Qurani-Kərim

və

Sözbəsöz Tərcüməsi
 ‫ور ُة ا ْل َفات َِح ِة‬
َ ‫﴾ ُس‬1﴿
əl-Fatihə (Kitabı açan) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 7 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
Rəhman (Bu dünyada hamıya mərhəmətli), Rəhim (axirətdə isə
ancaq möminlərə rəhmli olan) Allahın adı ilə!

َ ۪‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾2﴿ ‫ين‬
Həmd (şükür) aləmlərin Rəbbi olan Allaha məxsusdur;

ِۙ ‫الر ۪ح‬
﴾3﴿ ‫يم‬ َّ ‫لر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫َا‬
Rəhman (və) Rəhim olana;

﴾4﴿ ‫ين‬
ِ ‫الد‬ ِ ‫َمال‬
ّ ۪ ‫ِك َي ْو ِم‬
Haqq-hesab gününün sahibinə!

ُ ۪‫ا َِّياكَ َن ْع ُب ُد َوا َِّياكَ َن ْس َتع‬

﴾5﴿ ‫ين‬
Yalnız Sənə ibadət edirik və yalnız Səndən kömək diləyirik!

َ ۪‫اط ال ُْم ْس َتق‬

﴾6﴿ ‫يم‬ ِّ ‫ا ِْهدِ َنا‬
َ ‫الص َر‬
Bizi doğru yola yönəlt!

َ ۪‫اط الَّذ‬
‫ين َا ْن َع ْم َت َعل َْي ِه ْم‬ َ ‫ِص َر‬
Nemət verdiyin kəslərin yoluna!

﴾7﴿ ‫۪ين‬
َ ‫الضا ٓ ّل‬
َّ ‫وب َعل َْي ِه ْم َو اَل‬
ِ ‫َغ ْي ِر ال َْم ْغ ُض‬
Qəzəbə düçar olmuşların və azmışların (yoluna) yox!
 ‫ور ُة ال َْب َق َر ِة‬
َ ‫﴾ ُس‬2﴿
əl-Bəqərə (İnək) surəsi
(Mədinədə nazil olmuşdur, 286 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
Əlif, Lam, Mim

َ ۪‫ُه ًدى ِلل ُْم َّتق‬

﴾2﴿ ‫ين‬ ‫اب اَل َر ْي َب ف۪ ي ِۚه‬
ُ ‫ِك الْكِ َت‬
َ ‫ٰذل‬
Müttəqilərə doğru yol göstərər;← Bu Kitabda heç bir şübhə yoxdur.

‫الصلٰ وة‬
َّ ‫ون‬
َ ‫يم‬ َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬
ُ ۪‫ون ِبال َْغ ْي ِب َو ُيق‬ َ ۪‫َالَّذ‬
O kəslər ki, qeybə inanar, namaz qılar,

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾3﴿ ‫ون‬ ُ ‫َوم َِّما َر َز ْق َن‬
və onlara verdiyimiz ruzidən sərf edərlər;

‫ِك‬ َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬

َ ‫ون ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ م ِْن َق ْبل‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Və o kəslər ki, sənə göndərilənə (Qurana) və səndən əvvəl
göndərilənlərə iman gətirərlər,

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم ُيو ِق ُن‬

﴾4﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫َو ِب ا‬
axirətə də şəksiz inanarlar.

‫ِك َعلٰ ى ُه ًدى م ِْن َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar, öz Rəbbi tərəfindən doğru yoldadırlar.

﴾5﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Əsl nicat tapanlar da onlardır.
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 4

َ ‫ين َك َف ُروا َس َوا ٓ ٌء َعل َْي ِه ْم َء َا ْنذَ ْر َت ُه ْم َا ْم ل َْم ُت ْنذِ ْر ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾6﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, kafirləri qorxutdun yaxud qorxutmadın, onlar üçün birdir; Onlar iman gətirməzlər.

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾7﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ َ ‫ى َا ْب َصارِ هِ ْم غِ َش‬
‫او ٌة‬ ٓ ٰ‫َو َعل‬ ‫الل َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َو َعلٰ ى َس ْمعِ ِه ْم‬
ُ ّٰ‫َخ َت َم ه‬
Onlar üçün böyük bir əzab var! ← Gözlərində də pərdə vardır. ← Allah onların ürəyinə və qulağına möhür
vurmuşdur.

َ ‫ال ِخ ِر َو َما ُه ْم ِب ُم ْؤ ِمن‬

﴾8﴿ ‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َي ُقولُ ٰا َم َّنا ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َو ِبال َْي ْو ِم ا‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
inanmadığı halda: “Allaha və axirət gününə inandıq” - deyir. ← İnsanlardan kimisi də,

﴾9﴿‫ون‬
َ ‫ون اِل َا ْن ُف َس ُه ْم َو َما َي ْش ُع ُر‬
َ ‫َو َما َي ْخ َد ُع‬ َ ۪‫الل َوالَّذ‬
ۚ‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫ُي َخاد ُِع‬
Bilmirlər ki, əslində ancaq özlərini aldadırlar. ← Onlar, Allahı və möminləri aldatmağa çalışırlar.

‫الل َم َر ًض ۚا‬
ُ ّٰ‫َف َز َاد ُه ُم ه‬ ٌ ‫ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
‫ض‬
← Allah onların xəstəliyini daha da artırar. ← Onların ürəyində xəstəlik var.

َ ‫۪يم ِب َما َكا ُنوا َيكْ ذِ ُب‬

﴾10﴿ ‫ون‬ ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬
Və yalan dediklərinə görə onlar üçün şiddətli bir əzab vardır!

َ ‫َقالُوٓا ِا َّن َما َن ْح ُن ُم ْصل ُِح‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ِۙ ‫يل ل َُه ْم اَل ُت ْفسِ ُدوا فِي اْال َْر‬
‫ض‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
“Biz ancaq yaxşılıq edirik”- deyərlər. ← Onlara: “Yer üzündə fəsad törətməyin!” - deyildikdə:

َ ‫َولٰكِ ْن اَل َي ْش ُع ُر‬

﴾12﴿ ‫ون‬ َ ‫َال ِا َّن ُه ْم ُه ُم ال ُْم ْفسِ ُد‬
‫ون‬
Lakin (bunu) dərk etmirlər. ← Bilin ki, onlar özləri fəsad törədənlərdir.

‫الس َف َها ٓ ُء‬

ُّ ‫َقالُوٓا َا ُن ْؤم ُِن َك َما ٓ ٰا َم َن‬ ‫اس‬ َّ ‫يل ل َُه ْم ٰا ِم ُنوا َك َما ٓ ٰا َم َن‬
ُ ‫الن‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
“Səfehlər kimi imanmı gətirək?” - dedilər. ← Onlara: “İnsanlar iman gətirdikləri kimi siz də
iman gətirin!”- deyildiyi zaman:

َ ‫َولٰكِ ْن اَل َي ْعل َُم‬

﴾13﴿ ‫ون‬ ُّ ‫َال ِا َّن ُه ْم ُه ُم‬
‫الس َف َها ٓ ُء‬
Lakin (bunu) bilmirlər. ← Bilin ki, səfehlər, onların özləridir.

‫َقالُوٓا ٰا َم َّنا‬ َ ۪‫َو ِا َذا َل ُقوا الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬
“Biz iman gətirdik”,- deyirlər. ← Möminlərlə qarşılaşdıqları zaman:

﴾14﴿ ‫َقالُوٓا ِا َّنا َم َعكُ ْم ِا َّن َما َن ْح ُن ُم ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬ ۪ ‫َو ِا َذا َخل َْوا ِالٰى َش َي‬
‫اطين ِِه ْم‬
“Biz sizinləyik, biz ancaq istehza edirik” - deyirlər. ← Öz şeytanları ilə təkbətək qalanda isə:

َ ‫َو َي ُم ُّد ُه ْم ف۪ ي طُ ْغ َيان ِِه ْم َي ْع َم ُه‬

﴾15﴿ ‫ون‬ ‫لل َي ْس َت ْه ِز ُئ ِب ِه ْم‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
və möhlət verər ki, öz zəlalətləri icində şaşqın qalsınlar. ← Allah onlara istehza edər,

َ ۪‫ار ُت ُه ْم َو َما َكا ُنوا ُم ْه َتد‬

﴾16﴿ ‫ين‬ َ ‫َف َما َر ِب َح ْت ت َِج‬ ‫الض اَل َل َة ِبال ُْه ٰد ۖى‬
َّ ‫اش َت َر ُوا‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ْ ‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onların ticarəti xeyir getirmədi və haqq yolu tapmadılar. ← Onlar doğru yol əvəzində əyri yolu satın almış
kəslərdir.
5 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

‫َفل ََّما ٓ َا َضا ٓ َء ْت َما َح ْول َُه‬ ۚ‫ارا‬ ْ ‫َم َثل ُُه ْم َك َم َث ِل ا َّلذِ ي‬
ً ‫اس َت ْو َق َد َن‬
(Od,) ətrafındakıları işıqlandırdığı zaman ← Onların halı, od yandıran şəxsin halına bənzər.

﴾17﴿ ‫ون‬ ٍ ‫َو َت َر َك ُه ْم ف۪ ي ظُ ل َُم‬

َ ‫ات اَل ُي ْب ِص ُر‬ ‫ورهِ ْم‬
ِ ‫الل ِب ُن‬
ُ ّٰ‫َذ َه َب ه‬
və özlərini zülmət içində qoyar. (Artıq) heç nə görməzlər. ← Allah onların işıgını keçirər,

﴾18﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْر ِج ُع‬ ‫ُص ٌّم ُبكْ ٌم ُع ْم ٌي‬
Buna görə də onlar (öz pis adətlərindən) dönməzlər. ← (Onlar) kar, lal, kordurlar.

ٌ ‫الس َما ٓ ِء ف۪ ي ِه ظُ ل َُم‬

‫ات َو َر ْع ٌد َو َب ْر ٌق‬ َّ ‫َا ْو َك َص ِّي ٍب م َِن‬
Yaxud qaranlıqlarda göy gurultusu və şimşəklə səmadan şiddətlə yağan yağışa düşmüş kimsələrə bənzərlər ki,

﴾19﴿ ‫ين‬ ٌ ‫الل ُم ۪ح‬

َ ‫يط ِبالْكَ اف ِ۪ر‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ِ ‫الص َواعِ ِق َحذَ َر ال َْم ْو‬
‫ت‬ ٓ ۪‫ُون َا َصا ِب َع ُه ْم ف‬
َّ ‫ي ٰا َذان ِِه ْم م َِن‬ َ ‫َي ْج َعل‬
Allah isə kafirləri ehtiva edəndir.← ildırımın səsindən ölmək qorxusu ilə barmaqlarını qulaqlarına tıxayarlar.

‫ُكل ََّما ٓ َا َضا ٓ َء ل َُه ْم َم َش ْوا ف۪ ي ِۙه‬ ‫ار ُه ْم‬

َ ‫ف َا ْب َص‬
ُ َ‫َيكَ ُاد ال َْب ْر ُق َي ْخط‬
(Şimşək) onlara işıq verdiyi zaman orada yeriyərlər, ← İldırım az qalır ki, onların gözlərinin işığını alsın.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬ ۜ‫َو ِا َذا ٓ َاظْ ل ََم َعل َْي ِه ْم َق ُاموا‬
Əgər Allah istəsəydi, ← üzərlərinə qaranlıq çökdüyü zaman isə dayanıb durarlar.

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾20﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ارهِ ْم‬
ِ ‫لَذَ َه َب ِب َس ْمعِ ِه ْم َو َا ْب َص‬
Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir. ← onların qulaqlarını və gözlərini alıb götürərdi.

﴾21﴿ ‫ون‬ َ ۪‫الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم َوالَّذ‬

َ ‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬ ‫اس ْاع ُب ُدوا َر َّبكُ ُم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
O ki, sizi və sizdən əvvəlkiləri yaratdı. Bəlkə müttəqi olasınız! ← Ey insanlar! Rəbbinizə ibadət edin;

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫الس َما ٓ َء ِب َنا ٓ ًء َو َا ْن َزلَ م َِن‬
َّ ‫َو‬ ‫اشا‬ َ ‫َالَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
ً ‫ض ف َِر‬
göyü isə tavan (yaratdı) və göydən yağmur endirdi.← O (Allah) ki, sizin üçün yer üzünü döşədi,

َ ‫َف اَل َت ْج َعلُوا للِ هّٰ ِ َا ْن َد ًادا َو َا ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬

﴾22﴿‫ون‬ ِ ‫َف َا ْخ َر َج ِبه۪ م َِن ال َّث َم َر‬
‫ات ِر ْز ًقا لَكُ ْم‬
Elə isə, Allaha bilə-bilə şəriklər qoşmayın! ← Və onunla sizin üçün meyvələrdən ruzi yetişdirdi.

ۖ ۪‫ور ٍة م ِْن ِم ْثلِه‬

َ ‫َف ْا ُتوا ِب ُس‬ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم ف۪ ي َر ْي ٍب م َِّما َن َّز ْل َنا َعلٰ ى َع ْبدِ َنا‬
o zaman, ona bənzər bir surə gətirin. ← Əgər bəndəmizə (Muhəmmədə) nazil etdiyimizə şübhəniz varsa,

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾23﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َو ْاد ُعوا ُش َه َدا ٓ َء ُك ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬
...əgər doğru deyirsinizsə! ← Allahdan savayı şahidlərinizi də çağırın...

‫َول َْن َت ْف َعلُوا‬ ‫َفا ِْن ل َْم َت ْف َعلُوا‬

edə də bilməzsiniz; ← Madam ki, (belə bir işi) etmirsiniz,

َ ‫ُاعِ َّد ْت ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾24﴿ ‫ين‬ َ ‫اس َوال ِْح َج‬
‫ار ُة‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ود َها‬
ُ ‫ار ا َّلت۪ي َو ُق‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َفا َّت ُقوا‬
O, kafirlər üçün hazırlanmışdır. ← onda, yanacağı insanlar və daşlar olan oddan həzər edin!
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 6

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫ل َُه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات َا َّن‬ َ ۪‫َو َب ِّش ِر الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
Onlar üçün, altından çaylar axan cənnətlər vardır. ← İman gətirən və yaxşı işlər görən kimsələrə müjdə ver ki;

‫َقالُوا ٰهذَ ا الَّذ۪ ي ُر ِز ْق َنا م ِْن َق ْب ُل‬ ‫ُكل ََّما ُر ِز ُقوا ِم ْن َها م ِْن َث َم َر ٍة ِر ْز ًق ۙا‬
“Bu, bizim əvvəlcədən yediyimiz ruzidir”,- deyəcəklər. ← Onun meyvələrindən bir ruzi yedikləri zaman:

ۜ‫َو ُا ُتوا ِبه۪ ُم َت َشا ِب ًها‬

Halbuki bu onlara, (dünyadakılara) bənzər olaraq verilmişdir.

َ ‫َو ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾25﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َول َُه ْم ف۪ َيها ٓ َا ْز َو‬
‫اج ُمطَ َّه َر ٌة‬
Və onlar orada əbədi qalacaqlar. ← Onlar üçün orada pak zövcələr də var.

ۜ‫وض ًة َف َما َف ْو َق َها‬

َ ‫الل اَل َي ْس َت ْح ۪ ٓي َا ْن َي ْض ِر َب َم َث اًل َما َب ُع‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Əlbəttə, Allah (Quranda) ağcaqanadı və ondan daha böyüyünü misal gətirməkdən çəkinməz.

‫ون َا َّن ُه ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َف َي ْعل َُم‬
İman gətirənlər, onun öz Rəbbi tərəfindən bir həqiqət olduğunu bilirlər.

‫ل‬
ۢ ً‫الل ِب ٰهذَ ا َم َث ا‬
ُ ّٰ‫ُون َما َذا ٓ َا َر َاد ه‬ َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا َف َي ُقول‬
Kafirlər isə: “Allah bu məsəllə nə demək istədi?”- deyirlər.

َ ۪‫َو َما ُي ِضلُّ ِبه۪ ٓ ا اَِّل ا ْل َفاسِ ق‬

﴾26﴿ ‫ين‬ ً ‫ُي ِضلُّ ِبه۪ َكث‬
ً ‫۪يرا َو َي ْهد۪ ي ِبه۪ َكث‬
ۜ‫۪يرا‬
Fasiqlərdən başqasını onunla zəlalətə düçar etməz. ← O, bununla bir çoxlarını zəlalətə salar, bir çoxlarını isə
doğru yola yönəldər.

َ ‫الل ِبه۪ ٓ َا ْن ُي‬

‫وص َل‬ ُ ّٰ‫ون َما ٓ َا َم َر ه‬
َ ‫َو َي ْقطَ ُع‬ ۖ ۪‫الل م ِْن َب ْعدِ م۪ ي َثاقِه‬
ِ ّٰ‫ون َع ْه َد ه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْن ُق ُض‬
Allahın birləşdirilməsini əmr etdiyi şeyi kəsərlər, ← O kəslər ki, bağlandıqdan sonra Allahla olan əhdi pozar,

‫اك ْم‬ ِ ّٰ‫ون ِب ه‬

ُ ‫الل َو ُك ْن ُت ْم َا ْم َوا ًتا َف َا ْح َي‬ َ ‫ف َتكْ ُف ُر‬
َ ‫َك ْي‬ َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬
﴾27﴿‫ون‬ َ ‫ض ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫َو ُي ْفسِ ُد‬
ۜ ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
Allahı necə inkar edirsiniz? Ölü idiniz, O sizi diriltdi.←və yer üzündə fitnə-fəsad törədərlər; Onlar əsl
ziyana uğrayanlardır!

َ ‫ُث َّم ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾28﴿ ‫ون‬ ‫ُث َّم ُيم۪ ي ُتكُ ْم ُث َّم ُي ْح ۪ييكُ ْم‬
Sonra da Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız. ← Sizi yenə öldürəcək, sonra sizi dirildəcək,

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫ى ِالَى‬
ٓ ‫اس َت ٰو‬
ْ ‫ُث َّم‬ ِ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق لَكُ ْم َما فِي اْال َْر‬
‫ض َجم۪ ًيعا‬
sonra səmaya ucalaraq, ← Odur yer üzündə nə varsa, hamısını sizin üçün yaradan,

ٌ ۪‫َو ُه َو ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾29﴿ ‫يم‬ ۜ ٍ ‫يه َّن َس ْب َع َس ٰم َو‬
‫ات‬ ُ ‫َف َس ّٰو‬
Axı O, hər şeyi biləndir! ← onu yeddi qat göy halında düzəldib nizama salan!
7 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

ِ ‫ِا ۪ ّني َجاعِ ٌل فِي اْال َْر‬

‫ض َخل۪ ي َف ًة‬ ‫َوا ِْذ َقالَ َر ُّب َك ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
“Mən yer üzündə bir xəlifə yaradacağam”. ← Bir zaman, sənin Rəbbin mələklərə demişdi:

ِّ ‫ِك‬
‫الد َما ٓ َء‬ ُ ‫َا َت ْج َع ُل ف۪ َيها َم ْن ُي ْفسِ ُد ف۪ َيها َو َي ْسف‬ ‫َقالُوٓا‬
“Orada fəsad törədəcək və qan tökəcək bir kəsmi yaradacaqsan? ← (Mələklər) demişdilər:

‫َك‬ ُ ‫َو ُن َق ِّد‬

َ ‫سل‬ َ‫َو َن ْح ُن ُن َس ِّب ُح ِب َح ْمدِ ك‬
və Səni müqəddəs tuturuq!” ← Halbuki Biz Sənə şükür edib, şəninə təriflər dediyirik,

﴾30﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َقالَ ِا ّن‬

َ ‫۪ي َا ْعل َُم َما اَل َت ْعل َُم‬
(Allah onlara: ) “Mən, sizin bilmədiyiniz şeyləri bilirəm!” - dedi.

‫ُث َّم َع َر َض ُه ْم َعلَى ال َْملٰ ٓئِكَ ِة‬ ‫َو َعل ََّم ٰا َد َم اْال َْس َما ٓ َء ُكل ََّها‬
Sonra onları mələklərə göstərərək: ← Və Adəmə onların hamısının adlarını öyrətdi.

‫َقالُوا ُس ْب َحا َن َك‬ َ ۪‫َف َقالَ َا ْن ِب ُؤن۪ي ِب َا ْس َما ٓ ِء ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬
﴾31﴿ ‫ين‬
Onlar dedilər: “Sən paksan! ← “Əgər doğrusunuzsa, bunların adlarını Mənə bildirin!”- dedi.

ُ ۪‫ِا َّن َك َا ْن َت ال َْعل‬

ُ ‫يم ال َْح ۪ك‬
﴾32﴿ ‫يم‬ ۜ‫اَل عِ ل َْم َل َنا ٓ ا اَِّل َما َعل َّْم َت َنا‬
Şübhəsiz, Sən bilənsən, hikmət sahibisən!” ← Sənin bizə öyrətdiklərindən başqa biz heç bir şey bilmirik.

‫َفل ََّما ٓ َا ْن َب َا ُه ْم ِب َا ْس َمآئ ِِه ْم‬ ‫َقالَ َيا ٓ ٰا َد ُم َا ْن ِب ْئ ُه ْم ِب َا ْس َمآئ ِِه ْم‬
(Adəm) onlara, onların adlarını bildirdiyi zaman, ← (Allah) dedi: “Ey Adəm, bunların adlarını onlara bildir!”

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ٓ ‫ِا ّن‬
َّ ‫۪ي َا ْعل َُم َغ ْي َب‬ ‫َقالَ َال َْم َا ُق ْل لَكُ ْم‬
Mən, göylərin və yerin qeybini (gözə görünməyənlərini) bilirəm, ← (Allah) dedi: “Mən sizə, söyləmədimmi,

ْ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬

‫اس ُج ُدوا اِ ٰل َد َم‬ ﴾33﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َو َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُت ُم‬
Biz mələklərə: “Adəmə səcdə edin!” - dedikdə, ← gizlətdiklərinizi və aşkar etdiklərinizi də bilirəm?”
َ ‫َو َا ْعل َُم َما ُت ْب ُد‬
﴾34﴿ ‫ين‬
َ ‫ان م َِن الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫اس َتكْ َب َر َو َك‬
ْ ‫َا ٰبى َو‬ َ ۪‫َف َس َج ُدوٓا ا اَِّل ا ِْبل‬
‫يس‬
O, təkəbbürlənərək (səcdə etməkdən) imtina etdi və kafirlərdən oldu. ← İblisdən başqa (hamısı) səcdə etdi.

ۖ‫َو ُكل ِم ْن َها َر َغ ًدا َح ْي ُث شِ ْئ ُت َما‬ ‫اسكُ ْن َا ْن َت َو َز ْو ُج َك ال َْج َّن َة‬

ْ ‫َو ُق ْل َنا َيا ٓ ٰا َد ُم‬
və ikiniz də oradan, istədiyiniz kimi bol-bol yeyin. ← Və Biz dedik: “Ey Adəm, sən zövcənlə Cənnətdə qal

َ ۪‫َف َتكُ و َنا م َِن الظَّ الِم‬

﴾35﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو اَل َت ْق َر َبا ٰهذِ ِه‬
‫الش َج َر َة‬
Yoxsa zalımlardan olarsınız”. ← Bu ağaca isə yaxınlaşmayın!

‫ض َع ُد ٌّو‬
ٍ ‫َو ُق ْل َنا ْاه ِبطُ وا َب ْع ُضكُ ْم ل َِب ْع‬ ‫ان َع ْن َها َف َا ْخ َر َج ُه َما م َِّما َكا َنا ف۪ ي ِ ۖه‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َف َا َزل َُّه َما‬
Biz də dedik:“Bir-birinizə düşmən olaraq enin! ← Şeytan onları azdırıb olduqları yerdən çıxartdı.

ٍ ‫اع ِالٰى ۪ح‬

﴾36﴿ ‫ين‬ ٌ ‫ض ُم ْس َت َق ٌّر َو َم َت‬
ِ ‫َولَكُ ْم فِي اْال َْر‬
Yer üzündə sizin üçün müəyyən vaxta qədər sığınacaq və dolanacaq var”.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾37﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ‫الت َّو‬ ‫اب َعل َْي ِ ۜه‬ ٍ ‫ّٰى ٰا َد ُم م ِْن َر ِّبه۪ َكل َِم‬
َ ‫ات َف َت‬ ٓ ‫َف َت َلق‬
Həqiqətən O, tövbələri qəbul edəndir, mərhəmətlidir.← Adəm Rəbbindən kəlmələr öyrəndi. Beləcə (Allah)
onun tövbəsini qəbul etdi.
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 8

‫َفا َِّما َي ْات َِي َّنكُ ْم ِم ۪ ّني ُه ًدى‬ ‫ُق ْل َنا ْاه ِبطُ وا ِم ْن َها َجم۪ ًيع ۚا‬
Mənim tərəfimdən sizə bir hidayət gəldiyi zaman, ← (Onlara) dedik: “Hamınız oradan (yer üzünə) enin!

﴾38﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫اي َفل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم‬
َ ‫َف َم ْن َت ِب َع ُه َد‬
və onlar qəmgin olmazlar”. ← kim Mənim hidayətimə tabe olarsa, onlara heç bir qorxu yoxdur,

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾39﴿‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬ َ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ ُا ۬و ٰلٓئ‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar.← Kafir olaraq ayələrimizi təkzib edənlərə gəlincə, onlar cəhənnəm əhlidirlər.

‫۪ي َا ْن َع ْم ُت َعل َْيكُ ْم‬

ٓ ‫ْاذ ُك ُروا ن ِْع َمت َِي ا َّلت‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ٓ ‫َيا َبن‬
Sizə bəxş etdiyim nemətimi xatırlayın, ← Ey İsrail oğulları!

﴾40﴿ ِ‫اي َف ْار َه ُبون‬

َ ‫َوا َِّي‬ ‫ُا ۫و ِف ِب َع ْهدِ ُك ْم‬ ٓ ۪‫َو َا ْو ُفوا ِب َع ْهد‬
‫ي‬
Və yalnız Məndən qorxun! ← Mən də sizə verdiyim sözü tutum. ← Mənə verdiyiniz sözü tutun ki,

ۖ ۪‫َو اَل َتكُ و ُنوٓا َا َّولَ َكاف ٍِر ِبه‬ ‫ْت ُم َص ِّد ًقا ل َِما َم َعكُ ْم‬
ُ ‫َو ٰا ِم ُنوا ِب َما ٓ َا ْن َزل‬
və onu inkar edənlərin ilki olmayın! ← Sizin əlinizdəkini təsdiqləyici olaraq göndərdiyimə iman gətirin,

﴾41﴿ ِ‫اي َفا َّت ُقون‬

َ ‫َوا َِّي‬ ۘ ً‫َو اَل َت ْش َت ُروا ِب ٰا َيات۪ي َث َم ًنا َقل۪ ا‬
‫يل‬
və ancaq Məndən qorxun! ← Mənim ayələrimi az bir dəyərə satmayın,

َ ‫َو اَل َت ْل ِب ُسوا ال َْح َّق ِبال َْباطِ ِل َو َتكْ ُت ُموا ال َْح َّق َو َا ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
﴾42﴿ ‫ون‬
Özünüz bilə-bilə haqqı batillə qarışdırmayın və haqqı gizlətməyin!

َ ۪‫الراكِ ع‬
﴾43﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ْار َك ُعوا َم َع‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬
və rüku edənlərlə birlikdə rüku edin! ← Namazı qılın, zəkatı verin,

‫اس ِبا ْل ِب ِّر َو َت ْن َس ْو َن َا ْن ُف َسكُ ْم‬

َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َا َت ْا ُم ُر‬
İnsanlara yaxşı işlər görmələrini əmr edib, özünüzü unudursunuzmu?

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾44﴿ ‫ُون‬ َ ‫ُون الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َا ْن ُت ْم َت ْتل‬
Məgər başa düşmürsünüzmü? ← Halbuki siz kitabı (Tövratı) oxuyursunuz.

َ ۪‫َو ِا َّن َها لَكَ ۪ب َير ٌة اِل َعلَى ال َْخاشِ ع‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ‫الصلٰ و ِ ۜة‬ َّ ‫اس َتع۪ ي ُنوا ِب‬
َّ ‫الص ْب ِر َو‬ ْ ‫َو‬
Şübhəsiz bu, qəlbi titrəyənlərdən başqasına ağır gələr. ← Səbr və namazla (dua ilə) kömək diləyin!

﴾46﴿ ‫ون‬ ِ ‫ون َا َّن ُه ْم ُم اَل ُقوا َر ِّب ِه ْم َو َا َّن ُه ْم ِال َْي ِه َر‬
َ ‫اج ُع‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َيظُ ُّن‬
O (qəlbi titrəyənlər) ki, Rəbblərinə qovuşacaqlarını və Ona qayıdacaqlarını bilirlər.

َ ۪‫۪ي َا ْن َع ْم ُت َعل َْيكُ ْم َو َا ّن۪ي َف َّض ْل ُتكُ ْم َعلَى ال َْعالَم‬

﴾47﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ْاذ ُك ُروا ن ِْع َمت َِي ا َّلت‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ٓ ‫َيا َبن‬
Sizə bəxş etdiyim nemətimi və sizi insanlardan üstün tutduğumu yada salın! ← Ey İsrail oğulları!

َ ‫َو اَل ُي ْق َب ُل ِم ْن َها َش َف‬

‫اع ٌة‬ ‫س َش ْيـًٔا‬
ٍ ‫س َع ْن َن ْف‬
ٌ ‫اَل َت ْج ۪زي َن ْف‬ ‫َوا َّت ُقوا َي ْو ًما‬
heç kəsdən şəfaət qəbul olunmaz, ← heç kəs heç kəsin əvəzinə bir şey ödəyə bilməz, ← Qorxun o gündən ki,

﴾48﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْن َص ُر‬ ٌ‫َو اَل ُي ْؤ َخذُ ِم ْن َها َع ْدل‬
və onlara heç bir kömək göstərilməz! ← heç kəsdən (günahlarının yerinə) fidyə (əvəz) alınmaz,
9 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

‫اب‬
ِ َ‫ومو َنكُ ْم ُسوٓ َء ال َْعذ‬
ُ ‫َي ُس‬ ‫اك ْم م ِْن ٰالِ ف ِْر َع ْو َن‬
ُ ‫َوا ِْذ َن َّج ْي َن‬
Sizə ən ağır işgəncələr verirdilər; ← Vaxtikən sizi Firon əhlinin əlindən xilas etdik.

‫ون ن َِسا ٓ َء ُك ْم‬

َ ‫َو َي ْس َت ْح ُي‬ ‫ون َا ْب َنا ٓ َء ُك ْم‬
َ ‫ُيذَ ِّب ُح‬
qadınlarınızı isə sağ buraxırdılar. ← Oğlan uşaqlarınızı boğazlayırdılar,

ٌ ‫َوف۪ ي ٰذلِكُ ْم َب اَل ٓ ٌء م ِْن َر ِّبكُ ْم َع ۪ظ‬

﴾49﴿ ‫يم‬
Bunlarda da Rəbbiniz tərəfindən böyük bir imtahan vardı.

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا ْغ َر ْق َنا ٓ ٰالَ ف ِْر َع ْو َن َو َا ْن ُت ْم َت ْنظُ ُر‬ ‫اك ْم‬
ُ ‫َوا ِْذ َف َر ْق َنا ِبكُ ُم ال َْب ْح َر َف َا ْن َج ْي َن‬
Fironun adamlarını da siz baxa-baxa suda boğduq. ← Vaxtikən sizə görə dənizi yardıq və sizi xilas etdik.

َ ۪‫ى َا ْر َبع‬
‫ين ل َْي َل ًة‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َوا ِْذ ٰو َع ْد َنا ُم‬
Bir zaman Musaya, (Tur dağında vəhy üçün) qırx gecəlik vədə vermişdik.

َ ‫ُث َّم ا َّت َخذْ ُت ُم الْعِ ْج َل م ِْن َب ْعدِ ه۪ َو َا ْن ُت ْم ظَ ال ُِم‬

﴾51﴿ ‫ون‬
Sonra bunun arxasınca zalımcasına buzovu özünüzə (tanrı) qəbul etdiniz.

﴾52﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ َ ‫ُث َّم َع َف ْو َنا َع ْنكُ ْم م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك‬
bəlkə, şükür edəsiniz. ← Sonra bunun arxasınca sizi əfv etdik ki,

﴾53﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬ ‫ان‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
َ ‫اب َوا ْل ُف ْر َق‬ َ ‫َوا ِْذ ٰا َت ْي َنا ُم‬
bəlkə, siz doğru yola yönələsiniz. ← Vaxtikən Biz Musaya kitabı (Tövratı) və Furqanı verdik ki,

‫ِا َّنكُ ْم ظَ ل َْم ُت ْم َا ْن ُف َسكُ ْم ِبا ّت َِخاذ ُِك ُم الْعِ ْج َل‬ ‫وسى ِل َق ْومِه۪ َيا َق ْو ِم‬
ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
Siz buzova sitayiş etməklə həqiqətən, özünüzə zülm etdiniz.← Bir vaxt Musa qövmünə demişdi:“Ey qövmüm!

ِ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم عِ ْن َد َب‬

‫ارئِكُ ْم‬ ِ ‫وبوٓا ِالٰى َب‬
‫ارئِكُ ْم َفا ْق ُتلُوٓا َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ُ ‫َف ُت‬
Bu, Yaradanınızın yanında sizin üçün daha xeyirlidir!”← Dərhal sizi yaradana tövbə edin və özünüzü öldürün!

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾54﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ‫الت َّو‬ ‫اب َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫َف َت‬
Əlbəttə, O, tövbələri qəbul edəndir, bağışlayandır. ← Beləcə sizin tövbənizi qəbul etmişdi.

‫الل َج ْه َر ًة‬
َ ّٰ‫َك َح ّٰتى َن َرى ه‬
َ ‫وسى ل َْن ُن ْؤم َِن ل‬
ٰ ‫َيا ُم‬ ‫َوا ِْذ ُق ْل ُت ْم‬
Ey Musa, Allahı aşkar surətdə görməyincə, sənə əsla inanmayacağıq. ← Bir zaman siz demişdiniz:

َ ‫الصاعِ َق ُة َو َا ْن ُت ْم َت ْنظُ ُر‬

﴾55﴿ ‫ون‬ َّ ‫َف َا َخذَ ْتكُ ُم‬
O zaman, gözünüz görə-görə sizi ildırım vurmuşdu.

﴾56﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ‫اك ْم م ِْن َب ْعدِ َم ْوتِكُ ْم‬
ُ ‫ُث َّم َب َع ْث َن‬
bəlkə siz, şükür edəsiniz. ← Sonra sizi ölümünüzdən sonra yenidən diriltdik ki,

‫السل ْٰو ۜى‬

َّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا َعل َْيكُ ُم ال َْم َّن َو‬ ‫ام‬
َ ‫َوظَ َّل ْل َنا َعل َْيكُ ُم ال َْغ َم‬
Sizə qüdrət halvası və bildirçin göndərdik. ← Və (Tih səhrasında) üstünüzə buludla kölgə saldıq.

َ ‫َو َما ظَ ل َُمو َنا َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾57﴿‫ون‬ ‫اك ْم‬ ِ ‫ُكلُوا م ِْن طَ ِّي َب‬
ُ ‫ات َما َر َز ْق َن‬
Bizə zülm etmədilər, sadəcə özlərinə zülm edirdilər.← Ruzi kimi verdiyimiz təmiz şeylərdən yeyin!
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 10

‫َفكُ لُوا ِم ْن َها َح ْي ُث شِ ْئ ُت ْم َر َغ ًدا‬ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ْاد ُخلُوا ٰهذِ ِه ا ْل َق ْر َي َة‬
və bəyəndiyiniz yerdə, istədiyiniz şeyləri bol-bol yeyin. ← Vaxtikən (sizə) demişdik: “Bu kəndə girin,

‫َو ُقولُوا ِحطَّ ٌة‬ ‫اب ُس َّج ًدا‬

َ ‫َو ْاد ُخلُوا ال َْب‬
Və “hittə!” (bizi bağışla!) - deyin; ← Qapısından da (Allaha) səcdə edər halda daxil olun!

َ ‫يد ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾58﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َو َس َن ۪ز‬ ‫اك ْم‬
ُ ‫َن ْغف ِْر لَكُ ْم َخطَ َاي‬
Yaxşı əməl edənlərin də (mükafatını) artıracağıq. ← Biz də sizin günahlarınızı bağışlayaq!”

َ ۪‫ين ظَ ل َُموا َق ْو اًل َغ ْي َر الَّذ۪ ي ق‬

‫يل ل َُه ْم‬ َ ۪‫َف َب َّدلَ الَّذ‬
Zülm edənlər, özlərinə deyilən sözü başqası ilə dəyişdirdilər.

َ ‫الس َما ٓ ِء ِب َما َكا ُنوا َي ْف ُس ُق‬

﴾59﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َف َا ْن َز ْل َنا َعلَى الَّذ‬
َّ ‫ين ظَ ل َُموا ِر ْج ًزا م َِن‬
Biz də o zalımlara, etdikləri haqsızlığa görə göydən şiddətli əzab göndərdik.

‫اض ِر ْب ِب َع َصاكَ ال َْح َج َ ۜر‬

ْ ‫َف ُق ْل َنا‬ ۪‫وسى ِل َق ْومِه‬ ْ ‫َو ِا ِذ‬
ٰ ‫اس َت ْس ٰقى ُم‬
Biz də: “Əsan ilə daşa vur!” - dedik. ← Vaxtikən Musa öz qövmü üçün su istəmişdi.

ٍ ‫َق ْد َعل َِم ُكلُّ ُا َن‬

‫اس َم ْش َر َب ُه ْم‬ ۜ‫َفا ْن َف َج َر ْت ِم ْن ُه ا ْث َن َتا َع ْش َر َة َع ْي ًنا‬
Hər dəstə öz çeşməsini tanımışdı. ← Dərhal ondan (daşdan) on iki çeşmə fışqırdı.

َ ۪‫ض ُم ْفسِ د‬
﴾60﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو اَل َت ْع َث ْوا فِي اْال َْر‬ ِ ّٰ‫اش َر ُبوا م ِْن ِر ْز ِق ه‬
‫الل‬ ْ ‫ُكلُوا َو‬
amma yer üzündə həddinizi aşaraq fəsad törətməyin! ← Allahın verdiyi ruzidən yeyin-için,

‫َف ْاد ُع َل َنا َر َّب َك‬ ٍ‫احد‬

ِ ‫ام َو‬
ٍ ‫ل َْن َن ْص ِب َر َعلٰ ى طَ َع‬ ‫وسى‬
ٰ ‫َوا ِْذ ُق ْل ُت ْم َيا ُم‬
Bizim üçün Rəbbinə dua et, ← Bir (növ) təama dözməyəcəyik! ← Vaxtikən demişdiniz: “Ey Musa!

ۜ‫ض م ِْن َب ْقل َِها َو ِق َّثآئ َِها َو ُفوم َِها َو َع َدسِ َها َو َب َصل َِها‬
ُ ‫ُي ْخ ِر ْج َل َنا م َِّما ُت ْن ِب ُت اْال َْر‬
bizim üçün torpağın bitirdiyi şeylərdən tərəvəz, xiyar, sarımsaq, mərcimək və soğan çıxarsın!”

‫ِص ًرا‬
ْ ‫ا ِْه ِبطُ وا م‬ َ ‫َقالَ َا َت ْس َت ْبدِ ل‬
‫ُون الَّذ۪ ي ُه َو َا ْد ٰنى ِبالَّذ۪ ي ُه َو َخ ْي ٌر‬
Bir şəhərə gedin, ← (Musa) demişdi: “Xeyirli olan şeyləri, alçaq şeylərlə dəyişdirməkmi istəyirsiniz?

ِ ّٰ‫َو َبا ٓ ُؤ ِب َغ َض ٍب م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ِّ ‫َو ُض ِر َب ْت َعل َْي ِه ُم‬
‫الذ َّل ُة َوال َْم ْسكَ َن ُة‬ ‫َفا َِّن لَكُ ْم َما َس َا ْل ُت ْم‬
və Allahın qəzəbinə düçar oldular. ← Onlara zəlillik, miskinlik damğası vuruldu,← istədiyiniz sizin olacaq.”

‫الن ِب ۪ ّي َن ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬

َّ ‫ُون‬
َ ‫َو َي ْق ُتل‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫َكا ُنوا َيكْ ُف ُر‬ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم‬
َ ‫ٰذل‬
və Peyğəmbərləri haqsız yerə öldürürdülər. ← onlar Allahın ayələrini inkar edirdilər, ← Bu ona görə idi ki,

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ِب َما َع َص ْوا َو َكا ُنوا َي ْع َت ُد‬
َ ‫ٰذل‬
Bu, (Allaha) asi olduqlarına və həddi aşdıqlarına görə idi.
11 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

‫ال ِخ ِر َو َعمِ َل َصال ًِحا‬ ِ ّٰ‫َم ْن ٰا َم َن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫۪ين‬
َ ٔ‫الصا ِبـ‬
َّ ‫الن َص ٰارى َو‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا َوالَّذ‬
َّ ‫ين َه ُادوا َو‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Kim Allaha, axirət gününə inanıb yaxşı iş görərsə,← Şübhəsiz, iman edənlər, yəhudilər, xristianlar və sabiilər;

﴾62﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َفل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
Onların nə bir qorxusu olar, nə də onlar bir qəm-qüssə görərlər. ← Onların mükafatları Rəbbinin yanındadır.

‫ور‬ ُّ ‫َو َر َف ْع َنا َف ْو َقكُ ُم‬

َ ‫الط‬ ‫َوا ِْذ َا َخذْ َنا م۪ ي َثا َقكُ ْم‬
və dağı sizin üzərinə qaldırdırıb (demişdik:) ← Vaxtikən sizdən əhd almışdıq,

َ ‫َو ْاذ ُك ُروا َما ف۪ ي ِه ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬

﴾63﴿ ‫ون‬ ‫اك ْم ِب ُق َّو ٍة‬
ُ ‫ُخذُ وا َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
və içindəkiləri unutmayın ki, bəlkə, qorunarsınız. ← Sizə göndərdiyimizi (Tövratı) möhkəm tutun,

ِ ّٰ‫َفل َْول َف ْض ُل ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه‬ َ ‫ُث َّم َت َول َّْي ُت ْم م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك‬
Əgər üzərinizdə Allahın lütfü və rəhməti olmasaydı, ← Sonra, bunun arxasınca siz (əhdinizdən) döndünüz.

َ ‫لَكُ ْن ُت ْم م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾64﴿ ‫ين‬
əlbəttə, zərər çəkənlərdən olardınız.

َ ٔ‫َف ُق ْل َنا ل َُه ْم ُكو ُنوا ق َِر َد ًة َخاسِ ـ‬

﴾65﴿‫۪ين‬ َّ ‫ين ْاع َت َد ْوا ِم ْنكُ ْم فِي‬
‫الس ْب ِت‬ َ ۪‫َو َل َق ْد َعل ِْم ُت ُم الَّذ‬
Biz də onlara dedik: “Həqir meymunlar olun!”← Əlbətdə, içinizdən, şənbə günü həddi aşanları da bilirsiniz.

َ ۪‫َو َم ْوعِ ظَ ًة ِلل ُْم َّتق‬

﴾66﴿ ‫ين‬ ‫اها َنكَ ال ل َِما َب ْي َن َي َد ْي َها َو َما َخ ْل َف َها‬
َ ‫َف َج َع ْل َن‬
müttəqilər üçün də nəsihət olsun! ← Bunu etdik ki, o dövrdəkilər və sonradan gələnlər üçün ibrət olsun,

‫الل َي ْا ُم ُر ُك ْم َا ْن َتذْ َب ُحوا َب َق َر ًة‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ٓ ۪‫وسى ِل َق ْومِه‬
ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
“Həqiqətən,Allah sizə bir inək kəsmənizi əmr edir!” ← Vaxtikən Musa öz qövmünə demişdi:

َ ۪‫ون م َِن ال َْجاهِ ل‬

﴾67﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َقالَ َا ُعو ُذ ِب ه‬
َ ‫الل َا ْن َا ُك‬ ۜ ‫َقالُوٓا َا َت َّت ِخذُ َنا ُه ُز ًوا‬
(Musa) dedi: “Cahillərdən olmaqdan Allaha sığınıram!” ← Onlar dedilər: “Bizi məsxərəyəmi qoyursan?”

ُ‫َقالَ ِا َّن ُه َي ُقول‬ ‫ُي َب ِّي ْن َل َنا َما هِ َي‬ ‫َقالُوا ْاد ُع َل َنا َر َّب َك‬
(Musa) dedi: “O (Allah) deyir ki,← o nədir, bizə bildirsin.” ← Onlar dedilər: “Bizim üçün Rəbbini çağır,

﴾68﴿‫ون‬
َ ‫َفا ْف َعلُوا َما ُت ْؤ َم ُر‬ ‫ِك‬
َ ‫ان َب ْي َن ٰذل‬
ٌ ‫َع َو‬ ‫ض َول ِبكْ ٌر‬ ِ ‫ِا َّن َها َب َق َر ٌة ل َف‬
ٌ ‫ار‬
Sizə əmr olunan şeyi edin!”← bunların arasında (bir düyə)dir.← o inək nə çox qoca, nə də cavan deyil,

ُ‫َقالَ ِا َّن ُه َي ُقول‬ ۜ‫ُي َب ِّي ْن َل َنا َما ل َْو ُن َها‬ ‫َقالُوا ْاد ُع َل َنا َر َّب َك‬
(Musa) dedi:“O deyir ki,← onun rəngini bizə bildirsin.”← Onlar dedilər:“Bizim üçün Rəbbini çağırıb (soruş),

َ ‫الناظِ ۪ر‬
﴾69﴿ ‫ين‬ َّ ‫ِا َّن َها َب َق َر ٌة َص ْف َرا ٓ ُء َفاق ٌِع ل َْو ُن َها َت ُس ُّر‬
o, tünd sarı rəngli, görənlərə xoş gələn bir inəkdir.”
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 12

‫ُي َب ِّي ْن َل َنا َما هِ َي‬ ‫َقالُوا ْاد ُع َل َنا َر َّب َك‬
o nə (cür olmalı)dır, bizə yaxşı-yaxşı izah etsin. ← Onlar dedilər: “Bizim üçün Rəbbinə dua et,

﴾70﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو ِا َّنا ٓ ا ِْن َشا ٓ َء ه‬

َ ‫الل ل َُم ْه َت ُد‬ ۜ‫ا َِّن ال َْب َق َر َت َش َاب َه َعل َْي َنا‬
Əgər Allah istəsə, biz əlbəttə, düz yolda olarıq.” ← Çünki biz inəkləri bir-birinə bənzədirik.

‫ض َو اَل َت ْسقِي ال َْح ْر َث‬ ُ ‫ِا َّن َها َب َق َر ٌة اَل َذلُولٌ ُتث‬
َ ‫۪ير اْال َْر‬
O, boyunduruq götürməmiş, yer sürməyən, əkin suvarmayan bir inəkdir, ← O dedi: “O (Rəbbiniz) deyir ki,
ُ‫َقالَ ِا َّن ُه َي ُقول‬

‫َقالُوا ال ْٰـٔ َن ِج ْئ َت ِبال َْح ِّق‬ ۜ‫ُم َسل ََّم ٌة اَل شِ َي َة ف۪ َيها‬
(Bu zaman) onlar dedilər: “İndi həqiqəti gətirdin”. ← eyibsiz-qüsursuz (və) ləkəsizdir”.

﴾71﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َما َك ُادوا َي ْف َعل‬ ‫وها‬
َ ‫َفذَ َب ُح‬
Və az qalmışdı ki, (bu işi) yerinə yetirməsinlər. ← Beləcə onu (inəyi tapıb) kəsdilər.

﴾72﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ُم ْخ ِر ٌج َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُت ُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫َوا ِْذ َق َت ْل ُت ْم َن ْف ًسا َفا ّٰد َر ْء ُت ْم ف۪ َيها‬
Allah isə gizlətdiyinizi üzə çıxarandır!←Vaxtikən bir nəfəri öldürüb, onun barəsində mübahisə etmişdiniz.

ۜ‫وه ِب َب ْع ِض َها‬
ُ ‫اض ِر ُب‬
ْ ‫َف ُق ْل َنا‬
Buna görə də dedik: “(Kəsilmiş inəyin) bir parçasını ona (ölüyə) vurun!”

َ ‫َو ُي ۪ريكُ ْم ٰا َياتِه۪ ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬

﴾73﴿ ‫ُون‬ ‫الل ال َْم ْو ٰتى‬
ُ ّٰ‫ِك ُي ْح ِي ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
və sizə Öz möcüzələrini göstərər ki, bəlkə dərk edəsiniz. ← Allah ölüləri belə dirildər,

‫َا ْو َا َش ُّد َق ْس َو ًة‬ ‫ار ِة‬

َ ‫ِك َف ِه َي َكال ِْح َج‬
َ ‫ُوبكُ ْم م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
ُ ‫ُث َّم َق َس ْت ُقل‬
bəlkə, daha da qatı (oldu). ← Sonra bunun arxasınca qəlbləriniz daş kimi qatı oldu,

‫َوا َِّن ِم ْن َها ل ََما َي َّش َّق ُق َف َي ْخ ُر ُج ِم ْن ُه ال َْما ٓ ُء‬ ‫ار‬ َ ْ‫ار ِة ل ََما َي َت َف َّج ُر ِم ْن ُه ا‬
ُ ‫ال ْن َه‬ َ ‫َوا َِّن م َِن ال ِْح َج‬
bəzisi yarılıb içindən su fışqırar, ← Həqiqətən, bəzi daşların içərisindən çaylar axar,

﴾74﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ِ ّٰ‫َوا َِّن ِم ْن َها ل ََما َي ْه ِب ُط م ِْن َخ ْش َي ِة ه‬
ۜ‫الل‬
Allah, etdiklərinizdən qafil deyildir! ← bəzisi də Allahın qorxusundan yuvarlanıb düşər.

‫يق ِم ْن ُه ْم‬
ٌ ‫ان َف ۪ر‬
َ ‫َو َق ْد َك‬ ‫ون َا ْن ُي ْؤ ِم ُنوا لَكُ ْم‬
َ ‫َا َف َتطْ َم ُع‬
Halbuki onların içərisində bir firqə vardı ki, ← İndi onların sizə inanacaqlarınamı ümid edirsiniz?

﴾75﴿ ‫ون‬ ُ ‫ُث َّم ُي َح ِّر ُفو َن ُه م ِْن َب ْعدِ َما َع َقل‬
َ ‫ُوه َو ُه ْم َي ْعل َُم‬ ِ ّٰ‫ون َك اَل َم ه‬
‫الل‬ َ ‫َي ْس َم ُع‬
sonra da, onu anladıqdan sonra, bilə-bilə onu təhrif edirdilər. ← Allahın kəlamını (Tövratı) dinləyib,

ٍ ‫َو ِا َذا َخل َب ْع ُض ُه ْم ِالٰى َب ْع‬

‫ض َقالُوٓا‬ َ ۪‫َو ِا َذا َل ُقوا الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َقالُوٓا ٰا َم َّن ۚا‬
Xəlvətdə olduqları vaxtda isə bir-birilərinə deyirdilər: ← İman gətirənlərlə görüşdükləri zaman: “İman
gətirdik”,- deyirdilər.

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾76﴿ ‫ُون‬ ‫وك ْم ِبه۪ عِ ْن َد َر ِّبكُ ْم‬ ُ ّٰ‫َا ُت َح ِّد ُثو َن ُه ْم ِب َما َف َت َح ه‬
ُ ‫الل َعل َْيكُ ْم ل ُِي َحا ٓ ُّج‬
(Bunu) dərk etmirsinizmi?← “Allahın sizə bildirdiyi şeyi onlara xəbər verirsiniz ki, Rəbbinizin yanında onları
sizə qarşı dəlil gətirsinlər?”
13 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

َ ‫ون َو َما ُي ْع ِل ُن‬

﴾77﴿ ‫ون‬ َ ‫الل َي ْعل َُم َما ُيسِ ُّر‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫ون َا َّن‬
َ ‫َا َو اَل َي ْعل َُم‬
Allah, onların gizlində etdiklərini və aşkarda etdiklərini bilir?! ← Məgər onlar bilmirlərmi ki,

َ ‫ون الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ‫اَل َي ْعل َُم‬ َ ‫َو ِم ْن ُه ْم ُا ّم ُِّي‬
‫ون‬
kitabı (Tövratı) bilməzlər. ← Onların bəziləri də savadsızdırlar,

﴾78﴿ ‫ون‬
َ ‫َوا ِْن ُه ْم ا اَِّل َيظُ ُّن‬ ‫ا َّ آِل َا َمان َِّي‬
Onlar ancaq zənnə qapılırlar. ← (Uyduqları) yalnız boş arzulardır.

ِ ّٰ‫ُون ٰهذَ ا م ِْن عِ ْندِ ه‬

ۜ ً‫الل ل َِي ْش َت ُروا ِبه۪ َث َم ًنا َقل۪ ا‬
‫يل‬ َ ‫ُث َّم َي ُقول‬ َ ‫ون الْكِ َت‬
‫اب ِب َا ْيد۪ ِيه ْم‬ َ ۪‫َف َو ْي ٌل ِل َّلذ‬
َ ‫ين َيكْ ُت ُب‬
Sonra onunla bir az pul almaq üçün:“Bu, Allah ←Vay o kəslərin halına ki, öz əlləri ilə kitab yazarlar.
qatındandır!”-deyərlər.

َ ‫َو َو ْي ٌل ل َُه ْم م َِّما َيكْ سِ ُب‬

﴾79﴿ ‫ون‬ ‫َف َو ْي ٌل ل َُه ْم م َِّما َك َت َب ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬
Qazandıqları şey üçün də onların vay halına! ← Öz əlləri ilə yazdıqlarına görə onların vay halına!

ِ ّٰ‫ُق ْل َا َّت َخذْ ُت ْم عِ ْن َد ه‬

‫الل َع ْه ًدا‬ ‫ود ًة‬
َ ‫ار اِل َا َّي ًاما َم ْع ُد‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َقالُوا ل َْن َت َم َّس َنا‬
De ki: “Allahdan bir vəd almısınızmı? ← Onlar dedilər: “Od bizə bir neçə gündən artıq toxunmayacaq.

﴾80﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬ َ ‫َا ْم َت ُقول‬ ‫الل َع ْه َد ُه‬
ُ ّٰ‫ِف ه‬
َ ‫َفل َْن ُي ْخل‬
Yoxsa Allaha qarşı bilmədiyiniz şeylər söyləyirsiniz?” ← Allah heç vaxt Öz əhdindən dönməz.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾81﴿ ‫ون‬ ِۚ‫النار‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫َبلٰ ى َم ْن َك َس َب َس ِّي َئ ًة َو َا َحاطَ ْت ِبه۪ َخ ۪طيٓـَٔ ُت ُه‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar.← onlar cəhənnəm əhlidirlər.← Bəli, kim günah qazanar və qazandığı günahlar
onu əhatə edərsə,

َ ‫اب ال َْج َّن ِۚة ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾82﴿ ‫ون‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar cənnət əhlidirlər. Onlar orada əbədi olacaqlar. ← İman gətirənlər və yaxşı işlər görənlər ki var,

‫الل‬
َ ّٰ‫ون ا اَِّل ه‬
َ ‫اَل َت ْع ُب ُد‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ َ ‫َوا ِْذ َا َخذْ َنا م۪ ي َث‬
ٓ ‫اق َبن‬
“Allahdan başqasına ibadət etməyin, ← Vaxtikən İsrail oğullarından əhd aldıq ki:

ِ ۪‫َو ِبال َْوال َِد ْي ِن ا ِْح َسا ًنا َوذِي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
‫ين‬
valideynlərinizə, yaxın qohumlarınıza, yetimlərə, yoxsullara yaxşılıq edin!

‫الز ٰكو َ ۜة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫اس ُح ْس ًنا‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َو ُقولُوا ل‬
namazı qılın və zəkatı verin!”.← Və də insanlarla xoş danışın,

﴾83﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا ْن ُت ْم ُم ْع ِر ُض‬ ‫ُث َّم َت َول َّْي ُت ْم اِل َقل۪ اًيل ِم ْنكُ ْم‬
və siz üz döndərdiniz. ← Sonra, sizdən az bir qisminiz müstəsna olmaqla, (əhdinizdən) döndünüz,
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 14

‫ون َا ْن ُف َسكُ ْم م ِْن د َِيارِ ُك ْم‬

َ ‫َو اَل ُت ْخ ِر ُج‬ َ ُ‫َوا ِْذ َا َخذْ َنا م۪ ي َثا َقكُ ْم اَل َت ْسفِك‬
‫ون د َِما ٓ َء ُك ْم‬
və bir-birinizi yurdunuzdan çıxarmayın!” ← Vaxtikən sizdən əhd aldıq ki: “Öz qanınızı tökməyin,

﴾84﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم َا ْق َر ْر ُت ْم َو َا ْن ُت ْم َت ْش َه ُد‬
Sonra siz (həmin əhdə) şahid olub (onu) təsdiq etdiniz.

‫ُون َا ْن ُف َسكُ ْم‬

َ ‫َت ْق ُتل‬ ‫ُث َّم َا ْن ُت ْم ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء‬
(yenə) bir-birinizi öldürürsünüz, ← Sonra da siz busunuz (belə adamlarsınız ki),

‫ان‬ ِ ْ‫ون َعل َْي ِه ْم ِب ا‬

ۜ ِ ‫ال ْث ِم َوال ُْع ْد َو‬ َ ‫اه ُر‬
َ َ‫َتظ‬ ‫ارهِ ْم‬
ِ ‫ون َف ۪ري ًقا ِم ْنكُ ْم م ِْن د َِي‬
َ ‫َو ُت ْخ ِر ُج‬
Onlara zülm və düşmənçilik etməkdə köməkləşirsiniz.← özünüzdən olan bir dəstəni yurdlarından çıxarırsınız.

‫اج ُه ْم‬
ُ ‫َو ُه َو ُم َح َّر ٌم َعل َْيكُ ْم ا ِْخ َر‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫وك ْم ُا َس ٰارى ُت َف ُاد‬
ُ ‫َوا ِْن َي ْا ُت‬
Halbuki onları çıxartmaq sizə haram edilmişdi.← Əsir kimi sizə gəlsələr, fidyə verib onları (azad edirsiniz).

‫ض‬
ٍۚ ‫ون ِب َب ْع‬ ِ ‫ض الْكِ َت‬
َ ‫اب َو َتكْ ُف ُر‬ َ ‫َا َف ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ‫ون ِب َب ْع‬
Kitabın (Tövratın) bir hissəsinə inanıb, digər hissəsini inkarmı edirsiniz?

ُّ ‫ِك ِم ْنكُ ْم اِل ِخ ْز ٌي فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َي ۚا‬ َ ‫َف َما َج َزا ٓ ُء َم ْن َي ْف َع ُل ٰذل‬
Sizlərdən bu cür işlər görənlərin cəzası dünya həyatında ancaq və ancaq rüsvay olmaqdır,

﴾85﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ۜ ِ َ‫ٰى َا َش ِّد ال َْعذ‬
‫اب‬ َ ‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ُي َر ُّد‬
ٓ ‫ون ِال‬
Axı Allah etdiklərinizdən qafil deyil. ← qiyamət günündə isə ən şiddətli əzaba düçar olmaqdır.

﴾86﴿‫ون‬
َ ‫اب َو اَل ُه ْم ُي ْن َص ُر‬
ُ َ‫ف َع ْن ُه ُم ال َْعذ‬
ُ ‫َف اَل ُي َخ َّف‬ ‫ال ِخ َر ِۘة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا ِب ا‬
ُّ ‫اش َت َر ُوا ال َْح ٰيو َة‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ْ ‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Ona görə də onların əzabı yüngülləşməz və onlara kömək olunmaz.← Onlar axirəti dünya həyatına satanlardır.

ُّ ‫َو َق َّف ْي َنا م ِْن َب ْعدِ ه۪ ِب‬

‫الر ُس ِل‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Ondan sonra da peyğəmbərlər göndərdik. ← And olsun ki, Musaya kitabı (Tövratı) verdik.

‫س‬
ۜ ِ ‫وح ا ْل ُق ُد‬
ِ ‫َو َا َّي ْد َن ُاه ِب ُر‬ ِ ‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ َ ۪‫َو ٰا َت ْي َنا ع‬
və onu müqəddəs ruhla (Cəbraillə) qüvvətləndirdik. ← Məryəm oğlu İsaya aşkar möcüzələr bəxş etdik,

‫اس َتكْ َب ْر ُت ْم‬

ْ ‫ى َا ْن ُف ُسكُ ُم‬
ٓ ‫َا َفكُ ل ََّما َجا ٓ َء ُك ْم َر ُسولٌ ِب َما اَل َت ْه ٰو‬
Hər dəfə sizə, ürəyinizə yatmayan bir şey gətirən peyğəmbərə təkəbbür göstərmirdinizmi?

‫ْف‬
ٌ ‫ُوب َنا ُغل‬
ُ ‫َو َقالُوا ُقل‬ ﴾87﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف َف ۪ري ًقا َكذَّ ْب ُت ْم َو َف ۪ري ًقا َت ْق ُتل‬
Və dedilər: “Bizim qəlblərimiz örtülüdür ”← (Onların) bir qismini təkzib etdiniz, bir qismini də öldürdünüz.

َ ‫َف َقل۪ اًيل َما ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾88﴿ ‫ون‬ ‫الل ِبكُ ْف ِرهِ ْم‬
ُ ّٰ‫َب ْل ل ََع َن ُه ُم ه‬
Buna görə də, olduqca az iman gətirərlər. ← Əksinə, Allah onlara, küfrlərinə görə lənət eləmişdir.
15 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

ِ ّٰ‫اب م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل ُم َص ِّد ٌق ل َِما َم َع ُه ْم‬ ٌ ‫َول ََّما َجا ٓ َء ُه ْم كِ َت‬
Onlara Allah qatından, əllərindəkini təsdiq edən bir kitab (Quran) göndərildiyi zaman da (qəbul etmədilər).

َ ۪‫ون َعلَى الَّذ‬

ۚ‫ين َك َف ُروا‬ َ ‫َو َكا ُنوا م ِْن َق ْب ُل َي ْس َت ْفت ُِح‬
Halbuki daha əvvəl, kafirlərə qələbə çalmaq üçün yalvarırdılar.

ِ ّٰ‫َفل َْع َن ُة ه‬
َ ‫الل َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬
﴾89﴿ ‫ين‬ ۘ ۪‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم َما َع َر ُفوا َك َف ُروا ِبه‬
Ona görə də, Allah kafirlərə lənət eləsin! ← Bildikləri şey onlara gəldiyi zaman isə, ona inanmadılar.

‫اش َت َر ْوا ِبه۪ ٓ َا ْن ُف َس ُه ْم‬

ْ ‫ِب ْئ َس َما‬
Uğruna özlərini satdıqları şey nə qədər də pisdir!

ۚ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه۪ َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬

ُ ّٰ‫الل َب ْغ ًيا َا ْن ُي َن ِّزلَ ه‬
ُ ّٰ‫َا ْن َيكْ ُف ُروا ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
Allahın, Öz qullarından, istədiyi şəxsə lütf etməsinə həsəd apararaq Allahın göndərdiyini inkar etdilər.

﴾90﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬ َ ‫َو ِللْكَ اف ِ۪ر‬
ٌ َ‫ين َعذ‬ ‫ب‬
ۜ ٍ ‫َف َبا ٓ ُؤ ِب َغ َض ٍب َعلٰ ى َغ َض‬
Kafirlər üçün də zəliledici bir əzab vardır! ← Beləcə, qəzəb üstünə qəzəb artırdılar.

‫َقالُوا ُن ْؤم ُِن ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي َنا‬ ُ ّٰ‫يل ل َُه ْم ٰا ِم ُنوا ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
“Biz özümüzə göndərilənə inanırıq” - dedilər. ← Onlara: “Allahın nazil etdiyinə inanın!”- deyildiyi zaman,

‫َو ُه َو ال َْح ُّق ُم َص ِّد ًقا ل َِما َم َع ُه ْم‬ ‫ون ِب َما َو َرا ٓ َء ُه‬
َ ‫َو َيكْ ُف ُر‬
Halbuki o, onların əllərində olanı (Tövratı) təsdiq edən həqiqətdir. ← Və ondan başqasını inkar edərlər.

َ ‫الل م ِْن َق ْب ُل ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾91﴿ ‫۪ين‬ ِ ّٰ‫ُون َا ْن ِب َيا ٓ َء ه‬
َ ‫ُق ْل َفل َِم َت ْق ُتل‬
(Onlara) söylə: “Əgər inanan kəslərsinizsə, bəs nə üçün əvvəllər Allahın peyğəmbərlərini öldürürdünüz?”

َ ‫ُث َّم ا َّت َخذْ ُت ُم الْعِ ْج َل م ِْن َب ْعدِ ه۪ َو َا ْن ُت ْم ظَ ال ُِم‬

﴾92﴿‫ون‬ ِ ‫وسى ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم ُم‬
Sonra, onun ardınca zalımcasına buzova sitayiş etdiniz.← Musa sizə açıq-aydın dəlillər gətirmişdi.

‫ور‬ ُّ ‫َو َر َف ْع َنا َف ْو َقكُ ُم‬

َ ‫الط‬ ‫َوا ِْذ َا َخذْ َنا م۪ ي َثا َقكُ ْم‬
Tur dağını da sizin üstünüzə qaldırmışdıq, ← Vaxtikən sizdən əhd almışdıq,

ْ ‫اك ْم ِب ُق َّو ٍة َو‬

ۜ‫اس َم ُعوا‬ ُ ‫ُخذُ وا َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
(və): “Sizə verdiyimizdən (Tövratdan) möhkəm yapışın, (oradakı hökmləri) eşidin!” - (demişdik).

‫َو ُا ْش ِر ُبوا ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ُم الْعِ ْج َل ِبكُ ْف ِرهِ ْم‬ ‫َقالُوا َسمِ ْع َنا َو َع َص ْي َنا‬
Küfrləri üzündən buzovun məhəbbəti qəlblərini bürümüşdü. ← Onlar dedilər: “Eşitdik və qarşı çıxdıq!”

َ ‫۪يما ُنكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾93﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِب ْئ َس َما َي ْا ُم ُر ُك ْم ِبه۪ ٓ ا‬ ‫ُق ْل‬
“Əgər iman gətirmisinizsə, imanınızın sizə onu əmr etməsi necə də pisdir!” ← De ki:
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 16

‫اس‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ال ِخ َر ُة عِ ْن َد ه‬
َّ ِ‫الل َخال َِص ًة م ِْن ُدون‬ ٰ ْ‫الد ُار ا‬
َّ ‫ا ِْن َكا َن ْت لَكُ ُم‬ ‫ُق ْل‬
“Əgər Allah yanındakı axirət evi (Cənnət) başqa insanlara deyil, yalnız sizə məxsusdursa, ← De:

َ ۪‫َف َت َم َّن ُوا ال َْم ْو َت ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾94﴿ ‫ين‬
əgər doğru deyirsinizsə, onda ölümü istəyin!”

ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ۪‫يم ِبالظَّ الِم‬
﴾95﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َول َْن َي َت َم َّن ْو ُه َا َب ًدا ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬
Allah zalımları tanıyandır! ← Öz əlləri ilə etdikləri (günahlara) görə onu əsla istəməzlər.

َ ۪‫َوم َِن الَّذ‬

‫ين َا ْش َر ُكوا‬ ‫اس َعلٰ ى َح ٰيو ٍۚة‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ص‬
َ ‫َو َل َت ِج َد َّن ُه ْم َا ْح َر‬
müşriklərdən də (çox hərisdirlər). ← Sən onları, yaşamaq üçün insanların ən hərisləri (olaraq) görərsən;

‫ْف َس َن ٍۚة‬
َ ‫َي َو ُّد َا َح ُد ُه ْم ل َْو ُي َع َّم ُر َال‬
Onlardan hər biri istər ki, min il yaşasın.

﴾96﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫الل َب ۪ص‬

َ ‫ير ِب َما َي ْع َمل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ َ‫َو َما ُه َو ِب ُم َز ْح ِز ِحه۪ م َِن ال َْعذ‬
‫اب َا ْن ُي َع َّم َر‬
Axı Allah, nə etdiklərini görəndir! ← Halbuki uzun ömür sürmək onu əzabdan uzaqlaşdırmaz.

ِ ّٰ‫َف ِا َّن ُه َن َّزل َُه َعلٰ ى َق ْل ِب َك ِبا ِْذنِ ه‬

‫الل‬ ‫يل‬
َ ‫ان َع ُد ًّوا ل ِِج ْب ۪ر‬
َ ‫ُق ْل َم ْن َك‬
onu (Quranı), Allahın izni ilə sənin qəlbinə o nazil etmişdir; ← De: “Cəbrailə düşmən olan kimsə (bilsin ki),

َ ‫َو ُه ًدى َو ُب ْش ٰرى ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾97﴿ ‫۪ين‬ ‫ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه‬
möminlər üçün də hidayət və müjdəçi olaraq!” ← Özündən əvvəlkiləri (Tövratı və İncili) təsdiqləyici olaraq;

َ ‫الل َع ُد ٌّو ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾98﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ َ ‫ان َع ُد ًّوا للِ هّٰ ِ َو َملٰ ٓئِكَ تِه۪ َو ُر ُسلِه۪ َو ِج ْب ۪ر‬
َ‫يل َوم۪ يكَ ال‬ َ ‫َم ْن َك‬
şübhəsiz, Allah kafirlərə düşməndir. ← Kim Allaha, mələklərinə, peyğəmbərlərinə, Cəbrailə və Mikailə
düşmən olarsa,

َ ‫َو َما َيكْ ُف ُر ِب َها ٓ اِل ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾99﴿ ‫ون‬ ٍۚ ‫ات َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫َو َل َق ْد َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك ٰا َي‬
Onları, fasiqlərdən başqası inkar etməz. ← And olsun ki, sənə açıq-aydın ayələr göndərdik.

َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾100﴿ ‫ون‬ ‫يق ِم ْن ُه ْم‬
ٌ ‫اه ُدوا َع ْه ًدا َن َبذَ ُه َف ۪ر‬
َ ‫َا َو ُكل ََّما َع‬
Əslində, onların çoxu (Tövrata) inanmır.← Hər dəfə əhd bağladıqlarında onların bir qismi onu pozmadımı?!

ِ ّٰ‫َول ََّما َجا ٓ َء ُه ْم َر ُسولٌ م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل ُم َص ِّد ٌق ل َِما َم َع ُه ْم‬
Allah tərəfindən onlara, əllərindəkini (Tövratı) təsdiq edən bir peyğəmbər gəldiyi zaman,

﴾101﴿‫ون‬
َ ‫َك َا َّن ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬ ‫الل َو َرا ٓ َء ظُ ُهورِ هِ ْم‬ َ ‫اب كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫يق م َِن الَّذ‬
ٌ ‫َن َبذَ َف ۪ر‬
guya onlar bilmirlər. ← kitab verilənlərdən bir qismi Allahın kitabına arxa çevirdilər ki,
17 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

‫َو َما َك َف َر ُسل َْي ٰم ُن‬ ِ ‫ين َعلٰ ى ُمل‬

‫ْك ُسل َْي ٰم َن‬ ۪ ‫الش َي‬
ُ ‫اط‬ َّ ‫َوا َّت َب ُعوا َما َت ْتلُوا‬
Süleyman isə kafir olmadı. ← Onlar, Süleymanın səltənətinə dair şeytanların oxuduqlarına uydular.

‫وت‬
َ ‫ار‬
ُ ‫وت َو َم‬
َ ‫ار‬ ِّ ‫اس‬
ُ ‫الس ْح َر َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ َعلَى ال َْملَكَ ْي ِن ِب َبا ِب َل َه‬ َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫ُي َع ّل ُِم‬ ‫ين َك َف ُروا‬
َ ‫اط‬ َّ ‫َولٰكِ َّن‬
۪ ‫الش َي‬
sehri və Babildə Harut və Marut adlı iki mələyə enəni insanlara öyrədərək. ←Lakin şeytanlar kafir oldular;

‫َو َما ُي َع ّل َِمانِ م ِْن َا َحدٍ َح ّٰتى َي ُقول ِا َّن َما َن ْح ُن ِف ْت َن ٌة َف اَل َتكْ ُف ْ ۜر‬
Halbuki (o iki mələk): “Biz sadəcə imtahanıq. Kafir olma!” - deməmiş heç kəsə (sehr) öyrətmirdilər.

ِ ّٰ‫ين ِبه۪ م ِْن َا َحدٍ اِل ِبا ِْذنِ ه‬

ۜ‫الل‬ َ ‫َو َما ُه ْم ِب َضا ٓ ۪ ّر‬ ۪‫ون ِبه۪ َب ْي َن ال َْم ْر ِء َو َز ْو ِجه‬
َ ‫ون ِم ْن ُه َما َما ُي َف ِّر ُق‬
َ ‫َف َي َت َعل َُّم‬
ۜ
Allahın izni olmadan, onunla heç kəsə zərər verə ← Və ər-arvad arasını açan işləri onlardan öyrənirdilər.
bilməzlər.

‫ال ِخ َر ِة م ِْن َخ اَل ٍق‬

ٰ ْ‫اش َت ٰر ُيه َما ل َُه فِي ا‬
ْ ‫َو َل َق ْد َعل ُِموا ل ََم ِن‬ ‫ون َما َي ُض ُّر ُه ْم َو اَل َي ْن َف ُع ُه ْم‬
َ ‫َو َي َت َعل َُّم‬
Onu satın alanların axirətdə payı olmadığını da bilirlər. ←Və özlərinə faydası olmayıb zərər verən şeyləri
öyrənirdilər.

﴾102﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬ ‫س َما َش َر ْوا ِبه۪ ٓ َا ْن ُف َس ُه ْم‬
َ ‫َو َل ِب ْئ‬
Kaş ki, biləydilər! ← (Onlar) özlərini nə qədər pis bir şeyə satdılar.

ِ ّٰ‫وب ٌة م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل َخ ْي ٌر‬ َ ‫ل ََم ُث‬ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم ٰا َم ُنوا َوا َّت َق ْوا‬
Allah qatından )gələn( savab, şübhəsiz, daha xeyirli idi. ← Əgər onlar iman gətirib )Allahdan) qorxsaydılar,

‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت ُقولُوا َراعِ َنا‬

َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬ ﴾103﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬
Ey iman gətirənlər! “Raina” (“bizə çobanlıq et” mənasında) deməyin! ← Kaş ki, )bunu( dərk edəydilər.

﴾104﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬ َ ‫َو ِللْكَ اف ِ۪ر‬
ٌ َ‫ين َعذ‬ ۜ ‫اس َم ُعوا‬
ْ ‫َو ُقولُوا ا ْنظُ ْر َنا َو‬
Kafirlər üçün də şiddətli əzab vardır. ← “Unzurna” (Bizə bax) deyin! Və (Allahın hökmünü) eşidin!

‫َا ْن ُي َن َّزلَ َعل َْيكُ ْم م ِْن َخ ْي ٍر م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫ين‬ ِ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
َ ۪‫اب َو اَل ال ُْم ْش ِرك‬ َ ۪‫َما َي َو ُّد الَّذ‬
Rəbbinizdən sizə bir xeyir göndərilsin. ← Nə əhli-kitabdan olan kafirlər, nə də müşriklər istəməzlər ki,

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾105﴿‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ص ِب َر ْح َمتِه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُّ ‫الل َي ْخ َت‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah böyük lütf sahibidir! ← Halbuki Allah Öz mərhəmətini istədiyi kimsəyə məxsus edər.
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 18

ۜ‫َن ْا ِت ِب َخ ْي ٍر ِم ْن َها ٓ َا ْو ِم ْثل َِها‬ ‫َما َن ْن َس ْخ م ِْن ٰا َي ٍة َا ْو ُن ْنسِ َها‬

ondan daha yaxşısını, yaxud ona bənzərini gətiririk. ← Hər hansı bir ayəni ləğv edir və ya onu unutdururuqsa,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾106﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ه‬ ‫َال َْم َت ْعل َْم َا َّن‬
Allah hər şeyə qadirdir! ← Bilmirsənmi ki,

ِ ّٰ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِ ه‬

﴾107﴿‫الل م ِْن َول ٍِّي َول َن ۪ص ٍير‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫الل ل َُه ُمل‬
َ ّٰ‫َال َْم َت ْعل َْم َا َّن ه‬
və sizin Allahdan başqa dostunuz və yardımçınız yoxdur?!← Bilmirsənmi ki, göylərin və yerin hökmranlığı
Allaha məxsusdur,

‫وسى م ِْن َق ْب ُل‬

ٰ ‫ون َا ْن َت ْسـَٔلُوا َر ُسولَكُ ْم َك َما ُسئ َِل ُم‬
َ ‫يد‬
ُ ‫َا ْم ُت ۪ر‬
Yoxsa daha əvvəl Musa sorğu-suala çəkildiyi kimi Peygəmbərinizi sorğu-suala çəkmək istəyirsiniz?

﴾108﴿ ‫يل‬
ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َف َق ْد َض َّل َس َوا ٓ َء‬ ِ‫يمان‬ ۪ ْ‫َو َم ْن َي َت َب َّدلِ الْكُ ْف َر ِب ا‬
َ ‫ال‬
həqiqətən, doğru yoldan azmış olar. ← Kim imanı küfrə dəyişərsə,

ۚ‫ارا‬ َ ‫ل َْو َي ُر ُّدو َنكُ ْم م ِْن َب ْعدِ ا‬

ً ‫۪يمانِكُ ْم ُك َّف‬ ِ ‫۪ير م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب‬ ٌ ‫َو َّد َكث‬
sizi, imanınızdan sonra, küfrə sövq etsinlər. ← Kitab əhlindən bir çoxu istər ki,

‫َح َس ًدا م ِْن عِ ْندِ َا ْن ُفسِ ِه ْم م ِْن َب ْعدِ َما َت َب َّي َن ل َُه ُم ال َْح ُّق‬
Həqiqət onlara bəlli olduqdan sonra da, təbiətlərindəki həsəd üzündən (bunu edərlər).

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾109﴿‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ۪‫الل ِب َا ْم ِره‬
ُ ّٰ‫اص َف ُحوا َح ّٰتى َي ْات َِي ه‬
ْ ‫اع ُفوا َو‬
ْ ‫َف‬
Şübhəsiz, Allah hər şeyə qadirdir! ← Allah, öz əmrini gətirincəyə qədər əfv edin və qınamayın.

ِ ّٰ‫وه عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬ ُ ‫ل ْن ُفسِ كُ ْم م ِْن َخ ْي ٍر َت ِج ُد‬
َ ‫َو َما ُت َق ِّد ُموا‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬
Özünüz üçün öncədən hazırladığınız hər xeyri Allah yanında taparsınız.← Namazı qılın və zəkatı verin!

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾110﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah nə etdiklərinizi görəndir!

َ ‫ِتل‬
‫ْك َا َمان ُِّي ُه ْم‬ ‫ودا َا ْو َن َص ٰار ۜى‬
ً ‫ان ُه‬
َ ‫َو َقالُوا ل َْن َي ْد ُخ َل ال َْج َّن َة اِل َم ْن َك‬
Bu, onların xülyalarıdır.← “Yəhudi və ya xaçpərəst olandan başqası Cənnətə girməyəcək!” - dedilər.

َ ۪‫ُق ْل َها ُتوا ُب ْر َها َنكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾111﴿ ‫ين‬
De ki: “Əgər doğru deyirsinizsə, öz dəlilinizi gətirin!”

ۖ ۪‫َفل َُه َا ْج ُر ُه عِ ْن َد َر ِّبه‬ ‫َبلٰ ى َم ْن َا ْسل ََم َو ْج َه ُه للِ هّٰ ِ َو ُه َو ُم ْحسِ ٌن‬
onun üçün, Rəbbi yanında mükafatı vardır. ← Xeyr, kim yaxşı işlər görüb üzünü Allaha təslim edərsə,

﴾112﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َول َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم‬
Və onlar qəm-qüssə görməzlər. ← Onların (axirətdə) heç bir qorxusu da yoxdur.

‫الن َص ٰارى َعلٰ ى َش ْي ٍ ۖء‬

َّ ‫ود ل َْي َس ِت‬ ِ ‫َو َقال‬
ُ ‫َت ال َْي ُه‬
Yəhudilər dedilər: “Xaçpərəstlər heç bir şey üzərində deyillər (doğru yolda deyillər).”
19 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

‫ود َعلٰ ى َش ْي ٍۙء‬

ُ ‫الن َص ٰارى ل َْي َس ِت ال َْي ُه‬ ِ ‫َو َقال‬
َّ ‫َت‬
Xaçpərəstlər də: “Yəhudilər heç bir şey üzərində deyillər (doğru yolda deyillər)” - dedilər.

‫ون ِم ْث َل َق ْول ِِه ْم‬ َ ۪‫ِك َقالَ الَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬ َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫ُون الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو ُه ْم َي ْتل‬
Bilməyənlər də beləcə onların danışdığı kimi danışdılar. ← Halbuki onlar kitabı (Tövrat və İncili) oxuyurlar.

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾113﴿ ‫ون‬ َ ۪‫الل َي ْحكُ ُم َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ف‬
ُ ّٰ‫َف ه‬
Allah isə, qiyamət günü aralarında ixtilafa düşdükləri şeylər haqqında hökm verəcəkdir!

‫اس ُم ُه‬ ِ ّٰ‫اج َد ه‬

ْ ‫الل َا ْن ُيذْ َك َر ف۪ َيها‬ ِ ‫َم َن َع َم َس‬ ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن‬
o, Allahın məscidlərində (Allahın) adının çəkilməsinə mane olar, ← O kimsədən daha zalım kim olar ki;

َ ۪‫ُوها ٓ ا اَِّل َخآئِف‬

‫ين‬ َ ‫ان ل َُه ْم َا ْن َي ْد ُخل‬
َ ‫ِك َما َك‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ‫َو َس ٰعى ف۪ ي َخ َرا ِب َها‬
Onlar oraya (məscidlərə) ancaq qorxa-qorxa girməli idilər. ← və onların xarab edilməsinə çalışar?

﴾114﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫ال ِخ َر ِة َعذ‬

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬ ٰ ْ‫َول َُه ْم فِي ا‬ ‫الد ْن َيا ِخ ْز ٌي‬
ُّ ‫ل َُه ْم فِي‬
axirətdə isə onlar üçün böyük bir əzab vardır! ← Onlar üçün dünyada rüsvayçılıq vardır,

ِ ّٰ‫َف َا ْي َن َما ُت َو ُّلوا َف َث َّم َو ْج ُه ه‬

ۜ‫الل‬ ‫َوللِ هّٰ ِ ال َْم ْش ِر ُق َوال َْم ْغ ِر ُب‬
Ona görə də, hansı tərəfə yönəlsəniz, Allahın üzü (zatı) oradadır. ← Şərq və Qərb də Allahındır.

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾115﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah (öz mərhəməti ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir!

‫ُس ْب َحا َن ُه‬ ‫الل َول ًَد ۙا‬

ُ ّٰ‫َو َقالُوا ا َّت َخذَ ه‬
O (Allah) pakdır, (bu kimi sifətlərdən uzaqdır). ← Onlar dedilər: “Allah özünə övlad götürmüşdür”

َ ‫ُكلٌّ ل َُه َقا ِن ُت‬

﴾116﴿ ‫ون‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َب ْل ل َُه َما فِي‬
Hamısı Onun itaətindədir! ← Əksinə, göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Ona məxsusdur.

َ ُ‫َف ِا َّن َما َي ُقولُ ل َُه ُك ْن َف َيك‬

﴾117﴿‫ون‬ ٓ ‫ض َو ِا َذا َق ٰض‬
‫ى َا ْم ًرا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ۪‫َبد‬
َّ ‫يع‬
ona yalnız:“Ol!”-deyər, dərhal olar.← Göyləri və yeri yoxdan yaradandır. Bir işin yaranmasını istədiyi vaxt,

‫الل َا ْو َت ْات۪ي َنا ٓ ٰا َي ٌة‬

ُ ّٰ‫ل َْول ُيكَ ّل ُِم َنا ه‬ ‫ون‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬
“Allah bizimlə danışmalı və ya bizə bir ayə gəlməli deyildimi!” ← Cahillər isə dedilər:

‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َت َش َاب َه ْت ُقل‬ ‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم ِم ْث َل َق ْول ِِه ْم‬
َ ۪‫ِك َقالَ الَّذ‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Onların qəlbləri biri-birinə bənzəyir.← Onlardan əvvəlkilər də bu şəkildə, onların sözlərinin bənzərini dedilər.

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُيو ِق ُن‬

﴾118﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َب َّي َّنا ا‬
Biz, yəqinliklə bilmək istəyən kimsələrə ayələri (dəlilləri) açıqcasına göstərdik.

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾119﴿ ‫يم‬ ِ ‫َو اَل ُت ْسـَٔ ُل َع ْن َا ْص َح‬ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ِبال َْح ِّق َب ۪ش ًيرا َو َنذ۪ ًير ۙا‬
Cəhənnəm əhli barəsində isə sorğu-suala tutulmayacaqsan. ← Biz səni, haqq ilə müjdəçi və xəbərdar edən
olaraq göndərdik.
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 20

‫الن َص ٰارى َح ّٰتى َت َّت ِب َع ِم َّل َت ُه ْم‬

َّ ‫ود َو اَل‬
ُ ‫َول َْن َت ْر ٰضى َع ْن َك ال َْي ُه‬
Onların dininə tabe olmayınca yəhudi və xaçpərəstlər səndən əsla razı qalmayacaqlar.

ِ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ُه َدى ه‬

‫الل ُه َو ال ُْه ٰد ۜى‬
(Onlara) de: “Həqiqətən, Allahın göstərdiyi yol əsl doğru yoldur!”

ِ ّٰ‫َك م َِن ه‬
﴾120﴿‫الل م ِْن َول ٍِّي َول َن ۪ص ٍير‬ َ ‫َما ل‬ ‫َو َلئ ِِن ا َّت َب ْع َت َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم َب ْع َد الَّذ۪ ي َجا ٓ َءكَ م َِن الْعِ ل ِْۙم‬
Allah sənə nə dost, nə də köməkçi olar. ← Əgər sənə gələn elmdən sonra onların istəklərinə uysan,

َ ‫ِك ُي ْؤ ِم ُن‬
ۜ ۪‫ون ِبه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
ۜ ۪‫اب َي ْتلُو َن ُه َح َّق ت اَِل َوتِه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
Onlar ona iman gətirirlər. ← Özlərinə kitab verdiyimiz kimsələr onu layiqincə oxuyarlar.

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾121﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َم ْن َيكْ ُف ْر ِبه۪ َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və kimlər onu inkar edərsə, onlar əsl zərərdə olanlardır.

َ ۪‫َو َا ّن۪ي َف َّض ْل ُتكُ ْم َعلَى ال َْعالَم‬

﴾122﴿‫ين‬ ‫۪ي َا ْن َع ْم ُت َعل َْيكُ ْم‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
ٓ ‫يل ْاذ ُك ُروا ن ِْع َمت َِي ا َّلت‬ ٓ ‫َيا َبن‬
Və Mən sizi aləmlər üzərinə üstün etmişdim! ← Ey İsrail oğulları! Sizə verdiyim nemətimi xatırlayın!

ٌ‫َو اَل ُي ْق َب ُل ِم ْن َها َع ْدل‬ ‫س َش ْيـًٔا‬

ٍ ‫س َع ْن َن ْف‬
ٌ ‫اَل َت ْج ۪زي َن ْف‬ ‫َوا َّت ُقوا َي ْو ًما‬
və ondan fidyə qəbul edilməz,← heç kəs heç kəs üçün bir şey ödəyə bilməz,← Qorxun elə bir gündən ki;

﴾123﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْن َص ُر‬ ‫اع ٌة‬
َ ‫َو اَل َت ْن َف ُع َها َش َف‬
və onlara heç bir kömək göstərilməz! ← heç kəsə şəfaət fayda verməz,

‫َف َا َت َّم ُه َّن‬ ٍ ‫يم َر ُّب ُه ِبكَ ل َِم‬

‫ات‬ ٓ ٰ‫َو ِا ِذ ْاب َتل‬
َ ۪‫ى ا ِْب ٰره‬
O da onları tamamilə yerinə yetirdi.← Vaxtikən Rəbbi, İbrahimi bir neçə sözlə imtahana çəkmişdi.

‫َقالَ َوم ِْن ُذ ِّر َّيت۪ي‬ ۜ‫اس ا َِم ًاما‬

ِ ‫ِلن‬ َ ‫َقالَ ِا ّن۪ي َجاعِ ل‬
َّ ‫ُك ل‬
ۜ
(İbrahim isə) dedi: “Nəslimdən də (təyin et).” ← (Allah ona) dedi: “Mən səni insanlara imam edəcəyəm”!

ۜ‫اس َو َا ْم ًنا‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َوا ِْذ َج َع ْل َنا ال َْب ْي َت َم َث َاب ًة ل‬ َ ۪‫َقالَ اَل َي َنالُ َع ْهدِ ي الظَّ الِم‬
﴾124﴿‫ين‬
Vaxtikən evi insanlar üçün savab qazanma yeri və əminlik yeri etdik.← (Allah) dedi: “Mənim əhdimə,
zalımlar nail ola bilməzlər”.

َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬

‫يل‬ ٓ ‫َو َع ِه ْد َنا ٓ ِال‬
َ ۪‫ٰى ا ِْب ٰره‬ ‫يم ُم َصلًّى‬
ۜ َ ِ ‫َوا َّت ِخذُ وا م ِْن َم َق‬
۪‫ام ا ِْب ٰره‬
İbrahimə və İsmailə də tövsiyə etdik ki; ← İbrahimin durduğu yeri (özünüzə) namazgah edin!

﴾125﴿ ‫الس ُجو ِد‬

ُّ ‫الر َّك ِع‬ َ ۪‫ين َوال َْعاكِ ف‬
ُّ ‫ين َو‬ َ ۪‫َا ْن طَ ِّه َرا َب ْيت َِي ِللطَّ ائِف‬
“Evimi (Kəbəni) təvaf edənlər, həmişə ibadətdə olanlar, rüku edən və səcdə edənlər üçün təmizləyin!”

‫اج َع ْل ٰهذَ ا َبل ًَدا ٰا ِم ًنا‬

ْ ‫َر ِّب‬ ُ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
‫يم‬
“Ey Rəbbim, buranı təhlükəsiz bir şəhər et! ← Vaxtikəm İbrahim demişdi:

‫ال ِخ ِ ۜر‬ ِ ّٰ‫ات َم ْن ٰا َم َن ِم ْن ُه ْم ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ِ ‫َو ْار ُز ْق َا ْهل َُه م َِن ال َّث َم َر‬
Əhalisinin, Allaha və axirət gününə inananlarına meyvələrdən ruzi ver!”

﴾126﴿‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫ار َو ِب ْئ‬
ۜ ِ ‫الن‬ ِ َ‫ُث َّم َا ْضطَ ُّر ُه ِالٰى َعذ‬
َّ ‫اب‬ ‫َقالَ َو َم ْن َك َف َر َف ُا َم ّت ُِع ُه َقل۪ اًيل‬
Sonra cəhənnəm əzabına düçar edərəm”. (Ora) nə pis bir yerdir! ← O buyurdu:“Kafir olanlara da bir qədər
ruzi verərəm.
21 əl-Bəqərə surəsi Cüz 1

ُ ۪‫يم ا ْل َق َواعِ َد م َِن ال َْب ْي ِت َوا ِْس ٰمع‬

‫يل‬ ُ ۪‫َوا ِْذ َي ْر َف ُع ا ِْب ٰره‬
Bir zaman İbrahim və İsmail evin (Kəbənin) bünövrəsini ucaldırdılar,

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾127﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن َك َا ْن َت‬
ُ ۪‫السم‬ ۜ‫َر َّب َنا َت َق َّب ْل م َِّنا‬
Sən, həqiqətən, (hər şeyi) eşidənsən, bilənsən! ← (və dua edirdilər:) “Ey Rəbbimiz! (Bunu) bizdən qəbul et!

َ ‫َوم ِْن ُذ ِّر َّي ِت َنا ٓ ُا َّم ًة ُم ْسل َِم ًة ل‬

‫َك‬ ‫َك‬
َ ‫اج َع ْل َنا ُم ْسل َِم ْي ِن ل‬
ْ ‫َر َّب َنا َو‬
və nəslimizdən, Sənə təslim olan ümmət (çıxart)! ← Ey Rəbbimiz! Bizi Sənə təslim olanlar et,

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾128﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬ َّ ‫ِا َّن َك َا ْن َت‬
ُ ‫الت َّو‬ ‫َو َا ِر َنا َم َناسِ كَ َنا َو ُت ْب َعل َْي َن ۚا‬
Həqiqətən, Sən tövbələri qəbul edənsən, mərhəmətlisən!” ← Bizə, (həcc) ibadət qaydalarımızı göstər və
tövbəmizi qəbul et!

‫ِك‬
َ ‫َي ْتلُوا َعل َْي ِه ْم ٰا َيات‬ ‫ول ِم ْن ُهم‬
ً‫َر َّب َنا َو ْاب َع ْث ف۪ ِيه ْم َر ُس ا‬
Sənin ayələrini onlara oxusun,← “Ey Rəbbimiz! Onların içərisindən özlərinə bir peyğəmbər göndər ki,

ُ ‫ِا َّن َك َا ْن َت ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾129﴿ ‫يم‬ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة َو ُي َز ۪ ّك ِيه ْم‬
َ ‫َو ُي َع ّل ُِم ُه ُم الْكِ َت‬
Həqiqətən, Sən qüdrətlisən, hikmət sahibisən”.← Kitabı və hikməti onlara öyrətsin, onları təmizləsin!

َ ۪‫َو َم ْن َي ْر َغ ُب َع ْن ِم َّل ِة ا ِْب ٰره‬

‫يم اِل َم ْن َسف َِه َن ْف َس ُه‬
Özünü səfehliyə qoyanlardan başqa kim İbrahimin dinindən üz çevirər?

َّ ‫ال ِخ َر ِة لَمِ َن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾130﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو ِا َّن ُه فِي ا‬ ‫الد ْن َي ۚا‬ ْ ِ‫َو َل َقد‬
ُّ ‫اصطَ َف ْي َن ُاه فِي‬
Şübhəsiz, o, axirətdə də əməlisaleh olanlardandır. ← Həqiqətən, Biz onu dünyada seçdik.

َ ۪‫َقالَ َا ْسل َْم ُت ل َِر ِّب ال َْعالَم‬

﴾131﴿ ‫ين‬ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه َر ُّب ُه ٓ َا ْسل ِْم‬
o: “Aləmlərin Rəbbinə təslim oldum!”- demişdi. ← Rəbbi ona: “Təslim ol!”- dediyi zaman,

ُ ‫يم َبن۪ي ِه َو َي ْع ُق‬

‫وب‬ ُ ۪‫َو َو ّٰصى ِب َها ٓ ا ِْب ٰره‬
İbrahim və Yəqub bunu öz oğullarına vəsiyyət etdi ki:

﴾132﴿ ‫ون‬
َ ‫َفل َت ُمو ُت َّن ا اَِّل َو َا ْن ُت ْم ُم ْسل ُِم‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫اصطَ ٰفى لَكُ ُم‬
َ ‫الد‬ ْ ‫لل‬
َ ‫َيا َبن َِّي ا َِّن ا‬
Elə isə ancaq müsəlman olaraq ölün!”←“Ey oğullarım, həqiqətən, Allah sizin üçün dini seçdi.

َ ‫ا ِْذ َقالَ ل َِبن۪ي ِه َما َت ْع ُب ُد‬

‫ون م ِْن َب ْعد۪ ۜي‬ ‫وب ال َْم ْو ُت‬
َ ‫َا ْم ُك ْن ُت ْم ُش َه َدا ٓ َء ا ِْذ َح َض َر َي ْع ُق‬
O vaxt oğullarına demişdi:“Məndən sonra ← Yoxsa Yəqubun ölümü yetişdiyi zaman yanında idiniz?!
nəyə ibadət edəcəksiniz?

﴾133﴿‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ل َُه ُم ْسل ُِم‬ ِ ‫يل َوا ِْس ٰح َق ِال ًٰها َو‬
ۚ‫اح ًدا‬ َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬ َ ‫َقالُوا َن ْع ُب ُد ِال َٰه َك َو ِال َٰه ٰا َبآئ‬
َ ۪‫ِك ا ِْب ٰره‬
Axı biz Ona təslim olmuşuq!”← Dedilər:“Sənin tanrına və ataların- İbrahimin, İsmailin, İshaqın tək tanrısına
ibadət edəcəyik,

‫ل ََها َما َك َس َب ْت‬ ‫َت‬ َ ‫ِتل‬

ْ ‫ْك ُا َّم ٌة َق ْد َخل‬
Onların qazandıqları özlərinə aiddir,← Onlar, keçib getmiş bir ümmətdir.

﴾134﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُون َع َّما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
َ ‫َو اَل ُت ْسـَٔل‬ ‫َولَكُ ْم َما َك َس ْب ُت ْم‬
Onların əməlləri barəsində sizdən sorğu-sual olunmaz. ← sizin qazandıqlarınız isə sizə aiddir.
Cüz 1 əl-Bəqərə surəsi 22

ۜ‫ودا َا ْو َن َص ٰارى َت ْه َت ُدوا‬

ً ‫َو َقالُوا ُكو ُنوا ُه‬
(Onlar Müsəlmanlara:) “Doğru yolu tapmaq üçün yəhudi, və ya xaçpərəst olun!”- dedilər.

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾135﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ۪‫ُق ْل َب ْل ِم َّل َة ا ِْب ٰره‬
ۜ‫يم َحن۪ي ًفا‬
Axı o, (Allaha) şərik qoşanlardan deyildi.” ← De ki: “Xeyr, hənif olan İbrahimin dinindəyik.

ِ ّٰ‫ُقولُوٓا ٰا َم َّنا ِب ه‬
‫الل َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َنا‬
Deyin: “Allaha və bizə nazil olana (Qurana) inanmışıq;

ِ ‫وب َو اْال َْس َب‬

‫اط‬ َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬ ٓ ‫َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال‬
َ ۪‫ٰى ا ِْب ٰره‬
İbrahimə, İsmailə, İshaqa, Yəquba və onun övladına göndərilənlərə (də inanmışıq);

‫ون م ِْن َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫الن ِب ُّي‬
َّ ‫َو َما ٓ ُاوت َِي‬
və Rəbbi tərəfindən Peyğəmbərlərə verilən şeylərə (inanmışıq).← Musaya və İsaya verilənlərə;
ٰ ۪‫وسى َوع‬
‫يسى‬ ٰ ‫َو َما ٓ ُا ۫وت َِي ُم‬
﴾136﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ل َُه ُم ْسل ُِم‬ ‫اَل ُن َف ِّر ُق َب ْي َن َا َحدٍ ِم ْن ُه ْم‬
Axı biz Ona təslim olmuşuq!” ← Onlardan heç biri arasında fərq qoymuruq.

ٍۚ ‫َوا ِْن َت َول َّْوا َف ِا َّن َما ُه ْم ف۪ ي شِ َق‬

‫اق‬ ۚ‫َفا ِْن ٰا َم ُنوا ِبمِ ْث ِل َما ٓ ٰا َم ْن ُت ْم ِبه۪ َف َقدِ ْاه َت َد ْوا‬
Əgər üz döndərərlərsə, onlar ancaq parçalanmış olarlar.← Əgər siz inandığınız kimi inanarlarsa, əlbəttə, doğru
yolu taparlar.

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾137﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬ ُ ّٰ‫َف َس َيكْ ف۪ يكَ ُه ُم ه‬
‫الل‬
O, (hər şeyi) eşidəndir, biləndir. ← Onlara qarşı Allah sənə kifayət edər.

﴾138﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ل َُه َعا ِب ُد‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْح َس ُن م َِن ه‬
‫الل ِص ْب َغ ًة‬ ِ ّٰ‫ِص ْب َغ َة ه‬
‫الل‬
Axı biz Ona ibadət edənlərik”. ← Kim Allahdan daha gözəl rəng vurar?! ← Allahın rəng vurması!

‫َو ُه َو َر ُّب َنا َو َر ُّبكُ ْم‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َا ُت َحا ٓ ُّجو َن َنا فِي ه‬
‫الل‬
Halbuki O, bizim də Rəbbimiz,sizin də Rəbbinizdir. ← De: “Allah barəsində bizimlə mübahisəmi edirsiniz?

﴾139﴿ ‫ون‬
َ ‫ِص‬
ُ ‫َو َن ْح ُن ل َُه ُم ْخل‬ ‫َو َل َنا ٓ َا ْع َما ُل َنا َولَكُ ْم َا ْع َمالُكُ ْم‬
Axı biz ona sadiq olanlarıq!” ← Və bizim əməllərimiz bizə, sizin əməlləriniz isə sizə aiddir.

ۜ‫ودا َا ْو َن َص ٰارى‬
ً ‫اط َكا ُنوا ُه‬
َ ‫وب َو اْال َْس َب‬ َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬ َ ۪‫ا ِْب ٰره‬ ‫ُون ا َِّن‬
َ ‫َا ْم َت ُقول‬
İbrahim, İsmail, İshaq, Yəqub və onun övladları yəhudi ya da xaçpərəst idilər? ← Yoxsa deyirsiniz ki;

ِ ّٰ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن َك َت َم َش َه َاد ًة عِ ْن َد ُه م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ْل َء َا ْن ُت ْم َا ْعل َُم َا ِم ه‬
Allahdan özünə gələn şahidliyi gizləyən kəsdən daha zalım kim olar? ← De:“Siz yaxşı bilirsiniz, yoxsa Allah?

‫َت ل ََها َما َك َس َب ْت‬ َ ‫ِتل‬

ْ ‫ْك ُا َّم ٌة َق ْد َخل‬ ﴾140﴿‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬
O, keçib getmiş bir ümmətdir. Qazandıqları özlərinə aiddir, ← Allah, nə etdiklərinizdən xəbərsiz deyildir.”

﴾141﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُون َع َّما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
َ ‫َو اَل ُت ْسـَٔل‬ ‫َولَكُ ْم َما َك َس ْب ُت ْم‬
Onların etdikləri haqda da sizdən sorğu-sual olunmaz. ← sizin qazandıqlarınız isə sizə aiddir.
23 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

ۜ‫َما َو ّٰل ُيه ْم َع ْن ق ِْب َلت ِِه ُم ا َّلت۪ي َكا ُنوا َعل َْي َها‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫الس َف َها ٓ ُء م َِن‬
ُّ ُ‫َس َي ُقول‬
“Onları (Müsəlmanları) üz tutduqları qiblələrindən döndərən nədir?” ← Ağılsız adamlar deyəcəklər:

ٍ ‫َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾142﴿ ‫يم‬ ‫ُق ْل للِ هّٰ ِ ال َْم ْش ِر ُق َوال َْم ْغ ِر ُب‬
O, istədiyi şəxsi doğru yola yönəldər”. ← De ki: “Şərq də, Qərb də Allahındır.

‫اس‬ َّ ‫ِل َتكُ و ُنوا ُش َه َدا ٓ َء َعلَى‬

ِ ‫الن‬ ‫اك ْم ُا َّم ًة َو َسطً ا‬
ُ ‫ِك َج َع ْل َن‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
insanların üzərinə şahid olasınız. ← Və beləliklə, sizi orta yolu tutan bir ümmət etdik ki,

‫َو َما َج َع ْل َنا ا ْلق ِْب َل َة ا َّلت۪ي ُك ْن َت َعل َْي َها ٓ اِل‬ ۜ ‫يدا‬
ً ‫الر ُسولُ َعل َْيكُ ْم َش ۪ه‬
َّ ‫ون‬
َ ُ‫َو َيك‬
Yönəlmiş olduğun qibləni (Kəbəni) yalnız ona görə təyin etdik ki; ← Peyğəmbər də sizə şahid olsun.

‫ِب َعلٰ ى َعق َِب ْي ِ ۜه‬ َّ ‫ِل َن ْعل ََم َم ْن َي َّت ِب ُع‬
ُ ‫الر ُسولَ م َِّم ْن َي ْن َقل‬
Peyğəmbərə tabe olanlarla ondan üz çevirənləri bilək.

‫الل‬ َ ۪‫َوا ِْن َكا َن ْت لَكَ ۪ب َير ًة ا اَِّل َعلَى الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين َه َدى ه‬
Bu, Allahın doğru yola yönəltdiyi şəxslərdən başqasına ağır gələr.

ٌ ‫اس ل ََر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾143﴿ ‫يم‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫الل ِب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫۪يما َنكُ ْم‬ َ ‫الل ل ُِي ۪ض‬
َ ‫يع ا‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬
Allah insanlara qarşı, əlbəttə, mehribandır, mərhəmətlidir. ← Allah sizin imanınızı əvəzsiz buraxmaz.

ۖ‫َف َل ُن َو ّل َِي َّن َك ق ِْب َل ًة َت ْر ٰض َيها‬ َّ ‫َق ْد َن ٰرى َت َق ُّل َب َو ْج ِه َك فِي‬

‫الس َما ٓ ِۚء‬
Ona görə də səni, müləq, razı qalacağın qibləyə döndərəcəyik. ← Üzünün göyə tərəf çevrildiyini görürük.

َ ‫َو َح ْي ُث َما ُك ْن ُت ْم َف َو ُّلوا ُو ُج‬

‫وهكُ ْم َشطْ َر ُه‬ ‫َف َو ِّل َو ْج َه َك َشطْ َر ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِ ۜام‬
(Ey müsəlmanlar!)Harada olsanız üzünüzü oraya döndərin!← Elə isə, üzünü Məscidülhərama tərəf çevir!

﴾144﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َي ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ‫ون َا َّن ُه ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ‫اب ل ََي ْعل َُم‬ َ ۪‫َوا َِّن الَّذ‬
Allah onların etdiklərindən xəbərsiz deyildir. ← Kitab verilmişlər onun, öz Rəbbindən bir həqiqət olduğunu
yaxşı bilirlər.

‫اب ِبكُ ِّل ٰا َي ٍة َما َت ِب ُعوا ق ِْب َل َت َك‬

َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫َو َلئ ِْن َا َت ْي َت الَّذ‬
Kitab verilənlərə hər cür dəlil gətirsən də, sənin qiblənə tabe olmazlar.

‫ض‬
ۜ ٍ ‫َو َما َب ْع ُض ُه ْم ِب َتا ِب ٍع ق ِْب َل َة َب ْع‬ ‫َو َما ٓ َا ْن َت ِب َتا ِب ٍع ق ِْب َل َت ُه ْم‬
Onlar da bir-birinin qibləsinə tabe olmazlar. ← Sən də onların qibləsinə tabe olan deyilsən.

َ ۪‫ِا َّن َك ِا ًذا لَمِ َن الظَّ الِم‬

﴾145﴿ ‫ين‬ ‫َو َلئ ِِن ا َّت َب ْع َت َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َءكَ م َِن الْعِ ل ِْۙم‬
o zaman sən, həqiqətən, zalımlardan olarsan! ← Əgər sənə gələn elmdən sonra onların istəklərinə uysan,
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 24

‫ون َا ْب َنا ٓ َء ُه ْم‬

َ ‫َك َما َي ْع ِر ُف‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
‫اب َي ْع ِر ُفو َن ُه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
(Həm də) öz oğullarını tanıdıqları kimi. ← Kitab verdiyimiz kimsələr onu (Muhəmmədi) tanıyırlar;

﴾146﴿ ‫ون‬ َ ‫َوا َِّن َف ۪ري ًقا ِم ْن ُه ْم ل ََيكْ ُت ُم‬

َ ‫ون ال َْح َّق َو ُه ْم َي ْعل َُم‬
Onların bir qismi isə, əlbəttə, həqiqəti bilə-bilə gizlədir.

﴾147﴿ ‫ين‬
َ ‫َف اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْم َت ۪ر‬ ‫َال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬
Elə isə, şübhə edənlərdən olma! ← Haqq sənin Rəbbindəndir!

ۜ ِ ‫اس َت ِب ُقوا ال َْخ ْي َر‬

‫ات‬ ْ ‫َف‬ ‫۪يها‬
َ ‫َولِكُ ٍّل ِو ْج َه ٌة ُه َو ُم َو ّل‬
Elə isə, yaxşı işlər görməkdə yarışın! ← Hər kəsin üz tutduğu bir istiqaməti var.

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾148﴿‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ُ ّٰ‫َا ْي َن َما َتكُ و ُنوا َي ْا ِت ِبكُ ُم ه‬
ۜ‫الل َجم۪ ًيعا‬
Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir!← Harada olursunuzsa olun, Allah sizi bir yerə toplayacaqdır.

‫َف َو ِّل َو ْج َه َك َشطْ َر ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِ ۜام‬ ‫َوم ِْن َح ْي ُث َخ َر ْج َت‬
(namaz vaxtı) üzünü Məscidülhərama (Kəbəyə) tərəf çevir! ← Hər hansı bir yerə (səfərə) çıxdıqda,

﴾149﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ‫َو ِا َّن ُه َلل َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬
Allah, etdiklərinizdən xəbərsiz deyildir. ← Əlbəttə bu, Rəbbindən (gələn) həqiqətdir.

‫َف َو ِّل َو ْج َه َك َشطْ َر ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِ ۜام‬ ‫َوم ِْن َح ْي ُث َخ َر ْج َت‬
(namaz vaxtı) üzünü Məscidülhərama tərəf çevir! ← Haradan da (səfərə) çıxsan,

‫اس َعل َْيكُ ْم ُح َّج ٌة‬

ِ ‫ِلن‬ َ ُ‫ِل َئ اَّل َيك‬
َّ ‫ون ل‬ َ ‫َو َح ْي ُث َما ُك ْن ُت ْم َف َو ُّلوا ُو ُج‬
‫وهكُ ْم َشطْ َر ُه‬
insanlarda, sizin əleyhinizə bir sübut olmasın. ← Harada olsanız, üzünüzü o tərəfə döndərin ki,

‫اخ َش ْون۪ي‬
ْ ‫َف اَل َت ْخ َش ْو ُه ْم َو‬ ‫ين ظَ ل َُموا ِم ْن ُه ْم‬
َ ۪‫اِل الَّذ‬
Elə isə, onlardan qorxmayın və Məndən qorxun! ← Onlardan, zülm edənlər müstəsnadır.

﴾150﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬ ُ ِ‫َو ا‬
‫لت َِّم ن ِْع َمت۪ي َعل َْيكُ ْم‬
Ümid olunar ki, siz də haqq yolu tapasınız. ← Mən də sizin üzərinizdəki nemətimi tamamlayım.

‫َو ُي َز ۪ ّكيكُ ْم‬ ‫َي ْتلُوا َعل َْيكُ ْم ٰا َيا ِت َنا‬ ‫ول ِم ْنكُ ْم‬
ً‫َك َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ف۪ يكُ ْم َر ُس ا‬
sizi təmizləyir, ← O, ayələrimizi sizə oxuyur, ← Necə ki, sizə, özünüzdən bir Peyğəmbər göndərdik.

﴾151﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُي َع ّل ُِمكُ ْم َما ل َْم َتكُ و ُنوا َت ْعل َُم‬ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة‬
َ ‫َو ُي َع ّل ُِمكُ ُم الْكِ َت‬
və əvvəlcədən bilmədiyiniz şeyləri sizə öyrədir. ← Kitabı (Quranı) və hikməti sizə öyrədir,

ِ۟ ‫اشكُ ُروا ل۪ي َو اَل َتكْ ُف ُر‬

﴾152﴿ ‫ون‬ ْ ‫َو‬ ‫۪ي َا ْذ ُك ْر ُك ْم‬
ٓ ‫َف ْاذ ُك ُرون‬
Mənə şükür edin və Məni inkar etməyin! ← Elə isə, Məni xatırlayın ki, sizi xatırlayım!

﴾153﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫الل َم َع‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الصلٰ و ِ ۜة‬ َّ ‫اس َتع۪ ي ُنوا ِب‬
َّ ‫الص ْب ِر َو‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
ْ ‫ين ٰا َم ُنوا‬
Həqiqətən, Allah səbr edənlərlədir. ← Ey iman gətirənlər! Səbir və namaz (dua) ilə kömək diləyin.
25 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

َ ‫َب ْل َا ْح َيا ٓ ٌء َولٰكِ ْن اَل َت ْش ُع ُر‬

﴾154﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ٌ ‫الل َا ْم َو‬
‫ات‬ ِ ‫َو اَل َت ُقولُوا ل َِم ْن ُي ْق َت ُل ف۪ ي َس ۪ب‬
Əksinə, diridirlər, lakin (bunu) dərk etmirsiniz. ← Allah yolunda öldürülənlərə, “ölülər” - deməyin.

ۜ ِ ‫س َوال َّث َم َر‬

‫ات‬ َ ْ‫ص م َِن اْال َْم َوالِ َو ا‬
ِ ‫ال ْن ُف‬ ِ ‫ِب َش ْي ٍء م َِن ال َْخ ْو ِف َوال ُْج‬
ٍ ‫وع َو َن ْق‬ ‫َو َل َن ْبل َُو َّنكُ ْم‬
Bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal, can və məhsul qıtlığı ilə. ← Əlbəttə, sizi sınayarıq;

﴾155﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َب ِّش ِر‬

َ ‫الصا ِب ۪ر‬
Səbr edənlərə isə müjdə ver!

﴾156﴿ ‫ون‬ ِ ‫ِا َّنا للِ هّٰ ِ َو ِا َّنا ٓ ِال َْي ِه َر‬
َ ‫اج ُع‬ ‫ين ِا َذا ٓ َا َص َاب ْت ُه ْم ُم ۪ص َيب ٌة َقالُوٓا‬
َ ۪‫َالَّذ‬
“Biz Allaha aidik və biz Ona qayıdacağıq!” ← O kəslər ki, özlərinə bir müsibət üz verdiyi zaman deyərlər:

﴾157﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْه َت ُد‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ات م ِْن َر ِّب ِه ْم َو َر ْح َم ٌة‬
ٌ ‫ِك َعل َْي ِه ْم َصل ََو‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və onlar əsl doğru yolda olanlardır! ← Onların üzərində Rəbbindən bağışlanmaq və rəhmət var.

‫َف َم ْن َح َّج ال َْب ْي َت َا ِو ْاع َت َم َر‬ ِ ّٰ‫الص َفا َوال َْم ْر َو َة م ِْن َش َعآئ ِِر ه‬
‫الل‬ َّ ‫ا َِّن‬
Kim evə (Kəbəyə) həccə gedər və ya ümrəyə gedərsə, ← Həqiqətən, Səfa və Mərvə Allahın nişanələrindəndir.

‫َو َم ْن َتطَ َّو َع َخ ْي ًر ۙا‬ ۜ‫اح َعل َْي ِه َا ْن َيطَّ َّو َف ِب ِه َما‬
َ ‫َف اَل ُج َن‬
Kim də könüllü olaraq yaxşı bir iş görərsə, ← onları təvaf etməkdə ona heç bir günah yoxdur.

ٌ ۪‫الل َشاكِ ٌر َعل‬

﴾158﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
şübhəsiz ki, Allah şükrün əvəzini verəndir, (hər şeyi) biləndir.

ِۙ ‫اس فِي الْكِ َت‬

‫اب‬ َّ ‫م ِْن َب ْعدِ َما َب َّي َّن ُاه ل‬
ِ ‫ِلن‬ ِ ‫ون َما ٓ َا ْن َز ْل َنا م َِن ال َْب ِّي َن‬
‫ات َوال ُْه ٰدى‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َيكْ ُت ُم‬
...onu Kitabda insanlara bəyan etdiyimizdən sonra;← O kimsələr ki, nazil etdiyimiz açıq dəlilləri və doğru
yolu gizlədərlər...

َ ‫اللعِ ُن‬
﴾159﴿ ‫ون‬ َّ‫َو َيل َْع ُن ُه ُم ا‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ِك َيل َْع ُن ُه ُم ه‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Lənət edənlər də onlara lənət edərlər. ← Allah onlara lənət edər.

َ ۪‫اِل الَّذ‬
‫ين َت ُابوا َو َا ْصل َُحوا َو َب َّي ُنوا‬
Tövbə edib yaxşı işlər görənlər və (haqqı) bəyan edənlər müstəsnadır.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾160﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬
ُ ‫الت َّو‬
َّ ‫َو َا َنا‬ ‫وب َعل َْي ِه ْم‬
ُ ‫ِك َا ُت‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Axı Mən tövbələri qəbul edənəm, mərhəmətliyəm! ← Onları əfv edərəm.

َ ۪‫اس َا ْج َمع‬
﴾161﴿‫ين‬ َّ ‫الل َوال َْملٰ ٓئِكَ ِة َو‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ِك َعل َْي ِه ْم ل َْع َن ُة ه‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ار‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ٌ ‫ين َك َف ُروا َو َما ُتوا َو ُه ْم ُك َّف‬
Allahın, mələklərin və bütün insanların lənəti onların üzərinə olsun!← O kəslər ki, kafir oldular və kafir olaraq
öldülər;

﴾162﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْنظَ ُر‬ ‫اب‬
ُ َ‫ف َع ْن ُه ُم ال َْعذ‬
ُ ‫اَل ُي َخ َّف‬ ‫ين ف۪ َيه ۚا‬
َ ۪‫َخالِد‬
və onlara möhlət verilməz. ← Onların əzabı əskilməz, ← (Onlar) orada əbədi qalarlar.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾163﴿ ‫يم‬ َّ ‫الر ْح ٰم ُن‬
َّ ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬ ِ ‫َو ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
(O) mərhəmətlidir, rəhmlidir! ← Ondan başqa tanrı yoxdur. ← Sizin tanrınız isə bir tək tanrıdır.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 26

‫ار‬ َّ ‫اخت اَِل ِف ال َّْي ِل َو‬

ِ ‫الن َه‬ ْ ‫َو‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ا َِّن ف۪ ي َخل ِْق‬
gecə və gündüzün bir-birini əvəz etməsində, ← Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılmasında,

‫الس َما ٓ ِء م ِْن َما ٓ ٍء‬

َّ ‫الل م َِن‬
ُ ّٰ‫َو َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ‫اس‬
َ ‫الن‬ ِ ‫َوا ْل ُفل‬
َّ ‫ْك ا َّلت۪ي َت ْج ۪ري فِي ال َْب ْح ِر ِب َما َي ْن َف ُع‬
Allahın, səmadan endirdiyi suda;← insanların mənfəəti üçün dənizlərdə üzən gəmilərdə,

‫َو َب َّث ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َدا ٓ َّب ٍ ۖة‬ َ ‫َف َا ْح َيا ِب ِه اْال َْر‬
‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
və hər növdən heyvanları oraya yayar;← (o su ki,) onunla (Allah), ölümündən sonra yer üzünü dirildər,

ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫اب ال ُْم َس َّخ ِر َب ْي َن‬
ِ ‫الس َح‬
َّ ‫اح َو‬
ِ ‫الر َي‬ ِ ‫َو َت ْص ۪ر‬
ِّ ‫يف‬
göy və yer arasında ram edilmiş buludlarda və küləklərin istiqamətinin dəyişdirilməsində,

ٍ ‫اَ ٰل َي‬
َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬
﴾164﴿ ‫ُون‬
düşünən bir qövm üçün dəlillər vardır.

ِ ّٰ‫ُي ِح ُّبو َن ُه ْم َك ُح ِّب ه‬

ۜ‫الل‬ ِ ّٰ‫اس َم ْن َي َّت ِخذُ م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ْن َد ًادا‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
onları, Allahı sevən kimi sevərlər. ← İnsanlardan elələri var ki, Allahdan qeyrilərini (Allaha) şərik qoşar,

‫اب َا َّن‬ َ ۪‫َول َْو َي َرى الَّذ‬

َ َ‫ين ظَ ل َُموٓا ا ِْذ َي َر ْو َن ال َْعذ‬ ۜ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا َش ُّد ُح ًّبا للِ ه‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Kaş zalımlar, əzabı görəcəkləri zamanki kimi anlasaydılar ki, ← İman gətirənlərin Allaha sevgisi isə daha
qüvvətlidir.

﴾165﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬

ِ َ‫يد ال َْعذ‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ا ْل ُق َّو َة للِ هّٰ ِ َجم۪ ًيع ۙا‬
və Allahın əzabı şiddətlidir. ← bütün qüvvət Allaha məxsusdur,

﴾166﴿‫اب‬
ُ ‫اب َو َت َقطَّ َع ْت ِب ِه ُم اْال َْس َب‬
َ َ‫َو َر َا ُوا ال َْعذ‬ َ ۪‫ين ا ُّت ِب ُعوا م َِن الَّذ‬
‫ين ا َّت َب ُعوا‬ َ ۪‫ا ِْذ َت َب َّر َا الَّذ‬
və əzabı görəcəklər. Aralarındakı rabitə də qırılacaqdır. ← O vaxt tabe olunanlar tabe olanlardan uzaqlaşacaq,

ۜ‫َف َن َت َب َّر َا ِم ْن ُه ْم َك َما َت َب َّر ُؤا م َِّنا‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬

‫ين ا َّت َب ُعوا ل َْو َا َّن َل َنا َك َّر ًة‬
Onda, bizdən uzaqlaşdıqları kimi onlardan uzaqlaşardıq.”← Tabe olanlar isə deyərlər: “Kaşki təkrar (dünyaya
qayıtmaq) əlimizdə olsaydı.

﴾167﴿ ِ۟‫النار‬
َّ ‫ين م َِن‬
َ ‫َو َما ُه ْم ِب َخارِ ۪ج‬ ٍ ‫الل َا ْع َمال َُه ْم َح َس َر‬
‫ات َعل َْي ِه ْم‬ ُ ّٰ‫ِك ُي ۪ر ِيه ُم ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
və onlar oddan çıxmazlar. ← Beləcə Allah, əməllərini onlara, üstlərindəki həsrət olaraq göstərər,

‫ض َح اَلل طَ ِّي ًب ۘا‬

ِ ‫ُكلُوا م َِّما فِي اْال َْر‬ ‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Yer üzündəki (qidaların) halal, təmiz olanlarından yeyin, ← Ey insanlar!

ٌ ‫ِا َّن ُه لَكُ ْم َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾168﴿ ‫ين‬ ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ ِ ‫َو اَل َت َّت ِب ُعوا ُخطُ َو‬
َّ ‫ات‬
Həqiqətən, o (Şeytan), sizə açıq-aşkar düşməndir. ← Şeytanın addımlarını izləməyin!

ِ ّٰ‫َو َا ْن َت ُقولُوا َعلَى ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬
﴾169﴿‫ون‬ ‫السوٓ ِء َوا ْل َف ْح َشا ٓ ِء‬
ُّ ‫ِا َّن َما َي ْا ُم ُر ُك ْم ِب‬
və Allaha qarşı bilmədiyiniz şeyləri demənizi (əmr edər).← O sizə, ancaq pisliyi və murdar işləri əmr edər,
27 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

ۜ‫َقالُوا َب ْل َن َّت ِب ُع َما ٓ َا ْل َف ْي َنا َعل َْي ِه ٰا َبا ٓ َء َنا‬ ‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
ُ ّٰ‫يل ل َُه ُم ا َّت ِب ُعوا َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
“Xeyr, biz atalarımızı üzərində gördüyümüz ← Onlara: “Allahın göndərdiyinə tabe olun!”- deyildiyi zaman,
(yolu) izləyirik!”- deyərlər.

﴾170﴿ ‫ون‬ َ ‫ان ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم اَل َي ْع ِقل‬

َ ‫ُون َش ْيـًٔا َو اَل َي ْه َت ُد‬ َ ‫َا َول َْو َك‬
Bəs əgər ataları bir şey anlamayıb doğru yolda deyildilərsə?

‫َك َم َث ِل الَّذ۪ ي َي ْنعِ ُق ِب َما اَل َي ْس َم ُع اِل ُد َعا ٓ ًء َون َِدا ٓ ًء‬ َ ۪‫َو َم َث ُل الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
çığırtı və bağırtıdan başqa bir şey eşitməyən bir şeyə qışqıranın halına bənzəyər. ← Kafirlərin halı,

َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْع ِقل‬

﴾171﴿ ‫ُون‬ ‫ُص ٌّم ُبكْ ٌم ُع ْم ٌي‬
Buna görə də onlar dərk etməzlər. ← (Onlar) kar, lal (və) kordurlar.

َ ‫اشكُ ُروا للِ هّٰ ِ ا ِْن ُك ْن ُت ْم ا َِّي ُاه َت ْع ُب ُد‬

﴾172﴿ ‫ون‬ ْ ‫َو‬ ‫اك ْم‬ ِ ‫ين ٰا َم ُنوا ُكلُوا م ِْن طَ ِّي َب‬
ُ ‫ات َما َر َز ْق َن‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Əgər yalnız ona ibadət edirsinizsə, Allaha şükür edin!← Ey iman gətirənlər! Sizə verdiyimiz ruzilərin təmiz
olanlarından yeyin!

ِ ّٰ‫الد َم َول َْح َم ال ِْخ ْن ۪ز ِير َو َما ٓ ُاهِ َّل ِبه۪ ل َِغ ْي ِر ه‬
ۚ‫الل‬ َّ ‫ال َْم ْي َت َة َو‬ ‫ِا َّن َما َح َّر َم َعل َْيكُ ُم‬
ölmüş heyvanı, qanı, donuz ətini və Allahdan başqasının adı ilə kəsiləni. ← (Allah) sizə qəti haram etmişdir;

‫َف اَل ٓ ِا ْث َم َعل َْي ِ ۜه‬ ‫اغ َو اَل َعا ٍد‬

ٍ ‫اضطُ َّر َغ ْي َر َب‬
ْ ‫َف َم ِن‬
ona heç bir günahı yoxdur.← Lakin kim çarəsiz qalarsa, zorla mənimsəmədən və həddi aşmadan (ondan yesə),

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾173﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah bağışlayandır, mərhəmətlidir!

ۙ ً‫ون ِبه۪ َث َم ًنا َقل۪ ا‬

‫يل‬ َ ‫َو َي ْش َت ُر‬ ِ ‫الل م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ ُ ّٰ‫ون َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َيكْ ُت ُم‬
və onun əvəzində bir az pul alarlar, ← O kimsələr ki, Allahın nazil etdiyi kitabdakı bir şeyi gizlədərlər,

‫الل َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

ُ ّٰ‫َو اَل ُيكَ ّل ُِم ُه ُم ه‬ ‫ار‬ َّ ‫ُون ف۪ ي ُبطُ ون ِِه ْم ا اَِّل‬
َ ‫الن‬ َ ‫ِك َما َي ْا ُكل‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və qiyamət günü Allah onlarla danışmaz, ← onlar, qarınlarına atəşdən başqa bir şey doldurmurlar,

﴾174﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫َو اَل ُي َز ۪ ّك ِيه ْم‬
Və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır! ← onları təmizə də çıxarmaz.

‫اب ِبال َْم ْغف َِر ِۚة‬

َ َ‫َوال َْعذ‬ ‫الض اَل َل َة ِبال ُْه ٰدى‬
َّ ‫اش َت َر ُوا‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ْ ‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Bağışlanmaq əvəzinə də əzabı (satın alıblar).← Onlar doğru yol əvəzinə zəlalət yolunu satın almış kimsələrdir.

َ ‫الل َن َّزلَ الْكِ َت‬

‫اب ِبال َْح ِّق‬ َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬ ﴾175﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َف َما ٓ َا ْص َب َر ُه ْم َعلَى‬
Bu ona görədir ki, Allah kitabı haqq olaraq göndərmişdir. ← Onlar atəşə qarşı necə də səbrlidirlər!

ٍ۟ ۪‫اق َبع‬
﴾176﴿ ‫يد‬ ٍ ‫لَف۪ ي شِ َق‬ ِ ‫اخ َت َل ُفوا فِي الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫َوا َِّن الَّذ‬
ْ ‫ين‬
əlbəttə, uzaq bir ayrılıq içindədirlər. ← Kitab barəsində müxtəlif fikirdə olan kimsələr isə,
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 28

َ ‫س ا ْل ِب َّر َا ْن ُت َو ُّلوا ُو ُج‬

‫وهكُ ْم ق َِب َل ال َْم ْش ِر ِق َوال َْم ْغ ِر ِب‬ َ ‫ل َْي‬
Yaxşı əməl, (ibadət vaxtı) üzünüzü günçıxana və günbatana tərəf çevirməyiniz deyildir.

‫الن ِب ۪ ّي َن‬ ِ ‫ال ِخ ِر َوال َْملٰ ٓئِكَ ِة َوالْكِ َت‬

َّ ‫اب َو‬ ِ ّٰ‫ٰا َم َن ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫َولٰكِ َّن ا ْل ِب َّر َم ْن‬
Allaha, axirət gününə, mələklərə, kitaba və peyğəmbərlərə inanar,← Ancaq yaxşı əməl o kəsin (etdiyidir ki);

‫اب‬
ِۚ ‫الر َق‬ َ ۪‫السآئِل‬
ِّ ‫ين َوفِي‬ َّ ‫يل َو‬
ِ ‫الس ۪ب‬ َ ۪‫َو ٰا َتى ال َْمالَ َعلٰ ى ُح ِّبه۪ ذَوِ ي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
َّ ‫ين َو ْاب َن‬
malını qohum-əqrəbaya, yetimlərə, yoxsullara, yolda qalanlara, dilənçilərə və qulların azad olunmasına
sevərək sərf edər,

َ ‫ون ِب َع ْهدِ هِ ْم ِا َذا َع‬

ۚ‫اه ُدوا‬ َ ‫َوال ُْمو ُف‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َتى‬
َّ ‫ام‬
َ ‫َو َا َق‬
əhd etdikləri zaman əhdlərinə sadiq olarlar, ← namazı qılar, zəkatı verər,

﴾177﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم َّت ُق‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ين َص َد ُقواۜ َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ْس‬ َ ‫الض َّرا ٓ ِء َو ۪ح‬
ِ ‫ين ال َْبا‬ َّ ‫ين فِي ال َْبا َْسا ٓ ِء َو‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َو‬
Doğru olanlar onlardır. Onlar əsl müttəqilərdir!← darlıqda, çətinlikdə və məşəqqət vaxtı səbr edərlər.

‫اص فِي ا ْل َق ْتلٰ ى‬

ۜ ُ ‫ِص‬
َ ‫ِب َعل َْيكُ ُم ا ْلق‬
َ ‫ُكت‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Öldürülənlər barəsində qisas almaq sizə fərz qılındı; ← Ey iman gətirənlər!

‫ال ْن ٰثى‬ ُ ْ‫َال ُْح ُّر ِبال ُْح ِّر َوال َْع ْب ُد ِبال َْع ْبدِ َو ا‬
ُ ْ‫ال ْن ٰثى ِب ا‬
ۜ
Azad şəxsi azad şəxsin, qulu qulun, qadını qadının əvəzində.

ۜ ٍ ‫َو َا َدا ٓ ٌء ِال َْي ِه ِبا ِْح َس‬

‫ان‬ ٌ ‫َف َم ْن ُعف َِي ل َُه م ِْن َا ۪خي ِه َش ْي ٌء َفا ِّت َب‬
ِ ‫اع ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬
və ona gözəlliklə (qanbahası) verməlidir. ← Kim (öldürülənin) qardaşı (varisi) tərəfindən hər hansı şəkildə
bağışlanarsa adətə görə rəftar etməlidir,

﴾178﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َفل َُه َعذ‬ ‫ِك‬
َ ‫َف َم ِن ْاع َت ٰدى َب ْع َد ٰذل‬ ٌ ۪‫ِك َت ْخف‬
‫يف م ِْن َر ِّبكُ ْم َو َر ْح َم ٌة‬ َ ‫ٰذل‬
onun üçün şiddətli bir əzab vardır!← Bundan sonra kim həddi aşarsa,← Bu, Rəbbinizdən bir yüngüllük və
mərhəmətdir.

﴾179﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫اص َح ٰيو ٌة َيا ٓ ُا ۬ولِي ا‬
ِ ‫ِص‬
َ ‫َولَكُ ْم فِي ا ْلق‬
Ola bilsin ki, siz (pis əməllərdən) çəkinəsiniz. ← Ey ağıl sahibləri! Qisasda sizin üçün həyat vardır.

ۚ‫ِب َعل َْيكُ ْم ِا َذا َح َض َر َا َح َد ُك ُم ال َْم ْو ُت ا ِْن َت َركَ َخ ْي ًرا‬

َ ‫ُكت‬
Sizdən birinizə ölüm gəldiyi zaman bir xeyir (mal) qoyub gedəcəksə, sizə fərzdir ki;

َ ۪‫َح ًّقا َعلَى ال ُْم َّتق‬

﴾180﴿‫ين‬ ِۚ ‫ين ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬ َ ْ‫َال َْو ِص َّي ُة ِلل َْوال َِد ْي ِن َو ا‬
َ ‫ال ْق َر ۪ب‬
Müttəqilərə bir haqq olaraq! ← Valideynlərə və yaxın qohumlara adətə uyğunşəkildə vəsiyyət edəsiniz;

‫ين ُي َب ِّدلُو َن ُه‬

َ ۪‫َف ِا َّن َما ٓ ِا ْث ُم ُه َعلَى الَّذ‬ ‫َف َم ْن َب َّدل َُه َب ْع َد َما َسمِ َع ُه‬
onun günahı yalnız onu dəyişdirənin üzərinədir. ← Kim onu (vəsiyyəti) eşitdikdən sonra dəyişdirərsə,

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾181﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir.
29 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫َف َا ْصل ََح َب ْي َن ُه ْم‬ ‫وص َج َن ًفا َا ْو ِا ْث ًما‬

ٍ ‫اف م ِْن ُم‬
َ ‫َف َم ْن َخ‬
onların (varislərin) arasını düzəltsə,←Kim vəsiyyət edənin səhv etməsindən və ya günaha girməsindən qorxub,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾182﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َف اَل ٓ ِا ْث َم َعل َْي ِ ۜه‬
Şübhəsiz ki, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← ona heç bir günah yoxdur.

َ ۪‫ِب َعلَى الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬ َ ‫َك َما ُكت‬ ‫ام‬ ِّ ‫ِب َعل َْيكُ ُم‬
ُ ‫الص َي‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا ُكت‬
sizdən əvvəlkilərə fərz qılındığı kimi. ← Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizə fərz qılındı;

ۜ ٍ ‫ود‬
‫ات‬ َ ‫َا َّي ًاما َم ْع ُد‬ ﴾183﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬
(Oruc tutmaq) sayı müəyyən olan günlərdədir. ← Bəlkə, siz çəkinəsiniz!

ٍ ‫َفعِ َّد ٌة م ِْن َا َّي‬

‫ام ُا َخ َر‬ ً ‫ان ِم ْنكُ ْم َم ۪ر‬
‫يضا َا ْو َعلٰ ى َس َف ٍر‬ َ ‫َف َم ْن َك‬
(tutmadığı oruc) sayısınca başqa günlərdə (tutmalıdır). ← Sizdən kim xəstə və ya səfərdə olarsa,

ۜ ٍ ‫ام م ِْس ۪ك‬

‫ين‬ ُ ‫ين ُي ۪طي ُقو َن ُه ف ِْد َي ٌة طَ َع‬
َ ۪‫َو َعلَى الَّذ‬
(Oruc tutmağa) taqəti olmayanlar isə bir yoxsulu doyuracaq qədər fidyə verməlidirlər.

﴾184﴿‫ون‬
َ ‫وموا َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
ُ ‫َو َا ْن َت ُص‬ ‫َف َم ْن َتطَ َّو َع َخ ْي ًرا َف ُه َو َخ ْي ٌر ل َُه‬
Əgər bilsəniz oruc tutmaq sizin üçün nə qədər xeyirlidir!← Kim xeyir iş görməkdə könüllü olarsa, bu onun
üçün daha xeyirlidir.

‫ي ُا ْن ِزلَ ف۪ ي ِه ا ْل ُق ْر ٰا ُن‬
ٓ ۪‫ان الَّذ‬
َ ‫َش ْه ُر َر َم َض‬
Ramazan, o aydır ki, Quran onda nazil edilmişdir;

‫ان‬ ٍ ‫اس َو َب ِّي َن‬

ِۚ ‫ات م َِن ال ُْه ٰدى َوا ْل ُف ْر َق‬ ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ُه ًدى ل‬
İnsanlara doğru yol göstərən, doğru yolun və (haqqı batildən) ayırmanın açıq dəlilləri olaraq!

َّ ‫َف َم ْن َش ِه َد ِم ْنكُ ُم‬

‫الش ْه َر َفل َْي ُص ْم ُه‬
Sizdən kim aya (ramazan ayına) şahid olarsa, onu (o ayda) oruc tutsun.

ٍ ‫يضا َا ْو َعلٰ ى َس َف ٍر َفعِ َّد ٌة م ِْن َا َّي‬

‫ام ُا َخ َر‬ ً ‫ان َم ۪ر‬
َ ‫َو َم ْن َك‬
Kim xəstə və ya səfərdə olarsa (tutmadığı günlərin) sayısınca başqa günlərdə (tutsun).

‫َو ِل ُتكْ مِ لُوا الْعِ َّد َة‬ ‫يد ِبكُ ُم ال ُْع ْس َر‬
ُ ‫الل ِبكُ ُم ال ُْي ْس َر َو اَل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
(orucun) sayısını tamamlayasınız,← Allah sizin üçün ağırlıq istəməz, sizin üçün yüngüllük istər ki,

﴾185﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ َ ّٰ‫َو ِل ُتكَ ِّب ُروا ه‬
‫الل َعلٰ ى َما َه ٰديكُ ْم‬
və ola bilsin ki, siz şükür edəsiniz. ← və sizi düz yola yönəltməsinə görə Allahı uca tutasınız,

ِۙ ‫اع ِا َذا َد َع‬

‫ان‬ ِ ‫الد‬
َّ ‫يب َد ْع َو َة‬
ُ ‫ُا ۪ج‬ ٌ ‫َك عِ َباد۪ ي َع ّن۪ي َف ِا ّن۪ي َق ۪ر‬
‫يب‬ َ ‫َو ِا َذا َس َال‬
Mənə dua etdiyi vaxt, dua edənin duasını qəbul edərəm. ← Qullarım Məni səndən soruşarlarsa, Mən yaxınam.

﴾186﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ُش ُد‬ ‫َفل َْي ْس َت ۪ج ُيبوا ل۪ي َول ُْي ْؤ ِم ُنوا ۪بي‬
Ola bilsin ki, onlar doğru yola yetişsinlər.← Elə isə, Mənim çağırışımı qəbul etsinlər və Mənə iman gətirsinlər.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 30

‫اس ل َُه َّن‬

ٌ ‫اس لَكُ ْم َو َا ْن ُت ْم ل َِب‬
ٌ ‫ُه َّن ل َِب‬ ‫الر َف ُث ِالٰى ن َِسآئِكُ ْم‬
َّ ‫ام‬ ِّ ‫ُا ِح َّل لَكُ ْم ل َْي َل َة‬
ِ ‫الص َي‬
Onlar sizin libasınız, siz də onların libasısınız. ← Oruc gecəsi qadınlarınıza yaxınlaşmaq sizə halal edildi.

‫اب َعل َْيكُ ْم َو َع َفا َع ْنكُ ْم‬

َ ‫َف َت‬ ‫ون َا ْن ُف َسكُ ْم‬
َ ‫الل َا َّنكُ ْم ُك ْن ُت ْم َت ْخ َتا ُن‬
ُ ّٰ‫َعل َِم ه‬
Beləcə, tövbələrinizi qəbul edərək sizi bağışladı. ← Allah bildi ki, siz özünüzə pislik edirdiniz.

‫الل لَكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ْاب َت ُغوا َما َك َت َب ه‬ ُ ‫َفال ْٰـٔ َن َباشِ ُر‬
‫وه َّن‬
və Allahın sizin üçün yazdığını istəyin. ← İndi onlara yaxınlaşın,

‫ض م َِن ال َْخ ْي ِط اْال َْس َو ِد م َِن ا ْل َف ْج ِ ۖر‬

ُ ‫اش َر ُبوا َح ّٰتى َي َت َب َّي َن لَكُ ُم ال َْخ ْي ُط اْال َْب َي‬
ْ ‫َو ُكلُوا َو‬
Və sübh vaxtı, ağ sap qara sapdan fərqlənincəyə qədər yeyin, için!

ۜ ِ‫اجد‬ َ ‫وه َّن َو َا ْن ُت ْم َعاكِ ُف‬

ِ ‫ون فِي ال َْم َس‬ ُ ‫َو اَل ُت َباشِ ُر‬ ‫ام ِالَى ال َّْي ِۚل‬ ِّ ‫ُث َّم َات ُِّموا‬
َ ‫الص َي‬
Məscidlərdə ibadətdə olduğunuz vaxt onlarla yaxınlıq etməyin. ← Sonra gecəyə qədər orucunuzu tamamlayın.

﴾187﴿‫ون‬
َ ‫اس ل ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬ َّ ‫الل ٰا َياتِه۪ ل‬
ِ ‫ِلن‬ ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫وها‬ ِ ّٰ‫ود ه‬
َ ‫الل َف اَل َت ْق َر ُب‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬
Allah insanlara ayələrini belə açıqlayır ki, bəlkə çəkinsinlər!← O, Allahın hüdudlarıdır. Onlara yaxınlaşmayın!

ِ َّ‫َو ُت ْدلُوا ِب َها ٓ ِالَى ال ُْحك‬

‫ام‬ ‫َو اَل َت ْا ُكلُوٓا َا ْم َوالَكُ ْم َب ْي َنكُ ْم ِبال َْباطِ ِل‬
Onu (malınızı) hakimlərə (rüşvət kimi) də verməyin ki, ← Aranızda mallarınızı haqsızlıqla yeməyin.

﴾188﴿ ‫ون‬ ِ ْ‫اس ِب ا‬

َ ‫ال ْث ِم َو َا ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ َّ ِ‫ِل َت ْا ُكلُوا َف ۪ري ًقا م ِْن َا ْم َوال‬
ِ ‫الن‬
xalqın malından bir qismini bilə-bilə günah yolu ilə yeyəsiniz.

‫اس َوال َْح ِّج‬

ِ ‫ِلن‬ ُ ۪‫ُق ْل هِ َي َم َواق‬
َّ ‫يت ل‬ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن اْالَهِ َّل ِ ۜة‬
De ki: “Onlar insanlar və həcc üçün vaxt ölçüləridir.” ← Yeni doğan aylar (hilal) barəsində səndən soruşarlar.

‫َولٰكِ َّن ا ْل ِب َّر َم ِن ا َّت ٰق ۚى‬ ‫ور َها‬

ِ ‫وت م ِْن ظُ ُه‬
َ ‫س ا ْل ِب ُّر ِب َا ْن َت ْا ُتوا ال ُْب ُي‬
َ ‫َول َْي‬
Ancaq yaxşı əməl (sahibi), (pis işdən) çəkinən kimsədir.←Yaxşı əməl, evlərinizə arxasından girməniz deyildir.

﴾189﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۖ‫وت م ِْن َا ْب َوا ِب َها‬
َ ‫َو ْا ُتوا ال ُْب ُي‬
və Allahdan qorxun ki, bəlkə siz nicat tapasınız!← Evlərə qapılarından daxil olun,

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْع َتد‬

﴾190﴿‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫ين ُي َقا ِتلُو َنكُ ْم َو اَل َت ْع َت ُدوا‬ ِ ‫َو َقا ِتلُوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
َ ۪‫الل الَّذ‬
Əlbəttə Allah həddi aşanları sevməz! ← Sizinlə vuruşanlarla siz də Allah yolunda vuruşun və həddi aşmayın.
31 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫وك ْم‬
ُ ‫وه ْم م ِْن َح ْي ُث َا ْخ َر ُج‬
ُ ‫َو َا ْخ ِر ُج‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫ُوه ْم َح ْي ُث َثق ِْف ُت ُم‬
ُ ‫َوا ْق ُتل‬
Sizi çıxartdıqları yerdən siz də onları çıxardın. ← Onları harada görsəniz öldürün.

‫ُوك ْم ف۪ ي ِۚه‬
ُ ‫ُوه ْم عِ ْن َد ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام َح ّٰتى ُي َقا ِتل‬
ُ ‫َو اَل ُت َقا ِتل‬ ‫َوا ْل ِف ْت َن ُة َا َش ُّد م َِن ا ْل َق ْت ِۚل‬
Onlar sizinlə Məscidülhəram yanında vuruşmayınca, onlarla orada vuruşmayın!← Fitnə qətldən daha şiddətlidir.

﴾191﴿ ‫ين‬
َ ‫ِك َج َزا ٓ ُء الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫ُوه ْم‬
ُ ‫ُوك ْم َفا ْق ُتل‬
ُ ‫َفا ِْن َقا َتل‬
Kafirlərin cəzası belədir! ← Əgər sizinlə vuruşsalar, siz də onları öldürün.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾192﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Əgər (vuruşmağa) son qoysalar,
‫َفاِنِ ا ْن َت َه ْوا‬

ۜ ِ ّٰ‫ين للِ ه‬ َ ُ‫ون ِف ْت َن ٌة َو َيك‬

ّ ۪ ‫ون‬
ُ ‫الد‬ ُ ‫َو َقا ِتل‬
َ ُ‫ُوه ْم َح ّٰتى اَل َتك‬
Fitnə aradan qalxana qədər və din Allaha məxsus olana qədər onlarla vuruşun.

َ ۪‫ان اِل َعلَى الظَّ الِم‬

﴾193﴿ ‫ين‬ َ ‫َف اَل ُع ْد َو‬ ‫َفاِنِ ا ْن َت َه ْوا‬
artıq zülm edənlərdən başqasına düşmənçilik edilməz. ← Əgər onlar (bu cür hərəkətlərə) son qoyarlarsa,

‫اص‬
ٌ Və‫ِص‬
َ ‫ات ق‬
ُ ‫َوال ُْح ُر َم‬ ‫الش ْه ِر ال َْح َر ِام‬
َّ ‫لش ْه ُر ال َْح َر ُام ِب‬
َّ ‫َا‬
hörmətlər qarşılıqlıdır. ← Haram ay haram ay müqabilindədir.

‫اع َت ُدوا َعل َْي ِه ِبمِ ْث ِل َما ْاع َت ٰدى َعل َْيكُ ْم‬
ْ ‫َف‬ ‫َف َم ِن ْاع َت ٰدى َعل َْيكُ ْم‬
onda, sizə hücum etdiyi ölçüdə ona hücum edin. ← Kim sizə hücum edərsə,

‫الل‬ ِ ‫َو َا ْن ِف ُقوا ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ۪‫الل َم َع ال ُْم َّتق‬
﴾194﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫الل َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
(Malınızı) da Allah yolunda xərcləyin. ← Allahdan qorxun və bilin ki, Allah müttəqilərlə birlikdədir.

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾195﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫َو َا ْحسِ ُنواۚ ا َِّن ه‬ ‫الت ْهلُكَ ِۚة‬
َّ ‫َو اَل ُت ْل ُقوا ِب َا ْيد۪ يكُ ْم ِالَى‬
və yaxşılıq edin! Həqiqətən Allah yaxşılıq edənləri sevər. ← Və öz əllərinizlə (özünüzü) təhlükəyə atmayın,

ْ ‫َفا ِْن ُا ْح ِص ْر ُت ْم َف َما‬

‫اس َت ْي َس َر م َِن ال َْه ْد ِۚي‬ ۜ ِ ّٰ‫َو َات ُِّموا ال َْح َّج َوال ُْع ْم َر َة للِ ه‬
Əgər sizə mane olsalar, asan başa gələn bir qurbanlıq (göndərin).← Allah üçün həcc və ümrəni tamamlayın.

۪‫يضا َا ْو ِبه۪ ٓ َا ًذى م ِْن َر ْاسِ ه‬

ً ‫ان ِم ْنكُ ْم َم ۪ر‬
َ ‫َف َم ْن َك‬ ‫َو اَل َت ْح ِل ُقوا ُر ُؤ َسكُ ْم َح ّٰتى َي ْبل َُغ ال َْه ْد ُي َم ِحل َُّه‬
Sizdən kim xəstə olar yaxud başında bir narahatçılığı olsa,← Qurbanlıq öz yerinə çatıncaya qədər başlarınızı
qırxdırmayın.

‫َف ِا َذا ٓ َا ِم ْن ُت ْم‬ ٍۚ ‫ام َا ْو َص َد َق ٍة َا ْو ُن ُس‬

‫ك‬ ٍ ‫َفف ِْد َي ٌة م ِْن ِص َي‬
Əmin olduğunuz zaman isə,← fidyə olaraq oruc tutmalı və ya sədəqə verməli, yaxud da bir qurban kəsməlidir.

‫َف َم ْن ل َْم َي ِج ْد‬ ْ ‫َف َم ْن َت َم َّت َع ِبال ُْع ْم َر ِة ِالَى ال َْح ِّج َف َما‬
‫اس َت ْي َس َر م َِن ال َْه ْد ِۚي‬
Kim (qurbanlıq) tapmazsa,← kim, həccə qədər ümrədən istifadə edəcəksə, asan başa gələn bir qurban (kəssin).

‫ام فِي ال َْح ِّج َو َس ْب َع ٍة ِا َذا َر َج ْع ُت ْم‬

ٍ ‫ام َثلٰ َث ِة َا َّي‬
ُ ‫َف ِص َي‬
(əvəzində) həccdə üç gün və qayıtdığınız zaman yeddi (gün) oruc tutmalıdırlar.

‫اض ِري ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِ ۜام‬

ِ ‫ِك ل َِم ْن ل َْم َيكُ ْن َا ْهل ُُه َح‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ْك َع َش َر ٌة َكا ِم َل ٌة‬
َ ‫ِتل‬
Bu, ailəsi Məscidülhəram (ətrafında) sakin olmayan şəxslərə aiddir. ← Bu, tam on gündür.

ِ۟ ‫يد الْعِ َق‬

﴾196﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫الل َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Allahdan qorxun və bilin ki, Allahın əzabı şiddətlidir.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 32

‫ض ف۪ ِيه َّن ال َْح َّج‬

َ ‫َف َم ْن َف َر‬ ‫ات‬
ٌ ‫ُوم‬
َ ‫َال َْح ُّج َا ْش ُه ٌر َم ْعل‬
Kim onlarda (o aylarda) həcci özünə vacib edərsə, ← Həcc məlum olan aylardır.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َما َت ْف َعلُوا م ِْن َخ ْي ٍر َي ْعل َْم ُه ه‬ ‫وق َو اَل ِج َدالَ فِي ال َْح ِّج‬
َ ‫َفل َر َف َث َو اَل ُف ُس‬
Hansı yaxşı işi görsəniz, Allah onu bilir. ← həccdə qadınla yaxınlıq, pis iş görmək, dava etmək olmaz.

﴾197﴿ ‫اب‬ َ ْ‫َوا َّت ُقونِ َيا ٓ ُا ۬ولِي ا‬

ِ ‫الل َْب‬ َّ ‫الزا ِد‬
‫الت ْق ٰو ۘى‬ َّ ‫َو َت َز َّو ُدوا َفا َِّن َخ ْي َر‬
Ey ağıl sahibləri, Məndən qorxun! ← Tədarük görün. Əlbəttə, ən yaxşı tədarük təqvalı olmaqdır.

‫اح َا ْن َت ْب َت ُغوا َف ْض اًل م ِْن َر ِّبكُ ْم‬

ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫ل َْي‬
Rəbbinizdən ruzi diləməniz sizə günah deyildir.

‫وه َك َما َه ٰديكُ ْم‬

ُ ‫َو ْاذ ُك ُر‬ ۖ ِ ‫الل عِ ْن َد ال َْم ْش َع ِر ال َْح َر‬
‫ام‬ ٍ ‫َف ِا َذا ٓ َا َف ْض ُت ْم م ِْن َع َر َف‬
َ ّٰ‫ات َف ْاذ ُك ُروا ه‬
Sizə göstərdiyi şəkildə Onu yada salın.← Ərəfatdan qayıdarkən Məşərülhəramda Allahı xatırlayın.

﴾198﴿ ‫۪ين‬ َّ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم م ِْن َق ْبلِه۪ لَمِ َن‬

َ ‫الضا ٓ ّل‬
Həqiqətən, siz bundan əvvəl zəlalətə düşənlərdən idiniz!

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾199﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫اس َت ْغف ُِروا ه‬
ْ ‫اس َو‬
ُ ‫الن‬
Şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!← Sonra insanların döndüyü yerdən dönün və Allahdan
َّ ‫اض‬ ُ ۪‫ُث َّم َاف‬
َ ‫يضوا م ِْن َح ْي ُث َا َف‬
bağışlanmanızı diləyin,

‫الل َكذِ ْك ِر ُك ْم ٰا َبا ٓ َء ُك ْم‬

َ ّٰ‫َف ْاذ ُك ُروا ه‬ ‫َف ِا َذا َق َض ْي ُت ْم َم َناسِ كَ كُ ْم‬
(keçmişdə) atalarınızı yada saldığınız kimi Allahı yada salın! ← Həcc ibadətlərinizi qurtardığınız zaman,

ُّ ‫َر َّب َنا ٓ ٰا ِت َنا فِي‬

‫الد ْن َيا‬ ُ‫اس َم ْن َي ُقول‬ َّ ‫َفمِ َن‬
ِ ‫الن‬ ۜ ‫َا ْو َا َش َّد ذ ِْك ًرا‬
“Ey Rəbbimiz, bizə dünyada ver!” ← İnsanlardan kimisi deyər: ← Yaxud daha güclü yad edin!

ُ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ُقول‬ ﴾200﴿ ‫ال ِخ َر ِة م ِْن َخ اَل ٍق‬

ٰ ْ‫َو َما ل َُه فِي ا‬
Onlardan kimisi də deyər: ← Axirətdə isə onun heç bir payı yoxdur!

﴾201﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬ َ َ‫َو ِق َنا َعذ‬
َّ ‫اب‬ ‫ال ِخ َر ِة َح َس َن ًة‬ ُّ ‫ٰا ِت َنا فِي‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة َوفِي ا‬ ٓ ‫َر َّب َنا‬
və bizi cəhənnəm əzabından qoru!”← bizə dünyada da gözəllik, axirətdə də gözəllik ver, ← “Ey Rəbbimiz,

ِ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾202﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ‫ِك ل َُه ْم َن ۪ص‬
ۜ‫يب م َِّما َك َس ُبوا‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və Allah çox sürətli haqq-hesaba çəkəndir! ← Onlar üçün, qazandıqlarından (axirətdə) bir pay (mükafat) var.
33 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫َف َم ْن َت َع َّج َل ف۪ ي َي ْو َم ْي ِن‬ ۜ ٍ ‫ود‬

‫ات‬ َ ‫ام َم ْع ُد‬ ٓ ۪‫الل ف‬
ٍ ‫ي َا َّي‬ َ ّٰ‫َو ْاذ ُك ُروا ه‬
Kim iki gün ərzində (Minadan qayıtmağa) tələssə, ← Sayı bəlli olan günlərdə (Minada) Allahı yada salın.

‫ل َِم ِن ا َّت ٰقى‬ ‫َو َم ْن َت َا َّخ َر َف اَل ٓ ِا ْث َم َعل َْي ِۙه‬ ‫َف اَل ٓ ِا ْث َم َعل َْي ِۚه‬
ۜ
(Bu, Allahdan) qorxan kimsələrə aiddir.← Kim yubansa ona da heç bir günah yoxdur.← ona bir günah yoxdur.

َ ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّنكُ ْم ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾203﴿ ‫ون‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
və bilin ki, siz Onun hüzurunda toplanacaqsınız! ← Allahdan da qorxun,

ُّ ‫ُي ْع ِج ُب َك َق ْول ُُه فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
onun dünya həyatı haqqındakı sözləri sənin xoşuna gələr. ← İnsanlardan eləsi də var ki,

ِ ‫َو ُه َو َال َُّد ال ِْخ َص‬

﴾204﴿ ‫ام‬ ۙ ۪‫الل َعلٰ ى َما ف۪ ي َق ْل ِبه‬
َ ّٰ‫َو ُي ْش ِه ُد ه‬
Halbuki, o, düşmənlərin ən qəddarıdır. ← O, qəlbində olana da Allahı şahid göstərər.

‫الن ْس َل‬ َ ‫ض ل ُِي ْفسِ َد ف۪ َيها َو ُي ْهل‬

َّ ‫ِك ال َْح ْر َث َو‬ ِ ‫فِي اْال َْر‬ ‫َو ِا َذا َت َو ّٰلى َس ٰعى‬
yer üzündə fitnə-fəsad törətsin, əkini və nəsli məhv etsin. ← (O səndən) ayrılan kimi çalışar ki,

﴾205﴿ ‫الل اَل ُي ِح ُّب ا ْل َف َس َاد‬

ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah isə fitnə-fəsadı sevməz!

﴾206﴿ ‫س الْمِ َه ُاد‬

َ ‫َف َح ْس ُب ُه َج َه َّن ُم َو َل ِب ْئ‬ ِ ْ‫َا َخذَ ْت ُه الْعِ َّز ُة ِب ا‬
‫ال ْث ِم‬ ‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
َ ّٰ‫يل ل َُه ا َّت ِق ه‬
Ona cəhənnəm kifayətdir. O nə pis məskəndir!← qüruru onu günaha vadar edər.← Ona: “Allahdan qorx!”-
deyildiyi zaman,

﴾207﴿ ‫الل َر ُؤ ٌف ِبالْعِ َبا ِد‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫اس َم ْن َي ْش ۪ري َن ْف َس ُه ْابت َِغا ٓ َء َم ْر َض‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
Allah, bəndələrə qarşı şəfqətlidir! ← İnsanlardan eləsi də var ki, Allahın rizasını istəyərək öz canını verər.

ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ ِ ‫َو اَل َت َّت ِب ُعوا ُخطُ َو‬
َّ ‫ات‬ ِّ ‫ين ٰا َم ُنوا ْاد ُخلُوا فِي‬
‫السل ِْم َكا ٓ َّف ًة‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Şeytanın addımlarını izləməyin, ← Ey iman gətirənlər! Bütövlüklə sülhə girin!

ٌ ‫ِا َّن ُه لَكُ ْم َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾208﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, o sizin açıq düşməninizdir!

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾209﴿‫يم‬ َ ّٰ‫اعل َُموٓا َا َّن ه‬
ْ ‫َف‬ ُ ‫َفا ِْن َز َل ْل ُت ْم م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْتكُ ُم ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
bilin ki, Allah qüdrətlidir, hikmət sahibidir!← Əgər sizə, aşkar dəlillər gələndən sonra haq yoldan azarsınızsa,

ِ ‫الل ف۪ ي ظُ ل ٍَل م َِن ال َْغ َم‬

‫ام َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو ُق ِض َي اْال َْم ُر‬ ُ ّٰ‫َا ْن َي ْات َِي ُه ُم ه‬ ‫ون ا َّ آِل‬
َ ‫َه ْل َي ْنظُ ُر‬
Allah bulud kölgələri içində mələklərlə gəlsin və iş bitmiş olsun? ← Onlar ancaq gözləyirlərmi ki,

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬
﴾210﴿ ‫ور‬
Və (bütün) işlər Allaha qaytarılacaqdır.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 34

‫اه ْم م ِْن ٰا َي ٍة َب ِّي َن ٍ ۜة‬

ُ ‫َك ْم ٰا َت ْي َن‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ٓ ‫َس ْل َبن‬
Biz onlara nə qədər açıq dəlillər göndərdik! ← İsrail oğullarından soruş ki,

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾211﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي َب ِّدلْ ن ِْع َم َة ه‬
‫الل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْت ُه‬
Şübhəsiz, Allahın əzabı şiddətlidir! ← Kim Allahın nemətini, özünə gəldikdən sonra dəyişdirərsə,

َ ۪‫ون م َِن الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنو ۢا‬ َ ‫َو َي ْس َخ ُر‬ ‫الد ْن َيا‬ َ ۪‫ُز ِّي َن ِل َّلذ‬
ُّ ‫ين َك َف ُروا ال َْح ٰيو ُة‬
Onlar isə iman gətirənlərə istehza edərlər. ← Dünya həyatı kafirlər üçün bəzədilmişdir.

ٍ ‫الل َي ْر ُز ُق َم ْن َي َشا ٓ ُء ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾212﴿‫اب‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ين ا َّت َق ْوا َف ْو َق ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Allah, istədiyi kəsə hesabsız ruzi verər.← Ancaq müttəqilər qiyamət günündə onlardan üstündürlər.

َ ‫ين َو ُم ْنذِ ۪ر‬

‫ين‬ َ ‫الن ِب ۪ ّي َن ُم َب ِّش ۪ر‬
َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َف َب َع َث ه‬ ِ ‫اس ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ان‬
َ ‫َك‬
Və Allah, müjdə verən və xəbərdarlıq edən peyğəmbərlər göndərdi. ← İnsanlar tək bir ümmət idi.

‫اخ َت َل ُفوا ف۪ ي ِ ۜه‬ َ ۪‫اس ف‬

ْ ‫يما‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫ل َِي ْحكُ َم َب ْي َن‬ َ ‫َو َا ْن َزلَ َم َع ُه ُم الْكِ َت‬
‫اب ِبال َْح ِّق‬
ixtilafa düşdükləri şeylərdə insanlar arasında hökm versin. ← Və onlarla haqq olaraq kitabı nazil etdi ki,

ُ ‫وه م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْت ُه ُم ال َْب ِّي َن‬

‫ات َب ْغ ًيا َب ْي َن ُه ْم‬ َ ۪‫َف ف۪ ي ِه اِل الَّذ‬
ُ ‫ين ُا ۫و ُت‬ َ ‫اخ َتل‬
ْ ‫َو َما‬
Özlərinə aşkar dəlillər gəldikdən sonra aralarındakı kin üzündən ixtilafa düşənlər, (kitab) verilənlərdən başqası
deyildi.

ۜ ۪‫اخ َت َل ُفوا ف۪ ي ِه م َِن ال َْح ِّق ِبا ِْذنِه‬ َ ۪‫الل الَّذ‬

ْ ‫ين ٰا َم ُنوا ل َِما‬ ُ ّٰ‫َف َه َدى ه‬
Allah iman gətirənləri, onların ixtilafda olduqları həqiqətə öz izni ilə yönəltdi.

‫َا ْم َحسِ ْب ُت ْم‬ ﴾213﴿ ‫يم‬ ٍ ‫الل َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء ِالٰى ِص َر‬
ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Yoxsa, güman edirsinizmi ki, ← Allah kimi istəsə düz yola yönəldər.

َ ۪‫َا ْن َت ْد ُخلُوا ال َْج َّن َة َول ََّما َي ْاتِكُ ْم َم َث ُل الَّذ‬

‫ين َخل َْوا م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬
sizdən əvvəl gəlib keçənlərin (başına gələnlərin) bənzəri sizin başınıza gəlməmiş cənnətə daxil olacaqsınız?

َ ۪‫الر ُسولُ َوالَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه‬ َّ َ‫َح ّٰتى َي ُقول‬ ‫الض َّرا ٓ ُء َو ُزل ِْزلُوا‬
َّ ‫َم َّس ْت ُه ُم ال َْب ْا َسا ٓ ُء َو‬
hətta Peyğəmbər və onunla birlikdə iman gətirənlər demişdilər:← Onlara elə fəlakət və sıxıntı dəymişdi və elə
sarsılmışdılar ki,

ِ ّٰ‫َا اَل ٓ ا َِّن َن ْص َر ه‬

ٌ ‫الل َق ۪ر‬
﴾214﴿ ‫يب‬ ِ ّٰ‫َم ٰتى َن ْص ُر ه‬
ۜ‫الل‬
Bilin ki, şübhəsiz Allahın köməyi yaxındır! ← “Allahın köməyi nə vaxtdır?”

‫ُق ْل َما ٓ َا ْن َف ْق ُت ْم م ِْن َخ ْي ٍر‬ َ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َما َذا ُي ْن ِف ُق‬

‫ون‬
De ki: “Malınızdan verəcəyiniz şey; ← Səndən soruşurlar ki, (Allah yolunda) nə sərf etsinlər.

‫يل‬
ۜ ِ ‫الس ۪ب‬ ِ ۪‫ين َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
َّ ‫ين َو ْاب ِن‬ َ ْ‫َف ِلل َْوال َِد ْي ِن َو ا‬
َ ‫ال ْق َر ۪ب‬
ata-anaya, qohumlara, yetimlərə, miskinlərə və yolda qalanlara məxsusdur”.

ٌ ۪‫الل ِبه۪ َعل‬

﴾215﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َو َما َت ْف َعلُوا م ِْن َخ ْي ٍر‬
şübhəsiz, Allah onu bilir. ← Hansı xeyirli işi etsəniz,
35 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫ى َا ْن َتكْ َر ُهوا َش ْيـًٔا َو ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬

ٓ ‫َو َع ٰس‬ ‫ِب َعل َْيكُ ُم ا ْل ِق َتالُ َو ُه َو ُك ْر ٌه لَكُ ْم‬
َ ‫ُكت‬
Bir şey sizin üçün xeyirli olduğu halda bəlkə, sevməzsiniz. ← Sevmədiyiniz halda döyüş sizə fərz qılındı.

﴾216﴿‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ى َا ْن ُت ِح ُّبوا َش ْيـًٔا َو ُه َو َش ٌّر لَكُ ْم‬
ٓ ‫َو َع ٰس‬
Allah bilir, siz isə bilmirsiniz.← Bir şey də sizin üçün zərərli olduğu halda olabilər ki, sevərsiniz.

ٌ ‫ُق ْل ِق َتالٌ ف۪ ي ِه َك ۪ب‬

‫ير‬ ‫الش ْه ِر ال َْح َر ِام ِق َتالٍ ف۪ ي ِ ۜه‬
َّ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن‬
De ki: “Onda (o ayda) döyüşmək böyük günahdır. ← Haram ayda döyüş haqqında səndən soruşurlar.

ِ ّٰ‫َا ْك َب ُر عِ ْن َد ه‬
ۚ‫الل‬ ‫اج َا ْهلِه۪ ِم ْن ُه‬
ُ ‫الل َو ُك ْف ٌر ِبه۪ َوال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام َوا ِْخ َر‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
ِ ‫َو َص ٌّد َع ْن َس ۪ب‬
Allah qatında daha böyükdür. ← Allah yolunu bağlamaq, onu inkar etmək, Məscidülhərama (girməyə)
mane olmaq və əhalisini ordan çıxarmaq isə,

‫ُون ُي َقا ِتلُو َنكُ ْم‬

َ ‫َو اَل َي َزال‬ ‫َوا ْل ِف ْت َن ُة َا ْك َب ُر م َِن ا ْل َق ْت ِ ۜل‬
Onlar sizinlə vuruşmağa davam edəcəklər, ← Fitnə salmaq isə öldürməkdən daha böyükdür!

‫َف َي ُم ْت َو ُه َو َكاف ٌِر‬ ۪‫َو َم ْن َي ْر َتدِ ْد ِم ْنكُ ْم َع ْن د۪ ينِه‬ ۜ‫اعوا‬ ْ ِ‫وك ْم َع ْن د۪ ينِكُ ْم اِن‬
ُ َ‫اس َتط‬ ُ ‫َح ّٰتى َي ُر ُّد‬
və kafir olaraq ölərsə, ← Sizdən kim öz dinindən dönərsə,← taki, əgər bacarsalar, sizi dininizdən döndərsinlər.

‫ال ِخ َر ِۚة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫ِك َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم فِي‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
onların əməlləri dünya və axirətdə puça çıxar.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾217﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Və onlar cəhənnəm əhlidirlər.

ِۙ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫اه ُدوا ف۪ ي َس ۪ب‬
َ ‫اج ُروا َو َج‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
və hicrət edib Allah yolunda cihad edənlər; ← Həqiqətən, (Allaha) iman gətirənlər,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾218﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ون َر ْح َم َة ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫ِك َي ْر ُج‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Onlar, Allahın mərhəmətini ümid edirlər.

‫اس‬
ِۘ ‫ِلن‬ ٌ ‫ُق ْل ف۪ ِيه َما ٓ ِا ْث ٌم َك ۪ب‬
َّ ‫ير َو َم َناف ُِع ل‬ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن ال َْخ ْم ِر َوال َْم ْيسِ ِ ۜر‬
De: “Onlarda böyük günah da var, insanlar üçün mənfəət də var.← Səndən içki və qumar haqqında soruşurlar.

َ ‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َما َذا ُي ْن ِف ُق‬

‫ون‬ ۜ‫َو ِا ْث ُم ُه َما ٓ َا ْك َب ُر م ِْن َن ْفعِ ِه َما‬
(Allah yolunda) nəyi xərcləyəcəklərini də səndən soruşurlar.← Günahları isə mənfəətlərindən daha böyükdür.”

﴾219﴿‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت َت َفكَّ ُر‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫الل لَكُ ُم ا‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫ُق ِل ال َْع ْف َو َكذٰ ل‬
bəlkə siz fikirləşəsiniz. ← De ki: “Ehtiyacınızdan artıq qalanını!” Allah sizə, ayələri belə açıqlayır ki,
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 36

‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن ال َْي َت ٰامى‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬

ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫فِي‬
ۜ
Səndən yetimlər haqqında da soruşurlar. ← Dünya və axirət barəsində.

‫وه ْم َفا ِْخ َوا ُنكُ ْم‬

ُ ُ‫َوا ِْن ُت َخالِط‬ ‫ُق ْل ا ِْص اَل ٌح ل َُه ْم َخ ْي ٌر‬
Əgər onlarla yaşayırsınızsa, sizin qardaşlarınızdır”.← De:“Onlar üçün (yaşayışlarını)yaxşılaşdırmaq xeyirlidir.

‫الل ل َْع َن َتكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬ ‫الل َي ْعل َُم ال ُْم ْفسِ َد م َِن ال ُْم ْصل ِ ِۜح‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Əgər Allah istəsəydi, əlbəttə, sizi əziyyətə salardı. ← Allah, fəsad salanı yaxşılıq edəndən ayırd edir.

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾220﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah yenilməz qüvvət sahibidir, hikmət sahibidir!

‫َول ََم ٌة ُم ْؤ ِم َن ٌة َخ ْي ٌر م ِْن ُم ْش ِر َك ٍة‬ ِ ‫َو اَل َت ْنكِ ُحوا ال ُْم ْش ِر َك‬
‫ات َح ّٰتى ُي ْؤم َِّن‬
Əlbəttə, mömin bir kəniz, müşrik bir qadından daha xeyirlidir;← İman gətirənə qədər müşrik qadınlarla
evlənməyin!

ۜ‫ين َح ّٰتى ُي ْؤ ِم ُنوا‬

َ ۪‫َو اَل ُت ْنكِ ُحوا ال ُْم ْش ِرك‬ ‫َول َْو َا ْع َج َب ْتكُ ْم‬
Müşrik kişilərə də, iman gətirənə qədər (mömin qadınları) arvadlığa verməyin!← sizin xoşunuza gəlsələr belə.

‫َول َْو َا ْع َج َبكُ ْم‬ ٍ‫َول ََع ْب ٌد ُم ْؤم ٌِن َخ ْي ٌر م ِْن ُم ْش ِرك‬
(O müşrik kişi) sizin xoşunuza gəlsə belə. ← Əlbəttə, mömin bir kölə, müşrik bir kişidən daha xeyirlidir.

ۚ ۪‫الل َي ْد ُعوٓا ِالَى ال َْج َّن ِة َوال َْم ْغف َِر ِة ِبا ِْذنِه‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ار‬ َّ ‫ون ِالَى‬
ِۚ ‫الن‬ َ ‫ِك َي ْد ُع‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah isə Öz izni ilə Cənnətə, məğfirətə çağırır. ← Onlar (müşrik qadın və kişilər) Cəhənnəmə çağırırlar.

﴾221﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬ ‫اس‬ َّ ‫َو ُي َب ِّي ُن ٰا َياتِه۪ ل‬
ِ ‫ِلن‬
bəlkə onlar düşünüb ibrət alarlar. ← Və (Allah), insanlar üçün ayələrini açıqlayır ki,

ِۙ ‫اع َت ِزلُوا ال ّن َِسا ٓ َء فِي ال َْم ۪ح‬

‫يض‬ ْ ‫َف‬ ‫ُق ْل ُه َو َا ًذ ۙى‬ ۜ ِ ‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن ال َْم ۪ح‬
‫يض‬
Aybaşı vaxtı qadınlardan kənar olun.← De ki:“O əziyyətli bir haldır,← Səndən aybaşı barəsində soruşurlar.

‫الل‬ ُ ‫َف ِا َذا َتطَ َّه ْر َن َف ْا ُت‬

ُ ّٰ‫وه َّن م ِْن َح ْي ُث َا َم َر ُك ُم ه‬ ‫وه َّن َح ّٰتى َيطْ ُه ْر َن‬
ُ ‫َو اَل َت ْق َر ُب‬
Təmizləndiklərində isə, Allahın sizə əmr etdiyi yerdən onlara yaxınlaşın!”← Onlar təmizlənənə qədər onlara
yaxınlaşmayın.

َ ‫َو ُي ِح ُّب ال ُْم َتطَ ِّه ۪ر‬

﴾222﴿ ‫ين‬ ‫ين‬ َّ ‫الل ُي ِح ُّب‬
َ ‫الت َّوا ۪ب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
və təmizlənənləri sevər! ← Şübhəsiz ki, Allah, çox tövbə edənləri sevər,

‫َف ْا ُتوا َح ْر َثكُ ْم َا ّٰنى شِ ْئ ُت ْم‬ ‫ن َِسا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم َح ْر ٌث لَكُ ْم‬

İstədiyiniz vaxtda öz tarlanıza gəlin! ← Qadınlarınız sizin tarlanızdır.

‫وه‬
ُ ‫الل َو ْاعل َُموٓا َا َّنكُ ْم ُم اَل ُق‬ ‫ل ْن ُفسِ كُ ْم‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ َ ِ‫َو َق ِّد ُموا ا‬
Allahdan qorxun və bilin ki, siz Onunla qarşılaşacaqsınız!← Özünüz üçün əvvəldən (yaxşı əməllər)hazırlayın!

‫الل ُع ْر َض ًة اِل َْي َمانِكُ ْم‬

َ ّٰ‫َو اَل َت ْج َعلُوا ه‬ ﴾223﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْؤ ِمن‬
Andlarınıza da Allahı hədəf etməyin; ← İman gətirənlərə də müjdə ver!

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾224﴿‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫اس‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫َا ْن َت َب ُّروا َو َت َّت ُقوا َو ُت ْصل ُِحوا َب ْي َن‬
Allah eşidəndir, biləndir! ←Yaxşılıq etmək, (pislikdən) çəkinmək və insanların arasını düzəltmək üçün!
37 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫ُوبكُ ْم‬ ِ ‫َولٰكِ ْن ُي َؤ‬

ُ ‫اخذُ ُك ْم ِب َما َك َس َب ْت ُقل‬ ٓ ۪‫الل ِبالل َّْغ ِو ف‬
‫ي َا ْي َمانِكُ ْم‬ ِ ‫اَل ُي َؤ‬
ُ ّٰ‫اخذُ ُك ُم ه‬
lakin qəlblərinizin qazandığına görə sizi cəzalandırar. ← Allah, bilmədən içdiyiniz andlara görə sizi cəzalandırmaz,

‫ُون م ِْن ن َِسآئ ِِه ْم‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬

َ ‫ين ُي ْؤل‬ ٌ ۪‫ور َحل‬
﴾225﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Xanımlarına yaxınlaşmamağa and içən kimsələr üçün, ← Allah bağışlayandır, həlimdir!

‫ص َا ْر َب َع ِة َا ْش ُه ٍۚر‬
ُ ‫َت َر ُّب‬ ﴾226﴿ ‫يم‬ٌ ‫ور َر ۪ح‬
ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا ِْن َفا ٓ ُؤ َفا َِّن ه‬
Əgər dönsələr, şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir.← dörd ay gözləmə müddəti vardır.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾227﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
şübhəsiz ki, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir. ← Əgər boşamağa qəti qərar versələr,
‫َوا ِْن َع َز ُموا الطَّ اَل َق‬

‫ات َي َت َر َّب ْص َن ِب َا ْن ُفسِ ِه َّن َثلٰ َث َة ُق ُروٓ ٍ ۜء‬

ُ ‫َوال ُْمطَ َّل َق‬
Boşanan qadınlar öz-özlərinə üç aybaşı halı gözləməlidirlər.

‫ال ِخ ِ ۜر‬ ِ ّٰ‫ا ِْن ُك َّن ُي ْؤم َِّن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ُ ّٰ‫َو اَل َي ِحلُّ ل َُه َّن َا ْن َيكْ ُت ْم َن َما َخل ََق ه‬
ٓ ۪‫الل ف‬
‫ي َا ْر َحام ِِه َّن‬
Əgər Allaha və qiyamət gününə inanıblarsa,←Allahın onların bətnlərində yaratdığını gizlətmək onlara halal
olmaz.

ۜ‫ا ِْن َا َر ُادوٓا ا ِْص اَل ًحا‬ َ ‫َو ُب ُعو َل ُت ُه َّن َا َح ُّق ِب َر ّدِهِ َّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك‬
əgər barışmaq istəsələr.← o (müddət) ərzində onları geri almağa, ərləri (hər kəsdən) daha çox haqlıdırlar;

ۖ ِ ‫َول َُه َّن ِم ْث ُل الَّذ۪ ي َعل َْي ِه َّن ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬
Adətə görə (kişilərin) onlar üzərində (hüquqları olduğu kimi), onlar (qadınlar) üçün də eyni (hüquqlar) vardır.

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾228﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ِلر َجالِ َعل َْي ِه َّن َد َر َج ٌة‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir. ← Kişilərin isə onların üstündə bir dərəcələri vardır.
ِّ ‫َول‬
ۜ ٍ ‫يح ِبا ِْح َس‬
‫ان‬ ٍ ‫َفا ِْم َساكٌ ِب َم ْع ُر‬
ٌ ‫َا ْو َت ْس ۪ر‬
‫وف‬ ۖ ِ ‫اَلطَّ اَل ُق َم َّر َت‬
‫ان‬
ya da xoşluqla ayrılmaq (gərəkdir).← Ondan sonra (qadını) yaxşı saxlamaq, ← Boşama iki dəfədir.

ِ ّٰ‫ود ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ا اَِّل َا ْن َي َخا َفا ٓ َا اَّل ُيق‬
َ ‫يما ُح ُد‬ ُ ‫َو اَل َي ِحلُّ لَكُ ْم َا ْن َت ْا ُخذُ وا م َِّما ٓ ٰا َت ْي ُت ُم‬
‫وه َّن َش ْيـًٔا‬
Allahın hüdudlarında qala bilməməkdən qorxmaları xaric!← Onlara verdiyinizdən bir şey almağınız sizə halal
olmaz;

ۜ ۪‫يما ا ْف َت َد ْت ِبه‬
َ ۪‫اح َعل َْي ِه َما ف‬
َ ‫َفل ُج َن‬
(mehrdən) ona (ərinə) bir şey verməsində heç biri üçün günah yoxdur.← Əgər Allahın hüdudlarında qala
ِ ّٰ‫ود ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َفا ِْن ِخ ْف ُت ْم َا اَّل ُيق‬
َ ‫يما ُح ُد‬
bilməyəcəklərindən qorxsanız,

﴾229﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ود ه‬
َ ‫الل َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬ َ ‫َو َم ْن َي َت َع َّد ُح ُد‬ ‫وه ۚا‬ ِ ّٰ‫ود ه‬
َ ‫الل َف اَل َت ْع َت ُد‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬
Kim Allahın hüdudlarını aşarsa, onlar əsl zalımlardır. ← Bunlar Allahın hüdudlarıdır. Onları aşmayın.

‫َح ّٰتى َت ْنكِ َح َز ْو ًجا َغ ْي َر ُه‬ ‫َفا ِْن طَ َّل َق َها َف اَل َت ِحلُّ ل َُه م ِْن َب ْع ُد‬
...başqa bir ərə gedənə qədər. ← Əgər onu (üçüncü dəfə) boşasa, daha sonra ona (o qadın) halal olmaz...

ِ ّٰ‫ود ه‬
ۜ‫الل‬ َ ۪‫ا ِْن ظَ َّنا ٓ َا ْن ُيق‬
َ ‫يما ُح ُد‬ ٓ ‫اج َعا‬
َ ‫اح َعل َْي ِه َما ٓ َا ْن َي َت َر‬
َ ‫َفا ِْن طَ َّل َق َها َف اَل ُج َن‬
əgər Allahın hüdudlarında qala biləcəklərinə inansalar.← Onu boşasa, (ilk əri ilə) evlənməsində günah yoxdur;

َ ‫الل ُي َب ِّي ُن َها ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾230﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ود ه‬ َ ‫َو ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬
Bunlar Allahın, anlayan bir qövm üçün açıqladığı hüdudlarıdır.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 38

ۖ ٍ ‫وه َّن ِب َم ْع ُر‬

‫وف‬ ٍ ‫وه َّن ِب َم ْع ُر‬
ُ ‫وف َا ْو َس ِّر ُح‬ ُ ُ‫َف َا ْمسِ ك‬ ‫َو ِا َذا طَ ل َّْق ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء َف َبل َْغ َن َا َجل َُه َّن‬
onları ya xoşluqla saxlayın, ya da xoşluqla buraxın.← Qadınlarınızı (rici talaqla) boşadığınız və onların
gözləmə müddəti başa çatdığı zaman,

‫ِك َف َق ْد ظَ ل ََم َن ْف َس ُه‬

َ ‫َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬ ۚ‫وه َّن ِض َر ًارا ِل َت ْع َت ُدوا‬
ُ ُ‫َو اَل ُت ْمسِ ك‬
Kim bunu etsə, şübhəsiz, özünə zülm etmiş olar.← Zərər verərək təcavüz etmək üçün onları saxlamayın!

ِ ّٰ‫َو ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َت ه‬

‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ۘ‫الل ُه ُز ًوا‬ ِ ‫َو اَل َت َّت ِخذُ وٓا ٰا َي‬
ِ ّٰ‫ات ه‬
Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini xatırlayın! ← Allahın ayələrinə istehza etməyin.

‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۜ ۪‫اب َوال ِْحكْ َم ِة َيعِ ظُ كُ ْم ِبه‬
ِ ‫َو َما ٓ َا ْن َزلَ َعل َْيكُ ْم م َِن الْكِ َت‬
Allahdan qorxun! ← Və öyüd-nəsihət üçün sizə göndərdiyi Kitabı (Quranı) və hikməti (xatırlayın!)

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾231﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
Və bilin ki, Allah hər şeyi biləndir.

َ ‫ُوه َّن َا ْن َي ْنكِ ْح َن َا ْز َو‬

‫اج ُه َّن‬ ُ ‫َف اَل َت ْع ُضل‬ ‫َو ِا َذا طَ ل َّْق ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء َف َبل َْغ َن َا َجل َُه َّن‬
onların, öz ərlərilə evlənməsinə mane olmayın;← Qadınları boşadığınız və gözləmə müddətləri bitdiyi zaman,

‫ال ِخ ِ ۜر‬ ِ ّٰ‫ان ِم ْنكُ ْم ُي ْؤم ُِن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫وع ُظ ِبه۪ َم ْن َك‬
َ ‫ِك ُي‬
َ ‫ٰذل‬ ۜ ِ ‫اض ْوا َب ْي َن ُه ْم ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬ َ ‫ِا َذا َت َر‬
Bu, sizdən, Allaha və axirət gününə inanmış olan kimsələrə bir nəsihətdir.← əgər aralarında müvafiq şəkildə
razılığa gəliblərsə!

﴾232﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ٰذلِكُ ْم َا ْز ٰكى لَكُ ْم َو َاطْ َه ُر‬
Axı Allah bilir, siz isə bilmirsiniz! ← Bu sizin üçün daha xeyirli və daha pakdır.

‫اع َة‬
َ ‫الر َض‬
َّ ‫ل َِم ْن َا َر َاد َا ْن ُيت َِّم‬ ‫ات ُي ْر ِض ْع َن َا ْو اَل َد ُه َّن َح ْول َْي ِن َكا ِمل َْي ِن‬
ُ ‫َوال َْوال َِد‬
Əmizdirməni tamamlatmaq istəyən (atalar) üçün; ← Analar uşaqlarını tam iki il əmizdirsinlər.

‫س ا اَِّل ُو ْس َع َه ۚا‬
ٌ ‫َّف َن ْف‬
ُ ‫اَل ُتكَ ل‬ ۜ ِ ‫َو َعلَى ال َْم ْولُو ِد ل َُه ِر ْز ُق ُه َّن َوكِ ْس َو ُت ُه َّن ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬
Heç kəs gücü çatdığından artıq yüklənməz.← Onların (anaların) yeməyi və geyimi müvafiq şəkildə (uşağın)
atasının üzərinə düşür.

َ ‫َو َعلَى ال َْو ِار ِث ِم ْث ُل ٰذل‬

‫ِك‬ ۪‫ُود ل َُه ِب َولَدِ ه‬
ٌ ‫اَل ُت َضا ٓ َّر َوال َِد ٌة ِب َولَدِ َها َو اَل َم ْول‬
Onun bənzəri varisin üzərinə də düşür.← Nə bir ana uşağına görə, nə də bir ata uşağına görə zərər çəkməsin!

ۜ‫اح َعل َْي ِه َما‬

َ ‫َفل ُج َن‬ ُ ‫اض ِم ْن ُه َما َو َت َش‬
ٍ‫اور‬ ٍ ‫َفا ِْن َا َر َادا ف َِصال َع ْن َت َر‬
ikisinə də heç bir günah olmaz.← Əgər öz aralarında razılaşıb məsləhətləşərək, uşağı süddən kəsmək istəsələr,

‫اح َعل َْيكُ ْم‬

َ ‫َف اَل ُج َن‬ ‫َوا ِْن َا َر ْد ُت ْم َا ْن َت ْس َت ْر ِض ُعوٓا َا ْو اَل َد ُك ْم‬
sizə günah yoxdur;← Əgər uşaqlarınızı başqasına əmizdirmək istəyirsinizsə,

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾233﴿‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۜ ِ ‫ِا َذا َسل َّْم ُت ْم َما ٓ ٰا َت ْي ُت ْم ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬
Və bilin ki, Allah, nə etdiklərinizi görəndir!← Allahdan qorxun!← əgər verəcəyinizi adət üzrə ödəsəniz.
39 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

ۚ‫َي َت َر َّب ْص َن ِب َا ْن ُفسِ ِه َّن َا ْر َب َع َة َا ْش ُه ٍر َو َع ْش ًرا‬ ‫اجا‬ َ ‫ين ُي َت َو َّف ْو َن ِم ْنكُ ْم َو َيذَ ُر‬
ً ‫ون َا ْز َو‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
dörd ay on (gün) özlərini gözləməlidirlər. ← Sizdən, ölən kimsələrin qoyub getdiyi qadınlar,

ۜ ِ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه َّن ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف‬ ٓ ۪‫يما َف َعل َْن ف‬
َ ۪‫اح َعل َْيكُ ْم ف‬
َ ‫َف اَل ُج َن‬ ‫َف ِا َذا َبل َْغ َن َا َجل َُه َّن‬
öz barələrində müvafiq şəkildə etdiklərindən sizə günah yoxdur.← Gözləmə müddətləri tamam olduğu zaman,

﴾234﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır!

‫يما َع َّر ْض ُت ْم ِبه۪ م ِْن ِخطْ َب ِة ال ّن َِسا ٓ ِء‬

َ ۪‫ف‬ ‫اح َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫َو اَل ُج َن‬
(Bu müddəti gözləyən) qadınlara elçi göndərmək istədiyinizi işarə ilə bildirməniz, ← Sizə günah deyil;

‫الل َا َّنكُ ْم َس َتذْ ُك ُرو َن ُه َّن‬

ُ ّٰ‫َعل َِم ه‬ ‫ي َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
ٓ ۪‫َا ْو َا ْك َن ْن ُت ْم ف‬
Allah bilir ki, siz onları xatırlayacaqsınız. ← və ya (belə bir istəyi) ürəyinizdə gizlətməniz.

ۜ‫ا َّ آِل َا ْن َت ُقولُوا َق ْو اًل َم ْع ُرو ًفا‬ ‫وه َّن سِ ًّرا‬

ُ ‫َولٰكِ ْن اَل ُت َواعِ ُد‬
(Onlara) ancaq müvafiq şəkildə bir söz deyin! ← Lakin onlarla gizlində vədələşməyin.

ُ ‫اح َح ّٰتى َي ْبل َُغ الْكِ َت‬

‫اب َا َجل َُه‬ ِ َ‫َو اَل َت ْع ِز ُموا ُع ْق َد َة ال ّنِك‬
Fərz olan gözləmə vaxtları bitənə qədər (onlarla) nikah etmək fikrində olmayın!

ٌ ۪‫ور َحل‬
﴾235﴿‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬ ‫وه‬
ُ ‫احذَ ُر‬
ْ ‫َف‬ ‫ي َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
ٓ ۪‫الل َي ْعل َُم َما ف‬
َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
Və bilin ki, Allah bağışlayandır, həlimdir!← Elə isə, ondan qorxun.← Bilin ki, Allah sizin içinizdə olanı bilir.

‫يض ًة‬
َ ‫وه َّن َا ْو َت ْف ِر ُضوا ل َُه َّن َف ۪ر‬
ُ ‫ا ِْن طَ ل َّْق ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء َما ل َْم َت َم ُّس‬ ‫اح َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫اَل ُج َن‬
...əgər özlərinə toxunmadan və ya onların mehrini təyin etmədən qadınları boşasanız.← Sizə günah olmaz...

‫َعلَى ال ُْموسِ ِع َق َد ُر ُه َو َعلَى ال ُْم ْقت ِِر َق َد ُر ُه‬ ُ ‫َو َم ِّت ُع‬
‫وه َّن‬
Varlı gücü çatdığı qədər, kasıb da gücü çatdığı qədər (versin); ← Onları faydalandırın!

َ ‫َح ًّقا َعلَى ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾236﴿ ‫۪ين‬ ِۚ ‫اعا ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬ ً ‫َم َت‬
(Bu), yaxşılıq edənlərin üzərinə bir borcdur. ← Adət üzrə faydalandırmaq!

‫يض ًة‬
َ ‫َو َق ْد َف َر ْض ُت ْم ل َُه َّن َف ۪ر‬ ‫وه َّن‬
ُ ‫وه َّن م ِْن َق ْب ِل َا ْن َت َم ُّس‬
ُ ‫َوا ِْن طَ ل َّْق ُت ُم‬
onlar üçün mehrlərini təyin etdiyiniz təqdirdə,← Əgər onları, yaxınlıq etməzdən əvvəl boşayarsınızsa,

‫ف َما َف َر ْض ُت ْم‬
ُ ‫َفن ِْص‬
təyin etdiyiniz mehrin yarısı (onlarındır).

ۜ ِ َ‫ون َا ْو َي ْع ُف َوا الَّذ۪ ي ِب َيدِ ه۪ ُع ْق َد ُة ال ّنِك‬

‫اح‬ َ ‫ا اَِّل َا ْن َي ْع ُف‬
Ancaq onların (qadınların) bağışlaması, yaxud nikah müqaviləsi əlində olan şəxslərin bağışlaması müstəsnadır.

‫َو اَل َت ْن َس ُوا ا ْل َف ْض َل َب ْي َنكُ ْم‬ ‫ِلت ْق ٰو ۜى‬

َّ ‫َو َا ْن َت ْع ُفوٓا َا ْق َر ُب ل‬
Bir-birinizə yaxşılıq etməyi də unutmayın! ← Bağışlamağınız isə təqvaya daha yaxındır.

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾237﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz, Allah nə etdiyinizi görəndir.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 40

َ ‫وموا للِ هّٰ ِ َقا ِنت‬

﴾238﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َو ُق‬ ‫الصلٰ و ِة ال ُْو ْس ٰطى‬ ِ ‫الصل ََو‬
َّ ‫ات َو‬ َّ ‫َحافِظُ وا َعلَى‬
Allaha itaət üçün (namaza) durun. ← Namazlara və orta namaza davam edin.

‫َفا ِْن ِخ ْف ُت ْم َف ِر َجال َا ْو ُر ْك َبا ًن ۚا‬

Əgər (hər hansı bir şeydən) qorxsanız, (namazınızı) piyada gedə-gedə və ya minik üstündə (qılın).

﴾239﴿ ‫ون‬
َ ‫َك َما َعل ََّمكُ ْم َما ل َْم َتكُ و ُنوا َت ْعل َُم‬ َ ّٰ‫َف ِا َذا ٓ َا ِم ْن ُت ْم َف ْاذ ُك ُروا ه‬
‫الل‬
Bilmədiyiniz şeyləri sizə öyrətdiyi şəkildə! ← Əminliyə çıxdığınızda isə Allahı zikr edin;

ِ ‫َو ِص َّي ًة ل َْز َو‬

‫اج ِه ْم‬ ‫اج ۚا‬ َ ‫ين ُي َت َو َّف ْو َن ِم ْنكُ ْم َو َيذَ ُر‬
ً ‫ون َا ْز َو‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
öz qadınları üçün vəsiyyət etməlidirlər ki, ← Sizlərdən vəfat edib arvadlarını qoyub gedən şəxslər,

‫َفا ِْن َخ َر ْج َن‬ ٍۚ ‫اعا ِالَى ال َْح ْولِ َغ ْي َر ا ِْخ َر‬

‫اج‬ ً ‫َم َت‬
Əgər (öz arzuları ilə) çıxıb gedərlərsə, ← (evlərindən) çıxarılmamaq şərtilə, bir il müddətində baxılsınlar.

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾240﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ٍ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه َّن م ِْن َم ْع ُر‬
‫وف‬ ٓ ۪‫اح َعل َْيكُ ْم ف۪ ي َما َف َعل َْن ف‬
َ ‫َفل ُج َن‬
Allah qüdrətlidir, hikmət sahibidir!← adətə uyğun şəkildə öz barələrində etdikləri işlər üçün sizə günah olmaz.

ۜ ِ ‫اع ِبال َْم ْع ُر‬

َ ۪‫وف َح ًّقا َعلَى ال ُْم َّتق‬
﴾241﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو ِلل ُْمطَ َّل َق‬
ٌ ‫ات َم َت‬
Boşanan qadınları adətə uyğun şəkildə faydalandırmaq isə müttəqilərin üzərinə bir borcdur.

َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬
﴾242﴿ ‫ُون‬ ۪‫الل لَكُ ْم ٰا َياتِه‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
bəlkə siz düşünüb anlayarsınız. ← Allah sizə, Öz ayələrini bu qaydada aydınlaşdırır ki,

‫ت‬ ٌ ‫ارهِ ْم َو ُه ْم ُال‬

ۖ ِ ‫ُوف َحذَ َر ال َْم ْو‬ ِ ‫َخ َر ُجوا م ِْن د َِي‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
‫ين‬
Minlərlə olduqları halda ölüm qorxusu ilə öz yurdlarından çıxıb getdilər? ← Görmədinmi o kimsələri;

‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫الل لَذُ و َف ْض ٍل َعلَى‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اه ْم‬
ُ ‫ُث َّم َا ْح َي‬ ‫الل ُمو ُتوا‬
ُ ّٰ‫َف َقالَ ل َُه ُم ه‬
Həqiqətən, Allah insanlara qarşı lütüfkardır.← Sonra onları diriltdi.← Allah onlara: “Ölün!” - dedi.

﴾243﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْشكُ ُر‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların çoxu şükür etməz!

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾244﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬ ‫الل‬ ِ ‫َو َقا ِتلُوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
və bilin ki, Allah eşidəndir, biləndir! ← Allah yolunda vuruşun,

َ ‫َف ُي َضاعِ َف ُه ل َُه َا ْض َعا ًفا َكث‬

‫۪ير ًة‬ ‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬ ُ ‫َم ْن َذا الَّذ۪ ي ُي ْق ِر‬
َ ّٰ‫ض ه‬
(Allah) onun əvəzini (mükafatını) qat-qat artırar! ← Allaha yaxşı borc verən kimdirsə,

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾245﴿ ‫ون‬ ‫ض َو َي ْب ُ ۣص ُط‬
ُ ‫الل َي ْق ِب‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Və Ona qaytarılacaqsınız. ← Allah (kimisini) sıxıntıya salar, (kimisinə də) bolluq verər.
41 əl-Bəqərə surəsi Cüz 2

‫ا ِْذ َقالُوا ِل َن ِب ٍّي ل َُه ُم‬ ٰ ‫يل م ِْن َب ْعدِ ُم‬

‫وس ۢى‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬ ِ َ‫َال َْم َت َر ِالَى ال َْم ا‬
ٓ ‫ل م ِْن َبن‬
Bir zaman öz peyğəmbərlərinə demişdilər:← Musadan sonrakı İsrail oğullarından bir dəstəni görmədinmi?

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ُن َقات ِْل ف۪ ي َس ۪ب‬ ‫ْاب َع ْث َل َنا َملِكً ا‬
(onun rəhbərliyində) Allah yolunda vuruşaq.” ← “Bizə bir hökmdar göndər ki,

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫َقالُوا َو َما َل َنا ٓ َا اَّل ُن َقات َِل ف۪ ي َس ۪ب‬ ۜ ‫ِب َعل َْيكُ ُم ا ْل ِق َتالُ َا اَّل ُت َقا ِتلُوا‬
َ ‫َقالَ َه ْل َع َس ْي ُت ْم ا ِْن ُكت‬
Dedilər:“Bizə nə olub ki, Allah yolunda vuruşmayaq.← O demişdi: “Sizə, vuruşmaq əmr olunduqda, bəlkə

vuruşmadınız?”

ُ‫ِب َعل َْي ِه ُم ا ْل ِق َتال‬

َ ‫َفل ََّما ُكت‬ ۜ‫ار َنا َو َا ْب َنا ٓ ِئ َنا‬
ِ ‫َو َق ْد ُا ْخ ِر ْج َنا م ِْن د َِي‬
Vuruşmaq onlara vacib olduğu vaxt isə, ← Yurdumuzdan çıxarıldıq, övladlarımızdan (ayrıldıq)”.

ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ۪‫يم ِبالظَّ الِم‬
﴾246﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َت َول َّْوا ا اَِّل َقل۪ اًيل ِم ْن ُه ْم‬
Axı Allah zülm edənləri bilir! ← onlardan az bir qismi müstəsna olmaqla, (döyüşdən) üz çevirdilər.

‫َقالُوٓا‬ ۜ‫ُوت َملِكً ا‬

َ ‫الل َق ْد َب َع َث لَكُ ْم طَ ال‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َو َقالَ ل َُه ْم َن ِب ُّي ُه ْم‬
Onlar dedilər: ← “Allah Talutu sizə hökmdar göndərdi”. ← Onların peyğəmbəri özlərinə dedi:

ِۜ‫َول َْم ُي ْؤ َت َس َع ًة م َِن ال َْمال‬ ‫ْك ِم ْن ُه‬

ِ ‫َو َن ْح ُن َا َح ُّق ِبال ُْمل‬ ‫ْك َعل َْي َنا‬
ُ ‫ون ل َُه ال ُْمل‬
ُ ُ‫َا ّٰنى َيك‬
Ona geniş mülk də verilməyib.”←Axı biz hökmdarlığa ondan daha çox layiqik.← “O necə bizə hökmdar olar?

‫َو َز َاد ُه َب ْسطَ ًة فِي الْعِ ل ِْم َوال ِْج ْس ِ ۜم‬ ‫اصطَ ٰف ُيه َعل َْيكُ ْم‬
ْ ‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ ا َِّن ه‬
ona elm və bədəncə (qüvvəcə) üstünlük verdi. ← (Peyğəmbər) dedi: “Həqiqətən, Allah sizin üçün onu seçdi,

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾247﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ُي ْؤت۪ي ُملْكَ ُه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah genişdir, (hər şeyi) biləndir!” ← Axı Allah hökmranlığını, istədiyi kimsəyə verər.

‫وت‬ َّ ‫ا َِّن ٰا َي َة ُملْكِ ه۪ ٓ َا ْن َي ْات َِيكُ ُم‬

ُ ‫الت ُاب‬ ‫َو َقالَ ل َُه ْم َن ِب ُّي ُه ْم‬
“Onun hökmdarlıq əlaməti, (Musaya verilən) sandığın sizə gəlməsidir.← Onların Peyğəmbərləri özlərinə dedi:

‫ون‬ ٰ ‫َو َبق َِّي ٌة م َِّما َت َركَ ٰالُ ُم‬

َ ‫وسى َو ٰالُ ٰه ُر‬ ‫ف۪ ي ِه َس ۪كي َن ٌة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
və Musa nəsli və Harun nəslinin arxada qoyduğu qalıntılar vardır. ← Onun içində Rəbbinizdən bir rahatlıq,

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾248﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫َت ْحمِ ل ُُه ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬
Əgər inanırsınızsa, həqiqətən bunda, sizin üçün bir dəlil vardır.” ← Onu mələklər gətirəcək.
Cüz 2 əl-Bəqərə surəsi 42

‫الل ُم ْب َتل۪ يكُ ْم ِب َن َه ٍۚر‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ‫ُوت ِبال ُْج ُنو ِۙد َقال‬
ُ ‫َفل ََّما َف َص َل طَ ال‬
“Şübhəsiz, Allah sizi (axar) bir çayla imtahan edəcək. ← Talut, qoşunu ilə (Qüdsdən) ayrıldığı zaman dedi:

ٓ ‫َو َم ْن ل َْم َيطْ َع ْم ُه َف ِا َّن ُه ِم ّن‬

‫۪ي‬ ‫س ِم ّن ۪ۚي‬
َ ‫َف َم ْن َش ِر َب ِم ْن ُه َفل َْي‬
Kim ondan içməsə, o məndəndir.← Kim ondan içsə, məndən deyildir.

‫َف َش ِر ُبوا ِم ْن ُه اِل َقل۪ اًيل ِم ْن ُه ْم‬ ۚ ۪‫اِل َم ِن ْاغ َت َر َف ُغ ْر َف ًة ِب َيدِ ه‬

Onlardan az bir qismi müstəsna olmaqla, (hamısı) ondan içdilər.← Əli ilə bir ovuc içən kimsə müstəsnadır”!

َ ۪‫او َز ُه ُه َو َوالَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه َقالُوا‬ َ ‫َفل ََّما َج‬
O (Talut) və onunla birlikdə olan möminlər onu (çayı) keçincə dedilər:

ِۙ ّٰ‫ون َا َّن ُه ْم ُم اَل ُقوا ه‬

‫الل‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
َ ‫ين َيظُ ُّن‬ ۜ ۪‫ُوت َو ُج ُنودِه‬
َ ‫اَل طَ ا َق َة َل َنا ال َْي ْو َم ِب َجال‬
Allaha qovuşacaqlarına inanalar dedilər:←“Bu gün, Calut və onun qoşununa qarşı bizim gücümüz yoxdur”!

﴾249﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫الل َم َع‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫َك ْم م ِْن ِف َئ ٍة َقل۪ ي َل ٍة َغل ََب ْت ِف َئ ًة َكث‬
ِ ّٰ‫۪ير ًة ِبا ِْذنِ ه‬
ۜ‫الل‬
Axı Allah səbr edənlərlə bərabərdir!”←“Neçə-neçə az olan dəstə Allahın izni ilə çox olan dəstəyə qalib gəlib!

‫َر َّب َنا ٓ َا ْف ِر ْغ َعل َْي َنا َص ْب ًرا‬ ‫ُوت َو ُج ُنودِه۪ َقالُوا‬
َ ‫َول ََّما َب َر ُزوا ل َِجال‬
“Ey Rəbbimiz, bizim üzərimizə səbr yağdır, ← Calut və əsgərləri ilə qarşılaşdıqları zaman dedilər:

﴾250﴿ ‫ين‬
َ ‫َوا ْن ُص ْر َنا َعلَى ا ْل َق ْو ِم الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َو َث ِّب ْت َا ْق َد َام َنا‬
Kafir qövmə qarşı da bizə yardım et!” ← və ayaqlarımıza qüvvət ver!

‫ُوت‬
َ ‫َو َق َت َل َد ُ۫او ُد َجال‬ ِۙ ّٰ‫وه ْم ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬ ُ ‫َف َه َز ُم‬
Davud da Calutu öldürdü. ← Beləcə, Allahın izni ilə onları məğlub etdilər.

‫َو َعل ََّم ُه م َِّما َي َشا ٓ ُء‬ ‫ْك َوال ِْحكْ َم َة‬
َ ‫الل ال ُْمل‬
ُ ّٰ‫َو ٰا ٰت ُيه ه‬
və ona istədiyini öyrətdi. ← Və Allah ona (Davuda) hökmranlıq və hikmət verdi,

ُ ‫َل َف َس َد ِت اْال َْر‬

‫ض‬ ‫ض‬
ٍ ‫اس َب ْع َض ُه ْم ِب َب ْع‬
َ ‫الن‬ ِ ّٰ‫َول َْو اَل َد ْف ُع ه‬
َّ ‫الل‬
yer üzü fitnə-fəsada uğrayardı.← Əgər Allah insanların bir qismini, bir qismi ilə dəf etməsəydi,

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
َ ۪‫الل ُذو َف ْض ٍل َعلَى ال َْعالَم‬
﴾251﴿ ‫ين‬
Lakin Allah aləmlərə qarşı lütfkardır.

َ ۪‫َو ِا َّن َك لَمِ َن ال ُْم ْر َسل‬

﴾252﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
َ ‫الل َن ْتل‬
‫ُوها َعل َْي َك ِبال َْح ِّق‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Və sən, həqiqətən, göndərilən elçilərdənsən.← Bunlar Allahın ayələridir ki, onları sənə haqq olaraq oxuyuruq.
43 əl-Bəqərə surəsi Cüz 3

ُ ّٰ‫ِم ْن ُه ْم َم ْن َكل ََّم ه‬

‫الل‬ ‫ض‬
ٍۢ ‫الر ُس ُل َف َّض ْل َنا َب ْع َض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬ َ ‫ِتل‬
ُّ ‫ْك‬
Allah, onlardan kimisi ilə danışmış, ← O peyğəmbərlərin bəzisini digərindən üstün etdik.

ِ ‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم ال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ َ ۪‫َو ٰا َت ْي َنا ع‬ ۜ ٍ ‫َو َر َف َع َب ْع َض ُه ْم َد َر َج‬
‫ات‬
Məryəm oğlu İsaya da açıq möcüzələr verdik, ← bəzilərinin də dərəcələrini yüksəltmişdir.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬ ‫س‬
ۜ ِ ‫وح ا ْل ُق ُد‬
ِ ‫َو َا َّي ْد َن ُاه ِب ُر‬
Əgər Allah istəsəydi,← və onu müqəddəs ruhla (Cəbraillə) qüvvətləndirdik.

ُ ‫ين م ِْن َب ْعدِ هِ ْم م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْت ُه ُم ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ َ ۪‫َما ا ْق َت َت َل الَّذ‬
onlardan sonrakılar, özlərinə dəlillər gəldikdən sonra (bir-birilərilə)vuruşmazdılar.

‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َك َف َر‬ ‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن ٰا َم َن‬ ْ ‫َولٰكِ ِن‬

‫اخ َت َل ُفوا‬
Onlardan kimisi də kafir oldu. ← Onlardan kimisi (Allaha) iman gətirdi, ← Lakin ixtilafa düşdülər.

﴾253﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬

ُ ‫الل َي ْف َع ُل َما ُي ۪ر‬ ‫الل َما ا ْق َت َتلُوا‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Lakin Allah istədiyini edər! ← Əgər Allah istəsəydi, vuruşmazdılar.

ُ ‫َا ْن ِف ُقوا م َِّما َر َز ْق َن‬

‫اك ْم م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي َي ْو ٌم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
O gün gəlməmişdən əvvəl sizə verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) sərf edin! ← Ey iman gətirənlər!

﴾254﴿ ‫ون‬
َ ‫ون ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َوالْكَ اف ُِر‬ َ ‫ل َب ْي ٌع ف۪ ي ِه َول ُخ َّل ٌة َول َش َف‬
‫اع ٌة‬
Kafirlər isə əsl zülm edənlərdir! ← (O gün ki), onda alış-veriş, dostluq və şəfaət yoxdur.

‫اَل َت ْا ُخذُ ُه سِ َن ٌة َو اَل َن ْو ٌم‬ ‫وم‬

ُ ‫َال َْح ُّي ا ْل َق ُّي‬ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
O nə mürgüləyər, nə də yuxlayar. ← (O) diridir, qüdrətin qaynağıdır. ← Allah! Ondan başqa tanrı yoxdur.

ۜ ۪‫َم ْن َذا الَّذ۪ ي َي ْش َف ُع عِ ْن َد ُه ا اَِّل ِبا ِْذنِه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
Onun izni olmadan Onun qatında kim şəfaət edə bilər? ← Göylərdə və yerdə nə varsa (hamısı) Onundur.

‫َي ْعل َُم َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم‬

O, onların qabaqlarında nə varsa və arxalarında nə varsa bilir.

‫ض‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوسِ َع ُك ْرسِ ُّي ُه‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ‫ون ِب َش ْي ٍء م ِْن عِ لْمِ ه۪ ٓ اِل ِب َما َشا ٓ َء‬
َ ُ‫َو اَل ُي ۪حيط‬
Onun kürsüsü göyləri və yeri əhatə etmişdir.← Onun elmindən, Onun istədiyi xaricində heç nəyi qavramazlar.

ُ ‫َو ُه َو ال َْعل ُِّي ال َْع ۪ظ‬

﴾255﴿ ‫يم‬ ‫َو اَل َي ُؤ ُد ُه ِح ْفظُ ُه َم ۚا‬
Ən uca, ən böyük də Odur! ← Onları mühafizə etmək isə Ona çətin deyildir.

‫الر ْش ُد م َِن ال َْغ ِّي‬

ُّ ‫َق ْد َت َب َّي َن‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ل ا ِْك َر َاه فِي‬
ِ ‫الد‬
Doğruluq (iman) azğınlıqdan (küfrdən) ayırd edilmişdir. ← Dində məcburiyyət (zorakılıq) yoxdur.

ِ ّٰ‫وت َو ُي ْؤم ِْن ِب ه‬

‫الل‬ ِ ‫اغ‬
ُ َّ‫َف َم ْن َيكْ ُف ْر ِبالط‬
Artıq kim Tağutu (Şeytanı və ya bütləri) inkar edib Allaha iman gətirsə,

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾256﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫اس َت ْم َس َك ِبال ُْع ْر َو ِة ال ُْو ْث ٰق ۗى‬
ۜ‫ام ل ََها‬
َ ‫ِص‬
َ ‫اَل ا ْنف‬ ْ ِ‫َف َقد‬
Allah isə (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← O (qulp) əsla qopmaz.← o, ən möhkəm bir qulpdan yapışmış olar.
Cüz 3 əl-Bəqərə surəsi 44

ۜ ِ ‫ات ِالَى ال ُّن‬

‫ور‬ ُّ ‫ُي ْخ ِر ُج ُه ْم م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬ َ ۪‫لل َول ُِّي الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنو ۙا‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Onları (möminləri) zülmətlərdən işığa çıxarar. ← Allah iman gətirənlərin dostudur.

‫ات‬ ُّ ‫ور ِالَى‬

ۜ ِ ‫الظل َُم‬ ِ ‫ُي ْخ ِر ُجو َن ُه ْم م َِن ال ُّن‬ ‫وت‬
ُ ‫اغ‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ َّ‫ين َك َف ُروٓا َا ْول َِيا ٓ ُ۬ؤ ُه ُم الط‬
Onları (kafirləri) nurdan çıxarıb zülmətlərə salarlar. ← Kafirlərin dostu isə Taqutdur.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾257﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Onlar cəhənnəm əhlidirlər.

‫ْك‬ ُ ّٰ‫يم ف۪ ي َر ِّبه۪ ٓ َا ْن ٰا ٰت ُيه ه‬

َ ‫الل ال ُْمل‬ َ ۪‫َحا ٓ َّج ا ِْب ٰره‬ ‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ۪ ي‬
Allah, ona hökmranlıq verdiyi üçün İbrahimlə, Rəbbi barəsində mübahisə aparır? ← O şəxsi görmədinmi ki,

ُ ۪‫َر ِّب َي الَّذ۪ ي ُي ْح ۪ي َو ُيم‬

‫يت‬ ُ ۪‫ا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
‫يم‬
“Mənim tanrım dirildir və öldürür.” ← O zaman İbrahim demişdi:

ُ ۪‫َقالَ ا ِْب ٰره‬

‫يم‬ ‫ِيت‬
ُ ‫َقالَ َا َن ۬ا ُا ْح ۪ي َو ُام‬
İbrahim (ona) dedi: ← O demişdi: “Mən də dirildirəm və öldürürəm”.

‫َف ْا ِت ِب َها م َِن ال َْم ْغ ِر ِب‬ ‫س م َِن ال َْم ْش ِر ِق‬

ِ ‫الش ْم‬
َّ ‫الل َي ْات۪ي ِب‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
Sən də onu qərbdən gətir!” ← “Şübhəsiz ki, Allah Günəşi şərqdən gətirir,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾258﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َف ُب ِه َت الَّذ۪ ي َك َف َر‬
Allah isə zalım qövmü düz yola yönəltməz! ← O zaman o kafir donub qalmışdı.

ُ ّٰ‫َقالَ َا ّٰنى ُي ْح ِي ٰهذِ ِه ه‬

‫الل َب ْع َد َم ْوت َِه ۚا‬ ‫َا ْو َكالَّذ۪ ي َم َّر َعلٰ ى َق ْر َي ٍة َوهِ َي َخاوِ َي ٌة َعلٰ ى ُع ُروشِ َه ۚا‬
O demişdi: “Allah buranı ölümündən ← Yaxud uçulmuş bir kəndin yanından keçən kimisini (görmədinmi)?
sonra necə dirildər?”

‫َقالَ َك ْم َل ِب ْث َت‬ ‫ُث َّم َب َع َث ُه‬ ‫ام‬

ٍ ‫الل مِا َئ َة َع‬
ُ ّٰ‫َف َا َما َت ُه ه‬
“Nə qədər (yatıb) qaldın?”- dedi. ← sonra onu diriltdi. ← Beləcə, Allah onu yüz illiyinə öldürdü,

‫ام‬
ٍ ‫َقالَ َب ْل َل ِب ْث َت مِا َئ َة َع‬ ‫ض َي ْو ٍ ۜم‬
َ ‫َقالَ َل ِب ْث ُت َي ْو ًما َا ْو َب ْع‬
(Allah ona) dedi: “Əksinə, yüz il qalmısan. ← O dedi: “Bir gün yaxud bir gündən daha az qaldım”.

ِ ‫َوا ْنظُ ْر ِالٰى ِح َم‬

َ‫ارك‬ َ ‫َفا ْنظُ ْر ِالٰى طَ َعام‬
‫ِك َو َش َرا ِب َك ل َْم َي َت َس َّن ْه‬
Bir də uzunqulağına bax! ← Yeməyinə və suyuna bax, xarab olmayıblar.

‫ف ُن ْنشِ ُز َها‬
َ ‫َك ْي‬ ِ َ‫َوا ْنظُ ْر ِالَى الْعِ ظ‬
‫ام‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬ َ ‫َو ِل َن ْج َعل‬
َّ ‫َك ٰا َي ًة ل‬
necə onları bir-biri ilə birləşdiririk,← Sümüklərə bax,← Səni insanlar üçün ibrət dərsi etmək üçün (belə etdik).

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾259﴿‫ير‬ َ ّٰ‫َا ْعل َُم َا َّن ه‬ َ‫َفل ََّما َت َب َّي َن ل َُه َقال‬ ۜ‫وها ل َْح ًما‬
َ ‫ُث َّم َنكْ ُس‬
“Bilirəm ki, Allah hər şeyə qadirdir!” ← Ona aydın olduğu zaman dedi: ← sonra onları ətlə örtürük.”
45 əl-Bəqərə surəsi Cüz 3

‫َقالَ َا َول َْم ُت ْؤم ِْن‬ ‫ف ُت ْح ِي ال َْم ْو ٰتى‬

ۜ َ ‫َر ِّب َا ِرن۪ي َك ْي‬ ُ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
‫يم‬
(Allah):“İnanmırsanmı?”-demişdi.←“Ey Rəbbim, ölüləri necə diriltdiyini mənə göstər!”← Vaxtikən İbrahim
demişdi:

‫َقالَ َبلٰ ى َولٰكِ ْن ل َِيطْ َمئ َِّن َق ْل ۪بي‬

ۜ
(İbrahim: ) “Bəli, (inanıram), lakin ürəyimin sakit olması üçün (soruşdum)”,- dedi.

‫َف ُص ْر ُه َّن ِال َْي َك‬ ‫َقالَ َف ُخذْ َا ْر َب َع ًة م َِن الطَّ ْي ِر‬
və onları özünə tərəf çək, ← (Allah) dedi: “Dörd cür quş götür,

ۜ‫ُث َّم ْاد ُع ُه َّن َي ْات۪ي َن َك َس ْع ًيا‬ ‫اج َع ْل َعلٰ ى ُك ِّل َج َب ٍل ِم ْن ُه َّن ُج ْز ًءا‬
ْ ‫ُث َّم‬
sonra onları çağır. Tez yanına gələcəklər. ← sonra hər dağın üzərinə onlardan bir parça at,

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾260﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َو ْاعل َْم َا َّن ه‬
Və bil ki, Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!”

‫َك َم َث ِل َح َّب ٍة َا ْن َب َت ْت َس ْب َع َس َنا ِب َل‬ ِ ّٰ‫يل ه‬

‫الل‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
ِ ‫ون َا ْم َوال َُه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َم َث ُل الَّذ‬
yeddi sünbül verən bir toxumun halına bənzər; ← Mallarını Allah yolunda sərf edənlərin halı,

ُ ِ‫لل ُي َضاع‬
‫ف ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ُ ‫َوا‬ ‫ف۪ ي ُك ِّل ُس ْن ُب َل ٍة مِا َئ ُة َح َّب ٍ ۜة‬
Allah, istədiyi kimsəyə qat-qat artığını verər. ← Hər sünbüldə yüz ədəd dən vardır.

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾261﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah (lütfü ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir.

‫ون َما ٓ َا ْن َف ُقوا َم ًّنا َو اَل ٓ َا ًذى‬

َ ‫ُث َّم اَل ُي ْت ِب ُع‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
ِ ‫ون َا ْم َوال َُه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َالَّذ‬
sonra verdiklərinin arxasınca minnət qoymaz və əziyyət verməzlər;← O kəslər ki, mallarını Allah yolunda sərf
edərlər,

﴾262﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫ل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
Onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər. ← Onların mükafatları Rəbbi yanındadır.

ٌ ۪‫الل َغن ٌِّي َحل‬

﴾263﴿‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وف َو َم ْغف َِر ٌة َخ ْي ٌر م ِْن َص َد َق ٍة َي ْت َب ُع َها ٓ َا ًذ ۜى‬
ٌ ‫َق ْولٌ َم ْع ُر‬
Allah ehtiyacsızdır, həlimdir!←Xoş bir söz və bağışlamaq, arxasınca əziyyət gələn sədəqədən daha yaxşıdır.

‫اَل ُت ْبطِ لُوا َص َد َقاتِكُ ْم ِبال َْم ِّن َو اْال َٰذ ۙى‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Sədəqələrinizi minnət qoymaq və əziyyət verməklə puça çıxarmayın; ← Ey iman gətirənlər!

‫ال ِخ ِ ۜر‬ ِ ّٰ‫َو اَل ُي ْؤم ُِن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫اس‬ َّ ‫َكالَّذ۪ ي ُي ْنف ُِق َمال َُه ِر َئا ٓ َء‬
ِ ‫الن‬
Allaha və axirət gününə də inanmaz. ← O şəxs kimi ki, malını insanlara qarşı riyakarlıqla sərf edər,

ۜ ‫َف َا َص َاب ُه َوا ِب ٌل َف َت َر َك ُه َصل ًْدا‬ ٌ ‫َف َم َثل ُُه َك َم َث ِل َص ْف َوانٍ َعل َْي ِه ُت َر‬
‫اب‬
Ona şiddətli bir yağış dəyər və onu çılpaq qoyar. ← Onun halı, üzərində torpaq olan qayanın halına bənzər.

َ ‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾264﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ‫ون َعلٰ ى َش ْي ٍء م َِّما َك َس ُبوا‬
َ ‫اَل َي ْقدِ ُر‬
Allah isə kafirlər qövmünü doğru yola yönəltməz! ← Onlar qazandıqlarından bir şeyə nail olabilməzlər.
Cüz 3 əl-Bəqərə surəsi 46

‫الل َو َت ْث ۪بي ًتا م ِْن َا ْن ُفسِ ِه ْم‬

ِ ّٰ‫ات ه‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
ِ ‫ون َا ْم َوال َُه ُم ْابت َِغا ٓ َء َم ْر َض‬ َ ۪‫َو َم َث ُل الَّذ‬
Mallarını Allahın rızasını qazanmaq və nəfslərini möhkəmləndirmək üçün sərf edənlərin halı,

‫َف ٰا َت ْت ُا ُكل ََها ِض ْع َف ْي ِۚن‬ ‫َك َم َث ِل َج َّن ٍة ِب َر ْب َو ٍة َا َص َاب َها َوا ِب ٌل‬
(o yağış nəticəsində) iki qat meyvə verər.← bir təpədəki bol yağış düşmüş bir bağın halına bənzər ki,

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾265﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌّ‫َفا ِْن ل َْم ُي ِص ْب َها َوا ِب ٌل َفطَ ل‬
Allah nə etdiyinizi görəndir!← Əgər ora bol yağış yağmasa, az bir şəbnəm də (ona kifayət edər).

‫اب‬ ٍ ‫ون ل َُه َج َّن ٌة م ِْن َن ۪خ‬

ٍ ‫يل َو َا ْع َن‬ َ ُ‫َا ْن َتك‬ ‫َا َي َو ُّد َا َح ُد ُك ْم‬
onun, içində xurmalıqlar və üzümlüklər olan bir bağçası olsun; ← Sizdən biriniz istərmi ki,

ِۙ ‫ل َُه ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬

‫ات‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
orada onun üçün hər növ meyvələrdən vardır; ← Onun (Ağacları) altından çaylar axar,

‫اح َت َر َق ْت‬ ٌ ‫ار ف۪ ي ِه َن‬

ْ ‫ار َف‬ ٌ ‫َف َا َص َاب َها ٓ ا ِْع َص‬ ‫َو َا َص َاب ُه الْكِ َب ُر َول َُه ُذ ِّر َّي ٌة ُض َع َفا ٓ ُء‬
və ora odlu bir qasırğa düşsün və yanıb tələf olsun? ← Zəif uşaqları olduğu halda ona qocalıq üz versin,

َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوٓا‬ ﴾266﴿‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت َت َفكَّ ُر‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫الل لَكُ ُم ا‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Ey iman gətirənlər! ← bəlkə siz düşünəsiniz. ← Allah, ayələri sizin üçün bu cür aydınlaşdırır ki,

‫ض‬ ِ ‫َا ْن ِف ُقوا م ِْن طَ ِّي َب‬

ۖ ِ ‫ات َما َك َس ْب ُت ْم َوم َِّما ٓ َا ْخ َر ْج َنا لَكُ ْم م َِن اْال َْر‬
Qazandığınızın və sizin üçün torpaqdan yetişdirdiyimiz şeylərin yaxşısından (Allah yolunda) sərf edin!

‫ون َول َْس ُت ْم ِب ٰا ِخذ۪ ي ِه ا اَِّل َا ْن ُت ْغمِ ُضوا ف۪ ي ِ ۜه‬

َ ‫يث ِم ْن ُه ُت ْن ِف ُق‬
َ ‫َو اَل َت َي َّم ُموا ال َْخ ۪ب‬
Göz yummadan almadığınız yaramaz şeylərdən (Allah yolunda) sərf etmək fikrində də olmayın!

‫ان َيعِ ُد ُك ُم ا ْل َف ْق َر َو َي ْا ُم ُر ُك ْم ِبا ْل َف ْح َشا ٓ ِۚء‬

ُ َ‫لش ْيط‬
َّ ‫َا‬ ٌ ۪‫الل َغن ٌِّي َحم‬
﴾267﴿‫يد‬ َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudar və sizi alçaq işlərə sövq edər. ← Bilin ki, Allah ehtiyacsızdır, şükrə layiqdir!

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾268﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ً‫الل َيعِ ُد ُك ْم َم ْغف َِر ًة ِم ْن ُه َو َف ْض ا‬
‫ل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (rəhməti ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir.← Allah isə sizə, Özündən bağışlanmaq və bərəkət vədəsi verər.

‫َو َم ْن ُي ْؤ َت ال ِْحكْ َم َة‬ ‫ُي ْؤتِي ال ِْحكْ َم َة َم ْن َي َشا ٓ ُء‬

Kimə də hikmət verilmişsə, ← (Allah) istədiyi şəxsə hikmət verər.

﴾269﴿ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫َو َما َيذَّ َّك ُر ا اَِّل ُا ۬ولُوا ا‬ ۜ ‫۪يرا‬
ً ‫َف َق ْد ُا ۫وت َِي َخ ْي ًرا َكث‬
Ağıl sahiblərindən başqası isə (bunu) dərk etməz! ← deməli ona çoxlu xeyir verilmişdir.
47 əl-Bəqərə surəsi Cüz 3

‫الل َي ْعل َُم ُه‬

َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ٍ‫َو َما ٓ َا ْن َف ْق ُت ْم م ِْن َن َف َق ٍة َا ْو َنذَ ْر ُت ْم م ِْن َنذْ ر‬
şübhəsiz ki, Allah onu bilir. ← Hər hansı sədəqəni (Allah yolunda) sərf etsəniz və ya bir nəzir versəniz,

َ ۪‫َو َما ِللظَّ الِم‬

﴾270﴿ ٍ‫ين م ِْن َا ْن َصار‬
Zülm edənlərin isə (qiyamət günü) heç bir köməkçisi olmaz!

‫وها ا ْل ُف َق َرا ٓ َء‬

َ ‫وها َو ُت ْؤ ُت‬
َ ‫َوا ِْن ُت ْخ ُف‬ ‫ات َفنِعِ َّما هِ َي‬
ِ ‫الص َد َق‬
َّ ‫ا ِْن ُت ْب ُدوا‬
Əgər onu gizlədərək kasıblara versəniz, ← Əgər sədəqələri aşkarda versəniz, bu da yaxşıdır,

﴾271﴿‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو ُيكَ ّف ُِر َع ْنكُ ْم م ِْن َس ِّيـَٔاتِكُ ْم‬ ‫َف ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬
Allah, nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← və günahlarınızın bir qismini örtər. ← o sizin üçün daha yaxşıdır.

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫س َعل َْي َك ُه ٰد ُيه ْم‬
َ ‫ل َْي‬
Lakin Allah kimi istərsə doğru yola yönəldər. ← Onları doğru yola yönəltmək sənin borcun deyildir.

ِ ّٰ‫ون ا اَِّل ْابت َِغا ٓ َء َو ْج ِه ه‬

‫الل‬ َ ‫َو َما ُت ْن ِف ُق‬ ‫ل ْن ُفسِ كُ ْم‬
َ ‫َو َما ُت ْن ِف ُقوا م ِْن َخ ْي ٍر َف‬
Siz, yalnız Allahın rızasını qazanmaq üçün sərf edirsiniz. ← Malınızdan nə sərf etsəniz, özünüz üçündür.

﴾272﴿‫ون‬
َ ‫َو َا ْن ُت ْم اَل ُتظْ ل َُم‬ ‫َو َما ُت ْن ِف ُقوا م ِْن َخ ْي ٍر ُي َو َّف ِال َْيكُ ْم‬
Və sizə əsla zülm edilməz!← Malınızdan (Allah yolunda) nə sərf etsəniz (əvəzi) sizə tam ödəniləcəkdir.

‫ض‬ َ ‫اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬

ِۘ ‫ون َض ْر ًبا فِي اْال َْر‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ِل ْل ُف َق َرا ٓ ِء الَّذ‬
ِ ‫ين ُا ْح ِص ُروا ف۪ ي َس ۪ب‬
Onlar yer üzündə hərəkət edə bilmirlər. ← (Sədəqə), özünü Allah yoluna həsr edən yoxsullar üçündür;

ُ ‫َت ْع ِر ُف ُه ْم ِب ۪س ٰيم‬
‫يه ْم‬ ‫ُّف‬ َّ ‫َي ْح َس ُب ُه ُم ال َْجاهِ ُل َا ْغن َِيا ٓ َء م َِن‬
ِۚ ‫الت َعف‬
Onları, üzlərindən tanıyarsan.← Həyalı olduqlarına görə cahillər onları zəngin hesab edərlər.

﴾273﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َو َما ُت ْن ِف ُقوا م ِْن َخ ْي ٍر َفا َِّن ه‬

ٌ ۪‫الل ِبه۪ َعل‬ ۜ‫اس ِال َْحا ًفا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ُون‬
َ ‫اَل َي ْسـَٔل‬
Mallarınızdan nə verdiyinizi, şübhəsiz ki, Allah bilir! ← Onlar, insanlardan israrla bir şey istəməzlər.

‫ار سِ ًّرا َو َع اَلن َِي ًة‬

ِ ‫الن َه‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
َّ ‫ون َا ْم َوال َُه ْم ِبال َّْي ِل َو‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Mallarını gecə və gündüz, gizli və aşkar (yoxsullara) sərf edənlər;

﴾274﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َفل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
Onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər. ← onlar üçün Rəbbi qatında mükafatları var.
Cüz 3 əl-Bəqərə surəsi 48

‫س‬
ِّ ‫ان م َِن ال َْم‬ َّ ‫وم الَّذ۪ ي َي َت َخ َّبطُ ُه‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ُ ‫ون ا اَِّل َك َما َي ُق‬
َ ‫وم‬
ُ ‫اَل َي ُق‬ ‫الر ٰبوا‬
ِّ ‫ُون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْا ُكل‬
qəbirdən, ancaq Şeytan vurmuş kimsənin qalxdığı kimi qalxarlar.← Sələm (faiz) yeyən kimsələr,

ِّ ‫ِا َّن َما ال َْب ْي ُع ِم ْث ُل‬

‫الر ٰبو ۢا‬ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َقالُوٓا‬
َ ‫ٰذل‬
“Əlbəttə, alış-veriş də sələm kimidir!” ← Bu ona görədir ki, onlar demişdilər:

‫َف َم ْن َجا ٓ َء ُه َم ْوعِ ظَ ٌة م ِْن َر ِّبه۪ َفا ْن َت ٰهى‬ ۜ‫الر ٰبوا‬

ِّ ‫الل ال َْب ْي َع َو َح َّر َم‬
ُ ّٰ‫َو َا َح َّل ه‬
Kimə Rəbbindən bir nəsihət gələr və son qoysa, ← Halbuki Allah alış-verişi halal etdi, sələmi isə haram etdi.

ِ ّٰ‫َو َا ْم ُر ُه ِالَى ه‬
ۜ‫الل‬ ‫َف‬
َ ‫َفل َُه َما َسل‬
Onun işi isə Allaha aiddir. ← keçmişdə aldığı (sələmlər) onundur.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾275﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫َو َم ْن َع َاد َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada həmişəlik qalacaqlar!← Kim də (yenidən sələmçiliyə) qayıdarsa, onlar cəhənnəm əhlidir.

ٍ ‫الل اَل ُي ِح ُّب ُك َّل َك َّفارٍ َاث‬

﴾276﴿‫۪يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ِ ‫الص َد َق‬
‫ات‬ َّ ‫َو ُي ْر ِبي‬ ‫الر ٰبوا‬
ِّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َي ْم َح ُق ه‬
Allah heç bir günahkar kafiri sevməz! ← sədəqələri isə artırar. ← Allah sələmi məhv edər,

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َت ُوا‬
َّ ‫َو َا َق ُاموا‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
namazı qılarlar və zəkatı verərlər, ← Həqiqətən, o kimsələr ki, iman gətirərlər, xeyirli işlər görərlər,

﴾277﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫ل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
Onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar kədərlənməzlər! ← onlar üçün Rəbbi yanında mükafatları vardır.

َ ‫الر ٰبوٓا ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾278﴿ ‫۪ين‬ ِّ ‫َو َذ ُروا َما َبق َِي م َِن‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
Və əgər iman gətirmişsinizsə, sələmdən qalanı tərk edin (almayın!)! ← Ey iman gətirənlər, Allahdan qorxun!

ِ ّٰ‫َف ْا َذ ُنوا ِب َح ْر ٍب م َِن ه‬

ۚ ۪‫الل َو َر ُسولِه‬ ‫َفا ِْن ل َْم َت ْف َعلُوا‬
Allah və Peyğəmbəri tərəfindən (sizə qarşı ediləcək) müharibəni eşitmiş olun! ← Əgər (belə) etməsəniz,

﴾279﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َو اَل ُتظْ ل َُم‬
َ ‫اَل َتظْ ل ُِم‬ ‫س َا ْم َوالِكُ ْم‬
ُ ‫َوا ِْن ُت ْب ُت ْم َفلَكُ ْم ُر ُؤ‬
Zülm etmiş olmazsınız və zülm edilmiş olmazsınız! ← Əgər tövbə etsəniz, sərmayəniz (maya) sizindir.

‫َف َنظِ َر ٌة ِالٰى َم ْي َس َر ٍ ۜة‬ ‫ان ُذو ُع ْس َر ٍة‬

َ ‫َوا ِْن َك‬
(vəziyyəti) yaxşılaşıncaya qədər (ona) möhlət verin! ← Əgər (sizə borclu olan şəxs) çətin vəziyyətdə olarsa,

﴾280﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ‫َو َا ْن َت َص َّد ُقوا َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬
əgər bilirsinizsə! ← (Borcu ona) sədəqə olaraq bağışlamağınız sizin üçün daha yaxşıdır,

ٍ ‫ُث َّم ُت َوفّٰى ُكلُّ َن ْف‬

‫س َما َك َس َب ْت‬ ِ ّٰ‫ون ف۪ ي ِه ِالَى ه‬
‫الل‬ َ ‫َوا َّت ُقوا َي ْو ًما ُت ْر َج ُع‬
Sonra hər kəsə, qazandığı tam olaraq veriləcəkdir. ← O gündən qorxun ki, o gün Allaha qaytarılacaqsınız!

﴾281﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬
Və onlara zülm olunmayacaqdır!
49 əl-Bəqərə surəsi Cüz 3

‫وه‬
ُ ‫َف ْاك ُت ُب‬ ٓ ‫ِا َذا َت َد َاي ْن ُت ْم ِب َد ْي ٍن ِال‬
‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
onu yazın! ← Müəyyən müddətə qədər borc verib aldığınız zaman, ← Ey iman gətirənlər!

‫الل َفل َْيكْ ُت ْب‬

ُ ّٰ‫ِب َا ْن َيكْ ُت َب َك َما َعل ََّم ُه ه‬
ٌ ‫َو اَل َي ْا َب َكات‬ ‫ِب ِبال َْع ْد ِ ۖل‬
ٌ ‫َول َْيكْ ُت ْب َب ْي َنكُ ْم َكات‬
Katib, Allahın öyrətdiyi kimi yazmaqdan boyun qaçırmasın və yazsın!← Aranızda bir katib ədalətlə yazsın!

ۜ‫س ِم ْن ُه َش ْيـًٔا‬
ْ ‫الل َر َّب ُه َو اَل َي ْب َخ‬
َ ّٰ‫َول َْي َّت ِق ه‬ ‫َول ُْي ْمل ِِل الَّذ۪ ي َعل َْي ِه ال َْح ُّق‬
və Rəbbi olan Allahdan qorxaraq ondan bir şey əskiltməsin. ← Borclu olan şəxs də söyləyərək yazdırsın,

‫يع َا ْن ُيمِ َّل ُه َو‬

ُ ‫َا ْو اَل َي ْس َت ۪ط‬ ‫ان الَّذ۪ ي َعل َْي ِه ال َْح ُّق َسف۪ ًيها َا ْو َضع۪ ي ًفا‬
َ ‫َفا ِْن َك‬
yaxud söyləməyə qadir deyilsə, ← Əgər borclu şəxs ağılsız və ya zəif olarsa (qoca və ya uşaqdırsa),

‫يد ْي ِن م ِْن ِر َجالِكُ ْم‬

َ ‫اس َت ْش ِه ُدوا َش ۪ه‬
ْ ‫َو‬ ‫َفل ُْي ْمل ِْل َول ُِّي ُه ِبال َْع ْد ِ ۜل‬
Öz adamlarınızdan iki şahidi də şahid tutun! ← o zaman onun vəkili ədalətlə (borcu) yazdırsın.

‫الش َه َدا ٓ ِء‬

ُّ ‫َف َر ُج ٌل َو ْام َر َا َتانِ م َِّم ْن َت ْر َض ْو َن م َِن‬ ‫َفا ِْن ل َْم َيكُ و َنا َر ُجل َْي ِن‬
onda razı olduğunuz şahidlərdən bir kişi ilə iki qadın (şahid olsun ki),← Əgər iki kişi olmazsa,

ۜ ‫الش َه َدا ٓ ُء ِا َذا َما ُد ُعوا‬

ُّ ‫َو اَل َي ْا َب‬ ‫َا ْن َت ِض َّل ا ِْح ٰد ُيه َما َف ُتذَ ِّك َر ا ِْح ٰد ُيه َما اْال ُْخ ٰر ۜى‬
Şahidlər, dəvət olunduqları vaxt boyun qaçırmasınlar. ← o ikisindən biri unudarsa, biri digərinə xatırlatsın.

ِ ّٰ‫ٰذلِكُ ْم َا ْق َس ُط عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ ٓ ‫وه َصغ۪ ًيرا َا ْو َك ۪ب ًيرا ِال‬
ۜ ۪‫ٰى َا َجلِه‬ ُ ‫َو اَل َت ْسـَٔ ُموٓا َا ْن َتكْ ُت ُب‬
Bu, Allah yanında daha ədalətlidir,← Az olsun və ya çox olsun, (borcu) öz vaxtına qədər yazmağa ərinməyin!

‫ى َا اَّل َت ْر َت ُابوٓا‬
ٓ ‫َو َا ْد ٰن‬ ‫ِلش َه َاد ِة‬
َّ ‫َو َا ْق َو ُم ل‬
və şübhəyə düşməməniz üçün daha uyğundur. ← şahidlik üçün daha düzgündür,

ۜ‫وها‬
َ ‫اح َا اَّل َتكْ ُت ُب‬
ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫َفل َْي‬ ‫اض َر ًة ُتد۪ ُيرو َن َها َب ْي َنكُ ْم‬
ِ ‫ار ًة َح‬
َ ‫ون ت َِج‬
َ ُ‫ا َّ آِل َا ْن َتك‬
onu yazmamağınız sizin üçün günah deyildir. ← Ancaq aranızda həmişə dövr edən nəğd ticarət olarsa,

‫يد‬
ٌ ‫ِب َول َش ۪ه‬
ٌ ‫َو اَل ُي َضا ٓ َّر َكات‬ ‫َو َا ْش ِه ُدوٓا ِا َذا َت َب َاي ْع ُت ْم‬
Katibə və şahidə isə zərər yetirilməsin. ← Alış-veriş etdiyiniz vaxt şahid tutun!

‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ٌ ‫َوا ِْن َت ْف َعلُوا َف ِا َّن ُه ُف ُس‬
‫وق ِبكُ ْم‬
Və Allahdan qorxun! ← Əgər (bunu) etsəniz, əlbəttə, o sizin üçün pis işdir.

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾282﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ُ ّٰ‫َو ُي َع ِل ُّمكُ ُم ه‬
‫الل‬
Axı Allah hər şeyi biləndir! ← Allah isə sizə öyrədir.
Cüz 3 əl-Bəqərə surəsi 50

‫وض ٌة َفا ِْن َام َِن َب ْع ُضكُ ْم َب ْع ًضا‬

َ ‫ان َم ْق ُب‬
ٌ ‫َف ِر َه‬ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم َعلٰ ى َس َف ٍر َول َْم َت ِج ُدوا َكات ًِبا‬
əgər bir-birinizə etibar edirsinizsə, girov saxlayın. ← Əgər səfərdə olsanız və katib tapmasanız,

‫الل َر َّب ُه‬

َ ّٰ‫َول َْي َّت ِق ه‬ ‫َفل ُْي َؤ ِّد ا َّلذِ ي ْاؤ ُتمِ َن َا َما َن َت ُه‬
və Rəbbi olan Allahdan qorxsun! ← Etibar olunmuş şəxs əmanətini geri qaytarsın,

ٌ ۪‫ُون َعل‬
﴾283﴿‫يم‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َم ْن َيكْ ُت ْم َها َف ِا َّن ُه ٰاث ٌِم َقل ُْب ُه‬ ‫الش َه َاد َة‬
َّ ‫َو اَل َتكْ ُت ُموا‬
Allah nə etdiyinizi biləndir!←Kim onu gizlətsə, şübhəsiz o, qəlbi günahkardır.←Şahidliyi gizlətməyin!

ُ ‫ي َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ْو ُت ْخ ُف‬
‫وه‬ ٓ ۪‫َوا ِْن ُت ْب ُدوا َما ف‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Ürəyinizdə olanı zahirə çıxarsanız da, gizlətsəniz də, ← Göylərdə və yerdə nə varsa Allaha məxsusdur.

‫َف َي ْغف ُِر ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ُ ّٰ‫ُي َحاسِ ْبكُ ْم ِب ِه ه‬
‫الل‬
(O), istədiyi kimsəni bağışlayar, istədiyi kimsəyə də əzab verər. ← Allah ona görə sizi hesaba çəkər.

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾284﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir!

َ ‫َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون‬ ۪‫الر ُسولُ ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي ِه م ِْن َر ِّبه‬
َّ ‫ٰا َم َن‬
möminlər də (iman gətirmişlər).← Peyğəmbər, Rəbbindən ona nazil edilənə (Qurana) inanmışdır,

ِ ّٰ‫ُكلٌّ ٰا َم َن ِب ه‬
ۜ ۪‫الل َو َملٰ ٓئِكَ تِه۪ َو ُك ُت ِبه۪ َو ُر ُسلِه‬
(Onların) hamısı Allaha, Onun mələklərinə, kitablarına və peyğəmbərlərinə iman gətirmişlər.

‫َو َقالُوا َسمِ ْع َنا َو َاطَ ْع َنا‬ ۠ ۪‫اَل ُن َف ِّر ُق َب ْي َن َا َحدٍ م ِْن ُر ُسلِه‬
Və demişdilər: “Eşitdik və itaət etdik”. ← Onun Peyğəmbərlərindən heç biri arasında fərq qoymuruq.

﴾285﴿ ‫ُغ ْف َرا َن َك َر َّب َنا َو ِال َْي َك ال َْم ۪ص ُير‬

Ey Rəbbimiz, bizi bağışla! Axı qayıdış Sənədir!”

‫ل ََها َما َك َس َب ْت َو َعل َْي َها َما ْاك َت َس َب ْت‬ ۜ‫الل َن ْف ًسا اِل ُو ْس َع َها‬
ُ ّٰ‫ِف ه‬
ُ ‫اَل ُيكَ ّل‬
Onun qazandığı (yaxşı iş) lehinə, qazandığı (pis iş) isə əleyhinədir.← Allah heç kəsi gücü yetdiyindən artıq
yükləməz.

‫َر َّب َنا َو اَل َت ْحمِ ْل َعل َْي َنا ٓ ا ِْص ًرا‬ ِ ‫َر َّب َنا اَل ُت َؤ‬
‫اخذْ َنا ٓ ا ِْن َن ۪سي َنا ٓ َا ْو َا ْخطَ ْا َن ۚا‬
Ey Rəbbimiz, bizi ağır yükləmə! ← “Ey Rəbbimiz, unutsaq və ya yanılsaq bizi cəzalandırma!

ۚ ۪‫َر َّب َنا َو اَل ُت َح ِّم ْل َنا َما اَل طَ ا َق َة َل َنا ِبه‬ ‫ين م ِْن َق ْب ِل َن ۚا‬
َ ۪‫َك َما َح َم ْل َت ُه َعلَى الَّذ‬
Ey Rəbbimiz, gücümüz çatmayan şeyi bizə daşıtdırma! ← Necəki, bizdən əvvəlki kimsələrə yükləmişdin.

﴾286﴿‫ين‬
َ ‫َفا ْن ُص ْر َنا َعلَى ا ْل َق ْو ِم الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َا ْن َت َم ْولٰي َنا‬ ‫ف َع َّن ۠ا َو ْاغف ِْر َل َن ۠ا َو ْار َح ْم َن ۠ا‬
ُ ‫َو ْاع‬
Kafirlər qövmünə qarşı bizə kömək et!”←Sən himayədarımızsan!← Bizi əfv et, bizi bağışla, bizə rəhm et!
51 Ali-İmran surəsi Cüz 3

‫ور ُة ٰالِ عِ ْم ٰر َن‬

َ ‫﴾ ُس‬3﴿
Ali-İmran (İmran ailəsi) surəsi
(Mədinədə nazil olmuşdur, 200 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫وم‬
ُ ‫ال َْح ُّي ا ْل َق ُّي‬ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َا ه‬ ﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
(O) daima diridir, qüdrətin qaynağıdır. ← Allah! Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Əlif, Lam, Mim!

﴾3﴿‫يل‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري َة َو ا‬

َ ‫ال ْن ۪ج‬ َّ َ‫َو َا ْن َزل‬ ‫اب ِبال َْح ِّق ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه‬
َ ‫َن َّزلَ َعل َْي َك الْكِ َت‬
Tövratı da, İncili də O endirdi;← O sənə, özündən əvvəlkiləri təsdiq edən Kitabı haqq olaraq nazil etdi.

‫ان‬
َ ‫َو َا ْن َزلَ ا ْل ُف ْر َق‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫م ِْن َق ْب ُل ُه ًدى ل‬
Furqanı da O nazil etdi. ← Daha əvvəl insanları hidayət etmək üçün!

ٍ ‫الل َع ۪زي ٌز ُذو ا ْن ِت َق‬

﴾4﴿ ‫ام‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ۪‫اب َشد‬
‫يد‬ ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Allah qüdrətlidir, intiqam sahibidir!← onlar üçün şiddətli əzab var.←Allahın ayələrini inkar edənlərə gəldikdə,

﴾5﴿ ‫الس َما ٓ ِ ۜء‬ ِ ‫الل اَل َي ْخ ٰفى َعل َْي ِه َش ْي ٌء فِي اْال َْر‬
َّ ‫ض َول فِي‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz, yerdə və göydə heç bir şey Allahdan gizli qalmaz.

ُ ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾6﴿ ‫يم‬ ‫ف َي َشا ٓ ُء‬
O qüdrətli hikmət sahibindən başqa tanrı yoxdur! ← Bətnlərdə sizə istədiyi cür surət verən Odur!
ِ ‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي َص ِّو ُر ُك ْم فِي اْال َْر َح‬
َ ‫ام َك ْي‬

‫ات‬ ٌ ‫ِم ْن ُه ٰا َي‬

ٌ ‫ات ُم ْحكَ َم‬ َ ‫ُه َو ا َّل ۪ٓذي َا ْن َزلَ َعل َْي َك الْكِ َت‬
‫اب‬
Onun (Quranın) bir hissəsi möhkəm (mənası aydın) ayələrdir. ← Sənə Kitabı (Quranı) nazil edən Odur.

‫ات‬
ٌۜ ‫َو ُا َخ ُر ُم َت َشا ِب َه‬ ِ ‫ُه َّن ُا ُّم الْكِ َت‬
‫اب‬
Digər qismi isə mütəşabihdir (dəqiq mənası bilinməyən ayələrdir). ← Onlar Kitabın anasıdır (əsasıdır).

ۚ ۪‫ون َما َت َش َاب َه ِم ْن ُه ْابت َِغا ٓ َء ا ْل ِف ْت َن ِة َو ْابت َِغا ٓ َء َت ْا ۪ويلِه‬

َ ‫َف َي َّت ِب ُع‬ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َز ْي ٌغ‬
َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
fitnə salmaq və onu yozmaq üçün ondakı mütəşabihə uyarlar. ← Ancaq ürəklərində əyrilik olan kimsələr,

َ ‫ون فِي الْعِ ل ِْم َي ُقول‬

‫ُون‬ َ ‫الراسِ ُخ‬
َّ ‫َو‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َما َي ْعل َُم َت ْا ۪ويل َُه اِل ه‬
Elmdə güclü olanlar isə (belə) deyərlər: ← Halbuki onların yozumunu, Allahdan başqa heç kəs bilməz.

﴾7﴿ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫َو َما َيذَّ َّك ُر ا اَِّل ُا ۬ولُوا ا‬ ‫ٰا َم َّنا ِبه۪ ۙ ُكلٌّ م ِْن عِ ْندِ َر ِّب َن ۚا‬
Ağıl sahiblərindən başqası (bunu) dərk etməz.← “Onlara iman gətirdik. Hamısı Rəbbimizin qatındandır.”

‫ُوب َنا َب ْع َد ا ِْذ َه َد ْي َت َنا‬

َ ‫َر َّب َنا اَل ُت ِز ْغ ُقل‬
Ey Rəbbimiz! Bizi doğru yola yönəltdikdən sonra ürəklərimizə əyrilik salma!

ُ ‫ِا َّن َك َا ْن َت ال َْو َّه‬

﴾8﴿ ‫اب‬ ‫َو َه ْب َل َنا م ِْن ل َُد ْن َك َر ْح َم ًة‬
Sən, həqiqətən, (bəndələrinə nemət) bəxş edənsən!← Və bizə Öz tərəfindən bir mərhəmət bəxş et!

‫اس ل َِي ْو ٍم اَل َر ْي َب ف۪ ي ِ ۜه‬ َّ ‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َك َجام ُِع‬
ِ ‫الن‬
Ey Rəbbimiz! Olacağına şübhə edilməyən bir gündə insanları toplayan Sənsən.

﴾9﴿ ‫ِف الْم۪ َيع َاد‬

ُ ‫الل اَل ُي ْخل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah, vədəsindən əsla dönməz!
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 52

ِ ّٰ‫ل َْن ُت ْغن َِي َع ْن ُه ْم َا ْم َوال ُُه ْم َول َا ْو اَل ُد ُه ْم م َِن ه‬

ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
nə malları, nə də övladları Allaha qarşı onlara heç bir fayda verə bilməz. ← Kafir olanlara gəldikdə,

﴾10﴿ ‫ار‬
ِۙ ‫الن‬
َّ ‫ود‬
ُ ‫ِك ُه ْم َو ُق‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və onlar cəhənnəm odunun yanacağıdırlar!

‫َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َن ۚا‬ َ ۪‫َك َد ْا ِب ٰالِ ف ِْر َع ْو َن َوالَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Onlar Bizim ayələrimizi təkzib etdilər. ← Firon camaatı və onlardan əvvəlkilərin halı kimi!

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾11﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ُ ّٰ‫َف َا َخذَ ُه ُم ه‬
Allahın cəzası isə şiddətlidir! ← Allah da onları günahlarına görə yaxaladı.

﴾12﴿ ‫س الْمِ َه ُاد‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ ‫ون ِالٰى َج َه َّن َم‬
َ ‫ون َو ُت ْح َش ُر‬
َ ‫َس ُت ْغل َُب‬ َ ۪‫ُق ْل ِل َّلذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
(O) necə də pis yerdir!” ←“Siz məğlub olacaq və Cəhənnəmə sürüklənəcəksiniz! ← Kafir olanlara de:

ِ ‫ِف َئ ٌة ُت َقات ُِل ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ۜ‫ان لَكُ ْم ٰا َي ٌة ف۪ ي ِف َئ َت ْي ِن ا ْل َت َق َتا‬
َ ‫َق ْد َك‬
Bir dəstə Allah yolunda vuruşurdu ,← İki dəstənin qarşı-qarşıya durmasında sizin üçün bir ibrət vardır.

‫َي َر ْو َن ُه ْم ِم ْثل َْي ِه ْم َر ْا َي ال َْع ْي ِ ۜن‬ ‫َو ُا ْخ ٰرى َكاف َِر ٌة‬
(Kafirlər) öz gözləri ilə onları (Möminləri) ikiqat artıq görürdülər. ← digəri isə kafirlərdi.

ِ ‫ِك لَعِ ْب َر ًة ل ُ۬ولِي اْال َْب َص‬

﴾13﴿ ‫ار‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫الل ُي َؤ ِّي ُد ِب َن ْص ِره۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Şübhəsiz ki, bunda, bəsirət sahibləri üçün bir ibrət vardır. ← Allah istədiyinə Öz köməyi ilə qüvvət verər.

ِ ‫الش َه َو‬
‫ات‬ َّ ‫اس ُح ُّب‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ُز ِّي َن ل‬
Zövqlərə qarşı istək, insanlara gözəl göstərildi;

ۜ ِ ‫ام َوال َْح ْر‬

‫ث‬ َ ْ‫ِض ِة َوال َْخ ْي ِل ال ُْم َس َّو َم ِة َو ا‬
ِ ‫ال ْن َع‬ َّ ‫اط ِير ال ُْم َق ْنطَ َر ِة م َِن الذَّ َه ِب َوا ْلف‬ َ ‫م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء َوال َْبن‬
۪ ‫۪ين َوا ْل َق َن‬
yaxşı cins atlar, mal-qara və əkin yerləri! ← Qadınlar, uşaqlar, qızıl-gümüş yığınları,

﴾14﴿ ‫الل عِ ْن َد ُه ُح ْس ُن ال َْم ٰا ِب‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۚا‬ ُ ‫ِك َم َت‬
َ ‫ٰذل‬
Gözəl dönüş yeri isə Allah yanındadır. ← Bunlar dünya həyatının (keçici) dolanacağıdır.

َ ۪‫ِل َّلذ‬
‫ين ا َّت َق ْوا‬ ‫ُق ْل َا ُ۬ؤ َن ِّب ُئكُ ْم ِب َخ ْي ٍر م ِْن ٰذلِكُ ْم‬
(Allahdan qorxub pis əməllərdən) çəkinənlər üçün, ← De: “Sizə bunlardan daha yaxşısını xəbər verimmi?

‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫َخالِد‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٌ ‫عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
orada əbədi qalacaqlar. ← Rəbbi yanında, altından çaylar axan cənnətlər (bağlar) vardır ki,

﴾15﴿ ‫ير ِبالْعِ َبا ِۚد‬

ٌ ‫الل َب ۪ص‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ان م َِن ه‬
ۜ‫الل‬ ٌ ‫اج ُمطَ َّه َر ٌة َو ِر ْض َو‬
ٌ ‫َو َا ْز َو‬
Axı Allah, bəndələrini görəndir!” ← Və (onlar üçün) pak zövcələr və Allahdan bir razılıq vardır.
53 Ali-İmran surəsi Cüz 3

‫وب َنا‬ ْ ‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َنا ٓ ٰا َم َّنا َف‬

َ ‫اغف ِْر َل َنا ُذ ُن‬ ‫ُون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ُقول‬
“Ey Rəbbimiz, biz həqiqətən (Sənə) iman gətirmişik. Günahlarımızı bağışla, ← O kimsələr ki deyirlər:

﴾16﴿ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬ َ َ‫َو ِق َنا َعذ‬
َّ ‫اب‬
və bizi cəhənnəm əzabından qoru!”.

﴾17﴿ ‫ار‬
ِ ‫ين ِب اْال َْس َح‬
َ ‫ين َوال ُْم ْس َت ْغف ِ۪ر‬ َ ‫ين َوا ْل َقا ِنت‬
َ ۪‫۪ين َوال ُْم ْنفِق‬ َ ۪‫الصادِق‬
َّ ‫ين َو‬
َ ‫لصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َا‬
(Onlar) səbr edən, doğru olan, itaət edən, (malından fəqirlərə) verən və sübh vaxtı bağışlanmaq diləyənlərdir.

‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو ُا ۬ولُوا الْعِ ل ِْم َقآئ ًِما ِبا ْلق ِْس ِ ۜط‬ ‫الل َا َّن ُه ل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َش ِه َد ه‬
Mələklər və elm sahibləri də ədalətlə boyun qoyaraq.←Allah şahid oldu ki, Özündən başqa bir tanrı yoxdur;

ِ ّٰ‫ين عِ ْن َد ه‬
‫الل اْال ِْس اَل ُم‬ ّ ۪ ‫ا َِّن‬
َ ‫الد‬ ُ ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬
﴾18﴿ ‫يم‬
Allah yanında (haqq olan) din, əlbəttə, İslamdır. ← O qüdrətli hikmət sahibindən başqa heç bir tanrı yoxdur.

‫اب ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ُه ُم الْعِ ل ُْم َب ْغ ًيا َب ْي َن ُه ْم‬
َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫َف الَّذ‬
َ ‫اخ َتل‬
ْ ‫َو َما‬
Kitab verilmiş şəxslər ancaq özlərinə elm gəldikdən sonra aralarındakı paxıllıq üzündən ayrılığa düşdülər.

ِ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾19﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫َو َم ْن َيكْ ُف ْر ِب ٰا َي‬
şübhəsiz ki, Allah tezliklə haqq-hesab çəkəcəkdir. ← Kim Allahın ayələrini inkar edərsə,

‫َا ْسل َْم ُت َو ْج ِه َي للِ هّٰ ِ َو َم ِن ا َّت َب َع ِ ۜن‬ ‫َفا ِْن َحا ٓ ُّجوكَ َف ُق ْل‬
“Mən üzümü mənə tabe olanlarla birlikdə Allaha təslim etdim.” ← Əgər səninlə mübahisə edərlərsə, de ki:

‫َء َا ْسل َْم ُت ْم‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬

‫اب َو اْال ُّم ۪ ِّي َن‬ َ ۪‫َو ُق ْل ِل َّلذ‬
“Təslim (müsəlman) oldunuzmu?” ← Kitab verilmiş şəxslərə və savadsızlara de:

‫َوا ِْن َت َول َّْوا َف ِا َّن َما َعل َْي َك ال َْب اَل ُغ‬ ۚ‫َفا ِْن َا ْسل َُموا َف َقدِ ْاه َت َد ْوا‬
Əgər üz döndərərlərsə, sənin vəzifən ancaq təbliğ etməkdir.← Əgər təslim olsalar, doğru yola yönəlmiş olarlar.

﴾20﴿ ‫ير ِبالْعِ َبا ِ۟د‬

ٌ ‫الل َب ۪ص‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah, bəndələrini görəndir!

‫الن ِب ۪ ّي َن ِب َغ ْي ِر َح ٍّق‬
َّ ‫ُون‬
َ ‫َو َي ْق ُتل‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َيكْ ُف ُر‬
Peyğəmbərləri də haqsız yerə öldürürlər, ← O kimsələr ki, Allahın ayələrini inkar edirlər,

﴾21﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َف َب ِّش ْر ُه ْم ِب َعذ‬

ٍ ‫اب َال‬ ‫اس‬ َّ ‫ون ِبا ْلق ِْس ِط م َِن‬
ِۙ ‫الن‬ َ ۪‫ُون الَّذ‬
َ ‫ين َي ْا ُم ُر‬ َ ‫َو َي ْق ُتل‬
onlara, şiddətli əzabı xəbər ver!← insanlardan, ədalətli olmağı əmr edən kimsələri canına qəsd edirlər;

﴾22﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬ ‫ال ِخ َر ِۘة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُّ ‫ين َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم فِي‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onların köməkçiləri də olmayacaqdır. ← Onlar o kəslərdir ki, əməlləri dünyada və axirətdə puça çıxacaqdır.
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 54

‫الل‬ ِ ‫ُي ْد َع ْو َن ِالٰى كِ َت‬

ِ ّٰ‫اب ه‬ ِ ‫ين ُا ۫و ُتوا َن ۪ص ًيبا م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
Allahın kitabına dəvət olunurlar ki, ← Kitabdan (Tövratdan) özlərinə bir pay verilənləri görmədinmi?

﴾23﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ُث َّم َي َت َو ّٰلى َف ۪ر‬

َ ‫يق ِم ْن ُه ْم َو ُه ْم ُم ْع ِر ُض‬ ‫ل َِي ْحكُ َم َب ْي َن ُه ْم‬
Sonra onlardan bir dəstə üz döndərərək geri dönür. ← öz aralarında hökm verilsin.

‫لَن َتمس َنا الن اِل‬

ۖ ٍ ‫ود‬
‫ات‬ َ ‫ار َا َّي ًاما َم ْع ُد‬ُ َّ َّ َ ْ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َقالُوا‬
َ ‫ٰذل‬
“Cəhənnəm odu bizə bir neçə gündən artıq toxunmayacaq!” ← Bu ona görədir ki, onlar demişdilər:

َ ‫َو َغ َّر ُه ْم ف۪ ي د۪ ين ِِه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬

﴾24﴿ ‫ون‬
Öz dinləri barəsində düzəltdikləri uydurmalar (iftiralar) onları aldatmışdır.

ٍ ‫َو ُو ّف َِي ْت ُكلُّ َن ْف‬

‫س َما َك َس َب ْت‬ ‫اه ْم ل َِي ْو ٍم اَل َر ْي َب ف۪ ي ِه‬
ُ ‫ف ِا َذا َج َم ْع َن‬
َ ‫َفكَ ْي‬
Hər kəsə qazandığı tam ödəniləcək,← Bəs şübhə edilməyən bir gündə onları topladığımız zaman necə olacaq?

﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬
və onlara heç bir haqsızlıq edilməyəcəkdir.

‫ْك م َِّم ْن َت َشا ٓ ُء‬

َ ‫َو َت ْن ِز ُع ال ُْمل‬ ‫ْك َم ْن َت َشا ٓ ُء‬
َ ‫ُت ْؤتِي ال ُْمل‬ ‫ْك‬ َ ‫ُق ِل ال ّٰل ُه َّم َمال‬
ِ ‫ِك ال ُْمل‬
İstədiyindən də mülkü alarsan.← Sən mülkü istədiyin şəxsə verərsən.← De: “Ey mülkün sahibi olan Allah!

‫ِب َيدِ كَ ال َْخ ْي ُر‬ ‫َو ُتعِ ُّز َم ْن َت َشا ٓ ُء َو ُتذِ ُّل َم ْن َت َشا ٓ ُء‬
Xeyir Sənin əlindədir. ← İstədiyin kəsi yüksəldər və istədiyin kəsi alçaldarsan.

‫ار فِي ال َّْي ِۘل‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫الن َهارِ َو ُتول ُِج‬
َّ ‫ُتول ُِج ال َّْي َل فِي‬ ٌ ۪‫ِا َّن َك َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬
﴾26﴿‫ير‬
Gecəni gündüzə qatarsan, gündüzü də gecəyə qatarsan. ← Əlbəttə Sən hər şeyə qadirsən!

ٍ ‫َو َت ْر ُز ُق َم ْن َت َشا ٓ ُء ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾27﴿‫اب‬ ‫َو ُت ْخ ِر ُج ال َْح َّي م َِن ال َْم ِّي ِت َو ُت ْخ ِر ُج ال َْم ِّي َت م َِن ال َْح ِّي‬
İstədiyin şəxsə sayısız ruzi verərsən”. ← Ölüdən diri çıxararsan, diridən də ölü çıxararsan.

‫ِك‬
َ ‫َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬ َ ‫ين َا ْول َِيا ٓ َء م ِْن ُدونِ ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ‫اَل َي َّت ِخذِ ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
َ ‫ون الْكَ اف ِ۪ر‬
Kim bunu edərsə,← Möminlər möminləri buraxıb kafirləri dost tutmasınlar!

‫ا اَِّل َا ْن َت َّت ُقوا ِم ْن ُه ْم ُت ٰقي ًة‬ ‫الل ف۪ ي َش ْي ٍء‬

ِ ّٰ‫س م َِن ه‬
َ ‫َفل َْي‬
Ancaq onlardan (gələ biləcək) bir təhlükədən çəkinməniz müstəsnadır. ← Allahla bir əlaqəsi qalmaz.

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
﴾28﴿ ‫الل ال َْم ۪ص ُير‬ ُ ّٰ‫َو ُي َح ِّذ ُر ُك ُم ه‬
‫الل َن ْف َس ُه‬
Axır dönüş də Allahadır! ← Allah sizi Özündən (Öz əzabından) çəkindirir.

‫الل‬
ُ ّٰ‫وه َي ْعل َْم ُه ه‬
ُ ‫َا ْو ُت ْب ُد‬ ِ ‫ُق ْل ا ِْن ُت ْخ ُفوا َما ف۪ ي ُص ُد‬
‫ور ُك ْم‬
aşkara çıxartsanız da, Allah onu bilir. ← De: “Ürəklərinizdə olanı gizli saxlasanız da,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾29﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َو َي ْعل َُم َما فِي‬
Və Allah hər şeyə qadirdir! ← Axı O, göylərdə və yerdə nə varsa (hamısını) bilir.
55 Ali-İmran surəsi Cüz 3

‫َت م ِْن ُسوٓ ٍۚء‬

ْ ‫َت م ِْن َخ ْي ٍر ُم ْح َض ًراۚ َو َما َعمِ ل‬ ٍ ‫َي ْو َم َت ِج ُد ُكلُّ َن ْف‬
ْ ‫س َما َعمِ ل‬
O gün (qiyamət günü) hər kəs etdiyi yaxşı əməlləri və etdiyi pis əməlləri qarşısında hazır görəcək.

ُ ّٰ‫َو ُي َح ِّذ ُر ُك ُم ه‬
‫الل َن ْف َس ُه‬ ً ۪‫َت َو ُّد ل َْو َا َّن َب ْي َن َها َو َب ْي َن ُه َا َم ًدا َبع‬
ۜ ‫يدا‬
Allah sizi Özündən çəkindirir, ← Onunla (günahları ilə) özü arasında uzaq məsafə olmasını istəyəcəkdir.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َفا َّت ِب ُعون۪ي ُي ْح ِب ْبكُ ُم ه‬ ‫الل‬ َ ‫ُق ْل ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُت ِح ُّب‬
َ ّٰ‫ون ه‬ ﴾30﴿‫الل َر ُؤ ٌف ِبالْعِ َبا ِ۟د‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
mənə tabe olun, Allah da sizi sevsin, ← De: “Əgər Allahı sevirsinizsə,← Axı Allah, bəndələrə mərhəmətlidir!”

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾31﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وبكُ ْم‬
َ ‫َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم ُذ ُن‬
Allah bağışlayandır, mərhəmətlidir!” ← və sizin günahlarınızı bağışlasın.

َ ‫الل اَل ُي ِح ُّب الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾32﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َفا َِّن ه‬ َ‫الر ُسول‬ َ ّٰ‫ُق ْل َا ۪ط ُيعوا ه‬
َّ ‫الل َو‬
Əgər üz döndərərsinizsə, şübhəsiz ki, Allah da kafirləri sevməz!” ← De : “Allaha və Peyğəmbərə itaət edin!

َ ۪‫يم َو ٰالَ عِ ْم ٰر َن َعلَى ال َْعالَم‬

﴾33﴿ ‫ين‬ َ ۪‫وحا َو ٰالَ ا ِْب ٰره‬
ً ‫ى ٰا َد َم َو ُن‬
ٓ ‫اصطَ ٰف‬
ْ ‫الل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz, Allah Adəmi, Nuhu, İbrahim ailəsini və İmran ailəsini aləmlər üzərində seçilmiş (üstün) etdi.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾34﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬
ۜ ٍ ‫ُذ ِّر َّي ًة َب ْع ُض َها م ِْن َب ْع‬
Allah eşidəndir, biləndir! ← Onların biri digərindən (törəmiş) bir nəsil olaraq (gəlmişdilər).

َ ‫َر ِّب ِا ّن۪ي َنذَ ْر ُت ل‬

‫َك َما ف۪ ي َبطْ ن۪ي ُم َح َّر ًرا‬ ‫َت ْام َر َا ُة عِ ْم ٰر َن‬
ِ ‫ا ِْذ َقال‬
“Ey Rəbbim, bətnimdəkini azad şəkildə Sənin üçün nəzir edirəm,← Vaxtikən İmranın zövcəsi demişdi:

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾35﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن َك َا ْن َت‬
ُ ۪‫السم‬ ‫َف َت َق َّب ْل ِم ّن ۪ۚي‬
Şübhəsiz ki, Sən eşidənsən, bilənsən!” ← Ona görə də məndən qəbul et!

‫َر ِّب ِا ّن۪ي َو َض ْع ُت َها ٓ ُا ْن ٰثى‬ ‫َفل ََّما َو َض َع ْت َها َقال َْت‬
ۜ
“Ey Rəbbim! Mən qız doğdum”. ← Onu (bətnindəkini) doğduğu zaman dedi:

‫ال ْن ٰث ۚى‬
ُ ْ‫س الذَّ َك ُر َك ا‬
َ ‫َول َْي‬ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َو َض َع ْت‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
(Yenə o dedi:) “Axı oğlan qız kimi deyil. ← Halbuki, Allah (onun) nə doğduğunu yaxşı bilirdi.

﴾36﴿ ‫يم‬ َّ ِ‫الش ْيطَ ان‬

ِ ‫الر ۪ج‬ ٓ ‫َو ِا ّن‬
َّ ‫۪ي ُاع۪ يذُ َها ِب َك َو ُذ ِّر َّي َت َها م َِن‬
Mən onu və onun nəslini qovulmuş Şeytandan Sənə tapşırıram!” ← Mən ona Məryəm adını qoydum.
‫َو ِا ّن۪ي َس َّم ْي ُت َها َم ْر َي َم‬

ۜ‫َو َا ْن َب َت َها َن َبا ًتا َح َس ًن ۙا َو َك َّفل ََها َز َك ِر َّيا‬ ‫َف َت َق َّبل ََها َر ُّب َها ِب َق ُبولٍ َح َس ٍن‬
Onu gözəl bir fidan kimi böyütdü və Zəkəriyyaya tapşırdı. ← Və Rəbbi onu (Məryəmi) yaxşı qəbul etdi.

‫َو َج َد عِ ْن َد َها ِر ْز ًق ۚا‬ َ ‫ُكل ََّما َد َخ َل َعل َْي َها َز َك ِر َّيا الْمِ ْح َر‬
‫اب‬
onun yanında bir ruzi görərdi. ← Zəkəriyya hər dəfə onun (Məryəmin) yanına mehraba (ibadətgaha) girdikdə,

ِ ّٰ‫َقال َْت ُه َو م ِْن عِ ْندِ ه‬

ۜ‫الل‬ ِ ‫َقالَ َيا َم ْر َي ُم َا ّٰنى ل‬
ۜ‫َك ٰهذَ ا‬
“O, Allah qatındandır!”- deyirdi. ← (Zəkəriyya:) “Ey Məryəm, bu sənin üçün haradandır?”- dedikdə,

ٍ ‫الل َي ْر ُز ُق َم ْن َي َشا ٓ ُء ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾37﴿ ‫اب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah istədiyi şəxsə hesabsız ruzi verir!
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 56

‫َر ِّب َه ْب ل۪ي م ِْن ل َُد ْن َك ُذ ِّر َّي ًة طَ ِّي َب ًة‬ َ‫ِك َد َعا َز َك ِر َّيا َر َّب ُه َقال‬
َ ‫ُه َنال‬
“Ey Rəbbim! Mənə Öz tərəfindən pak bir övlad bəxş et! ← Orada Zəkəriyya Rəbbinə dua edib demişdi:

ِۙ ‫َف َن َاد ْت ُه ال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو ُه َو َقآئ ٌِم ُي َص ۪ ّلي فِي الْمِ ْح َر‬
‫اب‬ ﴾38﴿ ‫الد َعا ٓ ِء‬ ُ ۪‫ِا َّن َك َسم‬
ُّ ‫يع‬
(Zəkəriyya) mehrabda ayaq üstə namaz qılarkən mələklər ona səsləndilər:←Sən, həqiqətən, duanı eşidənsən!”

ِ ّٰ‫ُم َص ِّد ًقا ِبكَ ل َِم ٍة م َِن ه‬

‫الل‬ ‫الل ُي َب ِّش ُركَ ِب َي ْح ٰيى‬
َ ّٰ‫َا َّن ه‬
Allahdan (gələn) kəlməni (İsanı) təsdiq edən olaraq, ← “Allah sənə Yəhyanı müjdə verir;

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾39﴿ ‫ين‬ َّ ‫ورا َو َن ِب ًّيا م َِن‬
ً ‫َو َس ِّي ًدا َو َح ُص‬
və əfəndi, nəfsinə hakim və əməlisalehlərdən bir peyğəmbər olaraq!”

‫َو َق ْد َبل ََغن َِي الْكِ َب ُر َو ْام َر َات۪ي َعاق ٌِر‬ ‫ون ل۪ي ُغ اَل ٌم‬
ُ ُ‫َقالَ َر ِّب َا ّٰنى َيك‬
Halbuki mənə qocalıq çöküb, zövcəm də qısırdır.”← (Zəkəriyya) dedi: “Ey Rəbbim! Mənim necə oğlum olar?

َ‫۪ي ٰا َي ًة َقال‬
ٓ ‫اج َع ْل ل‬
ْ ‫َقالَ َر ِّب‬ ﴾40﴿‫الل َي ْف َع ُل َما َي َشا ٓ ُء‬
ُ ّٰ‫ِك ه‬
َ ‫َقالَ َكذٰ ل‬
O dedi: “Ey Rəbbim! Mənə bir nişanə göstər.” (Allah) dedi: ← (Allah) dedi: “Belədir, Allah nə istəsə edər”.

ۜ ‫ام ا اَِّل َر ْم ًزا‬

ٍ ‫اس َثلٰ َث َة َا َّي‬ َّ ‫ٰا َي ُت َك َا اَّل ُتكَ ِل َّم‬
َ ‫الن‬
“Sənin nişanən, üç gün insanlarla yalnız işarə ilə (əl, baş və gözlə) danışmağındır.

ِ۟ َ‫َو َس ِّب ْح ِبال َْعشِ ِّي َو اْال ِْبك‬

﴾41﴿ ‫ار‬ ‫۪يرا‬
ً ‫َو ْاذ ُك ْر َر َّب َك َكث‬
səhər və axşam (Allahı) təsbih et!” ← Və Rəbbini çox yada sal (zikr et),

ِ‫يك َوطَ َّه َرك‬

ِ ‫اصطَ ٰف‬
ْ ‫الل‬
َ ّٰ‫َيا َم ْر َي ُم ا َِّن ه‬ ِ ‫َوا ِْذ َقال‬
‫َت ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬
“Ey Məryəm, həqiqətən, Allah səni seçmiş və təmizləmiş, ← Bir zamanlar mələklər demişdilər:

َ ۪‫يك َعلٰ ى ن َِسا ٓ ِء ال َْعالَم‬

﴾42﴿ ‫ين‬ ِ ‫اصطَ ٰف‬
ْ ‫َو‬
aləmlərin qadınlarından da üstün tutmuşdur.

َ ۪‫الراكِ ع‬
﴾43﴿ ‫ين‬ َّ ‫اس ُجد۪ ي َو ْار َكع۪ ي َم َع‬
ْ ‫َو‬ ‫َيا َم ْر َي ُم ا ْق ُنت۪ي ل َِر ِّب ِك‬
səcdə et və rüku edənlərlə birlikdə rüku et!” ← Ey Məryəm, öz Rəbbinə itaət et,

‫َو َما ُك ْن َت ل ََد ْي ِه ْم‬ ‫وحي ِه ِال َْي َك‬

۪ ‫ِك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء ال َْغ ْي ِب ُن‬
َ ‫ٰذل‬
Sən isə onların yanında deyildin; ← (Ey Rəsulum!) Bunlar, sənə vəhy etdiyimiz qeyb xəbərlərindəndir.

َ ‫َو َما ُك ْن َت ل ََد ْي ِه ْم ا ِْذ َي ْخ َت ِص ُم‬

﴾44﴿ ‫ون‬ ‫ون َا ْق اَل َم ُه ْم َا ُّي ُه ْم َيكْ ُف ُل َم ْر َي َم‬
َ ‫ا ِْذ ُي ْل ُق‬
Mübahisə etdikləri zaman da onların yanında deyildin. ← Məryəmi hansı himayəsinə alacaq? - (deyə,)
qələmlərini atdıqları zaman.

‫الل ُي َب ِّش ُركِ ِبكَ ل َِم ٍة ِم ْن ُه‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ‫ا ِْذ َقال‬
‫َت ال َْملٰ ٓئِكَ ُة َيا َم ْر َي ُم‬
Həqiqətən, Allah Öz tərəfindən bir kəlmə ilə sənə müjdə verir. ← O vaxt Mələklər demişdilər: “Ey Məryəm!

َ ‫ال ِخ َر ِة َوم َِن ال ُْم َق َّر ۪ب‬

﴾45﴿‫ين‬ ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫َو ۪ج ًيها فِي‬ َ ۪‫يح ع‬
‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم‬ ُ ‫ا ِْس ُم ُه ال َْم ۪س‬
Dünyada və axirətdə şanı uca və (Allaha) yaxın olanlardandır. ← Onun adı Məryəm oğlu İsa əl-Məsihdir;
57 Ali-İmran surəsi Cüz 3

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾46﴿ ‫ين‬ َّ ‫َوم َِن‬ ‫اس فِي ال َْم ْهدِ َو َك ْه اًل‬ َّ ‫َو ُيكَ ِل ُّم‬
َ ‫الن‬
və salehlərdən (olacaqdır)”. ← O,(həm) beşikdə ikən, (həm də) yaşa dolduqda insanlarla danışacaq,

‫ون ل۪ي َول ٌَد َول َْم َي ْم َس ْسن۪ي َب َش ٌر‬

ُ ُ‫َا ّٰنى َيك‬ ‫َقال َْت َر ِّب‬
Mənə bir insan toxunmadığı halda necə uşağım ola bilər?” ← (Məryəm) dedi: “Ey Rəbbim!

ٓ ‫ِا َذا َق ٰض‬

‫ى َا ْم ًرا‬ ‫الل َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء‬ ِ ‫َقالَ َكذٰ ل‬
ُ ّٰ‫ِك ه‬
O, bir işin əmələ gəlməsini istədiyi zaman, ← (Allah) dedi: “Belədir, Allah istədiyini yaradır.

﴾48﴿ ‫يل‬ َّ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة َو‬

ِ ْ‫الت ْو ٰري َة َو ا‬
َ ‫ال ْن ۪ج‬ َ ‫َو ُي َع ّل ُِم ُه الْكِ َت‬ ُ ُ‫َف ِا َّن َما َي ُقولُ ل َُه ُك ْن َف َيك‬
﴾47﴿ ‫ون‬
(Allah) ona (İsaya) yazmağı, hikməti, Tövratı və İncili öyrədəcək. ← ona ancaq “Ol!” deyər, dərhal olar.

‫َا ّن۪ي َق ْد ِج ْئ ُتكُ ْم ِب ٰا َي ٍة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ٓ ‫َو َر ُسول ِالٰى َبن‬
َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬
(İsa deyəcək:) “Mən, Rəbbinizdən sizə möcüzə gətirmişəm. ← Və İsrail övladına Peyğəmbər (göndərəcək).

ۚ‫الل‬ ُ ُ‫َف َا ْن ُف ُخ ف۪ ي ِه َف َيك‬

ِ ّٰ‫ون طَ ْي ًرا ِبا ِْذنِ ه‬ ‫ين َك َه ْيـَٔ ِة الطَّ ْي ِر‬ ّ ۪ ‫۪ي َا ْخل ُُق لَكُ ْم م َِن‬
ِ ‫الط‬ ٓ ‫َا ّن‬
ona üfürərəm, o da Allahın iznilə quş olar. ← Sizin üçün palçıqdan quşa bənzər bir surət düzlədərəm,

ِ ّٰ‫َو ُا ْح ِي ال َْم ْو ٰتى ِبا ِْذنِ ه‬

ۚ‫الل‬ ‫ص‬
َ ‫َو ُا ْب ِر ُئ اْال َْك َم َه َو اْال َْب َر‬
və Allahın iznilə ölüləri dirildərəm. ← Anadangəlmə korları və cücam xəstəliyinə tutulanları sağaldaram,

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾49﴿‫۪ين‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ َ ‫ُون َو َما َت َّد ِخ ُر‬
‫ون ف۪ ي ُب ُيوتِكُ ْم‬ َ ‫َو ُا َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما َت ْا ُكل‬
Əgər möminsinizsə, əlbəttə bunda sizin üçün bir dəlil var.← Evlərinizdə yediklərinizi və yığdıqlarınızı da
sizə xəbər verərəm.

َ ‫َو اِل ُِح َّل لَكُ ْم َب ْع‬

‫ض الَّذ۪ ي ُح ِّر َم َعل َْيكُ ْم‬ ‫الت ْو ٰري ِة‬
َّ ‫َو ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد َّي م َِن‬
Sizə haram edilmiş bəzi şeyləri halal etmək üçün (gəldim),← Məndən əvvəl göndərilən Tövratı təsdiq edərək;

ُ ‫الل َو َا ۪ط‬
﴾50﴿ ِ‫يعون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ‫َو ِج ْئ ُتكُ ْم ِب ٰا َي ٍة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
Allahdan qorxun və mənə itaət edin! ← və sizə Rəbbiniz tərəfindən bir möcüzə gətirdim.

ٌ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾51﴿ ‫يم‬ ٌ ‫وه ٰهذَ ا ِص َر‬
ُ ‫اع ُب ُد‬
ْ ‫َف‬ ‫الل َر ۪ ّبي َو َر ُّبكُ ْم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Elə isə Ona ibadət edin! Budur doğru yol! ← Şübhəsiz, Allah mənim də Rəbbim, sizin də Rəbbinizdir.

ِ ّٰ‫ي ِالَى ه‬
ۜ‫الل‬ ٓ ‫َم ْن َا ْن َص ۪ار‬ َ‫يسى ِم ْن ُه ُم الْكُ ْف َر َقال‬
ٰ ۪‫س ع‬
َّ ‫َفل ََّما ٓ َا َح‬
“Allah yolunda mənim köməkçilərim kim olacaqdır?” ← İsa onların (yəhudilərin) küfrünü hiss etdikdə dedi:

﴾52﴿ ‫ون‬
َ ‫اش َه ْد ِب َا َّنا ُم ْسل ُِم‬
ْ ‫َو‬ ‫الل‬ ِ ّٰ‫ار ه‬
ِ ّٰ‫الل ٰا َم َّنا ِب ه‬ ُ ‫ون َن ْح ُن َا ْن َص‬
َ ‫َقالَ ال َْح َو ِار ُّي‬
Və şahid ol ki, biz müsəlmanlarıq!” ← Həvarilər dedilər: “Bizik Allahın köməkçiləri! Biz Allaha inandıq.
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 58

َ‫الر ُسول‬
َّ ‫َوا َّت َب ْع َنا‬ ‫ْت‬
َ ‫َر َّب َنا ٓ ٰا َم َّنا ِب َما ٓ َا ْن َزل‬
və peyğəmbərinə (İsaya) tabe olduq. ← (Həvarilər dedi:) “Ey Rəbbimiz, nazil etdiyinə (İncilə) iman gətirdik,

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾53﴿ ‫ين‬ َّ ‫َف ْاك ُت ْب َنا َم َع‬
Artıq bizləri (haqqa) şahid olanlarla birlikdə yaz!”

َ ‫الل َخ ْي ُر ال َْماكِ ۪ر‬

﴾54﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َمكَ ُروا َو َمكَ َر ه‬
Allah hiylə quranların ən xeyirlisidir. ← Onlar (Yəhudilər) hiylə qurdular. Allah da (onlara) hiylə qurdu.

َ ‫ى ِا ّن۪ي ُم َت َو ۪ ّف‬
‫يك َو َراف ُِع َك ِال ََّي‬ ٓ ٰ ۪‫َيا ع‬
‫يس‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ا ِْذ َقالَ ه‬
“Ey İsa, həqiqətən, Mən səni öldürəcəm və Öz dərgahıma qaldıracam, ← O vaxt Allah buyurdu:

‫ين َك َف ُروٓا ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِۚة‬ َ ۪‫َو َجاعِ ُل الَّذ‬

َ ۪‫ين ا َّت َب ُعوكَ َف ْو َق الَّذ‬ َ ۪‫َو ُمطَ ِّه ُركَ م َِن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
Sənə tabe olanları qiyamət gününə qədər kafirlərdən uca tutacam. ← səni kafirlərdən pak edəcəm.

َ ‫يما ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َت ْخ َت ِل ُف‬
﴾55﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َف َا ْحكُ ُم َب ْي َنكُ ْم ف‬ ‫ُث َّم ِال ََّي َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
Və ixtilaf etdiyiniz şeylər barəsində aranızda Mən hökm verəcəyəm! ← Sonra qayıdışınız Mənədir.

‫ال ِخ َر ِۘة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬ ً ۪‫َف ُا َع ِّذ ُب ُه ْم َعذَ ًابا َشد‬
ُّ ‫يدا فِي‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
onlara dünyada və axirətdə şiddətli əzab verəcəyəm. ← Kafirlərə gəldikdə isə,

ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬ ﴾56﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن َن‬
َ ‫اص ۪ر‬
İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə isə, ← Onların heç bir köməkçisi olmayacaqdır!”

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب الظَّ الِم‬

﴾57﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫َف ُي َو ۪ ّف ِيه ْم ُا ُج‬
‫ور ُه ْم‬
Axı Allah zülm edənləri sevməz! ← (Allah) onların mükafatlarını tamamilə verəcəkdir.

﴾58﴿ ‫يم‬ ِّ ‫ات َو‬

ِ ‫الذ ْك ِر ال َْح ۪ك‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ُوه َعل َْي َك م َِن ا‬
ُ ‫ِك َن ْتل‬
َ ‫ٰذل‬
(Ey Rəsulum!) Bunları ayələrdən və hikmətlə dolu olan zikrdən (Qurandan) sənə söyləyirik.

ِ ّٰ‫يسى عِ ْن َد ه‬
‫الل َك َم َث ِل ٰا َد َم‬ ٰ ۪‫ا َِّن َم َث َل ع‬
Həqiqətən Allah qatında İsanın halı (İsanın atasız dünyaya gəlməsi), Adəmin halı kimidir.

﴾59﴿ ‫ون‬
ُ ُ‫ُث َّم َقالَ ل َُه ُك ْن َف َيك‬ ‫اب‬
ٍ ‫َخ َل َق ُه م ِْن ُت َر‬
Sonra ona: “Ol!”- dedi, dərhal oldu. ← (Allah) onu (Adəmi) torpaqdan yaratdı.

﴾60﴿ ‫ين‬
َ ‫َف اَل َتكُ ْن م َِن ال ُْم ْم َت ۪ر‬ ‫َال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬
Elə isə, şübhə edənlərdən olma! ← Həqiqət sənin Rəbbindəndir.

‫َف ُق ْل َت َعال َْوا َن ْد ُع‬ ‫َف َم ْن َحا ٓ َّج َك ف۪ ي ِه م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َءكَ م َِن الْعِ ل ِْم‬
de ki: “Gəlin çağıraq; ← Sənə göndərilən elmdən sonra buna dair səninlə kim mübahisə etsə,

‫َو َا ْن ُف َس َنا َو َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫َون َِسا ٓ َء َنا َون َِسا ٓ َء ُك ْم‬ ‫َا ْب َنا ٓ َء َنا َو َا ْب َنا ٓ َء ُك ْم‬
özümüzü və özünüzü (çağıraq!) ← qadınlarımızı və qadınlarınızı, ← oğlanlarımızı və oğlanlarınızı,

َ ‫الل َعلَى الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾61﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َف َن ْج َع ْل ل َْع َن َت ه‬ ‫ُث َّم َن ْب َت ِه ْل‬
və Allahın lənətinin yalançıların üzərinə olmasını diləyək!” ← Sonra (Allaha) dua edək,
59 Ali-İmran surəsi Cüz 3

ُ ّٰ‫َو َما م ِْن ِا ٰل ٍه اِل ه‬

‫الل‬ ‫ص ال َْح ُّق‬
ُ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َُه َو ا ْل َق َص‬
Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Şübhəsiz, bu əsl doğru olan xəbərdir.

ُ ‫الل ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾62﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah əsl yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!

َ ۪‫يم ِبال ُْم ْفسِ د‬

﴾63﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا‬
şübhəsiz ki, Allah fitnə-fəsad törədənləri tanıyandır! ← Əgər onlar üz döndərərlərsə,

‫َت َعال َْوا ِالٰى َكل َِم ٍة َس َوا ٓ ٍء َب ْي َن َنا َو َب ْي َنكُ ْم‬ ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
sizinlə bizim aramızda eyni olan (ortaq) bir kəlməyə tərəf gəlin; ← Söylə: “Ey kitab əhli,

‫َو اَل ُن ْش ِركَ ِبه۪ َش ْيـًٔا‬ ‫الل‬

َ ّٰ‫َا اَّل َن ْع ُب َد ا اَِّل ه‬
Ona heç bir şeyi şərik qoşmayaq, ← “Allahdan başqasına ibadət etməyək,

‫َفا ِْن َت َول َّْوا‬ ِ ّٰ‫َو اَل َي َّت ِخذَ َب ْع ُض َنا َب ْع ًضا َا ْر َب ًابا م ِْن ُدونِ ه‬
ۜ‫الل‬
Əgər yenə də onlar üz döndərərlərsə, ← və Allahı qoyub bir-birimizi (özümüzə) Rəbb qəbul etməyək!”

َ ۪‫ي ا ِْب ٰره‬

‫يم‬ ٓ ۪‫ون ف‬ ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
َ ‫اب ل َِم ُت َحا ٓ ُّج‬ ﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫اش َه ُدوا ِب َا َّنا ُم ْسل ُِم‬
ْ ‫َف ُقولُوا‬
Ey kitab əhli, nə üçün İbrahim barəsində höcətləşirsiniz? ← deyin ki: “Şahid olun ki, biz müsəlmanlarıq!”

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾65﴿ ‫ُون‬ ۜ ۪‫يل ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ ه‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري ُة َو ا‬
ُ ‫ال ْن ۪ج‬ ِ ‫َو َما ٓ ُا ْن ِزل‬
َّ ‫َت‬
Düşünmürsünüzmü? ← Tövrat və İncil ancaq ondan sonra nazil edilmişdir,

‫يما لَكُ ْم ِبه۪ عِ ل ٌْم‬

َ ۪‫اج ْج ُت ْم ف‬
َ ‫َح‬ ‫َها ٓ َا ْن ُت ْم ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء‬
bildiyiniz şeylər barəsində mübahisə etdiniz. ← Bax, siz o kimsələrsiniz ki,

﴾66﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫س لَكُ ْم ِبه۪ عِ ل ٌْم‬ َ ۪‫ون ف‬
َ ‫يما ل َْي‬ َ ‫َفل َِم ُت َحا ٓ ُّج‬
Allah bilir, siz isə bilməzsiniz! ← Bəs bilmədiyiniz şeylər barəsində nə üçün höcətləşirsiniz?

َ ‫َولٰكِ ْن َك‬
ۜ‫ان َحن۪ي ًفا ُم ْسل ًِما‬ ُ ۪‫ان ا ِْب ٰره‬
‫يم َي ُهود ًِّيا َول َن ْص َران ًِّيا‬ َ ‫َما َك‬
O ancaq hənif (haqqa yönəlmiş olan) müsəlman idi, ← İbrahim nə yəhudi, nə də xaçpərəst idi.

‫وه‬ َ ۪‫يم َل َّلذ‬

ُ ‫ين ا َّت َب ُع‬ َ ۪‫اس ِبا ِْب ٰره‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ا َِّن َا ْولَى‬ َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
﴾67﴿‫ين‬ َ ‫َو َما َك‬
Şübhəsiz, insanların İbrahimə ən yaxın olanı; onun ardınca gedənlər, ← və şərik qoşanlardan deyildi.

َ ‫الل َول ُِّي ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾68﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ۪‫الن ِب ُّي َوالَّذ‬
ۜ‫ين ٰا َم ُنوا‬ َّ ‫َو ٰهذَ ا‬
Allah da möminlərin dostudur! ← bu Peyğəmbər (Muhəmməd) və (ona) iman gətirənlərdir.

‫ل َْو ُي ِض ُّلو َنكُ ْم‬ ِ ‫َو َّد ْت طَ ٓا ِئ َف ٌة م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬

‫اب‬
kaşki sizi yolunuzdan sapdırabilsələr. ← Kitab əhlindən bir dəstə arzu etdi ki,

﴾69﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َما َي ْش ُع ُر‬ َ ‫َو َما ُي ِض ُّل‬
‫ون ا اَِّل َا ْن ُف َس ُه ْم‬
lakin (bunu) dərk etmirlər. ← Halbuki yalnız özlərini düz yoldan sapdırırlar,

ِ ّٰ‫ات ه‬
َ ‫الل َو َا ْن ُت ْم َت ْش َه ُد‬
﴾70﴿ ‫ون‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫ل َِم َتكْ ُف ُر‬ ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
Allahın ayələrinə şahid olduğunuz halda nə üçün inkar edirsiniz? ← Ey kitab əhli,
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 60

﴾71﴿ ‫ون‬
َ ‫ون ال َْح َّق َو َا ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
َ ‫َو َتكْ ُت ُم‬ ‫ون ال َْح َّق ِبال َْباطِ ِل‬
َ ‫ل َِم َت ْل ِب ُس‬ ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
və bilə-bilə doğrunu gizlədirsiniz? ← Nə üçün haqqa yalan donu geyindirirsiniz,← Ey kitab əhli!

‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو ْج َه‬ ٓ ۪‫ٰا ِم ُنوا ِبالَّذ‬
َ ۪‫ي ُا ْن ِزلَ َعلَى الَّذ‬ ِ ‫َو َقال َْت طَ ٓا ِئ َف ٌة م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب‬
“Möminlərə nazil edilənə (Qurana) günün əvvəlində inanın,← Kitab əhlindən (yəhudilərdən) bir dəstə dedi:

﴾72﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ‫َو ْاك ُف ُروٓا ٰا ِخ َر ُه‬
bəlkə onlar (möminlər öz dinlərindən) üz döndərərlər. ← onun axırında isə inkar edin ki,

ِ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ال ُْه ٰدى ُه َدى ه‬

‫الل‬ ‫َو اَل ُت ْؤ ِم ُنوٓا ا اَِّل ل َِم ْن َت ِب َع د۪ ي َنكُ ْم‬
De ki: “Əlbəttə, doğru yol, Allahın yoludur”. ← Və sizin dininizə tabe olanlardan başqa heç kəsə inanmayın!”

‫ى َا َح ٌد ِم ْث َل َما ٓ ُا ۫وت۪ي ُت ْم‬

ٓ ‫َا ْن ُي ْؤ ٰت‬
(Yəhudilər dedilər: ) “Sizə verilən şeyin (Tövratın) bənzərinin başqa birisinə (müsəlmanlara) veriləcəyinə,

ِ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ا ْل َف ْض َل ِب َيدِ ه‬

ۚ‫الل‬ ‫وك ْم عِ ْن َد َر ِّبكُ ْم‬
ُ ‫َا ْو ُي َحا ٓ ُّج‬
De: “Həqiqətən, lütf Allahın əlindədir! ← yaxud Rəbbiniz yanında sizinlə höcətləşəcəklərinə (inanmayın)!”

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾73﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ُي ْؤت۪ي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Allah (rəhməti ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir! ← Onu istədiyi şəxsə bəxş edər.

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾74﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ص ِب َر ْح َمتِه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُّ ‫َي ْخ َت‬
Axı Allah böyük kərəm sahibidir!” ← (Allah) Öz rəhmətini istədiyi şəxsə məxsus edər.

‫ا ِْن َت ْا َم ْن ُه ِب ِق ْنطَ ارٍ ُي َؤ ّدِه۪ ٓ ِال َْي َك‬ ِ ‫َوم ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب َم ْن‬
əgər ona çox miqdarda əmanət verərsənsə, onu sənə tamamilə qaytarar. ← Kitab əhlindən eləsi də var ki,

‫ا ِْن َت ْا َم ْن ُه ِبد۪ ي َنارٍ اَل ُي َؤ ّدِه۪ ٓ ِال َْي َك‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن‬
əgər ona bir dinar əmanət versən onu sənə qaytarmaz. ← Onlardan elə kimsə də var ki,

‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َقالُوا‬

َ ‫ٰذل‬ ۜ‫ا اَِّل َما ُد ْم َت َعل َْي ِه َقآئ ًِما‬
Bu ona görədir ki, onlar demişdilər: ← Ancaq onun üzərində möhkəm durub tələb etsən (qaytarar).

َ ‫الل الْكَ ذِ َب َو ُه ْم َي ْعل َُم‬

﴾75﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬
َ ‫َو َي ُقول‬ ‫يل‬
ٌ ‫س َعل َْي َنا فِي اْال ُّم ۪ ِّي َن َس ۪ب‬
َ ‫ل َْي‬
Və bilə-bilə Allaha qarşı yalan söyləyərlər.←“Ümmilərdə bizim əleyhimizə bir yol yoxdur.”

َ ۪‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم َّتق‬

﴾76﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َبلٰ ى َم ْن َا ْو ٰفى ِب َع ْهدِ ه۪ َوا َّت ٰقى‬
şübhəsiz, Allah müttəqiləri sevər. ← Xeyr, kim öz əhdinə vəfa etsə və pis əməllərdən çəkinsə,

‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫ِك ل َخ اَل َق ل َُه ْم فِي ا‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ون ِب َع ْهدِ ه‬
‫الل َو َا ْي َمان ِِه ْم َث َم ًنا َقل۪ اًيل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْش َت ُر‬
Onlar üçün axirətdə bir pay yoxdur.← O kəslər ki, Allahla olan əhdlərini və andlarını az bir qiymətə satarlar;

﴾77﴿ ‫۪يم‬ ٌ َ‫َو اَل ُي َز ۪ ّك ِيه ْم َول َُه ْم َعذ‬

ٌ ‫اب َال‬ ‫الل َو اَل َي ْنظُ ُر ِال َْي ِه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
ُ ّٰ‫َو اَل ُيكَ ّل ُِم ُه ُم ه‬
və onları pak etməz. Onlar üçün şiddətli bir əzab da vardır! ← Qiyamət günü Allah onları dindirməz, onlara
nəzər salmaz,
61 Ali-İmran surəsi Cüz 3

ِ ‫َيل ُْو َن َالْسِ َن َت ُه ْم ِبالْكِ َت‬

‫اب‬ ‫َوا َِّن ِم ْن ُه ْم َل َف ۪ري ًقا‬
Kitabı (oxuyanda) dillərini əyib-bükərlər ki, ← Onlardan (kitab əhlindən) bir zümrə var ki,

ِۚ ‫َو َما ُه َو م َِن الْكِ َت‬

‫اب‬ ِ ‫وه م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ ُ ‫ِل َت ْح َس ُب‬
Halbuki o (oxuduqları), Kitabdan deyildir. ← onu (oxuduqlarını) Kitabdan hesab edəsiniz.

ِ ّٰ‫َو َما ُه َو م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل‬ ِ ّٰ‫ُون ُه َو م ِْن عِ ْندِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Halbuki o, Allah qatından deyildir.← və: “O (oxuduqları) Allah qatındandır”,- deyərlər.

َ ‫الل الْكَ ذِ َب َو ُه ْم َي ْعل َُم‬

﴾78﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬
َ ‫َو َي ُقول‬
Və bilə-bilə Allaha qarşı yalan söyləyərlər.

َ ‫الل الْكِ َت‬

‫اب َوال ُْحكْ َم َوال ُّن ُب َّو َة‬ ُ ّٰ‫َا ْن ُي ْؤت َِي ُه ه‬ ‫ان ل َِب َش ٍر‬
َ ‫َما َك‬
Allah ona kitab, hikmət və peyğəmbərlik bəxş etsin, ← Heç kəsə yaraşmaz ki,

ِ ّٰ‫ُكو ُنوا عِ َب ًادا ل۪ي م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ُث َّم َي ُقولَ ل‬
“Allahı buraxıb mənə qul olun!” ← sonra da insanlara (belə) desin:

﴾79﴿ ‫ون‬ َ ‫ون الْكِ َت‬

َ ‫اب َو ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْد ُر ُس‬ َ ‫ِب َما ُك ْن ُت ْم ُت َع ّل ُِم‬ ‫َولٰكِ ْن ُكو ُنوا َر َّبان ۪ ِّي َن‬
Öyrətdiyiniz kitaba və öyrəndiyiniz şeyə əsasən!← Ancaq (o deyər:) “Rəbbə xalis qul olun;

َّ ‫َو اَل َي ْا ُم َر ُك ْم َا ْن َت َّت ِخذُ وا ال َْملٰ ٓئِكَ َة َو‬

ۜ‫الن ِب ۪ ّي َن َا ْر َب ًابا‬
O sizə, mələkləri və Peyğəmbərləri özünüzə Rəbb qəbul etməyi əmr etməz.

﴾80﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َي ْا ُم ُر ُك ْم ِبالْكُ ْف ِر َب ْع َد ا ِْذ َا ْن ُت ْم ُم ْسل ُِم‬
O sizə, müsəlman olduqdan sonra kafir olmağı əmr edərmi?!

‫اب َو ِحكْ َم ٍة‬

ٍ ‫ل ََما ٓ ٰا َت ْي ُتكُ ْم م ِْن كِ َت‬ ‫الن ِب ۪ ّي َن‬ َ ‫الل م۪ ي َث‬
َّ ‫اق‬ ُ ّٰ‫َوا ِْذ َا َخذَ ه‬
“Sizə kitab və hikmət verdim. ← Vaxtikən Allah Peyğəmbərlərdən əhd almışdı ki;

‫َل ُت ْؤ ِم ُن َّن ِبه۪ َو َل َت ْن ُص ُر َّن ُ ۜه‬ ‫ُث َّم َجا ٓ َء ُك ْم َر ُسولٌ ُم َص ِّد ٌق ل َِما َم َعكُ ْم‬
ona mütləq inanacaqsınız və ona yardım edəcəksiniz.”←Sonra sizdə olanı təsdiqləyən bir Peyğəmbər gəldikdə

ۜ‫َقالُوٓا َا ْق َر ْر َنا‬ ‫َقالَ َء َا ْق َر ْر ُت ْم َو َا َخذْ ُت ْم َعلٰ ى ٰذلِكُ ْم ا ِْص ۪ر ۜي‬

Onlar demişdilər: “Təsdiq etdik!”. ← (Və) demişdi: “Təsdiq edib ağır yükümü (əhdimi) qəbul etdinizmi?

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾81﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َا َن ۬ا َم َعكُ ْم م َِن‬ ‫اش َه ُدوا‬
ْ ‫َقالَ َف‬
Mən də sizinlə bərabər şahidlərdənəm”. ← (O zaman Allah) demişdi: “Elə isə şahid olun!

ِ ّٰ‫ين ه‬
َ ‫الل َي ْب ُغ‬
‫ون‬ ِ ۪‫َا َف َغ ْي َر د‬ َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬
﴾82﴿‫ون‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫َف َم ْن َت َو ّٰلى َب ْع َد ٰذل‬
‫ِك‬
Allahın dinindən başqasınımı axtarırlar? ← onlar əsl fasiqlərdir. ← Bundan sonra kim üz döndərərsə,

َ ‫َو ِال َْي ِه ُي ْر َج ُع‬

﴾83﴿ ‫ون‬ ‫ض طَ ْو ًعا َو َك ْر ًها‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه َا ْسل ََم َم ْن فِي‬
və Ona (hüzuruna) qaytarılacaqlar. ← Halbuki göylərdə və yerdə olanlar istər-istəməz Ona təslim olmuşlar,
Cüz 3 Ali-İmran surəsi 62

ِ ‫وب َو اْال َْس َب‬

‫اط‬ َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬ َ ۪‫ى ا ِْب ٰره‬
ٓ ٰ‫َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ َعل‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ٰا َم َّنا ِب ه‬
‫الل َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي َنا‬
İbrahimə, İsmailə, İshaqa, Yəquba və oğullarına nazil edilənə də!← De:“Allaha və bizə nazil olana inandıq;

‫ون م ِْن َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫الن ِب ُّي‬ ٰ ۪‫وسى َوع‬
َّ ‫يسى َو‬ ٰ ‫َو َما ٓ ُا ۫وت َِي ُم‬
Rəbbi tərəfindən Musaya, İsaya və peyğəmbərlərə verilənlərə də (inandıq)!

﴾84﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ل َُه ُم ْسل ُِم‬ ‫اَل ُن َف ِّر ُق َب ْي َن َا َحدٍ ِم ْن ُه ْم‬
Və biz Ona (Allaha) təslim oluruq!” ← onların heç biri arasında fərq qoymuruq.

َ ‫ال ِخ َر ِة م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾85﴿‫ين‬ ٰ ْ‫َو ُه َو فِي ا‬ ‫َو َم ْن َي ْب َت ِغ َغ ْي َر اْال ِْس اَل ِم د۪ ي ًنا َفل َْن ُي ْق َب َل ِم ْن ُه‬
və o, axirətdə zərər çəkənlərdəndir! ← Kim İslamdan başqa bir din axtararsa, ondan qəbul olunmaz,

‫۪يمان ِِه ْم‬

َ ‫َك َف ُروا َب ْع َد ا‬ ُ ّٰ‫ف َي ْهدِ ي ه‬
‫الل َق ْو ًما‬ َ ‫َك ْي‬
(hansı ki, o tayfa) iman gətirdikdən sonra kafir olmuşdur, ← Bir tayfanı Allah necə doğru yola yönəldər,

‫ات‬
ُ ‫َو َجا ٓ َء ُه ُم ال َْب ِّي َن‬ ‫الر ُسولَ َح ٌّق‬
َّ ‫َو َش ِه ُدوٓا َا َّن‬
özlərinə aşkar dəlillər gəldiyi halda ( kafir olmuşdur). ← (həm də) Rəsulun haqq olduğuna şəhadət verib,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾86﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah isə zalımlar qövmünü haqq yola yönəltməz!

َ ۪‫اس َا ْج َمع‬
﴾87﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل َوال َْملٰ ٓئِكَ ِة َو‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫َعل َْي ِه ْم ل َْع َن َة ه‬ ‫ِك َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم َا َّن‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allahın, mələklərin və bütün insanların lənəti onların üzərinədir! ← Onların cəzası odur ki,

﴾88﴿ ‫ون‬
َ ‫اب َول ُه ْم ُي ْنظَ ُر‬
ُ َ‫ف َع ْن ُه ُم ال َْعذ‬
ُ ‫اَل ُي َخ َّف‬ ‫ين ف۪ َيه ۚا‬
َ ۪‫َخالِد‬
Onların əzabları yüngülləşdirilməyəcək və onlara baxılmayacaqdır! ← (Onlar) orada əbədi qalacaqlar.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾89﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ َ ‫ين َت ُابوا م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك َو َا ْصل َُحوا‬ َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Yalnız bundan sonra tövbə edərək düzələnlər müstəsnadır.

‫ُث َّم ْاز َد ُادوا ُك ْف ًرا ل َْن ُت ْق َب َل َت ْو َب ُت ُه ْم‬ ‫۪يمان ِِه ْم‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا َب ْع َد ا‬
sonra küfrlərini daha da artıranların tövbələri əsla qəbul olunmaz. ← İman gətirəndən sonra kafir olub,

َ ‫الضا ٓ ُّل‬
﴾90﴿ ‫ون‬ َّ ‫ِك ُه ُم‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar əsl (doğru yoldan) azanlardır!

ِ ‫َفل َْن ُي ْق َب َل م ِْن َا َحدِ هِ ْم م ِْل ُء اْال َْر‬

‫ض َذ َه ًبا َول َِو ا ْف َت ٰدى ِب ۪ ۜه‬ ‫ار‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ٌ ‫ين َك َف ُروا َو َما ُتوا َو ُه ْم ُك َّف‬
Onlardan biri, dünya dolusu qızılı fidyə versə də qəbul olunmaz. ← Şübhəsiz o kəslər ki, kafir olub kafir kimi
ölərlər;

﴾91﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onların heç bir köməkçiləri də olmaz! ← Onlar üçün dəhşətli bir əzab vardır.
63 Ali-İmran surəsi Cüz 4

‫َو َما ُت ْن ِف ُقوا م ِْن َش ْي ٍء‬ َ ‫ل َْن َت َنالُوا ا ْل ِب َّر َح ّٰتى ُت ْن ِف ُقوا م َِّما ُت ِح ُّب‬
‫ون‬
Hansı şeydən nə sərf etsəniz, ← Sevdiyiniz şeylərdən (Allah yolunda) sərf etməyincə yaxşılığa çatmazsınız.

‫يل‬ ٓ ‫ان ِحل ل َِبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬ ِ ‫ُكلُّ الطَّ َع‬
َ ‫ام َك‬ ٌ ۪‫الل ِبه۪ َعل‬
﴾92﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
Bütün yeməklər İsrail oğullarına halal idi. ← şübhəsiz ki, Allah onu biləndir!

‫الت ْو ٰري ُة‬

َّ َ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن ُت َن َّزل‬ ۪‫يل َعلٰ ى َن ْفسِ ه‬
ُ ۪‫اِل َما َح َّر َم ا ِْس َرآء‬
Tövrat göndərilməmişdən əvvəl. ← Ancaq İsrailin (Yəqubun) özü özünə haram etdiyi şeylər müstəsnadır,

َ ۪‫ُوها ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾93﴿ ‫ين‬ َ ‫َفا ْتل‬ ‫الت ْو ٰري ِة‬
َّ ‫ُق ْل َف ْا ُتوا ِب‬
və onu oxuyun, əgər doğru danışanlarsınızsa!” ← De: “Tövratı gətirin,

﴾94﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫الل الْكَ ذِ َب م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك‬ ِ ّٰ‫َف َم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
onlar əsl zülm edənlərdir! ← Bundan sonra kim Allaha qarşı yalan uydurarsa,

َ ۪‫َفا َّت ِب ُعوا ِم َّل َة ا ِْب ٰره‬

ۜ‫يم َحن۪ي ًفا‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ْل َص َد َق ه‬
Buna görə də hənif olan İbrahim dininin ardınca gedin, ← De ki: “Allah doğru buyurmuşdur.

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾95﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َما َك‬
O, (Allaha) şərik qoşanlardan deyildi”.

َ ۪‫ار ًكا َو ُه ًدى ِلل َْعالَم‬

﴾96﴿ ‫ين‬ َ ‫َل َّلذ۪ ي ِب َبكَّ َة ُم َب‬ ‫اس‬ َّ ‫ا َِّن َا َّولَ َب ْي ٍت ُو ِض َع ل‬
ِ ‫ِلن‬
aləmlər üçün bərəkət və doğru yol rəhbəri olan Məkkədəki (Kəbə)dir. ← Əlbəttə, insanlar üçün tikilən ilk ev,

ۜ‫ان ٰا ِم ًنا‬
َ ‫َو َم ْن َد َخل َُه َك‬ َ ۪‫ام ا ِْب ٰره‬
‫يم‬ ُ ‫ات َم َق‬ ٌ ‫ف۪ ي ِه ٰا َي‬
ٌ ‫ات َب ِّي َن‬
Kim ora daxil olarsa əmin-amanlıqdadır. ← Orada aydın nişanələr - İbrahimin məqamı vardır.

ۜ ً‫اع ِال َْي ِه َس ۪ب ا‬

‫يل‬ َ َ‫اس َتط‬
ْ ‫َم ِن‬ ‫اس ِح ُّج ال َْب ْي ِت‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َعلَى‬
ِ ‫الن‬
...kimin ora yol getməyə gücü çatarsa. ← O evə həcc ziyarəti etmək insanların Allah qarşısında borcudur...

َ ۪‫الل َغن ٌِّي َع ِن ال َْعالَم‬

﴾97﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َو َم ْن َك َف َر‬
şübhəsiz, Allah aləmlərə (heç kəsə) möhtac deyildir! ← Kim (bu borcu) inkar edərsə (bilsin ki),

﴾98﴿‫ُون‬
َ ‫يد َعلٰ ى َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َش ۪ه‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫ل َِم َتكْ ُف ُر‬ ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
Axı Allah, nə etdiyinizə şahiddir.”← Nə üçün Allahın ayələrini inkar edirsiniz?” ← De: “Ey kitab əhli!

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل َم ْن ٰا َم َن‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬
َ ‫ل َِم َت ُص ُّد‬ ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
Nə üçün iman gətirən kimsələri Allahın yolundan geri döndərməyə çalışırsınız, ← De: “Ey kitab əhli!

﴾99﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ‫َت ْب ُغو َن َها عِ َو ًجا َو َا ْن ُت ْم ُش َه َدا ٓ ُء‬
Axı Allah, etdiklərinizdən qafil deyildir”.← (və) şahid olduğunuz halda, onu əyri göstərmək istəyirsiniz?

﴾100﴿‫ين‬
َ ‫۪يمانِكُ ْم َكاف ِ۪ر‬
َ ‫وك ْم َب ْع َد ا‬
ُ ‫َي ُر ُّد‬ َ ‫ين ُاو ُتوا الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫يعوا َف ۪ري ًقا م َِن الَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا ِْن ُت ۪ط‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
iman gətirəndən sonra sizi kafirə çevirərlər. ← Ey möminlər! Əgər kitab verilənlərdən bir dəstəyə uyarsınızsa,
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 64

ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل َوف۪ يكُ ْم َر ُسول ُُه‬ ُ ‫َو َا ْن ُت ْم ُت ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم ٰا َي‬ ‫ون‬
َ ‫ف َتكْ ُف ُر‬
َ ‫َو َك ْي‬
... sizə Allahın ayələri oxunub, Onun Peyğəmbəri də aranızda olduğu halda? ← Siz necə küfr edirsiniz...

ٍ ‫َف َق ْد ُهدِ َي ِالٰى ِص َر‬

ٍ۟ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾101﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َي ْع َت ِص ْم ِب ه‬
‫الل‬
şübhəsiz ki, doğru yola yönəldilmişdir. ← Kim Allaha (Onun dininə) yapışarsa,

﴾102﴿‫ون‬
َ ‫َو اَل َت ُمو ُت َّن اِل َو َا ْن ُت ْم ُم ْسل ُِم‬ ۪‫الل َح َّق ُت َقاتِه‬
َ ّٰ‫ا َّت ُقوا ه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Yalnız müsəlman olduğunuz halda ölün! ← Allahdan, ona layiq şəkildə qorxun.← Ey iman gətirənlər!

ِ ّٰ‫َو ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َت ه‬

‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ِ ّٰ‫َو ْاع َت ِص ُموا ِب َح ْب ِل ه‬
ۖ ‫الل َجم۪ ًيعا َو اَل َت َف َّر ُقوا‬
Və Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini xatırlayın ki, ← Hamılıqla Allahın ipinə yapışın və parçalanmayın!

‫َف َا ْص َب ْح ُت ْم ِبن ِْع َمتِه۪ ٓ ا ِْخ َوا ًن ۚا‬ ‫َّف َب ْي َن ُقلُو ِبكُ ْم‬
َ ‫ا ِْذ ُك ْن ُت ْم َا ْع َدا ٓ ًء َف َال‬
və Onun neməti sayəsində qardaşlar oldunuz. ← bir-birinizə düşmən ikən, O sizin qəlblərinizi birləşdirdi,

ۜ‫َف َا ْن َقذَ ُك ْم ِم ْن َها‬ ‫ار‬ َّ ‫َو ُك ْن ُت ْم َعلٰ ى َش َفا ُح ْف َر ٍة م َِن‬

ِ ‫الن‬
O sizi oradan xilas etdi. ← Siz oddan olan bir quyunun kənarında ikən,

﴾103﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬ ۪‫الل لَكُ ْم ٰا َياتِه‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
bəlkə siz haqq yola yönələrsiniz! ← Allah Öz ayələrini sizin üçün bu şəkildə açıqlayır ki,

ِ ‫ون ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف َو َي ْن َه ْو َن َع ِن ال ُْم ْنكَ ِ ۜر‬ َ ‫َو َي ْا ُم ُر‬ َ ‫َو ْل َتكُ ْن ِم ْنكُ ْم ُا َّم ٌة َي ْد ُع‬
‫ون ِالَى ال َْخ ْي ِر‬
yaxşılığı əmr edərlər və pis əməlləri qadağan edərlər. ← Aranızda, yaxşılığa çağıran bir camaat olsun ki,

َ ۪‫َو اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬

‫ين‬ ﴾104﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
O şəxslər kimi olmayın ki, ← Onlar əsl nicat tapmış şəxslərdir.

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾105﴿‫يم‬ ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ُ ‫اخ َت َل ُفوا م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ُه ُم ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ ْ ‫َت َف َّر ُقوا َو‬
Onlar üçün böyük bir əzab vardır. ← açıq-aydın dəlillər gəldikdən sonra ayrılıb ixtilafa düşdülər.

‫وه ُه ْم‬
ُ ‫اس َو َّد ْت ُو ُج‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
ْ ‫ين‬ ‫وه‬
ٌ ‫وه َو َت ْس َو ُّد ُو ُج‬
ٌ ‫ض ُو ُج‬
ُّ ‫َي ْو َم َت ْب َي‬
Üzləri qara olan kimsələrə (belə deyilər): ← O gün (axirətdə) üzlər var ağarar, üzlər də var qaralar.

﴾106﴿ ‫ون‬
َ ‫اب ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُف ُر‬
َ َ‫َفذُ و ُقوا ال َْعذ‬ ‫۪يمانِكُ ْم‬
َ ‫َا َك َف ْر ُت ْم َب ْع َد ا‬
Elə isə, kafir olduğunuza görə dadın əzabı!” ← “İman gətirəndən sonra kafirmi oldunuz?

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾107﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫وه ُه ْم َفف۪ ي َر ْح َم ِة ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
ُ ‫ين ْاب َي َّض ْت ُو ُج‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Üzləri ağ olanlar isə Allahın mərhəməti içərisində olacaqlar.

َ ۪‫يد ظُ ل ًْما ِلل َْعالَم‬

﴾108﴿‫ين‬ ُ ‫الل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬ ‫ُوها َعل َْي َك ِبال َْح ِّق‬
َ ‫َن ْتل‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Allah aləmlərə zülm etmək istəməz.← Onları sənə haqq olaraq oxuyuruq. ← Budur Allahın ayələri!
65 Ali-İmran surəsi Cüz 4

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬
﴾109﴿ ‫ور‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Və (bütün) işlər Allaha qaytarılacaqdır! ← Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Allaha məxsusdur.

ِ ‫ون ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف َو َت ْن َه ْو َن َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬ َ ‫َت ْا ُم ُر‬ ‫اس‬ َّ ‫ُك ْن ُت ْم َخ ْي َر ُا َّم ٍة ُا ْخ ِر َج ْت ل‬
ِ ‫ِلن‬
Yaxşılığı əmr edir, pis əməlləri qadağan edirsiniz,←Siz insanlar üçün ortaya çıxarılmış ən yaxşı ümmətsiniz.

‫ان َخ ْي ًرا ل َُه ْم‬ ِ ‫َول َْو ٰا َم َن َا ْه ُل الْكِ َت‬

َ َ‫اب لَك‬ ۜ‫الل‬ َ ‫َو ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
Əgər kitab əhli də iman gətirsəydi, əlbəttə, onlar üçün daha yaxşı olardı. ← və Allaha inanırsınız.

َ ‫َو َا ْك َث ُر ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾110﴿ ‫ون‬ َ ‫ِم ْن ُه ُم ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
‫ون‬
lakin onların çoxu haqq yoldan azmış fasiqlərdir. ← Onların içərisində iman gətirənlər vardır,

‫وك ْم ا اَِّل َا ًذ ۜى‬

ُ ‫ل َْن َي ُض ُّر‬
Onlar sizə, əziyyət verməkdən başqa bir zərər yetirə bilməzlər.

﴾111﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم اَل ُي ْن َص ُر‬ ‫ار‬ ُ ‫ُوك ْم ُي َو ُّل‬
َ ‫وك ُم اْال َْد َب‬ ُ ‫َوا ِْن ُي َقا ِتل‬
Sonra onlara kömək edən də olmaz. ← Əgər sizinlə vuruşacaq olsalar, sizə arxalarını dönərlər (və qaçarlar).

‫اس‬ ِ ّٰ‫اِل ِب َح ْب ٍل م َِن ه‬

َّ ‫الل َو َح ْب ٍل م َِن‬
ِ ‫الن‬ ‫الذ َّل ُة َا ْي َن َما ُث ِق ُفوٓا‬
ِّ ‫ُض ِر َب ْت َعل َْي ِه ُم‬
Yalnız Allahdan və insanlardan olan bir iplə (xilas ola bilərlər). ← Onlara, harada olursa olsunlar, zillət
damğası vurulmuşdur.

‫َو ُض ِر َب ْت َعل َْي ِه ُم ال َْم ْسكَ َن ُة‬ ِ ّٰ‫َو َبا ٓ ُؤ ِب َغ َض ٍب م َِن ه‬

‫الل‬
və onlara miskinlik damğası vurulmuşdur. ← Onlar Allahın qəzəbinə düçar olmuşlar,

‫ال ْن ِب َيا ٓ َء ِب َغ ْي ِر َح ٍّق‬

َ ْ‫ُون ا‬
َ ‫َو َي ْق ُتل‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َكا ُنوا َيكْ ُف ُر‬
َ ‫ٰذل‬
və peyğəmbərləri haqsız yerə öldürürdülər. ← Bu ona görədir ki, onlar Allahın ayələrini inkar edirdilər,

‫ل َْي ُسوا َس َوا ٓ ًء‬ ﴾112﴿ ‫ون‬

َ ‫ِك ِب َما َع َص ْوا َو َكا ُنوا َي ْع َت ُد‬
َ ‫ٰذل‬
Onlar eyni deyillər. ← Bu, (Allaha qarşı) üsyan etmələri və həddi aşmalarına görədir.

ِ ّٰ‫ات ه‬
َ ‫الل ٰا َنا ٓ َء ال َّْي ِل َو ُه ْم َي ْس ُج ُد‬
﴾113﴿ ‫ون‬ ِ ‫ُون ٰا َي‬
َ ‫َي ْتل‬ ِ ‫م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب ُا َّم ٌة َقآئ َِم ٌة‬
onlar gecə vaxtları səcdə edərək Allahın ayələrini oxuyurlar. ← Kitab əhlindən düzgün bir camaat vardır ki,

ِ ‫ون ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف َو َي ْن َه ْو َن َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬ َ ‫َو َي ْا ُم ُر‬ ‫ال ِخ ِر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
yaxşı işlər görməyi əmr edirlər, pis əməllərdən çəkindirirlər, ← Onlar Allaha və axirət gününə inanırlar,

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾114﴿ ‫ين‬ َّ ‫ِك م َِن‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ ِ ‫ون فِي ال َْخ ْي َر‬
‫ات‬ َ ‫ار ُع‬
ِ ‫َو ُي َس‬
Onlar əməlisaleh şəxslərdəndirlər. ← və xeyirli işlər görməkdə bir-birilərilə yarışırlar.

َ ۪‫يم ِبال ُْم َّتق‬

﴾115﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وه‬
ُ ‫َو َما َي ْف َعلُوا م ِْن َخ ْي ٍر َفل َْن ُيكْ َف ُر‬
Axı Allah müttəqiləri tanıyandır! ← Və nə kimi yaxşı işlər görüblərsə, heç biri inkar edilməz.
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 66

ِ ّٰ‫ل َْن ُت ْغن َِي َع ْن ُه ْم َا ْم َوال ُُه ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُه ْم م َِن ه‬

ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
nə malları, nə də övladları Allaha qarşı onlara bir fayda verməyəcək. ← Əlbəttə, o şəxslər ki kafir oldular;

َ ‫ار ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾116﴿ ‫ون‬ ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar cəhənnəm əhlidirlər. Onlar orada əbədi qalacaqlar.

‫يح ف۪ َيها ِص ٌّر‬

ٍ ‫َك َم َث ِل ۪ر‬ ُّ ‫ون ف۪ ي ٰهذِ ِه ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ َ ‫َم َث ُل َما ُي ْن ِف ُق‬
soyuq bir küləyin halına bənzər; ← (Onların) bu dünya həyatında sərf etdikləri şeylərin halı,

َ ‫الل َولٰكِ ْن َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾117﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو َما ظَ ل ََم ُه ُم ه‬ ‫َا َص َاب ْت َح ْر َث َق ْو ٍم ظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َف َا ْهلَكَ ْت ُه‬
Allah onlara zülm etmədi, lakin öz-özlərinə zülm etdilər.← (O külək), özünə zülm edən bir qövmün əkinlərini
vurar və onu məhv edər.

‫ال‬
ۜ ً‫اَل َي ْالُو َنكُ ْم َخ َب ا‬ ‫اَل َت َّت ِخذُ وا ِبطَ ا َن ًة م ِْن ُدونِكُ ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Onlar sizə pislik etməkdən əl çəkməzlər.← Özünüzdən başqasını sirdaş tutmayın. ← Ey iman gətirənlər!

‫َق ْد َب َد ِت ال َْب ْغ َضا ٓ ُء م ِْن َا ْف َواهِ ِه ْم‬ ‫َو ُّدوا َما َع ِن ُّت ْم‬
Düşmənçilikləri, ağızlarından (çıxan sözlərdən) aşkar olur. ← Sizin çətinliyə düşməyinizi istəyərlər.

َ ‫ات ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْع ِقل‬

﴾118﴿ ‫ُون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َب َّي َّنا لَكُ ُم ا‬ ُ ‫َو َما ُت ْخف۪ ي ُص ُد‬
‫ور ُه ْم َا ْك َب ُر‬
Əgər düşünürsünüzsə, ayələri sizə izah etmişik. ← Ürəklərində gizlətdikləri isə daha böyükdür.

ِ ‫ون ِبالْكِ َت‬

ۚ ۪‫اب ُك ّلِه‬ َ ‫َو ُت ْؤ ِم ُن‬ ‫َها ٓ َا ْن ُت ْم ُا ۬و اَل ٓ ِء ُت ِح ُّبو َن ُه ْم َو اَل ُي ِح ُّبو َنكُ ْم‬
Siz kitabın hamısına inanırsınız. ← Bax, siz o kimsələrsiniz ki, onları sevirsiniz, onlar isə sizi sevməzlər.

‫ال َنام َِل م َِن ال َْغ ْي ِ ۜظ‬

َ ْ‫َو ِا َذا َخل َْوا َع ُّضوا َعل َْيكُ ُم ا‬ ُ ‫َو ِا َذا َل ُق‬
‫وك ْم َقالُوٓا ٰا َم َّنا‬
xəlvətdə olduqda isə sizə qarşı qəzəblərindən barmaqlarını gəmirərlər. ← Sizinlə görüşdükləri zaman: “Biz
iman etmişik”,- deyərlər.

﴾119﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ُق ْل ُمو ُتوا ِب َغ ْيظِ كُ ْم‬
Şübhəsiz ki, Allah ürəklərin içindəkini biləndir. ← De: “Acığınızdan ölün!”

ۜ‫َوا ِْن ُت ِص ْبكُ ْم َس ِّي َئ ٌة َي ْف َر ُحوا ِب َها‬ ‫ا ِْن َت ْم َس ْسكُ ْم َح َس َن ٌة َت ُس ْؤ ُه ْم‬

əgər sizə bir zərər toxunarsa, ona sevinərlər. ← Əgər sizə bir mənfəət yetişərsə, onları qəmgin edər,

ٌ ‫ُون ُم ۪ح‬
﴾120﴿ ‫يط‬ َ ‫الل ِب َما َي ْع َمل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫َوا ِْن َت ْص ِب ُروا َو َت َّت ُقوا اَل َي ُض ُّر ُك ْم َك ْي ُد ُه ْم َش ْيـًٔا‬
Həqiqətən, Allah onların etdiklərini əhatə edir.← Əgər səbr edib qorunsanız, onların hiyləsi sizə heç bir zərər
yetirməz.

ۜ ِ ‫۪ين َم َقاعِ َد ِل ْل ِق َت‬

‫ال‬ َ ‫ُت َب ِّو ُئ ال ُْم ْؤ ِمن‬ ‫ِك‬
َ ‫َوا ِْذ َغ َد ْو َت م ِْن َا ْهل‬
müharibə üçün möminləri mövqelərə yerləşdirəsən. ← Bir zaman, sübh vaxtı ailəndən ayrılmışdın ki,

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾121﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!
67 Ali-İmran surəsi Cüz 4

ۜ‫الل َول ُِّي ُه َما‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ا ِْذ َه َّم ْت طَ ٓا ِئ َف َتانِ ِم ْنكُ ْم َا ْن َت ْف َش اَل‬
Halbuki, Allah onların yardımçısı idi. ← O vaxtı, sizdən iki dəstə dağılmağa üz tutmuşdu.

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾122﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬
Möminlər də (hər işdə) Allaha təvəkkül etsinlər!

﴾123﴿‫ون‬
َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬
َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ‫الل ِب َب ْدرٍ َو َا ْن ُت ْم َا ِذ َّل ٌة‬
ُ ّٰ‫َو َل َق ْد َن َص َر ُك ُم ه‬
Allahdan qorxun ki, şükür edəbiləsiniz!←Həqiqətən, Bədrdə zəif olduğunuz halda, Allah sizə yardım etdi.

َ ‫َال َْن َيكْ ف َِيكُ ْم َا ْن ُيمِ َّد ُك ْم َر ُّبكُ ْم ِب َثلٰ َث ِة ٰا اَل ٍف م َِن ال َْملٰ ٓئِكَ ِة ُم ْن َزل‬
﴾124﴿‫۪ين‬ َ ‫ا ِْذ َت ُقولُ ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬
“Rəbbinizin üç min mələk endirərək sizə yardım etməsi sizə kifayət etməzmi?”← O vaxt möminlərə deyirdin:

‫وك ْم م ِْن َف ْو ِرهِ ْم ٰهذَ ا‬

ُ ‫َو َي ْا ُت‬ ‫ى ا ِْن َت ْص ِب ُروا َو َت َّت ُقوا‬
ٓ ٰ‫َبل‬
onlar bu anda belə üstünüzə gəlsələr, ← Bəli, əgər səbr edib (Allahdan) qorxsanız,

َ ۪‫ُي ْمدِ ْد ُك ْم َر ُّبكُ ْم ِب َخ ْم َس ِة ٰا اَل ٍف م َِن ال َْملٰ ٓئِكَ ِة ُم َس ِّوم‬

﴾125﴿ ‫ين‬
Rəbbiniz beş min nişan qoyulmuş mələklə sizə yardım edər.

ُ ‫الل اِل ُب ْش ٰرى لَكُ ْم َو ِل َتطْ َمئ َِّن ُقل‬

ۜ ۪‫ُوبكُ ْم ِبه‬ ُ ّٰ‫َو َما َج َعل َُه ه‬
Allah onu sizin üçün ancaq müjdə olaraq və qəlbləriniz rahatlansın deyə etdi.

﴾126﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫الن ْص ُر ا اَِّل م ِْن عِ ْندِ ه‬

ِۙ ‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْح ۪ك‬ َّ ‫َو َما‬
Kömək ancaq yenilməz qüdrət, hikmət sahibi olan Allah qatındandır.

َ ‫َف َي ْن َقل ُِبوا َخا ٓ ِئ ۪ب‬

﴾127﴿‫ين‬ َ ۪‫ل َِي ْقطَ َع طَ َر ًفا م َِن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا َا ْو َيكْ ِب َت ُه ْم‬
Beləcə, uduzub geri dönsünlər.← Ona görə ki, kafirlərin bir qismini məhv etsin və ya onları darmadağın etsin.

‫وب َعل َْي ِه ْم‬

َ ‫َا ْو َي ُت‬ ‫َك م َِن اْال َْم ِر َش ْي ٌء‬
َ ‫سل‬
َ ‫ل َْي‬
(Allah) ya onların tövbələrini qəbul edər, ← (Ey Rəsulum! Bu) işdə sənə dəxli olan bir şey yoxdur.

َ ‫َف ِا َّن ُه ْم ظَ ال ُِم‬

﴾128﴿ ‫ون‬ ‫َا ْو ُي َع ِّذ َب ُه ْم‬
Çünki onlar, zalım kimsələrdir. ← ya da onlara əzab verər.

‫َي ْغف ُِر ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫ض‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬
O, istədiyini bağışlayar, istədiyinə isə əzab verər. ← Göylərdə və yerdə nə varsa Allaha məxsusdur.

‫اع َف ًة‬
َ ‫الر ٰبوٓا َا ْض َعا ًفا ُم َض‬
ِّ ‫اَل َت ْا ُكلُوا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾129﴿‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Sələmi (faizi) qat-qat artırıb yeməyin. ← Ey iman gətirənlər! ← Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

﴾130﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Allahdan qorxun ki, bəlkə, nicat tapasınız!

﴾132﴿‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬ َ‫الر ُسول‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬
َّ ‫الل َو‬ َ ‫۪ي ُاعِ َّد ْت ِللْكَ اف ِ۪ر‬
﴾131﴿‫ين‬ ٓ ‫ار ا َّلت‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َوا َّت ُقوا‬
bəlkə siz rəhm olunasınız!←Allaha və Peyğəmbərə itaət edin ki,← Kafirlər üçün hazırlanmış oddan çəkinin!
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 68

َ ۪‫ُاعِ َّد ْت ِلل ُْم َّتق‬

﴾133﴿‫ين‬ ‫ض‬
ُ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َج َّن ٍة َع ْر ُض َها‬
ُ ‫الس ٰم َو‬ ‫َو َسارِ ُعوٓا ِالٰى َم ْغف َِر ٍة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
O, müttəqilər üçün hazırlanıb;← və eni, göylər və yer qədər olan Cənnətə! ← Rəbbinizin məğfirətinə tələsin;

َ ۪‫َوالْكَ اظِ م‬
‫ين ال َْغ ْي َظ‬ ‫الض َّرا ٓ ِء‬
َّ ‫الس َّرا ٓ ِء َو‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
َّ ‫ون فِي‬ َ ۪‫َالَّذ‬
qəzəblərini udarlar, ← O kimsələr ki, bolluqda da, qıtlıqda da (mallarını yoxsullara) xərcləyər,

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾134﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫اس‬
ۜ ِ ‫الن‬ َ ۪‫َوال َْعاف‬
َّ ‫ين َع ِن‬
Axı Allah yaxşılıq edənləri sevər. ← və insanların günahlarından keçərlər.

‫الل‬
َ ّٰ‫َا ْو ظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َذ َك ُروا ه‬ ِ ‫ين ِا َذا َف َعلُوا َف‬
‫اح َش ًة‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
yaxud özlərinə zülm etdiklərində Allahı yada salarlar, ← Yenə o kimsələr ki, bir günah işlədikləri zaman,

‫الل‬
ُ ّٰ‫وب ا اَِّل ه‬ ُّ ‫َو َم ْن َي ْغف ُِر‬
َ ‫الذ ُن‬ ‫اس َت ْغ َف ُروا لِذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ْ ‫َف‬
- bəs günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər? - ← və günahlarının bağışlanmasını istəyərlər,

َ ‫َول َْم ُي ِص ُّروا َعلٰ ى َما َف َعلُوا َو ُه ْم َي ْعل َُم‬

﴾135﴿ ‫ون‬
və işlədikləri (günahlarda) bilə-bilə israr etməzlər.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ٌ ‫َو َج َّن‬ ‫ِك َج َزا ٓ ُؤ ُه ْم َم ْغف َِر ٌة م ِْن َر ِّب ِه ْم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və (ağacları) altından çaylar axan cənnətlərdir. ← Onların mükafatı, öz Rəbbi tərəfindən bağışlanmaq,

َ ۪‫َون ِْع َم َا ْج ُر ال َْعامِل‬

﴾136﴿ ‫ين‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫َخالِد‬
Çalışanların mükafatı nə gözəldir! ← Orada əbədi qalacaqlar.

ِ ‫َف ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ‫َت م ِْن َق ْبلِكُ ْم ُس َن ٌن‬
ْ ‫َق ْد َخل‬
Elə isə yer üzündə dolaşın, ← Sizdən əvvəl şəriət qanunları olub keçmişdir.

َ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾137﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ُروا َك ْي‬
və yalançıların aqibətinin necə olduğunu görün!

َ ۪‫َو ُه ًدى َو َم ْوعِ ظَ ٌة ِلل ُْم َّتق‬

﴾138﴿ ‫ين‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ان ل‬
ٌ ‫ٰهذَ ا َب َي‬
müttəqilər üçün isə hidayət (doğru yolu göstəriş) və nəsihətdir. ← Bu (Quran), insanlar üçün bir bəyandır,

َ ‫َو َا ْن ُت ُم اْال َْعل َْو َن ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾139﴿ ‫۪ين‬ ‫َو اَل َت ِه ُنوا َو اَل َت ْح َز ُنوا‬
Və əgər inanırsınızsa, üstün olan sizsiniz! ← Ruhdan düşməyin və qəmgin olmayın!

‫س ا ْل َق ْو َم َق ْر ٌح ِم ْثل ُُه‬
َّ ‫َف َق ْد َم‬ ‫ا ِْن َي ْم َس ْسكُ ْم َق ْر ٌح‬
o biri (kafir) dəstəyə də ona bənzər bir yara dəymişdir. ← Əgər sizə bir yara dəydisə,

َ ۪‫الل الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ ُ ّٰ‫َول َِي ْعل ََم ه‬ ‫اس‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫ام ُن َد ِاول َُها َب ْي َن‬ َ ‫َو ِتل‬
ُ ‫ْك اْال ََّي‬
Allah, iman gətirənləri (başqalarından) ayırd etsin, ← Bu günləri, insanlar arasında növbə ilə dəyişdiririk ki,

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب الظَّ الِم‬

﴾140﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َي َّت ِخذَ ِم ْنكُ ْم ُش َه َدا ٓ َء‬
Axı Allah zülmkarları sevməz! ← və içərinizdən şahidlər tutsun.
69 Ali-İmran surəsi Cüz 4

﴾141﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َي ْم َح َق الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ‫َول ُِي َم ِّح‬
ُ ّٰ‫ص ه‬
və kafirləri məhv etməsi üçündür. ← (Bu), həm də Allahın iman gətirənləri təmiz seçməsi üçün,

‫اه ُدوا ِم ْنكُ ْم‬ َ ۪‫الل الَّذ‬

َ ‫ين َج‬ ُ ّٰ‫َول ََّما َي ْعل َِم ه‬ ‫َا ْم َحسِ ْب ُت ْم َا ْن َت ْد ُخلُوا ال َْج َّن َة‬
...Allah içərinizdən cihad edənləri bilib ayırd etmədən, ← Yoxsa Cənnətə girəcəyinizimi güman edirsiniz...

﴾142﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َو َي ْعل ََم‬
və (əziyyətə) səbr edənləri bilib ayırd etməmişdən (Cənnətə girməyimi güman edirsiniz)?

﴾143﴿‫ون‬
َ ‫وه َو َا ْن ُت ْم َت ْنظُ ُر‬
ُ ‫َف َق ْد َر َا ْي ُت ُم‬ ‫َو َل َق ْد ُك ْن ُت ْم َت َم َّن ْو َن ال َْم ْو َت م ِْن َق ْب ِل َا ْن َت ْل َق ْو ُه‬
Artıq baxaraq onu gördünüz. ← Siz onunla qarşılaşmadan əvvəl ölümü arzulayırdınız.

ُّ ‫َت م ِْن َق ْب ِل ِه‬

‫الر ُس ُل‬ ْ ‫َق ْد َخل‬ ٌ‫َو َما ُم َح َّم ٌد ا اَِّل َر ُسول‬
Ondan əvvəl də peyğəmbərlər gəlib-getmişdir. ← Muhəmməd ancaq bir peyğəmbərdir.

‫ى َا ْع َقا ِبكُ ْم‬

ٓ ٰ‫ا ْن َقل َْب ُت ْم َعل‬ ‫ات َا ْو ُقت َِل‬
َ ‫َا َف ۬ائ ِْن َم‬
geri (əvvəlki dininizəmi) dönəcəksiniz? ← Əgər o ölsə və ya öldürülsə,

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾144﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َس َي ْج ِزي ه‬ َ ّٰ‫ِب َعلٰ ى َعق َِب ْي ِه َفل َْن َي ُض َّر ه‬
ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ ْ ‫َو َم ْن َي ْن َقل‬
Və Allah şükür edənləri mükafatlandıracaqdır.← Kim (belə) geri dönərsə, Allaha heç bir zərər yetirməz.

ۜ ً‫كِ َت ًابا ُم َؤ َّج ا‬

‫ل‬ ِ ّٰ‫وت اِل ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬ ٍ ‫ان ِل َن ْف‬
َ ‫س َا ْن َت ُم‬ َ ‫َو َما َك‬
(Ölüm), vaxtı müəyyən edilmiş bir yazıdır. ← Allahın izni olmayınca heç kəsə ölüm yoxdur.

ۜ‫ال ِخ َر ِة ُن ْؤتِه۪ ِم ْن َها‬

ٰ ْ‫اب ا‬
َ ‫َو َم ْن ُي ِر ْد َث َو‬ ‫الد ْن َيا ُن ْؤتِه۪ ِم ْن َه ۚا‬
ُّ ‫اب‬
َ ‫َو َم ْن ُي ِر ْد َث َو‬
Kim axirət savabı istəsə, ona da ondan verərik.← Kim dünya savabını (nemətini) istəsə, ona ondan verərik.

‫۪ير‬
ٌ ‫ون َكث‬
َ ‫َقا َت َل َم َع ُه ِر ِّب ُّي‬ ‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن َن ِب ٍّي‬ َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾145﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َس َن ْج ِزي‬
onun yanında bir çox dindar vuruşdu.←Neçə-neçə peyğəmbər var ki←Şükür edənləri isə mükafatlandıracağıq!

‫َو َما َض ُع ُفوا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬

‫الل‬ ِ ‫َف َما َو َه ُنوا ل َِما ٓ َا َص َاب ُه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬
acizlik göstərmədilər, ← Onlar Allah yolunda çəkdikləri müsibətlərə görə ruhdan düşmədilər,

﴾146﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل ُي ِح ُّب‬

َ ‫الصا ِب ۪ر‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫اس َتكَ ا ُنوا‬
ْ ‫َو َما‬
Axı Allah səbr edənləri sevər! ← və (kafirlərə) boyun əymədilər.

ٓ ۪‫وب َنا َوا ِْس َرا َف َنا ف‬

‫ي َا ْم ِر َنا‬ َ ‫َر َّب َنا ْاغف ِْر َل َنا ُذ ُن‬ ‫ان َق ْول َُه ْم ا اَِّل َا ْن َقالُوا‬
َ ‫َو َما َك‬
“Ey Rəbbimiz, günahlarımızı və işlərimizdə həddi aşmağımızı bağışla! ← Dedikləri yalnız (bu) sözlərdi:

﴾147﴿ ‫ين‬
َ ‫َوا ْن ُص ْر َنا َعلَى ا ْل َق ْو ِم الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َو َث ِّب ْت َا ْق َد َام َنا‬
və kafirlər qövmünə qarşı bizə kömək et!” ← Ayaqlarımızı (sənin yolunda) möhkəmləndir,

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾148﴿‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫اب ا‬
ِ ‫الد ْن َيا َو ُح ْس َن َث َو‬
ُّ ‫اب‬
َ ‫الل َث َو‬
ُ ّٰ‫َف ٰا ٰت ُيه ُم ه‬
Axı Allah yaxşı iş görənləri sevər!←Və Allah onlara, dünya mükafatını və ən gözəl axirət mükafatını verdi.
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 70

‫ى َا ْع َقا ِبكُ ْم‬

ٓ ٰ‫وك ْم َعل‬
ُ ‫َي ُر ُّد‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوٓا ا ِْن ُت ۪ط ُيعوا الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
onlar sizi geri (öz dinlərinə) döndərərlər, ← Ey iman gətirənlər! Əgər kafirlərə itaət edəcək olsanız,

َ ‫َف َت ْن َقل ُِبوا َخاسِ ۪ر‬

﴾149﴿ ‫ين‬
və zərər çəkmiş halda geri dönərsiniz.

﴾150﴿ ‫ين‬ ِ ‫الن‬

َ ‫اص ۪ر‬ َّ ‫َو ُه َو َخ ْي ُر‬ ‫الل َم ْولٰيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َب ِل ه‬
Və O, yardım edənlərin ən yaxşısıdır. ← Əksinə, Allah sizin himayədarınızdır.

ِ ّٰ‫ِب َما ٓ َا ْش َر ُكوا ِب ه‬

‫الل َما ل َْم ُي َن ِّزلْ ِبه۪ ُسلْطَ ا ًن ۚا‬ ‫الر ْع َب‬ َ ۪‫ُوب الَّذ‬
ُّ ‫ين َك َف ُروا‬ ِ ‫َس ُنلْق۪ ي ف۪ ي ُقل‬
Çünki, haqqında dəlil nazil etmədiyi şeyi Allaha şərik qoşdular.← Kafirlərin ürəklərinə qorxu salacağıq.

َ ۪‫س َم ْث َوى الظَّ الِم‬

﴾151﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ِب ْئ‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ُم‬
Zülm edənlərin sığınacaqları yer nə pisdir! ← Onların yeri Cəhənnəmdir.

ۚ ۪‫ا ِْذ َت ُح ُّسو َن ُه ْم ِبا ِْذنِه‬ ‫الل َو ْع َد ُه‬

ُ ّٰ‫َو َل َق ْد َص َد َقكُ ُم ه‬
O zaman onları, Onun (Allahın) iznilə əzib-qırırdınız. ← Allah, sizə verdiyi vədinə sadiq çıxdı.

َ ‫م ِْن َب ْعدِ َما ٓ َا ٰريكُ ْم َما ُت ِح ُّب‬

‫ون‬ َ ‫ى ِا َذا َفشِ ْل ُت ْم َو َت َن‬
‫از ْع ُت ْم فِي اْال َْم ِر َو َع َص ْي ُت ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
...(Allah) sevdiyiniz şeyi sizə göstərəndən sonra. ← Nəhayət zəiflik göstərdiniz və əmr barəsində bir-birinizlə

mübahisə edərək qarşı çıxdınız...

‫ُث َّم َص َر َفكُ ْم َع ْن ُه ْم ل َِي ْب َتل َِيكُ ْم‬ ‫ال ِخ َر َة‬ ُ ‫الد ْن َيا َو ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي ۪ر‬
ٰ ْ‫يد ا‬ ُ ‫ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي ۪ر‬
ُّ ‫يد‬
Sonra sizi imtahan etmək üçün onlardan uzaqlaşdırdı.←Sizdən kimi dünyanı istəyirdi, kimi də axirəti istəyirdi.

َ ‫الل ُذو َف ْض ٍل َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾152﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َل َق ْد َع َفا َع ْنكُ ْم‬
Axı Allah möminlərə qarşı lütfkardır! ← Əlbəttə, O sizi əfv etdi.

ٓ ۪‫وك ْم ف‬
‫ي ُا ْخ ٰريكُ ْم‬ ُ ‫الر ُسولُ َي ْد ُع‬
َّ ‫َو‬ ٍ‫ى َا َحد‬ َ ‫ا ِْذ ُت ْصعِ ُد‬
ٓ ٰ‫ون َو اَل َتل ُْو َن َعل‬
Peyğəmbər isə arxa tərəfdən sizi çağırırdı.← O zaman siz (qaçaraq dağa) qalxırdınız və heç kəsə baxmırdınız.

‫لِكَ ْي اَل َت ْح َز ُنوا َعلٰ ى َما َفا َتكُ ْم َو اَل َما ٓ َا َص َابكُ ْم‬ ‫َف َا َث َابكُ ْم َغ ًّما ِب َغ ٍّم‬
əlinizdən çıxan şeylərə və uğradığınız fəlakətlərə görə təəsüf etməyəsiniz.← O, sizə qəm üstünə qəm verdi ki,

﴾153﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır!
71 Ali-İmran surəsi Cüz 4

‫َي ْغ ٰشى طَ ٓا ِئ َف ًة ِم ْنكُ ْم‬ ً ‫ُث َّم َا ْن َزلَ َعل َْيكُ ْم م ِْن َب ْعدِ ال َْغ ِّم َا َم َن ًة ُن َع‬
‫اسا‬
O, sizin bir qisminizi bürüdü. ← Sonra qəm qüssənin arxasınca sizə, əminlik verən xəfif bir yuxu göndərdi.

‫الل َغ ْي َر ال َْح ِّق ظَ َّن ال َْجاهِ ل َِّي ِ ۜة‬

ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
َ ‫َيظُ ُّن‬ ‫َوطَ ا ِئ َف ٌة َق ْد َا َه َّم ْت ُه ْم َا ْن ُف ُس ُه ْم‬
Allaha qarşı haqsız yerə cahiliyyət düşüncələrinə qapıldılar. ← O biri qisminiz isə öz haraylarına qaldılar,

ۜ ِ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن اْال َْم َر ُكل َُّه للِ ه‬ ‫ُون َه ْل َل َنا م ِْن اْال َْم ِر م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
َ ‫َي ُقول‬
De ki: “Əlbəttə, bütün işlər Allaha məxsusdur”. ← (Və) deyirdilər: “(Bu) işdə bizim üçün bir şey varmı?”

‫ان َل َنا م َِن اْال َْم ِر َش ْي ٌء‬

َ ‫ُون ل َْو َك‬
َ ‫َي ُقول‬ ‫َك‬ َ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َما اَل ُي ْب ُد‬
َ ‫ون ل‬ ٓ ۪‫ون ف‬
َ ‫ُي ْخ ُف‬
deyirlər:“Əgər (bu) işdə bizim üçün bir şey olsaydı,← Onlar, sənə bildirmədikləri şeyləri öz içlərində gizlədib,

‫ُق ْل ل َْو ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ُب ُيوتِكُ ْم‬ ۜ‫َما ُق ِت ْل َنا ٰه ُه َنا‬

De ki: “Evlərinizdə olsaydınız belə, ← elə buradaca öldürülməzdik.”

ِ ‫الل َما ف۪ ي ُص ُد‬

‫ور ُك ْم‬ ُ ّٰ‫َول َِي ْب َتل َِي ه‬ ‫اجعِ ِه ْم‬
ِ ‫ِب َعل َْي ِه ُم ا ْل َق ْت ُل ِالٰى َم َض‬ َ ۪‫ل ََب َر َز الَّذ‬
َ ‫ين ُكت‬
Allah sizin ürəklərinizdə olanları yoxlasın,← üzərilərinə ölüm yazılmış kəslər yatacaqları yerlərə gedərdilər ki,

﴾154﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫َول ُِي َم ِّح‬
‫ص َما ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم‬
Axı Allah ürəklərin içini biləndir!” ← və qəlblərinizdə olanları (niyyətlərinizi) təmizləsin.

ۚ‫ض َما َك َس ُبوا‬

ِ ‫ان ِب َب ْع‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ْ ‫ِا َّن َما‬
َّ ‫اس َت َزل َُّه ُم‬ ِۙ ‫ين َت َول َّْوا ِم ْنكُ ْم َي ْو َم ا ْل َت َقى ال َْج ْم َع‬
‫ان‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, Şeytan, qazandıqları bəzi şeylərlə ← O kəslər ki, iki ordu qarşılaşdığı gün sizdən üz döndərdilər;
onları azdırmaq istəmişdi.

ٌ ۪‫ور َحل‬
﴾155﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل َع ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫َو َل َق ْد َع َفا ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, həlimdir! ← Allah artıq onları bağışladı.

َ ۪‫اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
O kimsələr kimi olmayın ki, kafir oldular, ← Ey iman gətirənlər!

‫ل َْو َكا ُنوا عِ ْن َد َنا‬ ِ ‫َو َقالُوا اِل ِْخ َوان ِِه ْم ِا َذا َض َر ُبوا فِي اْال َْر‬
‫ض َا ْو َكا ُنوا ُغ ًّزى‬
“Əgər bizim yanımızda olsaydılar, ← və yer üzündə səfərə çıxmış və ya müharibədəki qardaşları üçün dedilər:

‫ِك َح ْس َر ًة ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬

َ ‫الل ٰذل‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْج َع َل ه‬ ۚ‫َما َما ُتوا َو َما ُق ِتلُوا‬
Allah bunu, onların ürəklərində bir həsrət (yarası) olsun deyə yaratdı. ← nə ölər, nə də öldürülərdilər!”

‫الل َا ْو ُم ُّت ْم‬ ِ ‫َو َلئ ِْن ُق ِت ْل ُت ْم ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬ ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾156﴿‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ُ ۪‫الل ُي ْح ۪ي َو ُيم‬
‫يت‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Əgər Allah yolunda öldürülər və ya ölərsinizsə, ← Allah nə etdiyinizi görəndir! ← Allah dirildər və öldürər.

﴾157﴿ ‫ون‬
َ ‫َخ ْي ٌر م َِّما َي ْج َم ُع‬ ِ ّٰ‫ل ََم ْغف َِر ٌة م َِن ه‬
‫الل َو َر ْح َم ٌة‬
(dünyada) yığdıqları şeylərdən daha xeyirlidir. ← Allahın bağışlaması və rəhməti əlbəttə,
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 72

ِ ّٰ‫للَى ه‬
َ ‫الل ُت ْح َش ُر‬
﴾158﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو َلئ ِْن ُم ُّت ْم َا ْو ُق ِت ْل ُت ْم‬
(axırda) mütləq Allahın hüzuruna toplanacaqsınız! ← Əgər ölsəniz və ya öldürülsəniz,

‫ْب‬ َ ۪‫َول َْو ُك ْن َت َفظًّ ا َغل‬

ِ ‫يظ ا ْل َقل‬ ِ ّٰ‫َف ِب َما َر ْح َم ٍة م َِن ه‬
‫الل ِل ْن َت ل َُه ْم‬
Əgər kobud, sərt ürəkli olsaydın, ← Allahın mərhəməti səbəbilə onlarla yumşaq rəftar etdin.

‫اس َت ْغف ِْر ل َُه ْم‬

ْ ‫ف َع ْن ُه ْم َو‬
ُ ‫اع‬
ْ ‫َف‬ ‫ِك‬
َ ‫اَل ْن َف ُّضوا م ِْن َح ْول‬
Artıq onları əfv et və onlar üçün bağışlanmaq dilə. ← əlbəttə, sənin ətrafından dağılıb gedərdilər.

َ ۪‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم َت َو ِّكل‬

﴾159﴿‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫َف ِا َذا َع َز ْم َت َف َت َو َّك ْل َعلَى ه‬
ۜ‫الل‬ ‫َو َشاوِ ْر ُه ْم فِي اْال َْم ِۚر‬
Əlbəttə Allah, təvəkkül edənləri sevər! ← Qəti qərara gəldikdə Allaha təvəkkül et! ← İşdə onlarla məsləhətləş.

‫َوا ِْن َي ْخذُ لْكُ ْم‬ ‫ِب لَكُ ْم‬

َ ‫الل َف اَل َغال‬
ُ ّٰ‫ا ِْن َي ْن ُص ْر ُك ُم ه‬
Əgər sizi zəlil edərsə, ← Əgər Allah sizə yardım edərsə, heç kəs sizə qalib gələ bilməz.

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾160﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ۜ ۪‫َف َم ْن َذا الَّذ۪ ي َي ْن ُص ُر ُك ْم م ِْن َب ْعدِ ه‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər! ← ondan sonra kim sizə kömək edə bilər?

‫َو َم ْن َي ْغل ُْل َي ْا ِت ِب َما َغ َّل َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِۚة‬ ‫ان ِل َن ِب ٍّي َا ْن َي ُغ َّل‬
َ ‫َو َما َك‬
Kim əmanətə xəyanət edərsə, qiyamət günü xəyanət etdiyi şeylə gələr. ← Bir peyğəmbərə, əmanətə xəyanət
etmək yaraşmaz.

﴾161﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬ ٍ ‫ُث َّم ُت َوفّٰى ُكلُّ َن ْف‬
‫س َما َك َس َب ْت‬
və onlara haqsızlıq edilməz! ← Sonra hər kəsə, qazandığı şeylərin əvəzi tam verilər,

ِ ّٰ‫َك َم ْن َبا ٓ َء ِب َس َخ ٍط م َِن ه‬

‫الل‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
‫الل‬ َ ‫َا َف َم ِن ا َّت َب َع ِر ْض َو‬
Allahın qəzəbinə düçar olmuş şəxs kimidir? ← Allahın rizasını qazanmaq ardınca gedən şəxs,

﴾162﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ ‫َو َم ْا ٰو ُيه َج َه َّن ُم‬
O yer necə də pisdir! ← Onun (qəzəbə düçar olanın) yeri Cəhənnəmdir.

﴾163﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫الل َب ۪ص‬

َ ‫ير ِب َما َي ْع َمل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ات عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬ ٌ ‫ُه ْم َد َر َج‬
Allah nə etdiklərini görəndir. ← Allah yanında onlar dərəcə-dərəcədirlər.

‫ول م ِْن َا ْن ُفسِ ِه ْم‬

ً‫ا ِْذ َب َع َث ف۪ ِيه ْم َر ُس ا‬ َ ‫الل َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َل َق ْد َم َّن ه‬
Çünki onlara, öz içlərindən bir peyğəmbər göndərdi; ← Allah möminlərə lütf etdi.

‫اب َوال ِْحكْ َم َة‬

َ ‫َو ُي َع ّل ُِم ُه ُم الْكِ َت‬
‫َي ْتلُوا َعل َْي ِه ْم ٰا َياتِه۪ َو ُي َز ۪ ّك ِيه ْم‬
onlara Kitabı (Quranı) və hikməti öyrədər. ← (O), onlara (Allahın) ayələrini oxuyar və onları təmizləyər,

ٍ ‫َوا ِْن َكا ُنوا م ِْن َق ْب ُل لَف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾164﴿ ‫ين‬
Halbuki daha əvvəl açıq-aydın zəlalət içərisində idilər.

‫َق ْد َا َص ْب ُت ْم ِم ْثل َْي َه ۙا‬ ‫َا َول ََّما ٓ َا َص َاب ْتكُ ْم ُم ۪ص َيب ٌة‬
- halbuki (onları) ikiqat müsibətə düçar etmişdiniz - ← Sizə bir müsibət gəldiyi zaman,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾165﴿‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ُق ْل ُه َو م ِْن عِ ْندِ َا ْن ُفسِ كُ ْم‬ ۜ‫ُق ْل ُت ْم َا ّٰنى ٰهذَ ا‬
Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir!← De:“O sizin özünüzdəndir”.←“Bu haradan (gəldi)?”- dediniz.
73 Ali-İmran surəsi Cüz 4

َ ‫َول َِي ْعل ََم ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾166﴿‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َو َما ٓ َا َص َابكُ ْم َي ْو َم ا ْل َت َقى ال َْج ْم َعانِ َف ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬
möminləri ayırd etsin,← İki ordunun qarşılaşdığı gündə sizə gələn fəlakət də Allahın iznilə oldu ki,

ۜ ‫الل َا ِو ْاد َف ُعوا‬ ِ ‫يل ل َُه ْم َت َعال َْوا َقا ِتلُوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ۪‫َوق‬ َ ۪‫َول َِي ْعل ََم الَّذ‬
ۚ‫ين َنا َف ُقوا‬
Onlara: “Gəlin Allah yolunda vuruşun yaxud müdafiə olun!” - deyiləndə,← və münafiqləri ayırd etsin.

ِۚ ‫يم‬
‫ان‬ ۪ ْ‫ُه ْم ِللْكُ ْف ِر َي ْو َمئِذٍ َا ْق َر ُب ِم ْن ُه ْم ل ا‬
َ ‫ِل‬ ُ ‫َقالُوا ل َْو َن ْعل َُم ِق َتال اَل َّت َب ْع َن‬
‫اك ْم‬
Onlar o gün imandan çox küfrə yaxındılar.← dedilər:“Əgər vuruşmağı bilsəydik, sizin ardınızca gələrdik”.

﴾167﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َيكْ ُت ُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ُون ِب َا ْف َواهِ ِه ْم َما ل َْي‬
‫س ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬ َ ‫َي ُقول‬
Halbuki, Allah onların gizlətdikləri şeyi çox yaxşı bilir! ← Ürəklərində olmayan şeyi ağızlarıyla deyirlər.

ۜ ‫اعو َنا َما ُق ِتلُوا‬

ُ َ‫ل َْو َاط‬ َ ۪‫َالَّذ‬
‫ين َقالُوا ل ِْخ َوان ِِه ْم َو َق َع ُدوا‬
“Əgər bizə qulaq assaydılar, öldürülməzdilər”; ← O kimsələr ki, (evlərində) oturub qardaşları üçün deyirlər:

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾168﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َف ْاد َر ُؤا َع ْن َا ْن ُفسِ كُ ُم ال َْم ْو َت‬
əgər doğru deyirsinizsə!” ← (Onlara) söylə: “Onda ölümü özünüzdən uzaqlaşdırın!

َ ‫َب ْل َا ْح َيا ٓ ٌء عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم ُي ْر َز ُق‬

﴾169﴿‫ون‬ ۜ‫الل َا ْم َوا ًتا‬ ِ ‫ين ُق ِتلُوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ۪‫َو اَل َت ْح َس َب َّن الَّذ‬
Əksinə, diridirlər. Rəbbi yanında onlara ruzi verilir.← Allah yolunda öldürülənləri əsla ölülər zənn etmə!

‫ين ل َْم َيل َْح ُقوا ِب ِه ْم م ِْن َخ ْلف ِِه ْم‬ َ ‫َو َي ْس َت ْبشِ ُر‬
َ ۪‫ون ِبالَّذ‬ ۙ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه‬ َ ‫َف ِر ۪ح‬
ُ ّٰ‫ين ِب َما ٓ ٰا ٰت ُيه ُم ه‬
Və arxadan özlərinə çatmamış kəslərə müjdə verərlər ki; ← Allahın, lütfündən onlara verdiyi şeyə sevinərlər.

﴾170﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َا اَّل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم‬
və onların qəm-qüssə görməyəcəklər. ← Onların heç bir qorxusu olmayacaq,

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾171﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫الل اَل ُي ۪ض‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ِ ّٰ‫ون ِبن ِْع َم ٍة م َِن ه‬
‫الل َو َف ْض ٍۙل‬ َ ‫َي ْس َت ْبشِ ُر‬
və Allahın, möminlərin mükafatını puça çıxarmayacağıyla. ← Müjdə verərlər; Allahdan bir nemətlə, lütüflə

‫م ِْن َب ْعدِ َما ٓ َا َص َاب ُه ُم ا ْل َق ْر ُح‬ َّ ‫اس َت َج ُابوا للِ هّٰ ِ َو‬
ِ‫الر ُسول‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ْ ‫ين‬
(həm də) özləri yaralandıqdan sonra; ← O şəxslər ki, Allahın və Peyğəmbərin dəvətini qəbul etdilər,

ٌ ‫ين َا ْح َس ُنوا ِم ْن ُه ْم َوا َّت َق ْوا َا ْج ٌر َع ۪ظ‬

﴾172﴿ ‫يم‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
Onlardan yaxşı işlər görüb pis işlərdən çəkinənlər üçün böyük bir mükafat vardır!

‫اخ َش ْو ُه ْم‬
ْ ‫اس َق ْد َج َم ُعوا لَكُ ْم َف‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ا َِّن‬ ‫اس‬
ُ ‫الن‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َّ ‫ين َقالَ ل َُه ُم‬
“Həqiqətən insanlar sizə qarşı toplanmışdır. Onlardan qorxun!” ← O kəslər ki, insanlar onlara dedikdə ki:

ُ ۪‫الل َون ِْع َم ال َْوك‬

﴾173﴿ ‫يل‬ ُ ّٰ‫َو َقالُوا َح ْس ُب َنا ه‬ ‫۪يما ًنا‬
َ ‫َف َز َاد ُه ْم ا‬
və dedilər: “Allah bizə bəs edər. O nə gözəl vəkildir!” ← Beləcə (bu), onların imanını artırdı.
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 74

‫ل َْم َي ْم َس ْس ُه ْم ُسوٓ ٌء‬ ِ ّٰ‫َفا ْن َقل َُبوا ِبن ِْع َم ٍة م َِن ه‬

‫الل َو َف ْض ٍل‬
onlara heç bir əziyyət toxunmadı, ← Və Allahın neməti və lütfü sayəsində geri döndülər,

ٍ ‫الل ُذو َف ْض ٍل َع ۪ظ‬

﴾174﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َوا َّت َب ُعوا ِر ْض َو‬
Allah isə böyük lütf sahibidir. ← və Allahın rızasının arxasınca getdilər.

‫وه ْم‬
ُ ‫َف اَل َت َخا ُف‬ ‫ان ُي َخ ِّو ُف َا ْول َِيا ٓ َء ُه‬ َّ ‫ِا َّن َما ٰذلِكُ ُم‬
ُ َ‫الش ْيط‬
Elə isə onlardan qorxmayın! ← O Şeytan, yalnız öz dostlarını qorxudar.

َ ‫َو َخا ُفونِ ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾175﴿ ‫۪ين‬
Əgər möminsinizsə, Məndən qorxun!

َ ّٰ‫ِا َّن ُه ْم ل َْن َي ُض ُّروا ه‬

ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ ‫ون فِي الْكُ ْف ِۚر‬
َ ‫ار ُع‬ َ ۪‫َو اَل َي ْح ُز ْن َك الَّذ‬
ِ ‫ين ُي َس‬
Əlbəttə, onlar Allaha heç bir zərər yetirə bilməzlər, ← Küfr etməkdə yarışanlar səni kədərləndirməsin!

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾176﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ٰ ْ‫الل َا اَّل َي ْج َع َل ل َُه ْم َحظًّ ا فِي ا‬
‫ال ِخ َر ِۚة‬ ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Və onlar üçün böyük bir əzab vardır! ← Allah istər ki, axirətdə onlara heç bir pay verməsin.

‫الل َش ْيـًٔ ۚا‬

َ ّٰ‫ل َْن َي ُض ُّروا ه‬ ِ‫يمان‬
َ ‫ال‬۪ ْ‫اش َت َر ُوا الْكُ ْف َر ِب ا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ْ ‫ين‬
onlar Allaha heç bir zərər verə bilməzlər. ← O kəslər ki, imanın əvəzində küfrü satın aldılar,

﴾177﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬
Və onlar üçün çox acı bir əzab vardır!

‫ل ْن ُفسِ ِه ْم‬
َ ِ‫َا َّن َما ُن ْمل۪ ي ل َُه ْم َخ ْي ٌر ا‬ َ ۪‫َو اَل َي ْح َس َب َّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬
onlara verdiyimiz möhlət özləri üçün ancaq xeyirlidir. ← Küfr edənlər sanmasınlar ki,

﴾178﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫ِا َّن َما ُن ْمل۪ ي ل َُه ْم ل َِي ْز َد ُادوٓا ِا ْث ًم ۚا‬
Və onlar üçün alçaldıcı bir əzab vardır!← Onlara verdiyimiz möhlət ancaq günahlarını artırmaları üçündür.

‫ب‬ َ ‫َح ّٰتى َيم۪ َيز ال َْخ ۪ب‬

ۜ ِ ‫يث م َِن الطَّ ِّي‬ ‫۪ين َعلٰ ى َما ٓ َا ْن ُت ْم َعل َْي ِه‬
َ ‫الل ل َِيذَ َر ال ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َما َك‬
Nəhayətdə pisi yaxşıdan ayıracaqdır. ← Allah möminləri, (indi) olduğunuz vəziyyətdə qoyan deyildir,

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل َي ْج َت ۪بي م ِْن ُر ُسلِه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫الل ل ُِيطْ ل َِعكُ ْم َعلَى ال َْغ ْي ِب‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬
Lakin Allah, öz peyğəmbərlərindən istədiyi şəxsi seçər. ← Allah sizə qeybi də bildirən deyildir.

ٌ ‫َوا ِْن ُت ْؤ ِم ُنوا َو َت َّت ُقوا َفلَكُ ْم َا ْج ٌر َع ۪ظ‬

﴾179﴿‫يم‬ ِ ّٰ‫َف ٰا ِم ُنوا ِب ه‬
ۚ ۪‫الل َو ُر ُسلِه‬
Əgər inanıb müttəqi olsanız, sizin üçün böyük mükafat var!← Elə isə Allaha və Onun peyğəmbərlərinə inanın.

‫ُه َو َخ ْي ًرا ل َُه ْم‬ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه‬

ُ ّٰ‫ُون ِب َما ٓ ٰا ٰت ُيه ُم ه‬ َ ۪‫َو اَل َي ْح َس َب َّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْب َخل‬
o özləri üçün xeyirlidir. ← Allahın, öz lütfündən bəxş etdiyi şeylərdə xəsislik edənlər hesab etməsinlər ki,

‫ون َما َب ِخلُوا ِبه۪ َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

َ ‫َس ُيطَ َّو ُق‬ ‫َب ْل ُه َو َش ٌّر ل َُه ْم‬
Onların xəsislik etdikləri şey, qiyamət günü boyunlarına dolanacaqdır. ← Əksinə, o onlar üçün zərərlidir.

﴾180﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ م۪ َير‬
َّ ‫اث‬
Allah isə nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← Göylərin və yerin mirası da Allaha məxsusdur.
75 Ali-İmran surəsi Cüz 4

ٌ ۪‫الل َفق‬
‫ير َو َن ْح ُن َا ْغن َِيا ٓ ُء‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ين َقالُوٓا‬ ُ ّٰ‫َل َق ْد َسمِ َع ه‬
َ ۪‫الل َق ْولَ الَّذ‬
“Allah kasıbdır, biz isə varlıyıq!” ← Allah o kəslərin sözlərini, əlbəttə eşitdi ki, onlar demişdilər:

﴾181﴿‫يق‬
ِ ‫اب ال َْح ۪ر‬
َ َ‫َو َن ُقولُ ُذو ُقوا َعذ‬ ‫ال ْن ِب َيا ٓ َء ِب َغ ْي ِر َح ٍّق‬
َ ْ‫َس َنكْ ُت ُب َما َقالُوا َو َق ْتل َُه ُم ا‬
və deyəcəyik:“Dadın yandırıcı əzabı!”← Dediklərini və peyğəmbərləri haqsız yerə öldürmələrini yazacağıq,

ِۚ ‫س ِبظَ اَّل ٍم ِلل َْع ۪ب‬

﴾182﴿ ‫يد‬ َ ‫الل ل َْي‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ِك ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ يكُ ْم‬
َ ‫ٰذل‬
Şübhəsiz, Allah, bəndələrinə zülm edən deyildir! ← Bu, öz əllərinizlə törətdiklərinizə görədir.

‫ار‬ َّ ‫َا اَّل ُن ْؤم َِن ل َِر ُسولٍ َح ّٰتى َي ْات َِي َنا ِب ُق ْر َبانٍ َت ْا ُكل ُُه‬
ُ ‫الن‬ ٓ ‫الل َع ِه َد ِال َْي َنا‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ّٰ‫ين َقالُوٓا ا َِّن ه‬
atəşin yeyəcəyi bir qurban gətirməyincə heç bir peyğəmbərə inanmayaq!”← O kəslər ki, demişdilər: “Allah

bizə and verdi ki,

ِ ‫ُق ْل َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم ُر ُس ٌل م ِْن َق ْبل۪ ي ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات َو ِبالَّذ۪ ي ُق ْل ُت ْم‬
(Onlara) de ki: “Məndən əvvəl sizə peyğəmbərlər açıq-aşkar möcüzələr və dediklərinizi gətirmişdilər.

َ ۪‫وه ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾183﴿ ‫ين‬ ُ ‫َفل َِم َق َت ْل ُت ُم‬
Əgər doğru danışırsınızsa, bəs nə üçün onları öldürdünüz?”

َ ‫َف َق ْد ُك ِّذ َب ُر ُس ٌل م ِْن َق ْبل‬

‫ِك‬ َ‫َفا ِْن َكذَّ ُبوك‬
Səndən əvvəl də peyğəmbərlər yalançı sayılmışdılar. ← Əgər səni yalançı sayırlarsa ( qəmgin olma)!

﴾184﴿ ‫۪ير‬ ِ ‫ات َوال ُّز ُب ِر َوالْكِ َت‬

ِ ‫اب ال ُْمن‬ ِ ‫َجا ٓ ُؤ ِبال َْب ِّي َن‬
(O peyğəmbərlər) açıq möcüzələr, səhifələr və nur saçan kitab gətirmişdilər.

‫ور ُك ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

َ ‫َو ِا َّن َما ُت َو َّف ْو َن ُا ُج‬ ٍ ‫ُكلُّ َن ْف‬
ۜ ِ ‫س َذا ٓ ِئ َق ُة ال َْم ْو‬
‫ت‬
Ancaq qiyamət günü mükafatlarınız tamamilə veriləcəkdir. ← Hər bir can (hər kəs) ölümü dadacaqdır.

‫از‬
َ ‫َف َق ْد َف‬ ‫ار َو ُا ْد ِخ َل ال َْج َّن َة‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َف َم ْن ُز ْح ِز َح َع ِن‬
o xilas olmuşdur. ← Kim oddan (Cəhənnəmdən) uzaqlaşdırılıb, Cənnətə daxil edilərsə,

﴾185﴿ ‫ور‬
ِ ‫اع ال ُْغ ُر‬
ُ ‫الد ْن َيا ٓ ا اَِّل َم َت‬
ُّ ‫َو َما ال َْح ٰيو ُة‬
Dünya həyatı isə aldadıcı kef çəkməkdən başqa bir şey deyildir.
Cüz 4 Ali-İmran surəsi 76

َ ‫ين ُاو ُتوا الْكِ َت‬

‫اب م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬ َ ۪‫َو َل َت ْس َم ُع َّن م َِن الَّذ‬ ‫ي َا ْم َوالِكُ ْم َو َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
ٓ ۪‫َل ُت ْبل َُو َّن ف‬
Sizdən əvvəl kitab verilənlərdən eşidəcəksiniz;← Əlbəttə, malınız və canınızla imtahan ediləcəksiniz.

‫َوا ِْن َت ْص ِب ُروا َو َت َّت ُقوا‬ ۜ‫۪يرا‬ َ ۪‫َوم َِن الَّذ‬

ً ‫ين َا ْش َر ُكوٓا َا ًذى َكث‬
Əgər səbr edib (Allahdan) qorxsanız, ← və şərik qoşanlardan bir çox əziyyətli (sözlər eşidəcəksiniz).

﴾186﴿ ‫ور‬
ِ ‫ِك م ِْن َع ْز ِم اْال ُُم‬
َ ‫َفا َِّن ٰذل‬
əlbəttə, bu, əzmkarlıq tələb edən işlərdəndir.

‫اس َو اَل َتكْ ُت ُمو َن ُه‬

ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َل ُت َب ِّي ُن َّن ُه ل‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫اق الَّذ‬
َ ‫الل م۪ ي َث‬
ُ ّٰ‫َوا ِْذ َا َخذَ ه‬
İnsanlar üçün aydınlaşdırmalısınız və onu gizlətməyəcəksiniz!←Vaxtilə Allah, kitab verilənlərdən əhd almışdı;

﴾187﴿ ‫ون‬
َ ‫س َما َي ْش َت ُر‬
َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫يل‬ ْ ‫ورهِ ْم َو‬
ۜ ً‫اش َت َر ْوا ِبه۪ َث َم ًنا َقل۪ ا‬ ِ ‫وه َو َرا ٓ َء ظُ ُه‬
ُ ُ‫َف َن َبذ‬
Onların satdıqları şey necə də pisdir! ← Ancaq ona arxalarını çevirdilər və onu az bir qiymətə satdılar.

َ ‫َو ُي ِح ُّب‬
‫ون َا ْن ُي ْح َم ُدوا ِب َما ل َْم َي ْف َعلُوا‬ ‫ون ِب َما ٓ َا َت ْوا‬ َ ۪‫اَل َت ْح َس َب َّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْف َر ُح‬
və görmədikləri işlərə görə tərif olunmağı sevən kimsələr; ← Sanma ki, o etdiklərinə görə sevinənlər,

﴾188﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ِۚ َ‫از ٍة م َِن ال َْعذ‬
‫اب‬ َ ‫َف اَل َت ْح َس َب َّن ُه ْم ِب َم َف‬
Və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır! ← Onların əzabdan xilas olacaqlarını güman etmə.

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾189﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir! ← Göylərin və yerin hökmranlığı Allaha məxsusdur.

‫ار‬ َّ ‫اخت اَِل ِف ال َّْي ِل َو‬

ِ ‫الن َه‬ ْ ‫َو‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ا َِّن ف۪ ي َخل ِْق‬
gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində, ← Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılmasında,

﴾190﴿ ‫اب‬
ِۚ ‫الل َْب‬ ٍ ‫اَ ٰل َي‬
َ ْ‫ات ل ُ۬ولِي ا‬
ağıl sahibləri üçün dəlillər vardır.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ون ف۪ ي َخل ِْق‬
َ ‫َو َي َت َفكَّ ُر‬ ‫ودا َو َعلٰ ى ُج ُنو ِب ِه ْم‬
ً ‫الل ق َِي ًاما َو ُق ُع‬
َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َيذْ ُك ُر‬
göylərin və yerin yaradılması haqqında düşünərlər.← Onlar ki, ayaqda, oturanda və uzananda Allahı xatırlayar,

﴾191﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬ َ َ‫ُس ْب َحا َن َك َف ِق َنا َعذ‬
َّ ‫اب‬ ۚ ً‫َر َّب َنا َما َخل َْق َت ٰهذَ ا َباطِ ا‬
‫ل‬
Sən pak! Bizi cəhənnəm əzabından qoru! ← Ey Rəbbimiz! Sən bunları boş yerə yaratmamısan!

َ ۪‫َو َما ِللظَّ الِم‬

﴾192﴿‫ين م ِْن َا ْن َصار‬ ‫ار َف َق ْد َا ْخ َز ْي َت ُه‬ َّ ‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َك َم ْن ُت ْد ِخ ِل‬
َ ‫الن‬
Və zalımlara kömək edənlər olmaz! ← “Ey Rəbbimiz! Sən kimi oda atsan, əlbəttə onu rüsvay edərsən.

‫يمانِ َا ْن ٰا ِم ُنوا ِب َر ِّبكُ ْم َف ٰا َم َّنا‬ ۪ ْ‫ُي َناد۪ ي ل ا‬

َ ‫ِل‬ ‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َنا َسمِ ْع َنا ُم َناد ًِيا‬
“Rəbbinizə inanın!”- deyə imana çağırırdı. Dərhal iman gətirdik. ← Ey Rəbbimiz! Biz bir çağırıcı eşitdik ki,

﴾193﴿ ‫َو َت َو َّف َنا َم َع اْال َْب َر ِۚار‬ ‫َو َك ّف ِْر َع َّنا َس ِّيـَٔا ِت َنا‬ ‫وب َنا‬
َ ‫اغف ِْر َل َنا ُذ ُن‬
ْ ‫َر َّب َنا َف‬
və canımızı yaxşılarla birlikdə al!← təqsirlərimizin üstünü ört.← Ey Rəbbimiz! günahlarımızı bizə bağışla,
77 Ali-İmran surəsi Cüz 4

‫َو اَل ُت ْخ ِز َنا َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬ َ ‫َر َّب َنا َو ٰا ِت َنا َما َو َع ْد َت َنا َعلٰ ى ُر ُسل‬
‫ِك‬
və qiyamət günündə bizi rüsvay etmə! ← Ey Rəbbimiz! Peyğəmbərlərin vasitəsilə bizə vəd etdiklərini ver,

ُ ‫ِا َّن َك اَل ُت ْخل‬

﴾194﴿ ‫ِف الْم۪ َيع َاد‬
Əlbəttə, Sən Öz vədinə xilaf çıxmazsan!”

‫يع َع َم َل َعام ٍِل ِم ْنكُ ْم م ِْن َذ َك ٍر َا ْو ُا ْن ٰث ۚى‬

ُ ‫َا ّن۪ي اَل ٓ ُا ۪ض‬ ‫اب ل َُه ْم َر ُّب ُه ْم‬
َ ‫اس َت َج‬
ْ ‫َف‬
Kişi və ya qadın olsun, sizdən əməl sahibinin əməlini puça çıxarmaram.← Rəbbi də onların duasını qəbul etdi.

‫ارهِ ْم‬
ِ ‫اج ُروا َو ُا ْخ ِر ُجوا م ِْن د َِي‬ َ ۪‫َفالَّذ‬
َ ‫ين َه‬ ‫ض‬
ٍۚ ‫َب ْع ُضكُ ْم م ِْن َب ْع‬
Hicrət edənlərin, öz yurdlarından çıxarılanların, ← Siz bir-birinizdənsiniz.

‫اَل َُك ّف َِر َّن َع ْن ُه ْم َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬ ‫َو ُا ۫و ُذوا ف۪ ي َس ۪بيل۪ ي َو َقا َتلُوا َو ُق ِتلُوا‬
...günahlarının üstünü örtəcəm, ← Mənim yolumda əziyyətə düçar olanların, vuruşanların və öldürülənlərin...

ِ ّٰ‫َث َو ًابا م ِْن عِ ْندِ ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َو اَل ُْد ِخل ََّن ُه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Allah qatından bir mükafat olaraq.← və onları, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcəyəm;

َ ۪‫اَل َي ُغ َّر َّن َك َت َق ُّل ُب الَّذ‬

﴾196﴿‫ين َك َف ُروا فِي ا ْل ِب اَل ِ ۜد‬ ِ ‫الل عِ ْن َد ُه ُح ْس ُن ال َّث َو‬
﴾195﴿‫اب‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Küfr edənlərin ölkələrdə gəzib dolaşması səni aldatmasın! ← Ən yaxşı mükafat Allah qatındadır!

﴾197﴿ ‫س الْمِ َه ُاد‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ ٌ ۪‫اع َقل‬
‫يل ُث َّم َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم‬ ٌ ‫َم َت‬
(Ora) necə də pis yataqdır! ← (Bu), azacıq bir mənfəətdir. Sonra isə onların məskəni Cəhənnəmdir.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ٌ ‫ل َُه ْم َج َّن‬ َ ۪‫لٰكِ ِن الَّذ‬
‫ين ا َّت َق ْوا َر َّب ُه ْم‬
onlar üçün, altından çaylar axan cənnətlər vardır. ← Lakin öz Rəbbindən qorxan kimsələr ki var,

ِ ّٰ‫َو َما عِ ْن َد ه‬
َ ْ‫الل َخ ْي ٌر ل ا‬
﴾198﴿ ‫ِل ْب َر ِار‬ ِ ّٰ‫ين ف۪ َيها ُن ُزل م ِْن عِ ْندِ ه‬
ۜ‫الل‬ َ ۪‫َخالِد‬
Allah qatındakılar yaxşılar üçün daha xeyirlidir. ← Allah qatından bir qonaqpərvərliklə orada əbədi qalacaqlar.

ِۙ ّٰ‫ين للِ ه‬
َ ۪‫الل َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْيكُ ْم َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي ِه ْم َخاشِ ع‬
ِ ّٰ‫ُي ْؤم ُِن ِب ه‬ ِ ‫َوا َِّن م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب ل ََم ْن‬
Allaha boyun əyərək Allaha, sizə nazil olana və özlərinə nazil olana inanır,← Kitab əhlindən kimisi də,

‫ِك ل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ ً‫الل َث َم ًنا َقل۪ ا‬
‫يل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫اَل َي ْش َت ُر‬
Onlar üçün Rəbbi yanında mükafatları vardır. ← Allahın ayələrini ucuz qiymətə satmırlar;

َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِ ‫يع ال ِْح َس‬
﴾199﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Ey iman gətirənlər! ← Şübhəsiz ki, Allah tezliklə haqq-hesab çəkəndir.

َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬

﴾200﴿‫ون‬ َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ‫اص ِب ُروا َو َصا ِب ُروا َو َرا ِبطُ وا‬
ْ
və Allahdan qorxun, bəlkə siz nicat tapasınız! ← Səbr edin, səbrdə yarışın, sərhəd boyu növbə ilə keşik çəkin,
Cüz 4 ən-Nisa surəsi 78

‫ور ُة ال ّن َِسا ٓ ِء‬

َ ‫﴾ ُس‬4﴿
ən-Nisa (Qadınlar) surəsi
(Mədinədə nazil olmuşdur, 176 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫اح َد ٍة‬
ِ ‫س َو‬ٍ ‫َخ َل َقكُ ْم م ِْن َن ْف‬ ‫اس ا َّت ُقوا َر َّبكُ ُم الَّذ۪ ي‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
sizi tək bir nəfsdən (Adəmdən) yaratdı, ← Ey insanlar! O Rəbbinizdən qorxun ki,

ً ‫َو َب َّث ِم ْن ُه َما ِر َجال َكث‬

‫۪يرا َون َِسا ٓ ًء‬ ‫َو َخل ََق ِم ْن َها َز ْو َج َها‬
O ikisindən də bir çox kişi və qadınlar törətdi. ← və ondan zövcəsini (Həvvanı) yaratdı.

﴾1﴿ ‫ان َعل َْيكُ ْم َرق۪ ًيبا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ‫ُون ِبه۪ َو اْال َْر َح‬
‫ام‬ َ ‫الل الَّذ۪ ي َت َسا ٓ َءل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Şübhəsiz ki, Allah sizin üzərinizdə gözətçidir! ← (Adı ilə) bir-birinizdən (nəsə) istədiyiniz Allahdan və
əqrabalıq (əlaqələrini kəsmək)dən çəkinin!

