БМРЗ серийн микропроцессорын хамгаалалт

ОХУ-ын Санк-Петрбург хотын эрдэм шинжилгээ судалгаа,

үйлдвэрлэлийн “МЕХАНОТРОНИКА” фирм нь 1990 онд байгуулагдсан
бөгөөд 1994 онд “МЕХАНОТРОНИКА” нь ОХУ-д анх удаагаа Тоон РХА-ын
төхөөрөмжийг боловсруулж эхэлсэн ба 1997 оноос БМРЗ серийн
төхөөрөмжийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлж эхэлсэн.

Хэрэгдэх хүрээ болон зориулалт.

•         БРМЗ-ын блок 0,4-220 кВ-ын агаарын болон кабель шугам, төрөл

бүрийн гаргалгын, дэд станцын, дурын чадалтай синхрон болон асинхрон
хөдөлгүүрийн  РХА-ын болон удирдлага, дохиололын функцын гүйцэтгэнэ.

•               БРМЗ-г нээлттэй болон хаалттай хувиарлах байгууламжууд, РХ-ын

зал, панелууд түүний дотор АЭС, ТЭЦ, үйлдвэрлэлийн хувиарлах
байгууламжинд суурилуулж болно. Хэрэглэх хүрээнд нь нефт хийн
үйлдвэр, газокомпрессорын станцд хэрэглэдэг. Мөн метро, төмөр замын
татах станцын цахилгаан хангамжинд хэрэглэдэг. Түүнээс гадна блок
БРМЗ-г 110 (220) кВ-ын трансформатор, шугамын хамгаалалтанд
хэрэглэдэг.

Техникийн боломжууд

 Захиалагч бүрийн шаардлагын дагуу блок БМРЗ-н уян техникын болон

программын уян бүтэцтэй. Үүнд :

•         ·        БМРЗ нь нэг буюу нэг хэсэг стандарт удирдлагын схем бүхий
тосон таслууруудыг удирдах боломжтой.  Түүний дотор BB/TEL –ийг
удирдах тэдгээрийн нөөц, тосон таслуурын төлөв, хэвийн ажиллагааг
хянах боломжтой.

•         ·        БМРЗ нь 23/23 дискрет оролт/гаралттай.

•         ·        Блок нь өөрөө өөрийгоо хянах системтэй, түүнээс гадна
оператораас “Тест” хийх функцтэй.

•         ·        Ашиглалтын туршид төхөөрөмжинд тавигдсан бүх тавил,

хамгаалалтын бүтцийг санах бүхий бие даасан санах ойтой болно.

•          Аварын үеийн сүүлийн 9-н бичлэгийн санах, РХА-ын нйит

ажилласан хугацаа, тоо, тосон таслуурын тасралтын тоо болон АПВ-ын
циклын тооны тухай мэдээлэлийг хадгална. Тэжээл тасарсан
тохиолдолд мэдээлэлийг 200 цагийн туршид хадгална.

•         ·        АСУ болон РС-тэй холбогдох болон тавилыг, шугамын бүтэц

зэргийг тодорхой нууц үг оруулсаны дараа солих боломжтой

•         ·        Блок нь 10 мс-ын дисктетретлэх хугацаатайгаар тухайн үеийн

мэдээлэлийг санаж авна. Мөн RS485 болон ВОЛС сувгаар цаг, хуанлыг
өөрчлөх боломжтой

•         ·        БМРЗ нь сүлжээний тухайн үеийн бүх параметрүүдийг өндөр

болон нам талын трансформацлах коэффицентын утгаар гаргаж
үзүүлэх бөгөөд энэ тохиолдолд трансформаторын трансформаторлах
коэфф ддор өгүүлсэнээс ихгүй байх:

•         o       гүйдлийн трансформаторын хувьд 1000  

•         o       хүчдлийн трансформаторын хувьд 2200

•         ·        БМРЗ нь хамгаалалтыг найдвартай ажилуулах, аналоги

сигналуудын үйлчлэх утгыг санаж болон бичиж авах, дискрет сигналын
хугацааны диаграмм, бичих хугацаа нь 10 с, бичлэгийг RS-2328 RS-485
болон ВОЛС сувгаар мэдээлэл солилцох боломжтой.

•         ·        8 хүртэлхи аналоги сигналын үйлчлэх утгын осцилограммыг

бичнэ.

•         ·        БМРЗ -г АСУ-ын доод түвшинд ModBUS-аар протокол ашиглах

боломжтой. Мэдээлэл солилцох хурд нь 600-19200 бит/с байна.
 •         ·        БМРЗ нь сүлжээний параметрыг зайнаас хэмжих, хамгаалж
байгаа цах төхөөрөмжийн төлөвыг хянах  удирдах боломжтой.

