STANIMIR V.

ŽIVANOVIĆ
Sektor za vanredne situacije Beograd, Kneza Miloša 101

Ponašanje drveta u požaru na konstrukcijama

Određene vrste drveta se u značajnoj meri koriste u konstrukciji objekata različitih namena.
Pored drugih uslova, trajnost drvenih konstrukcija zavisi i od uticaja požara na svojstva
drveta. Cilj rada je određivanje karakteristika drvenih elemenata prema ponašanju u požaru.
Odabir drveta se mora izvršiti na osnovu namene objekta i potrebnih svojstava konstrukcije.
Da bi se postigao potreban vek trajnosti potrebno je poznavati mehanizam razaranja drveta,
prirodnu trajnost i prirodnu dimenzijsku stabilnost.
Pravilan odabir, dimenzionisanje i zaštita odgovarajućim premaznim sredstvima u
znatnoj meri umanjuju rizik od požara i obezbeđuju trajnost drvenih delova konstrukcije.
Drvo ima dobre požarne karakteristike u poređenju s ostalim građevinskim materijalima.

Ključne reči: drvo, požar, otpornost na požar

1. UVOD

Primena drveta u građevinarstvu je vrlo raširena ali postoje predrasude o povećanoj opasnosti od
požara. Drvo je gorivi material [17], te su česti slučajevi požara na drvenim delovima konstrukcija.
Elementi konstrukcija i sami konstruktivni sistemi u požarnim uslovima se različito ponašaju. Sagorevanje
delova konstrukcije u velikoj meri zavisi od više uticajnih faktora kao što su: sadržaj vlage, veličina čestica,
toplotna provodljivost, maseni toplotni kapacitet, termička stabilnost, poroznost, kvalitet površine, kao i
uslova atmosfere u kojoj se materija nalazi (aerodinamički uslovi, temperatura i dr.).
Sadržaj vlage, veličina čestice i stanje površine čvrstih materija su varijabilne veličine, tako da se za
jednu istu materiju mogu dobiti veoma različiti podaci o paljenju, toku i brzini sagorevanja, u zavisnosti od
toga u kakvom je stanju telo koje posmatramo.
Uvođenje novih tehnika zaštite drveta povećalo je interesovanje građevinara za ovim materijalom.
Važećim tehničkim propisima u Srbiji nisu uređene norme otpornosti na delovanje požara. Evropskom
normom (1995-1-2:2004 Eurocode 5) definisana su metode proračuna i načela koja su zasnovana na
rezultatima istraživanja ponašanja drveta izloženog delovanju požara, [8, 9]. Novi pristup proračuna
otpornosti konstrukcija na požar se vrši u cilju određenja trajnosti konstrukcije sa definisanjem kriterijuma
nosivosti, kriterijuma integriteta i kriterijuma izolovanosti, [5]. Drvo u uslovima požara mora za određeni
period vremena da zadovolji sve ove kriterijume.
Nosivost (R) ukazuje na sposobnost građevinskog elementa da izdrži izloženost uticaju požara pod
određenim mehaničkim dejstvima, sa jedne ili više strana, za određeni vremenski period, bez gubitka
strukturalne stabilnosti.
Integritet konstrukcije (E) treba da ukaže na sposobnost građevinskog elementa koji ima svojstvo da
podnese izlaganje uticaju požara samo sa jedne strane, bez prenošenja požare na neizloženu stranu zbog
prolaska plamenova ili vrelih gasova.
 Kriterijum izolacije (I) ukazuje na sposobnost građevinskog elementa da podnese izlaganje požaru
samo sa jedne strane, bez prenošenja požara zbog značajnog prenošenja toplote sa izložene na neizloženu
stranu. Ovaj kriterijum je ispunjen ukoliko prosečan porast temperature na celoj neizloženoj površini uzorka
ne prelazi vrednost od 140oC, ili na bilo kojem delu vrednost od 180oC. Prenošenje požara mora da bude tako
ograničeno da ni neizložena površina, ni bilo koji materijal u neposrednoj blizini te površine, ne bude
upaljen. Element takođe mora da predstavlja prepreku toploti, dovoljnu da zaštiti ljude u njegovoj blizini.
Razni autori [4, 15] ukazuju da drvo ima dobre požarne karakteristike, od čega pojedine i bolje od drugih
građevinskih materijala. Na primer, drvo u slučaju požara prenosi 10 puta slabije toplotu isijavanja nego
beton i 250 puta slabije nego čelik.
Brzina širenja požara a time i stabilnost konstrukcije je uslovljena vremenom izloženosti uticaju
vatre i intenzitetom vatre.
Cilj rada je da se sagleda ponašanje drveta u požaru i otklone predrasude o povećanoj opasnosti od
požara i slabijoj požarnoj otpornosti drveta u odnosu na drugi građevinski material.