‫ب‬
ۖ ِ ‫يث ِبالطَّ ِّي‬
َ ‫َو اَل َت َت َب َّدلُوا ال َْخ ۪ب‬ ‫ى َا ْم َوال َُه ْم‬
ٓ ‫َو ٰا ُتوا ال َْي َت ٰام‬
və pisi (haramı) yaxşı ilə (halalla) dəyişdirməyin! ← Yetimlərə öz mallarını (həddi-büluğa çatdıqda) verin,

﴾2﴿ ‫وبا َك ۪ب ًيرا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ‫ان ُح‬ ٓ ‫َو اَل َت ْا ُكلُوٓا َا ْم َوال َُه ْم ِال‬
‫ٰى َا ْم َوالِكُ ْم‬
Həqiqətən, bu, böyük günahdır. ← Onların mallarını öz mallarınıza (qatıb) yeməyin!

َ ‫اب لَكُ ْم م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء َم ْث ٰنى َو ُثلٰ َث َو ُر َب‬

‫اع‬ َ َ‫َفا ْنكِ ُحوا َما ط‬ ‫َوا ِْن ِخ ْف ُت ْم َا اَّل ُت ْقسِ طُ وا فِي ال َْي َت ٰامى‬
bəyəndiyiniz qadınlardan iki-iki, üç-üç və dör-dörd nikahlayın! ← Əgər yetim qızlar barəsində ədalətli
olabilməyəcəyinizdən qorxsanız,

ِ ‫َف َو‬
‫اح َد ًة َا ْو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم‬ ‫َفا ِْن ِخ ْف ُت ْم َا اَّل َت ْعدِ لُوا‬
onda tək bir qadınla və ya sahib olduğunuz kənizlə (evlənin). ← Əgər ədalətli olabilməməkdən qorxsanız,

‫َو ٰا ُتوا ال ّن َِسا ٓ َء َص ُد َقات ِِه َّن ن ِْح َل ًة‬ ﴾3﴿ ۜ ‫ى َا اَّل َت ُعولُوا‬
ٓ ‫ِك َا ْد ٰن‬
َ ‫ٰذل‬
Və qadınlara, mehrlərini könül xoşluğuyla verin! ← Bu, ədalətli olmağa daha yaxındır.

﴾4﴿ ‫ُوه َهن۪يـًٔا َم ۪ريـًٔا‬

ُ ‫َفكُ ل‬ ‫َفا ِْن طِ ْب َن لَكُ ْم َع ْن َش ْي ٍء ِم ْن ُه َن ْف ًسا‬
onu nuşcanlıqla yeyin! ← Əgər öz xoşlarıyla ondan sizə bir şey bağışlasalar,

‫الل لَكُ ْم ق َِي ًاما‬

ُ ّٰ‫ا َّلت۪ي َج َع َل ه‬ ‫الس َف َها ٓ َء َا ْم َوالَكُ ُم‬
ُّ ‫َو اَل ُت ْؤ ُتوا‬
(O mallar) ki, Allah sizə dolanmaq üçün bəxş etdi. ← Və mallarınızı səfehlərə (ağılsızların əlinə) verməyin.

﴾5﴿ ‫َو ُقولُوا ل َُه ْم َق ْول َم ْع ُرو ًفا‬ ُ ‫وه ْم ف۪ َيها َو ْاك ُس‬
‫وه ْم‬ ُ ‫َو ْار ُز ُق‬
və özlərinə xoş söz deyin. ← Onlara həmin maldan yedirin və onları geyindirin,

‫َفا ِْن ٰا َن ْس ُت ْم ِم ْن ُه ْم ُر ْش ًدا‬

‫اح‬
َ َ‫ى ِا َذا َبل َُغوا ال ّنِك‬
ٓ ‫َو ْاب َتلُوا ال َْي َت ٰامى َح ّٰت‬
Əgər onların ağla dolduqlarını hiss etsəniz, ← Yetimləri nikah yaşına çatıncaya qədər sınayın.

ۜ ‫ُوها ٓ ا ِْس َرا ًفا َو ِب َد ًارا َا ْن َيكْ َب ُروا‬

َ ‫َو اَل َت ْا ُكل‬ ‫َف ْاد َف ُعوٓا ِال َْي ِه ْم َا ْم َوال َُه ْم‬
Böyüyəcəklər deyə də, o malları israf edib tələm-tələsik yeməyin. ← mallarını özlərinə qaytarın.

ۜ ِ ‫ان َفق۪ ًيرا َفل َْي ْا ُك ْل ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف‬ َ ‫َو َم ْن َك‬ ‫ِف‬
ْ ‫ان َغن ًِّيا َفل َْي ْس َت ْعف‬
َ ‫َو َم ْن َك‬
Kim kasıb isə, qəbul olunmuş qayda üzrə yesin. ← (Qəyyumlardan) kim zəngindirsə, (o mala) toxunmasın;

ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾6﴿ ‫الل َح ۪س ًيبا‬ ‫َف ِا َذا َد َف ْع ُت ْم ِال َْي ِه ْم َا ْم َوال َُه ْم َف َا ْش ِه ُدوا َعل َْي ِه ْم‬
Haqq-hesab çəkməyə Allah kifayət edər! ← Mallarını özlərinə qaytardığınız zaman yanlarında şahid tutun!
79 ən-Nisa surəsi Cüz 4

‫ون‬
َ ‫ال ْق َر ُب‬ ٌ ‫َولِل ّن َِسا ٓ ِء َن ۪ص‬
َ ْ‫يب م َِّما َت َركَ ال َْوال َِدانِ َو ا‬ ‫ون‬ َ ْ‫يب م َِّما َت َركَ ال َْوال َِدانِ َو ا‬
َ ‫ال ْق َر ُب‬ ٌ ‫ِلر َجالِ َن ۪ص‬
ِّ ‫ل‬
Qadınlara da, ata-ana və qohumların buraxdığından pay var.←Ata-ana və qohumların buraxdığından kişilərə
pay vardır.

ً ‫م َِّما َق َّل ِم ْن ُه َا ْو َك ُث َر َن ۪ص ًيبا َم ْف ُر‬

﴾7﴿ ‫وضا‬
Onun (həmin malın) azından yaxud çoxundan (kişi və qadın üçün) fərz qılınmış bir pay vardır.

ُ ۪‫َو ِا َذا َح َض َر ا ْلق ِْس َم َة ُا ۬ولُوا ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
‫ين‬
(Malın) bölünməsində, (varis olmayan) qohumlar, yetimlər və yoxsullar iştirak edərlərsə,

﴾8﴿ ‫َو ُقولُوا ل َُه ْم َق ْو اًل َم ْع ُرو ًفا‬ ‫وه ْم ِم ْن ُه‬

ُ ‫َف ْار ُز ُق‬
və onlara gözəl söz söyləyin! ← onlara da ondan (o maldan) bir şey verin,

‫ل َْو َت َر ُكوا م ِْن َخ ْلف ِِه ْم ُذ ِّر َّي ًة ِض َعا ًفا َخا ُفوا َعل َْي ِه ْم‬ َ ۪‫ش الَّذ‬
‫ين‬ َ ‫َول َْي ْخ‬
arxalarında aciz övladlar qoyub gedəsi olsalar, onlar üçün qorxarlar.← (Yetimlər üçün) o kimsələr qorxsun ki;

ً ۪‫َول َْي ُقولُوا َق ْول َسد‬

﴾9﴿ ‫يدا‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َفل َْي َّت ُقوا ه‬
və sözün doğrusunu danışsınlar! ← Buna görə də Allahdan qorxsunlar,

ۜ‫ارا‬ َ ‫ِا َّن َما َي ْا ُكل‬

ً ‫ُون ف۪ ي ُبطُ ون ِِه ْم َن‬ ‫ُون َا ْم َوالَ ال َْي َت ٰامى ظُ ل ًْما‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْا ُكل‬
onlar qarınlarına ancaq od ötürürlər. ← Həqiqətən, o kimsələr ki, yetimlərin mallarını haqsızlıqla yeyirlər,

‫ي َا ْو اَلد ُِك ْم‬

ٓ ۪‫الل ف‬ ۪ ‫ُي‬
ُ ّٰ‫وصيكُ ُم ه‬ ﴾10﴿ ۟‫َو َس َي ْصل َْو َن َسع۪ ًيرا‬
Allah, övladlarınız haqqında sizə tövsiyə buyurur ki, ← Və onlar alovlu bir oda girəcəklər.

‫َفا ِْن ُك َّن ن َِسا ٓ ًء َف ْو َق ا ْث َن َت ْي ِن‬ ُ ْ‫ِللذَّ َك ِر ِم ْث ُل َح ِّظ ا‬

‫ال ْن َث َي ْي ِۚن‬
Əgər (ölən şəxsin) qızları ikidən artıq olarsa, ← oğula, iki qızın payı qədər (pay) düşür.

‫ف‬ ِ ‫َوا ِْن َكا َن ْت َو‬

ُ ‫اح َد ًة َفل ََها ال ّن ِْص‬ َ‫َفل َُه َّن ُث ُل َثا َما َت َرك‬
Əgər tək bir qız olsa, (mirasın) yarısı onundur. ← mirasın üçdə ikisi onlarındır.

َ ‫س م َِّما َت َركَ ا ِْن َك‬

‫ان ل َُه َول ٌَد‬ ُّ ‫احدٍ ِم ْن ُه َما‬
ُ ‫الس ُد‬ ِ ‫َو اِل ََب َو ْي ِه لِكُ ِّل َو‬
Övladı olduğu təqdirdə (vəfat edənin) ata və anasının hər birinə mirasın altıda biri verilir.

ُ ‫ل ِّم ِه ال ُّثل‬
‫ُث‬ ُ ‫َف‬ ‫َفا ِْن ل َْم َيكُ ْن ل َُه َول ٌَد َو َو ِر َث ُه َا َب َو ُاه‬
(malın) üçdə biri anaya aiddir.← Əgər onun övladı olmayıb, varisi ata və anasıdırsa,

‫س‬ ُّ ‫ل ِّم ِه‬

ُ ‫الس ُد‬ ُ ‫َف‬ ‫ان ل َُه ا ِْخ َو ٌة‬
َ ‫َفا ِْن َك‬
(malın) altıda biri anaya aiddir. ← Əgər onun (ölmüş şəxsin) qardaşları varsa,

۪ ‫م ِْن َب ْعدِ َو ِص َّي ٍة ُي‬

‫وصي ِب َها ٓ َا ْو َد ْي ٍ ۜن‬
(Bu bölgü, ölən şəxsin) edəcəyi vəsiyyətdən və ya borcu ödənildikdən sonra (aparılır).

‫ون َا ُّي ُه ْم َا ْق َر ُب لَكُ ْم َن ْف ًع ۚا‬

َ ‫اَل َت ْد ُر‬
‫ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم َو َا ْب َنا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم‬
Onlardan hansının mənfəət cəhətdən sizə daha yaxın olduğunu bilməzsiniz.← Atalarınız və övladlarınız;

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾11﴿ ‫يما‬ ً ۪‫ان َعل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫يض ًة م َِن ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َف ۪ر‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← (Bu bölgü) Allah tərəfindən müəyyən edilmişdir.
Cüz 4 ən-Nisa surəsi 80

‫ا ِْن ل َْم َيكُ ْن ل َُه َّن َول ٌَد‬ ُ ‫ف َما َت َركَ َا ْز َو‬
‫اجكُ ْم‬ ُ ‫َولَكُ ْم ن ِْص‬
əgər onların uşağı yoxdursa. ← Arvadlarınızın qoyub getdikləri malın yarısı sizindir,

‫الر ُب ُع م َِّما َت َر ْك َن‬

ُّ ‫َفلَكُ ُم‬ ‫ان ل َُه َّن َول ٌَد‬
َ ‫َفا ِْن َك‬
qoyub getdiklərinin dörddə biri sizindir. ← Əgər onların övladı varsa,

‫ين ِب َها ٓ َا ْو َد ْي ٍ ۜن‬ ۪ ‫م ِْن َب ْعدِ َو ِص َّي ٍة ُي‬

َ ‫وص‬
(Bu bölgü, ölən şəxsin) edəcəyi vəsiyyətdən və ya borcu ödənildikdən sonra (aparılır).

‫ا ِْن ل َْم َيكُ ْن لَكُ ْم َول ٌَد‬ ‫الر ُب ُع م َِّما َت َر ْك ُت ْم‬

ُّ ‫َول َُه َّن‬
əgər sizin uşağınız yoxdursa. ← Qoyub getdiyiniz malın dörddə biri onlara (arvadlarınıza) düşür,

‫َفل َُه َّن ال ُّث ُم ُن م َِّما َت َر ْك ُت ْم‬ ‫ان لَكُ ْم َول ٌَد‬
َ ‫َفا ِْن َك‬
qoyub getdiyiniz malın səkkizdə biri onlara çatır. ← Əgər sizin övladınız varsa,

‫ون ِب َها ٓ َا ْو َد ْي ٍ ۜن‬ ُ ‫م ِْن َب ْعدِ َو ِص َّي ٍة ُت‬

َ ‫وص‬
(Bu bölgü,) edəcəyiniz vəsiyyətdən və ya borcunuz ödənildikdən sonra (aparılır).

‫َول َُه َا ٌخ َا ْو ُا ْخ ٌت‬ ‫ور ُث َك اَل َل ًة َا ِو ْام َر َا ٌة‬

َ ‫ان َر ُج ٌل ُي‬
َ ‫َوا ِْن َك‬
tək bir qardaşı və ya bir bacısı varsa,← Əgər miras qoyan kişi və ya qadının ata-anası və övladı olmayıb,

ِ ‫َف ُه ْم ُش َر َكا ٓ ُء فِي ال ُّثل‬

‫ُث‬ ‫ِك‬
َ ‫َفا ِْن َكا ُنوٓا َا ْك َث َر م ِْن ٰذل‬ ‫س‬ ُّ ‫احدٍ ِم ْن ُه َما‬
ُ ‫الس ُد‬ ِ ‫َفلِكُ ِّل َو‬
onlar üçdə birinə şərikdir. ← Əgər bundan daha çox olsalar, ← onların hər birinə (mirasın) altıda biri düşür.

ٰ ‫م ِْن َب ْعدِ َو ِص َّي ٍة ُي‬

‫وصى ِب َها ٓ َا ْو َد ْي ٍۙن َغ ْي َر ُم َضا ٓ ٍّر‬
(Bu bölgü,) ediləcək vəsiyyətdən və ya borc ödənildikdən sonra, (heç kimə) zərər verilmədən (aparılır).

ٌ ۪‫يم َحل‬
﴾12﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫َو ِص َّي ًة م َِن ه‬
ۜ‫الل‬
Axı Allah (hər şeyi) biləndir, həlimdir! ← (Bunlar) Allah tərəfindən bir tövsiyədir.

َ ّٰ‫َو َم ْن ُيطِ ِع ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬ ِ ّٰ‫ود ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬
Kim Allaha və Peyğəmbərinə itaət edərsə, ← Bunlar Allahın sərhədləridir.

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾13﴿‫يم‬ َ ‫َو ٰذل‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫ُي ْد ِخل ُْه َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Böyük uğur isə budur! ← onu, altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları cənnətlərə daxil edər.

‫ود ُه‬
َ ‫َو َي َت َع َّد ُح ُد‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ص ه‬
ِ ‫َو َم ْن َي ْع‬
və Onun sərhədlərini aşarsa, ← Kim Allaha və Peyğəmbərinə üsyan edər,

﴾14﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫َول َُه َعذ‬ ً ‫ُي ْد ِخل ُْه َن‬
ۖ‫ارا َخال ًِدا ف۪ َيها‬
və onun üçün rüsvayedici bir əzab vardır. ← (Allah da) onu, içində əbədi qalacağı Cəhənnəmə daxil edər,
81 ən-Nisa surəsi Cüz 4

‫اس َت ْش ِه ُدوا َعل َْي ِه َّن َا ْر َب َع ًة ِم ْنكُ ْم‬

ْ ‫َف‬ َ ‫َوا ّٰلت۪ي َي ْات‬
ِ ‫۪ين ا ْل َف‬
‫اح َش َة م ِْن ن َِسآئِكُ ْم‬
onlara qarşı aranızdan dörd şahid tutun! ← Qadınlarınızdan zina edənlər ki var,

‫وت‬ ُ ُ‫َف َا ْمسِ ك‬

ِ ‫وه َّن فِي ال ُْب ُي‬ ‫َفا ِْن َش ِه ُدوا‬
onları (həmin qadınları) evlərdə həbs edin, ← Əgər onlar şəhadət verərlərsə,

﴾15﴿ ‫الل ل َُه َّن َس ۪ب اًيل‬

ُ ّٰ‫َا ْو َي ْج َع َل ه‬ ‫ّٰيه َّن ال َْم ْو ُت‬
ُ ‫َح ّٰتى َي َت َوف‬
yaxud Allah onlar üçün bir yol açanadək! ← ta ki, ölümləri çatana qədər,

‫َفا ِْن َت َابا َو َا ْصل ََحا‬ ُ ‫َوالَّذَ انِ َي ْات َِيان َِها ِم ْنكُ ْم َف ٰا ُذ‬
‫وه َم ۚا‬
Əgər tövbə edib özlərini düzəltsələr, ← Sizdən onu (belə pis işi) edənlərin hər ikisinə əziyyət verin.

ً ‫ان َت َّو ًابا َر ۪ح‬

﴾16﴿ ‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫َف َا ْع ِر ُضوا َع ْن ُه َما‬
Əlbəttə, Allah tövbələri qəbul edəndir, mərhəmətlidir! ← o ikisindən (onları incitməkdən) vaz keçin!

‫يب‬
ٍ ‫ون م ِْن َق ۪ر‬ ُ ‫السوٓ َء ِب َج َها َل ٍة ُث َّم َي ُت‬
َ ‫وب‬ ُّ ‫ُون‬
َ ‫َي ْع َمل‬ َ ۪‫الل ِل َّلذ‬
‫ين‬ ِ ّٰ‫الت ْو َب ُة َعلَى ه‬
َّ ‫ِا َّن َما‬
nadanlıqla pis bir iş görər, sonra dərhal tövbə edərlər.←Allaha görə yalnız o kəslərin tövbəsi qəbuldur ki,

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾17﴿ ‫يما‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل َعل َْي ِه ْم‬
ُ ّٰ‫وب ه‬
ُ ‫ِك َي ُت‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah onların tövbəsini qəbul edər!

‫ى ِا َذا َح َض َر َا َح َد ُه ُم ال َْم ْو ُت‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ِۚ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ َّ ‫ُون‬ َ ۪‫الت ْو َب ُة ِل َّلذ‬
َ ‫ين َي ْع َمل‬ َّ ‫َول َْي َس ِت‬
Ta ki onlardan birinin ölümü çatdığı zaman, ← O şəxslərin tövbəsi qəbul olunmaz ki, günah işlər görərlər;

‫ار‬
ٌۜ ‫ون َو ُه ْم ُك َّف‬ َ ۪‫َو اَل الَّذ‬
َ ‫ين َي ُمو ُت‬ ‫َقالَ ِا ّن۪ي ُت ْب ُت ال ْٰـٔ َن‬
Və nə də kafir olaraq ölənlərin (tövbəsi qəbul olunmaz). ← “Mən indi tövbə etdim” - deyər.

﴾18﴿ ‫۪يما‬
ً ‫ِك َا ْع َت ْد َنا ل َُه ْم َعذَ ًابا َال‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar üçün şiddətli bir əzab hazırlamışıq!

ۜ‫اَل َي ِحلُّ لَكُ ْم َا ْن َت ِر ُثوا ال ّن َِسا ٓ َء َك ْر ًها‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Qadınlara zorla varis çıxmaq sizə halal deyildir!← Ey iman gətirənlər!

‫اح َش ٍة ُم َب ِّي َن ٍۚة‬

ِ ‫۪ين ِب َف‬
َ ‫ا اَِّل َا ْن َي ْات‬ ‫وه َّن‬ ِ ‫ُوه َّن ِل َتذْ َه ُبوا ِب َب ْع‬
ُ ‫ض َما ٓ ٰا َت ْي ُت ُم‬ ُ ‫َو اَل َت ْع ُضل‬
açıq-aşkar pis bir iş görmələri müstəsnadır. ← Özlərinə verdiyiniz şeylərin (mehrin) bir hissəsini geri almaq
üçün onlara əziyyət verməyin.

‫وه َّن‬
ُ ‫َفا ِْن َك ِر ْه ُت ُم‬ ‫وف‬ ُ ‫َو َعاشِ ُر‬
ِۚ ‫وه َّن ِبال َْم ْع ُر‬
Əgər onlara nifrət etsəniz (bilin ki), ← Və onlarla gözəl rəftar edin.

ً ‫الل ف۪ ي ِه َخ ْي ًرا َكث‬

﴾19﴿ ‫۪يرا‬ ُ ّٰ‫َو َي ْج َع َل ه‬ ‫ى َا ْن َتكْ َر ُهوا َش ْيـًٔا‬
ٓ ‫َف َع ٰس‬
ancaq Allah onda çoxlu xeyir nəzərdə tutmuş olsun. ← ola bilsin ki, hər hansı bir şeydən nifrət edərsiniz,
Cüz 4 ən-Nisa surəsi 82

ً َ‫َو ٰا َت ْي ُت ْم ا ِْح ٰد ُيه َّن ِق ْنط‬

‫ارا‬ ‫ان َز ْو ٍۙج‬
َ َ‫است ِْب َدالَ َز ْو ٍج َمك‬
ْ ‫َوا ِْن َا َر ْد ُت ُم‬
onlardan birinə çoxlu mal vermiş olsanız da, ← Əgər bir arvadın yerinə (başqa) bir arvad almaq istəsəniz,

﴾20﴿ ‫َا َت ْا ُخذُ و َن ُه ُب ْه َتا ًنا َو ِا ْث ًما ُم ۪بي ًنا‬ ۜ‫َف اَل َت ْا ُخذُ وا ِم ْن ُه َش ْيـًٔا‬
Böhtan atmaq və aşkar bir günah iş görməklə onu gerimi alacaqsınız?! ← ondan heç bir şey geri almayın!

ٍ ‫َو َق ْد َا ْف ٰضى َب ْع ُضكُ ْم ِالٰى َب ْع‬

‫ض‬ ‫ف َت ْا ُخذُ و َن ُه‬
َ ‫َو َك ْي‬
Axı (vaxtilə) bir-birinizlə yaxınlıq etmişdiniz, ← Onu necə geri alarsınız?

﴾21﴿ ‫َو َا َخذْ َن ِم ْنكُ ْم م۪ ي َثا ًقا َغل۪ يظً ا‬

və sizdən möhkəm əhd-peyman almışdılar.

‫َف‬
َ ‫ا اَِّل َما َق ْد َسل‬ ‫َو اَل َت ْنكِ ُحوا َما َنكَ َح ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء‬
Keçmişdə olan şeylər (bu cür işlər isə) müstəsnadır. ← Atalarınızın evlənmiş olduğu qadınlarla evlənməyin!

﴾22﴿ ‫يل‬
۟ ً‫َو َسا ٓ َء َس ۪ب ا‬ ِ ‫ان َف‬
ۜ‫اح َش ًة َو َم ْق ًتا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
və pis bir yoldur! ← Əlbəttə, bu çox çirkin, iyrənc işdir,

‫ُا َّم َها ُتكُ ْم َو َب َنا ُتكُ ْم َو َا َخ َوا ُتكُ ْم َو َع َّما ُتكُ ْم َو َخ اَال ُتكُ ْم‬ ‫ُح ِّر َم ْت َعل َْيكُ ْم‬
Analarınız, qızlarınız, bacılarınız, bibiləriniz, xalalarınız, ← Sizə, (bunlarla) evlənmək haram edildi:

‫اع ِة‬
َ ‫الر َض‬
َّ ‫۪ي َا ْر َض ْع َنكُ ْم َو َا َخ َوا ُتكُ ْم م َِن‬ ّٰ ‫ات اْال ُْخ ِت‬
ٓ ‫َو ُا َّم َها ُتكُ ُم الت‬ ُ ‫ات اْال َِخ َو َب َن‬
ُ ‫َو َب َن‬
sizi əmizdirən analarınız, süd bacılarınız, ← qardaşınızın qızları və bacınızın qızları,

‫ور ُك ْم م ِْن ن َِسآئِكُ ُم ا ّٰلت۪ي َد َخ ْل ُت ْم ِب ِه َّن‬

ِ ‫َو َر َبآئ ُِبكُ ُم ا ّٰلت۪ي ف۪ ي ُح ُج‬ ‫ات ن َِسآئِكُ ْم‬
ُ ‫َو ُا َّم َه‬
və cinsi əlaqədə olduğunuz qadınlarınızdan olan, evinizdəki ögey qızlarınız. ← arvadlarınızın anaları,

‫اح َعل َْيكُ ْم‬

َ ‫َفل ُج َن‬ ‫َفا ِْن ل َْم َتكُ و ُنوا َد َخ ْل ُت ْم ِب ِه َّن‬
(qızları ilə evlənmək isə) sizin üçün günah deyildir. ← Əgər onlarla cinsi əlaqədə olmamısınızsa,

‫َو َا ْن َت ْج َم ُعوا َب ْي َن اْال ُْخ َت ْي ِن‬ َ ۪‫َو َح اَلٓئ ُِل َا ْب َنآئِكُ ُم الَّذ‬
‫ين م ِْن َا ْص اَل ِبكُ ْم‬
və iki bacını birlikdə almaq (da sizə haramdır). ← Öz belinizdən gələn oğullarınızın arvadları,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾23﴿ ‫يم ۙا‬ ً ‫ان َغ ُف‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َف‬
َ ‫ا اَِّل َما َق ْد َسل‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Yalnız keçmişdə olan şeylər (bu cür işlər) müstəsnadır.
83 ən-Nisa surəsi Cüz 5

َ ‫كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ‫ات م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء اِل َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم‬
ُ ‫َوال ُْم ْح َص َن‬
Allahın yazısı ilə sizə (haram edildi). ← Sahib olduğunuz cariyələr müstəsna olmaqla, ərli qadınları (almaq),

َ ‫۪ين َغ ْي َر ُم َساف ِ۪ح‬

‫ين‬ َ ‫َا ْن َت ْب َت ُغوا ِب َا ْم َوالِكُ ْم ُم ْح ِصن‬ ‫َو ُا ِح َّل لَكُ ْم َما َو َرا ٓ َء ٰذلِكُ ْم‬
namusla, zina etmədən, mallarınızla (mehrini verib) istəyəsiniz.← Bunlardan başqaları isə sizə halal edildi ki,

‫اح َعل َْيكُ ْم‬

َ ‫َو اَل ُج َن‬ ‫يض ًة‬
َ ‫ور ُه َّن َف ۪ر‬ ُ ‫اس َت ْم َت ْع ُت ْم ِبه۪ ِم ْن ُه َّن َف ٰا ُت‬
َ ‫وه َّن ُا ُج‬ ْ ‫َف َما‬
Sizə günah yoxdur... ← Faydalandığınız qadınların mehrlərini özlərinə lazımi qaydada verin!

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾24﴿‫يما‬ ً ۪‫ان َعل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫يض ِ ۜة‬
َ ‫اض ْي ُت ْم ِبه۪ م ِْن َب ْعدِ ا ْل َف ۪ر‬ َ ۪‫ف‬
َ ‫يما َت َر‬
Həqiqətən, Allah biləndir, hikmət sahibidir! ← ...(mehr) müəyyən edildikdən sonra razılaşdığınız işdə.

ِ ‫ات ال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ ِ ‫َا ْن َي ْنكِ َح ال ُْم ْح َص َن‬ ‫َو َم ْن ل َْم َي ْس َتطِ ْع ِم ْنكُ ْم طَ ْو اًل‬
...azad mömin qadınlarla evlənmək üçün; ← Sizdən kimin maddi imkanı yoxdursa...

‫۪يمانِكُ ْم‬
َ ‫الل َا ْعل َُم ِبا‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ِ ‫َفمِ ْن َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم م ِْن َف َت َياتِكُ ُم ال ُْم ْؤ ِم َن‬
‫ات‬
Allah sizin imanınızı daha yaxşı bilir.← onda sahib olduğunuz mömin qızlar olan cariyələrdən (alsınlar).

ُ ‫َفا ْنكِ ُح‬

‫وه َّن ِبا ِْذنِ َا ْهل ِِه َّن‬ ‫ض‬
ٍۚ ‫َب ْع ُضكُ ْم م ِْن َب ْع‬
Elə isə, sahiblərindən icazə alıb onlarla evlənin. ← Siz (hamınız) bir-birinizdənsiniz.

ٍۚ ‫ات َا ْخ َد‬
‫ان‬ ٍ ‫ات َغ ْي َر ُم َساف َِح‬
ِ َ‫ات َو اَل ُم َّت ِخذ‬ ٍ ‫ُم ْح َص َن‬ ِ ‫ور ُه َّن ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف‬ َ ‫وه َّن ُا ُج‬
ُ ‫َو ٰا ُت‬
İffətli olmaq, zina etməmək və aşnası olmamaq (şərtilə).←Və onlara, mehrlərini müvafiq qaydada verin;

‫اب‬ ِ ‫ف َما َعلَى ال ُْم ْح َص َن‬

ۜ ِ َ‫ات م َِن ال َْعذ‬ ُ ‫َف َعل َْي ِه َّن ن ِْص‬ ‫اح َش ٍة‬
ِ ‫َف ِا َذا ٓ ُا ْح ِص َّن َفا ِْن َا َت ْي َن ِب َف‬
cəzaları, azad qadınlara verilən əzabın yarısı qədərdir. ← Əgər ərə getdikdən sonra zina edərlərsə,

‫َو َا ْن َت ْص ِب ُروا َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬ ‫ِك ل َِم ْن َخشِ َي ال َْع َن َت ِم ْنكُ ْم‬
َ ‫ٰذل‬
Səbr etməniz isə, sizin üçün daha xeyirlidir. ← Bu, sizdən, zina etməkdən qorxan kimsələr üçündür.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾25﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

َ ۪‫َو َي ْهدِ َيكُ ْم ُس َن َن الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬ ‫الل ل ُِي َب ِّي َن لَكُ ْم‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
sizdən əvvəlkilərin getdiyi yolları sizə göstərsin, ← Allah istəyir ki, sizə açıq bir şəkildə bildirsin,

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾26﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وب َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫َو َي ُت‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← və sizin tövbələrinizi qəbul etsin.
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 84

﴾27﴿‫يما‬ ِ ‫الش َه َو‬

ً ‫ات َا ْن َتم۪ يلُوا َم ْيل َع ۪ظ‬ َّ ‫ون‬ َ ۪‫يد الَّذ‬
َ ‫ين َي َّت ِب ُع‬ ُ ‫َو ُي ۪ر‬ ‫وب َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫يد َا ْن َي ُت‬
ُ ‫الل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Şəhvətlərinə uyanlar isə böyük bir əyriliyə düşmənizi istəyirlər.← Allah tövbələrinizi qəbul etmək istəyir.

﴾28﴿ ‫ان َضع۪ ي ًفا‬ ِ ْ‫َو ُخل َِق ا‬

ُ ‫ال ْن َس‬ ‫ِف َع ْنكُ ْم‬
َ ‫الل َا ْن ُي َخ ّف‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Çünki insan zəif yaradılmışdır. ← Allah sizdən (ağırlığı) yüngülləşdirmək istəyir.

‫اَل َت ْا ُكلُوٓا َا ْم َوالَكُ ْم َب ْي َنكُ ْم ِبال َْباطِ ِل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Mallarınızı aranızda haqsız yerə yeməyin .← Ey iman gətirənlər!

‫َو اَل َت ْق ُتلُوٓا َا ْن ُف َسكُ ْ ۜم‬ ‫اض ِم ْنكُ ْم‬

ٍ ‫ار ًة َع ْن َت َر‬
َ ‫ون ت َِج‬
َ ُ‫ا اَِّل َا ْن َتك‬
Və özünüzü öldürməyin! ← Yalnız qarşılıqlı razılıqla edilən alış-veriş müstəsnadır.

ً ‫ان ِبكُ ْم َر ۪ح‬

﴾29﴿ ‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah sizə qarşı mərhəmətlidir!

ً ‫َف َس ْو َف ُن ْصل۪ ي ِه َن‬

ۜ ‫ارا‬ ‫ِك ُع ْد َوا ًنا َوظُ ل ًْما‬
َ ‫َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬
Biz onu cəhənnəm oduna atacağıq. ← Kim düşmənçilik və zülm etməklə bunu edərsə,

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾30﴿ ‫الل َي ۪س ًيرا‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َو َك‬
Bu da Allah üçün çox asandır!

‫ُنكَ ّف ِْر َع ْنكُ ْم َس ِّيـَٔاتِكُ ْم‬ ‫ا ِْن َت ْج َتن ُِبوا َك َبآئ َِر َما ُت ْن َه ْو َن َع ْن ُه‬
sizin kiçik günahlarınızı örtərik, ← Əgər sizə qadağan olunmuş böyük günahlardan çəkinərsinizsə,

ً ‫َو ُن ْد ِخلْكُ ْم ُم ْد َخل َك ۪ر‬

﴾31﴿ ‫يما‬
və sizi şərəfli bir mənzilə daxil edərik.

ۜ ٍ ‫الل ِبه۪ َب ْع َضكُ ْم َعلٰ ى َب ْع‬

‫ض‬ ُ ّٰ‫َو اَل َت َت َم َّن ْوا َما َف َّض َل ه‬
Allahın birinizi digərindən üstün tutduğu (birinizə digərinizdən artıq verdiyi) şeyi arzulamayın.

ٌ ‫َولِل ّن َِسا ٓ ِء َن ۪ص‬

‫يب م َِّما ْاك َت َس ْب َن‬ ٌ ‫ِلر َجالِ َن ۪ص‬
‫يب م َِّما ْاك َت َس ُبوا‬ ِّ ‫ل‬
qadınlar üçün də, qazandıqlarından öz nəsibi var. ← Kişilər üçün, qazandıqlarından öz nəsibi var,

ً ۪‫ان ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾32﴿ ‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل م ِْن َف ْضل ۪ ِۜه‬
َ ّٰ‫َو ْسـَٔلُوا ه‬
Şübhəsiz ki, Allah hər şeyi biləndir. ← Allahdan, Onun lütfünü istəyin!

‫ون‬ َ ْ‫َولِكُ ٍّل َج َع ْل َنا َم َوال َِي م َِّما َت َركَ ال َْوال َِدانِ َو ا‬
َ ‫ال ْق َر ُب‬
Ata-ana və yaxın qohumların qoyub getdiklərindən də hər biri üçün varislər təyin etdik.

﴾33﴿۟‫يدا‬
ً ‫ان َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وه ْم َن ۪ص َيب ُه ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ ‫ين َع َق َد ْت َا ْي َما ُنكُ ْم َف ٰا ُت‬
Əlbəttə, Allah hər şeyə şahiddir!←And içib, əhd bağladığınız şəxslərin paylarını da özlərinə verin!
85 ən-Nisa surəsi Cüz 5

‫ض‬
ٍ ‫الل َب ْع َض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
ُ ّٰ‫ِب َما َف َّض َل ه‬ ‫ون َعلَى ال ّن َِسا ٓ ِء‬
َ ‫َا ِّلر َجالُ َق َّو ُام‬
(Bu), Allahın onlardan birini digərinə üstün etməsinə görə, ← Kişilər qadınların hamisidirlər.

ٌ ‫ات َقا ِن َت‬

‫ات‬ ُ ‫الصال َِح‬
َّ ‫َف‬ ‫َو ِب َما ٓ َا ْن َف ُقوا م ِْن َا ْم َوال ِِه ْم‬
Əməlisaleh qadınlar itaətkardırlar; ← və (kişilərin) öz mallarından (qadınlar üçün) sərf etməsinə görədir.

‫وز ُه َّن‬ َ ‫َوا ّٰلت۪ي َت َخا ُف‬

َ ‫ون ُن ُش‬ ُ ّٰ‫ات ِلل َْغ ْي ِب ِب َما َحف َِظ ه‬
‫الل‬ ٌ َ‫َحافِظ‬
Özbaşınalıq etməsindən qorxduğunuz qadınlara gəlincə,← Allahın himayəsi sayəsində gizli şeyləri qoruyarlar.

‫َفا ِْن َاطَ ْع َنكُ ْم‬ ‫وه َّن‬

ُ ‫اض ِر ُب‬
ْ ‫اج ِع َو‬
ِ ‫وه َّن فِي ال َْم َض‬ ُ ُ‫َفعِ ظ‬
ُ ‫وه َّن َو ْاه ُج ُر‬
Əgər sizə itaət edərlərsə, ← onlara nəsihət edin, (yola gəlməzsə) onlardan yatağınızı ayırın və onları döyün!

﴾34﴿ ‫ان َعل ًِّيا َك ۪ب ًيرا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫يل‬
ۜ ً‫َف اَل َت ْب ُغوا َعل َْي ِه َّن َس ۪ب ا‬
Əlbəttə, Allah ucadır, böyükdür!← artıq onların əleyhinə başqa yol axtarmayın.

‫َف ْاب َع ُثوا َحكَ ًما م ِْن َا ْهلِه۪ َو َحكَ ًما م ِْن َا ْهل َِه ۚا‬ َ ‫َوا ِْن ِخ ْف ُت ْم شِ َق‬
‫اق َب ْين ِِه َما‬
onda kişinin ailəsindən bir münsif, qadının ailəsindən də bir münsif göndərin.←Əgər ər-arvadın aralarının
dəyməsindən qorxsanız,

ۜ‫الل َب ْي َن ُه َما‬
ُ ّٰ‫ُي َو ّف ِِق ه‬ ‫يدا ٓ ا ِْص اَل ًحا‬
َ ‫ا ِْن ُي ۪ر‬
Allah o ikisinin aralarını düzəldər. ← Əgər (bu iki vasitəçi, ər-arvadı) barışdırmaq istəsələr,

ً ۪‫ان َعل‬
﴾35﴿ ‫يما َخ ۪ب ًيرا‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, (hər işdən) xəbərdardır!

‫َو ِبال َْوال َِد ْي ِن ا ِْح َسا ًنا‬ ‫الل َو اَل ُت ْش ِر ُكوا ِبه۪ َش ْيـًٔا‬
َ ّٰ‫َو ْاع ُب ُدوا ه‬
Ata-anaya yaxşılıq edin! ← Allaha ibadət edin və Ona heç bir şeyi şərik qoşmayın!

‫ار ال ُْج ُن ِب‬

ِ ‫ار ذِي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْج‬
ِ ‫َوال َْج‬ ِ ۪‫َو ِبذِ ي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
‫ين‬
yaxın qonşuya və uzaq qonşuya da (yaxşılıq edin!) ← Qohum-əqrəbaya, yetimlərə, yoxsullara (yaxşılıq edin!)

‫َو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم‬ ‫يل‬

ِۙ ‫الس ۪ب‬ ِ ‫الص‬
َّ ‫اح ِب ِبال َْج ْن ِب َو ْاب ِن‬ َّ ‫َو‬
Və əlinizin altındakı (qul və kəniz) lərə (yaxşılıq edin!). ← Yaxın dosta və yolda qalana da (yaxşılıq edin!)

﴾36﴿ ‫ور ۙا‬ َ ‫الل اَل ُي ِح ُّب َم ْن َك‬

ً ‫ان ُم ْخ َت اًال َف ُخ‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən Allah, özünü bəyənib lovğalıq edən kimsələri sevməz!

‫اس ِبال ُْب ْخ ِل‬

َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َو َي ْا ُم ُر‬ ‫ُون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْب َخل‬
insanlara da xəsisliyi əmr edərlər, ← O kəslər ki, xəsislik edərlər,

َ ‫َو َا ْع َت ْد َنا ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾37﴿ ‫ين َعذَ ًابا ُم ۪هي ًن ۚا‬ ‫الل م ِْن َف ْضل ۪ ِۜه‬
ُ ّٰ‫ون َما ٓ ٰا ٰت ُيه ُم ه‬
َ ‫َو َيكْ ُت ُم‬
(Belə) kafirlər üçün alçaldıcı əzab hazırlamışıq! ← və Allahın öz lütfündən bəxş etdiyi şeyləri gizlədərlər;
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 86

‫ال ِخ ِ ۜر‬
ٰ ْ‫الل َول ِبال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫َو اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬ َ ‫ين ُي ْن ِف ُق‬
َّ ‫ون َا ْم َوال َُه ْم ِر َئا ٓ َء‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Allaha və axirət gününə də inanmazlar.←Və o kəslərdir ki, mallarını xalqa göstərmək xatirinə xərcləyər,

﴾38﴿ ‫َف َسا ٓ َء َق ۪ري ًنا‬ ‫ان ل َُه َق ۪ري ًنا‬

ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو َم ْن َيكُ ِن‬
o necə pis yoldaşdır! ← Kimin yoldaşı şeytan olarsa,

‫ال ِخ ِر‬ ِ ّٰ‫ل َْو ٰا َم ُنوا ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫َو َما َذا َعل َْي ِه ْم‬
Allaha və axirət gününə inansaydılar,← Onlara nə olardı ki (nə zərər çəkərdilər),

ً ۪‫الل ِب ِه ْم َعل‬
﴾39﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َا ْن َف ُقوا م َِّما َر َز َق ُه ُم ه‬
Allah onları (ən yaxşı) tanıyandır.← və Allahın onlara verdiyi ruzidən (yoxsullara) sərf etsəydilər?!

‫َوا ِْن َت ُك َح َس َن ًة ُي َضاعِ ْف َها‬ ‫الل اَل َيظْ ل ُِم ِم ْث َقالَ َذ َّر ٍۚة‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Əgər yaxşı bir əməl olarsa, onu ikiqat artırar, ← Həqiqətən, Allah zərrə qədər zülm etməz.

ً ‫َو ُي ْؤ ِت م ِْن ل َُد ْن ُه َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾40﴿ ‫يما‬
və Öz tərəfindən bir böyük mükafat verər!

ً ‫َو ِج ْئ َنا ِب َك َعلٰ ى ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َش ۪ه‬

﴾41﴿ۜ‫يدا‬ ٍ‫ف ِا َذا ِج ْئ َنا م ِْن ُك ِّل ُا َّم ٍة ِب َش ۪هيد‬
َ ‫َفكَ ْي‬
və Səni də onlara şahid gətirdiyimizdə (necə?) ← Hər ümmətdən bir şahid gətirdiyimiz zaman necə olacaq?

‫ض‬
ُ ‫ل َْو ُت َس ّٰوى ِب ِه ُم اْال َْر‬ َ‫الر ُسول‬ َ ۪‫َي ْو َمئِذٍ َي َو ُّد الَّذ‬
َّ ‫ين َك َف ُروا َو َع َص ُوا‬
kaşki yerlə yeksan olsaydılar. ← O gün, kafir olub Peyğəmbərə asi olanlar arzu edərlər ki,

﴾42﴿ ‫الل َحد۪ ي ًث ۟ا‬

َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫َو اَل َيكْ ُت ُم‬
Və heç bir sözü Allahdan gizlədə bilməzlər!

‫ُون‬
َ ‫الصلٰ و َة َو َا ْن ُت ْم ُسكَ ٰارى َح ّٰتى َت ْعل َُموا َما َت ُقول‬
َّ ‫اَل َت ْق َر ُبوا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Sərxoş ikən nə dediyinizi anlayıncaya qədər namaza yaxınlaşmayın, ← Ey iman gətirənlər!

ۜ‫يل َح ّٰتى َت ْغ َتسِ لُوا‬

ٍ ‫َو اَل ُج ُن ًبا ا اَِّل َعا ِب ۪ري َس ۪ب‬
və cunub olduğunuz zaman - yol ötən (müsafirlər) müstəsnadır - qüsl edənə qədər (namaza yaxınlaşmayın)!

‫َا ْو َجا ٓ َء َا َح ٌد ِم ْنكُ ْم م َِن ال َْغآئ ِِط‬ ‫ى َا ْو َعلٰ ى َس َف ٍر‬

ٓ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم َم ْر ٰض‬
vəya sizdən biri ayaq yolundan gəldikdə, ← Əgər xəstələnsəniz və ya səfərdə ikən,

‫َفل َْم َت ِج ُدوا َما ٓ ًء‬ ‫َا ْو ل َٰم ْس ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء‬

(qüsl və dəstəmaz üçün) su tapmasanız, ← yaxud qadınlara yaxınlıq etdiyinizdə,

﴾43﴿ ‫ورا‬
ً ‫ان َع ُف ًّوا َغ ُف‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫يدا طَ ِّي ًبا َف ْام َس ُحوا ِب ُو ُجوهِ كُ ْم َو َا ْيد۪ يكُ ْم‬
ً ۪‫َف َت َي َّم ُموا َصع‬
Həqiqətən, Allah əfv edəndir, bağışlayandır!← pak bir torpaqla təyəmmüm edin; üzünüzə və əllərinizə sürtün!

‫الض اَل َل َة‬

َّ ‫ون‬
َ ‫َي ْش َت ُر‬ ِ ‫ين ُا ۫و ُتوا َن ۪ص ًيبا م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
onlar zəlaləti satın alırlar, ← Kitabdan bir pay verilmiş olanları görmədinmi ki,

﴾44﴿ ‫يل‬ َّ ‫ون َا ْن َت ِض ُّلوا‬

َ ‫الس ۪ب‬ َ ‫يد‬
ُ ‫َو ُي ۪ر‬
və (doğru) yoldan azmanızı istəyirlər?!
87 ən-Nisa surəsi Cüz 5

﴾45﴿ ‫الل َن ۪ص ًيرا‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬

ِ ّٰ‫الل َول ًِّيا ۗ َو َك ٰفى ِب ه‬ ‫الل َا ْعل َُم ِب َا ْع َدآئِكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Dost olaraq Allah kifayət edər, yardımçı kimi də Allah kifayət edər!← Allah sizin düşmənlərinizi yaxşı tanıyır.

‫ُون َسمِ ْع َنا َو َع َص ْي َنا‬

َ ‫َو َي ُقول‬ ۪‫اضعِ ه‬
ِ ‫ون الْكَ ل َِم َع ْن َم َو‬ َ ۪‫م َِن الَّذ‬
َ ‫ين َه ُادوا ُي َح ِّر ُف‬
və deyirlər: “Eşitdik və asi olduq; ← Yəhudilərin bir qismi sözlərin yerini dəyişdirirlər,

‫ين‬ ّ ۪ ‫ل ًَّيا ِب َالْسِ َنت ِِه ْم َوطَ ْع ًنا فِي‬

ۜ ِ ‫الد‬ ‫اس َم ْع َغ ْي َر ُم ْس َم ٍع َو َراعِ َنا‬
ْ ‫َو‬
(Bunları), dillərini əyərək dinə tənə vurmaq məqsədilə (deyirlər).← Eşit, eşitməz olasan və bizə qayğı göstər”.

‫ان َخ ْي ًرا ل َُه ْم َو َا ْق َو َم‬

َ َ‫لَك‬ ْ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم َقالُوا َسمِ ْع َنا َو َاطَ ْع َنا َو‬
‫اس َم ْع َوا ْنظُ ْر َنا‬
əlbəttə, onlar üçün daha xeyirli və daha doğru olardı.← Əgər onlar: “Eşitdik və itaət etdik; eşit və bizə bax!”,-
desəydilər,

َ ‫َف اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾46﴿ ‫ون ا اَِّل َقل۪ اًيل‬ ‫الل ِبكُ ْف ِرهِ ْم‬
ُ ّٰ‫َولٰكِ ْن ل ََع َن ُه ُم ه‬
(Onların) az bir hissəsi xaric, iman gətirməzlər.← Lakin Allah onlara öz küfrləri ucundan lənət etmişdir.

‫ٰا ِم ُنوا ِب َما َن َّز ْل َنا ُم َص ِّد ًقا ل َِما َم َعكُ ْم‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Əlinizdə olanı təsdiqləyən olaraq nazil etdiyimizə (Qurana) iman gətirin;← Ey kitab verilmiş kimsələr!

‫َا ْو َنل َْع َن ُه ْم‬ ٓ ‫ار َها‬

ِ ‫ى َا ْد َب‬
ٓ ٰ‫وها َف َن ُر َّد َها َعل‬ َ ِ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َنطْ م‬
ً ‫س ُو ُج‬
yaxud onlara da lənət etməmişdən; ← Bəzi üzləri silib arxalarına çevirməmişdən əvvəl,

ِ ّٰ‫ان َا ْم ُر ه‬
﴾47﴿ ‫الل َم ْف ُعول‬ َ ‫َو َك‬ ۜ ِ ‫الس ْب‬
‫ت‬ َّ ‫اب‬
َ ‫َك َما ل ََع َّنا ٓ َا ْص َح‬
Allahın əmri yerinə yetəcəkdir! ← Necə ki, şənbə günü adamlarına lənət emişdik.

‫ِك ل َِم ْن َي َشا ٓ ُۚء‬

َ ‫ون ٰذل‬
َ ‫َو َي ْغف ُِر َما ُد‬ ۪‫الل اَل َي ْغف ُِر َا ْن ُي ْش َركَ ِبه‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
amma bundan başqasını istədiyi şəxsə bağışlayar. ← Şübhəsiz, Allah, Özünə şərik qoşulmasını bağışlamaz,

ٓ ‫َف َقدِ ا ْف َت ٰر‬

ً ‫ى ِا ْث ًما َع ۪ظ‬
﴾48﴿ ‫يما‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْش ِر ْك ِب ه‬
‫الل‬
əlbəttə, böyük günah etmiş olar.← Kim Allaha şərik qoşarsa,

‫الل ُي َز ۪ ّكي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬

ُ ّٰ‫َب ِل ه‬ ‫ون َا ْن ُف َس ُه ْم‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
َ ُّ‫ين ُي َزك‬
Xeyr, Allah istədiyi şəxsi təmizə çıxardar, ← Özlərini təmizə çıxaran kimsələri görmədinmi?

﴾49﴿ ‫۪يل‬
ً‫ون َفت ا‬
َ ‫َو اَل ُيظْ ل َُم‬
və onlara xurma çərdəyindəki nazik tel qədər zülm olunmaz!

﴾50﴿ ‫َو َك ٰفى ِبه۪ ٓ ِا ْث ًما ُم ۪بي ًن ۟ا‬ ‫الل الْكَ ذِ َب‬
ِ ّٰ‫ون َعلَى ه‬
َ ‫ف َي ْف َت ُر‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
Bu açıq-aşkar bir günah olaraq kifayətdir! ← Allaha qarşı necə yalan uydurduqlarına bax!

ِ ‫اغ‬
‫وت‬ َ ‫ُي ْؤ ِم ُن‬
ُ َّ‫ون ِبال ِْج ْب ِت َوالط‬ ِ ‫ين ُا ۫و ُتوا َن ۪ص ًيبا م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
Onlar Cibt (büt) və Tağuta (batilə) inanırlar, ← Kitabdan bir pay verilən kimsələri görmədinmi?

َ ۪‫ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َا ْه ٰدى م َِن الَّذ‬

﴾51﴿ ‫ين ٰا َم ُنوا َس ۪ب اًيل‬ َ ۪‫ُون ِل َّلذ‬
‫ين َك َف ُروا‬ َ ‫َو َي ُقول‬
“Bunlar möminlərdən daha doğru yoldadırlar.”← kafirlər üçün də (belə) deyirlər:
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 88

﴾52﴿ ۜ‫الل َفل َْن َت ِج َد ل َُه َن ۪ص ًيرا‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن َيل َْع ِن ه‬ ‫الل‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين ل ََع َن ُه ُم ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah kimə lənət edərsə, ona heç bir kömək edən tapa bilməzsən! ← Onlar Allahın lənət etdiyi kimsələrdir.

﴾53﴿ ‫اس َنق۪ ًير ۙا‬

َ ‫الن‬ َ ‫َف ِا ًذا اَل ُي ْؤ ُت‬
َّ ‫ون‬ ِ ‫يب م َِن ال ُْمل‬
‫ْك‬ ٌ ‫َا ْم ل َُه ْم َن ۪ص‬
Elə olsaydı, insanlara bir çərdək tumurcuğunu da verməzdilər.← Yoxsa onların hökmranlıqdan bir payı vardır?

ۚ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه‬

ُ ّٰ‫اس َعلٰ ى َما ٓ ٰا ٰت ُيه ُم ه‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َا ْم َي ْح ُس ُد‬
Yoxsa onlar Allahın öz nemətindən bəxş etdiyi şeylərə görə insanlara həsəd aparırlar?

ً ‫اه ْم ُملْكً ا َع ۪ظ‬

﴾54﴿ ‫يما‬ ُ ‫َو ٰا َت ْي َن‬ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة‬
َ ‫يم الْكِ َت‬
َ ۪‫َف َق ْد ٰا َت ْي َنا ٓ ٰالَ ا ِْب ٰره‬
və onlara böyük mülk bəxş etmişdik. ← Halbuki Biz İbrahim övladına kitab və hikmət vermişdik,

‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َص َّد َع ْن ُه‬ ۪‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن ٰا َم َن ِبه‬

onlardan kimisi də ondan üz döndərdi.← Onlardan kimisi ona (İbrahimə) iman gətirdi,

﴾55﴿ ‫َو َك ٰفى ِب َج َه َّن َم َسع۪ ًيرا‬

(Üz döndərənlərə) alovlanmış odlu cəhənnəm kifayət edər!

ُ ‫ُكل ََّما َن ِض َج ْت ُجل‬

‫ُود ُه ْم‬ ً ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َيا ِت َنا َس ْو َف ُن ْصل۪ ِيه ْم َن‬
ۜ‫ارا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Onların dəriləri bişdikcə, ← Ayələrimizi inkar edənləri oda (Cəhənnəmə) atacağıq.

ً ‫ان َع ۪ز ًيزا َح ۪ك‬

﴾56﴿ ‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اب‬
َ َ‫ُودا َغ ْي َر َها ل َِيذُ و ُقوا ال َْعذ‬
ً ‫اه ْم ُجل‬
ُ ‫َب َّد ْل َن‬
Əlbəttə, Allah qüdrətlidir, hikmət sahibidir! ← əzabı dadsınlar deyə, o dəriləri başqası ilə əvəz edəcəyik.

ۜ ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬

َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َس ُن ْد ِخل ُُه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları cənnətlərə daxil edəcəyik.←İman gətirib yaxşı işlər görənləri

﴾57﴿ ‫َو ُن ْد ِخل ُُه ْم ظِ ل ظَ ل۪ اًيل‬ ٌ ‫ل َُه ْم ف۪ َيها ٓ َا ْز َو‬

‫اج ُمطَ َّه َر ٌة‬
Və onları, daim rahatlıq verən sıx kölgəlikdə yerləşdirəcəyik. ← Orada onlar üçün pak zövcələr vardır.

ٓ ‫ات ِال‬
‫ٰى َا ْهل َِه ۙا‬ ِ ‫َا ْن ُت َؤ ُّدوا اْال ََما َن‬ ‫الل َي ْا ُم ُر ُك ْم‬
əmanətləri öz sahiblərinə qaytarasınız, ← Şübhəsiz, Allah sizə əmr edir ki,
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬

‫َا ْن َت ْحكُ ُموا ِبال َْع ْد ِ ۜل‬ ‫اس‬ َّ ‫َو ِا َذا َحكَ ْم ُت ْم َب ْي َن‬
ِ ‫الن‬
ədalətlə hökm edəsiniz. ← və insanlar arasında hökm etdiyiniz zaman

﴾58﴿ ‫ان َسم۪ ًيعا َب ِص ًيرا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ۪‫الل نِعِ َّما َيعِ ظُ كُ ْم ِبه‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Əlbəttə, Allah (hər şeyi) eşidəndir, görəndir! ← Şübhəsiz, Allah, bununla sizə necə də gözəl öyüd verir!

‫الر ُسولَ َو ُا ۬ولِي اْال َْم ِر ِم ْنكُ ْم‬

َّ ‫الل َو َا ۪ط ُيعوا‬
َ ّٰ‫َا ۪ط ُيعوا ه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
Allaha itaət edin, Peyğəmbərə və özünüzdən olan ixtiyar sahiblərinə də itaət edin! ← Ey iman gətirənlər!

ِ‫الر ُسول‬ ِ ّٰ‫وه ِالَى ه‬

َّ ‫الل َو‬ ُ ‫َف ُر ُّد‬ ‫از ْع ُت ْم ف۪ ي َش ْي ٍء‬
َ ‫َفا ِْن َت َن‬
onu Allaha və Peyğəmbərə həvalə edin! ← Əgər bir iş barəsində mübahisə etsəniz,

﴾59﴿ ‫يل‬
۟ ً‫ِك َخ ْي ٌر َو َا ْح َس ُن َت ْا ۪و ا‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ال ِخ ِ ۜر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
Bu daha xeyirli və nəticə etibarilə daha yaxşıdır. ← Əgər Allaha və axirət gününə inanırsınızsa (belə edin).
89 ən-Nisa surəsi Cüz 5

َ ‫َا َّن ُه ْم ٰا َم ُنوا ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ م ِْن َق ْبل‬
‫ِك‬ ‫ون‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
َ ‫ين َي ْز ُع ُم‬
sənə nazil edilənə və səndən əvvəl nazil edilənlərə iman gətirirlər,← O kəsləri görmədinmi, iddia edirlər ki;

ۜ ۪‫َو َق ْد ُام ُِروٓا َا ْن َيكْ ُف ُروا ِبه‬ ِ ‫اغ‬

‫وت‬ ُ َّ‫اك ُموٓا ِالَى الط‬
َ ‫ون َا ْن َي َت َح‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Halbuki ona inanmamaları onlara əmr olunmuşdur. ← Tağutun hüzurunda mühakimə olunmaq istəyirlər.

ً ۪‫ان َا ْن ُي ِضل َُّه ْم َض اَلل َبع‬

﴾60﴿ ‫يدا‬ ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫يد‬
ُ ‫َو ُي ۪ر‬
Şeytan isə onları çox uzaq olan bir zəlalətə sürükləmək istəyir.

َّ ‫الل َو ِالَى‬
ِ‫الر ُسول‬ ُ ّٰ‫َت َعال َْوا ِالٰى َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ل َُه ْم‬
“Allahın nazil etdiyinə (Qurana) və Peyğəmbərə gəlin!” ← Onlara deyiləndə ki:

﴾61﴿ ۚ‫ودا‬
ً ‫ون َع ْن َك ُص ُد‬ َ ۪‫َر َا ْي َت ال ُْم َنافِق‬
َ ‫ين َي ُص ُّد‬
Münafiqlərin səndən büsbütün üz döndərdiklərini görərsən.

‫ف ِا َذا ٓ َا َص َاب ْت ُه ْم ُم ۪ص َيب ٌة ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬

َ ‫َفكَ ْي‬
Bəs necə olur ki,öz əlləri ilə etdikləri (əməllər) ucbatından başlarına bir müsibət gəlincə,

﴾62﴿ ‫ا ِْن َا َر ْد َنا ٓ اِل ا ِْح َسا ًنا َو َت ْوف۪ ي ًقا‬ ‫الل‬ َ ‫ُث َّم َجا ٓ ُ۫ؤكَ َي ْح ِل ُف‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
“Biz yalnız yaxşılıq etmək və barışıq yaratmaq istədik.” ← sonra sənin yanına gəlib Allaha and içəcəklər ki:

‫ض َع ْن ُه ْم‬
ْ ‫َف َا ْع ِر‬ ‫الل َما ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين َي ْعل َُم ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlardan üz çevir, ← Onlar o kəslərdir ki, Allah onların ürəklərindəkini bilir.

﴾63﴿ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َق ْو اًل َبل۪ ًيغا‬

ٓ ۪‫َو ُق ْل ل َُه ْم ف‬ ‫َوعِ ظْ ُه ْم‬
və onlara, özləri haqqında təsirli söz de! ← onlara öyüd ver,

ِ ّٰ‫اع ِبا ِْذنِ ه‬

ۜ‫الل‬ َ َ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َر ُسولٍ اِل ل ُِيط‬
Heç bir peyğəmbəri, Allahın iznilə özünə itaət olunması xaricində bir məqsədlə göndərmədik.

‫الل‬ ْ ‫َجا ٓ ُؤكَ َف‬

َ ّٰ‫اس َت ْغ َف ُروا ه‬ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم ا ِْذ ظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬
sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanmaq diləsəydilər, ← Əgər onlar özlərinə zülm etdikləri zaman,

ً ‫الل َت َّو ًابا َر ۪ح‬

﴾64﴿ ‫يما‬ َ ّٰ‫ل ََو َج ُدوا ه‬
əlbəttə, Allahın tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olduğunu görərdilər. ← və Peyğəmbər də onlar üçün əfv
ُ‫الر ُسول‬
َّ ‫اس َت ْغ َف َر ل َُه ُم‬
ْ ‫َو‬
istəsəydi,

َ ۪‫َح ّٰتى ُي َح ِّك ُموكَ ف‬

‫يما َش َج َر َب ْي َن ُه ْم‬ َ ‫َفل َو َر ِّب َك اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
‫ون‬
taki öz aralarındakı ixtilaflarda səni münsif təyin etsinlər, ← Xeyr! Rəbbinə and olsun ki, iman gətirməzlər;

ً ۪‫َو ُي َس ّل ُِموا َت ْسل‬

﴾65﴿ ‫يما‬ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َح َر ًجا م َِّما َق َض ْي َت‬
ٓ ۪‫ُث َّم اَل َي ِج ُدوا ف‬
və tam bir itaətlə boyun əysinlər. ← sonra da verdiyin hökmlərə görə özlərində bir sıxıntı duymasınlar,
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 90

‫ار ُك ْم‬ ْ ‫َانِ ا ْق ُتلُوٓا َا ْن ُف َسكُ ْم َا ِو‬

ِ ‫اخ ُر ُجوا م ِْن د َِي‬ ‫َول َْو َا َّنا َك َت ْب َنا َعل َْي ِه ْم‬
“Özünüzü öldürün, yaxud yurdlarınızdan çıxın!”, ← Əgər Biz onlara yazıb əmr etsəydik ki:

۪‫ون ِبه‬
َ ُ‫وعظ‬
َ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم َف َعلُوا َما ُي‬ ‫يل ِم ْن ُه ْم‬
ٌ ۪‫ُوه ا اَِّل َقل‬
ُ ‫َما َف َعل‬
Əgər onlar verilən nəsihətlərə əməl etsəydilər, ← onlardan az bir hissəsi müstəsna olmaqla, bunu yerinə
yetirməzdilər.

﴾66﴿ ‫ان َخ ْي ًرا ل َُه ْم َو َا َش َّد َت ْث ۪بي ًت ۙا‬

َ َ‫لَك‬
əlbəttə, onlar üçün daha xeyirli və daha düzgün olardı.

ً ۪‫اه ْم ِص َراطً ا ُم ْس َتق‬

﴾68﴿‫يما‬ ُ ‫َول ََه َد ْي َن‬ ﴾67﴿‫يم ۙا‬ ُ ‫َو ِا ًذا اَ ٰل َت ْي َن‬
ً ‫اه ْم م ِْن ل َُد َّنا ٓ َا ْج ًرا َع ۪ظ‬
və onları düz yola yönəldərdik.← O zaman, onlara Öz tərəfimizdən böyük bir mükafat verərdik,

‫الل َعل َْي ِه ْم‬ َ ۪‫ِك َم َع الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين َا ْن َع َم ه‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ‫الر ُسول‬ َ ّٰ‫َو َم ْن ُيطِ ِع ه‬
َّ ‫الل َو‬
onlar Allahın nemətlər verdiyi kimsələrlə birlikdə olacaqlar. ← Kim Allaha və Peyğəmbərə itaət edərsə,

﴾69﴿ ۜ‫ِك َرف۪ ي ًقا‬

َ ‫َو َح ُس َن ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ين‬ َّ ‫الش َه َدا ٓ ِء َو‬
َ ‫الصال ِ۪ح‬ َ ۪‫الص ۪ ّديق‬
ُّ ‫ين َو‬ ِّ ‫الن ِب ۪ ّي َن َو‬
َّ ‫م َِن‬
Onlar necə də gözəl yoldaşlardır! ← (O kimsələr) nəbilər, siddiqlər, şəhidlər və əməlisalehlərdir.

﴾70﴿ ‫يم ۟ا‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬

ً ۪‫الل َعل‬ ِ ّٰ‫ِك ا ْل َف ْض ُل م َِن ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
Hər şeyi bilən olaraq Allah kifayət edər! ← Bu mükafat Allah tərəfindəndir.

ٍ ‫َفا ْنف ُِروا ُث َب‬

﴾71﴿ ‫ات َا ِو ا ْنف ُِروا َجم۪ ًيعا‬ ‫ين ٰا َم ُنوا ُخذُ وا ِحذْ َر ُك ْم‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
və (cihada) ya dəstə-dəstə çıxın, ya da hamılıqla çıxın! ← Ey iman gətirənlər! Tədbirinizi alın,

‫َفا ِْن َا َص َاب ْتكُ ْم ُم ۪ص َيب ٌة‬ ‫َوا َِّن ِم ْنكُ ْم ل ََم ْن ل َُي َب ِّط َئ َّن‬
və əgər sizə bir müsibət üz versə, ← Sizdən elə kimsələr var ki, (siz cihada çıxdıqda) ağır tərpənər,

﴾72﴿ ‫يدا‬
ً ‫ا ِْذ ل َْم َا ُك ْن َم َع ُه ْم َش ۪ه‬ ‫الل َعل ََّي‬
ُ ّٰ‫َقالَ َق ْد َا ْن َع َم ه‬
onlarla birlikdə olmadım.” ← deyər ki: “Allah mənə lütf etdi ki,

‫ل ََي ُقول ََّن َك َا ْن ل َْم َتكُ ْن َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن ُه َم َو َّد ٌة‬ ِ ّٰ‫َو َلئ ِْن َا َص َابكُ ْم َف ْض ٌل م َِن ه‬
‫الل‬
sanki sizinlə onun arasında bir dostluq yoxmuş kimi deyər: ← Əgər Allah tərəfindən sizə bir nemət yetişərsə,

ً ‫وز َف ْو ًزا َع ۪ظ‬

﴾73﴿ ‫يما‬ َ ‫َف َا ُف‬ ‫َيا ل َْي َتن۪ي ُك ْن ُت َم َع ُه ْم‬
və böyük bir müvəffəqiyyət əldə edəydim!”. ← “Kaş ki, mən də onlarla birlikdə olsaydım,

‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا ِب ا‬
ُّ ‫ون ال َْح ٰيو َة‬
َ ‫َي ْش ُر‬ ‫ين‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
َ ۪‫الل الَّذ‬ ِ ‫َفل ُْي َقات ِْل ف۪ ي َس ۪ب‬
onlar, dünya həyatını axirət qarşılığında satırlar.← Elə isə, qoy Allah yolunda o kimsələr vuruşsunlar ki,

ً ‫َف َس ْو َف ُن ْؤت۪ي ِه َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾74﴿ ‫يما‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ْ ‫الل َف ُي ْق َت ْل َا ْو َي ْغل‬
‫ِب‬ ِ ‫َو َم ْن ُي َقات ِْل ف۪ ي َس ۪ب‬
ona böyük bir mükafat verəcəyik. ← Kim Allah yolunda vuruşaraq ölərsə və ya qalib gələrsə,
91 ən-Nisa surəsi Cüz 5

ِ‫الر َجالِ َوال ّن َِسا ٓ ِء َوال ِْول َْدان‬ َ ۪‫َوال ُْم ْس َت ْض َعف‬
ِّ ‫ين م َِن‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما لَكُ ْم اَل ُت َقا ِتل‬
ِ ‫ُون ف۪ ي َس ۪ب‬
Eləcə də o aciz kişilər, qadınlar və uşaqlar (üçün ki),← Sizə nə olub ki, Allah yolunda vuruşmursunuz?

‫َر َّب َنا ٓ َا ْخ ِر ْج َنا م ِْن ٰهذِ ِه ا ْل َق ْر َي ِة الظَّ ال ِِم َا ْهل َُه ۚا‬ ‫ُون‬ َ ۪‫الَّذ‬
َ ‫ين َي ُقول‬
“Ey Rəbbimiz, bizi əhalisi zalım olan bu şəhərdən kənara çıxart, ← o kimsələr (dua edərək belə)deyirlər:

﴾75﴿ ۜ ‫اج َع ْل َل َنا م ِْن ل َُد ْن َك َن ۪ص ًيرا‬

ْ ‫َو‬ ‫اج َع ْل َل َنا م ِْن ل َُد ْن َك َول ًِّي ۚا‬
ْ ‫َو‬
Və bizə öz tərəfindən yardımçı göndər!” ← bizə, öz tərəfindən mühafizəçi göndər!

ِ ‫اغ‬
‫وت‬ َ ‫ين َك َف ُروا ُي َقا ِتل‬
ِ ‫ُون ف۪ ي َس ۪ب‬
ُ َّ‫يل الط‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۚ‫الل‬ َ ‫ين ٰا َم ُنوا ُي َقا ِتل‬
ِ ‫ُون ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Kafir olanlar isə Tağut (Şeytan) yolunda vuruşurlar. ← İman gətirənlər Allah yolunda vuruşurlar.

﴾76﴿ ‫ان َضع۪ ي ًف ۟ا‬

َ ‫الش ْيطَ انِ َك‬
َّ ‫ا َِّن َك ْي َد‬ َّ ‫َف َقا ِتلُوٓا َا ْول َِيا ٓ َء‬
ِۚ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬
Şübhəsiz ki, Şeytanın hiyləsi zəifdir!← Elə isə Şeytanın dostlarıyla (kafirlərlə) vuruşun!

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫ُكفُّوٓا َا ْيدِ َيكُ ْم َو َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫يل ل َُه ْم‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
َ ۪‫ين ق‬
“(Müharibədən) əl çəkin, namazı qılın, zəkatı verin!” ← O şəxsləri görmədinmi, onlara deyilmişdi:

‫اس‬ َّ ‫يق ِم ْن ُه ْم َي ْخ َش ْو َن‬

َ ‫الن‬ ٌ ‫ِا َذا َف ۪ر‬ ُ‫ِب َعل َْي ِه ُم ا ْل ِق َتال‬
َ ‫َفل ََّما ُكت‬
onlardan bir qismi insanlardan qorxuya düşdü; ← Onlara müharibə etmək vacib olduqda isə,

َ‫َو َقالُوا َر َّب َنا ل َِم َك َت ْب َت َعل َْي َنا ا ْل ِق َتال‬ ِ ّٰ‫َك َخ ْش َي ِة ه‬
‫الل َا ْو َا َش َّد َخ ْش َي ًة‬
və dedilər: “Ey Rəbbimiz! Müharibəni nə üçün bizə vacib etdin? ← Allah qorxusu kimi və ya daha şiddətli
bir qorxuya düşdülər

ٌ ۪‫الد ْن َيا َقل‬

‫يل‬ ُّ ‫اع‬
ُ ‫ُق ْل َم َت‬ ‫يب‬ ٓ ‫ل َْو اَل ٓ َا َّخ ْر َت َنا ٓ ِال‬
ۜ ٍ ‫ٰى َا َج ٍل َق ۪ر‬
(Onlara) söylə: “Dünyanın neməti azdır, ← Nə olardı ki, bizi yaxın zamana qədər yubandıraydın!”

﴾77﴿ ‫۪يل‬
ً‫ون َفت ا‬
َ ‫َو اَل ُتظْ ل َُم‬ ‫ال ِخ َر ُة َخ ْي ٌر ل َِم ِن ا َّت ٰقى‬
ٰ ْ‫َو ا‬
Sizə xurma çərdəyinin teli qədər də zülm olunmayacaq! ← axirət isə müttəqilər üçün daha xeyirlidir.

‫وج ُم َش َّي َد ٍ ۜة‬

ٍ ‫َول َْو ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ُب ُر‬ ‫َا ْي َن َما َتكُ و ُنوا ُي ْد ِر ْككُ ُم ال َْم ْو ُت‬
Hətta möhkəm qalalar içərisində olsanız belə.” ← Harada olsanız, ölüm sizi haqlayacaq;

َ‫َوا ِْن ُت ِص ْب ُه ْم َس ِّي َئ ٌة َي ُقولُوا ٰهذِ ه۪ م ِْن عِ ْندِ ك‬ ِ ّٰ‫َوا ِْن ُت ِص ْب ُه ْم َح َس َن ٌة َي ُقولُوا ٰهذِ ه۪ م ِْن عِ ْندِ ه‬
ۚ‫الل‬
Əgər onlara bir pislik üz versə: “Bu səndəndir!”-deyərlər.← Əgər onlara bir xeyir yetişərsə: “Bu, Allah
qatındandır!” - deyərlər.

﴾78﴿ ‫ون َحد۪ ي ًثا‬ َ ‫َف َما ل ِٰه ُؤ اَل ٓ ِء ا ْل َق ْو ِم اَل َيكَ ُاد‬
َ ‫ون َي ْف َق ُه‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ُكلٌّ م ِْن عِ ْندِ ه‬
ۜ‫الل‬
Bu camaata nə olub ki, az qala söz də anlamır! ← De: “Hamısı Allah qatındandır”.

‫َو َما ٓ َا َص َاب َك م ِْن َس ِّي َئ ٍة َفمِ ْن َن ْفسِ َك‬ ِۘ ّٰ‫َما ٓ َا َص َاب َك م ِْن َح َس َن ٍة َفمِ َن ه‬
‫الل‬
sənə üz verən hər bir pislik isə özündəndir. ← Sənə yetişən hər bir yaxşılıq Allahdandır,

﴾79﴿ ‫يدا‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬

ً ‫الل َش ۪ه‬ ‫ول‬
ۜ ً‫اس َر ُس ا‬ َّ ‫َو َا ْر َس ْل َناكَ ل‬
ِ ‫ِلن‬
(Buna) şahid kimi Allah kifayət edər. ← (Ey Rəsulum!) Səni insanlara elçi (Peyğəmbər) göndərdik.
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 92

‫الل‬
َ ّٰ‫اع ه‬
َ َ‫َف َق ْد َاط‬ َّ ‫َم ْن ُيطِ ِع‬
َ‫الر ُسول‬
şübhəsiz ki, Allaha itaət etmiş olar. ← Kim Peyğəmbərə itaət edərsə,

﴾80﴿ ۜ‫َف َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ َعل َْي ِه ْم َحف۪ يظً ا‬ ‫َو َم ْن َت َو ّٰلى‬
Biz səni, onların üzərində gözətçi olaraq göndərməmişik. ← Kim üz döndərsə (qoy döndərsin)!

َ‫َف ِا َذا َب َر ُزوا م ِْن عِ ْندِ ك‬ ‫اع ٌة‬

َ َ‫ُون ط‬
َ ‫َو َي ُقول‬
Sənin yanından çıxıb getdikləri zaman isə, ← (Ey Rəsulum! Sənə): “Baş üstə!” - deyərlər.

‫ون‬
َ ‫الل َيكْ ُت ُب َما ُي َب ِّي ُت‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ُ‫َب َّي َت طَ ا ِئ َف ٌة ِم ْن ُه ْم َغ ْي َر الَّذ۪ ي َت ُقول‬
Allah da onların gizlicə planladıqlarını yazar. ← onların bir qismi dediyinin əksinə plan qurar.

ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾81﴿ ‫الل َوك۪ اًيل‬ ِ ّٰ‫ض َع ْن ُه ْم َو َت َو َّك ْل َعلَى ه‬
ۜ‫الل‬ ْ ‫َف َا ْع ِر‬
Və Allah vəkil olaraq kifayət edər! ← Elə isə onlardan üz çevir, Allaha təvəkkül et!

ِ ّٰ‫ان م ِْن عِ ْندِ َغ ْي ِر ه‬

‫الل‬ َ ‫َول َْو َك‬ ‫ون ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
َ ‫َا َف اَل َي َت َد َّب ُر‬
Əgər o, Allahdan qeyrisi tərəfindən olsaydı, ← Onlar Quranı düşünməzlərmi?

‫َو ِا َذا َجا ٓ َء ُه ْم َا ْم ٌر م َِن اْال َْم ِن َا ِو ال َْخ ْو ِف‬ ﴾82﴿ ‫۪يرا‬ ْ ‫ل ََو َج ُدوا ف۪ ي ِه‬
ً ‫اخت اَِل ًفا َكث‬
Onlara əmin-amanlıq və ya qorxu xəbəri gəldiyi zaman, ← əlbəttə, onda çoxlu ziddiyyət (ixtilaf) tapardılar.

‫ٰى ُا ۬ولِي اْال َْم ِر ِم ْن ُه ْم‬

ٓ ‫َو ِال‬ َّ ‫وه ِالَى‬
ِ‫الر ُسول‬ ُ ‫َا َذ ُاعوا ِبه۪ ۜ َول َْو َر ُّد‬
və özlərindən olan ixtiyar sahiblərinə (desəydilər), ← onu yayarlar. Əgər bunu, Peyğəmbərə demiş olsaydılar,

ِ ّٰ‫َول َْول َف ْض ُل ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه‬ ‫ين َي ْس َت ْن ِبطُ و َن ُه ِم ْن ُه ْم‬
َ ۪‫ل ََعل َِم ُه الَّذ‬
Əgər Allahın lütfü və rəhməti üzərinizdə olmasaydı, ← içlərindən mahiyyətinə varan kimsələr bilərdilər.

﴾83﴿ ‫ان ا اَِّل َقل۪ اًيل‬

َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ل َّت َب ْع ُت ُم‬
şübhəsiz ki, az bir qisminiz müstəsna olmaqla, Şeytana uyardınız.

َ ‫ض ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ِ ‫َّف اِل َن ْف َس َك َو َح ِّر‬
ُ ‫اَل ُتكَ ل‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۚ‫الل‬ ِ ‫َف َقات ِْل ف۪ ي َس ۪ب‬
Özündən başqasına cavabdeh deyilsən. Möminləri də (cihada) təşviq et! ← Elə isə, Allah yolunda vuruş.

﴾84﴿ ‫الل َا َش ُّد َب ْا ًسا َو َا َش ُّد َت ْن ۪ك اًيل‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ۪‫س الَّذ‬
ۜ‫ين َك َف ُروا‬ َ ‫ف َب ْا‬
َّ ُ‫الل َا ْن َيك‬
ُ ّٰ‫َع َسى ه‬
Allahın gücü daha çox, cəzası da daha şiddətlidir! ← Ola bilsin ki, Allah kafirlərin gücünü qırmış olsun.

‫اع ًة َس ِّي َئ ًة‬

َ ‫َو َم ْن َي ْش َف ْع َش َف‬ ‫يب ِم ْن َه ۚا‬
ٌ ‫اع ًة َح َس َن ًة َيكُ ْن ل َُه َن ۪ص‬
َ ‫َم ْن َي ْش َف ْع َش َف‬
Və kim pis bir işə vasitəçi olarsa, ← Kim yaxşı bir işə vasitəçi olarsa, ondan (o işdən) ona bir pay düşür.

﴾85﴿ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء ُمق۪ ي ًتا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ‫َيكُ ْن ل َُه كِ ْف ٌل ِم ْن َها‬
Allah hər şeyin əvəzini verəndir. ← ondan (o işdən) ona bir pay düşür.

َ ‫َف َح ُّيوا ِب َا ْح َس َن ِم ْن َها ٓ َا ْو ُر ُّد‬

ۜ‫وها‬ ‫َو ِا َذا ُح ۪ ّيي ُت ْم ِب َت ِح َّي ٍة‬
ondan daha gözəli ilə salamlayın və ya onu (eynilə) qaytarın! ← Bir salamla salamlandığınız zaman,

﴾86﴿ ‫ان َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َح ۪س ًيبا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz, Allah hər şeyi hesaba alandır.
93 ən-Nisa surəsi Cüz 5

‫ل ََي ْج َم َع َّنكُ ْم ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة اَل َر ْي َب ف۪ ي ِ ۜه‬ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Olacağına şübhə olmayan qiyamət günü sizi, əlbəttə, O toplayacaqdır. ← Allah! Ondan başqa bir tanrı yoxdur!

ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْص َد ُق م َِن ه‬
﴾87﴿ ‫الل َحد۪ ي ًث ۟ا‬
Axı Allahdan daha doğru danışan kim olar?!

ۜ‫الل َا ْر َك َس ُه ْم ِب َما َك َس ُبوا‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ين ِف َئ َت ْي ِن‬
َ ۪‫َف َما لَكُ ْم فِي ال ُْم َنافِق‬
Halbuki Allah onları, qazandıqları şeylərə görə baş aşağı etmişdir. ← Sizə nə oldu ki, münafiqlər barəsində iki
qrupa ayrıldınız?

﴾88﴿ ‫الل َفل َْن َت ِج َد ل َُه َس ۪ب اًيل‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ون َا ْن َت ْه ُدوا َم ْن َا َض َّل ه‬
َ ‫يد‬
ُ ‫َا ُت ۪ر‬
Allah kimi sapdırarsa, onun üçün heç bir yol tapa bilməzsən! ← Allahın azdırdığı kimsənimi doğru yola
gətirmək istəyirsiniz?

‫ون َس َوا ٓ ًء‬

َ ‫َف َتكُ و ُن‬ ‫ون َك َما َك َف ُروا‬
َ ‫َو ُّدوا ل َْو َتكْ ُف ُر‬
və (özlərilə) bərabər olasınız. ← Onlar istədilər ki, özləri kafir olduqları kimi, siz də kafir olasınız,

‫وه ْم‬
ُ ُ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َف ُخذ‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫اج ُروا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ‫َح ّٰتى ُي َه‬ ‫َف اَل َت َّت ِخذُ وا ِم ْن ُه ْم َا ْول َِيا ٓ َء‬
Əgər üz çevirsələr, onları tutun, ← taki Allah yolunda hicrət etsinlər! ← Onlardan (özünüzə) dost tutmayın;

﴾89﴿ ‫َو اَل َت َّت ِخذُ وا ِم ْن ُه ْم َول ًِّيا َو اَل َن ۪ص ًير ۙا‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫ُوه ْم َح ْي ُث َو َج ْد ُت ُم‬
ُ ‫َوا ْق ُتل‬
Onlardan özünüzə nə bir dost, nə də bir köməkçi tutmayın! ← və onları harada tapsanız, öldürün onları.

‫َا ْو َجا ٓ ُؤ ُك ْم‬ ٌ ‫ُون ِالٰى َق ْو ٍم َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن ُه ْم م۪ ي َث‬

‫اق‬ َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
َ ‫ين َي ِصل‬
Yaxud (onlar müstəsnadır ki), sizə gəlirlər ki,← Sizinlə aralarında əhd olan bir tayfaya sığınanlar müstəsnadır.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬ ‫ُوك ْم َا ْو ُي َقا ِتلُوا َق ْو َم ُه ْم‬
ُ ‫ور ُه ْم َا ْن ُي َقا ِتل‬
ُ ‫َح ِص َر ْت ُص ُد‬
Əgər Allah istəsəydi, ← sizinlə vuruşmaqdan və ya öz qövmlərilə vuruşmaqdan ürəkləri sıxılır.

ُ ‫َفاِنِ ْاع َت َزل‬

‫ُوك ْم‬ ‫ُوك ْم‬
ُ ‫ل ََسلَّطَ ُه ْم َعل َْيكُ ْم َف َل َقا َتل‬
Əgər sizdən aralanıb bir tərəfə çəkilsələr, ← onları sizin üstünüzə qaldırardı və sizinlə vuruşardılar.

﴾90﴿ ‫الل لَكُ ْم َعل َْي ِه ْم َس ۪ب اًيل‬

ُ ّٰ‫َف َما َج َع َل ه‬ ‫السل ََم‬ ُ ‫َفل َْم ُي َقا ِتل‬
َّ ‫ُوك ْم َو َا ْل َق ْوا ِال َْيكُ ُم‬
Allah sizə, onların əleyhinə heç bir yol verməz. ← və sizinlə vuruşmayıb sizə sülh təklif etsələr,

‫وك ْم َو َي ْا َم ُنوا َق ْو َم ُه ْم‬

ُ ‫ون َا ْن َي ْا َم ُن‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬ ‫ين‬
َ ‫ون ٰا َخ ۪ر‬
َ ‫َس َت ِج ُد‬
sizdən də arxayın olmaq, öz camaatından da arxayın olmaq istəyirlər. ← Başqa elələrini görəcəksiniz ki,

‫ُا ْركِ ُسوا ف۪ َيه ۚا‬ ‫ُكل ََّما ُر ُّدوٓا ِالَى ا ْل ِف ْت َن ِة‬
başıaşağı ora atılarlar. ← (Onlar) hər dəfə fitnə-fəsad törətməyə sövq edildikdə,

‫َو َيكُ فُّوٓا َا ْيدِ َي ُه ْم‬ َّ ‫ُوك ْم َو ُي ْل ُقوٓا ِال َْيكُ ُم‬
‫السل ََم‬ ُ ‫َفا ِْن ل َْم َي ْع َت ِزل‬
və (sizdən) əl çəkməsələr, ← Əgər sizi tərk edib getməsələr, sizə sülh təklif etməsələr,

﴾91﴿۟‫َو ُا ۬و ٰلٓئِكُ ْم َج َع ْل َنا لَكُ ْم َعل َْي ِه ْم ُسلْطَ ا ًنا ُم ۪بي ًنا‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫ُوه ْم َح ْي ُث َثق ِْف ُت ُم‬
ُ ‫وه ْم َوا ْق ُتل‬
ُ ُ‫َف ُخذ‬
Onların əleyhinə sizə açıq səlahiyyət verdik.← onda, onlara harada rast gəlsəniz, tutub öldürün!
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 94

‫ا اَِّل َخطَ ـًٔ ۚا‬ ‫ان ل ُِم ْؤم ٍِن َا ْن َي ْق ُت َل ُم ْؤ ِم ًنا‬

َ ‫َو َما َك‬
(Bu), səhvən olduqda müstəsnadır. ← Heç bir möminə, bir mömini öldürmək yaraşmaz.

ٓ ‫َف َت ْح ۪ر ُير َر َق َب ٍة ُم ْؤ ِم َن ٍة َود َِي ٌة ُم َسل ََّم ٌة ِال‬

ٓ ۪‫ٰى َا ْهلِه‬ ‫َو َم ْن َق َت َل ُم ْؤ ِم ًنا َخطَ ـًٔا‬
mömin bir qul azad etməli və (ölənin) ailəsinə qanbahası verməlidir. ← Kim bir mömini səhvən öldürərsə,

‫ان م ِْن َق ْو ٍم َع ُدوٍّ لَكُ ْم َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬

َ ‫َفا ِْن َك‬ ۜ ‫ا اَِّل َا ْن َي َّص َّد ُقوا‬
Əgər (öldürülən) mömin olub, sizə düşmən bir tayfadan olarsa, ← Sədəqə verməsi müstəsnadır.

ٌ ‫ان م ِْن َق ْو ٍم َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن ُه ْم م۪ ي َث‬

‫اق‬ َ ‫َوا ِْن َك‬ ‫َف َت ْح ۪ر ُير َر َق َب ٍة ُم ْؤ ِم َن ٍ ۜة‬
Əgər (öldürülən), sizinlə aralarında müqavilə olan bir tayfadan olarsa, ← onda, mömin bir qul azad etməlidir.

‫َو َت ْح ۪ر ُير َر َق َب ٍة ُم ْؤ ِم َن ٍۚة‬ ٓ ‫َفدِ َي ٌة ُم َسل ََّم ٌة ِال‬

۪‫ٰى َا ْهلِه‬
və mömin bir qul azad etməlidir. ← o zaman, onun ailəsinə qanbahası verməli,

ُ ‫َف ِص َي‬
‫ام َش ْه َر ْي ِن ُم َت َتا ِب َع ْي ِۘن‬ ‫َف َم ْن ل َْم َي ِج ْد‬
o zaman, arxa-arxaya iki ay oruc tutmalıdır ki, ← Kim (bunları) tapa bilməsə,

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾92﴿ ‫يما‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ِ ّٰ‫َت ْو َب ًة م َِن ه‬
ۜ‫الل‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah tərəfindən tövbəsi qəbul edilsin.

‫َف َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُه َج َه َّن ُم َخال ًِدا ف۪ َيها‬ ‫َو َم ْن َي ْق ُت ْل ُم ْؤ ِم ًنا ُم َت َع ِّم ًدا‬
onun cəzası, içində əbədi qalacağı Cəhənnəmdir. ← Kim bir mömini qəsdən öldürərsə,

ً ‫َو َا َع َّد ل َُه َعذَ ًابا َع ۪ظ‬

﴾93﴿ ‫يما‬ ‫الل َعل َْي ِه َول ََع َن ُه‬
ُ ّٰ‫َو َغ ِض َب ه‬
və onun üçün böyük bir əzab hazırlamışdır! ← Allah ona qəzəb etmişdir, ona lənət etmişdir,

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل َف َت َب َّي ُنوا‬ ِ ‫ِا َذا َض َر ْب ُت ْم ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
Allah yolunda (cihad etmək üçün) səfərə çıxdığınız zaman diqqətli olun! ← Ey iman gətirənlər!

‫ل َْس َت ُم ْؤ ِم ًن ۚا‬ َّ ‫ى ِال َْيكُ ُم‬

‫الس اَل َم‬ ٓ ‫َو اَل َت ُقولُوا ل َِم ْن َال ْٰق‬
“Mömin deyilsən!” ← Sizə salam verən bir kimsəyə deməyin ki:

‫۪ير ٌة‬ ِ ّٰ‫َفعِ ْن َد ه‬

َ ‫الل َم َغان ُِم َكث‬ ُّ ‫ض ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۘا‬ َ ‫ون َع َر‬
َ ‫َت ْب َت ُغ‬
Halbuki çox qənimətlər Allah yanındadır. ← (Bununla) dünya həyatının puç mənfəətinə tamahsılanırsınız.

ۜ‫الل َعل َْيكُ ْم َف َت َب َّي ُنوا‬

ُ ّٰ‫َف َم َّن ه‬ ‫ِك ُك ْن ُت ْم م ِْن َق ْب ُل‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Lakin Allah sizə lütf etdi. Elə isə, diqqətli olun! ← Daha əvvəl belə idiniz.

﴾94﴿ ‫ُون َخ ۪ب ًيرا‬

َ ‫ان ِب َما َت ْع َمل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır!
95 ən-Nisa surəsi Cüz 5

‫الل ِبا َْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم‬

ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ‫َوال ُْم َجاهِ ُد‬
ِ ‫ون ف۪ ي َس ۪ب‬ ِ‫الض َرر‬ َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
َّ ‫۪ين َغ ْي ُر ُا ۬ولِي‬ َ ‫اَل َي ْس َت ِوي ا ْل َقاعِ ُد‬
Allah yolunda malları və canları ilə cihad edənlərlə.←Üzürsüz (cihada getməyib)oturan möminlər bir deyillər;

َ ۪‫ين ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم َعلَى ا ْل َقاعِ د‬

‫ين َد َر َج ًة‬ َ ۪‫الل ال ُْم َجاهِ د‬
ُ ّٰ‫َف َّض َل ه‬
Allah malları və canları ilə cihad edənləri əyləşənlərdən dərəcə etibarilə üstün tutdu.

َ ۪‫ين َعلَى ا ْل َقاعِ د‬

ً ‫ين َا ْج ًرا َع ۪ظ‬
﴾95﴿‫يم ۙا‬ َ ۪‫الل ال ُْم َجاهِ د‬
ُ ّٰ‫َو َف َّض َل ه‬ ‫الل ال ُْح ْس ٰنى‬
ۜ ُ ّٰ‫َو ُكل َو َع َد ه‬
Cihad edənləri isə, Allah böyük mükafatla oturanlardan üstün etmişdir.←Allah hamısına gözəllik vəd etmişdir.

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾96﴿۟‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ٍ ‫َد َر َج‬
‫ات ِم ْن ُه َو َم ْغف َِر ًة َو َر ْح َم ًة‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir.← Öz qatından dərəcələr, bağışlanma və mərhəmət (olaraq vermişdir).

َ ۪‫ف‬
‫يم ُك ْن ُت ْم‬ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َقالُوا‬
ٓ ۪‫ّٰيه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة ظَ الِم‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ُ ‫ين َت َوف‬
“Nə işdə idiniz?” ← Mələklər, öz nəfslərinə zülm edən kəslərin canlarını alarkən dedilər:

‫الل َواسِ َع ًة‬

ِ ّٰ‫ض ه‬
ُ ‫َقالُوٓا َال َْم َتكُ ْن َا ْر‬ ‫ض‬ َ ۪‫َقالُوا ُك َّنا ُم ْس َت ْض َعف‬
ۜ ِ ‫ين فِي اْال َْر‬
(Mələklər) dedilər: “Allahın yeri geniş deyildimi ki, ← Onlar dedilər: “Biz yer üzündə aciz kəslər idik.”

﴾97﴿ ‫ِك َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم َو َسا ٓ َء ْت َم ۪ص ًير ۙا‬

َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬ ۜ‫اج ُروا ف۪ َيها‬
ِ ‫َف ُت َه‬
Onların sığınacaqları yer Cəhənnəmdir. O necə də pis dönüş yeridir! ← siz də orada hicrət edəydiniz?”

َ ‫ون ۪حي َل ًة َو اَل َي ْه َت ُد‬

﴾98﴿‫ون َس ۪بيل‬ َ ‫اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬ ِ‫الر َجالِ َوال ّن َِسا ٓ ِء َوال ِْول َْدان‬ َ ۪‫ا اَِّل ال ُْم ْس َت ْض َعف‬
ِّ ‫ين م َِن‬
çarə tapmağa qadir deyillər və bir yol tapa bilmirlər.←Kişilər, qadınlar və uşaqlardan aciz olanlar istisnadır ki,

﴾99﴿ ‫ورا‬
ً ‫الل َع ُف ًّوا َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل َا ْن َي ْع ُف َو َع ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫ِك َع َسى ه‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬
Allah əfv edəndir, bağışlayandır! ← Ola bilsin ki, Allah onları əfv etsin.

‫۪يرا َو َس َع ً ۜة‬
ً ‫ض ُم َر َاغ ًما َكث‬
ِ ‫َي ِج ْد فِي اْال َْر‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫اج ْر ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ‫َو َم ْن ُي َه‬
yer üzündə çoxlu sığınacaq və bolluq tapar. ← Kim də Allah yolunda hicrət edərsə,

‫ُث َّم ُي ْد ِر ْك ُه ال َْم ْو ُت‬ ِ ّٰ‫اج ًرا ِالَى ه‬

۪‫الل َو َر ُسولِه‬ ِ ‫َو َم ْن َي ْخ ُر ْج م ِْن َب ْيتِه۪ ُم َه‬
sonra da ölüm onu haqlasa, ← Kim Allah və Onun Peyğəmbəri yolunda hicrət etmək üçün evindən çıxarsa,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾100﴿ ‫يم ۟ا‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ِ ّٰ‫َف َق ْد َو َق َع َا ْج ُر ُه َعلَى ه‬
ۜ‫الل‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← onun mükafatını vermək Allaha düşür!

ۗ ‫الصلٰ و ِة‬
َّ ‫اح َا ْن َت ْق ُص ُروا م َِن‬
ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫َفل َْي‬ ِ ‫َو ِا َذا َض َر ْب ُت ْم فِي اْال َْر‬
‫ض‬
namazı qısaltmağınız sizə günah deyildir; ← Yer üzündə səfərə çıxdığınız zaman,

﴾101﴿‫ين َكا ُنوا لَكُ ْم َع ُد ًّوا ُم ۪بي ًنا‬

َ ‫ا َِّن الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ۪‫ا ِْن ِخ ْف ُت ْم َا ْن َي ْف ِت َنكُ ُم الَّذ‬
ۜ‫ين َك َف ُروا‬
Həqiqətən kafirlər sizinlə açıq düşməndirlər.← əgər kafirlərin sizə zərər yetirəcəklərindən qorxarsınızsa.
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 96

‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫َف َا َق ْم َت ل َُه ُم‬ ‫َو ِا َذا ُك ْن َت ف۪ ِيه ْم‬
və onlara namaz qıldırdırarkən, ← (Ey Rəsulum!) Sən, (əsgərlərin) içərisində olduğun vaxt,

‫َول َْي ْا ُخذُ وٓا َا ْسل َِح َت ُه ْم‬ ‫َف ْل َت ُق ْم طَ ا ِئ َف ٌة ِم ْن ُه ْم َم َع َك‬

silahlarını da (özlərilə) götürsünlər. ← onlardan bir dəstə səninlə birlikdə namaza dursun,

‫َو ْل َت ْا ِت طَ ا ِئ َف ٌة ُا ْخ ٰرى ل َْم ُي َص ُّلوا‬ ‫َف ِا َذا َس َج ُدوا َفل َْيكُ و ُنوا م ِْن َو َرآئِكُ ْم‬
Sonra namaz qılmamış digər dəstə gəlsin, ← Səcdə edən kimi sizin arxanıza keçsinlər.

َ ۪‫َو َّد الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ ‫َفل ُْي َص ُّلوا َم َع َك َول َْي ْا ُخذُ وا ِحذْ َر ُه ْم َو َا ْسل َِح َت ُه ْم‬
Kafirlər istərdilər ki, ← öz ehtiyat vasitələrini və silahlarını götürərək səninlə birlikdə namaz qılsınlar!

ِ ‫ُون َعل َْيكُ ْم َم ْي َل ًة َو‬

‫اح َد ًة‬ َ ‫َف َيم۪ يل‬ ‫ُون َع ْن َا ْسل َِحتِكُ ْم َو َا ْمت َِعتِكُ ْم‬
َ ‫ل َْو َت ْغ ُفل‬
və sizin üzərinizə birdəfəlik basqın edəydilər. ← kaş, silahlarınızdan və mallarınızdan xəbəriniz olmayaydı,

‫ى َا ْن َت َض ُعوٓا َا ْسل َِح َتكُ ْم‬

ٓ ‫َا ْو ُك ْن ُت ْم َم ْر ٰض‬ ‫ان ِبكُ ْم َا ًذى م ِْن َمطَ ٍر‬
َ ‫اح َعل َْيكُ ْم ا ِْن َك‬
َ ‫َول ُج َن‬
yaxud xəstə olduğunuzda silahlarınızı qoyamağınız. ← Sizə günah deyildir; Yağışdan əziyyət çəkdiyinizdə,

َ ‫الل َا َع َّد ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾102﴿ ‫ين َعذَ ًابا ُم ۪هي ًنا‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َو ُخذُ وا ِحذْ َر ُك ْم‬
Şübhəsiz ki, Allah kafirlər üçün alçaldıcı əzab hazırlamışdır! ← Lakin ehtiyatınızı görün!

‫ودا َو َعلٰ ى ُج ُنو ِبكُ ْم‬

ً ‫الل ق َِي ًاما َو ُق ُع‬
َ ّٰ‫َف ْاذ ُك ُروا ه‬ َّ ‫َف ِا َذا َق َض ْي ُت ُم‬
‫الصلٰ و َة‬
ayaq üstə olanda da, oturanda da, uzananda da Allahı zikr edin. ← Namazı qıldıqdan sonra,

﴾103﴿‫۪ين كِ َت ًابا َم ْو ُقو ًتا‬

َ ‫الصلٰ و َة َكا َن ْت َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
َّ ‫ا َِّن‬ ‫الصلٰ و َة‬ ُ ۪‫َف ِا َذا اطْ َم ْا َن ْن ُت ْم َف َاق‬
َّ ‫يموا‬
Çünki namaz möminlərə bəlli vaxtlarda fərz edilmişdir. ← Əminliyə çıxdıqda isə, namazı qılın!

‫ون‬
َ ‫ا ِْن َتكُ و ُنوا َت ْال َُم‬ ‫َو اَل َت ِه ُنوا فِي ْابت َِغا ٓ ِء ا ْل َق ْو ِ ۜم‬
Əgər siz əziyyət çəkirsinizsə, ← (Kafir) qövmü təqib etməkdə laqeyd olmayın!

‫ون‬ ِ ّٰ‫ون م َِن ه‬

َ ‫الل َما اَل َي ْر ُج‬ َ ‫َو َت ْر ُج‬ ‫ون‬ َ ‫َف ِا َّن ُه ْم َي ْال َُم‬
َ ‫ون َك َما َت ْال َُم‬
Üstəlik onların ummadıqlarını Allahdan umursunuz. ← onlar da əziyyət çəkdiyiniz kimi əziyyət çəkirlər.

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾104﴿ ‫يم ۟ا‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

‫الل‬
ُ ّٰ‫يك ه‬
َ ‫اس ِب َما ٓ َا ٰر‬ َّ ‫ِل َت ْحكُ َم َب ْي َن‬
ِ ‫الن‬ َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك الْكِ َت‬
‫اب ِبال َْح ِّق‬
Allahın sənə göstərdiyi ilə insanlar arasında hökm verəsən. ← Biz sənə Kitabı haqq olaraq nazil etdik ki,

َ ‫َو اَل َتكُ ْن ِلل َْخا ٓ ِئن‬

ً ‫۪ين َخ ۪ص‬
﴾105﴿ ‫يم ۙا‬
Amma xainlərin müdafiəçisi olma!
97 ən-Nisa surəsi Cüz 5

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾106﴿ ‫يم ۚا‬ ً ‫ان َغ ُف‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫اس َت ْغف ِِر ه‬
ْ ‫َو‬
Şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Allahdan bağışlanmaq dilə!

﴾107﴿‫۪يم ۚا‬ َ ‫الل اَل ُي ِح ُّب َم ْن َك‬

ً ‫ان َخ َّوا ًنا َاث‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ون َا ْن ُف َس ُه ْم‬ َ ۪‫َو اَل ُت َجادِلْ َع ِن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْخ َتا ُن‬
Şübhəsiz, Allah günahkar xain kimsəni sevməz!← Özlərinə xəyanət edən kəslərdən ötrü mübahisə etmə!

ِ ّٰ‫ون م َِن ه‬
‫الل‬ َ ‫َو اَل َي ْس َت ْخ ُف‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ون م َِن‬
َ ‫َي ْس َت ْخ ُف‬
Allahdan gizlədə bilməzlər. ← İnsanlardan gizlətsələr də,

﴾108﴿‫ُون ُم ۪حيطً ا‬
َ ‫الل ِب َما َي ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ون َما اَل َي ْر ٰضى م َِن ا ْل َق ْو ِ ۜل‬
َ ‫َو ُه َو َم َع ُه ْم ا ِْذ ُي َب ِّي ُت‬
Allah onların etdiklərini əhatə etmişdir. ← Ona xoş getməyən sözləri gecə xəlvətdə dediklərində də,
O (Allah) onların yanındadır.

ُّ ‫َج َاد ْل ُت ْم َع ْن ُه ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ ‫َها ٓ َا ْن ُت ْم ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء‬
Dünya həyatında onlar üçün mübahisə etdiniz. ← Bax siz busunuz;

﴾109﴿‫ون َعل َْي ِه ْم َوك۪ يل‬

ُ ُ‫َا ْم َم ْن َيك‬ ‫الل َع ْن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
َ ّٰ‫َف َم ْن ُي َجادِلُ ه‬
Yaxud onlara kim vəkil olacaq? ← Bəs qiyamət günü kim onlar üçün Allahla mübahisə edəcək?

‫الل‬
َ ّٰ‫ُث َّم َي ْس َت ْغف ِِر ه‬ ‫َو َم ْن َي ْع َم ْل ُسوٓ ًءا َا ْو َيظْ ل ِْم َن ْف َس ُه‬
sonra Allahdan bağışlanmağını dilərsə, ← Kim pis bir iş görər və ya özünə zülm edər,

‫َو َم ْن َيكْ سِ ْب ِا ْث ًما‬ ً ‫ورا َر ۪ح‬

﴾110﴿ ‫يما‬ َ ّٰ‫َي ِجدِ ه‬
ً ‫الل َغ ُف‬
Kim bir günah qazanarsa, ← Allahın, bağışlayan, mərhəmətli olduğunu görər.

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾111﴿ ‫يما‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ ۪‫َف ِا َّن َما َيكْ سِ ُب ُه َعلٰ ى َن ْفسِ ه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← onu yalnız özünün əleyhinə qazanmış olar.

‫ُث َّم َي ْر ِم ِبه۪ َب ۪ريـًٔا‬ ‫َو َم ْن َيكْ سِ ْب َخ ۪طيٓـَٔ ًة َا ْو ِا ْث ًما‬

sonra onu günahsız bir adamın boynuna atarsa, ← Kim bir xəta və ya günah edər,

ْ ِ‫َف َقد‬
﴾112﴿ ‫اح َت َم َل ُب ْه َتا ًنا َو ِا ْث ًما ُم ۪بي ًن ۟ا‬
şübhəsiz ki, (öz boynuna) böhtan və açıq-aşkar günah götürmüş olar.

َ‫ل ََه َّم ْت طَ ا ِئ َف ٌة ِم ْن ُه ْم َا ْن ُي ِض ُّلوك‬ ِ ّٰ‫َول َْو اَل َف ْض ُل ه‬

‫الل َعل َْي َك َو َر ْح َم ُت ُه‬
onlardan bir dəstə, səni (haqdan) azdırmaq niyyətindəydi.← Əgər sənə Allahın lütfü və mərhəməti olmasaydı,

‫َو َما َي ُض ُّرو َن َك م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬ َ ‫َو َما ُي ِض ُّل‬

‫ون اِل َا ْن ُف َس ُه ْم‬
və sənə heç bir zərər verə bilməzlər. ← Halbuki özlərindən qeyrisini azdıra bilməzlər,

‫َو َعل ََّم َك َما ل َْم َتكُ ْن َت ْعل َُم‬ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة‬
َ ‫الل َعل َْي َك الْكِ َت‬
ُ ّٰ‫َو َا ْن َزلَ ه‬
və sənə, əvvəlcədən bilmədiyin şeyləri öyrətdi. ← Allah sənə Kitabı (Quranı) və hikməti nazil etdi,

﴾113﴿ ‫يما‬ ِ ّٰ‫ان َف ْض ُل ه‬

ً ‫الل َعل َْي َك َع ۪ظ‬ َ ‫َو َك‬
Axı Allahın sənə olan lütfü böyükdür!
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 98

ٍ ‫اَل َخ ْي َر ف۪ ي َكث‬
‫۪ير م ِْن َن ْج ٰو ُيه ْم‬
Onların fısıldaşmalarının çoxunda xeyir yoxdur.

‫اس‬
ۜ ِ ‫الن‬ ٍ ‫ا اَِّل َم ْن َا َم َر ِب َص َد َق ٍة َا ْو َم ْع ُر‬
َّ ‫وف َا ْو ا ِْص اَل ٍح َب ْي َن‬
Ancaq sədəqə verməyi, yaxud yaxşılığı və ya insanlar arasında sülh yaratmağı əmr edən kimsənin
(fısıldaşması) müstəsnadır.

ً ‫َف َس ْو َف ُن ْؤت۪ي ِه َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾114﴿‫يما‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ِك ْابت َِغا ٓ َء َم ْر َض‬
َ ‫َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬
ona böyük mükafat verəcəyik! ← Kim Allahın razılığını qazanmaq üçün bunu edərsə,

َ ‫يل ال ُْم ْؤ ِمن‬

‫۪ين‬ ِ ‫َو َي َّت ِب ْع َغ ْي َر َس ۪ب‬ ‫الر ُسولَ م ِْن َب ْعدِ َما َت َب َّي َن ل َُه ال ُْه ٰدى‬
َّ ‫َو َم ْن ُي َشاق ِِق‬
və möminlərdən qeyrisinin yoluna uyarsa,←Kim özünə doğru yol aşkar olandan sonra Peyğəmbərə qarşı gələr,

﴾115﴿ ۟‫َو َسا ٓ َء ْت َم ۪ص ًيرا‬ ‫ُن َو ِلّه۪ َما َت َو ّٰلى َو ُن ْصلِه۪ َج َه َّن َم‬
(Ora) necə də pis dönüş yeridir. ← onu, istədiyi yola yönəldərik və onu Cəhənnəmə atarıq.

‫ِك ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء‬

َ ‫ون ٰذل‬
َ ‫َو َي ْغف ُِر َما ُد‬ ۪‫الل اَل َي ْغف ُِر َا ْن ُي ْش َركَ ِبه‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Ondan başqasını isə dilədiyi kimsə üçün bağışlar.← Şübhəsiz, Allah, Özünə şərik qoşulmasını əsla bağışlamaz.

ً ۪‫َف َق ْد َض َّل َض اَلل َبع‬

﴾116﴿ ‫يدا‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْش ِر ْك ِب ه‬
‫الل‬
şübhəsiz ki, çox uzaq bir zəlalətə sapmışdır. ← Kim Allaha şərik qoşarsa,

﴾117﴿‫يد ۙا‬
ً ‫ون ا اَِّل َش ْيطَ ا ًنا َم ۪ر‬
َ ‫َوا ِْن َي ْد ُع‬ ‫ون م ِْن ُدونِه۪ ٓ ا اَِّل ِا َنا ًث ۚا‬
َ ‫ا ِْن َي ْد ُع‬
və yalnız inadkar Şeytandan istəyirlər. ← Onu (Allahı) qoyub yalnız qadın bütlərə dua edirlər,

ً ‫ل َّت ِخذَ َّن م ِْن عِ َبادِكَ َن ۪ص ًيبا َم ْف ُر‬

﴾118﴿ ‫وض ۙا‬ َ َ‫َو َقالَ ا‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ل ََع َن ُه ه‬
O isə dedi: “Bəndələrindən müəyyən bir qismini əlbəttə ələ alacağam. ← Allah ona (Şeytana) lənət etdi.

‫َو اَ ٰل ُم َر َّن ُه ْم‬ ‫ُضل ََّّن ُه ْم َو اَل َُم ِّن َي َّن ُه ْم‬
ِ ‫َو اَل‬
Və onlara mütləq əmr edəcəyəm ki, ← Onları hökmən sapdıracağam və onları (puç) xülyalara salacağam.

ِ ّٰ‫َو اَ ٰل ُم َر َّن ُه ْم َفل َُي َغ ِّي ُر َّن َخل َْق ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ام‬
ِ ‫ال ْن َع‬ َ ‫َفل َُي َب ّتِكُ َّن ٰا َذ‬
َ ْ‫ان ا‬
Allahın yaratdıqlarını dəyişdirməyi də onlara mütləq əmr edəcəyəm!” ← heyvanların qulaqlarını kəssinlər.

﴾119﴿ ۜ‫َف َق ْد َخسِ َر ُخ ْس َرا ًنا ُم ۪بي ًنا‬ ِ ّٰ‫ان َول ًِّيا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َّ ِ‫َو َم ْن َي َّت ِخذ‬
َ َ‫الش ْيط‬
əlbəttə, açıq-aşkar ziyana uğramışdır. ← Və kim Allahı qoyub Şeytanı özünə dost tutarsa,

﴾120﴿ ‫ورا‬
ً ‫ان ا اَِّل ُغ ُر‬ َّ ‫َو َما َيعِ ُد ُه ُم‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ‫َيعِ ُد ُه ْم َو ُي َم ۪ ّن ِيه ْم‬
Lakin şeytan onlara, yalandan başqa bir vəd vermir.← (Şeytan) onlara vədlər verir və onların ümidləndirir.

ً ‫ون َع ْن َها َم ۪ح‬

﴾121﴿ ‫يصا‬ َ ‫َو اَل َي ِج ُد‬ ‫ِك َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və oradan qaçıb xilas olacaq bir yer tapmazlar. ← Onların (Şeytana uyanların) yeri Cəhənnəmdir.
99 ən-Nisa surəsi Cüz 5

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َس ُن ْد ِخل ُُه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcəyik. ← İman gətirib yaxşı işlər görənləri isə,

ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْص َد ُق م َِن ه‬
﴾122﴿ ‫الل ق۪ اًيل‬ ِ ّٰ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا ۜ َو ْع َد ه‬
ۜ‫الل َح ًّقا‬ َ ۪‫َخالِد‬
Bəs Allahdan daha doğru danışan kimdir?! ← Allahın haqq olan vədi üzrə, orada əbədi qalacaqlar.

‫َم ْن َي ْع َم ْل ُسوٓ ًءا‬ ۜ ِ ‫س ِب َا َمان ِِّيكُ ْم َو اَل ٓ َا َمان ِِّي َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫ل َْي‬
Kim pis bir iş görərsə, ← (Bu), nə sizin xülyalarınızla, nə də kitab əhlinin xülyalarıyla deyildir.

ِ ّٰ‫َو اَل َي ِج ْد ل َُه م ِْن ُدونِ ه‬

﴾123﴿ ‫الل َول ًِّيا َو اَل َن ۪ص ًيرا‬ ۙ ۪‫ُي ْج َز ِبه‬
və Allahdan başqa özünə nə bir dost, nə də bir köməkçi tapmayacaqdır! ← onunla cəzalandırılar,

‫ُون ال َْج َّن َة‬

َ ‫ِك َي ْد ُخل‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات م ِْن َذ َك ٍر َا ْو ُا ْن ٰثى َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬ َّ ‫َو َم ْن َي ْع َم ْل م َِن‬
onlar Cənnətə daxil olarlar. ← Kişilər və ya qadınlardan kimlər mömin olaraq yaxşı işlər görərsə,

﴾124﴿ ‫ون َنق۪ ًيرا‬

َ ‫َو اَل ُيظْ ل َُم‬
Və onlara xurma çərdəyi qədər haqsızlıq edilməz!

‫َا ْسل ََم َو ْج َه ُه للِ هّٰ ِ َو ُه َو ُم ْحسِ ٌن‬ ‫َو َم ْن َا ْح َس ُن د۪ ي ًنا م َِّم ْن‬
o, yaxşı əməl sahibi olub üzünü Allaha təslim etmişdir, ← O şəxsdən din etibarilə daha gözəl kim olar ki,

﴾125﴿ ‫يم َخل۪ اًيل‬

َ ۪‫الل ا ِْب ٰره‬
ُ ّٰ‫َوا َّت َخذَ ه‬ َ ۪‫َوا َّت َب َع ِم َّل َة ا ِْب ٰره‬
ۜ‫يم َحن۪ي ًفا‬
Allah İbrahimi (Özünə) dost tutmuşdur! ← və İbrahimin hənif dininə tabe olmuşdur.

﴾126﴿ ‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء ُم ۪حيطً ۟ا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Allah hər şeyi (elmi və qüdrətilə) ehtiva etmişdir. ← Göylərdə və yerdə nə varsa, Allaha məxsusdur.

‫الل ُي ْفت۪يكُ ْم ف۪ ِيه َّن‬

ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫َو َي ْس َت ْف ُتو َن َك فِي ال ّن َِسا ٓ ِ ۜء‬
De ki: “Onlar barəsində fətvanı sizə Allah verir, ← Səndən, qadınlar barəsində fətva istəyirlər.

َ ‫ف۪ ي َي َت َامى ال ّن َِسا ٓ ِء ا ّٰلت۪ي اَل ُت ْؤ ُتو َن ُه َّن َما ُكت‬

‫ِب ل َُه َّن‬ ِ ‫َو َما ُي ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم فِي الْكِ َت‬
‫اب‬
Özlərinə verilməsi vacib olanı vermədiyiniz yetim qadınlar haqqında; ← və Kitabda sizə oxunanlar;

‫وموا ِلل َْي َت ٰامى ِبا ْلق ِْس ِ ۜط‬ َ ۪‫َوال ُْم ْس َت ْض َعف‬
ِۙ ‫ين م َِن ال ِْول َْد‬
ُ ‫ان َو َا ْن َت ُق‬ ُ ‫ون َا ْن َت ْنكِ ُح‬
‫وه َّن‬ َ ‫َو َت ْر َغ ُب‬
Aciz uşaqlar və yetimlərlə ədalətlə rəftar etməniz (haqqında da fətva verir).← Onlarla evlənmək istəyirsiniz.

ً ۪‫ان ِبه۪ َعل‬

﴾127﴿ ‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َو َما َت ْف َعلُوا م ِْن َخ ْي ٍر‬
şübhəsiz ki, Allah onu bilir! ← Nə kimi bir xeyir iş görsəniz,
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 100

‫اضا‬ ً ‫َواِنِ ْام َر َا ٌة َخا َف ْت م ِْن َب ْعل َِها ُن ُش‬

ً ‫وزا َا ْو ا ِْع َر‬
Əgər bir qadın öz ərinin kobud rəftarından, yaxud üz çevirməsindən qorxarsa,

ۜ‫اح َعل َْي ِه َما ٓ َا ْن ُي ْصل َِحا َب ْي َن ُه َما ُصل ًْحا‬

َ ‫َفل ُج َن‬
öz aralarında barışıqla düzəlişmələrində onlara heç bir günah yoxdur.

‫الش َّح‬
ُّ ‫س‬ َ ْ‫َو ُا ْح ِض َر ِت ا‬
ُ ‫ال ْن ُف‬ ‫الصل ُْح َخ ْي ٌر‬
ُّ ‫َو‬
Nəfslər isə xəsisliyə hazır vəziyyətə gətirilmişdir. ←Axı barışmaq daha xeyirlidir.

﴾128﴿ ‫ُون َخ ۪ب ًيرا‬

َ ‫ان ِب َما َت ْع َمل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َوا ِْن ُت ْحسِ ُنوا َو َت َّت ُقوا‬
şübhəsiz ki, Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← Əgər yaxşı dolanıb (pis işlərdən) çəkinsəniz,

‫َول َْو َح َر ْص ُت ْم‬ ‫َول َْن َت ْس َت ۪ط ُيعوٓا َا ْن َت ْعدِ لُوا َب ْي َن ال ّن َِسا ٓ ِء‬
nə qədər çox istəsəniz də. ← Arvadlar arasında ədalətlə rəftar etməyi heç vaxt bacarmazsınız;

‫وها َكال ُْم َع َّل َق ِ ۜة‬

َ ‫َف اَل َتم۪ يلُوا ُك َّل ال َْم ْي ِل َف َتذَ ُر‬
Elə isə, onu asılı vəziyyətdə qoyub, (digərinə) tamamilə meyl göstərməyin.

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾129﴿ ‫يما‬ ً ‫ان َغ ُف‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َوا ِْن ُت ْصل ُِحوا َو َت َّت ُقوا‬
həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Əgər özünüzü islah edib (belə hərəkətlərdən) çəkinsəniz,

ۜ ۪‫الل ُك اًّل م ِْن َس َعتِه‬

ُ ّٰ‫ُي ْغ ِن ه‬ ‫َوا ِْن َي َت َف َّر َقا‬
Allah hər ikisini Öz geniş (lütfü) ilə ehtiyacsız edər. ← Əgər (ər-arvad) bir-birindən ayrılacaq olsalar,

ً ‫الل َواسِ ًعا َح ۪ك‬

﴾130﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah (lütfü ilə) genişdir, hikmət sahibidir!

‫اك ْم‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬

ُ ‫اب م ِْن َق ْبلِكُ ْم َوا َِّي‬ َ ۪‫َو َل َق ْد َو َّص ْي َنا الَّذ‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Sizdən əvvəl kitab verilənlərə də, sizə də tövsiyə etdik ki, ← Göylərdə və yerdə nə varsa Allahındır.

‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوا ِْن َتكْ ُف ُروا َفا َِّن للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Əgər (Allahı) inkar etsəniz belə, göylərdə və yerdə nə varsa, Allahındır. ← Allahdan qorxun.
َ ّٰ‫َانِ ا َّت ُقوا ه‬
ۜ‫الل‬

ً ۪‫الل َغن ًِّيا َحم‬

﴾131﴿ ‫يدا‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah ehtiyacsızdır, şükür olunmağa (tərif olunmağa) layiqdir.

ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾132﴿ ‫الل َوك۪ اًيل‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬
Vəkil olaraq da Allah kifayət edər. ← Göylərdə və yerdə nə varsa Allaha məxsusdur.
َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬

﴾133﴿ ‫ِك َقد۪ ًيرا‬

َ ‫الل َعلٰ ى ٰذل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ َ ‫اس َو َي ْا ِت ِب ٰا َخ ۪ر‬
‫ين‬ َّ ‫ا ِْن َي َش ْا ُيذْ هِ ْبكُ ْم َا ُّي َها‬
ُ ‫الن‬
Axı Allah buna qadirdir! ← Ey insanlar! Əgər O istərsə, sizi aparıb, başqalarını gətirər.

‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫اب‬ ِ ّٰ‫َفعِ ْن َد ه‬
ُ ‫الل َث َو‬ ‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫اب‬
َ ‫يد َث َو‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َم ْن َك‬
(bilməlidir ki,) dünyanın da, axirətin də mükafatı Allahın yanındadır. ← Kim dünya mükafatını istərsə,

﴾134﴿ ۟‫الل َسم۪ ًيعا َب ۪ص ًيرا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Və Allah eşidəndir, görəndir!
101 ən-Nisa surəsi Cüz 5

ِ ّٰ‫ين ِبا ْلق ِْس ِط ُش َه َدا ٓ َء للِ ه‬

َ ۪‫ُكو ُنوا َق َّوام‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Ədalətdən möhkəm yapışan Allah şahidi olun; ← Ey iman gətirənlər!

‫ا ِْن َيكُ ْن َغن ًِّيا َا ْو َفق۪ ًيرا‬ ‫ين‬ َ ْ‫ى َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ِو ال َْوال َِد ْي ِن َو ا‬
َ ‫ال ْق َر ۪ب‬ ٓ ٰ‫َول َْو َعل‬
istər dövlətli, ya da kasıb olsun! ← Özünüzün və ya ata-ananızın və qohumlarınızın əleyhinə olsa belə,

ۚ‫ى َا ْن َت ْعدِ لُوا‬

ٓ ‫َف اَل َت َّت ِب ُعوا ال َْه ٰو‬ ‫الل َا ْولٰى ِب ِه َما‬
ُ ّٰ‫َف ه‬
Nəfsinizin istəyinə uyub haqdan üz çevirməyin! ← Allah hər ikisinə də daha yaxındır.

﴾135﴿‫ُون َخ ۪ب ًيرا‬
َ ‫ان ِب َما َت ْع َمل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َوا ِْن َتل ُْوا َا ْو ُت ْع ِر ُضوا‬
əlbəttə, Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← Əgər yalan danışsanız yaxud (şahidlikdən) boyun qaçırsanız,

۪‫اب الَّذ۪ ي َن َّزلَ َعلٰ ى َر ُسولِه‬ ِ ّٰ‫ٰا ِم ُنوا ِب ه‬

ِ ‫الل َو َر ُسولِه۪ َوالْكِ َت‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
Allaha, Peyğəmbərinə və Öz Peyğəmbərinə endirdiyi Kitaba iman gətirin; ← Ey iman gətirənlər!

ِ ‫َوالْكِ َت‬
ٓ ۪‫اب الَّذ‬
‫ي َا ْن َزلَ م ِْن َق ْب ُل‬
Daha əvvəl nazil etdiyi kitaba da (iman gətirin)!

ً ۪‫ال ِخ ِر َف َق ْد َض َّل َض اَلل َبع‬

﴾136﴿‫يدا‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َيكْ ُف ْر ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َو َملٰ ٓئِكَ تِه۪ َو ُك ُت ِبه۪ َو ُر ُسلِه۪ َوال َْي ْو ِم ا‬
uzaq bir zəlalətə sapmışdır. ← Kim Allaha, mələklərinə, kitablarına, peyğəmbərlərinə və axirət
gününə inanmazsa,

‫ُث َّم ٰا َم ُنوا ُث َّم َك َف ُروا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا ُث َّم َك َف ُروا‬
sonra iman gətirib, sonra yenə kafir olar, ← Həqiqətən, o kəslər ki, iman gətirib sonra kafir olarlar,

ۜ ً‫َول ل َِي ْهدِ َي ُه ْم َس ۪ب ا‬

﴾137﴿ ‫يل‬ ‫الل ل َِي ْغف َِر ل َُه ْم‬
ُ ّٰ‫ُث َّم ْاز َد ُادوا ُك ْف ًرا ل َْم َيكُ ِن ه‬
və (doğru) yola yönəldən deyildir! ← sonra da küfrlərini artırarlar; Allah onları bağışlayan deyildir,

﴾138﴿ ‫۪يم ۙا‬ َ ۪‫َب ِّش ِر ال ُْم َنافِق‬

ً ‫ين ِب َا َّن ل َُه ْم َعذَ ًابا َال‬
Münafiqlərə müjdə ver ki, onlar üçün şiddətli əzab vardır.

‫ون عِ ْن َد ُه ُم الْعِ َّز َة‬

َ ‫َا َي ْب َت ُغ‬ َ ‫ين َا ْول َِيا ٓ َء م ِْن ُدونِ ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ُ‫ين َي َّت ِخذ‬
َ ‫ون الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ۪‫َالَّذ‬
qüvvəti onların yanındamı axtarırlar? ← Möminləri qoyub kafirləri dost tutanlar,

ِ ‫َو َق ْد َن َّزلَ َعل َْيكُ ْم فِي الْكِ َت‬

‫اب َا ْن‬ ﴾139﴿ ۜ‫َفا َِّن الْعِ َّز َة للِ هّٰ ِ َجم۪ ًيعا‬
(Allah) Kitabda sizə nazil etmişdir ki, ← Şübhəsiz ki, qüvvət tamamilə Allaha məxsusdur!

ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل ُيكْ َف ُر ِب َها َو ُي ْس َت ْه َز ُا ِب َها‬ ِ ‫ِا َذا َسمِ ْع ُت ْم ٰا َي‬
Allahın ayələrinin inkar edildiyini və onlara istehza olunduğunu eşitdiyiniz zaman,

ٍ ۪‫وضوا ف۪ ي َحد‬
ۘ ۪‫يث َغ ْي ِره‬ ُ ‫َح ّٰتى َي ُخ‬ ‫َف اَل َت ْق ُع ُدوا َم َع ُه ْم‬
...taki onlar, ondan başqa bir söhbətə girişənə qədər! ← onlarla bir yerdə əyləşməyin...

﴾140﴿‫ين ف۪ ي َج َه َّن َم َجم۪ ًيع ۙا‬ َ ۪‫الل َجام ُِع ال ُْم َنافِق‬
َ ‫ين َوالْكَ اف ِ۪ر‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ِا َّنكُ ْم ِا ًذا ِم ْثل ُُه ْم‬
Əlbəttə, Allah münafiqlərin və kafirlərin hamısını Cəhənnəmdə yığacaqdır!←Yoxsa siz onlar kimi olarsınız.
Cüz 5 ən-Nisa surəsi 102

ِ ّٰ‫ان لَكُ ْم َف ْت ٌح م َِن ه‬

‫الل‬ َ ‫َفا ِْن َك‬ ‫ون ِبكُ ْم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي َت َر َّب ُص‬
əgər Allah tərəfindən sizə bir qələbə (nəsib) olarsa, ← Sizə göz qoyanlar,

‫يب َقالُوٓا‬ َ ‫ان ِللْكَ اف ِ۪ر‬

ٌ ‫ين َن ۪ص‬ َ ‫َوا ِْن َك‬ ‫َقالُوٓا َال َْم َنكُ ْن َم َعكُ ْم‬
Əgər kafirlərə (zəfər) nəsib olarsa (onlara) deyərlər: ← deyərlər: “Biz sizinlə birlikdə deyildikmi?”.

َ ‫َو َن ْم َن ْعكُ ْم م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

‫۪ين‬ ‫َال َْم َن ْس َت ْح ِو ْذ َعل َْيكُ ْم‬
Biz möminlərə mane olmadıqmı?” ← “Biz sizə qalib gələ bilməzdikmi?

َ ‫ين َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾141﴿۟‫۪ين َس ۪ب اًيل‬ َ ‫الل ِللْكَ اف ِ۪ر‬
ُ ّٰ‫َول َْن َي ْج َع َل ه‬ ‫الل َي ْحكُ ُم َب ْي َنكُ ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
ُ ّٰ‫َف ه‬
Allah kafirlərə möminlərin əleyhinə bir yol göstərməz! ← Qiyamət günü Allah sizin aranızda
hökm verəcəkdir.

‫الصلٰ و ِة‬
َّ ‫َو ِا َذا َق ُاموٓا ِالَى‬ ‫َو ُه َو َخاد ُِع ُه ْم‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َنافِق‬
َ ‫ين ُي َخاد ُِع‬
Namaza durduqları zaman, ← Halbuki O (Allah) onları aldadar. ← Münafiqlər Allahı aldatmağa çalışırlar.

ۘ ً‫الل ا اَِّل َقل۪ ا‬

﴾142﴿ ‫يل‬ َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫َو اَل َيذْ ُك ُر‬ ‫اس‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َق ُاموا ُك َسال ٰۙى ُي َرا ٓ ُؤ َن‬
və Allahı olduqca az zikr edərlər. ← tənbəlliklə qalxarlar, özlərini insanlara göstərərlər,

‫اَل ٓ ِالٰى ٰه ُؤ اَل ٓ ِء َو اَل ٓ ِالٰى ٰه ُؤ اَل ٓ ِ ۜء‬ ‫ِك‬

َ ‫ين َب ْي َن ٰذل‬
َ ‫ُمذَ ْبذَ ۪ب‬
Nə bunlara, nə də bunlara (tərəf dönərlər). ← Bunların arasında tərəddüd edib durarlar.

َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬ ﴾143﴿ ‫َفل َْن َت ِج َد ل َُه َس ۪ب اًيل‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬
Ey iman gətirənlər! ← onun üçün heç bir yol (nicat yolu) tapa bilməzsən! ← Allah kimi azdırarsa,

﴾144﴿‫ون َا ْن َت ْج َعلُوا للِ هّٰ ِ َعل َْيكُ ْم ُسلْطَ ا ًنا ُم ۪بي ًنا‬
َ ‫يد‬
ُ ‫َا ُت ۪ر‬ َ ‫ين َا ْول َِيا َٓء م ِْن ُدونِ ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ‫اَل َت َّت ِخذُ وا الْكَ اف ِ۪ر‬
Öz əleyhinizə Allaha açıq bir dəlilmi vermək istəyirsiniz? ← Möminləri qoyub kafirləri dost tutmayın!

﴾145﴿ ‫َول َْن َت ِج َد ل َُه ْم َن ۪ص ًير ۙا‬ ‫ار‬ َّ ‫الد ْركِ اْال َْس َف ِل م َِن‬
ِۚ ‫الن‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َنافِق‬
َّ ‫ين فِي‬
Heç vaxt onlara yardım edən tapmazsan! ← Əlbəttə, münafiqlər Cəhənnəmin ən aşağı təbəqəsindədirlər.

ِ ّٰ‫َو ْاع َت َص ُموا ِب ه‬

‫الل‬ َ ۪‫اِل الَّذ‬
‫ين َت ُابوا َو َا ْصل َُحوا‬
Allahdan möhkəm yapışarlar,← Ancaq o kəslər müstəsnadır ki, tövbə edərlər, özlərini islah edərlər,

َ ‫ِك َم َع ال ُْم ْؤ ِمن‬

‫۪ين‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬ ِ ّٰ‫َصوا د۪ ي َن ُه ْم للِ ه‬
ُ ‫َو َا ْخل‬
Onlar möminlərlə bərabərdirlər. ← və Allah üçün dinlərini təmizləyərlər.

َ ‫الل ال ُْم ْؤ ِمن‬

ً ‫۪ين َا ْج ًرا َع ۪ظ‬
﴾146﴿‫يما‬ ُ ّٰ‫َو َس ْو َف ُي ْؤ ِت ه‬
Möminlərə isə Allah böyük mükafat verəcəkdir!

ً ۪‫الل َشاكِ ًرا َعل‬

﴾147﴿‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل ِب َعذَ ا ِبكُ ْم ا ِْن َشكَ ْر ُت ْم َو ٰا َم ْن ُت ْم‬
ُ ّٰ‫َما َي ْف َع ُل ه‬
Allah şükrə qiymət verəndir, biləndir!← Əgər şükür etsəniz və iman gətirsəniz, Allah sizə niyə əzab versin?
103 ən-Nisa surəsi Cüz 6

‫ا اَِّل َم ْن ظُ ل َِم‬ ِ‫السوٓ ِء م َِن ا ْل َق ْول‬ ُ ّٰ‫اَل ُي ِح ُّب ه‬

ُّ ‫الل ال َْج ْه َر ِب‬
Yalnız zülm olunmuş şəxslər müstəsnadır. ← Allah, pis sözün ucadan deyilməsini sevməz.

‫وه‬
ُ ‫ا ِْن ُت ْب ُدوا َخ ْي ًرا َا ْو ُت ْخ ُف‬ ً ۪‫الل َسم۪ ًيعا َعل‬
﴾148﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Əgər yaxşı bir əməli aşkara çıxarsanız, yaxud onu gizlətsəniz, ← Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!

﴾149﴿ ‫ان َع ُف ًّوا َقد۪ ًيرا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َا ْو َت ْع ُفوا َع ْن ُسوٓ ٍء‬
həqiqətən, Allah bağışlayandır, qüdrət sahibidir! ← və ya bir pisliyi əfv etsəniz,

ِ ّٰ‫ون َا ْن ُي َف ِّر ُقوا َب ْي َن ه‬

۪‫الل َو ُر ُسلِه‬ َ ‫يد‬
ُ ‫َو ُي ۪ر‬ ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
۪‫الل َو ُر ُسلِه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َيكْ ُف ُر‬
Allahla peyğəmbərlərinin arasını ayırmaq istəyənlər; ← Şübhəsiz, Allahı və peyğəmbərlərini inkar edənlər,

﴾150﴿‫يل‬ َ ‫ون َا ْن َي َّت ِخذُ وا َب ْي َن ٰذل‬

ۙ ً‫ِك َس ۪ب ا‬ َ ‫يد‬
ُ ‫َو ُي ۪ر‬ ‫ض‬
ٍۙ ‫ض َو َنكْ ُف ُر ِب َب ْع‬
ٍ ‫ُون ُن ْؤم ُِن ِب َب ْع‬
َ ‫َو َي ُقول‬
və bunun arasında bir yol tutmaq istəyənlər;←“Bəzisinə inanırıq, bəzilərinə də inanmırıq”,-deyənlər

َ ‫َو َا ْع َت ْد َنا ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾151﴿ ‫ين َعذَ ًابا ُم ۪هي ًنا‬ ‫ون َح ًّق ۚا‬
َ ‫ِك ُه ُم الْكَ اف ُِر‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Kafirlər üçün alçaldıcı əzab hazırlamışıq! ← Məhz onlar həqiqətən, kafirdirlər.

‫َول َْم ُي َف ِّر ُقوا َب ْي َن َا َحدٍ ِم ْن ُه ْم‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬

۪‫الل َو ُر ُسلِه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
və onlardan heç biri arasında ayrıseçkilik etməzlər, ← O şəxslər ki, Allaha və peyğəmbərlərinə iman gətirər,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾152﴿ ‫يم ۟ا‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ور ُه ْم‬
َ ‫۪يه ْم ُا ُج‬
ِ ‫ِك َس ْو َف ُي ْؤت‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← onlara mükafatlarını (Allah) verəcəkdir.

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫َا ْن ُت َن ِّزلَ َعل َْي ِه ْم كِ َت ًابا م َِن‬ ِ ‫ُك َا ْه ُل الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َي ْسـَٔل‬
onlara göydən bir kitab endirəsən.← (Ey Rəsulum!) Kitab əhli (yəhudilər) səndən istəyir ki,

‫الل َج ْه َر ًة‬
َ ّٰ‫َف َقالُوٓا َا ِر َنا ه‬ ‫ِك‬
َ ‫ى َا ْك َب َر م ِْن ٰذل‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َف َق ْد َس َالُوا ُم‬
və demişdilər: “Bizə Allahı aşkar göstər!” ← Halbuki, ondan daha böyüyünü Musadan istəmişdilər,

ُ ‫ُث َّم ا َّت َخذُ وا الْعِ ْج َل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْت ُه ُم ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ ‫الصاعِ َق ُة ِبظُ لْمِ ِه ْم‬
َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬
Sonra onlara açıq dəlillər gəlməsinin ardınca, buzovu (tanrı) tutdular. ← Və öz ədalətsizlikləri üzündən
onları ildırım vurmuşdu.

﴾153﴿ ‫وسى ُسلْطَ ا ًنا ُم ۪بي ًنا‬

ٰ ‫َو ٰا َت ْي َنا ُم‬ ‫ِك‬
َ ‫َف َع َف ْو َنا َع ْن ٰذل‬
və Musaya açıq bir səlahiyyət verdik. ← Biz onu da bağışladıq,

‫َو ُق ْل َنا ل َُه ُم‬ ‫ور ِبم۪ ي َثاق ِِه ْم‬ ُّ ‫َو َر َف ْع َنا َف ْو َق ُه ُم‬
َ ‫الط‬
və onlara dedik: ← Əhdə riayət etsinlər deyə də, Tur dağını onların üzərinə qaldırdıq,

‫الس ْب ِت‬
َّ ‫َو ُق ْل َنا ل َُه ْم اَل َت ْع ُدوا فِي‬ ‫اب ُس َّج ًدا‬
َ ‫ْاد ُخلُوا ال َْب‬
Onlara dedik ki: “Şənbə günü həddi aşmayın (qadağanı pozmayın)!” ← “Qapıdan səcdə edərək daxil olun.”

﴾154﴿ ‫َو َا َخذْ َنا ِم ْن ُه ْم م۪ ي َثا ًقا َغل۪ يظً ا‬

Və onlardan möhkəm bir əhd aldıq.
Cüz 6 ən-Nisa surəsi 104

‫الل‬ ِ ‫َو ُك ْف ِرهِ ْم ِب ٰا َي‬

ِ ّٰ‫ات ه‬ ‫َف ِب َما َن ْق ِض ِه ْم م۪ ي َثا َق ُه ْم‬
Allahın ayələrini inkar etmələri, ← (Bunların olmasının) səbəbi, onların verdikləri əhdi pozmaları,

‫ْف‬
ٌ ‫ُوب َنا ُغل‬
ُ ‫َو َق ْول ِِه ْم ُقل‬ ‫ال ْن ِب َيا ٓ َء ِب َغ ْي ِر َح ٍّق‬
َ ْ‫َو َق ْتل ِِه ُم ا‬
və: “Ürəklərimiz pərdəlidir!”- demələridir. ← peyğəmbərləri haqsız yerə öldürmələri,

َ ‫َف اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

ۖ ً‫ون ا اَِّل َقل۪ ا‬
﴾155﴿‫يل‬ ‫الل َعل َْي َها ِبكُ ْف ِرهِ ْم‬
ُ ّٰ‫َب ْل طَ َب َع ه‬
Artıq, yalnız az qismi iman gətirər;← Xeyr, küfrlərinə görə Allah, (qəlblərinin) üzərinə möhür vurmuşdur.

ً ‫َو ِبكُ ْف ِرهِ ْم َو َق ْول ِِه ْم َعلٰ ى َم ْر َي َم ُب ْه َتا ًنا َع ۪ظ‬

﴾156﴿ ‫يم ۙا‬
Həm də küfr etdikləri və Məryəmə qarşı böyük bir böhtan atdıqları səbəbiylə!

ِ ّٰ‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم َر ُسولَ ه‬

ۚ‫الل‬ َ ‫َو َق ْول ِِه ْم ِا َّنا َق َت ْل َنا ال َْم ۪س‬
َ ۪‫يح ع‬
(Bunun bir səbəbi də:) “Biz, Allahın elçisi Məryəm oğlu İsa əl-Məsihi öldürdük”,- demələridir.

‫َولٰكِ ْن ُش ِّب َه ل َُه ْم‬ ‫وه‬

ُ ‫ُوه َو َما َصل َُب‬
ُ ‫َو َما َق َتل‬
Lakin onlara o, (İsaya) bənzər göstərildi. ← Halbuki onu (İsanı) öldürmədilər, çarmıxa da çəkmədilər.

‫َما ل َُه ْم ِبه۪ م ِْن عِ ل ٍْم‬ ‫اخ َت َل ُفوا ف۪ ي ِه لَف۪ ي َش ٍّك ِم ْن ُه‬ َ ۪‫َوا َِّن الَّذ‬
ْ ‫ين‬
Ona dair onların heç bir məlumatı yoxdur. ← Onun haqqında ixtilafda olanlar əlbəttə, şübhə içərisindədirlər.

﴾157﴿ ‫ُوه َيق۪ ي ًن ۙا‬

ُ ‫َو َما َق َتل‬ ‫اع الظَّ ِّن‬
َ ‫ا اَِّل ا ّت َِب‬
Halbuki həqiqətdə onu (İsanı) öldürməmişdilər. ← (Onlar) ancaq zənnə qapılırlar.

ً ‫الل َع ۪ز ًيزا َح ۪ك‬

﴾158﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل ِال َْي ِ ۜه‬
ُ ّٰ‫َب ْل َر َف َع ُه ه‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Xeyr, Allah onu Özünə (dərgahına) qaldırmışdır.

ۚ ۪‫ا اَِّل ل َُي ْؤ ِم َن َّن ِبه۪ َق ْب َل َم ْوتِه‬ ِ ‫َوا ِْن م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب‬
ölümündən əvvəl ona (İsaya) iman gətirməsin. ← Kitab əhlindən elə bir kəs olmaz ki,

﴾159﴿ ۚ‫يدا‬ ُ ُ‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َيك‬

ً ‫ون َعل َْي ِه ْم َش ۪ه‬
qiyamət günündə isə o (İsa), onların əleyhinə şahid olacaqdır.

‫َّت ل َُه ْم‬ ٍ ‫َح َّر ْم َنا َعل َْي ِه ْم طَ ِّي َب‬
ْ ‫ات ُا ِحل‬ َ ۪‫َف ِبظُ ل ٍْم م َِن الَّذ‬
‫ين َه ُادوا‬
(əvvəlcə) özlərinə halal edilmiş gözəl nemətləri onlara haram etdik, ← Yəhudilər zülm etdiklərinə görə,

ً ‫الل َكث‬
﴾160﴿ ‫۪ير ۙا‬ ِ ‫َو ِب َص ِّدهِ ْم َع ْن َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
və bir çoxlarını Allahın yolundan döndərdiklərinə görə (bunu etdik).

‫اس ِبال َْباطِ ِ ۜل‬

ِ ‫الن‬
َّ َ‫َو َا ْكل ِِه ْم َا ْم َوال‬ ِ ‫َو َا ْخذِ هِ ُم‬
‫الر ٰبوا َو َق ْد ُن ُهوا َع ْن ُه‬
ّ
və haqsız yerə xalqın malını yedikləri (üçün bunu etdik). ← Həmçinin qadağan olunduğu halda, faiz aldıqları,

َ ‫ون فِي الْعِ ل ِْم ِم ْن ُه ْم َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون‬ َ ‫الراسِ ُخ‬
َّ ‫لٰكِ ِن‬ ً ‫ين ِم ْن ُه ْم َعذَ ًابا َال‬
﴾161﴿‫۪يما‬ َ ‫َو َا ْع َت ْد َنا ِللْكَ اف ِ۪ر‬
Lakin onlardan elmdə güclü olanlar və möminlər,← Onlardan kafirlər olanlar üçün acı bir əzab hazırlamışıq!

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫ون‬
َ ‫الصلٰ و َة َوال ُْم ْؤ ُت‬ َ ۪‫َوال ُْمق۪ يم‬
َّ ‫ين‬ َ ‫ُي ْؤ ِم ُن‬
َ ‫ون ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ م ِْن َق ْبل‬
‫ِك‬
Namazı qılanlar, zəkat verənlər, ← sənə nazil edilənə və səndən əvvəl nazil edilənə inanırlar.

ً ‫۪يه ْم َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾162﴿ ‫يم ۟ا‬ ِ ‫ِك َس ُن ْؤت‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ‫ال ِخ ِ ۜر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
Onlara böyük mükafat verəcəyik! ← və Allaha və axirət gününə iman gətirənlər;
105 ən-Nisa surəsi Cüz 6

ۚ ۪‫الن ِب ۪ ّي َن م ِْن َب ْعدِ ه‬ ٍ ‫َك َما ٓ َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُن‬

َّ ‫وح َو‬ ‫ِا َّنا ٓ َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك‬
Necəki Nuha və ondan sonrakı peyğəmbərlərə də vəhy göndərmişdik. ← Biz sənə vəhy göndərdik.

ِ ‫وب َو اْال َْس َب‬

‫اط‬ َ ۪‫يم َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬ ٓ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال‬
َ ۪‫ٰى ا ِْب ٰره‬
İbrahimə, İsmailə, İshaqa, Yəquba və onun övladlarına da vəhy göndərmişdik.

﴾163﴿ ۚ‫ورا‬
ً ‫َو ٰا َت ْي َنا َد ُ۫او َد َز ُب‬ ‫ون َو ُسل َْي ٰم َن‬
َ ‫س َو ٰه ُر‬
َ ‫وب َو ُيو ُن‬ ٰ ۪‫َوع‬
َ ‫يسى َو َا ُّي‬
Davuda da Zəburu verdik. ← İsaya, Əyyuba, Yunusa, Haruna və Süleymana da (vəhy göndərdik).

‫َو ُر ُس اًل ل َْم َن ْق ُص ْص ُه ْم َعل َْي َك‬ ‫اه ْم َعل َْي َك م ِْن َق ْب ُل‬
ُ ‫َو ُر ُسل َق ْد َق َص ْص َن‬
sənə əhvalatını danışmadığımız peyğəmbərlərə də! ← Daha əvvəl sənə əhvalatını danışdığımız peyğəmbərlərə də,

َ ‫ين َو ُم ْنذِ ۪ر‬

‫ين‬ َ ‫ُر ُس اًل ُم َب ِّش ۪ر‬ ً ۪‫وسى َتكْ ل‬
﴾164﴿ ‫يم ۚا‬ ٰ ‫الل ُم‬
ُ ّٰ‫َو َكل ََّم ه‬
Müjdə verən və xəbərdar edən (peyğəmbərlər göndərdik ki,) ← Və Allah Musa ilə sözlə danışdı.

ً ‫الل َع ۪ز ًيزا َح ۪ك‬

﴾165﴿‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الر ُس ِ ۜل‬ ِ ّٰ‫اس َعلَى ه‬
ُّ ‫الل ُح َّج ٌة َب ْع َد‬ ِ ‫ِلن‬ َ ُ‫ِل َئ اَّل َيك‬
َّ ‫ون ل‬
Allah qüdrətlidir, hikmət sahibidir!← peyğəmbərlərdən sonra insanların, Allaha qarşı bəhanəsi qalmasın.

ۚ ۪‫َا ْن َزل َُه ِبعِ لْمِ ه‬ ُ ّٰ‫لٰكِ ِن ه‬

‫الل َي ْش َه ُد ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ِال َْي َك‬
onu (Quranı) Öz elmi ilə nazil etmişdir. ← Lakin Allah, sənə nazil etdiyi (Quran) ilə şəhadət verir ki,

﴾166﴿ ‫يدا‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬

ً ‫الل َش ۪ه‬ ‫ون‬
َ ‫َوال َْملٰ ئِكَ ُة َي ْش َه ُد‬
Və şahid olaraq Allah yetər! ← Mələklər də (buna) şahidlik edirlər.

ً ۪‫َق ْد َض ُّلوا َض اَل اًل َبع‬

﴾167﴿‫يدا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ِ ‫ين َك َف ُروا َو َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬
uzaq bir zəlalətə uğramışlar. ← Kafir olub (insanları) Allahın yolundan döndərən şəxslər,

﴾168﴿ ‫الل ل َِي ْغف َِر ل َُه ْم َو اَل ل َِي ْهدِ َي ُه ْم طَ ۪ري ًق ۙا‬
ُ ّٰ‫ل َْم َيكُ ِن ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا َوظَ ل َُموا‬
Allah onları bağışlayan və onlara bir yol göstərən deyildir; ← İnkar edib zülm edənlərə gəldikdə,

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾169﴿ ‫الل َي ۪س ًيرا‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َو َك‬ ۜ ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫يق َج َه َّن َم َخالِد‬
َ ‫اِل طَ ۪ر‬
Axı bu, Allah üçün asandır! ← İçində əbədiqalacaqları cəhənnəm yolundan başqa!

‫الر ُسولُ ِبال َْح ِّق م ِْن َر ِّبكُ ْم‬

َّ ‫َق ْد َجا ٓ َء ُك ُم‬ ‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Peyğəmbər, Rəbbinizdən sizə haqqı (Quranı) gətirdi. ← Ey insanlar!

‫َوا ِْن َتكْ ُف ُروا‬ ‫َف ٰا ِم ُنوا َخ ْي ًرا لَكُ ْم‬

Əgər (onu) inkar etsəniz (bilin ki), ← Elə isə, Öz yaxşılığınız üçün (ona) iman gətirin!

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾170﴿ ‫يما‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َفا َِّن للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← həqiqətən, göylərdə və yerdə nə varsa, Allaha məxsusdur.
Cüz 6 ən-Nisa surəsi 106

ِ ّٰ‫َو اَل َت ُقولُوا َعلَى ه‬

‫الل ا اَِّل ال َْح َّق‬ ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب اَل َت ْغلُوا ف۪ ي د۪ ينِكُ ْم‬
Allah barəsində haqqdan qeyrisini deməyin. ← Ey kitab əhli! Öz dininizdə həddi aşmayın!

‫وح ِم ْن ُه‬
ٌ ‫َال ْٰق َيها ٓ ِالٰى َم ْر َي َم َو ُر‬ ِ ّٰ‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم َر ُسولُ ه‬
‫الل َو َكل َِم ُت ُه‬ ُ ‫ِا َّن َما ال َْم ۪س‬
َ ۪‫يح ع‬
Onu Məryəmə çatdırdı və Ondan bir ruhdur.← Məryəm oğlu İsa Məsih ancaq Allahın peyğəmbəri və sözüdür;

‫ِا ْن َت ُهوا َخ ْي ًرا لَكُ ْم‬ ِ ّٰ‫َف ٰا ِم ُنوا ِب ه‬

‫الل َو ُر ُسلِه۪ ۚ َو اَل َت ُقولُوا َثلٰ َث ٌة‬
Öz yaxşılığınız üçün (buna) son qoyun! ← Allaha və peyğəmbərlərinə iman gətirin. (Allah) “üçdür” deməyin.

‫ون ل َُه َول ٌَد‬

َ ُ‫ُس ْب َحا َن ُه َا ْن َيك‬ ِ ‫الل ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬ ُ ّٰ‫ِا َّن َما ه‬
O, övladı olmaqdan uzaqdır, pakdır. ← Allah yalnız tək bir tanrıdır.

﴾171﴿ ‫يل‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬

۟ ً‫الل َوك۪ ا‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
Vəkil kimi də Allah kifayətdir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Ona məxsusdur.

‫ون‬
َ ‫َول ال َْملٰ ئِكَ ُة ال ُْم َق َّر ُب‬ ِ ّٰ‫ون َع ْب ًدا للِ ه‬
َ ُ‫يح َا ْن َيك‬ َ ِ‫ل َْن َي ْس َت ْنك‬
ُ ‫ف ال َْم ۪س‬
yaxın mələklər də (bunu ar bilməzlər). ← Məsih, Allahın qulu olmağı əsla özünə ar bilməz,

﴾172﴿ ‫َف َس َي ْح ُش ُر ُه ْم ِال َْي ِه َجم۪ ًيعا‬ ‫َو َم ْن َي ْس َت ْنكِ ْف َع ْن عِ َب َادتِه۪ َو َي ْس َتكْ ِب ْر‬
onların hamısını Öz hüzuruna toplayacaqdır!← Kim Ona ibadət etməyi özünə ar bilər və təkəbbür göstərərsə,

ۚ ۪‫يد ُه ْم م ِْن َف ْضلِه‬ َ ‫َف ُي َو ۪ ّف ِيه ْم ُا ُج‬

ُ ‫ور ُه ْم َو َي ۪ز‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
mükafatlarını tam verəcək və Öz lütfündən onlar üçün artıracaq.← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

ً ‫َف ُي َع ِّذ ُب ُه ْم َعذَ ًابا َال‬

‫۪يم ۙا‬ ‫اس َتكْ َب ُروا‬
ْ ‫اس َت ْنكَ ُفوا َو‬ َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
ْ ‫ين‬
onları acı bir əzaba düçar edəcəkdir! ← (İtaəti) özlərinə sığışdırmayanlar və təkəbbür göstərənlərə gəldikdə,

ِ ّٰ‫ون ل َُه ْم م ِْن ُدونِ ه‬

﴾173﴿ ‫الل َول ًِّيا َول َن ۪ص ًيرا‬ َ ‫َو اَل َي ِج ُد‬
Onlar özlərinə, Allahdan savayı nə bir dost, nə də bir köməkçi tapmayacaqlar!

ً ‫َو َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْيكُ ْم ُن‬

﴾174﴿ ‫ورا ُم ۪بي ًنا‬ ‫ان م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
ٌ ‫اس َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم ُب ْر َه‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Biz sizə aydın bir nur (Quran) endirdik. ← Ey insanlar! Sizə, Rəbbiniz tərəfindən bir dəlil gəlmişdir.

‫َف َس ُي ْد ِخل ُُه ْم ف۪ ي َر ْح َم ٍة ِم ْن ُه َو َف ْض ٍۙل‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬

۪‫الل َو ْاع َت َص ُموا ِبه‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
onları öz mərhəməti və lütfünə daxil edəcək, ← Allaha iman gətirib Ondan möhkəm yapışanlara gəldikdə,

ً ۪‫َو َي ْهد۪ ِيه ْم ِال َْي ِه ِص َراطً ا ُم ْس َتق‬

﴾175﴿ ۜ‫يما‬
və onları, Özünə (Allaha) tərəf (gedən) doğru yola yönəldəcəkdir.
107 əl-Maidə surəsi Cüz 6

‫الل ُي ْفت۪يكُ ْم فِي الْكَ اَل َل ِ ۜة‬

ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫َي ْس َت ْف ُتو َن َك‬
De: “Atası və övladı olmayan şəxsin ( mirası) haqqında Allah sizə fətva verir ki; ← Səndən fətva istəyirlər.

َ‫ف َما َت َرك‬

ُ ‫َفل ََها ن ِْص‬ ‫س ل َُه َول ٌَد َول َُه ُا ْخ ٌت‬ َ ‫اِنِ ْام ُر ٌؤا َهل‬
َ ‫َك ل َْي‬
mirasın yarısı onundur (bacısınındır). ← Övladı (və atası) olmayan bir şəxs vəfat etdikdə bir bacısı varsa,

‫َفا ِْن َكا َن َتا ا ْث َن َت ْي ِن‬ ‫َو ُه َو َي ِر ُث َها ٓ ا ِْن ل َْم َيكُ ْن ل ََها َول ٌَد‬
Əgər (vəfat edənin) iki bacısı varsa, ← Övladı olmayan (bir qadın vəfat etdikdə), o (qardaşı) onun varisidir.

‫َوا ِْن َكا ُنوٓا ا ِْخ َو ًة ِر َجال َون َِسا ٓ ًء‬ َ‫َفل َُه َما ال ُّث ُل َثانِ م َِّما َت َرك‬
Əgər (varislər) qardaş və bacılardan ibarət olarsa, ← mirasın üçdə ikisi onlarındır.

ُ ْ‫َف ِللذَّ َك ِر ِم ْث ُل َح ِّظ ا‬

‫ال ْن َث َي ْي ِ ۜن‬
kişiyə (qardaşa), iki qadına (iki bacıya) düşən pay qədər düşür”.

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾176﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫الل لَكُ ْم َا ْن َت ِض ُّلوا‬
ُ ّٰ‫ُي َب ِّي ُن ه‬
Allah hər şeyi biləndir! ← Allah (bunu) sizə, doğru yoldan çıxmamağınız üçün aydınlaşdırır.

‫ور ُة ال َْمائ َِد ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬5﴿
əl-Maidə (Süfrə) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 120 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ َّ ‫الل‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫ام‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫يم ُة ا‬ ْ ‫ُا ِحل‬
َ ‫َّت لَكُ ْم َب ۪ه‬ ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ْو ُفوا ِبال ُْع ُقو ِ ۜد‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Heyvanlar sizə halal edildi. ← Ey iman gətirənlər! Əhdlərə sadiq olun.

‫الص ْيدِ َو َا ْن ُت ْم ُح ُر ٌم‬

َّ ‫ا اَِّل َما ُي ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم َغ ْي َر ُم ِح ّلِي‬
Ancaq ihramda olarkən ov sizə qadağan edilməklə, (aşağıda) sizə oxunacaq olanlar müstəsnadır.

﴾1﴿ ‫يد‬
ُ ‫الل َي ْحكُ ُم َما ُي ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah istədiyini hökm edər!

ِ ّٰ‫اَل ُت ِح ُّلوا َش َعآئ َِر ه‬

َّ ‫الل َو اَل‬
‫الش ْه َر ال َْح َر َام‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
(Bunlara) hörmətsizlik etməyin; Allahın işarələrinə, haram aya, ← Ey iman gətirənlər!

َ ‫َو اَل ٓ ٰا ۪ ّم‬

‫ين ال َْب ْي َت ال َْح َر َام‬ ‫َو اَل ال َْه ْد َي َو اَل ا ْل َق اَلٓئ َِد‬
və Beytülhərama (Müqəddəs evə) gələnlərə ki, ← qurbanlara, (onlara taxılmış) boyunbağlarına,

ْ ‫َو ِا َذا َح َل ْل ُت ْم َف‬

ۜ ‫اصطَ ُادوا‬ ۜ‫ون َف ْض اًل م ِْن َر ِّب ِه ْم َو ِر ْض َوا ًنا‬
َ ‫َي ْب َت ُغ‬
İhramdan çıxdığınız zaman ov edəbilərsiniz. ← onlar Rəbbinin lütfünü və razılığını diləyirlər.

‫وك ْم َع ِن ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام َا ْن َت ْع َت ُدو ۢا‬

ُ ‫َو اَل َي ْج ِر َم َّنكُ ْم َش َن ٰا ُن َق ْو ٍم َا ْن َص ُّد‬
Sizi Məscidülhərama daxil olmağa qoymayan camaata qarşı bəslədiyiniz kin, sizi təcavüzə sövq etməsin!

ِ ْ‫او ُنوا َعلَى ا‬

ۖ ِ ‫ال ْث ِم َوال ُْع ْد َو‬
‫ان‬ َ ‫َو اَل َت َع‬ ‫الت ْق ٰو ۖى‬
َّ ‫او ُنوا َعلَى ا ْل ِب ِّر َو‬
َ ‫َو َت َع‬
günah və düşmənçilik etməkdə isə köməkləşməyin. ← Yaxşılıq və pis əməllərdən çəkinməkdə köməkləşin,

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾2﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Həqiqətən, Allahın əzabı şiddətlidir! ← Və Allahdan qorxun.
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 108

ِ ّٰ‫الد ُم َول َْح ُم ال ِْخ ْن ۪ز ِير َو َما ٓ ُاهِ َّل ل َِغ ْي ِر ه‬

۪‫الل ِبه‬ َّ ‫ال َْم ْي َت ُة َو‬ ‫ُح ِّر َم ْت َعل َْيكُ ُم‬
Ölü heyvan, qan, donuz əti, Allahdan başqasının adı ilə kəsilmiş, ← (Bunlar) sizə haram edildi;

‫الس ُب ُع‬
َّ ‫َو َما ٓ َا َك َل‬ ‫يح ُة‬ َّ ‫َوال ُْم ْن َخ ِن َق ُة َوال َْم ْو ُقو َذ ُة َوال ُْم َت َر ّد َِي ُة َو‬
َ ‫الن ۪ط‬
vəhşi heyvanların parçalayıb yediyi. ← boğulmuş, vurulmuş, yıxılaraq ölmüş, buynuzlanıb ölmüş,

‫َو َما ُذ ِب َح َعلَى ال ُّن ُص ِب‬ ‫ا اَِّل َما َذ َّك ْي ُت ْم‬

Dikinə qoyulmuş daşlar (bütlər) üzərində kəsilmiş heyvanlar, ← Canı çıxmamış kəsdiyiniz müstəsnadır.

‫ين َك َف ُروا م ِْن د۪ ينِكُ ْم‬

َ ۪‫ِس الَّذ‬
َ ‫َال َْي ْو َم َيئ‬ ‫َو َا ْن َت ْس َت ْقسِ ُموا ِب اْال َْز اَل ِ ۜم ٰذلِكُ ْم ف ِْس ٌق‬
Bu gün kafirlər dininizdən ümidlərini kəsdilər. ← və də fal oxları ilə pay bölmək; Bunlar günahdır.

‫ْت لَكُ ْم د۪ ي َنكُ ْم‬

ُ ‫َال َْي ْو َم َا ْك َمل‬ ‫اخ َش ْو ِ ۜن‬
ْ ‫َف اَل َت ْخ َش ْو ُه ْم َو‬
Bu gün dininizi sizin üçün kamil etdim. ← Onlardan qorxmayın və Məndən qorxun!

‫اضطُ َّر ف۪ ي َم ْخ َم َص ٍة‬

ْ ‫َف َم ِن‬ ۜ‫يت لَكُ ُم اْال ِْس اَل َم د۪ ي ًنا‬
ُ ‫َو َا ْت َم ْم ُت َعل َْيكُ ْم ن ِْع َمت۪ي َو َر ۪ض‬
Kim aclıq üzündən çətinliyə düşsə,←Sizə olan nemətimi tamamladım və sizin üçün din kimi İslamı bəyəndim.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾3﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫ل ْث ٍم‬ ٍ ‫َغ ْي َر ُم َت َجان‬
ِ ِ‫ِف ا‬
Şübhəsiz, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← günaha meyl etmədən (haram ətdən yeyə bilər).

ُ ‫ُق ْل ُا ِح َّل لَكُ ُم الطَّ ِّي َب‬

‫ات‬ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َما َذا ٓ ُا ِح َّل ل َُه ْم‬
De: “Pak nemətlər sizə halal buyurulmuşdur. ← Səndən hansı şeylərin halal edildiyini soruşurlar.

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُت َع ّل ُِمو َن ُه َّن م َِّما َعل ََّمكُ ُم ه‬ َ ‫َو َما َعل َّْم ُت ْم م َِن ال َْج َو ِار ِح ُمكَ ِّل ۪ب‬
‫ين‬
Allahın sizə öyrətdiyindən onlara öyrədirsiniz. ← Əhliləşdirərək öyrətdiyiniz yırtıcı heyvanların (ovladıqları
da halaldır ki),

‫الل َعل َْي ِ ۖه‬

ِ ّٰ‫اس َم ه‬
ْ ‫َو ْاذ ُك ُروا‬ ‫َفكُ لُوا م َِّما ٓ َا ْم َسكْ َن َعل َْيكُ ْم‬
və üzərinə Allahın adını (bismillah, Allahu-əkbər) çəkin. ← Onların, sizin üçün tutduqlarından yeyin,

ِ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾4﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Şübhəsiz ki, Allah tezliklə haqq-hesab çəkəndir! ← Allahdan qorxun.

‫اب ِحلٌّ لَكُ ْم‬

َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫ام الَّذ‬
ُ ‫َوطَ َع‬ ُ ‫َال َْي ْو َم ُا ِح َّل لَكُ ُم الطَّ ِّي َب‬
‫ات‬
Kitab verilənlərin yeməkləri də sizə halaldır. ← Bu gün pak nemətlər sizə halal edilmişdir.

ِ ‫ات م َِن ال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ ُ ‫َوال ُْم ْح َص َن‬ ‫َوطَ َع ُامكُ ْم ِحلٌّ ل َُه ْم‬
Azad və ismətli mömin qadınlar, ← Sizin yeməkləriniz də onlara halaldır.

‫ور ُه َّن‬ ُ ‫ِا َذا ٓ ٰا َت ْي ُت ُم‬

َ ‫وه َّن ُا ُج‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
‫اب م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬ َ ۪‫ات م َِن الَّذ‬
ُ ‫َوال ُْم ْح َص َن‬
Mehrlərini özlərinə verərsinizsə, ← və sizdən əvvəl kitab verilmişlərdən azad və ismətli qadınlar;

ۜ ٍ ‫ي َا ْخ َد‬
‫ان‬ ٓ ۪‫َو اَل ُم َّت ِخذ‬ َ ‫۪ين َغ ْي َر ُم َساف ِ۪ح‬
‫ين‬ َ ‫ُم ْح ِصن‬
və aşna saxlamazsınızsa (evlənmək üçün sizə halaldırlar). ← namuslu olub zina etməzsinizsə,

َ ‫ال ِخ َر ِة م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو ُه َو فِي ا‬ ‫يمانِ َف َق ْد َح ِب َط َع َمل ُُه‬ ۪ ْ‫َو َم ْن َيكْ ُف ْر ِب ا‬
َ ‫ال‬
və o, axirətdə zərər çəkənlərdəndir! ← Kim imanı danarsa, işi boşa çıxmışdır,
109 əl-Maidə surəsi Cüz 6

‫وهكُ ْم َو َا ْيدِ َيكُ ْم ِالَى ال َْم َراف ِِق‬

َ ‫اغسِ لُوا ُو ُج‬
ْ ‫َف‬ ‫الصلٰ و ِة‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا ُق ْم ُت ْم ِالَى‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
üzünüzü və dirsəklərə qədər əllərinizi yuyun, ← Ey iman gətirənlər! Namaza durduğunuz zaman,

‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم ُج ُن ًبا‬ ‫َو ْام َس ُحوا ِب ُر ُؤسِ كُ ْم َو َا ْر ُجلَكُ ْم ِالَى الْكَ ْع َب ْي ِ ۜن‬
Əgər cünub olubsunuzsa, ← və başınızı məsh edin. Ayaqlarınızı da hər iki oynağa qədər (yuyun / məsh edin).

‫ى َا ْو َعلٰ ى َس َف ٍر‬
ٓ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت ْم َم ْر ٰض‬ ۜ‫َفاطَّ َّه ُروا‬
Xəstə olsanız və ya səfərdə olsanız, ← yaxşı-yaxşı təmizlənin (bütün bədəni yuyub qüsl edin).

‫َا ْو ل َٰم ْس ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء َفل َْم َت ِج ُدوا َما ٓ ًء‬ ‫َا ْو َجا ٓ َء َا َح ٌد ِم ْنكُ ْم م َِن ال َْغآئ ِِط‬
və ya qadınlarla yaxınlıq etdiyinizdə su tapmasanız, ← yaxud sizdən biri ayaq yolundan gəldiyində,

‫َف ْام َس ُحوا ِب ُو ُجوهِ كُ ْم َو َا ْيد۪ يكُ ْم ِم ْن ُه‬ ً ۪‫َف َت َي َّم ُموا َصع‬
‫يدا طَ ِّي ًبا‬
Ondan üzünüzə və əllərinizə sürtün. ← pak torpaqla təyəmmüm edin;

ُ ‫َولٰكِ ْن ُي ۪ر‬
‫يد ل ُِيطَ ِّه َر ُك ْم‬ ‫الل ل َِي ْج َع َل َعل َْيكُ ْم م ِْن َح َر ٍج‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫َما ُي ۪ر‬
Lakin istəyər ki, sizi pak, təmiz etsin, ← Allah sizi çətinliyə salmaq istəməz.

﴾6﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ‫َول ُِيت َِّم ن ِْع َم َت ُه َعل َْيكُ ْم‬
bəlkə, siz şükür edəsiniz! ← və sizə olan nemətini tamamlasın,

ٓ ۪‫َوم۪ ي َثا َق ُه الَّذ۪ ي َوا َث َقكُ ْم ِبه‬ ِ ّٰ‫َو ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َة ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم‬
və sizinlə bağladığı əhdi (xatırlayın)! ← Allahın sizə olan nemətini xatırlayın,

﴾7﴿‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ّٰ‫ا ِْذ ُق ْل ُت ْم َسمِ ْع َنا َو َاطَ ْع َن ۘا َوا َّت ُقوا ه‬
‫الل‬
Şübhəsiz, Allah ürəklərin içindəkini bilir! ← O vaxt demişdiniz: “Eşitdik və itaət etdik”. Allahdan qorxun.

‫ين للِ هّٰ ِ ُش َه َد َاء ِبا ْلق ِْس ِۘط‬

َ ۪‫ُكو ُنوا َق َّوام‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allah üçün sabitqədəm, ədalətli şahidlər olun. ← Ey iman gətirənlər!

۠‫ا ِْعدِ لُوا‬ ۜ‫ى َا اَّل َت ْعدِ لُوا‬

ٓ ٰ‫َو اَل َي ْج ِر َم َّنكُ ْم َش َن ٰا ُن َق ْو ٍم َعل‬
Ədalətli olun. ← Bir camaata qarşı olan kininiz sizi ədalətsizliyə sövq etməsin.

﴾8﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫ِلت ْق ٰو ۘى َوا َّت ُقوا ه‬
َّ ‫ُه َو َا ْق َر ُب ل‬
Şübhəsiz, Allah etdiklərinizdən xəbərdardır! ← Bu, təqvaya daha yaxındır. Və Allahdan qorxun.

ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو َا ْج ٌر َع ۪ظ‬

﴾9﴿ ‫يم‬ ِۙ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ه‬
onlar üçün bağışlanma və böyük mükafat vardır! ← Allah, iman gətirib yaxşı işlər görənlərə vəd edir ki,
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 110

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾10﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ٓ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar cəhənnəmliklərdir! ← O kəslər ki, kafir olub ayələrimizi təkzib edirlər,

ِ ّٰ‫ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َة ه‬

‫الل َعل َْيكُ ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allahın sizə olan nemətini xatırlayın! ← Ey iman gətirənlər!

‫ف َا ْيدِ َي ُه ْم َع ْنكُ ْم‬

َّ َ‫َفك‬ ‫ا ِْذ َه َّم َق ْو ٌم َا ْن َي ْب ُسطُ وٓا ِال َْيكُ ْم َا ْيدِ َي ُه ْم‬
(Allah) isə onların əllərini sizdən çəkmişdi. ← O vaxt bir tayfa sizə əl uzatmaq (hücum etmək) niyyətindəydi.

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər! ← Allahdan qorxun.

ۜ‫َو َب َع ْث َنا ِم ْن ُه ُم ا ْث َن ْي َع َش َر َنق۪ ًيبا‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

‫يل‬ َ ‫الل م۪ ي َث‬
ٓ ‫اق َبن‬ ُ ّٰ‫َو َل َق ْد َا َخذَ ه‬
Onlardan on iki nəzarətçi göndərmişdik. ← Allah İsrail oğullarından əhd almışdı.

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َت ْي ُت ُم‬
َّ ‫َلئ ِْن َا َق ْم ُت ُم‬ ‫الل ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َو َقالَ ه‬
Əgər namazı qılsanız, zəkatı versəniz, ← Allah buyurmuşdu: “Mən sizinləyəm.

‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬

َ ّٰ‫َو َا ْق َر ْض ُت ُم ه‬ ُ ‫َو ٰا َم ْن ُت ْم ِب ُر ُسل۪ ي َو َع َّز ْر ُت ُم‬
‫وه ْم‬
və Allaha gözəl bir borc versəniz, ← peyğəmbərlərimə iman gətirib onlara kömək etsəniz,

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َو اَل ُْد ِخل ََّنكُ ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ‫ل َُك ّف َِر َّن َع ْنكُ ْم َس ِّيـَٔاتِكُ ْم‬
və sizi altından çaylar axan cənnətlərə daxil edərəm. ← əlbəttə, günahlarınızın üstünü örtərəm,

﴾12﴿ ‫يل‬
ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َف َق ْد َض َّل َس َوا ٓ َء‬ ‫ِك ِم ْنكُ ْم‬
َ ‫َف َم ْن َك َف َر َب ْع َد ٰذل‬
doğru yoldan azmış olar!” ← Bundan sonra sizdən kim (əhdi pozaraq) küfr edərsə,

‫ُوب ُه ْم َقاسِ َي ًة‬

َ ‫َو َج َع ْل َنا ُقل‬ ُ ‫َف ِب َما َن ْق ِض ِه ْم م۪ ي َثا َق ُه ْم ل ََع َّن‬
‫اه ْم‬
və onların ürəklərini sərtləşdirdik. ← Əhdlərini pozduqlarına görə onları lənətlədik,

ۚ ۪‫َو َن ُسوا َحظًّ ا م َِّما ُذ ِّك ُروا ِبه‬ ۙ ۪‫اضعِ ه‬

ِ ‫ون الْكَ ل َِم َع ْن َم َو‬
َ ‫ُي َح ِّر ُف‬
və xəbərdar edildikləri şeylərin bir hissəsini unudurlar. ← Onlar sözlərin yerlərini dəyişdirirlər,

‫َو اَل َت َزالُ َتطَّ ل ُِع َعلٰ ى َخا ٓ ِئ َن ٍة ِم ْن ُه ْم ا اَِّل َقل۪ اًيل ِم ْن ُه ْم‬
Onların az bir qismi müstəsna olmaqla, onlardan həmişə xəyanət görəcəksən.

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾13﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اص َف ْح‬
ْ ‫ف َع ْن ُه ْم َو‬
ُ ‫اع‬
ْ ‫َف‬
Şübhəsiz ki, Allah yaxşılıq edənləri sevər! ← Yenə də, onları bağışla və fikir vermə.
111 əl-Maidə surəsi Cüz 6

ۖ ۪‫َف َن ُسوا َحظًّ ا م َِّما ُذ ِّك ُروا ِبه‬ ٓ ‫ين َقالُوٓا ِا َّنا َن َص ٰار‬
‫ى َا َخذْ َنا م۪ ي َثا َق ُه ْم‬ َ ۪‫َوم َِن الَّذ‬
Ancaq xəbərdar olunduqları şeylərin bir qismini unutdular.←“Biz xaçpərəstik”,- deyənlərdən də əhd almışdıq.

﴾14﴿‫ون‬
َ ‫الل ِب َما َكا ُنوا َي ْص َن ُع‬
ُ ّٰ‫َو َس ْو َف ُي َن ِّب ُئ ُه ُم ه‬ ‫َف َا ْغ َر ْي َنا َب ْي َن ُه ُم ال َْع َد َاو َة َوال َْب ْغ َضا ٓ َء ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
Allah onlara, gördükləri işləri xəbər verəcəkdir!←Və aralarına qiyamət gününə qədər ədavət və kin saldıq.

ِ ‫ون م َِن الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ‫۪يرا م َِّما ُك ْن ُت ْم ُت ْخ ُف‬
ً ‫ُي َب ِّي ُن لَكُ ْم َكث‬ ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َر ُسو ُل َنا‬
O, kitabda gizlətdiyiniz şeylərin bir çoxunu sizə bildirir, ← Ey kitab əhli! Sizə Peyğəmbərimiz gəldi.

﴾15﴿ ‫ين‬ ٌ ‫ور َوكِ َت‬

ٌ ‫اب ُم ۪ب‬ ِ ّٰ‫َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم م َِن ه‬
ٌ ‫الل ُن‬ ‫۪ير‬
ۜ ٍ ‫َو َي ْع ُفوا َع ْن َكث‬
Allahdan sizə bir nur və açıq-aydın bir Kitab (Quran) gəlmişdir. ← bir çoxunu da sizə bağışlayır.

‫الس اَل ِم‬ ُ ّٰ‫َي ْهد۪ ي ِب ِه ه‬

َّ ‫الل َم ِن ا َّت َب َع ِر ْض َوا َن ُه ُس ُب َل‬
Allah, Öz rızasına uyanları, onunla əminlik yollarına yönəldər,

ٍ ‫َو َي ْهد۪ ِيه ْم ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾16﴿ ‫يم‬ ِ ‫ات ِالَى ال ُّن‬
۪‫ور ِبا ِْذنِه‬ ُّ ‫َو ُي ْخ ِر ُج ُه ْم م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬
və onları düz yola istiqamətləndirər! ← onları Öz iznilə zülmətdən nura çıxarar,

ُ ‫الل ُه َو ال َْم ۪س‬

‫يح ْاب ُن َم ْر َي َم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ۪‫َل َق ْد َك َف َر الَّذ‬
‫ين َقالُوٓا‬
“Allah Məryəm oğlu Məsihdir.” ← Şübhəsiz, o şəxslər kafir oldular ki, onlar dedilər:

َ ‫ِك ال َْم ۪س‬

‫يح ْاب َن َم ْر َي َم َو ُا َّم ُه‬ َ ‫ا ِْن َا َر َاد َا ْن ُي ْهل‬ ِ ّٰ‫ِك م َِن ه‬
‫الل َش ْيـًٔا‬ ُ ‫ُق ْل َف َم ْن َي ْمل‬
əgər O, Məryəm oğlu Məsihi və anasını məhv etmək istəsə, ← De ki: “Kim Allaha qarşı bir şey edə bilər,

ۜ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬ ۜ‫ض َجم۪ ًيعا‬
ِ ‫َو َم ْن فِي اْال َْر‬
Axı göylərin, yerin və onların arasındakıların ixtiyarı Allahın əlindədir.← və yer üzündə olanların hamısını?!

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾17﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء‬
Və Allah hər şeyə qadirdir! ← O, istədiyini yaradar.
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 112

‫الل َو َا ِح َّبا ٓ ُؤ ُه‬

ِ ّٰ‫َن ْح ُن َا ْب َنا ٓ ُء ه‬ ‫الن َص ٰارى‬
َّ ‫ود َو‬ ِ ‫َو َقال‬
ُ ‫َت ال َْي ُه‬
“Biz Allahın oğulları və sevimliləriyik”. ← Yəhudilər və xaçpərəstlər dedilər:

‫َب ْل َا ْن ُت ْم َب َش ٌر م َِّم ْن َخل ََق‬ ‫ُق ْل َفل َِم ُي َع ِّذ ُبكُ ْم ِبذُ ُنو ِبكُ ْم‬
Xeyr, siz Onun yaratdığı bir bəşərsiniz. ← De ki: “Bəs nə üçün günahlarınıza görə sizə əzab verir?”

‫ض َو َما َب ْي َن ُه َم ۘا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬ ‫َي ْغف ُِر ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Göylərin, yerin və onların arasındakıların ixtiyarı Allahın əlindədir.← İstədiyini bağışlar, istədiyinə əzab verər.

ِ ‫َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬

‫اب َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َر ُسو ُل َنا ُي َب ِّي ُن لَكُ ْم‬ ﴾18﴿‫َو ِال َْي ِه ال َْم ۪ص ُير‬
Ey kitab əhli! Sizə, (həqiqətləri) sizin üçün açıqlayan Peyğəmbərimiz gəldi; ← Və axır dönüş Onadır!

‫َا ْن َت ُقولُوا َما َجا ٓ َء َنا م ِْن َب ۪ش ٍير َول َنذ۪ ٍير‬ ُّ ‫َعلٰ ى َف ْت َر ٍة م َِن‬
‫الر ُس ِل‬
“Bizə, nə müjdə verən, nə də xəbərdar edən biri gəlmədi”,- deməyəsiniz. ← peyğəmbərlərin arası kəsildiyi bir
dövrdə (ki),

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾19﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ۪‫ير َو َنذ‬
‫ير‬ ٌ ‫َف َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َب ۪ش‬
Və Allah hər şeyə qadirdir! ← Artıq sizə müjdə verən və xəbərdarlıq edən biri gəlmişdir.

ِ ّٰ‫َيا َق ْو ِم ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َة ه‬

‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ۪‫وسى ِل َق ْومِه‬
ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
“Ey camaatım! Allahın sizə olan nemətini xatırlayın! ← Bir zaman Musa öz camaatına (belə) demişdi:

َ ۪‫َو ٰا ٰتيكُ ْم َما ل َْم ُي ْؤ ِت َا َح ًدا م َِن ال َْعالَم‬

﴾20﴿‫ين‬ ً ‫ا ِْذ َج َع َل ف۪ يكُ ْم َا ْن ِب َيا ٓ َء َو َج َعلَكُ ْم ُمل‬
ۗ ‫ُوكا‬
və aləmlərdən heç birinə vermədiyini sizə verdi.← Vaxtikən sizdən peyğəmbərlər göndərdi, sizi krallar etdi,

‫الل لَكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َك َت َب ه‬ ‫ض ال ُْم َق َّد َس َة ا َّلت۪ي‬
َ ‫َيا َق ْو ِم ْاد ُخلُوا اْال َْر‬
(o torpağı) Allah sizin üçün (vətən kimi) yazmışdı. ← Ey camaatım! Daxil olun o müqəddəs torpağa ki,

َ ‫َف َت ْن َقل ُِبوا َخاسِ ۪ر‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ‫ار ُك ْم‬
ِ ‫ى َا ْد َب‬
ٓ ٰ‫َو اَل َت ْر َت ُّدوا َعل‬
yoxsa zərər çəkmiş halda geri dönərsiniz. ← Geri dönməyin,

َ ‫ا َِّن ف۪ َيها َق ْو ًما َج َّب ۪ار‬

‫ين‬ ‫ى‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالُوا َيا ُم‬
Həqiqətən orada nəhəng adamlar vardır. ← Onlar dedilər: “Ey Musa!

﴾22﴿ ‫ُون‬ ِ ‫َفا ِْن َي ْخ ُر ُجوا ِم ْن َها َف ِا َّنا َد‬

َ ‫اخل‬ ‫َو ِا َّنا ل َْن َن ْد ُخل ََها َح ّٰتى َي ْخ ُر ُجوا ِم ْن َه ۚا‬
Əgər onlar oradan çıxsalar, biz (ora) daxil olarıq”. ← Onlar oradan çıxmayınca biz ora girməyəcəyik.

‫اب‬
َ ‫ْاد ُخلُوا َعل َْي ِه ُم ال َْب‬ ‫الل َعل َْي ِه َما‬
ُ ّٰ‫ون َا ْن َع َم ه‬ َ ۪‫َقالَ َر ُج اَلنِ م َِن الَّذ‬
َ ‫ين َي َخا ُف‬
“Onların üstünə qapıdan girin. ← (Allahdan) qorxanların arasından, Allahın nemət verdiyi iki adam dedi:

َ ‫الل َف َت َو َّكلُوٓا ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾23﴿‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ َ ‫وه َف ِا َّنكُ ْم َغال ُِب‬
‫ون‬ ُ ‫َف ِا َذا َد َخ ْل ُت ُم‬
Əgər möminsinizsə, Allaha təvəkkül edin!” ← Əgər oradan girsəniz, siz mütləq qalib gələrsiniz.
113 əl-Maidə surəsi Cüz 6

‫ِا َّنا ل َْن َن ْد ُخل ََها ٓ َا َب ًدا َما َد ُاموا ف۪ َيها‬ ‫ى‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالُوا َيا ُم‬
Nə qədər ki, onlar oradadırlar, biz əsla ora girməyəcəyik. ← (İsrail oğulları) dedilər: “Ey Musa!

َ ‫ِا َّنا ٰه ُه َنا َقاعِ ُد‬

﴾24﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َف ْاذ َه ْب َا ْن َت َو َر ُّب َك َف َقات اَِل‬
Biz burada oturacağıq”. ← Sən və Rəbbin gedib (onlarla) vuruşun.

َ ۪‫َفا ْف ُر ْق َب ْي َن َنا َو َب ْي َن ا ْل َق ْو ِم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾25﴿‫ين‬ ُ ‫َقالَ َر ِّب ِا ّن۪ي اَل ٓ َا ْمل‬
‫ِك اِل َن ْف ۪سي َو َا ۪خي‬
Bizimlə günahkar camaatın arasını ayır!” ← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Mənim, özümdən və
qardaşımdan başqasına gücüm çatmır.

‫ض‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
َ ‫۪يه‬
ُ ‫َيت‬ َ ۪‫َقالَ َف ِا َّن َها ُم َح َّر َم ٌة َعل َْي ِه ْم َا ْر َبع‬
‫ين َس َن ًة‬
Onlar, yer üzündə sərgərdan gəzəcəklər. ← (Allah) buyurdu: “Ora qırx il onlara haram edildi.

َ ۪‫س َعلَى ا ْل َق ْو ِم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾26﴿ ‫ين‬ َ ‫َف اَل َت ْا‬
Elə isə, günahkar camaat üçün kədərlənmə!”

‫ا ِْذ َق َّر َبا ُق ْر َبا ًنا‬ ‫َوا ْت ُل َعل َْي ِه ْم َن َب َا ْاب َن ْي ٰا َد َم ِبال َْح ِّق‬
Vaxtikən onlar qurban gətirmişdilər. ← Onlara Adəmin iki oğlunun əhvalatını olduğu kimi söylə.

‫ال َخ ِ ۜر‬
ٰ ْ‫َول َْم ُي َت َق َّب ْل م َِن ا‬ ‫َف ُت ُق ِّب َل م ِْن َا َحدِ هِ َما‬
digərininki isə qəbul olunmamışdı. ← Onlardan birinin (qurbanı) qəbul olunmuş,

﴾27﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َقالَ ِا َّن َما َي َت َق َّب ُل ه‬

َ ۪‫الل م َِن ال ُْم َّتق‬ ‫ل ْق ُتل ََّن َك‬
َ َ‫َقال‬
(O biri) demişdi: “Allah yalnız müttəqilərdən qəbul edər! ← (O digəri) demişdi: “Səni mütləq öldürəcəyəm!”

‫َك‬ َ ِ‫َما ٓ َا َن ۬ا ِب َباسِ ٍط َيدِ َي ِال َْي َك ا‬

َ ‫ل ْق ُتل‬ ‫َلئ ِْن َب َسطْ َت ِال ََّي َي َدكَ ِل َت ْق ُت َلن۪ي‬
mən səni öldürmək üçün sənə əl uzadan deyiləm. ← Əgər məni öldürmək üçün mənə əl uzatsan,

‫يد َا ْن َت ُبوٓ َأ ِب ِا ْثم۪ ي َو ِا ْثمِ َك‬ ٓ ‫ِا ّن‬

ُ ‫۪ي ُا ۪ر‬ َ ۪‫الل َر َّب ال َْعالَم‬
﴾28﴿‫ين‬ َ ّٰ‫اف ه‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
İstəyirəm ki, mənim günahımı və öz günahını üstünə götürəsən, ← Mən aləmlərin Rəbbi olan Allahdan
qorxuram.

َ ۪‫ِك َج ٰز ُؤا الظَّ الِم‬

﴾29﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ٰذل‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ِ ‫ون م ِْن َا ْص َح‬
َ ُ‫َف َتك‬
Zalımların cəzası da odur! ← və Cəhənnəm əhlindən olasan.”

َ ‫َف َق َتل َُه َف َا ْص َب َح م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ‫َفطَ َّو َع ْت ل َُه َن ْف ُس ُه َق ْت َل َا ۪خي ِه‬
və onu öldürdü. Buna görə də zərərçəkənlərdən oldu. ← Nəfsi onu, qardaşını öldürməyə sövq etdi,

‫ف ُي َو ۪اري َس ْو َا َة َا ۪خي ِ ۜه‬

َ ‫ل ُِي ِر َي ُه َك ْي‬ ‫ض‬
ِ ‫الل ُغ َر ًابا َي ْب َح ُث فِي اْال َْر‬
ُ ّٰ‫َف َب َع َث ه‬
qardaşının cəsədini necə basdıracağını ona göstərsin. ← O anda Allah, yeri eşən bir qarğa göndərdi ki,

ِ ‫ون ِم ْث َل ٰهذَ ا ال ُْغ َر‬

‫اب‬ َ ‫َا َع َج ْز ُت َا ْن َا ُك‬ ‫ى‬ٓ ‫َقالَ َيا َو ْي َل ٰت‬
Bu qarğa qədər də ola bilmədimmi ki, ← (Qarğanı görəndə) o dedi: “Vay halıma!

َ ۪‫النادِم‬
﴾31﴿ ‫ين‬ َّ ‫َف َا ْص َب َح م َِن‬ ‫َف ُا َو ِار َي َس ْو َا َة َا ۪خ ۚي‬
Beləcə, peşmançılıq çəkənlərdən oldu. ← qardaşımın cəsədini basdırım?”
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 114

ِ ‫س َا ْو َف َسا ٍد فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ٍ ‫َم ْن َق َت َل َن ْف ًسا ِب َغ ْي ِر َن ْف‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل َا َّنه‬ ٓ ‫ِك َك َت ْب َنا َعلٰ ى َبن‬
َ ‫م ِْن َا ْج ِل ٰذل‬
Kim, birini öldürməmiş olan yaxud yer üzündə fəsad ← Buna görə İsrail oğullarına yazdıq ki;
törətməmiş olan kimsəni öldürsə,

‫اها‬
َ ‫َو َم ْن َا ْح َي‬ ۜ‫اس َجم۪ ًيعا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َفكَ َا َّن َما َق َت َل‬
Kim onu diriltsə (ölümdən qurtarsa), ← bütün insanları öldürmüş kimi olar.

ِۘ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُس ُل َنا ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ۜ‫اس َجم۪ ًيعا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َفكَ َا َّن َما ٓ َا ْح َيا‬
Bizim peyğəmbərlər onlara açıq dəlillər gətirmişdilər. ← bütün insanları diriltmiş kimi olar.

﴾32﴿ ‫ون‬
َ ‫ض ل َُم ْس ِر ُف‬ َ ‫۪يرا ِم ْن ُه ْم َب ْع َد ٰذل‬
ِ ‫ِك فِي اْال َْر‬ ً ‫ُث َّم ا َِّن َكث‬
Sonra da onlardan bir çoxu bunun arxasınca yer üzündə həddi aşdılar.

‫ض َف َس ًادا‬
ِ ‫َو َي ْس َع ْو َن فِي اْال َْر‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫ار ُب‬ َ ۪‫ِا َّن َما َج ٰز ُؤا الَّذ‬
ِ ‫ين ُي َح‬
və yer üzündə fəsad törətməyə çalışanların (cəzası), ← Allaha və Peyğəmbərinə qarşı vuruşanların cəzası,

‫َا ْو ُت َقطَّ َع َا ْيد۪ ِيه ْم َو َا ْر ُجل ُُه ْم م ِْن ِخ اَل ٍف‬ ‫َا ْن ُي َق َّتلُوٓا َا ْو ُي َصل َُّبوٓا‬
ya da əlləri və ayaqlarının çarpazvari kəsilməsi, ← öldürülmək və ya çarmıxa çəkilmək,

ُّ ‫ِك ل َُه ْم ِخ ْز ٌي فِي‬

‫الد ْن َيا‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫َا ْو ُي ْن َف ْوا م َِن اْال َْر‬
Bu (cəza) onlar üçün dünyada bir rüsvayçılıqdır. ← yaxud da yaşadıqları yerdən sürgün olunmaqdırlar.

﴾33﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫ال ِخ َر ِة َعذ‬

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬ ٰ ْ‫َول َُه ْم فِي ا‬
Axirətdə isə onlar üçün böyük bir əzab vardır.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾34﴿‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫اعل َُموٓا َا َّن ه‬
ْ ‫َف‬ ‫ين َت ُابوا م ِْن َق ْب ِل َا ْن َت ْقدِ ُروا َعل َْي ِه ْم‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Bilin ki, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!← Siz onları ələ keçirməzdən əvvəl tövbə edənlər müstəsnadır.

‫َو ْاب َت ُغوٓا ِال َْي ِه ال َْو ۪سي َل َة‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
və ona (yaxınlaşmaq üçün) vəsilə (yol) axtarın. ← Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬ ۪‫َو َجاهِ ُدوا ف۪ ي َس ۪بيلِه‬
bəlkə siz nicat tapasınız! ← Onun (Allahın) yolunda cihad edin ki,

‫َو ِم ْثل َُه َم َع ُه‬ ‫ض َجم۪ ًيعا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬

ِ ‫ين َك َف ُروا ل َْو َا َّن ل َُه ْم َما فِي اْال َْر‬
bir o qədəri də yanlarında olsaydı, ← Əgər yer üzündə olanların hamısı, kafirlərin əlində olsaydı,

‫َما ُت ُق ِّب َل ِم ْن ُه ْم‬ ‫اب َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

ِ َ‫ل َِي ْف َت ُدوا ِبه۪ م ِْن َعذ‬
(bu) onlardan qəbul olunmazdı. ← (və) bunu qiyamət gününün əzabından (qurtarmaq üçün) fidyə versəydilər,

﴾36﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬
Və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır!
115 əl-Maidə surəsi Cüz 6

ٌ ۪‫اب ُمق‬
﴾37﴿‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫ين ِم ْن َه ۘا‬
َ ‫ار ۪ج‬
ِ ‫َو َما ُه ْم ِب َخ‬ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ون َا ْن َي ْخ ُر ُجوا م َِن‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Onlar üçün daimi bir əzab vardır!← lakin onlar oradan çıxa bilməzlər.← Onlar atəşdən çıxmaq istəyərlər,

ِ ّٰ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َك َس َبا َنكَ ال م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ار َق ُة َفا ْقطَ ُعوٓا َا ْيدِ َي ُه َما‬
ِ ‫الس‬
َّ ‫ار ُق َو‬
ِ ‫الس‬
َّ ‫َو‬
gördükləri işin əvəzi kimi Allahdan cəza olaraq. ← Oğru kişi ilə oğru qadının əllərini kəsin,

‫اب م ِْن َب ْعدِ ظُ لْمِ ه۪ َو َا ْصل ََح‬

َ ‫َف َم ْن َت‬ ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬
﴾38﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Kim gördüyü haqsız işdən sonra tövbə edib özünü düzəltsə, ← Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾39﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وب َعل َْي ِ ۜه‬
ُ ‫الل َي ُت‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← şübhəsiz, Allah onun tövbəsini qəbul edər.

‫ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫الل ل َُه ُمل‬
َ ّٰ‫َال َْم َت ْعل َْم َا َّن ه‬
O, istədiyi kimsəyə əzab verər, ← Bilmədinmi ki, göylərin və yerin hökmranlığı Allaha məxsusdur?!

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾40﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َي ْغف ُِر ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir! ← istədiyi kimsəni də bağışlayar.

‫ون فِي الْكُ ْف ِر‬

َ ‫ار ُع‬ َ ۪‫اَل َي ْح ُز ْن َك الَّذ‬
ِ ‫ين ُي َس‬ ُ‫الر ُسول‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Küfr içində vurnuxanlar səni kədərləndirməsin; ← Ey Peyğəmbər!

‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َول َْم ُت ْؤم ِْن ُقل‬ ‫ين َقالُوٓا ٰا َم َّنا ِب َا ْف َواهِ ِه ْم‬
َ ۪‫م َِن الَّذ‬
Halbuki ürəklərində inanmırlar. ← hansı ki, ağızları ilə: “İnandıq”,- deyərlər.

َ ‫ون ِل َق ْو ٍم ٰا َخ ۪ر‬
َ‫ين ل َْم َي ْا ُتوك‬ َ ‫اع‬
ُ ‫َس َّم‬ ‫ون ِللْكَ ذِ ِب‬
َ ‫اع‬ َ ۪‫َوم َِن الَّذ‬
ُ ‫ين َه ُادوا َس َّم‬
sənin hüzuruna gəlməyən başqa bir camaata qulaq asarlar. ← Yenə yəhudilərdən yalana qulaq asanlar ki,

‫وه‬
ُ ُ‫ُون ا ِْن ُا ۫وت۪ي ُت ْم ٰهذَ ا َف ُخذ‬
َ ‫َي ُقول‬ ۚ ۪‫اضعِ ه‬
ِ ‫ون الْكَ ل َِم م ِْن َب ْعدِ َم َو‬
َ ‫ُي َح ِّر ُف‬
(və) deyirlər: “Əgər sizə bu verilsə, onu alın. ← Onlar (Tövratdakı) sözlərin yerini sonradan dəyişdirirlər,

‫الل ِف ْت َن َت ُه‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ِر ِد ه‬ ۜ ‫احذَ ُروا‬
ْ ‫َوا ِْن ل َْم ُت ْؤ َت ْو ُه َف‬
Allah bir kimsənin fitnəyə (azğınlığa) düşməsini istəsə, ← Əgər o sizə verilməsə, (ondan) qaçının”.

َ ۪‫ِك الَّذ‬
‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ِ ّٰ‫ِك ل َُه م َِن ه‬
ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ َ ‫َفل َْن َت ْمل‬
Onlar elə kəslərdir ki, ← onun üçün Allaha qarşı sənin əlindən heç bir şey gəlməz.

‫الد ْن َيا ِخ ْز ٌي‬

ُّ ‫ل َُه ْم فِي‬ ‫ُوب ُه ْم‬ ُ ّٰ‫ل َْم ُي ِر ِد ه‬
َ ‫الل َا ْن ُيطَ ِّه َر ُقل‬
Onlar üçün dünyada rüsvayçılıq vardır. ← Allah onların ürəklərini təmizləmək istəməmişdir.

﴾41﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫ال ِخ َر ِة َعذ‬

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬ ٰ ْ‫َول َُه ْم فِي ا‬
Axirətdə isə onlar üçün böyük bir əzab vardır!
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 116

ْ ‫َفا ِْن َجا ٓ ُؤكَ َف‬

‫احكُ ْم َب ْي َن ُه ْم‬ ۜ ِ ‫ِلس ْح‬
‫ت‬ َ ‫ون ِللْكَ ذِ ِب َا َّكال‬
ُّ ‫ُون ل‬ َ ‫اع‬
ُ ‫َس َّم‬
Əgər sənin yanına gəlsələr, aralarında hökm et, ← (Onlar) yalana qulaq asanlar, haram yeyənlərdir.

ۜ‫ض َع ْن ُه ْم َفل َْن َي ُض ُّروكَ َش ْيـًٔا‬

ْ ‫َوا ِْن ُت ْع ِر‬ ‫ض َع ْن ُه ْم‬
ْ ‫َا ْو َا ْع ِر‬
Əgər onlardan üz döndərsən, sənə heç bir zərər verə bilməzlər. ← və ya onlardan üz çevir.

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْقسِ ۪ط‬

﴾42﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫احكُ ْم َب ْي َن ُه ْم ِبا ْلق ِْس ِ ۜط‬
ْ ‫َوا ِْن َحكَ ْم َت َف‬
Şübhəsiz ki, Allah ədalətli olanları sevər! ← Əgər aralarında hökm etsən, ədalətlə hökm et.

َّ ‫َوعِ ْن َد ُه ُم‬
ِ ّٰ‫الت ْو ٰري ُة ف۪ َيها ُحكْ ُم ه‬
‫الل‬ ‫ف ُي َح ِّك ُمو َن َك‬
َ ‫َو َك ْي‬
həm də içərisində Allahın hökmü olan Tövrat əllərində ola-ola? ← Səni necə hakim təyin edirlər,

َ ‫ِك ِبال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾43﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما ٓ ُا ۬و ٰلئ‬ َ ‫ُث َّم َي َت َول َّْو َن م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك‬
Onlar iman gətirmiş kimsələr deyillər. ← Sonra da onun arxasınca (verdiyin hökmdən) üz çevirirlər.

ٌ ‫ف۪ َيها ُه ًدى َو ُن‬

‫ور‬ َّ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َنا‬
‫الت ْو ٰري َة‬
Onda haqq yol və nur vardır. ← Şübhəsiz ki, Tövratı Biz nazil etdik.

َ ۪‫ين َا ْسل َُموا ِل َّلذ‬

‫ين َه ُادوا‬ َ ۪‫ون الَّذ‬
َ ‫الن ِب ُّي‬
َّ ‫َي ْحكُ ُم ِب َها‬
(Allaha) təslim olan peyğəmbərlər yəhudilərə onunla hökm edərdilər.

ِ ‫اس ُت ْحفِظُ وا م ِْن كِ َت‬

ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل‬ ْ ‫ار ِب َما‬
ُ ‫ون َو اْال َْح َب‬
َ ‫الر َّبان ُِّي‬
َّ ‫َو‬
Allah adamları və alimlər də, özlərindən Allahın kitabını qorumaları istənildiyi üçün (onunla hökm edərdilər).

ِ‫اخ َش ْون‬
ْ ‫اس َو‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َف اَل َت ْخ َش ُوا‬ ‫َو َكا ُنوا َعل َْي ِه ُش َه َد َاء‬
Elə isə insanlardan qorxmayın, Məndən qorxun!← Onlar da ona (Tövratın ilahi bir kitab olmasına) şahiddirlər.

﴾44﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الْكَ اف ُِر‬
َ ‫الل َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ل َْم َي ْحكُ ْم ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ۜ ً‫َو اَل َت ْش َت ُروا ِب ٰا َيات۪ي َث َم ًنا َقل۪ ا‬
‫يل‬
Kimlər Allahın nazil etdiyi ilə hökm etməzlərsə, onlar əsl kafirdirlər! ← Ayələrimi ucuz qiymətə satmayın.

‫س َوال َْع ْي َن ِبال َْع ْي ِن‬

ِۙ ‫الن ْف‬
َّ ‫س ِب‬
َ ‫الن ْف‬
َّ ‫َو َك َت ْب َنا َعل َْي ِه ْم ف۪ َيها ٓ َا َّن‬
Canın (qisası) can, gözünkü göz, ← Biz onlara onda (Tövratda) yazdıq ki;

‫اص‬
ٌ ‫ِص‬ َ ‫الس ِّن َوال ُْج ُر‬
َ ‫وح ق‬ ِّ ‫َو‬
ِّ ‫الس َّن ِب‬ ِ‫ال ُذن‬
ُ ْ‫ال ُذ َن ِب ا‬ ِ ‫ال ْن‬
ُ ْ‫ف َو ا‬ َ ْ‫ف ِب ا‬
َ ‫ال ْن‬
َ ْ‫َو ا‬
dişin (qisası) diş və yaraların qisası (yaralardır). ← burnun (qisası) burun, qulağın (qisası) qulaq,

‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ل َْم َي ْحكُ ْم ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ َ ‫َف َم ْن َت َص َّد َق ِبه۪ َف ُه َو َك َّف‬
‫ار ٌة ل َُه‬
Kim də Allahın nazil etdiyi ilə hökm etməzsə, ← Kim onu (qisası) bağışlasa, bu onun üçün bir kəffarədir.

﴾45﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬
onlar əsl zalımlardır!
117 əl-Maidə surəsi Cüz 6

‫الت ْو ٰري ِ ۖة‬

َّ ‫ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه م َِن‬ َ ۪‫ارهِ ْم ِبع‬
‫يسى ْاب ِن َم ْر َي َم‬ ِ ‫ى ٰا َث‬
ٓ ٰ‫َو َق َّف ْي َنا َعل‬
...özündən əvvəlki Tövratı təsdiqləyici olaraq. ← Onların ardınca Məryəm oğlu İsanı göndərdik...

‫الت ْو ٰري ِة‬

َّ ‫َو ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه م َِن‬ ٌ ‫يل ف۪ ي ِه ُه ًدى َو ُن‬
‫ور‬ ِ ْ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه ا‬
َ ‫ال ْن ۪ج‬
özündən əvvəlki Tövratı təsdiq edən olaraq; ← Ona, içində haqq yol və nur olan İncili verdik,

‫الل ف۪ ي ِ ۜه‬
ُ ّٰ‫يل ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ِ ْ‫َول َْي ْحكُ ْم َا ْه ُل ا‬
ِ ‫ال ْن ۪ج‬ َ ۪‫َو ُه ًدى َو َم ْوعِ ظَ ًة ِلل ُْم َّتق‬
﴾46﴿ ‫ين‬
İncil əhli Allahın onda nazil etdiyi ilə hökm etsin. ← müttəqilər üçün də doğru yol və nəsihət olaraq
(göndərdik).

َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾47﴿ ‫ون‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ل َْم َي ْحكُ ْم ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
onlar əsl günahkarlardır. ← Kimlər Allahın nazil etdiyi ilə hökm etməzlərsə,

ِ ‫ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه م َِن الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ‫َو َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك الْكِ َت‬
‫اب ِبال َْح ِّق‬
özündən əvvəlki kitabı təsdiq edən olaraq, ← Biz Kitabı (Quranı) sənə haqq olaraq endirdik,

‫الل‬
ُ ّٰ‫احكُ ْم َب ْي َن ُه ْم ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
ْ ‫َف‬ ‫َو ُم َه ْيمِ ًنا َعل َْي ِه‬
Onların arasında Allahın nazil etdiyi (Quran) ilə hökm et. ← və onu qoruyan olaraq (endirdik).

ً ‫لِكُ ٍّل َج َع ْل َنا ِم ْنكُ ْم شِ ْر َع ًة َو ِم ْن َه‬

ۜ‫اجا‬ ‫َو اَل َت َّت ِب ْع َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم َع َّما َجا ٓ َءكَ م َِن ال َْح ِّق‬
Sizin hər biriniz üçün bir şəriət və bir yol təyin etdik. ← Sənə gələn haqdan ayrılıb onların arzularına uyma.

‫َولٰكِ ْن ل َِي ْبل َُو ُك ْم ف۪ ي َما ٓ ٰا ٰتيكُ ْم‬ ِ ‫الل ل ََج َعلَكُ ْم ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬ ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Lakin sizə verdiklərilə sizi imtahan etmək üçün (belə etdi). ← Əgər Allah istəsəydi, sizi tək ümmət edərdi.

ِ ّٰ‫ِالَى ه‬
‫الل َم ْر ِج ُعكُ ْم َجم۪ ًيعا‬ ۜ ِ ‫اس َت ِب ُقوا ال َْخ ْي َر‬
‫ات‬ ْ ‫َف‬
Hamınızın axır dönüşü Allahadır. ← Elə isə yaxşı işlər görməkdə bir-birinizlə yarışın.

َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َت ْخ َت ِل ُف‬

﴾48﴿ ‫ون‬
(Allah), aranızda ixtilaf doğuran məsələləri sizə xəbər verəcəkdir!

‫َو اَل َت َّت ِب ْع َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬ ‫الل‬ ْ ِ‫َو َان‬

ُ ّٰ‫احكُ ْم َب ْي َن ُه ْم ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
Onların arzularına da uyma. ← O halda onların arasında Allahın nazil etdiyi ilə hökm et.

‫الل ِال َْي َك‬ ِ ‫احذَ ْر ُه ْم َا ْن َي ْف ِت ُنوكَ َع ْن َب ْع‬

ُ ّٰ‫ض َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ْ ‫َو‬
Allahın sənə nazil etdiyinin bir qismindən səni tovlayıb yayındıra biləcəklərindən ehtiyat et.

ِ ‫الل َا ْن ُي ۪ص َيب ُه ْم ِب َب ْع‬

‫ض ُذ ُنو ِب ِه ْم‬ ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫َا َّن َما ُي ۪ر‬ ‫اعل َْم‬
ْ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َف‬
Allah sadəcə onları, bəzi günahlarına görə müsibətə düçar etmək istəyir. ← Əgər onlar üz döndərsələr, bil ki,

َ ‫اس َل َفاسِ ُق‬

﴾49﴿ ‫ون‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫۪يرا م َِن‬
ً ‫َوا َِّن َكث‬
Həqiqətən, insanların çoxu fasiqlərdir!

َ ‫الل ُحكْ ًما ِل َق ْو ٍم ُيو ِق ُن‬

﴾50﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْح َس ُن م َِن ه‬ َ ‫َا َف ُحكْ َم ال َْجاهِ ل َِّي ِة َي ْب ُغ‬
‫ون‬
Yaxşı bilən bir camaat üçün Allahdan daha yaxşı hökm verəcək kimdir?! ← Onlar Cahiliyyət dövrünün
hökmünümü istəyirlər?
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 118

‫ض‬
ۜ ٍ ‫َب ْع ُض ُه ْم َا ْول َِيا ٓ ُء َب ْع‬ ‫ى َا ْول َِيا ٓ َء‬
ٓ ‫الن َص ٰار‬ َ ‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت َّت ِخذُ وا ال َْي ُه‬
َّ ‫ود َو‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Onlar bir-birinin dostlarıdır. ← Ey iman gətirənlər! Yəhudiləri və xaçpərəstləri özünüzə dost tutmayın!

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾51﴿‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َو َم ْن َي َت َول َُّه ْم ِم ْنكُ ْم َف ِا َّن ُه ِم ْن ُه ْم‬
Şübhəsiz, Allah zalım tayfanı düz yola yönəltməz!← Sizdən kim onlarla dostluq edərsə, əlbəttə o onlardandır.

‫ى َا ْن ُت ۪ص َيب َنا َدآئ َِر ٌة‬ َ ‫ون ف۪ ِيه ْم َي ُقول‬

ٓ ‫ُون َن ْخ ٰش‬ َ ‫ُي َسارِ ُع‬ ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
‫ض‬ َ ۪‫َف َت َرى الَّذ‬
içlərində vurnuxub: “Bizə bir fəlakət üz verməsindən ← Qəlblərində xəstəlik olan kimsələri gərərsən ki,
qorxuruq”,- deyərlər.

َ ۪‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َنادِم‬

﴾52﴿‫ين‬ ٓ ۪‫َف ُي ْص ِب ُحوا َعلٰ ى َما ٓ َا َس ُّروا ف‬ ۪‫الل َا ْن َي ْات َِي ِبا ْل َف ْت ِح َا ْو َا ْم ٍر م ِْن عِ ْندِ ه‬
ُ ّٰ‫َف َع َسى ه‬
ürəklərində gizlətdiklərindən peşman olsunlar.← Ola bilsin ki, Allah (möminlərə) bir zəfər gətirsin
və ya Öz tərəfindən elə bir iş qursun ki,

ِ ّٰ‫َا ْق َس ُموا ِب ه‬
‫الل َج ْه َد َا ْي َمان ِِه ْم ِا َّن ُه ْم ل ََم َعكُ ْم‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء الَّذ‬
‫ين‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ الَّذ‬
sizinlə birlikdə olacaqlarına dair Allaha möhkəm andlar içdilər?”← İman gətirənlər isə deyərlər: “Bu kəslərmi,

َ ‫َف َا ْص َب ُحوا َخاسِ ۪ر‬

﴾53﴿ ‫ين‬ ‫َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم‬
Beləcə zərərçəkənlərdən oldular. ← Onların əməlləri puça çıxdı.

‫الل ِب َق ْو ٍم‬
ُ ّٰ‫َف َس ْو َف َي ْاتِي ه‬ ۪‫ين ٰا َم ُنوا َم ْن َي ْر َت َّد ِم ْنكُ ْم َع ْن د۪ ينِه‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Allah elə bir tayfa gətirər ki, ← Ey iman gətirənlər! Sizdən hər kim dinindən dönsə,

َۘ ‫۪ين َاعِ َّز ٍة َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬

‫ين‬ َ ‫َا ِذ َّل ٍة َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬ ‫ُي ِح ُّب ُه ْم َو ُي ِح ُّبو َن ُه‬
(Onlar) möminlərə qarşı mülayim, kafirlərə qarşı sərt olar, ← (Allah) onları sevər, onlar da onu sevərlər.

‫ون ل َْو َم َة اَلٓئ ٍ ِۜم‬

َ ‫َو اَل َي َخا ُف‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ‫ُي َجاهِ ُد‬
ِ ‫ون ف۪ ي َس ۪ب‬
və tənə edənin tənəsindən qorxmazlar. ← Allah yolunda vuruşarlar,

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾54﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ُي ْؤت۪ي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ِ ّٰ‫ِك َف ْض ُل ه‬
َ ‫ٰذل‬
Allah (öz lütfü ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir! ← Bu, Allahın lütfüdür. Onu, istədiyi kimsəyə verər.

َ ‫الز ٰكو َة َو ُه ْم َراكِ ُع‬

﴾55﴿‫ون‬ َّ ‫ون‬
َ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْؤ ُت‬
َّ ‫ون‬ ُ ۪‫ُيق‬
َ ‫يم‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا الَّذ‬
‫ين‬ ُ ّٰ‫ِا َّن َما َول ُِّيكُ ُم ه‬
َ ۪‫الل َو َر ُسول ُُه َوالَّذ‬
namazı qılır və rüku edərək zəkatı verirlər. ← Sizin dostunuz ancaq Allah, Onun Peyğəmbəri
və o iman gətirənlərdir ki,

﴾56﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َفا َِّن ِح ْز َب ه‬

َ ‫الل ُه ُم ال َْغال ُِب‬ َ ۪‫الل َو َر ُسول َُه َوالَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ّٰ‫َو َم ْن َي َت َولَّ ه‬
əlbəttə, qələbə çalanlar məhz Allahın firqəsidir. ← Kim Allahı, Peyğəmbərini və iman gətirənləri dost tutsa,

‫ين ا َّت َخذُ وا د۪ ي َنكُ ْم ُه ُز ًوا َولَعِ ًبا‬

َ ۪‫اَل َت َّت ِخذُ وا الَّذ‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Dininizi oyun-oyuncaq hesab edən kimsələri (dost) tutmayın. ← Ey iman gətirənlər!

َ ‫الل ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾57﴿‫۪ين‬ َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ‫ار َا ْول َِيا ٓ َء‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ‫اب م ِْن َق ْبلِكُ ْم َوالْكُ َّف‬ َ ۪‫م َِن الَّذ‬
Əgər möminsinizsə Allahdan qorxun!← Sizdən əvvəl kitab verilmiş olanlardan və kafirləri dost (tutmayın).
119 əl-Maidə surəsi Cüz 6

َ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْع ِقل‬

﴾58﴿‫ُون‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫وها ُه ُز ًوا َولَعِ ًبا‬
َ ُ‫ا َّت َخذ‬ ‫الصلٰ و ِة‬
َّ ‫َو ِا َذا َن َاد ْي ُت ْم ِالَى‬
Bu ona görədir ki, onlar anlamaz bir qövmdür. ← onu oyun-oyuncaq sayarlar. ← Namaza çağırdığınız vaxt,

‫ون م َِّنا ٓ اِل‬

َ ‫َه ْل َت ْنق ُِم‬ ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب‬
Bizdən xoşunuz gəlməməyiniz yalnız ona görəmi ki, ← De: “Ey kitab əhli!

َ ‫َو َا َّن َا ْك َث َر ُك ْم َفاسِ ُق‬

﴾59﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫َا ْن ٰا َم َّنا ِب ه‬
‫الل َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َنا َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ م ِْن َق ْب ُل‬
və sizin əksəriyyətiniz fasiqdir. ← biz Allaha, bizə nazil edilənə və daha əvvəl nazil edilənlərə inanırıq,

ِ ّٰ‫وب ًة عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫ِك َم ُث‬
َ ‫ِب َش ٍّر م ِْن ٰذل‬ ‫ُق ْل َه ْل ُا َن ِّب ُئكُ ْم‬
...Allah yanında cəza etibarilə bundan (dediklərinizdən) daha pisini; ← De ki: “Sizə xəbər verimmi...

‫وت‬
َ ‫اغ‬ ِ ‫َو َج َع َل ِم ْن ُه ُم ا ْلق َِر َد َة َوال َْخ َن‬
ُ َّ‫از َير َو َع َب َد الط‬ ‫الل َو َغ ِض َب َعل َْي ِه‬
ُ ّٰ‫َم ْن ل ََع َن ُه ه‬
onları meymunlara, donuzlara və tağuta ibadət edənlərə döndərdi. ← O ki, Allah onu lənətlədi, ona qəzəbləndi,

‫َو ِا َذا َجا ٓ ُؤ ُك ْم َقالُوٓا ٰا َم َّنا‬ ﴾60﴿‫يل‬ َّ ‫ِك َش ٌّر َمكَ ا ًنا َو َا َضلُّ َع ْن َس َوا ٓ ِء‬
ِ ‫الس ۪ب‬
Sizə gəldikləri vaxt: “İman gətirdik!” - deyirlər. ← Onlar mövqecə daha pis və doğru yoldan daha çox azanlardır!”
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َكا ُنوا َيكْ ُت ُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫َو َق ْد َد َخلُوا ِبالْكُ ْف ِر َو ُه ْم َق ْد َخ َر ُجوا ِبه‬
Allah onların gizlətdiklərini daha yaxşı bilir! ← Halbuki onlar küfrlə daxil olmuş, onunla da çıxmışlar.

‫الس ْح َت‬ ِ ْ‫ون فِي ا‬

ُّ ‫ال ْث ِم َوال ُْع ْد َوانِ َو َا ْكل ِِه ُم‬ َ ‫ار ُع‬
ِ ‫ُي َس‬ ‫۪يرا ِم ْن ُه ْم‬
ً ‫َو َت ٰرى َكث‬
günah işləməyə, düşmənçilik etməyə və haram yeməyə tələsirlər. ← Onlardan bir çoxunu görərsən ki,

‫ار‬
ُ ‫ون َو اْال َْح َب‬
َ ‫الر َّبان ُِّي‬
َّ ‫يه ُم‬
ُ ‫ل َْول َي ْن ٰه‬ ﴾62﴿ ‫ُون‬
َ ‫س َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
َ ‫َل ِب ْئ‬
Kaş din alimləri və fəqihlər onlara qadağan edəydilər; ← Onların gördüyü işlər necə də pisdir!

﴾63﴿ ‫ون‬
َ ‫س َما َكا ُنوا َي ْص َن ُع‬
َ ‫َل ِب ْئ‬ ‫الس ْح َت‬ ِ ْ‫َع ْن َق ْول ِِه ُم ا‬
ُّ ‫ال ْث َم َو َا ْكل ِِه ُم‬
Onların törətdiyi əməllər necə də pisdir! ← günah söyləməyi və haram yeməyi!

‫َّت َا ْيد۪ ِيه ْم َولُعِ ُنوا ِب َما َقالُو ۢا‬

ْ ‫ُغل‬ ِ ّٰ‫ود َي ُد ه‬
‫الل َم ْغلُو َل ٌة‬ ِ ‫َو َقال‬
ُ ‫َت ال َْي ُه‬
Dedikləri şeyə görə öz əlləri bağlandı və lənətləndilər. ← Yəhudilər dedilər: “Allahın əli bağlıdır!”

‫ف َي َشا ٓ ُء‬
َ ‫ُي ْنف ُِق َك ْي‬ ِۙ ‫َب ْل َي َد ُاه َم ْب ُسوطَ َت‬
‫ان‬
İstədiyi kimi sərf edər. ← Xeyr, Onun (Allahın) əlləri açıqdır (O kərimdir).

ۜ ‫۪يرا ِم ْن ُه ْم َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك طُ ْغ َيا ًنا َو ُك ْف ًرا‬
ً ‫يد َّن َكث‬
َ ‫َول ََي ۪ز‬
Rəbbindən sənə nazil edilən (Quran), onlardan bir çoxunun azğınlığını və küfrünü artırar.

‫ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬ ‫َو َا ْل َق ْي َنا َب ْي َن ُه ُم ال َْع َد َاو َة َوال َْب ْغ َضا ٓ َء‬
qiyamət gününə qədər (davam edəcək). ← Onların arasında düşmənçılik və kin saldıq,

ۜ ‫ض َف َس ًادا‬
ِ ‫َو َي ْس َع ْو َن فِي اْال َْر‬ ُ ّٰ‫ارا ِلل َْح ْر ِب َاطْ َف َا َها ه‬
‫الل‬ ً ‫ُكل ََّما ٓ َا ْو َق ُدوا َن‬
Və də yer üzündə fitnə-fəsad törətməyə çalışarlar. ← Onlar müharibə alovu yandırdıqca Allah onu söndürər.

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْفسِ د‬

﴾64﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah isə fitnə-fəsad törədənləri sevməz!
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 120

‫لَكَ َّف ْر َنا َع ْن ُه ْم َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬ ِ ‫َول َْو َا َّن َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب ٰا َم ُنوا َوا َّت َق ْوا‬
əlbttə onların günahlarının üstünü örtərik, ← Əgər kitab əhli iman gətirsə və (pis əməllərdən) çəkinsə,

‫يل‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري َة َو ا‬

َ ‫ال ْن ۪ج‬ َّ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم َا َق ُاموا‬ ِ ۪‫النع‬
﴾65﴿ ‫يم‬ ِ ‫اه ْم َج َّن‬
َّ ‫ات‬ ُ ‫َو اَل َْد َخ ْل َن‬
Əgər onlar Tövrata və İncilə əməl etsəydilər, ← və onları Nəim (neməti bol olan) cənnətlərinə daxil edərik.

‫اَل ََكلُوا م ِْن َف ْوق ِِه ْم َوم ِْن َت ْح ِت َا ْر ُجل ِِه ْم‬ ‫َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي ِه ْم م ِْن َر ِّب ِه ْم‬
üstlərində və ayaqları altında olanlardan yeyərdilər. ← və də Rəbbindən özlərinə nazil edilənə (Qurana);

َ ‫۪ير ِم ْن ُه ْم َسا ٓ َء َما َي ْع َمل‬

﴾66﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫َو َكث‬ ‫ِم ْن ُه ْم ُا َّم ٌة ُم ْق َت ِص َد ٌة‬
Onların çoxusunun gördüyü işlər isə necə də pisdir! ← Onların içində mötədil bir camaat vardır.

‫َوا ِْن ل َْم َت ْف َع ْل‬ ‫الر ُسولُ َب ّل ِْغ َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Əgər (bunu) etməsən, ← Ey Peyğəmbər! Rəbbin tərəfindən sənə nazil ediləni (Quranı) təbliğ et!

‫اس‬ َّ ‫الل َي ْع ِص ُم َك م َِن‬

ۜ ِ ‫الن‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َف َما َبل َّْغ َت ِر َسا َل َت ُه‬
Allah səni insanlardan qoruyacaq. ← Onun risalətini təbliğ etmiş olmazsan.

‫اب ل َْس ُت ْم َعلٰ ى َش ْي ٍء‬

ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬ َ ‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الْكَ اف ِ۪ر‬
﴾67﴿‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
De ki: “Ey kitab əhli! Heç bir şey üzərində deyilsiniz, ← Həqiqətən, Allah kafir qövmü düz yola yönəltməz!

‫يل َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْيكُ ْم م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري َة َو ا‬
َ ‫ال ْن ۪ج‬ ُ ۪‫َح ّٰتى ُتق‬
َّ ‫يموا‬
taki Tövrata, İncilə və Rəbbiniz tərəfindən sizə nazil edilmiş olana (Qurana) əməl edənə qədər.

ۚ‫۪يرا ِم ْن ُه ْم َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك طُ ْغ َيا ًنا َو ُك ْف ًرا‬
ً ‫يد َّن َكث‬
َ ‫َول ََي ۪ز‬
Rəbbin tərəfindən sənə nazil edilən (Quran), onlardan bir çoxunun azğınlığını və küfrünü artıracaqdır.

﴾68﴿ ‫ين‬
َ ‫س َعلَى ا ْل َق ْو ِم الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫َف اَل َت ْا‬
Elə isə kafir tayfa üçün kədərlənmə!

‫ال ِخ ِر‬ ِ ّٰ‫َم ْن ٰا َم َن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫الن َص ٰارى‬
َّ ‫الصا ِب ُ۫ؤ َن َو‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا َوالَّذ‬
َّ ‫ين َه ُادوا َو‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
kim Allaha və axirət gününə inanar, ← İman gətirənlərdən, yəhudilərdən, sabiilərdən və xaçpərəstlərdən;

﴾69﴿ ‫ون‬
َ ‫َفل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َو َعمِ َل َصال ًِحا‬
onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər! ← və yaxşı iş görərsə,

ۜ ً‫َو َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال َْي ِه ْم ُر ُس ا‬

‫ل‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ َ ‫َل َق ْد َا َخذْ َنا م۪ ي َث‬
ٓ ‫اق َبن‬
və onlara peyğəmbərlər göndərmişdik. ← Biz İsrail oğullarından əhd almışdıq,

﴾70﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ۪ري ًقا َكذَّ ُبوا َو َف ۪ري ًقا َي ْق ُتل‬ ‫ى َا ْن ُف ُس ُه ْم‬
ٓ ‫ُكل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم َر ُسولٌ ِب َما اَل َت ْه ٰو‬
bir qismini yalanladılar, bir qismini də öldürərdilər. ← Hər dəfə bir peyğəmbər onlara, ürəklərinə yatmayan bir
şeyi gətirdikdə,
121 əl-Maidə surəsi Cüz 6

‫َف َع ُموا َو َص ُّموا‬ ‫ون ِف ْت َن ٌة‬

َ ُ‫َو َحسِ ُبوٓا َا اَّل َتك‬
Onlar kor oldular və kar oldular. ← Və elə hesab edirdilər ki, heç bir bəla üz verməyəcəkdir.

‫۪ير ِم ْن ُه ْم‬
ٌ ‫ُث َّم َع ُموا َو َص ُّموا َكث‬ ‫الل َعل َْي ِه ْم‬
ُ ّٰ‫اب ه‬
َ ‫ُث َّم َت‬
Sonra yenə onlardan bir çoxu kar oldu və kor oldu. ← Sonra Allah onların tövbələrini qəbul etdi.

﴾71﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫الل َب ۪ص‬

َ ‫ير ِب َما َي ْع َمل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah onların nə etdiklərini görəndir!

ُ ‫الل ُه َو ال َْم ۪س‬

‫يح ْاب ُن َم ْر َي َم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ۪‫َل َق ْد َك َف َر الَّذ‬
‫ين َقالُوٓا‬
“Həqiqətən, Allah özü Məryəm oğlu Məsihdir!” ← Şübhəsiz ki, (belə) deyənlər kafir oldular;

‫الل َر ۪ ّبي َو َر َّبكُ ْم‬

َ ّٰ‫ْاع ُب ُدوا ه‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ُ ‫َو َقالَ ال َْم ۪س‬
ٓ ‫يح َيا َبن‬
Rəbbim və Rəbbiniz olan Allaha ibadət edin! ← Halbuki Məsih demişdi: “Ey İsrail oğulları!

‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َم ْا ٰو ُيه‬ ‫الل َعل َْي ِه ال َْج َّن َة‬ ِ ّٰ‫ِا َّن ُه َم ْن ُي ْش ِر ْك ِب ه‬
ُ ّٰ‫الل َف َق ْد َح َّر َم ه‬
Onun düşəcəyi yer Cəhənnəmdir. ← Kim Allaha şərik qoşarsa, şübhəsiz, Allah Cənnəti ona haram edər.

‫ِث َثلٰ َث ٍۢة‬

ُ ‫الل َثال‬ َ ۪‫َل َق ْد َك َف َر الَّذ‬
َ ّٰ‫ين َقالُوٓا ا َِّن ه‬ َ ۪‫َو َما ِللظَّ الِم‬
﴾72﴿ ٍ‫ين م ِْن َا ْن َصار‬
“Həqiqətən, Allah üçün üçüncüsüdür!”- deyənlər kafir olmuşlar. ← Zalımların heç bir köməkçisi yoxdur!”

‫ُون‬
َ ‫َوا ِْن ل َْم َي ْن َت ُهوا َع َّما َي ُقول‬ ِ ‫َو َما م ِْن ِا ٰل ٍه ا اَِّل ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
Əgər dediklərinə son qoymasalar, ← Halbuki bir tanrıdan (Allahdan) başqa heç bir tanrı yoxdur.

﴾73﴿ ‫۪يم‬ ٌ َ‫ين َك َف ُروا ِم ْن ُه ْم َعذ‬

ٌ ‫اب َال‬ َ ۪‫ل ََي َم َّس َّن الَّذ‬
onlardan kafir olanlara, şübhəsiz ki, şiddətli bir əzab toxunacaqdır.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾74﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫ون ِالَى ه‬
‫الل َو َي ْس َت ْغف ُِرو َن ُه‬ َ ‫وب‬
ُ ‫َا َف اَل َي ُت‬
Axı Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!← Allaha tövbə edib Ondan bağışlanmalarını istəməyəcəklərmi?

ُّ ‫َت م ِْن َق ْب ِل ِه‬

‫الر ُس ُل‬ ْ ‫َق ْد َخل‬ ُ ‫َما ال َْم ۪س‬
ٌ‫يح ْاب ُن َم ْر َي َم ا اَِّل َر ُسول‬
Ondan əvvəl də peyğəmbərlər gəlib getmişdir. ← Məryəm oğlu Məsih ancaq bir peyğəmbərdir.

َ ‫َكا َنا َي ْا ُك اَلنِ الطَّ َع‬

‫ام‬ ‫َو ُا ُّم ُه ِص ۪ ّدي َق ٌة‬
Hər ikisi də (adi insanlar kimi) yemək yeyirdi. ← Onun anası isə çox düzgün qadındı.

﴾75﴿ ‫ون‬
َ ُ‫ُث َّم ا ْنظُ ْر َا ّٰنى ُي ْؤ َفك‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫ف ُن َب ِّي ُن ل َُه ُم ا‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
sonra gör necə üz çevirirlər.← Gör, Biz ayələri onlara necə başa salırıq,

ۜ‫ِك لَكُ ْم َض ًّرا َول َن ْف ًعا‬

ُ ‫اَل َي ْمل‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َما‬ َ ‫ُق ْل َا َت ْع ُب ُد‬
sizə nə bir zərər, nə də bir xeyir verəbilmir. ← De: “Allahı qoyub o şeyə ibadət edirsinizmi ki,

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾76﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫الل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Halbuki Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!”
Cüz 6 əl-Maidə surəsi 122

‫َو اَل َت َّت ِب ُعوٓا َا ْه َوا ٓ َء َق ْو ٍم‬ ِ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ْه َل الْكِ َت‬
‫اب اَل َت ْغلُوا ف۪ ي د۪ ينِكُ ْم َغ ْي َر ال َْح ِّق‬
O tayfanın arzularına uymayın ki, ← De: “Ey kitab əhli! Dininizdə haqsız yerə ifrata varmayın.

﴾77﴿ ‫يل‬ َّ ‫َو َض ُّلوا َع ْن َس َوا ٓ ِء‬

ِ۟ ‫الس ۪ب‬ ً ‫َق ْد َض ُّلوا م ِْن َق ْب ُل َو َا َض ُّلوا َكث‬
‫۪يرا‬
və doğru yoldan çıxmışdı!” ← əvvəlcə öz yolunu azmış, bir çoxlarını da azdırmışdı,

َ ۪‫َعلٰ ى ل َِسانِ َد ُاو َد َوع‬

‫يسى ْاب ِن َم ْر َي َم‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ َ ۪‫لُعِ َن الَّذ‬
ٓ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َبن‬
həm Davudun, həm də Məryəm oğlu İsanın dili ilə. ← İsrail oğullarından kafir olanlara lənət oxundu,

﴾78﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ِب َما َع َص ْوا َو َكا ُنوا َي ْع َت ُد‬
َ ‫ٰذل‬
Bu, onların üsyan etmələrinə və həddi aşmalarına görə idi.

﴾79﴿ ‫ُون‬
َ ‫س َما َكا ُنوا َي ْف َعل‬
َ ‫َل ِب ْئ‬ ‫ُوه‬
ُ ‫اه ْو َن َع ْن ُم ْنكَ ٍر َف َعل‬
َ ‫َكا ُنوا اَل َي َت َن‬
Onların etdikləri necə də pisdir! ← Onlar, etdikləri pis əməldən əl çəkmirdilər.

‫س َما َق َّد َم ْت ل َُه ْم َا ْن ُف ُس ُه ْم‬

َ ‫َل ِب ْئ‬ َ ۪‫۪يرا ِم ْن ُه ْم َي َت َول َّْو َن الَّذ‬
ۜ‫ين َك َف ُروا‬ ً ‫َت ٰرى َكث‬
Nəfslərinin onlar üçün hazırladığı şey necə pisdir ki, ← Onlardan çoxunun kafirlərlə dostluq etdiyini görərsən.

﴾80﴿ ‫ون‬
َ ‫اب ُه ْم َخال ُِد‬
ِ َ‫َوفِي ال َْعذ‬ ُ ّٰ‫َا ْن َس ِخ َط ه‬
‫الل َعل َْي ِه ْم‬
Onlar əzab içində əbədi qalanlardır! ← Allahın onlara qəzəbi tutmuşdur.

‫وه ْم َا ْول َِيا ٓ َء‬

ُ ُ‫َما ا َّت َخذ‬ ‫الن ِب ِّي َو َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي ِه‬
َّ ‫الل َو‬ َ ‫َول َْو َكا ُنوا ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
onları (kafirləri) özlərinə dost tutmazdılar. ← Əgər Allaha, Peyğəmbərə və ona nazil olana inansaydılar,

َ ‫۪يرا ِم ْن ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾81﴿ ‫ون‬ ً ‫َولٰكِ َّن َكث‬
Lakin onlardan çoxu fasiqlərdir!

َ ۪‫ود َوالَّذ‬
ۚ‫ين َا ْش َر ُكوا‬ َ ‫ال َْي ُه‬ َ ۪‫اس َع َد َاو ًة ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫َل َت ِج َد َّن َا َش َّد‬
yəhudilər və müşriklərdir. ← İman gətirənlərə düşmənçilik cəhətdən insanların ən pisi olaraq görəcəklərin;

‫َقالُوٓا ِا َّنا َن َص ٰار ۜى‬ َ ۪‫َو َل َت ِج َد َّن َا ْق َر َب ُه ْم َم َو َّد ًة ِل َّلذ‬

َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا الَّذ‬
‫ين‬
onlar: “Biz xaçpərəstik”,- deyirlər. ← İman gətirənlərin ən yaxın dostu olaraq o kimsələri görəcəksən ki,

﴾82﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا َّن ُه ْم اَل َي ْس َتكْ ِب ُر‬ ‫ين َو ُر ْه َبا ًنا‬ ۪ ‫ِك ِب َا َّن ِم ْن ُه ْم ق ۪ ِّس‬
َ ‫يس‬ َ ‫ٰذل‬
və onlar özlərini yuxarı tutmurlar. ← Bu ona görədir ki, onların içində keşiş və rahiblər vardır,
123 əl-Maidə surəsi Cüz 7

‫الد ْم ِع م َِّما َع َر ُفوا م َِن ال َْح ِّق‬ ُ ۪‫ى َا ْع ُي َن ُه ْم َتف‬

َّ ‫يض م َِن‬ ٓ ‫َت ٰر‬ َّ ‫َو ِا َذا َسمِ ُعوا َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِالَى‬
ِ‫الر ُسول‬
haqqı bildikləri üçün gözlərinin yaşla dolduğunu görərsən.← Peyğəmbərə nazil olanı dinlədikləri zaman,

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾83﴿ ‫ين‬ َّ ‫َف ْاك ُت ْب َنا َم َع‬ ‫ُون َر َّب َنا ٓ ٰا َم َّنا‬
َ ‫َي ُقول‬
Bizi (haqqa) şahid olanlarla birlikdə yaz! ← Onlar deyərlər: “Ey Rəbbimiz! Biz iman gətirdik.

ِ ّٰ‫اَل ُن ْؤم ُِن ِب ه‬

‫الل َو َما َجا ٓ َء َنا م َِن ال َْح ِّق‬ ‫َو َما َل َنا‬
Allaha və bizə haqdan gələnə inanmırıq?! ← Bizə nə olub ki,(nə üçün)

َّ ‫َو َنطْ َم ُع َا ْن ُي ْد ِخ َل َنا َر ُّب َنا َم َع ا ْل َق ْو ِم‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾84﴿ ‫ين‬
Halbuki Rəbbimizin bizi əməlisaleh camaatla birlikdə (Cənnətə) daxil etməsini umuruq.”

ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ‫الل ِب َما َقالُوا‬
ُ ّٰ‫َف َا َث َاب ُه ُم ه‬
Altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları cənnətlərlə.←Allah da, dediklərinə görə onları mükafatlandırdı;

َ ‫ِك َج َزا ٓ ُء ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾85﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو ٰذل‬
Yaxşı işlər görənlərin mükafatı da budur!

ِ۟ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾86﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ٓ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Onlar cəhənnəm əhlidirlər! ← O kimsələr ki, kafir olub ayələrimizi yalan hesab etdilər;

‫الل لَكُ ْم‬ ِ ‫اَل ُت َح ِّر ُموا طَ ِّي َب‬

ُ ّٰ‫ات َما ٓ َا َح َّل ه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allahın sizin üçün halal buyurduğu pak nemətləri (özünüzə) haram etməyin, ← Ey iman gətirənlər!

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْع َتد‬

﴾87﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫َو اَل َت ْع َت ُدوا‬
Şübhəsiz, Allah həddi aşanları sevməz! ← və həddi aşmayın!

َ ‫ي َا ْن ُت ْم ِبه۪ ُم ْؤ ِم ُن‬
﴾88﴿‫ون‬ ٓ ۪‫الل الَّذ‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۖ‫الل َح اَل اًل طَ ِّي ًبا‬
ُ ّٰ‫َو ُكلُوا م َِّما َر َز َقكُ ُم ه‬
İman gətirdiyiniz Allahdan qorxun!← Allahın sizə verdiyi ruzidən halal (və) təmiz olanını yeyin.

‫ان‬ ِ ‫َولٰكِ ْن ُي َؤ‬

َ ‫اخذُ ُك ْم ِب َما َع َّق ْد ُت ُم اْال َْي َم‬ ٓ ۪‫الل ِبالل َّْغ ِو ف‬
‫ي َا ْي َمانِكُ ْم‬ ِ ‫اَل ُي َؤ‬
ُ ّٰ‫اخذُ ُك ُم ه‬
Lakin içdiyiniz andlara görə sizi cəzalandırar.←Allah sizi, səhvən içdiyiniz andlarınıza görə cəzalandırmaz.

َ ‫ين م ِْن َا ْو َس ِط َما ُتطْ عِ ُم‬

‫ون َا ْهل۪ يكُ ْم‬ َ ۪‫ام َع َش َر ِة َم َساك‬
ُ ‫ار ُت ُه اِطْ َع‬
َ ‫َفكَ َّف‬
Onun (belə andı pozmağın) kəffarəsi, ailənizə yedirtdiyinizin orta hesabından on yoxsulu doyurmaqdır,

‫َا ْو َت ْح ۪ر ُير َر َق َب ٍ ۜة‬ ‫َا ْو كِ ْس َو ُت ُه ْم‬

yaxud da bir kölə azad etməkdir. ← yaxud onları geyindirməkdir,

‫ار ُة َا ْي َمانِكُ ْم ِا َذا َحل َْف ُت ْم‬

َ ‫ِك َك َّف‬
َ ‫ٰذل‬ ۜ ٍ ‫ام َثلٰ َث ِة َا َّي‬
‫ام‬ ُ ‫َف َم ْن ل َْم َي ِج ْد َف ِص َي‬
Bu, içdiyiniz andların kəffarəsidir. ← Kimin (buna) imkanı olmazsa, üç gün oruc tutmalıdır.

َ ‫الل لَكُ ْم ٰا َياتِه۪ ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬

﴾89﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫اح َفظُ وٓا َا ْي َما َنكُ ْم‬
ْ ‫َو‬
Allah, ayələrini sizə belə izah edir ki, bəlkə siz şükür edəsiniz! ← Andlarınızı qoruyun (pozmayın).
Cüz 7 əl-Maidə surəsi 124

‫اب َو اْال َْز اَل ُم‬ َ ْ‫ِا َّن َما ال َْخ ْم ُر َوال َْم ْيسِ ُر َو ا‬
ُ ‫ال ْن َص‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
İçki də, qumar da, bütlər də, fal oxları da ancaq və ancaq, ← Ey iman gətirənlər!

﴾90﴿ ‫ون‬
َ ‫وه ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
ُ ‫اج َتن ُِب‬
ْ ‫َف‬ ِ‫الش ْيطَ ان‬
َّ ‫س م ِْن َع َم ِل‬
ٌ ‫ِر ْج‬
Bunlardan çəkinin ki, bəlkə siz nicat tapasınız! ← şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir.

‫َا ْن ُيوق َِع َب ْي َنكُ ُم ال َْع َد َاو َة َوال َْب ْغ َضا ٓ َء فِي ال َْخ ْم ِر َوال َْم ْيسِ ِر‬ ‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ُ ‫ِا َّن َما ُي ۪ر‬
َّ ‫يد‬
içki və qumarla aranıza ədavət və kin salsın, ← Şeytan ancaq istər ki,

﴾91﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْن َت ُه‬ ‫الصلٰ و ِۚة‬ ِ ّٰ‫َو َي ُص َّد ُك ْم َع ْن ذ ِْك ِر ه‬
َّ ‫الل َو َع ِن‬
Artıq siz (bu işə) son qoyacaqsınızmı? ← və sizi, Allahı anmaqdan və namaz qılmaqdan uzaqlaşdırsın.

‫اعل َُموٓا‬
ْ ‫َفا ِْن َت َول َّْي ُت ْم َف‬ ۚ‫احذَ ُروا‬ َّ ‫الل َو َا ۪ط ُيعوا‬
ْ ‫الر ُسولَ َو‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬
Əgər boyun qaçırsanız bilin ki, ← Allaha itaət edin və Peyğəmbərə itaət edin və də (pis işlərdən) çəkinin.

ُ ‫َا َّن َما َعلٰ ى َر ُسو ِل َنا ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬
﴾92﴿ ‫ين‬
Peyğəmbərimizin vəzifəsi yalnız açıq bir təbliğdir.

‫يما طَ عِ ُموٓا‬
َ ۪‫اح ف‬ ِ ‫الصال َِح‬
ٌ ‫ات ُج َن‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫س َعلَى الَّذ‬
َ ‫ل َْي‬
İman gətirib yaxşı işlər görənlərə, (haram edilməmişdən əvvəl) daddıqlarına görə günah yoxdur.

‫ُث َّم ا َّت َق ْوا َو ٰا َم ُنوا‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬ َّ ‫ِا َذا َما ا َّت َق ْوا َو ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
sonra da çəkinib iman gətirərlərsə, ← Əgər (pis işlərdən) çəkinər, iman gətirər və saleh əməllər edərlərsə,

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾93﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫ُث َّم ا َّت َق ْوا َو َا ْح َس ُنوا‬
Allah yaxşı iş görənləri sevər! ← sonra (yenə pis əməllərdən) çəkinib yaxşı işlər görərlərsə,

‫احكُ ْم‬ َّ ‫الل ِب َش ْي ٍء م َِن‬

ُ ‫الص ْيدِ َت َنال ُُه َا ْيد۪ يكُ ْم َو ِر َم‬ ُ ّٰ‫ل ََي ْبل َُو َّنكُ ُم ه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allah sizi, əllərinizin və mizraqlarınızın çata biləcəyi bir ovla imtahan edəcəkdir ki, ← Ey iman gətirənlər!

﴾94﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ِك َفل َُه َعذ‬
َ ‫َف َم ِن ْاع َت ٰدى َب ْع َد ٰذل‬ ‫ب‬
ِۚ ‫الل َم ْن َي َخا ُف ُه ِبال َْغ ْي‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْعل ََم ه‬
Bundan sonra kim həddi aşsa, onun üçün şiddətli bir əzab vardır! ← Allah, görmədən Ondan qorxanları bilsin.

‫َو َم ْن َق َتل َُه ِم ْنكُ ْم ُم َت َع ِّم ًدا‬ ‫الص ْي َد َو َا ْن ُت ْم ُح ُر ٌم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت ْق ُتلُوا‬
Sizdən kim onu qəsdən öldürərsə, ← Ey iman gətirənlər! İhramda olarkən ovu öldürməyin!

‫َي ْحكُ ُم ِبه۪ َذ َوا َع ْدلٍ ِم ْنكُ ْم‬ َّ ‫َف َج َزا ٓ ٌء ِم ْث ُل َما َق َت َل م َِن‬
‫الن َع ِم‬
Sizdən iki ədələtli şəxs ona hökm edər; ← öldürdüyü heyvanın bənzəri (ona) cəza kimi düşür.

َ ۪‫ام َم َساك‬
‫ين‬ ُ ‫ار ٌة طَ َع‬
َ ‫َا ْو َك َّف‬ ‫َه ْد ًيا َبال َِغ الْكَ ْع َب ِة‬
Yaxud kəffarəsi yoxsullara yedirtməkdir, ← Kəbəyə çatası qurban olaraq.

‫َف‬
َ ‫الل َع َّما َسل‬
ُ ّٰ‫َع َفا ه‬ ۜ ۪‫وق َو َبالَ َا ْم ِره‬
َ ُ‫ِك ِص َي ًاما ل َِيذ‬
َ ‫َا ْو َع ْدلُ ٰذل‬
Allah, keçmişdə olanları bağışlamışdır. ← yaxud ona bərabər oruc tutmaqdır ki, gördüyü işin acısını dadsın.

ٍ ‫الل َع ۪زي ٌز ُذو ا ْن ِت َق‬

﴾95﴿ ‫ام‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ِم ْن ُه‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن َع َاد َف َي ْن َتق ُِم ه‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, intiqam sahibidir! ← Kim (bu işləri) təkrar edərsə, Allah ondan intiqam alar.
125 əl-Maidə surəsi Cüz 7

‫ار ِۚة‬
َ ‫ِلس َّي‬
َّ ‫اعا لَكُ ْم َول‬
ً ‫َم َت‬ ‫ُا ِح َّل لَكُ ْم َص ْي ُد ال َْب ْح ِر َوطَ َع ُام ُه‬
sizin üçün bir dolanacaq olsun; Yolçulara da (bu halal edildi). ← Dəniz ovu və onu yemək sizə halal edildi ki,

َ ‫ي ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾96﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫الل الَّذ‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۜ‫َو ُح ِّر َم َعل َْيكُ ْم َص ْي ُد ال َْب ِّر َما ُد ْم ُت ْم ُح ُر ًما‬
O Allahdan qorxun ki, hüzuruna toplanacaqsınız! ← İhramda olduğunuz müddətdə isə quruda ov etmək sizə
haram edildi.

‫الش ْه َر ال َْح َر َام َوال َْه ْد َي َوا ْل َق اَلٓئ َ ِۜد‬

َّ ‫َو‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل الْكَ ْع َب َة ال َْب ْي َت ال َْح َر َام ق َِي ًاما ل‬
ُ ّٰ‫َج َع َل ه‬
haram ayı, boynu bağsız və bağlı qurbanları da.← Allah, müqəddəs ev Kəbəni insanlar üçün bir dayaq etdi;

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾97﴿‫يم‬ َ ّٰ‫ض َو َا َّن ه‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل َي ْعل َُم َما فِي‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫ِك ِل َت ْعل َُموٓا َا َّن‬
َ ‫ٰذل‬
və Allah hər şeyi biləndir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa Allah bilir, ← Bu, bilməyiniz üçündür ki,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾98﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ِ ‫يد الْعِ َق‬
‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫ا ِْعل َُموٓا َا َّن ه‬
və Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Bilin ki, Allahın əzabı şiddətlidir,

﴾99﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َو َما َتكْ ُت ُم‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َما ُت ْب ُد‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الر ُسولِ ا اَِّل ال َْب اَل ُغ‬
َّ ‫َما َعلَى‬
Üzə çıxartdıqlarınızı və gizlətdiklərinizi də Allah bilir! ← Peyğəmbərin üzərinə düşən ancaq təbliğ etməkdir.

ِۚ ‫َول َْو َا ْع َج َب َك َك ْث َر ُة ال َْخ ۪ب‬

‫يث‬ ‫يث َوالطَّ ِّي ُب‬
ُ ‫ُق ْل اَل َي ْس َت ِوي ال َْخ ۪ب‬
Murdarın (haram şeyin) çoxluğu xoşuna gəlsə belə. ← De ki: “Murdarla təmiz (haramla halal) bir ola bilməz”.

﴾100﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫الل َيا ٓ ُا ۬ولِي ا‬
َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
bəlkə siz nicat tapasınız. ← Ey ağıl sahibləri! Allahdan qorxun ki,

‫اَل َت ْسـَٔلُوا َع ْن َا ْش َيا ٓ َء ا ِْن ُت ْب َد لَكُ ْم َت ُس ْؤ ُك ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Sizə bəlli olunca qanınızı qaraldacaq şeylər barəsində soruşmayın. ← Ey iman gətirənlər!

‫ُت ْب َد لَكُ ْم‬ َ ‫َوا ِْن َت ْسـَٔلُوا َع ْن َها ۪ح‬

‫ين ُي َن َّزلُ ا ْل ُق ْر ٰا ُن‬
onlar sizə aydın olar. ← Əgər Quran nazil edilərkən onlar haqqında soruşsanız,

ٌ ۪‫ور َحل‬
﴾101﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫الل َع ْن َها‬
ُ ّٰ‫َع َفا ه‬
Axı Allah bağışlayandır, həlimdir! ← Allah onları bağışladı.

﴾102﴿ ‫ين‬
َ ‫ُث َّم َا ْص َب ُحوا ِب َها َكاف ِ۪ر‬ ‫َق ْد َس َال ََها َق ْو ٌم م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬
Sonra ona görə kafir olmuşdular. ← Sizdən əvvəl bir tayfa (belə lazımsız şeyləri) soruşmuşdu.

ٍۙ ‫الل م ِْن َب ۪ح َير ٍة َول َسآئ َِب ٍة َول َو ۪صي َل ٍة َو اَل َح‬
‫ام‬ ُ ّٰ‫َما َج َع َل ه‬
Allah nə Bəhirəni, nə saibəni, nə vəsiləni, nə də hamini (qanuni) etmişdir.

َ ‫َو َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْع ِقل‬

﴾103﴿ ‫ُون‬ ‫الل الْكَ ذِ َب‬
ِ ّٰ‫ون َعلَى ه‬ َ ۪‫َولٰكِ َّن الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا َي ْف َت ُر‬
Onların əksəriyyəti isə dərk etmir. ← Lakin kafirlər Allaha qarşı yalan uydururlar.
Cüz 7 əl-Maidə surəsi 126

َّ ‫الل َو ِالَى‬
ِ‫الر ُسول‬ ُ ّٰ‫َت َعال َْوا ِالٰى َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
“Allahın nazil etdiyinə və Peyğəmbərə tərəf gəlin!” ← Onlara deyiləndə ki:
َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ل َُه ْم‬

﴾104﴿‫ون‬
َ ‫ون َش ْيـًٔا َو اَل َي ْه َت ُد‬
َ ‫ان ٰا َبا ٓ ُؤ ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬
َ ‫َا َول َْو َك‬ ‫َقالُوا َح ْس ُب َنا َما َو َج ْد َنا َعل َْي ِه ٰا َبا ٓ َء َنا‬
Bəs ataları heç bir şey bilməyib doğru yolda deyildilərsə necə?! ← “Atalarımızı üzərində gördüyümüz (yol)
bizə yetər”, - dedilər.

‫َعل َْيكُ ْم َا ْن ُف َسكُ ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬
Sizin borcunuz özünüzə (fikir verməkdir). ← Ey iman gətirənlər!

‫ِا َذا ْاه َت َد ْي ُت ْم‬ ‫اَل َي ُض ُّر ُك ْم َم ْن َض َّل‬

əgər siz doğru yolda olsanız. ← (Haqq yoldan) azanlar sizə heç bir zərər yetirə bilməzlər,

﴾105﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ِ ّٰ‫ِالَى ه‬
‫الل َم ْر ِج ُعكُ ْم َجم۪ ًيعا‬
O, etdiyiniz əməlləri sizə xəbər verəcəkdir! ← Hamınızın axır dönüşü Allahadır.

‫ين ال َْو ِص َّي ِة ا ْث َنانِ َذ َوا َع ْدلٍ ِم ْنكُ ْم‬

َ ‫ِا َذا َح َض َر َا َح َد ُك ُم ال َْم ْو ُت ۪ح‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َش َه َاد ُة َب ْينِكُ ْم‬
sizdən birinizi ölüm haqladıqda vəsiyyət vaxtı sizdən iki ədalətli şəxsi,← Ey iman edənlər! Aranızda şahid tutun;

ۜ ِ ‫ض َف َا َص َاب ْتكُ ْم ُم ۪ص َيب ُة ال َْم ْو‬

‫ت‬ ِ ‫ا ِْن َا ْن ُت ْم َض َر ْب ُت ْم فِي اْال َْر‬ ‫َا ْو ٰا َخ َرانِ م ِْن َغ ْي ِر ُك ْم‬
əgər siz səfərdəykən başınıza ölüm müsibəti gələrsə.←yaxud sizdən olmayan başqa ikisini (şahid tutun),

ِ ّٰ‫َف ُي ْقسِ َمانِ ِب ه‬

‫الل اِنِ ْار َت ْب ُت ْم‬ ‫الصلٰ و ِة‬
َّ ِ‫َت ْح ِب ُسو َن ُه َما م ِْن َب ْعد‬
əgər (onlardan) şübhə etsəniz. Və Allaha and içsinlər ki: ← Namazdan sonra o ikisini tutub saxlayın;

ِ ّٰ‫َو اَل َنكْ ُت ُم َش َه َاد َة ه‬

‫الل‬ َ ‫اَل َن ْش َت ۪ري ِبه۪ َث َم ًنا َول َْو َك‬
‫ان َذا ُق ْر ٰب ۙى‬
və Allahın şahidliyini gizlətmərik. ← “Onu (Andlarımızı) qohumlarımıza belə heç bir qiymətə satmarıq,

ٰ ْ‫ِا َّنا ٓ ِا ًذا لَمِ َن ا‬

َ ۪‫الثِم‬
﴾106﴿ ‫ين‬
Yoxsa, biz şübhəsiz ki, günahkarlardan olarıq”.

‫ومانِ َم َق َام ُه َما‬

َ ‫َف ٰا َخ َرانِ َي ُق‬ ‫اس َت َح َّقا ٓ ِا ْث ًما‬
ْ ‫ى َا َّن ُه َما‬
ٓ ٰ‫َفا ِْن ُعث َِر َعل‬
o zaman o ikisinin yerini başqa iki nəfər tutar ki, ← Əgər o ikisinin günah qazandıqları bəlli olsa,

ِ ّٰ‫َف ُي ْقسِ َمانِ ِب ه‬

‫الل‬ ِ‫اس َت َح َّق َعل َْي ِه ُم اْال َْول ََيان‬ َ ۪‫م َِن الَّذ‬
ْ ‫ين‬
və o ikisi Allaha and içərlər ki: ← o kimsələr (ölən şəxsə) daha yaxındırlar.

‫ل ََش َه َاد ُت َنا ٓ َا َح ُّق م ِْن َش َه َادت ِِه َما‬

“Həqiqətən, bizim şahidliyimiz, o ikisinin şahidliyindən daha doğrudur.

َ ۪‫ِا َّنا ٓ ِا ًذا لَمِ َن الظَّ الِم‬

﴾107﴿ ‫ين‬ ‫َو َما ْاع َت َد ْي َنا‬
Əks təqdirdə, biz şübhəsiz ki, zalımlardan olarıq”. ← Biz (yalandan and içib) həddi aşmadıq.

‫ان َب ْع َد َا ْي َمان ِِه ْم‬

ٌ ‫َا ْو َي َخا ُفوٓا َا ْن ُت َر َّد َا ْي َم‬ ٓ ‫الش َه َاد ِة َعلٰ ى َو ْج ِه َها‬
َّ ‫ى َا ْن َي ْا ُتوا ِب‬
ٓ ‫ِك َا ْد ٰن‬
َ ‫ٰذل‬
və ya and içdikdən sonra andlarının ← Bu daha uyğundur ki, onlar şəhadəti olduğu kimi versinlər,
rədd edilməsindən qorxsunlar.

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾108﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ‫اس َم ُعوا‬
ْ ‫الل َو‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Allah, fasiq qövmü doğru yola yönəltməz! ← Allahdan qorxun və (Onu) eşidin.
127 əl-Maidə surəsi Cüz 7

‫َما َذا ٓ ُا ِج ْب ُت ْم‬ ُ‫الر ُس َل َف َي ُقول‬

ُّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َي ْو َم َي ْج َم ُع ه‬
“Sizə nə cavab verildi?” ← O gün (qiyamət günü) Allah peyğəmbərləri toplayacaq və (onlara) deyəcək:

ِ ‫ِا َّن َك َا ْن َت َع اَّل ُم ال ُْغ ُي‬

﴾109﴿ ‫وب‬ ۜ‫َقالُوا اَل عِ ل َْم َل َنا‬
Həqiqətən, görünməyənləri bilən Sənsən!” ← Onlar deyəcəklər: “Biz heç bir şey bilmirik.

‫ِك‬
َ ‫ْاذ ُك ْر ن ِْع َمت۪ي َعل َْي َك َو َعلٰ ى َوال َِدت‬ َ ۪‫الل َيا ع‬
‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم‬ ُ ّٰ‫ا ِْذ َقالَ ه‬
Sənin və ananın üzərində olan nemətimi xatırla. ← Vaxtikən Allah demişdi: “Ey Məryəm oğlu İsa!

ۚ ً‫اس فِي ال َْم ْهدِ َو َك ْه ا‬

‫ل‬ َ ‫الن‬
َّ ‫ُتكَ ّل ُِم‬ ‫س‬
ِ ‫وح ا ْل ُق ُد‬
ِ ‫ا ِْذ َا َّي ْد ُت َك ِب ُر‬
Beşikdə də, yetkin çağında da adamlarla danışırdın. ← O zaman səni müqəddəs ruhla qüvvətləndirmişdim.

‫ين َك َه ْيـَٔ ِة الطَّ ْي ِر ِبا ِْذن۪ي‬ ّ ۪ ‫َوا ِْذ َت ْخل ُُق م َِن‬
ِ ‫الط‬ ‫يل‬
َ ‫ال ْن ۪ج‬ َّ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة َو‬
ِ ْ‫الت ْو ٰري َة َو ا‬ َ ‫َوا ِْذ َعل َّْم ُت َك الْكِ َت‬
O vaxt iznimlə palçıqdan quşa bənzər ← O vaxt sənə kitabı, hikməti, Tövratı və İncili öyrətdim.
bir şey düzəldirdin,

‫ص ِبا ِْذن ۪ۚي‬

َ ‫َو ُت ْب ِر ُئ اْال َْك َم َه َو اْال َْب َر‬ ُ ُ‫َف َت ْن ُف ُخ ف۪ َيها َف َتك‬
‫ون طَ ْي ًرا ِبا ِْذن۪ي‬
İznimlə anadangəlmə kora və cüzamlı xəstəyə şəfa verirdin. ← və ona üfürürdün. O da iznimlə quş olurdu.

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

‫يل َع ْن َك‬ ٓ ‫َوا ِْذ َك َف ْف ُت َبن‬
‫َوا ِْذ ُت ْخ ِر ُج ال َْم ْو ٰتى ِبا ِْذن ۪ۚي‬
Vaxtikən İsrail oğullarını səndən dəf etmişdim ki, ← O zaman iznimlə ölüləri çıxardırdın (dirildirdin).

‫ين َك َف ُروا ِم ْن ُه ْم‬

َ ۪‫َف َقالَ الَّذ‬ ِ ‫ا ِْذ ِج ْئ َت ُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
Onlardan küfrə batanlar isə (belə) demişdilər: ← o zaman sən onlara açıq-aşkar dəlillər gətirmişdin.

ٌ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ اِل سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾110﴿ ‫ين‬
“Bu, açıq-aydın sehrdən başqa bir şey deyildir!”

‫َا ْن ٰا ِم ُنوا ۪بي َو ِب َر ُسول ۪ۚي‬ ‫َوا ِْذ َا ْو َح ْي ُت ِالَى ال َْح َو ِار ۪ ّي َن‬
“Mənə və peyğəmbərimə iman gətirin!” ← O zaman həvarilərə vəhy etmişdim ki:

َ ۪‫ون َيا ع‬
‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم‬ َ ‫ا ِْذ َقالَ ال َْح َو ِار ُّي‬ ﴾111﴿ ‫ون‬
َ ‫اش َه ْد ِب َا َّن َنا ُم ْسل ُِم‬
ْ ‫َقالُوٓا ٰا َم َّنا َو‬
O zaman həvarilər demişdilər: “Ey Məryəm oğlu İsa!← Onlar da demişdilər: “İman gətirdik və şahid ol ki, biz
Müsəlmanlarıq!”

َ ‫الل ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾112﴿‫۪ين‬ َ ّٰ‫َقالَ ا َّت ُقوا ه‬ ‫الس َما ٓ ِ ۜء‬ ُ ‫َه ْل َي ْس َت ۪ط‬
َّ ‫يع َر ُّب َك َا ْن ُي َن ِّزلَ َعل َْي َنا َمآئ َِد ًة م َِن‬
O demişdi: “Əgər möminsinizsə, Allahdan qorxun!”← Rəbbin bizə göydən bir süfrə göndərə bilərmi?”

‫ُوب َنا َو َن ْعل ََم َا ْن َق ْد َص َد ْق َت َنا‬

ُ ‫َو َتطْ َمئ َِّن ُقل‬ ‫يد َا ْن َن ْا ُك َل ِم ْن َها‬
ُ ‫َقالُوا ُن ۪ر‬
ürəklərimiz sakit olsun və bizə doğru dediyini bilək, ← (Həvarilər) demişdilər: “İstəyirik ki, ondan yeyək,

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾113﴿ ‫ين‬ َّ ‫ون َعل َْي َها م َِن‬
َ ُ‫َو َنك‬
və ona şahidlik edənlərdən olaq.”
Cüz 7 əl-Maidə surəsi 128

َّ ‫ال ّٰل ُه َّم َر َّب َنا ٓ َا ْن ِزلْ َعل َْي َنا َمآئ َِد ًة م َِن‬
‫الس َما ٓ ِء‬
“Ey Allahım, ey Rəbbimiz! Bizə göydən bir süfrə nazil et ki, ← Məryəm oğlu İsa dedi:
َ ۪‫َقالَ ع‬
‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم‬

َ ۪‫الر ِازق‬
﴾114﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ْار ُز ْق َنا َو َا ْن َت َخ ْي ُر‬ ‫يدا ل ََّو ِل َنا َو ٰا ِخ ِر َنا َو ٰا َي ًة ِم ْن َك‬
ً ۪‫ون َل َنا ع‬
ُ ُ‫َتك‬
Və bizə ruzi ver! Axı Sən ruzi verənlərin ən yaxşısısan!” ← birincimiz və axırıncımız üçün bayram və Səndən
bir möcüzə olsun!

‫َف َم ْن َيكْ ُف ْر َب ْع ُد ِم ْنكُ ْم‬ ‫الل ِا ّن۪ي ُم َن ِّزل َُها َعل َْيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َقالَ ه‬
Daha sonra sizdən kim küfrə düşərsə, ← Allah buyurdu: “Mən onu sizə, əlbəttə, nazil edərəm.

َ ۪‫اَل ٓ ُا َع ِّذ ُب ُه َا َح ًدا م َِن ال َْعالَم‬

﴾115﴿ ‫ين‬ ‫۪ي ُا َع ِّذ ُب ُه َعذَ ًابا‬
ٓ ‫َف ِا ّن‬
aləmlərdən heç kəsə elə bir əzab verməmişəm!” ← Mən ona elə bir əzab verərəmki,

‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ْت ل‬
َ ‫َء َا ْن َت ُقل‬ َ ۪‫الل َيا ع‬
‫يسى ْاب َن َم ْر َي َم‬
Sənmi insanlara demişdin ki; ← O zaman Allah buyurdu: “Ey Məryəm oğlu İsa!
ُ ّٰ‫َوا ِْذ َقالَ ه‬

‫َقالَ ُس ْب َحا َن َك‬ ِ ّٰ‫ا َّت ِخذُ ون۪ي َو ُا ّم َِي ِال َٰه ْي ِن م ِْن ُدونِ ه‬
ۜ‫الل‬
“(İsa) demişdi:”Sən pak və müqəddəssən! ← “Allahla yanaşı, məni və anamı özünüzə tanrı tutun!”

‫ا ِْن ُك ْن ُت ُق ْل ُت ُه َف َق ْد َعل ِْم َت ُه‬ ‫س ل۪ي ِب َح ٍّق‬

َ ‫۪ي َا ْن َا ُقولَ َما ل َْي‬
ٓ ‫ون ل‬
ُ ُ‫َما َيك‬
Əgər onu demiş olsaydım, onu mütləq bilərdin. ← Haqqım çatmayan bir şeyi demək mənə yaraşmaz.

ِ ‫ِا َّن َك َا ْن َت َع اَّل ُم ال ُْغ ُي‬

﴾116﴿‫وب‬ ‫َت ْعل َُم َما ف۪ ي َن ْف ۪سي َو اَل ٓ َا ْعل َُم َما ف۪ ي َن ْفسِ َك‬
Şübhəsiz, qeybləri bilən Sənsən! ← Sən ürəyimdə olanı bilirsən, mən isə Sənin zatında olanı bilmirəm.

َ ّٰ‫َانِ ْاع ُب ُدوا ه‬

‫الل َر ۪ ّبي َو َر َّبكُ ْم‬ ٓ ۪‫ْت ل َُه ْم ا اَِّل َما ٓ َا َم ْر َتن۪ي ِبه‬
ُ ‫َما ُقل‬
“Rəbbim və Rəbbiniz olan Allaha ibadət edin!” ← Onlara yalnız Sənin mənə əmr etdiklərini demişəm ki;

‫َفل ََّما َت َو َّف ْي َتن۪ي‬ ‫يدا َما ُد ْم ُت ف۪ ِيه ْم‬

ً ‫َو ُك ْن ُت َعل َْي ِه ْم َش ۪ه‬
Sən məni vəfat etdirincə, ← Nə qədər ki, onların arasında idim, onlara şahid mən idim.

ٌ ‫َو َا ْن َت َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾117﴿ ‫يد‬ َ ۪‫الرق‬
‫يب َعل َْي ِه ْم‬ َّ ‫ُك ْن َت َا ْن َت‬
Sən hər şeyə şahidsən! ← onlara nəzarətçi Özün oldun.

‫َوا ِْن َت ْغف ِْر ل َُه ْم‬ َ‫ا ِْن ُت َع ِّذ ْب ُه ْم َف ِا َّن ُه ْم عِ َب ُادك‬
Əgər onları bağışlasan, ← Əgər onlara əzab versən, şübhəsiz ki, onlar Sənin qullarındır.

ُ ‫َف ِا َّن َك َا ْن َت ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾118﴿ ‫يم‬
şübhəsiz, Sən yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibisən”

َ ۪‫الصادِق‬
‫ين ِص ْد ُق ُه ْم‬ َّ ‫ٰهذَ ا َي ْو ُم َي ْن َف ُع‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َقالَ ه‬
“Bu (qiyamət günü) elə bir gündür ki, düz danışanlara düzlükləri fayda verər. ← Allah buyurdu:

ُ ّٰ‫َر ِض َي ه‬
‫الل َع ْن ُه ْم‬ ۜ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ٌ ‫ل َُه ْم َج َّن‬
Allah onlardan razı qaldı, ← Onlar üçün, altından çaylar axan, içində əbədi qalacaqları cənnətlər vardır.

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾119﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ‫َو َر ُضوا َع ْن ُه‬
Böyük uğur odur!” ← onlar da Ondan (Allahdan) razı qaldılar.

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾120﴿‫ير‬ ‫ض َو َما ف۪ ِيه َّن‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬
və O (Allah) hər şeyə qadirdir!← Göylərin, yerin və onlarda olanların hakimiyyəti Allaha aiddir,
ُ ‫للِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬
129 əl-Ənam surəsi Cüz 7

‫ام‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫ور ُة ا‬
َ ‫﴾ ُس‬6﴿
əl-Ənam (Davar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 165 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫ور‬
َ ‫ات َوال ُّن‬ ُّ ‫َو َج َع َل‬
ِ ‫الظل َُم‬ ‫ض‬ َ ‫ات َو اْال َْر‬ِ ‫الس ٰم َو‬َّ ‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي َخل ََق‬
zülmətləri və nuru yaratdı! ← O Allaha həmd (şükür və tərif) olsun ki, göyləri və yeri yaratdı,

َ ‫ين َك َف ُروا ِب َر ِّب ِه ْم َي ْعدِ ل‬

﴾1﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫ُث َّم الَّذ‬
Sonra da kafir olanlar, (bütləri) öz Rəbbinə tay tuturlar.

‫ل‬
ۜ ً‫ى َا َج ا‬
ٓ ‫ُث َّم َق ٰض‬ ٍ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم م ِْن ۪ط‬
‫ين‬
Sonra (sizin üçün) bir əcəl (ölüm vaxtı) müəyyən etdi. ← Sizi palçıqdan yaradan Odur.

﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم َا ْن ُت ْم َت ْم َت ُر‬ ‫َو َا َج ٌل ُم َس ًّمى عِ ْن َد ُه‬
Sonra da siz şübhə edirsiniz! ← Onun (Allahın) yanında məlum bir əcəl də (qiyamət günü) vardır.

َ ‫َو َي ْعل َُم َما َتكْ سِ ُب‬

﴾3﴿‫ون‬ ‫َي ْعل َُم سِ َّر ُك ْم َو َج ْه َر ُك ْم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َوفِي اْال َْر‬ َّ ‫الل فِي‬
ُ ّٰ‫َو ُه َو ه‬
Nə qazandığınızı da bilir!← Gizlindəkinizi və aşkardakınızı bilir. ← Göylərdə və yerdə O Allahdır!

َ ‫ا اَِّل َكا ُنوا َع ْن َها ُم ْع ِر ۪ض‬

﴾4﴿ ‫ين‬ ِ ‫۪يه ْم م ِْن ٰا َي ٍة م ِْن ٰا َي‬
‫ات َر ِّب ِه ْم‬ ِ ‫َو َما َت ْات‬
ondan üz çevirməsinlər! ← Onlara, Rəbbinin ayələrindən elə bir ayə gəlməz ki,

﴾5﴿‫۪يه ْم َا ْن ٰب ُؤا َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

ِ ‫َف َس ْو َف َي ْات‬ ‫َف َق ْد َكذَّ ُبوا ِبال َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم‬
Məsxərəyə qoyduqlarının xəbərləri onlara gəlib çatacaq! ← Onlara haqq gəldiyi vaxt (onu) yalanladılar.

‫ض َما ل َْم ُن َم ِّك ْن لَكُ ْم‬

ِ ‫اه ْم فِي اْال َْر‬
ُ ‫َمكَّ َّن‬ ٍ‫َال َْم َي َر ْوا َك ْم َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْبل ِِه ْم م ِْن َق ْرن‬
Onlara, yer üzündə sizə vermədiyimiz imkanlar vermişdik.← Özlərindən əvvəl neçə-neçə nəsilləri məhv
etdiyimizi görmədilərmi?

‫ار َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت ِِه ْم‬

َ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َو َج َع ْل َنا ا‬ ۖ‫الس َما ٓ َء َعل َْي ِه ْم م ِْد َر ًارا‬
َّ ‫َو َا ْر َس ْل َنا‬
Onların (evlərinin) altından çaylar axıtmışdıq. ← Göydən onlara bol yağış göndərmişdik.

َ ‫َو َا ْن َش ْا َنا م ِْن َب ْعدِ هِ ْم َق ْر ًنا ٰا َخ ۪ر‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ‫اه ْم ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ُ ‫َف َا ْهلَكْ َن‬
və onlardan sonra başqa bir nəsil yaratdıq. ← Biz onları günahlarına görə məhv etdik,

‫وه ِب َا ْيد۪ ِيه ْم‬

ُ ‫َفل ََم ُس‬ ٍ َ‫َول َْو َن َّز ْل َنا َعل َْي َك كِ َت ًابا ف۪ ي ق ِْرط‬
‫اس‬
və onlar əlləri ilə ona toxunsaydılar, ← (Ey Rəsulum!) Əgər sənə kağız içində bir kitab nazil etsəydik,

ٌ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ اِل سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾7﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َل َقالَ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬
“Bu, açıq-aydın bir sehrdən başqa bir şey deyildir.” ← kafirlər mütləq (belə) deyərdilər:

‫َول َْو َا ْن َز ْل َنا َملَكً ا‬ ٌ ‫َو َقالُوا ل َْول ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه َمل‬
‫َك‬
Əgər bir mələk göndərsəydik, ← Onlar dedilər: “Ona bir mələk endirilməli deyildimi?”

﴾8﴿ ‫ون‬ ‫َل ُق ِض َي اْال َْم ُر‬

َ ‫ُث َّم اَل ُي ْنظَ ُر‬
Sonra (tövbə etmək üçün) onlara möhlət də verilməzdi. ← şübhəsiz, iş bitmiş olardı.
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 130

﴾9﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َلل ََب ْس َنا َعل َْي ِه ْم َما َي ْل ِب ُس‬ ‫ل ََج َع ْل َن ُاه َر ُج اًل‬ ‫َول َْو َج َع ْل َن ُاه َملَكً ا‬
və onları bir daha düşdükləri şübhəyə salardıq. ← yenə onu bir insan edərdik, ← Əgər onu mələk etsəydik,

﴾10﴿‫ين َس ِخ ُروا ِم ْن ُه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ۪‫اق ِبالَّذ‬
َ ‫َف َح‬ ‫ِك‬ ْ ِ‫َو َل َقد‬
َ ‫اس ُت ْه ِز َئ ِب ُر ُس ٍل م ِْن َق ْبل‬
Onları məsxərəyə qoyduqları şey də, məsxərəyə qoyanları bürüdü.← Səndən əvvəlki peyğəmbərlər də
məsxərəyə qoyuldular.

َ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾11﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َك ْي‬ ِ ‫ُق ْل ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض ُث َّم ا ْنظُ ُروا‬
yalanlayanların aqibəti necə oldu?” ← De: “Yer üzündə dolaşın, sonra görün ki,

ۜ ِ ّٰ‫ُق ْل للِ ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ْل ل َِم ْن َما فِي‬
De: “Allahındır!” ← De: “Göylərdə və yerdə olanlar kimindir?”

‫ل ََي ْج َم َع َّنكُ ْم ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة ل َر ْي َب ف۪ ي ِ ۜه‬ َّ ‫َك َت َب َعلٰ ى َن ْفسِ ِه‬
‫الر ْح َم َة‬
Olacağına heç bir şübhə olmayan qiyamət günündə sizi O toplayacaqdır.← O Özünə, rəhmli olmağı yazmışdır.

َ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َف ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾12﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Özlərinə zərər vuranlar iman gətirməzlər!

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾13﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َول َُه َما َسكَ َن فِي ال َّْي ِل َو‬
O (hər şeyi) eşidəndir, biləndir. ← Gecədə və gündüzdə mövcud olan hər bir şey Onundur.

‫ض‬ َّ ‫َفاطِ ِر‬

ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ‫الل َا َّت ِخذُ َول ًِّيا‬
ِ ّٰ‫ُق ْل َا َغ ْي َر ه‬
( O Allah ki,) göyləri və yeri yaradandır, ← De: “Allahdan başqasınımı özümə dost edərəm?!”

‫ون َا َّولَ َم ْن َا ْسل ََم‬ ٓ ‫ُق ْل ِا ّن‬

َ ‫۪ي ُام ِْر ُت َا ْن َا ُك‬ ‫َو ُه َو ُيطْ عِ ُم َو اَل ُيطْ َع ُم‬
De: “Mənə ilk müsəlman olmaq əmr edildi, ← O (hamısını) bəsləyər, amma Özü bəslənməz.

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾15﴿ ‫يم‬ َ َ‫اف ا ِْن َع َص ْي ُت َر ۪ ّبي َعذ‬ ٓ ‫ُق ْل ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ َ ۪‫َو اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
﴾14﴿‫ين‬
De:“Əgər mən Rəbbimə asi olsam, böyük günün əzabından qorxuram”←və əsla müşriklərdən olma (deyildi)!”

﴾16﴿ ‫ين‬
ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال ُْم ۪ب‬
َ ‫َو ٰذل‬ ‫َم ْن ُي ْص َر ْف َع ْن ُه َي ْو َمئِذٍ َف َق ْد َر ِح َم ُه‬
Açıq-aydın uğur da budur. ← O gün kim (əzabdan) qurtulsa, şübhəsiz ki, (Allah) ona rəhm etmişdir.

َ ِ‫َف اَل َكاش‬

‫ف ل َُه ا اَِّل ُه َ ۜو‬ ‫الل ِب ُض ٍّر‬
ُ ّٰ‫َوا ِْن َي ْم َس ْس َك ه‬
Ondan (Allahdan) başqa heç kəs onu yox edə bilməz. ← Əgər Allah sənə bir sıxıntı versə,

ٌ ۪‫َف ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾17﴿ ‫ير‬ ‫َوا ِْن َي ْم َس ْس َك ِب َخ ْي ٍر‬
O, hər şeyə qadirdir! ← Əgər sənə bir xeyir yetirsə (heç kəs Ona mane ola bilməz).

ُ ‫َو ُه َو ال َْح ۪ك‬

﴾18﴿ ‫يم ال َْخ ۪ب ُير‬ ۜ ۪‫َو ُه َو ا ْل َقاهِ ُر َف ْو َق عِ َبادِه‬
O, hikmət sahibidir, (hər şeydən) xəbərdardır! ← O, Öz qulları üzərində hakimi-mütləqdir.
131 əl-Ənam surəsi Cüz 7

‫يد َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم‬

ٌ ‫الل َش ۪ه‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫ُق ْل َا ُّي َش ْي ٍء َا ْك َب ُر َش َه َاد ًة‬
De: “Mənimlə sizin aranızda Allah şahiddir. ← De: “Şahidlik baxımından hansı şey daha böyükdür?”

‫ل ْنذِ َر ُك ْم ِبه۪ َو َم ْن َبل ََغ‬

ُ ِ‫ا‬ ِ ‫َو ُا‬
‫وح َي ِال ََّي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا ُن‬
onunla, sizə və ona yetişəcək kimsələrə xəbərdarlıq verim. ← Və bu Quran mənə vəhy olundu ki,

‫ُق ْل اَل ٓ َا ْش َه ُد‬ ِ ‫ون َا َّن َم َع ا‬

‫لل ٰال َِه ًة ُا ْخ ٰر ۜى‬ َ ‫َائ َِّنكُ ْم َل َت ْش َه ُد‬
De: “Mən şahidlik etmərəm!” ← Siz Allahla yanaşı başqa tanrılar olduğuna şahidlikmi edirsiniz?”

﴾19﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َو ِا َّنن۪ي َب ۪ر‬

َ ‫ي ٌء م َِّما ُت ْش ِر ُك‬ ِ ‫ُق ْل ِا َّن َما ُه َو ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
Mən sizin şərik qoşduğunuz şeylərdən uzağam!” ← De: “O, yalnız tək bir Tanrıdır.

‫ون َا ْب َنا ٓ َء ُه ْم‬

َ ‫َك َما َي ْع ِر ُف‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
‫اب َي ْع ِر ُفو َن ُه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
(həm də) öz oğullarını tanıqları kimi. ← Özlərinə kitab verdiyimiz şəxslər onu (Peyğəmbəri) tanıyırlar,

‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن‬ َ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َف ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾20﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
O kəsdən daha zalım kim ola bilər ki, ← Özlərinə zərər verənlər iman gətirməzlər!

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الظَّ ال ُِم‬

﴾21﴿ ‫ون‬ ۜ ۪‫الل َكذِ ًبا َا ْو َكذَّ َب ِب ٰا َياتِه‬
Şübhəsiz ki, zalımlar nicat tapmazlar! ← o, yalandan Allaha iftira yaxar yaxud Onun ayələrini yalanlayar?!
ِ ّٰ‫ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬

َ ۪‫ُث َّم َن ُقولُ ِل َّلذ‬

‫ين َا ْش َر ُكوٓا‬ ‫َو َي ْو َم َن ْح ُش ُر ُه ْم َجم۪ ًيعا‬
sonra (Allaha) şərik qoşanlara deyəcəyik: ← O gün (qiyamət günü) onların hamısını toplayacağıq,

﴾22﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َا ْي َن ُش َر َكا ٓ ُؤ ُك ُم الَّذ‬

َ ‫ين ُك ْن ُت ْم َت ْز ُع ُم‬
“(Tanrı olduqlarını) iddia etdiyiniz şərikləriniz haradadır?!

ِ ّٰ‫َو ه‬
َ ۪‫الل َر ِّب َنا َما ُك َّنا ُم ْش ِرك‬
﴾23﴿ ‫ين‬ ‫ُث َّم ل َْم َتكُ ْن ِف ْت َن ُت ُه ْم ا اَِّل َا ْن َقالُوا‬
“Rəbbimiz Allaha and olsun ki, müşrik deyildik!”← Sonra onların, (belə) deməkdən başqa çarələri olmayacaq:

﴾24﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ ‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ٰ‫ف َكذَ ُبوا َعل‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
Özlərindən uydurduqları şeylər (bütlər) də onlardan qeyb oldu! ← Gör, özlərinə qarşı necə yalan deyirlər.

ُ ‫َو َج َع ْل َنا َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َاكِ َّن ًة َا ْن َي ْف َق ُه‬

‫وه‬
Lakin onu (Quranı) anlamasınlar deyə, ürəklərinə pərdə çəkdik, ← Onlardan, səni dinləyənlər də vardır.
‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْس َتمِ ُع ِال َْي َك‬

ۜ‫َوا ِْن َي َر ْوا ُك َّل ٰا َي ٍة اَل ُي ْؤ ِم ُنوا ِب َها‬ ٓ ۪‫َوف‬

ۜ‫ي ٰا َذان ِِه ْم َو ْق ًرا‬
Onlar hər hansı bir möcüzə görsələr, yenə də ona inanmazlar. ← qulaqlarına da ağırlıq (verdik).

َ ۪‫َي ُقولُ الَّذ‬

‫ين َك َف ُروٓا‬ ‫ى ِا َذا َجا ٓ ُؤكَ ُي َجا ِدلُو َن َك‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
Kafir olanlar isə deyərlər: ← Hətta sənin yanına gəldikdə səninlə höcətləşərlər.

‫َو ُه ْم َي ْن َه ْو َن َع ْن ُه َو َي ْنـَٔ ْو َن َع ْن ُه‬ ﴾25﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬
Onlar onu qadağan edərlər, özləri də ondan uzaq durarlar.←“Bu, əvvəlkilərin əfsanələrindən başqası deyildir!”

﴾26﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َما َي ْش ُع ُر‬ ‫ون اِل َا ْن ُف َس ُه ْم‬
َ ُ‫َوا ِْن ُي ْهلِك‬
lakin (bunun) fərqinə varmazlar. ← Onlar özlərindən başqasını həlak etməzlər,

‫َيا ل َْي َت َنا ُن َر ُّد‬ ‫ار َف َقالُوا‬ َّ ‫ى ا ِْذ ُو ِق ُفوا َعلَى‬

ِ ‫الن‬ ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
“Kaş ki, biz (dünyaya) qaytarılsaydıq, ← Od üstündə saxlandıqları zaman onların (belə) demələrini görəydin:

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾27﴿ ‫۪ين‬ َ ُ‫َو َنك‬ ِ ‫َو اَل ُنكَ ِّذ َب ِب ٰا َي‬
‫ات َر ِّب َنا‬
və möminlərdən olsaydıq!” ← Rəbbimizin ayələrini yalan hesab etməsəydik,
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 132

‫َول َْو ُر ُّدوا‬ ‫ون م ِْن َق ْب ُل‬

َ ‫َب ْل َب َدا ل َُه ْم َما َكا ُنوا ُي ْخ ُف‬
Əgər geri qaytarılsaydılar, ← Xeyr, əvvəlcə (ürəklərində) gizlətdikləri onların qabağına çıxdı.

َ ‫َو ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾28﴿ ‫ون‬ ‫ل ََع ُادوا ل َِما ُن ُهوا َع ْن ُه‬
Onlar, şübhəsiz ki, yalançıdırlar! ← yenə də onlar qadağan olunduqları şeylərə geri qayıdacaqdılar.

﴾29﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َما َن ْح ُن ِب َم ْب ُعوث‬ ُّ ‫َو َقالُوٓا ا ِْن هِ َي اِل َح َيا ُت َنا‬
‫الد ْن َيا‬
və bizlər (bir daha) diriləsi deyilik!” ← Yenə də deyərdilər: “Dünyadakı həyatımızdan başqa (həyat) yoxdur,

‫س ٰهذَ ا ِبال َْح ِّق‬

َ ‫َقالَ َال َْي‬ ‫ى ا ِْذ ُو ِق ُفوا َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم‬
ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
(Allah) deyəcək: “Bu, haqq deyilmi?” ← Rəbbinin hüzurunda saxlandıqları zaman görəydin!

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫اب ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُف ُر‬
َ َ‫َقالَ َفذُ و ُقوا ال َْعذ‬ ۜ‫َقالُوا َبلٰ ى َو َر ِّب َنا‬
(Allah) deyəcək: “Elə isə etdiyiniz küfrlərə görə əzabı dadın!” ← Deyəcəklər: “Bəli, Rəbbimizə and olsun!”

ِ ّٰ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ِل َقا ٓ ِء ه‬

ۜ‫الل‬ َ ۪‫َق ْد َخسِ َر الَّذ‬
Allahla qarşılaşmağı yalanlayan kimsələr artıq ziyana uğramışlar.

‫َقالُوا َيا َح ْس َر َت َنا َعلٰ ى َما َف َّرطْ َنا ف۪ َيه ۙا‬

deyəcəklər:“Oradakı (dünyadakı) təqsirlərimizə görə vay halımıza!”← Qiyamət qəflətən onlara gəldiyi zaman,
‫اع ُة َب ْغ َت ًة‬ َّ ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء ْت ُه ُم‬
َ ‫الس‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫َال َسا ٓ َء َما َي ِز ُر‬ ‫ورهِ ْم‬ َ ‫َو ُه ْم َي ْحمِ ل‬
ِ ‫ُون َا ْو َز َار ُه ْم َعلٰ ى ظُ ُه‬
Bir baxın, daşıdıqları şey (günah) necə də pisdir! ← (Günah) yüklərini bellərində daşıyarkən (bunu deyərlər).

‫ون‬ َ ۪‫ال ِخ َر ُة َخ ْي ٌر ِل َّلذ‬

َ ‫ين َي َّت ُق‬ ٰ ْ‫َلد ُار ا‬
َّ ‫َول‬ ‫الد ْن َيا ٓ ا اَِّل لَعِ ٌب َول َْه ٌو‬
ُّ ‫َو َما ال َْح ٰيو ُة‬
Axirət yurdu müttəqilər üçün daha xeyirlidir. ← Dünya həyatı oyun və əyləncədən başqa bir şey deyildir.

َ ‫َق ْد َن ْعل َُم ِا َّن ُه ل ََي ْح ُز ُن َك الَّذ۪ ي َي ُقول‬

‫ُون‬ َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬
﴾32﴿ ‫ُون‬
Bilirik ki, onların dedikləri söz səni çox kədərləndirir. ← Məgər dərk etmirsinizmi?

ِ ّٰ‫ات ه‬
َ ‫الل َي ْج َح ُد‬
﴾33﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َولٰكِ َّن الظَّ الِم‬
ِ ‫ين ِب ٰا َي‬ ‫َف ِا َّن ُه ْم اَل ُيكَ ِّذ ُبو َن َك‬
Ancaq o zalımlar Allahın ayələrini inkar edirlər. ← Əslində onlar səni yalançı hesab etmirlər.

‫َف َص َب ُروا َعلٰ ى َما ُك ِّذ ُبوا َو ُاو ُذوا‬ َ ‫َو َل َق ْد ُك ِّذ َب ْت ُر ُس ٌل م ِْن َق ْبل‬
‫ِك‬
Yalanlanmalarına və əziyyət verilmələrinə qarşı dözdülər. ← Səndən əvvəl də peyğəmbərlər yalanlandılar.

ۚ‫الل‬ ِ ‫َو اَل ُم َب ِّدلَ لِكَ ل َِم‬

ِ ّٰ‫ات ه‬ ‫ى َا ٰت ُيه ْم َن ْص ُر َن ۚا‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
Allahın sözlərini dəyişə biləcək heç kimsə yoxdur! ← Nəhayət, Bizim köməyimiz onlara gəldi.

‫اض ُه ْم‬
ُ ‫ان َك ُب َر َعل َْي َك ا ِْع َر‬
َ ‫َوا ِْن َك‬ َ ۪‫َو َل َق ْد َجا ٓ َءكَ م ِْن َن َب ۬ا ِئ ال ُْم ْر َسل‬
﴾34﴿ ‫ين‬
Onların üz döndərməsi sənə ağır gəlirsə,← Doğrudan da, peyğəmbərlərə aid xəbərlərin bəzisi sənə gəlib çatdı.

‫َف َت ْات َِي ُه ْم ِب ٰا َي ٍ ۜة‬ ‫الس َما ٓ ِء‬ ِ ‫اس َتطَ ْع َت َا ْن َت ْب َتغِ َي َن َف ًقا فِي اْال َْر‬
َّ ‫ض َا ْو ُسل ًَّما فِي‬ ْ ِ‫َفاِن‬
onlara bir möcüzə gətirəsən! ← bacarırsansa yerdə bir lağım və ya göyə çıxacaq bir nərdivan axtar ki,

َ ۪‫َف اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال َْجاهِ ل‬

﴾35﴿ ‫ين‬ ‫الل ل ََج َم َع ُه ْم َعلَى ال ُْه ٰدى‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Elə isə bilməyənlərdən olma! ← Əgər Allah istəsəydi, onları doğru yol üzərində toplayardı.
133 əl-Ənam surəsi Cüz 7

َ ‫الل ُث َّم ِال َْي ِه ُي ْر َج ُع‬

﴾36﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َوال َْم ْو ٰتى َي ْب َع ُث ُه ُم ه‬ ‫ون‬
َ ‫ين َي ْس َم ُع‬ ُ ‫ِا َّن َما َي ْس َت ۪ج‬
َ ۪‫يب الَّذ‬
Ölüləri isə Allah dirildər. Sonra Ona (Allaha) qaytarılarlar. ← Ancaq cani-dildən eşidənlər dəvəti qəbul edər.

ۜ ۪‫َو َقالُوا ل َْو اَل ُن ِّزلَ َعل َْي ِه ٰا َي ٌة م ِْن َر ِّبه‬

Onlar dedilər: “Ona (Peyğəmbərə) Rəbbindən bir möcüzə endirilməli deyildimi?”

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾37﴿ ‫ون‬ ‫ى َا ْن ُي َن ِّزلَ ٰا َي ًة‬
ٓ ٰ‫الل َقاد ٌِر َعل‬
َ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ه‬
Lakin onların çoxu bilməz! ← De ki: “Allah möcüzə endirməyə qadirdir.”

‫ا اَِّل ُا َم ٌم َا ْم َثالُكُ ْم‬ ‫اح ْي ِه‬ ِ ‫َو َما م ِْن َدا ٓ َّب ٍة فِي اْال َْر‬
َ ‫ض َو اَل طَ ائ ٍِر َي ۪ط ُير ِب َج َن‬
sizin kimi ümmətlər olmasın. ← Yerdəki elə bir heyvan, qanadları ilə uçan elə bir quş yoxdur ki,

َ ‫ُث َّم ِالٰى َر ِّب ِه ْم ُي ْح َش ُر‬

﴾38﴿ ‫ون‬ ‫اب م ِْن َش ْي ٍء‬
ِ ‫َما َف َّرطْ َنا فِي الْكِ َت‬
Sonra Rəbbinin hüzuruna cəm ediləcəklər. ← Kitabda (Quranda) heç bir şeyi nəzərdən qaçırmadıq.

ُّ ‫ُص ٌّم َو ُبكْ ٌم فِي‬

ۜ ِ ‫الظل َُم‬
‫ات‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
zülmət içində qalmış karlar və lallardır. ← Ayələrimizi təkzib edənlər,

ٍ ‫َو َم ْن َي َش ْا َي ْج َعل ُْه َعلٰ ى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾39﴿ ‫يم‬ ‫الل ُي ْض ِلل ُْه‬
ُ ّٰ‫َم ْن َي َش ِا ه‬
istədiyi kimsəni də düz yola yönəldər. ← Allah, istədiyi kimsəni (haqq yoldan) azdırar,

‫اع ُة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َا ْو َا َت ْتكُ ُم‬ ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل‬ ُ َ‫ُق ْل َا َر َا ْي َتكُ ْم ا ِْن َا ٰتيكُ ْم َعذ‬
və ya qiyamət sizə gəlib çatsa,← De ki: “Deyin görək, sizə Allahın əzabı gəlsə,

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾40﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َا َغ ْي َر ه‬
َ ‫الل َت ْد ُع‬
‫ون‬
əgər doğru danışanlarsınızsa?” ← Allahdan başqasına dua edib yalvaracaqsınızmı,

‫ون ِال َْي ِه ا ِْن َشا ٓ َء‬ ُ ِ‫َف َيكْ ش‬

َ ‫ف َما َت ْد ُع‬ ‫ون‬
َ ‫َب ْل ا َِّي ُاه َت ْد ُع‬
Əgər istəsə, yalvardığınız şeyi (bəlanı) aradan qaldırar. ← Xeyr, yalnız Ona (Allaha) yalvaracaqsınız.

﴾41﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َت ْن َس ْو َن َما ُت ْش ِر ُك‬
Siz də (Allaha) şərik qoşduğunuz şeyləri (bütlərinizi) unudarsınız.

َ ‫الض َّرا ٓ ِء ل ََعل َُّه ْم َي َت َض َّر ُع‬

﴾42﴿‫ون‬ َّ ‫اه ْم ِبال َْب ْا َسا ٓ ِء َو‬
ُ ‫َف َا َخذْ َن‬ ‫ِك‬ ٓ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال‬
َ ‫ٰى ُا َم ٍم م ِْن َق ْبل‬
Onları müsibət və fəlakətə düçar etdik ki, bəlkə yalvararlar. ← Səndən əvvəlki ümmətlərə də göndərdik.

ُ ‫َولٰكِ ْن َق َس ْت ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬ ‫َفل َْو اَل ٓ ا ِْذ َجا ٓ َء ُه ْم َب ْا ُس َنا َت َض َّر ُعوا‬
Lakin onların qəlbləri sərtləşdi. ← Barı, əzabımız onlara gəlib çatdığı zaman yalvaraydılar.

﴾43﴿ ‫ُون‬
َ ‫ان َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو َز َّي َن ل َُه ُم‬
Şeytan da onlar üçün etdikləri əməlləri bəzəkli göstərdi.

‫اب ُك ِّل َش ْي ٍ ۜء‬

َ ‫َف َت ْح َنا َعل َْي ِه ْم َا ْب َو‬ ۪‫َفل ََّما َن ُسوا َما ُذ ِّك ُروا ِبه‬
hər şeyin qapılarını onların üzünə açdıq. ← Onlara edilmiş xəbərdarlığı unutduqları zaman,

َ ‫اه ْم َب ْغ َت ًة َف ِا َذا ُه ْم ُم ْبل ُِس‬

﴾44﴿ ‫ون‬ ُ ‫َا َخذْ َن‬ ‫ى ِا َذا َف ِر ُحوا ِب َما ٓ ُاو ُتوٓا‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
onları qəflətən yaxaladıq. Onda onlar ümidlərini itirdilər.← Nəhayət, özlərinə verilən şeylərə sevindikləri vaxt,
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 134

َ ۪‫َوال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾45﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َف ُقطِ َع َدا ِب ُر ا ْل َق ْو ِم الَّذ‬
ۜ‫ين ظَ ل َُموا‬
Həmd, aləmlərin Rəbbi Allaha məxsusdur! ← Beləcə, o zalım tayfanın kökü kəsildi.

‫َو َخ َت َم َعلٰ ى ُقلُو ِبكُ ْم‬ ‫ار ُك ْم‬

َ ‫الل َس ْم َعكُ ْم َو َا ْب َص‬
ُ ّٰ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ا ِْن َا َخذَ ه‬
və ürəklərinizə möhür vursa, ← De ki: “Deyin görüm, əgər Allah qulaqlarınızı və gözlərinizi alsa,

َ ‫ات ُث َّم ُه ْم َي ْصدِ ُف‬

﴾46﴿‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ف ُن َص ِّر ُف ا‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬ ‫الل َي ْات۪يكُ ْم ِب ِ ۜه‬
ِ ّٰ‫َم ْن ِال ٌٰه َغ ْي ُر ه‬
Gör ayələri necə izah edirik. Sonra onlar üz döndərirlər. ← Allahdan başqa, onları sizə gətirəcək
tanrı kimdir?”

﴾47﴿‫ون‬
َ ‫َك ا اَِّل ا ْل َق ْو ُم الظَّ ال ُِم‬
ُ ‫َه ْل ُي ْهل‬ ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل َب ْغ َت ًة َا ْو َج ْه َر ًة‬ ُ َ‫ُق ْل َا َر َا ْي َتكُ ْم ا ِْن َا ٰتيكُ ْم َعذ‬
zalım tayfadan başqası həlak edilərmi?”← De:“Deyin görüm, əgər Allahın əzabı sizə qəflətən və ya aşkar gəlsə,

‫َف َم ْن ٰا َم َن َو َا ْصل ََح‬ َ ‫ين َو ُم ْنذِ ۪ر‬

‫ين‬ َ ‫ين ا اَِّل ُم َب ِّش ۪ر‬
َ ۪‫َو َما ُن ْرسِ ُل ال ُْم ْر َسل‬
Kim iman gətirib yaxşı işlər görərsə, ← Peyğəmbərləri ancaq müjdə verən və xəbərdar edən olaraq göndəririk.

﴾48﴿ ‫ون‬
َ ‫َفل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َو اَل ُه ْم َي ْح َز ُن‬
onlar üçün heç bir qorxu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər!

﴾49﴿ ‫ون‬
َ ‫اب ِب َما َكا ُنوا َي ْف ُس ُق‬
ُ َ‫َي َم ُّس ُه ُم ال َْعذ‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
qazandıqları günahlara görə onlara əzab toxunacaqdır! ← Ayələrimizi təkzib edənlərə gəldikdə,

‫َو اَل ٓ َا ْعل َُم ال َْغ ْي َب‬ ِ ّٰ‫ُق ْل اَل ٓ َا ُقولُ لَكُ ْم عِ ْند۪ ي َخ َزآئ ُِن ه‬
‫الل‬
Mən qeybi də bilmirəm. ← De: “Sizə demirəm ki, mənim yanımda Allahın xəzinələri vardır.

‫ى ِال ََّي‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ا ِْن َا َّت ِب ُع ا اَِّل َما ُي‬ ٌ ‫َو اَل ٓ َا ُقولُ لَكُ ْم ِا ّن۪ي َمل‬
‫َك‬
Mən, yalnız mənə gələn vəhyə tabe oluram”. ← Sizə də demirəm ki, mən mələyəm.

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َت َفكَّ ُر‬ ‫ُق ْل َه ْل َي ْس َت ِوي اْال َْع ٰمى َوال َْب ۪ص ُير‬
Məgər düşünmürsünüzmü?” ← De: “Kor biri, görən biriylə eyni olarmı?

‫ون َا ْن ُي ْح َش ُروٓا ِالٰى َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫َي َخا ُف‬ َ ۪‫َو َا ْنذِ ْر ِب ِه الَّذ‬
‫ين‬
Rəbbinin hüzuruna cəm ediləcəklərindən qorxarlar. ← Onunla (Quranla) o kimsələri xəbərdar et ki,

﴾51﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬ ٌ ۪‫س ل َُه ْم م ِْن ُدونِه۪ َول ٌِّي َول َشف‬
‫يع‬ َ ‫ل َْي‬
Bəlkə, onlar (pis əməllərdən) çəkinsinlər! ← Onların, Ondan (Allahdan) başqa hamisi və havadarı yoxdur.

‫ون َو ْج َه ُه‬ ُ ‫ون َر َّب ُه ْم ِبال َْغ ٰدو ِة َوال َْعشِ ِّي ُي ۪ر‬
َ ‫يد‬ َ ‫َي ْد ُع‬ َ ۪‫َو اَل َتطْ ُر ِد الَّذ‬
‫ين‬
(Rəbblərinin) camalını diləyərək səhər-axşam Rəbblərinə dua edərlər. ← Və o kəsləri qovma ki,

‫َو َما م ِْن ِح َسا ِب َك َعل َْي ِه ْم م ِْن َش ْي ٍء‬ ‫َما َعل َْي َك م ِْن ِح َسا ِب ِه ْم م ِْن َش ْي ٍء‬
Sənin verəcəyin hasabın da onlara heç bir dəxli yoxdur. ← Onların verəcəyi hesabın sənə heç bir dəxli yoxdur.

َ ۪‫ون م َِن الظَّ الِم‬

﴾52﴿ ‫ين‬ َ ُ‫َف َتطْ ُر َد ُه ْم َف َتك‬
Buna görə də, onları qovsan zalımlardan olarsan.
135 əl-Ənam surəsi Cüz 7

‫ل َِي ُقولُوٓا‬ ‫ض‬

ٍ ‫ِك َف َت َّنا َب ْع َض ُه ْم ِب َب ْع‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
onlar (belə) desinlər: ← Beləliklə, onların bir qismini digərləri ilə imtahana çəkdik ki,

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾53﴿‫ين‬ َّ ‫الل ِب َا ْعل ََم ِب‬
ُ ّٰ‫س ه‬
َ ‫َال َْي‬ ۜ‫الل َعل َْي ِه ْم م ِْن َب ْي ِن َنا‬
ُ ّٰ‫َا ٰه ُؤ اَل ٓ ِء َم َّن ه‬
Allah şükür edənləri yaxşı tanıyan deyilmi? ← “Allah, aramızdan bunlaramı lütfünü bəxş etdi?”

‫َف ُق ْل َس اَل ٌم َعل َْيكُ ْم‬ ‫ون ِب ٰا َيا ِت َنا‬

َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬
َ ۪‫َو ِا َذا َجا ٓ َءكَ الَّذ‬
(onlara) de: “Sizə salam olsun!← Ayələrimizə iman gətirənlər sənə gəldikləri zaman,

‫َم ْن َعمِ َل ِم ْنكُ ْم ُسوٓ ًءا ِب َج َها َل ٍة‬ َّ ‫َك َت َب َر ُّبكُ ْم َعلٰ ى َن ْفسِ ِه‬
‫الر ْح َم َة َا َّن ُه‬
sizlərdən hər kim bilməyərək pis iş görərsə, ← Rəbbiniz Özünə rəhmli olmağı yazmışdır ki,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾54﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َف َا َّن ُه َغ ُف‬ ‫اب م ِْن َب ْعدِ ه۪ َو َا ْصل ََح‬
َ ‫ُث َّم َت‬
şübhəsiz, O (Allah) bağışlayandır, rəhm edəndir!” ← sonra onun arxasınca tövbə edib düzəlsə (bilsin ki,)

َ ۪‫يل ال ُْم ْج ِرم‬

﴾55﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ِل َت ْس َت ۪ب‬
ُ ‫ين َس ۪ب‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫ِك ُن َف ِّص ُل ا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
günahkarların yolu açıq-aydın bilinsin. ← Biz ayələri belə izah edirik ki,

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

ۜ‫الل‬ ُ ‫ُق ْل ِا ّن۪ي ُن ۪ه‬
َ ۪‫يت َا ْن َا ْع ُب َد الَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬
De: “Allahı qoyub tapındığınız şeylərə ibadət etmək mənə qadağan edilmişdir”.

‫ْت ِا ًذا‬
ُ ‫َق ْد َض َلل‬ ‫ُق ْل اَل ٓ َا َّت ِب ُع َا ْه َوا ٓ َء ُك ْم‬
Belə olsa (haqq yoldan) azmış olaram, ← De: “Sizin nəfsinizin istəklərinə əsla uymaram.

َ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا م َِن ال ُْم ْه َتد‬

﴾56﴿ ‫ين‬
və mən doğru yola yönəlmişlərdən olmaram!”

ۜ ۪‫َو َكذَّ ْب ُت ْم ِبه‬ ‫ُق ْل ِا ّن۪ي َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ۪ ّبي‬

Siz isə onu yalan hesab etdiniz. ← De: “Mən Rəbbimdən açıq-aydın bir dəlil üzərindəyəm.

ُّ ‫اِنِ ال ُْحكْ ُم ا اَِّل للِ هّٰ ِ ۜ َي ُق‬

‫ص ال َْح َّق‬ َ ‫َما عِ ْند۪ ي َما َت ْس َت ْع ِجل‬
ۜ ۪‫ُون ِبه‬
Hökm ancaq Allahındır. Haqqı O bəyan edər. ← Sizin tələsik istədiyiniz şey (əzab), mənim əlimdə deyildir.

َ ‫ُق ْل ل َْو َا َّن عِ ْند۪ ي َما َت ْس َت ْع ِجل‬

۪‫ُون ِبه‬ َ ۪‫اصل‬
﴾57﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو ُه َو َخ ْي ُر ا ْل َف‬
De: “Əgər təcili istədiyiniz (əzab) mənim əlimdə olsaydı, ← O, (haqla batili) ayırd edənlərin ən yaxşısıdır!”

َ ۪‫الل َا ْعل َُم ِبالظَّ الِم‬

﴾58﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َل ُق ِض َي اْال َْم ُر َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم‬
Axı Allah zalımları daha yaxşı tanıyandır!” ← iş mənimlə sizin aranızda əlbəttə bitmiş olardı.

‫َو َي ْعل َُم َما فِي ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِ ۜر‬ ‫َوعِ ْن َد ُه َم َفات ُِح ال َْغ ْي ِب اَل َي ْعل َُم َها ٓ اِل ُه َو‬
O, quruda və dənizdə nə varsa bilir. ← Qeybin açarları Onun yanındadır. Ondan başqası onları bilməz.

‫ض‬ ِ ‫َو اَل َح َّب ٍة ف۪ ي ظُ ل َُم‬

ِ ‫ات اْال َْر‬ ‫َو َما َت ْس ُق ُط م ِْن َو َر َق ٍة ا اَِّل َي ْعل َُم َها‬
Yerin zülmətləri içində elə bir toxum yoxdur ki,← Yerə düşən elə bir yarpaq yoxdur ki, O onu bilməsin.

﴾59﴿ ‫ين‬ ٍ ‫س ا اَِّل ف۪ ي كِ َت‬

ٍ ‫اب ُم ۪ب‬ ٍ ‫َول َرطْ ٍب َول َيا ِب‬
yaş-quru elə bir şey yoxdur ki, açıq-aydın bir kitabda olmasın!
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 136

‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َي ْعل َُم َما َج َر ْح ُت ْم ِب‬ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َي َت َوفّٰيكُ ْم ِبال َّْي ِل‬
gündüz isə nə əldə etdiyinizi O bilir. ← Sizi gecələr öldürən (yuxuya daldıran) Odur,

‫ى َا َج ٌل ُم َس ًّم ۚى‬
ٓ ‫ل ُِي ْق ٰض‬ ‫ُث َّم َي ْب َع ُثكُ ْم ف۪ ي ِه‬
müəyyən olunmuş vaxt (əcəl) gəlib yetişsin. ← Sonra onda (gündüz) sizi dirildir (oyandırır ki),

﴾60﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُث َّم ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫ُث َّم ِال َْي ِه َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
sonra O sizə, etdiyiniz əməlləri xəbər verəcəkdir. ← Sonra dönüşünüz onadır,

‫َو ُي ْرسِ ُل َعل َْيكُ ْم َح َفظَ ًة‬ ۪‫َو ُه َو ا ْل َقاهِ ُر َف ْو َق عِ َبادِه‬

O sizə, gözətçi mələklər göndərir. ← O (Allah), Öz bəndələri üzərində hakimi-mütləqdir.

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َت َو َّف ْت ُه ُر ُس ُل َنا َو ُه ْم اَل ُي َف ِّرط‬ ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء َا َح َد ُك ُم ال َْم ْو ُت‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
mələklərimiz onun canını alar. Onlar heç bir əskikliyə yol verməzlər!←Nəhayət, birinizin ölümü çatdıqda,

َ ‫َا اَل ل َُه ال ُْحكْ ُم َو ُه َو َا ْس َر ُع ال َْحاسِ ۪ب‬

﴾62﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫ُث َّم ُر ُّدوٓا ِالَى ه‬
ُ ‫الل َم ْول‬
‫ٰيه ُم ال َْح ِّق‬
Bilin ki, hökm Onundur və O, ən tez haqq-hesab çəkəndir!←Sonra, özlərinin həqiqi ixtiyar sahibi olan Allahın
hüzuruna qaytarılar.

‫َت ْد ُعو َن ُه َت َض ُّر ًعا َو ُخ ْف َي ًة‬ ِ ‫ُق ْل َم ْن ُي َن ۪ ّجيكُ ْم م ِْن ظُ ل َُم‬

‫ات ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِر‬
Gizlində yalvararaq Ona dua edirdiniz ki: ← De: “Sizləri qurunun və dənizin zülmətindən xilas edən kimdir?”

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾63﴿ ‫ين‬ َّ ‫َل َنكُ و َن َّن م َِن‬ ۪‫َلئ ِْن َا ْن ٰجي َنا م ِْن ٰهذِ ه‬
əlbəttə, şükür edənlərdən olarıq”. ← “Əgər bizi bundan qurtarsa,

﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم َا ْن ُت ْم ُت ْش ِر ُك‬ ‫الل ُي َن ۪ ّجيكُ ْم ِم ْن َها َوم ِْن ُك ِّل َك ْر ٍب‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬
Sonra siz (yenə də Ona) şərik qoşursunuz?” ← De: “Sizi ondan və hər bir qəmdən Allah xilas edir.

‫م ِْن َف ْوقِكُ ْم َا ْو م ِْن َت ْح ِت َا ْر ُجلِكُ ْم‬ ‫ى َا ْن َي ْب َع َث َعل َْيكُ ْم َعذَ ًابا‬

ٓ ٰ‫ُق ْل ُه َو ا ْل َقاد ُِر َعل‬
Üstünüzdən və ya ayaqlarınızın altından, ← De: “O (Allah), sizə əzab göndərməyə qadirdir;

‫ض‬
ۜ ٍ ‫س َب ْع‬ َ ۪‫َو ُيذ‬
َ ‫يق َب ْع َضكُ ْم َب ْا‬ ‫َا ْو َي ْل ِب َسكُ ْم شِ َي ًعا‬
və birinizə digərinizin zərərini daddırmağa (qadirdir)!” ← yaxud sizi dəstələr halında qarışdırmağa,

﴾65﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْف َق ُه‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫ف ُن َص ِّر ُف ا‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
bəlkə, onlar başa düşsünlər! ← Gör ayələri nə cür izah edirik ki,

ۜ ٍ ۪‫ُق ْل ل َْس ُت َعل َْيكُ ْم ِب َوك‬

﴾66﴿‫يل‬ ‫َو َكذَّ َب ِبه۪ َق ْو ُم َك َو ُه َو ال َْح ُّق‬
De ki: “Mən sizin vəkiliniz deyiləm!” ← Sənin qövmün onu (Quranı), haqq olduğu halda yalan hesab etdi.

﴾67﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َس ْو َف َت ْعل َُم‬ ‫لِكُ ِّل َن َب ٍا ُم ْس َت َق ٌّۘر‬
və siz (onu) biləcəksiniz. ← Hər bir xəbərin müəyyən bir vaxtı vardır,

ٍ ۪‫وضوا ف۪ ي َحد‬
ۜ ۪‫يث َغ ْي ِره‬ ُ ‫ض َع ْن ُه ْم َح ّٰتى َي ُخ‬
ْ ‫َف َا ْع ِر‬ ‫ي ٰا َيا ِت َنا‬
ٓ ۪‫ون ف‬
َ ‫وض‬ َ ۪‫َو ِا َذا َر َا ْي َت الَّذ‬
ُ ‫ين َي ُخ‬
onlar söhbəti dəyişənə qədər onlardan üz çevir. ← Ayələrimizi lağlağıya qoyanları gördüyün zaman,

﴾68﴿ ‫ين‬ ِّ ‫َف اَل َت ْق ُع ْد َب ْع َد‬

َ ۪‫الذ ْك ٰرى َم َع ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬ ‫ان‬ َّ ‫َوا َِّما ُي ْنسِ َي َّن َك‬
ُ َ‫الش ْيط‬
xatırlayandan sonra o zalım tayfa ilə bərabər oturma! ← Əgər Şeytan (bunu) sənə unutdursa,
137 əl-Ənam surəsi Cüz 7

َ ‫َولٰكِ ْن ذ ِْك ٰرى ل ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬

﴾69﴿ ‫ون‬ ‫ون م ِْن ِح َسا ِب ِه ْم م ِْن َش ْي ٍء‬ َ ۪‫َو َما َعلَى الَّذ‬
َ ‫ين َي َّت ُق‬
Lakin öyüddür ki, bəlkə, çəkinərlər. ← Onların əməllərindən, müttəqilərə heç bir (günah) yoxdur.

‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫َو َغ َّر ْت ُه ُم ال َْح ٰيو ُة‬ ‫ين ا َّت َخذُ وا د۪ ي َن ُه ْم لَعِ ًبا َول َْه ًوا‬
َ ۪‫َو َذ ِر الَّذ‬
və dünya həyatı onları məğrur etmişdir. ← O kəsləri boşla getsin ki, onlar dinlərini oyun və əyləncə sayarlar,

‫يع‬ ِ ّٰ‫س ل ََها م ِْن ُدونِ ه‬

ٌ ۪‫الل َول ٌِّي َول َشف‬ َ ‫ل َْي‬ ٌ ‫َو َذ ِّك ْر ِبه۪ ٓ َا ْن ُت ْب َس َل َن ْف‬
‫س ِب َما َك َس َب ْت‬
Allahdan başqa onun heç bir dostu və şəfaətçisi yoxdur. ← Onu (Quranı) xatırlat ki, heç kəs qazandığına görə
özünü həlaka düçar etməsin.

ۚ‫ين ُا ْبسِ لُوا ِب َما َك َس ُبوا‬

َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ۜ‫َوا ِْن َت ْعدِ لْ ُك َّل َع ْدلٍ اَل ُي ْؤ َخذْ ِم ْن َها‬
Onlar, qazandıqlarına görə əzaba düçar olanlardır. ← Hər cür fidyəni versə də, ondan qəbul olunmaz.

﴾70﴿ ‫ون‬
َ ‫۪يم ِب َما َكا ُنوا َيكْ ُف ُر‬
ٌ ‫اب َال‬ ٍ ۪‫اب م ِْن َحم‬
ٌ َ‫يم َو َعذ‬ ٌ ‫ل َُه ْم َش َر‬
Onlar üçün küfr etdiklərinə görə qaynar su və şiddətli əzab vardır!

‫اَل َي ْن َف ُع َنا َول َي ُض ُّر َنا‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َا َن ْد ُعوا م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل َما‬
bizə nə xeyir verə bilərlər, nə də zərər verə bilərlər. ← De: “Allahı qoyub o şeylərəmi yalvaraq ki,

‫ان‬
َ ‫ض َح ْي َر‬
ِ ‫ين فِي اْال َْر‬ ۪ ‫الش َي‬
ُ ‫اط‬ ْ ‫َكا َّلذِ ي‬
َّ ‫اس َت ْه َو ْت ُه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ى َا ْع َقا ِب َنا َب ْع َد ا ِْذ َه ٰدي َنا ه‬
ٓ ٰ‫َو ُن َر ُّد َعل‬
yer üzündə şaşqın dolaşarkən şeytanların azdırdığı kəs kimi?”←Və Allah bizi düzgün yola yönəltdikdən sonra
geriyəmi döndəriləcəyik,

ِ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ُه َدى ه‬

‫الل ُه َو ال ُْه ٰد ۜى‬ ۜ‫اب َي ْد ُعو َن ُه ِالَى ال ُْه َدى ا ْئ ِت َنا‬
ٌ ‫ل َُه َا ْص َح‬
De: “Allahın hidayəti doğru yoldur. ← Onun, “Bizə tərəf gəl!”- deyərək haqq yola çağıran dostları vardı!

َ ۪‫َو ُام ِْر َنا ِل ُن ْسل َِم ل َِر ِّب ال َْعالَم‬

﴾71﴿ ‫ين‬
Bizə, aləmlərin Rəbbinə təslim olmaq əmr edilmişdir.

َ ‫ي ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾72﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬ ‫وه‬
ُ ‫الصلٰ و َة َوا َّت ُق‬ ُ ۪‫َو َا ْن َاق‬
َّ ‫يموا‬
və hüzuruna toplanacağınız Odur!”- (deyə əmr edilmişdir)”. ← Həmçinin: “Namaz qılın, Ondan qorxun,

‫ون‬
ۜ ُ ُ‫َو َي ْو َم َي ُقولُ ُك ْن َف َيك‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق‬
Onun: “Ol!” deyəcəyi gün (hər şey) dərhal olar. ← Göyləri və yeri haqq olaraq yaradan da Odur.

‫ور‬
ۜ ِ ‫الص‬
ُّ ‫ْك َي ْو َم ُي ْن َف ُخ فِي‬
ُ ‫َول َُه ال ُْمل‬ ‫َق ْول ُُه ال َْح ُّق‬
Surun (İsrafilin surunun) çalınacağı gün də hökmranlıq Onundur. ← Onun sözü haqdır.

ُ ‫َو ُه َو ال َْح ۪ك‬

﴾73﴿ ‫يم ال َْخ ۪ب ُير‬ ‫الش َه َاد ِ ۜة‬
َّ ‫َعال ُِم ال َْغ ْي ِب َو‬
O, hikmət sahibidir, (hər şeydən) xəbərdardır! ← Qeybi və aşkarı biləndir.
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 138

‫َا َت َّت ِخذُ َا ْص َن ًاما ٰال َِه ًة‬ ‫ل ۪بي ِه ٰا َز َر‬

َ ِ‫يم ا‬
ُ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
“Sən bütləri tanrılarmı qəbul edirsən? ← Vaxtikən İbrahim, atası Azərə demişdi:

ٍ ‫يك َو َق ْو َم َك ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾74﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ِا ّن‬
َ ‫۪ي َا ٰر‬
Mən səni və sənin tayfanı açıq-aydın zəlalət içində görürəm!”

َ ‫ون م َِن ال ُْمو ِقن‬

﴾75﴿ ‫۪ين‬ َ ُ‫َول َِيك‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫وت‬ َ ۪‫ي ا ِْب ٰره‬
َ ُ‫يم َملَك‬ ٓ ‫ِك ُن ۪ر‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
tam qənaətlə inananlardan olsun! ← Beləcə, İbrahimə göylərin və yerin mülkünü göstərdik ki,

‫ٰهذَ ا َر ۪ ّب ۚي‬ َ‫َفل ََّما َج َّن َعل َْي ِه ال َّْي ُل َر ٰا َك ْو َك ًب ۚا َقال‬

“Bu mənim Rəbbimdir!” ← Gecə qaranlığı onu bürüdükdə bir ulduz görüb dedi:

﴾76﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫اَل ٓ ُا ِح ُّب ا‬

َ ۪‫الفِل‬ َ‫َفل ََّما ٓ َا َف َل َقال‬
“Mən batanları sevmirəm!”← (Ulduz) batdıqda isə dedi:

َ‫َفل ََّما ٓ َا َف َل َقال‬

‫از ًغا َقالَ ٰهذَ ا َر ۪ ّب ۚي‬
ِ ‫َفل ََّما َر َا ا ْل َق َم َر َب‬
O batdığı zaman isə dedi: ← Doğan ayı gördüyü zaman: “Bu mənim Rəbbimdir!”- dedi.

﴾77﴿‫۪ين‬
َ ‫الضا ٓ ّل‬
َّ ‫اَل َُكو َن َّن م َِن ا ْل َق ْو ِم‬ ‫َلئ ِْن ل َْم َي ْهدِ ن۪ي َر ۪ ّبي‬
zəlalətə düşən qövmdən olardım”.← “Doğrudan da, əgər Rəbbim məni doğru yola yönəltməsəydi,

‫َقالَ ٰهذَ ا َر ۪ ّبي ٰهذَ ا ٓ َا ْك َب ُر‬ ‫از َغ ًة‬

ِ ‫س َب‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َفل ََّما َر َا‬
“Bu mənim Rəbbimdir. Bu, daha böyükdür!”- dedi. ← Doğan günəşi gördüyü zaman isə:

﴾78﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َيا َق ْو ِم ِا ّن۪ي َب ۪ر‬

َ ‫ي ٌء م َِّما ُت ْش ِر ُك‬ َ‫َت َقال‬
ْ ‫َفل ََّما ٓ َا َفل‬
“Ey camaatım, mən, həqiqətən, sizin (Allaha) şərik qoşduqlarınızdan uzağam! ← O batdıqda isə dedi:

‫ض َحن۪ي ًفا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َفطَ َر‬ ‫ِا ّن۪ي َو َّج ْه ُت َو ْج ِه َي ِل َّلذ۪ ي‬
O, göyləri və yeri yaratdı, hənif olaraq (üzümü ona çevirdim). ← Mən həqiqətən, üzümü ona çevirdim ki,

َ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾79﴿ ‫ين‬
Mən (Allaha) şərik qoşanlardan deyiləm!”

ِ ّٰ‫َا ُت َحا ٓ ُّجوٓ ّن۪ي فِي ه‬

‫الل‬ َ‫َو َحا ٓ َّج ُه َق ْو ُم ُه َقال‬
“Allah barəsində mənimlə mübahisəmi edirsiniz? ← Tayfası onunla (İbrahimlə) mübahisəyə girişdi. O dedi:

ٓ ۪‫ون ِبه‬
َ ‫اف َما ُت ْش ِر ُك‬
ُ ‫َو اَل ٓ َا َخ‬ ‫ين‬
ۜ ِ ‫َو َق ْد َه ٰد‬
Mən Ona şərik qoşduğunuz şeylərdən (bütlərdən) qorxmuram. ← Halbuki O, məni doğru yola salmışdır.

﴾80﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َتذَ َّك ُر‬ ۜ‫َوسِ َع َر ۪ ّبي ُك َّل َش ْي ٍء عِ ل ًْما‬ ۜ‫ا اَِّل َا ْن َي َشا ٓ َء َر ۪ ّبي َش ْيـًٔا‬
Məgər düşünüb ibrət almırsınızmı?← Rəbbim hər şeyi elmlə ehtiva etmişdir.← Ancaq Rəbbimin istədiyi hər
hansı bir şey istisnadır.

ِ ّٰ‫ون َا َّنكُ ْم َا ْش َر ْك ُت ْم ِب ه‬
‫الل‬ َ ‫َو اَل َت َخا ُف‬ ‫اف َما ٓ َا ْش َر ْك ُت ْم‬
ُ ‫ف َا َخ‬
َ ‫َو َك ْي‬
Halbuki siz, Allaha şərik qoşmaqdan qorxmursunuz ki, ← Niyə qoşduğunuz şəriklərdən qorxmalıyam?

﴾81﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َا ُّي ا ْل َف ۪ري َق ْي ِن َا َح ُّق ِب اْال َْم ِۚن ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ۜ‫َما ل َْم ُي َن ِّزلْ ِبه۪ َعل َْيكُ ْم ُسلْطَ ا ًنا‬
Əgər bilirsinizsə, iki dəstədən hansı əmin olmağa daha layiqdir?← sizə, o haqda heç bir dəlil endirməmişdir.
139 əl-Ənam surəsi Cüz 7

﴾82﴿‫ون‬
َ ‫ِك ل َُه ُم اْال َْم ُن َو ُه ْم ُم ْه َت ُد‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ‫۪يما َن ُه ْم ِبظُ ل ٍْم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َول َْم َي ْل ِب ُسوٓا ا‬
onlar üçün əminlik var və onlar Haqq yoldadırlar!← O kəslər ki, iman gətirib imanlarını zülmə qatışdırmırlar;

ٍ ‫َن ْر َف ُع َد َر َج‬
‫ات َم ْن َن َشا ٓ ُء‬ ۜ ۪‫يم َعلٰ ى َق ْومِه‬
َ ۪‫اها ٓ ا ِْب ٰره‬ َ ‫َو ِتل‬
َ ‫ْك ُح َّج ُت َنا ٓ ٰا َت ْي َن‬
İstədiyimiz şəxsi dərəcə-dərəcə yüksəldərik. ← Bu, İbrahimə öz tayfasına qarşı verdiyimiz dəlilimizdir.

ٌ ۪‫يم َعل‬
﴾83﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ا َِّن َر َّب َك َح ۪ك‬
Şübhəsiz ki, Rəbbin hikmət sahibi, elm sahibidir.

‫ُك اًّل َه َد ْي َن ۚا‬ ‫وب‬

َ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه ا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Onların hər birini hidayətə (peyğəmbərliyə) çatdırdıq. ← Və biz İshaqı və Yəqubu Ona əta etdik.

۪‫َوم ِْن ُذ ِّر َّيتِه‬ ‫وحا َه َد ْي َنا م ِْن َق ْب ُل‬

ً ‫َو ُن‬
və onun nəslindən olan, ← Daha əvvəl Nuhu hidayətə qovuşdurmuşduq,

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾84﴿‫۪ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫ون‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫ف َو ُم‬
َ ‫وس‬
ُ ‫وب َو ُي‬
َ ‫َد ُاو َد َو ُسل َْي ٰم َن َو َا ُّي‬
Yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq. ← Davudu, Süleymanı, Əyyubu, Yusifi, Musanı və Harunu.

﴾85﴿ ‫ين‬ َّ ‫ُكلٌّ م َِن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬ َ ‫يسى َو ِال َْي‬
‫اس‬ ٰ ۪‫َو َز َك ِر َّيا َو َي ْح ٰيى َوع‬
(Onların) hamısı əməlisalehlərdən idi. ← Zəkəriyyanı, Yəhyanı, İsanı və İlyası da (hidayətə çatdırdıq).

َ ۪‫َو ُكل َف َّض ْل َنا َعلَى ال َْعالَم‬

﴾86﴿‫ين‬ ۜ‫س َولُوطً ا‬ َ ۪‫َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوال َْي َس َع َو ُيو ُن‬
və hamısını aləmlərdən üstün tutduq. ← Həmçinin İsmaili, Əlyəsəi, Yunisi və Lutu (hidayətə çatdırdıq)

ٍ ‫اه ْم ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾87﴿‫يم‬ ُ ‫اه ْم َو َه َد ْي َن‬
ُ ‫اج َت َب ْي َن‬
ْ ‫َو‬ ‫َوم ِْن ٰا َبآئ ِِه ْم َو ُذ ِّر َّيات ِِه ْم َوا ِْخ َوان ِِه ْم‬
Onları seçdik və onları düz yola yönəltdik.←Atalarından, nəsillərindən və qardaşlarından da.

ۜ ۪‫َي ْهد۪ ي ِبه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬ ِ ّٰ‫ِك ُه َدى ه‬

‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
Bəndələrindən istədiyi kimsəni ona yönəldər. ← Bu, Allahın haqq yoludur.

﴾88﴿ ‫ُون‬
َ ‫ل ََح ِب َط َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫َول َْو َا ْش َر ُكوا‬
onların etdikləri əməllər puça çıxardı. ← Əgər onlar (Allaha) şərik qoşsaydılar,

‫َفا ِْن َيكْ ُف ْر ِب َها ٰه ُؤ اَل ٓ ِء‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬

‫اب َوال ُْحكْ َم َوال ُّن ُب َّو َة‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬
Əgər bunlar onu (o dəlilləri) dansalar, ← Onlar, özlərinə kitab, hökm və peyğəmbərlik verdiyimiz kimsələrdir.

﴾89﴿ ‫ين‬
َ ‫َف َق ْد َو َّك ْل َنا ِب َها َق ْو ًما ل َْي ُسوا ِب َها ِبكَ اف ِ۪ر‬
Biz onlara, onu (həmin dəlilləri) inkar etməyən bir tayfanı müvəkkil edərik.

‫َف ِب ُه ٰد ُيه ُم ا ْق َتدِ ْه‬ ‫الل‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين َه َدى ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬
Sən də onların haqq yolunu tut. ← Onlar (bu peyğəmbərlər) Allahın doğru yola yönəltdiyi kimsələrdir.

َ ۪‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل ذ ِْك ٰرى ِلل َْعالَم‬

﴾90﴿ ‫ين‬ ۜ‫ُق ْل اَل ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه َا ْج ًرا‬
O (Quran), aləmlər üçün yalnız bir nəsihətdir”. ← De: “Bunun müqabilində sizdən bir əvəz istəmirəm.
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 140

‫ا ِْذ َقالُوا‬ ٓ ۪‫الل َح َّق َق ْد ِره‬

َ ّٰ‫َو َما َق َد ُروا ه‬
Belə ki, onlar demişdilər: ← Onlar Allahı layiqincə qiymətləndirmədilər.

َ ‫ُق ْل َم ْن َا ْن َزلَ الْكِ َت‬

‫اب الَّذ۪ ي‬ ‫الل َعلٰ ى َب َش ٍر م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
ُ ّٰ‫َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
De: “O kitabı (Tövratı) kim nazil etmişdir ki,← “Allah heç bir bəşərə bir şey nazil etməmişdir”

ۚ‫۪يرا‬
ً ‫ون َكث‬ َ ‫َت ْج َعلُو َن ُه َق َر ۪اط‬
َ ‫يس ُت ْب ُدو َن َها َو ُت ْخ ُف‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ورا َو ُه ًدى ل‬
Siz onu vərəqlərə yazıb göstərir, bir çoxunu da gizlədirsiniz.← Musa onu, insanlara bir nur və hidayət olaraq
ٰ ‫َجا ٓ َء ِبه۪ ُم‬
ً ‫وسى ُن‬
gətirmişdi?

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫َو ُع ّل ِْم ُت ْم َما ل َْم َت ْعل َُموٓا َا ْن ُت ْم َو اَل ٓ ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم‬
Sən: “Allah!”- de. ← Siz (Quranla) özünüzün və atalarınızın bilmədiklərini öyrənmiş olursunuz.”

َ ‫ُث َّم َذ ْر ُه ْم ف۪ ي َخ ْو ِض ِه ْم َيل َْع ُب‬

﴾91﴿ ‫ون‬
Sonra da onları burax ki, düşdükləri bataqlıqda oynaya-oynaya qalsınlar.

‫ُم َص ِّد ُق الَّذ۪ ي َب ْي َن َي َد ْي ِه‬ ٌ‫ارك‬ ٌ ‫َو ٰهذَ ا كِ َت‬

َ ‫اب َا ْن َز ْل َن ُاه ُم َب‬
özündən əvvəlkiləri təsdiq edər; ← Bu (Quran) da, nazil etdiyimiz mübarək bir kitabdır ki,

َ ‫ال ِخ َر ِة ُي ْؤ ِم ُن‬
۪‫ون ِبه‬ َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ ۜ‫َو ِل ُت ْنذِ َر ُا َّم ا ْل ُق ٰرى َو َم ْن َح ْول ََها‬
Axirətə iman gətirən kimsələr isə ona iman gətirər, ← Məkkə əhlini və ətrafındakıları da (onunla) qorxudasan.

﴾92﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َو ُه ْم َعلٰ ى َص اَلت ِِه ْم ُي َحافِظ‬
və onlar namazlarını qoruyub saxlayarlar (vaxtlı-vaxtında qılarlar).

‫وح ِال َْي ِه َش ْي ٌء‬ ِ ‫َا ْو َقالَ ُا‬

َ ‫وح َي ِال ََّي َول َْم ُي‬ ‫الل َكذِ ًبا‬
ِ ّٰ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
yaxud özünə heç nə vəhy olunmadığı halda: ← O kəsdən daha zalım kimdir ki, Allaha iftira yaxar;
“Mənə vəhy olunmuşdur”, deyər;

‫ات ال َْم ْو ِت‬ َ ‫ى ِا ِذ الظَّ ال ُِم‬

ِ ‫ون ف۪ ي َغ َم َر‬ ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬ ُ ّٰ‫َو َم ْن َقالَ َس ُا ْن ِزلُ ِم ْث َل َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
‫الل‬
Kaş o zalımları ölüm dalğaları içində görsəydin. ← Və o kəs ki; “Allahın nazil etdiyinin bənzərini
endirəcəyəm” - deyər?!

‫َا ْخ ِر ُجوٓا َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫َوال َْملٰ ئِكَ ُة َباسِ طُ وٓا َا ْيد۪ ِيه ْم‬
“Çıxarın canlarınızı! ← Mələklər də (o zaman) əllərini uzadıb (deyərlər):

ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬
‫الل َغ ْي َر ال َْح ِّق‬ َ ‫ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ُقول‬ ِ‫اب ال ُْهون‬
َ َ‫َال َْي ْو َم ُت ْج َز ْو َن َعذ‬
Çünki Allaha qarşı nahaq sözlər danışırdınız, ← Siz bu gün alçaldıcı bir əzabla cəzalandırılacaqsınız!

‫َو َل َق ْد ِج ْئ ُت ُمو َنا ُف َر ٰادى‬ َ ‫َو ُك ْن ُت ْم َع ْن ٰا َياتِه۪ َت ْس َتكْ ِب ُر‬

﴾93﴿ ‫ون‬
Bizim hüzurumuza tək-tənha gəlmisiniz, ← və Onun ayələrinə təkəbbür göstərirdiniz!”

‫ور ُك ْم‬
ِ ‫اك ْم َو َرا ٓ َء ظُ ُه‬
ُ ‫َو َت َر ْك ُت ْم َما َخ َّو ْل َن‬ ‫اك ْم َا َّولَ َم َّر ٍة‬
ُ ‫َك َما َخل َْق َن‬
Sizə verdiklərimizi də arxanızda (dünyada) qoydunuz. ← (həm də) ilk dəfə sizi yaratdığımız kimi.

ۜ ‫َز َع ْم ُت ْم َا َّن ُه ْم ف۪ يكُ ْم ُش َر ٰك ُؤا‬ َ ۪‫َو َما َن ٰرى َم َعكُ ْم ُش َف َعا ٓ َء ُك ُم الَّذ‬
‫ين‬
onları öz aranızda (Allahın) şərikləri iddia etmişdiniz. ← O şəfaətçilərinizi də sizinlə görmürük ki,

﴾94﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْنكُ ْم َما ُك ْن ُت ْم َت ْز ُع ُم‬ ‫َل َق ْد َت َقطَّ َع َب ْي َنكُ ْم‬
və iddia etdikləriniz (bütlər) də sizdən (uzaqlaşıb) qeyb olmuşdur. ← Artıq aranızdakı (rabitə) qırılmışdır,
141 əl-Ənam surəsi Cüz 7

‫ُي ْخ ِر ُج ال َْح َّي م َِن ال َْم ِّي ِت‬ ‫الن ٰو ۜى‬

َّ ‫الل َفال ُِق ال َْح ِّب َو‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
O, ölüdən diri çıxardar, ← Şübhəsiz ki, Allah toxumu və çəyirdəyi cücərdib çatladandır.

﴾95﴿ ‫ون‬
َ ُ‫الل َف َا ّٰنى ُت ْؤ َفك‬
ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬ ‫َو ُم ْخ ِر ُج ال َْم ِّي ِت م َِن ال َْح ِّي‬
Budur Allah! Bəs (Allahdan) necə döndərilirsiniz? ← diridən də ölü çıxardar.

‫َو َج َع َل ال َّْي َل َسكَ ًنا‬ ‫اح‬

ِۚ ‫َفال ُِق اْال ِْص َب‬
və gecəni bir istirahət vaxtı təyin etdi. ← (Allah, Gecənin zülmətindən) səhəri yarıb çıxarandır,

ِ ۪‫ِك َت ْقد۪ ُير ال َْع ۪ز ِيز ال َْعل‬

﴾96﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫س َوا ْل َق َم َر ُح ْس َبا ًنا‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, (hər şeyi) bilənin təqdiridir. ← Günəşi və ayı bir ölçü vasitəsi (edən də Odur).

ِ ‫ِل َت ْه َت ُدوا ِب َها ف۪ ي ظُ ل َُم‬

‫ات ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِ ۜر‬ َ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم ال ُّن ُج‬
‫وم‬
onunla, qurunun və dənizin zülmətində düz yolda gedəsiniz. ← Ulduzları sizin üçün yaradan da Odur ki,

‫اح َد ٍة‬
ِ ‫س َو‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
ٍ ‫ي َا ْن َش َا ُك ْم م ِْن َن ْف‬ َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬
﴾97﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َف َّص ْل َنا ا‬
Sizi tək bir nəfsdən yaradan da Odur. ← Anlayan bir camaat üçün ayələri ətraflı izah etdik.

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْف َق ُه‬
﴾98﴿‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َف َّص ْل َنا ا‬ ‫َف ُم ْس َت َق ٌّر َو ُم ْس َت ْو َد ٌع‬
Anlayan bir qövm üçün ayləri ətraflı izah etdik.← (Sizin üçün) bir qalma yeri və bir əmanət yeri (qəbir) var.

‫ات ُك ِّل َش ْي ٍء‬

َ ‫َف َا ْخ َر ْج َنا ِبه۪ َن َب‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
َّ ‫ي َا ْن َزلَ م َِن‬
Onunla hər növ bitkini yetişdirdik; ← Göydən su endirən Odur.

‫ُن ْخ ِر ُج ِم ْن ُه َح ًّبا ُم َت َراكِ ًب ۚا‬ ‫َف َا ْخ َر ْج َنا ِم ْن ُه َخ ِض ًرا‬

Onlardan, bir-birinə sarmaşmış (sünbül olmuş) dənələr çıxardırıq. ← ondan da yaşıl fidanlar göyərtdik.

ٌ ‫الن ْخ ِل م ِْن طَ لْعِ َها ِق ْن َو‬

‫ان َدان َِي ٌة‬ َّ ‫َوم َِن‬
Xurma ağacından, onun tumurcuğundan sallanmış salxımlar da (yetişdirdik).

‫ان ُم ْش َت ِب ًها َو َغ ْي َر ُم َت َشا ِب ٍ ۜه‬

َ ‫الر َّم‬
ُّ ‫ون َو‬
َ ‫الز ْي ُت‬
َّ ‫اب َو‬ ٍ ‫َو َج َّن‬
ٍ ‫ات م ِْن َا ْع َن‬
Üzüm bağları, bir-birinə bənzəyən və bənzəməyən zeytun və nar da (yetişdirdik).

﴾99﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذلِكُ ْم اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ ۜ ۪‫ُا ْنظُ ُروٓا ِالٰى َث َم ِره۪ ٓ ِا َذا ٓ َا ْث َم َر َو َي ْنعِ ه‬
Əlbəttə bunda, iman gətirən bir qövm üçün dəlillər var. ← Bar verdiyi vaxt meyvəsinə və yetişməsinə baxın.

‫َو َخ َل َق ُه ْم‬ ‫َو َج َعلُوا للِ هّٰ ِ ُش َر َكا ٓ َء ال ِْج َّن‬

Halbuki onları, O (Allah) yaratmışdır. ← Onlar cinləri Allaha şərik qoşdular.

َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما َي ِص ُف‬

﴾100﴿ ‫ون‬ ٍ ‫۪ين َو َب َن‬
‫ات ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍ ْۜم‬ َ ‫َو َخ َر ُقوا ل َُه َبن‬
O (Allah), aid etdikləri sifətlərdən uzaqdır və ucadır. ← Bilmədən Onun üçün oğullar və qızlar uydurdular.

ِ ‫ون ل َُه َول ٌَد َول َْم َتكُ ْن ل َُه َص‬

‫اح َب ٌة‬ ُ ُ‫َا ّٰنى َيك‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ۪‫َبد‬
َّ ‫يع‬
Onun zövcəsi olmadığı halda Onun necə övladı ola bilər? ← O, göyləri və yeri var edəndir.

ٌ ۪‫َو ُه َو ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾101﴿ ‫يم‬ ‫َو َخل ََق ُك َّل َش ْي ٍۚء‬
və O, hər şeyi biləndir! ← Axı Hər şeyi O yaratmışdır,
Cüz 7 əl-Ənam surəsi 142

‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬ ‫الل َر ُّبكُ ْم‬

ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Budur Rəbbiniz olan Allah!

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َوك‬

﴾102﴿ ‫يل‬ ‫وه‬ ْ ‫َخال ُِق ُك ِّل َش ْي ٍء َف‬
ُ ‫اع ُب ُد‬
O, hər şeyə vəkildir! ← Hər şeyi yaradandır. Buna görə də Ona ibadət edin.

ُ ‫َو ُه َو الل َّ۪ط‬

﴾103﴿ ‫يف ال َْخ ۪ب ُير‬ َ ‫ار َو ُه َو ُي ْد ِركُ اْال َْب َص‬
‫ار‬ ُ ‫اَل ُت ْد ِر ُك ُه اْال َْب َص‬
Və O lütfkardır, (hər şeydən) xəbərdardır! ← Gözlər Onu görməz. Amma O, gözləri görər.

ۚ ۪‫َف َم ْن َا ْب َص َر َف ِل َن ْفسِ ه‬ ‫َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َب َصآئ ُِر م ِْن َر ِّبكُ ْم‬

Kim görsə, öz lehinədir, ← Rəbbinizdən sizə bəsirət (görmə qabiliyyəti) gəlmişdir.

ٍ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا َعل َْيكُ ْم ِب َحف‬

﴾104﴿ ‫يظ‬ ۜ‫َو َم ْن َعمِ َي َف َعل َْي َها‬
Mən sizə nəzarətçı deyiləm. ← kim görməsə, öz əleyhinədir.

‫َول َِي ُقولُوا َد َر ْس َت‬ ِ ‫ال َي‬

‫ات‬ ٰ ْ‫ِك ُن َص ِّر ُف ا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
onlar: “Sən dərs almısan”,- desinlər, ← Biz ayələri belə açıqlayırıq ki,

َ ‫َو ِل ُن َب ِّي َن ُه ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾105﴿ ‫ون‬
Biz də onu (Quranı), bilən (elm sahibi olan) bir qövmə izah edək.

ْ ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َۚو َو َا ْع ِر‬

َ ۪‫ض َع ِن ال ُْم ْش ِرك‬
﴾106﴿ ‫ين‬ ‫ِا َّت ِب ْع َما ٓ ُا ۫و ِح َي ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Müşriklərdən də üz çevir! ← Rəbbindən sənə vəhy edilənə tabe ol!

ٍ ۪‫َو َما ٓ َا ْن َت َعل َْي ِه ْم ِب َوك‬

﴾107﴿‫يل‬ ‫َو َما َج َع ْل َناكَ َعل َْي ِه ْم َحف۪ يظً ۚا‬ ۜ‫الل َما ٓ َا ْش َر ُكوا‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Sən onların üzərində vəkil də deyilsən!←Səni onların üzərində gözətçi qoymadıq.← Əgər Allah istəsəydi,
müşrik olmazdılar.

‫الل َع ْد ًوا ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍ ْۜم‬

َ ّٰ‫َف َي ُس ُّبوا ه‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َو اَل َت ُس ُّبوا الَّذ‬
َ ‫ين َي ْد ُع‬
Yoxsa onlar, bilmədən Allaha düşməncəsinə söyərlər. ← Allahdan başqalarına tapınanları da söyməyin.

‫ُث َّم ِالٰى َر ِّب ِه ْم َم ْر ِج ُع ُه ْم‬ ‫ِك َز َّي َّنا لِكُ ِّل ُا َّم ٍة َع َمل َُه ْم‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Sonra onların qayıdışı Rəbbinin hüzurunadır. ← Beləcə, hər bir ümmətə öz əməllərini gözəl göstərdik.

﴾108﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Və etdikləri əməllər barəsində (Allah) onlara xəbər verəcəkdir!

ۜ‫َلئ ِْن َجا ٓ َء ْت ُه ْم ٰا َي ٌة ل َُي ْؤ ِم ُن َّن ِب َها‬

ِ ّٰ‫َو َا ْق َس ُموا ِب ه‬
‫الل َج ْه َد َا ْي َمان ِِه ْم‬
əgər onlara bir möcüzə gəlsə, ona mütləq inanacaqlar. ← Allaha ürəkdən and içdilər ki,

َ ‫َو َما ُي ْشعِ ُر ُك ْم َا َّن َها ٓ ِا َذا َجا ٓ َء ْت اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾109﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ات عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ ٰ ْ‫ُق ْل ِا َّن َما ا‬
ُ ‫ال َي‬
Heç bilirsiniz ki, o (möcüzə) gəlsə də iman gətirməyəcəklər!” ← De: “Möcüzələr ancaq Allahın yanındadır.

‫َك َما ل َْم ُي ْؤ ِم ُنوا ِبه۪ ٓ َا َّولَ َم َّر ٍة‬

‫ار ُه ْم‬
َ ‫ِب َا ْفـٔ َِد َت ُه ْم َو َا ْب َص‬
ُ ‫َو ُن َق ّل‬
Necə ki, əvvəlcə ona iman gətirməmişdilər. ← Biz onların ürəklərini və gözlərini tərsinə çevirərik.

َ ‫َو َنذَ ُر ُه ْم ف۪ ي طُ ْغ َيان ِِه ْم َي ْع َم ُه‬

﴾110﴿ ‫ون‬
Və onları, öz azğınlıqları içində şaşqın bir vəziyyətdə qoyarıq.
143 əl-Ənam surəsi Cüz 8

‫َو َكل ََّم ُه ُم ال َْم ْو ٰتى‬ ‫َول َْو َا َّن َنا َن َّز ْل َنا ٓ ِال َْي ِه ُم ال َْملٰ ئِكَ َة‬
və ölülər onlarla danışsaydı, ← Əgər Biz mələkləri onlara göndərsəydik,

ُ ّٰ‫َما َكا ُنوا ل ُِي ْؤ ِم ُنوٓا ا اَِّل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬

‫الل‬ ‫َو َح َش ْر َنا َعل َْي ِه ْم ُك َّل َش ْي ٍء ُق ُب اًل‬
Allah istəmədikcə, onlar iman gətirməzdilər. ← və də hər şeyi onların qarşısına toplayıb qoysaydıq belə,

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم َي ْج َهل‬

﴾111﴿ ‫ُون‬
Lakin onların əksəriyyəti (bunu) bilməz.

‫س َوال ِْج ِّن‬ ِ ْ‫ين ا‬

ِ ‫ال ْن‬ ۪ ‫َش َي‬
َ ‫اط‬ ‫ِك َج َع ْل َنا لِكُ ِّل َن ِب ٍّي َع ُد ًّوا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
insan və cin şeytanlarından. ← Beləcə, hər peyğəmbər üçün düşmənlər yaratdıq;

‫َول َْو َشا ٓ َء َر ُّب َك‬ ٍ ‫وحي َب ْع ُض ُه ْم ِالٰى َب ْع‬

ً ‫ض ُز ْخ ُر َف ا ْل َق ْولِ ُغ ُر‬
ۜ ‫ورا‬ ۪ ‫ُي‬
Əgər Rəbbin istəsəydi, ← Onlar, aldatmaq məqsədilə bir-birinə təmtəraqlı sözlər təlqin edərlər.

﴾112﴿ ‫ون‬
َ ‫َفذَ ْر ُه ْم َو َما َي ْف َت ُر‬ ‫ُوه‬
ُ ‫َما َف َعل‬
Uydurduqları yalanlarla birlikdə onları boşla getsinlər! ← onlar onu etməzdilər.

‫َول َِي ْر َض ْو ُه‬ ‫ال ِخ َر ِة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ى ِال َْي ِه َا ْفـٔ َِد ُة الَّذ‬
ٓ ‫َو ِل َت ْص ٰغ‬
ondan (o sözlərdən) xoşlansınlar, ← Axirətə inanmayanların ürəkləri də onlara meyl etsin,

﴾113﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َِي ْق َت ِر ُفوا َما ُه ْم ُم ْق َت ِر ُف‬
və gördükləri çirkin işləri bir daha görsünlər.

‫ل‬ َ ‫ي َا ْن َزلَ ِال َْيكُ ُم الْكِ َت‬

ۜ ً‫اب ُم َف َّص ا‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬ ِ ّٰ‫َا َف َغ ْي َر ه‬
‫الل َا ْب َتغ۪ ي َحكَ ًما‬
Halbuki sizə Kitabı müfəssəl surətdə nazil edən Odur. ← Allahdan başqasınımı özümə hakim istəməliyəm?!

﴾114﴿‫ين‬
َ ‫َف اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْم َت ۪ر‬ ‫ون َا َّن ُه ُم َن َّزلٌ م ِْن َر ِّب َك ِبال َْح ِّق‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
َ ‫اب َي ْعل َُم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
Elə isə, əsla şübhəyə düşənlərdən olma! ← Kitab verdiyimiz şəxslər onun, Rəbbindən haqq olaraq nazil
edildiyini bilirlər.

ۚ ۪‫اَل ُم َب ِّدلَ لِكَ ل َِماتِه‬ ۜ ً‫َو َت َّم ْت َكل َِم ُت َر ِّب َك ِص ْد ًقا َو َع ْد ا‬
‫ل‬
Onun sözlərini dəyişdirə biləcək kimsə yoxdur. ← Rəbbinin sözü düzgün və ədalətli şəkildə tamam oldu.

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾115﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬
O, (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!

ِ ‫ُي ِض ُّلوكَ َع ْن َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫َوا ِْن ُتطِ ْع َا ْك َث َر َم ْن فِي اْال َْر‬
‫ض‬
onlar səni Allahın yolundan azdırarlar. ← Əgər yer üzündəki kimsələrin çoxuna itaət etsən,

﴾116﴿ ‫ون‬
َ ‫َوا ِْن ُه ْم ا اَِّل َي ْخ ُر ُص‬ ‫ون ا اَِّل الظَّ َّن‬
َ ‫ا ِْن َي َّت ِب ُع‬
və onlar ancaq yalan danışarlar! ← Onlar ancaq zənnə uyarlar,

َ ۪‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِبال ُْم ْه َتد‬

﴾117﴿ ‫ين‬ ۚ ۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َا ْعل َُم َم ْن َي ِضلُّ َع ْن َس ۪بيلِه‬
və O, Haqq yola yönələnləri ən yaxşı biləndir! ← Şübhəsiz, Rəbbin, yolundan azanları ən yaxşı tanıyandır,

َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ِب ٰا َياتِه۪ ُم ْؤ ِمن‬

﴾118﴿ ‫۪ين‬ ‫الل َعل َْي ِه‬ ْ ‫َفكُ لُوا م َِّما ُذكِ َر‬
ِ ّٰ‫اس ُم ه‬
...əgər Onun ayələrinə inanırsınızsa! ← Üstündə Allahın adı çəkilmiş olanlardan yeyin...
Cüz 8 əl-Ənam surəsi 144

‫َو َق ْد َف َّص َل لَكُ ْم َما َح َّر َم َعل َْيكُ ْم‬ ‫الل َعل َْي ِه‬ ْ ‫َو َما لَكُ ْم َا اَّل َت ْا ُكلُوا م َِّما ُذكِ َر‬
ِ ّٰ‫اس ُم ه‬
Sizə haram etdiklərini sizə izah etmişdir. ← Sizə nə olub ki, üstündə Allahın adı çəkilənlərdən yeməyəsiniz?

َ ‫۪يرا ل َُي ِض ُّل‬

‫ون ِب َا ْه َوآئ ِِه ْم ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍ ْۜم‬ ً ‫َوا َِّن َكث‬ ‫اضطُ ِر ْر ُت ْم ِال َْي ِ ۜه‬
ْ ‫ا اَِّل َما‬
Şübhəsiz, çoxları, bilmədən nəfslərinə uyaraq düz yoldan azdırarlar. ← Ancaq məcbur qalmağınız istisnadır.

‫ال ْث ِم َو َباطِ َن ُه‬

ِ ْ‫َو َذ ُروا ظَ اهِ َر ا‬ َ ۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َا ْعل َُم ِبال ُْم ْع َتد‬
﴾119﴿ ‫ين‬
Günahın aşkarından da, gizlisindən də əl çəkin! ← Şübhəsiz ki, Rəbbin həddi aşanları ən yaxşı tanıyandır!

﴾120﴿ ‫ون‬
َ ‫َس ُي ْج َز ْو َن ِب َما َكا ُنوا َي ْق َت ِر ُف‬ ‫ال ْث َم‬ َ ‫ين َيكْ سِ ُب‬
ِ ْ‫ون ا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
onlar, etdikləri əməllərə görə cəzalandırılacaqlar! ← O kəslər ki, günah qazanırlar,

‫َو ِا َّن ُه َلف ِْس ٌق‬ ‫الل َعل َْي ِه‬

ِ ّٰ‫اس ُم ه‬
ْ ‫َو اَل َت ْا ُكلُوا م َِّما ل َْم ُيذْ َك ِر‬
O, şübhəsiz ki, günahdır. ← Üstündə Allahın adı çəkilməmiş olanlardan yeməyin.

‫وه ْم‬
ُ ‫َوا ِْن َاطَ ْع ُت ُم‬ ُ ‫ٰى َا ْول َِيآئ ِِه ْم ل ُِي َجا ِدل‬
‫ُوك ْم‬ ٓ ‫ون ِال‬
َ ‫وح‬
ُ ‫ين ل َُي‬ ۪ ‫الش َي‬
َ ‫اط‬ َّ ‫َوا َِّن‬
Əgər onlara itaət etsəniz, ← Həqiqətən, şeytanlar öz dostlarına sizinlə mücadilə etmək üçün təlqin edirlər.

َ ‫ِا َّنكُ ْم ل َُم ْش ِر ُك‬

﴾121﴿ ‫ون‬
şübhəsiz ki, siz də müşrik olarsınız.

‫اس‬ َّ ‫ورا َي ْم ۪شي ِبه۪ فِي‬

ِ ‫الن‬ ً ‫َو َج َع ْل َنا ل َُه ُن‬ ‫ان َم ْي ًتا َف َا ْح َي ْي َن ُاه‬
َ ‫َا َو َم ْن َك‬
və insanlar arasında gəzməsi üçün özünə bir nur verdiyimiz kimsə, ← Heç ölü olub diriltdiyimiz,

﴾122﴿‫ُون‬ َ ‫ِك ُز ِّي َن ِللْكَ اف ِ۪ر‬

َ ‫ين َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫س ِب َخارِ ٍج ِم ْن َها‬
َ ‫ات ل َْي‬ ُّ ‫َك َم ْن َم َثل ُُه فِي‬
ِ ‫الظل َُم‬
Etdikləri əməllər kafirlərə belə gözəl göstərildi.←zülmət içində qalıb oradan çıxa bilməyən kimsə kimidir?

ۜ‫ل َِي ْمكُ ُروا ف۪ َيها‬ ‫ِك َج َع ْل َنا ف۪ ي ُك ِّل َق ْر َي ٍة َا َكا ِب َر ُم ْج ِرم۪ َيها‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
orada hilə ilə məşğul olsunlar. ← Beləcə, hər bir məmləkətdə, oranın günahkarlarını başçılar təyin etdik ki,

﴾123﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َما َي ْش ُع ُر‬ ‫ون اِل ِب َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
َ ‫َو َما َي ْمكُ ُر‬
lakin (bunun) fərqinə varmazlar. ← Halbuki onlar yalnız özlərinə qarşı hilə edərlər,

‫ل َْن ُن ْؤم َِن‬ ‫َو ِا َذا َجا ٓ َء ْت ُه ْم ٰا َي ٌة َقالُوا‬

“Biz iman gətirməyəcəyik... ← Onlara bir ayə gəldiyi zaman deyərlər:

‫لل َا ْعل َُم َح ْي ُث َي ْج َع ُل ِر َسا َل َت ُه‬

ُ ّٰ‫َا ه‬ ِ ّٰ‫َح ّٰتى ُن ْؤ ٰتى ِم ْث َل َما ٓ ُا ۫وت َِي ُر ُس ُل ه‬
ۜ‫الل‬
Allah, peyğəmbərliyi hara göndərəcəyini daha yaxşı bilir. ←...Allahın peyğəmbərlərinə verilənin misli bizə
verilənə qədər!”

﴾124﴿‫ون‬ ٌ ۪‫اب َشد‬

َ ‫يد ِب َما َكا ُنوا َي ْمكُ ُر‬ ٌ َ‫َو َعذ‬ ِ ّٰ‫ار عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ َ ۪‫يب الَّذ‬
ٌ ‫ين َا ْج َر ُموا َص َغ‬ ُ ‫َس ُي ۪ص‬
və etdikləri hilələrə görə şiddətli əzaba (düşəcəklər)!← Günahkarlar Allahın qatında zillətə düçar olacaqlar
145 əl-Ənam surəsi Cüz 8

‫َي ْش َر ْح َص ْد َر ُه ل اِْل ِْس اَل ِۚم‬ ‫الل َا ْن َي ْهدِ َي ُه‬

ُ ّٰ‫َف َم ْن ُي ِر ِد ه‬
onun ürəyini İslam üçün açıb genişləndirər. ← Allah kimi düz yola yönəltmək istəsə,

‫َي ْج َع ْل َص ْد َر ُه َض ِّي ًقا َح َر ًجا‬ ‫َو َم ْن ُي ِر ْد َا ْن ُي ِضل َُّه‬

onun ürəyini daraldıb sıxıntıya salar, ← Kimi azdırmaq istəsə,

َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾125﴿‫ون‬ َ ۪‫س َعلَى الَّذ‬
َ ‫الر ْج‬
ِّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ِك َي ْج َع ُل ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫الس َما ٓ ِ ۜء‬
َّ ‫َك َا َّن َما َي َّص َّع ُد فِي‬
Allah, iman gətirməyənlərə belə pislik edər! ← göyə çıxırmış kimi.

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َيذَّ َّك ُر‬

﴾126﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َف َّص ْل َنا ا‬ ً ۪‫اط َر ِّب َك ُم ْس َتق‬
ۜ‫يما‬ ُ ‫َو ٰهذَ ا ِص َر‬
Ayələrimizi, düşünüb anlayan bir camaat üçün müfəssəl izah etmişik. ← Axı bu, Rəbbinin doğru yoludur.

﴾127﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو ُه َو َول ُِّي ُه ْم ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫الس اَل ِم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
َّ ‫ل َُه ْم َد ُار‬
O (Allah), gördüyü işlərə görə onların dostudur. ← Onlar üçün Rəbbinin yanında əminlik yurdu vardır.

‫س‬
ِۚ ‫ال ْن‬ ْ ِ‫َيا َم ْع َش َر ال ِْج ِّن َقد‬
ِ ْ‫اس َتكْ َث ْر ُت ْم م َِن ا‬ ‫َو َي ْو َم َي ْح ُش ُر ُه ْم َجم۪ ًيع ۚا‬
“Ey cin tayfası, insanların bir çoxunu azdırdınız”.← Onların hamısını toplayacağı gün (Allah deyəcək):

‫ض‬
ٍ ‫اس َت ْم َت َع َب ْع ُض َنا ِب َب ْع‬
ْ ‫َر َّب َنا‬ ‫س‬ ِ ْ‫َو َقالَ َا ْول َِيا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم م َِن ا‬
ِ ‫ال ْن‬
“Ey Rəbbimiz! Biz bir-birimizdən bəhrələndik, ← Onların (cinlərin) insanlardan olan dostları deyəcəklər:

ٓ ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َم ْث ٰويكُ ْم َخالِد‬
ُ ‫الن‬
َّ َ‫َقال‬ ۜ‫ْت َل َنا‬ ٓ ۪‫َو َبل َْغ َنا ٓ َا َج َل َنا الَّذ‬
َ ‫ي َا َّجل‬
(Allah) deyəcək: “Atəş, içində əbədi qalacağınız yerinizdir.← və bizim üçün müəyyən etdiyin əcəlimiz çatdı!”

ٌ ۪‫يم َعل‬
﴾128﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ا َِّن َر َّب َك َح ۪ك‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫اِل َما َشا ٓ َء ه‬
Şübhəsiz ki, Rəbbin hikmət sahibi, elm sahibidir! ← Ancaq Allahın istədiyi istisnadır!”

َ ‫ين َب ْع ًضا ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾129﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ض الظَّ الِم‬
َ ‫ِك ُن َو ّل۪ي َب ْع‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Beləliklə, qazandıqları (günahlara) görə zalımların bəzisini digərinin arxasına taxarıq.

‫َال َْم َي ْاتِكُ ْم ُر ُس ٌل ِم ْنكُ ْم‬ ‫س‬ ِ ْ‫َيا َم ْع َش َر ال ِْج ِّن َو ا‬

ِ ‫ال ْن‬
Sizə öz içərinizdən peyğəmbərlər gəlmədimi ki, ← Ey cin və insan tayfası!

ۜ‫َو ُي ْنذِ ُرو َنكُ ْم ِل َقا ٓ َء َي ْومِكُ ْم ٰهذَ ا‬ ‫ون َعل َْيكُ ْم ٰا َيات۪ي‬
َ ‫َي ُق ُّص‬
və bu gününüzlə qarşılaşacağınız barədə sizə xəbərdarlıq edirdilər. ← onlar ayələrimi sizə söyləyirdilər,

‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫َو َغ َّر ْت ُه ُم ال َْح ٰيو ُة‬ ‫ى َا ْن ُفسِ َنا‬
ٓ ٰ‫َقالُوا َش ِه ْد َنا َعل‬
Dünya həyatı onları aldatdı, ← Onlar deyəcəklər: “Biz öz əleyhimizə şahidik!”

َ ‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم َا َّن ُه ْم َكا ُنوا َكاف ِ۪ر‬

﴾130﴿ ‫ين‬ ٓ ٰ‫َو َش ِه ُدوا َعل‬
və öz əleyhlərinə şəhadət verdilər ki, onlar kafir idilər.

َ ‫َو َا ْهل َُها َغا ِفل‬

﴾131﴿ ‫ُون‬ ‫ِك ا ْل ُق ٰرى ِبظُ ل ٍْم‬
َ ‫ِك َا ْن ل َْم َيكُ ْن َر ُّب َك ُم ْهل‬
َ ‫ٰذل‬
...oranın xalqı qafil ola-ola. ← Bu ona görədir ki, Rəbbin məmləkətləri zülmlə həlak edən deyil...
Cüz 8 əl-Ənam surəsi 146

﴾132﴿‫ُون‬
َ ‫َو َما َر ُّب َك ِب َغاف ٍِل َع َّما َي ْع َمل‬ ۜ‫ات م َِّما َعمِ لُوا‬
ٌ ‫َولِكُ ٍّل َد َر َج‬
Rəbbin onların nə etdiklərindən qafil deyildir!← Və hər kəs üçün, etdiyi əməllərə görə dərəcələr vardır.

‫ا ِْن َي َش ْا ُيذْ هِ ْبكُ ْم‬ ‫الر ْح َم ِ ۜة‬

َّ ‫َو َر ُّب َك ال َْغن ُِّي ُذو‬
Əgər istəsə, sizi məhv edər, ← Rəbbin heç nəyə möhtac deyildir, mərhəmət sahibidir.

َ ‫َك َما ٓ َا ْن َش َا ُك ْم م ِْن ُذ ِّر َّي ِة َق ْو ٍم ٰا َخ ۪ر‬

﴾133﴿ ‫ين‬ ‫ِف م ِْن َب ْعدِ ُك ْم َما َي َشا ٓ ُء‬
ْ ‫َو َي ْس َت ْخل‬
Necəki başqa bir qövmün zürriyyətindən sizi yaratmışdı. ← sizdən sonra da istədiyini yerinizə gətirər.

﴾134﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬ ‫ون اَ ٰل ٍۙت‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫ا َِّن َما ُت‬
Siz isə mane ola bilməzsiniz! ← Şübhəsiz ki, sizə vəd edilən (qiyamət günü) gələcəkdir.

‫ِا ّن۪ي َعام ٌِل‬ ‫ُق ْل َيا َق ْو ِم ْاع َملُوا َعلٰ ى َمكَ ا َنتِكُ ْم‬
Mən də (öz vəzifəmi) yerinə yetirirəm. ← De ki: “Ey camaatım, əlinizdən gələni edin.

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الظَّ ال ُِم‬

﴾135﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الد‬
َّ ‫ون ل َُه َعاق َِب ُة‬
ُ ُ‫ون َم ْن َتك‬
َ ‫َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬
Şübhəsiz ki, zalımlar nicat tapmazlar!” ← Yurdun aqibətinin kimə nəsib olacağını biləcəksiniz.

‫َف َقالُوا ٰهذَ ا للِ هّٰ ِ ِب َز ْعمِ ِه ْم‬ ‫ام َن ۪ص ًيبا‬ َ ْ‫َو َج َعلُوا للِ هّٰ ِ م َِّما َذ َر َا م َِن ال َْح ْر ِث َو ا‬
ِ ‫ال ْن َع‬
və öz inanclarına görə dedilər: “Bu Allahındır, ← Allah üçün, Onun yaratdığı əkin və davardan pay ayırdılar,

ِ ّٰ‫ان ل ُِش َر َكآئ ِِه ْم َف اَل َي ِص ُل ِالَى ه‬

ۚ‫الل‬ َ ‫َف َما َك‬ ‫َو ٰهذَ ا ل ُِش َر َكا ٓ ِئ َن ۚا‬
Beləcə onların bütləri üçün olan hissə Allaha çatmaz, ← bu da (Allaha) şərik qoşduqlarımızındır!”

﴾136﴿ ‫ون‬
َ ‫َسا ٓ َء َما َي ْحكُ ُم‬ ‫ان للِ هّٰ ِ َف ُه َو َي ِص ُل ِالٰى ُش َر َكآئ ِِه ْم‬
َ ‫َو َما َك‬
Onların verdikləri hökm necə də pisdir! ← Allah üçün olan hissə isə bütlərə çatardı.

‫ين َق ْت َل َا ْو اَلدِهِ ْم ُش َر َكا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم‬

َ ۪‫۪ير م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
ٍ ‫ِك َز َّي َن لِكَ ث‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Beləcə, ortaqları, müşriklərin bir çoxuna uşaqlarını öldürməyi gözəl göstərdi ki,

‫وه ْم َول َِي ْل ِب ُسوا َعل َْي ِه ْم د۪ ي َن ُه ْم‬

ُ ‫ل ُِي ْر ُد‬
onları məhv etsinlər və dinlərinə qarışıqlıq salsınlar.

﴾137﴿ ‫ون‬
َ ‫َفذَ ْر ُه ْم َو َما َي ْف َت ُر‬ ‫ُوه‬
ُ ‫الل َما َف َعل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Onları və uydurduqları yalanları başlı-başına burax. ← Əgər Allah istəsəydi, onu etməzdilər.
147 əl-Ənam surəsi Cüz 8

‫اَل َيطْ َع ُم َها ٓ اِل َم ْن َن َشا ٓ ُء ِب َز ْعمِ ِه ْم‬ ‫ام َو َح ْر ٌث ِح ْج ٌر‬

ٌ ‫َو َقالُوا ٰهذِ ه۪ ٓ َا ْن َع‬
İddialarına görə onları, istədiklərimizdən başqası yeyə bilməz. ← Və dedilər:“Bu davarlar və əkinlər haramdır.

ِ ّٰ‫اس َم ه‬
‫الل َعل َْي َها‬ ْ ‫ون‬
َ ‫ام اَل َيذْ ُك ُر‬
ٌ ‫َو َا ْن َع‬ ‫ور َها‬
ُ ‫ام ُح ِّر َم ْت ظُ ُه‬
ٌ ‫َو َا ْن َع‬
Üzərinə Allahın adını çəkmədikləri heyvanlar da var. ← (Bunlar) minilməsi qadağan edilmiş heyvanlardır”.

﴾138﴿ ‫ون‬
َ ‫َس َي ْج ۪ز ِيه ْم ِب َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ ‫ا ْفت َِرا ٓ ًء َعل َْي ِ ۜه‬
Yaxdıqları iftiraya görə (Allah) onların cəzalarını verəcəkdir. ← (Bunu da), Ona iftira yaxaraq (edərlər).

‫اج َن ۚا‬
ِ ‫ى َا ْز َو‬
ٓ ٰ‫َو ُم َح َّر ٌم َعل‬ ‫ور َنا‬
ِ ‫ام َخال َِص ٌة لِذُ ُك‬ َ ْ‫َو َقالُوا َما ف۪ ي ُبطُ ونِ ٰهذِ ِه ا‬
ِ ‫ال ْن َع‬
qadınlarımıza isə haramdır”.← Dedilər ki: “Bu heyvanların qarınlarındakı balalar kişilərimizə məxsusdur,

‫َف ُه ْم ف۪ ي ِه ُش َر َكا ٓ ُء‬ ‫َوا ِْن َيكُ ْن َم ْي َت ًة‬

onlar (kişilər və qadınlar) ona (onu yeməyə) ortaqdırlar. ← Əgər (bala doğularkən) ölü olarsa,

﴾139﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ِا َّن ُه َح ۪ك‬

ٌ ۪‫يم َعل‬ ‫َس َي ْج ۪ز ِيه ْم َو ْص َف ُه ْم‬
Şübhəsiz ki, O hikmət sahibidir, elm sahibidir! ← (Allah) onlara, (bu yalan) vəsflərinin cəzasını verəcəkdir.

‫َق َتلُوٓا َا ْو اَل َد ُه ْم َس َف ًها ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْم‬ َ ۪‫َق ْد َخسِ َر الَّذ‬

‫ين‬
səfehlik üzündən anlamadan öz uşaqlarını öldürdülər, ← Şübhəsiz, o kəslər ziyana uğramışlar ki,

َ ۪‫َق ْد َض ُّلوا َو َما َكا ُنوا ُم ْه َتد‬

﴾140﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫الل ا ْفت َِرا ٓ ًء َعلَى ه‬
ۜ‫الل‬ ُ ّٰ‫َو َح َّر ُموا َما َر َز َق ُه ُم ه‬
Həqiqətən azıblar və haq yolda deyillər.← və Allahın onlara verdiyi ruzini, Allaha iftira yaxaraq haram etdilər.

‫الز ْر َع ُم ْخ َت ِل ًفا ُا ُكل ُُه‬

َّ ‫الن ْخ َل َو‬
َّ ‫َو‬ ٍ ‫وش‬
‫ات‬ ٍ ‫وش‬
َ ‫ات َو َغ ْي َر َم ْع ُر‬ ٍ ‫ي َا ْن َش َا َج َّن‬
َ ‫ات َم ْع ُر‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
dadları müxtəlif olan xurmanı və taxılı, ← Yaradan odur; yer üzünə sərilmiş və sərilməmiş bağları,

‫ُكلُوا م ِْن َث َم ِره۪ ٓ ِا َذا ٓ َا ْث َم َر‬ ‫ان ُم َت َشا ِب ًها َو َغ ْي َر ُم َت َشا ِب ٍ ۜه‬
َ ‫الر َّم‬
ُّ ‫ون َو‬
َ ‫الز ْي ُت‬
َّ ‫َو‬
Bar verdiyi zaman onun barından yeyin. ← bir-birinə bənzəyən və bənzəməyən zeytunu və narı.

َ ۪‫َو اَل ُت ْس ِر ُفواۜ ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْس ِرف‬

﴾141﴿‫ين‬ ۘ ۪‫َو ٰا ُتوا َح َّق ُه َي ْو َم َح َصادِه‬
və israf etməyin. Şübhəsiz, O, israf edənləri sevməz!← Yığım günü də haqqını (zəkatını, sədəqəsini) verin,

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُكلُوا م َِّما َر َز َقكُ ُم ه‬ ۜ‫ام َح ُمو َل ًة َو َف ْر ًشا‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫َوم َِن ا‬
Allahın sizə verdiyi ruzilərdən yeyin, ← Yük daşıyan və (yunundan) döşək düzəldilən heyvanları da (yaratdı).

ٌ ‫ِا َّن ُه لَكُ ْم َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾142﴿ ‫ين‬ ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ ِ ‫َو اَل َت َّت ِب ُعوا ُخطُ َو‬
َّ ‫ات‬
Şübhəsiz ki, o, sizin açıq-aşkar düşməninizdir. ← və Şeytanın addımlarını izləməyin.
Cüz 8 əl-Ənam surəsi 148

‫الض ْانِ ا ْث َن ْي ِن َوم َِن ال َْم ْع ِز ا ْث َن ْي ِ ۜن‬

َّ ‫م َِن‬ ‫اج‬
ٍۚ ‫َث َمان َِي َة َا ْز َو‬
(Erkək və dişi olmaq üzrə) bir cüt qoyun və bir cüt keçi. ← (Allah heyvanları) səkkiz cüt olaraq (yaratdı);

‫ال ْن َث َي ْي ِ ۜن‬ ُ ‫َت َعل َْي ِه َا ْر َح‬

ُ ْ‫ام ا‬ ْ ‫اش َت َمل‬
ْ ‫َا َّما‬ ‫ال ْن َث َي ْي ِن‬
ُ ْ‫ُق ْل اٰلذَّ َك َر ْي ِن َح َّر َم َا ِم ا‬
Yaxud da iki dişinin bətnində olanlarımı? ← De: “(Allah) iki erkəyi, yoxsa iki dişini haram etdi?

َ ۪‫َن ِّب ُؤن۪ي ِبعِ ل ٍْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾143﴿ ‫ين‬
Əgər doğru deyirsinizsə, bir elmə əsaslanaraq mənə xəbər verin!”

‫ال ْن َث َي ْي ِن‬
ُ ْ‫ُق ْل اٰلذَّ َك َر ْي ِن َح َّر َم َا ِم ا‬ ِ ْ‫َوم َِن ا‬
‫ال ِب ِل ا ْث َن ْي ِن َوم َِن ال َْب َق ِر ا ْث َن ْي ِ ۜن‬
De: “(Allah) iki erkəyi, yoxsa iki dişini haram buyurdu? ← Həmçinin dəvədən iki və inəkdən iki.

ۚ‫الل ِب ٰهذَ ا‬
ُ ّٰ‫َا ْم ُك ْن ُت ْم ُش َه َدا ٓ َء ا ِْذ َو ّٰصيكُ ُم ه‬ ‫ال ْن َث َي ْي ِ ۜن‬ ُ ‫َت َعل َْي ِه َا ْر َح‬
ُ ْ‫ام ا‬ ْ ‫اش َت َمل‬
ْ ‫َا َّما‬
Yoxsa Allah bunu sizə tövsiyə etdiyi zaman şahid idiniz?” ← Yaxud iki dişinin bətnində olanları (haram etdi)?

‫اس ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍ ْۜم‬ َّ ‫ل ُِي ِض َّل‬

َ ‫الن‬ ‫الل َكذِ ًبا‬
ِ ّٰ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Elmi olmadan insanları azdırmaq üçün (bunu edir). ← Allaha qarşı yalan uyduran şəxsdən daha zalım kimdir?

َ۟ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾144﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah zalım tayfanı doğru yola salmaz!

‫َعلٰ ى طَ اعِ ٍم َيطْ َع ُم ُه‬ ‫ُق ْل اَل ٓ َا ِج ُد ف۪ ي َما ٓ ُا ۫و ِح َي ِال ََّي ُم َح َّر ًما‬
...yemək yeyənə yeməklər içərisində. ← De: “Mənə gələn vəhylərdə, haram edilmiş bir şey görmürəm...

ٌ ‫َف ِا َّن ُه ِر ْج‬

‫س‬ ‫وحا َا ْو ل َْح َم ِخ ْن ۪ز ٍير‬
ً ‫ون َم ْي َت ًة َا ْو َد ًما َم ْس ُف‬
َ ُ‫ا اَِّل َا ْن َيك‬
Çünki onlar murdardır. ← (Bunlar) istisna olmaqla; Ölü heyvan və ya axar qan yaxud donuz əti.

ِ ّٰ‫َا ْو ف ِْس ًقا ُاهِ َّل ل َِغ ْي ِر ه‬

ۚ ۪‫الل ِبه‬
Və ya Allahdan başqasının adı ilə günah olaraq kəsilmiş (heyvanlar haramdır).

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾145﴿‫يم‬ ٌ ‫َفا َِّن َر َّب َك َغ ُف‬ ‫اغ َو اَل َعا ٍد‬
ٍ ‫اضطُ َّر َغ ْي َر َب‬
ْ ‫َف َم ِن‬
Rəbbin əlbəttə, bağışlayan, rəhmlidir!← Kim məcbur qalsa, zəruri ehtiyacı qədər, həddi aşmadan (yeyə bilər)”.

ٓ ‫وم ُه َما‬
َ ‫َوم َِن ال َْب َق ِر َوال َْغ َن ِم َح َّر ْم َنا َعل َْي ِه ْم ُش ُح‬ ‫ين َه ُادوا َح َّر ْم َنا ُك َّل ذ۪ ي ظُ ُف ٍۚر‬
َ ۪‫َو َعلَى الَّذ‬
İnək və qoyunun piylərini də onlara haram etdik. ← Yəhudilərə, dırnaqlı heyvanların hamısını haram etdik.

‫اخ َتل ََط ِب َعظْ ٍ ۜم‬

ْ ‫َا ِو ال َْح َو َايا ٓ َا ْو َما‬ ٓ ‫ور ُه َما‬
ُ ‫َت ظُ ُه‬
ْ ‫ا اَِّل َما َح َمل‬
Və ya bağırsaqlarına yapışan, yaxud sümüklərinə qarışan (müstəsnadır). ← Bellərinə yapışan müstəsnadır;

َ ‫َو ِا َّنا ل ََصا ِد ُق‬

﴾146﴿ ‫ون‬ ‫اه ْم ِب َب ْغ ِي ِه ْم‬
ُ ‫ِك َج َز ْي َن‬
َ ‫ٰذل‬
Və şübhəsiz ki, Biz doğru danışanlarıq! ← Həddi aşdıqlarına görə onları belə cəzalandırdıq.
149 əl-Ənam surəsi Cüz 8

‫َف ُق ْل َر ُّبكُ ْم ُذو َر ْح َم ٍة َواسِ َع ٍۚة‬ َ‫َفا ِْن َكذَّ ُبوك‬

o zaman de: “Rəbbiniz geniş mərhəmət sahibidir. ← Əgər səni yalançı hesab etsələr,

َ ۪‫َو اَل ُي َر ُّد َب ْا ُس ُه َع ِن ا ْل َق ْو ِم ال ُْم ْج ِرم‬

﴾147﴿ ‫ين‬
Onun, günahkar bir tayfaya verəcəyi əzabın da qarşısı alına bilməz!”

‫الل َما ٓ َا ْش َر ْك َنا َو اَل ٓ ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا‬

ُ ّٰ‫ل َْو َشا ٓ َء ه‬ َ ۪‫َس َي ُقولُ الَّذ‬
‫ين َا ْش َر ُكوا‬
“Əgər Allah istəsəydi, biz də, atalarımız da müşrik olmazdıq, ← Müşriklər deyəcəklər:

َ ۪‫ِك َكذَّ َب الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ‫َو اَل َح َّر ْم َنا م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
Onlardan əvvəlkilər də belə təkzib etmişdilər. ← və heç bir şeyi haram edə bilməzdik.

ُ ‫ُق ْل َه ْل عِ ْن َد ُك ْم م ِْن عِ ل ٍْم َف ُت ْخ ِر ُج‬

ۜ‫وه َل َنا‬ ۜ‫َح ّٰتى َذا ُقوا َب ْا َس َنا‬
De: “Bizim qarşımıza çıxara biləcək bir elminiz varmı? ← Nəhayət, əzabımızı daddılar.

﴾148﴿ ‫ون‬
َ ‫ون ا اَِّل الظَّ َّن َوا ِْن َا ْن ُت ْم اِل َت ْخ ُر ُص‬
َ ‫ا ِْن َت َّت ِب ُع‬
Yalnız zənnə qapılırsınız və siz yalnız yalan uydurursunuz!”

َ ۪‫َفل َْو َشا ٓ َء ل ََه ٰديكُ ْم َا ْج َمع‬

﴾149﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َف ِل ّٰل ِه ال ُْح َّج ُة ال َْبال َِغ ُة‬
Əgər O istəsəydi, sizin hamınızı doğru yola yönəldərdi”. ← De: “Tutarlı dəlil Allaha məxsusdur.

ۚ‫الل َح َّر َم ٰهذَ ا‬

َ ّٰ‫ه‬ ‫ون َا َّن‬ َ ۪‫ُق ْل َهل َُّم ُش َه َدا ٓ َء ُك ُم الَّذ‬
َ ‫ين َي ْش َه ُد‬
Allah bunu haram buyurmuşdur”. ← De: “Şəhadət verəcək şahidlərinizi gətirin ki,

‫َف اَل َت ْش َه ْد َم َع ُه ْم‬ ‫َفا ِْن َش ِه ُدوا‬

sən onlarla birlikdə şahidlik etmə, ← Əgər onlar şahidlik etsələr,

َ ‫َو ُه ْم ِب َر ِّب ِه ْم َي ْعدِ ل‬

﴾150﴿‫ُون‬ ‫ال ِخ َر ِة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َوالَّذ‬
َ ۪‫َو اَل َت َّت ِب ْع َا ْه َوا ٓ َء الَّذ‬
Onlar öz Rəbbinə tay tutarlar.← Ayələrimizi yalanlayanların və axirətə inanmayanların arzularına uyma.

‫َا اَّل ُت ْش ِر ُكوا ِبه۪ َش ْيـًٔاۜ َو ِبال َْوال َِد ْي ِن ا ِْح َسا ًن ۚا‬ ‫ُق ْل َت َعال َْوا َا ْت ُل َما َح َّر َم َر ُّبكُ ْم َعل َْيكُ ْم‬
Ona heç nəyi şərik qoşmayın! Ata-anaya yaxşılıq edin! ← De: “Gəlin Rəbbinizin sizə nələri haram etdiyini deyim:

‫اه ْم‬
ُ ‫َن ْح ُن َن ْر ُز ُقكُ ْم َوا َِّي‬ ‫َو اَل َت ْق ُتلُوٓا َا ْو اَل َد ُك ْم م ِْن ا ِْم اَل ٍ ۜق‬
Biz sizin və onların ruzisini veririk. ← Kasıblıq üzündən uşaqlarınızı öldürməyin!

‫الل ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬

ُ ّٰ‫س ا َّلت۪ي َح َّر َم ه‬
َ ‫الن ْف‬
َّ ‫َو اَل َت ْق ُتلُوا‬ ‫ش َما ظَ َه َر ِم ْن َها َو َما َبطَ َن‬ ِ ‫َو اَل َت ْق َر ُبوا ا ْل َف َو‬
َ ‫اح‬
Allahın haram buyurduğu cana haqsız yerə qıymayın. ← Açıq və gizlin pis işlərə yaxın düşməyin!

َ ‫ٰذلِكُ ْم َو ّٰصيكُ ْم ِبه۪ ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬

﴾151﴿ ‫ُون‬
(Allah) bunları sizə tövsiyə etmişdir ki, bəlkə, siz düşünüb anlayasınız!
Cüz 8 əl-Ənam surəsi 150

‫َح ّٰتى َي ْبل َُغ َا ُش َّد ُه‬ ‫۪يم اِل ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬
ِ ‫َو اَل َت ْق َر ُبوا َمالَ ال َْيت‬
taki həddi-büluğa çatana qədər. ← Yetimin malına, xeyirxah məqsəd istisna olmaqla yaxın düşməyin,

‫ِف َن ْف ًسا اِل ُو ْس َع َها‬

ُ ‫ل ُنكَ ّل‬ ‫ان ِبا ْلق ِْس ِۚط‬
َ ‫َو َا ْو ُفوا الْكَ ْي َل َوالْم۪ َيز‬
Biz hər kəsi yalnız gücü yetdiyi qədər yükləyirik. ← Ölçüdə və çəkidə ədalətə riayət edin.

‫ان َذا ُق ْر ٰب ۚى‬

َ ‫َول َْو َك‬ ‫اعدِ لُوا‬
ْ ‫َو ِا َذا ُق ْل ُت ْم َف‬
(haqqında danışdığınız kimsə) qohumunuz olsa belə. ← Söz söylədiyiniz zaman ədalətli olun,

َ ‫ٰذلِكُ ْم َو ّٰصيكُ ْم ِبه۪ ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬

﴾152﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو ِب َع ْهدِ ه‬
ۜ ‫الل َا ْو ُفوا‬
(Allah) bunları sizə tövsiyə etmişdir ki, bəlkə, siz düşünəsiniz! ← Allah qarşısındakı əhdi yerinə yetirin.

ۜ ۪‫الس ُب َل َف َت َف َّر َق ِبكُ ْم َع ْن َس ۪بيلِه‬

ُّ ‫َو اَل َت َّت ِب ُعوا‬ ‫وه‬ ً ۪‫َو َا َّن ٰهذَ ا ِص َر ۪اطي ُم ْس َتق‬
ُ ‫يما َفا َّت ِب ُع‬
Sizi Onun yolundan sapdıracaq yollara uymayın. ← Bu, şübhəsiz ki, Mənim doğru yolumdur. Ona uyun!

َ ‫ٰذلِكُ ْم َو ّٰصيكُ ْم ِبه۪ ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬

﴾153﴿ ‫ون‬
(Allah) sizə bunları tövsiyə etdi ki, bəlkə siz pis əməllərdən çəkinəsiniz!”

ٓ ۪‫َت َم ًاما َعلَى الَّذ‬

‫ي َا ْح َس َن‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫ُث َّم ٰا َت ْي َنا ُم‬
yaxşı işlər görənlərə (nemətini) tamamlasın, ← Sonra Biz Musaya kitabı (Tövratı) verdik ki,

َ ‫ل ََعل َُّه ْم ِب ِل َقا ٓ ِء َر ِّب ِه ْم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾154﴿ ‫ون‬ ‫َو َت ْف ۪ص اًيل لِكُ ِّل َش ْي ٍء َو ُه ًدى َو َر ْح َم ًة‬
Bəlkə öz Rəbbinə qovuşacaqlarına inanarlar! ← hər şeyi ətraflı izah etsin, bir hidayət və mərhəmət olsun!

﴾155﴿ ‫ون‬
َ ‫وه َوا َّت ُقوا ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬
ُ ‫َفا َّت ِب ُع‬ ٌ‫ارك‬ ٌ ‫َو ٰهذَ ا كِ َت‬
َ ‫اب َا ْن َز ْل َن ُاه ُم َب‬
Ona tabe olun və (Allahdan) qorxun ki, bəlkə, sizə rəhm edilsin!← Bu da nazil etdiyimiz mübarək bir kitabdır.

ۖ‫اب َعلٰ ى طَ ا ِئ َف َت ْي ِن م ِْن َق ْب ِل َنا‬

ُ ‫ِا َّن َما ٓ ُا ْن ِزلَ الْكِ َت‬ ‫َا ْن َت ُقولُوٓا‬
“Bizdən əvvəl kitab ancaq iki tayfaya (yəhudilərə və xaçpərəstlərə) nazil edilmişdir. ← Deməyəsiniz ki:

َ ۪‫است ِِه ْم ل ََغافِل‬

﴾156﴿ ‫ين‬ َ ‫َوا ِْن ُك َّنا َع ْن د َِر‬
Biz isə onların oxuduqlarından xəbərsiz idik.”

