Georgio

Vasari

Volgens Vasari waren de aanzetters van de Florentijnse kunst:

Cimabue
Giotto,
Donatello,
Brunelleschi
Leonardo
Cosimo volgde de vermoorde Allesandro de’ medici op, Cosimo beelde zich graag uit als Keizer Augustus

Zij zouden volgens hem de voorboden zijn geweest voor het talent van

Michelangelo. De medici waren mecanassen, dit zijn mensen die kunst kopen en verzamelen
è Hij bracht de beeldende kunsten tot perfectie.
Davinci maakte
de schets van
de slag bij
De de ‘medici’s hadden grote invloed op de kunst uitingen in deze stad en omdat Vasari
Anghiari voor veel opdrachten kreeg van hun achten hij hen bijna verantwoordelijk hiervoor. alle sinds
de zaal van de
zouden enkel rijken gulle mensen hier verantwoordleijk voor zijn.
500 van het
pallaza vechio, à Vasari had bijvoorbeelde opdracht gekregen om de fresco’s aan te brengen in het
dit diende als palazzo Vecchio in de grande sale van het gebouw. Hij moest de overwinningen van
herdenking van
de overwinning Cosimo I oop Pisa en Siena in beeld brengen..
van de In het geschrift Ragionamenti (redeneringen) uit 1588. Dit boek verschijnt in dialoog
Florentijnen op
de Milanezen
vorm. Vasari wandelt in deze geschriften door het verbouwde plazzo Vechio waarin hij
al beschrijvend langs de schilderijen loopt samen met de zoon van Cosimo I.
Hij ligt hier de iconografie toe aan aa de zoon van Cosimo 1

De beeldende kunsten zouden niet alleen floreren door rijke patriciërs die investeren. In
deze tijd (14de en 15de eeuw) werden er ook heel veel opdracten verzorgt door
stedelijke overheden, ambachten en Gilden en broederschappen. Dus Vasari zijn visie
was wa overdreven, niet enkel het mecenaat. Dit was dus niet helemaal waar. In
Florence werden grote kunstopdrachten gedaan door de Opere of gilden,
ambachtsgilden. Vertegenwoordigers van ambachten.. deze gaven opdrachtenn aan
kunstenaars..

Leonardro Bruni

In zijn Laudatio Florentinae Urbis beschrijft hij Florence. In de 13de eeuw werd Florence gedomineerd door clan familie

Vanaf de 13de eeuw kreef Florence na een periode van Politieke onstabiliteit een regime
dat wa gebasseerd op de inbreng van Gilden.

In 1343 was een bestuursysteem die tot het einde van de 15de eeuw zou standhouden.
De zijtjes van het bestuur waren voorbehouden aan 21 gilden, gedominieerd door 7
hoofd ambachten bestaande uit 9 mannen (de regering). Deze bestond uit 8 minsters en
1 staatshoofd.

Daarnaast bestonden nog twee organen die stemden over de wetgeving, deze konden
geen wetsvoorstellen indienen maar we goedkeuren.

Het verhaal van Cosimo en Vasari bevind zich in de 16de eeuw
 In 1594 was de familie d’ medici ten val gekomen

9 mannen, genaamd:

2 instellingen
advidseerden de
signoria

Zij konden wetten goedkeuren maar niet zelf maken

Men had een stadsbestuur die er voor zorgde dat iedereen macht had en dat
niemand de macht te fel naar zich toe kon trekken. Toch hadden sommige gilden
meer macht dan anderen maar toch ..

Bouw campagnes De grote bouwprojecten werden vaak geleid door commités of 'opere'

De nieuwe bestuursvom bracht ook nieuwe bouprojecten met zich mee.

1299
bouw nieuwe statsomwalling
Bedelorden en kerken
Nieuwe Dom
Bouw van Regerings gebouw plazzo vechio (was 90 meter hoog, straalde macht, status
ligitimiteit en gezag uit van de republiek.)

Het Pallazo Vecchio was een zeer groot gebouw waarin

Tijden de 15de eeuw werden grote publieke bouwprojecten verder gezet:

è Dom koepel van santa maria Santa Maria del Fiore.

Het komt erop neer dat Florence een stabiele regereing had en hierdoor konden veel
kunstuitingen tot stand komen. Het pallazo Vecchio is een uiting van deze stabiliteit.

- De grote bouwprojecten werden vaak geleid door commités of 'opere', met aan het hoofd

belangrijke Florentijnse burgers. Tekst

- De 'opere' waren verkozen organen van 3 tot 15 mensen de bestuurd werden door : -de gilden of
door mensen die door de leden van een parochie waren aangeduid.