1. Karakteristike drveta
Drvo se sastoji od tri komponente:
 celuloza koja je linearni polimer glukoze (C 6H10O5)x sa ponavljanjem preko 3500 glukozanskih
jedinica
 ligninski makromolekuli koji se sastoje od fenilpropena i njihovih derivata, i
 hemiceluloze koja je sastavljena od grupe polimera na bazi pentozan kao osnove, sa heksozom i
njenim derivatima.

Celuloza čini oko 50% mase drveta, lignin i hemiceluloza čine oko 25÷35%, ostalo je voda i suvi
ostatak. Na temperaturama iznad 300 oC celuloza gubi na masi dajući drveni ugalj i dosta isparljivih materija.
Sa druge strane, hemiceluloza se razlaže u manjem stepenu dajući više drvenog uglja mada je granična
temperatura gubitka mase niža nego kod celuloze.

Osnovne karakteristike drveta, koje se koristi kao građevinski materijal, sa aspekta zaštite od požara
su:
 zapaljivost
 intenzitet gorenja i sposobnost širenja plamena
 zadimljenost, i
 naknadno tinjanje.

1.1 Mehanizam sagorevanja drveta u požaru

Pod pojmom sagorevanja podrazumeva se složen fizičko-hemijski proces zasnovan na veoma brzim
reakcijama oksidacije koje su praćene obrazovanjem odgovarajućih produkata, oslobađanjem toplote i
emitovanjem svetlosti. Pojava požara je uslovljena stanjem gorivog materijala i uslova okružujuće
sredine[18]. U razvoju požara koji prolazi kroz različite faze, gorivi materijal se u svakoj od njih ponaša
različito. Kod drvenih konstrukcija, potrebno je razlikovati požar u početnoj fazi i požar u razvijenoj fazi.
Kod požara u početnoj fazi važno je koliki je stepen sagorevanja i intenzitet provođenja toplote drveta, kao i
brzina širenja vatre po površini drveta. Za razliku od požara u početnoj fazi razvoja, požar u razvijenoj fazi
zahvata paljenje svih delova konstrukcije drveta. U ovoj fazi razvoja požara merodavna je nosivost drveta
kao i njegova mogućnost da ograniči širenje vatre kako ne bi došlo do prenosa požara na područja koja nisu
zahvaćena vatrom.
Sagorevanje drveta u principu se odvija u dve faze. U prvoj fazi dolazi do sagorevanja gasovitih
proizvoda destrukcije čvrste materije, a u drugoj fazi sagoreva čvrsti ostatak, tako da temperatura može da
dostigne i 1000oC. Krajnji rezultat ovog procesa je pepeo. U ovoj poslednjoj fazi tj. gorenje ugljenisanih
delova drveta, izdvaja se mala količina dima, zbog čega može ostati neotkriven. Ukoliko u neposrednoj
blizini postoji dovoljna količina lako zapaljivog materijala nastaviće se gorenje u protivnom će doći do
ugušivanja. Količina proizvoda raspadanja i njihov procentualni udeo zavisi od temperature, režima
zagrevanja, prisustva vazduha i dr. Sa promenom temperature dolazi i do promene sastava produkata. Kod
nižih temperatura kod drveta preovlađuje CO i CO 2, uz stvaranje u pojedinim slučajevima, u većim
količinama, tečnih proizvoda. Na višim temperaturama se pojavljuju CH 4, H2 i drugi ugljovodonici, uz
smanjenje količine tečnih proizvoda destrukcije, [2, 8, 16].