•        

 
ҮНДСЭН ФУНКЦ
ХАМГААЛАЛТ АВТОМАТИК
 МТЗ – максимальная токовая защита АВР – автоматическое
включение резерва
            Гүйдэл ихсэлтийн хамгаалалт
Нөөцийг залгах автомат
ОЗЗ – защита от однофазных  замыканий
на      землю АПВ – автоматическое
повторное включение
1 фаз газартай БЗ болох үеийн хамгаалалт
Дахин залгах автомат
ЗМН – защита минимального напряжения
УРОВ – резервирование при
Хүчдэл бууралтын хамгаалалт отказах выключателей

ЗПН – защита от повышения напряжения Таслуур ажиллахаас

татгалзах үеийн хамгаалалт
Хүчдэл ихсэлтийн хамгаалалт
ЛЗШ – логическая защита
ДТО – дифференциальная токовая отсечка шин

Дифференциаль гүйдлийн отсечкахамгаалал Шиний логик хамгаалалт

т
АЧР/ЧАПВ – выполнение
ЗОФ – защита от обрыва фазы и несимметрии команд внешнего устройства
нагрузки частотной
разгрузки. Контроль частоты.
Тэжээх шугмын тасралтын болон сүлжээний
тэгш бусын хамгаалалт Давтамжаар ачаалал
хөнгөлөх автомат

Давтамжаар дахин залгах

автомат

 
 

БМРЗ- ДЗ  зайн хамгаалалт

( БМРЗ- ДЗ - дистанционная защита )

Функц

•         ·        Фаз хоорондын богино залгаанаас хамгаалах 3-н шаттай зайн

хамгаалалт

•         ·        Гэмтсэн фазыг сонгох чадвартай хоёр цэгийн газартай богино

залгаанаас хамгаалах 3-н шаттай зайн хамгаалалт.

•         ·        Хэлхээний хүчдэлийн хяналттай

•         ·        Чиглэлтэй болон чиглэлгүй гүйдлийн нөөц хамгаалалт.

•         ·        Хүчдлийн бууралтын хамгаалалт

•         ·        Фазын симметр биш болон тэжээж буй фидрын фаз тасрахын
хянах урвуу дараалалын гйүдлийн хяналттай хамгаалалт. (ЗОФ)

•         ·        УРОВ

•         ·        АЧР/АПВ

•         ·        Хоёр удаагийн үйлчилгээтэй АПВ.

Хамгаалалтыг гүйцэтгэх зарчим. Зайн хамгаалалт нь фаз хоорондын

богино залгааны үед фаз-фазын гэсэн хэлхээний эсэргүүцэлийг хэмжинэ. Нэг
фаз газартай богино залгааны үед фаз хоорондын хамгаалалтыг ажилаас
гаргадаг. Хоёр фазын газартай богино залгааны үед фаз-нолийн
эсэргүүцэлийг болон тэг дараалалын гйүдэл хүчдлийг хэмжих ба гэмтсэн
фазыг сонгох блоктой (ИПФ). Зэрэгцээ агаарийн шугам дээр БРМЗ-ДЗ блокыг
суурилуулсан тохиолдолд шугмуудыг дараалсан байдлаар таслах боломжийг
олгох ба давхар нэг фазын богино залгааг арилгана. Мөн АПВ-ын үед зайн
хамгаалалтын 2 болон 3-р шатыг ажлаас гаргах боломжтой. Хамгаалалтын
хэлхээнд гэмтэл гарсан тохиолдолд зайн хамгаалалтыг ажиллагаанаас
гаргана. Зарим нэг тодорхой бүтэц бүхий шугам сүлжээнд нөөц  чиглэлтэй
болон чиглэлгүй гүйдлийн хамгаалалтыг тавьж болдог.

Гурван шаттай фаз хоорондын богино залгаас, 

хоёр цэгийн газардлагаас хамгаалах 
зайн хамгаалалт

Комплекс хавтгайд хамгаалалтын дурын шатанд эсэргүүцэлийн релены

хамаарамж нь дугуй, огтлогдсон дугуй, гурвалжин, тэгш өнцөгт байна.
Хамгаалалтын хамаарамж нь эхлэл цэгийн хувьд шилжих бөгөөд
хамаарамжийн төрлийг хамгаалалтад тохиргоо хийх үедээ зааж өгнө.
Хамгаалалтын тавилыг нам талд шилшүүлсэн байдлаар оруулж өгнө. R ба X-
ын тавил нь 0,5 ом-оос 1000 ом ба 0,01 с хугацаатай байна.

                         

Эсэргүүцэлийн релений ажиллах хамаарамж.

Хоёр шаттай гүйдлийн хамгаалалт.

