LAN - Zastosowania

Lokalne sieci PC
⌧Niskie koszty
⌧Ograniczona szybkość (10 – 100 – 1000 Mbps)

Back end networks and storage area networks
⌧Interconnecting large systems (mainframes and large storage
devices)
• High data rate
• High speed interface
• Distributed access
• Limited distance
• Limited number of devices

High speed office networks
⌧Desktop image processing
⌧High capacity local storage

Backbone LANs
• Interconnect low speed local LANs
• Reliability
• Capacity / Cost
LAN - Architektura
Architektura protokołów
Topologie
Dostęp do medium - Media access control
Warstwa liniowa - Logical Link Control
IEEE 802 Standards

The 802 working groups. The important ones are marked with *. The
ones marked with  are hibernating. The one marked with † gave up.
Architektura
Architektura protokołów

Niższe warstwy modelu OSI

IEEE 802 model odniesienia
⌧Physical
⌧Media access control (MAC)
⌧Logical link control (LLC)
IEEE 802 v OSI
Warstwy IEEE 802

 Fizyczna

Kodowanie - dekodowania

Generowanie i usuwanie preambuły

Transmisja i odbiór bitów

Media transmisji i topologie
 Logical Link Control
⌧Interface dla wyższych warstw
⌧Kontrola błędów i przepływu
• Rzadko obecnie używana
 Media Access Control

Składanie ramek wraz z adresowaniem i polami FCS (kontrola
błędów)

Odbiór ramek - rozbiór
⌧Rozpoznanie adresu
⌧Wykrywanie błędów

Obsługa dostępu do medium transmisji
⌧Brak w „tradycyjnych” protokołach DLC warstwy 2
Topologie
 Drzewo (Tree)
 Magistrala (Bus)

Rodzaj drzewa ( bez gałęzi)
 Pierścień - Ring
 Gwiazda (Star)

rodzaj magistrali
Topologie LAN
Media Access Control - MAC
 Gdzie ?

Centralnie
⌧Większa kontrola
⌧Prosta logika dostępu na stacjach
⌧Unika problemów koordynacji
⌧Pojedynczy punkt awarii
⌧Potencjalne wąskie gardło

Rozproszone
 Jak

Synchronicznie
⌧Przydzielona pojemność dla połączeń

Asynchronicznie
⌧ Zależne od zapotrzebowania
Systemy asynchroniczne
Round robin - naprzemiennie

Dobre jeśli wiele stacji trasnmituje przez dłuższy czas
Rezerwacja

Dla transmisji strumieni
Konkurencja

Dobre dla zmiennej transmisji

Stacje konkurują o czas transmisji

Kontrola rozproszona

Proste do implementacji

Wydajne w umiarkowanym obciążeniu

Tendencje do załamania przy dużym obciążeniu
Bus and Tree
 Medium wielopunktowe - Multipoint
 Transmisja przenosi się przez medium i jest „słyszana”
przez wszystkie stacje

Konieczność identyfikacji stacji przeznaczenia ?
⌧Każda stacja posiada unikalny adres
⌧Unikalność lokalna czy globalna ?
 Połączenie obustronne (Full duplex) między stacją a
przyłączem

Łączny odbiór i transmisja

Czy zawsze ?
 Konieczność regulacji transmisji

Unikanie kolizji

Unikanie blokowania
⌧Dane w małych blokach - ramki
 Terminator absorbuje ramki na końcach medium
(odbicia)
Frame Transmission - Bus LAN
Format ramki MAC
 Podwarstwa MAC otrzymuje dane z podwarstwy LLC
 Kontrola dostępu do medium – MAC control
 Adres przeznaczenia MAC
 Adres źródłowy MAC
 LLC – logical link control – opakowane dane
 Suma kontrolna – CRC – pole FCS – frame check
sequence
 Warstwa MAC wykrywa błędy i odrzuca ramki
 Warstwa LLC może retransmitować odrzucone lub
zgubione ramki
Ramka Ethernet MAC
Format ramek (a) DIX Ethernet, (b) IEEE 802.3

SOF – Start of Frame, SFD – Start Frame Delimiter

Type – typ protokołu
PPP - , ARP –0806H, IP – 0800H
Length – w bajtach - max 1500
Podwarstwa Ethernet MAC

 Wykrycie kolizji może zająć dwukrotny czas propagacji

Ethernet (CSMA/CD)
Carriers Sense Multiple Access with Collision
Detection
Xerox – Ethernet
IEEE 802.3 Medium Access Control

