


informacji pierwotnej 3.Przesłanie wskaźników wskaźników
(w tym strata mocy w ATU-C) sygnalizujących informacje
4.Wykrycie, ze wskaźników,
zdalnej informacji w ATU-C pierwotne
5.Monitorowanie parametrów ATU-CATU-R do abonenta
zbliżnych i zdalnych w ATU-C

Złożone cyfrowe sygnały ADSL z nagłówkiem od abonenta


(z wbudowanym kanałem eksploatacyjnym eoc)
Moc sygnału w dziedzinie częstotliwości

Twierdzenie Parsevala pozwala wyznaczyć energię/moc


sygnału w dziedzinie częstotliwości.

 xt , t  t0 , t0  T 
xT t    xT t 
 0, t  t0 , t0  T 
xt 
1
P  lim  | xt  |2 dt  x 2 t 
T  T T
t0 t0  T
1  2 1 
P  lim  xT t dt  lim  X T   d
2

T  T   T  2T 

Moc sygnału okresowego jest równa


jego mocy za jeden okres.
X T  
2

X T  
1  2
P
2  lim
 T 
  T  
d
S    lim
S   T  T
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 33
Moc sygnału w dziedzinie częstotliwości

Widmo gęstości mocy deterministycznego sygnału mocy:

X T  
2

S x    lim
T  T
Widmo gęstości mocy procesu losowego:

 ~ 2

 X T    1  ~
S x    E  lim  lim E X  
2

 T   T 

T  T  T  
 
można otrzymać w wyniku uśredniania (po zbiorze)
widm gęstości mocy poszczególnych realizacji, a te są
deterministycznymi sygnałami mocy.

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 34


Moc sygnału w dziedzinie częstotliwości

• Twierdzenie Parsevala pozwala wyznaczyć energię/moc


sygnału w dziedzinie częstotliwości.
• Widmowa gęstość energii/mocy określa energię/moc sygnału
przypadającą na poszczególne częstotliwości sygnału.
• Widmowa gęstość energii/mocy jest transformatą Fouriera
funkcji autokorelacji.
• Funkcja autokorelacji opisuje podobieństwo sygnału do
jego opóźnionej w czasie repliki.
• Filtracja sygnału powoduje przekształcenie widmowej
gęstości energii/mocy przez kwadrat cha-ki a-cz.
• Realizacje procesu losowego są deterministycznymi
sygnałami mocy.
• Uśrednione widmo gęstości mocy procesu losowego jest
transformatą Fouriera funkcji autokorelacji (uśrednionej – w
przypadku procesów losowych niestacjonarnych).

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 35


Dziękuję za uwagę

36
Diagnostyka
sieci teleinformatycznych

Podstawy diagnostyki
i testowania

TELK021W

dr inż. Waldemar E. Grzebyk


pok. 908 C-5, tel. 071 3219529
Waldemar.Grzebyk@pwr.wroc.pl

1
Podstawy diagnostyki i testowania

Plan wykładu:

1.Aspekty związane z projektowaniem, budową i


testowaniem systemów - Model V

2. Poziomy testowania

3. Testy systemowe

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 2


Model V

Definiowanie
Testy
i analiza
akceptacyjne
wymagań

Projektowanie Testy
systemu systemowe

Specyfikacja
Testy
funkcjonalności
integracyjne
systemu

Specyfikacja
Testy
modułów
modułowe
systemu
Projektowanie Testowanie
i budowa Implementacja
sytemu
systemu
systemu
Procedury testowania

Poziomy testowania

1. Testy modułowe
2. Testy integracyjne
3. Testy systemowe
4. Testy akceptacyjne
Podstawy pomiarów

Testy modułowe (ang. unit/component testing)

• Wyszukiwanie błędów w pojedynczych komponentach\


systemu (np. w modułach, obiektach itp.), które mogą
być testowane oddzielnie
• Komponenty testowane są w separacji od siebie,
• Przygotowywane są przez twórcę modułu,
• Znalezione błędy są poprawiane od razu, bez
normalnego zgłaszania
Definiowanie Testy
i analiza akceptacyjne
wymagań

Projektowanie Testy
systemu systemowe

Specyfikacja Testy
funkcjonalności integracyjne
systemu

Specyfikacja Testy
modułów modułowe
systemu

Implementacja
systemu
Podstawy pomiarów

Testy integracyjne (ang. integration testing)

• Testy integracyjne pomiędzy modułami systemu, (testy


interfejsów, protokołów)
• Testy integracyjne pomiędzy systemami (testy styków i
interfejsów, protokołów, wymiany sygnalizacji).