                        Эхний шат нь үл хамаарсан, хоёрдугаар шат нь үл хамаарсан,

хамаарсан гүйдэл хугацааны хамаарамжтай. Хамгаалалтын шатууд нь гурав
болон хоёр фазын гүйдлийн (А, С фаз) хяналттай. В фазд гүйдлийн
трансформатор байхгүй тохиолдолд мэдрэх чадварыг дээшлүүлэх зорилгоор
Ү/D холболттой хүчний трансформаторын цаад талд хоёр фазын богино
залгаа болсон үед А ба С фазын нийлбэр гүйдлийг холбосон 3 дах оролтын
ашигладаг. Хамгаалалт нь чиглэлтэй болон чиглэлгүй байж болно.   

Хэлхээний хүчдлийн хяналт

                        Хэлхээний хүчдлийн хяналтыг зайн хамгаалалтыг ажилаас

гаргах, гүйдлийн хамгаалалтыг чиглэлгүй болгож шилжүүлэхэд ашигладаг.
Фазын хүчдлийг хянадаг мөн задгай гурвалжин талын Uни ба Uик хүчдлийн
хянана. 

Багасах хүчдлийн хамгаалалт (ЗМН)

                        Гурван фазын болон урвуу дараалалын хүчдлийг

хянана.  ЗМН-ыг гадны дискрет сигналаар блокировки хийх боломжтой.

Резервирование при отказе выключателя (УРОВ)

            УРОВ-ын алгоритм нь тосон таслуурын төлөвийг хянах байдлаар

гүйцэтгэгдэнэ.

            АПВ. 2 удаагийн үйлдчилгээтэй АПВ-г гүйцэтгэнэ. АПВ-ын циклүүд нь

бие биенээсээ үл хамаарч программын аргаар ажилаас гаргагдана. АПВ нь
гүйдлийн отсечки болон 3Uо байгаа тохиолдолд ажилаас гарна.

Трансформаторын БМРЗ-ТД  хоёр ороомогтой трансформаторын

хамгаалалт

•         Функцууд

•         ·        Өндөр мэдрэмж бүхий гүйдлийн дифф хамгаалалт

•         ·        Гүйдлийн диф отсечк хамгаалалт

 •         ·        ВН талд байрласан гүйдлийн  отсечк хамгаалалт

•         ·        УРОВ

•         ·        Хийн хамгаалалт

•         ·       Тосон таслуур (6 хүртэл), отделитель короткозамыкателийг

удирдах

БМРЗ-ТД-2х-ийг холбох жишээ.

БМРЗ-ТД-2х-ийн тормозын хамаарамж.

Холболтын схем

Функцийн хамгаалалт

Гүйдэл ихсэлтийн хамгаалалт (МТЗ)

   Многоступенчатая, с ускорением, с комбинированным пуском по напряжению и

контролем U2, направленная (конфигурация выбирается при заказе и задается
программно). Первая и вторая ступени с независимыми времятоковыми
характеристиками. Третья ступень с выбором типа характеристики: независимой
или зависимой (аналоги – реле РТ-80 и РТВ-I и рекомендации МЭК-255-4).

Уставка Диапазон Дискретность

гүйдэлээр, А: 0,50-99,99 0,01
хугацаагаар, с 0,00-99,99 0,01
хүчдэлээр, В 20 - 80 1
хүчдэлээр U2>, В 5 - 20 1

1 фаз газартай БЗ болох үеийн хамгаалалт (ОЗЗ)

  Одноступенчатая, с независимой характеристикой, с одной или двумя

выдержками времени. Может выполняться с контролем тока и напряжения
нулевой последовательности, направленная или ненаправленная (конфигурация
выбирается при заказе и задается программно).

Уставка Диапазон Дискретность

хүчдэлээр, В 5-99 1
гүйдэлээр, А 0,005-4,00  0,001
0,25-25,00  0,01 
0,50-99,99 0,01
хугацаагаар,с 0,00-20,00 0,01

МТЗ , ОЗЗ-ын тавилын утга сонгох

  БМРЗ обеспечивает хранение двух наборов уставок и программных ключей

функций ОЗЗ и МТЗ, включая параметры пуска МТЗ по напряжению. Смена
программ производится подачей на вход БМРЗ дискретного сигнала, командой по
последовательному каналу или автоматически, при изменении направления
мощности.

Тэжээх шугамын тасралтын болон сүлжээний тэгш бусын хамгаалалт (ЗОФ)

  Реализуется методом расчета тока обратной последовательности I2. Фиксацией

I2 в момент аварии обеспечивается функция определения места повреждения.

