You are on page 1of 16

mepa.gov.

ge
ჩვენი სოფელი
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა თებერვალი/2019 N 1 (40 )

ეროვნული საშენი მეურნეობა გვ 10

ინტერვიუ გვ 11

წარმატების ისტორიები გვ 12-13


საოკუპაციო ზოლთან გაშენებული ვაშლის
ბაღი

რეაბილიტირებული ჩაის პლანტაცია ხონის
რაიონში
მარტვილში, სოფელ ნაჯახაოში თანამედროვე
სტანდარტებით აღჭურვილი მესაქონლეობის
ფერმა ამოქმედდა

მცხეთა-მთიანეთში ახალი სასათბურე მეურ­
ნეობა ამოქმედდა

2018 წელს, კახეთის რეგიონში, სამე­
ლი­
ორაციო ინფრასტრუქტურის 9 სარეა­
ბი­
ლი­
ბიომრავალფეროვნებით. ტაციო პროექტი დასრულდა
დაცული ტერიტორიებისთვის მსოფლიო ბუნებ­ აღმაშენებლის სარწყავი სისტემის რეაბილი­
რივი მემკვიდრეობის სტატუსის მინიჭება ხელს ტაცია მიმდინარეობს
შეუწყობს დაცულ ტერიტორიების ცნობა­დო­ 
სიონის წყალსაცავზე გარე განათების სამუ­
ბის გაზრდას, ეკოტურიზმის განვითა­რებას, საე­ შაოები დასრულდა
რთაშორისო მნიშვნელობის ბუნებრივი ობიექ­ტების
საჭირო ინფორმაცია გვ 14-15
მართვის გამოცდილების გაზიარებას, ვი­ზი­­­ტო­რების
დაინტერესებას და რაოდენობის ზრდას.
აღმოსავლეთ საქართველოში
ინიციატივა 2017 წლიდან ხორციელდება
გერმანიის მთავრობის, ბუნების დაცვის მსოფლიო გავრცელებული სარეველა მცენარეები
ფონდისა (WWF) და მიხეილ ზუკოვის ფონდის
პირველად საქართველოში, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის ფინანსური და ტექნიკური მხარდაჭერით.
სამინისტროს სსიპ დაცული ტერიტორიების სააგენტოს ხელმძღვანელობით პროექტის ფარგლებში ჩატარდა საველე
მოხდა კოლხური ტყეებისა და წყალჭარბი ტერიტორიების UNESCO-ს მსოფლიო სამუშაოები. ადგილზე შეისწავლა ტერიტორიების
ბუნებრივი მემკვიდრეობის ნომინა­ციაზე წარდგენა. ბიომრავალფეროვნება, ჩატარდა არაერთი
სამუშაო შეხვედრა, რომელიც მიზნად ისახავდა
დაცული ტერიტორიების მსოფლიო მემკვიდ­ შისა და ქობუ­ლეთის დაცული ტერიტო­ ამ მიმართულებით არსებული პროგრესისა და
რეობის უბნად ნომინირება უმნიშვნელოვანეს რიები, რომლებიც წარმოა­დგენს კავკასიის სამომავლო გეგმების განხილვას. პროცესში
მოვლენას წარმოადგენს ქვეყნისთვის. დოკუმე­ ეკო-რეგიონისა და შავი ზღვის აუზის ჩართულნი იყვნენ დაინტერესებული პირები,
ნტაციის შესაბამისად, UNESCO-ს მსოფლიო უმნიშვნელოვანეს ნაწილს. კოლხური ტყეები ადგილობრივი მოსახლეობა, ექსპერტები და
ბუნებრივი მემკვიდრეობის უბნად (საიტად) და ჭარბტენიანი ტერიტორიები გამოირჩევა დონორი ორგანიზაციების წარმომადგენლები.
წარდგენილია მტირალას, კოლხეთის, კინტრი­ მისი უნიკალური ეკო-სისტემებითა და მდიდარი ბზის ალურა (CYDALIMA PERSPECTALIS
WALKER. 1859) საქართველოში

საქართველოში ევროსტანდარტების შესაბა­
ახალი ამბები გვ 2-7 2019 წლის 13 თებერვლიდან, სამუხის ველზე
გადამფრენ ფრინველებზე ნადირობა აკრძალულია
მისი რეგიონული ნაგავსაყრელის მშენებლობა
საინტერესო ინფორმაცია გვ 16
იწყება

სახელმწიფო თხილის კულტურის დაცვის
ღონისძიებებზე დარგის წარმომადგენლებთან
ერთად მუშაობს
სპეციფიკური ნარჩენების მართვის ტექნიკური
რეგლამენტის პროექტების წარდგენა
ბერლინში სამუშაო ვიზიტი
ქართული ღვინო გვ 8-9

სურსათის ეროვნული სააგენტო - ინსპექტი­

ატმოსფერული ჰაერის დაცვის პოლიტიკის რება
პრეზენტაცია 
ატმოსფერულ ჰაერში ტყვიის შემცველობა

ეკონომიკური კონფერენციის „საქართველო ზღვრულად დასაშვებ ნორმას არ აჭარბებს
და მსოფლიო 2019 წელს“ ფარგლებში ლევან


დავითაშვილმა მოხსენება გააკეთა
ჟენევაში საქართველოს ჰაერის ხარისხის
2019 წლის 1 მარტიდან
ამოქმედდება ტექნიკური რეგლამენტი
პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებები და­
„მომხმარებლისათვის სურსათის
დე­ბითად შეაფასეს
შესახებ ინფორმაციის მიწოდების -

საქართველოს პრეზიდენტი მთავრობის
სურსათის ეტიკეტირების ვაშლის ღვინის (სიდრი)
წევრებთან სამუშაო შეხვედრებს მართავს
წესის შესახებ“ დამზადების ტექნოლოგია

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
2 ახალი ამბები

ატმოსფერული ჰაერის დაცვის ადამიანის ჯანმრთელობაზე. შესაბა­მისად, ქვეყნის შესაძლებლობას, უწყვეტად მიიღოს ინფორმაცია

პოლიტიკის პრეზენტაცია
მასშტაბით ჰაერის ხარისხის გაუმჯო­ბესება ჩვენი ჰაერის ხარისხის შესახებ საქართველოს ყველა იმ
სამინისტროსა და ზოგადად მთავრობის ერთ- ქალაქიდან, სადაც ჰაერის ხარისხზე დაკვირვება
ერთი უმთავრესი პრიორიტეტია“, - განაცხადა მიმდინარეობს. პორტალის საშუალებით დაინტე­
ლევან დავითა­შვილმა. რესებული პირები მათთვის მარტივად გასაგები
სამინისტროს მიერ განხორციელებული ღო­ ინდექსებით მიიღებენ უახლეს ინფორმაციას
ნის­ძიებების ანგარიშისა და სამომავლოდ ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის მდგომარეობის
დაგეგმილი ქმედებების წარდგენასთან ერთად, შესახებ.
დამსწრე საზოგადოება სამინისტროს მიერ სამინისტროს ინფორმაციით, მიმდინარეობს
შექმ­ნილი ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის მოლაპარაკება ევროპის გარემოს დაცვის სააგენ­
პორტალს, www.air.gov.ge გაეცნო. პორტალის ტოსთან, რომ საქართველოს ატმოს­ფერული
შესახებ დეტალური ინფორმაცია გარემოს დაც­ ჰაერის მონაცემები ჰაერის ხარისხის ევროპულ
ვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტ­რის პორტალზეც უწყვეტ რეჟიმში იყოს ხელმისაწვდომი.
საგამოფენო ცენტრში „ექსპოჯორჯია” გარემოს, სადაც უსაფრთხოდ იცხოვრებენ დირექტორმა თამარ ალადაშვილმა წარა­დგინა. შეხვედრას საქართველოში აკრედიტებული
მწვანე პოლიტიკის ინიციატივის ფარგლებში მომავალი თაობები. როდესაც ლაპარაკია პორტალი სამინისტროს ინიციატივით გარემოს­ დიპლომატიური კორპუსის, საერთაშორისო
ატმოსფერული ჰაერის დაცვის პოლიტიკის ეკოლოგიაზე და გარემოს დაცვაზე, რა თქმა დაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრისა ორგანიზაციების, აკადემიური, სამთავრობო და
პრეზენტაცია გაიმართა. უნდა, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჰაე­ და გარემოს ეროვნული სააგენტოს ერთობლივი არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლები
ღონისძიებაზე შეკრებილ სტუმრებს სიტყვით რის დაბინძურებისგან დაცვა და ამისათვის ძალისხმევით შეიქმნა. ჰაერის ხარისხის პორტალი ესწრებოდნენ.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა მამუკა ბახტაძემ კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა“, – ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს აძლევს
და გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის განაცხადა მამუკა ბახტაძემ.
მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა მიმართეს. ღონისძიებაზე გარემოს დაცვისა და სოფლის
„მთავრობის მწვანე პოლიტიკა, ეს არის მეურნეობის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა
ქვეყნის განვითარების გრძელვადიანი ატმოსფერული ჰაერის დაცვის პრეზენტაცია
ხედვა. უფრო მეტიც, მე ვიტყოდი, ეს წარმოადგინა. მინისტრმა განსაკუთრებული
არის ცხოვრების ახალი წესი, რაც იმას ყურადღება საწვავის ხარისხის გაუმჯობესების
გულისხმობს, რომ ჩვენ ვუფრთხილდებით მიმართულებით არსებულ წინსვლაზე, ჰაერის
და ვუვლით ბუნებას, ვინაწილებთ ხარისხის მონიტორინგისა და შეფასების სისტე­
პასუხისმგებლობას და შედეგად ვიღებთ მის გაუმჯობესებაზე გაამახვილა.
სუფთა ჰაერს, საბოლოოდ კი, ჯანსაღ „ჰაერის ხარისხი უშუალო ზეგავლენას ახდენს

ეკონომიკური კონფერენციის „საქართველო და მსოფლიო 2019 წელს“


ფარგლებში ლევან დავითაშვილმა მოხსენება გააკეთა
ბაზრის დივერსიფიკაცია, მწვანე ეკონომიკის ლევან დავითაშვილმა აღნიშნა, რომ ატმოსფე­ და აღნიშნა, რომ 2019 წლის 1 თებერვლიდან
ფარგლებში ბიო წარმოების ხელშეწყობა და რული ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების მიზნით ეტაპობრივად დაინერგება ნარჩენების სეპარი­
საკანონმდებლო რეგულირება დასახელდა. სამინისტრო მნიშვნელოვან ღონისძიებებს ატა­რებს. რებული შეგროვების სისტემა.
„იმ არაერთ პროგრამასთან ერთად, რომელსაც „2017 წლიდან ქვეყანაში ევრო 5 სტანდარტის აღინიშნა, რომ საქართველოს მთავრობის
ვახორციელებთ, 2019 წლიდან ემატება ბენზინი მოიხმარება. 2019 წლის პირველი მიერ დამტკიცდა „ტექნიკური რეგლამენტი -
მოსავლის ამღები ტექნიკის თანადაფინანსების იანვრიდან, დიზელის საწვავის ხარისხი ევრო პლასტიკის და ბიოდეგრადირებადი პარკების
პროგრამა, ტექნიკური დახმარებისა და სასო­ 4 ნორმამდე გაიზარდა, ხოლო წლის ბოლო­­ რეგულირების წესი“, რაც მიმართულია
ფლო-სამეურნეო პროდუქციის მარკეტი­ნგის და დან იგი ევრო 5-ს მიაღწევს. შედეგად, მნიშვნე­ პოლიეთილენის პარკების გარემოში მოხვე­
მესაქონლეობის ხელშეწყობის პროექ­ტები, რაც ლოვანი დამბინძურებლები - გოგირდის ორჟა­ დრის შემცირებაზე/პრევენციაზე და ის
მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს ეკონომიკის ნგი და ბენზოლი დღეს ქვეყნის მასშტაბით ასევე ხელს შეუწყობს ბიოდეგრადირებადი
ლევან დავითაშვილმა საქართველოს ზრდაში“, - განაცხადა ლევან დავითაშვილმა. ნორმის ფარგლებშია“, - აღნიშნა მინისტრმა. და კომპოსტირებადი პარკების წარმოების
რეგიონის ეკონომიკურ ცენტრად განვითარება/წახალისებას. პირველ ეტაპზე,
მინისტრმა ყურადღება გაამახვილა სამელი­ ლევან დავითაშვილის განცხადებით, ჰაერის
გადაქცევის მიზნის მიღწევაში აგრარული 2018 წლის 1 ოქტომბრიდან აიკრძალა 15
ორაციო პროექტებზე, მიწის მართვის პოლი­ ხარისხის მართვის თანამედროვე ევროპული
დარგის კონტრიბუციის პოტენციალზე და მიკრონზე ნაკლები სისქის, ხოლო 2019 წლის
ტიკაზე, კოოპერაციის წამახალისებელ პრო­ პრინციპების დანერგვის მიზნით, შემუშავდა
არსებულ გამოწვევებზე ისაუბრა, შეაჯამა 1 აპრილიდან იკრძალება ნებისმიერი ტიპის
ექ­ტებსა და ღვინის სექტორში მიღწეულ საკანონმდებლო ცვლილებები და შეიქმნა
განხორციელებული პროექტების შედეგები პლასტიკის პარკების წარმოება, რეალიზაცია
შედე­გებზეც ისაუბრა. ჰაერის ხარისხის პორტალი, რომლის საშუა­
და აღნიშნა, რომ აგრარულ სექტორში და იმპორტი. ასევე, აიკრძალა ოქსო-
ლებითაც მარტივად გასაგები ინფორმაცია
დასაქმებულთა კონკურენტუნარიანობის ეკონომიკურ კონფერენციაზე სიტყვით ბიოდეგრადირებადი პლასტიკის პარკების
ჰაერის ხარისხის შესახებ ყველასთვის ხელმი­
ამაღლების, ინსტიტუციური გამოსვლისას, ლევან დავითაშვილმა წარმოება, რეალიზაცია და იმპორტი. ამასთან
საწვდომია უწყვეტ რეჟიმში.
განვითარებისა და დამატებული მწვანე ეკონომიკის მნიშვნელობაზე ერთად, მიმდინარეობს წამახალისებელი
ღირებულების შემქმნელი სრული ციკლის გაამახვილა ყურადღება. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
ზომების შემუშავება პლასტიკის და მინის
წარმოების განვითარების ხელშეწყობის მინისტრმა მოხსენებაში ყურადღება გაამახვილა
მინისტრის განცხადებით, საქართველოს ბოთლე­ბისათვის ე.წ. დეპოზიტის სისტემის
მიმართულებით სახელმწიფო კვლავ ტყის კოდექსის და დაცული ტერიტორიების
მთავრობა მწვანე ეკონომიკას ქვეყნის მომა­ დასანერგად, რაც მომხმარებლებს გაუჩენს
აქტიურად ახორციელებს არაერთ მნიშვნელობაზე. დაცულ ტერიტორიებზე
ვალი განვითარების ერთ-ერთ უმთავრეს მოტივაციას იმისა, რომ მოხდეს ბოთლების
პროექტს. საუბრისას ლევან დავითაშვილმა აღნიშნა,
საშუალებად განიხილავს და, მდგრადი განვი­ დიდი ნაწილის უკან ჩაბარება.
რომ ამჟამად საქართველოში 5 კატეგორიის
„სახელმწიფოს ფინანსური მხარდაჭერით, თარების ხელშეწყობის მიზნით, კონკრე­ტულ
86 დაცული ტერიტორიაა, რაც ქვეყნის
დღეი­სათვის, შექმნილია 186 ახალი და ღონისძიებებს ახორციელებს.
ტერიტორიის თითქმის 10%-ია (9.55%) და
გადაიარაღებულია 900 საწარმო. 6,347 ჰა- ლევან დავითაშვილმა გარემოსდაცვითი მმართ­ იგეგმება 5 ახალი დაცული ტერიტორიის
ზე გაშენებულია 993 ინტენსიური, სხვადასხვა ველობის გაუმჯობესების საკითხზე საუბრისას დაარსება (არაგვის და თრუსოს დაცული
კულტურის ბაღი, მიმდინარეობს ქართული ყურადღება „გარემოსდაცვითი შეფასების ლანდშაფტები, ერუშეთის და რაჭის ეროვნული
ჩაის რეაბილიტაციის 44 პროექტი. 116 კოდექსის“ ამოქმედებაზე გაამახვილა და პარკები, რიონის აღკვეთილი).
ახალგაზრდა ბენეფიციარი ჩართულია პროე­ აღნიშნა, რომ კოდექსის საფუძველზე მაქსიმა­
ქტში, რომელსაც სახელმწიფო დარგის მინისტრი შეეხო ნარჩენების მართვის საკითხსაც
ლურად უზრუნველყოფილია გარემოს­
განვითარებაში ახალგაზრდების ჩართულობის დაცვითი გადაწყვეტილების მიღების პროცესში
მიზნით ახორციელებს“, - აღნიშნა ლევან საქმიანობის განხორციელებით შესა­ძლო
დავითა­­შვილმა. საფრთხეების იდენტიფიცირება. ასევე,
მთავარ გამოწვევებად ღირებულებათა ჯაჭვის აღნიშნა, რომ გათვალისწინებულია სტრატე­
თითოეული რგოლის გაძლიერება, მაღა­ გიული გარემოსდაცვითი შეფასებაც, რაც
ლ­კვა­ლიფიციური კადრების მომზადება, გულის­ხმობს სხვადასხვა სექტორების პოლი­
თანამედროვე ტექნოლოგიებზე ხელმისა­ ტიკის დაგეგმარების ადრეულ ეტაპზე გარემოსა
წვდო­მობა, ადგილობრივი პროდუქციის ხარის­ და ადამიანის ჯანმრთელობის საკითხების
ხობრივი და რაოდენობრივი ზრდა, იმპორტის ინტეგრირებას, რაც აზღვევს გარე­მო­სდაცვით
ჩანაცვლება, საექსპორტო პროდუქციის ზრდა, რისკებს.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