Wolny dostęp - Random Access

Spory - konkurencja
⌧Stacje konkurują o czas w medium
⌧ Nietylko stacje ☺
CSMA
 Czas propagacji jest dużo mniejszy niż czas transmisji
 O starcie transmisji stacje dowiadują się prawie
natychmiast
 Najpierw sprawdzenie czy medium jest wolne (carrier
sense)
 Jeśli tak, to trasmisja
 Jeśli dwie stacje zaczną w tej samym czasie - kolizja
 Odczekaj przez odpowiedni czas (round trip plus ACK
contention)
 Brak potwierdzenia ( ACK), retransmituj
 Wykorzystanie zależy od czasu propagacji (długość
medium) i czasu transmisji ramki (długość ramki i
przepustowość łącza)

Dłuższe ramki i krótsze łącza dają lepszy stopień wykorzystania
medium ( wydajność protokołu)
Co jeśli medium zajęte ?
Gdy wolne - transmisja
Jeśli zajęte, nasłuchuj aż będzie wolne i
transmituj natychmiast

Jeśli dwie stacje czekają – pewna kolizja 

CSMA / CD
 W CSMA, kolizja zajmuje medium przez cały czas
transmisji – stacje nadają ramki do końca
 Stacje nasłuchują podczas transmisji, także gdy same
nadają
 Gdy medium wolne - transmisja
 Jeśli zajęte, nasłuchuj aż wolne, następnie nadawaj
 Jeśli wykryjesz kolizje, wrzaśnij (jam) i wygaś transmisje
 Po blokadzie ( jam), odczekaj jakiś czas i startuj
ponownie

Binary exponential back off – wykładnicze wycofanie
⌧Losowa z 0 – 2k-1 , gdzie k = min (i,10) – i –kolejna próba
nadawania ( max –15)

Nadawanie w szczelinach – dla 10Mbps – 51,2 mikrosekund
⌧Szczelina – 2*(max czas propagacji + jam + czas wykrycia kolizji)

Czas wymuszenia kolizji (jam) – 3,2 mikrosekund
CSMA/CD
Operation
Wykrywanie kolizji CD
 Na magistrali wąskopasmowej (cienki koncentryk),
kolizja powoduje wyższe napięcie niż normalny sygnał
 Kolizja jest wykryta jeśli sygnał w medium jest większy
niż pojedynczy sygnał ze stacji
 Sygnały ( normalne i te z kolizji) ulegają tłumieniom
 Ograniczenia długości segmentów do 500m (10Base5) i
200m (10Base2)

Repeatery – odtwarzacze sygnałów – maksymalna ilość ?
 Dla skrętki (topologia gwiazdy) aktywność na więcej niż
jednym porcie jest kolizją ( wykrywanie w
koncentratorach - hubach)
 Specjalny sygnał obecności kolizji (jam)
IEEE 802.3 Frame Format

Pole Pad – czyli minimalna wielkość ramki

Wady i zalety 802.3
 Zalety

Jednakowe prawa stacji

Brak ramek organizacyjnych

Brak konsekwencji włączania i wyłączania stacji – łatwe zmiany
w sieci LAN

Niektóre zakłócenia rozpoznawane jako kolizje

Wydajna i niezakłócona praca przy umiarkowanym ruchu na
łączach
 Wady

Koszty wykrywania kolizji i układów samotestowania (dawniej)

Mała efektywnywność przy dużym ruchu ( dawniej – obecnie
coraz częściej ograniczenie domen kolizji – przełączniki, mosty)

Brak możliwości wprowadzania priorytetów
802.3 – okablowanie,
kodowanie, oznaczenia
 10 Mbs ( classic Ethernet)

Kodowanie Manchester
⌧20MHz
⌧+0,85 V ; -0,85 V

10Base5 – gruby koncentryk
⌧Produkt historyczny

10Base2 – cieńki koncentryk
⌧Praktycznie jw.

10Base-T – skrętka – segment 100m

10Base-F – światłowód

max długość – 2500,
⌧(5*500m), 4 regeneratory ( koncentratory)
⌧max czas propagacji 50 µs - w obie strony
⌧Dla 10 Mbs czas transmisji 1 bitu to 100 nanosekund
• Czyli minimalna ramka musi mieć 500 bitów (ok. 64 bajtów)
– Pole PAD (wypełnienie)
Fast Ethernet ( 802.3u)
 100 Mbs
⌧Bazuje na okablowaniu 10Base-T
⌧Transmisja bitu 10ns

100Base-T4
⌧Skrętka UTP kat. 3 (4pary) – 100m
⌧Kodowanie 8B/6T , 25MHz, 33,3 Mbs na parę
⌧Półdupleks z kanałem zwrotnym 33,3