Ponašanje drveta u požaru se može podeliti u šest faza:

1. faza do 80oC - isparavanje vode i smanjenje koncentracije kiseonika u neposrednoj okolini
2. faza od 80÷160oC - razaranje ćelija drveta i pojava zapaljivih gasova (metan, etilen i dr.)
3. faza od 150÷270oC - sagorevanje zapaljivih gasova i smola uz pojavu plamena i ugljenisanja
oplamenjenih površina drvenog elementa
4. faza od 270÷300oC - sagorevanje površinskog sloja drveta uz ravnomeran porast temperature
unutar preseka
5. faza od 300÷600oC - pregrevanje izolacionog ugljenisanog sloja i razaranje unutrašnjih slojeva
preseka, i
6. faza preko 600oC - intenzivno gorenje uz potpuno razaranje građe drveta.

Temperatura paljenja drveta zavisi od više faktora. Povećani sadržaj vlage u drvetu zahteva izvesnu
latentnu toplotu isparavanja koja je potrebna da najpre voda ispari iz drveta, a stvorena vodena para smanjuje
sadržaj kiseonika neposredno uz površinu drvenog elementa, što povećava temperaturu paljenja.
Suv gorivi materijal sadrži manje vlage te se, iz tog razloga, ranije pali i brže sagoreva. Potpuno
osušeno drvo sadrži 40 do 60% celuloze, 25÷30% lignina, 12÷17% smole, tanina, drvne gume, voskova,
šećera i mineralnih materija. Drvo sa sadržajem vlage od preko 30% teško će se zapaliti, [1]. Dostizanje
ravnotežnog sadržaja vlage se najbrže dešava kod usitnjenog goriva, usled čega je ova vrsta gorivog
materijala najpodložnija paljenju i brzom širenju požara. Srednje krupno i krupno gorivo sporije gubi
slobodnu vlagu te je i manje požarno ugroženo.
Vremenski period potreban da se drvo zapali zavisi od mnogo faktora (vlažnosti, temperature,
zapreminske mase, građe drveta, veličine i oblika preseka i dr.).
Drvo prihvata plamen na temperaturi oko 280 oC. Paljenje drveta je moguće i na mnogo nižim
temperaturama (npr. 150oC) ukoliko je komad drveta bio dugo izložen toploti. Temperature iznad 100 oC, ali i
mnogo niže temperature suše drvo. Nakon paljenja nastaje sagorevanje spoljnih površina drveta. Toplota,
koja nastaje ovim sagorevanjem, većim delom se gubi zračenjem, a jedan manji deo se troši na zagrevanje
mase drveta. Ukoliko se spoljni uticaji ne menjaju, ne povećava se temperatura sredine, usled male
temperaturne provodljivosti drveta i već stvorenog ugljenog sloja po njegovoj površini, čija je temperaturna
provodljivost 10 do 15 puta veća u odnosu na drvo, prestaje izlučivanje gorivih gasova i plamen se gasi, [1].
Prilikom razlaganja drveta nastaje i čvrsti ostatak, koji se u većini slučajeva sastoji od mineralnih
materija i delimično od jedinjenja ugljenika i vodonika. Tako, na primer, pri razlaganju drveta na 150 oC
ostatak sadrži: 52% ugljenika, 6% vodonika i oko 43% vezanog kiseonika, a kod 450 oC÷84,9% ugljenika,
3,1% vodonika i 12% kiseonika, [16].
Od posebnog značaja su temperature pri kojima se formira sloj ugljenisanog drveta. U požaru se ove
temperature (150 do 200oC) veoma brzo dostižu, odnosno brzo se formira izolacioni sloj-sloj drvenog uglja.
Debljina ugljenisanog sloja zavisi od vrste drveta, gustine, vlažnosti drveta, strujanja vazduha i izloženosti
drveta plamenu. Pojava sloja drvenog uglja znatno usporava proces gorenja drveta, zagrevanja unutrašnjosti
poprečnog preseka i proces promene mehaničkih osobina drveta. U zavisnosti od vrste drveta i izloženosti
drveta plamenu, brzina ugljenisanja se kreće od 0,40 do 1,10mm/min, [1]. Zahvaljujući vrlo slaboj termičkoj
provodljivosti, ovaj sloj štiti susedne unutrašnje slojeve od uticaja toplote, tako da drvo unutar elementa, koji
je izložen gorenju, ima normalnu početnu temperaturu, čak i kod vrlo velikih požara.Termička provodljivost
drveta je znatno veća od vrednosti drugih materijala koji se koriste u građevinarstvu (tabela 1). Na tabeli se
vidi da drvo ima višestruko veći otpor prolazu toplote od drugih građevinskih materijala.