Definiowanie Testy
i analiza akceptacyjne
wymagań

Projektowanie Testy
systemu systemowe

Specyfikacja Testy
funkcjonalności integracyjne
systemu

Specyfikacja Testy
modułów modułowe
systemu

Implementacja
systemu
Podstawy pomiarów

Testy systemowe (ang. system testing)

• Testy całej funkcjonalności systemu od początku do końca,


• Testy systemowe mogą być przeprowadzane w oparciu o:
- wymagania dla systemu
- modele funkcjonowania systemu ,
• Testy systemowe mogą być przeprowadzane według priorytetów
poszczególnych funkcji systemu
• Najczęściej stosowane metody to: na bazie wymagań oraz „ad-
hoc”.
Definiowanie Testy
i analiza akceptacyjne
wymagań

Projektowanie Testy
systemu systemowe

Specyfikacja Testy
funkcjonalności integracyjne
systemu

Specyfikacja Testy
modułów modułowe
systemu

Implementacja
systemu
Podstawy pomiarów

Testy akceptacyjne (ang. acceptance testing)


• Przeprowadzane przez klienta lub użytkowników systemu,
• Celem testów akceptacyjnych jest potwierdzenie poprawności
działania systemu,
• Znajdowanie defektów nie jest głównym celem testów
akceptacyjnych,
• Warunki i kryteria przeprowadzania testów akceptacyjnych mogą
być zawarte w umowie,
• Testy akceptacyjne mogą być też przeprowadzane pod kątem
zgodności z obowiązującym prawem,
• Testy „Alpha” – przeprowadzane Definiowanie Testy
i analiza

u producenta ,
akceptacyjne
wymagań

• Testy „Beta” – przeprowadzane


Projektowanie Testy
systemu systemowe

w środowisku użytkowników. Specyfikacja


funkcjonalności
systemu
Testy
integracyjne

Specyfikacja Testy
modułów modułowe
systemu

Implementacja
systemu
Podstawy pomiarów „systemowych”

Pomiary systemowe przeprowadzane są, aby


stwierdzić czy zintegrowany już system spełnia
jako całość wymagania zawarte w specyfikacji.

Podczas pomiarów systemowych cały system jest


weryfikowany pod kątem zgodności z:

•zaleceniami, normami i dokumentacją systemu,


•wymaganiami funkcjonalnymi,
•wymaganiami niefunkcjonalnymi (wydajność,
użyteczność, niezawodność).
Podstawy pomiarów „systemowych”

Aspekty związane z pomiarami systemowymi

1. Narzędzie do rozpoznania złożonej struktury sieci,


aspektów zarządzania i poszukiwania problemów.
2. Obserwacja parametrów sprawności sieci i
wykrywanie przyczyn awarii.

3. Obserwacja aktywności sieci i zbieranie statystyk.

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 10


Podstawy pomiarów „systemowych”

Różnorodność współczesnych sieci

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 11


Podstawy pomiarów „systemowych”
Zakres problemów w pomiarach
„systemowych”

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 12


Podstawy pomiarów „systemowych”

Struktura „systemu”

1. Połączenia pomiędzy urządzeniami tworzą system


(sieć).
2. Przez połączenie rozumiemy transmisję danych w
łączu fizycznym.
3. Transmisja danych podlega regułom zawartym w
protokole.

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji • 13


Podstawy pomiarów „systemowych”

Gdzie występują
problemy ?