ახალი ამბები 3

ჟენევაში საქართველოს ჰაერის ხარისხის საქართველოს პრეზიდენტი მთავრობის


პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებები და­ წევრებთან სამუშაო შეხვედრებს მართავს
დე­ბითად შეაფასეს პრეზიდენტმა გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრთან, ლევან დავითაშვილთან
სოფლის მეურნეობის განვითარების საკითხები განიხილა და ისეთ გარემოსდაცვით თემებს
საქართველოს გარემოს დაცვისა მეურნეობის მინისტრის მოადგილე ნინო შეეხო, როგორიცაა: ჰაერის დაბინძურების საკითხი, გარემოსდაცვითი განათლების
და სოფლის მეურნეობის მინისტრის თანდილაშვილი სესიის ფარგლებში გამართულ ამაღლებისა და ქვეყნის ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნების აუცილებლობის
მოადგილემ, ნინო თანდილაშვილმა, ქ. სხვადასხვა პანელზე სიტყვით გამოვიდა,
მიმართულებები.
ჟენევაში, გაეროს ევროპის ეკონომიკური სადაც 2016 წელს, ქ. ბათუმში გამართული
კომისიის (UNECE) გარემოსდაცვითი „გარემო ევროპისთვის” მე-8 მინისტერიალზე
პოლიტიკის კომიტეტის (CEP) 24-ე ქვეყნის მიერ აღებული ვალდებულებების
სესიაზე ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების განხორციელების შედეგები წარადგინა.
კუთხით საქართველოს მიერ აღებული
ვალდებულებების განხორციელების
პროგრესზე ისაუბრა. აღნიშნულ
სესიას 60-მდე ქვეყნის სახელმწიფო
და არასამთავრობო ორგანიზაციის
წარმომადგენელი ესწრებოდა. როგორც
ნინო თანდილაშვილმა საკუთარ
გამოსვლაში აღნიშნა, საქართველოს
მთავრობისთვის გარემოსდაცვითი
რეფორმების განხორციელება
მნიშვნელოვანი პრიორიტეტია. მისივე ჟენევაში გარემოს დაცვისა და სოფლის
თქმით, საქართველოს გარემოს მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ
დაცვისა და სოფლის მეურნეობის საქართველოს მწვანე ეკონომიკის
სამინისტრო აქტიურად ახორციელებს განვითარების ძირითადი ხედვა
გარემოსდაცვითი მმართველობის წარადგინა
გაუმჯობესებისა და დარგობრივ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
რეფორმებს. მინისტრის მოადგილემ, ნინო თანდილაშვილმა,
„რეფორმის ერთ-ერთ უმთავრეს მიმარ­ შვეიცარიაში ვიზიტის ფარგლებში, მონაწილეობა
მიიღო სესიაში „მდგრადი განვითარება
საქართველოში ევროსტანდარტების შესაბამისი
თულებას ჰაერის დაცვის ეფექტიანი ღონის­
ძიებები და ამ პროცესში საზოგადოების რეგიონში”, სადაც მოხსენება „მწვანე
ეკონომიკის მიმართულებით საქართველოს
რეგიონული ნაგავსაყრელის მშენებლობა იწყება
აქტიური ჩართულობა წარმოადგენს. ახლად­
შექმნილი ჰაერის ხარისხის პორტალის ხედვის” შესახებ გააკეთა. 2018 წლის ივლისში
ამოქმედება საქართველოში საზოგადოების საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, მამუკა
გარემოსდაცვითი ინფორმირების გამჭვირვალე ბახტაძემ „მწვანე ეკონომიკა“ საქართველოს საქართველოს მყარი ნარჩენების რეგიონული ნაგავსაყრელი ჩაანაცვლებს. ამ
ინსტრუმენტს წარმოადგენს“, - განაცხადა მთავრობის გარემოსდაცვითი პოლიტიკის ერთ- მართვის კომპანიასა და ფრანგულ- პროექტების განხორციელებით, რეგიონებში
გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის ერთ მთავარ პრიორიტეტულ მიმართულებად სლოვენიურ კონსორციუმ „სადე-რიკოს“ საცხოვრებელი პირობები გაუმჯობე­სდება.
მინისტრის მოადგილემ, ნინო თანდილაშვილმა. გამოაცხადა. (Sade Riko) შორის ხელი მოეწერა ნარჩენების მართვის კოდექსის და ევროკა­
ხელშეკრულებას ევროსტანდარტების ვშირის წინაშე აღებული ვალდებუ­ლებების
„საქართველოში ჰაერის დაცვის მიმართულებით სესიაზე მინისტრის მოადგილემ ისაუბრა
შესაბამისი პირველი რეგიონული შესაბამისად, ნარჩენების მართვის სისტემა
პროგრესი სახეზეა. ახლადშექმნილი მწვანე ეკონომიკის ხელშემწყობი ძირითადი
ნაგავსაყრელის მშენებლობის დაწყების იქნება ეკოლოგიურად სუფთა და უმაღლესი
ჰაერის პორტალი სრულიად აკმაყოფილებს ასპექტების მიმართულებით ქვეყნის მიერ
შესახებ. სტანდარტების შესაბამისი“, - განაცხადა მაია
ევროკავშირის მოთხოვნებს და ცხადყოფს განხორციელებულ ქმედებებზე, როგორიცაა
ხელმოწერის ცერემონიას ესწრებოდნენ ვიცე- ცქიტიშილმა.
საქართველოს მთავრობის ნებას, დაუახლოვდეს ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესება, მწვანე
ტრანსპორტის პოლიტიკის შემუშავება, მწვანე პრემიერი, რეგიონული განვითარებისა და ლევან დავითაშვილი: „ეს იქნება პირველი
ევროკავშირს. აღნიშნული დასტურია მთავრობის
ინფრასტრუქტურის განვითარება, ცირკუ­ ინფრასტრუქტურის მინისტრი მაია ცქიტიშვილი, თანამედროვე სანიტარული ნორმების შესაბა­
მზადყოფნისა, მოაგვაროს ჰაერის დაბინძურების
ლა­რული ეკონომიკის ხელშეწყობა, მწვანე გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მისი ნაგავსაყრელი, რომელმაც გაიარა
მიმართულებით არსებული გამოწვევა. ეს არის
მშენებლობის პრაქტიკის დანერგვა, ენერგოე­ მინისტრი ლევან დავითაშვილი, ევროკავშირის გარემოზე ზემოქმედების შეფასება გარემოზე
ძალიან პოზიტიური სიგნალი საქართველოს
ფექტურობის წახალისება და მდგრადი დელეგაციის ელჩის მოადგილე საქართველოში ზემოქმედების კოდექსისა და ნარჩენების
მოქალაქეებისთვის, ევროკავშირისთვის და
განვითარების მიზნების განხორციელების კარლო ნატალე, გერმანიის საელჩოს სამხრეთ მართვის კოდექსის შესაბამისად“.
საერთაშორისო საზოგადოებისთვის, რომ
ხელშე­წყობა. კავკასიის განვითარების თანამშრომლობის რეგიონული ნაგავსაყრელის მშენებლობა
მთავრობა აღნიშნულ გამოწვევებს ადეკვატურად
ხელმძღვანელი დანიელ ჰაასი, მყარი ნარჩე­ ქუთაისთან ახლოს მიმდინარე წლის მარტში
პასუხობს“, - განაცხადა ევროკავშირის გარემოს 2019 წლის 29-31 იანვარს, ქ. ჟენევაში
ნების მართვის კომპანიის დირექტორი გიორგი დაიწყება და დაახლოებით ერთ წელი­წადში
სააგენტოს აღმასრულებელმა დირექტორმა, (შვეიცარიის კონფედერაცია) გაეროს
შუხოშვილი და „სადე ჯორჯიას“ დირექტორი დასრულდება. მშენებლობაზე, სპეციალის­
ჰანს ბრუინინქსმა და რეფორმირების პროცესში ევროპის ეკონომიკური კომისიის ეგიდით
ენტონი მოჟე. ტებთან ერთად, ადგილობრივი მოსახლეობაც
ქართველი ექსპერტების გამოცდილებასა და გარემოსდაცვითი პოლიტიკის კომიტეტის 24-ე
ჩართულობას გაუსვა ხაზი. „ეს არის ინფრასტრუქტურული მიმართულებით დასაქ­მდება. ობიექტი იმერეთის, რაჭა-ლეჩხუ­
სესია გაიმართა, რომელშიც მონაწილეობა 60-
ძალიან მნიშვნელოვანი ნაბიჯი. 2023 წლის­ მისა და ქვემო სვანეთის 700 000-მდე მოქალა­
საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მდე ქვეყნის დელეგატმა მიიღო.
თვის, ქვეყნის მასშტაბით, არსებულ, ძველ ქეს მოემსახურება.
მუნიციპალურ ნაგავსაყრელებს, 8 ახალი

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
4 ახალი ამბები

პრემიერი მიიჩნევს, რომ წლევანდელი წელი თხილის დაცვის და მაღალი ხარისხის მოსავლის
მავნებელთან ბრძოლაში გამორჩეული უნდა მიღების მიზნით, მავნებლების და სოკოვანი
იყოს, რისთვისაც შესაბამისი საბიუჯეტო დაავადებების წინააღმდეგ დროულად და
რესურსი უკვე გამოყოფილია. ეფექტიანად ჩაატარონ აგროსამუშაოები,
რათა თავიდან აიცილონ თხილის მოსავლის
„გასულ წელს ჩვენ გვქონდა წარმატება
დაზიანება და ეკონომიკური ზარალი. ამ
აზიურ ფაროსანასთან ბრძოლის კუთხით,
პროცესის ხელშეწყობის მიზნით, სახელმწიფო
მაგრამ წლევანდელი წელი უნდა იყოს
შეისყიდის და თხილის მწარმოებელთა ასოცია­
კიდევ უფრო გამორჩეული. არ უნდა
ციას გადასცემს 2 000 ერთეულ მაღალი
დავტოვოთ არც ერთი ოჯახი, არც
ეფექტურობის შესაწამლ აპარატს და უსაფრ­­
ერთი ფერმერი, რომელიც არ იქნება
თხოების საშუალებებს; ასევე, თხილის მწარ­
ინფორმირებული ბრძოლის მეთოდებსა
მო­ებელთა ასოციაციის ჩართულობით უზრუნ­
და იმ პროგრამასთან დაკავშირებით,
ველყოფს საკონსულტაციო სამუშაოების
რომე­ლიც ბიუჯეტში ჩაიდო და რომელსაც
ჩატა­­რე­­ბას და აგროკონსულტანტების მომსახუ­
უკვე ვახორციელებთ. ფაროსანასთან
რებას ფერმერთა ჯგუფებისთვის.
ბრძოლის პარალელურად, მოსახლეობის
ინფორმირება მაქსიმალური უნდა პრემიერი მსოფლიო ბაზარზე თხილის ფასთან
იყოს სოკოვან დაავა­დებებთან დაკავშირებული ტენდენციითაც დაინტერესდა.
დაკავშირებითაც, რომელმაც ასევე მამუკა ბახტაძემ ხაზი გაუსვა თხილის ექსპორტის
მნიშვნელოვანი ზარალი მიაყენა კუთხით საქართველოში არსებულ პოტენციალს
თხილის სექტორს და ჩვენს საექსპორტო და აღნიშნა, რომ საბოლოო წარმატება არა
პოტენციალს“, - განაცხადა პრემიერ- მავნებლის დამარცხება, არამედ მაღალი ხარი­
საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა თხილის სექტორში არსებული გამოწ­
მინისტრმა. სხის პროდუქციის მაქსიმალური ექსპორტი იქნება.
ვევების უმოკლეს ვადაში გადასაჭრელად გარემოს დაცვისა და სოფლის
მამუკა ბახტაძემ ლევან დავითაშვილისგან მთავრობის მეთაური მინისტრს ასევე ესაუბრა
მეურნეობის მინისტრს კომპლექსური ნაბიჯების გადადგმა დაავალა. კაკლოვანი კულტურების განაშენიანების ხელ­
„თხილის დაცვის პროგრამით“ გაწერილი
სამოქ­მედო გეგმა მოისმინა. მინისტრის განმარ­ შეწ­ყობასა და ამ კუთხით არსებულ პერსპე­
მთავრობის მეთაურის დავალების შესაბამისად, სოკოვან დაავადებებთან ბრძოლის მეთოდებზე, ქტივებზე.
ტებით, კომპლექსური ღონისძიებების გეგმა
ფერმერებს დეტალური ინფორმაცია უნდა რათა ზიანი მინიმუმამდე შემცირდეს და
მეთხილე ფერმერებს საშუალებას მისცემს,
მიეწოდოთ აზიურ ფაროსანასა და თხილის მოსახლეობამ ხარისხიანი მოსავალი მიიღოს.

თხილის მწარმოებელთა
სახელმწიფო თხილის კულტურის დაცვის ღონისძიებებზე ასოციაციის (GHGA-ის) მე-3

დარგის წარმომადგენლებთან ერთად მუშაობს კონფერენციაზე.


„ეს არის თანამშრომლობა სახელმწიფოსა და
კერძო სექტორს შორის. ჩვენ მრავალი ათასი
გამოყენება, მოსავლის შრობა, სასუქებისა და
ფერმერი უნდა ჩავრთოთ ამ პროგრამაში.
პესტიციდების შესაძენად აგროკრედიტებზე
საბოლოოდ, ეს მოგვცემს საშუალებას, რომ
ხელმისაწვდომობა.
თხილი, რომელიც მნიშვნელოვანი საექსპორტო
კონფერენციას ესწრებოდა პრემიერ-მინის­ კულტურა იყო და შემოსავლის დიდი წყარო ამ
ტრის მრჩეველი რეგიონული განვითარების რეგიონისთვის, დაიბრუნოს თავისი პოზიცია.
საკითხებში სოზარ სუბარი, რომელმაც
თხილი არის მსოფლიოში მზარდი მოთხოვნის
აღნიშნა რომ მეთხილეობის დარგში არსებული
კულტურა, საქართველოს, კლიმატური
პრობლემური საკითხების გადაჭრის­თვის,
პირობებიდან გამომდინარე, გააჩნია ამ
მნიშვნელოვანია ადგილობრივი თვითმმა­
კულტურის წარმოების კარგი პოტენციალი.
რთველობების ჩართულობა.
ჩვენ, დღეს, დაახლოებით 40,000 ჰა_ზე მეტი
სახელმწიფო რწმუნებულმა სამეგრელო-ზემო თხილის პლანტაცია გვაქვს. შესაბამისად, თუ
სვანეთის მხარეში ალექსანდრე მოწერელიამ გვექნება მაღალი პროდუქტიულობა, ისეთი,
ვრცლად ისაუბრა რეგიონში თხილის სექტო­ როგორიც თხილის მწარმოებელ სხვა ქვეყნებს
რში არსებულ ვითარებაზე და დაგეგმილ გააჩნიათ, ეს იქნება შემოსავლის დიდი წყარო
ღონისძიებებზე. ქვეყნისათვის და რეგიონისთვის.
გარემოს დაცვისა და სოფლის შეისყიდის და ასოციაციას გადასცემს 2000 კონფერენციის მუშაობაში 400-მდე ფერმერი, აქედან გამომდინარე, ჩვენ გვინდა გავზარდოთ
მეურნეობის მინისტრი ლევან ერთეულ მაღალი ეფექტიანობის შესაწამლ მსხვილი მწარმოებლები, ექსპორტიორები, პროდუქტიულობა და პლანტაციების ეფექ­
დავითაშვილი, ზუგდიდში, საქართველოს აპარატს და უსაფრთხოების საშუალებებს“, - აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სოფლის ტიანად გამოყენების შესაძლებლობა. ვფიქ­
თხილის მწარმოებელთა ასოციაციის განაცხადა ლევან დავითაშვილმა. მეურნეობის მინისტრი, რეგიონების სახელმ­ რობთ, რომ კიდევ უნდა წავახალისოთ თხილის
(GHGA-ის) მე-3 კონფერენციას დაესწრო. კონფერენციას დაესწრო და მონაწილეებს წიფო რწმუნებულები, არასამთავრობო, საერ­ და, ზოგადად, კაკლოვანი კულტურების
კონფერენციაზე თხილის სექტორში სიტყვით მიმართა აშშ-ის საერთაშორისო თა­­შორისო და დონორი ორგანიზაციების წარმო­ წარმოება. ჩვენ მრავალწლიანი კულტურების
არსებულ გამოწვევებსა და მათი გადაჭრის განვითარების სააგენტოს (USAID) მისიის მადგენლები მონაწილეობდნენ. გაშენების პროგრამაში ინტენსიურად ვუჭერთ
გზებზე იმსჯელეს. მინისტრმა ხაზი გაუსვა ხელმძღვანელმა პიტერ ა. ვიბლერმა. მხარს კაკლოვანი კულტურების გაშენებას
„ვფიქრობ, „თხილის დაცვის
მეთხილეობის დარგის განვითარების მთელი საქართველოს მასშტაბით. საბოლოოდ,
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
მნიშვნელობას, დეტალურად ისაუბრა პროგრამაში“ წარმოდგენილია
სამინისტრო, „თხილის დაცვის პროგრამაზე“ საქართველო მსოფლიო ბაზარზე, კაკლოვანი
სახელმწიფოს ხედვასა და თხილის
დარგის წარმომადგენლებთან და საქართ­ ყველა ის კომპონენტი, კულტურების მიწოდების კუთხით, შეიძლება,
კულტურის დაცვის მიზნით დაგეგმილ
ველოს თხილის მწარმოებელთა ასოციაციასთან რომელიც საჭიროა იმისთვის, მნიშვნელოვანი მოთამაშე გახდეს“, - განაცხადა
ხელშემწყობ ღონისძიებებზე. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
ერთად, რომელიც 8000-მდე წევრს აერთიანებს, რომ ჩვენ მივიღოთ მაღალი
„მნიშვნელოვანია, რომ ერთობლივი ძალებით წლის დასაწყისიდან მუშაობს. პროგრამის მინისტრმა.
გავუმკლავდეთ არსებულ გამოწვევას. თხილის ფარგლებში სახელმწიფოს და ასოციაციის ხარისხის მოსავალი - განაცხადა
მწარმოებელ ასოციაციაში შარშან რამდენიმე
თხილის კულტურის დაცვის
მონაწილეობით, შემუშავებულია კომპლექსური გარემოს დაცვისა და სოფლის
ასეულ ფერმერთან ერთად გამოვცადეთ ღონისძიებების გეგმა, რომელიც მეთხილე მიზნით, არაერთი მიმართულების
მეურნეობის მინისტრმა, ლევან
პროგრამა, რომელმაც ძალიან კარგი შედეგები ფერმერებს საშუალებას მისცემს თხილის ღონისძიებაა დაგეგმილი, მათ
მოგვცა. ჩვენ უნდა გავზარდოთ ფერმერთა დაცვის და მაღალი ხარისხის მოსავლის
დავითაშვილმა საქართველოს
შორის:
ჩართულობა. წელს 15 ათასამდე ფერმერის მიღების მიზნით, მავნებლების და სოკოვანი
ჩართვასა და მობილიზებას ვცდილობთ • აგრო კონსულტანტის მომსახურება თითო­
დაავადებების წინააღმდეგ დროულად და
თხილის გადარჩენის პროგრამაში. საამისოდ ეული ფერმერთა ჯგუფისათვის, თვეში 2 ჯერ
ეფექტიანად ჩაატარონ აგროსამუშაოები,
მნიშვნელოვანი საბიუჯეტო სახსრებიც არის ვიზიტი/ტრენინგი, ოპტიმალური წამლობის
რათა თავიდან აიცილონ თხილის მოსავლის
გამოყოფილი. პროგრამის არსი მდგომარეობს სქემების დაგეგმვა და შეთავაზება.
დაზიანება და ეკონომიკური ზარალი.
იმაში, რომ ფერმერებმა ყველა აგროღონისძიება • მაღალი ეფექტურობის შესაწამლი აპარატე­
თავის მხრივ, მეთხილეთა ასოციაცია, ასო­
ჩაატარონ იმ რჩევების შესაბამისად, რომლებსაც ბითა და უსაფრთხოების საშუალებებით
ცია­ციის წევრებს სთავაზობს შეღავათებს
სამინისტრო და თხილის მწარმოებელთა უზრუნველყოფა (10 ჰა - 1 მაღალეფექტური
მომსახურებაზე: ნიადაგის გამოკვლევა, თხილის
ასოციაცია ერთობლივად მოამზადებენ. ამ შესაწამლი აპარატი 200ლ).
მოვლა-მოყვანისთვის აუცილებელი ტექნიკის
პროცესის ხელშეწყობის მიზნით, სახელმწიფო

