STEROWNIKI PROGRAMOWALNE PLC

Łączenie sterowników PLC

Zagadnienia:
1. Łączenie bezpośrednie
2. Shared memory
3. Sieci komputerowe
4. Relacje w sieciach
5. Topologie sieci i media transmisyjne
6. Metody dostępu do sieci
7. Wybrane protokoły komunikacji w sieciach

opracowanie: Piotr Szymak

ŁĄCZENIE BEZPOŚREDNIE
 WSPÓLNE OBSZARY PAMIĘCI DANYCH

(ang. shared memory) – każda zmiana bitu w obszarze wpisywanym

jest automatycznie przekazywana do tych samych bitów obszaru
czytanego w drugim sterowniku
 SIECI KOMPUTEROWE

Sieć komputerowa – zbiór zasobów sprzętowo-programowych

rozproszonych na danym obszarze i umożliwiającym transmisję danych

1) sieci globalne (ang. GAN Global Area Network) np. interent,

2) sieci rozległe (ang. WAN Wide Area Network) – kilka tys. km
3) sieci metropolitarne (ang. MAN Metropolitan Area Network) –
obszar dużego miasta,
4) sieci lokalne (ang. LAN Local Area Network) – do 10 km:
– sieci przemysłowe,
5) sieci typu „magistrala systemowa” (ang. VLAN Very Local Area
Network) – do kilku metrów
 RELACJE W SIECIACH KOMPUTEROWYCH

MASTER - SLAVE – stacja SLAVE wykonuje usługę tylko, gdy tego

zażąda stacja MASTER

SERWER - KLIENT – stacja KLIENT prosi o wykonanie usługi, a

stacja SERWER wykonuje ją wg. ustalonych priorytetów

PRODUCENT - DYSTRYBUTOR - KONSUMENT – stacja

PRODUCENT wytwarza dane i wysyła je do sieci, natomiast stacja
KONSUMENT żąda tych danych poprzez stację typu
DYSTRYBUTOR

peer-to-peer – relacje równoprawne w systemach bezserwerowych

TOPOLOGIE SIECI
 MEDIA TRANSMISYJNE

Skrętka nieekranowana (ang. UTP unshielded twisted pair) –

do 100 Mb/s, a nawet 1 Gb/s

Skrętka ekranowana (ang. STP shielded twisted pair),

Kabel koncentryczny (współosiowy) – do 10 Mb/s,

Światłowód – do 2,4 Mb/s (próby do 24 Tb/s),

Inne: łącza radiowe, łącza na podczerwień, sieci energetyczne, itp.

TRANSMISJA: synchroniczna, asynchroniczna

 METODY DOSTĘPU DO SIECI
(ang. MAC Media Access Control)

m. deterministyczne:
– odpytywanie przez MASTER czy SLAVE ma dane do wysłania,
– multipleksowanie z podziałem czasu (ang. TDM Time-Division
Multiplexing),
– multipleksowanie z podziałem częstotliwości (ang. FDM Frequency-
Division Multiplexing),

m. kontrolowanego dostępu – oparta na przesyłaniu znacznika

dostępu do łącza (ang. token passing)

m. deterministyczne stosowane w systemach sterowania czasu

rzeczywistego, czyli sieciach realizujących sterowanie bezpośrednie
i nadrzędne
 METODY DOSTĘPU DO SIECI
(ang. MAC Media Access Control)

m. przypadkowego dostępu – wielu abonentów (ang. Muliple Access)

czeka na ciszę na łączu, czyli nasłuchuje sygnału nośnej (ang. Carrier
Sense); wszyscy abonenci dostęp równoprawny

w celu przeciwdziałania kolizji:

– wykrywanie kolizji (ang. Collision Detection) – czas wstrzymania się
od nadawania po kolizji jest losowany,
– unikanie kolizji (ang. Collision Avoidance) – wcześniejsze
sygnalizowanie potrzeby nadawania

CSMA/CD lub CSMA/CA – stosowane w sieci ethernet

szeregowe
Łączenie

ŁĄCZENIE SZEREGOWE

Transmisja szeregowa – szeregowe przesyłanie informacji między

urządzeniami bit po bicie

Wyróżnia się:
1) transmisję synchroniczną i asynchroniczną,
2) transmisję niesymetryczną (RS232C, RS423A) i różnicową
(RS422A, RS485).

Szybkość transmisji (ang. transmission rate) – liczba

transmitowanych bitów w ciągu 1 sekundy (w bodach)
Typowe prędkości: 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 57600,
115200 bodów

Szybkość przesyłania informacji – liczba transmitowanych bajtów w

ciągu 1 sekundy
 STANDARD RS-232C

1) asynchronicznej

S 0 1 2 3 4 5 6 7 P

bit startu najstarszy bit danych 1 lub 2 bity stopu

najmłodszy bit danych bit parzystości

Bit parzystości (ang. parity) – zależy od liczby jedynek w przesyłanym bajcie

2) synchronicznej
Zamiast bitów startu i stopu znaczniki końca i początku bloku danych
Na linii synchronizacji znaczniki przesyłanych bitów na linii danych.
 STANDARD RS-232C

Transmisja niesymetryczna – 1 linia danych i 1 linia masy sygnałowej

(poziom sygnału mierzony względem masy sygnałowej).