Tabela 1. Uporedne vrednosti termičke provodljivosti drveta i drugih materijala

Materijal Koeficijent termičke provodljivosti ( ), (W/mK),
Četinari 0,13
Lišćari 0,17
Opeka 0,75
Beton 1,5
Armirani beton 2,3
Čelik 45

Brzina sagorevanja obično se određuje na osnovu debljine ugljenisanog sloja izmerene na kraju
gorenja i kreće se od 0,3 do 0,4mm/min za hrast, odnosno 0,6 do 0,8mm/min za četinare, [1]. Rezultati
mnogih testova za drvo pokazuju da je zavisnost između debljine nagorelog (ugljenisanog) sloja i vremena
linearna, [1]. Na osnovu iznetog, može se predpostaviti konstantna brzina sagorevanja za proračun otpornosti
na dejstvo požara poprečnog preseka.

Teorijski koeficijent sagorevanja se može prikazati izrazom [6]

Hd
Bteor   , (1)
C  t s  t0 

gde je:
Bteor. - teorijski koeficijent sagorevanja
Hd - donja toplotna moć (kJ/kg)
C – masena specifična toplota posmatranog tela (kJ/kgoC)
ts - temperatura sagorevanja posmatranog tela ( oC)
to - temperatura okoline (oC), i
 - koeficijent koji uzima u obzir prenos toplote na telo koje gori, obzirom da u stvarnosti najveći
deo toplote odlazi u okolinu.

Chandler Craig et al u svom radu [6] navode da teorijski koeficijent sagorevanja (Bteor. ) za drvo-bor
(Hd -18400kJ/kg, C-2,721kJ/kgoC, ts -310oC) ima vrednost od 23,3.
Masena specifična toplota nekih vrsta gorivih materijala je prikazana u tabeli 2., 1.

Tabela 2. Masena specifična toplota nekih gorivih materijala.

Goriv materijal Masena specifična toplota, kJ/kgoC
drvo bor 2,70
hrast suvi 2,40
jela suva 2,72

Razvoj i oblik požara na elementima drvene konstrukcije zavisi od više različitih faktora. Za
analiziranje požara na drvenim konstrukcijama potrebno je poznavati količinu i vrstu goriva, brzinu
sagorevanja goriva, trajanje požara i snagu požara. U slučaju realnog požara prisutno je mnogo različitih
uticaja na razvoj požara tako da je brzinu sagorevanja teško odrediti. Maksimalna brzina sagorevanja je
uslovljena količinom i vrstom gorivog materijala, i dotokom kiseonika koji je potreban za sagorevanje.
Trajanje požara, koje se definiše kao vreme trajanja potpuno razvijenog požara, je uslovljeno od više
faktora od kojih je najglavniji prisustvo gorivog materijala. Kod svakog požara razlikujemo tri faze: fazu
razvoja, fazu potpuno razvijenog požara, i fazu dogorevanja. Najkritičnija faza pri delovanju požara je faza
potpuno razvijenog požara kada se razvijaju najviše temperature i oslobode najveće količine toplotne
energije u jedinici vremena. U fazi dogorevanja, koja nastaje kada izgori oko 70% goriva u fazi potpuno
razvijenog požara, dolazi do linearnog sniženja temperature i snage požara. Predpostavlja se da će u periodu
faze dogorevanja izgoreti ukupan gorivi materijal za što može biti potreban, u određenim uslovima, i period
od par dana.
Stečena iskustva pri delovanju požara i mnogi rezultati ispitivanja [14] ukazuju da u uslovima
požara u periodu od 20 do 70 minuta ne dolazi do popuštanja i rušenja konstruktivnih sistema od drveta pod
mogućim opterećenjem