100Base-TX
⌧Skrętka UTP kat. 5 (2pary)– segment 100m
⌧Kodowanie 4B/5B, 125MHz – 100Mbs
⌧Pełen dupleks

Autonegocjacja 10/100Mbs, half/full duplex

100Base-FX
⌧Światłowód, do 2000m
⌧Tylko z przełącznikami
Gigabit Ethernet (802.3z)

1000Mbs
⌧Tryby half/full duplex
⌧Pełen dupleks z przełącznikami
• Buforowanie ramek, brak konieczności CS
⌧Półdupleks z koncentratorami
• CSMA/CD
– Maksymalny zasięg 25 m ??!!! (2500 m /100 )
• Zwiększyć ramkę minimalną ramkę do 512 bajtów
– Carrier extension – przedłużenie nośnika
– Frame bursting – wiązki ramek
• Zasięg do 200m
• Praktyka – full duplex z przełącznikami
⌧1000Base-SX
• Światłowód wielomodowy, do 550 m
⌧1000Base-LX
• Światłowód jednomodowy, do 5000m
⌧1000Base-T
• 4 pary UTP kat.5, 100m
⌧1000Base-Cx – 2 pary STP
Fast i Giga Ethernet cd.
Kodowanie w 1000Mbs

W 1000Base-SX, LX – 8B/10B

1000Base-T
⌧5 poziomów napięcia – 2 bity/ bod + extra sygnalizacja
⌧125MHz – 4 pary UTP – 1000Mbs
Sterowanie przepływem

Przepełnianie buforów

Ramki PAUSE, TYP – 8808Hex
⌧W jednostkach 512ns, max 33,6 msekund
10 Gbs – 802.3ae
Topologia pierścienia
 Repeatery łączą punkt z punktem w zamknięta pętlę –
pierścień - ring

Odbiór danych na jednym łączu a retransmisja na drugim

Łącza jednokierunkowe

Stacje dołączone są do odtwarzaczy
 Dane w postaci ramek

Krążą przez wszystkie repeatery ( stacje)

Odbiorca rozpoznaje adres i kopiuje ramkę

Ramka wędruje dalej aż do nadawcy, gdzie jest usuwana
 Media access control – kontrola dostępu określa kiedy
stacja może wprowadzić ramkę do pierścienia
Transmisja
ramek
w pierścieniu
Stany Repeaterów Pierścienia
Token Ring (802.5)
 Protokół MAC

Małe ramki – tokeny (znaczniki) krążą w czasie bez transmisji

Stacja czeka na token

Zmina bitu w tokenie, na SOF (start of frame) dla ramki danych

Dołączenie reszty ramki

Ramka okrąża i jest absorbowana przez nadająca ramkę station

Stacja wprowadza nowy token ( wolny) kiedy transmisja sie
skończyła i początek powracającej ramki został odebrany

Przy małym obciążeniu – trochę nieefektywne

Przy dużym – kolejne nadawanien
Token Ring
Operation
Token Ring MAC Frame
Priority
Scheme
Potencjalne problemy topologii
typu Ring
Przerwanie dowolnego łącza wyłącza całą sieć
Również awaria repeatera daje ten sam efekt
Trudności w instalacji dodatkowego repeatera (
stacji)
Można rozwiązać przez architekturę typu star-
ring

Też token bus – IEEE 802.4
Architektura typu Star Ring
 Połączenie wszystkich inter-repeaterów w jeden węzeł

Koncentrator

Daje centralny dostęp do sygnału na każdym łączu

Łatwiej znaleźć błędy

Można wysłać ramkę w pierścień i ustalić dokąd dojdzie

Uszkodzony segment może być odłączony i ew. naprawiony

Nowe repeatery można doawać łatwiej

Przekazywanie typu - Bypass relay jest przeniesione do
koncentratora

Wydłuża użyte kable
 Można łączyć ringi wykorzystując mosty
Topologia gwiazdy - Star
 Każda stacja połączona do centralnego węzła –
koncentrator (hub)

Zwykle przez dwa łącza PtP

Nadawanie i odbiór
 Wykorzystanie skrętki UTP

Tanie i łatwe do instalacji
 Dlugość łączy do 100 m , optyczne więcej (500m )
 Koncentrator rozgłasza sygnał na wszystkich łączach (
prawie)

Fizycznie gwiazda – logicznie magistrala (bus)