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


ახალი ამბები 5

• შეღავათები პრეპარატებზე ასოციაციის პრემიის დიდ ნაწილს ვაფინანსებთ. თუ იქნება


„ფერმერთა მომსახურების ცენტრებში“. გარკვეული დამატებითი კომპონენტები, რომე­
• ფინანსურ ინსტიტუტებთან შუამდგომლობა ლზეც სადაზღვევო კომპანია მზად არის,
(ბანკები, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები). რომ ფერმერს შესთავაზოს, ჩვენ გარდა იმ
ოთხი რისკისა, რომელსაც სტანდარტულად
• ნიადაგის ნაყოფიერების მართვა და
აგროდაზღვევის პროგრამაში ვაფინანსებთ, მზად
ანალიზებით უზრუნველყოფა.
ვართ, რომ გადავხედოთ თანადაფინანსების
• შეღავათები სერვისებზე ასოციაციის თხილის კომპონენტებს და წარვდგეთ მთავრობასთან
საშრობ და სასაწყობო ცენტრებში. ინიციატივით, რომ დამატებით სადაზღვევო
• სპეციალური „ფერმერის დღიურების“ გადა­ დახმარება შევთავაზოთ ფერმერებს.
ცემა. ამის შემდეგ, ძალიან მნიშვნელოვანია,
• მოსავლის ხარისხის კონტროლი. რომ მოსავლის სწორ დროს აღება მოხდეს.
• მიღებული მაღალი ხარისხის თხილის მოსა­ ასოციაციას აქვს პროგრამა, რომელიც ფერ­
ვლის რეალიზაციაში დახმარება. მერებს აძლევს ინფორმაციას, სად და როდის,
• ახალი ბაღების გაშენების შემთხვევაში როგორ უნდა მოხდეს გაშრობა, დასაწყობება.
დაგეგმარება და დარგვა თანამედროვე შემნახველი მეურნეობების განვითარება ასევე
სტანდარტებით. ჩვენი ერთობლივი პროგრამის ნაწილია,
სადაც კომპანია „ფერერო“ ინტენსიურად არის
ფერმერის მიერ ჩასატარებელი ღონისძიებები:
ჩართული და მინდა მათ მადლობა გადავუხადო.
• გასხვლა-ფორმირება და გამოხშირვა. ისინი, როგორც იცით, დამატებით, საგრანტო სპეციფიკური ნარჩენების მართვის ტექნიკური
• სადრენაჟე არხების მოწყობა-მოწესრიგება თანადაფინანსებით, ფერმერებს საშუალებას
(საჭიროების შემთხვევაში). აძლევენ შემნახველი, საშრობი ცენტრები რეგლამენტის პროექტების წარდგენა
• მავნებლებისა და დაავად ებების წინააღმდეგ შეიქმნას. კომბინირებაში სახელმწიფო
ბრძოლა, კომბინირებული წამლობა მაღალ გრანტები, პლუს „ფერეროს“ დაფინანსება,
ფერმერებს შესაძლებლობას აძლევს, რომ მათ საქართველოს გარემოს დაცვისა და შეხვედრა პროექტების „ტექნიკური დახმარება
ეფექტური შესაწამლი აპარატის გამოყე­
თავიანთი შემნახველი მეურნეობები შექმნან. სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საქართველოში ნარჩენების მართვის სისტე­
ნებით.
ინიციატივითა და ევროკავშირის მების სრულყოფისათვის” (ევროკავშირის
• მოსავლის აგროვადებში აღება, შრობა და პროგრამაში იქნებიან ჩართული მსხვილი
მხარდაჭერით, სპეციფიკური ნარჩენების ტექნი­კური დახმარების პროექტი) და „ტექნი­
დასაწყობება. კონსოლიდატორები და ექსპორტიორი კომპა­
მართვაში ჩართული კერძო კომპანიების, კური დახმარება საქართველოში ნარ­ჩე­ნების
ნიები, გადამმუშავებელი ინდუსტრია, ის
გარემოს დაცვისა და სოფლის ინდუსტრია, რომელიც, რეალურად, წამყვანია
შესაბამისი სახელმწიფო უწყებების, მართვის გაუმჯობესების მიზნით ცნობიერებისა
მეურნეობის მინისტრმა, დონორების და სამოქალაქო სექტორის და კომუნიკაციის დონის და ამ დარგში
ამ დარგში, რომ მათ გარანტირებულად
150-ზე მეტ წარმომადგენელთან სამუშაო ევროკავშირის მხარდაჭერის ცნობა­დობის
ლევან დავითაშვილმა მაღალი ხარისხის მოსავალი საინტერესო
შეხვედრა გაიმართა. ასამაღლებლად” ფარგლებში გაიმართა.
თხილის სექტორში არსებულ ფასში შეიძინონ, რათა ფერმერის გარჯასა და
ძალისხმევას ფასი ჰქონდეს. შეხვედრაზე განსახილველად წარმოდგენილი აღსანიშნავია, რომ საქართველოს ნარჩენების
გამოწვევებზე და მათი გადაჭრის
იყო მწარმოებლის გაფართოებულ ვალდე­ მართვის კოდექსი განსაზღვრავს ქვეყანაში
გზებზე ისაუბრა სახელმწიფოს თანადაფინანსებით და მხარდა­
ბულებას (მგვ) დაქვემდებარებული სპეციფი­ მწარმოებლის გაფართოებული ვალდებულების
ჭერის გარეშე ჩვენ არც ერთ კომპონენტს არ
„თხილის დაცვის პროგრამაში“ ტრენერების კური ნარჩენების მართვის ტექნიკური რეგლა­ დანერგვას სპეციფიკური ნარჩენებისთვის.
ვტოვებთ, ცოდნის გადაცემის გარდა ჩვენ
მომზადება ერთ-ერთი პირველი კომპონენტია. მენტების პროექტები. ვალდებულება ძალაში 2019 წლის 1 დეკემ­
კონკრეტული ფინანსური ინსტრუმენტები გვაქვს,
ჩვენ გადავამზადებთ სპეციალისტებს, აქტიურ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის ბრიდან შევა.
მაგრამ გარკვეული მობილიზება ფერმერებმაც
ფერმერებს, რომლებიც ექსპერტებისგან სამინისტროსა და ევროკავშირის ტექნიკური მწარმოებლის გაფართოებული ვალდებულება
უნდა მოახერხონ, ეს შეიძლება აგროკრედიტის
შეძენილ ცოდნას გაუზიარებენ ახლობლებს, დახმარების პროექტის წარმომადგენლებმა საქართველოსთვის ახალ კონცეფციას წარმოა­
ან აგროლიზინგის სახით იყოს.
მეზობლებს, თანასოფლელებს და, შესაბამისად, სპეციფიკური ნარჩენების ეფექტიან მართვაში დგენს და გულისხმობს გარკვეული პროდუქციის
გაერთიანებული ძალისხმევით, ჩვენ მეტი ჩვენ გვქონდა გარკვეული პრობლემები
მწარმოებლის გაფართოებულ ვალდებულების მწარმოებლებისა და იმპორტიორების მიერ
ადამიანის მობილიზებას შევძლებთ. თხილის კულტურის სხვადასხვა ელემენტის
მნიშვნელობაზე ისაუბრეს. პასუხისმგებლობის აღებას ამ პროდუქციის
დაფინა­ნსებასთან დაკავშირებით. იცით, რომ
ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში, „საქართველოში წლიდან წლამდე უმჯობესდება შედეგად წარმოქმნილი ნარჩენების მართვაზე
პროგრამით „დანერგე მომავალი“ ახალი
აზიურმა ფაროსანამ და სხვადასხვა დაავადებამ ვითარება ნარჩენების მართვის მიმართულებით. ისე, რომ შემცირდეს გარემოზე უარყოფითი
ბაღების განაშენიანებას ვაფინანსებთ, მაგრამ
დაგვაზარალა. ჩვენ არ გვაქვს ილუზია, რომ მიღებულია ნარჩენების მართვის კოდექსი. ზემოქმედება.
ასევე გვაქვს მოდერნიზაციის პროგრამა,
ყველა ადამიანს აქვს რესურსებზე წვდომა; ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო ევროკავშირისა სპეციფიკურ ნარჩენებს მიეკუთვნება: ნარჩენი
რომელიც ფერმერს აძლევს ყველა ტექნიკურ
ამიტომ, განვადების კომპონენტი იქნება ძალიან და საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციების შესაფუთი მასალა (პლასტმასი, ქაღალდი/
საშუალებას. მით უმეტეს, რომ დღეს ტექნიკის
მნიშვნელოვანი. იმ შემთხვევაში, თუ ფერმერებს მხარდაჭერის მნიშვნელობა. ვფიქრობთ, უახ­ მუყაო, ხე, ლითონი, მინა), ნარჩენი ელექტრო
გარეშე წარმოუდგენელია რაიმე ტიპის კულტუ­
ექნებათ სურვილი, შეძლებენ წინასწარ აიღონ ის ლ­ოეს მომავალში, საქართველოში ნარჩე­ და ელექტრონული მოწყობილობები, ხმარე­
რის წარმოება.
ქიმიკატები და მცენარეთა დაცვის საშუალებები, ნების მართვის მიმართულებით ხელშესახები ბიდან ამოღებული საბურავები, ხმარებიდან
რომლებიც აუცილებლად გამოსაყენებელია. 2019 წელს ვიწყებთ ახალ პროგრამას, ძალიან
პროგრესი გვექნება“, - განაცხადა გარემოს ამოღებული სატრანსპორტო საშუალებები,
მალე იქნება მთავრობის დადგენილება, რომლის
ჩვენ ვსაუბრობდით, რომ დაზღვევის დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის გამოყენებული ზეთები, ბატარეები და აკუმულა­
მეშვეობითაც ჩვენ ყველა ტიპის მექანიზაციაზე
კომპონენტი გამოვიყენოთ და ამაზე დეტალური პირველმა მოადგილემ, გიორგი ხანიშვილმა. ტორები.
50 % - იანი საგრანტო დაფინანსება გვექნება
პრეზენტაცია გვექნება, თუ რა ტიპის დაცვის ევროკავშირის ტექნიკური დახმარების პროე­
ყველა იმ ადამიანისათვის, ვისაც სურს ტრაქტო­
ღონისძიებას შესთავაზებს ფერმერებს ქტის ექსპერტებმა დამსწრე საზოგადოებას
რის ან ნებისმიერი იმპლემენტის შეძენა.
სხვადასხვა სადაზღვევო კომპანია იმისათვის, სპეციფიკური ნარჩენების მართვის სფეროში
რომ დამატებითი სტიმული და მოტივაცია იყოს ეს კეთდება იმისთვის, რომ პლანტაციები იყოს
არსებული სიტუაციის, მწარმოებლის გაფართო­
მათი მხრიდან პროგრამაში ჩართვის კუთხით. მოდერნიზებული და შესაძლებელი გახდეს
ებულ ვალდებულების ზოგადი მოთხოვნებისა და
მაღალი პროდუქტიულობით წარმოება, რო­
იცით, რომ ჩვენი მხრიდან თანადაფინანსების სპეციფიკური ნარჩენების მართვის ტექნიკური
გორც თხილის ასევე სხვა კულტურების“, -
კომპონენტი იქნება, ანუ აქაც ჩვენ სადაზღვევო რეგლამენტების პროექტების შესახებ მიაწოდეს
განაცხადა ლევან დავითაშვილმა.
ინფორმაცია. წარმოდგენილი საკითხების
გარშემო გაიმართა დისკუსია, გამოითქვა მოსაზ­
რებები და რეკომენდაციები.

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
6 ახალი ამბები

ბერლინში სამუშაო ვიზიტი

კვალდაკვალ, აუცილებელია სასოფლო-სამეუ­


ფორუმი რნეო პროდუქციის წარმოების გეოგრაფიაზე და
საქართველოს გარემოს დაცვისა და სამეცნიერო კვლევებზე დაფუძნებით მდგრადი
სოფლის მეურნეობის მინისტრმა, პრინციპების დანერგვა ისე, რომ დაცული იყოს
ლევან დავითაშვილმა ბერლინში როგორც გარემო, ისე ბიომრავალფეროვნება,
ყოველწლიურ გლობალურ ფორუმში რომელიც მრავალფეროვანი და
Gruene Woche 2019-ის ფარგლებში, საკუთარი მიიღო მონაწილეობა, რომელსაც ინდივიდუალურია მთელ მსოფლიოში. მისივე
„მწვანე კვირეული 2019“ პროდუქცია წარმოადგინეს ქართულმა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის 80- თქმით, ციფრული ტრანსფორმაცია შეუქცევადი
კომპანიებმა: „ქიმერიონი“, „ჩელთი“, მდე სოფლის მეურნეობის მინისტრი პროცესია; საქართველოს მთავრობა
ბერლინში სურსათის, სოფლის
„ბადაგონი“, „მილდიანი“, „შუხმან ვაინსი“, და საერთაშორისო ორგანიზაციების გამორჩეულია - საჯარო სფეროში სერვისების
მეურნეობისა და მებაღეობის
„კულა“, „გეოჰაუსი“, „მაკოვსკი რუსა“, „კონა“, წარმომადგენლები ესწრებოდნენ. გაციფრულება უკვე განხორციელდა. საქართ­
ყველაზე მასშტაბური და პრესტიჟული
„გეოპლანტი“, KTW, „გეონაატურალსი“ და ველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის
საერთაშორისო გამოფენა „მწვანე სურსათისა და სოფლის მეურნეობის გლობა­
„ნუგბარი“; ასევე, „ი/მ თამაზ ღლონტი“ და მეურნეობის სამინისტრომ შექმნა ფერმერთა და
კვირეული 2019" (Gruene Woche ლური ფორუმი ქალაქ ბერლინში საერთაშორისო
კოოპერატივი „გეოლაინი“. გამოფენაში ფერმების რეესტრი, რომელზე დაყრდნობითაც
2019) გაიხსნა. გამოფენის „მწვანე კვირეულის“ ფარგლებში
მონაწი­ლეობა მიიღო საქართველოს ტურიზმის მოახდენს სახელმწიფოს მიერ მხარდაჭერილი
გამოფენის მასშტაბისა და მნიშვნელობიდან გაიმართა. პროექტების განხორციელებას და ხელს
ეროვნულმა ადმინისტრაციამ; „აწარმოე
გამომდინარე, მონაწილე მინისტრებს და საქართ­ველოს“ მხარდაჭერით კი, გამოფენაში გერმანიის საგარეო საქმეთა სამინისტროში შეუწყობს სოფლად სიღარიბის დაძლევას და
საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომა­ 3 კომპანია მონაწილეობდა. გამართული მე-11 გლობალური ფორუმის ფერმერებისთვის შემოსავლების ზრდას.
დგენლებს, ოფიციალური გახსნის ცერემონიაზე, მთავარი განსახილველი თემა იყო „ციფრუ­ლი
ბერლინის საერთაშორისო გამოფენა „Gruene მინისტრებმა ფორუმის ფარგლებში გამარ­
მისასალმებელი სიტყვით გერმანიის ფედერა­ სოფლის მეურნეობა, გონივრული გადაწყვე­
Woche“, სოფლის მეურნეობის მიმართულებით, თულ პარალელურ სესიებზე განიხილეს ოთხი
ციული რესპუბლიკის კანცლერმა, ანგელა ტილება მომავლის ფერმერებისთვის“.
მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური ძირითადი საკითხი: ციფრული ტექნო­ლო­
მერკელმა მიმართა.
და პრესტიჟულია. აღნიშნული გამოფენა უკვე როგორც ფორუმზე გერმანიის ფედერაციული გიების პოტენციალის გამოყენება სოფლის
გამოფენის გახსნას საქართველოს გარემოს 84 წელია ყოველწლიურად იმართება. წელს რესპუბლიკის სურსათისა და სოფლის მეურნე­ მეურნეობაში, ფერმერების წვდომა ამ
დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი გამოფენაში სხვადასხვა ქვეყნის 2000-ზე მეტი ობის მინისტრმა, იულია კლოქნერმა განაცხადა, ტექნოლოგიებზე, ინფორმაციების უსაფრთ­
ლევან დავითაშვილი, საქართველოს პრემიერ- კომპანია მონაწილეობდა, რომლებმაც 100 000- კაცობრიობის უდიდეს გამოწვევად რჩება ხოება და ინფორმაციის სუვერენიტეტი და
მინისტრის მრჩეველი სოფლის მეურნეობის ზე მეტი სხვადასხვა დასახელების სასურსათო ბრძოლა შიმშილის წინააღმდეგ; სურსათზე სტრუქტურული ცვლილებები სოფლის მეურნე­
საკითხებში დავით კირვალიძე, საქართველოს პროდუქცია წარუდგინეს დამთვალიერებელს. მოთხოვნის უზრუნველსაყოფად, სოფლის მეურ­ ობის ციფრული ტრანსფორმაციის პირობებში
საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი გამოფენის ვიზიტორთა რაოდენობა ყოველ­ ნეობის განვითარებას გადამწყვეტი როლი პოლიტიკური მხარდაჭერის მნიშვნელობა.
გერმანიაში ელგუჯა ხოკრიშვილი და ქართული წლიურად მზარდია და 500 000-ზე მეტს ენიჭება. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო 50 წლის მინისტერიალის დასასრულს, ფორუმის მონა­
დელეგაციის წევრები ესწრებოდნენ. აღწევს. მიმდინარე წელს, გამოფენა „მწვანე განმავლობაში, მექანიკური, ტექნოლოგიური, წი­ლეებმა შეიმუშავეს კომუნიკე, რომე­ლმაც
საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის კვირეულის“ პარტნიორ ქვეყანას, გერმანიასთან ბიოლოგიური, ქიმიური და ბიზნესის მართვის განსაზღვრა და დააწესა ძირითადი მიმარ­
მეურნეობის სამინისტროს მხარდაჭერით, ერთად, ფინეთი წარმოადგენდა. ინოვაციების მეშვეობით, გასამმაგდა სურსათის თულებები პარტნიორი ქვეყნების მიერ 2019
გამოფენაზე ქართული სტენდი იყო წარმოება, 800 მლნ ადამიანი მაინც შიმშილის წელს სოფლის მეურნეობის გაციფრუ­ლების
წარმოდგენილი. 20-მდე ქართველმა ზღვარზეა. ასევე გამოწვევად რჩება ნიადაგის, საკითხებზე.
მწარმოებელმა ქართული ღვინო, ჭაჭა, წყლის, ენერგიისა და ბიომრავალფეროვნების
შენარჩუნება. თანამედროვე ტექნოლოგიების გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
ლიმონათი, ნატურალურ წვენები, ჩაი,
მეშვეობით უკვე შესაძლებელი ხდება კლიმატის მინისტრ ლევან დავითაშვილთან ერთად,
ჩურჩხელა, მშრალი ხილი, გოზინაყი, ტყლაპი,
ცვლილებების წინასწარი პროგნოზირება, რაც ბერლინში გამართულ მინისტერიალს საქართ­
ტყემალი, ჯემი, თხილი მსოფლიოს სხვადასხვა
სურსათის წარმოების ზრდის შესაძლებლობას ველოს პრემიერ-მინისტრის მრჩეველი სოფლის
ქვეყნიდან ჩამოსულ დამთვალიერებელს
იძლევა. მეურნეობის საკითხებში დავით კირვალიძე
გააცნო. გამოფენაზე წელს პირველად იყო
და გერმანიაში საქართველოს საგანგებო და
წარმო­დგე­ნილი ქართული თაფლი, რომელიც საკუთარ გამოსვლაში საქართველოს გარემოს სრულუფლებიანი ელჩი ელგუჯა ხოკრიშვილი
კონკურენტუნარიანია და ევროკავშირის სტან­ დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ესწრებოდნენ.
და­რტებს სრულად აკმაყოფილებს. აღნიშნა, რომ, სურსათის წარმოების ზრდის

ხელმოწერა FAO-სთან თანამშრომლობის განახლებულ გეგმაზე


დაძლევას, ასევე, სოფლის მეურნეობისა და პროექტი 4 წლიანია და აღნიშნული მიმართუ­
სოფლის განვითარების სტრატეგიების და ლებებით ტექნიკურ დახმარებას ითვალისწინებს.
სამოქმედო გეგმებით გათვალისწინებული როგორც ლევან დავითაშვილმა შეხვედრაზე
აქტივობების მხარდაჭერას. დოკუმენტი აღნიშნა, FAO არის სამინისტროს უმნიშვნე­
მოიცავს საქართველოს ექსტენციის სისტემის ლოვანესი პარტნიორი, როგორც დარგში
განვითარებას, საზოგადოების საჭიროებებზე მიმდინარე რეფორმების მხარდაჭერის, ისე
მორგებული სერვისების ინკლუზიურობის და მთავრობის მიერ შემუშავებული პოლიტიკის
თანამონაწილეობის უზრუნველყოფას და პრაქტიკაში დანერგვის კუთხით.
გარემოსადმი მეგობრულად განწყობილი „მისასალმებელია, რომ თბილისში მუშაობს
სოფლის მეურნეობისა და ეკოსისტემების FAO-ს 40-მდე თანამშრომელი ცოდნის
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის 2017-2020 წლებში საქართველოს გარემოს დანერგვას რეგიონებში და, ამ მიზნით, გაზიარებისა და ექსპერტული დახმარების
მინისტრი ლევან დავითაშვილი, ბერლინში დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სადემონსტრაციო ნაკვეთების მოწყობას. მიმართულებით“, - აღნიშნა ლევან დავითა­
ოფიციალური ვიზიტის ფარგლებში, გაეროს შესაძლებლობების გაძლიერების განახლებულ პროექტის მთავარი პარტნიორები არიან შვილმა.
სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანი­ დოკუმენტს. აღნიშნული დოკუმენტი მიზნად რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტ­ რაიმუნდ იელეს განცხადებით, საქართველო
ზაციის (FAO) ევროპისა და ცენტრალური აზიის ისახავს სოფლის მეურნეობის დარგის კონკურენ­ რუქტურის სამინისტრო, ეკონომიკისა და არის რეგიონში მნიშვნელოვანი პარტნიორი
რეგიონული წარმომადგენლის მოად­გილეს, ტუნარიანობის ზრდას, სურსათის წარმოების, მდგრადი განვითარების სამინისტრო, ადგილო­ ქვეყანა და საქართველოს მთავრობის მიერ
რაიმუნდ იელეს შეხვდა. ხელშეწყობას და თანასწორობის პრინციპის ბრივი თვითმართველობები და პროფე­სიული დარგში განხორციელებული რეფორმები
შეხვედრაზე მხარეებმა ხელი მოაწერეს გათვალისწინებით სოფლად სიღარიბის განვითარების ცენტრები, ფერმერები და კერძო ხელს უწყობს გაეროს მდგრადი განვითარების
ბენეფიციარები. მიზნების მიღწევას.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


ახალი ამბები 7

2019 წლის 1 მარტიდან ამოქმედდება


პროექტის (CIB) მხარდაჭერით და აღნიშნული სურსათის შესახებ ინფორმაციაში არ უნდა
პროექტის ექსპერტების მონაწილეობით იმარ­ იყოს არანაირი მინიშნება დაავადების განკუ­
ტექნიკური რეგლამენტი „მომხმარებლისათვის თება. რნების ან სურსათის სამკურნალო თვისე­
ახალი რეგულაციის მიხედვით:
სურსათის შესახებ ინფორმაციის მიწოდების - ბების შესახებ (გარდა ბუნებრივ მინერალურ

სურსათის ეტიკეტირების წესის შესახებ“


გაიზარდა ეტიკეტზე დასატანი სავალდებულო წყლებთან და განსაკუთრებული კვებითი
ინფორმაციის ჩამონათვალი დანიშნულების სურსათთან დაკავშირებული
ინფორმაციისა)
აღნიშნული რეგლამენტის მიზანია მომხმარებლის განისაზღვრა ეტიკეტზე განთავსებული ინფო­
რმაციის შრიფტის ზომა და სურსათის შესახებ განისაზღვრა სურსათის ნეტოს (სუფთა წონის)
ინფორმირებულობის გაზრდა და მისი უფლებების დაცვა
ინფორმაციის ფორმა (ზუსტი, მკაფიო, მომ­ ეტიკეტზე მითითების ვალდებულება
რეგულაციის ეფექტიანად განხორციელებისთვის ხმა­­რებლისათვის ადვილად გასაგები) და განისაზღვრა მოთხოვნები დაუფასოებელ სურ­
მნიშვნელოვანია ბიზნესსექტორთან აქტიური ადგი­ლი (თვალსაჩინო) სა­­თის ეტიკეტზე დასატან ინფორმაციასთან
კომუნიკაცია და მათი ინფორმირებულობის განისაზღვრა მოთხოვნები სურსათის კვე­ბით დაკავშირებით
გაზრდა. შესაბამისად, სურსათის ეროვნული და ენერგეტიკულ ღირებულებასთან (საკვები ეტიკეტზე განთავსებული ინფორმაცია არ უნდა
სააგე­ნტოს წარმომადგენლები სხვადასხვა ნივთიერებების, ვიტამინებისა და მინერა­ იყოს გადაფარული (წარწერით, გრაფიკული
პროფილის ბიზნესოპერატორთან შეხვედრებს ლების მითითება) დაკავშირებით გამოსახულებით ან სხვა მასალით)
მთელი ქვეყნის მასშტაბით გამართავენ.
ალერგიის ან მომეტებული მგრძნობელობის სურსათის შესახებ ინფორმაციის განთავსებაზე
ახალი რეგულაცია მომზადებულია ევროკა­ გამომწვევი ზოგიერთი ნივთიერების ან პრო­ პასუხისმგებელია ბიზნესოპერატორი, მათ
ახალი რეგულაციით, იზრდება ეტიკეტზე ვშირთან „ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუ­ დუქტის გამოყენების შემთხვევაში, განისა­ შორის იმპორტიორი
დასა­ტანი სავალდებულო ინფორმაციის ფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ“ (DCFTA) ზღვრა აღნიშნული ნივთიერებების ეტიკეტზე ნებისმიერ სურსათს, რომელიც განკუთვნილია
ჩამონა­თვალი. შეთანხმების ფარგლებში გათვალისწინებული განთავსების წესი, რომლის მიხედვითაც სხვა საბოლოო მომხმარებლისათვის ან საზოგა­
ვალდებულებით. ჩამონათვალისგან აღნიშნული ინგრედიენტი
ბიზნესოპერატორებს ახალი რეგულაციის შესა­ დოებრივი კვების ობიექტისათვის მისაწო­
ხებ ინფორმაცია სურსათის ეროვნული სააგე­ ბიზნესსექტორთან შეხვედრები ევროკავშირის გამოყოფილი უნდა იყოს (შრიფტით/ფონით/ დებლად, თან უნდა ახლდეს ინფორმაცია აღნიშ­
ნტოს წარმომადგენლებმა გააცნეს. ყოვლისმომცველი ინსტიტუციური განვითარების სტილით/ფერით) ნული ტექნიკური რეგლამენტის შესაბამისად.