2. Klasifikacija drveta

Klasifikacija drveta sa aspekta određenja trajnosti materijala, se vrši svrstavanjem u odgovarajuće

klase otpornosti. Prema ovom metodu, materijal se razvrstava u 5 klase, pri čemu je 1. klasa-klasa vrlo
otpornog drveta a 5. klasa otpornosti- klasa neotpornog drveta.

KLASIFIKACIJA PREMA TRAJNOSTI (KLASE OTPORNOSTI)

1.klasa – klasa vrlo otpornog drva
2.klasa – klasa otpornog drva
3.klasa – klasa srednje otpornog drva
4.klasa – klasa drva male otpornosti
5. klasa – klasa neotpornog drva
Prema klasi čvrstoće, DIN 1052:2004-08, podela drveta se vrši na četinare (klase čvrstoće C16 do
C40), i lišćare (klase čvrstoće D30 do D60), [3, 4].
U tabeli 3 dat je prikaz klasa otpornosti pojedinih botaničkih vrsta koje se primenjuju u
građevinarstvu

Tabela 3 Klase otpornosti botaničkih vrsta

Botanička vrsta Klasa otpornosti Klasa čvrstoće Gustina
ρk (kg/m³)
Jela (obična) – Abies Alba 4. (mala otpornost) četinari 310
KLASA C16
Bor obični – Pinus Silvestris 3. i 4. (srednje i mala četinari 350
otpornosti) KLASA C24
Ariš Europski – Larix Decidua 3.(drvo srednje otpornosti) četinari 350
KLASA C24

Hrast Lužnjak – Quercus robur 2. (otporno drvo) lišćari 530

KLASA D30
Bukva (Europska)– Fagus Sylvatica 5. (neotporno drvo) lišćari 560
KLASA D35
Bukva (Europska)– Fagus Sylvatica 5. (neotporno drvo) lišćari 590
KLASAD40
Smreka (Smrča)– Picea Abies 4. (drvo male otpornosti) četinari 310
 KLASA C16

Prema standardu SRPS U.J1.050 iz 1997. godine, [11], (Ponašanje građevinskih materijala u
požaru) koji obuhvata pregled i klasifikaciju građevinskih materijala s obzirom na ponašanje u uslovima
požara, drvo se klasifikuje kao normalno zapaljivi građevinski materijal - Klasa B 2, i to za svojstva da je
drvo zapreminske mase veće od 400kg/m3 i debljine veće od 2mm ili zapreminske mase veće od 230kg/m 3 i
debljine veće od 5mm. Prema stepenu opasnosti, shodno standardu SRPS Z.CO.005 [13], drvo se prema
ponašanju u požaru svrstava u klasu opasnosti III- zapaljive materije. Nekada važećim standardima za rezanu
građu u Srbiji (SRPS D.C1. 041-povučen iz upotrebe 01.01.2007. godine) je definisan kvalitet ove građe,
mere i obeležavanje, kao i neka druga pitanja ali bez definisanja poznavanja drveta sa aspekta zaštite od
požara, [10].