‫لَكُ َّنا ٓ َا ْه ٰدى ِم ْن ُه ْم‬ ُ ‫َا ْو َت ُقولُوا ل َْو َا َّنا ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي َنا الْكِ َت‬
‫اب‬
onlardan daha artıq düz yolda olardıq”. ← Və ya deməyəsiniz ki: “Əgər bizə də kitab nazil edilsəydi,

‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ٌة‬ ‫َف َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َب ِّي َن ٌة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬

həm də hidayət və mərhəmət (gəlmişdir).← Artıq Rəbbinizdən sizə açıq-aşkar bir dəlil gəlmişdir,

ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل َو َص َد َف َع ْن َها‬ ِ ‫َكذَّ َب ِب ٰا َي‬ ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن‬
o, Allahın ayələrini yalan hesab edər və onlardan üz çevirər?! ← O şəxsdən daha zalımı kimdir ki,

َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْصدِ ُف‬

﴾157﴿ ‫ون‬ ِ َ‫ون َع ْن ٰا َيا ِت َنا ُسوٓ َء ال َْعذ‬
‫اب‬ َ ‫ين َي ْصدِ ُف‬
َ ۪‫َس َن ْج ِزي الَّذ‬
...üz çevirdiklərinə görə! ← Ayələrimizdən üz çevirənləri ən pis əzabla cəzalandıracağıq...
151 əl-Ənam surəsi Cüz 8

‫َا ْو َي ْات َِي َر ُّب َك‬ ‫ون ا اَِّل َا ْن َت ْات َِي ُه ُم ال َْملٰ ئِكَ ُة‬
َ ‫َه ْل َي ْنظُ ُر‬
yoxsa Rəbbinin gəlməsini, ← Özlərinə ancaq mələklərin gəlməsinimi gözləyirlər,

ِ ‫ض ٰا َي‬
‫ات َر ِّب َك‬ ُ ‫َي ْو َم َي ْات۪ي َب ْع‬ ِ ‫ض ٰا َي‬
‫ات َر ِّب َك‬ ُ ‫َا ْو َي ْات َِي َب ْع‬
Rəbbinin bəzi əlamətlərinin gələcəyi gün, ← yaxud Rəbbinin bəzi əlamətlərinin gəlməsini?

ۜ‫۪يمان َِها َخ ْي ًرا‬

َ ‫يا‬ٓ ۪‫َا ْو َك َس َب ْت ف‬ ‫۪يما ُن َها ل َْم َتكُ ْن ٰا َم َن ْت م ِْن َق ْب ُل‬
və ya imanından bir xeyir qazanmayana. ← əvvəlcədən iman gətirməmiş kimsəyə, imanı fayda verməz,
َ ‫اَل َي ْن َف ُع َن ْف ًسا ا‬
َ ‫ُق ِل ا ْن َتظِ ُروٓا ِا َّنا ُم ْن َتظِ ُر‬
﴾158﴿ ‫ون‬
De: “Gözləyin, biz də gözləyirik!”

‫ل َْس َت ِم ْن ُه ْم ف۪ ي َش ْي ٍ ۜء‬ ‫ين َف َّر ُقوا د۪ ي َن ُه ْم َو َكا ُنوا شِ َي ًعا‬

َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
sənin onlarla heç bir əlaqən yoxdur. ← Şübhəsiz, firqə-firqə olub dinini parçalayanlar ki var,

﴾159﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُث َّم ُي َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َكا ُنوا َي ْف َعل‬ ِ ّٰ‫ِا َّن َما ٓ َا ْم ُر ُه ْم ِالَى ه‬
‫الل‬
Sonra (Allah) onlara, nə etdiklərini bildirəcəkdir! ← Onların işi ancaq Allaha qalmışdır.

‫الس ِّي َئ ِة‬

َّ ‫َو َم ْن َجا ٓ َء ِب‬ ‫َم ْن َجا ٓ َء ِبال َْح َس َن ِة َفل َُه َع ْش ُر َا ْم َثال َِه ۚا‬
Kim pis bir işlə gələrsə, ← Kim yaxşı bir işlə gələrsə, onun üçün on qatı (savab) vardır.

﴾160﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬ ‫ى اِل ِم ْثل ََها‬
ٓ ‫َف اَل ُي ْج ٰز‬
Onlara haqsızlıq da edilməz. ← ona, ancaq o işin misli qədər cəza verilər.

َ ۪‫د۪ ي ًنا ق َِي ًما ِم َّل َة ا ِْب ٰره‬

‫يم َحن۪ي ًف ۚا‬ ‫يم‬
ۚ ٍ ‫ي ِالٰى ِص َر‬
ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬ ٓ ‫ُق ْل ِا َّنن۪ي َه ٰدين۪ي َر ۪ ّب‬
düzgün dinə, İbrahimin hənif (tək Allahlılıq) dininə! ← De: “Şübhəsiz, Rəbbim məni doğru yola yönəltdi,

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾161﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َما َك‬
Axı o, müşriklərdən deyildi.”

َ ۪‫للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾162﴿‫ين‬ َ ‫ُق ْل ا َِّن َص اَلت۪ي َو ُن ُس ۪كي َو َم ْح َي‬
‫اي َو َم َمات۪ي‬
aləmlərin Rəbbi olan Allah üçündür! ← De: “Şübhəsiz, mənim namazım, ibadətim, həyatım və ölümüm,

َ ۪‫َو َا َن ۬ا َا َّولُ ال ُْم ْسلِم‬

﴾163﴿ ‫ين‬ ‫ِك ُام ِْر ُت‬
َ ‫يك ل َُۚه َو ِبذٰ ل‬
َ ‫ل َش ۪ر‬
və mən ilk müsəlmanam!” ← Onun heç bir şəriki yoxdur. Mənə belə əmr olundu,

‫َو ُه َو َر ُّب ُك ِّل َش ْي ٍ ۜء‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َا َغ ْي َر ه‬

‫الل َا ْبغ۪ ي َر ًّبا‬
Halbuki O hər şeyin Rəbbidir.” ← De: “Allahdan başqa Rəbbmi istəyərəm?

‫َو اَل َت ِز ُر َو ِاز َر ٌة ِو ْز َر ُا ْخ ٰر ۚى‬ ٍ ‫َو اَل َتكْ سِ ُب ُكلُّ َن ْف‬

‫س ا اَِّل َعل َْي َه ۚا‬
Heç bir (günah) yükü daşıyan, başqasının yükünü daşımaz. ← Hər kəs ancaq özü üçün qazanır.

َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َت ْخ َت ِل ُف‬

﴾164﴿ ‫ون‬ ‫ُث َّم ِالٰى َر ِّبكُ ْم َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
Və O (Allah) sizə, ixtilaf etdiyiniz məsələlər barəsində xəbər verəcəkdir. ← Sonra dönüşünüz Rəbbinizədir.
‫ات‬ٍ ‫ض َد َر َج‬ ٍ ‫َو َر َف َع َب ْع َضكُ ْم َف ْو َق َب ْع‬ ‫ض‬ َ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َج َعلَكُ ْم َخ اَلٓئ‬
ِ ‫ِف اْال َْر‬
O, dərəcələrə görə birinizi digərinizdən üstün etdi ki, ← Sizi yer üzünün varisləri təyin edən də Odur.
﴾165﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َو ِا َّن ُه ل ََغ ُف‬
ٌ ‫ور َر ۪ح‬ ِۘ ‫يع الْعِ َق‬
‫اب‬ ُ ‫ا َِّن َر َّب َك َس ۪ر‬ ‫ل َِي ْبل َُو ُك ْم ف۪ ي َما ٓ ٰا ٰتيكُ ْم‬
və əlbəttə, O bağışlayandır, rəhmlidir!← Həqiqətən, Rəbbin tezliklə cəza verəndir,← sizə verdiyi nemətlərlə
sizi sınasın.
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 152

ِ ‫ور ُة اْال َْع َر‬

‫اف‬ َ ‫﴾ ُس‬7﴿
əl-Əraf (Sədd) surəsi
(Məkkədə nazil olmuşdur, 206 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫َف اَل َيكُ ْن ف۪ ي َص ْد ِركَ َح َر ٌج ِم ْن ُه‬ ٌ ‫كِ َت‬
‫اب ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك‬ ﴾1﴿ ‫ص‬
ٓ ‫ال ٓٓم‬
Ondan ötrü ürəyində bir sıxıntı olmasın! ← (Bu), sənə nazil edilən Kitabdır. ← Əlif, Lam, Mim, Sad!

‫ِا َّت ِب ُعوا َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْيكُ ْم م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ َ ‫ِل ُت ْنذِ َر ِبه۪ َوذ ِْك ٰرى ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
﴾2﴿ ‫۪ين‬
Rəbbinizdən sizə nazil edilənə (Qurana) tabe olun. ← Özü ilə qorxutmaq və möminlərə öyüd vermək üçündür.

َ ‫َقل۪ اًيل َما َتذَ َّك ُر‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ‫َو اَل َت َّت ِب ُعوا م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ َء‬
Olduqca az öyüd-nəsihətə qulaq asırsınız! ← Onu (Allahı) qoyub başqa dostlara uymayın.

َ ‫َف َجا ٓ َء َها َب ْا ُس َنا َب َيا ًتا َا ْو ُه ْم َقا ٓ ِئل‬

﴾4﴿ ‫ُون‬ َ ‫َو َك ْم م ِْن َق ْر َي ٍة َا ْهلَكْ َن‬
‫اها‬
Əzabımız onlara gecə yaxud günorta istirahət edərkən gəldi. ← Neçə-neçə məmləkətləri məhv etdik.

َ ۪‫َا ْن َقالُوٓا ِا َّنا ُك َّنا ظَ الِم‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ‫ان َد ْع ٰو ُيه ْم ا ِْذ َجا ٓ َء ُه ْم َب ْا ُس َنا ٓ ا اَِّل‬
َ ‫َف َما َك‬
“Biz həqiqətən, zalım olmuşuq!”- demələri idi. ← Əzabımız onlara gəldiyi zaman yalvarmaları ancaq:

َ ۪‫َو َل َن ْسـَٔل ََّن ال ُْم ْر َسل‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ‫ين ُا ْرسِ َل ِال َْي ِه ْم‬
َ ۪‫َف َل َن ْسـَٔل ََّن الَّذ‬
Peyğəmbərləri də sorğu-sual edəcəyik. ← Özlərinə peyğəmbər göndərilənləri sorğu-suala çəkəcəyik.

َ ‫َو َما ُك َّنا َغا ٓ ِئ ۪ب‬

﴾7﴿ ‫ين‬ ‫َف َل َن ُق َّص َّن َعل َْي ِه ْم ِبعِ ل ٍْم‬
Axı Biz uzaqda deyildik. ← Və onlara bilgi ilə (hər şeyi) söyləyəcəyik.

﴾8﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َت َم َو ۪ازي ُن ُه َف ُا ۬و ٰلئ‬
ْ ‫َف َم ْن َث ُقل‬ ‫َوال َْو ْز ُن َي ْو َمئ ٍِۨذ ال َْح ُّق‬
Kimin (savab) çəkiləri ağır gələrsə, onlar əsl nicat tapanlardır! ← O gün çəki (əməllərin çəkilməsi) haqdır.

َ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم ِب َما َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا َيظْ ل ُِم‬
﴾9﴿‫ون‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلئ‬ ‫َو َم ْن َخ َّف ْت َم َو ۪ازي ُن ُه‬
onlar ayələrimizə haqsızlıq etdikləri üçün özlərinə zərər edənlərdir.←Kimin çəkiləri yüngül gəlsə,

َ ‫َو َج َع ْل َنا لَكُ ْم ف۪ َيها َم َعا ِي‬

‫ش‬ ‫ض‬
ِ ‫اك ْم فِي اْال َْر‬
ُ ‫َو َل َق ْد َمكَّ َّن‬
və orada sizin üçün dolanacaq vasitələri yaratdıq. ← Sizi yer üzündə yerləşdirdik,

َ ‫َقل۪ اًيل َما َت ْشكُ ُر‬

﴾10﴿ ‫ون‬
Olduqca az şükür edirsiniz!

ْ ‫ُث َّم ُق ْل َنا ِلل َْملٰ ئِكَ ِة‬

‫اس ُج ُدوا اِ ٰل َد َم‬ ‫اك ْم‬
ُ ‫اك ْم ُث َّم َص َّو ْر َن‬
ُ ‫َو َل َق ْد َخل َْق َن‬
Sonra mələklərə: “Adəmə səcdə edin!”- dedik. ← Sizi yaratdıq, sonra sizə surət verdik.

َ ۪‫اجد‬
﴾11﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس‬
َّ ‫ل َْم َيكُ ْن م َِن‬ َ ۪‫َف َس َج ُدوٓا ا اَِّل ا ِْبل‬
‫يس‬
O, səcdə edənlərdən olmadı. ← İblisdən başqa (hamısı) səcdə etdi.
153 əl-Əraf surəsi Cüz 8

‫َقالَ َا َن ۬ا َخ ْي ٌر ِم ْن ُه‬ ‫َقالَ َما َم َن َع َك َا اَّل َت ْس ُج َد ا ِْذ َا َم ْر ُت َك‬

(İblis) dedi:“Mən ondan daha yaxşıyam.← (Allah) dedi: “Sənə əmr etdiyimdə, səcdə etməyinə nə mane oldu?”

‫اه ِب ْط ِم ْن َها‬
ْ ‫َقالَ َف‬ ٍ ‫َخل َْق َتن۪ي م ِْن َنارٍ َو َخل َْق َت ُه م ِْن ۪ط‬
﴾12﴿ ‫ين‬
(Allah) buyurdu: “Oradan (Cənnətdən) aşağı en. ← Məni oddan yaratdın, onu isə palçıqdan yaratdın!”.

َ ‫الصاغِ ۪ر‬
﴾13﴿ ‫ين‬ َّ ‫اخ ُر ْج ِا َّن َك م َِن‬
ْ ‫َف‬ ‫َك َا ْن َت َتكَ َّب َر ف۪ َيها‬
َ ‫ون ل‬
ُ ُ‫َف َما َيك‬
(Oradan) çıx! Həqiqətən, sən alçaqlardansan!” ← Orada sənə təkəbbür göstərmək yaraşmaz.

َ ‫َقالَ ِا َّن َك م َِن ال ُْم ْنظَ ۪ر‬

﴾15﴿ ‫ين‬ ﴾14﴿ ‫ون‬
(Allah) buyurdu: “Sən möhlət verilənlərdənsən!” ← (İblis) dedi: “Diriləcəkləri günə qədər mənə möhlət ver!”
ٓ ‫َقالَ َا ْنظِ ْرن‬
َ ‫۪ي ِالٰى َي ْو ِم ُي ْب َع ُث‬

َ ۪‫ل ْق ُع َد َّن ل َُه ْم ِص َراطَ َك ال ُْم ْس َتق‬

﴾16﴿ ‫يم‬ َ َ‫ا‬ ‫َقالَ َف ِب َما ٓ َا ْغ َو ْي َتن۪ي‬
mən də onları (azdırmaq) üçün Sənin doğru yoluna oturacam! ← (İblis) dedi: “Sən məni azdırdığına görə,

‫َو َع ْن َا ْي َمان ِِه ْم َو َع ْن َش َما ٓ ِئل ِِه ْم‬ ‫ُث َّم اَ ٰلت َِي َّن ُه ْم م ِْن َب ْي ِن َا ْيد۪ ِيه ْم َوم ِْن َخ ْلف ِِه ْم‬
sağlarından və sollarından. ← Sonra onların yanına soxulacağam; qarşılarından və arxalarından,

ً ‫اخ ُر ْج ِم ْن َها َمذْ ُؤ ًما َم ْد ُح‬

ۜ ‫ورا‬ ْ َ‫َقال‬ َ ‫َو اَل َت ِج ُد َا ْك َث َر ُه ْم َشاكِ ۪ر‬
﴾17﴿ ‫ين‬
(Allah) dedi:“Rüsvay olub qovulmuş halda oradan çıx. ← Və onların çoxunu şükür edən görməyəcəksən!”

َ ۪‫ل َْملَـَٔ َّن َج َه َّن َم ِم ْنكُ ْم َا ْج َمع‬

﴾18﴿ ‫ين‬ ‫ل ََم ْن َت ِب َع َك ِم ْن ُه ْم‬
əlbəttə, Cəhənnəmi sizin hamınızla dolduracağam! ← Onlardan kim sənə uysa,

‫َفكُ اَل م ِْن َح ْي ُث شِ ْئ ُت َما‬ ‫اسكُ ْن َا ْن َت َو َز ْو ُج َك ال َْج َّن َة‬

ْ ‫َو َيا ٓ ٰا َد ُم‬
Hər ikiniz istədiyiniz yerdən yeyin, ← Ey Adəm! Sən zövcənlə birlikdə Cənnətdə məskunlaş.

َ ۪‫َف َتكُ و َنا م َِن الظَّ الِم‬

﴾19﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو اَل َت ْق َر َبا ٰهذِ ِه‬
‫الش َج َر َة‬
Yoxsa (özünüzə) zülm edənlərdən olarsınız!” ← ancaq bu ağaca yaxınlaşmayın;

‫ل ُِي ْبدِ َي ل َُه َما َما ُ۫و ِر َي َع ْن ُه َما م ِْن َس ْو ٰات ِِه َما‬ ‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫س ل َُه َما‬
َ ‫َف َو ْس َو‬
örtülü ayıb yerlərini özlərinə göstərsin.← Şeytan onlara vəsvəsə verdi ki,

َ ۪‫ا اَِّل َا ْن َتكُ و َنا َملَكَ ْي ِن َا ْو َتكُ و َنا م َِن ال َْخالِد‬

﴾20﴿‫ين‬ ‫الش َج َر ِة‬
َّ ‫َو َقالَ َما َن ٰهيكُ َما َر ُّبكُ َما َع ْن ٰهذِ ِه‬
mələk olmayasınız və ya əbədi olmayasınız!”← Və dedi:“Rəbbiniz sizə bu ağacı qadağan etdi ki,

َ ‫اص ۪ح‬
﴾21﴿ ‫ين‬ َّ ‫ِا ّن۪ي لَكُ َما لَمِ َن‬
ِ ‫الن‬ ٓ ‫اس َم ُه َما‬
َ ‫َو َق‬
“Mən əlbəttə, sizin məsləhətçilərinizdənəm” ← Və onlara and içdi ki:

‫الش َج َر َة َب َد ْت ل َُه َما َس ْو ٰا ُت ُه َما‬

َّ ‫َفل ََّما َذا َقا‬ ٍۚ‫َف َد ّٰل ُيه َما ِب ُغ ُرور‬
Ağacın (meyvəsindən) daddıqlarında ayıb yerləri özlərinə göründü. ← Və onları batil sözlərlə aldatdı.

ٓ ‫َو َن ٰاد ُيه َما َر ُّب ُه َما‬ ‫َوطَ ِف َقا َي ْخ ِص َفانِ َعل َْي ِه َما م ِْن َو َر ِق ال َْج َّن ِ ۜة‬
Rəbbi isə onlara səsləndi: ← Və cənnət yarpaqlarından (dərib) üstlərini örtməyə başladılar.

﴾22﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ان لَكُ َما َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو َا ُق ْل لَكُ َما ٓ ا َِّن‬ ‫الش َج َر ِة‬
َّ ‫َال َْم َا ْن َهكُ َما َع ْن ِتلْكُ َما‬
və sizə deməmişdimmi ki, Şeytan sizin açıq-aşkar düşməninizdir?” ← “Sizə bu ağacı qadağan etməmişdimmi,
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 154

‫َوا ِْن ل َْم َت ْغف ِْر َل َنا َو َت ْر َح ْم َنا‬ ‫َقال َر َّب َنا ظَ ل َْم َنا ٓ َا ْن ُف َس َنا‬
Əgər bizi bağışlamasan və rəhm etməsən, ← İkisi dedilər: “Ey Rəbbimiz! Biz özümüzə zülm etdik.

َ ‫َل َنكُ و َن َّن م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾23﴿ ‫ين‬
şübhəsiz ki, ziyana uğrayanlardan olarıq!”

ٍ ‫اع ِالٰى ۪ح‬

﴾24﴿‫ين‬ ٌ ‫ض ُم ْس َت َق ٌّر َو َم َت‬
ِ ‫َولَكُ ْم فِي اْال َْر‬ ‫ض َع ُد ٌّو‬
ٍ ‫َقالَ ْاه ِبطُ وا َب ْع ُضكُ ْم ل َِب ْع‬
Yerdə sizin üçün bir müddət sığınacaq və dolanacaq var”.← (Allah) dedi: “Bir-birinizə düşmən olaraq enin!

َ ‫َو ِم ْن َها ُت ْخ َر ُج‬

﴾25﴿ ‫ون‬ َ ‫َقالَ ف۪ َيها َت ْح َي ْو َن َوف۪ َيها َت ُمو ُت‬
‫ون‬
və oradan (dirilib) çıxarılacaqsınız!” ← (Allah) buyurdu: “Orada yaşayacaqsınız, orada öləcəksiniz,

‫يش ۠ا‬
ً ‫ُي َو ۪اري َس ْو ٰاتِكُ ْم َو ۪ر‬ ‫اسا‬
ً ‫۪ي ٰا َد َم َق ْد َا ْن َز ْل َنا َعل َْيكُ ْم ل َِب‬
ٓ ‫َيا َبن‬
ayıb yerlərinizi örtər. Və də bəzəkli bir libas (endirdik). ← Ey Adəm oğulları! Sizə bir geyim nazil etdik ki,

﴾26﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ات ه‬

َ ‫الل ل ََعل َُّه ْم َيذَّ َّك ُر‬ ِ ‫ِك م ِْن ٰا َي‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ِك َخ ْي ٌر‬
َ ‫الت ْق ٰوى ٰذل‬
َّ ‫اس‬
ُ ‫َول َِب‬
Bu, Allahın ayələrindəndir ki, bəlkə, onlar nəsihətə qulaq asarlar. ← Təqva libası isə daha xeyirlidir.

‫َك َما ٓ َا ْخ َر َج َا َب َو ْيكُ ْم م َِن ال َْج َّن ِة‬ ‫ان‬ َّ ‫۪ي ٰا َد َم اَل َي ْف ِت َن َّنكُ ُم‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ٓ ‫َيا َبن‬
necəki, valideyninizi Cənnətdən qovdurmuşdu. ← Ey Adəm oğulları! Şeytan sizi də aldatmasın,

ۜ‫ل ُِي ِر َي ُه َما َس ْو ٰات ِِه َما‬ ‫اس ُه َما‬

َ ‫َي ْن ِز ُع َع ْن ُه َما ل َِب‬
ayıb yerlərini özlərinə göstərsin. ← Onların libaslarını soyundurmuşdu ki,

‫م ِْن َح ْي ُث اَل َت َر ْو َن ُه ْم‬ ‫ِا َّن ُه َي ٰريكُ ْم ُه َو َو َق ۪بيل ُُه‬

sizin onları görə bilmədiyiniz yerlərdən. ← Şübhəsiz ki, o və onun camaatı sizləri görürlər,

َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾27﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ين َا ْول َِيا ٓ َء ِل َّلذ‬ َّ ‫ِا َّنا َج َع ْل َنا‬
۪ ‫الش َي‬
َ ‫اط‬
Biz şeytanları, iman gətirməyənlərin dostları etdik.

ۜ‫الل َا َم َر َنا ِب َها‬

ُ ّٰ‫َو َج ْد َنا َعل َْي َها ٓ ٰا َبا ٓ َء َنا َو ه‬ ِ ‫َو ِا َذا َف َعلُوا َف‬
‫اح َش ًة َقالُوا‬
“Atalarımızı belə gördük. Bunu bizə Allah əmr etmişdir.” ← Onlar ədəbsizlik etdikləri zaman deyirlər:

﴾28﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬ َ ‫َا َت ُقول‬ ‫الل اَل َي ْا ُم ُر ِبا ْل َف ْح َشا ٓ ِ ۜء‬
َ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ه‬
Allaha qarşı bilmədiyiniz şeyimi deyirsiniz?” ← De: “Şübhəsiz, Allah ədəbsizliyi əmr etməz.

ٍ‫وهكُ ْم عِ ْن َد ُك ِّل َم ْس ِجد‬ ُ ۪‫َو َاق‬

َ ‫يموا ُو ُج‬ ‫ُق ْل َا َم َر َر ۪ ّبي ِبا ْلق ِْس ِ۠ط‬
Hər məsciddə üzünüzü (Ona tərəf) tutun. ← De: “Rəbbim ədaləti əmr etdi.

﴾29﴿ ‫ون‬
َ ‫ود‬
ُ ‫َك َما َب َد َا ُك ْم َت ُع‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬
َ ‫الد‬ َ ‫وه ُم ْخل ِ۪ص‬
ُ ‫َو ْاد ُع‬
Sizi ilk yaratdığı kimi, (Onun hüzuruna) qayıdacaqsınız! ← Dini Ona məxsus edərək dua edin.

‫الض اَل َل ُة‬

َّ ‫َو َف ۪ري ًقا َح َّق َعل َْي ِه ُم‬ ‫َف ۪ري ًقا َه ٰدى‬
bir qismi isə (haqq yoldan) azmağa layiq görüldü. ← O, (insanların) bir qismini doğru yola yönəltdi,

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َا َّن ُه ْم ُم ْه َت ُد‬
َ ‫َو َي ْح َس ُب‬ ِ ّٰ‫ين َا ْول َِيا ٓ َء م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ‫اط‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُم ا َّت َخذُ وا‬
۪ ‫الش َي‬
və özlərini doğru yolda hesab edirdilər. ← Çünki onlar Allahı qoyub şeytanları özlərinə dost tutmuşdular,
155 əl-Əraf surəsi Cüz 8

ۚ‫اش َر ُبوا َو اَل ُت ْس ِر ُفوا‬

ْ ‫َو ُكلُوا َو‬ ٍ‫۪ي ٰا َد َم ُخذُ وا ۪زي َن َتكُ ْم عِ ْن َد ُك ِّل َم ْس ِجد‬
ٓ ‫َيا َبن‬
yeyin-için, lakin israf etməyin. ← Ey Adəm oğulları! Hər məscidin yanında gözəl libaslarınızı geyin,

َ ۪‫ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْس ِرف‬

﴾31﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, O (Allah) israf edənləri sevməz!

‫الر ْز ِ ۜق‬ ِ ‫۪ي َا ْخ َر َج لِعِ َبادِه۪ َوالطَّ ِّي َب‬

ِّ ‫ات م َِن‬ ٓ ‫ا َّلت‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َم ْن َح َّر َم ۪زي َن َة ه‬
‫الل‬
onu və təmiz ruziləri Öz bəndələri üçün çıxartmışdır?” ← De: “Allahın zinətini kim haram etdi ki,

‫َخال َِص ًة َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬ ُّ ‫ين ٰا َم ُنوا فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ َ ۪‫ُق ْل هِ َي ِل َّلذ‬
xüsusilə də qiyamət günündə (möminlərindir)”. ← De: “Bunlar dünya həyatında iman gətirənlər üçündür;

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾32﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ِك ُن َف ِّص ُل ا‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Beləcə, anlayıb-bilən bir tayfa üçün ayələri ətraflı izah edirik.

‫َما ظَ َه َر ِم ْن َها َو َما َبطَ َن‬ ‫ش‬ ِ ‫ُق ْل ِا َّن َما َح َّر َم َر ِّب َي ا ْل َف َو‬
َ ‫اح‬
onun aşkar olanını da, gizli olanını da, ← De: “Rəbbim alçaq işləri haram buyurmuşdur;

ِ ّٰ‫َو َا ْن ُت ْش ِر ُكوا ِب ه‬
‫الل َما ل َْم ُي َن ِّزلْ ِبه۪ ُسلْطَ ا ًنا‬ ِ ْ‫َو ا‬
‫ال ْث َم َوال َْب ْغ َي ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬
haqqında heç bir dəlil nazil etmədiyi bir şeyi Allaha şərik qoşmağınızı, ← günahı, haqsız zülmü,

‫َولِكُ ِّل ُا َّم ٍة َا َج ٌل‬ ِ ّٰ‫َو َا ْن َت ُقولُوا َعلَى ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬
﴾33﴿ ‫ون‬
Hər bir ümmətin əcəl vaxtı vardır. ← və Allaha qarşı bilmədiyiniz şeyləri deməyinizi (haram buyurmuşdur).

َ ‫اع ًة َو اَل َي ْس َت ْقدِ ُم‬

﴾34﴿ ‫ون‬ َ ‫اَل َي ْس َت ْا ِخ ُر‬
َ ‫ون َس‬ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َا َجل ُُه ْم‬
bircə an nə geri qalarlar, nə də irəli keçərlər!” ← Onların əcəli gəlib çatdığı zaman,

‫ون َعل َْيكُ ْم ٰا َيات ۪ۙي‬

َ ‫َي ُق ُّص‬ ‫۪ي ٰا َد َم ا َِّما َي ْات َِي َّنكُ ْم ُر ُس ٌل ِم ْنكُ ْم‬
ٓ ‫َيا َبن‬
sizə ayələrimi söyləyərlər. ← Ey Adəm oğulları! Sizə içinizdən peyğəmbərlər gəlib,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َفل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َول ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َف َم ِن ا َّت ٰقى َو َا ْصل ََح‬
onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər! ← Kim qorunub özünü islah edərsə,

َ ‫النارِۚ ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾36﴿‫ون‬ َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ْ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو‬
ٓ ‫اس َتكْ َب ُروا َع ْن َها‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar cəhənnəm əhlidirlər. Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← O kəslər ki, ayələrimizi yalanlayıb onlara
təkəbbürlə yanaşarlar;

ۜ ۪‫الل َكذِ ًبا َا ْو َكذَّ َب ِب ٰا َياتِه‬

ِ ّٰ‫ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬ ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن‬
yalandan Allaha iftira yaxar, yaxud Onun ayələrini yalan hesab edər? ← O kimsədən daha zalım kim olar ki,

‫ى ِا َذا َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُس ُل َنا َي َت َو َّف ْو َن ُه ْم‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ۜ ِ ‫ِك َي َنال ُُه ْم َن ۪ص ُيب ُه ْم م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬
Nəhayət, elçilərimiz (mələklər) canlarını almaq üçün gəlib: ← Kitabdakı qismətləri onlara çatacaqdır.

‫َقالُوا َض ُّلوا َع َّنا‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

ۜ‫الل‬ َ ‫َقالُوٓا َا ْي َن َما ُك ْن ُت ْم َت ْد ُع‬
“Bizi qoyub qaçdılar!”- deyəcəklər, ← “Allahdan başqa yalvardıqlarınız şeylər haradadır?” - deyəndə,

َ ‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم َا َّن ُه ْم َكا ُنوا َكاف ِ۪ر‬

﴾37﴿ ‫ين‬ ٓ ٰ‫َو َش ِه ُدوا َعل‬
və öz əleyhlərinə şahidlik edəcəklər ki, onlar kafir idilər.
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 156

‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫س فِي‬ ِ ْ‫َت م ِْن َق ْبلِكُ ْم م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬
ِ ‫ال ْن‬ ٓ ۪‫َقالَ ْاد ُخلُوا ف‬
ْ ‫ي ُا َم ٍم َق ْد َخل‬
(Allah) buyuracaq: “Sizdən əvvəl gəlib-getmiş cin və insan tayfalarının arasına Cəhənnəmə girin!”

‫ى ِا َذا َّاد َار ُكوا ف۪ َيها َجم۪ ًيع ۙا‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ۜ‫َت ُا َّم ٌة ل ََع َن ْت ُا ْخ َت َها‬
ْ ‫ُكل ََّما َد َخل‬
Nəhayət, hamısı orada toplandığı zaman, ← Hər tayfa girdikcə bacısına (tayfadaşına) lənət oxuyacaq.

‫َر َّب َنا ٰه ُؤ اَل ٓ ِء َا َض ُّلو َنا‬ ‫ٰيه ْم‬

ُ ‫يه ْم ل ُ۫ول‬
ُ ‫َقال َْت ُا ْخ ٰر‬
“Ey Rəbbimiz! Bizi bunlar azdırdı. ← sonra gələnlər əvvəl gələnlər barəsində deyəcəklər:

َ ‫ف َولٰكِ ْن اَل َت ْعل َُم‬

﴾38﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َقالَ لِكُ ٍّل ِض ْع‬ ‫ار‬
ۜ َّ ‫َف ٰات ِِه ْم َعذَ ًابا ِض ْع ًفا م َِن‬
ِ ‫الن‬
(Allah) deyəcək: “Hər kəs üçün ikiqatı (əzab) var, lakin bilmirsiniz!” ← Onlara ikiqat atəşdən əzab ver!

‫ان لَكُ ْم َعل َْي َنا م ِْن َف ْض ٍل‬

َ ‫َف َما َك‬ ‫ٰيه ْم اِل ُْخ ٰر ُيه ْم‬
ُ ‫َو َقال َْت ُا ۫ول‬
“Sizin bizdən heç bir üstünlüyünüz yoxdur. ← Əvvəl gələnlər isə sonrakılara deyəcəklər:

َ ‫اب ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ سِ ُب‬

﴾39﴿ ‫ون‬ َ َ‫َفذُ و ُقوا ال َْعذ‬
Elə isə qazandığınız (günahlara) görə əzabı dadın!

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫اب‬
ُ ‫اس َتكْ َب ُروا َع ْن َها اَل ُت َف َّت ُح ل َُه ْم َا ْب َو‬
ْ ‫َو‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
və onlara təkəbbürlə yanaşarlar; Onlara göyün qapıları açılmaz, ← O kəslər ki, ayələrimizi yalan hesab edər,

ۜ ِ ‫َح ّٰتى َيل َِج ال َْج َم ُل ف۪ ي َس ِّم ال ِْخ َي‬

‫اط‬ ‫ُون ال َْج َّن َة‬
َ ‫َو اَل َي ْد ُخل‬
taki dəvə iynənin gözündən keçməyənə qədər. ← və Cənnətə daxil ola bilməzlər;

‫اد‬
ٌ ‫ل َُه ْم م ِْن َج َه َّن َم م َِه‬ َ ۪‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْج ِرم‬
﴾40﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Onlar üçün Cəhənnəmdən (atəşdən) döşək, ← Günahkarlara belə cəza veririk!

َ ۪‫ِك َن ْج ِزي الظَّ الِم‬

﴾41﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫اش‬
ۜ ٍ ‫َوم ِْن َف ْوق ِِه ْم َغ َو‬
Zalımları belə cəzalandırırıq! ← üstlərindən də (örtmək üçün atəşdən) yorğan vardır.

‫ِف َن ْف ًسا اِل ُو ْس َع َه ۘا‬

ُ ‫اَل ُنكَ ّل‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
-Biz heç kəsi qüvvəsi yetdiyindən artıq yükləmərik- ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə;

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾42﴿ ‫ون‬ ‫اب ال َْج َّن ِۚة‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Onlar cənnət əhlidirlər.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت ِِه ُم ا‬ ‫ورهِ ْم م ِْن غِ ٍّل‬
ِ ‫َو َن َز ْع َنا َما ف۪ ي ُص ُد‬
Onların (qaldıqları yerin) altından çaylar axar. ← Biz onların ürəklərindəki kin-küdurəti çəkib çıxardarıq.

‫َو َما ُك َّنا ِل َن ْه َتدِ َي‬ ‫َو َقالُوا ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي َه ٰدي َنا ل ِٰهذَ ا‬
Yoxsa biz doğru yolu tapa biləsi deyildik, ← Onlar deyərlər: “Bizi bura gətirib çıxaran Allaha həmd olsun!

‫َل َق ْد َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َر ِّب َنا ِبال َْح ِّق‬ ‫الل‬

ُ ّٰ‫ل َْو اَل ٓ َا ْن َه ٰدي َنا ه‬
Həqiqətən, Rəbbimizin peyğəmbərləri haqqı gətirmişdilər!” ← əgər Allah bizi doğru yola yönəltməsəydi.

﴾43﴿ ‫ُون‬ َ ‫ودوٓا َا ْن ِتلْكُ ُم ال َْج َّن ُة ُا ۫و ِر ْث ُت ُم‬

َ ‫وها ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ُ ‫َو ُن‬
Onlara nida ediləcək ki: “Etdiyiniz əməllərə görə varisi olduğunuz Cənnət budur!
157 əl-Əraf surəsi Cüz 8

‫َا ْن َق ْد َو َج ْد َنا َما َو َع َد َنا َر ُّب َنا َح ًّقا‬ ‫ار‬

ِ ‫الن‬ َ ‫اب ال َْج َّن ِة َا ْص َح‬
َّ ‫اب‬ ُ ‫ى َا ْص َح‬
ٓ ‫َو َن ٰاد‬
“Rəbbimizin bizə vəd etdiyini haqq olaraq gördük. ← Cənnət əhli cəhənnəm əhlinə səslənər:

‫َقالُوا َن َع ْم‬ ۜ‫َف َه ْل َو َج ْد ُت ْم َما َو َع َد َر ُّبكُ ْم َح ًّقا‬

Onlar: “Bəli!”- deyərlər. ← Siz də Rəbbinizin vəd etdiyini həqiqət olaraq gördünüzmü?”

ِ ّٰ‫َف َا َّذ َن ُم َؤ ّذ ٌِن َب ْي َن ُه ْم َا ْن ل َْع َن ُة ه‬

َ ۪‫الل َعلَى الظَّ الِم‬
﴾44﴿ ‫ين‬
O zaman onların arasında bir carçı: “Allahın lənəti zalımların üzərinə olsun!”- deyə səslənəcək.

‫َو َي ْب ُغو َن َها عِ َو ًج ۚا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬

‫الل‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ُص ُّد‬
onu (Allah yolunu) əyri hala salmaq istəyərlər, ← O (zalımlar) ki, (insanları) Allah yolundan döndərərlər,

َ ‫ال ِخ َر ِة َكاف ُِر‬

﴾45﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم ِب ا‬
və onlar axirəti inkar edərlər!”

ِ ‫َو َعلَى اْال َْع َر‬

ٌ‫اف ِر َجال‬ ٌ ‫َو َب ْي َن ُه َما ِح َج‬
‫اب‬
Əraf üzərində isə insanlar vardır ki, ← O ikisinin (cənnət ilə cəhənnəmin) arasında pərdə var.

‫اب ال َْج َّن ِة َا ْن َس اَل ٌم َعل َْيكُ ْم‬

َ ‫َو َن َاد ْوا َا ْص َح‬ ‫ون ُك اًّل ِب ۪س ٰيم ُيه ْم‬
َ ‫َي ْع ِر ُف‬
cənnət əhlinə: “Sizə salam olsun!”- deyə səslənərlər. ← onlar hamını üzündən tanıyıb

‫ار‬
ِۙ ‫الن‬ ِ ‫ار ُه ْم ِت ْل َقا ٓ َء َا ْص َح‬
َّ ‫اب‬ ُ ‫َو ِا َذا ُص ِر َف ْت َا ْب َص‬ ﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫ُوها َو ُه ْم َيطْ َم ُع‬
َ ‫ل َْم َي ْد ُخل‬
Onların gözləri cəhənnəm əhlinə tərəf çevrildiyində isə:← Onlar çox istədikləri halda ora girməmiş olanlardır.

‫يه ْم‬ ِ ‫اب اْال َْع َر‬

ُ ‫اف رِ َجال َي ْع ِر ُفو َن ُه ْم ِب ۪س ٰيم‬ ُ ‫ى َا ْص َح‬
ٓ ‫َو َن ٰاد‬ َ ۪‫َقالُوا َر َّب َنا اَل َت ْج َع ْل َنا َم َع ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬
﴾47﴿‫ين‬
Əraf əhli, üzlərindən tanıdıqları adamlara səslənərək:←“Ey Rəbbimiz, bizi zalımlarla bərabər etmə!”-deyərlər.

﴾48﴿‫ون‬
َ ‫َقالُوا َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْنكُ ْم َج ْم ُعكُ ْم َو َما ُك ْن ُت ْم َت ْس َتكْ ِب ُر‬
“Yığdığınız və təkəbbürləndiyiniz şeylər sizə fayda vermədi”,- deyəcəklər.

‫الل ِب َر ْح َم ٍة‬
ُ ّٰ‫اَل َي َنال ُُه ُم ه‬ َ ۪‫َا ٰه ُؤ اَل ٓ ِء الَّذ‬
‫ين َا ْق َس ْم ُت ْم‬
“Allah onları mərhəmətə nail etməyəcək?” ← Bu kimsələrə dairmi and içdiniz ki:

﴾49﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َخ ْو ٌف َعل َْيكُ ْم َو اَل ٓ َا ْن ُت ْم َت ْح َز ُن‬ ‫ُا ْد ُخلُوا ال َْج َّن َة‬
Sizin heç bir qorxunuz yoxdur və siz qəm-qüssə görməyəcəksiniz! ← Cənnətə daxil olun.

‫يضوا َعل َْي َنا م َِن ال َْما ٓ ِء‬

ُ ۪‫َا ْن َاف‬ ‫اب ال َْج َّن ِة‬
َ ‫ار َا ْص َح‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ى َا ْص َح‬
ٓ ‫َو َن ٰاد‬
“Üstümüzə bir az su tökün, ← Cəhənnəm əhli cənnət əhlinə səslənəcək:

﴾50﴿ ‫ين‬
َ ‫الل َح َّر َم ُه َما َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ّٰ‫َقالُوٓا ا َِّن ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َا ْو م َِّما َر َز َقكُ ُم ه‬
Onlar deyəcəklər: “Doğrusu, Allah onları kafirlərə haram etmişdir!” ← və ya Allahın sizə verdiyi ruzilərdən!”

‫الد ْن َي ۚا‬
ُّ ‫َو َغ َّر ْت ُه ُم ال َْح ٰيو ُة‬ ‫ين ا َّت َخذُ وا د۪ ي َن ُه ْم ل َْه ًوا َولَعِ ًبا‬
َ ۪‫َالَّذ‬
və dünya həyatı onları aldatmışdı; ← O kəslər ki, dinlərini oyun-oyuncaq (əyləncə) etmiş,

َ ‫َو َما َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا َي ْج َح ُد‬

﴾51﴿‫ون‬ ‫َفال َْي ْو َم َن ْن ٰس ُيه ْم َك َما َن ُسوا ِل َقا ٓ َء َي ْوم ِِه ْم ٰهذَ ۙا‬
Onlar ayələrimizi də inkar edirdilər. ← Bu günlə qarşılaşmağı unutduqları kimi, bu gün onları unudarıq.
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 158

َ ‫َف َّص ْل َن ُاه َعلٰ ى عِ ل ٍْم ُه ًدى َو َر ْح َم ًة ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾52﴿ ‫ون‬ ٍ ‫اه ْم ِبكِ َت‬
‫اب‬ ُ ‫َو َل َق ْد ِج ْئ َن‬
və inanan qövm üçün hidayət və mərhəmət olaraq onu elmlə açıqladıq.← Həqiqətən onlara bir Kitab gətirdik,

‫َي ْو َم َي ْات۪ي َت ْا ۪ويل ُُه‬ ‫ون ا اَِّل َت ْا ۪ويل َُه‬

َ ‫َه ْل َي ْنظُ ُر‬
Onun yorumu (qiyamət) gəlib çatdığı gün, ← Onlar ancaq yorumunumu gözləyirlər?

‫َق ْد َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َر ِّب َنا ِبال َْح ِّق‬ ‫وه م ِْن َق ْب ُل‬ َ ۪‫َي ُقولُ الَّذ‬
ُ ‫ين َن ُس‬
“Doğrudan da, Rəbbimizin elçiləri haqqı gətirmişdilər. ← əvvəllər onu unutmuş olanlar deyəcəklər:

‫َا ْو ُن َر ُّد َف َن ْع َم َل َغ ْي َر الَّذ۪ ي ُك َّنا َن ْع َم ُل‬ ٓ ‫َف َه ْل َل َنا م ِْن ُش َف َعا ٓ َء َف َي ْش َف ُعوا َل َنا‬
yaxud geri qaytarıla bilərikmi ki, etdiyimiz işlərdən başqasını edək? ← Bizə şəfaət edəcək bir şəfaətçi varmı,

﴾53﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ ‫َق ْد َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬
Uydurduqları (bütlər də) onlardan uzaqlaşıb qeyb oldu. ← Onlar özlərinə ziyan etdilər.

ٍ ‫ض ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َخل ََق‬ ‫الل الَّذ۪ ي‬
ُ ّٰ‫ا َِّن َر َّبكُ ُم ه‬
göyləri və yeri altı gündə yaratdı. ← Həqiqətən, Rəbbiniz O Allahdır ki,

‫ار َيطْ ل ُُب ُه َحث۪ي ًث ۙا‬ َّ ‫ُي ْغشِ ي ال َّْي َل‬

َ ‫الن َه‬ ‫ش‬
ِ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬
(bir-birini) sürətlə təqib edən gündüzü gecə ilə örtüb bürüdü. ← Sonra ərşə ucaldı,

‫َال ل َُه ال َْخل ُْق َو اْال َْم ُر‬ ٍ ‫وم ُم َس َّخ َر‬
ۜ ۪‫ات ِب َا ْم ِره‬ َ ‫س َوا ْل َق َم َر َوال ُّن ُج‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو‬
Bilin ki, yaratmaq və əmr etmək Ona məxsusdur.← Günəşi, ayı və ulduzları əmrinə ram etmiş halda (yaratdı).

﴾54﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫اركَ ه‬

َ ۪‫الل َر ُّب ال َْعالَم‬ َ ‫َت َب‬
Aləmlərin Rəbbi olan Allah nə qədər ucadır!

َ ۪‫ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْع َتد‬

﴾55﴿ ‫ين‬ ‫ُا ْد ُعوا َر َّبكُ ْم َت َض ُّر ًعا َو ُخ ْف َي ًة‬
Şübhəsiz ki, O, həddi aşanları sevməz! ← Rəbbinizə yalvara-yalvara və gizlicə dua edin.

ۜ‫وه َخ ْو ًفا َوطَ َم ًعا‬

ُ ‫َو ْاد ُع‬ ‫ض َب ْع َد ا ِْص اَل ِح َها‬
ِ ‫َو اَل ُت ْفسِ ُدوا فِي اْال َْر‬
Ona (Allaha) qorxu ilə və ümidlə dua edin. ← Yer üzündə, ora düzəldikdən sonra fəsad törətməyin!

َ ‫يب م َِن ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾56﴿ ‫۪ين‬ ِ ّٰ‫ا َِّن َر ْح َم َت ه‬
ٌ ‫الل َق ۪ر‬
Həqiqətən, Allahın rəhməti yaxşılıq edənlərə yaxındır!

ۜ ۪‫ُب ْش ًرا َب ْي َن َي َد ْي َر ْح َمتِه‬

Öz mərhəməti önündə (yağışdan qabaq) müjdəçi olaraq. ← Küləkləri göndərən Odur;
‫اح‬ ِّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي ُي ْرسِ ُل‬
َ ‫الر َي‬

‫ُس ْق َن ُاه ل َِب َلدٍ َم ِّي ٍت‬ ‫َّت َس َح ًابا ِث َق اًال‬

ْ ‫ى ِا َذا ٓ َا َقل‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
onları ölü (qurumuş) bir məmləkətə tərəf qovuruq. ← Nəhayət (külək) ağır buludları daşıdığı zaman,

ۜ ِ ‫َف َا ْخ َر ْج َنا ِبه۪ م ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬

‫ات‬ ‫َف َا ْن َز ْل َنا ِب ِه ال َْما ٓ َء‬
və onunla hər cür meyvəni (yerdən) çıxardarıq. ← Beləcə ora yağmur endiririk,

﴾57﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬ ‫ِك ُن ْخ ِر ُج ال َْم ْو ٰتى‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Bəlkə, siz düşünüb ibrət alasınız! ← Biz ölüləri də (dirildib qəbirlərindən) belə çıxaracağıq.
159 əl-Əraf surəsi Cüz 8

‫َوالَّذ۪ ي َخ ُب َث‬ ۚ ۪‫َوال َْبل َُد الطَّ ِّي ُب َي ْخ ُر ُج َن َبا ُت ُه ِبا ِْذنِ َر ِّبه‬
Pis olan ( bir məmləkətin bitkiləri) isə, ← Gözəl bir məmləkətin bitkiləri Rəbbinin iznilə çıxar.

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْشكُ ُر‬

﴾58﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ِك ُن َص ِّر ُف ا‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ ‫اَل َي ْخ ُر ُج ا اَِّل َنكِ ًدا‬
Biz ayələri şükür edən bir tayfa üçün belə izah edirik. ← yalnız çox çətinliklə çıxar.

‫الل‬
َ ّٰ‫َف َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ۪‫وحا ِالٰى َق ْومِه‬
ً ‫َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُن‬
O dedi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin. ← Andolsun ki, Nuhu öz tayfasına (peyğəmbər) göndərdik.

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾59﴿ ‫يم‬ َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Mən böyük günün sizə (üz verəcək) əzabından qorxuram!” ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

﴾60﴿ ‫ين‬ َ ‫ِا َّنا َل َن ٰر‬

ٍ ‫يك ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬ ٓ ۪‫ل م ِْن َق ْومِه‬
ُ َ‫َقالَ ال َْم ا‬
“Biz səni açıq-aydın azğınlıq içində görürük!”← Tayfasının başçıları dedilər:

َ ۪‫َولٰكِ ّن۪ي َر ُسولٌ م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾61﴿ ‫ين‬ ‫س ۪بي َض اَل َل ٌة‬
َ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ل َْي‬
lakin mən aləmlərin Rəbbi tərəfindən bir peyğəmbərəm! ← (Nuh) dedi: “Ey tayfam! Mən heç azmamışam,

‫َو َا ْن َص ُح لَكُ ْم‬ ‫ُا َب ّل ُِغكُ ْم ِر َس اَال ِت َر ۪ ّبي‬

və sizə öyüd-nəsihət verirəm. ← Mən sizə Rəbbimin əmrlərini təbliğ edirəm,

ِ ّٰ‫َو َا ْعل َُم م َِن ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬
﴾62﴿ ‫ون‬
Allahdan (gələn vəhy ilə) sizin bilmədiyiniz şeyləri bilirəm!

‫َعلٰ ى َر ُج ٍل ِم ْنكُ ْم‬ ‫َا َو َع ِج ْب ُت ْم َا ْن َجا ٓ َء ُك ْم ذ ِْك ٌر م ِْن َر ِّبكُ ْم‬

(həm də) içərinizdən olan bir adam vasitəsilə ki, ← Rəbbinizdən sizə xəbərdarlıq gəlməsinə təəccüb edirsiniz;

﴾63﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬ ‫ل ُِي ْنذِ َر ُك ْم َو ِل َت َّت ُقوا‬
və bəlkə siz rəhm olunasınız. ← sizi (Allahın əzabı ilə) qorxutsun, siz də qorxasınız,

ِ ‫ين َم َع ُه فِي ا ْل ُفل‬

‫ْك‬ َ ۪‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َوالَّذ‬ ‫وه‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Biz də onu və onunla birlikdə gəmidə olanları xilas etdik. ← Buna görə onu (Nuhu) yalançı hesab etdilər.

َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو ًما َعم‬

﴾64﴿ ‫ين‬ ۜ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َو َا ْغ َر ْق َنا الَّذ‬
Onlar, həqiqətən, kor bir camaat idilər. ← Ayələrimizi təkzib edənləri isə suda boğduq.

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ۜ‫ودا‬ ُ ‫َو ِالٰى َعا ٍد َا َخ‬
ً ‫اه ْم ُه‬
O dedi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin. ← Ad (tayfası)na da qardaşları Hudu (peyğəmbər göndərdik).

﴾65﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َّت ُق‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Məgər (Allahın əzabından) qorxmursunuz?” ← Sizin ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

َ ‫اه ٍة َو ِا َّنا َل َنظُ ُّن َك م َِن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾66﴿‫ين‬ َ ‫ِا َّنا َل َن ٰر‬
َ ‫يك ف۪ ي َس َف‬ ٓ ۪‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْومِه‬
َ ۪‫ل الَّذ‬
ُ َ‫َقالَ ال َْم ا‬
“Biz səni səfehlik içində görür və yalançılardan hesab edirik!” ← Tayfasının kafir başçıları (ona) dedi:

َ ۪‫َولٰكِ ّن۪ي َر ُسولٌ م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾67﴿ ‫ين‬ ‫اه ٌة‬
َ ‫س ۪بي َس َف‬
َ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ل َْي‬
lakin mən aləmlərin Rəbbi tərəfindən bir peyğəmbərəm! ← (Hud) dedi: “Ey camaatım! Mən səfeh deyiləm,
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 160

ٌ ۪‫اص ٌح َام‬
﴾68﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َا َن ۬ا لَكُ ْم َن‬ ‫ُا َب ّل ُِغكُ ْم ِر َس اَال ِت َر ۪ ّبي‬
Və mən sizin üçün etimadlı bir məsləhətçiyəm. ← Mən sizə Rəbbimin əmrlərini təbliğ edirəm.

‫َعلٰ ى َر ُج ٍل ِم ْنكُ ْم ل ُِي ْنذِ َر ُك ْم‬ ‫َا َو َع ِج ْب ُت ْم َا ْن َجا ٓ َء ُك ْم ذ ِْك ٌر م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
sizi xəbərdar etmək üçün sizdən bir adam vasitəsilə (gəldi)? ← Rəbbinizdən sizə bir xəbərdarlıq gəlməsinə
təəccüb edirsiniz mi ki,

‫َو َز َاد ُك ْم فِي ال َْخل ِْق َب ْ ۣصطَ ًة‬ ٍ ‫َو ْاذ ُك ُروٓا ا ِْذ َج َعلَكُ ْم ُخ َل َفا ٓ َء م ِْن َب ْعدِ َق ْو ِم ُن‬
‫وح‬
və sizi xilqətcə daha canlı-cəsədli etdi. ← Xatırlayın ki, sizi Nuh tayfasından sonra onun yerinə gətirdi,

ِ ّٰ‫َف ْاذ ُك ُروٓا ٰا اَل َٓء ه‬

َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
﴾69﴿ ‫ون‬
Allahın nemətlərini yada salın ki, bəlkə, siz nicat tapasınız!”

‫ان َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُؤ َن ۚا‬

َ ‫َو َنذَ َر َما َك‬ َ ّٰ‫َقالُوٓا َا ِج ْئ َت َنا ِل َن ْع ُب َد ه‬
‫الل َو ْح َد ُه‬
və atalarımızın tapındıqlarından əl çəkək?← Onlar dedilər:“Bizə ona görə gəldinmi ki, tək Allaha ibadət edək,

‫س َو َغ َض ٌب‬
ٌ ‫َقالَ َق ْد َو َق َع َعل َْيكُ ْم م ِْن َر ِّبكُ ْم رِ ْج‬ ﴾70﴿‫ين‬ َّ ‫َف ْا ِت َنا ِب َما َتعِ ُد َنا ٓ ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬
َ ۪‫الصادِق‬
(Hud) dedi:“Rəbbinizdən sizə bir əzab və qəzəb vacib oldu.← Əgər doğru danışanlardansansa, bizə vəd
etdiyini gətir!”

ۜ ٍ َ‫الل ِب َها م ِْن ُسلْط‬

‫ان‬ ُ ّٰ‫َما َن َّزلَ ه‬ َ ‫ي َا ْس َما ٓ ٍء َس َّم ْي ُت ُم‬
‫وها ٓ َا ْن ُت ْم َو ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم‬ ٓ ۪‫َا ُت َجا ِدلُو َنن۪ي ف‬
Allah onlar barədə heç bir dəlil endirməmişdir.← Sizin və atalarınızın verdiyi adlar barəsində mənimlə
mübahisəmi edirsiniz?

َ ‫ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم م َِن ال ُْم ْن َتظِ ۪ر‬

﴾71﴿ ‫ين‬ ‫َفا ْن َتظِ ُروٓا‬
Doğrusu, mən də sizinlə birlikdə gözləyənlərdənəm! ← Elə isə, (Allahın əzabının gəlməsini) gözləyin.

َ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو َما َكا ُنوا ُم ْؤ ِمن‬

﴾72﴿‫۪ين‬ َ ۪‫َو َقطَ ْع َنا َدا ِب َر الَّذ‬ ‫ين َم َع ُه ِب َر ْح َم ٍة م َِّنا‬
َ ۪‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َوالَّذ‬
Ayələrimizi yalanlayıb iman gətirməyənlərin isə kökünü kəsdik. ← Onu və onunla birlikdə olanları Öz
mərhəmətimizlə xilas etdik.

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ‫اه ْم َصال ًِح ۢا‬ َ ‫َو ِالٰى َث ُم‬
ُ ‫ود َا َخ‬
O dedi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin! ← Səmud (tayfası)na da qardaşları Salehi (göndərdik).

‫َق ْد َجا ٓ َء ْتكُ ْم َب ِّي َن ٌة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Rəbbinizdən sizə açıq-aydın bir dəlil gəldi. ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur!

ِ ّٰ‫ض ه‬
‫الل‬ ٓ ۪‫وها َت ْا ُك ْل ف‬
ِ ‫ي َا ْر‬ َ ‫َفذَ ُر‬ ِ ّٰ‫ٰهذِ ه۪ َنا َق ُة ه‬
‫الل لَكُ ْم ٰا َي ًة‬
Onu buraxın, Allahın torpağında otlasın. ← Allahın bu dişi dəvəsi sizin üçün bir möcüzədir.

﴾73﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َف َي ْا ُخذَ ُك ْم َعذ‬ ‫وها ِب ُسوٓ ٍء‬
َ ‫َو اَل َت َم ُّس‬
yoxsa acı bir əzaba düçar olarsınız! ← Ona pislik etməyin,
161 əl-Əraf surəsi Cüz 8

‫ض‬
ِ ‫َو َب َّو َا ُك ْم فِي اْال َْر‬ ‫َو ْاذ ُك ُروٓا ا ِْذ َج َعلَكُ ْم ُخ َل َفا ٓ َء م ِْن َب ْعدِ َعا ٍد‬
və yer üzündə sizi yerləşdirdi. ← Xatırlayın ki, (Allah) sizi Ad (tayfasın)dan sonra onun yerinə gətirdi,

َ ‫َو َت ْن ِح ُت‬
‫ون ال ِْج َبالَ ُب ُيو ًت ۚا‬ ‫ورا‬ َ ُ‫َت َّت ِخذ‬
ً ‫ون م ِْن ُس ُهول َِها ُق ُص‬
dağları da ovub evlər düzəldirsiniz. ← Düzlərində saraylar tikirsiniz,

َ ۪‫ض ُم ْفسِ د‬
﴾74﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو اَل َت ْع َث ْوا فِي اْال َْر‬ ِ ّٰ‫َف ْاذ ُك ُروٓا ٰا اَل َٓء ه‬
‫الل‬
və yer üzündə fitnə-fəsad törədərək pis işlər görməyin!” ← Allahın nemətlərini xatırlayın,

‫اس ُت ْضعِ ُفوا ل َِم ْن ٰا َم َن ِم ْن ُه ْم‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬

ْ ‫ين‬ ۪‫اس َتكْ َب ُروا م ِْن َق ْومِه‬ َ ۪‫ل الَّذ‬
ْ ‫ين‬ ُ َ‫َقالَ ال َْم ا‬
...özlərindən iman gətirmiş aciz kimsələrə (üz tutub): ← Tayfasının təkəbbürlü başçıları dedilər...

َ ‫َقالُوٓا ِا َّنا ِب َما ٓ ُا ْرسِ َل ِبه۪ ُم ْؤ ِم ُن‬

﴾75﴿‫ون‬ ۜ ۪‫ون َا َّن َصال ًِحا ُم ْر َس ٌل م ِْن َر ِّبه‬
َ ‫َا َت ْعل َُم‬
Onlar dedilər: “Biz onunla göndərilənə inanırıq!”←“Siz bilirsinizmi ki, Saleh, Rəbbin tərəfindən bir elçidir?”

﴾76﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫ِا َّنا ِبالَّذ‬

َ ‫ي ٰا َم ْن ُت ْم ِبه۪ َكاف ُِر‬ ‫اس َتكْ َب ُروٓا‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ْ ‫ين‬
“Sizin inandığınızı biz inkar edirik!” ← Təkəbbürlü kimsələr dedilər:

‫َو َقالُوا َيا َصال ُِح‬ ‫النا َق َة َو َع َت ْوا َع ْن َا ْم ِر َر ِّب ِه ْم‬

َّ ‫َف َع َق ُروا‬
və dedilər: “Ey Saleh! ← Sonra dişi dəvəni kəsdilər və Rəbbinin əmrini yerinə yetirmədilər,

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن َت م َِن ال ُْم ْر َسل‬

﴾77﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ا ْئ ِت َنا ِب َما َتعِ ُد َنا‬
əgər peyğəmbərlərdənsənsə!” ← Bizi təhdid etdiyin (əzabı) bizə gətir,

َ ۪‫َف َا ْص َب ُحوا ف۪ ي َد ِارهِ ْم َجاثِم‬

﴾78﴿ ‫ين‬ ‫الر ْج َف ُة‬
َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬
və öz evlərində diz üstə düşüb qaldılar. ← Buna görə də o dəhşətli sarsıntı onları bürüdü,

‫َيا َق ْو ِم َل َق ْد َا ْبل َْغ ُتكُ ْم ِر َسا َل َة َر ۪ ّبي‬ َ‫َف َت َو ّٰلى َع ْن ُه ْم َو َقال‬

“Ey camaatım! Mən sizə Rəbbimin vəhyini təbliğ etdim, ← (Saleh) onlardan üz döndərib dedi:

َ ‫اص ۪ح‬
﴾79﴿ ‫ين‬ ِ ‫الن‬ َ ‫َولٰكِ ْن اَل ُت ِح ُّب‬
َّ ‫ون‬ ‫َو َن َص ْح ُت لَكُ ْم‬
Lakin öyüd-nəsihət verənləri sevmirsiniz!” ← və sizə öyüd-nəsihət verdim.

َ ۪‫اح َش َة َما َس َب َقكُ ْم ِب َها م ِْن َا َحدٍ م َِن ال َْعالَم‬

﴾80﴿‫ين‬ ِ ‫ون ا ْل َف‬
َ ‫َا َت ْا ُت‬ ٓ ۪‫َولُوطً ا ا ِْذ َقالَ ِل َق ْومِه‬
“Sizdən əvvəl insanlardan heç kimin etmədiyi həyasızlığımı edirsiniz?←Və Lut! Vaxtilə öz qövmünə demişdi:

﴾81﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم َق ْو ٌم ُم ْس ِر ُف‬ ‫الر َجالَ َش ْه َو ًة م ِْن ُدونِ ال ّن َِسا ٓ ِ ۜء‬ َ ‫ِا َّنكُ ْم َل َت ْا ُت‬
ِّ ‫ون‬
Siz, doğrudan da, həddi aşmış bir tayfasınız!” ← Siz qadınları qoyub şəhvətlə kişilərin üstünə gəlirsiniz.
Cüz 8 əl-Əraf surəsi 162

‫وه ْم م ِْن َق ْر َيتِكُ ْم‬

ُ ‫َا ْخ ِر ُج‬ ‫اب َق ْومِه۪ ٓ ا اَِّل َا ْن َقالُوٓا‬
َ ‫ان َج َو‬
َ ‫َو َما َك‬
“Onları məmləkətinizdən çıxarın! ← Tayfası isə cavab olaraq ancaq (belə) dedi:

﴾82﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ِا َّن ُه ْم ُا َن‬

َ ‫اس َي َتطَ َّه ُر‬
Çünki onlar çox təmiz (bu cür işlərlə məşğul olmayan) adamlardır!”

﴾83﴿ ‫ين‬
َ ‫َكا َن ْت م َِن ال َْغا ِب ۪ر‬ ‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه اِل ْام َر َا َت ُه‬
O (övrəti) həlak olanlardan oldu. ← Biz onu (Lutu) və, övrəti istisna olmaqla ailəsini xilas etdik.

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْج ِرم‬

﴾84﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬ ۜ ‫َو َا ْمطَ ْر َنا َعل َْي ِه ْم َمطَ ًرا‬
Bir gör günahkarların axırı necə oldu! ← Onların üstünə (daş) yağışı yağdırdıq.

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ُ ‫َو ِالٰى َم ْد َي َن َا َخ‬
ۜ‫اه ْم ُش َع ْي ًبا‬
O demişdi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin. ← Mədyən (tayfası)na da qardaşları Şüeybi (göndərdik).

‫َق ْد َجا ٓ َء ْتكُ ْم َب ِّي َن ٌة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Sizə Rəbbinizdən aşkar bir dəlil gəldi. ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

‫اس َا ْش َيا ٓ َء ُه ْم‬

َ ‫الن‬
َّ ‫َو اَل َت ْب َخ ُسوا‬ َ ‫َف َا ْو ُفوا الْكَ ْي َل َوالْم۪ َيز‬
‫ان‬
İnsanların mallarının (dəyərini) azaltmayın. ← Ölçüdə və tərəzidə düz olun.

َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾85﴿ ‫۪ين‬ ۜ‫ض َب ْع َد ا ِْص اَل ِح َها‬
ِ ‫َو اَل ُت ْفسِ ُدوا فِي اْال َْر‬
Əgər möminsinizsə, bu sizin üçün daha xeyirlidir! ← Düzəldildikdən sonra yer üzündə fəsad çıxarmayın.

ِ ّٰ‫يل ه‬
۪‫الل َم ْن ٰا َم َن ِبه‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬ َ ‫ُتوعِ ُد‬
َ ‫ون َو َت ُص ُّد‬ ٍ ‫َو اَل َت ْق ُع ُدوا ِبكُ ِّل ِص َر‬
‫اط‬
...Ona iman gətirənləri qorxutmaq, Allahın yolundan döndərmək üçün, ← Hər yolun başında əyləşməyin...

‫َو ْاذ ُك ُروٓا ا ِْذ ُك ْن ُت ْم َقل۪ اًيل َفكَ َّث َر ُك ْم‬ ‫َو َت ْب ُغو َن َها عِ َو ًج ۚا‬
Xatırlayın ki, bir zaman az idiniz, amma O sizi çoxaltdı. ← və onu (Allah yolunu) əymək istəyərək!

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْفسِ د‬

﴾86﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َوا ْنظُ ُروا َك ْي‬
Bir görün fitnə-fəsad törədənlərin axırı necə oldu!

‫َوطَ ا ِئ َف ٌة ل َْم ُي ْؤ ِم ُنوا‬ ُ ‫ي ُا ْرسِ ل‬

۪‫ْت ِبه‬ ٓ ۪‫ان طَ ا ِئ َف ٌة ِم ْنكُ ْم ٰا َم ُنوا ِبالَّذ‬
َ ‫َوا ِْن َك‬
bir qrup isə inanmamışsa, ← Əgər sizdən bir qrup mənimlə göndərilən (dini hökmlərə) inanmış,

َ ۪‫َو ُه َو َخ ْي ُر ال َْحاكِ م‬
﴾87﴿ ‫ين‬ ‫الل َب ْي َن َن ۚا‬
ُ ّٰ‫اص ِب ُروا َح ّٰتى َي ْحكُ َم ه‬
ْ ‫َف‬
Axı O, hökm verənlərin ən yaxşısıdır!” ← Allah aramızda hökm verincəyə qədər səbr edin.
163 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫َل ُن ْخ ِر َج َّن َك َيا ُش َع ْي ُب‬ ۪‫اس َتكْ َب ُروا م ِْن َق ْومِه‬ َ ۪‫ل الَّذ‬
ْ ‫ين‬ ُ َ‫َقالَ ال َْم ا‬
“Ey Şüeyb! Mütlləq ya qovacağıq səni, ← Tayfasının təkəbbürlü başçıları dedilər:

ۜ‫ود َّن ف۪ ي ِم َّل ِت َنا‬

ُ ‫َا ْو َل َت ُع‬ ٓ ‫ين ٰا َم ُنوا َم َع َك م ِْن َق ْر َي ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
ya da mütləq bizim dinimizə dönəcəksiniz!” ← və səninlə birlikdə iman gətirənləri məmləkətimizdən;

َ ۪‫اره‬
﴾88﴿ ‫ين‬ ِ ‫َقالَ َا َول َْو ُك َّنا َك‬
(Şüeyb) dedi: “İstəmədiyimiz halda beləmi?

ۜ‫الل ِم ْن َها‬
ُ ّٰ‫ا ِْن ُع ْد َنا ف۪ ي ِم َّلتِكُ ْم َب ْع َد ا ِْذ َن ّٰجي َنا ه‬ ِ ّٰ‫َقدِ ا ْف َت َر ْي َنا َعلَى ه‬
‫الل َكذِ ًبا‬
əgər Allah bizi ondan xilas etdikdən sonra sizin o dininizə dönsək. ← Allaha qarşı yalan uydurmuş olarıq,

ۜ‫الل َر ُّب َنا‬

ُ ّٰ‫ا اَِّل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬ ٓ ‫ود ف۪ َيها‬
َ ‫ون َل َنا ٓ َا ْن َن ُع‬
ُ ُ‫َو َما َيك‬
Ancaq Rəbbimiz Allahın istəməsi müstəsnadır. ← Bizə nə olub ki, ona (o batil dinə) qayıdaq.

ِ ّٰ‫َعلَى ه‬
ۜ‫الل َت َو َّك ْل َنا‬ ۜ‫َوسِ َع َر ُّب َنا ُك َّل َش ْي ٍء عِ ل ًْما‬
Biz Allaha təvəkkül etmişik. ← Rəbbimiz elm ilə hər şeyi ehtiva etmişdir.

َ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر ا ْل َفات ِ۪ح‬

﴾89﴿ ‫ين‬ ‫َر َّب َنا ا ْف َت ْح َب ْي َن َنا َو َب ْي َن َق ْو ِم َنا ِبال َْح ِّق‬
Axı Sən hökm verənlərin ən yaxşısısan!” ← Ey Rəbbimiz! Bizimlə tayfamız arasında ədalətlə hökm et.

َ ‫َلئ ِِن ا َّت َب ْع ُت ْم ُش َع ْي ًبا ِا َّنكُ ْم ِا ًذا ل ََخاسِ ُر‬

﴾90﴿ ‫ون‬ ۪‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْومِه‬
َ ۪‫ل الَّذ‬
ُ َ‫َو َقالَ ال َْم ا‬
“Əgər Şüeybə tabe olsanız, onda əlbəttə siz ziyana uğrayarsınız!”← Qövmünün kafir başçıları dedilər:

َ ۪‫َف َا ْص َب ُحوا ف۪ ي َد ِارهِ ْم َجاثِم‬

﴾91﴿ ‫ين‬ ‫الر ْج َف ُة‬
َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬
və onlar öz evlərində diz üstə düşüb qaldılar. ← Beləcə, onları dəhşətli bir sarsıntı bürüdü,

‫َك َا ْن ل َْم َي ْغ َن ْوا ف۪ َيه ۚا‬ َ ۪‫َالَّذ‬

‫ين َكذَّ ُبوا ُش َع ْي ًبا‬
sanki orada heç yaşamamış kimi oldular. ← Şüeybi yalançı adlandıranlar,

َ ‫ين َكذَّ ُبوا ُش َع ْي ًبا َكا ُنوا ُه ُم ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾92﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Şüeybi təkzib edənlərin özləri ziyana uğrayanlar oldular.

‫َل َق ْد َا ْبل َْغ ُتكُ ْم ِر َس اَال ِت َر ۪ ّبي‬ ‫َف َت َو ّٰلى َع ْن ُه ْم َو َقالَ َيا َق ْو ِم‬
Mən sizə Rəbbimin vəhylərini təbliğ etdim, ← (Şüeyb) onlardan üz döndərib dedi: “Ey camaatım!

﴾93﴿ ‫ين‬
َ ‫ف ٰا ٰسى َعلٰ ى َق ْو ٍم َكاف ِ۪ر‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ‫َو َن َص ْح ُت لَكُ ْم‬
İndi kafir bir tayfadan ötrü necə yas tutum?” ← və sizə öyüd-nəsihət verdim.

﴾94﴿‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َّض َّر ُع‬ ‫الض َّرا ٓ ِء‬
َّ ‫ا اَِّل َا َخذْ َنا ٓ َا ْهل ََها ِبال َْب ْا َسا ٓ ِء َو‬ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ف۪ ي َق ْر َي ٍة م ِْن َن ِب ٍّي‬
bəlkə onlar yalvararlar!← əhalisini müsibət və bəlaya saldıq ki,← Bir məmləkətə peyğəmbər göndərdikmi,

‫َح ّٰتى َع َف ْوا َو َقالُوا‬ ‫الس ِّي َئ ِة ال َْح َس َن َة‬

َّ ‫ان‬
َ َ‫ُث َّم َب َّد ْل َنا َمك‬
Nəhayət onlar artıb çoxaldılar və dedilər: ← Sonra sıxıntının yerini firəvanlıqla əvəz etdik.

﴾95﴿ ‫ون‬
َ ‫اه ْم َب ْغ َت ًة َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬
ُ ‫َف َا َخذْ َن‬ ‫الس َّرا ٓ ُء‬
َّ ‫الض َّرا ٓ ُء َو‬
َّ ‫س ٰا َبا ٓ َء َنا‬
َّ ‫َق ْد َم‬
Bu an onları özləri də bilmədən, qəflətən yaxaladıq.← “Atalarımıza da yaxşı-yaman (günlər) üz vermişdi”.
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 164

ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ ٍ ‫َل َف َت ْح َنا َعل َْي ِه ْم َب َر َك‬
َّ ‫ات م َِن‬ ‫ى ٰا َم ُنوا َوا َّت َق ْوا‬
ٓ ‫َول َْو َا َّن َا ْه َل ا ْل ُق ٰر‬
üzərlərinə göydən və yerdən bərəkət yağdırardıq.← Əgər məmləkətlərin xalqı iman edib qorunsaydılar,

َ ‫اه ْم ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾96﴿ ‫ون‬ ُ ‫َف َا َخذْ َن‬ ‫َولٰكِ ْن َكذَّ ُبوا‬
Biz də onları qazandıqlarına görə yaxaladıq. ← Lakin onlar (öz peyğəmbərlərini) yalanladılar.

﴾97﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن َي ْات َِي ُه ْم َب ْا ُس َنا َب َيا ًتا َو ُه ْم َنآئ ُِم‬ ‫ى‬
ٓ ‫َا َف َام َِن َا ْه ُل ا ْل ُق ٰر‬
əzabımız onlara, gecə özləri yatarkən gəlməyəcək? ← Məgər o məmləkətlərin əhalisi əmin idilərmi ki,

﴾98﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن َي ْات َِي ُه ْم َب ْا ُس َنا ُض ًحى َو ُه ْم َيل َْع ُب‬ ‫ى‬
ٓ ‫َا َو َام َِن َا ْه ُل ا ْل ُق ٰر‬
əzabımız onlara, gündüz özləri əylənərkən gəlməyəcək? ← Və ya o ölkələrin əhalisi arxayın idilərmi ki,

َ ‫الل اِل ا ْل َق ْو ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾99﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َف اَل َي ْا َم ُن َمكْ َر ه‬ ِ ّٰ‫َا َف َا ِم ُنوا َمكْ َر ه‬
ۚ‫الل‬
Zərər edən qövmdən başqası Allahın tələsindən arxayın olmaz! ← Yoxsa Allahın tələsindən əmin idilərmi?

‫َا ْن ل َْو َن َشا ٓ ُء‬ ٓ ‫ض م ِْن َب ْعدِ َا ْهل َِها‬

َ ‫ون اْال َْر‬ َ ۪‫َا َول َْم َي ْهدِ ِل َّلذ‬
َ ‫ين َي ِر ُث‬
əgər Biz istəsəydik, ← (Əvvəlki) sakinlərindən sonra yer üzünə varis olanlara aydın olmadımı ki,

﴾100﴿‫ون‬
َ ‫َو َنطْ َب ُع َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َف ُه ْم اَل َي ْس َم ُع‬ ‫اه ْم ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ُ ‫َا َص ْب َن‬
ürəklərini möhürləyərdik və onlar eşitməzdilər?← onları günahlarına görə müsibətlərə düçar edər,

ِۚ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ‫ص َعل َْي َك م ِْن َا ْن َبآئ َِه ۚا‬ َ ‫ِتل‬
ُّ ‫ْك ا ْل ُق ٰرى َن ُق‬
Peyğəmbərləri onlara açıq-aşkar dəlillər gətirmişdilər. ← O məmləkətlərin bəzi xəbərlərini sənə söyləyirik.

﴾101﴿‫ين‬
َ ‫ُوب الْكَ اف ِ۪ر‬
ِ ‫الل َعلٰ ى ُقل‬
ُ ّٰ‫ِك َيطْ َب ُع ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫َف َما َكا ُنوا ل ُِي ْؤ ِم ُنوا ِب َما َكذَّ ُبوا م ِْن َق ْب ُل‬
Allah kafirlərin ürəklərini belə möhürləyər. ← Əvvəlcə yalanladıqlarına yenə də inanmadılar.

َ ۪‫َوا ِْن َو َج ْد َنا ٓ َا ْك َث َر ُه ْم َل َفاسِ ق‬

﴾102﴿ ‫ين‬ ‫َو َما َو َج ْد َنا اِل َْك َث ِرهِ ْم م ِْن َع ْه ٍۚد‬
Onların əksəriyyətini günahkar kəslər gördük. ← Onların əksəriyyətində əhdə vəfa görmədik.

۬ َ‫ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬

۪‫لئِه‬ ٰ ‫ُث َّم َب َع ْث َنا م ِْن َب ْعدِ هِ ْم ُم‬
‫وسى‬
...möcüzələrimizlə; Firona və onun əyanlarına. ← Sonra onların ardından Musanı (peyğəmbər) göndərdik...

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْفسِ د‬

﴾103﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬ ‫َفظَ ل َُموا ِب َه ۚا‬
Bir gör fəsad törədənlərin axırı necə oldu! ← Onlar onu (həmin möcüzələri) inkar etdilər.

َ ۪‫ِا ّن۪ي َر ُسولٌ م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾104﴿ ‫ين‬ ‫وسى َيا ف ِْر َع ْو ُن‬
ٰ ‫َو َقالَ ُم‬
Mən aləmlərin Rəbbi tərəfindən (göndərilmiş) bir elçiyəm! ← Musa dedi: “Ey Firon!
165 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫َق ْد ِج ْئ ُتكُ ْم ِب َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ِ ّٰ‫ى َا ْن ل َا ُقولَ َعلَى ه‬

‫الل ا اَِّل ال َْح َّق‬ ٓ ٰ‫ِيق َعل‬
ٌ ‫َحق‬
Mən sizə Rəbbinizdən açıq-aşkar bir dəlil gətirmişəm.← Allah barəsində yalnız haqqı deməyə borcluyam.

ٓ ‫َف َا ْرسِ ْل َمعِ َي َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
﴾105﴿ ‫يل‬
İsrail oğullarını mənimlə bərabər göndər!”

َّ ‫َف ْا ِت ِب َها ٓ ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾106﴿‫ين‬ ‫َقالَ ا ِْن ُك ْن َت ِج ْئ َت ِب ٰا َي ٍة‬
və doğru deyirsənsə, onu gətir!”← (Firon Musaya) dedi: “Əgər bir möcüzə gətirmisənsə,

َ ‫ِلناظِ ۪ر‬
﴾108﴿‫ين‬ َّ ‫َو َن َز َع َي َد ُه َف ِا َذا هِ َي َب ْي َضا ٓ ُء ل‬ ﴾107﴿‫ين‬ ٌ ‫َف َال ْٰقى َع َص ُاه َف ِا َذا هِ َي ُث ْع َب‬
ٌ ‫ان ُم ۪ب‬
Əlini də çıxartdı və o, bir anda baxanlara ağappaq oldu.← O an (Musa) əsasını atdı və o, dərhal açıq-aşkar
bir əjdaha oldu.

﴾109﴿‫يم‬ ِ ‫ل م ِْن َق ْو ِم ف ِْر َع ْو َن ا َِّن ٰهذَ ا ل ََس‬

ٌ ۪‫اح ٌر َعل‬ ُ َ‫َقالَ ال َْم ا‬
Firon tayfasının əyanları dedilər: “Şübhəsiz ki, bu çox bilikli bir sehrbazdır.

‫َقالُوٓا َا ْر ِج ْه َو َا َخ ُاه‬ َ ‫يد َا ْن ُي ْخ ِر َجكُ ْم م ِْن َا ْر ِضكُ ْم َف َما َذا َت ْا ُم ُر‬

﴾110﴿‫ون‬ ُ ‫ُي ۪ر‬
Onlar dedilər: “Onu və qardaşını saxla, ← O sizi yurdunuzdan çıxartmaq istəyir! Nə əmr edirsiniz?”

ِ ‫َي ْا ُتوكَ ِبكُ ِّل َس‬

ٍ ۪‫اح ٍر َعل‬
﴾112﴿ ‫يم‬ َ ‫َو َا ْرسِ ْل فِي ال َْم َدآئ ِِن َحاشِ ۪ر‬
﴾111﴿ ‫ين‬
bütün bilikli sehrbazları sənə gətirsinlər!” ← və şəhərlərə (sehrbaz) yığan adamlar göndər ki,

َ ‫ا َِّن َل َنا اَل َْج ًرا ا ِْن ُك َّنا َن ْح ُن ال َْغا ِل ۪ب‬

﴾113﴿ ‫ين‬ ‫الس َح َر ُة ف ِْر َع ْو َن َقالُوٓا‬
َّ ‫َو َجا ٓ َء‬
“Əgər biz qalib gəlsək, yəqin ki, bizə bir mükafat veriləcək!” ← Sehrbazlar Firona gəlib dedilər:

َ ‫َقالَ َن َع ْم َو ِا َّنكُ ْم لَمِ َن ال ُْم َق َّر ۪ب‬

﴾114﴿ ‫ين‬
(Firon) dedi: “Bəli şübhəsiz ki, siz (mənə) ən yaxın adamlardan olacaqsınız!”

َ ۪‫ون َن ْح ُن ال ُْملْق‬
﴾115﴿ ‫ين‬ َ ُ‫َوا َِّما ٓ َا ْن َنك‬ ‫ى ا َِّما ٓ َا ْن ُت ْلق َِي‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالُوا َيا ُم‬
ya da (əlimizdəkiləri) atan biz olaq?”← (Sehrbazlar) dedilər: “Ey Musa! Ya sən (əsanı yerə) at,

ٍ ‫وه ْم َو َجا ٓ ُؤ ِبسِ ْح ٍر َع ۪ظ‬

﴾116﴿‫يم‬ ُ ‫اس َت ْر َه ُب‬
ْ ‫َو‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َقالَ َا ْل ُقواۚ َفل ََّما ٓ َا ْل َق ْوا َس َح ُروٓا َا ْع ُي َن‬
və onları qorxudub böyük bir sehr göstərdilər.←“Atın”-dedi. Atdıqları vaxt adamların gözlərini sehrlədilər,

﴾117﴿ ‫ون‬ ُ ‫َف ِا َذا هِ َي َت ْل َق‬

َ ُ‫ف َما َي ْافِك‬ َ‫ى َا ْن َال ِْق َع َصاك‬ ٰ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬
ٓ ‫وس‬
O vaxt o, onların uydurduqları şeyləri udurdu. ← Biz də Musaya vəhy etdik ki: “Əsanı tulla!”

َ ‫ِك َوا ْن َقل َُبوا َصاغِ ۪ر‬

﴾119﴿‫ين‬ َ ‫َف ُغل ُِبوا ُه َنال‬ ﴾118﴿‫ُون‬
َ ‫َف َو َق َع ال َْح ُّق َو َبطَ َل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Onlar orada məğlub edildilər və xar olaraq döndülər.← Haqq üzə çıxdı, olanların etdikləri isə batil oldu.

َ ۪‫اجد‬
﴾120﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس َح َر ُة َس‬
َّ ‫َو ُا ْلق َِي‬
Və sehrbazlar səcdəyə qapandılar.
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 166

﴾122﴿ ‫ون‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫َر ِّب ُم‬ َ ۪‫َقالُ وٓا ٰا َم َّنا ِب َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾121﴿ ‫ين‬
Musanın və Harunun Rəbbinə!” ← Onlar dedilər: “Biz iman gətirdik aləmlərin Rəbbinə,

‫وه فِي ال َْمد۪ ي َن ِة‬

ُ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل ََمكْ ٌر َمكَ ْر ُت ُم‬ ‫َقالَ ف ِْر َع ْو ُن ٰا َم ْن ُت ْم ِبه۪ َق ْب َل َا ْن ٰا َذ َن لَكُ ْم‬
Əlbəttə bu, şəhərdə qurduğunuz hiylədir ki,← Firon dedi:“Mən sizə izin vermədən əvvəl ona iman etdiniz?”

َ ‫ِل ُت ْخ ِر ُجوا ِم ْن َها ٓ َا ْهل ََه ۚا َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬

﴾123﴿ ‫ون‬
oradan əhalisini çıxardasınız. Siz biləcəksiniz!

َ ۪‫ُص ّل َِب َّنكُ ْم َا ْج َمع‬

﴾124﴿ ‫ين‬ َ ‫ُث َّم اَل‬ ‫ل َق ِّط َع َّن َا ْيدِ َيكُ ْم َو َا ْر ُجلَكُ ْم م ِْن ِخ اَل ٍف‬
ُ َ‫ا‬
Sonra sizin hamınızı çarmıxa çəkdirəcəyəm!” ← Əllərinizi və ayaqlarınızı çarpaz kəsdirəcəyəm.

َ ‫َقالُوٓا ِا َّنا ٓ ِالٰى َر ِّب َنا ُم ْن َقل ُِب‬

﴾125﴿ ‫ون‬
(Sehrbazlar) dedilər: “Şübhə yoxdur ki, biz Rəbbimizin hüzuruna dönəcəyik!

ِ ‫ٰا َم َّنا ِب ٰا َي‬

ۜ‫ات َر ِّب َنا ل ََّما َجا ٓ َء ْت َنا‬ ‫َو َما َت ْنق ُِم م َِّنا ٓ ا اَِّل َا ْن‬
Rəbbimizin möcüzələri bizə gələn kimi iman gətirdik. ← Sən bizdən ancaq ona görə intiqam alırsan ki,

َ ۪‫َو َت َو َّف َنا ُم ْسلِم‬

﴾126﴿ ‫ين‬ ‫َر َّب َنا ٓ َا ْف ِر ْغ َعل َْي َنا َص ْب ًرا‬
və bizi müsəlman olaraq öldür!” ← Ey Rəbbimiz! Bizə bolluca səbir ver,

ِ ‫وسى َو َق ْو َم ُه ل ُِي ْفسِ ُدوا فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ٰ ‫َا َتذَ ُر ُم‬ ‫ل م ِْن َق ْو ِم ف ِْر َع ْو َن‬
ُ َ‫َو َقالَ ال َْم ا‬
“Musanı və tayfasını buraxacaqsanmı ki, yer üzündə fəsad törətsinlər, ← Firon tayfasının əyanları isə dedi:

‫َقالَ َس ُن َق ّت ُِل َا ْب َنا ٓ َء ُه ْم َو َن ْس َت ْح ۪ي ن َِسا ٓ َء ُه ْم‬ ‫َو َيذَ َركَ َو ٰال َِه َت َك‬
O dedi: “Oğullarını öldürəcəyik, qadınlarını isə sağ buraxacağıq. ← səni və sənin tanrılarını atsınlar?”

َ ‫َو ِا َّنا َف ْو َق ُه ْم َقاهِ ُر‬

﴾127﴿ ‫ون‬
Biz mütləq, onların üzərində qələbə çalacağıq!”

ِ۠ ّٰ‫ض للِ ه‬
َ ‫ا َِّن اْال َْر‬ ْ ‫الل َو‬
ۚ‫اص ِب ُروا‬ ْ ‫وسى ِل َق ْو ِم ِه‬
ِ ّٰ‫اس َتع۪ ي ُنوا ِب ه‬ ٰ ‫َقالَ ُم‬
Şübhəsiz, yer üzü Allahındır. ← Musa öz tayfasına dedi: “Allahdan kömək diləyin və səbr edin.

َ ۪‫َوال َْعاق َِب ُة ِلل ُْم َّتق‬

﴾128﴿ ‫ين‬ ۜ ۪‫ور ُث َها َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬
ِ ‫ُي‬
(Gözəl) nəticə isə müttəqilərindir!” ← Bəndələrindən istədiyi kimsəni onun varisi edər.

ۜ‫َوم ِْن َب ْعدِ َما ِج ْئ َت َنا‬ ‫َقالُوٓا ُا ۫وذ۪ ي َنا م ِْن َق ْب ِل َا ْن َت ْات َِي َنا‬
sən bizə gələndən sonra da!” ← Onlar dedilər: “Sən bizə gəlməmişdən əvvəl də bizə əziyyət verildi,

ِ ‫َو َي ْس َت ْخ ِل َفكُ ْم فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ‫ِك َع ُد َّو ُك ْم‬
َ ‫َقالَ َع ٰسى َر ُّبكُ ْم َا ْن ُي ْهل‬
və sizi yer üzünün varisləri edər, ← (Musa) dedi: “Bəlkə də, Rəbbiniz düşməninizi məhv edər,

﴾129﴿ ‫ُون‬
َ ‫ف َت ْع َمل‬
َ ‫َف َي ْنظُ َر َك ْي‬
sonra da necə əməl etdiyinizə baxar!”

﴾130﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َيذَّ َّك ُر‬ ِ ‫ص م َِن ال َّث َم َر‬
‫ات‬ ٍ ‫۪ين َو َن ْق‬ ِّ ‫َو َل َق ْد َا َخذْ َنا ٓ ٰالَ ف ِْر َع ْو َن ِب‬
َ ‫السن‬
bəlkə, düşünüb ibrət alarlar! ← Və biz Firon əhlini qıtlıq və məhsul çatışmazlığı ilə cəzalandırdıq ki,
167 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫َوا ِْن ُت ِص ْب ُه ْم َس ِّي َئ ٌة‬ ۚ ۪‫َف ِا َذا َجا ٓ َء ْت ُه ُم ال َْح َس َن ُة َقالُوا َل َنا ٰهذِ ه‬
Bir pislik üz verdikdə isə, ← Onlara gözəllik (bolluq) gəldiyi zaman: “Bu bizimdir!”- dedilər.

ِ ّٰ‫َال ِا َّن َما طَ ائ ُِر ُه ْم عِ ْن َد ه‬

‫الل‬ ‫وسى َو َم ْن َم َع ُه‬
ٰ ‫َيطَّ َّي ُروا ِب ُم‬
Bilin ki, onların uğursuzluğu yalnız Allah qatındadır. ← Musanı və yanındakıları uğursuz sayarlar.

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾131﴿ ‫ون‬
Lakin onların əksəriyyəti bilməzlər!

َ ‫َك ِب ُم ْؤ ِمن‬
﴾132﴿‫۪ين‬ َ ‫َف َما َن ْح ُن ل‬ ‫َو َقالُوا َم ْه َما َت ْا ِت َنا ِبه۪ م ِْن ٰا َي ٍة ِل َت ْس َح َر َنا ِب َه ۙا‬
yenə sənə iman gətirən deyilik!”←Və dedilər: “Bizi ovsunlamaq üçün nə qədər möcüzə gətirsən də,

‫ات ُم َف َّص اَل ٍت‬

ٍ ‫ٰا َي‬ ‫الد َم‬
َّ ‫الض َفاد َِع َو‬
َّ ‫ان َوال َْج َر َاد َوا ْل ُق َّم َل َو‬ ُّ ‫َف َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ُم‬
َ ‫الطو َف‬
ayrı-ayrı möcüzələr olmaq üzrə.← Onlara tufan, çəyirtkə, həşərat, qurbağa və qan göndərdik,

َ ۪‫اس َتكْ َب ُروا َو َكا ُنوا َق ْو ًما ُم ْج ِرم‬

﴾133﴿ ‫ين‬ ْ ‫َف‬
Yenə də onlar təkəbbürləndilər və günahkar bir tayfa oldular.

َ‫وسى ْاد ُع َل َنا َر َّب َك ِب َما َع ِه َد عِ ْن َدك‬

َ ‫َيا ُم‬ ‫الر ْج ُز َقالُوا‬
ِّ ‫َول ََّما َو َق َع َعل َْي ِه ُم‬
“Ey Musa! Sənə verdiyi əhdə əsasən bizim üçün Rəbbinə dua et. ← Onlara əzab gəldiyi zaman dedilər:

﴾134﴿‫يل‬ ٓ ‫َو َل ُن ْرسِ ل ََّن َم َع َك َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬ َ ‫الر ْج َز َل ُن ْؤ ِم َن َّن ل‬
‫َك‬ ِّ ‫َلئ ِْن َك َش ْف َت َع َّنا‬
və mütləq İsrail oğullarını səninlə göndərəcəyik”.← Əgər əzabı bizdən götürsən, mütləq sənə iman gətirəcəyik

َ ‫ِا َذا ُه ْم َي ْنكُ ُث‬

﴾135﴿ ‫ون‬ ‫وه‬ ٓ ‫الر ْج َز ِال‬
ُ ‫ٰى َا َج ٍل ُه ْم َبال ُِغ‬ ِّ ‫َفل ََّما َك َش ْف َنا َع ْن ُه ُم‬
dərhal onlar əhdi pozdular. ← Elə ki, özlərinə verilmiş bir müddətə qədər əzabı onlardan götürdük,

َ ۪‫ِب َا َّن ُه ْم َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو َكا ُنوا َع ْن َها َغافِل‬
﴾136﴿‫ين‬ ُ ‫َفا ْن َت َق ْم َنا ِم ْن ُه ْم َف َا ْغ َر ْق َن‬
‫اه ْم فِي ال َْي ِّم‬
Çünki, onlar ayələrimizi yalanladılar və onlardan qafil oldular.← Biz də onlardan intiqam aldıq və onları
dənizdə batırdıq.

ۜ‫ار ْك َنا ف۪ َيها‬

َ ‫ار َب َها ا َّلت۪ي َب‬
ِ ‫ض َو َم َغ‬
ِ ‫ار َق اْال َْر‬
ِ ‫َم َش‬ ‫ون‬ َ ۪‫َو َا ْو َر ْث َنا ا ْل َق ْو َم الَّذ‬
َ ‫ين َكا ُنوا ُي ْس َت ْض َع ُف‬
yerin bərəkət verdiyimiz şərq tərəflərinə və qərb tərəflərinə.← Əzilmiş olan qövmü də varisi etdik;

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

ۜ ‫يل ِب َما َص َب ُروا‬ ٓ ‫َعلٰ ى َبن‬ ‫َو َت َّم ْت َكل َِم ُت َر ِّب َك ال ُْح ْس ٰنى‬
səbr etdiklərinə görə İsrail oğullarına.← Rəbbinin (verdiyi) gözəl söz tam yerinə yetdi,

﴾137﴿ ‫ون‬
َ ‫ان َي ْص َن ُع ف ِْر َع ْو ُن َو َق ْو ُم ُه َو َما َكا ُنوا َي ْع ِر ُش‬
َ ‫َو َد َّم ْر َنا َما َك‬
Fironun və onun camaatının qurduqlarını və ucaltdıqlarını isə viran qoyduq.
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 168

‫ام ل َُه ْم‬

ٍ ‫ى َا ْص َن‬
ٓ ٰ‫ون َعل‬
َ ‫َف َا َت ْوا َعلٰ ى َق ْو ٍم َي ْعكُ ُف‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل ال َْب ْح َر‬ ٓ ‫او ْز َنا ِب َبن‬
َ ‫َو َج‬
və özlərinə xas bütlərə tapınan bir tayfaya uğradılar. ← İsrail oğullarını dənizdən keçirtdik,

َ ‫َقالَ ِا َّنكُ ْم َق ْو ٌم َت ْج َهل‬

﴾138﴿ ‫ُون‬ ‫اج َع ْل َل َنا ٓ ِال ًٰها َك َما ل َُه ْم ٰال َِه ٌة‬
ْ ‫وسى‬
َ ‫َقالُوا َيا ُم‬
O dedi:“Həqiqətən, siz cahil qövmsünüz!← Dedilər: “Ey Musa! Bizə onların tanrıları kimi bir tanrı düzəlt!”

َ ‫َو َباطِ ٌل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾139﴿ ‫ُون‬ ‫ا َِّن ٰه ُؤ اَل ٓ ِء ُم َت َّب ٌر َما ُه ْم ف۪ ي ِه‬
Etdikləri əməllər isə puçdur!” ← Şübhəsiz ki, bunların, içində olduqları şey (din) çökmüşdür.

َ ۪‫َو ُه َو َف َّضلَكُ ْم َعلَى ال َْعالَم‬

﴾140﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫َقالَ َا َغ ْي َر ه‬
‫الل َا ْبغ۪ يكُ ْم ِال ًٰها‬
Halbuki O sizi aləmlərə üstün etmişdir.” ← O dedi: “Sizin üçün Allahdan başqa bir tanrı istərəmmi?!

‫اب‬
ِۚ َ‫ومو َنكُ ْم ُسوٓ َء ال َْعذ‬
ُ ‫َي ُس‬ ‫اك ْم م ِْن ٰالِ ف ِْر َع ْو َن‬
ُ ‫َوا ِْذ َا ْن َج ْي َن‬
Onlar sizə şiddətli əzab verirdilər. ← Vaxtikən, sizi Firon əhlindən qurtardıq.

ٌ ‫َوف۪ ي ٰذلِكُ ْم َب اَل ٓ ٌء م ِْن َر ِّبكُ ْم َع ۪ظ‬

﴾141﴿‫يم‬ ‫ون ن َِسا ٓ َء ُك ْم‬ َ ‫ُي َق ِّتل‬
َ ‫ُون َا ْب َنا ٓ َء ُك ْم َو َي ْس َت ْح ُي‬
Bunda da Rəbbinizdən böyük bir sınaq vardı.← Oğullarınızı öldürür, qadınlarınızı isə diri saxlayırdılar.

‫اها ِب َع ْش ٍر‬
َ ‫َو َا ْت َم ْم َن‬ ‫۪ين ل َْي َل ًة‬
َ ‫وسى َثلٰ ث‬
ٰ ‫َو ٰو َع ْد َنا ُم‬
Ona bir on (gecə) də əlavə etdik. ← Musa ilə otuz gecə barədə vədələşdik.

َ ‫وسى اِل َ۪خي ِه ٰه ُر‬

‫ون‬ ٰ ‫َو َقالَ ُم‬ َ ۪‫ات َر ِّبه۪ ٓ َا ْر َبع‬
‫ين ل َْي َل ًة‬ ُ ‫َف َت َّم م۪ ي َق‬
Musa, qardaşı Haruna dedi: ← Beləcə Rəbbinin təyin etdiyi müddət qırx gecə oldu.

َ ۪‫يل ال ُْم ْفسِ د‬

﴾142﴿ ‫ين‬ َ ‫َو اَل َت َّت ِب ْع َس ۪ب‬ ‫اخل ُْفن۪ي ف۪ ي َق ْوم۪ ي َو َا ْصل ِْح‬
ْ
Fitnə-fəsad törədənlərin yolunu da izləmə!”←“Sən tayfam içində mənim yerimə keç və (onları) islah et!

‫۪ي َا ْنظُ ْر ِال َْي َك‬

ٓ ‫َقالَ َر ِّب َا ِرن‬ ‫وسى لِم۪ ي َقا ِت َنا َو َكل ََّم ُه َر ُّب ُه‬
ٰ ‫َول ََّما َجا ٓ َء ُم‬
dedi: “Ey Rəbbim! (Özünü) mənə göstər. Sənə baxım!”← Musa, təyin etdiyimiz vaxtda gəlib Rəbbi onunla
danışdığı zaman,

ْ ِ‫َولٰكِ ِن ا ْنظُ ْر ِالَى ال َْج َب ِل َفاِن‬

‫اس َت َق َّر َمكَ ا َن ُه‬ ‫َقالَ ل َْن َت ٰرين۪ي‬
Lakin (bu) dağa bax. Əgər o yerində dura bilsə, ← (Allah) dedi: “Məni əsla görə bilməzsən.

‫َفل ََّما َت َج ّٰلى َر ُّب ُه ِلل َْج َب ِل َج َعل َُه َدكًّ ا‬ ‫َف َس ْو َف َت ٰرين ۪ۚي‬
Rəbbi dağa təcəlli etdiyi zaman onu parça-parça etdi. ← sən də Məni görəcəksən”.

‫ُس ْب َحا َن َك‬ َ ‫وسى َصعِ ًق ۚا َفل ََّما ٓ َا َف‬

َ‫اق َقال‬ ٰ ‫َو َخ َّر ُم‬
“Sən paksan! ← Musa da bayılıb düşdü. Ayılanda isə dedi:

َ ‫ُت ْب ُت ِال َْي َك َو َا َن ۬ا َا َّولُ ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾143﴿ ‫۪ين‬
Sənə tövbə etdim və mən iman gətirənlərin birincisiyəm!”
169 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫ِب ِر َس اَالت۪ي َو ِبكَ اَلم۪ ۘي‬ ‫اس‬

ِ ‫الن‬ ْ ‫ى ِا ّنِي‬
َّ ‫اصطَ َف ْي ُت َك َعلَى‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالَ َيا ُم‬
Öz risalətlərimlə və danışmağımla. ← (Allah) dedi: “Ey Musa! Mən səni seçib insanlardan üstün tutdum;

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾144﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ُك ْن م َِن‬ ‫َف ُخذْ َما ٓ ٰا َت ْي ُت َك‬
və şükür edənlərdən ol!” ← İndi sənə verdiyimi al,

‫َم ْوعِ ظَ ًة َو َت ْف ۪ص اًيل لِكُ ِّل َش ْي ٍۚء‬ ‫اح م ِْن ُك ِّل َش ْي ٍء‬
ِ ‫الل َْو‬
َ ْ‫َو َك َت ْب َنا ل َُه فِي ا‬
moizə olaraq və hər şeyin təfsilatı olaraq. ← Biz onun üçün lövhələrdə hər şeydən yazdıq,

ۜ‫َو ْا ُم ْر َق ْو َم َك َي ْا ُخذُ وا ِب َا ْح َسن َِها‬ ‫َف ُخذْ َها ِب ُق َّو ٍة‬

və ümmətinə də onların ən gözəlini tutmalarını əmr et. ← Bunları möhkəm tut,

َ ۪‫َس ُا ۪ريكُ ْم َد َار ا ْل َفاسِ ق‬

﴾145﴿ ‫ين‬
Sizə fasiqlərin yurdunu göstərəcəyəm!

‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ َ ۪‫َس َا ْص ِر ُف َع ْن ٰا َيات َِي الَّذ‬
َ ‫ين َي َتكَ َّب ُر‬
Yer üzündə haqsız yerə təkəbbürlük edənləri ayələrimdən uzaq tutacağam.

‫يل‬ ُ ُ‫الر ْشدِ اَل َي َّت ِخذ‬

ۚ ً‫وه َس ۪ب ا‬ ُّ ‫يل‬
َ ‫َوا ِْن َي َر ْوا َس ۪ب‬ ‫َوا ِْن َي َر ْوا ُك َّل ٰا َي ٍة اَل ُي ْؤ ِم ُنوا ِب َه ۚا‬
Onlar haqq yolu görsələr, onu özlərinə yol etməzlər. ← Onlar nə möcüzə görsələr, ona inanmazlar.

‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬

َ ‫ٰذل‬ ‫يل‬ ُ ُ‫يل ال َْغ ِّي َي َّت ِخذ‬
ۜ ً‫وه َس ۪ب ا‬ َ ‫َوا ِْن َي َر ْوا َس ۪ب‬
Bu ona görədir ki, onlar ayələrimizi yalanladılar, ← Azğınlıq yolunu görsələr, onu özlərinə yol edərlər.

‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو ِل َقا ٓ ِء ا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬ َ ۪‫َو َكا ُنوا َع ْن َها َغافِل‬
﴾146﴿ ‫ين‬
O kimsələr ki, ayələrimizi və axirətə qovuşmağı yalanladılar, ← və onlardan qafil oldular.

﴾147﴿ ‫ُون‬
َ ‫َه ْل ُي ْج َز ْو َن ا اَِّل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم‬
Onlar ancaq öz əməllərinin cəzasını çəkəcəklər!” ← onların əməlləri puça çıxdı.

ٌۜ ‫م ِْن ُحل ِِّي ِه ْم عِ ْجل َج َس ًدا ل َُه ُخ َو‬

‫ار‬ ۪‫وسى م ِْن َب ْعدِ ه‬
ٰ ‫َوا َّت َخذَ َق ْو ُم ُم‬
Öz bəzək-düzək şeylərindən böyürtüsü olan bir buzov heykəli. ← Musanın ardınca tayfası düzəltdi;

ۢ ً‫َو اَل َي ْهد۪ ِيه ْم َس ۪ب ا‬

‫يل‬ ‫َال َْم َي َر ْوا َا َّن ُه اَل ُيكَ ّل ُِم ُه ْم‬
və onlara bir yol göstərə bilmir? ← Görmədilərmi ki, o (buzov) onlarla danışmır,

ُ ُ‫ِا َّت َخذ‬

َ ۪‫وه َو َكا ُنوا ظَ الِم‬
﴾148﴿ ‫ين‬
Onu özlərinə (tanrı) etdilər və zülm eləyən oldular.

‫َو َر َا ْوا َا َّن ُه ْم َق ْد َض ُّلو ۙا‬ ‫ي َا ْيد۪ ِيه ْم‬

ٓ ۪‫َول ََّما ُسق َِط ف‬
və haqq yoldan azmış olduqlarını gördülər, ← Elə ki (peşmançılıqdan başları) əlləri arasına düşdü,

َ ‫َل َنكُ و َن َّن م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾149﴿‫ين‬ ‫َقالُوا َلئ ِْن ل َْم َي ْر َح ْم َنا َر ُّب َنا َو َي ْغف ِْر َل َنا‬
mütləq ziyana uğrayanlardan olacağıq!”← dedilər: “Əgər Rəbbimiz bizə rəhm etməsə və bizi bağışlamasa,
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 170

‫َقالَ ِب ْئ َس َما َخل َْف ُت ُمون۪ي م ِْن َب ْعد۪ ۚي‬ ‫ان َاسِ ًف ۙا‬
َ ‫ى ِالٰى َق ْومِه۪ َغ ْض َب‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َول ََّما َر َج َع ُم‬
dedi: “Məndən sonra mənə nə pis xələf oldunuz! ← Musa qəzəbli, kədərli halda tayfasına dönüncə,

‫اح‬
َ ‫الل َْو‬
َ ْ‫َو َا ْل َقى ا‬ ‫َا َع ِج ْل ُت ْم َا ْم َر َر ِّبكُ ْم‬
Və lövhələri yerə atdı, ← Rəbbinizin əmrini tezləşdirməkmi istədiniz?”

‫اس َت ْض َع ُفون۪ي‬
ْ ‫َقالَ ْاب َن ُا َّم ا َِّن ا ْل َق ْو َم‬ ‫س َا ۪خي ِه َي ُج ُّر ُه ِال َْي ِ ۜه‬
ِ ‫َو َا َخذَ ِب َر ْا‬
(Harun) dedi:“Anam oğlu! Həqiqətən tayfa məni zəif bildi,← qardaşını isə özünə tərəf çəkərək başından tutdu.

َ ۪‫َو اَل َت ْج َع ْلن۪ي َم َع ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾150﴿‫ين‬ ‫َو َك ُادوا َي ْق ُتلُو َنن ۪ۘي َف اَل ُت ْشمِ ْت ِب َي اْال َْع َدا ٓ َء‬
Və məni zalımlar tayfasıyla bərabər tutma!” ← və az qaldı ki, məni öldürələr. Düşmənləri mənə güldürmə!

َ ‫َو َا ْد ِخ ْل َنا ف۪ ي َر ْح َمت‬

‫ِك‬ ‫َقالَ َر ِّب ْاغف ِْر ل۪ي َو اِل َ۪خي‬
Və bizi Öz mərhəmətinə daxil et. ← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Məni də, qardaşımı da bağışla.

﴾151﴿ ‫ين‬ ِ ‫الر‬

َ ۪‫احم‬ َّ ‫َو َا ْن َت َا ْر َح ُم‬
Sən rəhm edənlərin ən rəhmlisisən!”

‫َس َي َنال ُُه ْم َغ َض ٌب م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ ‫ين ا َّت َخذُ وا الْعِ ْج َل‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Rəbbindən bir qəzəb yetişəcək, ← Şübhəsiz ki, buzovu özlərinə (tanrı) edənlərə

﴾152﴿ ‫ين‬
َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْف َت ۪ر‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬ ُّ ‫َو ِذ َّل ٌة فِي ال َْح ٰيو ِة‬
ۜ‫الد ْن َيا‬
Biz iftira yaxanları belə cəzalandırırıq! ← və dünya həyatında zillətə (düçar olacaqlar)!

ٌ ‫ا َِّن َر َّب َك م ِْن َب ْعدِ َها ل ََغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾153﴿‫يم‬ ۘ‫ات ُث َّم َت ُابوا م ِْن َب ْعدِ َها َو ٰا َم ُنوا‬
ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
َّ ‫ين َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
əlbəttə, Rəbbin ondan sonra bağışlayandır, rəhmlidir!← Pis əməllər etdikdən sonra arxasınca tövbə edib iman
gətirənlərə gəldikdə,

‫َوف۪ ي ُن ْس َخت َِها‬ ‫اح‬

َ ‫الل َْو‬
َ ْ‫وسى ال َْغ َض ُب َا َخذَ ا‬
َ ‫َول ََّما َسكَ َت َع ْن ُم‬
Onlardakı yazılarda isə, ← Musanın qəzəbi yatışdığı zaman lövhələri götürdü.

﴾154﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ُه ًدى َو َر ْح َم ٌة ِل َّلذ‬

َ ‫ين ُه ْم ل َِر ِّب ِه ْم َي ْر َه ُب‬
Rəbbindən qorxanlar üçün doğru yol və mərhəmət vardır!

‫الر ْج َف ُة‬
َّ ‫َفل ََّما ٓ َا َخذَ ْت ُه ُم‬ ‫ين َر ُجل لِم۪ ي َقا ِت َن ۚا‬
َ ۪‫وسى َق ْو َم ُه َس ْبع‬
ٰ ‫ار ُم‬
َ ‫اخ َت‬
ْ ‫َو‬
Onları sarsıntı yaxalayanda,← Və Musa təyin etdiyimiz vaxt üçün öz tayfasından yetmiş adam seçmişdi.

‫اي‬
َ ‫َا ْهلَكْ َت ُه ْم م ِْن َق ْب ُل َوا َِّي‬ ‫َقالَ َر ِّب ل َْو شِ ْئ َت‬
onları da, məni də daha əvvəl məhv edərdin. ← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Əgər istəsəydin,

‫ا ِْن هِ َي ا اَِّل ِف ْت َن ُت َك‬ ‫الس َف َها ٓ ُء م َِّن ۚا‬

ُّ ‫َا ُت ْهلِكُ َنا ِب َما َف َع َل‬
Bu Sənin sınağından başqa bir şey deyildir.← Aramızdakı səfehlərin etdiklərinə görə bizi məhvmi edəcəksən?

‫َو َت ْهد۪ ي َم ْن َت َشا ٓ ُء‬ ‫ُت ِضلُّ ِب َها َم ْن َت َشا ٓ ُء‬

istədiyin kimsəni də doğra yola salarsan. ← Sən onunla (sınaqla) istədiyin kimsəni zəlalətə düçar edərsən,

﴾155﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر ال َْغاف ِ۪ر‬ ‫اغف ِْر َل َنا َو ْار َح ْم َنا‬
ْ ‫َا ْن َت َول ُِّي َنا َف‬
Axı sən bağışlayanların ən yaxşısısan! ← Sən bizim hamimizsən. Bizi bağışla və bizə rəhm et.
171 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫ِا َّنا ُه ْد َنا ٓ ِال َْي َك‬ ‫ال ِخ َر ِة‬ ُّ ‫َو ْاك ُت ْب َل َنا ف۪ ي ٰهذِ ِه‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة َوفِي ا‬
Biz Sənə tərəf döndük!” ← Bizə bu dünyada da, axirətdə də yaxşılıq yaz.

‫َو َر ْح َمت۪ي َوسِ َع ْت ُك َّل َش ْي ٍ ۜء‬ ‫يب ِبه۪ َم ْن َا َشا ٓ ُء‬

ُ ‫ي ُا ۪ص‬
ٓ ‫َقالَ َعذَ ا ۪ب‬
Rəhmətim hər şeyi ehtiva etmişdir. ← (Allah) buyurdu: “İstədiyim kimsəni əzabıma düçar edərəm.

َ ‫ين ُه ْم ِب ٰا َيا ِت َنا ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾156﴿‫ون‬ َ ۪‫الز ٰكو َة َوالَّذ‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َو ُي ْؤ ُت‬ ‫ون‬ َ ۪‫َف َس َا ْك ُت ُب َها ِل َّلذ‬
َ ‫ين َي َّت ُق‬
zəkatı verərlər və onlar ayələrimizə iman gətirərlər! ← Onu o kəslərə yazacağam ki, çəkinərlər,

‫يل‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري ِة َو ا‬

ِۘ ‫ال ْن ۪ج‬ َّ ‫وبا عِ ْن َد ُه ْم فِي‬
ً ‫َي ِج ُدو َن ُه َمكْ ُت‬ ‫الن ِب َّي اْال ُّم َِّي الَّذ۪ ي‬
َّ َ‫الر ُسول‬
َّ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي َّت ِب ُع‬
onu, əllərindəki Tövrat və İncildə yazılmış görürlər. ← Ümmi peyğəmbər olan rəsula tabe olanlar,

ِ ‫َو ُي ِحلُّ ل َُه ُم الطَّ ِّي َب‬

‫ات‬ ِ ‫َي ْا ُم ُر ُه ْم ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف َو َي ْن ٰه ُيه ْم َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬
təmiz nemətləri isə onlara halal edər, ← (O Peyğəmbər) onlara yaxşı işləri əmr edər, pis işləri qadağan edər,

‫َو َي َض ُع َع ْن ُه ْم ا ِْص َر ُه ْم َو اْال َْغ اَللَ ا َّلت۪ي َكا َن ْت َعل َْي ِه ْم‬ ‫ِث‬
َ ‫َو ُي َح ِّر ُم َعل َْي ِه ُم ال َْخ َبآئ‬
Onların ağır yükünü və üstlərindəki buxovları götürər. ← murdar şeyləri də onlara haram edər.

‫وه‬
ُ ‫وه َو َن َص ُر‬
ُ ‫َو َع َّز ُر‬ ۪‫ين ٰا َم ُنوا ِبه‬
َ ۪‫َفالَّذ‬
ona hörmət göstərər, ona yardım edər, ← O kəslər ki, ona (Peyğəmbərə) iman gətirər,

﴾157﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ٓ ۪‫ور الَّذ‬
‫ي ُا ْن ِزلَ َم َع ُه‬ َ ‫َوا َّت َب ُعوا ال ُّن‬
onlar əsl nicat tapanlardır!” ← və onunla birlikdə endirilən nurun ardınca gedərlər,

ِ ّٰ‫ِا ّن۪ي َر ُسولُ ه‬

‫الل ِال َْيكُ ْم َجم۪ ًيع ۨا‬ ‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها‬
Mən Allahın sizin hamınıza göndərilmiş elçisiyəm. ← De: “Ey insanlar!

ُ ۪‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو ُي ْح ۪ي َو ُيم‬

‫يت‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫الَّذ۪ ي ل َُه ُمل‬
َّ ‫ْك‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. O dirildir və öldürür.← O (Allah) ki, göylərin və yerin hökmü Onundur.

ِ ّٰ‫ُي ْؤم ُِن ِب ه‬

۪‫الل َو َكل َِماتِه‬ ‫الن ِب ِّي اْال ُّم ِِّي الَّذ۪ ي‬ ِ ّٰ‫َف ٰا ِم ُنوا ِب ه‬
َّ ‫الل َو َر ُسو ِل ِه‬
o, Allaha və onun sözlərinə inanır. ← Elə isə Allaha və ümmi peyğəmbər olan Rəsuluna iman gətirin ki,

﴾158﴿ ‫ون‬
َ ‫وه ل ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬
ُ ‫َوا َّت ِب ُع‬
Və ona tabe olun ki, bəlkə siz doğru yolu tapa biləsiniz!”

َ ‫ون ِبال َْح ِّق َو ِبه۪ َي ْعدِ ل‬

﴾159﴿ ‫ُون‬ َ ‫َي ْه ُد‬ ‫ى ُا َّم ٌة‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َوم ِْن َق ْو ِم ُم‬
onlar haqq yola aparırlar və ona əsasən ədalətlə hökm edirlər. ← Musa ümmətindən bir dəstə də vardır ki,
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 172

‫ى‬ ٰ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬

ٓ ‫وس‬ ۜ‫اه ُم ا ْث َن َت ْي َع ْش َر َة َا ْس َباطً ا ُا َم ًما‬
ُ ‫َو َقطَّ ْع َن‬
Və biz Musaya vəhy etmişdik, ← Biz onları (İsrail oğullarını) on iki qəbiləyə - ümmətə böldük.

ۜ‫َفا ْن َب َج َس ْت ِم ْن ُه ا ْث َن َتا َع ْش َر َة َع ْي ًنا‬ ‫اض ِر ْب ِب َع َصاكَ ال َْح َج َر‬ ْ ‫ِا ِذ‬

ْ ِ‫اس َت ْس ٰق ُيه َق ْو ُم ُه َان‬
Ondan on iki çeşmə fışqırdı. ← qövmü ondan su istədiyi zaman; “Əsanı daşa vur!” - (deyə).

‫ام‬
َ ‫َوظَ َّل ْل َنا َعل َْي ِه ُم ال َْغ َم‬ ٍ ‫َق ْد َعل َِم ُكلُّ ُا َن‬
‫اس َم ْش َر َب ُه ْم‬
Biz buludları onların üstündə kölgəlik etdik. ← Hər qəbilə özünün su içəcəyi yeri bildi.

‫اك ْم‬ ِ ‫ُكلُوا م ِْن طَ ِّي َب‬

ُ ‫ات َما َر َز ْق َن‬ ‫السل ْٰو ۜى‬
َّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا َعل َْي ِه ُم ال َْم َّن َو‬
Sizə ruzi olaraq verdiyimiz pak nemətlərdən yeyin! ← Onlara qüdrət halvası və bildirçin də endirdik.

َ ‫َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾160﴿ ‫ون‬ ‫َو َما ظَ ل َُمو َنا‬
ancaq özlərinə zülm edirdilər! ← Onlar Bizə zülm etmədilər,

‫َو ُكلُوا ِم ْن َها َح ْي ُث شِ ْئ ُت ْم‬ ‫اسكُ ُنوا ٰهذِ ِه ا ْل َق ْر َي َة‬ َ ۪‫َوا ِْذ ق‬
ْ ‫يل ل َُه ُم‬
Ondan istədiyiniz yerdə yeyin, ← O zaman, onlara deyilmişdi: “Bu şəhərdə (Qüdsdə) məskunlaşın.

‫َن ْغف ِْر لَكُ ْم َخ ۪طيـَٔاتِكُ ْم‬ َ ‫َو ُقولُوا ِحطَّ ٌة َو ْاد ُخلُوا ال َْب‬
‫اب ُس َّج ًدا‬
sizin günahlarınızı bağışlayaq. ← “Hittə” (Bizi bağışla) deyin və qapıdan səcdə edərək daxil olun ki,

َ ‫يد ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾161﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َس َن ۪ز‬
Yaxşı işlər görənlərə daha çoxunu verəcəyik!

َ ۪‫ين ظَ ل َُموا ِم ْن ُه ْم َق ْول َغ ْي َر الَّذ۪ ي ق‬

‫يل ل َُه ْم‬ َ ۪‫َف َب َّدلَ الَّذ‬
Onlardan zalım olanlar isə özlərinə deyilən sözü başqasıyla dəyişdirdilər.

َ ‫الس َما ٓ ِء ِب َما َكا ُنوا َيظْ ل ُِم‬

﴾162﴿ ‫ون‬ َّ ‫َف َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم ِر ْج ًزا م َِن‬
Zülm etdiklərinə görə Biz də onlara göydən əzab göndərdik.

‫الس ْب ِت‬
َّ ‫ون فِي‬
َ ‫ا ِْذ َي ْع ُد‬ ِ ‫َو ْسـَٔل ُْه ْم َع ِن ا ْل َق ْر َي ِة ا َّلت۪ي َكا َن ْت َح‬
‫اض َر َة ال َْب ْح ِۢر‬
O zaman onlar şənbə günü həddi aşırdılar. ← Onlardan, dəniz kənarındakı qəsəbə haqqında soruş.

‫۪يه ْم‬
ِ ‫ون اَل َت ْات‬
َ ‫َو َي ْو َم اَل َي ْس ِب ُت‬ ‫۪يه ْم ۪حي َتا ُن ُه ْم َي ْو َم َس ْبت ِِه ْم ُش َّر ًعا‬
ِ ‫ا ِْذ َت ْات‬
Şənbədən başqa bir gün isə gəlmirdi. ← O vaxt şənbə günü balıqlar dəstə-dəstə onlara tərəf gəlirdi.

﴾163﴿ ‫ون‬
َ ‫ُوه ْم ِب َما َكا ُنوا َي ْف ُس ُق‬
ُ ‫ِك َن ْبل‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Günah işlədiklərinə görə onları belə imtahana çəkirdik.
173 əl-Əraf surəsi Cüz 9

َ ُ‫ل َِم َتعِ ظ‬

‫ون َق ْو ًم ۙا‬ ‫َوا ِْذ َقال َْت ُا َّم ٌة ِم ْن ُه ْم‬
“O tayfaya nə üçün nəsihət verirsiniz ki, ← O zaman onlardan bir dəstə demişdi:

‫َقالُوا َم ْعذِ َر ًة ِالٰى َر ِّبكُ ْم‬ ً ۪‫الل ُم ْهلِكُ ُه ْم َا ْو ُم َع ِّذ ُب ُه ْم َعذَ ًابا َشد‬
ۜ‫يدا‬ ُ ّٰ‫ه‬
Dedilər: “Rəbbinizə üzrxahlıqlıq üçün, ← Allah onları məhv edəcək və ya onlara şiddətli əzab verəcək?”

﴾164﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬
birdə, bəlkə, onlar (pis əməllərdən) çəkinərlər!”

‫السوٓ ِء‬ َ ۪‫َا ْن َج ْي َنا الَّذ‬

ُّ ‫ين َي ْن َه ْو َن َع ِن‬ ٓ ۪‫َفل ََّما َن ُسوا َما ُذ ِّك ُروا ِبه‬
(onları) pislikdən çəkindirənləri xilas etdik, ← Özlərinə verilən öyüdü unutduqları zaman,

﴾165﴿ ‫ون‬
َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْف ُس ُق‬ ‫۪يس‬
ٍ ٔ‫اب َبـ‬ َ ۪‫َو َا َخذْ َنا الَّذ‬
ٍ َ‫ين ظَ ل َُموا ِب َعذ‬
Ona görə ki, onlar günah işləyirdilər. ← və zülm edənləri şiddətli bir əzabla cəzalandırdıq.

َ ٔ‫ُق ْل َنا ل َُه ْم ُكو ُنوا ق َِر َد ًة َخاسِ ـ‬

﴾166﴿ ‫۪ين‬ ‫َفل ََّما َع َت ْوا َع ْن َما ُن ُهوا َع ْن ُه‬
onlara: “Zəlil meymunlar olun!”- dedik. ← Qadağan olunduqları şeydən əl çəkmədikləri zaman,

‫اب‬ ُ ‫ل ََي ْب َع َث َّن َعل َْي ِه ْم ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة َم ْن َي ُس‬

ۜ ِ َ‫وم ُه ْم ُسوٓ َء ال َْعذ‬ ‫َوا ِْذ َت َا َّذ َن َر ُّب َك‬
mütləq onlara, qiyamət gününədək şiddətli əzab verəcək kimsələr göndərəcək.←O vaxt Rəbbin xəbər verdi ki;

﴾167﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َو ِا َّن ُه ل ََغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬ ِۚ ‫يع الْعِ َق‬
‫اب‬ ُ ‫ا َِّن َر َّب َك ل ََس ۪ر‬
Şübhəsiz ki, O, bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Həqiqətən, Rəbbin tezliklə əzab verəndir.

‫ِك‬ َ ‫ون َو ِم ْن ُه ْم ُد‬

َ ‫ون ٰذل‬ َّ ‫ِم ْن ُه ُم‬
َ ‫الصال ُِح‬ ‫ض ُا َم ًم ۚا‬
ِ ‫اه ْم فِي اْال َْر‬
ُ ‫َو َقطَّ ْع َن‬
Onlardan əməlisaleh olanlar da, olmayanlar da vardı. ← Onları yer üzündə tayfalara parçaladıq.

﴾168﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ ِ ‫اه ْم ِبال َْح َس َن‬
َّ ‫ات َو‬ ُ ‫َو َبل َْو َن‬
bəlkə, onlar (haqq yola) dönsünlər. ← Onları yaxşı-yamanla imtahan etdik ki,

‫ض ٰهذَ ا اْال َْد ٰنى‬

َ ‫ون َع َر‬
َ ُ‫َي ْا ُخذ‬ َ ‫ْف َو ِر ُثوا الْكِ َت‬
‫اب‬ ٌ ‫َف م ِْن َب ْعدِ هِ ْم َخل‬
َ ‫َف َخل‬
Onlar bu əhəmiyyətsiz (dünya) malını alırdılar, ← Onlardan sonra yerlərinə Kitaba varis olan xələflər keçdilər.

ُ ُ‫ض ِم ْثل ُُه َي ْا ُخذ‬

‫وه‬ ٌ ‫َوا ِْن َي ْات ِِه ْم َع َر‬ ‫ُون َس ُي ْغ َف ُر َل َن ۚا‬
َ ‫َو َي ُقول‬
Onlara, onun misli qədər bir mal gəlsəydi, onu da alardılar. ← və deyirdilər: “Biz bağışlanacağıq!”

ِ ّٰ‫اَل َي ُقولُوا َعلَى ه‬

‫الل اِل ال َْح َّق‬ ِ ‫اق الْكِ َت‬
‫اب َا ْن‬ ُ ‫َال َْم ُي ْؤ َخذْ َعل َْي ِه ْم م۪ ي َث‬
Allaha dair haqqdan başqasını deməyəcəklər?! ← Məgər onlardan Kitab əhdi alınmamışdımı ki,

َ ‫ون َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾169﴿‫ُون‬ َ ۪‫ال ِخ َر ُة َخ ْي ٌر ِل َّلذ‬
ۜ َ ‫ين َي َّت ُق‬ ٰ ْ‫الد ُار ا‬
َّ ‫َو‬ ‫َو َد َر ُسوا َما ف۪ ي ِ ۜه‬
Axirət evi, qorxanlar üçün daha xeyirlidir. Dərk etmirsinizmi? ← Halbuki oradakıları öyrənmişdilər.

ُ ‫ِا َّنا اَل ُن ۪ض‬

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْصل ِ۪ح‬
﴾170﴿‫ين‬ ‫الصلٰ و َة‬ ِ ‫ون ِبالْكِ َت‬
َّ ‫اب َو َا َق ُاموا‬ َ ُ‫ين ُي َم ِّسك‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Biz əməlisalehlərin mükafatını zay etmirik! ← Kitaba sarılanlar və namazı qılanlar (bilsinlər ki),
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 174

‫َك َا َّن ُه ظُ َّل ٌة‬ ‫َوا ِْذ َن َت ْق َنا ال َْج َب َل َف ْو َق ُه ْم‬

O sanki kölgəlik olmuşdu. ← Bir zaman (Tur) dağını onların (İsrail oğullarının) başı üstünə qaldırmışdıq.

‫اك ْم ِب ُق َّو ٍة‬

ُ ‫ُخذُ وا َما ٓ ٰا َت ْي َن‬ ‫َوظَ ُّنوٓا َا َّن ُه َواق ٌِع ِب ِه ْم‬
Sizə verdiyimizdən möhkəm yapışın! ← və zənn etmişdilər ki, o (dağ) üstlərinə düşəcək.

َ ‫َو ْاذ ُك ُروا َما ف۪ ي ِه ل ََعلَّكُ ْم َت َّت ُق‬

﴾171﴿ ‫ون‬
Orada olanları yada salın ki, bəlkə, siz (pis əməllərdən) çəkinəsiniz!

‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ٰ‫َو َا ْش َه َد ُه ْم َعل‬ ‫ورهِ ْم ُذ ِّر َّي َت ُه ْم‬
ِ ‫۪ي ٰا َد َم م ِْن ظُ ُه‬
ٓ ‫َوا ِْذ َا َخذَ َر ُّب َك م ِْن َبن‬
və onları özlərinə şahid tutdu ki: ← Bir zaman Rəbbin Adəm oğullarından, bellərindən nəsillərini çıxartdı,

‫َقالُوا َبلٰ ۚى َش ِه ْد َن ۚا‬ ‫َال َْس ُت ِب َر ِّبكُ ْم‬

Onlar: “Bəli, (buna) şahid olduq!”- dedilər. ← “Mən sizin Rəbbiniz deyiləmmi?”

َ ۪‫ِا َّنا ُك َّنا َع ْن ٰهذَ ا َغافِل‬

﴾172﴿ ‫ين‬ ‫َا ْن َت ُقولُوا َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
“Biz bundan qafil idik”. ← Qiyamət günü deməyəsiniz ki:

‫َو ُك َّنا ُذ ِّر َّي ًة م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬

‫َا ْو َت ُقولُوٓا ِا َّن َما ٓ َا ْش َركَ ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا م ِْن َق ْب ُل‬
Biz də onlardan sonra gələn bir nəsil idik.← Və ya deməyəsiniz ki: “Atalarımız daha əvvəl şərik qoşmuşdular.

َ ‫َا َف ُت ْهلِكُ َنا ِب َما َف َع َل ال ُْم ْبطِ ل‬

﴾173﴿ ‫ُون‬
Batilə uyanların etdiklərinə görə bizi məhv edəcəksənmi?”

﴾174﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫ِك ُن َف ِّص ُل ا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
onlar, bəlkə, (haqqa) dönələr! ← Ayələrimizi belə ətraflı izah edirik ki,

‫َفا ْن َسل ََخ ِم ْن َها‬ ‫ي ٰا َت ْي َن ُاه ٰا َيا ِت َنا‬

ٓ ۪‫َوا ْت ُل َعل َْي ِه ْم َن َب َا الَّذ‬
Ancaq o, ondan (ayələrimizdən) imtina etdi. ← Ayələrimizi verdiyimiz kimsənin xəbərini də onlara oxu.

﴾175﴿ ‫ين‬
َ ‫ان م َِن ال َْغ ۪او‬
َ َ‫َفك‬ ‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َف َا ْت َب َع ُه‬
və o, (haqq yoldan) azanlardan oldu. ← Şeytan da onu özünə tabe etdi,

ِ ‫َولٰكِ َّن ُه َا ْخل ََد ِالَى اْال َْر‬

‫ض َوا َّت َب َع َه ٰو ُيه‬ ‫َول َْو شِ ْئ َنا ل ََر َف ْع َن ُاه ِب َها‬
Lakin o, dünyaya meyl edib öz istəklərinə uydu. ← Əgər Biz istəsəydik, o (ayələr)lə onu ucaldardıq.

‫ا ِْن َت ْحمِ ْل َعل َْي ِه َيل َْه ْث َا ْو َت ْت ُر ْك ُه َيل َْه ْث‬ ‫ْب‬
ِۚ ‫َف َم َثل ُُه َك َم َث ِل الْكَ ل‬
üstünə cumsan da ləhləyər, qoyub getsən də ləhləyər. ← Onun halı, bir köpəyin halına bənzəyir ki,

﴾176﴿‫ون‬
َ ‫ص ل ََعل َُّه ْم َي َت َفكَّ ُر‬
َ ‫ص ا ْل َق َص‬
ِ ‫َفا ْق ُص‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َن ۚا‬
َ ۪‫ِك َم َث ُل ا ْل َق ْو ِم الَّذ‬
َ ‫ٰذل‬
Əhvalatları söylə ki, bəlkə, onlar düşünərlər! ← Bu, ayələrimizi yalanlayan qövmün halıdır.

﴾177﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا ْن ُف َس ُه ْم َكا ُنوا َيظْ ل ُِم‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫ل ا ْل َق ْو ُم الَّذ‬
ۨ ً‫َسا ٓ َء َم َث ا‬
Onlar özlərinə zülm edirdilər. ← Ayələrimizi yalan hesab edən qövmün halı necə də pisdir!

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾178﴿‫ون‬ َ ‫َو َم ْن ُي ْضل ِْل َف ُا ۬و ٰلئ‬ ُ ّٰ‫َم ْن َي ْهدِ ه‬
‫الل َف ُه َو ال ُْم ْه َتد۪ ۚي‬
kimləri azdırarsa onlar əsl ziyana uğrayanlardır.←Allah, kimi doğru yola yönəldərsə o doğru yoldadır,
175 əl-Əraf surəsi Cüz 9

‫ون ِب َه ۘا‬
َ ‫ُوب اَل َي ْف َق ُه‬
ٌ ‫ل َُه ْم ُقل‬ ‫س‬ ِ ْ‫۪يرا م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬
ِۘ ‫ال ْن‬ ً ‫َو َل َق ْد َذ َر ْا َنا ل َِج َه َّن َم َكث‬
Onların qəlbləri vardır, onunla anlamazlar. ← Cin və insanlardan bir çoxunu Cəhənnəm üçün yaratdıq.

ۜ‫ون ِب َها‬
َ ‫ان اَل َي ْس َم ُع‬
ٌ ‫َول َُه ْم ٰا َذ‬ َ ‫َول َُه ْم َا ْع ُي ٌن اَل ُي ْب ِص ُر‬
‫ون ِب َه ۘا‬
Onların qulaqları da vardır, onunla eşitməzlər. ← Onların gözləri də vardır, onunla görməzlər.

َ ‫ِك ُه ُم ال َْغا ِفل‬

﴾179﴿ ‫ُون‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ُّ‫ام َب ْل ُه ْم َا َضل‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫ِك َك ا‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar əsl qafillərdir! ← Onlar heyvan kimidirlər, hətta daha çox zəlalətdədirlər.

ۖ‫وه ِب َها‬
ُ ‫َف ْاد ُع‬ ‫َوللِ هّٰ ِ اْال َْس َما ٓ ُء ال ُْح ْس ٰنى‬
Ona onlarla (bu adlarla) dua edin. ← Ən gözəl adlar Allahındır.

﴾180﴿ ‫ُون‬
َ ‫َس ُي ْج َز ْو َن َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ۜ ۪‫ي َا ْس َمآئِه‬ َ ‫ين ُيل ِْح ُد‬
ٓ ۪‫ون ف‬ َ ۪‫َو َذ ُروا الَّذ‬
Onlar, etdikləri əməllərin cəzasını alacaqlar! ← Onun adları barəsində əyri yolda gedənləri isə tərk edin.

َ ‫ون ِبال َْح ِّق َو ِبه۪ َي ْعدِ ل‬

﴾181﴿ ‫ُون‬ َ ‫َي ْه ُد‬ ‫َوم َِّم ْن َخل َْق َنا ٓ ُا َّم ٌة‬
haqq ilə doğru yola apararlar və onunla ədalətli olarlar. ← Yaratdıqlarımız içərisində bir zümrə də vardır ki,

﴾182﴿ ‫ون‬
َ ‫َس َن ْس َت ْد ِر ُج ُه ْم م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْعل َُم‬ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onları bilmədikləri yerdən yavaş-yavaş (məhvə) yaxınlaşdıracağıq! ← O kəslər ki, ayələrimizi yalanlayırlar,

ٌ ‫ا َِّن َك ْيد۪ ي َمت‬

﴾183﴿ ‫۪ين‬ ‫َو ُا ْمل۪ ي ل َُه ْم‬
Şübhəsiz, mənim hiyləm çox ağırdır! ← Mən onlara möhlət verirəm.

﴾184﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ا ِْن ُه َو اِل َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ‫اح ِب ِه ْم م ِْن ِج َّن ٍ ۜة‬
ِ ‫َا َول َْم َي َت َفكَّ ُروا َما ِب َص‬
O, ancaz açıq-aydın xəbərdarlıq edəndir! ← Düşünmürlərmi, yoldaşlarında (Peyğəmbərdə) bir dəlilik yoxdur?

‫الل م ِْن َش ْي ٍۙء‬

ُ ّٰ‫َو َما َخل ََق ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ِ ُ‫َا َول َْم َي ْنظُ ُروا ف۪ ي َملَك‬
َّ ‫وت‬
Allahın yaratmış olduğu hər hansı bir şeyə,← Onlar baxmırlarmı göylərin və yerin mülkünə,

﴾185﴿ ‫ون‬ ٍ ۪‫َف ِب َا ِّي َحد‬

َ ‫يث َب ْع َد ُه ُي ْؤ ِم ُن‬ ‫ون َقدِ ا ْق َت َر َب َا َجل ُُه ْم‬
َ ُ‫ى َا ْن َيك‬
ٓ ‫َو َا ْن َع ٰس‬
Artıq o (Quran)dan sonra hansı kəlama inanacaqlar? ← və əcəllərinin yaxınlaşmış olacağı ehtimalına?

َ ‫َو َيذَ ُر ُه ْم ف۪ ي طُ ْغ َيان ِِه ْم َي ْع َم ُه‬

﴾186﴿ ‫ون‬ ‫الل َف اَل َهاد َِي ل َُه‬
ُ ّٰ‫َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬
Və onları öz azğınlıqları içində şaşqın vəziyyətdə qoyar!←Allah kimi azdırsa, ona doğru yolu göstərən olmaz.

‫ُق ْل ِا َّن َما عِ ل ُْم َها عِ ْن َد َر ۪ ّب ۚي‬ َ ‫اع ِة َا َّي‬

ۜ‫ان ُم ْر ٰس َيها‬ َ ‫الس‬
َّ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن‬
De: “Onun elmi ancaq Rəbbimin qatındadır. ← Səndən qiyamət haqqında soruşarlar ki, nə vaxt qopacaq?

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َت فِي‬
ْ ‫َث ُقل‬ ‫ل ُي َج ۪ ّل َيها ل َِو ْقت َِها ٓ ا اَِّل ُه َو‬
O, göylərdə və yerdə ağır gəldi. ← Onu vaxtında qoparacaq olan yalnız O (Allah)dır.

ۜ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َك َا َّن َك َحف ٌِّي َع ْن َها‬ ‫اَل َت ْات۪يكُ ْم ا اَِّل َب ْغ َت ًة‬
Sanki sən onun haqqında bir şey bilirsənmiş kimi səndən soruşurlar. ← O sizlərə ancaq qəflətən gələr!”

﴾187﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ِا َّن َما عِ ل ُْم َها عِ ْن َد ه‬
‫الل‬
Lakin insanların çoxu bilməz!” ← De: “Onun elmi ancaq Allah qatındadır.
Cüz 9 əl-Əraf surəsi 176

‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َما َشا ٓ َء ه‬ ‫ِك ِل َن ْف ۪سي َن ْف ًعا َول َض ًّرا‬
ُ ‫ُق ْل اَل ٓ َا ْمل‬
ancaq Allahın istədiyi müstəsnadır. ← De: “Mən özümə nə xeyir, nə də zərər verməyə qadir deyiləm,

‫لس َتكْ َث ْر ُت م َِن ال َْخ ْي ِۚر‬

ْ ‫َول َْو ُك ْن ُت َا ْعل َُم ال َْغ ْي َب‬
sözsüz ki, daha çox xeyir tədarük edərdim, ← Əgər qeybi bilsəydim,

َ ‫ير ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾188﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ير َو َب ۪ش‬
ٌ ۪‫ا ِْن َا َن ۬ا ا اَِّل َنذ‬ ‫السوٓ ُء‬
ُّ ‫َو َما َم َّسن َِي‬
Mən iman gətirən bir tayfanı ancaq xəbərdar edən və müjdələyənəm!” ← və mənə pislik də toxunmazdı.

‫َو َج َع َل ِم ْن َها َز ْو َج َها ل َِي ْسكُ َن ِال َْي َه ۚا‬ ‫اح َد ٍة‬
ِ ‫س َو‬
ٍ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم م ِْن َن ْف‬
Və onunla ünsiyyət etməsi üçün ondən zövcəsini yaratdı. ← Sizi tək bir nəfərdən yaradan Odur.

‫َت َح ْم اًل َخف۪ ي ًفا‬

ْ ‫َح َمل‬ ‫َفل ََّما َت َغ ّٰش َيها‬
(zövcəsi) yüngül bir yüklə yükləndi (hamilə oldu), ← O, onunla (zövcəsi ilə) sarıldıqda

‫الل َر َّب ُه َما‬

َ ّٰ‫َت َد َع َوا ه‬
ْ ‫َفل ََّما ٓ َا ْث َقل‬ ۚ ۪‫َف َم َّر ْت ِبه‬
O ağırlaşdığı vaxt, Rəbbləri olan Allaha dua etdilər ki: ← və onu daşıdı.

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾189﴿ ‫ين‬ َّ ‫َل َنكُ و َن َّن م َِن‬ ‫َلئ ِْن ٰا َت ْي َت َنا َصال ًِحا‬
şükür edənlərdən olarıq!” ← “Əgər bizə saleh (gözəl bir uşaq) versən,

َ ۪‫َج َع اَل ل َُه ُش َر َكا ٓ َء ف‬

‫يما ٓ ٰا ٰت ُيه َم ۚا‬ ‫َفل ََّما ٓ ٰا ٰت ُيه َما َصال ًِحا‬
özlərinə verdiyi ilə əlaqədar ona (Allaha) şəriklər qoşdular. ← (Allah) onlara saleh (övlad) verdikdə

﴾191﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َما اَل َي ْخل ُُق َش ْيـًٔا َو ُه ْم ُي ْخ َل ُق‬
َ ‫َا ُي ْش ِر ُك‬ ﴾190﴿‫ون‬
َ ‫الل َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
ُ ّٰ‫َف َت َعالَى ه‬
Heç nəyi yarada bilməyib özləri yaradılanımı (Allaha) şərik qoşarlar? ← Allah isə qoşulan şəriklərdən ucadır!

َ ‫َو اَل ٓ َا ْن ُف َس ُه ْم َي ْن ُص ُر‬

﴾192﴿‫ون‬ َ ‫َو اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬
‫ون ل َُه ْم َن ْص ًرا‬
nə də özlərinə bir kömək edə bilərlər! ← Halbuki (şərik qoşduqları), nə onlara kömək etməyə qadir deyillər,

‫َس َوا ٓ ٌء َعل َْيكُ ْم‬ ُ ‫وه ْم ِالَى ال ُْه ٰدى اَل َي َّت ِب ُع‬
‫وك ْم‬ ُ ‫َوا ِْن َت ْد ُع‬
Sizin üçün eyni şeydir; ← Siz onları doğru yola dəvət etsəniz də, sizə tabe olmazlar.

ٌ ‫الل عِ َب‬
‫اد َا ْم َثالُكُ ْم‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬ َ ‫وه ْم َا ْم َا ْن ُت ْم َصا ِم ُت‬
﴾193﴿‫ون‬ ُ ‫َا َد َع ْو ُت ُم‬
Şübhəsiz, Allahı qoyub dua etdikləriniz də sizin kimi bəndələrdir.← Onları dəvət etdiniz yaxud siz susdunuz!

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾194﴿ ‫ين‬ ‫وه ْم َفل َْي ْس َت ۪ج ُيبوا لَكُ ْم‬
ُ ‫َف ْاد ُع‬
əgər doğrusunuzsa. ← Haydı, çağırın onları, sizə cavab versinlər,

َ ‫َا ْم ل َُه ْم َا ْيدٍ َي ْبطِ ُش‬

‫ون ِب َه ۘا‬ ‫ون ِب َه ۘا‬
َ ‫َال َُه ْم َا ْر ُج ٌل َي ْم ُش‬
yaxud onların tutan əllərimi var, ← Məgər onların yeriyən ayaqlarımı var,

ۜ‫ون ِب َها‬
َ ‫ان َي ْس َم ُع‬
ٌ ‫َا ْم ل َُه ْم ٰا َذ‬ َ ‫َا ْم ل َُه ْم َا ْع ُي ٌن ُي ْب ِص ُر‬
‫ون ِب َه ۘا‬
və ya onların eşidən qulaqları var?! ← yoxsa onların görən gözlərimi var,

﴾195﴿ ِ‫يدونِ َف اَل ُت ْنظِ ُرون‬ُ ۪‫ُث َّم ك‬ ‫ُق ِل ْاد ُعوا ُش َر َكا ٓ َء ُك ْم‬
Sonra mənə hiylə qurun və mənə möhlət də verməyin! ← De: “Çağırın şəriklərinizi.
177 əl-Əraf surəsi Cüz 9

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾196﴿‫ين‬ َّ ‫َو ُه َو َي َت َولَّى‬ َ ‫الل الَّذ۪ ي َن َّزلَ الْكِ َت‬
‫اب‬ ُ ّٰ‫ا َِّن َول ِِّي َي ه‬
O, əməlisalehlərə himayədarlıq edər! ← Şübhəsiz ki, mənim hamim Kitabı (Quranı) nazil edən Allahdır.

﴾197﴿‫ون‬
َ ‫َو اَل ٓ َا ْن ُف َس ُه ْم َي ْن ُص ُر‬ َ ‫اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬
‫ون َن ْص َر ُك ْم‬ ۪‫ون م ِْن ُدونِه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬
nə də özlərinə köməklik edə bilərlər!”← nə sizin köməyinizə çata bilərlər,← Onu qoyub dua etdikləriniz isə,

َ ‫ون ِال َْي َك َو ُه ْم اَل ُي ْب ِص ُر‬

﴾198﴿‫ون‬ َ ‫َو َت ٰر ُيه ْم َي ْنظُ ُر‬ ۜ‫وه ْم ِالَى ال ُْه ٰدى اَل َي ْس َم ُعوا‬
ُ ‫َوا ِْن َت ْد ُع‬
Onları, sənə baxan görərsən, halbuki onlar görməzlər! ← Əgər onları doğru yola çağırsanız, eşitməzlər.

َ ۪‫ض َع ِن ال َْجاهِ ل‬
﴾199﴿ ‫ين‬ ْ ‫َو َا ْع ِر‬ ‫ُخذِ ال َْع ْف َو َو ْا ُم ْر ِبال ُْع ْر ِف‬
və cahillərdən üz döndər! ← Sən bağışlama yolunu tut, yaxşı işlər görməyi əmr et,

﴾200﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫اس َتعِ ذْ ِب ه‬

ٌ ۪‫اللۜ ِا َّن ُه َسم‬
ٌ ۪‫يع َعل‬ ْ ‫َف‬ ‫الش ْيطَ انِ َن ْز ٌغ‬
َّ ‫َوا َِّما َي ْن َز َغ َّن َك م َِن‬
dərhal Allaha sığın. Şübhəsiz ki, O (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Əgər sənə Şeytandan bir vəsvəsə gəlsə,

َ ‫َتذَ َّك ُروا َف ِا َذا ُه ْم ُم ْب ِص ُر‬

﴾201﴿‫ون‬ ِ‫الش ْيطَ ان‬ ٌ ‫ين ا َّت َق ْوا ِا َذا َم َّس ُه ْم طَ ائ‬
َّ ‫ِف م َِن‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
xatırlayarlar və dərhal görərlər.← (Allahdan) qorxanlara Şeytandan bir vəsvəsə toxunduğu zaman,

َ ‫ُث َّم اَل ُي ْق ِص ُر‬

﴾202﴿ ‫ون‬ ‫َوا ِْخ َوا ُن ُه ْم َي ُم ُّدو َن ُه ْم فِي ال َْغ ِّي‬
sonra da əl çəkməzlər.← Qardaşları (şeytanlar) onları azğınlığa sürükləyər,

ۜ‫اج َت َب ْي َت َها‬
ْ ‫َقالُوا ل َْو اَل‬ ‫َو ِا َذا ل َْم َت ْات ِِه ْم ِب ٰا َي ٍة‬
“Sən onu uydurub düzəltməli deyildinmi?”- deyərlər. ← Onlara bir ayə gətirmədiyin zaman:

‫ٰهذَ ا َب َصآئ ُِر م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫ى ِال ََّي م ِْن َر ۪ ّب ۚي‬ ٰ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َا َّت ِب ُع َما ُي‬
ٓ ‫وح‬
Bu Rəbbiniz tərəfindən aşkar dəlillərdir, ← De: “Mən ancaq Rəbbimdən mənə vəhy edilənlərə tabe oluram.

َ ‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ٌة ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾203﴿ ‫ون‬
həm də iman gətirən bir tayfa üçün hidayət və rəhmətdir.”

َ ‫َو َا ْن ِص ُتوا ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬

﴾204﴿ ‫ون‬ ْ ‫َو ِا َذا ُق ِر َئ ا ْل ُق ْر ٰا ُن َف‬
‫اس َتمِ ُعوا ل َُه‬
və susun ki, bəlkə sizə rəhm olunsun! ← Quran oxunan zaman onu dinləyin,

ِ‫ال َصال‬ َ ‫َو ْاذ ُك ْر َر َّب َك ف۪ ي َن ْفسِ َك َت َض ُّر ًعا َو ۪خي َف ًة َو ُد‬
ٰ ْ‫ون ال َْج ْه ِر م َِن ا ْل َق ْولِ ِبال ُْغ ُد ِّو َو ا‬
Səhər-axşam yalvararaq, qorxaraq, səsini qaldırmadan ürəyində Rəbbini yad et,

َ ۪‫َو اَل َتكُ ْن م َِن ال َْغافِل‬

﴾205﴿ ‫ين‬
və qafillərdən olma!

﴾206﴿‫ون‬
َ ‫َو ُي َس ِّب ُحو َن ُه َول َُه َي ْس ُج ُد‬ َ ‫ين عِ ْن َد َر ِّب َك اَل َي ْس َتكْ ِب ُر‬
۪‫ون َع ْن عِ َب َادتِه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Onu təsbeh edərlər və Ona səcdə edərlər!←Rəbbinin yanında olanlar Ona ibadət etməkdən təkəbbürlənməzlər.
Cüz 9 əl-Ənfal surəsi 178

ِ‫ال ْن َفال‬
َ ْ‫ور ُة ا‬
َ ‫﴾ ُس‬8﴿
əl-Ənfal (Qənimət) surəsi
(Mədinədə nazil olmuşdur, 75 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫ول‬ َّ ‫ال ْن َفالُ للِ هّٰ ِ َو‬
ِۚ ‫الر ُس‬ َ ْ‫ُق ِل ا‬ ‫ال‬ ۜ ِ ‫ال ْن َف‬
َ ْ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن ا‬
De: “Qənimətlər Allahın və Peyğəmbərinindir. ← Səndən qənimətlər haqqında soruşurlar.

َ ‫الل َو َر ُسول َُه ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾1﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬ ‫ات َب ْينِكُ ْم‬
َ ‫الل َو َا ْصل ُِحوا َذ‬
َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
Əgər möminsinizsə,Allaha və Onun Peyğəmbərinə itaət edin!” ← Elə isə Allahdan qorxun, aranızdakı
münasibətləri düzəldin.

‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َت ُقل‬ ُ ّٰ‫ِا َذا ُذكِ َر ه‬
ْ ‫الل َو ِجل‬ ‫ين‬ َ ‫ِا َّن َما ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
َ ۪‫ون الَّذ‬
Allah adı çəkiləndə ürəkləri titrəyər, ← Möminlər yalnız o kəslərdir ki,

﴾2﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم َي َت َو َّكل‬ َ ‫َو ِا َذا ُتل َِي ْت َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت ُه َز َاد ْت ُه ْم ا‬
‫۪يما ًنا‬
və onlar öz Rəbbinə təvəkkül edərlər. ← Onun ayələri onlara oxunduğu zaman imanlarını artırar,

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾3﴿ ‫ون‬ ُ ‫َوم َِّما َر َز ْق َن‬ ‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫ون‬ ُ ۪‫ين ُيق‬
َ ‫يم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
və verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) sərf edərlər, ← O kəslər ki, namazı qılarlar,

‫ات عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬

ٌ ‫ل َُه ْم َد َر َج‬ َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
ۜ‫ون َح ًّقا‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar üçün öz Rəbbi yanında dərəcələr, ← həqiqətən onlar əsl möminlərdir.

﴾4﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َو َم ْغف َِر ٌة َو ِر ْز ٌق َك ۪ر‬
bağışlanma və tükənməz ruzi vardır!

﴾5﴿‫ون‬
َ ‫ار ُه‬ َ ‫َوا َِّن َف ۪ري ًقا م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
ِ َ‫۪ين لَك‬ ‫ِك ِبال َْح ِّق‬
َ ‫َك َما ٓ َا ْخ َر َج َك َر ُّب َك م ِْن َب ْيت‬
(Bu), bir dəstə möminin də xoşuna gəlməmişdi.← Necəki Rəbbin səni haqq uğrunda evindən çıxartmışdı.

َ ‫ون ِالَى ال َْم ْو ِت َو ُه ْم َي ْنظُ ُر‬

﴾6﴿‫ون‬ َ ‫َك َا َّن َما ُي َسا ُق‬ ‫ُي َجا ِدلُو َن َك فِي ال َْح ِّق َب ْع َد َما َت َب َّي َن‬
Sanki baxa-baxa ölümə sürüklənirlər.← Bəlli olandan sonra haqq barədə səninlə mübahisə edirlər.

ُ ُ‫الش ْو َك ِة َتك‬
‫ون لَكُ ْم‬ ِ ‫ون َا َّن َغ ْي َر َذ‬
َّ ‫ات‬ َ ‫َو َت َو ُّد‬ ‫الل ا ِْح َدى الطَّ ا ِئ َف َت ْي ِن َا َّن َها لَكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َوا ِْذ َيعِ ُد ُك ُم ه‬
Siz isə silahsız olanının sizin olmasını arzu edirdiniz.← O zaman Allah sizə iki dəstədən birinin sizin olmasını
vəd edirdi.

﴾7﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َي ْقطَ َع َدا ِب َر الْكَ اف ِ۪ر‬ ۪‫الل َا ْن ُي ِح َّق ال َْح َّق ِبكَ ل َِماتِه‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫َو ُي ۪ر‬
və kafirlərin kökünü kəssin. ← Allah isə istəyirdi ki, Öz sözləri ilə haqqı bərqərar etsin,

َ ‫ل ُِي ِح َّق ال َْح َّق َو ُي ْبطِ َل ال َْباطِ َل َول َْو َك ِر َه ال ُْم ْج ِر ُم‬
﴾8﴿ ‫ون‬
(Bu), günahkarların xoşuna gəlməsə də, haqqı bərqərar etmək və batili yox etmək üçündü.
179 əl-Ənfal surəsi Cüz 9

‫اب لَكُ ْم‬

َ ‫اس َت َج‬
ْ ‫َف‬ َ ‫ا ِْذ َت ْس َتغ۪ ي ُث‬
‫ون َر َّبكُ ْم‬
(Allah) da sizin duanızı qəbul etmişdi ki: ← O vaxt Rəbbinizdən kömək diləyirdiniz.

ٍ ‫َا ّن۪ي ُممِ ُّد ُك ْم ِب َال‬

َ ۪‫ْف م َِن ال َْملٰ ئِكَ ِة ُم ْردِف‬
﴾9﴿ ‫ين‬
“Mən sizə, bir-birinin ardınca gələn min mələklə kömək edəcəm!”

ُ ‫َو ِل َتطْ َمئ َِّن ِبه۪ ُقل‬

‫ُوبكُ ْم‬ ‫الل ا اَِّل ُب ْش ٰرى‬
ُ ّٰ‫َو َما َج َعل َُه ه‬
və onunla ürəkləriniz sakit olsun deyə (etdi). ← Allah bunu yalnız bir müjdə olsun deyə etdi,

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾10﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫الن ْص ُر اِل م ِْن عِ ْندِ ه‬
ۜ‫الل‬ َّ ‫َو َما‬
Şübhəsiz, Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Qələbə yalnız Allah qatındandır.

‫اس َا َم َن ًة ِم ْن ُه‬
َ ‫ا ِْذ ُي َغ ۪ ّشيكُ ُم ال ُّن َع‬
O vaxt Öz tərəfindən əminlik olaraq, (Allah) sizi xəfif bir yuxuya bürüyürdü.

۪‫ل ُِيطَ ِّه َر ُك ْم ِبه‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َو ُي َن ِّزلُ َعل َْيكُ ْم م َِن‬
onunla sizi təmizləsin,← Və göydən üstünüzə yağış yağdırırdı ki,

َ ْ‫َول َِي ْر ِب َط َعلٰ ى ُقلُو ِبكُ ْم َو ُي َث ِّب َت ِب ِه ا‬

﴾11﴿ ‫ال ْق َد َام‬ َّ ‫َو ُيذْ هِ َب َع ْنكُ ْم ِر ْج َز‬
ِ‫الش ْيطَ ان‬
qəlbinizi bir-birinə bağlasın və onunla ayaqlarınızı möhkəm etsin.← Şeytanın vəsvəsəsini sizdən çıxartsın,

َ ۪‫َا ّن۪ي َم َعكُ ْم َف َث ِّب ُتوا الَّذ‬

ۜ ‫ين ٰا َم ُنوا‬ ‫وحي َر ُّب َك ِالَى ال َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
۪ ‫ا ِْذ ُي‬
“Mən sizinləyəm. Möminlərə qüvvət verin. ← O zaman Rəbbin mələklərə vəhy edirdi ki:

ۜ ٍ ‫اض ِر ُبوا ِم ْن ُه ْم ُك َّل َب َن‬

﴾12﴿‫ان‬ ِ ‫اض ِر ُبوا َف ْو َق اْال َْع َن‬
ْ ‫اق َو‬ ْ ‫َف‬ ‫الر ْع َب‬ َ ۪‫ُوب الَّذ‬
ُّ ‫ين َك َف ُروا‬ ِ ‫َس ُالْق۪ ي ف۪ ي ُقل‬
Boyunlarına vurun, bütün barmaqlarını doğrayın!”← Kafirlərin ürəklərinə qorxu salacağam.

‫الل َو َر ُسول َُه‬

َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َشآقُّوا ه‬
َ ‫ٰذل‬
Bu, onların Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı çıxmalarına görədir.

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾13﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫َو َم ْن ُي َشاق ِِق ه‬
şübhəsiz, Allahın əzabı şiddətlidir. ← Kim Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı çıxsa,

﴾14﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬ َ ‫َو َا َّن ِللْكَ اف ِ۪ر‬
َ َ‫ين َعذ‬ ‫وه‬
ُ ‫ٰذلِكُ ْم َفذُ و ُق‬
Kafirlər üçün cəhənnəm əzabı da vardır. ← Bunu (dünyadakı bu əzabı) dadın.

﴾15﴿ ‫ار‬ ُ ‫ين َك َف ُروا َز ْح ًفا َف اَل ُت َو ُّل‬

َ ‫وه ُم اْال َْد َب‬ َ ۪‫ِا َذا لَق۪ ي ُت ُم الَّذ‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
Kafirlərlə döyüşdə qarşılaşdığınız vaxt, onlara arxanızı çevirməyin (qaçmayın)! ← Ey iman gətirənlər!

‫ا اَِّل ُم َت َح ِّر ًفا ِل ِق َتالٍ َا ْو ُم َت َح ِّي ًزا ِالٰى ِف َئ ٍة‬ ‫َو َم ْن ُي َو ّل ِِه ْم َي ْو َمئِذٍ ُد ُب َر ُه‬
- Döyüş üçün bir yana çəkilən və ya bir dəstəyə qoşulan müstəsnadır - ← Kim o gün onlara arxasını çevirərsə,

﴾16﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو َم ْا ٰو ُيه َج َه َّن ُم َو ِب ْئ‬ ِ ّٰ‫َف َق ْد َبا ٓ َء ِب َغ َض ٍب م َِن ه‬
‫الل‬
Onun məskəni Cəhənnəmdir. O nə pis dönüş yeridir. ← şübhəsiz, o, Allahın qəzəbinə uğramış olar.
Cüz 9 əl-Ənfal surəsi 180

َ ّٰ‫َو َما َر َم ْي َت ا ِْذ َر َم ْي َت َولٰكِ َّن ه‬

‫الل َر ٰم ۚى‬ َ ّٰ‫ُوه ْم َولٰكِ َّن ه‬
‫الل َق َتل َُه ْم‬ ُ ‫َفل َْم َت ْق ُتل‬
Atdığın zaman sən atmadın, lakin Allah atdı. ← Onları siz öldürmədiniz, lakin onları Allah öldürdü.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾17﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫۪ين ِم ْن ُه َب اَل ٓ ًء َح َس ًنا‬
َ ‫َول ُِي ْبل َِي ال ُْم ْؤ ِمن‬
Şübhəsiz ki, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Bununla möminləri yaxşı bir imtahandan keçirtdi.

َ ‫الل ُموهِ ُن َك ْيدِ الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾18﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ٰذلِكُ ْم‬
Allah, sözsüz ki, kafirlərin hiyləsini zəiflədəndir! ← Bax budur.

‫َوا ِْن َت ْن َت ُهوا َف ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬ ‫ا ِْن َت ْس َت ْفت ُِحوا َف َق ْد َجا ٓ َء ُك ُم ا ْل َف ْت ُح‬
Əgər əl çəksəniz, bu sizin üçün xeyirli olar. ← Əgər siz qələbə istəyirsinizsə, artıq sizə zəfər gəldi.

‫َول َْن ُت ْغن َِي َع ْنكُ ْم ِف َئ ُتكُ ْم َش ْيـًٔا َول َْو َك ُث َر ْت‬ ‫ودوا َن ُع ْد‬
ُ ‫َوا ِْن َت ُع‬
Dəstəniz nə qədər çox olsa da, sizə heç cür fayda verə bilməz. ← Əgər təkrar qayıtsanız, Biz də qayıdarıq.

َ ‫الل َم َع ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾19﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Allah, həqiqətən, möminlərlə birlikdədir!

﴾20﴿‫ون‬
َ ‫َو اَل َت َول َّْوا َع ْن ُه َو َا ْن ُت ْم َت ْس َم ُع‬ َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ۪ط ُيعوا ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
eşitdiyiniz halda, ondan üz döndərməyin!←Ey iman gətirənlər! Allaha və Onun Peyğəmbərinə itaət edin,

َ ‫ين َقالُوا َسمِ ْع َنا َو ُه ْم اَل َي ْس َم ُع‬

﴾21﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬
Eşitmədikləri halda: “Eşitdik!” - deyənlər kimi olmayın!

َ ‫ين اَل َي ْع ِقل‬

﴾22﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫الص ُّم ال ُْبكْ ُم الَّذ‬
ُّ ِ ّٰ‫الد َوا ٓ ِّب عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ َّ ‫ا َِّن َش َّر‬
dərk etməyən karlar (və) lallardır. ← Şübhəsiz, Allah qatında canlıların ən pisi,

﴾23﴿‫ون‬
َ ‫َول َْو َا ْس َم َع ُه ْم َل َت َول َّْوا َو ُه ْم ُم ْع ِر ُض‬ ‫الل ف۪ ِيه ْم َخ ْي ًرا اَل َْس َم َع ُه ْم‬
ُ ّٰ‫َول َْو َعل َِم ه‬
Onlara eşitdirsəydi belə, yenə üz çevirərək dönərdilər.← Əgər Allah onlarda bir xeyir olacağını bilsəydi,
onlara eşitdirərdi.

َّ ‫اس َت ۪ج ُيبوا للِ هّٰ ِ َول‬

ِ‫ِلر ُسول‬ ْ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allahın və Peyğəmbərin dəvətini qəbul edin...← Ey iman gətirənlər!

۪‫الل َي ُحولُ َب ْي َن ال َْم ْر ِء َو َق ْل ِبه‬

َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬ ُ ‫ِا َذا َد َع‬
‫اك ْم ل َِما ُي ْح ۪ييكُ ْم‬
Bilin ki, Allah insanla onun qəlbi arasına girər,← ...O sizi, sizləri dirildəcək bir şeyə dəvət etdiyi zaman.

َ ‫َو َا َّن ُه ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾24﴿ ‫ون‬
və (bilin) ki, siz Onun hüzuruna cəm ediləcəksiniz!

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾25﴿‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬ ‫ين ظَ ل َُموا ِم ْنكُ ْم َخا ٓ َّص ًة‬
َ ۪‫َوا َّت ُقوا ِف ْت َن ًة اَل ُت ۪ص َيب َّن الَّذ‬
Bilin ki, Allahın əzabı şiddətlidir! ← Sizdən təkcə zalımlara toxunmayacaq bəladan qorxun.
181 əl-Ənfal surəsi Cüz 9

‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ون َا ْن َي َت َخطَّ َفكُ ُم‬
َ ‫َت َخا ُف‬ ‫ض‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ ٌ ۪‫َو ْاذ ُك ُروٓا ا ِْذ َا ْن ُت ْم َقل‬
َ ‫يل ُم ْس َت ْض َع ُف‬
Adamların sizi ələ keçirməsindən qorxurdunuz. ← Xatırlayın ki, bir zaman siz yer üzündə az, zəif idiniz.

﴾26﴿‫ون‬ ِ ‫َو َر َز َقكُ ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬

َ ‫ات ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ۪‫َف ٰا ٰويكُ ْم َو َا َّي َد ُك ْم ِب َن ْص ِره‬
sizə təmiz ruzi verdi ki, bəlkə, şükür edəsiniz! ← Və sizə sığınacaq verdi, sizi köməyi ilə dəstəklədi,

﴾27﴿‫ون‬
َ ‫َو َت ُخو ُنوٓا َا َما َناتِكُ ْم َو َا ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ َ‫الر ُسول‬
َّ ‫الل َو‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت ُخو ُنوا ه‬
Yoxsa bilə-bilə əmanətlərinizə xəyanət etmiş olarsınız.← Ey iman gətirənlər! Allaha və Peyğəmbərə xəyanət
etməyin!

ٌ ‫الل عِ ْن َد ُه َا ْج ٌر َع ۪ظ‬
﴾28﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن َما ٓ َا ْم َوالُكُ ْم َو َا ْو اَل ُد ُك ْم ِف ْت َن ٌة‬
Ən böyük mükafat isə Allah yanındadır! ← Bilin ki, mal-dövlətiniz və uşaqlarınız ancaq bir imtahandır.

‫َي ْج َع ْل لَكُ ْم ُف ْر َقا ًنا‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا ِْن َت َّت ُقوا ه‬
O sizə (haqla-nahaqı) ayırd etmə (qabiliyyəti) verər,← Ey iman gətirənlər! Əgər Allahdan qorxsanız,

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾29﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو ُيكَ ّف ِْر َع ْنكُ ْم َس ِّيـَٔاتِكُ ْم َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم‬
Axı Allah böyük lütf sahibidir! ← günahlarınızın üstünü örtüb sizi bağışlayar.

َ‫ل ُِي ْث ِب ُتوكَ َا ْو َي ْق ُتلُوكَ َا ْو ُي ْخ ِر ُجوك‬ َ ۪‫َوا ِْذ َي ْمكُ ُر ِب َك الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬
səni həbs etsinlər və ya öldürsünlər, yaxud da qovsunlar. ← Vaxtikən kafirlər sənə qarşı hiylə qururdular ki,

َ ‫الل َخ ْي ُر ال َْماكِ ۪ر‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ون َو َي ْمكُ ُر ه‬
َ ‫َو َي ْمكُ ُر‬
Allah isə hiylə quranların ən yaxşısıdır! ← Onlar hiylə qururdular, Allah da hiylə qururdu.

ٓ ‫َق ْد َسمِ ْع َنا ل َْو َن َشا ٓ ُء َل ُق ْل َنا ِم ْث َل ٰهذَ ا‬ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َقالُوا‬
“Eşitdik. İstəsək, biz də bunun bənzərini deyə bilərik. ← Ayələrimiz onlara oxunduğu zaman dedilər ki:

﴾31﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬
Bu, qədimlərin əfsanələrindən başqa bir şey deyildir!”

َ ‫َوا ِْذ َقالُوا ال ّٰل ُه َّم ا ِْن َك‬

َ‫ان ٰهذَ ا ُه َو ال َْح َّق م ِْن عِ ْندِ ك‬
Bir zaman demişdilər: “Ey Allahım! Əgər bu (Quran) Sənin tərəfindən gəlmiş haqdırsa,

﴾32﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َا ِو ا ْئ ِت َنا ِب َعذ‬

ٍ ‫اب َال‬ ‫الس َما ٓ ِء‬ َ ‫َف َا ْمطِ ْر َعل َْي َنا ِح َج‬
َّ ‫ار ًة م َِن‬
və ya bizə şiddətli bir əzab göndər!”← onda başımıza göydən daş yağdır,

َ ‫الل ُم َع ِّذ َب ُه ْم َو ُه ْم َي ْس َت ْغف ُِر‬

﴾33﴿‫ون‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬ ‫الل ل ُِي َع ِّذ َب ُه ْم َو َا ْن َت ف۪ ِيه ْم‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬
Bağışlanmalarını diləyərkən də Allah onlara əzab verməz! ← Halbuki sən onların arasında ikən Allah onlara
əzab verən deyildir.
Cüz 9 əl-Ənfal surəsi 182

‫َو َما َكا ُنوٓا َا ْول َِيا ٓ َء ُه‬ ‫ون َع ِن ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام‬ ُ ّٰ‫َو َما ل َُه ْم َا اَّل ُي َع ِّذ َب ُه ُم ه‬
َ ‫الل َو ُه ْم َي ُص ُّد‬
Axı onun sahibləri deyillər. ← Məscidülhərama mane olduqları üçün Allah niyə onlara əzab verməsin!

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾34﴿ ‫ون‬ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن َا ْول َِيا ٓ ُ۬ؤ ُه ا اَِّل ال ُْم َّت ُق‬
Lakin onların əksəriyyəti bilməz! ← Onun sahibləri yalnız (Allahdan) qorxanlardır.

﴾35﴿‫ون‬
َ ‫اب ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُف ُر‬
َ َ‫َفذُ و ُقوا ال َْعذ‬ ‫ان َص اَل ُت ُه ْم عِ ْن َد ال َْب ْي ِت اِل ُمكَ ا ٓ ًء َو َت ْصدِ َي ًة‬
َ ‫َو َما َك‬
Elə isə etdiyiniz küfrə görə dadın əzabı! ← Onların, evin (Kəbənin) yanındakı namazı, fit verib
əl çalmaqdan başqa bir şey deyildir.

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ل َِي ُص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬ َ ‫ين َك َف ُروا ُي ْن ِف ُق‬
‫ون َا ْم َوال َُه ْم‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
(insanları) Allah yolundan döndərsinlər. ← Şübhəsiz, kafirlər öz mallarını sərf edərlər ki,

‫ون‬
َ ‫ون َعل َْي ِه ْم َح ْس َر ًة ُث َّم ُي ْغل َُب‬
ُ ُ‫ُث َّم َتك‬ ‫َف َس ُي ْن ِف ُقو َن َها‬
Sonra peşman olacaqlar, sonra da məğlub ediləcəklər. ← Onlar onu (mallarını) sərf edəcəklər.

َ ‫ين َك َف ُروٓا ِالٰى َج َه َّن َم ُي ْح َش ُر‬

﴾36﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Kafirlər Cəhənnəm tərəfə sürüklənəcəklər ki,

‫ض‬
ٍ ‫يث َب ْع َض ُه َعلٰ ى َب ْع‬
َ ‫َو َي ْج َع َل ال َْخ ۪ب‬ ‫يث م َِن الطَّ ِّي ِب‬ ُ ّٰ‫ل َِيم۪ َيز ه‬
َ ‫الل ال َْخ ۪ب‬
sonra murdarları bir-birinin üstünə yığsın, ← Allah murdarı (kafiri) pakdan (mömindən) ayırd etsin,

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾37﴿ ‫ون‬ َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ ‫َف َي ْر ُك َم ُه َجم۪ ًيعا َف َي ْج َعل َُه ف۪ ي َج َه َّن َم‬
Onlar əsl zərərə düşənlərdir! ← hamısını toplasın və Cəhənnəmə atsın.

‫َف‬
َ ‫ُي ْغ َف ْر ل َُه ْم َما َق ْد َسل‬ َ ۪‫ُق ْل ِل َّلذ‬
‫ين َك َف ُروٓا ا ِْن َي ْن َت ُهوا‬
onların keçmişdəki işləri bağışlanar. ← Kafir olanlara de: “Əgər (öz küfrlərindən) əl çəksələr,

﴾38﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َف َق ْد َم َض ْت ُس َّن ُت اْال ََّول‬ ‫ودوا‬
ُ ‫َوا ِْن َي ُع‬
əvvəlkilərin qanunu (başına gələnlər) keçmişdir (onların da başına gələr). ← Əgər (o işlərə) qayıtsalar,

ِۚ ّٰ‫ين ُك ُّل ُه للِ ه‬ ّ ۪ ‫ون‬

ُ ‫الد‬ َ ُ‫َو َيك‬ ‫ون ِف ْت َن ٌة‬ ُ ‫َو َقا ِتل‬
َ ُ‫ُوه ْم َح ّٰتى اَل َتك‬
və bütün din Allaha məxsus olsun. ← Onlarla vuruşun, taki heç bir fitnə qalmasın,

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾39﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َي ْع َمل‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َفاِنِ ا ْن َت َه ْوا‬
şübhəsiz, Allah onların nə etdiklərini görəndir. ← Əgər (küfrə) son qoysalar (bilsinlər ki),

﴾40﴿‫الن ۪ص ُير‬
َّ ‫ن ِْع َم ال َْم ْولٰى َون ِْع َم‬ ‫الل َم ْولٰيكُ ْم‬
َ ّٰ‫اعل َُموٓا َا َّن ه‬
ْ ‫َوا ِْن َت َول َّْوا َف‬
O nə gözəl havadar, nə yaxşı yardımçıdır! ← Əgər onlar üz döndərsələr bilin ki, Allah sizin havadarınızdır.
183 əl-Ənfal surəsi Cüz 10

‫ِلر ُسولِ َولِذِ ي ا ْل ُق ْر ٰبى‬

َّ ‫َف َا َّن للِ هّٰ ِ ُخ ُم َس ُه َول‬ ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن َما َغن ِْم ُت ْم م ِْن َش ْي ٍء‬
beşdə biri Allahın, Peyğəmbərin, onun qohum-əqrəbasının,← Bilin ki, ələ keçirdiyiniz hər hansı qənimətin

ِ ّٰ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ٰا َم ْن ُت ْم ِب ه‬
‫الل‬ ‫يل‬
ِۙ ‫الس ۪ب‬ ِ ۪‫َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
َّ ‫ين َو ْاب ِن‬
əgər Allaha iman gətirmisinizsə, ← yetimlərin, yoxsulların və müsafirlərindir,

ۜ ِ ‫َي ْو َم ا ْل َت َقى ال َْج ْم َع‬

‫ان‬ ِ‫َو َما ٓ َا ْن َز ْل َنا َعلٰ ى َع ْبدِ َنا َي ْو َم ا ْل ُف ْر َقان‬
iki dəstənin bir-birilə qarşılaşdığı gün. ← və ayırd etmə günü bəndəmizə nazil etdiyimizə (inanırsınızsa),

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾41﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah hər şeyə qadirdir!

‫الر ْك ُب َا ْس َف َل ِم ْنكُ ْم‬

َّ ‫َو‬ ‫الد ْن َيا َو ُه ْم ِبال ُْع ْد َو ِة ا ْل ُق ْص ٰوى‬
ُّ ‫ا ِْذ َا ْن ُت ْم ِبال ُْع ْد َو ِة‬
Karvan sizdən aşağıda idi. ← O zaman siz vadinin ən yaxın tərəfində, onlar isə ən uzaq tərəfində idilər.

‫اَل ْخ َتل َْف ُت ْم فِي الْم۪ َيعا ِۙد‬ ‫َول َْو َت َو َاع ْد ُت ْم‬
təyin edilən vaxt barəsində aranıza ixtilaf düşərdi. ← Əgər vədələşsəydiniz,

‫َك َع ْن َب ِّي َن ٍة‬

َ ‫ِك َم ْن َهل‬
َ ‫ل َِي ْهل‬ ‫ول‬
ۙ ً‫ان َم ْف ُع ا‬ ُ ّٰ‫َولٰكِ ْن ل َِي ْق ِض َي ه‬
َ ‫الل َا ْم ًرا َك‬
həlak olan aşkar bir dəlillə həlak olsun; ← Lakin Allah, olacaq olan işi yerinə yetirmək üçün (belə etdi ki),

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾42﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل ل ََسم‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ‫َو َي ْح ٰيى َم ْن َح َّي َع ْن َب ِّي َن ٍ ۜة‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← sağ qalan da aşkar bir dəlillə sağ qalsın.

‫۪يرا‬
ً ‫َول َْو َا ٰريكَ ُه ْم َكث‬ ۜ ً‫ِك َقل۪ ا‬
‫يل‬ َ ‫الل ف۪ ي َم َنام‬
ُ ّٰ‫ا ِْذ ُي ۪ريكَ ُه ُم ه‬
Əgər onları sənə çox göstərsəydi, ← O zaman Allah yuxunda sənə onları (düşmənləri) az göstərirdi.

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل َسل ََّم‬ َ ‫َل َفشِ ْل ُت ْم َو َل َت َن‬
‫از ْع ُت ْم فِي اْال َْم ِر‬
Lakin Allah (sizi) qurtardı. ← mütləq qorxar və (döyüş) işi barəsində bir-birinizlə mübahisə edərdiniz.

﴾43﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬
O, həqiqətən, ürəklərin içindəkini biləndir!

ٓ ۪‫َو ُي َق ِّللُكُ ْم ف‬
‫ي َا ْع ُين ِِه ْم‬ ٓ ۪‫وه ْم ِا ِذ ا ْل َت َق ْي ُت ْم ف‬
‫ي َا ْع ُينِكُ ْم َقل۪ اًيل‬ ُ ‫َوا ِْذ ُي ۪ريكُ ُم‬
sizi də onların gözündə azaldırdı ki, ← Üz-üzə gəldiyiniz zaman onları sizin gözünüzdə (sayca) az göstərir,

﴾44﴿ ‫ور‬ ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬

ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬ ‫ول‬
ۜ ً‫ان َم ْف ُع ا‬ ُ ّٰ‫ل َِي ْق ِض َي ه‬
َ ‫الل َا ْم ًرا َك‬
(Bütün) işlər Allaha qaytarılacaqdır. ← olacaq olan işi Allah yerinə yetirsin.

﴾45﴿‫ون‬
َ ‫۪يرا ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
ً ‫الل َكث‬
َ ّٰ‫َفا ْث ُب ُتوا َو ْاذ ُك ُروا ه‬ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا لَق۪ ي ُت ْم ِف َئ ًة‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
möhkəm olun və Allahı çox zikr edin ki, bəlkə nicat tapasınız! ← Ey iman gətirənlər! Bir dəstə ilə
qarşılaşdığınız zaman,
Cüz 10 əl-Ənfal surəsi 184

‫از ُعوا َف َت ْف َشلُوا‬

َ ‫َو اَل َت َن‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬
Və bir-birinizlə çəkişməyin. Yoxsa qorxub zəifləyərsiniz, ← Allah və Onun Peyğəmbərinə itaət edin.

﴾46﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫الل َم َع‬
َ ّٰ‫اص ِب ُروا ۜ ا َِّن ه‬
ْ ‫َو‬ ‫يحكُ ْم‬
ُ ‫َو َتذْ َه َب ۪ر‬
Səbr edin! Şübhəsiz ki, Allah səbr edənlərlə birlikdədir! ← və qoxunuz gedər (gücdən düşərsiniz).

‫اس‬ َّ ‫ارهِ ْم َبطَ ًرا َو ِر َئا ٓ َء‬

ِ ‫الن‬ ِ ‫َخ َر ُجوا م ِْن د َِي‬ َ ۪‫َو اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬
‫ين‬
yurdlarından təkəbbürlə və özlərini camaata göstərmək üçün çıxmışdılar, ← O kimsələr kimi olmayın ki,

ٌ ‫ُون ُم ۪ح‬
﴾47﴿ ‫يط‬ َ ‫الل ِب َما َي ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬
َ ‫َو َي ُص ُّد‬
Allah onların etdiklərini əhatə etmişdir! ← və (insanları) Allah yolundan döndərirdilər.

‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ِب لَكُ ُم ال َْي ْو َم م َِن‬
َ ‫اَل َغال‬ َ‫ان َا ْع َمال َُه ْم َو َقال‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َوا ِْذ َز َّي َن ل َُه ُم‬
“Bu gün insanlardan sizə qalib gələ biləcək kimsə yoxdur. ← O zaman Şeytan onlara öz əməllərini gözəl
göstərdi və dedi:

َ‫ص َعلٰ ى َعق َِب ْي ِه َو َقال‬

َ َ‫َفل ََّما َت َرا ٓ َء ِت ا ْل ِف َئ َتانِ َنك‬ ٌ ‫َو ِا ّن۪ي َج‬
‫ار لَكُ ْم‬
İki dəstə bir-birini gördüyü zaman isə geri dönərək dedi: ← Mən də sizin yanınızdayam!”

ٓ ‫ِا ّن‬
‫۪ي َا ٰرى َما اَل َت َر ْو َن‬ ‫ي ٌء ِم ْنكُ ْم‬
ٓ ‫ِا ّن۪ي َب ۪ر‬
Mən sizin görmədiyiniz şeyləri görürəm. ← “Mən sizdən uzağam.

ِ۟ ‫يد الْعِ َق‬

﴾48﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫اف ه‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
Axı Allahın əzabı şiddətlidir!” ← Mən Allahdan qorxuram.

‫َغ َّر ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء د۪ ي ُن ُه ْم‬ ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬

‫ض‬ َ ‫ا ِْذ َي ُقولُ ال ُْم َنا ِف ُق‬
َ ۪‫ون َوالَّذ‬
“Bunları, öz dinləri aldatdı!” ← O zaman münafiqlər və ürəklərində xəstəlik olanlar deyirdilər:

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾49﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َي َت َو َّك ْل َعلَى ه‬
‫الل‬
Allah, həqiqətən, yenilməz qüvvət sahibidir, hikmət sahibidir! ← Kim Allaha təvəkkül edərsə,

‫ار ُه ْم‬
َ ‫وه ُه ْم َو َا ْد َب‬
َ ‫ون ُو ُج‬
َ ‫َي ْض ِر ُب‬ َ ۪‫ى ا ِْذ َي َت َو َّفى الَّذ‬
‫ين َك َف ُرو ۙا ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬ ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
Onların üzülərinə və yanlarına vura-vura (deyirdilər): ← Kaş kafirləri, mələklər canlarını alarkən görəydin;

﴾50﴿ ‫يق‬
ِ ‫اب ال َْح ۪ر‬
َ َ‫َو ُذو ُقوا َعذ‬
“Dadın yanğın əzabını!”

ِۙ ‫س ِبظَ اَّل ٍم ِلل َْع ۪ب‬

﴾51﴿ ‫يد‬ َ ‫الل ل َْي‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ِك ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ يكُ ْم‬
َ ‫ٰذل‬
Şübhəsiz, Allah bəndələrə zülm edən deyildir! ← Bu, öz əllərinizlə qazandıqlarınıza görədir.

ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫َك َف ُروا ِب ٰا َي‬ َ ۪‫َك َد ْا ِب ٰالِ ف ِْر َع ْو َن َوالَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Onlar Allahın ayələrini inkar etmişdilər. ← Firon nəslinin və onlardan əvvəlkilərin hərəkətləri kimi.

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾52﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َق ِو ٌّي َشد‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ُ ّٰ‫َف َا َخذَ ُه ُم ه‬
‫الل ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
Şübhəsiz, Allah yenilməz qüvvət sahibidir, cəzası şiddətlidir! ← Allah da onları günahlarına görə cəzalandırdı.
185 əl-Ənfal surəsi Cüz 10

‫َح ّٰتى ُي َغ ِّي ُروا َما ِب َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ ‫الل ل َْم َي ُك ُم َغ ِّي ًرا ن ِْع َم ًة َا ْن َع َم َها َعلٰ ى َق ْو ٍم‬
َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬
taki onlar, içlərində olanı dəyişənə qədər. ← Bu ona görədir ki, Allah bir tayfaya verdiyi neməti dəyişən deyil;

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾53﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!

ِ ‫َكذَّ ُبوا ِب ٰا َي‬

‫ات َر ِّب ِه ْم‬ َ ۪‫َك َد ْا ِب ٰالِ ف ِْر َع ْو َن َوالَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Onlar Rəbbinin ayələrini yalanlamışdılar. ← Firon nəslinin və onlardan əvvəlkilərin hərəkətləri kimi.

َ ۪‫َو َا ْغ َر ْق َنا ٓ ٰالَ ف ِْر َع ْو َن َو ُكلٌّ َكا ُنوا ظَ الِم‬

﴾54﴿ ‫ين‬ ‫اه ْم ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ُ ‫َف َا ْهلَكْ َن‬
Firon nəslini (dənizdə) batırdıq. Hamısı zalımlar idi!← Biz də onları günahlarına görə məhv etdik.

َ ‫ين َك َف ُروا َف ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾55﴿ ‫ون‬ َ ۪‫الَّذ‬ ِ ّٰ‫الد َوا ٓ ِّب عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ َّ ‫ا َِّن َش َّر‬
küfr edənlərdir. Onlar artıq iman gətirməzlər; ← Həqiqətən Allah qatında canlıların ən pisi,

َ ‫ون َع ْه َد ُه ْم ف۪ ي ُك ِّل َم َّر ٍة َو ُه ْم اَل َي َّت ُق‬

﴾56﴿‫ون‬ َ ‫ُث َّم َي ْن ُق ُض‬ ‫اه ْد َت ِم ْن ُه ْم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َع‬
Sonra hər dəfə əhdlərini pozar və çəkinməzlər. ← O kəslər ki, özlərilə əhd bağlayarsan;

﴾57﴿‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َيذَّ َّك ُر‬ ‫َف َش ِّر ْد ِب ِه ْم َم ْن َخ ْل َف ُه ْم‬ ‫َفا َِّما َت ْث َق َف َّن ُه ْم فِي ال َْح ْر ِب‬
bəlkə onlar ibrət alsınlar!← onlarla arxalarındakı kimsələri də dağıt ki,← Əgər onları müharibədə yaxalasan,

‫َفا ْن ِبذْ ِال َْي ِه ْم َعلٰ ى َس َوا ٓ ٍ ۜء‬ ‫َوا َِّما َت َخا َف َّن م ِْن َق ْو ٍم ِخ َيا َن ًة‬
sən də eyni şəkildə (əhdi pozduğunu) özlərinə bildir. ← Əgər bir tayfanın xəyanət edəcəyindən qorxsan,

َ ‫الل اَل ُي ِح ُّب ال َْخا ٓ ِئن‬

﴾58﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah xainləri sevməz!

َ ‫ِا َّن ُه ْم اَل ُي ْع ِج ُز‬

﴾59﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو اَل َي ْح َس َب َّن الَّذ‬
ۜ ‫ين َك َف ُروا َس َب ُقوا‬
Şübhəsiz, onlar (bizi) aciz edə bilməzlər!← Kafirlər (xilas olub) qabağa keçdiklərini zənn etməsinlər.

َ ‫ُت ْرهِ ُب‬

ِ ّٰ‫ون ِبه۪ َع ُد َّو ه‬
‫الل َو َع ُد َّو ُك ْم‬ ِ ‫اس َتطَ ْع ُت ْم م ِْن ُق َّو ٍة َوم ِْن ِر َب‬
‫اط ال َْخ ْي ِل‬ ْ ‫َو َاعِ ُّدوا ل َُه ْم َما‬
Bununla Allahın düşmənini və ← Onlara qarşı bacardığınız qədər qüvvə və döyüş atları hazırlayın.
öz düşməninizi qorxudarsınız.

‫لل َي ْعل َُم ُه ْم‬

ُ ّٰ‫اَل َت ْعل َُمو َن ُه ْم َا ه‬ ‫ين م ِْن ُدون ِِه ْم‬
َ ‫َو ٰا َخ ۪ر‬
Onları bilmirsiniz, Allah onları bilir. ← Onlardan başqalarını da (bununla qorxudarsınız).

َ ‫ُي َو َّف ِال َْيكُ ْم َو َا ْن ُت ْم اَل ُتظْ ل َُم‬

﴾60﴿ ‫ون‬ ‫الل‬ ِ ‫َو َما ُت ْن ِف ُقوا م ِْن َش ْي ٍء ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
sizə tam olaraq ödənilər və siz haqsızlığa məruz qalmazsınız! ← Allah yolunda xərclədiyiniz hər şey,

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾61﴿‫يم‬ ُ ۪‫السم‬ ِ ّٰ‫َو َت َو َّك ْل َعلَى ه‬
َّ ‫اللۜ ِا َّن ُه ُه َو‬ ‫اج َن ْح ل ََها‬
ْ ‫ِلسل ِْم َف‬
َّ ‫َوا ِْن َج َن ُحوا ل‬
və Allaha təvəkkül et. Həqiqətən, O eşidəndir, biləndir! ← Əgər sülhə meyl etsələr, sən də ona meyl et,
Cüz 10 əl-Ənfal surəsi 186

‫الل‬
ُ ّٰ‫َفا َِّن َح ْس َب َك ه‬ َ‫يدوٓا َا ْن َي ْخ َد ُعوك‬
ُ ‫َوا ِْن ُي ۪ر‬
sənə Allah kifayətdir. ← Əgər onlar səni aldatmaq istəsələr,

‫َّف َب ْي َن ُقلُو ِب ِه ْم‬

َ ‫َو َال‬ َ ‫ي َا َّي َدكَ ِب َن ْص ِره۪ َو ِبال ُْم ْؤ ِمن‬
﴾62﴿ ‫۪ين‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
Və onların ürəklərini (dostluqla) birləşdirdi. ← Səni, Öz köməyilə və möminlərlə dəstəkləyən Odur.

‫َما ٓ َال َّْف َت َب ْي َن ُقلُو ِب ِه ْم‬ ‫ض َجم۪ ًيعا‬

ِ ‫ل َْو َا ْن َف ْق َت َما فِي اْال َْر‬
onların ürəklərini birləşdirə bilməzdin. ← Əgər yer üzündə nə varsa, hamısını xərcləsəydin belə,

ٌ ‫ِا َّن ُه َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾63﴿ ‫يم‬ ‫َّف َب ْي َن ُه ْم‬ َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
َ ‫الل َال‬
Əlbəttə, O qüdrətlidir, hikmət sahibidir. ← Lakin Allah onları birləşdirdi.

َ ‫الل َو َم ِن ا َّت َب َع َك م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾64﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َح ْس ُب َك ه‬ ‫الن ِب ُّي‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Sənə və möminlərdən sənin ardınca gedənlərə Allah kifayətdir. ← Ey Peyğəmbər!

‫ون َي ْغل ُِبوا مِا َئ َت ْي ِن‬ َ ‫ا ِْن َيكُ ْن ِم ْنكُ ْم عِ ْش ُر‬

َ ‫ون َصا ِب ُر‬ ۜ ِ ‫۪ين َعلَى ا ْل ِق َت‬
‫ال‬ َ ‫ض ال ُْم ْؤ ِمن‬
ِ ‫الن ِب ُّي َح ِّر‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Sizdən iyirmi səbirli kişi olsa, iki yüz (kafirə) qalib gələr. ← Ey Peyğəmbər! Möminləri döyüşə həvəsləndir.

﴾65﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َي ْغل ُِبوٓا َا ْل ًفا م َِن الَّذ‬

َ ‫ين َك َف ُروا ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْف َق ُه‬ ‫َوا ِْن َيكُ ْن ِم ْنكُ ْم مِا َئ ٌة‬
Kafirlərdən min (nəfərə) qalib gələr. Çünki onlar anlamayan bir tayfadır!← Sizdən yüz (səbirli kişi) olsa,

ۜ‫َو َعل َِم َا َّن ف۪ يكُ ْم َض ْع ًفا‬ ‫الل َع ْنكُ ْم‬

ُ ّٰ‫ف ه‬
َ ‫َال ْٰـٔ َن َخ َّف‬
Və bildi ki, sizdə bir zəiflik var. ← İndi Allah sizdən (yükünüzü alıb) yüngülləşdirdi.

ٌ ‫َوا ِْن َيكُ ْن ِم ْنكُ ْم َال‬

‫ْف‬ ‫َفا ِْن َيكُ ْن ِم ْنكُ ْم مِا َئ ٌة َصا ِب َر ٌة َي ْغل ُِبوا مِا َئ َت ْي ِۚن‬
Əgər sizdən min (nəfər) olsa, ← Əgər sizdən yüz səbirli kişi olsa, iki yüz (kafirə qələbə çalar).

﴾66﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫الل َم َع‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫َي ْغل ُِبوٓا َا ْل َف ْي ِن ِبا ِْذنِ ه‬
ۜ‫الل‬
Axı Allah səbr edənlərlə birlikdədir! ← iki min (nəfərə) Allahın iznilə qələbə çalar.

ۜ ِ ‫َح ّٰتى ُي ْث ِخ َن فِي اْال َْر‬

‫ض‬ َ ُ‫ان ِل َن ِب ٍّي َا ْن َيك‬
‫ون ل َُه َا ْس ٰرى‬ َ ‫َما َك‬
taki yer üzündə (çoxlu kafir) qırmayıncaya qədər. ← Əsirlərə sahib olmaq heç bir peyğəmbərə yaraşmaz,

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾67﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫يد ا‬
ُ ‫الل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۗ ‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫ض‬َ ‫ون َع َر‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُت ۪ر‬
Allah qüdrətlidir, hikmət sahibidir! ← Allah isə axirəti istəyir. ← Siz fani dünya malını istəyirsiniz,

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾68﴿ ‫يم‬ َ ۪‫ل ََم َّسكُ ْم ف‬
ٌ َ‫يما ٓ َا َخذْ ُت ْم َعذ‬ ‫الل َس َب َق‬ ٌ ‫ل َْول كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب م َِن ه‬
aldığınız (fidyəyə) görə sizə böyük bir əzab toxunardı. ← Əgər əvvəlcədən Allahdan bir hökm olmasaydı,

‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ‫َفكُ لُوا م َِّما َغن ِْم ُت ْم َح اَل اًل طَ ِّي ًب ۘا‬
və Allahdan qorxun. ← Əldə etdiyiniz qənimətləri halal və təmiz olaraq yeyin,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾69﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!
187 əl-Ənfal surəsi Cüz 10

‫الل ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم َخ ْي ًرا‬

ُ ّٰ‫ا ِْن َي ْعل َِم ه‬ ٓ ‫ي َا ْيد۪ يكُ ْم م َِن اْال َْس ٰر‬
‫ى‬ ٓ ۪‫الن ِب ُّي ُق ْل ل َِم ْن ف‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
“Əgər Allah ürəklərinizdə bir yaxşılıq olduğunu bilsə,← Ey Peyğəmbər! Əlinizdə olan əsirlərə de:

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾70﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم َو ه‬ ‫ُي ْؤتِكُ ْم َخ ْي ًرا م َِّما ٓ ُا ِخذَ ِم ْنكُ ْم‬
və sizi bağışlayar. Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← sizə, sizdən alınan (fidyə)dən daha yaxşısını verər,

‫الل م ِْن َق ْب ُل‬

َ ّٰ‫َف َق ْد َخا ُنوا ه‬ ‫يدوا ِخ َيا َن َت َك‬
ُ ‫َوا ِْن ُي ۪ر‬
daha əvvəl Allaha da xəyanət etmişdilər. ← Əgər onlar sənə xəyanət etmək istəsələr,

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾71﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َف َا ْمكَ َن ِم ْن ُه ْم‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Buna görə (Allah sənə), onlara qarşı imkan verdi.

‫الل‬ ِ ‫اه ُدوا ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ‫َو َج‬ ‫اج ُروا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َه‬
Allah yolunda malları və canları ilə cihad edərlər, ← Şübhəsiz, o kəslər ki, iman gətirib hicrət edərlər,

‫ض‬
ۜ ٍ ‫ِك َب ْع ُض ُه ْم َا ْول َِيا ٓ ُء َب ْع‬
َ ‫ُا ۬و ٰلئ‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
‫ين ٰا َو ْوا َو َن َص ُروٓا‬
onlar bir-birinə dostdurlar. ← və o kəslər ki, (köçənlərə) sığınacaq verib kömək ediblər,

ِ ‫َما لَكُ ْم م ِْن َو اَل َيت ِِه ْم م ِْن َش ْي ٍء َح ّٰتى ُي َه‬

ۚ‫اج ُروا‬ ‫اج ُروا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ِ ‫ين ٰا َم ُنوا َول َْم ُي َه‬
onlar hicrət edənə qədər heçnədə sizin onlara varisliyiniz yoxdur. ← İman gətirib hicrət etməyənlərə gəldikdə,

‫الن ْص ُر‬
َّ ‫َف َعل َْيكُ ُم‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫وك ْم فِي‬
ِ ‫الد‬ ْ ِ‫َواِن‬
ُ ‫اس َت ْن َص ُر‬
kömək göstərmək sizə vacibdir. ← Əgər onlar din yolunda sizdən kömək istəsələr,

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾72﴿‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ‫ا اَِّل َعلٰ ى َق ْو ٍم َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن ُه ْم م۪ ي َث‬
‫اق‬
Allah, nə etdiklərinizi görəndir!← Sizinlə özləri arasında saziş olan bir tayfa əleyhinə olması müstəsnadır.

﴾73﴿‫ير‬
ٌ ‫اد َك ۪ب‬ ِ ‫ُوه َتكُ ْن ِف ْت َن ٌة فِي اْال َْر‬
ٌ ‫ض َو َف َس‬ ُ ‫ا اَِّل َت ْف َعل‬ ‫ض‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ۜ ٍ ‫ين َك َف ُروا َب ْع ُض ُه ْم َا ْول َِيا ٓ ُء َب ْع‬
Siz onu etməsəniz, yer üzündə böyük bir fitnə-fəsad olar. ← Kafirlər də bir-birinin dostlarıdır.

َ ۪‫َوالَّذ‬
‫ين ٰا َو ْوا َو َن َص ُروٓا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫اه ُدوا ف۪ ي َس ۪ب‬
َ ‫اج ُروا َو َج‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َه‬
və (köçənlərə) sığınacaq verib kömək edənlər; ← İman gətirib köçənlər, Allah yolunda cihad edənlər,

﴾74﴿ ‫يم‬
ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو ِر ْز ٌق َك ۪ر‬ َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
ۜ‫ون َح ًّقا‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar üçün bağışlanma və tükənməz ruzi vardır! ← Həqiqətən onlar əsl möminlərdir.

‫ِك ِم ْنكُ ْم‬

َ ‫اه ُدوا َم َعكُ ْم َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
َ ‫َو َج‬ ‫اج ُروا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا م ِْن َب ْع ُد َو َه‬
və sizinlə bərabər cihad edərlər; Onlar sizdəndirlər. ← O kəslər ki, sonradan iman gətirib köçərlər,

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾75﴿‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ‫ض ف۪ ي كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬
ۜ‫الل‬ ٍ ‫ام َب ْع ُض ُه ْم َا ْولٰى ِب َب ْع‬
ِ ‫َو ُا ۬ولُوا اْال َْر َح‬
Həqiqətən, Allah hər şeyi biləndir! ← Qohumlar Allahın Kitabında bir-birinə daha uyğundurlar.
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 188

‫الت ْو َب ِة‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬9﴿
ət-Tovbə (Tövbə) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 129 ayədir(

َ ۪‫اه ْد ُت ْم م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾1﴿ ‫ين‬ َ ‫ين َع‬ ِ ّٰ‫َب َرا ٓ َء ٌة م َِن ه‬
َ ۪‫الل َو َر ُسولِه۪ ٓ ِالَى الَّذ‬
Allah və Onun Peyğəmbərindən saziş bağladığımız müşriklərə bir xəbərdarlıq!

ِۙ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّنكُ ْم َغ ْي ُر ُم ْع ِج ِزي ه‬

‫الل‬ ‫ض َا ْر َب َع َة َا ْش ُه ٍر‬ ُ ‫َف ۪س‬
ِ ‫يحوا فِي اْال َْر‬
və bilin ki, siz Allahı aciz qoya bilməzsiniz. ← Yer üzündə dörd ay gəzib dolaşın,

﴾2﴿ ‫ين‬
َ ‫الل ُم ْخ ِزي الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Allah kafirləri rüsvay edəcəkdir!

َ ۪‫ي ٌء م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

‫ين َو َر ُسول ُُه‬ ٓ ‫الل َب ۪ر‬
َ ّٰ‫َا َّن ه‬ ‫اس َي ْو َم ال َْح ِّج اْال َْك َب ِر‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ان م َِن ه‬
َّ ‫الل َو َر ُسولِه۪ ٓ ِالَى‬ ٌ ‫َو َا َذ‬
Allah və Peyğəmbəri müşriklərdən uzaqdır. ← Ən böyük Həcc günü Allah və Peyğəmbərindən insanlara bildiriş!

‫َوا ِْن َت َول َّْي ُت ْم‬ ‫َفا ِْن ُت ْب ُت ْم َف ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬

Əgər (imandan) üz döndərsəniz, ← Əgər tövbə etsəniz, bu sizin üçün daha xeyirlidir.

﴾3﴿ ‫۪يم‬
ٍۙ ‫اب َال‬ َ ۪‫َو َب ِّش ِر الَّذ‬
ٍ َ‫ين َك َف ُروا ِب َعذ‬ ِ ّٰ‫اعل َُموٓا َا َّنكُ ْم َغ ْي ُر ُم ْع ِج ِزي ه‬
ۜ‫الل‬ ْ ‫َف‬
Kafirləri də acı bir əzabla müjdələ! ← bilin ki, siz Allahı aciz qoya bilməzsiniz.

‫وك ْم َش ْيـًٔا‬
ُ ‫ُث َّم ل َْم َي ْن ُق ُص‬ َ ۪‫اه ْد ُت ْم م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
‫ين‬ َ ۪‫اِل الَّذ‬
َ ‫ين َع‬
sonradan sizə qarşı heç bir naqislik etməmişlər, ← Ancaq müqavilə bağladığınız o müşriklər müstəsnadır ki,

‫َف َات ُِّموٓا ِال َْي ِه ْم َع ْه َد ُه ْم ِالٰى ُم َّدت ِِه ْم‬ ‫َول َْم ُيظَ اهِ ُروا َعل َْيكُ ْم َا َح ًدا‬
Onlarla əhdinizi, qoyulan vaxta qədər tamamlayın. ← və sizin əleyhinizə heç kəsə yardım göstərməmişlər.

َ ۪‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم َّتق‬

﴾4﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah müttəqiləri sevər!

‫وه ْم‬
ُ ‫اح ُص ُر‬
ْ ‫وه ْم َو‬
ُ ُ‫وه ْم َو ُخذ‬ َ ۪‫َفا ْق ُتلُوا ال ُْم ْش ِرك‬
ُ ‫ين َح ْي ُث َو َج ْد ُت ُم‬ ‫َف ِا َذا ا ْن َسل ََخ اْال َْش ُه ُر ال ُْح ُر ُم‬
müşrikləri harada görsəniz, onları öldürün, yaxalayıb əsir alın, həbs edin, ← Haram aylar çıxınca,

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َت ُوا‬
َّ ‫َفا ِْن َت ُابوا َو َا َق ُاموا‬ ‫َوا ْق ُع ُدوا ل َُه ْم ُك َّل َم ْر َص ٍۚد‬
Əgər tövbə etsələr, namaz qılıb zəkat versələr, ← və onların bütün keçidlərinə oturun (tutun).

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َف َخ ُّلوا َس ۪بيل َُه ْم‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← onların yollarını sərbəst buraxın.

ِ ّٰ‫َف َا ِج ْر ُه َح ّٰتى َي ْس َم َع َك اَل َم ه‬

‫الل‬ َ‫ارك‬
َ ‫اس َت َج‬ َ ۪‫َوا ِْن َا َح ٌد م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
ْ ‫ين‬
ona aman ver ki, Allah kəlamını dinləsin. ← Əgər müşriklərdən biri səndən aman istəsə,

﴾6﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْعل َُم‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ُث َّم َا ْبل ِْغ ُه َم ْا َم َن ُه‬
Bu ona görədir ki, onlar bilməyən bir tayfadır! ← Sonra onu əmin olduğu yerə çatdır.
189 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

ِ ّٰ‫ين َع ْه ٌد عِ ْن َد ه‬
ٓ ۪‫الل َوعِ ْن َد َر ُسولِه‬ َ ۪‫ون ِلل ُْم ْش ِرك‬
ُ ُ‫ف َيك‬
َ ‫َك ْي‬
Müşriklərin Allah və Onun Peyğəmbəri yanında necə əhdi ola bilər?!

‫اه ْد ُت ْم عِ ْن َد ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِۚام‬ َ ۪‫اِل الَّذ‬

َ ‫ين َع‬
Məscidülhəramın yanında müqavilə bağladığınız kəslər (bundan) müstəsnadır.

َ ۪‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم َّتق‬

﴾7﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ُ ۪‫اس َتق‬
‫يموا ل َُه ْم‬ ْ ‫اس َت َق ُاموا لَكُ ْم َف‬
ْ ‫َف َما‬
Şübhəsiz, Allah müttəqiləri sevər! ← Sizinlə düzgün davrandıqca siz də onlarla düzgün davranın.

‫اَل َي ْر ُق ُبوا ف۪ يكُ ْم ا اًِّل َول ذ َِّم ًة‬ ‫ف َوا ِْن َيظْ َه ُروا َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫َك ْي‬
nə sizinlə olan bir əhdə, nə də bir anda əməl edərlər, . ← Necə yəni! Əgər sizə qalib gəlsələr,

َ ‫َو َا ْك َث ُر ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾8﴿ ‫ون‬ ُ ‫ُي ْر ُضو َنكُ ْم ِب َا ْف َواهِ ِه ْم َو َت ْا ٰبى ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬
Onların əksəriyyəti də fasiqlərdir! ← Onların ürəkləri istəmədikləri halda, ağızlarıyla sizi razı salarlar.

ۜ ۪‫َف َص ُّدوا َع ْن َس ۪بيلِه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬

‫الل َث َم ًنا َقل۪ اًيل‬ ِ ‫ا ِْش َت َر ْوا ِب ٰا َي‬
Sonra da (insanları) Onun yolundan döndərdilər. ← Onlar Allahın ayələrini ucuz qiymətə satdılar.

‫ون ف۪ ي ُم ْؤم ٍِن اِل َو اَل ذ َِّم ًة‬

َ ‫اَل َي ْر ُق ُب‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َسا ٓ َء َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
﴾9﴿‫ُون‬
Onlar mömin barəsində nə bir əhdə, nə də bir anda əməl edərlər. ← Həqiqətən, onların etdiyi iş necə də pisdir!

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َت ُوا‬
َّ ‫َفا ِْن َت ُابوا َو َا َق ُاموا‬ ﴾10﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْع َت ُد‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Əgər tövbə etsələr, namaz qılıb zəkat versələr, ← Onlar əsl həddi aşanlardır!

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َو ُن َف ِّص ُل ا‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫َفا ِْخ َوا ُنكُ ْم فِي‬
ۜ ِ ‫الد‬
Anlayıb bilən bir tayfa üçün ayələri ətraflı izah edirik! ← dində sizin qardaşlarınızdır.

‫َوطَ َع ُنوا ف۪ ي د۪ ينِكُ ْم‬ ‫َوا ِْن َنكَ ُثوٓا َا ْي َما َن ُه ْم م ِْن َب ْعدِ َع ْهدِ هِ ْم‬
və dininizi təhqir etsələr, ← Əgər əhd bağladıqdan sonra andlarını pozsalar,

﴾12﴿ ‫ون‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم اَل ٓ َا ْي َم‬

َ ‫ان ل َُه ْم ل ََعل َُّه ْم َي ْن َت ُه‬ ‫َف َقا ِتلُوٓا َائ َِّم َة الْكُ ْف ِۙر‬
Onların həqiqətən, andları yoxdur. Bəlkə, onlar (buna) son qoyarlar! ← küfr başçıları ilə vuruşun.

ِ‫الر ُسول‬
َّ ‫اج‬
ِ ‫َو َه ُّموا ِبا ِْخ َر‬ َ ‫َا اَل ُت َقا ِتل‬
‫ُون َق ْو ًما َنكَ ُثوٓا َا ْي َما َن ُه ْم‬
və Peyğəmbəri çıxartmaq niyyətində idilər? ← O tayfa ilə vuruşmayacaqsınzmı ki, andlarını pozdular,

‫َا َت ْخ َش ْو َن ُه ْم‬ ‫َو ُه ْم َب َد ُؤ ُك ْم َا َّولَ َم َّر ٍ ۜة‬

Məgər onlardan qorxursunuz? ← Həmçinin sizinlə (döyüşə də) birinci dəfə onlar başladılar.

َ ‫الل َا َح ُّق َا ْن َت ْخ َش ْو ُه ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬

﴾13﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َف ه‬
Əgər inanırsınızsa, (bilin ki,) Allah, özündən qorxmanıza daha layiqdir!
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 190

‫َو ُي ْخ ِزهِ ْم‬ ُ ّٰ‫ُوه ْم ُي َع ِّذ ْب ُه ُم ه‬

‫الل ِب َا ْيد۪ يكُ ْم‬ ُ ‫َقا ِتل‬
onları rüsvay etsin, ← Onlarla vuruşun ki, Allah sizin əlinizlə onlara əzab versin,

َ ‫ور َق ْو ٍم ُم ْؤ ِمن‬
﴾14﴿ ‫۪ين‬ ِ ‫َو َي ْش‬
َ ‫ف ُص ُد‬ ‫َو َي ْن ُص ْر ُك ْم َعل َْي ِه ْم‬
möminlər tayfasının ürəklərini fərəhləndirsin, ← sizə onların üzərində qələbə çaldırsın,

‫الل َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء‬

ُ ّٰ‫وب ه‬
ُ ‫َو َي ُت‬ ‫َو ُيذْ هِ ْب َغ ْي َظ ُقلُو ِب ِه ْم‬
Allah, istədiyi kəsin tövbəsini qəbul edər. ← və onların qəlblərindən qəzəbi silib aparsın.

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾15﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

‫اه ُدوا ِم ْنكُ ْم‬ َ ۪‫الل الَّذ‬

َ ‫ين َج‬ ُ ّٰ‫َول ََّما َي ْعل َِم ه‬ ‫َا ْم َحسِ ْب ُت ْم َا ْن ُت ْت َر ُكوا‬
Allah, sizdən cihad edənləri ayırd etməmiş, ← Yoxsa zənn etdinizmi ki, siz sərbəst buraxılacaqsınız,

‫۪يج ًة‬
َ ‫۪ين َول‬ ِ ّٰ‫َول َْم َي َّت ِخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬
َ ‫الل َو اَل َر ُسولِه۪ َو اَل ال ُْم ْؤ ِمن‬
və Allahdan, Peyğəmbərindən və möminlərdən başqasını özlərinə dost tutmayanları (ayırd etməmiş)?

﴾16﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır!

‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم ِبالْكُ ْف ِ ۜر‬

ٓ َ ۪‫َشاهِ د‬
ٰ‫ين َعل‬ ِ ّٰ‫اج َد ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ان ِلل ُْم ْش ِرك‬
ِ ‫ين َا ْن َي ْع ُم ُروا َم َس‬ َ ‫َما َك‬
küfr etdikləri barədə özlərinə şahid olduqları halda.← Müşriklər Allahın məscidlərini təmir edə bilməzlər,

﴾17﴿ ‫ون‬
َ ‫ار ُه ْم َخال ُِد‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوفِي‬ ‫ِك َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və onlar Cəhənnəmdə əbədi qalacaqlar! ← Onların əməlləri puça çıxmışdır.

‫ال ِخ ِر‬ ِ ّٰ‫ٰا َم َن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ِ ّٰ‫اج َد ه‬
‫الل َم ْن‬ ِ ‫ِا َّن َما َي ْع ُم ُر َم َس‬
Allaha və axirət gününə iman gətirər, ← Allahın məscidlərini yalnız o kəs təmir edə bilər ki,

‫الل‬
َ ّٰ‫ش ا اَِّل ه‬
َ ‫َول َْم َي ْخ‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َتى‬
َّ ‫ام‬
َ ‫َو َا َق‬
və Allahdan başqa heç kəsdən qorxmaz. ← namazı qılar, zəkatı verər,

َ ۪‫ِك َا ْن َيكُ و ُنوا م َِن ال ُْم ْه َتد‬

﴾18﴿ ‫ين‬ َ ‫ى ُا ۬و ٰلٓئ‬
ٓ ‫َف َع ٰس‬
Ola bilər ki, onlar doğru yolu tapanlardan olarlar!

‫ال ِخ ِر‬ ِ ّٰ‫ٰا َم َن ِب ه‬

ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ‫ار َة ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام َك َم ْن‬
َ ‫َا َج َع ْل ُت ْم سِ َق َاي َة ال َْحا ٓ ِّج َوعِ َم‬
o, Allaha və axirət gününə iman gətirir,←Hacılara su verməyi və Məscidülhəramı təmir etməyi o kəslə eynimi
tutursunuz ki,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾19﴿‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫اَل َي ْس َت ُو َن عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫اه َد ف۪ ي َس ۪ب‬
َ ‫َو َج‬
Allah zalım qövmü doğru yola yönəltməz!←Onlar Allah qatında eyni olmazlar.←və Allah yolunda cihad edir?

‫الل ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ِ ‫اه ُدوا ف۪ ي َس ۪ب‬
َ ‫َو َج‬ ‫اج ُروا‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َه‬
Allah yolunda malları və canları ilə vuruşanlar, ← İman gətirib hicrət edənlər,

﴾20﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفآئ ُِز‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫َا ْعظَ ُم َد َر َج ًة عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬
Onlar əsl uğur qazananlardır. ← Allah yanında dərəcə olaraq ən yüksəkdədirlər.
191 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

ٌ ۪‫يم ُمق‬
﴾21﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫ل َُه ْم ف۪ َيها َنع‬ ٍ ‫ُي َب ِّش ُر ُه ْم َر ُّب ُه ْم ِب َر ْح َم ٍة ِم ْن ُه َو ِر ْض َوانٍ َو َج َّن‬
‫ات‬
Orada onlar üçün tükənməz nemətlər vardır. ← Rəbbi onları Özündən bir mərhəmət, razılıq və cənnətlərlə
müjdələyir.

ٌ ‫الل عِ ْن َد ُه َا ْج ٌر َع ۪ظ‬
﴾22﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫َخالِد‬
Böyük mükafat, həqiqətən, Allah qatındadır! ← Orada əbədi qalacaqlar.

‫اَل َت َّت ِخذُ وٓا ٰا َبا ٓ َء ُك ْم َوا ِْخ َوا َنكُ ْم َا ْول َِيا ٓ َء‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Atalarınızı və qardaşlarınızı özünüzə dost tutmayın, ← Ey iman gətirənlər!

﴾23﴿‫ون‬ َ ‫َو َم ْن َي َت َول َُّه ْم ِم ْنكُ ْم َف ُا ۬و ٰلٓئ‬

َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬ ۜ ِ ‫يم‬
‫ان‬ َ ‫ال‬ ْ ِ‫اِن‬
۪ ْ‫اس َت َح ُّبوا الْكُ ْف َر َعلَى ا‬
Sizdən kim onları dost tutarsa, onlar əsl zalımlardır. ← əgər küfrü imandan üstün tuturlarsa.

‫وها‬ ٌۨ ‫اجكُ ْم َو َع ۪ش َير ُتكُ ْم َو َا ْم َو‬

َ ‫ال ا ْق َت َر ْف ُت ُم‬ ُ ‫َو َا ْز َو‬ ‫ان ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم َو َا ْب َنا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم َوا ِْخ َوا ُنكُ ْم‬
َ ‫ُق ْل ا ِْن َك‬
övrətləriniz, qəbiləniz, qazandığınız mallar, ← De: “Əgər atalarınız, oğullarınız, qardaşlarınız,

ٓ ‫ار ٌة َت ْخ َش ْو َن َك َس َاد َها َو َم َساكِ ُن َت ْر َض ْو َن َها‬

َ ‫َوت َِج‬
kasad olmasından qorxduğunuz ticarət və xoşunuza gələn məskənklər,

۪‫الل َو َر ُسولِه۪ َو ِج َها ٍد ف۪ ي َس ۪بيلِه‬

ِ ّٰ‫َا َح َّب ِال َْيكُ ْم م َِن ه‬
sizə Allahdan, Onun Peyğəmbərindən və onun yolunda cihaddan daha sevimlidirsə,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾24﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫الل ِب َا ْم ِره‬
ُ ّٰ‫َف َت َر َّب ُصوا َح ّٰتى َي ْات َِي ه‬
Allah fasiqlər tayfasını doğru yola yönəltməz! ← Allah, öz əmrini gətirincəyə qədər gözləyin.

‫ا ِْذ َا ْع َج َب ْتكُ ْم َك ْث َر ُتكُ ْم‬ ‫۪ير ٍۙة َو َي ْو َم ُح َن ْي ٍۙن‬

َ ‫الل ف۪ ي َم َواطِ َن َكث‬
ُ ّٰ‫َل َق ْد َن َص َر ُك ُم ه‬
O vaxt çox olmağınız xoşunuza gəlsə də, ← Allah sizə bir çox yerlərdə, həmçinin Hüneyn günü kömək etdi.

﴾25﴿‫ين‬
َ ‫ض ِب َما َر ُح َب ْت ُث َّم َول َّْي ُت ْم ُم ْد ِب ۪ر‬
ُ ‫َو َضا َق ْت َعل َْيكُ ُم اْال َْر‬ ‫َفل َْم ُت ْغ ِن َع ْنكُ ْم َش ْيـًٔا‬
Genişliyinə rəğmən dünya sizə dar oldu, sonra dönüb qaçdınız.← sizə heç bir fayda vermədi.

‫ودا ل َْم َت َر ْو َها‬

ً ‫َو َا ْن َزلَ ُج ُن‬ َ ‫الل َس ۪كي َن َت ُه َعلٰ ى َر ُسولِه۪ َو َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ُ ّٰ‫ُث َّم َا ْن َزلَ ه‬
və görmədiyiniz əsgərlər endirdi. ← Sonra Allah, Öz Peyğəmbərinə və möminlərə arxayınlıq nazil etdi,

﴾26﴿ ‫ين‬
َ ‫ِك َج َزا ٓ ُء الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫َو ٰذل‬ َ ۪‫َو َعذَّ َب الَّذ‬
ۜ ‫ين َك َف ُروا‬
Kafirlərin cəzasıdır budur! ← Kafirləri də əzaba düçar etdi.
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 192

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾27﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫الل م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
‫ِك َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ُ ّٰ‫وب ه‬
ُ ‫ُث َّم َي ُت‬
Axı Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Sonra Allah bunun arxasınca istədiyinin tövbəsini qəbul edər.

ۚ‫َف اَل َي ْق َر ُبوا ال َْم ْس ِج َد ال َْح َر َام َب ْع َد َعام ِِه ْم ٰهذَ ا‬ ‫س‬ َ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َّن َما ال ُْم ْش ِر ُك‬
ٌ ‫ون َن َج‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Bu illərindən sonra Məscidülhərama yaxınlaşmasınlar.←Ey iman gətirənlər! Müşriklər həqiqətən murdardırlar.

‫الل م ِْن َف ْضلِه۪ ٓ ا ِْن َشا ٓ َء‬

ُ ّٰ‫َف َس ْو َف ُي ْغن۪يكُ ُم ه‬ ‫َوا ِْن ِخ ْف ُت ْم َع ْي َل ًة‬
əgər Allah istəsə, öz lütfündən sizi dövlətli edəcəkdir. ← Əgər yoxsulluqdan qorxursunuzsa (bilin ki),

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾28﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

‫الل َو َر ُسول ُُه‬

ُ ّٰ‫ون َما َح َّر َم ه‬
َ ‫َو اَل ُي َح ِّر ُم‬ ‫ال ِخ ِر‬
ٰ ْ‫الل َو اَل ِبال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬ َ ۪‫َقا ِتلُوا الَّذ‬
Allah və Peyğəmbərinin haram etdiyini← O kəslərlə vuruşun ki, Allaha və axirət gününə iman gətirməzlər,
haram bilməzlər,

َ ‫َصاغِ ر‬
﴾29﴿‫ون‬
ُ ‫َح ّٰتى ُي ْعطُ وا ال ِْج ْز َي َة َع ْن َيدٍ َو ُه ْم‬ َ ‫ين ُاو ُتوا الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫ين ال َْح ِّق م َِن الَّذ‬
َ ۪‫ون د‬
َ ‫َو اَل َيد۪ ي ُن‬
Kiçilib əlləri ilə cizyə verincəyə qədər (onlarla vuruşun).← kitab verilənlərdən olub haq dini qəbul etməzlər;

ِ ّٰ‫يح ْاب ُن ه‬
‫الل‬ ُ ‫ارى ال َْم ۪س‬
َ ‫الن َص‬ ِ ‫َو َقال‬
َّ ‫َت‬ ِ ّٰ‫ود ُع َز ْي ٌۨر ْاب ُن ه‬
‫الل‬ ِ ‫َو َقال‬
ُ ‫َت ال َْي ُه‬
Xaçpərəstlər də: “Məsih (İsa) Allahın oğludur”,- dedilər. ← Yəhudilər: “Üzeyr Allahın oğludur”- dedilər,

َ ۪‫ُي َضاهِ ُؤ َن َق ْولَ الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْب ُل‬ ‫ِك َق ْول ُُه ْم ِب َا ْف َواهِ ِه ْم‬
َ ‫ٰذل‬
Daha əvvəl küfr edənlərin sözlərinə bənzədirlər. ← Bu, onların ağızlarıyla (söylədikləri) sözlərdir.

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ُ‫الل َا ّٰنى ُي ْؤ َفك‬
ُۘ ّٰ‫َقا َتل َُه ُم ه‬
Allah onları öldürsün! Necə də (haqdan) döndərilirlər!

ِ ّٰ‫م ِْن ُدونِ ه‬

َ ‫الل َوال َْم ۪س‬
‫يح ْاب َن َم ْر َي َم‬ َ ‫ِا َّت َخذُ وٓا َا ْح َب‬
‫ار ُه ْم َو ُر ْه َبا َن ُه ْم َا ْر َب ًابا‬
Allahı qoyub Məryəm oğlu Məsihi də. ← Onlar, alimlərini və rahiblərini özlərinə tanrılar qəbul etdilər;

‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬ ِ ‫َو َما ٓ ُام ُِروٓا ا اَِّل ل َِي ْع ُب ُدوٓا ِال ًٰها َو‬
ۚ‫اح ًدا‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Halbuki onlara, ancaq bir olan tanrıya ibadət etmək əmr olunmuşdu.

﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
O (Allah), onların şərik qoşduqlarından uzaqdır!
193 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

‫ور ُه‬
َ ‫الل ا اَِّل َا ْن ُيت َِّم ُن‬
ُ ّٰ‫َو َي ْا َبى ه‬ ‫الل ِب َا ْف َواهِ ِه ْم‬
ِ ّٰ‫ور ه‬
َ ‫ون َا ْن ُيطْ ف ُِؤا ُن‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Allah isə ancaq öz nurunu tamamlamaq istər, ← Onlar Allahın nurunu ağızları ilə söndürmək istəyirlər.

﴾32﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه الْكَ اف ُِر‬
kafirlərin xoşuna gəlməsə də.

ۙ ۪‫ين ُك ّلِه‬ ّ ۪ ‫ل ُِيظْ ِه َر ُه َعلَى‬

ِ ‫الد‬ ِ ۪‫ي َا ْر َس َل َر ُسول َُه ِبال ُْه ٰدى َود‬
‫ين ال َْح ِّق‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
onu (İslamı) bütün dinlərə üstün etmək üçün, ← Öz Peyğəmbərini doğru yol və haqq dinlə göndərən Odur,

﴾33﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه ال ُْم ْش ِر ُك‬
müşriklərin xoşuna gəlməsə də.

‫اس ِبال َْباطِ ِل‬

ِ ‫الن‬
َّ َ‫ُون َا ْم َوال‬
َ ‫ل ََي ْا ُكل‬ ِ‫الر ْه َبان‬
ُّ ‫ار َو‬
ِ ‫۪يرا م َِن اْال َْح َب‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
ً ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا َِّن َكث‬
insanların mallarını haqsızlıqla yeyirlər,← Ey iman gətirənlər! (Yəhudi) alimlərindən və rahiblərindən çoxu,

‫ِض َة‬
َّ ‫ون الذَّ َه َب َوا ْلف‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َيكْ ن ُِز‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬
َ ‫َو َي ُص ُّد‬
O kəslər ki, qızıl və gümüş yığarlar, ← və (insanları) Allah yolundan döndərirlər.

﴾34﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َف َب ِّش ْر ُه ْم ِب َعذ‬

ٍۙ ‫اب َال‬ ‫الل‬ ِ ‫َو اَل ُي ْن ِف ُقو َن َها ف۪ ي َس ۪ب‬
ِۙ ّٰ‫يل ه‬
onları acı bir əzabla müjdələ! ← və onu Allah yolunda xərcləməzlər,

‫ور ُه ْم‬
ُ ‫وب ُه ْم َوظُ ُه‬
ُ ‫اه ُه ْم َو ُج ُن‬
ُ ‫َف ُتكْ ٰوى ِب َها ِج َب‬ ِ ‫َي ْو َم ُي ْح ٰمى َعل َْي َها ف۪ ي َن‬
‫ار َج َه َّن َم‬
və onunla alınlarına, böyürlərinə və kürəklərinə dağ basılacaq. ← O gün o, cəhənnəm atəşində qızdırılacaq,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َفذُ و ُقوا َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ن ُِز‬ ‫ل ْن ُفسِ كُ ْم‬
َ ‫ٰهذَ ا َما َك َن ْز ُت ْم‬
Elə isə, yığdığınız şeylərin (əzabını) dadın! ← Bu özünüz üçün yığdığınız şeylərdir.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل َي ْو َم َخل ََق‬ ِ ‫ا ْث َنا َع َش َر َش ْه ًرا ف۪ ي كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬ ِ ّٰ‫الش ُهورِ عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ ُّ ‫ا َِّن عِ َّد َة‬
göyləri və yeri yaratdığı gündən Allahın Kitabında on iki aydır.← Şübhəsiz, Allah qatında ayların sayı,

‫َف اَل َتظْ ل ُِموا ف۪ ِيه َّن َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫ين ا ْل َق ِّي ُم‬ َ ‫ِم ْن َها ٓ َا ْر َب َع ٌة ُح ُر ٌم ٰذل‬
ّ ۪ ‫ِك‬
ُ ‫الد‬
Ona görə də o (aylar)da özünüzə zülm etməyin. ← Onlardan dördü haram (aylar)dır. Doğru din budur.

‫ين َكا ٓ َّف ًة َك َما ُي َقا ِتلُو َنكُ ْم َكا ٓ َّف ًة‬
َ ۪‫َو َقا ِتلُوا ال ُْم ْش ِرك‬
Sizə qarşı hamılıqla vuruşduqları kimi, siz də müşriklərə qarşı hamılıqla vuruşun.

َ ۪‫الل َم َع ال ُْم َّتق‬

﴾36﴿‫ين‬ َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
Və bilin ki, Allah müttəqilərlədir!
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 194

َ ۪‫ُي َضلُّ ِب ِه الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ َّ ‫ِا َّن َما‬
ٓ ‫الن ۪س‬
‫ي ُء ِز َي َاد ٌة فِي الْكُ ْف ِر‬
onunla kafirlər (haq yoldan) azdırılarlar. ← (Haram ayları) gecikdirmək ancaq küfrdə irəliləməkdir ki,

ُ ّٰ‫ل ُِي َواطِ ُؤا عِ َّد َة َما َح َّر َم ه‬

‫الل‬ ‫ُي ِح ُّلو َن ُه َع ًاما َو ُي َح ِّر ُمو َن ُه َع ًاما‬
Allahın haram etdiyinin sayını düzəltsinlər, ← Onu (haram ayı) bir il halal sayarlar, bir il haram sayarlar ki,

‫ُز ِّي َن ل َُه ْم ُسوٓ ُء َا ْع َمال ِِه ْم‬ ُ ّٰ‫َف ُي ِح ُّلوا َما َح َّر َم ه‬
‫الل‬
Pis əməlləri onlara gözəl görünmüşdür. ← və Allahın haram buyurduğunu halal etsinlər.

َ ‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾37﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah isə kafir qövmü doğru yola yönəltməz!

‫ض‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ ِ ‫الل ا َّثا َق ْل ُت ْم ِالَى اْال َْر‬ َ ۪‫ِا َذا ق‬
ِ ‫يل لَكُ ُم ا ْنف ُِروا ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َما لَكُ ْم‬
sizə: “Allah yolunda səfərbər olun!”- deyildikdə yerə yapışıb qaldınız. ← Ey iman gətirənlər! Sizə nə oldu ki,

ٌ ۪‫ال ِخ َر ِة اِل َقل‬

﴾38﴿‫يل‬ ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا فِي ا‬ ُ ‫َف َما َم َت‬ ‫ال ِخ َر ِۚة‬ ُّ ‫َا َر ۪ضي ُت ْم ِبال َْح ٰيو ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا م َِن ا‬
Dünya həyatının malı isə axirət yanında yalnız az bir şeydir!← Axirət əvəzinə dünya həyatına razımı oldunuz?

‫َو َي ْس َت ْبدِ لْ َق ْو ًما َغ ْي َر ُك ْم‬ ً ‫ا اَِّل َت ْنف ُِروا ُي َع ِّذ ْبكُ ْم َعذَ ًابا َال‬
‫۪يما‬
və (sizi), sizdən başqa bir tayfa ilə əvəz edər. ← Əgər səfərbər olmazsanız, (Allah) sizə acı bir əzab verər,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾39﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫وه َش ْيـًٔا‬
ُ ‫َو اَل َت ُض ُّر‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir! ← Siz isə Ona (Allaha) heç cür zərər verə bilməzsiniz.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َف َق ْد َن َص َر ُه ه‬ ‫وه‬
ُ ‫ا اَِّل َت ْن ُص ُر‬
Allah ona kömək göstərmiş olar. ← Əgər siz ona (Peyğəmbərə) kömək etməsəniz,

‫ار‬
ِ ‫ا ِْذ ُه َما فِي ال َْغ‬ َ ۪‫ا ِْذ َا ْخ َر َج ُه الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا َثان َِي ا ْث َن ْي ِن‬
Hər ikisi mağarada olduğu vaxt, ← O vaxt kafirlər ikinin ikincisini (Peyğəmbəri Məkkədən) çıxartmışdılar.

‫الل َم َع َن ۚا‬
َ ّٰ‫اَل َت ْح َز ْن ا َِّن ه‬ ِ ‫ا ِْذ َي ُقولُ ل َِص‬
۪‫اح ِبه‬
“Qəmgin olma! Şübhəsiz Allah bizimlədir!”.← öz dostuna (Əbu Bəkrə) deyirdi:

‫َو َا َّي َد ُه ِب ُج ُنو ٍد ل َْم َت َر ْو َها‬ ‫الل َس ۪كي َن َت ُه َعل َْي ِه‬
ُ ّٰ‫َف َا ْن َزلَ ه‬
görmədiyiniz əsgərlərlə onu müdafiə etmiş, ← O vaxt Allah ona rahatlıq nazil etmiş,

ۜ‫الل هِ َي ال ُْعل َْيا‬

ِ ّٰ‫َو َكل َِم ُة ه‬ ‫الس ْفلٰ ى‬
ۜ ُّ َ ۪‫َو َج َع َل َكل َِم َة الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
Axı əsl uca olan Allahın sözüdür. ← və kafirlərin sözünü alçaltmışdı.

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾40﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!
195 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

ِ ‫َو َجاهِ ُدوا ِب َا ْم َوالِكُ ْم َو َا ْن ُفسِ كُ ْم ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ ‫ِا ْنف ُِروا ِخ َفا ًفا َو ِث َق اًال‬
Malınızla və canınızla Allah yolunda cihad edin! ← Ağırlı və yüngüllü səfərbər olun;

﴾41﴿ ‫ون‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
Əgər bilsəniz, bu sizin üçün daha xeyirlidir!

َ‫اَل َّت َب ُعوك‬ ِ ‫ان َع َر ًضا َق ۪ر ًيبا َو َس َف ًرا َق‬

‫اص ًدا‬ َ ‫ل َْو َك‬
mütləq sənin ardınca gedərdilər. ← Əgər o, yaxın bir mənfəət və orta (mənzilli) bir səfər olsaydı,

َ ‫َو َس َي ْح ِل ُف‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
‫الل‬ ُّ ‫َولٰكِ ْن َب ُع َد ْت َعل َْي ِه ُم‬
‫الش َّق ُة‬
Və Allaha and içəcəklər ki: ← Lakin məşəqqətli (məsafə) onlara uzaq gəldi.

‫ون َا ْن ُف َس ُه ْم‬
َ ُ‫ُي ْهلِك‬ ‫اس َتطَ ْع َنا ل ََخ َر ْج َنا َم َعكُ ْم‬
ْ ‫ل َِو‬
Onlar özlərini həlak edirlər. ← “Əgər gücümüz çatsaydı, biz də sizinlə bərabər (səfərə) çıxardıq”.

‫ل َِم َا ِذ ْن َت ل َُه ْم‬ ‫الل َع ْن َك‬

ُ ّٰ‫َع َفا ه‬ َ ‫الل َي ْعل َُم ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬
﴾42﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Nə üçün onlara izin verdin, ← Allah səni bağışlasın! ← Allah isə bilir ki, onlar yalançıdırlar.

َ ‫ين َص َد ُقوا َو َت ْعل ََم الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾43﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َك الَّذ‬
َ ‫َح ّٰتى َي َت َب َّي َن ل‬
doğru danışanlar sənə bəlli olmadan və yalançıları tanımadan əvvəl?

‫َا ْن ُي َجاهِ ُدوا ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ ‫ال ِخ ِر‬ َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ۪‫اَل َي ْس َت ْا ِذ ُن َك الَّذ‬
malları və canları ilə cihad etsinlər.← Allaha və axirət gününə iman gətirənlər səndən izin istəməzlər ki,

‫ال ِخ ِر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬ َ ۪‫ِا َّن َما َي ْس َت ْا ِذ ُن َك الَّذ‬ َ ۪‫يم ِبال ُْم َّتق‬
﴾44﴿‫ين‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Səndən izin istəyənlər ancaq Allaha və axirət gününə iman gətirməyənlər, ← Allah müttəqiləri tanıyandır!

َ ‫َف ُه ْم ف۪ ي َر ْي ِب ِه ْم َي َت َر َّد ُد‬

﴾45﴿ ‫ون‬ ‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َو ْار َت َاب ْت ُقل‬
Onlar öz şübhələrində tərəddüd edib durarlar. ← və də ürəkləri şübhəyə düşənlərdir.

ُ ّٰ‫َولٰكِ ْن َك ِر َه ه‬
‫الل ا ْن ِب َعا َث ُه ْم‬ ‫وج اَل ََع ُّدوا ل َُه ُع َّد ًة‬
َ ‫َول َْو َا َر ُادوا ال ُْخ ُر‬
Lakin onların davranışı Allaha xoş gəlmədi. ← Əgər onlar çıxmaq istəsəydilər, ona hazırlıq görərdilər.

َ ۪‫يل ا ْق ُع ُدوا َم َع ا ْل َقاعِ د‬

﴾46﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َوق‬ ‫َف َث َّبطَ ُه ْم‬
(Onlara): “(Evdə) oturanlarla birlikdə oturun!”- deyildi. ← Buna görə də onlara mane oldu.

‫وك ْم ا اَِّل َخ َب اًال‬

ُ ‫َما َز ُاد‬ ‫ل َْو َخ َر ُجوا ف۪ يكُ ْم‬
yalnız içinizdə fəsadı artırardılar, ← Əgər sizinlə birlikdə (cihada) çıxsaydılar,

‫ون ل َُه ْم‬ ُ ‫َوف۪ يكُ ْم َس َّم‬

َ ‫اع‬ ‫َو اَ ۬ل َا ْو َض ُعوا ِخ اَللَكُ ْم َي ْب ُغو َنكُ ُم ا ْل ِف ْت َن َة‬
Aranızda, onlara qulaq asanlar da vardır. ← və sizi fitnəyə uğratmaq üçün aranıza soxulardılar.

﴾47﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ۪‫يم ِبالظَّ الِم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah zalımları tanıyandır!
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 196

‫ور‬
َ ‫َك اْال ُُم‬
َ ‫َو َقل َُّبوا ل‬ ‫َل َقدِ ْاب َت َغ ُوا ا ْل ِف ْت َن َة م ِْن َق ْب ُل‬
və sənin üçün bir çox işləri alt-üst etmişdilər. ← Onlar əvvəl də fitnə törətmək istəmiş,

﴾48﴿ ‫ون‬
َ ‫ار ُه‬ ِ ّٰ‫َوظَ َه َر َا ْم ُر ه‬
ِ ‫الل َو ُه ْم َك‬ ‫َح ّٰتى َجا ٓ َء ال َْح ُّق‬
və onlar istəmədikləri halda, Allahın əmri zahir oldu. ← Nəhayət, haqq gəldi,

‫ا ْئذَ ْن ل۪ي َو اَل َت ْف ِت ّن۪ي‬ ُ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ُقول‬

ۜ
“Mənə (döyüşə getməməyə) izin ver və məni fitnəyə salma!” ← Onlardan (belə) deyənlər də var:

َ ‫َوا َِّن َج َه َّن َم ل َُم ۪حيطَ ٌة ِبالْكَ اف ِ۪ر‬

﴾49﴿ ‫ين‬ ۜ‫َا اَل فِي ا ْل ِف ْت َن ِة َس َقطُ وا‬
Şübhəsiz ki, Cəhənnəm kafirləri bürüyəcəkdir! ← Bilin ki, onlar (onsuzda) fitnəyə düşmüşlər.

‫َوا ِْن ُت ِص ْب َك ُم ۪ص َيب ٌة َي ُقولُوا‬ ‫ا ِْن ُت ِص ْب َك َح َس َن ٌة َت ُس ْؤ ُه ْم‬

Əgər sənə bir müsibət üz versə deyərlər: ← Əgər sənə bir xeyir dəysə, onlara pis təsir edər.

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َي َت َول َّْوا َو ُه ْم َف ِر ُح‬ ‫َق ْد َا َخذْ َنا ٓ َا ْم َر َنا م ِْن َق ْب ُل‬
Və sevincək halda dönüb gedərlər.← “Biz tədbirimizi qabaqcadan görmüşük!”

ُ ّٰ‫ُق ْل ل َْن ُي ۪ص َيب َنا ٓ ا اَِّل َما َك َت َب ه‬

‫الل َل َن ۚا‬
De: “Allahın bizim üçün yazdığından başqa bizə heç bir şey üz verməz.

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾51﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ‫ُه َو َم ْولٰي َن ۚا‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər!” ← O bizim sahibimizdir.

‫ون ِب َنا ٓ ا اَِّل ا ِْح َدى ال ُْح ْس َن َي ْي ِ ۜن‬

َ ‫ُق ْل َه ْل َت َر َّب ُص‬
De: “Bizə ancaq iki yaxşı işdən (zəfər çalmaq və şəhid olmaqdan) birinin (gəlməsini)mi gözləyirsiniz?

‫اب م ِْن عِ ْندِ ه۪ ٓ َا ْو ِب َا ْيد۪ ي َن ۘا‬ ُ ّٰ‫َا ْن ُي ۪ص َيبكُ ُم ه‬

ٍ َ‫الل ِب َعذ‬ ‫ص ِبكُ ْم‬
ُ ‫َو َن ْح ُن َن َت َر َّب‬
Allah Özü tərəfindən və ya bizim əlimizlə sizi əzaba düçar etsin. ← Biz isə sizin üçün gözləyirik ki,

َ ‫َف َت َر َّب ُصوٓا ِا َّنا َم َعكُ ْم ُم َت َر ِّب ُص‬

﴾52﴿ ‫ون‬
Elə isə, gözləyin! Biz də sizinlə birlikdə gözləməkdəyik”

‫ل َْن ُي َت َق َّب َل ِم ْنكُ ْم‬ ‫ُق ْل َا ْن ِف ُقوا طَ ْو ًعا َا ْو َك ْر ًها‬

(Allah qatında) sizdən qəbul olunmayacaq. ← De: “(Malınızı) könül xoşluğuyla ya da zorla xərcləyin,

َ ۪‫ِا َّنكُ ْم ُك ْن ُت ْم َق ْو ًما َفاسِ ق‬

﴾53﴿ ‫ين‬
Çünki siz fasiq bir tayfa oldunuz.

ِ ّٰ‫َا َّن ُه ْم َك َف ُروا ِب ه‬

۪‫الل َو ِب َر ُسولِه‬ ‫َو َما َم َن َع ُه ْم َا ْن ُت ْق َب َل ِم ْن ُه ْم َن َف َقا ُت ُه ْم ا اَِّل‬
Allahı və Peyğəmbərini inkar etmələri, ← Onların xərclədiklərinin qəbul olunmasına mane olan yalnız,

﴾54﴿ ‫ون‬
َ ‫ار ُه‬ َ ‫َول ُي ْن ِف ُق‬
ِ ‫ون اِل َو ُه ْم َك‬ ‫الصلٰ و َة اِل َو ُه ْم ُك َسالٰى‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َي ْا ُت‬
və (mallarını) ancaq və ancaq könülsüz halda xərcləmələridir. ← namaza ancaq tənbəl-tənbəl gəlmələri,
197 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

ُّ ‫الل ل ُِي َع ِّذ َب ُه ْم ِب َها فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ ُ ‫ِا َّن َما ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫يد ه‬ ‫َف اَل ُت ْع ِج ْب َك َا ْم َوال ُُه ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُه ْم‬
Allah sadəcə istər ki, onunla onlara dünya həyatında əzab versin,← Onların malları və oğulları səni
təəccübləndirməsin.

﴾55﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َت ْز َه َق َا ْن ُف ُس ُه ْم َو ُه ْم َكاف ُِر‬
və kafir olduqları halda canları çıxsın.

َ ‫َولٰكِ َّن ُه ْم َق ْو ٌم َي ْف َر ُق‬

﴾56﴿‫ون‬ ‫َو َما ُه ْم ِم ْنكُ ْم‬ َ ‫َو َي ْح ِل ُف‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
‫الل ِا َّن ُه ْم لَمِ ْنكُ ْم‬
Lakin onlar qorxaq bir tayfadır. ← Halbuki onlar sizdən deyillər. ← Allaha and içərlər ki, onlar sizdəndirlər.

َ ‫ل ََول َّْوا ِال َْي ِه َو ُه ْم َي ْج َم ُح‬

﴾57﴿‫ون‬ ٍ ‫ار‬
‫ات َا ْو ُم َّد َخ اًل‬ َ ‫ون َمل َْجـًٔا َا ْو َم َغ‬
َ ‫ل َْو َي ِج ُد‬
tələsik ora üz tutardılar.← Əgər bir sığınacaq və ya mağara, yaxud girməyə yer tapsaydılar,

‫َفا ِْن ُا ْعطُ وا ِم ْن َها َر ُضوا‬ َّ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َيلْمِ ُزكَ فِي‬

ِۚ ‫الص َد َق‬
‫ات‬
Əgər onlara, o (sədəqə)dən verilsə, razı qalarlar. ← Onlardan sədəqələr barəsində sənə eyib tutanlar da var.

َ ُ‫َوا ِْن ل َْم ُي ْعطَ ْوا ِم ْن َها ٓ ِا َذا ُه ْم َي ْس َخط‬

﴾58﴿ ‫ون‬
Əgər o (sədəqə)dən verilməsə, o zaman onlar qəzəblənərlər.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َقالُوا َح ْس ُب َنا ه‬ ‫الل َو َر ُسول ُُه‬
ُ ّٰ‫َول َْو َا َّن ُه ْم َر ُضوا َما ٓ ٰا ٰت ُيه ُم ه‬
desəydilər ki: “Allah bizə kifayətdir. ← Kaş onlar Allahın və Peyğəmbərinin onlara verdiklərindən razı qalıb,

َ ‫الل َراغِ ُب‬

﴾59﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ِا َّنا ٓ ِالَى ه‬ ‫الل م ِْن َف ْضلِه۪ َو َر ُسول ُُه‬
ُ ّٰ‫َس ُي ْؤت۪ي َنا ه‬
Biz, həqiqətən, Allaha ürəkdən bağlananlarıq!” ← Allah və Peyğəmbəri bizə Öz lütfündən verəcək.

َ ۪‫ين َوال َْعامِل‬

‫ين َعل َْي َها‬ ِ ۪‫َوال َْم َساك‬ ‫ات ِل ْل ُف َق َرا ٓ ِء‬ َّ ‫ِا َّن َما‬
ُ ‫الص َد َق‬
minskinlərə, (zəkat işində) işləyənlərə ,← Sədəqələr ancaq yoxsullara,

َ ۪‫ارم‬
‫ين‬ ِ ‫اب َوال َْغ‬
ِ ‫الر َق‬
ِّ ‫َوفِي‬ ُ ‫َوال ُْم َؤ َّل َف ِة ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬
azad ediləcək kölələrə, borclulara, ← ürəkləri (müsəlmanlığa) isinişib bağlanmaqda olanlara,

ِ ّٰ‫يض ًة م َِن ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َف ۪ر‬ ‫يل‬
ۜ ِ ‫الس ۪ب‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
َّ ‫الل َو ْاب ِن‬ ِ ‫َوف۪ ي َس ۪ب‬
Allah tərəfindən bir fərz olaraq! ← Allah yolunda (cihad edənlərə) və yolçulara məxsusdur;

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾60﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

‫ُق ْل ُا ُذ ُن َخ ْي ٍر لَكُ ْم‬ ‫ُون ُه َو ُا ُذ ٌن‬

َ ‫الن ِب َّي َو َي ُقول‬
َّ ‫ون‬ َ ۪‫َو ِم ْن ُه ُم الَّذ‬
َ ‫ين ُي ْؤ ُذ‬
De: “O sizin üçün xeyir qulağıdır. ← Onların arasında, Peyğəmbəri incidib: “O qulaqdır”- deyənlər də var.

‫ين ٰا َم ُنوا ِم ْنكُ ْم‬

َ ۪‫َو َر ْح َم ٌة ِل َّلذ‬ َ ‫الل َو ُي ْؤم ُِن ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ِ ّٰ‫ُي ْؤم ُِن ِب ه‬
Və O sizdən iman gətirənlər üçün rəhmətdir.” ← Allaha inanır, möminlərə inanır.

﴾61﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫ون َر ُسولَ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُي ْؤ ُذ‬
Onlar üçün acı bir əzab vardır! ← O kəslər ki, Allahın Rəsuluna əzab verirlər,
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 198

‫وه‬
ُ ‫الل َو َر ُسول ُُه َا َح ُّق َا ْن ُي ْر ُض‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وك ْم‬ َ ‫َي ْح ِل ُف‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
ُ ‫الل لَكُ ْم ل ُِي ْر ُض‬
Allah və Peyğəmbəri, razı salınmağa daha layiqdir, ← Onlar sizi razı salmaq üçün Allaha and içirlər.

َ ّٰ‫َال َْم َي ْعل َُموٓا َا َّن ُه َم ْن ُي َحا ِد ِد ه‬

‫الل َو َر ُسول َُه‬ َ ‫ا ِْن َكا ُنوا ُم ْؤ ِمن‬
﴾62﴿ ‫۪ين‬
Bilmədilərmi ki, kim Allaha və Peyğəmbərinə qarşı çıxarsa, ← əgər onlar mömindirlərsə!

ُ ‫ِك ال ِْخ ْز ُي ال َْع ۪ظ‬

﴾63﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫ار َج َه َّن َم َخال ًِدا ف۪ َيها‬
َ ‫َف َا َّن ل َُه َن‬
Bu böyük rüsvayçılıqdır. ← həqiqətən, onun üçün, içində əbədi qalacağı cəhənnəm atəşi vardır.

‫ُت َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬ ‫ور ٌة‬ َ ‫َي ْحذَ ُر ال ُْم َنا ِف ُق‬
َ ‫ون َا ْن ُت َن َّزلَ َعل َْي ِه ْم ُس‬
onlara ürəklərində olanı xəbər verər.←Münafiqlər, özləri haqqında bir surənin nazil edilməsindən çəkinirlər ki,

﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ُم ْخ ِر ٌج َما َت ْحذَ ُر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اس َت ْه ِز ُؤا‬
ْ ‫ُق ِل‬
Şübhəsiz, Allah çəkindiyiniz şeyi üzə çıxaracaqdır!” ← De: “Siz istehza edin.

ُ ‫ِا َّن َما ُك َّنا َن ُخ‬

‫وض َو َنل َْع ُب‬ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم ل ََي ُقول َُّن‬
“Sadəcə olaraq söhbət edib zarafatlaşırdıq”. ← Əgər onlardan soruşsan müləq deyərlər ki:

ِ ّٰ‫ُق ْل َا ِب ه‬
﴾65﴿ ‫الل َو ٰا َياتِه۪ َو َر ُسولِه۪ ُك ْن ُت ْم َت ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬
De: “Allaha, Onun ayələrinə və Peyğəmbərinə istehzamı edirsiniz?!

‫ف َع ْن طَ ا ِئ َف ٍة ِم ْنكُ ْم‬
ُ ‫ا ِْن َن ْع‬ َ ‫اَل َت ْع َتذِ ُروا َق ْد َك َف ْر ُت ْم َب ْع َد ا‬
‫۪يمانِكُ ْم‬
Sizdən bir qisminizi bağışlasaq da, ← Üzr istəməyin! Siz iman gətirdikdən sonra artıq kafir oldunuz.

َ ۪‫ُن َع ِّذ ْب طَ ا ِئ َف ًة ِب َا َّن ُه ْم َكا ُنوا ُم ْج ِرم‬

﴾66﴿ ‫ين‬
bir qisminizi günahkar olduqlarına görə əzaba düçar edəcəyik!

‫ون ِبال ُْم ْنكَ ِر‬

َ ‫َي ْا ُم ُر‬ ‫ض‬ ُ ‫ون َوال ُْم َنا ِف َق‬
ٍۢ ‫ات َب ْع ُض ُه ْم م ِْن َب ْع‬ َ ‫َال ُْم َنا ِف ُق‬
Onlar pis işlər görməyi əmr edərlər, ← Münafiq kişilərlə münafiq qadınlar bir-birindəndirlər (eynidirlər).

‫ون َا ْيدِ َي ُه ْم‬

َ ‫َو َي ْق ِب ُض‬ ِ ‫َو َي ْن َه ْو َن َع ِن ال َْم ْع ُر‬
‫وف‬
və əllərini bərkidərlər (xəsisdirlər). ← yaxşı işləri qadağan edərlər,

َ ‫ين ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾67﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َنافِق‬ ‫الل َف َنسِ َي ُه ْم‬
َ ّٰ‫َن ُسوا ه‬
Həqiqətən, münafiqlər əsl fasiqlərdir! ← Onlar Allahı unutdular, O da onları unutdu.

ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َج َه َّن َم َخالِد‬
َ ‫َن‬ ‫ار‬ ِ ‫ين َوال ُْم َنا ِف َق‬
َ ‫ات َوالْكُ َّف‬ َ ۪‫الل ال ُْم َنافِق‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ه‬
İçində əbədi qalacaqları cəhənnəm atəşini. ← Allah münafiq kişilərə, münafiq qadınlara və kafirlərə vəd
etmişdir;

ٌ ۪‫اب ُمق‬
﴾68﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ُ ّٰ‫هِ َي َح ْس ُب ُه ْم َول ََع َن ُه ُم ه‬
‫الل‬
Onlar üçün daimi bir əzab vardır! ← O (əzab) onlara kifayətdir. Allah onlara lənət elədi.
199 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

ۜ ‫َكا ُنوٓا َا َش َّد ِم ْنكُ ْم ُق َّو ًة َو َا ْك َث َر َا ْم َوال َو َا ْو اَل ًدا‬ َ ۪‫َكالَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬
Onlar sizdən daha qüvvətli, mal və övlad baxımından daha artıq idilər. ← Sizdən əvvəlkilər kimi (etdiniz).

‫اس َت ْم َت ْع ُت ْم ِب َخ اَلقِكُ ْم‬

ْ ‫َف‬ ‫اس َت ْم َت ُعوا ِب َخ اَلق ِِه ْم‬
ْ ‫َف‬
Siz də qismətinizdən bəhrələndiniz, ← Onlar qismətlərindən bəhrələndilər.

ُ ‫َو ُخ ْض ُت ْم َكالَّذ۪ ي َخ‬

ۜ ‫اضوا‬ َ ۪‫اس َت ْم َت َع الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم ِب َخ اَلق ِِه ْم‬ ْ ‫َك َما‬
Siz də (Batilə) atılanlar kimi atıldınız. ← özünüzdən əvvəlkilərin, öz qismətlərindən bəhrələndiyi kimi.

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾69﴿ ‫ون‬ َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ال ِخ َر ِۚة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫ِك َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم فِي‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar əsl zərərdə olanlardır! ← Onlar, əməlləri dünyada və axirətdə puça çıxmış olanlardır.

‫يم‬ َ ‫وح َو َعا ٍد َو َث ُم‬

َ ۪‫ود َو َق ْو ِم ا ِْب ٰره‬ ٍ ‫َق ْو ِم ُن‬ َ ۪‫َال َْم َي ْات ِِه ْم َن َب ُا الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Nuh, Ad, Səmud tayfasının, İbrahim qövmünün, ← Onlara, özlərindən əvvəlkilərin xəbəri gəlib çatmadımı?

ِۚ ‫َا َت ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ۜ ِ َ‫اب َم ْد َي َن َوال ُْم ْؤ َتفِك‬
‫ات‬ ِ ‫َو َا ْص َح‬
Peyğəmbərləri onlara aşkar möcüzələrlə gəlmişdilər. ← Mədyən əhalisinin və alt-üst olmuş kəndin (xəbərləri)!

َ ‫َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾70﴿ ‫ون‬ ‫الل ل َِيظْ ل َِم ُه ْم‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َف َما َك‬
lakin onlar özlərinə zülm edirdilər. ← Allah onlara zülm edən deyildi,

ِ ‫ون ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف َو َي ْن َه ْو َن َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬ َ ‫َي ْا ُم ُر‬ ‫ض‬ ُ ‫ون َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
ٍۢ ‫ات َب ْع ُض ُه ْم َا ْول َِيا ٓ ُء َب ْع‬ َ ‫َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬
Yaxşı işləri əmr edər, pis işləri qadağan edərlər, ← Mömin kişilərlə mömin qadınlar bir-birinə dostdurlar.

‫الل َو َر ُسول َُه‬ َ ‫َو ُي ۪ط ُيع‬

َ ّٰ‫ون ه‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫ون‬
َ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْؤ ُت‬
َّ ‫ون‬ ُ ۪‫َو ُيق‬
َ ‫يم‬
Allaha və Peyğəmbərinə itaət edərlər. ← namazı qılarlar, zəkatı verərlər,

ٌ ‫الل َع ِزي ٌز َح ۪ك‬

﴾71﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ِك َس َي ْر َح ُم ُه ُم ه‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allah, həqiqətən, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Allah, onlara rəhm edəcəkdir.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
َ ‫الل ال ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ه‬
onların altından çaylar axar. ← Allah mömin kişilərə və mömin qadınlara, cənnətlər vəd edir ki,

‫ات َع ْد ٍ ۜن‬
ِ ‫َو َم َساكِ َن طَ ِّي َب ًة ف۪ ي َج َّن‬ ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫َخالِد‬
Və Ədn cənnətlərində gözəl məskənlər (vəd edir). ← (Onlar) orada əbədi qalacaqlar.

ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾72﴿‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ِ ّٰ‫ان م َِن ه‬
‫الل َا ْك َب ُر‬ ٌ ‫َو ِر ْض َو‬
Bu, əsl böyük uğurdur! ← Allahdan olan bir razılıq isə (bunların hamısından) daha böyükdür.
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 200

‫َو ْاغل ُْظ َعل َْي ِه ْم‬ ‫ين‬ َ ‫الن ِب ُّي َجاهِ دِ الْكُ َّف‬
َ ۪‫ار َوال ُْم َنافِق‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Onlarla sərt davran! ← Ey Peyğəmbər! Kafirlərə və münafiqlərə qarşı mübarizə apar!

﴾73﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم َو ِب ْئ‬
Onların məskəni Cəhənnəmdir. (Ora) nə pis dönüş yeridir!

‫َو َل َق ْد َقالُوا َكل َِم َة الْكُ ْف ِر‬ ۜ‫الل َما َقالُوا‬ َ ‫َي ْح ِل ُف‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
Halbuki onlar küfr sözünü demişdilər. ← Allaha and içirlər ki, deməyiblər.

ۚ‫َو َه ُّموا ِب َما ل َْم َي َنالُوا‬ ‫َو َك َف ُروا َب ْع َد ا ِْس اَلم ِِه ْم‬
və müvəffəq ola bilmədikləri bir işə girişmişdilər. ← İslamı qəbul etmələrindən sonra kafir olmuşdular,

ۚ ۪‫الل َو َر ُسول ُُه م ِْن َف ْضلِه‬

ُ ّٰ‫َا ْن َا ْغ ٰن ُيه ُم ه‬ ‫َو َما َن َق ُموٓا ا اَِّل‬
Allahın və Peyğəmbərinin Öz lütfündən onları varlandırmasıdır. ← İntiqam almalarının səbəbi yalnız,

‫َوا ِْن َي َت َول َّْوا‬ ‫وبوا َي ُك َخ ْي ًرا ل َُه ْم‬

ُ ‫َفا ِْن َي ُت‬
Əgər (imandan) üz döndərsələr, ← Əgər tövbə etsələr, onlar üçün daha xeyirli olar.

﴾74﴿‫ض م ِْن َول ٍِّي َو اَل َن ۪ص ٍير‬

ِ ‫َو َما ل َُه ْم فِي اْال َْر‬ ‫ال ِخ َر ِۚة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫۪يما فِي‬ ُ ّٰ‫ُي َع ِّذ ْب ُه ُم ه‬
ً ‫الل َعذَ ًابا َال‬
Yer üzündə onların nə bir dostu, nə də bir köməkçisi var!←Allah onlara dünyada və axirətdə acı bir əzab verər.

۪‫َلئ ِْن ٰا ٰتي َنا م ِْن َف ْضلِه‬ ‫الل‬ َ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َع‬

َ ّٰ‫اه َد ه‬
“Əgər O (Allah) bizə Öz lütfündən (mal-dövlət) bəxş etsə, ← Onlardan bəzisi də Allahla əhd etmişdi ki:

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾75﴿ ‫ين‬ َّ ‫َل َن َّص َّد َق َّن َو َل َنكُ و َن َّن م َِن‬
mütləq sədəqə verəcəyik və mütləq əməlisalehlərdən olacağıq”.

َ ‫َب ِخلُوا ِبه۪ َو َت َول َّْوا َو ُه ْم ُم ْع ِر ُض‬

﴾76﴿ ‫ون‬ ۪‫َفل ََّما ٓ ٰا ٰت ُيه ْم م ِْن َف ْضلِه‬
buna xəsislik etdilər və üz çevirərək geri döndülər. ← (Allah) Öz nemətindən onlara bəxş etdiyi zaman,

‫َف َا ْع َق َب ُه ْم ِن َفا ًقا ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم ِالٰى َي ْو ِم َي ْل َق ْو َن ُه‬

Onların ürəklərinə, Özü ilə (Allahla) qarşılaşacaqları (qiyamət) gününə qədər nifaq saldı;

َ ‫َو ِب َما َكا ُنوا َيكْ ذِ ُب‬

﴾77﴿ ‫ون‬ ‫وه‬
ُ ‫الل َما َو َع ُد‬
َ ّٰ‫ِب َما ٓ َا ْخ َل ُفوا ه‬
və yalan danışdıqlarına görə. ← Allaha verdikləri vədə xilaf çıxdıqlarına görə,

﴾78﴿‫وب‬
ِ ‫الل َع اَّل ُم ال ُْغ ُي‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫الل َي ْعل َُم سِ َّر ُه ْم َو َن ْج ٰو ُيه ْم‬
َ ّٰ‫َال َْم َي ْعل َُموٓا َا َّن ه‬
Axı Allah qeybləri yaxşı biləndir?! ← Bilmədilərmi ki, Allah onların sirlərini və gizli danışıqlarını bilir.

‫ون ا اَِّل ُج ْه َد ُه ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫ين ل َي ِج ُد‬ ِ ‫الص َد َق‬
‫ات‬ َ ‫ين م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
َّ ‫۪ين فِي‬ َ ‫ين َيلْمِ ُز‬
َ ۪‫ون ال ُْمطَّ ِّوع‬ َ ۪‫َالَّذ‬
və çətinliklə bir şey tapıb (verəni); ← O kəslər ki, tənə edərlər; Sədəqə verməkdə könüllü olan möminləri

﴾79﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫الل ِم ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫ون ِم ْن ُه ْم َس ِخ َر ه‬
َ ‫َف َي ْس َخ ُر‬
Və onlar üçün acı bir əzab vardır! ← Onları məsxərəyə qoyarlar. Allah onları məsxərəyə qoyacaqdır.
201 ət-Tovbə surəsi Cüz 10

َ ۪‫ا ِْن َت ْس َت ْغف ِْر ل َُه ْم َس ْبع‬

‫ين َم َّر ًة‬ ‫ا ِْس َت ْغف ِْر ل َُه ْم َا ْو اَل َت ْس َت ْغف ِْر ل َُه ْم‬
Onlar üçün yetmiş dəfə bağışlanma diləsəndə, ← Onlar üçün bağışlanma dilə ya da bağışlanma diləmə;

ِ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َك َف ُروا ِب ه‬

ۜ ۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ‫ٰذل‬ ‫الل ل َُه ْم‬
ُ ّٰ‫َفل َْن َي ْغف َِر ه‬
Bu onların, Allahı və Onun Peyğəmbərini inkar etmələrinə görədir. ← yenə Allah onları bağışlamayacaq.

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾80﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Axı Allah fasiq tayfanı doğru yola yönəltməz!

ِ ّٰ‫ون ِب َم ْق َعدِ هِ ْم ِخ اَل َف َر ُسولِ ه‬

‫الل‬ َ ‫َف ِر َح ال ُْم َخ َّل ُف‬
Arxada qalanlar, Allahın Rəsuluna qarşı çıxaraq (evdə) oturub qalmalarına sevindilər.

‫َو َقالُوا اَل َت ْنف ُِروا فِي ال َْح ِّر‬ ‫الل‬ ِ ‫َو َك ِر ُهوٓا َا ْن ُي َجاهِ ُدوا ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
və “İstidə döyüşə çıxmayın!”-dedilər. ← Allah yolunda malları və canları ilə cihad etmək istəmədilər,

﴾81﴿ ‫ون‬
َ ‫ار َج َه َّن َم َا َش ُّد َح ًّراۜ ل َْو َكا ُنوا َي ْف َق ُه‬
ُ ‫ُق ْل َن‬
De: “Cəhənnəm odu daha istidir!” Kaş biləydilər!

َ ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾82﴿ ‫ون‬ ً ‫َفل َْي ْض َحكُ وا َقل۪ اًيل َول َْي ْبكُ وا َكث‬
ۚ‫۪يرا‬
...qazandıqlarının (günahlarının) əvəzi olaraq! ← Ona görə də az gülsünlər, çox ağlasınlar...

ِ ‫اس َت ْا َذ ُنوكَ ِلل ُْخ ُر‬

‫وج‬ ْ ‫َف‬ ‫الل ِالٰى طَ ا ِئ َف ٍة ِم ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫َفا ِْن َر َج َع َك ه‬
və səndən (döyüşə) çıxmaq üçün izin istəsələr, ← Əgər Allah səni, onlardan bir dəstənin yanına qaytarsa,

ۜ ‫َول َْن ُت َقا ِتلُوا َمعِ َي َع ُد ًّوا‬ ‫َف ُق ْل ل َْن َت ْخ ُر ُجوا َمعِ َي َا َب ًدا‬
mənimlə heç bir düşmənə qarşı döyüşməyəcəksiniz. ← de : “Mənimlə əsla (cihada) çıxmayacaqsınız,

َ ۪‫َفا ْق ُع ُدوا َم َع ال َْخالِف‬

﴾83﴿ ‫ين‬ ‫ِا َّنكُ ْم َر ۪ضي ُت ْم ِبا ْل ُق ُعو ِد َا َّولَ َم َّر ٍة‬
Elə isə arxada qalanlarla birlikdə (evdə) oturun!” ← Çünki siz birinci dəfə (evdə) oturmağa razı oldunuz.

ۜ ۪‫َو اَل َت ُق ْم َعلٰ ى َق ْب ِره‬ َ ‫ى َا َحدٍ ِم ْن ُه ْم َم‬

‫ات َا َب ًدا‬ ٓ ٰ‫َو اَل ُت َص ِّل َعل‬
və qəbrinin başında durma. ← Onlardan ölən heç bir kəsə heç vaxt namaz qılma,

َ ‫َو َما ُتوا َو ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾84﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ِا َّن ُه ْم َك َف ُروا ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬
və fasiq olaraq öldülər. ← Çünki onlar Allahı və Onun Peyğəmbərini inkar etdilər,

ُّ ‫الل َا ْن ُي َع ِّذ َب ُه ْم ِب َها فِي‬

‫الد ْن َيا‬ ُ ‫ِا َّن َما ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫يد ه‬ ‫َو اَل ُت ْع ِج ْب َك َا ْم َوال ُُه ْم َو َا ْو اَل ُد ُه ْم‬
Allah ancaq istəyir ki, onunla dünyada onlara əzab versin,← Onların malı və övladları səni heyrətə salmasın.

﴾85﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َت ْز َه َق َا ْن ُف ُس ُه ْم َو ُه ْم َكاف ُِر‬
və kafir olduqları halda canları çıxsın.

ِ ّٰ‫ٰا ِم ُنوا ِب ه‬
‫الل َو َجاهِ ُدوا َم َع َر ُسو ِل ِه‬ َ ‫َو ِا َذا ٓ ُا ْن ِزل َْت ُس‬
‫ور ٌة َا ْن‬
“Allaha iman gətirin və Onun Peyğəmbəri ilə birlikdə cihad edin!”, ← Bir surə nazil edilsə ki;

َ ۪‫َو َقالُوا َذ ْر َنا َنكُ ْن َم َع ا ْل َقاعِ د‬

﴾86﴿ ‫ين‬ ‫اس َت ْا َذ َن َك ُا ۬ولُوا الطَّ ْولِ ِم ْن ُه ْم‬
ْ
və: “Qoy (evdə) oturanlarla birlikdə olaq! - deyərlər. ← onlardan sərvət sahibi olanlar səndən izin istəyərlər,
Cüz 10 ət-Tovbə surəsi 202

﴾87﴿‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْف َق ُه‬ ‫َوطُ ِب َع َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم‬ ِ ‫َر ُضوا ِب َا ْن َيكُ و ُنوا َم َع ال َْخ َوال‬
‫ِف‬
Buna görə də onlar anlamazlar.← Onların ürəkləri möhürlənmişdir.← Onlar arxada qalanlarla birlikdə
qalmağa razı oldular.

‫اه ُدوا ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم‬

َ ‫َج‬ َّ ‫لٰكِ ِن‬
َ ۪‫الر ُسولُ َوالَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه‬
malları və canları ilə cihad etdilər.← Lakin Peyğəmbər və onunla birlikdə olan iman gətirənlər,

﴾88﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلئ‬ ‫ات‬
ُ ‫ِك ل َُه ُم ال َْخ ْي َر‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلئ‬
nicat tapanlar da məhz onlardır! ← Xeyirlər məhz onlarındır,

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾89﴿‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫الل ل َُه ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ُ ّٰ‫َا َع َّد ه‬
Böyük uğur budur!←Allah onlar üçün əbədi qalacaqları, altından çaylar axan cənnətlər hazırlayıb.

‫اب ل ُِي ْؤ َذ َن ل َُه ْم‬ َ ‫َو َجا ٓ َء ال ُْم َع ِّذ ُر‬

ِ ‫ون م َِن اْال َْع َر‬
Bədəvilərdən üzrxahlar, özlərinə (döyüşə getməmələrinə) izin verməyin üçün gəldilər.

﴾90﴿‫۪يم‬ ٌ َ‫ين َك َف ُروا ِم ْن ُه ْم َعذ‬

ٌ ‫اب َال‬ َ ۪‫يب الَّذ‬
ُ ‫َس ُي ۪ص‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬ َ ۪‫َو َق َع َد الَّذ‬
َ ّٰ‫ين َكذَ ُبوا ه‬
Onlardan kafir olanlara acı bir əzab üz verəcəkdir.← Allaha və Peyğəmbərinə yalan deyənlər də oturdular.

َ ‫ون َما ُي ْن ِف ُق‬

‫ون َح َر ٌج‬ َ ۪‫َول َعلَى الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ِج ُد‬ ‫الض َع َفا ٓ ِء َو اَل َعلَى ال َْم ْر ٰضى‬
ُّ ‫س َعلَى‬
َ ‫ل َْي‬
nə də sərf etməyə bir şey tapa bilməyənlərə heç bir günah;← Yoxdur; acizlərə, nə də xəstələrə,

‫يل‬ َ ‫َما َعلَى ال ُْم ْحسِ ن‬

ۜ ٍ ‫۪ين م ِْن َس ۪ب‬ ۜ ۪‫ِا َذا َن َص ُحوا للِ هّٰ ِ َو َر ُسولِه‬
Yaxşı işlər görənlərin əleyhinə bir yol yoxdur (qınanmazlar).← Allaha Peyğəmbərinə sadiq qalmaq şərtilə.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾91﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

‫ْت اَل ٓ َا ِج ُد َما ٓ َا ْحمِ لُكُ ْم َعل َْي ِ ۖه‬

َ ‫ُقل‬ ‫ين ِا َذا َما ٓ َا َت ْوكَ ِل َت ْحمِ ل َُه ْم‬
َ ۪‫َو اَل َعلَى الَّذ‬
dedin ki: “Sizi mindirməyə bir heyvan tapmıram.” ← O kəsləri də (qınamaq) olmaz ki, özlərini mindirməyin
üçün yanına gəldiklərində,

َ ‫َا اَّل َي ِج ُدوا َما ُي ْن ِف ُق‬

﴾92﴿ ‫ون‬ ‫الد ْم ِع َح َز ًنا‬ ُ ۪‫َت َول َّْوا َو َا ْع ُي ُن ُه ْم َتف‬
َّ ‫يض م َِن‬
sərf etməyə bir şey tapa bilmədilər. ← Onlar da, kədərdən gözlərindən yaş axa-axa geri döndülər ki,

‫َي ْس َت ْا ِذ ُنو َن َك َو ُه ْم َا ْغن َِيا ٓ ُء‬ َ ۪‫يل َعلَى الَّذ‬

‫ين‬ َّ ‫ِا َّن َما‬
ُ ‫الس ۪ب‬
varlı olduqları halda səndən izin istəyirlər. ← Ancaq o kəslərin əleyhinə yol vardır (qınanarlar) ki,

‫الل َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم‬

ُ ّٰ‫َوطَ َب َع ه‬ ِۙ ‫َر ُضوا ِب َا ْن َيكُ و ُنوا َم َع ال َْخ َوال‬
‫ِف‬
Allah onların ürəklərinə möhür vurmuşdur. ← Onlar arxada qalanlarla birlikdə qalmağa razı oldular.

﴾93﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬
Buna görə də onlar bilməzlər!
203 ət-Tovbə surəsi Cüz 11

‫ُق ْل اَل َت ْع َتذِ ُروا ل َْن ُن ْؤم َِن لَكُ ْم‬ َ ‫َي ْع َتذِ ُر‬
‫ون ِال َْيكُ ْم ِا َذا َر َج ْع ُت ْم ِال َْي ِه ْم‬
De ki: “Üzr istəməyin. Sizə inanmayacağıq. ← (Döyüşdən) yanlarına qayıtdığınız zaman sizdən üzr istəyərlər.

‫الل َع َملَكُ ْم َو َر ُسول ُُه‬

ُ ّٰ‫َو َس َي َرى ه‬ ‫ار ُك ْم‬
ِ ‫الل م ِْن َا ْخ َب‬
ُ ّٰ‫َق ْد َن َّب َا َنا ه‬
Əməlinizi Allah da görəcək, Onun Peyğəmbəri də. ← Allah, əhvalınızdan bizi xəbərdar etmişdir.

﴾94﴿‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫الش َه َاد ِة‬
َّ ‫ون ِالٰى َعال ِِم ال َْغ ْي ِب َو‬
َ ‫ُث َّم ُت َر ُّد‬
və sizə, nə etdiklərinizi xəbər verəcəkdir!” ← Sonra qeybi və aşkarı bilən (Allah)a qaytarılacaqsınız,

‫ِل ُت ْع ِر ُضوا َع ْن ُه ْم‬ َ ‫َس َي ْح ِل ُف‬

ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
‫الل لَكُ ْم ِا َذا ا ْن َقل َْب ُت ْم ِال َْي ِه ْم‬
onlardan əl çəkəsiniz. ← Yanlarına qayıtdığınız zaman qarşınızda Allaha and içəcəklər ki,

َ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾95﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َف َا ْع ِر ُضوا َع ْن ُه ْ ۜم ِا َّن ُه ْم ِر ْج‬
‫س‬
və qazandıqlarının cəzası olaraq düşəcəkləri yer Cəhənnəmdir! ← Siz də onlardan əl çəkin! Çünki onlar
murdardırlar,

‫َفا ِْن َت ْر َض ْوا َع ْن ُه ْم‬ ‫ون لَكُ ْم ِل َت ْر َض ْوا َع ْن ُه ْم‬

َ ‫َي ْح ِل ُف‬
Siz onlardan razı olsanız da, ← Onlardan razı olasınız deyə, qarşınızda and içərlər.

َ ۪‫الل اَل َي ْر ٰضى َع ِن ا ْل َق ْو ِم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾96﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
şübhəsiz ki, Allah fasiq bir tayfadan razı olmaz!

‫َو َا ْج َد ُر َا اَّل َي ْعل َُموا‬ ‫اب َا َش ُّد ُك ْف ًرا َو ِن َفا ًقا‬

ُ ‫َا اْل َْع َر‬
və bilməməyə daha çox meyillidirlər... ← Bədəvilər küfr və ikiüzlülük baxımından daha pisdirlər,

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾97﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫الل َعلٰ ى َر ُسولِه‬
ُ ّٰ‫ود َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
َ ‫ُح ُد‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ←... Allahın öz Peyğəmbərinə nazil etdiyi hökmləri.

‫الد َوآئ َِر‬

َّ ‫ص ِبكُ ُم‬
ُ ‫َو َي َت َر َّب‬ ‫اب َم ْن َي َّت ِخذُ َما ُي ْنف ُِق َم ْغ َر ًما‬
ِ ‫َوم َِن اْال َْع َر‬
və başınıza bəlalar gəlməsini gözləyər. ← Bədəvilərdən eləsi var ki, (Allah yolunda) xərclədiyini ziyan sayar.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾98﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الس ْو ِ ۜء‬
َّ ‫َعل َْي ِه ْم َدآئ َِر ُة‬
Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Pis bəla öz başlarına gəlsin!

‫الل‬ ٍ ‫َو َي َّت ِخذُ َما ُي ْنف ُِق ُق ُر َب‬

ِ ّٰ‫ات عِ ْن َد ه‬ ‫ال ِخ ِر‬ ِ ّٰ‫اب َم ْن ُي ْؤم ُِن ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ ِ ‫َوم َِن اْال َْع َر‬
xərclədiyini Allah qatında yaxınlıq sayar, ← Bədəvilərdən eləsi də var ki, Allaha və axirət gününə inanar,

‫َا اَل ٓ ِا َّن َها ُق ْر َب ٌة ل َُه ْم‬ ۜ ِ ‫الر ُس‬

‫ول‬ ِ ‫َو َصل ََو‬
َّ ‫ات‬
Bilin ki, bu onlar üçün (Allaha) yaxınlıq (vəsiləsidir). ← və Peyğəmbərin dualarını (almağa vəsilə sayar).

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾99﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ُ ّٰ‫َس ُي ْد ِخل ُُه ُم ه‬
ۜ ۪‫الل ف۪ ي َر ْح َمتِه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Allah onları Öz rəhmətinə daxil edəcəkdir.
Cüz 11 ət-Tovbə surəsi 204

ٍۙ ‫وه ْم ِبا ِْح َس‬

‫ان‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ ‫ين ا َّت َب ُع‬ ِ‫ال ْن َصار‬
َ ْ‫ين َو ا‬
َ ‫اج ۪ر‬
ِ ‫ُون م َِن ال ُْم َه‬
َ ‫ون اْال ََّول‬
َ ‫السا ِب ُق‬
َّ ‫َو‬
və yaxşı işlərdə onların ardınca gedənlərə gəldikdə, ← Mühacirlər və ənsardan ilk irəli düşənlər,

ٍ ‫َو َا َع َّد ل َُه ْم َج َّن‬

‫ات‬ ُ ّٰ‫َر ِض َي ه‬
‫الل َع ْن ُه ْم َو َر ُضوا َع ْن ُه‬
(Allah) onlar üçün cənnətlər hazırlamışdır ki, ← Allah onlardan razı oldu, onlar da O (Allah)dan razı oldular.

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾100﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري َت ْح َت َها ا‬
Böyük uğur budur! ← (ağacları) altından çaylar axar, içində əbədi qalacaqlar.

ِ ‫َوم ِْن َا ْه ِل ال َْمد۪ ي َن ِة َم َر ُدوا َعلَى ال ِّن َف‬

‫اق‬ َ ‫اب ُم َنا ِف ُق‬
‫ون‬ ِ ‫َوم َِّم ْن َح ْولَكُ ْم م َِن اْال َْع َر‬
Mədinə əhalisindən də ikiüzlülüyə adət edənlər var. ← Ətrafınızdakı bədəvilərdən də münafiq olanlar var.

ٍ َ‫ون ِالٰى َعذ‬

ٍ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾101﴿‫يم‬ َ ‫ُث َّم ُي َر ُّد‬ ‫اَل َت ْعل َُم ُه ْم َن ْح ُن َن ْعل َُم ُه ْم َس ُن َع ِّذ ُب ُه ْم َم َّر َت ْي ِن‬
Sonra böyük əzaba atılacaqlar.← Onları tanımırsan, Biz onları tanıyırıq. Onlara iki dəfə əzab verəcəyik.

ۜ‫َخلَطُ وا َع َم اًل َصال ًِحا َو ٰا َخ َر َس ِّي ًئا‬ ‫ون ْاع َت َر ُفوا ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
َ ‫َو ٰا َخ ُر‬
Onlar yaxşı bir əməllə başqa pis bir əməli bir-birinə qarışdırmışlar. ← Digərləri də günahlarını etiraf etdi.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾102﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وب َعل َْي ِه ْم‬
َ ‫الل َا ْن َي ُت‬
ُ ّٰ‫َع َسى ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Ola bilsin ki, Allah onların tövbələrini qəbul etsin.

‫ُتطَ ِّه ُر ُه ْم َو ُت َز ۪ ّك ِيه ْم ِب َها‬ ‫ُخذْ م ِْن َا ْم َوال ِِه ْم َص َد َق ًة‬

Onunla onları təmizləmiş və pak etmiş olarsan. ← Onların mallarından sədəqə al.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾103﴿‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َص ِّل َعل َْي ِه ْم ا َِّن َصلٰ و َت َك َسكَ ٌن ل َُه ْم‬
Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir. ← Onlar üçün dua et. Həqiqətən, sənin duan onlar üçün bir arxayınçılıqdır.

ِ ‫الص َد َق‬
‫ات‬ َّ ُ‫َو َي ْا ُخذ‬ ۪‫الت ْو َب َة َع ْن عِ َبادِه‬
َّ ‫الل ُه َو َي ْق َب ُل‬
َ ّٰ‫َال َْم َي ْعل َُموٓا َا َّن ه‬
sədəqələri alar, ← Onlar bilmirlərmi ki, Allah qullarının tövbəsini qəbul edər,

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾104﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬
ُ ‫الت َّو‬
َّ ‫الل ُه َو‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
və Allah tövbələri qəbul edəndir, rəhmlidir?!

ۜ َ ‫الل َع َملَكُ ْم َو َر ُسول ُُه َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون‬ ُ ّٰ‫َف َس َي َرى ه‬ ‫َو ُق ِل ْاع َملُوا‬
Allah, Onun Peyğəmbəri və möminlər etdiyiniz işləri görəcəklər. ← De: “İş görün.

﴾105﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫الش َه َاد ِة‬
َّ ‫ون ِالٰى َعال ِِم ال َْغ ْي ِب َو‬
َ ‫َو َس ُت َر ُّد‬
O da sizə, nə etdiklərinizi xəbər verəcəkdir!” ← Axı siz qeybi və aşkarı bilənin hüzuruna qaytarılacaqsınız.

‫ا َِّما ُي َع ِّذ ُب ُه ْم‬ ِ ّٰ‫ون ُم ْر َج ْو َن اِل َْم ِر ه‬

‫الل‬ َ ‫َو ٰا َخ ُر‬
(Allah) ya onlara əzab verəcək, ← Digər bir qisminin də işi Allaha qalıb.

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾106﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وب َعل َْي ِه ْم‬
ُ ‫َوا َِّما َي ُت‬
Axı Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← ya da onların tövbələrini qəbul edəcək.
205 ət-Tovbə surəsi Cüz 11

َ ‫َو ُك ْف ًرا َو َت ْف ۪ري ًقا َب ْي َن ال ُْم ْؤ ِمن‬

‫۪ين‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
‫ين ا َّت َخذُ وا َم ْس ِج ًدا ِض َر ًارا‬
küfr edib möminlər arasına təfriqə salsınlar, ← O kəslər ki, məscid düzəldərlər ki, zərər vursunlar,

‫َول ََي ْح ِل ُف َّن ا ِْن َا َر ْد َنا ٓ ا اَِّل ال ُْح ْس ٰنى‬ ‫الل َو َر ُسول َُه م ِْن َق ْب ُل‬
َ ّٰ‫ار َب ه‬
َ ‫َوا ِْر َص ًادا ل َِم ْن َح‬
ۜ
və and içərlər ki: “Yaxşılıqdan başqasını istəmədik”; ← əvvəllər Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı
vuruşandan göz-qulaq olsunlar,

َ ‫الل َي ْش َه ُد ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾107﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah şahidlik edəcəkdir ki, həqiqətən onlar yalançıdırlar!

‫وم ف۪ ي ِ ۜه‬
َ ‫الت ْق ٰوى م ِْن َا َّولِ َي ْو ٍم َا َح ُّق َا ْن َت ُق‬ َ ‫ل ََم ْس ِج ٌد ُا ِّس‬
َّ ‫س َعلَى‬ ۜ ‫اَل َت ُق ْم ف۪ ي ِه َا َب ًدا‬
İlk gündən təqva üzərində qurulmuş məscid namaz qılmağına daha layiqdir.← Orada heç vaxt namaz qılma.

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْمطَّ ِّه ۪ر‬

﴾108﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ف۪ ي ِه ِر َجالٌ ُي ِح ُّب‬
ۜ ‫ون َا ْن َي َتطَ َّه ُروا‬
Axı Allah pak olanları sevər! ← Orada, paklanmağı sevən insanlar vardır.

ٍ‫س ُب ْن َيا َن ُه َعلٰ ى َش َفا ُج ُر ٍف َهار‬

َ ‫َا ْم َم ْن َا َّس‬ ‫الل َورِ ْض َوانٍ َخ ْي ٌر‬
ِ ّٰ‫س ُب ْن َيا َن ُه َعلٰ ى َت ْق ٰوى م َِن ه‬
َ ‫َا َف َم ْن َا َّس‬
yoxsa binasını uçulmaqda olan← Binasını Allah qorxusu və rizası üzərində quranmı daha yaxşıdır,
bir yerin kənarında quran ki,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾109﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ‫ار ِبه۪ ف۪ ي َن‬
‫ار َج َه َّن َم‬ َ ‫َفا ْن َه‬
Allah zalım tayfanı doğru yola yönəltməz! ← o da onunla birlikdə cəhənnəm oduna yuvarlanar?!

‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫ا اَِّل َا ْن َت َقطَّ َع ُقل‬ ‫اَل َي َزالُ ُب ْن َيا ُن ُه ُم الَّذ۪ ي َب َن ْوا ۪ر َيب ًة ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬
taki ürəkləri parça-parça olana qədər. ← Onların qurduğu bina qəlblərində bir şübhə olaraq qalacaqdır,

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾110﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

‫ِب َا َّن ل َُه ُم ال َْج َّن َة‬ َ ‫اش َت ٰرى م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين َا ْن ُف َس ُه ْم َو َا ْم َوال َُه ْم‬ ْ ‫الل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Ona görə ki, onlar üçün Cənnət vardır.← Allah, şübhəsiz ki, möminlərdən canlarını və mallarını satın almışdır.

‫يل َوا ْل ُق ْر ٰا ِ ۜن‬ ِ ْ‫الت ْو ٰري ِة َو ا‬

ِ ‫ال ْن ۪ج‬ َّ ‫َو ْع ًدا َعل َْي ِه َح ًّقا فِي‬ ‫ُون‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
َ ‫الل َف َي ْق ُتل‬
َ ‫ُون َو ُي ْق َتل‬ َ ‫ُي َقا ِتل‬
ِ ‫ُون ف۪ ي َس ۪ب‬
(Bu), Tövratda, İncildə və Quranda haqq olan bir vəddir. ← Onlar Allah yolunda vuruşarlar, öldürərlər və
öldürülərlər.

ۜ ۪‫اس َت ْبشِ ُروا ِب َب ْيعِ كُ ُم الَّذ۪ ي َب َاي ْع ُت ْم ِبه‬

ْ ‫َف‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْو ٰفى ِب َع ْهدِ ه۪ م َِن ه‬
‫الل‬
Etdiyiniz sövdəyə görə sevinin. ← Bəs Allahdan daha çox əhdə vəfa edən kimdir?

ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾111﴿ ‫يم‬ َ ‫َو ٰذل‬
Və əsl böyük uğur budur!
Cüz 11 ət-Tovbə surəsi 206

‫ون‬
َ ‫اج ُد‬
ِ ‫الس‬ َ ‫الراكِ ُع‬
َّ ‫ون‬ َّ ‫ون‬
َ ‫السآئ ُِح‬
َّ ‫ون‬
َ ‫ون ال َْحام ُِد‬
َ ‫ون ال َْعا ِب ُد‬
َ ‫َا َّلتآئ ُِب‬
səyahət edənlər, rüku edib səcdə edənlər, ← Tövbə edənlər, ibadət edənlər, şükür edənlər,

ِ ّٰ‫ون ل ُِح ُدو ِد ه‬

ۜ‫الل‬ َ ُ‫َوال َْحافِظ‬ ‫ون َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬
َ ‫اه‬
ُ ‫الن‬ ِ ‫ون ِبال َْم ْع ُر‬
َّ ‫وف َو‬ َ ‫الم ُِر‬
ٰ ْ‫ا‬
və Allahın sərhədlərini (halal-haramı) qoruyanlar...← yaxşı işləri əmr edib pis işləri qadağan edənlər,

َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾112﴿ ‫۪ين‬
(Belə) möminləri müjdələ!

‫َول َْو َكا ُنوٓا ُا ۬ول۪ي ُق ْر ٰبى‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ْن َي ْس َت ْغف ُِروا ِلل ُْم ْش ِرك‬
‫ين‬ َ ۪‫ِلن ِب ِّي َوالَّذ‬
َّ ‫ان ل‬
َ ‫َما َك‬
qohum olsalar belə;← Peyğəmbərə və iman gətirənlərə, müşriklər üçün bağışlanma diləmək yaraşmaz,

ُ ‫م ِْن َب ْعدِ َما َت َب َّي َن ل َُه ْم َا َّن ُه ْم َا ْص َح‬

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬
﴾113﴿ ‫يم‬
onların (müşriklərin) cəhənnəmlik olduqları, özlərinə (müsəlmanlara) bəlli olduqdan sonra!

‫َع ْن َم ْوعِ َد ٍة َو َع َد َها ٓ ا َِّي ُاه‬ ‫ل ۪بي ِه ا اَِّل‬

َ ِ‫يم ا‬
َ ۪‫ار ا ِْب ٰره‬
ُ ‫است ِْغ َف‬
ْ ‫ان‬
َ ‫َو َما َك‬
ona verdiyi bir vədə görə idi. ← İbrahimin, öz atası üçün bağışlanma diləməsi isə ancaq,

‫َت َب َّر َا ِم ْن ُه‬ ِ ّٰ‫َفل ََّما َت َب َّي َن ل َُه َا َّن ُه َع ُد ٌّو للِ ه‬
ondan uzaqlaşdı. ← (Atasının) Allaha düşmən olması ona aydın olduqda,

ٌ ۪‫يم اَل ََّو ٌاه َحل‬

﴾114﴿ ‫يم‬ َ ۪‫ا َِّن ا ِْب ٰره‬
Həqiqətən, İbrahim (Allaha) yalvarıb-yaxaran və həlim xasiyyətli idi.

‫ون‬
َ ‫َح ّٰتى ُي َب ِّي َن ل َُه ْم َما َي َّت ُق‬ ‫الل ل ُِي ِض َّل َق ْو ًما َب ْع َد ا ِْذ َه ٰد ُيه ْم‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬
çəkinməli olduqları şeyləri özlərinə bildirmədən!←Allah bir tayfanı doğru yola yönəltdikdən sonra sapdırmaz;

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫الل ل َُه ُمل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬
﴾115﴿‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, göylərin və yerin hakimiyyəti Allaha məxsusdur. ← Həqiqətən, Allah hər şeyi biləndir!

ِ ّٰ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِ ه‬

﴾116﴿ ‫الل م ِْن َول ٍِّي َو اَل َن ۪ص ٍير‬ ُ ۪‫ُي ْح ۪ي َو ُيم‬
‫يت‬
Sizin Allahdan başqa havadarınız və köməyə çatanınız yoxdur! ← O dirildər və öldürər.

‫اع ِة ال ُْع ْس َر ِة‬

َ ‫وه ف۪ ي َس‬ َ ۪‫الَّذ‬
ُ ‫ين ا َّت َب ُع‬ ‫ار‬
ِ ‫ال ْن َص‬
َ ْ‫ين َو ا‬
َ ‫اج ۪ر‬
ِ ‫الن ِب ِّي َوال ُْم َه‬
َّ ‫الل َعلَى‬
ُ ّٰ‫اب ه‬
َ ‫َل َق ْد َت‬
Hansı ki, çətin vaxtda onun arxasınca getdilər,← Allah Peyğəmbərin, mühacirlərin və ənsarın tövbəsini qəbul
etdi;

‫اب َعل َْي ِه ْم‬

َ ‫ُث َّم َت‬ ‫يق ِم ْن ُه ْم‬
ٍ ‫ُوب َف ۪ر‬ ُ ‫م ِْن َب ْعدِ َما َك َاد َي ۪ز‬
ُ ‫يغ ُقل‬
Sonra da onların tövbələrini qəbul etdi. ← onlardan bir qisminin ürəyi dönmək üzrə olduqdan sonra.

ٌ ‫ِا َّن ُه ِب ِه ْم َر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾117﴿ ‫يم‬
O (Allah) həqiqətən, onlara qarşı çox şəfqətli, çox rəhimlidir.
207 ət-Tovbə surəsi Cüz 11

ُ ‫ى ِا َذا َضا َق ْت َعل َْي ِه ُم اْال َْر‬

‫ض ِب َما َر ُح َب ْت َو َضا َق ْت َعل َْي ِه ْم َا ْن ُف ُس ُه ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬ ‫ين ُخ ِّل ُفوا‬
َ ۪‫َو َعلَى ال َّثلٰ َث ِة الَّذ‬
Nəhayət o geniş yer üzü onlara dar olub, ürəkləri sıxıldığı zaman.← Geridə qalan üçünü də (bağışladı).

‫الل ا اَِّل ِال َْي ِ ۜه‬

ِ ّٰ‫َوظَ ُّنوٓا َا ْن اَل َمل َْج َا م َِن ه‬
Allahdan (Allahın əzabından qorunmaq üçün), Ondan başqasına sığınmağın mümkün olmadığını anladılar.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾118﴿ ‫يم‬ َّ ‫اب‬
ُ ‫الت َّو‬
َّ ‫الل ُه َو‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ‫وبوا‬
ُ ‫اب َعل َْي ِه ْم ل َِي ُت‬
َ ‫ُث َّم َت‬
Şübhəsiz ki, Allah tövbələri qəbul edəndir, rəhmlidir! ← Sonra tövbə etmələri üçün onları bağışladı.

َ ۪‫الصادِق‬
﴾119﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ُكو ُنوا َم َع‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
və doğru olanlarla bərabər olun! ← Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun,

ِ ّٰ‫َا ْن َي َت َخ َّل ُفوا َع ْن َر ُسولِ ه‬

‫الل‬ ِ ‫ان اِل َْه ِل ال َْمد۪ ي َن ِة َو َم ْن َح ْول َُه ْم م َِن اْال َْع َر‬
‫اب‬ َ ‫َما َك‬
Allahın Peyğəmbərindən geri qalmaq, ← Mədinəlilərə və onların ətrafında olan bədəvilərə yaraşmaz;

‫ِك ِب َا َّن ُه ْم اَل ُي ۪ص ُيب ُه ْم ظَ َم ٌا‬

َ ‫ٰذل‬ ۜ ۪‫َو اَل َي ْر َغ ُبوا ِب َا ْن ُفسِ ِه ْم َع ْن َن ْفسِ ه‬
Çünki onlara elə bir susuzluq üz verməz, ← və ondan özlərini kənara çəkmək.

‫ار‬ ُ ۪‫َو اَل َيطَ ُؤ َن َم ْوطِ ًئا َيغ‬

َ ‫يظ الْكُ َّف‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫َو اَل َن َص ٌب َو اَل َم ْخ َم َص ٌة ف۪ ي َس ۪ب‬
Kafirlərin qəzəbinə səbəb olan bir yerə ayaq basmazlar, ← yorğunluq və aclıq (üz verməz) Allah yolunda;

‫ِب ل َُه ْم ِبه۪ َع َم ٌل َصال ٌِح‬

َ ‫ا اَِّل ُكت‬ ‫ُون م ِْن َع ُد ٍّو َن ْي اًل‬
َ ‫َو اَل َي َنال‬
buna görə onlara yaxşı bir əməl yazılmamış olsun! ← və düşmənə qarşı elə bir zəfər qazanmazlar ki,

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾120﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫الل اَل ُي ۪ض‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etməz!

‫ون َواد ًِيا‬

َ ‫َو اَل َي ْقطَ ُع‬ َ ‫َول ُي ْن ِف ُق‬
‫ون َن َف َق ًة َصغ۪ َير ًة َو اَل َك ۪ب َير ًة‬
(cihad üçün) keçdikləri elə bir vadi olmaz ki,← Onların sərf etdikləri elə bir kiçik (və ya) böyük xərc olmaz ki,

﴾121﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل َا ْح َس َن َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْج ِز َي ُه ُم ه‬ ‫ِب ل َُه ْم‬
َ ‫ا اَِّل ُكت‬
(Bu), Allah əməllərini daha gözəli ilə mükafatlandırsın deyədir.← onlar üçün (savab olaraq) yazılmamış olsun!

‫َفل َْول َن َف َر م ِْن ُك ِّل ف ِْر َق ٍة ِم ْن ُه ْم طَ ا ِئ َف ٌة‬ َ ‫ان ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون ل َِي ْنف ُِروا َكا ٓ َّف ًة‬ َ ‫َو َما َك‬
Barı, onların hər tayfasından bir dəstə qalsın ki, ← Möminlərin hamısı birdən (cihada) çıxmamalıdır.

‫َول ُِي ْنذِ ُروا َق ْو َم ُه ْم ِا َذا َر َج ُعوٓا ِال َْي ِه ْم‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ل َِي َت َف َّق ُهوا فِي‬
ِ ‫الد‬
və (cihaddan) onların yanına qayıtdıqları zaman öz xalqını xəbərdar etsinlər. ← dini yaxşı öyrənsinlər,

﴾122﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْحذَ ُر‬
Bəlkə, onlar çəkinərlər!
Cüz 11 ət-Tovbə surəsi 208

‫َول َْي ِج ُدوا ف۪ يكُ ْم غِ لْظَ ًة‬ ‫ار‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا َقا ِتلُوا الَّذ‬
ِ ‫ين َيلُو َنكُ ْم م َِن الْكُ َّف‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Qoy onlar sizdən sərtlik görsünlər. ← Ey iman gətirənlər! Yaxınlığınızda olan kafirlərlə vuruşun.

َ ۪‫الل َم َع ال ُْم َّتق‬

﴾123﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ه‬
Bilin ki, Allah müttəqilərlə bərabərdir!

َ ‫َا ُّيكُ ْم َز َاد ْت ُه ٰهذِ ه۪ ٓ ا‬

‫۪يما ًن ۚا‬ َ ‫َو ِا َذا َما ٓ ُا ْن ِزل َْت ُس‬
ُ‫ور ٌة َفمِ ْن ُه ْم َم ْن َي ُقول‬
“Bu sizin hansınızın imanını artırdı?” ← Bir surə nazil edildiyi zaman onlardan kimisi deyər:

َ ‫َو ُه ْم َي ْس َت ْبشِ ُر‬

﴾124﴿ ‫ون‬ ‫۪يما ًنا‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َف َز َاد ْت ُه ْم ا‬
və onlar sevinərlər. ← Möminlərə gəlincə, (enən surə) onların imanını artırar,

‫َف َز َاد ْت ُه ْم ِر ْج ًسا ِالٰى ِر ْجسِ ِه ْم‬ ‫ض‬ َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
ٌ ‫ين فِي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
(enən surə) onların murdarlığı üstünə bir murdarlıq da artırar, ← Qəlblərində xəstəlik olanlara gəldikdə isə,

﴾125﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َما ُتوا َو ُه ْم َكاف ُِر‬
və onlar kafir olaraq ölərlər!

﴾126﴿‫ون‬
َ ‫ون َو اَل ُه ْم َيذَّ َّك ُر‬
َ ‫وب‬
ُ ‫ُث َّم اَل َي ُت‬ ٍ ‫ون ف۪ ي ُك ِّل َع‬
‫ام َم َّر ًة َا ْو َم َّر َت ْي ِن‬ َ ‫َا َو اَل َي َر ْو َن َا َّن ُه ْم ُي ْف َت ُن‬
Sonra tövbə edib ibrət almırlar! ← Hər il bir-iki dəfə bəlaya giriftar olduqlarını görmürlərmi?

ۜ ‫َه ْل َي ٰريكُ ْم م ِْن َا َحدٍ ُث َّم ا ْن َص َر ُفوا‬ ۜ ٍ ‫ور ٌة َنظَ َر َب ْع ُض ُه ْم ِالٰى َب ْع‬
‫ض‬ َ ‫َو ِا َذا َما ٓ ُا ْن ِزل َْت ُس‬
“Kimsə sizi görürmü?” Sonra da aradan çıxarlar. ← Bir surə nazil edildiyi zaman bir-birinə baxıb (deyərlər):

﴾127﴿ ‫ون‬
َ ‫ُوب ُه ْم ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْف َق ُه‬
َ ‫الل ُقل‬
ُ ّٰ‫َص َر َف ه‬
Onlar (haqqı) anlamaz bir tayfa olduqları üçün Allah onların ürəklərini döndərmişdir.

‫َع ۪زي ٌز َعل َْي ِه َما َع ِن ُّت ْم‬ ‫َل َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم َر ُسولٌ م ِْن َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
sizin əziyyətə düşməyiniz ona ağır gəlir, ← Sizə özünüzdən bir peyğəmbər gəldi ki,

﴾128﴿ ‫يم‬ َ ‫ِبال ُْم ْؤ ِمن‬

ٌ ‫۪ين َر ُؤ ٌف َر ۪ح‬ ‫يص َعل َْيكُ ْم‬
ٌ ‫َح ۪ر‬
möminlərə qarşı şəfqətli, mərhəmətlidir! ← sizə qarşı qayğıkeşdir,

‫الل اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬

ُ ّٰ‫َح ْس ِب َي ه‬ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َف ُق ْل‬
“Mənə Allah yetər. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Əgər onlar üz döndərsələr, de:

ِ ‫ش ال َْع ۪ظ‬
﴾129﴿ ‫يم‬ ِ ‫َو ُه َو َر ُّب ال َْع ْر‬ ُ ‫َعل َْي ِه َت َو َّكل‬
‫ْت‬
Və O, böyük ərşin sahibidir!” ← Ona təvəkkül etdim.
209 Yunus surəsi Cüz 11

‫س‬ َ ‫﴾ ُس‬10﴿
َ ‫ور ُة ُيو ُن‬
Yunus surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 109 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ِ ‫ات الْكِ َت‬
ِ ‫اب ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ َ ‫ال ٰٓر ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Əlif, Lam, Ra. Bunlar hikmətlə dolu Kitabın (Quranın) ayələridir!

‫َا ْن َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى َر ُج ٍل ِم ْن ُه ْم‬ ‫اس َع َج ًبا‬

ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ان ل‬
َ ‫َا َك‬
...içərilərindən bir adama vəhy etməmiz ki; ← İnsanlar üçün təəccüblümü oldu...

‫ل َُه ْم َق َد َم ِص ْد ٍق عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬ َ ۪‫اس َو َب ِّش ِر الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوٓا َا َّن‬ َّ ‫َا ْن َا ْنذِ ِر‬
َ ‫الن‬
Rəbbi yanında onlar üçün doğruluq məqamı vardır!” ← “İnsanları xəbərdar et və iman gətirənləri müjdələ ki,

﴾2﴿ ‫ين‬ ِ ‫ون ا َِّن ٰهذَ ا ل ََس‬

ٌ ‫اح ٌر ُم ۪ب‬ َ ‫َقالَ الْكَ اف ُِر‬
Kafirlər: “Bu, həqiqətən, açıq-aşkar bir sehrbazdır!” dedilər.

ٍ ‫ض ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َخل ََق‬ ‫الل الَّذ۪ ي‬
ُ ّٰ‫ا َِّن َر َّبكُ ُم ه‬
göyləri və yeri altı gündə xəlq etdi, ← Şübhəsiz Rəbbiniz o Allahdır ki,

ۜ ۪‫يع ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ ا ِْذنِه‬

ٍ ۪‫َما م ِْن َشف‬ ‫ش ُي َد ِّب ُر اْال َْم َر‬
ِ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬
Onun izni olmadan heç bir şəfaət edən ola bilməz.← sonra işləri yerinə qoyaraq ərşə ucaldı.

﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ‫وه‬
ُ ‫اع ُب ُد‬
ْ ‫الل َر ُّبكُ ْم َف‬
ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬
Məgər düşünmürsünüz? ← Bu, Rəbbiniz olan Allahdır. Elə isə Ona ibadət edin.

‫ِا َّن ُه َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق‬ ِ ّٰ‫ِال َْي ِه َم ْر ِج ُعكُ ْم َجم۪ ًيعاۜ َو ْع َد ه‬
ۜ‫الل َح ًّقا‬
O, məxluqatı yoxdan yaradır. ← Hamınızın dönüşü Allahın haqq vədi olaraq Ona (Allaha)dır.

‫ات ِبا ْلق ِْس ِ ۜط‬

ِ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ل َِي ْج ِز َي الَّذ‬ ُ ۪‫ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬
iman gətirib yaxşı işlər görənləri ədalətlə mükafatlandırmaq üçün. ← Sonra onu yenidən dirildir;

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫۪يم ِب َما َكا ُنوا َيكْ ُف ُر‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َو َعذ‬ ٍ ۪‫اب م ِْن َحم‬
‫يم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ٌ ‫ين َك َف ُروا ل َُه ْم َش َر‬
etdikləri küfrlərə görə şiddətli bir əzab vardır! ← Kafirlərə gəlincə, onlar üçün qaynar bir içəcək,

َ ‫۪ين َوال ِْح َس‬

‫اب‬ ِّ ‫َو َق َّد َر ُه َم َنازِ لَ ِل َت ْعل َُموا َع َد َد‬
َ ‫السن‬ ً ‫س ِض َيا ٓ ًء َوا ْل َق َم َر ُن‬
‫ورا‬ َّ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل‬
َ ‫الش ْم‬
İllərin sayını və hesabı bilməniz üçün, ona mənzillər təyin etdi.← Günəşi işıqlı, ayı nurlu edən O (Allah)dır.

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾5﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ُي َف ِّص ُل ا‬ ‫ِك ا اَِّل ِبال َْح ّق‬
َ ‫الل ٰذل‬
ُ ّٰ‫َما َخل ََق ه‬
O, ayələri anlayıb bilən bir tayfa üçün müfəssəl izah edər! ← Allah bunları ancaq haqq olaraq yaratdı.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل فِي‬
ُ ّٰ‫َو َما َخل ََق ه‬ ‫ار‬ َّ ‫اخت اَِل ِف ال َّْي ِل َو‬
ِ ‫الن َه‬ ْ ‫ا َِّن فِي‬
Allahın göylərdə və yerdə yaratdıqlarında,←Şübhəsiz, gecə ilə gündüzün bir-birinin ardınca gəlməsində,

ٍ ‫اَ ٰل َي‬
َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َّت ُق‬
﴾6﴿ ‫ون‬
(Allahdan) qorxan bir tayfa üçün (Allahın varlığını göstərən) dəlillər vardır.
Cüz 11 Yunus surəsi 210

ُّ ‫َو َر ُضوا ِبال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا َواطْ َم َا ُّنوا ِب َها‬ ‫ون ِل َقا ٓ َء َنا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْر ُج‬
dünya həyatını da bəyənib onunla rahatlıq taparlar; ← O kəslər ki, bizimlə qarşılaşacaqlarını ümid etməzlər,

َ ‫ار ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾8﴿ ‫ون‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ِك َم ْا ٰو ُيه ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫ين ُه ْم َع ْن ٰا َيا ِت َنا َغا ِفل‬
﴾7﴿‫ُون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Onların qazandıqlarına görə düşəcəkləri yer Cəhənnəmdir! ← yenə o kəslər ki, ayələrimizdən qafildirlər;

َ ‫َي ْهد۪ ِيه ْم َر ُّب ُه ْم ِبا‬

‫۪يمان ِِه ْم‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
İman gətirdiklərinə görə Rəbbi onları hidayətə qovuşdurar. ← Şübhəsiz ki, iman gətirib yaxşı işlər görənlər;

ِ ۪‫النع‬
﴾9﴿ ‫يم‬ ِ ‫ار ف۪ ي َج َّن‬
َّ ‫ات‬ ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت ِِه ُم ا‬
Nəim cənnətlərində onların (ayaqları) altından çaylar axar.

‫َو َت ِح َّي ُت ُه ْم ف۪ َيها َس اَل ٌم‬ ‫َد ْع ٰو ُيه ْم ف۪ َيها ُس ْب َحا َن َك ال ّٰل ُه َّم‬
oradakı salamlaşması isə: “Salam!”, ← Onların oradakı duası: “Ey Allahım! Sən paksan!”,

َ ۪‫َانِ ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾10﴿ ‫ين‬ ُ ‫َو ٰا ِخ ُر َد ْع ٰو‬
‫يه ْم‬
“Həmd olsun aləmlərin Rəbbi Allaha!”(dır). ← dualarının sonu da:

‫َل ُق ِض َي ِال َْي ِه ْم َا َجل ُُه ْم‬ ‫است ِْع َجال َُه ْم ِبال َْخ ْي ِر‬
ْ ‫الش َّر‬
َّ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل ل‬
ُ ّٰ‫َول َْو ُي َع ِّج ُل ه‬
şübhəsiz, əcəlləri çatmış olardı.←Əgər Allah insanlara, xeyri tezliklə istədikləri kimi, şəri də tezliklə versəydi,

َ ‫ف۪ ي طُ ْغ َيان ِِه ْم َي ْع َم ُه‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ‫ون ِل َقا ٓ َء َنا‬ َ ۪‫َف َنذَ ُر الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْر ُج‬
...öz azğınlıqları içərisində şaşqın bir vəziyyətdə! ← Bizimlə qarşılaşacaqlarına ümid etməyənləri qoyarıq...

‫َد َعا َنا ل َِج ْن ِبه۪ ٓ َا ْو َقاعِ ًدا َا ْو َقآئ ًِم ۚا‬ ‫الض ُّر‬
ُّ ‫ان‬
َ ‫ال ْن َس‬ َّ ‫َو ِا َذا َم‬
ِ ْ‫س ا‬
uzananda və ya oturanda yaxud ayaq üstə duranda Bizə dua edər. ← İnsana bir sıxıntı üz verdiyi zaman,

‫َم َّر َك َا ْن ل َْم َي ْد ُع َنا ٓ ِالٰى ُض ٍّر َم َّس ُه‬ ‫َفل ََّما َك َش ْف َنا َع ْن ُه ُض َّر ُه‬
özünə üz vermiş sıxıntı üçün Bizə dua etməmiş kimi çıxıb gedər. ← Onu sıxıntıdan qurtardıqda isə,

﴾12﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫ِك ُز ِّي َن ِلل ُْم ْس ِرف‬

َ ‫ين َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Həddi aşanlara, etdikləri əməllər beləcə gözəl göstərildi.

ِ ‫ل ََّما ظَ ل َُمو ۙا َو َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ‫ون م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬
َ ‫َو َل َق ْد َا ْهلَكْ َنا ا ْل ُق ُر‬
peyğəmbərləri özlərinə möcüzələr gətirdikləri halda zülm etdilər, ← Sizdən əvvəlki nəsilləri məhv etdik ki,

َ ۪‫ِك َن ْج ِزي ا ْل َق ْو َم ال ُْم ْج ِرم‬

﴾13﴿ ‫ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫َو َما َكا ُنوا ل ُِي ْؤ ِم ُنوا‬
Günahkar tayfanı belə cəzalandırırıq. ← və iman gətirmədilər.

﴾14﴿ ‫ُون‬ َ ‫ِل َن ْنظُ َر َك ْي‬

َ ‫ف َت ْع َمل‬ ‫ض م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬
ِ ‫ِف فِي اْال َْر‬
َ ‫اك ْم َخ اَلٓئ‬
ُ ‫ُث َّم َج َع ْل َن‬
görək necə hərəkət edirsiniz. ← Sonra onların ardınca sizi, yer üzünün varisləri təyin etdik ki,
211 Yunus surəsi Cüz 11

‫ون ِل َقا ٓ َء َنا‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْر ُج‬ ٍۙ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬
‫ات‬
bizimlə qarşılaşacaqlarına ümid etməyənlər deyərlər: ← Onlara ayələrimiz açıq-aydın oxunduğu zaman,

‫۪ي َا ْن ُا َب ِّدل َُه م ِْن ِت ْل َقا ٓ ِ۬ئ َن ْف ۪سي‬

ٓ ‫ون ل‬
ُ ُ‫ُق ْل َما َيك‬ ‫ا ْئ ِت ِب ُق ْر ٰانٍ َغ ْي ِر ٰهذَ ا ٓ َا ْو َب ِّدل ُْه‬
De ki: “Mən onu özbaşına dəyişə bilmərəm.←“Bundan başqa bir Quran gətir və ya onu dəyişdir!”

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾15﴿‫يم‬ َ َ‫اف ا ِْن َع َص ْي ُت َر ۪ ّبي َعذ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ‫ى ِال ََّي‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ا ِْن َا َّت ِب ُع ا اَِّل َما ُي‬
Əgər Rəbbimə asi olsam, böyük günün əzabından qorxuram!”← Ancaq mənə gələn vəhyə tabe oluram.

ۘ ۪‫َو اَل ٓ َا ْد ٰريكُ ْم ِبه‬ ‫الل َما َتل َْو ُت ُه َعل َْيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫ُق ْل ل َْو َشا ٓ َء ه‬
və (Allah) onu sizə bildirməzdi. ← De: “Əgər Allah istəsəydi, onu sizə oxumazdım,

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾16﴿ ‫ُون‬ ۜ ۪‫َف َق ْد َل ِب ْث ُت ف۪ يكُ ْم ُع ُم ًرا م ِْن َق ْبلِه‬
Məgər, dərk etmirsinizmi?”← Ondan (Quran nazil ediləndən) qabaq sizin aranızda ömür sürmüşəm.

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح ال ُْم ْج ِر ُم‬

﴾17﴿‫ون‬ ۜ ۪‫الل َكذِ ًبا َا ْو َكذَّ َب ِب ٰا َياتِه‬
ِ ّٰ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Həqiqətən, günahkarlar nicat tapa bilməzlər!← Allaha iftira yaxan və ya Onun ayələrini yalan hesab edəndən
daha zalım kim ola bilər?

‫َما اَل َي ُض ُّر ُه ْم َو اَل َي ْن َف ُع ُه ْم‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ َ ‫َو َي ْع ُب ُد‬
...özlərinə nə bir xeyir, nə də bir zərər verə bilən şeylərə (bütlərə). ← Axı onlar Allahı qoyub ibadət edirlər…

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َول فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل ِب َما اَل َي ْعل َُم فِي‬
َ ّٰ‫ُق ْل َا ُت َن ِّب ُؤ َن ه‬ ِ ّٰ‫ُون ٰه ُؤ اَل ٓ ِء ُش َف َعا ٓ ُؤ َنا عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َو َي ُقول‬
De: “Allaha göylərdə və yerdə bilmədiyi bir şeyimi xəbər verirsiniz? ← Və: “Bunlar Allah yanında bizim
şəfaətçilərimizdir!”- deyirlər.

﴾18﴿ ‫ون‬
َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
O (Allah), şərik qoşduqları (bütlər)dən uzaqdır və ucadır!”

ۜ ‫اخ َت َل ُفوا‬
ْ ‫َف‬ ِ ‫اس ا اَِّل ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ان‬
َ ‫َو َما َك‬
Sonra ayrıldılar. ← İnsanlar (əvvəlcə) ancaq tək bir ümmət idilər.

َ ‫يما ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬
﴾19﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َل ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم ف‬ ‫َول َْول َكل َِم ٌة َس َب َق ْت م ِْن َر ِّب َك‬
ixtilafda olduqları məsələlər haqqında aralarında ← Əgər Rəbbindən əvvəldən bir söz olmasaydı,
mütləq hökm verilmişdi.

ِ ّٰ‫َف ُق ْل ِا َّن َما ال َْغ ْي ُب للِ ه‬ ۚ ۪‫ُون ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه ٰا َي ٌة م ِْن َر ِّبه‬
َ ‫َو َي ُقول‬
De ki: “Qeyb ancaq Allaha məxsusdur. ← “Ona Rəbbindən bir möcüzə nazil ediləydi!”- deyirlər.

َ ‫ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم م َِن ال ُْم ْن َتظِ ۪ر‬

﴾20﴿ ‫ين‬ ۚ‫َفا ْن َتظِ ُروا‬
şübhəsiz, mən də sizinlə birlikdə gözləyləyənlərdənəm!” ← Elə isə gözləyin,
Cüz 11 Yunus surəsi 212

‫م ِْن َب ْعدِ َض َّرا ٓ َء َم َّس ْت ُه ْم‬ ‫اس َر ْح َم ًة‬ َّ ‫َو ِا َذا ٓ َا َذ ْق َنا‬
َ ‫الن‬
onların başına gələn bir müsibətdən sonra, ← İnsanlara bir mərhəmət dadızdırsaq,

ۜ ‫الل َا ْس َر ُع َمكْ ًرا‬

ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ۜ‫ي ٰا َيا ِت َنا‬
ٓ ۪‫ِا َذا ل َُه ْم َمكْ ٌر ف‬
De: “Allah hilə qurmaqda daha cəlddir”. ← yenə onların, ayələrimiz barəsində hilələri olar.

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َما َت ْمكُ ُر‬
َ ‫ا َِّن ُر ُس َل َنا َيكْ ُت ُب‬
Şübhəsiz ki, elçilərimiz (mələklər) qurduğunuz hiylələri yazırlar!

ِۚ ‫ى ِا َذا ُك ْن ُت ْم فِي ا ْل ُفل‬

‫ْك‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي َس ِّي ُر ُك ْم فِي ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِ ۜر‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
Nəhayət gəmidə olduğunuz zaman, ← Sizi quruda və dənizdə gəzdirən Odur.

‫ف‬ ِ ‫يح َع‬

ٌ ‫اص‬ ٌ ‫َو َف ِر ُحوا ِب َها َجا ٓ َء ْت َها ۪ر‬ ‫يح طَ ِّي َب ٍة‬
ٍ ‫َو َج َر ْي َن ِب ِه ْم ِب ۪ر‬
buna görə sevindikləri vaxt şiddətli bir qasırğa gəlib, ← və gözəl bir külək vasitəsilə onları apararkən,

َ ‫َوظَ ُّنوٓا َا َّن ُه ْم ُا ۪ح‬

‫يط ِب ِه ْم‬ ٍ‫َو َجا ٓ َء ُه ُم ال َْم ْو ُج م ِْن ُك ِّل َمكَ ان‬
və (dalğaların) onları bürüdüyünü başa düşdükdə, ← dalğalar hər tərəfdən onların üzərinə hücum etdikdə,

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾22﴿‫ين‬ َّ ‫َلئ ِْن َا ْن َج ْي َت َنا م ِْن ٰهذِ ه۪ َل َنكُ و َن َّن م َِن‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬
َ ‫الد‬ َ ‫الل ُم ْخل ِ۪ص‬
َ ّٰ‫َد َع ُوا ه‬
“Əgər bizi bundan qurtarsan, şükür edənlərdən olarıq!” ← ürəkdən dininə sarılaraq Allaha dua edərlər:

‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬ َ ‫ِا َذا ُه ْم َي ْب ُغ‬

ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ ‫يه ْم‬
ُ ‫َفل ََّما ٓ َا ْن ٰج‬
onlar dərhal yer üzündə haqsız yerə azğınlıq edərlər. ← Onları xilas edincə,

ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ َ ‫ى َا ْن ُفسِ كُ ْم َم َت‬
ٓ ٰ‫َعل‬ ‫اس ِا َّن َما َب ْغ ُيكُ ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
dünya həyatının malı kimi öz əleyhinizədir. ← Ey insanlar! Sizin etdiyiniz haqsızlıq sadəcə,

﴾23﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُن َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫ُث َّم ِال َْي َنا َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
Biz də nə etdiklərinizi sizə xəbər verəcəyik. ← Sonra Bizim üzurumuza qayıdacaqsınız.

َّ ‫َك َما ٓ ٍء َا ْن َز ْل َن ُاه م َِن‬

‫الس َما ٓ ِء‬ ُّ ‫ِا َّن َما َم َث ُل ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬
göydən endirdiyimiz suya bənzər ki, ← Həqiqətən, dünya həyatının halı,

‫ام‬
ُ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫اس َو ا‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫م َِّما َي ْا ُك ُل‬ ‫ض‬ ُ ‫اخ َتل ََط ِبه۪ َن َب‬
ِ ‫ات اْال َْر‬ ْ ‫َف‬
hansı ki, (onları) insanlar və heyvanlar yeyir. ← onunla yer üzündə bitkilər bir-birinə qatışar;

ٓ ‫ون َعل َْي َها‬

َ ‫َوظَ َّن َا ْهل َُها ٓ َا َّن ُه ْم َقاد ُِر‬ ُ ‫ى ِا َذا ٓ َا َخذَ ِت اْال َْر‬
‫ض ُز ْخ ُر َف َها َو َّاز َّي َن ْت‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
və sakinləri ona hakim olduqlarını zənn etdiklərində,← Nəhayət, yer bəzənib süsləndiyi zaman,

ً ‫اها َح ۪ص‬
‫يدا‬ َ ‫َف َج َع ْل َن‬ ‫ارا‬
ً ‫َا ٰت َيها ٓ َا ْم ُر َنا ل َْيل َا ْو َن َه‬
və oranı biçilmiş bir hala gətirərik ki, ← oraya gecə yaxud gündüz əmrimiz (bəlamız) gələr,

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬

﴾24﴿‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ِك ُن َف ِّص ُل ا‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫س‬ ۜ ِ ‫َك َا ْن ل َْم َت ْغ َن ِب اْال َْم‬
Düşünən bir ümmət üçün ayələri belə izah edirik! ← sanki dünən üzərində bol məhsul heç olmamışdı.

﴾25﴿ ‫يم‬ ٍ ‫َو َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬ َّ ‫الل َي ْد ُعوٓا ِالٰى َد ِار‬
‫الس اَل ِ ۜم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
və istədiyi kimsəni doğru yola salır! ← Allah əmin-amanlıq yurduna çağırır,
213 Yunus surəsi Cüz 11

‫وه ُه ْم َق َت ٌر َول ِذ َّل ٌة‬

َ ‫َول َي ْر َه ُق ُو ُج‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
‫ين َا ْح َس ُنوا ال ُْح ْس ٰنى َو ِز َي َاد ٌة‬
Onların üzünə nə bir toz, nə də bir zillət qonar. ← Yaxşı işlər görənlər üçün ən gözəli və daha da artığı vardır.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾26﴿ ‫ون‬ ‫اب ال َْج َّن ِۚة‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Onlar cənnət əhlidirlər.

‫َو َت ْر َه ُق ُه ْم ِذ َّل ٌة‬ ‫ات َج َزا ٓ ُء َس ِّي َئ ٍة ِبمِ ْثل َِه ۙا‬
ِ َٔ‫الس ِّيـ‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َّ ‫ين َك َس ُبوا‬
və onları zillət bürüyər. ← Pis işlər görənlərə pis işləri qədər cəza verilər,

ُ ‫َك َا َّن َما ٓ ُا ْغشِ َي ْت ُو ُج‬

ۜ‫وه ُه ْم قِطَ ًعا م َِن ال َّْي ِل ُمظْ ل ًِما‬ ِ ّٰ‫َما ل َُه ْم م َِن ه‬
ِ ‫الل م ِْن َع‬
‫اص ٍۚم‬
Onların üzü, sanki gecənin zülmət parçaları ilə örtülmüşdür. ← Onları Allahdan qurtaracaq biri yoxdur.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾27﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← Onlar cəhənnəm əhlidirlər.

‫َمكَ ا َنكُ ْم َا ْن ُت ْم َو ُش َر َكا ٓ ُؤ ُك ْم‬ َ ۪‫َو َي ْو َم َن ْح ُش ُر ُه ْم َجم۪ ًيعا ُث َّم َن ُقولُ ِل َّلذ‬
‫ين َا ْش َر ُكوا‬
“Siz və qoşduğunuz şəriklər, öz yerinizə!” ← O gün onların hamısını yığacağıq. Sonra müşriklərə deyəcəyik:

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫َما ُك ْن ُت ْم ا َِّيا َنا َت ْع ُب ُد‬ ‫َف َز َّي ْل َنا َب ْي َن ُه ْم َو َقالَ ُش َر َكا ٓ ُؤ ُه ْم‬
“Siz bizə ibadət etmirdiniz”. ← Beləcə onları ayıracağıq. Qoşduqları şəriklər isə deyəcəklər:

َ ۪‫ا ِْن ُك َّنا َع ْن عِ َب َادتِكُ ْم ل ََغافِل‬

﴾29﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َفكَ ٰفى ِب ه‬
ً ‫الل َش ۪ه‬
‫يدا َب ْي َن َنا َو َب ْي َنكُ ْم‬
Biz sizin (bizə) ibadət etməyinizdən xəbərsiz idik!” ← Sizinlə bizim aramızda Allahın şahid olması yetər.

‫ٰيه ُم ال َْح ِّق‬ ِ ّٰ‫َو ُر ُّدوٓا ِالَى ه‬

ُ ‫الل َم ْول‬ ٍ ‫ِك َت ْبلُوا ُكلُّ َن ْف‬
‫س َما ٓ َا ْس َل َف ْت‬ َ ‫ُه َنال‬
və həqiqi ixtiyar sahibi olan Allaha qaytarılacaqlar. ← Orada hər kəs əvvəlcə gördüyü işləri yoxlayacaq,

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬
Uydurub düzəltdikləri (bütlər) isə onlardan (uzaqlaşıb) qeyb olacaqlar.

‫ار‬
َ ‫الس ْم َع َو اْال َْب َص‬
َّ ‫ِك‬
ُ ‫َا َّم ْن َي ْمل‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫ُق ْل َم ْن َي ْر ُز ُقكُ ْم م َِن‬
Qulaqların və gözlərin sahibi kimdir? ← De: “Sizə göydən və yerdən kim ruzi verir?

‫َو ُي ْخ ِر ُج ال َْم ِّي َت م َِن ال َْح ِّي‬ ‫َو َم ْن ُي ْخ ِر ُج ال َْح َّي م َِن ال َْم ِّي ِت‬
və diridən ölünü çıxardır? ← Kim ölüdən dirini çıxardır,

﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُق ْل َا َف اَل َت َّت ُق‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ُون ه‬
َ ‫َو َم ْن ُي َد ِّب ُر اْال َْم َ ۜر َف َس َي ُقول‬
O zaman de: “Bəs (Allahdan) qorxmursunuzmu?” ← Hər işi kim düzüb qoşur?” Deyəcəklər: “Allah!”

﴾32﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َا ّٰنى ُت ْص َر ُف‬ ُ‫الض اَلل‬
َّ ‫َف َما َذا َب ْع َد ال َْح ِّق ا اَِّل‬ ‫الل َر ُّبكُ ُم ال َْح ُّق‬
ُ ّٰ‫َفذٰ لِكُ ُم ه‬
Elə isə necə döndərilirsiniz?”← Bəs haqdan sonra zəlalətdən başqa nə qalır?! ← O Allah sizin həqiqi
Rəbbinizdir.

َ ‫َا َّن ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾33﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ِك َح َّق ْت َكل َِم ُت َر ِّب َك َعلَى الَّذ‬
‫ين َف َس ُقوٓا‬ َ ‫َكذٰ ل‬
onlar iman gətirməyəcəklər. ← Fasiqlər barədə Rəbbinin sözü belə gerçək oldu ki,
Cüz 11 Yunus surəsi 214

ُ ۪‫َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق ُث َّم ُيع‬

‫يد ُه‬ ‫ُق ْل َه ْل م ِْن ُش َر َكآئِكُ ْم َم ْن‬
məxluqu yoxdan yaratsın, sonra onu təkrar yaratsın?” ← De: “Qoşduğunuz şəriklərdən eləsi varmı ki,

﴾34﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َف َا ّٰنى ُت ْؤ َفك‬ ُ ۪‫الل َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬ ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬
Elə isə (haqdan) necə döndərilirsiniz?” ← De: “Allah məxluqu yoxdan yaradır, sonra onu təkrar yaradır.

‫الل َي ْهد۪ ي ِلل َْح ِّق‬

ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫ي ِالَى ال َْح ِّق‬
ٓ ۪‫ُق ْل َه ْل م ِْن ُش َر َكآئِكُ ْم َم ْن َي ْهد‬
De: “Allah haqq yola yönəldir. ← De: “Şəriklərinizdən haqq yola yönəldə bilən bir kimsə varmı?”

ٓ ‫َا َّم ْن اَل َي ِه ۪ ّد‬

‫ي ا اَِّل َا ْن ُي ْه ٰد ۚى‬ ‫ي ِالَى ال َْح ِّق َا َح ُّق َا ْن ُي َّت َب َع‬
ٓ ۪‫َا َف َم ْن َي ْهد‬
yoxsa doğru yol göstərilmədikcə doğru yolu tapmayan kəs?← Elə isə, doğru yola yönəldən kimsəmi arxasınca
gedilməyə daha çox layiqdir,

ۜ‫َو َما َي َّت ِب ُع َا ْك َث ُر ُه ْم ا اَِّل ظَ ًّنا‬ ﴾35﴿ ‫ون‬

َ ‫ف َت ْحكُ ُم‬
َ ‫َف َما لَكُ ْم َك ْي‬
Onların əksəriyyəti ancaq zənnə uyar. ← Sizə nə olub? Necə mühakimə yürüdürsünüz?”

﴾36﴿ ‫ُون‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ‫يم ِب َما َي ْف َعل‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫ا َِّن الظَّ َّن اَل ُي ْغن۪ي م َِن ال َْح ِّق َش ْيـًٔا‬
Şübhəsiz, Allah nə etdiyinizi biləndir! ← Əlbəttə, zənn həqiqətdən heç nəyin yerini tuta bilməz.

‫يق الَّذ۪ ي َب ْي َن َي َد ْي ِه‬

َ ۪‫َولٰكِ ْن َت ْصد‬ ِ ّٰ‫ان ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا ُن َا ْن ُي ْف َت ٰرى م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬
Lakin (o) özündən əvvəlkiləri təsdiqidir, ← Bu Quran, Allahdan başqasına yalandan aid edilə bilməz.

َ ۪‫اَل َر ْي َب ف۪ ي ِه م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾37﴿ ‫ين‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َت ْف ۪ص‬
Onda heç bir şübhə yoxdur. (O) aləmlərin Rəbbi tərəfindəndir! ← və Kitabın ətraflı izahıdır.

۪‫ور ٍة ِم ْثلِه‬
َ ‫ُق ْل َف ْا ُتوا ِب ُس‬ ‫ُون ا ْف َت ٰر ُيه‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
De: “Elə isə ona bənzər bir surə gətirin, ← Yoxsa: “(Peyğəmbər) onu özündən uydurdu!” - deyirlər?

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾38﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫اس َتطَ ْع ُت ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ ْ ‫َو ْاد ُعوا َم ِن‬
əgər doğru deyirsinizsə!” ← və Allahdan başqa, kimə gücünüz çatırsa, (köməyə) çağırın,

‫َول ََّما َي ْات ِِه ْم َت ْا ۪ويل ُُه‬ ۪‫َب ْل َكذَّ ُبوا ِب َما ل َْم ُي ۪حيطُ وا ِبعِ لْمِ ه‬
hələ yozumu onlara gəlib çatmamış.← Xeyir, elmini qavraya bilmədikləri (Quranı) yalan hesab etdilər,

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الظَّ الِم‬

﴾39﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬ َ ۪‫ِك َكذَّ َب الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Bir gör zalımların axırı necə oldu! ← Onlardan əvvəlkilər də belə təkzib etmişdilər.

َ ۪‫َو َر ُّب َك َا ْعل َُم ِبال ُْم ْفسِ د‬

﴾40﴿ ‫ين‬ ۜ ۪‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن ُي ْؤم ُِن ِبه۪ َو ِم ْن ُه ْم َم ْن اَل ُي ْؤم ُِن ِبه‬
Rəbbin fitnə-fəsad törədənləri daha yaxşı bilir!← Onların arasında, ona (Qurana) inanan da var, inanmayan da.

‫ل۪ي َع َمل۪ ي َولَكُ ْم َع َملُكُ ْم‬ ‫َوا ِْن َكذَّ ُبوكَ َف ُق ْل‬
“Mənim əməlim mənə aiddir, sizin əməliniz isə sizə aiddir. ← Əgər səni yalançı hesab etsələr, de:

﴾41﴿ ‫ُون‬
َ ‫ي ٌء م َِّما َت ْع َمل‬
ٓ ‫َو َا َن ۬ا َب ۪ر‬ ‫َا ْن ُت ْم َب ۪ري ٓ ُؤ َن م َِّما ٓ َا ْع َم ُل‬
Mən də sizin etdiyiniz əməllərdən uzağam!” ← Siz mənim etdiyim əməldən uzaqsınız.

َ ‫الص َّم َول َْو َكا ُنوا اَل َي ْع ِقل‬

﴾42﴿ ‫ُون‬ ُّ ‫َا َف َا ْن َت ُت ْسمِ ُع‬ َ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْس َتمِ ُع‬
‫ون ِال َْي َك‬
Ancaq karlara sənmi eşitdirəcəksən, hələ ağıllarını da işlətmirlərsə? ← Onlardan, səni dinləyənlər də vardır.
215 Yunus surəsi Cüz 11

َ ‫َا َف َا ْن َت َت ْهدِ ي ال ُْع ْم َي َول َْو َكا ُنوا اَل ُي ْب ِص ُر‬

﴾43﴿ ‫ون‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْنظُ ُر ِال َْي َك‬
Əgər görmürlərsə, korlara sənmi doğru yolu göstərəcəksən?! ← Onlardan, sənə baxanlar da vardır.

﴾44﴿ ‫ون‬
َ ‫اس َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن‬
َ ‫الن‬ ‫اس َش ْيـًٔا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫الل اَل َيظْ ل ُِم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
lakin insanlar özləri özlərinə zülm edərlər! ← Həqiqətən, Allah insanlara zərrə qədər zülm etməz,

‫ون َب ْي َن ُه ْم‬
َ ‫ار ُف‬
َ ‫َي َت َع‬ ‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫اع ًة م َِن‬
َ ‫َو َي ْو َم َي ْح ُش ُر ُه ْم َك َا ْن ل َْم َيل َْب ُثوٓا ا اَِّل َس‬
Bir-birilərini tanıyacaqlar.← O gün (Allah) onları, gündüz ancaq bir anlıq qalmışlar kimi toplayacaq.

َ ۪‫َو َما َكا ُنوا ُم ْه َتد‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ِل َقا ٓ ِء ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َق ْد َخسِ َر الَّذ‬
Onlar doğru yolda da deyildilər. ← Allahla qarşılaşacaqlarını yalan hesab edənlər ziyana uğrayacaqlar.

‫َف ِال َْي َنا َم ْر ِج ُع ُه ْم‬ ‫ض الَّذ۪ ي َنعِ ُد ُه ْم َا ْو َن َت َو َّف َي َّن َك‬
َ ‫َوا َِّما ُن ِر َي َّن َك َب ْع‬
onların dönüşü Bizədir. ← Onlara vəd etdiyimizin bir qismini sənə göstərsək də, yaxud sənin canını alsaq da,

ٌ‫َولِكُ ِّل ُا َّم ٍة َر ُسول‬ ﴾46﴿ ‫ُون‬

َ ‫يد َعلٰ ى َما َي ْف َعل‬
ٌ ‫الل َش ۪ه‬
ُ ّٰ‫ُث َّم ه‬
Hər ümmətin bir peyğəmbəri vardır. ← Sonra Allah, onların nə etdiklərinə şahiddir!

﴾47﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬ ‫ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم ِبا ْلق ِْس ِط‬ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َر ُسول ُُه ْم‬
və onlara zülm edilməz! ← aralarında ədalətlə hökm olunar, ← Onların peyğəmbəri gəldiyi zaman,

َ ۪‫ُون َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾48﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Onlar deyirlər ki: “Əgər doğru danışırsınızsa, bu vəd (qiyamət və ya əzab) nə vaxt olacaq?”

‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َما َشا ٓ َء ه‬ ‫ِك ِل َن ْف ۪سي َض ًّرا َول َن ْف ًعا‬
ُ ‫ُق ْل اَل ٓ َا ْمل‬
ancaq Allahın istəməsi müstəsnadır, ← De: “Mən özümə nə bir zərər, nə də bir xeyir verməyə qadirəm,

‫ِا َذا َجا ٓ َء َا َجل ُُه ْم‬ ‫لِكُ ِّل ُا َّم ٍة َا َج ٌل‬
Onların əcəli gəlib çatdığı zaman, ← Hər ümmət üçün bir əcəl vaxtı vardır.

َ ‫اع ًة َول َي ْس َت ْقدِ ُم‬

﴾49﴿ ‫ون‬ َ ‫َف اَل َي ْس َت ْا ِخ ُر‬
َ ‫ون َس‬
(ondan) bir an belə nə geri qalarlar, nə də irəli keçərlər”.

َ ‫َما َذا َي ْس َت ْع ِج ُل ِم ْن ُه ال ُْم ْج ِر ُم‬

﴾50﴿‫ون‬ ‫ارا‬
ً ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ا ِْن َا ٰتيكُ ْم َعذَ ُاب ُه َب َيا ًتا َا ْو َن َه‬
Günahkarlar niyə tələsirlər?←De:“Baxın, əgər Onun əzabı sizə gecə, yaxud gündüz gəlsə?

َ ‫ٰال ْٰـٔ َن َو َق ْد ُك ْن ُت ْم ِبه۪ َت ْس َت ْع ِجل‬

﴾51﴿ ‫ُون‬ ۜ ۪‫َا ُث َّم ِا َذا َما َو َق َع ٰا َم ْن ُت ْم ِبه‬
İndimi? Halbuki onun tez gəlməsini istəyirsiniz!” ← O gəldikdən sonramı ona inanacaqsınız?

﴾52﴿‫ون‬
َ ‫َه ْل ُت ْج َز ْو َن اِل ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ سِ ُب‬ ‫اب ال ُْخل ِْۚد‬
َ َ‫ُذو ُقوا َعذ‬ َ ۪‫يل ِل َّلذ‬
‫ين ظَ ل َُموا‬ َ ۪‫ُث َّم ق‬
Siz ancaq qazandıqlarınıza görə cəzalandırılırsınız!” ← “Dadın əbədi əzabı.← Sonra zülm edənlərə deyiləcək:

﴾53﴿‫ين‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬ ‫ي ِا َّن ُه ل ََح ٌّق‬
ٓ ‫ُق ْل ا۪ي َو َر ۪ ّب‬ ‫َو َي ْس َت ْن ِب ُؤ َن َك َا َح ٌّق ُه َو‬
Siz isə mane ola bilməzsiniz!”← De:“Bəli, Rəbbimə and olsun ki, o doğrudur. ← Səndən: “O doğrudurmu?”
- deyə xəbər alacaqlar.
Cüz 11 Yunus surəsi 216

ۜ ۪‫اَل ْف َت َد ْت ِبه‬ ‫ض‬

ِ ‫س ظَ ل ََم ْت َما فِي اْال َْر‬
ٍ ‫َول َْو َا َّن لِكُ ِّل َن ْف‬
(qurtulmaq üçün) onu fidyə verərdi. ← Əgər zülm etmiş hər bir şəxs yer üzündə olan hər şeyə sahib olsaydı,

َ ‫َو ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم ِبا ْلق ِْس ِط َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬

﴾54﴿‫ون‬ ‫اب‬
َ َ‫الن َد َام َة ل ََّما َر َا ُوا ال َْعذ‬
َّ ‫َو َا َس ُّروا‬
Onların arasında ədalətlə hökm olunar və onlara zülm edilməz. ← Əzabı gördükləri zaman dərindən peşman
olarlar.

ِ ّٰ‫َا اَل ٓ ا َِّن َو ْع َد ه‬

‫الل َح ٌّق‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬
Xəbəriniz olsun ki, Allahın vədi haqdır. ← Bilin ki, göylərdə və yerdə nə varsa Allahındır.
َّ ‫َا اَل ٓ ا َِّن للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫يت َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾56﴿ ‫ون‬ ُ ۪‫ُه َو ُي ْح ۪ي َو ُيم‬ َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬
﴾55﴿‫ون‬
Dirildən də, öldürən də Odur. Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! ← Lakin onların əksəriyyəti bilməz!

‫ور‬ ُّ ‫َوشِ َفا ٓ ٌء ل َِما فِي‬

ِ ‫الص ُد‬ ‫اس َق ْد َجا ٓ َء ْتكُ ْم َم ْوعِ ظَ ٌة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
ürəklərdə olana bir şəfa,← Ey insanlar! Sizə Rəbbinizdən bir öyüd-nəsihət gəlmişdir,

َ ‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ٌة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾57﴿ ‫۪ين‬
möminlərə hidayət və rəhmət olan (Quran gəlmişdir)!

﴾58﴿ ‫ون‬
َ ‫ُه َو َخ ْي ٌر م َِّما َي ْج َم ُع‬ ۜ‫ِك َفل َْي ْف َر ُحوا‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ِب َف ْض ِل ه‬
َ ‫الل َو ِب َر ْح َمتِه۪ َف ِبذٰ ل‬
Bu onların yığdıqlarından daha xeyirlidir!” ← De: “Allahın lütfü və rəhməti ilə - ancaq onunla sevinsinlər.

ۜ ً‫َف َج َع ْل ُت ْم ِم ْن ُه َح َر ًاما َو َح اَل ا‬

‫ل‬ ‫الل لَكُ ْم م ِْن ِر ْز ٍق‬
ُ ّٰ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
Onun bir qismini haram, bir qismini də halal etdiniz?”←De:“Allahın sizə ruzi olaraq endirdiyini gördünüzmü?

﴾59﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َا ْم َعلَى ه‬

َ ‫الل َت ْف َت ُر‬ ‫لل َاذ َِن لَكُ ْم‬
ُ ّٰ‫ُق ْل ٰا ٓ ه‬
yoxsa Allaha iftira yaxırsınız?” ← De: “(Bunu deməyə) Allah sizə izin verdi,

‫الل الْكَ ذِ َب َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

ِ ّٰ‫ون َعلَى ه‬ َ ۪‫َو َما ظَ ُّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْف َت ُر‬
Allaha yalan iftira yaxanların qiyamət günü (barəsindəki) zənləri nədir?

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْشكُ ُر‬

﴾60﴿ ‫ون‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫الل لَذُ و َف ْض ٍل َعلَى‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Lakin onların əksəriyyəti şükür etməz! ← Şübhəsiz ki, Allah insanlara qarşı lütfkardır.

ٍ‫ون ف۪ ي َش ْانٍ َو َما َت ْتلُوا ِم ْن ُه م ِْن ُق ْر ٰان‬

ُ ُ‫َو َما َتك‬
Sən hansı işdə olsan, Qurandan nə oxusan,

‫ون ف۪ ي ِ ۜه‬ ُ ۪‫ودا ا ِْذ ُتف‬

َ ‫يض‬ ً ‫ُون م ِْن َع َم ٍل ا اَِّل ُك َّنا َعل َْيكُ ْم ُش ُه‬
َ ‫َو اَل َت ْع َمل‬
nə iş görsəniz, onlara daldığınız zaman Biz sizə şahid olarıq.

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫ض َو اَل فِي‬
ِ ‫فِي اْال َْر‬ ‫َو َما َي ْع ُز ُب َع ْن َر ِّب َك م ِْن ِم ْث َقالِ َذ َّر ٍة‬
nə yerdə, nə də göydə. ← Zərrə qədər bir şey sənin Rəbbindən gizli qalmaz,

﴾61﴿ ‫ين‬ ٍ ‫اِل ف۪ ي كِ َت‬

ٍ ‫اب ُم ۪ب‬ ‫ِك َو اَل َا ْك َب َر‬
َ ‫َول َا ْص َغ َر م ِْن ٰذل‬
açıq-aydın kitabda (lövhi-məhfuzda) olmasın! ← Ondan daha kiçik, nə də daha böyük elə bir şey yoxdur ki,
217 Yunus surəsi Cüz 11

﴾62﴿ ‫ون‬
َ ‫اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم َو اَل ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ِ ّٰ‫َا اَل ا َِّن َا ْول َِيا ٓ َء ه‬
‫الل‬
Onların heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər. ← Bilin ki, həqiqətən, Allahın dostları;

﴾63﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َكا ُنوا َي َّت ُق‬
O kəslər ki, iman gətirmiş və (pis əməllərdən) çəkinmişlər,

ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫يل لِكَ ل َِم‬
َ ۪‫اَل َت ْبد‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬ ُّ ‫ل َُه ُم ال ُْب ْش ٰرى فِي ال َْح ٰيو ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َوفِي ا‬
Allahın sözləri dəyişməz. ← onlara dünya həyatında və axirətdə müjdə vardır.

‫َو اَل َي ْح ُز ْن َك َق ْول ُُه ْم‬ ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾64﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬
Onların sözləri səni kədərləndirməsin. ← Bu, əsl böyük uğurdur!

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾65﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫ُه َو‬ ‫ا َِّن الْعِ َّز َة للِ هّٰ ِ َجم۪ ًيعا‬
O, (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Çünki qüvvət (üstünlük) bütövlükdə Allaha məxsusdur.

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل ُش َر َكا ٓ َء‬ َ ۪‫َو َما َي َّت ِب ُع الَّذ‬
َ ‫ين َي ْد ُع‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو َم ْن فِي اْال َْر‬ َّ ‫َا اَل ٓ ا َِّن للِ هّٰ ِ َم ْن فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Allahdan başqasına dua edənlər şəriklərə tabe olmazlar. ← Bilin ki, göylərdə və yerdə kim varsa Allahındır.

﴾66﴿ ‫ون‬
َ ‫َوا ِْن ُه ْم اِل َي ْخ ُر ُص‬ ‫ون ا اَِّل الظَّ َّن‬
َ ‫ا ِْن َي َّت ِب ُع‬
və onlar yalnız yalan şeylər deyərlər. ← Onlar ancaq zənnə uyarlar,

ۜ ‫ار ُم ْب ِص ًرا‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم ال َّْي َل ِل َت ْسكُ ُنوا ف۪ ي ِه‬
və gündüzü işıqlı (etdi). ← O (Allah)dır ki, dincələsiniz deyə sizin üçün gecəni yaratdı,

﴾67﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْس َم ُع‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, qulaq asan insanlar üçün ibrətlər vardır.

‫ُه َو ال َْغن ُِّي‬ ‫الل َول ًَدا ُس ْب َحا َن ُ ۜه‬

ُ ّٰ‫َقالُوا ا َّت َخذَ ه‬
O, heç nəyə möhtac deyildir. ← “Allah Özünə övlad götürdü!” dedilər. O pakdır (bunlardan uzaqdır)!

ۜ ‫ا ِْن عِ ْن َد ُك ْم م ِْن ُسلْطَ انٍ ِب ٰهذَ ا‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
Bu haqda sizin əlinizdə heç bir dəlil yoxdur. ← Göylərdə və yerdə nə varsa Onundur.

َ ‫الل الْكَ ذِ َب اَل ُي ْفل ُِح‬

﴾69﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ون َعلَى ه‬ َ ۪‫﴾ ُق ْل ا َِّن الَّذ‬68﴿‫ون‬
َ ‫ين َي ْف َت ُر‬ ِ ّٰ‫ُون َعلَى ه‬
َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬ َ ‫َا َت ُقول‬
De: “Allaha qarşı yalan uyduranlar, sözsüz ki, nicat tapmazlar!”←Allaha qarşı bilmədiyiniz şeyimi deyirsiniz?

‫ُث َّم ِال َْي َنا َم ْر ِج ُع ُه ْم‬ ‫الد ْن َيا‬

ُّ ‫اع فِي‬
ٌ ‫َم َت‬
Sonra onların qayıdışı bizədir (hüzurumuza qayıdacaqlar). ← Dünyada mənfəət (bir qədər dolanacaq) vardır.

﴾70﴿ ‫ون‬ َ ۪‫الشد‬

َ ‫يد ِب َما َكا ُنوا َيكْ ُف ُر‬ َ َ‫ُث َّم ُنذ۪ ي ُق ُه ُم ال َْعذ‬
َّ ‫اب‬
Sonra küfr etdiklərinə görə onlara çox şiddətli bir əzab daddıracağıq!
Cüz 11 Yunus surəsi 218

‫ا ِْذ َقالَ ِل َق ْومِه۪ َيا َق ْو ِم‬ ‫وح‬

ٍۢ ‫َوا ْت ُل َعل َْي ِه ْم َن َب َا ُن‬
Bir zaman o öz ümmətinə demişdi: “Ey ümmətim! ← Onlara Nuhun xəbərini söylə.

ِ ّٰ‫َف َعلَى ه‬
ُ ‫الل َت َو َّكل‬
‫ْت‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ان َك ُب َر َعل َْيكُ ْم َم َقام۪ ي َو َتذْ ك۪ ۪يري ِب ٰا َي‬
َ ‫ا ِْن َك‬
Allaha təvəkkül edirəm.← Əgər (aranızda) qalmağım və Allahın ayələrini xatırlatmağım sizə ağır gəlirsə,

‫ُث َّم اَل َيكُ ْن َا ْم ُر ُك ْم َعل َْيكُ ْم ُغ َّم ًة‬ ‫َف َا ْجمِ ُعوٓا َا ْم َر ُك ْم َو ُش َر َكا ٓ َء ُك ْم‬
Sonra sizin işiniz başınıza dərd olmasın. ← Şəriklərinizin və özünüzün işini qərarlaşdırın.

‫َفا ِْن َت َول َّْي ُت ْم َف َما َس َا ْل ُتكُ ْم م ِْن َا ْج ٍ ۜر‬ ﴾71﴿ ِ‫ُث َّم ا ْق ُضوٓا ِال ََّي َو اَل ُت ْنظِ ُرون‬
Əgər üz çevirsəniz, sizdən heç bir mükafat istəmirəm. ← Sonra mənə heç möhlət də verməyib haqqımdakı
hökmünüzü tətbiq edin.

َ ۪‫ون م َِن ال ُْم ْسلِم‬

﴾72﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ُام ِْر ُت َا ْن َا ُك‬ ِۙ ّٰ‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلَى ه‬
‫الل‬
Mənə müsəlmanlardan olmaq əmr edilmişdir!” ← Məni mükafatlandırmaq yalnız Allaha aiddir.

ِ ‫َف َن َّج ْي َن ُاه َو َم ْن َم َع ُه فِي ا ْل ُفل‬

‫ْك‬ ‫وه‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Biz ona və onunla birlikdə gəmidə olanlara nicat verdik. ← Onlar yenə də onu (Nuhu) yalançı hesab etdilər.

‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َن ۚا‬

َ ۪‫َو َا ْغ َر ْق َنا الَّذ‬ ‫ِف‬
َ ‫اه ْم َخ اَلٓئ‬
ُ ‫َو َج َع ْل َن‬
Ayələrimizi yalan hesab edənləri isə suda boğduq. ← Onları (yer üzünə) xələflər (varislər) etdik.

﴾73﴿ ‫ين‬
َ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْنذَ ۪ر‬
َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬
Bir gör xəbərdar edilənlərin axırı necə oldu!

ِ ‫َف َجا ٓ ُؤ ُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ‫ُث َّم َب َع ْث َنا م ِْن َب ْعدِ ه۪ ُر ُس اًل ِالٰى َق ْوم ِِه ْم‬
Onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər.← Sonra onun ardınca onların qövmlərinə peyğəmbərlər göndərdik.

َ ۪‫ُوب ال ُْم ْع َتد‬

﴾74﴿‫ين‬ ِ ‫ِك َنطْ َب ُع َعلٰ ى ُقل‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫َف َما َكا ُنوا ل ُِي ْؤ ِم ُنوا ِب َما َكذَّ ُبوا ِبه۪ م ِْن َق ْب ُل‬
Həddi aşanların ürəklərini belə möhürləyirik.← Onlar isə öncə yalanladıqları şeyə iman gətirmədilər.

‫لئِه۪ ِب ٰا َيا ِت َنا‬

۬ َ‫ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬ ‫ون‬ ٰ ‫ُث َّم َب َع ْث َنا م ِْن َب ْعدِ هِ ْم ُم‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
...açıq möcüzələrimizlə; Firona və onun camaatına. ← Sonra onların ardınca Musanı və Harunu göndərdik...

َ ۪‫اس َتكْ َب ُروا َو َكا ُنوا َق ْو ًما ُم ْج ِرم‬

﴾75﴿ ‫ين‬ ْ ‫َف‬
Onlar isə təkəbbürləndilər və günahkar bir tayfa oldular.

ٌ ‫َقالُوٓا ا َِّن ٰهذَ ا لَسِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾76﴿ ‫ين‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ُم ال َْح ُّق م ِْن عِ ْندِ َنا‬
“Şübhəsiz ki, bu aşkar bir sehrdir!” - dedilər. ← Onlara Bizim qatımızdan haqq gəldiyi zaman:

﴾77﴿‫ون‬ ِ ‫الس‬
َ ‫اح ُر‬ َّ ‫َاسِ ْح ٌر ٰهذَ اۜ َو اَل ُي ْفل ُِح‬ ‫ُون ِلل َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُك ْم‬
َ ‫ى َا َت ُقول‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالَ ُم‬
Bu sehrdirmi? Halbuki sehrbazlar nicat tapmazlar!” ← Musa dedi: “Sizə haqq gəldiyi zaman, barəsində (belə)
mi deyirsiniz?

‫ِل َت ْل ِف َت َنا َع َّما َو َج ْد َنا َعل َْي ِه ٰا َبا ٓ َء َنا‬ ‫َقالُوٓا َا ِج ْئ َت َنا‬
bizi, atalarımızı üzərində gördüyümüz (din)dən döndərəsiniz, ← Onlar dedilər: “(Ona görə)mi gəldiniz ki,

َ ‫َو َما َن ْح ُن لَكُ َما ِب ُم ْؤ ِمن‬

﴾78﴿ ‫۪ين‬ ۜ ِ ‫ون لَكُ َما الْكِ ْب ِر َيا ٓ ُء فِي اْال َْر‬
‫ض‬ َ ُ‫َو َتك‬
Biz sizə iman gətirən deyilik!” ← və yer üzündə ululuq sizin ikinizə məxsus olsun?
219 Yunus surəsi Cüz 11

ِ ‫َو َقالَ ف ِْر َع ْو ُن ا ْئ ُتون۪ي ِبكُ ِّل َس‬

ٍ ۪‫اح ٍر َعل‬
﴾79﴿ ‫يم‬
Firon isə dedi: “Bütün bilikli sehrbazları mənə gətirin!”

﴾80﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْل ُقوا َما ٓ َا ْن ُت ْم ُم ْل ُق‬ ‫ى‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫الس َح َر ُة َقالَ ل َُه ْم ُم‬
َّ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء‬
“Siz nə atacaqsınızsa, atın!” ← Sehrbazlar gəldiyi zaman Musa onlara dedi:

‫َما ِج ْئ ُت ْم ِب ِه السِّ ْح ُر‬ ‫وسى‬

ٰ ‫َفل ََّما ٓ َا ْل َق ْوا َقالَ ُم‬
“Sizin gətirdiyiniz (etdiyiniz) şey sehrdir. ← Onlar (əllərindəkini yerə) atdıqları zaman Musa dedi:

َ ۪‫الل اَل ُي ْصل ُِح َع َم َل ال ُْم ْفسِ د‬

﴾81﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل َس ُي ْبطِ ل ُ ُۜه‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah fəsadçıların işini düzəltməz! ← Şübhəsiz ki, Allah onu batil edəcəkdir.

﴾82﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه ال ُْم ْج ِر ُم‬ ُ ّٰ‫َو ُي ِح ُّق ه‬
۪‫الل ال َْح َّق ِبكَ ل َِماتِه‬
günahkarlar istəməsələr belə!” ← Allah, sözləri ilə haqqı gerçəkləşdirəcəkdir,

۬ َ‫َعلٰ ى َخ ْو ٍف م ِْن ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬

‫لئ ِِه ْم َا ْن َي ْف ِت َن ُه ْم‬ ۪‫ى ا اَِّل ُذ ِّر َّي ٌة م ِْن َق ْومِه‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َف َما ٓ ٰا َم َن ل ُِم‬
Fironun və əyanlarının bəlası qorxusundan.← Musaya, öz qövmündən yalnız bir dəstə iman gətirdi,

َ ۪‫َو ِا َّن ُه لَمِ َن ال ُْم ْس ِرف‬

﴾83﴿ ‫ين‬ ِۚ ‫َوا َِّن ف ِْر َع ْو َن ل ََعالٍ فِي اْال َْر‬
‫ض‬
Və o, həqiqətən həddi aşanlardandı. ← Çünki Firon (o) yerdə həqiqətən üstün idi.

َ ۪‫َف َعل َْي ِه َت َو َّكلُوٓا ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْسلِم‬

﴾84﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫وسى َيا َق ْو ِم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ٰا َم ْن ُت ْم ِب ه‬
‫الل‬ ٰ ‫َو َقالَ ُم‬
müsəlman olmusunuzsa, Ona təvəkkül edin!” ← Musa dedi: “Ey qövmüm! Əgər Allaha iman gətirib,

َ ۪‫َر َّب َنا اَل َت ْج َع ْل َنا ِف ْت َن ًة ِل ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾85﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َف َقالُوا َعلَى ه‬
‫الل َت َو َّك ْل َن ۚا‬
Ey Rəbbimiz! Bizi zalım tayfanın fitnəsinə uğratma! ← Onlar dedilər: “Biz Allaha təvəkül etmişik.

﴾86﴿ ‫ين‬
َ ‫ِك م َِن ا ْل َق ْو ِم الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫َو َن ِّج َنا ِب َر ْح َمت‬
Və bizi öz mərhəmətinlə kafir tayfadan qurtar!”

‫َت َب َّو ٰا ِل َق ْومِكُ َما ِبمِ ْص َر ُب ُيو ًتا‬ ‫وسى َو َا ۪خي ِه َا ْن‬
ٰ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬
“Camaatınız üçün Misirdə evlər hazırlayın, ← Musaya və qardaşına vəhy etdik ki:

َ ‫الصلٰ و َ ۜة َو َب ِّش ِر ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾87﴿ ‫۪ين‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫اج َعلُوا ُب ُيو َتكُ ْم ق ِْب َل ًة‬
ْ ‫َو‬
Namazı qılın və möminləri müjdələyin!”← və evlərinizi qarşı-qarşıya tikin.

ُّ ‫ل ُه ۪زي َن ًة َو َا ْم َوال فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َي ۙا‬ َ َ‫ِا َّن َك ٰا َت ْي َت ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬ ٓ ‫وسى َر َّب َنا‬
ٰ ‫َو َقالَ ُم‬
Sən Firona və əyanlarına dünya həyatında zinət və mal-dövlət verdin! ← Musa isə dedi: “Ey Rəbbimiz!

‫ى َا ْم َوال ِِه ْم‬ ْ ِ‫َر َّب َنا اطْ م‬

ٓ ٰ‫س َعل‬ َ ‫َر َّب َنا ل ُِي ِض ُّلوا َع ْن َس ۪بيل‬
‫ِك‬
Ey Rəbbimiz! Onların mal-dövlətini məhv et, ← Ey Rəbbimiz! Sənin yolundan azdırmaları üçünmü?

﴾88﴿ ‫۪يم‬
َ ‫الل‬ َ َ‫َف اَل ُي ْؤ ِم ُنوا َح ّٰتى َي َر ُوا ال َْعذ‬
َ ْ‫اب ا‬ ‫اش ُد ْد َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم‬
ْ ‫َو‬
şiddətli əzabı görməyincə iman gətirməsinlər!” ← və ürəklərini sərtləşdir ki,
Cüz 11 Yunus surəsi 220

﴾89﴿‫ون‬ َ ۪‫يل الَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬ َ ‫َو اَل َت َّت ِب َعا ٓ ِّن َس ۪ب‬ َ ۪‫اس َتق‬
‫يما‬ ْ ‫َقالَ َق ْد ُا ۪ج َيب ْت َد ْع َو ُتكُ َما َف‬
və bilməyənlərin yoluna uymayın!” ← O dedi:“İkinizin duası qəbul olundu. Sabitqədəm olun,

ۜ ‫ود ُه َب ْغ ًيا َو َع ْد ًوا‬

ُ ‫َف َا ْت َب َع ُه ْم ف ِْر َع ْو ُن َو ُج ُن‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل ال َْب ْح َر‬ ٓ ‫او ْز َنا ِب َبن‬
َ ‫َو َج‬
Firon və əsgərləri zalımcasına və düşməncəsinə onları izlədilər. ← İsrail oğullarını dənizdən keçirtdik.

ٓ ۪‫ٰا َم ْن ُت َا َّن ُه اَل ٓ ِال َٰه اِل الَّذ‬

َ ۪‫ي ٰا َم َن ْت ِبه۪ َب ُنوٓا ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ َ‫ى ِا َذا ٓ َا ْد َر َك ُه ال َْغ َر ُق َقال‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
“İman gətirdim ki, İsrail oğullarının inandıqlarılarından başqa tanrı yoxdur.← Nəhayət o boğularkən dedi:

َ ۪‫َو َا َن ۬ا م َِن ال ُْم ْسلِم‬

﴾90﴿ ‫ين‬
Mən də müsəlmanlardanam!”

َ ۪‫َو ُك ْن َت م َِن ال ُْم ْفسِ د‬

﴾91﴿ ‫ين‬ ‫ٰال ْٰـٔ َن َو َق ْد َع َص ْي َت َق ْب ُل‬
və fəsadçılardan olmuşdun! ← İndimi? Halbuki əvvəlcə (Allaha) qarşı çıxmışdın,

َ ُ‫ِل َتك‬
‫ون ل َِم ْن َخ ْل َف َك ٰا َي ًة‬ ‫يك ِب َب َدن َِك‬
َ ‫َفال َْي ْو َم ُن َن ۪ ّج‬
səndən sonrakılara bir ibrət olasan. ← Bu gün sənin bədənini xilas edəcəyik ki,

َ۟ ‫اس َع ْن ٰا َيا ِت َنا ل ََغا ِفل‬

﴾92﴿ ‫ُون‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫۪يرا م َِن‬
ً ‫َوا َِّن َكث‬
Həqiqətən, insanların çoxusu ayələrimizdən qafildir!

ِۚ ‫اه ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬

‫ات‬ ُ ‫َو َر َز ْق َن‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل ُم َب َّو َا ِص ْد ٍق‬ ٓ ‫َو َل َق ْد َب َّو ْا َنا َبن‬
və onlara təmiz nemətlərdən ruzi verdik. ← İsrail oğullarını çox gözəl bir yerə yerləşdirdik,

‫ا َِّن َر َّب َك َي ْق ۪ضي َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬ ‫اخ َت َل ُفوا َح ّٰتى َجا ٓ َء ُه ُم الْعِ ل ُْم‬
ْ ‫َف َما‬
Şübhəsiz, qiyamət günü Rəbbin, aralarında hökm verəcək; ← Özlərinə elm gələnə qədər ixtilafda olmadılar.

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾93﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ف‬
İxtilafda olduqları məsələlər barəsində!

‫ِك‬ َ ‫ين َي ْق َر ُؤ َن الْكِ َت‬

َ ‫اب م ِْن َق ْبل‬ َ ۪‫َف ْسـَٔ ِل الَّذ‬ ‫َفا ِْن ُك ْن َت ف۪ ي َش ٍّك م َِّما ٓ َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك‬
səndən əvvəl kitabı (Tövratı) oxuyanlardan soruş. ← Əgər sənə nazil etdiyimizə şübhə edirsənsə,

﴾94﴿ ‫ين‬
َ ‫َف اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْم َت ۪ر‬ ‫َل َق ْد َجا ٓ َءكَ ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬
Ona görə də, şübhə edənlərdən olma! ← Haqq sənə, sözsüz ki, Rəbbindən gəlmişdir.

َ ‫ون م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾95﴿ ‫ين‬ َ ُ‫َف َتك‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫َو اَل َتكُ و َن َّن م َِن الَّذ‬
Yoxsa ziyana uğrayanlardan olarsan! ← Və əsla Allahın ayələrini yalanlayanlardan olma.

َ ‫ين َح َّق ْت َعل َْي ِه ْم َكل َِم ُت َر ِّب َك اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾96﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, üzərilərinə sənin Rəbbinin sözü gerçəkləşmiş olanlar iman gətirməzlər!

﴾97﴿ ‫۪يم‬
َ ‫الل‬ َ َ‫َول َْو َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُكلُّ ٰا َي ٍة َح ّٰتى َي َر ُوا ال َْعذ‬
َ ْ‫اب ا‬
Onlara bütün ayələr (möcüzələr) gəlsə də, şiddətli əzabı görməyincə (inanmazlar).
221 Yunus surəsi Cüz 11

‫س‬
َ ‫اِل َق ْو َم ُيو ُن‬ ٓ ‫۪يما ُن َها‬
َ ‫َفل َْول َكا َن ْت َق ْر َي ٌة ٰا َم َن ْت َف َن َف َع َها ٓ ا‬
Yunisin ümməti müstəsnadır. ← Kaş bir məmləkət (xalqı) iman gətirsəydi və imanlari özlərinə fayda versəydi.

ٍ ‫اه ْم ِالٰى ۪ح‬

﴾98﴿‫ين‬ ُ ‫َو َم َّت ْع َن‬ ُّ ‫اب ال ِْخ ْز ِي فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ َ َ‫ل ََّما ٓ ٰا َم ُنوا َك َش ْف َنا َع ْن ُه ْم َعذ‬
və onlara bir vaxtadək nemət verdik.←İman gətirincə, dünya həyatında rüsvayçılıq əzabını onlardan götürdük,

ۜ‫ض ُك ُّل ُه ْم َجم۪ ًيعا‬

ِ ‫اَ ٰل َم َن َم ْن فِي اْال َْر‬ ‫َول َْو َشا ٓ َء َر ُّب َك‬
yer üzündə olanların hamısı birlikdə iman gətirərdi. ← Əgər Rəbbin istəsəydi,

ٍ ‫ان ِل َن ْف‬
ِ ّٰ‫س َا ْن ُت ْؤم َِن اِل ِبا ِْذنِ ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫اس َح ّٰتى َيكُ و ُنوا ُم ْؤ ِمن‬
﴾99﴿‫۪ين‬ َ ‫الن‬
َّ ‫َا َف َا ْن َت ُتكْ ِر ُه‬
Heç kəs Allahın izni olmadan iman gətirə bilməz.←İnsanları, iman gətirmələri üçün sənmi məcbur edəcəksən?

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ِل ا ْنظُ ُروا َما َذا فِي‬ َ ‫ين اَل َي ْع ِقل‬
﴾100﴿‫ُون‬ َ ۪‫س َعلَى الَّذ‬
َ ‫الر ْج‬
ِّ ‫َو َي ْج َع ُل‬
De: “Baxın, göylərdə və yerdə nələr var! ← (Allah) pisliyi, düşünməyənlərin üstünə qoyar.

َ ‫ات َوال ُّنذُ ُر َع ْن َق ْو ٍم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾101﴿ ‫ون‬ ُ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َو َما ُت ْغنِي ا‬
İman etməyən bir qövmə isə ayələr və xəbərdarlıqlar fayda verməz!

ِ ‫ون ا اَِّل ِم ْث َل َا َّي‬

َ ۪‫ام الَّذ‬
‫ين َخل َْوا م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫َف َه ْل َي ْن َتظِ ُر‬
Onlar ancaq özlərindən əvvəl gəlib-gedənlərin günlərinin bənzərini gözləyirlər!”

َ ‫ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم م َِن ال ُْم ْن َتظِ ۪ر‬

﴾102﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َفا ْن َتظِ ُروٓا‬
mən də sizinlə birlikdə gözləyənlərdənəm!” ← De: “Elə isə gözləyin,

َ ‫َح ًّقا َعل َْي َنا ُن ْن ِج ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾103﴿‫۪ين‬ ‫ِك‬ َ ۪‫ُث َّم ُن َن ۪ ّجي ُر ُس َل َنا َوالَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َكذٰ ل‬
Möminləri xilas etmək Bizə vacibdir.← Sonra peyğəmbərlərimizi və iman gətirənləri beləcə xilas edərik.

‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ف۪ ي َش ٍّك م ِْن د۪ ين۪ي‬ ‫اس‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها‬
Əgər mənim dinim bardəsində şübhəyə düşmüsünüzsə, ← De: “Ey insanlar!

َ ّٰ‫َولٰكِ ْن َا ْع ُب ُد ه‬
‫الل الَّذ۪ ي َي َت َوفّٰيكُ ْم‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َف اَل ٓ َا ْع ُب ُد الَّذ‬
َ ‫ين َت ْع ُب ُد‬
Ancaq sizin canınızı alacaq Allaha ibadət edirəm. ← Allahı qoyub tapındıqlarınıza ibadət etmirəm.

‫ين َحن۪ي ًف ۚا‬ ّ ۪ ‫َو َا ْن َاق ِْم َو ْج َه َك ل‬

ِ ‫ِلد‬ َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
﴾104﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو ُام ِْر ُت َا ْن َا ُك‬
hənif olaraq üzünü (İslam) dininə çevirim, ← Və mənə əmr edilmişdir ki, möminlərdən olum,

ِ ّٰ‫َو اَل َت ْد ُع م ِْن ُدونِ ه‬

َ‫الل َما اَل َي ْن َف ُع َك َول َي ُض ُّرك‬ َ ۪‫َو اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْش ِرك‬
﴾105﴿‫ين‬
Allahdan başqa, sənə nə xeyir, nə də zərər verə bilən şeylərə dua etmə! ← və əsla müşriklərdən olma!

َ ۪‫َف ِا َّن َك ِا ًذا م َِن الظَّ الِم‬

﴾106﴿ ‫ين‬ ‫ْت‬
َ ‫َفا ِْن َف َعل‬
şübhəsiz ki, sən o zaman zalımlardan olarsan! ← Əgər (belə) etsən,
Cüz 11 Hud surəsi 222

َ ِ‫َف اَل َكاش‬

‫ف ل َُه ا اَِّل ُه َو‬ ‫الل ِب ُض ٍّر‬
ُ ّٰ‫َوا ِْن َي ْم َس ْس َك ه‬
Ondan başqa heç kəs onu sovuşdura bilməz. ← Əgər Allah sənə bir zərər toxundursa,

ۜ ۪‫َف اَل َرا ٓ َّد ِل َف ْضلِه‬ ‫َوا ِْن ُي ِر ْدكَ ِب َخ ْي ٍر‬

Onun lütfünü heç kəs geri qaytara bilməz. ← Əgər (Allah) sənə bir xeyir diləsə,

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾107﴿ ‫يم‬ َّ ‫ور‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْغ ُف‬ ۜ ۪‫يب ِبه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬
O bağışlayandır, rəhm edəndir. ← Onu bəndələrindən istədiyi kimsəyə verər.
ُ ‫ُي ۪ص‬

ۚ ۪‫َف َم ِن ْاه َت ٰدى َف ِا َّن َما َي ْه َتد۪ ي ِل َن ْفسِ ه‬ ‫اس َق ْد َجا ٓ َء ُك ُم ال َْح ُّق م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها‬
Doğru yolu tutan, özü üçün doğru yolu tutmuş olar,← De: “Ey insanlar! Rəbbinizdən sizə haqq gəlmişdir.

ۜ ٍ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا َعل َْيكُ ْم ِب َوك‬

﴾108﴿ ‫يل‬ ‫َو َم ْن َض َّل َف ِا َّن َما َي ِضلُّ َعل َْي َه ۚا‬
Və mən sizə zamin deyiləm!” ← (doğru yoldan) azan isə öz əleyhinə azmış olar.

َ ۪‫َو ُه َو َخ ْي ُر ال َْحاكِ م‬
﴾109﴿ ‫ين‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫اص ِب ْر َح ّٰتى َي ْحكُ َم ه‬
ْ ‫َو‬ ‫ى ِال َْي َك‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫َوا َّت ِب ْع َما ُي‬
Axı O, hökm verənlərin ən xeyirlisidir! ← Allah hökm verənə qədər səbr et. ← Sənə gələn vəhyə tabe ol.

‫ور ُة ُهو ٍد‬

َ ‫﴾ ُس‬11﴿
Hud surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 123 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫ُا ْحكِ َم ْت ٰا َيا ُت ُه‬ ٌ ‫ال ٰٓر كِ َت‬
‫اب‬
(Allah tərəfindən) ayələri möhkəmləndirilmişdir. ← Əlif, Lam, Ra! (Bu), elə kitabdır ki,

ٍ ‫َت م ِْن ل َُد ْن َح ۪ك‬

﴾1﴿ ‫يم َخ ۪ب ٍۙير‬ ْ ‫ُث َّم ُف ِّصل‬
Sonra Hikmət sahibi (və) hər şeydən xəbərdar olan (Allah) tərəfindən müfəssəl izah edilmişdir.

ٌ ۪‫ِا َّنن۪ي لَكُ ْم ِم ْن ُه َنذ‬

ٌ ‫ير َو َب ۪ش‬
﴾2﴿ ‫ير‬
Mən Onun tərəfindən sizi xəbərdar edən və müjdələyənəm. ← Allahdan başqasına ibadət etməyəsiniz.
‫الل‬
َ ّٰ‫َا اَّل َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ه‬

‫وبوٓا ِال َْي ِه‬

ُ ‫ُث َّم ُت‬ ْ ِ‫َو َان‬
‫اس َت ْغف ُِروا َر َّبكُ ْم‬
Sonra Ona tövbə edin ki, ← Və Rəbbinizdən bağışlanmağınızı diləyəsiniz.

‫َو ُي ْؤ ِت ُك َّل ذ۪ ي َف ْض ٍل َف ْضل َُه‬ ٓ ‫اعا َح َس ًنا ِال‬

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬ ً ‫ُي َم ّت ِْعكُ ْم َم َت‬
və hər xeyir sahibinə xeyrinin (mükafatını) versin. ← müəyyən bir müddətədək sizə gözəl nemətlər versin,

﴾3﴿ ‫اب َي ْو ٍم َك ۪ب ٍير‬

َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫َف ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
mən sizin üçün böyük günün əzabından qorxuram. ← Əgər üz döndərsəniz (bilin ki,)
‫َوا ِْن َت َول َّْوا‬

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾4﴿ ‫ير‬ ِ ّٰ‫ِالَى ه‬
‫الل َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
O, hər şeyə qadirdir! ← Allaha (Onun hüzuruna) qayıdacaqsınız.

‫ون ث َِي َاب ُه ْم‬ َ ‫َا اَل ۪ح‬

َ ‫ين َي ْس َت ْغ ُش‬ ‫ور ُه ْم ل َِي ْس َت ْخ ُفوا ِم ْن ُه‬ َ ‫َا اَل ٓ ِا َّن ُه ْم َي ْث ُن‬
َ ‫ون ُص ُد‬
Bilin ki, libaslarına büründükləri zaman da, ← Bilin ki, Ondan gizlənmək üçün sinələrini bükərlər.

﴾5﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬ َ ‫ون َو َما ُي ْع ِل ُن‬
‫ون‬ َ ‫َي ْعل َُم َما ُيسِ ُّر‬
O, ürəklərin içindəkini biləndir. ← O (Allah) onların gizli saxladıqları və aşkar etdikləri hər şeyi bilir.
223 Hud surəsi Cüz 12

ِ ‫َو َما م ِْن َدا ٓ َّب ٍة فِي اْال َْر‬

ِ ّٰ‫ض ا اَِّل َعلَى ه‬
‫الل ِر ْز ُق َها‬
Yer üzündəki hər bir canlının ruzisini yalnız Allah verir.

﴾6﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ُكلٌّ ف۪ ي كِ َت‬

ٍ ‫اب ُم ۪ب‬ ۜ‫َو َي ْعل َُم ُم ْس َت َق َّر َها َو ُم ْس َت ْو َد َع َها‬
Hər şey açıq-aşkar kitabdadır. ← O, onların durduqları yeri də, əmanət qoyulacaq yerlərini də bilir.

‫ان َع ْر ُش ُه َعلَى ال َْما ٓ ِء‬

َ ‫َو َك‬ ٍ ‫ض ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق‬
Onun ərşi də su üzərində idi; ← Göyləri və yeri altı gündə yaradan Odur.

‫ون م ِْن َب ْعدِ ال َْم ْو ِت‬

َ ‫ْت ِا َّنكُ ْم َم ْب ُعو ُث‬
َ ‫َو َلئ ِْن ُقل‬ ‫ل‬
ۜ ً‫ل َِي ْبل َُو ُك ْم َا ُّيكُ ْم َا ْح َس ُن َع َم ا‬
Əgər desən ki:“Siz öləndən sonra həqiqətən, dirildiləcəksiniz!”,← Ona görə ki, hansınızın əməlinin daha gözəl
olacağını sınasın.

ٌ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ اِل سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾7﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ل ََي ُقول ََّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬
“Bu, açıq-aşkar sehrdən başqa bir şey deyildir!” ← kafir olanlar mütləq deyərlər:

‫ل ََي ُقول َُّن َما َي ْح ِب ُس ُه‬ ‫ود ٍة‬

َ ‫ٰى ُا َّم ٍة َم ْع ُد‬
ٓ ‫اب ِال‬
َ َ‫َو َلئ ِْن َا َّخ ْر َنا َع ْن ُه ُم ال َْعذ‬
sözsüz ki: “Onu saxlayan nədir?” - deyəcəklər. ← Əgər onlara gələcək əzabı az bir müddətədək yubatsaq,

﴾8﴿‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ‫س َم ْص ُرو ًفا َع ْن ُه ْم‬
َ ‫۪يه ْم ل َْي‬
ِ ‫َال َي ْو َم َي ْات‬
və məsxərəyə qoyduqları şey onları bürüyər.← Bilin ki, (əzab) onlara gələcəyi gün onlardan dəf olunmaz,

﴾9﴿ ‫ور‬ ٌ ‫اها ِم ْن ُه ِا َّن ُه ل ََي ُؤ‬

ٌ ‫س َك ُف‬ َ ‫ُث َّم َن َز ْع َن‬ ‫ان م َِّنا َر ْح َم ًة‬ ِ ْ‫َو َلئ ِْن َا َذ ْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
sonra özündən onu geri alsaq, o, ümidsiz, nankor olar. ← Əgər insana Özümüzdən bir rəhmət daddırsaq,

‫َو َلئ ِْن َا َذ ْق َن ُاه َن ْع َما ٓ َء َب ْع َد َض َّرا ٓ َء َم َّس ْت ُه‬

Əgər ona dəyən zərərdən sonra özünə bir nemət daddırsaq,

ٌ ‫ِا َّن ُه َل َف ِر ٌح َف ُخ‬

﴾10﴿ ‫ور‬ ‫ات َع ّن۪ي‬
ۜ ُ َٔ‫الس ِّيـ‬
َّ ‫ل ََي ُقول ََّن َذ َه َب‬
Şübhəsiz o, sevinib öyünər. ← mütləq: “Zərərlər məndən sovuşdu” - deyər

﴾11﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ِك ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو َا ْج ٌر َك ۪ب‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين َص َب ُروا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Onlar üçün bağışlanma və böyük bir mükafat vardır. ← Səbr edib yaxşı işlər görənlər müstəsnadır.

َ‫َو َضآئ ٌِق ِبه۪ َص ْد ُرك‬ ‫ى ِال َْي َك‬

ٓ ‫وح‬ َ ‫اركٌ َب ْع‬
ٰ ‫ض َما ُي‬ ِ ‫َّك َت‬
َ ‫َفل ََعل‬
və ona görə ürəyin qısılacaq; ← Bəlkə də, sənə gələn vəhyin bir hissəsini tərk etməli olacaqsan,

‫َك‬
ٌ ‫َا ْو َجا ٓ َء َم َع ُه َمل‬ ‫َا ْن َي ُقولُوا ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه َك ْن ٌز‬
və ya onunla birlikdə bir mələk gələydi!”← (belə) demələrinə görə ki:“Heç olmasa, ona bir xəzinə endiriləydi,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َوك‬

﴾12﴿ ‫يل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ۪‫ِا َّن َما ٓ َا ْن َت َنذ‬
‫ير‬
Allah isə hər şeyə vəkildir! ← Sən ancaq xəbərdar edənsən.
Cüz 12 Hud surəsi 224

ٍ ‫ُق ْل َف ْا ُتوا ِب َع ْش ِر ُس َورٍ ِم ْثلِه۪ ُم ْف َت َر َي‬

‫ات‬ ‫ُون ا ْف َت ٰر ُيه‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
De ki: “Özünüzdən uydurub onun kimi on surə gətirin,← Yoxsa: “Onu (Quranı) özündən uydurdu!”- deyirlər?!

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾13﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫اس َتطَ ْع ُت ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ ْ ‫َو ْاد ُعوا َم ِن‬
əgər doğru deyirsinizsə.” ← və Allahdan başqa, kimi bacarırsınızsa (köməyə) çağırın,

ِ ّٰ‫اعل َُموٓا َا َّن َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِبعِ ل ِْم ه‬

‫الل‬ ْ ‫َف‬ ‫َف ِال َّْم َي ْس َت ۪ج ُيبوا لَكُ ْم‬
bilin ki, o ancaq Allahın elmi ilə nazil olmuşdur, ← Əgər (çağırdıqlarınız) sizə cavab verməsələr,

﴾14﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْسل ُِم‬ ‫َو َا ْن اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
Bəs indi siz müsəlman olursunuzmu? ← və Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur!

‫ُن َو ِّف ِال َْي ِه ْم َا ْع َمال َُه ْم ف۪ َيها‬ ‫الد ْن َيا َو ۪زي َن َت َها‬
ُّ ‫يد ال َْح ٰيو َة‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َم ْن َك‬
onlara əməllərinin (əvəzini) oradaca əksiksiz verərik. ← Kimlər dünya həyatını və onun bərbəzəyini istəsə,

‫ار‬ َّ ‫ال ِخ َر ِة اِل‬

ُ ‫الن‬ ٰ ْ‫س ل َُه ْم فِي ا‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ين ل َْي‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫َو ُه ْم ف۪ َيها اَل ُي ْب َخ ُس‬
﴾15﴿ ‫ون‬
Onlar, axirətdə atəşdən başqa (heç bir payı) olmayanlardır. ← Onların oradakı (mükafatları) azaldılmaz.

َ ‫َو َباطِ ٌل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾16﴿ ‫ُون‬ ‫َو َح ِب َط َما َص َن ُعوا ف۪ َيها‬
və etdikləri əməllər boşa çıxar! ← Orada gördükləri işlər puç olar,

‫ُوه َشاهِ ٌد ِم ْن ُه‬

ُ ‫َو َي ْتل‬ ۪‫ان َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ِّبه‬
َ ‫َا َف َم ْن َك‬
Özünü də O (Allah) tərəfindən bir şahid izləyir. ← Rəbbindən açıq-aydın bir dəlilə istinad edən kimsəmi?;

َ ‫ِك ُي ْؤ ِم ُن‬
ۜ ۪‫ون ِبه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ى ا َِم ًاما َو َر ْح َم ًة‬
ٓ ‫وس‬ ُ ‫َوم ِْن َق ْبلِه۪ كِ َت‬
ٰ ‫اب ُم‬
Bunlar ona (Qurana) inanırlar! ← Ondan əvvəl də Musanın rəhbər və mərhmət olan kitabı var.

‫َف اَل َت ُك ف۪ ي م ِْر َي ٍة ِم ْن ُه‬ ‫ار َم ْوعِ ُد ُه‬

ُ ‫الن‬ ِ ‫َو َم ْن َيكْ ُف ْر ِبه۪ م َِن اْال َْح َز‬
َّ ‫اب َف‬
Elə isə, onun barəsində şübhə içində olma! ← Zümrələrdən kim onu inkar edərsə, vəd olunduğu yer atəşdir.

َ ‫اس اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾17﴿ ‫ون‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫ِا َّن ُه ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬
lakin insanların əksəriyyəti inanmaz! ← O, sənin Rəbbindən (gələn) haqdır,

‫ون َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫ِك ُي ْع َر ُض‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ‫الل َكذِ ًبا‬
ِ ّٰ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Onlar Rəbbinin hüzuruna gətirilərlər. ← Allaha yalandan iftira yaxandan daha zalım kim ola bilər?

ِ ّٰ‫َال ل َْع َن ُة ه‬
َ ۪‫الل َعلَى الظَّ الِم‬
﴾18﴿‫ين‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ اْال َْش َه ُاد ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء الَّذ‬
‫ين َكذَ ُبوا َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم‬
Bilin ki, Allahın lənəti zalımların üzərinədir! ← Şahidlər deyər:“Bunlar Rəblərinə qarşı yalan söyləyənlərdir!”

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم َكاف ُِر‬

﴾19﴿‫ون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم ِب ا‬ ۜ‫الل َو َي ْب ُغو َن َها عِ َو ًجا‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ُص ُّد‬
onlar, məhz onlar axirəti inkar edənlərdir.← O kəslər ki, Allah yolundan döndərər və onu əymək istəyərlər;
225 Hud surəsi Cüz 12

ِ ّٰ‫ان ل َُه ْم م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل م ِْن َا ْول َِيا ٓ َء‬ َ ‫َو َما َك‬ ‫ض‬
ِ ‫ين فِي اْال َْر‬
َ ‫ِك ل َْم َيكُ و ُنوا ُم ْع ِج ۪ز‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Allahdan başqa onların dostları da yoxdur. ← Onlar yer üzündə (hamını) aciz qoya bilməzlər.

َ ‫الس ْم َع َو َما َكا ُنوا ُي ْب ِص ُر‬

﴾20﴿ ‫ون‬ َ ‫َما َكا ُنوا َي ْس َت ۪ط ُيع‬
َّ ‫ون‬ ‫اب‬
ُ َ‫ف ل َُه ُم ال َْعذ‬
ُ ‫اع‬
َ ‫ُي َض‬
Onlar (haqqı) eşidə bilmirdilər və görmürdülər! ← Onlara ikiqat əzab verilər.

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬
َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Yalandan uydurduqları (bütlər) də onlardan uzaqlaşıb qeyb olacaqlar.← Onlar özlərinə zərər eləyənlərdir.

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ُم اْال َْخ َس ُر‬

﴾22﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫اَل َج َر َم َا َّن ُه ْم فِي ا‬
Şübhəsiz ki, onlar axirətdə ən çox ziyana uğrayanlardır!

‫َو َا ْخ َب ُتوٓا ِالٰى َر ِّب ِه ْم‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
və Rəbbinə ürəkdən boyun əyərlər, ← O kəslər ki, iman gətirib yaxşı işlər görərlər,

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾23﴿ ‫ون‬ ‫اب ال َْج َّن ِۚة‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← onlar cənnət əhlidirlər.

‫يع‬ ۪‫السم‬
ۜ ِ korla ‫َص ِّم َوال َْب ۪ص ِير َو‬
َّ karın, َ ‫َك اْال َْع ٰمى َو اْال‬ ‫َم َث ُل ا ْل َف ۪ري َق ْي ِن‬
görənlə eşidənin (vəziyyəti) kimidir. ← (Bu) iki tayfanın vəziyyəti,

﴾24﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ۜ ً‫َه ْل َي ْس َت ِو َيانِ َم َث ا‬
‫ل‬
Məgər düşünmürsünüzmü? ← Vəziyyətləri eyni ola bilərlərmi?!