Transmisja na odległość do 20 metrów.

Maksymalna prędkość transmisji 20 kbit/s.

Linie połączeniowe:

• linie transmisji danych,

• linie sterująco-kontrolne,
• linie synchronizacji czasowej,
• linie masy sygnałowej i ekranu (izolacja od zakłóceń).
 STANDARD RS-232C

Parametry elektryczne sygnałów:

1) na liniach danych − logika ujemna

• „1” ⇒ −15V ≤ U1≤ −3V; −12V
• „0” ⇒ +3V ≤ U0≤ +15V; +12V

2) na liniach sterujących − logika dodatnia

• „1” ⇒ +3V ≤ U1≤ +15V; +12V
• „0” ⇒ −15V ≤ U0≤ −3V; −12V

Złącza interfejsu:

• 25-stykowe złącze szufladkowe typu Cannon DB-25P lub DB-25S,

• 9-stykowe złącze szufladkowe typu Cannon DB-9.
 ŁĄCZENIE SZEREGOWE

RS-422 – symetryczne łącze różnicowe,

do 4 km, do 10 Mb/s
„1” – , „0” –
 STANDARD RS-422

Transmisja różnicowa – dwie linie danych

(poziom sygnału różnicowy pomiędzy dwiema liniami)

• „1” ⇒ na 1-szej linii +5V, na 2-ej linii −5V

• „0” ⇒ na 1-szej linii − 5V, na 2-ej linii +5V

Standard RS422A do szybkiej transmisji (do 10Mbit/s) na duże odległości

(do 1200 m) w obecności zakłóceń (symetryzacja łącza)

Standard wprowadza ograniczenia na zależność pomiędzy szybkością zmian

sygnału a czasem trwania bitu.

Maksymalna liczba odbiorników równa się 10, natomiast nadajników równa 1.

 ŁĄCZENIE SZEREGOWE

RS-485 – symetryczne łącze różnicowe,

do 4 km, do 10 Mb/s, do 32 odbiorników
„1” – , „0” –
 STANDARD RS-422

Standard RS485 jest rozwinięciem standardu RS422A.

Taka sama maksymalna transmisja − 10Mbit/s

oraz maksymalna odległość przesyłania − 1200 m.

Różnice:

• maksymalna liczba odbiorników − 32,

• maksymalna liczba nadajników − 32.
 PROTOKÓŁ MODBUS

Transmisja asynchroniczna – przesyłanie danych w formacie ramki

w trybie ASCII lub RTU

Tryb ASCII:
każdy bajt kodowany w formacie heksadecymalnym i przesyłany jako
dwa znaki ASCII (0..9, A..F)
Format ramki:
5 znaków początkowych (:, 2 zn. adresu, 2 zn. funkcji (odczytu, zapisu
ustawiania)), ciąg znaków danych, 2 zn. kontrolne (ang. LRC
Longitudinal Redundancy Check), zn. CR i LF

Tryb RTU: Format ramki:

cisza min. 3,5 zn., bajt adresu i funkcji, ciąg danych jako
bajtowe liczby, słowo kontrolne (ang. CRC Cyclical Redundancy
Check)
 PROTOKÓŁ GENIUS

Transmisja – RS-232C lub RS 422/485,

Szybkość transmisji – od 153 Kb/s do 38Kb/s
na odległość od 600 m do 2200 m
Medium – 2-przewodowa skrętka
Topologia – magistrala
Metoda dostępu do sieci:
– peer-to-peer (informacje przesyłane ze stałym cyklem od 20ms
do 200 ms),
– master-slave (wymiana paczek danych tzw. datagramów)
 PROTOKÓŁ GENIUS

Adresowanie – (ang. SBA Serial Bus Adresses) od 0 do 31

Moduł kontrolera sieci (ang. GBC Genius Bus Controller Module):

– wymiana zmiennych globalnych,
– wymiana paczek informacji tzw. datagramów,
– obsługa oddalonych modułów systemu
i bogatsza diagnostyka elementów
S
U
I
N
E
G
I
C
E
SI
D
A
Ł
K
Y
Z
R
Przykł. Genius i Ethernet

P
Ethernet

PROTOKÓŁ ETHERNET

Transmisja – TCP/IP LAN,

Szybkość transmisji – do 10 Mb/s na odległość gałęzi do 150 m
Medium – UTP, kabel koncentryczny lub światłowód
Topologia – magistrala, gwiazda, drzewo
Metoda dostępu do sieci – CSMA/CD
Adresowanie – 32-bitowy adres IP (ang. Internet Protocol),
np. 10.0.0.2
PR
Z
Y
K
Ł
A
D
SI
E
CI
ET
H
E
R
N
ET