3. KONCEPT SIGURNOSTI KONSTRUKCIJA U POŽARU

Procena podobnosti drveta kao elementa konstrukcije objekta uvodi nas u novi pristup proračuna
otpornosti konstrukcija na požar. Novi modeli proračuna se zasnivaju na sagledavanju dejstva visokih
temperatura na elemente konstrukcije u određenom periodu vremena, na osnovu čega se predviđa nosivost
konstrukcije.
Proračun, shodno preporukama EUROCODE, se zasniva na analizi realnog požara i proračunu
standardnih kriva vreme-temperatura. Ovakav pristup daje mogućnost inženjerskog pristupa proračuna
zaštite i sigurnosti konstrukcija od požara. Smatra se da su zahtevi, koji se odnose na širenje požara i
nosivost konstrukcije, ispunjeni ako se dokaže otpornost na požar nosećih i/ili odvajajućih elemenata [5].
Holistički pristup sagledavanja obabira drveta kao građevinskog materijala se vrši još u fazi
projektovanja objekata sa definisanjem načina izgradnje i održavanja konstrukcija. Mere preventivne zaštite
od uticaja na stanje ugrađenog materijala date su u tabeli 4.

Tabela 4 Mere zaštite drveta od značaja na trajnost konstrukcije

Period Vrsta zaštite Mere zaštite
-eliminisati ili svesti na najmanju moguću meru uticaj padavina i
vlaženja
Građevinsko- -zaštititi elemente izložene padavinama i omogućiti njihovu laku
fizičke mere zamenu
zaštite -izbeći direktni kontakt sa tlom
-omogućiti cirkulaciju vazduha
-omogućiti pristupačnost radi pregleda i
eventualne zamene elemenata
Konstruktivne -omogućiti cirkulaciju vazduha i prosušivanje
Mere zaštite mere zaštite -osigurati što brže odvođenje i sprečiti prodor vode u elemente i
u fazi spojeve konstrukcije
projektovanja -hemijsku zaštitu obavezno primeniti na konstrukcijama u agresivnim
sredinama (vlažne i tople sredine koje pogoduju oštećenju drveta
izazvanih biološkim faktorima)
Hemijske -ukoliko se gornjim merama ne postiže traženi nivo zaštite primeniti i
mere zaštite hemijsku zaštitu
- drvenu konstrukciju ne ugrađivati u zatvorenim prostorima relativne
vlažnosti vazduha preko 80%.
-zabranjuje se ugradnja elemenata vlažnosti preko 22%
 -zabranjuje se ugradnja elemenata koji nisu zaštićeni od vode u toku
Mere zaštite u transporta, skladištenja i montaže
toku izgradnja vlažnost -drvo koje se spaja lepljenjem, mora imati vlažnost od 12% (±3%) i
ispunjavati ostale zahteve i tehničke preporuke proizvođača lepka
-razlika vlažnosti elemenata na mestu spoja ne sme biti veća od 2%
redovni Zavisno od vrste konstrukcije i sredine u kojoj se konstrukcija nalazi,
Mere zaštite pregledi projektom se određuje period nadzora (1/2, 1, 3 ili 10 godina)
na održavanju vanredni
konstrukcija pregledi Vrše se nakon vanrednog događaja ili po nalogu nadležne inspekcije

4. ZAKLJUČAK

Trajnost drveta u drvenim konstrukcijama zavisi od više stalnih i izmenjivih faktora. Požari sa
svojim štetnim uticajem u većoj i/ili manjoj meri umanjuju trajnost drvenih konstrukcija. Drvo sa svojim
svojstvima i ponašanjem u uslovima požara, može se koristiti kao građevinski konstruktivni materijal.
Gorivost drveta se ne može uzeti kao ograničavajući faktor za upotrebu ovog materijala u konstrukcijama.
Otpornost na požar se može povećati upotrebom raznih premaznih sredstava. Odgovarajući odabir, obrada i
zaštita drveta u velikoj meri utiče na smanjenje zapaljivosti i povećanje veka trajanja konstrukcije.
Razumevanje ponašanja drveta u požaru je odlučujuće pri donošenju odluke o primeni u
građevinarstvu. Primena mera zaštite od požara se sprovodi još u fazi projektovanja sa definisanjem
građevinsko-fizičkih i konstruktivnih mera. Tražena trajnost i poboljšanje performansi drveta izložene
uticaju požara može se postići primenom hemijskih mera zaštite.
Srbija mora svoje tehničke propise da uskladi sa evropskim normama. Potrebno je da se uvedu
standardi koji se odnose na zaštitu drvenih konstrukcija od požara.