Уставка Диапазон Дискретность

Гүйдлээр I2, А 0,2-10,0 0,1
Хүчдлээр, с 1-50 1

Таслуур залгах үеийн хүчдэл багасалтын хамшаалалт (ЗСН)

  Вводится на 1 с после получения сигнала о включении выключателя. Пускается

при снижении линейного напряжения или при появлении напряжения обратной
последовательности.

Уставка Диапазон Дискретность

 Хүчдлээр U<, В 20 - 80 1
Эсрэг дарааллын
5-20 1
хүчдэлээр I2>, В
По времени, с 0,20-1,00 0,01

Хүчдэл бууралтын хамгаалалт (ЗМН)

  Выполняется с контролем двух линейных напряжений и напряжения обратной

последовательности. Предусмотрена возможность блокировки ЗМН при пуске
МТЗ и внешним дискретным сигналом. 
ЗМН может действовать как с контролем, так и без контроля положения
выключателя. При введенном контроле (по сигналу «РПВ») ЗМН срабатывает
только при включенном выключателе. Контроль положения выключателя может
быть выведен, например, при использовании ЗМН в качестве «делительной
автоматики».

Уставка Диапазон Дискретность

Хүчдлээр U<, В 20 – 80 1
Эсрэг дарааллын
5-20 1
хүчдэлээр U2>, В
 Хугацаагаар, с 0,1-99,9 0,1

Шинээс гарсан шугмын хамгаалалт ажиллаагүй үед ажиллах нөөц

хамгаалалт (ДР)

Функция дальнего резервирования (ДР) является ненаправленной максимальной

защитой по реактивной составляющей тока с независимой выдержкой времени, с
блокировкой по минимальному напряжению и с пуском по току обратной
последовательности.

Уставка Диапазон Дискретность

Фазын гүйдлийн реактив байгуулагч, А 1,0-5,0 0,1

ТДР-ийн хугацаагаар,с 1,0-5,0 0,1

Хүчдлээр U1, В 10-100 1
Түр зуурын хугацааны хориг. ДР по U1,с 5,0 - 15,0 1,0
Гүйдлээр I2, А 0,4  
Гүйдэл байх хугацаагаар I2, с 0,08  

ФУНКЦИИН АВТОМАТ ТАСЛУУРЫН УДИРДЛАГА:

Дахин залгагч автомат (АПВ)

Двукратное с возможностью блокировки одного или обоих циклов. Оба цикла АПВ
могут блокироваться входными дискретными сигналами, при неисправности БМРЗ
или выключателя, при срабатывании логической защиты шин, при срабатывании
первой ступени МТЗ. Программно может быть задана блокировка второго цикла
АПВ при появлении напряжения 3Uо.

Уставка Диапазон Дискретность

Хугацааны барилт
0,50 - 99,99 0,01
1-р цикл , с
2-р цикл, с 2 - 99 1
 Таслуур ажиллахаас татгалзах үеийн нөөцлөлт (УРОВ)

  БМРЗ отходящих линий комплектуются УРОВ - датчиками, БМРЗ вводов – УРОВ

- приёмниками, БМРЗ-СВ – УРОВД и УРОВП . Сигнал «УРОВД» выдается при
невыполнении команды на отключение выключателя, снимается по факту
возврата защит.

Уставка Диапазон Дискретность

ТУРОВ-ийн хугацаагаар,с 0,10 - 2,00 0,01

Шиний логик хамгаалалт (ЛЗШ)

  БМРЗ-КЛ отходящих линий комплектуются датчиками ЛЗШ, БМРЗ-ВВ вводов –

приемниками, БМРЗ-СВ – приемниками и датчиками. Возможна реализация
одного из двух вариантов логической защиты шин - с последовательным или
параллельным соединением датчиков.

Нөөцийг залгах автомат (АВР)

  Выполняется совместными действиями БМРЗ-СВ и двух БМРЗ-ВВ, или двух

БМРЗ-ВВ с контролем напряжения U2 и частоты на рабочей секции, напряжения
на резервной секции и напряжения до выключателя. Предусмотрена блокировка
АВР при наличии напряжения 3Uo и по дискретным сигналам. Предусмотрена
возможность выполнения АВР без выдержки времени по команде на дискретный
вход (при срабатывании защит трансформатора, при работе технологической
автоматики и т. д.). Предусмотрена возможность автоматического восстановления
схемы нормального режима после АВР (ВНР).

Уставка Диапазон Дискретность

Хүчдлээр АВР Пуск хийх, В 20-80 1
ТАВР-ийн хугацаагаар, с 0,1 - 60,0 0,1
«АВР зөвшөөрөх» (ВНР-
40-180 1
ээр): Хүчдлээр, В
Давтамжаар, Гц 45,0 - 55,0 0,1
U2-оор, В 5 - 20 1