მიზნით. შესაბამისად, ადვილი მოსანადირებელი სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და


2019 წლის 13 თებერვლიდან, სამუხის ველზე ხდება მგლებისთვის. სსიპ დაცული ტერიტორიების სააგენტოს
გადამფრენ ფრინველებზე ნადირობა აკრძალულია აღნიშნულის გათვალისწინებით, გარემოს დაცვისა აქტიური ჩართულობით, ასევე, აზერბაიჯანის
და სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ, დარგის ეკოლოგიისა და ბუნებრივი რესურსების
სპეციალისტებისა და ექსპერტების მოსაზრებებზე სამინისტროსთან მჭიდრო თანამშრომლობითა
დაყრდნობით, მიიღო გადაწყვე­ტილება სამუხის და გერმანიის მთავრობის ხელშეწყობით, მიმდი­
ველზე გადამფრენ ფრინვე­ლებზე ნადირობის ნარეობს ქურციკის აღდგენის პროექტი.
დროებით აკრძალვის შესახებ. დღეისათვის, ჯეირნის 70-ზე მეტი ინდივიდი
საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის შემოყვანილია აზერბაიჯანიდან და გაშვებულია
მეურნეობის სამინისტრო მნიშვნელოვან ღონის­ საქართველოში, ამ ცხოველის ისტორიული
ძიებებს ატარებს გადაშენებული ან გადაშენების გავრცელების არეალში, ვაშლოვანის დაცული
საფრთხის წინაშე მყოფი ცხოვე­ლთა სახეობების ტერიტორიების მიმდებარე სამუხის ველზე.
აღდგენისა და დაცვისა მიზნით. ამგვარ აღსანიშნავია ის გარემოება, რომ შემოყვა­ნილმა
სახეობათა შორისაა ჯეირანიც (ქურციკი), ჯეირნებმა საბინადრო გარემოდ სწორედ სამუხის
რომლის აღდგენის ღონისძიებები ვაშლოვანის ველი და არა მოსაზღვრედ მდებარე ვაშლოვანის
დაცუ­ლი ტერიტორიების მიმდებარე სამუხის დაცული ტერიტორია აირჩიეს, რითაც დასტურდება
ჩატარებული ყოველთვიური მონიტორინგის ნადირობა. სროლის ხმა აფრთხობს ქურციკებს, ველზე ხორციელდება. სამუხის ველის განსაკუთრებული მნიშვნელობა ამ
შედეგების მიხედვით, ჯეირანის აღდგენის რაც მათი ქცევის შეცვლას იწვევს - გაშლილი 2013 წლიდან, ბუნების დაცვის მსოფლიო სახეობის აღდგენისათვის.
პროექტის განხორციელებას სერიოზულ საფრთხეს ტერიტორიებიდან ინაცვლებს ტყე-ბუჩქნარიან ფონდის (WWF) კავკასიის წარმომადგენლობის 2018 წელს, საქართველოში ქურციკების უკვე
უქმნის სამუხის ველზე გადამფრენ ფრინველებზე ადგილებზე თავშესაფრის მოძიების და დამალვის ინიციატივით, გარემოს დაცვისა და მესამე თაობა დაიბადა.

სურსათის ეროვნული სააგენტოს ინსპექტირების ჯგუფებმა, რომლებიც


ატმოსფერულ ჰაერში ტყვიის შემცველობა
როტაციის პრინციპით, თბილისისა და სამცხე-ჯავახეთის რეგიონული
ზღვრულად დასაშვებ ნორმას არ აჭარბებს
სამსახურების ინსპექტორებისგან არის დაკომპლექტებული, ზამთრის
კურორტებზე - დაბა ბაკურიანსა და ბორჯომში საზოგადოებრივი კვების თითქოს საქართველოს ან თბილისის
ატმოსფერული ჰაერის მთავარი პრობლემა
ობიექტები შეამოწმეს.
ტყვიით დაბინძურებაა არ შეესაბამება სიმარ­
„ტურისტული სეზონის გააქტიურებასთან ერთად, თლეს. კერძოდ, დედაქალაქის ატმოს­ფერულ
მნიშვნელოვანია მომხმარებლის, ადგილო­ ჰაერში ტყვიის შემცველობის მონიტო­რინგი
ბრივი და ჩამოსული სტუმრების ინტერესების ყოველთვის მიმდინარეობდა და ეს მაჩვენებელი
დაცვა პოპულარულ ზამთრის კურორტებზე. სულ მცირე ბოლო ათი წლის მანძილზე არ
ამ მიზნით, უკვე მეორე წელია როტაციის აჭარბებს ევროპულ ზღვრულ მაჩვენებელს.
პრინციპით ტარდება შემოწმების პროცესი და მეტიც, ჩატარებული კვლევების მიხედვით, რომ
მდგომარეობა ყოველწლიურად უმჯობესდება. ტყვიის კონცენტრაცია ატმოს­ფერულ ჰაერში
უნდა აღინიშნოს, რომ, კონტროლის პარალე­ ყოველწლიურად კლებულობს და დადგენილ
სახელმწიფო კონტროლი ჩატარდა 57 ლურად, სურსათის ეროვნული სააგენტოს ნორმასთან შედარებით ძალიან მცირეა.
ობიექტში, აქედან 33 დაჯარიმდა სხვადა­სხვა ტყვიით მოწამვლის ფაქტებთან ატმოსფერულ ჰაერში ტყვიის შემცველობის
წარმომადგენლები ბიზნესოპერა­ტორებს აძლე­
დარღვევისათვის (ეტიკეტირება, მიკვლე­ დაკავშირებული საზოგადოების მონიტორინგი 2014 წლიდან ბათუმში, ქუთაისსა
ვენ რეკომენდაციებს, რათა მაქსიმალურად
ვადობა, ვარგისიანობის ვადა), ხოლო 7 შემთ­ გაზრდილი ინტერესიდან გამომდინარე და რუსთავშიც მიმდინარეობს.
იყოს დაცული ყველა აუცილებელი სტანდარტი,
ხვე­ვაში გამოვლინდა შეუსაბამობები, რის გამოც გარემოს ეროვნულმა სააგენტომ 2018
რაც საბოლოოდ მომხმარებლის უვნებელი
ობიექტებს შეუჩერდათ საწარმოო პროცესი, წლის სექტემბრიდან დედაქალაქში
სურსათით უზრუნველყოფას გულისხმობს“, -
თუმცა, სააგენტოს წარმომადგენლების მიერ გააფართოვა ტყვიის მონიტორინგის
განაცხადა თბილისის საქალაქო სამსახურის
გაცემული რეკომენდაციების შესრულებისა და არეალი. სინჯების აღება ძირითადად
უფროსმა ვასილ ბასილაძემ.
გადამოწმების შემდეგ ბიზნესოპერატორები საავტომობილო გზის პირას და
კვლავ განაგრძობენ საქმიანობას. საბავშვო ბაღებისა და სკოლის ეზოებში
ხორციელდებოდა.
საზოგადოებრივი კვების ობიექტის სახელმწიფო
კონტროლის დროს მოწმდება სამზარეულოს თბილისის სხვადასხვა წერტილებში აღებული
სანიტარიულ-ჰიგიენური მდგომარეობა, სურსა­ 60-ზე მეტი სინჯიდან არცერთში არ დაფიქსირდა
თის ვარგისიანობა, მისი შენახვისა და რეალი­ ზღვრულ მნიშვნელობაზე გადაჭარბება.
ზაციის პირობები, ვარგისიანობის ვადა,
ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ არაერთგზის
ტემპერატურული რეჟიმი, მიკვლევადობა,
გავრცელებული ინფორმაცია იმის შესახებ
ეტიკეტი­რება და სხვ.

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
8 ქართული ღვინო

ლევან დავითაშვილი იაპონელ


შეხვედრაზე, რომელსაც გარემოს
დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
კულტურის პრეზენტაციის შესახებ მიაწოდა
ინფორმაცია და ღონისძიებაზე მიიწვია.
2018 წელს
მეღვინეებს შეხვდა მინისტრი ლევან დავითაშვილი და საქართველოდან აგრო
„განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აღნიშნული
იაპონელი მეღვინეების დელეგაციის
ვიზიტი და სტუმრობა ქვეყანაში, საიდანაც პროდუქტის ექსპორტმა
წევრები ესწრებოდნენ.
ღვინის წარმოება იღებს სათავეს. ჩვენთვის რეკორდულ მაჩვენებელს
დელეგაციას იამანაშის პრეფექტურაში მდებარე პატივია ღვინის სამშობლოს ტრადიციების უკეთ მიაღწია
კაცუნუმა ჯოზოს მეღვინეობის პრეზიდენტი გაცნობა“ - აღნიშნა არუგა იუჯიმ.
არუგა იუჯი ხელმძღვანელობდა. წინასწარი მონაცემებით,
გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
საქართველოდან ექსპორტირებულია
შეხვედრაზე ლევან დავითაშვილმა ვრცლად სამინისტროში გამართულ შეხვედრას ღვინის
ისაუბრა მსოფლიო მასშტაბით ქართული ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარე ლევან 959.2 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების

ღვინის კულტურის მნიშვნელობის შესახებ მეხუზლა, თავმჯდომარის მოადგილე დავით აგროსასურსათო პროდუქცია, რაც 23.2%-
და ყურადღება დარგის მარეგულირებელი ტყემალაძე და ასოციაციის „ქართული ღვინო“ ით აღემატება 2017 წლის ანალოგიურ
სახელმწიფო უწყების ღვინის ეროვნული აღმასრულებელი დირექტორი თინა კეზელი მაჩვენებელს.
სააგენტოს საქმიანობაზე გაამახვილა. ესწრებოდნენ.
საქართველოს უმსხვილესი სავაჭრო
„მივესალმებით მჭიდრო კავშირების არსებობას პარტნიორი ქვეყნები 2018 წლის
ღვინის წარმოებით სახელგანთქმულ ექსპორტის მიხედვით (ცვლილება წინა
ქალაქებსა და მეღვინეებს შორის. ჩვენი დიდი წელთან შედარებით):
სურვილია მეღვინეთა საზოგადოებებთან
მჭიდრო კომუნიკაცია“ - განაცხადა ლევან აზერბაიჯანი - 120%
მეღვინეობით სახელგანთქმული
დავითაშვილმა. ყაზახეთი - 78%
იაპონური ქალაქის კაცუნუმას და
ქალაქ თელავის მეგობარი ქალაქების მინისტრმა დელეგაციის წევრებს გაზაფხულზე,
უკრაინა- 25%
სტატუსის მინიჭების საკითხი განიხილეს ქალაქ ტოკიოში დაგეგმილი ქართული ღვინის
ევროკავშირის ქვეყნები - 6%

უმსხვილესი სასაქონლო ჯგუფები


საფერავის პირველი საფერავის პირველი საერთაშორისო კონკურსის დასაწყისი. საფერავი განსაკუთრებულ
დაჯილდოების ცერემონია წინანდალში, ადგილს იკავებს ქართულ მეღვინეობაში. ჩვენ საქართველოს ექსპორტში (ცვლილება
საერთაშორისო კონკურსის
სასტუმრო „რადისონ ქოლექშენში“ გაიმართა. ვფიქრობთ, რომ საფერავი გახდება ლიდერი წინა წელთან შედარებით, ღირებულების
დაჯილდოება
კონკურსში გამარჯვებულ კომპანიებსა და ქართული ღვინის ახალ ბაზრებზე. სწორედ მიხედვით):
მცირე მარნებს ოქროს, ვერცხლის და ბრინჯაოს ამ ჯიშის და მისგან დამზადებული ღვინოების
ქართული ღვინო - 15%
დიპლომები გადაეცათ. პოპულარიზაცია არის ჩვენი მთავარი ამოცანა,
ღონისძიების სტუმრებს საქართველოს გარემოს რაშიც საფერავის საერთაშორისო კონკურსი ცხვრის ან თხის ხორცი - 53%
დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა, დიდ წვლილს შეიტანს“ - აღნიშნა ლევან
ლევან დავითაშვილმა მიმართა. მინისტრის დავითაშვილმა. უალკოჰოლო გაზიანი სასმელები 54%
განცხადებით, საფერავის საერთაშორისო კონკურსის ფარგლებში მინისტრმა დამსახუ­
მინერალური და მტკნარი წყლები- 15%
კონკურსის მიზანი საფერავის, როგორც წამყვანი რებული მეღვინეებიც დააჯილდოვა. წელს
ქართული ვაზის ჯიშის და მისგან წარმოებული ეს წოდება მერაბ მიქაშავიძემ, თეიმურაზ სპირტიანი სასმელები - 2%
მრავალფეროვანი ღვინოების ცნობადობის გონჯილაშვილმა, დავით მაისურაძემ, გიორგი
ამაღლება მთელ მსოფლიოში. დაქიშვილმა და დავით მაღრაძემ მიიღეს. 2019 წლის იანვრის
„ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი ტრადიციის
თვეში საქართველოდან
მსოფლიოს 24 ქვეყანაში
საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ქ. ლიონში საქართველო 6,25 მლნ ბოთლი (0,75 ლ)
ყველაზე მასშტაბურ გასტრონომიულ გამოფენაში ღვინოა ექსპორტირებული
SIRHA პირველად მონაწილეობს შარშანდელი ანალოგიური პერიოდის მაჩვენე­
ბელთან შედარებით ფიქსირდება 22%-იანი
ზრდა. ექსპორტირებული ღვინის ღირებულება
15,2 მლნ აშშ დოლარს აღწევს, რაც 2018
წლის ანალოგიურ მონაცემებზე 33%-ით მეტია.

ექსპორტი გაზრდილია ქართული


ღვინის სტრატეგიულ ბაზრებზე:
• პოლონეთი - 52% (268724)

• ჩინეთი - 12% (281229)

• აშშ - 1639% (62609)


გამოფენაში საქართველოს ჩართვის თანაორ­ უკვე პროფესიონალები წარადგენენ და • დიდი ბრიტანეთი - 110% (7800)
განიზატორები საქართველოს გარემოს დაცვისა მსოფლიოს გააცნობენ იმ მაღალი სტანდარტით,
და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო, სსიპ რასაც Syrha და Bocuse d’Or ითვალისწინებს“, ევროპის მიმართულებით:
საქართველოს ინტელექტუალური საკუთრების - ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავჯდომარის • გერმანია - 235% (63210)
ეროვნული ცენტრი „საქპატენტი” და სსიპ ღვინის მოადგილემ, დავით ტყემალაძემ განაცხადა. საფრანგეთში, ქალაქ ლიონში იმართება და
ეროვნული სააგენტო იყვნენ. გამოფენაში • შვედეთი - 100% (9000)
გამოფენაზე ქართული კერძები ღია სამზარე­ მთელი მსოფლიოდან კვების მრეწველობაში
საქართველოს მონაწილეობას ორგანიზება ულოში მომზადდა და ვიზიტორებს ქართული ჩართულ ადამიანებს, მწარმოებლებსა და • ბულგარეთი - 6% (4500)
საქართველოს კულინარიის ფედერაციამ კერძების, როგორიცაა ხინკალი, ხაჭაპური, ორგანიზაციებს აერთიანებს.
და კვების დაწესებულების ბიზნესსააგენტომ ჩაქაფული, დამბალხაჭო, ხარჩო, ელარჯი, ექსპორტიორი ქვეყნების ხუთეულია:
გამოფენის პარალელურად, გაიმართა
„გასტრონავტმა“ გაუწია. მომზადების პროცესზე დაკვირვების და • რუსეთი (4602218),
მსოფლიოს ყველაზე დიდი გასტრონომიული
გამოფენა, რომელმაც 6 000-ზე მეტ ვიზიტორს დაგემოვნების საშუალება მიეცათ. სპეციალური ჩემპიონატი „Bocuse d’Or 2019”. გამოფენისა • უკრაინა (553164),
უმასპინძლა, ქალაქ ლიონის მერმა, ჟერარდ სივრცე ღვინის დეგუსტაციისთვისაც იყო და ჩემპიონატის ორგანიზატორი ერთი
კოლომბიმ და გასტრონომიული ჩემპიონატის გამოყოფილი. გუნდია; მათთან ორწლიანი მოლაპარაკებების • ჩინეთი (281229)
Bocuse d’Or პრეზიდენტმა, ჟერომე ბოკიუზიმ ქართული სტენდზე კერძები Bocuse d’Or -ის შემდეგ, საქართველო გახდა „ბოკუზ დორის” • პოლონეთი (268724)
გახსნეს. პრეზიდენტმა, ჟერომე ბოკიუზიმ დააგემოვნა. გასტრონომიული ოჯახის წევრი.
• ყაზახეთი (156120)
საქართველო 11-მა ახალგაზრდა მზარეულმა, ქართულ სტენდს სტუმრობდა მსოფლიოში „Sirha 2019” კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი
შეფმზარეულის ლევან კობიაშვილის ხელმძღ­ ერთ-ერთი საუკეთესო ფრანგი შეფ- საერთაშორისო პლატფორმაა, სადაც საქართ­ მსოფლიოს 9 ქვეყანაში ექსპორტირებულია
ვანელობით, წარმოადგინა და გამოფენის მზარეული, ფრანსუა ბაკრიც. იგი ქართველ ველოს შესაძლებლობა ეძლევა ქართუ­ლი 2,2 მლნ ბოთლი (0,5 ლ) ბრენდი, რაც
სტუმრებს ქართული კერძები და ავთენტური მზარეულებს შეხვდა და მათ გამოცდილება და სამზარეულო, ქართული კულტურის უნიკა­ 109%-ით აღემატება 2018 წლის ანალოგიურ
ინგრედიენტები გააცნო. შთაბეჭდილებები გაუზიარა. ლურობა და ქვეყნის ტურისტული პოტენციალი, მაჩვენებელს. მსოფლიოს 5 ქვეყანაში ექსპო­
„ჩვენ გავხდით დიდი კულინარიული ოჯახის „Sirha 2019” ყველაზე მასშტაბური მსოფლიოს მასშტაბით, კიდევ უფრო მეტ რ­ტირებულია 4,4 ათასი ბოთლი (0,5 ლ) ჭაჭა,
სრულფასოვანი წევრი. ქართულ სამზარეულოს კულინარიული გამოფენაა, რომელიც ადამიანს გააცნოს. ექსპორტის ზრდამ 2% შეადგინა.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