- Deze 'opere' hadden een uitgebreide bevoegdheid en macht: -genereren van geld voor de bouw
-uitgeven/beheren van geld -controle over het uitzicht van het bouwwerk en zijn decoratie

-De 'opere' sloten contracten af met meesters en bezorgden programma's voor kapellen, altaren
enz. De 'opere' waren vaak verbonden aan een welbepaald ambacht.
Pallazo Vecchio Fresco’s van vasari.

de Fresco’s van het Pallazo zijn van Vasari met afbeeldingen van de de geschiedneis en
de ovewinningen van Florence.






































Lorenzo Ghiberti ‘I commentarii’ ca 1447

Werk alla vasarie over kunst theorie vanaf de oudheid tot zijn tijd.

Deel 1: Over theorie kunst Klassieke Oudheid

-Vitruvius en Plinius
-nadruk op theoretische kennis

-aandacht voor naturalisme in beeldhouwkunst
-over bronzen beeldhouwkunst in Oudheid en modellen in klei

Deel 2: Kunsthistorisch overzicht, beginnend met Giotto

Ghiberti en de Bronzendeuren van het baptistarium (1400). -autobiografie: over eigen artistieke prestaties
-schk/bhk in Florence en Siena (13de-14de eeuw)

Deel 3: Over de vereiste wetenschappelijke kennis voor een beeldhouwer

Mocht deze maken na een wedstrijd gewonnen te hebben uitgevaardigd door de

-optica, anatomie, menselijke proportie leer enz.

lakenhandelaren;

De reden dat men een wedstrijd uitschreef voor deze deuren was vreemd omdat deze
deuren een zakelijk iets was.. Voor iets zakelijks gaan ze normaal geen wedstrijd
organiseren.

Ze lieten veel kunsenaars tegen elkaar op vechten zodat de beste eruit kon genomen
worden.. Dit was eenslimme aanpak. Iedere kunstnaar moest een taferaal uitbeelden van
de offer van Isaac door Abraham.
De
Pisano had in 1330 al deuren lakenhandelaars
deden al een
beroep op Ghiberti
vor de bronzen
deuren van het
baptistarium.


Giberti won
nipt van
Brunelechi.

Werkte
meer
diagonaal
met accent
opgratie.

De proefwerken zijn bewaard. Brunelechi werkte symetrisch terwijl ghiberti meer dialognaal werkte
Later mochy hij ook de oostelijke deuren “maken” à de deuren van het paradijs
genoemd. (28 panelen)

De niieuwe paradijs deuren
Oostdeuren zijn de paradijsdeuren.




Hij mocht deze later
maken zonder
voorafgaande wedstrijd.
Met scenes uit het oude
testament. Boven staan
beelden van johannes de
dooper en Jezus

Deze deuren telden maar
10 panelen ipv 28.
Hierdoor kon er meer
verteld worden op de
panelen. De scenes bestaan uit de schepping van Adam, de schapping van Eva, de zondeval en de verwijdering uit het paradijs, de poorsten zijn
verguld. dit verwees naar het doopsel, de zon scheen op de deuren en betekende een nieuw “begin”.

Haalde Ghiberti zijn inspiratie bij Donatello zijn relief met het feest van Herodes?
Zie onder



















Het eerste relief van de deuren van Ghiberti bestat uit vier scenes: De schepping van
Adam. De scheppping van Eva, de zondeval, en de verdrijving uit aardse paradijs.



Fresco’s in de brancaccikpel

Binnen de bouwmuren ging men ook artiekeken uidrukkingen leveren.

Fresco’s in de brancaccikpel (1425)

Door Masolino en Maccicio in de santa maria del Karmine
-gewijd aan de heilige petrus

Karmelieten hadden speciale band met petrus. Hun orde begon als een groep Joodse
asceten. Petrus bekeerde hen en zo werden zij de eerste klooster orde

De toegang van de kapel is versierd met Freso’s
over de zondeval door masolino en de
verdrijving uit het aardse paradijs massaccio.








Adam en eva zijn
uitgebeeld
<-- als hoofse figuren
zonder
veel emotie












Beide zijn fresco’s uit de santa mairia el
carmine. (door massolino).

Nieuwe renaissance vormen taal is dat
adam en eva handelende figuren zijn.
Het licht trekt hen precies naar buiten.
(linkse paneel)

Die manier hoe eva haar geslachtsdeel
verbergt is

afkomstig uit de oudheid.. Venus pudica.