﴾25﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ۘ ۪‫وحا ِالٰى َق ْومِه‬
(Nuh dedi): “Mən sizi açıq-aşkar xəbərdar edənəm! ← Andolsun ki, Nuhu öz tayfasına elçi göndərdik.
ً ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُن‬

﴾26﴿ ‫۪يم‬
ٍ ‫اب َي ْو ٍم َال‬
َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
Mən sizə üz verəcək şiddətli günün əzabından qorxuram!” ← Allahdan başqasına ibadət etməyin.
‫الل‬
َ ّٰ‫َا ْن اَل َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ه‬

‫يك ا اَِّل َب َش ًرا ِم ْث َل َنا‬

َ ‫َما َن ٰر‬ ۪‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْومِه‬
َ ۪‫ل الَّذ‬
ُ َ‫َف َقالَ ال َْم ا‬
“Biz səni, ancaq özümüz kimi bir insan olaraq görürük, ← Onun tayfasının kafir əyanları dedilər:

َّ ‫ين ُه ْم َا َرا ِذ ُل َنا َباد َِي‬

‫الر ْا ِۚي‬ َ ۪‫يك ا َّت َب َع َك اِل الَّذ‬
və yalnız bizim sadə düşüncəli səfillərimizin sənə uyduğunu görürük.
َ ‫َو َما َن ٰر‬

َ ‫َب ْل َنظُ ُّنكُ ْم َكا ِذ ۪ب‬

﴾27﴿ ‫ين‬ ‫َو َما َن ٰرى لَكُ ْم َعل َْي َنا م ِْن َف ْض ٍل‬
Əksinə, sizi yalançı hesab edirik!” ← Sizin bizdən üstün cəhətinizi də görmürük.

‫ا ِْن ُك ْن ُت َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ۪ ّبي‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم َا َر َا ْي ُت ْم‬

Əgər Rəbbimdən açıq-aydın bir dəlilə istinad etsəm, ← (Nuh) dedi: “Ey camaatım! Baxın görək!

‫َف ُع ِّم َي ْت َعل َْيكُ ْم‬ ۪‫َو ٰا ٰتين۪ي َر ْح َم ًة م ِْن عِ ْندِ ه‬

və o sizə gizli qalsa, ← (Allah) mənə Özündən bir rəhmət bəxş etsə,

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫ار ُه‬
ِ ‫وها َو َا ْن ُت ْم ل ََها َك‬
َ ‫َا ُنل ِْز ُمكُ ُم‬
siz onu istəmədiyiniz halda, sizi ona məcbur edə bilərikmi?!
Cüz 12 Hud surəsi 226

ِ ّٰ‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلَى ه‬

‫الل‬ ۜ ً‫َو َيا َق ْو ِم اَل ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه َم ا‬
‫ال‬
Mənim mükafatım ancaq Allaha aiddir. ← Ey camaatım! Mən buna görə sizdən mal-mülk istəmirəm.

﴾29﴿‫ُون‬ ٓ ‫َولٰكِ ّن‬

َ ‫۪ي َا ٰريكُ ْم َق ْو ًما َت ْج َهل‬ ‫ِا َّن ُه ْم ُم اَل ُقوا َر ِّب ِه ْم‬
Lakin mən sizi, cahil bir tayfa görürəm!← Onlar öz Rəbbi ilə qarşılaşacaqlar.← Mən iman gətirənləri qovan
َ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا ِبطَ ارِ ِد الَّذ‬
ۜ‫ين ٰا َم ُنوا‬
deyiləm.

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن طَ َر ْد ُت ُه ْ ۜم َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ِ ّٰ‫َو َيا َق ْو ِم َم ْن َي ْن ُص ُرن۪ي م َِن ه‬
‫الل‬
...əgər onları qovsam? Bəs düşünmürsünüzmü? ← Ey camaatım! Allaha qarşı mənə kim kömək edə bilər...

ٌ ‫َو اَل ٓ َا ْعل َُم ال َْغ ْي َب َو اَل ٓ َا ُقولُ ِا ّن۪ي َمل‬

‫َك‬ ِ ّٰ‫َو اَل ٓ َا ُقولُ لَكُ ْم عِ ْند۪ ي َخ َزآئ ُِن ه‬
‫الل‬
Mən qeybi də bilmirəm. Demirəm ki, mən mələyəm. ← Sizə demirəm ki, Allahın xəzinələri məndədir.

ۜ ‫الل َخ ْي ًرا‬
ُ ّٰ‫ل َْن ُي ْؤت َِي ُه ُم ه‬ ‫ي َا ْع ُي ُنكُ ْم‬ َ ۪‫َو اَل ٓ َا ُقولُ ِل َّلذ‬
ٓ ‫ين َت ْز َد ۪ر‬
Allah onlara heç bir xeyir verməyəcək. ← Xor baxdığınız (iman gətirən) kəslər haqqında da demirəm ki,

َ ۪‫۪ي ِا ًذا لَمِ َن الظَّ الِم‬

﴾31﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ِا ّن‬ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ۪‫لل َا ْعل َُم ِب َما ف‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
(Belə etsəm) onda şübhəsiz ki, mən zalımlardan olaram!” ← Onların içlərində olanı Allah daha yaxşı bilir.

‫َق ْد َج َاد ْل َت َنا َف َا ْك َث ْر َت ِج َدا َل َنا‬ ‫وح‬

ُ ‫َقالُوا َيا ُن‬
Bizimlə mübarizə etdin və bizimlə mübarizəndə həddini aşdın. ← Onlar dedilər: “Ey Nuh!

َ ۪‫الصادِق‬
﴾32﴿ ‫ين‬ َّ ‫ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬ ٓ ‫َف ْا ِت َنا ِب َما َتعِ ُد َنا‬
...əgər doğru danışanlardansansa!” ← Bizi təhdid etdiyin (əzabı) gətir görək...

﴾33﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬ ُ ّٰ‫َقالَ ِا َّن َما َي ْات۪يكُ ْم ِب ِه ه‬
‫الل ا ِْن َشا ٓ َء‬
və siz (Allahı) aciz buraxa bilməzsiniz. ← (Nuh) dedi: “ Yalnız Allah, istəsə onu sizə gətirər,

‫ا ِْن َا َر ْد ُت َا ْن َا ْن َص َح لَكُ ْم‬

‫ي‬
ٓ ‫َو اَل َي ْن َف ُعكُ ْم ُن ْص ۪ح‬
əgər sizə nəsihət vermək istəsəm. ← Nəsihətim də sizə heç bir fayda verməz,

َ ‫ُه َو َر ُّبكُ ْم َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾34﴿ ‫ون‬ ‫يد َا ْن ُي ْغ ِو َيكُ ْم‬
ُ ‫الل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫ا ِْن َك‬
O sizin Rəbbinizdir və Ona qaytarılacaqsınız!” ← Əgər Allah sizi (haqq yoldan) sapdırmaq istəyirsə,

‫ُق ْل اِنِ ا ْف َت َر ْي ُت ُه‬ ‫ُون ا ْف َت ٰر ُيه‬

َ ‫َا ْم َي ُقول‬
De ki: “Əgər onu özümdən uydururamsa, ← Yoxsa onlar: “Onu özündən uydurdu!” - deyirlər?!

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫ي ٌء م َِّما ُت ْج ِر ُم‬
ٓ ‫َو َا َن ۬ا َب ۪ر‬ ‫َف َعل ََّي ا ِْج َرام۪ ي‬
Mən isə işlədiyiniz günahlardan uzağam!” ← günahı mənim boynumadır.

‫ِك ا اَِّل َم ْن َق ْد ٰا َم َن‬

َ ‫ل َْن ُي ْؤم َِن م ِْن َق ْوم‬ ٍ ‫َو ُا ۫و ِح َي ِالٰى ُن‬
‫وح َا َّن ُه‬
“Əvvəldən iman gətirənlərdən başqa, tayfandan heç kəs iman gətirməyəcək. ← Nuha vəhy olundu ki:

‫ْك ِب َا ْع ُي ِن َنا َو َو ْح ِي َنا‬

َ ‫اص َن ِع ا ْل ُفل‬
ْ ‫َو‬ ﴾36﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِس ِب َما َكا ُنوا َي ْف َعل‬
ْ ‫َف اَل َت ْب َتئ‬
Gözlərimizin qabağında və vəhyimiz üzrə gəmini düzəlt. ← Onların etdiklərinə görə kədərlənmə!

َ ‫ِا َّن ُه ْم ُم ْغ َر ُق‬

﴾37﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو اَل ُت َخاطِ ْبن۪ي فِي الَّذ‬
ۚ‫ين ظَ ل َُموا‬
Çünki onlar suda boğulacaqlar!” ← Zülm edənlər barəsində isə mənə müraciət etmə!
227 Hud surəsi Cüz 12

‫ل م ِْن َق ْومِه۪ َس ِخ ُروا ِم ْن ُه‬

ٌ َ‫َو ُكل ََّما َم َّر َعل َْي ِه َم ا‬ ‫ْك‬
َ ‫َو َي ْص َن ُع ا ْل ُفل‬
Qövmünün əyanları isə yanından ötüb-keçdikcə onu məsxərəyə qoyurdular. ← (Nuh) gəmini düzəldir.

َ ‫َف ِا َّنا َن ْس َخ ُر ِم ْنكُ ْم َك َما َت ْس َخ ُر‬

﴾38﴿ ‫ون‬ ‫َقالَ ا ِْن َت ْس َخ ُروا م َِّنا‬
məsxərəyə qoyduğunuz kimi biz də sizi məsxərəyə qoyacağıq. ← O dedi: “Əgər bizi məsxərəyə qoyursunuzsa,

ٌ َ‫َو َي ِحلُّ َعل َْي ِه َعذ‬

ٌ ۪‫اب ُمق‬
﴾39﴿ ‫يم‬ ‫اب ُي ْخ ۪زي ِه‬
ٌ َ‫ون َم ْن َي ْات۪ي ِه َعذ‬
َ ‫َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬
və ona əbədi əzab düçar olacaq!” ← Onda biləcəksiniz ki, rüsvayedici əzab kimə gələcək,

‫ور ُق ْل َنا‬
ُ ‫الت ُّن‬
َّ ‫ار‬
َ ‫َو َف‬ ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
və təndir qaynadığında (Nuha) dedik: ← Nəhayət, əmrimiz gəldiyi zaman,

ُ‫َك ا اَِّل َم ْن َس َب َق َعل َْي ِه ا ْل َق ْول‬

َ ‫َو َا ْهل‬ ‫احمِ ْل ف۪ َيها م ِْن ُك ٍّل َز ْو َج ْي ِن ا ْث َن ْي ِن‬
ْ
Əleyhinə hökm verilənlər xaric, ailəni də, ← “Hər şeydən iki cütü oraya (gəmiyə) mindir.

ٌ ۪‫َو َما ٓ ٰا َم َن َم َع ُه اِل َقل‬

﴾40﴿ ‫يل‬ ‫َو َم ْن ٰا َم َن‬
Əslində onunla birlikdə yalnız çox az adam iman gətirmişdi. ← iman gətirənləri də (mindir)!”

ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ۜ‫الل َم ْج ٰۭر َيها َو ُم ْر ٰس َيها‬ ‫َو َقالَ ْار َك ُبوا ف۪ َيها‬
Onun üzüb getməsi və dayanması Allahın adı ilədir. ← (Nuh) dedi: “Oraya (gəmiyə) minin!

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾41﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي ل ََغ ُف‬
Həqiqətən, Rəbbim bağışlayandır, rəhm edəndir!”

ٍ‫ان ف۪ ي َم ْع ِزل‬
َ ‫وح ْاب َن ُه َو َك‬
ٌۨ ‫َو َن ٰادى ُن‬ ِ‫َوهِ َي َت ْج ۪ري ِب ِه ْم ف۪ ي َم ْو ٍج َكال ِْج َبال‬
Nuh (gəmidən) aralı olan oğlu (Kənana) da səsləndi: ← O (gəmi) onları, dağlar kimi dalğaların içi ilə aparırdı.

﴾42﴿ ‫ين‬
َ ‫َو اَل َتكُ ْن َم َع الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َيا ُب َن َّي ْار َك ْۭب َم َع َنا‬
və kafirlərlə bərabər olma!” ← “Oğlum! Bizimlə birlikdə (gəmiyə) min,

‫َي ْع ِص ُمن۪ي م َِن ال َْما ٓ ِ ۜء‬ ‫ي ِالٰى َج َب ٍل‬

ٓ ‫َقالَ َس ٰا ۪و‬
O məni sudan qoruyar”. ← (Oğlu) dedi: “Mən bir dağa sığınacağam.

‫اِل َم ْن َر ِح َم‬ ِ ّٰ‫اص َم ال َْي ْو َم م ِْن َا ْم ِر ه‬

‫الل‬ ِ ‫َقالَ ل َع‬
Onun rəhm etdiyi kimsələr müstəsnadır!” ← (Nuh) dedi: “Bu gün Allahın əmrindən qoruyacaq heç nə yoxdur.

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْغ َرق‬

﴾43﴿ ‫ين‬ َ َ‫َفك‬ ‫َو َحالَ َب ْي َن ُه َما ال َْم ْو ُج‬
və o, suda boğulanlardan oldu. ← Və dalğa o ikisinin arasına girdi,

‫َو َيا َس َما ٓ ُء َا ْقلِع۪ ي‬ ِ‫ض ْابلَع۪ ي َما ٓ َءك‬ َ ۪‫َوق‬

ُ ‫يل َيا ٓ َا ْر‬
Ey göy! (Yağışını) saxla!” ← (Allah tərəfindən) deyildi: “Ey yer! Suyunu ud!

َ ۪‫يل ُب ْع ًدا ِل ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾44﴿‫ين‬ َ ۪‫ِي َوق‬
ِّ ‫اس َت َو ْت َعلَى ال ُْجود‬
ْ ‫َو‬ َ ۪‫َوغ‬
‫يض ال َْما ٓ ُء َو ُق ِض َي اْال َْم ُر‬
(Gəmi) Cudi dağı üzərində oturdu və: “Zalımlar məhv olsun!” - deyildi. ← Su çəkildi və iş bitdi.

‫َر ِّب ا َِّن ْابن۪ي م ِْن َا ْهل۪ ي‬ َ‫وح َر َّب ُه َف َقال‬

ٌ ‫َو َن ٰادى ُن‬
“Ey Rəbbim! Həqiqətən, oğlum mənim ailəmdəndir. ← Nuh Rəbbinə səsləndi və dedi:

َ ۪‫َو َا ْن َت َا ْحكَ ُم ال َْحاكِ م‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ‫َوا َِّن َو ْع َدكَ ال َْح ُّق‬
Və sən hakimlərin hakimisən!” ← Şübhəsiz, Sənin vədin haqdır.
Cüz 12 Hud surəsi 228

‫ِا َّن ُه َع َم ٌل َغ ْي ُر َصال ٍِۘح‬ ‫ِك‬ َ ‫وح ِا َّن ُه ل َْي‬

َ ‫س م ِْن َا ْهل‬ ُ ‫َقالَ َيا ُن‬
Çünki o (onun etdiyi), pis işdir. ← (Allah) buyurdu: “Ey Nuh! O sənin ailəndən deyildir.

َ ۪‫ون م َِن ال َْجاهِ ل‬

﴾46﴿ ‫ين‬ َ ُ‫۪ي َاعِ ظُ َك َا ْن َتك‬
ٓ ‫ِا ّن‬ ‫َك ِبه۪ عِ ل ٌْم‬
َ ‫سل‬
َ ‫َف اَل َت ْسـَٔل ِْن َما ل َْي‬
Mən sənə cahillərdən olmamağı tövsiyə edirəm.” ← Elə isə bilmədiyin bir şeyi Məndən istəmə.

‫س ل۪ي ِبه۪ عِ ل ٌْم‬

َ ‫َك َما ل َْي‬ ٓ ‫ِا ّن‬
َ ‫۪ي َا ُعو ُذ ِب َك َا ْن َا ْسـَٔل‬ ‫َقالَ َر ِّب‬
Mən, bilmədiyim bir şeyi Səndən istəməkdən Sənə sığınıram. ← (Nuh) dedi: “Ey Rəbbim!

َ ‫َا ُك ْن م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾47﴿ ‫ين‬ ‫۪ي‬
ٓ ‫َوا اَِّل َت ْغف ِْر ل۪ي َو َت ْر َح ْمن‬
ziyana uğrayanlardan olaram!” ← Əgər məni bağışlamasan və mənə rəhm etməsən,

‫ى ُا َم ٍم م َِّم ْن َم َع َك‬
ٓ ٰ‫َعل َْي َك َو َعل‬ ٍ ‫وح ْاه ِب ْط ِب َس اَل ٍم م َِّنا َو َب َر َك‬
‫ات‬ َ ۪‫ق‬
ُ ‫يل َيا ُن‬
Sənə və səninlə birlikdə olanlardan ← Deyildi: “Ey Nuh! Bizdən əminlik və bərəkətlərlə en;
bir qisminin üzərinə olsun!

﴾48﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ُث َّم َي َم ُّس ُه ْم م َِّنا َعذ‬ ‫َو ُا َم ٌم َس ُن َم ّت ُِع ُه ْم‬
Sonra onlara, bizim tərəfimizdən şiddətli bir əzab toxunacaq!” ← bəzi ümmətlərə də dolanışıq verəcəyik.

‫َما ُك ْن َت َت ْعل َُم َها ٓ َا ْن َت َول َق ْو ُم َك م ِْن َق ْب ِل ٰهذَ ا‬ ۪ ‫ْك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء ال َْغ ْي ِب ُن‬
‫وح َيها ٓ ِال َْي َك‬ َ ‫ِتل‬
Bundan qabaq onları nə sən, nə də ümmətin bilirdi. ← Bunlar sənə vəhy etdiyimiz qeyb xəbərlərindəndir.

َ ۪‫اص ِب ْر ا َِّن ال َْعاق َِب َة ِلل ُْم َّتق‬

﴾49﴿ ‫ين‬ ْ ‫َف‬
(Ey Peyğəmbərim!) Elə isə səbr et. Həqiqətən, (gözəl) aqibət müttəqilərindir!

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ۜ‫ودا‬ ُ ‫َو ِالٰى َعا ٍد َا َخ‬
ً ‫اه ْم ُه‬
O dedi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin! ← Ad (tayfası)na da qardaşları Hudu (peyğəmbər göndərdik).

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل ُم ْف َت ُر‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Siz yalnız iftiraçısınız! ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلَى الَّذ۪ ي َفطَ َرن۪ي‬ ۜ ‫َيا َق ْو ِم اَل ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه َا ْج ًرا‬
ۜMənim mükafatım yalnız məni yaradana aiddir. ← Ey camaatım! Buna görə sizdən heç bir mükafat istəmirəm.

‫وبوٓا ِال َْي ِه‬

ُ ‫ُث َّم ُت‬ ‫اس َت ْغف ُِروا َر َّبكُ ْم‬
ْ ‫َو َيا َق ْو ِم‬ َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬
﴾51﴿‫ُون‬
Sonra Ona tövbə edin ki, ← Ey camaatım! Rəbbinizdən bağışlanmanızı diləyin. ← Məgər dərk etmirsinizmi?

‫َو َي ِز ْد ُك ْم ُق َّو ًة ِالٰى ُق َّوتِكُ ْم‬ َّ ‫ُي ْرسِ ِل‬

‫الس َما ٓ َء َعل َْيكُ ْم م ِْد َر ًارا‬
qüvvətinizin üstünə bir qüvvət də artırsın. ← göydən sizə bollu yağış göndərsin,

‫ود َما ِج ْئ َت َنا ِب َب ِّي َن ٍة‬

ُ ‫َقالُوا َيا ُه‬ َ ۪‫َو اَل َت َت َول َّْوا ُم ْج ِرم‬
﴾52﴿‫ين‬
Onlar dedilər: “Ey Hud! Bizə açıq-aşkar bir möcüzə gətirmədin. ← Və günahkar olaraq üz çevirməyin!”

َ ‫َك ِب ُم ْؤ ِمن‬
﴾53﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َن ْح ُن ل‬ َ ‫ي ٰال َِه ِت َنا َع ْن َق ْول‬
‫ِك‬ ٓ ۪‫ارك‬
ِ ‫َو َما َن ْح ُن ِب َت‬
Biz sənə inanan da deyilik! ← Biz sənin sözünlə tanrılarımızı tərk edən deyilik.
229 Hud surəsi Cüz 12

‫ض ٰال َِه ِت َنا ِب ُسوٓ ٍ ۜء‬

ُ ‫يك َب ْع‬
َ ‫ْاع َت ٰر‬ ‫ا ِْن َن ُقولُ اِل‬
tanrılarımızdan biri səni yaman çarpıbdır”. ← Biz ancaq (bunu) deyirik ki,

﴾54﴿ ‫ون‬
َ ‫ي ٌء م َِّما ُت ْش ِر ُك‬
ٓ ‫اش َه ُدوٓا َا ّن۪ي َب ۪ر‬
ْ ‫َو‬ ‫الل‬ ٓ ‫َقالَ ِا ّن‬
َ ّٰ‫۪ي ُا ْش ِه ُد ه‬
Siz də şahid olun ki, mən, qoşduğunuz şəriklərdən uzağam; ← (Hud) dedi: “Mən Allahı şahid tuturam.

﴾55﴿ ِ‫ُث َّم اَل ُت ْنظِ ُرون‬ ُ ‫م ِْن ُدونِه۪ َف ۪ك‬

‫يدون۪ي َجم۪ ًيعا‬
sonra mənə möhlət də verməyin! ← O (Allah)dan başqa! Elə isə hamılıqla mənə qarşı hiylə qurun,

ِ ّٰ‫ْت َعلَى ه‬
‫الل َر ۪ ّبي َو َر ِّبكُ ْم‬ ُ ‫ِا ّن۪ي َت َو َّكل‬
Mən, özümün və sizin Rəbbiniz olan Allaha təvəkkül etdim.

ٍ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي َعلٰ ى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾56﴿‫يم‬ ِ ‫َما م ِْن َدا ٓ َّب ٍة ا اَِّل ُه َو ٰا ِخذٌ ِب َن‬
ۜ‫اص َيت َِها‬
Həqiqətən, Rəbbim doğru yoldadır! ← Elə canlı yoxdur ki, (Allah) onun kəkilindən tutmuş olmasın.

‫ِف َر ۪ ّبي َق ْو ًما َغ ْي َر ُك ْم‬

ُ ‫َو َي ْس َت ْخل‬ ُ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َف َق ْد َا ْبل َْغ ُتكُ ْم َما ٓ ُا ْرسِ ل‬
‫ْت ِبه۪ ٓ ِال َْيكُ ْم‬
Rəbbim yerinizə başqa bir ümmət gətirər, ← Əgər üz çevirsəniz, mənimlə sizə göndəriləni sizə təbliğ etdim.

ٌ ۪‫ا َِّن َر ۪ ّبي َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َحف‬

﴾57﴿ ‫يظ‬ ۜ‫َو اَل َت ُض ُّرو َن ُه َش ْيـًٔا‬
Şübhəsiz ki, Rəbbim hər şeyi hifz edəndir (qoruyandır)!” ← və Ona heç bir zərər yetirə bilməzsiniz.

‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه ِب َر ْح َم ٍة م َِّن ۚا‬

َ ۪‫ودا َوالَّذ‬
ً ‫َن َّج ْي َنا ُه‬ ‫َول ََّما َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا‬
Bizdən bir mərhəmət olaraq Hudu və onunla birlikdə iman gətirənləri xilas etdik, ← Əmrimiz gəldiyi zaman,

ِ ‫اد َج َح ُدوا ِب ٰا َي‬

‫ات َر ِّب ِه ْم‬ َ ‫َو ِتل‬
ٌ ‫ْك َع‬ ٍ ۪‫اب َغل‬
﴾58﴿‫يظ‬ ٍ َ‫اه ْم م ِْن َعذ‬
ُ ‫َو َن َّج ْي َن‬
Bu da Ad (tayfası)dır! Onlar Rəbbinin ayələrini inkar etdilər. ← və onları qatı əzabdan qurtardıq!

﴾59﴿ ٍ‫َوا َّت َب ُعوٓا َا ْم َر ُك ِّل َج َّبارٍ َعن۪يد‬ ‫َو َع َص ْوا ُر ُسل َُه‬
və hər bir inadkar böyüyün əmrinə tabe oldular. ← Onun Peyğəmbərlərinə qarşı çıxdılar,

‫َال ا َِّن َع ًادا َك َف ُروا َر َّب ُه ْم‬ ‫الد ْن َيا ل َْع َن ًة َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
ُّ ‫َو ُا ْت ِب ُعوا ف۪ ي ٰهذِ ِه‬
Bilin ki, Ad (tayfası) Rəbbini inkar etmişdi. ← Və bu dünyada və qiyamət günü lənətə uğradılar.

﴾60﴿ ‫َال ُب ْع ًدا ل َِعا ٍد َق ْو ِم ُهو ٍ۟د‬

Bilin ki, Hudun tayfası Ad, (Allahın rəhmətindən) uzaq olsun!

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ‫اه ْم َصال ًِح ۢا‬ َ ‫َو ِالٰى َث ُم‬
ُ ‫ود َا َخ‬
O dedi: “Ey camaatım! Allaha ibadət edin. ← Səmud (qövmü)nə də qardaşları Salehi (peyğəmbər göndərdik).

‫اس َت ْع َم َر ُك ْم ف۪ َيها‬
ْ ‫ض َو‬
ِ ‫ُه َو َا ْن َش َا ُك ْم م َِن اْال َْر‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
O sizi yerdən (torpaqdan) yaratdı və orada sizi sakin etdi. ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

﴾61﴿ ‫يب‬
ٌ ‫يب ُم ۪ج‬
ٌ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي َق ۪ر‬ ‫وبوٓا ِال َْي ِ ۜه‬
ُ ‫وه ُث َّم ُت‬
ُ ‫اس َت ْغف ُِر‬
ْ ‫َف‬
Həqiqətən, Rəbbim yaxındır, qəbul edəndir!” ← Elə isə, Ondan bağışlanmağınızı diləyin, sonra Ona tövbə edin.

ٓ ‫َق ْد ُك ْن َت ف۪ ي َنا َم ْر ُج ًّوا َق ْب َل ٰهذَ ا‬ ‫َقالُوا َيا َصال ُِح‬

Bundan əvvəl içərimizdə ümid bəslənən bir adam idin. ← Onlar dedilər: “Ey Saleh!

ٍ ‫َو ِا َّن َنا لَف۪ ي َش ٍّك م َِّما َت ْد ُعو َنا ٓ ِال َْي ِه ُم ۪ر‬
﴾62﴿ ‫يب‬ ‫َا َت ْن ٰهي َنا ٓ َا ْن َن ْع ُب َد َما َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُؤ َنا‬
Biz, sənin bizləri dəvət etdiyin barədə şəkk-şübhə içindəyik”. ← Atalarımızın ibadət etdiyinə ibadət etməyi
bizə qadağanmı edirsən?
Cüz 12 Hud surəsi 230

‫ا ِْن ُك ْن ُت َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ۪ ّبي‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم َا َر َا ْي ُت ْم‬

Əgər Rəbbimdən açıq aydın bir dəlilə istinad edirəmsə,← (Saleh onlara) dedi: “Ey camaatım! Bir deyin görək!

ِ ّٰ‫َف َم ْن َي ْن ُص ُرن۪ي م َِن ه‬

‫الل ا ِْن َع َص ْي ُت ُه‬ ‫َو ٰا ٰتين۪ي ِم ْن ُه َر ْح َم ًة‬
mən də Ona asi olsam, Allaha qarşı mənə kim yardım edər? ← və O mənə, Özündən bir rəhmət lütf edibsə,

ِ ّٰ‫َو َيا َق ْو ِم ٰهذِ ه۪ َنا َق ُة ه‬

‫الل لَكُ ْم ٰا َي ًة‬ ﴾63﴿ ‫يدو َنن۪ي َغ ْي َر َت ْخ ۪س ٍير‬
ُ ‫َف َما َت ۪ز‬
Ey qövmüm! Allahın bu dişi dəvəsi sizin üçün bir möcüzədir. ← Mənə, ziyandan başqa bir şey artırmırsınız!

‫وها ِب ُسوٓ ٍء‬

َ ‫َو اَل َت َم ُّس‬ ِ ّٰ‫ض ه‬
‫الل‬ ٓ ۪‫وها َت ْا ُك ْل ف‬
ِ ‫ي َا ْر‬ َ ‫َفذَ ُر‬
Və ona bir zərər verməyin; ← Qoyun, Allahın torpağında otlasın.

َ‫وها َف َقال‬
َ ‫َف َع َق ُر‬ ﴾64﴿ ‫يب‬
ٌ ‫اب َق ۪ر‬
ٌ َ‫َف َي ْا ُخذَ ُك ْم َعذ‬
Onlar onu (dəvəni) tutub kəsdilər. (Saleh onlara) dedi: ← Yoxsa sizi yaxın bir əzab alıb götürər!”

﴾65﴿ ‫وب‬
ٍ ُ‫ِك َو ْع ٌد َغ ْي ُر َمكْ ذ‬
َ ‫ٰذل‬ ۜ ٍ ‫َت َم َّت ُعوا ف۪ ي َد ِار ُك ْم َثلٰ َث َة َا َّي‬
‫ام‬
Bu, yalan olmayan bir vəddir!” ← “Üç gün yurdunuzda yaşayıb kef çəkin.

َ ۪‫َن َّج ْي َنا َصال ًِحا َوالَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا‬
Salehi və onunla birlikdə iman gətirənləri xilas etdik; ← Əmrimiz gəldiyi zaman,

﴾66﴿ ‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو ا ْل َق ِو ُّي ال َْع ۪ز ُيز‬ ‫ِب َر ْح َم ٍة م َِّنا َوم ِْن ِخ ْز ِي َي ْو ِمئ ٍ ِۜذ‬
Həqiqətən, Rəbbin yenilməz qüdrət sahibi, qüvvət sahibidir! ← Bizdən bir rəhmət olaraq və o günün
rüsvayçılığından (qurtardıq).

َ ۪‫ارهِ ْم َجاثِم‬
﴾67﴿ ‫ين‬ ِ ‫َف َا ْص َب ُحوا ف۪ ي د َِي‬ ‫الص ْي َح ُة‬ َ ۪‫َو َا َخذَ الَّذ‬
َّ ‫ين ظَ ل َُموا‬
və evlərində diz üstə çöküb qaldılar. ← O zülm edənləri qorxunc bir səs bürüdü,

‫ود ۬ا َك َف ُروا َر َّب ُه ْم‬

َ ‫َا اَل ا َِّن َث ُم‬ ۜ‫َك َا ْن ل َْم َي ْغ َن ْوا ف۪ َيها‬
Bilin ki, həqiqətən, Səmud (tayfası) Rəbbini inkar etmişdi. ← Sanki orada heç yaşamamışdılar.

َ ‫َال ُب ْع ًدا ِل َث ُم‬

﴾68﴿ ‫ود‬
Xəbəriniz olsun ki, Səmud (tayfası Allahın rəhmətindən) uzaq olsun!

ۜ‫َقالُوا َس اَل ًما‬ َ ۪‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َنا ٓ ا ِْب ٰره‬

‫يم ِبال ُْب ْش ٰرى‬
“Salam!” - dedilər. ← Həqiqətən, elçilərimiz (mələklər) İbrahimə müjdə gətirib:

﴾69﴿ ٍ‫َف َما َل ِب َث َا ْن َجا ٓ َء ِبعِ ْج ٍل َحن۪يذ‬ ‫َقالَ َس اَل ٌم‬

və dərhal (onlara) qızarmış bir buzov gətirdi. ← O da: “Salam!” - dedi,

‫َنكِ َر ُه ْم‬ ‫َفل ََّما َر ٰا َا ْيدِ َي ُه ْم اَل َت ِص ُل ِال َْي ِه‬

onlar (onların hərəkətləri) xoşuna gəlmədi, ← Onların əllərinin oraya (yeməyə) uzanmadığını gördüyü vaxt,

ۜ ٍ ‫ِا َّنا ٓ ُا ْرسِ ْل َنا ٓ ِالٰى َق ْو ِم ل‬

﴾70﴿ ‫ُوط‬ ‫س ِم ْن ُه ْم ۪خي َف ًة َقالُوا اَل َت َخ ْف‬
َ ‫َو َا ْو َج‬
Biz Lut tayfasına göndərilmişik!” ← və onlardan qorxuya düşdü. Onlar dedilər: “Qorxma!

‫َف َض ِحكَ ْت‬ ‫َو ْام َر َا ُت ُه َقآئ َِم ٌة‬

Və o güldü. ← (İbrahimin) arvadı (Sara) ayaqda idi.

َ ‫َوم ِْن َو َرا ٓ ِء ا ِْس ٰح َق َي ْع ُق‬

﴾71﴿ ‫وب‬ ‫اها ِبا ِْس ٰح َق‬
َ ‫َف َب َّش ْر َن‬
İshaqın da ardınca Yəqubla (müjdələdik). ← Beləcə onu (Saranı) İshaqla müjdələdik,
231 Hud surəsi Cüz 12

ۜ‫َو ٰهذَ ا َب ْعل۪ ي َش ْي ًخا‬ ‫ى َء َال ُِد َو َا َن ۬ا َع ُجو ٌز‬

ٓ ‫َقال َْت َيا َو ْي َل ٰت‬
Bu ərim də ixtiyar bir kişidir. ← (Arvadı) dedi: “Vay halıma! Mən qoca bir qarı ikən doğa bilərəmmi?

ِ ّٰ‫ين م ِْن َا ْم ِر ه‬
‫الل‬ َ ‫َقالُوٓا َا َت ْع َج ۪ب‬ ﴾72﴿ ‫يب‬
ٌ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل ََش ْي ٌء َع ۪ج‬
(Mələklər) dedilər: “Allahın əmrinə təəccübmü edirsən? ← Həqiqətən, bu çox təəccüblü bir şeydir!”

﴾73﴿ ‫يد‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َحم‬

ٌ ‫يد َم ۪ج‬ ‫ت‬ ِ ّٰ‫َر ْح َم ُة ه‬
ۜ ِ ‫الل َو َب َر َكا ُت ُه َعل َْيكُ ْم َا ْه َل ال َْب ْي‬
Şübhəsiz, O, şükür olunmağa layiqdir, çox comərddir!” ← Ev əhli! Allahın rəhməti və bərəkəti
üzərinizə olsun.

‫َو َجا ٓ َء ْت ُه ال ُْب ْش ٰرى‬

və ona (İshaqın doğulacağı haqqında) müjdə gəldikdə, ← İbrahimin qorxusu çəkildikdə,
‫الر ْو ُع‬ َ ۪‫َفل ََّما َذ َه َب َع ْن ا ِْب ٰره‬
َّ ‫يم‬
ۜ ٍ ‫ُي َجا ِد ُل َنا ف۪ ي َق ْو ِم ل‬
﴾74﴿ ‫ُوط‬
Lut tayfası barəsində Bizimlə mübahisə edir. (Əzabın onlardan dəf edilməsini istəyir).

﴾75﴿ ‫۪يب‬ ٌ ۪‫يم ل ََحل‬

ٌ ‫يم َا َّو ٌاه ُمن‬ َ ۪‫ا َِّن ا ِْب ٰره‬
Həqiqətən, İbrahim həlim xasiyyətli, yalvarıb-yaxaran, özünü (Allaha) təslim etmiş biri idi.

‫ِا َّن ُه َق ْد َجا ٓ َء َا ْم ُر َر ِّب َك‬ ۚ‫ض َع ْن ٰهذَ ا‬ ُ ۪‫َيا ٓ ا ِْب ٰره‬
ْ ‫يم َا ْع ِر‬
Şübhəsiz, Rəbbinin əmri artıq gəlmişdir. ← (Mələklər dedilər:) “Ey İbrahim! Bu (mübahisə)dən əl çək.

‫َول ََّما َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َنا لُوطً ا‬ ﴾76﴿ ‫اب َغ ْي ُر َم ْر ُدو ٍد‬ ِ ‫َو ِا َّن ُه ْم ٰات‬
ٌ َ‫۪يه ْم َعذ‬
Elçilərimiz (mələklər) Lutun yanına gəldikləri zaman, ← Və onlara mütləq qarşısıalınmaz bir əzab gələcəkdir.

ٌ ‫َو َقالَ ٰهذَ ا َي ْو ٌم َع ۪ص‬

﴾77﴿ ‫يب‬ ‫اق ِب ِه ْم َذ ْر ًعا‬
və: “Bu, çox çətin bir gündür!” - dedi. ← onlar üçün əndişəyə düşdü və ürəyi sıxıldı,
ٓ ‫۪س‬
َ ‫ي َء ِب ِه ْم َو َض‬

ۜ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ َّ ‫ُون‬
َ ‫َوم ِْن َق ْب ُل َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫ون ِال َْي ِه‬
َ ‫َو َجا ٓ َء ُه َق ْو ُم ُه ُي ْه َر ُع‬
Onlar daha əvvəl də pis işlər görürdülər. ← Qövmü, tələsik onun (Lutun) yanına gəldi.

‫ُه َّن َاطْ َه ُر لَكُ ْم‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َب َنات۪ي‬

Onlar sizin üçün daha təmizdirlər. ← (Lut) dedi: “Ey qövmüm! Bunlar mənim qızlarımdır.

ٌ ‫س ِم ْنكُ ْم َر ُج ٌل َر ۪ش‬
﴾78﴿‫يد‬ َ ‫َال َْي‬ ‫الل َو اَل ُت ْخ ُزونِ ف۪ ي َض ْيف۪ ي‬
ۜ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
Sizdən, ağlı başında bir adam yoxdurmu?”← Allahdan qorxun və qonaqlarımın arasında məni rüsvay etməyin.

ُ ‫َو ِا َّن َك َل َت ْعل َُم َما ُن ۪ر‬

﴾79﴿‫يد‬ َ ‫َقالُوا َل َق ْد َعل ِْم َت َما َل َنا ف۪ ي َب َنات‬
‫ِك م ِْن َح ٍّق‬
Nə istədiyimizi də, əlbəttə sən bilirsən!” ← Onlar dedilər:“Sənin qızlarında bir haqqımız olmadığını bilirsən.

﴾80﴿ ٍ‫ي ِالٰى ُر ْك ٍن َشد۪ يد‬

ٓ ‫َا ْو ٰا ۪و‬ ‫َقالَ ل َْو َا َّن ل۪ي ِبكُ ْم ُق َّو ًة‬
yaxud möhkəm bir qalaya sığınaydım!” ← (Lut) dedi: “Kaş mənim, sizə qarşı bir gücüm olaydı,

‫ل َْن َي ِصلُوٓا ِال َْي َك‬ ‫ُوط ِا َّنا ُر ُس ُل َر ِّب َك‬

ُ ‫َقالُوا َيا ل‬
Onlar əsla sənə çata bilməzlər. ← (Mələklər) dedilər: “Ey Lut! Biz sənin Rəbbinin elçiləriyik.

‫ِت ِم ْنكُ ْم َا َح ٌد اِل ْام َر َا َت َك‬

ْ ‫َو اَل َي ْل َتف‬ ‫ِك ِبقِطْ ٍع م َِن ال َّْي ِل‬
َ ‫َف َا ْس ِر ِب َا ْهل‬
Övrətin xaric, sizdən heç kəs də dönüb geri baxmasın. ← Gecənin bir vaxtında ailəni apar.

﴾81﴿‫يب‬
ٍ ‫الص ْب ُح ِب َق ۪ر‬
ُّ ‫س‬ ُّ ‫ا َِّن َم ْوعِ َد ُه ُم‬
َ ‫الص ْب ُح َال َْي‬ ‫ِا َّن ُه ُم ۪ص ُيب َها َما ٓ َا َص َاب ُه ْم‬
Həqiqətən, onların (əzab) vaxtı səhərdir. Səhər yaxın deyilmi?”← Onlara toxunacaq şey, ona da toxunacaqdır.
Cüz 12 Hud surəsi 232

﴾82﴿‫يل َم ْن ُضو ٍۙد‬

ٍۙ ‫ار ًة م ِْن سِ ۪ ّج‬
َ ‫َو َا ْمطَ ْر َنا َعل َْي َها ِح َج‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا َج َع ْل َنا َعال َِي َها َسا ِفل ََها‬
və üzərinə odda bişmiş bərk daşlar yağdırdıq;← Əmrimiz gəldiyi vaxt, oranın üstünü altına çevirdik,

ٍ۟ ۪‫ين ِب َبع‬
﴾83﴿ ‫يد‬ َ ۪‫َو َما هِ َي م َِن الظَّ الِم‬ ‫ُم َس َّو َم ًة عِ ْن َد َر ِّب َك‬
Axı o, zalımlardan uzaq deyildir! ← Rəbbinin qatında əlamət qoyulmuş (daşlar)!

‫الل‬
َ ّٰ‫َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ُ ‫َو ِالٰى َم ْد َي َن َا َخ‬
ۜ‫اه ْم ُش َع ْي ًبا‬
O dedi: “Ey qövmüm! Allaha ibadət edin. ← Mədyənə də, qardaşları Şüeybi (peyğəmbər göndərdik).

َ ‫َو اَل َت ْن ُق ُصوا الْمِ كْ َيالَ َوالْم۪ َيز‬

‫ان‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Ölçünü və çəkini əskiltməyin. ← Sizin Ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

ٍ ‫اب َي ْو ٍم ُم ۪ح‬
﴾84﴿ ‫يط‬ َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫َو ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
‫۪ي َا ٰريكُ ْم ِب َخ ْي ٍر‬
Və mən sizin üçün, bürüyən bir günün əzabından qorxuram! ← Mən sizi xeyir (bərəkət) içində görürəm.

‫اس َا ْش َيا ٓ َء ُه ْم‬

َ ‫الن‬
َّ ‫َو اَل َت ْب َخ ُسوا‬ ‫ان ِبا ْلق ِْس ِط‬
َ ‫َو َيا َق ْو ِم َا ْو ُفوا الْمِ كْ َيالَ َوالْم۪ َيز‬
insanların heç bir şeyini əksik verməyin, ← Ey qövmüm! Ölçüyə və çəkiyə ədalətlə riayət edin,

َ ۪‫ض ُم ْفسِ د‬
﴾85﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو اَل َت ْع َث ْوا فِي اْال َْر‬
və yer üzündə fəsad törədərək pis işlər görməyin!

ٍ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا َعل َْيكُ ْم ِب َحف‬

﴾86﴿‫يظ‬ َ ‫الل َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َبق َِّي ُت ه‬
Mən də sizə nəzarətçi deyiləm!” ← Əgər möminsinizsə, Allahın saxladığı, sizin üçün daha xeyirlidir.

ٓ ‫َا ْن َن ْت ُركَ َما َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُؤ َنا‬ َ‫َقالُوا َيا ُش َع ْي ُب َا َصلٰ و ُت َك َت ْا ُم ُرك‬

Atalarımızın tapındıqlarını tərk edək, ← Onlar dedilər: “Ey Şüeyb! Sənə namazın əmr edirmi ki,

ُ ‫الر ۪ش‬
﴾87﴿ ‫يد‬ َ َ‫ِا َّن َك ا‬
ُ ۪‫ل ْن َت ال َْحل‬
َّ ‫يم‬ ۜ‫ي َا ْم َوا ِل َنا َما َن ٰ ٓش ُؤا‬
ٓ ۪‫َا ْو َا ْن َن ْف َع َل ف‬
Həqiqətən, sən, həlim xasiyyətlisən, çox ağıllısan!” ← yaxud mallarımızla istədiyimiz kimi hərəkət etməyək?

‫ا ِْن ُك ْن ُت َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ۪ ّبي‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم َا َر َا ْي ُت ْم‬

Əgər mən Rəbbimdən aşkar bir dəlilə istinad edirəmsə, ← (Şüeyb) dedi: “Ey qövmüm! Baxın!

‫يد َا ْن ُا َخا ِل َفكُ ْم ِالٰى َما ٓ َا ْن ٰهيكُ ْم َع ْن ُه‬

ُ ‫َو َما ٓ ُا ۪ر‬ ۜ‫َو َر َز َقن۪ي ِم ْن ُه ِر ْز ًقا َح َس ًنا‬
Sizə qadağan etdiyim şeyin əksinə hərəkət etmək istəmirəm.← və mənə, Özü tərəfindən gözəl bir ruzi veribsə?

ِ ّٰ‫ي ا اَِّل ِب ه‬
ۜ‫الل‬ ٓ ۪‫َو َما َت ْوف۪ يق‬ ‫اس َتطَ ْع ُت‬
ْ ‫يد ا اَِّل اْال ِْص اَل َح َما‬
ُ ‫ا ِْن ُا ۪ر‬
Mənim müvəffəqiyyətim yalnız Allahladır. ← Yalnız bacardığım qədər islah etmək istəyirəm.

ُ ‫ْت َو ِال َْي ِه ُان‬

﴾88﴿ ‫۪يب‬ ُ ‫َعل َْي ِه َت َو َّكل‬
Ona təvəkkül etdim və Onun hüzuruna dönəcəyəm!
233 Hud surəsi Cüz 12

‫وح‬ َ ‫ِم ْث ُل َما ٓ َا َص‬

ٍ ‫اب َق ْو َم ُن‬ ٓ ۪‫َو َيا َق ْو ِم اَل َي ْج ِر َم َّنكُ ْم شِ َقاق‬
‫ي َا ْن ُي ۪ص َيبكُ ْم‬
Nuh tayfasının başına gələnlərin bənzərini, ← Ey qövmüm! Mənə qarşı ədavətiniz sizin başınıza gətirməsin;

﴾89﴿ ٍ‫ُوط ِم ْنكُ ْم ِب َبع۪ يد‬

ٍ ‫َو َما َق ْو ُم ل‬ ‫َا ْو َق ْو َم ُهو ٍد َا ْو َق ْو َم َصال ٍ ِۜح‬
Lut tayfası da sizdən uzaq deyildir!← yaxud Hud camaatının və ya Saleh qövmünün (başına gələnləri)!

﴾90﴿ ‫ود‬ ٌ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي َر ۪ح‬

ٌ ‫يم َو ُد‬ ‫وبوٓا ِال َْي ِ ۜه‬
ُ ‫اس َت ْغف ُِروا َر َّبكُ ْم ُث َّم ُت‬
ْ ‫َو‬
Həqiqətən, Rəbbim rəhm edəndir, sevəndir!” ← Rəbbinizdən bağışlanmağınızı diləyin! Sonra Ona tövbə edin!

َ ‫َو ِا َّنا َل َن ٰر‬

‫يك ف۪ ي َنا َضع۪ ي ًف ۚا‬ ُ‫۪يرا م َِّما َت ُقول‬
ً ‫َقالُوا َيا ُش َع ْي ُب َما َن ْف َق ُ۬ه َكث‬
və biz səni aramızda zəif görürük. ← Onlar dedilər: “Ey Şüeyb! Dediklərinin çoxunu başa düşmürük,

﴾91﴿ ‫َو َما ٓ َا ْن َت َعل َْي َنا ِب َع ۪ز ٍيز‬ َ‫َول َْو اَل َر ْهطُ َك ل ََر َج ْم َناك‬
Sən bizə üstün bir adam da deyilsən!” ← Əgər qəbilən olmasaydı, səni daşqalaq edərdik.

ِ ّٰ‫ي َا َع ُّز َعل َْيكُ ْم م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ٓ ‫َا َر ْه ۪ط‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم‬
Mənim qəbiləm sizə Allahdan daha üstündürmü ki, ← (Şüeyb) dedi: “Ey qövmüm!

ٌ ‫ُون ُم ۪ح‬
﴾92﴿ ‫يط‬ َ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي ِب َما َت ْع َمل‬ ۜ‫وه َو َرا ٓ َء ُك ْم ظِ ْه ِر ًّيا‬
ُ ‫َوا َّت َخذْ ُت ُم‬
Həqiqətən, Rəbbim etdiklərinizi əhatə etmişdir! ← onu arxanıza atıb (unutdunuz)?

‫ِا ّن۪ي َعام ٌِل‬ ‫َو َيا َق ْو ِم ْاع َملُوا َعلٰ ى َمكَ ا َنتِكُ ْم‬
Mən də etdiyimi edəcəyəm. ← Və ey qövmüm! Olduğunuz yerdə əlinizdən gələni edin.

‫ِب‬
ٌ ‫َو َم ْن ُه َو َكاذ‬ ‫اب ُي ْخ ۪زي ِه‬
ٌ َ‫ون َم ْن َي ْات۪ي ِه َعذ‬
َ ‫َس ْو َف َت ْعل َُم‬
və kim yalançıdır. ← Biləcəksiniz ki, rüsvayedici əzab kimə gələcək,

ٌ ۪‫َو ْار َتق ُِبوٓا ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم َرق‬

﴾93﴿ ‫يب‬
Gözləyin! Mən də sizinlə birlikdə gözləyirəm!”

‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه ِب َر ْح َم ٍة م َِّنا‬

َ ۪‫َن َّج ْي َنا ُش َع ْي ًبا َوالَّذ‬ ‫َول ََّما َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا‬
Özümüzdən bir mərhəmətlə Şüeybi və onunla birlikdə iman gətirənləri xilas etdik.← Əmrimiz gəldiyi zaman,

َ ۪‫ارهِ ْم َجاثِم‬
﴾94﴿ ‫ين‬ ِ ‫َف َا ْص َب ُحوا ف۪ ي د َِي‬ ‫الص ْي َح ُة‬ َ ۪‫َو َا َخذَ ِت الَّذ‬
َّ ‫ين ظَ ل َُموا‬
və onlar öz evlərində diz üstə çöküb qaldılar. ← O zülm edənləri isə, dəhşətli bir səs bürüdü,

ُ ‫َا اَل ُب ْع ًدا ل َِم ْد َي َن َك َما َبعِ َد ْت َث ُم‬

﴾95﴿ ‫ود‬ ۜ‫َك َا ْن ل َْم َي ْغ َن ْوا ف۪ َيها‬
Bilin ki, Mədyən (qövmü də) Səmud (qövmü) kimi uzaq oldu! ← Sanki orada heç yaşamamışdılar.

ٍۙ ‫وسى ِب ٰا َيا ِت َنا َو ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾96﴿ ‫ين‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُم‬
Biz Musanı da ayələrimizlə və açıq-aşkar bir dəlillə göndərdik;

﴾97﴿ ٍ‫َو َما ٓ َا ْم ُر ف ِْر َع ْو َن ِب َر ۪شيد‬ ‫َفا َّت َب ُعوٓا َا ْم َر ف ِْر َع ْو َن‬ ۬ َ‫ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬
۪‫لئِه‬
Fironun əmri isə doğruluğa aparan deyildi.← Onlar Fironun əmrinə tabe oldular.← Firona və onun əyanlarına.
Cüz 12 Hud surəsi 234

﴾98﴿‫ود‬
ُ ‫س ال ِْو ْر ُد ال َْم ْو ُر‬
َ ‫َو ِب ْئ‬ ‫ار‬ َّ ‫َي ْق ُد ُم َق ْو َم ُه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َف َا ْو َر َد ُه ُم‬
َ ‫الن‬
Aparıldıqları yer də necə pisdir!← O, qiyamət günü öz qövmünün qabağında gedib onları atəşə aparacaq.

﴾99﴿ ‫ود‬
ُ ‫الر ْف ُد ال َْم ْر ُف‬
ِّ ‫س‬َ ‫ِب ْئ‬ ‫َو ُا ْت ِب ُعوا ف۪ ي ٰهذِ ه۪ ل َْع َن ًة َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
(Onların) qisməti necə də pisdir! ← Burada (dünyada) da, qiyamət günü də lənətə düçar olmuşlar.

ٌ ‫ِم ْن َها َقآئ ٌِم َو َح ۪ص‬

﴾100﴿ ‫يد‬ ‫ِك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء ا ْل ُق ٰرى َن ُق ُّص ُه َعل َْي َك‬
َ ‫ٰذل‬
Onlardan ayaqda qalan da var, yerlə yeksan olan da. ← Bu, məmləkətlərin xəbərlərindəndir ki, sənə söyləyirik.

‫َولٰكِ ْن ظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬ ‫اه ْم‬

ُ ‫َو َما ظَ ل َْم َن‬
Lakin özləri özlərinə zülm etdilər. ← Biz onlara zülm etmədik.

‫ل ََّما َجا ٓ َء َا ْم ُر َر ِّب َك‬ ‫الل م ِْن َش ْي ٍء‬

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
َ ‫َف َما ٓ َا ْغ َن ْت َع ْن ُه ْم ٰال َِه ُت ُه ُم ا َّلت۪ي َي ْد ُع‬
...Rəbbinin əmri gəldiyi zaman;← Allahdan qeyri dua etdikləri tanrıları onlara heç bir fayda vermədi...

﴾101﴿ ‫يب‬
ٍ ‫وه ْم َغ ْي َر َت ْت ۪ب‬
ُ ‫َو َما َز ُاد‬
Və yalnız onların ziyanlarını artırdı.

ٌ ۪‫۪يم َشد‬
﴾102﴿ ‫يد‬ ٌ ‫ا َِّن َا ْخذَ ُه َال‬ ‫ِك َا ْخذُ َر ِّب َك ِا َذا ٓ َا َخذَ ا ْل ُق ٰرى َوهِ َي ظَ ال َِم ٌة‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Onun yaxalaması, həqiqətən, acıdır, şiddətlidir!← Rəbbin zülmkar məmləkətləri yaxalayanda belə yaxalayar.

‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫وع ل َُه‬
ٌ ‫ِك َي ْو ٌم َم ْج ُم‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫اب ا‬
َ َ‫اف َعذ‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ل َِم ْن َخ‬
O, insanların bir yerə cəm ediləcəyi gündür,← Həqiqətən, axirət əzabından qorxanlar üçün bunda bir ibrət
dərsi vardır.

﴾104﴿ ‫َو َما ُن َؤ ِّخ ُر ُه ا اَِّل اِل ََج ٍل َم ْع ُدو ٍ ۜد‬ ﴾103﴿ ‫ود‬
ٌ ‫ِك َي ْو ٌم َم ْش ُه‬
َ ‫َو ٰذل‬
Biz onu yalnız müəyyən bir müddət üçün təxirə salmışıq. ← və o, (hamının) şahid olacağı bir gündür.

ٌ ۪‫َفمِ ْن ُه ْم َشق ٌِّي َو َسع‬

﴾105﴿ ‫يد‬ ٌ ‫َي ْو َم َي ْا ِت اَل َتكَ ل َُّم َن ْف‬
ۚ ۪‫س اِل ِبا ِْذنِه‬
və onlardan eləsi bədbəxtdir, eləsi də xoşbəxtdir! ← O gün gələndə Onun icazəsi olmadan heç kəs danışmaz,

﴾106﴿ ‫يق‬ ٌ ۪‫ل َُه ْم ف۪ َيها َزف‬

ٌ ‫ير َو َش ۪ه‬ ‫ار‬
ِ ‫الن‬ َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
َّ ‫ين َش ُقوا َففِي‬
Onlar üçün orada ah-fəryad vardır. ← Bədbəxt olanlara gəlincə, (onlar) od içərisindədirlər.

‫ا اَِّل َما َشا ٓ َء َر ُّب َك‬ ‫ض‬

ُ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ين ف۪ َيها َما َد َام ِت‬
ُ ‫الس ٰم َو‬ َ ۪‫َخالِد‬
Rəbbinin istədikləri (bundan) müstəsnadır. ← Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar.

﴾107﴿ ‫يد‬
ُ ‫ا َِّن َر َّب َك َف َّعالٌ ل َِما ُي ۪ر‬
Həqiqətən, Rəbbin istədiyini edəndir.

‫ض‬
ُ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ين ف۪ َيها َما َد َام ِت‬
ُ ‫الس ٰم َو‬ َ ۪‫َخالِد‬ ‫ين ُسعِ ُدوا َففِي ال َْج َّن ِة‬
َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. ← Xoşbəxt olanlara gəlincə, (onlar) Cənnətdədirlər.

﴾108﴿ ‫َعطَ ًاء َغ ْي َر َم ْجذُ و ٍذ‬ ‫ا اَِّل َما َشا ٓ َء َر ُّب َك‬
(Bu) tükənməz bir nemət olaraq (veriləcək). ← Rəbbinin istədikləri (bundan) müstəsnadır.
235 Hud surəsi Cüz 12

‫ون ا اَِّل َك َما َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُؤ ُه ْم م ِْن َق ْب ُل‬

َ ‫َما َي ْع ُب ُد‬ ‫َف اَل َت ُك ف۪ ي م ِْر َي ٍة م َِّما َي ْع ُب ُد ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء‬
Onlar ancaq daha əvvəl atalarının ibadət etdiyi kimi ibadət edirlər.← Elə isə bunların tapındıqları şeydən
şübhə etmə.

ُ ‫َو ِا َّنا ل َُم َوف‬

ٍ۟ ‫ُّوه ْم َن ۪ص َيب ُه ْم َغ ْي َر َم ْن ُق‬
﴾109﴿ ‫وص‬
Biz onların qismətini əskiltmədən tam verəcəyik!

‫َول َْول َكل َِم ٌة َس َب َق ْت م ِْن َر ِّب َك‬ ‫ِف ف۪ ي ِ ۜه‬

َ ‫اخ ُتل‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
ْ ‫اب َف‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Əgər öncədən Rəbbindən bir söz olmasaydı, ← Musaya Kitabı verdik və onun barəsində ixtilafa düşüldü.

ٍ ‫َو ِا َّن ُه ْم لَف۪ ي َش ٍّك ِم ْن ُه ُم ۪ر‬

﴾110﴿ ‫يب‬ ‫َل ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم‬
Həqiqətən, onlar onun (Quran) barəsində də şəkk-şübhədədirlər! ← mütləq aralarında hökm verilmişdi.

َ ‫ِا َّن ُه ِب َما َي ْع َمل‬

﴾111﴿‫ُون َخ ۪بير‬ ‫َوا َِّن ُك اًّل ل ََّما ل َُي َو ّف َِي َّن ُه ْم َر ُّب َك َا ْع َمال َُه ْم‬
O, nə etdiklərindən xəbərdardır! ← Rəbbin, şübhəsiz ki, hamısına əməllərinin (əvəzini) tam verəcəkdir.

‫اب َم َع َك‬
َ ‫َو َم ْن َت‬ ‫اس َتق ِْم َك َما ٓ ُام ِْر َت‬
ْ ‫َف‬
Səninlə birlikdə tövbə edənlər də (düz yolda olsunlar). ← Sənə əmr edildiyi kimi, düz yolda ol!

﴾112﴿ ‫ير‬ َ ‫ِا َّن ُه ِب َما َت ْع َمل‬

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬ ۜ‫َو اَل َتطْ َغ ْوا‬
Şübhəsiz, O, sizin nə etdiklərinizi görəndir! ← Həddi də aşmayın!

ِ ّٰ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل م ِْن َا ْول َِيا ٓ َء‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬ َ ۪‫َو اَل َت ْر َك ُنوٓا ِالَى الَّذ‬
َّ ‫ين ظَ ل َُموا َف َت َم َّسكُ ُم‬
Sizin, Allahdan başqa dostunuz da yoxdur. ← Zülm edənlərə meyl etməyin, yoxsa sizə atəş toxunar.

‫ار َو ُز َل ًفا م َِن ال َّْي ِ ۜل‬

ِ ‫الن َه‬
َّ ‫الصلٰ و َة طَ َر َف ِي‬
َّ ‫َو َاق ِِم‬ ﴾113﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم اَل ُت ْن َص ُر‬
Namazı da gündüzün iki başında və gecənin yaxın vaxtlarında qıl. ← Sonra sizə kömək olunmaz!

َ ‫ِك ذ ِْك ٰرى ِللذَّ اكِ ۪ر‬

﴾114﴿ ‫ين‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ات‬ َّ ‫ات ُيذْ هِ ْب َن‬
ۜ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬ ِ ‫ا َِّن ال َْح َس َن‬
Bu, zikr edənlər üçün xatırlatmadır. ← Həqiqətən, yaxşı işlər pis işləri (yuyub) aparar.

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾115﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫الل اَل ُي ۪ض‬
َ ّٰ‫اص ِب ْر َفا َِّن ه‬
ْ ‫َو‬
Səbr et! Şübhəsiz, Allah yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etməz!

ِ ‫َي ْن َه ْو َن َع ِن ا ْل َف َسا ِد فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ‫ان م َِن ا ْل ُق ُرونِ م ِْن َق ْبلِكُ ْم ُا ۬ولُوا َبق َِّي ٍة‬
َ ‫َفل َْو اَل َك‬
yer üzündə fəsad törətməyi qadağan edəydilər! ← Kaş, sizdən əvvəlki nəsillərin fəzilət sahibləri,

َ ۪‫ين ظَ ل َُموا َما ٓ ُا ْت ِر ُفوا ف۪ ي ِه َو َكا ُنوا ُم ْج ِرم‬

﴾116﴿‫ين‬ َ ۪‫َوا َّت َب َع الَّذ‬ ‫ا اَِّل َقل۪ اًيل م َِّم ْن َا ْن َج ْي َنا ِم ْن ُه ْم‬
Zalımlar isə, onlara verilən nemətə uydular və günahkar oldular.← Onlardan, xilas etdiyimiz az bir qismi
müstəsnadır.

﴾117﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ا ْل ُق ٰرى ِبظُ ل ٍْم َو َا ْهل َُها ُم ْصل ُِح‬
َ ‫ان َر ُّب َك ل ُِي ْهل‬
َ ‫َو َما َك‬
Rəbbin, əhalisi əməlisaleh ikən məmləkətləri haqsız yerə məhv etməz!
Cüz 12 Yusuf surəsi 236

َ ۪‫ُون ُم ْخ َتلِف‬
﴾118﴿ ‫ين‬ َ ‫َو اَل َي َزال‬ ِ ‫اس ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬ َ ‫الن‬
َّ ‫َول َْو َشا ٓ َء َر ُّب َك ل ََج َع َل‬
Onlar hələ də ixtilafdadırlar. ← Əgər Rəbbin istəsəydi, insanları tək bir ümmət edərdi.

‫ِك َخ َل َق ُه ْم‬
َ ‫َولِذٰ ل‬ ‫ا اَِّل َم ْن َر ِح َم َر ُّب َك‬
(Rəbbin) onları bunun üçün yaratmışdır. ← Rəbbinin mərhəmət etdiyi kimsələr istisnadır.

َ ۪‫اس َا ْج َمع‬
﴾119﴿‫ين‬ َّ ‫اَل َْملَـَٔ َّن َج َه َّن َم م َِن ال ِْج َّن ِة َو‬
ِ ‫الن‬ ‫َو َت َّم ْت َكل َِم ُة َر ِّب َك‬
“Cəhənnəmi bütövlüklə cinlər və insanlarla mütləq dolduracağam!”← Rəbbinin sözü tamamilə yerinə yetdi ki:

ُّ ‫ص َعل َْي َك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء‬

َ‫الر ُس ِل َما ُن َث ِّب ُت ِبه۪ ُف َؤ َادك‬ ُّ ‫َو ُك اًّل َن ُق‬
Biz peyğəmbərlərin xəbərlərindən, ürəyini möhkəmləndirəcək nə varsa sənə danışırıq.

َ ‫َو َم ْوعِ ظَ ٌة َوذ ِْك ٰرى ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾120﴿ ‫۪ين‬ ‫َو َجا ٓ َءكَ ف۪ ي ٰهذِ ِه ال َْح ُّق‬
Möminlərə də moizə və öyüd-nəsihət (gəlmişdir). ← Bunun içində sənə haqq gəlmişdir!

َ ‫ِا َّنا َعا ِمل‬

﴾121﴿ ‫ُون‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
‫ون ْاع َملُوا َعلٰ ى َمكَ ا َنتِكُ ْم‬ َ ۪‫َو ُق ْل ِل َّلذ‬
biz də etdiyimizi edəcəyik! ← İman gətirməyənlərə isə de: “Olduğunuz yerdə etdiyinizi edin,

َ ‫َوا ْن َتظِ ُرواۚ ِا َّنا ُم ْن َتظِ ُر‬

﴾122﴿ ‫ون‬
Və gözləyin. Biz də gözləyirik!”

‫َو ِال َْي ِه ُي ْر َج ُع اْال َْم ُر ُك ُّل ُه‬ ‫ض‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َغ ْي ُب‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬
Və bütün işlər Ona (Allaha) qayıdacaqdır. ← Göylərin və yerin qeybi isə Allaha məxsusdur.

﴾123﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َما َر ُّب َك ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬ ‫اع ُب ْد ُه َو َت َو َّك ْل َعل َْي ِ ۜه‬
ْ ‫َف‬
Rəbbin, sizin etdiklərinizdən qafil deyildir! ← Elə isə, Ona ibadət et və Ona təvəkkül elə.

‫ف‬
َ ‫وس‬
ُ ‫ور ُة ُي‬
َ ‫﴾ ُس‬12﴿
Yusuf surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 111 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َن ُاه ُق ْر ٰء ًنا َع َر ِب ًّيا ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬
﴾2﴿ ‫ُون‬ ﴾1﴿ ‫ين‬ ِ ‫ات الْكِ َت‬
ِ۠ ‫اب ال ُْم ۪ب‬ َ ‫ال ٰٓر ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Biz onu ərəbcə bir Quran olaraq nazil etdik ki, anlayasınız. ← Əlif, Lam, Ra! O, açıq-aydın Kitabın ayələridir!

‫ِب َما ٓ َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا َن‬ ‫ص‬

ِ ‫ص َعل َْي َك َا ْح َس َن ا ْل َق َص‬
ُّ ‫َن ْح ُن َن ُق‬
...bu Quranı sənə vəhy etməklə. ← Biz sənə ən gözəl hekayəti danışırıq...

‫ل ۪بي ِه َيا ٓ َا َب ِت‬

َ ِ‫ف ا‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫ا ِْذ َقالَ ُي‬ َ ۪‫َوا ِْن ُك ْن َت م ِْن َق ْبلِه۪ لَمِ َن ال َْغافِل‬
﴾3﴿ ‫ين‬
Bir zaman Yusif atasına demişdi: “Atacan! ← Sən, ondan əvvəl (bunları) bilməyənlərdən idin.

َ ۪‫اجد‬
﴾4﴿ ‫ين‬ ِ ‫َر َا ْي ُت ُه ْم ل۪ي َس‬ ‫س َوا ْل َق َم َر‬ َّ ‫ِا ّن۪ي َر َا ْي ُت َا َح َد َع َش َر َك ْو َك ًبا َو‬
َ ‫الش ْم‬
Gördüm ki, onlar mənə səcdə edirlər”. ← Mən (yuxuda) on bir ulduz və Günəşlə ayı gördüm.
237 Yusuf surəsi Cüz 12

ۜ ‫َك َك ْي ًدا‬ ُ ‫َف َي ۪ك‬

َ ‫يدوا ل‬ ‫ِك‬ ٓ ٰ‫ص ُر ْء َياكَ َعل‬
َ ‫ى ا ِْخ َوت‬ ْ ‫َقالَ َيا ُب َن َّي اَل َت ْق ُص‬
yoxsa sənə bir hiylə qurarlar. ← (Atası Yaqub) dedi: “Can oğul! Yuxunu qardaşlarına danışma,

ٌ ‫ِل ْن َسانِ َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ِ ْ‫ان ل ا‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا َِّن‬
Həqiqətən, Şeytan insanın açıq-aşkar düşmənidir.

ِ ۪‫يل اْال ََحاد‬

‫يث‬ ِ ‫َو ُي َع ّل ُِم َك م ِْن َت ْا ۪و‬ ‫يك َر ُّب َك‬
َ ‫ِك َي ْج َت ۪ب‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
və (yuxudaki) hadisələri yozmağı sənə öyrədəcək. ← Beləcə Rəbbin səni seçib üstün tutacaq,

َ ۪‫ى َا َب َو ْي َك م ِْن َق ْب ُل ا ِْب ٰره‬

‫يم َوا ِْس ٰح َق‬ ٓ ٰ‫َك َما ٓ َا َت َّم َها َعل‬ َ ‫ى ٰالِ َي ْع ُق‬
‫وب‬ ٓ ٰ‫َو ُيت ُِّم ن ِْع َم َت ُه َعل َْي َك َو َعل‬
daha əvvəl ataların İbrahimə və İshaqa tamamladığı kimi.←Sənə və Yaqub nəslinə də nemətini tamamlayacaq,

َ ۪‫ِلسآئِل‬
﴾7﴿‫ين‬ ٌ ‫ف َوا ِْخ َوتِه۪ ٓ ٰا َي‬
َّ ‫ات ل‬ ُ ‫ان ف۪ ي ُي‬
َ ‫وس‬ َ ‫َل َق ْد َك‬ ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾6﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫ا َِّن َر َّب َك َعل‬
Yusif və qardaşlarının (əhvalatı)nda, soruşanlar üçün ibrətlər var.← Əlbəttə Rəbbin biləndir, hikmət sahibidir!”

ٓ ‫وه َا َح ُّب ِال‬

‫ٰى َا ۪بي َنا م َِّنا‬ ُ ‫ف َو َا ُخ‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫ل َُي‬ ‫ا ِْذ َقالُوا‬
“Yusif və qardaşı (Bin Yamin) atamıza bizdən daha əzizdirlər. ← Vaxtikən (Yusifin qardaşları) demişdilər:

ٍۚ ‫ا َِّن َا َبا َنا لَف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾8﴿ ‫ين‬ ‫َو َن ْح ُن ُع ْص َب ٌة‬
Həqiqətən, atamız açıq-aşkar səhv yoldadır! ← Halbuki biz güclü bir dəstəyik.

‫َي ْخ ُل لَكُ ْم َو ْج ُه َا ۪بيكُ ْم‬ ‫وه َا ْر ًضا‬

ُ ‫ف َا ِو اطْ َر ُح‬
َ ‫وس‬
ُ ‫ُا ْق ُتلُوا ُي‬
atanızın üzü sizə qalsın (sizə rəğbət göstərsin). ← Yusifi öldürün və ya (uzaq) bir yerə atın ki,

‫َقالَ َقآئ ٌِل ِم ْن ُه ْم‬ َ ‫َو َتكُ و ُنوا م ِْن َب ْعدِ ه۪ َق ْو ًما َصال ِ۪ح‬
﴾9﴿ ‫ين‬
Onlardan, söz alan birisi dedi: ← Ondan sonra isə əməlisaleh bir camaat olarsınız!”

َ ۪‫ار ِة ا ِْن ُك ْن ُت ْم َفاعِ ل‬

﴾10﴿ ‫ين‬ َ ‫الس َّي‬
َّ ‫ض‬ُ ‫َي ْل َتقِطْ ُه َب ْع‬ ‫وه ف۪ ي َغ َي َاب ِت ال ُْج ِّب‬
ُ ‫ف َو َا ْل ُق‬
َ ‫وس‬
ُ ‫اَل َت ْق ُتلُوا ُي‬
Əgər (belə) etsəniz, karvanlardan biri onu götürər”. ← “Yusifi öldürməyin, onu bir quyunun dibinə atın.

﴾11﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو ِا َّنا ل َُه َل َن‬

َ ‫اص ُح‬ ‫ف‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َك اَل َت ْا َم َّن َعلٰ ى ُي‬
َ ‫َقالُوا َيا ٓ َا َبا َنا َما ل‬
Halbuki biz ona nəsihət veririk. ← Onlar dedilər: “Ay ata! Sənə nə olub ki, Yusifi bizə etibar etmirsən?

َ ُ‫َو ِا َّنا ل َُه ل ََحافِظ‬

﴾12﴿ ‫ون‬ ‫َا ْرسِ ل ُْه َم َع َنا َغ ًدا َي ْر َت ْع َو َيل َْع ْب‬
Biz isə onu mütləq qoruyacağıq!” ← Sabah onu bizimlə birlikdə göndər, oynayıb əylənsin.

ِّ ‫اف َا ْن َي ْا ُكل َُه‬

‫الذ ْئ ُب‬ ُ ‫َو َا َخ‬ ٓ ‫َقالَ ِا ّن۪ي ل ََي ْح ُز ُنن‬
۪‫۪ي َا ْن َتذْ َه ُبوا ِبه‬
və qorxuram ki, onu qurd yeyə, ← (Yaqub) dedi: “Onu aparmağınız məni çox məyus edər,

َ ‫َو َا ْن ُت ْم َع ْن ُه َغا ِفل‬

﴾13﴿ ‫ُون‬
siz də ondan xəbər tutmayasınız!”

َ ‫ِا َّنا ٓ ِا ًذا ل ََخاسِ ُر‬

﴾14﴿ ‫ون‬ ِّ ‫َقالُوا َلئ ِْن َا َكل َُه‬
‫الذ ْئ ُب َو َن ْح ُن ُع ْص َب ٌة‬
onda biz həqiqətən aciz olarıq ki!” ← Onlar dedilər: “Biz güclü bir dəstə ola-ola qurd onu yesə,
Cüz 12 Yusuf surəsi 238

‫ُوه ف۪ ي َغ َي َاب ِت ال ُْج ِّب‬

ُ ‫َو َا ْج َم ُعوٓا َا ْن َي ْج َعل‬ ۪‫َفل ََّما َذ َه ُبوا ِبه‬
onu quyunun dibinə atmaq üçün sözü bir yerə qoydular. ← (Qardaşları) onu (Yusifi) apardıqları zaman,

َ ‫َل ُت َن ِّب َئ َّن ُه ْم ِب َا ْم ِرهِ ْم ٰهذَ ا َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬

﴾15﴿ ‫ون‬ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي ِه‬
“Əlbəttə onlara, heç gözləmədikləri halda bu işlərini xəbər verəcəksən!” ← Biz ona (Yusifə) vəhy etdik ki:

َ ُ‫اه ْم عِ َشا ٓ ًء َي ْبك‬

﴾16﴿ ‫ون‬ ُ ‫َو َجا ٓ ُؤ َا َب‬
Axşamüstü ağlayaraq atalarının yanına gəldilər.

‫ف عِ ْن َد َم َتاعِ َنا‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َو َت َر ْك َنا ُي‬ ‫َقالُوا َيا ٓ َا َبا َنا ٓ ِا َّنا َذ َه ْب َنا َن ْس َت ِب ُق‬
Yusifi də əşyalarımızın yanında qoymuşduq. ← Dedilər: “Ay atamız! Bir-birimizlə yarışmaq üçün getmişdik.

َ ۪‫َو َما ٓ َا ْن َت ِب ُم ْؤم ٍِن َل َنا َول َْو ُك َّنا َصادِق‬

﴾17﴿ ‫ين‬ ِّ ‫َف َا َكل َُه‬
‫الذ ْئ ُب‬
Biz doğru danışsaq belə, sən bizə inanmayacaqsan!” ← Və qurd onu yedi.

ۜ‫َقالَ َب ْل َس َّول َْت لَكُ ْم َا ْن ُف ُسكُ ْم َا ْم ًرا‬ ۜ ٍ ِ‫يصه۪ ِب َد ٍم َكذ‬

‫ب‬ ِ ۪‫َو َجا ٓ ُؤ َعلٰ ى َقم‬
(Yaqub) dedi:“Xeyr nəfsiniz sizi bir işə sövq etdi.← Onun köynəyinin üstündə yalandan bir qan gətirmişdilər.

َ ‫ان َعلٰ ى َما َت ِص ُف‬

﴾18﴿ ‫ون‬ ُ ‫الل ال ُْم ْس َت َع‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ۪‫َف َص ْب ٌر َجم‬
‫يل‬
Dediklərinizdən ötrü Allahdan kömək diləmək lazımdır!” ← (Mənə) gözəl səbir (gərəkdir).

‫َف َا ْدلٰى َدل َْو ُه‬ ‫ار ٌة َف َا ْر َسلُوا َو ِار َد ُه ْم‬

َ ‫َو َجا ٓ َء ْت َس َّي‬
(Suçu) qabını (suya) saldı. ← Və bir karvan gəldi. Suçularını (su dalınca) göndərdilər.

﴾19﴿‫ُون‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ‫يم ِب َما َي ْع َمل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫اع ًة‬
َ ‫وه ِب َض‬
ُ ‫َو َا َس ُّر‬ ‫َقالَ َيا ُب ْش ٰرى ٰهذَ ا ُغ اَل ٌم‬
Allah onların nə etdiyini biləndir!←Və onu satdıq bir şey kimi saxladılar.←“Müjdə! Bu bir oğlandır!”-dedi.

َ ۪‫الزاهِ د‬
﴾20﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َكا ُنوا ف۪ ي ِه م َِن‬ ‫ود ٍۚة‬
َ ‫س َد َراهِ َم َم ْع ُد‬
ٍ ‫َو َش َر ْو ُه ِب َث َم ٍن َب ْخ‬
və ona tamah göstərmədilər. ← Onu, dəyərsiz bir qiymətə - bir neçə dirhəmə satdılar,

ٓ ‫َا ْك ِرم۪ ي َم ْث ٰو ُيه َع ٰس‬

ٓ ‫ى َا ْن َي ْن َف َع َنا‬ ٓ ۪‫ِص َر اِل ْم َر َاتِه‬ ْ ‫َو َقالَ ا َّلذِ ي‬
ْ ‫اش َت ٰر ُيه م ِْن م‬
“Ona yaxşı bax. Ola bilsin ki, bizə fayda versin, ← Onu (Yusifi) Misirdə satın alan şəxs öz zövcəsinə dedi:

‫ض‬
ِۘ ‫ف فِي اْال َْر‬
َ ‫وس‬
ُ ‫ِك َمكَّ َّنا ل ُِي‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬ ۜ‫َا ْو َن َّت ِخذَ ُه َول ًَدا‬
Beləliklə, Yusifi o yerdə (Misirdə) yerləşdirdik, ← və ya onu oğulluğa götürək!”

۪‫ى َا ْم ِره‬
ٓ ٰ‫ِب َعل‬
ٌ ‫الل َغال‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫يث‬ ِ ‫َو ِل ُن َع ّل َِم ُه م ِْن َت ْا ۪و‬
ۜ ِ ۪‫يل اْال ََحاد‬
Allah, Öz işi üzərində qalibdir (istədiyini edəndir).← və (yuxudakı) hadisələri yozmağı ona öyrətdik.

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların əksəriyyəti (bunu) bilməz!

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾22﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬ ۜ‫َول ََّما َبل ََغ َا ُش َّد ُه ٰا َت ْي َن ُاه ُحكْ ًما َوعِ ل ًْما‬
Yaxşı işlər görənləri belə mükafatlandırırıq. ← Ən yetkin dövrünə çatdığı zaman ona hikmət və elm verdik.
239 Yusuf surəsi Cüz 12

َ ‫َو َغ َّل َق ِت اْال َْب َو‬

‫اب‬ ۪‫َو َر َاو َد ْت ُه ا َّلت۪ي ُه َو ف۪ ي َب ْيت َِها َع ْن َن ْفسِ ه‬
və qapıları bağladı, ← Evində olduğu qadın (Züleyxa) onu tovlayıb yoldan çıxartmaq istədi,

ِ ّٰ‫َقالَ َم َعا َذ ه‬
‫الل‬ ‫َك‬
َ ‫َو َقال َْت َه ْي َت ل‬
(Yusif isə) dedi: “Allaha sığınıram. ← “Di gəlsənə!” - dedi.

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الظَّ ال ُِم‬

﴾23﴿ ‫ون‬ ‫اي‬ ٓ ‫ِا َّن ُه َر ۪ ّب‬
َ ‫ي َا ْح َس َن َم ْث َو‬
Həqiqətən, zülm edənlər nicat tapmazlar!” ← O (sənin ərin) ağam mənə yaxşı baxır.

ۜ ۪‫ان َر ِّبه‬
َ ‫َو َه َّم ِب َه ۚا ل َْو اَل ٓ َا ْن َر ٰا ُب ْر َه‬ ۪‫َو َل َق ْد َه َّم ْت ِبه‬
Əgər Rəbbinin dəlilini görməsəydi, (Yusif də) ona meyl edərdi. ← Doğrudan da (qadın) ona meyl salmışdı.

َ ‫ِا َّن ُه م ِْن عِ َبا ِد َنا ال ُْم ْخل َ۪ص‬

﴾24﴿ ‫ين‬ ُّ ‫ِك ِل َن ْص ِر َف َع ْن ُه‬
‫السوٓ َء َوا ْل َف ْح َشا ٓ َء‬ َ ‫َكذٰ ل‬
O həqiqətən, Bizim sadiq bəndələrimizdəndir! ← Pisliyi və əxlaqsızlığı ondan sovuşdurmaq üçün belə (etdik).

َ ۪‫َو َق َّد ْت َقم‬

‫يص ُه م ِْن ُد ُب ٍر‬ ‫اب‬
َ ‫اس َت َب َقا ال َْب‬
ْ ‫َو‬
(Züleyxa) onun köynəyini arxadan cırdı. ← İkisi də qapıya cumdu.

‫ِك ُسوٓ ًءا اِل‬

َ ‫َقال َْت َما َج َزا ٓ ُء َم ْن َا َر َاد ِب َا ْهل‬ ‫اب‬
ۜ ِ ‫َو َا ْل َف َيا َس ِّي َد َها ل ََدا ال َْب‬
(Züleyxa) dedi: “Sənin ailənə pislik etmək istəyənin cəzası yalnız; ← Və qapının ağzında ağası ilə rastlaşdılar.

﴾25﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َا ْن ُي ْس َج َن َا ْو َعذ‬
həbs olunmaq, ya da şiddətli bir əzabdır!”

‫َو َش ِه َد َشاهِ ٌد م ِْن َا ْهل َِه ۚا‬ ‫َقالَ هِ َي َر َاو َد ْتن۪ي َع ْن َن ْف ۪سي‬
Onun ailəsindən bir şahid də şəhadət verdi ki: ← (Yusif) dedi: “O məni tovlayıb yoldan çıxartmaq istədi!”

َ ‫َف َص َد َق ْت َو ُه َو م َِن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾26﴿ ‫ين‬ ُ ۪‫ان َقم‬
‫يص ُه ُق َّد م ِْن ُق ُب ٍل‬ َ ‫ا ِْن َك‬
(qadın) doğru deyir, o isə yalançılardandır. ← “Əgər (Yusifin) köynəyi öndən cırılmışsa,

َ ۪‫الصادِق‬
﴾27﴿ ‫ين‬ َّ ‫َفكَ ذَ َب ْت َو ُه َو م َِن‬ ُ ۪‫ان َقم‬
‫يص ُه ُق َّد م ِْن ُد ُب ٍر‬ َ ‫َوا ِْن َك‬
(qadın) yalan deyir, o (Yusif) isə doğrudanışanlardandır.” ← Əgər onun köynəyi arxadan cırılıbsa,

‫ِا َّن ُه م ِْن َك ْيدِ ُك َّن‬ َ ۪‫َفل ََّما َر ٰا َقم‬

َ‫يص ُه ُق َّد م ِْن ُد ُب ٍر َقال‬
“Bu sizin (siz qadınların) hilələrinizdəndir. ← (Yusifin) köynəyinin arxadan cırıldığını gördüyü zaman dedi:

‫ض َع ْن ٰهذَ ا‬
ْ ‫ف َا ْع ِر‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫ُي‬ ٌ ‫ا َِّن َك ْي َد ُك َّن َع ۪ظ‬
﴾28﴿ ‫يم‬
Yusif! Bu (iş)dən əl çək (heç kimə demə)! ← Həqiqətən, sizin hiləniz böyükdür!

َ ٔ‫ِا َّن ِك ُك ْن ِت م َِن ال َْخاطِ ـ‬

﴾29﴿ ‫۪ين‬ ِۚ ‫اس َت ْغف ِ۪ري لِذَ ْن ِب‬
‫ك‬ ْ ‫َو‬
Sən həqiqətən, günah edənlərdən oldun.” ← Sən də (ey qadın) günahına görə bağışlanmanı dilə!

ۚ ۪‫ْام َر َا ُت ال َْع ۪ز ِيز ُت َر ِاو ُد َف ٰت َيها َع ْن َن ْفسِ ه‬ ‫َو َقالَ ن ِْس َو ٌة فِي ال َْمد۪ ي َن ِة‬
“Vəzirin övrəti cavanı tovlayıb yoldan çıxartmaq istəyir. ← Şəhərdəki qadınlar isə dedilər:

ٍ ‫ِا َّنا َل َن ٰر َيها ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ۜ‫َق ْد َش َغ َف َها ُح ًّبا‬
Həqiqətən, biz onu açıq-aşkar xəta içində görürük. ← (Yusifin) məhəbbəti onun bağrını qan etmişdir.
Cüz 12 Yusuf surəsi 240

‫َت ِال َْي ِه َّن‬

ْ ‫َا ْر َسل‬ ‫َفل ََّما َسمِ َع ْت ِب َمكْ ِرهِ َّن‬
onlara xəbər göndərib (ziyafətə dəvət etdi). ← (Züleyxa) onların hiyləsini (dedi-qodularını) eşitdikdə,

‫اح َد ٍة ِم ْن ُه َّن سِ ۪ ّكي ًنا‬

ِ ‫َو ٰا َت ْت ُك َّل َو‬
‫َو َا ْع َت َد ْت ل َُه َّن ُم َّتكَ ـًٔا‬
və onlardan hər birinə bir bıçaq verdi. ← Onlar üçün gözəl yasdıqlar hazırladı,

‫َا ْك َب ْر َن ُه َو َقطَّ ْع َن َا ْيدِ َي ُه َّن‬ ‫َفل ََّما َر َا ْي َن ُه‬ ‫اخ ُر ْج َعل َْي ِه َّن‬ ِ ‫َو َقال‬
ْ ‫َت‬
onu ucaltdılar və öz əllərini kəsdilər. ← Onu gördükləri zaman, ← (Yusifə) də dedi: “Onların qarşısına çıx!”

﴾31﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َك َك ۪ر‬
ٌ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ اِل َمل‬ ۜ ‫اش للِ هّٰ ِ َما ٰهذَ ا َب َش ًرا‬
َ ‫َو ُقل َْن َح‬
Bu ancaq möhtərəm bir mələkdir!” ← Və dedilər: “Aman Allah! Bu bəşər deyildir.

ْ ‫َو َل َق ْد َر َاو ْد ُت ُه َع ْن َن ْفسِ ه۪ َف‬

‫اس َت ْع َص َم‬ ‫َقال َْت َفذٰ لِكُ َّن الَّذ۪ ي ل ُْم ُت َّنن۪ي ف۪ ي ِ ۜه‬
Onu tovlayıb yoldan çıxartmaq istədim, o isə imtina etdi. ← (Züleyxa) dedi: “Bu, məni qınadığınız (oğlandır).

َ ‫الصاغِ ۪ر‬
﴾32﴿ ‫ين‬ َّ ‫ل َُي ْس َج َن َّن َول ََيكُ و ًنا م َِن‬ ‫َو َلئ ِْن ل َْم َي ْف َع ْل َما ٓ ٰا ُم ُر ُه‬
sözsüz ki, zindana atılacaq və alçalanlardan olacaq!” ← Əgər əmrimi yerinə yetirməsə,

‫۪ي ِال َْي ِۚه‬ ِّ

ٓ ‫الس ْج ُن َا َح ُّب ِال ََّي م َِّما َي ْد ُعو َنن‬ ‫َقالَ َر ِّب‬
Zindan mənə, məni dəvət etdikləri şeydən daha sevimlidir. ← (Yusif) dedi: “Ey Rəbbim!

َ ۪‫َا ْص ُب ِال َْي ِه َّن َو َا ُك ْن م َِن ال َْجاهِ ل‬

﴾33﴿ ‫ين‬ ‫َواِل َت ْص ِر ْف َع ّن۪ي َك ْي َد ُه َّن‬
onlara meyl edərəm və cahillərdən olaram”. ← Əgər onların hiyləsini məndən dəf etməsən,

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾34﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ۪‫السم‬ ‫اب ل َُه َر ُّب ُه َف َص َر َف َع ْن ُه َك ْي َد ُه َّن‬
Əlbəttə, O, (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Rəbbi onun duasını qəbul etdi və onların hiyləsini ondan dəf etdi.
َ ‫اس َت َج‬
ْ ‫َف‬

ٍ۟ ‫ل ََي ْس ُج ُن َّن ُه َح ّٰتى ۪ح‬

﴾35﴿ ‫ين‬ ‫ات‬ ٰ ْ‫ُث َّم َب َدا ل َُه ْم م ِْن َب ْعدِ َما َر َا ُوا ا‬
ِ ‫ال َي‬
onu bir müddət zindana salsınlar. ← Sonra, dəlilləri gördükdən sonra yenə qərara gəldilər ki,

ۚ‫۪ي َا ْع ِص ُر َخ ْم ًرا‬ ٓ ‫َقالَ َا َح ُد ُه َما ٓ ِا ّن‬

ٓ ‫۪ي َا ٰرين‬ ِّ ‫َو َد َخ َل َم َع ُه‬
ۜ ِ ‫الس ْج َن َف َت َي‬
‫ان‬
O ikisindən biri dedi: “Mən (yuxuda) gördüm ki, şərab sıxıram”.← Onunla birlikdə iki gənc də zindana girdi.

‫َت ْا ُك ُل الطَّ ْي ُر ِم ْن ُه‬ ‫۪ي َا ْحمِ ُل َف ْو َق َر ْا ۪سي ُخ ْب ًزا‬ ٓ ‫ال َخ ُر ِا ّن‬

ٓ ‫۪ي َا ٰرين‬ ٰ ْ‫َو َقالَ ا‬
quşlar da ondan yeyir. ← Digəri isə dedi: “Mən gördüm ki, başımın üstündə çörək aparıram,

َ ‫يك م َِن ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾36﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َن ٰر‬ ۚ ۪‫َن ِّب ْئ َنا ِب َت ْا ۪ويلِه‬
Biz, həqiqətən, sənin yaxşı adamlardan olduğunu görürük!” ← Bizə bunun yozumunu xəbər ver.

ۜ‫ا اَِّل َن َّب ْا ُتكُ َما ِب َت ْا ۪ويلِه۪ َق ْب َل َا ْن َي ْات َِيكُ َما‬ ٓ ۪‫ام ُت ْر َز َقانِه‬
ٌ ‫َقالَ اَل َي ْات۪يكُ َما طَ َع‬
sizə gəlmədən əvvəl onun yozumunu sizə xəbər verərəm.”← (Yusif) dedi: “ Yeyəcəyiniz təam gəlməmişdən,

‫الل‬ َ ‫ِا ّن۪ي َت َر ْك ُت ِم َّل َة َق ْو ٍم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

ِ ّٰ‫ون ِب ه‬ ‫ٰذلِكُ َما م َِّما َعل ََّمن۪ي َر ۪ ّبي‬
Mən, Allaha inanmayan bir tayfanın dinini tərk etdim! ← Bu, Rəbbimin mənə öyrətdiyi şeylərdəndir.

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم َكاف ُِر‬

﴾37﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم ِب ا‬
Onlar axirəti də inkar edirlər.
241 Yusuf surəsi Cüz 12

‫الل م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬

ِ ّٰ‫ان َل َنا ٓ َا ْن ُن ْش ِركَ ِب ه‬
َ ‫َما َك‬ ‫وب‬ ٓ ۪‫َوا َّت َب ْع ُت ِم َّل َة ٰا َبآء‬
َ ۪‫ي ا ِْب ٰره‬
َ ‫يم َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Hər hansı şeyi Allaha şərik qoşmaq bizə yaraşmaz.← Atalarım İbrahim, İshaq və Yaqubun dininə tabe oldum.

﴾38﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْشكُ ُر‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ِك م ِْن َف ْض ِل ه‬
َّ ‫الل َعل َْي َنا َو َعلَى‬ َ ‫ٰذل‬
Lakin insanların əksəriyyəti (Ona) şükür etməz! ← Bu, Allahın bizə və insanlara olan lütfündəndir.

﴾39﴿‫ار‬ ِ ‫الل ال َْو‬

ُ ‫اح ُد ا ْل َق َّه‬ ُ ّٰ‫َا ِم ه‬ ‫ون َخ ْي ٌر‬
َ ‫اب ُم َت َف ِّر ُق‬
ٌ ‫َء َا ْر َب‬ ِ ‫َيا َص‬
ِّ ‫اح َب ِي‬
‫الس ْج ِن‬
yoxsa bir olan, hər şeyə qadir Allah? ← Ayrı-ayrı tanrılarmı daha yaxşıdır, ← Ey mənim iki zindan yoldaşım!

‫وها ٓ َا ْن ُت ْم َو ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم‬

َ ‫َس َّم ْي ُت ُم‬ ‫ون م ِْن ُدونِه۪ ٓ ا اَِّل َا ْس َما ٓ ًء‬
َ ‫َما َت ْع ُب ُد‬
siz və atalarınız, (uyduraraq) o (bütləri) adlandırmısınız. ← Ondan qeyri ancaq adlara ibadət edirsiniz ki,

ۜ ِ ّٰ‫اِنِ ال ُْحكْ ُم ا اَِّل للِ ه‬ ۜ ٍ َ‫الل ِب َها م ِْن ُسلْط‬

‫ان‬ ُ ّٰ‫َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
Hökm ancaq Allahındır. ← Allah, onlara (ibadət edilməsinə) dair heç bir dəlil nazil etməmişdir.

‫ين ا ْل َق ِّي ُم‬ ّ ۪ ‫ِك‬

ُ ‫الد‬ َ ‫ٰذل‬ ‫َا َم َر َا اَّل َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ا َِّي ُاه‬
Doğru din budur. ← O (Allah), Özündən başqasına ibadət etməmənizi əmr etmişdir.

﴾40﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların çoxu bilməz!

ۚ‫َا َّما ٓ َا َح ُد ُك َما َف َي ْسق۪ ي َر َّب ُه َخ ْم ًرا‬ ‫الس ْج ِن‬ ِ ‫َيا َص‬
ِّ ‫اح َب ِي‬
Sizdən biriniz yenə ağasına şərab içirdəcək. ← Ey mənim iki zindan yoldaşım!

﴾41﴿ ِ‫ُق ِض َي اْال َْم ُر الَّذ۪ ي ف۪ ي ِه َت ْس َت ْفت َِيان‬ ۪‫َب َف َت ْا ُك ُل الطَّ ْي ُر م ِْن َر ْاسِ ه‬
ُ ‫ال َخ ُر َف ُي ْصل‬
ٰ ْ‫َو َا َّما ا‬
Haqqında soruşduğunuz iş dəqiqləşmişdir!” ← Digəri isə edam olunacaq və quşlar onun başından yeyəcək.

‫ْاذ ُك ْرن۪ي عِ ْن َد َر ِّب َك‬ ‫اج ِم ْن ُه َما‬

ٍ ‫َو َقالَ ِل َّلذ۪ ي ظَ َّن َا َّن ُه َن‬
“Ağanın yanında məni yada sal!” ← (Yusif) o ikisindən, nicat tapacağını yəqin etdiyi kimsəyə dedi:

َ ‫الس ْج ِن ِب ْض َع سِ ن‬
﴾42﴿‫۪ين‬ ِّ ‫َف َل ِب َث فِي‬ ۪‫ان ذ ِْك َر َر ِّبه‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َف َا ْن ٰس ُيه‬
və (Yusif) bir neçə il zindanda qaldı. ← Ancaq şeytan ona, ağasının yadına salmağı unutdurdu,

‫اف‬ ٍ ‫َس ْب َع َب َق َر‬

ٌ ‫ات سِ َمانٍ َي ْا ُكل ُُه َّن َس ْب ٌع عِ َج‬ ٓ ‫ِك ِا ّن‬
‫۪ي َا ٰرى‬ ُ ‫َو َقالَ ال َْمل‬
yeddi arıq (inək) yeddi kök inəyi yeyir. ← (Bir gün) kral dedi: “Mən (yuxuda) gördüm ki,

ٍ ‫َو َس ْب َع ُس ْن ُب اَل ٍت ُخ ْض ٍر َو ُا َخ َر َيا ِب َس‬

‫ات‬
Və də yeddi yaşıl və digər (yeddisi) quru sünbül (gördüm).

﴾43﴿‫ون‬
َ ‫ِلر ْء َيا َت ْع ُب ُر‬ َ ‫ل َا ْف ُتون۪ي ف۪ ي ُر ْء َي‬
ُّ ‫اي ا ِْن ُك ْن ُت ْم ل‬ ُ َ‫َيا ٓ َا ُّي َها ال َْم ا‬
Ey əyanlar! Əgər yuxu yoza bilirsinizsə, yuxumu yozun!”
Cüz 12 Yusuf surəsi 242

َ ۪‫يل اْال َْح اَل ِم ِب َعالِم‬

﴾44﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما َن ْح ُن ِب َت ْا ۪و‬ ‫اث َا ْح اَل ٍۚم‬
ُ ‫َقالُوٓا َا ْض َغ‬
Biz (belə) yuxuların yozumunu bilmirik!” ← Onlar dedilər: “(Bu) qarmaqarışıq yuxulardır.

‫َو َقالَ الَّذ۪ ي َن َجا ِم ْن ُه َما َو َّاد َك َر َب ْع َد ُا َّم ٍة‬

(Zindandakı) ikisindən, xilas olanı bir müddət sonra xatırlayıb dedi:

﴾45﴿ ِ‫َف َا ْرسِ لُون‬ ۪‫َا َن ۬ا ُا َن ِّب ُئكُ ْم ِب َت ْا ۪ويلِه‬

Buna görə də məni (zindana - Yusifin yanına) göndərin!” ← “Mən sizə onun yozumunu xəbər verərəm.

‫اف‬ ٍ ‫َا ْف ِت َنا ف۪ ي َس ْب ِع َب َق َر‬

ٌ ‫ات سِ َمانٍ َي ْا ُكل ُُه َّن َس ْب ٌع عِ َج‬ ُ ‫الص ۪ ّد‬
‫يق‬ ِّ ‫ف َا ُّي َها‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫ُي‬
Bizə yoz görək! Yeddi arıq (inək) yeddi kök inəyi yeyir. ← (O gəlib dedi:) “Yusif! Ey doğru danışan!

‫اس‬ َّ ‫ي َا ْر ِج ُع ِالَى‬
ِ ‫الن‬ ٓ ‫ل ََع ۪ ّل‬ ٍۙ ‫َو َس ْب ِع ُس ْن ُب اَل ٍت ُخ ْض ٍر َو ُا َخ َر َيا ِب َس‬
‫ات‬
Bəlkə, adamların yanına (düzgün cavabla) qayıda bilim. ← Yeddi yaşıl, digər (yeddisi) də quru sünbül.

َ ‫ون َس ْب َع سِ ن‬
‫۪ين َد َا ًب ۚا‬ َ ‫َقالَ َت ْز َر ُع‬ ﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْعل َُم‬
(Yusif) dedi: “Yeddi il adətiniz üzrə əkin. ← Bəlkə, onlar da (bu yuxunun mənasını) bilsinlər!”

َ ‫ا اَِّل َقل۪ اًيل م َِّما َت ْا ُكل‬

﴾47﴿ ‫ُون‬ ٓ ۪‫وه ف۪ ي ُس ْن ُبلِه‬
ُ ‫َف َما َح َص ْد ُت ْم َفذَ ُر‬
Yediyiniz az bir miqdar (bundan) istisnadır. ← Biçdiyiniz (məhsulu) isə sünbüldə saxlayın.

‫َي ْا ُكل َْن َما َق َّد ْم ُت ْم ل َُه َّن‬ ‫ِك َس ْب ٌع شِ َد ٌاد‬

َ ‫ُث َّم َي ْات۪ي م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
(O illər ərzində), onlar üçün tədarük etdiyinizi yeyərlər, ← Sonra onun ardınca yeddi quraqlıq (ili) gələcək.

‫اس‬
ُ ‫الن‬ ُ ‫ام ف۪ ي ِه ُي َغ‬
َّ ‫اث‬ َ ‫ُث َّم َي ْات۪ي م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
ٌ ‫ِك َع‬ َ ‫ا اَِّل َقل۪ اًيل م َِّما ُت ْح ِص ُن‬
﴾48﴿ ‫ون‬
Sonra onun ardınca insanların bol yağış görəcəyi bir il gələcək. ← az bir miqdar (toxumluq) saxladığınız
müstəsnadır.

ۚ ۪‫ِك ا ْئ ُتون۪ي ِبه‬

ُ ‫َو َقالَ ال َْمل‬ َ ‫َوف۪ ي ِه َي ْع ِص ُر‬
﴾49﴿ ‫ون‬
Kral dedi: “Onu mənə gətirin!” ← Onda (o ildə meyvələrin) şirəsini sıxacaqlar”.

‫ْار ِج ْع ِالٰى َر ِّب َك َف ْسـَٔل ُْه‬ َ‫الر ُسولُ َقال‬

َّ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه‬
“Ağanın yanına qayıdıb ondan soruş ki, ← (Kralın göndərdiyi) elçi (Yusifin) yanına gəldikdə, (Yusif) dedi:

ٌ ۪‫ا َِّن َر ۪ ّبي ِبكَ ْيدِ هِ َّن َعل‬

﴾50﴿ ‫يم‬ ‫َما َبالُ ال ّن ِْس َو ِة ا ّٰلت۪ي َقطَّ ْع َن َا ْيدِ َي ُه َّن‬
Həqiqətən, Rəbbim onların hiyləsini biləndir!” ← əllərini kəsən qadınların məqsədi nə idi?

ِ ّٰ‫اش للِ ه‬
َ ‫ُقل َْن َح‬ ۜ ۪‫ف َع ْن َن ْفسِ ه‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َقالَ َما َخطْ ُبكُ َّن ا ِْذ َر َاو ْد ُت َّن ُي‬
Onlar dedilər: “Allah eləməsin! ← (Kral) dedi: “Yusifi yoldan çıxartmaq istəməkdə məqsədiniz nə idi?!”

‫ص ال َْح ُّۘق‬ ِ ‫َقال‬

َ ‫َت ْام َر َا ُت ال َْع ۪ز ِيز ال ْٰـٔ َن َح ْص َح‬ ‫َما َعل ِْم َنا َعل َْي ِه م ِْن ُسوٓ ٍ ۜء‬
Vəzirin övrəti (Züleyxa) dedi: “İndi həqiqət bəlli oldu. ← Onun barəsində pis bir şey bilmirik!”

َّ ‫َو ِا َّن ُه لَمِ َن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾51﴿ ‫ين‬ ۪‫َا َن ۬ا َر َاو ْد ُت ُه َع ْن َن ْفسِ ه‬
O isə, şübhəsiz, doğrudanışanlardandır!” ← Mən onu tovlayıb yoldan çıxartmaq istədim.

َ ‫الل اَل َي ْهد۪ ي َك ْي َد ال َْخا ٓ ِئن‬

﴾52﴿‫۪ين‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫َا ّن۪ي ل َْم َا ُخ ْن ُه ِبال َْغ ْي ِب‬ ‫ِك ل َِي ْعل ََم‬
َ ‫ٰذل‬
və Allah xainlərin hiyləsinə yol verməz!← o yoxkən mən ona xəyanət etmədim,← (Yusif dedi):“Bu ona görədir
ki, (vəzir) bilsin ki,
243 Yusuf surəsi Cüz 13

‫السوٓ ِء‬
ُّ ‫ار ٌة ِب‬
َ ‫س اَل ََّم‬
َ ‫الن ْف‬
َّ ‫ا َِّن‬ ‫َو َما ٓ ُا َب ِّر ُئ َن ْف ۪س ۚي‬
Şübhəsiz ki, nəfs pis işlər görməyi əmr edər. ← Mən nəfsimi təmizə çıxartmıram.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾53﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي َغ ُف‬ ‫ا اَِّل َما َر ِح َم َر ۪ ّبي‬
ۜ
Həqiqətən, Rəbbim bağışlayandır, rəhm edəndir!” ← Rəbbimin rəhm etdiyi kimsə (bundan) müstəsnadır.

‫َا ْس َت ْخل ِْص ُه ِل َن ْف ۪س ۚي‬ ٓ ۪‫ِك ا ْئ ُتون۪ي ِبه‬

ُ ‫َو َقالَ ال َْمل‬
Onu özümə ən yaxın (adam) edəcəyəm!” ← Kral dedi: “Onu (Yusifi) mənə gətirin.

﴾54﴿ ‫ين‬ ٌ ‫ِا َّن َك ال َْي ْو َم ل ََد ْي َنا َم ۪ك‬

ٌ ۪‫ين َام‬ َ‫َفل ََّما َكل ََّم ُه َقال‬
“Sən bu gün yanımızda mövqe sahibisən, etibarlı bir şəxssən!” ← (Kral) onunla danışdıqda dedi:

ٌ ۪‫ِا ّن۪ي َحف‬

ٌ ۪‫يظ َعل‬
﴾55﴿ ‫يم‬ ‫ض‬
ِۚ ‫اج َع ْلن۪ي َعلٰ ى َخ َزآئ ِِن اْال َْر‬
ْ َ‫َقال‬
Mən qoruyanam, (idarəçiliyi) bilənəm!” ← (Yusif) dedi: “Məni, yerin (Misirin) xəzinələrinə (məmur) təyin et.

‫َي َت َب َّو ُا ِم ْن َها َح ْي ُث َي َشا ٓ ُء‬ ‫ض‬

ِۚ ‫ف فِي اْال َْر‬
َ ‫وس‬
ُ ‫ِك َمكَّ َّنا ل ُِي‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
O, istədiyi yerdə qalırdı. ← Beləliklə, Yusifi yerdə (Misirdə) mövqe sahibi etdik.

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾56﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َو اَل ُن ۪ض‬ ‫يب ِب َر ْح َم ِت َنا َم ْن َن َشا ٓ ُء‬
ُ ‫ُن ۪ص‬
Yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etmərik. ← İstədiyimiz kimsəyə mərhəmətimizi nəsib edərik.

﴾57﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ال ِخ َر ِة َخ ْي ٌر ِل َّلذ‬

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َكا ُنوا َي َّت ُق‬ ٰ ْ‫َو اَل َْج ُر ا‬
İman gətirib (pis əməllərdən) çəkinənlər üçün axirət mükafatı daha xeyirlidir.

َ ‫َف َع َر َف ُه ْم َو ُه ْم ل َُه ُم ْنكِ ُر‬

﴾58﴿ ‫ون‬ ‫ف َف َد َخلُوا َعل َْي ِه‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َو َجا ٓ َء ا ِْخ َو ُة ُي‬
(Yusif) onları dərhal tanıdı. Onlar isə onu tanımadılar. ← Yusifin qardaşları gəlib onun hüzuruna daxil oldular.

‫ا ْئ ُتون۪ي ِب َا ٍخ لَكُ ْم م ِْن َا ۪بيكُ ْم‬ َ‫ازهِ ْم َقال‬

ِ ‫َول ََّما َج َّه َز ُه ْم ِب َج َه‬
“Atabir qardaşınızı (Bin Yamini) mənə gətirin. ← (Yusif) onlara, (ərzaq) yüklərini hazırladığı zaman dedi:

﴾59﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َا َن ۬ا َخ ْي ُر ال ُْم ْن ِزل‬ ‫۪ي ُا ۫وفِي الْكَ ْي َل‬
ٓ ‫َا اَل َت َر ْو َن َا ّن‬
və mən qonaqpərvərlərin ən yaxşısıyam?! ← Görmürsünüzmü ki, mən ölçüyə düzgün riayət edirəm,

﴾60﴿ ِ‫َف اَل َك ْي َل لَكُ ْم عِ ْند۪ ي َو اَل َت ْق َر ُبون‬ ۪‫َفا ِْن ل َْم َت ْا ُتون۪ي ِبه‬
məndə sizin üçün ölçüləcək bir şey yoxdur və mənə yaxınlaşmayın!” ← Əgər onu mənə gətirməsəniz,

َ ‫َو ِا َّنا َل َفاعِ ل‬

﴾61﴿ ‫ُون‬ ‫َقالُوا َس ُن َر ِاو ُد َع ْن ُه َا َب ُاه‬
və biz sözsüz ki, (bunu) edərik”. ← (Qardaşları) dedilər: “Onu atasından istəyib gətirməyə çalışarıq,

‫اع َت ُه ْم ف۪ ي ِر َحال ِِه ْم‬

َ ‫اج َعلُوا ِب َض‬
ْ ‫َو َقالَ ِل ِف ْت َيا ِن ِه‬
“Onların mallarını yüklərinin içinə qoyun. ← (Yusif) isə öz xidmətçilərinə dedi:

﴾62﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ‫ٰى َا ْهل ِِه ْم‬
ٓ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْع ِر ُفو َن َها ٓ ِا َذا ا ْن َقل َُبوٓا ِال‬
(Və) bəlkə (bura) qayıdarlar!” ← Bəlkə, ailələrinə döndükdə onu (mallarının qaytarıldığını) başa düşərlər.

‫َيا ٓ َا َبا َنا ُمن َِع م َِّنا الْكَ ْي ُل‬ ٓ ‫َفل ََّما َر َج ُعوٓا ِال‬
‫ٰى َا ۪ب ِيه ْم َقالُوا‬
“Ay ata! Ölçülüb (veriləcək taxıl) bizə qadağan edildi. ← Onlar atalarının yanına döndükləri zaman dedilər:

َ ُ‫َو ِا َّنا ل َُه ل ََحافِظ‬

﴾63﴿‫ون‬ ‫َف َا ْرسِ ْل َم َع َنا ٓ َا َخا َنا َنكْ َت ْل‬
Biz mütləq onu qoruyacağıq!” ← (Taxılı) ölçüb almaq üçün qardaşımızı (Bin Yamini) bizimlə göndər.
Cüz 13 Yusuf surəsi 244

‫ى َا ۪خي ِه م ِْن َق ْب ُل‬

ٓ ٰ‫ا اَِّل َك َما ٓ َا ِم ْن ُتكُ ْم َعل‬ ‫َقالَ َه ْل ٰا َم ُنكُ ْم َعل َْي ِه‬
daha əvvəl qardaşını (Yusifi) sizə etibar etdiyim kimi? ← (Yaqub) dedi: “Onu sizə etibar edə bilərəmmi,

ِ ‫الر‬
َ ۪‫احم‬
﴾64﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ُه َو َا ْر َح ُم‬ ۖ‫الل َخ ْي ٌر َحافِظً ا‬
ُ ّٰ‫َف ه‬
və O, rəhmlilərin ən rəhmlisidir!” ← Allah ən yaxşı qoruyandır,

‫اع َت ُه ْم ُر َّد ْت ِال َْي ِه ْم‬

َ ‫َو َج ُدوا ِب َض‬ ‫اع ُه ْم‬
َ ‫َول ََّما َف َت ُحوا َم َت‬
mallarının özlərinə qaytarıldığını gördülər. ← Onlar yüklərini açdıqları zaman,

َ ‫ٰهذِ ه۪ ِب َض‬
‫اع ُت َنا ُر َّد ْت ِال َْي َن ۚا‬
‫َقالُوا َيا ٓ َا َبا َنا َما َن ْبغ۪ ي‬
ۜ
Bu, bizim özümüzə qaytarılmış mallarımızdır. ← Onlar dedilər: “Ay ata! Daha nə istəyirik?

ۜ ٍ ۪‫َو َن ْز َد ُاد َك ْي َل َبع‬

‫ير‬ ‫َو َنم۪ ُير َا ْه َل َنا َو َن ْح َف ُظ َا َخا َنا‬
Bir dəvə yükü (ərzaq) da artıq alarıq. ← Biz (yenə) ailəmizə ərzaq gətirərik və qardaşımızı qoruyarıq.

‫َقالَ ل َْن ُا ْرسِ ل َُه َم َعكُ ْم‬ ٌ ‫ِك َك ْي ٌل َي ۪س‬

﴾65﴿ ‫ير‬ َ ‫ٰذل‬
(Yaqub) dedi: “Onu sizinlə göndərməyəcəyəm, ← Bu, (əvvəlcə gətirdiyimiz) az çəkidə (ərzaq)dır!”

َ ‫َل َت ْا ُت َّنن۪ي ِبه۪ ٓ ا اَِّل َا ْن ُي َح‬

‫اط ِبكُ ْم‬ ِ ّٰ‫َح ّٰتى ُت ْؤ ُتونِ َم ْو ِث ًقا م َِن ه‬
‫الل‬
Başınıza bir bəla gəlməzsə onu mütləq mənə gətirəcəksiniz.” ← taki mənə, Allah adına söz verməyincə ki;

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى َما َن ُقولُ َوك‬

﴾66﴿ ‫يل‬ ُ ّٰ‫َقالَ ه‬ ‫َفل ََّما ٓ ٰا َت ْو ُه َم ْو ِث َق ُه ْم‬
(Yaqub) dedi: “Allah dediyimizə vəkildir (şahiddir)!” ← Onlar ona söz verdikləri zaman,

‫اب ُم َت َف ِّر َق ٍ ۜة‬

ٍ ‫َو ْاد ُخلُوا م ِْن َا ْب َو‬ ٍ‫احد‬
ِ ‫اب َو‬
ٍ ‫َو َقالَ َيا َبن َِّي اَل َت ْد ُخلُوا م ِْن َب‬
Ayrı-ayrı qapılardan daxil olun. ← (Yaqub) dedi: “Ey oğullarım! (Misirə) eyni bir qapıdan daxil olmayın.

ۜ ِ ّٰ‫اِنِ ال ُْحكْ ُم ا اَِّل للِ ه‬ ‫الل م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬

ِ ّٰ‫َو َما ٓ ُا ْغن۪ي َع ْنكُ ْم م َِن ه‬
Hökm yalnız Allahındır. ← Yenə də, mən Allahdan gələn bir şeyi (təqdirini) sizdən dəf edə bilmərəm.

َ ‫َو َعل َْي ِه َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم َت َو ِّكل‬

﴾67﴿ ‫ُون‬ ُ ‫َعل َْي ِه َت َو َّكل‬
‫ْت‬
Qoy təvəkkül edənlər də Ona təvəkkül etsinlər!” ← Mən Ona təvəkkül etdim.

‫الل م ِْن َش ْي ٍء‬

ِ ّٰ‫ان ُي ْغن۪ي َع ْن ُه ْم م َِن ه‬
َ ‫َما َك‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫َول ََّما َد َخلُوا م ِْن َح ْي ُث َا َم َر ُه ْم َا ُب‬
(bu), Allahdan gələn bir şeyi onlardan dəf edə bilmədi. ← Onlar, ataları əmr etdiyi yerlərdən daxil olsalar da,

‫َو ِا َّن ُه لَذُ و عِ ل ٍْم ل َِما َعل َّْم َن ُاه‬ ۜ‫وب َق ٰض َيها‬ ِ ‫اج ًة ف۪ ي َن ْف‬
َ ‫س َي ْع ُق‬ َ ‫ا اَِّل َح‬
Şübhəsiz o, onu öyrətdiyimiz üçün bir elm sahibi idi. ← Yaqub, ancaq içindəki bir diləyi söyləmiş oldu.

﴾68﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların əksəriyyəti bilməz!

َ‫ى ِال َْي ِه َا َخ ُاه َقال‬

ٓ ‫ٰا ٰو‬ ‫ف‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َول ََّما َد َخلُوا َعلٰ ى ُي‬
(Yusif) qardaşını (Bin Yamini) öz yanına çəkib dedi: ← Onlar Yusifin hüzuruna daxil olduqları zaman,

﴾69﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِس ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
ْ ‫َف اَل َت ْب َتئ‬
Onların etdikləri işlərə görə kədərlənmə!” ← “Mən həqiqətən, sənin qardaşınam.
ٓ ‫ِا ّن‬
َ‫۪ي َا َن ۬ا َا ُخوك‬
245 Yusuf surəsi Cüz 13

‫الس َق َاي َة ف۪ ي َر ْح ِل َا ۪خي ِه‬

ِّ ‫َج َع َل‬ ‫ازهِ ْم‬
ِ ‫َفل ََّما َج َّه َز ُه ْم ِب َج َه‬
qardaşının yükünün içinə bir su qabı qoydu. ← (Yusif) onlar üçün yüklərini hazırlatdığı vaxt,

﴾70﴿ ‫ون‬ ِ ‫َا َّي ُت َها الْع۪ ُير ِا َّنكُ ْم ل ََس‬

َ ‫ار ُق‬ ‫ُث َّم َا َّذ َن ُم َؤ ّذ ٌِن‬
“Ey karvan! Siz, həqiqətən, oğrusunuz!” ← Sonra (karvan yola çıxanda arxadan) bir carçı səsləndi:

ِ ‫اع ال َْمل‬
‫ِك‬ َ ‫َقالُوا َن ْفق ُِد ُص َو‬ ﴾71﴿ ‫ون‬
َ ‫َقالُوٓا َو َا ْق َبلُوا َعل َْي ِه ْم َما َذا َت ْفق ُِد‬
Onlar dedilər: “Kralın su qabını itirmişik. ← (Yaqubun oğlanları) onlara dönüb: “Nə itirmisiniz?” - dedilər.

ٌ ۪‫َو َا َن ۬ا ِبه۪ َزع‬

﴾72﴿ ‫يم‬ ‫َول َِم ْن َجا ٓ َء ِبه۪ ِح ْم ُل َبع۪ ٍير‬
Mən də buna zaminəm!” ← (Carçı dedi): Onu gətirənə bir dəvə yükü (ərzaq veriləcək).

ِ ‫َما ِج ْئ َنا ِل ُن ْفسِ َد فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ِ ّٰ‫َقالُوا َت ه‬
‫الل َل َق ْد َعل ِْم ُت ْم‬
biz (bu) yerə fitnə-fəsad salmaq üçün gəlməmişik. ← Onlar dedilər: “Allaha and olsun! Siz də bilirsiniz ki,

َ ‫َقالُوا َف َما َج َزا ٓ ُؤ ُه ا ِْن ُك ْن ُت ْم َكا ِذ ۪ب‬

﴾74﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ارق‬
﴾73﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ُك َّنا َس‬
Onlar dedilər: “Əgər yalan desəniz, onun cəzası nədir?” ← Biz oğru da deyilik!”

‫َم ْن ُو ِج َد ف۪ ي َر ْحلِه۪ َف ُه َو َج َزا ٓ ُؤ ُه‬ ‫َقالُوا َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُه‬

Kimin yükündə (su qabı) tapılsa, cəzası özüdür (qul edilməsidir). ← (Qardaşlar) dedilər: “Onun cəzası;

‫َف َب َد َا ِب َا ْوعِ َيت ِِه ْم َق ْب َل ِو َعا ٓ ِء َا ۪خي ِه‬ َ ۪‫ِك َن ْج ِزي الظَّ الِم‬
﴾75﴿‫ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬
(Yusif), qardaşının yükündən əvvəl onların yüklərini (axtarmağa) başladı. ← Zalımları belə cəzalandırırıq!”

‫ف‬ ُ ‫ِك كِ ْد َنا ل ُِي‬

َ ‫وس‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ‫اس َت ْخ َر َج َها م ِْن ِو َعا ٓ ِء َا ۪خي ِ ۜه‬
ْ ‫ُث َّم‬
Yusifə belə bir tədbir öyrətdik. ← Sonra onu (su qabını) qardaşının yükündən çıxartdı.

‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬ ِ ‫ين ال َْمل‬
‫ِك‬ ِ ۪‫ان ل َِي ْا ُخذَ َا َخ ُاه ف۪ ي د‬
َ ‫َما َك‬
Allahın istəməsi müstəsnadır. ← (Yoxsa) kralın dininə görə, qardaşını (öz yanında) saxlaya bilməzdi.

ٌ ۪‫َو َف ْو َق ُك ِّل ذ۪ ي عِ ل ٍْم َعل‬

﴾76﴿ ‫يم‬ ٍ ‫َن ْر َف ُع َد َر َج‬
‫ات َم ْن َن َشا ٓ ُء‬
Hər elm sahibinin üstündə də bir bilən vardır! ← Biz istədiyimiz kimsəni dərəcələrlə yüksəldərik.

‫َف َق ْد َس َر َق َا ٌخ ل َُه م ِْن َق ْب ُل‬ ‫َقالُوٓا ا ِْن َي ْس ِر ْق‬

daha əvvəl onun bir qardaşı da (Yusif də) oğurluq etmişdi. ← Onlar dedilər: “Əgər o oğurlamışdırsa,

‫َقالَ َا ْن ُت ْم َش ٌّر َمكَ ا ًن ۚا‬ ‫ف ف۪ ي َن ْفسِ ه۪ َول َْم ُي ْبدِ َها ل َُه ْم‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫َف َا َس َّر َها ُي‬
(və) dedi: “Siz daha pis bir mövqedəsiniz. ← Yusif onu (bu sözü) içində saxlayıb onlara açmadı,

َ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َت ِص ُف‬

﴾77﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah sizin (mənə və qardaşıma yalandan) aid etdiyiniz şeyləri daha yaxşı bilir!”

‫ا َِّن ل َُه َا ًبا َش ْي ًخا َك ۪ب ًيرا‬ ‫َقالُوا َيا ٓ َا ُّي َها ال َْع ۪ز ُيز‬
Onun (Bin Yaminin) çox qoca bir atası vardır. ← (Qardaşlar) dedilər: “Ey vəzir!

َ ‫يك م َِن ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾78﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َن ٰر‬ ‫َف ُخذْ َا َح َد َنا َمكَ ا َن ُه‬
Biz görürük ki, sən yaxşılıq edən adamlardansan”.← Onun yerinə bizim birimizi tutub saxla.
Cüz 13 Yusuf surəsi 246

‫اع َنا عِ ْن َد ُه‬

َ ‫َا ْن َن ْا ُخذَ ا اَِّل َم ْن َو َج ْد َنا َم َت‬ ِ ّٰ‫َقالَ َم َعا َذ ه‬
‫الل‬
...üzərində malımızı tapdığımız şəxsdən başqasını tutub saxlamaqdan. ← (Yusif) dedi: “Allaha sığınaram...

َ ‫ِا َّنا ٓ ِا ًذا لَظَ ال ُِم‬

﴾79﴿ ‫ون‬
Yoxsa, biz haqsızlıq etmiş olarıq!”

‫َقالَ َك ۪ب ُير ُه ْم‬ ُ ‫اس َت ْيـَٔ ُسوا ِم ْن ُه َخل‬

ۜ‫َصوا َن ِج ًّيا‬ ْ ‫َفل ََّما‬
Onların (qardaşların) böyük olanı dedi: ← Ondan ümidlərini kəsdikləri vaxt pıçıldaşaraq kənara çəkildilər.

‫ف‬ ُ ‫َوم ِْن َق ْب ُل َما َف َّرطْ ُت ْم ف۪ ي ُي‬

َ ‫وس‬ ِ ّٰ‫اك ْم َق ْد َا َخذَ َعل َْيكُ ْم َم ْو ِث ًقا م َِن ه‬
‫الل‬ ُ ‫َال َْم َت ْعل َُموٓا َا َّن َا َب‬
Daha əvvəl də Yusif barəsində təqsirli oldunuz. ← “Bilmirsinizmi ki, atanız sizdən Allah adına əhd aldı?

‫الل ل ۪ۚي‬
ُ ّٰ‫ي َا ْو َي ْحكُ َم ه‬
ٓ ‫۪ي َا ۪ب‬
ٓ ‫َح ّٰتى َي ْا َذ َن ل‬ ‫ض‬
َ ‫َفل َْن َا ْب َر َح اْال َْر‬
taki Atam mənə izin verənə və ya Allah hökmünü verənə qədər! ← Mən (bu) yerdən ayrılmayacağam,

َ ۪‫َو ُه َو َخ ْي ُر ال َْحاكِ م‬
﴾80﴿ ‫ين‬
O (Allah) hökm verənlərin ən xeyirlisidir.

‫َيا ٓ َا َبا َنا ٓ ا َِّن ْاب َن َك َس َر َق‬ ٓ ‫ا ِْر ِج ُعوٓا ِال‬

‫ٰى َا ۪بيكُ ْم َف ُقولُوا‬
“Ay ata! Oğlun həqiqətən, oğurluq etdi. ← Atanızın yanına qayıdın və deyin ki:

َ ‫َو َما ُك َّنا ِلل َْغ ْي ِب َحاف ِ۪ظ‬

﴾81﴿ ‫ين‬ ‫َو َما َش ِه ْد َنا ٓ ا اَِّل ِب َما َعل ِْم َنا‬
və qeybin mühafizəçiləri deyilik. ← Biz isə ancaq bildiyimiz şeyə şahidlik edirik,

َ ‫َو ِا َّنا ل ََصا ِد ُق‬

﴾82﴿ ‫ون‬ ۜ‫۪ي َا ْق َب ْل َنا ف۪ َيها‬
ٓ ‫َو ْسـَٔ ِل ا ْل َق ْر َي َة ا َّلت۪ي ُك َّنا ف۪ َيها َوالْع۪ َير ا َّلت‬
Axı biz doğru danışanlarıq!” ← Olduğumuz şəhərdən də, birlikdə gəldiyimiz karvandan da soruş.

ٌ ۪‫َف َص ْب ٌر َجم‬
‫يل‬ ۜ‫َقالَ َب ْل َس َّول َْت لَكُ ْم َا ْن ُف ُسكُ ْم َا ْم ًرا‬
(Mənə) gözəl bir səbr (gərəkdir). ← (Yaqub) dedi: “Xeyr, öz nəfsiniz, sizi (bu) işə sövq etdi.

﴾83﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْعل‬

ُ ‫يم ال َْح ۪ك‬ ۜ‫الل َا ْن َي ْات َِين۪ي ِب ِه ْم َجم۪ ًيعا‬
ُ ّٰ‫َع َسى ه‬
O, həqiqətən, (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!” ← Ola bilsin ki, Allah onları birlikdə mənə gətirsin!

ٌ ‫َو ْاب َي َّض ْت َع ْي َن ُاه م َِن ال ُْح ْزنِ َف ُه َو َك ۪ظ‬

﴾84﴿‫يم‬ ‫ف‬ ُ ‫َو َت َو ّٰلى َع ْن ُه ْم َو َقالَ َيا ٓ َا َس ٰفى َعلٰ ى ُي‬
َ ‫وس‬
Kədərdən gözlərinə ağ gəldi. O, (dərdini) içində çəkirdi. ← Onlardan üz döndərdi və dedi: “Yazıq Yusif!”.

َ ‫ون م َِن ال َْهال ِ۪ك‬

﴾85﴿‫ين‬ َ ُ‫ون َح َر ًضا َا ْو َتك‬
َ ُ‫ف َح ّٰتى َتك‬ ُ ‫َت ْف َت ُ۬ؤا َتذْ ُك ُر ُي‬
َ ‫وس‬ ِ ّٰ‫َقالُوا َت ه‬
‫الل‬
Yusif deyə-deyə xəstə olacaqsan, ya da öləcəksən!”← Dedilər:“Allaha and olsun ki,

ِ ّٰ‫َو َا ْعل َُم م َِن ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬
﴾86﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫۪ي ِالَى ه‬
‫الل‬ ٓ ‫َقالَ ِا َّن َما ٓ َا ْشكُ وا َب ّث۪ي َو ُح ْزن‬
və Allahdan (gələn vəhylə) bilmədiklərinizi bilirəm! ← O dedi: “Mən dərd-sərimi yalnız Allaha ərz edirəm,
247 Yusuf surəsi Cüz 13

ِ ّٰ‫َو اَل َت ۬ا ْيـَٔ ُسوا م ِْن َر ْو ِح ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ف َو َا ۪خي ِه‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َيا َبن َِّي ْاذ َه ُبوا َف َت َح َّس ُسوا م ِْن ُي‬
Allahın rəhmətindən ümidinizi kəsməyin. ← Ey oğullarım! Gedin Yusif və qardaşı üçün axtarış aparın.

َ ‫الل اِل ا ْل َق ْو ُم الْكَ اف ُِر‬

﴾87﴿ ‫ون‬ ُ َٔ‫ِا َّن ُه اَل َي ْ۬ايـ‬
ِ ّٰ‫س م ِْن َر ْو ِح ه‬
Şübhəsiz ki, kafir qövmdən başqası Allahın rəhmətindən ümidini kəsməz!”

‫الض ُّر‬
ُّ ‫َم َّس َنا َو َا ْه َل َنا‬ ‫َفل ََّما َد َخلُوا َعل َْي ِه َقالُوا َيا ٓ َا ُّي َها ال َْع ۪ز ُيز‬
Bizə və ailəmizə zərər dəymişdir. ← (Təkrar Yusifin) hüzuruna daxil olanda dedilər: “Ey vəzir!

ۜ‫َف َا ْو ِف َل َنا الْكَ ْي َل َو َت َص َّد ْق َعل َْي َنا‬ ‫اع ٍة ُم ْز ٰجي ٍة‬
َ ‫َو ِج ْئ َنا ِب ِب َض‬
Bizim üçün ölçünü düz elə və bizə sədəqə ver. ← Və dəyərsiz malla gəlmişik.

َ ۪‫الل َي ْج ِزي ال ُْم َت َص ِّدق‬

﴾88﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah sədəqə verənləri mükafatlandırar!”

َ ‫ف َو َا ۪خي ِه ا ِْذ َا ْن ُت ْم َجاهِ ل‬

﴾89﴿ ‫ُون‬ َ ‫وس‬
ُ ‫َما َف َع ْل ُت ْم ِب ُي‬ ‫َقالَ َه ْل َعل ِْم ُت ْم‬
cahil olduğunuz zaman Yusifə və qardaşına nələr etdiniz?” ← (Yusif) dedi: “Bilirsinizmi ki,

‫ف َو ٰهذَ ا ٓ َا ۪خ ۘي‬
ُ ‫وس‬
ُ ‫َقالَ َا َن ۬ا ُي‬ ‫ف‬
ُ ‫وس‬ َ َ‫َقالُوٓا َء ِا َّن َك ا‬
ُ ‫ل ْن َت ُي‬
(Yusif) dedi: “Mən Yusifəm, bu da qardaşımdır. ← Onlar dedilər: “Həqiqətən, sən özün Yusifsənmi?!”

‫ِا َّن ُه َم ْن َي َّت ِق َو َي ْص ِب ْر‬ ۜ‫الل َعل َْي َنا‬

ُ ّٰ‫َق ْد َم َّن ه‬
Həqiqətən, kim (pis əməllərdən) çəkinsə və səbr etsə, ← Allah bizə lütf etmişdir.

َ ‫يع َا ْج َر ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾90﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫الل اَل ُي ۪ض‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
(bilsin ki,) şübhəsiz, Allah yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etməz!”

َ ٔ‫َوا ِْن ُك َّنا ل ََخاطِ ـ‬

﴾91﴿ ‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َقالُوا َت ه‬
ُ ّٰ‫الل َل َق ْد ٰا َث َركَ ه‬
‫الل َعل َْي َنا‬
Biz həqiqətən, günahkar olmuşuq!” ← Onlar dedilər: “Allaha and olsun ki, Allah səni bizdən üstün etmişdir.

ِ ‫الر‬
َ ۪‫احم‬
﴾92﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل لَكُ ْم َو ُه َو َا ْر َح ُم‬
ُ ّٰ‫َي ْغف ُِر ه‬ ‫يب َعل َْيكُ ُم ال َْي ْو َم‬
َ ‫َقالَ ل َت ْث ۪ر‬
Allah sizi bağışlasın! Axı O, rəhmlilərin ən rəhmlisidir! ← (Yusif) dedi: “Bu gün sizə məzəmmət yoxdur.

َ ۪‫َو ْا ُتون۪ي ِب َا ْهلِكُ ْم َا ْج َمع‬

﴾93﴿‫ين‬ ۚ‫وه َعلٰ ى َو ْج ِه َا ۪بي َي ْا ِت َب ۪ص ًيرا‬
ُ ‫َف َا ْل ُق‬ ۪ ۪‫ا ِْذ َه ُبوا ِب َقم‬
‫يصي ٰهذَ ا‬
Bütün ailənizi də yanıma gətirin!” ← atamın üzünə qoyun, görməyə başlayar. ← Bu köynəyimi aparın,

﴾94﴿ ِ‫ف ل َْو اَل ٓ َا ْن ُت َف ّن ُِدون‬

َ ‫وس‬ َ ‫ِا ّن۪ي اَل َِج ُد ۪ر‬
ُ ‫يح ُي‬ ‫وه ْم‬ ِ ‫َول ََّما َف َصل‬
ُ ‫َت الْع۪ ُير َقالَ َا ُب‬
“Əgər məni səfeh hesab etmirsinizsə, mən Yusifin ətrini alıram!” ← Karvan (Misirdən) ayrılarkən ataları dedi:

َ ‫ِا َّن َك لَف۪ ي َض اَلل‬

ِ ۪‫ِك ا ْل َقد‬
﴾95﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫َقالُوا َت ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, sən öz köhnə yanlışlığının içindəsən!” ← Onlar dedilər: “Allaha and olsun ki,
Cüz 13 Yusuf surəsi 248

ۚ‫َف ْار َت َّد َب ۪ص ًيرا‬ ۪‫َفل ََّما ٓ َا ْن َجا ٓ َء ال َْب ۪ش ُير َال ْٰق ُيه َعلٰ ى َو ْج ِهه‬
Dərhal gözləri açıldı. ← Muştuluqçu gəldiyi zaman onu (köynəyi Yaqubun) üzünə qoydu.

ِ ّٰ‫۪ي َا ْعل َُم م َِن ه‬

َ ‫الل َما اَل َت ْعل َُم‬
﴾96﴿ ‫ون‬ ٓ ‫ِا ّن‬ ‫َقالَ َال َْم َا ُق ْل لَكُ ْم‬
mən Allahdan (gələn vəhy ilə) sizin bilmədiklərinizi bilirəm!” ← (Yaqub) dedi: “Sizə demədimmi ki,

َ ٔ‫ِا َّنا ُك َّنا َخاطِ ـ‬

﴾97﴿‫۪ين‬ ٓ ‫وب َنا‬
َ ‫اس َت ْغف ِْر َل َنا ُذ ُن‬
ْ ‫َقالُوا َيا ٓ َا َبا َنا‬
Biz günahkar olmuşuq!” ← (Oğlanları) dedilər:“Ay ata! Bizim üçün günahlarımızın bağışlanmasını dilə.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾98﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْغ ُف‬
َّ ‫ور‬ ‫َقالَ َس ْو َف َا ْس َت ْغف ُِر لَكُ ْم َر ۪ ّبي‬
ۜ
Şübhəsiz, O bağışlayandır, rəhm edəndir!” ← (Yaqub) dedi: “Rəbbimdən, sizin bağışlanmağınızı diləyəcəyəm.

‫ى ِال َْي ِه َا َب َو ْي ِه‬

ٓ ‫ٰا ٰو‬ ‫ف‬
َ ‫وس‬
ُ ‫َفل ََّما َد َخلُوا َعلٰ ى ُي‬
o, ata-anasını (analığı olan xalasını) bağrına basdı, ← (Yaqub və ailəsi) Yusifin hüzuruna daxil olduqları vaxt,

َ ‫الل ٰا ِمن‬
﴾99﴿ ‫۪ين‬ ُ ّٰ‫ِص َر ا ِْن َشا ٓ َء ه‬
ْ ‫َو َقالَ ْاد ُخلُوا م‬
və dedi: “Allah qoysa (hər şeydən) əmin olaraq Misirə daxil olun!”

ۚ‫َو َخ ُّروا ل َُه ُس َّج ًدا‬ ِ ‫َو َر َف َع َا َب َو ْي ِه َعلَى ال َْع ْر‬

‫ش‬
Onlar (ata-ana və on bir qardaş) ona səcdəyə qapandılar. ← (Yusif) ata-anasını taxtın üstünə qaldırdı.

ۜ‫َق ْد َج َعل ََها َر ۪ ّبي َح ًّقا‬ ‫اي م ِْن َق ْب ُل‬ ُ ‫َو َقالَ َيا ٓ َا َب ِت ٰهذَ ا َت ْا ۪و‬
َ ‫يل ُر ْء َي‬
Rəbbim onu həqiqətə çevirdi. ← (Yusif) dedi: “Atacan! Bu, daha əvvəl gördüyüm yuxunun yozumudur.

‫َو َجا ٓ َء ِبكُ ْم م َِن ال َْب ْد ِو‬ ِّ ‫ي ا ِْذ َا ْخ َر َجن۪ي م َِن‬

‫الس ْج ِن‬ ٓ ‫َو َق ْد َا ْح َس َن ۪ب‬
Sizi çöldən (yanıma) gətirdi... ← O mənə yaxşılıq etdi. Çünki məni zindandan çıxartdı.

ٌ ‫ا َِّن َر ۪ ّبي ل َ۪ط‬

‫يف ل َِما َي َشا ٓ ُء‬ ‫ان َب ْين۪ي َو َب ْي َن ا ِْخ َوت۪ي‬
ۜ َّ ‫م ِْن َب ْعدِ َا ْن َن َز َغ‬
ُ َ‫الش ْيط‬
Həqiqətən, Rəbbim istədiyinə qarşı lütfkardır. ← ...şeytan mənimlə qardaşlarımın arasını vurduqdan sonra.

ُ ۪‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْعل‬

ُ ‫يم ال َْح ۪ك‬
﴾100﴿ ‫يم‬
O, doğrudan da, (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!”

ِۚ ۪‫يل اْال ََحاد‬

‫يث‬ ِ ‫َو َعل َّْم َتن۪ي م ِْن َت ْا ۪و‬ ِ ‫َر ِّب َق ْد ٰا َت ْي َتن۪ي م َِن ال ُْمل‬
‫ْك‬
və mənə hadisələri yozmağı öyrətdin. ← (Yusif dedi:) “Ey Rəbbim! Sən mənə səltənətdən (bir pay) verdin,

‫ال ِخ َر ِۚة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫َا ْن َت َول ۪ ِّي فِي‬ ‫ض‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َفاطِ َر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Sən dünya və axirətdə mənim ixtiyar sahibimsən. ← Ey göyləri və yeri yaradan!

﴾101﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َال ِْح ْقن۪ي ِب‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬ ‫َت َو َّفن۪ي ُم ْسل ًِما‬
və məni əməlisalehlərə qovuşdur!” ← Məni müsəlman olaraq vəfat etdir ,

‫َو َما ُك ْن َت ل ََد ْي ِه ْم‬ ‫وحي ِه ِال َْي َك‬

۪ ‫ِك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء ال َْغ ْي ِب ُن‬
َ ‫ٰذل‬
Halbuki sən onların yanında deyildin... ← (Ey Rəsulum!) Bu, sənə vəhy etdiyimiz qeyb xəbərlərindəndir.

َ ‫اس َول َْو َح َر ْص َت ِب ُم ْؤ ِمن‬

﴾103﴿‫۪ين‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫َو َما ٓ َا ْك َث ُر‬ ﴾102﴿‫ون‬
َ ‫ا ِْذ َا ْج َم ُعوا ٓ َا ْم َر ُه ْم َو ُه ْم َي ْمكُ ُر‬
Sən təşnə olsan da, insanların çoxu iman gətirən deyildir! ← ...hiylə qurub işlərində əlbir olduqları zaman.
249 Yusuf surəsi Cüz 13

َ ۪‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل ذ ِْك ٌر ِلل َْعالَم‬

﴾104﴿‫ين‬ ‫َو َما َت ْسـَٔل ُُه ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍ ۜر‬
O (Quran), aləmlərə yalnız bir öyüddür! ← Halbuki, ondan ötrü onlardan heç bir mükafat istəmirsən.

﴾105﴿‫ون‬
َ ‫ون َعل َْي َها َو ُه ْم َع ْن َها ُم ْع ِر ُض‬
َ ‫َي ُم ُّر‬ ‫ض‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن ٰا َي ٍة فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
onların yanından üzlərini çevirib keçərlər. ← Göylərdə və yerdə neçə-neçə dəlillər vardır ki,

ِ ّٰ‫َو َما ُي ْؤم ُِن َا ْك َث ُر ُه ْم ِب ه‬

َ ‫الل ا اَِّل َو ُه ْم ُم ْش ِر ُك‬
﴾106﴿ ‫ون‬
Onların əksəriyyəti ancaq şərik qoşaraq Allaha inanarlar.

﴾107﴿‫ون‬
َ ‫اع ُة َب ْغ َت ًة َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َا ْو َت ْات َِي ُه ُم‬ ِ َ‫َا َف َا ِم ُنوٓا َا ْن َت ْات َِي ُه ْم َغاشِ َي ٌة م ِْن َعذ‬
ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل‬
yaxud özləri də bilmədən, qiyamət qəflətən gəlməyəcək? ← Əmindirlərmi ki, Allahın əzabından onlara bir
bəla gəlməyəcək,

‫الل علٰ ى ب ۪صير ٍة انا ومن اتبعن۪ي‬

ِ ‫َا ْد ُعوٓا ِالَى‬ ٓ ۪‫ُق ْل ٰهذِ ه۪ َس ۪بيل‬
‫ي‬
۬ ۜ َ َ َّ ِ َ َ َ َ َ َ َ ّٰ‫ه‬
Mən və mənə tabe olan (möminlər) açıq-aşkar bir dəlillə Allaha çağırırıq. ← De: “Bu mənim yolumdur.

َ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾108﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
‫الل‬ َ ‫َو ُس ْب َح‬
Mən də müşriklərdən deyiləm!” ← Allah isə pakdır (bütün eyib və nöqsanlardan xalidir).

‫ي ِال َْي ِه ْم م ِْن َا ْه ِل ا ْل ُق ٰر ۜى‬ ۪ ‫ُن‬

ٓ ‫وح‬ ‫ِك ا اَِّل ِر َج اًال‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
şəhər əhlindən olub özlərinə vəhy edirdik. ← Səndən əvvəl də ancaq kişilər göndərdik ki,

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َف َي ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫َا َفل َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
özlərindən əvvəlkilərin aqibətinin necə olduğunu görsünlər? ← Onlar yer üzündə dolaşmırlarmı ki,

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾109﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫ال ِخ َر ِة َخ ْي ٌر ِل َّلذ‬
ۜ ‫ين ا َّت َق ْوا‬ ٰ ْ‫َول ََد ُار ا‬
Məgər dərk etmirsinizmi? ← Həqiqətən, axirət yurdu (pis əməllərdən) çəkinənlər üçün daha xeyirlidir.

‫َوظَ ُّنوٓا َا َّن ُه ْم َق ْد ُكذِ ُبوا‬ ‫الر ُس ُل‬

ُّ ‫س‬ ْ ‫ى ِا َذا‬
َ َٔ‫اس َت ْيـ‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
və özlərinin yalançı hesab edildiklərini düşündüklərində, ← Nəhayət peyğəmbərlər ümidsizliyə qapıldığı vaxt,

َ ۪‫َو اَل ُي َر ُّد َب ْا ُس َنا َع ِن ا ْل َق ْو ِم ال ُْم ْج ِرم‬

﴾110﴿‫ين‬ ‫َجا ٓ َء ُه ْم َن ْص ُر َن ۙا َف ُن ِّج َي َم ْن َن َشا ٓ ُء‬
Bizim əzabımız günahkar tayfadan dəf olunmaz!← köməyimiz onlara gəldi və dilədiyimizə nicat verildi.

‫ان َحد۪ ي ًثا ُي ْف َت ٰرى‬

َ ‫َما َك‬ ‫اب‬ َ ْ‫ان ف۪ ي َق َص ِص ِه ْم عِ ْب َر ٌة اِل ُ۬ولِي ا‬
ۜ ِ ‫الل َْب‬ َ ‫َل َق ْد َك‬
(Quran), uydurma bir söz deyildir. ← Onların hekayətlərində, ağıl sahibləri üçün əlbəttə, bir ibrət vardır.

‫يل ُك ِّل َش ْي ٍء‬

َ ‫َو َت ْف ۪ص‬ ‫يق الَّذ۪ ي َب ْي َن َي َد ْي ِه‬
َ ۪‫َولٰكِ ْن َت ْصد‬
və hər şeyin müfəssəl izahıdır, ← Ancaq özündən əvvəlkilərin (ilahi kitabların) təsdiqi,

َ ‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ًة ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾111﴿ ‫ون‬
və iman gətirən bir tayfa üçün hidayət və rəhmətdir!
Cüz 13 ər-Rə’d surəsi 250

ِ‫الر ْعد‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬13﴿
ər-Rə’d (Göy gurultusu) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 43 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫ي ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك ال َْح ُّق‬
ٓ ۪‫َوالَّذ‬ ۜ ِ ‫ات الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫ال ٓٓم ٰر ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Rəbbindən sənə nazil olan (Quran) haqdır. ← Əlif, Lam, Mim, Ra! Bunlar Kitabın (Quranın) ayələridir.

َ ‫اس اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾1﴿ ‫ون‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların əksəriyyəti inanmaz.

‫ش‬
ِ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬ ‫ات ِب َغ ْي ِر َع َمدٍ َت َر ْو َن َها‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫لل الَّذ۪ ي َر َف َع‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Sonra ərşə ucaldı. ← Gördüyünüz göyləri dirəksiz olaraq yüksəldən Allahdır.

‫ُكلٌّ َي ْج ۪ري اِل ََج ٍل ُم َس ًّمى‬ ‫س َوا ْل َق َم َر‬

َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َس َّخ َر‬
ۜ
Hər biri müəyyən vaxta qədər dolanar. ← Günəşi və Ayı ram etdi.

َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ِب ِل َقا ٓ ِء َر ِّبكُ ْم ُتو ِق ُن‬

﴾2﴿ ‫ون‬ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫ُي َد ِّب ُر اْال َْم َر ُي َف ِّص ُل ا‬
bəlkə, Rəbbinizlə qarşılaşacağınıza inanasınız! ← (Allah) işləri yoluna qoyar. Ayələri müfəssəl izah edir ki,

ً ‫َو َج َع َل ف۪ َيها َر َواسِ َي َو َا ْن َه‬

‫ارا‬ َ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َم َّد اْال َْر‬
‫ض‬
orada möhkəm dağlar, çaylar yaratdı. ← Odur ki, yeri uzadıb döşədi,

‫ار‬ َّ ‫ُي ْغشِ ي ال َّْي َل‬

َ ‫الن َه‬ ِ ‫َوم ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬
‫ات َج َع َل ف۪ َيها َز ْو َج ْي ِن ا ْث َن ْي ِن‬
O, gecəni gündüzlə örtüb bürüyər. ← Orada bütün meyvələrdən iki cüt yaratdı.

﴾3﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, bunda (bu deyilənlərdə), düşünən bir camaat üçün dəlillər vardır!

‫اب َو َز ْر ٌع‬
ٍ ‫ات م ِْن َا ْع َن‬
ٌ ‫َو َج َّن‬ ‫ات‬
ٌ ‫او َر‬
ِ ‫ض قِطَ ٌع ُم َت َج‬
ِ ‫َوفِي اْال َْر‬
üzüm bağları, əkinlər, ← Yer üzündə bir-birinə qonşu qitələr,

‫اح ٍ۠د‬
ِ ‫ُي ْس ٰقى ِب َما ٓ ٍء َو‬ ٍ‫ان َو َغ ْي ُر ِص ْن َوان‬ ٌ ‫َو َن ۪خ‬
ٌ ‫يل ِص ْن َو‬
onlar eyni bir su ilə sulanırlar. ← şaxəli-şaxəsiz xurma ağacları var;

﴾4﴿‫ُون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ٍ ‫َو ُن َف ِّض ُل َب ْع َض َها َعلٰ ى َب ْع‬
‫ض فِي اْال ُُك ِل‬
Şübhəsiz, bunda, dərk edən bir camaat üçün dəlillər vardır.← Halbuki yemək baxımından onların birini
digərindən üstün tuturuq.

ۜ ٍ‫َء ِا َذا ُك َّنا ُت َر ًابا َء ِا َّنا لَف۪ ي َخل ٍْق َجد۪ يد‬
‫َوا ِْن َت ْع َج ْب َف َع َج ٌب َق ْول ُُه ْم‬
“Torpaq olduğumuz vaxt yenidənmi yaradılacağıq?” ← Əgər təəccüblənirsənsə, təəccüblü olan onların sözüdür ki;

‫ي َا ْع َناق ِِه ْم‬

ٓ ۪‫ِك اْال َْغ اَللُ ف‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا ِب َر ِّب ِه ْم‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Boyunlarında zəncir olanlar da onlardır. ← Onlar Rəbbini inkar edənlərdir.

َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾5﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar orada əbədi qalacaqlar. ← Axı onlar cəhənnəm əhlidirlər.
251 ər-Rə’d surəsi Cüz 13

‫َت م ِْن َق ْبل ِِه ُم ال َْم ُث اَل ُت‬

ْ ‫َو َق ْد َخل‬ ‫الس ِّي َئ ِة َق ْب َل ال َْح َس َن ِة‬
َّ ‫َو َي ْس َت ْع ِجلُو َن َك ِب‬
Halbuki onlardan öncə bu kimi (cəzalar) olub keçmişdir. ← Yaxşılıqdan əvvəl pisliyi səndən tələsik istəyirlər.

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾6﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫َوا َِّن َر َّب َك ل ََشد‬ ‫اس َعلٰ ى ظُ لْمِ ِه ْم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك لَذُ و َم ْغف َِر ٍة ل‬
ِ ‫ِلن‬
Şübhəsiz ki, Rəbbinin cəzası da şiddətlidir! ← Həqiqətən, Rəbbin, zülmlərinə baxmayaraq insanlara qarşı
məğfirət sahibidir.

ۜ ۪‫ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه ٰا َي ٌة م ِْن َر ِّبه‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
“Ona, Rəbbindən bir möcüzə endirilməli deyildimi?” ← Kafir olanlar isə deyirlər:

﴾7﴿ ‫َولِكُ ِّل َق ْو ٍم َها ٍ۟د‬ ‫ِا َّن َما ٓ َا ْن َت ُم ْنذِ ٌر‬
Hər tayfanın da bir rəhbəri vardır! ← Sən ancaq qorxudansan.

‫ام َو َما َت ْز َد ُاد‬ ُ ۪‫َو َما َتغ‬

ُ ‫يض اْال َْر َح‬ ‫لل َي ْعل َُم َما َت ْحمِ ُل ُكلُّ ُا ْن ٰثى‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Bətnlərin nəyi əskildib, nəyi artırdığını da (bilir). ← Allah hər bir dişinin, (bətnində) nə daşıdığını bilir.

﴾9﴿ ِ‫الش َه َاد ِة الْكَ ۪ب ُير ال ُْم َت َعال‬

َّ ‫َعال ُِم ال َْغ ْي ِب َو‬ ﴾8﴿ ٍ‫َو ُكلُّ َش ْي ٍء عِ ْن َد ُه ِبمِ ْق َدار‬
(Allah) qeybi də, aşkarı da biləndir, böyükdür, ucadır! ← Hər şey Onun yanında müəyyən bir ölçü ilədir.

﴾10﴿ ِ‫الن َهار‬ ٍ ‫َو َم ْن ُه َو ُم ْس َت ْخ‬

َّ ‫ف ِبال َّْي ِل َو َسارِ ٌب ِب‬ ۪‫َس َوا ٓ ٌء ِم ْنكُ ْم َم ْن َا َس َّر ا ْل َق ْولَ َو َم ْن َج َه َر ِبه‬
gecə gizlənən də, gündüz aşkar gəzib dolanan da.←Sizdən, sözünü gizlədən də eynidir, onu açıq deyən də,

ِ ّٰ‫َي ْح َفظُ و َن ُه م ِْن َا ْم ِر ه‬

ۜ‫الل‬ ۪‫ات م ِْن َب ْي ِن َي َد ْي ِه َوم ِْن َخ ْلفِه‬
ٌ ‫ل َُه ُم َع ّق َِب‬
Allahın əmri ilə onu qoruyurlar. ← Onu (insanı) öndən və arxadan təqib edənlər (mələklər) vardır.

‫َح ّٰتى ُي َغ ِّي ُروا َما ِب َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ ‫الل اَل ُي َغ ِّي ُر َما ِب َق ْو ٍم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
taki onlar, içlərində olanı dəyişmədikcə. ← Şübhəsiz ki, Allah bir tayfanı dəyişməz,

‫َفل َم َر َّد ل َُه‬ ُ ّٰ‫َو ِا َذا ٓ َا َر َاد ه‬

‫الل ِب َق ْو ٍم ُسوٓ ًءا‬
onun qarşısını alacaq heç nə yoxdur. ← Əgər Allah bir tayfa üçün bir pislik diləyərsə,

﴾11﴿ ٍ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َوال‬

Ondan başqa onların heç bir hamisi də yoxdur.

﴾12﴿ َ‫اب ال ِّث َقال‬ َّ ‫َو ُي ْنشِ ُئ‬

َ ‫الس َح‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي ۪ريكُ ُم ال َْب ْر َق َخ ْو ًفا َوطَ َم ًعا‬
Ağır buludları da O yaradır. ← Sizə qorxu və ümid məqsədilə şimşəyi göstərən Odur.

ۚ ۪‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة م ِْن ۪خي َفتِه‬ ۪‫الر ْع ُد ِب َح ْمدِ ه‬

َّ ‫َو ُي َس ِّب ُح‬
Mələklər də Onun qorxusundan (Onu təsbih edirlər). ← Göy gurultusu Ona şükr edərək təsbih edir.

َ ‫َو ُه ْم ُي َجا ِدل‬

ِ ّٰ‫ُون فِي ه‬
‫الل‬ ُ ‫الص َواعِ َق َف ُي ۪ص‬
‫يب ِب َها َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ َّ ‫َو ُي ْرسِ ُل‬
Onlar isə Allah barəsində mübahisə edirlər. ← İldırımları göndərər və onlarla istədiyini vurar.

ۜ ِ ‫يد الْمِ َح‬

﴾13﴿ ‫ال‬ ُ ۪‫َو ُه َو َشد‬
Halbuki Onun (Allahın) tələsi (cəzası) şiddətlidir!
Cüz 13 ər-Rə’d surəsi 252

۪‫ون م ِْن ُدونِه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫ين َي ْد ُع‬ ‫ل َُه َد ْع َو ُة ال َْح ِّق‬
O kəslər ki, Ondan başqasına dua edərlər, ← Haqq olan dua Ona (Allaha)dır.

‫ا اَِّل َك َباسِ ِط َك َّف ْي ِه ِالَى ال َْما ٓ ِء ل َِي ْبل َُغ َف ُاه‬ ‫ون ل َُه ْم ِب َش ْي ٍء‬
َ ‫اَل َي ْس َت ۪ج ُيب‬
(Onlarınki) ancaq, ağzına gəlsin deyə iki ovcunu suya açana bənzəyir. ← heç cür onların duasını qəbul edə
bilməzlər.

﴾14﴿ ٍ‫ين ا اَِّل ف۪ ي َض اَلل‬

َ ‫َو َما ُد َعا ٓ ُء الْكَ اف ِ۪ر‬ ۜ ۪‫َو َما ُه َو ِب َبالِغِ ه‬
Kafirlərin duası zəlalətdən başqa bir şey deyildir! ← Halbuki o (su) ona yetişməz.

ٰ ْ‫َوظِ اَلل ُُه ْم ِبال ُْغ ُد ِّو َو ا‬

﴾15﴿ ِ‫ال َصال‬ ‫ض طَ ْو ًعا َو َك ْر ًها‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َي ْس ُج ُد َم ْن فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
kölgələri də gün çıxarkən və gün batarkən! ← Göylərdə və yerdə kim varsa, istər-istəməz Allaha səcdə edər;

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ْل َم ْن َر ُّب‬
De: “Allahdır!” ← De: “Göylərin və yerin Rəbbi kimdir?”

‫ل ْن ُفسِ ِه ْم َن ْف ًعا َو اَل َض ًّرا‬

َ ِ‫ون ا‬
َ ُ‫اَل َي ْملِك‬ ‫ُق ْل َا َفا َّت َخذْ ُت ْم م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ َء‬
özlərinə nə xeyir, nə də zərər verə bilərlər?”← De:“Elə isə, Ondan qeyrilərini mi özünüzə dost edirsiniz ki,

‫ور‬
ُ ‫ات َوال ُّن‬ ُّ ‫َا ْم َه ْل َت ْس َت ِوي‬
ُ ‫الظل َُم‬ ‫ُق ْل َه ْل َي ْس َت ِوي اْال َْع ٰمى َوال َْب ۪ص ُير‬
və ya zülmət və nur eyni ola bilərmi?! ← De: “Kor və görən eyni ola bilərmi;

‫َف َت َش َاب َه ال َْخل ُْق َعل َْي ِه ْم‬ ۪‫َا ْم َج َعلُوا للِ هّٰ ِ ُش َر َكا ٓ َء َخ َل ُقوا َك َخ ْلقِه‬
və onların nəzərində yaratma bir-birinə bənzər göründü?!” ← Yoxsa Allaha, Onun yaratdığı kimi yaradan
şəriklər tapdılar,

﴾16﴿ ‫ار‬ ِ ‫َو ُه َو ال َْو‬

ُ ‫اح ُد ا ْل َق َّه‬ ‫الل َخال ُِق ُك ِّل َش ْي ٍء‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬
Və O birdir, hər şeyə gücü yetəndir!” ← De: “Allah hər şeyin yaradanıdır.

‫َف َسال َْت َا ْود َِي ٌة ِب َق َد ِر َها‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫َا ْن َزلَ م َِن‬
Vadilər öz tutumlarına görə dolub daşdı. ← (Allah) göydən bir su endirdi.

ٍ ‫ار ْابت َِغا ٓ َء ِحل َْي ٍة َا ْو َم َت‬

‫اع‬ َّ ‫ون َعل َْي ِه فِي‬
ِ ‫الن‬ َ ‫َوم َِّما ُيوق ُِد‬ ۜ‫الس ْي ُل َز َب ًدا َرا ِب ًيا‬
َّ ‫اح َت َم َل‬
ْ ‫َف‬
Bəzək şeyləri və ya alət düzəltmək üçün odda qızdırıb əritdiklərində də, ← Sel, üstünə çıxan köpüyü apardı.

‫الز َب ُد َف َيذْ َه ُب ُج َفا ٓ ًء‬

َّ ‫َف َا َّما‬ ‫الل ال َْح َّق َوال َْباطِ َل‬
ُ ّٰ‫ِك َي ْض ِر ُب ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫َز َب ٌد ِم ْثل ُُه‬
Köpük isə heç bir fayda verməz. ← Allah haqq və batilə belə misallar çəkir. ← onun kimi köpük vardır.

﴾17﴿ َ‫الل اْال َْم َثال‬

ُ ّٰ‫ِك َي ْض ِر ُب ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫اس َف َي ْمكُ ُث فِي اْال َْر‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َو َا َّما َما َي ْن َف ُع‬
Allah belə misallar çəkir! ← İnsanlara fayda verən bir şey isə yer üzündə qalar.

َ ۪‫َوالَّذ‬
‫ين ل َْم َي ْس َت ۪ج ُيبوا ل َُه‬ ‫اس َت َج ُابوا ل َِر ِّب ِه ُم ال ُْح ْس ٰنى‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
ْ ‫ين‬
Onun dəvətini qəbul etməyənlərə gəldikdə; ← Rəbbinin dəvətini qəbul edənlər üçün ən gözəl (Cənnət) vardır.

ۜ ۪‫َو ِم ْثل َُه َم َع ُه اَل ْف َت َد ْوا ِبه‬ ‫ض َجم۪ ًيعا‬

ِ ‫ل َْو َا َّن ل َُه ْم َما فِي اْال َْر‬
onun yanında bir o qədəri də (olsaydı), onu fidyə verərdilər.←Yer üzündə olan nə varsa hamısı onların olsaydı,

﴾18﴿ ‫س الْمِ َه ُاد‬

َ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم َو ِب ْئ‬ ِۙ ‫ِك ل َُه ْم ُسوٓ ُء ال ِْح َس‬
‫اب‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onların məskəni Cəhənnəmdir. (O) necə də pis yerdir! ← Onlar üçün çox pis haqq-hesab var.
253 ər-Rə’d surəsi Cüz 13

‫َك َم ْن ُه َو َا ْع ٰمى‬ ‫َا َف َم ْن َي ْعل َُم َا َّن َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك ال َْح ُّق‬
kor olan bir kimsə kimidir? ← Rəbbindən sənə nazil edilənin haqq olduğunu bilən kimsəmi,

ِ ّٰ‫ون ِب َع ْهدِ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين ُيو ُف‬ ﴾19﴿ ‫اب‬ َ ْ‫ِا َّن َما َي َتذَ َّك ُر ُا ۬ولُوا ا‬
ِۙ ‫الل َْب‬
O kəslər ki, Allaha verdikləri vədi yerinə yetirərlər, ← Yalnız ağıl sahibləri ibrət götürərlər;

َ ‫الل ِبه۪ ٓ َا ْن ُي‬

‫وص َل‬ ُ ّٰ‫ُون َما ٓ َا َم َر ه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ِصل‬ َ ‫ون الْم۪ ي َث‬
﴾20﴿‫اق‬ َ ‫َو اَل َي ْن ُق ُض‬
O kəslər ki, Allahın birləşdirilməsini əmr etdiyi şeyləri birləşdirərlər; ← və əhdi pozmazlar;

ۜ ِ ‫ون ُسوٓ َء ال ِْح َس‬

﴾21﴿ ‫اب‬ َ ‫َو َي َخا ُف‬ ‫َو َي ْخ َش ْو َن َر َّب ُه ْم‬
və (qiyamətdəki) pis haqq-hesabdan qorxarlar. ← Rəbbindən qorxarlar,

‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫َو َا َق ُاموا‬ ‫ين َص َب ُروا ْابت َِغا ٓ َء َو ْج ِه َر ِّب ِه ْم‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
namazı da qılarlar,← Və o kəslər ki, Rəbbinin razılığını qazanmaq üçün səbr edərlər,

َّ ‫َو َي ْد َر ُؤ َن ِبال َْح َس َن ِة‬

‫الس ِّي َئ َة‬ ‫اه ْم سِ ًّرا َو َع اَلن َِي ًة‬
və pisliyi yaxşılıqla dəf edərlər, ← onlara verdiyimiz ruzidən gizli və aşkar xərcləyərlər,
ُ ‫َو َا ْن َف ُقوا م َِّما َر َز ْق َن‬

‫ات َع ْدنٍ َي ْد ُخلُو َن َها‬

ُ ‫َج َّن‬ ﴾22﴿ ‫الد ِۙار‬
َّ ‫ِك ل َُه ْم ُع ْق َبى‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Ədn cənnətləri var ki, oraya daxil olacaqlar; ← məhz onlar üçün (gözəl) axirət yurdu -

﴾23﴿‫اب‬
ٍ ‫ُون َعل َْي ِه ْم م ِْن ُك ِّل َب‬
َ ‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َي ْد ُخل‬ ‫اج ِه ْم َو ُذ ِّر َّيات ِِه ْم‬
ِ ‫َو َم ْن َصل ََح م ِْن ٰا َبآئ ِِه ْم َو َا ْز َو‬
Mələklər də hər bir qapıdan onların yanına daxil olarlar:← Ataları, övrətləri və övladlarından əməlisalehlər də.

﴾24﴿ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الد‬
َّ ‫َفن ِْع َم ُع ْق َبى‬ ‫َس اَل ٌم َعل َْيكُ ْم ِب َما َص َب ْر ُت ْم‬
Axirət yurdu (Cənnət) nə gözəldir!” ← “Səbr etdiyinizə görə sizə salam olsun!

َ ‫الل ِبه۪ ٓ َا ْن ُي‬

‫وص َل‬ ُ ّٰ‫ون َما ٓ َا َم َر ه‬
َ ‫َو َي ْقطَ ُع‬ ۪‫الل م ِْن َب ْعدِ م۪ ي َثاقِه‬
ِ ّٰ‫ون َع ْه َد ه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْن ُق ُض‬
Allahın birləşdirilməsini əmr etdiyi şeyləri parçalayanlar;←Allahla əhd bağladıqdan sonra onu pozanlar;

﴾25﴿ ‫الد ِار‬

َّ ‫َول َُه ْم ُسوٓ ُء‬ ‫ِك ل َُه ُم الل َّْع َن ُة‬
َ ‫ض ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫َو ُي ْفسِ ُد‬
ِۙ ‫ون فِي اْال َْر‬
və onlar üçün pis (Cəhənnəm) yurdu vardır. ← yer üzündə fitnə-fəsad törədənlər; Onlar lənətə düçar olacaqlar,

ُّ ‫َو َف ِر ُحوا ِبال َْح ٰيو ِة‬

ۜ‫الد ْن َيا‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُر‬
ِّ ‫لل َي ْب ُس ُط‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Onlar dünya həyatı ilə sevindilər. ← Allah, istədiyi kimsənin ruzisini bol edər və azaldar.

ٌ ‫ال ِخ َر ِة اِل َم َت‬

﴾26﴿ ‫اع‬ ٰ ْ‫الد ْن َيا فِي ا‬
ُّ ‫َو َما ال َْح ٰيو ُة‬
Halbuki dünya həyatı axirətlə müqayisədə ancaq cüzi (əhəmiyyətsiz) bir şeydir.

ۜ ۪‫ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه ٰا َي ٌة م ِْن َر ِّبه‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
“Rəbbindən ona bir möcüzə endirilməli deyildimi?” ← Kafir olanlar isə deyirlər:

َ ‫ي ِال َْي ِه َم ْن َا َن‬

﴾27﴿ ‫اب‬ ٓ ۪‫َو َي ْهد‬ ‫الل ُي ِضلُّ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
َ ّٰ‫ُق ْل ا َِّن ه‬
Tövbə edəni də Öz hidayətinə (İslama) qovuşdurur”.← De: “Allah, istədiyini (haqq yoldan) sapdırır.

ِ ّٰ‫َا اَل ِبذِ ْك ِر ه‬

ُ ‫الل َتطْ َمئ ُِّن ا ْل ُقل‬
﴾28﴿‫ُوب‬ ِ ّٰ‫ُوب ُه ْم ِبذِ ْك ِر ه‬
ۜ‫الل‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َتطْ َمئ ُِّن ُقل‬
Bilin ki, qəlblər, Allahı zikr etməklə aram tapar!← O kəslər ki, iman gətirmişlər və qəlbləri Allahı zikr etməklə
aram tapmışdır;
Cüz 13 ər-Rə’d surəsi 254

﴾29﴿ ‫وبى ل َُه ْم َو ُح ْس ُن َم ٰا ٍب‬

ٰ ُ‫ط‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َالَّذ‬
onlar üçün Cənnət və gözəl bir sığınacaq vardır! ← O kəslər ki, iman gətirib yaxşı işlər görərlər;

‫َت م ِْن َق ْبل َِها ٓ ُا َم ٌم‬

ْ ‫َق ْد َخل‬ ‫ي ُا َّم ٍة‬
ٓ ۪‫ِك َا ْر َس ْل َناكَ ف‬
َ ‫َكذٰ ل‬
- ondan əvvəl də ümmətlər gəlib-getmişdir -, ← (Ey Rəsulum!) Beləcə səni bir ümmətə elçi göndərdik ki,

‫الر ْح ٰم ِ ۜن‬
َّ ‫ون ِب‬
َ ‫َو ُه ْم َيكْ ُف ُر‬ ٓ ۪‫ِل َت ْتل َُوا َعل َْي ِه ُم الَّذ‬
‫ي َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك‬
onlar Rəhmanı inkar etdikləri halda.← sənə vəhy etdiyimiz (Quranı) onlara oxuyasan,

ِ ‫ْت َو ِال َْي ِه َم َت‬

﴾30﴿ ‫اب‬ ُ ‫َعل َْي ِه َت َو َّكل‬ ‫ُق ْل ُه َو َر ۪ ّبي اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
Ona təvəkkül etmişəm. Tövbəm də Onadır!” ← De: “O Rəbbimdir. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.

‫ض َا ْو ُك ّل َِم ِب ِه ال َْم ْو ٰتى‬

ُ ‫َا ْو ُق ِّط َع ْت ِب ِه اْال َْر‬ ُ‫َول َْو َا َّن ُق ْر ٰا ًنا ُس ِّي َر ْت ِب ِه ال ِْج َبال‬
ۜyaxud onunla yer parçalansa və ya ölülər danışdırılsaydı, ← Əgər Quranla dağlar hərəkətə gətirilsə,
(onlar yenə də iman gətirməzdilər).

‫الل‬ َ ۪‫س الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ْن ل َْو َي َشا ٓ ُء ه‬ ِ َٔ‫َا َفل َْم َي ۬ا ْيـ‬ ۜ‫َب ْل للِ هّٰ ِ اْال َْم ُر َجم۪ ًيعا‬
İman gətirənlərə bəlli olmadımı ki, əgər Allah diləsəydi, ← Xeyr, bütün işlər Allaha məxsusdur.

‫ار َع ٌة‬ َ ۪‫َو اَل َي َزالُ الَّذ‬

ِ ‫ين َك َف ُروا ُت ۪ص ُيب ُه ْم ِب َما َص َن ُعوا َق‬ ۜ‫اس َجم۪ ًيعا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ل ََه َدى‬
Kafirlərə isə, etdiklərinə görə bir bəla üz verməyə davam edəcək, ← bütün insanları hidayətə yönəldərdi?

﴾31﴿‫ِف الْم۪ َيع َاد‬

ُ ‫الل اَل ُي ْخل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫َا ْو َت ُحلُّ َق ۪ر ًيبا م ِْن َدارِ هِ ْم َح ّٰتى َي ْات َِي َو ْع ُد ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, Allah vədinə xilaf çıxmaz!← yaxud yurdlarının yanında duracaq; Allahın vədi yerinə yetənə qədər.

َ ۪‫َف َا ْمل َْي ُت ِل َّلذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ ‫ِك‬ ْ ِ‫َو َل َقد‬
َ ‫اس ُت ْه ِز َئ ِب ُر ُس ٍل م ِْن َق ْبل‬
Beləcə kafirlərə möhlət verdim, ← Andolsun ki, Səndən əvvəlki peyğəmbərlərə də istehza edilmişdi.

ِ ‫ان عِ َق‬
﴾32﴿ ‫اب‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ‫ُث َّم َا َخذْ ُت ُه ْم‬
Bəs Mənim cəzalandırmağım necə idi! ← sonra onları (əzabla) yaxaladım.

‫َو َج َعلُوا للِ هّٰ ِ ُش َر َكا ٓ َء‬ ‫س ِب َما َك َس َب ْت‬

ٍ ‫َا َف َم ْن ُه َو َقآئ ٌِم َعلٰ ى ُك ِّل َن ْف‬
Yenə də Allaha şəriklər qoşdular. ← Hər bir kəsin nə qazandığına nəzarət edən (Allah)mı (bütlər kimidir)?!

‫ض‬
ِ ‫َا ْم ُت َن ِّب ُؤ َن ُه ِب َما اَل َي ْعل َُم فِي اْال َْر‬ ‫وه ْم‬
ُ ‫ُق ْل َس ُّم‬
Yoxsa Ona (Allaha) yer üzündə bilmədiyi bir şeyi xəbər verirsiniz? ← De: “Onlara bir ad verin!

َ ۪‫َب ْل ُز ِّي َن ِل َّلذ‬

‫ين َك َف ُروا َمكْ ُر ُه ْم‬ ‫َا ْم ِبظَ اهِ ٍر م َِن ا ْل َق ْو ِ ۜل‬
Xeyr, kafirlərə öz hiylələri gözəl göstərildi, ← Yaxud zahiri (mənasız) söz (deyirsiniz)?

﴾33﴿ ‫الل َف َما ل َُه م ِْن َها ٍد‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬ ‫يل‬
ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َو ُص ُّدوا َع ِن‬
Allahın zəlalətə saldığı kimsəyə doğru yolu göstərən də olmaz. ← və onlar (haqq) yoldan döndərildilər.

﴾34﴿‫اق‬ ِ ّٰ‫َو َما ل َُه ْم م َِن ه‬

ٍ ‫الل م ِْن َو‬ ‫ال ِخ َر ِة َا َش ُّق‬
ٰ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َول ََعذ‬ ُّ ‫اب فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬
Onları Allahdan qoruyan da olmaz. ← Axirət əzabı isə daha çətindir.← Onlar üçün dünya həyatında əzab var.
255 ər-Rə’d surəsi Cüz 13

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ َ ‫َم َث ُل ال َْج َّن ِة ا َّلت۪ي ُوعِ َد ال ُْم َّت ُق‬
‫ون‬
(Ağacları) altından çaylar axar, ← Müttəqilərə vəd edilən Cənnətin vəsfi (belədir);

﴾35﴿‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ين‬
َ ‫َو ُع ْق َبى الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫ين ا َّت َق ْوا‬ َ ‫ِتل‬
َ ۪‫ْك ُع ْق َبى الَّذ‬ ‫ُا ُكل َُها َدائ ٌِم َوظِ ُّل َها‬
Kafirlərin aqibəti isə atəşdir!← Bu, (Allahdan) qorxanlarınn aqibətidir.← bəhrələri və kölgələri daimidir.

‫اب َم ْن‬
ِ ‫َوم َِن اْال َْح َز‬ ‫ون ِب َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
َ ‫اب َي ْف َر ُح‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
Firqələrdən eləsi də var ki, ← Özlərinə kitab verdiklərimiz, sənə nazil etdiyimizə (Qurana) sevinirlər.

َ ّٰ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ ُام ِْر ُت َا ْن َا ْع ُب َد ه‬

‫الل‬ ‫ُي ْنكِ ُر َب ْع َض ُه‬
De: “Mənə əmr olunmuşdur ki, ancaq Allaha ibadət edim, ← onun (Quranın) bir qismini inkar edirlər.

﴾36﴿ ‫ِال َْي ِه َا ْد ُعوا َو ِال َْي ِه َم ٰا ِب‬ ۜ ۪‫َو اَل ٓ ُا ْش ِركَ ِبه‬
Mən Ona (ibadət etməyə) dəvət edirəm. Axır dönüşüm də Onadır!” ← və Ona şərik qoşmayım.

‫َو َلئ ِِن ا َّت َب ْع َت َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬ ۜ‫ِك َا ْن َز ْل َن ُاه ُحكْ ًما َع َر ِب ًّيا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Əgər onların nəfslərinin istəklərinə uysan…← Beləliklə, Biz onu ərəbcə bir hökm olaraq nazil etdik.

ِ ّٰ‫َك م َِن ه‬
ٍ۟ ‫الل م ِْن َول ٍِّي َول َو‬
﴾37﴿ ‫اق‬ َ ‫َما ل‬ ‫َب ْع َد َما َجا ٓ َءكَ م َِن الْعِ ل ِْۙم‬
Allaha qarşı sənin dostun və qoruyanın olmaz! ← ...sənə gələn elmdən sonra,

‫اجا َو ُذ ِّر َّي ًة‬

ً ‫َو َج َع ْل َنا ل َُه ْم َا ْز َو‬ ‫ِك‬
َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُر ُسل م ِْن َق ْبل‬
Onlara zövcələr və övladlar verdik. ← Andulsun ki, Biz səndən əvvəl də Peyğəmbərlər göndərdik.

ٌ ‫لِكُ ِّل َا َج ٍل كِ َت‬

﴾38﴿ ‫اب‬ ِ ّٰ‫ان ل َِر ُسولٍ َا ْن َي ْات َِي ِب ٰا َي ٍة اِل ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬
Hər dövrün bir kitabı var. ← Allahın izni olmadıqca heç bir peyğəmbər bir möcüzə gətirə bilməz.

ِ ‫َوعِ ْن َد ُه ُا ُّم الْكِ َت‬

﴾39﴿ ‫اب‬ ‫الل َما َي َشا ٓ ُء َو ُي ْث ِب ُت‬
ُ ّٰ‫َي ْم ُحوا ه‬
Kitabın əsli də Onun yanındadır. ← Allah, istədiyi şeyi məhv edər, istədiyini də sabit saxlayar.

‫َا ْو َن َت َو َّف َي َّن َك‬ ‫ض الَّذ۪ ي َنعِ ُد ُه ْم‬

َ ‫َوا ِْن َما ُن ِر َي َّن َك َب ْع‬
və ya səni öldürsək də, ← Onlara vəd etdiyimizin (əzabın) bir qismini sənə göstərsək də,

ُ ‫َو َعل َْي َنا ال ِْح َس‬

﴾40﴿ ‫اب‬ ‫َف ِا َّن َما َعل َْي َك ال َْب اَل ُغ‬
Haqq-hesab çəkmək isə Bizə aiddir! ← sənin vəzifən ancaq (dini) təbliğ etməkdir.

‫الل َي ْحكُ ُم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض َن ْن ُق ُص َها م ِْن َاطْ َراف َِها‬
َ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّنا َن ْاتِي اْال َْر‬
Axı Allah hökm edər. ← Görmədilərmi ki, Biz yer üzünə gəlib onu qıraqlarından əskildirik?

ِ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾41﴿ ‫اب‬ ُ ‫َو ُه َو َس ۪ر‬ ۪‫ِب ل ُِحكْ مِ ه‬
َ ‫اَل ُم َع ّق‬
O, tezliklə haqq-hesab çəkəndir! ← Onun hökmünü dəf edəcək kimsə yoxdur.

ۜ‫َف ِل ّٰل ِه ال َْمكْ ُر َجم۪ ًيعا‬ َ ۪‫َو َق ْد َمكَ َر الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Bütün hiylələr Allaha məxsusdur. ← Onlardan əvvəlkilər də tələ qurmuşdular.

﴾42﴿ ‫الد ِار‬

َّ ‫ار ل َِم ْن ُع ْق َبى‬
ُ ‫َو َس َي ْعل َُم الْكُ َّف‬ ٍ ‫َي ْعل َُم َما َتكْ سِ ُب ُكلُّ َن ْف‬
‫س‬
Kafirlər də biləcəklər ki, axirət yurdu kimə məxsusdur! ← (Allah) hər kəsin nə qazandığını bilir.
Cüz 13 İbrahim surəsi 256

‫ل ُق ْل‬
ۜ ً‫ل َْس َت ُم ْر َس ا‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
“Sən peyğəmbər deyilsən!” (Onlara) de: ← (Ey Rəsulum!) Kafirlər deyirlər ki:

ِ ‫يدا َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم َو َم ْن عِ ْن َد ُه عِ ل ُْم الْكِ َت‬

﴾43﴿ ‫اب‬ ِ ّٰ‫َك ٰفى ِب ه‬
ً ‫الل َش ۪ه‬
“Mənimlə sizin aranızda, Allahın və kitabı bilənlərin şahid olması kifayətdir!”

َ ۪‫ور ُة ا ِْب ٰره‬

‫يم‬ َ ‫﴾ ُس‬14﴿
İbrahim surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 52 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
﷽ ‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ‫ات ِالَى ال ُّن‬
‫ور‬ ُّ ‫اس م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬ َّ ‫ِل ُت ْخ ِر َج‬
َ ‫الن‬ ٌ ‫ال ٰٓر كِ َت‬
‫اب َا ْن َز ْل َن ُاه ِال َْي َك‬
insanları qaranlıqlardan nura çıxartmağın üçündür. ← Əlif, Lam, Ra! Sənə nazil etdiyimiz Kitab,

ِۙ ۪‫اط ال َْع ۪ز ِيز ال َْحم‬

﴾1﴿ ‫يد‬ ِ ‫ِبا ِْذنِ َر ِّب ِه ْم ِالٰى ِص َر‬
Rəbbinin izni ilə, yenilməz qüvvət sahibi, şükürə layiq olanın (Allahın) yoluna (aparmağın üçündür).

﴾2﴿ ٍ‫اب َشد۪ يد‬ َ ‫َو َو ْي ٌل ِللْكَ اف ِ۪ر‬

ٍ َ‫ين م ِْن َعذ‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ ِ ّٰ‫َا ه‬
َّ ‫لل الَّذ۪ ي ل َُه َما فِي‬
Şiddətli əzabdan ötrü kafirlərin vay halına; ← O Allah ki, göylərdə və yerdə nə varsa, Onundur.

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬
َ ‫َو َي ُص ُّد‬ ‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َعلَى ا‬ َ ‫ين َي ْس َت ِح ُّب‬
ُّ ‫ون ال َْح ٰيو َة‬ َ ۪‫َالَّذ‬
(insanları) Allah yolundan döndərirlər, ← O kəslər ki, dünya həyatını axirətdən üstün tuturlar,

﴾3﴿ ٍ‫ِك ف۪ ي َض اَللٍ َبع۪ يد‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ‫َو َي ْب ُغو َن َها عِ َو ًجا‬
Onlar uzaq bir zəlalət içindədirlər. ← və onu əyri hala salmaq istəyirlər;

‫ل ُِي َب ِّي َن ل َُه ْم‬ ۪‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َر ُسولٍ اِل ِبل َِسانِ َق ْومِه‬
(Allahın dinini) onlara izah etsin. ← Biz hər bir peyğəmbəri yalnız öz qövmünün dili ilə göndərdik ki,

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾4﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َف ُي ِضلُّ ه‬
‫الل َم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!←Allah istədiyini zəlalətə salar, istədiyini də doğru yola yönəldər.

ِ ‫ات ِالَى ال ُّن‬

‫ور‬ ُّ ‫َا ْخ ِر ْج َق ْو َم َك م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬ ‫وسى ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ َا ْن‬
ٰ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُم‬
Öz tayfanı qaranlıqdan nura çıxart, ← Andolsun ki, Musanı möcüzələrimizlə göndərdik ki;

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾5﴿ ٍ‫ات لِكُ ِّل َص َّبارٍ َشكُ ور‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ۜ‫الل‬ ِ ‫َو َذ ِّك ْر ُه ْم ِب َا َّي‬
ِ ّٰ‫ام ه‬
Həqiqətən bunda, səbr edib şükür edən hər kəs üçün ibrətlər vardır!” ← və onlara Allahın günlərini xatırlat.
257 İbrahim surəsi Cüz 13

ِ ّٰ‫ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َة ه‬

‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ‫وسى ِل َق ْو ِم ِه‬
ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
“Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini xatırlayın. ← Bir zamanlar Musa öz tayfasına demişdi:

‫اب‬
ِ َ‫ومو َنكُ ْم ُسوٓ َء ال َْعذ‬
ُ ‫َي ُس‬ ‫ا ِْذ َا ْن ٰجيكُ ْم م ِْن ٰالِ ف ِْر َع ْو َن‬
Onlar sizə dəhşətli əzab verirdilər. ← Çünki O sizi, Firon əhlindən xilas etdi.

ٌ ‫َوف۪ ي ٰذلِكُ ْم َب اَل ٓ ٌء م ِْن َر ِّبكُ ْم َع ۪ظ‬

﴾6﴿ ‫يم‬ ‫ون ن َِسا ٓ َء ُك ْم‬
َ ‫ون َا ْب َنا ٓ َء ُك ْم َو َي ْس َت ْح ُي‬
َ ‫َو ُيذَ ِّب ُح‬
Bunda, Rəbbinizdən sizə böyük bir imtahan vardı! ← Oğullarınızı öldürüb, qadınlarınızı diri saxlayırdılar.

‫يد َّنكُ ْم‬

َ ‫َلئ ِْن َشكَ ْر ُت ْم اَل َ۪ز‬ ‫َوا ِْذ َت َا َّذ َن َر ُّبكُ ْم‬
“Əgər şükür etsəniz, sizə (nemətimi) artıracağam. ← Bir vaxtlar Rəbiniz bildirmişdi ki:

‫ى‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َو َقالَ ُم‬ ٌ ۪‫ا َِّن َعذَ ا ۪بي ل ََشد‬
﴾7﴿ ‫يد‬ ‫َو َلئ ِْن َك َف ْر ُت ْم‬
Musa dedi: ← Mənim əzabım, həqiqətən şiddətlidir!” ← Əgər nankorluq etsəniz (bilin ki),

ٌ ۪‫الل ل ََغن ٌِّي َحم‬

﴾8﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫ض َجم۪ ًيع ۙا‬
ِ ‫ا ِْن َتكْ ُف ُروٓا َا ْن ُت ْم َو َم ْن فِي اْال َْر‬
şübhəsiz, Allah möhtac deyildir, şükrə layiqdir!” ← “Siz və yer üzündə olanların hamısı nankorluq etsəniz də,

َ ‫وح َو َعا ٍد َو َث ُم‬

‫ود‬ ٍ ‫َق ْو ِم ُن‬ َ ۪‫َال َْم َي ْاتِكُ ْم َن َب ُ۬ؤا الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬
Nuh, Ad, Səmud tayfalarının, ← Sizdən əvvəlkilərin xəbəri sizə gəlmədimi?;

‫الل‬
ُ ّٰ‫اَل َي ْعل َُم ُه ْم ا اَِّل ه‬ ‫ين م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Allahdan başqası onları bilmir. ← və onlardan sonrakıların (xəbəri)!

‫ي َا ْف َواهِ ِه ْم َو َقالُوٓا‬
ٓ ۪‫َف َر ُّدوٓا َا ْيدِ َي ُه ْم ف‬ ِ ‫َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
Onlar isə əllərini ağızlarına qoyub demişdilər: ← Peyğəmbərləri, onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər.

ٍ ‫َو ِا َّنا لَف۪ ي َش ٍّك م َِّما َت ْد ُعو َن َنا ٓ ِال َْي ِه ُم ۪ر‬
﴾9﴿ ‫يب‬ ۪‫ِا َّنا َك َف ْر َنا ِب َما ٓ ُا ْرسِ ْل ُت ْم ِبه‬
və bizi dəvət etdiyiniz şey barəsində şəkk-şübhə içindəyik!” ← “Biz sizinlə göndərilənləri inkar etdik,

‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل َش ٌّك َفاطِ ِر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ِ ّٰ‫َافِي ه‬ ‫َقال َْت ُر ُسل ُُه ْم‬
“Göyləri və yeri yaradan Allah haqqındamı şəkk (edirsiniz)?! ← Peyğəmbərləri (onlara) dedilər:

ٓ ‫َو ُي َؤ ِّخ َر ُك ْم ِال‬

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
ۜ
‫وك ْم ل َِي ْغف َِر لَكُ ْم م ِْن ُذ ُنو ِبكُ ْم‬
ُ ‫َي ْد ُع‬
və sizə müəyyən bir vaxta qədər möhlət versin”. ← (Allah) sizi dəvət edir ki, günahlarınızı bağışlasın,

ۜ‫َقالُوٓا ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْث ُل َنا‬

Onlar dedilər: “Siz sadəcə bizim kimi bir insansınız.

ٍ ‫َف ْا ُتو َنا ِب ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾10﴿ ‫ين‬ ‫ان َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُؤ َنا‬
َ ‫ون َا ْن َت ُص ُّدو َنا َع َّما َك‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُت ۪ر‬
Elə isə, bizə açıq-aşkar bir dəlil gətirin!” ← Bizi, atalarımızın ibadət etdiklərindən döndərmək istəyirsiniz.
Cüz 13 İbrahim surəsi 258

‫ا ِْن َن ْح ُن ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬ ‫َقال َْت ل َُه ْم ُر ُسل ُُه ْم‬
“Biz sadəcə sizin kimi bir insanıq. ← Öz peyğəmbərləri onlara demişdilər:

ۜ ۪‫الل َي ُم ُّن َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
Lakin Allah Öz qullarından dilədiyinə (peyğəmbərlik) bəxş edər.

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾11﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ِ ّٰ‫ان َل َنا ٓ َا ْن َن ْات َِيكُ ْم ِب ُسلْطَ انٍ اِل ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər! ← Allahın izni olmadan sizə heç bir dəlil gətirə bilmərik.

ۜ‫َو َق ْد َه ٰدي َنا ُس ُب َل َنا‬ ِ ّٰ‫َو َما َل َنا ٓ َا اَّل َن َت َو َّك َل َعلَى ه‬
‫الل‬
Axı O bizə yollarımızı göstərir. ← Bizə nə olub ki, Allaha təvəkkül etməməliyik?

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم َت َو ِّكل‬

﴾12﴿ ‫ُون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ۜ‫َو َل َن ْص ِب َر َّن َعلٰ ى َما ٓ ٰا َذ ْي ُت ُمو َنا‬
Təvəkkül edənlər də Allaha təvəkkül etsinlər!” ← Bizə verdiyiniz əziyyətlərə əlbəttə, dözəcəyik.

ۜ‫ود َّن ف۪ ي ِم َّل ِت َنا‬

ُ ‫َل ُن ْخ ِر َج َّنكُ ْم م ِْن َا ْر ِض َنا ٓ َا ْو َل َت ُع‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا ل ُِر ُسل ِِه ْم‬
“Mütləq ya sizi yurdumuzdan çıxaracağıq, ya da dinimizə dönəcəksiniz!”← Kafirlər isə peyğəmbərlərinə
dedilər:

َ ۪‫َل ُن ْهلِكَ َّن الظَّ الِم‬

﴾13﴿ ‫ين‬ ‫ى ِال َْي ِه ْم َر ُّب ُه ْم‬
ٓ ‫َف َا ْو ٰح‬
“Zalımları mütləq məhv edəcəyik! ← Rəbbi də onlara (peyğəmbərlərə belə) vəhy etdi:

﴾14﴿ ِ‫اف َوع۪ يد‬

َ ‫اف َم َقام۪ ي َو َخ‬
َ ‫ِك ل َِم ْن َخ‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ض م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬
َ ‫َو َل ُن ْسكِ َن َّنكُ ُم اْال َْر‬
Bu, məqamımdan və təhdidimdən qorxanlara aiddir!”← Onlardan sonra da o yerə sizi yerləşdirəcəyik.

﴾15﴿ ٍۙ‫اب ُكلُّ َج َّبارٍ َعن۪يد‬

َ ‫َو َخ‬ ‫اس َت ْف َت ُحوا‬
ْ ‫َو‬
Hər bir təkəbbür sahibi inadkar isə ziyana uğradı. ← (Peyğəmbərlər Allahdan) qələbə dilədilər.

﴾16﴿ ٍۙ‫َو ُي ْس ٰقى م ِْن َما ٓ ٍء َصد۪ يد‬ ‫م ِْن َو َرآئِه۪ َج َه َّن ُم‬
(Orada) isə irinli sudan ona içirdilər! ← Onun ardınca da Cəhənnəm vardır.

ٍ‫َو َي ْات۪ي ِه ال َْم ْو ُت م ِْن ُك ِّل َمكَ ان‬ ‫َي َت َج َّر ُع ُه َو اَل َيكَ ُاد ُي ۪س ُيغ ُه‬
Ona hər tərəfdən də ölüm gələr, ← Onu qurtum-qurtum içər və onu zorla udar.

ٌ ۪‫اب َغل‬
﴾17﴿ ‫يظ‬ ٌ َ‫َوم ِْن َو َرآئِه۪ َعذ‬ ۜ ٍ ‫َو َما ُه َو ِب َم ِّي‬
‫ت‬
Onun ardınca da çətin bir əzab vardır! ← Ancaq o ölməz.

ۜ ٍ ‫اص‬
‫ف‬ ِ ‫يح ف۪ ي َي ْو ٍم َع‬
ُ ‫الر‬ ْ ‫َك َر َما ٍۨد‬
ّ ۪ ‫اش َت َّد ْت ِب ِه‬ َ ۪‫َم َث ُل الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا ِب َر ِّب ِه ْم َا ْع َمال ُُه ْم‬
fırtınalı bir gündə küləyin sovurduğu külə bənzəyir. ← Rəbbini inkar edənlərin əməllərinin halı,

ُ ۪‫الض اَللُ ال َْبع‬

﴾18﴿ ‫يد‬ َّ ‫ِك ُه َو‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ون م َِّما َك َس ُبوا َعلٰ ى َش ْي ٍ ۜء‬
َ ‫اَل َي ْقدِ ُر‬
Bu əsl uzaq (dərin) zəlalətdir! ← Onlar, qazandıqlarından heç bir şey əldə edə bilməzlər.
259 İbrahim surəsi Cüz 13

‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل َخل ََق‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫َال َْم َت َر َا َّن‬
Allah göyləri və yeri haqq olaraq yaratmışdır? ← Görmədinmi ki,

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾20﴿ ‫الل ِب َع ۪ز ٍيز‬ َ ‫َو َما ٰذل‬ ﴾19﴿ ٍۙ‫ا ِْن َي َش ْا ُيذْ هِ ْبكُ ْم َو َي ْا ِت ِب َخل ٍْق َجد۪ يد‬
Bu Allah üçün çətin deyildir! ← Əgər istəsə, sizi yox edib (yerinizə) yeni bir məxluq gətirər.

‫اس َتكْ َب ُروٓا‬ َ ۪‫الض َع ٰف ُؤا ِل َّلذ‬

ْ ‫ين‬ ُّ َ‫َف َقال‬ ‫َو َب َر ُزوا للِ هّٰ ِ َجم۪ ًيعا‬
Zəiflər təkəbbür göstərənlərə deyəcəklər: ← (Axirət günü) hamılıqla Allahın hüzuruna çıxacaqlar.

‫الل م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬

ِ ّٰ‫اب ه‬
ِ َ‫ون َع َّنا م ِْن َعذ‬
َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْغ ُن‬ ‫ِا َّنا ُك َّنا لَكُ ْم َت َب ًعا‬
Elə isə, Allahın əzabından birazını bizdən dəf edə bilərsinizmi?”← “Biz sizə tabe idik.

‫اك ْم‬
ُ ‫ل ََه َد ْي َن‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َقالُوا ل َْو َه ٰدي َنا ه‬
sizə doğru yolu göstərərdik. ← Onlar deyəcəklər: “Əgər Allah bizə doğru yolu göstərsəydi,

ٍ۟ ‫َما َل َنا م ِْن َم ۪ح‬

﴾21﴿ ‫يص‬ ‫َس َوا ٓ ٌء َعل َْي َنا ٓ َا َج ِز ْع َنا ٓ َا ْم َص َب ْر َنا‬
Bizim üçün heç bir sığınacaq yoxdur! ← Ağlayıb-sızlasaq da, səbr etsək də, bizim üçün eynidir.

‫الل َو َع َد ُك ْم َو ْع َد ال َْح ِّق‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ان ل ََّما ُق ِض َي اْال َْم ُر‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ َ‫َو َقال‬
“Həqiqətən, Allah sizə doğru vəd vermişdi. ← İş bitdiyi zaman Şeytan (kafirlərə) deyəcək:

ٍ‫ان ل َِي َعل َْيكُ ْم م ِْن ُسلْطَ ان‬

َ ‫َو َما َك‬ ‫َو َو َع ْد ُتكُ ْم َف َا ْخل َْف ُتكُ ْم‬
Sizin üzərinizdə mənim heç bir hökmüm yox idi. ← Mən də sizə vəd vermişdim və vədimə xilaf çıxdım.

‫ُوموٓا َا ْن ُف َسكُ ْم‬

ُ ‫ُومون۪ي َول‬
ُ ‫َف اَل َتل‬ ‫اس َت َج ْب ُت ْم ل ۪ۚي‬
ْ ‫ا اَِّل َا ْن َد َع ْو ُتكُ ْم َف‬
Elə isə, məni qınamayın və özünüzü qınayın. ← Lakin sizi (küfrə) çağırdım, siz də mənə uydunuz.

‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْص ِر ِخ َّي‬ ‫َما ٓ َا َن ۬ا ِب ُم ْص ِر ِخكُ ْم‬

Siz də məni xilas edə bilməzsiniz. ← Mən sizi xilas edə bilmərəm.

﴾22﴿‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬ َ ۪‫ا َِّن الظَّ الِم‬
ٌ َ‫ين ل َُه ْم َعذ‬ ‫ِا ّن۪ي َك َف ْر ُت ِب َما ٓ َا ْش َر ْك ُت ُمونِ م ِْن َق ْب ُل‬
Əlbəttə, zalımlar üçün şiddətli bir əzab vardır!← Daha əvvəl məni (Allaha) şərik qoşmağınızı inkar etmişdim.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫الصال َِح‬ َ ۪‫َو ُا ْد ِخ َل الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
Onların (ağacları) altından çaylar axır. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlər isə cənnətlərə daxil ediləcəklər;

﴾23﴿ ‫َت ِح َّي ُت ُه ْم ف۪ َيها َس اَل ٌم‬ ‫ين ف۪ َيها ِبا ِْذنِ َر ِّب ِه ْم‬
َ ۪‫َخالِد‬
Onların oradakı günaydınlıq verməsi “Salam!” (olacaq)! ← Rəbbinin izni ilə orada əbədi qalacaqlar.

‫َكل َِم ًة طَ ِّي َب ًة َك َش َج َر ٍة طَ ِّي َب ٍة‬ ‫الل َم َثل‬

ُ ّٰ‫ف َض َر َب ه‬
َ ‫َال َْم َت َر َك ْي‬
Gözəl bir söz gözəl bir ağac kimidir; ← Allahın necə bir məsəl çəkdiyini görmədinmi?;

﴾24﴿ ‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫َا ْصل َُها َثا ِب ٌت َو َف ْر ُع َها فِي‬
onun kökü möhkəmdir, budaqları isə göydədir.
Cüz 13 İbrahim surəsi 260

‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل اْال َْم َثالَ ل‬
ُ ّٰ‫َو َي ْض ِر ُب ه‬ ٍ ‫۪ي ُا ُكل ََها ُك َّل ۪ح‬
ۜ‫ين ِبا ِْذنِ َر ِّب َها‬ ٓ ‫ُت ْؤت‬
Allah insanlar üçün misallar çəkir ki, ← O (ağac) Rəbbinin izni ilə bəhrəsini hər vaxt verər.

﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬
bəlkə, onlar düşünüb ibrət alsınlar!

ِ ‫اج ُت َّث ْت م ِْن َف ْو ِق اْال َْر‬

﴾26﴿ ٍ‫ض َما ل ََها م ِْن َق َرار‬ ْ ‫َو َم َث ُل َكل َِم ٍة َخ ۪بي َث ٍة َك َش َج َر ٍة َخ ۪بي َث ٍۨة‬
(o ağacın) kökü yerdən çıxardılıb, ayaqda dura bilmir. ← Pis bir sözün halı isə pis bir ağaca bənzər;

‫ال ِخ َر ِۚة‬ ُّ ‫فِي ال َْح ٰيو ِة‬

ٰ ْ‫الد ْن َيا َوفِي ا‬ ‫ين ٰا َم ُنوا ِبا ْل َق ْولِ ال َّثا ِب ِت‬
َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫ُي َث ِّب ُت ه‬
...dünya həyatında və axirətdə. ← Allah, iman gətirənləri möhkəm bir sözlə sabitqədəm edər...

﴾27﴿ ‫الل َما َي َشا ٓ ُء‬

ُ ّٰ‫َو َي ْف َع ُل ه‬ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ُي ِضلُّ ه‬
َ ۪‫الل الظَّ الِم‬
və Allah istədiyini edər! ← Allah zalımları (haqq yoldan) sapdırar,

﴾28﴿ ‫َو َا َح ُّلوا َق ْو َم ُه ْم َد َار ال َْب َو ِۙار‬ ِ ّٰ‫ين َب َّدلُوا ن ِْع َم َت ه‬

‫الل ُك ْف ًرا‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
və öz tayfalarını ölüm yurduna sövq edənləri? ← Görmədinmi, Allahın nemətini küfrə dəyişənləri,

ۜ ۪‫َو َج َعلُوا للِ هّٰ ِ َا ْن َد ًادا ل ُِي ِض ُّلوا َع ْن َس ۪بيلِه‬ ﴾29﴿ ‫س ا ْل َق َر ُار‬
َ ‫َج َه َّن َم َي ْصل َْو َن َهاۜ َو ِب ْئ‬
Onun yolundan döndərmək üçün Allaha şəriklər qoşdular. ← Cəhənnəmə girəcəklər. (O) necə pis sığınacaqdır!

﴾30﴿ ‫ار‬ َّ ‫َفا َِّن َم ۪ص َير ُك ْم ِالَى‬

ِ ‫الن‬ ‫ُق ْل َت َم َّت ُعوا‬
Şübhəsiz, sizin son məskəniniz atəşdir (Cəhənnəmdir)!” ← (Onlara) de: “Əylənib kef çəkin.

‫اه ْم سِ ًّرا َو َع اَلن َِي ًة‬

ُ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْن ِف ُقوا م َِّما َر َز ْق َن‬ ُ ۪‫ُيق‬
َّ ‫يموا‬ َ ۪‫ُق ْل لِعِ َباد َِي الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
“Namazı qılsınlar və onlara verdiyimiz ruzidən gizli və aşkar xərcləsinlər... ← İman gətirən qullarıma de:

﴾31﴿ ٌ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي َي ْو ٌم ل َب ْي ٌع ف۪ ي ِه َول ِخ اَلل‬

...heç bir alış-verişin və dostluğun olmayacağı (axirət) günü gəlməzdən əvvəl.

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َو َا ْن َزلَ م َِن‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫لل الَّذ۪ ي َخل ََق‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
göydən su endirdi. ← O Allahdır ki, göyləri və yeri yaratdı,

ۚ ۪‫ْك ِل َت ْج ِر َي فِي ال َْب ْح ِر ِب َا ْم ِره‬

َ ‫َو َس َّخ َر لَكُ ُم ا ْل ُفل‬ ِ ‫َف َا ْخ َر َج ِبه۪ م َِن ال َّث َم َر‬
‫ات ِر ْز ًقا لَكُ ْم‬
Əmri ilə dənizdə üzməsi üçün gəmiləri sizə ram etdi,← Onunla sizin üçün ruzi olaraq meyvələr yetişdirdi.

﴾32﴿ ‫ار‬
َ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َو َس َّخ َر لَكُ ُم ا‬
və çayları sizin qulluğunuza verdi!

﴾33﴿ ‫ار‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َس َّخ َر لَكُ ُم ال َّْي َل َو‬ ‫س َوا ْل َق َم َر َدآئ َِب ْي ِۚن‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َس َّخ َر لَكُ ُم‬
Gecəni və gündüzü də sizin ixtiyarınıza verdi. ← Seyr edən Günəşi və Ayı da sizə ram etdi.
261 İbrahim surəsi Cüz 13

ِ ّٰ‫َوا ِْن َت ُع ُّدوا ن ِْع َم َت ه‬

‫الل‬ ‫وه‬
ُ ‫َو ٰا ٰتيكُ ْم م ِْن ُك ِّل َما َس َا ْل ُت ُم‬
Əgər Allahın nemətlərini sayacaq olsanız, ← (Allah) sizə, istədiyiniz hər şeydən vermişdir.

﴾34﴿ ‫ار‬
ٌ ‫ُوم َك َّف‬
ٌ ‫ان لَظَ ل‬ ِ ْ‫ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ۜ‫وها‬
َ ‫اَل ُت ْح ُص‬
Həqiqətən, insan çox zalım (və) çox nankordur. ← onları sayıb qurtara bilməzsiniz.

‫اج َع ْل ٰهذَ ا ال َْبل ََد ٰا ِم ًنا‬

ْ ‫َر ِّب‬ ُ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
‫يم‬
“Ey Rəbbim! Bu diyarı (Məkkəni) təhlükəsiz bir yerə çevir. ← Bir zaman İbrahim demişdi:

﴾35﴿ ‫ام‬
َ ‫اج ُن ْبن۪ي َو َبن َِّي َا ْن َن ْع ُب َد اْال َْص َن‬
ْ ‫َو‬
Məni və oğullarımı bütlərə tapınmaqdan uzaq elə!

‫َف َم ْن َت ِب َعن۪ي َف ِا َّن ُه ِم ّن ۪ۚي‬ ‫اس‬

ِۚ ‫الن‬ ً ‫َر ِّب ِا َّن ُه َّن َا ْض َلل َْن َكث‬
َّ ‫۪يرا م َِن‬
Kim mənə tabe olsa, o, şübhəsiz, məndəndir. ← Ey Rəbbim! Həqiqətən onlar, insanlardan çoxunu azdırıblar.

﴾36﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َف ِا َّن َك َغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬ ‫َو َم ْن َع َصان۪ي‬
şübhəsiz, Sən bağışlayansan, rəhm edənsən! ← Və kim mənə qarşı çıxsa, (bilsin ki,)

‫۪ي َا ْسكَ ْن ُت م ِْن ُذ ِّر َّيت۪ي ِب َوا ٍد‬

ٓ ‫َر َّب َنا ٓ ِا ّن‬
Ey Rəbbimiz! Mən əhlimdən bəzisini bir vadidə sakin etdim.

‫الصلٰ و َة‬ ُ ۪‫َر َّب َنا ل ُِيق‬

َّ ‫يموا‬ َ ‫َغ ْي ِر ذ۪ ي َز ْر ٍع عِ ْن َد َب ْيت‬
‫ِك ال ُْم َح َّر ِۙم‬
Ey Rəbbimiz! Namazı qılsınlar deyə (etdim). ← (Ora), Sənin müqəddəs evinin yanında, əkin bitməz yerdir.

ِ ‫َو ْار ُز ْق ُه ْم م َِن ال َّث َم َر‬

‫ات‬ ‫ي ِال َْي ِه ْم‬
ٓ ‫اس َت ْه ۪و‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اج َع ْل َا ْفـٔ َِد ًة م َِن‬
ْ ‫َف‬
Onlara meyvələrindən ruzi ver ki, ← Elə et ki, insanların bir qisminin qəlbləri onlara meyl etsin.

‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َك َت ْعل َُم َما ُن ْخف۪ ي َو َما ُن ْعل ُِن‬ ﴾37﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْشكُ ُر‬
Ey Rəbbimiz! Şübhəsiz, Sən, gizli saxladığımızı və aşkar etdiyimizi bilirsən.← bəlkə onlar şükür edə bilsinlər!

﴾38﴿ ‫الس َما ٓ ِء‬ ِ ‫الل م ِْن َش ْي ٍء فِي اْال َْر‬

َّ ‫ض َول فِي‬ ِ ّٰ‫َو َما َي ْخ ٰفى َعلَى ه‬
Yerdə və göydə heç bir şey Allahdan gizli qalmaz!

﴾39﴿ِ‫الد َعآء‬ ُ ۪‫ا َِّن َر ۪ ّبي ل ََسم‬

ُّ ‫يع‬ َ ۪‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي َو َه َب ل۪ي َعلَى الْكِ َب ِر ا ِْس ٰمع‬
‫يل َوا ِْس ٰح َق‬
Həqiqətən, Rəbbim duaları eşidəndir! ← Qocalığımda mənə İsmaili və İshaqı bəxş etmiş Allaha həmd olsun!

﴾40﴿ ‫َر َّب َنا َو َت َق َّب ْل ُد َعا ٓ ِء‬ ‫الصلٰ و ِة َوم ِْن ُذ ِّر َّيت۪ي‬ َ ۪‫اج َع ْلن۪ي ُمق‬
َّ ‫يم‬ ْ ‫َر ِّب‬
Ey Rəbbimiz! Duamı qəbul et! ← Ey Rəbbim! Məni və nəslimdən olanları namazı qılan et.

ُ ‫وم ال ِْح َس‬

﴾41﴿ ‫اب‬ َ ‫َر َّب َنا ْاغف ِْر ل۪ي َول َِوال َِد َّي َو ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ‫۪ين َي ْو َم َي ُق‬
Ey Rəbbim! Haqq-hesab çəkilən gün məni, ata-anamı və möminləri bağışla!”

‫ِا َّن َما ُي َؤ ِّخ ُر ُه ْم ل َِي ْو ٍم‬ ‫ون‬

َ ‫الل َغاف اًِل َع َّما َي ْع َم ُل الظَّ ال ُِم‬
َ ّٰ‫َو اَل َت ْح َس َب َّن ه‬
Sadəcə onları elə bir gün üçün təxirə salır ki, ← Əsla, Allahın, zalımların etdiklərindən qafil olduğunu sanma!

ُ ‫ص ف۪ ي ِه اْال َْب َص‬

﴾42﴿ ‫ار‬ ُ ‫َت ْش َخ‬
onda (o gündə), gözlər donub qalacaq.
Cüz 13 İbrahim surəsi 262

﴾43﴿ ‫َو َا ْفـٔ َِد ُت ُه ْم َه َوا ٓ ٌء‬ ‫ين ُم ْقنِع۪ ي ُر ُؤسِ ِه ْم اَل َي ْر َت ُّد ِال َْي ِه ْم طَ ْر ُف ُه ْم‬
َ ۪‫ُم ْهطِ ع‬
Onların qəlbləri də bomboşdur. ← (Onlar) başlarını yuxarı qaldırıb, özlərinə baxmadan qaçarlar.

َ ۪‫َف َي ُقولُ الَّذ‬

ٓ ‫ين ظَ ل َُموا َر َّب َنا‬ ‫اب‬
ُ َ‫۪يه ُم ال َْعذ‬
ِ ‫اس َي ْو َم َي ْات‬ َّ ‫َو َا ْنذِ ِر‬
َ ‫الن‬
və zalımlar deyəcəklər: “Ey Rəbbimiz! ← İnsanları, o günlə qorxut ki, onlara əzab gələcək,

‫الر ُس َل‬
ُّ ‫ُن ِج ْب َد ْع َو َت َك َو َن َّت ِب ِع‬ ‫يب‬ ٓ ‫َا ِّخ ْر َنا ٓ ِال‬
ٍۙ ‫ٰى َا َج ٍل َق ۪ر‬
Sənin dəvətini qəbul edərik və peyğəmbərlərə tabe olarıq!” ← Yaxın bir vaxta qədər bizə möhlət ver.

﴾44﴿ ٍ‫َا َول َْم َتكُ و ُنوٓا َا ْق َس ْم ُت ْم م ِْن َق ْب ُل َما لَكُ ْم م ِْن َز َوال‬
Daha əvvəl sizə heç bir zaval toxunmayacağı barədə and içməmişdinizmi?!

‫ف َف َع ْل َنا ِب ِه ْم‬
َ ‫َو َت َب َّي َن لَكُ ْم َك ْي‬ َ ۪‫َو َسكَ ْن ُت ْم ف۪ ي َم َساكِ ِن الَّذ‬
‫ين ظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬
Onlara necə rəftar etdiyimiz sizə bəlli oldu. ← Siz, özlərinə zülm edənlərin yurdlarında məskunlaşdınız.

‫َو َق ْد َمكَ ُروا َمكْ َر ُه ْم‬ ﴾45﴿ َ‫َو َض َر ْب َنا لَكُ ُم اْال َْم َثال‬
Onlar öz hiylələrini qurmuşdular. ← Sizin üçün məsəllər də çəkdik.

﴾46﴿ ُ‫ان َمكْ ُر ُه ْم ِل َت ُزولَ ِم ْن ُه ال ِْج َبال‬

َ ‫َوا ِْن َك‬ ِ ّٰ‫َوعِ ْن َد ه‬
‫الل َمكْ ُر ُه ْم‬
Onların hiyləsi ilə dağlar yerindən oynayan deyildir! ← Onların hiyləsi Allah dərgahında (məlumdur).

ۜ ٍ ‫الل َع ۪زي ٌز ُذو ا ْن ِت َق‬

﴾47﴿ ‫ام‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ِف َو ْعدِ ه۪ ُر ُسل َُه‬
َ ‫الل ُم ْخل‬
َ ّٰ‫َف اَل َت ْح َس َب َّن ه‬
Həqiqətən, Allah qüdrətlidir, intiqam sahibidir! ← Allahın, öz peyğəmbərlərinə verdiyi vədə xilaf çıxacağını
sanma!

‫ات‬
ُ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫ض َو‬
ِ ‫ض َغ ْي َر اْال َْر‬
ُ ‫َي ْو َم ُت َب َّدلُ اْال َْر‬
O gün (Qiyamət günü), yer başqa bir yerlə, göylər də (başqa göylərlə) əvəz olunacaq,

َ ‫ين َي ْو َمئِذٍ ُم َق َّرن‬

﴾49﴿ ‫۪ين فِي اْال َْص َفا ِۚد‬ َ ۪‫َو َت َرى ال ُْم ْج ِرم‬ ﴾48﴿ ِ‫احدِ ا ْل َق َّهار‬
ِ ‫َو َب َر ُزوا للِ هّٰ ِ ال َْو‬
O gün, günahkarları zəncirlə bir-birinə bağlanmış görəcəksən! ← və bir olan, hər şeyə qalib olan Allahın
hüzurunda duracaqlar!

﴾50﴿ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫وه ُه ُم‬
َ ‫َو َت ْغ ٰشى ُو ُج‬ ٍ‫َس َرا ۪بيل ُُه ْم م ِْن َقطِ َران‬
Onların üzlərini də atəş bürüyər ki, ← Onların köynəkləri qətrandandır.

ِ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾51﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫س َما َك َس َب ْت‬
ٍ ‫الل ُك َّل َن ْف‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْج ِز َي ه‬
Şübhəsiz ki, Allah tezliklə haqq-hesab çəkəndir! ← Allah hər kəsə qazandığının əvəzini vermiş olsun!

‫َول ُِي ْنذَ ُروا ِبه۪ َول َِي ْعل َُموٓا َا َّن َما‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ٰهذَ ا َب اَل ٌغ ل‬
onunla xəbərdar edilsinlər və bilsinlər ki; ← Bu (Quran) insanlar üçün elə bir moizədir ki,

﴾52﴿ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫َول َِيذَّ َّك َر ُا ۬ولُوا ا‬ ِ ‫ُه َو ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
Ağıl sahibləri də düşünüb ibrət alsınlar! ← O tək bir tanrıdır;
263 əl-Hicr surəsi Cüz 14

‫ور ُة ال ِْح ْج ِر‬

َ ‫﴾ ُس‬15﴿
əl-Hicr (Daşlı sahə) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 99 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ َّ ‫الل‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ٍ ‫اب َو ُق ْر ٰانٍ ُم ۪ب‬
﴾1﴿ ‫ين‬ ِ ‫ات الْكِ َت‬ُ ‫ْك ٰا َي‬ َ ‫ِتل‬ ‫ال ٰٓر‬
Bunlar Kitabın və açıq-aydın Quranın ayələridir. ← Əlif, Lam, Ra!

َ ۪‫ُر َب َما َي َو ُّد الَّذ‬

َ ۪‫ين َك َف ُروا ل َْو َكا ُنوا ُم ْسلِم‬
﴾2﴿ ‫ين‬
(Vaxt vaxt) kafirlər yəqin ki, müsəlman olmalarını istərdilər!

﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُيل ِْه ِه ُم اْال ََم ُل َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬ ‫َذ ْر ُه ْم َي ْا ُكلُوا َو َي َت َم َّت ُعوا‬
Ümidlər, onların başını qatsın. Sonra biləcəklər! ← Qoy onlar yesinlər və kef çəksinlər.

﴾4﴿ ‫ُوم‬ ٌ ‫َو َما ٓ َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْر َي ٍة ا اَِّل َول ََها كِ َت‬
ٌ ‫اب َم ْعل‬
Biz heç bir məmləkəti, bilinən yazısı (onun üçün müəyyən edilmiş vaxt) çatmamış məhv etmədik.

َ ‫َما َت ْس ِب ُق م ِْن ُا َّم ٍة َا َجل ََها َو َما َي ْس َت ْا ِخ ُر‬

﴾5﴿ ‫ون‬
Heç bir ümmət əcəlini nə qabağa çəkə bilər, nə də yubandıra bilər.

ٌ ‫ِا َّن َك ل ََم ْج ُن‬

﴾6﴿ ‫ون‬ ِّ ‫َو َقالُوا َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ۪ ي ُن ِّزلَ َعل َْي ِه‬
‫الذ ْك ُر‬
Həqiqətən, sən divanəsən! ← Onlar dedilər: “Ey özünə Zikr (Kitab) nazil edilən kimsə!

َ ۪‫الصادِق‬
﴾7﴿ ‫ين‬ َّ ‫ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬ ‫ل َْو َما َت ْات۪ي َنا ِبال َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
...əgər doğru danışanlardansansa.” ← Mələkləri bizə gətirsənə...

َ ‫َو َما َكا ُنوٓا ِا ًذا ُم ْنظَ ۪ر‬

﴾8﴿ ‫ين‬ ‫َما ُن َن ِّزلُ ال َْملٰ ٓئِكَ َة ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬
O zaman, onlara (kafirlərə) heç bir möhlət verilməz! ← Biz mələkləri, yalnız haqq olaraq endiririk.

َ ُ‫َو ِا َّنا ل َُه ل ََحافِظ‬

﴾9﴿ ‫ون‬ ِّ ‫ِا َّنا َن ْح ُن َن َّز ْل َنا‬
‫الذ ْك َر‬
və sözsüz ki, Biz onu qoruyub saxlayacağıq! ← Şübhəsiz ki, Quranı Biz nazil etdik,

َ ‫ِك ف۪ ي شِ َي ِع اْال ََّول‬

﴾10﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
(Ey Rəsulum!) Biz səndən əvvəl də öncəki ümmətlərə (peyğəmbərlər) göndərmişdik.

َ ۪‫ُوب ال ُْم ْج ِرم‬

﴾12﴿‫ين‬ ِ ‫ِك َن ْسلُكُ ُه ف۪ ي ُقل‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ﴾11﴿‫۪يه ْم م ِْن َر ُسولٍ ا اَِّل َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬
ِ ‫َو َما َي ْات‬
Onu günahkarların ürəklərinə belə yeridirik! ← Onlara bir peyğəmbər gəlsə, yalnız ona istehza edirdilər!

﴾13﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َت ُس َّن ُة اْال ََّول‬ َ ‫اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ْ ‫ون ِبه۪ َو َق ْد َخل‬
Əvvəlkilərin hərəkətləri (başlarına gələnlər) göz qabağında olduğu halda, onlar ona (Qurana) inanmazlar.

َ ‫َفظَ ُّلوا ف۪ ي ِه َي ْع ُر ُج‬

﴾14﴿ ‫ون‬ ‫الس َما ٓ ِء‬
َّ ‫َول َْو َف َت ْح َنا َعل َْي ِه ْم َب ًابا م َِن‬
və oraya dırmaşsaydılar, ← Əgər onlara göydən bir qapı açsaq,

﴾15﴿ ‫ون‬
َ ‫ور‬
ُ ‫َب ْل َن ْح ُن َق ْو ٌم َم ْس ُح‬ ُ ‫َل َقالُوٓا ِا َّن َما ُس ِّك َر ْت َا ْب َص‬
‫ار َنا‬
daha doğrusu, biz sehrlənmiş bir camaatıq”. ← mütləq deyəcəkdilər ki: “Sadəcə gözümüz bağlanmışdır,
Cüz 14 əl-Hicr surəsi 264

َ ‫ِلناظِ ۪ر‬
﴾16﴿ ‫ين‬ َّ ‫اها ل‬
َ ‫َو َز َّي َّن‬ ً ‫الس َما ٓ ِء ُب ُر‬
‫وجا‬ َّ ‫َو َل َق ْد َج َع ْل َنا فِي‬
və baxanlar üçün onları bəzədik. ← Andolsun ki, Biz səmada bürclər yaratdıq,

ٍۙ ‫اها م ِْن ُك ِّل َش ْيطَ انٍ َر ۪ج‬

﴾17﴿ ‫يم‬ َ ‫َو َحفِظْ َن‬
Onları, hər bir daşlanıb qovulmuş Şeytandan qoruduq.

﴾18﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َف َا ْت َب َع ُه شِ َه‬

ٌ ‫اب ُم ۪ب‬ ‫الس ْم َع‬
َّ ‫اس َت َر َق‬
ْ ‫ا اَِّل َم ِن‬
onu dərhal parlaq bir axan ulduz təqib edər. ← Ancaq (şeytanlardan) kim xəlvəti qulaq assa,

﴾19﴿ ٍ‫َو َا ْن َب ْت َنا ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َش ْي ٍء َم ْو ُزون‬ ‫اها َو َا ْل َق ْي َنا ف۪ َيها َر َواسِ َي‬
َ ‫ض َم َد ْد َن‬
َ ‫َو اْال َْر‬
Orada hər şeydən müəyyən ölçüdə yetişdirdik.← Yer üzünü döşədik. Orada möhkəm dağlar yerləşdirdik.

َ ۪‫ش َو َم ْن ل َْس ُت ْم ل َُه ِب َر ِازق‬

﴾20﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َج َع ْل َنا لَكُ ْم ف۪ َيها َم َعا ِي‬
Orada, sizdən və sizin ruzi vermədiklərinizdən ötrü yaşayış üçün lazım olan hər şeyi yaratdıq.

﴾21﴿ ‫ُوم‬
ٍ ‫َو َما ُن َن ِّزل ُُه اِل ِب َق َدرٍ َم ْعل‬ ‫َوا ِْن م ِْن َش ْي ٍء ا اَِّل عِ ْن َد َنا َخ َزا ٓ ِئ ُن ُه‬
Biz ondan, ancaq bilinən qədərini endiririk. ← Elə bir şey yoxdur ki, onun xəzinələri Bizdə olmasın.

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َف َا ْن َز ْل َنا م َِن‬ ‫اح ل ََواق َِح‬
َ ‫الر َي‬
ِّ ‫َو َا ْر َس ْل َنا‬
və göydən su endirdik. ← Biz küləkləri, dölləndirici olaraq göndərdik,

﴾22﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ازن‬
ِ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ل َُه ِب َخ‬ ‫وه‬
ُ ‫اك ُم‬
ُ ‫َف َا ْس َق ْي َن‬
Onu yığıb saxlayan da siz deyilsiniz! ← Beləcə sizə su içirtdik (verdik).

﴾23﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ال َْو ِار ُث‬ ُ ۪‫َو ِا َّنا َل َن ْح ُن ُن ْح ۪ي َو ُنم‬
‫يت‬
(Hər şeyə) varis olan da Bizik. ← Həqiqətən, Biz dirildirik və Biz öldürürük.

َ ‫َو َل َق ْد َعل ِْم َنا ال ُْم ْس َت ْا ِخ ۪ر‬

﴾24﴿ ‫ين‬ ‫ين ِم ْنكُ ْم‬
َ ۪‫َو َل َق ْد َعل ِْم َنا ال ُْم ْس َت ْقدِ م‬
gələcək olanları da bilirik! ← Sizdən, əvvəl gəlib-gedənləri də bilirik,

﴾25﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ِا َّن ُه َح ۪ك‬

ٌ ۪‫يم َعل‬ ‫َوا َِّن َر َّب َك ُه َو َي ْح ُش ُر ُه ْم‬
O, hikmət sahibidir, (hər şeyi) biləndir! ← Həqiqətən, Rəbbin özü onları bir yerə yığacaq.

﴾27﴿‫وم‬
ِ ‫الس ُم‬ ٍۚ ‫ْصالٍ م ِْن َح َم ٍا َم ْس ُن‬
َّ ِ‫﴾ َوال َْجا َّٓن َخل َْق َن ُاه م ِْن َق ْب ُل م ِْن َنار‬26﴿‫ون‬ َ ‫ان م ِْن َصل‬ ِ ْ‫َو َل َق ْد َخل َْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Cinləri daha öncə tüstüsüz oddan yaratmışdıq. ← Biz insanı, palçıqlı, qoxumuş quru palçıqdan yaratdıq!

﴾28﴿ ٍ‫ْصالٍ م ِْن َح َم ٍا َم ْس ُنون‬

َ ‫ِا ّن۪ي َخال ٌِق َب َش ًرا م ِْن َصل‬ ‫َوا ِْذ َقالَ َر ُّب َك ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
“Mən palçıqlı, qoxumuş quru palçıqdan insan yaradacağam! ← Bir vaxt Rəbbin mələklərə demişdi:

َ ۪‫اجد‬
﴾29﴿ ‫ين‬ ِ ‫َف َق ُعوا ل َُه َس‬ ۪ ‫َف ِا َذا َس َّو ْي ُت ُه َو َن َف ْخ ُت ف۪ ي ِه م ِْن ُر‬
‫وحي‬
dərhal ona səcdə edin!” ← Mən ona surət verib ruhumdan üfürdüyüm zaman,

َ ۪‫اجد‬
﴾31﴿‫ين‬ ِ ‫الس‬
َّ ‫ون َم َع‬
َ ُ‫ى َا ْن َيك‬ َ ۪‫ا اَِّل ا ِْبل‬
ٓ ‫يس َا ٰب‬ َ ‫َف َس َج َد ال َْملٰ ٓئِكَ ُة ُك ُّل ُه ْم َا ْج َم ُع‬
﴾30﴿‫ون‬
İblis xaric! O, səcdə edənlərlə birlikdə olmaqdan imtina etdi. ← Beləcə bütün mələklər hamısı səcdə etdilər,
265 əl-Hicr surəsi Cüz 14

َ ۪‫اجد‬
﴾32﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس‬
َّ ‫ون َم َع‬
َ ُ‫َك َا اَّل َتك‬ ُ ۪‫َقالَ َيا ٓ ا ِْبل‬
َ ‫يس َما ل‬
(Allah) buyudu: “Ey İblis! Sənə nə olub ki, səcdə edənlərlə birlikdə olmadın?”

﴾33﴿ ٍ‫ْصالٍ م ِْن َح َم ٍا َم ْس ُنون‬

َ ‫َخل َْق َت ُه م ِْن َصل‬ ‫َقالَ ل َْم َا ُك ْن اِل َْس ُج َد ل َِب َش ٍر‬
Onu palçıqlı, qoxumuş quru palçıqdan yaratmısan!” ← (İblis) dedi: “İnsana səcdə edəsi deyiləm.

﴾35﴿‫ين‬ ّ ۪ ‫َوا َِّن َعل َْي َك الل َّْع َن َة ِالٰى َي ْو ِم‬

ِ ‫الد‬ ٌ ‫اخ ُر ْج ِم ْن َها َف ِا َّن َك َر ۪ج‬
﴾34﴿‫يم‬ ْ ‫َقالَ َف‬
Haqq-hesab gününə qədər lənət sənin üzərinədir!” ← (Allah) dedi: “Oradan çıx. Çünki sən qovulmusan!

َ ‫َقالَ َف ِا َّن َك م َِن ال ُْم ْنظَ ۪ر‬

﴾37﴿ ‫ين‬ ٓ ‫َقالَ َر ِّب َف َا ْنظِ ْرن‬
َ ‫۪ي ِالٰى َي ْو ِم ُي ْب َع ُث‬
﴾36﴿ ‫ون‬
(Allah) dedi: “Sən möhlət verilənlərdənsən; ← O dedi: “Ey Rəbbim! Diriləcəkləri günə qədər mənə möhlət ver!”

‫َقالَ َر ِّب ِب َما ٓ َا ْغ َو ْي َتن۪ي‬ ِ ‫ِالٰى َي ْو ِم ال َْو ْق ِت ال َْم ْعل‬

﴾38﴿ ‫ُوم‬
(İblis) dedi: “Ey Rəbbim! Məni azdırmağına görə, ← məlum vaxtın gününə qədər! “

َ ۪‫َو اَل ُْغ ِو َي َّن ُه ْم َا ْج َمع‬

﴾39﴿ ‫ين‬ ‫ض‬
ِ ‫اَل َُز ِّي َن َّن ل َُه ْم فِي اْال َْر‬
və onların hamısını yoldan çıxaracağam! ← mən də onlara, (pis əməlləri) yer üzündə yaxşı göstərəcəm,

ٌ ۪‫اط َعل ََّي ُم ْس َتق‬

﴾41﴿‫يم‬ ٌ ‫َقالَ ٰهذَ ا ِص َر‬ َ ‫ا اَِّل عِ َب َادكَ ِم ْن ُه ُم ال ُْم ْخل َ۪ص‬
﴾40﴿ ‫ين‬
(Allah) dedi: “Mənə görə bu, düz yoldur! ← İçlərindən Sənin sadiq bəndələrin (bundan) müstəsnadır!”

﴾42﴿ ‫ين‬
َ ‫ا اَِّل َم ِن ا َّت َب َع َك م َِن ال َْغ ۪او‬ ‫ان‬
ٌ َ‫َك َعل َْي ِه ْم ُسلْط‬ َ ‫ا َِّن عِ َباد۪ ي ل َْي‬
َ ‫سل‬
Ancaq sənə uyan azğınlar istisnadır. ← Bəndələrim üzərində sənin heç bir hökmranlığın olmaz!

َ ۪‫َوا َِّن َج َه َّن َم ل ََم ْوعِ ُد ُه ْم َا ْج َمع‬

﴾43﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, Cəhənnəm onların hamısına vəd olunmuş yerdir!

ٌ ‫اب ِم ْن ُه ْم ُج ْز ٌء َم ْق ُس‬
﴾44﴿ ‫وم‬ ٍ ‫لِكُ ِّل َب‬ ‫اب‬
ۜ ٍ ‫ل ََها َس ْب َع ُة َا ْب َو‬
Hər qapıda, onlardan ayrılmış bir dəstə vardır. ← Onun (Cəhənnəmin) yeddi qapısı var.

َ ‫ُوها ِب َس اَل ٍم ٰا ِمن‬

﴾46﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ُا ْد ُخل‬ ﴾45﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ين ف۪ ي َج َّن‬
ۜ ٍ ‫ات َو ُع ُي‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬
Oraya sağ-salamat, əmin olaraq daxil olun! ← Şübhəsiz, müttəqilər cənnətlərdə və bulaqlar başında olacaqlar.

َ ۪‫ا ِْخ َوا ًنا َعلٰ ى ُس ُررٍ ُم َت َقا ِبل‬

﴾47﴿ ‫ين‬ ‫ورهِ ْم م ِْن غِ ٍّل‬
ِ ‫َو َن َز ْع َنا َما ف۪ ي ُص ُد‬
Qardaşca, taxtlar üstündə qarşı-qarşıya əyləşərlər. ← Onların ürəklərindəki kin-küdurəti çıxartdıq.

َ ‫َو َما ُه ْم ِم ْن َها ِب ُم ْخ َر ۪ج‬

﴾48﴿ ‫ين‬ ‫اَل َي َم ُّس ُه ْم ف۪ َيها َن َص ٌب‬
Onlar oradan çıxarılası da deyillər. ← Onlara orada heç bir yorğunluq üz verməz.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾49﴿ ‫يم‬ َّ ‫ور‬
ُ ‫۪ي َا َن ۬ا ال َْغ ُف‬
ٓ ‫َا ّن‬ ٓ ۪‫َن ِّب ْئ عِ َباد‬
‫ي‬
Mən həqiqətən, bağışlayanam, rəhm edənəm! ← Qullarıma xəbər ver ki,

ِ ‫َو َن ِّب ْئ ُه ْم َع ْن َض ْي‬

َ ۪‫ف ا ِْب ٰره‬
﴾51﴿ ‫يم‬ ﴾50﴿ ‫۪يم‬
ُ ‫الل‬
َ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َو َا َّن َعذَ ا ۪بي ُه َو ال َْعذ‬
Onlara, İbrahimin qonaqları haqqında da xəbər ver! ← Mənim əzabım da çox şiddətli əzabdır!
Cüz 14 əl-Hicr surəsi 266

َ ‫َقالَ ِا َّنا ِم ْنكُ ْم َو ِجل‬

﴾52﴿‫ُون‬ ۜ‫ا ِْذ َد َخلُوا َعل َْي ِه َف َقالُوا َس اَل ًما‬
(İbrahim) dedi: “Biz sizdən qorxuruq!” ← Bir zaman (mələklər) onun hüzuruna daxil olub: “Salam!”- dedilər.

﴾53﴿ ‫يم‬ ٍ ۪‫ِا َّنا ُن َب ِّش ُركَ ِب ُغ اَل ٍم َعل‬ ‫َقالُوا اَل َت ْو َج ْل‬
Biz səni çox bilikli bir oğlan uşağı ilə müjdələyirik!” ← Onlar dedilər: “Qorxma!

َ ‫َف ِب َم ُت َب ِّش ُر‬

﴾54﴿ ‫ون‬ ‫ى َا ْن َم َّسن َِي الْكِ َب ُر‬
ٓ ٰ‫َقالَ َا َب َّش ْر ُت ُمون۪ي َعل‬
Bəs, nə ilə müjdə verirsiniz?” ← (İbrahim) dedi: “Qocaldığım bir vaxtdamı mənə müjdə verirsiniz?

َ ‫َف اَل َتكُ ْن م َِن ا ْل َقان ِ۪ط‬

﴾55﴿ ‫ين‬ ‫َقالُوا َب َّش ْر َناكَ ِبال َْح ِّق‬
Ona görə də ümidini üzənlərdən olma!” ← (Mələklər) dedilər: “Biz sənə haqq ilə müjdə veririk.

َ ‫الضا ٓ ُّل‬
﴾56﴿ ‫ون‬ َّ ‫َقالَ َو َم ْن َي ْق َن ُط م ِْن َر ْح َم ِة َر ِّبه۪ ٓ ا اَِّل‬
(İbrahim) dedi: “(Haqq yoldan) azanlardan başqa, Rəbbinin mərhəmətindən kim ümidini üzər?!”

َ ۪‫َقالُوٓا ِا َّنا ٓ ُا ْرسِ ْل َنا ٓ ِالٰى َق ْو ٍم ُم ْج ِرم‬

﴾58﴿‫ين‬ ﴾57﴿‫ُون‬
َ ‫َقالَ َف َما َخطْ ُبكُ ْم َا ُّي َها ال ُْم ْر َسل‬
Onlar dedilər: “Biz günahkar bir tayfaya göndərilmişik. ← “Ey elçilər! İşiniz nədir?”- dedi.

ُ ‫ِا َّنا ل َُم َن ُّج‬

َ ۪‫وه ْم َا ْج َمع‬
﴾59﴿ ‫ين‬ ۜ ٍ ‫ا اَِّل ٰالَ ل‬
‫ُوط‬
Biz, əlbəttə, onların hamısını xilas edəcəyik! ← Lutun ailəsi xaric!

َ ‫َق َّد ْر َنا ٓ ِا َّن َها لَمِ َن ال َْغا ِب ۪ر‬

﴾60﴿ ‫ين‬ ‫ا اَِّل ْام َر َا َت ُه‬
Təqdir etdik ki, o, əzaba uğrayanlardan olacaqdır!” ← Ancaq (Lutun) zövcəsi müstəsnadır!

َ ‫َقالَ ِا َّنكُ ْم َق ْو ٌم ُم ْنكَ ُر‬

﴾62﴿ ‫ون‬ ﴾61﴿ ‫ُون‬ ٍۨ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ٰالَ ل‬
َ ‫ُوط ال ُْم ْر َسل‬
(Lut) dedi: “Siz, tanımadığımız adamlarsınız!” ← Elçilər (mələklər) Lut ailəsinin yanına gəldikləri zaman,

َ ‫َقالُوا َب ْل ِج ْئ َناكَ ِب َما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْم َت ُر‬

﴾63﴿ ‫ون‬
(Mələklər) dedilər: “Xeyr, biz sənə onların şübhə etdikləri şeyi (əzabı) gətirmişik!

َ ‫َو ِا َّنا ل ََصا ِد ُق‬

﴾64﴿ ‫ون‬ ‫َو َا َت ْي َناكَ ِبال َْح ِّق‬
Həqiqətən, biz doğru danışanlarıq! ← Sənə, haqq olanı gətirmişik.

‫ار ُه ْم‬
َ ‫َوا َّت ِب ْع َا ْد َب‬ ‫ِك ِبقِطْ ٍع م َِن ال َّْي ِل‬
َ ‫َف َا ْس ِر ِب َا ْهل‬
Sən də onların arxasınca get. ← Gecənin bir vaxtı (sonuna yaxın) ailəni yola çıxart.

﴾65﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ْام ُضوا َح ْي ُث ُت ْؤ َم ُر‬ ‫ِت ِم ْنكُ ْم َا َح ٌد‬
ْ ‫َو اَل َي ْل َتف‬
Sizə əmr olunan yerə gedin!” ← Sizdən heç kəs geri baxmasın.

ٌ ُ‫َدا ِب َر ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َم ْقط‬

َ ‫وع ُم ْص ِب ۪ح‬
﴾66﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َق َض ْي َنا ٓ ِال َْي ِه ٰذل‬
‫ِك اْال َْم َر َا َّن‬
səhər çağı bunların (kafirlərin) kökü kəsilmiş olacaq. ← Və ona (Luta) o əmri vəhy etdik ki,

﴾68﴿ ِ‫َقالَ ا َِّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َض ْيف۪ ي َف اَل َت ْف َض ُحون‬ َ ‫َو َجا ٓ َء َا ْه ُل ال َْمد۪ ي َن ِة َي ْس َت ْبشِ ُر‬
﴾67﴿‫ون‬
(Lut) dedi:“Bunlar mənim qonaqlarımdır. Məni biabır etməyin!← Şəhər əhli sevinərək gəldi.

َ ۪‫َقالُوٓا َا َول َْم َن ْن َه َك َع ِن ال َْعالَم‬

﴾70﴿ ‫ين‬ ﴾69﴿ ِ‫الل َو اَل ُت ْخ ُزون‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Dedilər:“Sənə camaatın (işinə qarışmağı) qadağan etmədikmi?” ← Allahdan qorxun və məni rüsvay etməyin!”
267 əl-Hicr surəsi Cüz 14

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َفاعِ ل‬

﴾71﴿ ‫ين‬ ٓ ‫َقالَ ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َب َنات‬
‫۪ي‬
Əgər (istədiyinizi) edəcəksinizsə (onlarla evlənin)!” ← (Lut) dedi: “Bunlar mənim qızlarımdır.

َ ۪‫الص ْي َح ُة ُم ْش ِرق‬
﴾73﴿‫ين‬ َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬ ﴾72﴿‫ون‬ َ ‫ل ََع ْم ُركَ ِا َّن ُه ْم لَف۪ ي َسكْ َرت ِِه ْم َي ْع َم ُه‬
Şəfəq doğanda dəhşətli səs onları bürüdü. ← Canına and olsun ki, onlar sərxoşluqları içində çaşıb qaldılar.

ۜ ٍ ‫ار ًة م ِْن سِ ۪ ّج‬

﴾74﴿ ‫يل‬ َ ‫َو َا ْمطَ ْر َنا َعل َْي ِه ْم ِح َج‬ ‫َف َج َع ْل َنا َعال َِي َها َسا ِفل ََها‬
və başlarına odda bişmiş gildən bərk daşlar yağdırdıq. ← Oranın altını-üstünü çevirdik,

ٍ ‫َو ِا َّن َها َل ِب َس ۪ب‬

ٍ ۪‫يل ُمق‬
﴾76﴿ ‫يم‬ ﴾75﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
َ ۪‫ات ِلل ُْم َت َو ِّسم‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, o, yolun üstündə hələ də durmaqdadır! ← Həqiqətən bunda, düşünənlər üçün ibrətlər vardır!

َ ۪‫اب اْال َْيكَ ِة لَظَ الِم‬

﴾78﴿ ‫ين‬ ُ ‫ان َا ْص َح‬
َ ‫َوا ِْن َك‬ َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
﴾77﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, Əykə əhli də zalım idi. ← Bunda, möminlər üçün sözsüz ki, bir ibrət vardır!

﴾79﴿ ‫ين‬ ٍ ‫َو ِا َّن ُه َما َل ِبا َِم‬

ٍ ‫ام ُم ۪ب‬ ‫َفا ْن َت َق ْم َنا ِم ْن ُه ْم‬
Hər iki (şəhər) də açıq-aşkar göz qabağındadır, ← Onlardan da intiqam aldıq.

َ ۪‫اب ال ِْح ْج ِر ال ُْم ْر َسل‬

﴾80﴿ ‫ين‬ ُ ‫َو َل َق ْد َكذَّ َب َا ْص َح‬
Andolsun ki, Hicr əhalisi də peyğəmbərləri yalanlamışdılar.

َ ‫َفكَ ا ُنوا َع ْن َها ُم ْع ِر ۪ض‬

﴾81﴿ ‫ين‬ ‫اه ْم ٰا َيا ِت َنا‬
ُ ‫َو ٰا َت ْي َن‬
Onlar isə o (möcüzələr)dən üz çevirirdilər. ← Onlara da möcüzələrimizi göndərdik.

َ ‫الص ْي َح ُة ُم ْص ِب ۪ح‬
﴾83﴿‫ين‬ َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬ ﴾82﴿‫۪ين‬ َ ‫ون م َِن ال ِْج َبالِ ُب ُيو ًتا ٰا ِمن‬
َ ‫َو َكا ُنوا َي ْن ِح ُت‬
Səhər çağı dəhşətli səs onları bürüdü. ← Onlar arxayın şəkildə dağları yonub evlər qururdular.

َ ‫َف َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾84﴿ ‫ون‬
Qazandıqları şeylər, onlara heç bir fayda vermədi.

‫اع َة اَ ٰلت َِي ٌة‬

َ ‫الس‬
َّ ‫َوا َِّن‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ٓ ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َما َخل َْق َنا‬
Qiyamət mütləq gələcəkdir. ← Göyləri, yeri və o ikisinin arasında olanları yalnız haqq olaraq yaratdıq.

ُ ۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو ال َْخ اَّل ُق ال َْعل‬

﴾86﴿ ‫يم‬ َ ۪‫الص ْف َح ال َْجم‬
﴾85﴿ ‫يل‬ َّ ‫اص َف ِح‬
ْ ‫َف‬
Həqiqətən, Rəbbin yaradandır, (hər şeyi) biləndir! ← Sən (onlarla) gözəl rəftar elə!

﴾87﴿ ‫يم‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َناكَ َس ْب ًعا م َِن ال َْم َثان۪ي َوا ْل ُق ْر ٰا َن ال َْع ۪ظ‬
Andolsun ki, sənə, təkrarlanan yeddi (ayə olan Fatihə surəsi)ni və uca Quranı verdik.

‫َو اَل َت ْح َز ْن َعل َْي ِه ْم‬ ‫اجا ِم ْن ُه ْم‬

ً ‫اَل َت ُم َّد َّن َع ْي َن ْي َك ِالٰى َما َم َّت ْع َنا ِبه۪ ٓ َا ْز َو‬
və onlardan ötrü kədərlənmə! ← Onlardan bəzi zümrələrə verdiyimiz nemətlərə gözlərini dikmə,

َ ‫اح َك ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾88﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِض َج َن‬
ْ ‫اخف‬
ْ ‫َو‬
Möminlər üçün də qanadını sal (onları himayə et)!

َ ۪‫َك َما ٓ َا ْن َز ْل َنا َعلَى ال ُْم ْق َتسِ م‬

﴾90﴿ ‫ين‬ ُ ‫النذ۪ ُير ال ُْم ۪ب‬
﴾89﴿ ‫ين‬ ٓ ‫َو ُق ْل ِا ّن‬
َّ ‫۪ي َا َن ۬ا‬
Necəki (Quranı) bölənlərə (əzab) endirmişdik! ← Və de: “Mən, həqiqətən, açıq-aşkar qorxudanam!”
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 268

َ ۪‫َف َو َر ِّب َك َل َن ْسـَٔل ََّن ُه ْم َا ْج َمع‬

﴾92﴿‫ين‬ َ ‫ين َج َعلُوا ا ْل ُق ْر ٰا َن عِ ۪ض‬
﴾91﴿‫ين‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Rəbbinə and olsun ki, onların hamısını sorğu-suala çəkəcəyik... ← O kəslər ki, Quranı hissələrə böldülər”

َ ۪‫ض َع ِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾94﴿ ‫ين‬ ْ ‫اص َد ْع ِب َما ُت ْؤ َم ُر َو َا ْع ِر‬
ْ ‫َف‬ ﴾93﴿‫ُون‬
َ ‫َع َّما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Sənə əmr olunanı (Quranı) açıq-aşkar təbliğ et və müşriklərdən üz döndər! ←...etdikləri əməllər barəsində.

﴾96﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ُون َم َع ه‬
َ ‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْج َعل‬ َ ۪‫ِا َّنا َك َف ْي َناكَ ال ُْم ْس َت ْه ِزء‬
﴾95﴿‫ين‬
Allaha başqa tanrını şərik qoşanlar da biləcəklər!← İstehza edənlərə qarşı Biz sənə kifayət edərik.

َ ‫يق َص ْد ُركَ ِب َما َي ُقول‬

﴾97﴿ ‫ُون‬ ُ ‫َو َل َق ْد َن ْعل َُم َا َّن َك َي ۪ض‬
Andolsun ki, Biz, onların dediklərinə görə sənin ürəyinin qısıldığını bilirik!

ُ ۪‫َو ْاع ُب ْد َر َّب َك َح ّٰتى َي ْات َِي َك ال َْيق‬

﴾99﴿‫ين‬ َ ۪‫اجد‬
﴾98﴿‫ين‬ َّ ‫َف َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك َو ُك ْن م َِن‬
ِ ‫الس‬
Və sənə yəqin (ölüm) gələnədək Rəbbinə ibadət et!←Elə isə, Rəbbini şükürlə təsbih et və səcdə edənlərdən ol!

‫الن ْح ِل‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬16﴿
ən-Nəhl (Bal arısı) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 128 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾1﴿ ‫ون‬
َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ ‫ُوه‬
ُ ‫َف اَل َت ْس َت ْع ِجل‬ ِ ّٰ‫ى َا ْم ُر ه‬
‫الل‬ ٓ ‫َا ٰت‬
O, Ona qoşduqları şəriklərdən pak və ucadır. ← Elə isə, onu tələsik istəməyin. ← Allahın əmri gələcəkdir.

ٓ ۪‫وح م ِْن َا ْم ِره۪ َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬

ِ ‫الر‬
ُّ ‫ُي َن ِّزلُ ال َْملٰ ٓئِكَ َة ِب‬
(Allah) mələkləri, Öz əmrindən olan ruh (vəhy) ilə, bəndələrindən istədiyinə göndərir ki:

﴾2﴿ ِ‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل َا َن ۬ا َفا َّت ُقون‬ ‫َا ْن َا ْنذِ ُروٓا َا َّن ُه‬
Məndən başqa heç bir tanrı yoxdur. Elə isə, Məndən qorxun! ← “Xəbərdar edin ki,

﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َخل ََق‬
(Allah), Ona qoşduqları şəriklərdən ucadır! ← (Allah) göyləri və yeri haqq olaraq yaratmışdır.

﴾4﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َف ِا َذا ُه َو َخ ۪ص‬

ٌ ‫يم ُم ۪ب‬ ‫ان م ِْن ُنطْ َف ٍة‬ ِ ْ‫َخل ََق ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Bununla belə o, birdən-birə açıq-aşkar bir düşmən oldu. ← (Allah) insanı nütfədən (mənidən) xəlq etdi.

َ ‫َو ِم ْن َها َت ْا ُكل‬

﴾5﴿ ‫ُون‬ ْ ‫لَكُ ْم ف۪ َيها د‬
‫ِف ٌء َو َم َناف ُِع‬ ‫ام َخ َل َق َه ۚا‬
َ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫َو ا‬
Onlardan (ətindən) də yeyirsiniz.← Onlarda, sizin üçün istilik və çoxlu mənfəətlər var.← Davarı da O yaratdı.

﴾6﴿‫ون‬ َ ‫ون َو ۪ح‬

َ ‫ين َت ْس َر ُح‬ َ ‫يح‬ َ ‫۪ح‬
ُ ‫ين ُت ۪ر‬ ٌ‫َولَكُ ْم ف۪ َيها َج َمال‬
otlamağa göndərərkən və tövləyə gətirərkən. ← Həmçinin onlarda sizin üçün gözəllik var
(baxıb zövq alırsınız);
269 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

‫س‬ َ ْ‫َو َت ْحمِ ُل َا ْث َقالَكُ ْم ِالٰى َب َلدٍ ل َْم َتكُ و ُنوا َبالِغ۪ ي ِه ا اَِّل ِبشِ ِّق ا‬
ۜ ِ ‫ال ْن ُف‬
Onlar sizin yüklərinizi, özünüzü yormadan çata bilməyəcəyiniz bir ölkəyə daşıyarlar.

ٌ ‫ا َِّن َر َّبكُ ْم ل ََر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾7﴿ ‫يم‬
Həqiqətən, Rəbbin şəfqətlidir, mərhəmətlidir!

﴾8﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َي ْخل ُُق َما اَل َت ْعل َُم‬ َ ‫َوال َْخ ْي َل َوا ْل ِب َغالَ َوال َْحم۪ َير ِل َت ْر َك ُب‬
‫وها َو ۪زي َن ًة‬
Bilmədiyiniz şeylər də yaratmaqdadır. ← Minməyiniz üçün və zinət kimi atı, qatırı, uzunqulağı (O yaratdı).

‫َو ِم ْن َها َجآئ ٌِر‬ ‫يل‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬

َّ ‫الل َق ْص ُد‬
ِ ‫الس ۪ب‬
Ondan ayrılan da vardır. ← (İslam) yoluna yönəltmək Allaha aiddir.

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬

َّ ‫ي َا ْن َزلَ م َِن‬ َ۟ ۪‫َول َْو َشا ٓ َء ل ََه ٰديكُ ْم َا ْج َمع‬
﴾9﴿ ‫ين‬
Göydən su endirən Odur. ← Əgər (Allah) istəsəydi, sizin hamınızı doğru yola salardı.

﴾10﴿ ‫ون‬ ُ ‫َو ِم ْن ُه َش َج ٌر ف۪ ي ِه ُت ۪س‬

َ ‫يم‬ ٌ ‫لَكُ ْم ِم ْن ُه َش َر‬
‫اب‬
həm də ondan (heyvanlarınızı) otardığınız ağaclar (göyərir). ← Ondan sizin üçün içməli su olur,

ۜ ِ ‫َوم ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬

‫ات‬ ‫اب‬ َ ‫الن ۪خ‬
َ ‫يل َو اْال َْع َن‬ َّ ‫ون َو‬
َ ‫الز ْي ُت‬ َّ ‫ُي ْن ِب ُت لَكُ ْم ِب ِه‬
َّ ‫الز ْر َع َو‬
və bütün meyvələrdən (yetişdirir). ← (Allah) onunla sizin üçün əkin, zeytun, xurma, üzüm yetişdirir,

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬

﴾11﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, düşünüb-daşınan insanlar üçün bunda ibrətlər vardır!

ۜ ۪‫ات ِب َا ْم ِره‬
ٌ ‫وم ُم َس َّخ َر‬
ُ ‫َوال ُّن ُج‬ ‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫ار َو‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َس َّخ َر لَكُ ُم ال َّْي َل َو‬
Ulduzlar da Onun əmrinə boyun əymişdir. ← O, gecəni və gündüzü, Günəşi və Ayı sizin xidmətinizə verdi.

﴾12﴿ ‫ُون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Doğrudan da, bunda, ağılla düşünən insanlar üçün ibrətlər vardır!

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َيذَّ َّك ُر‬

﴾13﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ض ُم ْخ َت ِل ًفا َال َْوا ُن ُه‬
ِ ‫َو َما َذ َر َا لَكُ ْم فِي اْال َْر‬
Əlbəttə, öyüd alan qövm üçün bunda ibrətlər vardır! ← Yerdə müxtəlif rəngli şeyləri də sizin üçün yaratdı.

‫َو َت ْس َت ْخ ِر ُجوا ِم ْن ُه ِحل َْي ًة َتل َْب ُسو َن َه ۚا‬ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َس َّخ َر ال َْب ْح َر ِل َت ْا ُكلُوا ِم ْن ُه ل َْح ًما طَ ِر ًّيا‬
və oradan, taxdığınız bəzək əşyaları çıxardasınız. ← Dənizi (sizə) ram edən Odur ki, oradan təzə ət yeyəsiniz,

۪‫َو ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬ ‫اخ َر ف۪ ي ِه‬

ِ ‫ْك َم َو‬
َ ‫َو َت َرى ا ْل ُفل‬
(Bunlar), Onun lütfündən istəməniz üçündür; ← Gəmilərin, orada (dənizi) yara-yara üzdüyünü görərsən.

﴾14﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬
Və bəlkə, siz şükür edəsiniz!
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 270

﴾15﴿‫ون‬
َ ‫ارا َو ُس ُبل ل ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬
ً ‫َو َا ْن َه‬ َ ۪‫ض َر َواسِ َي َا ْن َتم‬
‫يد ِبكُ ْم‬ ِ ‫َو َال ْٰقى فِي اْال َْر‬
Yolunuzu tapasınız deyə çaylar və yollar (yaratdı). ← Sizi yırğalamasın deyə, yerdə möhkəm dağlar yaratdı.

﴾16﴿ ‫ون‬
َ ‫الن ْج ِم ُه ْم َي ْه َت ُد‬
َّ ‫َو ِب‬ ۜ ٍ ‫َو َع اَل َم‬
‫ات‬
Və onlar ulduzlar vasitəsilə yollarını taparlar. ← Əlamətlər də (müəyyən etdi).

﴾17﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ‫َا َف َم ْن َي ْخل ُُق َك َم ْن اَل َي ْخل ُُق‬
Məgər düşünmürsünüzmü?! ← Yaradan (Allah), yaratmayana (bütlərə) bənzəyərmi?!

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾18﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل ل ََغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫وها‬ ِ ّٰ‫َوا ِْن َت ُع ُّدوا ن ِْع َم َة ه‬
َ ‫الل اَل ُت ْح ُص‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Əgər Allahın nemətlərini sayacaq olsanız, saya bilməzsiniz.

َ ‫ون َو َما ُت ْع ِل ُن‬

﴾19﴿ ‫ون‬ َ ‫الل َي ْعل َُم َما ُتسِ ُّر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah, nəyi gizli saxladığınızı və nəyi aşkar etdiyinizi bilir!

﴾20﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم ُي ْخ َل ُق‬ ‫ون َش ْيـًٔا‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
َ ‫الل اَل َي ْخ ُل ُق‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْد ُع‬
Axı onlar özləri yaradılmışlar. ← Allahdan qeyri dua etdikləri (bütlər), heç bir şeyi yarada bilməzlər.

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫ان ُي ْب َع ُث‬
َ ‫ون َا َّي‬
َ ‫َو َما َي ْش ُع ُر‬ ‫ات َغ ْي ُر َا ْح َيا ٓ ٍۚء‬
ٌ ‫َا ْم َو‬
Nə vaxt diriləcəklərini də bilməzlər. ← (Onlar) ölüdürlər, diri deyillər.

‫ال ِخ َر ِة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َفالَّذ‬ ِ ‫ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
Axirətə inanmayanlara gəlincə; ← Sizin tanrınız bir tək tanrıdır.

َ ‫ُوب ُه ْم ُم ْنكِ َر ٌة َو ُه ْم ُم ْس َتكْ ِب ُر‬

﴾22﴿ ‫ون‬ ُ ‫ُقل‬
Onların qəlbləri, təkəbbürlü bir halda inkar edər.

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْس َتكْ ِب ۪ر‬

﴾23﴿ ‫ين‬ َ ‫ون َو َما ُي ْع ِل ُن‬
‫ون‬ َ ‫الل َي ْعل َُم َما ُيسِ ُّر‬
َ ّٰ‫اَل َج َر َم َا َّن ه‬
Həqiqətən, O, təkəbbürlüləri sevməz! ← Şübhəsiz, Allah, gizlətdiklərini və aşkar etdiklərini bilir.

﴾24﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫َقالُوٓا َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ل َُه ْم َما َذا ٓ َا ْن َزلَ َر ُّبكُ ْم‬
“Əvvəlkilərin əfsanələrini!”- deyərlər ki, ← Onlara: “Rəbbiniz nə nazil etmişdir?” - deyildiyi zaman,

‫ل َِي ْحمِ لُوٓا َا ْو َز َار ُه ْم َكا ِم َل ًة َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِۙة‬

qiyamət günü öz (günah) yüklərini tamamilə yüklənsinlər;

﴾25﴿‫ون‬
َ ‫َا اَل َسا ٓ َء َما َي ِز ُر‬ ‫ين ُي ِض ُّلو َن ُه ْم ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍ ْۜم‬
َ ۪‫َوم ِْن َا ْو َز ِار الَّذ‬
Bilin ki, daşıyacaqları necə də pisdir! ← Bilmədən yoldan çıxartdıqları kimsələrin yüklərindən də!

ِ‫الل ُب ْن َيا َن ُه ْم م َِن ا ْل َق َواعِ د‬

ُ ّٰ‫َف َا َتى ه‬ َ ۪‫َق ْد َمكَ َر الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Allah onların binalarını təməlindən sarsıtdı. ← Onlardan əvvəlkilər də hiylə qurmuşdular.

﴾26﴿‫ون‬
َ ‫اب م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْش ُع ُر‬
ُ َ‫َو َا ٰت ُيه ُم ال َْعذ‬ ‫ف م ِْن َف ْوق ِِه ْم‬
ُ ‫الس ْق‬
َّ ‫َف َخ َّر َعل َْي ِه ُم‬
və əzab onlara, heç bilmədikləri yerdən gəlmişdi. ← Dərhal yuxarıdan tavan üzərilərinə çökmüşdü,
271 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

‫ُّون ف۪ ِيه ْم‬ َ ۪‫َا ْي َن ُش َر َكآء َِي الَّذ‬

َ ‫ين ُك ْن ُت ْم ُت َشآق‬ ُ‫ُث َّم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ُي ْخ ۪ز ِيه ْم َو َي ُقول‬
“Özləri üçün düşmən olduğunuz şəriklərim haradadır?” ← Sonra (Allah), qiyamət günü onları rüsvay edəcək
və deyəcək:

﴾27﴿ ‫ين‬ ُّ ‫ا َِّن ال ِْخ ْز َي ال َْي ْو َم َو‬

َ ‫السوٓ َء َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم‬
َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
“Həqiqətən, bu gün rüsvayçılıq və pislik kafirlərin üzərindədir!” ← Elm verilmiş kimsələr deyəcəklər:

‫َما ُك َّنا َن ْع َم ُل م ِْن ُسوٓ ٍ ۜء‬ َّ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم َف َا ْل َق ُوا‬

‫السل ََم‬ ٓ ۪‫ّٰيه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة ظَ الِم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين َت َت َوف‬
“Heç bir pislik etmirdik!” ← Özlərinə zülm edərkən mələklər canlarını alan kəslər təslim olub (deyərlər):

﴾28﴿ ‫ُون‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ‫يم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ َ ّٰ‫ى ا َِّن ه‬
ٓ ٰ‫َبل‬
“Xeyr, həqiqətən, Allah, sizin nələr etdiyinizi çox yaxşı bilir!

﴾29﴿‫ين‬
َ ‫س َم ْث َوى ال ُْم َتكَ ِّب ۪ر‬
َ ‫َف َل ِب ْئ‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫اب َج َه َّن َم َخالِد‬
َ ‫َف ْاد ُخلُوٓا َا ْب َو‬
Təkəbbürlülərin məskəni necə də pisdir!” ← Elə isə, içində bədi qalacağınız Cəhənnəmin qapılarından girin.

ۜ ‫َقالُوا َخ ْي ًرا‬ َ ۪‫يل ِل َّلذ‬

‫ين ا َّت َق ْوا َما َذا ٓ َا ْن َزلَ َر ُّبكُ ْم‬ َ ۪‫َوق‬
“Xeyir (nazil etmişdir)” - deyərlər. ← Müttəqilərə: “Rəbbiniz nə nazil etmişdir?” - deyildikdə isə:

‫ال ِخ َر ِة َخ ْي ٌر‬
ٰ ْ‫َول ََد ُار ا‬ ُّ ‫ين َا ْح َس ُنوا ف۪ ي ٰهذِ ِه‬
‫الد ْن َيا َح َس َن ٌة‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
Axirət yurdu isə, sözsüz ki, daha yaxşıdır. ← Yaxşılıq edənlər üçün bu dünyada gözəllik vardır.

َ ۪‫َو َلن ِْع َم َد ُار ال ُْم َّتق‬

﴾30﴿ ‫ين‬
Müttəqilərin yurdu necə də gözəldir!

‫ل َُه ْم ف۪ َيها َما َي َشا ٓ ُؤ َن‬ ‫ار‬ َ ْ‫ات َع ْدنٍ َي ْد ُخلُو َن َها َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ُ ‫َج َّن‬
Orada, istədikləri hər şey onlarındır. ← Onlar, (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətlərinə daxil olacaqlar.

‫ُون‬
َ ‫ين َي ُقول‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َت َت َو ّٰف ُيه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة طَ ِّي ۪ب‬ َ ۪‫الل ال ُْم َّتق‬
﴾31﴿‫ين‬ ُ ّٰ‫ِك َي ْج ِزي ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Mələklər, pak olduqları halda canlarını aldıqları kəslərə deyərlər: ← Allah müttəqiləri belə mükafatlandırır!

﴾32﴿ ‫ُون‬
َ ‫ْاد ُخلُوا ال َْج َّن َة ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫َس اَل ٌم َعل َْيكُ ُم‬
Etdiyiniz əməllərə görə Cənnətə daxil olun!” ← “Salam sizin üzərinizə olsun!

‫َا ْو َي ْات َِي َا ْم ُر َر ِّب َك‬ ‫ون ا َّ آِل َا ْن َت ْات َِي ُه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬
َ ‫َه ْل َي ْنظُ ُر‬
yaxud sənin Rəbbinin əmri gəlsin? ← Onlar ancaq gözləyirlərmi ki, mələklər onların yanına gəlsin,

َ ‫الل َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾33﴿‫ون‬ ُ ّٰ‫َو َما ظَ ل ََم ُه ُم ه‬ َ ۪‫ِك َف َع َل الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Allah onlara zülm etmədi. Lakin onlar özlərinə zülm edirdilər. ← Onlardan əvvəlkilər də belə etmişdilər.

﴾34﴿‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ‫ات َما َعمِ لُوا‬
ُ َٔ‫َف َا َص َاب ُه ْم َس ِّيـ‬
İstehza etdikləri şey də onları bürüdü. ← Və gördükləri işlərin pislikləri (cəzası) onlara yetişdi.
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 272

‫َما َع َب ْد َنا م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َش ْي ٍء َن ْح ُن َو اَل ٓ ٰا َبا ٓ ُؤ َنا‬ ‫الل‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين َا ْش َر ُكوا ل َْو َشا ٓ َء ه‬
nə biz Ondan başqa bir şeyə tapınmazdıq, nə də atalarımız. ← Müşriklər dedilər: “Əgər Allah istəsəydi,

َ ۪‫ِك َف َع َل الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ‫َو اَل َح َّر ْم َنا م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
Onlardan əvvəlkilər də belə etmişdilər. ← Onsuz (Allahın əmri olmadan) heç bir şeyi haram etməzdik”.

﴾35﴿ ‫ين‬
ُ ‫الر ُس ِل ا اَِّل ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬
ُّ ‫َف َه ْل َعلَى‬
Peyğəmbərlərin vəzifəsi isə yalnız açıq-aşkar təbliğdir.

‫وت‬
َ ‫اغ‬
ُ َّ‫اج َتن ُِبوا الط‬
ْ ‫الل َو‬
َ ّٰ‫ْاع ُب ُدوا ه‬ ِ‫َو َل َق ْد َب َع ْث َنا ف۪ ي ُك ِّل ُا َّم ٍة َر ُسول َان‬
“Allaha ibadət edin və Tağutdan çəkinin!” ← Andolsun ki, hər ümmətə peyğəmbər göndərdik ki;

َّ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َح َّق ْت َعل َْي ِه‬

‫الض اَل َل ُة‬ ُ ّٰ‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن َه َدى ه‬
‫الل‬
Onlardan eləsi də var ki, zəlalətə layiq olmuşdur. ← Onlardan eləsi var ki, Allah doğru yola yönəltmişdir.

َ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾36﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫َف ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və (peyğəmbərləri) yalançı hesab edənlərin axırının necə olduğunu görün! ← Elə isə, yer üzündə dolaşın,

ُّ‫الل اَل َي ْهد۪ ي َم ْن ُي ِضل‬

َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫ص َعلٰ ى ُه ٰد ُيه ْم‬
ْ ‫ا ِْن َت ْح ِر‬
şübhəsiz, Allah, yoldan çıxartdıqlarını doğru yola salmaz. ← Onların doğru yola gəlməsini çox istəsən də,

﴾37﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬
Onlara kömək edənlər də olmaz!

‫وت‬
ُ ‫الل َم ْن َي ُم‬
ُ ّٰ‫اَل َي ْب َع ُث ه‬ ِ ّٰ‫َو َا ْق َس ُموا ِب ه‬
‫الل َج ْه َد َا ْي َمان ِِه ْم‬
“Allah, ölən kimsəni diriltməz!” ← Onlar Allaha möhkəm and içdilər ki;

﴾38﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫َبلٰ ى َو ْع ًدا َعل َْي ِه َح ًّقا‬
Lakin insanların əksəriyyəti bilməz! ← Xeyr! (Bu, Allahın) haqq olaraq özünə verdiyi vəddir.

َ ‫ين َك َف ُروٓا َا َّن ُه ْم َكا ُنوا َكا ِذ ۪ب‬

﴾39﴿‫ين‬ َ ۪‫َول َِي ْعل ََم الَّذ‬ ‫ون ف۪ ي ِه‬
َ ‫ل ُِي َب ِّي َن ل َُه ُم الَّذ۪ ي َي ْخ َت ِل ُف‬
və inkar edənlər özlərinin yalançı olduqlarını bilsinlər. ← Ona görə ki, ixtilaflı məsələlərini onlara izah etsin

﴾40﴿ ‫ون‬
ُ ُ‫َا ْن َن ُقولَ ل َُه ُك ْن َف َيك‬ ‫ِا َّن َما َق ْو ُل َنا ل َِش ْي ٍء ِا َذا ٓ َا َر ْد َن ُاه‬
ona: “Ol!” - deməmizdir. O dərhal olar. ← Biz hər hansı bir şeyi (yaratmaq) istədikdə sözümüz sadəcə,

‫الد ْن َيا َح َس َن ًة‬

ُّ ‫َل ُن َب ِّو َئ َّن ُه ْم فِي‬ ‫الل م ِْن َب ْعدِ َما ظُ ل ُِموا‬
ِ ّٰ‫اج ُروا فِي ه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َه‬
onları dünyada gözəl bir yerdə məskunlaşdıracağıq. ← Zülmə məruz qaldıqdan sonra Allah üçün hicrət
edənlərə gəlincə,

﴾42﴿‫ُون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َص َب ُروا َو َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم َي َت َو َّكل‬ َ ‫ال ِخ َر ِة َا ْك َب ُر ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬
﴾41﴿‫ون‬ ٰ ْ‫َو اَل َْج ُر ا‬
(Onlar) o kəslərdir ki, səbr edirlər və Rəbbinə təvəkkül edirlər! ← Axirət mükafatı isə daha böyükdür. Kaş
biləydilər!
273 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

‫ي ِال َْي ِه ْم‬ ۪ ‫ِك ا اَِّل ِر َج اًال ُن‬

ٓ ‫وح‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
Biz səndən əvvəl də, özlərinə vəhy etdiyimiz ancaq kişilər (kişi peyğəmbərlər) göndərmişdik.

﴾43﴿ ‫ون‬ ِّ ‫َف ْسـَٔلُوٓا َا ْه َل‬

َ ‫الذ ْك ِر ا ِْن ُك ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
Əgər bilmirsinizsə, zikr (kitab) əhlindən soruşun!

ِّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك‬

‫الذ ْك َر‬ ِ ‫ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات َوال ُّز ُب ِ ۜر‬
Sənə də Quranı nazil etdik ki, ← (Onları) açıq-aşkar möcüzələr və kitablarla (göndərmişdik).

﴾44﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعل َُّه ْم َي َت َفكَّ ُر‬ ‫اس َما ُن ِّزلَ ِال َْي ِه ْم‬ َّ ‫ِل ُت َب ِّي َن ل‬
ِ ‫ِلن‬
və bəlkə, onlar düşünüb dərk edələr! ← insanlara, özlərinə göndəriləni izah edəsən,

‫ض‬
َ ‫الل ِب ِه ُم اْال َْر‬ َ ِ‫َا ْن َي ْخس‬
ُ ّٰ‫ف ه‬ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ َ ۪‫َا َف َام َِن الَّذ‬
َّ ‫ين َمكَ ُروا‬
Allah onları yerə gömməyəcək, ← Pis hiylələr quranlar əmindirlərmi ki,

﴾45﴿ ‫ون‬
َ ‫اب م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْش ُع ُر‬
ُ َ‫َا ْو َي ْات َِي ُه ُم ال َْعذ‬
yaxud bilmədikləri bir yerdən onlara əzab gəlməyəcək,

﴾46﴿ ‫ين‬
َ ‫َف َما ُه ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬ ‫َا ْو َي ْا ُخذَ ُه ْم ف۪ ي َت َق ُّل ِب ِه ْم‬
Axı onlar (buna) mane ola bilməzlər. ← və ya gəzib dolaşarkən (əzab) onları yaxalamayacaq?!

ٌ ‫َفا َِّن َر َّبكُ ْم ل ََر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾47﴿ ‫يم‬ ۜ ٍ ‫َا ْو َي ْا ُخذَ ُه ْم َعلٰ ى َت َخ ُّو‬
‫ف‬
Həqiqətən, Rəbbiniz şəfqətlidir, mərhəmətlidir! ← Yoxsa (əzabın) onları qorxuda-qorxuda yaxalamayacağına
(əmindirlər)?!

﴾48﴿‫ون‬ ِ ‫الش َمآئ ِِل ُس َّج ًدا للِ هّٰ ِ َو ُه ْم َد‬

َ ‫اخ ُر‬ ِ ۪‫َي َت َف َّي ُؤا ظِ اَلل ُُه َع ِن ال َْيم‬
َّ ‫ين َو‬ ‫الل م ِْن َش ْي ٍء‬
ُ ّٰ‫َا َول َْم َي َر ْوا ِالٰى َما َخل ََق ه‬
Kölgəsi, Allaha acizanə halda səcdə edərək sağa-sola əyilir?!←Allahın yaratdığı bir şeyi görmədilərmi;

﴾49﴿‫ون‬
َ ‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو ُه ْم اَل َي ْس َتكْ ِب ُر‬ ‫ض م ِْن َدا ٓ َّب ٍة‬
ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َي ْس ُج ُد َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Mələklər də təkəbbürlənmədən (səcdə edir)! ← Göylərdə və yerdə olan hər canlı, Allaha səcdə edir!

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫ُون َما ُي ْؤ َم ُر‬
َ ‫َو َي ْف َعل‬ ‫ون َر َّب ُه ْم م ِْن َف ْوق ِِه ْم‬
َ ‫َي َخا ُف‬
və özlərinə əmr ediləni icra edirlər! ← Onlar özlərinin üstündə olan Rəbbindən qorxurlar,

ِ ‫ِا َّن َما ُه َو ِال ٌٰه َو‬

‫اح ٌد‬ ‫الل اَل َت َّت ِخذُ وٓا ِال َٰه ْي ِن ا ْث َن ْي ِۚن‬
ُ ّٰ‫َو َقالَ ه‬
O (Allah), yalnız tək bir tanrıdır. ← Allah dedi: “İki tanrı qəbul etməyin.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه َما فِي‬ ﴾51﴿ ِ‫اي َف ْار َه ُبون‬
َ ‫َفا َِّي‬
Göylərdə və yerdə nə varsa, Onundur! ← Elə isə, ancaq Məndən qorxun!”

ِ ّٰ‫َا َف َغ ْي َر ه‬
َ ‫الل َت َّت ُق‬
﴾52﴿ ‫ون‬ ِ ‫ين َو‬
ۜ‫اص ًبا‬ ّ ۪ ‫َول َُه‬
ُ ‫الد‬
Allahdan başqasındanmı qorxursunuz? ← Din də daim Onundur.

َ ‫الض ُّر َف ِال َْي ِه َت ْجـَٔ ُر‬

﴾53﴿ ‫ون‬ ُّ ‫ُث َّم ِا َذا َم َّسكُ ُم‬ ِ ّٰ‫َو َما ِبكُ ْم م ِْن ن ِْع َم ٍة َفمِ َن ه‬
‫الل‬
Sonra sizə bir zərər dəyərsə, Ona yalvarıb-yaxarırsınız! ← Sizə gələn hər bir nemət Allahdandır.

َ ‫يق ِم ْنكُ ْم ِب َر ِّب ِه ْم ُي ْش ِر ُك‬

﴾54﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ِا َذا َف ۪ر‬
‫الض َّر َع ْنكُ ْم‬
ُّ ‫ف‬َ ‫ُث َّم ِا َذا َك َش‬
bir də görürsən ki, sizdən bir dəstə Rəbbinə şərik qoşur. ← Sonra sizi zərərdən qurtardığı zaman,
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 274

۠‫َف َت َم َّت ُعوا‬ ‫اه ْم‬

ُ ‫ل َِيكْ ُف ُروا ِب َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
Elə isə, (hələlik) kef çəkin. ← Özlərinə verdiklərimizə nankorluq etmək üçün (bunu edirlər).

ُ ‫ون َن ۪ص ًيبا م َِّما َر َز ْق َن‬

‫اه ْم‬ َ ‫ُون ل َِما اَل َي ْعل َُم‬
َ ‫َو َي ْج َعل‬ ﴾55﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬
Onlara verdiyimiz ruzidən, heç nə bilməyənlərə pay ayırırlar. ← Yaxın vaxtda biləcəksiniz!

ِ ‫ُون للِ هّٰ ِ ال َْب َن‬

‫ات‬ َ ‫َو َي ْج َعل‬ ﴾56﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َت ه‬
َ ‫الل َل ُت ْسـَٔل َُّن َع َّما ُك ْن ُت ْم َت ْف َت ُر‬
Qızları Allaha isnad edirlər. ← Allaha and olsun ki, yaxdığınız iftiralara görə mütləq sorğu-sual ediləcəksiniz!

﴾57﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َُه ْم َما َي ْش َت ُه‬ ‫ُس ْب َحا َن ُه‬
Özlərinə isə, istədikləri şeyi (oğlan uşaqlarını) aid edirdilər. ← O (Allah) pakdır, müqəddəsdir!

ٌ ‫ظَ َّل َو ْج ُه ُه ُم ْس َو ًّدا َو ُه َو َك ۪ظ‬

﴾58﴿ ‫يم‬ ُ ْ‫َو ِا َذا ُب ِّش َر َا َح ُد ُه ْم ِب ا‬
‫ال ْن ٰثى‬
qəzəblənmiş bir halda üzü qapqara qaralar. ← Onlardan birinə, qızı olacaq deyə müjdə verildiyi vaxt,

ٍ‫َا ُي ْمسِ كُ ُه َعلٰ ى ُهون‬ ۜ ۪‫َي َت َو ٰارى م َِن ا ْل َق ْو ِم م ِْن ُسوٓ ِء َما ُب ِّش َر ِبه‬
(Görək) onu zillət içində saxlayacaqmı, ← Verilən müjdənin pisliyi üzündən camaatdan gizlənər.

﴾59﴿ ‫ون‬
َ ‫َا اَل َسا ٓ َء َما َي ْحكُ ُم‬ ‫اب‬
ۜ ِ ‫َا ْم َي ُد ُّس ُه فِي ال ُّت َر‬
Bilin ki, necə pis hökm verirlər! ← yoxsa onu torpağa göməcək?

‫َوللِ هّٰ ِ ال َْم َث ُل اْال َْعلٰ ى‬ ‫الس ْو ِۚء‬

َّ ‫ال ِخ َر ِة َم َث ُل‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
ۜ
Ən üstün hal isə Allaha məxsusdur. ← Axirətə inanmayanların pis bir halı vardır.

‫اس ِبظُ لْمِ ِه ْم‬

َ ‫الن‬
َّ ‫الل‬ ِ ‫َول َْو ُي َؤ‬
ُ ّٰ‫اخذُ ه‬ ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬
﴾60﴿ ‫يم‬
Əgər Allah insanları zülmlərinə görə cəzalandırsaydı, ← O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّم ۚى‬

ٓ ‫َولٰكِ ْن ُي َؤ ِّخ ُر ُه ْم ِال‬ ‫َما َت َركَ َعل َْي َها م ِْن َدا ٓ َّب ٍة‬
Lakin (Allah) onlara müəyyən vaxta qədər möhlət verir.← onun (yerin) üzərində heç bir canlını sağ qoymazdı.

َ ‫اع ًة َو اَل َي ْس َت ْقدِ ُم‬

﴾61﴿ ‫ون‬ َ ‫اَل َي ْس َت ْا ِخ ُر‬
َ ‫ون َس‬ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َا َجل ُُه ْم‬
(ölümdən) bir an belə nə geri qalarlar, nə də irəli keçə bilərlər. ← Əcəlləri gəlib çatdıqda isə,

‫ف َالْسِ َن ُت ُه ُم الْكَ ذِ َب َا َّن‬

ُ ‫َو َت ِص‬ َ ‫ُون للِ هّٰ ِ َما َيكْ َر ُه‬
‫ون‬ َ ‫َو َي ْج َعل‬
Dilləri də yalan söyləyir ki; ← Onlar, istəmədiklərini Allaha isnad edirlər.

﴾62﴿ ‫ون‬
َ ُ‫ار َو َا َّن ُه ْم ُم ْف َرط‬
َ ‫الن‬
َّ ‫اَل َج َر َم َا َّن ل َُه ُم‬ ‫ل َُه ُم ال ُْح ْس ٰنى‬
Şübhəsiz ki, onlar üçün Cəhənnəm vardır və onlar tərk olunacaqlar. ← “Ən gözəl şeylər onlarındır!” ۜ
‫ان َا ْع َمال َُه ْم‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َف َز َّي َن ل َُه ُم‬ ‫ِك‬
َ ‫ٰى ُا َم ٍم م ِْن َق ْبل‬
ٓ ِ ّٰ‫َت ه‬
‫الل َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال‬
Şeytan onlara, öz əməllərini xoş göstərmişdi. ← Allaha and olsun ki, səndən əvvəl də ümmətlərə
(peyğəmbərlər) göndərmişdik.

﴾63﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫َف ُه َو َول ُِّي ُه ُم ال َْي ْو َم‬
Onlar üçün şiddətli bir əzab da vardır! ← O, bu gün onların dostudur.

‫اخ َت َل ُفوا ف۪ ي ِۙه‬

ْ ‫اب ا اَِّل ِل ُت َب ِّي َن ل َُه ُم ا َّلذِ ي‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َك الْكِ َت‬
Biz Kitabı (Quranı) sənə yalnız, onlara ixtilafda olduqları məsələləri izah etməyin üçün nazil etdik;

َ ‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ًة ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾64﴿ ‫ون‬
və mömin insanlara hidayət və rəhmət olsun deyə (nazil etdik)!
275 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

َ ‫َف َا ْح َيا ِب ِه اْال َْر‬

ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫الل َا ْن َزلَ م َِن‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
və onunla yer üzünü, ölümündən (quruduqdan) sonra diriltdi. ← Allah göydən su endirdi,

‫ام لَعِ ْب َر ًة‬

ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫َوا َِّن لَكُ ْم فِي ا‬ َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َي ْس َم ُع‬
﴾65﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz, davarda da sizin üçün bir ibrət vardır.← Həqiqətən, qulaq asan bir qövm üçün bunda bir ibrət vardır.

﴾66﴿ ‫ين‬
َ ‫ار ۪ب‬
ِ ‫ِلش‬
َّ ‫َسآئ ًِغا ل‬ ‫ُن ْسق۪ يكُ ْم م َِّما ف۪ ي ُبطُ ونِه۪ م ِْن َب ْي ِن َف ْر ٍث َو َد ٍم ل ََب ًنا َخال ًِصا‬
İçənlər (o südü) rahat içərlər. ← Onun qarnındakı qanla ifrazat arasında olan təmiz südü sizə içirdirik.

ۜ‫ون ِم ْن ُه َسكَ ًرا َو ِر ْز ًقا َح َس ًنا‬

َ ُ‫َت َّت ِخذ‬ ‫اب‬ ِ ‫الن ۪خ‬
ِ ‫يل َو اْال َْع َن‬ ِ ‫َوم ِْن َث َم َر‬
َّ ‫ات‬
şərab (yaxud sirkə) və gözəl qidalar əldə edirsiniz. ← Xurma və üzümün meyvəsindən isə,

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬
﴾67﴿ ‫ُون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, bunda, ağılla düşünən insanlar üçün bir ibrət vardır.

﴾68﴿‫ون‬ َّ ‫ا َّت ِخذ۪ ي م َِن ال ِْج َبالِ ُب ُيو ًتا َوم َِن‬
َ ‫الش َج ِر َوم َِّما َي ْع ِر ُش‬ َّ ‫َو َا ْو ٰحى َر ُّب َك ِالَى‬
ِ‫الن ْح ِل َان‬
“Dağlardan, ağaclardan və (insanların) qurduğu çardaqlardan özünə ev elə! ← Rəbbin bal arısına vəhy etdi ki:

ۜ ً‫اسل ُ۪كي ُس ُب َل َر ِّب ِك ُذل ا‬

‫ُل‬ ْ ‫َف‬ ِ ‫ُث َّم ُكل۪ ي م ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬
‫ات‬
və boynunu bükərək Rəbbinin yollarında get! ← Sonra bütün meyvələrdən ye,

‫اس‬ َّ ‫ف۪ ي ِه شِ َفا ٓ ٌء ل‬

ۜ ِ ‫ِلن‬ ‫ِف َال َْوا ُن ُه‬
ٌ ‫اب ُم ْخ َتل‬
ٌ ‫َي ْخ ُر ُج م ِْن ُبطُ ون َِها َش َر‬
Onda insanlar üçün şəfa vardır. ← Onların (arıların) qarınlarından müxtəlif rəngli içki (bal) çıxar.

‫الل َخ َل َقكُ ْم ُث َّم َي َت َوفّٰيكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬
﴾69﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Allah sizi yaratmışdır, sonra sizi öldürəcəkdir. ← Şübhəsiz ki, bunda, düşünən insanlar üçün bir ibrət vardır!

ۜ‫لِكَ ْي اَل َي ْعل ََم َب ْع َد عِ ل ٍْم َش ْيـًٔا‬ ٓ ‫َو ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي َر ُّد ِال‬
‫ٰى َا ْر َذلِ ال ُْع ُم ِر‬
öyrəndiklərindən sonra heç nə biləbilməsin. ← Sizdən kimisi ömrün ən rəzil (ixtiyar) çağına çatdırılar ki,

‫الر ْز ِق‬
ِّ ‫ض فِي‬
ٍ ‫الل َف َّض َل َب ْع َضكُ ْم َعلٰ ى َب ْع‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٌ ۪‫يم َقد‬
﴾70﴿ ‫ير‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Allah ruzidə birinizi digərindən üstün etmişdir. ← Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, (hər şeyə) qadirdir!

‫ين ُف ِّضلُوا ِب َرا ٓ ۪ ّدي رِ ْزق ِِه ْم َعلٰ ى َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه ْم‬
َ ۪‫َف َما الَّذ‬
Üstün olanlar ruzilərini tabeçiliyində olanlara verməz ki,

ِ ّٰ‫َا َف ِبن ِْع َم ِة ه‬

َ ‫الل َي ْج َح ُد‬
﴾71﴿ ‫ون‬ ‫َف ُه ْم ف۪ ي ِه َس َوا ٓ ٌء‬
Onlar Allahın nemətlərini inkarmı edirlər? ← onlar bu cəhətdən bərabər olsunlar.

‫۪ين َو َح َف َد ًة‬
َ ‫اجكُ ْم َبن‬
ِ ‫َو َج َع َل لَكُ ْم م ِْن َا ْز َو‬ ً ‫الل َج َع َل لَكُ ْم م ِْن َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ْز َو‬
‫اجا‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
zövcələrinizdən də sizin üçün oğullar və nəvələr yaratdı.←Allah sizin üçün özünüzdən zövcələr yaratdı,

َ ‫الل ُه ْم َيكْ ُف ُر‬

﴾72﴿ ‫ون‬ َ ‫َا َف ِبال َْباطِ ِل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون َو ِبن ِْع َم ِت ه‬ ِ ‫َو َر َز َقكُ ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬
‫ات‬
Elə isə, Allahın nemətini inkar edərək batiləmi inanırlar? ← Və pak nemətlərdən sizə ruzi verdi.
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 276

‫ض َش ْيـًٔا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ِك ل َُه ْم ِر ْز ًقا م َِن‬
ُ ‫اَل َي ْمل‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َما‬ َ ‫َو َي ْع ُب ُد‬
göylərdən və yerdən onlara heç bir ruzi verə bilməzlər, ← Allahı qoyub o şeylərə ibadət edirlər ki,

﴾74﴿‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ‫َف اَل َت ْض ِر ُبوا للِ هّٰ ِ اْال َْم َثال‬ َ ‫َو اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬
﴾73﴿‫ون‬
Şübhəsiz ki, Allah bilir, siz isə bilmirsiniz! ← Elə isə, Allaha məsəllər çəkməyin. ← və gücləri də çatmaz.

‫ُوكا اَل َي ْقدِ ُر َعلٰ ى َش ْي ٍء‬

ً ‫َع ْب ًدا َم ْمل‬ ‫الل َم َثل‬
ُ ّٰ‫َض َر َب ه‬
Heç bir şeyə gücü çatmayan və başqasının malı olan bir qul, ← Allah (belə) bir məsəl çəkdi;

ۜ ‫َف ُه َو ُي ْنف ُِق ِم ْن ُه سِ ًّرا َو َج ْه ًرا‬ ‫َو َم ْن َر َز ْق َن ُاه م َِّنا ِر ْز ًقا َح َس ًنا‬
ondan gizli və aşkar sərf edir; ← və tərəfimizdən özünə gözəl bir ruzi verdiyimiz kimsə ki,

﴾75﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬ ۜ ِ ّٰ‫َه ْل َي ْس َت ُو َن َال َْح ْم ُد للِ ه‬
Lakin onların əksəriyyəti bilməz! ← Onlar eyni ola bilərmi?! Həmd Allaha məxsusdur.

‫َا َح ُد ُه َما ٓ َا ْبكَ ُم اَل َي ْقدِ ُر َعلٰ ى َش ْي ٍء‬ ‫الل َم َثل َر ُجل َْي ِن‬
ُ ّٰ‫َو َض َر َب ه‬
O ikisindən biri laldır, heç bir şeyə gücü çatmaz. ← Allah iki kişini də misal çəkdi;

‫َا ْي َن َما ُي َو ِّج ْه ُه اَل َي ْا ِت ِب َخ ْي ٍ ۜر‬ ُ ‫َو ُه َو َكلٌّ َعلٰ ى َم ْول‬

‫ٰيه‬
Onu hara yollasa, xeyir gətirməz. ← Və o, öz ağasına bir yükdür.

ٍ ‫َه ْل َي ْس َت ۪وي ُه َو َو َم ْن َي ْا ُم ُر ِبال َْع ْد ِۙل َو ُه َو َعلٰ ى ِص َر‬

ٍ۟ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾76﴿ ‫يم‬
O və doğru yolda olub ədaləti əmr edən bir kimsə eyni olarmı?!

‫اع ِة ا اَِّل َكل َْم ِح ال َْب َص ِر‬

َ ‫الس‬
َّ ‫َو َما ٓ َا ْم ُر‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َغ ْي ُب‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Qiyamətin qopması, sadəcə bir göz qırpımı kimidir. ← Göylərin və yerin qeybini bilmək Allaha məxsusdur.

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾77﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫َا ْو ُه َو َا ْق َر ُب‬
Allah, həqiqətən, hər şeyə qadirdir! ← yaxud o daha yaxındır.

‫ون َش ْيـًٔ ۙا‬

َ ‫اَل َت ْعل َُم‬ ‫الل َا ْخ َر َجكُ ْم م ِْن ُبطُ ونِ ُا َّم َهاتِكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
(O zaman) siz heç bir şey bilmirdiniz. ← Allah sizi analarınızın bətnlərindən çıxartdı.

﴾78﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ‫ال ْفـٔ َِد َة‬
َ ْ‫ار َو ا‬
َ ‫الس ْم َع َو اْال َْب َص‬
َّ ‫َو َج َع َل لَكُ ُم‬
bəlkə, siz şükür edəsiniz! ← Sizə qulaq, göz və qəlb də verdi ki,

‫الس َما ٓ ِ ۜء‬ ٍ ‫َال َْم َي َر ْوا ِالَى الطَّ ْي ِر ُم َس َّخ َر‬
َّ ‫ات ف۪ ي َج ِّو‬
Onlar göyün boşluğunda ram olmuş quşları görmədilərmi?!

﴾79﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ُ ّٰ‫َما ُي ْمسِ كُ ُه َّن ا اَِّل ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, bunda, iman gətirmiş insanlar üçün ibrətlər vardır! ← Onları (havada) yalnız Allah saxlayır.
277 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

‫ام ُب ُيو ًتا‬ َ ْ‫َو َج َع َل لَكُ ْم م ِْن ُجلُو ِد ا‬

ِ ‫ال ْن َع‬ ‫الل َج َع َل لَكُ ْم م ِْن ُب ُيوتِكُ ْم َسكَ ًنا‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
heyvanların dərilərindən sizin üçün evlər düzəltdi. ← Allah evlərinizi sizə məskən etdi,

‫َت ْس َت ِخفُّو َن َها َي ْو َم ظَ ْعنِكُ ْم َو َي ْو َم ِا َق َامتِكُ ْم‬

(Bu evlər) köç vaxtı, və bir yerdə qaldığınız zaman sizin üçün yüngüldür.

ٍ ‫اعا ِالٰى ۪ح‬

﴾80﴿ ‫ين‬ ً ‫َا َثا ًثا َو َم َت‬ ٓ ‫ار َها‬
ِ ‫ار َها َو َا ْش َع‬
ِ ‫َوم ِْن َا ْص َواف َِها َو َا ْو َب‬
müəyyən vaxta qədər (lazım olan) ev əşyası və mal (verdi). ← Onların yunundan, tükündən və qılından,

‫َو َج َع َل لَكُ ْم م َِن ال ِْج َبالِ َا ْك َنا ًنا‬ ‫الل َج َع َل لَكُ ْم م َِّما َخل ََق ظِ اَل اًل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
sizdən ötrü dağlardan sığınacaqlar da yaratdı.← Allah, yaratdığı şeylərdən sizin üçün kölgəliklər əmələ gətirdi;

‫يل َتق۪ يكُ ْم َب ْا َسكُ ْم‬

َ ‫َو َس َرا ۪ب‬ ‫يل َتق۪ يكُ ُم ال َْح َّر‬
َ ‫َو َج َع َل لَكُ ْم َس َرا ۪ب‬
həmçinin müharibədə qoruyacaq geyimlər də (yaratdı). ← Sizin üçün istidən qoruyacaq geyimlər yaratdı,

﴾81﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْسل ُِم‬ ‫ِك ُيت ُِّم ن ِْع َم َت ُه َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫َكذٰ ل‬
bəlkə, siz müsəlman olasınız! ← (Allah), öz nemətini sizə belə tamamladı ki,

ُ ‫َف ِا َّن َما َعل َْي َك ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬

﴾82﴿ ‫ين‬ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا‬
sənin vəzifən ancaq açıq-aşkar təbliğ etməkdir! ← Əgər üz döndərsələr (bil ki),

﴾83﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا ْك َث ُر ُه ُم الْكَ اف ُِر‬ ‫الل ُث َّم ُي ْنكِ ُرو َن َها‬
ِ ّٰ‫ون ن ِْع َم َت ه‬
َ ‫َي ْع ِر ُف‬
Onların əksəriyyəti də kafirlərdir. ← Onlar Allahın nemətini bilirlər, sonra onu danırlar.

َ ۪‫ُث َّم اَل ُي ْؤ َذ ُن ِل َّلذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ ً ‫َو َي ْو َم َن ْب َع ُث م ِْن ُك ِّل ُا َّم ٍة َش ۪ه‬
‫يدا‬
Sonra kafirlərə izin verilməz. ← O gün, hər ümmətdən bir şahid gətirərik.

﴾84﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم ُي ْس َت ْع َت ُب‬
Onların üzr diləmələri də istənilməyəcəkdir!

﴾85﴿ ‫ون‬
َ ‫ف َع ْن ُه ْم َول ُه ْم ُي ْنظَ ُر‬
ُ ‫َف اَل ُي َخ َّف‬ ‫اب‬ َ ۪‫َو ِا َذا َر َا الَّذ‬
َ َ‫ين ظَ ل َُموا ال َْعذ‬
onlardan yüngülləşdirilməyəcək. Onlara möhlət də verilməyəcəkdir! ← Zalımlar əzabı gördükləri zaman,

َ ۪‫َر َّب َنا ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ُش َر َكا ٓ ُؤ َنا الَّذ‬

‫ين‬ َ ۪‫َو ِا َذا َر َا الَّذ‬
‫ين َا ْش َر ُكوا ُش َر َكا ٓ َء ُه ْم َقالُوا‬
“Ey Rəbbimiz! Bunlar bizim şərik qoşduqlarımızdır ki, ← Müşriklər şəriklərini gördükləri vaxt deyəcəklər:

َ ‫َف َا ْل َق ْوا ِال َْي ِه ُم ا ْل َق ْولَ ِا َّنكُ ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾86﴿ ‫ون‬ ‫ُك َّنا َن ْد ُعوا م ِْن ُدون َِك‬
Onlar da özlərinə söz atacaqlar ki: “Siz həqiqətən yalançısınız!” ← Səndən başqasına ibadət edirdik!”

﴾87﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ َّ ‫الل َي ْو َمئ ٍِۨذ‬
‫السل ََم‬ ِ ّٰ‫َو َا ْل َق ْوا ِالَى ه‬
özlərindən uydurub düzəltdikləri (bütlər) də aradan çıxacaqlar! ← (Müşriklər) o gün, Allaha təslim olacaq,
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 278

َ ‫اب ِب َما َكا ُنوا ُي ْفسِ ُد‬

﴾88﴿‫ون‬ ِ َ‫اه ْم َعذَ ًابا َف ْو َق ال َْعذ‬
ُ ‫زِ ْد َن‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ِ ‫ين َك َف ُروا َو َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬
törətdikləri fəsadlara görə əzab üstünə əzab artıracağıq! ← Allah yolundan döndərən kafirlərə,

‫يدا َعلٰ ى ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِ ۜء‬

ً ‫َو ِج ْئ َنا ِب َك َش ۪ه‬ ً ‫َو َي ْو َم َن ْب َع ُث ف۪ ي ُك ِّل ُا َّم ٍة َش ۪ه‬
‫يدا َعل َْي ِه ْم م ِْن َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
Səni də bunlara şahid gətirəcəyik. ← O gün hər ümmətə özlərindən bir şahid göndərəcəyik.

َ ۪‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ًة َو ُب ْش ٰرى ِلل ُْم ْسلِم‬

﴾89﴿‫ين‬ ‫اب ت ِْب َيا ًنا لِكُ ِّل َش ْي ٍء‬
َ ‫َو َن َّز ْل َنا َعل َْي َك الْكِ َت‬
müsəlmanlara da bir hidayət, mərhəmət və müjdə olaraq! ← Kitabı sənə nazil etdik; hər şeyi izah etsin deyə,

‫الل َي ْا ُم ُر ِبال َْع ْدلِ َو اْال ِْح َسانِ َوا۪ي َتا ٓ ِئ ذِي ا ْل ُق ْر ٰبى‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah ədalətli olmağı, yaxşılıq etməyi, qohumlara (yardım) verməyi əmr edir;

َ ‫َيعِ ظُ كُ ْم ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬

﴾90﴿ ‫ون‬ ‫َو َي ْن ٰهى َع ِن ا ْل َف ْح َشا ٓ ِء َوال ُْم ْنكَ ِر َوال َْب ْغ ِۚي‬
Sizə öyüd verir ki, düşünüb ibrət alasınız! ← əxlaqsızlığı, pis işlər görməyi və zülm etməyi isə qadağan edir.

‫ان َب ْع َد َت ْوك۪ يدِ َها‬

َ ‫َو اَل َت ْن ُق ُضوا اْال َْي َم‬ ِ ّٰ‫َو َا ْو ُفوا ِب َع ْهدِ ه‬
َ ‫الل ِا َذا َع‬
‫اه ْد ُت ْم‬
Möhkəm and içdikdən sonra da onu pozmayın. ← Əhd etdiyiniz zaman Allaha verdiyiniz əhdi yerinə yetirin.

﴾91﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َما َت ْف َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ً‫الل َعل َْيكُ ْم َكف۪ ا‬
‫يل‬ َ ّٰ‫َو َق ْد َج َع ْل ُت ُم ه‬
Həqiqətən, Allah nə etdiyinizi bilir! ← Halbuki Allahı özünüzə zamin etmişdiniz.

ۜ‫َو اَل َتكُ و ُنوا َكا َّلت۪ي َن َق َض ْت َغ ْزل ََها م ِْن َب ْعدِ ُق َّو ٍة َا ْنكَ ا ًثا‬
İpliyi möhkəm (əyirdikdən) sonra açıb qıran (sökən) qadın kimi olmayın.

‫ون ُا َّم ٌة هِ َي َا ْر ٰبى م ِْن ُا َّم ٍ ۜة‬

َ ُ‫َا ْن َتك‬ َ ُ‫َت َّت ِخذ‬
‫ون َا ْي َما َنكُ ْم َد َخ اًل َب ْي َنكُ ْم‬
...bir camaat digər camaatdan daha çox olduğu üçün.← (Bunun kimi) aranızdakı andları nöqsana çevirirsiniz...

َ ‫َول َُي َب ِّي َن َّن لَكُ ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َما ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َت ْخ َت ِل ُف‬

﴾92﴿ ‫ون‬ ۜ ۪‫الل ِبه‬ ُ ‫ِا َّن َما َي ْبل‬
ُ ّٰ‫ُوك ُم ه‬
O, qiyamət günü ixtilafda olduğunuz şeyləri sizə izah edəcəkdir! ← Allah onunla yalnız sizi sınayır.

‫َولٰكِ ْن ُي ِضلُّ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ِ ‫الل ل ََج َعلَكُ ْم ُا َّم ًة َو‬

‫اح َد ًة‬ ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
Ancaq (Allah) dilədiyini zəlalətə salar, ← Əgər Allah istəsəydi, sizi tək bir ümmət edərdi.

﴾93﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َل ُت ْسـَٔل َُّن َع َّما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫َو َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Şübhəsiz ki, etdiyiniz əməllərdən sorğu-sual olunacaqsınız! ← dilədiyini isə doğru yola yönəldər.
279 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

‫َف َت ِزلَّ َق َد ٌم َب ْع َد ُث ُبوت َِها‬ ‫َو اَل َت َّت ِخذُ وٓا َا ْي َما َنكُ ْم َد َخ اًل َب ْي َنكُ ْم‬
Yoxsa ayağınız möhkəmləndikdən sonra sürüşər, ← Aralarınızdakı andları nöqsana çevirməyin.

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾94﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َولَكُ ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
ۚ‫الل‬ ِ ‫السوٓ َء ِب َما َص َد ْد ُت ْم َع ْن َس ۪ب‬
ُّ ‫َو َتذُ و ُقوا‬
və sizin üçün böyük bir əzab olar! ← Allahın yolundan döndərdiyinizə görə pisliyi dadarsınız,

ِ ّٰ‫ِا َّن َما عِ ْن َد ه‬

‫الل ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬ ِ ّٰ‫َو اَل َت ْش َت ُروا ِب َع ْهدِ ه‬
ۜ ً‫الل َث َم ًنا َقل۪ ا‬
‫يل‬
Ancaq Allah yanında olan, sizin üçün daha yaxşıdır, ← Allahla bağladığınız əhdi ucuz satmayın.

‫اق‬ ِ ّٰ‫َما عِ ْن َد ُك ْم َي ْن َف ُد َو َما عِ ْن َد ه‬

ۜ ٍ ‫الل َب‬ ﴾95﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
Sizdə olan (dünya malı) tükənər, Allah qatında olan (nemətlər) isə əbədidir. ← əgər bilirsinizsə!

﴾96﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫َو َل َن ْج ِز َي َّن الَّذ‬

َ ‫ين َص َب ُروٓا َا ْج َر ُه ْم ِب َا ْح َس ِن َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Səbr edənləri, etdikləri yaxşı əməllərin müqabilində mükafatlandıracağıq!

‫َف َل ُن ْح ِي َي َّن ُه َح ٰيو ًة طَ ِّي َب ًة‬ ‫َم ْن َعمِ َل َصال ًِحا م ِْن َذ َك ٍر َا ْو ُا ْن ٰثى َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬
ona mütləq gözəl bir həyat yaşadacağıq, ← Kişi və ya qadınlardan kim mömin olub yaxşı işlər görərsə,

﴾97﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َل َن ْج ِز َي َّن ُه ْم َا ْج َر ُه ْم ِب َا ْح َس ِن َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
və əlbəttə, etdikləri yaxşı əməllərə görə onları mükafatlandıracağıq.

﴾98﴿ ‫يم‬ َّ ِ‫الش ْيطَ ان‬

ِ ‫الر ۪ج‬ ِ ّٰ‫اس َتعِ ذْ ِب ه‬
َّ ‫الل م َِن‬ ْ ‫َف‬ ‫َف ِا َذا َق َر ْا َت ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
qovulmuş Şeytandan Allaha sığın! ← Quran oxuyacağın zaman,

﴾99﴿‫ُون‬
َ ‫َو َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم َي َت َو َّكل‬ َ ۪‫ان َعلَى الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ‫ِا َّن ُه ل َْي‬
ٌ َ‫س ل َُه ُسلْط‬
öz Rəbbinə təvəkkül edərlər.←Həqiqətən, o kəslərin üzərində onun bir hökmü yoxdur ki, iman gətirib,

َ ‫ين ُه ْم ِبه۪ ُم ْش ِر ُك‬

﴾100﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ َ ۪‫ِا َّن َما ُسلْطَ ا ُن ُه َعلَى الَّذ‬
‫ين َي َت َول َّْو َن ُه‬
və ona (Allaha) şərik qoşanların! ← Onun (şeytanın) hökmü yalnız ona itaət edənlərin üzərindədir,

ُ‫الل َا ْعل َُم ِب َما ُي َن ِّزل‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ان ٰا َي ٍۙة‬
َ َ‫َو ِا َذا َب َّد ْل َنا ٓ ٰا َي ًة َمك‬
- Allah nə nazil etdiyini daha yaxşı bilir - ← Bir ayənin yerinə (digər) bir ayəni gətirdiyimiz zaman;

﴾101﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬ ‫َقالُوٓا ِا َّن َما ٓ َا ْن َت ُم ْف َت ٍ ۜر‬
Xeyr! Onların əksəriyyəti bilməz! ← onlar: “Sən ancaq bir iftiraçısan” - deyərlər.

‫س م ِْن َر ِّب َك ِبال َْح ِّق‬

ِ ‫وح ا ْل ُق ُد‬
ُ ‫ُق ْل َن َّزل َُه ُر‬
De: “Müqəddəs Ruh (Cəbrail) onu, sənin Rəbbindən haqq olaraq nazil etmişdir ki,

َ ۪‫َو ُه ًدى َو ُب ْش ٰرى ِلل ُْم ْسلِم‬

﴾102﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ل ُِي َث ِّب َت الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
müsəlmanlar üçün də doğru yol rəhbəri və müjdə olsun!” ← iman gətirənlərə səbat versin,
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 280

‫ِا َّن َما ُي َع ّل ُِم ُه َب َش ٌر‬ ‫ُون‬

َ ‫َو َل َق ْد َن ْعل َُم َا َّن ُه ْم َي ُقول‬
“(Quranı) ona sadəcə bir insan öyrədir!” ← Şübhəsiz, Biz bilirik ki, onlar deyirlər:

﴾103﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ان َع َر ِب ٌّي ُم ۪ب‬
ٌ ‫َو ٰهذَ ا ل َِس‬ ‫ون ِال َْي ِه َا ْع َجمِ ٌّي‬
َ ‫ان الَّذ۪ ي ُيل ِْح ُد‬
ُ ‫ل َِس‬
Bu (Quranın dili) isə açıq-aşkar ərəb dilidir! ← Onların nəzərdə tutduqları kimsənin dili başqa dildir.

﴾104﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ِۙ ّٰ‫ات ه‬
ُ ّٰ‫الل اَل َي ْهد۪ ِيه ُم ه‬
‫الل‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ‫ون ِب ٰا َي‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Onlar üçün şiddətli bir əzab vardır! ← Allahın ayələrinə inanmayanları, sözsüz ki, Allah doğru yola salmaz.

﴾105﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الْكَ اذ ُِب‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ‫ون ِب ٰا َي‬ َ ۪‫ِا َّن َما َي ْف َت ِري الْكَ ذِ َب الَّذ‬
Onlar əsl yalançıdırlar! ← Yalanı, ancaq Allahın ayələrinə inanmayanlar uydururlar.

ِ‫يمان‬ ۪ ْ‫ا اَِّل َم ْن ُا ْك ِر َه َو َقل ُْب ُه ُمطْ َمئ ٌِّن ِب ا‬

َ ‫ال‬ َ ‫الل م ِْن َب ْعدِ ا‬
ٓ ۪‫۪يمانِه‬ ِ ّٰ‫َم ْن َك َف َر ِب ه‬
qəlbi imanla sabit olduğu halda məcbur edilən istisna olmaqla, ← Kim iman etdikdən sonra Allahı inkar etsə,

ِ ّٰ‫َف َعل َْي ِه ْم َغ َض ٌب م َِن ه‬

ۚ‫الل‬ ‫َولٰكِ ْن َم ْن َش َر َح ِبالْكُ ْف ِر َص ْد ًرا‬
onların üzərinə Allahdan bir qəzəb gələr; ← lakin o kəs ki, qəlbən küfrə razı olar;

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾106﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬
Onlar üçün böyük bir əzab da vardır!

‫ال ِخ َر ِۙة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َعلَى ا‬
ُّ ‫اس َت َح ُّبوا ال َْح ٰيو َة‬
ْ ‫ِك ِب َا َّن ُه ُم‬
َ ‫ٰذل‬
Bu ona görədir ki, onlar dünya həyatını axirətdən üstün tutdular.

َ ۪‫ِك الَّذ‬
‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الْكَ اف ِ۪ر‬
﴾107﴿‫ين‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Bunlar o kəslərdir ki, ← Allah da kafir qövmü doğru yola salmaz!

َ ‫ِك ُه ُم ال َْغا ِفل‬

﴾108﴿ ‫ُون‬ َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ارهِ ْم‬
ِ ‫الل َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َو َس ْمعِ ِه ْم َو َا ْب َص‬
ُ ّٰ‫طَ َب َع ه‬
Onlar əsl qafillərdir! ← Allah onların qəlblərini, qulaqlarını və gözlərini möhürləmişdir.

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾109﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫اَل َج َر َم َا َّن ُه ْم فِي ا‬
Şübhəsiz ki, axirətdə ziyana uğrayanlar da onlardır!

َ ‫اج ُروا م ِْن َب ْعدِ َما ُف ِت ُنوا ُث َّم َج‬

‫اه ُدوا َو َص َب ُروٓ ۙا‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬
َ ‫ين َه‬ ‫ُث َّم ا َِّن َر َّب َك‬
fitnəyə məruz qaldıqdan sonra hicrət edib, sonra da cihad edib səbr edənlər üçün; ← Sonra Rəbbin, şübhəsiz,

ٌ ‫ا َِّن َر َّب َك م ِْن َب ْعدِ َها ل ََغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾110﴿ ‫يم‬
ondan sonra Rəbbin şübhəsiz ki, bağışlayandır, rəhm edəndir!
281 ən-Nəhl surəsi Cüz 14

ٍ ‫َو ُت َوفّٰى ُكلُّ َن ْف‬

ْ ‫س َما َعمِ ل‬
‫َت‬ ٍ ‫َي ْو َم َت ْات۪ي ُكلُّ َن ْف‬
‫س ُت َجادِلُ َع ْن َن ْفسِ َها‬
Hər kəsə əməlinin əvəzi tam verilər, ← O gün hər kəs öz canının hayında olaraq gələr.

‫َكا َن ْت ٰا ِم َن ًة ُمطْ َمئ َِّن ًة‬ ‫الل َم َثل َق ْر َي ًة‬

ُ ّٰ‫َو َض َر َب ه‬ ﴾111﴿‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬
O, əminlik, arxayınlıq içində idi. ← Allah bir şəhəri (Məkkəni) misal gətirir; ← və onlara haqsızlıq edilməz!

ِ ّٰ‫َفكَ َف َر ْت ِب َا ْن ُع ِم ه‬
‫الل‬ ٍ‫۪يها ِر ْز ُق َها َر َغ ًدا م ِْن ُك ِّل َمكَ ان‬
َ ‫َي ْات‬
Lakin (əhalisi) Allahın nemətlərini inkar etdi. ← Oraya, ruzisi hər yerdən bol-bol gəlirdi.

﴾112﴿ ‫ون‬
َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْص َن ُع‬ ‫وع َوال َْخ ْو ِف‬
ِ ‫اس ال ُْج‬
َ ‫الل ل َِب‬
ُ ّٰ‫َف َا َذا َق َها ه‬
...etdikləri əməllərə görə. ← Allah da oraya aclıq və qorxu libasını daddırdı...

‫وه‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُه ْم َر ُسولٌ ِم ْن ُه ْم‬
Onlar isə onu yalançı saydılar. ← Onlara özlərindən bir peyğəmbər gəlmişdi.

﴾113﴿ ‫ون‬
َ ‫اب َو ُه ْم ظَ ال ُِم‬
ُ َ‫َف َا َخذَ ُه ُم ال َْعذ‬
Buna görə də, onlar zülm edərkən əzab özlərini yaxaladı.

ِ ّٰ‫اشكُ ُروا ن ِْع َم َت ه‬

‫الل‬ ْ ‫َو‬ ۖ‫الل َح اَلل طَ ِّي ًبا‬
ُ ّٰ‫َفكُ لُوا م َِّما َر َز َقكُ ُم ه‬
və Allahın nemətinə şükür edin, ← Elə isə, Allahın sizə verdiyi halal, pak ruzilərdən yeyin,

‫الد َم َول َْح َم ال ِْخ ْن ۪ز ِير‬

َّ ‫ِا َّن َما َح َّر َم َعل َْيكُ ُم ال َْم ْي َت َة َو‬ ﴾114﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ا َِّي ُاه َت ْع ُب ُد‬
O sizə ancaq ölü heyvanı, qanı və donuz ətini haram etmişdir, ← əgər ancaq Ona ibadət edirsinizsə!

‫اضطُ َّر‬
ْ ‫َف َم ِن‬ ِ ّٰ‫َو َما ٓ ُاهِ َّل ل َِغ ْي ِر ه‬
ۚ ۪‫الل ِبه‬
Ancaq kim məcbur qalarsa, ← və Allahdan başqası adına kəsilən (heyvanı).

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾115﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫اغ َو اَل َعا ٍد‬
ٍ ‫َغ ْي َر َب‬
Çünki Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← hücum etmədən və həddi aşmadan (bunlardan yeyə bilər).

‫ٰهذَ ا َح اَللٌ َو ٰهذَ ا َح َر ٌام‬ ‫ف َالْسِ َن ُتكُ ُم الْكَ ذِ َب‬

ُ ‫َو اَل َت ُقولُوا ل َِما َت ِص‬
“Bu halaldır, bu isə haramdır!” ← Diliniz yalana vərdiş etdiyi üçün deməyin ki:

َ ‫الل الْكَ ذِ َب اَل ُي ْفل ُِح‬

﴾116﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫ون َعلَى ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْف َت ُر‬ ِ ّٰ‫ِل َت ْف َت ُروا َعلَى ه‬
‫الل الْكَ ذِ َب‬
Şübhəsiz ki, Allaha qarşı yalan uyduranlar nicat tapmazlar!← Çünki Allaha qarşı yalan uydurmuş olarsınız.

﴾117﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ٌ ۪‫اع َقل‬
‫يل‬ ٌ ‫َم َت‬
Və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır! ← Az bir mənfəət vardır (onların qazandıqlarında);

َ ۪‫َو َعلَى الَّذ‬

‫ين َه ُادوا َح َّر ْم َنا َما َق َص ْص َنا َعل َْي َك م ِْن َق ْب ُل‬
Yəhudilərə haram etdiyimiz şeyləri də daha əvvəl sənə xəbər vermişdik.

َ ‫َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾118﴿ ‫ون‬ ‫اه ْم‬
ُ ‫َو َما ظَ ل َْم َن‬
Lakin onlar özlərinə zülm edirdilər. ← Onlara zülm etmədik.
Cüz 14 ən-Nəhl surəsi 282

َ ‫ُث َّم َت ُابوا م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬

‫ِك َو َا ْصل َُحوٓ ۙا‬ ‫السوٓ َء ِب َج َها َل ٍة‬ َ ۪‫ُث َّم ا َِّن َر َّب َك ِل َّلذ‬
ُّ ‫ين َعمِ لُوا‬
sonra onun arxasınca tövbə edib özlərini islah edənlərə qarşı; ← Sonra Rəbbin, cahillikləri üzündən pis iş görüb,

ٌ ‫ا َِّن َر َّب َك م ِْن َب ْعدِ َها ل ََغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾119﴿ ‫يم‬
həqiqətən, Rəbbin ondan sonra bağışlayandır, rəhm edəndir!

َ ۪‫َول َْم َي ُك م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾120﴿‫ين‬ ۜ‫ان ُا َّم ًة َقا ِن ًتا للِ هّٰ ِ َحن۪ي ًفا‬ َ ۪‫ا َِّن ا ِْب ٰره‬
َ ‫يم َك‬
O, müşriklərdən də olmamışdı.←Həqiqətən, İbrahim Allaha müti, batildən haqqa tapınan bir imam idi.

ٍ ‫ا ِْج َت ٰب ُيه َو َه ٰد ُيه ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾121﴿ ‫يم‬ ‫ل ْن ُعمِ ِ ۜه‬
َ ِ‫َشاكِ ًرا ا‬
(Allah) onu seçmiş və düz yola yönəltmişdi. ← Onun (Allahın) nemətlərinə şükür edən idi.

﴾122﴿ ‫ين‬ َّ ‫ال ِخ َر ِة لَمِ َن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬ ٰ ْ‫َو ِا َّن ُه فِي ا‬ ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة‬
ُّ ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه فِي‬
Şübhəsiz ki, o, axirətdə də salehlərdəndir! ← Biz ona dünyada gözəlliklər bəxş etdik.

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾123﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ا َّت ِب ْع ِم َّل َة ا ِْب ٰره‬
َ ‫يم َحن۪ي ًفاۜ َو َما َك‬ ِ‫ُث َّم َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك َان‬
“Haqqa yönələrək İbrahimin dininə tabe ol. O müşriklərdən deyildi!” ← Sonra sənə vəhy etdik ki:

‫اخ َت َل ُفوا ف۪ ي ِ ۜه‬ َّ ‫ِا َّن َما ُجعِ َل‬

َ ۪‫الس ْب ُت َعلَى الَّذ‬
ْ ‫ين‬
Şənbə günü, ancaq onun barəsində ixtilafda olanlara vacib edildi.

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾124﴿‫ون‬ َ ۪‫ف‬ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل ََي ْحكُ ُم َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
...ixtilafda olduqları şeylər barəsində.← Əlbəttə, Rəbbin qiyamət günü onların arasında hökm verəcəkdir...

‫َو َجا ِدل ُْه ْم ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬ ‫يل َر ِّب َك ِبال ِْحكْ َم ِة َوال َْم ْوعِ ظَ ِة ال َْح َس َن ِة‬
ِ ‫ُا ْد ُع ِالٰى َس ۪ب‬
Onlarla ən gözəl surətdə mübarizə apar. ← Hikmətlə və gözəl öyüd-nəsihət ilə Rəbbinin yoluna dəvət et.

َ ۪‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِبال ُْم ْه َتد‬

﴾125﴿ ‫ين‬ ۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َا ْعل َُم ِب َم ْن َض َّل َع ْن َس ۪بيلِه‬
doğru yolda olanları da yaxşı tanıyır! ← Həqiqətən, Rəbbin, yolundan azanları da yaxşı tanıyır,

ۜ ۪‫َف َعاق ُِبوا ِبمِ ْث ِل َما ُعوق ِْب ُت ْم ِبه‬ ‫َوا ِْن َعا َق ْب ُت ْم‬
sizə verilən cəza qədər cəza verin. ← Əgər cəza verəcək olsanız,

ِ ّٰ‫اص ِب ْر َو َما َص ْب ُركَ ا اَِّل ِب ه‬

‫الل‬ ْ ‫َو‬ ﴾126﴿ ‫ين‬
َ ‫ِلصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َو َلئ ِْن َص َب ْر ُت ْم ل َُه َو َخ ْي ٌر ل‬
Səbr et! Sənin səbr etməyin yalnız Allahladır. ← Əgər səbr etsəniz bu, səbr edənlər üçün daha xeyirlidir.

َ ‫َو اَل َت ُك ف۪ ي َض ْي ٍق م َِّما َي ْمكُ ُر‬

﴾127﴿ ‫ون‬ ‫َو اَل َت ْح َز ْن َعل َْي ِه ْم‬
Qurduqları hiylələrə görə də ürəyini qısma! ← Onlar üçün kədərlənmə.

َ ‫ين ُه ْم ُم ْحسِ ُن‬

﴾128﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ين ا َّت َق ْوا َوالَّذ‬
َ ۪‫الل َم َع الَّذ‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah (pis əməllərdən) çəkinənlər və yaxşı işlər görənlərlə bərabərdir!
283 əl-İsra surəsi Cüz 15

‫ور ُة اْال ِْس َرا ۤ ِء‬

َ ‫﴾ ُس‬17﴿
əl-İsra (Gecə vaxtı seyr) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 111 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫ار ْك َنا َح ْول َُه‬ َ ْ‫م َِن ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام ِالَى ال َْم ْس ِجدِ ا‬
َ ‫ال ْق َصا الَّذ۪ ي َب‬ ‫ي َا ْس ٰرى ِب َع ْبدِ ه۪ ل َْيل‬
ٓ ۪‫ان الَّذ‬
َ ‫ُس ْب َح‬
Məscidülhəramdan, ətrafını mübarək etdiyimiz Məscidüləqsaya,← O pakdır ki, bəndəsini bir gecə apardı;

َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬

ُ ۪‫السم‬
﴾1﴿ ‫يع ال َْب ۪ص ُير‬ ۜ‫ِل ُن ِر َي ُه م ِْن ٰا َيا ِت َنا‬
O həqiqətən, (hər şeyi) eşidəndir, görəndir! ← bəzi ayələrimizi ona göstərmək üçün.

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

‫يل‬ ٓ ‫َو َج َع ْل َن ُاه ُه ًدى ل َِبن‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو ٰا َت ْي َنا ُم‬
və onu İsrail oğulları üçün (haqqa aparan) bir rəhbər təyin etdik ki; ← Musaya kitabı (Tövratı) verdik,

ۜ ً‫َا اَّل َت َّت ِخذُ وا م ِْن ُدون۪ي َوك۪ ا‬

﴾2﴿ ‫يل‬
Məndən başqa heç bir vəkil tutmayın!

﴾3﴿ ‫ورا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ُ‫ان َع ْب ًدا َشك‬ ‫وح‬
ۜ ٍ ‫ُذ ِّر َّي َة َم ْن َح َم ْل َنا َم َع ُن‬
Həqiqətən, o (Nuh) çox şükür edən bir bəndə idi! ← Ey Nuhla birlikdə (gəmidə) daşıdığımız kimsələrin nəsli!

ِ ‫َل ُت ْفسِ ُد َّن فِي اْال َْر‬

‫ض َم َّر َت ْي ِن‬ ِ ‫يل فِي الْكِ َت‬
‫اب‬ ٓ ‫َو َق َض ْي َنا ٓ ِالٰى َبن‬
َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
“Mütləq yer üzündə iki dəfə fitnə-fəsad törədəcəksiniz, ← Biz İsrail oğullarına kitabda (Tövratda) bildirdik ki:

﴾4﴿ ‫َو َل َت ْعل َُّن ُعل ًُّوا َك ۪ب ًيرا‬

və mütləq çox dikbaşlıq edəcəksiniz!”

ٍ‫س َشد۪ يد‬

ٍ ‫َب َع ْث َنا َعل َْيكُ ْم عِ َب ًادا َل َنا ٓ ُا ۬ول۪ي َب ْا‬ ُ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َو ْع ُد ُا ۫ول‬
‫ٰيه َما‬
üstünüzə çox güclü qullarımızı göndərdik. ← Onlardan birincisinin vaxtı gəldiyi zaman,

﴾5﴿ ‫ان َو ْع ًدا َم ْف ُعول‬

َ ‫َو َك‬ ‫ار‬ ِّ َ‫اسوا ِخ اَلل‬
ۜ ِ ‫الد َي‬ ُ ‫َف َج‬
O, yerinə yetirilmiş bir vəd idi. ← Onlar evlərinizin arasında gəzib (sizi) axtardılar.

َ ‫اك ْم ِب َا ْم َوالٍ َو َبن‬

‫۪ين‬ ُ ‫َو َا ْم َد ْد َن‬ ‫ُث َّم َر َد ْد َنا لَكُ ُم الْكَ َّر َة َعل َْي ِه ْم‬
var-dövlət və uşaqlar verməklə sizə kömək göstərdik, ← Sonra sizə, onların üzərində təkrar (zəfər) verdik,

﴾6﴿ ‫اك ْم َا ْك َث َر َنف۪ ًيرا‬

ُ ‫َو َج َع ْل َن‬
sayca da sizi daha çox etdik.

ۜ‫َوا ِْن َا َس ْا ُت ْم َفل ََها‬ ‫ل ْن ُفسِ كُ ْم‬

َ ِ‫ا ِْن َا ْح َس ْن ُت ْم َا ْح َس ْن ُت ْم ا‬
əgər pislik etsəniz, özünüzə (pislik etmiş olarsınız)! ← Əgər yaxşılıq etsəniz, özünüzə yaxşılıq etmiş olarsınız,

‫وهكُ ْم‬
َ ‫ل َِي ُس ُؤا ُو ُج‬ ‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َو ْع ُد ا‬
(üzərinizə düşmən göndərdik ki), üzünüzü qara etsinlər. ← İkincisinin vaxtı gəldiyi zaman,

﴾7﴿ ‫َول ُِي َت ِّب ُروا َما َعل َْوا َت ْت ۪ب ًيرا‬ ‫ُوه َا َّولَ َم َّر ٍة‬
ُ ‫َول َِي ْد ُخلُوا ال َْم ْس ِج َد َك َما َد َخل‬
və ələ keçirtdikləri şeyləri büsbütün məhv etsinlər. ← Məscidə, birinci dəfə girdikləri kimi girsinlər,
Cüz 15 əl-İsra surəsi 284

‫َوا ِْن ُع ْد ُت ْم ُع ْد َن ۢا‬ ‫َع ٰسى َر ُّبكُ ْم َا ْن َي ْر َح َمكُ ْم‬

Əgər (pis işlərinizə) qayıtsanız, Biz də (cəzalandırmağa) qayıdarıq. ← Bəlkə, Rəbbiniz sizə rəhm edər!

‫ا َِّن ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا َن َي ْهد۪ ي ِل َّلت۪ي هِ َي َا ْق َو ُم‬ َ ‫َو َج َع ْل َنا َج َه َّن َم ِللْكَ اف ِ۪ر‬
﴾8﴿ ‫ين َح ۪ص ًيرا‬
Həqiqətən, bu Quran ən doğru yola yönəldir, ← Cəhənnəmi kafirlər üçün bir zindan etdik.

﴾9﴿ ‫ل َُه ْم َا ْج ًرا َك ۪ب ًير ۙا‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات َا َّن‬ َّ ‫ُون‬
َ ‫ين َي ْع َمل‬ َ ‫َو ُي َب ِّش ُر ال ُْم ْؤ ِمن‬
َ ۪‫۪ين الَّذ‬
onlar üçün böyük bir mükafat vardır! ← və yaxşı işlər görən möminlərə müjdə verir ki,

﴾10﴿ ‫۪يم ۟ا‬

ً ‫َا ْع َت ْد َنا ل َُه ْم َعذَ ًابا َال‬ ‫ال ِخ َر ِة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َو َا َّن الَّذ‬
onlar üçün şiddətli bir əzab hazırlamışıq! ← O kəslər ki, axirətə inanmazlar,

﴾11﴿ ‫ول‬
ً‫ان َع ُج ا‬ ِ ْ‫ان ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ َ ‫َو َك‬ ‫الش ِّر ُد َعا ٓ َء ُه ِبال َْخ ْي ِ ۜر‬
َّ ‫ان ِب‬ ِ ْ‫َو َي ْد ُع ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Axı insan tələskəndir. ← İnsan xeyir-dua etdiyi kimi, bəd dua da edər.

‫َف َم َح ْو َنا ٓ ٰا َي َة ال َّْي ِل‬ ‫ار ٰا َي َت ْي ِن‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َج َع ْل َنا ال َّْي َل َو‬
Gecənin əlamətini sildik, ← Biz gecə və gündüzü iki əlamət müəyyən etdik.

‫ِل َت ْب َت ُغوا َف ْض اًل م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫ار ُم ْب ِص َر ًة‬

ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َج َع ْل َنا ٓ ٰا َي َة‬
Rəbbinizdən bir lütf diləyəsiniz, ← və gündüzün işıqlı əlamətini gətirdik ki,

﴾12﴿ ‫َو ُك َّل َش ْي ٍء َف َّص ْل َن ُاه َت ْف ۪ص اًيل‬ َ ‫۪ين َوال ِْح َس‬
‫اب‬ ِّ ‫َو ِل َت ْعل َُموا َع َد َد‬
َ ‫السن‬
Biz hər şeyi (Quranda) müfəssəl izah etdik. ← və illərin sayını və hesabı biləsiniz.

ً ‫َو ُن ْخ ِر ُج ل َُه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة كِ َت ًابا َيل ْٰق ُيه َم ْن ُش‬

﴾13﴿‫ورا‬ ۪‫َو ُك َّل ِا ْن َسانٍ َال َْز ْم َن ُاه طَ ائ َِر ُه ف۪ ي ُع ُنقِه‬
və qiyamət günü qarşısına, açılmış olaraq görəcəyi kitab çıxararıq.← Hər insanın quşunu öz boynundan asarıq,

﴾14﴿ ۜ‫َك ٰفى ِب َن ْفسِ َك ال َْي ْو َم َعل َْي َك َح ۪س ًيبا‬ ‫ِا ْق َر ْا كِ َت َاب َك‬
Bu gün haqq-hesab çəkməyə özün-özünə kifayətsən!” ← “Oxu kitabını (əməl dəftərini).

ۜ‫َو َم ْن َض َّل َف ِا َّن َما َي ِضلُّ َعل َْي َها‬ ۚ ۪‫َم ِن ْاه َت ٰدى َف ِا َّن َما َي ْه َتد۪ ي ِل َن ْفسِ ه‬
Kim zəlalətə düşərsə, yalnız öz əleyhinə düşmüş olar. ← Kim doğru yol tutarsa, yalnız özü üçün tutmuş olar.

َ ‫َو َما ُك َّنا ُم َع ِّذ ۪ب‬

﴾15﴿‫ين َح ّٰتى َن ْب َع َث َر ُسول‬ ‫َو اَل َت ِز ُر َو ِاز َر ٌة ِو ْز َر ُا ْخ ٰر ۜى‬
Biz, peyğəmbər göndərməmiş əzab vermərik!← Heç bir daşıyan başqasının (əməl) yükünü daşımaz.

‫َا َم ْر َنا ُم ْت َرف۪ َيها‬ َ ‫َو ِا َذا ٓ َا َر ْد َنا ٓ َا ْن ُن ْهل‬

‫ِك َق ْر َي ًة‬
oranın bolluq içində yaşayanlarına əmr edərik. ← Bir məmləkəti məhv etmək istədiyimiz zaman,

﴾16﴿ ‫اها َت ْدم۪ ًيرا‬

َ ‫َف َح َّق َعل َْي َها ا ْل َق ْولُ َف َد َّم ْر َن‬ ‫َف َف َس ُقوا ف۪ َيها‬
Beləliklə, söz (hökm) vacib olar və oranı yerlə yeksan edərik. ← Onlar da orada pis-pis işlər törədərlər.

﴾17﴿‫وب عِ َبادِه۪ َخ ۪ب ًيرا َب ۪ص ًيرا‬

ِ ‫َو َك ٰفى ِب َر ِّب َك ِبذُ ُن‬ ۜ ٍ ‫َو َك ْم َا ْهلَكْ َنا م َِن ا ْل ُق ُرونِ م ِْن َب ْعدِ ُن‬
‫وح‬
Rəbbinin, qullarının günahlarını bilməsi, görməsi kifayətdir. ← Nuhdan sonra neçə-neçə nəsilləri məhv etdik.
285 əl-İsra surəsi Cüz 15

ُ ‫َع َّج ْل َنا ل َُه ف۪ َيها َما َن َشا ٓ ُء ل َِم ْن ُن ۪ر‬

‫يد‬ ‫اج َل َة‬
ِ ‫يد ال َْع‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َم ْن َك‬
dilədiyimiz şəxsə istədiyimiz şeyi orada tezliklə verərik. ← Kim tezliklə olanı (dünyanı nemətini) istəsə,

﴾18﴿ ‫ورا‬
ً ‫وما َم ْد ُح‬
ً ‫َي ْصلٰ َيها َمذْ ُم‬ ‫ُث َّم َج َع ْل َنا ل َُه َج َه َّن َم‬
O, oraya qınanmış, qovulmuş bir vəziyyətdə daxil olar! ← Sonra Cəhənnəmi ona məskən edərik.

‫َو َس ٰعى ل ََها َس ْع َي َها َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬ ‫ال ِخ َر َة‬

ٰ ْ‫َو َم ْن َا َر َاد ا‬
və mömin olub onun üçün canla-başla çalışarsa, ← Kim axirəti istəsə,

﴾19﴿ ‫ورا‬
ً ُ‫ان َس ْع ُي ُه ْم َم ْشك‬
َ ‫ِك َك‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
onların çalışması mükafatlandırılar.

﴾20﴿‫ورا‬
ً ُ‫ان َعطَ ُاء َر ِّب َك َم ْحظ‬
َ ‫َو َما َك‬ ‫ُكل ُنمِ ُّد ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َو ٰه ُؤ اَل ٓ ِء م ِْن َعطَ ا ِء َر ِّب َك‬
Rəbbinin neməti qadağan deyildir.← Onların və bunların hər birinə Rəbbinin nemətindən verərik.

ٍ ‫َل ِخ َر ُة َا ْك َب ُر َد َر َج‬
﴾21﴿‫ات َو َا ْك َب ُر َت ْف ۪ضيل‬ ٰ ْ‫َول ا‬ ‫ض‬
ٍ ‫ف َف َّض ْل َنا َب ْع َض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
Axirət isə dərəcə və üstünlük cəhətdən daha böyükdür! ← Bir gör onların birini digərindən necə üstün tutduq?

۟ ً‫وما َم ْخذُ ا‬
﴾22﴿ ‫ول‬ ً ‫َف َت ْق ُع َد َمذْ ُم‬ ِ ّٰ‫اَل َت ْج َع ْل َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
Yoxsa qınanmış (və) zəlil vəziyyətə düşərsən! ← Allahla bərabər başqa tanrı qəbul etmə!

ۜ‫َو َق ٰضى َر ُّب َك َا اَّل َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ا َِّي ُاه َو ِبال َْوال َِد ْي ِن ا ِْح َسا ًنا‬
Rəbbin, yalnız Ona ibadət etməyi və valideynlərə yaxşılıq etməyi buyurmuşdur.

‫َف اَل َت ُق ْل ل َُه َما ٓ ُا ٍّف‬ ُ ِ‫ا َِّما َي ْبل َُغ َّن عِ ْن َدكَ الْكِ َب َر َا َح ُد ُه َما ٓ َا ْو ك‬
‫له َما‬
onlara: “Uf!” belə demə, ← Əgər onların biri və ya hər ikisi sənin yanında qocalıq çağına yetərsə,

﴾23﴿ ‫يما‬
ً ‫َو ُق ْل ل َُه َما َق ْو اًل َك ۪ر‬ ‫َو اَل َت ْن َه ْر ُه َما‬
və onlara xoş sözlər söylə! ← onları töhmətləmə,

‫َو ُق ْل َر ِّب ْار َح ْم ُه َما‬ ‫الر ْح َم ِة‬ ُّ ‫اح‬

َّ ‫الذ ِّل م َِن‬ َ ‫ِض ل َُه َما َج َن‬
ْ ‫اخف‬
ْ ‫َو‬
və de: “Ey Rəbbim! Onlara rəhm et! ← Hər ikisinə mərhəmətdən təvazö qanadını sal,

‫َر ُّبكُ ْم َا ْعل َُم ِب َما ف۪ ي ُن ُفوسِ كُ ْم‬ ﴾24﴿ ۜ‫َك َما َر َّب َيان۪ي َصغ۪ ًيرا‬
Rəbbiniz ürəklərinizdə olanları ən yaxşı biləndir. ← Necəki onlar məni körpəliyimdən tərbiyə edib bəslədilər!”

﴾25﴿ ‫ورا‬
ً ‫ين َغ ُف‬
َ ‫ِل َّوا ۪ب‬ َ ‫َف ِا َّن ُه َك‬
َ ْ‫ان ل ا‬ َ ‫ا ِْن َتكُ و ُنوا َصال ِ۪ح‬
‫ين‬
şübhəsiz, O (Allah) tövbəkarları bağışlayandır! ← Əgər əməlisaleh olsanız,

﴾26﴿ ‫َو اَل ُت َب ِّذ ْر َت ْبذ۪ ًيرا‬ ‫يل‬

ِ ‫الس ۪ب‬ َ ‫َو ٰا ِت َذا ا ْل ُق ْر ٰبى َح َّق ُه َوالْمِ ْس ۪ك‬
َّ ‫ين َو ْاب َن‬
(malını) da israf etmə! ← Qohumlara, miskinə, yolda qalana haqqını ver,

ً ‫ان ل َِر ِّبه۪ َك ُف‬

﴾27﴿ ‫ورا‬ ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ان‬
َ ‫َو َك‬ ‫ين‬ ۪ ‫الش َي‬
ِ ‫اط‬ َّ ‫ان‬ َ ‫ا َِّن ال ُْم َب ِّذ ۪ر‬
َ ‫ين َكا ُنوٓا ا ِْخ َو‬
Şeytan isə Rəbbinə qarşı nankordur! ← Həqiqətən, (malını) israf edənlər şeytanların qardaşlarıdır.
Cüz 15 əl-İsra surəsi 286

َ ‫ْابت َِغا ٓ َء َر ْح َم ٍة م ِْن َر ِّب َك َت ْر ُج‬

‫وها‬ ‫َوا َِّما ُت ْع ِر َض َّن َع ْن ُه ُم‬
...Rəbbindən dilədiyin bir mərhəməti gözləmək məqsədilə, ← Əgər onlardan üz çevirməli olsan...

َ ‫َو اَل َت ْج َع ْل َي َدكَ َم ْغلُو َل ًة ِالٰى ُع ُنق‬

‫ِك‬ ﴾28﴿ ‫ورا‬
ً ‫َف ُق ْل ل َُه ْم َق ْول َم ْي ُس‬
Əlini boynuna bağlanmış etmə (xəsis olma); ← heç olmasa, onlara şirin bir söz de!

﴾29﴿ ‫ورا‬
ً ‫ُوما َم ْح ُس‬
ً ‫َف َت ْق ُع َد َمل‬ ‫َو اَل َت ْب ُسطْ َها ُك َّل ال َْب ْس ِط‬
Yoxsa qınanmış (və) peşman olmuş bir halda oturub qalarsan! ← Onu tamamilə də açma (israfçılıq da etmə)!

﴾30﴿ ۟‫ان ِبعِ َبادِه۪ َخ ۪ب ًيرا َب ۪ص ًيرا‬

َ ‫ِا َّن ُه َك‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُر‬
ِّ ‫ا َِّن َر َّب َك َي ْب ُس ُط‬
Şübhəsiz, O, qullarından xəbərdardır, görəndir! ← Həqiqətən, Rəbbin dilədiyinin ruzisini artırar və azaldar.

‫اك ْم‬
ُ ‫َن ْح ُن َن ْر ُز ُق ُه ْم َوا َِّي‬ ‫َو اَل َت ْق ُتلُوٓا َا ْو اَل َد ُك ْم َخ ْش َي َة ا ِْم اَل ٍ ۜق‬
Biz onların da, sizin də ruzinizi veririk. ← Və yoxsulluqdan qorxub övladlarınızı öldürməyin.

﴾31﴿ ‫ان ِخطْ ـًٔا َك ۪ب ًيرا‬

َ ‫ا َِّن َق ْتل َُه ْم َك‬
Onları öldürmək, həqiqətən, böyük günahdır!

ِ ‫ان َف‬
﴾32﴿ ‫اح َش ًة َو َسا ٓ َء َس ۪ب اًيل‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬ ‫ى‬
ٓ ‫الز ٰن‬
ِّ ‫َو اَل َت ْق َر ُبوا‬
Çünki o, çox çirkin bir iş və pis bir yoldur! ← Zinaya da yaxın düşməyin.

‫ُوما‬
ً ‫َو َم ْن ُقت َِل َمظْ ل‬ ‫الل ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬
ُ ّٰ‫س ا َّلت۪ي َح َّر َم ه‬
َ ‫الن ْف‬
َّ ‫َو اَل َت ْق ُتلُوا‬
Kim haqsız yerə öldürülərsə, ← Allahın haram buyurduğu canı haqsız yerə öldürməyin!

﴾33﴿ ‫ورا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ‫ان َم ْن ُص‬ ‫َف اَل ُي ْس ِر ْف فِي ا ْل َق ْت ِ ۜل‬ ‫َف َق ْد َج َع ْل َنا ل َِول ِِّيه۪ ُسلْطَ ا ًنا‬
Çünki ona kömək olunmuşdur. ← O da qətldə həddi aşmasın! ← onun sahibinə bir ixtiyar verdik.

‫َح ّٰتى َي ْبل َُغ َا ُش َّد ُه‬ ‫۪يم اِل ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬
ِ ‫َو اَل َت ْق َر ُبوا َمالَ ال َْيت‬
taki həddi-büluğa çatana qədər! ← Yaxşı (niyyət) istisna olmaqla, yetimin malına yaxın düşməyin,

﴾34﴿ ‫ان َم ْس ُؤ اًل‬

َ ‫ا َِّن ال َْع ْه َد َك‬ ‫َو َا ْو ُفوا ِبال َْع ْه ِۚد‬
Həqiqətən, əhddən sorğu-sual olunacaqdır. ← Əhdə vəfa edin!

﴾35﴿‫ِك َخ ْي ٌر َو َا ْح َس ُن َت ْا ۪ويل‬
َ ‫ٰذل‬ ‫يم‬ ِ َ‫َو َا ْو ُفوا الْكَ ْي َل ِا َذا كِ ْل ُت ْم َوزِ ُنوا ِبا ْلق ِْسط‬
ِ ۪‫اس ال ُْم ْس َتق‬
Bu daha xeyirli və nəticə olaraq daha yaxşıdır!← Ölçdüyünüz vaxt ölçüyə riayət edin, düzgün tərəzi ilə çəkin!

﴾36﴿ ‫ان َع ْن ُه َم ْس ُؤ اًل‬ َ ‫الس ْم َع َوال َْب َص َر َوا ْل ُف َؤ َاد ُكلُّ ُا ۬و ٰلٓئ‬
َ ‫ِك َك‬ َّ ‫ا َِّن‬ ‫َك ِبه۪ عِ ل ٌْم‬
َ ‫سل‬
َ ‫ف َما ل َْي‬
ُ ‫َو اَل َت ْق‬
Şübhəsiz, qulaq, göz və ürək-bunların hamısı sorğu-sual olunacaqdır. ← Bilmədiyin şeyin ardınca getmə.

َ ‫ِا َّن َك ل َْن َت ْخ ِر َق اْال َْر‬

‫ض‬ ‫ض َم َر ًح ۚا‬
ِ ‫ش فِي اْال َْر‬
ِ ‫َو اَل َت ْم‬
Şübhəsiz ki, sən nə yeri yara bilərsən, ← Yer üzündə təkəbbürlə gəzmə.

ً ‫ان َس ِّي ُئ ُه عِ ْن َد َر ِّب َك َمكْ ُر‬

﴾38﴿ ‫وها‬ َ ‫ُكلُّ ٰذل‬
َ ‫ِك َك‬ ﴾37﴿ ‫َول َْن َت ْبل َُغ ال ِْج َبالَ طُ ول‬
Bütün bunlar Rəbbinin qatında xoşa gəlməyən pis şeylərdir. ← nə də yüksəlib dağlara çata bilərsən.
287 əl-İsra surəsi Cüz 15

‫ى ِال َْي َك َر ُّب َك م َِن ال ِْحكْ َم ِ ۜة‬

ٓ ‫ِك م َِّما ٓ َا ْو ٰح‬
َ ‫ٰذل‬
(Ey Rəsulum!) Bunlar Rəbbinin sənə vəhy etdiyi hikmətlərdəndir.

﴾39﴿ ‫ورا‬ ً ‫َف ُتل ْٰقى ف۪ ي َج َه َّن َم َمل‬

ً ‫ُوما َم ْد ُح‬ ِ ّٰ‫َو اَل َت ْج َع ْل َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
Yoxsa qınanmış, kənar edilmiş bir halda Cəhənnəmə atılarsan! ← Allahla yanaşı başqa tanrı qəbul etmə!

﴾40﴿‫يما‬ َ ‫ِا َّنكُ ْم َل َت ُقول‬

ً ‫ُون َق ْول َع ۪ظ‬ ‫َوا َّت َخذَ م َِن ال َْملٰ ٓئِكَ ِة ِا َنا ًثا‬ ‫۪ين‬
َ ‫َا َف َا ْص ٰفيكُ ْم َر ُّبكُ ْم ِبال َْبن‬
Həqiqətən, siz böyük söz danışırsınız! ← özünə mələklərdən qızları götürdü? ← Rəbbiniz, oğlanlarımı sizin
üçün seçib,

﴾41﴿ ‫ورا‬
ً ‫يد ُه ْم ا اَِّل ُن ُف‬
ُ ‫َو َما َي ۪ز‬ ۜ‫َو َل َق ْد َص َّر ْف َنا ف۪ ي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰانِ ل َِيذَّ َّك ُروا‬
Lakin (bu) onların yalnız nifrətini artırdı. ← Bu Quranda izah etdik ki, düşünüb ibrət alsınlar.

ِ ‫ِا ًذا اَل ْب َت َغ ْوا ِالٰى ذِي ال َْع ْر‬

﴾42﴿‫ش َس ۪بيل‬ ‫ُون‬
َ ‫ان َم َع ُه ٰال َِه ٌة َك َما َي ُقول‬
َ ‫ُق ْل ل َْو َك‬
onda ərş sahibinə bir yol axtarardılar”.← De:“Əgər dedikləri kimi, Onunla yanaşı tanrılar olsaydı,

﴾43﴿ ‫ُون ُعل ًُّوا َك ۪ب ًيرا‬

َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما َي ُقول‬
O (Allah), onların dediklərindən pak, uca və çox yüksəkdir!

‫َوا ِْن م ِْن َش ْي ٍء‬ ‫ض َو َم ْن ف۪ ِيه َّن‬

ُ ‫الس ْب ُع َو اْال َْر‬
َّ ‫ات‬
ُ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫ُت َس ِّب ُح ل َُه‬
Elə bir şey yoxdur ki, ← Yeddi göy, yer və onların içində olanlar Onu təsbih edir.

‫يح ُه ْم‬ َ ‫َولٰكِ ْن اَل َت ْف َق ُه‬

َ ‫ون َت ْس ۪ب‬ ۪‫ا اَِّل ُي َس ِّب ُح ِب َح ْمدِ ه‬
Lakin onların təsbih etməsini anlamazsınız. ← Ona həmd edib təsbih etməsin.

﴾44﴿ ‫ورا‬
ً ‫يما َغ ُف‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
ً ۪‫ان َحل‬
Həqiqətən, O (Allah) həlimdir, bağışlayandır!

ً ‫ال ِخ َر ِة ِح َج ًابا َم ْس ُت‬

﴾45﴿‫ور ۙا‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َج َع ْل َنا َب ْي َن َك َو َب ْي َن الَّذ‬ ‫َو ِا َذا َق َر ْا َت ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
səninlə, axirətə inanmayanların arasına görünməz bir pərdə çəkərik. ← Quranı oxuduğun zaman,

ٓ ۪‫وه َوف‬
ۜ‫ي ٰا َذان ِِه ْم َو ْق ًرا‬ ُ ‫َا ْن َي ْف َق ُه‬ ‫َو َج َع ْل َنا َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َاكِ َّن ًة‬
onu (Quranı) anlamasınlar. Qulaqlarına da ağırlıq (qoyub kar etdik). ← Onların qəlblərinə pərdə çəkdik ki,

ً ‫ارهِ ْم ُن ُف‬
﴾46﴿ ‫ورا‬ ِ ‫ى َا ْد َب‬
ٓ ٰ‫َول َّْوا َعل‬ ‫َو ِا َذا َذ َك ْر َت َر َّب َك فِي ا ْل ُق ْر ٰانِ َو ْح َد ُه‬
nifrətlə arxalarını çevirib gedərlər. ← Quranda, Rəbbini bir olaraq andığın zaman,

‫ون ِال َْي َك‬

َ ‫ا ِْذ َي ْس َتمِ ُع‬ َ ‫َن ْح ُن َا ْعل َُم ِب َما َي ْس َتمِ ُع‬
ٓ ۪‫ون ِبه‬
Səni dinlədikləri zaman, ← Biz, (sən Quran oxuyanda) onların qulaq asdıqlarını yaxşı bilirik.

﴾47﴿ ‫ورا‬
ً ‫ون ا اَِّل َر ُج اًل َم ْس ُح‬
َ ‫ا ِْن َت َّت ِب ُع‬ ‫ون‬
َ ‫ى ا ِْذ َي ُقولُ الظَّ ال ُِم‬
ٓ ‫َوا ِْذ ُه ْم َن ْج ٰو‬
“Siz ancaq ovsunlanmış bir adama uyursunuz!” ← zalımlar aralarında fısıldaşaraq deyərlər:

َ ‫َف َض ُّلوا َف اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬

﴾48﴿ ‫ون َس ۪ب اًيل‬ َ‫َك اْال َْم َثال‬
َ ‫ف َض َر ُبوا ل‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
Onlar yoldan azdılar və (doğru) yolu tapa bilməzlər! ← Bir gör, sənin üçün necə misallar çəkdilər!

َ ‫َء ِا َّنا ل ََم ْب ُعو ُث‬

ً ۪‫ون َخ ْل ًقا َجد‬
﴾49﴿‫يدا‬ ‫َو َقالُوٓا َء ِا َذا ُك َّنا عِ ظَ ًاما َو ُر َفا ًتا‬
biz yeni bir yaradılışla dirildiləcəyik?” ← Və deyirlər:“Sür-sümük olub çürüyüb ovxalandığımız zamanmı,
Cüz 15 əl-İsra surəsi 288

َ ‫ُق ْل ُكو ُنوا ِح َج‬

ً ۪‫ار ًة َا ْو َحد‬
﴾50﴿ ‫يد ۙا‬
De ki: “(İstər) daş olun, yaxud dəmir,

ُ ۪‫ُون َم ْن ُيع‬
ۜ‫يد َنا‬ َ ‫َف َس َي ُقول‬ ِ ‫َا ْو َخ ْل ًقا م َِّما َيكْ ُب ُر ف۪ ي ُص ُد‬
‫ور ُك ْم‬
Onlar deyəcəklər: “Bizi kim qaytaracaqdır?” ← və ya ürəyinizdə (özünüzü) böyük bir məxluq (bilin)!”

َ ‫َف َس ُي ْنغِ ُض‬

‫ون ِال َْي َك ُر ُؤ َس ُه ْم‬ ‫ُق ِل الَّذ۪ ي َفطَ َر ُك ْم َا َّولَ َم َّر ٍۚة‬
Onlar sənə başlarını bulayacaqlar, ← De: “İlk dəfə sizi yaradan (Allah)!”

﴾51﴿ ‫ون َق ۪ر ًيبا‬

َ ُ‫ى َا ْن َيك‬
ٓ ‫ُق ْل َع ٰس‬ ‫ُون َم ٰتى ُه َو‬
َ ‫َو َي ُقول‬
De: “Bəlkə də, yaxın zamanda olacaq! ← və deyəcəklər: “Bu nə vaxt olacaq?”

۪‫ون ِب َح ْمدِ ه‬
َ ‫َف َت ْس َت ۪ج ُيب‬ ‫وك ْم‬
ُ ‫َي ْو َم َي ْد ُع‬
Siz Ona şükür edərək dərhal dəvətini qəbul edəcəksiniz. ← O gün ki, (Allah) sizi çağıracaqdır.

‫َو ُق ْل لِعِ َباد۪ ي َي ُقولُوا ا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬ ۟ ً‫ون ا ِْن َل ِب ْث ُت ْم اِل َقل۪ ا‬
﴾52﴿ ‫يل‬ َ ‫َو َتظُ ُّن‬
Və bəndələrimə de ki, gözəl sözlər söyləsinlər. ← Və sadəcə az bir müddət qaldığınızı zənn edəcəksiniz!”

﴾53﴿‫ِل ْن َسانِ َع ُد ًّوا ُم ۪بي ًنا‬

ِ ْ‫ان ل ا‬
َ ‫ان َك‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا َِّن‬ ‫ان َي ْن َز ُغ َب ْي َن ُه ْم‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا َِّن‬
Həqiqətən, Şeytan insanın açıq-aşkar düşmənidir! ← Həqiqətən, Şeytan onların arasına fitnə salar.

‫َا ْو ا ِْن َي َش ْا ُي َع ِّذ ْبكُ ْم‬ ‫ا ِْن َي َش ْا َي ْر َح ْمكُ ْم‬ ‫َر ُّبكُ ْم َا ْعل َُم ِبكُ ْم‬
yaxud istəsə, sizə əzab verər. ← Əgər istəsə, sizə rəhm edər, ← Rəbbiniz sizi daha yaxşı tanıyır.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َر ُّب َك َا ْعل َُم ِب َم ْن فِي‬ ﴾54﴿ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ َعل َْي ِه ْم َوك۪ اًيل‬
Rəbbin göylərdə və yerdə olanları daha yaxşı tanıyır. ← Biz səni onlara vəkil göndərməmişik.

﴾55﴿ ‫ورا‬
ً ‫َو ٰا َت ْي َنا َد ُاو َد َز ُب‬ ‫ض‬
ٍ ‫الن ِب ۪ ّي َن َعلٰ ى َب ْع‬
َّ ‫ض‬َ ‫َو َل َق ْد َف َّض ْل َنا َب ْع‬
və Davuda Zəbur verdik. ← Andolsun ki, Biz peyğəmbərlərin bəzisini digərlərindən üstün etdik,

‫الض ِّر َع ْنكُ ْم‬

ُّ ‫ف‬َ ‫ون َك ْش‬
َ ُ‫َف اَل َي ْملِك‬ ۪‫ين َز َع ْم ُت ْم م ِْن ُدونِه‬
َ ۪‫ُق ِل ْاد ُعوا الَّذ‬
Onlar nə zərəri sizdən uzaqlaşdırmağa qadirdirlər, ← De: “Ondan başqa güman etdiklərinizi çağırın.

﴾56﴿ ‫َول َت ْح ۪و اًيل‬

nə də (onu) dəyişməyə (qadirdirlər)!”

‫َا ُّي ُه ْم َا ْق َر ُب‬ ‫ون ِالٰى َر ِّب ِه ُم ال َْو ۪سي َل َة‬

َ ‫ون َي ْب َت ُغ‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ين َي ْد ُع‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
görək hansı daha yaxın olacaq. ← O dua edənlər də, Rəbbinə vəsilə axtarırlar ki,

﴾57﴿ ‫ورا‬
ً ُ‫ان َم ْحذ‬
َ ‫اب َر ِّب َك َك‬
َ َ‫ا َِّن َعذ‬ ‫ون َعذَ َاب ُه‬
َ ‫ون َر ْح َم َت ُه َو َي َخا ُف‬
َ ‫َو َي ْر ُج‬
Həqiqətən, Rəbbinin əzabı qorxuludur! ← Onun rəhmətini umurlar və Onun əzabından qorxurlar.

‫وها َق ْب َل َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

َ ُ‫ا اَِّل َن ْح ُن ُم ْهلِك‬ ‫َوا ِْن م ِْن َق ْر َي ٍة‬
qiyamət günündən əvvəl Biz oranı məhv etməyək, ← Elə bir məmləkət yoxdur ki,

﴾58﴿ ‫ورا‬ ِ ‫ِك فِي الْكِ َت‬

ً ُ‫اب َم ْسط‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َك‬ ۜ ‫يدا‬ َ ‫َا ْو ُم َع ِّذ ُب‬
ً ۪‫وها َعذَ ًابا َشد‬
Bu, kitabda (lövhi-məhfuzda) yazılmışdır! ← və ya oranı şiddətli bir əzaba düçar etməyək.
289 əl-İsra surəsi Cüz 15

‫ُون‬
َ ‫َا ْن َكذَّ َب ِب َها اْال ََّول‬ ‫ات ا اَِّل‬ ٰ ْ‫َو َما َم َن َع َنا ٓ َا ْن ُن ْرسِ َل ِب ا‬
ِ ‫ال َي‬
əvvəlkilərin onları yalan hesab etmələridir. ← Bizə, möcüzələr göndərməyə mane olan şey ancaq,

ۜ‫َفظَ ل َُموا ِب َها‬ ‫النا َق َة ُم ْب ِص َر ًة‬

َّ ‫ود‬
َ ‫َو ٰا َت ْي َنا َث ُم‬
Lakin ona zülm etdilər. ← Biz Səmud (tayfasına) açıq-aşkar (bir möcüzə olaraq) dişi bir dəvə verdik.

‫َك‬
َ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ل‬ ﴾59﴿ ‫ات ا اَِّل َت ْخ ۪وي ًفا‬ ٰ ْ‫َو َما ُن ْرسِ ُل ِب ا‬
ِ ‫ال َي‬
Bir zaman sənə demişdik: ← Biz möcüzələri, yalnız qorxutmaq üçün göndəririk.

‫اس‬ َّ ‫۪ي َا َر ْي َناكَ ا اَِّل ِف ْت َن ًة ل‬

ِ ‫ِلن‬ ٓ ‫الر ْء َيا ا َّلت‬
ُّ ‫َو َما َج َع ْل َنا‬ ‫اس‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫اط ِب‬
َ ‫ا َِّن َر َّب َك َا َح‬
Sənə göstərdiyimiz mənzərəni insanlar üçün yalnız bir imtahan etdik; ← “Şübhəsiz, Rəbbin insanları ehtiva
etmişdir”.

﴾60﴿‫يد ُه ْم ا اَِّل طُ ْغ َيا ًنا َك ۪ب ًيرا‬

ُ ‫َف َما َي ۪ز‬ ‫الش َج َر َة ال َْمل ُْعو َن َة فِي ا ْل ُق ْر ٰا ِ ۜن َو ُن َخ ِّو ُف ُه ْم‬
َّ ‫َو‬
Lakin (bu), ancaq onların böyük tüğyanını artırır! ← Quranda lənətlənmiş ağacı da. Və onları qorxuduruq.

َ ۪‫َف َس َج ُدوٓا ا اَِّل ا ِْبل‬

‫يس‬ ْ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
‫اس ُج ُدوا اِ ٰل َد َم‬
İblisdən başqa (hamısı) dərhal səcdə etdi. ← Vaxtikən mələklərə: “Adəmə səcdə edin!”- dedik.

‫َقالَ َا َر َا ْي َت َك ٰهذَ ا الَّذ۪ ي َك َّر ْم َت َعل ََّي‬ ﴾61﴿ ‫َقالَ َء َا ْس ُج ُد ل َِم ْن َخل َْق َت ۪طي ًن ۚا‬
(Və) dedi: “Bu məndən üstün tutduğunu gördünmü? ← (İblis) dedi: “Palçıqdan yaratdığına səcdə edərəmmi?”

﴾62﴿ ‫اَل َْح َتنِكَ َّن ُذ ِّر َّي َت ُه اِل َقل۪ اًيل‬ ‫َلئ ِْن َا َّخ ْر َت ِن ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
az qismi xaric, onun nəslini hökmüm altına alaram”. ← Əgər qiyamət gününə qədər mənə möhlət versən,

﴾63﴿ ‫ورا‬
ً ‫َفا َِّن َج َه َّن َم َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم َج َزا ٓ ًء َم ْو ُف‬ ‫َقالَ ْاذ َه ْب َف َم ْن َت ِب َع َك ِم ْن ُه ْم‬
şübhəsiz, cəzanız, tam bir cəza olaraq Cəhənnəmdir! ← (Allah) dedi: “Get! Onlardan kim sənə uysa,

‫ِك‬
َ ‫ِك َو َر ِجل‬
َ ‫ِب َعل َْي ِه ْم ِب َخ ْيل‬
ْ ‫َو َا ْجل‬ َ ‫اس َتطَ ْع َت ِم ْن ُه ْم ِب َص ْوت‬
‫ِك‬ ْ ‫اس َت ْف ِز ْز َم ِن‬
ْ ‫َو‬
Atlı və piyadanı onlara qarşı səfərbər et, ← Onlardan kimi bacarırsansa, səsinlə yerindən oynat.

﴾64﴿‫ورا‬
ً ‫ان اِل ُغ ُر‬ َّ ‫َو َما َيعِ ُد ُه ُم‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ‫ار ْك ُه ْم فِي اْال َْم َوالِ َو اْال َْو اَل ِد َوعِ ْد ُه ْم‬
ِ ‫َو َش‬
Şeytan, onlara yalnız yalan vəd verər! ← mallarına və övladlarına ortaq ol, onlara vədlər ver.

﴾65﴿ ‫َو َك ٰفى ِب َر ِّب َك َوك۪ اًيل‬ ‫ان‬

ٌ َ‫َك َعل َْي ِه ْم ُسلْط‬ َ ‫ا َِّن عِ َباد۪ ي ل َْي‬
َ ‫سل‬
Rəbbinin vəkil olması kifayət edər! ← Həqiqətən, bəndələrim üzərində sənin heç bir hökmün yoxdur.”

ۜ ۪‫ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬ َ ‫َر ُّبكُ ُم الَّذ۪ ي ُي ْز ۪جي لَكُ ُم ا ْل ُفل‬
‫ْك فِي ال َْب ْح ِر‬
onun lütfündən (nemətindən) axtarasınız. ← Rəbbiniz sizin üçün dənizdə gəmiləri yeritdi ki,

َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ‫ان ِبكُ ْم َر ۪ح‬
﴾66﴿ ‫يما‬
Həqiqətən, O sizə qarşı rəhmlidir!
Cüz 15 əl-İsra surəsi 290

‫ون ا اَِّل ا َِّي ُاه‬

َ ‫َض َّل َم ْن َت ْد ُع‬ ُّ ‫َو ِا َذا َم َّسكُ ُم‬
‫الض ُّر فِي ال َْب ْح ِر‬
Ondan (Allahdan) qeyri dua etdikləriniz qeyb olar. ← Sizə dənizdə bir çətinlik üz verdiyi zaman,

﴾67﴿ ‫ورا‬
ً ‫ان َك ُف‬ ِ ْ‫ان ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ َ ‫َو َك‬ ‫َفل ََّما َن ّٰجيكُ ْم ِالَى ال َْب ِّر َا ْع َر ْض ُت ْم‬
Axı insan nankordur! ← O sizi xilas edib quruya (çıxartdıqda) isə üz döndərirsiniz.

ِ ‫َا ْو ُي ْرسِ َل َعل َْيكُ ْم َح‬

‫اص ًبا‬ ‫ِب ال َْب ِّر‬ َ ِ‫َا َف َا ِم ْن ُت ْم َا ْن َي ْخس‬
َ ‫ف ِبكُ ْم َجان‬
yaxud üzərinizə daş yağdırmayacaq?! ← Əminsinizmi ki, quruda sizi yerə batırmayacaq,

ۙ ً‫ُث َّم اَل َت ِج ُدوا لَكُ ْم َوك۪ ا‬

﴾68﴿ ‫يل‬
Sonra özünüzə bir qoruyucu da tapa bilməzsiniz.

‫يح‬
ِ ‫الر‬ ِ ‫َف ُي ْرسِ َل َعل َْيكُ ْم َق‬
ّ ۪ ‫اص ًفا م َِن‬ َ ‫يد ُك ْم ف۪ ي ِه َت‬
‫ار ًة ُا ْخ ٰرى‬ َ ۪‫َا ْم َا ِم ْن ُت ْم َا ْن ُيع‬
üstünüzə şiddətli bir fırtına göndərməyəcək, ← Yoxsa əminsiniz ki, O sizi təkrar oraya qaytarmayacaq,

﴾69﴿ ‫ُث َّم اَل َت ِج ُدوا لَكُ ْم َعل َْي َنا ِبه۪ َت ۪ب ًيعا‬ ‫َف ُي ْغ ِر َقكُ ْم ِب َما َك َف ْر ُت ْم‬
Sonra Bizə qarşı özünüzə bir köməkçi də tapa bilməzsiniz. ← və inkar etdiyinizə görə sizi batırmayacaq?

‫اه ْم فِي ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِر‬

ُ ‫َو َح َم ْل َن‬ ‫۪ي ٰا َد َم‬
ٓ ‫َو َل َق ْد َك َّر ْم َنا َبن‬
Onları quruda və dənizdə (miniklərlə) daşıdıq. ← Andolsun ki, Adəm oğullarına çox nemətlər verdik.

۟ ً‫۪ير م َِّم ْن َخل َْق َنا َت ْف ۪ض ا‬

﴾70﴿ ‫يل‬ ٍ ‫اه ْم َعلٰ ى َكث‬
ُ ‫َو َف َّض ْل َن‬ ِ ‫اه ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬
‫ات‬ ُ ‫َو َر َز ْق َن‬
və onları, yaratdığımız məxluqatın çoxundan xeyli üstün etdik. ← Onlara təmiz ruzi verdik,

۪‫َف َم ْن ُا ۫وت َِي كِ َت َاب ُه ِب َيم۪ ينِه‬ ‫اس ِبا َِمام ِِه ْم‬
ٍ ‫َي ْو َم َن ْد ُعوا ُك َّل ُا َن‬
Kimin kitabı sağ əlinə verilərsə, ← O gün bütün insanları öz imamları ilə birlikdə çağıracağıq.

﴾71﴿ ‫۪يل‬
ً‫ون َفت ا‬
َ ‫َو اَل ُيظْ ل َُم‬ ‫ِك َي ْق َر ُؤ َن كِ َت َاب ُه ْم‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlara xurma çərdəyinin teli qədər də haqsızlıq edilməz. ← onlar öz kitablarını oxuyarlar.

﴾72﴿ ‫َو َا َضلُّ َس ۪ب اًيل‬ ‫ال ِخ َر ِة َا ْع ٰمى‬

ٰ ْ‫ان ف۪ ي ٰهذِ ه۪ ٓ َا ْع ٰمى َف ُه َو فِي ا‬
َ ‫َو َم ْن َك‬
və (haqq) yoldan daha çox azar! ← Bu (dünya)da (qəlbi) kor olan axirətdə də kor olar,

‫ِل َت ْف َت ِر َي َعل َْي َنا َغ ْي َر ُه‬ ٓ ۪‫َوا ِْن َك ُادوا ل ََي ْف ِت ُنو َن َك َع ِن الَّذ‬
‫ي َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك‬
ondan başqa bir şeyi Bizə istinad edəsən. ← Az qalsın səni, sənə vəhy etdiyimizdən sapdıracaqdılar ki,

﴾73﴿ ‫َو ِا ًذا ل َّت َخذُ وكَ َخل۪ اًيل‬

O zaman səni, sözsüz ki, özlərinə dost tutacaqdılar.

﴾74﴿ ‫َل َق ْد كِ ْد َت َت ْر َك ُن ِال َْي ِه ْم َش ْيـًٔا َقل۪ اًيل‬ َ‫َول َْو اَل ٓ َا ْن َث َّب ْت َناك‬
yəqin ki, az da olsa onlara uyacaqdın! ← Əgər sənə səbat verməsəydik,

﴾75﴿‫َك َعل َْي َنا َن ۪ص ًيرا‬

َ ‫ُث َّم اَل َت ِج ُد ل‬ ‫ات‬ َ ‫ف ال َْح ٰيو ِة َو ِض ْع‬
ِ ‫ف ال َْم َم‬ َ َ‫ِا ًذا ا‬
َ ‫ل َذ ْق َناكَ ِض ْع‬
Sonra Bizə qarşı özünə köməkçi də tapa bilməzsən. ← O zaman Sənə həyatın və ölümün ikiqatını daddırardıq.
291 əl-İsra surəsi Cüz 15

‫ض ل ُِي ْخ ِر ُجوكَ ِم ْن َها‬

ِ ‫َوا ِْن َك ُادوا ل ََي ْس َت ِف ُّزو َن َك م َِن اْال َْر‬
Səni oradan çıxartmaq üçün az qalmışdı ki, səni o yerdə fitnəyə salsınlar.

﴾76﴿ ‫ون ِخ اَل َف َك ا اَِّل َقل۪ اًيل‬

َ ‫َو ِا ًذا اَل َيل َْب ُث‬
Belə olsaydı, səndən sonra yalnız az bir müddət qala bilərdilər.

۟ ً‫َو اَل َت ِج ُد ل ُِس َّن ِت َنا َت ْح ۪و ا‬

﴾77﴿ ‫يل‬ ‫َك م ِْن ُر ُس ِل َنا‬
َ ‫ُس َّن َة َم ْن َق ْد َا ْر َس ْل َنا َق ْبل‬
Bizim qanunumuzda dəyişiklik tapa bilməzsən! ← Səndən əvvəl göndərdiyimiz peyğəmbərlər barəsindəki
qanun (da budur).

‫َو ُق ْر ٰا َن ا ْل َف ْج ِ ۜر‬ ‫س ِالٰى َغ َس ِق ال َّْي ِل‬ َّ ِ‫الصلٰ و َة ل ُِدلُوك‬

ِ ‫الش ْم‬ َّ ‫َاق ِِم‬
Sübh Quranını da (sübh namazında oxu).← Günortadan gecənin qaranlığına qədər namazı qıl.

﴾78﴿ ‫ودا‬
ً ‫ان َم ْش ُه‬
َ ‫ا َِّن ُق ْر ٰا َن ا ْل َف ْج ِر َك‬
Şübhəsiz, sübh namazı müşahidə olunandır.

﴾79﴿‫ودا‬
ً ‫ى َا ْن َي ْب َع َث َك َر ُّب َك َم َق ًاما َم ْح ُم‬
ٓ ‫َع ٰس‬ َ ‫َوم َِن ال َّْي ِل َف َت َه َّج ْد ِبه۪ َنا ِف َل ًة ل‬
‫َك‬
Ola bilsin ki, Rəbbin səni, təriflənən bir məqama göndərsin! ← Gecənin bir vaxtı sənə xas olan əlavə təhəccüd
namazını qıl.

‫َو َا ْخ ِر ْجن۪ي ُم ْخ َر َج ِص ْد ٍق‬ ‫َو ُق ْل َر ِّب َا ْد ِخ ْلن۪ي ُم ْد َخ َل ِص ْد ٍق‬

çıxaracağın yerdən məni doğruluqla çıxart! ← De: “Ey Rəbbim! Daxil edəcəyin yerə məni doğruluqla daxil et,

﴾80﴿ ‫اج َع ْل ل۪ي م ِْن ل َُد ْن َك ُسلْطَ ا ًنا َن ۪ص ًيرا‬

ْ ‫َو‬
Öz dərgahından mənə, kömək edə bilən bir dəlil ver!”

َ ‫ا َِّن ال َْباطِ َل َك‬

﴾81﴿ ‫ان َز ُهو ًقا‬ ‫َو ُق ْل َجا ٓ َء ال َْح ُّق َو َز َه َق ال َْباطِ ُل‬
Şübhəsiz ki, batil yoxluğa məhkumdur!” ← De: “Haqq gəldi və batil yox oldu.

﴾82﴿‫ارا‬ َ ۪‫يد الظَّ الِم‬

ً ‫ين اِل َخ َس‬ ُ ‫َو اَل َي ۪ز‬ َ ‫َو ُن َن ِّزلُ م َِن ا ْل ُق ْر ٰانِ َما ُه َو شِ َفا ٓ ٌء َو َر ْح َم ٌة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬
O, zalımların ancaq ziyanını artırır. ← Qurandan möminlər üçün şəfa və rəhmət olan şeylər nazil edirik.

﴾83﴿ ‫ان َي ُؤ ًسا‬ َّ ‫َو ِا َذا َم َّس ُه‬

َ ‫الش ُّر َك‬ ۚ ۪‫ض َو َن ٰا ِب َجا ِن ِبه‬
َ ‫َا ْع َر‬ ِ ْ‫َو ِا َذا ٓ َا ْن َع ْم َنا َعلَى ا‬
ِ‫ال ْن َسان‬
Ona pislik üz verdikdə isə məyus olar! ← üz çevirib uzaq gəzər. ← İnsana nemət verdiyimiz zaman,

﴾84﴿ ‫يل‬
۟ ً‫َف َر ُّبكُ ْم َا ْعل َُم ِب َم ْن ُه َو َا ْه ٰدى َس ۪ب ا‬ ۜ ۪‫ُق ْل ُكلٌّ َي ْع َم ُل َعلٰ ى َشاكِ َلتِه‬
Rəbbiniz isə kimin daha doğru yolda olduğunu daha yaxşı bilir!” ← De: “Hər kəs öz xislətinə görə iş görər.

‫وح م ِْن َا ْم ِر َر ۪ ّبي‬

ُ ‫الر‬
ُّ ‫ُق ِل‬ ‫وح‬
ۜ ِ ‫الر‬
ُّ ‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن‬
De: “Ruh Rəbbimin əmrindəndir. ← (Ey Rəsulum!) Səndən ruh haqqında soruşarlar.

‫َو َلئ ِْن شِ ْئ َنا‬ ﴾85﴿ ‫َو َما ٓ ُا ۫وت۪ي ُت ْم م َِن الْعِ ل ِْم ا اَِّل َقل۪ اًيل‬
Əgər istəsəydik, ← Sizə (bu barədə), yalnız az bir bilik verilmişdir!”

ۙ ً‫َك ِبه۪ َعل َْي َنا َوك۪ ا‬

﴾86﴿ ‫يل‬ َ ‫ُث َّم اَل َت ِج ُد ل‬ ‫ي َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك‬
ٓ ۪‫َل َنذْ َه َب َّن ِبالَّذ‬
Sonra ona görə Bizə qarşı özünə bir vəkil də tapa bilməzdin. ← əlbəttə, sənə vəhy etdiyimizi aparardıq.
Cüz 15 əl-İsra surəsi 292

﴾87﴿ ‫ان َعل َْي َك َك ۪ب ًيرا‬

َ ‫ا َِّن َف ْضل َُه َك‬ ‫ا اَِّل َر ْح َم ًة م ِْن َر ِّب َك‬
Həqiqətən, Onun sənə olan lütfü böyükdür! ← (Bu) sadəcə Rəbbindən bir mərhəmətdir.

ِ‫ى َا ْن َي ْا ُتوا ِبمِ ْث ِل ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰان‬

ٓ ٰ‫َعل‬ ‫س َوال ِْج ُّن‬ ِ ْ‫اج َت َم َع ِت ا‬
ُ ‫ال ْن‬ ْ ‫ُق ْل َلئ ِِن‬
bu Qurana bənzər bir şey gətirsinlər, ← De: “Əgər insanlar və cinlər bir yerə yığışsa ki,

﴾88﴿ ‫ض ظَ ۪ه ًيرا‬
ٍ ‫ان َب ْع ُض ُه ْم ل َِب ْع‬
َ ‫َول َْو َك‬ ۪‫ون ِبمِ ْثلِه‬
َ ‫اَل َي ْا ُت‬
bir-birinə kömək olsalar da.” ← onun bənzərini gətirə bilməzlər,

﴾89﴿‫ورا‬
ً ‫اس ا اَِّل ُك ُف‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ى َا ْك َث ُر‬
ٓ ‫َف َا ٰب‬ ‫اس ف۪ ي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰانِ م ِْن ُك ِّل َم َث ٍۘل‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َو َل َق ْد َص َّر ْف َنا ل‬
İnsanların çoxu isə küfrdən başqasını rədd etdi.← Andolsun, Bu Quranda insanlara hər cür misalı izah etdik.

﴾90﴿ ‫وع ۙا‬

ً ‫ض َي ْن ُب‬
ِ ‫َح ّٰتى َت ْف ُج َر َل َنا م َِن اْال َْر‬ ‫َك‬
َ ‫َو َقالُوا ل َْن ُن ْؤم َِن ل‬
...bizim üçün yerdən bir bulaq çıxarmayınca, ← Onlar dedilər: “Sənə iman gətirməyəcəyik...

﴾91﴿ ‫ار ِخ اَلل ََها َت ْف ۪ج ًير ۙا‬

َ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َف ُت َف ِّج َر ا‬ ‫يل َوعِ َن ٍب‬
ٍ ‫َك َج َّن ٌة م ِْن َن ۪خ‬
َ ‫ون ل‬
َ ُ‫َا ْو َتك‬
və onun arasında şırıl-şırıl çaylar axıtmayınca, ← yaxud sənin xurma və üzüm bağın olmayınca,

ۙ ً‫الل َوال َْملٰ ٓئِكَ ِة َق ۪ب ا‬

﴾92﴿ ‫يل‬ ِ ّٰ‫َا ْو َت ْات َِي ِب ه‬ ‫الس َما ٓ َء َك َما َز َع ْم َت َعل َْي َنا كِ َس ًفا‬
َّ ‫َا ْو ُت ْسق َِط‬
yaxud Allahı və mələkləri qarşımıza gətirməyincə, ← yaxud iddia etdiyin kimi, göyü parça-parça üstümüzə
endirməyincə,

‫الس َما ٓ ِ ۜء‬

َّ ‫َا ْو َت ْر ٰقى فِي‬ ‫َك َب ْي ٌت م ِْن ُز ْخ ُر ٍف‬
َ ‫ون ل‬
َ ُ‫َا ْو َيك‬
yaxud sən göyə qalxmayınca (inanmarıq)! ← və ya sənin qızıldan bir evin olmayınca,

‫َح ّٰتى ُت َن ِّزلَ َعل َْي َنا كِ َت ًابا َن ْق َر ُؤ ُه‬ ‫َول َْن ُن ْؤم َِن ل ُِرق ِِّي َك‬
taki bizə, oxuyacağımız bir kitab endirənə qədər!” ← Göyə qalxmağına da əsla inanmayacağıq,

۟ ً‫َه ْل ُك ْن ُت ا اَِّل َب َش ًرا َر ُس ا‬

﴾93﴿ ‫ول‬ ‫ان َر ۪ ّبي‬
َ ‫ُق ْل ُس ْب َح‬
Mən yalnız peyğəmbər olan bir insanam!” ← De: “Rəbbim pakdır, müqəddəsdir!

‫ى‬
ٓ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء ُه ُم ال ُْه ٰد‬ ‫اس َا ْن ُي ْؤ ِم ُنوٓا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َو َما َم َن َع‬
onlara doğru yolu göstərən rəhbər gəldiyi zaman, ← İnsanların iman gətirməsinə mane olan şey,

﴾94﴿ ‫الل َب َش ًرا َر ُسول‬

ُ ّٰ‫َا َب َع َث ه‬ ‫ا اَِّل َا ْن َقالُوٓا‬
“Allah bir insanımı peyğəmbər göndərdi?” ← yalnız (belə) demələridir:

﴾95﴿‫الس َما ٓ ِء َملَكً ا َر ُسول‬

َّ ‫َل َن َّز ْل َنا َعل َْي ِه ْم م َِن‬ َ ‫ون ُمطْ َم ِئ ّن‬
‫۪ين‬ َ ‫ض َملٰ ٓئِكَ ٌة َي ْم ُش‬
ِ ‫ان فِي اْال َْر‬
َ ‫ُق ْل ل َْو َك‬
əlbəttə, onlara göydən bir elçi mələk endirərdik!” ← De: “Əgər yerdə arxayın gəzən mələklər olsaydı,

﴾96﴿ ‫ان ِبعِ َبادِه۪ َخ ۪ب ًيرا َب ۪ص ًيرا‬

َ ‫ِا َّن ُه َك‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َك ٰفى ِب ه‬
ً ‫الل َش ۪ه‬
‫يدا َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم‬
Şübhəsiz, O, qullarından xəbərdardır, görəndir!” ← De: “Mənimlə aranızda Allahın şahid olması kifayətdir.
293 əl-İsra surəsi Cüz 15

ۜ ۪‫َو َم ْن ُي ْضل ِْل َفل َْن َت ِج َد ل َُه ْم َا ْول َِيا ٓ َء م ِْن ُدونِه‬ ‫الل َف ُه َو ال ُْم ْه َت ِۚد‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن َي ْهدِ ه‬
Kimi yoldan çıxartsa, onlar üçün Ondan başqa dostlar tapa bilməzsən. ← Allah kimi doğru yola salsa, o doğru
yoldadır.

‫َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم‬ ۜ‫َو َن ْح ُش ُر ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َعلٰ ى ُو ُجوهِ ِه ْم ُع ْم ًيا َو ُبكْ ًما َو ُص ًّما‬
Onların düşəcəkləri yer Cəhənnəmdir. ← Qiyamət günü onları üzü üstə, kor, lal və kar olaraq yığacağıq.

‫ِك َج َزا ٓ ُؤ ُه ْم ِب َا َّن ُه ْم َك َف ُروا ِب ٰا َيا ِت َنا‬

َ ‫ٰذل‬ ﴾97﴿ ‫اه ْم َسع۪ ًيرا‬
ُ ‫ُكل ََّما َخ َب ْت ِز ْد َن‬
Bu, ayələrimizi inkar etdiklərinə görə onların cəzasıdır. ← Azaldıqca onların alovunu artıracağıq!

َ ‫َء ِا َّنا ل ََم ْب ُعو ُث‬

ً ۪‫ون َخ ْل ًقا َجد‬
﴾98﴿‫يدا‬ ‫َو َقالُوٓا َء ِا َذا ُك َّنا عِ ظَ ًاما َو ُر َفا ًتا‬
bizmi yeni bir yaradılışla dirildiləcəyik?”← Demişdilər ki:“Sür-sümük olub çürüyüb ovxalandığımız vaxt,

‫ى َا ْن َي ْخل َُق ِم ْثل َُه ْم‬

ٓ ٰ‫َقاد ٌِر َعل‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل الَّذ۪ ي َخل ََق‬
َ ّٰ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّن ه‬
onların bənzərini də yaratmağa qadirdir?! ← Görmədilərmi ki, göyləri və yeri yaradan Allah,

﴾99﴿‫ورا‬
ً ‫ون ا اَِّل ُك ُف‬
َ ‫َف َا َبى الظَّ ال ُِم‬ ‫َو َج َع َل ل َُه ْم َا َجل اَل َر ْي َب ف۪ ي ِ ۜه‬
Zalımlar küfrdən qeyrisini rədd etdilər. ← O, onlar üçün bir əcəl təyin etdi ki, ona heç bir şübhə yoxdur.

ٓ ‫ون َخ َزآئ َِن َر ْح َم ِة َر ۪ ّب‬

‫ي‬ َ ُ‫ُق ْل ل َْو َا ْن ُت ْم َت ْملِك‬
De: “Əgər siz Rəbbimin rəhmət xəzinələrinə sahib olsaydınız,

﴾100﴿ ۟‫ورا‬
ً ‫ان َق ُت‬ ِ ْ‫ان ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ َ ‫َو َك‬ ‫اق‬ ِ ْ‫ِا ًذا اَل َْم َسكْ ُت ْم َخ ْش َي َة ا‬
ۜ ِ ‫ال ْن َف‬
Axı insan xəsisdir! ← yenə də xərcləməkdən qorxaraq tutardınız (xəsislik edərdiniz).

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

‫يل‬ ٓ ‫َف ْسـَٔ ْل َبن‬ ٍ ‫ات َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫وسى ت ِْس َع ٰا َي‬
ٰ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
İsrail oğullarından soruş. ← Andolsun ki, Biz Musaya doqquz aşkar möcüzə verdik.

﴾101﴿ ‫ورا‬ ٰ ‫ِا ّن۪ي اَلَظُ ُّن َك َيا ُم‬

ً ‫وسى َم ْس ُح‬ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء ُه ْم َف َقالَ ل َُه ف ِْر َع ْو ُن‬
“Ey Musa! Mən zənn edirəm ki, sən ovsunlanmışsan. ← Onların yanına gəldiyi zaman Firon ona demişdi:

‫ض َب َصآئ َِر‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َما ٓ َا ْن َزلَ ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ا اَِّل َر ُّب‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ‫َقالَ َل َق ْد َعل ِْم َت‬
bunları, yalnız göylərin və yerin Rəbbi ibrət olaraq endirib. ← (Musa) demişdi: “Əlbəttə, bilirsən ki,

ً ‫َو ِا ّن۪ي اَلَظُ ُّن َك َيا ف ِْر َع ْو ُن َم ْث ُب‬

﴾102﴿ ‫ورا‬
Ey Firon! Mən isə, səni məhv olmuş zənn edirəm!”

﴾103﴿ ‫َف َا ْغ َر ْق َن ُاه َو َم ْن َم َع ُه َجم۪ ًيع ۙا‬ ‫ض‬

ِ ‫َف َا َر َاد َا ْن َي ْس َتف َِّز ُه ْم م َِن اْال َْر‬
Biz də onu və onunla birlikdə olanların hamısını boğduq. ← (Firon) onları o yerdən çıxartmaq istədi.

‫ض‬
َ ‫اسكُ ُنوا اْال َْر‬
ْ ‫يل‬ ٓ ‫َو ُق ْل َنا م ِْن َب ْعدِ ه۪ ل َِبن‬
َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
“Siz (Şam) ərazisində məskunlaşın. ← Və ondan sonra İsrail oğullarına dedik:

﴾104﴿ ۜ‫ِج ْئ َنا ِبكُ ْم لَف۪ ي ًفا‬ ‫ال ِخ َر ِة‬

ٰ ْ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َو ْع ُد ا‬
sizin hamınızı birlikdə gətirəcəyik!” ← Axirət vədəsi (qiyamət) gəlib çatdığı zaman,
Cüz 15 əl-Kəhf surəsi 294

﴾105﴿‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ا اَِّل ُم َب ِّش ًرا َو َنذ۪ ًير ۢا‬ َ‫َو ِبال َْح ِّق َا ْن َز ْل َن ُاه َو ِبال َْح ِّق َن َزل‬
Səni ancaq müjdəçi və qorxudan olaraq göndərdik. ← Onu haqq olaraq nazil etdik və haqq olaraq nazil oldu.

﴾106﴿ ‫َو َن َّز ْل َن ُاه َت ْن ۪ز اًيل‬ ‫اس َعلٰ ى ُمكْ ٍث‬ َّ ‫َو ُق ْر ٰا ًنا َف َر ْق َن ُاه ِل َت ْق َر َا ُه َعلَى‬
ِ ‫الن‬
Biz onu tədriclə nazil etdik. ← İnsanlara aramla oxuyasan deyə, Quranı hissələrə ayırıb göndərdik.

ٓ ۪‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم م ِْن َق ْبلِه‬

َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬ ۜ‫ُق ْل ٰا ِم ُنوا ِبه۪ ٓ َا ْو اَل ُت ْؤ ِم ُنوا‬
Şübhəsiz ki, ondan əvvəl elm verilmiş kimsələr, ← De: “İnanın ya da inanmayın.

﴾107﴿ ‫ِل ْذ َقانِ ُس َّج ًد ۙا‬ َ ‫ِا َذا ُي ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم َي ِخ ُّر‬
َ ْ‫ون ل ا‬
yanlarında (Quran) oxunduğu zaman çənələri üstə səcdəyə qapanarlar,

﴾108﴿ ‫ان َو ْع ُد َر ِّب َنا ل ََم ْف ُعول‬

َ ‫ا ِْن َك‬ ٓ ‫ان َر ِّب َنا‬
َ ‫ُون ُس ْب َح‬
َ ‫َو َي ُقول‬
Rəbbimizin vədi mütləq yerinə yetəcəkdir!” ← və deyərlər: “Rəbbimiz pakdır!

﴾109﴿ ‫وعا‬
ً ‫يد ُه ْم ُخ ُش‬ َ ُ‫ِل ْذ َقانِ َي ْبك‬
ُ ‫ون َو َي ۪ز‬ َ ‫َو َي ِخ ُّر‬
َ ْ‫ون ل ا‬
Çənələri üstə səcdəyə qapanıb ağlayarlar və (bu), onların itaətini daha da artırar.

‫َا ًّيا َما َت ْد ُعوا‬ ‫الر ْح ٰم َن‬

َّ ‫الل َا ِو ْاد ُعوا‬
َ ّٰ‫ُق ِل ْاد ُعوا ه‬
hansını deyib dua etsəniz (fərqi yoxdur). ← De: “Allaha dua edin yaxud Rəhmana dua edin;

‫ِك‬
َ ‫َو اَل َت ْج َه ْر ِب َص اَلت‬ ‫َفل َُه اْال َْس َما ٓ ُء ال ُْح ْس ٰن ۚى‬
Namaz qılarkən səsini çox qaldırma, ← Axı ən gözəl adlar Ona məxsusdur.

﴾110﴿ ‫ِك َس ۪ب اًيل‬

َ ‫َو ْاب َت ِغ َب ْي َن ٰذل‬ ‫ِت ِب َها‬
ْ ‫َول ُت َخاف‬
O (ikisinin) arasında bir yol tut! ← nə də orada (namazda səsini) çox alçaltma.

ِ ‫يك فِي ال ُْمل‬

‫ْك‬ ٌ ‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه َش ۪ر‬ ‫َو ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي ل َْم َي َّت ِخذْ َول ًَدا‬
Hakimiyyətində onun şəriki yoxdur, ← Və de:“O Allaha həmd olsun ki, Özünə heç bir övlad götürmədi.

﴾111﴿ ‫َو َك ِّب ْر ُه َتكْ ۪ب ًيرا‬ ُّ ‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه َول ٌِّي م َِن‬
‫الذ ِّل‬
Təkbir gətirərək onu uca tut! ← zəif olmadığı üçün heç bir dostu da yoxdur!”