ქართული ღვინო 9

2018 წელს საქართველოდან ექსპორტისთვის ერთ-ერთი პოტენციურად


მზარდი ბაზარი. იაპონელი მომხმარებელი და
მსოფლიოს 53 ქვეყანაში ღვინის პროფესიონალები ბოლო რამდენიმე
ექსპორტირებულია 86,2 წელია დიდ ყურადღებას იჩენენ ქართული
ღვინის მიმართ, რაც აისახა კიდეც გაყიდვების
მლნ ბოთლი (0,75 ლ) ღვინო, რაც
ზრდაში.
ბოლო 30 წლის რეკორდული
მაჩვენებელია და 13%-
- რა ძირითადი მიმართულებები
გამოიკვეთა ქართული ღვინის
ით აღემატება 2017 წლის ამავე მარკეტინგულ სტრატეგიაში?
პერიოდის მონაცემებს. - 2019 წელს ღვინის ეროვნული
სააგენტო კერძო სექტორთან თანამშრომლობით
აგრძელებს აქტივობების განხორციელებას
ექსპორტი გაზრდილია ქართული
სტრატეგიულ ბაზრებზე. ხუთივე სტრატეგიულ
ღვინის სტრატეგიულ ბაზრებზე:
ბაზარზე გაიზარდა მარკეტინგული აქტივობების
ბიუჯეტი და ამასთან მათი ინტენსიობაც. ღვინის
იაპონია - 37% (211 883)
ეროვნული სააგენტოს მხარდაჭერით, ქართული
პოლონეთი - 31% (3 508 122) ღვინის კომპანიები მონაწილეობას მიიღებენ
მნიშვნელოვან საერთაშორისო გამოფენებში
ქართული ღვინის წარმატებული 2018 292 კომპანიის მიერ 245 ათასი ტონა
დიდი ბრიტანეთი - 33% (105 608) (http://georgianwine.gov.ge/Ge/Events).
წელი და მიმდინარე წლის მოლოდინები ყურძენი გადამუშავდა, რაც დამოუკიდებელი
აქედან ახალი გამოფენებია სამხრეთ კორეის
საქართველოს ისტორიაში რეკორდული
აშშ - 2% (466 056) 2018 წელი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი, დედაქალაქ სეულსა და შვედეთის დედაქალაქ
მაჩვენებელია. მევენახეების შემოსავლებმა 312
შეიძლება ითქვას, რომ გარდამტეხი იყო სტოკჰოლმში, სადაც ქართული ღვინო
მლნ ლარზე მეტს მიაღწია. რთველის პროცესში
ევროპის მიმართულებით: საქართველოს მეღვინეობა-მევენა­ხეობის მასშტაბურად იქნება წარმოდგენილი.
ჩართული კერძო კომპანიების გაზრდილი
დარგი­სთვის. საქართველოს დამოუკი­დებლო­
რაოდენობა განაპირობებდა ყურძნის ჩაბარების გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის
შვეიცარია - 378% (25 350) ბიდან დღემდე, ექსპორტზე ღვინის რეკორდული
შეუფერხებელ პროცესს. ყურძენი ღვინის სამინისტროს, საქართველოს ეროვნული
რაოდენობა გავიდა, 2008 წლის შემდეგ
დანია - 111% (17 834) საწარმოებს 22 ათასმა მევენახემ ჩააბარა, მუზეუმის მხარდაჭერით, ღვინის ეროვნული
პირველად ჩატარდა არასუბსიდირებული
რაც ასევე რეკორდული მაჩვენებელია და სააგენტოსა და ასოციაცია „ქართული ღვინო“-ს
რთველი, გაიზარდა ქართული ღვინის
რუმინეთი - 100% (99 774) ნიშნავს, რომ საქართველოში შენდება ახალი ორგანიზებით, 2019 წლის გაზაფხულზე
ცნობადობა, გაიხსნა ახალი ღვინის საწარმოები
ვენახები, გაჩნდნენ ახალი მევენახეები. ეს იაპონიაში, ქალაქ ტოკიოში პროექტის
და მარნები, ყოველწლიურად ვითარდება
ჩეხეთი - 81% (61 908) იყო სრულ საბაზრო-ეკონომიკის საფუძვლებზე „საქართველო - ღვინის სამშობლო“ რიგით
ღვინის ტურიზმი.
დამყარებული წარმატებული რთველი. მეორე გამოფენა იგეგმება, რაც კიდევ
იტალია 69% (17 244) ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარე უფრო ხელს შეუწყობს ქართული ღვინისა და
- მსოფლიოს ღვინის ბაზარზე
ლევან მეხუზლა 2018 წლის შედეგებსა და 2019 საქართველოს, როგორც ღვინის უძველესი
ბულგარეთი - 60% (26 790) საკმაოდ დიდია კონკურენცია. რა
წლის გეგმებზე საუბრობს: ცივილიზაციის მქონე ქვეყნის ცნობადობის
იგეგმება იმისთვის, რომ საერთაშორისო
- გასულმა წელმა კარგად დაგვანახა, ზრდას. გაგრძელდება მცირე საოჯახო მარნების
ტრადიციულ ბაზრებსა და აზიის ბაზრებზე ქართულმა ღვინომ უფრო
რომ მეღვინეობა-მევენახეობის დარგში მხარდაჭერა. ქვევრის ღვინის მწარმოებელი
მიმართულებით: მყარად და სტაბილურად დაიმკვიდროს
ბოლო წლებში გატარებული რეფორმა და კომპანიები მონაწილეობას მიიღებენ ბუნებრივი
ადგილი?
სახელმწიფო პოლიტიკა სწორი მიმართულებით ღვინოების საერთაშორისო გამოფენებში
სამხრეთ კორეა - 275% (68 124)
- 2018 წელს, ქართული ღვინო ბერლინში, ლონდონში, ნიუ-იორკსა და
მიდიოდა. ბოლოს წლების მზარდი ექსპორტი
წარმოდგენილი იყო მსოფლიოს ყველა ლოს-ანჯელესში. სააგენტოს მხარდაჭერით
თურქმენეთი - 196% (197 694) გასულ წელს რეკორდული მაჩვენებლებით
მნიშვნელოვან ღვინის გამოფენასა და ფორუმზე. გაგრძელდება ღვინის პროფესიონალების
გამყარდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის
ყირგიზეთი - 63% (218 550) ღვინის ეროვნული სააგენტოს კონტრაქტორები ტურები, შიდა ბაზარზე ღვინის მოხმარების
აღდგენის შემდეგ, ყველაზე დიდი რაოდენობით
ქართული ღვინის სტრატეგიულ ბაზრებზე კულტურის ამაღლებისა და ტურისტებში
ღვინო 2018 წელს გავიდა - საქართველოდან
აზერბაიჯანი - 40% (197 724) მთელი წლის განმავლობაში სხვადასხვა ქართული ღვინის პოპულარიზაციის მიზნით,
მსოფლიოს 53 ქვეყანაში ექსპორტირებულია
მარკეტინგულ აქტივობას ახორციელებდნენ. გაგრძელდება მარკეტინგული აქტიობების
86,2 მლნ ბოთლი ღვინო. ექსპორტზე გატანილია
მონღოლეთი - 27% (214 398) სააგენტოს მხარდაჭერით, ქართული ღვინის მხარდაჭერა საქართველოში. მათგან აღსანი­
203 მლნ აშშ დოლარის ღირებულები ღვინო,
კომპანიები საქართველოსა და მსოფლიოს შნავია ახალი ღვინის ფესტივალი, WinExpo
რაც 2017 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელთან
უკრაინა - 26% (10 687 835) 13 ქვეყანაში, ღვინისა და ალკოჰოლური Georgia, ღვინობისთვე-2019, საფერავის
შედარებით 20%-ითაა გაზრდილი. ექსპორტი
სასმელების 26 გამოფენაში მონაწილეობდნენ, საერთა­შორისო კონკურსი და ქვევრის ღვინის
რუსეთი - 12% (53 682 627) გაზრდილია ევროპის, აშშ-ს, აღმოსავლეთ
მოეწყო ქართული ღვინის 160-მდე დეგუსტაცია- საერთაშორისო სიმპოზიუმი.
აზიისა და ტრადიციული ბაზრების
პრეზენტაცია, გაიმართა პროფესიონალთა
ყაზახეთი - 8% (3 599 143) მიმართულებით. იზრდება მოთხოვნა და 2019 წელს ასევე გაგრძელდება ვენახების
ჯგუფების 15 ტური, რომლის შემადგენლობაში
მიწოდებაც ცდილობს აჰყვეს ამ მოთხოვნას. კადასტრის პროგრამა, ქართული ვაზის
შედიოდნენ ღვინის მაგისტრები, სომელიეები,
ექსპორტიორი ქვეყნების პირველი მეღვინეობის დარგმა მიაღწია ისეთ მასშტაბებს, კულტურის სამეცნიერო კვლევა, რა თქმა
ღვინის იმპორტიორები, ბლოგერები და
ხუთეულია: რომ ექსპორტირებული ღვინის სპონტანურ უნდა, ხარისხის კონტროლი, და ეს ყველაფერი
ჟურნალისტები.
ზრდას აღარ ველით. ჩვენი პროგნოზით, ერთობლიობაში, იმედი გვაქვს, რომ ახალ
რუსეთი (53 682 627) წელს ექსპორტის ზრდის ტემპები 5-10%- ქართული ღვინის პოპულარიზაციის მიღწევებსა და შედეგებთან მიგვიყვანს.
ის ფარგლებში შენარჩუნდება. აღნიშნული პროგრამა 2013 წლიდან მოქმედებს. ჩვენ
უკრაინა (10 687 835) პროცენტული მაჩვენებლების ფარგლებში დავსხედით კერძო სექტორთან ერთად და
სტაბილური ზრდა მისაღებია. თამამად შეიძლება შევარჩიეთ სტრატეგიული ბაზრები. ვინაიდან
ჩინეთი (6 951 019) ითქვას, რომ ღვინის ინდუსტრია გადავიდა რესურსები შეზღუდულია, ამ პროგრამას
განვითარების ახალ საფეხურზე, როდესაც მსოფლიო მასშტაბით ყველა ქვეყანაში ვერ
ყაზახეთი (3 599 143)
ექსპორტის რაოდენობრივ ზრდაზე მეტად განვახორციელებდით. ამიტომ ბაზრის კვლევისა
მნიშვნელოვანია ღვინისა და ალკოჰოლიანი და ანალიზის საფუძველზე შევარჩიეთ 5 ქვეყანა
პოლონეთი (3 508 122)
სასმელების ხარისხობრივი მაჩვენებლები. ჩვენ - პოლონეთი, ჩინეთი, აშშ, დიდი ბრიტანეთი
უკვე ვართ იმ ეტაპზე, როდესაც გაასმაგებული და ბოლო 2 წელია მათ ჩამონათვალს დაემატა
მსოფლიოს 26 ქვეყანაში
ყურადღება უნდა მივაქციოთ ღვინისა და უკვე იაპონია. აქედან, მაგალითად ინგლისის
ექსპორტირებულია 20 მლნ
ალკოჰოლიანი სასმელების ხარისხს. ეს არის ბაზარს მეღვინეობის სამყაროში ეძახიან
ბოთლი (0.5 ლ) ბრენდი (ზრდა +9%),
მუდმივი პროცესი. ჩვენი მიზანია, რომ ქართული ერთგვარ „ბარომეტრს“. ამერიკის შეერთებული
ბრენდის ექსპორტით მიღებულმა
ღვინო ახალ ბაზრებზე მოხვდეს პრემიუმ და სტატიები შეირჩა იმ ნიშნით, რომ ის არის
შემოსავლებმა 40.7 მლნ აშშ უფრო მაღალფასიან სეგმენტში. ყველაზე მსხვილი ღვინის იმპორტიორი ქვეყანა.
დოლარს მიაღწია (ზრდა +3%). ჩინეთი ძალიან მზარდი ბაზარია, სადაც ღვინის
- მეღვინეობის დარგში ერთ-ერთი
მოხმარების კულტურა ამ ეტაპზე ვითარდება.
მსოფლიოს 26 ქვეყანაში მნიშვნელოვანი მოვლენაა რთველი.
სხვა ღვინოებთან ერთად, ჩინელებს მოსწონს
ექსპორტირებულია 422 ათასი რამდენად ორგანიზებული იყო ეს
ქართული ღვინოც. პოლონეთმა ქართული
ბოთლი (0.5 ლ) (ზრდა +47%) პროცესი გასულ წელს?
ღვინის მსხვილი ექსპორტიორი ქვეყნების
ჭაჭის ექსპორტით მიღებული - გასულ წელს ძალიან სახარბიელო კლიმატური ხუთეულში უკვე წლებია მყარად დაიმკვიდრა
შემოსავლები 1.2 მლნ აშშ დოლარს პირობები იყო და რთველიც რეკორდული ადგილი. იაპონია რამდენიმე წლის წინ
შეადგენს (ზრდა +44%). მაჩვენებლებით დასრულდა. ქვეყნის მასშტაბით, გამოიკვეთა როგორც ქართული ღვინის

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
10 საინტერესო ინფორმაცია

სსიპ ეროვნული საშენი მეურნეობა


გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ „ეროვნული საშენი მეურნეობის“ საქმიანობის
სფეროა იშვიათი სახეობის ფაუნისა და ფლორის გამრავლება, მათი ბუნებაში აღდგენის მიზნით.
სანერგე მეურნეობა გასული საუკუნის 50-იანი ხუთწლიანი გამოწვევა მეურნეობაში ფუნქციონირებს სათბური და შაოები, აშენდა ორი ტბორი და 8 რკინა-ბეტონის
წლებიდან არსებობს. მეურნეობა წელიწადში მოწყო­ბილია სპეციალური საკონტეინერო სპეციალური აუზი. ამ დროისთვის, ხელოვნურად
2014 წელი- 2019 წელი
4 მლნ ნერგს აწარმოებდა. 90-იან წლებში ბაქანი ნერგების გამოყვანისა და შემდგომი გამოჩეკილია 8000 ცალი ნაკადულის კალმახის
მეურნეობა თითქმის განადგურდა. აქტიური ზრდი­სთვის. ლიფსიტა. მეურნეობის გეგმა წელიწადში
მუშაობა კი, 2014 წლიდან გაანახლა. ნახევარი მილიონი ლიფსიტის წარმოება და
ბაქანზე საჩრდილობელი კონსტრუქციის,
მდინარეების გათევზიანებაა.
ნიადაგის საფარისა და სარწყავი სისტემის
მეშვეობით იქმნება მიკროკლიმატი, რომელიც
ხელს უწყობს იშვიათი სახეობის მცენარეების
ზრდასა და განვითარებას.

საშენ მეურნეობაში ხე-მცენარეთა გამოსაყვანი


თესლი მსოფლიოში მოწინავე დარგობრივი
კომპანიის, BCC-ის ტექნოლოგიით მუშავდება.

სახეობათა აღწარმოება ეროვნულ


საშენში
2016 წლის იანვრიდან, მეურნეობის ფუნქციებს
ფოტო მეურნეობის არქივიდან დაემატა ველური ფაუნის, ადგილობრივ
სახეობათა, როგორიცაა კოლხური ხოხობი,
2014 წლიდან დღემდე მნიშვნელოვანი კაკაბი, ხონთქრის ქათამი, გნოლი, სადედე
მოვლენები: ეგზემპლარებისა და სხვა მოსაშენებელი
მასალის მოპოვება, შეძენა და მოშენება,
2014 წელი - სსსიპ საბაზისო სანერგე
როგორც ბუნებრივ გარემოში გაშვების, ასევე
მეურნეობა
რეალიზაციის მიზნით
2015 წელი - ეროვნული სატყეო მეურნეობა
2017 წელს აშენდა გარეულ ფრინველთა
2016 წელი - ეროვნული საშენი მეურნეობა - ორნიტოფერმა. ასევე, მოეწყო ბუნებასთან
ორნიტოფერმა საშენ მეურნეობაში ინტეგრირებული ვოლიერები და საინკუბატორო
2017 წელი - მდინარის კალმახის საშენი საწიწილე ნაგებობები. ამ დროისთვის
მეურნეობის ორგანიზება მეურნებაში სპეციალურ ვოლიერებში
ბინადრობს 700 ფრთა კაკბი, 100 ფრთა
2018 წელი - ახალი პროექტები - კრწანისის კოლხური ხოხობი და 20 ე.წ.ლურჯი ფრინველი
ტყე-პარკის აღდგენა და ფარავანი-საღამოს ანუ ხონთქრის ქათამი.
ტბის უნიკალური იხტიოფაუნის აღდგენის
დაგეგმვა

2019 წელი - საშენი მეურნეობის ბაზაზე სსიპ


„ველური ბუნების სააგენტოს ჩამოყალიბება

სამომავლო გეგმები:

ეროვნული საშენი მეურნეობა 2019 წელს გეგ­


მავს, რომ მის ბაზაზე შეიქმნას სსიპ „ველური
ბუნების მართვის სააგენტო“.

სააგენტოს მიზნები და ამოცანები იქნება:

2014 წლიდან მეურნეობა წელიწადში 105 სახეობათა აღრიცხვა-მონიტორინგი


სახეობის 1 000 000-მდე ნერგს აწარმოებს:
სახეო­ბათა ამოღების მართვა
საქართველოს წითელი ნუსხის 20-მდე
სახეობათა აღწარ­მოების ორგანიზება
სახეობას, ისეთი როგორიცაა ძელქვა,
საკმლის ხე, კოლხური ბზა, უთხოვარი, წაბლი, სახეობათა და ჰაბიტატების კვლევები
ბალამწარა, უხრავი, თელა, ლაფანი, კაკალი,
ყამბრო, თურანულა, პონტოსა და კოლხური სახეობათა აღწარმოება ეროვნულ ჰაბიტატების აღდგენის დაგეგმვა
მუხები და ა.შ საშენში
სავარგულების იდენტიფიცირება
ასევე იწარმოება ტყის შემქმნელი 5-მდე 2016 წლის სექტემბრიდან, მეურნეობამ დაიწყო
ახალ პროექტზე, საქართველოს „წითელი ალიცენზიო პირობების დადგენა
სახეობა: კავკასიური სოჭი, კავკასიური
ფიჭვი, ელდარის ფიჭვი, აღმოსავლური ნუსხის“ სახეობის, ნაკადულის კალმახის სალიცენზიო მეურნეობების ხელშეწყობა
ნაძვი, კოლხური, იმერული, აღმოსავლური გამრავლებაზე მუშაობა.
და ჭალის მუხები, მინდვრისა და მაღალმთის გარემოსდაცვითი ცნობიერების ამაღლება.
საჩხერის რაიონის დაბა კვერეთში მოეწყო
ნეკერჩხლები, თრიმლი, იფანი, ფშატი და ა.შ ნაკადულის კალმახის საშენი. ტერიტორიაზე
დეკორატიულ 70-მდე სახეობას. განხო­რციელდა ინფრასტრუქტურული სამუ­

