ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

Επεξεργάζομαι τα θέματα που ακολουθούν. Συμβουλεύομαι το σχολικό μου

βιβλίο.
Προτεινόμενος χρόνος επεξεργασίας: 5 ώρες

Δ. Η ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΩΝ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Να αναφέρετε τους φορείς που βοηθούν την ελληνική αντιπροσωπεία της
Μικτής Επιτροπής (Σύμβαση Λοζάνης 1923) στο έργο της εκτίμησης των
προσφυγικών περιουσιών.
2. Ποια λύση υιοθετήθηκε από το ελληνικό κράτος για την αποζημίωση του
προσφυγικού κόσμου και γιατί; (ο ρόλος της Εθνικής τράπεζας)
3. Με ποια διαδικασία έγινε η προσωρινή εκτίμηση των περιουσιών των
ανταλλαξίμων;
4. Οριστική εκτίμηση περιουσιών: Ποιες επιτροπές συγκροτήθηκαν; Ολοκλήρωσαν
το έργο τους;

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
Η ελληνοτουρκική προσέγγιση
ΠΡΟΣΟΧΗ: Μετά την υπογραφή της ελληνοτουρκικής Σύμβασης της Λοζάνης για την
ανταλλαγή των πληθυσμών (30 Ιανουαρίου 1923) και της ελληνοτουρκικής Συνθήκης
ειρήνης της Λοζάνης (24 Ιουλίου 1923) υπογράφονται άλλα τρία (3) σύμφωνα μεταξύ
Ελλάδας και Τουρκίας από το 1925 έως το 1930. Τα πρώτα δύο από αυτά δεν
εφαρμόστηκαν ποτέ. Για τον λόγο αυτό υπογράφεται η Συμφωνία της Άγκυρας στις
10 Ιουνίου του 1930. Να διακριθεί από τη Σύμβαση της Άγκυρας του 1925 που δεν
εφαρμόστηκε.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ποιες συμφωνίες υπογράφονται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μετά τη Σύμβαση
της Λοζάνης που δεν εφαρμόστηκαν;
2. Πώς επηρεάζει η εκλογή της κυβέρνησης Βενιζέλου το 1928 την ελληνοτουρκική
προσέγγιση; Ποια πολιτική ακολουθεί ο Βενιζέλος στο ζήτημα αυτό; (Για την
κατανόηση να θυμηθούμε τη 2η φάση από το ευρύτερο κεφάλαιο των Πολιτικών

~1~
ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

Κομμάτων στο Ε.2, τελευταία παράγραφο, όπου συνοπτικά παρουσιάζεται το

έργο της τελευταίας διακυβέρνησης Βενιζέλου.)
3. α) Πότε υπογράφεται η Συμφωνία της Άγκυρας και ποια ήταν τα κύρια σημεία
της; (Να προσέξετε ότι πρόκειται για οικονομικό σύμφωνο μεταξύ των δύο
χωρών)
β) Με ποιες άλλες διμερείς συμφωνίες ολοκληρώνεται και ποια ζητήματα
ρύθμιζαν αυτές; (Για την κατανόηση: Από αυτές τις επιπλέον συμφωνίες
φαίνεται η πρόθεση να δημιουργηθούν σχέσεις συνεργασίας.)
4. Ποιο το αποτέλεσμα της Συμφωνίας της Άγκυρας για το ελληνικό κράτος; Ποιες
αντιδράσεις προκάλεσε στον προσφυγικό κόσμο και γιατί;
5. Να δηλώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων:
Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών (πού υπάγονται;)
Σύμβαση Εμπορίου Εγκατάστασης και Ναυτιλίας
Ανώτατο Συμβούλιο
Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής πληθυσμών
Γενικά: Τα κεφάλαια περιλαμβάνουν ορολογία που συνδέεται με γραφειοκρατικές
διαδικασίες και τη διπλωματία. Πολλή προσοχή στη διάκριση των όρων.