-Engel met zwaard = goddelijke
rechtvaardigheid.






Christus wordt gevraagd om een
hoofdtaks of cijnspenning. Christus droeg
Petrus om een vislijn in het water te
gooien en een munt uit een vissenmond
te nemen. Dat Jezus betaalde voor zijn
leerlingen zou een voorafspiegeling van
zijn eigen offer om de mensheid te
redden zijn. Ook zou dit verwijzen dat
petrus de opvolger is van Jezus.


De bomen op de achtergrond verwijzen
ook Jezus zijn dood en verrijzenis









Vanaf 1537 zou Cosimo I de medici alle macht naar zich toe trekken, hij verhuisde zijn
verblijfplaats naar de Palazzo della Signoria wat de symbool stond voor zijn macht. Hij
zou pas in 1565 erkend worden als officieel staatshoofd. Tegen het einde van de 15de eeuw had er zich een
hof conecept ontwikkeld bij de de ‘Medici, maar met
resppect voor de republiekeinse staatsvorm

Die familie was zo rijk, en om dit te uiten bestelde zij bij Donatello 2 bronze beelden. Ze
stelden deze op het plazzo goed inzicht dat iedereen het kon zien, dit ware zeer dure
beelden

Donatello had al eens een marmere beeld gemaakt voor het Palazzo della signoria
(links) deze stond symbool voor de Florentijnse republiek, door david nog eens als
onderwerp te kiezen maakte de De demedi’s een visuele link met de republiek. De
demedici’s wouden hiermee doen uitschijnen dat zij geen tirannie voorstonden maar
een republiek. Zij wouden hun machtspositite hiermee ligitemeren.
De zware donnatello was het eerst naakte beeld na de ouheid. (men denkt dat DOnatello
een leerling was va Ghiberti. àZij stonden een hof concept voor met respect voor de

Eerste vrijstaand naakt beeld sinds de oudheid.

 Deze Davids stonden ook symbool voor het beschermen van de stad met
de bijstand van God en het bedanken van God voor de status en macht
die hij aan de familie gegeven heeft

republikeinse staatsvorm, dat zij respect hadden voor de republikijnse staatsvorm blijkt
ook uit de aangebracte instcripties Lorenzo was
een kunst
kenner, zijn
Lorenzo was een ‘operaio’ van de Mercanzia, het juridisch orgaan dat toekeek op de mening werd
vaak
handel en de gilden. In die functie kon hij invloed uitoefenen op de bestelling van haar gevraagd
inzake het
standbeeld dat geplaatst zou worden in de gevel van Orsanmichele. In de late jaren aankopen
1450 verkocht de partij van de Welfen haar nis in de gevel van Orsanmichele aan de van kunst,
daarom was
Mercanzia. Zij verwijderden ook hun beeld met de H. Lodewijk van Toulouse (Donatello, hij ook k een
operaio
1423-1425). Het stuk werd overgebracht naar de kerk van Santa Croce.

Er was dus een plaats vrij en men koos Andrea Del Verrocchio om een beelden groep
te maken van Thomas en Jezus. Deze 2 beelden vielen op omdat overl rond dat
gebouwen beelden van alleen stonden. Buiten dan de beelden groep met de vier
patroonheiligen van Nanni Di Banco



Marmer, zeer statisch zonder
interachtie. Er was niet veel plaats
dus er kond niet veel gebaren zijn in
de nissen.






De beelden van Del Verrocchio
kenmerktezich dan wel door fysische
en psychologische interactie tussen
Christus en de ongelovige Thomas.
Thomas stapt naar voor en steekt vinger in de wonde van Jezus, om de
lichamelijke verrijzenis van Jezus na te gaan. Dit thema was een geliefdkoosde
thema aan gerechtsgebouwen toen.























De oudere beelden van Orsanmichele













Het Orsanmichele was een handelsplaats en graanhal. Iedere gilde had een pilaster met
daarop een patroon helige. Deze decortia campagne kwam pas later tot stand 15de eeuw.

It kwam omdat men dreigde de nissen te confisceren (in beslagen nemen) als men de
nissen niet zou decoreren. Er ontstond hierdoor een competitie tussen gildes en
participerende kunstenaars.

De beelden aan het Orsanmichele

1) Niccolo di Pietro Lamberti Lucas: Statisch in gotische plooien val
Eerst beelden nog in traditionele gotische stijl.























2) DOnatello H. Marcus: Marmer. Hij keek naar antieke voorbeelden. Wil de aandacht
met de plooienval richten op de contrapposto houding van de benen. Deze houding doet
het beeld een rust uitstralen. Het gaat over een mens van vlees en bloed. Marcus staat op
een kussen. Volges Vasari heeft dit kssen betrekking op de rust..


