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


ინტერვიუ 11

შემდეგ ნელ-ნელა აღმოვაჩინე, რომ სწორედ ეს ერთი თაობა არ ჰყოფნის. რთულად დასანახ,
არის საჩემო პროფესია. მაგრამ სამყაროსთვის მნიშვნელოვან საქმეს
ვაკეთებთ და თუ ამ საქმეს მუდმივად თან არ
უკვე შემდეგ, როცა მუშაობა დავიწყე კიდევ
სდევს სიფრთხილე, ვერც საქმეს გააკეთებ
უფრო კარგად გავაცნობიერე, რომ არჩევანი
სწორად და ვერც როგორც სპეციალისტი ვერ
ნამდვილად სწორი იყო და რომ ძალიან
განვითარდები.
მნიშვნელოვანი და საინტერესო საქმის
სპეციალისტი გავხდი. ეს საქმე ჩემია
ქალი მეტყევე პროფესია არავითარ შემთხვევაში არ შევიცვ­
ლიდი. ის, რომ ეს საქმე „ჩემია“, წლების
მიმაჩნია, რომ ყველამ პროფესია საკუთარი
განმავლობაში არაერთხელ მივხვდი; ჩემი
პიროვნული მახასიათებლებისა და ინტერესების
თავი სხვა პროფესიაში, უბრალოდ, ვერც
მიხედვით უნდა აირჩიოს; პროფესიაში თავი
წარმომიდგენია.
კომფორტულად უნდა იგრძნო და სქესს
მნიშვნელობა არ აქვს. თუმცა, ვერ გავექცევით, მიუხედავად იმისა, რომ განათლება სხვა
რომ არსებობს პროფესიები, რომლებიც მიმართულებებითაც მივიღე და მაგისტრის
ქალბატონებისთვის ოდნავ რთულია და დიპლომს სხვა სფეროშიც ვფლობ, ამის მიზანიც
„შეუფერებელი“. მიუხედავად იმისა, რომ სწორედ ის, იყო რომ მიღებული ცოდნა ჩემი
უნივერსიტეტიდან დაწყებული, სადაც 36 ბიჭში ძირითადი პროფესიისთვის დამეკავშირებინა,
ერთი გოგო ვიყავი და დღესაც უმცირესობაში შემევსო და გამეძლიერებინა ჩემი თავი
ვარ, არასდროს მიგრძვნია დისკრიმინაცია როგორც მეტყევე სპეციალისტი.
სქესის გამო. რა თქმა უნდა, ყოფილა შინაგანი
უხერხულობები, მაგრამ, თუ შენი პროფესია რას ვაკეთებ დღეს
შენს ხასიათთან ახლოსაა, ეს ყველაფერი 2017 წლიდან ვიკავებ სსიპ ეროვნული სატყეო
მეორეხარისხოვანი ხდება. ამიტომ, მხოლოდ სააგენტოს უფროსის მოადგილის პოზიციას.
და მხოლოდ მივესალმები თუ უფრო მეტი როდესაც ვსაუბრობთ სექტორის გამოწვევებსა
ქალი დაინტერესდება ამ პროფესიით. და პრობლემებზე, სწორედ ეს სამუშაო
სხვათა შორის, ქალების სიმცირე სატყეო გამოცდილება და წლები მაძლევს უფლებას
სექტორში არა მხოლოდ საქართველოსთვისაა გავაკეთო შედარებები და თამამად ვთქვა,
დამახასიათებელი. ზოგადად, ცოტაა ქალი
ინტერვიუ ეროვნული სატყეო სააგენტოს უფროსის მოადგილესთან, რომ გვაქვს უამრავი წინგადადგმული ნაბიჯი.
მეტყევე. არ ვიცი რა არის ამისი ძირითადი დღეისათვის უკვე არსებობს გრძელვადიანი
ნათია იორდანიშვილთან მიზეზი, ვიმედოვნებ, რომ არა ზოგადი ხედვა, როგორი უნდა იყოს ეროვნული სატყეო
წარმოდგენა და ის სტერეოტიპი, რომ ამ სააგენტო თუ თავად სექტორი, იმისათვის რომ
როგორ გავხდი მეტყევე პერსპექტივაც არ ჩანდა.. მახსოვს, მამამ პროფესიის ქალები მხოლოდ და მხოლოდ უზრუნველყოფილი იყოს ტყის მდგრადი მართვა
მითხრა, რომ ასეთი არჩევანის შემთხვევაში, რეზინის ჩექმით დადიან და მათთვის უცხოა სხვა ქვეყანაში, თუმცა, რჩება უამრავი გამოწვევა
მომავალი წლის 1 ივნისს 15 წელი გახდება, რაც
ძალიან გამიჭირდებოდა, რადგან ვერ „ქალური“ მისწრაფებები და საქმე. და პირველ რიგში გამოვყოფდი საზოგადოების
მაშინდელ სატყეო მეურნეობის დეპარტამენტში
მოვახერხებდი თვითრეალიზაციას და მასავით ცნობიერებასა და მიდგომებს, სატყეო სექტორში
გასაუბრებაზე მისული სტუდენტი სტაჟიორად პროფესია და სინანული
მომიწევდა სპეციალობის იძულებით შეცვლა. ყველა პრობლემა უკავშირდება მომხმარებლურ
ამიყვანეს. 21 წლის ვიყავი და აგრარულ
ამავდროულად, მაინც არსებობდა ერთგვარი გულწრფელი რომ ვიყო, პროფესიის არჩევანის მიდგომასა და ტყის მნიშვნელობის არასრულ­
უნივერსიტეტში მაგისტრატურის კურსს ვასრუ­
„კლიშე“, „სტერეოტიპი“, რომ თუ ბავშვი კარგი გამო მინანია, თუმცა ეს მოკლევადიანი ყოფილ გააზრებას. საზოგადოებამ ტყისადმი
ლებდი. დეპარტამენტში მისვლიდან 6 თვის
აკადემიური მოსწრებით გამოირჩეოდა, და დემოტივაციის პერიოდებია და, ვფიქრობ, ყველა დამოკიდებულება უნდა შეცვალოს. ახალი
შემდეგ, კადრებისა და საქმისწარმოების
ასეთი მეც ვიყავი, აუცილებლად იმ დროისთვის პროფესიის ადამიანისთვის დამახასიათებელი; მიდგო­მებით ჩვენ აუცილებლად შევძლებთ
სამსახურის სპეციალისტის თანამდებობაზე
პრესტიჟულ ფაკულტეტზე უნდა ჩაებარებინა, როდესაც ეჯახები სირთულეებს, რაღაც ისეთ პრობლემების დაძლევას.
დავინიშნე. ეს იყო ჩემი პირველი ოფიცია­
მაგალითად, საერთაშორისო ეკონომიკური გარემოფაქტორებს, რაც ხელს გიშლის იყო
ლური სამსახური. ძირითადად, დეპარტამენტში
ურთიერთობებზე ან ბიზნესის მართვაზე. უფრო რეალიზებული სპეციალისტი, ფიქრობ
შემოსული კორესპონდენციის დახარისხება
ჩემს მშობლებსაც ასეთი ფაკულტეტები იმაზე, რომ, შესაძლოა, უკეთესი ყოფილიყო
და დამუშავება მევალებოდა; მოგვიანებით
უნდოდათ ჩემთვის, თუმცა, აქ ჩემი „კახური უფრო მშვიდი, რუტინული სპეციალობა აგერჩია,
თავმჯდომარის თანაშემწის ფუნქციებიც შევი­
სიჯიუტე“ გამოვავლინე და როდესაც გავეცანი რომ, თუნდაც, მეტი დრო გქონოდა საკუთარი
თავსე. წელიწადნახევრის შემდეგ, შესაბა­მისი
სპეციალობების ჩამონათვალს, რასაც ქვეყნის თავისთვის, მეგობრებისთვის, ოჯახისთვის და
კონკურსის გავიარე და ტყითსარ­გებლობის
უმაღლესი სასწავლებლები გვთავაზობდნენ, ასე შემდეგ. თუმცა, მე იმ ბედნიერ ადამიანთა
დეპარტამენტში გადავედი.
არჩევანი მწვანე მშენებლობის არქიტექტურის ჩამონათვალში შევდივარ, ვისაც საკუთარი
მეტყევეობა ნამდვილად არ ყოფილა ჩემი სპეციალობაზე შევაჩერე. იმდენად მომეწონა პროფესია უყვარს.
ოცნება და არც გაცნობიერებული არჩევანი. სპეციალობის დასახელება და შინაარსი, არც
იმის გათვალისწინებით, რომ გეოლოგების, დავკვირვებივარ, რომ ეს სპეციალობა მაშინდელ პირადი ცხოვრება
გეოფიზიკოსების ოჯახში გავიზარდე და მთელი სახელმწიფო აგრარულ უნივერსიტეტში, სატყეო მხოლოდ საღამოს სახლში გვიან მისვლას არა,
ბავშვობა ექსპედიციებსა და ველზე მაქვს სამეურნეო ფაკულტეტზე ისწავლებოდა. იმ ფაქტსაც, რომ შესაძლოა სახლში საერთოდ არ
გატარებული, ერთადერთი, რაც ზუსტად ვიცოდი გადაწყვეტილი მქონდა, პირველი კურსის მივიდე და უცებ რომელიმე რეგიონში ან, სულაც
იყო ის, რომ იმ პროფესიის წარმომადგენელი დახურვისთანავე, ტექნიკური უნივერსიტეტის ქვეყნის გარეთ აღმოვჩნდე, ოჯახის წევრები და
ვერ ვიქნებოდი, ვინც მხოლოდ ოფისში მუშაობს. არქიტექტურის ფაკულტეტზე გადავსულიყავი, მეგობრები უკვე მიჩვეულები არიან. ხშირად ის
ძალიან მინდოდა არქეოლოგი ვყოფილიყავი; მაგრამ ყველაფერი სხვაგვარად მოხდა. უფრო უკვირთ, უქმეებზე სახლში რომ მხედავენ.
თუმცა, იმ პერიოდში, 90-იანების ბოლოს, აგრარულ უნივერსიტეტში დამხვდნენ ისეთი რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი დადებითად
როდესაც სკოლას ვამთავრებდი, აბსოლუტურად პროფესორ-მასწავლებლები, დამხვდა ისეთი პირად ცხოვრებაზე არ აისახება. ამბობენ,
მივიწყებული იყო ეს დარგი, განვითარების გარემო, რომ ჯერ გადასვლა გადავიფიქრე და რომ შეუძლებელი არაფერია. თავისუფლად
შეიძლება, ქალმა კარიერა და პირადი ცხოვრება
სრულყოფილად წარმართოს. ალბათ, ბევრს ეს
კარგად გამოსდის. მე, სამწუხაროდ, ამ ეტაპზე
ამ ჩამონათვალში ვერ შევდივარ მაგრამ, იმედი
მაქვს, ამასაც მოვახერხებ.

შიში, რომელიც პასუხისმგებლობას


ახლავს
შიში, რომელიც პასუხისმგებლობის გრძნობას
ახლავს თან, ყოველთვის თან მდევს.
სხვანაირად უბრალოდ შეუძლებელია. სიფრთ­
ხილე, პასუხისმგებლობა და შედეგებზე ორიე­
ნტირება ყველა პროფესიისთვის აუცილე­
ბელია. ბევრჯერ მითქვამს, რომ ჩვენ,
მეტყე­ვეებს შეცდომები არ გვეპატიება, რადგან
გამოსწორებას შეიძლება ათეულობით წელი
დასჭირდეს. ჩვენი შრომის შედეგების შეფასებას

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
12 წარმატების ისტორიები

საოკუპაციო ზოლთან გაშენებული ვაშლის ბაღი რეაბილიტირებული ჩაის პლანტაცია ხონის რაიონში

წლის შემდეგ, წელს პირველი ჩაის ფოთოლი


დაიკრიფება. ამასთანავე, ირაკლის მეგობრები
ფიქრობენ, რომ 2-3 წელიწადში მზა ჩაის
პროდუქტი 30 ტონამდე მიაღწევს.

ირაკლი ცერცვაძის განცხადებით, მიღებული


დაფინანსებით, 2019 წლის ბოლომდე ჩაის
პირველადი გადამამუშავებელი საწარმოს
მშენებლობა დასრულდება, რაც ფერმერებს
ამირან ხოდელი წარმოშობით სოფელ წარმოებაზე გადავიდეს. პროფესიით ეკონომისტი ირაკლი საშუალებას მისცემს რეაბილიტირებული პალან­
ბერშუეთიდან გახლავთ, სადაც ამჟამად, ვაშლის ბაღი 12 ჰა-ზე აქვს გაშე­ ცერცვაძე, მეგობრებთან ერთად დიდი ტაციით მიღებული ნედლეული საერთა­შორისო
ბებიასთან იზრდებოდა. მამა პროფესიით ნებული, რომელიც 300 მეტრით არის ხანი ფიქრობდა აგრო ბიზნესში ეცადა სტანდარტების შესაბამისად გადაამუშავონ.
აგრონომი იყო, დედა მეანგინეკოლოგი. დაშორებული საოკუპაციო ხაზიდან. ბევრი ბედი. ფიქრის შედეგად, არჩევანი
პლანტაციის მოვლა-განვითარებისთვის, შპს
ბავშვობიდან აქტიურად იყო ჩართული ადამიანი ცდილობდა მის გადარწმუნებას ტრადიციულ და სტრატეგიულ დარგზე -
„ოქროს ფოთოლი“ მჭიდროდ თანამშრომლობს
მეურნეობაში, რადგან მის ოჯახს ადგილ­მდებარეობის გამო, თუმცა ბატონი მეჩაიეობაზე შეაჩერეს.
ფერმა ჰქონდა და ისინი ასწავლიდნენ ერთ-ერთ მსხვილ აგრო საკონსულტაციო
ამირანისთვის 300 მეტრი მოტივატორი უფრო მათ გადაწყვიტეს 2017 წელს, პარტნიორებთან
საქონლის მოვლას. მშობლებმა ამირანს კომპანიასთან, რომლის დახმარებითაც იმედო­
იყო, ვიდრე ხელისშემშლელი ფაქტორი. როგო­ ერთად, დაეარსებინათ შპს “ოქროს ფოთოლი“,
ბავშვობიდან ჩაუნერგეს იმ მხარის ვნებენ, რომ პლანტაციაში მოკრეფილი ჩაის
რც თავად ამბობს, უნდა რომ ოკუპირებულ რომელიც იმერეთში, კერძოდ, ხონის
სიყვარული, სადაც იზრდებოდა და ფოთოლი მაღალი ხარისხის იქნება.
ტერიტორიაზე მცხოვრები ადამიანები ხედავ­ მუნიციპალიტეტში, სახელმწიფოსგან იჯარით
შემდგომ, მთელი ცხოვრების მანძილზე დნენ ამ ბაღს და იცოდნენ, რომ ერთად დგომით სამომავლოდ, ფერმერი პარტნიორებთან
აღებულ 24 ჰა გაველურებული ჩაის პლანტაციის
ფიქრობდა, რომ მისი ფესვები სწორედ კიდევ უფრო მეტი წარმატების მიღწევაა შესაძ­ ერთად დამატებით კიდევ 40 ჰექტარამდე
რეაბილიტაციას მოახდენდა.
სოფელ ბერშუეთში იყო. ლებელი. გაველუ­რებული ჩაის პლანტაციის იჯარით
მოგვიანებით, რამდენიმე წელი თბილისში მათივე თქმით, მიზნის განხორციელება აღებას გეგმას და მის სრულ რეაბილიტაციას.
ამირან ხოდელი თვლის, რომ მისი წარმატება
გაატარა, სადაც სამშენებლო ბიზნესში „ერთიანი აგროპროექტი“-ს ჩაის რეაბილი­ ირაკლი ცერცვაძე იმედოვნებს, რომ ახალ
სამაგალითო იქნება ადგილობრივებისთვის.
ჩაერთო. ამ პერიოდში ბერშუეთი უკვე ტაციის სახელმწიფო პროგრამის გარეშე წამოწყებაში „ერთიანი აგროპროექტი“ კვლავ
იგი მუდმივად ცდილობს თანასოფლელების
საოკუპაციო ზოლთან მდებარე სოფელი წარმოუდგენელი იქნებოდა. პროგრამის ფარგ­ მხარში დაუდგება, რისი საშუალებითაც დარგი,
დახმარებას, რის გამოც შექმნა კოოპერატივი
გახდა, რაც მოტივაციას აძლევდა, როგორც ლებში შპს “ოქროს ფოთოლმა“ გრანტის სახით რომელიც გასულ საუკუნეში ქვეყნისთვის
და სრულიად უსასყიდლოდ დაეხმარა ადგილო­
კი ხელსაყრელი მომენტი ექნებოდა, ისევ 42,595 ათასი ლარი მიიღო, რამაც პროექტის საამაყო იყო, კვლავ დაიბრუნებს ძველ
ბრივებს მიწის მოხვნაში.
სოფელში დაბრუნებულიყო. ჯამური ღირებულების 70% შეადგინა. დიდებას და ქართული ჩაი კვლავ მოხვდება
ამირანმა პირველი მოსავალი 2018 წელს
ამირან ხოდელის სოფლის მეურნეობაში ორწლიანმა თავზაუგოვმა შრომამ შედეგი საერთაშორისო ბაზრებზე.
მიიღო, რაც დაახლოებით 6 ტონას შეადგენდა,
მიღწეული წარმატების ისტორია სწორედ იმ თუმცა, იმედოვნებს, რომ სრული მოსავალი გამოიღო და რეაბილიტირებულ პლანტაციში 30
დროიდან იწყება, როცა 2015 წელს მეგობრისგან 200 ტონას მიაღწევს. ამჟამად, სეზონურად
პროექტ „დანერგე მომავალი“-ს შესახებ გაიგო 10 ადამიანი ჰყავს დასაქმებული. როგორც მცხეთა-მთიანეთში ახალი სასათბურე მეურნეობა ამოქმედდა
და გადაწყვიტა პროგრამაში ჩართულიყო. თავად განაცხადა, ბიზნესის გაფართოებას
67 წლის ასაკში მყარი გადაწყვეტილება გეგმავს, რაც ადგილობრივი დასაქმებულების ობის პროექტების მართვის სააგენტო „სოფლის
მიიღო, ვაშლის ბაღი გაეშენებინა და 2016 რიცხვს გაზრდის. ამჯერად სურვილი აქვს, მეურნეობის მოდერნიზაციის, ბაზარზე
წელს აქტიურად ჩაერთო პროექტში. აღებული „შეღავათიანი აგროკრედიტით“ ისარგებლოს, წვდომის და მოქნილობის პროექტის“ (AM­
დაფინანსებით, იტალიიდან 12,000 ცალი ნერგი რათა სამაცივრე მეურნეობა მოაწყოს. გარდა MAR) მხარდაჭერით. პროგრამას სოფლის
ჩამოიტანა, ხოლო ადგილობრივ ბაზარზე 8000 ამისა, ჩირისა და ნატურალური წვენის მეურნეობის განვითარების საერთაშორისო
ცალი ნერგი შეიძინა. წარმოების დაწყებასაც გეგმავს. ფონდი (IFAD) და გლობალური გარემოს
ამირანის განცხადებით, სწავლას დღემდე არ 67 წლის მეწარმე კვირაში რამდენჯერმე ჩამოდის დაცვის ფონდი (GEF) აფინანსებს. პროგ­
წყვეტს, საფუძვლიანად ეცნობა ლიტერატურას, შვილიშვილების სანახავად და მოხარულია, რამით გათვალისწინებული სააგენტოს თანა­
რომელიც დაეხმარება საქმის უკეთ რომ მათ ნატურალური პროდუქციით ამარაგებს. და­ფინანსება შეადგენს წარმოდგენილი პროე­
წარმართვაში. მისი სურვილია, მთლიანად ბიო ქტის ჯამური ღირებულების 40%-ს, ხოლო
ბენეფიციარის თანამონაწილეობა 60% -ია.
მარტვილში, სოფელ ნაჯახაოში თანამედროვე სტანდარტებით პროექტის დაწყებიდან დღემდე დაფინანსება
აღჭურვილი მესაქონლეობის ფერმა ამოქმედდა. 418 ბენეფიციარმა მიიღო, ხოლო სახელმწიფოს
მცხეთა-მთიანეთში, მცხეთის მხრიდან თანადაფინანსების ოდენობამ
შპს „საოჯახო ფერმა 2016“ -მა, უმნიშვნელოვანესია საბოლოო პროდუქტის - 8,461,806 ლარი შეადგინა.
მუნიციპალიტეტის, სოფელ არაშენდაში
რომელიც მარტვილის მუნიციპალიტეტის რძის მაღალხარისხიანობისთვის. შპს „საოჯახო ფერმერმა გიორგი სინაძემ აღსანიშნავია, რომ 2013 წლიდან დღემდე,
სოფელ ნაჯახაოში მდებარეობს, ფერმა 2016“-ს საკუთარი სახნავ-სათესი სახელმწიფოს ფინანსური მხარდაჭერით, სახელმწიფოს ფინანსურმა მხარდაჭერამ მეწარ­
„შეღავათიანი აგროკრედიტით“ ფართობები აქვს, სადაც კომბინირებული „ერთიანი აგროპროექტის“ ფარგლებში მეებს დამატებითი ბიძგი მისცა, წარმოების
ისარგებლა და ევროპიდან საკვებისთვის საჭირო ნედლეული მოჰყავთ თანამედროვე სტანდარტებით განვითარება-გაფართოებისთვის.
მაღალპროდუქტიულობით გამორჩეული და დანაკლისის შემთხვევაში ნედლეულს აღჭურვილი სასათბურე მეურნეობა
„ჰოლშტეინის“ ჯიშის 100 სული ადგილობრივი ფერმერებისგან იბარებენ. სოფლის მეურნეობის პროექტების მართ­ვის
ააშენა, სადაც ღია გრუნტზე სხვადასხვა
საქონელი ჩამოიყვანა. პროექტის დღეს, ფერმაში სტაბილურად 20 ადგილობრივი სააგენტო ახორციელებს „ერთიან აგროპ­
ჯიშის ყვავილები მოჰყავს. პროექტის
ფარგლებში ხუთ მილიონამდე მაცხოვრებელია დასაქმებული. რძეს ყოველ­ როექტს“, რომელიც გათვლილია გრძელვადიან
ჯამურმა ღირებულებამ 23,831 ლარი
ინვესტიცია განხორციელდა და დღიურად ერთ-ერთ მსხვილ კომპანიას განვითარებაზე და მისი მიზანია ისეთი
შეადგინა, აქედან 9,532 ლარი
თანამედროვე სტანდარტებით აბარებენ. სამომავლოდ თავად აპირებენ გარემოს შექმნა, რომელიც ხელს შეუწყობს
გრანტია, ხოლო ბენეფიციარის
არჭურვილი მესაქონლეობის ფერმა გაფართოვებას და რძის გადამამუშავებელი სოფლის მეურნეობაში კონკურენტუნარიანობის
თანამონაწილეობამ 14,298 ლარია.
აშენდა. მცირე საწარმოს შექმნას, რომელიც ყველს ამაღლებას, მაღალხარისხიანი პროდუქციის
სოფლის მეურნეობის პროექტების მართვის წარმოების სტაბილურ ზრდას, სურსათის
როგორც ფერმის ფინანსური დირექტორი და სხადასხვა სახის რძის პროდუქტებს
სააგენტოს საგრანტო მენეჯერმა, თორნიკე უვნებლობის საერთაშორისო სტანდარტების
გიორგი ვეფხვაძე აცხადებს, მისთვის და მისი გამოუშვებს. როგორც გიორგი ვეფხვაძემ
კაპანაძემ, მცხეთა მთიანეთის რეგიონის სახელ­ დანერგვას.
პარტნიორებისთვის მნიშვნელოვანი იყო, რომ განაცხადა, „ერთიანმა აგროპროექტმა“ მას და
მწიფო რწმუნებულის პირველ მოადგი­ლესთან,
მესაქონლეობის სფეროში დღეს არსებული მის პარტნიორებს საშუალება მისცა, აეწყოთ
ირაკლი ცქიტიშვილთან ერთად, სასათბურე
ყველა ინოვაცია საკუთარ ფერმაში დაენერგათ. მომგებიანი ბიზნესი, რომელიც ხარისხიანი
მეურნეობა მოინახულა და სამუშაო პროცესს
თანამედროვე ლაბორატორია, სპეციალურად რძით ამარაგებს ქართულ ბაზარს.
გაეცნო.
გადამზადებული მუშა პერსონალი და ჯიშთა
სელექციის სპეციალისტი, რძის მიღებისა და 420 კვ.მ განთავსებულ სათბურში ნოემბრის
დამუშავების უკონტაქტო მეთოდი, რომელიც თვიდან მაისამდე, ფერმერს წელიწადში დაახ­
ფაქტორივად გამორიცხავს ადამიანის რძესთან ლოებით 60,000 ყვავილი მოჰყავს, რომ­ლის
შეხებას - ამ და კიდევ სხვა პირობების რეალიზაციასაც ადგილობრივ ბაზარზე ახდენს.
გათვალისწინებით, „საოჯახო ფერმა 2016“ სასათბურე მეურნეობაში დასაქმებულია 5
სრულად აკმაყოფილებს თანამედროვე ადამიანი.
სტანდარტებს.
პროექტი განხორციელდა „აგროწარმოების
გიორგი ვეფხვაძის განცხადებით, ფერმაში დიდ ხელშეწყობის პროგრამის“ სოფლის მეურნე­
ყურადღებას აქცევენ საქონლის კვებას, რაც

გარემოსდაცვისა
გარემოს დაცვისადადა სოფლის
სოფლის მეურნეობის
მეურნეობის სამინისტროს
სამინისტროს ყოველთვიური
ყოველთვიური გამოცემა
გამოცემა
წარმატების ისტორიები 13

2018 წელს, კახეთის რეგიონში, სამელიორაციო ინფრასტრუქტურის


9 სარეაბილიტაციო პროექტი დასრულდა
შპს „საქართველოს მელიორაცია“ ქვეყნის
მასშტაბით სამელიორაციო სისტემების აღდგენა- 1 2 3
რეაბილიტაციას აქტიურად ახორციელებს. კახე­
თის რეგიონში, რეაბილიტაცია/ექსპ­ლუ­ატაციის
ფარგლებში, გაიწმინდა და მოწესრიგდა 175 კმ
საირიგაციო არხი.
შეკეთდა 525 სხვადასხვა ტიპის ჰიდროტექნიკური
ნაგებობა. შედეგად, დამატებით 1655 ჰექტარი
სასოფლო-სამეურნეო მიწის ფართობი გახდა
წყალუზრუნველყოფილი, სარწყავი წყლის
მიწო­დება 6525 ჰექტარზე გაუმჯობესდა. 4 5 1 ზემო ალაზნის მაგისტრალური არხი
დღეის მდგომარეობით, სამელიორაციო 2 სამთაწყარო-ფიროსმანის სარწყავი სისტემა
ინფრას­ტრუქტურის 6 სარეაბილიტაციო
3 ქვემო ალაზნის სარწყავი სისტემა
პროექტი მიმდინარეობს.
სამუშაოების დასრულების შემდეგ, 4 ქვემო სამგორის სარწყავი სისტემის მარჯვენა
წყალუზრუნველყოფილ მიწის ფართობს მაგსტრალური არხი
633 ჰექტარი, ხოლო დრენირებულ მიწის 5 ქვემო სამგორის სარწყავი სისტემის მარცხენა
ფართობს 3000 ჰექტარი დაემატება. მაგისტრალური არხი

აღმაშენებლის სარწყავი სისტემის რეაბილიტაცია მიმდინარეობს


სამელიორაციო ინფრასტრუქტურული მდგომარეობით სამუშაოების დაახლოებით
პროექტები ინტენსიურად მიმდინარეობს. 70% უკვე შესრულებულია.
მარნეულის მუნიციპალიტეტში, რეაბილიტაცია აღმაშენებლის სარწყავი სისტემის სრულად
უტარდება აღმაშენებლის სარწყავ სისტემას. რეაბილიტაციის შედეგად, მუნიციპალიტეტში
პროექტის ფარგლებში, სოფელ საიმერლოში, 1,886 ჰექტარ სასოფლო-სამეურნეო მიწის
არსებული გრუნტის არხი, ჯამში 630 მეტრიანი ფართობზე გაუმჯობესდება სარწყავი წყლის
მონაკვეთი რკინაბეტონით მოპირკეთდება. მიწოდება.
დაგეგმილია წყალგამშვები ფარებისა და რეაბილიტირებული სამელიორაციო სისტემით
გადასასვლელი ხიდების მოწყობა, გარემო­ 8 სოფლის - (თამარისი, ბაილარი, საიმერლო,
ნტდება ჰიდროტექნიკური ნაგებობა. დღეის ბადარი, ფუტლიარი, მუღანლო, ლეჟბადინი და
ხუტორლეჟბადინი) მოსახლეობა ისარგებლებს.