Ε. Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

1. Η ενσωμάτωση

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ποιος ήταν ο ρόλος της ΕΑΠ στο ζήτημα της αποκατάστασης και της αφομοίωσης
των προσφύγων στο ελληνικό κράτος; (Το σχ. Βιβλίο δίνει μία συνολική
αποτίμηση του έργου της ΕΑΠ)
2. Οι πρόσφυγες δεν αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο: Να τεκμηριώσετε την
πρόταση με βάση το σχ. βιβλίο.
3. Ποιες κατηγορίες διατυπώνουν οι πρόσφυγες (η μεγάλη μάζα των προσφύγων)
εναντίον του ελληνικού κράτους σχετικά με τη Σύμβαση της Λοζάνης και το
Σύμφωνο του 1930 και την εφαρμογή τους; (καταλαβαίνουμε ότι η ερώτηση
αφορά το Ε. Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, επειδή υπάρχει
αναφορά στη Λοζάνη αλλά και στο Σύμφωνο του 1930.)
4. (υποερώτημα του 3) Ποια προβλήματα αντιμετώπιζε το ελληνικό κράτος στο
ζήτημα της διανομής της ανταλλάξιμης περιουσίας μετά την υπογραφή των
ελληνοτουρκικών Συμφώνων;
5. Να παρουσιάσετε τη διαφορά νοοτροπίας μεταξύ γηγενών και προσφύγων.

~2~
ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

6. Να αναφερθείτε στη διάσταση μεταξύ γηγενών και προσφύγων, όπως αυτή

εκφράστηκε στην κοινωνική ζωή. (ή) Σε ποιους τομείς της ζωής εκφράστηκε η
διάσταση προσφύγων και γηγενών; Να αναφερθείτε σε μία από αυτές.

2. Οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων

Δομή κεφαλαίου: Εισαγωγικό σημείωμα (σχόλια: 1453, αφετηρία της νέας Ελλάδας)
α. Εξωτερική πολιτική (εδώ βλέπουμε το αποτέλεσμα από την υπογραφή του
Συμφώνου της Άγκυρας του 1930),
β. Πληθυσμός,
γ. Οικονομία [αγροτική παραγωγή, βιομηχανία (εργάτες και κεφαλαιούχοι),
γυναικεία εργασία]
δ. Πολιτισμός
Για την κατανόηση του κεφαλαίου: Να θυμηθούμε από το πρώτο κεφ. Από την
αγροτική οικονομία στην αστικοποίηση το Γ. 6 (μεταξύ άλλων το σχ. βιβλίο αναφέρει
την αστικοποίηση και τη διάθεση των προσφύγων για εργασία) και το Γ. 7 (1η
παράγραφο για την ανάπτυξη της Αθήνας).

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Πώς μεταβάλλεται ο πληθυσμός της Ελλάδας από το 1920 έως το 1928
εξαιτίας της έλευσης των προσφύγων; Επηρεάζονται τα αστικά κέντρα της
χώρας;
2. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στην εθνολογική
σύσταση του πληθυσμού της Ελλάδας;
3. Σε ποια περιοχή της Ελλάδας σημειώνεται η μεγαλύτερη μεταβολή στην
εθνολογική σύσταση; (Για την κατανόηση και μόνο, να θυμηθούμε την
τελευταία παρατήρηση του σχ. βιβλίου στο Γ.1. του Προσφυγικού στις
αντικειμενικές συνθήκες)
4. Να παρουσιάσετε τον ρόλο του προσφυγικού κόσμου στην ανάπτυξη της
ελληνικής βιομηχανίας.
5. Ποια ήταν η προσφορά των προσφύγων στη διαμόρφωση της σημερινής
ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας/παράδοσης;
6. Ποιος ο ρόλος των προσφύγων στη διαμόρφωση της λαϊκής μουσικής μέχρι
το 1940;

Το Φύλλο Εργασίας συντάχθηκε από τη φιλόλογο του Αρσακείου Γενικού Λυκείου

Θεσσαλονίκης Γεωργία Νάνου.

~3~