LITERATURA
[1] Aleksić L.Živojin, Kostić A Radoslav.: Požari i eksplozije, Privredna štampa Beograd, 1982.
[2] Andreae, M. O., Merlet, P.: Emission of trace gases and aerosols from biomass burning, Global
Biogeochem. Cycles, 15, pp. 955–966, 2001.
[3] Blaß, H. J. / Görlacher, R. / Steck, G.: STEP 1, Bemessung und Baustoffe, Fachverlag Holz,
Düsseldorf, 1995.
[4] Blaß, H. J. / Görlacher, R. / Steck, G.: STEP 2, Bauteile, Konstruktionen, Details, Fachverlag Holz,
Düsseldorf, 1995.
[5] BS EN 13501-2:2007 Fire classification of construction products and building elements- Part 2:
Classification using data from fire resistance test, excluding ventilation services
[6] Chandler Craig, Cheney Phillip, Thomas Philip, Trabaud Louis, Williams Dave: Fire in forestry vol.I
Forest Fire Behavior and Effects, USA, 1983.
[7] Jose M.C. Pereira, Yves Govaerst: Potential Fire Applications from MSG/SEVIRI Observations,
Technical Memorandum No. 7, EUMETSAT, 2001.
[8] EN 1995-1-2:2004 Eurocode 5: Design of timber structures –Part 1-2: General –Structural
fire design, CEN Brussels, 2004.
[9] EN 1995-1-2:2004/AC:2009, CEN Brussels, 2009
[10] SRPS D.C1. 041, 1983.: Rezana građa jele-smrče
[11] SRPS U.J1.050, 1997.: Ponašanje građevinskih materijala u požaru-Pregled i klasifikacija
građevinskih materijala
[12] SRPS ISO 834, 1994.: Elementi građevinskih konstrukcija- Ispitivanje otpornosti prema požaru
[13] SRPS Z.CO.005, 1979.: Klasifikacija materija i robe prema ponašanju u požaru
[14] König, J.;Winter S. 2004: The Eurocode 5 Fire part − EN 1995−1−2,
[15] Stevanović Boško, Andrić Čedo, Glišović Ivan, Laketić Krstan: Lepljene lamelirane drvene
konstrukcije u Srbiji-stanje i perspektive, Izgradnja, vol. 63, br. 1-2, str. 64-67, 2009
[16] Stojanović Dragoljub: Zaštita od požara i eksplozija, Niš, 1978.
[17] Šoškić M.Borislav , Popović D. Zdravko.: “Svojstva drveta“, Beograd, 2002. Šumarski fakultet
[18] Živanović S., : Uticaj klimatskih parametara na ugroženost šuma od požara na području
severoistočne Srbije, doktorska disertacija, Fakultet zaštite na radu u Nišu, Niš, 2012.

Podaci o autoru
Stanimir V. Živanović
Doktor tehničkih nauka-zaštita od požara
MUP-Republike Srbije- Sektor za vanredne situacije
Prebivalište: Negotin, Cvećara IV bb

STANIMIR V. ŽIVANOVIĆ
Department of Emergency Management, Belgrade, Knez Milos 101

Behavior of wood in a fire at the construction

Certain types of wood are significantly used in the construction of buildings for different purposes.
Among other conditions, the durability of wooden structures depends on the impact of fire on the
properties of wood. Objective: To evaluate the characteristics of wooden elements of the behavior
of the fire. The choice of wood to be made on the basis of use of the facility and the required
properties of the structure. In order to achieve the required time duration necessary to know the
mechanism of destruction of wood, natural durability and dimensional stability of the natural.
Proper selection, dimensioning and appropriate protection coatings significantly reduce the risk of
fire and ensure the durability of the wooden parts of the structure. Wood has a good fire
characteristics in comparison with other building materials.

                        Keywords: wood, fire, fire resistance