სიონის წყალსაცავზე გარე განათების სამუშაოები დასრულდა


შპს „საქართველოს მელიორაციამ“
მცხეთა-მთიანეთში, თიანეთის
მუნიციპალიტეტში, სიონის წყალსაცავზე
და მიმდებარე ტერიტორიაზე გარე
განათების სარეაბილიტაციო სამუშაოები
დაასრულა.
მოეწყო კაშხლის, წყალმიმღები კოშკურისა და
მისასველი ხიდის განათება.
სამაუშაოების ფარგლებში დამონტაჟდა: 117
ერთეული ლედ განათება; მოეწყო 1040 მეტრი
სიგრძის ახალი ელ. გადაცემის სადენი; შეიღება
და მოწესრიგდა საყრდენი ლითონის ბოძები.

საქართველო, თბილისი,
საქართველო, 0159, 0159,
თბილისი, მარშალ გელოვანის
მარშალ გამზ.
გელოვანის N6.N6.
გამზ. ელ-ფოსტა:
ელ-ფოსტა:INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი
info@mepa.gov.ge ცხელი ხაზი
ხაზი (+995
(+995 32) 247
32) 247 01 01;
01 01; 15011501
14 საჭირო ინფორმაცია

6-7 მმ, მწიფდება შემოდგომაზე; თესლები


აღმოსავლეთ საქართველოში მომრგვალო, შუაში ბრტყელი, ამობურცული,
წვრილი, მუქი ყავისფერი - მოშავო, დიამეტრი

გავრცელებული სარეველა მცენარეები 1.75-2.25 მმ, ერთ მცენარეზე ვითარდება 8000-


30000 თესლი, რომელიც ქარით ადვილად
ვრცელდება.
სარეველები ველურად მოზარდი საკვებად, ქსოვილების შესაღებად, ვეტერი­
მცენარეებია, ისინი მთელ მსოფლიოშია ნარიასა და მცენარეთა დაცვაში სხვადასხვა დევისპირა - Antirrhinum majus L.
გავრცელებული, მათი რამდენიმე ათასი მავნე ორგანიზმების წინააღმდეგ.
ერთწლიანი, ბალახოვანი, შხამიანი სარე­
სახეობა არსებობს, საქართველოშიც სარეველა მცენარეები კარგად ეგუებიან ველა მცენარეა ბაიასებრთა ოჯახიდან,
მრავალი სარეველა მცენარე გვხვდება. ადგილო­ბრივ პირობებს, ნიადაგსა და კლიმატს. ღეროს სიმაღლე 30-60 სმ-მდე; ფოთლები
სარეველები თრგუნავენ კულტურულ მცენა­ აღმოსავლეთ საქართველოსთვის დამახა­ მორიგეობით განლაგებული; ყვავილი - ლურჯი
რეებს, ნიადაგიდან დიდი რაოდენობით იღებენ სიათებელია ზომიერი კლიმატი, კონტინენტური ან იასამნისფერი, ზოგჯერ ვარდისფერი ან
ტენს, საკვებ ნივთიერებებს, ივითარებენ დიდ მშრალი ჰავა, ყველაზე ნალექიანი პერიოდი თეთრი, ყვავილობს ივლისიდან აგვისტომდე;
ვეგეტატიურ მასას და კულტურულ მცენარეებს გაზაფხული და შემოდგომაა, სწორედ ეს თესლი სამწახნაგოვანი, კვერცხისებური, ოდნავ
ჩრდილავენ, მათ ჩაწოლას იწვევენ, ხელს განაპირობებს ამ რეგიონისთვის დამახა­სიათე­ მოღუნული, სიგრძე - 2.5 მმ, სიგანე - 1.5-2 მმ,
უწყობენ მავნებლებისა და დაავადებების ბელი სარეველა მცენარეების გავრცელებას. თესლს ივითარებს ივლისიდან ოქტომბრამდე;
გავრცელებას, რაც განაპირობებს მოსავლის ასარევლიანებს ხორბალს.
შემცირებას. გარდა უარყოფითი თვისებებისა, ქვემოთ მოცემულია აღმოსავლეთ საქართ­ მრავალწლიანი, ბალახოვანი მცენარეა მრავალ­
სარეველა მცენარეებს აქვთ დადებითი ველოში გავრცელებული ზოგიერთი სარეველა ძარღვასებრთა ოჯახიდან; ღერო - სწორი, ყვითელი ტუხტი - Althaea rugosa Alef.
თვისებებიც: მათ იყენებენ სამკურნალოდ, მცენარის მოკლე დახასიათება. დატოტვილი, 15-100 სმ სიმაღლის; ფოთლები:
ქვედა - მოპირდაპირედ განლაგებული, ზედა
- მორიგეობით განლაგებული, ლანცეტისებურ-
ყაყაჩო - Papaver hybridum L. ერთწლიანი, ბალახოვანი სარეველა ოვალური; ყვავილი - არასწორი ფორმის,
მცენარეა გოქშოსებრთა ოჯახიდან; ღერო - ორტუჩა, თითქოს გაღებულ დევის პირს
სწორი, დატოტვილი, სიმაღლე 70 -100 სმ; მოგვაგონებს, ყვითელი, თეთრი, ვარდისფერი,
ფოთოლი - მოგრძო ლანცეტისებრი, მთლიანი, სტაფილოსფერი და სხვ., ყვავილობს ივნისიდან
მოპირდაპირედ განლაგებული, ზედა ფოთლები ყინვების დაწყებამდე; ნაყოფი - ორბუდიანი,
ხაზურაა და კიდემთლიანი; ყვავილები - მრავალთესლიანი კოლოფი, 1 გრ-ში 5000- მრავალწლიანი მცენარეა 50-200 სმ-მდე
ცისფერი, თავაკებად შეკრებილი, ყვავილობს 8000 თესლია. ბალბასებრთა ოჯახიდან; ღერო სწორი,
შუა ზაფხულში; თესლურა უკუკვერცხისებრი, ცილიდრული, შებუსული; ფოთლები 5-7
ერთწლიანი, ბალახოვანი, სარეველა მცენარეა ბაყაყურა - Silybum marianum L.
ოთხწახნაგიანი, ყავისფერი, იშვიათად ფრთისებრდანაკვთული, ყუნწიანი, მორიგეობით
ყაყაჩოსებრთა ოჯახიდან; ღერო - სწორი,
მოშავო, სიგრძე 7-10 მმ, სიგანე 2.5-3.5 მმ; განლაგებული; ყვავილები ყვითელი,
დატოტვილი, სუსტი, ჯაგრისებურად შებუსული;
ერთ მცენარეზე ვითარდება 200-300 თესლი, ყვავილობს ივნისიდან სექტემბრის ბოლომდე;
ღეროსეული ფოთლები ვიწრო ხაზურად
რომლებიც დიდხანს ინარჩუნებენ აღმოცენების თესლი თირკმლისებური, მონაცრისფრო-
არის დანაკვთული; ყვავილი - ვარდისფერი
უნარს; ასარევლიანებს მარცვლოვნებს. ყავისფერი, გლუვი, სიგრძე 2.5-2.75 მმ, სიგანე
ან წითელი, ყუნწი და კოკრები ჯაგრებითაა
მახობელის თესლის მინარევი ხორბლის თესლს 2 მმ, თესლმსხმოიარობა ივლისიდან, ერთ
დაფარული, გვირგვინის ძირი მცირე შავი ლაქით
აძლევს ლურჯ ფერსა და მწარე გემოს, თუმცა მცენარეზე ვითარდება 400-1000 თესლი.
არის წარმოდგენილი, ყვავილობს აპრილ-
უნდა აღინიშნოს, რომ ხორბლის ფქვილში მისი
ივნისში; ნაყოფი - კოლოფი ოვალური, 4-8 კიტრანა - Ecballium elaterium (L.) A.
1-2%-ის შერევა პურს სურნელოვანს და რბილს
ღარიანი, შებუსული, ჩალისფერ-ნაცრისფერი, Rich.
ხდის.
სიგრძე 20-30 მმ, დიამეტრი 15-20 მმ; თესლი ორწლიანი, ეკლიანი, ბალახოვანი სარეველაა
- თირკმლისებური, ჩაღრმავებებით, მბზინავი, პატარძალა - Anchusa italica Retz. რთულყვავილოვანთა ოჯახიდან; ღერო - მარტივი
მოყვითალო-ყავისფერი, მუქი ყავისფერი, ან დატოტვილი, შეუბუსავი, 1-1.5 მ სიმაღლის;
მოშავო, სიგრძე 0.5-0.75 მმ, სიგანე 0.5 მმ; ფოთლები - მორიგეობით განლაგებული,
ასარევლიანებს მარცვლოვნებს. ელიფსური, ფრთისებრდანაკვთული, ეკლიანი,
ფირფიტა მწვანე ფერის თეთრი ლაქებით,
ყაყაჩურა - Glaucium corniculatum (L.) J. მბზინავი; ყვავილი - იასამნისფერი, ვარდისფერი
Rudolph. ან თეთრი, შეკრებილი კალათა ყვავილედად,
ყვავილობს ივლის-აგვისტოში; თესლურა მრავალწლიანი, შხამიანი მცენარეა
უკუკვერცხისებრი, ოდნავ შეჭყლეტილი, თეთ­ გოგრისებრთა ოჯახიდან; ფესვი - მთავარღერძა,
ორ ან მრავაწლიანი ბალახოვანი მცენარეა რიდან ყავისფრამდე შეფერვის, თეთრ ან ღია სქელი, სუსტად დატოტვილი, მოთეთრო,
ლაშქარასებრთა ოჯახიდან; მთელი მცენარე ყვითელ თესლებს აქვთ ყავისფერი ზოლები, ხორციანი; ღერო - მხოხავი, ულვაშების გარეშე,
უხეში ჯაგრითა შებუსული; ღერო დატოტვილი, სიგრძე 5-7 მმ, სიგანე 3.25 მმ. 50-150 სმ სიგრძის; ფოთოლი - მორიგეობით
20-100 სმ სიმაღლის; ფოთლები ოვალური განლაგებული, გულისებურ-კვერცხისებრი,
გულსოსანა - Verbascum blattaria L.
ან მოგრძო-ლანცეტაა, ქვედა ფოთლები დაკბილული, გრძელყუნწიანი; ყვავილი - ღია
ერთწლიანი, ბალახოვანი, შხამიანი მცენარეა ყუნწიანი, ზედა - მჯდომარე; ყვავილი ყვითელი, ყვავილობს ივლის-სექტემბერში;
ყაყაჩოსებრთა ოჯახიდან; ღერო - წახნაგიანი, მეწამული-მოლურჯო ფერისაა, შეკრული მტევან ნაყოფი - მონაცრისფრო-მწვანე ან მწვანე,
ღარებიანი, 10-40 სმ სიმაღლის, გაფარჩხულ- ყვავილედად, ყვავილობს მაის-აგვისტოში; წვნიანი, მოგრძო ან მოგრძო-კვერცხისებური,
დატოტვილი, ჯაგრებით დაფარული; ფოთლები კაკლუჭა - მოღუნული კვერცხისებური, ნაოჭიანი სიგრძე 4-6 სმ, სიგანე 1.5-2.5 სმ, ზედაპირი
- ღრმად ფრთისებრ განკვეთილი არათანაბარ ზედაპირით, მწიფდება ივნისიდან. დაფარულია ეკლებით; თესლი - მუქი
ხერხკბილა სეგმენტებად, ფესვთანური ყავისფერი, მოგრძო, პატარა, გლუვი, სიგრძე 4
სელიჭა - Linaria Mill.
ფოთლები ყუნწიანია, ღეროსეული - მჯდომარე; მმ, მწიფდება აგვისტო-სექტემბერში.
ყვავილი - წითელი, ძირში მოშავო-იისფერი
ქვაპურა - Bupleurum rotundifolium L.
ლაქით; ნაყოფი - კოლოფი, მოგრძო, ოდნავ ორწლიანი, ბალახოვანი მცენარეა შავწამა­
მოღუნული, ორბუდიანი; თესლი - ოვალური, ლასებრთა ოჯახიდან; ფესვი - მთავარღერძა;
ოდნავ შეჭყლეტილი, ზურგიდან ამობურცული, ღერო - სწორმდგომი, მარტივი, სუსტად
ქვედა მხრიდან - შეწეული, თესლის ნაკერი დატოტვილი, ქვემოთ შეფოთლილი, 30-120 სმ
(ნაწიბური) - მოგრძო ხაზოვანი, ზედაპირი სიმაღლის; ფოთლები - მჯდომარე ან მოკლე
მსხვილი ბადისებური, სუსტად მბზინავი, მუქი ყუნწით, მოგრძო ლანცეტისებური; ყვავილედი -
ყავისფერი, შავი, სიგრძე 1-1.5 მმ, სიგანე 0.75- მარტივი, გრძელი მტევანი, ყვავილი - ყვითელი,
1 მმ. ასარევლიანებს მარცვლოვან და სათოხნ მრავალწლიანი, ბალახოვანი, შხამიანი
შუაში იასამნისფერი, ყვავილობს ივლის-
კულტურებს. მცენარეა მრავალძარღვასებრთა ოჯახიდან;
აგვისტოში; ნაყოფი - ორბუდიანი, სფეროსებური
ფესურა - წვრილი, გრძელი; ღერო - სწორმდგომი, ერთწლიანი ბალახოვანი, შხამიანი სარეველა
კოლოფი, თესლი - პირამიდისებური,
მახობელი - Cephalaria syriaca (L.) Schard. მარტივი ან დატოტვილი, შეფოთლილი, 30-90 მცენარეა ქოლგოსანთა ოჯახიდან, იზრდება
ზიგზაგისებურ-ტალღოვანი ზედაპირით, მუქი
სმ სიმაღლის; ფოთლები - ლანცეტისებური ან ერთეული ან მრავალი; ღერო - ზედა
ყავისფერი, სიგრძე 0.75-1 მმ, სიგანე 0.5 მმ,
ხაზურა - ლანცეტისებური, ბოლოწაწვეტებული, ნაწილში დატოტვილი, სიმაღლით 70 სმ-
ერთ მცენარეზე ვითარდება 20000-40000
შეუბუსავი, მჯდომარე; ყვავილები - შეკრული მდე; ფოთლები - წვრილი, ლანცეტა,
თესლი; ასარევლიანებს მარცვლოვნებს.
მტევნად, ყვითელი, 5-15 სმ სიგრძის, ყვავილობს ყუნწისმაგივრად ქვედა ძირშევიწროვებული,
ზაფხულის განმავლობაში; ნაყოფი - მოგრძო დეზურა მინდვრის - Consolida regalis S. ზედა - მჯდომარე ფოთლები; ყვავილედი
ელიფსური კოლოფი, სიგრძე 9-11 მმ, სიგანე F. Gray - ქოლგა, მრავალრიცხოვანი, წვრილი,