ِ ‫ور ُة الْكَ ْه‬

‫ف‬ َ ‫﴾ ُس‬18﴿
əl-Kəhf (Mağara) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 110 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
﷽ ‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾1﴿ ۜ‫َول َْم َي ْج َع ْل ل َُه عِ َو ًجا‬ َ ‫ي َا ْن َزلَ َعلٰ ى َع ْبدِ ِه الْكِ َت‬
‫اب‬ ٓ ۪‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ‬
və onda heç bir əyriliyə yol vermədi; ← Həmd olsun O Allaha ki, Kitabı Öz qulu (Muhəmmədə) nazil etdi,

ِ ‫الصال َِح‬
‫ات َا َّن‬ َّ ‫ُون‬
َ ‫ين َي ْع َمل‬ َ ‫َو ُي َب ِّش َر ال ُْم ْؤ ِمن‬
َ ۪‫۪ين الَّذ‬ ً ۪‫َق ِّي ًما ل ُِي ْنذِ َر َب ْا ًسا َشد‬
‫يدا م ِْن ل َُد ْن ُه‬
və yaxşı əməllər edən möminləri müjdələmək üçün ki;← Öz qatından gələcək şiddətli bir əzabla qorxutmaq,

﴾2﴿ ‫ل َُه ْم َا ْج ًرا َح َس ًن ۙا‬

onlar üçün gözəl bir mükafat vardır.

﴾4﴿ ۗ ‫الل َول ًَدا‬ َ ۪‫َو ُي ْنذِ َر الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين َقالُوا ا َّت َخذَ ه‬ ﴾3﴿ ‫۪ين ف۪ ي ِه َا َب ًد ۙا‬
َ ‫َماكِ ث‬
Və “Allah Özünə övlad götürdü!” - deyənləri qorxutmaq üçün (nazil etdi). ← (Onlar) orada əbədi qalacaqlar!
295 əl-Kəhf surəsi Cüz 15

‫َك ُب َر ْت َكل َِم ًة َت ْخ ُر ُج م ِْن َا ْف َواهِ ِه ْم‬ ‫َما ل َُه ْم ِبه۪ م ِْن عِ ل ٍْم َول اِ ٰل َبآئ ِِه ْم‬
Ağızlarından çıxan söz necə də böyükdür. ← Bu barədə onların və atalarının heç bir elmi yoxdur.

﴾5﴿ ‫ُون ا اَِّل َكذِ ًبا‬

َ ‫ا ِْن َي ُقول‬
Onlar ancaq yalan deyirlər!

ِ ۪‫ا ِْن ل َْم ُي ْؤ ِم ُنوا ِب ٰهذَ ا ال َْحد‬

﴾6﴿ ‫يث َا َس ًفا‬ ‫ارهِ ْم‬
ِ ‫ى ٰا َث‬ ِ ‫َّك َب‬
ٓ ٰ‫اخ ٌع َن ْف َس َك َعل‬ َ ‫َفل ََعل‬
təəssüf ki, onlar bu sözə (Qurana) inanmadılar? ← Bəlkə də sən arxalarınca özünü həlak edəcəksən ki,

﴾7﴿ ‫ِل َن ْبل َُو ُه ْم َا ُّي ُه ْم َا ْح َس ُن َع َم اًل‬ ِ ‫ِا َّنا َج َع ْل َنا َما َعلَى اْال َْر‬
‫ض ۪زي َن ًة ل ََها‬
onlardan hansının əməlinin daha gözəl olduğunu yoxlayaq. ← Yer üzündə olanları, onun üçün bir zinət olaraq
yaratdıq ki,

َ ‫َو ِا َّنا ل ََجاعِ ل‬

ً ۪‫ُون َما َعل َْي َها َصع‬
﴾8﴿ ۜ‫يدا ُج ُر ًزا‬
Biz onun üzündə olan hər şeyi məhv edib qupquru bir torpağa döndərərik.

﴾9﴿ ‫يم َكا ُنوا م ِْن ٰا َيا ِت َنا َع َج ًبا‬

ِ ۪‫الرق‬ َ ‫َا ْم َحسِ ْب َت َا َّن َا ْص َح‬
ِ ‫اب الْكَ ْه‬
َّ ‫ف َو‬
Yoxsa mağara və Rəqim əhlinin çox təəccübləniləcək ayələrimiz olduğunu sandın?

‫َر َّب َنا ٓ ٰا ِت َنا م ِْن ل َُد ْن َك َر ْح َم ًة‬ ِ ‫ا ِْذ َا َوى ا ْل ِف ْت َي ُة ِالَى الْكَ ْه‬
‫ف َف َقالُوا‬
“Ey Rəbbimiz! Bizə Öz dərgahından rəhmət bəxş et, ← Bir zaman gənclər mağaraya sığınıb demişdilər:

َ ‫ف سِ ن‬
﴾11﴿‫۪ين َع َد ًد ۙا‬ ِ ‫ى ٰا َذان ِِه ْم فِي الْكَ ْه‬
ٓ ٰ‫َف َض َر ْب َنا َعل‬ ﴾10﴿‫َو َه ِّي ْئ َل َنا م ِْن َا ْم ِر َنا َر َش ًدا‬
Biz onları mağarada illərlə yuxuya verdik. ← və bizə işimizdən çıxış yolu hazırla!

﴾12﴿ ۟‫َا ُّي ال ِْح ْز َب ْي ِن َا ْح ٰصى ل َِما َل ِب ُثوٓا َا َم ًدا‬ ‫اه ْم ِل َن ْعل ََم‬
ُ ‫ُث َّم َب َع ْث َن‬
İki tayfadan hansı onların qaldıqları müddəti daha düzgün hesablayacaq. ← Sonra onları oyatdıq ki bilək;

‫ِا َّن ُه ْم ِف ْت َي ٌة ٰا َم ُنوا ِب َر ِّب ِه ْم‬ ‫ص َعل َْي َك َن َب َا ُه ْم ِبال َْح ِّق‬
ُّ ‫َن ْح ُن َن ُق‬
Onlar Rəbbinə iman gətirmiş gənclərdi. ← Biz onların xəbərini sənə haqq olaraq söyləyirik.

﴾13﴿ ‫ى‬
ۗ ‫اه ْم ُه ًد‬
ُ ‫َو ِز ْد َن‬
Biz də onların hidayətini artırmışdıq.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ُّب َنا َر ُّب‬ ‫َو َر َبطْ َنا َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم ا ِْذ َق ُاموا َف َقالُوا‬
“Rəbbimiz göylərin və yerin Rəbbidir. ← O zaman ürəklərinə qüvvət vermişdik ki, durub demişdilər:

﴾14﴿ ‫َل َق ْد ُق ْل َنا ٓ ِا ًذا َشطَ طً ا‬ ‫ل َْن َن ْد ُع َ۬وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ ِال ًٰها‬
Yoxsa mənasız şeylər demiş olarıq! ← Biz Ondan başqa heç bir tanrıya dua etməyəcəyik.

‫ون َعل َْي ِه ْم ِب ُسلْطَ انٍ َب ِّي ٍ ۜن‬

َ ‫ل َْول َي ْا ُت‬ ‫ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َق ْو ُم َنا ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ ٰال َِه ًة‬
Onlar barəsində bir dəlil gətirməli deyildilərmi? ← Bu camaatımız Ondan başqa tanrılar qəbul etdi.

﴾15﴿ ۜ‫الل َكذِ ًبا‬

ِ ّٰ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Allaha qarşı yalan uydurub düzəldəndən daha zalım kim ola bilər?!”
Cüz 15 əl-Kəhf surəsi 296

ِ ‫َف ْا ُوا ٓ ِالَى الْكَ ْه‬

‫ف‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫ون اِل ه‬ ُ ‫َو ِا ِذ ْاع َت َز ْل ُت ُم‬
َ ‫وه ْم َو َما َي ْع ُب ُد‬
dərhal mağaraya çəkilin ki, ← Onları və Allahdan başqa tapındıqları şeyləri tərk etdiyiniz zaman,

﴾16﴿ ‫َو ُي َه ِّي ْئ لَكُ ْم م ِْن َا ْم ِر ُك ْم م ِْر َف ًقا‬ ۪‫َي ْن ُش ْر لَكُ ْم َر ُّبكُ ْم م ِْن َر ْح َمتِه‬
və işinizdən sizin üçün fayda hazırlasın. ← Rəbbiniz sizə Öz mərhəmətindən əta etsin,

ِ ۪‫ات ال َْيم‬
‫ين‬ َ ‫َت َز َاو ُر َع ْن َك ْهف ِِه ْم َذ‬ ‫س ِا َذا طَ ل ََع ْت‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َت َرى‬
onların mağarasının sağ tərəfinə meyl edir. ← Günəşi, doğduğu zaman görərdin ki,

‫َو ُه ْم ف۪ ي َف ْج َو ٍة ِم ْن ُه‬ ِّ ‫ات‬

ِ‫الش َمال‬ َ ‫َت ْق ِر ُض ُه ْم َذ‬ ‫َو ِا َذا َغ َر َب ْت‬
Onlar da orada geniş bir yerdədirlər. ← onları tərk edib sol tərəfə yönəlir. ← Batdığı zaman da,

‫الل َف ُه َو ال ُْم ْه َت ِۚد‬

ُ ّٰ‫َم ْن َي ْهدِ ه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ِك م ِْن ٰا َي‬
َ ‫ٰذل‬
Allah kimi doğru yola salarsa, o doğru yoldadır. ← Bu, Allahın möcüzələrindəndir.

﴾17﴿ ۟‫َفل َْن َت ِج َد ل َُه َول ًِّيا ُم ْرشِ ًدا‬ ‫َو َم ْن ُي ْضل ِْل‬
onun üçün doğru yolu göstərən bir dost tapa bilməzsən! ← (Allah) kimi yoldan çıxardarsa,

ِّ ‫ات‬
ۗ ِ‫الش َمال‬ ِ ۪‫ات ال َْيم‬
َ ‫ين َو َذ‬ َ ‫َو ُن َق ّل ُِب ُه ْم َذ‬ ‫ود‬
ٌ ‫َو َت ْح َس ُب ُه ْم َا ْي َقاظً ا َو ُه ْم ُر ُق‬
Biz onları sağ tərəfə və sol tərəfə çevirirdik. ← Onlar yuxuda ikən onları oyaq sanardın.

‫ل َِو اطَّ ل َْع َت َعل َْي ِه ْم‬ ۜ ِ‫َو َكل ُْب ُه ْم َباسِ ٌط ذ َِر َاع ْي ِه ِبال َْو ۪صيد‬
Əgər onları görsəydin, ← Onların iti də astanada iki əlini (pəncələrini) uzatmış vəziyyətdədir.

﴾18﴿ ‫َول َُم ِل ْئ َت ِم ْن ُه ْم ُر ْع ًبا‬ ‫ل ََول َّْي َت ِم ْن ُه ْم ف َِر ًارا‬

Onlara görə səni dəhşət bürüyərdi. ← mütləq, onlardan qaçaraq dönüb gedərdin,

‫َقالَ َقآئ ٌِل ِم ْن ُه ْم َك ْم َل ِب ْث ُت ْم‬ ‫اه ْم ل َِي َت َسا ٓ َءلُوا َب ْي َن ُه ْم‬

ُ ‫ِك َب َع ْث َن‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Onlardan biri dedi: “(Yuxlayıb) nə qədər qaldınız?” ← Beləcə bir-birindən soruşsunlar deyə onları oyatdıq.

‫َقالُوا َر ُّبكُ ْم َا ْعل َُم ِب َما َل ِب ْث ُت ْم‬ ‫ض َي ْو ٍ ۜم‬

َ ‫َقالُوا َل ِب ْث َنا َي ْو ًما َا ْو َب ْع‬
Dedilər: “Qaldığınız müddəti Rəbbiniz daha yaxşı bilir.← “Bir gün və ya günün birazı qədər qaldıq!”- dedilər.

‫َفل َْي ْنظُ ْر َا ُّي َها ٓ َا ْز ٰكى طَ َع ًاما‬ ‫َف ْاب َع ُثوٓا َا َح َد ُك ْم ِب َو ِرقِكُ ْم ٰهذِ ه۪ ٓ ِالَى ال َْمد۪ ي َن ِة‬
baxsın, ən təmiz yemək hansıdırsa, ← Özünüzdən birini, bu gümüş pulunuzla şəhərə göndərin ki,

﴾19﴿ ‫َول َْي َتلَطَّ ْف َو اَل ُي ْشعِ َر َّن ِبكُ ْم َا َح ًدا‬ ‫َفل َْي ْاتِكُ ْم ِب ِر ْز ٍق ِم ْن ُه‬
Və çox ehtiyatlı olsun ki, sizi heç kəsə sezdirməsin! ← ondan sizə ruzi (yemək) gətirsin.

‫وك ْم ف۪ ي ِم َّلت ِِه ْم‬ ُ ۪‫وك ْم َا ْو ُيع‬

ُ ‫يد‬ ُ ‫َي ْر ُج ُم‬ ‫ِا َّن ُه ْم ا ِْن َيظْ َه ُروا َعل َْيكُ ْم‬
sizi daşqalaq edəcək, ya da sizi öz dinlərinə döndərəcəklər. ← Şübhəsiz, onlar sizi ələ keçirsələr,

﴾20﴿ ‫َول َْن ُت ْفل ُِحوٓا ِا ًذا َا َب ًدا‬

O zaman, əsla nicat tapa bilməzsiniz!”
297 əl-Kəhf surəsi Cüz 15

ِ ّٰ‫ل َِي ْعل َُموٓا َا َّن َو ْع َد ه‬

‫الل َح ٌّق‬ ‫ِك َا ْع َث ْر َنا َعل َْي ِه ْم‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Allahın vədinin doğru olduğunu bilsinlər, ← Beləcə onların halı ilə tanış etdik ki,

‫ون َب ْي َن ُه ْم َا ْم َر ُه ْم‬
َ ‫از ُع‬
َ ‫ا ِْذ َي َت َن‬ ‫اع َة اَل َر ْي َب ف۪ َيه ۚا‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َو َا َّن‬
O zaman aralarında onların işini müzakirə edirdilər. ← və qiyamət haqqında şübhə olmadığını (bilsinlər).

‫َر ُّب ُه ْم َا ْعل َُم ِب ِه ْم‬ ۜ‫َف َقالُوا ْاب ُنوا َعل َْي ِه ْم ُب ْن َيا ًنا‬
Rəbbi onları daha yaxşı bilir!” ← Onlar dedilər: “Onların üstündə bir bina tikin.

﴾21﴿ ‫َل َن َّت ِخذَ َّن َعل َْي ِه ْم َم ْس ِج ًدا‬ ‫ى َا ْم ِرهِ ْم‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ٓ ٰ‫ين َغل َُبوا َعل‬
“Onların üstündə bir məscid tikəcəyik!” ← Onların haqqındakı mübahisədə qalib gələnlər isə dedilər:

‫ب‬
ِۚ ‫ُون َخ ْم َس ٌة َساد ُِس ُه ْم َكل ُْب ُه ْم َر ْج ًما ِبال َْغ ْي‬
َ ‫َو َي ُقول‬
‫ُون َثلٰ َث ٌة َرا ِب ُع ُه ْم َكل ُْب ُه ْم‬
َ ‫َس َي ُقول‬
Və qaranlığa daş ataraq: “Beş nəfərdir, altıncısı itləridir!”- deyəcəklər. ←“Üç nəfərdir, dördüncüsü itləridir!” -
deyəcəklər.

‫ي َا ْعل َُم ِبعِ َّدت ِِه ْم‬

ٓ ‫ُق ْل َر ۪ ّب‬ ‫ُون َس ْب َع ٌة َو َثا ِم ُن ُه ْم َكل ُْب ُه ْم‬
َ ‫َو َي ُقول‬
De: “Onların sayını Rəbbim daha yaxşı bilir. ← Və də: “Yeddi nəfərdir, səkkizincisi isə itləridir!” - deyəcəklər.

‫ار ف۪ ِيه ْم اِل م َِرا ٓ ًء ظَ اهِ ًرا‬

ِ ‫َف اَل ُت َم‬ ٌ ۪‫َما َي ْعل َُم ُه ْم ا اَِّل َقل‬
‫يل‬
Onlar barəsində, açıq dəlillər olmadan mübahisə aparma, ← Bunu ancaq az sayıda bilən var!”

﴾22﴿ ۟‫َو اَل َت ْس َت ْف ِت ف۪ ِيه ْم ِم ْن ُه ْم َا َح ًدا‬

və onların (kitab əhlinin) heç birindən onlar haqqında bir şey soruşma!

َ ‫ِا ّن۪ي َفاعِ ٌل ٰذل‬

﴾23﴿ ‫ِك َغ ًد ۙا‬ ‫َو اَل َت ُقول ََّن ل َِش ۬ا ْي ٍء‬
“Mən onu sabah edəcəyəm!” ← Və heç bir şey barəsində demə ki:

َ ‫َو ْاذ ُك ْر َر َّب َك ِا َذا َن ۪س‬

‫يت‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬
(Bunu deməyi) unutduğun zaman Rəbbinin yada sal, ← Allahın diləməsi istisnadır (“İnşallah” de).

َ ِ‫ى َا ْن َي ْهدِ َي ِن َر ۪ ّبي ا‬

﴾24﴿ ‫ل ْق َر َب م ِْن ٰهذَ ا َر َش ًدا‬ ٓ ‫َع ٰس‬ ‫َو ُق ْل‬
“Ola bilsin ki, Rəbbim məni bundan daha yaxın (dəqiq) bir məlumata yönəltsin!” ← və: de.

﴾25﴿ ‫َو ْاز َد ُادوا ت ِْس ًعا‬ َ ‫َو َل ِب ُثوا ف۪ ي َك ْهف ِِه ْم َثلٰ َث مِا َئ ٍة سِ ن‬
‫۪ين‬
Üstünə bir doqquz (il) də artırdılar.(309 il qaldılar). ← Onlar mağaralarında üç yüz il qaldılar.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َغ ْي ُب‬ ۚ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َل ِب ُثوا‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬
Göylərin və yerin qeybi Ona məxsusdur. ← De: “Onların nə qədər qaldıqlarını Allah daha yaxşı bilir.

‫َما ل َُه ْم م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َول ٍِّي‬ ‫َا ْب ِص ْر ِبه۪ َو َا ْسمِ ْع‬
Onların, Ondan (Allahdan) başqa heç bir hamisi yoxdur. ← O, necə gözəl görür və necə yaxşı eşidir!

ِ ‫َوا ْت ُل َما ٓ ُا ۫و ِح َي ِال َْي َك م ِْن كِ َت‬

‫اب َر ِّب َك‬ ﴾26﴿ ‫َو اَل ُي ْش ِركُ ف۪ ي ُحكْ مِ ه۪ ٓ َا َح ًدا‬
Rəbbinin kitabından sənə vəhy olunanı oxu. ← O, heç kəsi öz hakimiyyətinə şərik etməz!”

﴾27﴿ ‫َول َْن َت ِج َد م ِْن ُدونِه۪ ُم ْل َت َح ًدا‬۪‫ل ُم َب ِّدلَ لِكَ ل َِماتِه‬

Ondan (Allahdan) başqa heç bir sığınacaq tapa bilməzsən! ← Onun sözlərini dəyişdirə biləcək biri yoxdur.
Cüz 15 əl-Kəhf surəsi 298

‫ون َو ْج َه ُه‬ ُ ‫ون َر َّب ُه ْم ِبال َْغ ٰدو ِة َوال َْعشِ ِّي ُي ۪ر‬
َ ‫يد‬ َ ‫َي ْد ُع‬ َ ۪‫اص ِب ْر َن ْف َس َك َم َع الَّذ‬
‫ين‬ ْ ‫َو‬
onlar səhər-axşam rizasını diləyərək Rəbbinə dua edirlər. ← O kəslərlə birlikdə özünü səbirli apar ki,

ُّ ‫يد ۪زي َن َة ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ ُ ‫ُت ۪ر‬ ‫َو اَل َت ْع ُد َع ْي َناكَ َع ْن ُه ْم‬
...dünya həyatının bər-bəzəyini istəyərək. ← Gözlərini onlardan çevirmə...

﴾28﴿ ‫ان َا ْم ُر ُه ُف ُرطً ا‬

َ ‫َوا َّت َب َع َه ٰو ُيه َو َك‬ ‫َو اَل ُتطِ ْع َم ْن َا ْغ َف ْل َنا َقل َْب ُه َع ْن ذ ِْك ِر َنا‬
və nəfsinin istəklərinə uyub işində ifrata varıb! ← O kəsə itaət etmə ki, qəlbini Bizi anmaqdan qafil etdik,

‫َف َم ْن َشا ٓ َء َفل ُْي ْؤم ِْن َو َم ْن َشا ٓ َء َفل َْيكْ ُف ْر‬ ‫َو ُق ِل ال َْح ُّق م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
Kim istəyir inansın, kim də istəyir inanmasın. ← Və de: “Haqq Rəbbinizdəndir.

ۜ‫اط ِب ِه ْم ُس َرا ِد ُق َها‬

َ ‫َا َح‬ ‫ار ۙا‬ َ ۪‫ِا َّنا ٓ َا ْع َت ْد َنا ِللظَّ الِم‬
ً ‫ين َن‬
onun divarları onları əhatə edəcəkdir. ← Biz zalımlar üçün elə bir atəş hazırlamışıq ki,

َ ‫ُي َغا ُثوا ِب َما ٓ ٍء َكال ُْم ْه ِل َي ْش ِوي ال ُْو ُج‬

‫وه‬ ‫َوا ِْن َي ْس َتغ۪ ي ُثوا‬
onlara qətran kimi üzləri qızardan bir su ilə kömək ediləcəkdir. ← Əgər onlar kömək istəsələr,

﴾29﴿ ‫اب َو َسا ٓ َء ْت ُم ْر َت َف ًقا‬

ُ ‫الش َر‬
َّ ‫س‬َ ‫ِب ْئ‬
(O,) nə pis içkidir və necə pis məskəndir!

﴾30﴿ ‫ل‬ ُ ‫ِا َّنا اَل ُن ۪ض‬

ۚ ً‫يع َا ْج َر َم ْن َا ْح َس َن َع َم ا‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Biz yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etmərik! ← İman gətirib yaxşı əməllər edənlərə gəlincə,

‫ُي َحل َّْو َن ف۪ َيها م ِْن َا َساوِ َر م ِْن َذ َه ٍب‬ ‫ار‬ َ ْ‫ات َع ْدنٍ َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت ِِه ُم ا‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ُ ‫ِك ل َُه ْم َج َّن‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Orada qızıldan bilərziklərlə bəzənəcəklər. ← Onlar üçün (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətləri vardır.

‫ِك‬ َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬

ۜ ِ ‫۪ين ف۪ َيها َعلَى اْال ََرآئ‬ ‫س َوا ِْس َت ْب َر ٍق‬
ٍ ‫ون ث َِي ًابا ُخ ْض ًرا م ِْن ُس ْن ُد‬
َ ‫َو َيل َْب ُس‬
...orada taxtlara söykənmiş bir vəziyyətdə. ← Nazik ipəkdən və qalın ipəkdən yaşıl paltarlar geyəcəklər...

﴾31﴿ ‫اب َو َح ُس َن ْت ُم ْر َت َف ًق ۟ا‬

ُ ‫ن ِْع َم ال َّث َو‬
(O,) nə gözəl mükafat və necə də gözəl məkandır!

ٍ ‫َج َع ْل َنا اِل ََحدِ هِ َما َج َّن َت ْي ِن م ِْن َا ْع َن‬

‫اب‬ ‫اض ِر ْب ل َُه ْم َم َث اًل َر ُجل َْي ِن‬
ْ ‫َو‬
Onların birinə iki üzüm bağı verdik. ← Onlara iki adamı misal gətir;

﴾32﴿ ۜ‫َو َج َع ْل َنا َب ْي َن ُه َما َز ْر ًعا‬ ‫اه َما ِب َن ْخ ٍل‬

ُ ‫َو َح َف ْف َن‬
və aralarında əkin saldıq. ← Onları xurmalıqlarla əhatə etdik,

﴾33﴿ ‫َو َف َّج ْر َنا ِخ اَلل َُه َما َن َه ًر ۙا‬ ‫كِ ْل َتا ال َْج َّن َت ْي ِن ٰا َت ْت ُا ُكل ََها َول َْم َتظْ ل ِْم ِم ْن ُه َش ْيـًٔ ۙا‬
Onların arasından da bir çay axıtdıq. ← O bağların hər ikisi öz barını verdi və ordan heç bir şey əskilmədi.

‫او ُر ُه‬ ِ ‫َف َقالَ ل َِص‬

ِ ‫اح ِبه۪ َو ُه َو ُي َح‬ ‫ان ل َُه َث َم ٌر‬
َ ‫َو َك‬
Öz yoldaşıyla söhbət edərkən dedi: ← Onun başqa gəliri də var idi.

﴾34﴿ ‫َو َا َع ُّز َن َف ًرا‬ ‫َا َن ۬ا َا ْك َث ُر ِم ْن َك َمال‬

və (ailədəki) sayca daha qüvvətliyəm!” ← “Mən səndən daha dövlətli,
299 əl-Kəhf surəsi Cüz 15

﴾35﴿ ‫يد ٰهذِ ه۪ ٓ َا َب ًد ۙا‬

َ ‫َما ٓ َاظُ ُّن َا ْن َت ۪ب‬ َ‫َو َد َخ َل َج َّن َت ُه َو ُه َو ظَ ال ٌِم ِل َن ْفسِ ه۪ ۚ َقال‬
“ Əsla buranın yox olacağını güman etmirəm. ← O, özünə zülm edərək bağına girib dedi:

‫َو َلئ ِْن ُرد ِْد ُت ِالٰى َر ۪ ّبي‬ ‫اع َة َقآئ َِم ًة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َو َما ٓ َاظُ ُّن‬
Əgər Rəbbimin hüzuruna qaytarılsam, ← Qiyamətin qopacağını da zənn etmirəm.

‫او ُر ُه‬ ِ ‫َقالَ ل َُه َص‬

ِ ‫اح ُب ُه َو ُه َو ُي َح‬ ﴾36﴿ ‫اَل َِج َد َّن َخ ْي ًرا ِم ْن َها ُم ْن َقل ًَبا‬
Onunla söhbət edən yoldaşı ona dedi: ← əlbəttə, özümə bundan da yaxşı bir məskən taparam!”

﴾37﴿ ‫ل‬ َ ‫ُث َّم م ِْن ُنطْ َف ٍة ُث َّم َس ّٰو‬

ۜ ً‫يك َر ُج ا‬ ٍ ‫َا َك َف ْر َت ِبالَّذ۪ ي َخ َل َق َك م ِْن ُت َر‬
‫اب‬
sonra bir qətrə sudan (yaratdı), sonra səni adam şəklinə saldı? ← “Səni torpaqdan yaradanımı inkar edirsən ki,

ٓ ‫َو اَل ٓ ُا ْش ِركُ ِب َر ۪ ّب‬

﴾38﴿ ‫ي َا َح ًدا‬ ُ ّٰ‫لٰكِ َّن ۬ا ُه َو ه‬
‫الل َر ۪ ّبي‬
və heç kəsi Rəbbimə şərik qoşmaram! ← Lakin O Allah mənim Rəbbimdir,

‫الل‬
ُ ّٰ‫َما َشا ٓ َء ه‬ ‫ْت‬
َ ‫ْت َج َّن َت َك ُقل‬
َ ‫َول َْو اَل ٓ ا ِْذ َد َخل‬
“Maşaallah (Allahın dilədiyi kimi oldu)! ← Kaş, bağına girdiyin zaman deyəydin ki:

﴾39﴿ ۚ‫ا ِْن َت َرنِ َا َن ۬ا َا َق َّل ِم ْن َك َم اًال َو َول ًَدا‬ ِ ّٰ‫ل ُق َّو َة ا اَِّل ِب ه‬
ۚ‫الل‬
Əgər məni özündən daha az mal-dövlət və övlad sahibi görürsənsə, ← Qüvvət yalnız Allaha məxsusdur!”

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫َو ُي ْرسِ َل َعل َْي َها ُح ْس َبا ًنا م َِن‬ ‫ِك‬
َ ‫ي َا ْن ُي ْؤت َِي ِن َخ ْي ًرا م ِْن َج َّنت‬
ٓ ‫َف َع ٰسى َر ۪ ّب‬
və onun üzərinə göydən bir bəla endirər ki, ← bəlkə, Rəbbim mənə sənin bağından daha yaxşısını verər,

َ ‫َفل َْن َت ْس َت ۪ط‬

﴾41﴿‫يع ل َُه طَ ل ًَبا‬ ‫َا ْو ُي ْص ِب َح َما ٓ ُؤ َها َغ ْو ًرا‬ ً ۪‫َف ُت ْص ِب َح َصع‬
﴾40﴿‫يدا َز َل ًق ۙا‬
və onu əsla axtarıb tapa bilməzsən!” ← Yaxud oranın suyu çəkilib gedər, ← hamar (qupquru) bir yer olsun!

‫ِب َك َّف ْي ِه َعلٰ ى َما ٓ َا ْن َف َق ف۪ َيها‬

ُ ‫َف َا ْص َب َح ُي َق ّل‬ ۪‫يط ِب َث َم ِره‬
َ ‫َو ُا ۪ح‬
Ora qoyduğu xərcə görə əllərini ovuşdurmağa başladı. ← Beləliklə, onun meyvəsi tələf edildi.

ٓ ‫َو َي ُقولُ َيا ل َْي َتن۪ي ل َْم ُا ْش ِر ْك ِب َر ۪ ّب‬

﴾42﴿ ‫ي َا َح ًدا‬ ‫او َي ٌة َعلٰ ى ُع ُروشِ َها‬
ِ ‫َوهِ َي َخ‬
O: “Kaş, mən Rəbbimə heç kəsi şərik qoşmayaydım!”- deyirdi.← Oranın alvarları da üzərinə çökmüşdü.

﴾43﴿ ۜ ‫ان ُم ْن َت ِص ًرا‬

َ ‫َو َما َك‬ ِ ّٰ‫َول َْم َتكُ ْن ل َُه ِف َئ ٌة َي ْن ُص ُرو َن ُه م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬
Və o, kömək edə biləcək bir halda deyildi. ← Allahdan başqa ona yardım edə biləcək kəslər də yoxdu.

﴾44﴿ ‫ُه َو َخ ْي ٌر َث َو ًابا َو َخ ْي ٌر ُع ْق ًب ۟ا‬ ‫ِك ال َْو اَل َي ُة للِ هّٰ ِ ال َْح ِّق‬
َ ‫ُه َنال‬
Mükafat verməkdə və aqibət verməkdə ən xeyirlisi Odur. ← Burada kömək etmək haqq olan Allaha aiddir.

َّ ‫َك َما ٓ ٍء َا ْن َز ْل َن ُاه م َِن‬

‫الس َما ٓ ِء‬
(Bu dünya) göydən yağdırdığımız su kimidir. ← Onlara dünya həyatını misal çək;
ُّ ‫اض ِر ْب ل َُه ْم َم َث َل ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ ْ ‫َو‬

‫اح‬
ُ ‫الر َي‬
ِّ ‫وه‬ ً ‫َف َا ْص َب َح َه ۪ش‬
ُ ‫يما َتذْ ُر‬ ‫ض‬ ُ ‫اخ َتل ََط ِبه۪ َن َب‬
ِ ‫ات اْال َْر‬ ْ ‫َف‬
və küləyin sovurduğu samana çevrilər. ← Beləcə, yerdəki bitkilər onunla qarışıb (yetişər),

﴾45﴿ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء ُم ْق َتدِ ًرا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir!
Cüz 15 əl-Kəhf surəsi 300

‫ات‬
ُ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ات‬
ُ ‫َوال َْباق َِي‬ ُّ ‫ون ۪زي َن ُة ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۚا‬ َ ‫َال َْمالُ َوال َْب ُن‬
Əbədi qalan yaxşı əməllər isə, ← Mal-mülk və övladlar dünya həyatının bər-bəzəyidir.

َ‫َو َي ْو َم ُن َس ِّي ُر ال ِْج َبال‬ ﴾46﴿ ‫َخ ْي ٌر عِ ْن َد َر ِّب َك َث َو ًابا َو َخ ْي ٌر َا َم اًل‬

O gün dağları hərəkətə gətirəcəyik. ← Rəbbinin yanında savab və ümid etibarilə daha xeyirlidir!

﴾47﴿ ۚ‫اه ْم َفل َْم ُن َغاد ِْر ِم ْن ُه ْم َا َح ًدا‬

ُ ‫َو َح َش ْر َن‬ ‫ار َز ًة‬
ِ ‫ض َب‬
َ ‫َو َت َرى اْال َْر‬
Onları bir yerə toplayacağıq və onlardan heç birini kənarda qoymayacağıq. ← Və yeri dümdüz görəcəksən.

‫اك ْم َا َّولَ َم َّر ٍۘة‬

ُ ‫َل َق ْد ِج ْئ ُت ُمو َنا َك َما َخل َْق َن‬ ۜ‫َو ُع ِر ُضوا َعلٰ ى َر ِّب َك َص ًّفا‬
“Yanımıza, sizi ilk dəfə yaratdığımız kimi gəldiniz. ← Onlar Rəbbinin hüzuruna cərgə-cərgə gətiriləcəklər;

ُ ‫َو ُو ِض َع الْكِ َت‬

‫اب‬ ﴾48﴿ ‫َب ْل َز َع ْم ُت ْم َال َّْن َن ْج َع َل لَكُ ْم َم ْوعِ ًدا‬
(Əməl) kitabı qoyulacaq. ← Lakin güman edirdiniz ki, sizə verdiyimiz vədi yerinə yetirməyəcəyik!”

‫ُون َيا َو ْي َل َت َنا‬

َ ‫َو َي ُقول‬ ‫ين م َِّما ف۪ ي ِه‬
َ ۪‫ين ُم ْشفِق‬
َ ۪‫َف َت َرى ال ُْم ْج ِرم‬
Və onlar deyərlər: “Vay halımıza! ← Günahkarların orada olanlardan qorxduqlarını görərsən.

‫اَل ُي َغاد ُِر َصغ۪ َير ًة َو اَل َك ۪ب َير ًة ا اَِّل َا ْح ٰصيه‬ ِ ‫َما‌لِ ٰهذَ ا الْكِ َت‬
‫اب‬
heç bir kiçik və böyük şeyi gözdən qaçırmadan hamısını sayıb yazmışdır!” ← Bu necə bir kitabdır ki,

﴾49﴿ ۟‫َو اَل َيظْ ل ُِم َر ُّب َك َا َح ًدا‬ ِ ‫َو َو َج ُدوا َما َعمِ لُوا َح‬
ۜ‫اض ًرا‬
Və Rəbbin heç kəsə haqsızlıq etməz! ← Və etdikləri əməllərin hazır durduğunu görəcəklər.

َ ۪‫َف َس َج ُدوٓا ا اَِّل ا ِْبل‬

‫يس‬ ْ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
‫اس ُج ُدوا اِ ٰل َد َم‬
İblisin xaricindəkilər dərhal səcdə etdilər. ← Bir zaman mələklərə demişdik: “Adəmə səcdə edin!”

‫َا َف َت َّت ِخذُ و َن ُه َو ُذ ِّر َّي َت ُه َا ْول َِيا ٓ َء م ِْن ُدون۪ي‬ ۜ ۪‫ان م َِن ال ِْج ِّن َف َف َس َق َع ْن َا ْم ِر َر ِّبه‬
َ ‫َك‬
Məni qoyub onu və nəslinimi dost tutursunuz? ← O, cinlərdən idi. Beləcə, Rəbbinin əmrindən çıxdı.

َ ۪‫س ِللظَّ الِم‬

﴾50﴿ ‫ين َب َد اًل‬ َ ‫ِب ْئ‬ ‫َو ُه ْم لَكُ ْم َع ُد ٌّو‬
(Bu), zalımlar üçün necə də pis dəyiş-düyüşdür! ← Halbuki, onlar sizin düşməninizdir.

‫َول َخل َْق َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َما ٓ َا ْش َه ْد ُت ُه ْم َخل َْق‬
nə də öz yaradılışlarına. ← Onları, göylərin və yerin yaradılışına şahid etmədim,

َ ‫َو َما ُك ْن ُت ُم َّت ِخذَ ال ُْم ِض ۪ ّل‬

﴾51﴿ ‫ين َع ُض ًدا‬
Zəlalətə aparanları da Özümə köməkçi tutmadım!

‫َف َد َع ْو ُه ْم‬ َ ۪‫َو َي ْو َم َي ُقولُ َن ُادوا ُش َر َكآء َِي الَّذ‬

‫ين َز َع ْم ُت ْم‬
Dərhal onları (bütlərini) çağıracaqlar. ← O gün (belə) buyuracaq: “İddia etdiyiniz şəriklərimi çağırın!”

﴾52﴿ ‫َو َج َع ْل َنا َب ْي َن ُه ْم َم ْو ِب ًقا‬ ‫َفل َْم َي ْس َت ۪ج ُيبوا ل َُه ْم‬

Biz onların arasında, bir cəhənnəm dərəsi bərqərar edərik! ← Lakin onlara cavab verməyəcəklər.

﴾53﴿‫َول َْم َي ِج ُدوا َع ْن َها َم ْص ِر ًفا‬ ‫وها‬

َ ‫َفظَ ُّنوٓا َا َّن ُه ْم ُم َواق ُِع‬ ‫ار‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َو َر َا ال ُْم ْج ِر ُم‬
və oradan qaçış yeri tapmayacaqlar.← yəqin edəcəklər ki, özləri ora düşəcəklər,← Günahkarlar atəşi görüncə,
301 əl-Kəhf surəsi Cüz 15

﴾54﴿‫ان َا ْك َث َر َش ْي ٍء َج َدل‬ ِ ْ‫ان ا‬

ُ ‫ال ْن َس‬ َ ‫َو َك‬ ‫اس م ِْن ُك ِّل َم َث ٍ ۜل‬ َّ ‫َو َل َق ْد َص َّر ْف َنا ف۪ ي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰانِ ل‬
ِ ‫ِلن‬
İnsan isə ən çox mübahisə edəndir. ← Bu Quranda, insanlar üçün hər cür məsəllər çəkdik.

‫ا ِْذ َجا ٓ َء ُه ُم ال ُْه ٰدى‬ ‫اس َا ْن ُي ْؤ ِم ُنوٓا‬

َ ‫الن‬
َّ ‫َو َما َم َن َع‬
onlara doğru yol göstərən rəhbər gəldiyi zaman, ← İnsanların iman gətirməsinə mane olan şey isə,

‫۪ين‬
َ ‫ا اَِّل َا ْن َت ْات َِي ُه ْم ُس َّن ُة اْال ََّول‬ ‫َو َي ْس َت ْغف ُِروا َر َّب ُه ْم‬
yalnız əvvəlkilərin qaydasının onlara da gəlməsi, ← və də Rəbbindən bağışlanmalarını diləməyə (mane olan);

﴾55﴿ ‫اب ُق ُب اًل‬

ُ َ‫َا ْو َي ْات َِي ُه ُم ال َْعذ‬
yaxud gözləri baxa-baxa əzabın onlara gəlməsini (gözləmələridir).

‫ين َك َف ُروا ِبال َْباطِ ِل‬

َ ۪‫َو ُي َجادِلُ الَّذ‬ َ ‫ين َو ُم ْنذِ ۪ر‬
‫ين‬ َ ‫ين ا اَِّل ُم َب ِّش ۪ر‬
َ ۪‫َو َما ُن ْرسِ ُل ال ُْم ْر َسل‬
Kafirlər isə batillə mübarizə aparırlar ki, ← Peyğəmbərləri, yalnız müjdə verənlər və qorxudanlar olaraq
göndərdik.

﴾56﴿ ‫َوا َّت َخذُ وٓا ٰا َيات۪ي َو َما ٓ ُا ْنذِ ُروا ُه ُز ًوا‬ ‫ل ُِي ْد ِح ُضوا ِب ِه ال َْح َّق‬
Mənim ayələrimi və qorxudulduqları şeyi də məsxərəyə qoyurlar. ← onunla haqqı yalana çıxartsınlar.

‫ض َع ْن َها‬
َ ‫َف َا ْع َر‬ ِ ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن ُذ ِّك َر ِب ٰا َي‬
۪‫ات َر ِّبه‬
onlardan üz döndərər, ← O kimsədən daha zalım kim olar ki, Rəbbinin ayələri özünə xatırladılarkən,

ُ ‫ِا َّنا َج َع ْل َنا َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َاكِ َّن ًة َا ْن َي ْف َق ُه‬

‫وه‬ ‫َو َنسِ َي َما َق َّد َم ْت َي َد ُاه‬
Onu (Quranı) anlamasınlar deyə, Biz onların qəlblərinə pərdə çəkdik, ← və öz əlləri ilə etdiklərini unudar?!

﴾57﴿‫َفل َْن َي ْه َت ُدوٓا ِا ًذا َا َب ًدا‬ ‫َوا ِْن َت ْد ُع ُه ْم ِالَى ال ُْه ٰدى‬ ٓ ۪‫َوف‬
ۜ ‫ي ٰا َذان ِِه ْم َو ْق ًرا‬
o vaxt əsla haqq yola gəlməzlər. ← Onları doğru yola dəvət etsən də, ← qulaqlarına da ağırlıq (maneə qoyduq).

ِ ‫ل َْو ُي َؤ‬
‫اخذُ ُه ْم ِب َما َك َس ُبوا‬ ‫الر ْح َم ِ ۜة‬
َّ ‫ور ُذو‬
ُ ‫َو َر ُّب َك ال َْغ ُف‬
Əgər (Rəbbin) onları günahlarına görə cəzalandırası olsaydı, ← Rəbbin bağışlayandır, mərhəmətlidir.

﴾58﴿ ‫َب ْل ل َُه ْم َم ْوعِ ٌد ل َْن َي ِج ُدوا م ِْن ُدونِه۪ َم ْوئِل‬ ‫اب‬
َ َ‫ل ََع َّج َل ل َُه ُم ال َْعذ‬
Lakin onların bir vaxtı var, ondan başqa bir yer tapa bilməyəcəklər! ← əlbəttə, onların əzabını sürətləndirərdi.

﴾59﴿ ۟‫َو َج َع ْل َنا ل َِم ْهلِكِ ِه ْم َم ْوعِ ًدا‬ ‫اه ْم ل ََّما ظَ ل َُموا‬
ُ ‫ى َا ْهلَكْ َن‬ َ ‫َو ِتل‬
ٓ ‫ْك ا ْل ُق ٰر‬
Onları məhv etmək üçün vaxt müəyyən etmişdik. ← O məmləkətləri, zülm etdikləri zaman məhv etdik.

‫ى َا ْبل َُغ َم ْج َم َع ال َْب ْح َر ْي ِن‬

ٓ ‫اَل ٓ َا ْب َر ُح َح ّٰت‬ ‫وسى ِل َف ٰت ُيه‬
ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
“İki dənizin qovuşduğu yerə çatmayınca geri dönməyəcəyəm, ← Bir zaman Musa gənc (dostuna) demişdi:

‫َفل ََّما َبل ََغا َم ْج َم َع َب ْين ِِه َما‬ ﴾60﴿ ‫َا ْو َا ْم ِض َي ُح ُق ًبا‬
İkisinin qovuşduğu yerə çatdıqları vaxt, ← ya da uzun müddət gəzmədən (bu səfərdən dönməyəcəm)!”

﴾61﴿ ‫َفا َّت َخذَ َس ۪بيل َُه فِي ال َْب ْح ِر َس َر ًبا‬ ‫َنسِ َيا ُحو َت ُه َما‬
(Balıq) da dənizdə bir yarğana tərəf yollanmışdı. ← balığı unutmuşdular.
Cüz 15 əl-Kəhf surəsi 302

﴾62﴿‫َل َق ْد لَق۪ ي َنا م ِْن َس َف ِر َنا ٰهذَ ا َن َص ًبا‬ ‫او َزا َقالَ ِل َف ٰت ُيه ٰا ِت َنا َغ َدا ٓ َء َن ۘا‬
َ ‫َفل ََّما َج‬
Andolsun ki, bu səfərimiz bizi yordu!” ← (Ordan) keçdikləri zaman gəncə dedi: “Nahar yeməyimizi gətir.

‫وت‬ ُ ‫َف ِا ّن۪ي َن ۪س‬

َ ‫يت ال ُْح‬ ‫الص ْخ َر ِة‬
َّ ‫َقالَ َا َر َا ْي َت ا ِْذ َا َو ْي َنا ٓ ِالَى‬
mən balığı unutdum. ← O dedi: “Gördünmü, qayanın yanına sığındığımız zaman,

﴾63﴿ ‫َوا َّت َخذَ َس ۪بيل َُه فِي ال َْب ْح ِر َع َج ًبا‬ ‫ان َا ْن َا ْذ ُك َر ُه‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫۪يه ا اَِّل‬
ُ ‫َو َما ٓ َا ْن َسان‬
(Balıq da) qeyri-adi şəkildə dənizdə öz yoluna getdi!” ← Onu xatırlamağı mənə, yalnız Şeytan unutdurdu.

﴾64﴿ ‫ارهِ َما َق َص ًص ۙا‬

ِ ‫ى ٰا َث‬
ٓ ٰ‫َف ْار َت َّدا َعل‬ ‫ِك َما ُك َّنا َن ْب ِغ‬
َ ‫َقالَ ٰذل‬
Beləcə, öz (ləpirlərinin) izləri ilə geri qayıtdılar. ← (Musa) dedi: “İstədiyimiz şey odur!”

‫ٰا َت ْي َن ُاه َر ْح َم ًة م ِْن عِ ْندِ َنا‬ ٓ ‫َف َو َج َدا َع ْب ًدا م ِْن عِ َبا ِد َنا‬
Öz dərgahımızdan ona rəhmət əta etmişdik, ← O ikisi, bəndələrimizdən bir bəndə gördülər.

﴾65﴿ ‫َو َعل َّْم َن ُاه م ِْن ل َُد َّنا عِ ل ًْما‬

və ona Öz tərəfimizdən elm öyrətmişdik.

﴾66﴿ ‫ى َا ْن ُت َع ّل َِم ِن م َِّما ُع ّل ِْم َت ُر ْش ًدا‬

ٓ ٰ‫َه ْل َا َّت ِب ُع َك َعل‬ ‫وسى‬
ٰ ‫َقالَ ل َُه ُم‬
“Sənə öyrədilmiş doğru yolu göstərən elmdən mənə öyrətmək şərtilə sənə tabe olummu?” ← Musa ona dedi:

﴾68﴿‫ف َت ْص ِب ُر َعلٰ ى َما ل َْم ُت ِح ْط ِبه۪ ُخ ْب ًرا‬

َ ‫َو َك ْي‬ ﴾67﴿‫يع َمعِ َي َص ْب ًرا‬
َ ‫َقالَ ِا َّن َك ل َْن َت ْس َت ۪ط‬
Axı, bilmədiyin bir şeyə necə dözə bilərsən?← O dedi:“Sən mənimlə birlikdə səbr edə bilməzsən.

َ ‫َو اَل ٓ َا ْع ۪صي ل‬

﴾69﴿‫َك َا ْم ًرا‬ ‫الل َصا ِب ًرا‬
ُ ّٰ‫۪ي ا ِْن َشا ٓ َء ه‬
ٓ ‫َقالَ َس َت ِج ُدن‬
Sənin əmrinə qarşı çıxmayacağam!”← (Musa) dedi:“İnşallah (əgər Allah diləsə), səbirli olduğumu görəcəksən.

﴾70﴿‫َك ِم ْن ُه ذ ِْك ًرا‬ ٓ ‫َف اَل َت ْسـَٔ ْلن۪ي َع ْن َش ْي ٍء َح ّٰت‬

َ ‫ى ُا ْحدِ َث ل‬ ‫َقالَ َفاِنِ ا َّت َب ْع َتن۪ي‬
səbəbini sənə söyləməyincə məndən heç bir şey haqqında soruşma!” ← O dedi:“Əgər mənə tabe olacaqsansa

ۜ‫السف۪ ي َن ِة َخ َر َق َها‬
َّ ‫ى ِا َذا َركِ َبا فِي‬
ٓ ‫َح ّٰت‬ ‫َفا ْنطَ َل َق ۠ا‬
Nəhayət, gəmiyə mindikləri zaman (o bəndə) onu deşdi. ← Beləcə, ikisi yola düşdülər.

﴾71﴿ ‫َل َق ْد ِج ْئ َت َش ْيـًٔا ا ِْم ًرا‬ ‫َقالَ َا َخ َر ْق َت َها ِل ُت ْغ ِر َق َا ْهل ََه ۚا‬
Doğrusu, böyük bir şey etdin”. ← (Musa) dedi: “İçindəkiləri suda boğmaq üçünmü onu deşdin?

﴾72﴿ ‫يع َمعِ َي َص ْب ًرا‬

َ ‫ِا َّن َك ل َْن َت ْس َت ۪ط‬ ‫َقالَ َال َْم َا ُق ْل‬
sən mənimlə birlikdə olmağa səbr edə bilməzsən?” ← O dedi: “Demədimmi ki,

﴾73﴿ ‫َو اَل ُت ْرهِ ْقن۪ي م ِْن َا ْم ۪ري ُع ْس ًرا‬ ِ ‫َقالَ اَل ُت َؤ‬
ُ ‫اخذْ ن۪ي ِب َما َن ۪س‬
‫يت‬
və məni öz işimdə çətinliyə salma!” ← (Musa) dedi: “Unutduğum bir şeyə görə məni danlama,

‫َف َق َتل َُه‬ ‫ى ِا َذا َلق َِيا ُغ اَل ًما‬

ٓ ‫َفا ْنطَ َل َق ۠ا َح ّٰت‬
(o bəndə) dərhal onu öldürdü. ← Yenə getdilər. Nəhayət, bir oğlan uşağı ilə rastlaşdıqları zaman,

﴾74﴿ ‫َل َق ْد ِج ْئ َت َش ْيـًٔا ُنكْ ًرا‬ ‫س‬ۜ ٍ ‫ْت َن ْف ًسا َزكِ َّي ًة ِب َغ ْي ِر َن ْف‬
َ ‫َقالَ َا َق َتل‬
Andolsun ki, çox pis bir şey etdin”. ← (Musa) dedi: “Can əvəzi olmayan pak bir kimsənimi öldürdün?
303 əl-Kəhf surəsi Cüz 16

﴾75﴿ ‫يع َمعِ َي َص ْب ًرا‬

َ ‫ِا َّن َك ل َْن َت ْس َت ۪ط‬ ‫َك‬
َ ‫َقالَ َال َْم َا ُق ْل ل‬
sən mənimlə birlikdə olmağa səbr edə bilməzsən? ← O dedi: “Sənə demədimmi,

ِ ‫َف اَل ُت َص‬

‫اح ْبن ۪ۚي‬ ‫َقالَ ا ِْن َس َا ْل ُت َك َع ْن َش ْي ٍء َب ْع َد َها‬
o zaman mənimlə yoldaşlıq etmə. ← (Musa) dedi: “Əgər bundan sonra səndən bir şey barəsində soruşsam,

﴾76﴿ ‫َق ْد َبل َْغ َت م ِْن ل َُد ّن۪ي ُعذْ ًرا‬

Artıq mənim tərəfimdən üzrlüsən (məni atıb getməyə haqqın var)”.

‫اس َتطْ َع َما ٓ َا ْهل ََها‬

ْ ‫ى ِا َذا ٓ َا َت َيا ٓ َا ْه َل َق ْر َي ٍۨة‬
ٓ ‫َفا ْنطَ َل َق ۠ا َح ّٰت‬
oranın xalqından yemək istədilər. ← Beləcə, ikisi yola düşdü. Nəhayət bir məmləkət əhlinə yetişdikləri vaxt,

‫ض‬ ُ ‫َف َو َج َدا ف۪ َيها ِج َد ًارا ُي ۪ر‬

َّ ‫يد َا ْن َي ْن َق‬ ‫وه َما‬
ُ ‫َف َا َب ْوا َا ْن ُي َض ِّي ُف‬
İkisi orada, yıxılmaq üzrə olan bir divar gördülər. ← Ancaq o ikisini qonaq etmək istəmədilər.

﴾77﴿ ‫ل َْو شِ ْئ َت ل ََّت َخذْ َت َعل َْي ِه َا ْج ًرا‬ َ‫َف َا َق َام ُه َقال‬
“Əgər istəsəydin, sözsüz ki, onun müqabilində ücrət alardın.” ← (O bəndə) onu düzəltdi. (Musa) dedi:

﴾78﴿‫يل َما ل َْم َت ْس َتطِ ْع َعل َْي ِه َص ْب ًرا‬

ِ ‫َس ُا َن ِّب ُئ َك ِب َت ْا ۪و‬ ‫ِك‬
َ ‫اق َب ْين۪ي َو َب ْين‬
ُ ‫َقالَ ٰهذَ ا ف َِر‬
Səbr edə bilmədiyin şeylərin yozumunu sənə bildirəcəm!← O dedi: “Mənimlə sənin arandakı fərq budur.

‫َف َا َر ْد ُت َا ْن َاع۪ َيب َها‬ ‫ُون فِي ال َْب ْح ِر‬ َ ۪‫السف۪ ي َن ُة َفكَ ا َن ْت ل َِم َساك‬
َ ‫ين َي ْع َمل‬ َّ ‫َا َّما‬
Mən də onu xarab etmək istədim. ← Gəmiyə gəlincə, o, dənizdə çalışan yoxsullara mənsub idi.

﴾79﴿ ‫َي ْا ُخذُ ُك َّل َسف۪ ي َن ٍة َغ ْص ًبا‬ ‫ِك‬

ٌ ‫ان َو َرا ٓ َء ُه ْم َمل‬
َ ‫َو َك‬
hər bir (saz) gəmini zorla ələ keçirir. ← Axı onların arxasından gələn bir kral vardı ki,

﴾80﴿ ۚ‫َف َخ ۪شي َنا ٓ َا ْن ُي ْرهِ َق ُه َما طُ ْغ َيا ًنا َو ُك ْف ًرا‬ ‫ان َا َب َو ُاه ُم ْؤ ِم َن ْي ِن‬
َ َ‫َو َا َّما ال ُْغ اَل ُم َفك‬
Qorxduq ki, ata-anasını azğınlığa və küfrə sövq edər. ← Oğlana gəldikdə, onun ata-anası mömin idilər.

﴾81﴿ ‫َف َا َر ْد َنا ٓ َا ْن ُي ْبدِ ل َُه َما َر ُّب ُه َما َخ ْي ًرا ِم ْن ُه َز ٰكو ًة َو َا ْق َر َب ُر ْح ًما‬
Rəbbinin onlara, ondan daha təmiz və daha mərhəmətli olan başqa birini verməsini istədik.

‫ان َت ْح َت ُه َك ْن ٌز ل َُه َما‬

َ ‫َو َك‬ ‫۪يم ْي ِن فِي ال َْمد۪ ي َن ِة‬
َ ‫ان ل ُِغ اَل َم ْي ِن َيت‬
َ َ‫َو َا َّما ال ِْج َد ُار َفك‬
Onun altında isə, onlara aid bir xəzinə vardı. ← Divara gəldikdə, o, şəhərdəki iki yetim oğlanın idi.

‫َف َا َر َاد َر ُّب َك َا ْن َي ْبل َُغا ٓ َا ُش َّد ُه َما‬ ‫وه َما َصال ًِح ۚا‬
ُ ‫ان َا ُب‬
َ ‫َو َك‬
Rəbbin istədi ki, onlar həddi-büluğa çatsınlar, ← Onların atası da əməlisaleh kimsə idi.

‫َو َما َف َع ْل ُت ُه َع ْن َا ْم ۪ر ۜي‬ ‫َو َي ْس َت ْخ ِر َجا َك ْن َز ُه َما ۗ َر ْح َم ًة م ِْن َر ِّب َك‬

Mən bunları öz başıma etmədim. ← və Rəbbindən bir mərhəmət olaraq öz xəzinələrini çıxartsınlar.

﴾82﴿ ۜ‫يل َما ل َْم َت ْسطِ ْع َعل َْي ِه َص ْب ًرا‬

ُ ‫ِك َت ْا ۪و‬
َ ‫ٰذل‬
Səbr edə bilmədiyin şeylərin yozumu budur!”

﴾83﴿ ۜ ‫ُق ْل َس َا ْتلُوا َعل َْيكُ ْم ِم ْن ُه ذ ِْك ًرا‬ ‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َع ْن ذِي ا ْل َق ْر َن ْي ِ ۜن‬
De ki: “Onun barəsində sizə bir hekayət söyləyəcəyəm!” ← Səndən Zülqərneyn barəsində də soruşurlar.
Cüz 16 əl-Kəhf surəsi 304

﴾85﴿‫َف َا ْت َب َع َس َب ًبا‬ ﴾84﴿‫َو ٰا َت ْي َن ُاه م ِْن ُك ِّل َش ْي ٍء َس َب ًب ۙا‬ ِ ‫ِا َّنا َمكَّ َّنا ل َُه فِي اْال َْر‬
‫ض‬
O da bir yol izlədi.← və ona hər şeyin yolunu verdik (öyrətdik).← Biz ona yer üzərində güc-qüvvət verdik.

‫َو َج َد َها َت ْغ ُر ُب ف۪ ي َع ْي ٍن َحمِ َئ ٍة‬ ‫س‬ َّ ‫ى ِا َذا َبل ََغ َم ْغ ِر َب‬

ِ ‫الش ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
onu, qara palçıqlı bir çeşmədə batan gördü. ← Nəhayət, günəşin batdığı yerə gəlib çatdığı zaman,

‫ُق ْل َنا َيا َذا ا ْل َق ْر َن ْي ِن‬ ۜ‫َو َو َج َد عِ ْن َد َها َق ْو ًما‬

Biz dedik: “Ey Zülqərneyn! ← Onun yanında da bir tayfa gördü.

﴾86﴿ ‫َوا َِّما ٓ َا ْن َت َّت ِخذَ ف۪ ِيه ْم ُح ْس ًنا‬ ‫ا َِّما ٓ َا ْن ُت َع ِّذ َب‬
ya da onlarla yaxşı rəftar edərsən!” ← Ya (onlara) əzab verərsən,

﴾87﴿ ‫َف ُي َع ِّذ ُب ُه َعذَ ًابا ُنكْ ًرا‬ ۪‫ُث َّم ُي َر ُّد ِالٰى َر ِّبه‬ ‫َقالَ َا َّما َم ْن ظَ ل ََم َف َس ْو َف ُن َع ِّذ ُب ُه‬
Və ona, görünməmiş bir əzab verəcəkdir! ← Sonra Rəbbinə qaytarılacaq. ← O dedi:“Kim zülm etsə, ona əzab
verəcəyik.

﴾88﴿ۜ‫َو َس َن ُقولُ ل َُه م ِْن َا ْم ِر َنا ُي ْس ًرا‬ ‫َو َا َّما َم ْن ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِحا َفل َُه َج َزا ٓ ًۨء ال ُْح ْس ٰنى‬
Biz ona asan bir şey əmr edəcəyik!” ← İman gətirib yaxşı iş görəni isə ən gözəl mükafat gözləyir.

‫س‬ َّ ‫ى ِا َذا َبل ََغ َمطْ ل َِع‬

ِ ‫الش ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬ ﴾89﴿ ‫ُث َّم َا ْت َب َع َس َب ًبا‬
Nəhayət, günəşin doğduğu yerə çatdığı zaman, ← Sonra o, (başqa) bir yol izlədi.

﴾90﴿ ‫ل َْم َن ْج َع ْل ل َُه ْم م ِْن ُدون َِها سِ ْت ًر ۙا‬ ‫َو َج َد َها َتطْ ل ُُع َعلٰ ى َق ْو ٍم‬
Onlar üçün ona (günəşə) qarşı heç bir sipər yaratmamışdıq. ← onu bir qövm üzərində doğan gördü.

﴾92﴿ ‫ُث َّم َا ْت َب َع َس َب ًبا‬ ﴾91﴿ ‫ِك َو َق ْد َا َحطْ َنا ِب َما ل ََد ْي ِه ُخ ْب ًرا‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Sonra o (başqa) bir yol izlədi. ← Belə idi. Onun yanında nələr olduğunu da bilirik.

﴾93﴿‫ون َق ْول‬
َ ‫ون َي ْف َق ُه‬
َ ‫َو َج َد م ِْن ُدون ِِه َما َق ْو ًم ۙا اَل َيكَ ُاد‬
onların qabağında, az qala söz anlamayan bir tayfa gördü. ← Nəhayət, iki dağ arasına gəlib çatdıqda,
َّ ‫ى ِا َذا َبل ََغ َب ْي َن‬
‫الس َّد ْي ِن‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
‫ض‬ َ ‫وج ُم ْفسِ ُد‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ َ ‫وج َو َم ْا ُج‬
َ ‫ا َِّن َي ْا ُج‬ ‫َقالُوا َيا َذا ا ْل َق ْر َن ْي ِن‬
Həqiqətən, Yəcuc və Məcuc (tayfaları) yer üzündə fitnə-fasad törədirlər. ← Onlar dedilər: “Ey Zülqərneyn!

﴾94﴿ ‫ى َا ْن َت ْج َع َل َب ْي َن َنا َو َب ْي َن ُه ْم َس ًّدا‬

ٓ ٰ‫َعل‬ ‫َك َخ ْر ًجا‬
َ ‫َف َه ْل َن ْج َع ُل ل‬
bizimlə onlar arasında bir sədd çəkəsən?” ← Olarmı, sənə müəyyən məbləğ verək,

‫َف َاع۪ ي ُنون۪ي ِب ُق َّو ٍة‬

‫َقالَ َما َمكَّ ۪ ّني ف۪ ي ِه َر ۪ ّبي َخ ْي ٌر‬
Siz öz qüvvənizlə mənə kömək edin, ← O dedi: “Rəbbimin mənə verdiyi güc-qüvvət daha yaxşıdır.

﴾95﴿ ‫َا ْج َع ْل َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن ُه ْم َر ْد ًم ۙا‬

mən də sizinlə onlar arasında bir sədd düzəldim!

َّ ‫ى ِا َذا َس ٰاوى َب ْي َن‬

‫الص َد َف ْي ِن‬ ٓ ‫َح ّٰت‬ ۜ ِ‫ٰا ُتون۪ي ُز َب َر ال َْحد۪ يد‬
O, iki dağın arasını (bunlarla) bərabərləşdirən kimi: ← Mənə dəmir parçaları gətirin!”

﴾96﴿ ۜ‫۪ي ُا ْف ِر ْغ َعل َْي ِه قِطْ ًرا‬

ٓ ‫َقالَ ٰا ُتون‬ ً ‫ى ِا َذا َج َعل َُه َن‬
‫ار ۙا‬ ٓ ‫َقالَ ا ْن ُف ُخوا ۜ َح ّٰت‬
“Mənə ərimiş mis gətirin, onun üstünə töküm!” - dedi.← “(Körükləri) üfürün!”- dedi. Onu od halına salınca:

﴾97﴿ ‫اعوا ل َُه َن ْق ًبا‬

ُ َ‫اس َتط‬
ْ ‫َو َما‬ ‫وه‬
ُ ‫اعوٓا َا ْن َيظْ َه ُر‬
ُ َ‫اسط‬
ْ ‫َف َما‬
nə də onu yara bildilər.← (Yəcuc-Məcuc tayfaları) nə onu (səddi) aşa bildilər,
305 əl-Kəhf surəsi Cüz 16

‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َو ْع ُد َر ۪ ّبي‬ ‫َقالَ ٰهذَ ا َر ْح َم ٌة م ِْن َر ۪ ّب ۚي‬

Rəbbimin vədi gəldiyi zaman, ← (Zülqərneyn) dedi: “Bu, Rəbbimdən (gələn) mərhəmətdir.

﴾98﴿ ۜ‫ان َو ْع ُد َر ۪ ّبي َح ًّقا‬

َ ‫َو َك‬ ‫َج َعل َُه َد َّكا ٓ َء‬
Axı, Rəbbimin vədi haqdır!” ← (Allah) onu yerlə yeksan edəcəkdir.

ٍ ‫وج ف۪ ي َب ْع‬
‫ض‬ ُ ‫َي ُم‬ ٍ‫َو َت َر ْك َنا َب ْع َض ُه ْم َي ْو َمئِذ‬
Onlar dalğa-dalğa digərlərinin arasına qarışarlar. ← O gün onların bir qismini buraxarıq.

﴾100﴿‫ض ۙا‬ َ ‫َو َع َر ْض َنا َج َه َّن َم َي ْو َمئِذٍ ِللْكَ اف ِ۪ر‬

ً ‫ين َع ْر‬ ﴾99﴿ ‫اه ْم َج ْم ًع ۙا‬
ُ ‫َف َج َم ْع َن‬ ِ‫الصور‬
ُّ ‫َو ُنف َِخ فِي‬
O gün Cəhənnəmi kafirlərə açıqca göstərərik;← onların hamısını bir yerə yığarıq.← Sur çalınanda da,

َ ‫َو َكا ُنوا اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬

﴾101﴿ ‫ون َس ْم ًع ۟ا‬ ‫ين َكا َن ْت َا ْع ُي ُن ُه ْم ف۪ ي غِ طَ ا ٍء َع ْن ذ ِْك ۪ري‬
َ ۪‫َالَّذ‬
və eşitməyə də qadir deyildilər. ← O kəslərə ki, gözləri Məni anmağa qarşı pərdəli idi,

ٓ ‫َا ْن َي َّت ِخذُ وا عِ َباد۪ ي م ِْن ُدون‬

‫۪ي َا ْول َِيا ٓ َء‬
məni qoyub qullarımı özlərinə dost edəcəklər? ← Kafirlər güman edirlərmi ki,
َ ۪‫َا َف َحسِ َب الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬

﴾103﴿ ‫ال‬
ۜ ً‫ين َا ْع َم ا‬
َ ‫ُق ْل َه ْل ُن َن ِّب ُئكُ ْم ِب اْال َْخ َس ۪ر‬ َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْع َت ْد َنا َج َه َّن َم ِللْكَ اف ِ۪ر‬
﴾102﴿‫ين ُن ُزل‬
De:“Sizə əməlcə ən çox ziyana uğrayanları xəbər verəkmi? ← Biz Cəhənnəmi kafirlər üçün qalacaq
yer olaraq hazırlamışıq!

َ ‫ون َا َّن ُه ْم ُي ْحسِ ُن‬

﴾104﴿‫ون ُص ْن ًعا‬ َ ‫َو ُه ْم َي ْح َس ُب‬ ُّ ‫ين َض َّل َس ْع ُي ُه ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َيا‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Halbuki onlar yaxşı işlər gördüklərini sanırdılar. ← O kəslərdir ki, dünya həyatındakı səyləri boşa gedib.

۪‫ات َر ِّب ِه ْم َو ِل َقآئِه‬

ِ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar o kəslərdir ki, Rəbbinin ayələrini və Onunla qarşılaşacaqlarını inkar etdilər.”

﴾105﴿ ‫يم ل َُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َو ْز ًنا‬

ُ ۪‫َف اَل ُنق‬ ‫َف َح ِبطَ ْت َا ْع َمال ُُه ْم‬
Buna görə də qiyamət günü onlar üçün bir tərəzi qurmayacağıq!← Beləcə onların əməlləri puça çıxdı.

﴾106﴿ ‫ِب َما َك َف ُروا َوا َّت َخذُ وٓا ٰا َيات۪ي َو ُر ُسل۪ ي ُه ُز ًوا‬ ‫ِك َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم َج َه َّن ُم‬
َ ‫ٰذل‬
İnkar etdiklərinə, ayələrimi və peyğəmbərlərimi lağa qoyduqlarına görə! ← Budur onların cəzası - cəhənnəm;

﴾107﴿ۙ‫س ُن ُز اًل‬
ِ ‫ات ا ْلف ِْر َد ْو‬
ُ ‫َكا َن ْت ل َُه ْم َج َّن‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
onlar üçün qalacaqları Firdovs cənnətləri vardır!← Şübhəsiz, o kəslər ki, iman gətirib yaxşı işlər görərlər,

ِ ‫ان ال َْب ْح ُر م َِد ًادا لِكَ ل َِم‬

‫ات َر ۪ ّبي‬ َ ‫ُق ْل ل َْو َك‬ ﴾108﴿‫ون َع ْن َها ِح َول‬
َ ‫ين ف۪ َيها اَل َي ْب ُغ‬
َ ۪‫َخالِد‬
De:“Əgər Rəbbimin sözləri üçün dəniz mürəkkəb olsaydı,← Orada əbədi qalıb oradan ayrılmaq istəməzlər!

﴾109﴿ ‫َول َْو ِج ْئ َنا ِبمِ ْثلِه۪ َم َد ًدا‬ ‫ات َر ۪ ّبي‬

ُ ‫َل َنف َِد ال َْب ْح ُر َق ْب َل َا ْن َت ْن َف َد َكل َِم‬
və bir o qədər də əlavə etsək (yenə bitməzdi).” ← Rəbbimin sözləri bitmədən öncə dəniz bitərdi,

ِ ‫ى ِال ََّي َا َّن َما ٓ ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬

‫اح ٌد‬ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ُي‬
Mənə vəhy olunur ki, sizin tanrınız bir tək tanrıdır. ← De: “Mən sadəcə sizin kimi bir insanam.

﴾110﴿ ‫َو اَل ُي ْش ِر ْك ِبعِ َب َاد ِة َر ِّبه۪ ٓ َا َح ًدا‬ ‫ان َي ْر ُجوا ِل َقا ٓ َء َر ِّبه۪ َفل َْي ْع َم ْل َع َم اًل َصال ًِحا‬
َ ‫َف َم ْن َك‬
və Rəbbinə etdiyi ibadətə heç kəsi şərik qoşmasın!”← Kim Rəbbi ilə qarşılaşacağına ümid bəsləyirsə, yaxşı iş
görsün,
Cüz 16 Məryəm surəsi 306

‫ور ُة َم ْر َي َم‬
َ ‫﴾ ُس‬19﴿
Məryəm surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 98 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫ذ ِْك ُر َر ْح َم ِت َر ِّب َك َع ْب َد ُه َز َك ِر َّي ۚا‬ ﴾1﴿ ‫ص‬
ٓ ٓ‫كٓ ٰه ٰيع‬
(Bu), Rəbbinin öz qulu Zəkəriyyaya olan mərhəmətinin xatırlanmasıdır! ← Kaf, Ha, Ya, Eyn, Sad!

‫َقالَ َر ِّب ِا ّن۪ي َو َه َن ال َْعظْ ُم ِم ّن۪ي‬ ﴾3﴿ ‫ا ِْذ َن ٰادى َر َّب ُه ن َِدا ٓ ًء َخف ًِّيا‬
demişdi: “Ey Rəbbim! Mənim sümüyüm sustalmış, ← (Zəkəriyya) Rəbbinə gizlicə səsləndiyi zaman,

﴾4﴿ ‫ِك َر ِّب َشق ًِّيا‬

َ ‫َول َْم َا ُك ْن ِب ُد َعآئ‬ ‫س َش ْي ًبا‬
ُ ‫الر ْا‬
َّ ‫اش َت َع َل‬
ْ ‫َو‬
Ey Rəbbim! Sənə dua etməklə heç vaxt bəxtsiz olmamışam. ← başım ağappaq ağarmışdır.

‫َو َكا َن ِت ْام َر َات۪ي َعاق ًِرا‬ ‫َو ِا ّن۪ي ِخ ْف ُت ال َْم َوال َِي م ِْن َو َرآء۪ ي‬
Zövcəm də qısırdır. ← Mən özümdən sonra gələn qohum-əqrabamdan qorxuram.

﴾5﴿ ‫َف َه ْب ل۪ي م ِْن ل َُد ْن َك َول ًِّي ۚا‬

Buna görə də, mənə Öz dərgahından bir dost (oğul) bəxş et ki,

﴾6﴿ ‫اج َعل ُْه َر ِّب َر ِض ًّيا‬

ْ ‫َو‬ َ ‫َي ِر ُثن۪ي َو َي ِر ُث م ِْن ٰالِ َي ْع ُق‬
‫وب‬
Ey Rəbbim! Onu, razı qaldığın biri et!”← mənə və Yəqub nəslinə varis olsun.

﴾7﴿‫ل َْم َن ْج َع ْل ل َُه م ِْن َق ْب ُل َسمِ ًّيا‬ ْ ‫َيا َز َك ِر َّيا ٓ ِا َّنا ُن َب ِّش ُركَ ِب ُغ اَل ٍۨم‬
‫اس ُم ُه َي ْح ٰي ۙى‬
O adı əvvəllər heç kəsə verməmişik! ← Ey Zəkəriyya! Biz sənə, adı Yəhya olan bir oğulla müjdə veririk.

‫َو َكا َن ِت ْام َر َات۪ي َعاق ًِرا‬ ‫ون ل۪ي ُغ اَل ٌم‬
ُ ُ‫َقالَ َر ِّب َا ّٰنى َيك‬
Axı, zövcəm qısırdır. ← (Zəkəriyya) dedi: “Ey Rəbbim! mənim necə oğlum ola bilər?

‫ِك َقالَ َر ُّب َك‬

َ ‫َقالَ َكذٰ ل‬ ﴾8﴿ ‫َو َق ْد َبل َْغ ُت م َِن الْكِ َب ِر عِ ت ًِّيا‬
(Allah) dedi: “Belədir. Rəbbin buyurdu ki, ← Mən də əldən düşüb qocalığıma çatmışam.”

﴾9﴿ ‫َو َق ْد َخل َْق ُت َك م ِْن َق ْب ُل َول َْم َت ُك َش ْيـًٔا‬ ‫ُه َو َعل ََّي َه ِّي ٌن‬
Səni də ilk əvvəl heç bir şey deyilkən (yoxdan) yaratmışdım!” ← o Mənim üçün asandır.

‫َقالَ ٰا َي ُت َك‬ ‫۪ي ٰا َي ًة‬

ٓ ‫اج َع ْل ل‬
ْ ‫َقالَ َر ِّب‬
(Allah) dedi: “Sənin işarən, ← (Zəkəriyya) dedi: “Ey Rəbbim! Mənim üçün bir işarə təyin et!”

ِ ‫َف َخ َر َج َعلٰ ى َق ْومِه۪ م َِن الْمِ ْح َر‬

‫اب‬ ﴾10﴿‫اس َثلٰ َث ل ََيالٍ َس ِو ًّيا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َا اَّل ُتكَ ّل َِم‬
Beləcə o, mehrabdan qövmünün qabağına çıxdı, ← sağlam ikən üç gecə insanlarla danışa bilməməyindir!”

﴾11﴿ ‫َا ْن َس ِّب ُحوا ُبكْ َر ًة َو َعشِ ًّيا‬ ‫ى ِال َْي ِه ْم‬
ٓ ‫َف َا ْو ٰح‬
“Səhər və axşam (Allahı) təsbih edin!” ← və onlara belə işarə etdi:
307 Məryəm surəsi Cüz 16

﴾12﴿ ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه ال ُْحكْ َم َص ِب ًّي ۙا‬ ‫اب ِب ُق َّو ٍ ۜة‬

َ ‫َيا َي ْح ٰيى ُخذِ الْكِ َت‬
Biz uşaq ikən ona hikmət verdik. ← Ey Yəhya! Kitabdan bərk tut!

﴾13﴿ ‫ان َتق ًِّي ۙا‬

َ ‫َو َك‬ ‫َو َح َنا ًنا م ِْن ل َُد َّنا َو َز ٰكو ًة‬
O, müttəqi kimsə idi.← Həm də Öz dərgahımızdan bir mərhəmət və paklıq (bəxş etdik).

﴾14﴿ ‫ارا َع ِص ًّيا‬

ً ‫َول َْم َيكُ ْن َج َّب‬ ‫َو َب ًّرا ِب َوال َِد ْي ِه‬
Zalım, asi deyildi. ← (Yəhya) ata-anasına qarşı da olduqca itaətkar idi.

﴾15﴿ ‫وت َو َي ْو َم ُي ْب َع ُث َح ًّي ۟ا‬

ُ ‫َو َي ْو َم َي ُم‬ ‫َو َس اَل ٌم َعل َْي ِه َي ْو َم ُول َِد‬
Öləcəyi gün və diriləcəyi gün də (ona salam olsun)! ← Doğulduğu gün ona salam olsun!

﴾16﴿ ‫ِا ِذ ا ْن َت َبذَ ْت م ِْن َا ْهل َِها َمكَ ا ًنا َش ْرق ًِّي ۙا‬ ِ ‫َو ْاذ ُك ْر فِي الْكِ َت‬
‫اب َم ْر َي َم‬
O zaman o, ailəsindən (ayrılıb) şərq tərəfində bir yerə çəkilmişdi. ← Kitabda (Quranda) Məryəmi də yad et!

َ ‫َف َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال َْي َها ُر‬

‫وح َنا‬ ‫َفا َّت َخذَ ْت م ِْن ُدون ِِه ْم ِح َج ًابا‬
Biz də Öz ruhumuzu (Cəbraili) onun yanına göndərdik. ← Və onlarla arasına pərdə tutmuşdu.

﴾17﴿ ‫َف َت َم َّث َل ل ََها َب َش ًرا َس ِو ًّيا‬

(Cəbrail) kamil bir insan şəklində ona göründü.

﴾18﴿ ‫ا ِْن ُك ْن َت َتق ًِّيا‬ ‫الر ْح ٰم ِن ِم ْن َك‬ ٓ ‫َقال َْت ِا ّن‬

َّ ‫۪ي َا ُعو ُذ ِب‬
Əgər (Allahdan) qorxansansa (mənə toxunma)!” ← (Məryəm) dedi: “Mən səndən Rəhmana sığınıram.

﴾19﴿ ‫َك ُغ اَل ًما َزكِ ًّيا‬

ِ ‫اِل ََه َب ل‬ ‫َقالَ ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا َر ُسولُ َر ِّب ِك‬
sənə təmiz bir oğlan uşağı bağışlayım!” ← (Cəbrail) dedi: “Mən sadəcə Rəbbinin elçisiyəm ki,

﴾20﴿ ‫َول َْم َي ْم َس ْسن۪ي َب َش ٌر َول َْم َاكُ َبغِ ًّيا‬ ‫ون ل۪ي ُغ اَل ٌم‬
ُ ُ‫َقال َْت َا ّٰنى َيك‬
Mənə bir insan toxunmamışdır. Mən zinakar da deyiləm!” ← (Məryəm) dedi: “Mənim necə uşağım ola bilər?

‫ُه َو َعل ََّي َه ِّي ٌن‬ ِۚ ‫َقالَ َكذٰ ل‬

‫ِك َقالَ َر ُّب ِك‬
bu Mənim üçün asandır.” ← (Cəbrail) dedi: “Belədir. Rəbbin buyurdu ki,

﴾21﴿ ‫ان َا ْم ًرا َم ْق ِض ًّيا‬

َ ‫َو َك‬ ‫اس َو َر ْح َم ًة م َِّنا‬ َّ ‫َو ِل َن ْج َعل َُه ٓ ٰا َي ًة ل‬
ِ ‫ِلن‬
Əzəldən təqdir olunmuş bir işdir!” ← Onu insanlar üçün bir möcüzə və bizdən bir rəhmət olaraq edəcəyik.

﴾22﴿ ‫َفا ْن َت َبذَ ْت ِبه۪ َمكَ ا ًنا َق ِص ًّيا‬ ‫َف َح َم َل ْت ُه‬

və onunla (bətnindəki uşaqla) uzaq bir yerə çəkildi. ← Beləcə, ona (uşağa) hamilə oldu,

‫الن ْخ َل ِۚة‬
َّ ‫اض ِالٰى ِجذْ ِع‬
ُ ‫َف َا َجا ٓ َء َها ال َْم َخ‬
Doğuş sancısı onu, bir xurma ağacının gövdəsinin yanına getməyə vadar etdi.

﴾23﴿ ‫َو ُك ْن ُت َن ْس ًيا َم ْنسِ ًّيا‬ ‫ِت َق ْب َل ٰهذَ ا‬

ُّ ‫َقال َْت َيا ل َْي َتن۪ي م‬
və tamamilə unudulub getmiş olaydım!” ← (Məryəm) dedi: “Kaş ki, mən bundan əvvəl öləydim,

﴾24﴿ ‫َق ْد َج َع َل َر ُّب ِك َت ْح َت ِك َس ِر ًّيا‬ ‫َف َن ٰاد َيها م ِْن َت ْحت َِها ٓ َا اَّل َت ْح َزن۪ي‬
Rəbbin sənin (ayağının) altında bir su arxı yaratdı. ← Dərhal alt tərəfindən ona bir nida gəldi: “Kədərlənmə!

﴾25﴿ ‫ُت َساق ِْط َعل َْي ِك ُرطَ ًبا َجن ًِّي ۘا‬ ‫الن ْخ َل ِة‬
َّ ‫ي ِال َْي ِك ِب ِجذْ ِع‬
ٓ ‫َو ُه ۪ ّز‬
üstünə, yetişmiş təzə xurma tökülsün! ← Xurma ağacının gövdəsini özünə tərəf silkələ ki,
Cüz 16 Məryəm surəsi 308

‫۪ي‬
ٓ ‫د ۙا َف ُقول‬Əgər
ً ‫َفا َِّما َت َر ِي َّن م َِن ال َْب َش ِر َا َح‬ ْ ‫َفكُ ل۪ ي َو‬
‫اش َر ۪بي َو َق ۪ ّري َع ْي ًن ۚا‬
bir adam görəcək olsan, de ki: ← (Xurmadan və sudan) ye-iç, gözün aydın olsun!

﴾26﴿ ‫َفل َْن ُا َك ّل َِم ال َْي ْو َم ِا ْنسِ ًّي ۚا‬ َّ ‫ِا ّن۪ي َنذَ ْر ُت ل‬
‫ِلر ْح ٰم ِن َص ْو ًما‬
Ona görə də, bu gün heç kəslə danışmayacağam!” ← “Mən Rəhman üçün (sükut) orucu nəzir eləmişəm.

﴾27﴿ ‫َقالُوا َيا َم ْر َي ُم َل َق ْد ِج ْئ ِت َش ْيـًٔا َف ِر ًّيا‬ ‫َف َا َت ْت ِبه۪ َق ْو َم َها َت ْحمِ ل ُُه‬
Onlar dedilər: “Ey Məryəm! Sən çox əcaib bir şeylə gəldin! ← Və onu (uşağı) götürüb öz qövmünə gətirdi.

﴾28﴿ ‫َو َما َكا َن ْت ُا ُّم ِك َبغِ ًّي ۚا‬ ‫ان َا ُبوكِ ْام َر َا َس ْو ٍء‬
َ ‫ون َما َك‬
َ ‫َيا ٓ ُا ْخ َت ٰه ُر‬
anan da zinakar deyildi!” ← Ey Harunun bacısı! Atan pis kişi deyildi,

﴾29﴿‫ان فِي ال َْم ْهدِ َص ِب ًّيا‬

َ ‫ف ُنكَ ّل ُِم َم ْن َك‬
َ ‫َقالُوا َك ْي‬ ‫ار ْت ِال َْي ِه‬
َ ‫َف َا َش‬
Onlar dedilər: “Beşikdə olan uşaqla necə danışaq?” ← Və (Məryəm) ona (uşağa) işarə etdi.

َ ‫ٰا َتان َِي الْكِ َت‬

﴾30﴿ ‫اب َو َج َع َلن۪ي َن ِب ًّي ۙا‬ ِ ّٰ‫َقالَ ِا ّن۪ي َع ْب ُد ه‬
‫الل‬
O mənə kitab verdi, və məni peyğəmbər etdi. ← (Uşaq dilə gəlib) dedi: “Mən həqiqətən, Allahın quluyam.

﴾31﴿‫الز ٰكو ِة َما ُد ْم ُت َح ًّيا‬

َّ ‫الصلٰ و ِة َو‬
َّ ‫َو َا ْو َصان۪ي ِب‬ ‫ار ًكا َا ْي َن َما ُك ْن ُت‬
َ ‫َو َج َع َلن۪ي ُم َب‬
və mənə, diri olduqca namaz qılıb zəkat verməyi tövsiyə etdi.← Harada oluramsa olum, məni mübarək etdi,

﴾32﴿ ‫ارا َشق ًِّيا‬

ً ‫َول َْم َي ْج َع ْلن۪ي َج َّب‬ ‫َو َب ًّرا ِب َوال َِدت ۪ۘي‬
və məni zülmkar, dikbaş eləmədi! ← anama qarşı da olduqca itaətkar (etdi),

﴾33﴿ ‫وت َو َي ْو َم ُا ْب َع ُث َح ًّيا‬

ُ ‫َو َي ْو َم َا ُم‬ ‫الس اَل ُم َعل ََّي َي ْو َم ُول ِْد ُت‬
َّ ‫َو‬
öləcəyim gün və diriləcəyim gün!” ← Mənə salam olsun; doğulduğum gün,

َ ‫َق ْولَ ال َْح ِّق الَّذ۪ ي ف۪ ي ِه َي ْم َت ُر‬

﴾34﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ِك ع‬
‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم‬ َ ‫ٰذل‬
şübhəyə düşdükləri haqq sözdür. ← Bu, Məryəm oğlu İsadır ki,

‫ُس ْب َحا َن ُه‬ ٍۙ‫ان للِ هّٰ ِ َا ْن َي َّت ِخذَ م ِْن َولَد‬
َ ‫َما َك‬
O pakdır! ← Özünə övlad götürmək Allaha yaraşmaz!

ُ ُ‫َف ِا َّن َما َي ُقولُ ل َُه ُك ْن َف َيك‬

﴾35﴿ ‫ون‬ ٓ ‫ِا َذا َق ٰض‬
‫ى َا ْم ًرا‬
ona yalnız: “Ol!” - deyər, o dərhal olar. ← O, bir şeyi yaratmaq istədiyi zaman,

ٌ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾36﴿ ‫يم‬ ٌ ‫وه ٰهذَ ا ِص َر‬
ُ ‫اع ُب ُد‬
ْ ‫َف‬ ‫الل َر ۪ ّبي َو َر ُّبكُ ْم‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬
Elə isə, Ona ibadət edin. Bu, doğru yoldur!” ← Allah mənim də Rəbbimdir, sizin də Rəbbinizdir.

ٍ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َم ْش َهدِ َي ْو ٍم َع ۪ظ‬

﴾37﴿‫يم‬ َ ۪‫َف َو ْي ٌل ِل َّلذ‬ ‫اب م ِْن َب ْين ِِه ْم‬
ُ ‫َف اْال َْح َز‬
َ ‫اخ َتل‬
ْ ‫َف‬
Böyük günü görəcək kafirlərin də vay halına! ← Firqələr isə öz aralarında anlaşılmazlığa düşdülər.

‫َا ْسمِ ْع ِب ِه ْم َو َا ْب ِص ْر َي ْو َم َي ْا ُتو َن َنا‬

Onlar, Bizim hüzurumuza gələcəkləri gün elə yaxşı eşidəcək, elə yaxşı görəcəklər ki!

َ ‫لٰكِ ِن الظَّ ال ُِم‬

ٍ ‫ون ال َْي ْو َم ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬
﴾38﴿ ‫ين‬
Lakin zalımlar bu gün açıq-aşkar bir zəlalət içindədirlər.
309 Məryəm surəsi Cüz 16

َ ‫ا ِْذ ُق ِض َي اْال َْم ُر َو ُه ْم ف۪ ي َغ ْف َل ٍة َو ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾39﴿‫ون‬ ‫َو َا ْنذِ ْر ُه ْم َي ْو َم ال َْح ْس َر ِة‬
o vaxt onlar qəflətdə olbub iman gətirməmişkən iş bitmiş olacaq!← Onları, peşmançılıq günü ilə qorxut ki,

َ ‫َو ِال َْي َنا ُي ْر َج ُع‬

﴾40﴿ ‫ون‬ َ ‫ِا َّنا َن ْح ُن َن ِر ُث اْال َْر‬
‫ض َو َم ْن َعل َْي َها‬
Və onlar Bizim hüzurumuza qaytarılacaqlar. ← Biz yer üzünə və onun üzərində olanlara varis olacağıq.

َ ‫ِا َّن ُه َك‬

﴾41﴿ ‫ان ِص ۪ ّدي ًقا َن ِب ًّيا‬ ِ ‫َو ْاذ ُك ْر فِي الْكِ َت‬
َ ۪‫اب ا ِْب ٰره‬
‫يم‬
Həqiqətən, o, büsbütün doğru danışan bir peyğəmbər idi. ← Kitabda İbrahimi də yad et!

‫ل ۪بي ِه َيا ٓ َا َب ِت‬

َ ِ‫ا ِْذ َقالَ ا‬
Bir zaman, öz atasına demişdi: “Atacan!

﴾42﴿ ‫اَل َي ْس َم ُع َو اَل ُي ْب ِص ُر َو اَل ُي ْغن۪ي َع ْن َك َش ْيـًٔا‬ ‫ل َِم َت ْع ُب ُد َما‬

eşitməzlər, görməzlər və sənə heç bir fayda verə bilməzlər? ← Nə üçün o şeylərə ibadət edirsən ki,

﴾43﴿‫۪ي َا ْهدِ كَ ِص َراطً ا َس ِو ًّيا‬

ٓ ‫َفا َّت ِب ْعن‬ َ ‫َيا ٓ َا َب ِت ِا ّن۪ي َق ْد َجا ٓ َءن۪ي م َِن الْعِ ل ِْم َما ل َْم َي ْات‬
‫ِك‬
Mənə tabe ol, səni doğru bir yola çıxardım! ← Atacan! Həqiqətən, sənə gəlməyən bir elm mənə gəlmişdir.

﴾44﴿ ‫ِلر ْح ٰم ِن َع ِص ًّيا‬

َّ ‫ان ل‬
َ ‫ان َك‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا َِّن‬ ‫ان‬ َّ ِ‫َيا ٓ َا َب ِت اَل َت ْع ُبد‬
َ َ‫الش ْيط‬
Həqiqətən, Şeytan Rəhmana üsyankar olmuşdur! ← Atacan! Şeytana ibadət etmə!

﴾45﴿‫ِلش ْيطَ انِ َول ًِّيا‬

َّ ‫ون ل‬
َ ُ‫َف َتك‬ ‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫اب م َِن‬
ٌ َ‫اف َا ْن َي َم َّس َك َعذ‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
ٓ ‫َيا ٓ َا َب ِت ِا ّن‬
və Şeytanın dostu olasan!” ← Atacan! Mən qorxuram ki, Rəhmandan sənə bir əzab toxunsun,

ُ ۪‫َا َراغِ ٌب َا ْن َت َع ْن ٰال َِهت۪ي َيا ٓ ا ِْب ٰره‬

‫يم‬
“Ey İbrahim! Sən mənim tanrılarımdan üzmü çevirirsən? ← (Atası) dedi:
َ‫َقال‬

﴾46﴿ ‫َو ْاه ُج ْرن۪ي َمل ًِّيا‬ ‫َلئ ِْن ل َْم َت ْن َت ِ۬ه ل َْر ُج َم َّن َك‬
Bir müddət məndən uzaq ol! ← “Əgər (buna) son qoymasan, səni mütləq daşqalaq edəcəyəm.

‫َك َر ۪ ّبي‬
َ ‫َس َا ْس َت ْغف ُِر ل‬ ‫َقالَ َس اَل ٌم َعل َْي َك‬
ۜ
Mən Rəbbimdən sənin bağışlanmağını diləyəcəyəm. ← (İbrahim) dedi: “Sənə salam olsun!

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ َ ‫َو َا ْع َت ِزلُكُ ْم َو َما َت ْد ُع‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
﴾47﴿ ‫ان ۪بي َحف ًِّيا‬
Sizi və Allahı qoyub dua etdiyiniz şeyləri tərk edirəm, ← Şübhəsiz, O mənə qarşı çox lütfkardır.

﴾48﴿ ‫ون ِب ُد َعا ٓ ِء َر ۪ ّبي َشق ًِّيا‬

َ ‫ى َا اَّل َا ُك‬
ٓ ‫َع ٰس‬ ‫َو َا ْد ُعوا َر ۪ ّب ۘي‬
Ümidvaram ki, Rəbbimə dua etməklə bədbəxt olmaram!” ← və Rəbbimə dua edirəm.

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ َ ‫َفل ََّما ْاع َت َزل َُه ْم َو َما َي ْع ُب ُد‬
(İbrahim) onları və Allahdan başqa tapındıqları şeyləri tərk etdiyi zaman,

﴾49﴿ ‫َو ُك اًّل َج َع ْل َنا َن ِب ًّيا‬ ‫وب‬

َ ‫َو َه ْب َنا ل َُه ا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Hər ikisini də peyğəmbər etdik. ← Biz ona (oğlu) İshaqı və (nəvəsi) Yəqubu bəxş etdik.

﴾50﴿ ‫ان ِص ْد ٍق َعل ًِّي ۟ا‬

َ ‫َو َج َع ْل َنا ل َُه ْم ل َِس‬ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه ْم م ِْن َر ْح َم ِت َنا‬
və onlara, üstün bir doğruluq dili verdik. ← Onlara öz mərhəmətimizdən ehsan etdik,

﴾51﴿ ‫ول َن ِب ًّيا‬

ً‫ان َر ُس ا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
َ ‫ان ُم ْخل ًَصا َو َك‬ ‫وس ۘى‬ ِ ‫َو ْاذ ُك ْر فِي الْكِ َت‬
ٰ ‫اب ُم‬
Həqiqətən o, çox səmimi idi və bir elçi, bir peyğəmbər idi. ← Kitabda Musanı da yad et!
Cüz 16 Məryəm surəsi 310

﴾52﴿ ‫َو َق َّر ْب َن ُاه َن ِج ًّيا‬ ‫ور اْال َْي َم ِن‬ ُّ ‫ِب‬
ِ ‫الط‬ ِ ‫َو َن َاد ْي َن ُاه م ِْن َجان‬
və onu, gizli dua edərkən (özümüzə) yaxınlaşdırdıq. ← Onu (Musanı) Tur dağının sağ tərəfindən çağırdıq,

َ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه م ِْن َر ْح َم ِت َنا ٓ َا َخ ُاه ٰه ُر‬

﴾53﴿ ‫ون َن ِب ًّيا‬
Öz mərhəmətimizdən, qardaşı Harunu da bir peyğəmbər olaraq ona bəxş etdik.

َ ‫ان َصاد َِق ال َْو ْعدِ َو َك‬

﴾54﴿ ‫ان َر ُسول َن ِب ًّي ۚا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬ ِ ‫َو ْاذ ُك ْر فِي الْكِ َت‬
َ ۪‫اب ا ِْس ٰمع‬
‫يل‬
Həqiqətən, O öz vədinə sadiq idi və bir elçi, bir peyğəmbər idi. ← Kitabda İsmaili də yada sal!

﴾55﴿ ‫ان عِ ْن َد َر ِّبه۪ َم ْر ِض ًّيا‬

َ ‫َو َك‬ ‫الز ٰكو ِ ۖة‬
َّ ‫الصلٰ و ِة َو‬
َّ ‫ان َي ْا ُم ُر َا ْهل َُه ِب‬
َ ‫َو َك‬
Rəbbi qatında bəyənilmiş kimsə idi. ← O, öz xalqına namaz qılmağı və zəkat verməyi əmr edirdi.

﴾57﴿‫َو َر َف ْع َن ُاه َمكَ ا ًنا َعل ًِّيا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

﴾56﴿‫ان ِص ۪ ّدي ًقا َن ِب ًّيا‬ ‫يس‬ ِ ‫َو ْاذ ُك ْر فِي الْكِ َت‬
َ ‫اب ا ِْد ۪ر‬
Onu uca bir məqama qaldırdıq.← O həqiqətən, doğru danışan bir peyğəmbər idi. ← Kitabda İdrisi də yad et!

ٍۘ ‫م ِْن ُذ ِّر َّي ِة ٰا َد َم َوم َِّم ْن َح َم ْل َنا َم َع ُن‬

‫وح‬ ‫الن ِب ۪ ّي َن‬
َّ ‫الل َعل َْي ِه ْم م َِن‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين َا ْن َع َم ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Adəmin və Nuhla daşıdıqlarımızın nəslindən, ← Onlar, Allahın özlərinə nemət verdiyi peyğəmbərlərdəndir;

ۜ‫اج َت َب ْي َنا‬
ْ ‫َوم َِّم ْن َه َد ْي َنا َو‬ ‫يل‬ َ ۪‫َوم ِْن ُذ ِّر َّي ِة ا ِْب ٰره‬
َ ۪‫يم َوا ِْس َرآء‬
və seçib haqq yola yönəltdiklərimizdəndirlər. ← İbrahimin və İsrailin (Yəqubun) nəslindən,

﴾58﴿ ‫َخ ُّروا ُس َّج ًدا َو ُبكِ ًّيا‬ ‫الر ْح ٰم ِن‬ ُ ‫ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َي‬
َّ ‫ات‬
ağlayaraq səcdəyə qapanırdılar. ← Rəhmanın ayələri onlara oxunduğu zaman,

ِ ‫الش َه َو‬
‫ات‬ َّ ‫الصلٰ و َة َوا َّت َب ُعوا‬
َّ ‫اعوا‬
ُ ‫َا َض‬ ٌ ‫َف م ِْن َب ْعدِ هِ ْم َخل‬
‫ْف‬ َ ‫َف َخل‬
namazı tərk edib şəhvətə uydular. ← Onlardan sonra elə bir nəsil gəldi ki,

﴾59﴿ ‫َف َس ْو َف َي ْل َق ْو َن َغ ًّي ۙا‬

Onlar (Cəhənnəmdəki) Fəyy dərəsinə düşəcəklər.

﴾60﴿‫ون َش ْيـا‬
َ ‫ُون ال َْج َّن َة َو اَل ُيظْ ل َُم‬
ًٔ َ ‫ِك َي ْد ُخل‬
َ ‫َف ُاو ٰلٓئ‬ ‫اب َو ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِحا‬
َ ‫ا اَِّل َم ْن َت‬
Onlar heç bir haqsızlıq görmədən Cənnətə girəcəklər;←Tövbə edib iman edən və yaxşı işlər görənlər xaric!

َ ‫ِا َّن ُه َك‬

﴾61﴿ ‫ان َو ْع ُد ُه َم ْات ًِّيا‬ ۜ ِ ‫الر ْح ٰم ُن عِ َب َاد ُه ِبال َْغ ْي‬
‫ب‬ َّ ‫ات َع ْد ٍۨن ا َّلت۪ي َو َع َد‬
ِ ‫َج َّن‬
Onun vədi mütləq yerinə yetəcəkdir. ← Rəhmanın, Öz bəndələrinə vəd etdiyi, görmədikləri Ədn cənnətlərinə!

﴾62﴿‫َول َُه ْم ِر ْز ُق ُه ْم ف۪ َيها ُبكْ َر ًة َو َعشِ ًّيا‬ ۜ‫ون ف۪ َيها ل َْغ ًوا ا اَِّل َس اَل ًما‬
َ ‫اَل َي ْس َم ُع‬
Onlar üçün ruziləri də səhər-axşam oradadır.← Onlar orada boş söhbətlər deyil, ancaq “Salam!” eşidərlər.

َ ‫ور ُث م ِْن عِ َبا ِد َنا َم ْن َك‬

﴾63﴿ ‫ان َتق ًِّيا‬ ِ ‫ُن‬ َ ‫ِتل‬
‫ْك ال َْج َّن ُة ا َّلت۪ي‬
bəndələrimizdən müttəqi olanları ona varis edəcəyik. ← Bu, həmin o Cənnətdir ki,

‫َو َما َن َت َن َّزلُ ا اَِّل ِب َا ْم ِر َر ِّب َك‬

(Cəbrail belə demişdi: ) “Biz yalnız sənin Rəbbinin əmri ilə enirik.

﴾64﴿ ‫ان َر ُّب َك َنسِ ًّي ۚا‬

َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ل َُه َما َب ْي َن َا ْيد۪ ي َنا َو َما َخ ْل َف َنا َو َما َب ْي َن ٰذل‬
‫ِك‬
Rəbbin unudan deyildir.” ← Önümüzdə, arxamızda və onların arasında nə varsa Ona məxsusdur.
311 Məryəm surəsi Cüz 16

‫اع ُب ْد ُه‬
ْ ‫َف‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ُّب‬
Elə isə, Ona ibadət et, ← (O,) göylərin, yerin və onların arasında olan hər şeyin Rəbbidir!

﴾65﴿ ‫َه ْل َت ْعل َُم ل َُه َسمِ ًّي ۟ا‬ ۜ ۪‫اصطَ ِب ْر لِعِ َب َادتِه‬
ْ ‫َو‬
Ona adaş birini (bənzərini) bilirsənmi? ← və Onun ibadətində səbirli ol!

ُّ ‫َء ِا َذا َما م‬

﴾66﴿ ‫ِت ل ََس ْو َف ُا ْخ َر ُج َح ًّيا‬ ‫ان‬ ِ ْ‫َو َي ُقولُ ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
“Mən öldüyüm zaman (qəbirdən) diri olaraqmı çıxardılacağam?” ← İnsan deyir:

﴾67﴿ ‫َا َّنا َخل َْق َن ُاه م ِْن َق ْب ُل َول َْم َي ُك َش ْيـًٔا‬ ‫ان‬ ِ ْ‫َا َو اَل َيذْ ُك ُر ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Biz ilk öncə onu heç bir şey deyilkən (yoxdan) yaratdıq? ← İnsan xatırlamırmı ki,

﴾68﴿ ‫ُث َّم َل ُن ْح ِض َر َّن ُه ْم َح ْولَ َج َه َّن َم ِجث ًِّي ۚا‬ ‫ين‬ ۪ ‫الش َي‬
َ ‫اط‬ َّ ‫َف َو َر ِّب َك َل َن ْح ُش َر َّن ُه ْم َو‬
Sonra onları, diz çökmüş halda Cəhənnəmin ətrafına gətirəcəyik. ← Rəbbinə and olsun ki, onları və şeytanları
toplayacağıq.

﴾69﴿ ‫الر ْح ٰم ِن عِ ت ًِّي ۚا‬

َّ ‫َا ُّي ُه ْم َا َش ُّد َعلَى‬ ‫ُث َّم َل َن ْن ِز َع َّن م ِْن ُك ِّل ۪ش َيع ٍة‬
Onlardan hansı, Rəhmana qarşı ən çox asi olandırsa. ← Sonra mütləq hər bir firqədən dartıb çıxardacağıq;

َ ۪‫ُث َّم َل َن ْح ُن َا ْعل َُم ِبالَّذ‬

﴾70﴿ ‫ين ُه ْم َا ْولٰى ِب َها ِصل ًِّيا‬
Sonra ora (Cəhənnəmə) girməyə ən çox layiq olanları, sözsüz ki, Biz daha yaxşı bilirik.

﴾71﴿ ‫ان َعلٰ ى َر ِّب َك َح ْت ًما َم ْق ِض ًّي ۚا‬

َ ‫َك‬ ‫َوا ِْن ِم ْنكُ ْم ا اَِّل َو ِار ُد َه ۚا‬
(Bu,) Rəbbinin üzərinə vacib bir hökmdür. ← Sizdən elə biri olmaz ki, oraya girməsin.

﴾72﴿ ‫ين ف۪ َيها ِجث ًِّيا‬

َ ۪‫َو َنذَ ُر الظَّ الِم‬ َ ۪‫ُث َّم ُن َن ِّجي الَّذ‬
‫ين ا َّت َق ْوا‬
zalımları isə orada diz çökmüş halda saxlayacağıq! ← Sonra müttəqi olanlara nicat verəcəyik,

َ ۪‫ين َك َف ُروا ِل َّلذ‬

‫ين ٰا َم ُنوٓ ۙا‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬ ٍ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬
‫ات‬
kafir olanlar iman gətirənlərə demişdilər: ← Ayələrimiz özlərinə açıq-aşkar oxunduğu zaman,

﴾73﴿ ‫َا ُّي ا ْل َف ۪ري َق ْي ِن َخ ْي ٌر َم َق ًاما َو َا ْح َس ُن َندِ ًّيا‬

“İki tayfadan hansının məqamı daha yaxşı, hansının məclisi daha gözəldir?”

﴾74﴿ ‫ُه ْم َا ْح َس ُن َا َثا ًثا َو ِر ْء ًيا‬ ٍ‫َو َك ْم َا ْهلَكْ َنا َق ْبل َُه ْم م ِْن َق ْرن‬
onlar mal-dövlət və simaca daha üstün idilər. ← Halbuki onlardan əvvəl neçə-neçə nəsilləri məhv etdik ki,

ۚ‫الر ْح ٰم ُن َم ًّدا‬
َّ ‫َفل َْي ْم ُد ْد ل َُه‬ ‫الض اَل َل ِة‬
َّ ‫ان فِي‬
َ ‫ُق ْل َم ْن َك‬
qoy Rəhman ona uzun müddət möhlət versin.” ← De: “Kim zəlalət içindədirsə,

‫اع َة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫اب َوا َِّما‬
َ َ‫ا َِّما ال َْعذ‬ ‫ون‬ َ ‫ى ِا َذا َر َا ْوا َما ُي‬
َ ‫وع ُد‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
(bu) istər əzab olsun, istər qiyamət olsun; ← Nəhayət, vəd olunduqları şeyi gördükləri zaman,

َ ۪‫الل الَّذ‬
‫ين ْاه َت َد ْوا ُه ًد ۜى‬ ُ ّٰ‫يد ه‬
ُ ‫َو َي ۪ز‬ ﴾75﴿‫ف ُج ْن ًدا‬
ُ ‫ون َم ْن ُه َو َش ٌّر َمكَ ا ًنا َو َا ْض َع‬
َ ‫َف َس َي ْعل َُم‬
Allah, doğru yolda olanların doğruluğunu artırar. ← kimin məqamı daha pisdir və tərəfdarları daha zəifdir,
biləcəklər.

﴾76﴿ ‫َو َخ ْي ٌر َم َر ًّدا‬ ‫ات َخ ْي ٌر عِ ْن َد َر ِّب َك َث َو ًابا‬

ُ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ات‬
ُ ‫َوال َْباق َِي‬
və nəticə etibarilə daha yaxşıdır! ← Əbədi qalan yaxşı işlər isə Rəbbinin qatında savab etibarilə daha xeyirli,
Cüz 16 Məryəm surəsi 312

﴾77﴿ ۜ‫اَل ُ۫و َت َي َّن َمال َو َول ًَدا‬ َ‫َا َف َر َا ْي َت الَّذ۪ ي َك َف َر ِب ٰا َيا ِت َنا َو َقال‬
“Mənə mütləq mal-mülk və övlad veriləcəkdir!” ← Ayələrimizi inkar edəni gördünmü (belə) deyir:

َّ ‫َا ِم ا َّت َخذَ عِ ْن َد‬

﴾78﴿ ‫الر ْح ٰم ِن َع ْه ًد ۙا‬
yoxsa Rəhmanın qatında (bu barədə) əhd alıb?! ← O, qeybimi öyrəndi,
‫اَطَّ ل ََع ال َْغ ْي َب‬

﴾79﴿ ‫اب َم ًّد ۙا‬

ِ َ‫َو َن ُم ُّد ل َُه م َِن ال َْعذ‬ ُ‫ل َس َنكْ ُت ُب َما َي ُقول‬
ۜ َّ‫َك ا‬
və onun əzabını artırdıqca artıracağıq. ← Xeyr, onun dediklərini yazacağıq,

﴾80﴿ ‫َو َي ْات۪ي َنا َف ْر ًدا‬ ُ‫َو َن ِر ُث ُه َما َي ُقول‬

və tənha şəkildə bizə gələcəkdir. ← Onun dediklərinə Biz varis olacağıq,

﴾81﴿ ‫ل َِيكُ و ُنوا ل َُه ْم عِ ًّز ۙا‬ ِ ّٰ‫َوا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل ٰال َِه ًة‬
özlərinə dəstək olsunlar. ← Allahdan başqa tanrılar qəbul etdilər ki,

﴾82﴿ ۟‫ون َعل َْي ِه ْم ِض ًّدا‬

َ ‫َو َيكُ و ُن‬ ‫ون ِبعِ َب َادت ِِه ْم‬
َ ‫ل َس َيكْ ُف ُر‬
ۜ َّ‫َك ا‬
və onlara düşmən olacaqlar. ← Xeyr, (qiyamət günü tanrıları) onların ibadətini danacaqlar,

﴾83﴿ ‫َت ُؤ ُّز ُه ْم َا ًّز ۙا‬ ‫ين‬

َ ‫ين َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬ ۪ ‫الش َي‬
َ ‫اط‬ َّ ‫َال َْم َت َر َا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا‬
Onlara fit verib (günaha sövq edirlər). ← Görmədinmi Biz şeytanları kafirlərin üstünə göndərdik.

﴾84﴿ ۚ‫ِا َّن َما َن ُع ُّد ل َُه ْم َع ًّدا‬ ‫َف اَل َت ْع َج ْل َعل َْي ِه ْم‬
Çünki Biz onların (günlərini) bir-bir sayırıq. ← Elə isə, onlardan ötrü tələsmə.

﴾86﴿‫ين ِالٰى َج َه َّن َم وِ ْر ًد ۢا‬

َ ۪‫وق ال ُْم ْج ِرم‬
ُ ‫َو َن ُس‬ َّ ‫ين ِالَى‬
﴾85﴿‫الر ْح ٰم ِن َو ْف ًد ۙا‬ َ ۪‫َي ْو َم َن ْح ُش ُر ال ُْم َّتق‬
Günahkarları isə susuz vəziyyətdə Cəhənnəmə sürərik.← O gün müttəqiləri, Rəhmanın hüzuruna bir qrup
halında cəm edərik.

َّ ‫ا اَِّل َم ِن ا َّت َخذَ عِ ْن َد‬

﴾87﴿ ‫الر ْح ٰم ِن َع ْه ًد ۢا‬ ‫اع َة‬
َ ‫الش َف‬
َّ ‫ون‬
َ ُ‫اَل َي ْملِك‬
Rəhmanın qatında əhd almış kəslər müstəsnadır. ← Onlar şəfaət etməyə qadir olmazlar.

﴾89﴿ ‫َل َق ْد ِج ْئ ُت ْم َش ْيـًٔا ِا ًّد ۙا‬ ﴾88﴿ ۜ ‫الر ْح ٰم ُن َول ًَدا‬

َّ َ‫َو َقالُوا ا َّت َخذ‬
Siz, doğrudan da, olduqca pis bir şey etdiniz! ← Onlar: “Rəhman özünə övlad götürmüşdür!” - dedilər.

﴾90﴿ ‫ض َو َت ِخ ُّر ال ِْج َبالُ َه ًّد ۙا‬

ُ ‫َو َت ْن َش ُّق اْال َْر‬ ‫ات َي َتفَطَّ ْر َن ِم ْن ُه‬
ُ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫َتكَ ُاد‬
yer yarılsın və dağlar yerindən qopub uçsun; ← Buna görə az qaldı ki, göylər parçalansın,

﴾92﴿ ۜ‫ِلر ْح ٰم ِن َا ْن َي َّت ِخذَ َول ًَدا‬

َّ ‫َو َما َي ْن َبغ۪ ي ل‬ ﴾91﴿ ۚ‫ِلر ْح ٰم ِن َول ًَدا‬
َّ ‫َا ْن َد َع ْوا ل‬
Halbuki özünə övlad götürmək, Rəhmana yaraşmaz. ← Rəhmana övlad isnad etdiklərinə görə!

﴾93﴿ ۜ ‫الر ْح ٰم ِن َع ْب ًدا‬

َّ ‫ا اَِّل ٰاتِي‬ ‫ض‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ا ِْن ُكلُّ َم ْن فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
bir qul kimi Rəhmanın hüzuruna gəlməsin. ← Göylərdə və yerdə olanlardan elə biri yoxdur ki,

﴾95﴿ ‫َو ُك ُّل ُه ْم ٰات۪ي ِه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َف ْر ًدا‬ ﴾94﴿ۜ‫َل َق ْد َا ْح ٰص ُيه ْم َو َع َّد ُه ْم َع ًّدا‬
Onların hamısı qiyamət günü tək olaraq Onun hüzuruna gələcək. ← And olsun ki, (Allah) onları hesablamış və
təkrar-təkrar saymışdır.
313 Taha surəsi Cüz 16

﴾96﴿ ‫الر ْح ٰم ُن ُو ًّدا‬

َّ ‫َس َي ْج َع ُل ل َُه ُم‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Rəhman onlar üçün bir sevgi yaradacaq. ← Həqiqətən, iman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəlincə,

َ ۪‫ِل ُت َب ِّش َر ِب ِه ال ُْم َّتق‬

‫ين‬ ‫َف ِا َّن َما َي َّس ْر َن ُاه ِبل َِسان َِك‬
onunla müttəqilərə müjdə verəsən, ← Biz onu (Quranı) sənin dilinlə asan etdik ki,

‫َو َك ْم َا ْهلَكْ َنا َق ْبل َُه ْم م ِْن َق ْر ٍ ۜن‬ ﴾97﴿ ‫َو ُت ْنذِ َر ِبه۪ َق ْو ًما ل ًُّدا‬
Onlardan əvvəl neçə-neçə nəsilləri məhv etdik. ← və inadkar bir qövmü onunla xəbərdar edəsən.

﴾98﴿ ‫َا ْو َت ْس َم ُع ل َُه ْم ِر ْك ًزا‬ ٍ‫س ِم ْن ُه ْم م ِْن َا َحد‬

ُّ ‫َه ْل ُت ِح‬
yaxud onlardan bir səs-səmir eşidirsən? ← Onlardan birini görürsənmi,

‫ور ُة ٰط ٰه‬
َ ‫﴾ ُس‬20﴿
Taha surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 135 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿‫ا اَِّل َتذْ كِ َر ًة ل َِم ْن َي ْخ ٰش ۙى‬ ﴾2﴿ ‫َما ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َك ا ْل ُق ْر ٰا َن ِل َت ْش ٰق ۙى‬ ﴾1﴿‫ٰط ٰه‬
Sadəcə qorxanlara nəsihət olsun deyə! ← Quranı, məşəqqət çəkməyin üçün sənə nazil etmədik! ← Ta, Ha!

﴾5﴿ ‫اس َت ٰوى‬

ْ ‫ش‬ِ ‫لر ْح ٰم ُن َعلَى ال َْع ْر‬
َّ ‫َا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
﴾4﴿‫ات ال ُْعلٰ ى‬ َّ ‫ض َو‬
َ ‫َت ْن ۪ز اًيل م َِّم ْن َخل ََق اْال َْر‬
Rəhman ərşə ucaldı. ← Yeri və uca göyləri yaradandan nazil olmuşdur.

﴾6﴿ ‫َو َما َب ْي َن ُه َما َو َما َت ْح َت ال َّث ٰرى‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
O ikisinin arasında və torpağın altında da nə varsa (Onundur)!← Göylərdə və yerdə nə varsa Onundur.

ِّ ‫َف ِا َّن ُه َي ْعل َُم‬

﴾7﴿ ‫الس َّر َو َا ْخ ٰفى‬ ِ‫َوا ِْن َت ْج َه ْر ِبا ْل َق ْول‬
Çünki O (Allah), sirri də, daha gizli olanı da bilir. ← Sən səsini ucaltsanda (bir fərqi yoxdur).

﴾8﴿ ‫ل َُه اْال َْس َما ٓ ُء ال ُْح ْس ٰنى‬ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Ən gözəl adlar (Əsmayi-hüsna) Ona məxsusdur! ← Allah! Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur!

﴾9﴿ ‫وس ۢى‬ ُ ۪‫يك َحد‬

ٰ ‫يث ُم‬ َ ‫َو َه ْل َا ٰت‬
Bəs Musanın hekayəti sənə gəlib çatdımı?

‫ارا‬ ٓ ‫ْامكُ ُثوٓا ِا ّن‬

ً ‫۪ي ٰا َن ْس ُت َن‬ ‫ارا َف َقالَ اِل َْه ِل ِه‬
ً ‫ا ِْذ َر ٰا َن‬
“Siz durun. Mənim gözümə bir od sataşdı. ← Bir zaman (Musa) bir atəş görüb ailəsinə demişdi:

﴾10﴿ ‫ار ُه ًدى‬

ِ ‫الن‬
َّ ‫َا ْو َا ِج ُد َعلَى‬ ٍ ‫ي ٰات۪يكُ ْم ِم ْن َها ِب َق َب‬
‫س‬ ٓ ‫ل ََع ۪ ّل‬
yaxud odun yanında bir bələdçi taparam!” ← Bəlkə, mən ondan sizə bir köz gətirərəm,

﴾11﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫َفل ََّما ٓ َا ٰت َيها ُنود َِي َيا ُم‬
(Musa) ora gəldiyi zaman ona bir nida gəldi: “Ey Musa!

ِ ‫ِا َّن َك ِبال َْوا ِد ال ُْم َق َّد‬

﴾12﴿ ‫س طُ ًو ۜى‬ ‫اخل َْع َن ْعل َْي َك‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ْ ‫۪ي َا َن ۬ا َر ُّب َك َف‬
Çünki sən müqəddəs vadidə - Tuvadasan! ← Şübhəsiz, Mən sənin Rəbbinəm. Çarıqlarını çıxart.
Cüz 16 Taha surəsi 314

ٰ ‫اس َتمِ ْع ل َِما ُي‬

﴾13﴿ ‫وحى‬ ْ ‫اخ َت ْر ُت َك َف‬
ْ ‫َو َا َنا‬
Mən səni seçdim. Ona görə də vəhy olunanı dinlə!

﴾14﴿‫الصلٰ و َة لِذِ ْك ۪ري‬

َّ ‫اع ُب ْدن ۪ۙي َو َاق ِِم‬
ْ ‫َف‬ ‫الل اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل َا َن ۬ا‬ ٓ ‫ِا َّنن‬
ُ ّٰ‫۪ي َا َنا ه‬
Mənə ibadət et və Məni anmaq üçün namaz qıl! ← Şübhəsiz, Mən Allaham. Məndən başqa bir tanrı yoxdur.

ٍ ‫ِل ُت ْج ٰزى ُكلُّ َن ْف‬

﴾15﴿‫س ِب َما َت ْس ٰعى‬ ‫اع َة ٰات َِي ٌة َا َك ُاد ُا ْخف۪ َيها‬
َ ‫الس‬
َّ ‫ا َِّن‬
hər kəs etdiyi əməlin əvəzini alsın. ← Qiyamət mütləq gələcəkdir. Onu az qala açmağım gəlir ki,

﴾16﴿ ‫اَل ُي ْؤم ُِن ِب َها َوا َّت َب َع َه ٰو ُيه َف َت ْر ٰدى‬ ‫َف اَل َي ُص َّد َّن َك َع ْن َها َم ْن‬
ona inanmayıb nəfsinin istəklərinə uyur! Yoxsa məhv olarsan! ← O kimsə səni ondan yayındırmasın ki,

َ ‫َقالَ هِ َي َع َص‬
‫اي َا َت َو َّك ُ۬ؤا َعل َْي َها‬ ﴾17﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫ِك َيا ُم‬ َ ‫َو َما ِتل‬
َ ‫ْك ِب َيم۪ ين‬
(Musa) dedi: “O mənim əsamdır. Ona söykənirəm, ← Ey Musa! Bəs sağ əlindəki o nədir?”

﴾18﴿ ‫َول َِي ف۪ َيها َم ٰا ِر ُب ُا ْخ ٰرى‬ ‫ش ِب َها َعلٰ ى َغ َنم۪ ي‬

ُّ ‫َو َا ُه‬
Onunla başqa ehtiyaclarımı da təmin edirəm!” ← və onunla qoyunlarım üçün (xəzəl) silkələyirəm.

﴾20﴿ ‫َف َال ْٰق َيها َف ِا َذا هِ َي َح َّي ٌة َت ْس ٰعى‬ ﴾19﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫َقالَ َا ْلق َِها َيا ُم‬
(Musa) onu atdı və o, dərhal sürünən bir ilan oldu. ← (Allah) dedi: “Ey Musa! Onu (əsanı) at!”

﴾21﴿ ‫يد َها ۪س َير َت َها اْال ُ۫ولٰى‬

ُ ۪‫َس ُنع‬ ‫َقالَ ُخذْ َها َو اَل َت َخ ْف‬
Biz onu qaytarıb əvvəlki şəklinə salacağıq! ← (Allah) buyurdu: “Onu tut və qorxma!

﴾22﴿ ‫َت ْخ ُر ْج َب ْي َضا ٓ َء م ِْن َغ ْي ِر ُسوٓ ٍء ٰا َي ًة ُا ْخ ٰر ۙى‬ ِ ‫اض ُم ْم َي َدكَ ِالٰى َج َن‬
‫اح َك‬ ْ ‫َو‬
(əlin) başqa bir möcüzə olaraq qüsursuz olaraq ağappaq çıxsın. ← Əlini qoltuğunun altına qoy ki,

﴾24﴿ ‫ا ِْذ َه ْب ِالٰى ف ِْر َع ْو َن ِا َّن ُه طَ ٰغ ۟ى‬ ﴾23﴿ ‫ِل ُن ِر َي َك م ِْن ٰا َيا ِت َنا الْكُ ْب ٰر ۚى‬
Fironun yanına get! O, həqiqətən, həddini aşıb.” ← Sənə ən böyük möcüzələrimizdən (bəzilərini) göstərək.

ٓ ‫َو َي ِّس ْر ل‬
﴾26﴿ ‫۪ي َا ْم ۪ر ۙي‬ ﴾25﴿ ‫اش َر ْح ل۪ي َص ْد ۪ر ۙي‬
ْ ‫َقالَ َر ِّب‬
İşimi asanlaşdır;← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Mənim üçün sinəmi açıb genişlət;

﴾28﴿ ‫َي ْف َق ُهوا َق ْول ۪ۖي‬ ﴾27﴿ ‫احل ُْل ُع ْق َد ًة م ِْن ل َِسان ۪ۙي‬
ْ ‫َو‬
mənim sözümü yaxşı anlasınlar! ← Dilimdəki düyünü aç ki,

﴾30﴿ ‫ون َا ۪خ ۚي‬

َ ‫ٰه ُر‬ ﴾29﴿ ‫اج َع ْل ل۪ي َو ۪ز ًيرا م ِْن َا ْهل۪ ۙي‬
ْ ‫َو‬
Qardaşım Harunu! ← Və mənə öz ailəmdən bir vəzir (köməkçi) ver;

ٓ ۪‫َو َا ْش ِر ْك ُه ف‬
﴾32﴿ ‫ي َا ْم ۪ر ۙي‬ ﴾31﴿ ‫ُا ْش ُد ْد ِبه۪ ٓ َا ْز ۪ر ۙي‬
Onu işimə ortaq et ki, ← Onunla arxamı möhkəmləndir.

ً ‫َو َنذْ ُك َركَ َكث‬

﴾34﴿ ۜ‫۪يرا‬ ﴾33﴿ ‫۪ير ۙا‬ ً ‫َك ْي ُن َس ِّب َح َك َكث‬
və Səni çox zikr edək. ← Səni çox təsbih edək,

﴾36﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫َك َيا ُم‬
َ ‫۪يت ُس ْؤل‬
َ ‫َقالَ َق ْد ُا ۫وت‬ ﴾35﴿ ‫ِا َّن َك ُك ْن َت ِب َنا َب ۪ص ًيرا‬
(Allah) dedi: “Dilədiyin sənə verildi, ey Musa! ← Sən şübhəsiz ki, Bizi görürsən!”

﴾37﴿ ‫َو َل َق ْد َم َن َّنا َعل َْي َك َم َّر ًة ُا ْخ ٰر ۙى‬

Sənə başqa bir dəfə də nemət bəxş etmişdik.
315 Taha surəsi Cüz 16

‫وت َفا ْقذِ ف۪ ي ِه فِي ال َْي ِّم‬ َّ ‫َانِ ا ْقذِ ف۪ ي ِه فِي‬

ِ ‫الت ُاب‬ ﴾38﴿ ‫وح ۙى‬ٰ ‫ِك َما ُي‬ ٓ ‫ا ِْذ َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال‬
َ ‫ٰى ُا ّم‬
“Onu (Musanı) bir sandığa qoyub çaya (Nilə) at! ← Bir zaman anana, vəhy olunacaq şeyi vəhy etdik ki,

‫َي ْا ُخذْ ُه َع ُد ٌّو ل۪ي َو َع ُد ٌّو ل َُه‬ ِ ‫الس‬

‫اح ِل‬ َّ ‫َفل ُْي ْل ِق ِه ال َْي ُّم ِب‬
Mənə və ona düşmən olan (Firon) onu götürsün”. ← Qoy çay onu sahilə çıxartsın,

﴾39﴿ ‫َو ِل ُت ْص َن َع َعلٰ ى َع ْين ۪ۢي‬ ‫َو َا ْل َق ْي ُت َعل َْي َك َم َح َّب ًة ِم ّن ۪ۚي‬
gözümün qabağında boya-başa çatdırılasan! ← Öz tərəfimdən sənə bir sevgi yaratdım ki,

‫َه ْل َا ُد ُّلكُ ْم َعلٰ ى َم ْن َيكْ ُفل ُُه‬ ٓ ‫ا ِْذ َت ْم ۪ش‬

ُ‫ي ُا ْخ ُت َك َف َت ُقول‬
“Ona baxa biləcək (süd verəcək) birisini sizə göstərimmi?” ← O zaman bacın gedib (oradakılara) deyirdi:

‫َك ْي َت َق َّر َع ْي ُن َها َو اَل َت ْح َز َن‬

gözü aydın olsun və kədərlənməsin. ← Beləcə səni anana qaytardıq ki,
‫ِك‬ ٓ ‫َف َر َج ْع َناكَ ِال‬
َ ‫ٰى ُا ّم‬

‫َو َف َت َّناكَ ُف ُتو ًن ۠ا‬ ‫ْت َن ْف ًسا َف َن َّج ْي َناكَ م َِن ال َْغ ِّم‬
َ ‫َو َق َتل‬
Və səni bir çox sınaqlardan keçirtdik. ← Sən bir nəfəri öldürdün və Biz səni (o) qəmdən qurtardıq.

﴾40﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫ُث َّم ِج ْئ َت َعلٰ ى َق َدرٍ َيا ُم‬ ‫ي َا ْه ِل َم ْد َي َن‬ َ ‫َف َل ِب ْث َت سِ ن‬
ٓ ۪‫۪ين ف‬
Sonra müəyyən olunmuş vaxta gəlib çatdın, ey Musa! ← Beləcə, illərlə Mədyən xalqının içində qaldın.

﴾41﴿ ‫اصطَ َن ْع ُت َك ِل َن ْف ۪س ۚي‬

ْ ‫َو‬
Və Mən səni Özümə (peyğəmbər) seçdim!

﴾42﴿ ‫َو اَل َتن َِيا ف۪ ي ذ ِْك ۪ر ۚي‬ ‫ا ِْذ َه ْب َا ْن َت َو َا ُخوكَ ِب ٰا َيات۪ي‬
və Məni zikr etməkdə zəiflik göstərməyin. ← Sən və qardaşın, möcüzələrimlə gedin,

﴾43﴿ ‫ِا َّن ُه طَ ٰغ ۚى‬ ‫ا ِْذ َه َبا ٓ ِالٰى ف ِْر َع ْو َن‬

O, həqiqətən, azğınlaşıb həddini aşmışdır. ← Fironun yanına gedin.

﴾44﴿ ‫ل ََعل َُّه َي َتذَ َّك ُر َا ْو َي ْخ ٰشى‬ ‫ول ل َُه َق ْو اًل ل َِّي ًنا‬
َ‫َف ُق ا‬
Bəlkə, o öyüd-nəsihət qəbul etsin, yaxud qorxsun!” ← Onunla yumşaq danışın.

﴾45﴿ ‫َي ْف ُر َط َعل َْي َنا ٓ َا ْو َا ْن َيطْ ٰغى‬ ُ ‫َق اَال َر َّب َنا ٓ ِا َّن َنا َن َخ‬
‫اف َا ْن‬
bizə şiddətli cəza verər və ya azğınlaşaraq həddini aşar!” ← O ikisi dedi: “Ey Rəbbimiz! Biz Qorxuruq ki,

﴾46﴿ ‫ِا َّنن۪ي َم َعكُ َما ٓ َا ْس َم ُع َو َا ٰرى‬ ٓ ‫َقالَ اَل َت َخا َفا‬
Mən sizinləyəm. (Hər şeyi) eşidirəm və görürəm! ← (Allah) dedi: “Qorxmayın!

‫يل‬ ٓ ‫َف َا ْرسِ ْل َم َع َنا َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬ ‫ول ٓ ِا َّنا َر ُسول َر ِّب َك‬
َ‫َف ْات َِي ُاه َف ُق ا‬
İsrail oğullarını bizimlə göndər, ← Onun yanına gedib deyin: “Biz sənin Rəbbinin elçiləriyik.

﴾47﴿‫الس اَل ُم َعلٰ ى َم ِن ا َّت َب َع ال ُْه ٰدى‬

َّ ‫َو‬ ‫َق ْد ِج ْئ َناكَ ِب ٰا َي ٍة م ِْن َر ِّب َك‬
‫َو اَل ُت َع ِّذ ْب ُه ْم‬
Haqq yola tabe olanlara da salam olsun! ← Sənə, Rəbbindən dəlil gətirmişik. ← və onlara əzab vermə.

﴾48﴿ ‫اب َعلٰ ى َم ْن َكذَّ َب َو َت َو ّٰلى‬

َ َ‫ال َْعذ‬ ‫ِا َّنا َق ْد ُا ۫و ِح َي ِال َْي َنا ٓ َا َّن‬
əzab, yalanlayıb (haqdan) üz döndərənlərin üzərinə olacaq!” ← Bizə vəhy olunmuşdur ki,

‫ي َا ْع ٰطى ُك َّل َش ْي ٍء َخ ْل َق ُه‬

ٓ ۪‫َقالَ َر ُّب َنا الَّذ‬ ﴾49﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫َقالَ َف َم ْن َر ُّبكُ َما َيا ُم‬
(Musa) dedi: “Rəbbimiz, hər şeyə Öz xilqətini verən, ← (Firon) dedi: “Bəs Rəbbiniz kimdir, ey Musa?”

﴾51﴿ ‫َقالَ َف َما َبالُ ا ْل ُق ُرونِ اْال ُ۫ولٰى‬ ﴾50﴿ ‫ُث َّم َه ٰدى‬
(Firon) dedi: “Bəs əvvəlki nəsillərin halı nə olacaq?” ← sonra doğru yolu göstərəndir!”
Cüz 16 Taha surəsi 316

﴾52﴿‫اَل َي ِضلُّ َر ۪ ّبي َو اَل َي ْن ٰسى‬ ٍۚ ‫َقالَ عِ ل ُْم َها عِ ْن َد َر ۪ ّبي ف۪ ي كِ َت‬
‫اب‬
Rəbbim xəta etməz və unutmaz!” ← (Musa) dedi: “Onlara dair bilik Rəbbimin qatındaki bir kitabdadır.

‫َك لَكُ ْم ف۪ َيها ُس ُبل‬

َ ‫َو َسل‬ َ ‫َالَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
‫ض َم ْه ًدا‬
orada sizin üçün yollar saldı, ← O (Allah) ki, yer üzünü sizin üçün döşədi,

ٍ ‫اجا م ِْن َن َب‬

﴾53﴿ ‫ات َش ّٰتى‬ ً ‫َف َا ْخ َر ْج َنا ِب ۪ه ٓ َا ْز َو‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫َو َا ْن َزلَ م َِن‬
Beləcə onunla növbənöv bitkilərdən cütlər yetişdirdik. ← və göydən su (yağmur) endirdi.

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾54﴿ ‫ات اِل ُ۬ولِي ال ُّن ٰه ۟ى‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ُكلُوا َو ْار َع ْوا َا ْن َع َامكُ ْم‬
Həqiqətən, bunda, ağıl sahibləri üçün əlamətlər vardır! ← Yeyin, həm də heyvanlarınızı otarın.

ُ ۪‫َوف۪ َيها ُنع‬

‫يد ُك ْم‬ ُ ‫ِم ْن َها َخل َْق َن‬
‫اك ْم‬
Sizi (öldükdən sonra) ora qaytaracağıq, ← Sizi ondan (o torpaqdan) yaratdıq.

َ ‫َو ِم ْن َها ُن ْخ ِر ُجكُ ْم َت‬

﴾55﴿ ‫ار ًة ُا ْخ ٰرى‬
və (axirətdə) təkrar oradan sizi (dirildib) çıxardacağıq.

﴾56﴿ ‫َفكَ ذَّ َب َو َا ٰبى‬ ‫َو َل َق ْد َا َر ْي َن ُاه ٰا َيا ِت َنا ُكل ََّها‬
O isə yalan saydı və qəbul etmədi. ← Biz, ayələrimizin hamısını ona (Firona) göstərdik.

ٰ ‫َا ِج ْئ َت َنا ِل ُت ْخ ِر َج َنا م ِْن َا ْر ِض َنا ِبسِ ْح ِركَ َيا ُم‬

﴾57﴿ ‫وسى‬
“Ey Musa! Sehrinlə bizi öz torpağımızdan çıxartmağamı gəlmisən? ← (Firon) dedi:
َ‫َقال‬
‫اج َع ْل َب ْي َن َنا َو َب ْي َن َك َم ْوعِ ًدا‬
ْ ‫َف‬ ۪‫َف َل َن ْات َِي َّن َك ِبسِ ْح ٍر ِم ْثلِه‬
Bizimlə öz aranda bir vaxt təyin et. ← Elə isə sənə, onun kimi bir sehr göstərəcəyik.

﴾58﴿ ‫َمكَ ا ًنا ُس ًوى‬ ‫اَل ُن ْخ ِل ُف ُه َن ْح ُن َو اَل ٓ َا ْن َت‬

(Bu, ikimizə də) əlverişli bir yerdə olsun!” ← Nə biz, nə də sən ona (vədimizə) xilaf çıxmayaq.

﴾59﴿ ‫اس ُض ًحى‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َا ْن ُي ْح َش َر‬ ‫الزي َن ِة‬
ّ ۪ ‫َقالَ َم ْوعِ ُد ُك ْم َي ْو ُم‬
və camaatın toplaşacağı günorta vaxtıdır!” ← (Musa) dedi: “Sizə verilən vədə, (sizin) bayram gününüz,

﴾60﴿ ‫َف َج َم َع َك ْي َد ُه ُث َّم َا ٰتى‬ ‫َف َت َو ّٰلى ف ِْر َع ْو ُن‬

Öz hiylə vasitələrini yığdı və gəldi. ← Və Firon dönüb getdi.

‫الل َكذِ ًبا‬

ِ ّٰ‫اَل َت ْف َت ُروا َعلَى ه‬ ‫وسى َو ْيلَكُ ْم‬
ٰ ‫َقالَ ل َُه ْم ُم‬
Yalandan Allaha iftira yaxmayın; ← Musa onlara dedi: “Vay sizin halınıza!

﴾61﴿ ‫اب َم ِن ا ْف َت ٰرى‬

َ ‫َو َق ْد َخ‬ ٍۚ َ‫َف ُي ْس ِح َتكُ ْم ِب َعذ‬
‫اب‬
(Allaha) iftira yaxan uduzmuşdur”. ← yoxsa O sizi əzabla məhv edər.

﴾62﴿ ‫الن ْج ٰوى‬

َّ ‫َو َا َس ُّروا‬ ‫از ُعوٓا َا ْم َر ُه ْم َب ْي َن ُه ْم‬
َ ‫َف َت َن‬
və xəlvətcə pıçıldaşırdılar. ← Onlar öz aralarında öz işləri barədə mübahisə edirdilər,

‫اك ْم م ِْن َا ْر ِضكُ ْم ِبسِ ْح ِرهِ َما‬

ُ ‫يدانِ َا ْن ُي ْخ ِر َج‬
َ ‫ُي ۪ر‬ ِ ‫َقالُوٓا ا ِْن ٰهذَ انِ ل ََس‬
ِ‫اح َران‬
İstəyirlər ki, öz sehrləri ilə sizi yurdunuzdan çıxartsınlar, ← Onlar dedilər: “Bu ikisi, əlbəttə, sehrbazdır.

‫َف َا ْجمِ ُعوا َك ْي َد ُك ْم‬ ﴾63﴿ ‫َو َيذْ َه َبا ِبطَ ۪ري َقتِكُ ُم ال ُْم ْثلٰ ى‬
Ona görə də, hiylə vasitələrinizi toplayın, ← və sizin nümunəvi yolunuzu (dininizi) yox etsinlər.

﴾64﴿ ‫اس َت ْعلٰ ى‬

ْ ‫َو َق ْد َا ْفل ََح ال َْي ْو َم َم ِن‬ ‫ُث َّم ا ْئ ُتوا َص ًّف ۚا‬
Bu gün qalib gələn nicat tapacaqdır!” ← sonra səf-səf gəlin.
317 Taha surəsi Cüz 16

﴾65﴿ ‫ون َا َّولَ َم ْن َال ْٰقى‬

َ ُ‫َوا َِّما ٓ َا ْن َنك‬ ‫ى ا َِّما ٓ َا ْن ُت ْلق َِي‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالُوا َيا ُم‬
ya da birinci biz tullayaq! ← Onlar dedilər: “Ey Musa! Ya sən tulla,

‫َف ِا َذا ِح َبال ُُه ْم َوعِ ِص ُّي ُه ْم ُي َخ َّي ُل ِال َْي ِه م ِْن سِ ْح ِرهِ ْم‬ ۚ‫َقالَ َب ْل َا ْل ُقوا‬
O zaman, onların sehri üzündən ipləri və dəyənəkləri ona elə gəldi ki, ← (Musa) dedi: “Xeyr, siz tullayın!”

﴾66﴿ ‫َا َّن َها َت ْس ٰعى‬

onlar (iplər) hərəkətə gəlib sürünür.

﴾68﴿ ‫ُق ْل َنا اَل َت َخ ْف ِا َّن َك َا ْن َت اْال َْعلٰ ى‬ ٰ ‫س ف۪ ي َن ْفسِ ه۪ ۪خي َف ًة ُم‬
﴾67﴿‫وسى‬
Biz dedik: “Qorxma, üstün gələcək olan mütləq sənsən! ← Musa, canında qorxu hiss etdi.
َ ‫َف َا ْو َج‬
ۜ‫َت ْل َق ْف َما َص َن ُعوا‬ َ ‫َو َال ِْق َما ف۪ ي َيم۪ ين‬
‫ِك‬
onların düzüb qoşduğu şeyləri udsun. ← Sağ əlindəkini (əsanı yerə) tulla,

ِ ‫الس‬
﴾69﴿ ‫اح ُر َح ْي ُث َا ٰتى‬ َّ ‫َو اَل ُي ْفل ُِح‬ ِ ‫ِا َّن َما َص َن ُعوا َك ْي ُد َس‬
‫اح ٍ ۜر‬
Sehrbaz isə, hara gedirsə getsin, mətləbinə çatmaz!” ← Onların düzəltdikləri sadəcə sehrbaz hiyləsidir.

﴾70﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫ون َو ُم‬
َ ‫ٰا َم َّنا ِب َر ِّب ٰه ُر‬ ‫الس َح َر ُة ُس َّج ًدا َقالُوٓا‬
َّ ‫َف ُا ْلق َِي‬
“Biz Harunun və Musanın Rəbbinə iman gətirdik!” ← Beləcə, sehrbazlar səcdəyə qapanıb dedilər:

ّ ِ ‫ِا َّن ُه لَكَ ۪ب ُير ُك ُم الَّذ۪ ي َعل ََّمكُ ُم‬

‫الس ْح َر‬ ‫َقالَ ٰا َم ْن ُت ْم ل َُه َق ْب َل َا ْن ٰا َذ َن لَكُ ْم‬
Əlbəttə, o, sizə sehri öyrədən böyüyünüzdür.← (Firon) dedi: “Mən sizə izin verməmişdən əvvəl ona iman
gətirdiniz.

‫الن ْخ ِۘل‬ ِ ُ‫ُص ّل َِب َّنكُ ْم ف۪ ي ُجذ‬

َّ ‫وع‬ َ ‫َو اَل‬ ‫ل َق ِّط َع َّن َا ْيدِ َيكُ ْم َو َا ْر ُجلَكُ ْم م ِْن ِخ اَل ٍف‬
ُ َ‫َف ا‬
və sizi xurma ağaclarının kötüklərindən asacağam.←Mən də sizin əllərinizi və ayaqlarınızı çarpaz kəsdirəcəm,

﴾71﴿ ‫َو َل َت ْعل َُم َّن َا ُّي َنا ٓ َا َش ُّد َعذَ ًابا َو َا ْب ٰقى‬
Və hansımızın əzabının daha şiddətli və daha əbədi olduğunu biləcəksiniz!”

‫َوالَّذ۪ ي َفطَ َر َنا‬ ِ ‫َقالُوا ل َْن ُن ْؤث َِركَ َعلٰ ى َما َجا ٓ َء َنا م َِن ال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
nə də bizi yaradandan. ← Onlar dedilər: “Biz səni, bizə gələn açıq möcüzələrdən üstün tutmayacağıq,

ُّ ‫ِا َّن َما َت ْق ۪ضي ٰهذِ ِه ال َْح ٰيو َة‬

﴾72﴿ ۜ‫الد ْن َيا‬ ‫اض‬
ۜ ٍ ‫ض َما ٓ َا ْن َت َق‬
ِ ‫َفا ْق‬
Sən ancaq bu dünya həyatına hökm edə bilərsən! ← İndi nə hökm edəcəksənsə, hökm et.

‫ل َِي ْغف َِر َل َنا َخطَ َايا َنا‬ ‫ِا َّنا ٓ ٰا َم َّنا ِب َر ِّب َنا‬
O bizim günahlarımızı bağışlasın, ← Biz, həqiqətən, Rəbbimizə iman gətirdik ki,

﴾73﴿ ‫الل َخ ْي ٌر َو َا ْب ٰقى‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ِّ ‫َو َما ٓ َا ْك َر ْه َت َنا َعل َْي ِه م َِن‬
‫الس ْح ِر‬
Allah daha xeyirli və daha əbədidir!” ← və bizi məcbur etdiyin sehrə görə (bağışlasın)!

﴾74﴿‫وت ف۪ َيها َو اَل َي ْح ٰيى‬

ُ ‫َفا َِّن ل َُه َج َه َّن َم اَل َي ُم‬ ‫ِا َّن ُه َم ْن َي ْا ِت َر َّب ُه ُم ْج ِر ًما‬
əlbəttə onun üçün Cəhənnəm var. Orada ölməz və yaşamaz.← Şübhəsiz, Kim Rəbbinə günahkar olaraq gəlsə,

﴾75﴿ ‫ات ال ُْعلٰ ۙى‬

ُ ‫الد َر َج‬
َّ ‫ِك ل َُه ُم‬
َ ‫َف ُاو ٰلٓئ‬ ‫ات‬ َّ ‫َو َم ْن َي ْاتِه۪ ُم ْؤ ِم ًنا َق ْد َعمِ َل‬
ِ ‫الصال َِح‬
onlar üçün ən yüksək dərəcələr vardır; ← Kim yaxşı əməllər etmiş bir mömin kimi gələrsə,

﴾76﴿‫ِك َج ٰزٓ ُؤا َم ْن َت َزكّٰ ۟ى‬

َ ‫َو ٰذل‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬ َ ْ‫ات َع ْدنٍ َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ُ ‫َج َّن‬
Bu, pak olanların mükafatıdır. ← İçində əbədi qalacaqları, altından çaylar axan Ədn cənnətləri.
Cüz 16 Taha surəsi 318

‫َا ْس ِر ِبعِ َباد۪ ي‬ ‫ى َا ْن‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬

ٓ ‫وس‬
“Qullarımla gecə yola çıx. ← And olsun ki, Biz Musaya vəhy etdik ki:

﴾77﴿ ‫اف َد َر ًكا َو اَل َت ْخ ٰشى‬

ُ ‫اَل َت َخ‬ ‫اض ِر ْب ل َُه ْم طَ ۪ري ًقا فِي ال َْب ْح ِر َي َب ًس ۚا‬
ْ ‫َف‬
(Fironun) yetişməsindən qorxma və əndişəyə düşmə!” ← Onlar üçün dənizdə quru bir yol aç.

﴾78﴿ ‫َف َغشِ َي ُه ْم م َِن ال َْي ِّم َما َغشِ َي ُه ْم‬ ۪‫َف َا ْت َب َع ُه ْم ف ِْر َع ْو ُن ِب ُج ُنودِه‬
Dəniz də onları qərq etdi, özü də necə qərq etdi! ← Firon öz ordusu ilə onları təqib etdi.

‫اك ْم م ِْن َع ُد ِّو ُك ْم‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

ُ ‫يل َق ْد َا ْن َج ْي َن‬ ٓ ‫َيا َبن‬ ﴾79﴿ ‫َو َا َض َّل ف ِْر َع ْو ُن َق ْو َم ُه َو َما َه ٰدى‬
Ey israil oğulları! Sizi düşməninizdən xilas etdik.← Firon, öz tayfasını yoldan çıxartdı və doğru yola aparmadı.

﴾80﴿ ‫السل ْٰوى‬

َّ ‫َو َن َّز ْل َنا َعل َْيكُ ُم ال َْم َّن َو‬ ‫ور اْال َْي َم َن‬ ُّ ‫ِب‬
ِ ‫الط‬ َ ‫اك ْم َجان‬
ُ ‫َو ٰو َع ْد َن‬
Sizə (göydən) qüdrət halvası və bildirçin endirdik! ← Tur dağının sağ tərəfində sizinlə vədələşdik.

‫َو اَل َتطْ َغ ْوا ف۪ ي ِه‬ ‫اك ْم‬ ِ ‫ُكلُوا م ِْن طَ ِّي َب‬
ُ ‫ات َما َر َز ْق َن‬
Lakin onda həddi aşmayın, ← Sizə verdiyimiz ruzilərin təmizindən (halalından) yeyin.

﴾81﴿ ‫َو َم ْن َي ْحل ِْل َعل َْي ِه َغ َض ۪بي َف َق ْد َه ٰوى‬ ‫َف َي ِح َّل َعل َْيكُ ْم َغ َض ۪ب ۚي‬
Qəzəbim kimin üzərinə düçar olarsa, o batmışdır (o bədbəxt olar). ← yoxsa qəzəbim üzərinizə düçar olar.

‫اب َو ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِحا‬

َ ‫َت‬ ٌ ‫َو ِا ّن۪ي ل ََغ َّف‬
‫ار ل َِم ْن‬
tövbə edib iman gətirər və yaxşı işlər görər, ← Şübhəsiz ki, Mən o kimsəni bağışlayıram ki,

﴾83﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫ِك َيا ُم‬
َ ‫َك َع ْن َق ْوم‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْع َجل‬ ﴾82﴿‫ُث َّم ْاه َت ٰدى‬
(Allah dedi):“Ey Musa! Səni öz camaatından ayırıb (bu məqama) tələsdirən nə idi?”← sonra doğru yolu tutar!

﴾84﴿ ‫ْت ِال َْي َك َر ِّب ِل َت ْر ٰضى‬

ُ ‫َو َع ِجل‬ ٓ ٰ‫َقالَ ُه ْم ُا ۬و اَل ٓ ِء َعل‬
‫ى َا َث ۪ري‬
Ey Rəbbim! Razı qalasan deyə, hüzuruna tələsdim!” ← (Musa) dedi: “Onlar arxamca gəlirlər.

﴾85﴿ ‫السام ِِر ُّي‬

َّ ‫َو َا َضل َُّه ُم‬ َ‫َقالَ َف ِا َّنا َق ْد َف َت َّنا َق ْو َم َك م ِْن َب ْعدِ ك‬
Samiri isə onları yoldan çıxartdı. ← (Allah) dedi: “Səndən sonra qövmünü imtahana çəkdik.

ۜ‫َيا َق ْو ِم َال َْم َيعِ ْد ُك ْم َر ُّبكُ ْم َو ْع ًدا َح َس ًنا‬ َ‫ان َاسِ ًف ۚا َقال‬
َ ‫ى ِالٰى َق ْومِه۪ َغ ْض َب‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َف َر َج َع ُم‬
“Ey qövmüm! Rəbbiniz sizə gözəl bir vəd verməmişdimi?← Musa qəzəbli, kədərli halda qövmünün yanına
qayıdıb dedi:

‫َا ْم َا َر ْد ُت ْم َا ْن َي ِح َّل َعل َْيكُ ْم َغ َض ٌب م ِْن َر ِّبكُ ْم‬ ‫َا َفطَ الَ َعل َْيكُ ُم ال َْع ْه ُد‬
Yoxsa Rəbbinizdən sizə bir qəzəb gəlməsini istədiniz, ← Zamanmı sizə uzun gəldi?

‫َقالُوا َما ٓ َا ْخل َْف َنا َم ْوعِ َدكَ ِب َملْكِ َنا‬ ﴾86﴿ ‫َف َا ْخل َْف ُت ْم َم ْوعِ د۪ ي‬
Onlar dedi: “Sənə verdiyimiz vədə öz ixtiyarımızla xilaf çıxmadıq.← və mənə verdiyiniz vədə xilaf çıxdınız?”

‫َولٰكِ َّنا ُح ِّم ْل َنا ٓ َا ْو َز ًارا م ِْن ۪زي َن ِة ا ْل َق ْو ِم‬

Amma biz, (Firon) tayfasının zinətlərindən ibarət ağır bir yüklə yüklənmişdik.

﴾87﴿ ‫السام ِِر ُّي‬

َّ ‫ِك َا ْل َقى‬
َ ‫َفكَ ذٰ ل‬ ‫اها‬
َ ‫َف َقذَ ْف َن‬
Samiri də bu şəkildə atdı.” ← Onları atdıq.
319 Taha surəsi Cüz 16

‫َف َقالُوا ٰهذَ ا ٓ ِال ُٰهكُ ْم‬ ‫َف َا ْخ َر َج ل َُه ْم عِ ْج اًل َج َس ًدا ل َُه ُخ َو ٌار‬
Onlar dedilər: “Bu sizin tanrınızdır, ← Və onlar üçün, böyürən bir buzov heykəli (düzəldib) çıxartdı.

﴾88﴿ ‫وسى َف َنسِ َي‬

ٰ ‫َو ِال ُٰه ُم‬
Musanın da tanrısı (budur). Lakin o unutmuşdur”.

﴾89﴿ ‫ِك ل َُه ْم َض ًّرا َو اَل َن ْف ًع ۟ا‬

ُ ‫َو اَل َي ْمل‬ ۙ ً‫َا َف اَل َي َر ْو َن َا اَّل َي ْر ِج ُع ِال َْي ِه ْم َق ْو ا‬
‫ل‬
və onlara nə zərər, nə də bir xeyir verə bilir?! ← Görmürdülərmi ki, (buzovu) onlara cavab verə bilmir,

ۚ ۪‫َيا َق ْو ِم ِا َّن َما ُف ِت ْن ُت ْم ِبه‬ ‫ون م ِْن َق ْب ُل‬

ُ ‫َو َل َق ْد َقالَ ل َُه ْم ٰه ُر‬
“Ey qövmüm! Siz onunla yalnız imtahana çəkildiniz. ← Harun isə daha əvvəl onlara demişdi:

﴾90﴿ ‫َفا َّت ِب ُعون۪ي َو َا ۪ط ُيعوٓا َا ْم ۪ري‬ ‫الر ْح ٰم ُن‬

َّ ‫َوا َِّن َر َّبكُ ُم‬
Mənə tabe olub əmrimə itaət edin!” ← Sizin Rəbbiniz, şübhəsiz ki, Rəhmandır.

ٰ ‫َح ّٰتى َي ْر ِج َع ِال َْي َنا ُم‬

﴾91﴿‫وسى‬ َ ۪‫َقالُوا ل َْن َن ْب َر َح َعل َْي ِه َعاكِ ف‬
‫ين‬
taki Musa yanımıza qayıdana qədər!” ← Onlar dedilər: “Ona (buzova) sitayiş etməkdən əl çəkməyəcəyik,

﴾92﴿ ‫َما َم َن َع َك ا ِْذ َر َا ْي َت ُه ْم َض ُّلو ۙا‬ ‫ون‬

ُ ‫َقالَ َيا ٰه ُر‬
Onların azdıqlarını gördüyün zaman sənə nə mane oldu ki, ← (Musa qayıtdıqdan sonra) dedi: “Ey Harun!

﴾93﴿ ‫َا َف َع َص ْي َت َا ْم ۪ري‬ ‫َا اَّل َت َّت ِب َع ِ ۜن‬

Mənim əmrimə asimi oldun? ← mənim arxamca gəlmədin?

ُ ‫ِا ّن۪ي َخ ۪ش‬

َ‫يت َا ْن َت ُقول‬ ‫َقالَ َي ْب َن ُؤ َّم اَل َت ْا ُخذْ ِبل ِْح َيت۪ي َو اَل ِب َر ْا ۪س ۚي‬
Mən, qorxdum ki, (belə) deyərsən: ← (Harun) dedi: “Ey anam oğlu! Saqqalımdan və başımdan tutma.

﴾94﴿ ‫َول َْم َت ْر ُق ْب َق ْول۪ي‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

‫يل‬ ٓ ‫َف َّر ْق َت َب ْي َن َبن‬
və sözümə baxmadın!” ← “İsrail oğulları arasına ayrılıq saldın,

۪‫َقالَ َب ُص ْر ُت ِب َما ل َْم َي ْب ُص ُروا ِبه‬ ﴾95﴿ ‫َقالَ َف َما َخطْ ُب َك َيا َسام ِِر ُّي‬
(Samiri) dedi: “Mən onların görmədiklərini gördüm. ← (Musa) dedi: “Ey Samiri! Sənin məqsədin nə idi?”

﴾96﴿ ‫ِك َس َّول َْت ل۪ي َن ْف ۪سي‬

َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫الر ُسولِ َف َن َبذْ ُت َها‬
َّ ‫َف َق َب ْض ُت َق ْب َض ًة م ِْن َا َث ِر‬
Beləcə, öz nəfsim məni (bu işə) sövq etdi”. ← Elçinin izindən bir ovuc (torpaq) götürdüm və onu atdım.

َ ‫َك فِي ال َْح ٰيو ِة َا ْن َت ُقولَ اَل م َِس‬

‫اس‬ َ ‫َفا َِّن ل‬ ‫َقالَ َف ْاذ َه ْب‬
Həyatın boyu, “Bir kəs mənə toxunmasın!” - deməli olacaqsan. ← (Musa) dedi: “Elə isə, çıx get.

‫َك َم ْوعِ ًدا ل َْن ُت ْخ َل َف ُه‬

َ ‫َوا َِّن ل‬
Canını qurtara bilməyəcəyin bir vədə (qiyamət günü) də səni gözləyir.

﴾97﴿‫َل ُن َح ِّر َق َّن ُه ُث َّم َل َن ْنسِ َف َّن ُه فِي ال َْي ِّم َن ْس ًفا‬ ۜ‫ْت َعل َْي ِه َعاكِ ًفا‬
َ ‫ٰى ِال ِٰه َك الَّذ۪ ي ظَ ل‬
ٓ ‫َوا ْنظُ ْر ِال‬
Onu yandıracaq, sonra onu külə çevirib dənizə atacağıq! ← Tapınıb durduğun tanrına bax.

﴾98﴿ ‫َوسِ َع ُك َّل َش ْي ٍء عِ ل ًْما‬ ‫الل الَّذ۪ ي اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫ِا َّن َما ٓ ِال ُٰهكُ ُم ه‬
O, elmilə hər şeyi ehtiva etmişdir!” ← Tanrınız ancaq O Allahdır ki, Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.
Cüz 16 Taha surəsi 320

﴾99﴿ ۚ‫َو َق ْد ٰا َت ْي َناكَ م ِْن ل َُد َّنا ذ ِْك ًرا‬ ‫ص َعل َْي َك م ِْن َا ْن َبا ٓ ِء َما َق ْد َس َب َق‬
ُّ ‫ِك َن ُق‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Sənə Öz dərgahımızdan Zikr (Quran) vermişik! ← Keçmişin xəbərlərinin bir qismini sənə belə nəql edirik.

﴾100﴿ ‫َف ِا َّن ُه َي ْحمِ ُل َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ِو ْز ًر ۙا‬ ‫ض َع ْن ُه‬

َ ‫َم ْن َا ْع َر‬
şübhəsiz ki, o, qiyamət günü ağır bir (günah) yükü yüklənəcəkdir. ← Kim ondan üz döndərsə,

ۙ ً‫َو َسا ٓ َء ل َُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ِح ْم ا‬

﴾101﴿ ‫ل‬ ‫ين ف۪ ي ِ ۜه‬
َ ۪‫َخالِد‬
Qiyamət günü onların daşıyacağı yük necə də pisdir! ← Orada əbədi qalacaqlar.

﴾102﴿ ‫ين َي ْو َمئِذٍ ُز ْر ًق ۚا‬

َ ۪‫َو َن ْح ُش ُر ال ُْم ْج ِرم‬ ‫ور‬
ِ ‫الص‬
ُّ ‫َي ْو َم ُي ْن َف ُخ فِي‬
və o gün günahkarları, (gözləri) göm-göy göyərmiş halda toplayacağıq. ← O gün sur çalınacaq,

﴾103﴿ ‫ا ِْن َل ِب ْث ُت ْم ا اَِّل َع ْش ًرا‬ ‫ون َب ْي َن ُه ْم‬

َ ‫َي َت َخا َف ُت‬
“(Dünyada) sadəcə on gün qaldınız!” ← Onlar öz aralarında pıçıldaşıb bir-birinə deyəcəklər:

﴾104﴿۟‫ا ِْذ َي ُقولُ َا ْم َثل ُُه ْم طَ ۪ري َق ًة ا ِْن َل ِب ْث ُت ْم اِل َي ْو ًما‬ ‫ُون‬
َ ‫َن ْح ُن َا ْعل َُم ِب َما َي ُقول‬
Onların ən ağıllısı: “Sadəcə bir gün qaldınız!”-deyəcək.← Biz onların nə danışacaqlarını yaxşı bilirik.

﴾105﴿ ‫َف ُق ْل َي ْنسِ ُف َها َر ۪ ّبي َن ْس ًف ۙا‬ ِ‫َو َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن ال ِْج َبال‬
De: “Rəbbim onları ovxalayıb tökəcəkdir; ← Səndən dağlar haqqında soruşarlar.

﴾107﴿ ‫اَل َت ٰرى ف۪ َيها عِ َو ًجا َو اَل ٓ َا ْم ًتا‬ ﴾106﴿ ‫اعا َص ْف َص ًف ۙا‬
ً ‫َف َيذَ ُر َها َق‬
Orada heç bir eniş-yoxuş görməyəcəksən!” ← Oranı dümdüz bir yer edəcəkdir.

‫الداعِ َي اَل عِ َو َج ل َُه‬ َ ‫َي ْو َمئِذٍ َي َّت ِب ُع‬

َّ ‫ون‬
O gün (insanlar), başqa bir tərəfə meyl etmədən carçının ardınca gedəcəklər.

﴾108﴿ ‫َفل َت ْس َم ُع ا اَِّل َه ْم ًسا‬ ‫ِلر ْح ٰم ِن‬ ُ ‫َو َخ َش َع ِت اْال َْص َو‬
َّ ‫ات ل‬
və yalnız pıçıltı eşidərsən! ← Rəhmanın qarşısında səslər kəsiləcək,

﴾109﴿ ‫الر ْح ٰم ُن َو َر ِض َي ل َُه َق ْول‬

َّ ‫ا اَِّل َم ْن َاذ َِن ل َُه‬ ‫اع ُة‬ َّ ‫َي ْو َمئِذٍ اَل َت ْن َف ُع‬
َ ‫الش َف‬
Rəhmanın izin verdiyi və sözündən razı qaldığı kəslərdən başqa! ← O gün heç bir şəfaət fayda verməz,

﴾110﴿ ‫ون ِبه۪ عِ ل ًْما‬

َ ُ‫َو اَل ُي ۪حيط‬ ‫َي ْعل َُم َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم‬
Elmlə Onu əhatə edib qavraya bilməz! ← (Rəbbin) onların keçmişini və gələcəyini bilir.

﴾111﴿ ‫اب َم ْن َح َم َل ظُ ل ًْما‬

َ ‫َو َق ْد َخ‬ ۜ ِ ‫وه ِلل َْح ِّي ا ْل َق ُّي‬
‫وم‬ ُ ‫َو َع َن ِت ال ُْو ُج‬
Zülmlə yüklənən isə ziyana düşmüşdür. ← Üzlər, əzəli, əbədi olan (Allahın) qarşısında yerə baxar.

﴾112﴿ ‫اف ظُ ل ًْما َول َه ْض ًما‬

ُ ‫َف اَل َي َخ‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬ َّ ‫َو َم ْن َي ْع َم ْل م َِن‬
nə zülmə məruz qalmaqdan, nə də əskilməsindən qorxar!← İman gətirib yaxşı işlər görən kimsə isə,

ِ‫َو َص َّر ْف َنا ف۪ ي ِه م َِن ال َْوع۪ يد‬ ‫ِك َا ْن َز ْل َن ُاه ُق ْر ٰا ًنا َع َر ِب ًّيا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Orada təhdidləri də təkrar-təkrar izah etdik ki, ← Beləcə onu ərəbcə Quran olaraq nazil etdik.

﴾113﴿ ‫َا ْو ُي ْحدِ ُث ل َُه ْم ذ ِْك ًرا‬ ‫ون‬

َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬
yaxud onlar üçün bir ibrət olsun! ← bəlkə, onlar (pis əməllərindən) çəkinsinlər,
321 Taha surəsi Cüz 16

ِ‫َو اَل َت ْع َج ْل ِبا ْل ُق ْر ٰان‬ ‫ِك ال َْح ُّق‬

ُ ‫الل ال َْمل‬
ُ ّٰ‫َف َت َعالَى ه‬
Quranı (oxumaqda) tələsmə ... ← Həqiqi hökmdar olan Allah ucadır!

﴾114﴿ ‫َو ُق ْل َر ِّب ِز ْدن۪ي عِ ل ًْما‬ ‫ى ِال َْي َك َو ْح ُي ُه‬

ٓ ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن ُي ْق ٰض‬
və: “Ey Rəbbim! Mənim elmimi artır!” - de. ← ... sənə tamam-kamal vəhy olunmadan əvvəl.

﴾115﴿ ‫َف َنسِ َي َول َْم َن ِج ْد ل َُه َع ْز ًم ۟ا‬ ٓ ‫َو َل َق ْد َع ِه ْد َنا ٓ ِال‬
‫ٰى ٰا َد َم م ِْن َق ْب ُل‬
Lakin o unutdu və Biz onda əzm (səbat) görmədik. ← Doğrusu, daha əvvəl Adəmə də tövsiyə etmişdik.

َ ۪‫َف َس َج ُدوٓا ا اَِّل ا ِْبل‬

﴾116﴿ ‫يس َا ٰبى‬ ْ ‫َوا ِْذ ُق ْل َنا ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
‫اس ُج ُدوا اِ ٰل َد َم‬
İblisdən başqa (hamısı) səcdə etdi. O boyun qaçırtdı. ← Bir zaman mələklərə: “Adəmə səcdə edin!”- dedik.

‫َك َول َِز ْو ِج َك‬

َ ‫ا َِّن ٰهذَ ا َع ُد ٌّو ل‬ ‫َف ُق ْل َنا َيا ٓ ٰا َد ُم‬
Şübhəsiz, bu (İblis) sənin və övrətinin düşmənidir. ← Biz də dedik: “Ey Adəm!

﴾117﴿ ‫َف َت ْش ٰقى‬ ‫َف اَل ُي ْخ ِر َج َّنكُ َما م َِن ال َْج َّن ِة‬
yoxsa bədbəxt olarsan! ← Sizi (tovlayıb) Cənnətdən çıxartmasın,

﴾118﴿ ‫َو اَل َت ْع ٰر ۙى‬ ‫وع ف۪ َيها‬

َ ‫َك َا اَّل َت ُج‬
َ ‫ا َِّن ل‬
nə də çılpaq qalacaqsan! ← Həqiqətən, sən orada (Cənnətdə) nə acacaqsan,

﴾119﴿ ‫َول َت ْض ٰحى‬ ‫َو َا َّن َك اَل َتظْ َم ُؤا ف۪ َيها‬

nə də günəşin hərarətindən əziyyət çəkəcəksən!” ← Sən orada nə susayacaqsan,

ٍ ‫َه ْل َا ُد ُّل َك َعلٰ ى َش َج َر ِة ال ُْخلْدِ َو ُمل‬

﴾120﴿‫ْك اَل َي ْبلٰ ى‬ ‫ان َقالَ َيا ٓ ٰا َد ُم‬ َّ ‫س ِال َْي ِه‬
ُ َ‫الش ْيط‬ َ ‫َف َو ْس َو‬
Sənə əbədiyyət ağacını və sonsuz hökmranlığı göstərimmi? ← Şeytan ona vəsvəsə edib dedi: “Ey Adəm!

‫َف َب َد ْت ل َُه َما َس ْو ٰا ُت ُه َما‬ ‫َف َا َكل ِم ْن َها‬

və hər ikisinə, öz ayıb yerləri göründü. ← O ikisi (Adəm və Həvva) ondan yedi,

﴾121﴿ ‫ى ٰا َد ُم َر َّب ُه َف َغ ٰو ۖى‬

ٓ ‫َو َع ٰص‬ ‫َوطَ ِف َقا َي ْخ ِص َفانِ َعل َْي ِه َما م ِْن َو َر ِق ال َْج َّن ِۘة‬
Beləcə, Adəm Rəbbinə asi oldu və xəta etdi. ← Üzərilərinə cənnət yarpaqlarından yapışdırmağa başladılar.

﴾122﴿ ‫اب َعل َْي ِه َو َه ٰدى‬

َ ‫َف َت‬ ‫اج َت ٰب ُيه َر ُّب ُه‬
ْ ‫ُث َّم‬
onun tövbəsini qəbul buyurdu və doğru yola apardı. ← Sonra Rəbbi onu seçdi,

ٍ ‫َقالَ ْاه ِبطَ ا ِم ْن َها َجم۪ ًيعا َب ْع ُضكُ ْم ل َِب ْع‬

‫ض َع ُد ٌّو‬
(Allah) dedi: “Bir-birinizə düşmən kəsilərək hamınız oradan enin.

‫اي‬
َ ‫َف َم ِن ا َّت َب َع ُه َد‬ ‫َفا َِّما َي ْات َِي َّنكُ ْم ِم ّن۪ي ُه ًدى‬
kim Mənim haqq yoluma tabe olsa, ← Məndən sizə doğru yolu göstərən bir rəhbər gəldiyi zaman,

‫ض َع ْن ذ ِْك ۪ري‬
َ ‫َو َم ْن َا ْع َر‬ ﴾123﴿ ‫َف اَل َي ِضلُّ َول َي ْش ٰقى‬
Kim Mənim öyüd-nəsihətimdən üz döndərsə, ← nə yolunu azar, nə də bədbəxt olar!

﴾124﴿ ‫َو َن ْح ُش ُر ُه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َا ْع ٰمى‬ َ ۪‫َفا َِّن ل َُه َمع‬

‫يش ًة َض ْنكً ا‬
və Biz qiyamət günü onu məhşərə kor olaraq gətirərik!” ← şübhəsiz, onun üçün dar bir güzəran vardır,

﴾125﴿ ‫َو َق ْد ُك ْن ُت َب ۪ص ًيرا‬ ‫۪ي َا ْع ٰمى‬

ٓ ‫َقالَ َر ِّب ل َِم َح َش ْر َتن‬
Halbuki mən (dünyada) görürdüm!” ← O kimsə deyər: “Ey Rəbbim! Nə üçün məni kor olaraq həşr etdin?
Cüz 16 Taha surəsi 322

﴾126﴿‫ِك ال َْي ْو َم ُت ْن ٰسى‬

َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫َف َن ۪سي َت َه ۚا‬ ‫ِك َا َت ْت َك ٰا َيا ُت َنا‬
َ ‫َقالَ َكذٰ ل‬
Bu gün eləcə də sən unudulacaqsan!”← sən isə onları unutdun.← (Allah) deyər:“Elədir, sənə ayələrimiz gəldi,

﴾127﴿ ‫ال ِخ َر ِة َا َش ُّد َو َا ْب ٰقى‬

ٰ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َول ََعذ‬ ِ ‫ِك َن ْج ۪زي َم ْن َا ْس َر َف َول َْم ُي ْؤم ِْن ِب ٰا َي‬
ۜ ۪‫ات َر ِّبه‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Axirət əzabı isə əlbəttə, daha şiddətli və daha əbədidir!← Həddi aşıb Rəbbinin ayələrinə inanmayanları belə
cəzalandırırıq.

‫َا َفل َْم َي ْهدِ ل َُه ْم‬

ِ‫َك ْم َا ْهلَكْ َنا َق ْبل َُه ْم م َِن ا ْل ُق ُرون‬
...özlərindən əvvəl neçə-neçə nəsilləri məhv etməmiz?! ← Onları doğru yola gətirmədimi...

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾128﴿ ‫ات اِل ُ۬ولِي ال ُّن ٰه ۟ى‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ون ف۪ ي َم َساكِ ن ِِه ْم‬
َ ‫َي ْم ُش‬
Həqiqətən, bunda, ağıl sahibləri üçün ibrətlər vardır! ← Özləri də onların məskənlərində dolaşırlar?

‫ان ل َِز ًاما‬

َ َ‫لَك‬ ‫َول َْول َكل َِم ٌة َس َب َق ْت م ِْن َر ِّب َك‬
şübhəsiz, (bunlara da elə bir əzab verilməsi) lazım idi; ← Əgər daha əvvəl Rəbbindən bir söz olmasaydı,

﴾129﴿ ‫َو َا َج ٌل ُم َس ًّمى‬

ۜ
və müəyyən edilmiş bir vaxt (olmasaydı)!

‫س َو َق ْب َل ُغ ُرو ِب َه ۚا‬
ِ ‫الش ْم‬ ِ ‫َو َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك َق ْب َل طُ ل‬
َّ ‫ُوع‬
Günəş doğmamışdan və batmamışdan əvvəl Rəbbinə şükür edib təsbih et. ← Onların dediklərinə səbr et!
‫ُون‬
َ ‫اص ِب ْر َعلٰ ى َما َي ُقول‬
ْ ‫َف‬
﴾130﴿ ‫َّك َت ْر ٰضى‬
َ ‫ل ََعل‬ ‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫اف‬
َ ‫َوم ِْن ٰا َنا ٓ ِئ ال َّْي ِل َف َس ِّب ْح َو َاطْ َر‬
sən xoşhal olasan! ← Gecənin bir vədəsində və günün iki başında da (Rəbbini) təsbih et ki,

ُّ ‫اجا ِم ْن ُه ْم َز ْه َر َة ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ ً ‫َو اَل َت ُم َّد َّن َع ْي َن ْي َك ِالٰى َما َم َّت ْع َنا ِب ۪ه ٓ َا ْز َو‬
Onların bəzi zümrələrinə dünya həyatının zinəti olaraq verdiyimiz mal-dövlətə göz tikmə!

﴾131﴿ ‫َو ِر ْز ُق َر ِّب َك َخ ْي ٌر َو َا ْب ٰقى‬ ‫ِل َن ْف ِت َن ُه ْم ف۪ ي ِ ۜه‬

Rəbbinin ruzisi isə daha xeyirli və daha əbədidir! ← (Bunları) orada, onları sınamaq üçün (verdik).

ۜ‫اصطَ ِب ْر َعل َْي َها‬

ْ ‫َو‬ ‫الصلٰ و ِة‬
َّ ‫َك ِب‬
َ ‫َو ْا ُم ْر َا ْهل‬
özün də ona (namaza) səbirlə davam et. ← Ailənə namaz qılmağı əmr et,

﴾132﴿ ‫ِلت ْق ٰوى‬

َّ ‫َوال َْعاق َِب ُة ل‬ ‫ُك ِر ْز ًقاۜ َن ْح ُن َن ْر ُز ُق َك‬
َ ‫اَل َن ْسـَٔل‬
(Gözəl) aqibət isə təqva (sahibləri)nindir! ← Səndən bir ruzi istəmirik. Biz sənə ruzi veririk.

ِ ‫الص ُح‬
﴾133﴿‫ف اْال ُ۫ولٰى‬ ُّ ‫َا َول َْم َت ْات ِِه ْم َب ِّي َن ُة َما فِي‬ ۜ ۪‫َو َقالُوا ل َْول َي ْات۪ي َنا ِب ٰا َي ٍة م ِْن َر ِّبه‬
Onlara, əvvəlki kitablarda olanların bəyanı gəlmədimi?! ← Onlar dedilər: “(Muhəmməd) Rəbbindən bizə bir
möcüzə gətirməli deyildimi?”

‫َل َقالُوا َر َّب َن‬ ۪‫اب م ِْن َق ْبلِه‬

ٍ َ‫اه ْم ِب َعذ‬
ُ ‫َول َْو َا َّنا ٓ َا ْهلَكْ َن‬
mütləq (belə) deyəcəkdilər: “Ey Rəbbimiz! ← Əgər Biz onları bundan əvvəl əzabla məhv etsəydik,

﴾134﴿‫ِك م ِْن َق ْب ِل َا ْن َنذِ لَّ َو َن ْخ ٰزى‬

َ ‫َف َن َّت ِب َع ٰا َيات‬ َ ‫ل َْو اَل ٓ َا ْر َسل‬
ً‫ْت ِال َْي َنا َر ُس ا‬
‫ول‬
Zəlil və rüsvay olmadan əvvəl Sənin ayələrinə tabe olardıq! ← Bizə bir peyğəmbər göndərməli deyildinmi?

‫الس ِو ِّي‬ ِ ‫الص َر‬

َّ ‫اط‬ ِّ ‫اب‬
ُ ‫ون َم ْن َا ْص َح‬
َ ‫َف َس َت ْعل َُم‬ ٌ ‫ُق ْل ُكلٌّ ُم َت َر ِّب‬
‫ص َف َت َر َّب ُصوا‬
Onda biləcəksiniz ki, kimlər doğru yolun sahibləridir, ← De: “Hamı gözləməkdədir, siz də gözləyin.

﴾135﴿ ‫َو َم ِن ْاه َت ٰدى‬

və kimlər haqq yoldadırlar!”
323 əl-Ənbiya surəsi Cüz 17

‫ال ْن ِب َيا ٓ ِء‬

َ ْ‫ور ُة ا‬
َ ‫﴾ ُس‬21﴿
əl-Ənbiya (Peyğəmbərlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 112 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َ ‫َو ُه ْم ف۪ ي َغ ْف َل ٍة ُم ْع ِر ُض‬
﴾1﴿ ‫ون‬ ‫اس ِح َس ُاب ُه ْم‬ َّ ‫ِا ْق َت َر َب ل‬
ِ ‫ِلن‬
Onlar isə qəflət içində olub üz döndərirlər. ← İnsanların haqq-hesab vaxtı (qiyamət) yaxınlaşdı.

﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫وه َو ُه ْم َيل َْع ُب‬
ُ ‫اس َت َم ُع‬
ْ ‫ا اَِّل‬ ‫۪يه ْم م ِْن ذ ِْك ٍر م ِْن َر ِّب ِه ْم ُم ْح َد ٍث‬
ِ ‫َما َي ْات‬
ancaq məsxərəyə qoyaraq dinləyərlər. ← Rəbbindən onlara gələn hər yeni xəbərdarlığı,

َ ۪‫ى َالَّذ‬
‫ين ظَ ل َُموا‬ ۗ ‫الن ْج ٰو‬
َّ ‫َو َا َس ُّروا‬ ُ ‫اَلهِ َي ًة ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬
Zalımlar isə (öz aralarında) gizlicə pıçıldaşıb dedilər: ← Onların qəlbləri qəflət içindədir.

ِّ ‫ون‬
َ ‫الس ْح َر َو َا ْن ُت ْم ُت ْب ِص ُر‬
﴾3﴿ ‫ون‬ َ ‫َا َف َت ْا ُت‬ ‫َه ْل ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬
Gözünüz görə-görə sehrəmi uyursunuz?” ← “Bu (Muhəmməd), sizin kimi ancaq bir insandır.

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾4﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬ ِۘ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫َقالَ َر ۪ ّبي َي ْعل َُم ا ْل َق ْولَ فِي‬
O, (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!” ← (Peyğəmbər) dedi: “Rəbbim göydə və yerdə (söylənən) hər sözü bilir.

‫َب ِل ا ْف َت ٰر ُيه َب ْل ُه َو َشاعِ ٌر‬ ‫اث َا ْح اَل ٍم‬

ُ ‫َب ْل َقالُوٓا َا ْض َغ‬
Xeyr, onu uydurmuşdur; Xeyr, o şairdir. ← Xeyr, onlar dedilər: “(Bu Quran) qarmaqarışıq yuxulardır;

َ ‫َفل َْي ْا ِت َنا ِب ٰا َي ٍة َك َما ٓ ُا ْرسِ َل اْال ََّول‬

﴾5﴿ ‫ُون‬
Qoy əvvəlkilərə göndərildiyi kimi bizə də bir möcüzə gətirsin!”

َ ‫َا َف ُه ْم ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾6﴿ ‫ون‬ َ ‫َما ٓ ٰا َم َن ْت َق ْبل َُه ْم م ِْن َق ْر َي ٍة َا ْهلَكْ َن‬
‫اه ۚا‬
Onlarmı iman gətirəcəklər? ← Onlardan əvvəl məhv etdiyimiz heç bir məmləkət iman gətirmədi.

‫ي ِال َْي ِه ْم‬ ۪ ‫ُن‬

ٓ ‫وح‬ ‫َك ا اَِّل ِر َج اًال‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا َق ْبل‬
Onlara vəhy edirdik. ← (Ey Rəsulum!) Biz səndən əvvəl də ancaq kişilər (kişi peyğəmbərlər) göndərdik.

﴾7﴿ ‫ون‬ ِّ ‫َف ْسـَٔلُوٓا َا ْه َل‬

َ ‫الذ ْك ِر ا ِْن ُك ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
Əgər bilmirsinizsə, zikr (kitab) əhlindən soruşun!

َ ۪‫َو َما َكا ُنوا َخالِد‬

﴾8﴿ ‫ين‬ ‫ام‬
َ ‫ُون الطَّ َع‬
َ ‫اه ْم َج َس ًدا اَل َي ْا ُكل‬
ُ ‫َو َما َج َع ْل َن‬
Onlar əbədi də deyillər. ← Biz onları (peyğəmbərləri), yemək yeməyən bir bədən olaraq yaratmadıq.

‫اه ْم َو َم ْن َن َشا ٓ ُء‬

ُ ‫َف َا ْن َج ْي َن‬ ‫اه ُم ال َْو ْع َد‬
ُ ‫ُث َّم َص َد ْق َن‬
Onlara və istədiyimiz kəslərə nicat verdik. ← Sonra onlara verdiyimiz vədi yerinə yetirdik.

َ ۪‫َو َا ْهلَكْ َنا ال ُْم ْس ِرف‬

﴾9﴿ ‫ين‬
Həddi aşanları isə məhv etdik.

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾10﴿ ‫ُون‬ ‫َل َق ْد َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْيكُ ْم كِ َت ًابا ف۪ ي ِه ذ ِْك ُر ُك ْم‬
Məgər dərk etmirsinizmi? ← Həqiqətən, sizə elə bir Kitab nazil etdik ki, orada sizə öyüd var.
Cüz 17 əl-Ənbiya surəsi 324

﴾11﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َا ْن َش ْا َنا َب ْع َد َها َق ْو ًما ٰا َخ ۪ر‬ ‫َو َك ْم َق َص ْم َنا م ِْن َق ْر َي ٍة َكا َن ْت ظَ ال َِم ًة‬
və onlardan sonra başqa bir qövm yaratdıq. ← Zalım olan neçə-neçə məmləkəti məhv etdik,

َ ‫ِا َذا ُه ْم ِم ْن َها َي ْر ُك ُض‬

﴾12﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َفل ََّما ٓ َا َح ُّسوا َب ْا َس َنا‬
onlar dərhal oradan qaçmağa üz qoydular. ← Onlar əzabımızı hiss edən kimi,

﴾13﴿ ‫ُون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْسـَٔل‬ ‫اَل َت ْر ُك ُضوا َو ْار ِج ُعوٓا ِالٰى َما ٓ ُا ْت ِر ْف ُت ْم ف۪ ي ِه َو َم َساكِ نِكُ ْم‬
Yəqin ki, siz sorğu-sual ediləcəksiniz!” ← “Qaçmayın! Kef çəkdiyiniz yerə və məskənlərinizə qayıdın.

َ ۪‫َقالُوا َيا َو ْي َل َنا ٓ ِا َّنا ُك َّنا ظَ الِم‬

﴾14﴿ ‫ين‬
Onlar dedilər: “Vay halımıza! Biz, həqiqətən, zalım olmuşuq.”

َ ۪‫يدا َخامِد‬
﴾15﴿ ‫ين‬ ً ‫اه ْم َح ۪ص‬
ُ ‫َح ّٰتى َج َع ْل َن‬ َ ‫َف َما َزال َْت ِتل‬
‫ْك َد ْع ٰو ُيه ْم‬
taki Biz onları biçib, özləri də sönüb gedənə qədər. ← Bunu deyib dururdular,

َ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما اَلعِ ۪ب‬

﴾16﴿ ‫ين‬ َ ‫الس َما ٓ َء َو اْال َْر‬
َّ ‫َو َما َخل َْق َنا‬
Biz göyü, yeri və o ikisinin arasında olanları oyun-oyuncaq olsun deyə yaratmadıq.

َ ۪‫اَل َّت َخذْ َن ُاه م ِْن ل َُد َّنا ا ِْن ُك َّنا َفاعِ ل‬
﴾17﴿ ‫ين‬ ‫ل َْو َا َر ْد َنا ٓ َا ْن َن َّت ِخذَ ل َْه ًوا‬
onu mütləq, Öz qatımızdan edərdik. Biz (bunu) etmədik. ← Əgər əyləncə etmək istəsəydik,

‫َف َي ْد َم ُغ ُه َف ِا َذا ُه َو َزاهِ ٌق‬ ‫َب ْل َن ْقذِ ُف ِبال َْح ِّق َعلَى ال َْباطِ ِل‬
və o onu (batili) yox edər. O zaman, o yox olub getmişdir. ← Xeyr, Biz haqqı batilin üzərinə qoyarıq,

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه َم ْن فِي‬ َ ‫َولَكُ ُم ال َْو ْي ُل م َِّما َت ِص ُف‬
﴾18﴿ ‫ون‬
Göylərdə və yerdə olanlar Onundur. ← (Allaha) isnad etdiyiniz sifətlərə görə sizin vay halınıza!

َ ‫َو اَل َي ْس َت ْحسِ ُر‬

﴾19﴿ ‫ون‬ ۪‫ون َع ْن عِ َب َادتِه‬
َ ‫َو َم ْن عِ ْن َد ُه اَل َي ْس َتكْ ِب ُر‬
və yorulmazlar. ← Onun qatında olanlar Ona ibadət etməyə təkəbbür göstərməz,

﴾20﴿ ‫ون‬
َ ‫ار اَل َي ْف ُت ُر‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫ون ال َّْي َل َو‬
َ ‫ُي َس ِّب ُح‬
Onlar gecə-gündüz, yorulub-usanmadan (Rəbbini) təsbih edərlər.

َ ‫ُه ْم ُي ْنشِ ُر‬

﴾21﴿ ‫ون‬ ‫ض‬
ِ ‫َا ِم ا َّت َخذُ وٓا ٰال َِه ًة م َِن اْال َْر‬
onlar ölüləri dirildəcəklər? ← Yoxsa yerdən tanrılar qəbul etdilər ki,

‫َل َف َس َد َت ۚا‬ ُ ّٰ‫ان ف۪ ِيه َما ٓ ٰال َِه ٌة ا اَِّل ه‬

‫الل‬ َ ‫ل َْو َك‬
o ikisi mütləq fəsada uğrayardı. ← Əgər oralarda Allahdan başqa tanrılar olsa idi,

َ ‫ش َع َّما َي ِص ُف‬
﴾22﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
ِ ‫الل َر ِّب ال َْع ْر‬ َ ‫َف ُس ْب َح‬
Ərşin sahibi olan Allah, (Ona) aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır!

﴾23﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو ُه ْم ُي ْسـَٔل‬ ‫اَل ُي ْسـَٔ ُل َع َّما َي ْف َع ُل‬
Onlar isə (əməllərinə görə) sorğu-sual ediləcəklər. ← (Allah), gördüyü işlər barəsində sorğu-sual olunmaz.

‫ُق ْل َها ُتوا ُب ْر َها َنكُ ْم‬ ‫َا ِم ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ ٰال َِه ًة‬
De: “Dəlilinizi gətirin. ← Yoxsa Ondan (Allahdan) başqa tanrılar qəbul etdilər?

‫َوذ ِْك ُر َم ْن َق ْبل۪ ي‬ ‫ٰهذَ ا ذ ِْك ُر َم ْن َمعِ َي‬

ۜ
Məndən əvvəlkilərin dediyi də (budur)!” ← Mənimlə olanların (ümmətimin) dediyi budur.

﴾24﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم ُم ْع ِر ُض‬ ‫ون ال َْح َّق‬
َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬
Buna görə də, onlar (ondan) üz döndərərlər! ← Xeyr, onların əksəriyyəti haqqı bilməzlər.
325 əl-Ənbiya surəsi Cüz 17

‫ي ِال َْي ِه َا َّن ُه‬ ۪ ‫ا اَِّل ُن‬

ٓ ‫وح‬ ٍ‫ِك م ِْن َر ُسول‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
ona, (bu şəkildə) vəhy etməyək ki; ← (Ey Rəsulum!) Səndən əvvəl elə bir peyğəmbər göndərmədik ki,

﴾25﴿ ِ‫اع ُب ُدون‬

ْ ‫َف‬ ‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل َا َن ۬ا‬
Ona görə də, Mənə ibadət edin!” ← “Məndən başqa heç bir tanrı yoxdur.

﴾26﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ُس ْب َحا َن ُه َب ْل عِ َب‬

َ ‫اد ُمكْ َر ُم‬ ‫الر ْح ٰم ُن َول ًَدا‬
َّ َ‫َو َقالُوا ا َّت َخذ‬
O pakdır! Xeyr, (onlar) möhtərəm qullardır. ← (Kafirlər): “Rəhman övlad götürdü!” - dedilər.

َ ‫َو ُه ْم ِب َا ْم ِره۪ َي ْع َمل‬

﴾27﴿ ‫ُون‬ ِ‫اَل َي ْس ِب ُقو َن ُه ِبا ْل َق ْول‬
və onlar Onun əmri ilə iş görərlər. ← (Mələklər) Ondan qabaq söz danışmazlar,

‫ون ا اَِّل ل َِم ِن ْار َت ٰضى‬

َ ‫َول َي ْش َف ُع‬ ‫َي ْعل َُم َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم‬
Yalnız (Allahın) razı olduğu kəslər üçün şəfaət edərlər, ← (Allah), onların önündəkini və arxalarındakını bilir.

ٓ ‫َو َم ْن َي ُق ْل ِم ْن ُه ْم ِا ّن‬
۪‫۪ي ِال ٌٰه م ِْن ُدونِه‬
Onlardan kim desə ki: “Mən Ondan başqa bir tanrıyam!”, ← və onlar Onun heybətindən qorxarlar.
َ ‫َو ُه ْم م ِْن َخ ْش َيتِه۪ ُم ْش ِف ُق‬
﴾28﴿ ‫ون‬

َ ۪‫ِك َن ْج ِزي الظَّ الِم‬

﴾29﴿ ‫ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ‫ِك َن ْج ۪زي ِه َج َه َّن َم‬
َ ‫َفذٰ ل‬
Zalımlara belə cəza veririk. ← onu Cəhənnəmlə cəzalandırarıq.

ۜ‫اه َما‬
ُ ‫ض َكا َن َتا َر ْت ًقا َف َف َت ْق َن‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ َ ۪‫َا َول َْم َي َر الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا َا َّن‬
göylər və yer bitişik ikən, o ikisini ayırdıq, ← Kafirlər görmədilərmi ki,

َ ‫َا َف اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾30﴿ ‫ون‬ ‫َو َج َع ْل َنا م َِن ال َْما ٓ ِء ُك َّل َش ْي ٍء َح ٍّي‬
Yenə də iman gətirməzlərmi? ← və hər canlı şeyi sudan yaratdıq?!

ً ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ َيها ف َِج‬

‫اجا ُس ُبل‬ َ ۪‫ض َر َواسِ َي َا ْن َتم‬
‫يد ِب ِه ْم‬ ِ ‫َو َج َع ْل َنا فِي اْال َْر‬
və orada geniş yollar əmələ gətirdik ki, ← Onları silkələməsin deyə, yerdə möhkəm dağlar da yaratdıq,

﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْه َت ُد‬
onlar rahat gedə bilsinlər.

﴾32﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم َع ْن ٰا َيات َِها ُم ْع ِر ُض‬ ‫الس َما ٓ َء َس ْق ًفا َم ْح ُفوظً ۚا‬
َّ ‫َو َج َع ْل َنا‬
Onlar isə ayələrimizdən üz döndərirlər. ← Göyü, qorunmuş bir tavan etdik.

﴾33﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ُكلٌّ ف۪ ي َفل‬

َ ‫َك َي ْس َب ُح‬ ‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫ار َو‬ َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق ال َّْي َل َو‬
َ ‫الن َه‬
Hər biri, (özünə məxsus) bir orbitdə üzür. ← Gecəni, gündüzü, günəşi və ayı yaradan da Odur.

﴾34﴿ ‫ون‬
َ ‫ِت َف ُه ُم ال َْخال ُِد‬
َّ ‫َا َف ۬ائ ِْن م‬ ‫ِك ال ُْخل َْد‬
َ ‫َو َما َج َع ْل َنا ل َِب َش ٍر م ِْن َق ْبل‬
Elə isə, əgər sən ölsən, onlar dirimi qalacaqlar?! ← Səndən əvvəl də heç bir bəşərə əbədilik vermədik.

‫الش ِّر َوال َْخ ْي ِر ِف ْت َن ًة‬

َّ ‫ُوك ْم ِب‬
ُ ‫َو َن ْبل‬ ‫ت‬ ٍ ‫ُكلُّ َن ْف‬
ۜ ِ ‫س َذا ٓ ِئ َق ُة ال َْم ْو‬
Yoxlamaq məqsədilə sizi şər və xeyirlə imtahana çəkirik. ← Hər bir can ölümü dadacaqdır.

َ ‫َو ِال َْي َنا ُت ْر َج ُع‬

﴾35﴿ ‫ون‬
Və Bizim hüzurumuza qaytarılacaqsınız!
Cüz 17 əl-Ənbiya surəsi 326

ۜ ‫ا ِْن َي َّت ِخذُ و َن َك ا اَِّل ُه ُز ًوا‬ َ ۪‫َو ِا َذا َر ٰاكَ الَّذ‬

‫ين َك َف ُروٓا‬
ancaq məsxərəyə qoyaraq (deyərlər): ← (Ey Rəsulum!) Kafir olanlar səni gördükləri zaman,

﴾36﴿ ‫ون‬ َّ ‫َو ُه ْم ِبذِ ْك ِر‬

َ ‫الر ْح ٰم ِن ُه ْم َكاف ُِر‬ ‫َا ٰهذَ ا الَّذ۪ ي َيذْ ُك ُر ٰال َِه َتكُ ْم‬
Halbuki onlar, məhz onlar Rəhmanın öyüdünü inkar edirlər. ← “Sizin tanrılarınıza tənə edən bumudur?”

﴾37﴿ ِ‫َس ُا ۪ريكُ ْم ٰا َيات۪ي َف اَل َت ْس َت ْع ِجلُون‬ ‫ان م ِْن َع َج ٍ ۜل‬ ِ ْ‫ُخل َِق ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Ayələrimi sizə göstərəcəyəm. Elə isə, Məni tələsdirməyin! ← İnsan tələsməkdən yaradılmışdır.

َ ۪‫َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾38﴿ ‫ين‬ ‫ُون‬
َ ‫َو َي ُقول‬
“Əgər siz doğru danışırsınızsa, bu vəd nə vaxtdır?” ← (Kafirlər) isə deyirlər:

‫ورهِ ْم‬
ِ ‫ار َو اَل َع ْن ظُ ُه‬ َّ ‫ُّون َع ْن ُو ُجوهِ ِه ُم‬
َ ‫الن‬ َ ‫۪ح‬
َ ‫ين اَل َيكُ ف‬ َ ۪‫ل َْو َي ْعل َُم الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
o zaman atəşi, üzlərindən və arxalarından dəf edə bilməyəcəklər, ← Kaş kafirlər biləydilər ki,

﴾39﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم ُي ْن َص ُر‬
və onlara heç bir kömək olunmayacaq!

‫ون َر َّد َها‬ ُ ‫َف اَل َي ْس َت ۪ط‬

َ ‫يع‬ ‫۪يه ْم َب ْغ َت ًة َف َت ْب َه ُت ُه ْم‬
ِ ‫َب ْل َت ْات‬
Beləcə, onu geri qaytara bilməzlər,← Xeyr, (qiyamət) onlara gözlənilmədən gələr və onları mat-məhəttəl edər.

‫ِك‬ ْ ِ‫َو َل َقد‬

َ ‫اس ُت ْه ِز َئ ِب ُر ُس ٍل م ِْن َق ْبل‬ ﴾40﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْنظَ ُر‬
Səndən əvvəl də peyğəmbərlərə istehza edilmişdi. ← və onlara (tövbə üçün) möhlət verilməz!

﴾41﴿‫ين َس ِخ ُروا ِم ْن ُه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ۪‫اق ِبالَّذ‬
َ ‫َف َح‬
İstehza etdikləri o şey, istehza edənləri məhv etdi.

﴾42﴿‫ون‬
َ ‫َب ْل ُه ْم َع ْن ذ ِْك ِر َر ِّب ِه ْم ُم ْع ِر ُض‬ ‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫الن َهارِ م َِن‬
َّ ‫ُق ْل َم ْن َيكْ ل َُؤ ُك ْم ِبال َّْي ِل َو‬
Xeyr, onlar Rəbbinin nəsihətindən üz döndərirlər. ← De: “Sizi gecə və gündüz Rəhmandan kim qoruyacaq?”

ۜ‫َا ْم ل َُه ْم ٰال َِه ٌة َت ْم َن ُع ُه ْم م ِْن ُدو ِن َنا‬

Yoxsa onların Bizdən başqa, (əzabı) onlardan dəf edə biləcək tanrıları vardır?!

﴾43﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم م َِّنا ُي ْص َح ُب‬ ‫ون َن ْص َر َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
َ ‫اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬
Onlar Bizdən də qoruna bilməzlər. ← Onlar özlərinə yardım etməyə qadir deyillər.

‫َح ّٰتى طَ الَ َعل َْي ِه ُم ال ُْع ُم ُر‬ ‫َب ْل َم َّت ْع َنا ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َو ٰا َبا ٓ َء ُه ْم‬
Nəhayət ömürləri özlərinə uzun gəldi. ← Doğrusu, Biz bunlara və atalarına (dünyada) nemət verdik.

﴾44﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف ُه ُم ال َْغال ُِب‬ ۜ‫ض َن ْن ُق ُص َها م ِْن َاطْ َراف َِها‬
َ ‫َا َف اَل َي َر ْو َن َا َّنا َن ْاتِي اْال َْر‬
Yenə qalib olanlar onlardırmı?! ← Bizim, yer üzünə gəlib onu qıraqlarından əskiltdiyimizi görmürlərmi?
327 əl-Ənbiya surəsi Cüz 17

َ ‫الد َعا ٓ َء ِا َذا َما ُي ْنذَ ُر‬

﴾45﴿ ‫ون‬ ُّ ‫الص ُّم‬
ُّ ‫َو اَل َي ْس َم ُع‬ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ ُا ْنذِ ُر ُك ْم ِبال َْو ْح ِۘي‬
Karlar, qorxudulduqları zaman çağırışı eşitməzlər! ← De: “Mən sizi ancaq vəhy ilə qorxuduram”.

ٓ ‫ل ََي ُقول َُّن َيا َو ْي َل َنا‬ ‫اب َر ِّب َك‬

ِ َ‫َو َلئ ِْن َم َّس ْت ُه ْم َن ْف َح ٌة م ِْن َعذ‬
mütləq deyəcəklər: “Vay halımıza! ← Həqiqətən, əgər Rəbbinin əzabından az bir şey onlara toxunsa,

َ ۪‫ِا َّنا ُك َّنا ظَ الِم‬

﴾46﴿ ‫ين‬
Biz, doğrudan da, zalım olmuşuq.”

ۜ‫س َش ْيـًٔا‬
ٌ ‫َف اَل ُتظْ ل َُم َن ْف‬ ‫ين ا ْلق ِْس َط ل َِي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
َ ‫َو َن َض ُع ال َْم َو ۪از‬
Və heç kəsə zərrə qədər haqsızlıq edilməz. ← Qiyamət günü üçün ədalət tərəzilərini qurarıq.

َ ‫َو َك ٰفى ِب َنا َحاسِ ۪ب‬

﴾47﴿ ‫ين‬ ۜ‫ان ِم ْث َقالَ َح َّب ٍة م ِْن َخ ْر َدلٍ َا َت ْي َنا ِب َها‬
َ ‫َوا ِْن َك‬
Haqq-hesab çəkməyə Biz kifayətik. ← Bir xardal dənəsi ağırlığında olsa belə onu gətirərik.

َ ۪‫َو ِض َيا ٓ ًء َوذ ِْك ًرا ِلل ُْم َّتق‬

﴾48﴿ ‫ين‬ ‫ان‬
َ ‫ون ا ْل ُف ْر َق‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Bir nur və müttəqilər üçün öyüd-nəsihət olaraq; ← Biz Musa və Haruna Furqanı vermişdik;

َ ‫اع ِة ُم ْش ِف ُق‬
﴾49﴿‫ون‬ َ ‫الس‬
َّ ‫َو ُه ْم م َِن‬ َ ۪‫َالَّذ‬
‫ين َي ْخ َش ْو َن َر َّب ُه ْم ِبال َْغ ْي ِب‬
və onlar qiyamətdən lərzəyə gələrlər. ← O (müttəqilər) ki, görmədikləri halda öz Rəbbindən qorxarlar,

َ ‫َا َف َا ْن ُت ْم ل َُه ُم ْنكِ ُر‬

﴾50﴿ ‫ون‬ ‫اركٌ َا ْن َز ْل َن ُاه‬
َ ‫َو ٰهذَ ا ذ ِْك ٌر ُم َب‬
Siz onu inkarmı edirsiniz? ← Bu (Quran), nazil etdiyimiz mübarək bir Zikrdir (kitabdır).

َ ۪‫َو ُك َّنا ِبه۪ َعالِم‬

﴾51﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ٓ ا ِْب ٰره‬
‫يم ُر ْش َد ُه م ِْن َق ْب ُل‬
Və biz onu bilirdik. ← Daha əvvəl İbrahimə də doğru yolu vermişdik.

َ ‫۪ي َا ْن ُت ْم ل ََها َعاكِ ُف‬

﴾52﴿‫ون‬ ٓ ‫۪يل ا َّلت‬ َّ ‫َما ٰهذِ ِه‬
ُ ‫الت َماث‬ ۪‫ل ۪بي ِه َو َق ْومِه‬
َ ِ‫ا ِْذ َقالَ ا‬
“Sizin tapınıb durduğunuz bu heykəllər nədir?” ← Bir vaxt o, atasına və tayfasına demişdi:

َ ۪‫َقالُوا َو َج ْد َنا ٓ ٰا َبا ٓ َء َنا ل ََها َعا ِبد‬

﴾53﴿ ‫ين‬
Onlar: “Biz atalarımızı onlara ibadət edən gördük!” - demişdilər.

ٍ ‫َقالَ َل َق ْد ُك ْن ُت ْم َا ْن ُت ْم َو ٰا َبا ٓ ُؤ ُك ْم ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾54﴿ ‫ين‬
(İbrahim onlara) demişdi: “And olsun ki, siz və atalarınız açıq-aşkar zəlalət içindəsiniz!”

َ ‫اللعِ ۪ب‬
﴾55﴿ ‫ين‬ َّ‫َا ْم َا ْن َت م َِن ا‬ ‫َقالُوٓا َا ِج ْئ َت َنا ِبال َْح ِّق‬
yoxsa sən zarafat edirsən?” ← Onlar demişdilər: “Sən bizə haqqımı gətirdin,

‫ض الَّذ۪ ي َفطَ َر ُه َّن‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ُّب‬ ‫َقالَ َب ْل َر ُّبكُ ْم‬
göylərin və yerin Rəbbidir ki, onları yaratmışdır. ← (İbrahim) demişdi: “Xeyr, Rəbbiniz,

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾56﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َا َن ۬ا َعلٰ ى ٰذلِكُ ْم م َِن‬
Mən də buna şahidlik edənlərdənəm!

َ ‫َب ْع َد َا ْن ُت َو ُّلوا ُم ْد ِب ۪ر‬

﴾57﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َو َت ه‬
َ ۪‫الل لَك‬
‫يد َّن َا ْص َن َامكُ ْم‬
...siz dönüb getdikdən sonra! ← Allaha and olsun ki, bütlərinizə mütləq bir hiylə quracağam...
Cüz 17 əl-Ənbiya surəsi 328

َ ‫ل ََعل َُّه ْم ِال َْي ِه َي ْر ِج ُع‬

﴾58﴿‫ون‬ ‫َف َج َعل َُه ْم ُجذَ ا ًذا اِل َك ۪ب ًيرا ل َُه ْم‬
bəlkə, ona müraciət edərlər. ← (İbrahim), onların (bütlərin) böyüyü xaricindəkiləri parça-parça etdi ki,

َ ۪‫ِا َّن ُه لَمِ َن الظَّ الِم‬

﴾59﴿ ‫ين‬ ٓ ‫َقالُوا َم ْن َف َع َل ٰهذَ ا ِب ٰال َِه ِت َنا‬
o, şübhəsiz ki, zalımlardandır!” ← Onlar dedilər: “Bunu tanrılarımıza kim edibsə,

ُ ۪‫َقالُوا َسمِ ْع َنا َف ًتى َيذْ ُك ُر ُه ْم ُي َقالُ ل َُه ا ِْب ٰره‬

﴾60﴿ ‫يم‬
(Onlardan bəziləri) dedilər: “İbrahim deyilən bir gəncin onları tənə etdiyini eşitmişik!”

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْش َه ُد‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬ ٓ ٰ‫َقالُوا َف ْا ُتوا ِبه۪ َعل‬
َّ ‫ى َا ْع ُي ِن‬
onlar şahidlik edə bilsinlər!” ← Onlar dedilər: “Onu camaatın gözü qabağına gətirin ki,

ُ ۪‫ْت ٰهذَ ا ِب ٰال َِه ِت َنا َيا ٓ ا ِْب ٰره‬

﴾62﴿ ‫يم‬ َ ‫َقالُوٓا َء َا ْن َت َف َعل‬
“Ey İbrahim! Tanrılarımıza bunu sənmi etdin?” - dedilər.

َ ‫ُوه ْم ا ِْن َكا ُنوا َي ْنطِ ُق‬

﴾63﴿ ‫ون‬ ُ ‫َف ْسـَٔل‬ ‫َقالَ َب ْل َف َعل َُه َك ۪ب ُير ُه ْم ٰهذَ ا‬
Əgər danışa bilirlərsə, özlərindən soruşun!”← (İbrahim) dedi: “Xeyr, onların bu böyüyü onu etmişdir.

َ ‫ِا َّنكُ ْم َا ْن ُت ُم الظَّ ال ُِم‬

﴾64﴿ ‫ون‬ ‫ٰى َا ْن ُفسِ ِه ْم َف َقالُوٓا‬
ٓ ‫َف َر َج ُعوٓا ِال‬
“Siz, doğrudan da, zalımlarsınız.” ← Beləcə onlar öz-özlərinə müraciətlə dedilər:

َ ‫َل َق ْد َعل ِْم َت َما ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َي ْنطِ ُق‬

﴾65﴿‫ون‬ ‫ُث َّم ُنكِ ُسوا َعلٰ ى ُر ُؤسِ ِه ْم‬
“Sən bilirsən ki, bunlar danışmırlar!” ← Sonra öz başlarına (küfrlərinə) qayıdaraq (dedilər):

﴾66﴿‫اَل َي ْن َف ُعكُ ْم َش ْيـًٔا َو اَل َي ُض ُّر ُك ْم‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل َما‬ َ ‫َقالَ َا َف َت ْع ُب ُد‬
sizə heç bir xeyir və zərər vermirlər?!← O dedi: “Elə isə, Allahı qoyub o şeylərəmi ibadət edirsiniz ki,

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾67﴿ ‫ُون‬ َ ‫ُا ٍّف لَكُ ْم َول َِما َت ْع ُب ُد‬
ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬
Məgər, anlamırsınızmı?” ← Tfu sizə və Allahdan başqa ibadət etdiyiniz bütlərə!

َ ۪‫َوا ْن ُص ُروٓا ٰال َِه َتكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َفاعِ ل‬

﴾68﴿ ‫ين‬ ‫وه‬
ُ ‫َقالُوا َح ِّر ُق‬
və tanrılarınıza kömək edin, əgər bir iş görəcəksinizsə!” ← Onlar dedilər: “Onu (İbrahimi) yandırın,

َ ۪‫ى ا ِْب ٰره‬

﴾69﴿ ‫يم‬ ٓ ٰ‫ُكون۪ي َب ْر ًدا َو َس اَل ًما َعل‬ ‫ار‬
ُ ‫ُق ْل َنا َيا َن‬
İbrahimə qarşı sərin və zərərsiz ol!” ← Biz də dedik: “Ey atəş!

﴾70﴿ ‫ين‬
َ ‫اه ُم اْال َْخ َس ۪ر‬
ُ ‫َف َج َع ْل َن‬ ‫َو َا َر ُادوا ِبه۪ َك ْي ًدا‬
Biz isə onları daha çox ziyana uğratdıq. ← Onlar ona (İbrahimə) hiylə qurmaq istədilər.

َ ۪‫ار ْك َنا ف۪ َيها ِلل َْعالَم‬

﴾71﴿ ‫ين‬ َ ‫ا َّلت۪ي َب‬ ِ ‫َو َن َّج ْي َن ُاه َولُوطً ا ِالَى اْال َْر‬
‫ض‬
hansı ki, oranı aləmlər üçün mübarək etmişdik. ← Biz onu (İbrahimi) da, Lutu da bir yerə qovuşdurduq;

َ ‫َو ُك اًّل َج َع ْل َنا َصال ِ۪ح‬

﴾72﴿ ‫ين‬ ‫وب َنا ِف َل ًة‬
َ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه ا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Hamısını da saleh kimsələr etdik. ← Biz ona (İbrahimə) İshaqı və üstəlik Yəqubu bəxş etdik.
329 əl-Ənbiya surəsi Cüz 17

‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي ِه ْم‬ ‫ون ِب َا ْم ِر َنا‬

َ ‫اه ْم َائ َِّم ًة َي ْه ُد‬
ُ ‫َو َج َع ْل َن‬
Biz onlara vəhy etdik; ← Biz onları əmrimizlə, (insanları) doğru yola aparan imamlar (rəhbərlər) etdik.

َ ۪‫َو َكا ُنوا َل َنا َعا ِبد‬

﴾73﴿ ‫ين‬ ‫الز ٰكو ِۚة‬
َّ ‫الصلٰ و ِة َوا۪ي َتا ٓ َء‬ َ ‫ات َو ِا َق‬
َّ ‫ام‬ ِ ‫ف ِْع َل ال َْخ ْي َر‬
Onlar Bizə ibadət edirdilər. ← xeyirli işlər görməyi, namaz qılmağı və zəkat verməyi.

َ ‫َو َن َّج ْي َن ُاه م َِن ا ْل َق ْر َي ِة ا َّلت۪ي َكا َن ْت َت ْع َم ُل ال َْخ َبآئ‬

‫ِث‬ ‫َولُوطً ا ٰا َت ْي َن ُاه ُحكْ ًما َوعِ ل ًْما‬
Onu, çirkin işlər görən bir məmləkətdən xilas etdik. ← Luta da bir hökm və elm verdik.

َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو َم َس ْو ٍء َفاسِ ق‬

﴾74﴿ ‫ين‬
Həqiqətən, onlar pis, fasiq bir tayfa idilər.

َّ ‫ِا َّن ُه م َِن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾75﴿ ‫ين‬ ۜ‫َو َا ْد َخ ْل َن ُاه ف۪ ي َر ْح َم ِت َنا‬
O həqiqətən, saleh kimsələrdəndi. ← Biz onu mərhəmətimizə qovuşdurduq.

‫اس َت َج ْب َنا ل َُه‬

ْ ‫َف‬ ‫وحا ا ِْذ َن ٰادى م ِْن َق ْب ُل‬
ً ‫َو ُن‬
Biz də onun duasını qəbul etmişdik. ← (Ey Rəsulum!) Nuhu da (yad et)! O daha öncə yalvarmışdı.

ۜ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬

َ ۪‫َو َن َص ْر َن ُاه م َِن ا ْل َق ْو ِم الَّذ‬ ِ ‫َف َن َّج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه م َِن الْكَ ْر ِب ال َْع ۪ظ‬
﴾76﴿‫يم‬
Ayələrimizi yalanlayan bir qövmə qarşı da ona yardım etdik.← Onu və ailəsini böyük fəlakətdən qurtardıq!

َ ۪‫اه ْم َا ْج َمع‬
﴾77﴿ ‫ين‬ ُ ‫َف َا ْغ َر ْق َن‬ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو َم َس ْو ٍء‬
Buna görə də, onların hamısını (suya) qərq etdik. ← Onlar, həqiqətən, pis bir camaat idilər.

‫ا ِْذ َي ْحكُ َمانِ فِي ال َْح ْر ِث‬ ‫َو َد ُاو َد َو ُسل َْي ٰم َن‬
Bir zaman, o ikisi bir əkin sahəsi haqqında hökm verirdilər. ← Davudu və Süleymanı da (yad et)!

َ ۪‫َو ُك َّنا ل ُِحكْ مِ ِه ْم َشاهِ د‬

﴾78﴿ ‫ين‬ ‫ا ِْذ َن َف َش ْت ف۪ ي ِه َغ َن ُم ا ْل َق ْو ِۚم‬
Biz də onların hökmünə şahid idik. ← Beləki, bir tayfanın qoyunları (girib) oranı xarab etmişdi.

‫َو ُكل ٰا َت ْي َنا ُحكْ ًما َوعِ ل ًْم ۘا‬ ‫اها ُسل َْي ٰم َن‬
َ ‫َف َف َّه ْم َن‬
və hər birinə hökm və elm verdik. ← Biz də onu (onların hökmünü) Süleymana anlatdıq,

َ ۪‫َو ُك َّنا َفاعِ ل‬

﴾79﴿ ‫ين‬ ‫َو َس َّخ ْر َنا َم َع َد ُاو َد ال ِْج َبالَ ُي َس ِّب ْح َن َوالطَّ ْي َر‬
Axı (bunları) Biz edirdik. ← Dağları və quşları Davudla birlikdə (Allahı) təsbih etsinlər deyə ram etdik.

‫ِل ُت ْح ِص َنكُ ْم م ِْن َب ْاسِ كُ ْم‬ ‫وس لَكُ ْم‬

ٍ ‫َو َعل َّْم َن ُاه َص ْن َع َة ل َُب‬
sizi (döyüşün) çətinliyindən qorusun. ← Sizin üçün ona (Davuda), zireh (düzəltmə) sənətini öyrətdik ki,

ِ ‫يح َع‬
‫اص َف ًة‬ َ ‫الر‬
ّ ۪ ‫َول ُِسل َْي ٰم َن‬ َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم َشاكِ ُر‬
﴾80﴿ ‫ون‬
Şiddətli küləyi də Süleymana (ram etdik ki), ← Bəs siz şükür edirsinizmi?

َ ۪‫َو ُك َّنا ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعالِم‬

﴾81﴿ ‫ين‬ ‫ار ْك َنا ف۪ َيها‬ ِ ‫َت ْج ۪ري ِب َا ْم ِره۪ ٓ ِالَى اْال َْر‬
َ ‫ض ا َّلت۪ي َب‬
Axı biz hər şeyi bilənik! ← onun əmri ilə bərəkət verdiyimiz yerə doğru əsər.
Cüz 17 əl-Ənbiya surəsi 330

‫ِك‬
َ ‫ون ٰذل‬
َ ‫ُون َع َمل ُد‬
َ ‫َو َي ْع َمل‬ ‫ون ل َُه‬
َ ‫وص‬
ُ ‫ين َم ْن َي ُغ‬ ۪ ‫الش َي‬
ِ ‫اط‬ َّ ‫َوم َِن‬
və ondan başqa işlər görənlər (vardı). ← Şeytanlardan da, onun üçün dənizə dalan,

‫وب ا ِْذ َن ٰادى َر َّب ُه‬

َ ‫َو َا ُّي‬ َ ‫َو ُك َّنا ل َُه ْم َحاف ِ۪ظ‬
﴾82﴿ ‫ين‬
Əyyubu da (yada sal)! Bir vaxt o, Rəbbinə yalvarmıdı ki: ← Biz onlara göz-qulaq olurduq.

ِ ‫الر‬
َ ۪‫احم‬
﴾83﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َا ْن َت َا ْر َح ُم‬ ‫الض ُّر‬
ُّ ‫َا ّن۪ي َم َّسن َِي‬
Sən isə rəhmlilərin ən rəhmlisisən!” ← “Mənə bəla üz verdi.

‫َفكَ َش ْف َنا َما ِبه۪ م ِْن ُض ٍّر‬ ‫اس َت َج ْب َنا ل َُه‬

ْ ‫َف‬
və onu, düçar olduğu bəladan qurtardıq.← Onun duasını qəbul etdik,

َ ۪‫َر ْح َم ًة م ِْن عِ ْندِ َنا َوذ ِْك ٰرى ِلل َْعا ِبد‬
﴾84﴿‫ين‬ ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه َا ْهل َُه َو ِم ْثل َُه ْم َم َع ُه ْم‬
qatımızdan bir rəhmət və ibadət edənlərə ibrət kimi!←Ailəsini və onlarla birlikdə bir o qədərini ona qaytardıq;

﴾85﴿ ‫ين‬ َّ ‫ُكلٌّ م َِن‬

َ ‫الصا ِب ۪ر‬ ‫يس َو َذا الْكِ ْف ِ ۜل‬ َ ۪‫َوا ِْس ٰمع‬
َ ‫يل َوا ِْد ۪ر‬
Hər biri səbr edən kimsələrdəndi. ← (Ey Rəsulum!) İsmaili, İdrisi və Zülkifli də (yad et)!

َّ ‫ِا َّن ُه ْم م َِن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾86﴿ ‫ين‬ ‫اه ْم ف۪ ي َر ْح َم ِت َنا‬
ُ ‫َو َا ْد َخ ْل َن‬
Onlar doğrudan da, saleh bəndələrdəndilər. ← Biz onları mərhəmətimizə qovuşdurduq.

‫َفظَ َّن َا ْن ل َْن َن ْقدِ َر َعل َْي ِه‬ ِ ‫َو َذا ال ُّنونِ ا ِْذ َذ َه َب ُم َغ‬
‫اض ًبا‬
və ona gücümüzün çatmayacağını zənn etmişdi.← Zün-Nunu (Yunisi də yad et)! Bir vaxt, qəzəblənib getmişdi

‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل َا ْن َت‬ ُّ ‫َف َن ٰادى فِي‬

ِ ‫الظل َُم‬
‫ات َا ْن‬
“(Ey Rəbbim!) Səndən başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Amma qaranlıqlar içində (belə dua etmişdi) ki:

َ ۪‫ك ِا ّن۪ي ُك ْن ُت م َِن الظَّ الِم‬

﴾87﴿ ‫ين‬ ۗ َ ‫ُس ْب َحا َن‬
Sən paksan! Mən həqiqətən, zalımlardan olmuşam.”

َ ‫ِك ُن ْن ِجي ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾88﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫اس َت َج ْب َنا ل َُه َو َن َّج ْي َن ُاه م َِن ال َْغ ِّم‬
ْ ‫َف‬
Möminlərə belə nicat veririk! ← Onun duasını qəbul etdik və onu qəmdən qurtardıq.

‫َر ِّب اَل َتذَ ْرن۪ي َف ْر ًدا‬ ‫َو َز َك ِر َّيا ٓ ا ِْذ َن ٰادى َر َّب ُه‬
“Ey Rəbbim! Məni tək buraxma! ← Zəkəriyyanı da (yada sal)! Bir vaxt Rəbbinə yalvarmışdı ki:

﴾89﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر ال َْو ِارث‬
Axı, Sən varislərin ən yaxşısısan!”

‫َو َا ْصل َْح َنا ل َُه َز ْو َج ُه‬ ‫اس َت َج ْب َنا ل َُه َو َو َه ْب َنا ل َُه َي ْح ٰيى‬
ْ ‫َف‬
Zövcəsini də, onun üçün (uşaq doğmağa) qadir etdik. ← Onun duasını qəbul etdik və ona Yəhyanı bəxş etdik.

َ ۪‫َو َكا ُنوا َل َنا َخاشِ ع‬

﴾90﴿‫ين‬ ‫َو َي ْد ُعو َن َنا َر َغ ًبا َو َر َه ًبا‬ ِ ‫ون فِي ال َْخ ْي َر‬
‫ات‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا ُي َسارِ ُع‬
və Bizə qarşı hörmətkar idilər. ← ümid və qorxu ilə Bizə dua edirdilər,← Onlar xeyirli işlər görməyə tələsirdilər,
331 əl-Ənbiya surəsi Cüz 17

ِ ‫َف َن َف ْخ َنا ف۪ َيها م ِْن ُر‬

‫وح َنا‬ ‫۪ي َا ْح َص َن ْت َف ْر َج َها‬
ٓ ‫َوا َّلت‬
Öz ruhumuzdan ona üfürdük. ← İsmətini qoruyanı da (Məryəmi də yad et)!

َ ۪‫اها َو ْاب َن َها ٓ ٰا َي ًة ِلل َْعالَم‬

﴾91﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َج َع ْل َن‬
Onu və oğlunu (İsanı) aləmlər üçün bir möcüzə etdik.

﴾92﴿ ِ‫اع ُب ُدون‬

ْ ‫َو َا َن ۬ا َر ُّبكُ ْم َف‬ ِ ‫ا َِّن ٰهذِ ه۪ ٓ ُا َّم ُتكُ ْم ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
Mən də sizin Rəbbinizəm. Elə isə, Mənə ibadət edin! ← Həqiqətən, bu tək bir ümmət sizin ümmətinizdir.

﴾93﴿ ‫ون‬ ِ ‫ُكلٌّ ِال َْي َنا َر‬

َ ‫اج ُع‬ ‫َو َت َقطَّ ُعوٓا َا ْم َر ُه ْم َب ْي َن ُه ْم‬
Hamısı Bizim hüzurumuza qayıdacaqlar. ← Amma (insanlar) öz aralarında işlərini parçaladılar.

ۚ ۪‫ان ل َِس ْع ِيه‬

َ ‫َف اَل ُك ْف َر‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬ َّ ‫َف َم ْن َي ْع َم ْل م َِن‬
onun zəhməti danılmayacaqdır. ← Kim mömin olub yaxşı işlər görərsə,

َ ‫َو ِا َّنا ل َُه َكات ُِب‬

﴾94﴿ ‫ون‬
Şübhəsiz ki, Biz onun üçün (əməllərini) yazırıq.

﴾95﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َح َر ٌام َعلٰ ى َق ْر َي ٍة َا ْهلَكْ َن‬

َ ‫اها ٓ َا َّن ُه ْم اَل َي ْر ِج ُع‬
Məhv etdiyimiz məmləkətlərə qadağa qoyulmuşdur. Çünki onlar geri qayıtmayacaqlar.

َ ‫َو ُه ْم م ِْن ُك ِّل َح َد ٍب َي ْنسِ ل‬

﴾96﴿ ‫ُون‬ ‫وج‬ ُ ‫ى ِا َذا ُفت َِح ْت َي ْا ُج‬
ُ ‫وج َو َم ْا ُج‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
onlar hər tərəfdən sürətlə axışdıqlarında; ← Nəhayət, Yəcuc və Məcuc (səddi) açılıb,

َ ۪‫ار الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬ ِ ‫َف ِا َذا هِ َي َش‬
ُ ‫اخ َص ٌة َا ْب َص‬ ‫َوا ْق َت َر َب ال َْو ْع ُد ال َْح ُّق‬
kafir olanlar, gözləri bərəlib dərhal (deyərlər): ← Haqq olan vəd yaxınlaşdıqda,

َ ۪‫َب ْل ُك َّنا ظَ الِم‬

﴾97﴿ ‫ين‬ ‫َيا َو ْي َل َنا َق ْد ُك َّنا ف۪ ي َغ ْف َل ٍة م ِْن ٰهذَ ا‬
Xeyr, biz zalım olmuşuq.” ← “Vay halımıza! Biz bundan qafil idik.

﴾98﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن ُت ْم ل ََها َو ِار ُد‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َح َص ُب َج َه َّن َم‬ َ ‫ِا َّنكُ ْم َو َما َت ْع ُب ُد‬
Siz ora girəcəksiniz! ← Siz və Allahdan qeyri ibadət etdikləriniz isə cəhənnəm yanacağısınız.

َ ‫َو ُكلٌّ ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾99﴿ ‫ون‬ َ ‫ان ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ٰال َِه ًة َما َو َر ُد‬
ۜ‫وها‬ َ ‫ل َْو َك‬
Hamısı da orada əbədi qalacaqlar. ← Əgər bunlar tanrı olsaydılar, ora girməzdilər.

َ ‫َو ُه ْم ف۪ َيها اَل َي ْس َم ُع‬

﴾100﴿ ‫ون‬ ٌ ۪‫ل َُه ْم ف۪ َيها َزف‬
‫ير‬
Və onlar orada heç nə eşitməzlər. ← Onlar üçün orada inilti vardır.

﴾101﴿‫ون‬
َ ‫ِك َع ْن َها ُم ْب َع ُد‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ى‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ٓ ‫ين َس َب َق ْت ل َُه ْم م َِّنا ال ُْح ْس ٰن‬
onlar oradan uzaqlaşdırılacaqlar. ← Bizdən özlərinə ən gözəl (nemət) təqdir edilmiş kəslərə gəlincə,
Cüz 17 əl-Ənbiya surəsi 332

﴾102﴿‫ون‬ ْ ‫َو ُه ْم ف۪ ي َما‬

َ ‫اش َت َه ْت َا ْن ُف ُس ُه ْم َخال ُِد‬ َ ‫ون َح ۪س‬
‫يس َه ۚا‬ َ ‫اَل َي ْس َم ُع‬
və ürəklərinin istədiyi (nemətlər) içində əbədi qalacaqlar.← Onun (Cəhənnəmin) uğultusunu eşitməyəcəklər

‫َو َت َت َل ّٰق ُيه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬ ‫اَل َي ْح ُز ُن ُه ُم ا ْل َف َز ُع اْال َْك َب ُر‬
Mələklər isə onları qarşılayıb (deyəcəklər): ← Onları, ən böyük qorxu kədərləndirməyəcək.

﴾103﴿ ‫ون‬ َ ‫ٰهذَ ا َي ْو ُمكُ ُم الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ُت‬

َ ‫وع ُد‬
“Bu, sizə vəd olunmuş gününüzdür!”

ُ ۪‫َك َما َب َد ْا َنا ٓ َا َّولَ َخل ٍْق ُنع‬

‫يد ُه‬ ‫الس ِج ِّل ِللْكُ ُت ِب‬
ِّ ‫الس َما ٓ َء َكطَ ِّي‬
َّ ‫َي ْو َم َنطْ ِوي‬
İlk dəfə yaratdığımız kimi, onu əvvəlki halına salarıq. ← O gün göyü, kitab səhifəsi kimi bükərik.

َ ۪‫َو ْع ًدا َعل َْي َناۜ ِا َّنا ُك َّنا َفاعِ ل‬

﴾104﴿ ‫ين‬
Biz yerinə yetirməli olduğumuz vədi yerinə yetirəcəyik.

﴾105﴿‫ون‬ َّ ‫ض َي ِر ُث َها عِ َباد َِي‬

َ ‫الصال ُِح‬ َ ‫اْال َْر‬ ِّ ِ‫ور م ِْن َب ْعد‬
‫الذ ْك ِر َا َّن‬ ِ ‫الز ُب‬
َّ ‫َو َل َق ْد َك َت ْب َنا فِي‬
o yerə Mənim saleh bəndələrim varis olacaq! ← Zikrdən sonra Zəburda da yazmışdıq ki,

َ ۪‫ا َِّن ف۪ ي ٰهذَ ا ل ََب اَل ًغا ِل َق ْو ٍم َعا ِبد‬

﴾106﴿ ‫ين‬
Həqiqətən, bunda, ibadət edən bir ümmət üçün bir bildiriş vardır.

‫ى ِال ََّي‬ ٰ ‫ُق ْل ِا َّن َما ُي‬

ٓ ‫وح‬ َ ۪‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ا اَِّل َر ْح َم ًة ِلل َْعالَم‬
﴾107﴿ ‫ين‬
De: “Mənə, həqiqətən, vəhy olunur ki:← (Ey Rəsulum!) Səni aləmlər üçün ancaq bir rəhmət olaraq göndərdik.

﴾108﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْسل ُِم‬ ِ ‫َا َّن َما ٓ ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬
‫اح ٌد‬
İndi siz müsəlman olacaqsınızmı?” ← “Sizin tanrınız ancaq bir olan tanrıdır (Allahdır).

‫ٰا َذ ْن ُتكُ ْم َعلٰ ى َس َوا ٓ ٍ ۜء‬ ‫َفا ِْن َت َول َّْوا َف ُق ْل‬
“(Mənə vəhy olunanı) sizə, olduğu kimi bildirdim. ← (Ey Rəsulum!) Əgər onlar üz döndərsələr de:

﴾109﴿ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬ ٌ ۪‫يب َا ْم َبع‬
َ ‫يد َما ُت‬ ٌ ‫َا َق ۪ر‬ ‫ي‬
ٓ ‫َوا ِْن َا ْد ۪ر‬
sizə vəd olunan şey yaxındırmı yoxsa uzaq. ← Mən bilmirəm ki,

﴾110﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َي ْعل َُم َما َتكْ ُت ُم‬ ِ‫ِا َّن ُه َي ْعل َُم ال َْج ْه َر م َِن ا ْل َق ْول‬
gizlətdiklərinizi də bilir! ← Şübhəsiz ki, O (Allah), ucadan deyilən sözü də bilir,

ٍ ‫اع ِالٰى ۪ح‬

﴾111﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َو َم َت‬ ‫َوا ِْن َا ْد ۪ري ل ََعل َُّه ِف ْت َن ٌة لَكُ ْم‬
və bir müddət (sizə) gün-güzəran vermək üçündür”. ← Bilmirəm. Bəlkə, o sizin üçün bir imtahandır,

َ ‫ان َعلٰ ى َما َت ِص ُف‬

﴾112﴿‫ون‬ ُ ‫الر ْح ٰم ُن ال ُْم ْس َت َع‬
َّ ‫َو َر ُّب َنا‬ ‫احكُ ْم ِبال َْح ِّق‬
ْ ‫َقالَ َر ِّب‬
Dediklərinizə qarşı kömək diləniləsi, Rəhman olan Rəbbimizdir!” ← O dedi: “Ey Rəbbim! Haqq ilə hökm et.
333 əl-Həcc surəsi Cüz 17

‫ور ُة ال َْح ِّج‬

َ ‫﴾ ُس‬22﴿
əl-Həcc (Həcc) surəsi
(Mədinədə nazil olmuşdur, 78 ayədir)

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾1﴿ ‫يم‬ٌ ‫اع ِة َش ْي ٌء َع ۪ظ‬
َ ‫الس‬
َّ ‫ا َِّن َزل َْز َل َة‬ ‫اس ا َّت ُقوا َر َّبكُ ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Həqiqətən, qiyamətin zəlzələsi dəhşətli şeydir! ← Ey insanlar! Rəbbinizdən qorxun.

ِ ‫َو َت َض ُع ُكلُّ َذ‬

‫ات َح ْم ٍل َح ْمل ََها‬ ‫َي ْو َم َت َر ْو َن َها َتذْ َه ُل ُكلُّ ُم ْر ِض َع ٍة َع َّما ٓ َا ْر َض َع ْت‬
Hər bir hamilə qadın uşağını salar. ← O gün görərsən ki, hər bir əmzikli qadın əmizdirdiyini unudar.

﴾2﴿ ‫يد‬ َ َ‫َولٰكِ َّن َعذ‬

ِ ّٰ‫اب ه‬
ٌ ۪‫الل َشد‬ ‫اس ُسكَ ٰارى َو َما ُه ْم ِب ُسكَ ٰارى‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َو َت َرى‬
Ancaq Allahın əzabı çox şiddətlidir! ← Və insanları sərxoş görərsən. Halbuki onlar sərxoş deyillər.

﴾3﴿ ٍ‫َو َي َّت ِب ُع ُك َّل َش ْيطَ انٍ َم ۪ريد‬ ‫الل ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْم‬

ِ ّٰ‫ُي َجادِلُ فِي ه‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
və hər inadkar şeytana uyar.← bir şey bilmədən Allah haqqında mübahisə edər,← İnsanlardan kimisi də,

‫له‬
ُ ‫َا َّن ُه َم ْن َت َو‬ ‫ِب َعل َْي ِه‬
َ ‫ُكت‬
Şübhəsiz, kim onunla dostluq etsə, ← Onun (Şeytanın) haqqında (əzəldən belə) yazılmışdır:

﴾4﴿ ‫السع۪ ِير‬ ِ َ‫َف َا َّن ُه ُي ِض ُّل ُه َو َي ْهد۪ ي ِه ِالٰى َعذ‬

َّ ‫اب‬
şübhəsiz, o (Şeytan) onu yoldan çıxardıb cəhənnəm əzabına sürükləyər.

‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ف۪ ي َر ْي ٍب م َِن ال َْب ْع ِث‬ ‫اس‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Əgər yenidən dirilməkdən şübhə edirsinizsə (yada salın ki), ← Ey insanlar!

‫ُث َّم م ِْن ُنطْ َف ٍة ُث َّم م ِْن َع َل َق ٍة‬ ‫اب‬ ُ ‫َف ِا َّنا َخل َْق َن‬
ٍ ‫اك ْم م ِْن ُت َر‬
sonra mənidən (nütfədən), sonra laxtalanmış qandan, ← həqiqətən, Biz sizi torpaqdan yaratdıq,

‫ِل ُن َب ِّي َن لَكُ ْم‬ ‫ُث َّم م ِْن ُم ْض َغ ٍة ُم َخ َّل َق ٍة َو َغ ْي ِر ُم َخ َّل َق ٍة‬
(qüdrətimizi) sizə göstərək. ← sonra tam bir şəklə düşmüş və düşməmiş bir parça ətdən (yaratdıq ki),

‫ُث َّم ُن ْخ ِر ُجكُ ْم طِ ْفل‬ ٓ ‫ام َما َن َشا ٓ ُء ِال‬

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬ ِ ‫َو ُنق ُِّر فِي اْال َْر َح‬
Sonra sizi uşaq olaraq (doğurub) çıxardarıq. ← İstədiyimizi ana bətnində müəyyən bir müddətədək saxlayarıq.

‫َو ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي َت َوفّٰى‬ ‫ُث َّم ِل َت ْبل ُُغوٓا َا ُش َّد ُك ْم‬

Sizdən eləsi vəfat edər, ← Sonra yetkinlik çağına yetişməniz üçün (sizi böyüdərik).

ۜ‫لِكَ ْي اَل َي ْعل ََم م ِْن َب ْعدِ عِ ل ٍْم َش ْيـًٔا‬ ٓ ‫َو ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي َر ُّد ِال‬
‫ٰى َا ْر َذلِ ال ُْع ُم ِر‬
əvvəldən bildiyi halda heç bir şey bilməz olar. ← sizdən eləsi də ömrünün ən rəzil çağına çatdırılar ki,

‫َف ِا َذا ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َها ال َْما ٓ َء‬ ‫ض َهام َِد ًة‬
َ ‫َو َت َرى اْال َْر‬
Biz ona yağmur endirdiyimiz zaman, ← Sən yer üzünü qupquru görərsən.

﴾5﴿ ‫يج‬
ٍ ‫َو َا ْن َب َت ْت م ِْن ُك ِّل َز ْو ٍج َب ۪ه‬ ‫ْاه َت َّز ْت َو َر َب ْت‬
və hər növ gözəl (meyvədən, bitkidən) bar gətirər. ← o, hərəkətə gəlib qabarar,
Cüz 17 əl-Həcc surəsi 334

ٌ ۪‫َو َا َّن ُه ُي ْح ِي ال َْم ْو ٰتى َو َا َّن ُه َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾6﴿‫ير‬ ‫الل ُه َو ال َْح ُّق‬
O, ölüləri dirildir və O, hər şeyə qadirdir! ← Bu ona görədir ki, Allah haqdır.
َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬

﴾7﴿ ‫ور‬
ِ ‫الل َي ْب َع ُث َم ْن فِي ا ْل ُق ُب‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫اع َة ٰات َِي ٌة ل َر ْي َب ف۪ َيه ۙا‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َو َا َّن‬
Və Allah qəbirlərdə olanları dirildəcəkdir! ← Və qiyamət gələcəkdir. Ona heç bir şəkk-şübhə yoxdur.

‫الل ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْم‬
ِ ّٰ‫ُي َجادِلُ فِي ه‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
heç bir şey bilmədən Allah barəsində mübahisə edər; ← İnsanlardan eləsi də var ki,

﴾8﴿ ‫۪ير‬ ٍ ‫َو اَل ُه ًدى َو اَل كِ َت‬

ٍۙ ‫اب ُمن‬
həm də haqq yolu göstərən heç bir rəhbəri və nurani kitabı olmadan.

ِ ‫َثان َِي عِ طْ فِه۪ ل ُِي ِض َّل َع ْن َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬
(O,) boynunu (təkəbbürlə) əyərək (insanları) Allahın yolundan çıxarmaq məqsədilə (bunu edər).

﴾9﴿ ‫يق‬ َ َ‫َو ُنذ۪ ي ُق ُه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َعذ‬

ِ ‫اب ال َْح ۪ر‬ ‫الد ْن َيا ِخ ْز ٌي‬
ُّ ‫ل َُه فِي‬
Qiyamət günü isə ona yanğın əzabını daddıracağıq! ← Onun üçün dünyada rüsvayçılıq vardır.

ِ۟ ‫س ِبظَ اَّل ٍم ِلل َْع ۪ب‬

﴾10﴿ ‫يد‬ َ ‫الل ل َْي‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ َ‫ِك ِب َما َق َّد َم ْت َي َداك‬
َ ‫ٰذل‬
Yoxsa Allah bəndələrinə zülm edən deyildir!” ← “Bu, öz əllərinlə etdiyin (günahlara) görədir.

ۚ ۪‫َفا ِْن َا َص َاب ُه َخ ْي ٌۨر اطْ َم َا َّن ِبه‬ ‫الل َعلٰ ى َح ْر ٍۚف‬
َ ّٰ‫اس َم ْن َي ْع ُب ُد ه‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
Əgər ona bir xeyir toxunsa arxayın olar. ← İnsanlardan eləsi də var ki, Allaha tərəddüd içində ibadət edər.

۠ ۪‫َب َعلٰ ى َو ْج ِهه‬

َ ‫ا ْن َقل‬ ‫َوا ِْن َا َص َاب ْت ُه ِف ْت َن ٌۨة‬
çöhrəsi dəyişər. ← Əgər ona bir bəla üz versə,

﴾11﴿ ‫ين‬
ُ ‫ان ال ُْم ۪ب‬
ُ ‫ِك ُه َو ال ُْخ ْس َر‬
َ ‫ٰذل‬ ‫ال ِخ َر َة‬ ُّ ‫َخسِ َر‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
Əsl açıq-aşkar ziyan budur! ← Dünyanı da əldən verər, axirəti də.

ُ ۪‫الض اَللُ ال َْبع‬

﴾12﴿‫يد‬ َّ ‫ِك ُه َو‬
َ ‫ٰذل‬ ِ ّٰ‫َي ْد ُعوا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َما اَل َي ُض ُّر ُه َو َما اَل َي ْن َف ُع ُه‬
Əsl uzaq olan zəlalət budur! ← O, Allahı buraxıb özünə nə zərər, nə də xeyir verən bütlərə dua edər.

﴾13﴿ ‫س ال َْع ۪ش ُير‬

َ ‫س ال َْم ْولٰى َو َل ِب ْئ‬
َ ‫َل ِب ْئ‬ ۜ ۪‫َي ْد ُعوا ل ََم ْن َض ُّر ُه َا ْق َر ُب م ِْن َن ْفعِ ه‬
(O dua etdiyi) nə pis köməkçi və necə də pis yoldaşdır! ← O, zərəri xeyirindən daha çox olana dua edər.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫الصال َِح‬ َ ۪‫الل ُي ْد ِخ ُل الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
onun altından çaylar axır.← Həqiqətən, Allah, iman gətirib yaxşı işlər görənləri cənnətlərə daxil edər ki,

‫ان َيظُ ُّن َا ْن‬

َ ‫َم ْن َك‬ ﴾14﴿ ‫يد‬
ُ ‫الل َي ْف َع ُل َما ُي ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Hər kim zənn edirsə ki, ← Şübhəsiz ki, Allah istədiyini edər.

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫َفل َْي ْم ُد ْد ِب َس َب ٍب ِالَى‬ ‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫الل فِي‬
ُ ّٰ‫ل َْن َي ْن ُص َر ُه ه‬
qoy göyə bir ip uzatsın, ← Allah dünyada və axirətdə özünə kömək göstərməyəcək,

ُ ۪‫َه ْل ُيذْ هِ َب َّن َك ْي ُد ُه َما َيغ‬

﴾15﴿‫يظ‬ ‫ُث َّم ل َْي ْقطَ ْع َفل َْي ْنظُ ْر‬
onun hiyləsi, qəzəbinə səbəb olan şeyi aradan qaldırırmı? ← sonra kəssin və görsün ki,
335 əl-Həcc surəsi Cüz 17

ُ ‫الل َي ْهد۪ ي َم ْن ُي ۪ر‬

﴾16﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ٍۙ ‫ات َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫ِك َا ْن َز ْل َن ُاه ٰا َي‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Və Allah dilədiyinə doğru yolu göstərər. ← Biz onu (Quranı) beləcə açıq-aşkar ayələr şəklində nazil etdik.

‫الن َص ٰارى‬
َّ ‫۪ين َو‬
َ ٔ‫الصا ِبـ‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا َوالَّذ‬
َّ ‫ين َه ُادوا َو‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, iman gətirənlər (müsəlmanlar), yəhudilər, sabiilər (ulduzpərəstlər), xaçpərəstlər,

‫الل َي ْف ِص ُل َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ۪‫وس َوالَّذ‬
‫ين َا ْش َر ُكوا‬ َ ‫َوال َْم ُج‬
Allah, mütləq onların arasında qiyamət günü hökmünü verəcəkdir. ← atəşpərəstlər və müşriklər;

ٌ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾17﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah hər şeyə şahiddir!

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو َم ْن فِي اْال َْر‬ َّ ‫َم ْن فِي‬ ‫الل َي ْس ُج ُد ل َُه‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
...göylərdə və yerdə olanlar. ← Görmədinmi ki, Allaha səcdə edir...

‫اس‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫۪ير م َِن‬
ٌ ‫َو َكث‬ ‫الد َوا ٓ ُّب‬
َّ ‫الش َج ُر َو‬
َّ ‫وم َوال ِْج َبالُ َو‬
ُ ‫س َوا ْل َق َم ُر َوال ُّن ُج‬
ُ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو‬
və insanların bir çoxu (Allaha səcdə edir).← Günəş, Ay, ulduzlar, dağlar, ağaclar, heyvanlar,

‫الل َف َما ل َُه م ِْن ُمكْ ِر ٍ ۜم‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ِه ِن ه‬ ُ َ‫۪ير َح َّق َعل َْي ِه ال َْعذ‬
‫اب‬ ٌ ‫َو َكث‬
Allahın alçaltdığı kimsəni heç kəs yüksəldə bilməz. ← Bir çoxuna da əzab vacib olmuşdur.

﴾18﴿ ‫الل َي ْف َع ُل َما َي َشا ٓ ُء‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah dilədiyini edər!

ٌ ‫ين َك َف ُروا ُق ِّط َع ْت ل َُه ْم ث َِي‬

ۜ ٍ‫اب م ِْن َنار‬ َ ۪‫َفالَّذ‬ ‫اخ َت َص ُموا ف۪ ي َر ِّب ِه ْم‬
ْ ِ‫ٰهذَ انِ َخ ْص َمان‬
Kafirlər üçün atəşdən paltarlar biçilmişdır. ← Rəbbi barəsində mübahisə edən bu ikisi düşməndir.

ُ ۪‫ُي َص ُّب م ِْن َف ْو ِق ُر ُؤسِ ِه ُم ال َْحم‬

﴾19﴿ ‫يم‬
Başlarının üstündən qaynar su töküləcəkdir.

﴾21﴿ ٍ‫َول َُه ْم َم َقام ُِع م ِْن َحد۪ يد‬ ُ ‫ُي ْص َه ُر ِبه۪ َما ف۪ ي ُبطُ ون ِِه ْم َوال ُْجل‬
﴾20﴿ ‫ُود‬
Onlar üçün dəmirdən qamçılar da vardır. ← Onunla, qarınlarında olanlar və dəriləri əridiləcəkdir.

﴾22﴿‫يق‬ َ َ‫يدوا ف۪ َيها َو ُذو ُقوا َعذ‬

ِ۟ ‫اب ال َْح ۪ر‬ ُ ۪‫ُاع‬ ‫ُكل ََّما ٓ َا َر ُادوٓا َا ْن َي ْخ ُر ُجوا ِم ْن َها م ِْن َغ ٍّم‬
təkrar ora qaytarılarlar və:“Dadın atəşin əzabını!” (deyilər).← Oradan - qəmdən qurtarmaq istədikcə,

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫الصال َِح‬ َ ۪‫الل ُي ْد ِخ ُل الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
onun altından çaylar axır. ← Əlbəttə Allah, iman edib yaxşı işlər görənləri cənnətlərə daxil edəcəkdir ki,

ٌ ‫اس ُه ْم ف۪ َيها َح ۪ر‬

﴾23﴿ ‫ير‬ ُ ‫َول َِب‬ ِ ‫ُي َحل َّْو َن ف۪ َيها م ِْن َا َس‬
‫او َر م ِْن َذ َه ٍب َول ُْؤل ًُؤا‬
Orada onların paltarları da ipəkdəndir! ← Onlar orada qızıldan bilərziklərlə və incilərlə bəzənəcəklər.
Cüz 17 əl-Həcc surəsi 336

﴾24﴿ ِ‫اط ال َْحم۪ يد‬

ِ ‫َو ُه ُدوٓا ِالٰى ِص َر‬ ِ‫َو ُه ُدوٓا ِالَى الطَّ ِّي ِب م َِن ا ْل َق ْول‬
və həmd olunan (Allahın) yoluna yönəldilmişlər. ← Onlar təmiz sözə yönəldilmişlər,

‫الل َوال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ِ ‫َع ْن َس ۪ب‬ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا َو َي ُص ُّد‬
...Allah yolundan və Məscidülhəramdan; ← Şübhəsiz, o kəslər ki, kafir olub (insanları) döndərərlər...

‫ف ف۪ ي ِه َوال َْبا ِ ۜد‬

ُ ِ‫اس َس َوا ٓ ًۨء ال َْعاك‬ َّ ‫الَّذ۪ ي َج َع ْل َن ُاه ل‬
ِ ‫ِلن‬
Hansı ki, onu, insanlardan həm yerli olanlar üçün, həm də gəlmələr üçün (qiblə, məbəd) etmişik.

﴾25﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫ُنذِ ْق ُه م ِْن َعذ‬

ٍ۟ ‫اب َال‬ ‫َو َم ْن ُي ِر ْد ف۪ ي ِه ِب ِال َْحا ٍد ِبظُ ل ٍْم‬
ona, şiddətli əzabdan daddıracağıq! ← Orada zülm edərək haqsızlığa meyl etmək istəyənə gəldikdə,

‫َا ْن اَل ُت ْش ِر ْك ۪بي َش ْيـًٔا‬ ‫ان ال َْب ْي ِت‬ َ ۪‫َوا ِْذ َب َّو ْا َنا اِل ِْب ٰره‬
َ َ‫يم َمك‬
“Mənə heç bir şeyi şərik qoşma, ← Bir zaman İbrahim üçün, Evin (Kəbənin) yerini hazırlayıb (demişdik):

﴾26﴿ ‫الس ُجو ِد‬

ُّ ‫الر َّك ِع‬
ُّ ‫ين َو‬ َ ۪‫ِللطَّ ائِف‬
َ ۪‫ين َوا ْل َقآئِم‬ ‫َوطَ ِّه ْر َب ْيت َِي‬
...təvaf edənlər, namaza duranlar, rüku edən və səcdəyə qapananlar üçün!” ← və Mənim evimi təmizlə...

‫َي ْا ُتوكَ ِر َجال‬ ‫اس ِبال َْح ِّج‬ َّ ‫َو َا ّذ ِْن فِي‬
ِ ‫الن‬
onlar sənin yanına (həm) piyada gəlsinlər, ← İnsanları həccə çağır ki,

ٍۙ ۪‫۪ين م ِْن ُك ِّل َف ٍّج َعم‬

﴾27﴿ ‫يق‬ َ ‫َو َعلٰ ى ُك ِّل َضام ٍِر َي ْات‬
həm də dört bir yandan hər cür arıq (yorğun minik heyvanları) üstündə gəlsinlər.

ٍ ‫ُوم‬
‫ات‬ َ ‫ام َم ْعل‬
ٍ ‫ي َا َّي‬ ِ ّٰ‫اس َم ه‬
ٓ ۪‫الل ف‬ ْ ‫َو َيذْ ُك ُروا‬ ‫ل َِي ْش َه ُدوا َم َناف َِع ل َُه ْم‬
və məlum günlərdə (qurban kəsərkən) Allahın adını çəksinlər... ← (Və) öz mənfəətlərinin şahidi olsunlar,

َ ‫َفكُ لُوا ِم ْن َها َو َاطْ عِ ُموا ال َْبآئ‬

﴾28﴿ ‫ِس ا ْل َفق۪ َير‬ ‫ام‬ َ ْ‫يم ِة ا‬
ِۚ ‫ال ْن َع‬ َ ‫َعلٰ ى َما َر َز َق ُه ْم م ِْن َب ۪ه‬
Onlardan yeyin, biçarə yoxsullara da yedirdin! ← ...onlara ruzi verdiyi heyvanların üstündə.

ِ ‫َول َْيطَّ َّو ُفوا ِبال َْب ْي ِت ال َْعت‬

﴾29﴿ ‫۪يق‬ ‫ور ُه ْم‬
َ ُ‫ُث َّم ل َْي ْق ُضوا َت َف َث ُه ْم َول ُْيو ُفوا ُنذ‬
və Qədim Evi (Kəbəni) təvaf etsinlər! ← Sonra kirlərini təmizləsinlər, nəzirlərini versinlər,

ۜ ۪‫َف ُه َو َخ ْي ٌر ل َُه عِ ْن َد َر ِّبه‬ ِ ‫ِك َو َم ْن ُي َع ِّظ ْم ُح ُر َم‬

ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
bu, Rəbbi yanında onun üçün xeyirli olar. ← Budur. Kim Allahın haram etdiyinə hörmət etsə,

‫ام ا اَِّل َما ُي ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم‬

ُ ‫ال ْن َع‬ ْ ‫َو ُا ِحل‬
َ ْ‫َّت لَكُ ُم ا‬
Sizə deyilənlərin xaricindəki heyvanlar sizə halal edilmişdir.

﴾30﴿ ‫ور‬
ِۙ ‫اج َتن ُِبوا َق ْولَ ال ُّز‬
ْ ‫َو‬ ِ‫س م َِن اْال َْو َثان‬
َ ‫الر ْج‬
ِّ ‫اج َتن ُِبوا‬
ْ ‫َف‬
Yalan sözlərdən də çəkinin... ← Elə isə, murdar bütlərdən qaçın.
337 əl-Həcc surəsi Cüz 17

َ ۪‫ُح َن َفا ٓ َء للِ هّٰ ِ َغ ْي َر ُم ْش ِرك‬

ۜ ۪‫ين ِبه‬
... Allaha təslim olaraq, Ona şərik qoşmayaraq!

‫الس َما ٓ ِء‬

َّ ‫َفكَ َا َّن َما َخ َّر م َِن‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْش ِر ْك ِب ه‬
‫الل‬
sanki göydən düşüb, ← Allaha şərik qoşan kimsə,

ٍ ‫يح ف۪ ي َمكَ انٍ َس ۪ح‬

﴾31﴿ ‫يق‬ ّ ۪ ‫َا ْو َت ْه ۪وي ِب ِه‬
ُ ‫الر‬ ‫َف َت ْخطَ ُف ُه الطَّ ْي ُر‬
yaxud küləyin sovurub uzaq bir yerə atdığı (bir şeyə bənzər). ← quşların onu sürətlə alıb apardığı,

ِ ‫َف ِا َّن َها م ِْن َت ْق َوى ا ْل ُقل‬

﴾32﴿ ‫ُوب‬ ِ ّٰ‫ِك َو َم ْن ُي َع ِّظ ْم َش َعآئ َِر ه‬
‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
bu, şübhəsiz ki, qəlblərin təqvasındandır. ← Budur. Kim Allahın nişanələrinə hörmət etsə,

ِ۟ ‫ُث َّم َم ِح ُّل َها ٓ ِالَى ال َْب ْي ِت ال َْعت‬

﴾33﴿‫۪يق‬ ٓ ‫لَكُ ْم ف۪ َيها َم َناف ُِع ِال‬
‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
Sonra onların kəsiləcəyi yer qədim ev tərəfədir. ← Sizin üçün onlarda müəyyən bir vaxta qədər mənfəət vardır.

ِ ّٰ‫اس َم ه‬
‫الل‬ ْ ‫ل َِيذْ ُك ُروا‬ ‫َولِكُ ِّل ُا َّم ٍة َج َع ْل َنا َم ْن َسكً ا‬
(qurban kəsərkən) Allahın adını çəksinlər... ← Biz hər bir ümmət üçün qurbangah müəyyən etdik ki,

ِ ‫َف ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬

‫اح ٌد‬ ‫ام‬ َ ْ‫يم ِة ا‬
ۜ ِ ‫ال ْن َع‬ َ ‫َعلٰ ى َما َر َز َق ُه ْم م ِْن َب ۪ه‬
Sizin tanrınız bir olan tanrıdır (Allahdır). ← ...(Allahın) onlara ruzi verdiyi heyvanların üstündə.

َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْخ ِبت‬

﴾34﴿ ‫۪ين‬ ۜ‫َفل َُه َا ْسل ُِموا‬
(Ey Rəsulum!) təvazökar insanlara da müjdə ver; ← Elə isə, Ona təslim olun!

‫ين َعلٰ ى َما ٓ َا َص َاب ُه ْم‬

َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َو‬ ‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َت ُقل‬ ُ ّٰ‫ين ِا َذا ُذكِ َر ه‬
ْ ‫الل َو ِجل‬ َ ۪‫َالَّذ‬
və özlərinin başına gələn müsibətlərə səbr edərlər,← O kəslərə ki, Allahın adı çəkildiyi zaman qəlbləri titrəyər,

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾35﴿ ‫ون‬ ُ ‫الصلٰ و ِۙة َوم َِّما َر َز ْق َن‬
َّ ‫َوال ُْمق۪ يمِ ي‬
namazı qılarlar və onlara verdiyimiz ruzidən (ehtiyacı olanlara) sərf edərlər.

‫لَكُ ْم ف۪ َيها َخ ْي ٌر‬ ِ ّٰ‫اها لَكُ ْم م ِْن َش َعآئ ِِر ه‬

‫الل‬ َ ‫َوال ُْب ْد َن َج َع ْل َن‬
Sizin üçün onlarda xeyir vardır. ← Qurbanlıq dəvələri də sizin üçün Allahın nişanələrindən etdik.

ُ ‫َف ِا َذا َو َج َب ْت ُج ُن‬

‫وب َها‬ ِ ّٰ‫اس َم ه‬
‫الل َعل َْي َها َص َوا ٓ َّف‬ ْ ‫َف ْاذ ُك ُروا‬
Böyrü üstə düşdükdə, ← Onları (kəsərkən) ayaqda durduqları halda üzərində Allahın adını çəkin.

‫َفكُ لُوا ِم ْن َها َو َاطْ عِ ُموا ا ْل َقان َِع َوال ُْم ْع َت َّر‬
ondan (ətindən) yeyin, əl açmayana və dilənçiyə də yedirdin.

﴾36﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ‫اها لَكُ ْم‬
َ ‫ِك َس َّخ ْر َن‬
َ ‫َكذٰ ل‬
bəlkə, siz şükr edəsiniz! ← Beləcə onları (o heyvanları) sizə ram etdik ki,

‫الت ْق ٰوى ِم ْنكُ ْم‬

َّ ‫َولٰكِ ْن َي َنال ُُه‬ ‫وم َها َول د َِما ٓ ُؤ َها‬
ُ ‫الل ل ُُح‬
َ ّٰ‫ل َْن َي َنالَ ه‬
Sizdən Ona çatacaq olan yalnız təqvanızdır. ← Onların nə əti, nə də qanı Allaha çatmaz.

َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾37﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫ِل ُتكَ ِّب ُروا ه‬
‫الل َعلٰ ى َما َه ٰديكُ ْم‬ ‫ِك َس َّخ َر َها لَكُ ْم‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Gözəl iş görənlərə müjdə ver!← sizi doğru yola yönəltdiyi üçün Allahı uca tutasınız.← Beləcə onları sizə
ram etdi ki,

﴾38﴿ ٍ۟‫الل اَل ُي ِح ُّب ُك َّل َخ َّوانٍ َكفُور‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ ۪‫الل ُي َداف ُِع َع ِن الَّذ‬
ۜ‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Allah, həqiqətən, heç bir nankor xaini sevməz! ← Şübhəsiz ki, Allah iman gətirənləri qoruyar.
Cüz 17 əl-Həcc surəsi 338

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى َن ْص ِرهِ ْم َل َقد‬

﴾39﴿‫ير‬ َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ۜ‫ُون ِب َا َّن ُه ْم ظُ ل ُِموا‬ َ ۪‫ُاذ َِن ِل َّلذ‬
َ ‫ين ُي َقا َتل‬
Allah onlara kömək etməyə əlbəttə, qadirdir! ← Zülmə məruz qaldıqlarına görə vuruşanlara izin verilmişdir.

‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َا ْن َي ُقولُوا َر ُّب َنا ه‬ ‫ارهِ ْم ِب َغ ْي ِر َح ٍّق‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ِ ‫ين ُا ْخ ِر ُجوا م ِْن د َِي‬
sadəcə “Rəbbimiz Allahdır”- dediklərinə görə (çıxarıldılar). ← Haqsız yerə, yurdlarından çıxarılanlar,

‫ض‬
ٍ ‫اس َب ْع َض ُه ْم ِب َب ْع‬
َ ‫الن‬ ِ ّٰ‫َول َْو اَل َد ْف ُع ه‬
َّ ‫الل‬
Əgər Allah insanların bir qismini digər qismi ilə dəf etməsəydi,

ِ ّٰ‫اس ُم ه‬
ً ‫الل َكث‬
ۜ ‫۪يرا‬ ْ ‫ُيذْ َك ُر ف۪ َيها‬ ‫اج ُد‬ ٌ ‫ل َُه ِّد َم ْت َص َوام ُِع َو ِب َي ٌع َو َصل ََو‬
ِ ‫ات َو َم َس‬
oralarda Allahın adı çox çəkilir. ← monastırlar, kilsələr, sinaqoqlar və məscidlər əlbəttə, dağılıb gedərdi ki,

﴾40﴿ ‫الل َل َق ِو ٌّي َع ۪زي ٌز‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل َم ْن َي ْن ُص ُر ُه‬
ُ ّٰ‫َول ََي ْن ُص َر َّن ه‬
Həqiqətən, Allah yenilməz qüvvət, qüdrət sahibidir!←Allah, Öz (dininə) yardım edənə, şübhəsiz, yardım edər.

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا َت ُوا‬
َّ ‫َا َق ُاموا‬ ‫ض‬
ِ ‫اه ْم فِي اْال َْر‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ا ِْن َمكَّ َّن‬
namazı qılarlar, zəkatı verərlər, ← (Onlar) o kəslərdir ki, əgər onları yer üzündə yerləşdirsək,

ِ ‫َوللِ هّٰ ِ َعاق َِب ُة اْال ُُم‬

﴾41﴿ ‫ور‬ ِ ‫َو َا َم ُروا ِبال َْم ْع ُر‬
‫وف َو َن َه ْوا َع ِن ال ُْم ْنكَ ِ ۜر‬
İşlərin sonu isə Allaha aiddir. ← yaxşı işlər görməyi əmr edib, pis işlər görməyi qadağan edərlər.

﴾42﴿ ‫ود‬
ُ ‫اد َو َث ُم‬
ٌ ‫وح َو َع‬
ٍ ‫َف َق ْد َكذَّ َب ْت َق ْبل َُه ْم َق ْو ُم ُن‬ َ‫َوا ِْن ُيكَ ِّذ ُبوك‬
Onlardan əvvəl Nuh, Ad və Səmud tayfası da təkzib etmişdi.← Əgər səni təkzib edərlərsə (ürəyini qısma).

ٍۙ ‫يم َو َق ْو ُم ل‬
﴾43﴿ ‫ُوط‬ َ ۪‫َو َق ْو ُم ا ِْب ٰره‬
İbrahim tayfası da, Lut qövmü də (peyğəmbərlərini təkzib etmişdi).

ٰ ‫َو ُك ِّذ َب ُم‬

‫وسى‬ ‫اب َم ْد َي َن‬
ُ ‫َو َا ْص َح‬
Musa da yalançı sayılmışdı. ← Mədyən əhli də (peyğəmbərlərini təkzib etmişdi).

﴾44﴿ ‫ان َن ۪ك ِير‬

َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ َ ‫َف َا ْمل َْي ُت ِللْكَ اف ِ۪ر‬
‫ين ُث َّم َا َخذْ ُت ُه ْم‬
Bəs mənim inkar etməyim (cəzalandırmağım) necə oldu! ← Kafirlərə möhlət verdim, sonra onları yaxaladım.

‫او َي ٌة َعلٰ ى ُع ُروشِ َها‬

ِ ‫َف ِه َي َخ‬ َ ‫َفكَ َا ِّي ْن م ِْن َق ْر َي ٍة َا ْهلَكْ َن‬
‫اها َوهِ َي ظَ ال َِم ٌة‬
ora viranə qalmışdı. ← Zalım olduqları halda məhv etdiyimiz neçə-neçə məmləkət var ki,

﴾45﴿ ٍ‫َو ِب ْئ ٍر ُم َعطَّ َل ٍة َو َق ْص ٍر َم ۪شيد‬

(Neçə-neçə) xarab olmuş su quyuları və möhtəşəm qəsrlər də (bomboş qalmışdı).

َ ‫ُوب َي ْع ِقل‬
ٓ ‫ُون ِب َها‬ ٌ ‫ون ل َُه ْم ُقل‬
َ ُ‫َف َتك‬ ِ ‫َا َفل َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
beləcə, düşünən qəlbləri olsun, ← Onlar yer üzündə gəzib dolaşmadılarmı ki,

ُ ‫َف ِا َّن َها اَل َت ْع َمى اْال َْب َص‬

‫ار‬ ‫ون ِب َه ۚا‬
َ ‫ان َي ْس َم ُع‬
ٌ ‫َا ْو ٰا َذ‬
Həqiqətən, gözlər kor olmaz. ← yaxud eşidən qulaqları (olsun)?

﴾46﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ُ ‫َولٰكِ ْن َت ْع َمى ا ْل ُقل‬
ُّ ‫ُوب ا َّلت۪ي فِي‬
Lakin sinələrdəki ürəklər kor olar.
339 əl-Həcc surəsi Cüz 17

‫الل َو ْع َد ُه‬
ُ ّٰ‫ِف ه‬
َ ‫َول َْن ُي ْخل‬ ‫اب‬
ِ َ‫َو َي ْس َت ْع ِجلُو َن َك ِبال َْعذ‬
Allah Öz vədinə əsla xilaf çıxmaz! ← (Ey Rəsulum!) Əzabın gəlməsi üçün səni tələsdirirlər.

َ ‫ْف َس َن ٍة م َِّما َت ُع ُّد‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ِ ‫َك َال‬ ‫َوا َِّن َي ْو ًما عِ ْن َد َر ِّب َك‬
sizin saydığınızın (hesabladığınız) min il kimidir! ← Şübhəsiz, Rəbbinin dərgahındakı bir gün,

﴾48﴿ ‫ُث َّم َا َخذْ ُت َه ۚا َو ِال ََّي ال َْم ۪ص ُير‬ ‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن َق ْر َي ٍة َا ْمل َْي ُت ل ََها َوهِ َي ظَ ال َِم ٌة‬
sonra onları yaxaladım. Axır dönüş Mənədir! ← Neçə-neçə məmləkətə, zülm etdikləri halda möhlət verdim,

﴾49﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا لَكُ ْم َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ‫اس‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها‬
Mən yalnızca sizi açıq-aşkar xəbərdar edənəm! ← De ki: “Ey insanlar!

﴾50﴿ ‫يم‬
ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو ِر ْز ٌق َك ۪ر‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َفالَّذ‬
onlar üçün bağışlanma və bol ruzi vardır! ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəlincə,

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾51﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ين‬ ِ ‫ي ٰا َيا ِت َنا ُم َع‬
َ ‫اج ۪ز‬ ٓ ۪‫ين َس َع ْوا ف‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar cəhənnəm əhlidirlər! ← Ayələrimizi aciz qoymaq üçün səy göstərənlərə gəldikdə isə,

‫ِك م ِْن َر ُسولٍ َول َن ِب ٍّي‬

َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
(Ey Rəsulum!) Biz səndən əvvəl elə bir rəsul və elə bir nəbi göndərmədik ki,

‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫الل َما ُي ْلقِي‬
ُ ّٰ‫َف َي ْن َس ُخ ه‬ ۚ ۪‫ي ُا ْمن َِّيتِه‬
ٓ ۪‫ان ف‬
ُ َ‫الش ْيط‬ ٓ ‫اِل ِا َذا َت َم ّٰن‬
َّ ‫ى َا ْل َقى‬
Allah isə Şeytanın atdığını yox edər. ← o təmənna etdikdə Şeytan onun arzusuna (bir fikir) atmasın!

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾52﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ُ ّٰ‫ُث َّم ُي ْحكِ ُم ه‬
ۜ ۪‫الل ٰا َياتِه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Sonra Allah Öz ayələrini möhkəmlədər.

‫ض‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬

ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬ ‫ان ِف ْت َن ًة‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ل َِي ْج َع َل َما ُي ْلقِي‬
...qəlblərində xəstəlik olanlar üçün, ← (Allah bunu belə edir ki), Şeytanın vəsvəsəsini bir sınaq vasitəsi etsin...

﴾53﴿ ٍۙ‫اق َبع۪ يد‬

ٍ ‫ين لَف۪ ي شِ َق‬
َ ۪‫َوا َِّن الظَّ الِم‬ ُ ‫َوا ْل َقاسِ َي ِة ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬
Şübhəsiz ki, zalımlar uzaq bir ayrılıq içindədirlər. ← və ürəkləri qatı olanlar üçün!

‫ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم َا َّن ُه‬
َ ۪‫َول َِي ْعل ََم الَّذ‬
haqq (Quran) sənin Rəbbindəndir. ← Elm verilən kəslər də bilsinlər ki,

ٍ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾54﴿‫يم‬ َ ۪‫الل ل ََها ِد الَّذ‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ُ ‫َف ُي ْؤ ِم ُنوا ِبه۪ َف ُت ْخ ِب َت ل َُه ُقل‬
‫ُوب ُه ْم‬
Şübhəsiz, Allah iman gətirənləri doğru yola yönəldər!← Ona inansınlar və ürəkləri ondan arxayın olsun.

‫اع ُة َب ْغ َت ًة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َح ّٰتى َت ْات َِي ُه ُم‬ ‫ين َك َف ُروا ف۪ ي م ِْر َي ٍة ِم ْن ُه‬
َ ۪‫َو اَل َي َزالُ الَّذ‬
qiyamət qəflətən onlara gəlib çatana qədər, ← Kafirlər isə ondan şəkk-şübhədə olmaqda davam edəcəklər,

ٍ ۪‫اب َي ْو ٍم َعق‬
﴾55﴿ ‫يم‬ ُ َ‫َا ْو َي ْات َِي ُه ْم َعذ‬
yaxud o xeyirsiz günün əzabı onlara gəlib yetişənədək.
Cüz 17 əl-Həcc surəsi 340

‫َي ْحكُ ُم َب ْي َن ُه ْم‬ ِ ّٰ‫ْك َي ْو َمئِذٍ للِ ه‬

ُ ‫َال ُْمل‬
(Allah) onların arasında hökm edəcəkdir. ← O gün (qiyamət günü) hökmranlıq Allahındır.

ِ ۪‫النع‬
﴾56﴿ ‫يم‬ ِ ‫ف۪ ي َج َّن‬
َّ ‫ات‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َفالَّذ‬
Nəim cənnətlərində olacaqlar! ← Beləcə, iman gətirib yaxşı işlər görənlər,

﴾57﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar üçün rüsvayedici bir əzab vardır! ← Kafir olub ayələrimizi yalan hesab edənlərə gəlincə,

‫ُث َّم ُق ِتلُوٓا َا ْو َما ُتوا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬

‫الل‬ ِ ‫اج ُروا ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َه‬
sonra öldürülərlər, yaxud ölərlər; ← O kəslər ki, Allah yolunda hicrət edərlər,

َ ۪‫الر ِازق‬
﴾58﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل ل َُه َو َخ ْي ُر‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ۜ‫الل ِر ْز ًقا َح َس ًنا‬
ُ ّٰ‫ل ََي ْر ُز َق َّن ُه ُم ه‬
Şübhəsiz ki, Allah ruzi verənlərin ən yaxşısıdır! ← Allah onlara həqiqətən, gözəl ruzi verəcəkdir.

ٌ ۪‫يم َحل‬
﴾59﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل ل ََعل‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ‫ل َُي ْد ِخل ََّن ُه ْم ُم ْد َخل َي ْر َض ْو َن ُه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, həlimdir! ← (Allah) onları, razı qalacaqları bir yerə daxil edəcəkdir.

‫ُث َّم ُبغِ َي َعل َْي ِه‬ َ ‫ِك َو َم ْن َعا َق َب ِبمِ ْث ِل َما ُعوق‬
۪‫ِب ِبه‬ َ ‫ٰذل‬
sonra təcavüzə məruz qalsa, ← Budur. Kim, özünə verilən cəza kimi cəza verib,

﴾60﴿ ‫ور‬
ٌ ‫الل ل ََع ُف ٌّو َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ل ََي ْن ُص َر َّن ُه ه‬
Həqiqətən, Allah əfv edəndir, bağışlayandır! ← şübhəsiz ki, Allah ona kömək edər.

‫ار فِي ال َّْي ِل‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو ُيول ُِج‬ ‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫الل ُيول ُِج ال َّْي َل فِي‬
َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬
günzdüzü də gecəyə qatar. ← Bu ona görədir ki, Allah gecəni gündüzə qatar,

﴾61﴿ ‫ير‬ ٌ ۪‫الل َسم‬

ٌ ‫يع َب ۪ص‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Və ona görə ki, Allah (hər şeyi) eşidəndir, görəndir!

‫ون م ِْن ُدونِه۪ ُه َو ال َْباطِ ُل‬

َ ‫َو َا َّن َما َي ْد ُع‬ ‫الل ُه َو ال َْح ُّق‬
َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬
Ondan başqa dua etdikləri (bütlər, tanrılar) isə batildir. ← Bu ona görədir ki, Allah haqqdır.

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫الل َا ْن َزلَ م َِن‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬ ﴾62﴿ ‫الل ُه َو ال َْعل ُِّي الْكَ ۪ب ُير‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Görmədinmi ki, Allah göydən su endirdi, ← Həqiqətən, Allah ucadır, böyükdür!

﴾63﴿ ‫ير‬ ٌ ‫الل ل َ۪ط‬

ٌ ‫يف َخ ۪ب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ض ُم ْخ َض َّر ًة‬
ُ ‫َف ُت ْص ِب ُح اْال َْر‬
Həqiqətən, Allah lütfkardır, (hər işdən) xəbərdardır. ← və yer üzü (onunla) yamyaşıl olur?

ُ ۪‫الل ل َُه َو ال َْغن ُِّي ال َْحم‬

﴾64﴿‫يد‬ َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
Həqiqətən, Allah ehtiyacsızdır, şükürə layiqdir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa Onundur.
341 əl-Həcc surəsi Cüz 17

ۜ ۪‫ْك َت ْج ۪ري فِي ال َْب ْح ِر ِب َا ْم ِره‬

َ ‫ض َوا ْل ُفل‬
ِ ‫َما فِي اْال َْر‬ ‫الل َس َّخ َر لَكُ ْم‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
Yerdə olanları və dənizdə Onun əmrilə üzən gəmiləri? ← Görmədinmi ki, Allah sizə ram etmişdir;

ٌ ‫اس ل ََر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾65﴿‫يم‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫الل ِب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ۪‫ض ا اَِّل ِبا ِْذنِه‬ َّ ‫َو ُي ْمسِ ُك‬
ِ ‫الس َما ٓ َء َا ْن َت َق َع َعلَى اْال َْر‬
Şübhəsiz, Allah insanlara şəfqətli, mərhəmətlidir! ← Ondan izinsiz yerin üzərinə düşməməsi üçün göyü tutur.

﴾66﴿ ‫ور‬
ٌ ‫ان لَكَ ُف‬ ِ ْ‫ُث َّم ُي ْح ۪ييكُ ْم ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ‫اك ْم ُث َّم ُيم۪ ي ُتكُ ْم‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
ُ ‫ي َا ْح َي‬
sonra sizi dirildəcək. Həqiqətən insan çox nankordur. ← Sizi dirildən Odur. Sonra sizi öldürəcək,

ُ ُ‫ُه ْم َناسِ ك‬
‫وه‬ ‫لِكُ ِّل ُا َّم ٍة َج َع ْل َنا َم ْن َسكً ا‬
onlar ona əməl edərlər. ← Biz hər ümmət üçün bir şəriət müəyyən etdik ki,

‫َو ْاد ُع ِالٰى َر ِّب َك‬ ‫از ُع َّن َك فِي اْال َْم ِر‬
ِ ‫َف اَل ُي َن‬
Sən (onları) öz Rəbbinə dəvət et. ← Elə isə, (bu) işdə səninlə mübahisə etməsinlər.

ٍ ۪‫ِا َّن َك ل ََعلٰ ى ُه ًدى ُم ْس َتق‬

﴾67﴿ ‫يم‬
Şübhəsiz ki, sən doğru yol üzərindəsən.

﴾68﴿ ‫ُون‬
َ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ه‬ ‫َوا ِْن َج َادلُوكَ َف ُق ِل‬
“Allah sizin nə etdiyinizi daha yaxşı bilir. ← (Ey Rəsulum!) Əgər səninlə mübahisə etsələr, de ki:

َ ‫يما ُك ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َت ْخ َت ِل ُف‬
﴾69﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ف‬ ‫لل َي ْحكُ ُم َب ْي َنكُ ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
...ixtilafda olduğunuz məsələlər barəsində!” ← Allah, qiyamət günü aranızda hökm verəcəkdir...

ۜ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫الل َي ْعل َُم َما فِي‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫َال َْم َت ْعل َْم َا َّن‬
Allah, göydə və yerdə nə varsa (hamısını) bilir? ← Bilmədinmi ki,

﴾70﴿ ‫ير‬ ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬

ٌ ‫الل َي ۪س‬ َ ‫ا َِّن ٰذل‬ ۜ ٍ ‫ِك ف۪ ي كِ َت‬
‫اب‬ َ ‫ا َِّن ٰذل‬
Şübhəsiz ki, , Allah üçün bu asandır! ← Həqiqətən, bu, (lövhi-məhfuzda) bir kitabdadır.

‫ل َْم ُي َن ِّزلْ ِبه۪ ُسلْطَ ا ًنا‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل َما‬ َ ‫َو َي ْع ُب ُد‬
(Allah), onlar haqqında heç bir dəlil nazil etməmişdir, ← Onlar, Allahı qoyub elə bir şeyə ibadət edirlər (ki),

َ ۪‫َو َما ِللظَّ الِم‬

﴾71﴿ ‫ين م ِْن َن ۪ص ٍير‬ ‫س ل َُه ْم ِبه۪ عِ ل ٌْم‬
َ ‫َو َما ل َْي‬
Zalımlara heç bir yardım edən olmaz! ← və ona dair onların heç bir bilikləri də yoxdur.

َ ۪‫َت ْع ِر ُف ف۪ ي ُو ُجو ِه الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا ال ُْم ْنكَ َر‬ ٍ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬
‫ات‬
kafir olanların üzlərində bir ikrah sezərsən. ← Ayələrimiz onlara açıq-aşkar surətdə oxunduğu zaman,

‫ُق ْل َا َف ُا َن ِّب ُئكُ ْم ِب َش ٍّر م ِْن ٰذلِكُ ْم‬ ۜ‫ُون َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ِت َنا‬ َ ۪‫ون ِبالَّذ‬
َ ‫ين َي ْتل‬ َ ُ‫ون َي ْسط‬
َ ‫َيكَ ُاد‬
De: “Sizə bundan daha pisini xəbər verimmi? ← Özlərinə ayələrimizi oxuyanlara az qala hücum çəksinlər.

﴾72﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
ۜ‫ين َك َف ُروا‬ ُ ّٰ‫ار َو َع َد َها ه‬
ُ ‫َا َّلن‬
Və o nə pis qayıdış yeridir!” ← Atəş! Allah onu kafirlərə vəd etmişdir.
Cüz 17 əl-Həcc surəsi 342

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬ ‫اس َتمِ ُعوا ل َُه‬
ْ ‫اس ُض ِر َب َم َث ٌل َف‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Şübhəsiz ki, Allahdan qeyri dua etdiyiniz şeylər, ← Ey insanlar! Bir məsəl çəkildi, ona qulaq asın!

‫اج َت َم ُعوا ل َُه‬

ْ ‫َول َِو‬ ‫ل َْن َي ْخ ُل ُقوا ُذ َب ًابا‬
hamısı onun üçün bir yerə yığışsa belə! ← bir milçək də yarada bilməzlər,

‫وه ِم ْن ُه‬
ُ ُ‫اَل َي ْس َت ْنقِذ‬ ‫اب َش ْيـًٔا‬ ُّ ‫َوا ِْن َي ْسل ُْب ُه ُم‬
ُ ‫الذ َب‬
onu o (milçək)dən geri ala bilməzlər. ← Əgər milçək onlardan bir şey götürsə,

﴾73﴿ ‫ُوب‬
ُ ‫ِب َوال َْمطْ ل‬
ُ ‫ف الطَّ ال‬
َ ‫َض ُع‬
İstəyən də aciz qaldı, istənilən də!

﴾74﴿ ‫الل َل َق ِو ٌّي َع ۪زي ٌز‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ۪‫الل َح َّق َق ْد ِره‬
َ ّٰ‫َما َق َد ُروا ه‬
Həqiqətən, Allah yenilməz qüvvət sahibi, qüdrət sahibidir! ← Onlar Allahı layiqincə qiymətləndirmədilər.

ٌ ۪‫الل َسم‬
ٌ ‫يع َب ۪ص‬
﴾75﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اس‬ َّ ‫لل َي ْصطَ ف۪ ي م َِن ال َْملٰ ٓئِكَ ِة ُر ُسل َوم َِن‬
ۜ ِ ‫الن‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, görəndir! ← Allah, mələklərdən və insanlardan elçilər seçər.

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬
﴾76﴿ ‫ور‬ ‫َي ْعل َُم َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم‬
Və (bütün) işlər Allaha qayıdar! ← (Allah) onların önlərindəkini də, arxalarındakını da bilir.

‫َو ْاع ُب ُدوا َر َّبكُ ْم‬ ‫اس ُج ُدوا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
ْ ‫ين ٰا َم ُنوا ْار َك ُعوا َو‬
Rəbbinizə ibadət edin, ← Ey iman gətirənlər! (Namaz qıldıqda) rüku edin, səcdəyə qapanın;

﴾77﴿ ‫ون‬
َ ‫َوا ْف َعلُوا ال َْخ ْي َر ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
və yaxşı işlər görün ki, nicat tapasınız!

ِ ّٰ‫َو َجاهِ ُدوا فِي ه‬

ْ ‫الل َح َّق ِج َهاد ۪ ِۜه ُه َو‬
‫اج َت ٰبيكُ ْم‬
Allah yolunda layiqincə cihad edin. O sizi seçdi.

َ ۪‫ِم َّل َة َا ۪بيكُ ْم ا ِْب ٰره‬

‫يم‬ ‫ين م ِْن َح َر ٍ ۜج‬ ّ ۪ ‫َو َما َج َع َل َعل َْيكُ ْم فِي‬
ِ ‫الد‬
Atanız İbrahimin dinində (olduğu kimi). ← Və dində sizin üçün heç bir çətinlik vermədi;

‫يدا َعل َْيكُ ْم‬

ً ‫الر ُسولُ َش ۪ه‬
َّ ‫ون‬
َ ُ‫ل َِيك‬ ‫ين م ِْن َق ْب ُل َوف۪ ي ٰهذَ ا‬
َ ۪‫ُه َو َس ّٰميكُ ُم ال ُْم ْسلِم‬
Peyğəmbər sizə şahid olsun, ← O daha əvvəl də, bu (Quran)da da sizə müsəlman adını verdi ki,

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َف َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫اس‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫َو َتكُ و ُنوا ُش َه َدا ٓ َء َعلَى‬
Elə isə, namazı qılın, zəkatı verin, ← siz də insanlara şahid olasınız.

﴾78﴿ ‫الن ۪ص ُير‬

َّ ‫َفن ِْع َم ال َْم ْولٰى َون ِْع َم‬ ِ ّٰ‫َو ْاع َت ِص ُموا ِب ه‬
‫اللۜ ُه َو َم ْولٰيكُ ْم‬
(O), nə yaxşı ixtiyar sahibi və nə gözəl yardımçıdır! ← və Allaha sığının. O, sizin ixtiyar sahibinizdir.
343 əl-Mu’minun surəsi Cüz 18

َ ‫ور ُة ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون‬ َ ‫﴾ ُس‬23﴿
əl-Mu’minun (Möminlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 118 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َ ‫ين ُه ْم ف۪ ي َص اَلت ِِه ْم َخاشِ ُع‬
﴾2﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬ ﴾1﴿ ‫ون‬َ ‫َق ْد َا ْفل ََح ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
O kəslər ki, onlar namazlarında itaətkardırlar; ← Möminlər nicat tapmışlar;

َ ‫ِلز ٰكو ِة َفاعِ ل‬

﴾4﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َّ ‫ين ُه ْم ل‬ ﴾3﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُه ْم َع ِن الل َّْغ ِو ُم ْع ِر ُض‬
O kəslər ki, onlar zəkatı verərlər; ← O kəslər ki, onlar lağlağadan üz döndərərlər;

﴾5﴿ ‫ون‬ ِ ‫ين ُه ْم ِل ُف ُر‬

َ ُ‫وج ِه ْم َحافِظ‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
O kəslər ki, onlar ayıb yerlərini (zinadan) qoruyarlar!

َ ۪‫َف ِا َّن ُه ْم َغ ْي ُر َملُوم‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ‫اج ِه ْم َا ْو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه ْم‬
ِ ‫ى َا ْز َو‬
ٓ ٰ‫ا اَِّل َعل‬
Buna görə onlar qınanmazlar. ← Ancaq zövcələri və ya sahib olduqları (cariyələri bundan) istisnadır.

﴾7﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال َْع ُاد‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك‬
َ ‫َف َم ِن ْاب َت ٰغى َو َرا ٓ َء ٰذل‬
onlar əsl həddi aşanlardır. ← Kim ondan artığını istəyərsə,

﴾9﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ُ‫ين ُه ْم َعلٰ ى َصل ََوات ِِه ْم ُي َحافِظ‬ ﴾8﴿‫ون‬
َ ‫ين ُه ْم اِل ََما َنات ِِه ْم َو َع ْهدِ هِ ْم َر ُاع‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
və o kəslər ki, onlar namazlarına davam edərlər; ← O kəslər ki, onlar əmanətlərinə və əhdlərinə riayət edərlər,

َ ‫س ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾11﴿ ‫ون‬ َ ‫ون ا ْلف ِْر َد ْو‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ِر ُث‬ ﴾10﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال َْو ِار ُث‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Firdovs (cənnətinə) varis olanlardır. Onlar orada əbədi qalacaqlar! ← onlar əsl varislərdir;

ٍ ‫ُث َّم َج َع ْل َن ُاه ُنطْ َف ًة ف۪ ي َق َرارٍ َم ۪ك‬

﴾13﴿‫ين‬ ٍ ‫ان م ِْن ُس اَل َل ٍة م ِْن ۪ط‬
﴾12﴿‫ين‬ ِ ْ‫َو َل َق ْد َخل َْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Sonra onu möhkəm bir yerdə nütfəyə çevirdik. ← Həqiqətən, insanı, süzülmüş palçıqdan yaratdıq.

‫َف َخل َْق َنا ال َْع َل َق َة ُم ْض َغ ًة‬ ‫ُث َّم َخل َْق َنا ال ُّنطْ َف َة َع َل َق ًة‬
sonra laxtalanmış qanı bir parça ət etdik. ← Sonra nütfəni laxtalanmış qana (rüşeymə) çevirdik,

َ َ‫َفكَ َس ْو َنا الْعِ ظ‬

ۗ ‫ام ل َْح ًما‬ ‫َف َخل َْق َنا ال ُْم ْض َغ َة عِ ظَ ًاما‬
sonra sümükləri ətlə örtdük. ← Sonra o əti sümüklərə döndərdik,

﴾14﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫اركَ ه‬

َ ۪‫الل َا ْح َس ُن ال َْخالِق‬ َ ‫َف َت َب‬ ‫ُث َّم َا ْن َش ْا َن ُاه َخ ْل ًقا ٰا َخ َر‬
Yaradanların ən gözəli olan Allah nə qədər uludur! ← Sonra onu başqa bir məxluqat formasına saldıq.

َ ‫ُث َّم ِا َّنكُ ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ُت ْب َع ُث‬

﴾16﴿ ‫ون‬ ﴾15﴿ ‫ون‬ َ ‫ُث َّم ِا َّنكُ ْم َب ْع َد ٰذل‬
َ ‫ِك ل ََم ِّي ُت‬
Sonra siz qiyamət günü dirildiləcəksiniz! ← Sonra onun arxasınca siz mütləq öləcəksiniz!

َ ۪‫َو َما ُك َّنا َع ِن ال َْخل ِْق َغافِل‬

﴾17﴿‫ين‬ ‫َو َل َق ْد َخل َْق َنا َف ْو َقكُ ْم َس ْب َع طَ َرآئ َِق‬
Biz yaratmaqdan qafil deyilik. ← Andolsun ki, Biz sizin üstünüzdə yeddi yol (təbəqə) yaratdıq.
Cüz 18 əl-Mu’minun surəsi 344

‫ض‬
ۗ ِ ‫َف َا ْسكَ َّن ُاه فِي اْال َْر‬ ٍ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء ِب َق َدر‬
َّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا م َِن‬
və onu yer üzündə saxladıq. ← Göydən lazım olan miqdarda su endirdik,

ٍ ‫َو ِا َّنا َعلٰ ى َذ َه‬

َ ‫اب ِبه۪ َل َقاد ُِر‬
﴾18﴿ ‫ون‬
Əlbəttə, Biz onu aparmağa (buxarlaşdırmağa) da qadirik!

َ ‫۪ير ٌة َو ِم ْن َها َت ْا ُكل‬

﴾19﴿ ‫ُون‬ َ ‫لَكُ ْم ف۪ َيها َف َواكِ ُه َكث‬ ‫اب‬ ٍ ‫َف َا ْن َش ْا َنا لَكُ ْم ِبه۪ َج َّن‬
ٍ ‫ات م ِْن َن ۪خ‬
ٍۢ ‫يل َو َا ْع َن‬
Sizin üçün orada bir çox meyvələr var ki, onlardan yeyirsiniz.←Və onunla, sizin üçün xurma və üzüm bağları
yaratdıq.

َ ۪‫ِلكِ ل‬
﴾20﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫الد ْه ِن َو ِص ْب ٍغ ل ا‬
ُّ ‫َت ْن ُب ُت ِب‬ ‫ور َس ْي َنا ٓ َء‬
ِ ُ‫َو َش َج َر ًة َت ْخ ُر ُج م ِْن ط‬
o, yeyənlər üçün salat (zeytun) və yağ bitirər. ← Sina dağından çıxan bir ağac da (yaratdıq ki),

‫ُن ْسق۪ يكُ ْم م َِّما ف۪ ي ُبطُ ون َِها‬ ‫ام لَعِ ْب َر ًة‬

ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫َوا َِّن لَكُ ْم فِي ا‬
Onların qarınlarında olan (süd)dən sizə içirdirik. ← Həqiqətən, heyvanlarda da sizin üçün bir ibrət vardır.

َ ‫َو ِم ْن َها َت ْا ُكل‬

﴾21﴿ ‫ُون‬ َ ‫َولَكُ ْم ف۪ َيها َم َناف ُِع َكث‬
‫۪ير ٌة‬
Həmçinin onlardan yeyirsiniz! ← Onlarda sizin üçün daha bir çox mənfəətlər də vardır.

﴾22﴿ ‫ُون‬ ِ ‫َو َعل َْي َها َو َعلَى ا ْل ُفل‬

َ ‫ْك ُت ْح َمل‬
Həm onların (heyvanların) üstündə, həm də gəmilərin üstündə daşınırsınız.

‫الل‬
َ ّٰ‫َف َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ۪‫وحا ِالٰى َق ْومِه‬
ً ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُن‬
O demişdi: “Ey qövmüm! Allaha ibadət edin! ← Həqiqətən, Biz Nuhu öz qövmünə göndərdik.

﴾23﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َّت ُق‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Elə isə, (Allahdan) qorxmursunuzmu?” ← Ondan başqa sizin heç bir tanrınız yoxdur!

‫َما ٰهذَ ا ٓ اِل َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬ ۪‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْومِه‬

َ ۪‫َف َقالَ ال َْمل َُؤا الَّذ‬
“Bu sadəcə sizin kimi bir insandır. ← Qövmünün kafir başçıları isə (qövmlərinə) dedilər:

‫ل ْن َزلَ َملٰ ٓئِكَ ًة‬

َ َ‫الل ا‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬ ‫يد َا ْن َي َت َف َّض َل َعل َْيكُ ْم‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Əgər Allah istəsəydi, mələklər göndərərdi. ← (Nuh) sizə böyüklük etmək istəyir.

‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل َر ُج ٌل ِبه۪ ِج َّن ٌة‬ َ ‫ي ٰا َبا ٓ ِئ َنا اْال ََّول‬

﴾24﴿ ‫۪ين‬ ٓ ۪‫َما َسمِ ْع َنا ِب ٰهذَ ا ف‬
O, sadəcə, özündə dəlilik olan bir adamdır. ← Biz, keçmiş atalarımızdan bunu eşitməmişik.

﴾26﴿ ِ‫َقالَ َر ِّب ا ْن ُص ْرن۪ي ِب َما َكذَّ ُبون‬ ٍ ‫َف َت َر َّب ُصوا ِبه۪ َح ّٰتى ۪ح‬
﴾25﴿‫ين‬
(Nuh) dedi:“Ey Rəbbim! Məni yalanlamalarına qarşı mənə kömək et!”←Bir müddətə qədər ona nəzarət edin!”

‫ْك ِب َا ْع ُي ِن َنا َو َو ْح ِي َنا‬

َ ‫اص َن ِع ا ْل ُفل‬
ْ ِ‫َف َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي ِه َان‬
“Gözlərimiz önündə və vəhyimizlə gəmini düzəlt. ← Biz də ona vəhy etdik ki:

‫ُك ف۪ َيها م ِْن ُك ٍّل َز ْو َج ْي ِن ا ْث َن ْي ِن‬

ْ ‫اسل‬
ْ ‫َف‬ ‫ور‬
ُ ‫الت ُّن‬ َ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َا ْم ُر َنا َو َف‬
َّ ‫ار‬
hər (heyvan)dan bir cütü ora mindir. ← Əmrimiz gəldiyi və təndir qaynadığı zaman,

‫َك ا اَِّل َم ْن َس َب َق َعل َْي ِه ا ْل َق ْولُ ِم ْن ُه ْم‬

َ ‫َو َا ْهل‬
İçlərindən, (ölümünə) əvvəlcədən söz (hökm) verilmiş kimsələr istisna olmaqla, ailəni də (gəmiyə mindir).

َ ‫ِا َّن ُه ْم ُم ْغ َر ُق‬

﴾27﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو اَل ُت َخاطِ ْبن۪ي فِي الَّذ‬
‫ين ظَ ل َُموا‬
Onlar mütləq boğulacaqlar. ← Zülm edənlərin (bağışlanmaları) barəsində isə, Mənə müraciət etmə!
345 əl-Mu’minun surəsi Cüz 18

َ ۪‫َف ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي َن ّٰجي َنا م َِن ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬
﴾28﴿‫ين‬ ْ ‫َف ِاذَا‬
ِ ‫اس َت َو ْي َت َا ْن َت َو َم ْن َم َع َك َعلَى ا ْل ُفل‬
‫ْك‬
“Bizi, zalım tayfadan qurtaran Allaha həmd olsun!”-de. ← Özünlə birlikdə olanlarla gəmiyə mindiyin vaxt:

﴾29﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر ال ُْم ْن ِزل‬ ‫ار ًكا‬
َ ‫َو ُق ْل َر ِّب َا ْن ِز ْلن۪ي ُم ْن َزل ُم َب‬
Axı, sən sığınacaq verənlərin ən xeyirlisisən!” ← Və de ki: “Ey Rəbbim! Məni mübarək bir yerə düşürt.

﴾31﴿‫ين‬
َ ‫ُث َّم َا ْن َش ْا َنا م ِْن َب ْعدِ هِ ْم َق ْر ًنا ٰا َخ ۪ر‬ ﴾30﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
َ ۪‫ات َوا ِْن ُك َّنا ل َُم ْب َتل‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Sonra onların arxasınca başqa bir nəsil yaratdıq.← Əlbəttə, bunda ibrətlər vardır. Həqiqətən, imtahana çəkirik!

‫الل‬
َ ّٰ‫ْاع ُب ُدوا ه‬ ِ‫ول ِم ْن ُه ْم َان‬
ً‫َف َا ْر َس ْل َنا ف۪ ِيه ْم َر ُس ا‬
“Allaha ibadət edin.← Onlara da, özlərindən bir peyğəmbər göndərdik ki:

﴾32﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َّت ُق‬ ‫َما لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ُر ُه‬
Elə isə, (Allahdan) qorxmursunuzmu?” ← Sizin, ondan başqa heç bir tanrınız yoxdur.

‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ِل َقا ٓ ِء ا‬
َ ۪‫الَّذ‬ ‫ل م ِْن َق ْو ِم ِه‬
ُ َ‫َو َقالَ ال َْم ا‬
o (başçılar) ki, kafir olub axirətə qovuşacaqlarını yalanlayırdılar, ← Tayfasının başçıları dedi,

‫َما ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬ ُّ ‫اه ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۙا‬ ُ ‫َو َا ْت َر ْف َن‬
“Bu sadəcə sizin kimi bir insandır; ← özlərinə də dünya həyatında bol nemət vermişdik:

َ ‫ُون ِم ْن ُه َو َي ْش َر ُب م َِّما َت ْش َر ُب‬

﴾33﴿ ‫ون‬ َ ‫َي ْا ُك ُل م َِّما َت ْا ُكل‬
Yediyinizdən yeyir, içdiyinizdən də içir.

َ ‫ِا َّنكُ ْم ِا ًذا ل ََخاسِ ُر‬

﴾34﴿ ‫ون‬ ‫َو َلئ ِْن َاطَ ْع ُت ْم َب َش ًرا ِم ْثلَكُ ْم‬
əlbəttə, siz o zaman ziyana uğramış olarsınız.← Əgər sizin kimi olan bir insana itaət etsəniz,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َّنكُ ْم ُم ْخ َر ُج‬ ‫َا َيعِ ُد ُك ْم َا َّنكُ ْم ِا َذا ِم ُّت ْم َو ُك ْن ُت ْم ُت َر ًابا َوعِ ظَ ًاما‬
siz (qəbirlərinizdən) çıxarılacağınız? ← O sizə vəd edirmi ki, ölüb torpaq və sür-sümük olduğunuzda,

﴾36﴿ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫ات ل َِما ُت‬
َ ‫ات َه ْي َه‬
َ ‫َه ْي َه‬
Vəd olunduğunuz şey çox uzaqdır, çox uzaq! (Bu, qeyri-mümkündür!)

﴾37﴿ ‫۪ين‬
َ ‫وت َو َن ْح َيا َو َما َن ْح ُن ِب َم ْب ُعوث‬
ُ ‫َن ُم‬ ُّ ‫ا ِْن هِ َي ا اَِّل َح َيا ُت َنا‬
‫الد ْن َيا‬
(Birimiz) ölürük, (birimiz) dirilirik. (Təkrar) dirildiləcək deyilik! ← Bizimki ancaq bu dünya həyatımızdır.

َ ‫َو َما َن ْح ُن ل َُه ِب ُم ْؤ ِمن‬

﴾38﴿ ‫۪ين‬ ‫الل َكذِ ًبا‬
ِ ّٰ‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل َر ُج ٌۨل ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Biz ona iman gətirən deyilik!” ← Bu, sadəcə olaraq Allaha yalandan iftira yaxan bir adamdır.

َ ۪‫يل ل َُي ْص ِب ُح َّن َنادِم‬

﴾40﴿‫ين‬ ٍ ۪‫َقالَ َع َّما َقل‬ ﴾39﴿ ِ‫َقالَ َر ِّب ا ْن ُص ْرن۪ي ِب َما َكذَّ ُبون‬
(Allah) dedi: “Bir azdan mütləq peşman olacaqlar!”← (Peyğəmbər) dedi: “Ey Rəbbim! Məni yalanlamalarına
qarşı mənə kömək et!”

‫اه ْم ُغ َثا ٓ ًء‬

ُ ‫َف َج َع ْل َن‬ ‫الص ْي َح ُة ِبال َْح ِّق‬
َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬
Və onları, sel üstündəki saman çöpünə döndərdik. ← Həqiqətən, qorxunc səs onları yaxaladı.

َ ‫ُث َّم َا ْن َش ْا َنا م ِْن َب ْعدِ هِ ْم ُق ُرو ًنا ٰا َخ ۪ر‬

﴾42﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َف ُب ْع ًدا ِل ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬
﴾41﴿ ‫ين‬
Sonra onların arxasınca başqa nəsillər yaratdıq. ← Zalım tayfa uzaq olsun!
Cüz 18 əl-Mu’minun surəsi 346

َ ‫َما َت ْس ِب ُق م ِْن ُا َّم ٍة َا َجل ََها َو َما َي ْس َت ْا ِخ ُر‬

﴾43﴿ ‫ون‬
Heç bir ümmət öz əcəlini nə qabaqlaya bilər, nə də yubada bilər!

‫وه‬
ُ ‫ُكل ََّما َجا ٓ َء ُا َّم ًة َر ُسول َُها َكذَّ ُب‬ ۜ‫ُث َّم َا ْر َس ْل َنا ُر ُس َل َنا َت ْت َرا‬
Hər ümmətə öz peyğəmbəri gəldikcə onu yalanladılar. ← Sonra ardı ardına peyğəmbərlərimizi göndərdik.

َ ‫َف ُب ْع ًدا ِل َق ْو ٍم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾44﴿ ‫ون‬ َ ۪‫اه ْم َا َحاد‬
‫يث‬ ُ ‫َف َا ْت َب ْع َنا َب ْع َض ُه ْم َب ْع ًضا َو َج َع ْل َن‬
İman gətirməyən bir tayfa uzaq olsun! ← Biz də onları bir-birinin ardınca məhv edib əfsanələrə döndərdik.

ٍۙ ‫ِب ٰا َيا ِت َنا َو ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ‫ون‬
َ ‫وسى َو َا َخ ُاه ٰه ُر‬
ٰ ‫ُث َّم َا ْر َس ْل َنا ُم‬
ayələrimizlə və açıq-aşkar bir dəlillə, ← Sonra Musanı və qardaşı Harunu göndərdik,

﴾46﴿ ‫۪ين‬
َ ‫اس َتكْ َب ُروا َو َكا ُنوا َق ْو ًما َعال‬
ْ ‫َف‬ ۬ َ‫ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬
۪‫لئِه‬
Onlar təkəbbürləndilər və özlərini yuxarı tutan bir camaat oldular, ← Firona və onun əyanlarının yanına.

﴾47﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َق ْو ُم ُه َما َل َنا َعا ِب ُد‬ ‫َف َقالُوٓا َا ُن ْؤم ُِن ل َِب َش َر ْي ِن ِم ْث ِل َنا‬
Halbuki onların tayfası bizim qullarımızdır.” ← və dedilər: “Özümüz kimi iki insanamı iman gətirəcəyik?

َ ‫وه َما َفكَ ا ُنوا م َِن ال ُْم ْهل َ۪ك‬

﴾48﴿ ‫ين‬ ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Beləliklə, onları yalançı saydılar və həlak edilənlərdən oldular.

﴾49﴿ ‫ون‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬

َ ‫اب ل ََعل َُّه ْم َي ْه َت ُد‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Həqiqətən, Biz Musaya kitabı (Tövratı) verdik ki, bəlkə, (İsrail oğulları) doğru yola yönəlsinlər!

﴾50﴿‫ين‬ ِ ‫اه َما ٓ ِالٰى َر ْب َو ٍة َذ‬

ٍ۟ ۪‫ات َق َرارٍ َو َمع‬ ُ ‫َو ٰا َو ْي َن‬ ‫َو َج َع ْل َنا ْاب َن َم ْر َي َم َو ُا َّم ُه ٰا َي ًة‬
Onları rahat və suyu olan bir təpədə yerləşdirdik.← Məryəm oğlunu və anasını da bir möcüzə etdik.

﴾51﴿‫يم‬ َ ‫ِا ّن۪ي ِب َما َت ْع َمل‬

ٌ ۪‫ُون َعل‬ ِ ‫الر ُس ُل ُكلُوا م َِن الطَّ ِّي َب‬
ۜ‫ات َو ْاع َملُوا َصال ًِحا‬ ُّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Mən həqiqətən, etdiklərinizi bilirəm! ← Ey peyğəmbərlər! Təmiz nemətlərdən yeyin və yaxşı işlər görün!

﴾52﴿ ِ‫َو َا َن ۬ا َر ُّبكُ ْم َفا َّت ُقون‬ ِ ‫َوا َِّن ٰهذِ ه۪ ٓ ُا َّم ُتكُ ْم ُا َّم ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
Mən də sizin Rəbbinizəm. Elə isə, məndən qorxun!” ← Şübhəsiz, bu bir ümmət olaraq sizin ümmətinizdir.

َ ‫ُكلُّ ِح ْز ٍب ِب َما ل ََد ْي ِه ْم َف ِر ُح‬

﴾53﴿‫ون‬ ۜ‫َف َت َقطَّ ُعوٓا َا ْم َر ُه ْم َب ْي َن ُه ْم ُز ُب ًرا‬
Hər firqə əlindəki ilə sevinir. ← Amma onlar işlərini aralarında parçalayıb kitablara (ayırdılar).

َ ‫ون َا َّن َما ُنمِ ُّد ُه ْم ِبه۪ م ِْن َمالٍ َو َبن‬

﴾55﴿‫۪ين‬ َ ‫َا َي ْح َس ُب‬ ٍ ‫َفذَ ْر ُه ْم ف۪ ي َغ ْم َرت ِِه ْم َح ّٰتى ۪ح‬
﴾54﴿‫ين‬
Zənn edirlər ki, özlərinə verdiyimiz mal və övladlarla, ← Onları bir müddətə qədər şaşqınlıqları içində burax!

﴾56﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل اَل َي ْش ُع ُر‬ ۜ ِ ‫ار ُع ل َُه ْم فِي ال َْخ ْي َر‬
‫ات‬ ِ ‫ُن َس‬
Xeyr, onlar anlamırlar! ← onların yaxşılıqlarına tələsirik?

َ ‫ين ُه ْم م ِْن َخ ْش َي ِة َر ِّب ِه ْم ُم ْش ِف ُق‬

﴾57﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, Rəbbinin qorxusundan tir-tir əsən kəslər;

﴾59﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُه ْم ِب َر ِّب ِه ْم اَل ُي ْش ِر ُك‬ َ ‫ات َر ِّب ِه ْم ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾58﴿‫ون‬ ِ ‫ين ُه ْم ِب ٰا َي‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Rəbbinə şərik qoşmayan kəslər; ← Rəbbinin ayələrinə inanan kəslər;
347 əl-Mu’minun surəsi Cüz 18

﴾60﴿ ‫ون‬ ِ ‫ُوب ُه ْم َو ِج َل ٌة َا َّن ُه ْم ِالٰى َر ِّب ِه ْم َر‬

َ ‫اج ُع‬ ُ ‫َو ُقل‬ ‫ون َما ٓ ٰا َت ْوا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُي ْؤ ُت‬
Ürəkləri, Rəbbinin hüzuruna qayıdacaqlarından qorxuya düşənlər; ← Verməli olduqlarını verənlər;

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم ل ََها َسا ِب ُق‬ ِ ‫ون فِي ال َْخ ْي َر‬
‫ات‬ َ ‫ار ُع‬
ِ ‫ِك ُي َس‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və onlar o (yaxşı işlər) üçün öndə gedərlər. ← Onlar yaxşı işlər görməkdə tələsərlər,

﴾62﴿‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬ ‫اب َي ْنطِ ُق ِبال َْح ِّق‬
ٌ ‫َول ََد ْي َنا كِ َت‬ ‫ِف َن ْف ًسا ا اَِّل ُو ْس َع َها‬
ُ ‫َو اَل ُنكَ ّل‬
Onlara haqsızlıq da edilməz.← Bizdə haqqı söyləyən bir Kitab vardır.← Biz heç kəsi, gücü çatmadığından
məsul tutmarıq.

َ ‫ِك ُه ْم ل ََها َعا ِمل‬

﴾63﴿‫ُون‬ َ ‫َول َُه ْم َا ْع َمالٌ م ِْن ُدونِ ٰذل‬ ‫ُوب ُه ْم ف۪ ي َغ ْم َر ٍة م ِْن ٰهذَ ا‬
ُ ‫َب ْل ُقل‬
Onların, bundan başqa etdikləri işlər də var. ← Lakin qəlbləri bundan xəbərsizdir .

َ ‫ِا َذا ُه ْم َي ْجـَٔ ُر‬

﴾64﴿‫ون‬ ِ َ‫ى ِا َذا ٓ َا َخذْ َنا ُم ْت َرف۪ ِيه ْم ِبال َْعذ‬
‫اب‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
dərhal fəryad edərlər. ← Nəhayət, onların naz-nemət içindəki başçılarını əzabla yaxaladığımız zaman,

َ ‫اَل َت ْجـَٔ ُروا ال َْي ْو َم ِا َّنكُ ْم م َِّنا اَل ُت ْن َص ُر‬

﴾65﴿ ‫ون‬
(Onlara belə deyirlər:) “Bu gün fəryad etməyin. Bizdən sizə heç cür yardım edilməyəcək!”

َ ‫ى َا ْع َقا ِبكُ ْم َت ْنكِ ُص‬

﴾66﴿ ‫ون‬ ٓ ٰ‫َق ْد َكا َن ْت ٰا َيات۪ي ُت ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم َفكُ ْن ُت ْم َعل‬
Ayələrimiz sizə oxunurdu. Siz isə arxanızı çevirirdiniz.

َ ‫ين ِبه۪ َسام ًِرا َت ْه ُج ُر‬

﴾67﴿ ‫ون‬ َ ‫ُم ْس َتكْ ِب ۪ر‬
Ona (Qurana) qarşı təkəbbürlənərək, gecələr toplanaraq ağzınıza gələni deyirdiniz.

َ ‫َا ْم َجا ٓ َء ُه ْم َما ل َْم َي ْا ِت ٰا َبا ٓ َء ُه ُم اْال ََّول‬

﴾68﴿‫۪ين‬ َ‫َا َفل َْم َي َّد َّب ُروا ا ْل َق ْول‬
Yaxud onlara, keçmiş atalarına gəlməyən bir şey gəldi? ← Onlar kəlam haqqında düşünüb daşınmırlarmı?

َ ‫َف ُه ْم ل َُه ُم ْنكِ ُر‬

﴾69﴿‫ون‬ ‫َا ْم ل َْم َي ْع ِر ُفوا َر ُسول َُه ْم‬
onlar onu inkar edirlər? ← Yoxsa öz Peyğəmbərini tanımayıb,

﴾70﴿‫ون‬ ِ ‫َو َا ْك َث ُر ُه ْم ِلل َْح ِّق َك‬

َ ‫ار ُه‬ ‫َب ْل َجا ٓ َء ُه ْم ِبال َْح ِّق‬ ‫ُون ِبه۪ ِج َّن ٌة‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
Onların çoxu isə haqqı xoşlamır.← Xeyr, onlara haqqı gətirdi.← Yaxud:“Onda divanəlik var”- dedilər?

‫ض َو َم ْن ف۪ ِيه َّن‬
ُ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َل َف َس َد ِت‬
ُ ‫الس ٰم َو‬ ‫َول َِو ا َّت َب َع ال َْح ُّق َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬
göylər, yer və içindəkilər mütləq korlanardı.← Əgər haqq onların nəfslərinin istəklərinə tabe olsaydı,

َ ‫َف ُه ْم َع ْن ذ ِْك ِرهِ ْم ُم ْع ِر ُض‬

﴾71﴿ ‫ون‬ ‫اه ْم ِبذِ ْك ِرهِ ْم‬
ُ ‫َب ْل َا َت ْي َن‬
Onlar isə özlərinə edilən öyüd-nəsihətdən üz döndərirlər. ← Xeyr, Biz onlara öyüd-nəsihət gətirdik.

‫اج َر ِّب َك َخ ْي ٌر‬

ُ ‫َف َخ َر‬ ‫َا ْم َت ْسـَٔل ُُه ْم َخ ْر ًجا‬
Rəbbinin vergisi (mükafatı) daha xeyirlidir. ← Yoxsa sən onlardan vergi istəyirsən?

﴾73﴿ ‫يم‬ ٍ ‫وه ْم ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬ ُ ‫َو ِا َّن َك َل َت ْد ُع‬ َ ۪‫الر ِازق‬
﴾72﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ُه َو َخ ْي ُر‬
Şübhəsiz ki, sən onları doğru yola dəvət edirsən! ← O, ruzi verənlərin ən xeyirlisidir!

َ ‫اط َل َناكِ ُب‬

﴾74﴿ ‫ون‬ ِ ‫الص َر‬
ِّ ‫ال ِخ َر ِة َع ِن‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َوا َِّن الَّذ‬
Şübhəsiz ki, axirətə inanmayanlar isə (haqq) yoldan sapanlardır!
Cüz 18 əl-Mu’minun surəsi 348

َ ‫َلل َُّجوا ف۪ ي طُ ْغ َيان ِِه ْم َي ْع َم ُه‬

﴾75﴿‫ون‬ ُ ‫َول َْو َر ِح ْم َن‬
‫اه ْم َو َك َش ْف َنا َما ِب ِه ْم م ِْن ُض ٍّر‬
şaşqın vəziyyətdə azğınlıqlarına davam edərlər. ← Əgər onlara rəhm edib düşdükləri müsibətdən qurtarsaq,

﴾76﴿ ‫ون‬
َ ‫اس َتكَ ا ُنوا ل َِر ِّب ِه ْم َو َما َي َت َض َّر ُع‬
ْ ‫َف َما‬ ‫اب‬
ِ َ‫اه ْم ِبال َْعذ‬
ُ ‫َو َل َق ْد َا َخذْ َن‬
Onlar isə öz Rəbbinə itaət etmədilər və yalvarıb-yaxarmadılar. ← Biz həqiqətən, onları əzabla yaxaladıq.

َ ‫ِا َذا ُه ْم ف۪ ي ِه ُم ْبل ُِس‬

﴾77﴿ ‫ون‬ ٍ‫اب َشد۪ يد‬
ٍ َ‫ى ِا َذا َف َت ْح َنا َعل َْي ِه ْم َب ًابا َذا َعذ‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
dərhal onlar ümidsizliyə qapıldılar.← Nəhayət, onların üzərinə şiddətli bir əzab qapısı açdığımız zaman,

َ ‫َقل۪ اًيل َما َت ْشكُ ُر‬

﴾78﴿ ‫ون‬ ‫ال ْفـٔ َِد َة‬
َ ْ‫ار َو ا‬
َ ‫الس ْم َع َو اْال َْب َص‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
َّ ‫ي َا ْن َش َا لَكُ ُم‬
Nə qədər də az şükür edirsiniz. ← Sizin üçün qulaq, göz və ürək yaradan Odur.

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾79﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َذ َر َا ُك ْم فِي اْال َْر‬
‫ض‬
Siz Onun hüzuruna cəm ediləcəksiniz. ← Sizləri yer üzündə yaradıb törədən Odur.

‫ار‬
ۜ ِ ‫الن َه‬
َّ ‫اخت اَِل ُف ال َّْي ِل َو‬
ْ ‫َول َُه‬ ُ ۪‫َو ُه َو الَّذ۪ ي ُي ْح ۪ي َو ُيم‬
‫يت‬
Gecə və gündüzün bir-birinin ardınca gedib-gəlməsi də Onun (əmrilə)dir. ← Dirildən də, öldürən də Odur.

َ ‫َب ْل َقالُوا ِم ْث َل َما َقالَ اْال ََّول‬

﴾81﴿ ‫ُون‬ َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬
﴾80﴿ ‫ُون‬
Xeyr, onlar da əvvəlkilərin dedikləri kimi dedilər. ← Elə isə, dərk etmirsinizmi?

َ ‫َء ِا َّنا ل ََم ْب ُعو ُث‬

﴾82﴿ ‫ون‬ ‫َقالُوٓا َء ِا َذا ِم ْت َنا َو ُك َّنا ُت َر ًابا َوعِ ظَ ًاما‬
biz yenidənmi dirildiləcəyik?” ← Onlar demişdilər: “Biz ölüb torpaq və sür-sümük olduğumuz vaxt

﴾83﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ ‫َل َق ْد ُوعِ ْد َنا َن ْح ُن َو ٰا َبا ٓ ُؤ َنا ٰهذَ ا م ِْن َق ْب ُل‬
Bu, əvvəlkilərin əfsanələrindən başqa bir şey deyildir. ← Həqiqətən, bizə də, atalarımıza da daha əvvəl bu vəd
olunmuşdu.

َ ‫ض َو َم ْن ف۪ َيها ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬

﴾84﴿ ‫ون‬ ُ ‫ُق ْل ل َِم ِن اْال َْر‬
De: “Əgər bilirsinizsə, (bir deyin görək) yer üzü və orada olanlar kimindir?”

َ ‫ُون للِ هّٰ ِ ۜ ُق ْل َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬

﴾85﴿ ‫ون‬ َ ‫َس َي ُقول‬
Onlar deyəcəklər: “Allahındır!” Sən də de: “Elə isə, düşünmürsünüzmü?”

ِ ‫ش ال َْع ۪ظ‬
﴾86﴿ ‫يم‬ ِ ‫الس ْب ِع َو َر ُّب ال َْع ْر‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫ات‬ َّ ‫ُق ْل َم ْن َر ُّب‬
De: “Yeddi göyün və böyük ərşin Rəbbi kimdir?”

‫وت ُك ِّل َش ْي ٍء‬

ُ ُ‫ُق ْل َم ْن ِب َيدِ ه۪ َملَك‬ َ ‫ُون للِ هّٰ ِ ۜ ُق ْل َا َف اَل َت َّت ُق‬
﴾87﴿ ‫ون‬ َ ‫َس َي ُقول‬
De: “Hər şeyin hökmü əlində olan kimdir?; ← “Allahındır!” - deyəcəklər. De ki: “Elə isə qorxmursunuzmu?

﴾88﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ‫ار َعل َْي ِه‬
ُ ‫َو ُه َو ُي ۪ج ُير َو اَل ُي َج‬
əgər bilirsinizsə?” ← O himayə edər, Özünün isə himayəyə ehtiyacı yoxdur,

﴾89﴿ ‫ون‬
َ ‫ُق ْل َف َا ّٰنى ُت ْس َح ُر‬ ۜ ِ ّٰ‫ُون للِ ه‬
َ ‫َس َي ُقول‬
De ki: “Bəs nəcə olub sehrlənirsiniz (aldanırsınız)? ← Onlar: “Allahındır!” - deyəcəklər.
349 əl-Mu’minun surəsi Cüz 18

َ ‫َو ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾90﴿ ‫ون‬ ‫اه ْم ِبال َْح ِّق‬
ُ ‫َب ْل َا َت ْي َن‬
Onlar isə, şübhəsiz ki, yalançıdırlar! ← Xeyr, Biz onlara haqqı gətirdik.

‫ان َم َع ُه م ِْن ِا ٰل ٍه‬

َ ‫َو َما َك‬ ٍ‫الل م ِْن َولَد‬
ُ ّٰ‫َما ا َّت َخذَ ه‬
Onunla yanaşı heç bir tanrı da yoxdur. ← Allah (Özünə) heç bir övlad götürməmişdir.

‫ض‬
ۜ ٍ ‫َول ََع اَل َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬ ‫ِا ًذا لَذَ َه َب ُكلُّ ِا ٰل ٍه ِب َما َخل ََق‬
və əlbəttə, onların bir qismi digərinə üstün olmağa çalışardı.← Yoxsa, hər tanrı öz yaratdığını əlbəttə, yox edərdi,

﴾91﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ان ه‬

َ ‫الل َع َّما َي ِص ُف‬ َ ‫ُس ْب َح‬
Allah, (müşriklərin Ona) aid etdikləri sifətlərdən uzaqdır, pakdır!

﴾92﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ ‫الش َه َاد ِة‬
َّ ‫َعال ِِم ال َْغ ْي ِب َو‬
(Allah), onların qoşduğu şəriklərdən çox ucadır! ← O, qeybi və aşkarı bilir.

َ ۪‫َر ِّب َف اَل َت ْج َع ْلن۪ي فِي ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾94﴿‫ين‬ ﴾93﴿‫ون‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫ُق ْل َر ِّب ا َِّما ُت ِر َي ّن۪ي َما ُي‬
məni zalım qövmün içində qoyma, ey Rəbbim!” ← De: “Ey Rəbbim! Əgər onlara vəd olunanı mənə
göstərəcəksənsə,

َ ‫ى َا ْن ُن ِر َي َك َما َنعِ ُد ُه ْم َل َقاد ُِر‬

﴾95﴿ ‫ون‬ ٓ ٰ‫َو ِا َّنا َعل‬
(Ey Rəsulum!) Biz onlara vəd etdiyimizi (əzabı) sənə göstərməyə də qadirik!

َ ‫َن ْح ُن َا ْعل َُم ِب َما َي ِص ُف‬

﴾96﴿ ‫ون‬ َّ ‫ا ِْد َف ْع ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬
‫الس ِّي َئ َة‬
Biz, (müşriklərin Bizə) aid etdikləri sifətləri yaxşı bilirik! ← Sən pisliyi yaxşılıqla dəf et!

﴾98﴿ ِ‫َو َا ُعو ُذ ِب َك َر ِّب َا ْن َي ْح ُض ُرون‬ ﴾97﴿‫ين‬ ۪ ‫الش َي‬

ِ ‫اط‬ ِ ‫َو ُق ْل َر ِّب َا ُعو ُذ ِب َك م ِْن َه َم َز‬
َّ ‫ات‬
Mənə yaxınlaşmalarından da Sənə ←Və de:“Ey Rəbbim! Şeytanların vəsvəsələrindən Sənə sığınıram!
sığınıram, ey Rəbbim!”

ِۙ ‫َقالَ َر ِّب ْار ِج ُع‬

﴾99﴿ ‫ون‬ ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء َا َح َد ُه ُم ال َْم ْو ُت‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
o deyər: “Ey Rəbbim! Məni (dünyaya) geri qaytar! ← Nəhayət, onlardan birinin ölümü gəlib çatdığı zaman,

ۜ‫ل ِا َّن َها َكل َِم ٌة ُه َو َقا ٓ ِئل َُها‬

ۜ َّ‫َك ا‬ َ ۪‫ي َا ْع َم ُل َصال ًِحا ف‬
‫يما َت َر ْك ُت‬ ٓ ‫ل ََع ۪ ّل‬
Xeyr, bu, onun dediyi bir sözdür. ← Bəlkə, qoyub gəldiyim o yerdə yaxşı bir iş görüm!

َ ‫َوم ِْن َو َرآئ ِِه ْم َب ْر َز ٌخ ِالٰى َي ْو ِم ُي ْب َع ُث‬

﴾100﴿ ‫ون‬
Onların önündə, diriləcəkləri günə qədər bir maneə olacaq.

َ ‫اب َب ْي َن ُه ْم َي ْو َمئِذٍ َول َي َت َسا ٓ َءل‬

﴾101﴿ ‫ُون‬ َ ‫َف اَل ٓ َا ْن َس‬ ‫ور‬ ُّ ‫َف ِا َذا ُنف َِخ فِي‬
ِ ‫الص‬
o gün aralarında nə qohumluq olar, nə də bir-birini soruşarlar. ← Sur çalındığı zaman,

﴾102﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫َت َم َو ۪ازي ُن ُه‬
ْ ‫َف َم ْن َث ُقل‬
onlar əsl nicat tapanlardır. ← Kimin tərəziləri ağır gələrsə,

َ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم ف۪ ي َج َه َّن َم َخال ُِد‬

﴾103﴿‫ون‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫َو َم ْن َخ َّف ْت َم َو ۪ازي ُن ُه‬
onlar özlərinə ziyan edənlərdir. Cəhənnəmdə əbədi qalarlar.← Kimin tərəziləri də yüngül gələrsə,

َ ‫َو ُه ْم ف۪ َيها َكال ُِح‬

﴾104﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫وه ُه ُم‬
َ ‫َت ْل َف ُح ُو ُج‬
Və onlar orada dişləri ağarmış vəziyyətdə qalarlar. ← Atəş onların üzlərini yandırar.
Cüz 18 əl-Mu’minun surəsi 350

َ ‫َفكُ ْن ُت ْم ِب َها ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾105﴿ ‫ون‬ ‫َال َْم َتكُ ْن ٰا َيات۪ي ُت ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم‬
Siz isə onları yalan hesab edirdiniz!” ← “Mənim ayələrim sizə oxunmurdumu?

﴾106﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو ُك َّنا َق ْو ًما َضا ٓ ّل‬ ‫َقالُوا َر َّب َنا َغل ََب ْت َعل َْي َنا شِ ْق َو ُت َنا‬
və haqq yoldan azan bir camaat olduq! ← Onlar deyərlər: “Ey Rəbbimiz! Bədbəxtçiliyimiz bizə qələbə çaldı,

َ ‫َفا ِْن ُع ْد َنا َف ِا َّنا ظَ ال ُِم‬

﴾107﴿ ‫ون‬ ‫َر َّب َنا ٓ َا ْخ ِر ْج َنا ِم ْن َها‬
Əgər (küfrə) geri dönsək, o zaman, biz zalım olarıq”. ← Ey Rəbbimiz! Bizi oradan (cəhənnəmdən) çıxart!

﴾108﴿ ِ‫اخ َس ُؤا ف۪ َيها َو اَل ُتكَ ّل ُِمون‬

ْ َ‫َقال‬
(Allah) buyurar: “Orada zəlil vəziyyətdə qalın və Mənimlə danışmayın!”

‫َر َّب َنا ٓ ٰا َم َّنا‬ َ ‫يق م ِْن عِ َباد۪ ي َي ُقول‬

‫ُون‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
ٌ ‫ان َف ۪ر‬
“Ey Rəbbimiz! Biz (Sənə) iman gətirdik. ← Həqiqətən, bəndələrimdən bir zümrə vardı ki, onlar deyirdilər:

ِ ‫الر‬
َ ۪‫احم‬
﴾109﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر‬ ‫اغف ِْر َل َنا َو ْار َح ْم َنا‬
ْ ‫َف‬
Axı, Sən rəhm edənlərin ən yaxşısısan!” ← Elə isə, bizi bağışla və bizə rəhm et!

َ ُ‫ى َا ْن َس ْو ُك ْم ذ ِْك ۪ري َو ُك ْن ُت ْم ِم ْن ُه ْم َت ْض َحك‬

﴾110﴿‫ون‬ ٓ ‫َح ّٰت‬ ‫وه ْم سِ ْخ ِر ًّيا‬
ُ ‫َفا َّت َخذْ ُت ُم‬
Nəhayət Məni yada salmağı sizə unutdurdu. Siz də onlara gülürdünüz.← Siz isə onları məsxərəyə qoyurdunuz.

﴾111﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َّن ُه ْم ُه ُم ا ْل َفآئ ُِز‬ ‫ِا ّن۪ي َج َز ْي ُت ُه ُم ال َْي ْو َم ِب َما َص َب ُروٓ ۙا‬
Onlar əsl nicat tapanlardır! ← Səbr etdiklərinə görə Mən onları bu gün mükafatlandırdım.

َ ‫ض َع َد َد سِ ن‬
﴾112﴿ ‫۪ين‬ ِ ‫َقالَ َك ْم َل ِب ْث ُت ْم فِي اْال َْر‬
(Allah) deyəcək: “Yer üzündə il hesabı ilə nə qədər qaldınız?”

َ ‫َف ْسـَٔ ِل ال َْعا ٓ ۪ ّد‬

﴾113﴿ ‫ين‬ ‫ض َي ْو ٍم‬
َ ‫َقالُوا َل ِب ْث َنا َي ْو ًما َا ْو َب ْع‬
Elə isə sayanlardan soruş!” ← Onlar deyərlər: “Bir gün yaxud bir günün bir azı qədər qalmış olarıq.

َ ‫َقالَ ا ِْن َل ِب ْث ُت ْم ا اَِّل َقل۪ اًيل ل َْو َا َّنكُ ْم ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬

﴾114﴿ ‫ون‬
(Allah) buyuracaq: “Əgər siz bilirdinizsə, sadəcə az bir vaxt qaldınız!

َ ‫َو َا َّنكُ ْم ِال َْي َنا اَل ُت ْر َج ُع‬

﴾115﴿ ‫ون‬ ُ ‫َا َف َحسِ ْب ُت ْم َا َّن َما َخل َْق َن‬
‫اك ْم َع َب ًثا‬
və siz bizə qaytarılmayacaqsınız?” ← Güman edirdinizmi ki, sizi əbəs yerə yaratdıq,

﴾116﴿‫يم‬
ِ ‫ش الْكَ ۪ر‬
ِ ‫َر ُّب ال َْع ْر‬ ‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬ ‫ِك ال َْح ُّق‬
ُ ‫الل ال َْمل‬
ُ ّٰ‫َف َت َعالَى ه‬
(O Allah), şərəfli ərşin Rəbbidir!← Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.← Həqiqi hökmdar olan Allah ucadır.

ۙ ۪‫ان ل َُه ِبه‬

َ ‫اَل ُب ْر َه‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َي ْد ُع َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
- (halbuki,) bununla bağlı onun heç bir dəlili də yoxdur - ← Kim Allahla yanaşı başqa bir tanrıya dua edərsə,

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الْكَ اف ُِر‬

﴾117﴿ ‫ون‬ ۜ ۪‫َف ِا َّن َما ِح َس ُاب ُه عِ ْن َد َر ِّبه‬
Şübhəsiz ki, kafirlər nicat tapmazlar! ← onun cəzası ancaq Rəbbi qatındadır.

﴾118﴿ ‫ين‬ ِ ‫الر‬

َ ۪‫احم‬ َّ ‫َو َا ْن َت َخ ْي ُر‬ ‫َو ُق ْل َر ِّب ْاغف ِْر َو ْار َح ْم‬
Axı, Sən rəhm edənlərin ən yaxşısısan! ← Və de: “Ey Rəbbim (Bizi) bağışla və rəhm et!
351 ən-Nur surəsi Cüz 18

ِ ‫ور ُة ال ُّن‬
‫ور‬ َ ‫﴾ ُس‬24﴿
ən-Nur (Nur) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 64 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ٍ ‫ات َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫َو َا ْن َز ْل َنا ف۪ َيها ٓ ٰا َي‬ ‫اها‬
َ ‫اها َو َف َر ْض َن‬
َ ‫ور ٌة َا ْن َز ْل َن‬
َ ‫ُس‬
Onda açıq-aşkar ayələr də nazil etdik ki, ← (Bu), nazil edib (hökmlərini) vacib buyurduğumuz bir surədir.

‫احدٍ ِم ْن ُه َما مِا َئ َة َجل َْد ٍة‬

ِ ‫اجل ُِدوا ُك َّل َو‬
ْ ‫الزان۪ي َف‬
َّ ‫لزان َِي ُة َو‬
َّ ‫َا‬ ﴾1﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬
Zinakar kişi və zinakar qadının hər birinə yüz çubuq vurun. ← bəlkə, siz düşünüb ibrət alasınız!

ِ ّٰ‫ين ه‬
‫الل‬ ِ ۪‫َو اَل َت ْا ُخذْ ُك ْم ِب ِه َما َر ْا َف ٌة ف۪ ي د‬
Allahın dini barəsində ürəyiniz o ikisinə qarşı yumşalmasın,

َ ‫َول َْي ْش َه ْد َعذَ َاب ُه َما طَ ا ِئ َف ٌة م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾2﴿ ‫۪ين‬ ‫ال ِخ ِۚر‬ َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬
Möminlərdən bir dəstə də onların əzabına şahid olsun. ← əgər Allaha və axirət gününə inanırsınızsa.

‫لزان۪ي ل َي ْنكِ ُح اِل َزان َِي ًة َا ْو ُم ْش ِر َك ًة‬

َّ ‫َا‬
Zinakar kişi ancaq zinakar bir qadınla, yaxud müşrik bir qadınla evlənə bilər.

َ ‫ِك َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾3﴿‫۪ين‬ َ ‫َو ُح ِّر َم ٰذل‬ ٌ‫الزان َِي ُة ل َي ْنكِ ُح َها ٓ اِل َزانٍ َا ْو ُم ْش ِرك‬
َّ ‫َو‬
Möminlərə isə bu haram edilmişdir.← Zinakar qadın da yalnız zinakar yaxud müşrik biri ilə evlənə bilər.

‫ُث َّم ل َْم َي ْا ُتوا ِب َا ْر َب َع ِة ُش َه َدا ٓ َء‬ ِ ‫ون ال ُْم ْح َص َن‬

‫ات‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْر ُم‬
sonra (bunu təsdiqləyəcək) dörd şahid gətirməyənlərə ← İsmətli qadınlara zina isnad edib,

َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾4﴿‫ون‬ َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫َو اَل َت ْق َبلُوا ل َُه ْم َش َه َاد ًة َا َب ًدا‬ ‫۪ين َجل َْد ًة‬
َ ‫وه ْم َث َمان‬
ُ ‫اجل ُِد‬
ْ ‫َف‬
Onlar əsl fasiqlərdir. ← və onların şəhadətini heç vaxt qəbul etməyin. ← səksən çubuq vurun,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ َ ‫ين َت ُابوا م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
ۚ‫ِك َو َا ْصل َُحوا‬ َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Çünki, Allah bağışlayandır, rəhmlidir! ← Bundan sonra tövbə edib özlərini islah edənlər müstəsnadır.

‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه ْم ُش َه َدا ٓ ُء ا اَِّل َا ْن ُف ُس ُه ْم‬ ‫اج ُه ْم‬

َ ‫ون َا ْز َو‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْر ُم‬
özlərindən başqa şahidləri olmayanlara gəldikdə, ← Arvadlarına zina isnad edib,

َّ ‫ِا َّن ُه لَمِ َن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾6﴿ ‫ين‬ ‫الل‬ ٍ ‫َف َش َه َاد ُة َا َحدِ هِ ْم َا ْر َب ُع َش َه َاد‬
ِ ّٰ‫ات ِب ه‬
həqiqətən o, doğru danışanlardandır. ← onlardan hər biri dörd (dəfə) şəhadətlə Allahı şahid tutmalıdır ki,

َ ‫ان م َِن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾7﴿ ‫ين‬ َ ‫ا ِْن َك‬ ‫الل َعل َْي ِه‬
ِ ّٰ‫َوال َْخام َِس ُة َا َّن ل َْع َن َت ه‬
əgər o yalan danışanlardandırsa!” - (deməlidir). ← Beşinci (dəfə) isə: “Allah ona lənət eləsin,

َ ‫الل ِا َّن ُه لَمِ َن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾8﴿ ‫ين‬ ٍ ‫َا ْن َت ْش َه َد َا ْر َب َع َش َه َاد‬
ِۙ ّٰ‫ات ِب ه‬ ‫اب‬
َ َ‫َو َي ْد َر ُؤا َع ْن َها ال َْعذ‬
...onun yalançılardan olması barədə dörd şəhadətlə Allahı şahid tutması. ← O (qadın)dan da əzabı dəf edər...

َ ۪‫الصادِق‬
﴾9﴿ ‫ين‬ َّ ‫ان م َِن‬
َ ‫ا ِْن َك‬ ِ ّٰ‫َوال َْخام َِس َة َا َّن َغ َض َب ه‬
ٓ ‫الل َعل َْي َها‬
əgər (əri) doğru danışanlardandırsa!” - (deməlidir).← Beşinci (dəfə) isə: “Allah özünə lənət eləsin,

ٌ ‫اب َح ۪ك‬
﴾10﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َت َّو‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ِ ّٰ‫َول َْو اَل َف ْض ُل ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه‬
Və Allah tövbələri qəbul edən, hikmət sahibidir. ← Əgər Allahın sizə lütfü və mərhəməti olmasaydı (necə olardı)?
Cüz 18 ən-Nur surəsi 352

‫وه َش ًّرا لَكُ ْم‬

ُ ‫اَل َت ْح َس ُب‬ ‫ال ْف ِك ُع ْص َب ٌة ِم ْنكُ ْم‬
ِ ْ‫ين َجا ٓ ُؤ ِب ا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Onu, sizin üçün pis bir şey zənn etməyin. ← Həqiqətən, böhtanı gətirənlər sizdən bir zümrədir.

ِ ْ‫لِكُ ِّل ْام ِر ٍئ ِم ْن ُه ْم َما ْاك َت َس َب م َِن ا‬

‫ال ْث ِۚم‬ ‫َب ْل ُه َو َخ ْي ٌر لَكُ ْم‬
Onlardan hər biri üçün, qazandığı bir günah vardır. ← Əksinə, o sizin üçün xeyirlidir.

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾11﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫ل َُه َعذ‬ ‫َوالَّذ۪ ي َت َو ّٰلى كِ ْب َر ُه ِم ْن ُه ْم‬
onun üçün böyük bir əzab vardır! ← Onlardan (günahın) böyüyünü öz üstünə götürənə gəlincə,

‫ات ِب َا ْن ُفسِ ِه ْم َخ ْي ًر ۙا‬

ُ ‫ون َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
َ ‫ظَ َّن ال ُْم ْؤ ِم ُن‬ ُ ‫ل َْو اَل ٓ ا ِْذ َسمِ ْع ُت ُم‬
‫وه‬
mömin kişilər və mömin qadınlar öz ürəklərində yaxşı fikirdə olub: ← Kaşki, onu eşitdiyiniz zaman,

‫ل َْو اَل َجا ٓ ُؤ َعل َْي ِه ِب َا ْر َب َع ِة ُش َه َدا ٓ َء‬ ٌ ‫َو َقالُوا ٰهذَ ا ٓ ِا ْف ٌك ُم ۪ب‬
﴾12﴿ ‫ين‬
Onlar bunun üçün dörd şahid gətirməli deyildilərmi?← “Bu, açıq-aydın bir böhtandır!” - desəydilər.

﴾13﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ِك عِ ْن َد ه‬

َ ‫الل ُه ُم الْكَ اذ ُِب‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الش َه َدا ٓ ِء‬
ُّ ‫َفا ِْذ ل َْم َي ْا ُتوا ِب‬
deməli, onlar Allah qatında əsl yalançılardır! ← Madam ki, şahid gətirmədilər,

‫ال ِخ َر ِة‬ ِ ّٰ‫َول َْو اَل َف ْض ُل ه‬

ُّ ‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه فِي‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
Əgər Allahın, dünyada və axirətdə sizə lütfü və mərhəməti olmasaydı,

ٌ َ‫ل ََم َّسكُ ْم ف۪ ي َما ٓ َا َف ْض ُت ْم ف۪ ي ِه َعذ‬

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾14﴿ ‫يم‬
mütləq, o dediklərinizə görə sizə böyük bir əzab toxunardı.

‫س لَكُ ْم ِبه۪ عِ ل ٌْم‬

َ ‫ُون ِب َا ْف َواهِ كُ ْم َما ل َْي‬
َ ‫َو َت ُقول‬ ‫ا ِْذ َت َل َّق ْو َن ُه ِب َالْسِ َنتِكُ ْم‬
bilmədiyiniz şeyləri ağzınızla deyirdiniz, ← O zaman, siz onu (o böhtanı) dilinizə gətirirdiniz,

﴾15﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫َو ُه َو عِ ْن َد ه‬

ٌ ‫الل َع ۪ظ‬ ۗ ‫َو َت ْح َس ُبو َن ُه َه ِّي ًنا‬
Halbuki o, Allah qatında böyükdür (böyük günahdır)! ← və onu yüngül bir şey sanırdınız.

‫ون َل َنا ٓ َا ْن َن َتكَ ل ََّم ِب ٰهذَ ا‬

ُ ُ‫َما َيك‬ ُ ‫َول َْو اَل ٓ ا ِْذ َسمِ ْع ُت ُم‬
‫وه ُق ْل ُت ْم‬
“Bunu danışmaq bizə yaraşmaz. ← onu eşitdiyiniz zaman (belə) deməli deyildinizmi:

ُ ّٰ‫َيعِ ظُ كُ ُم ه‬
‫الل‬ ٌ ‫ان َع ۪ظ‬
﴾16﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ُس ْب َحا َن َك ٰهذَ ا ُب ْه َت‬
Allah sizə öyüd-nəsihət verir ki, ← (Ey Allahım)! Sən paksan (Ola bilməz)! Bu, böyük bir böhtandır!”

ۜ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫الل لَكُ ُم ا‬
ُ ّٰ‫َو ُي َب ِّي ُن ه‬ َ ‫ودوا لِمِ ْثلِه۪ ٓ َا َب ًدا ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾17﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َا ْن َت ُع‬
Və Allah sizin üçün ayələri izah edir. ← əgər möminsinizsə, bir daha bu kimi şeylər etməyəsiniz.

‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِ ‫يع ا ْل َف‬

َ ۪‫اح َش ُة فِي الَّذ‬ َ ‫ين ُي ِح ُّب‬
َ ‫ون َا ْن َت ۪ش‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬ ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾18﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Möminlər arasında pis sözün yayılmasını istəyənləri, ← Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫۪يم فِي‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬
Allah bilir, siz isə bilməzsiniz! ← dünyada və axirətdə şiddətli bir əzab gözləyir.

ٌ ‫الل َر ُؤ ٌف َر ۪ح‬
﴾20﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ِ ّٰ‫َول َْول َف ْض ُل ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه‬
Şübhəsiz, Allah şəfqətli, rəhmlidir. ← Əgər Allahın sizə lütfü və mərhəməti olmasaydı (halınız nə olardı)?
353 ən-Nur surəsi Cüz 18

ِ‫الش ْيطَ ان‬ ِ ‫َو َم ْن َي َّت ِب ْع ُخطُ َو‬

َّ ‫ات‬ ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ ِ ‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت َّت ِب ُعوا ُخطُ َو‬
َّ ‫ات‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Kim Şeytanın addımlarını izləyərsə, ← Ey iman gətirənlər! Şeytanın addımlarının izləməyin!

‫َف ِا َّن ُه َي ْا ُم ُر ِبا ْل َف ْح َشا ٓ ِء َوال ُْم ْنكَ ِ ۜر‬

ِ ّٰ‫َول َْول َف ْض ُل ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم َو َر ْح َم ُت ُه‬
Əgər Allahın sizə lütfü və mərhəməti olmasaydı, ← həqiqətən, o (şeytan), çirkin və pis işlər görməyi əmr edər.

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل ُي َز ۪ ّكي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫َما َز ٰكى ِم ْنكُ ْم م ِْن َا َحدٍ َا َب ًد ۙا‬
Lakin Allah dilədiyi kimsəni pak edər. ← sizdən heç kəs heç vaxt pak olmazdı.

‫الس َع ِة‬
َّ ‫َو اَل َي ْا َت ِل ُا ۬ولُوا ا ْل َف ْض ِل ِم ْنكُ ْم َو‬ ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾21﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Aranızda olan fəzilət və sərvət sahibləri and içməsinlər ki,← Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!

ۜ‫َول َْي ْع ُفوا َول َْي ْص َف ُحوا‬ ِ ّٰ‫يل ه‬

ۖ‫الل‬ ِ ‫ين ف۪ ي َس ۪ب‬
َ ‫اج ۪ر‬ َ ۪‫َا ْن ُي ْؤ ُتوٓا ُا ۬ولِي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْم َساك‬
ِ ‫ين َوال ُْم َه‬
Əfv edib vaz keçsinlər! ← qohumlara, miskinlərə və Allah yolunda hicrət edənlərə (sədəqə) verməyəcəklər.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾22﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل لَكُ ْم‬ َ ‫َا اَل ُت ِح ُّب‬
ُ ّٰ‫ون َا ْن َي ْغف َِر ه‬
Axı Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Allahın sizi bağışlamağını istəmirsinizmi?

ِ ‫ات ال َْغاف اَِل ِت ال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ ِ ‫ون ال ُْم ْح َص َن‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْر ُم‬
Şübhəsiz, heç nədən xəbərsiz, namuslu, mömin qadınlara iftira yaxanlar,

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾23﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫ال ِخ َر ِ ۖة‬ ُّ ‫لُعِ ُنوا فِي‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
Onlar üçün (axirətdə də) böyük bir əzab vardır. ← dünyada və axirətdə lənətlənmişlər.

﴾24﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫َي ْو َم َت ْش َه ُد َعل َْي ِه ْم َالْسِ َن ُت ُه ْم َو َا ْيد۪ ِيه ْم َو َا ْر ُجل ُُه ْم‬
...etdikləri əməllər barəsində. ← O gün, dilləri, əlləri və ayaqları onların əleyhinə şahidlik edəcəkdir...

﴾25﴿ ‫ين‬
ُ ‫الل ُه َو ال َْح ُّق ال ُْم ۪ب‬
َ ّٰ‫ون َا َّن ه‬
َ ‫َو َي ْعل َُم‬ ُ ّٰ‫َي ْو َمئِذٍ ُي َو ۪ ّف ِيه ُم ه‬
‫الل د۪ ي َن ُه ُم ال َْح َّق‬
və onlar biləcəklər ki, Allah açıq-aşkar bir haqqdır! ← O gün, Allah onların layiqli cəzasını verəcəkdir,

َ ‫ات ِللطَّ ِّي ۪ب‬

‫ين‬ ُ ‫َوالطَّ ِّي َب‬ ِۚ ‫ون ِلل َْخ ۪بي َث‬
‫ات‬ َ ‫ات ِلل َْخ ۪بيث‬
َ ‫۪ين َوال َْخ ۪بي ُث‬ ُ ‫َال َْخ ۪بي َث‬
Təmiz qadınlar təmiz kişilərin, ← Murdar qadınlar murdar kişilərin, murdar kişilər isə murdar qadınlarındır.

‫ُون‬
َ ‫ِك ُم َب َّر ُؤ َن م َِّما َي ُقول‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِۚ ‫ون ِللطَّ ِّي َب‬
‫ات‬ َ ‫َوالطَّ ِّي ُب‬
Onlar, söylədikləri (iftiralar)dan uzaqdırlar. ← təmiz kişilər də təmiz qadınlarındır.

﴾26﴿ ‫يم‬
ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو ِر ْز ٌق َك ۪ر‬
Onlar üçün bağışlanma və (Cənnətdə) tükənməz ruzi vardır!

ۜ‫ى َا ْهل َِها‬

ٓ ٰ‫َح ّٰتى َت ْس َت ْان ُِسوا َو ُت َس ّل ُِموا َعل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت ْد ُخلُوا ُب ُيو ًتا َغ ْي َر ُب ُيوتِكُ ْم‬
sakinlərinin gözünə görsənib salam vermədən. ← Ey iman gətirənlər! Öz eviniz olmayan evlərə girməyin,

َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬

﴾27﴿ ‫ون‬
Bu, sizin üçün daha xeyirlidir. Bəlkə, siz düşünüb anlayasınız.
Cüz 18 ən-Nur surəsi 354

‫ُوها َح ّٰتى ُي ْؤ َذ َن لَكُ ْم‬

َ ‫َف اَل َت ْد ُخل‬ ‫َفا ِْن ل َْم َت ِج ُدوا ف۪ َيها ٓ َا َح ًدا‬
sizə icazə verilməyənədək ora girməyin. ← Əgər orada heç kəsi tapmasanız,

‫ُه َو َا ْز ٰكى لَكُ ْ ۜم‬ َ ۪‫َوا ِْن ق‬

‫يل لَكُ ُم ْار ِج ُعوا َف ْار ِج ُعوا‬
Bu, sizin üçün daha təmiz (bir davranış)dır. ← Əgər sizə: “Geri dönün!” - deyilsə, geri dönün.

ٌ ۪‫ُون َعل‬
﴾28﴿ ‫يم‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah nə etdiklərinizi biləndir!

ٌ ‫َا ْن َت ْد ُخلُوا ُب ُيو ًتا َغ ْي َر َم ْسكُ و َن ٍة ف۪ َيها َم َت‬

‫اع لَكُ ْم‬ ‫اح‬
ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫ل َْي‬
İçərisində sizin əşyanız olan qeyri-məskun evlərə (icazəsiz) daxil olmaq. ← Sizə günah deyildir;

﴾29﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َو َما َتكْ ُت ُم‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َما ُت ْب ُد‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah sizin aşkar etdiklərinizi və gizli etdiklərinizi bilir!

‫وج ُه ْم‬
َ ‫َو َي ْح َفظُ وا ُف ُر‬ ‫ارهِ ْم‬ َ ‫ُق ْل ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
ِ ‫۪ين َي ُغ ُّضوا م ِْن َا ْب َص‬
və ayıb yerlərini qorusunlar. ← Mömin kişilərə de ki, gözlərini (harama baxmaqdan) çevirsinlər,

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫ير ِب َما َي ْص َن ُع‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ِك َا ْز ٰكى ل َُه ْم‬
َ ‫ٰذل‬
Şübhəsiz ki, Allah onların etdiklərindən xəbərdardır! ← Bu, onlar üçün daha xeyirlidir.

‫وج ُه َّن‬
َ ‫َو َي ْح َفظْ َن ُف ُر‬ ‫ارهِ َّن‬ ِ ‫َو ُق ْل ِلل ُْم ْؤ ِم َن‬
ِ ‫ات َي ْغ ُض ْض َن م ِْن َا ْب َص‬
və ayıb yerlərini qorusunlar. ← Mömin qadınlara da de ki, gözlərini (harama baxmaqdan) çevirsinlər,

‫َول َْي ْض ِر ْب َن ِب ُخ ُم ِرهِ َّن َعلٰ ى ُج ُيو ِب ِه َّن‬ ‫ين ۪زي َن َت ُه َّن ا اَِّل َما ظَ َه َر ِم ْن َها‬
َ ۪‫َو اَل ُي ْبد‬
Baş örtüklərini yaxalarının üstünə çəksinlər. ← Öz-özlüyündə görünənlər xaricində zinətlərini göstərməsinlər.

‫ل ُِب ُعو َلت ِِه َّن َا ْو ٰا َبآئ ِِه َّن َا ْو ٰا َبا ٓ ِء ُب ُعو َلت ِِه َّن‬ َ ۪‫َو اَل ُي ْبد‬
‫ين ۪زي َن َت ُه َّن ا اَِّل‬
Ərləri, yaxud öz ataları, yaxud ərlərinin ataları, ← Zinətlərini, (bunlardan) başqasına göstərməsinlər;

‫۪ي ا ِْخ َوان ِِه َّن‬

ٓ ‫َا ْو ا ِْخ َوان ِِه َّن َا ْو َبن‬ ‫َا ْو َا ْب َنآئ ِِه َّن َا ْو َا ْب َنا ٓ ِء ُب ُعو َلت ِِه َّن‬
yaxud öz qardaşları, yaxud qardaşlarının oğulları, ← yaxud öz oğulları, yaxud ərlərinin oğulları,

‫َا ْو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه َّن‬ ‫۪ي َا َخ َوات ِِه َّن َا ْو ن َِسآئ ِِه َّن‬
ٓ ‫َا ْو َبن‬
yaxud sahib olduqları (cariyələr), ← yaxud bacılarının oğulları, yaxud öz qadınları,

‫ات ال ّن َِسا ٓ ِ ۖء‬

ِ ‫ين ل َْم َيظْ َه ُروا َعلٰ ى َع ْو َر‬ ِّ ِ‫اَو‬
َ ۪‫الط ْف ِل الَّذ‬ ِّ ‫ين َغ ْي ِر ُا ۬ولِي اْال ِْر َب ِة م َِن‬
ِ‫الر َجال‬ َ ۪‫التا ِبع‬
َّ ِ‫اَو‬
yaxud qadınların məhrəm yerlərini anlamayan uşaqlar. ← yaxud kişiliyi qalmamış xidmətçilər,

َ ۪‫ل ُِي ْعل ََم َما ُي ْخف‬

‫ين م ِْن ۪زي َنت ِِه َّن‬ ‫َو اَل َي ْض ِر ْب َن ِب َا ْر ُجل ِِه َّن‬
gizlətdikləri zinət şeylərini (xalxallarını) göstərmək üçün! ← Ayaqlarını da vurmasınlar,

﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬ َ ‫الل َجم۪ ًيعا َا ُّي َه ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
‫ون‬ ِ ّٰ‫وبوٓا ِالَى ه‬
ُ ‫َو ُت‬
bəlkə nicat tapasınız! ← Ey möminlər! Hamılıqla Allaha tövbə edin ki,
355 ən-Nur surəsi Cüz 18

‫ين م ِْن عِ َباد ُِك ْم َوا َِمآئِكُ ْم‬ َّ ‫َو َا ْنكِ ُحوا اْال ََي ٰامى ِم ْنكُ ْم َو‬
َ ‫الصال ِ۪ح‬
Aranızdan subay olanları, əməlisaleh kölələrinizi və cariyələrinizi evləndirin.

ٌ ۪‫الل َواسِ ٌع َعل‬

﴾32﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه‬
ُ ّٰ‫ا ِْن َيكُ و ُنوا ُف َق َرا ٓ َء ُي ْغن ِِه ُم ه‬
Allah (lütfü ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir! ← Əgər yoxsuldurlarsa, Allah öz lütfü ilə onları zəngin edər.

ۜ ۪‫الل م ِْن َف ْضلِه‬

ُ ّٰ‫َح ّٰتى ُي ْغن َِي ُه ُم ه‬ ‫احا‬
ً َ‫ون نِك‬
َ ‫ين اَل َي ِج ُد‬ ِ ‫َول َْي ْس َت ْعف‬
َ ۪‫ِف الَّذ‬
Allah, öz lütfü ilə onları zəngin edənə qədər. ← Evlənməyə gücü çatmayanlar iffətlərini qorusunlar,

ۗ ‫وه ْم ا ِْن َعل ِْم ُت ْم ف۪ ِيه ْم َخ ْي ًرا‬

ُ ‫َفكَ ات ُِب‬ َ ‫ون الْكِ َت‬
‫اب م َِّما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْب َت ُغ‬
-əgər onlarda bir xeyir görürsünüzsə- mükatəbə edin.← Sahib olduğunuz (kölələrdən) mükatəbə etmək
istəyənlərlə,

‫َو اَل ُتكْ ِر ُهوا َف َت َياتِكُ ْم َعلَى ا ْل ِب َغا ٓ ِء‬ ِ ّٰ‫وه ْم م ِْن َمالِ ه‬
ٓ ۪‫الل الَّذ‬
‫ي ٰا ٰتيكُ ْم‬ ُ ‫َو ٰا ُت‬
Cariyələrinizi zinaya məcbur etməyin, ← Onlara, Allahın sizə verdiyi maldan verin.

ُّ ‫ض ال َْح ٰيو ِة‬

ۜ‫الد ْن َيا‬ َ ‫ِل َت ْب َت ُغوا َع َر‬ ‫ا ِْن َا َر ْد َن َت َح ُّص ًنا‬
dünya həyatının nemətini əldə etmək xatirinə. ← əgər onlar ismətlərini qorumaq istəsələr;

﴾33﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل م ِْن َب ْعدِ ا ِْك َراهِ ِه َّن َغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َو َم ْن ُيكْ ِر ْه ُه َّن‬
onların (bu) məcburiyyətindən sonra, əlbəttə, Allah bağışlayar, rəhm edər. ← Kim onları məcbur edərsə,

َ ۪‫َو َم َث اًل م َِن الَّذ‬

‫ين َخل َْوا م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬ ٍ ‫ات ُم َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫َو َل َق ْد َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْيكُ ْم ٰا َي‬
sizdən əvvəl gəlib-gedənlər barəsində məsəllər, ← Həqiqətən, Biz sizə açıq-aşkar ayələr nazil etdik,

َ ۪‫َو َم ْوعِ ظَ ًة ِلل ُْم َّتق‬

﴾34﴿ ‫ين‬
və müttəqilər üçün öyüd-nəsihət (olsun deyə).

‫اح‬ ْ ‫وره۪ َكمِ ْش ٰكو ٍة ف۪ َيها م‬

ٌ ‫ِص َب‬ ِ ‫َم َث ُل ُن‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ور‬
ُ ‫لل ُن‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Nurunun halı, içində çıraq olan bir çıraqdana bənzər; ← Allah göylərin və yerin nurudur.

‫اج ُة َك َا َّن َها َك ْو َك ٌب ُد ِّر ٌّي‬

َ ‫َال ُّز َج‬ ‫اج ٍ ۜة‬ ُ ‫َالْمِ ْص َب‬
َ ‫اح ف۪ ي ُز َج‬
Qəndil, sanki parlaq bir ulduzdur. ← O çıraq bir qəndilin içindədir.

‫ار َك ٍة َز ْي ُتو َن ٍة اَل َش ْرق َِّي ٍة َو اَل َغ ْر ِب َّي ٍۙة‬

َ ‫ُيو َق ُد م ِْن َش َج َر ٍة ُم َب‬
O, nə şərqdə, nə də qərbdə olan mübarək bir zeytun ağacından yandırılır.

ٍ‫ور َعلٰ ى ُنور‬

ٌ ‫ُن‬ ‫ار‬ ٓ ‫َيكَ ُاد َز ْي ُت َها ُي ۪ض‬
ٌ ‫ي ُء َول َْو ل َْم َت ْم َس ْس ُه َن‬
(O), nur üstündə nurdur. ← Onun (ağacının) yağı özünə od toxunmasa da, haradaysa işıq saçır.

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾35﴿‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫اس‬
ۜ ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل اْال َْم َثالَ ل‬
ُ ّٰ‫َو َي ْض ِر ُب ه‬ ‫الل ِل ُنورِ ه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُ ّٰ‫َي ْهدِ ي ه‬
Allah hər şeyi biləndir! ←Allah insanlar üçün misallar çəkir.←Allah dilədiyini öz nuruna qovuşdurur.

ْ ‫الل َا ْن ُت ْر َف َع َو ُيذْ َك َر ف۪ َيها‬

‫اس ُم ُه‬ ٍ ‫ف۪ ي ُب ُي‬
ُ ّٰ‫وت َاذ َِن ه‬
(O qəndil), Allahın, ucaldılmasına və orada Öz adının zikr edilməsinə izin verdiyi o evlərdədir ki,

ٰ ْ‫ُي َس ِّب ُح ل َُه ف۪ َيها ِبال ُْغ ُد ِّو َو ا‬

ِۙ ‫ال َص‬
﴾36﴿ ‫ال‬
orada səhər-axşam Onu təsbih edər.
Cüz 18 ən-Nur surəsi 356

‫الز ٰكو ِۙة‬

َّ ‫الصلٰ و ِة َوا۪ي َتا ٓ ِء‬ ِ ّٰ‫َع ْن ذ ِْك ِر ه‬
ِ ‫الل َو ِا َق‬
َّ ‫ام‬ ‫ار ٌة َو اَل َب ْي ٌع‬
َ ‫ِر َجالٌ اَل ُتل ْ۪ه ِيه ْم ت َِج‬
Allahı zikr etməkdən, namaz qılmaqdan və zəkat verməkdən; ← O kişilər ki, ticarət və alış-veriş özlərini
yayındırmaz;

﴾37﴿ ‫ار‬ ُ ‫َّب ف۪ ي ِه ا ْل ُقل‬

ُ ‫ُوب َو اْال َْب َص‬ ُ ‫ون َي ْو ًما َت َت َقل‬
َ ‫َي َخا ُف‬
Onlar, qəlblərin və gözlərin haldan-hala düşəcəyi bir gündən (qiyamətdən) qorxarlar.

ۜ ۪‫يد ُه ْم م ِْن َف ْضلِه‬

َ ‫َو َي ۪ز‬ ‫الل َا ْح َس َن َما َعمِ لُوا‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْج ِز َي ُه ُم ه‬
və öz lütfündən onlara daha çox versin. ← Allah onlara, etdikləri əməllərin ən gözəl mükafatını versin,

ٍ ‫الل َي ْر ُز ُق َم ْن َي َشا ٓ ُء ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾38﴿ ‫اب‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah dilədiyinə saysız-hesabsız ruzi verər.

‫َي ْح َس ُب ُه الظَّ ْم ٰا ُن َما ٓ ًء‬ ‫اب ِبق۪ َيع ٍة‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

ٍ ‫ين َك َف ُروٓا َا ْع َمال ُُه ْم َك َس َر‬
susamış kimsə onu su zənn edər. ← Kafirlərin əməlləri bir çöldəki ilğıma bənzər ki,

‫الل عِ ْن َد ُه‬ ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء ُه ل َْم َي ِج ْد ُه َش ْيـًٔا‬

َ ّٰ‫َو َو َج َد ه‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
və onun yanında Allahı tapar. ← Nəhayət, ona çatdığı zaman onun heç nə olduğunu görər,

ِۙ ‫يع ال ِْح َس‬

﴾39﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ّٰيه ِح َس َاب ُه‬
ُ ‫َف َوف‬
Axı Allah tezliklə haqq-hesab çəkəndir. ← (Allah) onun haqq-hesabını layiqincə çəkər.

‫َي ْغ ٰش ُيه َم ْو ٌج‬ ٍ ‫َا ْو َكظُ ل َُم‬

‫ات ف۪ ي َب ْح ٍرل ُِّج ٍّي‬
onu bir dalğa örtər. ← Yaxud (onun əməlləri) dərin bir dənizdəki zülmətə bənzər ki,

‫ض‬
ۜ ٍ ‫ات َب ْع ُض َها َف ْو َق َب ْع‬
ٌ ‫ظُ ل َُم‬ ٌ ‫م ِْن َف ْوقِه۪ َم ْو ٌج م ِْن َف ْوقِه۪ َس َح‬
‫اب‬
Bir-birinin üstündəki zülmətlər. ← Onun üstündən bir dalğa, onun da üstündən bir bulud (örtər);

﴾40﴿ ٍ۟‫ورا َف َما ل َُه م ِْن ُنور‬

ً ‫الل ل َُه ُن‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ل َْم َي ْج َع ِل ه‬ ۜ‫ِا َذا ٓ َا ْخ َر َج َي َد ُه ل َْم َيكَ ْد َي ٰر َيها‬
Allah kimə nur bəxş etməzsə, onun nuru olmaz. ← O, əlini çıxartdıqda, hardasa onu görməz.

ۜ ٍ ‫َوالطَّ ْي ُر َصا ٓ َّف‬

‫ات‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل ُي َس ِّب ُح ل َُه َم ْن فِي‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
Qatar-qatar (uçan) quşlar da. ← Görmədinmi ki, göylərdə və yerdə olanlar Allahı təsbih edirlər?!

﴾41﴿ ‫ُون‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ‫يم ِب َما َي ْف َعل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ُكلٌّ َق ْد َعل َِم َص اَل َت ُه َو َت ْس ۪ب‬
‫يح ُه‬
Allah onların nə etdiklərini biləndir! ← Hər biri, öz duasını və təsbihini bilmişdir.

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
﴾42﴿ ‫الل ال َْم ۪ص ُير‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬
Axır dönüş də Allahadır!← Göylərin və yerin hakimiyyəti də Allahındır.

‫ِف َب ْي َن ُه ُث َّم َي ْج َعل ُُه ُر َك ًاما‬

ُ ‫ُث َّم ُي َؤ ّل‬ ‫الل ُي ْز ۪جي َس َح ًابا‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
Sonra onları bir araya toplayar, sonra da onları üst-üstə yığar. ← Görmədinmi ki, Allah buludları qovar.

‫الس َما ٓ ِء م ِْن ِج َبالٍ ف۪ َيها م ِْن َب َر ٍد‬

َّ ‫َو ُي َن ِّزلُ م َِن‬ ۚ ۪‫َف َت َرى ال َْو ْد َق َي ْخ ُر ُج م ِْن ِخ اَللِه‬
(Allah), göydəki dağ (kimi buludlar)dan dolu yağdırar, ← Və görürsən ki, onların arasından yağmur çıxar.

﴾43﴿ ۜ ِ‫َيكَ ُاد َس َنا َب ْرقِه۪ َيذْ َه ُب ِب اْال َْب َصار‬ ‫َو َي ْص ِر ُف ُه َع ْن َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫يب ِبه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ُ ‫َف ُي ۪ص‬
Onun şimşəyinin parıltısı az qala gözləri məhv edər. ← istədiyindən də onu sovuşdurar. ← və onunla istədiyini
vurar,
357 ən-Nur surəsi Cüz 18

ِ ‫ِك لَعِ ْب َر ًة اِل ُ۬ولِي اْال َْب َص‬

﴾44﴿ ‫ار‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ار‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫الل ال َّْي َل َو‬
ُ ّٰ‫ِب ه‬
ُ ‫ُي َق ّل‬
Həqiqətən, bunda, bəsirət sahibləri üçün bir ibrət vardır. ← Allah gecəni və gündüzü çevirər.

ۚ ۪‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن َي ْم ۪شي َعلٰ ى َبطْ نِه‬ ‫الل َخل ََق ُك َّل َدا ٓ َّب ٍة م ِْن َما ٓ ٍۚء‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Onların bəzisi qarnı üstə gəzir, ← Allah hər bir canlını sudan yaratmışdır.

ٓ ٰ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْم ۪شي َعل‬

‫ى َا ْر َب ٍ ۜع‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْم ۪شي َعلٰ ى ِر ْجل َْي ِۚن‬
onlardan əzisi isə dörd ayaq üstündə gəzir. ← onlardan bəzisi iki ayaq üstündə gəzir,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾45﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل َما َي َشا ٓ ُء‬
ُ ّٰ‫َي ْخل ُُق ه‬
Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir! ← Allah istədiyini yaradır.

ٍ ‫الل َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء ِالٰى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾46﴿‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ٍ ‫ات ُم َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫َل َق ْد َا ْن َز ْل َنا ٓ ٰا َي‬
Allah dilədiyini doğru yola yönəldər. ← Həqiqətən, açıq-aydın ayələr nazil etdik.

‫الر ُسولِ َو َاطَ ْع َنا‬ ِ ّٰ‫ُون ٰا َم َّنا ِب ه‬

َّ ‫الل َو ِب‬ َ ‫َو َي ُقول‬
(Münafiqlər): “Allaha və Peyğəmbərə iman gətirdik və itaət etdik!” - deyərlər.

َ ‫ِك ِبال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾47﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما ٓ ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك‬ ٌ ‫ُ َّم َي َت َو ّٰلى َف ۪ر‬
َ ‫يق ِم ْن ُه ْم م ِْن َب ْعدِ ٰذل‬
Onlar mömin deyillər. ← Sonra onun arxasınca onlardan bir dəstə üz çevirər.

َ ‫يق ِم ْن ُه ْم ُم ْع ِر ُض‬
﴾48﴿‫ون‬ ٌ ‫ِا َذا َف ۪ر‬ ِ ّٰ‫َو ِا َذا ُد ُعوٓا ِالَى ه‬
‫الل َو َر ُسولِه۪ ل َِي ْحكُ َم َب ْي َن ُه ْم‬
onlardan bir dəstə dərhal üz çevirər. ← Aralarında hökm vermək üçün Allahın və Peyğəmbərinin yanına
çağırıldıqlarında,

ٌ ‫َاف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬

‫ض َا ِم ْار َت ُابوٓا‬ َ ‫َوا ِْن َيكُ ْن ل َُه ُم ال َْح ُّق َي ْا ُتوٓا ِال َْي ِه ُمذْ عِ ن‬
﴾49﴿‫۪ين‬
Onların qəlblərində xəstəlikmi var, yoxsa şübhə edirlər? ← Əgər haqq onların lehinə olsa, itaət edib onun
yanına gələrlər.

﴾50﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َب ْل ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل َعل َْي ِه ْم َو َر ُسول ُُه‬ َ ‫ون َا ْن َي ۪ح‬
ُ ّٰ‫يف ه‬ َ ‫َا ْم َي َخا ُف‬
Xeyr, onlar əsl zalımlardır! ← Yaxud Allah və Peyğəmbərinin onlara haqsızlıq etməsindən qorxurlar?

ِ ّٰ‫ِا َذا ُد ُعوٓا ِالَى ه‬

‫الل َو َر ُسولِه۪ ل َِي ْحكُ َم َب ْي َن ُه ْم‬ َ ‫ان َق ْولَ ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ‫ِا َّن َما َك‬
aralarında hökm vermək üçün Allahın və Rəsulunun yanına çağırıldıqlarında:← Möminlərin sözü ancaq o idi;

﴾51﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ‫َا ْن َي ُقولُوا َسمِ ْع َنا َو َاطَ ْع َنا‬
Nicat tapanlar da məhz onlardır! ← “Eşitdik və itaət etdik!” - demələri (idi).

﴾52﴿‫ون‬ َ ‫الل َو َي َّت ْق ِه َف ُا ۬و ٰلٓئ‬

َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفآئ ُِز‬ َ ّٰ‫ش ه‬
َ ‫َو َي ْخ‬ َ ّٰ‫َو َم ْن ُيطِ ِع ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬
Allahdan qorxub çəkinərsə, onlar əsl uğur qazananlardır. ← Kim Allaha və Onun Peyğəmbərinə itaət edər,

‫َلئ ِْن َا َم ْر َت ُه ْم ل ََي ْخ ُر ُج َّن‬ ِ ّٰ‫َو َا ْق َس ُموا ِب ه‬

‫الل َج ْه َد َا ْي َمان ِِه ْم‬
əgər onlara əmr edərsən mütləq (cihada) çıxacaqlar. ← Allaha möhkəm and içdilər ki,

﴾53﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ َ َ‫ُق ْل اَل ُت ْقسِ ُمواۚ ط‬
‫اع ٌة َم ْع ُرو َف ٌة‬
Həqiqətən, Allah etdiklərinizdən xəbərdardır!” ← De: “And içməyin, gözəl bir itaət (kifayətdir).
Cüz 18 ən-Nur surəsi 358

‫َفا ِْن َت َول َّْوا‬ َّ ‫الل َو َا ۪ط ُيعوا‬

َ‫الر ُسول‬ َ ّٰ‫ُق ْل َا ۪ط ُيعوا ه‬
Əgər üz döndərsəniz, (bilin ki), ← De: “Allaha itaət edin, Peyğəmbərə də itaət edin!

‫َو َعل َْيكُ ْم َما ُح ِّم ْل ُت ْم‬ ‫َف ِا َّن َما َعل َْي ِه َما ُح ِّم َل‬
Sizin də vəzifəniz sizə tapşırılandır. ← onun vəzifəsi ancaq ona tapşırılandır,

ُ ‫الر ُسولِ ا اَِّل ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬

﴾54﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َما َعلَى‬ ُ ‫َوا ِْن ُت ۪ط ُيع‬
ۜ ‫وه َت ْه َت ُدوا‬
Peyğəmbərin vəzifəsi isə yalnız açıq-aşkar təbliğ etməkdir. ← Əgər ona itaət etsəniz, doğru yolu taparsınız.

ِ ‫ل ََي ْس َت ْخ ِل َف َّن ُه ْم فِي اْال َْر‬

‫ض‬ ‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا ِم ْنكُ ْم َو َعمِ لُوا‬
ِ ‫الصال َِح‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ه‬
onları yer üzünün varisləri edəcək, ← Sizdən, iman gətirib yaxşı işlər görənlərə Allah vəd buyurmuşdur ki,

‫َول َُي َم ِّك َن َّن ل َُه ْم د۪ ي َن ُه ُم ا َّلذِ ي ْار َت ٰضى ل َُه ْم‬ َ ۪‫َف الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫اس َت ْخل‬
ْ ‫َك َما‬
Onlar üçün, bəyəndiyi dinlərini mütləq, möhkəmləndirəcək, ← özlərindən əvvəlkiləri varis etdiyi kimi.

ۜ‫ون ۪بي َش ْيـًٔا‬

َ ‫َي ْع ُب ُدو َنن۪ي اَل ُي ْش ِر ُك‬ ۜ‫َول َُي َب ِّدل ََّن ُه ْم م ِْن َب ْعدِ َخ ْوف ِِه ْم َا ْم ًنا‬
Mənə ibadət edəcəklər, heç nəyi Mənə şərik qoşmayacaqlar. ← və qorxudan sonra onlara əminlik verəcək.

َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾55﴿ ‫ون‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك‬
َ ‫َو َم ْن َك َف َر َب ْع َد ٰذل‬
onlar əsl fasiqlərdir! ← Bundan sonra kim küfr edərsə,

﴾56﴿ ‫ون‬ َّ ‫َو َا ۪ط ُيعوا‬

َ ‫الر ُسولَ ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬
və Peyğəmbərə itaət edin ki, sizə rəhm olunsun! ← Namazı qılın, zəkatı verin,

‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ُم‬ ‫ض‬
ِۚ ‫ين فِي اْال َْر‬ َ ۪‫اَل َت ْح َس َب َّن الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا ُم ْع ِج ۪ز‬
Onların məskəni Cəhənnəmdir. ← Kafirlərin, yer üzündə (Allahı) aciz edə biləcəklərini zənn etməyin.

﴾57﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو َل ِب ْئ‬
(O Cəhənnəm), necə də pis dönüş yeridir!

َ ۪‫ين َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم َوالَّذ‬

‫ين ل َْم َي ْبل ُُغوا ال ُْحل َُم‬ َ ۪‫الَّذ‬ ‫ين ٰا َم ُنوا ل َِي ْس َت ْا ِذ ْنكُ ُم‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Sahib olduğunuz (kölələr), həddi-büluğa çatmayanlar, ← Ey iman gətirənlər! Sizdən icazə alsınlar;

‫ون ث َِي َابكُ ْم م َِن الظَّ ۪ه َير ِة‬ َ ‫م ِْن َق ْب ِل َصلٰ و ِة ا ْل َف ْج ِر َو ۪ح‬
َ ‫ين َت َض ُع‬ ۜ ٍ ‫ِم ْنكُ ْم َثلٰ َث َم َّر‬
‫ات‬
Sübh namazından əvvəl, günorta paltarınızı çıxartdığınız zaman, ← üç dəfə sizdən (icazə alsınlar);

ٍ ‫َثلٰ ُث َع ْو َر‬
‫ات لَكُ ْم‬ ‫َوم ِْن َب ْعدِ َصلٰ و ِة الْعِ َشا ٓ ِء‬
(Bu) üç (vaxt), sizin üçün xəlvət vaxtdır. ← və işa namazından sonra.

‫ض‬
ۜ ٍ ‫ون َعل َْيكُ ْم َب ْع ُضكُ ْم َعلٰ ى َب ْع‬
َ ‫طَ َّوا ُف‬ ‫اح َب ْع َد ُه َّن‬
ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم َو اَل َعل َْي ِه ْم ُج َن‬
َ ‫ل َْي‬
Bir-birinizin yanına (icazəsiz) daxil olarsınız. ← Ondan sonra sizə də, onlara da heç bir günah yoxdur.

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾58﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫الل لَكُ ُم ا‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah ayələri sizə belə izah edir.
359 ən-Nur surəsi Cüz 18

ْ ‫َفل َْي ْس َت ْا ِذ ُنوا َك َما‬

َ ۪‫اس َت ْا َذ َن الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ ‫َو ِا َذا َبل ََغ اْالَطْ َفالُ ِم ْنكُ ُم ال ُْحل َُم‬
özlərindən əvvəlkilər izin istədiyi kimi izin istəsinlər. ← Sizdən olan uşaqlar da həddi-büluğa çatdığı zaman,

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾59﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫الل لَكُ ْم ٰا َياتِه‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah Öz ayələrini sizə belə izah edir.

‫اح‬
ٌ ‫س َعل َْي ِه َّن ُج َن‬
َ ‫َفل َْي‬ ‫احا‬ َ ‫َوا ْل َق َواعِ ُد م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء ا ّٰلت۪ي اَل َي ْر ُج‬
ً َ‫ون نِك‬
onlara günah deyildir...← Evlənməyə ümidi qalmayan yaşlı qadınlara gəlincə,

‫َو َا ْن َي ْس َت ْعف ِْف َن َخ ْي ٌر ل َُه َّن‬ ‫ات ِب ۪زي َن ٍ ۜة‬

ٍ ‫َا ْن َي َض ْع َن ث َِي َاب ُه َّن َغ ْي َر ُم َت َب ِّر َج‬
Çəkinmələri isə onlar üçün daha yaxşıdır. ← ... zinətlərini qəsdən göstərmədən paltarlarını çıxarmaları.

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾60﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!

‫يض َح َر ٌج‬
ِ ‫َول َعلَى ال َْم ۪ر‬ ‫س َعلَى اْال َْع ٰمى َح َر ٌج َول َعلَى اْال َْع َر ِج َح َر ٌج‬
َ ‫ل َْي‬
xəstəyə günah deyil, ← Kora günah yoxdur, çolağa günah deyil,

ِ ‫وت ٰا َبآئِكُ ْم َا ْو ُب ُي‬

‫وت ُا َّم َهاتِكُ ْم‬ ِ ‫َا ْو ُب ُي‬ ‫ى َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ْن َت ْا ُكلُوا م ِْن ُب ُيوتِكُ ْم‬
ٓ ٰ‫َو اَل َعل‬
yaxud atalarınızın evlərində, yaxud analarınızın evlərində, ← özünüzə də, öz evlərinizdə yemək yeməyiniz,

ِ ‫َا ْو ُب ُي‬
‫وت َا ْع َمامِكُ ْم‬ ِ ‫وت ا ِْخ َوانِكُ ْم َا ْو ُب ُي‬
‫وت َا َخ َواتِكُ ْم‬ ِ ‫َا ْو ُب ُي‬
yaxud əmilərinizin evlərində, ← yaxud qardaşlarınızın evlərində, yaxud bacılarınızın evlərində,

ِ ‫َا ْو ُب ُي‬
‫وت َخ اَالتِكُ ْم‬ ِ ‫وت َع َّماتِكُ ْم َا ْو ُب ُي‬
‫وت َا ْخ َوالِكُ ْم‬ ِ ‫َا ْو ُب ُي‬
yaxud xalalarınızın evlərində, ← yaxud bibilərinizin evlərində, yaxud dayılarınızın evlərində,

ۜ‫اح َا ْن َت ْا ُكلُوا َجم۪ ًيعا َا ْو َا ْش َتا ًتا‬

ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫ل َْي‬ ‫َا ْو َما َملَكْ ُت ْم َم َفات َِح ُه َا ْو َصد۪ يقِكُ ْم‬
bir yerdə, yaxud ayrı-ayrı yeməyiniz günah deyil.←yaxud açarları sizdə olan və ya dostunuza aid (evdə);

ِ ّٰ‫ى َا ْن ُفسِ كُ ْم َت ِح َّي ًة م ِْن عِ ْندِ ه‬

َ ‫الل ُم َب‬
‫ار َك ًة طَ ِّي َب ًة‬ ٓ ٰ‫َف َس ّل ُِموا َعل‬ ‫َف ِا َذا َد َخ ْل ُت ْم ُب ُيو ًتا‬
özünüzü, Allah qatından bərəkət, xoşluq diləyən bir salamla salamlayın. ← Evlərə daxil olduğunuz zaman,

َ ‫ات ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬

﴾61﴿ ‫ُون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫الل لَكُ ُم ا‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّي ُن ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Allah ayələri sizə belə izah edir ki, düşünüb daşınasınız!
Cüz 18 əl-Furqan surəsi 360

ٓ ٰ‫َو ِا َذا َكا ُنوا َم َع ُه َعل‬

‫ى َا ْم ٍر َجام ٍِع‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ‫ِا َّن َما ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
َ ۪‫ون الَّذ‬
ümumi bir işdə onunla birlikdə ikən,← Möminlər ancaq onlardır ki, Allaha və Peyğəmbərinə iman gətirib,

‫ين َي ْس َت ْا ِذ ُنو َن َك‬

َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬ ُ ‫ل َْم َيذْ َه ُبوا َح ّٰتى َي ْس َت ْا ِذ ُن‬
‫وه‬
(Ey Rəsulum!) Həqiqətən, səndən izin istəyənlər; ← ondan (Peyğəmbərdən) izin almamış (bir yerə) getməzlər.

‫ض َش ْان ِِه ْم‬ ْ ‫َف ِا َذا‬

ِ ‫اس َت ْا َذ ُنوكَ ل َِب ْع‬ ۚ ۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ‫ين ُي ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Əgər onlar bəzi işləri üçün səndən izin istəsələr, ← Onlar, Allaha və Onun Peyğəmbərinə inananlardır.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾62﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬ ْ ‫َف ْا َذ ْن ل َِم ْن شِ ْئ َت ِم ْن ُه ْم َو‬
َ ّٰ‫اس َت ْغف ِْر ل َُه ُم ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← onlardan istədiyinə izin ver və onlar üçün Allahdan
bağışlanma dilə.

ۜ‫الر ُسولِ َب ْي َنكُ ْم َك ُد َعا ٓ ِء َب ْع ِضكُ ْم َب ْع ًضا‬

َّ ‫اَل َت ْج َعلُوا ُد َعا ٓ َء‬
Peyğəmbəri çağırmağı, öz aranızda bir-birinizi çağırmağınızla eyni tutmayın!

َ ‫ين ُي َخا ِل ُف‬

ٓ ۪‫ون َع ْن َا ْم ِره‬ َ ۪‫َفل َْي ْحذَ ِر الَّذ‬ ۚ‫ُون ِم ْنكُ ْم ل َِوا ًذا‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
َ ‫ين َي َت َس َّلل‬ ُ ّٰ‫َق ْد َي ْعل َُم ه‬
Onun əmrinə qarşı çıxanlar çəkinsinlər; ← Həqiqətən, Allah sizlərdən, xəlvətcə aradan çıxanları bilir.

﴾63﴿ ‫۪يم‬ ٌ َ‫َا ْو ُي ۪ص َيب ُه ْم َعذ‬

ٌ ‫اب َال‬ ‫َا ْن ُت ۪ص َيب ُه ْم ِف ْت َن ٌة‬
yaxud düçar olacaqları şiddətli bir əzabdan! ← başlarına gələcək bir bəladan,

‫َق ْد َي ْعل َُم َما ٓ َا ْن ُت ْم َعل َْي ِ ۜه‬ ‫ض‬ َّ ‫َا اَل ٓ ا َِّن للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬
O, həqiqətən, sizin nə vəziyyətdə olduğunuzu bilir. ← Bilin ki, göylərdə və yerdə nə varsa, Allahındır.

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾64﴿‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ‫ون ِال َْي ِه َف ُي َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َعمِ لُوا‬
َ ‫َو َي ْو َم ُي ْر َج ُع‬
Allah hər şeyi biləndir!← (Allah), Özünə qaytarılacaqları gün, nə etdiklərini onlara bildirəcəkdir.

ِ‫ور ُة ا ْل ُف ْر َقان‬
َ ‫﴾ ُس‬25﴿
əl-Furqan (Fərqləndirmə) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 77 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
﷽ ‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َ ۪‫ون ِلل َْعالَم‬
﴾1﴿‫ين َنذ۪ ًير ۙا‬ َ ُ‫ل َِيك‬ ۪‫ان َعلٰ ى َع ْبدِ ه‬
َ ‫اركَ الَّذ۪ ي َن َّزلَ ا ْل ُف ْر َق‬
َ ‫َت َب‬
aləmlərə xəbərdarlıq olsun deyə! ← (Allah) nə qədər ucadır ki, Furqanı (Quranı) Öz bəndəsinə nazil etdi,

‫َول َْم َي َّت ِخذْ َول ًَدا‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َالَّذ۪ ي ل َُه ُمل‬
َّ ‫ْك‬
O, (Özünə) heç bir övlad götürməmişdir; ← O (Allah) ki, göylərin və yerin hakimiyyəti Onundur.

﴾2﴿ ‫َو َخل ََق ُك َّل َش ْي ٍء َف َق َّد َر ُه َت ْقد۪ ًيرا‬ ِ ‫يك فِي ال ُْمل‬
‫ْك‬ ٌ ‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه َش ۪ر‬
O, hər şeyi yaratmış və ona müəyyən bir ölçü təqdir etmişdir.← Hakimiyyətində, Onun heç bir şəriki yoxdur.
361 əl-Furqan surəsi Cüz 18

‫ون‬
َ ‫ون َش ْيـًٔا َو ُه ْم ُي ْخ َل ُق‬
َ ‫اَل َي ْخ ُل ُق‬ ‫َوا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ ٰال َِه ًة‬
heç nə yarada bilməzlər. Əksinə, özləri yaradılmışlar. ← Onlar isə Onu qoyub özlərinə tanrılar qəbul etdilər ki,

﴾3﴿‫ورا‬
ً ‫ون َم ْو ًتا َو اَل َح ٰيو ًة َو اَل ُن ُش‬
َ ُ‫َو اَل َي ْملِك‬ ‫ل ْن ُفسِ ِه ْم َض ًّرا َول َن ْف ًعا‬
َ ِ‫ون ا‬
َ ُ‫َو اَل َي ْملِك‬
Öldürməyə, həyat verməyə və diriltməyə də gücləri çatmaz.← Onlara nə zərər, nə də xeyir verə bilərlər.

‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل ِا ْف ٌۨك ا ْف َت ٰر ُيه‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬

‫ين َك َف ُروٓا‬
“Bu (Quran), onun (Muhəmmədin) uydurduğu yalandan başqa bir şey deyildir. ← Kafir olanlar dedilər:

﴾4﴿ ۚ‫ورا‬
ً ‫َف َق ْد َجا ٓ ُؤ ظُ ل ًْما َو ُز‬ َ ‫َو َا َعا َن ُه َعل َْي ِه َق ْو ٌم ٰا َخ ُر‬
‫ون‬
Beləcə onlar haqsızlıq və böhtanla gəldilər. ← Ona bu işdə, başqa bir tayfa kömək etmişdir!”

﴾5﴿ ‫ْاك َت َت َب َها َف ِه َي ُت ْملٰ ى َعل َْي ِه ُبكْ َر ًة َو َا ۪ص اًيل‬ ‫۪ين‬ ۪ ‫َو َقالُوٓا َا َس‬
َ ‫اط ُير اْال ََّول‬
Onları yazdırtmışdır. Səhər-axşam onlar özünə oxunur”.← Həmçinin dedilər: “Əvvəlkilərin əfsanələridir.

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾6﴿ ‫يما‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
ً ‫ان َغ ُف‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ِّ ‫ُق ْل َا ْن َزل َُه الَّذ۪ ي َي ْعل َُم‬
َّ ‫الس َّر فِي‬
Həqiqətən, O bağışlayandır, rəhm edəndir!” ← De: “Onu, göylərin və yerin sirrini bilən nazil etmişdir.

ۜ ِ ‫ام َو َي ْم ۪شي فِي اْال َْس َو‬

‫اق‬ َ ‫َي ْا ُك ُل الطَّ َع‬ ِ‫الر ُسول‬
َّ ‫لِ‌هذَ ا‬
ٰ ‫َو َقالُوا َما‬
yemək yeyir və bazarlarda gəzir? ← Onlar dedilər: “Bu necə peyğəmbərdir ki,

﴾7﴿ ‫ون َم َع ُه َنذ۪ ًير ۙا‬ ٌ ‫ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْي ِه َمل‬
َ ُ‫َك َف َيك‬
Ona, özü ilə birlikdə xəbərdar edən bir mələk göndərilməli deyildimi?

ۜ‫ون ل َُه َج َّن ٌة َي ْا ُك ُل ِم ْن َها‬

ُ ُ‫َا ْو َتك‬ ‫ى ِال َْي ِه َك ْن ٌز‬
ٓ ‫َا ْو ُيل ْٰق‬
və ya içindən yeməsi üçün onun bir bağı olmalı (deyildimi)?” ← Yaxud ona bir xəzinə verilməli,

﴾8﴿ ‫ورا‬
ً ‫ون ا اَِّل َر ُجل َم ْس ُح‬
َ ‫ا ِْن َت َّت ِب ُع‬ ‫ون‬
َ ‫َو َقالَ الظَّ ال ُِم‬
“Siz ancaq ovsunlanmış bir adamın arxasınca gedirsiniz!” ← Zalımlar dedilər:

﴾9﴿ ‫يل‬ َ ‫َف َض ُّلوا َف اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬

۟ ً‫ون َس ۪ب ا‬ َ‫َك اْال َْم َثال‬
َ ‫ف َض َر ُبوا ل‬
َ ‫ُا ْنظُ ْر َك ْي‬
Beləcə azdılar və (haqq) yolu tapa bilməzlər! ← Bax gör, sənin üçün necə məsəllər çəkdilər!

‫ِك‬
َ ‫َك َخ ْي ًرا م ِْن ٰذل‬
َ ‫َج َع َل ل‬ ٓ ۪‫اركَ الَّذ‬
‫ي ا ِْن َشا ٓ َء‬ َ ‫َت َب‬
sənə, ondan daha yaxşısını verər; ← O (Allah) nə qədər ucadır ki, əgər istəsə,

﴾10﴿ ‫ورا‬
ً ‫َك ُق ُص‬
َ ‫َو َي ْج َع ْل ل‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Sənin üçün qəsrlər də yaradar! ← Altından çaylar axan cənnətləri.

﴾11﴿ ۚ‫اع ِة َسع۪ ًيرا‬

َ ‫الس‬
َّ ‫َو َا ْع َت ْد َنا ل َِم ْن َكذَّ َب ِب‬ ‫اع ِة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َب ْل َكذَّ ُبوا ِب‬
Biz də qiyaməti yalan sayanlar üçün alovlu bir atəş hazırladıq. ← Lakin onlar qiyaməti yalan saydılar.
Cüz 18 əl-Furqan surəsi 362

﴾12﴿ ‫َسمِ ُعوا ل ََها َت َغ ُّيظً ا َو َزف۪ ًيرا‬ ٍ‫ِا َذا َر َا ْت ُه ْم م ِْن َمكَ انٍ َبع۪ يد‬
(kafirlər) onun qəzəbini və uğultusunu eşidərlər. ← O (atəş), onları uzaq bir yerdən görüncə,

﴾13﴿ ۜ ‫ورا‬
ً ‫ِك ُث ُب‬
َ ‫َد َع ْوا ُه َنال‬ َ ‫َو ِا َذا ٓ ُا ْل ُقوا ِم ْن َها َمكَ ا ًنا َض ِّي ًقا ُم َق َّرن‬
‫۪ين‬
orada ölüm diləyərlər. ← Bağlanmış vəziyyətdə oradan dar bir yerə atıldıqları zaman,

﴾14﴿ ‫۪يرا‬
ً ‫ورا َكث‬
ً ‫َو ْاد ُعوا ُث ُب‬ ِ ‫ورا َو‬
‫اح ًدا‬ ً ‫اَل َت ْد ُعوا ال َْي ْو َم ُث ُب‬
çoxlu ölümlər çağırın!” ← “Bu gün bir ölüm çağırmayın,

َ ‫َا ْم َج َّن ُة ال ُْخلْدِ ا َّلت۪ي ُوعِ َد ال ُْم َّت ُق‬

‫ون‬ ‫ِك َخ ْي ٌر‬
َ ‫ُق ْل َا ٰذل‬
yoxsa müttəqilərə vəd edilən Əbədilik cənnəti; ← De: “Bu (Cəhənnəm)mi yaxşıdır,

﴾15﴿ ‫َكا َن ْت ل َُه ْم َج َزا ٓ ًء َو َم ۪ص ًيرا‬

(hansı ki), onlar üçün bir mükafat və dönüş yeri olar?”