2.1) Donatello maakte ook nog een Joris beeld voor de Gilde van wapensmede. De gaten
in het beeld doen vermoeden dat Jozis ooit een krans op zijn hoofd met hebben gehad,
alsook dat hij een wapen vast had, hij draagt immers ook een schild.

















3) Ghiberti: Johannes de doper. De lakenhandelaars deden al een beroep op Ghiberti vor
de bronzen deuren van het baptistarium. Ghiberti gebruikte Brons voor zijn beeld wat
“nieuw” was. Lange tijd zou dit het grootste bronze beeld zijn zijn FLorence. Beeld leunt
aan bij de internationale gotische stijl.




















3.1 Ghiberti moest dan ook nog een
beeld maken voor de Gilde van de Bankiers. Hij moet hiervoor misschien gekeken
hebben naar de Marcus van donatello en naar de klassieke. Eveneens plooien val uit de
Gotiek.
 (uitgeven van persoonlijk kapitaal ten behoeve van het publieke nut en verfraaiing; dus kapitaal
moet gerechtvaardigd worden door het ten dienste te stellen o.a. van God, het volk, de
stadsverfraaiing).

Aristoteles had een elitire ethiek en Cosimo stond deze ook voor à SAMENKOMEN VAN
PERSOONLIJK EN GEMEENSCHAPPELIJK BELANG. Alles draaide om pracht en praal.
Rijkdom wijs aanwenden voor de glorie van de heer en voor het algemeen belang.
Cosimo groeide uit tot het rol model van een rijke die zijn geld uitgaf aan het gemeen
geod. à dubbele boodschap dus geloof, gemeenschappelijk

Een 2 de voorbeeld van SAMENKOMEN VAN PERSOONLIJK EN GEMEENSCHAPPELIJK
BELANG Is de opdracht die Giovanni Tornabuoni, neef van Loreneo, gaf aan Ghirlandaio
voor het schilderen van een Fresco, genaamd “de annunciatie aan Zacharias” in de
tornabuoni kapel in de santa maria novello. Hij handelde volgens het contract uit
liefde en vroomheid voor God.

Magnieficentia
is de term in deze
contex

Cosimo groeide al snel uit tot een

rolmodel inzake
Italiaans

'magnieicentia' (uitgeven van

persoonlijk kapitaal ten behoeve van
het publieke
nut en verfraaiing; dus
kapitaal moet gerechtvaardigd worden

door het ten dienste te stellen o.a. van
God, het volk, de stadsverfraaiing).








Deze fresco was de eerste in een reeks gewijd aan
het leven van de H. Johannes de doper, de
patroonheilige van Florence en naamheilige van
Giovanni Tornabuoni. De afgebeelde scène vertelt
het verhaal van Johannes vader Zacharias aan wie
- tijdens een offer in de tempel - een engel
Het fresco kan beschouwd worden als een geschilderd manifest voor de 'magnieicentia'. De
Tornabuoni wendden hun geld niet alleen aan voor wetenschap (zie Ficino en co), maar ook voor
de verfraaiing van de stad (zie kapel). Ze stelden op die manier hun rijkdom ten dienste van
iedereen. Op verschillende van de fresco’s zijn vrouwen uit de familie van Tornabuoni te zien te
midden van personages uit het Nieuw Testament.
verschijnt. De engel vertelt hem dat zijn vrouw Elisabeth een zoon draagt. Het gebeuren speelt zich af in
een antiquiserende omgeving met dure marmers en reliëfs. De eiguren aan weerszijden van het
hoofdtafereel zijn gekleed volgens de eigentijdse Florentijnse mode en verbeelden leden van de
Tornabuoni familie, hun vrienden en bondgenoten. In de linkerbenedenhoek bevinden zich beroemde
Florentijnse intellectuelen o.a. Marsilio Ficino (Hij vertaalde Plato in het Latijn en lag aan de basis van het
renaissance-neoplatonisme. Hij stond aan het hoofd van Plato's Academie in Florence, opgericht door
Cosimo de' Medici.).