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა


საჭირო ინფორმაცია 15

რამდენიმე რკალისებრად მოღუნული სხივებით,


ყვავილი ყვითელი, დიდი არათანაბარი ზომის
მწვანე საბურველის ფოთოლაკები, ჯამის
ბზის ალურა (CYDALIMA PERSPECTALIS WALKER. 1859)
კბილები შეუმჩნეველია; ნაყოფი შედგება ორი საქართველოში.
წაგრძელებული ან კვერცხისებრი, ოდნავ
შეჭყლეტილი 2-3 მმ სიგრძის თესლურასგან, წარმომადგენლებზეც, კერძოდ: თაგვისარა
რომლებიც მომწიფებისას ერთმანეთს (Ruscus), ბაძგი-ჭყორი (Ilex), ჭანჭყატი
სცილდებიან. (Euonymus) და სხვა.მისი გავრცელება
დაფიქსირებულია ასევე ანწლზეც (Sambucus).
ასარევლიანებს თავთავიან კულტურებს,
საშემოდგომო ხორბლის ნათესებს; მცენარის აღსანიშნავია, რომ სააგენტოს მიერ 2017
მიწისზედა ორგანოები შეიცავს ალკალოიდებს, წელს იმერეთსა და რაჭა-ლეჩხუმი ქვემო
საპონინებს, კუმარინს, მთრთრიმლავ სვანეთის რეგიონებში განთავსებული იქნა
ნივთიერებებს, ფლავონოიდებს, გამოიყენება 500 ცალი ფერომონიანი ხაფანგი, რომელთა
სამკურნალოდ. დახმარებითაც დაჭერილი და განადგურებული
იქნა 93 000 ცალი ბზის ალურა (პეპელა).
ქოთანა - Silene L. ენტომოლოგიური გამოთვლების მიხედვით,
ერთი პეპელა (მდედრი) დებს 80 ცალამდე
კვერცხს, შესაბამისად 93 000 ცალი ბზის
ალურას დახოცვა სავარაუდოდ ნიშნავს 7
440 000 ცალი მავნებლის განადგურებას.
აღნიშნული გამოთვლა დაკავშირებულია
მხო­ლოდ ერთ გენერაციასთან (თაობა),
საქართველოში კი წლიდან წლამდე 3 თაობაა
დაფიქსირებული, ორი-თბილ სეზონზე, მესამე-
მრავალწლიანი, ბალახოვანი მცენარეა
მოზამთრე. შესაბამისად, განადგურებული
მიხაკისებრთა ოჯახიდან; ფესვი -
მავნებლის რაოდენობა შესაძლებელია სამმა­
მთავარღერძა, ძლიერი, დატოტვილი; ღერო
გად გაზრდილიყო.
- სწორი, შეუბუსავი, 40-100 სმ სიმაღლის; კოლხური ბზის ინვაზიური მავნებელი კოლხური ბზის კორომების სანიტარული
ფოთლები - ლანცეტისებური ან კვერცხისებურ- ბზის ალურა - Cydalima perspecta­ მდგომარეობის ცვლილების შეფასება და ასევე ცნობილია, რომ როდესაც უცხო ქვეყანაში
ლანცეტისებური; ყვავილი - თეთრი, lis საქართველოში პირველად 2014 ბზის ალურას ახალ ფართობებზე გავრცელების მოხვედრილი ინვაზიური ცხოველი (ან
ყვავილობს ივნის-სექტემბერში; ნაყოფი - წელს დაფიქსირდა (სსიპ დაცული დაფიქსირებაც. მცენარე), ხელსაყრელი პირობების არსებობის
სფერული კოლოფი, თესლი - მოუმწიფებელი ტერიტორიების სააგენტო, კინტრიშის შემთხვევაში (შესაბამისი კლიმატი და დიდი
2017 წელს ბზის ალურა გავრცელდა ახალ
მოწითალო-ყავისფერი, მომწიფებული - ეროვნულ პარკში), 2015 წელს კი რაოდენობით საკვები ბაზა), ბუნებრივად
ფართობზე, სხვა რეგიონში, კერძოდ: რაჭა-
მუქი ნაცრისფრიდან შავამდე, ბორცვიანი ეს მავნებელი გავრცელდა სსიპ მარეგულირებელი მტრის (თუნდაც ადგილო­
ლეჩხუმი ქვემო სვანეთის რეგიონში (150 ჰა),
ზედაპირით, ბორცვები რიგებად ჩალაგებული, ეროვნული სატყეო სააგენტოს მართვას ბრივი) არარსებობის დროს იწყებს მაღალი
შესაბამისად სააგენტომ წამლობა განაგრძო
ოვალურ-თირკმლისებური, სიგრძე 1-1.8 მმ, დაქვემდებარებულ ტერიტორიებზე. ინტენსივობით გამრავლებას. თუმცა, გარკვე­
საქართველოს ოთხ რეგიონში, 550 ჰა
სიგანე 1-1.3 მმ, მწიფდება ივნისიდან. ული პერიოდის შემდეგ შესაძლოა იგივე
ბზის ალურას სამშობლოა ჩინეთი, ინდოეთი ფართობზე. ბზის ალურას გავრცელებამ ახალ
გზებით, როგორც ეს მავნებელი აღმოჩნდა
ხოვერა - Galium tricorne With. და იაპონია. იქიდან გამომდინარე, რომ ფართობებზე მასიური ხასიათი მიიღო და
ამ უცხო ქვეყანაში, გაჩნდეს მისი ბუნებრივი
მაგალითად ჩინეთში მაღალგანვითარებულია 2018 წელს რაჭა-ლეჩხუმი ქვემო სვანეთის
მტერიც. შესაბამისად, მსხვერპლი სახეობის
დეკორატიული მცენარეებით საერთაშორისო რეგიონში შესაწამლი ფართობი გაიზარდა
დიდი რაოდენობის გამო, ბუნებრივი მტრის
ვაჭრობა, მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ 100 ჰა-ით, შესაბამისად რეგიონში წამლობა
რიცხოვნობაც ინტენსიურად იზრდება.
სწორედ ასეთი გზით მოახერხა მავნებელმა დაიგეგმა 250 ჰა ფართობზე. აღსანიშნავია,
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში მოხვედრა, რომ ამის პარალელურად გურიის რეგიონში საქართველოში კოლხური ბზის კორომების
კერძოდ: 2007 წელს დაფიქსირდა გერმანიაში, არსებული ბზით დაფარული ფართობი აღარ შესწავლისას ბზის ალურას პოტენციური
შემდგომ გავრცელდა ცენტრალური ევროპის შედიოდა სსიპ ეროვნული სატყეო სააგენტოს ბუნებრივი მტრების გამოჩენა 2017 წლიდან
ქვეყნებში. 2008 წელს ბზის ალურა აღმოჩნდა მართვას დაქვემდებარებული ტერიტორიების დაიწყო. პირველად ნანახი იქნა ბზის ალურას
ერთწლიანი, ბალახოვანი, მხოხავი სარეველა დასავლეთ ევროპის ქვეყნებში. შემადგენლობაში, შესაბამისად სააგენტოს დაზიანებული მატლი ჩუხჩუხელა ბუზების
მცენარეა ენდროსებრთა ოჯახიდან, სიგრძით მიერ წამლობა გაგრძელდა საქართველოს წარმომადგენლის მიერ სამეგრელოში (სავა­
ცნობილია, რომ 2012 წელს, სოჩაში
10-60 სმ; ღერო - მარტივი, მხოხავი, სამ რეგიონში, კერძოდ: იმერეთში (63 ჰა), რაუდოდ Episyrphus balteatus). 2018 წელს
(რუსეთი) დაგეგმილი ზამთრის ოლიმპიური
ოთხწახნაგიანი; ფოთლები - ხაზურა- სამეგრელო-ზემო სვანეთსა (237 ჰა) და რაჭა- კი გამოვლინდა იმერეთსა და რაჭა-ლეჩხუმი
თამაშებისთვის, გამწვანების მიზნით, იტალი­
ლანცეტისებური, რგოლებად შეკრებილი; ლეჩხუმი ქვემო სვანეთის რეგიონებში (250 ჰა), ქვემო სვანეთის რეგიონებში. აღსანიშნია,
იდან შეძენილ დეკორატიულ მცენარეებს
ყვავილი - მოთეთრო, ყვავილობს აპრილიდან სულ 550 ჰა ფართობზე. რომ მასთან ერთად 2018 წელს გამოჩნდა
შორის იყო ასევე ბზის ნერგებიც, რომელთაც
აგვისტომდე; ნაყოფი - კაკლუჭა, მრგვალი, კიდევ ერთი პოტენციური ბუნებრივი მტერი,
ვექტორის როლი ითამაშეს და მცენარეებთან აღსანიშნავია, რომ დღემდე არ არსებობს
ყავისფერი, ბორცვიანი, დიამეტრით 2-3.5 რომელიც მიეკუთვნება ზღარბაბუზისებრთა
ერთად მოხდა მავნებლის ინვაზიაც. მომდევნო სრულყოფილი მონაცემები ბზის ალურაზე,
მმ, თესლი მრგვალი, კაკლუჭისმაგვარი; ჯგუფის (Tachinidae) ბუზებს, თუმცა სახეობის
წლების განმავლობაში კი ბზის ალურამ შეძლო მის ბიოლოგიასა და სხვა მახასიათებლებზე.
ასარევლიანებს მარცვლოვან და სათოხნ დონეზე დღემდე დაუდგენელია. იმ გარემოების
ნელნელა გავრცელება შავი ზღვის სანაპიროზე, იქიდან გამომდინარე, რომ მან შეძლო,
კულტურებს. გათვალისწინებით, რომ პოტენციური ბუნებ­
კერძოდ: აფხაზეთში, სამეგრელოში, გურიასა დროის მოკლე მონაკვეთში, ძალიან დიდ
რივი მტრების რიცხოვნობა უფრო და უფრო
ქვათესლა - Lithospermum arvense L. და აჭარაში. ტერიტორიებზე სხვადასხვა მეთოდებით
მატულობს, იქმნება იმის საფუძველი, რომ
გავრცელება, მიენიჭა „მოგზაურის“ სტატუსი.
სსიპ ეროვნული სატყეო სააგენტოს მართვას ვიფიქროთ ბზის ალურას ბუნებრივად დარეგუ­
ამჟამად მეცნიერების მიერ დადგენილია, რომ
დაქვემ­დებარებულ ტერიტორიებზე ბზის ლირების შესაძლებლობაზე.
ბზის ალურას ევროპულ ქვეყნებში ახასიათებს
ალურას დაფიქსირებისთანავე, სააგენტოს
2-3 გენერაცია (თაობა) წლის მანძილზე,
მიერ, 2015 წელს უცხოელ ექსპერტებთან
თუმცა იქ, სადაც მაღალი ტემპერატურა უფრო
ერთად განხორციელდა ბზის კორომების
ხანგრძლივადაა წლის მანძილზე, შესაძლოა
ფიტოსანიტარული შესწავლა საქართველოს
5 თაობის მოცემაც მოახერხოს. ცივი ზამთრის
ყველა რეგიონში, სადაც ვხვდებით კოლხური
შემდეგ მავნებელი აქტიურდება 15C0
ბზის ბუნებრივი წარმოშობს კორომებს.
მრავალწლიანი, ბალახოვანი მცენარეა ტემპერატურაზე, კვერცხებიდან გამოჩეკვასა
განხორციელებული კვლევის, ექსპერტების
ლაშქარასებრთა ოჯახიდან. ფესვი - ძლიერი, და ზრდასრულობის (სქესმწიფობა) ასაკამდე
მიერ შემოთავაზებული რეკომენდაციებისა და
სქელი, მუქი წითელი; ღერო - სწორმდგომი, მიღწევას დაახლოებით 40 დღე სჭირდება.
რეგიონებიდან წარმოდგენილი ინფორმაციის
სქელი, დატოტვილი, სიმაღლით 50-80 სმ; განვითარების პროცესები მიმდინარეობს მანამ,
საფუძველზე, სააგენტოს მიერ შემუშავდა 2016
ფოთლები - ლანცეტისებური, მორიგეობით სანამ მინიმუმ 15C0 ტემპერატურაა. მოზამთრე
წლის სამოქმედო გეგმა, რომლის შედეგადაც
განლაგებული, ზემოთ - მუქი მწვანე, ქვემოთ ფორმაა 2-3 ხნოვანების მატლი, რომელიც
2016 წელს Bacillus thuringiensis-ის ბაზაზე
- უფრო ღია ფერის; ყვავილი - პატარა, შემოდგომაზე ორ-სამ ფოთოლს შორის ქმნის
(ლეპიდინი) დამზადებული ბიოლოგიური
მოყვითალო-თეთრი, ყვავილობს ივნის- აბლაბუდის კაფსულას, უმეტესად ბზის ტოტის
პრეპარატით სამჯერ იქნა შეწამლული ბზის
ივლისში; ნაყოფი - კაკლუჭა, კვერცხისებური, წვერზე და მასში იზამთრებს.
კორომები საქართველოს სამ რეგიონში,
სამწახნაგოვანი, მბზინავი, მონაცრისფრო, კერძოდ გურიაში, იმერეთსა და სამეგრელო- ბზის ალურა იკვებება მხოლოდ ბზის გვარში
ბორცვიანი ზედაპირით, სიგრძე 2-3.5 მმ, სიგანე ზემო სვანეთში (400 ჰა ფართობი). აღსანიშნავია (Buxus) გაერთიანებული მცენარეებით.
1.75-2.25 მმ. ის ფაქტიც, რომ წამლობის პარალელურად, თუმცა დადგენილია, რომ დროებით
სააგენტოს სპეციალისტების მიერ ხდებოდა შესაძლოა იგი სახლდებოდეს ქვეტყის სხვა

საქართველო, თბილისი, 0159, მარშალ გელოვანის გამზ. N6. ელ-ფოსტა: INFO@MEPA.GOV.GE ცხელი ხაზი (+995 32) 247 01 01; 1501
16 საინტერესო ინფორმაცია

ვაშლის ღვინის (სიდრი) დამზადების ტექნოლოგია


ანტისეპტიკური მოქმედება - არ მოხდეს
პროდუქტის გამუქება და მიკრობიოლოგიური
გაფუჭება.

დაქუცმაცების და დაწნეხვის დროს პოლიფე­


ნოლები დაჟანგვას განიცდიან, რაც ამცირებს
წვენში ფენოლური ნაერთების რაოდენობას და
ასევე იწვევს ფერის გაუარესებას. აღნიშნული
შეიძლება თავიდან ავიცილოთ გაცხელებით ან
ასკორბინის მჟავას ან გოგირდის დიოქსიდის
დამატებით.

დამუშავებულ ჩენჩოს კარგად მოურევენ და


აყოვნებენ რამდენიმე საათი (4-5 სთ). დაქუცმა­
ცებული მასა გადააქვთ წნეხში და გამოწურავენ
წვენს. მიღებული წვენი გადააქვთ ჭურჭელში,
აყოვნებენ სიცივეში 12 სთ განმავლობაში.
შემდგომ ახდენენ წვენის დეკანტაციას (გადა­
ღება). დაწმენდილ წვენში შეაქვთ ღვინის
საფუარი - IOC B 2000 (20-30 გ 100 ლ წვენზე).
საფუარს ხსნიან თბილ 10 % შაქარხსნარში
პროპორციით 1:10 და აყოვნებენ 20 წთ, შემდეგ
შემცველობით ხასიათდება და განსაზღვრავს უმატებენ წვენს დოზების გათვალისწინებით.
საქართველოში ვაშლი მეხილეობის
სასმელში ალკოჰოლის შემცველობას. ვაშლის ვაშლის ღვინის ჭურჭელს უნდა დაეფაროს სახურავი მსუბუქად,
დამზადების
ყველა ზონაშია გავრცელებული და
სიდრის დასამზადებლად გამოიყენება ჯიშები, რათა ფერმენტაციის პროცესში გამოყოფილ
უხვი მოსავლ­იანობით გამოირჩევა
- 2018 წელს ვაშლის მოსავალმა
რომელთაც ახასიათებთ მაღალი სიტკბო, ტექნოლოგიური სქემა აირს (CO2) ჰქონდეს გამოსვლის საშუალება.
მჟავიანობა და მწკლარტე გემო.
200 000 ტონა შეადგინა. მოსავლის ჭურჭელი უნდა იდგას ბნელ ადგილას 20-
თითქმის 40-50% არასტანდარტულ ვაშლის სიდრი დაბალალკოჰოლური დიეტური ვაშლის გადარჩევა და რეცხვა 22◦c ტემპერატურის ოთახში 10-14 დღის
ნაყოფებზე მოდის, დიდია აგრეთვე ღვინოა, რომელიც მიიღება ვაშლის წვენის განმავლობაში. ფერმენტაცია მთავრდება როცა

პექტოლიტური
ე.წ. ნაქარი ვაშლის წილიც. საუკეთესო ფერმენტაციის შედეგად (ალკოჰოლის დაქუცმაცება დადუღების პროცესი დასრულდება, წვენში

ფერმენტები
გამოსავალია ჭარბი პროდუქციის, მათ შემცველობა 2-8 % (მოც)), წარმოადგენს
არსებული შაქარი გადავა ეთილის სპირტში და
შორის არასტანდარტული ნედლეულის უსაფრთხო, ნატურალურ და სასარგებლო
დაწნეხვა სითხე დაწყნარდება.
გადამუშავება და ისეთი ჯანმრთელი პროდუქტს. მნიშვნელოვანია ვაშლის ჯიშების
სუპერპროდუქტების სწორად შერჩევა, რაც არასტანდარტული დადუღებულ წვენს ფილტრავენ, ჩამოასხამენ
წვენი
ნაყოფებიდან ხარისხიანი სიდრის მიღების ტარაში და სურვილის შემთხვევაში უტარებენ
უკანასკნელ პერიოდში მთელს მსოფლიოში
შესაძლებლობას იძლევა. სასმელში გადადის გაზირებას (CO2 მასური კონცენტრაცია 0,4-
მნიშვნე­ლოვნად გაიზარდა ინტერესი დაბალალ­
ყველა სასარგებლო კომპონენტი, რითაც
სედიმენტაცია (დალექვა)
კოჰოლიანი სასმელების, მათ შორის ხილის 0,7 %). ნახშირორჟანგის წნევა ბოთლში უნდა
მდიდარია თავად ვაშლი (პოლიფენოლები,
ღვინოების მიმართ. მნიშვნელოვანია ღვინო
პექტინი, ვიტამინები A, B, C, კალიუმი საფუვრის შეტანა იყოს არანაკლებ 250 კპა 20c◦ ტემპერატურაზე.
დამზადდეს ნატურალურ და ეკოლოგიურად ნახშიორჟანგი (CO2) სასმელს ანიჭებს
და სხვ.), ამასთან არ იწვევს ნაბახუსევის
შედარებით სუფთა ნედლეულზე სინთეზური
სინდრომს - დადებითად მოქმედებს იმუნურ ალკოჰოლური დუღილი სიხალისეს და ალკოჰოლთან ერთად თრგუნავს
საღებავების, არომატიზატორებისა და კონსერ­ მიკროორგანიზმების მოქმედებას.
და გულსისხლძარღვთა სისტემაზე, ხელს
ვა­ნტების გამოყენების გარეშე - აღნიშ­ნული
უწყობს ცხიმების დაშლას და აჩქარებს ვაშლის სიდრი დაფასოების მიზნით რეკომენდირებულია თუნუ­
გაზრდის ბაზარზე ადგილობრივი ხარისხიანი
მეტაბოლიზმს ორგანიზმში. ვაშლის სიდრი ქის ქილები ან სხვა გაუმჭვირვალე ჭურჭელი,
პროდუქციის წილს, რომელსაც ექნება
მზადდება გაზირებული, არომატიზირებული გადაღება (დეკანტაცია)
საექსპორტო პოტენციალიც. ასევე ტრენდულია სიდრის დაფასოება შამპა­
და არაგაზირებული. განსაკუთრებით პოპულა­
ნურის ბოთლებში. ქილებს ხუფავენ და აკრავენ
ვაშლს სასარგებლო ხილის ჩამონათვალის რულია შამპანიზირებული სიდრი, რომელიც დავარგება
სიაში პირველი ადგილი უჭირავს, რადგან ეტიკეტს.
ძალიან წააგავს შუშხუნა ღვინოს, აქვს
პრაქტიკულად არ გააჩნია უკუჩვენება, გამაგრილებელი და მატონიზირებელი ეფექტი. ფილტრაცია, დაწმენდა ხანგრძლივი დროით შენახვის მიზნით არაგაზი­
მარგებელია ნებისმიერი ასაკის და ჯანმრთე­ რებულ სიდრს უტარებენ ხანმოკლე პასტერი­
ნედლეულის გადამუშავების წინ მნიშვნელოვანია
ლობის მდგომარეობის მქონე ადამიანისთვის.
სანიტარულ-ჰიგიენური წესების დაცვა და ღვინის ჩამოსხმა ზაციას ან სულფიტაციას (გოგირდის დიოქსიდით
ვაშლი გამოირჩევა დაბალი კალორიულობით
დასაყენებელი ტარა-ჭურჭლის დეზინფექცია. დამუშავება), SO2 დასაშვები მასური კონცენ­
(50 კკალ/100 გრამზე), არ შეიცავს ნაჯერ
ამისათვის გამოიყენება კაუსტიკური სოდა გაზირება ტრაცია სიდრში არ უნდა აღემატებოდეს 200
ცხიმოვან მჟავებს და ქოლესტერინს, მდიდარია
(NaOH), რომლის 1-5 % წყალხსნარით ხდება მგ/ლ.
უჯრედისით, მაკრო და მიკროელემენტებით,
ტარა-ჭურჭლის და ინვენტარის რეცხვა- დახუფვა
ვიტამინებით, ანტიოქსიდანტური ფიტონუტ­ ვაშლის სიდრი ინახება სინათლისგან დაცულ
დამუშავება. შემდგომ კი სასურველია
რიენტებით, რომლებიც მნიშვნელოვან როლს
ლიმონმჟავის 1-3 % ხსნარის გამოვლება ეტიკეტირება ბნელ და გრილ ადგილას 3-5 ◦c ტემპერატურის
ასრულებენ გულსისხლძარღვთა, ონკოლო­
ნარჩენი ტუტის განეიტრალების მიზნით. ვაშლის პირობებში. ნატურალური გაზირებული სიდრის
გიური, დიაბეტის და სხვა ქრონიკული
ღვინის დამზადების ტექნოლოგიაში შეიძლება პირველ ეტაპზე ხდება ვაშლის ნაყოფების შენა­ხვის ხანგრძლივობა 3-6 თვე, პასტერი­ზებუ­
დაავა­დე­ბების წინააღმდეგ ბრძოლასა და
გამოყენებულ იქნას ქართული ქვევრიც. გადარჩევა - დამპალი, დაობებული ლი ან სულფიტირებული სიდრის - 9-12 თვე.
პროფილაქტიკაში.
არაკონდიციური ეგზემპლარების მოცილება.
ნატურალურ ვაშლს აქვს სასიამოვნო სურნელი ეტიკეტზე უნდა იყოს მითითებული შემდეგი
გადარჩეული ნაყოფები ირეცხება და
კარგად გამოხატული არომატით. არსებობს 10 ინფორმაცია: პროდუქტის დასახელება,
ქუცმაცდება კანიანად. ვაშლის ნაყოფების
000-ზე მეტი ჯიში: ტკბილი, მჟავე, მომჟავო - დამამ­ზა­დებელი, ჩამოსხმის თარიღი, ტარის
დაქუცმაცებულ მასას (ჭენჭო) ემატება: ა)
მოტკბო, მომწკლარტო - მოტკბო, მწკლარტე, მოცულობა, ალკოჰოლის შემცველობა % (მოც),
პექტოლიტური ფერმენტი - ენზიმი Inozyme (2,5
რბილი, მაგარი და ა.შ. ისინი ერთმანეთისგან შენახვის პირობები, შენახვის ვადა, კალორი­
გ-100კგ დაქუცმაცებულ მასაზე). პრეპარატი
განსხვავდებიან როგორც კვებითი ღირებუ­ ულობა.
ლებით, ასევე ორგანოლეპტიკური მაჩვენებ­ იხსნება სასმელ წყალში პროპორციით 1:10.
ლებით. მათი სწორად შერჩევა განსაზღვრავს მიზანი - პექტინის დაშლა, დაწნეხვის დროს წვენის გამოწურვის შემდეგ დარჩენილი
სასმელის დაბალანსებულ გემოს. ტანინებით წვენის გამოსავლიანობის გაზრდა. ბ) გოგირდის გამონა­წნეხი მასა მდიდარია ბოჭკოვანი
მდიდარი ნაყოფი სიდრს სხეულიანობას და შემცველი რეაგენტი - კალიუმის მეტაბისულფატი ნივთიერებებით. შესაძლებელია მისი გაშრობა
სტრუქტურას ანიჭებს; მჟავე ჯიშები სასმელის (კადიფიტი K₂S₂O₅ ) - მზადდება 10% ხსნარი და დაფქვა. მიღებული ფხვნილი შეიძლება
მჟავე გემოს განაპირობებს, რაც კარგად კლავს და ემატება 1 მლ ხსნარი 1 კგ დაქუცმაცებულ გამოყენებულ იქნას სურსათში და ცხოველის
წყურვილს; ტკბილი ჯიშები კი შაქრის მაღალი მასაზე. მიზანი - ჟანგვისსაწინააღმდეგო და საკვებში საკვები დანამატის სახით.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ყოველთვიური გამოცემა

You might also like