﴾16﴿‫ان َعلٰ ى َر ِّب َك َو ْع ًدا َم ْس ُؤل‬

َ ‫َك‬ َ ۪‫ل َُه ْم ف۪ َيها َما َي َشا ٓ ُؤ َن َخالِد‬
‫ين‬
O, sənin Rəbbindən istənilən bir vəddir. ← Əbədi qalarkən onlar üçün orada istədikləri hər şey vardır.

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

ُ‫الل َف َي ُقول‬ َ ‫َو َي ْو َم َي ْح ُش ُر ُه ْم َو َما َي ْع ُب ُد‬
(Allah) onları və Allahdan qeyri ibadət etdiklərini şeyləri bir yerə toplayacağı gün deyəcəkdir:

﴾17﴿ ‫يل‬ َّ ‫َا ْم ُه ْم َض ُّلوا‬

َ ‫الس ۪ب‬ ‫َء َا ْن ُت ْم َا ْض َل ْل ُت ْم عِ َباد۪ ي ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء‬
yoxsa özləri yoldan çıxdılar?” ← “Mənim bu bəndələrimi sizmi (haqq yoldan) çıxartdınız,

‫ان َي ْن َبغ۪ ي َل َنا ٓ َا ْن َن َّت ِخذَ م ِْن ُدون َِك م ِْن َا ْول َِيا ٓ َء‬
َ ‫َما َك‬ ‫َقالُوا ُس ْب َحا َن َك‬
Səndən qeyri dostlar qəbul etmək bizə yaraşmaz. ← Onlar deyəcəklər: “Sən paksan (Ola bilməz)!

ِّ ‫َح ّٰتى َن ُسوا‬

‫الذ ْك َر‬ ‫َولٰكِ ْن َم َّت ْع َت ُه ْم َو ٰا َبا ٓ َء ُه ْم‬
nəhayət zikri (Quranı və ya öyüd-nəsihəti) unutdular, ← Lakin onlara və atalarına o qədər nemət verdin ki,

﴾18﴿ ‫ورا‬
ً ‫َو َكا ُنوا َق ْو ًما ُب‬
və məhvə məhkum edilmiş bir tayfa oldular!”

َ ‫َف َما َت ْس َت ۪ط ُيع‬

ۚ‫ون َص ْر ًفا َول َن ْص ًرا‬ ‫ُون‬
َ ‫وك ْم ِب َما َت ُقول‬
ُ ‫َف َق ْد َكذَّ ُب‬
Artıq nə (əzabı) sovuşdurar, nə də (özünüzə) bir kömək edə bilərsiniz.← “Dediklərinizi təkzib etdilər.

﴾19﴿ ‫ُنذِ ْق ُه َعذَ ًابا َك ۪ب ًيرا‬ ‫َو َم ْن َيظْ ل ِْم ِم ْنكُ ْم‬
ona böyük bir əzab daddıracağıq”. ← Sizdən kim zülm edərsə,

ۜ ِ ‫ون فِي اْال َْس َو‬

‫اق‬ َ ‫ام َو َي ْم ُش‬ َ ‫ا اَِّل ِا َّن ُه ْم ل ََي ْا ُكل‬
َ ‫ُون الطَّ َع‬ َ ۪‫َك م َِن ال ُْم ْر َسل‬
‫ين‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا َق ْبل‬
şübhəsiz ki, yemək yeyər və bazarlarda dolaşardılar.← Səndən əvvəl göndərdiyimiz peyğəmbərlər də,

‫ون‬
َ ‫َا َت ْص ِب ُر‬ ‫ض ِف ْت َن ًة‬
ٍ ‫َو َج َع ْل َنا َب ْع َضكُ ْم ل َِب ْع‬
səbr edə biləcəksinizmi? ← Sizin bir qisminizi digərinizə sınaq vasitəsi etdik ki,

﴾20﴿ ۟‫ان َر ُّب َك َب ۪ص ًيرا‬

َ ‫َو َك‬
Və sənin Rəbbin (hər şeyi) görəndir!
363 əl-Furqan surəsi Cüz 19

‫ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي َنا ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬ ‫ون ِل َقا ٓ َء َنا‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْر ُج‬
“Bizə mələklər endirilməli deyildimi? ← Bizimlə qarşılaşacaqlarına ümid etməyənlər dedilər:

‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ ْ ِ‫َل َقد‬

ٓ ۪‫اس َتكْ َب ُروا ف‬ ‫َا ْو َن ٰرى َر َّب َنا‬
Həqiqətən, onlar özləri barəsində təkəbbürə qapıldılar, ← Yaxud biz Rəbbimizi görməli idik!”

﴾21﴿ ‫َو َع َت ْو ُع ُت ًّوا َك ۪ب ًيرا‬

və çox azğınlaşıb həddi aşdılar.

ً ‫ُون ِح ْج ًرا َم ْح ُج‬

﴾22﴿‫ورا‬ َ ‫َو َي ُقول‬ َ ۪‫َي ْو َم َي َر ْو َن ال َْملٰ ٓئِكَ َة اَل ُب ْش ٰرى َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْم ْج ِرم‬
‫ين‬
Və deyərlər:“Qəti qadağandır!”← Mələkləri görəcəkləri gün - o gün günahkarlara müjdə yoxdur.

﴾23﴿ ‫ورا‬
ً ‫َف َج َع ْل َن ُاه َه َبا ٓ ًء َم ْن ُث‬ ‫َو َقدِ ْم َنا ٓ ِالٰى َما َعمِ لُوا م ِْن َع َم ٍل‬
və onu dağınıq zərrələrə (toz dənələrinə) çevirərik! ← Onların etdikləri hər əməlin önünə keçərik,

﴾24﴿ ‫َو َا ْح َس ُن َمق۪ يل‬ ‫اب ال َْج َّن ِة َي ْو َمئِذٍ َخ ْي ٌر ُم ْس َت َق ًّرا‬

ُ ‫َا ْص َح‬
istirahət edəcəyi yer də daha gözəldir! ← O gün cənnət əhlinin qalacağı yer daha yaxşı,

﴾25﴿ ‫َو ُن ِّزلَ ال َْملٰ ٓئِكَ ُة َت ْن ۪ز اًيل‬ ‫ام‬

ِ ‫الس َما ٓ ُء ِبال َْغ َم‬
َّ ‫َو َي ْو َم َت َش َّق ُق‬
və mələklər bölük-bölük endirələcək.← O gün göy, buludla parçalanacaq,

﴾26﴿ ‫ين َع ۪س ًيرا‬

َ ‫ان َي ْو ًما َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫َو َك‬ َّ ‫ْك َي ْو َمئ ٍِۨذ ال َْح ُّق ل‬
‫ِلر ْح ٰم ِ ۜن‬ ُ ‫َال ُْمل‬
Kafirlər üçün isə çətin bir gün olacaqdır. ← O gün həqiqi hökmranlıq Rəhmana məxsusdur.

﴾27﴿ ‫الر ُسولِ َس ۪ب اًيل‬

َّ ‫َيا ل َْي َتن۪ي ا َّت َخذْ ُت َم َع‬ ُ‫ض الظَّ ال ُِم َعلٰ ى َي َد ْي ِه َي ُقول‬
ُّ ‫َو َي ْو َم َي َع‬
“Kaş ki, Peyğəmbərlə birlikdə doğru bir yol turardım; ← O gün zalım, əllərini dişləyərək deyər:

﴾28﴿ ‫َيا َو ْي َل ٰتى ل َْي َتن۪ي ل َْم َا َّت ِخذْ ُف اَل ًنا َخل۪ اًيل‬
Vay halıma! Kaş mən, filankəsi özümə dost etməsəydim;

﴾29﴿‫ِل ْن َسانِ َخذُ ول‬

ِ ْ‫ان ل ا‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ان‬
َ ‫َو َك‬ ِّ ‫َل َق ْد َا َض َّلن۪ي َع ِن‬
‫الذ ْك ِر َب ْع َد ا ِْذ َجا ٓ َءن۪ي‬
ۜ
Şeytan insanı tənha qoyar.←Zikir (Quran) mənə gəldikdən sonra məni (ondan) sapdırdı.”

﴾30﴿ ‫ورا‬
ً ‫ا َِّن َق ْومِي ا َّت َخذُ وا ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا َن َم ْه ُج‬ ‫الر ُسولُ َيا َر ِّب‬
َّ َ‫َو َقال‬
Həqiqətən, qövmüm bu Quranı tərk etmişdi!” ← Peyğəmbər isə deyəcək: “Ey Rəbbim!

﴾31﴿‫َو َك ٰفى ِب َر ِّب َك َهاد ًِيا َو َن ۪ص ًيرا‬ َ ۪‫ِك َج َع ْل َنا لِكُ ِّل َن ِب ٍّي َع ُد ًّوا م َِن ال ُْم ْج ِرم‬
‫ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Rəhbər və yardımçı olaraq Rəbbin yetər! ← Beləcə hər peyğəmbər üçün günahkarlardan bir düşmən etdik.

ِ ‫ل َْو اَل ُن ِّزلَ َعل َْي ِه ا ْل ُق ْر ٰا ُن ُج ْم َل ًة َو‬

‫اح َد ًة‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
“Quran ona (Muhəmmədə) bir bütöv şəklində endirilməli deyildimi!” ← Kafirlər isə dedilər:

﴾32﴿ ‫۪يل‬
ً‫َو َر َّت ْل َن ُاه َت ْرت ا‬ َ‫ِك ِل ُن َث ِّب َت ِبه۪ ُف َؤ َادك‬
َ ‫َكذٰ ل‬
və onu hissə-hissə (ayə-ayə) nazil etdik. ← Onunla sənin ürəyinə səbat vermək üçün belə (etdik),
Cüz 19 əl-Furqan surəsi 364

﴾33﴿ ۜ ‫ا اَِّل ِج ْئ َناكَ ِبال َْح ِّق َو َا ْح َس َن َت ْف ۪س ًيرا‬ ‫َو اَل َي ْا ُتو َن َك ِب َم َث ٍل‬
sənə (onun) doğrusunu və izahatca daha yaxşısını gətirməmiş olaq. ← Sənə elə bir misal gətirməzlər ki,

﴾34﴿۟‫ِك َش ٌّر َمكَ ا ًنا َو َا َضلُّ َس ۪ب اًيل‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ون َعلٰ ى ُو ُجوهِ ِه ْم ِالٰى َج َه َّن َم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين ُي ْح َش ُر‬
onlar ən pis yerdə olan, ən çox yoldan azanlardır. ← O kəslər ki, Cəhənnəmə üzləri üstə yığılacaqlar,

﴾35﴿ ۚ‫ون َو ۪ز ًيرا‬

َ ‫َو َج َع ْل َنا َم َع ُه َا َخ ُاه ٰه ُر‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Qardaşı Harunu da onun yanında köməkçi etdik. ← Həqiqətən, Musaya kitabı (Tövratı) verdik.

﴾36﴿ ۜ‫اه ْم َت ْدم۪ ًيرا‬

ُ ‫َف َد َّم ْر َن‬ ۜ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َف ُق ْل َنا ْاذ َه َبا ٓ ِالَى ا ْل َق ْو ِم الَّذ‬
Beləcə onları tamamilə məhv etdik. ← Və dedik: “Ayələrimizi yalan hesab etmiş bir tayfanın yanına gedin!”

‫اه ْم‬
ُ ‫َا ْغ َر ْق َن‬ ‫الر ُس َل‬
ُّ ‫وح ل ََّما َكذَّ ُبوا‬
ٍ ‫َو َق ْو َم ُن‬
onları (suda) boğduq, ← Nuh qövmünü də, peyğəmbərləri yalanladıqları vaxt;

﴾37﴿ ‫۪يم ۚا‬ َ ۪‫َو َا ْع َت ْد َنا ِللظَّ الِم‬

ً ‫ين َعذَ ًابا َال‬ ‫اس ٰا َي ًة‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫اه ْم ل‬
ُ ‫َو َج َع ْل َن‬
Zalımlar üçün də şiddətli bir əzab hazırlamışıq. ← və onları insanlar üçün bir ibrət dərsi etdik.

﴾38﴿ ‫۪يرا‬
ً ‫ِك َكث‬
َ ‫َو ُق ُرو ًنا َب ْي َن ٰذل‬ ‫س‬
ِّ ‫الر‬
َّ ‫اب‬
َ ‫ود ۬ا َو َا ْص َح‬
َ ‫َو َع ًادا َو َث ُم‬
onların arasında olan bir çox nəsilləri də (məhv etdik). ← Adı da, Səmudu da, Rəss əhlini də,

﴾39﴿ ‫َو ُك اًّل َت َّب ْر َنا َت ْت ۪ب ًيرا‬ َ‫َو ُك اًّل َض َر ْب َنا ل َُه اْال َْم َثال‬
və hamısını yerli-dibli yox etdik. ← Onların hər biri üçün məsəllər çəkdik,

‫َا َفل َْم َيكُ و ُنوا َي َر ْو َن َه ۚا‬ ‫الس ْو ِ ۜء‬

َّ ‫۪ي ُا ْمطِ َر ْت َمطَ َر‬
ٓ ‫َو َل َق ْد َا َت ْوا َعلَى ا ْل َق ْر َي ِة ا َّلت‬
Bəs onu görmədilərmi? ← And olsun ki, bəla yağışı yağmış şəhərə gəlmişdilər.

﴾40﴿ ‫ورا‬
ً ‫ون ُن ُش‬
َ ‫َب ْل َكا ُنوا اَل َي ْر ُج‬
Xeyr, yenidən dirilməyə ümid etmirdilər.

﴾41﴿ ‫ول‬ ُ ّٰ‫َا ٰهذَ ا الَّذ۪ ي َب َع َث ه‬

ً‫الل َر ُس ا‬ ‫َو ِا َذا َر َا ْوكَ ا ِْن َي َّت ِخذُ و َن َك ا اَِّل ُه ُز ًوا‬
“Allahın peyğəmbər göndərdiyi kəs budurmu? ← Səni gördükləri zaman, səni ancaq məsxərəyə qoyurlar ki:

ۜ‫ل َْو اَل ٓ َا ْن َص َب ْر َنا َعل َْي َها‬ ‫ا ِْن َك َاد ل َُي ِض ُّل َنا َع ْن ٰال َِه ِت َنا‬
əgər özlərinə (bağlılıqda) səbir göstərməsəydik.” ← Az qala bizi tanrılarımızdan sapdırmışdı,

﴾42﴿ ‫اب َم ْن َا َضلُّ َس ۪ب اًيل‬ َ ‫ون ۪ح‬

َ َ‫ين َي َر ْو َن ال َْعذ‬ َ ‫َو َس ْو َف َي ْعل َُم‬
Onlar əzabı gördükləri zaman, kimin (doğru) yoldan daha çox azdığını biləcəklər.

ۙ ً‫ون َعل َْي ِه َوك۪ ا‬

﴾43﴿ ‫يل‬ ُ ُ‫َا َف َا ْن َت َتك‬ ‫َا َر َا ْي َت َم ِن ا َّت َخذَ ِال َٰه ُه َه ٰو ُيه‬
Onun vəkili (zamini) sənmi olacaqsan? ← Arzularını özünə tanrı edəni gördünmü?
365 əl-Furqan surəsi Cüz 19

َ ‫ون َا ْو َي ْع ِقل‬
‫ُون‬ َ ‫َا ْك َث َر ُه ْم َي ْس َم ُع‬ ‫َا ْم َت ْح َس ُب َا َّن‬
onların əksəriyyəti eşidəcək və ya fikirləşəcəklər? ← Yoxsa zənn edirsən ki,

۟ ً‫َب ْل ُه ْم َا َضلُّ َس ۪ب ا‬
﴾44﴿ ‫يل‬ ‫ام‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫ا ِْن ُه ْم ا اَِّل َك ا‬
Hətta, onlar daha çox zəlalət yolundadırlar. ← Onlar ancaq heyvan kimidirlər,

‫َول َْو َشا ٓ َء ل ََج َعل َُه َساكِ ًن ۚا‬ ِّ ‫ف َم َّد‬

‫الظ َّل‬ َ ‫َال َْم َت َر ِالٰى َر ِّب َك َك ْي‬
Əgər istəsəydi, onu sabit saxlayardı. ← Görmədinmi, Rəbbin kölgəni necə uzatdı?

﴾46﴿ ‫ُث َّم َق َب ْض َن ُاه ِال َْي َنا َق ْب ًضا َي ۪س ًيرا‬ ۙ ً‫س َعل َْي ِه َدل ا‬
﴾45﴿ ‫۪يل‬ َ ‫الش ْم‬
َّ ‫ُث َّم َج َع ْل َنا‬
Sonra onu yavaş-yavaş Özümüzə tərəf çəkdik. ← Sonra günəşi onun üzərində bir dəlil etdik.

﴾47﴿ ‫ورا‬
ً ‫ار ُن ُش‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َج َع َل‬ ‫الن ْو َم ُس َبا ًتا‬ ً ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم ال َّْي َل ل َِب‬
َّ ‫اسا َو‬
Gündüzü isə həyat (iş vaxtı) etdi. ← Sizin üçün gecəni örtük, yuxunu da rahatlıq olaraq yaradan Odur.

ً ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء طَ ُه‬

﴾48﴿‫ور ۙا‬ َّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا م َِن‬ ۚ ۪‫اح ُب ْش ًرا َب ْي َن َي َد ْي َر ْح َمتِه‬
َ ‫الر َي‬ ٓ ۪‫َو ُه َو الَّذ‬
ِّ ‫ي َا ْر َس َل‬
Və göydən tərtəmiz su endirdik ki, ← Küləkləri, rəhməti önündə müjdəçi olaraq göndərən də Odur.

ً ‫َو ُن ْسق َِي ُه م َِّما َخل َْق َنا ٓ َا ْن َع ًاما َو َا َناسِ َّي َكث‬
﴾49﴿ ‫۪يرا‬ ‫ِل ُن ْح ِي َي ِبه۪ َبل َْد ًة َم ْي ًتا‬
yaratdığımız heyvanlara və bir çox insanlara da onu içirdək! ← onunla, ölü bir yerə həyat verək,

ۘ‫َو َل َق ْد َص َّر ْف َن ُاه َب ْي َن ُه ْم ل َِيذَّ َّك ُروا‬

And olsun ki, nəsihət götürsünlər deyə, onu aralarında müxtəlif cür izah etdik.

﴾51﴿ ۘ‫َول َْو شِ ْئ َنا ل ََب َع ْث َنا ف۪ ي ُك ِّل َق ْر َي ٍة َنذ۪ ًيرا‬ ﴾50﴿‫ورا‬
ً ‫اس ا اَِّل ُك ُف‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ى َا ْك َث ُر‬
ٓ ‫َف َا ٰب‬
Əgər istəsəydik, hər məmləkətə xəbərdarlıq verən birini göndərərdik.← İnsanların çoxu isə nankorluqdan
başqa bir şey etmədi.

﴾52﴿ ‫َو َجاهِ ْد ُه ْم ِبه۪ ِج َه ًادا َك ۪ب ًيرا‬ َ ‫َف اَل ُتطِ ِع الْكَ اف ِ۪ر‬
‫ين‬
və onlara qarşı onunla (Quranla) böyük bir cihad et! ← Elə isə, kafirlərə itaət etmə,

ٌ ‫ات َو ٰهذَ ا ِمل ٌْح ُا َج‬

‫اج‬ ٌ ‫ٰهذَ ا َعذْ ٌب ُف َر‬ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َم َر َج ال َْب ْح َر ْي ِن‬
Bu şirin, susuzluqdan qurtarandır; Bu isə duzlu, acı (sudur). ← İki dənizi qovuşduran da Odur;

ً ‫َو َج َع َل َب ْي َن ُه َما َب ْر َز ًخا َو ِح ْج ًرا َم ْح ُج‬

﴾53﴿ ‫ورا‬
Aralarında (bir-birinə qarışmaması üçün) da maneə və keçilməz sədd yaratmışdır!

ۜ ‫َف َج َعل َُه َن َس ًبا َو ِص ْه ًرا‬ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق م َِن ال َْما ٓ ِء َب َش ًرا‬
Və ondan nəsillər və qohumlar törətdi. ← İnsanları sudan (nütfədən) yaradan da Odur.

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل َما‬ َ ‫َو َي ْع ُب ُد‬ ﴾54﴿ ‫ان َر ُّب َك َقد۪ ًيرا‬
َ ‫َو َك‬
Allahı qoyub o şeyə ibadət edirlər ki, ← Axı Rəbbin (hər şeyə) qadirdir!

﴾55﴿ ‫ان الْكَ اف ُِر َعلٰ ى َر ِّبه۪ ظَ ۪ه ًيرا‬

َ ‫َو َك‬ ‫اَل َي ْن َف ُع ُه ْم َول َي ُض ُّر ُه ْم‬
Kafir, özRəbbinin əleyhinə (başqalarına) dayaq durar. ← onlara nə xeyir verə bilər, nə də zərər verə bilər.
Cüz 19 əl-Furqan surəsi 366

﴾56﴿ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ا اَِّل ُم َب ِّش ًرا َو َنذ۪ ًيرا‬

(Ey Rəsulum!) Biz səni, yalnız müjdə verən və xəbərdar edən biri olaraq göndərdik.

﴾57﴿ ‫ا اَِّل َم ْن َشا ٓ َء َا ْن َي َّت ِخذَ ِالٰى َر ِّبه۪ َس ۪ب اًيل‬ ‫ُق ْل َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍر‬
ancaq Rəbbinə tərəf yol tutmaq diləyən kimsələr (istəyirəm).← De: “Buna görə sizdən heç bir ücrət istəmirəm,

ۜ ۪‫َو َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ ه‬ ُ ‫َو َت َو َّك ْل َعلَى ال َْح ِّي الَّذ۪ ي اَل َي ُم‬
‫وت‬
və Onu şükür ilə təsbih et! ← Ölməz olub həmişə diri olana (Allaha) təvəkkül et,

﴾58﴿ ۚ‫وب عِ َبادِه۪ َخ ۪ب ًيرا‬

ِ ‫َو َك ٰفى ِبه۪ ِبذُ ُن‬
Öz bəndələrinin günahlarından xəbərdar olması, Ona (Allaha) kifayətdir.

ٍ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬

‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َالَّذ۪ ي َخل ََق‬
Göyləri, yeri və onların arasındakıları altı gündə yaradan,

﴾59﴿ ‫َف ْسـَٔ ْل ِبه۪ َخ ۪ب ًيرا‬ ‫لر ْح ٰم ُن‬

َّ ‫ش َا‬
ِۚ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬
Bunu, bir biləndən soruş! ← Sonra ərşə ucaldı. Rəhmandır!

‫الر ْح ٰم ُن‬
َّ ‫َقالُوا َو َما‬ ‫ِلر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫اس ُج ُدوا ل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
ْ ‫يل ل َُه ُم‬
onlar deyərlər: “Bəs Rəhman nədir? ← Onlara: “Rəhmana səcdə edin!” - deyildiyi zaman,

﴾60﴿ ۟‫ورا‬
ً ‫َو َز َاد ُه ْم ُن ُف‬ ‫َا َن ْس ُج ُد ل َِما َت ْا ُم ُر َنا‬
(Bu səcdə əmri) onların nifrətini daha da artırar. ← Bizə əmr etdiyin şeyə səcdəmi edəcəyik?”

﴾61﴿ ‫۪يرا‬ ً ‫َو َج َع َل ف۪ َيها سِ َر‬

ً ‫اجا َو َق َم ًرا ُمن‬ ً ‫الس َما ٓ ِء ُب ُر‬
‫وجا‬ َّ ‫اركَ الَّذ۪ ي َج َع َل فِي‬
َ ‫َت َب‬
və orada bir çıraq (günəş) və nurlu ay yaratdı! ← O (Allah) nə qədər ucadır ki, göydə bürclər yaratdı,

﴾62﴿‫ورا‬
ً ُ‫ل َِم ْن َا َر َاد َا ْن َيذَّ َّك َر َا ْو َا َر َاد ُشك‬ ‫ار ِخ ْل َف ًة‬ َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل ال َّْي َل َو‬
َ ‫الن َه‬
öyüd almaq və ya şükür etmək istəyənlər üçün!← Gecəni və gündüzü bir-birinin ardınca gətirən də Odur,

‫ض َه ْو ًنا‬
ِ ‫ون َعلَى اْال َْر‬
َ ‫َي ْم ُش‬ ‫ين‬
onlar yer üzündə təvazökarlıqla gəzərlər, ← Rəhmanın bəndələri o kəslərdir ki,
َّ ‫َوعِ َب ُاد‬
َ ۪‫الر ْح ٰم ِن الَّذ‬

َ ‫َو ِا َذا َخاطَ َب ُه ُم ال َْجاهِ ل‬

﴾63﴿ ‫ُون َقالُوا َس اَل ًما‬
və cahillər onlara söz atdıqları zaman, “Salam” - deyərlər.

﴾64﴿ ‫ون ل َِر ِّب ِه ْم ُس َّج ًدا َوق َِي ًاما‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ۪بي ُت‬
Və o kəslərdir ki, gecəni Rəbbi üçün səcdə və qiyam içində (namaz qılaraq) keçirərlər.

‫اب َج َه َّن َم‬

َ َ‫اص ِر ْف َع َّنا َعذ‬
ْ ‫َر َّب َنا‬ ‫ُون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ُقول‬
“Ey Rəbbimiz! Cəhənnəm əzabını bizdən sovuşdur. ← Yenə o kəslərdir ki, deyərlər:

﴾66﴿ ‫ِا َّن َها َسا ٓ َء ْت ُم ْس َت َق ًّرا َو ُم َق ًاما‬ ﴾65﴿ ۗ ‫ان َغ َر ًاما‬
َ ‫ا َِّن َعذَ َاب َها َك‬
Doğrudan da, o, nə pis məskən və nə pis yerdir!” ← Şübhəsiz ki, onun əzabı həmişəlikdir!

﴾67﴿ ‫ِك َق َو ًاما‬

َ ‫ان َب ْي َن ٰذل‬
َ ‫َو َك‬ ‫ين ِا َذا ٓ َا ْن َف ُقوا ل َْم ُي ْس ِر ُفوا َول َْم َي ْق ُت ُروا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
o ikisinin arasında orta yolu tutarlar. ← Və o kəslərdir ki, xərclədikdə nə israfçılıq edər, nə də xəsislik edər,
367 əl-Furqan surəsi Cüz 19

‫الل ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬

ُ ّٰ‫س ا َّلت۪ي َح َّر َم ه‬
َ ‫الن ْف‬
َّ ‫ُون‬
َ ‫َو اَل َي ْق ُتل‬ ِ ّٰ‫ون َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْد ُع‬
Allahın haram qıldığı cana haqsız yerə qıymaz← Onlar ki, Allahla yanaşı başqa bir tanrıya dua etməzlər,

﴾68﴿ ‫ِك َيل َْق َا َث ًام ۙا‬

َ ‫ون َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬
َ ‫َو اَل َي ْز ُن‬
və zina etməzlər. Kim onu etsə, cəzasını çəkər.

﴾69﴿ ‫َو َي ْخل ُْد ف۪ يه۪ ۫ ُم َها ًنا‬ ‫اب َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
ُ َ‫اع ْف ل َُه ال َْعذ‬
َ ‫ُي َض‬
və orada zəlil bir halda əbədi olaraq qalar. ← Qiyamət günü onun əzabı qat-qat olar,

‫اب َو ٰا َم َن َو َعمِ َل َع َمل َصال ًِحا‬

َ ‫ا اَِّل َم ْن َت‬
Tövbə edib iman gətirən və yaxşı işlər görənlər (bunlardan) müstəsnadır!

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾70﴿ ‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ ٍ ‫الل َس ِّيـَٔات ِِه ْم َح َس َن‬
‫ات‬ ُ ّٰ‫ِك ُي َب ِّدلُ ه‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Axı Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Allah onların pis əməllərini yaxşı əməllərə çevirər.

﴾71﴿ ‫الل َم َت ًابا‬ ُ ‫َف ِا َّن ُه َي ُت‬

ِ ّٰ‫وب ِالَى ه‬ ‫اب َو َعمِ َل َصال ًِحا‬
َ ‫َو َم ْن َت‬
şübhəsiz ki, o, tövbəsi qəbul olunmuş bir halda Allaha dönər. ← Kim tövbə edib yaxşı iş görsə,

﴾72﴿ ‫َو ِا َذا َم ُّروا ِبالل َّْغ ِو َم ُّروا كِ َر ًاما‬ ‫ور‬

َ ‫ون ال ُّز‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْش َه ُد‬
boş bir şeylə rastlaşdıqları zaman, vüqarlı bir şəkildə keçib gedərlər; ← O kəslər ki, yalana şahidlik etməz,

﴾73﴿ ‫ل َْم َي ِخ ُّروا َعل َْي َها ُص ًّما َو ُع ْم َيا ًنا‬ ِ ‫ين ِا َذا ُذ ِّك ُروا ِب ٰا َي‬
‫ات َر ِّب ِه ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
onlara qarşı özlərini kar və kor kimi aparmazlar; ← O kəslər ki, Rəbbinin ayələri zikr olunduğu vaxt,

‫ُون َر َّب َنا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫ين َي ُقول‬
Və o kəslər ki deyərlər: “Ey Rəbbimiz!

َ ۪‫اج َع ْل َنا ِلل ُْم َّتق‬

﴾74﴿ ‫ين ا َِم ًاما‬ ْ ‫َو‬ ‫اج َنا َو ُذ ِّر َّيا ِت َنا ُق َّر َة َا ْع ُي ٍن‬
ِ ‫َه ْب َل َنا م ِْن َا ْز َو‬
və bizi müttəqilərə rəhbər et!; ← Bizə, gözümüzün işığı olan zövcələr və uşaqlar bəxş et,

﴾75﴿‫َو ُي َل َّق ْو َن ف۪ َيها َت ِح َّي ًة َو َس اَل ًم ۙا‬ ‫ِك ُي ْج َز ْو َن ال ُْغ ْر َف َة ِب َما َص َب ُروا‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və orada ehtiramla və salamla qarşılanacaqlar.← Onlar, səbr etdiklərinə görə malikanə ilə mükafatlandırılacaq,

﴾76﴿ ‫َح ُس َن ْت ُم ْس َت َق ًّرا َو ُم َق ًاما‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬

َ ۪‫َخالِد‬
O nə gözəl mənzil və iqamətgahdır! ← Orada əbədi qalacaqlar.

‫ُق ْل َما َي ْع َب ُؤا ِبكُ ْم َر ۪ ّبي ل َْول ُد َعا ٓ ُؤ ُك ْم‬

De: “Əgər duanız olmasa, Rəbbim sizə nə dəyər versin?

﴾77﴿ ‫ون ل َِز ًاما‬

ُ ُ‫َف َق ْد َكذَّ ْب ُت ْم َف َس ْو َف َيك‬
Siz təkzib etdiniz. Buna görə də (əzab sizə) vacib olacaqdır!”
Cüz 19 əş-Şüəra surəsi 368

‫الش َع َرا ِء‬

ُّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬26﴿
əş-Şüəra (Şairlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 227 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫ين‬ ِ ‫ات الْكِ َت‬
ِ ‫اب ال ُْم ۪ب‬ ُ ‫ْك ٰا َي‬َ ‫ِتل‬ ﴾1﴿ ‫ٰط ٓس ٓم‬
Bunlar açıq-aydın Kitabın ayələridir. ← Ta, Sin, Mim!

َ ‫اخ ٌع َن ْف َس َك َا اَّل َيكُ و ُنوا ُم ْؤ ِمن‬

﴾3﴿ ‫۪ين‬ ِ ‫َّك َب‬
َ ‫ل ََعل‬
(Ey Rəsulum!) Onlar iman gətirməyəcəklər deyə, bəlkə, sən özünü həlak edəsən?!

َ ۪‫اضع‬
﴾4﴿ ‫ين‬ ِ ‫َّت َا ْع َنا ُق ُه ْم ل ََها َخ‬
ْ ‫َفظَ ل‬ ‫الس َما ٓ ِء ٰا َي ًة‬
َّ ‫ا ِْن َن َش ْا ُن َن ِّزلْ َعل َْي ِه ْم م َِن‬
onlar da ona boyun əyib durarlar. ← Əgər istəsək, göydən onlara bir möcüzə göndərərik,

َ ‫ا اَِّل َكا ُنوا َع ْن ُه ُم ْع ِر ۪ض‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ‫الر ْح ٰم ِن ُم ْح َد ٍث‬
َّ ‫۪يه ْم م ِْن ذ ِْك ٍر م َِن‬
ِ ‫َو َما َي ْات‬
ondan üz döndərməsinlər. ← Onlara Rəhmandan elə bir yeni öyüd gəlməz ki,

﴾6﴿ ‫۪يه ْم َا ْن ٰب ُؤا َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

ِ ‫َف َس َي ْات‬ ‫َف َق ْد َكذَّ ُبوا‬
Onların istehza etdiklərinin xəbərləri onlara gəlib çatacaqdır. ← (Quranı) yalan hesab etdilər.

ٍ ‫َك ْم َا ْن َب ْت َنا ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َز ْو ٍج َك ۪ر‬

﴾7﴿ ‫يم‬ ِ ‫َا َول َْم َي َر ْوا ِالَى اْال َْر‬
‫ض‬
orada hər növ gözəl (bitkilər və meyvələr)dən neçəsini yetişdirmişik? ← Bəs yer üzünə baxmadılarmı ki,

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾8﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬
Onların əksəriyyəti isə iman gətirməzlər. ← Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır.

ِ‫ى َان‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َوا ِْذ َن ٰادى َر ُّب َك ُم‬ ُ ‫الر ۪ح‬
﴾9﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Bir zaman Rəbbin Musaya səslənmişdi ki: ← Həqiqətən, Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmət sahibidir!

﴾11﴿ ‫ون‬
َ ‫َق ْو َم ف ِْر َع ْو َن َا اَل َي َّت ُق‬ َ ۪‫ا ْئ ِت ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬
﴾10﴿ ‫ين‬
Firon tayfasının yanına! Onlar qorxmurlarmı?” ← “Get o zalım tayfanın yanına;

ۜ ِ ‫اف َا ْن ُيكَ ِّذ ُب‬

﴾12﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َقالَ َر ِّب ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
(Musa) demişdi: “Ey Rəbbim! Məni yalançı sayacaqlarından qorxuram!

َ ‫َف َا ْرسِ ْل ِالٰى ٰه ُر‬

﴾13﴿ ‫ون‬ ُ ‫َو َي ۪ض‬
‫يق َص ْد ۪ري َو اَل َي ْنطَ ل ُِق ل َِسان۪ي‬
Buna görə Haruna da peyğəmbərlik ver! ← Ürəyim sıxılır, dilim də açılmır.

ِۚ ‫اف َا ْن َي ْق ُتل‬
﴾14﴿ ‫ُون‬ ُ ‫َف َا َخ‬ ‫َول َُه ْم َعل ََّي َذ ْن ٌب‬
Bunun üçün məni öldürəcəklərindən qorxuram”. ← Onlara qarşı etdiyim bir günah da var.

َ ‫ِا َّنا َم َعكُ ْم ُم ْس َتمِ ُع‬

﴾15﴿ ‫ون‬ ٓ ‫ل َف ْاذ َه َبا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
ۚ َّ‫َقالَ َك ا‬
Şübhəsiz ki, Biz sizinlə birlikdə eşidəcəyik! ← (Allah) dedi: “Xeyr! Hər ikiniz möcüzələrimizlə gedin.

ٓ ‫َا ْن َا ْرسِ ْل َم َع َنا َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
﴾17﴿‫يل‬ َ ۪‫ِا َّنا َر ُسولُ َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾16﴿‫ين‬
İsrail oğullarını bizimlə birlikdə göndər!”← “Biz aləmlərin Rəbbinin peyğəmbərləriyik!← Firona gedib deyin:
ٓ ‫ول‬
َ‫َف ْات َِيا ف ِْر َع ْو َن َف ُق ا‬

َ ‫َو َل ِب ْث َت ف۪ ي َنا م ِْن ُع ُم ِركَ سِ ن‬

﴾18﴿‫۪ين‬ ً ‫َقالَ َال َْم ُن َر ِّب َك ف۪ ي َنا َول‬
‫۪يدا‬
Ömrünün neçə ilini də aramızda keçirdin.← (Firon) dedi: “Səni körpə ikən öz yanımızda böyütmədikmi?

﴾19﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َا ْن َت م َِن الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫ْت‬
َ ‫ْت َف ْع َل َت َك ا َّلت۪ي َف َعل‬
َ ‫َو َف َعل‬
Sən nankorlardansan!” ← Və elədiyini də elədin.
369 əş-Şüəra surəsi Cüz 19

‫َف َف َر ْر ُت ِم ْنكُ ْم ل ََّما ِخ ْف ُتكُ ْم‬ ﴾20﴿ ‫۪ين‬ َّ ‫َقالَ َف َع ْل ُت َها ٓ ِا ًذا َو َا َن ۬ا م َِن‬
َ ‫الضا ٓ ّل‬
Buna görə də sizdən qorxub qaçdım. ← (Musa) dedi: “Mən onu edərkən o vaxtlar cahillərdən idim.

َ ۪‫َو َج َع َلن۪ي م َِن ال ُْم ْر َسل‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ‫َف َو َه َب ل۪ي َر ۪ ّبي ُحكْ ًما‬
və məni peyğəmbərlərdən etdi. ← Sonra Rəbbim mənə hökm verdi,

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

﴾22﴿ ‫يل‬ َ ‫َو ِتل‬
ٓ ‫ْك ن ِْع َم ٌة َت ُم ُّن َها َعل ََّي َا ْن َع َّب ْد َت َبن‬
Boynuma minnət qoyduğun bu nemət də İsrail oğullarını (özünə) qul etdiyinə görədir.”

َ ۪‫َقالَ ف ِْر َع ْو ُن َو َما َر ُّب ال َْعالَم‬

﴾23﴿ ‫ين‬
Firon dedi: “Bəs aləmlərin Rəbbi nədir?”

َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُمو ِقن‬

﴾24﴿ ‫۪ين‬ ۜ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َقالَ َر ُّب‬
əgər həqiqətən inanacaqsınızsa!” ← (Musa) dedi: “Göylərin, yerin və o ikisinin arasında olanların Rəbbidir,

﴾26﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َقالَ َر ُّبكُ ْم َو َر ُّب ٰا َبآئِكُ ُم اْال ََّول‬ َ ‫َقالَ ل َِم ْن َح ْول َُه َا اَل َت ْس َتمِ ُع‬
﴾25﴿ ‫ون‬
(Musa) dedi: “O, sizin və keçmiş atalarınızın da Rəbbidir!” ← (Firon), ətrafındakılara dedi: “Eşitmirsinizmi?”

ٌ ‫ي ُا ْرسِ َل ِال َْيكُ ْم ل ََم ْج ُن‬

﴾27﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫َقالَ ا َِّن َر ُسولَكُ ُم الَّذ‬
(Firon) dedi: “Sizə göndərilmiş peyğəmbər, şübhəsiz ki, divanədir!”

َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْع ِقل‬
﴾28﴿ ‫ُون‬ ۜ‫َقالَ َر ُّب ال َْم ْش ِر ِق َوال َْم ْغ ِر ِب َو َما َب ْي َن ُه َما‬
əgər düşünə bilirsinizsə!” ← (Musa) dedi: “Şərqin, qərbin və o ikisinin arasında olanların Rəbbidir,

﴾29﴿ ‫۪ين‬
َ ‫اَل َْج َعل ََّن َك م َِن ال َْم ْس ُجون‬ ‫َقالَ َلئ ِِن ا َّت َخذْ َت ِال ًٰها َغ ْي ۪ري‬
səni mütləq məhbuslardan edəcəyəm!” ← (Firon) dedi: “Əgər məndən başqa tanrı qəbul etsən,

َّ ‫َقالَ َف ْا ِت ِبه۪ ٓ ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾31﴿‫ين‬ ٍ ‫َقالَ َا َول َْو ِج ْئ ُت َك ِب َش ْي ٍء ُم ۪ب‬
﴾30﴿‫ين‬
(Firon) dedi:“Əgər doğru deyirsənsə, onu gətir!” ← (Musa) dedi: “Sənə açıq-aşkar bir şey gətirsəm də?”

َ ‫ِلناظِ ۪ر‬
﴾33﴿‫ين‬ َّ ‫َو َن َز َع َي َد ُه َف ِا َذا هِ َي َب ْي َضا ٓ ُء ل‬ ﴾32﴿‫ين‬ ٌ ‫َف َال ْٰقى َع َص ُاه َف ِا َذا هِ َي ُث ْع َب‬
ٌ ‫ان ُم ۪ب‬
Əlini də çıxartdı. O vaxt o, baxanlara ağappaq (göründü).←Beləcə əsasını atdı və o an o, açıq-aydın bir əjdaha
oldu.

ِ ‫ل َح ْول َُه ا َِّن ٰهذَ ا ل ََس‬

ٌ ۪‫اح ٌر َعل‬
﴾34﴿ ‫يم‬ ِ َ‫َقالَ ِلل َْم ا‬
(Firon), ətrafındakı əyanlara dedi: “Şübhəsiz ki, bu, çox bilikli bir sehrbazdır!

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َما َذا َت ْا ُم ُر‬ ۗ ۪‫يد َا ْن ُي ْخ ِر َجكُ ْم م ِْن َا ْر ِضكُ ْم ِبسِ ْح ِره‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Nə buyurursunuz?” ← O, öz sehri ilə sizi yurdunuzdan çıxartmaq istəyir.

َ ‫َو ْاب َع ْث فِي ال َْم َدآئ ِِن َحاشِ ۪ر‬

﴾36﴿ ‫ين‬ ‫َقالُوٓا َا ْر ِج ْه َو َا َخ ُاه‬
və şəhərlərə, (sehrbazları) yığacaq adamlar göndər ki, ← Onlar dedilər: “Onu və qardaşını yubandır,

﴾38﴿ ‫ُوم‬ ِ ‫الس َح َر ُة لِم۪ ي َق‬

ٍۙ ‫ات َي ْو ٍم َم ْعل‬ َّ ‫َف ُجمِ َع‬ ٍ ۪‫َي ْا ُتوكَ ِبكُ ِّل َس َّحارٍ َعل‬
﴾37﴿ ‫يم‬
Və sehrbazlar məlum bir günün müəyyən vaxtında yığıldılar. ← bütün bilikli sehrbazları sənə gətirsinlər!”

َ ‫اس َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْج َتمِ ُع‬

﴾39﴿ ‫ون‬ ِ ‫ِلن‬ َ ۪‫َوق‬
َّ ‫يل ل‬
Camaata da deyildi: “Siz yığılırsınızmı?
Cüz 19 əş-Şüəra surəsi 370

َ ‫ا ِْن َكا ُنوا ُه ُم ال َْغا ِل ۪ب‬

﴾40﴿ ‫ين‬ ‫الس َح َر َة‬
َّ ‫ل ََع َّل َنا َن َّت ِب ُع‬
əgər onlar (Musaya) qalib gəlsələr!” ← Güman ki, biz sehrbazlara tabe olarıq,

َ ‫َائ َِّن َل َنا اَل َْج ًرا ا ِْن ُك َّنا َن ْح ُن ال َْغا ِل ۪ب‬
﴾41﴿ ‫ين‬ ‫الس َح َر ُة َقالُوا ِلف ِْر َع ْو َن‬
َّ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء‬
“Əgər biz qalib olsaq, bizə bir mükafat varmı?” ← Sehrbazlar, gəldikləri zaman Firona dedilər:

﴾43﴿‫ون‬
َ ‫ى َا ْل ُقوا َما ٓ َا ْن ُت ْم ُم ْل ُق‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالَ ل َُه ْم ُم‬ َ ‫َقالَ َن َع ْم َو ِا َّنكُ ْم ِا ًذا لَمِ َن ال ُْم َق َّر ۪ب‬
﴾42﴿‫ين‬
Musa onlara dedi: “Nə atırsınızsa atın!”← O dedi:“Bəli! Və siz o zaman yaxın adamlarımdansınız!”

َ ‫ِبعِ َّز ِة ف ِْر َع ْو َن ِا َّنا َل َن ْح ُن ال َْغال ُِب‬

﴾44﴿ ‫ون‬ ‫َف َا ْل َق ْوا ِح َبال َُه ْم َوعِ ِص َّي ُه ْم َو َقالُوا‬
“Fironun izzətinə and olsun ki, biz mütləq qalib gələcəyik!” ← Onlar iplərini və əsalarını atıb dedilər:

﴾45﴿ ‫ون‬ ُ ‫َف ِا َذا هِ َي َت ْل َق‬

َ ُ‫ف َما َي ْافِك‬ ‫وسى َع َص ُاه‬
ٰ ‫َف َال ْٰقى ُم‬
O dərhal (əjdaha olub) onların düzəltdiyi şeyləri uddu. ← Musa da öz əsasını atdı.

َ ۪‫َقالُوٓا ٰا َم َّنا ِب َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾47﴿ ‫ين‬ َ ۪‫اجد‬
﴾46﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس َح َر ُة َس‬
َّ ‫َف ُا ْلق َِي‬
Onlar dedilər: “Aləmlərin Rəbbinə iman gətirdik; ← Beləcə, sehrbazlar səcdəyə qapandılar.

‫َقالَ ٰا َم ْن ُت ْم ل َُه َق ْب َل َا ْن ٰا َذ َن لَكُ ْم‬ ﴾48﴿ ‫ون‬

َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫َر ِّب ُم‬
(Firon) dedi: “Mən sizə izin verməmişdən əvvəl ona iman gətirdiniz. ← Musanın və Harunun Rəbbinə!”

‫ون‬
َ ‫َفل ََس ْو َف َت ْعل َُم‬ ِّ ‫ِا َّن ُه لَكَ ۪ب ُير ُك ُم الَّذ۪ ي َعل ََّمكُ ُم‬
‫الس ْح َر‬
Sözsüz ki, biləcəksiniz. ← O, həqiqətən, sizə sehr öyrədən böyüyünüzdür.

َ ۪‫ُص ّل َِب َّنكُ ْم َا ْج َمع‬

﴾49﴿ ‫ين‬ َ ‫َو اَل‬ ‫ل َق ِّط َع َّن َا ْيدِ َيكُ ْم َو َا ْر ُجلَكُ ْم م ِْن ِخ اَل ٍف‬
ُ
və mütləq, sizin hamınızı çarmıxa çəkdirəcəyəm!” ← Mütləq, əllərinizi və ayaqlarınızı çarpaz kəsdirəcəm,

َ ‫ِا َّنا ٓ ِالٰى َر ِّب َنا ُم ْن َقل ُِب‬

﴾50﴿ ‫ون‬ ‫َقالُوا اَل َض ْي َر‬
Biz öz Rəbbimizə dönəcəyik! ← (Sehrbazlar) dedilər: “Zərəri yoxdur.

َ ‫َا ْن ُك َّنا ٓ َا َّولَ ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾51﴿ ‫۪ين‬ ٓ ‫ِا َّنا َنطْ َم ُع َا ْن َي ْغف َِر َل َنا َر ُّب َنا َخطَ َايا َنا‬
ilk iman gətirənlər olduğumuza görə!” ← Biz Rəbbimizin, xətalarımızı bağışlayacağına ümid edirik;

َ ‫ِا َّنكُ ْم ُم َّت َب ُع‬

﴾52﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫ى َا ْن َا ْس ِر ِبعِ َباد‬
‫ي‬ ٰ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬
ٓ ‫وس‬
Siz mütləq, təqib ediləcəksiniz!” ← Musaya vəhy etdik ki: “Qullarımla gecə yola çıx.

َ ‫ا َِّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء لَشِ ْرذ َِم ٌة َقل۪ يل‬

﴾54﴿‫ُون‬ َ ‫َف َا ْر َس َل ف ِْر َع ْو ُن فِي ال َْم َدآئ ِِن َحاشِ ۪ر‬
﴾53﴿‫ين‬
“Şübhəsiz ki, bunlar kiçik bir tayfadır! ← Firon şəhərlərə (əsgər) yığanlar göndərdi.

﴾56﴿ ‫ون‬ ٌ ۪‫َو ِا َّنا ل ََجم‬

َ ‫يع َحاذ ُِر‬ َ ُ‫َو ِا َّن ُه ْم َل َنا ل ََغآئِظ‬
﴾55﴿ ‫ون‬
Biz isə qüvvətli bir camaatıq!” ← Həqiqətən, onlar bizi qəzəbləndirmişlər.

﴾58﴿ ‫يم‬
ٍۙ ‫ام َك ۪ر‬
ٍ ‫َو ُك ُنوزٍ َو َم َق‬ ﴾57﴿ ‫ون‬ ٍ ‫اه ْم م ِْن َج َّن‬
ٍۙ ‫ات َو ُع ُي‬ ُ ‫َف َا ْخ َر ْج َن‬
Həmçinin xəzinələr(dən) və gözəl yer(dən çıxartdıq). ← Və onları bağlardan və bulaqlardan çıxartdıq.

َ ۪‫وه ْم ُم ْش ِرق‬
﴾60﴿ ‫ين‬ ُ ‫َف َا ْت َب ُع‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
﴾59﴿ ‫يل‬ ٓ ‫اها َبن‬
َ ‫ِك َو َا ْو َر ْث َن‬
َ ‫َكذٰ ل‬
(Firon və ordusu) günəş doğduqda onları təqib etdilər. ← Belədir. Və İsrail oğullarını oraya varis etdik.
371 əş-Şüəra surəsi Cüz 19

َ ‫ى ِا َّنا ل َُم ْد َر ُك‬

﴾61﴿ ‫ون‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫اب ُم‬
ُ ‫َقالَ َا ْص َح‬ ِ‫َفل ََّما َت َرا ٓ َء ال َْج ْم َعان‬
Musanın camaatı dedi: “Bizə yetişdilər!” ← İki dəstə qarşılaşdıqları zaman,

ِ ۪‫ل ا َِّن َمعِ َي َر ۪ ّبي َس َي ْهد‬

﴾62﴿ ‫ين‬ ۚ َّ‫َقالَ َك ا‬
(Musa) dedi: “Xeyr, şübhəsiz ki, Rəbbim mənimlədir. O, mənə yol göstərəcəkdir!”

‫َفا ْن َفل ََق‬ ‫اض ِر ْب ِب َع َصاكَ ال َْب ْح َر‬

ْ ِ‫ى َان‬
ٓ ٰ ‫َف َا ْو َح ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬
‫وس‬
O dərhal yarıldı, ← Və Musaya vəhy etdik ki: “Əsanla dənizə vur!”

﴾64﴿ ‫ين‬
َ ‫ال َخ ۪ر‬
ٰ ْ‫َو َا ْزل َْف َنا َث َّم ا‬ ِۚ ‫ان ُكلُّ ف ِْر ٍق َكالطَّ ْو ِد ال َْع ۪ظ‬
﴾63﴿ ‫يم‬ َ َ‫َفك‬
O birilərini (Firon və ordusunu) da oraya yaxınlaşdırdıq. ← və hər bir hissə böyük bir dağ kimi oldu.

﴾66﴿ ‫ين‬
َ ‫ال َخ ۪ر‬
ٰ ْ‫ُث َّم َا ْغ َر ْق َنا ا‬ َ ۪‫وسى َو َم ْن َم َع ُه ٓ َا ْج َمع‬
﴾65﴿ ‫ين‬ ٰ ‫َو َا ْن َج ْي َنا ُم‬
Sonra digərlərini (Firon və ordusunu) boğduq.← Musa və onun yanında olanların hamısını xilas etdik.

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾67﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬
Onların əksəriyyəti də iman gətirmiş deyildi. ← Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır.

َ ۪‫َوا ْت ُل َعل َْي ِه ْم َن َب َا ا ِْب ٰره‬

﴾69﴿‫يم‬ ُ ‫الر ۪ح‬
﴾68﴿‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Onlara İbrahimin xəbərini də oxu!←Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmət sahibidir!

﴾70﴿ ‫ون‬
َ ‫َما َت ْع ُب ُد‬ ۪‫ل ۪بي ِه َو َق ْومِه‬
َ ِ‫ا ِْذ َقالَ ا‬
“Nəyə ibadət edirsiniz?”← Bir zaman, o öz atasına və tayfasına demişdi:

َ ۪‫َف َنظَ لُّ ل ََها َعاكِ ف‬

﴾71﴿ ‫ين‬ ‫َقالُوا َن ْع ُب ُد َا ْص َن ًاما‬
və onlara tapınmaqda davam edirik!”← Onlar demişdilər: “Bütlərə ibadət edirik,

﴾73﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْو َي ْن َف ُعو َنكُ ْم َا ْو َي ُض ُّر‬ ﴾72﴿ ‫ون‬
َ ‫َقالَ َه ْل َي ْس َم ُعو َنكُ ْم ا ِْذ َت ْد ُع‬
Yaxud sizə xeyir və ya zərər verə bilirlərmi?”← O demişdi: “Dua etdiyiniz zaman sizi eşidirlərmi?

﴾74﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِك َي ْف َعل‬
َ ‫َقالُوا َب ْل َو َج ْد َنا ٓ ٰا َبا ٓ َء َنا َكذٰ ل‬
Onlar: “Xeyr, biz öz atalarımızın belə etdiklərini gördük!” - demişdilər.

﴾76﴿ ‫ون‬
َ ‫ال ْق َد ُم‬
َ ْ‫َا ْن ُت ْم َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُك ُم ا‬ ﴾75﴿ ‫ون‬
َ ‫َقالَ َا َف َر َا ْي ُت ْم َما ُك ْن ُت ْم َت ْع ُب ُد‬
Siz və keçmiş atalarınız! ← (İbrahim) demişdi: “Nəyə ibadət etdiyinizi görürsünüzmü?

ِ ۪‫َالَّذ۪ ي َخ َل َقن۪ي َف ُه َو َي ْهد‬

﴾78﴿‫ين‬ ﴾77﴿‫ين‬ ٓ ‫َف ِا َّن ُه ْم َع ُد ٌّو ل‬
َ ۪‫۪ي اِل َر َّب ال َْعالَم‬
O ki, məni yaratdı. O məni doğru yola yönəldir! ← Aləmlərin Rəbbi xaric, onlar mənim düşmənimdir.

ۖ ِ ۪‫َو ِا َذا َم ِر ْض ُت َف ُه َو َي ْشف‬

﴾80﴿ ‫ين‬ ِۙ ۪‫َوالَّذ۪ ي ُه َو ُيطْ عِ ُمن۪ي َو َي ْسق‬
﴾79﴿ ‫ين‬
Xəstələndiyim zaman mənə O şəfa verir. ← O (Rəbbim) ki, O məni yedirir və içirdir!

﴾82﴿‫ين‬ ّ ۪ ‫ي َاطْ َم ُع َا ْن َي ْغف َِر ل۪ي َخ ۪طيٓـَٔت۪ي َي ْو َم‬

ۜ ِ ‫الد‬ ٓ ۪‫َوالَّذ‬ ِۙ ‫َوالَّذ۪ ي ُيم۪ ي ُتن۪ي ُث َّم ُي ْح ۪ي‬
﴾81﴿‫ين‬
O ki, haqq-hesab günü xətamı bağışlayacağına ümid edirəm!← O ki, məni öldürəcək, sonra dirildəcək.

﴾83﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َال ِْح ْقن۪ي ِب‬

َۙ ‫الصال ِ۪ح‬ ‫َر ِّب َه ْب ل۪ي ُحكْ ًما‬
və məni saleh kimsələrin arasına daxil et! ← Ey Rəbbim! Mənə hökm (hikmət) bəxş et,
Cüz 19 əş-Şüəra surəsi 372

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾84﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫ان ِص ْد ٍق فِي ا‬
َ ‫اج َع ْل ل۪ي ل َِس‬
ْ ‫َو‬
Sonra gələnlər arasında mənə doğruluq dili (yaxşı ad) qismət elə!

﴾86﴿‫۪ين‬
َ ‫الضا ٓ ّل‬ َ ‫ي ِا َّن ُه َك‬
َّ ‫ان م َِن‬ َ ِ‫َو ْاغف ِْر ا‬
ٓ ‫ل ۪ب‬ ﴾85﴿‫يم‬ َّ ‫اج َع ْلن۪ي م ِْن َو َر َث ِة َج َّن ِة‬
ِ ۪‫النع‬ ْ ‫َو‬
Atamı bağışla! Şübhəsiz ki, o, (haqq yolu) azanlardan oldu!← Məni Nəim cənnətinin varislərindən et!

﴾88﴿ ‫ون‬
َ ‫َي ْو َم اَل َي ْن َف ُع َمالٌ َول َب ُن‬ ﴾87﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُت ْخ ِزن۪ي َي ْو َم ُي ْب َع ُث‬
O gün ki, nə mal-dövlət, nə də övlad bir fayda verər! ← Diriləcəkləri gün məni zəlil etmə!

َ ۪‫َو ُا ْز ِل َف ِت ال َْج َّن ُة ِلل ُْم َّتق‬

﴾90﴿ ‫ين‬ ۜ ٍ ۪‫ْب َسل‬
﴾89﴿ ‫يم‬ ٍ ‫الل ِب َقل‬
َ ّٰ‫اِل َم ْن َا َتى ه‬
Və Cənnət müttəqilərə yaxınlaşdırılar. ← Təmiz bir qəlb ilə Allaha gələn kimsə müstəsnadır!”

﴾92﴿‫ون‬ َ ۪‫َوق‬
َ ‫يل ل َُه ْم َا ْي َن َما ُك ْن ُت ْم َت ْع ُب ُد‬ َ ‫يم ِلل َْغ ۪او‬
﴾91﴿‫ين‬ ُ ‫َو ُب ِّر َز ِت ال َْج ۪ح‬
Və onlara deyərlər: “İbadət etdiyiniz şeylər (bütlər) haradadır, ← Cəhənnəm də azğınlara göstərilər.

َ ‫َه ْل َي ْن ُص ُرو َنكُ ْم َا ْو َي ْن َت ِص ُر‬

﴾93﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫م ِْن ُدونِ ه‬
ۜ‫الل‬
Onlar sizə kömək edə bilərlərmi? Yaxud özlərinə kömək edə bilərlər?” ← Allahdan başqaları?

﴾95﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ود ا ِْبل‬

َ ‫يس َا ْج َم ُع‬ ُ ‫َو ُج ُن‬ ُ۫ ‫َفكُ ْبكِ ُبوا ف۪ َيها ُه ْم َوال َْغ‬
﴾94﴿ ‫او َن‬
İblisin bütün əsgərləri də (ora salınarlar).← Onlar və azğınlar oraya (Cəhənnəmə) atılarlar!

﴾97﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َت ه‬

ٍۙ ‫الل ا ِْن ُك َّنا لَف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬ َ ‫َقالُوا َو ُه ْم ف۪ َيها َي ْخ َت ِص ُم‬
﴾96﴿ ‫ون‬
Allaha and olsun ki, açıq-aydın bir zəlalət içində idik! ← Onlar orada mübahisələr apararaq deyərlər:

﴾99﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َما ٓ َا َض َّل َنا ٓ ا اَِّل ال ُْم ْج ِر ُم‬ َ ۪‫ا ِْذ ُن َس ۪ ّويكُ ْم ِب َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾98﴿ ‫ين‬
Bizi yalnız günahkarlar azdırdı. ← Çünki biz sizi aləmlərin Rəbbi ilə bir tuturduq.

ٍ ۪‫َو اَل َصد‬

ٍ ۪‫يق َحم‬
﴾101﴿ ‫يم‬ َ ۪‫َف َما َل َنا م ِْن َشافِع‬
﴾100﴿ ‫ين‬
nə də mehriban bir dostumuz yoxdur! ← Artıq bizə şəfaət edən kimsələr yoxdur,

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾102﴿ ‫۪ين‬ َ ُ‫َفل َْو َا َّن َل َنا َك َّر ًة َف َنك‬
Kaş təkrar bizim üçün (dünyaya dönə bilmək mümkün) olsaydı. Beləcə möminlərdən olardıq!”

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾103﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬
Onların əksəriyyəti isə iman gətirmədi. ← Həqiqətən, bunda bir ibrət vardır.

َ ۪‫وح ال ُْم ْر َسل‬

﴾105﴿‫ين‬ ٍۨ ‫َكذَّ َب ْت َق ْو ُم ُن‬ ُ ‫الر ۪ح‬
﴾104﴿‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Nuh tayfası peyğəmbərləri təkzib etdi.← Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət, mərhəmət sahibidir!

﴾106﴿ ‫ون‬
َ ‫وح َا اَل َت َّت ُق‬
ٌ ‫وه ْم ُن‬
ُ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه ْم َا ُخ‬
O zaman, qardaşları Nuh onlara demişdi: “Qorxmursunuzmu?

ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾108﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬
﴾107﴿‫ين‬
Elə isə, Allahdan qorxun və mənə itaət edin! ← Şübhəsiz ki, mən sizin üçün etibarlı bir peyğəmbərəm!

‫َو َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍۚر‬

َ ۪‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلٰ ى َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾109﴿‫ين‬
Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir! ← Bunun müqabilində sizdən heç bir ücrət istəmirəm.

﴾111﴿‫ُون‬
َ ‫َك َوا َّت َب َع َك اْال َْر َذل‬
َ ‫َقالُوٓا َا ُن ْؤم ُِن ل‬ ﴾110﴿‫ون‬ ُ ‫الل َو َا ۪ط‬
ۜ ِ ‫يع‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
Dedilər:“Sənə ən rəzil adamlar tabe olmuşkən, sənə imanmı gətirəcəyik?”← Elə isə, Allahdan qorxun və mənə
itaət edin!”
373 əş-Şüəra surəsi Cüz 19

َ ‫﴾ ا ِْن ِح َس ُاب ُه ْم ا اَِّل َعلٰ ى َر ۪ ّبي ل َْو َت ْش ُع ُر‬112﴿‫ُون‬

﴾113﴿‫ون‬ َ ‫َقالَ َو َما عِ لْم۪ ي ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Onların hesabı yalnız Rəbbimə aiddir. Kaş başa düşəydiniz! ← (Nuh) dedi: “Onların etdikləri barəsində bir
məlumatım yoxdur!

﴾115﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ا ِْن َا َن ۬ا ا اَِّل َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ َ ‫ار ِد ال ُْم ْؤ ِمن‬
﴾114﴿ ‫۪ين‬ ِ َ‫َو َما ٓ َا َن ۬ا ِبط‬
Mən yalnız açıq-aşkar bir xəbərdar edənəm!”← Mən, iman gətirənləri qovan da deyiləm!

َ ۪‫َل َتكُ و َن َّن م َِن ال َْم ْر ُجوم‬

﴾116﴿ ‫ين‬ ُ ‫َقالُوا َلئ ِْن ل َْم َت ْن َت ِ۬ه َيا ُن‬
‫وح‬
mütləq daşqalaq edilənlərdən olacaqsan!”← Onlar dedilər: “Ey Nuh! Əgər (bu işə) son qoymasan,

ِۚ ‫َقالَ َر ِّب ا َِّن َق ْوم۪ ي َكذَّ ُب‬

﴾117﴿ ‫ون‬
(Nuh) dedi: “Ey Rəbbim! Həqiqətən, qövmüm məni yalanladı.

َ ‫َو َن ِّجن۪ي َو َم ْن َمعِ َي م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾118﴿ ‫۪ين‬ ‫َفا ْف َت ْح َب ْين۪ي َو َب ْي َن ُه ْم َف ْت ًحا‬
Məni və mənimlə birlikdə olan möminləri xilas et!” ← Artıq mənimlə onlar arasında Sən hökm ver.

َ ۪‫ُث َّم َا ْغ َر ْق َنا َب ْع ُد ال َْباق‬

﴾120﴿‫ين‬ ِ ‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َو َم ْن َم َع ُه فِي ا ْل ُفل‬
ِۚ ‫ْك ال َْم ْش ُح‬
﴾119﴿‫ون‬
Sonra arxasınca geri qalanları suda boğduq! ← Beləcə onu və onunla birlikdə yüklü gəmidəkiləri xilas etdik.

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾121﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬
Onların əksəriyyəti isə iman gətirmədi.← Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır.

َ ۪‫اد ال ُْم ْر َسل‬

﴾123﴿‫ين‬ ٌۨ ‫َكذَّ َب ْت َع‬ ُ ‫الر ۪ح‬
﴾122﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Ad (qövmü) peyğəmbərləri təkzib etdi.← Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmətlidir!

﴾124﴿ ‫ون‬
َۚ ‫ود َا اَل َت َّت ُق‬
ٌ ‫وه ْم ُه‬
ُ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه ْم َا ُخ‬
O zaman, qardaşları Hud onlara demişdi: “Məgər qorxmursunuz?

ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾126﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬
﴾125﴿ ‫ين‬
Elə isə, Allahdan qorxun və mənə itaət edin!← Şübhəsiz ki, mən sizin üçün etibarlı bir peyğəmbərəm!

َ ۪‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلٰ ى َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾127﴿‫ين‬ ‫َو َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍۚر‬
Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir!← Bunun müqabilində sizdən heç bir ücrət istəmirəm.

﴾129﴿ ‫ون‬ َ ُ‫َو َت َّت ِخذ‬

َ ‫ون َم َصان َِع ل ََعلَّكُ ْم َت ْخل ُُد‬ ﴾128﴿‫ون‬
َ ‫يع ٰا َي ًة َت ْع َب ُث‬
ٍ ‫ون ِبكُ ِّل ۪ر‬
َ ‫َا َت ْب ُن‬
Əbədi qalacağınızı güman edərək hələ qəsrlər də tikirsiniz! ← Hər təpədə bir əlamət qurub əylənirsinizmi?

﴾131﴿ ‫ون‬ ُ ‫الل َو َا ۪ط‬

ِۚ ‫يع‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ َ ‫َو ِا َذا َبطَ ْش ُت ْم َبطَ ْش ُت ْم َج َّب ۪ار‬
﴾130﴿ ‫ين‬
Elə isə, Allahdan qorxun və mənə itaət edin!←Və (birini) yaxaladıqda da zalımlar kimi yaxalayırsınız!

﴾133﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ام َو َبن‬
ٍ ‫َا َم َّد ُك ْم ِب َا ْن َع‬ ﴾132﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫َوا َّت ُقوا الَّذ‬
َ ‫ي َا َم َّد ُك ْم ِب َما َت ْعل َُم‬
Sizə heyvanlar və övladlar verdi, ← O (Allahdan) qorxun ki, bildiyiniz şeyləri (nemətləri) sizə bəxş etdi!

ۜ ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾135﴿ ‫يم‬ َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ﴾134﴿‫ون‬ ٍ ‫َو َج َّن‬
ٍۚ ‫ات َو ُع ُي‬
Mən böyük günün (qiyamət gününün) sizə üz verəcək əzabından qorxuram!”← Bağlar və çeşmələr (verdi)!

َ ‫َا َو َعظْ َت َا ْم ل َْم َتكُ ْن م َِن ال َْواعِ ۪ظ‬

﴾136﴿ ‫ين‬ ٓ ‫َقالُوا َس َوا ٓ ٌء َعل َْي َنا‬
Öyüd-nəsihət verdin, yaxud nəsihət verənlərdən olmadın. ← Onlar dedilər: “Bizim üçün eynidir;
Cüz 19 əş-Şüəra surəsi 374

﴾138﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما َن ْح ُن ِب ُم َعذَّ ۪ب‬ ﴾137﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل ُخل ُُق اْال ََّول‬
Və biz əzaba da düçar olmayacağıq!”← Bu ancaq əvvəlkilərin adətindəndir!

َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ً ۜة‬ ‫اه ْم‬
ُ ‫وه َف َا ْهلَكْ َن‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır.← Onu yalançı saydılar. Biz də onları məhv etdik.

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾139﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬
Onların da əksəriyyəti iman gətirmədi.

َ ۪‫ود ال ُْم ْر َسل‬

﴾141﴿ ‫ين‬ ُ ‫َكذَّ َب ْت َث ُم‬ ُ ‫الر ۪ح‬
﴾140﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Səmud (qövmü) peyğəmbərləri təkzib etdi.← Həqiqətən, Rəbbin yenilməz qüvvət, mərhəmət sahibidir!

﴾142﴿ ‫ون‬
َ ‫وه ْم َصال ٌِح َا اَل َت َّت ُق‬
ُ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه ْم َا ُخ‬
O vaxt, qardaşları Saleh onlara demişdi: “Qorxmursunuzmu?

ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾144﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬
﴾143﴿ ‫ين‬
Artıq Allahdan qorxun və mənə itaət edin! ← Şübhəsiz ki, mən sizin üçün etibarlı bir peyğəmbərəm!

َ ۪‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلٰ ى َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾145﴿‫ين‬ ‫َو َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍر‬
Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir!← Bunun müqabilində sizdən heç bir ücrət istəmirəm.

﴾147﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ف۪ ي َج َّن‬

ٍۙ ‫ات َو ُع ُي‬ َ ‫ون ف۪ ي َما ٰه ُه َنا ٓ ٰا ِمن‬
﴾146﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َا ُت ْت َر ُك‬
Bağlar və çeşmələr içində?! ← Məgər burada əminlik içində qalacaqsınız?

َ ۪‫اره‬
﴾149﴿‫ين‬ َ ‫َو َت ْن ِح ُت‬
ِ ‫ون م َِن ال ِْج َبالِ ُب ُيو ًتا َف‬ ٌ ‫وع َو َن ْخ ٍل طَ ل ُْع َها َه ۪ض‬
﴾148﴿‫يم‬ ٍ ‫َو ُز ُر‬
Dağlardan da məharətlə evlər yonub düzəldirsiniz. ← Əkinlər və lətif çiçəkli xurmalıqlar (içində)?!

َ ۪‫َو اَل ُت ۪ط ُيعوٓا َا ْم َر ال ُْم ْس ِرف‬

﴾151﴿ ‫ين‬ ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾150﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
Həddi aşanların əmrinə tabe olmayın!” ← Artıq Allahdan qorxun və mənə itaət edin!

َ ‫َقالُوٓا ِا َّن َما ٓ َا ْن َت م َِن ال ُْم َس َّح ۪ر‬

﴾153﴿‫ين‬ ﴾152﴿‫ون‬
َ ‫ض َو اَل ُي ْصل ُِح‬ َ ‫ين ُي ْفسِ ُد‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ َ ۪‫َالَّذ‬
dedilər: “Həqiqətən, sən ovsunlanmışlardansan! ← Yer üzündə fəsad törədən və sülh yaratmayanlar

َّ ‫َف ْا ِت ِب ٰا َي ٍة ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾154﴿ ‫ين‬ ‫َما ٓ َا ْن َت ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْث ُل َن ۚا‬
Əgər doğru danışanlardansansa, bir möcüzə gətir!”← Sən bizim kimi ancaq bir insansan!

ٍۚ ‫ل ََها شِ ْر ٌب َولَكُ ْم شِ ْر ُب َي ْو ٍم َم ْعل‬

﴾155﴿ ‫ُوم‬ ‫َقالَ ٰهذِ ه۪ َنا َق ٌة‬
Müəyyən günlərdə onun və sizin su içmə (növbəniz olacaq)! ← (Saleh) dedi: “Bu dişi bir dəvədir.

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾156﴿ ‫يم‬ ُ َ‫َف َي ْا ُخذَ ُك ْم َعذ‬ ‫وها ِب ُسوٓ ٍء‬
َ ‫َو اَل َت َم ُّس‬
Yoxsa böyük günün (qiyamət günün) əzabı sizi yaxalayar!”← Ona heç bir pislik də etməyin.

َ ‫اب ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬

‫ِك اَ ٰل َي ًة‬ ۜ ُ َ‫َف َا َخذَ ُه ُم ال َْعذ‬ َ ۪‫وها َف َا ْص َب ُحوا َنادِم‬
﴾157﴿ ‫ين‬ َ ‫َف َع َق ُر‬
Və əzab onları yaxaladı. Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır. ← Onlar isə onu tutub kəsdilər və peşman oldular.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾159﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬ َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾158﴿‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬
Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmətlidir!← Onların da əksəriyyəti iman gətirmədi.
375 əş-Şüəra surəsi Cüz 19

﴾161﴿‫ون‬
َ ‫ُوط َا اَل َت َّت ُق‬
ٌ ‫وه ْم ل‬
ُ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه ْم َا ُخ‬ ﴾160﴿‫ين‬ ٍۨ ‫َكذَّ َب ْت َق ْو ُم ل‬
َ ۪‫ُوط ال ُْم ْر َسل‬
O zaman, qardaşları Lut onlara demişdi: “Qorxmursunuzmu?← Lut tayfası peyğəmbərləri yalanladı.

ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾163﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬
﴾162﴿ ‫ين‬
Artıq Allahdan qorxun və mənə itaət edin! ← Şübhəsiz ki, mən sizin üçün etibarlı bir peyğəmbərəm!

‫َو َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍۚر‬

ۜ َ ۪‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلٰ ى َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾164﴿ ‫ين‬
Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir!← Bunun müqabilində sizdən heç bir ücrət istəmirəm.

َ ۪‫ان م َِن ال َْعالَم‬

﴾165﴿ ‫ين‬ ُّ ‫ون‬
َ ‫الذ ْك َر‬ َ ‫َا َت ْا ُت‬
Siz, insanlardan erkəklərləmi yaxınlıq edirsiniz?

﴾166﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم َق ْو ٌم َع ُاد‬ ‫اجكُ ْم‬
ِ ‫ون َما َخل ََق لَكُ ْم َر ُّبكُ ْم م ِْن َا ْز َو‬
َ ‫َو َتذَ ُر‬
Xeyr, Siz həddi aşan bir camaatsınız!” ← Və Rəbbinizin sizin üçün yaratdığı qadınlarınızı tərk edirsiniz?

﴾167﴿ ‫ين‬
َ ‫َل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْخ َر ۪ج‬ ُ ‫َقالُوا َلئ ِْن ل َْم َت ْن َت ِ۬ه َيا ل‬
‫ُوط‬
mütləq qovulanlardan olacaqsan!”← Onlar dedilər: “Ey Lut! Əgər (bu sözlərinə) son qoymasan,

َ ‫َقالَ ِا ّن۪ي ل َِع َملِكُ ْم م َِن ا ْل َقال‬

﴾168﴿ ‫۪ين‬
(Lut) dedi: “Həqiqətən, mən sizin əməlinizə qəzəblənənlərdənəm!

َ ۪‫َف َن َّج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه َا ْج َمع‬

﴾170﴿‫ين‬ َ ‫َر ِّب َن ِّجن۪ي َو َا ْهل۪ ي م َِّما َي ْع َمل‬
﴾169﴿‫ُون‬
Beləcə onu və bütün ailəsini xilas etdik.← Ey Rəbbim! Məni və ailəmi onların gördüyü işdən qurtar!”

﴾172﴿ ‫ين‬
َ ‫ال َخ ۪ر‬
ٰ ْ‫ُث َّم َد َّم ْر َنا ا‬ ﴾171﴿ ‫ين‬
َ ‫وزا فِي ال َْغا ِب ۪ر‬
ً ‫ا اَِّل َع ُج‬
Sonra digərlərini məhv etdik.←Ancaq geridə qalan bir qadın (Lutun günahkar övrəti) müstəsnadır!

َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬ ﴾173﴿‫ين‬
َ ‫َف َسا ٓ َء َمطَ ُر ال ُْم ْنذَ ۪ر‬ ۚ‫َو َا ْمطَ ْر َنا َعل َْي ِه ْم َمطَ ًرا‬
Şübhəsiz, bunda bir ibrət vardır.←Xəbərdar edilənlərin yağışı nə pisdir!← Onların üzərinə bir yağış yağdırdıq.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾175﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬ َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾174﴿‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬
Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmətlidir!← Onların çoxu isə iman gətirmədi.

﴾177﴿‫ون‬
َ ‫ا ِْذ َقالَ ل َُه ْم ُش َع ْي ٌب َا اَل َت َّت ُق‬ َ ۪‫اب لْـَٔ ْيكَ ِة ال ُْم ْر َسل‬
﴾176﴿‫ين‬ ُ ‫َكذَّ َب َا ْص َح‬
O zaman, Şüeyb onlara demişdi: “Qorxmursunuzmu? ← Əykə əhli peyğəmbərləri yalanladı.

ِۚ ‫الل َو َا ۪ط ُيع‬
﴾179﴿ ‫ون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬
﴾178﴿ ‫ين‬
Artıq Allahdan qorxun və mənə itaət edin! ← Şübhəsiz ki, mən sizin üçün etibar olunası bir peyğəmbərəm!

َ ۪‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلٰ ى َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾180﴿‫ين‬ ‫َو َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍۚر‬
Mənim mükafatım ancaq aləmlərin Rəbbinə aiddir!← Bunun müqabilində sizdən heç bir ücrət istəmirəm.

ِ ۪‫اس ال ُْم ْس َتق‬

﴾182﴿‫يم‬ ِ َ‫َوزِ ُنوا ِبا ْلق ِْسط‬ َ ‫َا ْو ُفوا الْكَ ْي َل َو اَل َتكُ و ُنوا م َِن ال ُْم ْخسِ ۪ر‬
﴾181﴿‫ين‬
Düzgün tərəzi ilə çəkin! ← Ölçüyə tam riayət edin və (tərəzidə) əskildənlərdən olmayın!

َ ۪‫ض ُم ْفسِ د‬
﴾183﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو اَل َت ْع َث ْوا فِي اْال َْر‬ ‫اس َا ْش َيا ٓ َء ُه ْم‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َو اَل َت ْب َخ ُسوا‬
Və yer üzündə fitnə-fəsad törədərək anarxiya yaratmayın! ← İnsanların haqqını da azaltmayın!
Cüz 19 əş-Şüəra surəsi 376

َ ‫َقالُوٓا ِا َّن َما ٓ َا ْن َت م َِن ال ُْم َس َّح ۪ر‬

﴾185﴿‫ين‬ َ ‫َوا َّت ُقوا الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم َوال ِْج ِب َّل َة اْال ََّول‬
﴾184﴿‫۪ين‬
Onlar dedilər:“Sən sadəcə ovsunlanmışlardansan!← Sizi və əvvəlki nəsilləri yaradandan qorxun!”

َ ‫َوا ِْن َنظُ ُّن َك لَمِ َن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾186﴿ ‫ين‬ ‫َو َما ٓ َا ْن َت ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْث ُل َنا‬
Biz təxmin edirik ki, sən yalançılardansan!← Sən də sadəcə bizim kimi bir insansan!

َّ ‫الس َما ٓ ِء ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬

َ ۪‫الصادِق‬
﴾187﴿ ‫ين‬ َّ ‫َف َا ْسق ِْط َعل َْي َنا كِ َس ًفا م َِن‬
Əgər doğru danışanlardansansa, üstümüzə göydən parçalar sal!”

﴾188﴿ ‫ُون‬
َ ‫ي َا ْعل َُم ِب َما َت ْع َمل‬
ٓ ‫َقالَ َر ۪ ّب‬
(Şüeyb) dedi: “Sizin nələr etdiyinizi Rəbbim daha yaxşı bilir!”

ُّ ‫اب َي ْو ِم‬
‫الظ َّل ِ ۜة‬ ُ َ‫َف َا َخذَ ُه ْم َعذ‬ ‫وه‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Buna görə də kölgəli günün əzabı onları yaxaladı.← Nəhayət, onu (Şüeybi) yalanladılar.

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾189﴿ ‫يم‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
َ َ‫ان َعذ‬
Həqiqətən, o, böyük bir günün əzabı idi.

َ ‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْؤ ِمن‬
﴾190﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
‫ِك اَ ٰل َي ًة‬
Onların da əksəriyyəti iman gətirmədi.← Şübhəsiz ki, bunda bir ibrət vardır.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾191﴿ ‫يم‬ َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك ل َُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬
Həqiqətən, sənin Rəbbin yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmət sahibidir!

ُ ۪‫وح اْالَم‬
﴾193﴿ ‫ين‬ ُّ ‫َن َزلَ ِب ِه‬
ُ ‫الر‬ ُ ‫َو ِا َّن ُه َل َت ْن ۪ز‬
َ ۪‫يل َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾192﴿ ‫ين‬
Onu, etibarlı ruh (Cəbrail) endirdi:← Şübhəsiz ki, bu (Quran) aləmlərin Rəbbinin nazil etməsidir!

ۜ ٍ ‫ِبل َِسانٍ َع َر ِب ٍّي ُم ۪ب‬

﴾195﴿ ‫ين‬ ﴾194﴿ ‫ين‬ َ ‫ون م َِن ال ُْم ْنذِ ۪ر‬
َ ُ‫َعلٰ ى َق ْل ِب َك ِل َتك‬
(Həm də) açıq-aydın ərəb dilində.← Xəbərdar edənlərdən olasan deyə, sənin qəlbinə (nazil etdi);

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

﴾197﴿ ‫يل‬ ٓ ‫َا َول َْم َيكُ ْن ل َُه ْم ٰا َي ًة َا ْن َي ْعل ََم ُه ُعل ٰ َٓم ُؤا َبن‬ َ ‫َو ِا َّن ُه لَف۪ ي ُز ُب ِر اْال ََّول‬
﴾196﴿ ‫۪ين‬
İsrail oğulları alimlərinin onu bilmələri, onlar üçün bir dəlil olmadımı? ←Həqiqətən, o, əvvəlkilərin
kitablarında mövcuddur.

َ ‫﴾ َف َق َر َا ُه َعل َْي ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ ُم ْؤ ِمن‬198﴿‫ين‬

﴾199﴿‫۪ين‬ َ ۪‫ض اْال َْع َجم‬
ِ ‫َول َْو َن َّز ْل َن ُاه َعلٰ ى َب ْع‬
və onlara onu oxusaydı, ona iman gətirməzdilər.← Əgər onu (Quranı), ərəb olmayan birinə nazil etsəydik,

﴾201﴿‫۪يم‬
َ ‫الل‬
َ ْ‫اب ا‬ َ ‫اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
َ َ‫ون ِبه۪ َح ّٰتى َي َر ُوا ال َْعذ‬ َ ۪‫ُوب ال ُْم ْج ِرم‬
﴾200﴿‫ين‬ ِ ‫ِك َسلَكْ َن ُاه ف۪ ي ُقل‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Onlar şiddətli əzabı görməyənədək ona inanmazlar. ← Biz onu günahkarların qəlbinə belə salarıq.

﴾203﴿‫ون‬
َ ‫َف َي ُقولُوا َه ْل َن ْح ُن ُم ْنظَ ُر‬ ﴾202﴿‫ون‬
َ ‫َف َي ْات َِي ُه ْم َب ْغ َت ًة َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬
O zaman onlar deyərlər: “Bizə möhlət veriləcəkmi?” ← (Əzab) onlara qəflətən, özləri də hiss etmədən gələr.

َ ‫اه ْم سِ ن‬
﴾205﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َا َف َر َا ْي َت ا ِْن َم َّت ْع َن‬ ﴾204﴿ ‫ُون‬
َ ‫َا َف ِب َعذَ ا ِب َنا َي ْس َت ْع ِجل‬
Görürsənmi, əgər Biz onlara illərcə nemət versək, ← (O kafirlər) əzabımızın tezmi gəlməsini istəyirlər?

﴾206﴿ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫ُث َّم َجا ٓ َء ُه ْم َما َكا ُنوا ُي‬
sonra vəd olunduqları (əzab) onlara yetişsə,
377 əş-Şüəra surəsi Cüz 19

َ ‫َو َما ٓ َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْر َي ٍة ا اَِّل ل ََها ُم ْنذِ ُر‬

﴾208﴿‫ون‬ ﴾207﴿‫ون‬
َ ‫َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا ُي َم َّت ُع‬
Xəbərdar edəni olmamış heç bir məmləkəti məhv etmədik!← faydalandıqları şey onlara heç bir fayda verməz.

﴾210﴿ ‫ين‬
ُ ‫اط‬ َّ ‫َو َما َت َن َّزل َْت ِب ِه‬
۪ ‫الش َي‬ َ ۪‫ذ ِْك ٰر ۠ى َو َما ُك َّنا ظَ الِم‬
﴾209﴿ ‫ين‬
Onu (Quranı) da şeytanlar endirmədi. ← (Bu) öyüd-nəsihətdir. Biz zalım deyilik!

﴾212﴿‫ُون‬ َّ ‫ِا َّن ُه ْم َع ِن‬

َ ‫الس ْم ِع ل ََم ْع ُزول‬ َ ‫َو َما َي ْن َبغ۪ ي ل َُه ْم َو َما َي ْس َت ۪ط ُيع‬
﴾211﴿‫ون‬
Şübhəsiz, onlar qulaq asmaqdan uzaqlaşdırılıblar.← Onlara yaraşmaz. Onlar (bunu) bacara da bilməzlər!

﴾213﴿ ‫ين‬
َ ‫ون م َِن ال ُْم َعذَّ ۪ب‬
َ ُ‫َف َتك‬ ِ ّٰ‫َف اَل َت ْد ُع َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
yoxsa əzaba düçar edilənlərdən olarsan!← Elə isə Allahla bərabər başqa bir tanrıya dua etmə,

َ ‫اح َك ل َِم ِن ا َّت َب َع َك م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾215﴿‫۪ين‬ َ ‫ِض َج َن‬
ْ ‫اخف‬
ْ ‫َو‬ ﴾214﴿‫ين‬ َ ْ‫َو َا ْنذِ ْر َع ۪ش َير َت َك ا‬
َ ‫ال ْق َر ۪ب‬
Sənə tabe olan möminləri qanadın altına al! ← Və ən yaxşın qohumlarını xəbərdar et!

﴾216﴿ ‫ُون‬ ٓ ‫ِا ّن۪ي َب ۪ر‬

َ ‫ي ٌء م َِّما َت ْع َمل‬ ‫َفا ِْن َع َص ْوكَ َف ُق ْل‬
“Şübhəsiz, mən sizin etdiklərinizdən uzağam!” ← Əgər sənə qarşı çıxsalar, de ki:

﴾218﴿ ‫وم‬ َ ‫يك ۪ح‬

ُ ‫ين َت ُق‬ َ ‫َالَّذ۪ ي َي ٰر‬ ِۙ ‫الر ۪ح‬
﴾217﴿ ‫يم‬ َّ ‫َو َت َو َّك ْل َعلَى ال َْع ۪ز ِيز‬
O ki, qiyamda ikən də səni görür, ← Və yenilməz qüvvət sahibinə, mərhəmət sahibinə təvəkkül et;

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾220﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ۪‫السم‬ َ ۪‫اجد‬
﴾219﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َت َق ُّل َب َك فِي‬
ِ ‫الس‬
Həqiqətən, (hər şeyi) eşidən, bilən Odur! ← səcdə edənlərin arasında əyilib-qalxarkən də (görür).

ٍ ‫َت َن َّزلُ َعلٰ ى ُك ِّل َا َّفاكٍ َاث‬

﴾222﴿‫۪يم‬ ﴾221﴿‫ين‬ ۪ ‫الش َي‬
ُ ‫اط‬ َّ ُ‫َه ْل ُا َن ِّب ُئكُ ْم َعلٰ ى َم ْن َت َن َّزل‬
Onlar hər bir yalançıya, günahkara nazil olarlar.← Şeytanların kimə nazil olduqlarını sizə xəbər verimmi?

﴾224﴿‫او َن‬
ُ ‫الش َع َرا ٓ ُء َي َّت ِب ُع ُه ُم ال َْغ‬
ُّ ‫َو‬ ﴾223﴿‫ون‬
َ ‫الس ْم َع َو َا ْك َث ُر ُه ْم َكاذ ُِب‬
َّ ‫ون‬
َ ‫ُي ْل ُق‬
Şairlərə gəlincə, onlara azğınlar uyar!← Onlar (Şeytanlara) qulaq verirlər. Onların da çoxu yalançıdır!

﴾226﴿‫ُون‬
َ ‫ُون َما اَل َي ْف َعل‬
َ ‫َو َا َّن ُه ْم َي ُقول‬ ﴾225﴿‫ون‬ ُ ‫َال َْم َت َر َا َّن ُه ْم ف۪ ي ُك ِّل َوا ٍد َي ۪ه‬
َ ‫يم‬
Və onlar etmədikləri şeyləri deyirlər!← Görmürsənmi ki, onlar hər bir vadidə sərgərdan dolaşırlar?

‫۪يرا‬
ً ‫الل َكث‬
َ ّٰ‫َو َذ َك ُروا ه‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Allahı çox zikr edənlər, ← (Bundan) müstəsna olanlar iman gətirib yaxşı işlər görənlər,

﴾227﴿‫ون‬
َ ‫َب َي ْن َقل ُِب‬ َ ۪‫َو َس َي ْعل َُم الَّذ‬
ٍ ‫ين ظَ ل َُموٓا َا َّي ُم ْن َقل‬ ۜ ‫َوا ْن َت َص ُروا م ِْن َب ْعدِ َما ظُ ل ُِموا‬
Zülm edənlər isə, hansı dönüş yerinə dönəcəklərini biləcəklər!← və zülmə uğradıqdan sonra qalib gələnlərdir!
Cüz 19 ən-Nəml surəsi 378

‫الن ْم ِل‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬27﴿
ən-Nəml (Qarışqa) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 93 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ َّ ‫الل‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َ ‫ُه ًدى َو ُب ْش ٰرى ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
﴾2﴿ ‫۪ين‬ ﴾1﴿ ‫ين‬ ٍۙ ‫اب ُم ۪ب‬ ٍ ‫ات ا ْل ُق ْر ٰانِ َوكِ َت‬ َ ‫س ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬ ٓ ‫ٰط‬
Möminlər üçün doğru yol və müjdədir.← Ta, Sin! Bu, Quranın və açıq-aydın bir Kitabın ayələridir!

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم ُيو ِق ُن‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم ِب ا‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫ون‬
َ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْؤ ُت‬
َّ ‫ون‬ ُ ۪‫ين ُيق‬
َ ‫يم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
və onlar axirətə möhkəm inanarlar. ← O (mömin) kəslər ki, namazı qılar, zəkatı verərlər,

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫َز َّي َّنا ل َُه ْم َا ْع َمال َُه ْم َف ُه ْم َي ْع َم ُه‬ ‫ال ِخ َر ِة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
əməllərini özlərinə gözəl göstərdik. Onlar da boş-boş gəzərlər.←Həqiqətən, axirətə inanmayanların

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ُم اْال َْخ َس ُر‬

﴾5﴿ ‫ون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم فِي ا‬ ‫اب‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ِ َ‫ين ل َُه ْم ُسوٓ ُء ال َْعذ‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və axirətdə ən böyük ziyana uğrayacaq olanlar məhz onlardır!← Onları çox pis əzab gözləyir,

ٍ ‫َو ِا َّن َك َل ُت َل َّقى ا ْل ُق ْر ٰا َن م ِْن ل َُد ْن َح ۪ك‬

ٍ ۪‫يم َعل‬
﴾6﴿ ‫يم‬
(Ey Rəsulum!) Həqiqətən, Quran hikmət sahibi, (hər şeyi) bilən (Allah) tərəfindən sənə təlqin olunur.

ۜ‫ارا‬ ٓ ‫ِا ّن‬

ً ‫۪ي ٰا َن ْس ُت َن‬ ٓ ‫وسى اِل َْهل ِ۪ه‬
“Gözümə bir atəş sataşdı. ← Bir zaman Musa, öz ailəsinə demişdi:
ٰ ‫ا ِْذ َقالَ ُم‬
﴾7﴿ ‫ُون‬
َ ‫س ل ََعلَّكُ ْم َت ْصطَ ل‬ ٍ ‫َا ْو ٰات۪يكُ ْم ِبشِ َه‬
ٍ ‫اب َق َب‬ ‫َس ٰات۪يكُ ْم ِم ْن َها ِب َخ َب ٍر‬
yaxud sizə bir köz gətirim ki, isinə biləsiniz”.← (Gedim) ondan sizə bir xəbər gətirim,

ۜ‫ار َو َم ْن َح ْول ََها‬ َّ ‫وركَ َم ْن فِي‬

ِ ‫الن‬ ِ ‫َا ْن ُب‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء َها ُنود َِي‬
“Atəşin içində və ətrafındakı kimsələr mübarəkdirlər.← (Musa) ora çatdıqda bir nida gəldi:

﴾9﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫ى ِا َّن ُه َا َن ۬ا ه‬

ُ ‫الل ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َيا ُم‬ ﴾8﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ۪‫الل َر ِّب ال َْعالَم‬ َ ‫َو ُس ْب َح‬
Ey Musa! Şübhəsiz, qüdrətli, hikmət sahibi olan Allah Mənəm! ← Aləmlərin Rəbbi olan Allah pakdır!

ْ ‫َو ّٰلى ُم ْد ِب ًرا َول َْم ُي َع ّق‬

‫ِب‬ ٌّ‫َو َال ِْق َع َصاكَ َفل ََّما َر ٰا َها َت ْه َت ُّز َك َا َّن َها َجا ٓن‬
dönüb qaçdı və dala da baxmadı. ← Əsanı (yerə) at!” Onu (əsanın) ilan kimi qıvrıldığını gördükdə,

﴾10﴿ ‫ُون‬ ُ ‫ِا ّن۪ي اَل َي َخ‬

َ ‫اف ل ََد َّي ال ُْم ْر َسل‬ ‫وسى اَل َت َخ ْف‬
ٰ ‫َيا ُم‬
Mən! Peyğəmbərlər Mənim hüzurumda qorxmazlar. ← “Ey Musa, qorxma!

‫ُث َّم َب َّدلَ ُح ْس ًنا َب ْع َد ُسوٓ ٍء‬ ‫اِل َم ْن ظَ ل ََم‬

sonra pisliyin arxasınca (onu) yaxşılıqla əvəz edərsə, ← Ancaq kim zülm edib,

﴾11﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َف ِا ّن۪ي َغ ُف‬

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
həqiqətən, Mən bağışlayanam, rəhm edənəm!

‫َت ْخ ُر ْج َب ْي َضا ٓ َء م ِْن َغ ْي ِر ُسوٓ ٍء‬ ‫َو َا ْد ِخ ْل َي َدكَ ف۪ ي َج ْي ِب َك‬

qüsursuz bir halda ağappaq olaraq çıxsın. ← Əlini də qoynuna sal ki,

َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو ًما َفاسِ ق‬

﴾12﴿‫ين‬ ٍ ‫ف۪ ي ت ِْس ِع ٰا َي‬
ۜ ۪‫ات ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َق ْومِه‬
Həqiqətən onlar fasiq bir qövmdür!”← Firon və onun tayfasına (göstəriləcək) doqquz möcüzənin içindədir.

ٌ ‫َقالُوا ٰهذَ ا سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾13﴿ ‫ين‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ْت ُه ْم ٰا َيا ُت َنا ُم ْب ِص َر ًة‬
“Bu, açıq-aydın bir sehrdir!”-dedilər. ← Möcüzələrimiz aşkar şəkildə onlara gəldiyi zaman:
379 ən-Nəml surəsi Cüz 19

ۜ‫اس َت ْي َق َن ْت َها ٓ َا ْن ُف ُس ُه ْم ظُ ل ًْما َو ُعل ًُّوا‬

ْ ‫َو َج َح ُدوا ِب َها َو‬
Daxilən əmin olduqları halda, haqsız yerə və təkəbbür üzündən onları inkar etdilər.

‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا َد ُ۫او َد َو ُسل َْي ٰم َن عِ ل ًْم ۚا‬ َ ۪‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْفسِ د‬
﴾14﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬
Biz Davuda və Süleymana elm verdik. ← Bir gör fitnə-fəsad törədənlərin axırı necə oldu!

َ ‫۪ير م ِْن عِ َبا ِد ِه ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾15﴿ ‫۪ين‬ ٍ ‫َف َّض َل َنا َعلٰ ى َكث‬ ‫َو َق اَال ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي‬
bizi öz mömin bəndələrinin çoxundan üstün tutdu!” ← Onlar dedilər: “O Allaha həmd olsun ki,

‫اس ُع ّل ِْم َنا َم ْنطِ َق الطَّ ْي ِر‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬ َ‫َو َو ِر َث ُسل َْي ٰم ُن َد ُ۫او َد َو َقال‬
“Ey insanlar! Bizə quş dili öyrədildi, ← Süleyman Davudun varisi oldu və dedi:

﴾16﴿ ‫ين‬
ُ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َُه َو ا ْل َف ْض ُل ال ُْم ۪ب‬ ‫َو ُا ۫وت۪ي َنا م ِْن ُك ِّل َش ْي ٍ ۜء‬
Bu, həqiqətən açıq-aşkar bir lütfdür!” ← və bizə hər şeydən verildi.

﴾17﴿ ‫ون‬
َ ‫وز ُع‬
َ ‫َف ُه ْم ُي‬ ‫س َوالطَّ ْي ِر‬
ِ ‫ال ْن‬ ُ ‫َو ُحشِ َر ل ُِسل َْي ٰم َن ُج ُن‬
ِ ْ‫ود ُه م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬
Onlar cərgə-cərgə düzülürdülər.← Süleymanın cinlərdən, insanlardan və quşlardan ibarət qoşunu toplandı.

‫الن ْم ُل ْاد ُخلُوا َم َساكِ َنكُ ْم‬

َّ ‫َقال َْت َن ْم َل ٌة َيا ٓ َا ُّي َها‬ َّ ‫ى ِا َذا ٓ َا َت ْوا َعلٰ ى َوا ِد‬
‫الن ْم ِۙل‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
bir qarışqa dedi: “Ey qarışqalar! Yuvalarınıza girin ki, ← Nəhayət, onlar qarışqa vadisinə gəldikdə,

﴾18﴿ ‫ون‬ ُ ‫اَل َي ْحطِ َم َّنكُ ْم ُسل َْي ٰم ُن َو ُج ُن‬

َ ‫ود ُه َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬
Süleyman və əsgərləri, bilmədən sizi əzməsinlər!”

‫۪ي َا ْن َا ْشكُ َر‬

ٓ ‫َر ِّب َا ْو ِز ْعن‬ ِ ‫َف َت َب َّس َم َض‬
َ‫احكً ا م ِْن َق ْول َِها َو َقال‬
“Ey Rəbbim! Mənə qüvvət ver ki, şükür edim...← (Süleyman qarışqanın) sözündən gülümsəyib dedi:

‫َو َا ْن َا ْع َم َل َصال ًِحا َت ْر ٰض ُيه‬ ‫۪ي َا ْن َع ْم َت َعل ََّي َو َعلٰ ى َوال َِد َّي‬
ٓ ‫ن ِْع َم َت َك ا َّلت‬
və Sənin razı qalacağın yaxşı işlər görüm! ← ...mənə və ata-anama ehsan buyurduğun nemətə görə,

َّ َ‫ِك ف۪ ي عِ َبادِك‬
َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾19﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َا ْد ِخ ْلن۪ي ِب َر ْح َمت‬
Və məni, öz mərhəmətinlə saleh bəndələrinin içinə daxil et!”

َ ‫ان م َِن ال َْغا ٓ ِئ ۪ب‬

﴾20﴿‫ين‬ َ ‫َما ل َِي اَل ٓ َا َرى ال ُْه ْد ُه َد َا ْم َك‬ َ‫َو َت َف َّق َد الطَّ ْي َر َف َقال‬
“Şanapipiyi niyə görmürəm? Yoxsa o yoxdur? ← (Süleyman) quşları yoxlayıb dedi:

ٍ ‫َا ْو ل ََي ْات َِي ّن۪ي ِب ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ً ۪‫اَل َُع ِّذ َب َّن ُه َعذَ ًابا َشد‬
‫يدا َا ْو اَ ۬ل َا ْذ َب َح َّن ُه‬
yaxud da o aşkar bir dəlil gətirsin!” ← Ona şiddətli bir əzab verərəm, ya da tutub kəsərəm,

۪‫َا َحطْ ُت ِب َما ل َْم ُت ِح ْط ِبه‬ َ‫َف َمكَ َث َغ ْي َر َبع۪ يدٍ َف َقال‬
“Sənin bilmədiyin bir şey öyrəndim.← Bir azdan (Şanapipik gəlib) dedi:

ٍ ۪‫َو ِج ْئ ُت َك م ِْن َس َب ٍا ِب َن َب ٍا َيق‬

﴾22﴿ ‫ين‬
Sənə Səbadan dəqiq bir xəbər gətirmişəm.
Cüz 19 ən-Nəml surəsi 380

‫َو ُا ۫وت َِي ْت م ِْن ُك ِّل َش ْي ٍء‬ ‫ِا ّن۪ي َو َج ْد ُت ْام َر َا ًة َت ْملِكُ ُه ْم‬
Ona hər şeydən verilmişdir. ← Mən onlara (Səba əhlinə) hökmranlıq edən bir qadın gördüm.

ٌ ‫ش َع ۪ظ‬
﴾23﴿ ‫يم‬ ٌ ‫َول ََها َع ْر‬
Onun böyük bir taxtı da var.

‫ان َا ْع َمال َُه ْم‬

ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو َز َّي َن ل َُه ُم‬ ِ ّٰ‫س م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ ِ ‫ِلش ْم‬
َّ ‫ون ل‬
َ ‫َو َج ْد ُت َها َو َق ْو َم َها َي ْس ُج ُد‬
Şeytan, əməllərini özlərinə gözəl göstərib, ← O və tayfasının, Allahı qoyub günəşə səcdə etdiklərini gördüm.

﴾24﴿ ‫ون‬
َ ‫يل َف ُه ْم اَل َي ْه َت ُد‬
ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َف َص َّد ُه ْم َع ِن‬
onları (haqq) yoldan sapdırmışdır. Ona görə də onlar haqq yolunu tapa bilmirlər.”

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُي ْخ ِر ُج ال َْخ ْب َء فِي‬ ‫َا اَّل َي ْس ُج ُدوا للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي‬
göylərdə və yerdə gizli olanı aşkara çıxardır.← (Şeytan belə etmişdir ki,) səcdə etməsinlər O Allaha ki,

﴾26﴿‫يم‬ ِ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو َر ُّب ال َْع ْر‬

ِ ‫ش ال َْع ۪ظ‬ ُ ّٰ‫َا ه‬ َ ‫ون َو َما ُت ْع ِل ُن‬
﴾25﴿‫ون‬ َ ‫َو َي ْعل َُم َما ُت ْخ ُف‬
Allah! Böyük ərşin Rəbbi olan Ondan başqa tanrı yoxdur!← O, gizlində etdiklərini və aşkarda etdiklərini bilir.

َ ‫َقالَ َس َن ْنظُ ُر َا َص َد ْق َت َا ْم ُك ْن َت م َِن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾27﴿ ‫ين‬
(Süleyman Şanapipiyə) dedi: “Baxaq görək doğru deyirsən, yoxsa yalançılardansan!

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم َت َولَّ َع ْن ُه ْم َفا ْنظُ ْر َما َذا َي ْر ِج ُع‬ ‫ا ِْذ َه ْب ِبكِ َتا ۪بي ٰهذَ ا َف َا ْلق ِْه ِال َْي ِه ْم‬
Sonra (bir yerə) çəkilib və gör nə cavab verəcəklər!” ← Mənim bu məktubumu aparıb onlara at.

﴾29﴿ ‫يم‬ ٌ ‫۪ي ُا ْلق َِي ِال ََّي كِ َت‬

ٌ ‫اب َك ۪ر‬ ٓ ‫ِا ّن‬ ‫َقال َْت َيا ٓ َا ُّي َها ال َْمل َُ۬ؤا‬
Mənə mühüm bir məktub atıldı (gəldi).← (Səba hökmdarı Bəlqis) dedi: “Ey əyanlar!

ِۙ ‫الر ۪ح‬
﴾30﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫َو ِا َّن ُه ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح ٰم ِن‬ ‫ِا َّن ُه م ِْن ُسل َْي ٰم َن‬
və o, Rəhman (və) Rəhim olan Allahın adı ilədir! (bəsmələ ilə başlanır). ← O, Süleymandandır,

‫َقال َْت َيا ٓ َا ُّي َها ال َْمل َُ۬ؤا‬ َ۟ ۪‫َا اَّل َت ْعلُوا َعل ََّي َو ْا ُتون۪ي ُم ْسلِم‬
﴾31﴿ ‫ين‬
(Bəlqis) dedi: “Ey əyanlar! ← “Mənə qarşı təkəbbür göstərməyin və təslim olaraq yanıma gəlin!”.

﴾32﴿ ِ‫َما ُك ْن ُت َقاطِ َع ًة َا ْم ًرا َح ّٰتى َت ْش َه ُدون‬ ٓ ۪‫َا ْف ُتون۪ي ف‬

‫ي َا ْم ۪ر ۚي‬
Mən sizinlə məsləhətləşməmiş heç bir işə qəti qərar verən deyiləm!”← İşim haqqında mənə rəyinizi bildirin.

َ ‫َو اْال َْم ُر ِال َْي ِك َفا ْنظُ ۪ري َما َذا َت ْا ُم ۪ر‬
﴾33﴿‫ين‬ ٍ‫س َشد۪ يد‬
ٍ ‫َقالُوا َن ْح ُن ُا ۬ولُوا ُق َّو ٍة َو ُا ۬ولُوا َب ْا‬
Hökm sənindir. Nə əmr edəcəyinə özün bax!” ← Onlar dedilər: “Biz böyük güc və qüdrət sahibiyik.

‫وها‬
َ ‫َا ْف َس ُد‬ ‫َقال َْت ا َِّن ال ُْملُوكَ ِا َذا َد َخلُوا َق ْر َي ًة‬
orada fəsad törədərlər. ← (Bəlqis) dedi: “Hökmdarlar bir ölkəyə girdikləri zaman,

﴾34﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِك َي ْف َعل‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬ ‫َو َج َعلُوٓا َاعِ َّز َة َا ْهل َِها ٓ َا ِذ َّل ًة‬
Onlar məhz belə hərəkət edərlər. ← Xalqının böyüklərini də zəlil edərlər.

َ ‫َف َناظِ َر ٌة ِب َم َي ْر ِج ُع ال ُْم ْر َسل‬

﴾35﴿ ‫ُون‬ ‫َو ِا ّن۪ي ُم ْرسِ َل ٌة ِال َْي ِه ْم ِب َهدِ َّي ٍة‬
görüm elçilər nə ilə qayıdacaqlar!” ← Mən isə onlara bir hədiyyə göndərəcəyəm,
381 ən-Nəml surəsi Cüz 19

ٍۘ ‫َا ُتمِ ُّدو َن ِن ِب َم‬

‫ال‬ َ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُسل َْي ٰم َن َقال‬
“Siz mənə mal-dövlətləmi yardım edirsiniz? ← Süleymanın yanına gəldiyi zaman o dedi:

َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم ِب َهدِ َّيتِكُ ْم َت ْف َر ُح‬

﴾36﴿ ‫ون‬ ‫الل َخ ْي ٌر م َِّما ٓ ٰا ٰتيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫‌ي ه‬
َ ‫ين‬
ِ ‫َف َما ٓ ٰا ٰت‬
Əksinə, siz öz hədiyyələrinizlə sevinirsiniz. ← Allahın mənə verdiyi sizə verdiyindən daha xeyirlidir.

‫َف َل َن ْات َِي َّن ُه ْم ِب ُج ُنو ٍد اَل ق َِب َل ل َُه ْم ِب َها‬ ‫ا ِْر ِج ْع ِال َْي ِه ْم‬
And olsun ki, məğlubedilməz əsgərlər ilə üstlərinə gelərik, ← Onların (Səba əhlinin) yanına qayıt!

‫َقالَ َيا ٓ َا ُّي َها ال َْمل َُ۬ؤا َا ُّيكُ ْم َي ْات۪ين۪ي ِب َع ْرشِ َها‬ َ ‫َو َل ُن ْخ ِر َج َّن ُه ْم ِم ْن َها ٓ َا ِذ َّل ًة َو ُه ْم َصاغِ ُر‬
﴾37﴿‫ون‬
O dedi:“Ey əyanlar! hansınız onun taxtını mənə gətirər,← və onları oradan zəlil və xar vəziyyətdə çıxardarıq!”

ٌ ‫َقالَ عِ ْف ۪ر‬
‫يت م َِن ال ِْج ِّن‬ َ ۪‫َق ْب َل َا ْن َي ْا ُتون۪ي ُم ْسلِم‬
﴾38﴿‫ين‬
Cinlərdən olan bir ifrit dedi: ← özləri təslim olaraq mənə gəlməzdən əvvəl?”

ٌ ۪‫َو ِا ّن۪ي َعل َْي ِه َل َق ِو ٌّي َام‬

﴾39﴿ ‫ين‬ ‫ِك‬ َ ‫۪يك ِبه۪ َق ْب َل َا ْن َت ُق‬
َ ‫وم م ِْن َم َقام‬ َ ‫َا َن ۬ا ٰات‬
Axı mən bu iş üçün çox qüvvətliyəm, etibarlıyam!” ← “Sən yerindən qalxmamış mən onu sənə gətirərəm.

‫۪يك ِبه۪ َق ْب َل َا ْن َي ْر َت َّد ِال َْي َك طَ ْر ُف َك‬

َ ‫َا َن ۬ا ٰات‬ ِ ‫َقالَ الَّذ۪ ي عِ ْن َد ُه عِ ل ٌْم م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬
“Mən onu sənə, bir göz qırpımında gətirərəm!” ← Kitabdan bir elmi olan birisi dedi:

‫ٰهذَ ا م ِْن َف ْض ِل َر ۪ ّب ۠ي‬ َ‫َفل ََّما َر ٰا ُه ُم ْس َتق ًِّرا عِ ْن َد ُه َقال‬

“Bu, Rəbbimin lütfündəndir. ← (Süleyman) onu (taxtı) yanında hazır vəziyyətdə gördüyü zaman dedi:

‫َو َم ْن َشكَ َر‬ ‫۪ي َء َا ْشكُ ُر َا ْم َا ْك ُف ُر‬

ٓ ‫ل َِي ْبل َُون‬
Kim şükür etsə, ← Məni imtahana çəkməyi üçündür ki, görək şükür edəcəyəm, yoxsa nankor olacağam!

﴾40﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َو َم ْن َك َف َر َفا َِّن َر ۪ ّبي َغن ٌِّي َك ۪ر‬ ۚ ۪‫َف ِا َّن َما َي ْشكُ ُر ِل َن ْفسِ ه‬
Kim nankor olsa, həqiqətən, Rəbbim möhtac deyildir, kərəm sahibidir!” ← yalnız özü üçün şükür edər.

﴾41﴿‫ون‬ َ ۪‫ون م َِن الَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْه َت ُد‬ ٓ ۪‫َن ْنظُ ْر َا َت ْه َتد‬
ُ ُ‫ي َا ْم َتك‬ ‫َقالَ َن ِّك ُروا ل ََها َع ْر َش َها‬
görək tanıyacaq, yoxsa tanımayanlardan olacaq?!”← O dedi:“Onun taxtını tanınmaz hala salın,

‫َقال َْت َك َا َّن ُه ُه َو‬ ‫ك‬ۜ ِ ‫يل َا ٰهكَ ذَ ا َع ْر ُش‬

َ ۪‫َفل ََّما َجا ٓ َء ْت ق‬
O da dedi: “Sanki odur! ← (Bəlqis) gəldiyi zaman ona deyildi: “Taxtın belə idimi?”

َ ۪‫َو ُا ۫وت۪ي َنا الْعِ ل َْم م ِْن َق ْبل َِها َو ُك َّنا ُم ْسلِم‬
﴾42﴿ ‫ين‬
Bizə daha əvvəl məlumat verilmişdi və biz təslim olmuşduq!”

َ ‫ِا َّن َها َكا َن ْت م ِْن َق ْو ٍم َكاف ِ۪ر‬

﴾43﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫َو َص َّد َها َما َكا َن ْت َت ْع ُب ُد م ِْن ُدونِ ه‬
ۜ‫الل‬
Həqiqətən, o, kafir bir tayfadan idi.← (Süleyman) ona Allahdan başqasına ibadət etməyi qadağan etdi.

‫َفل ََّما َر َا ْت ُه َحسِ َب ْت ُه ل َُّج ًة‬ ‫الص ْر َح‬ َ ۪‫ق‬

َّ ‫يل ل ََها ْاد ُخلِي‬
Oranı gördüyü zaman, onu dərin bir gölməçə hesab etdi,← Ona (Bəlqisə) deyildi: “Saraya daxil ol!”

‫ير‬
ۜ َ ‫َقالَ ِا َّن ُه َص ْر ٌح ُم َم َّر ٌد م ِْن َق َو ۪ار‬ ۜ‫َو َك َش َف ْت َع ْن َسا َق ْي َها‬
(Süleyman) dedi: “Bu büllurdan tikilmiş bir saraydır!” ← və bacaqlarını açdı (suya görə ətəyini qaldırdı).

َ ۪‫َو َا ْسل َْم ُت َم َع ُسل َْي ٰم َن للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾44﴿‫ين‬ ‫َقال َْت َر ِّب ِا ّن۪ي ظَ ل َْم ُت َن ْف ۪سي‬
Süleymanla birlikdə aləmlərin Rəbbi olan Allaha təslim oldum!” ← (Bəlqis) dedi:“Ey Rəbbim! Mən özümə
zülm etmişdim.
Cüz 19 ən-Nəml surəsi 382

َ ّٰ‫َانِ ْاع ُب ُدوا ه‬

‫الل‬ ‫اه ْم َصال ًِحا‬ َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ٓ ِالٰى َث ُم‬
ُ ‫ود َا َخ‬
Allaha ibadət edin deyə! ← And olsun ki, Səmud (qövmü)nə, qardaşları Salehi (peyğəmbər) göndərdik;

َ ‫َف ِا َذا ُه ْم َف ۪ري َقانِ َي ْخ َت ِص ُم‬

﴾45﴿ ‫ون‬
O zaman onlar bir-biri ilə çəkişən iki qrupa ayrıldılar.

‫الس ِّي َئ ِة َق ْب َل ال َْح َس َن ِۚة‬

َّ ‫ُون ِب‬
َ ‫ل َِم َت ْس َت ْع ِجل‬ ‫َقالَ َيا َق ْو ِم‬
Siz nə üçün yaxşılıqdan qabaq pisliyə tələsirsiniz? ← (Saleh) dedi: “Ey qövmüm!

﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬
َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫ل َْو اَل َت ْس َت ْغف ُِر‬
Allahdan bağışlanmağınızı diləməli deyildinizmi ki, bəlkə, sizə rəhm olunar?”

‫ك‬
ۜ َ ‫َقالُوا اطَّ َّي ْر َنا ِب َك َو ِب َم ْن َم َع‬
Onlar dedilər: “Sənin və yanında olanların ucbatından bizə uğursuzluq üz verdi.

﴾47﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم َق ْو ٌم ُت ْف َت ُن‬ ِ ّٰ‫َقالَ طَ ٓائ ُِر ُك ْم عِ ْن َد ه‬
‫الل‬
Xeyr, siz imtahan olunan qövmsünüz.← (Saleh) dedi: “Sizin uğursuzluğunuz Allah qatında (yazılmışdır).

﴾48﴿ ‫ون‬
َ ‫ض َو اَل ُي ْصل ُِح‬ َ ‫ُي ْفسِ ُد‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬ ‫ان فِي ال َْمد۪ ي َن ِة ت ِْس َع ُة َر ْه ٍط‬
َ ‫َو َك‬
yer üzündə fitnə-fəsad törədər və yaxşı bir iş görməzdilər. ← Şəhərdə doqquz kişi var idi ki,

۪‫َل ُن َب ِّي َت َّن ُه َو َا ْهل َُه ُث َّم َل َن ُقول ََّن ل َِول ِِّيه‬ ِ ّٰ‫اس ُموا ِب ه‬
‫الل‬ َ ‫َقالُوا َت َق‬
“Gecə ona və ailəsinə hücum edək, sonra vəlisinə deyək ki,← Onlar, aralarında Allaha and içib dedilər:

َ ‫َو ِا َّنا ل ََصا ِد ُق‬

﴾49﴿ ‫ون‬ ۪‫ِك َا ْهلِه‬
َ ‫َما َش ِه ْد َنا َم ْهل‬
və biz, həqiqətən, doğru danışırıq!” ← onun ailəsinin öldürüldüyünü görməmişik,

﴾50﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َمكَ ْر َنا َمكْ ًرا َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬ ‫َو َمكَ ُروا َمكْ ًرا‬
Biz isə, özləri də bilmədən (onlara) hiylə qurduq. ← Onlar bir hiylə qurdular.

َ ۪‫اه ْم َو َق ْو َم ُه ْم َا ْج َمع‬
﴾51﴿ ‫ين‬ ُ ‫َا َّنا َد َّم ْر َن‬ ‫ان َعاق َِب ُة َمكْ ِرهِ ْم‬
َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬
Biz onları və tayfalarını büsbütün məhv etdik.← Bir gör onların hiylələrinin axırı necə oldu.

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾52﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ۜ‫او َي ًة ِب َما ظَ ل َُموا‬ َ ‫َف ِتل‬
ِ ‫ْك ُب ُيو ُت ُه ْم َخ‬
Həqiqətən, bunda, anlayan bir qövm üçün ibrət vardır! ← Bu, zülmlərinə görə bomboş qalmış evləridir.

﴾53﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو َا ْن َج ْي َنا الَّذ‬

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َكا ُنوا َي َّت ُق‬
İman gətirib (Allahdan) qorxan kimsələri isə xilas etdik!

ِ ‫ون ا ْل َف‬
َ ‫اح َش َة َو َا ْن ُت ْم ُت ْب ِص ُر‬
﴾54﴿ ‫ون‬ َ ‫َا َت ْا ُت‬ ٓ ‫َولُوطً ا ا ِْذ َقالَ ِل َق ْوم ِ۪ه‬
“Göz görə-görə əxlaqsızlıqlamı məşğul olursunuz? ← Lutu da (yad et). Bir zaman o, öz qövmünə demişdi:

﴾55﴿ ‫ُون‬
َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم َق ْو ٌم َت ْج َهل‬ ‫الر َجالَ َش ْه َو ًة م ِْن ُدونِ ال ّن َِسا ٓ ِ ۜء‬ َ ‫َائ َِّنكُ ْم َل َت ْا ُت‬
ِّ ‫ون‬
Xeyr, siz cahil bir tayfasınız!” ← Siz qadınları qoyub şəhvətlə erkəklərəmi yaxınlıq edirsiniz?
383 ən-Nəml surəsi Cüz 20

ٍ ‫َا ْخ ِر ُجوٓا ٰالَ ل‬

‫ُوط م ِْن َق ْر َيتِكُ ْم‬ ‫اب َق ْوم ِ۪ه ٓ ا اَِّل َا ْن َقالُوٓا‬
َ ‫ان َج َو‬
َ ‫َف َما َك‬
“Lutun ailəsini məmləkətinizdən çıxardın! ← Onun tayfasının cavabı isə yalnız (belə) demək olmuşdu:

﴾56﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ِا َّن ُه ْم ُا َن‬

َ ‫اس َي َتطَ َّه ُر‬
Həqiqətən, onlar təmiz qalmaq istəyən insanlardır!”

﴾57﴿ ‫ين‬
َ ‫اها م َِن ال َْغا ِب ۪ر‬
َ ‫اِل ْام َر َا َت ُۘه َق َّد ْر َن‬ ٓ ‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه‬
Ancaq övrətinin geridə qalanlardan olmasını təqdir etdik.← Beləcə, onu və ailəsini xilas etdik.

﴾58﴿ ‫ين‬
َ ‫َف َسا ٓ َء َمطَ ُر ال ُْم ْنذَ ۪ر‬ ۚ‫َو َا ْمطَ ْر َنا َعل َْي ِه ْم َمطَ ًرا‬
Xəbərdar edilənlərin yağışı nə pisdir! ← Onların üstünə (qızmar daşdan) bir yağış yağdırdıq.

‫اصطَ ٰفى‬
ۜ َ ۪‫َو َس اَل ٌم َعلٰ ى عِ َبا ِد ِه الَّذ‬
ْ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ ه‬
Seçdiyi bəndələrinə də salam olsun! ← De: “Həmd olsun Allaha!

﴾59﴿ ‫ون‬
َ ‫لل َخ ْي ٌر َا َّما ُي ْش ِر ُك‬
ُ ّٰ‫ٰا ٓ ه‬
Allah yaxşıdır, yoxsa onların şərik qoşduqları (bütlər)?!

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َو َا ْن َزلَ لَكُ ْم م َِن‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َا َّم ْن َخل ََق‬
sizin üçün göydən yağmur endirən? ← Yoxsa göyləri və yeri yaradan,

‫ات َب ْه َج ٍۚة‬
ۜ‫ان لَكُ ْم َا ْن ُت ْن ِب ُتوا َش َج َر َها‬
َ ‫َما َك‬ َ ‫َف َا ْن َب ْت َنا ِبه۪ َح َدآئ َِق َذ‬
Onun ağaclarını göyərtməyə sizin gücünüz çatmazdı. ← Sonra onunla gözəl bağçalar yetişdirdik.

َ ‫َب ْل ُه ْم َق ْو ٌم َي ْعدِ ل‬
﴾60﴿ ‫ُون‬ ِ ّٰ‫َء ِال ٌٰه َم َع ه‬
ۜ‫الل‬
Xeyr, onlar bərabər tutan bir tayfadırlar! ←Allahla yanaşı (başqa) bir tanrımı var?!

‫َو َج َع َل ل ََها َر َواسِ َي‬ ً ‫ض َق َر ًارا َو َج َع َل ِخ اَلل ََها ٓ َا ْن َه‬

‫ارا‬ َ ‫َا َّم ْن َج َع َل اْال َْر‬
üzərində də möhkəm dağlar yaradan, ← Yaxud yeri məskən yaradıb arasında çaylar yaradan,

ِ ّٰ‫َء ِال ٌٰه َم َع ه‬

ۜ‫الل‬ ۜ‫اج ًزا‬
ِ ‫َو َج َع َل َب ْي َن ال َْب ْح َر ْي ِن َح‬
Allahla yanaşı (başqa) bir tanrımı var?! ← və iki dənizin arasında maneə qoyan?!

‫يب ال ُْم ْضطَ َّر ِا َذا َد َع ُاه‬

ُ ‫َا َّم ْن ُي ۪ج‬ ﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬
Yaxud darda qalan birisi Ona dua etdiyi zaman duasını qəbul edib, ← Xeyr, onların əksəriyyəti bilmirlər!

‫ض‬
ۜ ِ ‫َو َي ْج َعلُكُ ْم ُخ َل َفا ٓ َء اْال َْر‬ ‫السوٓ َء‬
ُّ ‫ف‬ُ ِ‫َو َيكْ ش‬
sizi yer üzünün varisləri edən? ← şəri sovuşduran,

َ ‫َقل۪ اًيل َما َتذَ َّك ُر‬

﴾62﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َء ِال ٌٰه َم َع ه‬
ۜ‫الل‬
Nə qədər az düşünürsünüz? ← Allahla yanaşı (başqa) bir tanrımı var?

ۜ ۪‫اح ُب ْش ًرا َب ْي َن َي َد ْي َر ْح َمتِه‬ ِّ ‫َو َم ْن ُي ْرسِ ُل‬

َ ‫الر َي‬ ِ ‫َا َّم ْن َي ْهد۪ يكُ ْم ف۪ ي ظُ ل َُم‬
‫ات ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِر‬
küləkləri Öz rəhməti önündə müjdəçi kimi göndərən kimsə?!←Yaxud qurunun və dənizin zülmətlərində sizə
yol göstərən,

﴾63﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
ُ ّٰ‫َت َعالَى ه‬ ِ ّٰ‫َء ِال ٌٰه َم َع ه‬
ۜ‫الل‬
Allah onların şərik qoşduqlarından ucadır! ← Allahla yanaşı (başqa) bir tanrımı var?!
Cüz 20 ən-Nəml surəsi 384

ۜ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫َو َم ْن َي ْر ُز ُقكُ ْم م َِن‬ ُ ۪‫َا َّم ْن َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬
sizə göydən və yerdən ruzi verən kimsə?! ←Yaxud yaratmağa başlayıb sonra (axirətdə) onu təkrar dirildən,

َ ۪‫ُق ْل َها ُتوا ُب ْر َها َنكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾64﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َء ِال ٌٰه َم َع ه‬
ۜ‫الل‬
De: “Əgər doğru deyirsinizsə, dəlilinizi gətirin!” ← Allahla yanaşı (başqa) tanrımı var?”

﴾65﴿‫ون‬
َ ‫ان ُي ْب َع ُث‬
َ ‫ون َا َّي‬
َ ‫َو َما َي ْش ُع ُر‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ض ال َْغ ْي َب اِل ه‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ْل اَل َي ْعل َُم َم ْن فِي‬
Nə vaxt diriləcəklərini də bilməzlər!← De: “Allahdan başqa göylərdə və yerdə olan heç kim qeybi bilməz!

‫َب ْل ُه ْم ف۪ ي َش ٍّك ِم ْن َه ۠ا‬ ‫ال ِخ َر ِ۠ة‬

ٰ ْ‫َب ِل َّاد َاركَ عِ ل ُْم ُه ْم فِي ا‬
Əksinə, onlar ondan şəkk-şübhə içindədirlər.← Xeyr, onların elmi axirəti dərk edə bilməz?

َ ‫َب ْل ُه ْم ِم ْن َها َع ُم‬

﴾66﴿ ‫ون‬
Xeyr, onlar ona qarşı kordurlar!”

َ ‫َء ِا َذا ُك َّنا ُت َر ًابا َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا ٓ َائ َِّنا ل َُم ْخ َر ُج‬
﴾67﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬
“Bizlər və atalarımız torpaq olduğumuz zamanmı (qəbirlərimizdən) çıxardılacağıq?← Kafirlər dedilər:

﴾68﴿‫۪ين‬ ۪ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا َّ آِل َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ ‫َل َق ْد ُوعِ ْد َنا ٰهذَ ا َن ْح ُن َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا م ِْن َق ْب ُل‬
Bu, ancaq qədimlərin əfsanələridir!”← Həqiqətən, bu bizə və daha əvvəl atalarımıza vəd olunmuşdu.

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْج ِرم‬

﴾69﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫ُق ْل ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və günahkarların axırının necə olduğuna baxın!”← De: “Yer üzündə gəzin,

َ ‫َو اَل َتكُ ْن ف۪ ي َض ْي ٍق م َِّما َي ْمكُ ُر‬

﴾70﴿ ‫ون‬ ‫َو اَل َت ْح َز ْن َعل َْي ِه ْم‬
və qurduqları hiylələrə görə ürəyini sıxma! ← Onlar üçün də kədərlənmə,

َ ۪‫ُون َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾71﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Onlar isə: “Əgər doğru danışırsınızsa, bu vəd nə vaxtdır?” - deyirlər.

َ ‫ض الَّذ۪ ي َت ْس َت ْع ِجل‬
﴾72﴿ ‫ُون‬ ُ ‫ِف لَكُ ْم َب ْع‬
َ ‫ون َرد‬
َ ُ‫ى َا ْن َيك‬
ٓ ‫ُق ْل َع ٰس‬
De: “Tez-tələsik istədiyinizin bir hissəsi, bəlkə, sizə gəlib çatmaq üzərədir!”

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْشكُ ُر‬

﴾73﴿ ‫ون‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوا َِّن َر َّب َك لَذُ و َف ْض ٍل َعلَى‬
Lakin onların əksəriyyəti şükür etməz. ← Həqiqətən, sənin Rəbbin insanlara qarşı lütf sahibidir.

َ ‫ور ُه ْم َو َما ُي ْع ِل ُن‬

﴾74﴿ ‫ون‬ ُ ‫ل ََي ْعل َُم َما ُتكِ ُّن ُص ُد‬ ‫َوا َِّن َر َّب َك‬
onların ürəklərinin gizli saxladığı və aşkar etdikləri hər şeyi bilir. ← Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin,

﴾75﴿ ‫ين‬ ٍ ‫اِل ف۪ ي كِ َت‬

ٍ ‫اب ُم ۪ب‬ ‫ض‬ َّ ‫َو َما م ِْن َغآئ َِب ٍة فِي‬
ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬
açıq-aydın Kitabda (Lövhi-məhfuzda) olmasın! ← Göylərdə və yerdə elə bir gizli şey yoxdur ki,

َ ‫َا ْك َث َر الَّذ۪ ي ُه ْم ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾76﴿ ‫ون‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ٓ ‫ص َعلٰ ى َبن‬
ُّ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا َن َي ُق‬
Özlərinin ixtilafda olduqları şeylərin çoxunu. ← Həqiqətən, bu Quran İsrail oğullarına anladıb xəbər verir;
385 ən-Nəml surəsi Cüz 20

َ ‫َو ِا َّن ُه ل َُه ًدى َو َر ْح َم ٌة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾77﴿ ‫۪ين‬
Və şübhəsiz ki, o, möminlər üçün bir hidayət və mərhəmətdir.

ُ ۪‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْعل‬

﴾78﴿ ‫يم‬ ۚ ۪‫ا َِّن َر َّب َك َي ْق ۪ضي َب ْي َن ُه ْم ِب ُحكْ مِ ه‬
Axı O, qalib olandır, (hər şeyi) biləndir!← Həqiqətən, sənin Rəbbin onların arasında Öz hökmünü verəcəkdir.

ِ ‫ِا َّن َك َعلَى ال َْح ِّق ال ُْم ۪ب‬

﴾79﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َف َت َو َّك ْل َعلَى ه‬
ۜ‫الل‬
Həqiqətən, sən açıq-aydın haqq üzərindəsən (haqq yoldasan). ← Sən Allaha təvəkkül et!

َ ‫الد َعا ٓ َء ِا َذا َول َّْوا ُم ْد ِب ۪ر‬

﴾80﴿‫ين‬ ُّ ‫َو اَل ُت ْسمِ ُع‬
ُّ ‫الص َّم‬ ‫ِا َّن َك اَل ُت ْسمِ ُع ال َْم ْو ٰتى‬
Dönüb gedən karlara da (haqqa) çağırışı eşitdirə bilməzsən!← Şübhəsiz ki, sən ölülərə eşitdirə bilməzsən.

‫ا ِْن ُت ْسمِ ُع ا اَِّل َم ْن ُي ْؤم ُِن ِب ٰا َيا ِت َنا‬ ‫َو َما ٓ َا ْن َت ِب َهادِي ال ُْع ْم ِي َع ْن َض اَل َلت ِِه ْم‬
Sən yalnız ayələrimizə inananlara eşitdirə bilərsən. ← Sən korları əyri yoldan haqq yola gətirə bilməzsən.

‫َو ِا َذا َو َق َع ا ْل َق ْولُ َعل َْي ِه ْم‬ ﴾81﴿ ‫ون‬

َ ‫َف ُه ْم ُم ْسل ُِم‬
Onlara deyilən söz yerinə yetdiyi zaman, ← Axı onlar müsəlmandırlar.

َ ‫اس َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا اَل ُيو ِق ُن‬

﴾82﴿ ‫ون‬ َ ‫الن‬
َّ ‫ُتكَ ّل ُِم ُه ْم َا َّن‬ ‫ض‬
ِ ‫َا ْخ َر ْج َنا ل َُه ْم َدا ٓ َّب ًة م َِن اْال َْر‬
O, onlarla danışar (deyər) ki: “İnsanlar ayələrimizə inanmırdılar!”← onlar üçün yerdən bir heyvan çıxardarıq.

﴾83﴿ ‫ون‬
َ ‫وز ُع‬
َ ‫َف ُه ْم ُي‬ ‫َو َي ْو َم َن ْح ُش ُر م ِْن ُك ِّل ُا َّم ٍة َف ْو ًجا م َِّم ْن ُيكَ ِّذ ُب ِب ٰا َيا ِت َنا‬
və onlar sürüklənərlər.← O gün hər ümmətdən, ayələrimizi yalanlayan bir dəstəni yığarıq,

‫َا َكذَّ ْب ُت ْم ِب ٰا َيات۪ي َول َْم ُت ۪حيطُ وا ِب َها عِ ل ًْما‬ َ‫ى ِا َذا َجا ٓ ُؤ َقال‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
“Ayələrimizi anlamadığınız halda, onları yalanladınızmı? ← Onlar gəldikləri zaman (Allah) buyurar:

‫َو َو َق َع ا ْل َق ْولُ َعل َْي ِه ْم ِب َما ظَ ل َُموا‬ ﴾84﴿ ‫ُون‬

َ ‫َا َّما َذا ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
Etdikləri zülmə görə onlara deyilən söz yerinə yetər. ← Yaxud siz (dünyada) nə edirdiniz?”

‫َال َْم َي َر ْوا َا َّنا َج َع ْل َنا ال َّْي َل ل َِي ْسكُ ُنوا ف۪ ي ِه‬ َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْنطِ ُق‬
﴾85﴿ ‫ون‬
Gecəni dincəlmələri üçün yaratdığımızı görmürlərmi, ← Onlar danışa da bilməzlər!

﴾86﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ۜ ‫ار ُم ْب ِص ًرا‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو‬
Həqiqətən, iman gətirən bir tayfa üçün bunda əlamətlər vardır. ← gündüzü isə işıqlı etdiyimizi?

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو َم ْن فِي اْال َْر‬ َّ ‫َف َف ِز َع َم ْن فِي‬ ‫ور‬
ِ ‫الص‬
ُّ ‫َو َي ْو َم ُي ْن َف ُخ فِي‬
göylərdə və yerdə olanlar dəhşətli bir qorxuya düşər, ← Sur çalınacağı gün isə,

﴾87﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو ُكلٌّ َا َت ْو ُه َد‬

َ ‫اخ ۪ر‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ا اَِّل َم ْن َشا ٓ َء ه‬
Və hamısı Ona (Allahın hüzuruna) baş əyərək gələr. ← Allahın istədiklərindən başqa!

‫اب‬ َّ ‫َوهِ َي َت ُم ُّر َم َّر‬

ۜ ِ ‫الس َح‬ ‫َو َت َرى ال ِْج َبالَ َت ْح َس ُب َها َجام َِد ًة‬
Halbuki onlar buludun keçdiyi kimi keçərlər. ← Dağları görüb onları donmuş (hərəkətsiz) zənn edərsən.

﴾88﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫ِا َّن ُه َخ ۪ب‬

َ ‫ير ِب َما َت ْف َعل‬ ‫ي َا ْت َق َن ُك َّل َش ْي ٍ ۜء‬ ِ ّٰ‫ُص ْن َع ه‬
ٓ ۪‫الل الَّذ‬
Həqiqətən, O, etdiyiniz əməllərdən xəbərdardır! ← (Bu,) hər şeyi yaxşı bacaran Allahın gördüyü işdir.
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 386

‫َفل َُه َخ ْي ٌر ِم ْن َه ۚا‬ ‫َم ْن َجا ٓ َء ِبال َْح َس َن ِة‬

onun üçün ondan daha yaxşısı vardır. ← Kim yaxşı əməllə gəlsə,

‫الس ِّي َئ ِة‬

َّ ‫َو َم ْن َجا ٓ َء ِب‬ َ ‫َو ُه ْم م ِْن َف َز ٍع َي ْو َمئِذٍ ٰا ِم ُن‬
﴾89﴿ ‫ون‬
Kim pis əməllə gələrsə, ← Onlar o gün dəhşətli qorxudan da əmin olarlar.

﴾90﴿ ‫ُون‬
َ ‫َه ْل ُت ْج َز ْو َن ا اَِّل َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫وه ُه ْم فِي‬
ُ ‫َفكُ َّب ْت ُو ُج‬
“Siz yalnız əməllərinizin cəzasını çəkirsiniz!” ← onlar atəşin içinə üzləri üstə atılarlar.

‫الَّذ۪ ي َح َّر َم َها‬ ‫ِا َّن َما ٓ ُام ِْر ُت َا ْن َا ْع ُب َد َر َّب ٰهذِ ِه ال َْبل َْد ِة‬
O (şəhər) ki, (Allah) onu müqəddəs tutmuşdur. ← Mənə ancaq, bu şəhərin Rəbbinə ibadət etmək əmr olunub.

َ ۪‫ون م َِن ال ُْم ْسلِم‬

﴾91﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ُام ِْر ُت َا ْن َا ُك‬ ‫َول َُه ُكلُّ َش ْي ٍۘء‬
Və mənə, müsəlmanlardan olmaq əmr edilmişdir! ← Hər şey Ona məxsusdur.

ۚ ۪‫َف ِا َّن َما َي ْه َتد۪ ي ِل َن ْفسِ ه‬ ‫َو َا ْن َا ْتل َُ۬وا ا ْل ُق ْر ٰا َن َف َم ِن ْاه َت ٰدى‬
yalnız özü üçün doğru yolu tutmuş olar. ← Quran oxumaq da (əmr olundu)! Kim doğru yolda olsa,

َ ‫ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا م َِن ال ُْم ْنذِ ۪ر‬

﴾92﴿ ‫ين‬ ‫َو َم ْن َض َّل َف ُق ْل‬
“Mən yalnız qorxudan (peyğəmbərlər)dənəm! ← Kim doğru yoldan çıxsa, (ona) de ki:

۪‫َس ُي ۪ريكُ ْم ٰا َياتِه‬ ِ ّٰ‫َو ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ ه‬

O, Öz ayələrini (əlamətlərini) sizə göstərəcək, ← Və de: “Həmd Allahadır!

﴾93﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َما َر ُّب َك ِب َغاف ٍِل َع َّما َت ْع َمل‬ ۜ‫َف َت ْع ِر ُفو َن َها‬
Rəbbin, etdiyiniz əməllərdən qafil deyildir!” ← siz də onları tanıyacaqsınız.

‫ص‬
ِ ‫ور ُة ا ْل َق َص‬
َ ‫﴾ ُس‬28﴿
əl-Qəsəs (Hekayətlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 88 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫ين‬ ِ ‫ات الْكِ َت‬
ِ ‫اب ال ُْم ۪ب‬ ُ ‫ْك ٰا َي‬ َ ‫ِتل‬ ﴾1﴿ ‫ٰط ٓس ٓم‬
Bu, açıq-aydın Kitabın ayələridir! ← Ta, Sin, Mim!

َ ‫وسى َوف ِْر َع ْو َن ِبال َْح ِّق ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ٰ ‫َن ْتلُوا َعل َْي َك م ِْن َن َب ِا ُم‬
İnanan bir tayfa üçün sənə, Musanın və Fironun hekayətini həqiqi şəkildə söyləyəcəyik.

‫َو َج َع َل َا ْهل ََها شِ َي ًعا‬ ‫ض‬

ِ ‫ا َِّن ف ِْر َع ْو َن َعل فِي اْال َْر‬
onun əhalisini zümrələrə bölmüşdü.← Həqiqətən, Firon yer üzündə (Misirdə) baş qaldırıb,

‫ُيذَ ِّب ُح َا ْب َنا ٓ َء ُه ْم‬ ‫ف طَ ٓا ِئ َف ًة ِم ْن ُه ْم‬

ُ ِ‫َي ْس َت ْضع‬
onların oğlan uşaqlarını boğazlayır,← (Firon) onlardan bir tayfanı (İsrail oğullarını) aciz görüb,

َ ۪‫ان م َِن ال ُْم ْفسِ د‬

﴾4﴿ ‫ين‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬ ‫َو َي ْس َت ْح ۪ي ن َِسا ٓ َء ُه ْم‬
O, həqiqətən, fitnə-fəsad törədənlərdən idi! ← onların qadınlarını isə sağ buraxırdı.

ِ ‫اس ُت ْضعِ ُفوا فِي اْال َْر‬

‫ض‬ َ ۪‫يد َا ْن َن ُم َّن َعلَى الَّذ‬
ْ ‫ين‬ ُ ‫َو ُن ۪ر‬
Biz isə istəyirdik ki, o yerdəki zəif olanlara (İsrail oğullarına) mərhəmət göstərək,

﴾5﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َن ْج َعل َُه ُم ال َْو ِارث‬ ‫َو َن ْج َعل َُه ْم َائ َِّم ًة‬
və onları varislər edək, ← onları öndə gedənlər edək,
387 əl-Qəsəs surəsi Cüz 20

َ ‫ود ُه َما ِم ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْحذَ ُر‬

﴾6﴿‫ون‬ َ ‫ان َو ُج ُن‬
َ ‫َو ُن ِر َي ف ِْر َع ْو َن َو َه َام‬ ِ ‫َو ُن َم ِّك َن ل َُه ْم فِي اْال َْر‬
‫ض‬
Firona, Hamana və ordularına, qorxduqları şeyi göstərək.←və onları yer üzündə möhkəmləndirək,

‫َف ِا َذا ِخ ْف ِت َعل َْي ِه َف َالْق۪ ي ِه فِي ال َْي ِّم‬ ‫ى َا ْن َا ْر ِضع۪ ي ِۚه‬
ٓ ‫وس‬ ٓ ‫َو َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال‬
ٰ ‫ٰى ُا ِّم ُم‬
ondan ötrü qorxduğun vaxt, onu dəryaya (Nil çayına) at. ← Musanın anasına da vəhy etdik ki: “Onu əmizdir.

ُ ‫وه ِال َْي ِك َو َجاعِ ل‬

َ ۪‫ُوه م َِن ال ُْم ْر َسل‬
﴾7﴿ ‫ين‬ ُ ‫ِا َّنا َرا ٓ ُّد‬ ‫َو اَل َت َخاف۪ ي َو اَل َت ْح َزن ۪ۚي‬
Biz onu sənə qaytaracağıq, və onu peyğəmbərlərdən edəcəyik!” ← Qorxma və kədərlənmə!

ۜ‫ون ل َُه ْم َع ُد ًّوا َو َح َز ًنا‬

َ ُ‫ل َِيك‬ ‫َفا ْل َت َقطَ ُه ٰالُ ف ِْر َع ْو َن‬
özlərinə düşmən və başlarına bəla olsun. ← Fironun adamları onu götürdülər ki,

َ ٔ‫َكا ُنوا َخاطِ ـ‬

﴾8﴿ ‫۪ين‬ ‫ود ُه َما‬
َ ‫ان َو ُج ُن‬
َ ‫ا َِّن ف ِْر َع ْو َن َو َه َام‬
günahkar idilər. ← Həqiqətən, Firon, Haman və onların əsgərləri,

‫ُوه‬
ُ ‫اَل َت ْق ُتل‬ ‫َك‬ ِ ‫َو َقال‬
َ ‫َت ْام َر َا ُت ف ِْر َع ْو َن ُق َّر ُت َع ْي ٍن ل۪ي َول‬
Onu öldürməyin! ← Fironun qadını (Asiyə) dedi: “(Bu uşaq) mənim və sənin gözaydınlığımızdır.

﴾9﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬ ‫ى َا ْن َي ْن َف َع َنا ٓ َا ْو َن َّت ِخذَ ُه َول ًَدا‬
ٓ ‫َع ٰس‬
Halbuki onlar bilmirdilər. ← Bəlkə, o bizə bir fayda verər, yaxud onu oğulluğa götürərik!”

۪‫ا ِْن َك َاد ْت َل ُت ْبد۪ ي ِبه‬ ۜ‫ار ًغا‬

ِ ‫وسى َف‬
ٰ ‫َو َا ْص َب َح ُف َؤ ُاد ُا ِّم ُم‬
Az qala onu büruzə verəcəkdi,← Musanın anasının ürəyi bomboş olmuşdu.

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾10﴿ ‫۪ين‬ َ ُ‫ل َْو اَل ٓ َا ْن َر َبطْ َنا َعلٰ ى َق ْل ِب َها ِل َتك‬
əgər möminlərdən olsun deyə, ürəyinə səbir verməsəydik.

َ ‫َف َب ُص َر ْت ِبه۪ َع ْن ُج ُن ٍب َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬

﴾11﴿‫ون‬ ‫َو َقال َْت اِل ُْختِه۪ ُق ۪ ّصي ِۘه‬
O da, onlar hiss etmədən uzaqdan onu (Musanı) izlədi.← O, (Musanın) bacısına dedi:“Onun dalınca get!”

‫ى َا ْه ِل َب ْي ٍت‬ ُّ ِ ‫َو َح َّر ْم َنا َعل َْي ِه ال َْم َر‬

ٓ ٰ‫َف َقال َْت َه ْل َا ُدلكُ ْم َعل‬ ‫اض َع م ِْن َق ْب ُل‬
(Musanın bacısı) dedi: “Bir ev əhlini sizə göstərimmi ki, ← Daha əvvəl ona süd analarını qadağan etmişdik.

﴾12﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو ُه ْم ل َُه َن‬

َ ‫اص ُح‬ ‫َيكْ ُفلُو َن ُه لَكُ ْم‬
və onlar ona qarşı xeyirxah olacaqlar?” ← onlar sizin üçün onun qayğısına qalacaqlar,

‫َك ْي َت َق َّر َع ْي ُن َها َو اَل َت ْح َز َن‬ ٓ ‫َف َر َد ْد َن ُاه ِال‬

۪‫ٰى ُا ّمِه‬
onun gözü aydın olsun və kədərlənməsin, ← Beləcə onu anasına qaytardıq ki,

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾13﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫َو ِل َت ْعل ََم َا َّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬
Lakin onların əksəriyyəti bilməz! ← və Allahın vədinin haqq olduğunu bilsin.
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 388

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾14﴿‫۪ين‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬ ۜ‫ى ٰا َت ْي َن ُاه ُحكْ ًما َوعِ ل ًْما‬
ٓ ‫اس َت ٰو‬
ْ ‫َول ََّما َبل ََغ َا ُش َّد ُه َو‬
Yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq! ← (Musa) yetkinləşib kamilləşəndə ona hikmət və elm verdik.

‫َف َو َج َد ف۪ َيها َر ُجل َْي ِن َي ْق َتت اَِل ِۘن‬ ‫ين َغ ْف َل ٍة م ِْن َا ْهل َِها‬
ِ ‫َو َد َخ َل ال َْمد۪ ي َن َة َعلٰ ى ۪ح‬
və orada, vuruşan iki adam gördü. ← (Musa) şəhərə, əhalisi xəbərsizkən girdi,

ۚ ۪‫َو ٰهذَ ا م ِْن َع ُد ِّوه‬ ۪‫ٰهذَ ا م ِْن ۪ش َيعتِه‬

Bu biri isə düşmənlərindəndi. ← Bu biri öz tərəftarlarından,

‫وسى َف َق ٰضى َعل َْي ِۘه‬

ٰ ‫َف َو َك َز ُه ُم‬ ۙ ۪‫اس َت َغا َث ُه الَّذ۪ ي م ِْن ۪ش َيعتِه۪ َعلَى الَّذ۪ ي م ِْن َع ُد ِّوه‬
ْ ‫َف‬
Musa da onu vurdu və onu öldürdü.← Onun tərəfdarlarından olan kimsə, düşməninə qarşı ondan kömək istədi.

ٌ ‫ِا َّن ُه َع ُد ٌّو ُم ِضلٌّ ُم ۪ب‬

﴾15﴿ ‫ين‬ ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ َّ ‫َقالَ ٰهذَ ا م ِْن َع َم ِل‬
Həqiqətən, o, açıq-aşkar (haqq yoldan) azdıran bir düşməndir!” ← (Musa) dedi: “Bu, Şeytan əməlindəndir.

‫اغف ِْر ل۪ي‬

ْ ‫َف‬ ‫َقالَ َر ِّب ِا ّن۪ي ظَ ل َْم ُت َن ْف ۪سي‬
Elə isə məni bağışla!” ← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Şübhəsiz ki, mən özümə zülm etdim.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾16﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْغ ُف‬
َّ ‫ور‬ ‫َف َغ َف َر ل َُه‬
Həqiqətən, O, bağışlayandır, rəhm edəndir! ← O da onu bağışladı.

َ ۪‫ون ظَ ۪ه ًيرا ِلل ُْم ْج ِرم‬

﴾17﴿ ‫ين‬ َ ‫َفل َْن َا ُك‬ ‫َقالَ َر ِّب ِب َما ٓ َا ْن َع ْم َت َعل ََّي‬
əsla günahkarlara arxa olmayacağam!”← (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Mənə verdiyin nemətə görə,

‫س‬ ْ ‫َف ِا َذا ا َّلذِ ي‬

ِ ‫اس َت ْن َص َر ُه ِب اْال َْم‬ ‫َف َا ْص َب َح فِي ال َْمد۪ ي َن ِة َخا ٓ ِئ ًفا َي َت َر َّق ُب‬
Birdən, dünən ondan kömək diləyən kəs, ← Beləliklə, şəhərdə qorxaraq ətrafa göz qoya-qoya səhərə çıxdı.

ٌ ‫ى ِا َّن َك ل ََغ ِو ٌّي ُم ۪ب‬

﴾18﴿ ‫ين‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالَ ل َُه ُم‬ ‫َي ْس َت ْص ِر ُخ ُه‬
Musa ona dedi: “Sən həqiqətən, açıq-aşkar bir azğınsan!”← fəryad çəkib onu köməyə çağırdı.

‫ى‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َقالَ َيا ُم‬ َ ِ‫َفل ََّما ٓ َا ْن َا َر َاد َا ْن َي ْبط‬
‫ش ِبالَّذ۪ ي ُه َو َع ُد ٌّو ل َُه َم ۙا‬
o dedi: “Ey Musa!← (Musa) onların hər ikisinə düşmən olan kəsi yaxalamaq istədiyi zaman,

‫س‬ۗ ِ ‫ْت َن ْف ًسا ِب اْال َْم‬

َ ‫َك َما َق َتل‬ ‫يد َا ْن َت ْق ُت َلن۪ي‬
ُ ‫َا ُت ۪ر‬
dünən bir nəfəri öldürdüyün kimi?← Mənidəmi öldürmək istəyirsən,

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْصل ِ۪ح‬

﴾19﴿‫ين‬ َ ُ‫يد َا ْن َتك‬
ُ ‫َو َما ُت ۪ر‬ ‫ض‬
ِ ‫ارا فِي اْال َْر‬
ً ‫ون َج َّب‬
َ ُ‫يد ا اَِّل َا ْن َتك‬
ُ ‫ا ِْن ُت ۪ر‬
və xeyirxahlıq edənlərdən olmaq istəmirsən!”← Sən yer üzündə ancaq bir zalım olmaq istəyirsən,

‫ى‬ ٰ ‫َو َجا ٓ َء َر ُج ٌل م ِْن َا ْق َصا ال َْمد۪ ي َن ِة َي ْس ٰع ۘى َقالَ َيا ُم‬

ٓ ‫وس‬
Şəhərin kənarındanbir kişi qaçaraq gəlib dedi: “Ey Musa!

َ ‫اص ۪ح‬
﴾20﴿ ‫ين‬ ِ ‫الن‬ َ ‫اخ ُر ْج ِا ّن۪ي ل‬
َّ ‫َك م َِن‬ ْ ‫َف‬ َ ‫ل َي ْا َتمِ ُر‬
َ‫ون ِب َك ل َِي ْق ُتلُوك‬ َ َ‫ا َِّن ال َْم ا‬
Elə isə, çıx get. Mən həqiqətən, sənə yaxşılıq edənlərdənəm!”← Əyanlar səni öldürmək üçün məsləhətləşirlər.

َ ۪‫َقالَ َر ِّب َن ِّجن۪ي م َِن ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾21﴿‫ين‬ ‫َف َخ َر َج ِم ْن َها َخا ٓ ِئ ًفا َي َت َر َّق ُب‬
dedi: “Ey Rəbbim! Məni zalım tayfadan xilas et!”← O (Musa) da qorxaraq göz qoya-qoya oradan çıxıb,
389 əl-Qəsəs surəsi Cüz 20

﴾22﴿ ‫يل‬ َّ ‫ي َا ْن َي ْهدِ َين۪ي َس َوا ٓ َء‬

ِ ‫الس ۪ب‬ ٓ ‫َع ٰسى َر ۪ ّب‬ َ‫َول ََّما َت َو َّج َه ِت ْل َقا ٓ َء َم ْد َي َن َقال‬
“Ola bilsin ki, Rəbbim mənə doğru yolu göstərsin!”← O, Mədyən tərəfə yönəldiyi zaman dedi:

‫ون‬
َ ‫اس َي ْس ُق‬ َّ ‫َو َج َد َعل َْي ِه ُا َّم ًة م َِن‬
ِ ‫الن‬ ‫َول ََّما َو َر َد َما ٓ َء َم ْد َي َن‬
onun başında (heyvanlarını) sulayan bir dəstə adam gördü. ← Mədyən sularına çatdığı vaxt,

ۜ‫َقالَ َما َخطْ ُبكُ َما‬ ِۚ ‫ود‬

‫ان‬ َ ُ‫َو َو َج َد م ِْن ُدون ِِه ُم ْام َر َا َت ْي ِن َتذ‬
dedi: “Sizin dərdiniz nədir?” ← Onların xaricində də, (heyvanlarını) geri çəkən iki qadın görüb,

﴾23﴿ ‫ير‬
ٌ ‫َو َا ُبو َنا َش ْي ٌخ َك ۪ب‬ ِّ ‫َقا َل َتا اَل َن ْسق۪ ي َح ّٰتى ُي ْصدِ َر‬
‫الر َعا ٓ ُء‬
Atamız da yaşlı bir qocadır”.← O ikisi dedi:”Çobanlar getməmiş biz (heyvanlarımıza) su vermirik.

ِّ ‫ى ِالَى‬
َ‫الظ ِّل َف َقال‬ ّٰ
ٓ ‫ُث َّم َت َول‬ ‫َف َس ٰقى ل َُه َما‬
Sonra kölgəyə çəkildi və dedi:← Beləcə (Musa) onlar üçün (heyvanlarını) suladı.

ٌ ۪‫ْت ِال ََّي م ِْن َخ ْي ٍر َفق‬

﴾24﴿ ‫ير‬ َ ‫َر ِّب ِا ّن۪ي ل َِما ٓ َا ْن َزل‬
“Ey Rəbbim! Mən, Sənin mənə nazil edəcəyin xeyirə möhtacam!”

َ‫َا ۪بي َي ْد ُعوك‬ ‫است ِْح َيا ٓ ٍۘء َقال َْت ا َِّن‬
ْ ‫َف َجا ٓ َء ْت ُه ا ِْح ٰد ُيه َما َت ْم ۪شي َعلَى‬
“Atam səni çağırır ki, ← O ikisindən biri utana-utana onun yanına gəlib dedi ki:

َ ‫ص َعل َْي ِه ا ْل َق َص‬

‫ص‬ َّ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه َو َق‬ ۜ‫ل َِي ْج ِز َي َك َا ْج َر َما َس َق ْي َت َل َنا‬
(Musa) onun yanına gəldikdə öz hekayətini ona danışdı. ← sənə, bizim üçün sulamağının haqqını versin!”

َ ۪‫َن َج ْو َت م َِن ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾25﴿ ‫ين‬ ‫َقالَ اَل َت َخ ْف‬
Zalım tayfadan xilas olmusan!” ← O (Şüeyb peyğəmbər) dedi: “Qorxma!

ُ ۪‫اس َت ْا َج ْر َت ا ْل َق ِو ُّي اْالَم‬

﴾26﴿ ‫ين‬ ْ ‫ا َِّن َخ ْي َر َم ِن‬ ْ ‫َقال َْت ا ِْح ٰد ُيه َما َيا ٓ َا َب ِت‬
‫اس َت ْا ِج ْر ُه‬
Həqiqətən güclü, etibarlı, muzdla tutduqlarının ən yaxşısıdır!”← Onlardan biri dedi:“Atacan! Onu muzdla tut!

‫ى َا ْن َت ْا ُج َرن۪ي َث َمان َِي ِح َج ٍۚج‬

ٓ ٰ‫َعل‬ ‫يد َا ْن ُا ْنكِ َح َك ا ِْح َدى ْاب َن َت َّي َها َت ْي ِن‬ ٓ ‫َقالَ ِا ّن‬
ُ ‫۪ي ُا ۪ر‬
Beləki, səkkiz il mənə xidmət edəsən. ← (Şüeyb) dedi: “Bu iki qızımın birini sənə ərə vermək istəyirəm.

‫يد َا ْن َا ُش َّق َعل َْي َك‬

ُ ‫َو َما ٓ ُا ۪ر‬ َ‫َفا ِْن َا ْت َم ْم َت َع ْش ًرا َفمِ ْن عِ ْندِ ك‬
Sənə əziyyət vermək istəmirəm. ← Əgər tamamlayıb on ilə çatdırsan, artıq sənin tərəfindən (bir lütfdür).

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾27﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل م َِن‬
ُ ّٰ‫۪ي ا ِْن َشا ٓ َء ه‬
ٓ ‫َس َت ِج ُدن‬
İnşallah, mənim saleh kəslərdən olduğumu görəcəksən!”

‫َا َّي َما اْال ََجل َْي ِن َق َض ْي ُت‬ ‫ِك َب ْين۪ي َو َب ْي َن َك‬
َ ‫َقالَ ٰذل‬
İki müddətdən hansısa birini yerinə yetirməkdə,← O dedi: “Bu mənimlə sənin aranda olan (bir təəhhüddür).

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى َما َن ُقولُ َوك‬

﴾28﴿ ‫يل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ان َعل ََّي‬
َ ‫َف اَل ُع ْد َو‬
Allah da dediyimizə şahiddir!” ← mənə qarşı heç bir haqsızlıq olmamalıdır.
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 390

ۚ‫ارا‬
ً ‫ور َن‬ ُّ ‫ِب‬
ِ ‫الط‬ ِ ‫س م ِْن َجان‬
َ ‫ٰا َن‬ ٓ ۪‫ار ِب َا ْهلِه‬
َ ‫وسى اْال ََج َل َو َس‬
َ ‫َفل ََّما َق ٰضى ُم‬
dağın yanında bir od gördü.← Musa müddəti başa vurub ailəsi ilə birlikdə (Misirə) yola çıxdığı zaman,

‫ارا‬ ٓ ‫ِا ّن‬

ً ‫۪ي ٰا َن ْس ُت َن‬ ‫َقالَ اِل َْه ِل ِه ْامكُ ُثوٓا‬
Mən bir od gördüm. ← O, ailəsinə dedi: “Siz durun.

﴾29﴿ ‫ُون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْصطَ ل‬ ‫ار‬ َّ ‫ي ٰات۪يكُ ْم ِم ْن َها ِب َخ َب ٍر َا ْو َجذْ َو ٍة م َِن‬
ِ ‫الن‬ ٓ ‫ل ََع ۪ ّل‬
siz isinəsiniz!” ← Bəlkə, mən ondan sizə bir xəbər yaxud bir köz gətirim ki,

‫الش َج َر ِة َا ْن‬
َّ ‫ار َك ِة م َِن‬
َ ‫ُنود َِي م ِْن َشاطِ ِئ ال َْوا ِد اْال َْي َم ِن فِي ال ُْب ْق َع ِة ال ُْم َب‬ ‫َفل ََّما ٓ َا ٰت َيها‬
sağdakı vadi tərəfdə olan mübarək yerdəki ağacdan bir nida gəldi: ← Ora gəldiyi zaman,

َ ۪‫الل َر ُّب ال َْعالَم‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ى ِا ّن‬
ُ ّٰ‫۪ي َا َن ۬ا ه‬ ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َيا ُم‬
“Ey Musa! Aləmlərin Rəbbi olan Allah Mənəm!

ْ ‫َو ّٰلى ُم ْد ِب ًرا َول َْم ُي َع ّق‬

‫ِب‬ ۜ َ ‫َو َا ْن َال ِْق َع َص‬
ٌّ‫اك َفل ََّما َر ٰا َها َت ْه َت ُّز َك َا َّن َها َجا ٓن‬
arxasını dönüb qaçdı və dala da baxmadı. ← Əsanı (yerə) at!”. Onun ilan kimi qıvrıldığını gördükdə,

َ ‫ال ِمن‬
﴾31﴿ ‫۪ين‬ ٰ ْ‫ِا َّن َك م َِن ا‬ ‫ى َا ْق ِب ْل َو اَل َت َخ ْف‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َيا ُم‬
Şübhəsiz ki, sən əmin-amanlıqda olanlardansan! ← (Allah dedi:) “Ey Musa! Yaxınlaş, qorxma!

‫َت ْخ ُر ْج َب ْي َضا ٓ َء م ِْن َغ ْي ِر ُسوٓ ٍۘء‬ ‫ُك َي َدكَ ف۪ ي َج ْي ِب َك‬

ْ ‫ُا ْسل‬
eyibsiz-qüsursuz, ağappaq olaraq çıxsın. ← Əlini qoynuna sal ki,

۬ َ‫َفذَ ان َِك ُب ْر َها َنانِ م ِْن َر ِّب َك ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬

ۜ ۪‫لئِه‬ ‫الر ْه ِب‬ َ ‫اض ُم ْم ِال َْي َك َج َن‬
َّ ‫اح َك م َِن‬ ْ ‫َو‬
Bu ikisi, Firona və əyanlarına qarşı Rəbbindən iki dəlildir. ← Əlini özünə çək ki, vahimə getsin.

‫ْت ِم ْن ُه ْم َن ْف ًسا‬
ُ ‫َقالَ َر ِّب ِا ّن۪ي َق َتل‬ َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو ًما َفاسِ ق‬
﴾32﴿ ‫ين‬
O dedi: “Ey Rəbbim! Mən onlardan bir nəfəri öldürmüşəm. ← Onlar həqiqətən, fasiq bir tayfadırlar!”

‫ون ُه َو َا ْف َص ُح ِم ّن۪ي ل َِسا ًنا‬

ُ ‫َو َا ۪خي ٰه ُر‬ ﴾33﴿ ِ‫اف َا ْن َي ْق ُتلُون‬
ُ ‫َف َا َخ‬
Qardaşım Harunun dili də mənimkindən daha bəlağətlidir. ← Buna görə də, qorxuram ki, məni öldürərlər.

﴾34﴿ ِ‫اف َا ْن ُيكَ ِّذ ُبون‬ ٓ ‫ِا ّن‬

ُ ‫۪ي َا َخ‬ ‫َف َا ْرسِ ل ُْه َمعِ َي ِر ْد ًءا ُي َص ِّد ُقن ۪ۘي‬
Mən qorxuram ki, onlar məni yalanlayarlar!” ← Onu mənimlə, məni təsdiqləyəcək bir köməkçi kimi göndər.

‫َو َن ْج َع ُل لَكُ َما ُسلْطَ ا ًنا‬ َ ‫َقالَ َس َن ُش ُّد َع ُض َدكَ ِب َا ۪خ‬

‫يك‬
İkinizə də dəlil (möcüzə) verəcəyik. ← (Allah) dedi: “Sənin arxanı qardaşınla möhkəmləndirəcəyik.

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن ُت َما َو َم ِن ا َّت َب َعكُ َما ال َْغال ُِب‬ ‫ُون ِال َْيكُ َما ِب ٰا َيا ِت َن ۚا‬
َ ‫َف اَل َي ِصل‬
Siz və sizə tabe olanlar qalib gələcəksiniz!”← Onlar ayələrimiz sayəsində sizə pislik edə bilməyəcəklər.
391 əl-Qəsəs surəsi Cüz 20

‫َما ٰهذَ ا ٓ اِل سِ ْح ٌر ُم ْف َت ًرى‬ ٍ ‫وسى ِب ٰا َيا ِت َنا َب ِّي َن‬

‫ات َقالُوا‬ ٰ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم ُم‬
“Bu ancaq uydurulmuş sehrdir. ← Musa açıq-aşkar ayələrimizlə onların yanına gəldikdə onlar dedilər:

َ ‫ي ٰا َبا ٓ ِئ َنا اْال ََّول‬

﴾36﴿ ‫۪ين‬ ٓ ۪‫َو َما َسمِ ْع َنا ِب ٰهذَ ا ف‬
Öz keçmiş atalarımızdan bu barədə heç nə eşitməmişik!”

۪‫ِب َم ْن َجا ٓ َء ِبال ُْه ٰدى م ِْن عِ ْندِ ه‬ ‫ي َا ْعل َُم‬

ٓ ‫وسى َر ۪ ّب‬
ٰ ‫َو َقالَ ُم‬
Öz qatından olan hidayətlə kim gələcək, ← Musa dedi: “Rəbbim daha yaxşı bilir;

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الظَّ ال ُِم‬

﴾37﴿ ‫ون‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الد‬
َّ ‫ون ل َُه َعاق َِب ُة‬
ُ ُ‫َو َم ْن َتك‬
Həqiqətən, zalımlar nicat tapmazlar! ← və (dünya) evinin axırı (gözəl aqibəti) kimə nəsib olacaq.

‫َما َعل ِْم ُت لَكُ ْم م ِْن ِا ٰل ٍه َغ ْي ۪ر ۚي‬ ‫ل‬

ُ َ‫َو َقالَ ف ِْر َع ْو ُن َيا ٓ َا ُّي َها ال َْم ا‬
Mən sizin üçün özümdən başqa bir tanrı bilmirəm. ← Firon dedi: “Ey əyanlar!

‫اج َع ْل ل۪ي َص ْر ًحا‬

ْ ‫َف‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ان َعلَى‬
ِ ‫الط‬ ُ ‫َف َا ْوق ِْد ل۪ي َيا َه َام‬
və mənə bir qüllə düzəlt ki, ← Ey Haman! Mənim üçün palçığın üzərində od qala,

َ ‫َو ِا ّن۪ي اَلَظُ ُّن ُه م َِن الْكَ ا ِذ ۪ب‬

﴾38﴿ ‫ين‬ ٰ ‫ٰى ِا ٰل ِه ُم‬
‫وس ۙى‬ ٓ ‫ي اَطَّ ل ُِع ِال‬
ٓ ‫ل ََع ۪ ّل‬
Axı mən onu, həqiqətən, yalançı sayıram!” ← bəlkə, mən Musanın tanrısını seyr edim.

َ ‫َوظَ ُّنوٓا َا َّن ُه ْم ِال َْي َنا اَل ُي ْر َج ُع‬

﴾39﴿‫ون‬ ‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬
ِ ‫ود ُه فِي اْال َْر‬
ُ ‫اس َتكْ َب َر ُه َو َو ُج ُن‬
ْ ‫َو‬
və zənn etdilər ki, onlar bizə qaytarılmaycaqlar!← O və əsgərləri yer üzündə haqsız yerə təkəbbür göstərdilər,

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الظَّ الِم‬

﴾40﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬ ‫اه ْم فِي ال َْي ِّم‬
ُ ‫ود ُه َف َن َبذْ َن‬
َ ‫َف َا َخذْ َن ُاه َو ُج ُن‬
Bir gör zalımların axırı necə oldu! ← Buna görə də onu və əsgərlərini tutub dənizə atdıq.

َ ‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة اَل ُي ْن َص ُر‬

﴾41﴿ ‫ون‬ ‫ار‬ َّ ‫ون ِالَى‬
ِۚ ‫الن‬ َ ‫اه ْم َائ َِّم ًة َي ْد ُع‬
ُ ‫َو َج َع ْل َن‬
Qiyamət günü də onlara heç bir kömək edilməyəcəkdir!←Biz onları, cəhənnəmə çağıran rəhbərlər etdik.

﴾42﴿ ‫ين‬ ۪ ‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة ُه ْم م َِن ال َْم ْق ُب‬

َ ‫وح‬ ُّ ‫اه ْم ف۪ ي ٰهذِ ِه‬
‫الد ْن َيا ل َْع َن ًة‬ ُ ‫َو َا ْت َب ْع َن‬
Qiyamət günü isə onlar çirkin kimsələrdəndirlər. ← Bu dünyada onlara lənət damğası vurduq.

َ ‫م ِْن َب ْعدِ َما ٓ َا ْهلَكْ َنا ا ْل ُق ُر‬

‫ون اْال ُ۫ولٰى‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
əvvəlki nəsilləri məhv etdikdən sonra; ← Andolsun ki, Musaya Kitab verdik,

﴾43﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬ ‫اس َو ُه ًدى َو َر ْح َم ًة‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َب َصآئ َِر ل‬
bəlkə, onlar öyüd-nəsihət alsınlar. ← İnsanlara bir nur, doğru yolu göstərən rəhbər və rəhmət olaraq,
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 392

َ ‫ا ِْذ َق َض ْي َنا ٓ ِالٰى ُم‬

‫وسى اْال َْم َر‬ ‫ِب ال َْغ ْر ِب ِّي‬
ِ ‫َو َما ُك ْن َت ِب َجان‬
Musaya o işi (vəhy) etdiyimiz zaman. ← (Ey Rəsulum!) sən (dağın) qərb tərəfində deyildin,

َ ۪‫الشاهِ د‬
﴾44﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َما ُك ْن َت م َِن‬
(Buna) şahid olanlardan da deyildin!

‫اولَ َعل َْي ِه ُم ال ُْع ُم ُر‬

َ َ‫َف َتط‬ ‫َولٰكِ َّنا ٓ َا ْن َش ْا َنا ُق ُرو ًنا‬
Onlar uzun ömür sürdülər. ← Lakin Biz neçə-neçə nəsillər yaratdıq.

َ ۪‫َولٰكِ َّنا ُك َّنا ُم ْرسِ ل‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ‫ي َا ْه ِل َم ْد َي َن َت ْتلُوا َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ِت َن ۙا‬
ٓ ۪‫او ًيا ف‬
ِ ‫َو َما ُك ْن َت َث‬
Ancaq (elçiləri) göndərən Bizik.← Sən Mədyən əhli arasında yaşayıb ayələrimizi onlara oxumurdun.

‫ا ِْذ َن َاد ْي َنا‬ ‫ور‬ ُّ ‫ِب‬

ِ ‫الط‬ ِ ‫َو َما ُك ْن َت ِب َجان‬
(Musaya) xitab etdiyimiz zaman. ← Və sən o dağın yanında deyildin,

َ ‫ِل ُت ْنذِ َر َق ْو ًما َما ٓ َا ٰت ُيه ْم م ِْن َنذ۪ ٍير م ِْن َق ْبل‬
‫ِك‬ ‫َولٰكِ ْن َر ْح َم ًة م ِْن َر ِّب َك‬
səndən əvvəl özlərinə peyğəmbər gəlməmiş bir qövmü qorxudasan! ← Lakin Rəbbindən mərhəmət olaraq ki,

﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬
Bəlkə, onlar öyüd-nəsihət qəbul etsinlər!

‫َف َي ُقولُوا َر َّب َنا‬ ‫َول َْو اَل ٓ َا ْن ُت ۪ص َيب ُه ْم ُم ۪ص َيب ٌة ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬
deməsəydilər: “Ey Rəbbimiz!← Əgər öz əlləri ilə etdikləri əməllərinə görə onlara bir müsibət üz verincə,

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾47﴿ ‫۪ين‬ َ ُ‫ِك َو َنك‬
َ ‫َف َن َّت ِب َع ٰا َيات‬ ‫ول‬ َ ‫ل َْو اَل ٓ َا ْر َسل‬
ً‫ْت ِال َْي َنا َر ُس ا‬
biz də Sənin ayələrinə tabe olub möminlərdən olaydıq!”← Kaş, bizə bir peyğəmbər göndərəydin ki,

‫وسى‬ ‫لَو اَل ٓ اوتِي ِمثل ما اوتِي م‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ُم ال َْح ُّق م ِْن عِ ْندِ َنا َقالُوا‬
ۜ ٰ ُ َ ُ۫ٓ َ َ ْ َ ُ۫ ْ
“Musaya verilənin eynisi ona verilməli deyildimi?”← Qatımızdan onlara haqq gəldiyi zaman onlar dedilər:

َ َ‫َقالُوا سِ ْح َرانِ َتظ‬

۠‫اه َرا‬ ‫وسى م ِْن َق ْب ُل‬
ٰ ‫َا َول َْم َيكْ ُف ُروا ِب َما ٓ ُا ۫وت َِي ُم‬
Demişdilər ki: “Bir-birilə köməkləşən iki sehr!?” ← Daha əvvəl Musaya verilənləri danmamışdılarmı?

ِ ّٰ‫اب م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل‬ ٍ ‫ُق ْل َف ْا ُتوا ِبكِ َت‬ َ ‫َو َقالُوٓا ِا َّنا ِبكُ ٍّل َكاف ُِر‬
﴾48﴿ ‫ون‬
De: “Elə isə, Allah qatından bir kitab gətirin, ← Və deməmişdilər: “Biz hamısını inkar etdik!”

َ ۪‫َا َّت ِب ْع ُه ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾49﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ُه َو َا ْه ٰدى ِم ْن ُه َما‬
Əgər doğru deyirsinizsə, mən ona tabe olum!” ← o ikisindən daha çox doğru yolu göstərsin.

‫ون َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬

َ ‫اعل َْم َا َّن َما َي َّت ِب ُع‬
ْ ‫َف‬ ‫َك‬
َ ‫َفا ِْن ل َْم َي ْس َت ۪ج ُيبوا ل‬
bil ki, onlar ancaq öz nəfslərinin istəklərinə uymuşlar.← Əgər sənə cavab verməsələr,

ِ ّٰ‫ِب َغ ْي ِر ُه ًدى م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ‫َو َم ْن َا َضلُّ م َِّم ِن ا َّت َب َع َه ٰو ُيه‬
Allahdan bir hidayət olmayınca?!” ← Öz nəfsinə uyan kimsədən daha çox azmış olan kim var,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾50﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah zalım tayfanı doğru yola yönəltməz!
393 əl-Qəsəs surəsi Cüz 20

﴾51﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬ َ‫َو َل َق ْد َو َّص ْل َنا ل َُه ُم ا ْل َق ْول‬
bəlkə, onlar öyüd-nəsihət qəbul etsinlər. ← Həqiqətən, Biz sözü onlar üçün arxa-arxaya göndərdik ki,

َ ‫ُه ْم ِبه۪ ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾52﴿ ‫ون‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬
۪‫اب م ِْن َق ْبلِه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬
ona inanırlar. ← Ondan (Qurandan) əvvəl özlərinə kitab vermiş olduğumuz kəslər,

ٓ ‫ٰا َم َّنا ِبه۪ ٓ ِا َّن ُه ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َنا‬ ‫َو ِا َذا ُي ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم َقالُوٓا‬
“Ona inandıq. Doğrudan da, o, Rəbbimizdən (gələn) haqdır. ← Onlara (Quran) oxunduğu zaman deyirlər:

‫ِك ُي ْؤ َت ْو َن َا ْج َر ُه ْم َم َّر َت ْي ِن ِب َما َص َب ُروا‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ۪‫ِا َّنا ُك َّنا م ِْن َق ْبلِه۪ ُم ْسلِم‬
﴾53﴿ ‫ين‬
Səbr etdiklərinə görə onlara iki dəfə mükafat veriləcəkdir. ← Biz ondan əvvəl də müsəlman idik!”

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾54﴿ ‫ون‬ ُ ‫َوم َِّما َر َز ْق َن‬ َّ ‫َو َي ْد َر ُؤ َن ِبال َْح َس َن ِة‬
‫الس ِّي َئ َة‬
və özlərinə verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) xərcləyərlər. ← Onlar pisliyi yaxşılıqla dəf edərlər,

‫َو َقالُوا َل َنا ٓ َا ْع َما ُل َنا‬ ‫َو ِا َذا َسمِ ُعوا الل َّْغ َو َا ْع َر ُضوا َع ْن ُه‬
və deyirlər: “Bizim əməllərimiz bizə aiddir, ← Onlar boş söz eşitdikləri zaman ondan üz çevirirlər,

َ ۪‫اَل َن ْب َتغِ ي ال َْجاهِ ل‬

﴾55﴿ ‫ين‬ ‫َولَكُ ْم َا ْع َمالُكُ ْ ۘم َس اَل ٌم َعل َْيكُ ْم‬
Biz cahilləri istəmirik!” ← sizin əməlləriniz də sizə aiddir. Sizə salam olsun!

َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫ِا َّن َك اَل َت ْهد۪ ي َم ْن َا ْح َب ْب َت‬
Lakin Allah dilədiyini doğru yola yönəldər. ← Şübhəsiz ki, sən istədiyini doğru yola yönəldə bilməzsən.

َ ۪‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِبال ُْم ْه َتد‬

﴾56﴿ ‫ين‬
Və O, doğru yolda olanları ən yaxşı biləndir!

ۜ‫ُن َت َخطَّ ْف م ِْن َا ْر ِض َنا‬ ‫َو َقالُوٓا ا ِْن َن َّت ِب ِع ال ُْه ٰدى َم َع َك‬
yurdumuzdan qovularıq”. ← Onlar dedilər: “Əgər biz səninlə bilikdə haqq yolu tutub getsək,

‫َا َول َْم ُن َم ِّك ْن ل َُه ْم َح َر ًما ٰا ِم ًنا‬

Biz onları təhlükəsiz müqəddəs (bir yerdə) məskunlaşdırmadıqmı ki,

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾57﴿ ‫ون‬ ‫ات ُك ِّل َش ْي ٍء ِر ْز ًقا م ِْن ل َُد َّنا‬
ُ ‫ى ِال َْي ِه َث َم َر‬
ٓ ‫ُي ْج ٰب‬
Lakin onların əksəriyyəti bilməz! ← ora, qatımızdan bir ruzi olaraq hər cür meyvə gətirilir.

َ ۪‫َو َك ْم َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْر َي ٍة َبطِ َر ْت َمع‬

‫يش َت َه ۚا‬
Xoş güzəranına qürrələnən neçə-neçə məmləkəti də həlak etdik.

﴾58﴿‫۪ين‬
َ ‫َو ُك َّنا َن ْح ُن ال َْوارِ ث‬ ۜ ً‫ْك َم َساكِ ُن ُه ْم ل َْم ُت ْسكَ ْن م ِْن َب ْعدِ هِ ْم ا اَِّل َقل۪ ا‬
‫يل‬ َ ‫َف ِتل‬
(Onlara) Biz varis olduq.← Bu, onların, özlərindən sonra yalnız az bir hissəsi məskun olan yurdlarıdır.

ٓ ۪‫َح ّٰتى َي ْب َع َث ف‬
‫ي ُا ّم َِها َر ُسول‬
...taki mərkəzlərinə bir peyğəmbər göndərməmiş. ← Sənin Rəbbin məmləkətləri məhv etməz...
‫ِك ا ْل ُق ٰرى‬
َ ‫ان َر ُّب َك ُم ْهل‬
َ ‫َو َما َك‬

﴾59﴿‫ون‬ ٓ ‫َو َما ُك َّنا ُم ْهلِكِ ي ا ْل ُق ٰر‬

َ ‫ى اِل َو َا ْهل َُها ظَ ال ُِم‬ ‫َي ْتلُوا َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ِت َن ۚا‬
Biz, əhalisi zalım olmayan məmləkətləri məhv edən deyilik!← O (peyğəmbər) onlara ayələrimizi oxuyar.
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 394

ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا َو ۪زي َن ُت َه ۚا‬ ُ ‫َف َم َت‬ ‫َو َما ٓ ُا ۫وت۪ي ُت ْم م ِْن َش ْي ٍء‬
dünya həyatının malı və onun bərbəzəyidir. ← Sizə verilən hər hansı bir şey,

َ ‫َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾60﴿ ‫ُون‬ ِ ّٰ‫َو َما عِ ْن َد ه‬
‫الل َخ ْي ٌر َو َا ْب ٰقى‬
ۜ
Elə isə düşünmürsünüzmü?! ← Allah qatında olan şeylər isə daha yaxşı və daha əbədidir.

ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ َ ‫َك َم ْن َم َّت ْع َن ُاه َم َت‬ ‫َا َف َم ْن َو َع ْد َن ُاه َو ْع ًدا َح َس ًنا َف ُه َو اَلق۪ ي ِه‬
dünya həyatı malını bəxş etdiyimiz kimsə kimidir? ← Vəd etdiyimiz gözəl vədə qovuşan kimsəmi,

َ ‫ُث َّم ُه َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة م َِن ال ُْم ْح َض ۪ر‬

﴾61﴿ ‫ين‬
Sonra o, qiyamət günü gətiriləcək!

﴾62﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َا ْي َن ُش َر َكآء َِي الَّذ‬

َ ‫ين ُك ْن ُت ْم َت ْز ُع ُم‬ ُ‫َو َي ْو َم ُي َناد۪ ِيه ْم َف َي ُقول‬
“İddia etdiyiniz Mənim şəriklərim haradadır?! ← (Allah) o gün onlara səslənib deyəcək:

َ ۪‫َر َّب َنا ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء الَّذ‬

‫ين َا ْغ َو ْي َن ۚا‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ُ‫ين َح َّق َعل َْي ِه ُم ا ْل َق ْول‬
“Ey Rəbbimiz! Bunlar bizim azdırdığımız kimsələrdir. ← Haqlarında (əzab) sözü vacib olanlar deyəcəklər:

﴾63﴿‫ون‬
َ ‫َما َكا ُنوٓا ا َِّيا َنا َي ْع ُب ُد‬ ‫اه ْم َك َما َغ َو ْي َن ۚا َت َب َّر ْا َنا ٓ ِال َْي َك‬
ُ ‫َا ْغ َو ْي َن‬
Onlar bizə ibadət etmirdilər.← Azdığımız kimi onları azdırdıq. (Onlardan) uzaqlaşıb Sənə gəldik.

‫َف َد َع ْو ُه ْم َفل َْم َي ْس َت ۪ج ُيبوا ل َُه ْم‬ َ ۪‫َوق‬

‫يل ْاد ُعوا ُش َر َكا ٓ َء ُك ْم‬
Dərhal onları çağıracaqlar, amma onlara cavab verməyəcəklər. ← (Onlara) deyiləcək: Şəriklərinizi çağırın!

﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو َا َّن ُه ْم َكا ُنوا َي ْه َت ُد‬ ‫اب‬
َ َ‫َو َر َا ُوا ال َْعذ‬
Kaş onlar (dünyada) doğru yolda olsaydılar. ← Və onlar əzabı görəcəklər.

َ ۪‫َما َذا ٓ َا َج ْب ُت ُم ال ُْم ْر َسل‬

﴾65﴿ ‫ين‬ ُ‫َو َي ْو َم ُي َناد۪ ِيه ْم َف َي ُقول‬
“Peyğəmbərlərə nə cavab verdiniz?” ← (Allah) o gün onlara səslənib deyəcəkdir:

﴾66﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُه ْم اَل َي َت َسا ٓ َءل‬ ٍ‫ال ْن َبا ٓ ُء َي ْو َمئِذ‬
َ ْ‫َف َعمِ َي ْت َعل َْي ِه ُم ا‬
Onlar bir-birindən heç nə soruşa da bilməyəcəklər. ← O gün xəbərlər onlardan gizli qalacaqdır.

َ ‫ون م َِن ال ُْم ْفل ِ۪ح‬

﴾67﴿‫ين‬ َ ُ‫ى َا ْن َيك‬
ٓ ‫َف َع ٰس‬ ‫اب َو ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِحا‬
َ ‫َف َا َّما َم ْن َت‬
nicat tapanlardan olması mümkündür.←Tövbə edərək iman gətirib yaxşı işlər görən kimsəyə gəldikdə,

‫ان ل َُه ُم ال ِْخ َي َر ُ ۜة‬

َ ‫َما َك‬ ‫ار‬
ُ ‫َو َر ُّب َك َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء َو َي ْخ َت‬
Onların heç bir seçmə haqqı yoxdur. ← Rəbbin istədiyini yaradar və (peyğəmbər) seçər.

َ ‫ور ُه ْم َو َما ُي ْع ِل ُن‬

﴾69﴿‫ون‬ ُ ‫َو َر ُّب َك َي ْعل َُم َما ُتكِ ُّن ُص ُد‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫الل َو َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
﴾68﴿‫ون‬ َ ‫ُس ْب َح‬
Rəbbin, onların ürəklərinin gizli saxladığı və aşkar etdiyi şeyləri bilir.←Allah pakdır və onların şərik qoşduğu
şeylərdən ucadır!

‫ال ِخ َر ِۘة‬
ٰ ْ‫ل َُه ال َْح ْم ُد فِي اْال ُ۫ولٰى َو ا‬ ‫الل اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َو ُه َو ه‬
Dünyada və axirətdə həmd-səna Ona məxsusdur. ← Odur Allah. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.

َ ‫َول َُه ال ُْحكْ ُم َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾70﴿ ‫ون‬
Hökm də Onundur. Siz də Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız!
395 əl-Qəsəs surəsi Cüz 20

‫الل َعل َْيكُ ُم ال َّْي َل َس ْر َم ًدا ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

ُ ّٰ‫ا ِْن َج َع َل ه‬ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم‬
əgər Allah gecəni qiyamət gününə qədər üstünüzdə daimi etsəydi, ← De: “Baxın,

﴾71﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت ْس َم ُع‬ ‫الل َي ْات۪يكُ ْم ِب ِض َيا ٓ ٍ ۜء‬
ِ ّٰ‫َم ْن ِال ٌٰه َغ ْي ُر ه‬
Yenə də eşitmirsinizmi?” ← Allahdan başqa hansı tanrı sizə bir işıq gətirərdi?!

‫ار َس ْر َم ًدا ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫الل َعل َْيكُ ُم‬
ُ ّٰ‫ا ِْن َج َع َل ه‬ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم‬
əgər Allah gündüzü qiyamət gününə qədər üstünüzdə daimi etsəydi,← De: “Baxın,

َ ‫َا َف اَل ُت ْب ِص ُر‬

﴾72﴿ ‫ون‬ ‫ون ف۪ ي ِ ۜه‬ ِ ّٰ‫َم ْن ِال ٌٰه َغ ْي ُر ه‬
َ ‫الل َي ْات۪يكُ ْم ِبل َْي ٍل َت ْسكُ ُن‬
Elə isə görmürsünüzmü?” ← Allahdan başqa hansı tanrı dincəldiyiniz gecəni sizə gətirərdi?!

‫ار ِل َت ْسكُ ُنوا ف۪ ي ِه‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫َج َع َل لَكُ ُم ال َّْي َل َو‬ ۪‫َوم ِْن َر ْح َمتِه‬
sizin üçün gecəni və gündüzü yaratdı ki, orada dincələsiniz, ← (Allah) öz mərhəmətindən dolayı,

﴾73﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ۪‫َو ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬
Bəlkə, siz şükür edəsiniz! ← və Onun lütfündən ruzi axtarasınız.

﴾74﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َا ْي َن ُش َر َكآء َِي الَّذ‬

َ ‫ين ُك ْن ُت ْم َت ْز ُع ُم‬ ُ‫َو َي ْو َم ُي َناد۪ ِيه ْم َف َي ُقول‬
“İddia etdiyiniz şəriklərim haradadır?” ← O gün (Allah) onlara səslənib deyəcəkdir:

‫َها ُتوا ُب ْر َها َنكُ ْم‬ ً ‫َو َن َز ْع َنا م ِْن ُك ِّل ُا َّم ٍة َش ۪ه‬
‫يدا َف ُق ْل َنا‬
“Dəlilinizi gətirin!”← (O gün) hər ümmətdən bir şahid çıxardacağıq və deyəcəyik:

﴾75﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬ ِ ّٰ‫َف َعل ُِموٓا َا َّن ال َْح َّق للِ ه‬
Uydurduqları şeylər (bütlər) isə onlardan qeyb olacaqlar! ← Onlar biləcəklər ki, haqq Allaha aiddir.

‫َف َب ٰغى َعل َْي ِه ْم‬ ‫وسى‬

ٰ ‫ان م ِْن َق ْو ِم ُم‬
َ ‫ون َك‬
َ ‫ار‬
ُ ‫ا َِّن َق‬
və onlara qarşı həddini aşmışdı. ← Həqiqətən, Qarun Musanın qövmündən idi,

‫ا ِْذ َقالَ ل َُه َق ْو ُم ُه‬ ۗ ‫وز َما ٓ ا َِّن َم َفات َِح ُه َل َت ُنوٓ ُأ ِبال ُْع ْص َب ِة ُا ۬ولِي ا ْل ُق َّو ِة‬
ِ ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه م َِن الْكُ ُن‬
O vaxt qövmü ona demişdi:← Ona xəzinələr vermişdik ki, onun açarları bir dəstə güclü adama ağır gələr.

َ ‫الل اَل ُي ِح ُّب ا ْل َف ِر ۪ح‬

﴾76﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫اَل َت ْف َر ْح ا َِّن ه‬
“Sevinmə! Şübhəsiz ki, Allah (malına qürrələnib) sevinənləri sevməz!

ُّ ‫س َن ۪ص َيب َك م َِن‬
‫الد ْن َيا‬ َ ‫َو اَل َت ْن‬ ‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫الد َار ا‬
َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫يك ه‬ َ ۪‫َو ْاب َت ِغ ف‬
َ ‫يما ٓ ٰا ٰت‬
Dünyadakı nəsibini də unutma! ← Allahın sənə verdiyi şeylər vasitəsilə axirət yurdunu istə (ona çalış)!

‫ض‬
ۜ ِ ‫َو اَل َت ْب ِغ ا ْل َف َس َاد فِي اْال َْر‬ ُ ّٰ‫َو َا ْحسِ ْن َك َما ٓ َا ْح َس َن ه‬
‫الل ِال َْي َك‬
Yer üzündə fitnə-fəsad törətməyi istəmə (ona çalışma)! ← Allah sənə yaxşılıq etdiyi kimi, sən də yaxşılıq et!

َ ۪‫الل اَل ُي ِح ُّب ال ُْم ْفسِ د‬

﴾77﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah fitnə-fəsad törədənləri sevməz!”
Cüz 20 əl-Qəsəs surəsi 396

‫َقالَ ِا َّن َما ٓ ُا ۫وت۪ي ُت ُه َعلٰ ى عِ ل ٍْم عِ ْند۪ ۜي‬

(Qarun) dedi: “Bu, yalnız məndəki elmə görə mənə verilmişdir.”

‫َك م ِْن َق ْبلِه۪ م َِن ا ْل ُق ُرونِ َم ْن‬

َ ‫الل َق ْد َا ْهل‬
َ ّٰ‫َا َول َْم َي ْعل َْم َا َّن ه‬
O bilmirdimi ki, Allah ondan əvvəlki nəsillərdən o kimsələri məhv etdi ki,

﴾78﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُي ْسـَٔ ُل َع ْن ُذ ُنو ِب ِه ُم ال ُْم ْج ِر ُم‬ ۜ‫ُه َو َا َش ُّد ِم ْن ُه ُق َّو ًة َو َا ْك َث ُر َج ْم ًعا‬
Günahkarlar öz günahları haqqında sorğu-sual olunmazlar. ← ondan daha qüvvətli və daha varlı idilər?

‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫ون ال َْح ٰيو َة‬
َ ‫يد‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ُ ‫ين ُي ۪ر‬ ۜ ۪‫َف َخ َر َج َعلٰ ى َق ْومِه۪ ف۪ ي ۪زي َنتِه‬
Dünya həyatını istəyənlər dedilər: ← (Qarun) zinəti içində qövmünün qarşısına çıxdı.

ٍ ‫ِا َّن ُه لَذُ و َح ٍّظ َع ۪ظ‬

﴾79﴿ ‫يم‬ ‫ون‬ ُ ‫َيا ل َْي َت َل َنا ِم ْث َل َما ٓ ُا ۫وت َِي َق‬
ُ ‫ار‬
Həqiqətən, o, böyük qismət sahibidir!” ← “Kaş ki, Qaruna verilən şeylərin eynisi bizə də veriləydi.

ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل َخ ْي ٌر‬ ُ ‫َو ْيلَكُ ْم َث َو‬ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم‬
َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
“Vay halınıza! Allahın mükafatı daha xeyirlidir... ← Elm verilmiş kəslər isə dedilər:

﴾80﴿ ‫ون‬
َ ‫الصا ِب ُر‬
َّ ‫َو اَل ُي َل ّٰق َيها ٓ ا اَِّل‬ ‫ل َِم ْن ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِح ۚا‬
Buna yalnız səbr edənlər qovuşarlar!” ←...iman gətirib yaxşı əməl edən kimsə üçün!

‫ض‬ َ ‫َف َخ َس ْف َنا ِبه۪ َو ِب َد ِار ِه اْال َْر‬

Və onu (Qarunu) evi ilə birlikdə yerə gömdük.

َ ‫ان م َِن ال ُْم ْن َت ِص ۪ر‬

﴾81﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َما َك‬ ِ ّٰ‫ان ل َُه م ِْن ِف َئ ٍة َي ْن ُص ُرو َن ُه م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َف َما َك‬
O, özünə kömək edilənlərdən də olmadı. ← Allaha qarşı ona yardım edəcək bir dəstə də yox idi.

‫ُون‬
َ ‫س َي ُقول‬ َ ۪‫َو َا ْص َب َح الَّذ‬
ِ ‫ين َت َم َّن ْوا َمكَ ا َن ُه ِب اْال َْم‬
Dünən onun yerində olmağı arzulayanlar ertəsi gün deyirdilər:

ُ ّٰ‫ل َْو اَل ٓ َا ْن َم َّن ه‬

‫الل َعل َْي َنا‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه۪ َو َي ْقدِ ُر‬
ّ ِ ‫الل َي ْب ُس ُط‬
َ ّٰ‫َو ْيكَ َا َّن ه‬
Əgər Allahın bizə lütfü olmasaydı,← “Vay! Deməli, Allah, bəndələrindən istədiyinin ruzisini artırır və
azaldırmış!

﴾82﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ْيكَ َا َّن ُه اَل ُي ْفل ُِح الْكَ اف ُِر‬ ۜ‫ف ِب َنا‬
َ ‫ل ََخ َس‬
Vay! Deməli, kafirlər nicat tapmayacaqlar!” ← şübhəsiz ki, bizi də gömərdi.

ۜ‫ض َول َف َس ًادا‬

ِ ‫ون ُعل ًُّوا فِي اْال َْر‬
َ ‫يد‬
ُ ‫اَل ُي ۪ر‬ َ ۪‫ال ِخ َر ُة َن ْج َعل َُها ِل َّلذ‬
‫ين‬ ٰ ْ‫الد ُار ا‬ َ ‫ِتل‬
َّ ‫ْك‬
yer üzündə nə təkəbbürlük etmək istəyərlər, nə də fitnə-fəsad! ← O axirət yurdunu o kəslərə verərik ki,

َ ۪‫َوال َْعاق َِب ُة ِلل ُْم َّتق‬

﴾83﴿ ‫ين‬
(Ən gözəl) aqibət isə müttəqilərə məxsusdur!

‫الس ِّي َئ ِة‬

َّ ‫َو َم ْن َجا ٓ َء ِب‬ ‫َم ْن َجا ٓ َء ِبال َْح َس َن ِة َفل َُه َخ ْي ٌر ِم ْن َه ۚا‬
Kim də pis əməllə gəlsə, ← Kim yaxşı əməllə gəlsə, onun üçün bundan daha yaxşısı vardır.

﴾84﴿ ‫ُون‬ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬

َ ‫ات ا اَِّل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ َّ ‫ين َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َف اَل ُي ْج َزى الَّذ‬
pis əməllər edənlərə ancaq etdiklərinin cəzası verilər!
397 əl-Ənkəbut surəsi Cüz 20

‫ل ََرا ٓ ُّدكَ ِالٰى َم َعا ٍ ۜد‬ َ ‫ا َِّن الَّذ۪ ي َف َر‬

‫ض َعل َْي َك ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
qayıdacağın yerə mütləq səni qaytaracaqdır. ← Həqiqətən, Quranı sənə vacib buyuran (Allah),

ٍ ‫َو َم ْن ُه َو ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾85﴿ ‫ين‬ ‫ي َا ْعل َُم َم ْن َجا ٓ َء ِبال ُْه ٰدى‬
ٓ ‫ُق ْل َر ۪ ّب‬
açıq-aşkar zəlalət içində olanı da!” ← De: “Rəbbim hidayətlə gələni də, yaxşı tanıyır,

‫ا اَِّل َر ْح َم ًة م ِْن َر ِّب َك‬ ُ ‫ى ِال َْي َك الْكِ َت‬

‫اب‬ ٓ ‫َو َما ُك ْن َت َت ْر ُجوٓا َا ْن ُيل ْٰق‬
Ancaq Rəbbindən bir mərhəmət olaraq (göndərildi).← Kitabın sənə nazil olacağına ümid etmirdin.

َ ‫َف اَل َتكُ و َن َّن ظَ ۪ه ًيرا ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾86﴿ ‫ين‬
Buna görə də qətiyyən kafirlərə arxa olma!

‫َب ْع َد ا ِْذ ُا ْن ِزل َْت ِال َْي َك‬ ِ ّٰ‫ات ه‬

‫الل‬ ِ ‫َو اَل َي ُص ُّد َّن َك َع ْن ٰا َي‬
...(o ayələr) sənə nazil edildikdən sonra.← və səni Allahın ayələrindən döndərməsinlər...

َ ۪‫َو اَل َتكُ و َن َّن م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾87﴿ ‫ين‬ ‫َو ْاد ُع ِالٰى َر ِّب َك‬
və əsla müşriklərdən olma! ← (İnsanları) Rəbbinə çağır,

‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬ ِ ّٰ‫َو اَل َت ْد ُع َم َع ه‬

‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. ← Allahla yanaşı başqa heç bir tanrıya da ibadət etmə.

َ ‫ل َُه ال ُْحكْ ُم َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾88﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ُكلُّ َش ْي ٍء َهال‬
‫ِك اِل َو ْج َه ُه‬
Hökm Onundur. Siz də Ona qaytarılacaqsınız! ← Onun cəmalından başqa hər şey məhvə olacaqdır.

ِ ‫ور ُة ال َْع ْنكَ ُب‬

‫وت‬ َ ‫﴾ ُس‬29﴿
əl-Ənkəbut (Hörümçək) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 69 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫اس َا ْن‬ َّ ‫َا َحسِ َب‬
ُ ‫الن‬ ﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
İnsanlar elə hesab edirlərmi ki, ← Əlif, Lam, Mim!

﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُي ْف َت ُن‬ ‫ُي ْت َر ُكوٓا َا ْن َي ُقولُوٓا ٰا َم َّنا‬
və onlar imtahan olunmayacaqlar? ← “İman gətirdik!”- demələrilə onlardan əl çəkiləcək,

َ ۪‫الل الَّذ‬
‫ين َص َد ُقوا‬ ُ ّٰ‫َفل ََي ْعل ََم َّن ه‬ َ ۪‫َو َل َق ْد َف َت َّنا الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Şübhəsiz ki, Allah doğru danışanları da çox yaxşı bilir, ← Onlardan əvvəlkiləri də imtahana çəkmişdik.

ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
ۜ‫ات َا ْن َي ْس ِب ُقو َنا‬ َّ ‫ُون‬ َ ۪‫َا ْم َحسِ َب الَّذ‬
َ ‫ين َي ْع َمل‬ َ ‫َول ََي ْعل ََم َّن الْكَ ا ِذ ۪ب‬
﴾3﴿ ‫ين‬
Yoxsa pis əməllər edənlər bizdən sovuşacaqlarını zənn edirlər? ← yalançıları da əlbəttə çox yaxşı bilir.

ِ ّٰ‫ان َي ْر ُجوا ِل َقا ٓ َء ه‬

‫الل‬ َ ‫َم ْن َك‬ ﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫َسا ٓ َء َما َي ْحكُ ُم‬
Kim Allaha qovuşacağına ümid edirsə (bilsin ki), ← Onlar necə də pis mühakimə yürüdürlər!

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾5﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬ ۜ ٍ ‫الل اَ ٰل‬
‫ت‬ ِ ّٰ‫َفا َِّن َا َج َل ه‬
O eşidəndir, biləndir! ← Allahın təyin etdiyi vaxt həqiqətən gələcəkdir.

َ ۪‫الل ل ََغن ٌِّي َع ِن ال َْعالَم‬

﴾6﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اه َد َف ِا َّن َما ُي َجاهِ ُد ِل َن ْفسِ ۪ ۜه‬
َ ‫َو َم ْن َج‬
Həqiqətən, Allah aləmlərə qətiyyən möhtac deyildir. ← Kim cihad edərsə, ancaq özü üçün cihad etmiş olar.
Cüz 20 əl-Ənkəbut surəsi 398

‫َل ُنكَ ّف َِر َّن َع ْن ُه ْم َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
əlbəttə onların günahlarının üstünü örtərik, ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

َ ‫َو َل َن ْج ِز َي َّن ُه ْم َا ْح َس َن الَّذ۪ ي َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾7﴿ ‫ُون‬
və mütləq onları, etdikləri əməllərdən daha gözəli ilə mükafatlandıracağıq.

‫َك ِبه۪ عِ ل ٌْم‬ َ ‫اه َداكَ ِل ُت ْش ِركَ ۪بي َما ل َْي‬

َ ‫سل‬ َ ‫َوا ِْن َج‬ ۜ‫ان ِب َوال َِد ْي ِه ُح ْس ًنا‬ ِ ْ‫َو َو َّص ْي َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Əgər çalışsalar ki, bilmədiyin bir şeyi Mənə şərik qoşasan,← İnsana, valideynlərinə yaxşılıq etməyi tövsiyə
etdik.

﴾8﴿ ‫ُون‬ ‫َف اَل ُتطِ ْع ُه َماۜ ِال ََّي َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
َ ‫َف ُا َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
Mən də nələr etdiyinizi sizə xəbər verəcəyəm! ← onda onlara itaət etmə! Qayıdışınız Mənədir.

َّ ‫َل ُن ْد ِخل ََّن ُه ْم فِي‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾9﴿ ‫ين‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
şübhəsiz ki, onları salehlərin arasına daxil edəcəyik! ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

ِ ّٰ‫َي ُقولُ ٰا َم َّنا ِب ه‬

‫الل‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
“Biz Allaha iman gətirdik!” - deyər, ← İnsanlardan elə kimsə də var ki,

ِ ّٰ‫اب ه‬
ۜ‫الل‬ ِ َ‫اس َك َعذ‬ َّ ‫َج َع َل ِف ْت َن َة‬
ِ ‫الن‬ ِ ّٰ‫َف ِا َذا ٓ ُا ۫وذ َِي فِي ه‬
‫الل‬
insanların fitnəsini Allahın əzabı kimi hesab edər. ← Allah yolunda bir əziyyət gördüyü zaman isə,

‫ل ََي ُقول َُّن ِا َّنا ُك َّنا َم َعكُ ْم‬ ‫َو َلئ ِْن َجا ٓ َء َن ْص ٌر م ِْن َر ِّب َك‬
mütləq: “Biz sizinlə birlikdə idik!” - deyər. ← Əgər Rəbbindən bir zəfər gəlsə,

﴾10﴿ ‫ين‬ ِ ‫الل ِب َا ْعل ََم ِب َما ف۪ ي ُص ُد‬

َ ۪‫ور ال َْعالَم‬ ُ ّٰ‫س ه‬
َ ‫َا َول َْي‬
Allah aləmlərin (məxluqatın) ürəklərində olanları bilmirmi?!

َ ۪‫َول ََي ْعل ََم َّن ال ُْم َنافِق‬

﴾11﴿ ‫ين‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ ُ ّٰ‫َول ََي ْعل ََم َّن ه‬
münafiqləri də yaxşı bilir! ← Şübhəsiz ki, Allah iman gətirənləri də yaxşı bilir,

ُ ‫ا َّت ِب ُعوا َس ۪بي َل َنا َو ْل َن ْحمِ ْل َخطَ َاي‬

‫اك ْم‬ َ ۪‫ين َك َف ُروا ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
“Bizim yolumuza tabe olun. Günahlarınızı öz boynumuza götürərik”.←Kafirlər isə möminlərə dedilər:

َ ‫ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾12﴿ ‫ون‬ ‫اه ْم م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬ َ ۪‫َو َما ُه ْم ِب َحامِل‬
ُ ‫ين م ِْن َخطَ َاي‬
Onlar, həqiqətən, yalançıdırlar! ← Halbuki onların günahından heç bir şeyi öz boyunlarına götürməzlər.

‫َو َا ْث َقال َم َع َا ْث َقال ِِه ْم‬ ‫َول ََي ْحمِ ل َُّن َا ْث َقال َُه ْم‬
öz yükləri ilə yanaşı, (başqa) yükləri də. ← Əlbəttə, onlar öz (günah) yüklərini da yüklənəcəklər.

َ ‫َول َُي ْسـَٔل َُّن َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َع َّما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬
﴾13﴿ ‫ون‬
Qiyamət günü, uydurduqları yalanlar barəsində mütləq sorğu-sual olunacaqlar!

َ ‫ْف َس َن ٍة ا اَِّل َخ ْم ۪س‬

ۜ‫ين َع ًاما‬ َ ‫َف َل ِب َث ف۪ ِيه ْم َال‬ ۪‫وحا ِالٰى َق ْومِه‬
ً ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُن‬
Onların arasında min ildən əlli il əskik (doqquz yüz əlli il) qaldı.←Biz Nuhu da öz tayfasına göndərdik.

﴾14﴿ ‫ون‬
َ ‫ان َو ُه ْم ظَ ال ُِم‬ ُّ ‫َف َا َخذَ ُه ُم‬
ُ ‫الطو َف‬
Onları da, özləri zülm edərkən tufan yaxaladı.
399 əl-Ənkəbut surəsi Cüz 20

َ ۪‫اها ٓ ٰا َي ًة ِلل َْعالَم‬

﴾15﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َج َع ْل َن‬ ‫السف۪ ي َن ِة‬
َّ ‫اب‬
َ ‫َف َا ْن َج ْي َن ُاه َو َا ْص َح‬
və onu aləmlərə bir ibrət dərsi etdik. ← Beləcə onu (Nuhu) və gəmi əhlini xilas etdik,

‫وه‬
ُ ‫الل َوا َّت ُق‬
َ ّٰ‫ْاع ُب ُدوا ه‬ ‫يم ا ِْذ َقالَ ِل َق ْو ِم ِه‬
َ ۪‫َوا ِْب ٰره‬
“Allaha ibadət edin və Ondan qorxun! ← İbrahimi də (yad et)! Bir zaman o, öz tayfasına demişdi:

﴾16﴿ ‫ون‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬
Heç bilirsiniz, bu sizin üçün nə qədər xeyirlidir?!

ۜ‫ون ِا ْفكً ا‬
َ ‫َو َت ْخ ُل ُق‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ْو َثا ًنا‬ َ ‫ِا َّن َما َت ْع ُب ُد‬
və yalan yaradırsınız (uydurursunuz). ← Allahı qoyub ancaq bütlərə ibadət edirsiniz,

ِ ّٰ‫َف ْاب َت ُغوا عِ ْن َد ه‬

ِّ ‫الل‬
‫الر ْز َق‬ ‫ون لَكُ ْم ِر ْز ًقا‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
َ ُ‫الل اَل َي ْملِك‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َت ْع ُب ُد‬
Elə isə ruzini Allah qatından istəyin! ← Həqiqətən, Allah qoyub, ibadət etdikləriniz sizə ruzi verə bilməzlər.

َ ‫ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾17﴿ ‫ون‬ ‫اشكُ ُروا ل َُه‬
ْ ‫وه َو‬
ُ ‫َو ْاع ُب ُد‬
Siz Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız!”← Ona ibadət edin və Ona şükür edin.

‫َوا ِْن ُتكَ ِّذ ُبوا َف َق ْد َكذَّ َب ُا َم ٌم م ِْن َق ْبلِكُ ْم‬

Əgər təkzib etsəniz, sizdən əvvəlki ümmətlər də təkzib etmişdilər.

ُ ّٰ‫ف ُي ْبدِ ُئ ه‬
‫الل ال َْخل َْق‬ َ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َك ْي‬ ُ ‫الر ُسولِ اِل ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬
﴾18﴿‫ين‬ َّ ‫َو َما َعلَى‬
Allahın yaratmağı necə başlatdığını görmədilərmi? ← Peyğəmbərin vəzifəsi ancaq açıq-aşkar təbliğ etməkdir!

﴾19﴿ ‫ير‬ ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬

ٌ ‫الل َي ۪س‬ َ ‫ا َِّن ٰذل‬ ُ ۪‫ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬
Həqiqətən, bu, Allah üçün asandır! ← Sonra onu geri qaytaracaqdır (yenidən dirildəcəkdir).

‫ف َب َد َا ال َْخل َْق‬
َ ‫َفا ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫ُق ْل ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və (Allahın) yaratmağa necə başladığına baxın! ← De: “Yer üzündə gəzin,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾20﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ال ِخ َر َة‬ َّ ‫الل ُي ْنشِ ُئ‬
ٰ ْ‫الن ْش َا َة ا‬ ُ ّٰ‫ُث َّم ه‬
Şübhəsiz ki, Allah hər şeyə qadirdir! ← Sonra Allah axirət yaradılışını yaradacaqdır.

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْقل َُب‬

﴾21﴿ ‫ون‬ ‫ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْر َح ُم َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Siz də Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! ← O, istədiyinə əzab verər, istədiyinə də rəhm edər.

‫الس َما ٓ ِۘء‬

َّ ‫ض َول فِي‬
ِ ‫ين فِي اْال َْر‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬
Nə yerdə, nə də göydə, siz (Allahı) aciz qoya bilməzsiniz!

ٓ ۪‫الل َو ِل َقآئِه‬
ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫َوالَّذ‬ ِ ّٰ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِ ه‬
ٍ۟ ‫الل م ِْن َول ٍِّي َول َن ۪ص‬
﴾22﴿‫ير‬
Allahın ayələrini və Onunla qarşılaşacaqlarını ← Allahdan başqa sizin nə bir haminiz, nə də köməkçiniz var!”
inkar edənlərə gəldikdə,

﴾23﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك َيئ ُِسوا م ِْن َر ْح َمت۪ي‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır. ← onlar, Mənim mərhəmətimdən ümidlərini üzüblər.
Cüz 20 əl-Ənkəbut surəsi 400

‫وه‬
ُ ‫ُوه َا ْو َح ِّر ُق‬
ُ ‫ا ْق ُتل‬ ‫اب َق ْوم ِ۪ه ٓ ا َّ آِل َا ْن َقالُوا‬
َ ‫ان َج َو‬
َ ‫َف َما َك‬
“Onu öldürün, yaxud onu yandırın!” ← Onun qövmünün cavabı isə ancaq (belə) demək oldu:

﴾24﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬
َّ ‫الل م َِن‬
ُ ّٰ‫َف َا ْن ٰج ُيه ه‬
Həqiqətən, bunda, iman gətirən bir tayfa üçün ibrətlər vardır! ← Allah isə onu oddan xilas etdi.

ُّ ‫َم َو َّد َة َب ْينِكُ ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َي ۚا‬ ِ ّٰ‫َو َقالَ ِا َّن َما ا َّت َخذْ ُت ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ْو َثا ًن ۙا‬
dünya həyatında aranızdakı dostluğa görədir.←(İbrahim) dedi:“Allahı qoyub bütlərə pərəstiş etməyiniz yalnız,

‫َو َيل َْع ُن َب ْع ُضكُ ْم َب ْع ًض ۘا‬ ٍ ‫ُث َّم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َيكْ ُف ُر َب ْع ُضكُ ْم ِب َب ْع‬
‫ض‬
və bir-birinizə lənət oxuyacaqsınız. ← Sonra qiyamət günü bir-birinizi inkar edəcəksiniz,

﴾25﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َم ْا ٰويكُ ُم‬
Sizə kömək edənlər də tapılmayacaqdır!”← Sizin məskəniniz atəşdir.

‫اج ٌر ِالٰى َر ۪ ّبي‬

ِ ‫ِا ّن۪ي ُم َه‬ َ‫ُوط َو َقال‬
ٌ ‫َف ٰا َم َن ل َُه ل‬
ۜ
“Mən Rəbbimə (onun əmr etdiyi yerə) hicrət edirəm. ← Beləcə Lut ona iman gətirdi və dedi:

ُ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾26﴿ ‫يم‬
Həqiqətən, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibi Odur!”

َ ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ ي ُذ ِّر َّي ِت ِه ال ُّن ُب َّو َة َوالْكِ َت‬

‫اب‬ ‫وب‬
َ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه ٓ ا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Onun nəslinə də peyğəmbərlik və kitab əta etdik. ← Biz ona (İbrahimə) də İshaqı və Yəqubu bəxş etdik.

﴾27﴿ ‫ين‬ َّ ‫ال ِخ َر ِة لَمِ َن‬

َ ‫الصال ِ۪ح‬ ٰ ْ‫َو ِا َّن ُه فِي ا‬ ‫الد ْن َي ۚا‬
ُّ ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه َا ْج َر ُه فِي‬
O, axirətdə də mütləq salehlərdəndir! ← Dünyada ona mükafatını verdik.

ِ ‫ون ا ْل َف‬
‫اح َش َة‬ َ ‫ِا َّنكُ ْم َل َت ْا ُت‬ ٓ ۪‫َولُوطً ا ا ِْذ َقالَ ِل َق ْومِه‬
“Həqiqətən, siz əxlaqsız bir iş görürsünüz ki, ← Lutu da (yad et)! Bir zaman o öz qövmünə demişdi:

َ ۪‫َما َس َب َقكُ ْم ِب َها م ِْن َا َحدٍ م َِن ال َْعالَم‬

﴾28﴿ ‫ين‬
sizdən əvvəl aləmlərdən (məxluqatdan) heç kəs onu etməyib?

‫ون ف۪ ي َناد۪ يكُ ُم ال ُْم ْنكَ َر‬

َ ‫يل َو َت ْا ُت‬
َ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َو َت ْقطَ ُع‬ َ‫الر َجال‬
ِّ ‫ون‬
َ ‫َائ َِّنكُ ْم َل َت ْا ُت‬
yol kəsib məclislərinizdə çirkin iş görürsünüz?”←Həqiqətənmi siz kişilərə (şəhvətlə) yaxınlaşırsınız,

َ ۪‫الصادِق‬
﴾29﴿‫ين‬ َّ ‫الل ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬ ِ َ‫ا ْئ ِت َنا ِب َعذ‬
ِ ّٰ‫اب ه‬ ‫اب َق ْومِه۪ ٓ ا اَِّل َا ْن َقالُوا‬
َ ‫ان َج َو‬
َ ‫َف َما َك‬
“Əgər doğru danışanlardansansa, bizə Allahın əzabını gətir!” ← Qövmünün cavabı isə ancaq belə demək oldu:

َ ۪‫َقالَ َر ِّب ا ْن ُص ْرن۪ي َعلَى ا ْل َق ْو ِم ال ُْم ْفسِ د‬

﴾30﴿ ‫ين‬
(Lut) dedi: “Ey Rəbbim! Fitnə-fəsad törədən qövmə qarşı mənə yardım et!”
401 əl-Ənkəbut surəsi Cüz 20

‫ِا َّنا ُم ْهلِكُ وٓا َا ْه ِل ٰهذِ ِه ا ْل َق ْر َي ِۚة‬ َ ۪‫َول ََّما َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َنا ٓ ا ِْب ٰره‬
‫يم ِبال ُْب ْش ٰر ۙى َقالُوٓا‬
“Biz bu məmləkət əhlini məhv edəcəyik. ← Elçilərimiz İbrahimə müjdə gətirdikləri zaman dedilər:

َ ۪‫ا َِّن َا ْهل ََها َكا ُنوا ظَ الِم‬

﴾31﴿ ‫ين‬
Həqiqətən oranın əhalisi zalımdır”.

‫َقالُوا َن ْح ُن َا ْعل َُم ِب َم ْن ف۪ َيه ۘا‬ ۜ‫َقالَ ا َِّن ف۪ َيها لُوطً ا‬

Onlar dedilər: “Biz, kimin orada olduğunu çox yaxşı bilirik.← (İbrahim) dedi: “Axı Lut oradadır!”

﴾32﴿ ‫ين‬
َ ‫َكا َن ْت م َِن ال َْغا ِب ۪ر‬ ‫َل ُن َن ِّج َي َّن ُه َو َا ْهل َُه اِل ْام َر َا َت ُه‬
(Övrəti, orada) qalanlardan olacaq!”← Onu və ailəsini əlbəttə xilas edəcəyik. Yalnız övrətindən başqa.

‫اق ِب ِه ْم َذ ْر ًعا‬ ٓ ‫۪س‬

َ ‫ي َء ِب ِه ْم َو َض‬ ‫َول ََّما ٓ َا ْن َجا ٓ َء ْت ُر ُس ُل َنا لُوطً ا‬
(Lut) onlara görə kədərləndi və ürəyi sıxıldı. ← Elçilərimiz Luta gəldikləri zaman,

َ ‫ِا َّنا ُم َن ُّجوكَ َو َا ْهل‬

‫َك ا اَِّل ْام َر َا َت َك‬ ‫َو َقالُوا اَل َت َخ ْف َو اَل َت ْح َز ْن‬
Biz səni və ailəni xilas edəcəyik. Yalnız övrətindən başqa.← Onlar isə dedilər: “Qorxma və kədərlənmə!

﴾33﴿ ‫ين‬
َ ‫َكا َن ْت م َِن ال َْغا ِب ۪ر‬
O (orada) qalanlardan olacaq!

﴾34﴿ ‫ون‬
َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْف ُس ُق‬ ‫الس َما ٓ ِء‬
َّ ‫ى َا ْه ِل ٰهذِ ِه ا ْل َق ْر َي ِة ِر ْج ًزا م َِن‬ َ ‫ِا َّنا ُم ْن ِزل‬
ٓ ٰ‫ُون َعل‬
...etdikləri pozğunluğa görə!” ← Biz bu məmləkət əhlinin üzərinə göydən bir əzab endirəcəyik...

َ ‫َو َل َق ْد َت َر ْك َنا ِم ْن َها ٓ ٰا َي ًة َب ِّي َن ًة ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬

﴾35﴿ ‫ُون‬
Həqiqətən, düşünən bir qövm üçün o məmləkətdən açıq-aydın bir ibrət nişanəsi saxladıq.

‫الل‬
َ ّٰ‫َف َقالَ َيا َق ْو ِم ْاع ُب ُدوا ه‬ ُ ‫َو ِالٰى َم ْد َي َن َا َخ‬
‫اه ْم ُش َع ْي ًب ۙا‬
O da dedi: “Ey qövmüm! Allaha ibadət edin! ← Mədyənə də qardaşları Şüeybi (göndərdik).

َ ۪‫ض ُم ْفسِ د‬
﴾36﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو اَل َت ْع َث ْوا فِي اْال َْر‬ ‫ال ِخ َر‬
ٰ ْ‫َو ْار ُجوا ال َْي ْو َم ا‬
və yer üzündə fitnə-fəsad törətməyin!” ← Qiyamət gününə ümid bəsləyin,

َ ۪‫َف َا ْص َب ُحوا ف۪ ي َد ِارهِ ْم َجاثِم‬

﴾37﴿‫ين‬ ‫الر ْج َف ُة‬
َّ ‫وه َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Onlar dizüstə çöküb evlərində qaldılar.← Amma onu təkzib etdilər. Buna görə onları sarsıntı yaxaladı.

‫َو َق ْد َت َب َّي َن لَكُ ْم م ِْن َم َساكِ ن ِِه ْم‬ ‫ود ۬ا‬

َ ‫َو َع ًادا َو َث ُم‬
Onların məskənlərindən sizə bəllidir. ← Həmçinin Adı və Səmudu (da məhv etdik).

َ ‫يل َو َكا ُنوا ُم ْس َت ْب ِص ۪ر‬

﴾38﴿‫ين‬ ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َف َص َّد ُه ْم َع ِن‬ ‫ان َا ْع َمال َُه ْم‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو َز َّي َن ل َُه ُم‬
və gözüaçıq olduqları halda onları haqq yoldan çıxartdı. ← Şeytan, onlara öz əməllərini gözəl göstərdi,
Cüz 20 əl-Ənkəbut surəsi 402

ِ ‫وسى ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُه ْم ُم‬ ‫ان‬
َ ‫ون َوف ِْر َع ْو َن َو َه َام‬
َ ‫ار‬
ُ ‫َو َق‬
Musa onlara açıq-aydın dəlillər gətirmişdi. ← Qarunu da, Fironu da, Hamanı da (məhv etdik).

َ ۪‫ض َو َما َكا ُنوا َسا ِبق‬

﴾39﴿ ‫ين‬ ِ ‫اس َتكْ َب ُروا فِي اْال َْر‬
ْ ‫َف‬
Onlar isə yer üzündə təkəbbürlük etdilər və (əzabımızdan) sovuşa bilmədilər!

ِ ‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه َح‬

‫اص ًب ۚا‬ ۚ ۪‫َفكُ ل َا َخذْ َنا ِبذَ ْن ِبه‬
Onlardan kiminin üstünə qızmar daş yağdıran qasırğa göndərdik. ← Beləcə hər birini öz günahı ilə yaxaladıq.

َ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َخ َس ْف َنا ِب ِه اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َا َخذَ ْت ُه‬
‫الص ْي َح ُة‬
onlardan kimini yerə gömdük, ← Onlardan kimini dəhşətli səs yaxaladı,

َ ‫َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾40﴿‫ون‬ ‫الل ل َِيظْ ل َِم ُه ْم‬ َ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َا ْغ َر ْق َن ۚا َو َما َك‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
Lakin onlar özlərinə zülm edirdilər. ← Onlardan kimini suda boğduq. Allah onlara zülm etmirdi.

ۜ‫وت ِا َّت َخذَ ْت َب ْي ًتا‬

ِۚ ‫َك َم َث ِل ال َْع ْنكَ ُب‬ ِ ّٰ‫ين ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ْول َِيا ٓ َء‬ َ ۪‫َم َث ُل الَّذ‬
özünə yuva qurmuş hörümçəyin halına bənzəyir.← Allahdan başqasını özlərinə dost tutanların halı,

﴾41﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬ ِۢ ‫وت ل ََب ْي ُت ال َْع ْنكَ ُب‬
‫وت‬ ِ ‫َوا َِّن َا ْو َه َن ال ُْب ُي‬
Kaş biləydilər! ← Şübhəsiz ki, evlərin ən zəifi hörümçək yuvasıdır.

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾42﴿ ‫يم‬ ‫ون م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َما َي ْد ُع‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!← Əlbəttə ki, Allah, Onu qoyub nəyə dua etdiklərini bilir.

َ ‫َو َما َي ْع ِقل َُها ٓ اِل ال َْعال ُِم‬

﴾43﴿ ‫ون‬ ‫اس‬
ِۚ ‫ِلن‬ َ ‫َو ِتل‬
َّ ‫ْك اْال َْم َثالُ َن ْض ِر ُب َها ل‬
Onları isə yalnız (həqiqəti) bilənlər anlayarlar. ← Bu məsəlləri insanlar üçün çəkirik.

َ ‫ِك اَ ٰل َي ًة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬

﴾44﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َخل ََق ه‬
Həqiqətən, bunda, möminlər üçün bir ibrət vardır! ← Allah göyləri və yeri haqq olara yaratdı.

‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫َو َاق ِِم‬ ِ ‫ُا ْت ُل َما ٓ ُا ۫و ِح َي ِال َْي َك م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬
və namazı qıl. ← Kitabdan sənə vəhy olunanı oxu,

‫الصلٰ و َة َت ْن ٰهى َع ِن ا ْل َف ْح َشا ٓ ِء َوال ُْم ْنكَ ِ ۜر‬

َّ ‫ا َِّن‬
Şübhəsiz ki, namaz çirkin və pis işlərdən çəkindirər.

﴾45﴿ ‫ون‬
َ ‫الل َي ْعل َُم َما َت ْص َن ُع‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ‫َولَذِ ْك ُر ا‬
‫لل َا ْك َب ُر‬
Allah nə etdiklərinizi bilir! ← Allahı zikr etmək isə şübhəsiz ki, daha böyükdür.
403 əl-Ənkəbut surəsi Cüz 21

‫ين ظَ ل َُموا ِم ْن ُه ْم‬

َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬ ‫اب ا اَِّل ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬
ِ ‫َول ُت َجا ِدلُوٓا َا ْه َل الْكِ َت‬
içlərindən zülm edənləri istisna olmaqla! ← Kitab əhli ilə ancaq ən gözəl tərzdə mücadilə edin,

‫ي ُا ْن ِزلَ ِال َْي َنا َو ُا ْن ِزلَ ِال َْيكُ ْم‬

ٓ ۪‫َو ُقولُوٓا ٰا َم َّنا ِبالَّذ‬
Və deyin ki: “Biz özümüzə nazil olana (Qurana) da, sizə nazil olana da inanırıq.

﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َن ْح ُن ل َُه ُم ْسل ُِم‬ ِ ‫َو ِال ُٰه َنا َو ِال ُٰهكُ ْم َو‬
‫اح ٌد‬
Biz Ona təslim olanlarıq!”← Bizim də ilahımız, sizin də ilahınız birdir.

َ ‫اب ُي ْؤ ِم ُن‬
ۚ ۪‫ون ِبه‬ َ ‫اه ُم الْكِ َت‬ َ ۪‫َفالَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َت ْي َن‬ َ ‫ِك َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Özlərinə kitab verdiyimiz kəslər ona (Qurana) inanırlar. ← Kitabı (Quranı) da sənə belə nazil etdik.

َ ‫َو َما َي ْج َح ُد ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ اِل الْكَ اف ُِر‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ۜ ۪‫َوم ِْن ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء َم ْن ُي ْؤم ُِن ِبه‬
Bizim ayələrimizi yalnız kafirlər inkar edərlər! ← Bunlardan da ona inanan kimsələr var.

َ ‫َو اَل َت ُخ ُّط ُه ِب َيم۪ ين‬

‫ِك‬ ٍ ‫َو َما ُك ْن َت َت ْتلُوا م ِْن َق ْبلِه۪ م ِْن كِ َت‬
‫اب‬
nə də onu əlinlə yazırdın. ← (Ey Rəsulum!) Sən ondan əvvəl isə nə bir kitab oxuyurdun,

‫ين ُاو ُتوا الْعِ ل َْم‬

َ ۪‫ور الَّذ‬
ِ ‫ات ف۪ ي ُص ُد‬
ٌ ‫ات َب ِّي َن‬
ٌ ‫َب ْل ُه َو ٰا َي‬ َ ‫اب ال ُْم ْبطِ ل‬
﴾48﴿ ‫ُون‬ َ ‫ِا ًذا اَل ْر َت‬
Əksinə, o, elm verilmiş kəslərin sinələrindəki açıq-aydın ayələrdir.←Yoxsa, batilə uyanlar şübhəyə düşərdilər.

ٌ ‫َو َقالُوا ل َْو اَل ٓ ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه ٰا َي‬

ۜ ۪‫ات م ِْن َر ِّبه‬ َ ‫َو َما َي ْج َح ُد ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ ا اَِّل الظَّ ال ُِم‬
﴾49﴿‫ون‬
Onlar dedi: “Rəbbindən ona möcüzələr enməli deyildimi?”←Bizim ayələrimizi yalnız zalımlar inkar edərlər.

﴾50﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫َو ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ِ ّٰ‫ات عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ ٰ ْ‫ُق ْل ِا َّن َما ا‬
ُ ‫ال َي‬
Mən isə yalnız açıq-aşkar xəbərdarlıq edənəm!”← De ki: “Möcüzələr ancaq Allahın qatındadır.

َ ‫َا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َك الْكِ َت‬

‫اب ُي ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم‬ ‫َا َول َْم َيكْ ف ِِه ْم‬
Biz, özlərinə oxunan o kitabı sənə nazil etmişik! ← Onlara kifayət etmədimi;

َ ‫ِك ل ََر ْح َم ًة َوذ ِْك ٰرى ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾51﴿ ‫ون‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, iman gətirən bir tayfa üçün mərhəmət və öyüd-nəsihət vardır!

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َي ْعل َُم َما فِي‬ ۚ‫يدا‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َك ٰفى ِب ه‬
ً ‫الل َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم َش ۪ه‬
O, göylərdə və yerdə nə varsa bilir.← De: “Mənimlə sizin aranızda Allahın şahid olması kifayətdir.

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾52﴿ ‫ون‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِبال َْباطِ ِل َو َك َف ُروا ِب ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar əsl ziyana uğrayanlardır!” ← Batilə inanıb Allahı inkar edənlərə gəldikdə,
Cüz 21 əl-Ənkəbut surəsi 404

‫َول َْو اَل ٓ َا َج ٌل ُم َس ًّمى‬ ‫اب‬

ِ َ‫َو َي ْس َت ْع ِجلُو َن َك ِبال َْعذ‬
Əgər əvvəlcədən müəyyən edilmiş bir vaxt olmasaydı,← Əzabın gəlməsi üçün səni tələsdirirlər.

﴾53﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََي ْات َِي َّن ُه ْم َب ْغ َت ًة َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬ ‫اب‬
ُ َ‫ل ََجا ٓ َء ُه ُم ال َْعذ‬
Şübhəsiz ki, (əzab) onlara qəflətən, özləri də hiss etmədən gələcəkdir. ← əlbəttə, əzab onlara gələrdi.

َ ‫َوا َِّن َج َه َّن َم ل َُم ۪حيطَ ٌة ِبالْكَ اف ِ۪ر‬

﴾54﴿ ‫ين‬ ‫اب‬
ۜ ِ َ‫َي ْس َت ْع ِجلُو َن َك ِبال َْعذ‬
Həqiqətən, Cəhənnəm kafirləri bürüyəcəkdir!← Əzabın gəlməsi üçün səni tələsdirirlər.

﴾55﴿‫ُون‬
َ ‫َو َي ُقولُ ُذو ُقوا َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫اب م ِْن َف ْوق ِِه ْم َوم ِْن َت ْح ِت َا ْر ُجل ِِه ْم‬
ُ َ‫َي ْو َم َي ْغ ٰش ُيه ُم ال َْعذ‬
Və deyəcək: “Etdiklərinizi dadın!”← O gün əzab onları üstlərindən və ayaqlarının altından saracaqdır.

﴾56﴿ ِ‫اع ُب ُدون‬ ْ ‫اي َف‬

َ ‫َفا َِّي‬ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا َِّن َا ْر ۪ضي َواسِ َع ٌة‬
َ ۪‫َيا عِ َباد َِي الَّذ‬
Elə isə, yalnız Mənə ibadət edin! ← Ey iman gətirən bəndələrim! Şübhəsiz ki, Mənim yerim genişdir.

َ ‫ُث َّم ِال َْي َنا ُت ْر َج ُع‬

﴾57﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ُكلُّ َن ْف‬
‫س َذا ٓ ِئ َق ُة ال َْم ْو ِت‬
Sonra Bizim hüzurumuza qaytarılacaqsınız! ← Hər can ölümü dadacaqdır.

‫َل ُن َب ِّو َئ َّن ُه ْم م َِن ال َْج َّن ِة ُغ َر ًفا‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onları cənnət otaqlarında yerləşdirəcəyik. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

َ ۪‫ن ِْع َم َا ْج ُر ال َْعامِل‬

﴾58﴿ ‫ين‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Əməl edənlərin mükafatı necə gözəldir! ← Onun (ağacları) altından çaylar axar. Orada əbədi qalacaqlar.

ۗ ‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن َدا ٓ َّب ٍة اَل َت ْحمِ ُل ِر ْز َق َها‬ ﴾59﴿‫ُون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َص َب ُروا َو َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم َي َت َو َّكل‬
Ruzisini daşıya bilməyən neçə-neçə canlılar da vardır.← O (əməl edən) kəslər ki, səbr edər və Rəbbinə
təvəkkül edərlər!

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾60﴿‫يم‬ ُ ۪‫السم‬
َّ ‫َو ُه َو‬ ‫اك ْم‬
ُ ‫لل َي ْر ُز ُق َها َوا َِّي‬
O eşidəndir, biləndir. ← Allah onlara da, sizə də ruzi verir.
ُ ّٰ‫َا ه‬

‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫“ ْم‬Kim
‫الش‬
َّ ‫ض َو َس َّخ َر‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َم ْن َخل ََق‬ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم‬
göyləri və yeri yaratdı, günəşi və ayı ram etdi?” ← Həqiqətən, əgər onlardan soruşsan ki:

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َف َا ّٰنى ُي ْؤ َفك‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ل ََي ُقول َُّن ه‬
Elə isə, onlar (haqdan) necə döndərilirlər? ← Onlar mütləq deyəcəklər ki: “Allah!”

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾62﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه۪ َو َي ْقدِ ُر ل َُه‬
Şübhəsiz, Allah hər şeyi biləndir!← Allah Öz bəndələrindən istədiyinin ruzisini artırar və azaldar.
ّ ِ ‫لل َي ْب ُس ُط‬
ُ ّٰ‫َا ه‬

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َم ْن َن َّزلَ م َِن‬
‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم‬
“Kim göydən su endirdi,← Həqiqətən, əgər onlardan soruşsan ki:

ۜ‫الل‬
ُ ّٰ‫ل ََي ُقول َُّن ه‬ ‫ض م ِْن َب ْعدِ َم ْوت َِها‬
َ ‫َف َا ْح َيا ِب ِه اْال َْر‬
Onlar mütləq: “Allah!”-deyəcəklər.← və öldükdən (quruduqdan) sonra onunla yerə can verdi?”

َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْع ِقل‬

﴾63﴿ ‫ُون‬ ۜ ِ ّٰ‫ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ ه‬
Lakin onların əksəriyyəti dərindən fikirləşmir!← De: “Həmd Allaha məxsusdur!”
405 ər-Rum surəsi Cüz 21

‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫الد َار ا‬
َّ ‫َوا َِّن‬ ‫الد ْن َيا ٓ اِل ل َْه ٌو َولَعِ ٌب‬
ُّ ‫َو َما ٰهذِ ِه ال َْح ٰيو ُة‬
Axirət yurduna gəldikdə,← Bu dünya həyatı, əyləncə və oyundan başqa bir şey deyildir.

﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫ان ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬
ُۢ ‫ل َِه َي ال َْح َي َو‬
şübhəsiz ki, o əsl həyatdır. Kaş biləydilər!

‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬

َ ‫الد‬ َ ‫الل ُم ْخل ِ۪ص‬
َ ّٰ‫َد َع ُوا ه‬ ِ ‫َف ِا َذا َركِ ُبوا فِي ا ْل ُفل‬
‫ْك‬
dini Ona məxsus edərək Allaha dua edərlər.← Onlar gəmiyə mindikləri zaman,

َ ‫ِا َذا ُه ْم ُي ْش ِر ُك‬

﴾65﴿ ‫ون‬ ‫َفل ََّما َن ّٰج ُيه ْم ِالَى ال َْب ِّر‬
yenə onlar (Ona) şərik qoşarlar ki,← (Allah) onları quruya çıxartdığı zaman,

﴾66﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬ ۠‫اه ْم َول َِي َت َم َّت ُعوا‬
ُ ‫ل َِيكْ ُف ُروا ِب َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
Onlar yaxın vaxtda biləcəklər!← özlərinə verdiklərimizi inkar etsinlər və kef çəksinlər.

‫اس م ِْن َح ْول ِِه ْم‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫ف‬
ُ َّ‫َو ُي َت َخط‬ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّنا َج َع ْل َنا َح َر ًما ٰا ِم ًنا‬
Halbuki ətraflarındakı adamlar yaxalanırlar.← (Məkkəni) müqəddəs, təhlükəsiz etdiyimizi görmürlərmi?

‫الل َكذِ ًبا‬

ِ ّٰ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬ ِ ّٰ‫ون َو ِبن ِْع َم ِة ه‬
َ ‫الل َيكْ ُف ُر‬
﴾67﴿‫ون‬ َ ‫َا َف ِبال َْباطِ ِل ُي ْؤ ِم ُن‬
O kəsdən daha zalım kimdir ki, Allaha qarşı yalan uydurar,← Onlar batilə inanıb Allahın nemətinimi danırlar?

َ ‫س ف۪ ي َج َه َّن َم َم ْث ًوى ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾68﴿ ‫ين‬ َ ‫َال َْي‬ ‫َا ْو َكذَّ َب ِبال َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُه‬
Kafirlər üçün Cəhənnəmdə yer yoxdurmu? ← yaxud özünə haqq gəldikdə onu təkzib edər?!

َ ‫الل ل ََم َع ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾69﴿ ‫۪ين‬ َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ۜ‫اه ُدوا ف۪ ي َنا َل َن ْهدِ َي َّن ُه ْم ُس ُب َل َنا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َج‬
Şübhəsiz ki, Allah yaxşı əməllər edənlərlədir! ← Yolumuzda cihad edənləri öz yollarımıza yönəldərik.

‫وم‬
ِ ‫الر‬
ُّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬30﴿
ər-Rum (Rumlular) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 60 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫وم‬ ُّ ‫ُغل َِب ِت‬
ُ ‫الر‬ ﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
Rumlular (Bizanslılar) məğlub oldular. ← Əlif, Lam, Mim!

َ ‫َو ُه ْم م ِْن َب ْعدِ َغ َل ِب ِه ْم َس َي ْغل ُِب‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ‫ض‬ ٓ ۪‫ف‬
ِ ‫ي َا ْد َنى اْال َْر‬
Onlar, məğlubiyyətlərindən sonra qalib gələcəklər; ← Ən yaxın (ən aşağı) bir yerdə.

َ ‫َو َي ْو َمئِذٍ َي ْف َر ُح ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾4﴿ ‫ون‬ ‫۪ين للِ هّٰ ِ اْال َْم ُر م ِْن َق ْب ُل َوم ِْن َب ْع ُد‬
َ ‫ف۪ ي ِب ْض ِع سِ ن‬
O gün möminlər sevinəcəklər;← Bir neçə il ərzində. Əvvəl də, sonra da iş (hökm) Allahındır.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ َّ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬ ِ ّٰ‫ِب َن ْص ِر ه‬
‫اللۜ َي ْن ُص ُر َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
O, yenilməz qüvvət sahibidir, mərhəmətlidir! ← Allahın köməyi ilə. O, istədiyinə kömək edər.
Cüz 21 ər-Rum surəsi 406

﴾6﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫الل َو ْع َد ُه‬
ُ ّٰ‫ِف ه‬ ِ ّٰ‫َو ْع َد ه‬
ُ ‫اللۜ اَل ُي ْخل‬
Lakin insanların çoxu bilməz! ← Allahın vədidir. Allah Öz vədinə xilaf çıxmaz.

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم َغا ِفل‬

﴾7﴿ ‫ُون‬ ٰ ْ‫َو ُه ْم َع ِن ا‬ ُّ ‫ون ظَ اهِ ًرا م َِن ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۚا‬ َ ‫َي ْعل َُم‬
axirətdən isə onlar xəbərsizdirlər. ← Onlar dünya həyatının zahirini bilirlər,

‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ٓ ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َما َخل ََق ه‬ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ۪‫َا َول َْم َي َت َفكَّ ُروا ف‬
Allah göyləri, yeri və onların arasındakıları ancaq haqqla yaratdı,← Onlar öz-özlərinə düşünmürlərmi ki,

َ ‫اس ِب ِل َقا ٓ ِ۬ئ َر ِّب ِه ْم لَكَ اف ُِر‬

﴾8﴿ ‫ون‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫۪يرا م َِن‬
ً ‫َوا َِّن َكث‬ ‫َو َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
ۜ
Həqiqətən, insanların çoxu Rəbbi ilə qarşılaşacağını inkar edir.← və müəyyən bir müddət üçün (yaratdı)?

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َك ْي‬ ِ ‫َا َول َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض َف َي ْنظُ ُروا‬
özlərindən əvvəlkilərin aqibəti necə oldu? ← Yer üzündə gəzib görmürlərmi ki,

‫وها‬
َ ‫وها ٓ َا ْك َث َر م َِّما َع َم ُر‬
َ ‫ض َو َع َم ُر‬
َ ‫اروا اْال َْر‬
ُ ‫َو َا َث‬ ‫َكا ُنوٓا َا َش َّد ِم ْن ُه ْم ُق َّو ًة‬
Torpağı şumlayır və onu, bunlardan daha çox abad etmişdilər. ← Onlar bunlardan daha qüvvətli idilər.

‫الل ل َِيظْ ل َِم ُه ْم‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َف َما َك‬ ۜ ِ ‫َو َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
Allah onlara zülm etmirdi,← Peyğəmbərləri onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər.

َ ‫َولٰكِ ْن َكا ُنوٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َيظْ ل ُِم‬

﴾9﴿ ‫ون‬
Ancaq onlar özləri özlərinə zülm edirdilər.

ِ ّٰ‫ات ه‬
﴾10﴿‫الل َو َكا ُنوا ِب َها َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬ ِ ‫َا ْن َكذَّ ُبوا ِب ٰا َي‬ ‫ى‬
ٓ ‫السوٓ ٰا‬ َ ۪‫ان َعاق َِب َة الَّذ‬
ُّ ‫ين َا َسا ٓ ُؤا‬ َ ‫ُث َّم َك‬
Çünki Allahın ayələrini yalanlayıb onları lağa qoyurdular.← Sonra, pislik edənlərin aqibəti lap pis oldu.

َ ‫ُث َّم ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ُ ۪‫لل َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Sonra siz Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız.← Allah yaratmağa başlayır, sonra onu geri gətirir.

﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫ِس ال ُْم ْج ِر ُم‬
ُ ‫اع ُة ُي ْبل‬
َ ‫الس‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َو َي ْو َم َت ُق‬
Qiyamət qopacağı gün isə günahkarlar susub oturacaqlar.

﴾13﴿‫ين‬
َ ‫َو َكا ُنوا ِب ُش َر َكآئ ِِه ْم َكاف ِ۪ر‬ ‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه ْم م ِْن ُش َر َكآئ ِِه ْم ُش َف ٰعٓ ُ۬ؤا‬
Onlar öz şəriklərini inkar edəcəklər.←Şəriklərindən onlar üçün şəfaət edəcək kimsələr də olmayacaq.

َ ‫اع ُة َي ْو َمئِذٍ َي َت َف َّر ُق‬

﴾14﴿ ‫ون‬ َ ‫الس‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َو َي ْو َم َت ُق‬
Qiyamət qopacağı gün - məhz o gün onlar bir-birindən ayrılacaqlar.

َ ‫َف ُه ْم ف۪ ي َر ْو َض ٍة ُي ْح َب ُر‬
﴾15﴿ ‫ون‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬
onlar (cənnət) bağçaları içində sevinc içində olacaqlar. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,
407 ər-Rum surəsi Cüz 21

‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو ِل َقا ٓ ِئ ا‬
َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
Kafir olub ayələrimizi və axirətə qovuşacaqlarını yalanlayanlara gəldikdə,

﴾17﴿ ‫ون‬ َ ‫ون َو ۪ح‬

َ ‫ين ُت ْص ِب ُح‬ َ ‫ين ُت ْم ُس‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫الل ۪ح‬ َ ‫﴾ َف ُس ْب َح‬16﴿‫ون‬
َ ‫اب ُم ْح َض ُر‬
ِ َ‫ِك فِي ال َْعذ‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Elə isə axşama çatanda və səhərə çıxanda Allahı təsbih edin! ← onlar əzabın içinə gətiriləcəklər.

﴾18﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َعشِ ًّيا َو ۪ح‬

َ ‫ين ُتظْ ِه ُر‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه ال َْح ْم ُد فِي‬
Gün batanda da, günortaya çıxdığınızda da! ← Göylərdə və yerdə həmd Ona məxsusdur;

‫َو ُي ْخ ِر ُج ال َْم ِّي َت م َِن ال َْح ِّي‬ ‫ُي ْخ ِر ُج ال َْح َّي م َِن ال َْم ِّي ِت‬
diridən də ölü çıxardır. ← Ölüdən diri çıxardır,

﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُت ْخ َر ُج‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬ ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
َ ‫َو ُي ْح ِي اْال َْر‬
Siz də (dirildilib qəbirlərinizdən) belə çıxardılacaqsınız. ← Ölümündən sonra torpağı dirildir.

َ ‫ُث َّم ِا َذا ٓ َا ْن ُت ْم َب َش ٌر َت ْن َتشِ ُر‬

﴾20﴿ ‫ون‬ ٍ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ ٓ َا ْن َخ َل َقكُ ْم م ِْن ُت َر‬
‫اب‬
Sonra siz bir insan olub yayılırsınız. ← Sizi torpaqdan yaratması da Onun əlamətlərindəndir.

‫ِل َت ْسكُ ُنوٓا ِال َْي َها‬ ً ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ ٓ َا ْن َخل ََق لَكُ ْم م ِْن َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ْز َو‬
‫اجا‬
onlarla ünsiyyət edəsiniz.← Onun əlamətlərindəndir ki, sizin üçün öz cinsinizdən zövcələr yaratdı ki,

﴾21﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫َو َج َع َل َب ْي َنكُ ْم َم َو َّد ًة َو َر ْح َم ًة‬
Həqiqətən, bunda, düşünən bir qövm üçün ibrətlər vardır! ← Aranızda da sevgi və mərhəmət yaratmışdır.

‫اخت اَِل ُف َالْسِ َنتِكُ ْم َو َال َْوانِكُ ْم‬

ْ ‫َو‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ َخل ُْق‬
Dillərinizin və rənglərinizin müxtəlifliyi də. ← Göylərin və yerin yaradılışı Onun əlamətlərindəndir;

﴾22﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ۪‫ات ِلل َْعالِم‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, bunda, bilənlər üçün ibrətlər vardır!

‫َو ْابت َِغا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم م ِْن َف ْضل ۪ ِۜه‬ ‫ار‬ َّ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ َم َن ُامكُ ْم ِبال َّْي ِل َو‬
ِ ‫الن َه‬
Onun lütfündən (ruzi) istəməniz də. ← Gecə və gündüz yatmanız da Onun əlamətlərindəndir;

﴾23﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْس َم ُع‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, eşidən insanlar üçün bunda ibrətlər vardır!

‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬

َّ ‫َو ُي َن ِّزلُ م َِن‬ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ ُي ۪ريكُ ُم ال َْب ْر َق َخ ْو ًفا َوطَ َم ًعا‬
O, göydən su endirir, ← Qorxu və ümid verən ildırımı sizə göstərməsi də Onun əlamətlərindəndir.

﴾24﴿ ‫ُون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ َ ‫َف ُي ْح ۪ي ِب ِه اْال َْر‬
ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
Həqiqətən, bunda, ağlını işlədən bir qövm üçün ibrətlər vardır. ← və ölümündən sonra yeri onunla dirildir.
Cüz 21 ər-Rum surəsi 408

‫ض ِب َا ْم ِر ۪ ۜه‬
ُ ‫الس َما ٓ ُء َو اْال َْر‬ َ ‫َوم ِْن ٰا َيات ِ۪ه ٓ َا ْن َت ُق‬
َّ ‫وم‬
Göyün və yerin, Onun əmrilə durması da Onun əlamətlərindəndir.

َ ‫ض ِا َذا ٓ َا ْن ُت ْم َت ْخ ُر ُج‬
﴾25﴿ ‫ون‬ ِ ‫م َِن اْال َْر‬ ُ ‫ُث َّم ِا َذا َد َع‬
‫اك ْم َد ْع َو ًة‬
siz dərhal yerdən çıxarsınız. ← Sonra sizi bircə dəfə çağıran kimi,

َ ‫ُكلٌّ ل َُه َقا ِن ُت‬

﴾26﴿ ‫ون‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه َم ْن فِي‬
Hamısı Ona boyun əyər!←Göylərdə və yerdə kim varsa Onundur.

‫َو ُه َو َا ْه َو ُن َعل َْي ِ ۜه‬ ُ ۪‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َي ْب َد ُؤا ال َْخل َْق ُث َّم ُيع‬
‫يد ُه‬
Bu (iş) Onun üçün çox asandır. ← Yaratmağa başlayan, sonra onu geri gətirən (yenidən dirildən) Odur.

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾27﴿ ‫يم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َول َُه ال َْم َث ُل اْال َْعلٰ ى فِي‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Göylərdə və yerdəki ən uca sifət də Ona məxsusdur.

‫َه ْل لَكُ ْم م ِْن َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُنكُ ْم م ِْن ُش َر َكا ٓ َء‬ ‫َض َر َب لَكُ ْم َم َث اًل م ِْن َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
Sahib olduğunuz (kölələr) içərisində elə şərikləriniz varmı ki, ← (Allah) sizə özünüzdən bir məsəl çəkər.

‫َت َخا ُفو َن ُه ْم َك ۪خي َفتِكُ ْم َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫اك ْم َف َا ْن ُت ْم ف۪ ي ِه َس َوا ٓ ٌء‬
ُ ‫ف۪ ي َما َر َز ْق َن‬
Özünüzdən çəkindiyiniz kimi, onlardan çəkinəsiniz? ← sizə verdiyimiz ruzidə, siz ortaq olasınız;

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬
﴾28﴿ ‫ُون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫ِك ُن َف ِّص ُل ا‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Biz ayələri, ağlını işlədən bir qövm üçün belə ətraflı izah edirik.

‫ين ظَ ل َُموٓا َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْۚم‬

َ ۪‫َب ِل ا َّت َب َع الَّذ‬
Xeyr, zülm edənlər bilmədən öz nəfslərinin istəklərinə uydular.

﴾29﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما ل َُه ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬ ُ ّٰ‫َف َم ْن َي ْهد۪ ي َم ْن َا َض َّل ه‬
‫الل‬
Onlara kömək edə bilən kəslər də olmaz! ← Allahın yoldan çıxartdıqlarını kim doğru yola sala bilər?

ۜ‫اس َعل َْي َها‬

َ ‫الن‬ ِ ّٰ‫فِطْ َر َة ه‬
َّ ‫الل ا َّلت۪ي َفطَ َر‬ ۜ‫ين َحن۪ي ًفا‬ ّ ۪ ‫َف َاق ِْم َو ْج َه َك ل‬
ِ ‫ِلد‬
Allahın insanlara verdiyi fitrət (budur). ← Batildən haqqa tapınaraq üzünü dinə (İslama) tərəf tut.

‫ين ا ْل َق ِّي ُم‬ ّ ۪ ‫ِك‬

ُ ‫الد‬ َ ‫ٰذل‬ ِ ّٰ‫يل ل َِخل ِْق ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ل َت ْبد‬
Doğru din odur. ← Allahın yaratmasını dəyişdirmək olmaz.

﴾30﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬
Lakin insanların əksəriyyəti bilməz.

َ ۪‫الصلٰ و َة َو اَل َتكُ و ُنوا م َِن ال ُْم ْش ِرك‬

﴾31﴿‫ين‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬ ُ ‫ين ِال َْي ِه َوا َّت ُق‬
‫وه‬ َ ‫ُمن۪ي ۪ب‬
Namazı qılın və müşriklərdən olmayın;← Tövbə edərək Ona dönün və Ondan qorxun.

َ ‫ُكلُّ ِح ْز ٍب ِب َما ل ََد ْي ِه ْم َف ِر ُح‬

﴾32﴿‫ون‬ ۜ‫ين َف َّر ُقوا د۪ ي َن ُه ْم َو َكا ُنوا شِ َي ًعا‬
َ ۪‫م َِن الَّذ‬
Hər bir firqə öz əlindəkinə sevinər. ← O (müşriklər)dən ki, öz dinini parçalayıb firqə-firqə oldular.
409 ər-Rum surəsi Cüz 21

‫ين ِال َْي ِه‬

َ ‫َد َع ْوا َر َّب ُه ْم ُمن۪ي ۪ب‬ ‫اس ُض ٌّر‬
َ ‫الن‬ َّ ‫َو ِا َذا َم‬
َّ ‫س‬
Ona (Rəbbinə) tərəf dönüb tövbə edərək Rəbbinə dua edərlər. ← İnsanlara bir zərər toxunduğu zaman

َ ‫يق ِم ْن ُه ْم ِب َر ِّب ِه ْم ُي ْش ِر ُك‬

﴾33﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ِا َذا َف ۪ر‬ ‫ُث َّم ِا َذا ٓ َا َذا َق ُه ْم ِم ْن ُه َر ْح َم ًة‬
onlardan bir dəstə Rəbbinə şərik qoşar ki, ← Sonra (Allah) Öz mərhəmətindən onlara daddıran kimi,

﴾34﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َت َم َّت ُعوا۠ َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬ ‫اه ْم‬
ُ ‫ل َِيكْ ُف ُروا ِب َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
Hələki kef çəkin. Mütləq biləcəksiniz! ← onlara verdiyimiz (nemətləri) inkar etsinlər.

َ ‫َف ُه َو َي َتكَ ل َُّم ِب َما َكا ُنوا ِبه۪ ُي ْش ِر ُك‬

﴾35﴿ ‫ون‬ ‫َا ْم َا ْن َز ْل َنا َعل َْي ِه ْم ُسلْطَ ا ًنا‬
beləcə o (dəlil), şərik qoşmalarını söyləyir?! ← Yoxsa Biz onlara bir dəlil göndərdik ki,

ۜ‫َف ِر ُحوا ِب َها‬ ‫اس َر ْح َم ًة‬ َّ ‫َو ِا َذا ٓ َا َذ ْق َنا‬

َ ‫الن‬
ona sevinərlər.← İnsanlara bir mərhəmət daddırdığımız zaman,

َ ُ‫ِا َذا ُه ْم َي ْق َنط‬

﴾36﴿ ‫ون‬ ‫َوا ِْن ُت ِص ْب ُه ْم َس ِّي َئ ٌة ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬
onlar dərhal ümidsizliyə düşərlər.← Əgər onlara, öz əlləri ilə etdiklərinə görə bir müsibət üz verərsə,

‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُ ۜر‬

ّ ِ ‫الل َي ْب ُس ُط‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّن‬
Allah istədiyi kimsənin ruzisini bol edər və azaldar?!← Onlar görmürlərmi ki,

﴾37﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, iman gətirən bir tayfa üçün ibrətlər vardır!

‫يل‬
ۜ ِ ‫الس ۪ب‬ َ ‫َف ٰا ِت َذا ا ْل ُق ْر ٰبى َح َّق ُه َوالْمِ ْس ۪ك‬
َّ ‫ين َو ْاب َن‬
Yaxın qohuma, yoxsula, müsafirə (zəkat yaxud sədəqədən) haqqını ver.

﴾38﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِۘ ّٰ‫ون َو ْج َه ه‬
‫الل‬ َ ‫يد‬ َ ۪‫ِك َخ ْي ٌر ِل َّلذ‬
ُ ‫ين ُي ۪ر‬ َ ‫ٰذل‬
Nicat tapanlar da məhz onlardır! ← Allahın camalını (rizasını) diləyənlər üçün bu daha xeyirlidir.

ِ ّٰ‫َف اَل َي ْر ُبوا عِ ْن َد ه‬

‫الل‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬ ٓ ۪‫َو َما ٓ ٰا َت ْي ُت ْم م ِْن ِر ًبا ل َِي ْر ُب َ۬وا ف‬
َّ ِ‫ي َا ْم َوال‬
Allah qatında artmaz.← İnsanların malı hesabına artması üçün, faizlə verdiyiniz şeylər,

َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْضعِ ُف‬

﴾39﴿ ‫ون‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ون َو ْج َه ه‬
‫الل‬ ُ ‫َو َما ٓ ٰا َت ْي ُت ْم م ِْن َز ٰكو ٍة ُت ۪ر‬
َ ‫يد‬
qat-qat artıranlar məhz onlardır! ← Allahın camalını (rizasını) diləyərək verdiyiniz zəkata gəldikdə,

‫ُث َّم ُيم۪ ي ُتكُ ْم ُث َّم ُي ْح ۪ييكُ ْم‬ ‫لل الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم ُث َّم َر َز َقكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
sonra sizi öldürər, sonra da sizi dirildər.← O Allahdır ki, sizi yaratdı, sonra sizə ruzi verdi,

﴾40﴿‫ون‬
َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ ‫َه ْل م ِْن ُش َر َكآئِكُ ْم َم ْن َي ْف َع ُل م ِْن ٰذلِكُ ْم م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
O pakdır və şərik qoşduqlarından ucadır!← Şərikləriniz içində, bunlardan birini edən varmı?

‫اس‬ َّ ‫ِب َما َك َس َب ْت َا ْيدِ ي‬

ِ ‫الن‬ ‫ظَ َه َر ا ْل َف َس ُاد فِي ال َْب ِّر َوال َْب ْح ِر‬
...insanların öz əlləri ilə əldə etdikləri üzündən.←Quruda və suda fəsad (pozuntu) ortaya çıxar...

﴾41﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ‫ض الَّذ۪ ي َعمِ لُوا‬
َ ‫ل ُِيذ۪ ي َق ُه ْم َب ْع‬
Bəlkə, onlar qayıtsınlar. ← Ona gərə ki, (Allah) onlara, etdiklərinin bir qismini daddırsın.
Cüz 21 ər-Rum surəsi 410

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْب ُل‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫ُق ْل ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və görün, əvvəlkilərin sonu necə oldu! ← De: “Yer üzündə gəzin

‫ين ا ْل َق ِّي ِم‬ ّ ۪ ‫َف َاق ِْم َو ْج َه َك ل‬

ِ ‫ِلد‬ َ ۪‫ان َا ْك َث ُر ُه ْم ُم ْش ِرك‬
﴾42﴿ ‫ين‬ َ ‫َك‬
Üzünü düzgün dinə çevir... ← Onların çoxu müşrik idi.

َ ‫َي ْو َمئِذٍ َي َّص َّد ُع‬

﴾43﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي َي ْو ٌم ل َم َر َّد ل َُه م َِن ه‬
‫الل‬
O gün (insanlar) bölük-bölük olarlar. ← ...geri çevrilməsi olmayan o gün Allahdan gəlməmişdən əvvəl!

َ ‫ل ْن ُفسِ ِه ْم َي ْم َه ُد‬
﴾44﴿ ‫ون‬ َ ِ‫َو َم ْن َعمِ َل َصال ًِحا َف ا‬ ‫َم ْن َك َف َر َف َعل َْي ِه ُك ْف ُر ُه‬
Kim də yaxşı iş görərsə, özləri üçün yer hazırlayırlar ki,← Kim kafir olarsa, onun küfrü öz əleyhinə olar.

َ ‫ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾45﴿‫ين‬ ِ ‫الصال َِح‬
ۜ ۪‫ات م ِْن َف ْضلِه‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ل َِي ْج ِز َي الَّذ‬
Həqiqətən, O, kafirləri sevməz!← (Allah), iman gətirib saleh əməl edənlərə Öz lütfündən mükafat versin.

۪‫َول ُِيذ۪ ي َقكُ ْم م ِْن َر ْح َمتِه‬ ٍ ‫اح ُم َب ِّش َر‬

‫ات‬ ِّ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ ٓ َا ْن ُي ْرسِ َل‬
َ ‫الر َي‬
sizə Öz mərhəmətindən daddırması, ← Onun əlamətlərindəndir; Küləkləri müjdəçi olaraq göndərməsi,

﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ۪‫ْك ِب َا ْم ِره۪ َو ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬
ُ ‫َو ِل َت ْج ِر َي ا ْل ُفل‬
Bəlkə, siz (Allaha) şükür edəsiniz!← onun əmri ilə gəmilərin üzməsi və nemətindən ruzi axtarmanız.

ِ ‫َف َجا ٓ ُؤ ُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ‫ِك ُر ُسل ِالٰى َق ْوم ِِه ْم‬
َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
Və onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdilər. ← Səndən əvvəl də onların qövmünə peyğəmbərlər göndərdik.

َ ‫ان َح ًّقا َعل َْي َنا َن ْص ُر ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾47﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َو َك‬ َ ۪‫َفا ْن َت َق ْم َنا م َِن الَّذ‬
ۜ‫ين َا ْج َر ُموا‬
Mö’minlərə kömək etmək Bizə vacibdir! ← Biz də günahkarlardan intiqam aldıq.

َ ‫الس َما ٓ ِء َك ْي‬

‫ف َي َشا ٓ ُء‬ َّ ‫َف َي ْب ُسطُ ُه فِي‬ ‫۪ير َس َح ًابا‬
ُ ‫اح َف ُتث‬ ِّ ‫لل الَّذ۪ ي ُي ْرسِ ُل‬
َ ‫الر َي‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Beləcə onları səmada necə istəsə yayar, ← O Allahdır ki, küləkləri göndərib buludları hərəkətə gətirir.

ۚ ۪‫َف َت َرى ال َْو ْد َق َي ْخ ُر ُج م ِْن ِخ اَللِه‬ ‫َو َي ْج َعل ُُه كِ َس ًفا‬

Onların (buludların) da arasından yağış çıxdığını görərsən. ← və onu topa-topa edər.

َ ‫ِا َذا ُه ْم َي ْس َت ْبشِ ُر‬

﴾48﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫اب ِبه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬
َ ‫َف ِا َذا ٓ َا َص‬
dərhal onlar sevinərlər. ← Onu (yağışı) bəndələrindən istədiyinə verdiyi zaman,

َ ‫َوا ِْن َكا ُنوا م ِْن َق ْب ِل َا ْن ُي َن َّزلَ َعل َْي ِه ْم م ِْن َق ْبلِه۪ ل َُم ْبل ِ۪س‬
﴾49﴿ ‫ين‬
Halbuki üzərilərinə (o yağış) endirilməzdən əvvəl (ondan) ümidsiz idilər.

ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬

َ ‫ف ُي ْح ِي اْال َْر‬
َ ‫َك ْي‬ ِ ّٰ‫ار َر ْح َم ِت ه‬
‫الل‬ ٓ ‫َفا ْنظُ ْر ِال‬
ِ ‫ٰى ٰا َث‬
öldükdən sonra yeri necə dirildir. ← Sən Allahın rəhmətinin (yağışın) izlərinə bax ki,

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾50﴿ ‫ير‬ ‫ِك ل َُم ْح ِي ال َْم ْو ٰت ۚى‬
َ ‫ا َِّن ٰذل‬
və O, hər şeyə qadirdir! ← Həqiqətən, O (Allah), ölüləri dirildəndir,
411 ər-Rum surəsi Cüz 21

َ ‫لَظَ ُّلوا م ِْن َب ْعدِ ه۪ َيكْ ُف ُر‬

﴾51﴿ ‫ون‬ ‫يحا َف َر َا ْو ُه ُم ْص َف ًّرا‬
ً ‫َو َلئ ِْن َا ْر َس ْل َنا ۪ر‬
ondan sonra mütləq nankor olarlar.← Əgər bir yel əsdirsək və onun (əkinlərin) saraldığını görsələr,

َ ‫الد َعا ٓ َء ِا َذا َول َّْوا ُم ْد ِب ۪ر‬

﴾52﴿‫ين‬ ُّ ‫َول ُت ْسمِ ُع‬
ُّ ‫الص َّم‬ ‫َف ِا َّن َك اَل ُت ْسمِ ُع ال َْم ْو ٰتى‬
nə də dönüb gedən karlara çağırışı eşitdirə bilərsən!← Şübhəsiz, sən (haqqı) nə ölülərə eşitdirə bilərsən,

‫َو َما ٓ َا ْن َت ِب َها ِد ال ُْع ْم ِي َع ْن َض اَل َلت ِِه ْم‬

Sən korları, düşdükləri əyri yoldan düz yola sala bilməzsən.

﴾53﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم ُم ْسل ُِم‬ ‫ا ِْن ُت ْسمِ ُع ا اَِّل َم ْن ُي ْؤم ُِن ِب ٰا َيا ِت َنا‬
Onlar isə müsəlmanlardır! ← Sən (haqqı), yalnız ayələrimizə inananlara eşitdirə bilərsən.

ٍ ‫ُث َّم َج َع َل م ِْن َب ْعدِ َض ْع‬

‫ف ُق َّو ًة‬ ٍ ‫لل الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم م ِْن َض ْع‬
‫ف‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Sonra zəifliyin arxasınca qüvvətli etdi. ← O Allahdır ki, sizi zəif bir şeydən (nütfədən) yaratdı.

﴾54﴿ ‫يم ا ْل َقد۪ ُير‬

ُ ۪‫َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء َو ُه َو ال َْعل‬ ‫ُث َّم َج َع َل م ِْن َب ْعدِ ُق َّو ٍة َض ْع ًفا َو َش ْي َب ًة‬
O, istədiyini yaradır. O, (hər şeyi) biləndir, qadirdir!← Sonra qüvvətliliyin arxasınca taqətsiz və qoca etdi.

‫اع ٍ ۜة‬
َ ‫َما َل ِب ُثوا َغ ْي َر َس‬ َ ‫اع ُة ُي ْقسِ ُم ال ُْم ْج ِر ُم‬
‫ون‬ َ ‫الس‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َو َي ْو َم َت ُق‬
onlar ancaq bir saat qalıblar. ← Qiyamət qopacağı gün günahkarlar and içərlər ki,

﴾55﴿ ‫ون‬
َ ُ‫ِك َكا ُنوا ُي ْؤ َفك‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Beləcə (haqq yoldan) döndərilirdilər.

ِ ‫َل َق ْد َل ِب ْث ُت ْم ف۪ ي كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل ِالٰى َي ْو ِم ال َْب ْع ِۘث‬ ‫ان‬
َ ‫يم‬ ۪ ْ‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم َو ا‬
َ ‫ال‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
“Allahın Kitabındakı diriliş gününə qədər qaldınız.← Elm və iman verilənlər isə deyərlər:

َ ‫َولٰكِ َّنكُ ْم ُك ْن ُت ْم اَل َت ْعل َُم‬

﴾56﴿ ‫ون‬ ‫َف ٰهذَ ا َي ْو ُم ال َْب ْع ِث‬
lakin siz bilmirdiniz!”← Bu da diriliş günüdür,

﴾57﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم ُي ْس َت ْع َت ُب‬ َ ۪‫َف َي ْو َمئِذٍ اَل َي ْن َف ُع الَّذ‬
‫ين ظَ ل َُموا َم ْعذِ َر ُت ُه ْم‬
Onların tövbə etmələri də istənilməz! ← O gün zalımlara, üzrləri heç bir fayda verməz.

‫َو َلئ ِْن ِج ْئ َت ُه ْم ِب ٰا َي ٍة‬ ‫اس ف۪ ي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰانِ م ِْن ُك ِّل َم َث ٍ ۜل‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َو َل َق ْد َض َر ْب َنا ل‬
Həqiqətən, onlara bir möcüzə gətirsən də,← Bu Quranda insanlar üçün hər çür məsəl çəkdik.

﴾59﴿‫ون‬ َ ۪‫ُوب الَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬ ِ ‫الل َعلٰ ى ُقل‬
ُ ّٰ‫ِك َيطْ َب ُع ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫ين َك َف ُروٓا ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل ُم ْبطِ ل‬
﴾58﴿‫ُون‬ َ ۪‫ل ََي ُقول ََّن الَّذ‬
Allah, bilməyənlərin qəlblərini belə möhürləyər! ← kafirlər mütləq deyərlər: “Siz ancaq yalançısınız!”

َ ‫ين اَل ُيو ِق ُن‬

﴾60﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو اَل َي ْس َت ِخ َّف َّن َك الَّذ‬ ِ ّٰ‫اص ِب ْر ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ْ ‫َف‬
Və qəti inanmayanlar səni etinasızlığa sövq etməsinlər. ← Sən səbr et! Şübhəsiz ki, Allahın vədi haqdır.
Cüz 21 Loğman surəsi 412

‫ان‬
َ ‫ور ُة ل ُْق ٰم‬
َ ‫﴾ ُس‬31﴿
Loğman (Loğman əleyhissəlam) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 34 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
َ ‫ُه ًدى َو َر ْح َم ًة ِلل ُْم ْحسِ ن‬
﴾3﴿‫۪ين‬ ﴾2﴿ ‫يم‬ ِ ‫ات الْكِ َت‬
ِۙ ‫اب ال َْح ۪ك‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬ ﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
Yaxşılıq edənlərə doğru yol və rəhmətdir.← Bu, hikmətli Kitabın (Quranın) ayələridir. ← Əlif, Lam, Mim!

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم ُيو ِق ُن‬

﴾4﴿‫ون‬ ٰ ْ‫الز ٰكو َة َو ُه ْم ِب ا‬
َّ ‫ون‬
َ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْؤ ُت‬
َّ ‫ون‬ ُ ۪‫ين ُيق‬
َ ‫يم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
O kəslər ki, namazı qılar, zəkatı verər və axirətə qəti inanarlar;

﴾5﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك َعلٰ ى ُه ًدى م ِْن َر ِّب ِه ْم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar əsl nicat tapanlardır! ← onlar öz Rəbbindən (göstərilmiş) doğru yol üzərindədirlər.

ِ ۪‫َي ْش َت ۪ري ل َْه َو ال َْحد‬

‫يث‬ ‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
mənasız sözləri satın alarlar, ← İnsanlardan elə kimsələr də vardır ki,

ۜ ‫َو َي َّت ِخذَ َها ُه ُز ًوا‬ ‫الل ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْۙم‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
ِ ‫ل ُِي ِض َّل َع ْن َس ۪ب‬
və onu məsxərəyə qoymaq üçün. ← heç bir biliyi olmadan Allah yolundan döndərmək üçün,

﴾6﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar üçün alçaldıcı bir əzab vardır.

‫َو ّٰلى ُم ْس َتكْ ِب ًرا َك َا ْن ل َْم َي ْس َم ْع َها‬ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ٰا َيا ُت َنا‬
onları eşitmirmiş kimi təkəbbürlə arxasını çevirər, ← Və ayələrimiz ona oxunduğu zaman,

﴾7﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َف َب ِّش ْر ُه ِب َعذ‬

ٍ ‫اب َال‬ ۚ‫ي ُا ُذ َن ْي ِه َو ْق ًرا‬
ٓ ۪‫َك َا َّن ف‬
Sən də ona şiddətli bir əzabla müjdə ver! ← qulaqlarında ağırlıq (karlıq) varmış kimi.

ِ ۪‫النع‬
﴾8﴿ ‫يم‬ َّ ‫ات‬
ُ ‫ل َُه ْم َج َّن‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
onlar üçün Nəim cənnətləri vardır. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾9﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫ين ف۪ َيهاۜ َو ْع َد ه‬
ۜ‫الل َح ًّقا‬ َ ۪‫َخالِد‬
O, yenilməz qüvvət, hikmət sahibidir! ← Orada əbədi qalacaqlar; Allahın haqq vədi olaraq!

‫ض َر َواسِ َي‬
ِ ‫َو َال ْٰقى فِي اْال َْر‬ ‫ات ِب َغ ْي ِر َع َمدٍ َت َر ْو َن َها‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫َخل ََق‬
və yerdə möhkəm dağlar bərqərar etdi ki, ← (Allah), gördüyünüz göyləri dirəksiz yaratdı,

‫َو َب َّث ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َدا ٓ َّب ٍ ۜة‬

َ ۪‫َا ْن َتم‬
‫يد ِبكُ ْم‬
Və ora hər növ heyvanlardan səpələdi. ← sizi yırğalamasın.

ٍ ‫َف َا ْن َب ْت َنا ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َز ْو ٍج َك ۪ر‬

﴾10﴿ ‫يم‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫َو َا ْن َز ْل َنا م َِن‬
və (onunla) orada hər cür gözəl bitkilər yetişdirdik. ← Biz göydən su endirdik,

ۜ ۪‫ين م ِْن ُدونِه‬

َ ۪‫َف َا ُرون۪ي َما َذا َخل ََق الَّذ‬ ِ ّٰ‫ٰهذَ ا َخل ُْق ه‬
‫الل‬
İndi Mənə, ondan (Allahdan) başqalarının nə yaratdığını göstərin. ← Bu, Allahın yaratdıqlarıdır.

ٍ۟ ‫ون ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾11﴿ ‫ين‬ َ ‫َب ِل الظَّ ال ُِم‬
Xeyr, zalımlar açıq-aşkar zəlalət içindədirlər.
413 Loğman surəsi Cüz 21

ۚ ۪‫َو َم ْن َي ْشكُ ْر َف ِا َّن َما َي ْشكُ ُر ِل َن ْفسِ ه‬ ۜ ِ ّٰ‫اشكُ ْر للِ ه‬

ْ ِ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ل ُْق ٰم َن ال ِْحكْ َم َة َان‬
Kim şükür etsə, yalnız özü üçün şükür edər.← Loğmana da; “Allaha şükür et!” - deyə hikmət verdik.

ٌ ۪‫الل َغن ٌِّي َحم‬

﴾12﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
‫َو َم ْن َك َف َر‬
həqiqətən Allah heç nəyə möhtac deyildir, şükürə layiqdir! ← Kim nankor olsa, (bilsin ki),

ِ ّٰ‫َيا ُب َن َّي اَل ُت ْش ِر ْك ِب ه‬

ۜ‫الل‬ ‫َوا ِْذ َقالَ ل ُْق ٰم ُن اِل ْبنِه۪ َو ُه َو َيعِ ظُ ُه‬
“Ey oğlum! Allaha şərik qoşma! ← Bir zaman Loğman öz oğluna nəsihət edərək demişdi:

﴾13﴿ ‫يم‬ ِّ ‫ا َِّن‬

ٌ ‫الش ْركَ لَظُ ل ٌْم َع ۪ظ‬
Şübhəsiz ki, (Allaha) şərik qoşmaq böyük zülmdür!”

‫َح َم َل ْت ُه ُا ُّم ُه َو ْه ًنا َعلٰ ى َو ْه ٍن‬ ‫ان ِب َوال َِد ْي ِۚه‬ ِ ْ‫َو َو َّص ْي َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Anası zəiflik üstünə zəifliklə onu (qarnında) daşıdı.← İnsana, ata-anasına (yaxşılıq etməyi) də tövsiyə etdik.

﴾14﴿ ‫اشكُ ْر ل۪ي َول َِوال َِد ْي َك ِال ََّي ال َْم ۪ص ُير‬
ْ ِ‫َان‬ ‫َوف َِصال ُُه ف۪ ي َع َام ْي ِن‬
Mənə və ata-anana şükür et. Axır dönüş Mənədir!← Onun (süddən) kəsilməsi isə iki il ərzində olur.

‫َف اَل ُتطِ ْع ُه َما‬ ‫َك ِبه۪ عِ ل ٌْم‬ َ ‫ى َا ْن ُت ْش ِركَ ۪بي َما ل َْي‬
َ ‫سل‬ ٓ ٰ‫اه َداكَ َعل‬
َ ‫َوا ِْن َج‬
onda onlara itaət etmə. ← Əgər bilmədiyin bir şeyi Mənə şərik qoşmağına cəhd göstərsələr,

‫اب ِال ََّي‬

َ ‫يل َم ْن َا َن‬
َ ‫َوا َّت ِب ْع َس ۪ب‬ ‫الد ْن َيا َم ْع ُرو ًف ۘا‬ ِ ‫َو َص‬
ُّ ‫اح ْب ُه َما فِي‬
Tövbə edib Mənə tərəf yönələnlərin yolunu izlə. ← Dünyada onlarla gözəl davran.

﴾15﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُا َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫ُث َّم ِال ََّي َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
Mən də nə etdiklərinizi (bir-bir) sizə xəbər verəcəyəm! ← Sonra qayıdışınız Mənədir.

‫َف َتكُ ْن ف۪ ي َص ْخ َر ٍة‬ ٍ‫َيا ُب َن َّي ِا َّن َها ٓ ا ِْن َت ُك ِم ْث َقالَ َح َّب ٍة م ِْن َخ ْر َدل‬
bir qayanın içində olsa da, ← (Loğman dedi): “Oğlum, o (etdiyin bir iş), xardal dənəsi ağırlığında olsa da,

﴾16﴿ ‫ير‬ ٌ ‫الل ل َ۪ط‬

ٌ ‫يف َخ ۪ب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ُ ّٰ‫َي ْا ِت ِب َها ه‬
‫الل‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َا ْو فِي اْال َْر‬ َّ ‫َا ْو فِي‬
Həqiqətən, Allah lətifdir, xəbərdardır! ← Allah onu gətirər. ← yaxud göylərdə və ya yerin içində (olsa da),

ِ ‫َو ْا ُم ْر ِبال َْم ْع ُر‬

‫وف َوا ْن َه َع ِن ال ُْم ْنكَ ِر‬ ‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫َيا ُب َن َّي َاق ِِم‬
yaxşı işlər görməyi əmr et, pis işləri qadağan elə! ← Ey oğlum! Namazı qıl,

﴾17﴿ ‫ور‬
ِۚ ‫ِك م ِْن َع ْز ِم اْال ُُم‬
َ ‫ا َِّن ٰذل‬ ‫اص ِب ْر َعلٰ ى َما ٓ َا َص َاب َك‬
ْ ‫َو‬
Həqiqətən, bunlar vacib əməllərdəndir! ← Sənə üz verəcək müsibətlərə də döz.

ۜ‫ض َم َر ًحا‬
ِ ‫ش فِي اْال َْر‬
ِ ‫َو اَل َت ْم‬ ‫اس‬ َّ ‫َو اَل ُت َص ِّع ْر َخ َّدكَ ل‬
ِ ‫ِلن‬
Yer üzündə lovğa-lovğa gəzmə! ← İnsanlara yanağını bükmə (təkəbbürlə üz çevirmə)!

﴾18﴿ ٍۚ‫الل اَل ُي ِح ُّب ُك َّل ُم ْخ َتالٍ َف ُخور‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah, özündən razı qalıb özünü tərifləyən heç kəsi sevməz!

ِ ‫ا َِّن َا ْنكَ َر اْال َْص َو‬

﴾19﴿‫ات ل ََص ْو ُت ال َْحم۪ ِير‬ ‫ِك‬ ْ ‫َوا ْق ِص ْد ف۪ ي َم ْش ِي َك َو ْاغ ُض‬
َ ‫ض م ِْن َص ْوت‬
Çünki səslərin ən çirkini, uzunqulağın səsidir! ← Yerişində müvazinəti gözlə və səsini qaldırma!
Cüz 21 Loğman surəsi 414

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل َس َّخ َر لَكُ ْم َما فِي‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫َال َْم َت َر ْوا َا َّن‬
Allah göylərdə və yerdə nə varsa sizə ram etmişdir, ← Görmədinizmi ki,

‫اس َم ْن‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬ ‫َو َا ْس َب َغ َعل َْيكُ ْم ن َِع َم ُه ظَ اهِ َر ًة َو َباطِ َن ًة‬
İnsanlardan elə kimsələr də var ki, ← aşkar və gizli nemətləri sizə bol-bol vermişdir?

﴾20﴿ ‫۪ير‬ ٍ ‫ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْم َول ُه ًدى َول كِ َت‬

ٍ ‫اب ُمن‬ ِ ّٰ‫ُي َجادِلُ فِي ه‬
‫الل‬
...elmi, doğru yol göstərən rəhbəri və bir nurani kitabı olmadan. ← Allah barəsində mübahisə edər...

ۜ‫َقالُوا َب ْل َن َّت ِب ُع َما َو َج ْد َنا َعل َْي ِه ٰا َبا ٓ َء َنا‬ ‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
ُ ّٰ‫يل ل َُه ُم ا َّت ِب ُعوا َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
“Xeyr, atalarımızın getdiyi yola tabe olacağıq!”- deyərlər.← Onlara: “Allahın nazil etdiyinə tabe olun!”-
deyildikdə,

‫الل َو ُه َو ُم ْحسِ ٌن‬

ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْسل ِْم َو ْج َه ُه ِالَى ه‬ ﴾21﴿‫السع۪ ِير‬ ِ َ‫وه ْم ِالٰى َعذ‬
َّ ‫اب‬ ُ ‫ان َي ْد ُع‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ان‬
َ ‫َا َول َْو َك‬
Kim yaxşı əməl sahibi olub üzünü Allaha təslim edərsə, ← Şeytan onları cəhənnəm əzabına çağırırdısa necə?

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
ِ ‫الل َعاق َِب ُة اْال ُُم‬
﴾22﴿ ‫ور‬ ‫اس َت ْم َس َك ِبال ُْع ْر َو ِة ال ُْو ْث ٰقى‬
ْ ِ‫َف َقد‬
ۜ
İşlərin axırı Allaha (qayıdır)! ← ən möhkəm ipə yapışmış olar.

‫ِال َْي َنا َم ْر ِج ُع ُه ْم‬ ‫َو َم ْن َك َف َر َف اَل َي ْح ُز ْن َك ُك ْف ُر ُه‬

Onlar Bizə qayıdacaqlar.←Kim də küfr etsə, onun küfrü səni kədərləndirməsin.

﴾23﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫َف ُن َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َعمِ لُوا‬
Həqiqətən, Allah ürəklərin içini biləndir! ← Biz də onlara, nələr etdiklərini xəbər verəcəyik.

ٍ ۪‫اب َغل‬
﴾24﴿ ‫يظ‬ ٍ َ‫ُث َّم َن ْضطَ ُّر ُه ْم ِالٰى َعذ‬ ‫ُن َم ّت ُِع ُه ْم َقل۪ اًيل‬
Sonra onları ağır bir əzaba məcbur edəcəyik! ← Biz onlara bir az kef çəkdirərik.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َم ْن َخل ََق‬ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم‬
“Göyləri və yeri kim yaratmışdır?” ← Həqiqətən, əgər sən onlardan soruşsan ki:

﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬ ۜ ِ ّٰ‫اللۜ ُق ِل ال َْح ْم ُد للِ ه‬
ُ ّٰ‫ل ََي ُقول َُّن ه‬
Lakin onların çoxu bilməz! ← Şübhəsiz, deyəcəklər ki: “Allah!” De ki: “Həmd olsun Allaha!”

ُ ۪‫الل ُه َو ال َْغن ُِّي ال َْحم‬

﴾26﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬
Həqiqətən Allah möhtac deyildir, şükrə layiqdir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa, Allahındır.
َّ ‫للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬

‫َوال َْب ْح ُر َي ُم ُّد ُه م ِْن َب ْعدِ ه۪ َس ْب َع ُة َا ْب ُح ٍر‬ ‫ض م ِْن َش َج َر ٍة َا ْق اَل ٌم‬

ِ ‫َول َْو َا َّن َما فِي اْال َْر‬
dənizə də arxasından yeddi dəniz qatılsaydı, ← Əgər (yazmaq üçün) yer üzündəki ağaclar qələm olsaydı,

ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َح ۪ك‬

﴾27﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ُ ‫َما َنف َِد ْت َكل َِم‬
Həqiqətən, Allah yenilməz qüdrət sahibi, hikmət sahibidir! ← Allahın sözləri (yazmaqla) tükənməzdi.

ٌ ۪‫الل َسم‬
ٌ ‫يع َب ۪ص‬
﴾28﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اح َد ٍ ۜة‬
ِ ‫س َو‬
ٍ ‫َما َخ ْل ُقكُ ْم َو اَل َب ْع ُثكُ ْم ا اَِّل َك َن ْف‬
Həqiqətən, Allah eşidəndir, görəndir! ← Sizi yaratmaq və diriltmək ancaq bir nəfəri (yaratmaq) kimidir.
415 Loğman surəsi Cüz 21

‫ار فِي ال َّْي ِل‬

َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو ُيول ُِج‬ ‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫الل ُيول ُِج ال َّْي َل فِي‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
gündüzü də gecəyə qatır, ← Görmürsənmi ki, Allah gecəni gündüzə qatır,

ٓ ‫ُكلٌّ َي ْج ۪ر‬
ٓ ‫ي ِال‬
‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬ ‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َس َّخ َر‬
Hər biri müəyyən müddətə qədər dövr edər. ← günəşi və ayı (sizin üçün) ram etdi?

‫الل ُه َو ال َْح ُّق‬

َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬ ﴾29﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬
Bu ona görədir ki, Allah özü haqqdır, ← Həqiqətən, Allah, nələr etdiyinizdən xəbərdardır!

﴾30﴿ ‫الل ُه َو ال َْعل ُِّي الْكَ ۪ب ُير‬

َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ون م ِْن ُدو ِن ِه ال َْباطِ ُل‬
َ ‫َو َا َّن َما َي ْد ُع‬
Həqiqətən, Allah ucadır, böyükdür! ← Ondan başqa dua etdikləri isə batildir.

ۜ ۪‫ل ُِي ِر َيكُ ْم م ِْن ٰا َياتِه‬ ِ ّٰ‫ْك َت ْج ۪ري فِي ال َْب ْح ِر ِبن ِْع َم ِت ه‬
‫الل‬ َ ‫َال َْم َت َر َا َّن ا ْل ُفل‬
(Allah) sizə, Öz əlamətlərindən göstərsin deyə!?← Görmədinmi ki, gəmilər dənizdə Allahın lütfü ilə üzür;

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾31﴿ ٍ‫ات لِكُ ِّل َص َّبارٍ َشكُ ور‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, səbr edən, çox şükür edən hər kəs üçün ibrətlər vardır!

‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬

َ ‫الد‬ َ ‫الل ُم ْخل ِ۪ص‬
َ ّٰ‫َد َع ُوا ه‬ ُّ ‫َو ِا َذا َغشِ َي ُه ْم َم ْو ٌج َك‬
‫الظل َِل‬
dini Ona məxsus edərək Allaha dua edərlər. ← Onları, kölgələr kimi dalğalar bürüdüyü zaman,

‫َفمِ ْن ُه ْم ُم ْق َت ِص ٌد‬ ‫َفل ََّما َن ّٰج ُيه ْم ِالَى ال َْب ِّر‬

onlardan (bəziləri) orta mövqe tutar. ← (Allah) onları quruya çıxartdıqda

﴾32﴿ ٍ‫َو َما َي ْج َح ُد ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ اِل ُكلُّ َخ َّتارٍ َكفُور‬

Bizim ayələrimizi yalnız hər bir nankor xain inkar edər!

ۘ ۪‫اخ َش ْوا َي ْو ًما اَل َي ْج ۪زي َوال ٌِد َع ْن َولَدِ ه‬

ْ ‫َو‬ ‫اس ا َّت ُقوا َر َّبكُ ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Atanın oğula heç bir fayda verə bilməyəcəyi bir gündən qorxun; ← Ey insanlar! Rəbbinizdən qorxun.

ِ ّٰ‫ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ۜ‫ُود ُه َو َجازٍ َع ْن َوالِدِ ه۪ َش ْيـًٔا‬
ٌ ‫َو اَل َم ْول‬
Allahın vədi, şübhəsiz ki, haqdır. ← Oğulun da ataya heç bir şeylə fayda verə bilməyəcəyi (gündən qorxun)!

﴾33﴿ ‫ور‬ ِ ّٰ‫َو اَل َي ُغ َّر َّنكُ ْم ِب ه‬

ُ ‫الل ال َْغ ُر‬ ‫الد ْن َي ۠ا‬
ُّ ‫َف اَل َت ُغ َّر َّنكُ ُم ال َْح ٰيو ُة‬
Şeytan sizi, Allahla (Mərhəmətliliyinə arxayın edib) aldatmasın! ← Dünya həyatı sizi aldatmasın.

‫َو ُي َن ِّزلُ ال َْغ ْي َث‬ ‫اع ِۚة‬ َّ ‫الل عِ ْن َد ُه عِ ل ُْم‬

َ ‫الس‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Yağışı O yağdırır. ← Həqiqətən, qiyamət haqqında məlumat Allah qatındadır.

ۜ ‫س َما َذا َتكْ سِ ُب َغ ًدا‬

ٌ ‫َو َما َت ْد ۪ري َن ْف‬ ‫ام‬
ۜ ِ ‫َو َي ْعل َُم َما فِي اْال َْر َح‬
Heç kəs səhər nə qazanacağını bilməz, ← Bətnlərdə olanı da bilir.

﴾34﴿ ‫ير‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

ٌ ‫يم َخ ۪ب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وت‬
ُ ‫ض َت ُم‬
ٍ ‫س ِب َا ِّي َا ْر‬
ٌ ‫َو َما َت ْد ۪ري َن ْف‬
Allah, şübhəsiz ki, biləndir, (hər şeydən) xəbərdardır! ← və heç kəs hansı yerdə öləcəyini bilməz.
Cüz 21 əs-Səcdə surəsi 416

‫الس ْج َد ِة‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬32﴿
əs-Səcdə (Səcdə) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 30 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َ ۪‫اب ل َر ْي َب ف۪ ي ِه م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾2﴿ ‫ين‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬ ُ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾1﴿ ‫ال ٓٓم‬
Kitabın, aləmlərin Rəbbi tərəfindən nazil edilməsində heç bir şəkk-şübhə yoxdur! ← Əlif, Lam, Mim!

‫َب ْل ُه َو ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب َك‬ ‫ُون ا ْف َت ٰر ُيه‬

َ ‫َا ْم َي ُقول‬
Xeyr, o, Rəbbindən (nazil olan) bir haqqdır ki, ← Yoxsa onlar: “O, onu özündən uydurmuşdur!” - deyirlər?

﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْه َت ُد‬ َ ‫ِل ُت ْنذِ َر َق ْو ًما َما ٓ َا ٰت ُيه ْم م ِْن َنذ۪ ٍير م ِْن َق ْبل‬
‫ِك‬
Bəlkə, onlar doğru yola yönələlər! ← səndən əvvəl özlərinə peyğəmbər gəlməmiş bir qövmü qorxudasan.

‫ش‬
ۜ ِ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬ ٍ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫لل الَّذ۪ ي َخل ََق‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Sonra ərşə ucaldı. ← Allah, göyləri, yeri və onların arasındakıları altı gündə yaradandır.

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َت َتذَ َّك ُر‬ ٍ ۪‫َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِه۪ م ِْن َول ٍِّي َول َشف‬
‫يع‬
Elə isə öyüd-nəsihət qəbul etməyəcəksinizmi? ← Sizin, Ondan başqa heç bir haminiz və şəfaətçiniz yoxdur.

‫ُث َّم َي ْع ُر ُج ِال َْي ِه ف۪ ي َي ْو ٍم‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء ِالَى اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫ُي َد ِّب ُر اْال َْم َر م َِن‬
Sonra bir gündə Ona doğru yüksəlir ki, ← O, göydən yerə qədər olan işləri idarə edir.

َ ‫ْف َس َن ٍة م َِّما َت ُع ُّد‬

﴾5﴿ ‫ون‬ َ ‫ان م ِْق َد ُار ُه َال‬
َ ‫َك‬
onun müddəti, sizin saydığınızın min ilə bərabərdir.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾6﴿ ‫يم‬ َّ ‫ال َْع ۪ز ُيز‬ ‫الش َه َاد ِة‬
َّ ‫ِك َعال ُِم ال َْغ ْي ِب َو‬
َ ‫ٰذل‬
yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmət sahibidir! ← O, qeybi və aşkarı biləndir,

ِ ْ‫َو َب َد َا َخل َْق ا‬

ٍۚ ‫ال ْن َسانِ م ِْن ۪ط‬
﴾7﴿ ‫ين‬ ‫ي َا ْح َس َن ُك َّل َش ْي ٍء َخ َل َق ُه‬
ٓ ۪‫َالَّذ‬
İnsanı yaratmağa da palçıqdan başladı. ← Yaratdığı hər şeyi gözəl yaradandır.

ٍۚ ‫ُث َّم َج َع َل َن ْسل َُه م ِْن ُس اَل َل ٍة م ِْن َما ٓ ٍء َم ۪ه‬

﴾8﴿ ‫ين‬
Sonra onun nəslini nütfədən - dəyərsiz sudan əmələ gətirdi.

ِ ‫َو َن َف َخ ف۪ ي ِه م ِْن ُر‬

۪‫وحه‬ ‫ُث َّم َس ّٰو ُيه‬
və ona öz ruhundan üfürdü. ← Sonra onu müəyyən şəklə saldı,

َ ‫َقل۪ اًيل َما َت ْشكُ ُر‬

﴾9﴿ ‫ون‬ ‫ال ْفـٔ َِد َة‬
َ ْ‫ار َو ا‬
َ ‫الس ْم َع َو اْال َْب َص‬
َّ ‫َو َج َع َل لَكُ ُم‬
Nə qədər də az şükür edirsiniz! ← O sizə göz, qulaq və ürək verdi.

ۜ ٍ‫َء ِا َّنا لَف۪ ي َخل ٍْق َجد۪ يد‬ ِ ‫َو َقالُوٓا َء ِا َذا َض َل ْل َنا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
biz yenidənmi yaradılacağıq?” ← Onlar dedilər: “Torpağın içində yox olandan sonra,

َ ‫َب ْل ُه ْم ِب ِل َقا ٓ ِء َر ِّب ِه ْم َكاف ُِر‬

﴾10﴿ ‫ون‬
Əksinə, onlar Rəbbi ilə qarşılaşacaqlarını inkar edənlərdir!

َ ‫ُث َّم ِالٰى َر ِّبكُ ْم ُت ْر َج ُع‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ‫َك ال َْم ْو ِت الَّذ۪ ي ُو ِّك َل ِبكُ ْم‬
ُ ‫ُق ْل َي َت َوفّٰيكُ ْم َمل‬
Sonra Rəbbinizə qaytarılacaqsınız!” ← De: “Sizə müvəkkil olan ölüm mələyi sizin canınızı alacaqdır.
417 əs-Səcdə surəsi Cüz 21

‫َر َّب َنا ٓ َا ْب َص ْر َنا َو َسمِ ْع َنا‬ ‫ون َناكِ ُسوا ُر ُؤسِ ِه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
َ ‫ى ِا ِذ ال ُْم ْج ِر ُم‬
ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
“Ey Rəbbimiz! gördük və eşitdik.←Kaş görəydin; O vaxt günahkarlar, Rəbbinin yanında başlarını aşağı dikib:

َ ‫ِا َّنا ُمو ِق ُن‬

﴾12﴿ ‫ون‬ ‫َف ْار ِج ْع َنا َن ْع َم ْل َصال ًِحا‬
Biz tam yəqinliklə inandıq!”-(deyərlər)! ← Elə isə, bizi geri qaytar ki, yaxşı iş görək.

‫َولٰكِ ْن َح َّق ا ْل َق ْولُ ِم ّن۪ي‬ ٍ ‫َول َْو شِ ْئ َنا اَ ٰل َت ْي َنا ُك َّل َن ْف‬
‫س ُه ٰد َيها‬
Lakin Mənim sözüm gerçək olacaq: ← Əgər istəsəydik, hər kəsi öz doğru yoluna gətirərdik.

َ ۪‫اس َا ْج َمع‬
﴾13﴿ ‫ين‬ َّ ‫ل َْملَـَٔ َّن َج َه َّن َم م َِن ال ِْج َّن ِة َو‬
ِ ‫الن‬
“Cəhənnəmi mütləq cinlər və insanların hamısıyla dolduracağam!”

ُ ‫ِا َّنا َن ۪سي َن‬

‫اك ْم‬ ۚ‫َفذُ و ُقوا ِب َما َن ۪سي ُت ْم ِل َقا ٓ َء َي ْومِكُ ْم ٰهذَ ا‬
Biz də sizi unutduq.← Bu gününüzlə qarşılaşacağınızı unutduğunuza görə dadın (əzabı)!

َ ‫اب ال ُْخلْدِ ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬

﴾14﴿ ‫ُون‬ َ َ‫َو ُذو ُقوا َعذ‬
Etdiyiniz əməllərə görə dadın əbədi əzabı!

‫ِا َذا ُذ ِّك ُروا ِب َها َخ ُّروا ُس َّج ًدا‬ َ ۪‫ِا َّن َما ُي ْؤم ُِن ِب ٰا َيا ِت َنا الَّذ‬
‫ين‬
onunla öyüd verildiyi zaman səcdəyə qapanarlar, ← Bizim ayələrimizə ancaq o kəslər iman gətirərlər ki,

‫اج ِع‬
ِ ‫وب ُه ْم َع ِن ال َْم َض‬
ُ ‫َت َت َج ٰافى ُج ُن‬ َ ‫َو َس َّب ُحوا ِب َح ْمدِ َر ِّب ِه ْم َو ُه ْم اَل َي ْس َتكْ ِب ُر‬
﴾15﴿‫ون‬
Onlar yataqlarından qalxarlar,← və onlar təkəbbür göstərməyərək Rəbbini həmd ilə təsbih edərlər.

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾16﴿ ‫ون‬ ُ ‫َوم َِّما َر َز ْق َن‬ ‫ون َر َّب ُه ْم َخ ْو ًفا َوطَ َم ًع ۘا‬
َ ‫َي ْد ُع‬
və onlara verdiyimiz ruzilərdən (kasıblar üçün) xərcləyərlər. ← qorxu və ümid içində Rəbbinə dua edərlər,

﴾17﴿‫ُون‬
َ ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ‫س َما ٓ ُا ْخف َِي ل َُه ْم م ِْن ُق َّر ِة َا ْع ُي ٍۚن‬
ٌ ‫َف اَل َت ْعل َُم َن ْف‬
Etdiklərinin mükafatı olaraq!← Onlar üçün gözlərinə sevinci olan nələr saxlandığını heç kəs bilməz;

﴾18﴿ ‫اَل َي ْس َت ُو َن‬ ۜ‫ان َفاسِ ًقا‬

َ ‫ان ُم ْؤ ِم ًنا َك َم ْن َك‬
َ ‫َا َف َم ْن َك‬
Onlar eyni deyillər! ← Mömin olan kimsə ilə fasiq olan kimsə eynidirmi?!

‫ات ال َْم ْا ٰو ۘى‬

ُ ‫َفل َُه ْم َج َّن‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َا َّما الَّذ‬
onlar üçün Mə’va cənnətləri vardır ki, ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

﴾19﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُن ُزل ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
etdikləri əməllər müqabilində (orada) qonaq qalacaqlar.

ٓ ‫ُكل ََّما ٓ َا َر ُادوٓا َا ْن َي ْخ ُر ُجوا ِم ْن َها‬ ‫ار‬

ُ ‫الن‬ َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬
َّ ‫ين َف َس ُقوا َف َم ْا ٰو ُيه ُم‬
Onlar hər dəfə oradan çıxmaq istədikdə, ← Fasiqlərə gəldikdə isə, onların məskəni cəhənnəmdir.

َ ‫ار الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ِبه۪ ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾20﴿‫ون‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
َ َ‫ُذو ُقوا َعذ‬ َ ۪‫يدوا ف۪ َيها َوق‬
‫يل ل َُه ْم‬ ُ ۪‫ُاع‬
“Yalan hesab etdiyiniz cəhənnəm əzabını dadın!”← ora qaytarılacaqlar və onlara deyiləcəkdir:
Cüz 21 əs-Səcdə surəsi 418

﴾21﴿‫ون‬
َ ‫اب اْال َْك َب ِر ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬
ِ َ‫ون ال َْعذ‬
َ ‫ُد‬ ِ َ‫َو َل ُنذ۪ ي َق َّن ُه ْم م َِن ال َْعذ‬
‫اب اْال َْد ٰنى‬
böyük əzabdan əvvəl. Bəlkə, onlar qayıdalar! ← Onlara mütləq dünya əzabından da daddıracağıq,

ِ ‫ُذ ِّك َر ِب ٰا َي‬

۪‫ات َر ِّبه‬ ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن‬
Rəbbinin ayələri ilə ona öyüd-nəsihət verilər, ← O kəsdən daha zalım kim ola bilər ki,

﴾22﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ِا َّنا م َِن ال ُْم ْج ِرم‬

َ ‫ين ُم ْن َتق ُِم‬ ۜ‫ض َع ْن َها‬
َ ‫ُث َّم َا ْع َر‬
Biz, şübhəsiz ki, günahkarlardan intiqam alarıq! ← sonra onlardan üz döndərər?!

۪‫َف اَل َتكُ ْن ف۪ ي م ِْر َي ٍة م ِْن ِل َقآئِه‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
(Ey Rəsulum!) Sən onunla (Musa ilə) görüşəcəyinə şübhə etmə. ← Musaya da kitabı (Tövratı) verdik.

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

﴾23﴿ ‫يل‬ ٓ ‫َو َج َع ْل َن ُاه ُه ًدى ل َِبن‬
Biz onu da İsrail oğulları üçün doğru yol göstərən bir rəhbər etmişdik.

ۜ ‫ل ََّما َص َب ُروا‬ َ ‫َو َج َع ْل َنا ِم ْن ُه ْم َائ َِّم ًة َي ْه ُد‬

‫ون ِب َا ْم ِر َنا‬
Çünkü səbr etdilər, ← Əmrimizlə onlardan, haqq yolu göstərən rəhbərlər təyin etmişdik.

َ ‫َو َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا ُيو ِق ُن‬

﴾24﴿ ‫ون‬
və ayələrimizə qəti olaraq inanırdılar.

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾25﴿‫ون‬ َ ۪‫ف‬ ‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َي ْف ِص ُل َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
...ixtilafda olduqları şeylər barəsində!← Həqiqətən, Rəbbin qiyamət günü onların arasında hökm verəcəkdir...

ِ‫َا َول َْم َي ْهدِ ل َُه ْم َك ْم َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْبل ِِه ْم م َِن ا ْل ُق ُرون‬
Özlərindən əvvəlki neçə-neçə nəsilləri məhv etməyimiz, onları doğru yola yönəltmədimi?

﴾26﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َي ْس َم ُع‬ ۜ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
‫ات‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫ون ف۪ ي َم َساكِ ن ِِه ْم‬
َ ‫َي ْم ُش‬
Yenə də qulaq asmırlarmı?← Həqiqətən, bunda ibrətlər vardır. ← Onların yurdlarında gəzirlər.

‫َف ُن ْخ ِر ُج ِبه۪ َز ْر ًعا‬ ِ ‫وق ال َْما ٓ َء ِالَى اْال َْر‬

‫ض ال ُْج ُر ِز‬ ُ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّنا َن ُس‬
onunla (torpaqdan) əkinlər çıxardırıq?← Görmürlərmi ki, Biz quru yerə su aparıb,

َ ‫َا َف اَل ُي ْب ِص ُر‬

﴾27﴿ ‫ون‬ ‫َت ْا ُك ُل ِم ْن ُه َا ْن َع ُام ُه ْم َو َا ْن ُف ُس ُه ْم‬
Yenə də görmürlərmi? ← Ondan, heyvanları və özləri yeyirlər.

َ ۪‫ُون َم ٰتى ٰهذَ ا ا ْل َف ْت ُح ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾28﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Onlar deyirlər ki: “Əgər doğru danışanlardansınızsa, bu fəth nə vaxt olacaqdır?

﴾29﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم ُي ْنظَ ُر‬ ‫۪يما ُن ُه ْم‬ َ ۪‫ُق ْل َي ْو َم ا ْل َف ْت ِح اَل َي ْن َف ُع الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروٓا ا‬
Onlara möhlət də verilməz!” ← De: “Fəth günü kafirlərə imanları heç bir fayda verməz.

َ ‫ِا َّن ُه ْم ُم ْن َتظِ ُر‬

﴾30﴿ ‫ون‬ ‫ض َع ْن ُه ْم َوا ْن َتظِ ْر‬
ْ ‫َف َا ْع ِر‬
Əlbəttə, onlar da gözləyirlər! ← Elə isə, onlardan üz çevir və gözlə!
419 əl-Əhzab surəsi Cüz 21

‫اب‬
ِ ‫ور ُة اْال َْح َز‬
َ ‫﴾ ُس‬33﴿
əl-Əhzab (Dəstələr) surəsi
)Mədinədə azil olmuşdur, 73 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
َ ‫َو اَل ُتطِ ِع الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ۪‫ين َوال ُْم َنافِق‬
‫ين‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫الن ِب ُّي ا َّت ِق ه‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Kafirlərə və münafiqlərə də itaət etmə! ← Ey Peyğəmbər! Allahdan qorx!

‫ى ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك‬

ٓ ‫وح‬
ٰ ‫َوا َّت ِب ْع َما ُي‬ ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم ۙا‬ ً ۪‫ان َعل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Rəbbindən sənə vəhy olunana (Qurana) tabe ol! ← Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!

ِ ّٰ‫َو َت َو َّك ْل َعلَى ه‬

ِ ّٰ‫الل َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾3﴿ ‫الل َوك۪ اًيل‬ ﴾2﴿ ‫ُون َخ ۪ب ًير ۙا‬
َ ‫ان ِب َما َت ْع َمل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Allaha təvəkkül et. Allahın vəkil olması kifayət edər! ← Allah, şübhəsiz ki, nə etdiklərinizdən xəbərdardır!

َ ‫اجكُ ُم ا ّٰلٓـ۪ٔي ُتظَ اهِ ُر‬

‫ون ِم ْن ُه َّن ُا َّم َهاتِكُ ْم‬ َ ‫َو َما َج َع َل َا ْز َو‬ ۚ ۪‫الل ل َِر ُج ٍل م ِْن َقل َْب ْي ِن ف۪ ي َج ْوفِه‬
ُ ّٰ‫َما َج َع َل ه‬
və zihar etdiyiniz zövcələrinizi sizə ana etməmişdir.← Allah bir adamın sinəsində iki ürək yaratmamışdır,

‫ٰذلِكُ ْم َق ْولُكُ ْم ِب َا ْف َواهِ كُ ْم‬ ‫َو َما َج َع َل َا ْدعِ َيا ٓ َء ُك ْم َا ْب َنا ٓ َء ُك ْم‬
Bunlar öz ağzınızdakı (boş) sözlərinizdir.← Oğulluğa götürdüklərinizi də sizə oğul etməmişdir.

﴾4﴿ ‫يل‬ َّ ‫َو ُه َو َي ْهدِ ي‬

َ ‫الس ۪ب‬ ‫الل َي ُقولُ ال َْح َّق‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
və O, (doğru) yola yönəldir! ← Allah isə doğru deyir,

ِ ّٰ‫ُه َو َا ْق َس ُط عِ ْن َد ه‬
‫الل‬ ‫وه ْم اِ ٰل َبآئ ِِه ْم‬
ُ ‫ُا ْد ُع‬
Bu, Allah yanında daha ədalətlidir. ← Onları, öz atalarının (adları ilə) çağırın.

‫ين َو َم َوال۪يكُ ْم‬ ّ ۪ ‫َفا ِْخ َوا ُنكُ ْم فِي‬

ِ ‫الد‬ ‫َفا ِْن ل َْم َت ْعل َُموٓا ٰا َبا ٓ َء ُه ْم‬
onda sizin din qardaşlarınız və yaxınlarınızdır. ← Əgər onların atalarını bilməsəniz,

ُ ‫َولٰكِ ْن َما َت َع َّم َد ْت ُقل‬

‫ُوبكُ ْم‬ ۙ ۪‫يما ٓ َا ْخطَ ْا ُت ْم ِبه‬
َ ۪‫اح ف‬
ٌ ‫س َعل َْيكُ ْم ُج َن‬
َ ‫َول َْي‬
Lakin qəlbinizin qəsdən etdiyi (üçün günah vardır). ← Etdiyiniz səhvlərə görə sizə günah yoxdur.

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

‫اج ُه ُا َّم َها ُت ُه ْم‬

ُ ‫َو َا ْز َو‬ ‫۪ين م ِْن َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
َ ‫َا َّلن ِب ُّي َا ْولٰى ِبال ُْم ْؤ ِمن‬
Onun övrətləri də onların analarıdır. ← Peyğəmbər möminlərə, onların özlərindən daha yaxındır.

‫ين‬
َ ‫اج ۪ر‬ َ ‫م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
ِ ‫۪ين َوال ُْم َه‬ ِ ‫ض ف۪ ي كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬
‫الل‬ ٍ ‫ام َب ْع ُض ُه ْم َا ْولٰى ِب َب ْع‬
ِ ‫َو ُا ۬ولُوا اْال َْر َح‬
...möminlərdən və mühacirlərdən. ← Qohumlar Allahın Kitabında biri-birinə daha yaxındırlar...

﴾6﴿ ‫ورا‬ ِ ‫ِك فِي الْكِ َت‬

ً ُ‫اب َم ْسط‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َك‬ ٓ ‫ا َّ آِل َا ْن َت ْف َعلُوٓا ِال‬
ۜ‫ٰى َا ْول َِيآئِكُ ْم َم ْع ُرو ًفا‬
Bu, kitabda (lövhi-məhfuzda) yazılmışdır.← Ancaq dostlarınıza bir yaxşılıq edə bilərsiniz.
Cüz 21 əl-Əhzab surəsi 420

ٍ ‫َو ِم ْن َك َوم ِْن ُن‬

‫وح‬ ‫الن ِب ۪ ّي َن م۪ ي َثا َق ُه ْم‬
َّ ‫َوا ِْذ َا َخذْ َنا م َِن‬
Səndən də, Nuhdan da, ← Biz bir zaman peyğəmbərlərdən əhd almışdıq;

﴾7﴿ ‫َو َا َخذْ َنا ِم ْن ُه ْم م۪ ي َثا ًقا َغل۪ يظً ۙا‬ َ ۪‫وسى َوع‬
‫يسى ْاب ِن َم ْر َي َم‬ َ ۪‫َوا ِْب ٰره‬
ٰ ‫يم َو ُم‬
Biz onlardan möhkəm bir əhd almışdıq ki,← İbrahimdən də, Musadan da, Məryəm oğlu İsadan da!

﴾8﴿ ‫۪يم ۟ا‬ َ ‫َو َا َع َّد ِللْكَ اف ِ۪ر‬

ً ‫ين َعذَ ًابا َال‬ َ ۪‫الصادِق‬
‫ين َع ْن ِص ْدق ِِه ْم‬ َّ ‫ل َِي ْسـَٔ َل‬
və kafirlər üçün şiddətli bir əzab hazırlasın! ← doğru danışanlardan doğruluqlarını soruşsun,

‫ود‬
ٌ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء ْتكُ ْم ُج ُن‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َة ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
O zaman ordu sizin üstünüzə gəlmişdi.← Ey iman gətirənlər! Allahın sizə olan nemətini xatırlayın!

﴾9﴿ۚ‫ُون َب ۪ص ًيرا‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ‫ودا ل َْم َت َر ْو َها‬
ً ‫يحا َو ُج ُن‬
ً ‫َف َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم ۪ر‬
Allah sizin nə etdiyinizi görür.← Biz də onların üstünə külək və görmədiyiniz ordu göndərdik.

ُ ‫َوا ِْذ َز َاغ ِت اْال َْب َص‬

‫ار‬ ‫ا ِْذ َجا ٓ ُؤ ُك ْم م ِْن َف ْوقِكُ ْم َوم ِْن َا ْس َف َل ِم ْنكُ ْم‬
və o vaxt gözünüz bərəlmişdi. ← O zaman onlar üstünüzə yuxarıdan və aşağıdan hücum etmişdi,

ُّ ‫الل‬
﴾10﴿ ‫الظ ُنو َنا‬ ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
َ ‫َو َتظُ ُّن‬
‫اج َر‬ ُ ‫َو َبل ََغ ِت ا ْل ُقل‬
ِ ‫ُوب ال َْح َن‬
Allah barəsində də müxtəlif fikirlərə düşmüşdünüz. ← Ürəyiniz ağzınıza gəlmişdi.

ً ۪‫َو ُزل ِْزلُوا ِزل َْزال َشد‬

﴾11﴿ ‫يدا‬ َ ‫ِك ْاب ُتل َِي ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
‫ون‬ َ ‫ُه َنال‬
və şiddətli bir şəkildə sarsılmışdılar.← Orada möminlər imtahana çəkilmişdi,

﴾12﴿‫ورا‬
ً ‫الل َو َر ُسول ُُه ٓ ا اَِّل ُغ ُر‬
ُ ّٰ‫َما َو َع َد َنا ه‬ ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
‫ض‬ َ ‫َوا ِْذ َي ُقولُ ال ُْم َنا ِف ُق‬
َ ۪‫ون َوالَّذ‬
“Allah və peyğəmbəri bizə ancaq yalan vəd etdi.”← O vaxt münafiqlər və qəlbində xəstəlik olanlar deyirdilər:

‫ام لَكُ ْم‬

َ ‫َيا ٓ َا ْه َل َي ْث ِر َب اَل ُم َق‬ ‫َوا ِْذ َقال َْت طَ ٓا ِئ َف ٌة ِم ْن ُه ْم‬
“Ey Yəsrib (Mədinə) əhli. Sizin üçün duracaq bir yer yoxdur,← O vaxt onlardan bir tayfa demişdi:

‫ُون ا َِّن ُب ُيو َت َنا َع ْو َر ٌة‬

َ ‫َي ُقول‬ َّ ‫يق ِم ْن ُه ُم‬
‫الن ِب َّي‬ ٌ ‫َف ْار ِج ُعواۚ َو َي ْس َت ْاذ ُِن َف ۪ر‬
“Evlərimiz açıqdır”-deyirdilər. ← Geri qayıdın!” Onlardan bir dəstə isə Peyğəmbərdən izin istəyərək:

﴾13﴿ ‫ون ا اَِّل ف َِر ًارا‬

َ ‫يد‬
ُ ‫ا ِْن ُي ۪ر‬ ‫َو َما هِ َي ِب َع ْو َر ٍ ۜة‬
Onlar ancaq (döyüşdən) qaçmaq istəyirdilər. ← Halbuki o (evləri) açıq deyildi.

‫ُث َّم ُس ِئلُوا ا ْل ِف ْت َن َة‬ ‫ار َها‬ ْ ‫َول َْو ُد ِخل‬

ِ َ‫َت َعل َْي ِه ْم م ِْن َا ْقط‬
sonra onlardan fitnə törətmək istənilsəydi, ← Əgər onun hər tərəfindən üzərilərinə girilib (hücum edilsəydi),

﴾14﴿ ‫َو َما َتل ََّب ُثوا ِب َها ٓ اِل َي ۪س ًيرا‬ ‫اَ ٰل َت ْو َها‬
və bunda azacıq da olsa yubanmazdılar. ← sözsüz ki, onu edərdilər,

‫ار‬ َ ‫اَل ُي َو ُّل‬

َ ‫ون اْال َْد َب‬ ‫الل م ِْن َق ْب ُل‬
َ ّٰ‫اه ُدوا ه‬
َ ‫َو َل َق ْد َكا ُنوا َع‬
(düşməndən) üz çevirib qaçmayacaqlar.← Halbuki daha əvvəl Allaha söz vermişdilər ki,

ِ ّٰ‫ان َع ْه ُد ه‬
﴾15﴿ ‫الل َم ْس ُؤ اًل‬ َ ‫َو َك‬
Allaha verilən əhd (barəsində) sorğu-sual olunacaqdır!
421 əl-Əhzab surəsi Cüz 21

‫ا ِْن َف َر ْر ُت ْم م َِن ال َْم ْو ِت َا ِو ا ْل َق ْت ِل‬ ‫ُق ْل ل َْن َي ْن َف َعكُ ُم ا ْلف َِر ُار‬
əgər ölməkdən, yaxud öldürülməkdən qaçarsınızsa. ← De: “Qaçmaq sizə heç bir fayda verməz,

َ ‫َو ِا ًذا اَل ُت َم َّت ُع‬

﴾16﴿ ‫ون ا اَِّل َقل۪ اًيل‬
O zaman ancaq az bir müddət kef çəkərsiniz.

‫ا ِْن َا َر َاد ِبكُ ْم ُسوٓ ًءا َا ْو َا َر َاد ِبكُ ْم َر ْح َم ًة‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َم ْن َذا الَّذ۪ ي َي ْع ِص ُمكُ ْم م َِن ه‬
‫الل‬
“Əgər (Allah) sizin üçün bir pislik yaxud bir rəhmət diləsə?!” ← De: “Sizi Allahdan kim qoruya bilər,

ِ ّٰ‫ون ل َُه ْم م ِْن ُدونِ ه‬

﴾17﴿ ‫الل َول ًِّيا َول َن ۪ص ًيرا‬ َ ‫َو اَل َي ِج ُد‬
Onlar, özləri üçün Allahdan başqa nə bir hami, nə də bir yardımçı tapa bilərlər.

‫ين اِل ِْخ َوان ِِه ْم َهل َُّم ِال َْي َن ۚا‬
َ ۪‫َوا ْل َقآئِل‬ ‫ين ِم ْنكُ ْم‬
َ ۪‫الل ال ُْم َع ِّوق‬
ُ ّٰ‫َق ْد َي ْعل َُم ه‬
qardaşlarına: “Bizim yanımıza gəlin!”-deyənləri də.← Şübhəsiz ki, Allah sizdən mane olanları da tanıyır,

ۙ ً‫س ا اَِّل َقل۪ ا‬

﴾18﴿ ‫يل‬ َ ‫ون ال َْب ْا‬
َ ‫َول َي ْا ُت‬
(Onların) ancaq az bir hissəsi döyüşə gələr.

‫َف ِا َذا َجا ٓ َء ال َْخ ْو ُف َر َا ْي َت ُه ْم‬ ‫َاشِ َّح ًة َعل َْيكُ ْم‬
Bir qorxu üz verdiyi zaman, onları görərsən ki, ← Sizdən əsirgəyərlər.

‫َف ِا َذا َذ َه َب ال َْخ ْو ُف‬ ِۚ ‫ور َا ْع ُي ُن ُه ْم َكالَّذ۪ ي ُي ْغ ٰشى َعل َْي ِه م َِن ال َْم ْو‬
‫ت‬ ُ ‫ون ِال َْي َك َت ُد‬
َ ‫َي ْنظُ ُر‬
Qorxu getdiyi vaxt, ← can üstə olan adam kimi gözləri dolana-dolana sənə baxırlar.

‫ِك ل َْم ُي ْؤ ِم ُنوا‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫وك ْم ِب َالْسِ َن ٍة ِح َدا ٍد َاشِ َّح ًة َعلَى ال َْخ ْي ِ ۜر‬
ُ ‫َس َل ُق‬
Onlar iman gətirməmişlər. ← qənimətdə xəsislik edib acı dilləri ilə sizi sancarlar.

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾19﴿ ‫الل َي ۪س ًيرا‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َو َك‬ ‫الل َا ْع َمال َُه ْم‬
ُ ّٰ‫َف َا ْح َب َط ه‬
Bu, Allah üçün asandır!←Buna görə də Allah onların əməllərini puça çıxartmışdır.

ُ ‫َوا ِْن َي ْا ِت اْال َْح َز‬

‫اب‬ ۚ‫اب ل َْم َيذْ َه ُبوا‬
َ ‫ون اْال َْح َز‬
َ ‫َي ْح َس ُب‬
Əgər dəstələr gələrsə, ← Dəstələrin getmədiklərini zənn edirlər.

‫ُون َع ْن َا ْن َبآئِكُ ْم‬

َ ‫َي ْسـَٔل‬ ‫اب‬
ِ ‫ون فِي اْال َْع َر‬
َ ‫َي َو ُّدوا ل َْو َا َّن ُه ْم َب ُاد‬
sizə dair xəbərləri soruşsunlar. ← istərdilər ki, özləri çöldə bədəvilər arasında olaydılar ki,

ِ ّٰ‫ان لَكُ ْم ف۪ ي َر ُسولِ ه‬

‫الل ُا ْس َو ٌة َح َس َن ٌة ل َِم ْن‬ َ ‫َل َق ْد َك‬ ﴾20﴿۟‫َول َْو َكا ُنوا ف۪ يكُ ْم َما َقا َتلُوٓا ا اَِّل َقل۪ اًيل‬
Əlbəttə, Allahın Rəsulunda, o kəs üçün gözəl bir örnək var ki,← Əgər sizinlə olsaydılar, ancaq az döyüşərdilər.

﴾21﴿ ۜ ‫۪يرا‬
ً ‫الل َكث‬
َ ّٰ‫َو َذ َك َر ه‬ ‫ال ِخ َر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو َم ا‬
َ ّٰ‫ان َي ْر ُجوا ه‬
َ ‫َك‬
Allahı da çox zikr edər! ← o, Allaha və axirət gününə ümid bəsləyər,

‫الل َو َر ُسول ُُه‬

ُ ّٰ‫ٰهذَ ا َما َو َع َد َنا ه‬ ‫اب َقالُوا‬ َ ‫َول ََّما َر َا ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
َ ‫ون اْال َْح َز‬
“Bu, Allahın və Peyğəmbərinin bizə vəd etdiyi şeydir. ← Möminlər o dəstələri gördükləri zaman dedilər:

ً ۪‫۪يما ًنا َو َت ْسل‬

﴾22﴿ ۜ‫يما‬ َ ‫َو َما َز َاد ُه ْم ا َّ آِل ا‬ ‫الل َو َر ُسول ُُه‬
ُ ّٰ‫َو َص َد َق ه‬
(Bu) onların yalnız imanını və itaətini artırdı. ← Allah və Peyğəmbəri də doğru söyləmişlər!”
Cüz 21 əl-Əhzab surəsi 422

‫الل َعل َْي ِۚه‬

َ ّٰ‫اه ُدوا ه‬
َ ‫َص َد ُقوا َما َع‬ َ ‫م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
ٌ‫۪ين ِر َجال‬
Allaha etdikləri əhdə sadiq olarlar. ← Möminlərdən elə kişilər vardır ki,

ۙ ً‫َو َما َب َّدلُوا َت ْبد۪ ا‬

﴾23﴿ ‫يل‬ ‫َفمِ ْن ُه ْم َم ْن َق ٰضى َن ْح َب ُه َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْن َتظِ ُر‬
Onlar (əhdlərini) əsla dəyişdirmədilər ki,← Onlardan kimisi şəhid olmuş, onlardan kimisi də gözləyir.

َ ۪‫َو ُي َع ِّذ َب ال ُْم َنافِق‬

‫ين ا ِْن َشا ٓ َء‬ َ ۪‫الصادِق‬
‫ين ِب ِص ْدق ِِه ْم‬ َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ل َِي ْج ِز َي ه‬
münafiqlərə də istəsə əzab versin, ← Allah doğruları doğruluqlarına görə mükafatlandırsın,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾24﴿ ‫يم ۚا‬ ً ‫ان َغ ُف‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وب َعل َْي ِه ْم‬
َ ‫َا ْو َي ُت‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← yaxud onların tövbələrini qəbul etsin.

ۜ ‫ل َْم َي َنالُوا َخ ْي ًرا‬ ‫ين َك َف ُروا ِب َغ ْيظِ ِه ْم‬

َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َو َر َّد ه‬
Onlar heç bir xeyir qazana bilmədilər. ← Allah kafirləri qəzəbli olduqları halda geri qaytardı.

﴾25﴿ ۚ‫الل َق ِو ًّيا َع ۪ز ًيزا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ َ‫۪ين ا ْل ِق َتال‬
َ ‫الل ال ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ّٰ‫َو َك َفى ه‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, qüdrət sahibidir!← Axı döyüşdə Allah möminlərə kifayət etdi.

ُّ ‫َو َقذَ َف ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ُم‬

‫الر ْع َب‬ ‫اص ِيه ْم‬ ِ ‫وه ْم م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
۪ ‫اب م ِْن َص َي‬ ُ ‫اه ُر‬ َ ۪‫َو َا ْن َزلَ الَّذ‬
َ َ‫ين ظ‬
və ürəklərinə qorxu saldı.← (Allah), kitab əhlindən olub onlara kömək edənləri öz qalalarından endirdi

َ ‫ُون َو َت ْاسِ ُر‬

﴾26﴿ ‫ون َف ۪ري ًق ۚا‬ َ ‫َف ۪ري ًقا َت ْق ُتل‬
Bir qismini öldürürsünüz, bir qismini də əsir alırsınız.

ۜ‫َو َا ْر ًضا ل َْم َتطَ ُؤ َها‬ ‫ار ُه ْم َو َا ْم َوال َُه ْم‬

َ ‫َو َا ْو َر َثكُ ْم َا ْر َض ُه ْم َود َِي‬
həmçinin ayaq basmadığınız bir yerə! ← (Allah) sizi onların yerlərinə, yurdlarına və mallarına varis etdi,

﴾27﴿ ۟‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد۪ ًيرا‬

ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir!

‫الد ْن َيا َو ۪زي َن َت َها‬

ُّ ‫ا ِْن ُك ْن ُت َّن ُت ِر ْد َن ال َْح ٰيو َة‬ ِ ‫الن ِب ُّي ُق ْل اِل َْز َو‬
‫اج َك‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
“Əgər siz dünya həyatını və onun bər-bəzəyini istəyirsinizsə, ← Ey Peyğəmbər! Zövcələrinə de ki:

﴾28﴿ ‫احا َجم۪ اًيل‬

ً ‫َو ُا َس ِّر ْحكُ َّن َس َر‬ ‫َف َت َعال َْي َن ُا َم ّت ِْعكُ َّن‬
və gözəl bir tərzdə sizi boşayım! ← gəlin sizi mal ilə faydalandırım (talaq haqqınızı verim),

‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫الد َار ا‬
َّ ‫الل َو َر ُسول َُه َو‬
َ ّٰ‫َوا ِْن ُك ْن ُت َّن ُت ِر ْد َن ه‬
Əgər Allahı, Rəsulunu və axirət yurdunu istəyirsinizsə,

ً ‫ات ِم ْنكُ َّن َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾29﴿‫يما‬ ِ ‫الل َا َع َّد ِلل ُْم ْحسِ َن‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
Allah sizdən yaxşı işlər görənlər üçün böyük bir mükafat hazırlamışdır.

‫اح َش ٍة ُم َب ِّي َن ٍة‬

ِ ‫َم ْن َي ْا ِت ِم ْنكُ َّن ِب َف‬
‫الن ِب ِّي‬
َّ ‫َيا ن َِسا ٓ َء‬
Sizdən kim açıq-aşkar bir çirkin iş görsə, ← Ey Peyğəmbərin zövcələri!

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾30﴿ ‫الل َي ۪س ًيرا‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َو َك‬ ‫اب ِض ْع َف ْي ِ ۜن‬
ُ َ‫اع ْف ل ََها ال َْعذ‬
َ ‫ُي َض‬
Bu, Allah üçün asandır! ← onun əzabı ikiqat olar.
423 əl-Əhzab surəsi Cüz 22

‫ُن ْؤت َِها ٓ َا ْج َر َها َم َّر َت ْي ِۙن‬ ‫َو َم ْن َي ْق ُن ْت ِم ْنكُ َّن للِ هّٰ ِ َو َر ُسولِه۪ َو َت ْع َم ْل َصال ًِحا‬
onun mükafatını ikiqat verərik.← Sizdən kim Allaha və Rəsuluna itaət edib yaxşı işlər görsə,

﴾31﴿ ‫يما‬
ً ‫َو َا ْع َت ْد َنا ل ََها ِر ْز ًقا َك ۪ر‬
Biz onun üçün (Cənnətdə) tükənməz ruzi də hazırlamışıq.

‫اِنِ ا َّت َق ْي ُت َّن‬ ‫الن ِب ِّي ل َْس ُت َّن َك َا َحدٍ م َِن ال ّن َِسا ٓ ِء‬
َّ ‫َيا ن َِسا ٓ َء‬
Əgər (Allahdan) qorxursunuzsa, ← Ey Peyğəmbərin zövcələri! Siz (başqa) qadınlardan biri kimi deyilsiniz.

ٌ ‫َف َيطْ َم َع الَّذ۪ ي ف۪ ي َق ْل ِبه۪ َم َر‬

‫ض‬ ِ‫َف اَل َت ْخ َض ْع َن ِبا ْل َق ْول‬
Yoxsa qəlbində xəstəlik olan kimsə tamaha düşər. ← onda (yad kişilərə) nazlı-nazlı danışmayın.

﴾32﴿ ‫َو ُقل َْن َق ْو اًل َم ْع ُرو ًف ۚا‬

Və yaxşı söz danışın!

‫َو اَل َت َب َّر ْج َن َت َب ُّر َج ال َْجاهِ ل َِّي ِة اْالُولٰى‬ ‫َو َق ْر َن ف۪ ي ُب ُيوتِكُ َّن‬
İlkin Cahiliyyat dövründəki kimi açıq-saçıq olmayın. ← Evlərinizdə qərar tutun.

َ ّٰ‫َو َاطِ ْع َن ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫۪ين‬
َ ‫الصلٰ و َة َو ٰات‬
َّ ‫َو َاق ِْم َن‬
Allaha və Onun rəsuluna itaət edin. ← Namazı qılın, zəkatı verin.

﴾33﴿ ۚ‫َو ُيطَ ِّه َر ُك ْم َتطْ ۪ه ًيرا‬ ‫س َا ْه َل ال َْب ْي ِت‬ ِّ ‫الل ل ُِيذْ هِ َب َع ْنكُ ُم‬
َ ‫الر ْج‬ ُ ‫ِا َّن َما ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫يد ه‬
və sizi tərtəmiz etsin!← Ey ev əhli (əhli-beyt)! Allah yalnız istər ki, sizdən çirkinliyi yox etsin,

﴾34﴿۟‫ان ل َ۪طي ًفا َخ ۪ب ًيرا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل َوال ِْحكْ َم ِ ۜة‬
ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫َو ْاذ ُك ْر َن َما ُي ْتلٰ ى ف۪ ي ُب ُيوتِكُ َّن م ِْن ٰا َي‬
Həqiqətən Allah lütfkardır, xəbərdardır!”← Evlərinizdə oxunan Allahın ayələrini və hikməti xatırlayın.

ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ َ ‫ات َوال ُْم ْؤ ِمن‬
ِ ‫ين َوال ُْم ْسل َِم‬
َ ۪‫ا َِّن ال ُْم ْسلِم‬
Həqiqətən, müsəlman kişilər və müsəlman qadınlar, mömin kişilər və mömin qadınlar,

ِ ‫الصا ِد َق‬
‫ات‬ َ ۪‫الصادِق‬
َّ ‫ين َو‬ ِ ‫۪ين َوا ْل َقا ِن َت‬
َّ ‫ات َو‬ َ ‫َوا ْل َقا ِنت‬
müti kişilər və muti qadınlar, doğru danışan kişilər və doğru danışan qadınlar,

ِ ‫ين َوال َْخاشِ َع‬

‫ات‬ َ ۪‫ات َوال َْخاشِ ع‬
ِ ‫الصا ِب َر‬
َّ ‫ين َو‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫َو‬
səbirli kişilər və səbirli qadınlar, təvazökar kişilər və təvazökar qadınlar,

ِ ‫الصآئ َِم‬
‫ات‬ َ ۪‫الصآئِم‬
َّ ‫ين َو‬ ِ ‫ين َوال ُْم َت َص ِّد َق‬
َّ ‫ات َو‬ َ ۪‫َوال ُْم َت َص ِّدق‬
sədəqə verən kişilər və sədəqə verən qadınlar, oruc tutan kişilər və oruc tutan qadınlar,

‫۪يرا‬
ً ‫الل َكث‬ َ ‫َوالذَّ اكِ ۪ر‬
َ ّٰ‫ين ه‬ ِ َ‫وج ُه ْم َوال َْحافِظ‬
‫ات‬ َ ‫َوال َْحاف ِ۪ظ‬
َ ‫ين ُف ُر‬
Allahı çox zikr edən kişilər, ← ayıb (övrət) yerlərini (zinadan) qoruyan kişilər və (bunları) qoruyan qadınlar;

ً ‫الل ل َُه ْم َم ْغف َِر ًة َو َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾35﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫َا َع َّد ه‬ ِ ‫َوالذَّ اكِ َر‬
‫ات‬
Allah, onlar üçün bağışlanma və böyük bir mükafat hazırlamışdır! ← və (Allahı) çox zikr edən qadınlar;
Cüz 22 əl-Əhzab surəsi 424

ُ ّٰ‫ِا َذا َق َضى ه‬

‫الل َو َر ُسول ُُه َا ْم ًرا‬ ‫ان ل ُِم ْؤم ٍِن َو اَل ُم ْؤ ِم َن ٍة‬
َ ‫َو َما َك‬
Allah və Peyğəmbəri bir işə hökm etdiyi zaman, ← Mömin kişiyə və mömin qadına yaraşmaz ki,

‫الل َو َر ُسول َُه‬

َ ّٰ‫ص ه‬ ‫ون ل َُه ُم ال ِْخ َي َر ُة م ِْن َا ْم ِرهِ ْم‬
ِ ‫َو َم ْن َي ْع‬ َ ُ‫َا ْن َيك‬
Kim Allaha və Onun Peyğəmbərinə asi olarsa,← öz işlərində onların (başqa) bir seçimi olsun.

﴾36﴿ ‫َف َق ْد َض َّل َض اَل اًل ُم ۪بي ًنا‬

şübhəsiz ki, (haqq yoldan) açıq-aydın azmışdır!

‫َا ْمسِ ْك َعل َْي َك َز ْو َج َك‬ ‫الل َعل َْي ِه َو َا ْن َع ْم َت َعل َْي ِه‬ ٓ ۪‫َوا ِْذ َت ُقولُ ِل َّلذ‬
ُ ّٰ‫ي َا ْن َع َم ه‬
“Zövcəni saxla (boşama),← Bir vaxt, Allahın nemət verdiyi və sənin də nemət verdiyin bir şəxsə deyirdin:

‫اس‬ َّ ‫الل ُم ْبد۪ ي ِه َو َت ْخ َشى‬

َ ‫الن‬ ُ ّٰ‫َو ُت ْخف۪ ي ف۪ ي َن ْفسِ َك َما ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ِق ه‬
Allahın aşkar etdiyi şeyi ürəyində gizli saxlayırdın və insanlardan qorxurdun. ← və Allahdan qorx!”

‫َفل ََّما َق ٰضى َز ْي ٌد ِم ْن َها َوطَ ًرا‬ ‫الل َا َح ُّق َا ْن َت ْخ ٰش ُيه‬

ُ ّٰ‫َو ه‬
Zeyd onu boşadığı zaman, ← Halbuki sənin qorxmalı olduğuna ən layiq olan Allahdır.

‫اج َا ْدعِ َيآئ ِِه ْم‬

ِ ‫ي َا ْز َو‬ َ ‫ون َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
ٓ ۪‫۪ين َح َر ٌج ف‬ َ ُ‫اَل َيك‬ ‫اك َها لِكَ ْي‬
َ ‫َز َّو ْج َن‬
oğulluqlarının övrətləri ilə (evlənməkdə) möminlərə bir çətinlik olmasın...← səni onunla evləndirdik ki,

ِ ّٰ‫ان َا ْم ُر ه‬
ً‫الل َم ْف ُع ا‬
﴾37﴿ ‫ول‬ َ ‫َو َك‬ ۜ ‫ِا َذا َق َض ْوا ِم ْن ُه َّن َوطَ ًرا‬
Allahın hökmü mütləq yerinə yetər! ←...onları boşadıqları zaman!

‫الل ل َُه‬
ُ ّٰ‫ض ه‬ َ ۪‫ف‬
َ ‫يما َف َر‬ ‫الن ِب ِّي م ِْن َح َر ٍج‬
...Allahın ona vacib buyurduğu bir şeydə, ← Peyğəmbərə heç bir günah yoxdur...
َّ ‫ان َعلَى‬
َ ‫َما َك‬

ِ ّٰ‫ان َا ْم ُر ه‬
ً ‫الل َق َد ًرا َم ْق ُد‬
﴾38﴿ ‫ور ۙا‬ َ ‫َو َك‬ ‫ين َخل َْوا م ِْن َق ْب ُل‬ ِ ّٰ‫ُس َّن َة ه‬
َ ۪‫الل فِي الَّذ‬
Allahın əmri əzəli hökmdür! ← daha əvvəl gəlib-getmişlər barəsində Allahın qanunu kimi.

‫َو َي ْخ َش ْو َن ُه‬ ِ ّٰ‫ون ِر َس اَال ِت ه‬

‫الل‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين ُي َب ّل ُِغ‬
ondan çəkinər, ← O kəslər, Allahın risalətini təbliğ edər,

ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾39﴿ ‫الل َح ۪س ًيبا‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َو اَل َي ْخ َش ْو َن َا َح ًدا اِل ه‬
Allah özü haqq-hesab çəkməyə kifayətdir. ← və Allahdan baçqa heç kəsdən qorxmazlar.

ِ ّٰ‫َولٰكِ ْن َر ُسولَ ه‬
‫الل‬ ‫ان ُم َح َّم ٌد َا َبا ٓ َا َحدٍ م ِْن ِر َجالِكُ ْم‬
َ ‫َما َك‬
Lakin, Allahın Rəsuludur, ← Muhəmməd, kişilərinizdən heç birinin atası deyildir.

ً ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾40﴿ ‫يم ۟ا‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫الن ِب ۪ ّي َن‬
َّ ‫َو َخا َت َم‬
Allah hər şeyi biləndir! ← və peyğəmbərlərin sonuncusudur.

﴾42﴿ ‫وه ُبكْ َر ًة َو َا ۪ص اًيل‬

ُ ‫َو َس ِّب ُح‬ ﴾41﴿ ‫۪ير ۙا‬
ً ‫الل ذ ِْك ًرا َكث‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ْاذ ُك ُروا ه‬
Onu səhər-axşam təsbih edin! ← Ey iman gətirənlər! Allahı çox zikr edin!

ۜ ِ ‫ ِالَى ال ُّن‬sizi‫ات‬
‫ور‬ ُّ ‫ل ُِي ْخ ِر َجكُ ْم م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي َص ۪ ّلي َعل َْيكُ ْم َو َملٰ ٓئِكَ ُت ُه‬
zülmətdən nura çıxartmaq üçün. ← Mələkləri ilə birlikdə sizə mərhəmət bəxş edən Odur,

﴾43﴿ ‫يما‬ َ ‫ان ِبال ُْم ْؤ ِمن‬

ً ‫۪ين َر ۪ح‬ َ ‫َو َك‬
O möminlərə rəhm edəndir!
425 əl-Əhzab surəsi Cüz 22

﴾44﴿ ‫يما‬
ً ‫َو َا َع َّد ل َُه ْم َا ْج ًرا َك ۪ر‬ ‫َت ِح َّي ُت ُه ْم َي ْو َم َي ْل َق ْو َن ُه َس اَل ٌم‬
(Allah) onlar üçün gözəl mükafat hazırlamışdır.← Ona qovuşacaqları gün, onların xeyir-duaları “salam”- dır!

﴾45﴿ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َناكَ َشاهِ ًدا َو ُم َب ِّش ًرا َو َنذ۪ ًير ۙا‬ ‫الن ِب ُّي‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Həqiqətən, Biz səni bir şahid, bir müjdəçi və bir qorxudan kimi göndərdik! ← Ey Peyğəmbər!

﴾46﴿ ‫۪يرا‬ ً ‫َوسِ َر‬

ً ‫اجا ُمن‬ ِ ّٰ‫َو َداعِ ًيا ِالَى ه‬
۪‫الل ِبا ِْذنِه‬
və nurlu bir çıraq olaraq (olaraq göndərdik)! ← Və də Onun izni ilə Allaha tərəf çağıran,

ِ ّٰ‫ل َُه ْم م َِن ه‬

﴾47﴿ ‫الل َف ْض اًل َك ۪ب ًيرا‬ َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين ِب َا َّن‬
onlar üçün Allah tərəfindən böyük bir mükafat vardır. ← Möminlərə də müjdə ver ki,

ِ ّٰ‫َو َد ْع َا ٰذ ُيه ْم َو َت َو َّك ْل َعلَى ه‬

ۜ‫الل‬ َ ‫َو اَل ُتطِ ِع الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ۪‫ين َوال ُْم َنافِق‬
‫ين‬
Onların əziyyətlərinə fikir vermə və Allaha təvəkkül et. ← Kafirlərə və münafiqlərə də itaət etmə.

ِ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا َنكَ ْح ُت ُم ال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬ ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
﴾48﴿ ‫الل َوك۪ اًيل‬
Ey iman gətirənlər! Əgər mömin qadınlarla evlənib, ← Vəkil olaraq Allah kifayət edər.

‫وه َّن‬
ُ ‫وه َّن م ِْن َق ْب ِل َا ْن َت َم ُّس‬
ُ ‫ُث َّم طَ ل َّْق ُت ُم‬
sonra özlərinə toxunmadan əvvəl onlara talaqlarını versəniz,

﴾49﴿‫احا َجم۪ يل‬

ً ‫وه َّن َس َر‬ ُ ‫َف َم ّت ُِع‬
ُ ‫وه َّن َو َس ِّر ُح‬ ‫َف َما لَكُ ْم َعل َْي ِه َّن م ِْن عِ َّد ٍة َت ْع َت ُّدو َن َه ۚا‬
Onlara bir şey verib gözəl tərzdə sərbəst buraxın!← onlar üçün gözləmə müddəti saymağınıza ehtiyac yoxdur.

‫ور ُه َّن‬
َ ‫۪ي ٰا َت ْي َت ُا ُج‬ ّٰ َ ‫الن ِب ُّي ِا َّنا ٓ َا ْح َل ْل َنا ل‬
ٓ ‫اج َك الت‬
َ ‫َا ْز َو‬ ‫َك‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Mehrlərini verdiyin zövcələrini, ← Ey Peyğəmbər! Biz sənin üçün halal etdik;

‫ِك‬ ِ ‫ات َع ِّم َك َو َب َن‬

َ ‫ات َع َّمات‬ ِ ‫َو َب َن‬ ُ ّٰ‫َو َما َملَكَ ْت َيم۪ ي ُن َك م َِّما ٓ َا َفا ٓ َء ه‬
‫الل َعل َْي َك‬
əmin qızlarını, bibilərinin qızlarını, ← Allahın sənə bəxş etdiklərindən sahib olduğun (cariyələri),

َ ‫ِك ا ّٰلت۪ي َه‬

‫اج ْر َن َم َع َك‬ ِ ‫ِك َو َب َن‬
َ ‫ات َخ اَالت‬ ِ ‫َو َب َن‬
َ ‫ات َخال‬
səninlə birlikdə hicrət etmiş dayın qızlarını və xalalarının qızlarını,

ۗ ‫الن ِب ُّي َا ْن َي ْس َت ْنكِ َح َها‬

َّ ‫ا ِْن َا َر َاد‬ َّ ‫َو ْام َر َا ًة ُم ْؤ ِم َن ًة ا ِْن َو َه َب ْت َن ْف َس َها ل‬
‫ِلن ِب ِّي‬
- əgər Peyğəmbər onunla evlənmək istəyərsə -, ← və özünü Peyğəmbərə bağışlayan hər hansı mömin qadını,

‫َق ْد َعل ِْم َنا َما َف َر ْض َنا َعل َْي ِه ْم‬ َ ‫َك م ِْن ُدونِ ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ‫َخال َِص ًة ل‬
Onlara nəyi vacib etdiyimizi bilirik... ← möminlərə deyil, sənə məxsus olmaq üzrə.

‫ون َعل َْي َك َح َر ٌج‬

َ ُ‫لِكَ ْي اَل َيك‬ ‫اج ِه ْم َو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه ْم‬ ٓ ۪‫ف‬
ِ ‫ي َا ْز َو‬
sənə bir çətinlik olmasın deyə. ← ...onların zövcələri və sahib olduqları (cariyələr) barəsində,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾50﴿ ‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!
Cüz 22 əl-Əhzab surəsi 426

‫ي ِال َْي َك َم ْن َت َشا ٓ ُء‬

ٓ ‫َو ُتـْٔ ۪و‬ ‫ُت ْر ۪جي َم ْن َت َشا ٓ ُء ِم ْن ُه َّن‬
istədiyini də öz yanına ala bilərsən. ← Onlardan (zövcələrindən) istədiyini təxirə salarsan,

‫اح َعل َْي َك‬

َ ‫َف اَل ُج َن‬ ‫ْت‬
َ ‫َو َم ِن ْاب َت َغ ْي َت م َِّم ْن َع َزل‬
sənə heç bir günah yoxdur. ← Ayırdığın (övrətlərin)dən də istədiyini (öz yanına qaytarmaqda),

‫َو اَل َي ْح َز َّن‬ ‫ى َا ْن َت َق َّر َا ْع ُي ُن ُه َّن‬

ٓ ‫ِك َا ْد ٰن‬
َ ‫ٰذل‬
kədərlənməsinlər, ← Ən münasib olanı budur ki, onların gözləri aydın olsun (sevinsinlər),

‫الل َي ْعل َُم َما ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َي ْر َض ْي َن ِب َما ٓ ٰا َت ْي َت ُه َّن ُك ُّل ُه َّن‬
Allah qəlblərinizdə olanları bilir. ← və onların hamısı, sənin onlara verdiklərindən razı qalsınlar.

ً ۪‫يما َحل‬
﴾51﴿ ‫يما‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah (hər şeyi) biləndir, həlimdir!

‫اج‬
ٍ ‫َو اَل ٓ َا ْن َت َب َّدلَ ِب ِه َّن م ِْن َا ْز َو‬ َ ‫اَل َي ِحلُّ ل‬
‫َك ال ّن َِسا ٓ ُء م ِْن َب ْع ُد‬
Onları başqa qadınlarla dəyişmək də olmaz, ← Bundan sonra sənə (başqa) qadınlar halal olmaz.

‫اِل َما َملَكَ ْت َيم۪ ي ُن َك‬ ‫َول َْو َا ْع َج َب َك ُح ْس ُن ُه َّن‬

Sahib olduğunuz (cariyələr bundan) istisnadır. ← onların gözəllikləri sənin xoşuna gəlsə belə.

‫الن ِب ِّي‬
َّ ‫وت‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت ْد ُخلُوا ُب ُي‬ ﴾52﴿ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َرق۪ ًيب ۟ا‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Ey iman gətirənlər! Peyğəmbərin evlərinə girməyin, ← Allah hər şeyə nəzarət edəndir!

َ ‫ام َغ ْي َر َناظِ ۪ر‬

‫ين ِا ٰن ُيه‬ ٍ ‫ا َّ آِل َا ْن ُي ْؤ َذ َن لَكُ ْم ِالٰى طَ َع‬
sizə yeməyə icazə verilmədən onun bişməsini gözləməyin.

ۜ ٍ ۪‫ين ل َِحد‬
‫يث‬ َ ‫َف ِا َذا طَ عِ ْم ُت ْم َفا ْن َتشِ ُروا َو اَل ُم ْس َت ْان ِ۪س‬ ‫َولٰكِ ْن ِا َذا ُدع۪ ي ُت ْم َف ْاد ُخلُوا‬
və yediyiniz vaxt söhbətə dalmadan dağılın. ← Lakin dəvət olunduğunuz zaman girin,

‫َف َي ْس َت ْح ۪ي ِم ْنكُ ْم‬

‫الن ِب َّي‬
َّ ‫ان ُي ْؤذِي‬
َ ‫ا َِّن ٰذلِكُ ْم َك‬
Amma o sizdən utanır. ← Həqiqətən bu, Peyğəmbərə əziyyət verir.

‫اعا‬ ُ ‫َو ِا َذا َس َا ْل ُت ُم‬

ً ‫وه َّن َم َت‬ ‫الل اَل َي ْس َت ْح ۪ي م َِن ال َْح ِّق‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Onlardan (Onun zövcələrindən) bir şey soruşduğunuz zaman, ← Allah isə həqiqəti (demək)dən çəkinməz.

‫ٰذلِكُ ْم َاطْ َه ُر ِل ُقلُو ِبكُ ْم َو ُقلُو ِب ِه َّن‬ ۜ ٍ ‫ُوه َّن م ِْن َو َرا ٓ ِء ِح َج‬
‫اب‬ ُ ‫َف ْسـَٔل‬
Bu sizin ürəklərini və onların ürəkləri üçün daha çox saflıq verər. ← pərdə arxasından onlardan soruşun.

ۜ ‫اج ُه م ِْن َب ْعدِ ه۪ ٓ َا َب ًدا‬

َ ‫َو اَل ٓ َا ْن َت ْنكِ ُحوٓا َا ْز َو‬ ِ ّٰ‫ان لَكُ ْم َا ْن ُت ْؤ ُذوا َر ُسولَ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬
Ondan sonra onun zövcələri ilə evlənmək də əsla (yaraşmaz).← Allahın Peyğəmbərini incitmək sizə yaraşmaz;

﴾53﴿ ‫يما‬ ِ ّٰ‫ان عِ ْن َد ه‬

ً ‫الل َع ۪ظ‬ َ ‫ا َِّن ٰذلِكُ ْم َك‬
Həqiqətən, bu, Allah qatında böyük (günah)dır!

ً ۪‫ان ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾54﴿‫يما‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫وه‬
ُ ‫ا ِْن ُت ْب ُدوا َش ْيـًٔا َا ْو ُت ْخ ُف‬
şübhəsiz ki, Allah hər şeyi biləndir!← Əgər bir şeyi açıq bildirsəniz, yaxud onu gizli saxlasanız,
427 əl-Əhzab surəsi Cüz 22

‫َو اَل ٓ ا ِْخ َوان ِِه َّن َو اَل ٓ َا ْب َنا ٓ ِء ا ِْخ َوان ِِه َّن‬ ٓ ۪‫اح َعل َْي ِه َّن ف‬
‫ي ٰا َبآئ ِِه َّن َو اَل ٓ َا ْب َنآئ ِِه َّن‬ َ ‫ل ُج َن‬
qardaşları, qardaşlarının oğulları, ← Onlara heç bir günah yoxdur; Ataları, oğulları,

‫َو اَل َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه َّن‬ ‫َو اَل ٓ َا ْب َنا ٓ ِء َا َخ َوات ِِه َّن َو اَل ن َِسآئ ِِه َّن‬
sahib olduqları (kölə və cariyələr barədə). ← bacılarının oğulları, öz qadınları,

ً ‫ان َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾55﴿ ‫يدا‬ َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬ َ ۪‫َوا َّتق‬
َ ّٰ‫ين ه‬
Şübhəsiz ki, Allah hər şeyə şahiddir! ← Allahdan qorxun!

‫الن ِب ِّي‬ َ ‫الل َو َملٰ ٓئِكَ َت ُه ُي َص ُّل‬

َّ ‫ون َعلَى‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah və Onun mələkləri Peyğəmbərə salavat göndərirlər.

‫الل َو َر ُسول َُه‬

َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين ُي ْؤ ُذ‬ ً ۪‫ين ٰا َم ُنوا َص ُّلوا َعل َْي ِه َو َس ّل ُِموا َت ْسل‬
﴾56﴿‫يما‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Həqiqətən Allahı və Onun Peyğəmbərini ←Ey iman gətirənlər! Ona salavat göndərib layiqincə salamlayın!
incidənlərə,

﴾57﴿ ‫َو َا َع َّد ل َُه ْم َعذَ ًابا ُم ۪هي ًنا‬ ‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو ا‬
ُّ ‫الل فِي‬
ُ ّٰ‫ل ََع َن ُه ُم ه‬
və onlar üçün alçaldıcı bir əzab hazırlamışdır! ← Allah dünyada və axirətdə lənət eləmiş,

ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات ِب َغ ْي ِر َما ْاك َت َس ُبوا‬ َ ‫ون ال ُْم ْؤ ِمن‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُي ْؤ ُذ‬
Mömin kişiləri və mömin qadınları, etmədikləri bir işdən ötrü incidənlər,

ْ ِ‫َف َقد‬
﴾58﴿۟‫اح َت َملُوا ُب ْه َتا ًنا َو ِا ْث ًما ُم ۪بي ًنا‬
şübhəsiz ki, böhtan və açıq-aydın bir günah götürmüşlər!

‫۪ين َعل َْي ِه َّن م ِْن َج اَل ۪بي ِب ِه َّن‬

َ ‫ُي ْدن‬ َ ‫ِك َون َِسا ٓ ِء ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ِ ‫الن ِب ُّي ُق ْل اِل َْز َو‬
َ ‫اج َك َو َب َنات‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
örtüklərini üzərilərinə örtsünlər.← Ey Peyğəmbər! Zövcələrinə, qızlarına və möminlərin övrətlərinə de ki,

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾59﴿‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ى َا ْن ُي ْع َر ْف َن َف اَل ُي ْؤ َذ ْي َن‬
ٓ ‫ِك َا ْد ٰن‬
َ ‫ٰذل‬
Allah bağışlayandır, rəhmlidir!← Bu, onların tanınması və onlara əziyyət verilməməsi üçün daha uyğundur.

‫ون فِي ال َْمد۪ ي َن ِة‬ ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬

َ ‫ض َوال ُْم ْر ِج ُف‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ َ ‫َلئ ِْن ل َْم َي ْن َت ِه ال ُْم َنا ِف ُق‬
‫ون‬
qəlblərində xəstəlik olanlar və Mədinədə qəsdən yalan şayiələr yayanlar; ← Əgər son qoymasa münafiqlər,

ۚ ً‫او ُرو َن َك ف۪ َيها ٓ ا اَِّل َقل۪ ا‬

﴾60﴿ ‫يل‬ ِ ‫ُث َّم اَل ُي َج‬ ‫َل ُن ْغ ِر َي َّن َك ِب ِه ْم‬
Sonra səninlə ancaq az bir müddət orada qonşu ola bilərlər.← şübhəsiz ki, səni onların üstünə qaldırarıq.

ً‫ُا ِخذُ وا َو ُق ِّتلُوا َت ْقت ا‬

﴾61﴿ ‫۪يل‬ ‫۪ين َا ْي َن َما ُث ِق ُفوٓا‬
َ ‫َمل ُْعون‬
mütləq tutulub öldürülərlər, ← Lənətlənmiş olaraq qalarlar. Harada ələ keçsələr,

ِ ّٰ‫َول َْن َت ِج َد ل ُِس َّن ِة ه‬

﴾62﴿ ‫الل َت ْبد۪ اًيل‬ ِ ّٰ‫ُس َّن َة ه‬
َ ۪‫الل فِي الَّذ‬
‫ين َخل َْوا م ِْن َق ْب ُل‬
Allahın qanununda əsla dəyişiklik görməzsən! ← Allahın, öncə gəlib-getmişlər haqqındakı qanunu olaraq!
Cüz 22 əl-Əhzab surəsi 428

ِ ّٰ‫ُق ْل ِا َّن َما عِ ل ُْم َها عِ ْن َد ه‬

ۜ‫الل‬ ‫اع ِ ۜة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫اس َع ِن‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ُك‬
َ ‫َي ْسـَٔل‬
De: “Onun elmi ancaq Allah qatındadır!” ← İnsanlar səndən qiyamət barədə soruşar.

﴾63﴿ ‫ون َق ۪ر ًيبا‬

ُ ُ‫اع َة َتك‬
َ ‫الس‬
َّ ‫يك ل ََع َّل‬
َ ‫َو َما ُي ْد ۪ر‬
Nə bilirsən, bəlkə də, o qiyamət yaxın bir vaxtda olacaq.

﴾64﴿ ‫َو َا َع َّد ل َُه ْم َسع۪ ًير ۙا‬ ‫ين‬

َ ‫الل ل ََع َن الْكَ اف ِ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
və onlar üçün yanar od hazırlamışdır. ← Şübhəsiz ki, Allah kafirlərə lənət eləmiş,

﴾65﴿ ۚ‫ون َول ًِّيا َول َن ۪ص ًيرا‬

َ ‫اَل َي ِج ُد‬ ۚ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫َخالِد‬
(Özlərinə) nə bir hami, nə də bir yardımçı tapa biləcəklər. ← Orada əbədi qalacaqlar.

﴾66﴿‫الر ُسول‬
َّ ‫الل َو َاطَ ْع َنا‬
َ ّٰ‫َيا ل َْي َت َنا ٓ َاطَ ْع َنا ه‬ ‫ُون‬
َ ‫ار َي ُقول‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫وه ُه ْم فِي‬
ُ ‫َّب ُو ُج‬
ُ ‫َي ْو َم ُت َقل‬
“Kaş Allaha itaət edəydik, Peyğəmbərə də itaət edəydik!”← Üzləri odda çevrildiyi gün onlar deyəcəklər:

َّ ‫َف َا َض ُّلو َنا‬

﴾67﴿‫الس ۪بيل‬ ‫َو َقالُوا َر َّب َنا ٓ ِا َّنا ٓ َاطَ ْع َنا َس َاد َت َنا َو ُك َب َرا ٓ َء َنا‬
Beləcə bizi yoldan azdırdılar.←Və deyəcəklər:“Ey Rəbbimiz! Biz ağalarımıza və böyüklərimizə itaət etdik.

﴾68﴿ ۟‫َوال َْع ْن ُه ْم ل َْع ًنا َك ۪ب ًيرا‬ ِ َ‫َر َّب َنا ٓ ٰات ِِه ْم ِض ْع َف ْي ِن م َِن ال َْعذ‬
‫اب‬
Onları böyük bir lənətə düçar elə!” ← Ey Rəbbimiz! Onlara ikiqat əzab ver.

‫وسى‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬

ٰ ‫ين ٰا َذ ْوا ُم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Ey iman gətirənlər! Musaya əziyyət verən kəslər kimi olmayın!

ِ ّٰ‫ان عِ ْن َد ه‬
﴾69﴿ ‫الل َو ۪ج ًيها‬ َ ‫َو َك‬ ۜ‫الل م َِّما َقالُوا‬
ُ ّٰ‫َف َب َّر َا ُه ه‬
O, Allah qatında çox hörmətli idi. ← Allah onu (Musanı) onların dediklərindən təmizə çıxartdı.

ً ۪‫َو ُقولُوا َق ْو اًل َسد‬

﴾70﴿ ‫يد ۙا‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
və doğru söz söyləyin ki, ← Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun,

‫وبكُ ْ ۜم‬
َ ‫َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم ُذ ُن‬ ‫ُي ْصل ِْح لَكُ ْم َا ْع َمالَكُ ْم‬
və sizin günahlarınızı bağışlasın. ← (Allah) sizin əməllərinizi islah etsin,

ً ‫از َف ْو ًزا َع ۪ظ‬

﴾71﴿ ‫يما‬ َ ‫َف َق ْد َف‬ َ ّٰ‫َو َم ْن ُيطِ ِع ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬
böyük bir uğur qazanar. ← Kim Allaha və Peyğəmbərinə itaət etsə,

‫َف َا َب ْي َن َا ْن َي ْحمِ ْل َن َها َو َا ْش َف ْق َن ِم ْن َها‬ ِ‫ض َوال ِْج َبال‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ِا َّنا َع َر ْض َنا اْال ََما َن َة َعلَى‬
Ancaq ona yüklənməkdən imtina etdilər ← Biz əmanəti göylərə, yerə və dağlara təklif etdik.
və ondan qorxdular.

﴾72﴿ ‫ول‬
ۙ ً‫ُوما َج ُه ا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
ً ‫ان ظَ ل‬ ‫ان‬ ِ ْ‫َو َح َمل ََها ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Həqiqətən, o, çox zalım, çox cahildir. ← İnsan isə onu yükləndi.

ِ ‫ين َوال ُْم ْش ِر َك‬

‫ات‬ ِ ‫ين َوال ُْم َنا ِف َق‬
َ ۪‫ات َوال ُْم ْش ِرك‬ ُ ّٰ‫ل ُِي َع ِّذ َب ه‬
َ ۪‫الل ال ُْم َنافِق‬
(Bu) ona görədir ki, Allah, münafiq kişilərə, münafiq qadınlara, müşrik kişilərə və müşrik qadınlara əzab
versin;

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾73﴿‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
‫ات‬ َ ‫الل َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ّٰ‫وب ه‬
َ ‫َو َي ُت‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!← və Allah, mömin kişilərin və mömin qadınların tövbəsini qəbul etsin.
429 Səba surəsi Cüz 22

‫ور ُة َس َب ٍإ‬
َ ‫﴾ ُس‬34﴿
Səba surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 54 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
‫ض‬
ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي ل َُه َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Göylərdə və yerdə nə varsa (hamısının) sahibi olan Allaha həmd olsun!

ُ ‫َو ُه َو ال َْح ۪ك‬

﴾1﴿ ‫يم ال َْخ ۪ب ُير‬ ‫ال ِخ َر ِ ۜة‬
ٰ ْ‫َول َُه ال َْح ْم ُد فِي ا‬
O, hikmət sahibidir, (hər şeydən) xəbərdardır!← Axirətdə də həmd Ona məxsusdur.

ۜ‫الس َما ٓ ِء َو َما َي ْع ُر ُج ف۪ َيها‬

َّ ‫َو َما َي ْن ِزلُ م َِن‬ ‫ض َو َما َي ْخ ُر ُج ِم ْن َها‬
ِ ‫َي ْعل َُم َما َيل ُِج فِي اْال َْر‬
Göydən enəni də, oraya qalxanı da (bilir).← Yerə daxil olanı da, oradan çıxanı da (Allah) bilir.

﴾2﴿ ‫ور‬ ُ ‫الر ۪ح‬

ُ ‫يم ال َْغ ُف‬ َّ ‫َو ُه َو‬
O, rəhm edəndir, bağışlayandır!

‫ُق ْل َبلٰ ى َو َر ۪ ّبي‬ ‫اع ُة‬

َ ‫الس‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
َّ ‫ين َك َف ُروا اَل َت ْات۪ي َنا‬
De: “Xeyr, Rəbbimə and olsun ki, ← Kafirlər: “Qiyamət bizə gəlməyəcəkdir!” - dedilər.

‫ض‬
ِ ‫ات َول فِي اْال َْر‬ َّ ‫اَل َي ْع ُز ُب َع ْن ُه ِم ْث َقالُ َذ َّر ٍة فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ‫ب‬
ِۚ ‫َل َت ْات َِي َّنكُ ْم َعال ِِم ال َْغ ْي‬
Göylərdə və yerdə zərrə qədər bir şey Ondan gizli qalmaz.← o sizə gələcəkdir. (Allah) qeybi biləndir.

﴾3﴿ ‫ين‬ ٍ ‫اِل ف۪ ي كِ َت‬

ٍۙ ‫اب ُم ۪ب‬ ‫ِك َو اَل ٓ َا ْك َب ُر‬
َ ‫َو اَل ٓ َا ْص َغ ُر م ِْن ٰذل‬
açıq-aydın kitabda (lövhi-məhfuzda) olmasın! ← Bundan daha kiçik, nə də daha böyük bir şey yoxdur ki,

﴾4﴿‫يم‬
ٌ ‫ِك ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو ِر ْز ٌق َك ۪ر‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ل َِي ْج ِز َي الَّذ‬
Onlar üçün bağışlanma və tükənməz ruzi var!”← Ona görə ki, iman edib yaxşı işlər görənləri mükafatlandırsın.

﴾5﴿‫۪يم‬
ٌ ‫اب م ِْن ِر ْج ٍز َال‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ين‬ ِ ‫ي ٰا َيا ِت َنا ُم َع‬
َ ‫اج ۪ز‬ ٓ ۪‫ين َس َع ْو ف‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar üçün şiddətli, pis bir əzab vardır.←Ayələrimizi qüvvədən salmağa cəhd göstərənlərə gəldikdə,

‫ي ُا ْن ِزلَ ِال َْي َك م ِْن َر ِّب َك ُه َو ال َْح َّق‬

ٓ ۪‫الَّذ‬ ‫ين ُاو ُتوا الْعِ ل َْم‬
َ ۪‫َو َي َرى الَّذ‬
Rəbbindən sənə nazil edilən (Quran) haqqdır, ← Elm verilmiş kimsələr görürlər ki,

﴾6﴿ ِ‫اط ال َْع ۪ز ِيز ال َْحم۪ يد‬

ِ ‫ي ِالٰى ِص َر‬
ٓ ۪‫َو َي ْهد‬
və yenilməz qüvvət sahibi, şükrə layiq olan (Allahın) yolunu göstərir.

‫َه ْل َن ُد ُّلكُ ْم َعلٰ ى َر ُج ٍل ُي َن ِّب ُئكُ ْم‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬
“Sizə bir adam göstərəkmi ki, sizə (belə) xəbər verir: ← Kafirlər isə dedilər:

ٍۚ ۪‫ِا َذا ُم ِّز ْق ُت ْم ُك َّل ُم َم َّز ٍۙق ِا َّنكُ ْم لَف۪ ي َخل ٍْق َجد‬
﴾7﴿ ‫يد‬
“Bütövlüklə parçalanıb dağılandan sonra siz yenidən yaradılacaqsınız?
Cüz 22 Səba surəsi 430

‫َا ْم ِبه۪ ِج َّن ٌة‬ ‫الل َكذِ ًبا‬

ِ ّٰ‫َا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
yoxsa onun bir dəliliyi var?” ← O, Allaha qarşı özündən yalanmı uydurur,

﴾8﴿ ِ‫الض اَللِ ال َْبع۪ يد‬ ِ َ‫ال ِخ َر ِة فِي ال َْعذ‬

َّ ‫اب َو‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫َب ِل الَّذ‬
Xeyr, axirətə inanmayanlar əzab və uzaq bir zəlalət içindədirlər.

ۜ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫َا َفل َْم َي َر ْوا ِالٰى َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم م َِن‬
Başlarının üstündəki göyü və ayaqlarının altındakı yeri görmürlərmi?

‫الس َما ٓ ِ ۜء‬

َّ ‫َا ْو ُن ْسق ِْط َعل َْي ِه ْم كِ َس ًفا م َِن‬ َ ‫ا ِْن َن َش ْا َن ْخسِ ْف ِب ِه ُم اْال َْر‬
‫ض‬
yaxud göyün bir parçasını onların üzərinə endirərik. ← Əgər istəsək, onları yerə batırar,

﴾9﴿ ‫۪يب‬ ٍ۟ ‫ِك اَ ٰل َي ًة لِكُ ِّل َع ْبدٍ ُمن‬

َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Şübhəsiz ki, bunda, tövbə edib (Allaha tərəf) dönən hər bir bəndə üçün ibrət vardır!

‫ل‬
ۜ ً‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا َد ُ۫او َد م َِّنا َف ْض ا‬
Həqiqətən, Biz Davuda Öz dərgahımızdan bir lütf bəxş edib (buyurduq):

َ ۪‫َو َال ََّنا ل َُه ال َْحد‬

﴾10﴿ ‫يد‬ ‫َيا ِج َبالُ َا ِّو ۪بي َم َع ُه َوالطَّ ْي َر‬
Və dəmiri onun üçün yumşaltdıq ki; ← “Ey dağlar, ey quşlar! Onunla birlikdə (Allahı) təsbih edin!”

‫الس ْر ِد‬ ٍ ‫َانِ ْاع َم ْل َسا ِب َغ‬

َّ ‫ات َو َق ِّد ْر فِي‬
“Geniş zirehlər düzəlt və (onları) toxuduğun zaman ölçüyə riayət et!

﴾11﴿ ‫ير‬ َ ‫ِا ّن۪ي ِب َما َت ْع َمل‬

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬ ۜ‫َو ْاع َملُوا َصال ًِحا‬
Həqiqətən, Mən nə etdiyinizi görürəm!” ← Və yaxşı işlər görün.

‫اح َها َش ْه ٌر‬

ُ ‫ُغ ُد ُّو َها َش ْه ٌر َو َر َو‬ ‫يح‬
َ ‫الر‬
ّ ۪ ‫َول ُِسل َْي ٰم َن‬
O, səhər bir aylıq yol, günortadan sonra da bir aylıq yol (gedirdi). ← Süleymana da küləyi (ram etdik).

‫َوم َِن ال ِْج ِّن َم ْن َي ْع َم ُل َب ْي َن َي َد ْي ِه ِبا ِْذنِ َر ِّب ۪ ۜه‬ ‫َو َا َس ْل َنا ل َُه َع ْي َن ا ْلقِطْ ِ ۜر‬
Cinlərin bir qismi Rəbbinin izni ilə onun yanında işləyirdi. ← Onun üçün mis mədənini sel kimi axıtdıq.

﴾12﴿ ‫السع۪ ِير‬ ِ َ‫ُنذِ ْق ُه م ِْن َعذ‬

َّ ‫اب‬ ‫َو َم ْن َي ِز ْغ ِم ْن ُه ْم َع ْن َا ْم ِر َنا‬
ona yandırıcı atəşin əzabından daddırırdıq. ← Onlardan kim əmrimizdən çıxırdısa,

ۜ ٍ ‫اب َو ُق ُدورٍ َراسِ َي‬

‫ات‬ ِ ‫َو ِج َفانٍ َكال َْج َو‬ ‫۪يل‬
َ ‫يب َو َت َماث‬
َ ‫ُون ل َُه َما َي َشا ٓ ُء م ِْن َم َح ۪ار‬
َ ‫َي ْع َمل‬
hovuzlara bənzər çanaqlar və yerindən ← Onun üçün, istədiyi məbədləri və heykəlləri düzəldirdilər,
tərpənməyən qazanlar da.

﴾13﴿ ‫ور‬ َّ ‫يل م ِْن عِ َباد َِي‬

ُ ُ‫الشك‬ ٌ ۪‫َو َقل‬ ۜ‫ا ِْع َملُوٓا ٰالَ َد ُ۫او َد ُشكْ ًرا‬
Bəndələrimdən şükür edənlər azdır! ← Ey Davud ailəsi! (Allaha) şükr edin!

‫ض َت ْا ُك ُل ِم ْن َس َا َت ُه‬
ِ ‫َما َدل َُّه ْم َعلٰ ى َم ْوتِه۪ ٓ ا اَِّل َدا ٓ َّب ُة اْال َْر‬ ‫َفل ََّما َق َض ْي َنا َعل َْي ِه ال َْم ْو َت‬
onun öldüyünü ancaq əsasını yeyən ağac qurdu onlara bildirdi.← Onun ölümünü hökm etdiyimiz zaman isə,

‫ون ال َْغ ْي َب‬

َ ‫ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬ ‫َفل ََّما َخ َّر َت َب َّي َن ِت ال ِْج ُّن َا ْن‬
əgər onlar qeybi bilsəydilər, ← O (ölmüş vəziyyətdə) yerə yıxıldığı zaman cinlərə bəlli oldu ki,

﴾14﴿ ‫ين‬
ِ ‫اب ال ُْم ۪ه‬
ِ َ‫َما َل ِب ُثوا فِي ال َْعذ‬
alçaldıcı əzab içində qalmazdılar.
431 Səba surəsi Cüz 22

ۜ ٍ ‫ين َوشِ َم‬

‫ال‬ ٍ ۪‫َج َّن َتانِ َع ْن َيم‬ ‫ان ل َِس َب ٍا ف۪ ي َم ْسكَ ن ِِه ْم ٰا َي ٌة‬
َ ‫َل َق ْد َك‬
(Orada) sağdan və soldan iki bağça vardı; ← Səba yurdunda bir nişanə var idi.

﴾15﴿ ‫ور‬
ٌ ‫َبل َْد ٌة طَ ِّي َب ٌة َو َر ٌّب َغ ُف‬ ْ ‫ُكلُوا م ِْن ِر ْز ِق َر ِّبكُ ْم َو‬
‫اشكُ ُروا ل َُه‬
Gözəl bir diyar və bağışlayan bir Rəbb!”← “Rəbbinizin ruzisindən yeyin və Ona şükür edin.

‫َف َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم َس ْي َل ال َْع ِر ِم‬ ‫َف َا ْع َر ُضوا‬

Biz də üstlərinə Ərim selini göndərdik. ← Onlar isə üz döndərdilər.

ٍ ۪‫َذ َوا َت ْي ُا ُك ٍل َخ ْم ٍط َو َا ْث ٍل َو َش ْي ٍء م ِْن سِ ْدرٍ َقل‬

﴾16﴿‫يل‬ ‫اه ْم ِب َج َّن َت ْي ِه ْم َج َّن َت ْي ِن‬
ُ ‫َو َب َّد ْل َن‬
acı meyvəli, yulğun ağaclı və bir az da sidr ağaclıdır.← Onların iki bağçasını elə iki bağçaya çevirdik ki,

﴾17﴿ ‫ور‬
َ ‫ي ا اَِّل الْكَ ُف‬
ٓ ‫َو َه ْل ُن َج ۪از‬ ۜ‫اه ْم ِب َما َك َف ُروا‬
ُ ‫ِك َج َز ْي َن‬
َ ‫ٰذل‬
Biz, nankordan başqasına cəza verərikmi? ← Onları, nankorluqlarına görə belə cəzalandırdıq.

‫ار ْك َنا ف۪ َيها ُق ًرى ظَ اهِ َر ًة‬

َ ‫َو َج َع ْل َنا َب ْي َن ُه ْم َو َب ْي َن ا ْل ُق َرى ا َّلت۪ي َب‬
Onlar və bərəkət verdiyimiz məmləkətlər arasında, aydın görünən qəsəbələr inşa etmişdik.

َ ‫۪س ُيروا ف۪ َيها ل ََيال َِي َو َا َّي ًاما ٰا ِمن‬

﴾18﴿ ‫۪ين‬ َّ ‫َو َق َّد ْر َنا ف۪ َيها‬
‫الس ْي َر‬
“Gecələri-gündüzləri orada arxayın gəzin!” ← Orada gediş-gəliş yaratmışdıq.

‫َوظَ ل َُموٓا َا ْن ُف َس ُه ْم‬ ِ ‫َف َقالُوا َر َّب َنا َباعِ ْد َب ْي َن َا ْس َف‬

‫ار َنا‬
Və öz-özlərinə zülm etdilər. ← Onlar isə dedilər: “Ey Rəbbimiz! Səfərlərimizin arasını (məsafəni) uzaq et!”

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾19﴿ ٍ‫ات لِكُ ِّل َص َّبارٍ َشكُ ور‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫اه ْم ُك َّل ُم َم َّز ٍ ۜق‬ َ ۪‫اه ْم َا َحاد‬
ُ ‫يث َو َم َّز ْق َن‬ ُ ‫َف َج َع ْل َن‬
Əlbəttə bunda, səbredən, şükredən hər kəs üçün ibrətlər var!←Və onları pərən-pərən salıb əfsanələrə çevirdik.

َ ‫وه ا اَِّل َف ۪ري ًقا م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾20﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫َفا َّت َب ُع‬ ُ ۪‫َو َل َق ْد َص َّد َق َعل َْي ِه ْم ا ِْبل‬
‫يس ظَ َّن ُه‬
Bir dəstə mömin istisna olmaqla, (hamısı) ona uydu. ← Həqiqətən İblisin onlar haqqındakı zənni düz çıxdı.

ٍ‫ان ل َُه َعل َْي ِه ْم م ِْن ُسلْطَ ان‬

َ ‫َو َما َك‬
Əslində onun (İblisin) onlar üzərində heç bir hökmü yoxdur.

ٌ ۪‫َو َر ُّب َك َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َحف‬

﴾21﴿‫يظ‬ ‫ال ِخ َر ِة م َِّم ْن ُه َو ِم ْن َها ف۪ ي َش ٍّك‬
ٰ ْ‫ا اَِّل ِل َن ْعل ََم َم ْن ُي ْؤم ُِن ِب ا‬
Axı sənin Rəbbin hər şeyi hifz edəndir!← Lakin (bu), axirətə inananla ona şəkk edəni bilməmiz üçündür.

‫ض‬
ِ ‫ات َول فِي اْال َْر‬ َّ ‫ون ِم ْث َقالَ َذ َّر ٍة فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ َ ُ‫اَل َي ْملِك‬ ِ ّٰ‫ين َز َع ْم ُت ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ُق ِل ْاد ُعوا الَّذ‬
Onlar göylərdə və yerdə zərrə qədər bir şeyə sahib deyillər.← De:“Allahdan başqa iddia etdiklərinizi çağırın”.

﴾22﴿ ‫َو َما ل َُه ِم ْن ُه ْم م ِْن ظَ ۪ه ٍير‬ ٍ‫َو َما ل َُه ْم ف۪ ِيه َما م ِْن شِ ْرك‬
O kimsənin, onlardan bir köməkçisi də yoxdur! ← Onların bunlarda bir şərikliyi yoxdur.
Cüz 22 Səba surəsi 432

‫ا اَِّل ل َِم ْن َاذ َِن ل َُه‬ ‫اع ُة عِ ْن َد ُه‬

َ ‫الش َف‬
َّ ‫َو اَل َت ْن َف ُع‬
izin verdiyi kimsələr istisna olamaqla. ← Onun qatında, şəfaət fayda verməz,

‫َقالُوا َما َذ ۙا َقالَ َر ُّبكُ ْم‬ ‫ى ِا َذا ُف ِّز َع َع ْن ُقلُو ِب ِه ْم‬

ٓ ‫َح ّٰت‬
onlar deyərlər: “Rəbbiniz nə buyurdu?”← Nəhayət, ürəklərindən o qorxu çıxdığı zaman,

﴾23﴿ ‫َقالُوا ال َْح َّق َو ُه َو ال َْعل ُِّي الْكَ ۪ب ُير‬

Deyəcəklər ki: “Haqqı! O ucadır, böyükdür!”

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ْل َم ْن َي ْر ُز ُقكُ ْم م َِن‬
De ki: “Allahdır! ← De: “Göylərdən və yerdən sizə ruzi verən kimdir?”

ٍ ‫ل ََعلٰ ى ُه ًدى َا ْو ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾24﴿ ‫ين‬ ُ ‫َو ِا َّنا ٓ َا ْو ا َِّي‬
‫اك ْم‬
doğru yolda yaxud açıq-aydın zəlalət içində?” ← Elə isə bizik, yoxsa sizsiniz;

﴾25﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو اَل ُن ْسـَٔ ُل َع َّما َت ْع َمل‬ ‫ُون َع َّما ٓ َا ْج َر ْم َنا‬
َ ‫ُق ْل اَل ُت ْسـَٔل‬
Biz də, etdiklərinizdən sorğuya çəkilməyəcəyik! ← De: “Etdiyimiz günahlardan sorğuya çəkilməyəcəksiniz.

‫ُث َّم َي ْف َت ُح َب ْي َن َنا ِبال َْح ِّق‬ ‫ُق ْل َي ْج َم ُع َب ْي َن َنا َر ُّب َنا‬
sonra bizim aramızda ədalətlə hökm edəcəkdir. ← De: “Rəbbimiz bizi toplayacaq,

ُ ۪‫اح ال َْعل‬
﴾26﴿ ‫يم‬ ُ ‫َو ُه َو ا ْل َف َّت‬
Ədalətlə hökm edən, (hər şeyi) bilən Odur!”

ُ ‫الل ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾27﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫ل َب ْل ُه َو ه‬
ۜ َّ‫َك ا‬ ‫ين َال َْح ْق ُت ْم ِبه۪ ُش َر َكا ٓ َء‬
َ ۪‫ُق ْل َا ُرون َِي الَّذ‬
Xeyr. Yenilməz qüvvət, hikmət sahibi O Allahdır!”← De: “Ona qoşduğunuz şərikləri mənə göstərin.

﴾28﴿‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫اس َب ۪ش ًيرا َو َنذ۪ ًيرا‬ َّ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ا اَِّل َكا ٓ َّف ًة ل‬
ِ ‫ِلن‬
Lakin insanların çoxu bilməz!←Səni bütün insanlara yalnız müjdəçi və qorxudan olaraq göndərdik.

َ ۪‫َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾29﴿ ‫ين‬ ‫ُون‬
َ ‫َو َي ُقول‬
“Əgər doğru danışırsınızsa, bu vəd nə vaxt olacaq?”← Onlar isə deyərlər:

َ ‫اع ًة َول َت ْس َت ْقدِ ُم‬

﴾30﴿‫ون‬ َ ‫اَل َت ْس َت ْا ِخ ُر‬
َ ‫ون َع ْن ُه َس‬ ‫ُق ْل لَكُ ْم م۪ َيع ُاد َي ْو ٍم‬
ondan bir an belə nə geri qalar, nə də irəli keçə bilərsiniz!” ← De: “Sizə vəd olunmuş bir gün vardır ki,

‫َو اَل ِبالَّذ۪ ي َب ْي َن َي َد ْي ِ ۜه‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬

ِ‫ين َك َف ُروا ل َْن ُن ْؤم َِن ِب ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰان‬
nə də ondan əvvəlkilərə!”← Kafir olanlar isə dedilər: “Biz nə bu Qurana inanırıq,

ٍۨ ‫ون عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم َي ْر ِج ُع َب ْع ُض ُه ْم ِالٰى َب ْع‬

َ‫ض ا ْل َق ْول‬ َ ‫َم ْو ُقو ُف‬ َ ‫ى ِا ِذ الظَّ ال ُِم‬
‫ون‬ ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
Rəbbinin hüzurunda saxlanılıb bir-birinə söz qaytararlar. ← Kaş zalımları, o zaman görəydin;

َ ‫ل َْو اَل ٓ َا ْن ُت ْم لَكُ َّنا ُم ْؤ ِمن‬

﴾31﴿ ‫۪ين‬ ‫اس َتكْ َب ُروا‬ َ ۪‫اس ُت ْضعِ ُفوا ِل َّلذ‬
ْ ‫ين‬ َ ۪‫َي ُقولُ الَّذ‬
ْ ‫ين‬
“Əgər siz olmasaydınız, mütləq mömin olardıq!” ← Acizlər, özlərini yuxarı tutanlara deyərlər:
433 Səba surəsi Cüz 22

‫اك ْم َع ِن ال ُْه ٰدى َب ْع َد ا ِْذ َجا ٓ َء ُك ْم‬

ُ ‫َا َن ْح ُن َص َد ْد َن‬ ‫اس ُت ْضعِ ُفوٓا‬ َ ۪‫اس َتكْ َب ُروا ِل َّلذ‬
ْ ‫ين‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ْ ‫ين‬
“Doğru yol sizə gəldikdən sonra sizi bizmi döndərdik?← Özlərini yuxarı tutanlar acizlərə deyərlər:

َ ۪‫َب ْل ُك ْن ُت ْم ُم ْج ِرم‬
﴾32﴿ ‫ين‬
Xeyr, siz günahkar idiniz.”

‫ار‬ َّ ‫َب ْل َمكْ ُر ال َّْي ِل َو‬

ِ ‫الن َه‬ ‫اس َتكْ َب ُروا‬ َ ۪‫اس ُت ْضعِ ُفوا ِل َّلذ‬
ْ ‫ين‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
ْ ‫ين‬
“Xeyr, gecə-gündüz hiylə qururdunuz. ← Acizlər də özlərini yuxarı tutanlara deyərlər:

ۜ ‫َو َن ْج َع َل ل َُه َا ْن َد ًادا‬ ِ ّٰ‫ا ِْذ َت ْا ُم ُرو َن َنا ٓ َا ْن َنكْ ُف َر ِب ه‬

‫الل‬
və Ona şəriklər qoşaq”. ← O zaman, bizə əmr edirdiniz ki, Allahı inkar edək,

َ ۪‫اق الَّذ‬
ۜ‫ين َك َف ُروا‬ ٓ ۪‫َو َج َع ْل َنا اْال َْغ اَللَ ف‬
ِ ‫ي َا ْع َن‬ ‫اب‬
َ َ‫الن َد َام َة ل ََّما َر َا ُوا ال َْعذ‬
َّ ‫َو َا َس ُّروا‬
Və küfr edənlərin boyunlarına zəncir vurarıq. ← Əzabı gördükləri zaman peşmançılıqlarını gizlədərlər.

‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ف۪ ي َق ْر َي ٍة م ِْن َنذ۪ ٍير‬ ﴾33﴿‫ُون‬

َ ‫َه ْل ُي ْج َز ْو َن ا اَِّل َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
Bir məmləkətə qorxudan (bir peyğəmbər) göndərdikdə, ← Onlar ancaq etdikləri əməllərin cəzasını çəkərlər.

َ ‫ِا َّنا ِب َما ٓ ُا ْرسِ ْل ُت ْم ِبه۪ َكاف ُِر‬

﴾34﴿ ‫ون‬ ٓ ‫وها‬
َ ‫ا اَِّل َقالَ ُم ْت َر ُف‬
“Biz sizinlə göndərilənləri inkar edirik!” ← onun naz-nemət içində yaşayan sakinləri sadəcə dedilər ki:

﴾35﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما َن ْح ُن ِب ُم َعذَّ ۪ب‬ ‫َو َقالُوا َن ْح ُن َا ْك َث ُر َا ْم َو اًال َو َا ْو اَل ًد ۙا‬
və bizə əzab da verilməyəcəkdir”.← Onlar dedilər: “Bizim mal-dövlətimiz və övladımız daha çoxdur,

﴾36﴿‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُر‬
ِّ ‫ُق ْل ا َِّن َر ۪ ّبي َي ْب ُس ُط‬
Lakin insanların əksəriyyəti bilməz!”← De:“Şübhəsiz, Rəbbim istədiyinin ruzisini artırar və azaldar.

‫ا اَِّل َم ْن ٰا َم َن َو َعمِ َل َصال ًِح ۘا‬ ٓ ‫َو َما ٓ َا ْم َوالُكُ ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُك ْم ِبا َّلت۪ي ُت َق ِّر ُبكُ ْم عِ ْن َد َنا ُزل ْٰف‬
‫ى‬
İman gətirib yaxşı işlər görənlər müstəsnadır.← Sizi bizə yaxınlaşdıran nə malınız, nə də uşaqlarınızdır.

َ ‫ات ٰا ِم ُن‬
﴾37﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو ُه ْم فِي ال ُْغ ُر َف‬ ِ ‫الض ْع‬
‫ف ِب َما َعمِ لُوا‬ ِّ ‫ِك ل َُه ْم َج َزا ٓ ُء‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
və onlar otaqlarda əminlik içində olacaqlar. ← Əməllərinə görə onların mükafatları qat-qat artıq olacaq,

﴾38﴿‫ون‬
َ ‫اب ُم ْح َض ُر‬
ِ َ‫ِك فِي ال َْعذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ين‬ ِ ‫ي ٰا َيا ِت َنا ُم َع‬
َ ‫اج ۪ز‬ ٓ ۪‫ين َي ْس َع ْو َن ف‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar əzabın içinə gətiriləcəklər.← Ayələrimizi qüvvədən salmağa cəhd göstərənlərə gəldikdə,

‫َو َما ٓ َا ْن َف ْق ُت ْم م ِْن َش ْي ٍء‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه۪ َو َي ْقدِ ُر ل َُه‬
ِّ ‫ُق ْل ا َِّن َر ۪ ّبي َي ْب ُس ُط‬
Siz nə xərcləsəniz, ← De: “Həqiqətən, Rəbbim bəndələrindən istədiyinin ruzisini bol edər və azaldar.

َ ۪‫الر ِازق‬
﴾39﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو ُه َو َخ ْي ُر‬ ‫َف ُه َو ُي ْخ ِل ُف ُه‬
O, ruzi verənlərin ən yaxşısıdır!” ← O (Allah) onun əvəzini verər.
Cüz 22 Səba surəsi 434

﴾40﴿‫ون‬ ُ ‫ُث َّم َي ُقولُ ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة َا ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ا َِّي‬

َ ‫اك ْم َكا ُنوا َي ْع ُب ُد‬ ‫َو َي ْو َم َي ْح ُش ُر ُه ْم َجم۪ ًيعا‬
sonra mələklərə deyəcək: “Bunlarmı sizə ibadət edirdilər?”← O gün (Allah) onların hamısını yığacaq,

‫َا ْن َت َول ُِّي َنا م ِْن ُدون ِِه ْم‬ ‫َقالُوا ُس ْب َحا َن َك‬
Bizim hamimiz onlar deyil, Sənsən!” ← (Mələklər) deyəcəklər: “Sən paksan.