Komt van een Romiense sarcofaag

Overlooping van de les van Renaissance

De rode draad

Vasari doet lofzang op de kunst in de 15de eeuw. Hij legt wel de nadruk op het feit dat de demidci’s hier
voor verantwoordelijk zijn. Dit stelden hij ook al in zijn Vité. Vasari krijgt veel opdrachten van hen (het
mecanaat) hij vertrekt vanuit zijn situatie. Dit was niet helemal juist. De kunst was niet uitsluitend door de
demicics.. Grote opdrachten werdenook gedaan door het opere.. Dat zijn comite’s waar
vertegenwoordigers van ambachten in zitten. Deze mensen gaven kunst opdrachten.. Dus niet alleen de
demicicis. Voor dat zij de macht hadden was er een pollitek systeem waarin men gelijkheid wou bekomen
bij bepalde grote families. Men wou voorkomen dat bepaalde famulies de macht wouden grijpen..
Mecanaat Aanduiding
voor de bescherming en
financiële begunstiging
van kunsten en
wetenschappen.

Holbein Zwitserland

Beeldenstorm à iconoclassen..

Beelden moeten iets didactisch kunnen bijbrengen volgens Luther, hij was geen extremisitsche iconoclast.
In Zwitserland wel à Zwingly.

Door de reformatie gaan veel kunstenaar zich richten tot het portret à Hans Holbein. Dit deden zij omdat
dit “neutraal” was.. ook ging men zich richten tot prentkunst.

- Holbein trekt naar Basel, vu

à Holbein schilderde Hendrik 8 vaak dikke koning..

In bazel was men ectremistisch iconoclastisch

NU kunstwerken waarop de gereformeerde kriek hadden en waarom

1) Conrad Wiz uit 15De eeuw.

De drie koningn die iets bij hebben voor koning David. Deze typoolohie was niet aanvaardbaar voor de
gereformeerde. Deze taferelen op zich waren niet erg maar: er moest een duidelijke link zijn. Stuk is
vernield à dit werk beeld een bijbelboek uit die niet aanvaard werd door de protestante.. de apocrieven.

Dia: meester ES, Madonna van Einsiedeln

à tegen deze prenten waren zij ook gekant. Engelen zijn niet voor sprekers voor het laatte ooreel.

Hans Holbein altaarstruk. Enkel de dood van maria rechts onder was niet aanvaardbaar omdat zij uit de
apocriefen opmen. Dit schilderij kon er wel nog door.

Portred Lucas Cranach van Luther.

Luther niet tegen onderwizjing van chrisntendom via beelden en schilderijen, het moest wel duidelijk zijn.

Andreas Karlstad à estrmisitshe iconoclast. (ook Zwinglie) Zurich

à zijde tegen autoriteiten beelden moeten uit de kerken.

In Basel en Zurich allemaal zwitserland

Hans Holbein de oude en de jonge dan terug

Maakte veel tekeningen .. ook muurtekeningen die niet bewaard zijn.

Holbein ontwerp raadhuis Bazel

Maakte altaartafel met de passie van Christu die aanleunde bij zijn vader zijn altaarstuk.

De jonge maakte de titel pagina voor luther zijn bijbel vertaling. Maakte ook albabet in miniaturen..

Hans Holbein de jonge: à Jezus toont licht. En Aristotoles loopt in de afgrond

Veel invloed van de antieke. Had veel contacten met humanisten.

Portred van Holbein de Jonge.. van Amerrbach richte studiestoel op van aristotelische ethiek..

In Zwitererland ging men door de icocnoslame andere themas schilderen .. waaronder protred en
klassieken schilderijen.

Schilderije Christus in zijn tombe door Holbein .. me weet nie waarvoor dit stuk bedoeld is..

Isenheim retbel à belangrijk.;

Iesenheim verwijst naar een ziekenhuis?


Is een complexe reabeld. 2 rretabels waren aan elkaar gemaakt en onderaanooknog een retabel à zie
sldes..

Echt met schilderij onderaan de 2 luiken.. de 2 luiken zijn aan elkaar gemaakt..

Heel vies retabel.

Wouden een hart onder de riem van de mensen die in da ziekenhuis lagen..

Lorenzo Ghiberti ‘I commentarii’ ca 1447

Werk alle vasarie over kunst theorie vanaf de oudheid tot zijn tijd.

Deel 1: Over theorie kunst Klassieke Oudheid

-Vitruvius en Plinius
-nadruk op theoretische kennis
-aandacht voor naturalisme in beeldhouwkunst
-over bronzen beeldhouwkunst in Oudheid en modellen in klei

Deel 2: Kunsthistorisch overzicht, beginnend met Giotto

-schk/bhk in Florence en Siena (13de-14de eeuw)
-autobiografie: over eigen artistieke prestaties

Deel 3: Over de vereiste wetenschappelijke kennis voor een beeldhouwer

-optica, anatomie, menselijke proportie leer enz.