ΔΟΜΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

1. Θεματική περίοδος (Μπορεί και να μην βρίσκεται στην αρχή ή να μην είναι
μέχρι την πρώτη τελεία)
2. Λεπτομέρειες
3. Κατακλείδα (μπορεί και να μην υπάρχει)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ

1. Με διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις

2. Με επανάληψη λέξεων (λέξεις κλειδιά)
3. Με αντωνυμίες
4. Με ερωτήσεις (σπανιότερα)
5. Νοηματική σχέση

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

1. Ορισμός: ( αναλύουμε τον ορισμό) Να διασαφηνίσει τους όρους που θα

χρησιμοποιήσει
2. Διαίρεση: (αναλύουμε τη διαίρεση) Να παρουσιάσει τις κατηγορίες με σαφή
διαίρεση
3. Παραδείγματα : Να εκλαϊκεύσει, να διασαφηνίσει
4. Σύγκριση – αντίθεση: να αναδείξει τις αντιθέσεις
5. Αναλογία: να καταστήσει κατανοητή την έννοια, παρομοιάζοντάς την με μία
γνωστή
6. Αιτιολόγηση: Να αναδείξει τις αιτίες
7. Αίτιο –Αποτέλεσμα: Να αναδείξει τα αποτελέσματα
8. Συνδυασμός μεθόδων

ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ (ΚΠ+ΚΠ, ΔΠ + Δευτερεύουσα ίδιου είδους)

 Ο λόγος γίνεται λιτός, κοφτός, άμεσος

 Το ύφος αποκτά ζωντάνια και παραστατικότητα
 Το μήνυμα μεταδίδεται με άμεσο τρόπο όμως συχνά δυσκολεύει το δέκτη να
συλλάβει σε βάθος

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ (ΚΠ+ΔΠ, ΔΠ + Δευτερεύουσα διαφορετικού είδους)

 Ύφος σύνθετο
 Δείγμα υψηλού πνευματικού επιπέδου
  Εξαιρετική χρήση γλώσσας
 Τάση για ανάλυση προκειμένου να αποφευχθούν παρανοήσεις
 Προδίδει πειστικότητα και επισημότητα

ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ (Οι προτάσεις χωρίζονται με κόμμα)

 Γοργός και άμεσος λόγος

 Αποσκοπεί στην επίταση της αγωνίας, ή στη συναισθηματική φόρτιση
 Συμβάλλει στη ζωντάνια και την παραστατικότητα του κειμένου

Μακροπερίοδος λόγος: επίσημο και αναλυτικό ύφος

Μικροπερίοδος λόγος: ζωντάνια και παραστατικότητα

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ – ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Ενεργητική : έμφαση στο υποκείμενο, υποκειμενική χροιά, ζωντανό ύφος

Παθητική: έμφαση στην πράξη/ αποτέλεσμα ενέργειας, αποστασιοποίηση πομπού,

αντικειμενική πληροφόρηση

Προσοχή στα αποθετικά ρήματα

ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ:

Α’ ενικό

 Προσωπικός, εξομολογητικός τόνος

 Αμεσότητα, οικειότητα
 Προσωπική θέση

Β’ ενικό

 Αμεσότητα
 Οικειότητα
 Παραινετικό, διδακτικό ύφος

Γ’ ενικό

 Αντικειμενικότητα
 Απρόσωπο, επίσημο ύφος
 Επιστημονικός λόγος
 Αποστασιοποίηση πομπού
Α’ πληθυντικό

 Αμεσότητα
 Συνυπευθυνότητα
 Καθολικότητα σκέψεων

Β’ πληθυντικό

 Αμεσότητα
 Οικειότητα
 παραίνεση

Γ’ πληθυντικό

 Αντικειμενικότητα
 Απρόσωπο ύφος
 Γενικά αποδεκτές απόψεις

ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ: βεβαιότητα, απόλυτη σκέψη, αδιαλλαξία

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ: Ενδεχόμενο, προτροπή, προσταγή, επιθυμία

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ: Προσταγή, προτροπή, απαγόρευση, ευχή

ΤΟ ΥΦΟΣ

ΟΙΚΕΙΟ:

 α’ και β’ πρόσωπο
 προσφωνήσεις οικειότητας
 Παρατακτική σύνδεση
 Ενεργητική σύνταξη

ΕΠΙΣΗΜΟ:

 Γ’ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο

 Παθητική σύνταξη
 Υποτακτική σύνδεση
 Επίσημο λεξιλόγιο

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ

 Ειδικό λεξιλόγιο
 Γ’ πρόσωπο
 Αναφορική λειτουργία της γλώσσας
 Υποτακτική σύνδεση
 Μακροπερίοδος λόγος
 Επίκληση στη λογική

ΛΙΤΟ

 Παρατακτική σύνδεση/ασύνδετο
 Μικροπερίοδος λόγος
 Απλό λεξιλόγιο
 Απουσία σχημάτων λόγου

ΕΙΡΩΝΙΚΟ

 Υπαινιγμοί
 Σημεία στίξης ως σχόλια
 Μειωτικές εκφράσεις
 Εξεζητημένο λεξιλόγιο

ΧΙΟΥΜΟΡΙΣΤΙΚΟ

 Λογοπαίγνια
 Ευφυολογήματα
 Προφορικότητα
 Καθημερινό λεξιλόγιο