َ ‫َا ْك َث ُر ُه ْم ِب ِه ْم ُم ْؤ ِم ُن‬
﴾41﴿ ‫ون‬ ‫ون ال ِْج َّن‬
َ ‫َب ْل َكا ُنوا َي ْع ُب ُد‬
Onların əksəriyyəti onlara (cinlərə) iman gətirmişdi. ← Xeyr, onlar cinlərə ibadət edirdilər.

َ ۪‫َو َن ُقولُ ِل َّلذ‬

‫ين ظَ ل َُموا‬ ۜ‫ض َن ْف ًعا َول َض ًّرا‬
ٍ ‫ِك َب ْع ُضكُ ْم ل َِب ْع‬
ُ ‫َفال َْي ْو َم اَل َي ْمل‬
Zalımlara da deyəcəyik: ← Bu gün bir-birinizə nə bir xeyir, nə də bir zərər verə bilərsiniz.

َ ‫ار ا َّلت۪ي ُك ْن ُت ْم ِب َها ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾42﴿ ‫ون‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
َ َ‫ُذو ُقوا َعذ‬
“Dadın yalan hesab etdiyiniz cəhənnəm odunun əzabını!”

‫َقالُوا َما ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َر ُج ٌل‬ ٍ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬
‫ات‬
dedilər ki: “Bu ancaq elə bir adamdır ki, ← Ayələrimiz onlara açıq-aşkar olaraq oxunduğu zaman:

‫َو َقالُوا َما ٰهذَ ا ٓ ا َّ آِل ِا ْف ٌك ُم ْف َت ًر ۜى‬ ‫ان َي ْع ُب ُد ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم‬
َ ‫يد َا ْن َي ُص َّد ُك ْم َع َّما َك‬
ُ ‫ُي ۪ر‬
Və dedilər:“Bu, uydurma yalandan başqası deyil!”← sizi atalarınızın ibadət etdiklərindən döndərmək istəyir!”

ٌ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾43﴿ ‫ين‬ ‫ين َك َف ُروا ِلل َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم‬
َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
“Bu yalnız açıq-aşkar bir sehrdir!”← Kafir olanlara haqq (Qur’an) gəldikdə deyirlər ki:

﴾44﴿ ‫ير‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال َْي ِه ْم َق ْبل‬

ۜ ٍ ۪‫َك م ِْن َنذ‬ ‫اه ْم م ِْن ُك ُت ٍب َي ْد ُر ُسو َن َها‬
ُ ‫َو َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
və səndən əvvəl onlara, xəbərdar edən birini göndərməmişdik.← Halbuki onlara, oxuyacaqları bir kitab
verməmişdik,

‫اه ْم‬
ُ ‫ار َما ٓ ٰا َت ْي َن‬
َ ‫َو َما َبل َُغوا م ِْع َش‬ َ ۪‫َو َكذَّ َب الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Ancaq onlara verdiklərimizin onda birinə nail olmamışlar. ← Onlardan əvvəlkilər də yalanlamışdılar.

ِ۟ ‫ان َن ۪ك‬
﴾45﴿ ‫ير‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ‫َفكَ ذَّ ُبوا ُر ُسل۪ ۠ي‬
Bəs Mənim inkar etməyim necə oldu! ← Onlar da Mənim Peyğəmbərlərimi yalanladılar.

‫وموا للِ هّٰ ِ َم ْث ٰنى َو ُف َر ٰادى‬

ُ ‫َا ْن َت ُق‬ ‫اح َد ٍۚة‬
ِ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َاعِ ظُ كُ ْم ِب َو‬
Allah üçün iki-iki, bir-bir ayağa qalxın. ← De: “Mən sizə ancaq bir öyüd verəcəyəm.

‫اح ِبكُ ْم م ِْن ِج َّن ٍ ۜة‬

ِ ‫ُث َّم َت َت َفكَّ ُروا۠ َما ِب َص‬
Sonra dərindən düşünün! Sizin yoldaşınızda (Muhəmməddə) heç bir dəlilik əlaməti yoxdur.

﴾46﴿ ٍ‫اب َشد۪ يد‬ ٌ ۪‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل َنذ‬

ٍ َ‫ير لَكُ ْم َب ْي َن َي َد ْي َعذ‬
O yalnız qarşıdakı şiddətli əzabla sizi qorxudan (bir peyğəmbər)dir!”

ِ ّٰ‫ا ِْن َا ْج ِر َي ا اَِّل َعلَى ه‬

‫الل‬ ‫َف ُه َو لَكُ ْم‬ ‫ُق ْل َما َس َا ْل ُتكُ ْم م ِْن َا ْج ٍر‬
Mənim mükafatım ancaq Allaha aiddir. ← o sizin olsun. ← De: “Mən sizdən bir muzd istəmişəmsə,

ِ ‫ُق ْل ا َِّن َر ۪ ّبي َي ْقذِ ُف ِبال َْح ِّق َع اَّل ُم ال ُْغ ُي‬
﴾48﴿‫وب‬ ٌ ‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬
﴾47﴿‫يد‬
De:“Həqiqətən, Rəbbim haqqı nazil edir. Qeybi ən yaxşı biləndir!” ← O, hər şeyə şahiddir!”
435 Fatir surəsi Cüz 22

ُ ۪‫َو َما ُي ْبدِ ُئ ال َْباطِ ُل َو َما ُيع‬

﴾49﴿ ‫يد‬ ‫ُق ْل َجا ٓ َء ال َْح ُّق‬
Batil nə ortaya bir şey çıxarar, nə də geri qayıdar!” ← De: “Haqq (islam dini) gəldi.

‫ْت َف ِا َّن َما ٓ َا ِضلُّ َعلٰ ى َن ْف ۪س ۚي‬

‫َواِنِ ْاه َت َد ْي ُت‬ ُ ‫ُق ْل ا ِْن َض َلل‬
Əgər doğru yolla getsəm,← De: “Əgər mən (haqq yoldan) azsam, ancaq öz əleyhimə azmış olaram.

﴾50﴿ ‫يب‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َسم‬

ٌ ‫يع َق ۪ر‬ ‫ي ِال ََّي َر ۪ ّبي‬
ۜ ٓ ۪ ‫َف ِب َما ُي‬
‫وح‬
Həqiqətən, O eşidəndir, yaxındır.← Rəbbimin mənə vəhy etdiyi (Quran) sayəsindədir.

ٍۙ ‫َو ُا ِخذُ وا م ِْن َمكَ انٍ َق ۪ر‬

﴾51﴿ ‫يب‬ ‫ى ا ِْذ َف ِز ُعوا َف اَل َف ْو َت‬
ٓ ‫َول َْو َت ٰر‬
Və yaxın bir yerdə yaxalanmışlar.← Kaş qorxduqları zaman görəydin! Qaçmaq da mümkün deyil.

ٍۚ ۪‫ش م ِْن َمكَ انٍ َبع‬

﴾52﴿ ‫يد‬ ُ ‫او‬
ُ ‫الت َن‬
َّ ‫َو َا ّٰنى ل َُه ُم‬ ۚ ۪‫َو َقالُوٓا ٰا َم َّنا ِبه‬
Amma uzaq bir yerdən (imana) necə nail ola bilərlər?! ← Onlar: “Ona inandıq!” - deyirlər.

﴾53﴿ ٍ‫ون ِبال َْغ ْي ِب م ِْن َمكَ انٍ َبع۪ يد‬

َ ‫َو َي ْقذِ ُف‬ ‫َو َق ْد َك َف ُروا ِبه۪ م ِْن َق ْب ُل‬
və uzaq bir yerdən qeybə haqqında fikir yürüdürdülər. ← Halbuki onlar daha əvvəl onu inkar etmişdilər,

‫ون‬ َ ‫َو ۪ح‬

َ ‫يل َب ْي َن ُه ْم َو َب ْي َن َما َي ْش َت ُه‬
Artıq onlarla istədikləri şey arasında əngəl törədilmişdir;

ٍ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا ف۪ ي َش ٍّك ُم ۪ر‬

﴾54﴿ ‫يب‬ ‫َك َما ُفعِ َل ِب َا ْش َياعِ ِه ْم م ِْن َق ْب ُل‬
Həqiqətən onlar, anlaşılmaz bir şəkk içində idilər. ← Necəki daha əvvəl, onlara bənzər kimsələrə edilmişdi.

‫ور ُة َفاطِ ٍر‬

َ ‫﴾ ُس‬35﴿
Fatir (Yaradan) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 45 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
َ ‫۪ي َا ْجن َِح ٍة َم ْث ٰنى َو ُثلٰ َث َو ُر َب‬
‫اع‬ ٓ ‫َجاعِ ِل ال َْملٰ ٓئِكَ ِة ُر ُسل ُا ۬ول‬ ‫ض‬ َّ ‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َفاطِ ِر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬
ikiqanadlı, üçqanadlı və dördqanadlı mələkləri elçi edəndir! ← (O) Allaha həmd olsun ki, göyləri və yeri
yaradandır,

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾1﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫يد فِي ال َْخل ِْق َما َي َشا ٓ ُء‬
Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir!← (Allah) yaradarkən istədiyini artırar.
ُ ‫َي ۪ز‬

‫َفل ُم ْمسِ َك ل ََه ۚا‬ ‫اس م ِْن َر ْح َم ٍة‬

ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل ل‬
ُ ّٰ‫َما َي ْف َت ِح ه‬
ona mane olacaq heç nə yoxdur.← Allah insanlara mərhəmətindən bir şey əta edərsə,

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾2﴿ ‫يم‬ ۜ ۪‫َو َما ُي ْمسِ ْك َف اَل ُم ْرسِ َل ل َُه م ِْن َب ْعدِ ه‬
O qüdrətlidir, hikmət sahibidir! ← Onun vermədiyi bir şeyi də Ondan başqa kimsə göndərə bilməz.

ِ ّٰ‫َه ْل م ِْن َخال ٍِق َغ ْي ُر ه‬

‫الل‬ ِ ّٰ‫اس ْاذ ُك ُروا ن ِْع َم َت ه‬
‫الل َعل َْيكُ ْم‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Allahdan başqa bir yaradan varmı?!← Ey insanlar! Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini yada salın.

َ ُ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َۘو َف َا ّٰنى ُت ْؤ َفك‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ۜ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫َي ْر ُز ُقكُ ْم م َِن‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Bəs necə döndərilirsiniz?← O sizə göylərdən və yerdən ruzi verər.
Cüz 22 Fatir surəsi 436

َ ‫َف َق ْد ُك ِّذ َب ْت ُر ُس ٌل م ِْن َق ْبل‬

‫ِك‬ َ‫َوا ِْن ُيكَ ِّذ ُبوك‬
səndən əvvəl də peyğəmbərlər təkzib olunmuşdu. ← Əgər səni təkzib etsələr (bil ki),

ِ ّٰ‫اس ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬ ﴾4﴿ ‫ور‬ ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬
Ey insanlar! Şübhəsiz ki, Allahın vədi haqdır. ← (Bütün) işlər Allaha qaytarılacaqdır!

﴾5﴿ ‫ور‬ ِ ّٰ‫َو اَل َي ُغ َّر َّنكُ ْم ِب ه‬

ُ ‫الل ال َْغ ُر‬ ‫الد ْن َي ۠ا‬
ُّ ‫َف اَل َت ُغ َّر َّنكُ ُم ال َْح ٰيو ُة‬
O tovlayan (Şeytan) da, Allahla sizi tovlamasın! ← Elə isə dünya həyatı sizi aldatmasın.

ُ ُ‫َفا َّت ِخذ‬

ۜ‫وه َع ُد ًّوا‬ ‫ان لَكُ ْم َع ُد ٌّو‬
َ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا َِّن‬
Elə isə onu (özünüzə) düşmən tutun.← Həqiqətən, Şeytan sizin düşməninizdir.

ٌ ۪‫اب َشد‬
‫يد‬ َ ۪‫﴾ َالَّذ‬6﴿‫ير‬
ٌ َ‫ين َك َف ُروا ل َُه ْم َعذ‬ ۜ ِ ۪‫السع‬
َّ ِ ‫ِا َّن َما َي ْد ُعوا ِح ْز َب ُه ل َِيكُ و ُنوا م ِْن َا ْص َح‬
‫اب‬
Kafir olanlar üçün şiddətli əzab vardır. ← O, öz tərəfdarlarını ancaq cəhənnəm əhli olmağa çağırır.

﴾7﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو َا ْج ٌر َك ۪ب‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar üçün bağışlanma və böyük bir mükafat vardır! ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərə gəldikdə,

‫الل ُي ِضلُّ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬

َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ۜ‫َا َف َم ْن ُز ِّي َن ل َُه ُسوٓ ُء َع َملِه۪ َف َر ٰا ُه َح َس ًنا‬
Şübhəsiz ki, Allah istədiyini zəlalətə salar,← Pis əməli, özünə yaxşı göstərilib onu yaxşı görənmi?!

ۜ ٍ ‫َف اَل َتذْ َه ْب َن ْف ُس َك َعل َْي ِه ْم َح َس َر‬

‫ات‬ ‫َو َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Buna görə də onlar üçün özünü üzüb həlak etmə. ← istədiyini də doğru yola salar.

﴾8﴿ ‫ون‬ ٌ ۪‫الل َعل‬

َ ‫يم ِب َما َي ْص َن ُع‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah onların nə etdiklərini biləndir!

‫َف ُس ْق َن ُاه ِالٰى َب َلدٍ َم ِّي ٍت‬ ‫۪ير َس َح ًابا‬

ُ ‫اح َف ُتث‬
َ ‫الر َي‬ ٓ ۪‫الل الَّذ‬
ِّ ‫ي َا ْر َس َل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Biz onu (buludları) ölü bir məmləkətə qovub, ← Buludları hərəkətə gətirən küləkləri göndərən Allahdır!

﴾9﴿ ‫ور‬
ُ ‫ِك ال ُّن ُش‬
َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫َف َا ْح َي ْي َنا ِب ِه اْال َْر‬
ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
Diriltmək belə olur! ← öldükdən sonra yeri onunla dirildirik.

ۜ‫َف ِل ّٰل ِه الْعِ َّز ُة َجم۪ ًيعا‬ ‫يد الْعِ َّز َة‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َم ْن َك‬
bütün izzət-qüdrət Allaha məxsusdur. ← Kim izzət-qüdrət istəsə (bilsin ki),

ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ َّ ‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْمكُ ُر‬ َّ ‫ِال َْي ِه َي ْص َع ُد الْكَ ل ُِم الطَّ ِّي ُب َوال َْع َم ُل‬
‫الصال ُِح َي ْر َف ُع ُه‬
Pis əməllər edənlərə gəldikdə,← Yaxşı söz Ona tərəf yüksələr və yaxşı əməl onu qaldırar.

﴾10﴿ ‫ور‬
ُ ‫ِك ُه َو َي ُب‬
َ ‫َو َمكْ ُر ُا ۬و ٰلٓئ‬ ٌ ۪‫اب َشد‬
‫يد‬ ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬
Onların qurduqları hiylələr boşa çıxar.← onlar üçün şiddətli bir əzab vardır.

ۜ‫اجا‬
ً ‫ُث َّم َج َعلَكُ ْم َا ْز َو‬ ‫اب ُث َّم م ِْن ُنطْ َف ٍة‬
ٍ ‫الل َخ َل َقكُ ْم م ِْن ُت َر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Sonra sizi cüt-cüt (kişi və qadın) etmişdir. ← Allah sizi torpaqdan, sonra nütfədən yaratdı.

‫َو َما ُي َع َّم ُر م ِْن ُم َع َّم ٍر‬ ۜ ۪‫َو َما َت ْحمِ ُل م ِْن ُا ْن ٰثى َو اَل َت َض ُع ا اَِّل ِبعِ لْمِ ه‬
Ömür sürənin uzun ömür sürməsi,←Ondan xəbərsiz, heç bir dişi hamilə olmaz və (bətnindəkini) yerə qoymaz.

﴾11﴿ ‫ير‬ ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬

ٌ ‫الل َي ۪س‬ َ ‫ا َِّن ٰذل‬ ‫اب‬
ۜ ٍ ‫ص م ِْن ُع ُم ِر ۪ه ٓ ا اَِّل ف۪ ي كِ َت‬
ُ ‫َو اَل ُي ْن َق‬
Həqiqətən, bu, Allah üçün asandır. ← onun ömrünün qısaldılması da ancaq kitabdadır.
437 Fatir surəsi Cüz 22

‫ات َسآئ ٌِغ َش َر ُاب ُه‬

ٌ ‫ٰهذَ ا َعذْ ٌب ُف َر‬ ۗ ِ‫َو َما َي ْس َت ِوي ال َْب ْح َران‬
Bu şirindir, dadlıdır, içməyə rahatdır.← İki dəniz eyni deyildir.

‫ُون ل َْح ًما طَ ِر ًّيا‬

َ ‫َوم ِْن ُك ٍّل َت ْا ُكل‬ ٌۜ ‫َو ٰهذَ ا ِمل ٌْح ُا َج‬
‫اج‬
Hər birindən təzə (balıq) əti yeyirsiniz,← Bu biri isə həddindən artıq şordur, acıdır.

ِ ‫ْك ف۪ ي ِه َم َو‬
‫اخ َر‬ َ ‫َو َت َرى ا ْل ُفل‬ ‫ون ِحل َْي ًة َتل َْب ُسو َن َه ۚا‬
َ ‫َو َت ْس َت ْخ ِر ُج‬
Gəmilərin də, orada (suyu) yara-yara üzdüyünü görürsən ki,←və taxdığınız bəzək əşyaları çıxardırsınız.

﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ۪‫ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬
və bəlkə (Allaha) şükür edəsiniz.← Onun (Allahın) lütfündən ruzi axtarasınız,

‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َس َّخ َر‬ ‫ار فِي ال َّْي ِۙل‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫ار َو ُيول ُِج‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫ُيول ُِج ال َّْي َل فِي‬
O, günəşi və ayı da ram etmişdir.← (Allah) gecəni gündüzə qatar, gündüzü də gecəyə qatar.

‫ْك‬
ُ ‫الل َر ُّبكُ ْم ل َُه ال ُْمل‬ ‫ُكلٌّ َي ْج ۪ري اِل ََج ٍل ُم َس ًّمى‬
ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬
ۜ
Bu sizin Rəbbiniz olan Allahdır. Hakimiyyət Onundur. ← Hər biri müəyyən müddətədək hərəkət edər.

َ ُ‫ون م ِْن ُدونِه۪ َما َي ْملِك‬

ۜ ٍ ۪‫ون م ِْن قِطْ م‬
﴾13﴿ ‫ير‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬
Ondan qeyri dua etdikləriniz xurma çəyirdəyinin pərdəsinə də sahib deyillər.

ْ ‫َول َْو َسمِ ُعوا َما‬

‫اس َت َج ُابوا لَكُ ْ ۜم‬ ‫وه ْم اَل َي ْس َم ُعوا ُد َعا ٓ َء ُك ْم‬
ُ ‫ا ِْن َت ْد ُع‬
Eşitsələr belə sizə cavab verə bilməzlər.← Əgər onları çağırsanız, sizin çağırışınızı eşitməzlər.

ٍ۟ ‫َو اَل ُي َن ِّب ُئ َك ِم ْث ُل َخ ۪ب‬

﴾14﴿ ‫ير‬ ‫ون ِبشِ ْركِ كُ ْم‬
َ ‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َيكْ ُف ُر‬
Heç kəs sənə, Xəbərdar olan kimi xəbər verə bilməz!← Qiyamət günü isə sizin şərik qoşduğunuzu danacaqlar.

ُ ۪‫الل ُه َو ال َْغن ُِّي ال َْحم‬

﴾15﴿ ‫يد‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫اس َا ْن ُت ُم ا ْل ُف َق َرا ٓ ُء ِالَى ه‬
ۚ‫الل‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Allah isə (heç nəyə) möhtac deyildir, şükrə layiqdir!← Ey insanlar! Siz Allaha möhtacsınız.

ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬
﴾17﴿‫الل ِب َع ۪ز ٍيز‬ َ ‫َو َما ٰذل‬ ٍۚ ۪‫ا ِْن َي َش ْا ُيذْ هِ ْبكُ ْم َو َي ْا ِت ِب َخل ٍْق َجد‬
﴾16﴿‫يد‬
Bu, Allah üçün çətin deyildir!← Əgər istəsə, sizi yox edib (yerinizə) yeni bir məxluq gətirər.

‫َوا ِْن َت ْد ُع ُم ْث َق َل ٌة ِالٰى ِح ْمل َِها‬ ‫َو اَل َت ِز ُر َو ِاز َر ٌة ِو ْز َر ُا ْخ ٰر ۜى‬

Əgər yükü ağır olan, yükünü daşımaq üçün çağırsa,← Heç bir günahkar başqasının günahını daşımaz.

َ ‫اَل ُي ْح َم ْل ِم ْن ُه َش ْي ٌء َول َْو َك‬

‫ان َذا ُق ْر ٰبى‬
ۜ
(çağırılan adam onun) yaxın qohumu olsa belə, o yükdən bir şey daşımaz.

‫الصلٰ و َة‬ َ ۪‫ِا َّن َما ُت ْنذِ ُر الَّذ‬

َّ ‫ين َي ْخ َش ْو َن َر َّب ُه ْم ِبال َْغ ْي ِب َو َا َق ُاموا‬
Sən ancaq görmədikləri halda Rəbbindən qorxanları və namaz qılanları xəbərdar edirsən.

ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬
﴾18﴿ ‫الل ال َْم ۪ص ُير‬ ۜ ۪‫َو َم ْن َت َزكّٰ ى َف ِا َّن َما َي َت َزكّٰ ى ِل َن ْفسِ ه‬
Axır dönüş isə Allahadır!← Kim təmizlənsə, yalnız özü üçün təmizlənmiş olar.
Cüz 22 Fatir surəsi 438

﴾20﴿ ‫ور‬
ُ ‫ات َول ال ُّن‬ ُّ ‫َول‬
ُ ‫الظل َُم‬ ﴾19﴿ ‫َو َما َي ْس َت ِوي اْال َْع ٰمى َوال َْب ۪ص ُير‬
Zülmətlə nur da (eyni) deyildir! ← Kor ilə görən eyni olmaz.

‫ات‬
ُ ‫َو َما َي ْس َت ِوي اْال َْح َيا ٓ ُء َول اْال َْم َو‬ ُ ‫الظلُّ َول ال َْح ُر‬
﴾21﴿ ‫ور‬ ِّ ‫َول‬
Dirilər və ölülər də eyni deyillər! ← Kölgə ilə isti də (eyni) deyildir.

ِ ‫َو َما ٓ َا ْن َت ِب ُم ْسمِ ٍع َم ْن فِي ا ْل ُق ُب‬

﴾22﴿ ‫ور‬ ‫الل ُي ْسمِ ُع َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Sən isə qəbirlərdə olan kəslərə (haqqı) eşitdirən deyilsən! ← Şübhəsiz ki, Allah dilədiyinə eşitdirər.

ۜ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َناكَ ِبال َْح ِّق َب ۪ش ًيرا َو َنذ۪ ًيرا‬ ٌ ۪‫ا ِْن َا ْن َت ا اَِّل َنذ‬
﴾23﴿ ‫ير‬
Biz səni haqla müjdə verən və qorxudan olaraq göndərdik. ← Sən ancaq xəbərdar edən (peyğəmbərsən)!

ٌ ۪‫َوا ِْن م ِْن ُا َّم ٍة ا اَِّل َخ اَل ف۪ َيها َنذ‬

﴾24﴿ ‫ير‬
Elə ümmət yoxdur ki, ona, qorxudan biri gəlib-getməsin!

َ ۪‫َف َق ْد َكذَّ َب الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ‫َوا ِْن ُيكَ ِّذ ُبوك‬
onlardan əvvəlkilər də yalanlamışdılar. ← Əgər onlar səni yalançı saysalar (bil ki),

﴾25﴿ ‫۪ير‬ ِ ‫ات َو ِبال ُّز ُب ِر َو ِبالْكِ َت‬

ِ ‫اب ال ُْمن‬ ِ ‫َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
Peyğəmbərləri onlara açıq-aşkar möcüzələr, səhifələr və nurani kitab gətirmişdilər.

ِ۟ ‫ان َن ۪ك‬
﴾26﴿ ‫ير‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ َ ۪‫ُث َّم َا َخذْ ُت الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
Bəs Mənim inkar etməyim necə oldu! ← Sonra küfr edənləri (əzabla) yaxaladım.

ٍ ‫َف َا ْخ َر ْج َنا ِبه۪ َث َم َر‬

ۜ‫ات ُم ْخ َت ِل ًفا َال َْوا ُن َها‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫الل َا ْن َزلَ م َِن‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
Beləcə onunla müxtəlif rəngli meyvələr yetişdirdik, ← Allahın göydən bir yağmur yağdırdığını görmürsənmi?

﴾27﴿ ‫ود‬
ٌ ‫يب ُس‬
ُ ‫ِف َال َْوا ُن َها َو َغ َرا ۪ب‬ ٌ ‫َوم َِن ال ِْج َبالِ ُج َد ٌد ۪ب‬
ٌ ‫يض َو ُح ْم ٌر ُم ْخ َتل‬
və dağlarda müxtəlif rəngli - ağ, qırmızı, tünd qara cığırlar (peyda etdik).

‫ِك‬
َ ‫ِف َال َْوا ُن ُه َكذٰ ل‬
ٌ ‫ُم ْخ َتل‬ ‫ام‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫الد َوا ٓ ِّب َو ا‬
َّ ‫اس َو‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َوم َِن‬
bu cür müxtəlif rəngləri vardır. ← İnsanların, heyvanların və davarların da

﴾28﴿ ‫ور‬
ٌ ‫الل َع ۪زي ٌز َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫الل م ِْن عِ َبا ِد ِه ال ُْعل ٰ َٓم ُؤا‬
َ ّٰ‫ِا َّن َما َي ْخ َشى ه‬
Həqiqətən, Allah qüdrətlidir, bağışlayandır! ← Bəndələri arasında Allahdan, ancaq alimlər qorxar.

‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫َو َا َق ُاموا‬ ‫الل‬ َ ‫ُون كِ َت‬
ِ ّٰ‫اب ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْتل‬
namazı qılarlar, ← Həqiqətən, o kəslər ki, Allahın Kitabını oxuyarlar,

﴾29﴿ ‫ور‬
َ ‫ار ًة ل َْن َت ُب‬
َ ‫ون ت َِج‬
َ ‫َي ْر ُج‬ ‫اه ْم سِ ًّرا َو َع اَلن َِي ًة‬
ُ ‫َو َا ْن َف ُقوا م َِّما َر َز ْق َن‬
kasad olmayacaq bir ticarət (savab) umarlar ki, ← özlərinə verdiyimiz ruzilərdən gizli və aşkar xərcləyərlər,

﴾30﴿ ‫ور‬ ٌ ‫ِا َّن ُه َغ ُف‬

ٌ ُ‫ور َشك‬ ‫يد ُه ْم م ِْن َف ْضل ۪ ِۜه‬
َ ‫ور ُه ْم َو َي ۪ز‬
َ ‫ل ُِي َو ّف َِي ُه ْم ُا ُج‬
Həqiqətən, O bağışlayandır, qədirbiləndir!← onlara mükafatlarını versin və Öz lütfündən onlara artırsın!
439 Fatir surəsi Cüz 22

‫ُه َو ال َْح ُّق ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِ ۜه‬ ِ ‫ي َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك م َِن الْكِ َت‬
‫اب‬ ٓ ۪‫َوالَّذ‬
özündən əvvəlkiləri təsdiqləyici olaraq haqdır.← Sənə vəhy etdiyimiz Kitab (Quran),

﴾31﴿ ‫ير‬ ٌ ‫الل ِبعِ َبادِه۪ ل ََخ ۪ب‬

ٌ ‫ير َب ۪ص‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah bəndələrindən xəbərdardır, (hər, şeyi) görəndir!

‫َفمِ ْن ُه ْم ظَ ال ٌِم ِل َن ْفسِ ۪ ۚه‬ ‫اصطَ َف ْي َنا م ِْن عِ َبا ِد َن ۚا‬ َ ‫ُث َّم َا ْو َر ْث َنا الْكِ َت‬
َ ۪‫اب الَّذ‬
ْ ‫ين‬
Onlardan, özünə zülm edən də var, ← Sonra Kitabı bəndələrimizdən seçdiklərimizə miras verdik.

ِ ‫َو ِم ْن ُه ْم َسا ِب ٌق ِبال َْخ ْي َر‬

ِ ّٰ‫ات ِبا ِْذنِ ه‬
‫الل‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم ُم ْق َت ِص ٌد‬
onlardan, Allahın izni ilə yaxşı işlərdə irəli keçən də var. ← onlardan, mötədil olan da var,

‫ات َع ْدنٍ َي ْد ُخلُو َن َها‬

ُ ‫َج َّن‬ ﴾32﴿ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْض ُل الْكَ ۪ب ُير‬
َ ‫ٰذل‬
Onlar Ədn cənnətlərinə daxil olacaqlar. ← Bu əsl böyük lütfdür!

ٌ ‫اس ُه ْم ف۪ َيها َح ۪ر‬

﴾33﴿ ‫ير‬ ُ ‫َول َِب‬ ِ ‫ُي َحل َّْو َن ف۪ َيها م ِْن َا َس‬
ۚ‫او َر م ِْن َذ َه ٍب َول ُْؤل ًُؤا‬
Oradakı libasları da ipəkdəndir. ← Orada qızıl bilərziklərlə və incilərlə bəzədiləcəklər.

﴾34﴿ ‫ور‬
ٌۙ ُ‫ور َشك‬
ٌ ‫ا َِّن َر َّب َنا ل ََغ ُف‬ ٓ ۪‫َو َقالُوا ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ‬
‫ي َا ْذ َه َب َع َّنا ال َْح َز َن‬
Əlbəttə, Rəbbimiz bağışlayandır, qədirbiləndir!←Və deyəcəklər:“Kədəri bizdən uzaq edən Allaha həmd olsun.

‫اَل َي َم ُّس َنا ف۪ َيها َن َص ٌب‬ ۚ ۪‫ي َا َح َّل َنا َد َار ال ُْم َق َام ِة م ِْن َف ْضلِه‬
ٓ ۪‫َالَّذ‬
Orada bizə nə bir yorğunluq üz verəcək, ← O (Rəbbimiz) ki, Öz lütfü ilə bizi iqamətgahda yerləşdirdi.

ٌ ‫َول َي َم ُّس َنا ف۪ َيها ل ُُغ‬

﴾35﴿ ‫وب‬
nə də orada bir məşəqqət toxunacaqdır!”

‫اَل ُي ْق ٰضى َعل َْي ِه ْم َف َي ُمو ُتوا‬ ‫ار َج َه َّن َم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ُ ‫ين َك َف ُروا ل َُه ْم َن‬
Nə onlar üçün hökm verilib ölərlər,← Kafir olanlara gəldikdə, onlar üçün cəhənnəm odu vardır.

﴾36﴿ ٍۚ‫ِك َن ْج ۪زي ُك َّل َكفُور‬

َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫ف َع ْن ُه ْم م ِْن َعذَ ا ِب َها‬
ُ ‫َو اَل ُي َخ َّف‬
Hər bir kafiri belə cəzalandırırıq!← nə də onların əzabları yüngülləşər.

‫َر َّب َنا ٓ َا ْخ ِر ْج َنا َن ْع َم ْل َصال ًِحا‬ ‫ون ف۪ َيه ۚا‬

َ ‫َو ُه ْم َي ْصطَ ِر ُخ‬
“Ey Rəbbimiz! Bizi çıxart ki, yaxşı işlər edək,← Və onlar orada fəryad edib deyəcəklər:

‫َا َول َْم ُن َع ِّم ْر ُك ْم َما َي َتذَ َّك ُر ف۪ ي ِه َم ْن َتذَ َّك َر‬ ‫َغ ْي َر الَّذ۪ ي ُك َّنا َن ْع َم ُل‬
Orada sizə nəsihət alan kimsənin nəsihət ala biləcəyi qədər ömür vermədikmi?!← etdiyimiz əməlləri deyil!”

َ ۪‫َفذُ و ُقوا َف َما ِللظَّ الِم‬

ٍ۟ ‫ين م ِْن َن ۪ص‬
﴾37﴿ ‫ير‬ ‫النذ۪ ُير‬
َّ ‫َو َجا ٓ َء ُك ُم‬
Elə isə dadın! Zalımların imdadına çatan da yoxdur!← Sizə xəbərdar edən (peyğəmbər) də gəlmişdi.

﴾38﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل َعال ُِم َغ ْي ِب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, O, ürəklərin içindəkini biləndir!← Şübhəsiz ki, Allah göylərin və yerin qeybini bilir.
Cüz 22 Fatir surəsi 440

‫َف َم ْن َك َف َر َف َعل َْي ِه ُك ْف ُر ُه‬ ‫ض‬ َ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َج َعلَكُ ْم َخ اَلٓئ‬

ۜ ِ ‫ِف فِي اْال َْر‬
Kim küfr etsə, küfrü öz əleyhinə olar. ← Sizi yer üzünün varisləri edən Odur.

﴾39﴿‫ارا‬
ً ‫ين ُك ْف ُر ُه ْم ا اَِّل َخ َس‬
َ ‫يد الْكَ اف ِ۪ر‬
ُ ‫َو اَل َي ۪ز‬ ‫ين ُك ْف ُر ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم ا اَِّل َم ْق ًت ۚا‬
َ ‫يد الْكَ اف ِ۪ر‬
ُ ‫َول َي ۪ز‬
Kafirlərin küfrü ancaq ziyanı artırar! ← Kafirlərin küfrü Rəbbi yanında ancaq qəzəbi artırar.

‫ض‬
ِ ‫َما َذا َخ َل ُقوا م َِن اْال َْر‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫اللۜ َا ُرون۪ي‬ َ ۪‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ُش َر َكا ٓ َء ُك ُم الَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬
yerdən nə yaradıblar? ← De: “Mənə göstərin görüm, Allahdan başqa dua etdiyiniz şərikləriniz,

‫اه ْم كِ َت ًابا‬
ُ ‫َا ْم ٰا َت ْي َن‬ َّ ‫َا ْم ل َُه ْم شِ ْركٌ فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
‫ات‬
Yoxsa onlara bir kitab vermişik ki, ← Yoxsa göylərdə onların bir şərikliyi var?

﴾40﴿‫ورا‬ َ ‫َب ْل ا ِْن َيعِ ُد الظَّ ال ُِم‬

ً ‫ون َب ْع ُض ُه ْم َب ْع ًضا اِل ُغ ُر‬ ‫َف ُه ْم َعلٰ ى َب ِّي َن ٍت ِم ْن ُه‬
Xeyr, zalımlar bir-birinə ancaq yalan vəd verirlər.← onlar da oradakı bir dəlilə istinad edirlər?!

ٓ ‫َو َلئ ِْن َزا َل َتا‬ ‫ول‬

ۚ َ‫ض َا ْن َت ُز ا‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل ُي ْمسِ ُك‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Əgər onlar tərpənsələr, ← Həqiqətən, Allah göyləri və yeri tərpənməsinlər deyə, tutub saxlayır.

﴾41﴿ ‫ورا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ۪‫ان َحل‬
ً ‫يما َغ ُف‬ ۜ ۪‫ا ِْن َا ْم َسكَ ُه َما م ِْن َا َحدٍ م ِْن َب ْعدِ ه‬
Doğrudan da, O (Allah) həlimdir, bağışlayandır! ← Ondan başqa onları heç kəs tutub saxlaya bilməz.

ٌ ۪‫َلئ ِْن َجا ٓ َء ُه ْم َنذ‬

‫ير‬ ِ ّٰ‫َو َا ْق َس ُموا ِب ه‬
‫الل َج ْه َد َا ْي َمان ِِه ْم‬
əgər özlərinə qorxudan (bir peyğəmbər) gələrsə, ← Allaha çox möhkəm and içmişdilər ki,

ٌ ۪‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم َنذ‬

‫ير‬ ‫ل ََيكُ و ُن َّن َا ْه ٰدى م ِْن ا ِْح َدى اْال َُم ِۚم‬
Onlara,qorxudan (peyğəmbər) gəldiyi zaman isə, ← hər hansı ümmətdən daha çox doğru yolda olacaqlar.

‫الس ِّي ِ ۜئ‬

َّ ‫ض َو َمكْ َر‬
ِ ‫ارا فِي اْال َْر‬
ً ‫ا ِْستِكْ َب‬ ﴾42﴿ ‫ور ۙا‬
ً ‫َما َز َاد ُه ْم ا اَِّل ُن ُف‬
Yer üzündə təkəbbürlənmələrinə və pis işlərinə görə (belə oldu). ← (bu) ancaq onların nifrətini artırdı.

‫۪ين‬
َ ‫ون ا اَِّل ُس َّن َت اْال ََّول‬
َ ‫َف َه ْل َي ْنظُ ُر‬ ‫الس ِّي ُئ اِل ِب َا ْهل ۪ ِۜه‬ ُ ‫َو اَل َي ۪ح‬
َّ ‫يق ال َْمكْ ُر‬
Onlar əvvəlkilərin qanunundan başqasınımı gözləyirlər? ← Pis əməl, ancaq öz sahibini bürüyər.

ِ ّٰ‫َول َْن َت ِج َد ل ُِس َّن ِت ه‬

﴾43﴿ ‫الل َت ْح ۪و اًيل‬ ِ ّٰ‫َفل َْن َت ِج َد ل ُِس َّن ِت ه‬
ۚ ً‫الل َت ْبد۪ ا‬
‫يل‬
Allahın qanununda heç bir çevriliş də tapmazsan! ← Allahın qanununda heç bir dəyişiklik tapmazsan!

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َف َي ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫َا َول َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və özlərindən əvvəlkilərin sonunun necə olduğuna baxmırlar? ← Onlar yer üzündə gəzmirlərmi,

‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َول فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل ل ُِي ْع ِج َز ُه م ِْن َش ْي ٍء فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َما َك‬ ‫َو َكا ُنوٓا َا َش َّد ِم ْن ُه ْم ُق َّو ًة‬
Göylərdə və yerdə Allahı aciz edə biləcək heç bir şey yoxdur.← Onlar bunlardan daha güclü idilər.

﴾44﴿ ‫يما َقد۪ ًيرا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ۪‫ان َعل‬
Həqiqətən, O (hər şeyi) biləndir, (hər şeyə) qadirdir!
441 Yasin surəsi Cüz 22

‫َما َت َركَ َعلٰ ى ظَ ْه ِر َها م ِْن َدا ٓ َّب ٍة‬ ‫اس ِب َما َك َس ُبوا‬
َ ‫الن‬
َّ ‫الل‬ ِ ‫َول َْو ُي َؤ‬
ُ ّٰ‫اخذُ ه‬
onun üstündə (yerdə) bir canlını (sağ) qoymazdı. ← Əgər Allah insanları qazandıqlarına görə cəzalandırsaydı,

‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َا َجل ُُه ْم‬ ٓ ‫َولٰكِ ْن ُي َؤ ِّخ ُر ُه ْم ِال‬

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّم ۚى‬
Onların vaxtı gəldiyi zaman, ← Lakin onları, müəyyən bir vaxta qədər təxirə salır.

﴾45﴿ ‫ان ِبعِ َبادِه۪ َب ۪ص ًيرا‬

َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
şübhəsiz ki, Allah öz bəndələrini görəndir!

‫س‬
ٓ ‫ ٰي‬Yasin
‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬36﴿
surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 83 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿‫ين‬ َ ۪‫ِا َّن َك لَمِ َن ال ُْم ْر َسل‬ ﴾2﴿ ‫يم‬ ِۙ ‫َوا ْل ُق ْر ٰانِ ال َْح ۪ك‬ ﴾1﴿ ‫س‬
ٓ ‫ٰي‬
Sən, həqiqətən, peyğəmbərlərdənsən! ← Hikmətli Qurana and olsun ki, ← Ya, Sin!

ِۙ ‫الر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ َّ ‫يل ال َْع ۪ز ِيز‬
َ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾4﴿‫يم‬ ٍ ‫َعلٰ ى ِص َر‬
ۜ ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
(Bu Quran) yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmətli (Allah)ın nazil etməsidir ki,← Doğru yol üzərindəsən!

َ ‫ِل ُت ْنذِ َر َق ْو ًما َما ٓ ُا ْنذِ َر ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم َف ُه ْم َغا ِفل‬

﴾6﴿ ‫ُون‬
ataları qorxudulmamış və özləri qafil olan bir qövmü xəbərdar edəsən!

َ ‫َف ُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾7﴿ ‫ون‬ ‫ى َا ْك َث ِرهِ ْم‬
ٓ ٰ‫َل َق ْد َح َّق ا ْل َق ْولُ َعل‬
Çünki onlar iman gətirməzlər. ← And olsun ki, onların əksəriyyəti barəsində o söz gerçək olmuşdur.

ِ‫َف ِه َي ِالَى اْال َْذ َقان‬ ٓ ۪‫ِا َّنا َج َع ْل َنا ف‬

‫ي َا ْع َناق ِِه ْم َا ْغ اَل اًل‬
və onlar çənələrə (dirənmişdir).← Biz onların boyunlarına zəncirlər keçirtmişik,

﴾8﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم ُم ْق َم ُح‬
Buna görə də onların başları yuxarı qalxmışdır.

َ ‫اه ْم َف ُه ْم اَل ُي ْب ِص ُر‬

﴾9﴿‫ون‬ ُ ‫َف َا ْغ َش ْي َن‬ ‫َو َج َع ْل َنا م ِْن َب ْي ِن َا ْيد۪ ِيه ْم َس ًّدا َوم ِْن َخ ْلف ِِه ْم َس ًّدا‬
və onları bağlamışıq. Beləcə onlar görmürlər. ← Onların önlərinə və arxalarına sədd çəkmişik,

َ ‫اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾10﴿ ‫ون‬ ‫َو َس َوا ٓ ٌء َعل َْي ِه ْم َء َا ْنذَ ْر َت ُه ْم َا ْم ل َْم ُت ْنذِ ْر ُه ْم‬
Onlar iman gətirməzlər! ← Sən onları qorxutdun yaxud qorxutmadın, onlar üçün fərqi yoxdur;

‫ب‬ َّ ‫َو َخشِ َي‬

ِۚ ‫الر ْح ٰم َن ِبال َْغ ْي‬ ِّ ‫ِا َّن َما ُت ْنذِ ُر َم ِن ا َّت َب َع‬
‫الذ ْك َر‬
görmədiyi halda Rəhmandan qorxar. ← Sən ancaq o kəsi qorxuda bilərsən ki, Qurana tabe olub,

‫ِا َّنا َن ْح ُن ُن ْح ِي ال َْم ْو ٰتى‬ ٍ ‫َف َب ِّش ْر ُه ِب َم ْغف َِر ٍة َو َا ْج ٍر َك ۪ر‬

﴾11﴿ ‫يم‬
Həqiqətən, Biz ölüləri dirildərik. ← Ona, bağışlanma və çox gözəl bir mükafatla müjdə ver!

﴾12﴿ ‫ين‬
ٍ۟ ‫ام ُم ۪ب‬ ٓ ۪‫َو ُك َّل َش ْي ٍء َا ْح َص ْي َن ُاه ف‬
ٍ ‫ي ا َِم‬ ‫ار ُه ْم‬
َ ‫َو َنكْ ُت ُب َما َق َّد ُموا َو ٰا َث‬
Hər şeyi açıq-aydın Kitabda (Lövhi-məhfuzda) qeydə almışıq.← Etdiklərini və qoyub getdiklərini də yazırıq.
Cüz 22 Yasin surəsi 442

﴾13﴿ ‫ُون‬
َ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء َها ال ُْم ْر َسل‬ ‫اب ا ْل َق ْر َي ِۢة‬
َ ‫اض ِر ْب ل َُه ْم َم َث اًل َا ْص َح‬
ْ ‫َو‬
O zaman, ora elçilər gəlmişdi. ← Sən onlara o şəhər əhlini misal çək!

‫وه َما‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬ ‫ا ِْذ َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال َْي ِه ُم ا ْث َن ْي ِن‬
ikisini də təkzib etmişdilər.← Onlara iki elçi göndərdiyimiz vaxt,

َ ‫َف َقالُوٓا ِا َّنا ٓ ِال َْيكُ ْم ُم ْر َسل‬

﴾14﴿ ‫ُون‬ ٍ ‫َف َع َّز ْز َنا ِب َثال‬
‫ِث‬
Onlar dedilər: “Həqiqətən, biz sizə göndərilmiş elçilərik!”← Biz də üçüncüsü ilə qüvvətləndirmişdik.

‫الر ْح ٰم ُن م ِْن َش ْي ٍۙء‬

َّ َ‫َو َما ٓ َا ْن َزل‬ ‫َقالُوا َما ٓ َا ْن ُت ْم ا اَِّل َب َش ٌر ِم ْث ُل َن ۙا‬
Rəhman heç bir şey nazil etməmişdir. ← Onlar dedilər: “Siz ancaq bizim kimi bir insansınız.

‫َقالُوا َر ُّب َنا َي ْعل َُم‬ ﴾15﴿ ‫ون‬ َ ‫ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل َتكْ ذِ ُب‬
(Elçilər) dedilər: “Rəbbimiz bilir ki, ← Siz sadəcə olaraq yalan danışırsınız!”

﴾17﴿ ‫ين‬
ُ ‫َو َما َعل َْي َنا ٓ ا اَِّل ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬ َ ‫ِا َّنا ٓ ِال َْيكُ ْم ل َُم ْر َسل‬
﴾16﴿ ‫ُون‬
Bizim vəzifəmiz yalnız açıq-aşkar təbliğ etməkdir!” ← həqiqətən, biz, sizə göndərilmiş elçilərik.

‫َلئ ِْن ل َْم َت ْن َت ُهوا َل َن ْر ُج َم َّنكُ ْم‬ ‫َقالُوٓا ِا َّنا َتطَ َّي ْر َنا ِبكُ ْم‬
Əgər son qoymasanız, sizi mütləq daşqalaq edəcəyik,← Onlar dedilər: “Biz sizdə bir uğursuzluq gördük.

‫َقالُوا طَ ٓائ ُِر ُك ْم َم َعكُ ْم‬ ﴾18﴿ ‫۪يم‬

ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول ََي َم َّس َّنكُ ْم م َِّنا َعذ‬
(Elçilər) dedilər: “Sizin uğursuzluğunuz özünüzdədir. ← və bizdən sizə mütləq şiddətli bir əzab toxunacaqdır”.

﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َا ْن ُت ْم َق ْو ٌم ُم ْس ِر ُف‬ ‫َائ ِْن ُذ ِّك ْر ُت ْم‬
Xeyr, siz həddi aşan bir qövmsünüz!” ← Sizə öyüd-nəsihət verildiyi üçünmü?!

َ ۪‫َيا َق ْو ِم ا َّت ِب ُعوا ال ُْم ْر َسل‬

﴾20﴿ ‫ين‬ َ‫َو َجا ٓ َء م ِْن َا ْق َصا ال َْمد۪ ي َن ِة َر ُج ٌل َي ْس ٰعى َقال‬
“Ey qövmüm! Elçilərə tabe olun! ← Şəhərin ən ucqar yerindən bir kişi qaçaraq gəlib dedi:

َ ‫ِا َّت ِب ُعوا َم ْن اَل َي ْسـَٔلُكُ ْم َا ْج ًرا َو ُه ْم ُم ْه َت ُد‬

﴾21﴿ ‫ون‬
Sizdən heç bir muzd istəməyən və özləri də doğru yolda olanlara tabe olun!

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾22﴿ ‫ون‬ ‫َو َما ل َِي اَل ٓ َا ْع ُب ُد الَّذ۪ ي َفطَ َرن۪ي‬
Siz də Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! ← Mənə nə olub ki, məni yaradana ibadət etmirəm?!

َّ ِ‫ا ِْن ُي ِر ْدن‬

‫الر ْح ٰم ُن ِب ُض ٍّر‬ ‫َء َا َّت ِخذُ م ِْن ُدون ِ۪ه ٓ ٰال َِه ًة‬
Əgər Rəhman mənə bir zərər yetirmək istəsə, ← Ondan başqa tanrılarmı qəbul edərəm?!

ِۚ ُ‫َو اَل ُي ْنقِذ‬

﴾23﴿ ‫ون‬ ‫اع ُت ُه ْم َش ْيـًٔا‬
َ ‫اَل ُت ْغ ِن َع ّن۪ي َش َف‬
və onlar məni xilas edə bilməzlər. ← onların şəfaəti mənə heç bir fayda verməz,

ۜ ِ ‫اس َم ُع‬
﴾25﴿ ‫ون‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ْ ‫۪ي ٰا َم ْن ُت ِب َر ِّبكُ ْم َف‬ ٍ ‫۪ي ِا ًذا لَف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬
﴾24﴿ ‫ين‬
Həqiqətən, mən sizin Rəbbinizə iman gətirdim. Məni eşidin!”← O vaxt mən açıq-aşkar azğınlıq içində olaram.
ٓ ‫ِا ّن‬
َ ‫َقالَ َيا ل َْي َت َق ْوم۪ ي َي ْعل َُم‬
﴾26﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ق‬
‫يل ْاد ُخ ِل ال َْج َّن َة‬
O dedi: “Kaş qövmüm biləydi ki, ← Ona: “Cənnətə daxil ol! - deyildi.

َ ۪‫َو َج َع َلن۪ي م َِن ال ُْمكْ َرم‬

﴾27﴿ ‫ين‬ ‫ِب َما َغ َف َر ل۪ي َر ۪ ّبي‬
və hörmət sahiblərindən etdi!” ← nəyə görə Rəbbim məni bağışladı,
443 Yasin surəsi Cüz 23

﴾28﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َما ُك َّنا ُم ْن ِزل‬ َّ ‫َو َما ٓ َا ْن َز ْل َنا َعلٰ ى َق ْومِه۪ م ِْن َب ْعدِ ه۪ م ِْن ُج ْندٍ م َِن‬
‫الس َما ٓ ِء‬
göndərən də deyildik.← Ondan sonra tayfasının üstünə göydən heç bir qoşun göndərmədik,

َ ‫َف ِا َذا ُه ْم َخام ُِد‬

﴾29﴿ ‫ون‬ ِ ‫ا ِْن َكا َن ْت ا اَِّل َص ْي َح ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
Dərhal onlar sönüb getdilər. ← (Onları məhv edən) ancaq dəhşətli bir səs oldu.

﴾30﴿ ‫۪يه ْم م ِْن َر ُسولٍ ا اَِّل َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

ِ ‫َما َي ْات‬ ‫َيا َح ْس َر ًة َعلَى الْعِ َبا ِۚد‬
Onlara elə bir peyğəmbər gəlməz ki, ona istehza etməsinlər!← (Bu) bəndələrin vay halına!

َ ‫َا َّن ُه ْم ِال َْي ِه ْم اَل َي ْر ِج ُع‬

﴾31﴿‫ون‬ ِ‫َال َْم َي َر ْوا َك ْم َا ْهلَكْ َنا َق ْبل َُه ْم م َِن ا ْل ُق ُرون‬
Onlar özlərinin yanına qayıtmırlar.← Görmürlərmi ki, özlərindən əvvəl neçə-neçə nəsilləri məhv etdik.

﴾32﴿ ‫ون‬ ٌ ۪‫َوا ِْن ُكلٌّ ل ََّما َجم‬

َ ‫يع ل ََد ْي َنا ُم ْح َض ُر‬
Hamısı birlikdə Bizim hüzurumuza gətiriləcəklər!

َ ‫َو َا ْخ َر ْج َنا ِم ْن َها َح ًّبا َفمِ ْن ُه َي ْا ُكل‬

﴾33﴿ ‫ُون‬ ‫اها‬
َ ‫ض ال َْم ْي َت ُة َا ْح َي ْي َن‬
ُ ‫َو ٰا َي ٌة ل َُه ُم اْال َْر‬
Oradan dənələr çıxardırıq, onlar da ondan yeyirlər.← Ölü torpaq onlar üçün bir dəlildir. Biz onu dirildirik.

ِۙ ‫َو َف َّج ْر َنا ف۪ َيها م َِن ال ُْع ُي‬

﴾34﴿ ‫ون‬ ‫اب‬
ٍ ‫يل َو َا ْع َن‬ ٍ ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ َيها َج َّن‬
ٍ ‫ات م ِْن َن ۪خ‬
və orada bulaqlar qaynatdıq ki, ← Biz orada xurma və üzüm bağları əmələ gətirdik,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َي ْشكُ ُر‬ ‫ل َِي ْا ُكلُوا م ِْن َث َم ِر ۪ ۙه َو َما َعمِ َل ْت ُه َا ْيد۪ ِيه ْم‬
Yenə də şükür etməzlərmi?← onun meyvəsindən və öz əlləri ilə becərdiklərindən yesinlər.

َ ‫ض َوم ِْن َا ْن ُفسِ ِه ْم َوم َِّما اَل َي ْعل َُم‬

﴾36﴿‫ون‬ ُ ‫م َِّما ُت ْن ِب ُت اْال َْر‬ َ ‫ان الَّذ۪ ي َخل ََق اْال َْز َو‬
‫اج ُكل ََّها‬ َ ‫ُس ْب َح‬
Yerin yetişdirdiklərindən, onların özlərindən və bilmədiklərindən.← O (Allah) pakdır ki, bütün cütləri yaratdı.

َ ‫ار َف ِا َذا ُه ْم ُمظْ ل ُِم‬

﴾37﴿ ‫ون‬ َّ ‫َن ْسل َُخ ِم ْن ُه‬
َ ‫الن َه‬ ‫َو ٰا َي ٌة ل َُه ُم ال َّْي ُل‬
Biz gündüzü ondan sıyırıb çıxardan kimi onlar zülmət içində olarlar. ← Gecə də onlar üçün bir dəlildir.

ۜ ِ ۪‫ِك َت ْقد۪ ُير ال َْع ۪ز ِيز ال َْعل‬

﴾38﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫س َت ْج ۪ري ل ُِم ْس َت َق ٍّر ل ََها‬
ُ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو‬
Bu, yenilməz qüvvət sahibi, bilənin təqdiridir.← Günəş də özü üçün müəyyən olunmuş yerdə seyr edər.

ِ ۪‫َح ّٰتى َع َاد َكال ُْع ْر ُجونِ ا ْل َقد‬

﴾39﴿ ‫يم‬ َ‫ازل‬
ِ ‫َوا ْل َق َم َر َق َّد ْر َن ُاه َم َن‬
Nəhayət, o dönüb xurma ağacının qurumuş əyri budağı kimi olar.← Ay üçün də mənzillər müəyyən etdik.

‫ار‬
ۜ ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َول ال َّْي ُل َسا ِب ُق‬ ‫س َي ْن َبغ۪ ي ل ََها ٓ َا ْن ُت ْد ِركَ ا ْل َق َم َر‬
ُ ‫الش ْم‬
َّ ‫اَل‬
nə də gecə gündüzü keçə bilər. ← Nə günəş aya çatar,

﴾40﴿ ‫ون‬ ٍ ‫َو ُكلٌّ ف۪ ي َفل‬

َ ‫َك َي ْس َب ُح‬
Hər biri bir orbitdə üzər.
Cüz 23 Yasin surəsi 444

َ ‫﴾ َو َخل َْق َنا ل َُه ْم م ِْن ِم ْثلِه۪ َما َي ْر َك ُب‬41﴿‫ون‬

﴾42﴿‫ون‬ ِ ‫َو ٰا َي ٌة ل َُه ْم َا َّنا َح َم ْل َنا ُذ ِّر َّي َت ُه ْم فِي ا ْل ُفل‬
ِۙ ‫ْك ال َْم ْش ُح‬
Onlar üçün onun kimi minik vasitələri də yaratdıq.← Övladlarını dolu gəmiyə mindirməyimiz də onlar üçün
bir dəlildir.

﴾43﴿ ‫ون‬
َ ُ‫يخ ل َُه ْم َول ُه ْم ُي ْن َقذ‬
َ ‫َفل َص ۪ر‬ ‫َوا ِْن َن َش ْا ُن ْغ ِر ْق ُه ْم‬
Nə onların köməyinə çatan olar, nə də onlar nicat taparlar.← Əgər istəsək, onları suda boğardıq.

ٍ ‫اعا ِالٰى ۪ح‬

﴾44﴿ ‫ين‬ ً ‫ا اَِّل َر ْح َم ًة م َِّنا َو َم َت‬
Yalnız Bizdən bir mərhəmət olaraq və bir müddət dolanıb keçinsinlər deyə (onları xilas edərik).

﴾45﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ل َُه ُم ا َّت ُقوا َما َب ْي َن َا ْيد۪ يكُ ْم َو َما َخ ْل َفكُ ْم‬
bəlkə, sizə rəhm olunar!”← Onlara deyiləndə ki: “Önünüzdə və arxanızda olandan qorxun ki,

َ ‫ا اَِّل َكا ُنوا َع ْن َها ُم ْع ِر ۪ض‬

﴾46﴿ ‫ين‬ ِ ‫۪يه ْم م ِْن ٰا َي ٍة م ِْن ٰا َي‬
‫ات َر ِّب ِه ْم‬ ِ ‫َو َما َت ْات‬
ondan üz çevirməsinlər! ← Onlara Rəbbinin ayələrindən elə bir ayə gəlməz ki,

َ ۪‫ين َك َف ُروا ِل َّلذ‬

‫ين ٰا َم ُنوٓا‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬ ُ ّٰ‫يل ل َُه ْم َا ْن ِف ُقوا م َِّما َر َز َقكُ ُم ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
kafirlər möminlərə deyərlər: ← Onlara: “Allahın sizə verdiyi ruzidən sərf edin!”-deyildiyi zaman,

ٍ ‫ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾47﴿‫ين‬ ُ ّٰ‫َا ُنطْ عِ ُم َم ْن ل َْو َي َشا ٓ ُء ه‬
‫الل َاطْ َع َم ُه‬
Siz yalnız açıq-aşkar azğınlıq içindəsiniz.←“Allahın, istəsə yedirə biləcəyi kimsəni bizmi yedirdəcəyik?!

َ ۪‫ُون َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾48﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Onlar deyərlər: “Əgər doğru söyləyirsinizsə, bu vəd nə vaxt olacaq?”

َ ‫َت ْا ُخذُ ُه ْم َو ُه ْم َي ِخ ِّص ُم‬

﴾49﴿ ‫ون‬ ِ ‫ون ا اَِّل َص ْي َح ًة َو‬
‫اح َد ًة‬ َ ‫َما َي ْنظُ ُر‬
bir-biri ilə höcətləşərkən (o səs) özlərini yaxalayacaq. ← Onlar yalnız dəhşətli bir səsə baxarlar ki,

﴾50﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َو اَل ٓ ِال‬

َ ‫ٰى َا ْهل ِِه ْم َي ْر ِج ُع‬ َ ‫َف اَل َي ْس َت ۪ط ُيع‬
‫ون َت ْو ِص َي ًة‬
nə də ailələrinin yanına qayıda bilərlər! ← Beləcə nə vəsiyyət etməyə iqtidarları olar,

َ ‫اث ِالٰى َر ِّب ِه ْم َي ْنسِ ل‬

﴾51﴿ ‫ُون‬ ِ ‫َف ِا َذا ُه ْم م َِن اْال َْج َد‬ ‫ور‬
ِ ‫الص‬
ُّ ‫َو ُنف َِخ فِي‬
onlar dərhal qəbirlərdən (qalxıb) Rəbbinə tərəf axışacaqlar. ← Sur çalınanda,

‫َم ْن َب َع َث َنا م ِْن َم ْر َقدِ َن ۢا‬ ‫َقالُوا َيا َو ْي َل َنا‬

Yatdığımız yerdən bizi kim qaldırdı? ← Onlar deyəcəklər: “Vay halımıza!

﴾52﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َص َد َق ال ُْم ْر َسل‬ ‫الر ْح ٰم ُن‬
َّ ‫ٰهذَ ا َما َو َع َد‬
Peyğəmbərlər də doğru deyirlərmiş!”← Bu, Rəhmanın vəd etdiyi şeydir.

﴾53﴿ ‫ون‬ ٌ ۪‫َف ِا َذا ُه ْم َجم‬

َ ‫يع ل ََد ْي َنا ُم ْح َض ُر‬ ِ ‫ا ِْن َكا َن ْت ا اَِّل َص ْي َح ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
onlar hamısı dərhal Bizim hüzurumuza gətiriləcəklər. ← Yalnız dəhşətli bir səs qopan kimi,

﴾54﴿ ‫ُون‬
َ ‫َول ُت ْج َز ْو َن ا اَِّل َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫س َش ْيـًٔا‬
ٌ ‫َفال َْي ْو َم اَل ُتظْ ل َُم َن ْف‬
Siz ancaq etdiyiniz əməllərin cəzasını çəkəcəksiniz! ← Bu gün heç kəsə heç bir haqsızlıq edilməz.
445 Yasin surəsi Cüz 23

َ ‫اب ال َْج َّن ِة ال َْي ْو َم ف۪ ي ُش ُغ ٍل َفاكِ ُه‬

﴾55﴿‫ون‬ َ ‫ا َِّن َا ْص َح‬
Şübhəsiz, Cənnət əhli bu gün keflə məşğuldur.

﴾56﴿‫ِك ُم َّتكِ ُؤ َن‬

ِ ‫اج ُه ْم ف۪ ي ظِ اَللٍ َعلَى اْال ََرآئ‬
ُ ‫ُه ْم َو َا ْز َو‬
Onlar və zövcələri kölgəliklərdə taxtlara söykənmişlər.

ٍ ‫َس اَل ٌم َق ْو اًل م ِْن َر ٍّب َر ۪ح‬

﴾58﴿ ‫يم‬ َ ‫ل َُه ْم ف۪ َيها َفاكِ َه ٌة َول َُه ْم َما َي َّد ُع‬
﴾57﴿ ‫ون‬
Rəhmli Rəbbdən (onlara) “salam” deyiləcəkdir. ← Orada onlar üçün meyvə və istədikləri hər şey vardır.

﴾59﴿ ‫ون‬
َ ‫ازوا ال َْي ْو َم َا ُّي َها ال ُْم ْج ِر ُم‬
ُ ‫َو ْام َت‬
“Ey günahkarlar! Bu gün ayrılın!”

ٌ ‫ان ِا َّن ُه لَكُ ْم َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾60﴿‫ين‬ َۚ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َا ْن اَل َت ْع ُب ُدوا‬ ٓ ‫َال َْم َا ْع َه ْد ِال َْيكُ ْم َيا َبن‬
‫۪ي ٰا َد َم‬
Şeytana ibadət etməyin. O sizin açıq-aşkar düşməninizdir.← Ey Adəm oğulları! Sizdən əhd almadımmı;

َ ‫۪يراۜ َا َفل َْم َتكُ و ُنوا َت ْع ِقل‬

﴾62﴿‫ُون‬ ً ‫﴾ َو َل َق ْد َا َض َّل ِم ْنكُ ْم ِج ِب اًّل َكث‬61﴿‫يم‬
ٌ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
ٌ ‫َو َانِ ْاع ُب ُدون۪ي ٰهذَ ا ِص َر‬
ۜ
Həqiqətən, o, sizdən çoxlarını yoldan çıxartdı. Ağlınız kəsmirdimi?← Mənə ibadət edin, doğru yol budur?!

﴾64﴿‫ون‬
َ ‫ا ِْصل َْو َها ال َْي ْو َم ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُف ُر‬ ﴾63﴿‫ون‬ َ ‫ٰهذِ ه۪ َج َه َّن ُم ا َّلت۪ي ُك ْن ُت ْم ُت‬
َ ‫وع ُد‬
Kafir olduğunuza görə bu gün orada yanın! ← Bu sizə vəd olunan Cəhənnəmdir!

‫َو ُتكَ ّل ُِم َنا ٓ َا ْيد۪ ِيه ْم َو َت ْش َه ُد َا ْر ُجل ُُه ْم‬ ‫ى َا ْف َواهِ ِه ْم‬
ٓ ٰ‫َال َْي ْو َم َن ْخت ُِم َعل‬
Onların əlləri Bizimlə danışar, ayaqları isə şəhadət verər... ← Bu gün onların ağızlarını möhürləyərik.

‫ى َا ْع ُين ِِه ْم‬

ٓ ٰ‫َول َْو َن َشا ٓ ُء لَطَ َم ْس َنا َعل‬ َ ‫ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬
﴾65﴿ ‫ون‬
Əgər istəsəydik, gözlərini kor edərdik. ← ...etdikləri əməllər barəsində.

َ ‫َف َا ّٰنى ُي ْب ِص ُر‬

﴾66﴿ ‫ون‬ ‫اط‬ ِّ ‫اس َت َب ُقوا‬
َ ‫الص َر‬ ْ ‫َف‬
Amma necə görə bilərdilər? ← O zaman onlar yolda bir-birini ötməyə çalışardılar.

َ ‫اعوا ُم ِض ًّيا َول َي ْر ِج ُع‬

﴾67﴿‫ون‬ ُ َ‫اس َتط‬
ْ ‫َف َما‬ ‫اه ْم َعلٰ ى َمكَ ا َنت ِِه ْم‬
ُ ‫َول َْو َن َشا ٓ ُء ل ََم َس ْخ َن‬
nə irəli, nə də geri getməyə gücləri çatmazdı.←Əgər istəsəydik, onları öz yerlərində elə hala salardıq ki,

َ ‫َا َف اَل َي ْع ِقل‬

﴾68﴿ ‫ُون‬ ‫َو َم ْن ُن َع ِّم ْر ُه ُن َن ِّك ْس ُه فِي ال َْخل ِ ْۜق‬
Yenə də dərk etməzlərmi? ← Kimə uzun ömür versək, onu yaradılış cəhətdən tərsinə çevirərik.

﴾69﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل ذ ِْك ٌر َو ُق ْر ٰا ٌن ُم ۪ب‬ ِّ ‫َو َما َعل َّْم َن ُاه‬
‫الش ْع َر َو َما َي ْن َبغ۪ ي ل َُه‬
O ancaq öyüd və açıq-aşkar Qurandır ki,← Ona şer öyrətmədik. Ona heç yaraşmaz da.

َ ‫َو َي ِح َّق ا ْل َق ْولُ َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾70﴿ ‫ين‬ َ ‫ل ُِي ْنذِ َر َم ْن َك‬
‫ان َح ًّيا‬
və kafirlər barəsindəki söz gerçək olsun. ← (onunla) diri olanları qorxutsun,
Cüz 23 Yasin surəsi 446

﴾71﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َف ُه ْم ل ََها َمالِك‬ ْ ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّنا َخل َْق َنا ل َُه ْم م َِّما َعمِ ل‬
‫َت َا ْيد۪ ي َنا ٓ َا ْن َع ًاما‬
Özləri də onlara sahib olurlar.← Bizim, Öz əllərimizlə onlar üçün mal-qara yaratdığımızı görmürlərmi?!

َ ‫وب ُه ْم َو ِم ْن َها َي ْا ُكل‬

﴾72﴿ ‫ُون‬ ُ ‫َفمِ ْن َها َر ُك‬ ‫اها ل َُه ْم‬
َ ‫َو َذ َّل ْل َن‬
Onlardan mindikləri də var, ətini yedikləri də var. ← Onları (mal-qaranı) onların ixtiyarına verdik.

﴾73﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َي ْشكُ ُر‬ ِ ‫َول َُه ْم ف۪ َيها َم َناف ُِع َو َم َش‬
‫ار ُب‬
Yenə şükür etməzlərmi? ← Onlar üçün orada bir çox mənfəətlər və içəcəklər (süd) də var.

ِ ّٰ‫َوا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬

َ ‫الل ٰال َِه ًة ل ََعل َُّه ْم ُي ْن َص ُر‬
﴾74﴿ ‫ون‬
Və bəlkə, özlərinə yardım olunar deyə, Allahdan başqa tanrılar qəbul etdilər.

﴾75﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم ل َُه ْم ُج ْن ٌد ُم ْح َض ُر‬ ‫ون َن ْص َر ُه ْم‬ ُ ‫اَل َي ْس َت ۪ط‬
َ ‫يع‬
Özləri isə bütlər üçün hazır durmuş əsgərlərdir. ← Onlara kömək etməyə gücləri çatmaz.

َ ‫ون َو َما ُي ْع ِل ُن‬

﴾76﴿ ‫ون‬ َ ‫ِا َّنا َن ْعل َُم َما ُيسِ ُّر‬ ‫َف اَل َي ْح ُز ْن َك َق ْول ُُه ْم‬
Biz onların gizlində etdiklərini və aşkarda etdiklərini bilirik. ← Onların sözü səni kədərləndirməsin.

﴾77﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َف ِا َذا ُه َو َخ ۪ص‬

ٌ ‫يم ُم ۪ب‬ ‫ان َا َّنا َخل َْق َن ُاه م ِْن ُنطْ َف ٍة‬ ِ ْ‫َا َول َْم َي َر ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
birdən-birə o (Rəbbinə) açıq bir düşmən olur. ← İnsan, Bizim onu nütfədən yaratdığımızı görmədimi ki,

ٌ ۪‫ام َوهِ َي َرم‬

﴾78﴿ ‫يم‬ َ َ‫َقالَ َم ْن ُي ْح ِي الْعِ ظ‬ ‫َو َض َر َب َل َنا َم َثل َو َنسِ َي َخ ْل َق ُه‬
dedi: “Çürümüş sümükləri kim dirildəcək?!”← Öz yaradılışını unudub Bizə bir məsəl də çəkib

ٌ ۪‫َو ُه َو ِبكُ ِّل َخل ٍْق َعل‬

﴾79﴿ ‫يم‬ ‫ي َا ْن َش َا َها ٓ َا َّولَ َم َّر ٍ ۜة‬
ٓ ۪‫ُق ْل ُي ْح ۪ي َيها الَّذ‬
Axı O, hər bir məxluqu yaxşı tanıyandır!← De: “Onları ilk dəfə yoxdan yaradan dirildəcəkdir.

َ ‫َف ِا َذا ٓ َا ْن ُت ْم ِم ْن ُه ُتوق ُِد‬

﴾80﴿ ‫ون‬ ‫ارا‬ َّ ‫َالَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ْم م َِن‬
ً ‫الش َج ِر اْال َْخ َض ِر َن‬
Beləcə siz ondan od qalayırsınız”.← O (Allah) ki, sizin üçün yaşıl ağacdan atəş əmələ gətirdi.

‫ى َا ْن َي ْخل َُق ِم ْثل َُه ْم‬

ٓ ٰ‫ض ِب َقا ِدرٍ َعل‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫س الَّذ۪ ي َخل ََق‬
َ ‫َا َول َْي‬
Göyləri və yeri yaradan onların bənzərini yaratmağa qadir deyilmi?!

ُ ۪‫َبلٰ ى َو ُه َو ال َْخ اَّل ُق ال َْعل‬

﴾81﴿‫يم‬
Bəli. Yaradan, bilən Odur!

﴾82﴿ ‫ون‬
ُ ُ‫َا ْن َي ُقولَ ل َُه ُك ْن َف َيك‬ ‫ِا َّن َما ٓ َا ْم ُر ُه ِا َذا ٓ َا َر َاد َش ْيـًٔا‬
ona: “Ol!” deməkdir. O dərhal olar. ← Bir şeyi (yaratmaq) istədiyi zaman, Onun əmri sadəcə,

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾83﴿ ‫ون‬ ‫وت ُك ِّل َش ْي ٍء‬
ُ ُ‫ان الَّذ۪ ي ِب َيدِ ه۪ َملَك‬
َ ‫َف ُس ْب َح‬
Siz də Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! ← Hər şeyin hökmü, əlində olan (Allah) pakdır!
447 əs-Saffat surəsi Cüz 23

ِ ‫الصاۤ َّف‬
‫ات‬ َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬37﴿
əs-Saffat (Səf-səf duranlar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 182 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ‫اج َر‬
﴾2﴿ ‫ات َز ْج ًر ۙا‬ ِ ‫الز‬
َّ ‫َف‬ ﴾1﴿ ‫ات َص ًّف ۙا‬ ِ ‫الصا ٓ َّف‬
َّ ‫َو‬
Qovduqca qovanlara! ← And olsun səf-səf duranlara;

ِ ‫ا َِّن ِال َٰهكُ ْم ل ََو‬

﴾4﴿ ‫اح ٌد‬ ِ ‫التال َِي‬
﴾3﴿ ‫ات ذ ِْك ًر ۙا‬ َّ ‫َف‬
Şübhəsiz, sizin İlahınız birdir! ← Və Zikri (Quranı) oxuyanlara!

﴾5﴿ ‫ار ِ ۜق‬

ِ ‫َو َر ُّب ال َْم َش‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ُّب‬
Şərqlərin də Rəbbidir. ← (O,) göylərin, yerin və onların arasındakıların Rəbbidir.

﴾7﴿ ‫ار ٍۚد‬ِ ‫َو ِح ْفظً ا م ِْن ُك ِّل َش ْيطَ انٍ َم‬ ﴾6﴿ ‫الد ْن َيا ِب ۪زي َن ٍۨة الْكَ َواكِ ِۙب‬ َّ ‫ِا َّنا َز َّي َّنا‬
ُّ ‫الس َما ٓ َء‬
İtaətdən çıxmış hər bir şeytandan da qoruduq. ← Biz dünya səmasını ulduzlarla bəzədik.

﴾8﴿ ‫ِب‬
ۗ ٍ ‫ون م ِْن ُك ِّل َجان‬
َ ‫َو ُي ْقذَ ُف‬ ِ َ‫ون ِالَى ال َْم ا‬
‫ل اْال َْعلٰ ى‬ َ ‫اَل َي َّس َّم ُع‬
və hər tərəfdən qovularlar. ← Onlar ali topluma (mələklərə) qulaq asa bilməzlər,

ِ ‫اب َو‬
﴾9﴿ ‫اص ٌب‬ ٌ َ‫ورا َول َُه ْم َعذ‬
ً ‫ُد ُح‬
(Oradan) kənar edilərlər. Və onlar üçün daimi bir əzab vardır!

﴾10﴿ ‫ِب‬ ٌ ‫َف َا ْت َب َع ُه شِ َه‬

ٌ ‫اب َثاق‬ َ ِ‫اِل َم ْن َخط‬
‫ف ال َْخطْ َف َة‬
dərhal, yandırıb-yaxan bir ulduz onu təqib edər. ← Ancaq (bir söz) qapıb çırpışdıran olsa,

﴾11﴿‫ين اَلزِ ٍب‬ ُ ‫ِا َّنا َخل َْق َن‬

ٍ ‫اه ْم م ِْن ۪ط‬ ۜ‫اس َت ْفت ِِه ْم َا ُه ْم َا َش ُّد َخ ْل ًقا َا ْم َم ْن َخل َْق َنا‬
ْ ‫َف‬
Biz onları, yapışqan bir palçıqdan yaratdıq. ← Onlardan soruş:“Onları yaratmaq çətindir, yoxsa
yaratdıqlarımızı?”

َ ‫َو ِا َذا ُذ ِّك ُروا اَل َيذْ ُك ُر‬

﴾13﴿ ‫ون‬ ﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل َع ِج ْب َت َو َي ْس َخ ُر‬
Onlara xatırladıldığı zaman ibrət almazlar.← Bəli, sən təəcüblənirsən. Onlar isə məsxərəyə qoyurlar.

ٌ ‫َو َقالُوٓا ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾15﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ِا َذا َر َا ْوا ٰا َي ًة َي ْس َت ْس ِخ ُر‬
﴾14﴿ ‫ون‬
və deyərlər: “Bu ancaq açıq-aşkar bir sehrdir.← Bir möcüzə gördükləri zaman məsxərəyə qoyarlar,

﴾17﴿ ‫ُون‬
َ ‫َا َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا اْال ََّول‬ َ ‫َء ِا َذا ِم ْت َنا َو ُك َّنا ُت َر ًابا َوعِ ظَ ًاما َء ِا َّنا ل ََم ْب ُعو ُث‬
﴾16﴿ ‫ون‬
Əvvəlki atalarımız da?!” ← Biz ölüb, torpaq və sür-sümük olduqdan sonra dirildiləcəyikmi?!

َ ‫اح َد ٌة َف ِا َذا ُه ْم َي ْنظُ ُر‬

﴾19﴿‫ون‬ ِ ‫َف ِا َّن َما هِ َي َز ْج َر ٌة َو‬ ﴾18﴿‫ون‬ ِ ‫ُق ْل َن َع ْم َو َا ْن ُت ْم َد‬
َ ‫اخ ُر‬
O yalnız dəhşətli bir səsdir. Onlar dərhal baxacaqlar.←De:“Bəli, özünüz də zəlil olaraq (diriləcəksiniz).

َ ‫ٰهذَ ا َي ْو ُم ا ْل َف ْص ِل الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ِبه۪ ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾21﴿‫ون‬ ﴾20﴿‫ين‬ ّ ۪ ‫َو َقالُوا َيا َو ْي َل َنا ٰهذَ ا َي ْو ُم‬
ِ ‫الد‬
“Bu, yalanladığımız ayırd etmə günüdür!”←Və deyəcəklər:“Vay halımıza! Bu, hesab günüdür!”

﴾22﴿ ‫ون‬
َ ‫اج ُه ْم َو َما َكا ُنوا َي ْع ُب ُد‬ َ ۪‫ُا ْح ُش ُروا الَّذ‬
َ ‫ين ظَ ل َُموا َو َا ْز َو‬
(O gün belə deyiləcək:) “Toplayın zülm edənləri, onların yoldaşlarını və ibadət etdiklərini!

﴾24﴿‫ُون‬ ُ ‫َو ِق ُف‬

َ ‫وه ْم ِا َّن ُه ْم َم ْس ُؤل‬ ِ ‫وه ْم ِالٰى ِص َر‬
ِۙ ‫اط ال َْج ۪ح‬
﴾23﴿‫يم‬ ِ ّٰ‫م ِْن ُدونِ ه‬
ْ ‫الل َف‬
ُ ‫اه ُد‬
Onları dayandırın, çünki onlar sorğu-sual olunacaqlar!”←Allahdan qeyri! Onlara Cəhənnəm yolunu göstərin!
Cüz 23 əs-Saffat surəsi 448

﴾26﴿ ‫ون‬
َ ‫َب ْل ُه ُم ال َْي ْو َم ُم ْس َت ْسل ُِم‬ ﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫اص ُر‬
َ ‫َما لَكُ ْم اَل َت َن‬
Bəli, onlar bu gün təslim olmuşlar! ← “Sizə nə olub ki, köməkləşmirsiniz?”

ِ ۪‫َقالُوٓا ِا َّنكُ ْم ُك ْن ُت ْم َت ْا ُتو َن َنا َع ِن ال َْيم‬

﴾28﴿‫ين‬ ﴾27﴿‫ُون‬
َ ‫ض َي َت َسا ٓ َءل‬
ٍ ‫َو َا ْق َب َل َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
Deyəcəklər ki:“Siz bizə sağdan gəlirdiniz”.← Onların bir qismi digəri ilə çənə-boğaz olmağa başlayar.

ٍۚ َ‫ان َل َنا َعل َْيكُ ْم م ِْن ُسلْط‬

‫ان‬ َ ‫َو َما َك‬ َ ‫َقالُوا َب ْل ل َْم َتكُ و ُنوا ُم ْؤ ِمن‬
﴾29﴿ ‫۪ين‬
Və bizim sizin üzərinizdə heç bir hökmümüz də yox idi. ← Onlar deyəcəklər: “Xeyr, siz inanmırdınız.

ۗ ‫َف َح َّق َعل َْي َنا َق ْولُ َر ِّب َنا‬ َ ۪‫َب ْل ُك ْن ُت ْم َق ْو ًما طَ اغ‬
﴾30﴿ ‫ين‬
Buna görə də Rəbbimizin sözü bizim barəmizdə gerçəkləşdi. ← Xeyr, siz azğın bir qövm idiniz.

َ ‫اك ْم ِا َّنا ُك َّنا َغ ۪او‬

﴾32﴿‫ين‬ ُ ‫َف َا ْغ َو ْي َن‬ َ ‫ِا َّنا لَذَ ا ٓ ِئ ُق‬
﴾31﴿ ‫ون‬
Sizi yoldan çıxartdıq. Həqiqətən biz azmış kimsələr idik!” ← Biz mütləq (əzabı) dadacağıq!

﴾34﴿ ‫ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬

َ ۪‫ِك َن ْف َع ُل ِبال ُْم ْج ِرم‬ ﴾33﴿‫ون‬ ِ َ‫َف ِا َّن ُه ْم َي ْو َمئِذٍ فِي ال َْعذ‬
َ ‫اب ُم ْش َت ِر ُك‬
Biz günahkarlara belə edirik. ← O gün onlar əzaba şərik olacaqlar.

﴾35﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫يل ل َُه ْم اَل ٓ ِال َٰه اِل ه‬

َ ‫الل َي ْس َتكْ ِب ُر‬ َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوٓا ِا َذا ق‬
Özlərinə: “Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur!” - deyildiyi zaman onlar təkəbbür göstərirdilər.

ۜ ٍ ‫ار ُكوٓا ٰال َِه ِت َنا ل َِشاعِ ٍر َم ْج ُن‬

﴾36﴿ ‫ون‬ ِ ‫ُون َائ َِّنا َل َت‬
َ ‫َو َي ُقول‬
Və: “Biz divanə bir şair üçün tanrılarımızı tərk edərikmi?!” - deyirdilər.

﴾38﴿‫۪يم‬
ِۚ ‫الل‬ ِ َ‫ِا َّنكُ ْم لَذَ ا ٓ ِئ ُقوا ال َْعذ‬
َ ْ‫اب ا‬ َ ۪‫َب ْل َجا ٓ َء ِبال َْح ِّق َو َص َّد َق ال ُْم ْر َسل‬
﴾37﴿‫ين‬
Siz şiddətli əzabı mütləq dadacaqsınız!←Xeyr, o, haqqı (Quranı) gətirdi və peyğəmbərləri təsdiq etdi.

﴾40﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ا اَِّل عِ َب َاد ه‬

َ ‫الل ال ُْم ْخل َ۪ص‬ ﴾39﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َما ُت ْج َز ْو َن ا اَِّل َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
Allahın ixlaslı bəndələri (bundan) müstəsnadırlar. ← Siz ancaq etdiyiniz əməllərin cəzasını çəkərsiniz.

َ ‫َف َواكِ ُه َو ُه ْم ُمكْ َر ُم‬

﴾42﴿ ‫ون‬ ﴾41﴿ ‫ُوم‬
ٌ ‫ِك ل َُه ْم ِر ْز ٌق َم ْعل‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Meyvələr... Və onlara hörmət göstəriləcəkdir; ← Məhz onlar üçün məlum bir ruzi vardır;

َ ۪‫َعلٰ ى ُس ُررٍ ُم َت َقا ِبل‬

﴾44﴿ ‫ين‬ ِۙ ۪‫النع‬
﴾43﴿ ‫يم‬ ِ ‫ف۪ ي َج َّن‬
َّ ‫ات‬
Taxtlar üzərində bir-biri ilə üzbəüz (əyləşəcəklər). ← Nəim cənnətlərindədirlər.

﴾46﴿ ‫ين‬
َ ‫ار ۪ب‬ َّ ‫َب ْي َضا ٓ َء لَذَّ ٍة ل‬
ِ ‫ِلش‬ ٍۙ ۪‫س م ِْن َمع‬
﴾45﴿ ‫ين‬ ٍ ‫اف َعل َْي ِه ْم ِبكَ ْا‬
ُ َ‫ُيط‬
Ağappaq, içənlərə ləzzət verən (içki).← Onların ətrafında, çeşmədən doldurulmuş piyalələr dolandırılacaqdır.

﴾47﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم َع ْن َها ُي ْن َز ُف‬ ٌ‫ل ف۪ َيها َغ ْول‬
Onlar ondan məst də olmazlar. ← Onun içində baş ağrısı verən heç bir şey yoxdur.

﴾49﴿ ‫ون‬
ٌ ‫ض َمكْ ُن‬
ٌ ‫َك َا َّن ُه َّن َب ْي‬ ٌ ۪‫ات الطَّ ْر ِف ع‬
﴾48﴿ ‫ين‬ ِ ‫َوعِ ْن َد ُه ْم َق‬
ُ ‫اص َر‬
Onlar, sanki örtülü yumurtadırlar. ← Onların yanında, baxışlarını ərlərinə dikmiş irigözlü (hurilər) vardır.

﴾51﴿‫ين‬ َ ‫﴾ َقالَ َقآئ ٌِل ِم ْن ُه ْم ِا ّن۪ي َك‬50﴿‫ُون‬

ٌ ‫ان ل۪ي َق ۪ر‬ َ ‫ض َي َت َسا ٓ َءل‬
ٍ ‫َف َا ْق َب َل َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
Onlardan biri deyəcək: “Mənim bir yoldaşım var idi.← Bir-biriləri ilə sorğu-sual etməyə başlayacaqlar.
449 əs-Saffat surəsi Cüz 23

َ ‫َء ِا َذا ِم ْت َنا َو ُك َّنا ُت َر ًابا َوعِ ظَ ًاما َء ِا َّنا ل ََمد۪ ي ُن‬
﴾53﴿‫ون‬ َ ۪‫َي ُقولُ َائ َِّن َك لَمِ َن ال ُْم َص ِّدق‬
﴾52﴿‫ين‬
Ölüb torpaq və sümük olduqdan sonra biz sorğu-sual olunacağıqmı?”← O deyirdi:“Sən, həqiqətən
inananlardansanmı?

ِ ‫َفاطَّ ل ََع َف َر ٰا ُه ف۪ ي َس َوا ٓ ِء ال َْج ۪ح‬

﴾55﴿ ‫يم‬ ﴾54﴿ ‫ون‬
َ ‫َقالَ َه ْل َا ْن ُت ْم ُمطَّ ل ُِع‬
O baxıb, onu (yoldaşını) Cəhənnəmin ortasında görəcək, ← O deyəcək: “Siz görürsünüzmü?”

ِۙ ۪‫الل ا ِْن كِ ْد َت َل ُت ْرد‬

﴾56﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َقالَ َت ه‬
(və) deyəcəkdir: “Allaha and olsun ki, az qala məni məhv edəcəkdin!

﴾57﴿ ‫ين‬
َ ‫لَكُ ْن ُت م َِن ال ُْم ْح َض ۪ر‬ ‫َول َْول ن ِْع َم ُة َر ۪ ّبي‬
həqiqətən mən də (Cəhənnəmə) gətirilənlərdən olardım!← Əgər Rəbbimin lütfü olmasaydı,

﴾59﴿ ‫ين‬
َ ‫ا اَِّل َم ْو َت َت َنا اْال ُ۫ولٰى َو َما َن ْح ُن ِب ُم َعذَّ ۪ب‬ ﴾58﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َا َف َما َن ْح ُن ِب َم ِّيت‬
İlk ölümümüz istisna olmaqla! Biz əzab da görməyəcəyik!” ← Biz ölməyəcəyik, eləmi?

َ ‫لِمِ ْث ِل ٰهذَ ا َفل َْي ْع َم ِل ال َْعا ِمل‬

﴾61﴿ ‫ُون‬ ُ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬
﴾60﴿ ‫يم‬
Qoy (dünyada) çalışanlar bunun üçün çalışsınlar!← Həqiqətən, bu, əsl böyük uğurdur!

َ ۪‫اها ِف ْت َن ًة ِللظَّ الِم‬

﴾63﴿ ‫ين‬ َ ‫ِا َّنا َج َع ْل َن‬ ﴾62﴿ ‫ُّوم‬
ِ ‫الزق‬
َّ ‫ِك َخ ْي ٌر ُن ُزل َا ْم َش َج َر ُة‬
َ ‫َا ٰذل‬
Biz onu zalımlar üçün bir imtahan etdik. ← Ziyafət olaraq bu yaxşıdır, yoxsa zəqqum ağacı?

﴾65﴿‫ين‬ ۪ ‫الش َي‬

ِ ‫اط‬ َّ ‫س‬ُ ‫طَ ل ُْع َها َك َا َّن ُه ُر ُ۫ؤ‬ ﴾64﴿‫يم‬ ٓ ۪‫ِا َّن َها َش َج َر ٌة َت ْخ ُر ُج ف‬
ِۙ ‫ي َا ْص ِل ال َْج ۪ح‬
Onun meyvəsi şeytanların başı kimidir.← O elə bir ağacdır ki, Cəhənnəmin dibindən çıxar.

َ ُ‫َف َمال ُِ۫ؤ َن ِم ْن َها ال ُْبط‬

﴾66﴿ ‫ون‬ ‫ُون ِم ْن َها‬
َ ‫َف ِا َّن ُه ْم اَ ٰلكِ ل‬
və qarınlarını onunla dolduracaqlar. ← Şübhəsiz, onlar (cəhənnəm əhli) ondan yeyəcəklər,

﴾68﴿‫يم‬ ِ َ‫ُث َّم ا َِّن َم ْر ِج َع ُه ْم ا‬

ِ ‫للَى ال َْج ۪ح‬ ٍۚ ۪‫ُث َّم ا َِّن ل َُه ْم َعل َْي َها ل ََش ْو ًبا م ِْن َحم‬
﴾67﴿‫يم‬
Sonra onların qayıdacaqları yer mütləq Cəhənnəmdir!← Sonra üstündən onlar üçün qaynar sudan içki vardır.

َ ‫ارهِ ْم ُي ْه َر ُع‬
﴾70﴿‫ون‬ ِ ‫ى ٰا َث‬
ٓ ٰ‫َف ُه ْم َعل‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َا ْل َف ْوا ٰا َبا ٓ َء ُه ْم َضا ٓ ّل‬
﴾69﴿‫۪ين‬
Özləri də yüyürə-yüyürə onların arxasınca getdilər. ← Həqiqətən, onlar atalarını azmış gördülər.

َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ف۪ ِيه ْم ُم ْنذِ ۪ر‬

﴾72﴿ ‫ين‬ ﴾71﴿‫۪ين‬
َ ‫َو َل َق ْد َض َّل َق ْبل َُه ْم َا ْك َث ُر اْال ََّول‬
Həqiqətən, onlara xəbərdar edənlər göndərmişdik. ← Həqiqətən, onlardan qabaq əvvəlkilərin çoxu azmışdı.

﴾74﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ا اَِّل عِ َب َاد ه‬

َ ‫الل ال ُْم ْخل َ۪ص‬ ﴾73﴿ ‫ين‬
َ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْم ْنذَ ۪ر‬
َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬
Allahın ixlaslı bəndələri (bundan) müstəsnadır! ← Bax gör o qorxudulanların axırı necə oldu!

ِۘ ‫َو َن َّج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه م َِن الْكَ ْر ِب ال َْع ۪ظ‬

﴾76﴿‫يم‬ ﴾75﴿‫ون‬
َ ‫وح َف َلن ِْع َم ال ُْم ۪ج ُيب‬
ٌ ‫َو َل َق ْد َن ٰادي َنا ُن‬
Onu və ailəsini böyük fəlakətdən qurtardıq.←Həqiqətən, Nuh Bizə yalvarmışdı. Necə də gözəl qəbul etdik!
Cüz 23 əs-Saffat surəsi 450

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾78﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو َت َر ْك َنا َعل َْي ِه فِي ا‬ َ ۪‫َو َج َع ْل َنا ُذ ِّر َّي َت ُه ُه ُم ال َْباق‬
﴾77﴿ ‫ين‬
Sonra gələnlər arasında onun üçün (gözəl xatirə) qoyduq. ← Məhz onun nəslini baqi etdik.

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾80﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬ َ ۪‫وح فِي ال َْعالَم‬
﴾79﴿ ‫ين‬ ٍ ‫َس اَل ٌم َعلٰ ى ُن‬
Həqiqətən, Biz, yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq! ← “Aləmlər içərisində Nuha salam olsun!”

﴾82﴿ ‫ين‬
َ ‫ال َخ ۪ر‬
ٰ ْ‫ُث َّم َا ْغ َر ْق َنا ا‬ َ ‫ِا َّن ُه م ِْن عِ َبا ِد َنا ال ُْم ْؤ ِمن‬
﴾81﴿ ‫۪ين‬
Sonra digərlərini suda boğduq.← Şübhəsiz ki, o Bizim mömin bəndələrimizdən idi!

ٍ ۪‫ْب َسل‬
﴾84﴿ ‫يم‬ ٍ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء َر َّب ُه ِب َقل‬ َ ۪‫َوا َِّن م ِْن ۪ش َيعتِه۪ اَل ِْب ٰره‬
﴾83﴿ ‫يم‬
O zaman o, Rəbbinin hüzuruna tərtəmiz bir qəlblə gəlmişdi.← Həqiqətən, İbrahim onun ardıcıllarından idi.

﴾85﴿ ‫ون‬ َۚ ‫ل ۪بي ِه َو َق ْومِه۪ َما َذا َت ْع ُب ُد‬

َ ِ‫ا ِْذ َقالَ ا‬
O zaman o, atasına və qövmünə demişdi: “Nəyə ibadət edirsiniz?

َ ۪‫َف َما ظَ ُّنكُ ْم ِب َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾87﴿ ‫ين‬ ﴾86﴿ ‫ون‬
َ ‫يد‬ ِ ّٰ‫ون ه‬
ُ ‫الل ُت ۪ر‬ َ ‫َائ ِْفكً ا ٰال َِه ًة ُد‬
Aləmlərin Rəbbi barəsində zənniniz nədir?” ← Allahı qoyub uydurma tanrılarımı istəyirsiniz?

ٌ ۪‫َف َقالَ ِا ّن۪ي َسق‬

﴾89﴿ ‫يم‬ ﴾88﴿ ‫وم‬
ِ ‫َف َنظَ َر َنظْ َر ًة فِي ال ُّن ُج‬
və dedi: “Mən xəstəyəm!” ← (İbrahim) ulduzlara bir nəzər saldı,

﴾91﴿ ‫ُون‬ ٓ ‫اغ ِال‬

َۚ ‫ٰى ٰال َِهت ِِه ْم َف َقالَ َا اَل َت ْا ُكل‬ َ ‫َف َر‬
Xəlvətcə onların tanrılarının yanına gedib dedi: “Yeməyəcəksinizmi? ← Ondan üz çevirib getdilər.
﴾90﴿ ‫ين‬
َ ‫َف َت َول َّْوا َع ْن ُه ُم ْد ِب ۪ر‬

ِ ۪‫اغ َعل َْي ِه ْم َض ْر ًبا ِبال َْيم‬

﴾93﴿ ‫ين‬ َ ‫َف َر‬ َ ‫َما لَكُ ْم اَل َت ْنطِ ُق‬
﴾92﴿ ‫ون‬
Və onların üstünə yüyürüb sağ əli ilə (onlara) bir zərbə endirdi. ← Sizə nə olub ki, danışmırsınız?”

َ ‫ون َما َت ْن ِح ُت‬

﴾95﴿ ‫ون‬ َ ‫َقالَ َا َت ْع ُب ُد‬ َ ‫َف َا ْق َبلُوٓا ِال َْي ِه َي ِزف‬
﴾94﴿ ‫ُّون‬
(İbrahim) dedi: “Yonub düzəltdiyiniz şeylərəmi ibadət edirsiniz? ← Onlar tələsik onun yanına gəldilər.

‫َقالُوا ْاب ُنوا ل َُه ُب ْن َيا ًنا‬ ﴾96﴿ ‫ُون‬

َ ‫الل َخ َل َقكُ ْم َو َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Onlar dedilər: “Onun üçün bir bina tikin, ← Halbuki sizi və sizin düzəltdikləriniziAllah yaratmışdır!”

َ ۪‫اه ُم اْال َْس َفل‬

﴾98﴿ ‫ين‬ ُ ‫َف َج َع ْل َن‬ ‫َف َا َر ُادوا ِبه۪ َك ْي ًدا‬ ِ ‫وه فِي ال َْج ۪ح‬
﴾97﴿‫يم‬ ُ ‫َف َا ْل ُق‬
Biz də onları çox səfil bir vəziyyətə saldıq.← Onlar, ona hiylə qurmaq istədilər.←və onu odun içinə atın!”

ِ ۪‫َس َي ْهد‬
﴾99﴿ ‫ين‬ ‫َو َقالَ ِا ّن۪ي َذاهِ ٌب ِالٰى َر ۪ ّبي‬
O mənə doğru yolu göstərəcəkdir!” ← (İbrahim) dedi: “Mən Rəbbimə doğru gedirəm.

ٍ ۪‫َف َب َّش ْر َن ُاه ِب ُغ اَل ٍم َحل‬

﴾101﴿ ‫يم‬ َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾100﴿ ‫ين‬ َّ ‫َر ِّب َه ْب ل۪ي م َِن‬
Və onu həlim bir oğlan uşağı ilə müjdələdik. ← (O dedi:) “Ey Rəbbim! Mənə salehlərdən (bir övlad) ver!”

‫ام‬ ٓ ‫َيا ُب َن َّي ِا ّن‬

ِ ‫۪ي َا ٰرى فِي ال َْم َن‬ َ‫الس ْع َي َقال‬
َّ ‫َفل ََّما َبل ََغ َم َع ُه‬
“Ey oğlum! Mən yuxuda gördüm ki, ← O, yüyürüb qaçmaq çağına çatdığı zaman (İbrahim) dedi:

‫َقالَ َيا ٓ َا َب ِت ا ْف َع ْل َما ُت ْؤ َم ُر‬ ‫۪ي َا ْذ َب ُح َك َفا ْنظُ ْر َما َذا َت ٰر ۜى‬
ٓ ‫َا ّن‬
O dedi: “Atacan! Sənə əmr olunanı yerinə yetir. ← Mən səni qurban kəsirəm. Bax gör nə fikirləşirsən!”

﴾102﴿ ‫ين‬
َ ‫الصا ِب ۪ر‬
َّ ‫الل م َِن‬
ُ ّٰ‫۪ي ا ِْن َشا ٓ َء ه‬
ٓ ‫َس َت ِج ُدن‬
İnşallah, mənim, səbirlilərdən (olduğumu) görəcəksən!”
451 əs-Saffat surəsi Cüz 23

ُ ۪‫َو َن َاد ْي َن ُاه َا ْن َيا ٓ ا ِْب ٰره‬

﴾104﴿ ‫يم‬ ِۚ ‫َفل ََّما ٓ َا ْسل ََما َو َتل َُّه ِلل َْج ۪ب‬
﴾103﴿ ‫ين‬
Biz ona səsləndik ki: “Ey İbrahim! ← O ikisi təslim olduğu və onu üzüstə yerə yıxdığı zaman,

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾105﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬ ‫الر ْء َي ۚا‬
ُّ ‫َق ْد َص َّد ْق َت‬
Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq. ← Artıq yuxunu təsdiq etdin!”

ٍ ‫َو َف َد ْي َن ُاه ِبذِ ْب ٍح َع ۪ظ‬

﴾107﴿ ‫يم‬ ُ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َُه َو ال َْبلٰ ُ۬ٓؤا ال ُْم ۪ب‬
﴾106﴿ ‫ين‬
Biz ona böyük bir qurbanlıq əvəz verdik. ← Şübhəsiz ki, bu, açıq-aydın bir imtahandı.

َ ۪‫ى ا ِْب ٰره‬

﴾109﴿ ‫يم‬ ٓ ٰ‫َس اَل ٌم َعل‬ َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾108﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو َت َر ْك َنا َعل َْي ِه فِي ا‬
“İbrahimə salam olsun!”← Sonradan gələnlər arasında da onun üçün (gözəl xatirə) qoyduq.

َ ‫ِا َّن ُه م ِْن عِ َبا ِد َنا ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾111﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬
﴾110﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Şübhəsiz ki, o, mömin bəndələrimizdəndi! ← Yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq!

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾112﴿ ‫ين‬ َّ ‫َو َب َّش ْر َن ُاه ِبا ِْس ٰح َق َن ِب ًّيا م َِن‬
Onu, saleh bir peyğəmbər olan İshaqla müjdələdik.

ٌ ‫َوم ِْن ُذ ِّر َّيت ِِه َما ُم ْحسِ ٌن َوظَ ال ٌِم ِل َن ْفسِ ه۪ ُم ۪ب‬
﴾113﴿‫ين‬ ٓ ٰ‫ار ْك َنا َعل َْي ِه َو َعل‬
‫ى ا ِْس ٰح َ ۜق‬ َ ‫َو َب‬
Onların nəslindən yaxşı iş görən də var, açıq-aşkar özünə zülm edən də!← Ona və İshaqa bərəkət verdik.

ِۚ ‫اه َما َو َق ْو َم ُه َما م َِن الْكَ ْر ِب ال َْع ۪ظ‬

﴾115﴿‫يم‬ ُ ‫َو َن َّج ْي َن‬ ﴾114﴿‫ون‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫َو َل َق ْد َم َن َّنا َعلٰ ى ُم‬
O ikisini və qövmlərini böyük fəlakətdən xilas etdik.← Musa və Haruna da nemət bəxş etdik.

﴾117﴿‫ين‬ َ ‫اه َما الْكِ َت‬

َ ‫اب ال ُْم ْس َت ۪ب‬ ُ ‫َو ٰا َت ْي َن‬ َ ‫اه ْم َفكَ ا ُنوا ُه ُم ال َْغا ِل ۪ب‬
﴾116﴿‫ين‬ ُ ‫َو َن َص ْر َن‬
Hər ikisinə də açıq-aydın kitabı verdik.← Onlara yardım etdik və onlar (düşmənə) qalib oldular.

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾119﴿‫ين‬ ٰ ْ‫َو َت َر ْك َنا َعل َْي ِه َما فِي ا‬ َ ۪‫اط ال ُْم ْس َتق‬
﴾118﴿‫يم‬ ِّ ‫اه َما‬
َ ‫الص َر‬ ُ ‫َو َه َد ْي َن‬
Sonradan gələnlər arasında o ikisi üçün (gözəl xatirə) qoyduq.← O ikisinə doğru yolu göstərdik.

َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾121﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬ ﴾120﴿ ‫ون‬
َ ‫وسى َو ٰه ُر‬
ٰ ‫َس اَل ٌم َعلٰ ى ُم‬
Həqiqətən, Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq!← “Musaya və Haruna salam olsun!”

َ ‫َوا َِّن ِال َْي‬

َ ۪‫اس لَمِ َن ال ُْم ْر َسل‬
﴾123﴿ ‫ين‬ َ ‫ِا َّن ُه َما م ِْن عِ َبا ِد َنا ال ُْم ْؤ ِمن‬
﴾122﴿ ‫۪ين‬
Həqiqətən, İlyas da peyğəmbərlərdəndir!← Şübhəsiz ki, o ikisi Bizim mömin bəndələrimizdəndi.

َ ۪‫ون َا ْح َس َن ال َْخالِق‬
﴾125﴿‫ين‬ َ ‫ون َب ْع اًل َو َتذَ ُر‬
َ ‫َا َت ْد ُع‬ َ ‫ا ِْذ َقالَ ِل َق ْوم ِ۪ه ٓ َا اَل َت َّت ُق‬
﴾124﴿‫ون‬
Yaradanların ən yaxşısını qoyub Bə’ləmi dua edirsiniz?←Bir vaxt o, öz qövmünə demişdi:“Qorxmursunuzmu?

﴾126﴿ ‫۪ين‬
َ ‫لل َر َّبكُ ْم َو َر َّب ٰا َبآئِكُ ُم اْال ََّول‬
َ ّٰ‫َا ه‬
Sizin Rəbbiniz olan və əvvəlki atalarınızın Rəbbi olan Allahımı (tərk edirsiniz)?”
Cüz 23 əs-Saffat surəsi 452

﴾128﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫ا اَِّل عِ َب َاد ه‬

َ ‫الل ال ُْم ْخل َ۪ص‬ َ ‫وه َف ِا َّن ُه ْم ل َُم ْح َض ُر‬
﴾127﴿ ‫ون‬ ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Allahın ixlaslı bəndələri (bundan) müstəsnadır! ← Ancaq onu yalanladılar. Ona görə də gətiriləcəklər.

﴾130﴿ ‫ين‬ ۪ ‫ِلْ‌ي‬

َ ‫اس‬ َ ‫ىا‬ ٓ ٰ‫َس اَل ٌم َعل‬ َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾129﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو َت َر ْك َنا َعل َْي ِه فِي ا‬
“İlyasinə salam olsun!” ← Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad) qoyduq.

َ ‫ِا َّن ُه م ِْن عِ َبا ِد َنا ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾132﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬
﴾131﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬
Şübhəsiz ki, o, mömin bəndələrimizdəndi! ← Həqiqətən, Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq!

َ ۪‫ا ِْذ َن َّج ْي َن ُاه َو َا ْهل َُه َا ْج َمع‬

﴾134﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َوا َِّن لُوطً ا لَمِ َن ال ُْم ْر َسل‬
﴾133﴿ ‫ين‬
Vaxtikən onu və bütün ailəsini xilas etmişdik, ← Həqiqətən, Lut da peyğəmbərlərdəndir!

﴾136﴿ ‫ين‬
َ ‫ال َخ ۪ر‬
ٰ ْ‫ُث َّم َد َّم ْر َنا ا‬ ﴾135﴿ ‫ين‬
َ ‫وزا فِي ال َْغا ِب ۪ر‬
ً ‫ا اَِّل َع ُج‬
Sonra digərlərini məhv etdik. ← geridə qalanlar arasındakı qoca qarıdan (Lutun övrətindən) başqa!

َ ‫َو ِبال َّْي ِ ۜل َا َف اَل َت ْع ِقل‬

﴾138﴿‫ُون‬ َ ‫َو ِا َّنكُ ْم َل َت ُم ُّر‬
َ ‫ون َعل َْي ِه ْم ُم ْص ِب ۪ح‬
﴾137﴿‫ين‬
Həmçinin axşam vaxtı. Bəs düşünüb-daşınmırsınızmı?←Siz səhər vaxtı onların yanından keçirsiniz;

﴾140﴿ ‫ون‬ ِ ‫ا ِْذ َا َب َق ِالَى ا ْل ُفل‬

ِۙ ‫ْك ال َْم ْش ُح‬ َ ۪‫س لَمِ َن ال ُْم ْر َسل‬
﴾139﴿ ‫ين‬ َ ‫َوا َِّن ُيو ُن‬
Bir zaman o, dolu bir gəmiyə qaçmışdı. ← Həqiqətən, Yunus da peyğəmbərlərdəndir!

ٌ ۪‫وت َو ُه َو ُمل‬
﴾142﴿‫يم‬ ُ ‫َفا ْل َت َق َم ُه ال ُْح‬ َ ‫ان م َِن ال ُْم ْد َح ۪ض‬
﴾141﴿‫ين‬ َ َ‫اه َم َفك‬
َ ‫َف َس‬
O özünü qınayarkən balıq onu udmuşdu.← (Gəmidə olanlarla) püşk atmışdı və uduzanlardan olmuşdu.

َ ‫َل َل ِب َث ف۪ ي َبطْ نِه۪ ٓ ِالٰى َي ْو ِم ُي ْب َع ُث‬

﴾144﴿‫ون‬ َ ‫ان م َِن ال ُْم َس ِّب ۪ح‬
﴾143﴿‫ين‬ َ ‫َفل َْو اَل ٓ َا َّن ُه َك‬
şübhəsiz, qiyamət gününə qədər balığın qarnında qalardı. ← Əgər o, (Allahı) təsbih edənlərdən olmasaydı,

ٍۚ ‫َو َا ْن َب ْت َنا َعل َْي ِه َش َج َر ًة م ِْن َي ْق ۪ط‬

﴾146﴿‫ين‬ ٌ ۪‫َف َن َبذْ َن ُاه ِبال َْع َرا ٓ ِء َو ُه َو َسق‬
﴾145﴿‫يم‬
Və onun yanında balqabaq ağacı (tağı) bitirdik. ← Beləcə, xəstə olduğu halda onu boş bir yerə atdıq.

﴾147﴿ ‫ون‬
َ ‫يد‬ ٍ ‫َو َا ْر َس ْل َن ُاه ِالٰى مِا َئ ِة َال‬
ُ ‫ْف َا ْو َي ۪ز‬
Biz onu, yüz min (nəfərə) yaxud daha çox kimsəyə peyğəmbər göndərdik.

ۜ ٍ ‫اه ْم ِالٰى ۪ح‬

﴾148﴿ ‫ين‬ ُ ‫َف َم َّت ْع َن‬ ‫َف ٰا َم ُنوا‬
Biz də onlara müəyyən vaxta qədər gün-güzəran verdik. ← Nəhayət, onlar iman gətirdilər.

﴾149﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َُه ُم ال َْب ُن‬ ‫ات‬
ُ ‫اس َت ْفت ِِه ْم َال َِر ِّب َك ال َْب َن‬
ْ ‫َف‬
oğlanlar isə özlərinindir?” ← Onlardan soruş: “Qızlar sənin Rəbbinin,

َ ‫﴾ َا اَل ٓ ِا َّن ُه ْم م ِْن ِا ْفكِ ِه ْم ل ََي ُقول‬150﴿‫ون‬

﴾151﴿‫ُون‬ َ ‫َا ْم َخل َْق َنا ال َْملٰ ٓئِكَ َة ِا َنا ًثا َو ُه ْم َشاهِ ُد‬
Bil ki, onlar mütləq yalandan deyəcəklər:← Yoxsa mələkləri dişi yaratmışıq, onlar da şahidi olublar?!

﴾153﴿‫۪ين‬ ِ ‫َا ْصطَ َفى ال َْب َن‬

َ ‫ات َعلَى ال َْبن‬ َ ‫الل َو ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬
﴾152﴿‫ون‬ ُ ّٰ‫َول ََد ه‬
O, qızları oğlanlardan üstünmü tutmuşdur?!← “Allah övlad törətmişdir”. Həqiqətən, onlar yalançıdırlar!
453 əs-Saffat surəsi Cüz 23

﴾155﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ﴾154﴿ ‫ون‬
َ ‫ف َت ْحكُ ُم‬
َ ‫َما لَكُ ْم َك ْي‬
Heç düşünmürsünüzmü?! ← Sizə nə olub? Necə mühakimə yürüdürsünüz?

َ ۪‫َف ْا ُتوا ِبكِ َتا ِبكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾157﴿ ‫ين‬ ﴾156﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ان ُم ۪ب‬
ٌ َ‫َا ْم لَكُ ْم ُسلْط‬
Əgər doğru danışırsınızsa, öz kitabınızı gətirin! ← Yoxsa sizin açıq-aşkar bir dəliliniz vardır?!

َ ‫َو َل َق ْد َعل َِم ِت ال ِْج َّن ُة ِا َّن ُه ْم ل َُم ْح َض ُر‬

﴾158﴿‫ون‬ ۜ‫َو َج َعلُوا َب ْي َن ُه َو َب ْي َن ال ِْج َّن ِة َن َس ًبا‬
Həqiqətən, cinlər onların gətiriləcəyini bilirlər.← Onunla cinlər arasında bir qohumluq icad etdilər.

ِ ّٰ‫ا اَِّل عِ َب َاد ه‬

َ ‫الل ال ُْم ْخل َ۪ص‬
﴾160﴿ ‫ين‬ ﴾159﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫الل َع َّما َي ِص ُف‬ َ ‫ُس ْب َح‬
Allahın ixlaslı bəndələri istisnadır.← Allah, onların aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır!

َ ‫َما ٓ َا ْن ُت ْم َعل َْي ِه ِب َفا ِتن‬

﴾162﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َف ِا َّنكُ ْم َو َما َت ْع ُب ُد‬
﴾161﴿ ‫ون‬
siz heç kəsi tovlayıb yoldan çıxara bilməzsiniz; ← (Ey Kafırlər!) Nə siz, nə də ibadət etdikləriniz,

﴾164﴿ ‫ُوم‬
ٌ ‫ام َم ْعل‬
ٌ ‫َو َما م َِّنا ٓ اِل ل َُه َم َق‬ ِ ‫ا اَِّل َم ْن ُه َو َصالِ ال َْج ۪ح‬
﴾163﴿‫يم‬
“Bizdən elə birisi yoxdur ki, onun müəyyən bir yeri olmasın!←Cəhənnəmə girəcək kimsədən başqa!

َ ‫َو ِا َّنا َل َن ْح ُن ال ُْم َس ِّب ُح‬

﴾166﴿ ‫ون‬ ﴾165﴿ ‫ُّون‬ َّ ‫َو ِا َّنا َل َن ْح ُن‬
َ ‫الصآف‬
Və həqiqətən, biz (Allahı) təsbih edənlərik.” ← Həqiqətən, biz səf-səf dururuq.

َ ‫ل َْو َا َّن عِ ْن َد َنا ذ ِْك ًرا م َِن اْال ََّول‬

﴾168﴿ ‫۪ين‬ ﴾167﴿ ‫ُون‬
َ ‫َوا ِْن َكا ُنوا ل ََي ُقول‬
“Əgər, əvvəlkilərin kitablarından biri bizdə olsaydı,← Onlar təkidlə deyirdilər:

َ ‫َفكَ َف ُروا ِبه۪ ۚ َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬

﴾170﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫لَكُ َّنا عِ َب َاد ه‬
َ ‫الل ال ُْم ْخل َ۪ص‬
﴾169﴿‫ين‬
Amma onu (Quranı) inkar etdilər. Onlar mütləq biləcəklər.← əlbəttə Allahın ixlaslı bəndələri olardıq!”

َ ۪‫َو َل َق ْد َس َب َق ْت َكل َِم ُت َنا لِعِ َبا ِد َنا ال ُْم ْر َسل‬

﴾171﴿ ‫ين‬
And olsun ki, peyğəmbər bəndələrimiz haqqında əvvəlcədən sözümüz deyilmişdi:

﴾173﴿ ‫ون‬
َ ‫َوا َِّن ُج ْن َد َنا ل َُه ُم ال َْغال ُِب‬ ﴾172﴿ ‫ون‬ ُ ‫ِا َّن ُه ْم ل َُه ُم ال َْم ْن ُص‬
َ ‫ور‬
Şübhəsiz, Bizim əsgərlərimiz mütləq zəfər çalacaqlar!” ← “Onlar mütləq qalib gələcəklər.

َ ‫َو َا ْب ِص ْر ُه ْم َف َس ْو َف ُي ْب ِص ُر‬
﴾175﴿ ‫ون‬ ٍۙ ‫َف َت َولَّ َع ْن ُه ْم َح ّٰتى ۪ح‬
﴾174﴿ ‫ين‬
Və onlara bax! Onlar mütləq görəcəklər!← Sən bir vaxtadək onlardan üz çevir!

﴾177﴿‫ين‬
َ ‫اح ال ُْم ْنذَ ۪ر‬ َ ‫َف ِا َذا َن َزلَ ِب َس‬
ُ ‫احت ِِه ْم َف َسا ٓ َء َص َب‬ ﴾176﴿‫ُون‬
َ ‫َا َف ِب َعذَ ا ِب َنا َي ْس َت ْع ِجل‬
O, onların yurduna endiyi zaman, qorxudulanların səhəri←Əzabımızın tezliklə gəlməsinimi istəyirlər?
necə də pis olacaq!

َ ‫َو َا ْب ِص ْر َف َس ْو َف ُي ْب ِص ُر‬
﴾179﴿ ‫ون‬ ٍ ‫َو َت َولَّ َع ْن ُه ْم َح ّٰتى ۪ح‬
﴾178﴿ ‫ين‬
Və (onlara) bax! Onlar mütləq görəcəklər! ← Sən onlardan bir vaxtadək üz çevir!

َ ‫ان َر ِّب َك َر ِّب الْعِ َّز ِة َع َّما َي ِص ُف‬

﴾180﴿ ‫ون‬ َ ‫ُس ْب َح‬
Sənin Rəbbin - yenilməz qüvvət sahibi olan Rəbbin, Ona aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır!

َ ۪‫َوال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾182﴿‫ين‬ َ ۪‫َو َس اَل ٌم َعلَى ال ُْم ْر َسل‬
﴾181﴿‫ين‬
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun!← Peyğəmbərlərə salam olsun!
Cüz 23 Sad surəsi 454

‫ص‬
ٓ ‫ ُة‬Sad
‫ور‬
َ ‫س‬surəsi
ُ ﴾38﴿
)Məkkədə nazil olmuşdur, 88 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ٍ ‫ين َك َف ُروا ف۪ ي عِ َّز ٍة َوشِ َق‬
﴾2﴿ ‫اق‬ َ ۪‫َب ِل الَّذ‬ ِّ ‫ص َوا ْل ُق ْر ٰانِ ذِي‬
﴾1﴿ ‫الذ ْك ِ ۜر‬ ٓ
Doğrusu, o kafirlər qürur və nifaq içindədirlər. ← Sad! Öyüd-nəsihətlə dolu Qurana and olsun!

‫َف َن َاد ْوا‬ ٍ‫َك ْم َا ْهلَكْ َنا م ِْن َق ْبل ِِه ْم م ِْن َق ْرن‬
Onlar fəryad edirdilər, ← Biz onlardan əvvəl neçə-neçə nəsilləri həlak etdik.

‫َو َع ِج ُبوٓا َا ْن َجا ٓ َء ُه ْم ُم ْنذِ ٌر ِم ْن ُه ْم‬ ﴾3﴿‫اص‬ َ ‫َو اَل َت ۪ح‬

ٍ ‫ين َم َن‬
Öz içərilərindən onlara, qorxudan )bir peyğəmbər (gəlməsinə təəccüb etdilər,← lakin xilas olma vaxtı deyildi.

ِ ‫الل َِه َة ِال ًٰها َو‬

ۚ‫اح ًدا‬ ٰ ْ‫َا َج َع َل ا‬ ﴾4﴿ ‫اب‬ ِ ‫ون ٰهذَ ا َس‬
ٌ َّ‫اح ٌر َكذ‬ َ ‫َو َقالَ الْكَ اف ُِر‬
O, tanrıları bir tanrımı etdi? ← və kafirlər dedilər: “Bu, yalançı bir sehrbazdır!

‫ل ِم ْن ُه ْم‬
ُ َ‫َوا ْنطَ ل ََق ال َْم ا‬ ﴾5﴿ ‫اب‬
ٌ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل ََش ْي ٌء ُع َج‬
Onların əyanları çıxıb gedərək )belə dedilər(: ← Bu, həqiqətən, çox təəcüblü bir şeydir.”

﴾6﴿ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل ََش ْي ٌء ُي َر ُاد‬ ‫ى ٰال َِهتِكُ ْم‬

ٓ ْ ‫َانِ ْام ُشوا َو‬
ٰ‫اص ِب ُروا َعل‬
Şübhəsiz ki, istənilən şey budur. ← “Gedin öz tanrılarınızın üzərində möhkəm durun.

﴾7﴿ ‫اخت اَِل ٌق‬

ْ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ اِل‬ ‫ال ِخ َر ِۚة‬
ٰ ْ‫َما َسمِ ْع َنا ِب ٰهذَ ا فِي الْمِ َّل ِة ا‬
Bu ancaq bir uydurmadır. ← Biz bunu sonuncu dində eşitməmişik.

‫َب ْل ُه ْم ف۪ ي َش ٍّك م ِْن ذ ِْك ۪ر ۚي‬ ۜ‫الذ ْك ُر م ِْن َب ْي ِن َنا‬

ِّ ‫َء ُا ْن ِزلَ َعل َْي ِه‬
Doğrusu, onlar Mənim Quranım barədə şübhə içindədirlər.←Zikr (Quran) aramızdan onamı nazil olmuşdur?!”

ِۚ ‫َا ْم عِ ْن َد ُه ْم َخ َزآئ ُِن َر ْح َم ِة َر ِّب َك ال َْع ۪ز ِيز ال َْو َّه‬

﴾9﴿ ‫اب‬ ﴾8﴿‫اب‬
ۜ ِ َ‫َب ْل ل ََّما َيذُ و ُقوا َعذ‬
Yoxsa Sənin qüdrətli, kərəm sahibi Rəhbinin rəhmət xəzinələri onlardadır?←Xeyr, əzabımı hələ dadmamışlar!

﴾10﴿‫اب‬
ِ ‫َفل َْي ْر َت ُقوا فِي اْال َْس َب‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َم ۠ا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫َا ْم ل َُه ْم ُمل‬
Elə isə iplərlə qalxsınlar! ← Yaxud göylərin, yerin və onların arasındakıların ixtiyarı onlardadır?!

﴾11﴿ ‫اب‬
ِ ‫وم م َِن اْال َْح َز‬
ٌ ‫ِك َم ْه ُز‬
َ ‫ُج ْن ٌد َما ُه َنال‬
(Onlar) burada, dəstələrdən ibarət məğlubiyyətə uğrayacaq bir ordudurlar.

﴾12﴿ ‫َوف ِْر َع ْو ُن ُذو اْال َْو َتا ِۙد‬ ‫اد‬

ٌ ‫وح َو َع‬
ٍ ‫َكذَّ َب ْت َق ْبل َُه ْم َق ْو ُم ُن‬
dirəklər (pramidalar) sahibi Firon da. ← Onlardan əvvəl Nuh qövmü və Ad (peyğəmbərləri) təkzib etmişdi,

﴾13﴿ ‫اب‬
ُ ‫ِك اْال َْح َز‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫اب لْـَٔ ْيكَ ِ ۜة‬ ٍ ‫ود َو َق ْو ُم ل‬
ُ ‫ُوط َو َا ْص َح‬ ُ ‫َو َث ُم‬
Bu qrupların, ← Eləcə də Səmud, Lut qövmü, Əykə əhli.

ِ۟ ‫َف َح َّق عِ َق‬

﴾14﴿ ‫اب‬ ُّ ‫ا ِْن ُكلٌّ ا اَِّل َكذَّ َب‬
‫الر ُس َل‬
Buna görə də əzabım (onlara) vacib oldu. ← hamısı peyğəmbərləri ancaq yalançı saymışdı.

ٍ ‫َما ل ََها م ِْن َف َو‬

﴾15﴿ ‫اق‬ ِ ‫َو َما َي ْنظُ ُر ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء ا اَِّل َص ْي َح ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
O, bir an belə gecikməz! ← Bunlar yalnız bir dəhşətli səsə baxarlar.

ِ ‫َع ِّج ْل َل َنا ِقطَّ َنا َق ْب َل َي ْو ِم ال ِْح َس‬

﴾16﴿ ‫اب‬ ‫َو َقالُوا َر َّب َنا‬
Bizim payımızı haqq-hesab günündən əvvəl tezliklə ver!” ← Onlar isə dedilər: “Ey Rəbbimiz!
455 Sad surəsi Cüz 23

ٌ ‫ِا َّن ُه ٓ َا َّو‬

﴾17﴿ ‫اب‬ ‫َو ْاذ ُك ْر َع ْب َد َنا َد ُ۫او َد َذا اْال َْي ِۚد‬ ‫ُون‬
َ ‫ا ِْص ِب ْر َعلٰ ى َما َي ُقول‬
Həqiqətən o, daim (Allaha) sığınardı.← və qüvvətli bəndəmiz Davudu xatırla!← Onların dediklərinə səbr et,

ِۙ ‫َم َع ُه ُي َس ِّب ْح َن ِبال َْعشِ ِّي َو اْال ِْش َر‬

﴾18﴿ ‫اق‬ َ‫ِا َّنا َس َّخ ْر َنا ال ِْج َبال‬
Onlar axşam və səhər onunla birlikdə (Allahı) təsbih edərdilər. ← Biz dağları (ona) ram etmişdik.

ٌ ‫ُكلٌّ ل َُه َا َّو‬

﴾19﴿ ‫اب‬ ‫ور ًة‬
َ ‫َوالطَّ ْي َر َم ْح ُش‬
Hamısı ona tərəf yönəlməkdə idi. ← Quşları da toplanmışdı.

ِ َ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه ال ِْحكْ َم َة َو َف ْص َل ال ِْخط‬

﴾20﴿ ‫اب‬ ‫َو َش َد ْد َنا ُملْكَ ُه‬
ona hikmət və düzgün hökm vermək qabiliyyəti verdik. ← Biz onun hakimiyyətini möhkəmləndirdik,

َ ‫ا ِْذ َت َس َّو ُروا الْمِ ْح َر‬

﴾21﴿ ‫اب‬ ‫يك َن َب ُ۬ؤا ال َْخ ْص ِۢم‬
َ ‫َو َه ْل َا ٰت‬
O zaman onlar məbədə, divardan aşıb gəlmişdilər. ← Çəkişənlərin xəbəri sənə gəldimi?

‫َقالُوا اَل َت َخ ْف‬ ‫ا ِْذ َد َخلُوا َعلٰ ى َد ُ۫او َد َف َف ِز َع ِم ْن ُه ْم‬

Onlar dedilər: “Qorxma, ← Davudun hüzuruna gəldikləri zaman (Davud) onlardan qorxdu.

ِ ‫الص َر‬
﴾22﴿‫اط‬ ِّ ‫احكُ ْم َب ْي َن َنا ِبال َْح ِّق َو اَل ُت ْشطِ ْط َو ْاهدِ َنا ٓ ِالٰى َس َوا ٓ ِء‬ ٍ ‫َخ ْص َمانِ َب ٰغى َب ْع ُض َنا َعلٰ ى َب ْع‬
ْ ‫ض َف‬
haqqı tapdalama və bizə doğru yolu göstər! ← Bir-birimizə haqsızlıq etmiş iki iddiaçıyıq. Aramızda
ədalətlə hökm et,

ِ ‫َول َِي َن ْع َج ٌة َو‬

‫اح َد ٌة‬ َ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ٓ َا ۪خي ل َُه ت ِْس ٌع َوت ِْس ُع‬
‫ون َن ْع َج ًة‬
mənim isə bir dişi qoyunum vardır. ← Bu mənim qardaşımdır. Onun doxsan doqquz dişi qoyunu var,

ِ َ‫َو َع َّزن۪ي فِي ال ِْخط‬

﴾23﴿ ‫اب‬ َ ‫َف َقالَ َا ْك ِف ْلن‬
‫۪يها‬
və mübahisədə məni məğlub etdi”.← Buna baxmayaraq: “Onu mənə ver!” - dedi,

ِ ‫ِك ِالٰى ن َِع‬

ۜ ۪‫اجه‬ َ ‫ِب ُس َؤالِ َن ْع َجت‬ ‫َقالَ َل َق ْد ظَ ل ََم َك‬
sənin qoyununu öz qoyunlarına (qatmaq) istəməklə! ← (Davud) dedi: “O, şübhəsiz ki, sənə zülm etmişdir,

ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬ ٍ ‫۪يرا م َِن ال ُْخلَطَ ٓا ِء ل ََي ْبغ۪ ي َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
‫ض‬ ً ‫َوا َِّن َكث‬
İman gətirib yaxşı işlər görənlər istisnadır! ← Həqiqətən, şəriklərin çoxu bir-birinə haqsızlıq edər.

‫َوظَ َّن َد ُ۫او ُد َا َّن َما َف َت َّن ُاه‬ ٌ ۪‫َو َقل‬

‫يل َما ُه ْم‬
Davud, onu imtahana çəkdiyimizi güman etdi. ← Onlar da çox azdırlar!”

َ ‫َو َخ َّر َراكِ ًعا َو َا َن‬

﴾24﴿ ‫اب‬ ‫اس َت ْغ َف َر َر َّب ُه‬
ْ ‫َف‬
və dizi üstə düşüb səcdəyə qapanaraq tövbə etdi. ← Dərhal Rəbbindən öz bağışlanmasını dilədi,

﴾25﴿ ‫َوا َِّن ل َُه عِ ْن َد َنا ل َُزل ْٰفى َو ُح ْس َن َم ٰا ٍب‬ ‫ِك‬

َ ‫َف َغ َف ْر َنا ل َُه ٰذل‬
Həqiqətən, o, dərgahımıza yaxın olacaqdır. Onun qayıdacağı yer də gözəldir. ← Biz bunu ona bağışladıq.

‫اس ِبال َْح ِّق‬

ِ ‫الن‬
َّ ‫احكُ ْم َب ْي َن‬
ْ ‫َف‬ ِ ‫َيا َد ُاو ُد ِا َّنا َج َع ْل َناكَ َخل۪ ي َف ًة فِي اْال َْر‬
‫ض‬
Elə isə insanlar arasında ədalətlə hökm ver! ← Ey Davud! Biz səni yer üzündə xəlifə etdik.

ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َف ُي ِضل‬
ِ ‫َّك َع ْن َس ۪ب‬ ‫َو اَل َت َّت ِب ِع ال َْه ٰوى‬
yoxsa səni, Allahın yolundan sapdırar. ← Nəfsin arzularına uyma,

ِ۟ ‫يد ِب َما َن ُسوا َي ْو َم ال ِْح َس‬

﴾26﴿‫اب‬ ٌ ۪‫اب َشد‬
ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ‫ين َي ِض ُّل‬
ِ ‫ون َع ْن َس ۪ب‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
haqq-hesab gününü unutduqları üçün şiddətli bir əzab vardır! ← Şübhəsiz ki, Allahın yolundan sapanlara,
Cüz 23 Sad surəsi 456

ۜ ً‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما َباطِ ا‬

‫ل‬ َ ‫الس َما ٓ َء َو اْال َْر‬
َّ ‫َو َما َخل َْق َنا‬
Göyü, yeri və onların arasında olanları boş-boşuna yaratmadıq.

﴾27﴿ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬ َ ۪‫َف َو ْي ٌل ِل َّلذ‬
َّ ‫ين َك َف ُروا م َِن‬ َ ۪‫ِك ظَ ُّن الَّذ‬
ۚ‫ين َك َف ُروا‬ َ ‫ٰذل‬
Cəhənnəmdəki kafirlərin vay halına!← Bu, kafirlərin zənnidir.

‫ض‬ َ ۪‫ات َكال ُْم ْفسِ د‬

ِۘ ‫ين فِي اْال َْر‬ ِ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َا ْم َن ْج َع ُل الَّذ‬
Yoxsa iman gətirib yaxşı işlər görənləri yer üzündə fitnə-fəsad törədənlərlə eyni tutacağıq?!

ٌ ‫كِ َت‬
َ ‫اب َا ْن َز ْل َن ُاه ِال َْي َك ُم َب‬
ٌ‫ارك‬ ﴾28﴿ ‫ار‬ َ ۪‫َا ْم َن ْج َع ُل ال ُْم َّتق‬
ِ ‫ين َكا ْل ُف َّج‬
Sənə nazil etdiyimiz mübarək bir kitabdır ki, ← Yaxud müttəqiləri günahkarlara eyni tutucağıq?!

‫َو َو َه ْب َنا ل َِد ُ۫او َد ُسل َْي ٰم َن‬ ﴾29﴿ ‫اب‬ َ ْ‫ل َِي َّد َّب ُروٓا ٰا َياتِه۪ َول َِي َتذَ َّك َر ُا ۬ولُوا ا‬
ِ ‫الل َْب‬
Davuda da Süleymanı bəxş etdik. ← onun ayələrini düşünsünlər və ağıl sahibləri də ibrət alsınlar!

ُ ‫الصا ِف َن‬
﴾31﴿‫ات ال ِْج َي ُاد‬ َّ ‫ض َعل َْي ِه ِبال َْعشِ ِّي‬
َ ‫ا ِْذ ُع ِر‬ ٌ ‫ن ِْع َم ال َْع ْب ُد ِا َّن ُه َا َّو‬
﴾30﴿ ‫اب‬
Bir vaxt axşamüstü ona cins, çapar atlar göstərildi,← Nə gözəl quldur! Həqiqətən, o, (Allaha) sığınardı.

ِ۠ ‫َح ّٰتى َت َو َار ْت ِبال ِْح َج‬

﴾32﴿ ‫اب‬ ٓ ‫َف َقالَ ِا ّن‬
‫۪ي َا ْح َب ْب ُت ُح َّب ال َْخ ْي ِر َع ْن ذ ِْك ِر َر ۪ ّب ۚي‬
Nəhayət, (o atlar) pərdə ilə gizləndi.”← O demişdi: “Mal sevgisini Rəbbimin zikri üçün sevirəm.

ِ ‫وق َو اْال َْع َن‬

﴾33﴿ ‫اق‬ ِ ‫الس‬
ُّ ‫َفطَ ف َِق َم ْس ًحا ِب‬ ‫وها َعل ََّي‬
َ ‫ُر ُّد‬
Və (atların) qıçlarını və boyunlarını sığallamağa başladı. ← (Süleyman dedi:) “Onları mənə qaytarın!”

﴾34﴿ ‫اب‬ َ ‫َو َا ْل َق ْي َنا َعلٰ ى ُك ْرسِ ِّيه۪ َج َس ًدا ُث َّم َا َن‬ ‫َو َل َق ْد َف َت َّنا ُسل َْي ٰم َن‬
Taxtının üstünə bir cəsəd atdıq. Sonra o tövbə edib qayıtdı. ← And olsun ki, Süleymanı imtahana çəkdik.

‫َو َه ْب ل۪ي ُملْكً ا‬ ‫َقالَ َر ِّب ْاغف ِْر ل۪ي‬

və mənə elə bir hakimiyyət bəxş et ki, ← (Süleyman) dedi: “Ey Rəbbim! Məni bağışla,

ُ ‫ِا َّن َك َا ْن َت ال َْو َّه‬

﴾35﴿ ‫اب‬ ‫اَل َي ْن َبغ۪ ي اِل ََحدٍ م ِْن َب ْعد۪ ۚي‬
Həqiqətən, Sən bəxş edənsən! ← məndən sonra (ona) heç kəs nail ola bilməsin.

َ ‫َت ْج ۪ري ِب َا ْم ِره۪ ُر َخا ٓ ًء َح ْي ُث َا َص‬

﴾36﴿ ‫اب‬ ‫يح‬
َ ‫الر‬
ّ ۪ ‫َف َس َّخ ْر َنا ل َُه‬
(Külək) onun əmri ilə istədiyi yerə rahatca gedirdi. ← Biz də küləyi ona ram etdik.

﴾38﴿ ‫۪ين فِي اْال َْص َفا ِد‬

َ ‫ين ُم َق َّرن‬
َ ‫َو ٰا َخ ۪ر‬ ٍۙ ‫ين ُك َّل َب َّنا ٓ ٍء َو َغ َّو‬
﴾37﴿‫اص‬ ۪ ‫الش َي‬
َ ‫اط‬ َّ ‫َو‬
və başqalarını zəncirlərlə bağlanmış halda (ona tabe etdik). ← Şeytanlardan olan hər bir bənnanı, dalğıcları,

ٍ ‫َف ْام ُن ْن َا ْو َا ْمسِ ْك ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾39﴿ ‫اب‬ ‫ٓاؤ َنا‬
ُ َ‫ٰهذَ ا َعط‬
(İstədiyinə) ver, ya da vermə! Saysız-hesabsızdır”. ← “Bu Bizim ehsanımızdır.

﴾40﴿ ‫َوا َِّن ل َُه عِ ْن َد َنا ل َُزل ْٰفى َو ُح ْس َن َم ٰا ٍ۟ب‬

Həqiqətən, o, dərgahımıza yaxın olacaq və qayıdacağı yer gözəldir.

﴾41﴿‫اب‬
ۜ ٍ َ‫ان ِب ُن ْص ٍب َو َعذ‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َا ّن۪ي َم َّسن َِي‬ ‫وب ا ِْذ َن ٰادى َر َّب ُه‬
َۢ ‫َو ْاذ ُك ْر َع ْب َد َنا ٓ َا ُّي‬
“Şeytan mənə bəla və əzab toxundurmuşdur!”←Qulumuz Əyyubu da yad et! Bir vaxt Rəbbinə səslənmişdi:

﴾42﴿ ‫اب‬
ٌ ‫ار ٌد َو َش َر‬
ِ ‫ٰهذَ ا ُم ْغ َت َس ٌل َب‬ ‫ِك‬
َ ‫ض ِب ِر ْجل‬
ْ ‫ُا ْر ُك‬
Bu, yuyunacaq və içiləcək sərin (sudur)!” ← (Ona belə buyurduq: ) “Ayağınla vur!
457 Sad surəsi Cüz 23

﴾43﴿ ‫اب‬ َ ْ‫َر ْح َم ًة م َِّنا َوذ ِْك ٰرى اِل ُ۬ولِي ا‬

ِ ‫الل َْب‬ ‫َو َو َه ْب َنا ل َُه َا ْهل َُه َو ِم ْثل َُه ْم َم َع ُه ْم‬
bizdən bir mərhəmət və ağıl sahiblərinə bir ibrət olsun! ← Ona, ailəsini və onların yanında bir o qədərini
bağışladıq ki,

ۜ ‫َو اَل َت ْح َن ْث ِا َّنا َو َج ْد َن ُاه َصا ِب ًرا‬ ْ ‫َو ُخذْ ِب َيدِ كَ ِض ْغ ًثا َف‬
۪‫اض ِر ْب ِبه‬
Andını pozma. Biz onu, səbr edən gördük.← “Əlinə bir dəstə götür və onunla (övrətini) vur.

ٌ ‫ن ِْع َم ال َْع ْب ُ ۜد ِا َّن ُه َا َّو‬

﴾44﴿ ‫اب‬
Nə gözəl bəndədir! Həqiqətən, o, daim (Allaha) sığınardı.

ِ ‫وب ُا ۬ولِي اْال َْيد۪ ي َو اْال َْب َص‬

﴾45﴿ ‫ار‬ َ ۪‫َو ْاذ ُك ْر عِ َب َاد َنا ٓ ا ِْب ٰره‬
َ ‫يم َوا ِْس ٰح َق َو َي ْع ُق‬
Qüvvət və bəsirət sahibi olan bəndələrimiz İbrahimi, İshaqı və Yəqubu da yad et!

﴾47﴿ ِ‫َو ِا َّن ُه ْم عِ ْن َد َنا لَمِ َن ال ُْم ْصطَ َف ْي َن اْال َْخ َيار‬ َّ ‫اه ْم ِب َخال َِص ٍة ذ ِْك َرى‬
﴾46﴿ ِۚ‫الدار‬ ُ ‫ِا َّنا ٓ َا ْخل َْص َن‬
Həqiqətən, onlar qatımızda, seçilmiş ən yaxşı ←Biz, (axirət) yurdunu anmaq xislətini onlara məxsus etdik.
kimsələrdəndirlər!

ۜ ِ ‫َو ُكلٌّ م َِن اْال َْخ َي‬

﴾48﴿ ‫ار‬ ‫يل َوال َْي َس َع َو َذا الْكِ ْف ِ ۜل‬
Hamısı ən yaxşı kimsələrdəndir! ← İsmaili, əl-Yəsəi və Zül-Kifli də xatırla!
َ ۪‫َو ْاذ ُك ْر ا ِْس ٰمع‬

ُ ‫ات َع ْدنٍ ُم َف َّت َح ًة ل َُه ُم اْال َْب َو‬

﴾50﴿‫اب‬ ِ ‫َج َّن‬ َ ۪‫ٰهذَ ا ذ ِْك ٌر َوا َِّن ِلل ُْم َّتق‬
﴾49﴿‫ين ل َُح ْس َن َم ٰا ٍۙب‬
Qapıları onlar üçün açılmış Ədn cənnətləri!←Bu öyüddür. Əlbəttə, müttəqilər üçün gözəl qayıdış yeri var!

ٍ ‫۪ير ٍة َو َش َر‬
﴾51﴿ ‫اب‬ َ ‫ون ف۪ َيها ِب َفاكِ َه ٍة َكث‬
َ ‫َي ْد ُع‬ َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬
‫۪ين ف۪ َيها‬
orada cürbəcür meyvələr və içkilər istəyəcəklər. ← (Onlar) orada (taxtlara) söykənib,

ِ ‫ون ل َِي ْو ِم ال ِْح َس‬

﴾53﴿‫اب‬ َ ‫وع ُد‬
َ ‫ٰهذَ ا َما ُت‬ ٌ ‫ات الطَّ ْر ِف َا ْت َر‬
﴾52﴿‫اب‬ ِ ‫َوعِ ْن َد ُه ْم َق‬
ُ ‫اص َر‬
Haqq-hesab günü üçün sizə vəd olunan budur. ← Onların yanında, gözlərini dikmiş həmyaşıdlar olacaqdır.

َ ۪‫ٰهذَ اۜ َوا َِّن ِللطَّ اغ‬

﴾55﴿ ‫ين ل ََش َّر َم ٰا ٍۙب‬ ﴾54﴿ ‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َِر ْز ُق َنا َما ل َُه م ِْن َن َفا ٍۚد‬
Budur! Əlbəttə, azğınlar üçün də çox pis qayıdış yeri var.← Bu, əlbəttə, Bizim ruzimizdir. O tükənməzdir.

﴾56﴿ ‫س الْمِ َه ُاد‬

َ ‫َج َه َّن َم َي ْصل َْو َن َه ۚا َف ِب ْئ‬
(O da) cəhənnəmdir. Onlar orada yanacaqlar. O necə də pis bir yataqdır!

ٌ ‫َو ٰا َخ ُر م ِْن َشكْ ل ِ۪ه ٓ َا ْز َو‬

﴾58﴿ ‫اج‬ ﴾57﴿ ‫اق‬ ٌ ۪‫وه َحم‬
ٌ ‫يم َو َغ َّس‬ ُ ‫ٰهذَ ۙا َفل َْيذُ و ُق‬
Ona oxşar digər (əzab) növləri də vardır. ← Budur! Qoy onu dadsınlar; qaynar su və irin!

‫اَل َم ْر َح ًبا ِب ِه ْم‬ ‫ٰهذَ ا َف ْو ٌج ُم ْق َت ِح ٌم َم َعكُ ْم‬

Onlara rahatlıq olmasın!← “Bu, sizinlə birlikdə (Cəhənnəmə) girən dəstədir.

‫َقالُوا َب ْل َا ْن ُت ْم اَل َم ْر َح ًبا ِبكُ ْم‬ ﴾59﴿ ‫ار‬ َّ ‫ِا َّن ُه ْم َصالُوا‬
ِ ‫الن‬
Onlar deyəcəklər: “Xeyr, sizin özünüzə rahatlıq olmasın! ← Şübhəsiz ki, onlar Cəhənnəmdə yanacaqlar!”

﴾60﴿ ‫س ا ْل َق َر ُار‬
َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫وه َل َن ۚا‬
ُ ‫َا ْن ُت ْم َق َّد ْم ُت ُم‬
(Bu Cəhənnəm) necə də pis məskəndir!” ← Onu bizim üçün siz təqdim etdiniz.

﴾61﴿‫ار‬ َّ ‫َف ِز ْد ُه َعذَ ًابا ِض ْع ًفا فِي‬

ِ ‫الن‬ ‫َقالُوا َر َّب َنا َم ْن َق َّد َم َل َنا ٰهذَ ا‬
onun əzabını Cəhənnəmdə ikiqat artır!”← Onlar deyəcəklər:“Ey Rəbbimiz! Bunu bizə kim təqdim edibsə,
Cüz 23 Sad surəsi 458

﴾62﴿ ‫ار‬
ۜ ِ ‫اَل َن ٰرى ِر َجال ُك َّنا َن ُع ُّد ُه ْم م َِن اْال َْش َر‬ ‫َو َقالُوا َما َل َنا‬
şər kişilər saydığımız adamları (burada) görmürük?← Onlar deyəcəklər: “Bizə nə olub ki,

﴾63﴿ ‫ار‬
ُ ‫َا ْم َز َاغ ْت َع ْن ُه ُم اْال َْب َص‬ ‫اه ْم سِ ْخ ِر ًّيا‬
ُ ‫َا َّت َخذْ َن‬
Yoxsa onlar gözə dəymirlər?!”← Biz onları məsxərəyə qoyurduq.

﴾64﴿ ‫ار‬
ِ۟ ‫الن‬
َّ ‫اص ُم َا ْه ِل‬
ُ ‫ِك ل ََح ٌّق َت َخ‬
َ ‫ا َِّن ٰذل‬
Şübhəsiz ki, bu - cəhənnəm əhlinin bir-biri ilə çəkişməsi bir həqiqətdir!

﴾65﴿ ‫ار‬
ُ ‫اح ُد ا ْل َق َّه‬ ُ ّٰ‫َو َما م ِْن ِا ٰل ٍه ا اَِّل ه‬
ِ ‫الل ال َْو‬ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا ُم ْنذِ ٌر‬
Bir olan, qəhr edən Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur! ← De: “Mən yalnız qorxudan (bir peyğəmbərəm).

﴾66﴿ ‫ار‬
ُ ‫ال َْع ۪ز ُيز ال َْغ َّف‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ُّب‬
Yenilməz qüvvət sahibidir, çox bağışlayandır. ← Göylərin, yerin və onların arasında olanların Rəbbidir!

﴾68﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن ُت ْم َع ْن ُه ُم ْع ِر ُض‬ ٌ ‫ُق ْل ُه َو َن َب ۬ ٌؤا َع ۪ظ‬
﴾67﴿ ‫يم‬
Siz ondan üz döndərirsiniz! ← De: “O böyük xəbərdir!

َ ‫ى ا ِْذ َي ْخ َت ِص ُم‬
﴾69﴿ ‫ون‬ ِ َ‫ان ل َِي م ِْن عِ ل ٍْم ِبال َْم ا‬
ٓ ٰ‫ل اْال َْعل‬ َ ‫َما َك‬
Onlar mübahisə apardığı zaman, mənim yuxarıdakı topluluqdan heç bir məlumatım yox idi.

﴾70﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫َا َن ۬ا َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ٓ ‫ى ِال ََّي ا َّ آِل َا َّن َما‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ا ِْن ُي‬
mən açıq-aydın qorxudan (bir peyğəmbərəm)!” ← Mənə ancaq vəhy olunur ki,

ٍ ‫ِا ّن۪ي َخال ٌِق َب َش ًرا م ِْن ۪ط‬

﴾71﴿ ‫ين‬ ‫ا ِْذ َقالَ َر ُّب َك ِلل َْملٰ ٓئِكَ ِة‬
“Mən palçıqdan bir insan yaradacağam. ← Bir zaman sənin Rəbbin mələklərə demişdi:

َ ۪‫اجد‬
﴾72﴿‫ين‬ ِ ‫َف َق ُعوا ل َُه َس‬ ۪ ‫َف ِا َذا َس َّو ْي ُت ُه َو َن َف ْخ ُت ف۪ ي ِه م ِْن ُر‬
‫وحي‬
dərhal ona səcdə edin!”← Onu tamamlayıb (insan şəklinə salıb), ona Öz ruhumdan üfürdüyüm vaxt,

﴾74﴿‫ين‬
َ ‫ان م َِن الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ۪‫ا اَِّل ا ِْبل‬
َ ‫يس ا ِْس َتكْ َب َر َو َك‬ َ ‫َف َس َج َد ال َْملٰ ٓئِكَ ُة ُك ُّل ُه ْم َا ْج َم ُع‬
﴾73﴿‫ون‬
İblisdən başqa! O təkəbbürləndi və kafirlərdən oldu.← Və mələklərin hamısı birlikdə (Adəmə) səcdə etdi;

‫َا ْن َت ْس ُج َد ل َِما َخل َْق ُت ِب َي َد َّي‬ ُ ۪‫َقالَ َيا ٓ ا ِْبل‬

‫يس َما َم َن َع َك‬
Öz əllərimlə yaratdığıma səcdə etmədin. ← (Allah) dedi: “Ey İblis! Sənə nə mane oldu ki,

‫َقالَ َا َن ۬ا َخ ْي ٌر ِم ْن ُه‬ ﴾75﴿ ‫۪ين‬

َ ‫َا ْس َتكْ َب ْر َت َا ْم ُك ْن َت م َِن ال َْعال‬
(İblis) dedi: “Mən ondan daha xeyirliyəm. ← Təkəbbürləndinmi, yoxsa üstün olanlardan olmusan?”

ٌ ‫اخ ُر ْج ِم ْن َها َف ِا َّن َك َر ۪ج‬

﴾77﴿‫يم‬ ْ ‫َقالَ َف‬ ٍ ‫َخل َْق َتن۪ي م ِْن َنارٍ َو َخل َْق َت ُه م ِْن ۪ط‬
﴾76﴿‫ين‬
(Allah) dedi: “Çıx ordan. Sən qovulmuşsan! ← Məni oddan yaratmısan, onu isə palçıqdan yaratmısan!”

﴾79﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َقالَ َر ِّب َف َا ْنظِ ْرن‬

َ ‫۪ي ِالٰى َي ْو ِم ُي ْب َع ُث‬ ﴾78﴿‫ين‬ ّ ۪ ‫۪ي ِالٰى َي ْو ِم‬
ِ ‫الد‬
Dedi:“Rəbbim! Diriləcəkləri günə kimi mənə möhlət ver!”←Lənətim, qiyamət gününə kimi sənin üstündədir!”
ٓ ‫َوا َِّن َعل َْي َك ل َْع َنت‬

ِ ‫ِالٰى َي ْو ِم ال َْو ْق ِت ال َْم ْعل‬

﴾81﴿‫ُوم‬ َ ‫َقالَ َف ِا َّن َك م َِن ال ُْم ْنظَ ۪ر‬
﴾80﴿‫ين‬
vaxtı bilinən günə qədər!” ← (Allah) dedi:“Sən möhlət verilənlərdənsən,

﴾83﴿‫ين‬َ ‫ا اَِّل عِ َب َادكَ ِم ْن ُه ُم ال ُْم ْخل َ۪ص‬ َ ‫َقالَ َف ِبعِ َّزت‬

َ ۪‫ِك اَل ُْغ ِو َي َّن ُه ْم َا ْج َمع‬
﴾82﴿‫ين‬
Ancaq Sənin ixlaslı qulların istisnadır!← O dedi:“Qüdrətinə and olsun ki, onların hamısını azdıracağam;
459 əz-Zumər surəsi Cüz 23

َ ۪‫اَل َْملَـَٔ َّن َج َه َّن َم ِم ْن َك َوم َِّم ْن َت ِب َع َك ِم ْن ُه ْم َا ْج َمع‬

﴾85﴿‫ين‬ ﴾84﴿ ُ‫َقالَ َفال َْح ُّۘق َوال َْح َّق َا ُقول‬
Cəhənnəmi səninlə və sənə uyanların hamısı ilə dolduracağam!”← (Allah) dedi:“Həqiqətən, haqqı deyirəm.

َ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا م َِن ال ُْم َتكَ ّلِف‬

﴾86﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َما ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه م ِْن َا ْج ٍر‬
Mən, özündən uyduranlardan da deyiləm!← De: “Buna görə sizdən heç bir muzd istəmirəm.

ٍ ‫َو َل َت ْعل َُم َّن َن َب َا ُه َب ْع َد ۪ح‬

﴾88﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ا ِْن ُه َو اِل ذ ِْك ٌر ِلل َْعالَم‬
﴾87﴿ ‫ين‬
Onun xəbərini bir müddətdən sonra mütləq biləcəksiniz!” ← Bu (Quran) aləmlər üçün ancaq bir öyüddür!

‫ور ُة ال ُّز َم ِر‬

َ ‫﴾ ُس‬39﴿
əz-Zumər (Zümrələr) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 75 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
ِ ّٰ‫اب م َِن ه‬
ِ ‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬
ُ ‫َت ْن ۪ز‬
Kitabın (Quranın) nazil edilməsi, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibi Allah tərəfindəndir!

﴾2﴿ ‫ين‬
َ ‫الد‬ َ ّٰ‫اع ُبدِ ه‬
ّ ۪ ‫الل ُم ْخل ًِصا ل َُه‬ ْ ‫َف‬ َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َنا ٓ ِال َْي َك الْكِ َت‬
‫اب ِبال َْح ِّق‬
Buna görə də dini Allaha aid edərək Ona ibadət et! ← Biz Kitabı sənə haqq olaraq nazil etdik.

‫ين ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ َء‬

َ ۪‫َوالَّذ‬ ‫ِص‬
ُ ‫ين ال َْخال‬ ّ ۪ ِ ّٰ‫َا اَل للِ ه‬
ُ ‫الد‬
Ondan başqasını özlərinə dost tutanlar (deyirlər): ← Bil ki, əsl din Allaha məxsusdur.

ِ ّٰ‫َما َن ْع ُب ُد ُه ْم ا اَِّل ل ُِي َق ِّر ُبو َنا ٓ ِالَى ه‬

‫الل ُزل ْٰفى‬
ۜ
“Biz onlara yalnız, bizi Allaha yaxınlaşdırsınlar deyə ibadət edirik!”

ۜ َ ‫الل َي ْحكُ ُم َب ْي َن ُه ْم ف۪ ي َما ُه ْم ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

‫ون‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah, ixtilafda olduqları məsələlər barəsində onların arasında hökm edəcəkdir.

﴾3﴿ ‫ار‬ ٌ ‫الل اَل َي ْهد۪ ي َم ْن ُه َو َكاذ‬

ٌ ‫ِب َك َّف‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah, yalançı nankor kimsəni doğru yola yönəltməz!

‫اَل ْصطَ ٰفى م َِّما َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء‬ ‫الل َا ْن َي َّت ِخذَ َول ًَدا‬
ُ ّٰ‫ل َْو َا َر َاد ه‬
yaratdıqlarından istədiyini seçərdi. ← Əgər Allah övlad götürmək istəsəydi,

﴾4﴿ ‫ار‬ ِ ‫الل ال َْو‬

ُ ‫اح ُد ا ْل َق َّه‬ ُ ّٰ‫ُس ْب َحا َن ُه ُه َو ه‬
O pakdır! O, bir olan, qəhr edən (hər şeyə qalib olan) Allahdır!

‫ار‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫ُيكَ ِّو ُر ال َّْي َل َعلَى‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َخل ََق‬
O, gecəni gündüzə bürüyür, ← O, göyləri və yeri haqq olaraq yaratdı.

‫س َوا ْل َق َم َر‬
َ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو َس َّخ َر‬ ‫ار َعلَى ال َّْي ِل‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو ُيكَ ِّو ُر‬
O günəşi və ayı da (sizin üçün) ram etdi. ← gündüzü də gecəyə bürüyür.

﴾5﴿ ‫ار‬ ‫ُكلٌّ َي ْج ۪ري اِل ََج ٍل ُم َس ًّمى‬

ُ ‫َا اَل ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْغ َّف‬
ۜ
Bilin ki, O, yenilməz qüvvət sahibidir, çox bağışlayandır! ← Hər biri müəyyən bir müddətədək dövr edir.
Cüz 23 əz-Zumər surəsi 460

‫ُث َّم َج َع َل ِم ْن َها َز ْو َج َها‬ ‫اح َد ٍة‬

ِ ‫س َو‬
ٍ ‫َخ َل َقكُ ْم م ِْن َن ْف‬
Sonra ondan yoldaşını (Həvvanı) yaratdı. ← O, sizi tək bir nəfərdən (Adəmdən) xəlq etdi.

‫َي ْخ ُل ُقكُ ْم ف۪ ي ُبطُ ونِ ُا َّم َهاتِكُ ْم‬ ‫اج‬

ۜ ٍ ‫ام َث َمان َِي َة َا ْز َو‬
ِ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫َو َا ْن َزلَ لَكُ ْم م َِن ا‬
Sizi analarınızın bətnində yaradır...← O, sizin üçün heyvanlardan səkkiz cüt endirdi (yaratdı).

‫الل َر ُّبكُ ْم‬

ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬ ‫ث‬ ٍ ‫َخ ْل ًقا م ِْن َب ْعدِ َخل ٍْق ف۪ ي ظُ ل َُم‬
ۜ ٍ ٰ‫ات َثل‬
Bu sizin Rəbbiniz olan Allahdır. ← ...üç zülmət içində yaranış ardından yaranışa salaraq.

﴾6﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َا ّٰنى ُت ْص َر ُف‬ ‫ْك اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
ُ ‫ل َُه ال ُْمل‬
Elə isə necə döndərilirsiniz? ← Hökm Onundur. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.

‫َو اَل َي ْر ٰضى لِعِ َبا ِد ِه الْكُ ْف َر‬ ‫الل َغن ٌِّي َع ْنكُ ْم‬
َ ّٰ‫ا ِْن َتكْ ُف ُروا َفا َِّن ه‬
Bəndələrinin küfr etməsinə isə razı olmaz.← Əgər küfr etsəniz, həqiqətən Allah sizə möhtac deyildir.

‫َو اَل َت ِز ُر َو ِاز َر ٌة ِو ْز َر ُا ْخ ٰر ۜى‬ ‫َوا ِْن َت ْشكُ ُروا َي ْر َض ُ۬ه لَكُ ْم‬
Heç bir günahkar başqasının günahını daşımaz.← Əgər şükür etsəniz, sizin üçün Ondan razı qalar.

‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫ُث َّم ِالٰى َر ِّبكُ ْم َم ْر ِج ُعكُ ْم‬
O sizə, nə etdiklərinizi xəbər verəcəkdir.← Sonra Rəbbinizin hüzuruna qayıdacaqsınız.

﴾7﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬
Həqiqətən, O (Allah), ürəklərin içindəkiləri biləndir!

‫ُث َّم ِا َذا َخ َّول َُه ن ِْع َم ًة ِم ْن ُه‬ ‫ان ُض ٌّر َد َعا َر َّب ُه ُمن ً۪يبا ِال َْي ِه‬ َّ ‫َو ِا َذا َم‬
ِ ْ‫س ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Sonra dərgahından ona bir nemət versə, ← İnsana bir zərər toxunduqda tövbə edərək Rəbbinə yalvarar.

ۜ ۪‫َو َج َع َل للِ هّٰ ِ َا ْن َد ًادا ل ُِي ِض َّل َع ْن َس ۪بيلِه‬ ‫ان َي ْد ُعوٓا ِال َْي ِه م ِْن َق ْب ُل‬
َ ‫َنسِ َي َما َك‬
və (Allahın) yolundan çıxartmaq üçün Allaha şəriklər qoşar. ← əvvəlcə kimə dua etmiş olduğunu unudar,

﴾8﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬ ِ ‫ِا َّن َك م ِْن َا ْص َح‬
َّ ‫اب‬ ‫ُق ْل َت َم َّت ْع ِبكُ ْف ِركَ َقل۪ اًيل‬
Şübhəsiz ki, sən cəhənnəm əhlindənsən!” ← De: “Küfrünlə bir müddət kef çək.

‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫َي ْحذَ ُر ا‬ ‫اج ًدا َو َقآئ ًِما‬
ِ ‫ِت ٰا َنا ٓ َء ال َّْي ِل َس‬
ٌ ‫َا َّم ْن ُه َو َقان‬
axirətdən qorxar,← Yaxud o kəs ki, səcdədə və qiyamda olub gecə saatlarını ibadət içində keçirər,

‫ون‬ َ ۪‫ون َوالَّذ‬

َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬ َ ۪‫ُق ْل َه ْل َي ْس َت ِوي الَّذ‬
َ ‫ين َي ْعل َُم‬ ۜ ۪‫َو َي ْر ُجوا َر ْح َم َة َر ِّبه‬
De: “Bilənlərlə bilməyənlər eynidirlərmi?! ← və Rəbbinin mərhəmətinə ümid bəsləyər.

﴾9﴿ ‫اب‬ َ ْ‫ِا َّن َما َي َتذَ َّك ُر ُا ۬ولُوا ا‬

ِ۟ ‫الل َْب‬
Yalnız ağıl sahibləri ibrət alar!”

ُّ ‫ين َا ْح َس ُنوا ف۪ ي ٰهذِ ِه‬

‫الد ْن َيا َح َس َن ٌة‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬ َ ۪‫ُق ْل َيا عِ َبا ِد الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا َر َّبكُ ْم‬
Bu dünyada yaxşılıq edənlərə yaxşılıq vardır.← De: “Ey İman gətirən bəndələrim! Rəbbinizdən qorxun!

ٍ ‫ون َا ْج َر ُه ْم ِب َغ ْي ِر ِح َس‬
﴾10﴿ ‫اب‬ َّ ‫ِا َّن َما ُي َو َّفى‬
َ ‫الصا ِب ُر‬ ‫الل َواسِ َع ٌة‬
ِ ّٰ‫ض ه‬
ُ ‫َو َا ْر‬
Yalnız səbr edənlərə saysız-hesabsız mükafat veriləcəkdir!” ← Allahın yeri genişdir.
461 əz-Zumər surəsi Cüz 23

﴾11﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫الل ُم ْخل ًِصا ل َُه‬

َ ‫الد‬ َ ّٰ‫َا ْع ُب َد ه‬
dini Ona (Allaha) məxsus edərək Allaha ibadət edim. ← De: “Mənə əmr olunmuşdur ki,
ٓ ‫ُق ْل ِا ّن‬
‫۪ي ُام ِْر ُت َا ْن‬

‫اف‬ ٓ ‫ُق ْل ِا ّن‬

ُ ‫۪ي َا َخ‬ ﴾12﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ُام ِْر ُت اِل َْن َا ُك‬
َ ۪‫ون َا َّولَ ال ُْم ْسلِم‬
De: “Mən qorxuram... ← Mənə, müsəlmanların ilki olmaq əmrolunmuşdur!”

﴾14﴿ ‫الل َا ْع ُب ُد ُم ْخل ًِصا ل َُه د۪ ين ۪ۙي‬

َ ّٰ‫ُق ِل ه‬ ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾13﴿‫يم‬ َ َ‫ا ِْن َع َص ْي ُت َر ۪ ّبي َعذ‬
De:“Dinimi Ona məxsus edib Allaha ibadət edirəm!←...böyük günün əzabından, əgər Rəbbimə asi olsam!”

َ ‫ُق ْل ا َِّن ال َْخاسِ ۪ر‬

َ ۪‫ين الَّذ‬
‫ين‬ ۜ ۪‫اع ُب ُدوا َما شِ ْئ ُت ْم م ِْن ُدونِه‬
ْ ‫َف‬
De: “Şübhəsiz, ziyan çəkənlər o kəslərdir ki, ← Siz də, Ondan başqa istədiyinizə ibadət edin!”

﴾15﴿ ‫ين‬
ُ ‫ان ال ُْم ۪ب‬
ُ ‫ِك ُه َو ال ُْخ ْس َر‬
َ ‫َا اَل ٰذل‬ ‫َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َو َا ْهل۪ ِيه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
Bilin ki, əsl açıq-aşkar ziyan budur!”← qiyamət günü özlərini və ailələrini ziyana uğradıblar.

‫َوم ِْن َت ْحت ِِه ْم ظُ ل ٌَل‬ ‫ار‬

ِ ‫الن‬
َّ ‫ل َُه ْم م ِْن َف ْوق ِِه ْم ظُ ل ٌَل م َِن‬
altlarında da (oddan) kölgəlik vardır. ← Onların üstlərində oddan kölgəlik,

﴾16﴿ ِ‫َيا عِ َبا ِد َفا َّت ُقون‬ ‫الل ِبه۪ عِ َب َاد ُه‬
ُ ّٰ‫ِك ُي َخ ِّو ُف ه‬
َ ‫ٰذل‬
Ey bəndələrim! Elə isə, Məndən qorxun! ← Allah Öz bəndələrini bununla qorxudur.

ِ ّٰ‫َو َا َن ُابوٓا ِالَى ه‬

‫الل‬ ‫وها‬
َ ‫وت َا ْن َي ْع ُب ُد‬
َ ‫اغ‬
ُ َّ‫اج َت َن ُبوا الط‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ْ ‫ين‬
tövbə edərək Allaha tərəf qayıdırlar,← O kəslər ki, Tağuta (Şeytana ya da bütlərə) ibadət etməkdən çəkinib,

‫ون َا ْح َس َن ُه‬ َ ‫ين َي ْس َتمِ ُع‬

َ ‫ون ا ْل َق ْولَ َف َي َّت ِب ُع‬ َ ۪‫َالَّذ‬ ﴾17﴿ ‫ل َُه ُم ال ُْب ْش ٰر ۚى َف َب ِّش ْر عِ َبا ِۙد‬
O kəslər ki, sözü dinləyib, onun ən gözəlinə uyarlar,← onlar üçün müjdə vardır. Bəndələrimə müjdə ver!

﴾18﴿ ‫اب‬
ِ ‫الل َْب‬
َ ْ‫ِك ُه ْم ُا ۬ولُوا ا‬
َ ‫َو ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫يه ُم ه‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ‫ين َه ٰد‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Əsl ağıl sahibləri də onlardır!← onlar, Allahın doğru yola yönəltdiyi kimsələrdir.

﴾19﴿ ‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫َا َف َا ْن َت ُت ْنقِذُ َم ْن فِي‬ ۜ ِ َ‫َا َف َم ْن َح َّق َعل َْي ِه َكل َِم ُة ال َْعذ‬
‫اب‬
Cəhənnəmdəki kimsəni sənmi qurtara bilərsən?!← Üzərinə əzab sözü vacib olmuş kimsənimi?!

‫ل َُه ْم ُغ َر ٌف م ِْن َف ْوق َِها ُغ َر ٌف َم ْبن َِّي ٌة‬ َ ۪‫لٰكِ ِن الَّذ‬

‫ين ا َّت َق ْوا َر َّب ُه ْم‬
onlar üçün üst-üstə tikilmiş otaqlar vardır.← Lakin o kəslər ki, Rəbbindən qorxarlar,

﴾20﴿ ‫الل الْم۪ َيع َاد‬

ُ ّٰ‫ِف ه‬ ِ ّٰ‫َو ْع َد ه‬
ُ ‫اللۜ اَل ُي ْخل‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Allahın vədidir. Allah vədə xilaf çıxmaz! ← Onların altından çaylar axar.

‫ض‬
ِ ‫يع فِي اْال َْر‬
َ ‫َف َسلَكَ ُه َي َنا ۪ب‬ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء‬
َّ ‫الل َا ْن َزلَ م َِن‬
َ ّٰ‫َال َْم َت َر َا َّن ه‬
və onu yer üzündəki bulaqlara axıtdı?!← Görmürsənmi ki, Allah göydən yağış yağdırdı,

‫يج َف َت ٰر ُيه ُم ْص َف ًّرا‬

ُ ‫ُث َّم َي ۪ه‬ ‫ُث َّم ُي ْخ ِر ُج ِبه۪ َز ْر ًعا ُم ْخ َت ِل ًفا َال َْوا ُن ُه‬
Sonra (əkinlər) quruyar. Sən də onu saralmış görərsən. ← Sonra onunla müxtəlif rəngli əkinlər yetişdirir.

﴾21﴿ ‫اب‬ َ ْ‫ِك لَذِ ْك ٰرى اِل ُ۬ولِي ا‬

ِ۟ ‫الل َْب‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ۜ‫ُث َّم َي ْج َعل ُُه ُحطَ ًاما‬
Həqiqətən, bunda, ağıl sahibləri üçün ibrətlər vardır! ← Sonra (Allah) onu çör-çöpə döndərər.
Cüz 23 əz-Zumər surəsi 462

ۜ ۪‫َف ُه َو َعلٰ ى ُنورٍ م ِْن َر ِّبه‬ ‫الل َص ْد َر ُه ل اِْل ِْس اَل ِم‬
ُ ّٰ‫َا َف َم ْن َش َر َح ه‬
Rəbbindən bir nur üzərində olan kimsə (kafirlə eynidirmi)? ← Məgər Allah, sinəsini İslam üçün açıb,

ٍ ‫ِك ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾22﴿ ‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل‬ ُ ‫َف َو ْي ٌل ِل ْل َقاسِ َي ِة ُقل‬
ِ ّٰ‫ُوب ُه ْم م ِْن ذ ِْك ِر ه‬
Onlar açıq-aydın azğınlıq içindədirlər.← Elə isə, qəlbləri Allahın zikrinə qarşı sərt olanların vay halına!

‫يث كِ َت ًابا ُم َت َشا ِب ًها َم َثان َِي‬

ِ ۪‫لل َن َّزلَ َا ْح َس َن ال َْحد‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Allah sözün ən gözəlini ,bir-birinə bənzər (və) təkrarlanan bir kitab olaraq nazil etdi.

ِ ّٰ‫ُوب ُه ْم ِالٰى ذ ِْك ِر ه‬

‫الل‬ ُ ‫ُود ُه ْم َو ُقل‬ ُ ۪‫ُث َّم َتل‬
ُ ‫ين ُجل‬ ‫ين َي ْخ َش ْو َن َر َّب ُه ْم‬ ُ ‫َت ْق َشعِ ُّر ِم ْن ُه ُجل‬
َ ۪‫ُود الَّذ‬
Sonra Allahı zikr etməklə dəriləri və ürəkləri yumşalar.← Ondan Rəbbindən qorxanların dəriləri ürpəşər.

‫َي ْهد۪ ي ِبه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ِ ّٰ‫ِك ُه َدى ه‬

‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
Onunla istədiyini doğru yola yönəldər. ← Bu Allahın doğru yoludur.

﴾23﴿ ‫الل َف َما ل َُه م ِْن َها ٍد‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬
Allahın yoldan çıxartdığı kimsəyə isə doğru yolu göstərən olmaz!

َ ‫ين ُذو ُقوا َما ُك ْن ُت ْم َتكْ سِ ُب‬

﴾24﴿‫ون‬ َ ۪‫يل ِللظَّ الِم‬
َ ۪‫َوق‬ ‫اب َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
ِ َ‫َا َف َم ْن َي َّتق۪ ي ِب َو ْج ِهه۪ ُسوٓ َء ال َْعذ‬
Zalımlara deyilər: “Qazandığınız şeyi dadın!”← Qiyamət günü şiddətli əzabdan üzü ilə qorunanmı?!

﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫اب م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْش ُع ُر‬
ُ َ‫َف َا ٰت ُيه ُم ال َْعذ‬ َ ۪‫َكذَّ َب الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Buna görə də, bilmədikləri bir yerdən onlara əzab gəlmişdi.← Onlardan əvvəlkilər də yalanlamışdılar.

َ ‫ال ِخ َر ِة َا ْك َب ُۢر ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬

﴾26﴿‫ون‬ ٰ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َول ََعذ‬ ُّ ‫الل ال ِْخ ْز َي فِي ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۚا‬ ُ ّٰ‫َف َا َذا َق ُه ُم ه‬
Axirət əzabı isə daha şiddətlidir. Kaş biləydilər!←Allah, rüsvayçılığı onlara dünya həyatında daddırdı.

﴾27﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬ ‫اس ف۪ ي ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰانِ م ِْن ُك ِّل َم َث ٍل‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫َو َل َق ْد َض َر ْب َنا ل‬
bəlkə, onlar öyüd alarlar!←Həqiqətən, Bu Quranda insanlar üçün hər cür məsəl çəkdik ki,

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َّت ُق‬ ‫ُق ْر ٰا ًنا َع َر ِب ًّيا َغ ْي َر ذ۪ ي عِ َو ٍج‬
bəlkə onlar (Allahdan) qorxsunlar. ← Elə bir Quran ki, ərəbcədir, qüsursuzdur ki,

َ ‫ف۪ ي ِه ُش َر َكا ٓ ُء ُم َت َشاكِ ُس‬

‫ون‬ ‫الل َم َثل َر ُج اًل‬
ُ ّٰ‫َض َر َب ه‬
Onun, bir-biri ilə çəkişən şərikli ağaları var. ← Allah bir adamı məsəl çəkir;

ۜ ً‫َه ْل َي ْس َت ِو َيانِ َم َث ا‬
‫ل‬ ‫َو َر ُج اًل َسل ًَما ل َِر ُج ٍ ۜل‬
O ikisi vəziyyətcə eyni ola bilərmi?! ← Bir adamın da yalnız bir ağası var.

َ ‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِۚ َب ْل َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾29﴿ ‫ون‬
Həmd Allaha məxsusdur, lakin onların əksəriyyəti bilməz!

َ ‫ُث َّم ِا َّنكُ ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة عِ ْن َد َر ِّبكُ ْم َت ْخ َت ِص ُم‬

﴾31﴿‫ون‬ َ ‫ِا َّن َك َم ِّي ٌت َو ِا َّن ُه ْم َم ِّي ُت‬
﴾30﴿‫ون‬
Sonra siz qiyamət günü Rəbbinizin hüzurunda mübahisə edəcəksiniz. ← Sən öləcəksən, onlar da öləcəklər!
463 əz-Zumər surəsi Cüz 24

ِّ ‫َو َكذَّ َب ِب‬

‫الص ْد ِق ا ِْذ َجا ٓ َء ُه‬ ِ ّٰ‫َف َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ْن َكذَ َب َعلَى ه‬
‫الل‬
və özünə gələn həqiqəti yalanlayar?← O kimsədən daha zalım kim olar ki, Allaha qarşı yalan uydurar,

َ ‫س ف۪ ي َج َه َّن َم َم ْث ًوى ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾32﴿ ‫ين‬ َ ‫َال َْي‬
Cəhənnəmdə kafirlər üçün yer yoxdurmu?!

﴾33﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم َّت ُق‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ٓ ۪‫الص ْد ِق َو َص َّد َق ِبه‬
ِّ ‫َوالَّذ۪ ي َجا ٓ َء ِب‬
Onlar əsl müttəqilərdir. ← Haqqı gətirən və onu təsdiq edənlər;

َ ‫ِك َج ٰزٓ ُؤا ال ُْم ْحسِ ن‬

﴾34﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ل َُه ْم َما َي َشا ٓ ُؤ َن عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
Yaxşı işlər görənlərin mükafatı budur! ← Onlar üçün Rəbbinin qatında, nə istəsələr var.

َ ‫َو َي ْج ِز َي ُه ْم َا ْج َر ُه ْم ِب َا ْح َس ِن الَّذ۪ ي َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾35﴿‫ُون‬ ‫الل َع ْن ُه ْم َا ْس َو َا الَّذ۪ ي َعمِ لُوا‬
ُ ّٰ‫ل ُِيكَ ّف َِر ه‬
və gördükləri ən yaxşı işlərə görə onları mükafatlandıracaqdır.←Allah onların etdikləri ən pis işlərin üstünü
örtəcək,

ۜ ۪‫ين م ِْن ُدونِه‬

َ ۪‫َو ُي َخ ِّو ُفو َن َك ِبالَّذ‬ ٍ َ‫الل ِبك‬
‫اف َع ْب َد ُه‬ ُ ّٰ‫س ه‬
َ ‫َال َْي‬
Onlar isə səni Ondan qeyriləri ilə qorxudurlar. ← Allah, Öz bəndəsinə kifayət deyilmi?!

ُ ّٰ‫َو َم ْن َي ْهدِ ه‬
‫الل‬ ﴾36﴿ ‫الل َف َما ل َُه م ِْن َها ٍۚد‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬
Allah kimi də doğru yola salarsa, ← Allah kimi yoldan çıxardarsa, ona doğru yola göstərən olmaz.

ٍ ‫الل ِب َع ۪ز ٍيز ذِي ا ْن ِت َق‬

﴾37﴿ ‫ام‬ ُ ّٰ‫س ه‬
َ ‫َال َْي‬ ‫َف َما ل َُه م ِْن ُم ِض ٍّ ۜل‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, intiqam sahibi deyilmi?! ← onu doğru yoldan çıxardan olmaz.

‫الل‬
ُ ّٰ‫ل ََي ُقول َُّن ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم َم ْن َخل ََق‬
Mütləq: “Allah!”-deyəcəklər.← Həqiqətən, əgər onlardan soruşsan ki: “Göyləri və yeri kim yaratmışdır?!”

‫الل ِب ُض ٍّر‬
ُ ّٰ‫ا ِْن َا َر َادن َِي ه‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ‫ُق ْل َا َف َر َا ْي ُت ْم َما َت ْد ُع‬
əgər Allah mənə bir zərər vermək istəsə,← De: “Elə isə deyin görək, Allahdan qeyri dua etdikləriniz,

‫َا ْو َا َر َادن۪ي ِب َر ْح َم ٍة‬ ُ ‫َه ْل ُه َّن َكاشِ َف‬

ٓ ۪‫ات ُض ِّره‬
Yaxud (Allah) mənə bir mərhəmət (əta etmək) istəsə,← onun zərərini onlar aradan qaldıra bilərlərmi?!

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُق ْل َح ْس ِب َي ه‬ ُ َ‫َه ْل ُه َّن ُم ْمسِ ك‬
ۜ ۪‫ات َر ْح َمتِه‬
De: “Mənə Allah kifayət edər.← onlar, Onun mərhəmətinə mane ola bilərlərmi?!”

َ ‫َعل َْي ِه َي َت َو َّك ُل ال ُْم َت َو ِّكل‬

﴾38﴿ ‫ُون‬
Təvəkkül edənlər Ona təvəkkül edərlər!”

‫ِا ّن۪ي َعام ٌِل‬ ‫ُق ْل َيا َق ْو ِم ْاع َملُوا َعلٰ ى َمكَ ا َنتِكُ ْم‬
Əlbəttə mən də işimi görürəm. ← De: “Ey qövmüm! Siz öz vəziyyətinizə görə işinizi görün,

﴾40﴿‫يم‬ ٌ َ‫اب ُي ْخ ۪زي ِه َو َي ِحلُّ َعل َْي ِه َعذ‬

ٌ ۪‫اب ُمق‬ ٌ َ‫َم ْن َي ْات۪ي ِه َعذ‬ ﴾39﴿‫ون‬
َ ‫َف َس ْو َف َت ْعل َُم‬
rüsvayçı əzab kimə gələcək və o, daimi əzaba düçar olacaqdır!”← Mütləq biləcəksiniz ki,
Cüz 24 əz-Zumər surəsi 464

ۚ ۪‫َف َم ِن ْاه َت ٰدى َف ِل َن ْفسِ ه‬ ‫اس ِبال َْح ِّق‬

ِ ‫ِلن‬ َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َك الْكِ َت‬
َّ ‫اب ل‬
Kim doğru yolda olsa, öz lehinə olar. ← Biz, insanlardan ötrü Kitabı (Quranı) sənə haqq olaraq nazil etdik.

ٍ۟ ۪‫َو َما ٓ َا ْن َت َعل َْي ِه ْم ِب َوك‬

﴾41﴿ ‫يل‬ ‫َو َم ْن َض َّل َف ِا َّن َما َي ِضلُّ َعل َْي َه ۚا‬
Sən onlara vəkil deyilsən! ← Kim azarsa, sadəcə olaraq öz əleyhinə azmış olar.

‫َوا َّلت۪ي ل َْم َت ُم ْت ف۪ ي َم َنام َِه ۚا‬ َ ‫س ۪ح‬

‫ين َم ْوت َِها‬ َ ‫ال ْن ُف‬
َ ْ‫لل َي َت َو َّفى ا‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
ölməyənlərin canlarını isə yuxuda (alar), ← Allah, öldükləri zaman insanların canlarını alar,

ٓ ‫َو ُي ْرسِ ُل اْال ُْخ ٰر‬

ٓ ‫ى ِال‬
‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
ۜ
‫َف ُي ْمسِ ُك ا َّلت۪ي َق ٰضى َعل َْي َها ال َْم ْو َت‬
Digərlərini isə müəyyən vaxta qədər geri göndərər.← və ölümünə hökm olunmuş kimsələri saxlayar.

﴾42﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, düşünən bir qövm üçün ibrətlər vardır!

َ ‫ون َش ْيـًٔا َو اَل َي ْع ِقل‬

﴾43﴿‫ُون‬ َ ُ‫ُق ْل َا َول َْو َكا ُنوا اَل َي ْملِك‬ ِ ّٰ‫َا ِم ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل ُش َف َعا ٓ َء‬
De: “Heç nəyə malik olmadıqları və heç nə qanmadıqları haldamı?!” ← Yoxsa onlar Allahdan qeyrilərini
şəfaətçi etdilər?

َ ‫ض ُث َّم ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾44﴿‫ون‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫ل َُه ُمل‬ ۜ‫اع ُة َجم۪ ًيعا‬ َّ ِ ّٰ‫ُق ْل للِ ه‬
َ ‫الش َف‬
Sonra Ona qaytarılacaqsınız!”← Göylərin və yerin hökmü Onundur.← De: “Şəfaət bütünlüklə Allaha aiddir.

‫ال ِخ َر ِۚة‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ُوب الَّذ‬
ُ ‫اش َم َا َّز ْت ُقل‬
ْ ُ ّٰ‫َو ِا َذا ُذكِ َر ه‬
‫الل َو ْح َد ُه‬
axirətə inanmayanların qəlbləri nifrətlə dolar. ← Allah tək olaraq anıldığı zaman,

َ ‫ِا َذا ُه ْم َي ْس َت ْبشِ ُر‬

﴾45﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو ِا َذا ُذكِ َر الَّذ‬
ٓ ۪‫ين م ِْن ُدونِه‬
onları dərhal sevinc bürüyər.← Ondan (Allahdan) başqaları yad edildiyi zaman isə,

‫الش َه َاد ِة‬

َّ ‫َعال َِم ال َْغ ْي ِب َو‬ ‫ض‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُق ِل ال ّٰل ُه َّم َفاطِ َر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Ey gizlini və aşkarı bilən! ← De: “Ey Allahım! Ey göyləri və yeri yoxdan yaradan!

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾46﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َا ْن َت َت ْحكُ ُم َب ْي َن عِ َبادِكَ ف‬
Bəndələrin arasında, ixtilafda olduqları şeylər barəsində Sən hökm verəcəksən!”

‫َو ِم ْثل َُه َم َع ُه‬ ‫ض َجم۪ ًيعا‬ َ ۪‫َول َْو َا َّن ِل َّلذ‬
ِ ‫ين ظَ ل َُموا َما فِي اْال َْر‬
onun yanında bir o qədəri də (onların olsaydı), ← Yer üzündə nə varsa hamısı kafirlərin olmuş olsaydı,

‫اب َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

ِ َ‫اَل ْف َت َد ْوا ِبه۪ م ِْن ُسوٓ ِء ال َْعذ‬
qiyamət günü pis əzabdan (qurtarmaq üçün) mütləq onu fidyə verərdilər.

َ ‫الل َما ل َْم َيكُ و ُنوا َي ْح َتسِ ُب‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َب َدا ل َُه ْم م َِن ه‬
Və Allahdan onlara, hesab etmədikləri şeylər görünəcəkdir.
465 əz-Zumər surəsi Cüz 24

﴾48﴿ ‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ‫ات َما َك َس ُبوا‬
ُ َٔ‫َو َب َدا ل َُه ْم َس ِّيـ‬
və istehza etdikləri (əzab) onları bürüyəcəkdir!← Qazandıqları pis işlərin (cəzası) onlara görünəcək,

‫ُث َّم ِا َذا َخ َّو ْل َن ُاه ن ِْع َم ًة م َِّن ۙا‬ ‫ان ُض ٌّر َد َعا َن ۘا‬ َّ ‫َف ِا َذا َم‬
ِ ْ‫س ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Sonra Özümüzdən ona bir nemət verdiyimiz zaman: ← İnsana bir zərər toxunduğu zaman Bizə dua edər.

َ ‫َب ْل هِ َي ِف ْت َن ٌة َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾49﴿‫ون‬ ‫َقالَ ِا َّن َما ٓ ُا ۫وت۪ي ُت ُه َعلٰ ى عِ ل ٍ ْۜم‬
Xeyr, o imtahandır, lakin onların çoxu bilməz!← “Bu yalnız biliyimə görə mənə verildi!”- deyər.

َ ‫َف َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾50﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َق ْد َقال ََها الَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Lakin qazandıqları onlara heç bir fayda vermədi.← Həqiqətən, onlardan əvvəlkilər də onu demişdilər.

‫ين ظَ ل َُموا م ِْن ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء‬

َ ۪‫َوالَّذ‬ ۜ‫ات َما َك َس ُبوا‬
ُ َٔ‫َف َا َص َاب ُه ْم َس ِّيـ‬
Bunlardan, zülm edənləri də,← Beləcə onlar, qazandıqları pis əməllərin (cəzasına) düçar oldular.

﴾51﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما ُه ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬ ُ َٔ‫َس ُي ۪ص ُيب ُه ْم َس ِّيـ‬
‫ات َما َك َس ُبو ۙا‬
Onlar (Allahı) aciz qoya bilən deyillər. ← qazandıqları günahların (cəzasına) düçar olacaqlar.

﴾52﴿‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُي ْؤ ِم ُن‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُر‬
ِّ ‫الل َي ْب ُس ُط‬
َ ّٰ‫َا َول َْم َي ْعل َُموٓا َا َّن ه‬
Həqiqətən, bunda, iman gətirən bir qövm ← Bilmədilərmi ki, Allah dilədiyinin ruzisini artırar və azaldar.
üçün ibrətlər vardır!

ِ ّٰ‫اَل َت ْق َنطُ وا م ِْن َر ْح َم ِة ه‬

‫الل‬ ‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم‬ َ ۪‫ُق ْل َيا عِ َباد َِي الَّذ‬
ٓ ٰ‫ين َا ْس َر ُفوا َعل‬
Allahın mərhəmətindən ümidsiz olmayın.← De: “Ey Mənim, özlərinə qarşı həddi aşmış bəndələrim!

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾53﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْغ ُف‬
َّ ‫ور‬ ۜ‫وب َجم۪ ًيعا‬ ُّ ‫الل َي ْغف ُِر‬
َ ‫الذ ُن‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, O bağışlayandır, rəhm edəndir!← Şübhəsiz ki, Allah bütün günahları bağışlayar.

﴾54﴿‫ون‬
َ ‫ُث َّم اَل ُت ْن َص ُر‬ ُ َ‫َو َان ُ۪يبوٓا ِالٰى َر ِّبكُ ْم َو َا ْسل ُِموا ل َُه م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِيكُ ُم ال َْعذ‬
‫اب‬
Sonra sizə heç bir kömək olunmaz!←Rəbbinizə dönün. Əzab sizə gəlməmişdən əvvəl Ona təslim olun.

‫َوا َّت ِب ُعوٓا َا ْح َس َن َما ٓ ُا ْن ِزلَ ِال َْيكُ ْم م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
Rəbbinizdən sizə nazil edilənin ən gözəlinə tabe olun...

﴾55﴿‫ون‬
َ ‫اب َب ْغ َت ًة َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْش ُع ُر‬
ُ َ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِيكُ ُم ال َْعذ‬
...sizdən xəbərsiz, anidən sizə əzab gəlmədən əvvəl!

﴾56﴿‫ين‬ ِ ‫الس‬
َ ‫اخ ۪ر‬ َّ ‫َوا ِْن ُك ْن ُت لَمِ َن‬ ِ ّٰ‫س َيا َح ْس َر ٰتى َعلٰ ى َما َف َّرطْ ُت ف۪ ي َج ْن ِب ه‬
‫الل‬ ٌ ‫َا ْن َت ُقولَ َن ْف‬
Həqiqətən, istehza edənlərdən idim!”←Bir kəs deməsin ki:“Allaha qarşı etdiyim təqsirlərə görə vay halıma!
Cüz 24 əz-Zumər surəsi 466

َ ۪‫لَكُ ْن ُت م َِن ال ُْم َّتق‬

﴾57﴿ ‫ين‬ ‫الل َه ٰدين۪ي‬
َ ّٰ‫َا ْو َت ُقولَ ل َْو َا َّن ه‬
mütləq müttəqilərdən olardım!” ← Yaxud deməsin ki: “Əgər Allah məni doğru yola yönəltsəydi,

‫ل َْو َا َّن ل۪ي َك َّر ًة‬ ‫اب‬ َ ‫َا ْو َت ُقولَ ۪ح‬

َ َ‫ين َت َرى ال َْعذ‬
“Kaş mən bir dəfə də (dünyaya dönəbilsəydim), ← Və ya əzabı gördüyü zaman deməsin ki:

‫َبلٰ ى َق ْد َجا ٓ َء ْت َك ٰا َيات۪ي َفكَ ذَّ ْب َت ِب َها‬ َ ‫ون م َِن ال ُْم ْحسِ ن‬
﴾58﴿ ‫۪ين‬ َ ‫َف َا ُك‬
Xeyr, Ayələrim sənə gəlmişdi, sən isə onları yalanladın, ← onda yaxşı işlər görənlərdən olardım!”

َ ۪‫َو َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة َت َرى الَّذ‬

ِ ّٰ‫ين َكذَ ُبوا َعلَى ه‬
‫الل‬ ﴾59﴿‫ين‬
َ ‫اس َتكْ َب ْر َت َو ُك ْن َت م َِن الْكَ اف ِ۪ر‬
ْ ‫َو‬
Qiyamət günü Allaha qarşı yalan söyləyənləri görərsən ki,← təkəbbür göstərdin və kafirlərdən oldun!

َ ‫س ف۪ ي َج َه َّن َم َم ْث ًوى ِلل ُْم َتكَ ِّب ۪ر‬

﴾60﴿ ‫ين‬ َ ‫َال َْي‬ ‫وه ُه ْم ُم ْس َو َّد ٌة‬
ُ ‫ُو ُج‬
Təkəbbürlənənlar üçün Cəhənnəmdə yermi yoxdur?! ← onların üzləri qapqaradır.

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫السوٓ ُء َو اَل ُه ْم َي ْح َز ُن‬
ُّ ‫اَل َي َم ُّس ُه ُم‬ ‫ازت ِِه ْم‬ َ ۪‫الل الَّذ‬
َ ‫ين ا َّت َق ْوا ِب َم َف‬ ُ ّٰ‫َو ُي َن ِّجي ه‬
Onlara pislik toxunmaz və onlar kədərlənməzlər. ← Allah müttəqilərə, imanlarına görə nicat verər.

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َوك‬

﴾62﴿ ‫يل‬ ‫لل َخال ُِق ُك ِّل َش ْي ٍۘء‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Və O, hər şeyə vəkildir! ← Allah hər şeyin yaradanıdır.

ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫َوالَّذ‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫۪يد‬
ُ ‫ل َُه َم َقال‬
Allahın ayələrini inkar edənlərə gəldikdə, ← Göylərin və yerin açarları Ondadır.

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾63﴿ ‫ون‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
onlar əsl ziyana uğrayanlardır!

َ ‫َا ُّي َها ال َْجاهِ ل‬

﴾64﴿ ‫ُون‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َا َف َغ ْي َر ه‬
ٓ ‫الل َت ْا ُم ُروٓ ّن‬
‫۪ي َا ْع ُب ُد‬
ey cahillər!?” ← De: “Mənə, Allahdan başqasınamı ibadət etməyi əmr edirsiniz,

‫َلئ ِْن َا ْش َر ْك َت‬ ‫ِك‬ َ ۪‫َو َل َق ْد ُا ۫و ِح َي ِال َْي َك َو ِالَى الَّذ‬

َ ‫ين م ِْن َق ْبل‬
“Əgər (Allaha) şərik qoşsan,← And olsun ki, sənə və səndən əvvəlkilərə vəhy olunmuşdur ki:

َ ‫َو َل َتكُ و َن َّن م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾65﴿ ‫ين‬ ‫ُك‬
َ ‫ل ََي ْح َبطَ َّن َع َمل‬
və mütləq ziyan çəkənlərdən olacaqsan!” ← sənin əməlin əlbəttə puça çıxacaq,

َ ‫الشاكِ ۪ر‬
﴾66﴿ ‫ين‬ َّ ‫اع ُب ْد َو ُك ْن م َِن‬
ْ ‫الل َف‬
َ ّٰ‫َب ِل ه‬
Xeyr, Allaha ibadət et və şükür edənlərdən ol!

‫ض َجم۪ ًيعا َق ْب َض ُت ُه َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

ُ ‫َو اْال َْر‬ ۪‫الل َح َّق َق ْد ِره‬
َ ّٰ‫َو َما َق َد ُروا ه‬
Qiyamət günü yer üzü bütünlüklə Onun ovcunda olacaq. ← Onlar Allahı, lazımınca qiymətləndirmədilər.

﴾67﴿ ‫ون‬
َ ‫ُس ْب َحا َن ُه َو َت َعالٰى َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ ۜ ۪‫ات ِب َيم۪ ينِه‬
ٌ ‫ات َمطْ ِو َّي‬
ُ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫َو‬
O (Allah), qoşduqları şəriklərdən tamamilə uzaq və ucadır! ← Göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcəkdir.
467 əz-Zumər surəsi Cüz 24

ۚ‫الل‬
ُ ّٰ‫ض ا اَِّل َم ْن َشا ٓ َء ه‬
ِ ‫ات َو َم ْن فِي اْال َْر‬ َّ ‫َف َصعِ َق َم ْن فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ‫ور‬
ِ ‫الص‬
ُّ ‫َو ُنف َِخ فِي‬
Göylərdə və yerdə, Allahın istədiyi kimsələrdən başqa hər kəs dərhal öləcəkdir. ← Və sur çalınacaq;

﴾68﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َف ِا َذا ُه ْم ق َِي‬

َ ‫ام َي ْنظُ ُر‬ ‫ُث َّم ُنف َِخ ف۪ ي ِه ُا ْخ ٰرى‬
onlar dərhal (qəbirlərindən) qalxıb baxacaqlar! ← Sonra o (sur) bir daha çalınacaq,

‫الش َه َدا ٓ ِء‬

ُّ ‫الن ِب ۪ ّي َن َو‬
َّ ‫ي َء ِب‬ ُ ‫َو ُو ِض َع الْكِ َت‬
ٓ ‫اب َو ۪ج‬ ‫ور َر ِّب َها‬ ُ ‫َو َا ْش َر َق ِت اْال َْر‬
ِ ‫ض ِب ُن‬
kitab qoyulacaq, peyğəmbərlər və şahidlər gətiriləcək. ← Yer, öz Rəbbinin nuru ilə işıqlanacaq,

﴾69﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم ل ُيظْ ل َُم‬ ‫َو ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم ِبال َْح ِّق‬
və onlara haqsızlıq edilməyəcəkdir!← Onlar arasında ədalətlə hökm olunacaq,

﴾70﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِب َما َي ْف َعل‬ ‫َت‬ ٍ ‫َو ُو ّف َِي ْت ُكلُّ َن ْف‬
ْ ‫س َما َعمِ ل‬
O (Allah), onların nə etdiklərini ən yaxşı biləndir!← Hər kəsə, öz əməlinin əvəzi tam veriləcəkdir!

‫ى ِا َذا َجا ٓ ُ۫ؤ َها ُفت َِح ْت َا ْب َو ُاب َها‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ۜ‫ين َك َف ُروٓا ِالٰى َج َه َّن َم ُز َم ًرا‬
َ ۪‫يق الَّذ‬
َ ‫َو ۪س‬
Nəhayət, ora çatınca onun qapıları açılacaq,← Kafirlər dəstə-dəstə Cəhənnəmə sürüklənəcəklər.

‫َال َْم َي ْاتِكُ ْم ُر ُس ٌل ِم ْنكُ ْم‬ ٓ ‫َو َقالَ ل َُه ْم َخ َز َن ُت َها‬

“Sizə öz içərinizdən peyğəmbərlər gəlməmişdimi ki,←və onun gözətçiləri onlara deyəcəklər:

ۜ ‫َو ُي ْنذِ ُرو َنكُ ْم ِل َقا ٓ َء َي ْومِكُ ْم ٰهذَ ا‬ ِ ‫ُون َعل َْيكُ ْم ٰا َي‬
‫ات َر ِّبكُ ْم‬ َ ‫َي ْتل‬
və sizi bu gününüzə qovuşacağınızla xəbərdar edərlər?”← Rəbbinizin ayələrini sizə oxuyarlar,

﴾71﴿ ‫ين‬ ِ َ‫َولٰكِ ْن َح َّق ْت َكل َِم ُة ال َْعذ‬

َ ‫اب َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َقالُوا َبلٰ ى‬
Lakin əzab sözü kafirlər barəsində vacib oldu! ← Onlar deyərlər: “Bəli.”

﴾72﴿‫ين‬
َ ‫س َم ْث َوى ال ُْم َتكَ ِّب ۪ر‬
َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫ين ف۪ َيه ۚا‬
َ ۪‫اب َج َه َّن َم َخالِد‬ َ ۪‫ق‬
َ ‫يل ْاد ُخلُوٓا َا ْب َو‬
Təkəbbürlənənlərin yeri nə pisdir!←Deyiləcək:“İçində əbədi qalacağınız Cəhənnəmin qapılarından girin!”

‫ى ِا َذا َجا ٓ ُؤ َها َو ُفت َِح ْت َا ْب َو ُاب َها‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ۜ‫ين ا َّت َق ْوا َر َّب ُه ْم ِالَى ال َْج َّن ِة ُز َم ًرا‬
َ ۪‫يق الَّذ‬
َ ‫َو ۪س‬
Nəhayət, ora çatınca onun qapıları açılacaq,← Rəbbindən qorxanlar da dəstə-dəstə Cənnətə gətiriləcəklər.

﴾73﴿ ‫ين‬ َ ‫طِ ْب ُت ْم َف ْاد ُخل‬

َ ۪‫ُوها َخالِد‬ ‫َو َقالَ ل َُه ْم َخ َز َن ُت َها َس اَل ٌم َعل َْيكُ ْم‬
Xoş halınıza! Əbədi qalacağınız o yerə girin!”← və onun gözətçiləri onlara deyəcəklər: “Sizə salam olsun!

‫ض‬
َ ‫َص َد َق َنا َو ْع َد ُه َو َا ْو َر َث َنا اْال َْر‬ ‫َو َقالُوا ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي‬
bizə verdiyi vədini yerinə yetirdi və bizi yerə varis etdi.← Onlar isə deyəcəklər: “O Allaha həmd olsun ki,

َ ۪‫َفن ِْع َم َا ْج ُر ال َْعامِل‬

﴾74﴿ ‫ين‬ ‫َن َت َب َّو ُا م َِن ال َْج َّن ِة َح ْي ُث َن َشا ٓ ُء‬
(Yaxşı) əməllər edənlərin mükafatı necə də gözəldir! ← Biz Cənnətin istədiyimiz yerində məskunlaşırıq.”
Cüz 24 əl-Mu’min surəsi 468

‫ون ِب َح ْمدِ َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫ُي َس ِّب ُح‬ َ ‫َو َت َرى ال َْملٰ ٓئِكَ َة َحا ٓ ۪ ّف‬
ِ ‫ين م ِْن َح ْولِ ال َْع ْر‬
‫ش‬
Rəbbini həmd-səna ilə təsbih edirlər. ← Görəcəksən ki, mələklər də ərşi əhatə edib,

َ ۪‫يل ال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾75﴿ ‫ين‬ َ ۪‫َوق‬ ‫َو ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم ِبال َْح ِّق‬
və: “Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun!”-deyiləcəkdir! ← Onların arasında ədalətlə hökm olunacaq,

‫ور ُة ال ُْم ْؤم ِِن‬

َ ‫﴾ ُس‬40﴿
əl-Mu’min (Mömin) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 85 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾2﴿ ‫يم‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬
ِ ّٰ‫اب م َِن ه‬
ِۙ ۪‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْعل‬ ُ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Kitabın nazil edilməsi yenilməz qüvvət sahibi, (hər şeyi) bilən Allahdandır; ← Ha, Mim!

ِ ‫َشد۪ يدِ الْعِ َق‬

‫اب ذِي الطَّ ْو ِ ۜل‬ ‫الت ْو ِب‬
َّ ‫َغاف ِِر الذَّ ْن ِب َو َقا ِب ِل‬
cəzası şiddətli, lütf sahibi (Allahdandır)! ← Günahları bağışlayan və tövbələri qəbul edən,

﴾3﴿ ‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو ِال َْي ِه ال َْم ۪ص ُير‬

Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Axır dönüş Onadır!

﴾4﴿ ‫َف اَل َي ْغ ُر ْركَ َت َق ُّل ُب ُه ْم فِي ا ْل ِب اَل ِد‬ ِ ّٰ‫ات ه‬

َ ۪‫الل ا اَِّل الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬ ِ ‫ي ٰا َي‬
ٓ ۪‫َما ُي َجادِلُ ف‬
Onların şəhərlərdə dolaşmaları səni aldatmasın! ← Allahın ayələri barəsində ancaq kafirlər mübahisə edər.

‫اب م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬

ُ ‫َو اْال َْح َز‬ ‫وح‬
ٍ ‫َكذَّ َب ْت َق ْبل َُه ْم َق ْو ُم ُن‬
onlardan sonrakı firqələr də. ← Onlardan əvvəl Nuh qövmü də təkzib etmişdi,

‫َو َج َادلُوا ِبال َْباطِ ِل‬ ُ ُ‫َو َه َّم ْت ُكلُّ ُا َّم ٍة ِب َر ُسول ِِه ْم ل َِي ْا ُخذ‬
‫وه‬
və boş sözlərlə mübahisə aparmışdılar ki, ← Hər ümmət öz peyğəmbərlərini yaxalamağa cəhd göstərmiş,

ِ ‫ان عِ َق‬
﴾5﴿ ‫اب‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َف َا َخذْ ُت ُه ْم َفكَ ْي‬ ‫ل ُِي ْد ِح ُضوا ِب ِه ال َْح َّق‬
Buna görə də Mən onları əzabla yaxaladım. Mənim cəzam necə oldu! ← onunla haqqı yalana çıxartsınlar.

﴾6﴿ ‫ار‬
ِۢ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫َا َّن ُه ْم َا ْص َح‬ َ ۪‫ِك َح َّق ْت َكل َِم ُت َر ِّب َك َعلَى الَّذ‬
‫ين َك َف ُروٓا‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Çünkü onlar cəhənnəm əhlidirlər. ← Kafirlər üzərində sənin Rəbbinin sözü belə gerçəkləşdi.

‫ون ِب َح ْمدِ َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫ُي َس ِّب ُح‬ ‫ش َو َم ْن َح ْول َُه‬ َ ‫ين َي ْحمِ ل‬
َ ‫ُون ال َْع ْر‬ َ ۪‫َالَّذ‬
öz Rəbbini həmd-səna ilə təsbih edirlər, ← Ərşi daşıyanlar və onun ətrafında olanlar

‫َر َّب َنا َوسِ ْع َت ُك َّل َش ْي ٍء َر ْح َم ًة َوعِ ل ًْما‬ َ ۪‫ون ِل َّلذ‬

ۚ‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ‫َو ُي ْؤ ِم ُن‬
َ ‫ون ِبه۪ َو َي ْس َت ْغف ُِر‬
“Rəbbimiz! Rəhmətin və elmin hər şeyi ehtiva edib.← Ona inanırlar və möminlərin bağışlanmasını diləyərlər:

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾7﴿ ‫يم‬ َ َ‫َوق ِِه ْم َعذ‬ ‫َك‬ َ ۪‫اغف ِْر ِل َّلذ‬
َ ‫ين َت ُابوا َوا َّت َب ُعوا َس ۪بيل‬ ْ ‫َف‬
və onları cəhənnəm əzabından qoru! ← Elə isə, tövbə edib Sənin yoluna tabe olanları bağışla,
469 əl-Mu’min surəsi Cüz 24

‫َو َم ْن َصل ََح م ِْن ٰا َبآئ ِِه ْم‬ ‫ات َع ْد ٍۨن ا َّلت۪ي َو َع ْد َت ُه ْم‬
ِ ‫َر َّب َنا َو َا ْد ِخل ُْه ْم َج َّن‬
atalarından, əməlisaleh olanları da,← Ey Rəbbimiz! Onları, özlərinə vəd etdiyin Ədn cənətlərinə daxil et;

ُ ‫ِا َّن َك َا ْن َت ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾8﴿ ‫يم‬ ‫اج ِه ْم َو ُذ ِّر َّيات ِِه ْم‬
ِ ‫َو َا ْز َو‬
Şübhəsiz ki, Sən yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibisən! ← zövcələri və nəsilləri(ndən) də!

ٍ‫ات َي ْو َمئِذ‬
ِ َٔ‫الس ِّيـ‬ ۜ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
َّ ‫َو َم ْن َت ِق‬
‫ات‬ َّ ‫َوق ِِه ُم‬
O gün pisliklərdən kimi qorusan, ← Onları pisliklərdən qoru.

ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾9﴿ ‫يم‬ َ ‫َو ٰذل‬ ‫َف َق ْد َر ِح ْم َت ُه‬
O isə əsl böyük uğurdur!”← şübhəsiz ki, ona rəhm etmisən.

ِ ّٰ‫ل ََم ْق ُت ه‬
‫الل َا ْك َب ُر م ِْن َم ْقتِكُ ْم َا ْن ُف َسكُ ْم‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا ُي َن َاد ْو َن‬
“Allahın nifrəti, sizin özünüzə olan nifrətinizdən daha böyükdür.← Kafirlərə belə səsləniləcək:

َ ‫يمانِ َف َتكْ ُف ُر‬

﴾10﴿ ‫ون‬ ۪ ْ‫ا ِْذ ُت ْد َع ْو َن ِالَى ا‬
َ ‫ال‬
İmana dəvət olunduğunuz zaman inkar edirdiniz!”

‫َو َا ْح َي ْي َت َنا ا ْث َن َت ْي ِن‬ ‫َقالُوا َر َّب َنا ٓ َا َم َّت َنا ا ْث َن َت ْي ِن‬

iki dəfə də bizi diriltdin. ← Onlar deyəcəklər: “Ey Rəbbimiz! Bizi iki dəfə öldürdün,

﴾11﴿ ‫يل‬ ٍ ‫َف َه ْل ِالٰى ُخ ُر‬

ٍ ‫وج م ِْن َس ۪ب‬ ‫اع َت َر ْف َنا ِبذُ ُنو ِب َنا‬
ْ ‫َف‬
İndi (buradan) çıxmağa bir yol varmı?” ← Biz də öz günahlarımızı e’tiraf etdik.

ۜ ‫َوا ِْن ُي ْش َر ْك ِبه۪ ُت ْؤ ِم ُنوا‬ ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ْم ِب َا َّن ُه ِا َذا ُدعِ َي ه‬

‫الل َو ْح َد ُه َك َف ْر ُت ْم‬
Ona şərik qoşulduqda isə inanırdınız. ← Bu ona görədir ki, Allahın birliyinə çağırılarkən inkar etdiniz.

۪‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي ۪ريكُ ْم ٰا َياتِه‬ ﴾12﴿ ‫َفال ُْحكْ ُم للِ هّٰ ِ ال َْعل ِِّي الْكَ ۪ب ِير‬
Odur ki, sizə ayələrini göstərir, ← İndi hökm, uca olan, böyük olan Allahındır!”

﴾13﴿ ‫۪يب‬
ُ ‫َو َما َي َتذَ َّك ُر ا اَِّل َم ْن ُين‬ ۜ‫الس َما ٓ ِء ِر ْز ًقا‬
َّ ‫َو ُي َن ِّزلُ لَكُ ْم م َِن‬
Ancaq tövbə edib dönən kimsə ibrət alar! ← və göydən sizin üçün ruzi endirir.

﴾14﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه الْكَ اف ُِر‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬
َ ‫الد‬ َ ‫الل ُم ْخل ِ۪ص‬
َ ّٰ‫َف ْاد ُعوا ه‬
kafirlərin xoşuna gəlməsə belə! ← Elə isə, Allaha, dini Ona aid edərək dua edin,

۪‫وح م ِْن َا ْم ِره۪ َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبادِه‬

َ ‫الر‬
ُّ ‫ُي ْلقِي‬ ‫ش‬ ِ ‫الد َر َج‬
ِۚ ‫ات ُذو ال َْع ْر‬ ُ ۪‫َرف‬
َّ ‫يع‬
öz əmri ilə vəhyi, bəndələrindən istədiyinə nazil edər ki, ← Dərəcələri yüksəldən, ərşin sahibi (Allah),

َّ ‫ل ُِي ْنذِ َر َي ْو َم‬

﴾15﴿ ‫الت اَل ِۙق‬
(insanları) görüş günü ilə qorxutsun!

‫الل ِم ْن ُه ْم َش ْي ٌء‬
ِ ّٰ‫اَل َي ْخ ٰفى َعلَى ه‬ ‫ون‬
َ ‫ار ُز‬
ِ ‫َي ْو َم ُه ْم َب‬
Onların heç bir şeyi Allahdan gizli qalmayacaqdır. ← O gün, onlar (qəbirlərindən) çıxacaqlar.

ِ ‫احدِ ا ْل َق َّه‬
﴾16﴿ ‫ار‬ ِ ‫للِ هّٰ ِ ال َْو‬ ‫ْك ال َْي ْو َم‬
ُ ‫ل َِم ِن ال ُْمل‬
Bir olan, (hər şeyə) qalib olan Allahındır! ← Bu gün hökm kimindir?
Cüz 24 əl-Mu’min surəsi 470

‫اَل ظُ ل َْم ال َْي ْو َم‬ ٍ ‫َال َْي ْو َم ُت ْج ٰزى ُكلُّ َن ْف‬

‫س ِب َما َك َس َب ْت‬
Bu gün heç bir haqsızlıq olmaz. ← Bu gün hər kəs öz əməlinə görə cəzalandırılacaqdır.

‫ال ِز َف ِة‬
ٰ ْ‫َو َا ْنذِ ْر ُه ْم َي ْو َم ا‬ ِ ‫يع ال ِْح َس‬
﴾17﴿ ‫اب‬ ُ ‫الل َس ۪ر‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Onları, yaxınlaşan günlə qorxut ki, ← Şübhəsiz ki, Allah tezleklə haqq-hesab çəkəndir!

﴾18﴿‫اع‬ ٍ ۪‫يم َول َشف‬

ُ َ‫يع ُيط‬ َ ۪‫َما ِللظَّ الِم‬
ٍ ۪‫ين م ِْن َحم‬ َ ۪‫اج ِر َكاظِ م‬
‫ين‬ ُ ‫ِا ِذ ا ْل ُقل‬
ِ ‫ُوب ل ََدى ال َْح َن‬
zalımların nə bir dostu, nə də sözü keçən bir şəfaətçisi olar! ← o zaman ürəklər xirtdəyə gələr,

﴾19﴿ ‫ور‬ ُّ ‫َي ْعل َُم َخا ٓ ِئ َن َة اْال َْع ُي ِن َو َما ُت ْخفِي‬
ُ ‫الص ُد‬
(Allah), gözlərin xəyanətini və ürəklərin gizlətdiyini bilir!

۪‫ون م ِْن ُدونِه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫ين َي ْد ُع‬ ‫الل َي ْق ۪ضي ِبال َْح ِّق‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Ondan (Allahdan) başqa dua etdikləri isə, ← Allah ədalətlə hökm edər.

ُ ۪‫السم‬
﴾20﴿ ‫يع ال َْب ۪ص ُير‬ َّ ‫الل ُه َو‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ون ِب َش ْي ٍ ۜء‬
َ ‫اَل َي ْق ُض‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, görəndir! ← heç bir şeyə hökm edə bilməzlər.

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين َكا ُنوا م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َك ْي‬ ِ ‫َا َول َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض َف َي ْنظُ ُروا‬
özlərindən əvvəlkilərin axırı necə oldu? ← Onlar yer üzündə gəzib görmürlərmi ki,

‫ض‬ ً ‫َكا ُنوا ُه ْم َا َش َّد ِم ْن ُه ْم ُق َّو ًة َو ٰا َث‬

ِ ‫ارا فِي اْال َْر‬
Onlar bunlardan daha qüvvətli və yer üzündə daha çox iz qoymuş kimsələr idi.

﴾21﴿ ‫اق‬ ِ ّٰ‫ان ل َُه ْم م َِن ه‬

ٍ ‫الل م ِْن َو‬ َ ‫َو َما َك‬ ‫الل ِبذُ ُنو ِب ِه ْم‬
ُ ّٰ‫َف َا َخذَ ُه ُم ه‬
Onları Allahdan qoruyan bir kəs də olmadı. ← Allah onları, günahlarına görə (əzabla) yaxaladı.

‫َفكَ َف ُروا‬ ِ ‫۪يه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ ِ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َكا َن ْت َت ْات‬
َ ‫ٰذل‬
onlar isə inkar etmişdilər. ← Bu ona görədir ki, peyğəmbərləri onlara açıq-aydın möcüzələr gətirmiş,

ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾22﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫ِا َّن ُه َق ِو ٌّي َشد‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َف َا َخذَ ُه ُم ه‬
Həqiqətən, O qüvvətlidir, cəzası şiddətlidir!←Buna görə də Allah onları (əzabla) yaxaladı.

ٍۙ ‫وسى ِب ٰا َيا ِت َنا َو ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾23﴿ ‫ين‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُم‬
Həqiqətən, Biz Musanı ayələrimizlə və açıq-aydın bir dəlillə göndərdik;

﴾24﴿ ‫اب‬ ِ ‫َف َقالُوا َس‬

ٌ َّ‫اح ٌر َكذ‬ ‫ون‬
َ ‫ار‬ َ ‫ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َه َام‬
ُ ‫ان َو َق‬
Onlar isə: “Sehrbazdır, yalançıdır!”-dedilər. ← Fironun, Hamanın və Qarunun yanına.

َ ۪‫َقالُوا ا ْق ُتلُوٓا َا ْب َنا ٓ َء الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه‬ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم ِبال َْح ِّق م ِْن عِ ْندِ َنا‬
dedilər ki: “Onunla birlikdə iman gətirənlərin oğullarını öldürün, ← Qatımızdan haqqı onlara gətirdikdə,

﴾25﴿ ٍ‫ين ا اَِّل ف۪ ي َض اَلل‬

َ ‫َو َما َك ْي ُد الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫اس َت ْح ُيوا ن َِسا ٓ َء ُه ْم‬
ْ ‫َو‬
Kafirlərin hiyləsi isə ancaq boşa çıxar. ← onların qadınlarını isə sağ buraxın!”
471 əl-Mu’min surəsi Cüz 24

‫َول َْي ْد ُع َر َّب ُه‬ ‫وسى‬

ٰ ‫۪ي َا ْق ُت ْل ُم‬
ٓ ‫َو َقالَ ف ِْر َع ْو ُن َذ ُرون‬
Qoy o Rəbbini çağırsın. ← Firon dedi: “Buraxın məni, Musanı öldürüm.

﴾26﴿ ‫ض ا ْل َف َس َاد‬
ِ ‫َا ْو َا ْن ُيظْ ِه َر فِي اْال َْر‬ ‫اف َا ْن ُي َب ِّدلَ د۪ ي َنكُ ْم‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
yaxud yer üzündə fitnə-fəsad çıxaracaq”.← Mən qorxuram ki, o, sizin dininizi dəyişdirəcək,

‫ِا ّن۪ي ُعذْ ُت ِب َر ۪ ّبي َو َر ِّبكُ ْم‬ ‫ى‬

ٓ ‫وس‬
ٰ ‫َو َقالَ ُم‬
“Mən, mənim də Rəbbim olan, sizin də Rəbbiniz olan (Allaha) sığınıram...← Musa isə dedi:

ِ۟ ‫م ِْن ُك ِّل ُم َتكَ ِّب ٍر اَل ُي ْؤم ُِن ِب َي ْو ِم ال ِْح َس‬

﴾27﴿ ‫اب‬
...haqq-hesab gününə inanmayan hər bir təkəbbürlüdən!”

‫الل‬
ُ ّٰ‫ُون َر ُج اًل َا ْن َي ُقولَ َر ِّب َي ه‬
َ ‫َا َت ْق ُتل‬ َ ‫َو َقالَ َر ُج ٌل ُم ْؤم ٌِن م ِْن ٰالِ ف ِْر َع ْو َن َيكْ ُت ُم ا‬
‫۪يما َن ُه‬
Bir adamı: “Rəbbim Allahdır!”-dediyi üçünmü ← Firon ailəsindən olub, imanını gizləmiş bir kişi dedi:
öldürürsünüz?!”

‫َوا ِْن َي ُك َكاذ ًِبا‬ ِ ‫َو َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
Əgər o, yalançı olsa, ← Halbuki o, Rəbbinizdən sizə açıq-aşkar möcüzələr gətirmişdir.

‫ض الَّذ۪ ي َيعِ ُد ُك ْم‬

ُ ‫َوا ِْن َي ُك َصا ِد ًقا ُي ِص ْبكُ ْم َب ْع‬ ‫َف َعل َْي ِه َكذِ ُب ُه‬
Əgər doğru deyən olsa, sizə vəd etdiyinin bir qismi sizə toxunar. ← onun yalanı öz əleyhinədir.

ٌ َّ‫الل ل َي ْهد۪ ي َم ْن ُه َو ُم ْس ِر ٌف َكذ‬

﴾28﴿ ‫اب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Şübhəsiz ki, Allah, yalançı (və) həddi aşan kimsəni doğru yola yönəltməz.

‫ض‬ َ ‫ظَ اهِ ۪ر‬

ِۘ ‫ين فِي اْال َْر‬ ‫ْك ال َْي ْو َم‬
ُ ‫َيا َق ْو ِم لَكُ ُم ال ُْمل‬
Yer üzündə qalibsizsiniz. ← Ey qövmüm! Bu gün hakimiyyət sizdədir.

‫َقالَ ف ِْر َع ْو ُن‬ ِ ّٰ‫س ه‬

ۜ‫الل ا ِْن َجا ٓ َء َنا‬ ِ ‫َف َم ْن َي ْن ُص ُر َنا م ِْن َب ْا‬
Firon dedi: ← Əgər bizə Allahın əzabı gəlsə, kim bizə kömək edər?!”

﴾29﴿ ‫الر َشا ِد‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْهد۪ يكُ ْم ا اَِّل َس ۪ب‬
َّ ‫يل‬ ‫َما ٓ ُا ۪ريكُ ْم ا اَِّل َما ٓ َا ٰرى‬
və sizə ancaq doğru yolu göstərirəm!” ← “Mən sizə ancaq gördüyümü göstərirəm,

ِۙ ‫اف َعل َْيكُ ْم ِم ْث َل َي ْو ِم اْال َْح َز‬

﴾30﴿ ‫اب‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ٓ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ي ٰا َم َن َيا َق ْو ِم‬
Mən qorxuram ki, (kafir) firqələrin gününün bənzəri sizə də (gələr)!← Mömin olan dedi: “Ey qövmüm!

‫ين م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬ َ ‫وح َو َعا ٍد َو َث ُم‬

َ ۪‫ود َوالَّذ‬ ٍ ‫ِم ْث َل َد ْا ِب َق ْو ِم ُن‬
Nuh, Ad, Səmud qövmünün və onlardan sonra gələnlərin cəzası kimi (bir bəla gəlməsindən qorxuram).

﴾32﴿‫الت َنا ِۙد‬

َّ ‫اف َعل َْيكُ ْم َي ْو َم‬ ٓ ‫َو َيا َق ْو ِم ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ﴾31﴿ِ‫يد ظُ ل ًْما ِللْعِ َباد‬
ُ ‫الل ُي ۪ر‬
ُ ّٰ‫َو َما ه‬
Və ey qövmüm! Mən, sizə üz verəcək fəryad günündən qorxuram!← Allah isə bəndələrə zülm etmək istəməz!

﴾33﴿ٍ‫الل َف َما ل َُه م ِْن َهاد‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬ ‫اص ٍۚم‬ ِ ّٰ‫ين َما لَكُ ْم م َِن ه‬
ِ ‫الل م ِْن َع‬ َ ‫َي ْو َم ُت َو ُّل‬
َ ‫ون ُم ْد ِب ۪ر‬
Allahın azdırdığı kimsəyə doğru yolu göstərən ← Dönüb qaçacağınız gün sizi Allahdan qoruyan olmaz.
də olmaz!”
Cüz 24 əl-Mu’min surəsi 472

ۜ ۪‫َف َما ِز ْل ُت ْم ف۪ ي َش ٍّك م َِّما َجا ٓ َء ُك ْم ِبه‬ ِ ‫ف م ِْن َق ْب ُل ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ ُ ‫وس‬
ُ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُك ْم ُي‬
Sizə gətirdiklərinə isə şəkk edib dururdunuz. ← Daha əvvəl Yusif sizə açıq-aşkar dəlillər gətirmişdi.

ۜ ً‫الل م ِْن َب ْعدِ ه۪ َر ُس ا‬

‫ول‬ ُ ّٰ‫ل َْن َي ْب َع َث ه‬ َ ‫ى ِا َذا َهل‬
‫َك ُق ْل ُت ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
“Allah ondan sonra əsla peyğəmbər göndərməyəcəkdir!” ← Nəhayət, (Yusif) vəfat etdiyi zaman dediniz ki:

﴾34﴿ ‫اب‬ ُ ّٰ‫ِك ُي ِضلُّ ه‬

ٌ ‫الل َم ْن ُه َو ُم ْس ِر ٌف ُم ْر َت‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Allah həddi aşan, şəkk içində olan kimsəni belə yoldan azdırar!

ُ ‫ِب َغ ْي ِر ُسلْطَ انٍ َا ٰت‬

‫يه ْم‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ي ٰا َي‬ َ ‫ين ُي َجا ِدل‬
ٓ ۪‫ُون ف‬ َ ۪‫َالَّذ‬
...özlərinə gəlmiş heç bir dəlili olmadan, ← O kəslər ki, Allahın ayələri barəsində mübahisə edərlər...

﴾35﴿ ٍ‫ْب ُم َتكَ ِّب ٍر َج َّبار‬

ِ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َقل‬
ُ ّٰ‫ِك َيطْ َب ُع ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ ‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِ ّٰ‫َك ُب َر َم ْق ًتا عِ ْن َد ه‬
َ ۪‫الل َوعِ ْن َد الَّذ‬
Allah hər təkəbbürlü zalımın ürəyini belə möhürləyər!←Allah və iman gətirənlər yanında nifrəti artırar.

﴾36﴿ ‫اب‬ ٓ ‫ْاب ِن ل۪ي َص ْر ًحا ل ََع ۪ ّل‬

َ ‫ي َا ْبل ُُغ اْال َْس َب‬ ‫ان‬
ُ ‫َو َقالَ ف ِْر َع ْو ُن َيا َه َام‬
Mənim üçün uca bir qəsr tik ki, bəlkə, yollara çatım, ← Firon dedi: “Ey Haman!

ۜ‫َو ِا ّن۪ي اَلَظُ ُّن ُه َكاذ ًِبا‬ ٰ ‫ٰى ِا ٰل ِه ُم‬

‫وسى‬ ٓ ‫ات َفاَطَّ ل َِع ِال‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫اب‬
َ ‫َا ْس َب‬
Doğrusu, mən onu yalançı hesab edirəm!”← göylərin yollarına (çatım) və Musanın Allahını görüm.

ٍ۟ ‫َو َما َك ْي ُد ف ِْر َع ْو َن ا اَِّل ف۪ ي َت َب‬

﴾37﴿‫اب‬ ‫يل‬ َّ ‫ِك ُز ِّي َن ِلف ِْر َع ْو َن ُسوٓ ُء َع َملِه۪ َو ُص َّد َع ِن‬
ۜ ِ ‫الس ۪ب‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Fironun hiyləsi ancaq boşa çıxdı. ← Firona, pis əməli beləcə yaxşı göstərildi və o, yoldan çıxarıldı.

﴾38﴿ ‫الر َشا ِۚد‬ َ ‫ا َّت ِب ُعونِ َا ْهدِ ُك ْم َس ۪ب‬

َّ ‫يل‬ ٓ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ي ٰا َم َن َيا َق ْو ِم‬
Mənə tabe olun, sizi doğru yola aparım! ← Mömin kimsə dedi: “Ey qövmüm!

﴾39﴿‫ال ِخ َر َة هِ َي َد ُار ا ْل َق َر ِار‬

ٰ ْ‫َوا َِّن ا‬ ‫اع‬ ُّ ‫َيا َق ْو ِم ِا َّن َما ٰهذِ ِه ال َْح ٰيو ُة‬
ٌ ‫الد ْن َيا َم َت‬
Şübhəsiz, axirət isə əbədi yurddur!←Ey qövmüm! Bu dünya həyatı sadəcə olaraq keçici bir zövqdür.

‫َو َم ْن َعمِ َل َصال ًِحا م ِْن َذ َك ٍر َا ْو ُا ْن ٰثى َو ُه َو ُم ْؤم ٌِن‬ ‫ى ا اَِّل ِم ْثل ََه ۚا‬
ٓ ‫َم ْن َعمِ َل َس ِّي َئ ًة َف اَل ُي ْج ٰز‬
Mömin olub yaxşı iş görən kişi yaxud qadına gəlincə,←Kim bir pislik etsə, ancaq onun qədər cəza alar.

ٍ ‫ون ف۪ َيها ِب َغ ْي ِر ِح َس‬

﴾40﴿ ‫اب‬ َ ‫ُي ْر َز ُق‬ ‫ُون ال َْج َّن َة‬
َ ‫ِك َي ْد ُخل‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬
Orada onlara saysız-hesabsız ruzi verilər! ← onlar Cənnətə girəcəklər.
473 əl-Mu’min surəsi Cüz 24

﴾41﴿ ‫ار‬ َّ ‫۪ي ِالَى‬

ۜ ِ ‫الن‬ ٓ ‫َو َت ْد ُعو َنن‬ ‫الن ٰجو ِة‬
َّ ‫وك ْم ِالَى‬
ُ ‫۪ي َا ْد ُع‬
ٓ ‫َو َيا َق ْو ِم َما ل‬
siz isə məni Cəhənnəmə dəvət edirsiniz!← Ey qövmüm! Mənə nə olub ki, sizi nicata dəvət edirəm,

‫س ل۪ي ِبه۪ عِ ل ٌْم‬ ِ ّٰ‫َت ْد ُعو َنن۪ي اِل َْك ُف َر ِب ه‬

َ ‫الل َو ُا ْش ِركَ ِبه۪ َما ل َْي‬
Siz məni Allahı inkar etməyə, bilmədiyim bir şeyi Ona şərik qoşmağa çağırırsınız.

ِ ‫وك ْم ِالَى ال َْع ۪ز ِيز ال َْغ َّف‬

﴾42﴿ ‫ار‬ ُ ‫َو َا َن ۬ا َا ْد ُع‬
Mən isə sizi (hər şeyə qalib) yenilməz qüvvət sahibi olan, çox bağışlayan (Allah)a çağırıram!

‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َو اَل فِي ا‬
ُّ ‫س ل َُه َد ْع َو ٌة فِي‬
َ ‫ل َْي‬ ‫۪ي ِال َْي ِه‬
ٓ ‫اَل َج َر َم َا َّن َما َت ْد ُعو َنن‬
dünyada və axirətdə çağırmaq qabiliyyəti yoxdur. ← Şübhəsiz ki, sizin məni çağırdıqlarınızın,

﴾43﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬ َ ۪‫َو َا َّن ال ُْم ْس ِرف‬
ُ ‫ين ُه ْم َا ْص َح‬ ِ ّٰ‫َو َا َّن َم َر َّد َنا ٓ ِالَى ه‬
‫الل‬
Şübhəsiz ki, həddi aşanlar cəhənnəm əhlidirlər! ← Bizim dönüşümüz isə Allahadır.

ِ ّٰ‫ي ِالَى ه‬
ۜ‫الل‬ ٓ ‫ض َا ْم ۪ر‬
ُ ‫َو ُا َف ِّو‬ ‫ون َما ٓ َا ُقولُ لَكُ ْم‬
َ ‫َف َس َتذْ ُك ُر‬
Mən öz işimi Allaha həvalə edirəm. ← Sizə dediklərimi mütləq xatırlayacaqsınız.

ِ َٔ‫الل َس ِّيـ‬
‫ات َما َمكَ ُروا‬ ُ ّٰ‫َف َو ٰق ُيه ه‬ ﴾44﴿ ‫ير ِبالْعِ َبا ِد‬
ٌ ‫الل َب ۪ص‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Beləliklə, Allah onu, onların hiylələrinin pisliyindən qorudu. ← Həqiqətən, Allah, bəndələri görəndir!”

‫ون َعل َْي َها ُغ ُد ًّوا َو َعشِ ًّي ۚا‬

َ ‫ار ُي ْع َر ُض‬
ُ ‫َا َّلن‬ ِۚ َ‫اق ِب ٰالِ ف ِْر َع ْو َن ُسوٓ ُء ال َْعذ‬
﴾45﴿‫اب‬ َ ‫َو َح‬
Onlar səhər və axşam oda salınarlar. ← Firon əhlini isə şiddətli əzab sardı.

ِ َ‫َا ْد ِخلُوٓا ٰالَ ف ِْر َع ْو َن َا َش َّد ال َْعذ‬

﴾46﴿ ‫اب‬ ‫اع ُة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َو َي ْو َم َت ُق‬
“Firon əhlini ən şiddətli əzaba salın!” ← Qiyamət qopduğu gün isə (deyiləcəkdir):

‫اس َتكْ َب ُروٓا‬ َ ۪‫الض َع ٰف ٓ ُ۬ؤا ِل َّلذ‬

ْ ‫ين‬ ُّ ُ‫َف َي ُقول‬ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ون فِي‬
َ ‫َوا ِْذ َي َت َحا ٓ ُّج‬
Acizlər təkəbbürlülərə deyəcəklər: ← O zaman onlar od içində bir-birilə höcətləşəcəklər.

﴾47﴿ ‫ار‬ َّ ‫ون َع َّنا َن ۪ص ًيبا م َِن‬

ِ ‫الن‬ َ ‫َف َه ْل َا ْن ُت ْم ُم ْغ ُن‬ ‫ِا َّنا ُك َّنا لَكُ ْم َت َب ًعا‬
İndi siz odun bir hissəsini bizdən dəf edə bilərsinizmi?!” ← “Biz sizə tabe olmuşduq.

﴾48﴿ ‫الل َق ْد َحكَ َم َب ْي َن الْعِ َبا ِد‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ٓ ‫اس َتكْ َب ُروٓا ِا َّنا ُكلٌّ ف۪ َيها‬ َ ۪‫َقالَ الَّذ‬
ْ ‫ين‬
Əlbəttə Allah, bəndələrin arasında hökmünü vermişdir!←Təkəbbürlənənlər deyərlər:“Biz hamımız oradayıq.”

‫ْاد ُعوا َر َّبكُ ْم‬ ‫ار ل َِخ َز َن ِة َج َه َّن َم‬

ِ ‫الن‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
َّ ‫ين فِي‬
“Rəbbinizə dua edin ki, ← Od içində olanlar cəhənnəmin gözətçilərinə deyəcəklər:

﴾49﴿ ‫اب‬
ِ َ‫ِف َع َّنا َي ْو ًما م َِن ال َْعذ‬
ْ ‫ُي َخ ّف‬
bir gün olsa bizim əzabımızı yüngülləşdirsin!”
Cüz 24 əl-Mu’min surəsi 474

‫َقالُوا َبلٰ ى‬
ۜ ۜ ِ ‫َقالُوٓا َا َول َْم َت ُك َت ْات۪يكُ ْم ُر ُسلُكُ ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
“Bəli!”- deyəcəklər. ← Deyəcəklər: “Sizə öz peyğəmbərləriniz açıq-aşkar möcüzələr gətirməmişdilərmi?”

﴾50﴿ ‫ين ا اَِّل ف۪ ي َض اَل ٍ۟ل‬

َ ‫َو َما ُد ٰ ٓع ُؤا الْكَ اف ِ۪ر‬ ۚ‫َقالُوا َف ْاد ُعوا‬
Kafirlərin duası isə sadəcə boşa çıxacaq. ← (Onlara:) “Elə isə dua edin!” - deyəcəklər.

َ ۪‫ِا َّنا َل َن ْن ُص ُر ُر ُس َل َنا َوالَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬
Şübhəsiz ki, Biz öz peyğəmbərlərimizə və iman gətirənlərə yardım edəcəyik...

﴾51﴿‫وم اْال َْش َه ُاد‬ ُّ ‫فِي ال َْح ٰيو ِة‬

ُ ‫الد ْن َيا َو َي ْو َم َي ُق‬
...dünya həyatında və şahidlərin duracağı gün!

﴾52﴿ ‫الد ِار‬

َّ ‫َول َُه ُم الل َّْع َن ُة َول َُه ْم ُسوٓ ُء‬ ‫ين َم ْعذِ َر ُت ُه ْم‬
َ ۪‫َي ْو َم اَل َي ْن َف ُع الظَّ الِم‬
Onlar üçün lənət və pis bir yurd vardır. ← O gün, zalımlara, üzrxahlıqları fayda verməyəcəkdir.

َ ‫يل الْكِ َت‬

﴾53﴿‫اب‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
ٓ ‫َو َا ْو َر ْث َنا َبن‬ ‫وسى ال ُْه ٰدى‬
َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
və İsrail oğullarını kitaba varis etdik;← And olsun ki, Biz Musaya doğru yol rəhbəri (Tövrat) verdik
,

ِ ّٰ‫اص ِب ْر ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ْ ‫َف‬ ﴾54﴿ ‫اب‬ َ ْ‫ُه ًدى َوذ ِْك ٰرى اِل ُ۬ولِي ا‬
ِ ‫الل َْب‬
Sən səbr et. Şübhəsiz ki, Allahın vədi haqdır. ← ağıl sahiblərinə hidayət və öyüd-nəsihət kimi!

ِ َ‫َو َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك ِبال َْعشِ ِّي َو اْال ِْبك‬

﴾55﴿ ‫ار‬ ‫اس َت ْغف ِْر لِذَ ْن ِب َك‬
ْ ‫َو‬
Axşam və səhər Rəbbini həmd-səna ilə təsbih et! ← Öz günahının bağışlanmasını dilə!

‫ورهِ ْم ا اَِّل كِ ْب ٌر‬

ِ ‫ا ِْن ف۪ ي ُص ُد‬ ‫الل ِب َغ ْي ِر ُسلْطَ انٍ َا ٰت ُيه ْم‬
ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫ي ٰا َي‬ َ ‫ين ُي َجا ِدل‬
ٓ ۪‫ُون ف‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ürəyində ancaq təkəbbür vardır. ← Həqiqətən, özlərinə gəlmiş bir dəlili olmadan Allahın ayələri barəsində
mübahisə edənlərin,

َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬

ُ ۪‫السم‬
﴾56﴿ ‫يع ال َْب ۪ص ُير‬ ِ ّٰ‫اس َتعِ ذْ ِب ه‬
‫الل‬ ْ ‫َما ُه ْم ِب َبالِغ۪ ي ِۚه َف‬
Həqiqətən, O, (hər şeyi) eşidəndir, görəndir! ← Onlar ona çatası deyillər. Sən Allaha sığın.

﴾57﴿‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ض َا ْك َب ُر م ِْن َخل ِْق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ل ََخل ُْق‬
Lakin insanların çoxu bilməz! ← Əlbəttə, göylərin və yerin yaradılışı insanların yaradılışından
daha böyükdür.

ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َو َما َي ْس َت ِوي اْال َْع ٰمى َوال َْب ۪ص ُير َوالَّذ‬
Korla görən eyni olmaz! İman gətirib yaxşı əməllər edənlərlə də,

َ ‫َقل۪ اًيل َما َت َتذَ َّك ُر‬

﴾58﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َول ال ُْم ۪س‬
‫ي ُء‬
Nə qədər az düşünürsünüz! ← pislik edən (eyni) olmaz!
475 əl-Mu’min surəsi Cüz 24

َ ‫اس اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾59﴿‫ون‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫اع َة اَ ٰلت َِي ٌة اَل َر ْي َب ف۪ َيها‬
َ ‫الس‬
َّ ‫ا َِّن‬
Lakin insanların çoxu inanmaz! ← Şübhəsiz, qiyamət mütləq gələcəkdir, onda şübhə yoxdur.

‫َا ْس َت ِج ْب لَكُ ْم‬ ‫۪ي‬

ٓ ‫َو َقالَ َر ُّبكُ ُم ْاد ُعون‬
sizin dualarınızı qəbul edim! ← Rəbbiniz dedi: “Mənə dua edin ki,

﴾60﴿‫ين‬ ِ ‫ُون َج َه َّن َم َد‬

َ ‫اخ ۪ر‬ َ ‫َس َي ْد ُخل‬ ‫ون َع ْن عِ َب َادت۪ي‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ْس َتكْ ِب ُر‬
zəlil olaraq Cəhənnəmə girəcəklər! ← Şübhəsiz ki, Mənə ibadət etməyə qarşı təkəbbürlənənlər,

ۜ‫ار ُم ْب ِص ًرا‬ َّ ‫لل الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم ال َّْي َل ِل َت ْسكُ ُنوا ف۪ ي ِه َو‬

َ ‫الن َه‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Dincəlməyiniz üçün gecəni və gündüzü işıqlı olaraq szin üçün yaradan Allahdır.

﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْشكُ ُر‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫الل لَذُ و َف ْض ٍل َعلَى‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
lakin insanların çoxu şükür etməz!” ← Həqiqətən, Allah insanlara qarşı lütfkardır,

‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬ ‫الل َر ُّبكُ ْم َخال ُِق ُك ِّل َش ْي ٍۢء‬
ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur! ← Bu sizin Rəbbiniz olan, hər şeyin xaliqi olan Allahdır.

﴾63﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ات ه‬

َ ‫الل َي ْج َح ُد‬ ِ ‫ين َكا ُنوا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫ِك ُي ْؤ َف ُك الَّذ‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ﴾62﴿ ‫ون‬
َ ُ‫َف َا ّٰنى ُت ْؤ َفك‬
Allahın ayələrini inkar edənlər (haqdan) belə döndərilərlər!← Elə isə, necə döndərilirsiniz?

‫َو َص َّو َر ُك ْم َف َا ْح َس َن ُص َو َر ُك ْم‬ ‫الس َما ٓ َء ِب َنا ٓ ًء‬ َ ‫لل الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
َّ ‫ض َق َر ًارا َو‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
sizə surət verib surətlərinizi gözəlləşdirdi,← O Allahdır ki, sizin üçün yeri məskən, göyü tavan etdi,

‫الل َر ُّبكُ ْم‬

ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬ ۜ ِ ‫َو َر َز َقكُ ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬
‫ات‬
Bu sizin Rəbbiniz olan Allahdır. ← sizə təmiz nemətlərdən ruzi verdi!

﴾64﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫اركَ ه‬

َ ۪‫الل َر ُّب ال َْعالَم‬ َ ‫َف َت َب‬
Aləmlərin Rəbbi olan Allah nə qədər ucadır!

‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬

َ ‫الد‬ َ ‫وه ُم ْخل ِ۪ص‬
ُ ‫َف ْاد ُع‬ ‫ُه َو ال َْح ُّي اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
Dini Ona məxsus edərək Ona (Allaha) dua edin! ← O əbədidir. Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.

َ ۪‫َال َْح ْم ُد للِ هّٰ ِ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾65﴿ ‫ين‬
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun!

ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬ َ ۪‫َا ْن َا ْع ُب َد الَّذ‬
َ ‫ين َت ْد ُع‬ ُ ‫ُق ْل ِا ّن۪ي ُن ۪ه‬
‫يت‬
Allahdan qeyri dua etdiklərinizə ibadət etməyim;← De: “Mənə qadağan olunmuşdur;

َ ۪‫َو ُام ِْر ُت َا ْن ُا ْسل َِم ل َِر ِّب ال َْعالَم‬

﴾66﴿ ‫ين‬ ‫ات م ِْن َر ۪ ّبي‬
ُ ‫ل ََّما َجا ٓ َءن َِي ال َْب ِّي َن‬
Və mənə, aləmlərin Rəbbinə təslim olmaq əmrolundu!”←Rəbbimdən mənə açıq-aşkar dəlillər gəldiyi zaman.
Cüz 24 əl-Mu’min surəsi 476

‫ُث َّم م ِْن ُنطْ َف ٍة ُث َّم م ِْن َع َل َق ٍة‬ ٍ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم م ِْن ُت َر‬
‫اب‬
sonra nütfədən, sonra laxtalanmış qandan, ← Odur sizi torpaqdan yaradan,

‫ُث َّم ِل َت ْبل ُُغوٓا َا ُش َّد ُك ْم‬ ‫ُث َّم ُي ْخ ِر ُجكُ ْم طِ ْف اًل‬
sonra yetkinlik yaşına çatasınız, ← sonra sizi (ana bətnindən) uşaq olaraq çıxardar ki,

‫َو ِم ْنكُ ْم َم ْن ُي َت َوفّٰى م ِْن َق ْب ُل‬ ً ‫ُث َّم ِل َتكُ و ُنوا ُش ُي‬
‫وخ ۚا‬
Sizdən kimisi də daha əvvəl öldürülər. ← sonra da qocalasınız.

َ ‫َو ِل َت ْبل ُُغوٓا َا َجل ُم َس ًّمى َول ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬

﴾67﴿ ‫ُون‬
(Bunlar ona görədir ki,) müəyyən bir vaxta yetişəsiniz və bəlkə, siz düşünüb anlayasınız.

ُ ُ‫َف ِا َّن َما َي ُقولُ ل َُه ُك ْن َف َيك‬

﴾68﴿ ‫ون‬ ٓ ‫يت َف ِا َذا َق ٰض‬
‫ى َا ْم ًرا‬ ُ ۪‫ُه َو الَّذ۪ ي ُي ْح ۪ي َو ُيم‬
ona ancaq: “Ol!” - deyər, o dərhal olar.← Dirildən də, öldürən də Odur. O, bir işi qərara aldıqda,

﴾69﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ّٰنى ُي ْص َر ُف‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ي ٰا َي‬ َ ‫ين ُي َجا ِدل‬
ٓ ۪‫ُون ف‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
Onlar necə də (haqdan) döndərilirlər! ← Allahın ayələri barəsində mübahisə edənləri görmədinmi?

﴾70﴿ ‫ون‬ ِ ‫ين َكذَّ ُبوا ِبالْكِ َت‬

َ ‫اب َو ِب َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ِبه۪ ُر ُس َل َن ۠ا َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Kitabı (Quranı) və peyğəmbərlərimizə göndərdiklərimizi yalanlayanlar mütləq biləcəklər!

َ ‫الس اَلسِ ُل ُي ْس َح ُب‬

﴾71﴿ ‫ون‬ َّ ‫َو‬ ٓ ۪‫ِا ِذ اْال َْغ اَللُ ف‬
‫ي َا ْع َناق ِِه ْم‬
və zəncirlərlə sürüklənəcəklər, ← O zaman, boyunlarında halqalar

﴾73﴿‫ون‬ َ ۪‫ُث َّم ق‬

َ ‫يل ل َُه ْم َا ْي َن َما ُك ْن ُت ْم ُت ْش ِر ُك‬ ﴾72﴿‫ون‬
َ ‫ار ُي ْس َج ُر‬
ِ ‫الن‬ ِ ۪‫فِي ال َْحم‬
َّ ‫يم ُث َّم فِي‬
Sonra onlara deyiləcəkdir:“Haradadır şərik qoşduqlarınız;← Cəhənnəmin içinə. Sonra odda yandırılacaqlar.

‫َقالُوا َض ُّلوا َع َّنا‬ ِ ّٰ‫م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل‬
Onlar deyəcəklər: “Onlar bizdən qeyb oldular.← Allahdan başqa (şərikləriniz haradadır)?!”

﴾74﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫ِك ُي ِضلُّ ه‬

َ ‫الل الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫َب ْل ل َْم َنكُ ْن َن ْد ُعوا م ِْن َق ْب ُل َش ْيـًٔا‬
Allah kafirləri belə zəlalətə salar! ← Xeyr, biz daha əvvəl heç nəyə dua etmirdik!”

﴾75﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْم َر ُح‬ ‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْف َر ُح‬
və qürrələnməyinizə görədir!← “Bu (əzab), yer üzündə haqsız yerə sevinməyinizə görə,

﴾76﴿ ‫ين‬
َ ‫س َم ْث َوى ال ُْم َتكَ ِّب ۪ر‬
َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫ين ف۪ َيه ۚا‬
َ ۪‫اب َج َه َّن َم َخالِد‬
َ ‫ُا ْد ُخلُوٓا َا ْب َو‬
Təkəbbürlülərin sığınacağı necə də pisdir! ← İçində əbədi qalacağınız cəhənnəmin qapılarından girin!”

‫ض الَّذ۪ ي َنعِ ُد ُه ْم‬

َ ‫َفا َِّما ُن ِر َي َّن َك َب ْع‬ ِ ّٰ‫اص ِب ْر ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ْ ‫َف‬
Ya onlara vəd etdiyimizin bir qismini sənə göstərəcəyik, ← Sən səbr et. Həqiqətən, Allahın vədi haqdır.

َ ‫َا ْو َن َت َو َّف َي َّن َك َف ِال َْي َنا ُي ْر َج ُع‬

﴾77﴿ ‫ون‬
ya da səni vəfat etdirərik. Onlar Bizim hüzurumuza qaytarılacaqlar!
477 əl-Mu’min surəsi Cüz 24

‫ِم ْن ُه ْم َم ْن َق َص ْص َنا َعل َْي َك‬ ‫ِك‬

َ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُر ُس اًل م ِْن َق ْبل‬
Onlardan kimisindən sənə xəbər vermişik,← Səndən əvvəl də peyğəmbərlər göndərmişdik.

ِ ّٰ‫ان ل َِر ُسولٍ َا ْن َي ْات َِي ِب ٰا َي ٍة اِل ِبا ِْذنِ ه‬

‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬ ْ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن ل َْم َن ْق ُص‬
‫ص َعل َْي َك‬
Hər bir peyğmbər ancaq Allahın izni ilə möcüzə gətirər.← onlardan kimisindən sənə xəbər verməmişik.

َ ‫ِك ال ُْم ْبطِ ل‬

﴾78﴿ ‫ُون‬ َ ‫َو َخسِ َر ُه َنال‬ ِ ّٰ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء َا ْم ُر ه‬
‫الل ُق ِض َي ِبال َْح ِّق‬
Yalan danışanlar oradaca ziyana uğrayarlar. ← Allahın əmri gəldikdə ədalətlə hökm olunar.

َ ‫َو ِم ْن َها َت ْا ُكل‬

﴾79﴿ ‫ُون‬ ‫ام ِل َت ْر َك ُبوا ِم ْن َها‬ َ ْ‫لل الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم ا‬
َ ‫ال ْن َع‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Onlardan yedikləriniz də var. ← Sizin üçün minməyə heyvanlar yaradan Allahdır.

‫ور ُك ْم‬ َ ‫َو ِل َت ْبل ُُغوا َعل َْي َها َح‬

ِ ‫اج ًة ف۪ ي ُص ُد‬ ‫َولَكُ ْم ف۪ َيها َم َناف ُِع‬
Ürəyinizdəki ehtiyaca (yerə) onlarla yetişirsiniz. ← Sizin üçün onlarda (başqa) mənfəətlər də vardır.

﴾80﴿ ‫ُون‬ ِ ‫َو َعل َْي َها َو َعلَى ا ْل ُفل‬

َ ‫ْك ُت ْح َمل‬
Həm onların üstündə, həm də gəmilərin üstündə daşınırsınız.

َ ‫الل ُت ْنكِ ُر‬

﴾81﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫َف َا َّي ٰا َي‬ ۗ ۪‫َو ُي ۪ريكُ ْم ٰا َياتِه‬
Allahın ayələrindən hansını inkar edirsiniz?! ← O isə Öz ayələrini (əlamətlərini) sizə göstərir.

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َف َي ْنظُ ُروا َك ْي‬ ِ ‫َا َفل َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬
və özlərindən əvvəlkilərin axırının necə olduğuna baxmırlar? ← Onlar yer üzündə dolaşmırlarmı,

‫ض‬ ً ‫َكا ُنوٓا َا ْك َث َر ِم ْن ُه ْم َو َا َش َّد ُق َّو ًة َو ٰا َث‬

ِ ‫ارا فِي اْال َْر‬
Onlar bunlardan daha çox, daha qüvvətli və yer üzündə daha çox iz qoymuş kimsələr idilər.

ِ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ْت ُه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬

‫ات‬ َ ‫َف َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬
﴾82﴿‫ون‬
Peyğəmbərləri onlara açıq möcüzələr gətirdiyi zaman, ← Qazandıqları şeylər onlara fayda vermədi.

﴾83﴿ ‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ‫َف ِر ُحوا ِب َما عِ ْن َد ُه ْم م َِن الْعِ ل ِْم‬
və lağa qoyduqları şey (əzab) onları bürüdü. ← özlərindəki elmə görə sevindilər,

َ ۪‫َو َك َف ْر َنا ِب َما ُك َّنا ِبه۪ ُم ْش ِرك‬

﴾84﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫َفل ََّما َر َا ْوا َب ْا َس َنا َقالُوٓا ٰا َم َّنا ِب ه‬
‫الل َو ْح َد ُه‬
Ona qoşduğumuz şərikləri isə inkar etdik!”← Əzabımızı gördükləri vaxt dedilər: “Allahın birliyinə inandıq.

ۜ‫ل ََّما َر َا ْوا َب ْا َس َنا‬ ‫۪يما ُن ُه ْم‬

َ ‫َفل َْم َي ُك َي ْن َف ُع ُه ْم ا‬
...əzabımızı gördükləri zaman; ← Onların iman etməsi, özlərinə heç bir fayda vermədi...

﴾85﴿‫ون‬ َ ‫َو َخسِ َر ُه َنال‬

َ ‫ِك الْكَ اف ُِر‬ ۚ ۪‫َت ف۪ ي عِ َبادِه‬ ِ ّٰ‫ُس َّن َت ه‬
ْ ‫الل ا َّلت۪ي َق ْد َخل‬
Kafirlər də oradaca ziyana uğradılar.← Allahın Öz bəndələri barəsində öncə olub-keçmiş qanunu olaraq!
Cüz 24 Fussilət surəsi 478

ْ ‫ور ُة ُف ِّصل‬
‫َت‬ َ ‫﴾ ُس‬41﴿
Fussilət (Müfəssəl izah edilmiş) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 54 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِۚ ‫الر ۪ح‬
﴾2﴿ ‫يم‬ َّ ‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫يل م َِن‬ ٌ ‫َت ْن ۪ز‬
(Bu Quran), Rəhman (və) Rəhim (olan Allah) tərəfindən nazil edilmişdir. ← Ha, Mim!
﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬

َ ‫َت ٰا َيا ُت ُه ُق ْر ٰا ًنا َع َر ِب ًّيا ِل َق ْو ٍم َي ْعل َُم‬

﴾3﴿ ‫ون‬ ٌ ‫كِ َت‬
ْ ‫اب ُف ِّصل‬
Ərəbcə Quran olaraq, anlayan bir qövm üçün ayələri müfəssəl izah edilmiş bir kitabdır;

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫ض َا ْك َث ُر ُه ْم َف ُه ْم اَل َي ْس َم ُع‬
َ ‫َف َا ْع َر‬ ۚ‫َب ۪ش ًيرا َو َنذ۪ ًيرا‬
Onların çoxu isə dinləməyərək üz döndərdilər. ← Müjdə verən olaraq və qorxudan olaraq!

‫ي ٰا َذا ِن َنا َو ْق ٌر‬

ٓ ۪‫َوف‬ ‫ي َاكِ َّن ٍة م َِّما َت ْد ُعو َنا ٓ ِال َْي ِه‬
ٓ ۪‫ُوب َنا ف‬
ُ ‫َو َقالُوا ُقل‬
qulaqlarımızda da ağırlıq (karlıq var). ← Onlar dedilər: “Bizi dəvət etdiyinə qarşı qəlblərimiz örtülüdür,

َ ‫اع َم ْل ِا َّن َنا َعا ِمل‬

﴾5﴿ ‫ُون‬ ْ ‫َف‬ ٌ ‫ِك ِح َج‬
‫اب‬ َ ‫َوم ِْن َب ْي ِن َنا َو َب ْين‬
Sən işini gör, biz də işimizi görək!” ← Bizimlə sənin aranda isə pərdə vardır.

ِ ‫ى ِال ََّي َا َّن َما ٓ ِال ُٰهكُ ْم ِال ٌٰه َو‬

‫اح ٌد‬ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا َب َش ٌر ِم ْثلُكُ ْم‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ُي‬
Mənə vəhy olunur ki, sizin tanrınız bir olan Allahdır. ← De: “Mən sadəcə sizin kimi bir insanam.

َ ۪‫َو َو ْي ٌل ِلل ُْم ْش ِرك‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ‫وه‬ ْ ‫يموٓا ِال َْي ِه َو‬
ُ ‫اس َت ْغف ُِر‬ ُ ۪‫اس َتق‬
ْ ‫َف‬
Müşriklərin də vay halına; ← Ona yönəlin və Ondan bağışlanmağınızı diləyin.

َ ‫ال ِخ َر ِة ُه ْم َكاف ُِر‬

﴾7﴿‫ون‬ ٰ ْ‫الز ٰكو َة َو ُه ْم ِب ا‬
َّ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين اَل ُي ْؤ ُت‬
Onlar ki, zəkat vermirlər, özləri də axirətə inanmırlar!

ٍ۟ ‫ات ل َُه ْم َا ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُن‬

﴾8﴿‫ون‬ ِ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
İman gətirib yaxşı işlər görənlər üçün tükənməz ruzi vardır!”

‫ض ف۪ ي َي ْو َم ْي ِن‬
َ ‫ون ِبالَّذ۪ ي َخل ََق اْال َْر‬
َ ‫ُق ْل َائ َِّنكُ ْم َل َتكْ ُف ُر‬
De: “Siz yeri iki gündə yaradanı inkarmı edirsiniz

َ ۪‫ِك َر ُّب ال َْعالَم‬

﴾9﴿ ‫ين‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫ُون ل َُه َا ْن َد ًادا‬
َ ‫َو َت ْج َعل‬
O, aləmlərin Rəbbidir! ← və Ona şəriklər qoşursunuz?

‫اركَ ف۪ َيها‬
َ ‫َو َب‬ ‫َو َج َع َل ف۪ َيها َر َواسِ َي م ِْن َف ْوق َِها‬
oranı bərəkətləndirdi, ← O, orada, onun üzərində möhkəm dağlar yaratdı,

َ ۪‫ِلسآئِل‬
﴾10﴿ ‫ين‬ َّ ‫َس َوا ٓ ًء ل‬ ‫ام‬
ۜ ٍ ‫ي َا ْر َب َع ِة َا َّي‬
ٓ ۪‫َو َق َّد َر ف۪ َيها ٓ َا ْق َوا َت َها ف‬
(Ruzi) istəyənlər üçün bərabər şəkildə. ← və orada yer əhlinin ruzisini dörd gündə müəyyən etdi;

‫ض‬
ِ ‫ِل ْر‬
َ ْ‫َف َقالَ ل ََها َول ا‬ ٌ ‫الس َما ٓ ِء َوهِ َي ُد َخ‬
‫ان‬ َّ ‫ى ِالَى‬
ٓ ‫اس َت ٰو‬
ْ ‫ُث َّم‬
Ona (göyə) və yerə dedi: ← Sonra tüstü halında olan göyə ucaldı.

َ ۪‫َقا َل َتا ٓ َا َت ْي َنا طَ ٓائِع‬

﴾11﴿ ‫ين‬ ۜ‫ا ْئت َِيا طَ ْو ًعا َا ْو َك ْر ًها‬
O ikisi dedi: “Könüllü olaraq gəldik!” ← “Könüllü olaraq ya da könülsüz olaraq gəlin!”
479 Fussilət surəsi Cüz 24

ۜ‫َو َا ْو ٰحى ف۪ ي ُك ِّل َس َما ٓ ٍء َا ْم َر َها‬ ٍ ‫َف َق ٰض ُيه َّن َس ْب َع َس ٰم َو‬

‫ات ف۪ ي َي ْو َم ْي ِن‬
və hər bir göyə, öz işini vəhy edib bildirdi. ← (Allah) onları yeddi göy olaraq iki gündə yaratdı,

ِ ۪‫ِك َت ْقد۪ ُير ال َْع ۪ز ِيز ال َْعل‬

﴾12﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫يح َو ِح ْفظً ا‬
َ ‫الد ْن َيا ِب َم َصا ۪ب‬
ُّ ‫الس َما ٓ َء‬
َّ ‫َو َز َّي َّنا‬
Bu, qüdrətli, (hər şeyi) bilən (Allah)ın təqdiridir!” ← Dünya səmasını da qəndillərlə bəzədik və qoruduq.

َ ‫َا ْنذَ ْر ُتكُ ْم َصاعِ َق ًة ِم ْث َل َصاعِ َق ِة َعا ٍد َو َث ُم‬

﴾13﴿‫ود‬ ‫َفا ِْن َا ْع َر ُضوا َف ُق ْل‬
“Mən sizi Ad və Səmudun ildırımı kimi bir ildırımla qorxuduram!”← Əgər üz döndərsələr, de ki:

‫الل‬
َ ّٰ‫َال َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ه‬ ‫الر ُس ُل م ِْن َب ْي ِن َا ْيد۪ ِيه ْم َوم ِْن َخ ْلف ِِه ْم‬
ُّ ‫ا ِْذ َجا ٓ َء ْت ُه ُم‬
“Allahdan başqasına ibadət etməyin” ← Çünki onlara, önlərindən və arxalarından peyğəmbərlər gəldi ki:

َ ‫َف ِا َّنا ِب َما ٓ ُا ْرسِ ْل ُت ْم ِبه۪ َكاف ُِر‬

﴾14﴿‫ون‬ ‫ل ْن َزلَ َملٰ ٓئِكَ ًة‬
َ َ‫َقالُوا ل َْو َشا ٓ َء َر ُّب َنا ا‬
Biz sizinlə göndəriləni inkar edirik!”← Onlar dedilər: “Əgər Rəbbimiz istəsəydi, mələklər endirərdi.

‫َو َقالُوا َم ْن َا َش ُّد م َِّنا ُق َّو ًة‬ ‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬

ِ ‫اس َتكْ َب ُروا فِي اْال َْر‬
ْ ‫اد َف‬
ٌ ‫َف َا َّما َع‬
və dedilər: “Bizdən daha qüvvətlisi kimdir?!”← Ada gəlincə, onlar yer üzündə nahaq yerə təkəbbürləndilər,

‫ُه َو َا َش ُّد ِم ْن ُه ْم ُق َّو ًة‬ ‫الل الَّذ۪ ي َخ َل َق ُه ْم‬

َ ّٰ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّن ه‬
onlardan daha qüvvətlidir?!← Onlar düşünmədilərmi ki, özlərini yaratmış olan Allah,

َ ‫َو َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا َي ْج َح ُد‬

﴾15﴿ ‫ون‬
Onlar isə ayələrimizi inkar edirdilər.

ُّ ‫اب ال ِْخ ْز ِي فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ َ َ‫ِل ُنذ۪ ي َق ُه ْم َعذ‬ ٍ ‫ام َن ِح َس‬
‫ات‬ ٓ ۪‫يحا َص ْر َص ًرا ف‬
ٍ ‫ي َا َّي‬ ً ‫َف َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم ۪ر‬
onlara dünya həyatında rüsvayçılıq əzabını daddıraq.← Uğursuz günlərdə üstlərinə soyuq külək göndərdik ki,

﴾16﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُي ْن َص ُر‬ ‫ال ِخ َر ِة َا ْخ ٰزى‬
ٰ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َول ََعذ‬
Onlara kömək də olunmayacaqdır. ← Axirət əzabı isə daha rüsvayedicidir.

‫اس َت َح ُّبوا ال َْع ٰمى َعلَى ال ُْه ٰدى‬

ْ ‫َف‬ ‫اه ْم‬
ُ ‫ود َف َه َد ْي َن‬
ُ ‫َو َا َّما َث ُم‬
Onlar isə korluğu (küfrü) doğru yoldan üstün tutdular. ← Səmuda gəldikdə, Biz onlara haqq yolu göstərdik.

َ ‫ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾17﴿ ‫ون‬ ِ َ‫َف َا َخذَ ْت ُه ْم َصاعِ َق ُة ال َْعذ‬
ِ‫اب ال ُْهون‬
...qazandıqları (günahlara) görə. ← Beləcə, zəliledici ildırım əzabı onları yaxaladı...

﴾19﴿‫ون‬
َ ‫وز ُع‬
َ ‫النارِ َف ُه ْم ُي‬ ِ ّٰ‫َو َي ْو َم ُي ْح َش ُر َا ْع َدا ٓ ُء ه‬
َّ ‫الل ِالَى‬ ﴾18﴿‫ون‬ َ ۪‫َو َن َّج ْي َنا الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َكا ُنوا َي َّت ُق‬
Allahın düşmənləri, Cəhənnəmə toplanacaqları gün yığılacaqlar. ← İman gətirib qorxanları isə xilas etdik.

‫ُود ُه ْم‬
ُ ‫ار ُه ْم َو ُجل‬
ُ ‫َش ِه َد َعل َْي ِه ْم َس ْم ُع ُه ْم َو َا ْب َص‬ ‫ى ِا َذا َما َجا ٓ ُؤ َها‬
ٓ ‫َح ّٰت‬
öz qulaqları, gözləri və dəriləri onların əleyhinə şahidlik edəcəkdir...← Nəhayət, ora gəldikləri zaman,

﴾20﴿ ‫ُون‬
َ ‫ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
...gördükləri işlər barəsində.
Cüz 24 Fussilət surəsi 480

ۜ‫ل َِم َش ِه ْد ُت ْم َعل َْي َنا‬ ‫َو َقالُوا ل ُِجلُودِهِ ْم‬

“Nə üçün əleyhimizə şahidlik etdiniz?” ← Və onlar öz dərilərinə deyəcəklər:

‫َو ُه َو َخ َل َقكُ ْم َا َّولَ َم َّر ٍة‬ ‫ي َا ْنطَ َق ُك َّل َش ْي ٍء‬

ٓ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َقالُوٓا َا ْنطَ َق َنا ه‬
İlk dəfə də sizi O yaratdı. ← (Dəriləri) deyəcək: “Hər şeyi danışdıran Allah bizi danışdırdı.”

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾21﴿ ‫ون‬
Və siz Onun hüzuruna qaytarılırsınız!

‫ُود ُك ْم‬
ُ ‫ار ُك ْم َو اَل ُجل‬
ُ ‫َا ْن َي ْش َه َد َعل َْيكُ ْم َس ْم ُعكُ ْم َو اَل ٓ َا ْب َص‬ ‫ون‬
َ ‫َو َما ُك ْن ُت ْم َت ْس َتت ُِر‬
qulaqlarınız, gözlərinizin, dəriləriniz, sizin əleyhinizə şahidlik edər. ← Halbuki siz çəkinmirdiniz ki,

﴾22﴿ ‫ُون‬
َ ‫۪يرا م َِّما َت ْع َمل‬ َ ّٰ‫َولٰكِ ْن ظَ َن ْن ُت ْم َا َّن ه‬
ً ‫الل اَل َي ْعل َُم َكث‬
Ancaq zənn edirdiniz ki, etdiyiniz əməllərin çoxunu Allah bilmir.

َ ‫َف َا ْص َب ْح ُت ْم م َِن ال َْخاسِ ۪ر‬

﴾23﴿ ‫ين‬ ‫َو ٰذلِكُ ْم ظَ ُّنكُ ُم الَّذ۪ ي ظَ َن ْن ُت ْم ِب َر ِّبكُ ْم َا ْر ٰديكُ ْم‬
və ziyana uğrayanlardan oldunuz! ← Öz Rəbbiniz barəsindəki sizin bu zənniniz sizi məhv etdi,

﴾24﴿ ‫ين‬
َ ‫َوا ِْن َي ْس َت ْعت ُِبوا َف َما ُه ْم م َِن ال ُْم ْع َت ۪ب‬ ‫ار َم ْث ًوى ل َُه ْم‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َفا ِْن َي ْص ِب ُروا َف‬
Onlar riza diləsələr də, onların diləyi qəbul olunmaz. ← Dözsələr də, onların yeri Cəhənnəmdir.

‫َف َز َّي ُنوا ل َُه ْم َما َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو َما َخ ْل َف ُه ْم‬ ‫َو َق َّي ْض َنا ل َُه ْم ُق َر َنا ٓ َء‬
onlar, önlərindəkini və arxalarındakını özlərinə gözəl göstərirdilər. ← Biz onlara dostlar caladıq ki,

‫س‬ ِ ْ‫َت م ِْن َق ْبل ِِه ْم م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬

ِۚ ‫ال ْن‬ ٓ ۪‫ف‬
ْ ‫ي ُا َم ٍم َق ْد َخل‬ ُ‫َو َح َّق َعل َْي ِه ُم ا ْل َق ْول‬
özlərindən əvvəl gəlmiş cinlər və insanlardan olan ümmətlər birlikdə.← O söz onlar barəsində də gerçək oldu,

َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َخاسِ ۪ر‬

﴾25﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, onlar ziyan çəkənlər oldular!

َ ‫َوال َْغ ْوا ف۪ ي ِه ل ََعلَّكُ ْم َت ْغل ُِب‬

﴾26﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
ِ‫ين َك َف ُروا اَل َت ْس َم ُعوا ل ِٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰان‬
O vaxt səs-küy salın ki, bəlkə siz qalib gələsiniz!” ← Kafirlər dedilər: “Bu Quranı dinləməyin.

َ ‫َو َل َن ْج ِز َي َّن ُه ْم َا ْس َو َا الَّذ۪ ي َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾27﴿‫ُون‬ ً ۪‫ين َك َف ُروا َعذَ ًابا َشد‬
‫يدا‬ َ ۪‫َف َل ُنذ۪ ي َق َّن الَّذ‬
və onlara, etdikləri əməllərin ən pisi ilə cəzalandıracağıq! ← Kafirlərə mütləq şiddətli bir əzab daddıracağıq,

ۜ ِ‫ل َُه ْم ف۪ َيها َد ُار ال ُْخلْد‬ ‫ار‬

ُ ‫الن‬ ِ ّٰ‫ِك َج َزا ٓ ُء َا ْع َدا ٓ ِء ه‬
َّ ‫الل‬ َ ‫ٰذل‬
Onlar üçün orada əbədi yurd vardır... ← Allahın düşmənlərinin cəzası o Cəhənnəmdir!

َ ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا َي ْج َح ُد‬

﴾28﴿ ‫ون‬
...ayələrimizi inkar etmələrinin cəzası olaraq!

‫س‬ ِ ْ‫َا ِر َنا الَّذَ ْي ِن َا َضل َنا م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬

ِ ‫ال ْن‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
ٓ ‫ين َك َف ُروا َر َّب َنا‬
Cinlərin və insanların arasından, bizi azdıranları bizə göstər; ← Kafir olanlar deyəcəklər: “Ey Rəbbimiz!

َ ۪‫َن ْج َعل ُْه َما َت ْح َت َا ْق َدا ِم َنا ل َِيكُ و َنا م َِن اْال َْس َفل‬
﴾29﴿ ‫ين‬
onları ayaqlarımızın altına salaq ki, ən alçaqlardan olsunlar!”
481 Fussilət surəsi Cüz 24

‫اس َت َق ُاموا َت َت َن َّزلُ َعل َْي ِه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬

ْ ‫ُث َّم‬ ‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين َقالُوا َر ُّب َنا ه‬
sonra düz yolda olarlar; Mələklər onlara nazil olar ki: ← Şübhəsiz, o kəslər ki: “Rəbbimiz Allahdır!”-deyər,

﴾30﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َا ْبشِ ُروا ِبال َْج َّن ِة ا َّلت۪ي ُك ْن ُت ْم ُت‬
َ ‫وع ُد‬ ‫َا اَّل َت َخا ُفوا َو اَل َت ْح َز ُنوا‬
Sizə vəd olunan Cənnətlə sevinin!← “Qorxmayın və kədərlənməyin!

ٓ ‫َولَكُ ْم ف۪ َيها َما َت ْش َت ۪ه‬

‫ي َا ْن ُف ُسكُ ْم‬ ‫ال ِخ َر ِۚة‬ ُّ ‫َن ْح ُن َا ْول َِيا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬
ٰ ْ‫الد ْن َيا َوفِي ا‬
Və orada sizin üçün, nəfsinizin arzuladığı şeylər var ← Biz dünya həyatında və axirətdə sizin dostlarınızıq.

ٍ۟ ‫ُن ُز اًل م ِْن َغفُورٍ َر ۪ح‬

﴾32﴿ ‫يم‬ َ ‫َولَكُ ْم ف۪ َيها َما َت َّد ُع‬
﴾31﴿ ‫ون‬
Bağışlayan, rəhm edən (Allah)dan ziyafət olaraq!” ← Orada sizin üçün, istədiyiniz şeylər də vardır.

َ ۪‫َو َقالَ ِا َّنن۪ي م َِن ال ُْم ْسلِم‬

﴾33﴿‫ين‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َا ْح َس ُن َق ْو اًل م َِّم ْن َد َعا ٓ ِالَى ه‬
‫الل َو َعمِ َل َصال ًِحا‬
və: “Mən müsəlmanlardanam!”-deyəndən?! ← Kim daha gözəl sözlüdür; Allaha çağırıb, yaxşı iş görən,

‫ا ِْد َف ْع ِبا َّلت۪ي هِ َي َا ْح َس ُن‬ ‫الس ِّي َئ ُة‬

َّ ‫َول َت ْس َت ِوي ال َْح َس َن ُة َول‬
Sən (pisliyi) daha yaxşı olanla dəf et! ← Yaxşılıqla pislik bərabər olmaz!

ٌ ۪‫َك َا َّن ُه َول ٌِّي َحم‬

﴾34﴿ ‫يم‬ ‫َف ِا َذا الَّذ۪ ي َب ْي َن َك َو َب ْي َن ُه َع َد َاو ٌة‬
sanki yaxın bir dost olar! ← O zaman, aranızda düşmənçilik olan şəxs,

ٍ ‫َو َما ُي َل ّٰق َيها ٓ ا اَِّل ُذو َح ٍّظ َع ۪ظ‬

﴾35﴿ ‫يم‬ َ ۪‫ّٰيها ٓ ا اَِّل الَّذ‬
ۚ‫ين َص َب ُروا‬ َ ‫َو َما ُي َلق‬
və bu, yalnız böyük qismət sahiblərinə verilər! ← Bu isə, yalnız səbir edənlərə verilər,

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾36﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫السم‬ ِ ّٰ‫اس َتعِ ذْ ِب ه‬
َّ ‫اللۜ ِا َّن ُه ُه َو‬ ْ ‫َف‬ ‫الش ْيطَ انِ َن ْز ٌغ‬
َّ ‫َوا َِّما َي ْن َز َغ َّن َك م َِن‬
dərhal Allaha sığın. Şübhəsiz ki, O (hər şeyi) eşidəndir, biləndir! ← Əgər sənə Şeytandan bir vəsvəsə gəlsə,

‫س َول ِل ْل َق َم ِر‬
ِ ‫ِلش ْم‬
َّ ‫اَل َت ْس ُج ُدوا ل‬ ‫س َوا ْل َق َم ُر‬
ُ ‫الش ْم‬
َّ ‫ار َو‬ َّ ‫َوم ِْن ٰا َيا ِت ِه ال َّْي ُل َو‬
ُ ‫الن َه‬
Günəşə və aya səcdə etməyin, ← Gecə və gündüz, günəş və ay Onun əlamətlərindəndir.

﴾37﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ا َِّي ُاه َت ْع ُب ُد‬ ‫اس ُج ُدوا للِ هّٰ ِ الَّذ۪ ي َخ َل َق ُه َّن‬
ْ ‫َو‬
əgər yalnız Ona ibadət edirsinizsə! ← və onları yaradan Allaha səcdə edin,

‫ين عِ ْن َد َر ِّب َك‬

َ ۪‫اس َتكْ َب ُروا َفالَّذ‬
ْ ِ‫َفاِن‬
Əgər qürrələnsələr, Sənin Rəbbinin qatında olanlar,

﴾38﴿‫ون‬
َ ‫ار َو ُه ْم اَل َي ْسـَٔ ُم‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫ون ل َُه ِبال َّْي ِل َو‬
َ ‫ُي َس ِّب ُح‬
gecə və gündüz bezmədən Onu təsbih edirlər.
Cüz 24 Fussilət surəsi 482

‫َف ِا َذا ٓ َا ْن َز ْل َنا َعل َْي َها ال َْما ٓ َء‬ ‫ض َخاشِ َع ًة‬
َ ‫َوم ِْن ٰا َيات ِ۪ه ٓ َا َّن َك َت َرى اْال َْر‬
Biz ona yağış yağdırdığımız zaman, ← Yenə Onun əlamətlərindəndir ki, sən yer üzünü qupquru görürsən.

‫اها ل َُم ْح ِي ال َْم ْو ٰتى‬

ۜ ٓ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ي َا ْح َي‬ ‫ْاه َت َّز ْت َو َر َب ْت‬
Onu dirildən, şübhəsiz ki, ölüləri dirildəcəkdir. ← (yer) hərəkətə gələr və qabarar.

ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾39﴿ ‫ير‬
Həqiqətən, O, hər şeyə qadirdir!

‫ار َخ ْي ٌر‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َا َف َم ْن ُيل ْٰقى فِي‬ ۜ‫ي ٰا َيا ِت َنا اَل َي ْخ َف ْو َن َعل َْي َنا‬ َ ‫ين ُيل ِْح ُد‬
ٓ ۪‫ون ف‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Cəhənnəmin içinə atılan kəsmi xeyirlidir, ← Şübhəsiz, Ayələrimizi inkar edənlər Bizdən gizli qalmazlar.

َ ‫ا ِْع َملُوا َما شِ ْئ ُت ْم ِا َّن ُه ِب َما َت ْع َمل‬

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾40﴿ ‫ير‬ ‫۪ي ٰا ِم ًنا َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
ٓ ‫َا ْم َم ْن َي ْات‬
İstədiyinizi edin. Şübhəsiz, O, nə etdiyinizi görəndir. ← yoxsa qiyamət günü arxayın gələn kəs?!

ٌ ‫َو ِا َّن ُه لَكِ َت‬

﴾41﴿ ‫اب َع ۪زي ٌز‬ ِّ ‫ين َك َف ُروا ِب‬
‫الذ ْك ِر ل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
O, həqiqətən, çox dəyərli bir kitabdır. ← Özlərinə Quran gəldiyi zaman yalanlayanları (cəzalandıracağıq).

﴾42﴿ ٍ‫يم َحم۪ يد‬

ٍ ‫يل م ِْن َح ۪ك‬
ٌ ‫َت ْن ۪ز‬ ۜ ۪‫اَل َي ْات۪ي ِه ال َْباطِ ُل م ِْن َب ْي ِن َي َد ْي ِه َول م ِْن َخ ْلفِه‬
Hikmət sahibi, Şükrə layiq olandan nazil edilmişdir.← Nə öndən, nə də arxadan ona batil gəlməz.

﴾43﴿‫۪يم‬ ٍ ‫ا َِّن َر َّب َك لَذُ و َم ْغف َِر ٍة َو ُذو عِ َق‬

ٍ ‫اب َال‬ ‫ِك‬
َ ‫ِلر ُس ِل م ِْن َق ْبل‬ َ ۪‫َك ا اَِّل َما َق ْد ق‬
ُّ ‫يل ل‬ َ ‫َما ُي َقالُ ل‬
Həqiqətən, Rəbbin bağışlayan, şiddətli cəza verəndir!← Sənə ancaq səndən əvvəlki peyğəmbərlərə deyilənlər
deyilir.

ْ ‫َل َقالُوا ل َْول ُف ِّصل‬

‫َت ٰا َيا ُت ُه‬ ‫َول َْو َج َع ْل َن ُاه ُق ْر ٰا ًنا َا ْع َجمِ ًّيا‬
mütləq deyəcəkdilər: “Onun ayələri izah olunmalı deyildimi?! ← Əgər onu yad dildə bir Quran etsəydik,

‫ين ٰا َم ُنوا ُه ًدى َوشِ َفا ٓ ٌء‬

َ ۪‫ُق ْل ُه َو ِل َّلذ‬
‫َء َا ْۭع َجمِ ٌّي َو َع َر ِب ٌّي‬
De: “O, iman gətirənlərə hidayət və şəfadır.← (Quran) yad dildə, (Peyğəmbər) isə ərəbdirmi?!”

‫َو ُه َو َعل َْي ِه ْم َع ًمى‬ ‫ي ٰا َذان ِِه ْم َوقر‬

ۜVə o, onları kor etmişdir. ← İmanٌ ْ gətirməyənlərin َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٓ ۪‫ف‬isə‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
qulaqlarında ağırlıq (karlıq) vardır.

ٍ۟ ۪‫ِك ُي َن َاد ْو َن م ِْن َمكَ انٍ َبع‬

﴾44﴿ ‫يد‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Onlar uzaq bir yerdən çağırılırlar.

‫ِف ف۪ ي ِ ۜه‬
َ ‫اخ ُتل‬
ْ ‫َف‬ َ ‫وسى الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا ُم‬
Ancaq onun barəsində ixtilafa düşüldü. ← Andolsun ki, Biz Musaya da kitab vermişdik.

‫َل ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم‬ ‫َول َْول َكل َِم ٌة َس َب َق ْت م ِْن َر ِّب َك‬

mütləq onların arasında hökm verilmişdi. ← Əgər daha öncə sənin Rəbbindən gələn bir söz olmasaydı,

۪‫َم ْن َعمِ َل َصال ًِحا َف ِل َن ْفسِ ه‬ ٍ ‫َو ِا َّن ُه ْم لَف۪ ي َش ٍّك ِم ْن ُه ُم ۪ر‬
﴾45﴿ ‫يب‬
Kim yaxşı iş görərsə, öz lehinə olar. ← Həqiqətən, onlar, onun (Quran) barəsində şəkk-şübhə içindədirlər!

﴾46﴿ ِ‫َو َما َر ُّب َك ِبظَ اَّل ٍم ِلل َْع ۪بيد‬ ۜ‫َو َم ْن َا َسا ٓ َء َف َعل َْي َها‬
Sənin Rəbbin, bəndələrə zülm edən deyil! ← Kim də pis iş görərsə, öz əleyhinə olar.
483 Fussilət surəsi Cüz 25

ٍ ‫َو َما َت ْخ ُر ُج م ِْن َث َم َر‬

‫ات م ِْن َا ْك َمام َِها َو َما َت ْحمِ ُل م ِْن ُا ْن ٰثى‬ ‫اع ِ ۜة‬ َّ ‫ِال َْي ِه ُي َر ُّد عِ ل ُْم‬
َ ‫الس‬
Heç bir meyvə qabığından çıxmaz, heç bir qadın hamilə qalmaz,← Qiyaməti bilmək Ona aiddir.

‫َو َي ْو َم ُي َناد۪ ِيه ْم َا ْي َن ُش َر َكآء۪ ۙي‬ ۜ ۪‫َو اَل َت َض ُع ا اَِّل ِبعِ لْمِ ه‬
O gün (Allah) onlara səslənəcək: “Şəriklərim haradadır?” ← və (bətnindəkini) yerə qoymaz O bilmədən!

ٍۚ ‫َقالُوٓا ٰا َذ َّناكَ َما م َِّنا م ِْن َش ۪ه‬

﴾47﴿ ‫يد‬
Onlar deyəcəklər: “(Ey Rəbbimiz!) Biz Sənə ərz etdik ki, aramızda heç bir şahid yoxdur!”

ٍ ‫َوظَ ُّنوا َما ل َُه ْم م ِْن َم ۪ح‬

﴾48﴿ ‫يص‬ ‫ون م ِْن َق ْب ُل‬
َ ‫َو َض َّل َع ْن ُه ْم َما َكا ُنوا َي ْد ُع‬
və özləri üçün bir qurtuluş yeri olmadığını yəqin edəcəklər.← Öncə dua etdikləri onlardan qeyb olacaq,

﴾49﴿ ‫وط‬
ٌ ‫س َق ُن‬
ٌ ‫الش ُّر َف َي ُؤ‬
َّ ‫َوا ِْن َم َّس ُه‬ ‫ان م ِْن ُد َعا ٓ ِء ال َْخ ْي ِۘر‬ ِ ْ‫اَل َي ْسـَٔ ُم ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Əgər ona bir pislik toxunsa, ümüdsizliyə düşüb məyus olar. ← İnsan yaxşılıq diləməkdən usanmaz.

‫ل ََي ُقول ََّن ٰهذَ ا ل ۪ۙي‬ ‫َو َلئ ِْن َا َذ ْق َن ُاه َر ْح َم ًة م َِّنا م ِْن َب ْعدِ َض َّرا ٓ َء َم َّس ْت ُه‬
mütləq deyəcək ki: “Bu mənimkidir. ← Özünə dəyən zərərdən sonra Bizdən ona bir mərhəmət dadızdırsaq,

ٓ ‫َو َلئ ِْن ُر ِج ْع ُت ِالٰى َر ۪ ّب‬

‫ي‬ ‫اع َة َقآئ َِم ًة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َو َما ٓ َاظُ ُّن‬
Doğrudan da, əgər Rəbbimin hüzuruna qaytarılsam, ← Qiyamətin qopacağını zənn etmirəm.

ۘ‫ين َك َف ُروا ِب َما َعمِ لُوا‬

َ ۪‫َف َل ُن َن ِّب َئ َّن الَّذ‬ ‫ا َِّن ل۪ي عِ ْن َد ُه َلل ُْح ْس ٰن ۚى‬
Biz kafirə, nə etdiklərini mütləq xəbər verəcəyik, ← əlbəttə Onun dərgahında mənim üçün, ən gözəli var!”

ِ ْ‫َو ِا َذا ٓ َا ْن َع ْم َنا َعلَى ا‬

ِ‫ال ْن َسان‬ ٍ ۪‫اب َغل‬
﴾50﴿ ‫يظ‬ ٍ َ‫َو َل ُنذ۪ ي َق َّن ُه ْم م ِْن َعذ‬
İnsana nemət bəxş etdiyimiz zaman, ← və əlbəttə, onlara şiddətli bir əzab daddıracağıq.

ٍ ‫الش ُّر َفذُ و ُد َعا ٓ ٍء َع ۪ر‬

﴾51﴿ ‫يض‬ َّ ‫َو ِا َذا َم َّس ُه‬ ۚ ۪‫ض َو َن ٰا ِب َجا ِن ِبه‬
َ ‫َا ْع َر‬
Ona bir pislik toxunduğu zaman isə, uzun-uzadı dua edər. ← üz döndərər və yan çevirib (haqdan) uzaqlaşar.

۪‫ُث َّم َك َف ْر ُت ْم ِبه‬ ِ ّٰ‫ان م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل‬ َ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ا ِْن َك‬
sonra siz onu inkar edibsinizsə,← De: “Deyin görək, əgər (Quran) Allah dərgahındandırsa,

﴾52﴿ ٍ‫اق َبع۪ يد‬

ٍ ‫َم ْن َا َضلُّ م َِّم ْن ُه َو ف۪ ي شِ َق‬
uzaq bir ayrılıq içindəki kimsədən daha çox azmış olan kimdir?!

‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ۪‫اق َوف‬ ٰ ْ‫َس ُن ۪ر ِيه ْم ٰا َيا ِت َنا فِي ا‬
ِ ‫ال َف‬
Biz öz əlamətlərimizi onlara xarici aləmdə və onların öz içlərində göstərəcəyik (ki),

ٌ ‫ف ِب َر ِّب َك َا َّن ُه َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾53﴿‫يد‬ ِ ْ‫َا َول َْم َيك‬ ‫َح ّٰتى َي َت َب َّي َن ل َُه ْم َا َّن ُه ال َْح ُّق‬
Rəbbinin hər şeyə şahid olması kifayət deyilmi?!← nəhayət onun haqq olduğu onlara bəlli olsun.

ٌ ‫َا اَل ٓ ِا َّن ُه ِبكُ ِّل َش ْي ٍء ُم ۪ح‬

﴾54﴿‫يط‬ ‫َا اَل ٓ ِا َّن ُه ْم ف۪ ي م ِْر َي ٍة م ِْن ِل َقا ٓ ِء َر ِّب ِه ْم‬
Bil ki, O hər şeyi ehtiva edəndir!←Bil ki, onlar öz Rəbbi ilə qarşılaşacaqları barədə şübhə içindədirlər.
Cüz 25 əş-Şura surəsi 484

‫ورى‬
ٰ ‫الش‬
ُّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬42﴿
əş-Şura (Şura) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 53 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ٓع ٓس ٓق‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Eyn, Sin, Qaf! ← Ha, Mim!

ُ ‫الل ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾3﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫ه‬ ‫ِك‬ َ ۪‫ي ِال َْي َك َو ِالَى الَّذ‬
َ ‫ين م ِْن َق ْبل‬ ۪ ‫ِك ُي‬
ٓ ‫وح‬ َ ‫َكذٰ ل‬
...yenilməz qüvvət, hikmət sahibi olan Allah!← Sənə və səndən əvvəlkilərə belə vəhy edir...

ُ ‫َو ُه َو ال َْعل ُِّي ال َْع ۪ظ‬

﴾4﴿ ‫يم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ل َُه َما فِي‬
O ucadır, böyükdür! ← Göylərdə və yerdə nə varsa (hamısı) Onundur!

‫ون ِب َح ْمدِ َر ِّب ِه ْم‬

َ ‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة ُي َس ِّب ُح‬ ‫ات َي َتفَطَّ ْر َن م ِْن َف ْوق ِِه َّن‬
ُ ‫الس ٰم َو‬
َّ ‫َتكَ ُاد‬
Mələklər də Rəbbini həmd-səna ilə təsbih edərlər,← Göylər az qala bir-birinin üstündən çatlayıb dağılsın.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ َّ ‫ور‬
ُ ‫الل ُه َو ال َْغ ُف‬
َ ّٰ‫َا اَل ٓ ا َِّن ه‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ون ل َِم ْن فِي اْال َْر‬
َ ‫َو َي ْس َت ْغف ُِر‬
Bilin ki, Allah həqiqətən, bağışlayandır, rəhm edəndir!← və yerdəki kimsələrin bağışlanmasını diləyərlər.

ٍ ۪‫َو َما ٓ َا ْن َت َعل َْي ِه ْم ِب َوك‬

﴾6﴿‫يل‬ ٌ ۪‫الل َحف‬
‫يظ َعل َْي ِه ْم‬ ُ ّٰ‫ه‬ ‫ين ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ َء‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Sən onlara vəkil deyilsən!←Allah onların üzərində nəzarətçidir. ← Ondan başqasını dost tutanlara gəldikdə,

‫ِل ُت ْنذِ َر ُا َّم ا ْل ُق ٰرى َو َم ْن َح ْول ََها‬ ‫ِك َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك ُق ْر ٰا ًنا َع َر ِب ًّيا‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
şəhərlərin anası (Məkkəliləri) və onun ətrafındakıları qorxudasan;← Beləcə sənə ərəbcə Quran vəhy etdik ki,

﴾7﴿ ‫السع۪ ِير‬ ٌ ‫يق فِي ال َْج َّن ِة َو َف ۪ر‬

َّ ‫يق فِي‬ ٌ ‫َف ۪ر‬ ‫َو ُت ْنذِ َر َي ْو َم ال َْج ْم ِع ل َر ْي َب ف۪ ي ِ ۜه‬
Bir qrup Cənnətdə, bir qrup isə Cəhənnəmdədir! ← Haqqında heç bir şübhə olmayan toplanış günü ilə
qorxudasan.

ِ ‫ل ََج َعل َُه ْم ُا َّم ًة َو‬

‫اح َد ًة‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َشا ٓ َء ه‬
onları tək bir ümmət edərdi. ← Əgər Allah diləsəydi,

﴾8﴿‫ون َما ل َُه ْم م ِْن َول ٍِّي َو اَل َن ۪ص ٍير‬

َ ‫َوالظَّ ال ُِم‬ ۜ ۪‫َولٰكِ ْن ُي ْد ِخ ُل َم ْن َي َشا ٓ ُء ف۪ ي َر ْح َمتِه‬
Zalımların isə nə bir dostu olar, nə də bir köməkçisi!← Ancaq O, istədiyini Öz mərhəmətinə daxil edər.

‫الل ُه َو ال َْول ُِّي‬

ُ ّٰ‫َف ه‬ ‫َا ِم ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ َء‬
Axı, Allah Özü himayədardır. ← Yoxsa onlar Allahdan başqa himayədarlar götürdülər?

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾9﴿ ‫ير‬ ‫َو ُه َو ُي ْح ِي ال َْم ْو ٰت ۘى‬
və hər şeyə O qadirdir! ← Ölüləri də O dirildir,

‫الل َر ۪ ّبي‬
ُ ّٰ‫ٰذلِكُ ُم ه‬ ِ ّٰ‫اخ َتل َْف ُت ْم ف۪ ي ِه م ِْن َش ْي ٍء َف ُحكْ ُم ُه ٓ ِالَى ه‬
‫الل‬ ْ ‫َو َما‬
Bu mənim Rəbbim olan Allahdır. ← Nəyin barəsində ixtilaf etsəniz, onun hökmü Allaha aiddir.

ُ ‫ْت َو ِال َْي ِه ُان‬

﴾10﴿ ‫۪يب‬ ُ ‫َعل َْي ِه َت َو َّكل‬
Mən Ona təvəkkül etmişəm və Ona üz tuturam!
485 əş-Şura surəsi Cüz 25

‫اج ۚا‬
ً ‫ام َا ْز َو‬
ِ ‫ال ْن َع‬ ً ‫َج َع َل لَكُ ْم م ِْن َا ْن ُفسِ كُ ْم َا ْز َو‬
َ ْ‫اجا َوم َِن ا‬ ‫ض‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َفاطِ ُر‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
sizin üçün özünüzdən zövcələr, heyvanlardan da cütlər yaratmışdır. ← Göyləri və yeri yoxdan yaradan,

ُ ۪‫السم‬
﴾11﴿ ‫يع ال َْب ۪ص ُير‬ َّ ‫َو ُه َو‬ َ ‫َيذْ َر ُؤ ُك ْم ف۪ ي ِ ۜه ل َْي‬
‫س َكمِ ْثلِه۪ َش ْي ٌء‬
Və O, (hər şeyi) eşidəndir, (hər şeyi) görəndir! ← O sizi bu yolla çoxaldır. Ona oxşar heç nə yoxdur.

ٌ ۪‫الر ْز َق ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْقدِ ُر ِا َّن ُه ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾12﴿‫يم‬ ِّ ‫َي ْب ُس ُط‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫۪يد‬
ُ ‫ل َُه َم َقال‬
O, istədiyinin ruzisini bol edər və azaldar. O, hər şeyi biləndir!← Göylərin və yerin açarları Ondadır.

ً ‫َما َو ّٰصى ِبه۪ ُن‬

‫وحا‬ ‫ين‬ ّ ۪ ‫َش َر َع لَكُ ْم م َِن‬
ِ ‫الد‬
Nuha tövsiyə etdiyini, ← (Allah) dində sizin üçün qanuni etdi;

‫ى َا ْن‬ ٰ ۪‫وسى َوع‬

ٓ ‫يس‬ َ ۪‫َو َما َو َّص ْي َنا ِبه۪ ٓ ا ِْب ٰره‬
ٰ ‫يم َو ُم‬ ‫ي َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك‬
ٓ ۪‫َوالَّذ‬
İbrahimə, Musaya, və İsaya tövsiyə etdiyimizi! Beləki: ← sənə vəhy etdiyimizi,

‫وه ْم ِال َْي ِ ۜه‬ َ ۪‫َك ُب َر َعلَى ال ُْم ْش ِرك‬

ُ ‫ين َما َت ْد ُع‬ ‫ين َو اَل َت َت َف َّر ُقوا ف۪ ي ِ ۜه‬ ّ ۪ ‫يموا‬
َ ‫الد‬ ُ ۪‫َاق‬
Sənin onları dəvət etdiyin (din), müşriklərə ağır gəldi.← “Dində düzgün olun və onda ayrılığa düşməyin!”

ُ ‫ي ِال َْي ِه َم ْن ُين‬

﴾13﴿ ‫۪يب‬ ٓ ۪‫َو َي ْهد‬ ‫ي ِال َْي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ٓ ‫لل َي ْج َت ۪ب‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
və tövbə edib Ona qayıdan kimsəni doğru yola yönəldər! ← Allah istədiyi kimsəni özünə seçər,

‫َو َما َت َف َّر ُقوٓا ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ُه ُم الْعِ ل ُْم َب ْغ ًيا َب ْي َن ُه ْ ۜم‬
Onlar, yalnız özlərinə elm gəldikdən sonra aralarındakı ədavət üzündən ayrılığa düşdülər.

‫َل ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم‬ ٓ ‫َول َْول َكل َِم ٌة َس َب َق ْت م ِْن َر ِّب َك ِال‬

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
aralarında dərhal hökm verilərdi. ← Əgər müəyyən bir vaxtadək, öncədən Rəbbindən bir söz olmasaydı,

ٍ ‫لَف۪ ي َش ٍّك ِم ْن ُه ُم ۪ر‬

﴾14﴿ ‫يب‬ ‫اب م ِْن َب ْعدِ هِ ْم‬
َ ‫ور ُثوا الْكِ َت‬ َ ۪‫َوا َِّن الَّذ‬
ِ ‫ين ُا‬
onun barəsində dərin bir şəkk içindədirlər.← Şübhəsiz ki, onlardan sonra kitaba varis olanlar da,

‫اس َتق ِْم َك َما ٓ ُام ِْر َت‬

ْ ‫َو‬ ‫ِك َف ْاد ُع‬
َ ‫َفلِذٰ ل‬
və sənə əmr edildiyi kimi doğru yolda ol. ← Buna görə də sən dəvət et,

ٍۚ ‫الل م ِْن كِ َت‬

‫اب‬ ُ ّٰ‫َو ُق ْل ٰا َم ْن ُت ِب َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ‫َو اَل َت َّت ِب ْع َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬
və de ki: “Mən Allahın nazil etdiyi kitaba inandım. ← Onların nəfslərinin arzularına uyma,

‫لل َر ُّب َنا َو َر ُّبكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َا ه‬ ‫َو ُام ِْر ُت اِل َْعدِ لَ َب ْي َنكُ ْم‬
Allah bizim də Rəbbimizdir, sizin də Rəbbinizdir. ← Mənə, sizin aranızda ədalətlə hökm etmək əmr olunub.

‫اَل ُح َّج َة َب ْي َن َنا َو َب ْي َنكُ ْم‬ ‫َل َنا ٓ َا ْع َما ُل َنا َولَكُ ْم َا ْع َمالُكُ ْم‬
Bizimlə sizin aranızda heç bir mübahisə yoxdur. ← Bizim əməllərimiz bizə, sizin əməlləriniz də sizə aiddir.

﴾15﴿ ‫َو ِال َْي ِه ال َْم ۪ص ُير‬ ‫لل َي ْج َم ُع َب ْي َن َن ۚا‬

ُ ّٰ‫َا ه‬
Axır dönüş də Onadır!” ← Allah hamımızı bir yerə toplayacaqdır.
Cüz 25 əş-Şura surəsi 486

‫يب ل َُه‬ ْ ‫الل م ِْن َب ْعدِ َما‬

َ ‫اس ُت ۪ج‬ ِ ّٰ‫ون فِي ه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُي َحا ٓ ُّج‬
O kəslər ki, Onun (Allahın) dəvəti qəbul olunduqdan sonra Allah barəsində mübahisə edərlər,

ٌ ۪‫اب َشد‬
﴾16﴿ ‫يد‬ ٌ َ‫َو َعل َْي ِه ْم َغ َض ٌب َول َُه ْم َعذ‬ ‫اح َض ٌة عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
ِ ‫ُح َّج ُت ُه ْم َد‬
Onların üzərinə qəzəb olacaq və onlar üçün şiddətli əzab vardır! ← onların dəlili Rəbbinin qatında batildir.

﴾17﴿ ‫يب‬
ٌ ‫اع َة َق ۪ر‬
َ ‫الس‬
َّ ‫يك ل ََع َّل‬
َ ‫َو َما ُي ْد ۪ر‬ ‫ان‬ َ ‫ي َا ْن َزلَ الْكِ َت‬
َ ‫اب ِبال َْح ِّق َوالْم۪ َيز‬ ٓ ۪‫لل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Nə bilirsən, bəlkə də, qiyamət yaxındır! ← Kitabı və tərəzini haqq olaraq nazil edən Allahdır.

‫ون ِم ْن َه ۙا‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا ُم ْش ِف ُق‬
َ ۪‫َوالَّذ‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
‫ون ِب َه ۚا‬ َ ۪‫َي ْس َت ْع ِج ُل ِب َها الَّذ‬
İnanlar isə ondan qorxuya düşərlər, ← Ona inanmayanlar onun tez gəlməsini istəyərlər.

﴾18﴿ ٍ‫اع ِة لَف۪ ي َض اَللٍ َبع۪ يد‬

َ ‫الس‬
َّ ‫ون فِي‬
َ ‫ار‬ َ ۪‫َا اَل ٓ ا َِّن الَّذ‬
ُ ‫ين ُي َم‬ ‫ون َا َّن َها ال َْح ُّق‬
َ ‫َو َي ْعل َُم‬
Bil ki, qiyamət barəsində mübahisə edənlər, uzaq bir zəlalət içindədirlər.← və onun haqq olduğunu bilirlər.

﴾19﴿ ‫َو ُه َو ا ْل َق ِو ُّي ال َْع ۪ز ُيز‬ ‫يف ِبعِ َبادِه۪ َي ْر ُز ُق َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ٌ ‫لل ل َ۪ط‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Axı O, yenilməz qüvvət sahibi, qüdrət sahibidir! ← Allah, Öz bəndələrinə çox lütfkardır; istədiyinə ruzi verər.

‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫يد َح ْر َث‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َو َم ْن َك‬ ۚ ۪‫ال ِخ َر ِة َن ِز ْد ل َُه ف۪ ي َح ْرثِه‬
ٰ ْ‫يد َح ْر َث ا‬
ُ ‫ان ُي ۪ر‬
َ ‫َم ْن َك‬
Kim dünya qazancın istəyərsə, ← Kim axirət qazancını istəyərsə, onun üçün qazancını artırarıq.

ٍ ‫ال ِخ َر ِة م ِْن َن ۪ص‬

﴾20﴿ ‫يب‬ ٰ ْ‫َو َما ل َُه فِي ا‬ ‫ُن ْؤتِه۪ ِم ْن َها‬
Axirətdə isə onun heç bir payı yoxdur. ← özünə ondan verərik.

ُ ّٰ‫ين َما ل َْم َي ْا َذ ْن ِب ِه ه‬

‫الل‬ ّ ۪ ‫م َِن‬
ِ ‫الد‬ ‫َا ْم ل َُه ْم ُش َر ٰكٓ ُؤا َش َر ُعوا ل َُه ْم‬
... Allahın dində izin vermədiyi bir şeyi? ← Yoxsa onların şərikləri var ki, onlar üçün qanuni etdilər...

‫َل ُق ِض َي َب ْي َن ُه ْم‬ ‫َول َْول َكل َِم ُة ا ْل َف ْص ِل‬

Onların arasında mütləq hökm verilmişdi. ← Əgər həlledici söz olmasaydı,

﴾21﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬ َ ۪‫َوا َِّن الظَّ الِم‬
ٌ َ‫ين ل َُه ْم َعذ‬
Şübhəsiz ki, zalımlara gəldikdə, onlar üçün şiddətli bir əzab vardır!

‫َو ُه َو َواق ٌِع ِب ِه ْم‬ َ ۪‫ين ُم ْشفِق‬

‫ين م َِّما َك َس ُبوا‬ َ ۪‫َت َرى الظَّ الِم‬
O, onların başına gələcəkdir. ← Zalımları, qazandıqları şeylərə görə tir-tir əsən görəcəksən.

ِۚ ‫ات ال َْج َّن‬

‫ات‬ ِ ‫ف۪ ي َر ْو َض‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
cənnət bağçaları içindədirlər. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlər isə,

﴾22﴿ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْض ُل الْكَ ۪ب ُير‬

َ ‫ٰذل‬ ‫ل َُه ْم َما َي َشا ٓ ُؤ َن عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬
O əsl böyük lütfdür! ← Rəbbinin dərgahında onlar üçün istədikləri şeylər vardır.
487 əş-Şura surəsi Cüz 25

ۜ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َ ۪‫الل عِ َب َاد ُه الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬ ُ ّٰ‫ِك الَّذ۪ ي ُي َب ِّش ُر ه‬
َ ‫ٰذل‬
İman gətirib yaxşı əməllər edən bəndələrinə, Allahın verdiyi müjdə budur.

‫ُق ْل اَل ٓ َا ْسـَٔلُكُ ْم َعل َْي ِه َا ْج ًرا ا اَِّل ال َْم َو َّد َة فِي ا ْل ُق ْر ٰبى‬
‫َو َم ْن َي ْق َت ِر ْف َح َس َن ًة‬
ۜ
Kim bir yaxşı iş görərsə, ← De: “Mən sizdən ona görə, qohumluq sevgisindən başqa bir ücrət istəmirəm.

﴾23﴿ ‫ور‬
ٌ ُ‫ور َشك‬
ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫َن ِز ْد ل َُه ف۪ َيها ُح ْس ًنا‬
Əlbəttə, Allah bağışlayandır, şükrün əvəzini verəndir!← onun üçün oradakı yaxşılığını (mükafatını) artırarıq!”

ُ ّٰ‫َفا ِْن َي َش ِا ه‬
‫الل َي ْخت ِْم َعلٰ ى َق ْل ِب َك‬ ‫الل َكذِ ًب ۚا‬
ِ ّٰ‫ُون ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
Əgər Allah istəsə, sənin qəlbini möhürləyərdi. ← Yoxsa onlar: “Allaha qarşı yalan uydurdu!” - deyirlər.

﴾24﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬ ۜ ۪‫الل ال َْباطِ َل َو ُي ِح ُّق ال َْح َّق ِبكَ ل َِماتِه‬
ُ ّٰ‫َو َي ْم ُح ه‬
Həqiqətən, O, ürəklərin içini biləndir. ← Allah batili məhv edər və haqqı Öz sözləri ilə gerçəkləşdirər.

﴾25﴿‫ُون‬ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬

َ ‫ات َو َي ْعل َُم َما َت ْف َعل‬ َّ ‫َو َي ْع ُفوا َع ِن‬ ۪‫الت ْو َب َة َع ْن عِ َبادِه‬
َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َي ْق َب ُل‬
Günahları O bağışlayır və sizin nə etdiyinizi bilir. ← O, bəndələrinin tövbəsini də qəbul edəndir.

ۜ ۪‫يد ُه ْم م ِْن َف ْضلِه‬

ُ ‫َو َي ۪ز‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫يب الَّذ‬
ُ ‫َو َي ْس َت ۪ج‬
və Öz lütfündən onlara artırır. ← İman gətirib yaxşı işlər görənlərin duasını qəbul edir,

ٌ ۪‫اب َشد‬
﴾26﴿ ‫يد‬ ٌ َ‫ون ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫َوالْكَ اف ُِر‬
Kafirlərə gəlincə, onlar üçün şiddətli bir əzab vardır!

‫ض‬
ِ ‫ل ََب َغ ْوا فِي اْال َْر‬ ۪‫الر ْز َق لِعِ َبادِه‬
ِّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َْو َب َس َط ه‬
onlar həqiqətən yer üzündə həddi aşardılar. ← Əgər Allah, bəndələrinə ruzini bol etsəydi,

ٌ ‫ِا َّن ُه ِبعِ َبادِه۪ َخ ۪ب‬

ٌ ‫ير َب ۪ص‬
﴾27﴿ ‫ير‬ ‫َولٰكِ ْن ُي َن ِّزلُ ِب َق َدرٍ َما َي َشا ٓ ُء‬
Həqiqətən, O, öz bəndələrindən xəbərdardır, görəndir! ← Lakin O istədiyi qədər endirir.

‫َو َي ْن ُش ُر َر ْح َم َت ُه‬ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي ُي َن ِّزلُ ال َْغ ْي َث م ِْن َب ْعدِ َما َق َنطُ وا‬
Və Öz mərhəmətini yayar. ← Onlar ümidsizliyə düşəndən sonra, yağmur göndərən də Odur.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوم ِْن ٰا َياتِه۪ َخل ُْق‬ ُ ۪‫َو ُه َو ال َْول ُِّي ال َْحم‬
﴾28﴿ ‫يد‬
Göyləri və yeri yaratması da Onun əlamətlərindəndir, ← Himayədar olan, şükrə layiq olan Odur.

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى َج ْمعِ ِه ْم ِا َذا َي َشا ٓ ُء َقد‬

﴾29﴿ ‫ير‬ ‫َو َما َب َّث ف۪ ِيه َما م ِْن َدا ٓ َّب ٍ ۜة‬
Və O istədiyi vaxt onları bir yerə yığmağa qadirdir! ← orada yayıb səpələdiyi canlılarda.

﴾30﴿ ‫۪ير‬
ۜ ٍ ‫َو َي ْع ُفوا َع ْن َكث‬ ‫َو َما ٓ َا َص َابكُ ْم م ِْن ُم ۪ص َيب ٍة َف ِب َما َك َس َب ْت َا ْيد۪ يكُ ْم‬
Və çoxunu da əfv edər. ← Sizə üz verən hər müsibət, öz əllərinizin qazandığı (günahlara) görədir!

ِ ّٰ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن ُدونِ ه‬

﴾31﴿‫الل م ِْن َول ٍِّي َول َن ۪ص ٍير‬ ‫ض‬
ِۚ ‫ين فِي اْال َْر‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْن ُت ْم ِب ُم ْع ِج ۪ز‬
Allahdan başqa sizin nə himayədarınız olar, nə də köməkçiniz! ← Siz (Allahı) yerdə aciz qoya bilməzsiniz.
Cüz 25 əş-Şura surəsi 488

﴾32﴿ ‫َوم ِْن ٰا َيا ِت ِه ال َْج َو ِار فِي ال َْب ْح ِر َك اْال َْع اَل ِ ۜم‬
Dənizdə, dağlar kimi üzən (gəmilər) də Onun əlamətlərindəndir.

ۜ ۪‫َف َيظْ َلل َْن َر َواكِ َد َعلٰ ى ظَ ْه ِره‬ ‫يح‬ ّ ۪ ‫ا ِْن َي َش ْا ُي ْسكِ ِن‬
َ ‫الر‬
onlar da onun (suyun) üzündə durub qalarlar. ← Əgər istəsə, küləyi saxlayar,

ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬
﴾33﴿ ٍۙ‫ات لِكُ ِّل َص َّبارٍ َشكُ ور‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, hər bir səbr edən, şükür edən üçün ibrətlər vardır!

﴾34﴿ ‫۪ير‬
ٍۘ ‫ف َع ْن َكث‬
ُ ‫َا ْو ُيو ِب ْق ُه َّن ِب َما َك َس ُبوا َو َي ْع‬
Yaxud onları, qazandıqları (günahlarına) görə məhv edər və bir çoxunu bağışlayar!

ٍ ‫َما ل َُه ْم م ِْن َم ۪ح‬

﴾35﴿ ‫يص‬ ۜ‫ي ٰا َيا ِت َنا‬ َ ‫ين ُي َجا ِدل‬
ٓ ۪‫ُون ف‬ َ ۪‫َو َي ْعل ََم الَّذ‬
onlar üçün qurtuluş yeri yoxudur! ← Ayələrimiz barəsində mübahisə edənlər bilsinlər ki,

ِ ّٰ‫َو َما عِ ْن َد ه‬
‫الل َخ ْي ٌر َو َا ْب ٰقى‬ ُ ‫َف َما ٓ ُاوت۪ي ُت ْم م ِْن َش ْي ٍء َف َم َت‬
ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬
‫الد ْن َي ۚا‬
Allah yanındakı isə daha yaxşı və daha əbədidir; ← Sizə verilən hər hansı bir şey dünya həyatı zövqüdür.

﴾36﴿ ‫ُون‬ َ ۪‫ِل َّلذ‬

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعلٰ ى َر ِّب ِه ْم َي َت َو َّكل‬
O kəslər üçün ki, iman gətirib öz Rəbbinə təvəkkül edərlər;

َ ‫َو ِا َذا َما َغ ِض ُبوا ُه ْم َي ْغف ُِر‬

﴾37﴿ ‫ون‬ ‫ش‬ ِ ‫ال ْث ِم َوا ْل َف َو‬
َ ‫اح‬ ِ ْ‫ون َك َبآئ َِر ا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َي ْج َتن ُِب‬
qəzəbləndikləri zaman onlar bağışlayarlar, ← və böyük günahlardan və rəzil işlərdən çəkinərlər,

‫الصلٰ و َة‬
َّ ‫اس َت َج ُابوا ل َِر ِّب ِه ْم َو َا َق ُاموا‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ْ ‫ين‬
və o kəslər (üçün) ki, Rəbbinin dəvətini qəbul edərlər, namazı qılarlar,

َ ‫اه ْم ُي ْن ِف ُق‬
﴾38﴿ ‫ون‬ ُ ‫َوم َِّما َر َز ْق َن‬ ‫ورى َب ْي َن ُه ْم‬
ٰ ‫َو َا ْم ُر ُه ْم ُش‬
onlara verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) sərf edərlər. ← işlərini də öz aralarında məsləhətləşirlər,

َ ‫ين ِا َذا ٓ َا َص َاب ُه ُم ال َْب ْغ ُي ُه ْم َي ْن َت ِص ُر‬

﴾39﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Və o kəslər (üçün) ki, zülmə məruz qaldıqda onlar intiqam alarlar.

‫َف َم ْن َع َفا َو َا ْصل ََح‬ ‫َو َج ٰزٓ ُؤا َس ِّي َئ ٍة َس ِّي َئ ٌة ِم ْثل َُه ۚا‬
Ancaq kim (pislik edəni) bağışlasa və barışsa, ← Hər hansı bir pisliyin cəzası onun kimi bir pislikdir.

َ ۪‫ِا َّن ُه اَل ُي ِح ُّب الظَّ الِم‬

﴾40﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َف َا ْج ُر ُه َعلَى ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, O, zalımları sevməz! ← onun mükafatı Allaha aiddir.

﴾41﴿ ‫يل‬
ۜ ٍ ‫ِك َما َعل َْي ِه ْم م ِْن َس ۪ب‬
َ ‫َف ُاو ٰلٓئ‬ ۪‫َول ََم ِن ا ْن َت َص َر َب ْع َد ظُ لْمِ ه‬
onlara heç bir cəza verilməz. ← Kim zülmə məruz qaldıqdan sonra qisasını alarsa,

‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
َ ‫َو َي ْب ُغ‬
‫اس‬
َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬ َ ۪‫يل َعلَى الَّذ‬
َ ‫ين َيظْ ل ُِم‬ ُ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫ِا َّن َما‬
və yer üzündə haqsız yerə azğınlıq edənlərə (verilər). ← Cəza ancaq insanlara zülm edənlərə,

ِ۟ ‫ِك لَمِ ْن َع ْز ِم اْال ُُم‬

﴾43﴿‫ور‬ َ ‫َول ََم ْن َص َب َر َو َغ َف َر ا َِّن ٰذل‬
Əlbəttə, kim səbr edib bağışlasa, bu çox bəyənilən işlərdəndir! ← Onlar üçün şiddətli əzab vardır!
﴾42﴿‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬

ۜ ۪‫َف َما ل َُه م ِْن َول ٍِّي م ِْن َب ْعدِ ه‬ ‫الل‬

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬
ona, (Allahın) Özündən başqa bir himayədar olmaz. ← Allah kimi yoldan çıxardarsa,

ٍۚ ‫ُون َه ْل ِالٰى َم َر ٍّد م ِْن َس ۪ب‬

﴾44﴿‫يل‬ َ ‫َي ُقول‬ ‫اب‬ َ ۪‫َو َت َرى الظَّ الِم‬
َ َ‫ين ل ََّما َر َا ُوا ال َْعذ‬
onlar: “Geri dönməyə bir yol varmı?”-deyərlər. ← Sən zalımları, əzabı gördükləri zaman görəcəksən ki,
489 əş-Şura surəsi Cüz 25

‫ون م ِْن طَ ْر ٍف َخف ٍِّي‬ ُّ ‫ين م َِن‬

َ ‫الذ ِّل َي ْنظُ ُر‬ َ ۪‫َخاشِ ع‬ ‫ون َعل َْي َها‬
َ ‫َو َت ٰر ُيه ْم ُي ْع َر ُض‬
zillətdən boyunlarını büküb gizlin-gizlin baxırlar.←Ona (cəhənnəmə) göstərildikləri zaman görərsən ki,

َ ‫ا َِّن ال َْخاسِ ۪ر‬

‫ين‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
“Həqiqətən, ziyan çəkənlər, ← İman gətirənlər deyəcəklər:

ٍ ۪‫اب ُمق‬
﴾45﴿‫يم‬ ٍ َ‫ين ف۪ ي َعذ‬
َ ۪‫َا اَل ٓ ا َِّن الظَّ الِم‬ ‫ين َخسِ ُروٓا َا ْن ُف َس ُه ْم َو َا ْهل۪ ِيه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
َ ۪‫الَّذ‬
Bilin ki, şübhəsiz, zalımlar daimi əzabdadırlar.← qiyamət günü özlərini və ailələrini ziyana salanlardır!”

﴾46﴿‫يل‬
ۜ ٍ ‫الل َف َما ل َُه م ِْن َس ۪ب‬
ُ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْضل ِِل ه‬ ِ ّٰ‫ان ل َُه ْم م ِْن َا ْول َِيا ٓ َء َي ْن ُص ُرو َن ُه ْم م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬ َ ‫َو َما َك‬
Allahın zəlalətə saldığı kimsə üçün bir yol yoxdur! ← Allahdan başqa, onlara yardım edəcək dostlar yoxdur.

ِ ّٰ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي َي ْو ٌم اَل َم َر َّد ل َُه م َِن ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ا ِْس َت ۪ج ُيبوا ل َِر ِّبكُ ْم‬
...Allah tərəfindən, geri qayıdışı olmayan bir gün gəlməmişdən əvvəl! ← Rəbbinizin dəvətini qəbul edin...

﴾47﴿ ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن َن ۪ك ٍير‬ ٍ‫َما لَكُ ْم م ِْن َمل َْج ٍا َي ْو َمئِذ‬
və sizin üçün inkar etməyə heç bir imkan olmaz! ← O gün sizin üçün heç bir sığınacaq olmaz,

ۜ‫َف َما ٓ َا ْر َس ْل َناكَ َعل َْي ِه ْم َحف۪ يظً ا‬ ‫َفا ِْن َا ْع َر ُضوا‬
Biz səni onlara gözətçi göndərməmişik. ← Əgər üz döndərsələr (ürəyini qısma).

‫ان م َِّنا َر ْح َم ًة‬ ِ ْ‫َو ِا َّنا ٓ ِا َذا ٓ َا َذ ْق َنا ا‬

َ ‫ال ْن َس‬ ‫ا ِْن َعل َْي َك ا اَِّل ال َْب اَل ُغ‬
Əgər Biz insana Özümüzdən bir mərhəmət daddırsaq, ← Sənin üzərinə düşən ancaq təbliğ etməkdir.

‫َوا ِْن ُت ِص ْب ُه ْم َس ِّي َئ ٌة ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬ ۜ‫َف ِر َح ِب َها‬
Əgər onlara, öz əlləri ilə təqdim etdiklərinə görə bir pislik toxunsa, ← ona görə sevinər.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫للِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬ ﴾48﴿ ‫ور‬
ٌ ‫ان َك ُف‬ ِ ْ‫َفا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Göylərin və yerin hökmü Allahındır. ← insan, həqiqətən, nankordur!

﴾49﴿ ‫ور‬ ُّ ‫َي َه ُب ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء ِا َنا ًثا َو َي َه ُب ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء‬
َ ‫الذ ُك‬ ‫َي ْخل ُُق َما َي َشا ٓ ُء‬
istədiyinə qız verir, istədiyinə də oğlan verir. ← O, istədiyini yaradır,

ً ۪‫َو َي ْج َع ُل َم ْن َي َشا ٓ ُء َعق‬

ۜ‫يما‬ ‫َا ْو ُي َز ِّو ُج ُه ْم ُذ ْك َرا ًنا َو ِا َنا ًث ۚا‬
İstədiyini də sonsuz edir. ← Yaxud onlara hər ikisindən oğlan və qız verir.

ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬

ٌ ۪‫يم َقد‬
﴾50﴿ ‫ير‬
Şübhəsiz ki, O (hər şeyi) biləndir, (hər şeyə) qadirdir!

ٍ ‫َا ْو م ِْن َو َرا ٓ ِ۬ئ ِح َج‬

‫اب‬ ‫الل ا اَِّل َو ْح ًيا‬
ُ ّٰ‫ان ل َِب َش ٍر َا ْن ُيكَ ّل َِم ُه ه‬
َ ‫َو َما َك‬
yaxud pərdə arxasından, ← Allah bəşər övladı ilə ancaq vəhylə danışar,

ِ ‫َف ُي‬
‫وح َي ِبا ِْذنِه۪ َما َي َشا ٓ ُء‬ ً‫َا ْو ُي ْرسِ َل َر ُس ا‬
‫ول‬
o da Allahın izni ilə Onun istədiyini vəhy edər. ← ya da bir elçi (mələk) göndərər ki,

ٌ ‫ِا َّن ُه َعل ٌِّي َح ۪ك‬

﴾51﴿ ‫يم‬
Həqiqətən, O ucadır, hikmət sahibidir!
Cüz 25 əz-Zuxruf surəsi 490

‫ان‬
ُ ‫يم‬
َ ‫ال‬ ُ ‫َما ُك ْن َت َت ْد ۪ري َما الْكِ َت‬
۪ ْ‫اب َول ا‬ ً ‫ِك َا ْو َح ْي َنا ٓ ِال َْي َك ُر‬
ۜ‫وحا م ِْن َا ْم ِر َنا‬ َ ‫َو َكذٰ ل‬
Sən, kitab ya da iman nədir bilmirdin. ← Beləcə sənə, əmrimizdən olan bir vəhy göndərdik.

ۜ‫َن ْهد۪ ي ِبه۪ َم ْن َن َشا ٓ ُء م ِْن عِ َبا ِد َنا‬ ً ‫َولٰكِ ْن َج َع ْل َن ُاه ُن‬
‫ورا‬
onunla bəndələrimizdən dilədiyimizi haqq yola qovuşduraq. ← Lakin Biz onu bir nur etdik ki,

ٍ ‫ي ِالٰى ِص َر‬
ٍۙ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾52﴿ ‫يم‬ ٓ ۪‫َو ِا َّن َك َل َت ْهد‬
Şübhəsiz, sən düz yola yönəldirsən.

ِ ّٰ‫َا اَل ِالَى ه‬

ُ ‫الل َت ۪ص ُير اْال ُُم‬
﴾53﴿‫ور‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل الَّذ۪ ي ل َُه َما فِي‬ ِ ‫ِص َر‬
ِ ّٰ‫اط ه‬
Bil ki, işlər Allaha qayıdacaqdır! ← O Allahın yoluna ki, göylərdə və yerdə nə varsa Onundur.

‫ور ُة ال ُّز ْخ ُر ِف‬

َ ‫﴾ ُس‬43﴿
əz-Zuxruf (Qızıl bəzəklər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 89 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫ِا َّنا َج َع ْل َن ُاه ُق ْر ٰء ًنا َع َر ِب ًّيا‬ ﴾2﴿ ‫ين‬ ِۙ ‫اب ال ُْم ۪ب‬ِ ‫َوالْكِ َت‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Biz onu, ərəbcə Quran etdik ki, ← Açıq-aydın Kitaba and olsun ki, ← Ha, Mim!

ٌ ‫ل ََعل ٌِّي َح ۪ك‬

﴾4﴿ ‫يم‬ ِ ‫ي ُا ِّم الْكِ َت‬
‫اب ل ََد ْي َنا‬ ٓ ۪‫َو ِا َّن ُه ف‬ َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬
﴾3﴿ ‫ُون‬
(O,) çox ucadır, hikmətlidir. ← Şübhəsiz ki, o, dərgahımızdakı ana kitabdadır. ← bəlkə siz anlaya biləsiniz.

ِّ ‫َا َف َن ْض ِر ُب َع ْنكُ ُم‬

َ ۪‫الذ ْك َر َص ْف ًحا َا ْن ُك ْن ُت ْم َق ْو ًما ُم ْس ِرف‬
﴾5﴿ ‫ين‬
Həddi aşan bir qövmsünüz deyə, Zikri (Quranı) sizə təbliğ etməyə son qoyaqmı?!

﴾7﴿‫۪يه ْم م ِْن َن ِب ٍّي اِل َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

ِ ‫َو َما َي ْات‬ ﴾6﴿‫۪ين‬
َ ‫َو َك ْم َا ْر َس ْل َنا م ِْن َن ِب ٍّي فِي اْال ََّول‬
Özlərinə gələn bir peyğəmbərə ancaq istehza edirdilər!← Əvvəlkilərə də neçə-neçə peyğəmbərlər göndərdik.

﴾8﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َم ٰضى َم َث ُل اْال ََّول‬ ‫َف َا ْهلَكْ َنا ٓ َا َش َّد ِم ْن ُه ْم َبطْ ًشا‬
Əvvəlkilərin vəziyyəti ötüb keçmişdir. ← Onlardan daha qüvvətli olanları da məhv etdik.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َم ْن َخل ََق‬ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم‬
“Göyləri və yeri kim yaratmışdır?” ← Həqiqətən, əgər onlardan soruşsan ki:

ُ ۪‫ل ََي ُقول َُّن َخ َل َق ُه َّن ال َْع ۪ز ُيز ال َْعل‬

﴾9﴿ ‫يم‬
mütləq deyəcəklər: “Onları, yenilməz qüvvət sahibi olan, (hər şeyi) bilən (Allah) yaratmışdır!”

َ ‫َو َج َع َل لَكُ ْم ف۪ َيها ُس ُبل ل ََعلَّكُ ْم َت ْه َت ُد‬

﴾10﴿ ‫ون‬ َ ‫َالَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
‫ض َم ْه ًدا‬
və orada sizin üçün yollar yaratdı ki, bəlkə düz gedə biləsiniz. ← O ki, yeri sizin üçün beşik etdi,
491 əz-Zuxruf surəsi Cüz 25

‫َف َا ْن َش ْر َنا ِبه۪ َبل َْد ًة َم ْي ًت ۚا‬ ٍۚ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء ِب َق َدر‬
َّ ‫َوالَّذ۪ ي َن َّزلَ م َِن‬
Beləcə onunla ölü bir məmləkəti diriltdik. ← O (Allah) ki, göydən lazımı miqdarda su endirdi.

﴾11﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُت ْخ َر ُج‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Siz də (qəbirlərinizdən) belə çıxardılacaqsınız!

﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫ام َما َت ْر َك ُب‬
ِ ‫ال ْن َع‬ ِ ‫َو َج َع َل لَكُ ْم م َِن ا ْل ُفل‬
َ ْ‫ْك َو ا‬ َ ‫َوالَّذ۪ ي َخل ََق اْال َْز َو‬
‫اج ُكل ََّها‬
və sizin üçün mindiyiniz gəmiləri və heyvanları yaratdı ki,← O (Allah) ki, cütlərin hamısını yaratdı,

‫اس َت َو ْي ُت ْم َعل َْي ِه‬

ْ ‫ُث َّم َتذْ ُك ُروا ن ِْع َم َة َر ِّبكُ ْم ِا َذا‬ ِ ‫ِل َت ْس َت ُوا َعلٰ ى ظُ ُه‬
۪‫وره‬
sonra üzərinə oturduğunuz zaman Rəbbinizin nemətini xatırlayasınız, ← onun üzərinə minəsiniz,

﴾13﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َما ُك َّنا ل َُه ُم ْق ِرن‬ ‫ان الَّذ۪ ي َس َّخ َر َل َنا ٰهذَ ا‬
َ ‫َو َت ُقولُوا ُس ْب َح‬
bizim onlara gücümüz çatmazdı. ← və deyəsiniz: “Bunları bizə ram edən (Allah) pakdır, müqəddəsdir!

َ ‫َو ِا َّنا ٓ ِالٰى َر ِّب َنا ل َُم ْن َقل ُِب‬

﴾14﴿ ‫ون‬
Həqiqətən, biz Rəbbimizin hüzuruna qayıdacağıq!”

﴾15﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ور ُم ۪ب‬
ٌ ‫ان لَكَ ُف‬ ِ ْ‫ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ۜ‫َو َج َعلُوا ل َُه م ِْن عِ َبادِه۪ ُج ْز ًءا‬
Həqiqətən, insan açıq-aşkar nankordur!← Onlar isə, Onun bəndələrindən bəzilərini Ona isnad etdilər.

﴾16﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َا ْص ٰفيكُ ْم ِبال َْبن‬ ٍ ‫َا ِم ا َّت َخذَ م َِّما َي ْخل ُُق َب َن‬
‫ات‬
oğlanları sizin üçün seçdi?! ← Yoxsa O, yaratdıqlarından qızları Özünə götürüb,

ٌ ‫ظَ َّل َو ْج ُه ُه ُم ْس َو ًّدا َو ُه َو َك ۪ظ‬

﴾17﴿‫يم‬ َّ ‫َو ِا َذا ُب ِّش َر َا َح ُد ُه ْم ِب َما َض َر َب ل‬
‫ِلر ْح ٰم ِن َم َث اًل‬
qəzəblənmiş bir halda üzləri qapqara olar.← Onlardan birinə, Rəhmana isnad etdikləri (qız uşağı) ilə
müjdə verildiyi zaman,

﴾18﴿ ‫ين‬ ِ ‫َا َو َم ْن ُي َن َّش ُ۬ؤا فِي ال ِْحل َْي ِة َو ُه َو فِي ال ِْخ َص‬
ٍ ‫ام َغ ْي ُر ُم ۪ب‬
Bərbəzək içində böyüdülən və mübahisə zamanı açıq danışa bilməyən kimsələrimi (isnad edirlər)?

‫َا َش ِه ُدوا َخ ْل َق ُه ْم‬

Onların yaradılışına şahidmi olmuşlar?! ← Rəhmanın qulları olan mələkləri dişi saydılar.
َّ ‫ين ُه ْم عِ َب ُاد‬
ۜ‫الر ْح ٰم ِن ِا َنا ًثا‬ َ ۪‫َو َج َعلُوا ال َْملٰ ٓئِكَ َة الَّذ‬

﴾19﴿ ‫ُون‬
َ ‫َس ُتكْ َت ُب َش َه َاد ُت ُه ْم َو ُي ْسـَٔل‬
Onların şahidliyi yazılacaq və (bu barədə) sorğu-sual olunacaqlar!

‫اه ْم‬
ُ ‫الر ْح ٰم ُن َما َع َب ْد َن‬
َّ ‫َو َقالُوا ل َْو َشا ٓ َء‬
Onlar dedilər: “Əgər Rəhman istəsəydi, biz onlara (mələklərə) ibadət etməzdik!”

﴾20﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُه ْم ا اَِّل َي ْخ ُر ُص‬ ‫ْم‬
ۗ ٍ ‫ِك م ِْن عِ ل‬
َ ‫َما ل َُه ْم ِبذٰ ل‬
Onlar ancaq yalan danışarlar. ← Buna aid onların heç bir biliyi yoxdur.

َ ُ‫َف ُه ْم ِبه۪ ُم ْس َت ْمسِ ك‬

﴾21﴿ ‫ون‬ ۪‫اه ْم كِ َت ًابا م ِْن َق ْبلِه‬
ُ ‫َا ْم ٰا َت ْي َن‬
beləcə onlar ona istinad edirlər?! ← Yoxsa onlara, bundan əvvəl bir kitab vermişik,

َ ‫ارهِ ْم ُم ْه َت ُد‬
﴾22﴿‫ون‬ ٓ ٰ‫َو ِا َّنا َعل‬
ِ ‫ى ٰا َث‬ ‫ى ُا َّم ٍة‬
ٓ ٰ‫َب ْل َقالُوٓا ِا َّنا َو َج ْد َنا ٓ ٰا َبا ٓ َء َنا َعل‬
Biz də onların arxasınca gedirik!”.←Xeyr. Onlar deyirlər ki: “Biz atalarımızı bir din üzərində gördük.
Cüz 25 əz-Zuxruf surəsi 492

‫ِك ف۪ ي َق ْر َي ٍة م ِْن َنذ۪ ٍير‬

َ ‫ِك َما ٓ َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
َ ‫َو َكذٰ ل‬
Beləcə səndən əvvəl hər hansı bir məmləkətə xəbərdar edən birini göndərdikmi,

‫ى ُا َّم ٍة‬
ٓ ٰ‫ِا َّنا َو َج ْد َنا ٓ ٰا َبا ٓ َء َنا َعل‬ ٓ ‫وها‬
َ ‫اِل َقالَ ُم ْت َر ُف‬
“Biz atalarımızı, bir din üzərində gördük. ← oranın rəfah içindəki sakinləri ancaq (belə) dedilər:

َ ‫ارهِ ْم ُم ْق َت ُد‬
﴾23﴿ ‫ون‬ ٓ ٰ‫َو ِا َّنا َعل‬
ِ ‫ى ٰا َث‬
Biz də onların ardınca getməkdəyik!”

‫َقالَ َا َول َْو ِج ْئ ُتكُ ْم ِب َا ْه ٰدى م َِّما َو َج ْد ُت ْم َعل َْي ِه ٰا َبا ٓ َء ُك ْ ۜم‬
O demişdi: “Əgər sizə, atalarınızın sitayiş etdiyini gördüyünüz (din)dən daha doğrusunu gətirsəm necə?!”

﴾24﴿ ‫ون‬ َ ‫َقالُوٓا ِا َّنا ِب َما ٓ ُا ْرسِ ْل ُت ْم ِبه۪ َكاف ُِر‬

Onlar: “Biz sizinlə göndərilənləri inkar edirik!” - dedilər.

َ۟ ‫ان َعاق َِب ُة ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾25﴿ ‫ين‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َفا ْنظُ ْر َك ْي‬ ‫َفا ْن َت َق ْم َنا ِم ْن ُه ْم‬
Bir gör (peyğəmbərləri) yalançı sayanların axırı necə oldu! ← Buna görə də Biz onlardan intiqam aldıq.

َ ‫ِا َّنن۪ي َب َرا ٓ ٌء م َِّما َت ْع ُب ُد‬

﴾26﴿ ‫ون‬ ٓ ‫ل ۪بي ِه َو َق ْوم ِ۪ه‬
َ ِ‫يم ا‬
ُ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ا ِْب ٰره‬
“Mən sizin ibadət etdiklərinizdən tamamilə uzağam; ← Bir zaman İbrahim atasına və qövmünə demişdi:

ِ ۪‫َف ِا َّن ُه َس َي ْهد‬

﴾27﴿ ‫ين‬ ‫ا اَِّل الَّذ۪ ي َفطَ َرن۪ي‬
Şübhəsiz ki, O məni doğru yola yönəldəcəkdir!” ← Yalnız məni yaradan (Allahdan) başqa!

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬ ۪‫َو َج َعل ََها َكل َِم ًة َباق َِي ًة ف۪ ي َع ِق ِبه‬
bəlkə, onlar qayıdalar! ← (İbrahim) onu, öz nəsli arasında həmişəlik qalan bir söz etdi ki,

﴾29﴿ ‫ين‬
ٌ ‫َح ّٰتى َجا ٓ َء ُه ُم ال َْح ُّق َو َر ُسولٌ ُم ۪ب‬ ‫َب ْل َم َّت ْع ُت ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َو ٰا َبا ٓ َء ُه ْم‬
özlərinə, haqq və bəyan edən bir peyğəmbər gələnədək! ← Xeyr, bunlara və onların atalarına nemət verdim,

َ ‫ٰهذَ ا سِ ْح ٌر َو ِا َّنا ِبه۪ َكاف ُِر‬

﴾30﴿ ‫ون‬ ‫َول ََّما َجا ٓ َء ُه ُم ال َْح ُّق َقالُوا‬
“Bu sehrdir və biz onu inkar edirik!” ← Onlara haqq (Quran) gəldiyi zaman dedilər:

ٍ ‫َعلٰ ى َر ُج ٍل م َِن ا ْل َق ْر َي َت ْي ِن َع ۪ظ‬

﴾31﴿ ‫يم‬ ‫َو َقالُوا ل َْول ُن ِّزلَ ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا ُن‬
...iki şəhərdən olan böyük bir adama?” ← Onlar dedilər: “Bu Quran nazil edilməli deyildimi...

ُّ ‫يش َت ُه ْم فِي ال َْح ٰيو ِة‬

‫الد ْن َيا‬ َ ۪‫َن ْح ُن َق َس ْم َنا َب ْي َن ُه ْم َمع‬ َ ‫َا ُه ْم َي ْقسِ ُم‬
‫ون َر ْح َم َت َر ِّب َك‬
Dünya həyatındakı dolanacaqlarını onların arasında Biz bölüşdürdük. ← Sənin Rəbbinin mərhəmətini onlarmı
paylaşdırırlar?!

ۜ‫ل َِي َّت ِخذَ َب ْع ُض ُه ْم َب ْع ًضا ُس ْخ ِر ًّيا‬ ٍ ‫ض َد َر َج‬

‫ات‬ ٍ ‫َو َر َف ْع َنا َب ْع َض ُه ْم َف ْو َق َب ْع‬
bir qismi digərlərinə iş gördürsünlər. ← Bəzilərinin dərəcələrini digərlərindən üstün tutduq ki,

ِ ‫اس ُا َّم ًة َو‬

‫اح َد ًة‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ُ‫﴾ َول َْو اَل ٓ َا ْن َيك‬32﴿‫ون‬
َ ‫َو َر ْح َم ُت َر ِّب َك َخ ْي ٌر م َِّما َي ْج َم ُع‬
Əgər insanların bir ümmət olmaq (ehtimalı) olmasaydı,← Rəbbinin mərhəməti, onların yığdığı şeylərdən daha
yaxşıdır!

﴾33﴿‫ون‬
َ ‫ار َج َعل َْي َها َيظْ َه ُر‬
ِ ‫َو َم َع‬ ‫ِض ٍة‬
َّ ‫الر ْح ٰم ِن ل ُِب ُيوت ِِه ْم ُس ُق ًفا م ِْن ف‬
َّ ‫ل ََج َع ْل َنا ل َِم ْن َيكْ ُف ُر ِب‬
üzərinə çıxdıqları nərdivanları da. ← Rəhmanı inkar edənlərin evlərinin tavanlarını gümüşdən edərdik,
493 əz-Zuxruf surəsi Cüz 25

﴾34﴿ ‫َول ُِب ُيوت ِِه ْم َا ْب َو ًابا َو ُس ُر ًرا َعل َْي َها َي َّتكِ ُؤ َن‬
Evlərinin qapılarını və üzərinə söykəndikləri taxtları da (gümüşdən düzəldərdik).

َ ۪‫ال ِخ َر ُة عِ ْن َد َر ِّب َك ِلل ُْم َّتق‬

﴾35﴿‫ين‬ ٰ ْ‫َو ا‬ ُّ ‫اع ال َْح ٰيو ِة‬
ۜ‫الد ْن َيا‬ َ ‫َو ُز ْخ ُر ًفاۜ َوا ِْن ُكلُّ ٰذل‬
ُ ‫ِك ل ََّما َم َت‬
Axirət isə Rəbbinin qatında müttəqilər üçündür!← Və Zinət! Həqiqətən bütün bunlar dünya həyatı malıdır.

﴾36﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ض ل َُه َش ْيطَ ا ًنا َف ُه َو ل َُه َق ۪ر‬
ْ ‫ُن َق ِّي‬ ‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫ش َع ْن ذ ِْك ِر‬
ُ ‫َو َم ْن َي ْع‬
Şeytanı ona calayarıq və o, onun yaxın dostu olar. ← Kim Rəhmanın zikrindən boyun qaçırsa,

﴾37﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َا َّن ُه ْم ُم ْه َت ُد‬
َ ‫َو َي ْح َس ُب‬ ‫يل‬ َّ ‫َو ِا َّن ُه ْم ل ََي ُص ُّدو َن ُه ْم َع ِن‬
ِ ‫الس ۪ب‬
onlar isə özlərinin haqq yolda olduqlarını zənn edərlər! ← Əlbəttə onlar (Şeytanlar) onları yoldan çıxardar,

َ‫ى ِا َذا َجا ٓ َء َنا َقال‬

ٓ ‫َح ّٰت‬
Nəhayət, o, bizə (hüzurumuza) gəldiyi zaman deyər:

﴾38﴿ ‫ين‬
ُ ‫س ا ْل َق ۪ر‬
َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫َيا ل َْي َت َب ْين۪ي َو َب ْي َن َك ُب ْع َد ال َْم ْش ِر َق ْي ِن‬
O nə pis yoldaşdır!”← “Kaş ki, mənimlə sənin aranda iki şərq (arasındakı) uzaqlıq olaydı.

﴾39﴿‫ون‬
َ ‫اب ُم ْش َت ِر ُك‬
ِ َ‫ا ِْذ ظَ ل َْم ُت ْم َا َّنكُ ْم فِي ال َْعذ‬ ‫َول َْن َي ْن َف َعكُ ُم ال َْي ْو َم‬
...zülm etdiyinizə görə əzabda sizin ortaq olmağınız! ← Bu gün sizə heç bir fayda verməz...

﴾40﴿ ‫ين‬ َ ‫َا ْو َت ْهدِ ي ال ُْع ْم َي َو َم ْن َك‬

ٍ ‫ان ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬ ُّ ‫َا َف َا ْن َت ُت ْسمِ ُع‬
‫الص َّم‬
Yaxud korları və açıq-aşkar zəlalətdə olanı doğru yola yönəldə bilərsən?! ← Sən karlara eşitdirə bilərsənmi?!

َ ‫َف ِا َّنا ِم ْن ُه ْم ُم ْن َتق ُِم‬

﴾41﴿ ‫ون‬ ‫َفا َِّما َنذْ َه َب َّن ِب َك‬
Biz onlardan mütləq intiqam alacağıq! ← Əgər səni götürüb aparsaq,

َ ‫َف ِا َّنا َعل َْي ِه ْم ُم ْق َتدِ ُر‬

﴾42﴿ ‫ون‬ ُ ‫َا ْو ُن ِر َي َّن َك الَّذ۪ ي َو َع ْد َن‬
‫اه ْم‬
Həqiqətən, Biz onların üzərində müqtədirik! ← Yaxud onlara vəd etdiyimizi (əzabı) sənə göstərəcəyik.

ٍ ‫ِا َّن َك َعلٰ ى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾43﴿ ‫يم‬ ‫ي ُا ۫و ِح َي ِال َْي َك‬
ٓ ۪‫اس َت ْمسِ ْك ِبالَّذ‬
ْ ‫َف‬
Həqiqətən, sən doğru yol üzərindəsən! ← Buna görə də özünə vəhy olunandan (Qurandan) yapış.

﴾44﴿ ‫ُون‬
َ ‫َو َس ْو َف ُت ْسـَٔل‬ َ ‫َك َو ِل َق ْوم‬
‫ِك‬ َ ‫َو ِا َّن ُه لَذِ ْك ٌر ل‬
Mütləq sorğu-sual olunacaqsınız! ← Şübhəsiz ki, o (Quran), sən və sənin qövmün üçün bir öyüddür.

﴾45﴿‫ون‬ َّ ِ‫َا َج َع ْل َنا م ِْن ُدون‬

َ ‫الر ْح ٰم ِن ٰال َِه ًة ُي ْع َب ُد‬ ۗ ‫ِك م ِْن ُر ُس ِل َنا‬
َ ‫َو ْسـَٔ ْل َم ْن َا ْر َس ْل َنا م ِْن َق ْبل‬
Rəhmandan başqa ibadət edilən tanrılarmı etmişik?←Səndən əvvəl göndərdiyimiz peyğəmbərlərimizdən soruş;

َ ۪‫َف َقالَ ِا ّن۪ي َر ُسولُ َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾46﴿‫ين‬ ۬ َ‫وسى ِب ٰا َيا ِت َنا ٓ ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َو َم ا‬
۪‫لئِه‬ ٰ ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُم‬
O demişdi: “Mən aləmlərin Rəbbinin elçisiyəm!”←Musanı, möcüzələrimizlə Firon və onun əyanlarının
yanına göndərmişdik.

َ ُ‫ِا َذا ُه ْم ِم ْن َها َي ْض َحك‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ٓ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم ِب ٰا َيا ِت َنا‬
onlar dərhal bunlara gülmüşdülər. ← (Musa) möcüzələrimizi onlara gətirdiyi zaman,
Cüz 25 əz-Zuxruf surəsi 494

﴾48﴿‫ون‬
َ ‫اب ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬
ِ َ‫اه ْم ِبال َْعذ‬
ُ ‫َو َا َخذْ َن‬ ‫َو َما ُن ۪ر ِيه ْم م ِْن ٰا َي ٍة ا اَِّل هِ َي َا ْك َب ُر م ِْن ُا ْخت َِه ۘا‬
Onları əzabla yaxaladıq ki, bəlkə, qayıdalar! ← Onlara ancaq bir-birindən böyük möcüzələr göstərdik.

َ‫ْاد ُع َل َنا َر َّب َك ِب َما َع ِه َد عِ ْن َدك‬ ِ ‫الس‬

‫اح ُر‬ َّ ‫َو َقالُوا َيا ٓ َا ُّي َه‬
Səninlə olan əhdi hörmətinə, bizim üçün Rəbbinə dua et. ← Onlar dedilər: “Ey sehrbaz!

َ ‫اب ِا َذا ُه ْم َي ْنكُ ُث‬

﴾50﴿ ‫ون‬ َ َ‫َفل ََّما َك َش ْف َنا َع ْن ُه ُم ال َْعذ‬ َ ‫ِا َّن َنا ل َُم ْه َت ُد‬
﴾49﴿ ‫ون‬
Biz onları əzabdan qurtaran kimi, onlar dərhal sözlərindən döndülər. ← Biz mütləq doğru yola gələcəyik!”

‫ِص َر‬
ْ ‫ْك م‬
ُ ‫س ل۪ي ُمل‬
َ ‫َيا َق ْو ِم َال َْي‬ َ‫َو َن ٰادى ف ِْر َع ْو ُن ف۪ ي َق ْومِه۪ َقال‬
“Ey qövmüm! Misir səltənəti mənim deyilmi?! ← Firon öz qövmünə səslənərək dedi:

َ ‫َا َف اَل ُت ْب ِص ُر‬

﴾51﴿ ‫ون‬ ‫ار َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت ۪ۚي‬ َ ْ‫َو ٰهذِ ِه ا‬
ُ ‫ال ْن َه‬
Siz görmürsünüzmü?! ← Bu çaylar da altımdan axır.

﴾52﴿ ‫ين‬ ٌ ‫الَّذ۪ ي ُه َو َم ۪ه‬

ُ ‫ين َو اَل َيكَ ُاد ُي ۪ب‬ ‫َا ْم َا َن ۬ا َخ ْي ٌر م ِْن ٰهذَ ا‬
O ki, az qala açıq danışa bilməyən bir zavallıdır. ← Yaxud mən bundan daha yaxşı deyiləmmi?!

﴾53﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َا ْو َجا ٓ َء َم َع ُه ال َْملٰ ٓئِكَ ُة ُم ْق َت ِرن‬ ‫َفل َْو اَل ٓ ُا ْلق َِي َعل َْي ِه َا ْس ِو َر ٌة م ِْن َذ َه ٍب‬
və ya onunla birlikdə bir-biri ardına mələklər gəlməyib?!” ← Niyə onun üstünə qızıl bilərziklər atılmayıb,

‫وه‬
ُ ‫اع‬
ُ َ‫َفاَط‬ ‫ف َق ْو َم ُه‬
َّ ‫اس َت َخ‬
ْ ‫َف‬
Onlar da ona itaət etdilər. ← Beləliklə, (Firon) öz qövmünü aldatdı.

‫َفل ََّما ٓ ٰا َس ُفو َنا ا ْن َت َق ْم َنا ِم ْن ُه ْم‬ َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو ًما َفاسِ ق‬
﴾54﴿ ‫ين‬
Onlar Bizi qəzəbləndirdiyi vaxt onlardan intiqam aldıq, ← Həqiqətən, onlar fasiq bir qövm idilər!

َ ‫ِل ِخ ۪ر‬
﴾56﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫اه ْم َس َل ًفا َو َم َثل ل ا‬
ُ ‫َف َج َع ْل َن‬ َ ۪‫اه ْم َا ْج َمع‬
﴾55﴿ ‫ين‬ ُ ‫َف َا ْغ َر ْق َن‬
Beləcə onları, sonradan gələnlərə ibrət dərsi və misal etdik. ← və onların hamısını (suya) qərq etdik.

َ ‫ِا َذا َق ْو ُم َك ِم ْن ُه َي ِص ُّد‬

﴾57﴿ ‫ون‬ ‫َول ََّما ُض ِر َب ْاب ُن َم ْر َي َم َم َث اًل‬
sənin qövmün dərhal sevincdən güldü. ← Məryəm oğlu (İsa) misal çəkildiyi zaman,

‫ل‬
ۜ ً‫َك ا اَِّل َج َد ا‬
َ ‫وه ل‬
ُ ‫َما َض َر ُب‬ ‫َو َقالُوٓا َء ٰال َِه ُت َنا َخ ْي ٌر َا ْم ُه َو‬
Bunu sənə yalnız höcətləşmək üçün dedilər. ← Onlar dedilər: “Bizim tanrılarımızmı yaxşıdır, yoxsa o?!”

َ ‫َب ْل ُه ْم َق ْو ٌم َخ ِص ُم‬
﴾58﴿ ‫ون‬
Xeyr, onlar höcətləşən bir qövmdürlər!

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬

﴾59﴿ ‫يل‬ ٓ ‫َو َج َع ْل َن ُاه َم َث اًل ل َِبن‬ ‫ا ِْن ُه َو ا اَِّل َع ْب ٌد َا ْن َع ْم َنا َعل َْي ِه‬
və onu İsrail oğullarına nümunə etdik. ← O (İsa), ancaq nemət verdiyimiz bir bəndədir,

﴾60﴿ ‫ون‬ ِ ‫َول َْو َن َشا ٓ ُء ل ََج َع ْل َنا ِم ْنكُ ْم َملٰ ٓئِكَ ًة فِي اْال َْر‬
َ ‫ض َي ْخ ُل ُف‬
Əgər istəsəydik, yer üzündə, sizin əvəzinizə gələcək mələklər yaradardıq.
495 əz-Zuxruf surəsi Cüz 25

ٌ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾61﴿‫يم‬ ٌ ‫ون ٰهذَ ا ِص َر‬
ۜ ِ ‫َف اَل َت ْم َت ُر َّن ِب َها َوا َّت ِب ُع‬ ‫اع ِة‬ َّ ‫َو ِا َّن ُه لَعِ ل ٌْم ل‬
َ ‫ِلس‬
Ona şübhə etməyin və Mənə tabe olun. Bu, doğru yoldur!←Şübhəsiz ki, o, qiyamət üçün bir əlamətdir.

ٌ ‫ِا َّن ُه لَكُ ْم َع ُد ٌّو ُم ۪ب‬

﴾62﴿ ‫ين‬ ‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫َو اَل َي ُص َّد َّنكُ ُم‬
Şübhəsiz ki, o, sizin açıq-aşkar düşməninizdir! ← Şeytan sizi yoldan çıxartmasın.

‫َق ْد ِج ْئ ُتكُ ْم ِبال ِْحكْ َم ِة‬ ِ ‫يسى ِبال َْب ِّي َن‬
َ‫ات َقال‬ ٰ ۪‫َول ََّما َجا ٓ َء ع‬
“Həqiqətən, mən sizə hikmət gətirmişəm, ← İsa açıq-aşkar möcüzələr gətirdiyi zaman dedi:

ُ ‫الل َو َا ۪ط‬
﴾63﴿ ِ‫يعون‬ َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ‫ون ف۪ ي ِۚه‬
َ ‫ض الَّذ۪ ي َت ْخ َت ِل ُف‬
َ ‫َو اِل َُب ِّي َن لَكُ ْم َب ْع‬
Allahdan qorxun və mənə itaət edin!←və (gəldim ki,) ixtilafda olduğunuz məsələlərin bəzisini sizə izah edim.

ٌ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾64﴿ ‫يم‬ ٌ ‫وه ٰهذَ ا ِص َر‬
ُ ‫اع ُب ُد‬
ْ ‫َف‬ ‫الل ُه َو َر ۪ ّبي َو َر ُّبكُ ْم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Elə isə, Ona ibadət edin. Bu, doğru yoldur!”←Şübhəsiz, Allah mənim də Rəbbim, sizin də Rəbbinizdir.

﴾65﴿‫۪يم‬
ٍ ‫اب َي ْو ٍم َال‬ َ ۪‫َف َو ْي ٌل ِل َّلذ‬
ِ َ‫ين ظَ ل َُموا م ِْن َعذ‬ ‫اب م ِْن َب ْين ِِه ْم‬
ُ ‫َف اْال َْح َز‬
َ ‫اخ َتل‬
ْ ‫َف‬
Acı bir günün əzabından o zalımların vay halına!← Amma onların arasından çıxan firqələr ixtilafa düşdü.

﴾66﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن َت ْات َِي ُه ْم َب ْغ َت ًة َو ُه ْم اَل َي ْش ُع ُر‬ ‫اع َة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫ون اِل‬
َ ‫َه ْل َي ْنظُ ُر‬
o, özləri də bilmədən qəflətən onlara gələcək?! ← Onlar qiyamətdən başqa bir şeymi gözləyirlər ki,

َ ۪‫ا اَِّل ال ُْم َّتق‬

﴾67﴿ ‫ين‬ ٍ ‫َا اْل َِخ اَّل ُء َي ْو َمئِذٍ َب ْع ُض ُه ْم ل َِب ْع‬
‫ض َع ُد ٌّو‬
ancaq Müttəqilər müstəsnadır! ← O gün dostlar bir-birinə düşməndirlər,

﴾68﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ٓ َا ْن ُت ْم َت ْح َز ُن‬ ‫َيا عِ َبا ِد اَل َخ ْو ٌف َعل َْيكُ ُم ال َْي ْو َم‬
və siz kədərlənməyəcəksiniz!← “Ey bəndələrim, bu gün sizə heç bir qorxu yoxdur,

﴾70﴿‫ون‬
َ ‫اجكُ ْم ُت ْح َب ُر‬
ُ ‫ُا ْد ُخلُوا ال َْج َّن َة َا ْن ُت ْم َو َا ْز َو‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا ِب ٰا َيا ِت َنا َو َكا ُنوا ُم ْسلِم‬
﴾69﴿‫ين‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Siz və zövcələriniz sevinərək Cənnətə daxil olun!←“O kəslər ki, ayələrimizə iman gətirib təslim olublar;

‫اب‬ ٍ ‫اف َعل َْي ِه ْم ِب ِص َح‬

ٍۚ ‫اف م ِْن َذ َه ٍب َو َا ْك َو‬ ُ َ‫ُيط‬
(Cənnətdə) onların ətrafında qızıl sinilər və qədəhlər dolandırılacaqdır.

َ ‫َو َا ْن ُت ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬

﴾71﴿ ‫ون‬ ‫س َو َتل َُّذ اْال َْع ُي ُن‬ َ ْ‫َوف۪ َيها َما َت ْش َت ۪هي ِه ا‬
ُ ‫ال ْن ُف‬
Siz də orada əbədi qalacaqsınız! ← Orada, ürəkləri istəyən və gözlərini oxşayan şeylər vardır.

﴾72﴿ ‫ُون‬
َ ‫وها ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
َ ‫ور ْث ُت ُم‬
ِ ‫۪ي ُا‬ َ ‫َو ِتل‬
ٓ ‫ْك ال َْج َّن ُة ا َّلت‬
Bu, sizin etdiyiniz əməllərə görə varis olduğunuz Cənnətdir!

َ ‫ِم ْن َها َت ْا ُكل‬

﴾73﴿ ‫ُون‬ َ ‫لَكُ ْم ف۪ َيها َفاكِ َه ٌة َكث‬
‫۪ير ٌة‬
Onlardan yeyərsiniz! ← Orada sizin üçün bir çox meyvələr vardır.
Cüz 25 əz-Zuxruf surəsi 496

﴾74﴿ ‫ون‬ ِ َ‫ين ف۪ ي َعذ‬

َ ‫اب َج َه َّن َم َخال ُِد‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم ْج ِرم‬
Günahkarlar şübhəsiz ki, cəhənnəm əzabı içində əbədi qalacaqlar.

َ ۪‫اه ْم َولٰكِ ْن َكا ُنوا ُه ُم الظَّ الِم‬

﴾76﴿‫ين‬ ُ ‫َو َما ظَ ل َْم َن‬ َ ‫اَل ُي َف َّت ُر َع ْن ُه ْم َو ُه ْم ف۪ ي ِه ُم ْبل ُِس‬
﴾75﴿‫ون‬
Onlara zülm etmədik, lakin özləri zalım idilər. ← Onlardan (əzab) yüngülləşdirilməz və onlar orada
ümidsizdirlər!

َ ‫َقالَ ِا َّنكُ ْم َماكِ ُث‬

﴾77﴿ ‫ون‬ ‫ض َعل َْي َنا َر ُّب َك‬
ِ ‫ِك ل َِي ْق‬
ُ ‫َو َن َاد ْوا َيا َمال‬
O deyəcəkdir: “Siz qalacaqsınız!” ← Onlar səslənəcəklər: “Ey Malik! Qoy Rəbbin bizi öldürsün!

﴾78﴿ ‫ون‬ ِ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُك ْم ِلل َْح ِّق َك‬

َ ‫ار ُه‬ ‫اك ْم ِبال َْح ِّق‬
ُ ‫َل َق ْد ِج ْئ َن‬
lakin sizin əksəriyyətiniz haqqı xoşlamırdı”. ← “Həqiqətən, Biz sizə haqqı gətirmişdik,

َ ‫َا ْم َا ْب َر ُموٓا َا ْم ًرا َف ِا َّنا ُم ْب ِر ُم‬

﴾79﴿ ‫ون‬
Yoxsa onlar düzgün iş görmüşdülər?! Elə isə Biz də düzgün iş görürük!

﴾80﴿‫ون‬
َ ‫َبلٰ ى َو ُر ُس ُل َنا ل ََد ْي ِه ْم َيكْ ُت ُب‬ ‫ون َا َّنا اَل َن ْس َم ُع سِ َّر ُه ْم َو َن ْج ٰو ُيه ْم‬
َ ‫َا ْم َي ْح َس ُب‬
Xeyr, yanlarındakı elçilərimiz də yazırlar!← Yoxsa zənn edirlər ki, Biz onların sirlərini və gizli danışıqlarını
eşitmirik?!

َ ۪‫َف َا َن ۬ا َا َّولُ ال َْعا ِبد‬

﴾81﴿ ‫ين‬ ‫ِلر ْح ٰم ِن َول ٌَد‬
َّ ‫ان ل‬
َ ‫ُق ْل ا ِْن َك‬
ibadət edənlərin birincisi mən olardım! ← De: “Əgər Rəhmanın bir övladı olsa,

َ ‫ش َع َّما َي ِص ُف‬
﴾82﴿ ‫ون‬ ِ ‫ض َر ِّب ال َْع ْر‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ان َر ِّب‬
َ ‫ُس ْب َح‬
Göylərin və yerin Rəbbi, ərşin Rəbbi, onların aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır!”

﴾83﴿ ‫ون‬ َ ‫َح ّٰتى ُي اَل ُقوا َي ْو َم ُه ُم الَّذ۪ ي ُي‬

َ ‫وع ُد‬ ‫وضوا َو َيل َْع ُبوا‬
ُ ‫َفذَ ْر ُه ْم َي ُخ‬
...vəd olunduqları günə qovuşana qədər! ← Elə isə qoy onlar (öz işlərinə) dalıb oynasınlar...

ُ ۪‫يم ال َْعل‬
﴾84﴿ ‫يم‬ ُ ‫َو ُه َو ال َْح ۪ك‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء ِال ٌٰه َوفِي اْال َْر‬
‫ض ِال ٌٰه‬ َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي فِي‬
Və O, hikmət sahibidir, (hər şeyi) biləndir! ← Göydə də tanrı, yerdə də tanrı olan Odur.

‫ض َو َما َب ْي َن ُه َم ۚا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫ل َُه ُمل‬ ‫اركَ الَّذ۪ ي‬
َ ‫َو َت َب‬
göylərin, yerin və onların arasındakı şeylərin hakimiyyəti onundur! ← O (Allah) nə qədər ucadır ki,

َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْر َج ُع‬

﴾85﴿ ‫ون‬ ‫اع ِۚة‬ َّ ‫َوعِ ْن َد ُه عِ ل ُْم‬
َ ‫الس‬
Siz də Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız! ← Qiyamətin (vaxtının) məlumatı da Ondadır.

﴾86﴿‫ون‬
َ ‫ا اَِّل َم ْن َش ِه َد ِبال َْح ِّق َو ُه ْم َي ْعل َُم‬ ‫اع َة‬ َّ ‫ون م ِْن ُدو ِن ِه‬
َ ‫الش َف‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ين َي ْد ُع‬ ُ ‫َو اَل َي ْمل‬
Haqqa şəhadət verənlər müstəsnadır. Onlar bilirlər. ← Ondan qeyri dua etdikləri, şəfaət edə bilməzlər.

﴾87﴿ ‫ون‬
َ ُ‫الل َف َا ّٰنى ُي ْؤ َفك‬
ُ ّٰ‫ل ََي ُقول َُّن ه‬ ‫َو َلئ ِْن َس َا ْل َت ُه ْم َم ْن َخ َل َق ُه ْم‬
mütləq deyəcəklər: “Allah!” Elə isə necə döndərilirlər? ← Əgər onlardan, özlərini kimin yaratdığını soruşsan,

َ ‫ا َِّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َق ْو ٌم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾88﴿ ‫ون‬ ‫َوق۪ يلِه۪ َيا َر ِّب‬
Həqiqətən, bunlar iman gətirməyən bir qövmdür!” ← Onun deməsi də: “Ey Rəbbim!

﴾89﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َس ْو َف َي ْعل َُم‬ ‫اص َف ْح َع ْن ُه ْم َو ُق ْل َس اَل ٌم‬
ْ ‫َف‬
Onlar mütləq biləcəklər! ← Onlardan üz çevir və “Salam!” de.
497 əd-Duxan surəsi Cüz 25

ِ‫الد َخان‬
ُّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬44﴿
əd-Duxan (Duman) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 59 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ين‬ ِ ‫َوالْكِ َت‬
ِۙ ‫اب ال ُْم ۪ب‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Açıq-aydın Kitaba and olsun ki, ← Ha, Mim!

َ ‫ِا َّنا ُك َّنا ُم ْنذِ ۪ر‬

﴾3﴿ ‫ين‬ ‫ار َك ٍة‬
َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َن ُاه ف۪ ي ل َْي َل ٍة ُم َب‬
Biz xəbərdar edənik! ← Biz onu mübarək bir gecədə (qədr gecəsində) nazil etdik.

َ ۪‫َا ْم ًرا م ِْن عِ ْندِ َناۜ ِا َّنا ُك َّنا ُم ْرسِ ل‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ۜ ٍ ‫ف۪ َيها ُي ْف َر ُق ُكلُّ َا ْم ٍر َح ۪ك‬
﴾4﴿ ‫يم‬
Dərgahımızdan bir əmr olaraq! Həqiqətən, Biz göndərənik! ← Hər bir hikmətli iş o gecə ayırd edilir;

ُ ۪‫يع ال َْعل‬
﴾6﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ۪‫السم‬ ‫َر ْح َم ًة م ِْن َر ِّب َك‬
Şübhəsiz ki, O (hər şeyi) eşidəndir, (hər şeyi) biləndir! ← Sənin Rəbbindən bir mərhəmət olaraq!

َ ‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُمو ِقن‬

﴾7﴿ ‫۪ين‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َم ۢا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َر ِّب‬
Əgər tam yəqinliklə inanırsınızsa!← (O,) göylərin, yerin və onların arasında olanların Rəbbidir;

﴾8﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َر ُّبكُ ْم َو َر ُّب ٰا َبآئِكُ ُم اْال ََّول‬ ُ ۪‫اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو ُي ْح ۪ي َو ُيم‬
‫يت‬
Sizin və əvvəlki atalarınızın Rəbbidir. ← Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Dirildir və öldürür.

ٍۙ ‫الس َما ٓ ُء ِب ُد َخانٍ ُم ۪ب‬

﴾10﴿ ‫ين‬ َّ ‫ِب َي ْو َم َت ْاتِي‬
ْ ‫َف ْار َتق‬ َ ‫َب ْل ُه ْم ف۪ ي َش ٍّك َيل َْع ُب‬
﴾9﴿ ‫ون‬
Sən isə, göyün aşkar bir duman gətirəcəyi günü gözlə! ← Xeyr, onlar şübhə içində oynayıb dururlar.

َ ‫اب ِا َّنا ُم ْؤ ِم ُن‬

﴾12﴿‫ون‬ َ َ‫َر َّب َنا ْاكشِ ْف َع َّنا ال َْعذ‬ ﴾11﴿‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫اس ٰهذَ ا َعذ‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َي ْغ َشى‬
“Ey Rəbbimiz! Bizi əzabdan qurtar. Biz iman gətirəcəyik!” ← O, insanları saracaqdır. Bu, şiddətli bir əzabdır!

﴾13﴿ ‫ين‬
ٌ ‫َو َق ْد َجا ٓ َء ُه ْم َر ُسولٌ ُم ۪ب‬ ِّ ‫َا ّٰنى ل َُه ُم‬
‫الذ ْك ٰرى‬
Onlara açıq-aşkar bir peyğəmbər də gəlmişdi. ← Onlar necə öyüd-nəsihət qəbul edərlər?!

﴾15﴿‫ون‬ ِ َ‫ِا َّنا َكاشِ ُفوا ال َْعذ‬

َ ‫اب َقل۪ اًيل ِا َّنكُ ْم َعآئ ُِد‬ ﴾14﴿‫ون‬
ٌ ‫ُث َّم َت َول َّْوا َع ْن ُه َو َقالُوا ُم َعل ٌَّم َم ْج ُن‬
Biz əzabdan azacıq qurtaracağıq, siz isə qayıdacaqsınız!← Sonra ondan üz çevirib dedilər: “Öyrədilmiş bir
divanədir!”.

ُ ِ‫َي ْو َم َن ْبط‬
َ ‫ش ال َْبطْ َش َة الْكُ ْب ٰر ۚى ِا َّنا ُم ْن َتق ُِم‬
﴾16﴿ ‫ون‬
Möhkəm yaxalayacağımız gün, şübhəsiz ki, Biz intiqam alacağıq!

﴾17﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َو َجا ٓ َء ُه ْم َر ُسولٌ َك ۪ر‬ ‫َو َل َق ْد َف َت َّنا َق ْبل َُه ْم َق ْو َم ف ِْر َع ْو َن‬
Onlara möhtərəm bir peyğəmbər gəlmişdi. ← Onlardan əvvəl Firon qövmünü imtahana çəkmişdik.

ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َر ُسولٌ َام‬

﴾18﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َا ْن َا ُّدوٓا ِال ََّي عِ َب َاد ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, mən sizin üçün mötəbər bir peyğəmbərəm! ← (O demişdi: ) “Allahın bəndələrini mənə verin.
Cüz 25 əd-Duxan surəsi 498

ٍۚ ‫۪ي ٰات۪يكُ ْم ِب ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬

﴾19﴿ ‫ين‬ ٓ ‫ِا ّن‬ ِ ّٰ‫َو َا ْن اَل َت ْعلُوا َعلَى ه‬
‫الل‬
Həqiqətən, mən sizə açıq-aşkar bir dəlil gətirmişəm! ← Allaha qarşı təkəbbür göstərməyin.

ِۘ ‫َو ِا ّن۪ي ُعذْ ُت ِب َر ۪ ّبي َو َر ِّبكُ ْم َا ْن َت ْر ُج ُم‬

﴾20﴿ ‫ون‬
Mən sizin məni daşqalaq etmənizdən Rəbbim və Rəbbiniz (olan Allaha) sığınıram!

َ ‫َف َد َعا َر َّب ُه َا َّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء َق ْو ٌم ُم ْج ِر ُم‬

﴾22﴿‫ون‬ ْ ‫َوا ِْن ل َْم ُت ْؤ ِم ُنوا ل۪ي َف‬
﴾21﴿ ِ‫اع َت ِزلُون‬
Və Rəbbinə dua etdi:“Həqiqətən, bunlar günahkar bir qövmdür!”← Əgər mənə iman gətirməyəcəksinizsə,
məndən uzaq olun!”

َ ‫ِا َّنكُ ْم ُم َّت َب ُع‬

﴾23﴿ ‫ون‬ ‫َف َا ْس ِر ِبعِ َباد۪ ي ل َْي اًل‬
Siz təqib olunacaqsınız! ← “Bəndələrimlə birlikdə (İsrail oğulları ilə) gecə ikən yola çıx.

َ ‫ِا َّن ُه ْم ُج ْن ٌد ُم ْغ َر ُق‬

﴾24﴿ ‫ون‬ ۜ ‫َوا ْت ُركِ ال َْب ْح َر َر ْه ًوا‬
Həqiqətən, onlar suya qərq olacaq əsgərlərdir!” ← Dənizi də sakit burax!

﴾26﴿ ‫يم‬
ٍۙ ‫ام َك ۪ر‬
ٍ ‫وع َو َم َق‬
ٍ ‫َو ُز ُر‬ ﴾25﴿ ‫ون‬ ٍ ‫َك ْم َت َر ُكوا م ِْن َج َّن‬
ٍۙ ‫ات َو ُع ُي‬
Əkinlər və gözəl yerlər (qoyub getdilər). ← Onlar, neçə-neçə bağlar və çeşmələr qoyub getdilər;

﴾28﴿ ‫ين‬
َ ‫اها َق ْو ًما ٰا َخ ۪ر‬
َ ‫ِك َو َا ْو َر ْث َن‬
َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫َو َن ْع َم ٍة َكا ُنوا ف۪ َيها َفاكِ ۪ه‬
﴾27﴿ ‫ين‬
Belə! Və oraya başqa bir qövmü varis etdik! ← Və içində zövq aldıqları nemətlər (tərk etdilər).

﴾29﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما َكا ُنوا ُم ْنظَ ۪ر‬ ‫ض‬
ُ ‫الس َما ٓ ُء َو اْال َْر‬
َّ ‫َف َما َبكَ ْت َعل َْي ِه ُم‬
Onlara möhlət də verilmədi! ← Onlar üçün göy və yer də ağlamadı.

﴾31﴿‫ين‬ َ ‫م ِْن ف ِْر َع ْو َن ِا َّن ُه َك‬

َ ۪‫ان َعال ًِيا م َِن ال ُْم ْس ِرف‬ ﴾30﴿‫ين‬
ِۙ ‫اب ال ُْم ۪ه‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
ِ َ‫يل م َِن ال َْعذ‬ ٓ ‫َو َل َق ْد َن َّج ْي َنا َبن‬
Firondan! Əlbəttə, o, təkəbbürlü (və) həddi aşanlardan idi!← İsrail oğularını isə alçaldıcı əzabdan qurtardıq;

َ ۪‫اه ْم َعلٰ ى عِ ل ٍْم َعلَى ال َْعالَم‬

﴾32﴿ ‫ين‬ ْ ِ‫َو َل َقد‬
ُ ‫اخ َت ْر َن‬
And olsun ki, Biz onları (İsrail oğullarını) elmimizlə aləmlərdən üstün tutduq.

ٌ ‫ات َما ف۪ ي ِه َبلٰ ٌٓؤا ُم ۪ب‬

﴾33﴿ ‫ين‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫اه ْم م َِن ا‬
ُ ‫َو ٰا َت ْي َن‬
Onlara, hər biri açıq-aşkar bir imtahan olan möcüzələr də verdik.

‫ا ِْن هِ َي اِل َم ْو َت ُت َنا اْالُولٰى‬ َ ‫ا َِّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ل ََي ُقول‬

﴾34﴿ ‫ُون‬
“Bu sadəcə olaraq bizim ilk ölümümüzdür. ← Bunlar mütləq deyəcəklər:

َ ۪‫َف ْا ُتوا ِب ٰا َبا ٓ ِئ َنا ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾36﴿ ‫ين‬ ﴾35﴿ ‫ين‬
َ ‫َو َما َن ْح ُن ِب ُم ْن َش ۪ر‬
Əgər doğru deyirsinizsə, atalarımızı gətirin!” ← Biz təkrar dirildiləsi deyilik!

َ ۪‫اه ْم ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا ُم ْج ِرم‬

﴾37﴿ ‫ين‬ ُ ‫َا ْهلَكْ َن‬ َ ۪‫َا ُه ْم َخ ْي ٌر َا ْم َق ْو ُم ُت َّب ٍۙع َوالَّذ‬
‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
Onları həlak etdik. Həqiqətən onlar günahkar idilər.←Bunlarmı yaxşıdır, yoxsa Tübbə qövmü və onlardan
əvvəlkilər?!

َ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما اَلعِ ۪ب‬

﴾38﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َما َخل َْق َنا‬
Göyləri, yeri və onların arasında olanları oyun-oyuncaq olsun deyə yaratmadıq!

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾39﴿ ‫ون‬ ‫اه َما ٓ ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬
ُ ‫َما َخل َْق َن‬
lakin onların əksəriyyəti (bunu) bilməz! ← Onları yalnız haqq olaraq yaratdıq,
499 əd-Duxan surəsi Cüz 25

َ ۪‫ا َِّن َي ْو َم ا ْل َف ْص ِل م۪ ي َقا ُت ُه ْم َا ْج َمع‬

﴾40﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, ayırd etmə günü, onların hamısı üçün müəyyənləşdirilmiş vaxtdır!

﴾41﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْن َص ُر‬ ‫َي ْو َم اَل ُي ْغن۪ي َم ْولًى َع ْن َم ْولًى َش ْيـًٔا‬
Onlara kömək də edilməz! ← O gün dostun dosta heç bir faydası olmaz.

َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْع ۪ز ُيز‬

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾42﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫ا اَِّل َم ْن َر ِح َم ه‬
‫الل‬
Şübhəsiz ki, O, yenilməz qüvvət sahibi, mərhəmətlidir! ← Allahın rəhm etdiyi kimsədən başqa!

﴾44﴿ ‫۪يم‬
ِۚ ‫الث‬
َ ْ‫ام ا‬
ُ ‫طَ َع‬ ﴾43﴿ ‫ُّوم‬
ِۙ ‫الزق‬
َّ ‫ا َِّن َش َج َر َة‬
günahkarın yeməyidir! ← Həqiqətən, zəqqum ağacı,

ِ ۪‫َك َغل ِْي ال َْحم‬

﴾46﴿ ‫يم‬ ِۙ ُ‫َكال ُْم ْه ِۚل َي ْغل۪ ي فِي ال ُْبط‬
﴾45﴿ ‫ون‬
Qaynar suyun qaynaması kimi! ← O, ərinmiş yağ kimi qarınlarda qaynar;

﴾48﴿‫يم‬ ِ َ‫ُث َّم ُص ُّبوا َف ْو َق َر ْاسِ ه۪ م ِْن َعذ‬

ۜ ِ ۪‫اب ال َْحم‬ ِۚ ‫ُوه ِالٰى َس َوا ٓ ِء ال َْج ۪ح‬
﴾47﴿‫يم‬ ُ ‫اع ِتل‬
ْ ‫وه َف‬
ُ ُ‫ُخذ‬
Sonra başının üstündən əzab olaraq qaynar su tökün!” ← “Onu tutun və onu Cəhənnəmin ortasına sürüyün!

َ ‫ا َِّن ٰهذَ ا َما ُك ْن ُت ْم ِبه۪ َت ْم َت ُر‬

﴾50﴿ ‫ون‬ ُ ‫ُذ ْق ِا َّن َك َا ْن َت ال َْع ۪ز ُيز الْكَ ۪ر‬
﴾49﴿ ‫يم‬
Şübhəsiz, bu, şəkk etdiyiniz şeydir (əzabdır)! ← “Dadına bax! Sən çox qüvvətli, möhtərəm bir şəxs idin!”

﴾52﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ف۪ ي َج َّن‬

ٍۚ ‫ات َو ُع ُي‬ ٍۙ ۪‫ام َام‬
﴾51﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ين ف۪ ي َم َق‬
َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬
bağçalarda və bulaqlar başında olacaqlar! ← Həqiqətən, müttəqilər təhlükəsiz bir yerdə;

َ ۪‫س َوا ِْس َت ْب َر ٍق ُم َت َقا ِبل‬

﴾53﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ون م ِْن ُس ْن ُد‬
َ ‫َيل َْب ُس‬
Taftadan və atlazdan libaslar geyib qarşı-qarşıya əyləşəcəklər.

َ ‫ون ف۪ َيها ِبكُ ِّل َفاكِ َه ٍة ٰا ِمن‬

﴾55﴿‫۪ين‬ َ ‫َي ْد ُع‬ ۜ ٍ ۪‫اه ْم ِب ُحورٍ ع‬
﴾54﴿‫ين‬ ُ ‫ِك َو َز َّو ْج َن‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Onlar orada əminlik içində hər meyvədən istəyəcəklər. ← Belədir! Onları, iri gözlü hurilərlə evləndirəcəyik.

ِۙ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾56﴿ ‫يم‬ َ َ‫َو َو ٰق ُيه ْم َعذ‬ ‫ون ف۪ َيها ال َْم ْو َت ا اَِّل ال َْم ْو َت َة اْالُول ٰۚى‬
َ ‫اَل َيذُ و ُق‬
(Allah) onları cəhənnəm əzabından qorumuşdur.← Orada ilk ölümdən başqa heç bir ölüm dadmayacaqlar!

ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾57﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ‫َف ْضل م ِْن َر ِّب َك‬
Bu, əsl böyük uğurdur! ← Sənin Rəbbindən bir lütf olaraq!

﴾58﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َتذَ َّك ُر‬ ‫َف ِا َّن َما َي َّس ْر َن ُاه ِبل َِسان َِك‬
bəlkə, onlar öyüd-nəsihət alarlar! ← Biz onu (Quranı) ancaq sənin dilinlə asanlaşdırdıq ki,

َ ‫ِب ِا َّن ُه ْم ُم ْر َتق ُِب‬

﴾59﴿ ‫ون‬ ْ ‫َف ْار َتق‬
Elə isə, sən gözlə. Şübhəsiz ki, onlar da gözləyirlər!
Cüz 25 əl-Casiyə surəsi 500

‫ور ُة ال َْجاث َِي ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬45﴿
əl-Casiyə (Diz çökmüş camaat) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 37 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾2﴿ ‫يم‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬
ِ ّٰ‫اب م َِن ه‬
ِ ‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْح ۪ك‬ ُ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Kitabın (Quranın) nazil edilməsi yenilməz qüvvət, hikmət sahibi Allahdandır. ← Ha, Mim!

﴾3﴿ ‫۪ين‬ ٍ ‫ض اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِلل ُْم ْؤ ِمن‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ا َِّن فِي‬
Həqiqətən, göylərdə və yerdə möminlər üçün ibrətlər vardır!

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم ُيو ِق ُن‬

﴾4﴿ ‫ون‬ ٌ ‫ٰا َي‬ ‫َوف۪ ي َخ ْلقِكُ ْم َو َما َي ُب ُّث م ِْن َدا ٓ َّب ٍة‬
tam yəqinliklə inan insanlar üçün ibrətlər vardır. ← Sizin yaradılışınızda və yayıb səpələdiyi canlılarda da,

‫الس َما ٓ ِء م ِْن ِر ْز ٍق‬

َّ ‫الل م َِن‬
ُ ّٰ‫َو َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ ‫ار‬ َّ ‫اخت اَِل ِف ال َّْي ِل َو‬
ِ ‫الن َه‬ ْ ‫َو‬
Allahın göydən endirdiyi ruzidə də! ← Gecə və gündüzün bir-birinin ardınca gəlməsində,

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي ْع ِقل‬
﴾5﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫اح ٰا َي‬
ِ ‫الر َي‬ ِ ‫َو َت ْص ۪ر‬
ِّ ‫يف‬ َ ‫َف َا ْح َيا ِب ِه اْال َْر‬
‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
Küləkləri yönəltməsində də ağılla düşünənlər üçün dəlillər vardır.← Onunla yeri, ölümündən sonra dirildər.

‫ُوها َعل َْي َك ِبال َْح ِّق‬

َ ‫َن ْتل‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ َ ‫ِتل‬
ُ ‫ْك ٰا َي‬
Biz onları sənə haqq olaraq oxuyuruq. ← Bunlar Allahın ayələridir.

ٍۙ ‫َو ْي ٌل لِكُ ِّل َا َّفاكٍ َاث‬

﴾7﴿ ‫۪يم‬ َ ‫الل َو ٰا َياتِه۪ ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾6﴿ ‫ون‬ ٍ ۪‫َف ِب َا ِّي َحد‬
ِ ّٰ‫يث َب ْع َد ه‬
Hər günahkar iftiraçının vay halına!← Elə isə, Allah və Onun ayələrindən sonra onlar hansı sözə inanırlar?

‫ُث َّم ُي ِص ُّر ُم ْس َتكْ ِب ًرا َك َا ْن ل َْم َي ْس َم ْع َه ۚا‬ ‫الل ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه‬
ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫َي ْس َم ُع ٰا َي‬
sonra onları eşitmirmiş kimi təkəbbür göstərərək israr edir. ← O, özünə oxunan, Allahın ayələrini eşidir,

﴾8﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َف َب ِّش ْر ُه ِب َعذ‬

ٍ ‫اب َال‬
Ona görə də ona, şiddətli bir əzabla müjdə ver!

﴾9﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫ِك ل َُه ْم َعذ‬
َ ‫ُاو ٰلٓئ‬ ۜ‫َو ِا َذا َعل َِم م ِْن ٰا َيا ِت َنا َش ْيـًٔ ۨا ا َّت َخذَ َها ُه ُز ًوا‬
Onlar üçün alçaldıcı bir əzab vardır! ← O, ayələrimizdən bir şey öyrəndiyi zaman onu lağa qoyur.

‫َو اَل ُي ْغن۪ي َع ْن ُه ْم َما َك َس ُبوا َش ْيـًٔا‬ ‫م ِْن َو َرآئ ِِه ْم َج َه َّن ُم‬
Nə qazandıqları şeylər onlara bir fayda verəcəkdir, ← Onların qarşısında da cəhənnəm var.

ٌ ‫اب َع ۪ظ‬
﴾10﴿ ‫يم‬ ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫َو اَل َما ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ْول َِيا ٓ َء‬
Və onlar üçün böyük bir əzab vardır! ← nə də Allahdan başqa dost tutduqları!

﴾11﴿ ‫۪يم‬
ٍ۟ ‫اب م ِْن ِر ْج ٍز َال‬
ٌ َ‫ل َُه ْم َعذ‬ ِ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َي‬
‫ات َر ِّب ِه ْم‬ َ ۪‫ٰهذَ ا ُه ًد ۚى َوالَّذ‬
onlar üçün acılı, şiddətli bir əzab var.← Bu doğru yoldur. Rəbbinin ayələrini inkar edənlərə gəldikdə,

۪‫ْك ف۪ ي ِه ِب َا ْم ِره‬
ُ ‫ِل َت ْج ِر َي ا ْل ُفل‬ ‫لل الَّذ۪ ي َس َّخ َر لَكُ ُم ال َْب ْح َر‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
gəmilər Onun əmri ilə orada üzsün, ← Allah, dənizi sizə ram edəndir ki,

﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ََعلَّكُ ْم َت ْشكُ ُر‬ ۪‫َو ِل َت ْب َت ُغوا م ِْن َف ْضلِه‬
və bəlkə, siz şükür edəsiniz! ← və Onun lütfündən (orada) ruzi axtarasınız,

‫ض َجم۪ ًيعا ِم ْن ُه‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َما فِي‬ ‫َو َس َّخ َر لَكُ ْم‬
...göylərdə və yerdə nə varsa, hamısını öz tərəfindən. ← (Allah) sizin üçün ram etmişdir...

﴾13﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ِك اَ ٰل َي‬

َ ‫ات ِل َق ْو ٍم َي َت َفكَّ ُر‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
Həqiqətən, bunda, düşünən bir qövm üçün ibrətlər vardır!
501 əl-Casiyə surəsi Cüz 25

ِ ّٰ‫ام ه‬
‫الل‬ َ ‫ون َا َّي‬ َ ۪‫َي ْغف ُِروا ِل َّلذ‬
َ ‫ين اَل َي ْر ُج‬ َ ۪‫ُق ْل ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allahın (əzab) günlərini gözləməyənləri bağışlasınlar, ← İman gətirənlərə de ki;

ۚ ۪‫َم ْن َعمِ َل َصال ًِحا َف ِل َن ْفسِ ه‬ َ ‫ل َِي ْج ِز َي َق ْو ًما ِب َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬
﴾14﴿ ‫ون‬
Kim yaxşı bir iş görsə, öz lehinə olar. ← (Allah) qazandıqlarına görə bir qövmü cəzalandırsın deyə!

َ ‫ُث َّم ِالٰى َر ِّبكُ ْم ُت ْر َج ُع‬

﴾15﴿ ‫ون‬ ‫َو َم ْن َا َسا ٓ َء َف َعل َْي َه ۘا‬
Sonra siz, Rəbbinizə qaytarılacaqsınız. ← Kim də bir pislik etsə, öz əleyhinə olar!

َ ‫الْكِ َت‬
‫اب َوال ُْحكْ َم َوال ُّن ُب َّو َة‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬ ٓ ‫َو َل َق ْد ٰا َت ْي َنا َبن‬
Kitabı, hikməti və peyğəmbərliyi! ← And olsun ki, Biz İsrail oğullarına verdik;

َ ۪‫اه ْم َعلَى ال َْعالَم‬

﴾16﴿ ‫ين‬ ُ ‫َو َف َّض ْل َن‬ ِ ‫اه ْم م َِن الطَّ ِّي َب‬
‫ات‬ ُ ‫َو َر َز ْق َن‬
və onları aləmlərə üstün etmişdik. ← Onlara pak nemətlərdən də ruzi vermişdik,

ٍ ‫اه ْم َب ِّي َن‬

‫ات م َِن اْال َْم ِۚر‬ ُ ‫َو ٰا َت ْي َن‬
Onlara dində də açıq-aşkar dəlillər vermişdik.

‫اخ َت َل ُفوٓا ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ُه ُم الْعِ ل ُْم َب ْغ ًيا َب ْي َن ُه ْم‬
ْ ‫َف َما‬
Onlar yalnız özlərinə elm gəldikdən sonra aralarındakı həsəd üzündən ixtilafa düşdülər.

َ ‫يما َكا ُنوا ف۪ ي ِه َي ْخ َت ِل ُف‬

﴾17﴿‫ون‬ َ ۪‫ف‬ ‫ا َِّن َر َّب َك َي ْق ۪ضي َب ْي َن ُه ْم َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِة‬
ixtilafda olduqları şeylər barəsində!← Həqiqətən, Rəbbin qiyamət günü onların arasında hökm verəcəkdir;

‫َفا َّت ِب ْع َها‬ ‫ُث َّم َج َع ْل َناكَ َعلٰ ى َش ۪ر َيع ٍة م َِن اْال َْم ِر‬
Elə isə, sən ona (o şəriətə) tabe ol, ← Sonra səni dində şəriət sahibi etdik.

ِ ّٰ‫ِا َّن ُه ْم ل َْن ُي ْغ ُنوا َع ْن َك م َِن ه‬

ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ ﴾18﴿‫ون‬ َ ۪‫َو اَل َت َّت ِب ْع َا ْه َوا ٓ َء الَّذ‬
َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬
Şübhəsiz, onlar Allaha qarşı heç nəyi səndən dəf edə bilməzlər. ← və bilməyənlərin istəklərinə uyma!

َ ۪‫الل َول ُِّي ال ُْم َّتق‬

﴾19﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ َ ۪‫َوا َِّن الظَّ الِم‬
ٍۚ ‫ين َب ْع ُض ُه ْم َا ْول َِيا ٓ ُء َب ْع‬
Allah isə müttəqilərin dostudur! ← Həqiqətən, zalımlar bir-birinin dostudurlar.

َ ‫َو ُه ًدى َو َر ْح َم ٌة ِل َق ْو ٍم ُيو ِق ُن‬

﴾20﴿ ‫ون‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫ٰهذَ ا َب َصآئ ُِر ل‬
tam yəqinliklə inanan bir qövm üçün də hidayət və mərhəmətdir! ← Bu, insanlar üçün açıq-aydın dəlil,

ِۙ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َا ْن َن ْج َعل َُه ْم َكالَّذ‬ ِ َٔ‫الس ِّيـ‬
‫ات‬ َّ ‫اج َت َر ُحوا‬ َ ۪‫َا ْم َحسِ َب الَّذ‬
ْ ‫ين‬
onları, iman gətirib yaxşı işlər görənlərlə bir tutacağıq, ← Yoxsa pis əməllər edənlər güman edirlərmi ki,

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫َسا ٓ َء َما َي ْحكُ ُم‬ ‫اه ْم َو َم َما ُت ُه ْم‬
ُ ‫َس َوا ٓ ًء َم ْح َي‬
Onlar necə də pis mühakimə yürüdürlər! ← onların həyatları və ölümləri eyni olacaq?!

ٍ ‫َو ِل ُت ْج ٰزى ُكلُّ َن ْف‬

‫س ِب َما َك َس َب ْت‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َخل ََق ه‬
hər kəs qazandığına görə əvəzini alsın. ← Allah göyləri və yeri haqq-ədalətlə yaratmışdır ki,

﴾22﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬
Və onlara heç bir haqsızlıq edilməz.
Cüz 25 əl-Casiyə surəsi 502

‫الل َعلٰ ى عِ ل ٍْم‬

ُ ّٰ‫َو َا َضل َُّه ه‬ ‫َا َف َر َا ْي َت َم ِن ا َّت َخذَ ِال َٰه ُه َه ٰو ُيه‬
və Allahın bilərəkdən yoldan çıxartdığı, ← Gördünmü; nəfsini özünə tanrı edəni,

َ ‫َو َج َع َل َعلٰ ى َب َص ِره۪ غِ َش‬

‫او ًة‬ ۪‫َو َخ َت َم َعلٰ ى َس ْمعِ ه۪ َو َق ْل ِبه‬
gözünə də pərdə çəkdiyi (kimsəni)?! ← qulağını və qəlbini möhürlədiyi,

﴾23﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف اَل َتذَ َّك ُر‬ ِ ّٰ‫َف َم ْن َي ْهد۪ ي ِه م ِْن َب ْعدِ ه‬
‫الل‬
Elə isə, düşünüb ibrət almırsınızmı? ← Allahdan başqa kim onu doğru yola sala bilər?