Czyli tylko jedna stacja może nadawać w danym czasie (
CSMA/CD – IEEE 802.3)
 Hub może działać jako przełącznik ramek między
łączami ( most, przełącznik – bridge, switch)
 Hierarchia gwiazd i hubów ( switchy)
Adresowanie IEEE 802
 MAC adres
 Płaska przestrzeń adresowa
 48 bitowy adres – 6 bajtów
 Reprezentacja szesnastkowa ( 12 liczb)

0000.0c12.34f5

00-00-0c-12-34-f5
 Rozgłaszanie

Same jedynki czyli FF-FF-FF-FF-FF-FF

Adresy unicast zaczynają się na 0

Multicast na 1

Adresy lokalne i globalne ( następny – 46 bit)
 Unikalność globalna

Część producenta – 24 bity – OUI – Organizational Unique
Identifier

Część nadawana przez producenta – 24 bity
Mosty - Bridges
 Umożliwienie wyjścia poza pojedynczy LAN
 Może łączyć inne LANy i WANy – również o innej
architekturze
 Bridge lub router
 Mosty są prostsze i tańsze

Łatwe łączenie podobnych LANów

Identyczne protokoły warstwy fizycznej i liniowej

Małe nakłady na przetwarzanie
 Router zwykle do bardziej generalnego zastosowania

Łączy sieci w tym różne LANy and WANy

Więcej przy warstwie sieciowej i routingu
Po co mosty ?

Odporność – uszkodzenia segmentów sieci

Wydajność – zmniejsza domeny kolizji

Bezpieczeństwo – ogranicza wspólne medium

Topologia i organizacja

 Funkcje mostów

Czytają wszystkie ramki transmitowane w jednym segmencie
LAN i akceptują ramki których adresy są przeznaczone dla
innych segmentów lub LANów

Wykorzystując odpowiedni protokół MAC dla drugiego LANu,
retransmitują każdą ramkę

W drugą stronę oczywiście tak samo
Operacje w mostach
 Zagadnienia projektowe mostów
 Brak modyfikacji zawartości lub formatu ramek
 Brak encapsulation
 Dokładne kopiowanie
 Minimalne buforowanie gdy ramki szybciej przybywają niż
można je wysłać
 Zawiera inteligencję dotyczącą adresowania i routingu

Które ramki przesłać

Może być kilka mostów po drodze
 Może łączyć więcej niż dwie sieci LANs

Informacje o innych mostach ( koszty, STP, etc.)
 Przełączanie jest przeźroczyste dla stacji

Dla stacji podłączonych wygląda jak wspólna pojedyncza sieć LAN
Architektura Bridge Protocol
 IEEE 802.1D
 Poziom MAC

Adresowanie stacji
 Mosty nie potrzebują warstwy LLC

Przekazują ramki MAC
 Mogą przesyłać ramki przez zewnętrzne systemy
komunikacyjne

Np. łącze WAN

Przechwycenie ramki

Enkapsulacja

Przesłanie przez łącze

Usunięcie enkapsulacji i przesłanie ramki przez łącze LAN
Przełączanie w warstwie
liniowej

Połączenie LANów przez mosty i sieć szkieletową

Przełączanie 802.x do 802.y

Operacje mostu LAN przełączającego 802.11 na 802.3.

Koncentratory,mosty,przełączniki
(hubs,bridges and switches)
 Huby współdzielonego medium

Centralny hub

Hub retransmituje przychodzący sygnał do wszystkich
wychodzących linii

Naraz może transmitować tylko jedna stacja

Dla 10Mbps LAN, łączna pojemność jest też 10Mbps
 Przełączany hub (Switched LAN hub)

Hub działa jak przełącznik ( switch)

Przychodząca ramka jest przełączana do odpowiedniej linii
wyjściowej

Nieużywane linie mogą być wykorzystane do przełączania
innego ruchu

Wykorzystanie dwóch par linii daje łączną przepustowość
20Mbps
Urządzenia w sieciach lokalnych
 Koncentrator

Regeneracja sygnału

Regeneracja preambuły

Sposób działania
 Przełącznik

Odtwarzanie całości ramki
⌧ Store and Forward
⌧ Cut-Through
• Może przekazać błędne ramki
⌧ Intelligent Cut-Thrugh
• Tylko pełne ramki

Konwersja prędkości
 Skalowanie

Łatwe

Każde urządzenie ma określoną pojemność i przepustowość

Nie wplywają na sprzęt i oprogramowanie urządzeń w sieci
Repeaters, Hubs, Bridges,
Switches, Routers and Gateways