 Sprzęt
x
 Oprogramowanie
x
 Okablowanie
x
 Konfiguracja
 Zmiany w sieci

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 14


Podstawy pomiarów „systemowych”

Gdzie testujemy system?

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 15


Podstawy pomiarów „systemowych”

Zakres testowania systemów

Testowanie Zarządzania siecią

Testowanie Usług

Testowanie Sieci

Testowanie Elementów Systemu

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 16


Podstawy pomiarów „systemowych”

Podstawowy cel procesu testowania systemowego


Osiągnięcie możliwego do akceptacji i użytecznego
stopnia porównywalności rezultatów badań różnych
systemów.
Testy

Zalecenia ogólne do testów systemowych

1. Wykorzystywanie tego samego źródła testów.

2. Stosowanie tych samych metod:


• wybierania i parametryzowania testów,
• przedstawiania wyników testów.
Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 17
Podstawy pomiarów „systemowych”

Zakres pomiarów, które należy uwzględnić


podczas testowania:

Testy systemu

Testowanie Testowanie
uszkodzeń bezpieczeństwa

Testowanie Testowanie
połączeń wydajności
Testowanie
urządzeń
Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 18
Podstawy pomiarów „systemowych”

Testowanie i zarządzanie uszkodzeniami


Obejmuje nadzór pracy sieci mający na celu wykrywanie uszkodzeń i
problemów w sieci, usuwaniu tych uszkodzeń i przywracaniu działania
sieci. Działania te mają również na celu przeciwdziałanie powstawaniu
uszkodzeń i problemów w sieci,

Powinno zapewniać procedury do:


• testowania urządzeń,
• wykrywania błędów,
• obsługi alarmów,
• analizy logów z zapisami zdarzeń,
• zarządzania informacjami o sytuacjach
awaryjnych w sieci,
• inicjalizacji operacji naprawczych.

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 19


Podstawy pomiarów „systemowych”

Testowanie i zarządzanie urządzeniami i połączeniami


Obejmuje definiowanie i regulację oraz testowanie parametrów
technicznych sieci telekomunikacyjnej i jej elementów, w szczególności
zaś tworzenie, uruchamianie, konfigurowanie i testowanie:

• infrastruktury sieci (elementów i połączeń


w sieci) – konfiguracja i rekonfiguracja
urządzeń i sieci oraz monitorowanie i
testowanie ich stanu i sterowanie; Zarządzanie
usługami
Zarządzanie
infrastrukturą

• usług sieci, - tworzenie i udostępnianie oraz


ocena usług o określonych parametrach
takich jak: rodzaj, czas trwania, klasa
(szerokość pasma, jakość).

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 20


Podstawy pomiarów „systemowych”

Testowanie i zarządzanie wydajnością


Obejmuje realizację zadań związanych z zapewnieniem i testowanie
jakości pracy sieci, spełniającą wymagania klienta (kontraktem SLA).
Gromadzenie i analizowanie danych o wydajności sieci, jej elementów i
usług pozwala na sterowanie jakością. Progi wydajności mogą być
ustawiane w celu spowodowania alarmu.

Wydajność sieci odnosi się np. do: dane


• przepustowości,
• stopnia wykorzystania,
• stopy błędów, video Maksymalne
dostępne
• czasu reakcji, pasmo
• opóźnienia itp.
głos

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 21


Podstawy pomiarów „systemowych”

Testowanie i zarządzanie bezpieczeństwem


Obejmuje działania zmierzające do zapewnienia i oceny bezpieczeństwa
sieci i jej elementów oraz prywatności przesyłanych informacji
dotyczących klientów i obejmuje takie działania jak:

• kontrola dostępu – uwierzytelnianie i


autoryzacja przez nadawanie i weryfikację
uprawnień użytkowników,
• kontrola integralności przesyłanych danych,
• szyfrowanie informacji,
• rejestracja aktywności użytkowników.

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 22


Podstawy pomiarów „systemowych”

Etapy pomiarów systemowych

1. Przegląd procesu oceny zgodności z


zaleceniami i normami:

2. Przegląd procesu oceny zgodności z


dokumentacją:
• sprawdzenie dokumentacji systemu,
• sprawdzenie zgodności systemu z
dokumentacją.

3. Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii


testowej

Waldemar E. Grzebyk- Pomiary w telekomunikacji 23


Podstawy pomiarów „systemowych”

Przegląd procesu oceny zgodności z zaleceniami i normami:

Sprawdzenie zakresu zgodności systemu z:

normami

zaleceniami

standardami firmowymi
• ITU-T, ISO/IEC,
• wymaganiami technicznymi
ETSI, ANSI,
operatora
• IETF,
• Standardy firmowe,
• Wymagania techniczne operatora.

24
Podstawy pomiarów „systemowych”

Przygotowanie do testowania systemowego

Obowiązki dostawcy w toku procedury


testowania systemu

1. Dostarczanie wyczerpujących informacji dotyczących


parametrów technicznych dostarczonego osprzętu i
oprogramowania

2. Zapewnienie serwisu

3. Zapewnienie niezbędnej obsługi technicznej


25
Podstawy pomiarów „systemowych”

Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii testowej

1. Przygotowanie przedmiotu badań do testów.

2. Parametryzowanie testów.

3. Kampania testowania.

4. Opracowanie wyników testów i raportów


zgodności wyników z:
• zaleceniami i normami,
• dostarczoną dokumentacją.
Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 26
Podstawy pomiarów „systemowych”

Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii testowej

1. Przygotowanie przedmiotu badań do testu:


• Przygotowanie przedmiotu badań do testu obejmuje uruchomienie i
konfigurację systemu dostępowego w zakresie określonym
przedmiotem badań.

2. Parametryzowanie testów:
• Parametryzowanie testów obejmuje ustawienie parametrów właściwych
dla danych usług będących przedmiotem badań.

3. Kampania testowania:
• Kampania testowania obejmuje badanie zgodności dostępnych funkcji
systemu z zaleceniami oraz dołączoną przez dostawcę dokumentacją.

Waldemar E. Grzebyk- Diagnostyka sieci teleinformatycznych 27


Podstawy pomiarów „systemowych”

Model
Zarządca<->Agent

Aplikacja monitoringu
Funkcja Zarządcy

Funkcja Agenta
Zarządzanyobiekt Funkcja Agenta
Zarządzany obiekt
Funkcja Agenta
Zarządzany obiekt
Podstawy pomiarów „systemowych”

Model
Zarządca<->Agent Monitorujący<->Agent

Aplikacja monitoringu
Funkcja Zarządcy

Agent Monitorujący

Funkcja Agenta
Zarządzany obiekt Funkcja Agenta
Zarządzany obiekt
Funkcja Agenta
Zarządzany obiekt
Podstawy pomiarów „systemowych”

Odpytywanie i raportowanie

1. Informacje wykorzystywane przy monitorowaniu


mierzonych parametrów sieci są zbierane i
udostępniane jednemu lub kilku systemom
zarządzania

1. Używane są dwie techniki udostępniania


zarządcy informacji pochodzących od agenta:
 
- Odpytywanie
- Raportowanie zdarzeń
Podstawy pomiarów „systemowych”

Odpytywanie

 Odpytywanie (Polling) - jest współdziałaniem


zarządcy z agentem na zasadzie pytanie –
odpowiedź.

 Zarządca może pytać każdego agenta (do którego


posiada uprawnienia) o wartości różnych elementów
informacji.

 Agent odpowiada informacjami z własnej bazy MIB


(ang. Management Information Base).
Podstawy pomiarów „systemowych”

Raportowanie zdarzeń
 Raportowanie zdarzeń (Event Reporting) – tu inicjatywa
należy do agenta, a zarządca pełni rolę nasłuchującego,
czekając na nadchodzące informacje.

 Agent może generować raporty regularnie aby przedstawić


zarządcy swój aktualny stan.

 Agent może także generować raport, kiedy wystąpi jakieś


ważne wydarzenie (np. zmiana stanu) lub niezwyczajne
zdarzenie (np.awaria)
Dziękuję za uwagę

33

You might also like