(a) Koncentrator (b) Most (c) Przełącznik

Repeaters, Hubs, Bridges,
Switches, Routers and Gateways

(a) Urządzenia w warstwach

(b) Ramki, pakiety i nagłówki
 Wirtualne LANy

(a) cztery fizyczne LANy połączone w dwa wirtualne (G i W) VLANy przez dwa
mosty
(b) Ten sam układ zrealizowany przez przełączniki
 The IEEE 802.1Q Standard

Transition from legacy Ethernet to VLAN-aware Ethernet. The

shaded symbols are VLAN aware. The empty ones are not.
Standard IEEE 802.1Q

Format ramek Ethernet 802.3 i 802.1Q

Pętle utworzone z mostów
Spanning Tree Bridges

Dwa równoległe mosty

Spanning Tree Bridges (2)

(a) Połączone LANy

(b) Utworzona struktura „spanning tree”
Routing „Spanning Tree” –
Łączące (częściowe) drzewo
Most automatycznie tworzy tablicę routingu
Automatyczna aktualizacja po zmianach
Przekazywanie ramek - Frame forwarding
Uczenie sie adresów - Address learning
Rozwiązywanie problemów pętli
BPDU – bridge protocol data unit – pakiety typu
„hello” między mostami (przełącznikami)
Frame forwarding
Baza oparta o adresy MAC dla każdego portu

Lista adresów stacji osiągalnych przez każdy port
Ramka przybywa na porcie X:

Przeszukanie bazy w celu odszukania adresu MAC
przeznaczenia (poza portem X)

Jeśli brak adresu, przekaż do wszytkich portów poza X

Jeśli adres jest dla portu Y, sprawdź czy port jest w
stanie zablokowanym czy przekazu
⌧Blokowanie zabezpiecza przed jednoczesnym odbiorem i
transmisją

Jeśli nie ma bloku, transmituj ramkę przez port Y
Poznawanie adresów

Wstępne załadowanie bazy adresów, Vlanów
 Można też się uczyć

Kiedy ramka przybywa na port X to znaczy, że pochodzi od sieci
LAN przyłączonej do portu X

Adres źródłowy jest wykorzystany do aktualizacji bazy dla portu
X – dopisanie adresu,

Liczniki czasu dotyczące każdego wpisu (tablice CAM – Content
Adress Memory)

Adres źródłowy sprawdzany w bazie dla każdej przybywającej
ramki
 Problemy

Przepełnienia tablic,

Niezgodność , nadpisywanie adresów
⌧Funkcje typu PORT Guard
 Algorytm „Spanning Tree”
 Poznawanie adresów sprzyja strukturze drzewa

Brak pętli
 Struktura połączeń daje pełne połączenie ale nie zawierające pętli –
tylko jedna droga między dwiema stacjami (sieciami)
 Każdy most (przełącznik) ma przydzielony unikalny identyfikator

Najniższa wartość to root
 Wymiana pakietów BPDU pozwala ustalić i zmieniać strukture połączeń
typu „spanning tree”

Koszt ścieżki miedzy mostami

Root port – port o najniższym koszcie do root’a

Każdy LAN wyznacza most i port o minimalnym koszcie do root’a

ST – konstrukcja
⌧Ustalenie root bridge
⌧Ustalenie root portów na każdym moście
⌧Wyznaczenie mostów w LANach

Zawartość PBDU
⌧ID mostu i portu
⌧ID mostu uważanego za root
⌧Koszt ścieżki root (root path cost)
Stany protokołu STP
 Blokowanie

brak przekazywania ramek, nasłuch BPDU
 Nasłuchiwanie

Brak przekazywania, nasłuch ramek
 Poznawanie

Brak przekazywania, poznawanie adresów
 Przekazywanie

Przekazywanie

Poznawanie adresów
 Nieaktywny

Brak przekazywania i nasłuchu BPDU
Routing źródłowy
SRB – source routing bridging

802.5 TokenRing
⌧Łączenie mostów
Rozpoznawanie ścieżki

Wybór
Pokaz symulacji –
Połączenie LANów przez sieć ATM
Ethernet podsumowanie
 Dlaczego wypiera ATM i SDH?

I rozwija się od lat 80
 Prosty – tani
 Bezpołączeniowy

Współpraca z TCP/IP
 Łatwość obsługi

Brak tablic konfiguracji
 Rozwój

Przełączniki 2,5 Gbit i 10 Gbit

DPT, RPT

Współpraca z wydajnym IP – MPLS

No i sieci bezprzewodowe 802.11, 802.16
⌧Ale czy to jeszcze ethernet ?
Sieci bezprzewodowe
Powrót do prezentacji MAC_2005