‫وت َو َن ْح َيا‬
ُ ‫َن ُم‬ ُّ ‫َو َقالُوا َما هِ َي ا اَِّل َح َيا ُت َنا‬
‫الد ْن َيا‬
Ölürük və dirilirik. ← Onlar isə deyirlər: “Dünya həyatımızdan başqa heç nə yoxdur.

‫ِك م ِْن عِ ل ٍْۚم‬

َ ‫َو َما ل َُه ْم ِبذٰ ل‬ ‫الد ْه ُر‬
َّ ‫َو َما ُي ْهلِكُ َنا ٓ ا اَِّل‬
Bu barədə onların heç bir biliyi yoxdur. ← Bizi öldürən ancaq zamandır.”

ٍ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬

‫ات‬ ﴾24﴿ ‫ون‬
َ ‫ا ِْن ُه ْم اِل َيظُ ُّن‬
Ayələrimiz onlara açıq-aşkar oxunduğu zaman, ← Onlar ancaq zənnə qapılırlar!

َ ۪‫ا ْئ ُتوا ِب ٰا َبا ٓ ِئ َنا ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾25﴿ ‫ين‬ ‫ان ُح َّج َت ُه ْم ا َّ آِل َا ْن َقالُوا‬
َ ‫َما َك‬
“Əgər doğru deyirsinizsə, atalarımızı (dirildib) gətirin görək!” ← onların dəlili ancaq (bunu) demək olar:

‫ُث َّم َي ْج َم ُعكُ ْم ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬ ‫لل ُي ْح ۪ييكُ ْم ُث َّم ُيم۪ ي ُتكُ ْم‬
ُ ‫ُق ِل ا‬
Sonra sizi qiyamət günü bir yerə yığacaqdır. ← De: “Allah sizi dirildir, sonra sizi öldürür.

﴾26﴿ ‫ون‬
َ ‫اس اَل َي ْعل َُم‬ َّ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر‬
ِ ‫الن‬ ‫ل َر ْي َب ف۪ ي ِه‬
lakin insanların çoxu bilməz!” ← Ona (qiyamətə) heç bir şəkk-şübhə yoxdur,

‫اع ُة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َو َي ْو َم َت ُق‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬
Qiyamət qopacağı gün isə, ← Göylərin və yerin hakimiyyəti Allahındır.

‫َو َت ٰرى ُك َّل ُا َّم ٍة َجاث َِي ًة‬

﴾27﴿ ‫ُون‬ َ ‫َي ْو َمئِذٍ َي ْخ َس ُر ال ُْم ْبطِ ل‬
Hər ümməti diz çökmüş vəziyyətdə görəcəksən. ← o gün yalan danışanlar ziyana uğrayacaqlar!

﴾28﴿ ‫ُون‬
َ ‫َال َْي ْو َم ُت ْج َز ْو َن َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
“Bu gün, etdiyiniz əməllərin əvəzi sizə veriləcəkdir! ← Hər ümmət öz (əməl) dəftərinə tərəf çağırılacaqdır.
ٓ ‫ُكلُّ ُا َّم ٍة ُت ْد ٰع‬
ۜ‫ى ِالٰى كِ َتا ِب َها‬
َ ‫ِا َّنا ُك َّنا َن ْس َت ْنسِ ُخ َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
﴾29﴿‫ُون‬ ‫ٰهذَ ا كِ َت ُاب َنا َي ْنطِ ُق َعل َْيكُ ْم ِبال َْح ِّق‬
Biz sizin etdiyiniz əməlləri yazdırmışıq!”← Bu Bizim kitabımızdır. O sizin əleyhinizə haqqı deyər.

ۜ ۪‫َف ُي ْد ِخل ُُه ْم َر ُّب ُه ْم ف۪ ي َر ْح َمتِه‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬
Rəbbi onları Öz mərhəmətinə (Cənnətə) qovuşduracaqdır. ← İman gətirib yaxşı əməl edənlərə gəldikdə,
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َف َا َّما الَّذ‬

َ ۪‫َو َا َّما الَّذ‬

۠‫ين َك َف ُروا‬ ﴾30﴿‫ين‬
ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال ُْم ۪ب‬
َ ‫ٰذل‬
Kafir olanlara gəldikdə, (onlara deyiləcəkdir): ← Bu, əsl açıq-aşkar uğurdur!

َ ۪‫اس َتكْ َب ْر ُت ْم َو ُك ْن ُت ْم َق ْو ًما ُم ْج ِرم‬

﴾31﴿ ‫ين‬ ْ ‫َف‬ ‫َا َفل َْم َتكُ ْن ٰا َيات۪ي ُت ْتلٰ ى َعل َْيكُ ْم‬
Amma siz təkəbbür göstərdiniz və günahkar bir tayfa oldunuz! ← “Ayələrim sizə oxunmurdumu?!

‫اع ُة ل َر ْي َب ف۪ َيها‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َو‬ ِ ّٰ‫يل ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
və qiyamət barəsində heç bir şəkk-şübhə yoxdur!” ← Deyiləndəki: “Allahın vədi haqdır,

َ ‫ا ِْن َنظُ ُّن ا اَِّل ظَ ًّنا َو َما َن ْح ُن ِب ُم ْس َت ْي ِقن‬

﴾32﴿ ‫۪ين‬ ‫اع ُة‬
َ ‫الس‬
َّ ‫ُق ْل ُت ْم َما َن ْد ۪ري َما‬
(Onun) ancaq bir zənn olduğu qənaətindəyik. Biz əmin deyilik!” ← Dediniz ki: “Qiyamət nədir, bilmirik!
503 əl-Əhqaf surəsi Cüz 26

﴾33﴿ ‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ‫ات َما َعمِ لُوا‬
ُ َٔ‫َو َب َدا ل َُه ْم َس ِّيـ‬
İstehza etdikləri şey (əzab) isə onları saracaqdır! ← Və etdikləri pis əməllər onlara görünəcəkdir.

‫َك َما َن ۪سي ُت ْم ِل َقا ٓ َء َي ْومِكُ ْم ٰهذَ ا‬ َ ۪‫َوق‬

‫يل ال َْي ْو َم َن ْن ٰسيكُ ْم‬
Necəki, siz, bu gününüzə qovuşacağınızı unutdunuz.← Və deyiləcəkdir: “ Biz bu gün sizi unudacağıq.

﴾34﴿ ‫ين‬ ِ ‫َو َما لَكُ ْم م ِْن َن‬

َ ‫اص ۪ر‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َو َم ْا ٰويكُ ُم‬
Sizə kömək edənlər də yoxdur!← Sizin məskəniniz isə Cəhənnəmdir.

‫الد ْن َي ۚا‬
ُّ ‫َو َغ َّر ْتكُ ُم ال َْح ٰيو ُة‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل ُه ُز ًوا‬ ِ ‫ٰذلِكُ ْم ِب َا َّنكُ ُم ا َّت َخذْ ُت ْم ٰا َي‬
dünya həyatı da sizi aldatmışdı!” ← Bu ona görədir ki, siz Allahın ayələrini lağa qoyurdunuz,

﴾35﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم ُي ْس َت ْع َت ُب‬ ‫ون ِم ْن َها‬
َ ‫َفال َْي ْو َم اَل ُي ْخ َر ُج‬
və onlardan heç bir üzrxahlıq qəbul olunmaycaqdır! ← Bu gün isə onlar oradan çıxarılmayacaqlar,

َ ۪‫ض َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾36﴿ ‫ين‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو َر ِّب اْال َْر‬ َّ ‫َر ِّب‬ ‫َف ِل ّٰل ِه ال َْح ْم ُد‬
Göylərin Rəbbi, yerin Rəbbi və aləmlərin Rəbbinə! ← Həmd isə Allaha məxsusdur;

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾37﴿ ‫يم‬ ‫ض‬
ۖ ِ ‫ات َو اْال َْر‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!← Göylərdə və yerdə böyüklük də Ona məxsusdur.
َّ ‫َول َُه الْكِ ْب ِر َيا ٓ ُء فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ور ُة اْال َْح َق‬

‫اف‬ َ ‫﴾ ُس‬46﴿
əl-Əhqaf (Qumsal təpələr) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 35 ayədir(

‫يم‬ ِ ‫الر ِح‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫اب م َِن ه‬
ِ ‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْح ۪ك‬ ِ ‫يل الْكِ َت‬
ُ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾1﴿ ‫ٰح ٓم‬
Kitabın nazil edilməsi yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibi Allahdandır! ← Ha, Mim!

‫َو َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ٓ ا اَِّل ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َما َخل َْق َنا‬
ۜ
və müəyyən bir müddət üçün.← Biz göyləri, yeri və onların arasında olanları ancaq haqq olaraq yaratdıq,

َ ‫ين َك َف ُروا َع َّما ٓ ُا ْنذِ ُروا ُم ْع ِر ُض‬

﴾3﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Kafirlər isə qorxudulduqları şeylərdən üz döndərdilər.

‫ض‬
ِ ‫َما َذا َخ َل ُقوا م َِن اْال َْر‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل َا ُرون۪ي‬ َ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم َما َت ْد ُع‬
yerdən nəyi yaradıblar?!← De: “Mənə göstərin görüm, Allahdan başqa dua etdikləriniz,

ٍ ‫ا۪ي ُتون۪ي ِبكِ َت‬

ٓ ‫اب م ِْن َق ْب ِل ٰهذَ ا‬ ۜ ِ ‫الس ٰم َو‬
‫ات‬ َّ ‫َا ْم ل َُه ْم شِ ْركٌ فِي‬
Mənə bundan əvvəl bir kitab gətirin, ← Yoxsa onların göylərdə bir şərikliyi var?!

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾4﴿ ‫ين‬ ‫ار ٍة م ِْن عِ ل ٍْم‬
َ ‫َا ْو َا َث‬
əgər doğru deyirsinizsə. ← yaxud elmdən qalan bir əsər (gətirin),

‫يب ل َُه ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِة‬

ُ ‫َم ْن اَل َي ْس َت ۪ج‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن َا َضلُّ م َِّم ْن َي ْد ُعوا م ِْن ُدونِ ه‬
‫الل‬
O kəs ki, qiyamət gününə qədər ona cavab verməz?!← Allahdan başqasına dua edəndən daha çox azmış
kimdir;

َ ‫َو ُه ْم َع ْن ُد َعآئ ِِه ْم َغا ِفل‬

﴾5﴿ ‫ُون‬
Halbuki onlar (dua etdikləri şeylər), onların duasından xəbərsizdirlər!
Cüz 26 əl-Əhqaf surəsi 504

َ ‫َو َكا ُنوا ِبعِ َب َادت ِِه ْم َكاف ِ۪ر‬

﴾6﴿‫ين‬ ‫اس َكا ُنوا ل َُه ْم َا ْع َدا ٓ ًء‬ َّ ‫َو ِا َذا ُحشِ َر‬
ُ ‫الن‬
və onların ibadətini inkar edəcəklər.← İnsanlar bir yerə toplanacaqları zaman isə, onlara düşmən olacaqlar,

‫ين َك َف ُروا ِلل َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم‬

َ ۪‫َقالَ الَّذ‬ ٍ ‫َو ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ْم ٰا َيا ُت َنا َب ِّي َن‬
‫ات‬
kafirlər, özlərinə gələn haqq barəsində dedilər: ← Ayələrimiz onlara açıq-aydın olaraq oxunduğu zaman,

ٌ ‫ٰهذَ ا سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬
﴾7﴿ ‫ين‬
“Bu, açıq-aydın bir sehrdir!”

‫ُق ْل اِنِ ا ْف َت َر ْي ُت ُه‬ ‫ُون ا ْف َت ٰر ُيه‬

َ ‫َا ْم َي ُقول‬
De: “Əgər onu özümdən uydurmuşamsa, ← Yoxsa onlar: “Onu özündən uydurmuşdur!”-deyirlər.

‫ون ف۪ ي ِ ۜه‬ ُ ۪‫ُه َو َا ْعل َُم ِب َما ُتف‬

َ ‫يض‬ ِ ّٰ‫ون ل۪ي م َِن ه‬
ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬ َ ُ‫َف اَل َت ْملِك‬
O, sizin dedi-qodularınızı daha yaxşı bilir. ← məni Allahdan heç cür qurtara bilməzsiniz.

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾8﴿ ‫يم‬ َّ ‫ور‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْغ ُف‬ ً ‫َك ٰفى ِبه۪ َش ۪ه‬
‫يدا َب ْين۪ي َو َب ْي َنكُ ْم‬
Axı O, bağışlayandır, rəhm edəndir!”← Mənimlə sizin aranızda Onun şahid olması kifayətdir.

‫َو َما ٓ َا ْد ۪ري َما ُي ْف َع ُل ۪بي َول ِبكُ ْم‬ ‫الر ُس ِل‬
ُّ ‫ُق ْل َما ُك ْن ُت ِب ْد ًعا م َِن‬
(Rəbbimin) mənimlə və sizinlə nə edəcəyini bilmirəm. ← De: “Mən peyğəmbərlərin birincisi deyiləm.

﴾9﴿ ‫ين‬
ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ‫ى ِال ََّي‬
ٌ ۪‫َو َما ٓ َا َن ۬ا ا اَِّل َنذ‬
ٓ ‫وح‬
ٰ ‫ا ِْن َا َّت ِب ُع ا اَِّل َما ُي‬
Mən ancaq açıq-aşkar qorxudan (bir peyğəmbərəm)!” ← Mən yalnız mənə vəhy olunana tabe oluram.

۪‫َو َك َف ْر ُت ْم ِبه‬ ِ ّٰ‫ان م ِْن عِ ْندِ ه‬

‫الل‬ َ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ا ِْن َك‬
siz də onu inkar etsəniz, ← De: “Deyin görüm, əgər (bu Quran) Allah qatından olsa,

‫َف ٰا َم َن‬ ۪‫يل َعلٰ ى ِم ْثلِه‬ ٓ ‫َو َش ِه َد َشاهِ ٌد م ِْن َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
iman gətirsə, ← İsrail oğullarından da bir şahid, onun kimisi (Tövrat) ilə şahidlik edib,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾10﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫اس َتكْ َب ْر ُت ْم‬
ْ ‫َو‬
Şübhəsiz ki, Allah zalım qövmü doğru yola yönəltməz!” ← və siz təkəbbür göstərsəniz (necə)?

‫ان َخ ْي ًرا‬
َ ‫ل َْو َك‬ َ ۪‫ين َك َف ُروا ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ۪‫َو َقالَ الَّذ‬
“Əgər o, xeyirli bir şey olsaydı, ← Kafir olanlar isə iman gətirənlər haqqında deyirlər:

﴾11﴿‫يم‬
ٌ ۪‫ُون ٰهذَ ا ٓ ِا ْف ٌك َقد‬
َ ‫َف َس َي ُقول‬ ۪‫َما َس َب ُقو َنا ٓ ِال َْي ِ ۜه َوا ِْذ ل َْم َي ْه َت ُدوا ِبه‬
“Bu, köhnə bir yalandır!”- deyəcəklər.← Onunla doğru yola gəlmədikləri üçün, bunda bizi keçə bilməzdilər.”

‫اب ُم َص ِّد ٌق ل َِسا ًنا َع َر ِب ًّيا‬

ٌ ‫َو ٰهذَ ا كِ َت‬
‫ى ا َِم ًاما َو َر ْح َم ًة‬
ٓ ‫وس‬
ٰ ُ ‫َوم ِْن َق ْبلِه۪ كِ َت‬
‫اب ُم‬
Bu ərəb dilində,təsdiqləyici bir kitabdır;← Ondan əvvəl Musanın rəhbər və mərhəmət olan kitabı vardı.

‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬

ُ ّٰ‫ين َقالُوا َر ُّب َنا ه‬ َ ‫ين ظَ ل َُموا ۗ َو ُب ْش ٰرى ِلل ُْم ْحسِ ن‬
﴾12﴿‫۪ين‬ َ ۪‫ل ُِي ْنذِ َر الَّذ‬
Şübhəsiz, o kəslər ki:“Rəbbimiz Allahdır!”- deyər,← Zalımları qorxutmaq və yaxşı işlər görənlərə müjdə
vermək üçün!

﴾13﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل ُه ْم َي ْح َز ُن‬ ‫َف اَل َخ ْو ٌف َعل َْي ِه ْم‬ ‫اس َت َق ُاموا‬
ْ ‫ُث َّم‬
və onlar kədərlənməyəcəklər! ← onlar üçün heç bir qorxu yoxdur, ← sonra düz yolu tutarlar;

﴾14﴿ ‫ُون‬
َ ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ َ ۪‫اب ال َْج َّن ِة َخالِد‬
‫ين ف۪ َيه ۚا‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
...etdikləri əməllərin mükafatı olaraq!← Onlar, içində əbədi qalacaqları cənnət əhlidir...
505 əl-Əhqaf surəsi Cüz 26

‫َح َم َل ْت ُه ُا ُّم ُه ُك ْر ًها‬ ۜ‫ان ِب َوال َِد ْي ِه ا ِْح َسا ًنا‬ ِ ْ‫َو َو َّص ْي َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Anası onu əziyyətlə gəzdirmiş, ← Biz insana, ata-anasına yaxşılıq etməyi tövsiyə etdik.

ۜ‫ون َش ْه ًرا‬
َ ‫َو َح ْمل ُُه َوف َِصال ُُه َثلٰ ُث‬ ۜ‫َو َو َض َع ْت ُه ُك ْر ًها‬
Onunla (ana bətnində) daşınma və (süddən) kəsilməsi isə otuz aydadır. ← əziyyətlə onu doğurmuşdur.

‫َقالَ َر ِّب‬ َ ۪‫ى ِا َذا َبل ََغ َا ُش َّد ُه َو َبل ََغ َا ْر َبع‬
‫ين َس َن ًة‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
deyər: “Ey Rəbbim! ← Nəhayət, (insan) kamillik həddinə yetişib qırx yaşa çatdıqda,

‫َو َا ْن َا ْع َم َل َصال ًِحا َت ْر ٰض ُيه‬ ‫۪ي َا ْن َع ْم َت َعل ََّي َو َعلٰ ى َوال َِد َّي‬
ٓ ‫۪ي َا ْن َا ْشكُ َر ن ِْع َم َت َك ا َّلت‬
ٓ ‫َا ْوزِ ْعن‬
və razı qalacağın yaxşı işlər edim! ← Mənə ilham ver ki, mənə və ata-anama verdiyin nemətə şükür edim,

َ ۪‫ِا ّن۪ي ُت ْب ُت ِال َْي َك َو ِا ّن۪ي م َِن ال ُْم ْسلِم‬

﴾15﴿ ‫ين‬ ‫َو َا ْصل ِْح ل۪ي ف۪ ي ُذ ِّر َّيت ۪ۚي‬
Mən sənə tövbə etdim və həqiqətən, mən müsəlmanlardanam!”← Mənim üçün nəslimi də əməlisaleh et.

‫او ُز َع ْن َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬

َ ‫َو َن َت َج‬ ‫ين َن َت َق َّب ُل َع ْن ُه ْم َا ْح َس َن َما َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ِك الَّذ‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
günahlarından da keçərik. ← Onlar o kəslərdir ki, özlərindən yaxşı əməllərini qəbul edərik,

﴾16﴿ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬ ِّ ‫اب ال َْج َّن ِ ۜة َو ْع َد‬
َ ‫الص ْد ِق الَّذ۪ ي َكا ُنوا ُي‬ ٓ ۪‫ف‬
ِ ‫ي َا ْص َح‬
Onlara verilmiş doğru vəd kimi, cənnət əhli içərisində olacaqlar!

ٓ ‫َا َتعِ َدا ِنن‬

‫۪ي َا ْن ُا ْخ َر َج‬ ٓ ‫َوالَّذ۪ ي َقالَ ل َِوال َِد ْي ِه ُا ٍّف لَكُ َما‬
Siz mənə, (qəbirdən) çıxarılacağımımı vəd edirsiniz?!← O kəs ki, ata-anasına (belə) deyər: “Tfu sizə!

َ ّٰ‫َو ُه َما َي ْس َتغ۪ ي َثانِ ه‬

‫الل‬ ‫ون م ِْن َق ْبل۪ ي‬ ِ ‫َو َق ْد َخل‬
ُ ‫َت ا ْل ُق ُر‬
O ikisi isə Allahdan yardım diləyərək (deyər):← Halbuki məndən əvvəl bir çox nəsillər gəlib-getmişdir.”

﴾17﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫َف َي ُقولُ َما ٰهذَ ا ٓ ا َّ آِل َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ ِ ّٰ‫ِن ا َِّن َو ْع َد ه‬
‫الل َح ٌّق‬ ۗ ْ ‫َك ٰام‬
َ ‫َو ْيل‬
O isə deyər: “Bu sadəcə olaraq əvvəlkilərin əfsanələridir!”← “Vay halına! İnan ki, Allahın vədi haqdır!”

‫َت م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬

ْ ‫ي ُا َم ٍم َق ْد َخل‬
ٓ ۪‫ف‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ‫ين َح َّق َعل َْي ِه ُم ا ْل َق ْول‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
özlərindən əvvəl gəlib getmiş ümmətlərlə birlikdə;← Onlar, haqlarında (əzab) sözünün vacib olduğu kəslərdir,

َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َخاسِ ۪ر‬

﴾18﴿ ‫ين‬ ‫س‬ ِ ْ‫م َِن ال ِْج ِّن َو ا‬
ۜ ِ ‫ال ْن‬
Onlar, həqiqətən, ziyana uğrayanlardır! ← Cin və insanlardan ibarət (ümmətlərlərlə).

‫َول ُِي َو ّف َِي ُه ْم َا ْع َمال َُه ْم‬ ۚ‫ات م َِّما َعمِ لُوا‬
ٌ ‫َولِكُ ٍّل َد َر َج‬
(Allah) onlara əməllərinin əvəzini tam versin. ← Hər kəsin, etdiyi əməllərə görə dərəcələr vardır ki,

﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫َو ُه ْم اَل ُيظْ ل َُم‬
Və onlara heç bir haqsızlıq edilməz.

ُّ ‫َا ْذ َه ْب ُت ْم طَ ِّي َباتِكُ ْم ف۪ ي َح َياتِكُ ُم‬

‫الد ْن َيا‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬ َ ۪‫ض الَّذ‬
َّ ‫ين َك َف ُروا َعلَى‬ ُ ‫َو َي ْو َم ُي ْع َر‬
“Dünya həyatınızda öz nemətlərinizi sərf etdiniz,← Kafirlər cəhənnəmə göstəriləcəkləri gün (deyiləcəkdir):

ِ‫اب ال ُْهون‬
َ َ‫َفال َْي ْو َم ُت ْج َز ْو َن َعذ‬ ‫اس َت ْم َت ْع ُت ْم ِب َه ۚا‬
ْ ‫َو‬
Bu gün isə həqarətli əzabla cəzalandırılacaqsınız; ← və onlarla kef çəkdiniz.

﴾20﴿ ‫ون‬
َ ‫ض ِب َغ ْي ِر ال َْح ِّق َو ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْف ُس ُق‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
َ ‫ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْس َتكْ ِب ُر‬
Yer üzündə haqsız yerə təkəbbür göstərdiyinizə və fasiqlər olduğunuza görə!”
Cüz 26 əl-Əhqaf surəsi 506

ِ ‫ا ِْذ َا ْنذَ َر َق ْو َم ُه ِب اْال َْح َق‬

‫اف‬ ‫َو ْاذ ُك ْر َا َخا َعا ٍ ۜد‬
Bir zaman o Əhqafda olan qövmünü xəbərdar etmişdi: ← Ad (qövmünün) qardaşını (Hudu) da xatırla!

‫الل‬
َ ّٰ‫َا اَّل َت ْع ُب ُدوٓا ا اَِّل ه‬ ٓ ۪‫َت ال ُّنذُ ُر م ِْن َب ْي ِن َي َد ْي ِه َوم ِْن َخ ْلفِه‬
ِ ‫َو َق ْد َخل‬
“Allahdan başqasına ibadət etməyin. ← -ondan əvvəl də, sonra da peyğəmbərlər gəlib-getmişdir-

ٍ ‫اب َي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾21﴿ ‫يم‬ َ َ‫اف َعل َْيكُ ْم َعذ‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬
Mən böyük günün sizə üz verəcək əzabından qorxuram!”

ٓ ‫َف ْا ِت َنا ِب َما َتعِ ُد َنا‬ ‫َقالُوٓا َا ِج ْئ َت َنا ِل َت ْافِكَ َنا َع ْن ٰال َِه ِت َن ۚا‬
Onda, bizə vəd etdiyini gətir, ← Onlar demişdilər: “Sən bizi tanrılarımızdan döndərməyəmi gəldin?

ِ ّٰ‫َقالَ ِا َّن َما الْعِ ل ُْم عِ ْن َد ه‬

‫الل‬ َ ۪‫الصادِق‬
﴾22﴿ ‫ين‬ َّ ‫ا ِْن ُك ْن َت م َِن‬
(Hud) demişdi: “O elm ancaq Allah qatındadır. ← əgər doğru danışanlardansansa!”

﴾23﴿ ‫ُون‬ ٓ ‫َولٰكِ ّن‬

َ ‫۪ي َا ٰريكُ ْم َق ْو ًما َت ْج َهل‬ ُ ‫َو ُا َب ّل ُِغكُ ْم َما ٓ ُا ْرسِ ل‬
۪‫ْت ِبه‬
Ancaq mən sizi, cahil bir qövm olaraq görürəm!” ← Mən isə sizə, mənimlə göndərilənləri təbliğ edirəm.

ۜ‫ض ُم ْمطِ ُر َنا‬

ٌ ‫ار‬
ِ ‫َقالُوا ٰهذَ ا َع‬ ‫ار ًضا ُم ْس َت ْق ِب َل َا ْود َِيت ِِه ْم‬
ِ ‫َفل ََّما َر َا ْو ُه َع‬
dedilər: “Bu bizə yağış yağdıracaq buluddur!” ← Onu, vadilərinə tərəf gələn bulud kimi gördükləri zaman:

﴾24﴿ ‫۪يم‬ ٌ َ‫يح ف۪ َيها َعذ‬

ٌ ‫اب َال‬ ٌ ‫۪ر‬ ۜ ۪‫اس َت ْع َج ْل ُت ْم ِبه‬
ْ ‫َب ْل ُه َو َما‬
Elə bir küləkdir ki, içində şiddətli əzab vardır! ← “Xeyr, bu tez gəlməsini istədiyiniz şeydir.

‫ى اِل َم َساكِ ُن ُه ْم‬

ٓ ‫َف َا ْص َب ُحوا اَل ُي ٰر‬ ‫ُت َد ّم ُِر ُك َّل َش ْي ٍء ِب َا ْم ِر َر ِّب َها‬
Səhər elə oldular ki, evlərindən başqa bir şey görünmədi. ← O, öz Rəbbinin əmri ilə hər şeyi məhv edər!”

َ ۪‫ِك َن ْج ِزي ا ْل َق ْو َم ال ُْم ْج ِرم‬

﴾25﴿ ‫ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬
Biz günahkar qövmü belə cəzalandırırıq!

‫ارا َو َا ْفـٔ َِد ًة‬

ً ‫َو َج َع ْل َنا ل َُه ْم َس ْم ًعا َو َا ْب َص‬ ‫اك ْم ف۪ ي ِه‬ َ ۪‫اه ْم ف‬
ُ ‫يما ٓ ا ِْن َمكَّ َّن‬ ُ ‫َو َل َق ْد َمكَّ َّن‬
Biz onlara qulaq, göz və qəlb vermişdik. ← And olsun ki, onlara verdiyimiz imkanı sizə verməmişdik.

‫ار ُه ْم َو اَل ٓ َا ْفـٔ َِد ُت ُه ْم م ِْن َش ْي ٍء‬

ُ ‫َف َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه ْم َس ْم ُع ُه ْم َو اَل ٓ َا ْب َص‬
Lakin nə qulaqları, nə gözləri, nə də qəlbləri onlara heç bir fayda vermədi.

﴾26﴿ ‫اق ِب ِه ْم َما َكا ُنوا ِبه۪ َي ْس َت ْه ِز ُؤ َن‬

َ ‫َو َح‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
‫الل‬ ِ ‫ون ِب ٰا َي‬
َ ‫ا ِْذ َكا ُنوا َي ْج َح ُد‬
Və istehza etdikləri şey (əzab) onları sardı. ← Çünki onlar Allahın ayələrini inkar edirdilər.

ِ ‫ال َي‬
‫ات‬ ٰ ْ‫َو َص َّر ْف َنا ا‬ ‫َو َل َق ْد َا ْهلَكْ َنا َما َح ْولَكُ ْم م َِن ا ْل ُق ٰرى‬
Ayələri də müxtəlif cür izah etdik ki, ← And olsun ki, Biz sizin ətrafınızda olan məmləkətləri həlak etdik.

﴾27﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي ْر ِج ُع‬
bəlkə, onlar qayıdarlar.

ِ ّٰ‫ين ا َّت َخذُ وا م ِْن ُدونِ ه‬

‫الل ُق ْر َبا ًنا ٰال َِه ًة‬ َ ۪‫الَّذ‬ ‫َفل َْو اَل َن َص َر ُه ُم‬
...Allahı qoyub (Ona) yaxınlaşmaq məqsədilə tanrı qəbul etdikləri? ← Bəs nə üçün onlara kömək etmədi...

َ ‫ِك ِا ْفكُ ُه ْم َو َما َكا ُنوا َي ْف َت ُر‬

﴾28﴿ ‫ون‬ َ ‫َو ٰذل‬ ‫َب ْل َض ُّلوا َع ْن ُه ْم‬
Bu, onların yalanları və öz uydurduqları şeylərdir. ← Əksinə, (o tanrılar) onlardan uzaqlaşıb qeyb oldular.
507 əl-Əhqaf surəsi Cüz 26

َ ‫َي ْس َتمِ ُع‬

‫ون ا ْل ُق ْر ٰا َن‬ ‫َوا ِْذ َص َر ْف َنا ٓ ِال َْي َك َن َف ًرا م َِن ال ِْج ِّن‬
Quranı dinləsinlər. ← Bir zaman bir dəstə cini sənin yanına yolladıq ki,

‫َفل ََّما ُق ِض َي‬ ۚ‫وه َقالُوٓا َا ْن ِص ُتوا‬

ُ ‫َفل ََّما َح َض ُر‬
Və (Quran oxunub) qurtardığı zaman, ← Onu (dinləməyə) gəldiklərində (bir-birinə): “Qulaq asın!”- dedilər.

َ ‫َول َّْوا ِالٰى َق ْوم ِِه ْم ُم ْنذِ ۪ر‬

﴾29﴿ ‫ين‬
xəbərdar etmək üçün öz qövmlərinin yanına qayıtdılar.

ٰ ‫ِا َّنا َسمِ ْع َنا كِ َت ًابا ُا ْن ِزلَ م ِْن َب ْعدِ ُم‬

‫وسى‬ ٓ ‫َقالُوا َيا َق ْو َم َنا‬
Biz Musadan sonra nazil edilmiş elə bir Kitab dinlədik ki, ← Onlar dedilər: “Ey qövmümüz!

ٍ ‫ي ِالَى ال َْح ِّق َو ِالٰى طَ ۪ر‬

ٍ ۪‫يق ُم ْس َتق‬
﴾30﴿ ‫يم‬ ٓ ۪‫َي ْهد‬ ‫ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد ْي ِه‬
haqqa və düz yola yönəldir! ← özündən əvvəlkiləri təsdiq edir,

۪‫َو ٰا ِم ُنوا ِبه‬ ِ ّٰ‫َيا َق ْو َم َنا ٓ َا ۪ج ُيبوا َداعِ َي ه‬

‫الل‬
və ona iman gətirin ki, ← Ey qövmümüz! Allahın dəvətçisini qəbul edin,

﴾31﴿ ‫۪يم‬
ٍ ‫اب َال‬
ٍ َ‫َو ُي ِج ْر ُك ْم م ِْن َعذ‬ ‫َي ْغف ِْر لَكُ ْم م ِْن ُذ ُنو ِبكُ ْم‬
və sizi şiddətli əzabdan xilas etsin! ← (Allah) sizin günahlarınızı bağışlasın,

‫ض‬
ِ ‫س ِب ُم ْع ِج ٍز فِي اْال َْر‬
َ ‫َفل َْي‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن اَل ُي ِج ْب َداعِ َي ه‬
‫الل‬
yer üzündə qaçıb canını qurtara biləsi deyil. ← Allahın dəvətçisini qəbul etməyən kimsə isə,

ٍ ‫ِك ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾32﴿ ‫ين‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫س ل َُه م ِْن ُدونِه۪ ٓ َا ْول َِيا ٓ ُء‬
َ ‫َول َْي‬
Onlar açıq-aşkar azğınlıq içindədirlər!”← Onun, Ondan başqa dostları da olmaz.

‫َول َْم َي ْع َي ِب َخ ْلق ِِه َّن‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل الَّذ۪ ي َخل ََق‬
َ ّٰ‫َا َول َْم َي َر ْوا َا َّن ه‬
və də onları yaratmaqdan yorulmamış (Allah),← Onlar görmədilərmi ki, göyləri və yeri yaradan Allah;

ٌ ۪‫ى ِا َّن ُه َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾33﴿ ‫ير‬ ٓ ٰ‫َبل‬ ٓ ٰ‫ِب َقا ِدرٍ َعل‬
‫ى َا ْن ُي ْح ِي َي ال َْم ْو ٰتى‬
ۜ
Bəli, Həqiqətən, O, hər şeyə qadirdir! ← ölüləri diriltməyə qadirdir?

‫س ٰهذَ ا ِبال َْح ِّ ۜق‬

َ ‫َال َْي‬ ‫ار‬
ۜ ِ ‫الن‬ َ ۪‫ض الَّذ‬
َّ ‫ين َك َف ُروا َعلَى‬ ُ ‫َو َي ْو َم ُي ْع َر‬
“Bu doğru deyilmi?!” ← Kafirlər cəhənnəm atəşinə göstəriləcəkləri gün (onlara deyiləcəkdir):

﴾34﴿ ‫ون‬
َ ‫اب ِب َما ُك ْن ُت ْم َتكْ ُف ُر‬
َ َ‫َقالَ َفذُ و ُقوا ال َْعذ‬ ۜ‫َقالُوا َبلٰ ى َو َر ِّب َنا‬
(Allah) deyəcək: “Elə isə küfr etdiyinizə görə dadın əzabı!” ← Deyəcəklər: “Bəli, Rəbbimizə and olsun!”

‫َو اَل َت ْس َت ْع ِج ْل ل َُه ْم‬ ‫الر ُس ِل‬

ُّ ‫اص ِب ْر َك َما َص َب َر ُا ۬ولُوا ال َْع ْز ِم م َِن‬
ْ ‫َف‬
Onlar üçün (əzabın) tez gəlməsini istəmə.←Peyğəmbərlərdən əzm sahiblərinin səbr etdiyi kimi, sən də səbr et.

ۜ ٍ‫اع ًة م ِْن َن َهار‬

َ ‫ل َْم َيل َْب ُثوٓا ا اَِّل َس‬ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫َك َا َّن ُه ْم َي ْو َم َي َر ْو َن َما ُي‬
ancaq gündüzün bir vaxtı qədər qalıblar. ← Vəd olunduqları (əzabı) görəcəkləri gün onlar sanacaqlar ki,

َ ‫َك ا اَِّل ا ْل َق ْو ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾35﴿ ‫ون‬ ُ ‫َب اَل ٌغ َف َه ْل ُي ْهل‬
(Bu) təbliğatdır. Fasiq bir qövmdən başqası həlak edilərmi?!
Cüz 26 Muhəmməd surəsi 508

ٍ‫ور ُة ُم َح َّمد‬
َ ‫﴾ ُس‬47﴿
Muhəmməd surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 38 ayədir(

﷽ ‫يم‬ِ ‫الر ِح‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
﴾1﴿ ‫الل َا َض َّل َا ْع َمال َُه ْم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ِ ‫ين َك َف ُروا َو َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬
Kafir olanların və (insanları) Allah yolundan döndərənlərin əməllərini (Allah) puç edəcəkdir.

‫َو ٰا َم ُنوا ِب َما ُن ِّزلَ َعلٰ ى ُم َح َّمدٍ َو ُه َو ال َْح ُّق م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
Rəbbindən Muhəmmədə haqq olaraq nazil edilənə inanlara gəldikdə,← İman gətirib yaxşı əməllər edərək,

﴾2﴿ ‫َو َا ْصل ََح َبال َُه ْم‬ ‫َك َّف َر َع ْن ُه ْم َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬
və onların əhvalını düzəldəcəkdir. ← (Allah) onların günahlarının üstünü örtəcək,

َ ۪‫َو َا َّن الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت َب ُعوا ال َْح َّق م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ ‫ين َك َف ُروا ا َّت َب ُعوا ال َْباطِ َل‬
َ ۪‫ِك ِب َا َّن الَّذ‬
َ ‫ٰذل‬
iman gətirənlər isə öz Rəbbindən (gələn) haqqa uymuşlar. ← Bu ona görədir ki, kafirlər batilə uymuşlar,

‫اب‬
ۜ ِ ‫الر َق‬ َ ۪‫َف ِا َذا لَق۪ ي ُت ُم الَّذ‬
ِّ ‫ين َك َف ُروا َف َض ْر َب‬ ﴾3﴿ ‫اس َا ْم َثال َُه ْم‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫الل ل‬
ُ ّٰ‫ِك َي ْض ِر ُب ه‬
َ ‫َكذٰ ل‬
Kafirlərlə qarşılaşdığınız zaman boyunlarını vurun. ← Beləcə Allah insanlara, özlərinə aid məsəllər çəkir!

‫اق‬
َ ‫َف ُش ُّدوا ال َْو َث‬ ُ ‫ى ِا َذا ٓ َا ْث َخ ْن ُت ُم‬
‫وه ْم‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
(əsirləri) də kəndirlə bərk bağlayın. ← Nəhayət, onları məğlub etdiyiniz vaxt,

‫ِك‬
َ ‫َح ّٰتى َت َض َع ال َْح ْر ُب َا ْو َز َار َه ۚا ٰذل‬ ‫َفا َِّما َم ًّنا َب ْع ُد َوا َِّما ف َِدا ٓ ًء‬
...müharibə, yüklərini yerə qoyana (bitənə) qədər. Budur!← Ya məccani, ya da fidyə müqabilində (azad edin)...

ۜ ٍ ‫َولٰكِ ْن ل َِي ْبل َُ۬وا َب ْع َضكُ ْم ِب َب ْع‬

‫ض‬ ‫الل اَل ْن َت َص َر ِم ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫َول َْو َي َشا ٓ ُء ه‬
Lakin sizi biri-birinizlə imtahana çəkmək üçün (belə edir). ← Əgər Allah istəsəydi, onlardan intiqam alardı.

﴾4﴿ ‫َفل َْن ُي ِض َّل َا ْع َمال َُه ْم‬ ‫الل‬ ِ ‫ين ُق ِتلُوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
(Allah) onların əməllərini əsla puç etməz. ← O kəslər ki, Allah yolunda öldürülərlər,

﴾6﴿ ‫َو ُي ْد ِخل ُُه ُم ال َْج َّن َة َع َّر َف َها ل َُه ْم‬ ﴾5﴿ ‫َس َي ْهد۪ ِيه ْم َو ُي ْصل ُِح َبال َُه ْم‬
Və onları, özlərinə tanıtdığı Cənnətə daxil edəcəkdir.← (Allah) onları doğru yola yönəldəcək və onların
əhvalını düzəldəcəkdir.

﴾7﴿ ‫َي ْن ُص ْر ُك ْم َو ُي َث ِّب ْت َا ْق َد َامكُ ْم‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا ِْن َت ْن ُص ُروا ه‬
O da sizə yardım edər və ayaqlarınızı möhkəmlədər. ← Ey iman gətirənlər! Əgər Allaha yardım etsəniz,

﴾8﴿ ‫َو َا َض َّل َا ْع َمال َُه ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

‫ين َك َف ُروا َف َت ْع ًسا ل َُه ْم‬
(Allah) onların əməllərini puça çıxardar!← Kafirlərə gəldikdə - onlar isə məhv olsun -

﴾9﴿ ‫َف َا ْح َب َط َا ْع َمال َُه ْم‬ ‫الل‬

ُ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َك ِر ُهوا َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬
َ ‫ٰذل‬
(Allah) da onların əməllərini puç etdi. ← Bu ona görədir ki, onlar Allahın nazil etdiyinə nifrət etdilər.

َ ۪‫ان َعاق َِب ُة الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ َ ‫ف َك‬
َ ‫َك ْي‬ ِ ‫َا َفل َْم َي ۪س ُيروا فِي اْال َْر‬
‫ض َف َي ْنظُ ُروا‬
özlərindən əvvəlkilərin aqibəti necə oldu?!← Onlar yer üzündə dolaşıb görmürlərmi ki,

َ ‫َو ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾10﴿ ‫ين َا ْم َثال َُها‬ ‫الل َعل َْي ِه ْم‬
ُ ّٰ‫َد َّم َر ه‬
Kafirlər üçün də buna bənzərləri vardır!← Allah onları yerlə yeksan etdi.

﴾11﴿ ‫ين اَل َم ْولٰى ل َُه ْم‬

َ ‫َو َا َّن الْكَ اف ِ۪ر‬ َ ۪‫الل َم ْولَى الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ه‬
َ ‫ٰذل‬
Kafirlərin isə himayədarı yoxdur! ← Bu ona görədir ki, Allah iman gətirənlərin himayədarıdır.
509 Muhəmməd surəsi Cüz 26

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫الصال َِح‬ َ ۪‫الل ُي ْد ِخ ُل الَّذ‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Onun altından çaylar axar.← Şübhəsiz, Allah, iman gətirib yaxşı əməllər edənləri cənnətlərə daxil edər.

﴾12﴿ ‫ار َم ْث ًوى ل َُه ْم‬

ُ ‫الن‬
َّ ‫َو‬ ‫ام‬
ُ ‫ال ْن َع‬
َ ْ‫ُون َك َما َت ْا ُك ُل ا‬
َ ‫ون َو َي ْا ُكل‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا َي َت َم َّت ُع‬
Atəş isə onların məskəni olacaqdır! ← Kafirlər isə kef çəkərlər və heyvanların yediyi kimi yeyərlər.

‫۪ي َا ْخ َر َج ْت َك‬ َ ‫هِ َي َا َش ُّد ُق َّو ًة م ِْن َق ْر َيت‬

ٓ ‫ِك ا َّلت‬ ‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن َق ْر َي ٍة‬
onlar, səni çıxardan şəhərdən daha qüvvətli idi.← Neçə-neçə şəhərlər vardı ki,

ِ ‫اه ْم َف اَل َن‬

﴾13﴿ ‫اص َر ل َُه ْم‬ ُ ‫َا ْهلَكْ َن‬
Biz onları məhv etdik və özlərinə bir kömək edən olmadı!

﴾14﴿ ‫َك َم ْن ُز ِّي َن ل َُه ُسوٓ ُء َع َملِه۪ َوا َّت َب ُعوٓا َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬ ۪‫ان َعلٰ ى َب ِّي َن ٍة م ِْن َر ِّبه‬
َ ‫َا َف َم ْن َك‬
pis əməli özünə yaxşı göstərilən və nəfsinə uymuş kimsə kimidir?!← Rəbbindən dəlilə istinad edən kimsəmi,

‫ار م ِْن َما ٓ ٍء َغ ْي ِر ٰاسِ ٍۚن‬

ٌ ‫ف۪ َيها ٓ َا ْن َه‬ َ ‫َم َث ُل ال َْج َّن ِة ا َّلت۪ي ُوعِ َد ال ُْم َّت ُق‬
‫ون‬
Orada xarab olmayan sudan çaylar, ← Müttəqilərə vəd olunan Cənnətin vəsfi (belədir);

‫ين‬
َ ‫ار ۪ب‬ َّ ‫ار م ِْن َخ ْم ٍر لَذَّ ٍة ل‬
ِ ‫ِلش‬ ٌ ‫َو َا ْن َه‬ ‫ار م ِْن ل ََب ٍن ل َْم َي َت َغ َّي ْر طَ ْع ُم ُه‬
ٌ ‫َو َا ْن َه‬
içənlərə ləzzət verən şərabdan çaylar, ← dadı dəyişməyən süddən çaylar,

ِ ‫َول َُه ْم ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل ال َّث َم َر‬

‫ات َو َم ْغف َِر ٌة م ِْن َر ِّب ِه ْم‬ ‫ار م ِْن َع َس ٍل ُم َصفًّى‬
ٌ ‫َو َا ْن َه‬
ۜ
Orada onlar üçün hər cür meyvə və Rəbbindən bir bağışlanma da var.← və saf baldan çaylar (vardır).

ً ۪‫َو ُس ُقوا َما ٓ ًء َحم‬

﴾15﴿ ‫يما َف َقطَّ َع َا ْم َعا ٓ َء ُه ْم‬ ‫ار‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫َك َم ْن ُه َو َخال ٌِد فِي‬
ona qaynar su içirdilər, o da bağırsaqlarını parçalayar?!← (O), cəhənnəmdə əbədi qalan kəs kimidirmi ki,

َ‫ى ِا َذا َخ َر ُجوا م ِْن عِ ْندِ ك‬

ٓ ‫َح ّٰت‬ ‫َو ِم ْن ُه ْم َم ْن َي ْس َتمِ ُع ِال َْي َك‬
Nəhayət sənin yanından çıxdığı zaman,← Onlardan elə kimsə var ki, səni dinləyər.

‫َما َذا َقالَ ٰا ِن ًف ۠ا‬

‫ين ُا ۫و ُتوا الْعِ ل َْم‬
َ ۪‫َقالُوا ِل َّلذ‬
“O (Muhəmməd) bayaq nə dedi?!”← elm verilmiş kimsələrə deyər:

﴾16﴿ ‫َوا َّت َب ُعوٓا َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬ ‫الل َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين طَ َب َع ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
və öz nəfslərinə uymuş olanlardır! ← Onlar, Allahın ürəklərinə möhür vurduğu,

﴾17﴿ ‫يه ْم‬

ُ ‫َو ٰا ٰت ُيه ْم َت ْق ٰو‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
‫ين ْاه َت َد ْوا َز َاد ُه ْم ُه ًدى‬
və onlara təqvalarını verər! ← Doğru yolda olanlara gəldikdə, (Allah) doğruluqlarını artırar,

‫اع َة َا ْن َت ْات َِي ُه ْم َب ْغ َت ًة‬

َ ‫الس‬
َّ ‫ون ا اَِّل‬
َ ‫َف َه ْل َي ْنظُ ُر‬
Onlar ancaq qiyamətin qəflətən özlərinə gəlməsinimi gözləyirlər?

﴾18﴿ ‫َف َا ّٰنى ل َُه ْم ِا َذا َجا ٓ َء ْت ُه ْم ذ ِْك ٰر ُيه ْم‬ ‫َف َق ْد َجا ٓ َء َا ْش َراطُ َه ۚا‬
Onlara gəldiyi zaman ibrət almaları onlara nə fayda verər?!← Onun əlamətləri artıq gəlmişdir.

ۜ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ َ ‫اس َت ْغف ِْر لِذَ ْن ِب َك َو ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
ْ ‫َو‬ ُ ّٰ‫اعل َْم َا َّن ُه اَل ٓ ِال َٰه اِل ه‬
‫الل‬ ْ ‫َف‬
Öz günahlarının, mömin kişi və mömin qadınların bağışlanmasını dilə.← Bil ki, Allahdan başqa tanrı yoxdur.

﴾19﴿ ‫الل َي ْعل َُم ُم َت َقل ََّبكُ ْم َو َم ْث ٰويكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah, sizin gəzdiyiniz yeri və duracağınız yeri də bilir!
Cüz 26 Muhəmməd surəsi 510

َ ‫َف ِا َذا ٓ ُا ْن ِزل َْت ُس‬

‫ور ٌة ُم ْحكَ َم ٌة‬ ‫ور ٌة‬ َ ۪‫َو َي ُقولُ الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا ل َْول ُن ِّزل َْت ُس‬
Elə ki möhkəm bir surə nazil oldu,← Möminlər: “Kaş (cihada aid) bir surə nazil olaydı!”-deyirdilər.

ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬

‫ض‬ َ ۪‫َر َا ْي َت الَّذ‬ ُ‫َو ُذكِ َر ف۪ َيها ا ْل ِق َتال‬
gördün ki, qəlblərində xəstəlik olan kimsələr, ← və orada döyüş bildirildi,

﴾20﴿ ‫َف َا ْولٰى ل َُه ْم‬ ۜ ِ ‫ون ِال َْي َك َنظَ َر ال َْم ْغشِ ِّي َعل َْي ِه م َِن ال َْم ْو‬
‫ت‬ َ ‫َي ْنظُ ُر‬
Amma onlar üçün daha yaxşı olan; ← sənə, ölüm ayağında bayılmış kimsənin baxışı ilə baxırlar!

‫َف ِا َذا َع َز َم اْال َْم ُ۠ر‬ ‫وف‬

ٌ ‫اع ٌة َو َق ْولٌ َم ْع ُر‬
َ َ‫ط‬
İş qətiləşdiyi zaman, ← İtaət etmək və gözəl bir söz deməkdir.

﴾21﴿ ‫ان َخ ْي ًرا ل َُه ْم‬

َ َ‫لَك‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َفل َْو َص َد ُقوا ه‬
əlbəttə, onlar üçün daha yaxşı olardı! ← əgər Allaha sadiq qalsaydılar,

﴾22﴿ ‫ض َو ُت َق ِّط ُعوٓا َا ْر َح َامكُ ْم‬

ِ ‫َا ْن ُت ْفسِ ُدوا فِي اْال َْر‬ ‫َف َه ْل َع َس ْي ُت ْم ا ِْن َت َول َّْي ُت ْم‬
yer üzündə fitnə-fəsad törədərsiniz və qohumluq əlaqəsini kəsərsiniz! ← Əgər üz döndərsəniz, ola bilsin ki,

﴾23﴿ ‫ار ُه ْم‬

َ ‫ى َا ْب َص‬
ٓ ‫َف َا َص َّم ُه ْم َو َا ْع ٰم‬ ‫الل‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين ل ََع َن ُه ُم ه‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
beləcə onları kar etmiş, gözlərini də kor etmişdir! ← Onlar o kəslərdir ki, Allah onlara lənət etmiş,

﴾24﴿ ‫ُوب َا ْق َفال َُها‬

ٍ ‫َا ْم َعلٰ ى ُقل‬ ‫ون ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
َ ‫َا َف اَل َي َت َد َّب ُر‬
Yoxsa ürəklərin üzərində qıfılları var? ← Bəs onlar Quranı düşünməzlərmi?

‫ان َس َّولَ ل َُه ْم‬

ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ارهِ ْم م ِْن َب ْعدِ َما َت َب َّي َن ل َُه ُم ال ُْه َد ۙى‬
ِ ‫ى َا ْد َب‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ٓ ٰ‫ين ْار َت ُّدوا َعل‬
Şeytan (bunu) onlara xoş göstərdi,← Doğru yol özlərinə bəlli olduqdan sonra (dindən) dönənlərə gəldikdə,

‫الل‬ َ ۪‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َقالُوا ِل َّلذ‬

ُ ّٰ‫ين َك ِر ُهوا َما َن َّزلَ ه‬ َ ‫ٰذل‬ ﴾25﴿ ‫َو َا ْملٰ ى ل َُه ْم‬
Bu ona görədir ki, onlar, Allahın endirdiyini bəyənməyənlərə dedilər: ← və onları uzun xəyallara saldı.

﴾26﴿ ‫الل َي ْعل َُم ا ِْس َر َار ُه ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ‫َس ُن ۪ط ُيعكُ ْم ف۪ ي َب ْع‬
‫ض اْال َْم ِۚر‬
Allah isə onların sirlərini bilir! ← “Bəzi işlərdə sizə itaət edəcəyik!”

﴾27﴿ ‫ار ُه ْم‬

َ ‫وه ُه ْم َو َا ْد َب‬
َ ‫ون ُو ُج‬
َ ‫َي ْض ِر ُب‬ ‫ف ِا َذا َت َو َّف ْت ُه ُم ال َْملٰ ٓئِكَ ُة‬
َ ‫َفكَ ْي‬
...üzlərinə və arxalarına vuraraq? ← Bəs mələklər onların canlarını alanda necə olacaq...

‫َو َك ِر ُهوا ِر ْض َوا َن ُه‬ ‫الل‬

َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ُه ُم ا َّت َب ُعوا َما ٓ َا ْس َخ َط ه‬
َ ‫ٰذل‬
və Onun razı qaldığı şeyi bəyənmədilər. ← Bu ona görədir ki, onlar, Allahı qəzəbləndirən şeyə uydular,

﴾28﴿ ‫َف َا ْح َب َط َا ْع َمال َُه ْم‬

Buna görə də (Allah) onların əməllərini puç etdi.

﴾29﴿ ‫الل َا ْض َغا َن ُه ْم‬

ُ ّٰ‫ل َْن ُي ْخ ِر َج ه‬ ‫ض َا ْن‬ َ ۪‫َا ْم َحسِ َب الَّذ‬
ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
Allah onların kinlərini üzə çıxartmayacaq?! ← Yoxsa qəlblərində xəstəlik olanlar elə zənn etdilər ki,
511 Muhəmməd surəsi Cüz 26

‫َفل ََع َر ْف َت ُه ْم ِب ۪س ٰيم ُيه ْم‬ ‫اك ُه ْم‬

َ ‫َول َْو َن َشا ٓ ُء اَل ََر ْي َن‬
Beləcə, onları mütləq üzlərindən tanıyardın. ← Əgər Biz istəsəydik, onları mütləq sənə göstərərdik.

﴾30﴿ ‫الل َي ْعل َُم َا ْع َمالَكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو َل َت ْع ِر َف َّن ُه ْم ف۪ ي ل َْح ِن ا ْل َق ْو ِ ۜل‬
Allah isə sizin əməllərinizi bilir! ← Sən onları, danışıq tərzlərindən mütləq tanıyacaqsan.

‫ين‬ َّ ‫ين ِم ْنكُ ْم َو‬

َ ‫الصا ِب ۪ر‬ َ ۪‫َح ّٰتى َن ْعل ََم ال ُْم َجاهِ د‬ ‫َو َل َن ْبل َُو َّنكُ ْم‬
sizdən mücahidləri və səbr edənləri ayırd edib bilənə qədər. ← And olsun ki, Biz sizi imtahana çəkəcəyik,

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ِ ‫ين َك َف ُروا َو َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬ ﴾31﴿ ‫ار ُك ْم‬
َ ‫َو َن ْبل َُوا َا ْخ َب‬
Həqiqətən, kafirlər, Allah yolundan döndərənlər, ← Və sizə dair xəbərləri yoxlayacağıq.

‫الر ُسولَ م ِْن َب ْعدِ َما َت َب َّي َن ل َُه ُم ال ُْه ٰد ۙى‬

َّ ‫َو َشآقُّوا‬
və doğru yol özlərinə bəlli olduqdan sonra Peyğəmbərə qarşı çıxanlar,

﴾32﴿ ‫َو َس ُي ْح ِب ُط َا ْع َمال َُه ْم‬ ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬

َ ّٰ‫ل َْن َي ُض ُّروا ه‬
Və (Allah) onların əməllərini puç edəcəkdir! ← Allaha heç cür zərər verə bilməzlər.

﴾33﴿ ‫َو اَل ُت ْبطِ لُوٓا َا ْع َمالَكُ ْم‬ َ‫الر ُسول‬ ُ ‫الل َو َا ۪ط‬
َّ ‫يعوا‬ َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ۪ط ُيعوا ه‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
və öz əməllərinizi puça çıxartmayın!← Ey iman gətirənlər! Allaha itaət edin, Peyğəmbərə itaət edin,

‫ار‬
ٌ ‫ُث َّم َما ُتوا َو ُه ْم ُك َّف‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
ِ ‫ين َك َف ُروا َو َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬
sonra kafir olaraq ölənlər; ← Şübhəsiz ki, kafir olub (insanları) Allah yolundan döndərənlər,

‫َف اَل َت ِه ُنوا‬ ﴾34﴿ ‫الل ل َُه ْم‬

ُ ّٰ‫َفل َْن َي ْغف َِر ه‬
Elə isə, (cihadda) zəiflik göstərməyin, ← Allah onları bağışlamayacaqdır!

﴾35﴿‫َول َْن َيت َِر ُك ْم َا ْع َمالَكُ ْم‬ ‫الل َم َعكُ ْم‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ْم َو َا ْن ُت ُم اْال َْعل َْو َن‬
O, sizin əməllərinizi əsla əskiltməz! ← Allah sizinlədir. ← və siz üstün ikən (onları) sülhə dəvət etməyin.
َّ ‫َو َت ْد ُعوٓا ِالَى‬
ۗ ِ ‫السل‬
‫َوا ِْن ُت ْؤ ِم ُنوا َو َت َّت ُقوا‬ ‫الد ْن َيا لَعِ ٌب َول َْه ٌو‬
ُّ ‫ِا َّن َما ال َْح ٰيو ُة‬
Əgər iman gətirsəniz və (Allahdan) qorxsanız, ← Dünya həyatı sadəcə oyun və əyləncədir.

‫وها‬
َ ‫ا ِْن َي ْسـَٔلْكُ ُم‬ ﴾36﴿‫َو اَل َي ْسـَٔلْكُ ْم َا ْم َوالَكُ ْم‬ ‫ور ُك ْم‬
َ ‫ُي ْؤتِكُ ْم ُا ُج‬
Əgər sizdən onu istəsəydi, ← O sizdən mal-dövlətinizi də istəmir. ← O sizə mükafatlarınızı verəcəkdir.

﴾37﴿ ‫َت ْب َخلُوا َو ُي ْخ ِر ْج َا ْض َغا َنكُ ْم‬ ‫َف ُي ْحفِكُ ْم‬

siz xəsislik göstərərdiniz. O da sizin kin-küdurətinizi zahirə çıxardardı. ← və sizdən israrla tələb etsəydi,

‫َفمِ ْنكُ ْم َم ْن َي ْب َخ ُل‬ ‫الل‬ ِ ‫َها ٓ َا ْن ُت ْم ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء ُت ْد َع ْو َن ِل ُت ْن ِف ُقوا ف۪ ي َس ۪ب‬

ِ ّٰ‫يل ه‬
Yenə də sizdən, xəsislik edən var. ← Budur, siz Allah yolunda sərf etməyə çağırılırsınız.

‫الل ال َْغن ُِّي َو َا ْن ُت ُم ا ْل ُف َق َرا ٓ ُء‬

ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫َو َم ْن َي ْب َخ ْل َف ِا َّن َما َي ْب َخ ُل َع ْن َن ْفسِ ه‬
Allah zəngindir, siz isə yoxsulsunuz. ← Kim xəsislik etsə, ancaq özünə qarşı xəsislik etmiş olar.

﴾38﴿ ‫َي ْس َت ْبدِ لْ َق ْو ًما َغ ْي َر ُك ْم ُث َّم اَل َيكُ و ُنوٓا َا ْم َثالَكُ ْم‬ ‫َوا ِْن َت َت َول َّْوا‬
yerinizə başqa bir qövm gətirər. Sonra onlar, sizin kimi olmazlar! ← Əgər üz döndərsəniz,
Cüz 26 əl-Fəth surəsi 512

‫ور ُة ا ْل َف ْت ِح‬
َ ‫﴾ ُس‬48﴿
əl-Fəth (Fəth) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 29 ayədir(

‫يم‬ ِ ‫الر ِح‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
‫الل َما َت َق َّد َم م ِْن َذ ْن ِب َك َو َما َت َا َّخ َر‬
ُ ّٰ‫َك ه‬ َ ‫ل َِي ْغف َِر ل‬ َ ‫ِا َّنا َف َت ْح َنا ل‬
﴾1﴿ ‫َك َف ْت ًحا ُم ۪بي ًن ۙا‬
Allah sənin əvvəlki və sonrakı günahlarını bağışlasın,← Həqiqətən, Biz sənə açıq bir zəfər bəxş etdik ki,

ً ۪‫َو َي ْهدِ َي َك ِص َراطً ا ُم ْس َتق‬

﴾2﴿ ‫يم ۙا‬ ‫َو ُيت َِّم ن ِْع َم َت ُه َعل َْي َك‬
səni düz yola yönəltsin, ← sənə olan nemətini tamamlasın,

ُ ّٰ‫َو َي ْن ُص َركَ ه‬
﴾3﴿ ‫الل َن ْص ًرا َع ۪ز ًيزا‬
və Allah sənə, yenilməz bir qələbə ilə yardım etsin!

‫۪يمان ِِه ْم‬

َ ‫۪يما ًنا َم َع ا‬
َ ‫ل َِي ْز َد ُادوٓا ا‬ َ ‫ُوب ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ِ ‫الس ۪كي َن َة ف۪ ي ُقل‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
َّ َ‫ي َا ْن َزل‬
...onların imanı üstünə iman artırmaq üçün. ← Möminlərin ürəklərinə arxayınlıq salan Odur...

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾4﴿ ‫يم ۙا‬ ً ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُج ُن‬
َّ ‫ود‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Göylərdəki və yerdəki ordular da Allahın ixtiyarındadır.

‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ ‫ات َج َّن‬
‫ات‬ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
َ ‫ل ُِي ْد ِخ َل ال ُْم ْؤ ِمن‬
Onun altından çaylar axar. Orada əbədi qalarlar. ← Mömin kişi və mömin qadınları cənnətlərə daxil etsin.

﴾5﴿ ‫يم ۙا‬ ِ ّٰ‫ِك عِ ْن َد ه‬

ً ‫الل َف ْو ًزا َع ۪ظ‬ َ ‫ان ٰذل‬
َ ‫َو َك‬ ‫َو ُيكَ ّف َِر َع ْن ُه ْم َس ِّيـَٔات ِِه ْم‬
Bu, Allah qatında böyük uğurdur! ← Və onların günahlarının üstünü örtsün.

‫الس ْو ِ ۜء‬ ِ ّٰ‫ين ِب ه‬

َّ ‫الل ظَ َّن‬ ِ ‫ين َوال ُْم ْش ِر َك‬
َ ‫ات الظَّ ٓا ۪ ّن‬ َ ۪‫َوال ُْم ْش ِرك‬ ِ ‫ين َوال ُْم َنا ِف َق‬
‫ات‬ َ ۪‫َو ُي َع ِّذ َب ال ُْم َنافِق‬
Allah haqqında pis fikirli müşrik kişi və qadınlara da! ← Münafiq kişi və qadınlara əzab versin,

ُ ّٰ‫َو َغ ِض َب ه‬
‫الل َعل َْي ِه ْم َول ََع َن ُه ْم‬ ‫الس ْو ِۚء‬
َّ ‫َعل َْي ِه ْم َدآئ َِر ُة‬
Allahın onlara qəzəbi tutmuş və onlara lənət etmişdir. ← Pis fikirlilik, onların öz başlarında çatlasın!

﴾6﴿ ‫َو َسا ٓ َء ْت َم ۪ص ًيرا‬ ‫َو َا َع َّد ل َُه ْم َج َه َّن َم‬

(Ora) necə də pis dönüş yeridir! ← (Allah) Cəhənnəmi onlar üçün hazırlamışdır.

ً ‫الل َع ۪ز ًيزا َح ۪ك‬

﴾7﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُج ُن‬
َّ ‫ود‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Göylərdəki və yerdəki ordular Allahın ixtiyarındadır.

﴾8﴿ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َناكَ َشاهِ ًدا َو ُم َب ِّش ًرا َو َنذ۪ ًير ۙا‬
Həqiqətən, Biz səni bir şahid, bir müjdəçi və qorxudan (bir peyğəmbər olaraq) göndərdik ki,

‫وه‬
ُ ‫وه َو ُت َو ّق ُِر‬
ُ ‫َو ُت َع ِّز ُر‬ ِ ّٰ‫ِل ُت ْؤ ِم ُنوا ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬
Ona yardım edəsiniz, onu hörmət göstərəsiniz, ← Allaha və Onun Rəsuluna iman gətirəsiniz,

﴾9﴿ ‫وه ُبكْ َر ًة َو َا ۪ص اًيل‬

ُ ‫َو ُت َس ِّب ُح‬
və Onu (Allahı) səhər və axşam təsbih edəsiniz!
513 əl-Fəth surəsi Cüz 26

ِ ّٰ‫َي ُد ه‬
‫الل َف ْو َق َا ْيد۪ ِيه ْم‬ ‫الل‬ َ ‫ين ُي َبا ِي ُعو َن َك ِا َّن َما ُي َبا ِي ُع‬
َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Allahın əli onların əllərinin üstündədir. ← Sənə beyət edənlər, əlbəttə, Allaha beyət etmiş olurlar.

‫الل‬
َ ّٰ‫اه َد َعل َْي ُه ه‬
َ ‫َو َم ْن َا ْو ٰفى ِب َما َع‬ ۚ ۪‫َف َم ْن َنكَ َث َف ِا َّن َما َي ْنكُ ُث َعلٰ ى َن ْفسِ ه‬
Kim Allahla etdiyi əhdi yerinə yetirsə,← Kim (beyəti) pozsa, ancaq öz əleyhinə pozmuş olar.

ً ‫َف َس ُي ْؤت۪ي ِه َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾10﴿ ‫يم ۟ا‬
(Allah) ona böyük mükafat verəcəkdir!

‫َش َغ َل ْت َنا ٓ َا ْم َوا ُل َنا َو َا ْهلُو َنا‬ ‫اب‬

ِ ‫ون م َِن اْال َْع َر‬
َ ‫َك ال ُْم َخ َّل ُف‬
َ ‫َس َي ُقولُ ل‬
“Mal-dövlətimiz və ailələrimiz başımızı qatdı. ← Geridə qalan bədəvi ərəblər sənə deyəcəklər:

َ ‫ُون ِب َالْسِ َنت ِِه ْم َما ل َْي‬

‫س ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬ َ ‫َي ُقول‬ ‫اس َت ْغف ِْر َل َن ۚا‬
ْ ‫َف‬
Onlar, ürəklərində olmayanı dilləri ilə deyirlər. ← (Allahdan) bizim bağışlanmağımızı dilə!”

‫ا ِْن َا َر َاد ِبكُ ْم َض ًّرا‬ ِ ّٰ‫ِك لَكُ ْم م َِن ه‬

‫الل َش ْيـًٔا‬ ُ ‫ُق ْل َف َم ْن َي ْمل‬
əgər O sizə bir zərər vermək istəsə, ← (Onlara) de: “Sizin üçün Allaha bir şeylə kim mane ola bilər,

﴾11﴿ ‫ُون َخ ۪ب ًيرا‬

َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َب ْل َك‬ ۜ‫َا ْو َا َر َاد ِبكُ ْم َن ْف ًعا‬
Xeyr, Allah sizin nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← yaxud sizə bir xeyir vermək istəsə?!”

َ ‫الر ُسولُ َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬

ٓ ‫ون ِال‬
‫ٰى َا ْهل۪ ِيه ْم َا َب ًدا‬ َّ ‫ِب‬
َ ‫ل َْن َي ْن َقل‬ ‫َب ْل ظَ َن ْن ُت ْم َا ْن‬
Peyğəmbər və möminlər heç vaxt öz ailələrinin yanına qayıtmayacaqlar? ← Xeyr, siz zənn edirdiniz ki,

﴾12﴿ ‫ورا‬
ً ‫َو ُك ْن ُت ْم َق ْو ًما ُب‬ ‫الس ْو ِۚء‬
َّ ‫َوظَ َن ْن ُت ْم ظَ َّن‬ ‫ِك ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم‬
َ ‫َو ُز ِّي َن ٰذل‬
Və məhvə məhkum olmuş bir qövm oldunuz! ← və pis fikrə düşdünüz. ← Bu, sizin ürəyinizə xoş gəldi,

َ ‫َف ِا َّنا ٓ َا ْع َت ْد َنا ِللْكَ اف ِ۪ر‬

﴾13﴿ ‫ين َسع۪ ًيرا‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ل َْم ُي ْؤم ِْن ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬
Biz kafirlər üçün atəş hazırlamışıq! ← Kim Allaha və Onun Peyğəmbərinə iman gətirməzsə,

‫َي ْغف ُِر ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو ُي َع ِّذ ُب َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ ُمل‬
َّ ‫ْك‬
O, istədiyini bağışlayar, istədiyinə də əzab verər. ← Göylərin və yerin hökmü Allahın əlindədir.

ً ‫ورا َر ۪ح‬
﴾14﴿ ‫يما‬ ً ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

َ ُ‫ِا َذا ا ْنطَ ل َْق ُت ْم ِالٰى َم َغان َِم ِل َت ْا ُخذ‬

‫وها‬ ‫ون‬
َ ‫َس َي ُقولُ ال ُْم َخ َّل ُف‬
...qənimət əldə etmək üçün getdiyiniz zaman: ← Geridə qalanlar deyəcəklər...

ِ ّٰ‫ون َا ْن ُي َب ِّدلُوا َك اَل َم ه‬

‫الل‬ َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬ ‫َذ ُرو َنا َن َّت ِب ْعكُ ْم‬
Onlar, Allahın sözünü dəyişdirmək istəyirlər.← “Qoyun biz sizin arxanızca gələk!”

‫الل م ِْن َق ْب ُل‬

ُ ّٰ‫َكذٰ لِكُ ْم َقالَ ه‬ ‫ُق ْل ل َْن َت َّت ِب ُعو َنا‬
Allah əvvəldən belə buyurmuşdur.” ← De: “Siz əsla bizim arxamızca gəlməyəcəksiniz.

﴾15﴿ ‫ون ا اَِّل َقل۪ اًيل‬

َ ‫َب ْل َكا ُنوا ل َي ْف َق ُه‬ ۜ‫ُون َب ْل َت ْح ُس ُدو َن َنا‬
َ ‫َف َس َي ُقول‬
Xeyr, onlar ancaq az bir şeyi anlayan kimsələrdir!← Onlar deyəcəklər: “Xeyr, siz bizə paxıllıq edirsiniz”.
Cüz 26 əl-Fəth surəsi 514

ٍ‫س َشد۪ يد‬

ٍ ‫َس ُت ْد َع ْو َن ِالٰى َق ْو ٍم ُا ۬ول۪ي َب ْا‬ ‫اب‬ َ ۪‫ُق ْل ِلل ُْم َخ َّلف‬
ِ ‫ين م َِن اْال َْع َر‬
“Siz çox güclü bir qövmlə (vuruşmağa) çağırılacaqsınız. ← Geridə qalan bədəvi ərəblərə de:

ُ ‫َفا ِْن ُت ۪ط‬

‫يعوا‬ َ ‫ُت َقا ِتلُو َن ُه ْم َا ْو ُي ْسل ُِم‬
‫ون‬
Əgər itaət etsəniz, ← Siz onlarla vuruşacaqsınız, ya da onlar müsəlman olacaqlar.

‫َوا ِْن َت َت َول َّْوا َك َما َت َول َّْي ُت ْم م ِْن َق ْب ُل‬ ‫الل َا ْج ًرا َح َس ًن ۚا‬
ُ ّٰ‫ُي ْؤتِكُ ُم ه‬
Əgər daha əvvəl üz çevirdiyiniz kimi üz çevirsəniz, ← Allah sizə gözəl bir mükafat verər.

‫َو اَل َعلَى اْال َْع َر ِج َح َر ٌج‬ ‫س َعلَى اْال َْع ٰمى َح َر ٌج‬
َ ‫ل َْي‬ ً ‫ُي َع ِّذ ْبكُ ْم َعذَ ًابا َال‬
﴾16﴿‫۪يما‬
çolağa da günah yoxdur,←(Cihada getməməyə görə) kora günah yoxdur,← sizə acı bir əzabla əzab verər”.

َ ّٰ‫َو َم ْن ُيطِ ِع ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬ ‫يض َح َر ٌج‬
ِ ‫َول َعلَى ال َْم ۪ر‬
Kim Allaha və Peyğəmbərinə itaət etsə, ← xəstəyə də günah yoxdur.

َّ‫َو َم ْن َي َت َول‬ ‫ار‬

ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫ُي ْد ِخل ُْه َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Kim də üz döndərsə, ← (Allah) onu, (ağacları) altından çaylar axan cənnətlərə daxil edər.

َ ‫الل َع ِن ال ُْم ْؤ ِمن‬

‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َل َق ْد َر ِض َي ه‬ ً ‫ُي َع ِّذ ْب ُه َعذَ ًابا َال‬
﴾17﴿ ‫۪يم ۟ا‬
And olsun ki, Allah möminlərdən razı oldu... ← (Allah) ona acı bir əzabla əzab verər!

‫َف َعل َِم َما ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم‬ ‫الش َج َر ِة‬

َّ ‫ا ِْذ ُي َبا ِي ُعو َن َك َت ْح َت‬
(Allah) onların ürəklərində olanı bildi, ← ...ağac altında sənə beyət etdikləri zaman.

﴾18﴿ ‫َو َا َث َاب ُه ْم َف ْت ًحا َق ۪ر ًيب ۙا‬ ‫الس ۪كي َن َة َعل َْي ِه ْم‬
َّ َ‫َف َا ْن َزل‬
və onları yaxın bir qələbə ilə mükafatlandırdı; ← Beləcə onlara arxayınlıq göndərdi,

ً ‫الل َع ۪ز ًيزا َح ۪ك‬

﴾19﴿ ‫يما‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ‫۪ير ًة َي ْا ُخذُ و َن َها‬
َ ‫َو َم َغان َِم َكث‬
Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← həmçinin ələ keçirəcəkləri çoxlu qənimətlərlə.

۪‫َف َع َّج َل لَكُ ْم ٰهذِ ه‬ ‫۪ير ًة َت ْا ُخذُ و َن َها‬

َ ‫الل َم َغان َِم َكث‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ُك ُم ه‬
Bunu isə sizə tezliklə verdi, ← Allah sizə, əldə edəcəyiniz çoxlu qənimətlər vəd etmişdir.

ً ۪‫۪ين َو َي ْهدِ َيكُ ْم ِص َراطً ا ُم ْس َتق‬

﴾20﴿‫يم ۙا‬ َ ‫ون ٰا َي ًة ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
َ ُ‫َو ِل َتك‬ ‫اس َع ْنكُ ْم‬ َّ ‫ف َا ْيدِ َي‬
ِ ‫الن‬ َّ ‫َو َك‬
möminlərə işarə olsun və sizi doğru yola çıxartsın.←və insanların sizə uzanmış əllərini kəsdi ki,

ۜ‫الل ِب َها‬
ُ ّٰ‫اط ه‬
َ ‫َق ْد َا َح‬ ‫َو ُا ْخ ٰرى ل َْم َت ْقدِ ُروا َعل َْي َها‬
Allah onları (öz elmi ilə) ehtiva etmişdir. ← Digərlərini də hələki əldə etməmisiniz.

َ ۪‫َول َْو َقا َتلَكُ ُم الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ ﴾21﴿ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد۪ ًيرا‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬
Əgər o kafirlər sizinlə döyüşsəydilər, ← Allah hər şeyə qadirdir!

﴾22﴿ ‫ون َول ًِّيا َول َن ۪ص ًيرا‬

َ ‫ُث َّم اَل َي ِج ُد‬ ‫ار‬
َ ‫ل ََول َُّوا اْال َْد َب‬
Sonra dost da tapmazdılar, havadar da; ← mütləq arxa çevirib qaçacaqdılar.

ِ ّٰ‫َول َْن َت ِج َد ل ُِس َّن ِة ه‬

﴾23﴿ ‫الل َت ْبد۪ اًيل‬ ِ ّٰ‫ُس َّن َة ه‬
ْ ‫الل ا َّلت۪ي َق ْد َخل‬
‫َت م ِْن َق ْب ُل‬
Allahın qanununda bir dəyişiklik tapa bilməzsən! ← Allahın əvvəldən qoyduğu qanunu olaraq!
515 əl-Fəth surəsi Cüz 26

‫َو َا ْيدِ َيكُ ْم َع ْن ُه ْم ِب َبطْ ِن َمكَّ َة‬ ‫ف َا ْيدِ َي ُه ْم َع ْنكُ ْم‬

َّ ‫َو ُه َو الَّذ۪ ي َك‬
Məkkə vadisində sizin də əlinizi onlardan (çəkən Odur)...← Onların əlini sizdən çəkən Odur.

﴾24﴿ ‫ُون َب ۪ص ًيرا‬

َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ‫م ِْن َب ْعدِ َا ْن َاظْ َف َر ُك ْم َعل َْي ِه ْم‬
Allah sizin nə etdiklərinizi görəndir! ← ...sizi onlara qalib etdikdən sonra.

‫وك ْم َع ِن ال َْم ْس ِجدِ ال َْح َر ِام‬

ُ ‫َو َص ُّد‬ َ ۪‫ُه ُم الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬
sizi Məscidülhərama buraxmayanlar da, ← Kafir olanlar onlardır,

‫وه ْم‬ ٌ ‫ون َون َِسا ٓ ٌء ُم ْؤ ِم َن‬

ُ ‫ات ل َْم َت ْعل َُم‬ َ ‫َول َْو اَل رِ َجالٌ ُم ْؤ ِم ُن‬ ‫َوال َْه ْد َي َم ْعكُ و ًفا َا ْن َي ْبل َُغ َم ِحل َُّه‬
Əgər tanımadığınız mömin kişi və mömin qadınları,← qurbanlıqları öz yerinə çatmağa qoymayanlar da.

‫َا ْن َتطَ ُؤ ُه ْم َف ُت ۪ص َيبكُ ْم ِم ْن ُه ْم َم َع َّر ٌة ِب َغ ْي ِر عِ ل ٍْۚم‬

əzmək və onlara görə bilmədən sizə günah gəlməsi (ehtimalı olmasaydı, Allah, döyüşmənizə izin verərdi).

‫ل َْو َت َز َّيلُوا‬ ُ ّٰ‫ل ُِي ْد ِخ َل ه‬

‫الل ف۪ ي َر ْح َمتِه۪ َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Əgər onlar bir-birindən seçilsəydilər, ← Allah istədiyini Öz mərhəmətinə qovuşdursun deyə (belə etdi).

ً ‫ين َك َف ُروا ِم ْن ُه ْم َعذَ ًابا َال‬

﴾25﴿ ‫۪يما‬ َ ۪‫ل ََعذَّ ْب َنا الَّذ‬
onlardan kafir olanlara, acı bir əzabla əzab verərdik!

‫ين َك َف ُروا ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ُم ال َْحمِ َّي َة َحمِ َّي َة ال َْجاهِ ل َِّي ِة‬
َ ۪‫ا ِْذ َج َع َل الَّذ‬
Kafirlər, öz ürəklərində təkəbbürlüyə, cahiliyyət lovğalığına qapıldıqları zaman,

‫الت ْق ٰوى‬
َّ ‫َو َال َْز َم ُه ْم َكل َِم َة‬ َ ‫الل َس ۪كي َن َت ُه َعلٰ ى َر ُسولِه۪ َو َعلَى ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ُ ّٰ‫َف َا ْن َزلَ ه‬
və onlara təqva kəlməsini vacib etdi. ← Allah, Peyğəmbərinə və möminlərə arxayınlıq göndərdi,

ً ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾26﴿ ‫يم ۟ا‬ ُ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫َو َك‬ ۜ‫َو َكا ُنوٓا َا َح َّق ِب َها َو َا ْهل ََها‬
Axı Allah hər şeyi biləndir! ← Onların bu sözə daha çox haqqı vardı və ona layiq idilər.

‫الر ْء َيا ِبال َْح ِّق‬

ُّ ‫الل َر ُسول َُه‬
ُ ّٰ‫َل َق ْد َص َد َق ه‬
And olsun ki, Allah Öz Peyğəmbərinin röyasının həqiqət olduğunu təsdiq etdi.

‫ين ُر ُ۫ؤ َسكُ ْم‬ َ ‫ٰا ِمن‬

َ ۪‫۪ين ُم َح ّلِق‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َل َت ْد ُخل َُّن ال َْم ْس ِج َد ال َْح َر َام ا ِْن َشا ٓ َء ه‬
...əmin-amanlıqla, başınızı qırxdıraraq,← Siz, inşallah (əgər Allah diləsə), Məscidülhərama daxil olacaqsınız...

‫َف َعل َِم َما ل َْم َت ْعل َُموا‬ ‫ون‬ َ ‫َو ُم َق ِّص ۪ر‬
َ ‫ين اَل َت َخا ُف‬
(Allah) sizin bilmədiyiniz şeyləri bilir. ← (saçınızı) qısaltmış halda, qorxmadan!

َ ‫َف َج َع َل م ِْن ُدونِ ٰذل‬

﴾27﴿ ‫ِك َف ْت ًحا َق ۪ر ًيبا‬
(Allah), bundan əlavə (sizə) yaxın bir qələbə də bəxş edəcəkdir.

ۜ ۪‫ين ُك ّلِه‬ ّ ۪ ‫ل ُِيظْ ِه َر ُه َعلَى‬

ِ ‫الد‬ ِ ۪‫ي َا ْر َس َل َر ُسول َُه ِبال ُْه ٰدى َود‬
‫ين ال َْح ِّق‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
onu (İslamı) bütün dinlərdən üstün etmək üçün.← Öz Peyğəmbərini hidayət və haqq dinlə göndərən Odur,

ِ ّٰ‫َو َك ٰفى ِب ه‬
ً ‫الل َش ۪ه‬
﴾28﴿ ۜ‫يدا‬
Allahın şahid olması kifayət edər!
Cüz 26 əl-Hucurat surəsi 516

ِ ‫ين َم َع ُه َاشِ َّ ٓد ُاء َعلَى الْكُ َّف‬

‫ار‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ ِ ّٰ‫ُم َح َّم ٌد َر ُسولُ ه‬
‫الل‬
Onunla birlikdə olanlar da kafirlərə qarşı sərt, ← Muhəmməd Allahın Peyğəmbəridir.

‫يه ْم ُر َّك ًعا ُس َّج ًدا‬

ُ ‫َت ٰر‬ ‫ُر َح َما ٓ ُء َب ْي َن ُه ْم‬
Onları, rüku edən, səcdəyə qapanan görərsən. ← öz aralarında mərhəmətlidirlər.

‫الس ُجو ِ ۜد‬

ُّ ‫اه ْم ف۪ ي ُو ُجوهِ ِه ْم م ِْن َا َث ِر‬ َ ‫۪س‬
ُ ‫يم‬ ِ ّٰ‫ون َف ْض اًل م َِن ه‬
‫الل َو ِر ْض َوا ًن ۘا‬ َ ‫َي ْب َت ُغ‬
Onların əlaməti, üzlərindəki səcdə izidir. ← Allahdan riza və lütf diləyərlər.

‫يل َك َز ْر ٍع‬ ِ ْ‫َو َم َثل ُُه ْم فِي ا‬

ِ۠ ‫ال ْن ۪ج‬ ‫الت ْو ٰري ِۚة‬
َّ ‫ِك َم َثل ُُه ْم فِي‬
َ ‫ٰذل‬
İncildə isə onların vəsfi bir əkinə bənzədilir ki, ← Bu, onların Tövratdakı vəsfidir.

‫اس َت ْغل ََظ‬

ْ ‫َف ٰا َز َر ُه َف‬
‫َا ْخ َر َج َشطْ ـَٔ ُه‬
onu qüvvətləndirmiş, o da möhkəmlənib, ← o (əkin) cücərtisini üzə çıxarmış,

‫ار‬ َ ۪‫ل َِيغ‬

َ ‫يظ ِب ِه ُم الْكُ َّف‬ َ ‫اس َت ٰوى َعلٰ ى ُسوقِه۪ ُي ْع ِج ُب ال ُّز َّر‬
‫اع‬ ْ ‫َف‬
(Bu məsəl) onunla kafirləri qəzəbləndirmək üçündür. ← gövdəsi üstünə qalxaraq əkinçiləri heyran etmişdir.

ً ‫َم ْغف َِر ًة َو َا ْج ًرا َع ۪ظ‬

﴾29﴿ ‫يما‬ ‫ات ِم ْن ُه ْم‬
ِ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َو َع َد ه‬
məğfirət və böyük mükafat! ← Onlardan iman gətirib yaxşı əməllər edənlərə Allah vəd etmişdir;

ِ ‫ور ُة ال ُْح ُج َر‬

‫ات‬ َ ‫﴾ ُس‬49﴿
əl-Hucurat (Otaqlar) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 18 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
ِ ّٰ‫اَل ُت َق ِّد ُموا َب ْي َن َي َد ِي ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Allahdan və Peyğəmbərindən önə keçməyin. ← Ey iman gətirənlər!

ٌ ۪‫يع َعل‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َسم‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, (hər şeyi) biləndir! ← Allahdan qorxun.
‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬

َّ ‫اَل َت ْر َف ُعوٓا َا ْص َوا َتكُ ْم َف ْو َق َص ْو ِت‬

‫الن ِب ِّي‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Səsinizi Peyğəmbərin səsindən artıq qaldırmayın, ← Ey iman gətirənlər!

ٍ ‫َك َج ْه ِر َب ْع ِضكُ ْم ل َِب ْع‬

‫ض‬ ِ‫َو اَل َت ْج َه ُروا ل َُه ِبا ْل َق ْول‬
...bir-birinizlə ucadan danışdığınız kimi! ← və onunla ucadan danışmayın...

﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫َا ْن َت ْح َب َط َا ْع َمالُكُ ْم َو َا ْن ُت ْم اَل َت ْش ُع ُر‬
Yoxsa, özünüz də bilmədən, əməlləriniz puç olar.

ِ ّٰ‫ون َا ْص َوا َت ُه ْم عِ ْن َد َر ُسولِ ه‬

‫الل‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين َي ُغ ُّض‬
Həqiqətən, Allahın Peyğəmbəri yanında səslərini azaldanlar o kimsələrdir ki,

ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو َا ْج ٌر َع ۪ظ‬

﴾3﴿ ‫يم‬ ‫ِلت ْق ٰو ۜى‬
َّ ‫ُوب ُه ْم ل‬
َ ‫الل ُقل‬ َ ۪‫ِك الَّذ‬
ُ ّٰ‫ين ْام َت َح َن ه‬
Onlar üçün bağışlanma və böyük mükafat vardır! ← Allah, onların ürəklərini təqva üçün imtahan etmişdir.
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬

َ ‫َا ْك َث ُر ُه ْم اَل َي ْع ِقل‬

﴾4﴿ ‫ُون‬ ِ ‫ين ُي َن ُادو َن َك م ِْن َو َرا ٓ ِء ال ُْح ُج َر‬
‫ات‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
onların çoxu anlamır! ← Səni otaqların arxasından çağıranlara gəldikdə,
517 əl-Hucurat surəsi Cüz 26

‫ان َخ ْي ًرا ل َُه ْم‬

َ َ‫لَك‬ ‫َول َْو َا َّن ُه ْم َص َب ُروا َح ّٰتى َت ْخ ُر َج ِال َْي ِه ْم‬
onlar üçün, əlbəttə, daha yaxşı olardı.← Əgər onlar, sən qarşılarına çıxancaya qədər səbr etsəydilər,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾5﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

‫َف َت َب َّي ُنوٓا‬ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا ِْن َجا ٓ َء ُك ْم َفاسِ ٌق ِب َن َب ٍا‬

َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
dərhal (doğruluğunu) yoxlayın, ← Ey iman gətirənlər! Əgər bir fasiq (günahkar) sizə bir xəbər gətirsə,

َ ۪‫َف ُت ْص ِب ُحوا َعلٰ ى َما َف َع ْل ُت ْم َنادِم‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ‫َا ْن ُت ۪ص ُيبوا َق ْو ًما ِب َج َها َل ٍة‬
və etdiyinizə peşman olarsınız! ← yoxsa bilmədən bir qövmə pislik edərsiniz,

ٍ ‫ل َْو ُي ۪ط ُيعكُ ْم ف۪ ي َكث‬

‫۪ير م َِن اْال َْم ِر‬ ِ ّٰ‫َو ْاعل َُموٓا َا َّن ف۪ يكُ ْم َر ُسولَ ه‬
ۜ‫الل‬
Əgər o, bir çox işlərdə sizə uysaydı,← Bilin ki, aranızda Allahın Peyğəmbəri vardır.

‫َو َز َّي َن ُه ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم‬ ‫ان‬

َ ‫يم‬
َ ‫ال‬ َ ّٰ‫ل ََع ِن ُّت ْم َولٰكِ َّن ه‬
۪ ْ‫الل َح َّب َب ِال َْيكُ ُم ا‬
onu ürəklərinizə gözəl göstərdi,← həqiqətən əziyyət çəkərdiniz. Lakin Allah sizə imanı sevdirdi,

َ ‫الراشِ ُد‬
﴾7﴿ ‫ون‬ َّ ‫ِك ُه ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫وق َوالْعِ ْص َي‬
‫ان‬ َ ‫َو َك َّر َه ِال َْيكُ ُم الْكُ ْف َر َوا ْل ُف ُس‬
Onlar əsl doğru yolda olanlardır; ← küfrə, itaətdən çıxmağa və asi olmağa qarşı sizdə nifrət oyatdı.

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾8﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫َف ْضل م َِن ه‬
‫الل َون ِْع َم ًة‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allahdan bir lütf və nemət olaraq!

‫َف َا ْصل ُِحوا َب ْي َن ُه َم ۚا‬ َ ‫َوا ِْن طَ ٓا ِئ َف َتانِ م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين ا ْق َت َتلُوا‬
dərhal onları barışdırın. ← Əgər möminlərdən iki dəstə bir-biri ilə vuruşsa,

‫َف َقا ِتلُوا ا َّلت۪ي َت ْبغ۪ ي‬ ‫َفا ِْن َب َغ ْت ا ِْح ٰد ُيه َما َعلَى اْال ُْخ ٰرى‬
təcavüzkarlıq edən (dəstə ilə) vuruşun...← Əgər onlardan biri digərinə qarşı təcavüzkarlıq etsə,

ِ‫َفا ِْن َفا ٓ َء ْت َف َا ْصل ُِحوا َب ْي َن ُه َما ِبال َْع ْدل‬ ِ ّٰ‫ٰى َا ْم ِر ه‬
‫الل‬ ٓ ‫ي َء ِال‬
ٓ ۪‫َح ّٰتى َتف‬
Əgər qayıtsa, o ikisinin arasını ədalətlə düzəldin, ← ...Allahın əmrinə qayıdana qədər!

َ ‫ِا َّن َما ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون ا ِْخ َو ٌة‬ َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْقسِ ۪ط‬
﴾9﴿‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ ‫َو َا ْقسِ طُ وا‬
Həqiqətən, möminlər qardaşdırlar. ← Həqiqətən, Allah ədalətliləri sevər! ← və ədalətli olun.

﴾10﴿ ‫ون‬
َ ‫الل ل ََعلَّكُ ْم ُت ْر َح ُم‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ‫َف َا ْصل ُِحوا َب ْي َن َا َخ َو ْيكُ ْم‬
və Allahdan qorxun ki, bəlkə, siz rəhm olunasınız! ← Buna görə də, iki qardaşınızın arasını düzəldin,

‫ى َا ْن َيكُ و ُنوا َخ ْي ًرا ِم ْن ُه ْم‬

ٓ ‫َع ٰس‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا اَل َي ْس َخ ْر َق ْو ٌم م ِْن َق ْو ٍم‬
Bəlkə də, onlar o birilərindən daha yaxşı olarlar.← Ey iman gətirənlər! Bir qövm digərini lağa qoymasın.

‫ى َا ْن َيكُ َّن َخ ْي ًرا ِم ْن ُه َّن‬

ٓ ‫َع ٰس‬ ‫َول ن َِسا ٓ ٌء م ِْن ن َِسا ٓ ٍء‬
Bəlkə də, onlar o birilərindən daha yaxşıdırlar. ← Qadınlar da qadınları (lağa qoymasınlar).

‫اب‬
ۜ ِ ‫ال ْل َق‬
َ ْ‫َو اَل َت َن َاب ُزوا ِب ا‬ ‫َو اَل َتلْمِ ُزوٓا َا ْن ُف َسكُ ْم‬
və bir-birinizi ləqəblərlə çağırmayın. ← Bir-birinizə tənə etməyin,

﴾11﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َو َم ْن ل َْم َي ُت ْب َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِۚ ‫يم‬
‫ان‬ َ ‫ال‬ ُ ‫س ْاِال ْس ُم ا ْل ُف ُس‬
۪ ْ‫وق َب ْع َد ا‬ َ ‫ِب ْئ‬
Kim də tövbə etməzsə, onlar əsl zalımlardır!← İman gətirdikdən sonra fasiq adlanmaq necə də pisdir.
Cüz 26 əl-Hucurat surəsi 518

‫ض الظَّ ِّن ِا ْث ٌم‬

َ ‫ا َِّن َب ْع‬ ‫۪يرا م َِن الظَّ ِّن‬
ً ‫اج َتن ُِبوا َكث‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
ْ ‫ين ٰا َم ُنوا‬
Şübhəsiz ki, zənnin bəzisi günahdır.← Ey iman gətirənlər! Çox zənnə qapılmaqdan çəkinin.

‫َا ُي ِح ُّب َا َح ُد ُك ْم َا ْن َي ْا ُك َل ل َْح َم َا ۪خي ِه َم ْي ًتا‬ ۜ‫َو اَل َت َج َّس ُسوا َو اَل َي ْغ َت ْب َب ْع ُضكُ ْم َب ْع ًضا‬
Sizdən biriniz, ölmüş qardaşının ətini yemək istəyərmi?! ← Güdməyin və bir-birinizin qeybətini qırmayın!

ٌ ‫اب َر ۪ح‬
﴾12﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َت َّو‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫وه َوا َّت ُقوا ه‬
ُ ‫َفكَ ِر ْه ُت ُم‬
Həqiqətən, Allah tövbələri qəbul edəndir, rəhmlidir! ← Dərhal ondan iyrəndiniz. Allahdan qorxun!

‫وبا َو َق َبآئ َِل‬

ً ‫اك ْم ُش ُع‬
ُ ‫َو َج َع ْل َن‬ ُ ‫اس ِا َّنا َخل َْق َن‬
‫اك ْم م ِْن َذ َك ٍر َو ُا ْن ٰثى‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq ki,← Ey insanlar! Biz sizi bir kişi və bir qadından yaratdıq.

ِ ّٰ‫ا َِّن َا ْك َر َمكُ ْم عِ ْن َد ه‬

‫الل َا ْت ٰقيكُ ْم‬ َ ‫ِل َت َع‬
ۜ‫ار ُفوا‬
Həqiqətən, Allah qatında sizin ən hörmətli olanınız, ən çox çəkinəninizdir. ← bir-birinizi tanıyasınız.

‫ُق ْل ل َْم ُت ْؤ ِم ُنوا‬ ۜ‫اب ٰا َم َّنا‬ ِ ‫َقال‬

ُ ‫َت اْال َْع َر‬ ﴾13﴿ ‫ير‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ٌ ‫يم َخ ۪ب‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
De: “İman gətirmədiniz!←Bədəvi ərəblər:“Biz iman gətirdik!”-dedilər.←Şübhəsiz, Allah biləndir, xəbərdardır.

‫ان ف۪ ي ُقلُو ِبكُ ْم‬

ُ ‫يم‬ ۪ ْ‫َول ََّما َي ْد ُخ ِل ا‬
َ ‫ال‬ ‫َولٰكِ ْن ُقولُوٓا َا ْسل َْم َنا‬
Hələ iman sizin qəlblərinizə daxil olmamışdır. ← Ancaq: “Biz təslim olduq!” - deyin.

ۜ‫اَل َي ِل ْتكُ ْم م ِْن َا ْع َمالِكُ ْم َش ْيـًٔا‬ َ ّٰ‫َوا ِْن ُت ۪ط ُيعوا ه‬

‫الل َو َر ُسول َُه‬
O, sizin əməllərinizdən heç bir şeyi əskiltməz. ← Əgər Allaha və Peyğəmbərinə itaət etsəniz,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾14﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!”

‫ُث َّم ل َْم َي ْر َت ُابوا‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬

۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ‫ِا َّن َما ال ُْم ْؤ ِم ُن‬
َ ۪‫ون الَّذ‬
sonra heç bir şübhəyə düşməyən, ← Möminlər yalnız Allaha və Peyğəmbərinə iman gətirən,

َ ‫الصا ِد ُق‬
﴾15﴿ ‫ون‬ َّ ‫ِك ُه ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ‫اه ُدوا ِب َا ْم َوال ِِه ْم َو َا ْن ُفسِ ِه ْم ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َو َج‬
Onlar əsl sadiq olanlardır! ← və Allah yolunda malları və canları ilə cihad edənlərdir!

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل َي ْعل َُم َما فِي‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ِبد۪ ينِكُ ْم‬
َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫ُق ْل َا ُت َع ّل ُِم‬
Halbuki Allah göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısını) bilir. ← De: “Öz dininizi Allahamı öyrədirsiniz?

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾16﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah hər şeyi biləndir!”

‫ُق ْل اَل َت ُم ُّنوا َعل ََّي ا ِْس اَل َمكُ ْم‬ ۜ‫ون َعل َْي َك َا ْن َا ْسل َُموا‬
َ ‫َي ُم ُّن‬
De: “Müsəlman olduğunuzla mənə minnət qoymayın! ← İslamı qəbul etdilər deyə sənə minnət qoyurlar.

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾17﴿ ‫ين‬ ِ‫يمان‬ ۪ ْ‫الل َي ُم ُّن َعل َْيكُ ْم َا ْن َه ٰديكُ ْم ل ا‬
َ ‫ِل‬ ُ ّٰ‫َب ِل ه‬
əgər doğru deyirsinizsə!” ← Xeyr, sizi imana yönəltməklə, Allah sizə minnət qoymuş olur,

﴾18﴿ ‫ُون‬ ٌ ‫الل َب ۪ص‬

َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫الل َي ْعل َُم َغ ْي َب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Allah, sizin nə etdiklərinizi görəndir! ← Şübhəsiz ki, Allah, göylərin və yerin qeybini bilir.
519 Qaf surəsi Cüz 26

‫ق‬
ٓ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬50﴿
Qaf surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 45 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫َب ْل َع ِج ُبوٓا َا ْن َجا ٓ َء ُه ْم ُم ْنذِ ٌر ِم ْن ُه ْم‬ ِۚ ‫ق َوا ْل ُق ْر ٰانِ ال َْم ۪ج‬
﴾1﴿ ‫يد‬ ٓ
Xeyr! Onlara öz içlərindən, xəbərdar edən biri gəldiyinə təəccübləndilər. ← Qaf ! Şanlı Qurana and olsun!

﴾2﴿ ‫يب‬
ٌ ‫ون ٰهذَ ا َش ْي ٌء َع ۪ج‬
َ ‫َف َقالَ الْكَ اف ُِر‬
Kafirlər dedilər: “Bu qəribə bir şeydir!

ٌ ۪‫ِك َر ْج ٌع َبع‬
﴾3﴿ ‫يد‬ َ ‫ٰذل‬ ‫َء ِا َذا ِم ْت َنا َو ُك َّنا ُت َر ًاب ۚا‬
Bu, uzaq bir qayıdışdır!” ← Biz ölüb torpaq olduqdan sonramı (yenidən diriləcəyik)?

﴾4﴿ ‫يظ‬ ٌ ‫َوعِ ْن َد َنا كِ َت‬

ٌ ۪‫اب َحف‬ ‫ض ِم ْن ُه ْم‬
ُ ‫ص اْال َْر‬
ُ ‫َق ْد َعل ِْم َنا َما َت ْن ُق‬
Axı qatımızda hifz edən bir Kitab vardır! ← Həqiqətən, yerin, onlardan nəyi əskiltdiyini bilirik.

﴾5﴿ ‫يج‬ ٓ ۪‫َف ُه ْم ف‬

ٍ ‫ي َا ْم ٍر َم ۪ر‬ ‫َب ْل َكذَّ ُبوا ِبال َْح ِّق ل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم‬
Beləcə onlar çaşqınlıq içindədirlər. ← Xeyr, onlara haqq (Quran) gəldikdə yalan saydılar.

‫اها‬
َ ‫اها َو َز َّي َّن‬
َ ‫ف َب َن ْي َن‬‫الس َما ٓ ِء َف ْو َق ُه ْم‬
َ ‫َك ْي‬ َّ ‫َا َفل َْم َي ْنظُ ُروٓا ِالَى‬
onu necə yaratmışıq və onu bəzəmişik?! ← Özlərinin üstündəki göyə baxmırlarmı ki,

‫اها‬
َ ‫ض َم َد ْد َن‬
َ ‫َو اْال َْر‬ ﴾6﴿ ‫وج‬
ٍ ‫َو َما ل ََها م ِْن ُف ُر‬
Yeri isə döşədik, ← Orada heç bir yarıq da yoxdur?!

‫َو َا ْل َق ْي َنا ف۪ َيها َر َواسِ َي‬

ٍۙ ‫َو َا ْن َب ْت َنا ف۪ َيها م ِْن ُك ِّل َز ْو ٍج َب ۪ه‬
﴾7﴿ ‫يج‬
Orada hər cür gözəl növdən (meyvə) də yetişdirdik! ← və ora möhkəm dağlar atdıq.

﴾8﴿ ‫۪يب‬ ٍ ‫َت ْب ِص َر ًة َوذ ِْك ٰرى لِكُ ِّل َع ْبدٍ ُمن‬
(Bunları etdik ki, Allaha) üz tutan hər bir bəndə üçün ibrət dərsi və öyüd-nəsihət olsun.

﴾9﴿ ‫يد‬ ٍ ‫َف َا ْن َب ْت َنا ِبه۪ َج َّن‬

ِۙ ‫ات َو َح َّب ال َْح ۪ص‬ َ ‫الس َما ٓ ِء َما ٓ ًء ُم َب‬
‫ار ًكا‬ َّ ‫َو َن َّز ْل َنا م َِن‬
Beləcə onunla bağlar və biçilən taxıl dənələri yetişdirdik. ← Biz göydən bərəkətli su da endirdik.

﴾10﴿ ‫يد‬ ٍ ‫الن ْخ َل َباسِ َق‬

ٌ ‫ات ل ََها طَ ل ٌْع َن ۪ض‬ َّ ‫َو‬
Tumurcuqları (salxım-salxım) bir-birinin üstünə düzülmüş, hündür xurma ağacları da (bitirdik).

﴾11﴿ ‫وج‬
ُ ‫ِك ال ُْخ ُر‬
َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫ِر ْز ًقا ِللْعِ َبا ِۙد َو َا ْح َي ْي َنا ِبه۪ َبل َْد ًة َم ْي ًتا‬
(Qəbirdən) çıxış belədir! ← Bəndələrə ruzi olsun deyə! Biz onunla (o su ilə) ölü bir məmləkəti diriltdik.

ٍۙ ‫ان ل‬
﴾13﴿‫ُوط‬ ُ ‫اد َوف ِْر َع ْو ُن َوا ِْخ َو‬
ٌ ‫َو َع‬ ﴾12﴿‫ود‬
ُ ‫س َو َث ُم‬
ِّ ‫الر‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫وح َو َا ْص َح‬
ٍ ‫َكذَّ َب ْت َق ْبل َُه ْم َق ْو ُم ُن‬
Ad (qövmü), Firon (əhli), Lut qardaşları; ← Onlardan əvvəl Nuh tayfası, Rəss əhli və Səmud təkzib etmişdi.

﴾14﴿ ِ‫َف َح َّق َوع۪ يد‬ ُّ ‫اب اْال َْيكَ ِة َو َق ْو ُم ُت َّب ٍ ۜع ُكلٌّ َكذَّ َب‬
‫الر ُس َل‬ ُ ‫َو َا ْص َح‬
və Mənim vədim gerçəkləşdi. ← Əykə əhli və Tübbə’ qövmü - hamısı peyğəmbərləri təkzib etdi,

ٍ۟ ۪‫س م ِْن َخل ٍْق َجد‬

﴾15﴿ ‫يد‬ ٍ ‫َب ْل ُه ْم ف۪ ي ل َْب‬ ‫َا َف َع ۪يي َنا ِبال َْخل ِْق اْال ََّو ِ ۜل‬
Xeyr! Onlar yenidən yaradılış barəsində şübhə içindədirlər! ← Biz ilk yaradılışdan acizmi qaldıq?!
Cüz 26 Qaf surəsi 520

‫س ِبه۪ َن ْف ُس ُه‬
ُ ‫َو َن ْعل َُم َما ُت َو ْس ِو‬ ‫ان‬ ِ ْ‫َو َل َق ْد َخل َْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini bilirik. ← And olsun ki, insanı Biz yaratdıq,

ِّ ‫ين َو َع ِن‬
ٌ ۪‫الش َمالِ َقع‬
﴾17﴿‫يد‬ ِ ۪‫ِاذْ َي َت َل َّقى ال ُْم َت َل ّق َِيانِ َع ِن ال َْيم‬ ﴾16﴿ ِ‫َو َن ْح ُن َا ْق َر ُب ِال َْي ِه م ِْن َح ْب ِل ال َْور۪ يد‬
Çünkü, iki mələk sağında və solunda oturub (əməllərini) yazır! ← Biz ona şah damarından daha yaxınıq!

﴾18﴿ ‫۪يد‬ ٌ ۪‫َما َي ْلف ُِظ م ِْن َق ْولٍ ا اَِّل ل ََد ْي ِه َرق‬
ٌ ‫يب َعت‬
Dediyi hər söz üçün onun yanında hazır durub gözləyən (iki mələk vardır)!

ُ ‫ِك َما ُك ْن َت ِم ْن ُه َت ۪ح‬

﴾19﴿ ‫يد‬ َ ‫ٰذل‬ ‫َو َجا ٓ َء ْت َسكْ َر ُة ال َْم ْو ِت ِبال َْح ِّق‬
Bu sənin qaçdığın şeydir! ← Ölüm bihuşluğu, həqiqətən, gələcəkdir.

﴾21﴿‫يد‬ ٍ ‫َو َجا ٓ َء ْت ُكلُّ َن ْف‬

ٌ ‫س َم َع َها َسآئ ٌِق َو َش ۪ه‬ ﴾20﴿ ِ‫ِك َي ْو ُم ال َْوع۪ يد‬
َ ‫الصورِ ۜ ٰذل‬
ُّ ‫َو ُنف َِخ فِي‬
Hər kəs (özünü) sürüyən biri və bir şahidlə gələcəkdir. ← Sur da çalınacaqdır. Bu vəd olunmuş gündür!

﴾22﴿ ‫يد‬ َ َ‫َفكَ َش ْف َنا َع ْن َك غِ ط‬

ٌ ۪‫ٓاءكَ َف َب َص ُركَ ال َْي ْو َم َحد‬ ‫َل َق ْد ُك ْن َت ف۪ ي َغ ْف َل ٍة م ِْن ٰهذَ ا‬
İndi gözündən pərdəni götürdük. Bu gün gözün yaxşı görür! ← Sən bundan qafil idin.

﴾23﴿ ‫۪يد‬
ٌ ‫َو َقالَ َق ۪ري ُن ُه ٰهذَ ا َما ل ََد َّي َعت‬
Yoldaşı deyəcəkdir: “Bu yanımdakı hazırdır!”

ٍۙ ‫اع ِلل َْخ ْي ِر ُم ْع َتدٍ ُم ۪ر‬

﴾25﴿ ‫يب‬ ٍ ‫َم َّن‬ ﴾24﴿ ٍۙ‫َا ْلق َِيا ف۪ ي َج َه َّن َم ُك َّل َك َّفارٍ َعن۪يد‬
xeyrə mane olanı, həddi aşanı, şübhə edəni! ← Atın Cəhənnəmə; hər bir inadcıl kafiri,

﴾26﴿ ِ‫الشد۪ يد‬

َّ ‫اب‬
ِ َ‫َف َا ْلق َِي ُاه فِي ال َْعذ‬ ِ ّٰ‫َالَّذ۪ ي َج َع َل َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
Ona görə də, onu şiddətli əzabın içinə atın!” ← O kimsəni ki, Allahla yanaşı başqa bir tanrı qəbul etdi.

﴾27﴿ ٍ‫ان ف۪ ي َض اَللٍ َبع۪ يد‬

َ ‫َولٰكِ ْن َك‬ ‫َقالَ َق ۪ري ُن ُه َر َّب َنا َما ٓ َاطْ َغ ْي ُت ُه‬
Ancaq o, uzaq bir zəlalət içində idi!” ← Yoldaşı deyəcəkdir: “Ey Rəbbimiz! Onu mən azdırmadım.

﴾28﴿ ِ‫َو َق ْد َق َّد ْم ُت ِال َْيكُ ْم ِبال َْوع۪ يد‬ ‫َقالَ اَل َت ْخ َت ِص ُموا ل ََد َّي‬
Mən sizə xəbərdarlıq etmişdim. ← (Allah) deyəcəkdir: “Mənim hüzurumda mübahisə etməyin.

ِۚ ‫َو َما ٓ َا َن ۬ا ِبظَ اَّل ٍم ِلل َْع ۪ب‬

﴾29﴿ ‫يد‬ ‫َما ُي َب َّدلُ ا ْل َق ْولُ ل ََد َّي‬
Axı Mən bəndələrə zülm edən deyiləm!” ← Mənim hüzurumda söz dəyişdirilməz.

﴾30﴿ ٍ‫َو َت ُقولُ َه ْل م ِْن َم ۪زيد‬ ‫ل ِت‬

ْ َ‫َي ْو َم َن ُقولُ ل َِج َه َّن َم َه ِل ْام َت ا‬
O isə deyəcək: “Daha çoxu varmı?” ← O gün Cəhənnəmə deyəcəyik: “Doldunmu?”

ٍۚ ۪‫اب َحف‬
﴾32﴿‫يظ‬ ٍ ‫ون لِكُ ِّل َا َّو‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫ٰهذَ ا َما ُت‬ ﴾31﴿ ٍ‫ين َغ ْي َر َبع۪ يد‬
َ ۪‫َو ُا ْز ِل َف ِت ال َْج َّن ُة ِلل ُْم َّتق‬
Bu, sizə vəd olunandır. (O,) hər töbvə edib qoruyan,← Cənnət də müttəqilərə uzaq deyil, yaxınlaşdırılacaq.

﴾33﴿ ‫۪يب‬
ٍ ‫ْب ُمن‬ َّ ‫َم ْن َخشِ َي‬
ٍ ‫الر ْح ٰم َن ِبال َْغ ْي ِب َو َجا ٓ َء ِب َقل‬
Rəhmandan, (Onu) görmədiyi halda qorxan və haqqa dönmüş qəlblə gələn kimsə üçündür!

﴾34﴿ ‫ِك َي ْو ُم ال ُْخلُو ِد‬

َ ‫ٰذل‬ ‫ُوها ِب َس اَل ٍ ۜم‬
َ ‫ُا ْد ُخل‬
Bu, əbədiyyət günüdür! ← Ora sağlıqla daxil olun.

﴾35﴿ ‫يد‬
ٌ ‫َول ََد ْي َنا َم ۪ز‬ ‫ل َُه ْم َما َي َشا ٓ ُؤ َن ف۪ َيها‬
Qatımızda isə daha çoxu var! ← Orada onlar üçün istədikləri şeylər vardır.
521 əz-Zariyat surəsi Cüz 26

‫ُه ْم َا َش ُّد ِم ْن ُه ْم َبطْ ًشا‬ ٍ‫َو َك ْم َا ْهلَكْ َنا َق ْبل َُه ْم م ِْن َق ْرن‬
Onlar bunlardan daha qüvvətli idilər, ← Biz onlardan əvvəl neçə-neçə nəsilləri həlak etdik.

ٍ ‫َف َن َّق ُبوا فِي ا ْل ِب اَل ِ ۜد َه ْل م ِْن َم ۪ح‬

﴾36﴿ ‫يص‬
Onlar ölkələrdə gəzib dolaşmışdılar. (Bəs ölümdən və ya əzabdan qaçıb) canlarını qurtardılarmı?”

﴾37﴿ ‫يد‬
ٌ ‫الس ْم َع َو ُه َو َش ۪ه‬
َّ ‫َا ْو َا ْل َقى‬ ‫ْب‬ َ ‫ِك لَذِ ْك ٰرى ل َِم ْن َك‬
ٌ ‫ان ل َُه َقل‬ َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬
yaxud hazır olub qulaq asan üçün!←Şübhəsiz ki, bunda, qəlb sahibi üçün öyüd-nəsihət vardır,

﴾38﴿‫وب‬
ٍ ‫َو َما َم َّس َنا م ِْن ل ُُغ‬ ٍ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َما ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
ۗ‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َو َل َق ْد َخل َْق َنا‬
Bizə yorğunluq da üz vermədi.← And olsun ki, göyləri, yeri və onların arasındakıları altı gündə yaratdıq.

﴾39﴿‫وب‬
ِۚ ‫س َو َق ْب َل ال ُْغ ُر‬
ِ ‫الش ْم‬ ِ ‫َو َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك َق ْب َل طُ ل‬
َّ ‫ُوع‬ ‫ُون‬
َ ‫اص ِب ْر َعلٰ ى َما َي ُقول‬
ْ ‫َف‬
Günəş doğmamışdan əvvəl və batmamışdan əvvəl Rəbbini təsbih et! ← Onların dediklərinə səbr et.

ٍۙ ‫اس َتمِ ْع َي ْو َم ُي َنا ِد ال ُْم َنا ِد م ِْن َمكَ انٍ َق ۪ر‬

﴾41﴿‫يب‬ ْ ‫َو‬ ﴾40﴿ِ‫الس ُجود‬
ُّ ‫ار‬
َ ‫َوم َِن ال َّْي ِل َف َس ِّب ْح ُه َو َا ْد َب‬
Dinlə! O gün carçı, yaxın bir yerdən car çəkəcək.← Gecənin bir vaxtı və səcdələrdən sonra Onu təsbih et!

﴾42﴿ ‫وج‬
ِ ‫ِك َي ْو ُم ال ُْخ ُر‬
َ ‫ٰذل‬ ‫الص ْي َح َة ِبال َْح ِّق‬
َّ ‫ون‬
َ ‫َي ْو َم َي ْس َم ُع‬
O, (qəbirdən) çıxış günüdür!← O gün dəhşətli səsi həqiqətən eşidəcəklər.

﴾43﴿ ‫َو ِال َْي َنا ال َْم ۪ص ُير‬ ُ ۪‫ِا َّنا َن ْح ُن ُن ْح ۪ي َو ُنم‬
‫يت‬
Dönüş də Bizədir! ← Şübhəsiz ki, dirildən də, öldürən də Bizik.

ٌ ‫ِك َح ْش ٌر َعل َْي َنا َي ۪س‬

﴾44﴿ ‫ير‬ َ ‫ٰذل‬ ۜ‫ض َع ْن ُه ْم سِ َر ًاعا‬
ُ ‫َي ْو َم َت َش َّق ُق اْال َْر‬
O, bizim üçün asan bir toplayışdır. ← O gün yer, sürətlə onlar üçün yarılacaq.

ٍ‫َو َما ٓ َا ْن َت َعل َْي ِه ْم ِب َج َّبار‬ ‫ُون‬

َ ‫َن ْح ُن َا ْعل َُم ِب َما َي ُقول‬
Sən onları məcbur edən deyilsən. ← Biz onların nə dediklərini yaxşı bilirik.

﴾45﴿ ِ‫اف َوع۪ يد‬

ُ ‫َفذَ ِّك ْر ِبا ْل ُق ْر ٰانِ َم ْن َي َخ‬
Sən Mənim təhdidimdən qorxanlara Quranla öyüd-nəsihət ver!

ِ ‫ور ُة الذَّ ِار َي‬

‫ات‬ َ ‫﴾ ُس‬51﴿
əz-Zariyat (Sovurub dağıdan küləklər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 60 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َفال َْحام اَِل ِت ِو ْق ًر ۙا‬ ﴾1﴿ ‫ات َذ ْر ًو ۙا‬ِ ‫َوالذَّ ِار َي‬
(Yağış) yüklü buludlara; ← And olsun; (toz-torpağı) sovurub-dağıdanlara;

ِ ‫َفال ُْم َق ِّس َم‬

﴾4﴿ ‫ات َا ْم ًر ۙا‬ ِ ‫ار َي‬
﴾3﴿ ‫ات ُي ْس ًر ۙا‬ ِ ‫َفال َْج‬
Və işləri bölən (mələk)lərə! ← Asanlıqla üzüb gedən (gəmi)lərə;

﴾6﴿ ‫ين ل ََواق ٌِع‬ ّ ۪ ‫َوا َِّن‬

َ ‫الد‬ ﴾5﴿ ‫ون ل ََصاد ٌِق‬ َ ‫ِا َّن َما ُت‬
َ ‫وع ُد‬
Şübhəsiz ki, haqq-hesab da baş verəcəkdir! ← Sizə vəd olunan ancaq həqiqətdir.
Cüz 26 əz-Zariyat surəsi 522

ٍۙ ‫ِا َّنكُ ْم لَف۪ ي َق ْولٍ ُم ْخ َتل‬

﴾8﴿ ‫ِف‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء َذ‬
﴾7﴿ ‫ات ال ُْح ُب ِۙك‬ َّ ‫َو‬
sizin sözləriniz müxtəlifdir. ← Yolları olan göyə and olsun ki,

﴾10﴿ ‫ون‬
َ ‫اص‬
ُ ‫ُقت َِل ال َْخ َّر‬ ﴾9﴿ ‫ِك‬
َ ‫ُي ْؤ َف ُك َع ْن ُه َم ْن ُاف‬
Məhv olsun yalançılar! ← Dönən kimsə ondan döndərilər!

﴾12﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ان َي ْو ُم‬

ۜ ِ ‫الد‬ َ ‫ُون َا َّي‬
َ ‫َي ْسـَٔل‬ ﴾11﴿ ‫ون‬ ُ ‫ين ُه ْم ف۪ ي َغ ْم َر ٍة َس‬
َ ‫اه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Onlar haqq-hesab gününün nə vaxt olacağını soruşarlar.← O kəslər ki, onlar cəhalət içindəki qafillərdir!

َ ‫ُذو ُقوا ِف ْت َن َتكُ ْم ٰهذَ ا الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ِبه۪ َت ْس َت ْع ِجل‬

﴾14﴿‫ُون‬ ﴾13﴿‫ون‬
َ ‫النارِ ُي ْف َت ُن‬
َّ ‫َي ْو َم ُه ْم َعلَى‬
“Dadın əzabınızı! Bu, tez-tələsik gəlməsini istədiyiniz şeydir!” ← O gün onlara odda əzab veriləcəkdir.

﴾15﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ين ف۪ ي َج َّن‬

ٍۙ ‫ات َو ُع ُي‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬
Həqiqətən, müttəqilər cənnətlərdə və çeşmələr başındadırlar;

َ ‫ِك ُم ْحسِ ن‬
﴾16﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْب َل ٰذل‬ َ ۪‫ٰا ِخذ‬
‫ين َما ٓ ٰا ٰت ُيه ْم َر ُّب ُه ْم‬
Çünki onlar bundan əvvəl yaxşı əməllər etmişdilər. ← Rəbbinin onlara verdiyini alacaqlar.

﴾18﴿‫ون‬
َ ‫ار ُه ْم َي ْس َت ْغف ُِر‬
ِ ‫َو ِب اْال َْس َح‬ َ ‫َكا ُنوا َقل۪ اًيل م َِن ال َّْي ِل َما َي ْه َج ُع‬
﴾17﴿‫ون‬
Səhərlər isə özlərinin bağışlanmasını diləyirdilər. ← Onlar gecələr az yatırdılar.

َ ‫ات ِلل ُْمو ِقن‬

﴾20﴿‫۪ين‬ ٌ ‫ض ٰا َي‬
ِ ‫َوفِي اْال َْر‬ ﴾19﴿‫وم‬
ِ ‫ِلسآئ ِِل َوال َْم ْح ُر‬ ٓ ۪‫َوف‬
َّ ‫ي َا ْم َوال ِِه ْم َح ٌّق ل‬
Yer üzündə də, qəti inananlar üçün əlamətlər vardır. ← Mallarında da dilənçinin və yoxsulun haqqı vardı.

﴾22﴿‫ون‬ َ ‫الس َما ٓ ِء ِر ْز ُقكُ ْم َو َما ُت‬

َ ‫وع ُد‬ َّ ‫َوفِي‬ َ ‫ي َا ْن ُفسِ كُ ْم َا َف اَل ُت ْب ِص ُر‬
﴾21﴿‫ون‬ ٓ ۪‫َوف‬
Göydə də ruziniz və sizə vəd olunan şey vardır!←Sizin özünüzdə də (əlamətlər vardır). Görmürsünüzmü?

َ ‫ِا َّن ُه ل ََح ٌّق ِم ْث َل َما ٓ َا َّنكُ ْم َت ْنطِ ُق‬

﴾23﴿ ‫ون‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫َف َو َر ِّب‬
şübhəsiz, o, sizin danışığınız kimi həqiqətdir. ← Göyün və yerin Rəbbinə and olsun ki,

َ ۪‫يم ال ُْمكْ َرم‬

﴾24﴿ ‫ين‬ ِ ‫يث َض ْي‬
َ ۪‫ف ا ِْب ٰره‬ ُ ۪‫يك َحد‬
َ ‫َه ْل َا ٰت‬
(Ey Rəsulum!) İbrahimin möhtərəm qonaqlarının söhbəti sənə gəldimi?

﴾25﴿ ‫ون‬
َ ‫َقالَ َس اَل ٌۚم َق ْو ٌم ُم ْنكَ ُر‬ ۜ‫ا ِْذ َد َخلُوا َعل َْي ِه َف َقالُوا َس اَل ًما‬
(İbrahim) dedi: “Salam, (Sizlər) tanımadığım kimsələrsiniz!” ← Onun yanına girib salam dedikdə,

ٍۙ ۪‫َف َجا ٓ َء ِبعِ ْج ٍل َسم‬

﴾26﴿ ‫ين‬ ٓ ‫اغ ِال‬
۪‫ٰى َا ْهلِه‬ َ ‫َف َر‬
və kök bir buzov (kəsib qızardaraq) gətirdi. ← O, ailəsinin yanına getdi,

﴾27﴿ ‫ُون‬ َ ‫َف َق َّر َب ُه ِال َْي ِه ْم َقالَ َا اَل َت ْا ُكل‬

Onu, onlara yaxınlaşdırıb (qabaqlarına qoyub) dedi: “Yemirsinizmi!”

ٍ ۪‫وه ِب ُغ اَل ٍم َعل‬

﴾28﴿ ‫يم‬ ُ ‫َو َب َّش ُر‬ ‫س ِم ْن ُه ْم ۪خي َف ً ۜة َقالُوا ل َت َخ ْف‬
َ ‫َف َا ْو َج‬
Və ona, çox bilikli bir oğlan uşağı ilə müjdə verdilər. ← Onlardan qorxuya düşdü. Onlar dedilər: “Qorxma!”

ٌ ۪‫َو َقال َْت َع ُجو ٌز َعق‬

﴾29﴿ ‫يم‬ ‫َت ْام َر َا ُت ُه ف۪ ي َص َّر ٍة َف َصكَّ ْت َو ْج َه َها‬
ِ ‫َف َا ْق َبل‬
dedi: “(Mən) qısır qoca qarıyam!” ← Zövcəsi (Sara) qışqırıb öz üzünə vuraraq

ُ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْح ۪ك‬

ُ ۪‫يم ال َْعل‬
﴾30﴿ ‫يم‬ ۜ ِ ‫ِك َقالَ َر ُّب‬
‫ك‬ ِۙ ‫َقالُوا َكذٰ ل‬
Şübhəsiz ki, O, hikmət sahibidir, (hər şeyi) biləndir!” ← Onlar dedilər: “Sənin Rəbbin belə demişdir.
523 əz-Zariyat surəsi Cüz 27

َ ۪‫َقالُوٓا ِا َّنا ٓ ُا ْرسِ ْل َنا ٓ ِالٰى َق ْو ٍم ُم ْج ِرم‬

﴾32﴿‫ين‬ ﴾31﴿‫ُون‬
َ ‫َقالَ َف َما َخطْ ُبكُ ْم َا ُّي َها ال ُْم ْر َسل‬
Onlar dedilər: “Biz günahkar bir qövmə göndərilmişik ki,← (İbrahim) dedi: “Ey elçilər! Sizin işiniz nədir?”

َ ۪‫ُم َس َّو َم ًة عِ ْن َد َر ِّب َك ِلل ُْم ْس ِرف‬

﴾34﴿‫ين‬ َ ‫ِل ُن ْرسِ َل َعل َْي ِه ْم ِح َج‬
ٍۙ ‫ار ًة م ِْن ۪ط‬
﴾33﴿‫ين‬
Həddi aşanlar üçün sənin Rəbbinin qatında nişan qoyulan! ← onların başına gildən daşlar yağdıraq;

َ ۪‫﴾ َف َما َو َج ْد َنا ف۪ َيها َغ ْي َر َب ْي ٍت م َِن ال ُْم ْسلِم‬35﴿‫۪ين‬

﴾36﴿‫ين‬ َ ‫ان ف۪ َيها م َِن ال ُْم ْؤ ِمن‬
َ ‫َف َا ْخ َر ْج َنا َم ْن َك‬
Orada bir evdən başqa müsəlman tapmadıq, ← Orada olan möminləri isə çıxartdıq.

﴾37﴿‫۪يم‬
َ ‫الل‬
َ ْ‫اب ا‬
َ َ‫ون ال َْعذ‬ َ ۪‫َو َت َر ْك َنا ف۪ َيها ٓ ٰا َي ًة ِل َّلذ‬
َ ‫ين َي َخا ُف‬
və orada şiddətli əzabdan qorxanlar üçün bir nişanə qoyduq.

﴾38﴿ ‫ين‬ ٍ ‫ا ِْذ َا ْر َس ْل َن ُاه ِالٰى ف ِْر َع ْو َن ِب ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬ ‫ى‬
ٓ ٰ ‫َوف۪ ي ُم‬
‫وس‬
O zaman onu Fironun yanına açıq-aşkar bir dəlillə göndərmişdik.← Musanın (hekayətin)də də!

﴾39﴿ ‫ون‬ ِ ‫َس‬

ٌ ‫اح ٌر َا ْو َم ْج ُن‬ َ‫َف َت َو ّٰلى ِب ُر ْكنِه۪ َو َقال‬
“(Bu) sehrbazdır, yaxud dəlidir!” ← O, öz camaatı ilə birlikdə üz döndərib demişdi:

ٌ ۪‫َو ُه َو ُمل‬
﴾40﴿ ‫يم‬ ‫اه ْم فِي ال َْي ِّم‬
ُ ‫ود ُه َف َن َبذْ َن‬
َ ‫َف َا َخذْ َن ُاه َو ُج ُن‬
O, qınanmağa layiqdi. ← Nəhayət, onu və əsgərlərini tutduq və onları dənizə atdıq.

َ ۪‫يح ال َْعق‬
﴾41﴿ ‫يم‬ َ ‫الر‬
ّ ۪ ‫ا ِْذ َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ُم‬ ‫َوف۪ ي َعا ٍد‬
O zaman onların üstünə bərəkətsiz bir külək göndərmişdik. ← Ad (qövmün)də də!

ۜ ِ ۪‫الرم‬
﴾42﴿ ‫يم‬ َّ ‫ا اَِّل َج َع َل ْت ُه َك‬ ‫َما َتذَ ُر م ِْن َش ْي ٍء َا َت ْت َعل َْي ِه‬
onu ancaq kül kimi etmişdi. ← O, qarşısına gələn heç bir şeyi buraxmayıb,

ٍ ‫يل ل َُه ْم َت َم َّت ُعوا َح ّٰتى ۪ح‬

﴾43﴿ ‫ين‬ َ ۪‫ا ِْذ ق‬ َ ‫َوف۪ ي َث ُم‬
‫ود‬
O zaman onlara deyilmişdi: “Bir müddət kef çəkin!” ← Səmud (qövmün)də də!

َ ‫الصاعِ َق ُة َو ُه ْم َي ْنظُ ُر‬

﴾44﴿ ‫ون‬ َّ ‫َف َا َخذَ ْت ُه ُم‬ ‫َف َع َت ْوا َع ْن َا ْم ِر َر ِّب ِه ْم‬
və özləri də görə-görə onları ildırım vurmuşdu. ← Onlar öz Rəbbinin əmrindən çıxdılar,

َ ‫َو َما َكا ُنوا ُم ْن َت ِص ۪ر‬

﴾45﴿ ‫ين‬ ‫ام‬
ٍ ‫اعوا م ِْن ق َِي‬
ُ َ‫اس َتط‬
ْ ‫َف َما‬
nə də kömək istəyə bilmişdilər.← Onların, nə qalxmağa gücləri çatmış,

َ ۪‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْو ًما َفاسِ ق‬

﴾46﴿ ‫ين‬ ‫وح م ِْن َق ْب ُل‬
ٍ ‫َو َق ْو َم ُن‬
Həqiqətən onlar fasiq bir qövm idilər. ← Daha əvvəl Nuh qövmünü də (məhv etmişdik).

َ ‫اها ِب َا ْيدٍ َو ِا َّنا ل َُموسِ ُع‬

﴾47﴿ ‫ون‬ َ ‫الس َما ٓ َء َب َن ْي َن‬
َّ ‫َو‬
Biz göyü, (qüdrət) əlimizlə yaratdıq və Biz əlbəttə genişləndiririk.

‫َوم ِْن ُك ِّل َش ْي ٍء َخل َْق َنا َز ْو َج ْي ِن‬ َ ‫َفن ِْع َم ال َْماهِ ُد‬
﴾48﴿ ‫ون‬ ‫اها‬
َ ‫ض َف َر ْش َن‬
َ ‫َو اْال َْر‬
Biz hər şeydən də iki cüt yaratdıq ki, ← (Onu) döşəyənlər necə də gözəldir! ← Yeri də Biz döşədik.

﴾50﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم ِم ْن ُه َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ِ ّٰ‫َفف ُِّروٓا ِالَى ه‬
ۜ‫الل‬
Mən sizi Ondan açıq-aşkar xəbərdar edənəm!←“Allaha tərəf qaçın!← bəlkə, siz düşünüb ibrət alasınız!
﴾49﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعلَّكُ ْم َتذَ َّك ُر‬

﴾51﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم ِم ْن ُه َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ِ ّٰ‫َو اَل َت ْج َعلُوا َم َع ه‬
‫الل ِال ًٰها ٰا َخ َر‬
Mən sizi Ondan açıq-aşkar qorxudan (bir peyğəmbərəm)!” ← Allahla yanaşı başqa bir tanrı qəbul etməyin.
Cüz 27 ət-Tur surəsi 524

﴾52﴿ ‫ون‬ ِ ‫اِل َقالُوا َس‬

ٌ ‫اح ٌر َا ْو َم ْج ُن‬ ٍ‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم م ِْن َر ُسول‬
َ ۪‫ِك َما ٓ َا َتى الَّذ‬
َ ‫َكذٰ ل‬
yalnız: “Sehrbazdır ya da divanədir”-dedilər.← Beləcə onlardan əvvəlkilərə bir peyğəmbər gəldikdə,

﴾53﴿ ‫ون‬
َ ‫اغ‬
ُ َ‫َب ْل ُه ْم َق ْو ٌم ط‬ ۚ ۪‫اص ْوا ِبه‬
َ ‫َا َت َو‬
Xeyr, onlar azğın bir qövmdürlər! ← Bunu bir-birilərinə vəsiyyətmi etmişdilər?!

﴾54﴿ ‫ُوم‬
ٍۘ ‫َف َت َولَّ َع ْن ُه ْم َف َما ٓ َا ْن َت ِب َمل‬
Elə isə, onlardan üz döndər! Sən qınanası deyilsən.

َ ‫الذ ْك ٰرى َت ْن َف ُع ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾55﴿ ‫۪ين‬ ِّ ‫َفا َِّن‬ ‫َو َذ ِّك ْر‬
Həqiqətən, öyüd-nəsihət möminlərə fayda verir. ← Və öyüd-nəsihət ver.

‫يد ِم ْن ُه ْم م ِْن ِر ْز ٍق‬

ُ ‫َما ٓ ُا ۪ر‬ ﴾56﴿ ِ‫س ا اَِّل ل َِي ْع ُب ُدون‬ ِ ْ‫َو َما َخل َْق ُت ال ِْج َّن َو ا‬
َ ‫ال ْن‬
Mən onlardan ruzi istəmirəm. ← Cinləri və insanları, yalnız Mənə ibadət etmələri üçün yaratdım!

ُ ‫اق ُذو ا ْل ُق َّو ِة ال َْمت‬

﴾58﴿ ‫۪ين‬ ُ ‫الر َّز‬
َّ ‫الل ُه َو‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ﴾57﴿ ِ‫يد َا ْن ُيطْ عِ ُمون‬
ُ ‫َو َما ٓ ُا ۪ر‬
Şübhəsiz ki, Allah ruzi verəndir, qüvvət sahibidir, yenilməzdir! ← Məni yedirtmələrini də istəmirəm!

﴾59﴿ ِ‫َف اَل َي ْس َت ْع ِجلُون‬ ِ ‫وبا ِم ْث َل َذ ُن‬

‫وب َا ْص َحا ِب ِه ْم‬ َ ۪‫َفا َِّن ِل َّلذ‬
ً ‫ين ظَ ل َُموا َذ ُن‬
Elə isə onlar Məni tələsdirməsinlər!← Həqiqətən, zülm edənlərin, yoldaşlarının qisməti kimi bir qisməti var!

﴾60﴿ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬ َ ۪‫َف َو ْي ٌل ِل َّلذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َي ْوم ِِه ُم الَّذ۪ ي ُي‬
Vəd olunduqları gündən (qiyamət günündən) dolayı kafirlərin vay halına!

‫ور‬ ُّ ‫ور ُة‬

ِ ‫الط‬ َ ‫﴾ ُس‬52﴿
ət-Tur (Dağ) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 49 ayədir(

﷽ ‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿ ٍۙ‫﴾ ف۪ ي َر ٍّق َم ْن ُشور‬2﴿ ٍۙ‫اب َم ْسطُ ور‬ ٍ ‫َوكِ َت‬ ﴾1﴿ ‫ور‬ ُّ ‫َو‬
ِۙ ‫الط‬
açılmış dəri üzərində (olan kitaba); ← And olsun yazılmış kitaba, ← And olsun dağa;

﴾6﴿ ‫ور‬
ِۙ ‫َوال َْب ْح ِر ال َْم ْس ُج‬ ﴾5﴿ ‫وع‬ ِ ‫الس ْق‬
ِۙ ‫ف ال َْم ْر ُف‬ َّ ‫َو‬ ِۙ ‫َوال َْب ْي ِت ال َْم ْع ُم‬
﴾4﴿ ‫ور‬
And olsun alovlanan dənizə! ← And olsun yüksək tavana; ← And olsun Beytülməmura;

﴾8﴿ ‫َما ل َُه م ِْن َداف ٍِۙع‬ ﴾7﴿ ‫اب َر ِّب َك ل ََواق ٌِع‬
َ َ‫ا َِّن َعذ‬
Onu heç kəs dəf edə bilməz! ← Şübhəsiz, Rəbbinin əzabı mütləq vaqe olacaqdır!

﴾10﴿ ۜ‫َو َت ۪س ُير ال ِْج َبالُ َس ْي ًرا‬ ﴾9﴿ ‫الس َما ٓ ُء َم ْو ًر ۙا‬
َّ ‫ور‬
ُ ‫َي ْو َم َت ُم‬
və dağlar hərəkətə gələcəkdir. ← O gün göy şiddətlə sarsılacaq,

﴾12﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ين ُه ْم ف۪ ي َخ ْو‬

َ ‫ض َيل َْع ُب‬ َ ۪‫َالَّذ‬ َ ‫َف َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾11﴿ ‫ين‬
O kəslər ki, onlar (yalan) bataqlığı içində oynayırlar. ← O gün, yalanlayanların vay halına!

َ ‫ار ا َّلت۪ي ُك ْن ُت ْم ِب َها ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾14﴿ ‫ون‬ َّ ‫ٰهذِ ِه‬
ُ ‫الن‬ ِ ‫ون ِالٰى َن‬
﴾13﴿ ۜ‫ار َج َه َّن َم َد ًّعا‬ َ ‫َي ْو َم ُي َد ُّع‬
“Bu, sizin yalan hesab etdiyiniz oddur! ← O gün onlar zorla cəhənnəm oduna sürüklənəcəklər.
525 ət-Tur surəsi Cüz 27

‫اص ِب ُروٓا َا ْو اَل َت ْص ِب ُرواۚ َس َوا ٓ ٌء َعل َْيكُ ْم‬

ْ ‫ا ِْصل َْو َها َف‬ َ ‫َا َفسِ ْح ٌر ٰهذَ ا ٓ َا ْم َا ْن ُت ْم اَل ُت ْب ِص ُر‬
﴾15﴿‫ون‬
Yanın orada! Dözün ya da dözməyin; sizin üçün eynidir. ← Bu da sehrdirmi, yoxsa siz görmürsünüz?

﴾17﴿ ‫يم‬ ٍ ‫ين ف۪ ي َج َّن‬

ٍۙ ۪‫ات َو َنع‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬ َ ‫ِا َّن َما ُت ْج َز ْو َن َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
﴾16﴿‫ُون‬
Müttəqilər, şübhəsiz ki, cənnətlər və nemətlər içindədirlər. ← Yalnız etdikləirnizin cəzasını çəkərsiniz!”

ِ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾18﴿ ‫يم‬ َ َ‫َو َو ٰق ُيه ْم َر ُّب ُه ْم َعذ‬ َ ‫َفاكِ ۪ه‬
‫ين ِب َما ٓ ٰا ٰت ُيه ْم َر ُّب ُه ْم‬
Rəbbi onları cəhənnəm əzabından qorumuşdur.← Rəbbinin onlara verdiyi (nemətlərdən) zövq alacaqlar.

﴾19﴿ ‫ُون‬
َ ‫اش َر ُبوا َهن۪يٓـًٔا ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
ْ ‫ُكلُوا َو‬
Etdiyiniz əməllərə görə nuşcanlıqla yeyin və için;

ٍ ۪‫اه ْم ِب ُحورٍ ع‬
﴾20﴿ ‫ين‬ ُ ‫َو َز َّو ْج َن‬ ‫۪ين َعلٰ ى ُس ُررٍ َم ْص ُفو َف ٍۚة‬
َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬
Biz onları iri gözlü hurilərlə evləndirəcəyik. ← Səf-səf düzülmüş taxtlara söykəndiyiniz halda!

‫َال َْح ْق َنا ِب ِه ْم ُذ ِّر َّي َت ُه ْم‬ ٍ‫۪يمان‬ َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َوا َّت َب َع ْت ُه ْم ُذ ِّر َّي ُت ُه ْم ِبا‬
nəsillərini özlərinə qoşacağıq. ← İman gətirib övladları imanla özlərinin arxasınca gedənlərin

ٌ ۪‫ُكلُّ ْام ِر ٍئ ِب َما َك َس َب َره‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ‫اه ْم م ِْن َع َمل ِِه ْم م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
ُ ‫َو َما ٓ َا َل ْت َن‬
Hər kəs qazandığı şeyin girovudur! ← Onların əməllərindən heç bir şey əskiltməyəcəyik.

َ ‫اه ْم ِب َفاكِ َه ٍة َول َْح ٍم م َِّما َي ْش َت ُه‬

﴾22﴿ ‫ون‬ ُ ‫َو َا ْم َد ْد َن‬
Onları, istədikləri meyvə və ətlə də təmin edəcəyik.

ٌ ‫ل ل َْغ ٌو ف۪ َيها َو اَل َت ْاث‬

﴾23﴿ ‫۪يم‬ ‫ون ف۪ َيها َك ْا ًسا‬
َ ‫از ُع‬
َ ‫َي َت َن‬
Orada nə lağlağılıq, nə də günaha təhrik vardır. ← Onlar orada bir-birinə qədəh ötürəcəklər.

﴾24﴿ ‫ون‬
ٌ ‫َك َا َّن ُه ْم ل ُْؤل ۬ ٌُؤ َمكْ ُن‬ ٌ ‫وف َعل َْي ِه ْم غِ ل َْم‬
‫ان ل َُه ْم‬ ُ ُ‫َو َيط‬
Onlar sanki qorunub saxlanılan incidir. ← Onların ətrafında, özlərinə məxsus oğlanlar dolanacaqlar.

َ ۪‫ي َا ْه ِل َنا ُم ْشفِق‬

﴾26﴿‫ين‬ ٓ ۪‫َقالُوٓا ِا َّنا ُك َّنا َق ْب ُل ف‬ ﴾25﴿‫ُون‬
َ ‫ض َي َت َسا ٓ َءل‬
ٍ ‫َو َا ْق َب َل َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬
Deyəcəklər: “Biz daha əvvəl ailəmiz içində ikən qorxardıq.← Onlar bir-birilərindən sorğu-sual etməyə
başlayacaqlar.

﴾27﴿ ‫وم‬
ِ ‫الس ُم‬
َّ ‫اب‬
َ َ‫َو َو ٰقي َنا َعذ‬ ‫الل َعل َْي َنا‬
ُ ّٰ‫َف َم َّن ه‬
və bizi qızmar yel əzabından qorudu. ← Allah da bizə mərhəmət göstərdi,

﴾28﴿ ‫يم‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو ال َْب ُّر‬

ُ ‫الر ۪ح‬ ُ ‫ِا َّنا ُك َّنا م ِْن َق ْب ُل َن ْد ُع‬
‫وه‬
Şübhəsiz ki, O, xeyirxahdır, rəhm edəndir!” ← Biz daha əvvəl Ona dua edirdik.

ۜ ٍ ‫َف َما ٓ َا ْن َت ِبن ِْع َم ِت َر ِّب َك ِبكَ اهِ ٍن َول َم ْج ُن‬

﴾29﴿ ‫ون‬ ‫َفذَ ِّك ْر‬
Sən öz Rəbbinin neməti sayəsində nə kahinsən, nə də divanə! ← Elə isə öyüd-nəsihət ver.

﴾30﴿ ِ‫ص ِبه۪ َر ْي َب ال َْم ُنون‬ ‫ُون َشاعِ ٌر‬

ُ ‫َن َت َر َّب‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
Biz onun, zamanın müsibətinə düçar olmasını (ölümünü) gözləyirik?!” ← Yoxsa onlar deyirlər ki: “(O) şairdir.

َ ‫َف ِا ّن۪ي َم َعكُ ْم م َِن ال ُْم َت َر ِّب ۪ص‬

﴾31﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َت َر َّب ُصوا‬
mən də sizinlə birlikdə gözlələyənlərdənəm!” ← De: “Gözləyin,
Cüz 27 ət-Tur surəsi 526

﴾32﴿‫ون‬
َ ‫اغ‬
ُ َ‫َا ْم ُه ْم َق ْو ٌم ط‬ ٓ ‫َا ْم َت ْا ُم ُر ُه ْم َا ْح اَل ُم ُه ْم ِب ٰهذَ ا‬
Ya da, onlar azğın bir qövmdürlər. ← Yoxsa onların ağılları bunu onlara əmr edir?

َ ‫َب ْل اَل ُي ْؤ ِم ُن‬

﴾33﴿ ‫ون‬ ‫ُون َت َق َّول َُه‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
Xeyr, onlar iman gətirmirlər. ← Yoxsa onlar: “Onu (Quranı) özündən uydurdun!” - deyirlər?

ٍ ۪‫َفل َْي ْا ُتوا ِب َحد‬

َ ۪‫يث ِم ْثلِه۪ ٓ ا ِْن َكا ُنوا َصادِق‬
﴾34﴿ ‫ين‬
Əgər doğru deyirlərsə, qoy onlar onun kimi bir kəlam gətirsinlər!

ۜ َ ‫َا ْم ُه ُم ال َْخا ِل ُق‬

﴾35﴿ ‫ون‬ ‫َا ْم ُخ ِل ُقوا م ِْن َغ ْي ِر َش ْي ٍء‬
Yaxud özləri yaradanlardır? ← Yoxsa onlar heç bir şeydən (xaliqsiz) yarandılar?

ۜ َ ‫َب ْل اَل ُيو ِق ُن‬

﴾36﴿ ‫ون‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َا ْم َخ َل ُقوا‬
Xeyr, onlar yəqinliklə inanmırlar! ← Yoxsa göyləri və yeri yaratdılar?!

ۜ َ ‫َا ْم ُه ُم ال ُْم َص ْيطِ ُر‬

﴾37﴿ ‫ون‬ ‫َا ْم عِ ْن َد ُه ْم َخ َزآئ ُِن َر ِّب َك‬
Yaxud onlar hakimdirlər?! ← Yoxsa sənin Rəbbinin xəzinələri onların əlindədir?!

﴾38﴿ ‫ين‬ ۜ ٍ ‫َفل َْي ْا ِت ُم ْس َتمِ ُع ُه ْم ِب ُسلْطَ انٍ ُم ۪ب‬ ‫ون ف۪ ي ِۚه‬
َ ‫َا ْم ل َُه ْم ُسل ٌَّم َي ْس َتمِ ُع‬
Elə isə, onların dinləyənləri açıq bir dəlil gətirsinlər! ← Yoxsa üstünə çıxıb dinlədikləri bir nərdivanları var?!

﴾39﴿ ‫ون‬
َ ‫ات َولَكُ ُم ال َْب ُن‬
ُ ‫َا ْم ل َُه ال َْب َن‬
Yoxsa qızlar Onun (Allahın), oğlanlar isə sizindir?!

َ ‫َا ْم عِ ْن َد ُه ُم ال َْغ ْي ُب َف ُه ْم َيكْ ُت ُب‬

﴾41﴿‫ون‬ ﴾40﴿‫ُون‬
َ ‫َا ْم َت ْسـَٔل ُُه ْم َا ْج ًرا َف ُه ْم م ِْن َم ْغ َر ٍم ُم ْث َقل‬
Yoxsa onlar qeybi bilir və yazırlar?! ← Yoxsa sən onlardan bir ücrət istəyirsən və onlar ağır (borc)
yükü altındadırlar?!

﴾42﴿‫ون‬ ُ ‫ين َك َف ُروا ُه ُم ال َْم ۪ك‬

َ ‫يد‬ َ ۪‫َفالَّذ‬ ۜ ‫ون َك ْي ًدا‬
َ ‫يد‬
ُ ‫َا ْم ُي ۪ر‬
Amma kafirlər özləri o tələyə düşəcəklər!← Yoxsa bir tələ qurmaq istəyirlər?

ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫الل َع َّما ُي ْش ِر ُك‬
﴾43﴿ ‫ون‬ َ ‫ُس ْب َح‬ ِ ّٰ‫َا ْم ل َُه ْم ِال ٌٰه َغ ْي ُر ه‬
ۜ‫الل‬
Allah, onların qoşduqları şəriklərdən tamamilə uzaqdır! ← Yoxsa onların Allahdan başqa bir tanrısı vardır?

﴾44﴿ ‫وم‬
ٌ ‫اب َم ْر ُك‬
ٌ ‫َي ُقولُوا َس َح‬ ‫الس َما ٓ ِء َساقِطً ا‬
َّ ‫َوا ِْن َي َر ْوا كِ ْس ًفا م َِن‬
“Bulud topasıdır!”-deyərlər. ← Əgər onlar göydən bir parçanın düşdüyünü görsələr:

َ ‫َفذَ ْر ُه ْم َح ّٰتى ُي اَل ُقوا َي ْو َم ُه ُم الَّذ۪ ي ف۪ ي ِه ُي ْص َع ُق‬

﴾45﴿‫ون‬
Elə isə, sarsılacaqları günə qovuşana qədər onları burax!

﴾46﴿ ‫ون‬
َ ‫َول ُه ْم ُي ْن َص ُر‬ ‫َي ْو َم اَل ُي ْغن۪ي َع ْن ُه ْم َك ْي ُد ُه ْم َش ْيـًٔا‬
və onlara heç bir kömək olunmayacaqdır. ← O gün, hiylələri onlara heç bir fayda verməyəcək,

َ ‫َولٰكِ َّن َا ْك َث َر ُه ْم اَل َي ْعل َُم‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ‫ِك‬
َ ‫ون ٰذل‬ َ ۪‫َوا َِّن ِل َّلذ‬
َ ‫ين ظَ ل َُموا َعذَ ًابا ُد‬
Lakin onların çoxu bilmir! ← Şübhəsiz ki, zalımlar üçün ondan başqa da əzab var.

‫َف ِا َّن َك ِب َا ْع ُي ِن َنا‬ ‫اص ِب ْر ل ُِحكْ ِم َر ِّب َك‬

ْ ‫َو‬
Şübhəsiz ki, sən Bizim gözlərimizin qabağındasan. ← Rəbinin hökmünə səbr et!

﴾49﴿ ‫وم‬
ِ ‫ار ال ُّن ُج‬
َ ‫َوم َِن ال َّْي ِل َف َس ِّب ْح ُه َوا ِْد َب‬ ﴾48﴿‫وم‬ َ ‫َو َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك ۪ح‬
ُ ‫ين َت ُق‬
Gecənin bir vaxtı və ulduzlar batanda da Onu təsbih et! ← Qalxdığın zaman Rəbbini həmd ilə təsbih et!
527 ən-Nəcm surəsi Cüz 27

‫الن ْج ِم‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬53﴿
ən-Nəcm (Ulduz) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 62 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ‫َما َض َّل َص‬
﴾2﴿ ‫اح ُبكُ ْم َو َما َغ ٰو ۚى‬ ﴾1﴿ ‫الن ْج ِم ِا َذا َه ٰو ۙى‬
َّ ‫َو‬
sizin yoldaşınız (Muhəmməd) nə haqqdan sapmış, nə də azmışdır! ← Batmaqda olan ulduza and olsun ki,

﴾4﴿‫وح ۙى‬
ٰ ‫ا ِْن ُه َو اِل َو ْح ٌي ُي‬ ﴾3﴿‫َو َما َي ْنطِ ُق َع ِن ال َْه ٰو ۜى‬
O, ancaq ona təlqin edilən bir vəhydir. ← O, öz istəyi ilə danışmır.

ْ ‫ُذو م َِّر ٍ ۜة َف‬

﴾6﴿ ‫اس َت ٰو ۙى‬ ُ ۪‫َعل ََّم ُه َشد‬
﴾5﴿ ‫يد ا ْل ُق ٰو ۙى‬
Gözəllik sahibi (Cəbrail). O öz surətində göründü. ← Onu, çox qüvvətli olan (Cəbrail) öyrətdi;

﴾8﴿‫ُث َّم َد َنا َف َت َد ّٰل ۙى‬ ﴾7﴿‫ال ُف ِق اْال َْعلٰ ى‬

ُ ْ‫َو ُه َو ِب ا‬
ۜ
Sonra yaxınlaşdı və aşağı endi. ← O (Cəbrail), ən uca üfüqdə idi.

﴾10﴿ ‫ى ِالٰى َع ْبدِ ه۪ َما ٓ َا ْو ٰحى‬

ٓ ‫َف َا ْو ٰح‬ ﴾9﴿ ‫اب َق ْو َس ْي ِن َا ْو َا ْد ٰن ۚى‬
َ ‫ان َق‬
َ َ‫َفك‬
ۜ
Və bəndəsinə vəhy buyurduğunu vəhy etdi. ← O, iki yay uzunluğunda ya da daha yaxın oldu.

﴾12﴿ ‫ارو َن ُه َعلٰ ى َما َي ٰرى‬

ُ ‫َا َف ُت َم‬ ﴾11﴿ ‫َما َكذَ َب ا ْل ُف َؤ ُاد َما َر ٰاى‬
Siz onunla, gördüyü barəsində mübahisəmi edirsiniz? ← Qəlb, gördüyünü yalan saymadı.

﴾14﴿‫عِ ْن َد سِ ْد َر ِة ال ُْم ْن َت ٰهى‬ ﴾13﴿‫َو َل َق ْد َر ٰا ُه َن ْز َل ًة ُا ْخ ٰر ۙى‬

Sidrətül-müntəhanın (sondakı sidr ağacının) yanında.← And olsun ki, başqa bir enişində də onu görmüşdü;

ِّ ‫ا ِْذ َي ْغ َشى‬
﴾16﴿ ‫الس ْد َر َة َما َي ْغ ٰش ۙى‬ ﴾15﴿ ‫عِ ْن َد َها َج َّن ُة ال َْم ْا ٰو ۜى‬
O zaman Sidr ağacını bürüyən bürümüşdü! ← Mə’va cənnəti onun yanındadır.

﴾18﴿ ‫ات َر ِّب ِه الْكُ ْب ٰرى‬

ِ ‫َل َق ْد َر ٰاى م ِْن ٰا َي‬ ﴾17﴿‫اغ ال َْب َص ُر َو َما طَ ٰغى‬
َ ‫َما َز‬
And olsun ki, Rəbbinin ən böyük nişanələrindən (bəzilərini) gördü.← Göz nə yayındı, nə də həddi aşdı.

﴾20﴿‫َو َم ٰنو َة ال َّثا ِل َث َة اْال ُْخ ٰرى‬ ﴾19﴿‫الل َت َوال ُْع ّٰز ۙى‬
َّ‫َا َف َر َا ْي ُت ُم ا‬
Digər üçüncüsü olan Mənatı həmçinin?!← Lat və Uzzanı gördünüzmü?!

َ ‫ِتل‬
﴾22﴿ ‫ْك ِا ًذا ق ِْس َم ٌة ۪ض ٰيزى‬ ﴾21﴿ ‫ال ْن ٰثى‬
ُ ْ‫َالَكُ ُم الذَّ َك ُر َول َُه ا‬
Onda bu ədalətsiz bölgüdür! ← Oğlanlar sizin, qızlar Onundurmu?!

ۜ ٍ َ‫الل ِب َها م ِْن ُسلْط‬

‫ان‬ ُ ّٰ‫َما ٓ َا ْن َزلَ ه‬ َ ‫ا ِْن هِ َي ا َّ آِل َا ْس َما ٓ ٌء َس َّم ْي ُت ُم‬
‫وها ٓ َا ْن ُت ْم َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ ُك ْم‬
Allah onlara dair heç bir dəlil endirməmişdir. ← Onlar, sadəcə sizin və atalarınızın qoyduqları adlardır!

﴾23﴿ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُه ْم م ِْن َر ِّب ِه ُم ال ُْه ٰد ۜى‬ ‫س‬

ُ ‫ال ْن ُف‬
َ ْ‫ون ا اَِّل الظَّ َّن َو َما َت ْه َوى ا‬
َ ‫ا ِْن َي َّت ِب ُع‬
Halbuki Rəbbindən onlara doğru yol gəlmişdir. ← Onlar yalnız zənnə və nəfslərinin arzuladığına uyarlar.

ٰ ْ‫َف ِل ّٰل ِه ا‬
﴾25﴿ ‫ال ِخ َر ُة َو اْالُول ٰ۟ى‬ ﴾24﴿ ‫ِل ْن َسانِ َما َت َم ّٰن ۘى‬
ِ ْ‫َا ْم ل ا‬
Axirət də, dünya da Allahındır! ← Yoxsa istədiyi hər şey insanındır?!

‫اع ُت ُه ْم َش ْيـًٔا‬
َ ‫اَل ُت ْغن۪ي َش َف‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
‫ات‬ َّ ٍ ‫َو َك ْم م ِْن َمل‬
‫َك فِي‬
onların şəfaəti heç bir fayda verməz; ← Göylərdə neçə-neçə mələklər vardır ki,

ُ ّٰ‫ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ َا ْن َي ْا َذ َن ه‬

﴾26﴿ ‫الل ل َِم ْن َي َشا ٓ ُء َو َي ْر ٰضى‬
Ancaq və ancaq Allah, Öz istədiyi və razı olduğu kimsəyə izin verdikdən sonra.
Cüz 27 ən-Nəcm surəsi 528

﴾27﴿ ‫ال ْن ٰثى‬ َ ‫ال ِخ َر ِة ل َُي َس ُّم‬

ُ ْ‫ون ال َْملٰ ٓئِكَ َة َت ْسمِ َي َة ا‬ َ ‫ين اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
ٰ ْ‫ون ِب ا‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, axirətə inanmayanlar, mələkləri qadın adları ilə adlandırırlar.

﴾28﴿‫َوا َِّن الظَّ َّن اَل ُي ْغن۪ي م َِن ال َْح ِّق َش ْيـًٔ ۚا‬ َ ‫َو َما ل َُه ْم ِبه۪ م ِْن عِ ل ٍ ْۜم ا ِْن َي َّت ِب ُع‬
‫ون ا اَِّل الظَّ َّن‬
Əlbəttə, zənn isə qətiyyən həqiqət ola bilməz!← Onların, o haqda elmi yoxdur, yalnız zənnə qapılırlar.

﴾29﴿ ۜ‫الد ْن َيا‬

ُّ ‫َول َْم ُي ِر ْد ا اَِّل ال َْح ٰيو َة‬ ‫ض َع ْن َم ْن َت َو ّٰلى َع ْن ذ ِْك ِر َنا‬
ْ ‫َف َا ْع ِر‬
dünya həyatından başqa bir şey istəmir!← Üz döndər o kimsədən ki, Bizim zikrimizdən üz çevirib,

۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َا ْعل َُم ِب َم ْن َض َّل َع ْن َس ۪بيلِه‬ ‫ِك َم ْبل َُغ ُه ْم م َِن الْعِ ل ِ ْۜم‬
َ ‫ٰذل‬
Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin, Öz yolundan azanı yaxşı bilir, ← Onların elmdəki səviyyəsi budur.

‫ض‬
ِۙ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬ ﴾30﴿ ‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِب َم ِن ْاه َت ٰدى‬
Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Allahındır. ← O, doğru yolda olanı da yaxşı bilir!

َ ۪‫َو َي ْج ِز َي الَّذ‬
﴾31﴿ ‫ين َا ْح َس ُنوا ِبال ُْح ْس ٰن ۚى‬ ‫ين َا َسا ٓ ُؤا ِب َما َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ل َِي ْج ِز َي الَّذ‬
yaxşılıq edənləri isə ən gözəli ilə mükafatlandıracaqdır,← O, pislik edənlərə əməllərinin cəzasını verəcək,

‫ش ا اَِّل الل ََّم َ ۜم‬ ِ ‫ال ْث ِم َوا ْل َف َو‬

َ ‫اح‬ ِ ْ‫ون َك َبآئ َِر ا‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْج َتن ُِب‬
o kəsləri ki, kiçik günahlar istisna olmaqla, böyük günahlardan və rəzil işlərdən çəkinərlər!

‫ض‬
ِ ‫ُه َو َا ْعل َُم ِبكُ ْم ا ِْذ َا ْن َش َا ُك ْم م َِن اْال َْر‬ ‫ا َِّن َر َّب َك َواسِ ُع ال َْم ْغف َِر ِ ۜة‬
Sizi torpaqdan yaradarkən də, O sizi yaxşı tanıyırdı, ← Həqiqətən, sənin Rəbbinin bağışlaması genişdir.

‫َف اَل ُت َزكُّ وٓا َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫َوا ِْذ َا ْن ُت ْم َا ِج َّن ٌة ف۪ ي ُبطُ ونِ ُا َّم َهاتِكُ ْم‬
Elə isə, özünüzü təmizə çıxartmayın. ← siz analarınızın bətnlərində rüşeym halında ikən də!

﴾32﴿ ‫ُه َو َا ْعل َُم ِب َم ِن ا َّت ٰق ۟ى‬

O, (Allahdan) qorxanın kim olduğunu ən gözəl biləndir!

﴾34﴿ ‫َو َا ْع ٰطى َقل۪ اًيل َو َا ْك ٰدى‬ ﴾33﴿ ‫َا َف َر َا ْي َت الَّذ۪ ي َت َو ّٰل ۙى‬
Bir az (pul, mal) verib xəsislik göstərəni? ← Bəs, üz çevirəni gördünmü?

﴾36﴿‫وس ۙى‬ ِ ‫َا ْم ل َْم ُي َن َّب ْا ِب َما ف۪ ي ُص ُح‬

ٰ ‫ف ُم‬ ﴾35﴿‫َاعِ ْن َد ُه عِ ل ُْم ال َْغ ْي ِب َف ُه َو َي ٰرى‬
Yoxsa ona Musanın səhifələrində olanlar xəbər verilmədi?! ← Qeyb aləminin elmi ondadırmı ki, o görsün?!

﴾38﴿ ‫َا اَّل َت ِز ُر َو ِاز َر ٌة ِو ْز َر ُا ْخ ٰر ۙى‬ ﴾37﴿ ‫يم الَّذ۪ ي َوف ّٰۙى‬
َ ۪‫َوا ِْب ٰره‬
“Heç bir günahkar başqasının günah yükünü yüklənməz! ← Və (əhdə) çox vəfalı olan İbrahimin?!

﴾40﴿ ‫َو َا َّن َس ْع َي ُه َس ْو َف ُي ٰر ۖى‬ ﴾39﴿ ‫ِل ْن َسانِ ا اَِّل َما َس ٰع ۙى‬
ِ ْ‫س ل ا‬
َ ‫َو َا ْن ل َْي‬
Şübhəsiz ki, onun zəhməti görünəcəkdir! ← Və insana, öz zəhmətindən başqası qalmaz!

﴾42﴿ ‫َو َا َّن ِالٰى َر ِّب َك ال ُْم ْن َت ٰه ۙى‬ ﴾41﴿ ‫ُث َّم ُي ْج ٰز ُيه ال َْج َزا ٓ َء اْال َْو ٰف ۙى‬
Həqiqətən, axır dönüş sənin Rəbbinədir! ← Sonra ona, (zəhmətinin) tam əvəzi veriləcəkdir!

﴾44﴿ ‫ات َو َا ْح َي ۙا‬

َ ‫َو َا َّن ُه ُه َو َا َم‬ ﴾43﴿ ‫َو َا َّن ُه ُه َو َا ْض َح َك َو َا ْب ٰك ۙى‬
Şübhəsiz, O öldürür və O dirildir! ← Şübhəsiz ki, (insanı) O güldürür və O ağladır!
529 əl-Qəmər surəsi Cüz 27

﴾46﴿ ‫م ِْن ُنطْ َف ٍة ِا َذا ُت ْم ٰن ۖى‬ ﴾45﴿ ‫ال ْن ٰث ۙى‬

ُ ْ‫الز ْو َج ْي ِن الذَّ َك َر َو ا‬
َّ ‫َو َا َّن ُه َخل ََق‬
... axıdılan bir nütfədən. ← Əlbəttə, iki cütü, erkək və dişi olaraq O yaratdı...

﴾48﴿ ‫َو َا َّن ُه ُه َو َا ْغ ٰنى َو َا ْق ٰن ۙى‬ َّ ‫َو َا َّن َعل َْي ِه‬
﴾47﴿ ‫الن ْش َا َة اْال ُْخ ٰر ۙى‬
Həqiqətən, O özü dövlətli edər və kasıb edər! ← Şübhəsiz, yenidən diriltmək də Ona aiddir!

﴾50﴿ ‫َك َع ًاداۨ اْال ُ۫ول ٰۙى‬

َ ‫َو َا َّن ُه َا ْهل‬ ِّ ‫َو َا َّن ُه ُه َو َر ُّب‬
﴾49﴿ ‫الش ْع ٰر ۙى‬
Şübhəsiz, əvvəlki Adı (Ad qövmünü) də O məhv etdi.← Şi’ranın da Rəbbi O özüdür!

﴾51﴿ ‫ود ۬ا َف َما ٓ َا ْب ٰقى‬

َ ‫َو َث ُم‬
Səmudu da! Və (onlardan heç kəsi sağ) buraxmadı.

﴾52﴿ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا ُه ْم َاظْ ل ََم َو َاطْ ٰغى‬ ‫وح م ِْن َق ْب ُل‬
ٍ ‫َو َق ْو َم ُن‬
ۜ
çünki onlar daha zalım, daha azğın kimsələr idi. ← Daha əvvəl Nuh qövmünü (məhv etdi).

﴾54﴿ ‫َف َغ ّٰش َيها َما َغ ّٰش ۚى‬ ﴾53﴿ ‫َوال ُْم ْؤ َتفِكَ َة َا ْه ٰو ۙى‬
Onları bürüyən, bürüdü! ← Mö’təfikənin də altını üstünə O çevirdi

ٌ ۪‫ٰهذَ ا َنذ‬
﴾56﴿ ‫ير م َِن ال ُّنذُ ِر اْال ُ۫ولٰى‬ ﴾55﴿ ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّب َك َت َت َم ٰارى‬
Bu, əvvəlki peyğəmbərlərdən bir peyğəmbərdir!← Elə isə, Rəbbinin hansı nemətlərinə şəkk edirsən?!

﴾58﴿ ‫الل َكاشِ َف ٌة‬

ِ ّٰ‫س ل ََها م ِْن ُدونِ ه‬
َ ‫ل َْي‬ ٰ ْ‫َا ِز َف ِت ا‬
﴾57﴿ ‫ال ِز َف ُة‬
Onu, Allahdan başqa heç kəs dəf edə bilməz! ← Yaxınlaşan (qiyamət) yaxınlaşdı.

﴾60﴿ ‫ون‬
َ ُ‫ون َو اَل َت ْبك‬
َ ُ‫َو َت ْض َحك‬ ﴾59﴿ ‫ون‬ ِ ۪‫َا َفمِ ْن ٰهذَ ا ال َْحد‬
َ ‫يث َت ْع َج ُب‬
Gülürsünüz və ağlamırsınız! ← İndi siz bu kəlamdanmı (Qurandan) təəccüblənirsiniz?

﴾62﴿ ‫اس ُج ُدوا للِ هّٰ ِ َو ْاع ُب ُدوا‬

ْ ‫َف‬ ﴾61﴿ ‫ون‬
َ ‫َو َا ْن ُت ْم َسام ُِد‬
Allaha səcdə edin və ibadət edin!←Və Siz (qəflət içində) oynayır-əylənirsiniz.

‫ور ُة ا ْل َق َم ِر‬
َ ‫﴾ ُس‬54﴿
əl-Qəmər (Ay) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 55 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾1﴿ ‫اع ُة َوا ْن َش َّق ا ْل َق َم ُر‬
َ ‫الس‬ َّ ‫ِا ْق َت َر َب ِت‬
Qiyamət yaxınlaşdı və ay parçalandı.

﴾2﴿ ‫َو َي ُقولُوا سِ ْح ٌر ُم ْس َتمِ ٌّر‬ ‫َوا ِْن َي َر ْوا ٰا َي ًة ُي ْع ِر ُضوا‬

“Davam edən bir sehrdir!”-deyərlər.← Əgər onlar bir möcüzə görsələr, üz döndərib:

﴾3﴿ ‫َو ُكلُّ َا ْم ٍر ُم ْس َتق ٌِّر‬

‫َو َكذَّ ُبوا َوا َّت َب ُعوٓا َا ْه َوا ٓ َء ُه ْم‬
Halbuki hər bir iş qərarlaşdırılmışdır!← Onlar təkzib etdilər və öz nəfslərinin istəklərinə uydular.

﴾4﴿ ‫ِحكْ َم ٌة َبال َِغ ٌة َف َما ُت ْغ ِن ال ُّنذُ ُر‬ ﴾3﴿‫ال ْن َبا ٓ ِء َما ف۪ ي ِه ُم ْز َد َج ٌر‬
َ ْ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ُه ْم م َِن ا‬
(Bu) böyük hikmətdir. Xəbərdarlıqlar isə fayda verməz!← And olsun ki, onlara (pis əməllərdən) çəkindirən
neçə-neçə xəbərlər gəlmişdir.

﴾5﴿ ‫اع ِالٰى َش ْي ٍء ُنكُ ٍۙر‬

ِ ‫الد‬
َّ ‫َي ْو َم َي ْد ُع‬ ‫َف َت َولَّ َع ْن ُه ْم‬
...carçının, pis bir şeyə çağıracağı günədək! ← Elə isə, sən onlardan üz çevir...
Cüz 27 əl-Qəmər surəsi 530

﴾7﴿ ‫َك َا َّن ُه ْم َج َر ٌاد ُم ْن َتشِ ٌر‬ ِ ‫ون م َِن اْال َْج َد‬
‫اث‬ َ ‫ار ُه ْم َي ْخ ُر ُج‬
ُ ‫ُخ َّش ًعا َا ْب َص‬
Sanki onlar səpələnmiş çəyirtkələrdir. ← Onlar, gözlərini zəlilanə aşağı dikib qəbirlərdən çıxacaqlar.

﴾8﴿ ‫ون ٰهذَ ا َي ْو ٌم َعسِ ٌر‬

َ ‫َي ُقولُ الْكَ اف ُِر‬ ‫اع‬
ۜ ِ ‫الد‬ َ ۪‫ُم ْهطِ ع‬
َّ ‫ين ِالَى‬
kafirlər: “Bu çətin bir gündür!” - deyəcəklər. ← Carçıya tərəf tələsərək,

﴾9﴿ ‫ون َو ْاز ُد ِج َر‬

ٌ ‫َو َقالُوا َم ْج ُن‬ ‫وح َفكَ ذَّ ُبوا َع ْب َد َنا‬
ٍ ‫َكذَّ َب ْت َق ْبل َُه ْم َق ْو ُم ُن‬
“Divanədir!”-demişdilər və o hədələndi. ← Onlardan əvvəl Nuh qövmü təkzib etmiş və qulumuzu yalanlayıb:

﴾11﴿‫الس َما ٓ ِء ِب َما ٓ ٍء ُم ْن َهمِ ٍۘر‬

َّ ‫اب‬
َ ‫َف َف َت ْح َنا ٓ َا ْب َو‬ ﴾10﴿‫ُوب َفا ْن َت ِص ْر‬
ٌ ‫َف َد َعا َر َّب ُه َا ّن۪ي َم ْغل‬
Biz də göyün qapılarını sel kimi axan su ilə açdıq.← (Nuh) Rəbbinə dua etdi ki:“Mən məğlub oldum, buna
görə də intiqam al!”

﴾12﴿ ‫ى َا ْم ٍر َق ْد ُقدِ َر‬

ٓ ٰ‫َفا ْل َت َقى ال َْما ٓ ُء َعل‬ ‫ض ُع ُيو ًنا‬
َ ‫َو َف َّج ْر َنا اْال َْر‬
Nəhayət, sular, əzəldən müəyyən edilmiş bir iş üçün bir-birinə qovuşdu. ← Yerdən də bulaqlar qaynatdıq.

﴾13﴿ ‫اح َو ُد ُس ٍۙر‬ ِ ‫َو َح َم ْل َن ُاه َعلٰ ى َذ‬

ٍ ‫ات َال َْو‬
Biz Nuhu, taxtadan düzəlmiş və mismarlanmış (gəmi)yə mindirdik.

َ ‫َت ْج ۪ري ِب َا ْع ُي ِن َن ۚا َج َزا ٓ ًء ل َِم ْن َك‬

﴾14﴿ ‫ان ُكف َِر‬
İnkar edilmiş kimsəyə (Nuha) mükafat olaraq (verilən gəmi), gözlərimizin qabağında üzüb gedirdi.

﴾16﴿‫ان َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬ َ ‫﴾ َفكَ ْي‬15﴿ ‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍر‬
َ ‫ف َك‬ ‫اها ٓ ٰا َي ًة‬
َ ‫َو َل َق ْد َت َر ْك َن‬
Mənim əzabım və qorxutmağım necə oldu!←Bəs ibrət alan biri varmı?!←And olsun, onu ibrət üçün saxladıq.

﴾17﴿ ‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍر‬ ِّ ‫َو َل َق ْد َي َّس ْر َنا ا ْل ُق ْر ٰا َن ل‬

‫ِلذ ْك ِر‬
Bəs ibrət alan biri varmı?! ← And olsun ki, Biz Quranı, ibrət almaları üçün asanlaşdırdıq.

﴾18﴿ ‫ان َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬

َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ‫اد‬
ٌ ‫َكذَّ َب ْت َع‬
Mənim əzabım və qorxutmağım necə oldu! ← Ad (qövmü də) təkzib etmişdi.

﴾19﴿ ‫س ُم ْس َتمِ ٍّر‬

ٍ ‫ف۪ ي َي ْو ِم َن ْح‬ ً ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم ۪ر‬
‫يحا َص ْر َص ًرا‬
Uzun sürən nəhs bir gündə. ← Biz onların üstünə, uğultulu (çox soyuq) bir külək göndərdik;

﴾21﴿‫ان َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬

َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ﴾20﴿‫از َن ْخ ٍل ُم ْن َقعِ ٍر‬
ُ ‫اس َك َا َّن ُه ْم َا ْع َج‬
َۙ ‫الن‬
َّ ‫َت ْن ِز ُع‬
Mənim əzabım və qorxutmağım necə oldu!←O, adamları, kökündən qopmuş xurma kötükləri kimi qopardırdı.

﴾22﴿ ‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍ۟ر‬ ِّ ‫َو َل َق ْد َي َّس ْر َنا ا ْل ُق ْر ٰا َن ل‬

‫ِلذ ْك ِر‬
Bəs bir ibrət alan biri varmı?! ← And olsun ki, Biz Quranı, ibrət almaları üçün asanlaşdırdıq.

ِ ‫َف َقالُوٓا َا َب َش ًرا م َِّنا َو‬

‫اح ًدا َن َّت ِب ُع ُه‬ ﴾23﴿ ‫ود ِبال ُّنذُ ِر‬
ُ ‫َكذَّ َب ْت َث ُم‬
Onlar demişdilər: “Bizdən biri olan adamamı tabe olacağıq?← Səmud da xəbərdarlıqları yalan saymışdı.

‫الذ ْك ُر َعل َْي ِه م ِْن َب ْي ِن َنا‬

ِّ ‫َء ُا ْلق َِي‬ ﴾24﴿ ‫ِا َّنا ٓ ِا ًذا لَف۪ ي َض اَللٍ َو ُس ُع ٍر‬
İçimizdən vəhy onamı gəldi?! ← Elə olsa biz, azğınlıq və dəlilik etmiş olarıq!

﴾26﴿‫اب اْالَشِ ُر‬

ُ َّ‫ون َغ ًدا َم ِن الْكَ ذ‬
َ ‫َس َي ْعل َُم‬ ﴾25﴿‫اب َاشِ ٌر‬
ٌ َّ‫َب ْل ُه َو َكذ‬
Onlar, kim yalançı lovğadır, sabah mütləq biləcəklər! ← Xeyr, o, yalançı lovğadır!”

﴾27﴿ ‫اصطَ ِب ْ ۘر‬

ْ ‫َف ْار َتق ِْب ُه ْم َو‬ ‫النا َق ِة ِف ْت َن ًة ل َُه ْم‬
َّ ‫ِا َّنا ُم ْرسِ لُوا‬
Onları gözlə və döz! ← Biz onları imtahana çəkmək üçün bir dişi dəvə göndərəcəyik.
531 əl-Qəmər surəsi Cüz 27

﴾28﴿ ‫ُكلُّ شِ ْر ٍب ُم ْح َت َض ٌر‬ ‫َو َن ِّب ْئ ُه ْم َا َّن ال َْما ٓ َء ق ِْس َم ٌة َب ْي َن ُه ْم‬

Hərə içmə növbəsində hazır olsun!” ← Və onlara suyun, onlar arasında bölüşdürüldüyünü xəbər ver!

﴾30﴿ ‫ان َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬

َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬ ﴾29﴿ ‫اطى َف َع َق َر‬ ِ ‫َف َن َاد ْوا َص‬
ٰ ‫اح َب ُه ْم َف َت َع‬
Mənim əzabım və qorxutmağım necə oldu!← Nəhayət, onlar öz yoldaşlarını çağırdılar. O da tutub kəsdi.

﴾31﴿ ‫يم ال ُْم ْح َتظِ ِر‬

ِ ‫َفكَ ا ُنوا َك َه ۪ش‬ ِ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم َص ْي َح ًة َو‬
‫اح َد ًة‬
dərhal ağıl düzəldənin istifadə etdiyi quru ot kimi oldular.← Biz onlara bircə dəhşətli səs göndərdik,

ٍ ‫﴾ َكذَّ َب ْت َق ْو ُم ل‬32﴿‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍر‬

﴾33﴿‫ُوط ِبال ُّنذُ ِر‬ ِّ ‫َو َل َق ْد َي َّس ْر َنا ا ْل ُق ْر ٰا َن ل‬
‫ِلذ ْك ِر‬
Lut qövmü xəbərdarlıqları yalan saydı.←Amma ibrət alan varmı?!←And olsun, Quranı, ibrət almaları üçün
asanlaşdırdıq.

﴾34﴿ ‫اه ْم ِب َس َح ٍۙر‬ ۜ ٍ ‫ا َّ آِل ٰالَ ل‬

ُ ‫ُوط َن َّج ْي َن‬ ِ ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا َعل َْي ِه ْم َح‬
‫اص ًبا‬
yalnız Lutun ailəsini səhər çağı xilas etdik; ← Biz onların üstünə daş yağdıran yel göndərdik,

﴾35﴿ ‫ِك َن ْج ۪زي َم ْن َشكَ َر‬

َ ‫َكذٰ ل‬ ۜ‫ن ِْع َم ًة م ِْن عِ ْندِ َنا‬
Şükür edəni belə mükafatlandırırıq! ← Qatımızdan bir lütf olaraq!

﴾36﴿ ‫ار ْوا ِبال ُّنذُ ِر‬

َ ‫َف َت َم‬ ‫َو َل َق ْد َا ْنذَ َر ُه ْم َبطْ َش َت َنا‬
Onlar isə təhdidlərə şübhə etmişdilərr. ← And olsun ki, (Lut) onları Bizim əzabımızla qorxutmuşdu.

۪‫وه َع ْن َض ْيفِه‬
ُ ‫َو َل َق ْد َر َاو ُد‬
And olsun ki, ondan (Lutdan), öz qonaqlarını (mələkləri) onlara təslim etməyi tələb etmişdilər.

﴾37﴿ ‫َفذُ و ُقوا َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬ ‫َفطَ َم ْس َنا ٓ َا ْع ُي َن ُه ْم‬
“İndi əzabımı və təhdidlərimi dadın!”← Biz də onların gözlərini kor etdik.

﴾39﴿ ‫َفذُ و ُقوا َعذَ ا ۪بي َو ُنذُ ِر‬ ﴾38﴿ ‫اب ُم ْس َتق ٌِّر‬
ٌ َ‫َو َل َق ْد َص َّب َح ُه ْم ُبكْ َر ًة َعذ‬
“İndi əzabımı və təhdidlərimi dadın!”← And olsun ki, səhər tezdən onları əbədi bir əzab yaxaladı.

﴾40﴿ ‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍ۟ر‬ ِّ ‫َو َل َق ْد َي َّس ْر َنا ا ْل ُق ْر ٰا َن ل‬

‫ِلذ ْك ِر‬
Bəs heç bir ibrət alan varmı?!←And olsun ki, Biz Quranı ibrət almaları üçün asanlaşdırdıq.

‫َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا ُك ّل َِها‬ ﴾41﴿ ‫َو َل َق ْد َجا ٓ َء ٰالَ ف ِْر َع ْو َن ال ُّنذُ ُر‬
Onlar ayələrimizin hamısını yalanladılar. ← And olsun ki, xəbərdarlıqlar Firon əhlinə də gəlmişdi.

﴾42﴿ ٍ‫اه ْم َا ْخذَ َع ۪ز ٍيز ُم ْق َتدِ ر‬

ُ ‫َف َا َخذْ َن‬
Biz də onları, yenilməz qüvvət sahibi, qarşısıalınmaz intiqam sahibinin yaxalaması ilə yaxaladıq.

﴾43﴿ ‫َا ْم لَكُ ْم َب َرا ٓ َء ٌة فِي ال ُّز ُب ِۚر‬ ‫ار ُك ْم َخ ْي ٌر م ِْن ُا ۬و ٰلٓئِكُ ْم‬
ُ ‫َا ُك َّف‬
Yoxsa kitablarda sizin üçün bəraət vardır?! ← Sizin kafirləriniz onlardan daha yaxşıdırmı?!

﴾45﴿ ‫الد ُب َر‬ َ ‫َس ُي ْه َز ُم ال َْج ْم ُع َو ُي َو ُّل‬

ُّ ‫ون‬ ﴾44﴿ ‫يع ُم ْن َت ِص ٌر‬
ٌ ۪‫ُون َن ْح ُن َجم‬
َ ‫َا ْم َي ُقول‬
O zümrə məğlub olacaq və arxa çevirib qaçacaqlar!←Yoxsa :“Biz qalib gələ biləcək bir zümrəyik!” - deyirlər?

﴾46﴿ ‫اع ُة َا ْد ٰهى َو َا َم ُّر‬

َ ‫الس‬
َّ ‫َو‬ ‫اع ُة َم ْوعِ ُد ُه ْم‬
َ ‫الس‬
َّ ‫َب ِل‬
Qiyamət (əzabı) daha acıdır (daha şiddətlidir). ← Xeyr, onların əsl əzab vaxtı qiyamət günüdür.

‫ار َعلٰ ى ُو ُجوهِ ِه ْم‬

ِ ‫الن‬
َّ ‫ون فِي‬
َ ‫َي ْو َم ُي ْس َح ُب‬ ﴾47﴿ ‫ين ف۪ ي َض اَللٍ َو ُس ُع ٍۢر‬
َ ۪‫ا َِّن ال ُْم ْج ِرم‬
O gün onlar üzüstə Cəhənnəmə sürüklənəcəklər. ← Şübhəsiz ki, günahkarlar azğınlıq və əzab içindədirlər.

﴾49﴿ ٍ‫ِا َّنا ُك َّل َش ْي ٍء َخل َْق َن ُاه ِب َق َدر‬ ﴾48﴿ ‫س َس َق َر‬
َّ ‫ُذو ُقوا َم‬
Şübhəsiz ki, Biz hər şeyi müəyyən ölçüdə yaratdıq. ← Dadın Cəhənnəmin toxunuşunu!
Cüz 27 ər-Rəhman surəsi 532

ِ ‫َو َما ٓ َا ْم ُر َنا ٓ ا اَِّل َو‬

﴾50﴿ ‫اح َد ٌة َكل َْم ٍح ِبال َْب َص ِر‬
Bizim əmrimiz sadəcə olaraq göz qırpımı kimi bir dəfədə olur!

﴾51﴿ ‫َف َه ْل م ِْن ُم َّدكِ ٍر‬ ‫اعكُ ْم‬

َ ‫َو َل َق ْد َا ْهلَكْ َنا ٓ َا ْش َي‬
Bəs bir ibrət alan biri varmı?! ← And olsun ki, Biz sizin kimilərini həlak etmişik.

﴾53﴿ ‫َو ُكلُّ َصغ۪ ٍير َو َك ۪ب ٍير ُم ْس َتطَ ٌر‬ ُ ‫َو ُكلُّ َش ْي ٍء َف َعل‬
﴾52﴿ ‫ُوه فِي ال ُّز ُب ِر‬
Hər bir kiçik və böyük (əməl) yazılmışdır! ← Onların etdiyi hər şey kitablardadır!

ٍ ۪‫ف۪ ي َم ْق َعدِ ِص ْد ٍق عِ ْن َد َمل‬

﴾55﴿ ٍ‫يك ُم ْق َتدِ ر‬ ٍ ‫ين ف۪ ي َج َّن‬
﴾54﴿‫ات َو َن َه ٍۙر‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬
haqq məclisində, qadir hökmdarın qatındadırlar! ← Şübhəsiz ki, müttəqilər cənnətlərdə və çaylarda,

‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬55﴿
ər-Rəhman surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 78 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾4﴿ ‫ان‬
َ ‫َعل ََّم ُه ال َْب َي‬ ﴾3﴿ ‫ان‬ ِ ْ‫﴾ َخل ََق ا‬2﴿ ‫َعل ََّم ا ْل ُق ْر ٰا َن‬
َ ‫ال ْن َس‬ ﴾1﴿ ‫لر ْح ٰم ُن‬
َّ ‫َا‬
Ona, danışmağı öyrətdi. ← İnsanı yaratdı. ← Quranı öyrətdi. ← Rəhman!

﴾6﴿ ِ‫الش َج ُر َي ْس ُج َدان‬

َّ ‫الن ْج ُم َو‬
َّ ‫َو‬ ۖ ٍ ‫س َوا ْل َق َم ُر ِب ُح ْس َب‬
﴾5﴿ ‫ان‬ ُ ‫لش ْم‬
َّ ‫َا‬
Ulduz da, ağaclar da (Allaha) səcdə edər! ← Günəş və ay müəyyən bir ölçü ilə (hərəkət edər).

﴾8﴿ ِ‫َا اَّل َتطْ َغ ْوا فِي الْم۪ َيزان‬ َ ‫الس َما ٓ َء َر َف َع َها َو َو َض َع الْم۪ َيز‬
﴾7﴿ ‫ان‬ َّ ‫َو‬
çəkidə hədi aşmayasınız.← Göyü O ucaltdı və tərəzini qoydu ki,

﴾10﴿‫ام‬
ِۙ ‫ِل َن‬
َ ْ‫ض َو َض َع َها ل ا‬
َ ‫َو اْال َْر‬ َ ‫يموا ال َْو ْز َن ِبا ْلق ِْس ِط َو اَل ُت ْخسِ ُروا الْم۪ َيز‬
﴾9﴿‫ان‬ ُ ۪‫َو َاق‬
Yeri də məxluqat üçün O döşədi. ← Tərəzidə ədalətlə hərəkət edin, çəkini də əskiltməyin!

﴾12﴿‫ان‬
ُ ‫الر ْي َح‬ ِ ‫َوال َْح ُّب ُذو ال َْع ْص‬
َّ ‫ف َو‬ ﴾11﴿‫ام‬
ِ ‫ات اْال َْك َم‬ َّ ‫ف۪ َيها َفاكِ َه ٌة َو‬
ُ ‫الن ْخ ُل َذ‬
saçaqlı dənli bitkilər və xoş ətirli çiçəklər vardır. ← Orada meyvələr və salxımlı xurma ağacları,

﴾14﴿ ِۙ‫ْصالٍ َكا ْل َف َّخار‬

َ ‫ان م ِْن َصل‬ ِ ْ‫َخل ََق ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ﴾13﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
İnsanı, saxsı kimi quru palçıqdan O yaratdı.←Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾16﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ﴾15﴿ ٍۚ‫ار ٍج م ِْن َنار‬
ِ ‫َو َخل ََق ال َْجا ٓ َّن م ِْن َم‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← Cinləri də təmiz oddan yaratdı.
533 ər-Rəhman surəsi Cüz 27

﴾18﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ﴾17﴿ ‫َر ُّب ال َْم ْش ِر َق ْي ِن َو َر ُّب ال َْم ْغ ِر َب ْي ِۚن‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← İki şərqin də Rəbbidir, iki qərbin də Rəbbidir.

ِۚ ‫َب ْي َن ُه َما َب ْر َز ٌخ اَل َي ْبغِ َي‬

﴾20﴿ ‫ان‬ ِۙ ‫َم َر َج ال َْب ْح َر ْي ِن َي ْل َتق َِي‬
﴾19﴿ ‫ان‬
Onların arasında maneə vardır, bir-birinə qatışmazlar.← Qarşılaşan iki dənizi O qovuşdurdu.

ُ ‫َي ْخ ُر ُج ِم ْن ُه َما ال ُّل ْؤل ُُ۬ؤ َوال َْم ْر َج‬

﴾22﴿‫ان‬ ﴾21﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Onlardan inci və mərcan çıxar. ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾24﴿‫َول َُه ال َْج َوارِ ال ُْم ْن َش ٰا ُت فِي ال َْب ْح ِر َك اْال َْع اَل ِۚم‬ ﴾23﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Dənizdə, dağlar kimi üzən gəmilər də Onundur.←Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ٍۚ ‫ُكلُّ َم ْن َعل َْي َها َف‬

﴾26﴿ ‫ان‬ ﴾25﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Onun üzərindəki hər kəs fanidir. ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾28﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ﴾27﴿‫َو َي ْب ٰقى َو ْج ُه َر ِّب َك ُذو ال َْج اَللِ َو اْال ِْك َر ِۚام‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?←Rəbbinin əzəmətli və kərəmli camalı isə əbədidir.

﴾29﴿ ‫ُك َّل َي ْو ٍم ُه َو ف۪ ي َش ْا ٍۚن‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َي ْسـَٔل ُُه َم ْن فِي‬
O hər gün bir işdədir. ← Göylərdə və yerdə kim varsa, (hamısı) Ondan diləyər.

﴾31﴿ ‫َس َن ْف ُر ُغ لَكُ ْم َا ُّي َها ال َّث َق اَل ِۚن‬ ﴾30﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Ey ağır yükü olanlar! Sizinlə məşğul olacağıq.← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾32﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬

Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ۜ‫ض َفا ْن ُفذُ وا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ْ ِ‫اِن‬
َّ ِ‫اس َتطَ ْع ُت ْم َا ْن َت ْن ُفذُ وا م ِْن َا ْقطَ ار‬ ‫س‬ ِ ْ‫َيا َم ْع َش َر ال ِْج ِّن َو ا‬
ِ ‫ال ْن‬
Əgər göylərin və yerin hüdudlarını yarıb keçməyə gücünüz çatırsa, keçin.← Ey cin və insan tayfası!

﴾34﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٍۚ َ‫ون ا اَِّل ِب ُسلْط‬
﴾33﴿ ‫ان‬ َ ُ‫اَل َت ْن ُفذ‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?! ← Siz ancaq qüvvətlə keçə bilərsiniz!

ِۚ ‫َف اَل َت ْن َت ِص َر‬

﴾35﴿ ‫ان‬ ‫اس‬
ٌ ‫اظ م ِْن َنارٍ َو ُن َح‬
ٌ ‫ُي ْر َس ُل َعل َْيكُ َما ُش َو‬
Siz köməkləşə də bilməyəcəksiniz.← Sizin üstünüzə tüstüsüz alov və tüstü göndəriləcək.

ِّ ‫الس َما ٓ ُء َفكَ ا َن ْت َو ْر َد ًة َك‬

ِۚ ‫الد َه‬
﴾37﴿‫ان‬ َّ ‫َف ِا َذا ا ْن َش َّق ِت‬ ﴾36﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Göy ayrılıb dəri kimi qıpqırmızı olduğu zaman...← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini
yalan sayırsınız?!

ٌ ‫َف َي ْو َمئِذٍ اَل ُي ْسـَٔ ُل َع ْن َذ ْن ِبه۪ ٓ ِا ْن‬

﴾39﴿ ٌّ‫س َو اَل َجا ٓن‬ ﴾38﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
O gün nə bir insana, nə də bir cinə günahından sual olunmayacaqdır!← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini
yalan sayırsınız?!

﴾40﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬

Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!
Cüz 27 ər-Rəhman surəsi 534

﴾41﴿ ‫ال ْق َد ِۚام‬ ۪ ‫الن َو‬

َ ْ‫اصي َو ا‬ َّ ‫َف ُي ْؤ َخذُ ِب‬ ‫ون ِب ۪س ٰيم ُيه ْم‬
َ ‫ُي ْع َر ُف ال ُْم ْج ِر ُم‬
Kəkillərindən və ayaqlarından yaxalanacaqlar. ← Günahkarlar üzlərindən tanınarlar.

َ ‫ٰهذِ ه۪ َج َه َّن ُم ا َّلت۪ي ُيكَ ِّذ ُب ِب َها ال ُْم ْج ِر ُم‬

﴾43﴿‫ون‬ ﴾42﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Bu, günahkarların yalanladıqları Cəhənnəmdir!←Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾45﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ﴾44﴿ ‫يم ٰا ٍۚن‬
ٍ ۪‫ون َب ْي َن َها َو َب ْي َن َحم‬
َ ‫َيطُ و ُف‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← Onlar onunla qaynar su arasında dolanacaqlar.

﴾47﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ِۚ ‫ام َر ِّبه۪ َج َّن َت‬
﴾46﴿ ‫ان‬ َ ‫اف َم َق‬
َ ‫َول َِم ْن َخ‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← Rəbbinin məqamından qorxanlar üçün də iki cənnət
vardır!

﴾49﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٍۚ ‫َذ َوا َتا ٓ َا ْف َن‬
﴾48﴿ ‫ان‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?! ← (Ağacları) qollu-budaqlıdır (merli-meyvəlidir).

﴾51﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ِۚ ‫ف۪ ِيه َما َع ْي َنانِ َت ْج ِر َي‬
﴾50﴿ ‫ان‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← O iki (cənnət)də iki axar bulaq vardır.

﴾53﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ِۚ ‫ف۪ ِيه َما م ِْن ُك ِّل َفاكِ َه ٍة َز ْو َج‬
﴾52﴿ ‫ان‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?! ← O iki (cənnət)də hər meyvədən iki növ vardır.

ٍۚ ‫َو َج َنا ال َْج َّن َت ْي ِن َد‬

﴾54﴿ ‫ان‬ ‫ش َبطَ ٓا ِئ ُن َها م ِْن ا ِْس َت ْب َر ٍ ۜق‬ َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬
ٍ ‫۪ين َعلٰ ى ُف ُر‬
O iki cənnətin meyvələri (onlara) yaxın olacaqdır. ← Astarları atlazdan olan döşəklərə söykənərlər.

﴾55﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬

Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ٌ ‫ل َْم َيطْ مِ ْث ُه َّن ِا ْن‬

﴾56﴿ ٌّ‫س َق ْبل َُه ْم َو اَل َجا ٓن‬ ‫ات الطَّ ْر ِۙف‬ ِ ‫ف۪ ِيه َّن َق‬
ُ ‫اص َر‬
Ondan əvvəl özlərinə nə bir insan, nə də bir cin toxunmuşdur.← Orada, gözlərini (ərlərinə) dikmiş (qızlar var).

﴾58﴿ ‫ان‬
ُ ‫وت َوال َْم ْر َج‬
ُ ‫َك َا َّن ُه َّن ال َْيا ُق‬ ﴾57﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Onlar, sanki yaqut və mərcandırlar. ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ُ ‫َه ْل َج َزا ٓ ُء اْال ِْح َسانِ ا اَِّل اْال ِْح َس‬

﴾60﴿‫ان‬ ﴾59﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
Yaxşılığın əvəzi ancaq yaxşılıqdır!← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ِۚ ‫َوم ِْن ُدون ِِه َما َج َّن َت‬

﴾62﴿ ‫ان‬ ﴾61﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
O ikisindən başqa iki cənnət də vardır. ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

ِۚ ‫ُم ْد َها ٓ َّم َت‬

﴾64﴿ ‫ان‬ ﴾63﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
İki yamyaşıl (cənnət)! ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾66﴿ ‫ان‬ َ ‫ف۪ ِيه َما َع ْي َنانِ َن َّض‬

ِۚ ‫اخ َت‬ ﴾65﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬
O ikisində fəvvarə vuran iki bulaq var. ← Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!

﴾67﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬

Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!
535 əl-Vaqiə surəsi Cüz 27

﴾69﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٌ ‫ف۪ ِيه َما َفاكِ َه ٌة َو َن ْخ ٌل َو ُر َّم‬
﴾68﴿ ‫ان‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?!← O iksində meyvələr, xurma və nar var.

﴾71﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٌ ‫ات ِح َس‬
﴾70﴿ ‫ان‬ ٌ ‫ف۪ ِيه َّن َخ ْي َر‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?! ← Orada xoş xasiyyətli, gözəl qadınlar vardır.

﴾73﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ِۚ ‫ات فِي ال ِْخ َي‬
﴾72﴿ ‫ام‬ ٌ ‫ور‬
َ ‫ور َم ْق ُص‬
ٌ ‫ُح‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?! ← Çadırlarda gözlərini (ərlərinə) dikmiş hurilər vardır.

﴾75﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٌ ‫ل َْم َيطْ مِ ْث ُه َّن ِا ْن‬
﴾74﴿ ٌّ‫س َق ْبل َُه ْم َو اَل َجا ٓن‬
Elə isə Rəbbinizin hansı nemətlərini yalanlayırsınız?←Onlara ondan əvvəl nə bir insan, nə də bir cin toxundu.

﴾77﴿ ِ‫َف ِب َا ِّي ٰا اَل ٓ ِء َر ِّبكُ َما ُتكَ ِّذ َبان‬ ٍۚ ‫۪ين َعلٰ ى َر ْف َر ٍف ُخ ْض ٍر َو َع ْب َق ِر ٍّي ِح َس‬
﴾76﴿‫ان‬ َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬
Elə isə, Rəbbinizin hansı nemətlərini yalanlayırsınız?!← Yaşıl balışlara və gözəl naxışlı xalılara söykənərlər.

ْ َ‫ارك‬
﴾78﴿ ‫اس ُم َر ِّب َك ذِي ال َْج اَللِ َو اْال ِْك َر ِام‬ َ ‫َت َب‬
Əzəmət və kərəm sahibi olan Rəbbinin adı nə qədər ucadır!

‫ور ُة ال َْواق َِع ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬56﴿
əl-Vaqiə (Baş verən) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 96 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫س ل َِو ْق َعت َِها َكاذ َِب ٌة‬ َ ‫ل َْي‬ ﴾1﴿ ‫ِا َذا َو َق َع ِت ال َْواق َِع ُة‬
Onun baş verəcəyini heç kəs dana bilməz! ← Baş verən (qiyamət) baş verəcəyi (qopacağı) vaxt!

ُ ‫ِا َذا ُر َّج ِت اْال َْر‬

﴾4﴿ ‫ض َر ًّج ۙا‬ ﴾3﴿ ‫َخاف َِض ٌة َراف َِع ٌة‬
Yer şiddətlə titrədiyi zaman, ← (O, kimini) alçaldandır, (kimini də) ucaldandır.

﴾6﴿ ‫َفكَ ا َن ْت َه َبا ٓ ًء ُم ْن َب ًّث ۙا‬ ﴾5﴿ ‫َو ُب َّس ِت ال ِْج َبالُ َب ًّس ۙا‬
və səpələnmiş toz kimi olduqda, ← dağlar parça-parça olub ovxalandığında,

﴾8﴿ ‫اب ال َْم ْي َم َن ِ ۜة‬

ُ ‫اب ال َْم ْي َم َن ِة َما ٓ َا ْص َح‬
ُ ‫َف َا ْص َح‬ ﴾7﴿ ‫اجا َثلٰ َث ًة‬
ً ‫َو ُك ْن ُت ْم َا ْز َو‬
Sağ tərəf sahibləri. Kimdir sağ tərəf sahibləri? ← siz üç zümrə olacaqsınız.

﴾10﴿‫ون‬
َ ‫السا ِب ُق‬
َّ ‫ون‬
َ ‫السا ِب ُق‬
َّ ‫َو‬ ﴾9﴿‫اب ال َْم ْشـَٔ َم ِ ۜة‬
ُ ‫اب ال َْم ْشـَٔ َم ِة َما ٓ َا ْص َح‬
ُ ‫َو َا ْص َح‬
Və öndə olanlar. Onlar öndədirlər! ← Sol tərəf sahibləri. Kimdir sol tərəf sahibləri?

ِ ۪‫النع‬
﴾12﴿ ‫يم‬ ِ ‫ف۪ ي َج َّن‬
َّ ‫ات‬ ﴾11﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ال ُْم َق َّر ُب‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Nəim cənnətlərində olacaqlar.← Onlar yaxınlaşdırılmış kimsələrdir;

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾14﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫َو َقل‬
ٰ ْ‫يل م َِن ا‬ ﴾13﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ُث َّل ٌة م َِن اْال ََّول‬
bir azı da axırıncılardandır. ← (Onların) çoxu əvvəlkilərdən,

َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬
َ ۪‫۪ين َعل َْي َها ُم َت َقا ِبل‬
﴾16﴿ ‫ين‬ ﴾15﴿ ‫َعلٰ ى ُس ُررٍ َم ْو ُضو َن ٍۙة‬
Onlara söykənib qarşı-qarşıya əyləşəcəklər. ← (Onlar) bəzənmiş taxtlar üstündədirlər.
Cüz 27 əl-Vaqiə surəsi 536

ٍۙ ۪‫س م ِْن َمع‬

﴾18﴿‫ين‬ ٍ ‫يق َو َك ْا‬
َ ‫اب َو َا َب ۪ار‬
ٍ ‫ِب َا ْك َو‬ ﴾17﴿‫ون‬
َ ‫ان ُم َخل َُّد‬
ٌ ‫وف َعل َْي ِه ْم ِول َْد‬
ُ ُ‫َيط‬
çeşmə şərabı dolu piyalələr, kuzələr və qədəhlərlə.← Onların ətrafında həmişəcavan oğlanlar dolanacaqlar;

َ ‫َو َفاكِ َه ٍة م َِّما َي َت َخ َّي ُر‬

﴾20﴿ ‫ون‬ ﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َع ْن َها َو اَل ُي ْن ِز ُف‬
َ ‫اَل ُي َص َّد ُع‬
bəyənib seçdikləri meyvələr, ← Ondan başları ağrımaz və keflənməzlər.

ٌ ۪‫ور ع‬
﴾22﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َو ُح‬ ﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْح ِم طَ ْي ٍر م َِّما َي ْش َت ُه‬
(Onlar üçün orada) iri gözlü hurilər də vardır. ← və istədikləri quş əti!

﴾24﴿ ‫ُون‬
َ ‫َج َزا ٓ ًء ِب َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬ ِۚ ‫َك َا ْم َثالِ ال ُّل ْؤل ُِ۬ؤ ال َْمكْ ُن‬
﴾23﴿ ‫ون‬
Etdikləri (yaxşı) əməllərin mükafatı olaraq! ← Qorunub saxlanan inci kimidirlər;

﴾26﴿ ‫اِل ق۪ اًيل َس اَل ًما َس اَل ًما‬ ً ‫ون ف۪ َيها ل َْغ ًوا َو اَل َت ْاث‬
﴾25﴿ ‫۪يم ۙا‬ َ ‫اَل َي ْس َم ُع‬
ancaq “Salam! Salam!” sözlərini (eşidərlər).← Orada nə boş söz, nə də günaha sövq edən bir şey eşidərlər.

﴾28﴿ ‫ف۪ ي سِ ْدرٍ َم ْخ ُضو ٍۙد‬ ۜ ِ ۪‫اب ال َْيم‬

﴾27﴿ ‫ين‬ ِ ۪‫اب ال َْيم‬
ُ ‫ين َما ٓ َا ْص َح‬ ُ ‫َو َا ْص َح‬
(Onlar) tikansız sidr ağacları arasında, ← Sağ tərəf sahibləri! Kimdir sağ tərəf sahibləri?

ٍۙ ُ‫﴾ َو َما ٓ ٍء َم ْسك‬30﴿‫َوظِ ٍّل َم ْم ُدو ٍۙد‬

﴾31﴿‫وب‬ ﴾29﴿‫َوطَ ل ٍْح َم ْن ُضو ٍۙد‬
və axar su (kənarında); ←və uzanmış kölgəliklərdə;←salxım-salxım sallanmış banan ağacları (altındadırlar);

﴾34﴿‫وع ٍ ۜة‬
َ ‫ش َم ْر ُف‬
ٍ ‫َو ُف ُر‬ ﴾33﴿‫وع ٍۙة‬
َ ‫وع ٍة َو اَل َم ْم ُن‬
َ ُ‫اَل َم ْقط‬ ﴾32﴿‫۪ير ٍۙة‬
َ ‫َو َفاكِ َه ٍة َكث‬
və hündür döşəklərdə (oturarlar)!← Tükənməz və qadağan edilməyən (meyvələr)!← və də çoxlu meyvələr;

﴾36﴿ ‫ار ۙا‬

ً َ‫اه َّن َا ْبك‬
ُ ‫َف َج َع ْل َن‬ ﴾35﴿ ‫اه َّن ِا ْن َشا ٓ ًء‬
ُ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َش ْا َن‬
Onları bakirə qızlar edəcəyik; ← Şübhəsiz ki, Biz onları (huriləri) yeni bir yaradılışda yaradacağıq!

﴾38﴿ ‫ين‬ ِ ‫اِل َْص َح‬

ۜ ِ ۪‫اب ال َْيم‬ ﴾37﴿ ‫ُع ُر ًبا َا ْت َر ًاب ۙا‬
Sağ tərəf sahibləri üçündürlər! ← Ərlərini sevən həmyaşıdlar!

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾40﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫َو ُث َّل ٌة م َِن ا‬ ﴾39﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ُث َّل ٌة م َِن اْال ََّول‬
bir çoxu da axırıncılardandır. ← Bir çoxu əvvəlkilərdən,

﴾42﴿ ‫يم‬ ٍ ‫ف۪ ي َس ُم‬

ٍۙ ۪‫وم َو َحم‬ ﴾41﴿ ‫ال‬ ِّ ‫اب‬
ۜ ِ ‫الش َم‬ ِّ ‫اب‬
ِۙ ‫الش َم‬
ُ ‫ال َما ٓ َا ْص َح‬ ُ ‫َو َا ْص َح‬
(Onlar) qızmar yel və qaynar su içindədirlər;← Sol tərəf sahibləri! Kimdir sol tərəf sahibləri?!

ٍ ‫ار ٍد َو اَل َك ۪ر‬

﴾44﴿ ‫يم‬ ِ ‫اَل َب‬ ٍۙ ‫َوظِ ٍّل م ِْن َي ْح ُم‬
﴾43﴿ ‫وم‬
Nə sərin, nə də xoşagələndir. ← Qapqara duman kölgəsindədirlər!

ِۚ ‫ون َعلَى ال ِْح ْن ِث ال َْع ۪ظ‬

﴾46﴿‫يم‬ َ ‫َو َكا ُنوا ُي ِص ُّر‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا َق ْب َل ٰذل‬
َ ۪‫ِك ُم ْت َرف‬
﴾45﴿‫ين‬
və böyük günahda israr edirdilər. ← Çünki onlar, bundan əvvəl cah-calal içində idilər,

َ ‫َء ِا َّنا ل ََم ْب ُعو ُث‬

﴾47﴿ ‫ون‬ ‫ُون َائِذَ ا ِم ْت َنا َو ُك َّنا ُت َر ًابا َوعِ ظَ ًاما‬
َ ‫َو َكا ُنوا َي ُقول‬
həqiqətən, yenidən dirildiləcəyikmi?! ← Deyirdilər ki: “Biz ölüb torpaq və sür-sümük olduqdan sonra,

َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾49﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫۪ين َو ا‬
َ ‫ُق ْل ا َِّن اْال ََّول‬ ﴾48﴿ ‫ُون‬
َ ‫َا َو ٰا َبا ٓ ُ۬ؤ َنا اْال ََّول‬
De: “Əlbəttə, əvvəlkilər də, sonrakılar da! ← Əvvəlki atalarımız da (dirildiləcəklər)mi?!”

﴾50﴿ ‫ُوم‬ ِ ‫ون ِالٰى م۪ ي َق‬

ٍ ‫ات َي ْو ٍم َم ْعل‬ َ ‫وع‬
ُ ‫ل ََم ْج ُم‬
Məlum günün (qiyamət gününün) müəyyən bir vaxtında mütləq bir yerə yığılacaqlar.
537 əl-Vaqiə surəsi Cüz 27

﴾52﴿ ‫ُّوم‬ َ ‫اَ ٰلكِ ل‬

ٍۙ ‫ُون م ِْن َش َج ٍر م ِْن َزق‬ ﴾51﴿ ‫ون‬ َ ‫الضا ٓ ُّل‬
َ ‫ون ال ُْمكَ ِّذ ُب‬ َّ ‫ُث َّم ِا َّنكُ ْم َا ُّي َها‬
Şübhəsiz ki, zəqqum ağacından yeyəcəksiniz. ← Sonra siz, ey haq yoldan azanlar, yalanlayanlar!

ِۚ ۪‫ون َعل َْي ِه م َِن ال َْحم‬

﴾54﴿ ‫يم‬ َ ‫ار ُب‬
ِ ‫َف َش‬ َ ُ‫َف َمال ُِ۫ؤ َن ِم ْن َها ال ُْبط‬
﴾53﴿ ‫ون‬
Üstündən də qaynar su içəcəksiniz. ← Qarınlarınıza ondan dolduracaqsınız.

﴾56﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫ٰهذَ ا ُن ُزل ُُه ْم َي ْو َم‬

ۜ ِ ‫الد‬ ﴾55﴿ ‫يم‬
ۜ ِ ‫ون ُش ْر َب ال ْ۪ه‬
َ ‫ار ُب‬
ِ ‫َف َش‬
Bu onların haqq-hesab günündəki ziyafətidir. ← susamış xəstə dəvələrin içdiyi kimi içəcəksiniz.

﴾58﴿ ‫ون‬
َ ‫َا َف َر َا ْي ُت ْم َما ُت ْم ُن‬ َ ‫اك ْم َفل َْو اَل ُت َص ِّد ُق‬
﴾57﴿ ‫ون‬ ُ ‫َن ْح ُن َخل َْق َن‬
Bəs axıtdığınız nütfəni gördünüzmü? ← Biz sizi yaratdıq. Məgər təsdiq etmirsiniz?

َ ‫َء َا ْن ُت ْم َت ْخ ُل ُقو َن ُه َا ْم َن ْح ُن ال َْخا ِل ُق‬

﴾59﴿ ‫ون‬
Onu yaradan sizsinizmi, yoxsa Biz yaradırıq?!

َ ۪‫َو َما َن ْح ُن ِب َم ْس ُبوق‬

﴾60﴿ ‫ين‬ ‫َن ْح ُن َق َّد ْر َنا َب ْي َنكُ ُم ال َْم ْو َت‬
Bizim qabağımıza keçəcək biri yoxdur; ← Sizin aranızda ölümü Biz müəyyən etdik.

َ ‫َو ُن ْنشِ َئكُ ْم ف۪ ي َما اَل َت ْعل َُم‬

﴾61﴿ ‫ون‬ ‫ى َا ْن ُن َب ِّدلَ َا ْم َثالَكُ ْم‬
ٓ ٰ‫َعل‬
və sizi özünüz də bilmədiyiniz bir şəkildə yaratmaqda! ← Yerinizə sizin kimiləri gətirməkdə,

﴾62﴿ ‫ون‬
َ ‫َفل َْو اَل َتذَ َّك ُر‬ ‫الن ْش َا َة اْالُولٰى‬
َّ ‫َو َل َق ْد َعل ِْم ُت ُم‬
Bəs nə üçün düşünmürsünüz?! ← And olsun ki, ilk yaradılışı bildiniz.

﴾64﴿ ‫ون‬
َ ‫الز ِار ُع‬
َّ ‫َء َا ْن ُت ْم َت ْز َر ُعو َن ُه َا ْم َن ْح ُن‬ ﴾63﴿ ‫ون‬
ۜ َ ‫َا َف َر َا ْي ُت ْم َما َت ْح ُر ُث‬
Onu sizmi bitirirsiniz, yoxsa Biz bitiririk?! ← Bəs əkdiyiniz şeyi gördünüzmü?

َ ‫ِا َّنا ل َُم ْغ َر ُم‬

﴾66﴿ ‫ون‬ ﴾65﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو َن َشا ٓ ُء ل ََج َع ْل َن ُاه ُحطَ ًاما َفظَ ْل ُت ْم َت َفكَّ ُه‬
“Biz ziyana uğramışıq.← Əgər Biz istəsəydik, onu bir saman çöpünə döndərərdik, siz də heyrətə gələrək:

ۜ َ ‫َا َف َر َا ْي ُت ُم ال َْما ٓ َء الَّذ۪ ي َت ْش َر ُب‬

﴾68﴿ ‫ون‬ ﴾67﴿ ‫ون‬
َ ‫وم‬
ُ ‫َب ْل َن ْح ُن َم ْح ُر‬
Bəs içdiyiniz suyu gördünüzmü? ← Xeyr, biz məhrum olmuş kimsələrik!” (deyərdiniz).

﴾70﴿‫ون‬
َ ‫اجا َفل َْو اَل َت ْشكُ ُر‬ َ ‫وه م َِن ال ُْم ْزنِ َا ْم َن ْح ُن ال ُْم ْن ِزل‬
ً ‫﴾ ل َْو َن َشا ٓ ُء َج َع ْل َن ُاه ُا َج‬69﴿‫ُون‬ ُ ‫َء َا ْن ُت ْم َا ْن َز ْل ُت ُم‬
Əgər istəsəydik, onu acı edərdik. Bəs niyə şükür etmirsiniz?← Onu buluddan sizmi endirdiniz, yoxsa Biz
endiririk?!

﴾72﴿‫َء َا ْن ُت ْم َا ْن َش ْا ُت ْم َش َج َر َت َها ٓ َا ْم َن ْح ُن ال ُْم ْنشِ ُؤ َن‬ ﴾71﴿‫ون‬

َ ‫ور‬
ُ ‫ار ا َّلت۪ي ُت‬
َ ‫الن‬
َّ ‫َا َف َر َا ْي ُت ُم‬
Onun ağacını sizmi yaratdınız, yoxsa Biz yaradırıq? ← Bəs yandırdığınız odu gördünüzmü?

َ ‫اعا ِلل ُْم ْق ۪و‬

﴾73﴿ ‫ين‬ ً ‫اها َتذْ كِ َر ًة َو َم َت‬
َ ‫َن ْح ُن َج َع ْل َن‬
Biz onu ibrət dərsi və səhradakı yolçuların faydalanması üçün yaratdıq.

ِ۟ ‫اس ِم َر ِّب َك ال َْع ۪ظ‬

﴾74﴿ ‫يم‬ ْ ‫َف َس ِّب ْح ِب‬
Elə isə, böyük Rəbbinin adını təsbih et!

َ ‫َو ِا َّن ُه َل َق َس ٌم ل َْو َت ْعل َُم‬

ٌ ‫ون َع ۪ظ‬
﴾76﴿ ‫يم‬ ِۙ ‫َف اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب َم َواق ِِع ال ُّن ُج‬
﴾75﴿ ‫وم‬
- Kaş onun böyük bir and olduğunu biləydiniz - ← Ulduzların mənzillərinə and olsun ki,
Cüz 27 əl-Hədid surəsi 538

ٍۙ ‫اب َمكْ ُن‬

﴾78﴿ ‫ون‬ ٍ ‫ف۪ ي كِ َت‬ ٌ ‫ِا َّن ُه َل ُق ْر ٰا ٌن َك ۪ر‬
﴾77﴿ ‫يم‬
(O,) qorunub saxlanılan bir Kitabdadır. ← Həqiqətən, O, çox qiymətli Qurandır.

َ ۪‫يل م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬

﴾80﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َت ْن ۪ز‬ ﴾79﴿ ‫ون‬
َ ‫اَل َي َم ُّس ُه اِل ال ُْمطَ َّه ُر‬
Aləmlərin Rəbbindən nazil edilmişdir. ← Ona yalnız pak olanlar toxuna bilər!

َ ‫ُون ِر ْز َقكُ ْم َا َّنكُ ْم ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾82﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َت ْج َعل‬ َ ‫يث َا ْن ُت ْم ُم ْدهِ ُن‬
﴾81﴿ ‫ون‬ ِ ۪‫َا َف ِب ٰهذَ ا ال َْحد‬
və ruzinizi, yalanlamağınıza çevirirsiniz? ← İndi siz bu kəlamımı yalan sayırsınız,

َ ‫َو َا ْن ُت ْم ۪حي َنئِذٍ َت ْنظُ ُر‬

﴾84﴿ ‫ون‬ َ ‫َفل َْو اَل ٓ ِا َذا َبل ََغ ِت ال ُْح ْل ُق‬
﴾83﴿ ‫وم‬
Siz o zaman baxıb qalırsınız.← Bəs (can) boğaza çatdığı (ölüm gəlib çatdığı) zaman?

َ ‫﴾ َفل َْو اَل ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َغ ْي َر َمد۪ ين‬85﴿‫ون‬

﴾86﴿‫۪ين‬ َ ‫َو َن ْح ُن َا ْق َر ُب ِال َْي ِه ِم ْنكُ ْم َولٰكِ ْن اَل ُت ْب ِص ُر‬
Əgər sizdən haqq-hesab çəkiləsi deyilsə, ← Biz ona sizdən daha yaxınıq, lakin siz görmürsünüz!

﴾88﴿ ‫ين‬
َ ‫ان م َِن ال ُْم َق َّر ۪ب‬
َ ‫َف َا َّما ٓ ا ِْن َك‬ َ ۪‫َت ْر ِج ُعو َن َها ٓ ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬
﴾87﴿ ‫ين‬
Amma əgər yaxın olanlardandırsa, ← əgər doğru deyirsinizsə, onu (onun canını) geri qaytarın!

ِۙ ۪‫اب ال َْيم‬
﴾90﴿‫ين‬ ِ ‫ان م ِْن َا ْص َح‬
َ ‫َو َا َّما ٓ ا ِْن َك‬ ٍ ۪‫ان َو َج َّن ُت َنع‬
﴾89﴿‫يم‬ ٌ ‫َف َر ْو ٌح َو َر ْي َح‬
Amma, əgər sağ tərəf sahiblərindəndirsə,← rəhmət, gözəl ruzi və Nəim cənnəti (onu gözləyir)!

﴾92﴿‫۪ين‬
َ ‫الضا ٓ ّل‬ َ ‫ان م َِن ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
َّ ‫ين‬ َ ‫َو َا َّما ٓ ا ِْن َك‬ ِ ۪‫اب ال َْيم‬
﴾91﴿‫ين‬ ِ ‫َك م ِْن َا ْص َح‬
َ ‫َف َس اَل ٌم ل‬
Amma əgər yalan sayan azmışlardandırsa, ← “Sağ tərəf sahiblərindən sənə salam olsun!”

ٍۙ ‫َو َت ْصل َِي ُة َج ۪ح‬

﴾94﴿ ‫يم‬ ٍۙ ۪‫َف ُن ُزلٌ م ِْن َحم‬
﴾93﴿ ‫يم‬
və Cəhənnəmdə yanmaq (onu gözləyir). ← qaynar su ziyafəti,

ِ ‫اس ِم َر ِّب َك ال َْع ۪ظ‬

﴾96﴿ ‫يم‬ ْ ‫َف َس ِّب ْح ِب‬ ِۚ ۪‫ا َِّن ٰهذَ ا ل َُه َو َح ُّق ال َْيق‬
﴾95﴿ ‫ين‬
Elə isə sən böyük Rəbbinin adını təsbih et! ← Şübhəsiz ki, bu, əsl qəti həqiqətdir!

ِ‫ور ُة ال َْحد۪ يد‬

َ ‫﴾ ُس‬57﴿
əl-Hədid (Dəmir) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 29 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ‫ض‬ ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َس َّب َح للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Və O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa, Allahı təsbih edir.

ٌ ۪‫يت َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾2﴿‫ير‬ ُ ۪‫ُي ْح ۪ي َو ُيم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫ل َُه ُمل‬
O dirildir və öldürür. Axı O, hər şeyə qadirdir!← Göylərin və yerin hökmranlığı Ona məxsusdur.

ٌ ۪‫َو ُه َو ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾3﴿ ‫يم‬ ‫ال ِخ ُر َوالظَّ اهِ ُر َوال َْباطِ ُن‬
ٰ ْ‫ُه َو اْال ََّولُ َو ا‬
Və O, hər şeyi biləndir! ← Əvvəl də, axır da, zahir də, batin də Odur.
539 əl-Hədid surəsi Cüz 27

‫ش‬
ۜ ِ ‫اس َت ٰوى َعلَى ال َْع ْر‬
ْ ‫ُث َّم‬ ٍ ‫ض ف۪ ي سِ َّت ِة َا َّي‬
‫ام‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخل ََق‬
Sonra ərşə ucaldı. ← Göyləri və yeri altı gündə yaradan Odur.

ۜ‫الس َما ٓ ِء َو َما َي ْع ُر ُج ف۪ َيها‬

َّ ‫َو َما َي ْن ِزلُ م َِن‬ ‫ض َو َما َي ْخ ُر ُج ِم ْن َها‬
ِ ‫َي ْعل َُم َما َيل ُِج فِي اْال َْر‬
göydən enəni də, oraya yüksələni də.← Yerə girəni də, oradan çıxanı da bilir,

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾4﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو ُه َو َم َعكُ ْم َا ْي َن َما ُك ْن ُت ْم‬
Axı Allah sizin nə etdiklərinizi görəndir!← Və siz harada olsanız, O sizinlədir.

﴾5﴿ ‫ور‬ ِ ّٰ‫َو ِالَى ه‬

ُ ‫الل ُت ْر َج ُع اْال ُُم‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ْك‬
ُ ‫ل َُه ُمل‬
Və işlər Allaha tərəf qaytarılacaqdır! ← Göylərin və yerin hökmranlığı Ona məxsusdur.

﴾6﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫َو ُه َو َعل‬ ‫ار فِي ال َّْي ِ ۜل‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫ار َو ُيول ُِج‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫ُيول ُِج ال َّْي َل فِي‬
O, ürəklərin içini də biləndir! ← Gecəni gündüzə qatar, gündüzü də gecəyə qatar.

‫ين ف۪ ي ِ ۜه‬
َ ۪‫َو َا ْن ِف ُقوا م َِّما َج َعلَكُ ْم ُم ْس َت ْخلَف‬ ِ ّٰ‫ٰا ِم ُنوا ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬
Sizin ixtiyarınıza verdiyi şeylərdən də (Allah yolunda) xərcləyin. ← Allaha və Peyğəmbərinə iman gətirin.

﴾7﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ل َُه ْم َا ْج ٌر َك ۪ب‬ ‫ين ٰا َم ُنوا ِم ْنكُ ْم َو َا ْن َف ُقوا‬
َ ۪‫َفالَّذ‬
onlar üçün böyük bir mükafat var! ← Sizdən, iman gətirib (Allah yolunda) sərf edənlərə gəldikdə,

‫وك ْم ِل ُت ْؤ ِم ُنوا ِب َر ِّبكُ ْم‬

ُ ‫الر ُسولُ َي ْد ُع‬
َّ ‫َو‬ ‫الل‬ َ ‫َو َما لَكُ ْم اَل ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
Peyğəmbər sizi Rəbbinizə iman gətirməyə çağırdığı halda? ← Sizə nə olub ki, Allaha iman gətirmirsiniz,

ٍ ‫ات َب ِّي َن‬

‫ات‬ ٍ ‫﴾ ُه َو الَّذ۪ ي ُي َن ِّزلُ َعلٰ ى َع ْبدِ ه۪ ٓ ٰا َي‬8﴿ ‫۪ين‬
َ ‫َو َق ْد َا َخذَ م۪ ي َثا َقكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم ُم ْؤ ِمن‬
Öz quluna açıq-aşkar ayələr nazil edən Odur;← Əgər iman gətirəcəksinizsə, (bilin ki,) o sizdən əhd almışdır.

ٌ ‫الل ِبكُ ْم ل ََر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾9﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬ ۜ ِ ‫ات ِالَى ال ُّن‬
‫ور‬ ُّ ‫ل ُِي ْخ ِر َجكُ ْم م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬
Şübhəsiz ki, Allah sizə qarşı şəfqətlidir, mərhəmətlidir!← sizi zülmətlərdən nura çıxartmaq üçün.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َوللِ هّٰ ِ م۪ َير‬
َّ ‫اث‬ ‫الل‬ ِ ‫َو َما لَكُ ْم َا اَّل ُت ْن ِف ُقوا ف۪ ي َس ۪ب‬
ِ ّٰ‫يل ه‬
Halbuki göylərin və yerin mirası Allahındır. ← Sizə nə olub ki, Allah yolunda xərcləmirsiniz?

‫اَل َي ْس َت ۪وي ِم ْنكُ ْم َم ْن َا ْن َف َق م ِْن َق ْب ِل ا ْل َف ْت ِح َو َقا َت َل‬

Sizlərdən, fəthdən əvvəl (Allah yolunda) sərf edənlər və vuruşanlar eyni deyillər.

َ ۪‫م َِن الَّذ‬

ۜ ‫ين َا ْن َف ُقوا م ِْن َب ْع ُد َو َقا َتلُوا‬ ‫ِك َا ْعظَ ُم َد َر َج ًة‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
...(fəthdən) sonra sərf edib döyüşənlərdən! ← Onlar dərəcə etibarilə daha üstündürlər...

﴾10﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ال ُْح ْس ٰنى‬
ُ ّٰ‫َو ُك اًّل َو َع َد ه‬
ۜ
Allah sizin nə etdiklərinizdən xəbərdardır! ← Amma Allah hamısına ən gözəl (mükafatı) vəd etmişdir.

‫َف ُي َضاعِ َف ُه ل َُه‬ ‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬ ُ ‫َم ْن َذا الَّذ۪ ي ُي ْق ِر‬
َ ّٰ‫ض ه‬
O da onu (borcunu) ona, qat-qat artıraraq (qaytarsın)?! ← Kimdir o kəs ki, Allaha gözəl bir borc versin,

﴾11﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َول َُه َا ْج ٌر َك ۪ر‬
Onun üçün çox qiymətli bir mükafat da var!
Cüz 27 əl-Hədid surəsi 540

‫ور ُه ْم َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو ِب َا ْي َمان ِِه ْم‬

ُ ‫َي ْس ٰعى ُن‬ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
‫ات‬ َ ‫َي ْو َم َت َرى ال ُْم ْؤ ِمن‬
nuru, onların önlərindən və sağından yayılırır.← O gün görərsən ki, mömin kişilərin və mömin qadınların

ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ‫ات‬
ٌ ‫ُب ْش ٰريكُ ُم ال َْي ْو َم َج َّن‬
(ağacları) altından çaylar axar, orada əbədi qalarsınız!” ← Bu gün sizin müjdəniz cənnətlərdir ki,

ُ ‫ِك ُه َو ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾12﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬
Bu, əsl böyük uğurdur!

‫ور ُك ْم‬
ِ ‫س م ِْن ُن‬
ْ ‫ا ْنظُ ُرو َنا َن ْق َت ِب‬ َ ۪‫ات ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ ُ ‫ون َوال ُْم َنا ِف َق‬
َ ‫َي ْو َم َي ُقولُ ال ُْم َنا ِف ُق‬
“Bizə baxın ki, nurunuzdan alaq!” ← O gün, münafiq kişilər və münafiq qadınlar iman gətirənlərə deyəcəklər:

‫اب‬
ٌ ‫َف ُض ِر َب َب ْي َن ُه ْم ِب ُسورٍ ل َُه َب‬ ً ‫يل ْار ِج ُعوا َو َرا ٓ َء ُك ْم َفا ْل َتمِ ُسوا ُن‬
ۜ‫ورا‬ َ ۪‫ق‬
Onların arasına, qapısı olan bir sədd çəkiləcəkdir ki, ← (Onlara) deyilər: “Geriyə dönüb işıq axtarın!”

ُ َ‫َوظَ اهِ ُر ُه م ِْن ق َِب ِل ِه ال َْعذ‬

﴾13﴿ ‫اب‬ َّ ‫َباطِ ُن ُه ف۪ ي ِه‬
‫الر ْح َم ُة‬
onun çöl tərəfində isə əzab var. ← onun iç tərəfində mərhəmət var,

‫َقالُوا َبلٰ ى َولٰكِ َّنكُ ْم َف َت ْن ُت ْم َا ْن ُف َسكُ ْم‬ ‫ُي َن ُادو َن ُه ْم َال َْم َنكُ ْن َم َعكُ ْم‬
Deyəcəklər: “Bəli. Lakin siz özünüzü aldatdınız. ← Onlara səslənəcəklər: “Biz sizinlə birlikdə deyildikmi?!”

ِ ّٰ‫َو َغ َّر ْتكُ ُم اْال ََمان ُِّي َح ّٰتى َجا ٓ َء َا ْم ُر ه‬

‫الل‬ ‫َو َت َر َّب ْص ُت ْم َو ْار َت ْب ُت ْم‬
Allahın əmri gələnə qədər xülyalar sizi aldatdı. ← Siz gözlədiniz və şübhə etdiniz.

َ ۪‫َفال َْي ْو َم اَل ُي ْؤ َخذُ ِم ْنكُ ْم ف ِْد َي ٌة َول م َِن الَّذ‬

ۜ‫ين َك َف ُروا‬ ِ ّٰ‫َو َغ َّر ُك ْم ِب ه‬
ُ ‫الل ال َْغ ُر‬
﴾14﴿ ‫ور‬
Bu gün nə sizdən, nə də kafirlərdən fidyə alınmaz. ← Sizi Allah barəsində tovlayan tovladı!

َ ‫هِ َي َم ْولٰيكُ ْم َو ِب ْئ‬

﴾15﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬ ‫ار‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫َم ْا ٰويكُ ُم‬
Sizin himayədarınız odur. O necə də pis sığınacaqdır!” ← Sizin məskəniniz Cəhənnəmdir.

ِ ّٰ‫لِذِ ْك ِر ه‬
‫الل َو َما َن َزلَ م َِن ال َْح ِّق‬ ‫ُوب ُه ْم‬ َ ۪‫َال َْم َي ْانِ ِل َّلذ‬
ُ ‫ين ٰا َم ُنوٓا َا ْن َت ْخ َش َع ُقل‬
...Allahın zikri və haqdan nazil olan üçün?! ← İman gətirənlərin qəlblərinin yumşalma vaxtı gəlmədimi...

‫َفطَ الَ َعل َْي ِه ُم اْال ََم ُد‬ َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
‫اب م ِْن َق ْب ُل‬ َ ۪‫َو اَل َيكُ و ُنوا َكالَّذ‬
Onlarla da uzun bir müddət keçmişdi, ← Onlar,daha əvvəl kitab verilən kimsələr kimi olmasınlar.

َ ‫۪ير ِم ْن ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾16﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َو َكث‬ ‫ُوب ُه ْم‬
ُ ‫َف َق َس ْت ُقل‬
Onlardan çoxu fasiqlərdir! ← və qəlbləri sərtləşmişdi.

َ ‫ات ل ََعلَّكُ ْم َت ْع ِقل‬

﴾17﴿‫ُون‬ ِ ‫ال َي‬
ٰ ْ‫َق ْد َب َّي َّنا لَكُ ُم ا‬ ۜ‫ض َب ْع َد َم ْوت َِها‬
َ ‫الل ُي ْح ِي اْال َْر‬
َ ّٰ‫ا ِْعل َُموٓا َا َّن ه‬
Biz ayələri sizə izah etdik ki, bəlkə, siz anlayasınız! ← Bilin ki, Allah torpağı, ölümündən sonra dirildir.

‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬

َ ّٰ‫َو َا ْق َر ُضوا ه‬ ِ ‫ين َوال ُْم َّص ِّد َق‬
‫ات‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّص ِّدق‬
və də Allaha gözəl borc verənlər üçün, ← Həqiqətən, sədəqə verən kişilər və sədəqə verən qadınlar,

﴾18﴿ ‫يم‬
ٌ ‫َول َُه ْم َا ْج ٌر َك ۪ر‬ ‫ف ل َُه ْم‬
ُ ‫اع‬
َ ‫ُي َض‬
Onlar üçün çox qiymətli bir mükafat da vardır! ← onlara, (əməllərinin savabı) qat-qat artırılacaqdır.
541 əl-Hədid surəsi Cüz 27

‫الش َه َدا ٓ ُء عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم‬ َ ‫الص ۪ ّدي ُق‬

ُّ ‫ون َو‬ ِّ ‫ِك ُه ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬
ٓ ۪‫الل َو ُر ُسلِه‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
məhz onlar, öz Rəbbi qatında olan siddiqlər və şəhidlərdir. ← Allaha və peyğəmbərinə iman gətirənlər,

ٓ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬

َ ۪‫َوالَّذ‬ ‫ور ُه ْم‬
ُ ‫ل َُه ْم َا ْج ُر ُه ْم َو ُن‬
Kafir olub ayələrimizi yalan sayanlara gəldikdə, ← Onlar üçün öz mükafatları və öz nurları vardır.

ِ۟ ‫اب ال َْج ۪ح‬

﴾19﴿ ‫يم‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
onlar cəhənnəm əhlidirlər.

‫اخ ٌر َب ْي َنكُ ْم‬

ُ ‫َو ۪زي َن ٌة َو َت َف‬ ‫الد ْن َيا لَعِ ٌب َول َْه ٌو‬
ُّ ‫ا ِْعل َُموٓا َا َّن َما ال َْح ٰيو ُة‬
bər-bəzək, öz aranızda öyünmək, ← Bilin ki, dünya həyatı oyun, əyləncə,

َ ‫َك َم َث ِل َغ ْي ٍث َا ْع َج َب الْكُ َّف‬

‫ار َن َبا ُت ُه‬ ‫َو َتكَ ا ُث ٌر فِي اْال َْم َوالِ َو اْال َْو اَل ِ ۜد‬
Bir yağışa bənzəyir ki, onun yetişdirdikləri, kafirlərin xoşuna gələr. ← mal-mülkü və övlad çoxaltmaqdır.

ۜ‫ون ُحطَ ًاما‬

ُ ُ‫ُث َّم َيك‬ ‫يج َف َت ٰر ُيه ُم ْص َف ًّرا‬
ُ ‫ُث َّم َي ۪ه‬
Sonra da çör-çöp olar. ← Sonra o quruyar və onun saralıb-solduğunu görərsən.

ِ ّٰ‫َو َم ْغف َِر ٌة م َِن ه‬

ٌ ‫الل َو ِر ْض َو‬
‫ان‬ ‫يد‬ ٌ َ‫ال ِخ َر ِة َعذ‬
ٌ ۪‫اب َشد‬ ٰ ْ‫َوفِي ا‬
Allahdan bağışlanma və razılıq da var. ← Axirətdə şiddətli əzab da var,

﴾20﴿ ‫ور‬
ِ ‫اع ال ُْغ ُر‬
ُ ‫الد ْن َيا ٓ ا اَِّل َم َت‬
ُّ ‫َو َما ال َْح ٰيو ُة‬
Dünya həyatı, aldanma vasitəsindən başqa bir şey deyildir.

ِۙ ‫الس َما ٓ ِء َو اْال َْر‬

‫ض‬ َّ ‫ض‬ِ ‫َو َج َّن ٍة َع ْر ُض َها َك َع ْر‬ ‫َسا ِب ُقوٓا ِالٰى َم ْغف َِر ٍة م ِْن َر ِّبكُ ْم‬
və genişliyi yerlə göyün genişliyi qədər olan Cənnətə (doğru)! ← Rəbbinizin bağışlamasına tərəf yarışın,

َ ۪‫ُاعِ َّد ْت ِل َّلذ‬

ِ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ِب ه‬
ۜ ۪‫الل َو ُر ُسلِه‬
Allaha və Onun peyğəmbərlərinə iman gətirənlər üçün hazırlanmışdır.

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾21﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ُي ْؤت۪ي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ِ ّٰ‫ِك َف ْض ُل ه‬
َ ‫ٰذل‬
Allah, böyük lütf sahibidir! ← Bu, Allahın dilədiyi kimsəyə verdiyi lütfdür.

‫ي َا ْن ُفسِ كُ ْم‬ ِ ‫اب م ِْن ُم ۪ص َيب ٍة فِي اْال َْر‬

ٓ ۪‫ض َو اَل ف‬ َ ‫َما ٓ َا َص‬
Yer üzündə baş verən, nə də özünüzdəki (öz başınıza gələn) elə bir müsibət yoxdur ki,

﴾22﴿ ‫ير‬ ِ ّٰ‫ِك َعلَى ه‬

ٌ ‫الل َي ۪س‬ َ ‫ا َِّن ٰذل‬ ٍ ‫ا اَِّل ف۪ ي كِ َت‬
ۜ‫اب م ِْن َق ْب ِل َا ْن َن ْب َر َا َها‬
Həqiqətən, bu, Allah üçün asandır!← Biz onu yaratmamışdan əvvəl bir kitabda olmasın.

‫َو اَل َت ْف َر ُحوا ِب َما ٓ ٰا ٰتيكُ ْم‬ ‫لِكَ ْي اَل َت ْا َس ْوا َعلٰ ى َما َفا َتكُ ْم‬
və sizə verilənlərə görə sevinməyəsiniz. ← Ona görə ki, sizin əlinizdən çıxan şey üçün kədərlənməyəsiniz,

‫اس ِبال ُْب ْخ ِ ۜل‬

َ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
َ ‫ُون َو َي ْا ُم ُر‬ َ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ين َي ْب َخل‬ ﴾23﴿ ٍۙ‫الل اَل ُي ِح ُّب ُك َّل ُم ْخ َتالٍ َف ُخور‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
o kəsləri ki, xəsislik edər, xalqa da xəsis olmağı əmr edərlər. ←Axı Allah, özünü bəyənən, özünü tərifləyən
heç bir kəsi sevməz;

ُ ۪‫الل ُه َو ال َْغن ُِّي ال َْحم‬

﴾24﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ َّ‫َو َم ْن َي َت َول‬
həqiqətən, Allah zəngindir, şükrə layiqdir! ← Kim üz döndərsə,
Cüz 27 əl-Hədid surəsi 542

َ ‫َو َا ْن َز ْل َنا َم َع ُه ُم الْكِ َت‬

َ ‫اب َوالْم۪ َيز‬
‫ان‬ ِ ‫َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُر ُس َل َنا ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
Onlarla birlikdə kitab və tərəzini də nazil etdik ki, ← Peyğəmbərlərimizi açıq-aşkar dəlillərlə göndərdik.

َ ۪‫َو َا ْن َز ْل َنا ال َْحد‬

‫يد‬ ‫اس ِبا ْلق ِْس ِۚط‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫وم‬
َ ‫ل َِي ُق‬
Dəmiri də nazil etdik. ← insanlar ədalətlə rəftar etsinlər.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َول َِي ْعل ََم ه‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬
َّ ‫يد َو َم َناف ُِع ل‬ ٌ ‫ف۪ ي ِه َب ْا‬
ٌ ۪‫س َشد‬
Ona görə ki, Allah bəlli etsin... ← Onda, həddindən artıq möhkəmlik və insanlar üçün faydalar vardır,

﴾25﴿ ‫الل َق ِو ٌّي َع ۪زي ٌز‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ب‬
ۜ ِ ‫َم ْن َي ْن ُص ُر ُه َو ُر ُسل َُه ِبال َْغ ْي‬
Həqiqətən, Allah güclüdür, qüdrətlidir! ← ...görmədiyi halda Ona və peyğəmbərlərinə yardım edənləri.

َ ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ ي ُذ ِّر َّيت ِِه َما ال ُّن ُب َّو َة َوالْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫وحا َوا ِْب ٰره‬
‫يم‬ ً ‫َو َل َق ْد َا ْر َس ْل َنا ُن‬
Onların nəslinə də peyğəmbərlik və kitab verdik. ← And olsun ki, Biz Nuhu və İbrahimi göndərdik.

َ ‫۪ير ِم ْن ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾26﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َو َكث‬ ‫َفمِ ْن ُه ْم ُم ْه َت ٍۚد‬
Onlardan çoxu isə fasiqlərdir! ← Onlardan doğru yolda olan da vardır.

َ ۪‫َو َق َّف ْي َنا ِبع‬

‫يسى ْاب ِن َم ْر َي َم‬ ‫ارهِ ْم ِب ُر ُس ِل َنا‬
ِ ‫ى ٰا َث‬
ٓ ٰ‫ُث َّم َق َّف ْي َنا َعل‬
Məryəm oğlu İsanı da göndərdik. ← Sonra onların ardınca peyğəmbərlərimizi yolladıq.

‫وه َر ْا َف ًة َو َر ْح َم ًة‬ َ ۪‫ُوب الَّذ‬

ُ ‫ين ا َّت َب ُع‬ ِ ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ ي ُقل‬ ‫يل‬ ِ ْ‫َو ٰا َت ْي َن ُاه ا‬
َ ‫ال ْن ۪ج‬
Onun ardınca gedənlərin qəlblərinə şəfqət və mərhəmət qoyduq. ← Ona isə İncili verdik.

‫اها َعل َْي ِه ْم‬

َ ‫َما َك َت ْب َن‬ ‫وها‬
َ ‫َو َر ْه َبان َِّي ًۨة ْاب َت َد ُع‬
Biz onu (rahibliyi) onlara vacib buyurmamışdıq.← Rahibliyi isə özlərindən icad etdilər.

‫َف َما َر َع ْو َها َح َّق ِر َع َايت َِه ۚا‬ ِ ّٰ‫ا اَِّل ْابت َِغا ٓ َء ِر ْض َوانِ ه‬
‫الل‬
Lakin ona layiqincə riayət etmədilər. ← Sadəcə Allah rizasını qazanmaq üçün (bunu etdilər).

َ ‫۪ير ِم ْن ُه ْم َفاسِ ُق‬

﴾27﴿ ‫ون‬ ٌ ‫َو َكث‬ ‫ين ٰا َم ُنوا ِم ْن ُه ْم َا ْج َر ُه ْم‬
َ ۪‫َف ٰا َت ْي َنا الَّذ‬
Onlardan çoxu isə fasiqlərdir. ← Beləcə, onlardan iman gətirənlərə, öz mükafatlarını verdik.

۪‫َو ٰا ِم ُنوا ِب َر ُسولِه‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬

َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
və Onun peyğəmbərinə iman gətirin ki, ← Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun,

۪‫ون ِبه‬
َ ‫ورا َت ْم ُش‬
ً ‫َو َي ْج َع ْل لَكُ ْم ُن‬ ۪‫ُي ْؤتِكُ ْم كِ ْفل َْي ِن م ِْن َر ْح َمتِه‬
sizə, sayəsində gedəcəyiniz bir nur bəxş etsin, ← (Allah) sizə Öz mərhəmətindən iki pay versin,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾28﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم َو ه‬
və sizi bağışlasın. Allah bağışlayandır, rəhm edəndir!

ِ ّٰ‫ون َعلٰ ى َش ْي ٍء م ِْن َف ْض ِل ه‬

‫الل‬ َ ‫َا اَّل َي ْقدِ ُر‬ ِ ‫ِل َئ اَّل َي ْعل ََم َا ْه ُل الْكِ َت‬
‫اب‬
onlar, Allahın lütfündən heç bir şey əldə edə bilməzlər. ← Kitab əhli bilsin ki,

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾29﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ِ ّٰ‫َو َا َّن ا ْل َف ْض َل ِب َيدِ ه‬
‫الل ُي ْؤت۪ي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Axı Allah böyük lütf sahibidir! ← Şübhəsiz ki, lütf Allahın əlindədir, onu istədiyinə verər.
543 əl-Mücadələ surəsi Cüz 28

‫ور ُة ال ُْم َج َاد َل ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬58﴿
əl-Mücadələ (Mücadilə) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 22 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ّٰ‫ي ِالَى ه‬
‫الل‬ َ ‫ُت َجا ِدل‬
ٓ ‫ُك فِي َز ْو ِج َها َو َت ْش َت ۪ك‬ ُ ّٰ‫َق ْد َسمِ َع ه‬
‫الل َق ْولَ ا َّلت۪ي‬
əri barəsində səninlə mübahisə edir və Allaha şikayət edir.← Allah, o qadının sözünü eşitdi ki,

ٌ ۪‫الل َسم‬
ٌ ‫يع َب ۪ص‬
﴾1﴿ ‫ير‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ۜ‫او َر ُك َما‬
ُ ‫الل َي ْس َم ُع َت َح‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) eşidəndir, (hər şeyi) görəndir! ← Axı Allah sizin söhbətinizi eşidir.

‫َما ُه َّن ُا َّم َهات ِِه ْ ۜم‬ ‫ون ِم ْنكُ ْم م ِْن ن َِسآئ ِِه ْم‬
َ ‫ين ُيظَ اهِ ُر‬
َ ۪‫َالَّذ‬
onlar (zövcələri) onların anaları deyillər. ← Sizdən öz qadınları ilə zihar edən kimsələr (bilsin ki),

ً ‫ُون ُم ْنكَ ًرا م َِن ا ْل َق ْولِ َو ُز‬

ۜ ‫ورا‬ ‫ا ِْن ُا َّم َها ُت ُه ْم ا اَِّل ا ّٰلٓـ۪ٔي َول َْد َن ُه ْم‬
َ ‫َو ِا َّن ُه ْم ل ََي ُقول‬
Onlar, əlbəttə, pis və yalan söz danışırlar. ← Onların anaları ancaq özlərini doğan kəslərdir.

َ ‫ين ُيظَ اهِ ُر‬

‫ون م ِْن ن َِسآئ ِِه ْم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ ﴾2﴿ ‫ور‬ ٌ ‫الل ل ََع ُف ٌّو َغ ُف‬
َ ّٰ‫َوا َِّن ه‬
O kəslər ki, qadınları ilə zihar edər (analarına bənzədib haram edər),←Əlbəttə, Allah əfv edən, bağışlayandır.

ۜ‫َف َت ْح ۪ر ُير َر َق َب ٍة م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي َت َما ٓ َّسا‬ ‫ون ل َِما َقالُوا‬

َ ‫ود‬
ُ ‫ُث َّم َي ُع‬
(onlar qadınları ilə) yaxınlıq etməzdən əvvəl bir kölə azad etməlidirlər. ← sonra dediklərindən dönərlər,

﴾3﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ۪‫ون ِبه‬
َ ُ‫وعظ‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم ُت‬
Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır! ← O haqda sizə verilən öyüd budur.

ُ ‫َف ِص َي‬
‫ام َش ْه َر ْي ِن ُم َت َتا ِب َع ْي ِن م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي َت َما ٓ َّس ۚا‬ ‫َف َم ْن ل َْم َي ِج ْد‬
(qadını ilə) yaxınlıq etməzdən əvvəl iki ay arxa-arxaya oruc tutmalıdır. ← Kim (buna imkan) tapmasa,

َ ‫ام سِ ّت‬
ۜ‫۪ين م ِْس ۪كي ًنا‬ ُ ‫َفاِطْ َع‬ ‫َف َم ْن ل َْم َي ْس َتطِ ْع‬
altmış yoxsulu doydurmalıdır. ← Kimin gücü çatmazsa,

ِ ّٰ‫ود ه‬
‫الل‬ َ ‫َو ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬ ِ ّٰ‫ِك ِل ُت ْؤ ِم ُنوا ِب ه‬
ۜ ۪‫الل َو َر ُسولِه‬ َ ‫ٰذل‬
Bunlar Allahın hüdudlarıdır! ← Bu, sizin Allah və Onun Peyğəmbərinə iman gətirməniz üçündür.

﴾4﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬ َ ‫َو ِللْكَ اف ِ۪ر‬
ٌ َ‫ين َعذ‬
Kafirlər üçün isə şiddətli bir əzab vardır!

َ ۪‫ُك ِب ُتوا َك َما ُك ِب َت الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين ُي َحا ٓ ُّد‬
özlərindən əvvəlkilərin alçaldıqları kimi alçaldılacaqlar.←Əlbəttə Allah və Onun Peyğəmbərinə qarşı çıxanlar,

﴾5﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬ َ ‫َو ِللْكَ اف ِ۪ر‬
ٌ َ‫ين َعذ‬ ۜ ٍ ‫ات َب ِّي َن‬
‫ات‬ ٍ ‫َو َق ْد َا ْن َز ْل َنا ٓ ٰا َي‬
Kafirlər üçün isə alçaldıcı bir əzab vardır! ← Biz artıq açıq-aşkar ayələr nazil etdik.

ۜ‫َف ُي َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َعمِ لُوا‬ ‫الل َجم۪ ًيعا‬

ُ ّٰ‫َي ْو َم َي ْب َع ُث ُه ُم ه‬
etdikləri əməlləri onlara xəbər verəcəkdir. ← Allah onların hamısını dirildəcəyi gün,

ٌ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾6﴿ ‫يد‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫وه‬
ُ ‫الل َو َن ُس‬
ُ ّٰ‫َا ْح ٰص ُيه ه‬
Axı Allah hər bir şeyə şahiddir! ← Allah onları saymışdır, onlar isə onu unudublar.
Cüz 28 əl-Mücadələ surəsi 544

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ۜ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫الل َي ْعل َُم َما فِي‬
َ ّٰ‫ه‬ ‫َال َْم َت َر َا َّن‬
Allah göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısını) bilir. ← Görmədinmi ki,

‫َو اَل َخ ْم َس ٍة اِل ُه َو َساد ُِس ُه ْم‬ ‫ون م ِْن َن ْج ٰوى َثلٰ َث ٍة ا اَِّل ُه َو َرا ِب ُع ُه ْم‬
ُ ُ‫َما َيك‬
Beş (nəfərin) də altıncısı yalnız Odur. ← Üç (nəfərin) gizli söhbətində dördüncüsü ancaq O olar,

ۚ‫اِل ُه َو َم َع ُه ْم َا ْي َن َما َكا ُنوا‬ ‫ِك َو اَل ٓ َا ْك َث َر‬

َ ‫َو اَل ٓ َا ْد ٰنى م ِْن ٰذل‬
harada olsalar da, yalnız O (Allah) onlarla birlikdədir. ← Bundan daha az da, daha çox da olsalar,

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾7﴿ ‫يم‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫ُث َّم ُي َن ِّب ُئ ُه ْم ِب َما َعمِ لُوا َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬
Həqiqətən, Allah hər şeyi biləndir! ← Sonra qiyamət günü onlara, etdikləri əməlləri xəbər verəcəkdir.

‫ون ل َِما ُن ُهوا َع ْن ُه‬

َ ‫ود‬
ُ ‫ُث َّم َي ُع‬ ‫الن ْج ٰوى‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
َّ ‫ين ُن ُهوا َع ِن‬
Sonra qadağan olunduqları əmələ qayıdaraq, ← Gizli söhbət özlərinə qadağan edilən kəsləri görmədinmi?

‫ول‬ َّ ‫ال ْث ِم َوال ُْع ْد َوانِ َو َم ْع ِص َي ِت‬

ِۘ ‫الر ُس‬ ِ ْ‫اج ْو َن ِب ا‬
َ ‫َو َي َت َن‬
günah, düşmənçilik və Peyğəmbərə asi olmaq barədə öz aralarında pıçıldaşırlar.

ُ ّٰ‫َح َّي ْوكَ ِب َما ل َْم ُي َح ِّي َك ِب ِه ه‬

‫الل‬ َ‫َو ِا َذا َجا ٓ ُؤك‬
Allahın səni salamlamadığı bir şəkildə səni salamlayırlar, ← Onlar sənin yanına gəldikləri zaman,

ُ ّٰ‫ل َْو اَل ُي َع ِّذ ُب َنا ه‬

ُ‫الل ِب َما َن ُقول‬ ‫ي َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ۪‫ُون ف‬
َ ‫َو َي ُقول‬
“Bəs niyə Allah, dediklərimizə görə bizə əzab vermir?” ← Ürəklərində isə deyirlər:

﴾8﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َف ِب ْئ‬ ‫َح ْس ُب ُه ْم َج َه َّن ُم َي ْصل َْو َن َه ۚا‬
O necə də pis qayıdış yeridir! ← Onlara, içində yanacaqları Cəhənnəm kifayət edər.

َّ ‫ال ْث ِم َوال ُْع ْد َوانِ َو َم ْع ِص َي ِت‬

ِ‫الر ُسول‬ ِ ْ‫اج ْوا ِب ا‬
َ ‫َف اَل َت َت َن‬ َ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا َت َن‬
‫اج ْي ُت ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
günah, düşmənçilik və Peyğəmbərə asi olmaq barədə pıçıldaşmayın;← Ey iman edənlər! Pıçıldaşdığınız vaxt,

َ ‫ي ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬

﴾9﴿ ‫ون‬ ٓ ۪‫الل الَّذ‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ‫الت ْق ٰو ۜى‬
َّ ‫اج ْوا ِبا ْل ِب ِّر َو‬
َ ‫َو َت َن‬
və hüzuruna toplanacağınız Allahdan qorxun! ← Yaxşı işlər və Allahdan qorxmaq barədə gizlində danışın,

َ ۪‫ل َِي ْح ُز َن الَّذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِ‫الش ْيطَ ان‬ َّ ‫ِا َّن َما‬
َّ ‫الن ْج ٰوى م َِن‬
iman gətirənləri kədərləndirsin. ← Şübhəsiz ki, pıçıldaşmaq Şeytandandır ki,

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾10﴿‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ِ ّٰ‫س ِب َضا ٓ ِّرهِ ْم َش ْيـًٔا اِل ِبا ِْذنِ ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َول َْي‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər!←Ancaq Allahın izni olmadıqca onlara heç bir zərər verə bilməz.

‫َفا ْف َس ُحوا‬ ‫ِس‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا ق‬

ِ ‫يل لَكُ ْم َت َف َّس ُحوا فِي ال َْم َجال‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
dərhal yer verin ki, ← Ey iman gətirənlər! Sizə: “Məclislərdə yer verin!” - deyildiyi zaman,

َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ا ْن ُش ُزوا َفا ْن ُش ُزوا‬ ‫الل لَكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َي ْف َس ِح ه‬
“Qalxın!” deyildiyi zaman da dərhal qalxın ki, ← Allah (da) sizə yer versin.

﴾11﴿‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ۜ ٍ ‫ين ُاو ُتوا الْعِ ل َْم َد َر َج‬
‫ات‬ َ ۪‫ين ٰا َم ُنوا ِم ْنكُ ْم َوالَّذ‬
َ ۪‫الل الَّذ‬
ُ ّٰ‫َي ْر َف ِع ه‬
Axı Allah etdiyiniz əməllərdən xəbərdardır!←Allah, sizdən iman gətirənlərin və elm bəxş edilmiş kimsələrin
dərəcələrini ucaltsın.
545 əl-Mücadələ surəsi Cüz 28

‫َف َق ِّد ُموا َب ْي َن َي َد ْي َن ْج ٰويكُ ْم َص َد َق ًة‬ َ‫الر ُسول‬ َ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا َن‬
َّ ‫اج ْي ُت ُم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
gizli danışığınızdan əvvəl sədəqə verin. ← Ey iman gətirənlər! Peyğəmbərlə gizli danışacağınız zaman,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾12﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َفا ِْن ل َْم َت ِج ُدوا‬
‫ِك َخ ْي ٌر لَكُ ْم َو َاطْ َه ُر‬
َ ‫ٰذل‬
şübhəsiz, Allah bağışlayan, rəhmlidir!← Əgər bir şey tapmasanız,←Bu sizin üçün daha xeyirli və daka pakdır.

‫َفا ِْذ ل َْم َت ْف َعلُوا‬ ۜ ٍ ‫َء َا ْش َف ْق ُت ْم َا ْن ُت َق ِّد ُموا َب ْي َن َي َد ْي َن ْج ٰويكُ ْم َص َد َق‬

‫ات‬
Əgər, (bunu) etməmisinizsə, ← Gizli danışığınızdan əvvəl sədəqə verməkdən qorxdunuzmu?

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َف َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫الل َعل َْيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫اب ه‬
َ ‫َو َت‬
onda namazı qılın və zəkatı verin, ← və Allah da sizin tövbənizi qəbul edibsə,

﴾13﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬
‫الل َو َر ُسول َُه‬
Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır! ← Allaha və Onun Peyğəmbərinə itaət edin.

ُ ّٰ‫َغ ِض َب ه‬
‫الل َعل َْي ِه ْم‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
‫ين َت َول َّْوا َق ْو ًما‬
Allah onlara (o qövmə) qəzəblənmişdi. ← Bir tayfanı özlərinə dost tutanları görmədinmi?

َ ‫ون َعلَى الْكَ ذِ ِب َو ُه ْم َي ْعل َُم‬

﴾14﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َي ْح ِل ُف‬ ‫َما ُه ْم ِم ْنكُ ْم َو اَل ِم ْن ُه ْم‬
Onlar bilə-bilə yalan üzərinə and içirlər. ← Onlar nə sizdəndir, nə də onlardandırlar.

َ ‫ِا َّن ُه ْم َسا ٓ َء َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬

﴾15﴿ ‫ُون‬ ً ۪‫الل ل َُه ْم َعذَ ًابا َشد‬
ۜ‫يدا‬ ُ ّٰ‫َا َع َّد ه‬
Həqiqətən, onlar necə də pis işlər görürdülər!← Allah onlar üçün şiddətli bir əzab hazırlamışdır.

﴾16﴿ ‫ين‬
ٌ ‫اب ُم ۪ه‬
ٌ َ‫َفل َُه ْم َعذ‬ ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫ِا َّت َخذُ وٓا َا ْي َما َن ُه ْم ُج َّن ًة َف َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬
Buna görə onlar üçün alçaldıcı bir əzab var.← Andlarını özlərinə sipər etdilər və Allah yolundan döndərdilər.

‫ار‬
ِۚ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ّٰ‫ل َْن ُت ْغن َِي َع ْن ُه ْم َا ْم َوال ُُه ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُه ْم م َِن ه‬
ۜ‫الل َش ْيـًٔا‬
Onlar cəhənnəm əhlidirlər.← Onları, nə malları, nə də övladları heç cür Allahdan qurtara bilməz.

َ ‫ون ل َُه َك َما َي ْح ِل ُف‬

‫ون لَكُ ْم‬ َ ‫َف َي ْح ِل ُف‬ ‫الل َجم۪ ًيعا‬ َ ‫ُه ْم ف۪ َيها َخال ُِد‬
ُ ّٰ‫﴾ َي ْو َم َي ْب َع ُث ُه ُم ه‬17﴿‫ون‬
sizə and içdikləri kimi Ona and içərlər,← Allah onların hamısını dirildəcəyi gün,← Onlar orada əbədi qalarlar.

َ ‫َا اَل ٓ ِا َّن ُه ْم ُه ُم الْكَ اذ ُِب‬

﴾18﴿ ‫ون‬ ‫ون َا َّن ُه ْم َعلٰ ى َش ْي ٍ ۜء‬
َ ‫َو َي ْح َس ُب‬
Bilin ki, onlar əsl yalançılardır! ← və özlərinin bir şey qazanacaqlarını zənn edərlər.

ِ ّٰ‫َف َا ْن ٰس ُيه ْم ذ ِْك َر ه‬

‫الل‬ ‫ان‬
ُ َ‫الش ْيط‬
َّ ‫ا ِْس َت ْح َو َذ َعل َْي ِه ُم‬
beləcə, Allahı zikr etməyi onlara unutdurmuşdur. ← Şeytan onlara hakim olmuş,

َ ‫الش ْيطَ انِ ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾19﴿ ‫ون‬ َّ ‫َا اَل ٓ ا َِّن ِح ْز َب‬ َّ ‫ِك ِح ْز ُب‬
ۜ ِ َ‫الش ْيط‬
‫ان‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Bilin ki, Şeytanın firqəsi əsl ziyana uğrayanlardır! ← Onlar Şeytanın firqəsidirlər.

﴾20﴿ ‫۪ين‬
َ ‫ال َذ ّل‬
َ ْ‫ِك فِي ا‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ون ه‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
َ ‫ين ُي َحا ٓ ُّد‬
onlar ən zəlil kimsələr arasındadırlar! ← Allahın və Onun Peyğəmbərinin əleyhinə çıxanlara gəldikdə,

﴾21﴿ ‫الل َق ِو ٌّي َع ۪زي ٌز‬

َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل اَل َْغل َِب َّن َا َن ۬ا َو ُر ُسل۪ ي‬
ُ ّٰ‫َك َت َب ه‬
ۜ
Həqiqətən, Allah güclüdür, qüdrətlidir!← Allah yazmışdır: “Mən və peyğəmbərlərim mütləq qalib gələcəyik!”
Cüz 28 əl-Həşr surəsi 546

‫ال ِخ ِر‬ َ ‫اَل َت ِج ُد َق ْو ًما ُي ْؤ ِم ُن‬

ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬
Allaha və axirət gününə inanan heç bir tayfanı görməzsən ki,

‫َول َْو َكا ُنوٓا ٰا َبا ٓ َء ُه ْم َا ْو َا ْب َنا ٓ َء ُه ْم‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ون َم ْن َحا ٓ َّد ه‬
َ ‫ُي َوا ٓ ُّد‬
öz ataları yaxud oğulları olsalar belə, ← Allah və Onun Peyğəmbəri əleyhinə çıxanlarla dostluq etsinlər;

‫ان‬
َ ‫يم‬ ۪ ْ‫ِك َك َت َب ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ُم ا‬
َ ‫ال‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫َا ْو ا ِْخ َوا َن ُه ْم َا ْو َع ۪ش َير َت ُه ْم‬
(Allah) onların qəlblərinə iman yazmışdır, ← yaxud qardaşları yaxud yaxın qohumları (olsa belə).

ٍ ‫َو ُي ْد ِخل ُُه ْم َج َّن‬

‫ات‬ ‫وح ِم ْن ُه‬
ٍ ‫َو َا َّي َد ُه ْم ِب ُر‬
(Allah) onları cənnətlərə daxil edəcəkdir ki, ← və Öz tərəfindən bir ruhla onları dəstəkləmişdir.

ُ ّٰ‫َر ِض َي ه‬
‫الل َع ْن ُه ْم َو َر ُضوا َع ْن ُه‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫ار َخالِد‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Allah onlardan razıdır, onlar da Ondan razıdırlar. ← (ağacları) altından çaylar axar, içində əbədi qalacaqlar.

ِ ّٰ‫َا اَل ٓ ا َِّن ِح ْز َب ه‬

َ ‫الل ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
﴾22﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ِك ِح ْز ُب ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Bilin ki, əsl nicat tapanlar Allahın firqəsidir. ← Onlar Allahın firqəsidirlər.

‫ور ُة ال َْح ْش ِر‬

َ ‫﴾ ُس‬59﴿
əl-Həşr (Toplanma) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 24 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ‫ض‬ ِۚ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َس َّب َح للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Və O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Allahı təsbih edir.

‫ارهِ ْم اِل ََّولِ ال َْح ْش ِ ۜر‬

ِ ‫م ِْن د َِي‬ ِ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
‫اب‬ َ ۪‫ي َا ْخ َر َج الَّذ‬
ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
...ilk dəfə toplayıb öz yurdlarından. ← Odur ki, kitab əhlindən kafir olanları çıxartdı...

ِ ّٰ‫َوظَ ُّنوٓا َا َّن ُه ْم َمان َِع ُت ُه ْم ُح ُصو ُن ُه ْم م َِن ه‬

‫الل‬ ‫َما ظَ َن ْن ُت ْم َا ْن َي ْخ ُر ُجوا‬
Onlar isə öz qalalarının, onları Allahdan qoruyacağını zənn etdilər. ← Onların çıxacaqlarını zənn etmirdiniz.

ُّ ‫َو َقذَ َف ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ُم‬

‫الر ْع َب‬ ‫الل م ِْن َح ْي ُث ل َْم َي ْح َتسِ ُبوا‬
ُ ّٰ‫َف َا ٰت ُيه ُم ه‬
və onların ürəklərinə qorxu saldı. ← Amma Allah onlara, gözləmədikləri yerdən gəldi,

﴾2﴿ ‫ار‬
ِ ‫اع َت ِب ُروا َيا ٓ ُا ۬ولِي اْال َْب َص‬
ْ ‫َف‬ َ ‫ون ُب ُيو َت ُه ْم ِب َا ْيد۪ ِيه ْم َو َا ْيدِ ي ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ َ ‫ُي ْخ ِر ُب‬
Ey bəsirət sahibləri! İbrət alın! ← Onlar evlərini öz əlləri və möminlərin əlləri ilə dağıdırdılar.

ۜ‫الد ْن َيا‬
ُّ ‫ل ََعذَّ َب ُه ْم فِي‬ ‫الل َعل َْي ِه ُم ال َْج اَل ٓ َء‬
ُ ّٰ‫َول َْو اَل ٓ َا ْن َك َت َب ه‬
onları dünyada mütləq əzaba düçar edərdi. ← Əgər Allah onların (qədərinə), sürgün olunmağı yazmasaydı,

﴾3﴿ ‫ار‬
ِ ‫الن‬ ُ َ‫ال ِخ َر ِة َعذ‬
َّ ‫اب‬ ٰ ْ‫َول َُه ْم فِي ا‬
Axirətdə isə onlar üçün cəhənnəm əzabı vardır!
547 əl-Həşr surəsi Cüz 28

َ ّٰ‫َو َم ْن ُي َشا ٓ ِّق ه‬

‫الل‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َشآقُّوا ه‬
َ ‫ٰذل‬
Kim Allaha asi olsa (bilsin ki), ← Bu, onların Allaha və Onun Peyğəmbərinə asi olmalarına görədir.

‫َما َقطَ ْع ُت ْم م ِْن ل۪ي َن ٍة‬ ِ ‫يد الْعِ َق‬

﴾4﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬
Bir xurma ağacını kəsməyiniz, ← həqiqətən, Allahın cəzası çox şiddətlidir!

َ ۪‫الل َول ُِي ْخ ِز َي ا ْل َفاسِ ق‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ِ ّٰ‫َف ِبا ِْذنِ ه‬ ‫ى ُا ُصول َِها‬
ٓ ٰ‫وها َقآئ َِم ًة َعل‬
َ ‫َا ْو َت َر ْك ُت ُم‬
Allahın iznilə və fasiqləri rüsvay etməsi üçündür.← yaxud onu kökü üstündə durmuş vəziyyətdə saxlamağınız,

ٍ ‫َف َما ٓ َا ْو َج ْف ُت ْم َعل َْي ِه م ِْن َخ ْي ٍل َو اَل ِر َك‬

‫اب‬ ‫الل َعلٰ ى َر ُسولِه۪ ِم ْن ُه ْم‬
ُ ّٰ‫َو َما ٓ َا َفا ٓ َء ه‬
...üçün nə at, nə də dəvə sürdünüz. ← Allahın, Öz Peyğəmbərinə onlardan verdiyi qənimət...

ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َشي ٍء َقد‬

﴾6﴿‫ير‬
ْ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ّٰ‫َولٰكِ َّن ه‬
‫الل ُي َس ّل ُِط ُر ُسل َُه َعلٰ ى َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
Axı Allah hər şeyə qadirdir!←Lakin Allah Öz peyğəmbərini istədiyi kimsələrin üzərində hakim edər.

َّ ‫َف ِل ّٰل ِه َول‬

ِ‫ِلر ُسول‬ ‫الل َعلٰ ى َر ُسولِه۪ م ِْن َا ْه ِل ا ْل ُق ٰرى‬
ُ ّٰ‫َما ٓ َا َفا ٓ َء ه‬
Allaha, Peyğəmbərə,← Allahın, Öz Peyğəmbərinə məmləkətlərin əhalisindən verdiyi qənimət,

‫يل‬
ِۙ ‫الس ۪ب‬ ِ ۪‫َولِذِ ي ا ْل ُق ْر ٰبى َوال َْي َت ٰامى َوال َْم َساك‬
َّ ‫ين َو ْاب ِن‬
qohumlara, yetimlərə, yoxsullara və yolçulara məxsusdur.

‫ون ُدو َل ًة َب ْي َن اْال َْغن َِيا ٓ ِء ِم ْنكُ ْم‬

َ ُ‫َك ْي اَل َيك‬
Ona görə ki, sizdən zəngin olanlar arasındakı bir sərvət olmasın.

ۚ‫َو َما َن ٰهيكُ ْم َع ْن ُه َفا ْن َت ُهوا‬ ‫وه‬

ُ ُ‫الر ُسولُ َف ُخذ‬
َّ ‫َو َما ٓ ٰا ٰتيكُ ُم‬
O sizə nəyi qadağan edirsə də, uzaq durun. ← Peyğəmbər sizə nə verirsə, onu alın;

ِۢ ‫يد الْعِ َق‬

﴾7﴿ ‫اب‬ ُ ۪‫الل َشد‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Həqiqətən, Allahın cəzası şiddətlidir.← Allahdan da qorxun.

ِ ّٰ‫ون َف ْض اًل م َِن ه‬

‫الل َورِ ْض َوا ًنا‬ َ ‫َي ْب َت ُغ‬ ‫ين ُا ْخ ِر ُجوا م ِْن د َِيارِ هِ ْم َو َا ْم َوال ِِه ْم‬
َ ۪‫ين الَّذ‬ ِ ‫ِل ْل ُف َق َرا ٓ ِء ال ُْم َه‬
َ ‫اج ۪ر‬
Allahdan lütf və riza diləyirlər,←Yurdları və mülklərindən çıxardılmış yoxsul mühacirlərə məxsusdur ki;

َ ‫الصا ِد ُق‬
﴾8﴿ ‫ون‬ َّ ‫ِك ُه ُم‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل َو َر ُسول َُه‬
َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫َو َي ْن ُص ُر‬
Onlar əsl doğru olan kimsələrdir! ← Allaha və Onun Peyğəmbərinə kömək edirlər.

‫اج َر ِال َْي ِه ْم‬ َ ‫ُي ِح ُّب‬

َ ‫ون َم ْن َه‬ ‫ان م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬
َ ‫يم‬ ۪ ْ‫الد َار َو ا‬
َ ‫ال‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َّ ‫ين َت َب َّو ُؤ‬
öz yanlarına hicrət edənləri sevərlər. ← Onlardan əvvəl yurd salmış və iman gətirmiş kimsələr,

‫ى َا ْن ُفسِ ِه ْم‬
ٓ ٰ‫ون َعل‬
َ ‫َو ُي ْؤث ُِر‬ َ ‫ورهِ ْم َح‬
‫اج ًة م َِّما ٓ ُا ۫و ُتوا‬ ِ ‫ون ف۪ ي ُص ُد‬
َ ‫َو اَل َي ِج ُد‬
və (onları) özlərindən üstün tutarlar...← Onlara verilənlərə görə ürəklərində peşmançılıq duymazlar,

﴾9﴿‫ون‬ َ ‫وق ُش َّح َن ْفسِ ه۪ َف ُا ۬و ٰلٓئ‬

َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬ َ ‫َو َم ْن ُي‬ ‫اص ٌة‬
َ ‫ان ِب ِه ْم َخ َص‬
َ ‫َول َْو َك‬
Kim nəfsinin xəsisliyindən qorunarsa, onlar əsl nicat tapanlardır! ← ...özləri ehtiyac içində olsalar belə.
Cüz 28 əl-Həşr surəsi 548

ِ‫يمان‬ َ ۪‫َر َّب َنا ْاغف ِْر َل َنا َو اِل ِْخ َوا ِن َنا الَّذ‬
۪ ْ‫ين َس َب ُقو َنا ِب ا‬
َ ‫ال‬ َ ‫ين َجا ٓ ُؤ م ِْن َب ْعدِ هِ ْم َي ُقول‬
‫ُون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
“Ey Rəbbimiz! Bizi və bizdən əvvəlki iman etmiş qardaşlarımızı bağışla.← Onlardan sonra gələnlər deyirlər:

ٌ ‫َر َّب َنا ٓ ِا َّن َك َر ُؤ ٌف َر ۪ح‬

﴾10﴿ ‫يم‬ َ ۪‫َو اَل َت ْج َع ْل ف۪ ي ُقلُو ِب َنا غِ ل ِل َّلذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Ey Rəbbimiz! Sən əlbəttə, şəfqətlisən, mərhəmətlisən!”← Qəlblərimizdə, iman edənlərə qarşı kinə yer vermə.

ِ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ۪‫ُون اِل ِْخ َوان ِِه ُم الَّذ‬ َ ۪‫َال َْم َت َر ِالَى الَّذ‬
َ ‫ين َنا َف ُقوا َي ُقول‬
Kitab əhlindən kafir olan qardaşlarına (belə) deyən münafiqləri görmədinmi:

‫يع ف۪ يكُ ْم َا َح ًدا َا َب ًد ۙا‬

ُ ‫َو اَل ُن ۪ط‬ ‫َلئ ِْن ُا ْخ ِر ْج ُت ْم َل َن ْخ ُر َج َّن َم َعكُ ْم‬
Sizin əleyhinizə əsla heç kəsə tabe olmayacağıq.← “Əgər çıxarılsanız, sizinlə birlikdə mütləq çıxacağıq.

َ ‫الل َي ْش َه ُد ِا َّن ُه ْم لَكَ اذ ُِب‬

﴾11﴿ ‫ون‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َوا ِْن ُقو ِت ْل ُت ْم َل َن ْن ُص َر َّنكُ ْم‬
Allah şahiddir ki, onlar həqiqətən yalançılardır! ← Əgər sizinlə vuruşsalar, əlbəttə, sizə yardım edəcəyik!”

‫ون َم َع ُه ْم‬
َ ‫اَل َي ْخ ُر ُج‬ ‫َلئ ِْن ُا ْخ ِر ُجوا‬
(münafiqlər) onlarla birlikdə çıxmazlar. ← Əgər onlar yurdlarından çıxarılsalar,

‫اَل َي ْن ُص ُرو َن ُه ْم‬ ‫َو َلئ ِْن ُقو ِتلُوا‬

onlara kömək etməzlər. ← Əgər (möminlər) onlarla vuruşsalar,

﴾12﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم اَل ُي ْن َص ُر‬ َ ‫وه ْم ل َُي َو ُّل َّن اْال َْد َب‬
‫ار‬ ُ ‫َو َلئ ِْن َن َص ُر‬
Sonra onlara heç bir yardım olunmaz! ← Əgər onlara yardım etmiş olsalar, arxa çevirib qaçarlar.

﴾13﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْف َق ُه‬
َ ‫ٰذل‬ ِ ّٰ‫ورهِ ْم م َِن ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ل ْن ُت ْم َا َش ُّد َر ْه َب ًة ف۪ ي ُص ُد‬
َ َ‫ا‬
Bu ona görədir ki, onlar anlamaz bir qövmdürlər.← Onların ürəklərinə, Allahdan çox siz qorxu salırsınız.

ۜ ٍ‫َا ْو م ِْن َو َرا ٓ ِء ُج ُدر‬ ‫ل ُي َقا ِتلُو َنكُ ْم َجم۪ ًيعا ا اَِّل ف۪ ي ُق ًرى ُم َح َّص َن ٍة‬
yaxud divarlar arxasından.← Onlar hamılıqla sizə qarşı ancaq möhkəmləndirilmiş şəhərlərdə döyüşərlər,

‫َت ْح َس ُب ُه ْم َجم۪ ًيعا‬ ٌ ۪‫َب ْا ُس ُه ْم َب ْي َن ُه ْم َشد‬

‫يد‬
Sən onların birlikdə olduqlarını zənn edirsən, ← Onların öz aralarındakı vuruşmaları çox kəskindir.

َ ‫ِك ِب َا َّن ُه ْم َق ْو ٌم اَل َي ْع ِقل‬

﴾14﴿ ‫ُون‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ُوب ُه ْم َش ّٰتى‬
ۜ ُ ‫َو ُقل‬
Bu ona görədir ki, onlar ağılsız bir qövmdürlər. ← onların qəlbləri isə dağınıqdır.

‫َذا ُقوا َو َبالَ َا ْم ِرهِ ْم‬ َ ۪‫َك َم َث ِل الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم َق ۪ر ًيبا‬
onlar öz əməllərinin cəzasını dadmışdılar. ← (Onlar) özlərindən bir az əvvəlki o kimsələrə bənzəyirlər ki,

﴾15﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬
Onlar üçün (axirətdə) şiddətli bir əzab da vardır.

‫ِل ْن َسانِ ْاك ُف ْر‬

َ‫َفل ََّما َك َف َر َقال‬ ِ ْ‫الش ْيطَ انِ ا ِْذ َقالَ ل ا‬
َّ ‫َك َم َث ِل‬
O kafir olduğu zaman deyər: ← Şeytanın halına bənzəyir. Çünki o, insana: “Kafir ol!” - deyər.

َ ۪‫الل َر َّب ال َْعالَم‬

﴾16﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫اف ه‬ ٓ ‫ِا ّن‬
ُ ‫۪ي َا َخ‬ ‫ي ٌء ِم ْن َك‬
ٓ ‫ِا ّن۪ي َب ۪ر‬
Mən aləmlərin Rəbbi olan Allahdan qorxuram!” ← “Mən səndən uzağam.
549 əl-Həşr surəsi Cüz 28

َ ۪‫ِك َج ٰزٓ ُؤا الظَّ الِم‬

﴾17﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ٰذل‬ ۜ‫ار َخال َِد ْي ِن ف۪ َيها‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ان َعاق َِب َت ُه َما ٓ َا َّن ُه َما فِي‬
َ َ‫َفك‬
Zalımların cəzası budur! ← O ikisinin aqibəti od içində həmişəlik qalmaqdır.

‫س َما َق َّد َم ْت ل َِغ ٍۚد‬

ٌ ‫َو ْل َت ْنظُ ْر َن ْف‬ ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ّٰ‫ين ٰا َم ُنوا ا َّت ُقوا ه‬
Hər kəs sabah üçün nə hazırladığına baxsın. ← Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun!

﴾18﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬
Həqiqətən, Allah nə etdiyinizdən xəbərdardır! ← Allahdan qorxun.

َ ‫ِك ُه ُم ا ْل َفاسِ ُق‬

﴾19﴿‫ون‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫الل َف َا ْن ٰس ُيه ْم َا ْن ُف َس ُه ْم‬ َ ۪‫َو اَل َتكُ و ُنوا َكالَّذ‬
َ ّٰ‫ين َن ُسوا ه‬
Onlar əsl fasiqlərdir!←Allahı unudub, (Allahın) da onları özlərinə unutdurduğu kəslər kimi olmayın!

َ ‫اب ال َْج َّن ِة ُه ُم ا ْل َفآئ ُِز‬

﴾20﴿ ‫ون‬ ُ ‫َا ْص َح‬ ‫اب ال َْج َّن ِ ۜة‬
ُ ‫ار َو َا ْص َح‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
ُ ‫ي َا ْص َح‬
ٓ ‫اَل َي ْس َت ۪و‬
Cənnət əhli əsl uğur qazananlardır! ← Cəhənnəm əhli və cənnət əhli eyni olmaz.

ِ ّٰ‫ل ََر َا ْي َت ُه َخاشِ ًعا ُم َت َص ِّد ًعا م ِْن َخ ْش َي ِة ه‬

ۜ‫الل‬ ‫ل َْو َا ْن َز ْل َنا ٰهذَ ا ا ْل ُق ْر ٰا َن َعلٰ ى َج َب ٍل‬
onun, Allah qorxusundan boyun əyib parçalandığını görərdin.← Bu Quranı bir dağın üzərinə nazil etsəydik,

﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫ل ََعل َُّه ْم َي َت َفكَّ ُر‬ ‫اس‬
ِ ‫ِلن‬ َ ‫َو ِتل‬
َّ ‫ْك اْال َْم َثالُ َن ْض ِر ُب َها ل‬
bəlkə, onlar düşünələr.← Bu misalları insanlar üçün çəkirik ki,

‫الش َه َاد ِۚة‬

َّ ‫َعال ُِم ال َْغ ْي ِب َو‬ ‫الل الَّذ۪ ي اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫ُه َو ه‬
gizlini və aşkarı bilir. ← O, Özündən başqa heç bir tanrı olmayan Allahdır ki,

ُ ‫الر ۪ح‬
﴾22﴿ ‫يم‬ َّ ‫الر ْح ٰم ُن‬
َّ ‫ُه َو‬
O mərhəmətlidir, rəhmlidir!

‫الس اَل ُم‬

َّ ‫وس‬
ُ ‫ِك ا ْل ُق ُّد‬
ُ ‫َال َْمل‬ ‫الل الَّذ۪ ي اَل ٓ ِال َٰه اِل ُه َو‬
ُ ّٰ‫ُه َو ه‬
hökmran, müqəddəs, salamatlıq bəxş edən,← O, Özündən başqa heç bir tanrı olmayan Allahdır ki,

ُ ‫ال ُْم ْؤم ُِن ال ُْم َه ْيمِ ُن ال َْع ۪ز ُيز ال َْج َّب‬
‫ار ال ُْم َتكَ ِّب ُر‬
əminlik verən, göz-qulaq olub qoruyan, yenilməz qüvvət sahibi, məcbur etməyə qadir (və) çox uludur.

‫ار ُئ ال ُْم َص ِّو ُر‬

ِ ‫الل ال َْخال ُِق ال َْب‬
ُ ّٰ‫ُه َو ه‬ ﴾23﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫ان ه‬
َ ‫الل َع َّما ُي ْش ِر ُك‬ َ ‫ُس ْب َح‬
O, yaradan, yoxdan var edən, surət verən Allahdır.← Allah, Ona qoşduqlarından (şəriklərdən) uzaqdır.

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِۚ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫ُي َس ِّب ُح ل َُه َما فِي‬ ‫ل َُه اْال َْس َما ٓ ُء ال ُْح ْس ٰنى‬
ۜ
Göylərdə və yerdə nə varsa Onu təsbih edir. ← Ən gözəl adlar (əsmayi-hüsna) Ona məxsusdur.

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾24﴿ ‫يم‬
Və O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!
Cüz 28 əl-Mumtəhinə surəsi 550

‫ور ُة ال ُْم ْم َت ِح َن ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬60﴿
əl-Mumtəhinə (İmtahana çəkilən qadın) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 13 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫اَل َت َّت ِخذُ وا َع ُد ۪ ّوي َو َع ُد َّو ُك ْم َا ْول َِيا ٓ َء‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Mənim düşmənimi və özünüzün düşmənini dost tutmayın! ← Ey iman gətirənlər!

‫َو َق ْد َك َف ُروا ِب َما َجا ٓ َء ُك ْم م َِن ال َْح ِّق‬ ‫ون ِال َْي ِه ْم ِبال َْم َو َّد ِة‬
َ ‫ُت ْل ُق‬
Onlar isə sizə gələn haqqı inkar edirlər.← Siz onlarla dostluq edirsiniz.

ِ ّٰ‫ُت ْؤ ِم ُنوا ِب ه‬
‫الل َر ِّبكُ ْم‬ ‫اك ْم َا ْن‬
ُ ‫الر ُسولَ َوا َِّي‬
َّ ‫ون‬
َ ‫ُي ْخ ِر ُج‬
Rəbbiniz olan Allaha iman gətirirsiniz.← Onlar, Peyğəmbəri və sizi (Məkkədən) çıxardırdılar ki,

‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َخ َر ْج ُت ْم ِج َه ًادا ف۪ ي َس ۪بيل۪ ي َو ْابت َِغا ٓ َء َم ْر َضات۪ي‬

Əgər Mənim yolumda və Mənim rizamı istəyərək cihada çıxmısınızsa,

‫َو َا َن ۬ا َا ْعل َُم ِب َما ٓ َا ْخ َف ْي ُت ْم َو َما ٓ َا ْع َل ْن ُت ْم‬ ۗ ‫ون ِال َْي ِه ْم ِبال َْم َو َّد ِة‬
َ ‫ُتسِ ُّر‬
Axı Mən gizli saxladıqlarınızı və aşkar etdiklərinizi yaxşı bilirəm. ← onlarla gizlində dostluq edirsiniz.

﴾1﴿ ‫يل‬
ِ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫َف َق ْد َض َّل َس َوا ٓ َء‬ ‫َو َم ْن َي ْف َعل ُْه ِم ْنكُ ْم‬
o, şübhəsiz ki, haqq yoldan azmış olar!← Sizdən kim bunu etsə,

‫السوٓ ِء‬
ُّ ‫َو َي ْب ُسطُ وٓا ِال َْيكُ ْم َا ْيدِ َي ُه ْم َو َالْسِ َن َت ُه ْم ِب‬ ‫وك ْم َيكُ و ُنوا لَكُ ْم َا ْع َدا ٓ ًء‬
ُ ‫ا ِْن َي ْث َق ُف‬
sizə pisliklə əl və dil uzadar, ← Əgər onlar sizi ələ keçirsələr, sizə düşmən olarlar,

‫ل َْن َت ْن َف َعكُ ْم َا ْر َح ُامكُ ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُك ْم‬ ﴾2﴿ ‫ون‬َ ‫َو َو ُّدوا ل َْو َتكْ ُف ُر‬
Nə sizin qohumlarınız, nə də sizin övladlarınız sizə bir fayda verəcəkdir.← və sizin kafir olmanızı istəyərlər.

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾3﴿ ‫ير‬ َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َي ْو َم ا ْلق ِٰي َم ِۚة َي ْف ِص ُل َب ْي َنكُ ْم‬
Allah nə etdiklərinizi görəndir! ← (Allah), qiyamət günü sizi bir-birinizdən ayıracaqdır.

‫ا ِْذ َقالُوا ِل َق ْوم ِِه ْم‬ َ ۪‫يم َوالَّذ‬

‫ين َم َع ُه‬ َ ۪‫ي ا ِْب ٰره‬
ٓ ۪‫َق ْد َكا َن ْت لَكُ ْم ُا ْس َو ٌة َح َس َن ٌة ف‬
Bir zaman onlar öz qövmünə demişdilər: ← İbrahim və onun yanındakılar sizin üçün gözəl örnək oldu.

‫َك َف ْر َنا ِبكُ ْم‬ ‫الل‬ َ ‫ِا َّنا ُب َر ٰء ٓ ُ۬ؤا ِم ْنكُ ْم َوم َِّما َت ْع ُب ُد‬
ِ ّٰ‫ون م ِْن ُدونِ ه‬
Sizi inkar edirik. ← “Həqiqətən, biz, sizdən və Allahdan başqa ibadət etdikləriniz şeylərdən uzağıq.

ِ ّٰ‫َح ّٰتى ُت ْؤ ِم ُنوا ِب ه‬

‫الل َو ْح َد ُه‬ ‫َو َب َدا َب ْي َن َنا َو َب ْي َنكُ ُم ال َْع َد َاو ُة َوال َْب ْغ َضا ٓ ُء َا َب ًدا‬
...siz Allahın birliyinə iman gətirənə qədər!” ← Bizimlə sizin aranızda daima düşmənçilik və nifrət olacaqdır...

‫َك‬
َ ‫اَل َْس َت ْغف َِر َّن ل‬ ‫ل ۪بي ِه‬
َ ِ‫يم ا‬
َ ۪‫ا اَِّل َق ْولَ ا ِْب ٰره‬
“Mütləq sənin bağışlanmağını diləyəcəm. ← Ancaq İbrahim öz atasına (bunu) deməsi istisnadır:

‫َر َّب َنا َعل َْي َك َت َو َّك ْل َنا‬ ‫الل م ِْن َش ْي ٍ ۜء‬
ِ ّٰ‫َك م َِن ه‬
َ ‫ِك ل‬
ُ ‫َو َما ٓ َا ْمل‬
“Ey Rəbbimiz! Biz Sənə təvəkkül etdik, ← Yoxsa mən heç cür səni Allahdan qurtara bilmərəm!”

َ ۪‫َر َّب َنا اَل َت ْج َع ْل َنا ِف ْت َن ًة ِل َّلذ‬

‫ين َك َف ُروا‬ ﴾4﴿ ‫َو ِال َْي َك ال َْم ۪ص ُير‬ ‫َو ِال َْي َك َا َن ْب َنا‬
Ey Rəbbimiz! Bizi kafirlər üçün sınaq vasitəsi etmə!← Axır dönüş də Sənin hüzurunadır.← Sənə üz tutduq.

ُ ‫َر َّب َن ۚا ِا َّن َك َا ْن َت ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾5﴿ ‫يم‬
Ey Rəbbimiz! Həqiqətən, Sən yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibisən!” ← Və bizi bağışla.
‫َو ْاغف ِْر َل َنا‬
551 əl-Mumtəhinə surəsi Cüz 28

‫ال ِخ َ ۜر‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو َم ا‬
َ ّٰ‫ان َي ْر ُجوا ه‬
َ ‫ل َِم ْن َك‬ ‫ان لَكُ ْم ف۪ ِيه ْم ُا ْس َو ٌة َح َس َن ٌة‬
َ ‫َل َق ْد َك‬
Allaha və axirət gününə ümid bəsləyənlər üçün! ← And olsun ki, onlarda sizin üçün gözəl örnək vardır;

ُ ۪‫الل ُه َو ال َْغن ُِّي ال َْحم‬

﴾6﴿ ‫يد‬ َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ َّ‫َو َم ْن َي َت َول‬
həqiqətən Allah zəngindir, şükrə layiqdir! ← Kim üz döndərsə (bilsin ki),

‫ين َع َاد ْي ُت ْم ِم ْن ُه ْم َم َو َّد ًة‬

َ ۪‫الل َا ْن َي ْج َع َل َب ْي َنكُ ْم َو َب ْي َن الَّذ‬
ُ ّٰ‫َع َسى ه‬
Ola bilsin ki, Allah sizinlə, düşmənçilik etdiyiniz kimsələr arasında dostluq yaratsın.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾7﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ير‬
ٌ ۪‫الل َقد‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Axı Allah (hər şeyə) qadirdir.

‫ار ُك ْم‬
ِ ‫وك ْم م ِْن د َِي‬
ُ ‫ين َول َْم ُي ْخ ِر ُج‬
ِ ‫الد‬ ُ ‫ين ل َْم ُي َقا ِتل‬
ّ ۪ ‫ُوك ْم فِي‬ َ ۪‫َع ِن الَّذ‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫اَل َي ْن ٰهيكُ ُم ه‬
din yolunda sizinlə vuruşmayan və sizi yurdunuzdan çıxartmayan kimsələrə,← Allah sizə qadağan etməz;

َ ‫الل ُي ِح ُّب ال ُْم ْقسِ ۪ط‬

﴾8﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫وه ْم َو ُت ْقسِ طُ وٓا ِال َْي ِه ْم‬
ُ ‫َا ْن َت َب ُّر‬
Şübhəsiz ki, Allah ədalətli olanları sevər!← yaxşılıq etməyi və onlarla ədalətlə rəftar etməyi.

‫ار ُك ْم‬
ِ ‫وك ْم م ِْن د َِي‬
ُ ‫ين َو َا ْخ َر ُج‬ ّ ۪ ‫ُوك ْم فِي‬
ِ ‫الد‬ َ ۪‫َع ِن الَّذ‬
ُ ‫ين َقا َتل‬ ُ ّٰ‫ِا َّن َما َي ْن ٰهيكُ ُم ه‬
‫الل‬
sizinlə din yolunda vuruşan və sizi yurdunuzdan çıxardan kimsələrlə, ← Ancaq Allah sizə qadağan edər;

﴾9﴿‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم الظَّ ال ُِم‬
َ ‫َو َم ْن َي َت َول َُّه ْم َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫اجكُ ْم َا ْن َت َول َّْو ُه ْم‬
ِ ‫ى ا ِْخ َر‬
ٓ ٰ‫اه ُروا َعل‬
َ َ‫َوظ‬
Kim onlarla dostluq edərsə, onlar əsl zalımlardır! ← və sizi çıxartmağa kömək edənlərlə dostluq etmənizi.

ُ ‫َف ْام َت ِح ُن‬

‫وه َّن‬ ٍ ‫اج َر‬
‫ات‬ ُ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا َجا ٓ َء ُك ُم ال ُْم ْؤ ِم َن‬
ِ ‫ات ُم َه‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
dərhal onları imtahana çəkin. ← Ey iman gətirənlər! Mömin qadınlar mühacir kimi sizə gəldikləri zaman,

ٍ ‫وه َّن ُم ْؤ ِم َن‬

‫ات‬ ُ ‫َفا ِْن َعل ِْم ُت ُم‬ ‫۪يمان ِِه َّن‬
َ ‫لل َا ْعل َُم ِبا‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Əgər onların mömin olduqlarını bilsəniz, ← Allah onların imanını yaxşı bilir.

‫اَل ُه َّن ِحلٌّ ل َُه ْم‬ ‫ار‬

ۜ ِ ‫وه َّن ِالَى الْكُ َّف‬
ُ ‫َف اَل َت ْر ِج ُع‬
Nə onlar onlara (kafirlərə) halaldır, ← onda, onları kafirlərin yanına qaytarmayın.

ۜ‫وه ْم َما ٓ َا ْن َف ُقوا‬

ُ ‫َو ٰا ُت‬ َ ‫َو اَل ُه ْم َي ِح ُّل‬
‫ون ل َُه َّن‬
Onların xərclədiklərini (mehri) özlərinə verin. ← nə də onlar (kafirlər), onlara halaldır.

‫ور ُه َّن‬ ُ ‫ِا َذا ٓ ٰا َت ْي ُت ُم‬

َ ‫وه َّن ُا ُج‬ ُ ‫اح َعل َْيكُ ْم َا ْن َت ْنكِ ُح‬
‫وه َّن‬ َ ‫َو اَل ُج َن‬
onların mehrlərini özlərinə verdiyiniz təqdirdə.← Onlarla evlənməyinizdə sizə heç bir günah yoxdur;

‫َو ْسـَٔلُوا َما ٓ َا ْن َف ْق ُت ْم‬ ‫َو اَل ُت ْمسِ كُ وا ِبعِ َص ِم الْكَ َواف ِِر‬
Onlara sərf etdiyinizi (mehri) də istəyin.← Kafir qadınları öz kəbininiz altında saxlamayın.

ِ ّٰ‫ٰذلِكُ ْم ُحكْ ُم ه‬
ۜ‫الل‬ ۜ ‫َول َْي ْسـَٔلُوا َما ٓ َا ْن َف ُقوا‬
Allahın hökmü budur. ← Onlar da, sərf etdikləri (mehri sizdən) istəsinlər.

ٌ ‫يم َح ۪ك‬
﴾10﴿ ‫يم‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir!← O, sizin aranızda hökm verər.
‫َي ْحكُ ُم َب ْي َنكُ ْم‬
‫َف َعا َق ْب ُت ْم‬ ِ ‫اجكُ ْم ِالَى الْكُ َّف‬
‫ار‬ ِ ‫َوا ِْن َفا َتكُ ْم َش ْي ٌء م ِْن َا ْز َو‬
siz də qənimət əldə etsəniz, ← Əgər zövcələrinizdən biri sizi qoyub kafirlərə qoşulsa,

﴾11﴿‫ون‬ َ ‫ي َا ْن ُت ْم ِبه۪ ُم ْؤ ِم ُن‬

ٓ ۪‫الل الَّذ‬
َ ّٰ‫َوا َّت ُقوا ه‬ ۜ‫اج ُه ْم ِم ْث َل َما ٓ َا ْن َف ُقوا‬ َ ۪‫َف ٰا ُتوا الَّذ‬
ُ ‫ين َذ َه َب ْت َا ْز َو‬
O Allahdan qorxun ki, siz ona iman etmisiniz!← zövcələri getmiş kimsələrə, onların sərf etdikləri qədər verin.
Cüz 28 əs-Saff surəsi 552

ِ ّٰ‫اَل ُي ْش ِر ْك َن ِب ه‬
‫الل َش ْيـًٔا‬ ‫ى َا ْن‬ ُ ‫الن ِب ُّي ِا َذا َجا ٓ َءكَ ال ُْم ْؤ ِم َن‬
ٓ ٰ‫ات ُي َبا ِي ْع َن َك َعل‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Allaha heç nəyi şərik qoşmayacaqlar, ← Ey Peyğəmbər! Mömin qadınlar, sənə beyət etmək üçün yanına
o şərtlə gəlsələr ki;

‫َو اَل َي ْق ُتل َْن َا ْو اَل َد ُه َّن‬ ‫۪ين‬

َ ‫َو اَل َي ْس ِر ْق َن َو اَل َي ْزن‬
öz övladlarını da öldürməyəcəklər, ← oğurluq etməyəcəklər və zina etməyəcəklər,

ٍ ‫َو اَل َي ْع ۪صي َن َك ف۪ ي َم ْع ُر‬

‫وف‬ ‫۪ين ِب ُب ْه َتانٍ َي ْف َت ۪ري َن ُه َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه َّن َو َا ْر ُجل ِِه َّن‬
َ ‫َو اَل َي ْات‬
və yaxşı işdə sənə qarşı çıxmayacaqlar;← əlləri və ayaqları arasında uydurduqları bir böhtan gətirməyəcəklər,

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾12﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫اس َت ْغف ِْر ل َُه َّن ه‬
ْ ‫َف َبا ِي ْع ُه َّن َو‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhmlidir!← onların beyətini qəbul et və Allahdan onların bağışlanmasını dilə.

ُ ّٰ‫َغ ِض َب ه‬
‫الل َعل َْي ِه ْم‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا اَل َت َت َول َّْوا َق ْو ًما‬
Allah onları qəzəbinə düçar etmişdir,← Ey iman gətirənlər! Elə bir qövmlə dostluq etməyin ki,

﴾13﴿ ‫ور‬
ِ ‫اب ا ْل ُق ُب‬
ِ ‫ار م ِْن َا ْص َح‬
ُ ‫ِس الْكُ َّف‬
َ ‫َك َما َيئ‬ ‫ال ِخ َر ِة‬
ٰ ْ‫َق ْد َيئ ُِسوا م َِن ا‬
kafirlər qəbiristan əhlindən ümidlərini üzdükləri kimi! ← özləri də axirətdən ümidlərini üzmüşlər,

ِّ ‫الص‬
‫ف‬ َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬61﴿
əs-Saff (Səf) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 14 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ‫ض‬ ِۚ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫َس َّب َح للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Və O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir!← Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Allahı təsbih edir.

﴾2﴿ ‫ُون‬
َ ‫ُون َما اَل َت ْف َعل‬
َ ‫ل َِم َت ُقول‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Etmədiyiniz bir şeyi nə üçün deyirsiniz? ← Ey iman gətirənlər!

ِ ّٰ‫َك ُب َر َم ْق ًتا عِ ْن َد ه‬
َ ‫الل َا ْن َت ُقولُوا َما اَل َت ْف َعل‬
﴾3﴿ ‫ُون‬
Etmədiyiniz bir şeyi deməyiniz, Allah qatında böyük qəzəbə səbəb olar.

﴾4﴿ ‫وص‬
ٌ ‫ان َم ْر ُص‬ َ ‫ُي َقا ِتل‬
ٌ ‫ُون ف۪ ي َس ۪بيلِه۪ َصفًّا َك َا َّن ُه ْم ُب ْن َي‬ َ ۪‫الل ُي ِح ُّب الَّذ‬
‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Öz (Allah) yolunda möhkəm divar kimi səf çəkib döyüşərlər! ← Həqiqətən, Allah o kəsləri sevər ki,

‫َيا َق ْو ِم ل َِم ُت ْؤ ُذو َنن۪ي‬ ۪‫وسى ِل َق ْومِه‬

ٰ ‫َوا ِْذ َقالَ ُم‬
“Ey qövmüm! Niyə mənə əziyyət verirsiniz? ← Bir zaman Musa öz qövmünə demişdi:

‫َفل ََّما َز ُاغوٓا‬ ِ ّٰ‫ون َا ّن۪ي َر ُسولُ ه‬

‫الل ِال َْيكُ ْم‬ َ ‫َو َق ْد َت ْعل َُم‬
Onlar azğınlaşdığı zaman, ← Halbuki bilirsiniz ki, mən, Allahın sizə (göndərilmiş) peyğəmbəriyəm?”

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ُوب ُه ْم‬
َ ‫الل ُقل‬
ُ ّٰ‫اغ ه‬
َ ‫َا َز‬
Axı Allah fasiqlər qövmünü doğru yola yönəltməz! ← Allah da onların qəlblərini azğınlaşdırdı.
553 əs-Saff surəsi Cüz 28

ِ ّٰ‫يل ِا ّن۪ي َر ُسولُ ه‬

‫الل ِال َْيكُ ْم‬ َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
ٓ ‫َيا َبن‬ َ ۪‫َوا ِْذ َقالَ ع‬
‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم‬
“Ey İsrail oğulları! Həqiqətən, mən Allahın sizə elçisiyəm; ← Bir vaxt Məryəm oğlu İsa demişdi:

ْ ‫َو ُم َب ِّش ًرا ِب َر ُسولٍ َي ْات۪ي م ِْن َب ْعدِ ي‬

‫اس ُم ُه َا ْح َم ُد‬ ‫الت ْو ٰري ِة‬
َّ ‫ُم َص ِّد ًقا ل َِما َب ْي َن َي َد َّي م َِن‬
və məndən sonra gələcək Əhməd adlı bir peyğəmbərlə ← özümdən əvvəlki Tövratı təsdiq edən,
müjdə verən olaraq!”

ٌ ‫َقالُوا ٰهذَ ا سِ ْح ٌر ُم ۪ب‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ِ ‫َفل ََّما َجا ٓ َء ُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬
onlar: “Bu, açıq-aydın sehrdir!” - dedilər. ← Onlara açıq-aşkar möcüzələr gətirdiyi zaman,

‫ى ِالَى اْال ِْس اَل ِ ۜم‬

ٓ ‫َو ُه َو ُي ْد ٰع‬ ‫الل الْكَ ذِ َب‬
ِ ّٰ‫َو َم ْن َاظْ ل َُم م َِّم ِن ا ْف َت ٰرى َعلَى ه‬
Halbuki o, İslama dəvət olunur. ← Allaha qarşı yalan uydurandan daha zalım kimdir?!

‫الل ِب َا ْف َواهِ ِه ْم‬

ِ ّٰ‫ور ه‬
َ ‫ون ل ُِيطْ ف ُِؤا ُن‬
َ ‫يد‬
ُ ‫ُي ۪ر‬ ﴾7﴿ ‫ين‬َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Onlar, Allahın nurunu öz ağızları ilə söndürmək istəyirlər. ← Allah isə zalım qövmü doğru yola yönəltməz!

﴾8﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه الْكَ اف ُِر‬ ۪‫وره‬
ِ ‫الل ُمت ُِّم ُن‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
kafirlərin xoşuna gəlməsə belə. ← Allah isə, öz nurunu tamamlayacaqdır,

۪‫ين ُك ّلِه‬ ّ ۪ ‫ل ُِيظْ ِه َر ُه َعلَى‬

ِ ‫الد‬ ِ ۪‫ي َا ْر َس َل َر ُسول َُه ِبال ُْه ٰدى َود‬
‫ين ال َْح ِّق‬ ٓ ۪‫ُه َو الَّذ‬
onu (islamı) bütün dinlərdən üstün etmək üçün! ← Öz Peyğəmbərini hidayət və haqq dinlə göndərən Odur;

َ ‫ين ٰا َم ُنوا َه ْل َا ُد ُّلكُ ْم َعلٰ ى ت َِج‬

‫ار ٍة‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬ ﴾9﴿ ‫ون‬
َ ‫َول َْو َك ِر َه ال ُْم ْش ِر ُك‬
Ey iman gətirənlər! Sizə elə bir ticarəti göstərimmi ki, ← Müşriklərin xoşuna gəlməsə belə.

َ ‫ُت ْؤ ِم ُن‬
ِ ّٰ‫ون ِب ه‬
۪‫الل َو َر ُسولِه‬ ﴾10﴿ ‫۪يم‬
ٍ ‫اب َال‬
ٍ َ‫ُت ْن ۪جيكُ ْم م ِْن َعذ‬
Allaha və Onun Peyğəmbərinə iman gətirəsiniz,← sizi şiddətli əzabdan xilas etsin?!

﴾11﴿‫ون‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ‫الل ِب َا ْم َوالِكُ ْم َو َا ْن ُفسِ كُ ْم‬
ِ ّٰ‫يل ه‬ َ ‫َو ُت َجاهِ ُد‬
ِ ‫ون ف۪ ي َس ۪ب‬
Əgər bilsəniz, bu sizin üçün daha xeyirlidir! ← Allah yolunda malınızla və canınızla cihad edəsiniz!

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َو ُي ْد ِخلْكُ ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ‫وبكُ ْم‬
َ ‫َي ْغف ِْر لَكُ ْم ُذ ُن‬
və sizi, (ağacları) altından çaylar axan cənnətlərə daxil edər, ← O sizin günahlarınızı bağışlayar,

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾12﴿ ‫يم‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ات َع ْد ٍ ۜن‬
ِ ‫َو َم َساكِ َن طَ ِّي َب ًة ف۪ ي َج َّن‬
Böyük uğurdur budur! ← və Ədn cənnətlərindəki gözəl saraylara (daxil edər).

َ ‫َو َب ِّش ِر ال ُْم ْؤ ِمن‬

﴾13﴿ ‫۪ين‬ ِ ّٰ‫َن ْص ٌر م َِن ه‬
ٌ ‫الل َو َف ْت ٌح َق ۪ر‬
‫يب‬ ۜ‫َو ُا ْخ ٰرى ُت ِح ُّبو َن َها‬
Möminlərə müjdə ver! ← Allahdan kömək və yaxın qələbədir. ← Sevdiyiniz başqa bir şey də;

‫يسى ْاب ُن َم ْر َي َم ِلل َْح َو ِار ۪ ّي َن‬

َ ۪‫َك َما َقالَ ع‬ ِ ّٰ‫ار ه‬
‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوا ُكو ُنوٓا َا ْن َص‬
Necə ki, Məryəm oğlu İsa həvarilərə demişdi: ← Ey iman gətirənlər! Allahın köməkçiləri olun!

ِ ّٰ‫ار ه‬
‫الل‬ ُ ‫ون َن ْح ُن َا ْن َص‬
َ ‫َقالَ ال َْح َو ِار ُّي‬ ِ ّٰ‫ي ِالَى ه‬
ۜ‫الل‬ ٓ ‫َم ْن َا ْن َص ۪ار‬
Həvarilər demişdilər: “Allahın köməkçiləri bizik!” ← “Allah yolunda mənim köməkçilərim kimdir?”

‫َو َك َف َر ْت طَ ٓا ِئ َف ٌة‬ ٓ ‫َف ٰا َم َن ْت طَ ٓا ِئ َف ٌة م ِْن َبن‬

َ ۪‫۪ي ا ِْس َرآء‬
‫يل‬
bir tayfa isə kafir oldu. ← Nəhayət, İsrail oğullarından bir tayfa iman gətirdi,

َ ‫َف َا ْص َب ُحوا ظَ اهِ ۪ر‬

﴾14﴿ ‫ين‬ ‫ين ٰا َم ُنوا َعلٰ ى َع ُد ِّوهِ ْم‬
َ ۪‫َف َا َّي ْد َنا الَّذ‬
və onlar qalib gəldilər. ← Biz də iman gətirənləri düşmənlərinə qarşı qüvvətləndirdik,
Cüz 28 əl-Cumuə surəsi 554

‫ور ُة ال ُْج ُم َع ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬62﴿
əl-Cumuə (Cümə) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 11 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ‫وس ال َْع ۪ز ِيز ال َْح ۪ك‬
﴾1﴿ ‫يم‬ ِ ‫ال َْمل‬
ِ ‫ِك ا ْل ُق ُّد‬ ‫ض‬ ِ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ُي َس ِّب ُح للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
hökmran, müqəddəs, qüdrətli, hikmət sahibidir. ← Göylərdə və yerdə nə varsa, O Allahı təsbih edir ki,

۪‫َي ْتلُوا َعل َْي ِه ْم ٰا َياتِه‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َب َع َث فِي اْال ُّم ۪ ِّي َن َر ُسول ِم ْن ُه ْم‬
Onlara, Onun (Allahın) ayələrini oxuyar, ← Savadsızlara, öz içlərindən peyğəmbər göndərən Odur.

ٍۙ ‫َوا ِْن َكا ُنوا م ِْن َق ْب ُل لَف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾2﴿‫ين‬ ‫اب َوال ِْحكْ َم َة‬
َ ‫َو ُي َز ۪ ّك ِيه ْم َو ُي َع ّل ُِم ُه ُم الْكِ َت‬
əvvəllər açıq-aşkar zəlalət içində olsalar da. ← onları təmizləyər, onlara Kitabı və hikməti öyrədər,

ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾3﴿ ‫يم‬ ‫ين ِم ْن ُه ْم ل ََّما َيل َْح ُقوا ِب ِه ْم‬
َ ‫َو ٰا َخ ۪ر‬
O, yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! ← Onlardan savayı hələ onlara qoşulmamış başqalarına da.

ِ ‫الل ُذو ا ْل َف ْض ِل ال َْع ۪ظ‬

﴾4﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل ُي ْؤت۪ي ِه َم ْن َي َشا ٓ ُء‬
ِ ّٰ‫ِك َف ْض ُل ه‬
َ ‫ٰذل‬
Axı Allah böyük lütf sahibidir! ← Bu, Allahın istədiyinə verdiyi lütfüdür.

َ ‫الت ْو ٰري َة ُث َّم ل َْم َي ْحمِ ل‬

‫ُوها‬ َّ ‫ين ُح ِّملُوا‬
َ ۪‫َم َث ُل الَّذ‬
Tövrata əməl etməyə mükəlləf olduqdan sonra ona əməl etməyənlərin halı,

ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ين َكذَّ ُبوا ِب ٰا َي‬
َ ۪‫س َم َث ُل ا ْل َق ْو ِم الَّذ‬
َ ‫ِب ْئ‬ ۜ ‫ارا‬ ِ ‫َك َم َث ِل ال ِْح َم‬
ً ‫ار َي ْحمِ ُل َا ْس َف‬
Allahın ayələrini yalanlayanların misalı necə də pisdir! ← çoxlu kitab daşıyan eşşəyin halına bənzəyir.

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم الظَّ الِم‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬
Və Allah, zalım qövmü doğru yola yönəltməz!

‫اس‬ َّ ِ‫َا َّنكُ ْم َا ْول َِيا ٓ ُء للِ هّٰ ِ م ِْن ُدون‬

ِ ‫الن‬ َ ۪‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين َه ُادوٓا ا ِْن َز َع ْم ُت ْم‬
insanlardan fərqli olaraq, siz Allahın dostlarısınız; ← De: “Ey yəhudilər! Əgər iddia edirsinizsə ki,

َ ۪‫َف َت َم َّن ُوا ال َْم ْو َت ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾6﴿ ‫ين‬
Elə isə, əgər doğru deyirsinizsə, ölümü diləyin!

ٌ ۪‫الل َعل‬
َ ۪‫يم ِبالظَّ الِم‬
﴾7﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َو اَل َي َت َم َّن ْو َن ُه َا َب ًدا ِب َما َق َّد َم ْت َا ْيد۪ ِيه ْم‬
Axı Allah zalımları tanıyır! ← Onlar isə, öz əlləri ilə etdiklərinə görə heç vaxt onu diləməzlər.

‫َف ِا َّن ُه ُم اَلق۪ يكُ ْم‬ ‫ون ِم ْن ُه‬

َ ‫ُق ْل ا َِّن ال َْم ْو َت الَّذ۪ ي َتف ُِّر‬
sizi mütləq yaxalayacaqdır. ← De: “Şübhəsiz ki, özündən qaçdığınız ölüm,

﴾8﴿ ‫ُون‬
َ ‫َف ُي َن ِّب ُئكُ ْم ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬ ‫الش َه َاد ِة‬
َّ ‫ون ِالٰى َعال ِِم ال َْغ ْي ِب َو‬
َ ‫ُث َّم ُت َر ُّد‬
O da sizə, nələr etdiyinizi xəbər verəcəkdir! ← Sonra gizlini və aşkarı Bilənin hüzuruna qaytarılacaqsınız.
555 əl-Munafiqun surəsi Cüz 28

ِ ّٰ‫اس َع ْوا ِالٰى ذ ِْك ِر ه‬

‫الل‬ ْ ‫َف‬ ‫ِلصلٰ و ِة م ِْن َي ْو ِم ال ُْج ُم َع ِة‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ِا َذا ُنود َِي ل‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Allahı zikr etməyə tələsin,← Ey iman gətirənlər! Cümə günü namaza çağırıldığınız zaman,

﴾9﴿ ‫ون‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم َخ ْي ٌر لَكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ‫َو َذ ُروا ال َْب ْي َع‬
Əgər bilsəniz, bu sizin üçün nə qədər xeyirlidir!← və alış-verişi buraxın.

ِ ّٰ‫َو ْاب َت ُغوا م ِْن َف ْض ِل ه‬

‫الل‬ ِ ‫الصلٰ و ُة َفا ْن َتشِ ُروا فِي اْال َْر‬
‫ض‬ َّ ‫َف ِا َذا ُق ِض َي ِت‬
və Allahın lütfündən (ruzi) axtarın! ← Namaz qurtardıqdan sonra yer üzünə dağılın,

﴾10﴿ ‫ون‬
َ ‫۪يرا ل ََعلَّكُ ْم ُت ْفل ُِح‬
ً ‫الل َكث‬
َ ّٰ‫َو ْاذ ُك ُروا ه‬
Və Allahı çox zikr edin ki, bəlkə siz nicat tapasınız!

ۜ‫ا ْن َف ُّضوٓا ِال َْي َها َو َت َر ُكوكَ َقآئ ًِما‬ َ ‫َو ِا َذا َر َا ْوا ت َِج‬
‫ار ًة َا ْو ل َْه ًوا‬
ona tərəf cumdular və səni ayaqda qoydular.← Onlar bir alış-veriş, yaxud bir əyləncə gördükləri zaman,

َ ۪‫الر ِازق‬
﴾11﴿ ‫ين‬ َّ ‫الل َخ ْي ُر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ار ِ ۜة‬ ِ ّٰ‫ُق ْل َما عِ ْن َد ه‬
َ ‫الل َخ ْي ٌر م َِن الل َّْه ِو َوم َِن ال ّت َِج‬
Allah, ruzi verənlərin ən xeyirlisidir!” ← De: “Allah qatındakı, əyləncədən və ticarətdən daha xeyirlidir.

َ ‫ور ُة ال ُْم َنا ِف ُق‬

‫ون‬ َ ‫﴾ ُس‬63﴿
əl-Munafiqun (Münafiqlər) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 11 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
ِۢ ّٰ‫َن ْش َه ُد ِا َّن َك ل ََر ُسولُ ه‬
‫الل‬ َ ‫ِا َذا َجا ٓ َءكَ ال ُْم َنا ِف ُق‬
‫ون َقالُوا‬
“Şəhadət veririk ki, sən, həqiqətən, Allahın Peyğəmbərisən! ← Münafiqlər sənə gəldikləri zaman dedilər:

﴾1﴿ ‫ون‬ َ ۪‫الل َي ْش َه ُد ا َِّن ال ُْم َنافِق‬

َ ‫ين لَكَ اذ ُِب‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫الل َي ْعل َُم ِا َّن َك ل ََر ُسول ُُه‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Allah, münafiqlərin həqiqətən yalançı olduqlarına da şahiddir.← Və Allah bilir ki, sən Onun Peyğəmbərisən.

ِ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ ِ ‫َف َص ُّدوا َع ْن َس ۪ب‬ ‫ِا َّت َخذُ وٓا َا ْي َما َن ُه ْم ُج َّن ًة‬
(insanları) Allah yolundan döndərdilər. ← Onlar, andlarını özlərində sipər edib,

‫ِك ِب َا َّن ُه ْم ٰا َم ُنوا ُث َّم َك َف ُروا‬

َ ‫ٰذل‬ َ ‫ِا َّن ُه ْم َسا ٓ َء َما َكا ُنوا َي ْع َمل‬
﴾2﴿ ‫ُون‬
Bu ona görədir ki, onlar iman etdilər, sonra kafir oldular.← Həqiqətən, onların gördükləri işlər necə də pisdir!

﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫َف ُه ْم اَل َي ْف َق ُه‬ ‫َفطُ ِب َع َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم‬
Beləcə onlar anlamırlar. ← Buna görə də onların ürəklərinə möhür vuruldu.

‫َوا ِْن َي ُقولُوا َت ْس َم ْع ِل َق ْول ِِه ْم‬ ‫َو ِا َذا َر َا ْي َت ُه ْم ُت ْع ِج ُب َك َا ْج َس ُام ُه ْم‬
danışdıqlarında, onların sözünə qulaq asırsan. ← Onları gördüyün vaxt, onların cüssələri sənin xoşuna gəlir,

‫ون ُك َّل َص ْي َح ٍة َعل َْي ِه ْم‬

َ ‫َي ْح َس ُب‬ ‫َك َا َّن ُه ْم ُخ ُش ٌب ُم َس َّن َد ٌة‬
Onlar hər bir qışqırığın öz əleyhlərinə olduğunu zənn edirlər. ← Onlar, sanki söykədilmiş dirəklərdir.

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ُ‫الل َا ّٰنى ُي ْؤ َفك‬
ُۘ ّٰ‫َقا َتل َُه ُم ه‬ ‫احذَ ْر ُه ْم‬
ْ ‫ُه ُم ال َْع ُد ُّو َف‬
Allah onları öldürsün. Necə də döndərilirlər! ← Onlar düşməndirlər. Ona görə də, onlardan çəkin!
Cüz 28 əl-Munafiqun surəsi 556

ِ ّٰ‫َي ْس َت ْغف ِْر لَكُ ْم َر ُسولُ ه‬

‫الل‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
‫يل ل َُه ْم َت َعال َْوا‬
Allahın Peyğəmbəri sizin bağışlanmağınızı diləsin!”, ← Onlara deyiləndə ki: “Gəlin!

﴾5﴿ ‫ون‬
َ ‫ون َو ُه ْم ُم ْس َتكْ ِب ُر‬
َ ‫َو َر َا ْي َت ُه ْم َي ُص ُّد‬ ‫ل ََّو ْوا ُر ُؤ َس ُه ْم‬
və onların təkəbbürlü bir halda üz çevirdiklərini görərsən. ← başlarını bulayarlar,

‫َا ْم ل َْم َت ْس َت ْغف ِْر ل َُه ْم‬ ‫َس َوا ٓ ٌء َعل َْي ِه ْم َا ْس َت ْغ َف ْر َت ل َُه ْم‬
yaxud onların bağışlanmasını diləmədin. ← Onlar üçün eynidir; Onların bağışlanmasını dilədin,

َ ۪‫الل اَل َي ْهدِ ي ا ْل َق ْو َم ا ْل َفاسِ ق‬

﴾6﴿ ‫ين‬ َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل ل َُه ْم‬
ُ ّٰ‫ل َْن َي ْغف َِر ه‬
Şübhəsiz ki, Allah fasiq qövmü doğru yola yönəltməz! ← Allah onları bağışlamayacaqdır.

ِ ّٰ‫اَل ُت ْن ِف ُقوا َعلٰ ى َم ْن عِ ْن َد َر ُسولِ ه‬

ۜ ‫الل َح ّٰتى َي ْن َف ُّضوا‬ ‫ُون‬ َ ۪‫ُه ُم الَّذ‬
َ ‫ين َي ُقول‬
“Allahın Peyğəmbəri yanında olan kimsələrə bir şey verməyin ki, dağılsınlar!”← Onlar o kəslərdir ki, deyirlər:

﴾7﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َولٰكِ َّن ال ُْم َنافِق‬

َ ‫ين اَل َي ْف َق ُه‬ ‫ض‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َوللِ هّٰ ِ َخ َزآئ ُِن‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
lakin münafiqlər anlamazlar. ← Halbuki göylərin və yerin xəzinələri Allaha məxsusdur,

َ ْ‫ل َُي ْخ ِر َج َّن اْال ََع ُّز ِم ْن َها ا‬

َّ‫الذَل‬ ‫ُون َلئ ِْن َر َج ْع َنا ٓ ِالَى ال َْمد۪ ي َن ِة‬
َ ‫َي ُقول‬
ən güclülər ən zəifləri, mütləq, oradan çıxardacaqlar!” ← Onlar deyirlər: “Əgər biz Mədinəyə qayıtsaq,

﴾8﴿‫ون‬ َ ۪‫َولٰكِ َّن ال ُْم َنافِق‬

َ ‫ين اَل َي ْعل َُم‬ َ ‫َوللِ هّٰ ِ الْعِ َّز ُة َول َِر ُسولِه۪ َو ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬
Lakin münafiqlər bilməzlər!← Şan Allaha, Onun Peyğəmbərinə və möminlərə məxsusdur.

ِ ّٰ‫ل ُتل ِْهكُ ْم َا ْم َوالُكُ ْم َو اَل ٓ َا ْو اَل ُد ُك ْم َع ْن ذ ِْك ِر ه‬

ۚ‫الل‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬
Nə mallarınız, nə də övladlarınız sizi Allahın zikrindən yayındırmasın! ← Ey iman gətirənlər!

َ ‫ِك ُه ُم ال َْخاسِ ُر‬

﴾9﴿ ‫ون‬ َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك‬
َ ‫َو َم ْن َي ْف َع ْل ٰذل‬
onlar əsl ziyana uğrayanlardır. ← Kim bunu etsə,

َ‫م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي َا َح َد ُك ُم ال َْم ْو ُت َف َي ُقول‬ ُ ‫َو َا ْن ِف ُقوا م َِّما َر َز ْق َن‬
‫اك ْم‬
birinizin ölümü çatıb (belə) deməmişdən əvvəl:← Sizə verdiyimiz ruzidən (Allah yolunda) xərcləyin;

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾10﴿‫ين‬ َّ ‫َف َا َّص َّد َق َو َا ُك ْن م َِن‬ ‫يب‬ ٓ ‫۪ي ِال‬
ٍۙ ‫ٰى َا َج ٍل َق ۪ر‬ ٓ ‫َر ِّب ل َْو اَل ٓ َا َّخ ْر َتن‬
sədəqə verərdim və salehlərdən olardım!”←“Ey Rəbbim! Mənə yaxın bir zamana qədər möhlət versəydin,

﴾11﴿ ‫ُون‬
َ ‫ير ِب َما َت ْع َمل‬
ٌ ‫الل َخ ۪ب‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ُ ّٰ‫َول َْن ُي َؤ ِّخ َر ه‬
ۜ‫الل َن ْف ًسا ِا َذا َجا ٓ َء َا َجل َُها‬
Və Allah, sizin nə etdiklərinizdən xəbərdardır! ← Axı Allah, əcəli çatdığı zaman heç kəsə möhlət verməz.
557 ət-Təğabun surəsi Cüz 28

‫الت َغ ُاب ِن‬

َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬64﴿
ət-Təğabun (Qarşılıqlı aldanma) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 18 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
‫ْك‬
ُ ‫ل َُه ال ُْمل‬ ‫ض‬ ِۚ ‫ات َو َما فِي اْال َْر‬ َّ ‫ُي َس ِّب ُح للِ هّٰ ِ َما فِي‬
ِ ‫الس ٰم َو‬
Hökmranlıq Onundur. ← Göylərdə və yerdə nə varsa, (hamısı) Allahı təsbih edir.

ٌ ۪‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾1﴿ ‫ير‬
Və O, hər şeyə qadirdir! ← Həmd də Ona məxsusdur.
‫َول َُه ال َْح ْم ُد‬

ٌ ‫ُون َب ۪ص‬
﴾2﴿ ‫ير‬ ُ ّٰ‫َو ِم ْنكُ ْم ُم ْؤم ٌِۜن َو ه‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َخ َل َقكُ ْم َفمِ ْنكُ ْم َكاف ٌِر‬
sizdən mömin olan da var. Allah isə nə etdiklərinizi görür! ← Sizi yaradan Odur. Sizdən kafir olan da var,

‫َو َص َّو َر ُك ْم َف َا ْح َس َن ُص َو َر ُك ْم‬ ‫ض ِبال َْح ِّق‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

َ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َخل ََق‬
sizə surət verdi, surətlərinizi də gözəl yaratdı. ← O, göyləri və yeri haqq olaraq yaratdı,

‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬

ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫َي ْعل َُم َما فِي‬ ﴾3﴿ ‫َو ِال َْي ِه ال َْم ۪ص ُير‬
O, göylərdə və yerdə olanları bilir, ← Axır dönüş də Onun hüzurunadır!

﴾4﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫الل َعل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ون َو َما ُت ْع ِل ُن‬
‫ون‬ َ ‫َو َي ْعل َُم َما ُتسِ ُّر‬
Allah, ürəklərin içindəkini də biləndir! ← sizin gizlində etdiklərinizi və aşkar etdiklərinizi də bilir.

َ ۪‫َال َْم َي ْاتِكُ ْم َن َب ُؤا الَّذ‬

‫ين َك َف ُروا م ِْن َق ْب ُل‬
Daha əvvəl kafir olan kimsələrin xəbəri sizə gəlmədimi?

﴾5﴿ ‫۪يم‬
ٌ ‫اب َال‬
ٌ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫َفذَ ا ُقوا َو َبالَ َا ْم ِرهِ ْم‬
Onlar üçün şiddətli bir əzab da vardır!← Onlar öz əməllərinin cəzasını daddılar.

‫َف َقالُوٓا َا َب َش ٌر َي ْه ُدو َن َن ۘا‬ ِ ‫۪يه ْم ُر ُسل ُُه ْم ِبال َْب ِّي َن‬
‫ات‬ ِ ‫ِك ِب َا َّن ُه َكا َن ْت َت ْات‬
َ ‫ٰذل‬
onlar isə dedilər:“Bir insanmı bizi doğu yola salacaq?” ← Bu ona görədir ki, peyğəmbərləri onlara açıq-aşkar
möcüzələr gətirirdilər,

ٌ ۪‫الل َغن ٌِّي َحم‬

﴾6﴿ ‫يد‬ ُ ّٰ‫الل َو ه‬
ُ ّٰ‫اس َت ْغ َنى ه‬
ْ ‫َو‬ ‫َفكَ َف ُروا َو َت َول َّْوا‬
Allahın ehtiyacı da yoxdur. Axı Allah zəngindir, şükrə layiqdir! ← Onlar inkar etdilər və üz döndərdilər.

‫ُق ْل َبلٰ ى َو َر ۪ ّبي‬ َ ۪‫َز َع َم الَّذ‬

ۜ ‫ين َك َف ُروٓا َا ْن ل َْن ُي ْب َع ُثوا‬
De: “Bəli, Rəbbimə and olsun ki, ← Kafir olanlar əsla dirildilməyəcəklərini iddia etdilər.

ِ ‫ِك َعلَى ا‬
ٌ ‫لل َي ۪س‬
﴾7﴿‫ير‬ َ ‫َو ٰذل‬ ‫َل ُت ْب َع ُث َّن ُث َّم َل ُت َن َّب ُ۬ؤ َّن ِب َما َعمِ ْل ُت ْم‬
Bu, Allah üçün asandır!← mütləq dirildiləcəksiniz. Sonra etdikləriniz əlbəttə sizə xəbər veriləcəkdir.

﴾8﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ُون َخ ۪ب‬
َ ‫الل ِب َما َت ْع َمل‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ٓ ۪‫ور الَّذ‬
ۜ‫ي َا ْن َز ْل َنا‬ ِ ّٰ‫َف ٰا ِم ُنوا ِب ه‬
ِ ‫الل َو َر ُسولِه۪ َوال ُّن‬
Allah, etdiklərinizdən xəbərdardır!← Elə isə, Allaha, Peyğəmbərinə və nazil etdiyimiz nura iman gətirin!

‫الت َغ ُاب ِ ۜن‬

َّ ‫ِك َي ْو ُم‬
َ ‫ٰذل‬ ‫َي ْو َم َي ْج َم ُعكُ ْم ل َِي ْو ِم ال َْج ْم ِع‬
O, qarşılıqlı aldanma günüdür! ← Toplanma günü üçün sizi bir yerə yığacağı gün;

۪‫ُيكَ ّف ِْر َع ْن ُه َس ِّيـَٔاتِه‬ ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْؤم ِْن ِب ه‬

‫الل َو َي ْع َم ْل َصال ًِحا‬
(Allah) onun günahlarının üstünü örtər, ← Kim Allaha iman gətirib yaxşı əməllər etsə,

ُ ‫ِك ا ْل َف ْو ُز ال َْع ۪ظ‬

﴾9﴿‫يم‬ َ ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًداۜ ٰذل‬
َ ۪‫َخالِد‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َو ُي ْد ِخل ُْه َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
orada əbədi qalacaqlar. Böyük uğur budur! ← və onu, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edər ki,
Cüz 28 ət-Təğabun surəsi 558

‫ار‬
ِ ‫الن‬ ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َّ ‫اب‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ٓ ‫ين َك َف ُروا َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا‬
َ ۪‫َوالَّذ‬
onlar cəhənnəm əhlidirlər. ← Kafir olub ayələrimizi yalan sayanlara gəldikdə,

﴾10﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫َخالِد‬
(Ora) necə də pis dönüş yeridir! ← Orada əbədi qalacaqlar.

ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْؤم ِْن ِب ه‬

‫الل‬ ِ ّٰ‫اب م ِْن ُم ۪ص َيب ٍة ا اَِّل ِبا ِْذنِ ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َما ٓ َا َص‬
Kim Allaha iman gətirsə, ← Allahın izni olmadan heç bir müsibət üz verməz.

ٌ ۪‫الل ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َعل‬

﴾11﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫َي ْهدِ َقل َْب ُه‬
Axı Allah hər şeyi biləndir! ← (Allah) onun qəlbini haqqa doğru yönəldər.

‫َفا ِْن َت َول َّْي ُت ْم‬ َّ ‫الل َو َا ۪ط ُيعوا‬

َ‫الر ُسول‬ َ ّٰ‫َو َا ۪ط ُيعوا ه‬
Əgər üz döndərsəniz, ← Allaha itaət edin, Peyğəmbərə itaət edin!

ُ ‫َف ِا َّن َما َعلٰ ى َر ُسو ِل َنا ال َْب اَل ُغ ال ُْم ۪ب‬
﴾12﴿ ‫ين‬
Peyğəmbərimizin öhdəsinə düşən sadəcə açıq-aşkar təbliğdir!

َ ‫الل َفل َْي َت َو َّك ِل ال ُْم ْؤ ِم ُن‬

﴾13﴿ ‫ون‬ ِ ّٰ‫َو َعلَى ه‬ ‫لل اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو‬
ُ ّٰ‫َا ه‬
Möminlər də Allaha təvəkkül etsinlər! ← Allah! Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.

‫اجكُ ْم َو َا ْو اَلد ُِك ْم َع ُد ًّوا لَكُ ْم‬

ِ ‫ا َِّن م ِْن َا ْز َو‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوٓا‬
Şübhəsiz ki, zövcələrinizdən və övladlarınızdan sizə düşmən olanlar vardır. ← Ey iman gətirənlər!

‫َوا ِْن َت ْع ُفوا َو َت ْص َف ُحوا‬ ‫وه ْم‬

ُ ‫احذَ ُر‬
ْ ‫َف‬
Əgər əfv etsəniz, xoş görsəniz, ← Buna görə də, onlardan çəkinin!

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾14﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫َو َت ْغف ُِروا‬
Çünki Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← və bağışlasanız (daha yaxşı olar).

ٌ ‫الل عِ ْن َد ُه َا ْج ٌر َع ۪ظ‬
﴾15﴿ ‫يم‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ِا َّن َما ٓ َا ْم َوالُكُ ْم َو َا ْو اَل ُد ُك ْم ِف ْت َن ٌة‬
Böyük mükafat isə Allah qatındadır! ← Mallarınız və övladlarınız ancaq bir imtahandır.

‫ل ْن ُفسِ كُ ْم‬
َ ِ‫َو َا ْن ِف ُقوا َخ ْي ًرا ا‬ ‫اس َم ُعوا َو َا ۪ط ُيعوا‬
ْ ‫َو‬ ‫اس َتطَ ْع ُت ْم‬
ْ ‫الل َما‬
َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬
və sizin öz xeyriniz üçün xərcləyin. ← qulaq asın və itaət edin, ← Allahdan bacardığınız qədər qorxun,

﴾16﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال ُْم ْفل ُِح‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۪‫وق ُش َّح َن ْفسِ ه‬
َ ‫َو َم ْن ُي‬
onlar əsl nicat tapanlardır! ← Kim nəfsinin tamahından qorunarsa,

‫ُي َضاعِ ْف ُه لَكُ ْم‬ ‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬

َ ّٰ‫ا ِْن ُت ْق ِر ُضوا ه‬
(Allah) sizin üçün onu qat-qat artırar, ← Əgər Allaha gözəl bir borc versəniz,

ُ ‫الش َه َاد ِة ال َْع ۪ز ُيز ال َْح ۪ك‬

﴾18﴿‫يم‬ َّ ‫َعال ُِم ال َْغ ْي ِب َو‬ ٌ ۪‫ور َحل‬
﴾17﴿‫يم‬ ٌ ُ‫الل َشك‬
ُ ّٰ‫َو َي ْغف ِْر لَكُ ْم َو ه‬
Gizlini və aşkarı biləndir, qüdrətlidir, hikmət sahibidir!←və sizi bağışlayar. Axı Allah qədirbiləndir, həlimdir!
559 ət-Talaq surəsi Cüz 28

‫ور ُة الطَّ اَل ِق‬

َ ‫﴾ ُس‬65﴿
ət-Talaq (Boşanma) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 12 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
‫وه َّن لِعِ َّدت ِِه َّن‬
ُ ‫َفطَ ِّل ُق‬ ‫الن ِب ُّي ِا َذا طَ ل َّْق ُت ُم ال ّن َِسا ٓ َء‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
onları, gözləmə müddətlərində boşayın. ← Ey Peyğəmbər! Qadınları boşadığınız zaman,

‫وه َّن م ِْن ُب ُيوت ِِه َّن‬

ُ ‫اَل ُت ْخ ِر ُج‬ َ ّٰ‫َو َا ْح ُصوا الْعِ َّد َۚة َوا َّت ُقوا ه‬
‫الل َر َّبكُ ْم‬
Onları evlərindən çıxartmayın.← Gözləmə müddətini sayın və Rəbbiniz olan Allahdan qorxun.

ِ ّٰ‫ود ه‬
ۜ‫الل‬ َ ‫َو ِتل‬
ُ ‫ْك ُح ُد‬ ‫اح َش ٍة ُم َب ِّي َن ٍ ۜة‬
ِ ‫۪ين ِب َف‬
َ ‫َو اَل َي ْخ ُر ْج َن ا َّ آِل َا ْن َي ْات‬
Bu, Allahın hüdudlarıdır.← Onlar da çıxmasınlar. Ancaq, açıq-aşkar pis bir iş etmələri müstəsnadır.

‫َف َق ْد ظَ ل ََم َن ْف َس ُه‬ ِ ّٰ‫ود ه‬

‫الل‬ َ ‫َو َم ْن َي َت َع َّد ُح ُد‬
özünə zülm etmiş olar.← Allahın hüdudlarını aşan kimsə,

َ ‫الل ُي ْحدِ ُث َب ْع َد ٰذل‬

﴾1﴿ ‫ِك َا ْم ًرا‬ َ ّٰ‫ه‬ ‫اَل َت ْد ۪ري ل ََع َّل‬
Allah bundan sonra bir iş ortaya çıxarar. ← Sən bilmirsən, ola bilsin ki,

ٍ ‫وه َّن ِب َم ْع ُر‬

‫وف‬ ُ ‫ار ُق‬ ٍ ‫وه َّن ِب َم ْع ُر‬
ِ ‫وف َا ْو َف‬ ُ ُ‫َف َا ْمسِ ك‬ ‫َف ِا َذا َبل َْغ َن َا َجل َُه َّن‬
onları yaxşılıqla saxlayın yaxud yaxşılıqla yola salın.← Gözləmə müddətlərini başa vurduqları zaman,

ۜ ِ ّٰ‫الش َه َاد َة للِ ه‬ ُ ۪‫َو َاق‬

َّ ‫يموا‬ ‫َو َا ْش ِه ُدوا َذ َو ْي َع ْدلٍ ِم ْنكُ ْم‬
və Allah üçün şahidlik edin! ← Özünüzdən də iki ədalətli şahid tutun,

﴾2﴿‫الل َي ْج َع ْل ل َُه َم ْخ َر ًج ۙا‬

َ ّٰ‫َو َم ْن َي َّت ِق ه‬ ‫ال ِخ ِ ۜر‬ ِ ّٰ‫ان ُي ْؤم ُِن ِب ه‬
ٰ ْ‫الل َوال َْي ْو ِم ا‬ َ ‫وع ُظ ِبه۪ َم ْن َك‬
َ ‫ٰذلِكُ ْم ُي‬
Kim Allahdan qorxsa, ona bir çıxış yolu verər,← Bununla Allaha və axirət gününə iman edənlərə öyüd verilir.

ِ ّٰ‫َو َم ْن َي َت َو َّك ْل َعلَى ه‬

‫الل َف ُه َو َح ْس ُب ُه‬ ‫َو َي ْر ُز ْق ُه م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْح َتسِ ُب‬
Kim Allaha təvəkkül edərsə, O, (Allah) ona kifayət edər.← və ona, gözləmədiyi bir yerdən ruzi verər.

﴾3﴿ ‫الل لِكُ ِّل َش ْي ٍء َق ْد ًرا‬

ُ ّٰ‫َق ْد َج َع َل ه‬ ۜ ۪‫الل َبال ُِغ َا ْم ِره‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬
Allah hər şey üçün bir ölçü təyin etmişdir.← Həqiqətən, Allah Öz əmrini yerinə yetirəndir.

‫َفعِ َّد ُت ُه َّن َثلٰ َث ُة َا ْش ُه ٍۙر‬ ِ ‫َوا ّٰلٓـ۪ٔي َيئ ِْس َن م َِن ال َْم ۪ح‬
‫يض م ِْن ن َِسآئِكُ ْم اِنِ ْار َت ْب ُت ْم‬
(bilin ki), onların gözləmə müddəti üç aydır.← Heyzdən kəsilmiş qadınlarınızdan şübhələnsəniz,

ِ‫َو ُا ۬و اَل ُت اْال َْح َمال‬ ‫َوا ّٰلٓـ۪ٔي ل َْم َي ِح ْض َن‬

Hamilə qadınlara gəldikdə isə, ← Hələ heyz görməmiş olanlarınki də (belədir).

﴾4﴿‫الل َي ْج َع ْل ل َُه م ِْن َا ْم ِره۪ ُي ْس ًرا‬

َ ّٰ‫َو َم ْن َي َّت ِق ه‬ ‫َا َجل ُُه َّن َا ْن َي َض ْع َن َح ْمل َُه َّن‬
Kim Allahdan qorxsa, onun işini asan edər. ← onların müddəti, yüklərini qoyana (doğana) qədərdir.

۪‫الل ُيكَ ّف ِْر َع ْن ُه َس ِّيـَٔاتِه‬

َ ّٰ‫َو َم ْن َي َّت ِق ه‬ ِ ّٰ‫ِك َا ْم ُر ه‬
‫الل َا ْن َزل َُه ِال َْيكُ ْم‬ َ ‫ٰذل‬
Kim Allahdan qorxsa, (Allah) onun günahlarının üstünü örtər, ← Bu, Allahın sizə nazil etdiyi əmridir.

﴾5﴿ ‫َو ُي ْعظِ ْم ل َُه َا ْج ًرا‬

və onun mükafatını artırar.
Cüz 28 ət-Talaq surəsi 560

‫وه َّن‬
ُ ‫َو اَل ُت َضا ٓ ُّر‬ ‫وه َّن م ِْن َح ْي ُث َسكَ ْن ُت ْم م ِْن ُو ْجدِ ُك ْم‬
ُ ‫َا ْسكِ ُن‬
və onlara zərər verməyin...← İmkanınız çatdığı qədər onları, yaşadığınız yerdə sakin edin,

‫َوا ِْن ُك َّن ُا ۬و اَل ِت َح ْم ٍل‬ ‫ِل ُت َض ِّي ُقوا َعل َْي ِه َّن‬
Əgər onlar hamilədirlərsə, ← ...onları sıxışdırmaq məqsədilə.

‫ور ُه َّن‬
َ ‫وه َّن ُا ُج‬
ُ ‫َفا ِْن َا ْر َض ْع َن لَكُ ْم َف ٰا ُت‬ ‫َف َا ْن ِف ُقوا َعل َْي ِه َّن َح ّٰتى َي َض ْع َن َح ْمل َُه َّن‬
Sizin üçün uşaq əmizdirirlərsə, onların haqqını verin.← hamiləlikləri bitənə qədər onlar üçün xərcləyin.

﴾6﴿ ‫اس ْر ُت ْم َف َس ُت ْر ِض ُع ل َُه ُا ْخ ٰر ۜى‬

َ ‫َوا ِْن َت َع‬ ٍۚ ‫َو ْا َتمِ ُروا َب ْي َنكُ ْم ِب َم ْع ُر‬
‫وف‬
Əgər çətinliyə düşsəniz, onu başqa bir qadın əmizdirə bilər.← Öz aranızda yaxşılıqla razılığa gəlin.

ُ ّٰ‫َو َم ْن ُقدِ َر َعل َْي ِه ِر ْز ُق ُه َفل ُْي ْنف ِْق م َِّما ٓ ٰا ٰت ُيه ه‬
‫الل‬ ۜ ۪‫ل ُِي ْنف ِْق ُذو َس َع ٍة م ِْن َس َعتِه‬
İmkanı az olan isə Allahın ona verdiyindən versin. ← Varlı olan öz varından xərcləsin.

﴾7﴿ ۟‫الل َب ْع َد ُع ْس ٍر ُي ْس ًرا‬

ُ ّٰ‫َس َي ْج َع ُل ه‬ ۜ‫الل َن ْف ًسا ا اَِّل َما ٓ ٰا ٰت َيها‬
ُ ّٰ‫ِف ه‬
ُ ‫ل ُيكَ ّل‬
Allah hər çətinlikdən sonra asanlıq verər. ← Allah hər kəsi, ancaq ona verdiyindən məsul tutar.

۪‫َو َك َا ِّي ْن م ِْن َق ْر َي ٍة َع َت ْت َع ْن َا ْم ِر َر ِّب َها َو ُر ُسلِه‬

Neçə-neçə məmləkət, öz Rəbbinin və Onun peyğəmbərinin əmrindən çıxdı.

﴾8﴿ ‫اها َعذَ ًابا ُنكْ ًرا‬

َ ‫َو َعذَّ ْب َن‬ ً ۪‫اها ِح َس ًابا َشد‬
‫يدا‬ َ ‫اس ْب َن‬
َ ‫َف َح‬
və oranı dəhşətli bir əzaba düçar etdik. ← Biz də onları şiddətli bir şəkildə hesaba çəkdik,

﴾9﴿ ‫ان َعاق َِب ُة َا ْم ِر َها ُخ ْس ًرا‬

َ ‫َو َك‬ ‫َفذَ ا َق ْت َو َبالَ َا ْم ِر َها‬
və işlərinin axırı ziyana düşmək oldu. ← Beləcə onlar, öz əməllərinin cəzasını daddılar,

َ ۪‫اب َالَّذ‬
ۚ‫ين ٰا َم ُنوا‬ ِۚ ‫الل َْب‬
َ ْ‫الل َيا ٓ ُا ۬ولِي ا‬
َ ّٰ‫َفا َّت ُقوا ه‬ ً ۪‫الل ل َُه ْم َعذَ ًابا َشد‬
‫يدا‬ ُ ّٰ‫َا َع َّد ه‬
Ey iman gətirmiş ağıl sahibləri, Allahdan qorxun! ← Allah onlar üçün şiddətli bir əzab hazırladı.

ٍ ‫الل ُم َب ِّي َن‬

‫ات‬ ِ ّٰ‫ات ه‬
ِ ‫ول َي ْتلُوا َعل َْيكُ ْم ٰا َي‬
ً‫َر ُس ا‬ ﴾10﴿‫الل ِال َْيكُ ْم ذ ِْك ًر ۙا‬
ُ ّٰ‫َق ْد َا ْن َزلَ ه‬
(və) Allahın açıq-aşkar ayələrini sizə oxuyan peyğəmbər (göndərdi ki), ← Allah sizə Zikr (Quran) nazil etmiş,

‫ور‬ ‫ات ِال‬

ۜ ِ ‫َى ال ُّن‬iman ُّ ‫ات م َِن‬
ِ ‫الظل َُم‬ ِ ‫الصال َِح‬
َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ل ُِي ْخ ِر َج الَّذ‬
gətirib yaxşı işlər görənləri qaranlıqlardan nura çıxartsın

ِ ّٰ‫َو َم ْن ُي ْؤم ِْن ِب ه‬

‫الل َو َي ْع َم ْل َصال ًِحا‬
Kim Allaha iman gətirib yaxşı iş görsə,

ُ ّٰ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًداۜ َق ْد َا ْح َس َن ه‬

﴾11﴿‫الل ل َُه رِ ْز ًقا‬ َ ۪‫َخالِد‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫ُي ْد ِخل ُْه َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
Orada əbədi qalacaqlar. Allah onun ruzisini gözəl etmişdir! ← onu, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edər;

‫َي َت َن َّزلُ اْال َْم ُر َب ْي َن ُه َّن‬ ‫ض ِم ْثل َُه َّن‬ ٍ ‫لل الَّذ۪ ي َخل ََق َس ْب َع َس ٰم َو‬
ِ ‫ات َوم َِن اْال َْر‬ ُ ّٰ‫َا ه‬
Əmr onların arasında nazil olar ki, ← Yeddi göyü və onlar qədər yeri yaradan Allahdır.

﴾12﴿‫اط ِبكُ ِّل َش ْي ٍء عِ ل ًْما‬

َ ‫الل َق ْد َا َح‬
َ ّٰ‫َو َا َّن ه‬ ‫ير‬
ٌ ۪‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬
َ ّٰ‫ِل َت ْعل َُموٓا َا َّن ه‬
və Allahın hər şeyi elm ilə ehtiva etdiyini (biləsiniz)! ← Allahın hər şeyə qadir olduğunu biləsiniz,
561 ət-Təhrim surəsi Cüz 28

‫يم‬
ِ ‫الت ْح ۪ر‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬66﴿
ət-Təhrim (Qadağan) surəsi
)Mədinədə nazil olmuşdur, 12 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
‫اج َك‬ َ ‫َت ْب َتغ۪ ي َم ْر َض‬
ِ ‫ات َا ْز َو‬ ‫َك‬َ ‫الل ل‬
ُ ّٰ‫الن ِب ُّي ل َِم ُت َح ِّر ُم َما ٓ َا َح َّل ه‬
َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
...zövcələrinin razı qalmasını istəyərək? ← Ey Peyğəmbər! Allahın sənə halal etdiyi şeyi niyə haram edirsən...

‫الل لَكُ ْم َت ِح َّل َة َا ْي َمانِكُ ْم‬

ُ ّٰ‫ض ه‬
َ ‫َق ْد َف َر‬ ﴾1﴿ ‫يم‬ ٌ ‫ور َر ۪ح‬
ٌ ‫الل َغ ُف‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
Həqiqətən, Allah sizə, andlarınızı geri götürməyi vacib etmişdir. ← Allah isə bağışlayandır, rəhm edəndir!

ُ ‫يم ال َْح ۪ك‬

﴾2﴿ ‫يم‬ ُ ۪‫َو ُه َو ال َْعل‬
Və O (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah sizin himayədarınızdır.
‫الل َم ْولٰيكُ ْم‬
ُ ّٰ‫َو ه‬
۪‫َفل ََّما َن َّب َا ْت ِبه‬ ‫اجه۪ َحد۪ ي ًث ۚا‬ ِ ‫الن ِب ُّي ِالٰى َب ْع‬
ِ ‫ض َا ْز َو‬ َّ ‫َوا ِْذ َا َس َّر‬
O (zövcəsi), bunu xəbər verdikdə, ← Bir zaman Peyğəmbər öz zövcələrindən birinə gizlicə bir söz demişdi.

‫َع َّر َف َب ْع َض ُه‬ ‫الل َعل َْي ِه‬

ُ ّٰ‫َو َاظْ َه َر ُه ه‬
(Peyğəmbər) bunun bir qismini bildirmiş,← və Allah bunu ona (Peyğəmbərə) əyan etdikdə,

‫َفل ََّما َن َّب َا َها ِبه۪ َقال َْت‬ ‫ض‬

ٍۚ ‫ض َع ْن َب ْع‬
َ ‫َو َا ْع َر‬
(Peyğəmbər) bunu ona (zövcəsinə) bildirdikdə o demişdi: ← bir qismindən isə vaz keçmişdi.

ُ ۪‫َقالَ َن َّب َان َِي ال َْعل‬

﴾3﴿ ‫يم ال َْخ ۪ب ُير‬ ۜ‫َم ْن َا ْن َب َاكَ ٰهذَ ا‬
(Peyğəmbər) demişdi: “(Hər şeyi) Bilən, Xəbərdar olan mənə xəbər verdi!”← “Bunu sənə kim xəbər verdi?”

‫ُوبكُ َم ۚا‬
ُ ‫َف َق ْد َص َغ ْت ُقل‬ ِ ّٰ‫وبا ٓ ِالَى ه‬
‫الل‬ َ ‫ا ِْن َت ُت‬
Çünki qəlbləriniz (günaha) meyl etdi. ← Əgər ikiniz Allaha tövbə etsəniz (çox yaxşı olar).

‫ٰيه‬
ُ ‫الل ُه َو َم ْول‬
َ ّٰ‫َفا َِّن ه‬ ‫اه َرا َعل َْي ِه‬
َ َ‫َوا ِْن َتظ‬
həqiqətən, onun himayədarı Allah özüdür. ← Əgər ona (Peyğəmbərə) qarşı bir-birinizə kömək etsəniz,

﴾4﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ِك ظَ ۪ه‬
َ ‫َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َب ْع َد ٰذل‬ َ ‫يل َو َصال ُِح ال ُْم ْؤ ِمن‬
‫۪ين‬ ُ ‫َو ِج ْب ۪ر‬
və mələklər ondan sonra yardımçılardır. ← Bir də Cəbrail, əməlisaleh möminlər,

‫اجا َخ ْي ًرا ِم ْنكُ َّن‬

ً ‫َا ْن ُي ْبدِ ل َُه َا ْز َو‬ ‫َع ٰسى َر ُّب ُه ا ِْن طَ َّل َقكُ َّن‬
ona, əvəzinizə sizdən daha yaxşı zövcələr versin; ← Əgər o sizi boşasa, ola bilsin ki, Rəbbi

﴾5﴿ ‫ارا‬ ٍ ‫ات َث ِّي َب‬

ً َ‫ات َو َا ْبك‬ ٍ ‫ات َسآئ َِح‬
ٍ ‫َعا ِب َد‬ ٍ ‫ات َتآئ َِب‬
‫ات‬ ٍ ‫ات َقا ِن َت‬
ٍ ‫ات ُم ْؤ ِم َن‬
ٍ ‫ُم ْسل َِم‬
ibadət edən, oruc tutan dul qadınlar və bakirə qızlar!← Müsəlman, mömin, itaətkar, tövbəkar,

َ ‫اس َوال ِْح َج‬

‫ار ُة‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫ود َها‬
ُ ‫َو ُق‬ ً ‫ين ٰا َم ُنوا ُقوٓا َا ْن ُف َسكُ ْم َو َا ْهل۪ يكُ ْم َن‬
‫ارا‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
onun yanacağı insanlar və daşlardır. ← Ey iman gətirənlər! Özünüzü və ailələrinizi o oddan qoruyun ki,

‫الل َما ٓ َا َم َر ُه ْم‬

َ ّٰ‫ون ه‬
َ ‫اَل َي ْع ُص‬ ‫َعل َْي َها َملٰ ٓئِكَ ٌة غِ اَل ٌظ شِ َد ٌاد‬
Allahın onlara verdiyi əmrlərə asi olmazlar, ← Onun üstündə, çox sərt təbiətli daş qəlbli mələklər var ki,

﴾6﴿ ‫ون‬
َ ‫ُون َما ُي ْؤ َم ُر‬
َ ‫َو َي ْف َعل‬
və özlərinə əmr ediləni yerinə yetirərlər.

َ ‫ِا َّن َما ُت ْج َز ْو َن َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬

﴾7﴿ ‫ُون‬ ‫ين َك َف ُروا اَل َت ْع َتذِ ُروا ال َْي ْو َم‬
َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
Siz ancaq etdiyiniz əməllərin cəzasını çəkirsiniz!” ← “Ey kafirlər! Bu gün üzrxahlıq etməyin!
Cüz 28 ət-Təhrim surəsi 562

‫َع ٰسى َر ُّبكُ ْم َا ْن ُيكَ ّف َِر َع ْنكُ ْم َس ِّيـَٔاتِكُ ْم‬ ۜ‫وحا‬ ِ ّٰ‫وبوٓا ِالَى ه‬
ً ‫الل َت ْو َب ًة َن ُص‬ َ ۪‫َيا ٓ َا ُّي َها الَّذ‬
ُ ‫ين ٰا َم ُنوا ُت‬
Bəlkə, Rəbbiniz günahlarınızın üstünü örtsün, ← Ey iman gətirənlər! Allaha, səmimi olaraq tövbə edin.

‫الل‬
ُ ّٰ‫َي ْو َم اَل ُي ْخ ِزي ه‬ ‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬ ٍ ‫َو ُي ْد ِخلَكُ ْم َج َّن‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
O gün Allah utandırmayacaq; ← və sizi (ağacları) altından çaylar axan cənnətlərə daxil etsin.

‫ور ُه ْم َي ْس ٰعى َب ْي َن َا ْيد۪ ِيه ْم َو ِب َا ْي َمان ِِه ْم‬

ُ ‫ُن‬ َ ۪‫الن ِب َّي َوالَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا َم َع ُه‬ َّ
Onların nuru önlərindən və sağ tərəflərindən yayılacaqdır. ← Peyğəmbəri və onunla birlikdə iman gətirənləri.

ٌ ۪‫َو ْاغف ِْر َل َن ۚا ِا َّن َك َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َقد‬

﴾8﴿‫ير‬ َ ‫ُون َر َّب َنا ٓ َا ْتمِ ْم َل َنا ُن‬
‫ور َنا‬ َ ‫َي ُقول‬
və bizi bağışla. Şübhəsiz Sən hər şeyə qadirsən!”←Deyəcəklər:“Ey Rəbbimiz! Bizim üçün nurumuzu tamamla

‫َو ْاغل ُْظ َعل َْي ِه ْم‬ ‫ين‬ َ ‫الن ِب ُّي َجاهِ دِ الْكُ َّف‬
َ ۪‫ار َوال ُْم َنافِق‬ َّ ‫َيا ٓ َا ُّي َها‬
Onlara qarşı sərt ol. ← Ey Peyğəmbər! Kafirlərə və münafiqlərə qarşı cihad et.

﴾9﴿ ‫س ال َْم ۪ص ُير‬

َ ‫َو ِب ْئ‬ ‫َو َم ْا ٰو ُيه ْم َج َه َّن ُم‬
(Ora) necə də pis dönüş yeridir! ← Onların məskəni də Cəhənnəmdir.

ۜ ٍ ‫وح َو ْام َر َا َت ل‬
‫ُوط‬ َ ۪‫الل َم َثل ِل َّلذ‬
ٍ ‫ين َك َف ُروا ْام َر َا َت ُن‬ ُ ّٰ‫َض َر َب ه‬
Allah kafirlərə, Nuhun övrəti və Lutun övrətini misal çəkdi.

‫اه َما‬
ُ ‫َف َخا َن َت‬ ‫َكا َن َتا َت ْح َت َع ْب َد ْي ِن م ِْن عِ َبا ِد َنا َصال َِح ْي ِن‬
Ancaq onlara xəyanət etdilər, ← O ikisi, Bizim bəndələrimizdən iki saleh bəndənin (kəbini) altında idilər.

﴾10﴿ ‫ين‬ ِ ‫الد‬

َ ۪‫اخل‬ َّ ‫ار َم َع‬
َ ‫الن‬ َ ۪‫َوق‬
َّ ‫يل ْاد ُخل‬ ِ ّٰ‫َفل َْم ُي ْغن َِيا َع ْن ُه َما م َِن ه‬
‫الل َش ْيـًٔا‬
(Onlara) deyildi: “Girənlərlə birlikdə Cəhənnəmə girin!” ← və onları Allahdan heç cür qurtara bilmədilər.

‫ا ِْذ َقال َْت َر ِّب‬ َ ۪‫الل َم َث اًل ِل َّلذ‬

‫ين ٰا َم ُنوا ْام َر َا َت ف ِْر َع ْو َن‬ ُ ّٰ‫َو َض َر َب ه‬
Bir zaman o demişdi: “Ey Rəbbim! ← Allah, iman gətirənlərə də Fironun zövcəsini misal çəkdi.

۪‫َو َن ِّجن۪ي م ِْن ف ِْر َع ْو َن َو َع َملِه‬ ‫ْاب ِن ل۪ي عِ ْن َدكَ َب ْي ًتا فِي ال َْج َّن ِة‬
və Məni Firondan və onun əməlindən xilas et. ← Mənim üçün Öz qatında - Cənnətdə bir ev tik,

َۙ ۪‫َو َن ِّجن۪ي م َِن ا ْل َق ْو ِم الظَّ الِم‬

﴾11﴿ ‫ين‬
Məni zalım qövmdən də xilas et!”

ِ ‫َف َن َف ْخ َنا ف۪ ي ِه م ِْن ُر‬

‫وح َنا‬ ٓ ‫َو َم ْر َي َم ْاب َن َت عِ ْم ٰر َن ا َّلت‬
‫۪ي َا ْح َص َن ْت َف ْر َج َها‬
Ona, Öz ruhumuzdan üfürdük. ← Namusunu qoruyan İmranın qızı Məryəmi də (misal çəkdi).

َ ‫َو َكا َن ْت م َِن ا ْل َقا ِنت‬

﴾12﴿ ‫۪ين‬ ِ ‫َو َص َّد َق ْت ِبكَ ل َِم‬
۪‫ات َر ِّب َها َو ُك ُت ِبه‬
və (Allaha) itaət edənlərdən oldu. ← O da, Rəbbinin sözlərini və kitablarını təsdiq etdi,
563 əl-Mulk surəsi Cüz 29

ِ ‫ور ُة ال ُْمل‬
‫ْك‬ َ ‫﴾ ُس‬67﴿
əl-Mulk (Hökmranlıq) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 30 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ٌ ۪‫ ْي ٍء َقد‬Və‫ َش‬O,‫ ِّل‬hər
﴾1﴿ ‫ير‬ ‫َو ُه َو َعلٰ ى ُك‬ ‫ْك‬ ُ ‫اركَ الَّذ۪ ي ِب َيدِ ِه ال ُْمل‬
َ ‫َت َب‬
şeyə qadirdir! ← Hökmranlıq, əlində olan (Allah) nə qədər ucadır!

‫ل‬
ۜ ً‫ل َِي ْبل َُو ُك ْم َا ُّيكُ ْم َا ْح َس ُن َع َم ا‬ ‫َالَّذ۪ ي َخل ََق ال َْم ْو َت َوال َْح ٰيو َة‬
...hansınızın əməlcə daha yaxşı olduğunu sınamaq üçün. ← O ki,ölümü və həyatı yaratdı...

ٍ ‫َالَّذ۪ ي َخل ََق َس ْب َع َس ٰم َو‬

ۜ‫ات طِ َبا ًقا‬ ﴾2﴿‫ور‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْع ۪ز ُيز ال َْغ ُف‬
O ki, yeddi göyü qat-qat yaratdı. ← Axı O, qüdrətlidir, bağışlayandır.

﴾3﴿ ٍ‫َف ْار ِج ِع ال َْب َص َر َه ْل َت ٰرى م ِْن ُفطُ ور‬ ۜ ٍ ‫او‬

‫ت‬ َّ ‫َما َت ٰرى ف۪ ي َخل ِْق‬
ُ ‫الر ْح ٰم ِن م ِْن َت َف‬
Gözünü döndər (bax), bir yarıq görürsənmi?! ← Rəhmanın yaratdığında bir uyğunsuzluq görməzsən.

ٌ ‫ِب ِال َْي َك ال َْب َص ُر َخاسِ ًئا َو ُه َو َح ۪س‬

﴾4﴿ ‫ير‬ ْ ‫َي ْن َقل‬
Göz, zəlil və yorğun düşərək sənə tərəf qayıdacaqdır! ← Sonra gözünü iki dəfə döndər (bax).
‫ُث َّم ْار ِج ِع ال َْب َص َر َك َّر َت ْي ِن‬

‫ين‬ ۪ ‫ِلش َي‬

ِ ‫اط‬ َّ ‫وما ل‬
ً ‫اها ُر ُج‬
َ ‫َو َج َع ْل َن‬ ‫يح‬
َ ‫الد ْن َيا ِب َم َصا ۪ب‬
ُّ ‫الس َما ٓ َء‬
َّ ‫َو َل َق ْد َز َّي َّنا‬
və onları, şeytanlara atılan (alovlar) etdik. ← Biz dünya səmasını qəndillərlə (ulduzlarla) bəzədik,

‫اب َج َه َّن َم‬ َ ۪‫َو ِل َّلذ‬

ُ َ‫ين َك َف ُروا ِب َر ِّب ِه ْم َعذ‬ ﴾5﴿ ‫السع۪ ِير‬
َّ ‫اب‬
َ َ‫َو َا ْع َت ْد َنا ل َُه ْم َعذ‬
Rəbbini inkar edənlər üçün də cəhənnəm əzabı vardır.← Onlar (şeytanlar) üçün də alovlu atəş əzabı hazırladıq.

ُ ‫َسمِ ُعوا ل ََها َش ۪هي ًقا َوهِ َي َت ُف‬

﴾7﴿‫ور‬ ‫ِا َذا ٓ ُا ْل ُقوا ف۪ َيها‬ ﴾6﴿‫س ال َْم ۪ص ُير‬
َ ‫َو ِب ْئ‬
onun qaynarkənki dəhşətli uğultusunu eşidəcəklər!← Onlar ora atıldıqları zaman,← Necə də pis dönüş yeridir!

‫ُكل ََّما ٓ ُا ْلق َِي ف۪ َيها َف ْو ٌج‬ ‫َتكَ ُاد َت َم َّي ُز م َِن ال َْغ ْي ِ ۜظ‬
Hər dəfə bir tayfa ora atıldıqda, ← O, qəzəbdən az qala parça-parça olsun.

ٌ ۪‫َال َْم َي ْاتِكُ ْم َنذ‬

﴾8﴿ ‫ير‬ ٓ ‫َس َال َُه ْم َخ َز َن ُت َها‬
“Sizə, qorxudan (bir peyğəmbər) gəlməmişdimi?” ← onun gözətçiləri onlardan soruşacaqlar:

‫ير‬
ٌ ۪‫َقالُوا َبلٰ ى َق ْد َجا ٓ َء َنا َنذ‬
‫َفكَ ذَّ ْب َنا َو ُق ْل َنا‬
Biz isə (onu) yalanlamışdıq və demişdik:←Onlar deyəcəklər: “Bəli, bizə, qorxudan (bir peyğəmbər) gəlmişdi.

﴾9﴿ ‫ا ِْن َا ْن ُت ْم ا اَِّل ف۪ ي َض اَللٍ َك ۪ب ٍير‬ ‫الل م ِْن َش ْي ٍۚء‬

ُ ّٰ‫َما َن َّزلَ ه‬
Siz sadəcə olaraq böyük bir zəlalət içindəsiniz!” ← “Allah heç bir şey nazil etməmişdir.

﴾10﴿‫السع۪ ِير‬
َّ ‫اب‬ ٓ ۪‫َما ُك َّنا ف‬
ِ ‫ي َا ْص َح‬ ‫َو َقالُوا ل َْو ُك َّنا َن ْس َم ُع َا ْو َن ْعق ُِل‬
cəhənnəm əhli arasında olmazdıq!”← Onlar deyərlər: “Əgər dinləsəydik yaxud ağlımızı işlətsəydik,

﴾11﴿ ‫السع۪ ِير‬ ِ ‫َف ُس ْح ًقا اِل َْص َح‬

َّ ‫اب‬ ‫اع َت َر ُفوا ِبذَ ْن ِب ِه ْم‬
ْ ‫َف‬
Məhv olsun cəhənnəm əhli!← Beləcə öz günahlarını etiraf edəcəklər.

﴾12﴿ ‫ير‬
ٌ ‫ل َُه ْم َم ْغف َِر ٌة َو َا ْج ٌر َك ۪ب‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
‫ين َي ْخ َش ْو َن َر َّب ُه ْم ِبال َْغ ْي ِب‬
onlar üçün bağışlanma və böyük bir mükafat vardır! ← Rəbbindən, görmədiyi halda qorxanlara gəldikdə,
Cüz 29 əl-Mulk surəsi 564

﴾13﴿ ‫ور‬
ِ ‫الص ُد‬ ِ َ‫يم ِبذ‬
ُّ ‫ات‬ ٌ ۪‫ِا َّن ُه َعل‬ ْ ‫َو َاسِ ُّروا َق ْولَكُ ْم َا ِو‬
ۜ ۪‫اج َه ُروا ِبه‬
əlbəttə, O, ürəklərin içini biləndir! ← Sözünüzü gizli saxlayın yaxud açıq deyin,

ُ ‫َو ُه َو الل َّ۪ط‬

﴾14﴿‫يف ال َْخ ۪ب ُير‬ ‫َا اَل َي ْعل َُم َم ْن َخل ََق‬
Axı O, (hər şeyi) incəliyinə qədər biləndir, (hər şeydən) xəbərdardır! ← Yaradan bilməzmi?!

ُ ‫َو ُكلُوا م ِْن رِ ْزقِه۪ ۜ َو ِال َْي ِه ال ُّن ُش‬

﴾15﴿‫ور‬ ‫ض َذلُول َف ْام ُشوا ف۪ ي َم َناكِ ِب َها‬
َ ‫ُه َو الَّذ۪ ي َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
və Onun ruzisindən yeyin. Dönüş də Onadır! ← Yeri sizə ram edən Odur. Onun qoynunda gəzin,

ُ ‫ض َف ِا َذا هِ َي َت ُم‬
﴾16﴿ ‫ور‬ َ ِ‫َا ْن َي ْخس‬
َ ‫ف ِبكُ ُم اْال َْر‬ ‫الس َما ٓ ِء‬
َّ ‫َء َا ِم ْن ُت ْم َم ْن فِي‬
yer hərəkətə gəlib çalxalandığı zaman sizi yerə batırmayacaq?! ← Əminsinizmi ki, göydə olan,

ِ ‫َا ْن ُي ْرسِ َل َعل َْيكُ ْم َح‬

ۜ‫اص ًبا‬ ‫الس َما ٓ ِء‬
َّ ‫َا ْم َا ِم ْن ُت ْم َم ْن فِي‬
sizin üstünüzə daş yağdıran bir yel göndərməyəcək?! ← Yaxud əminsiniz ki, göydə olan,

َ ۪‫َو َل َق ْد َكذَّ َب الَّذ‬

‫ين م ِْن َق ْبل ِِه ْم‬ ﴾17﴿ ‫ف َنذ۪ ِير‬
َ ‫ون َك ْي‬
َ ‫َف َس َت ْعل َُم‬
Onlardan əvvəlkilər də təkzib etmişdilər. ← Beləcə, Qorxutmağımın necə olduğunu mütləq biləcəksiniz.

ٍ ‫َا َول َْم َي َر ْوا ِالَى الطَّ ْي ِر َف ْو َق ُه ْم َصا ٓ َّف‬

‫ات َو َي ْق ِب ْض َن‬ ﴾18﴿ ‫ان َن ۪ك ِير‬
َ ‫ف َك‬
َ ‫َفكَ ْي‬
Başları üstündə səf çəkib qanad çalaraq uçan quşları görmürlərmi?← Bəs Mənim inkar etməyim necə oldu.

ٌ ‫ِا َّن ُه ِبكُ ِّل َش ْي ٍء َب ۪ص‬

﴾19﴿ ‫ير‬ َّ ‫َما ُي ْمسِ كُ ُه َّن ا اَِّل‬
‫الر ْح ٰم ُن‬
Həqiqətən, O, hər şeyi görəndir! ← Onları (göydə) ancaq Rəhman (olan Allah) saxlayır.

َّ ِ‫َي ْن ُص ُر ُك ْم م ِْن ُدون‬

‫الر ْح ٰم ِ ۜن‬ ‫َا َّم ْن ٰهذَ ا الَّذ۪ ي ُه َو ُج ْن ٌد لَكُ ْم‬
Rəhmana qarşı sizə yardım edəcək?! ← Yaxud bu sizin əsgərlərinizmi,

‫َا َّم ْن ٰهذَ ا الَّذ۪ ي َي ْر ُز ُقكُ ْم‬ ﴾20﴿ ٍۚ‫ون ا اَِّل ف۪ ي ُغ ُرور‬
َ ‫اِنِ الْكَ اف ُِر‬
Ya da bu sizə ruzi verən kimdir, ← Kafirlər, sadəcə olaraq, aldanış içindədirlər!

﴾21﴿ ٍ‫َب ْل ل َُّجوا ف۪ ي ُع ُت ٍّو َو ُنفُور‬ ‫ا ِْن َا ْم َس َك ِر ْز َق ُه‬

Xeyr, onlar dikbaşlığa və (haqqa) nifrət etməyə davam edirlər. ← əgər (Allah) Öz ruzisini kəsərsə?!

ٍ ‫َا َّم ْن َي ْم ۪شي َس ِو ًّيا َعلٰ ى ِص َر‬

ٍ ۪‫اط ُم ْس َتق‬
﴾22﴿‫يم‬ ٓ ‫َا َف َم ْن َي ْم ۪شي ُمكِ ًّبا َعلٰ ى َو ْج ِهه۪ ٓ َا ْه ٰد‬
‫ى‬
yoxsa düz yol üzərində düz gedən?! ← Elə isə, üzüstə sürünənmi daha haqq yoldadır,

‫ال ْفـٔ َِد َة‬

َ ْ‫ار َو ا‬
َ ‫الس ْم َع َو اْال َْب َص‬
َّ ‫َو َج َع َل لَكُ ُم‬ ٓ ۪‫ُق ْل ُه َو الَّذ‬
‫ي َا ْن َش َا ُك ْم‬
və də sizə qulaq, göz və qəlb verdi. ← De: “ O (Allahdır) ki, sizi yoxdan yaratdı,

ِ ‫ُق ْل ُه َو الَّذ۪ ي َذ َر َا ُك ْم فِي اْال َْر‬

‫ض‬ َ ‫َقل۪ اًيل َما َت ْشكُ ُر‬
﴾23﴿ ‫ون‬
De: “Sizi yer üzünə yayıb səpələyən Odur. ← Nə az şükür edirsiniz!”

َ ۪‫ا ِْن ُك ْن ُت ْم َصادِق‬

﴾25﴿‫ين‬ ‫ُون َم ٰتى ٰهذَ ا ال َْو ْع ُد‬
َ ‫َو َي ُقول‬ َ ‫َو ِال َْي ِه ُت ْح َش ُر‬
﴾24﴿‫ون‬
əgər doğru danışanlarsınızsa?”← Onlar deyirlər: “Bu vəd nə vaxtdır, ← Və Onun hüzuruna toplanacaqsınız!”

﴾26﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫َو ِا َّن َما ٓ َا َن ۬ا َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ِا َّن َما الْعِ ل ُْم عِ ْن َد ه‬
‫الل‬
Mən isə ancaq açıq-aşkar xəbərdar edən (bir peyğəmbərəm)! ← De: (Onun) elmi yalnız Allahın qatındadır.
565 əl-Qələm surəsi Cüz 29

َ ۪‫وه الَّذ‬
‫ين َك َف ُروا‬ ُ ‫۪سيـَٔ ْت ُو ُج‬ ‫َفل ََّما َر َا ْو ُه ُز ْل َف ًة‬
kafirlərin üzləri eybəcər kökə düşəcək, ← Əzabın yaxınlaşdığını gördükləri zaman,

﴾27﴿ ‫ون‬ َ ‫يل ٰهذَ ا الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ِبه۪ َت َّد ُع‬

َ ۪‫َوق‬
və deyiləcəkdir: “Sizin istədiyiniz (əzab) budur!”

‫الل َو َم ْن َمعِ َي‬

ُ ّٰ‫ا ِْن َا ْهلَكَ ن َِي ه‬ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم‬
Allah məni və mənimlə birlikdə olanları məhv etsin, ← De: “Bir deyin görək,

﴾28﴿ ‫۪يم‬
ٍ ‫اب َال‬
ٍ َ‫ين م ِْن َعذ‬
َ ‫َف َم ْن ُي ۪ج ُير الْكَ اف ِ۪ر‬ ‫َا ْو َر ِح َم َن ۙا‬
Bəs kafirləri şiddətli əzabdan kim qurtara bilər?! ← yaxud bizə bir mərhəmət etsin;

‫ٰا َم َّنا ِبه۪ َو َعل َْي ِه َت َو َّك ْل َن ۚا‬ ‫الر ْح ٰم ُن‬

َّ ‫ُق ْل ُه َو‬
Biz Ona iman gətirmişik və Ona təvəkkül etmişik. ← De: “O Rəhmandır.

ٍ ‫ون َم ْن ُه َو ف۪ ي َض اَللٍ ُم ۪ب‬

﴾29﴿ ‫ين‬ َ ‫َف َس َت ْعل َُم‬
Kimin, açıq-aydın azğınlıq içində olduğunu biləcəksiniz!”

ٍ ۪‫َف َم ْن َي ْات۪يكُ ْم ِب َما ٓ ٍء َمع‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ‫ُق ْل َا َر َا ْي ُت ْم ا ِْن َا ْص َب َح َما ٓ ُ۬ؤ ُك ْم َغ ْو ًرا‬
onda kim sizə axar su gətirəcək?! ← De: “Bir deyin görək, əgər suyunuz çəkilib getsə,

‫ور ُة ا ْل َقل َِم‬

َ ‫﴾ ُس‬68﴿
əl-Qələm (Qələm) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 52 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ون‬ ٍۚ ‫َما ٓ َا ْن َت ِبن ِْع َم ِة َر ِّب َك ِب َم ْج ُن‬ ﴾1﴿ ‫ون‬ َ ‫ٓن َوا ْل َقل َِم َو َما َي ْسطُ ُر‬
Sən Rəbbinin neməti sayəsində divanə deyilsən! ← Nun! And olsun qələmə və yazdıqlarına ki,

ٍ ‫َو ِا َّن َك ل ََعلٰ ى ُخل ٍُق َع ۪ظ‬

﴾4﴿ ‫يم‬ ٍۚ ‫َك اَل َْج ًرا َغ ْي َر َم ْم ُن‬
﴾3﴿ ‫ون‬ َ ‫َوا َِّن ل‬
Şübhəsiz ki, sən böyük bir əxlaq üzərindəsən! ← Və həqiqətən, sənin üçün minnətsiz bir mükafat vardır!

﴾6﴿ ‫ون‬
ُ ‫ِب َا ِّيكُ ُم ال َْم ْف ُت‬ َ ‫َف َس ُت ْب ِص ُر َو ُي ْب ِص ُر‬
﴾5﴿ ‫ون‬
Sizdən hansınız dəlidir! ← Sən də görəcəksən, onlar da görəcəklər;

َ ۪‫َو ُه َو َا ْعل َُم ِبال ُْم ْه َتد‬

﴾7﴿ ‫ين‬ ۖ ۪‫ا َِّن َر َّب َك ُه َو َا ْعل َُم ِب َم ْن َض َّل َع ْن َس ۪بيلِه‬
O, doğru yoldan olanları da yaxşı bilir! ← Həqiqətən, sənin Rəbbin, öz yolundan çıxanları yaxşı bilir.

َ ‫َو ُّدوا ل َْو ُت ْدهِ ُن َف ُي ْدهِ ُن‬

﴾9﴿ ‫ون‬ َ ‫َف اَل ُتطِ ِع ال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾8﴿ ‫ين‬
İstərdilər ki, yumşaqlıq göstərəsən, özləri də yumşaqlıq göstərsinlər! ← Elə isə, yalanlayanlara itaət etmə!

ٍۙ ۪‫َه َّمازٍ َم َّشا ٓ ٍء ِب َنم‬

﴾11﴿ ‫يم‬ ٍۙ ‫َو اَل ُتطِ ْع ُك َّل َح اَّل ٍف َم ۪ه‬
﴾10﴿ ‫ين‬
qeybət edənə, dedi-qodu edənə,← Və İtaət etmə; hər and içənə, alçağa,

﴾13﴿ ‫۪يم‬
ٍۙ ‫ِك َزن‬
َ ‫ُع ُت ٍّل َب ْع َد ٰذل‬ ٍۙ ‫اع ِلل َْخ ْي ِر ُم ْع َتدٍ َاث‬
﴾12﴿ ‫۪يم‬
daş ürəkliyə, ondan sonra da haramzadaya; ← xeyrə mane olana, həddi aşana, günahkara,
ٍ ‫َم َّن‬
﴾15﴿‫۪ين‬ ۪ ‫َقالَ َا َس‬
َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ ‫ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ٰا َيا ُت َنا‬ َ ‫ان َذا َمالٍ َو َبن‬
﴾14﴿‫۪ين‬ َ ‫َا ْن َك‬
o deyər: “Əvvəlkilərin əfsanələridir!” ← Ayələrimiz ona oxunduğu vaxt, ← o, mal və uşaq sahibi olsa belə!
Cüz 29 əl-Qələm surəsi 566

ُ ‫ِا َّنا َبل َْو َن‬

‫اه ْم‬ ِ ُ‫َس َنسِ ُم ُه َعلَى ال ُْخ ْرط‬
﴾16﴿‫وم‬
Biz onları da imtahana çəkdik, ← Biz onun burnuna damğa basacağıq!

َ ‫ا ِْذ َا ْق َس ُموا ل ََي ْص ِر ُم َّن َها ُم ْص ِب ۪ح‬

﴾17﴿ ‫ين‬ ‫اب ال َْج َّن ِۚة‬
َ ‫َك َما َبل َْو َنا ٓ َا ْص َح‬
O vaxt səhər açılanda, onları mütləq dərəcəklərinə and içmişdilər.← bağ sahiblərini imtahana çəkdiyimiz kimi.

﴾19﴿ ‫ون‬
َ ‫ِف م ِْن َر ِّب َك َو ُه ْم َنآئ ُِم‬
ٌ ‫اف َعل َْي َها طَ ٓائ‬
َ َ‫َفط‬ ﴾18﴿ ‫ون‬
َ ‫َو اَل َي ْس َت ْث ُن‬
Onlar yuxuda ikən, sənin Rəbbindən bir bürüyən (əzab) oranı bürüdü. ← Bir istisna yeri də qoymamışdılar.

َ ‫َف َت َن َاد ْوا ُم ْص ِب ۪ح‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ﴾20﴿ ‫يم‬
ِ ‫الص ۪ر‬
َّ ‫َف َا ْص َب َح ْت َك‬
Səhər vaxtı onlar bir-birini səslədilər: ← Beləcə o (yanıb) qapqara oldu.

﴾23﴿‫ون‬
َ ‫َفا ْنطَ َل ُقوا َو ُه ْم َي َت َخا َف ُت‬ َ ۪‫ارم‬
﴾22﴿‫ين‬ ِ ‫َانِ ْاغ ُدوا َعلٰ ى َح ْرثِكُ ْم ا ِْن ُك ْن ُت ْم َص‬
Və bir-birinə xəlvətcə belə deyərək yola düşdülər:← “Əgər (məhsul) yığacaqsınızsa, bağınıza tez gedin!”

َ ‫َو َغ َد ْوا َعلٰ ى َح ْر ٍد َقاد ِ۪ر‬

﴾25﴿‫ين‬ ٌ ‫َا ْن اَل َي ْد ُخل ََّن َها ال َْي ْو َم َعل َْيكُ ْم م ِْس ۪ك‬
﴾24﴿‫ين‬
Onlar buraxmamağa qadirlərmiş kimi erkən getdilər.←“Bu gün orada yanınıza heç bir yoxsul soxulmasın!”

﴾27﴿‫ون‬
َ ‫وم‬
ُ ‫َب ْل َن ْح ُن َم ْح ُر‬ َ ‫َفل ََّما َر َا ْو َها َقالُوٓا ِا َّنا ل ََضا ٓ ُّل‬
﴾26﴿‫ون‬
Xeyr, biz məhrum olmuşuq!”← Oranı gördükləri zaman dedilər: “Yəqin ki, biz (yolumuzu) azmışıq!

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫ل َْو اَل ُت َس ِّب ُح‬ ‫َقالَ َا ْو َسطُ ُه ْم َال َْم َا ُق ْل لَكُ ْم‬
(Allahı) təsbih etməlisiniz?!” ← Onların ən insaflısı dedi: “Sizə deməmişdimmi ki,

﴾30﴿‫ون‬
َ ‫ض َي َت اَل َو ُم‬
ٍ ‫َف َا ْق َب َل َب ْع ُض ُه ْم َعلٰ ى َب ْع‬ َ ۪‫ان َر ِّب َنا ٓ ِا َّنا ُك َّنا ظَ الِم‬
﴾29﴿‫ين‬ َ ‫َقالُوا ُس ْب َح‬
Və bir-birini qınamağa başladılar.← Dedilər:“Rəbbimiz pakdır! Həqiqətən, biz zalım idik!”

ٓ ‫َع ٰسى َر ُّب َنا ٓ َا ْن ُي ْبدِ َل َنا َخ ْي ًرا ِم ْن َها‬ َ ۪‫َقالُوا َيا َو ْي َل َنا ٓ ِا َّنا ُك َّنا طَ اغ‬
﴾31﴿‫ين‬
Bəlkə, Rəbbimiz, əvəzinə bizə ondan daha xeyirlisini versin. ← Dedilər:“Vay halımıza! Biz həddi aşanlarıq.

‫اب‬
ُ َ‫ِك ال َْعذ‬
َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫ِا َّنا ٓ ِالٰى َر ِّب َنا َراغِ ُب‬
﴾32﴿ ‫ون‬
Əzab belədir. ← Biz Rəbbimizdən diləyirik!”

ِ ۪‫النع‬
﴾34﴿‫يم‬ ِ ‫ين عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم َج َّن‬
َّ ‫ات‬ َ ۪‫﴾ ا َِّن ِلل ُْم َّتق‬33﴿‫ون‬
َ ‫ال ِخ َر ِة َا ْك َب ُر ل َْو َكا ُنوا َي ْعل َُم‬
ٰ ْ‫اب ا‬
ُ َ‫َول ََعذ‬
Həqiqətən, müttəqilər üçün Rəbbi yanında ← Əlbəttə, axirət əzabı isə daha böyükdür. Kaş biləydilər!
Nəim cənnətləri vardır!

﴾36﴿‫ون‬
َ ‫ف َت ْحكُ ُم‬
َ ‫َما لَكُ ْ ۠م َك ْي‬ َ ۪‫ين َكال ُْم ْج ِرم‬
﴾35﴿‫ين‬ َ ۪‫َا َف َن ْج َع ُل ال ُْم ْسلِم‬
Sizə nə olub, necə mühakimə yürüdürsünüz? ← Biz müsəlmanları kafirlərlə eynimi tutacağıq?!

َ ‫ا َِّن لَكُ ْم ف۪ ي ِه ل ََما َت َخ َّي ُر‬

﴾38﴿‫ون‬ َ ‫اب ف۪ ي ِه َت ْد ُر ُس‬
﴾37﴿‫ون‬ ٌ ‫َا ْم لَكُ ْم كِ َت‬
orada bəyəndiyiniz hər şey sizindir?! ← Yoxsa sizin bir kitabınız vardır, orada oxuyursunuz ki,

﴾39﴿ ‫ون‬
َ ‫لَكُ ْم ل ََما َت ْحكُ ُم‬ ‫ان َعل َْي َنا َبال َِغ ٌة ِالٰى َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِۙة ا َِّن‬
ٌ ‫َا ْم لَكُ ْم َا ْي َم‬
hökm verdiyiniz hər şey sizindir?!← Və ya Bizdən, qiyamət gününədək davam edəcək əhd almısınızmı ki,

ٌ ۪‫ِك َزع‬
﴾40﴿ ‫يم‬ َ ‫َسل ُْه ْم َا ُّي ُه ْم ِبذٰ ل‬
Onlardan soruş ki, özlərindən hansı buna zamindir?

َ ۪‫َفل َْي ْا ُتوا ِب ُش َر َكآئ ِِه ْم ا ِْن َكا ُنوا َصادِق‬

﴾41﴿ ‫ين‬ ‫َا ْم ل َُه ْم ُش َر َكا ٓ ُء‬
Əgər doğru deyirlərsə, qoy şəriklərini gətirsinlər! ← Yoxsa onların şərikləri vardır?!

﴾42﴿ ‫ون‬ ُ ‫َف اَل َي ْس َت ۪ط‬

َ ‫يع‬ ‫الس ُجو ِد‬
ُّ ‫اق َو ُي ْد َع ْو َن ِالَى‬
ٍ ‫ف َع ْن َس‬
ُ ‫َي ْو َم ُيكْ َش‬
onlar qadir olmayacaqlar. ← Ayağın açılacağı və səcdəyə dəvət olunacaqları gün,
567 əl-Haqqə surəsi Cüz 29

َ ‫الس ُجو ِد َو ُه ْم َسال ُِم‬

﴾43﴿‫ون‬ ُّ ‫َو َق ْد َكا ُنوا ُي ْد َع ْو َن ِالَى‬ ُ ‫َخاشِ َع ًة َا ْب َص‬
‫ار ُه ْم َت ْر َه ُق ُه ْم ِذ َّل ٌة‬
Halbuki onlar sağlam ikən səcdəyə dəvət olunurdular.←Onların gözləri yerə dikilib, özlərini zillət bürüyər.

﴾44﴿‫ون‬
َ ‫َس َن ْس َت ْد ِر ُج ُه ْم م ِْن َح ْي ُث اَل َي ْعل َُم‬ ۜ ِ ۪‫َفذَ ْرن۪ي َو َم ْن ُيكَ ِّذ ُب ِب ٰهذَ ا ال َْحد‬
‫يث‬
Onları, özləri bilmədikləri yerdən tədricən əzaba sürükləyərik.← Bu kəlamı yalan sayanları Mənə burax.

ٌ ‫ا َِّن َك ْيد۪ ي َمت‬

﴾45﴿ ‫۪ين‬ ‫َو ُا ْمل۪ ي ل َُه ْم‬
Həqiqətən, Mənim hiyləm şiddətlidir. ← Və Onlara möhlət verərəm.

﴾46﴿‫ُون‬
َ ‫َف ُه ْم م ِْن َم ْغ َر ٍم ُم ْث َقل‬ ‫َا ْم َت ْسـَٔل ُُه ْم َا ْج ًرا‬
onlar da ağır borc yükü altında qalıblar?! ← Yoxsa sən onlardan ücrət (muzd) istəyirsən,

‫اص ِب ْر ل ُِحكْ ِم َر ِّب َك‬

ْ ‫َف‬ َ ‫َا ْم عِ ْن َد ُه ُم ال َْغ ْي ُب َف ُه ْم َيكْ ُت ُب‬
﴾47﴿ ‫ون‬
Sən, Rəbbinin hökmünə səbr et, ← Yoxsa qeyb onların yanındadır və onlar yazırlar?!

﴾48﴿ ‫وم‬
ٌ ُ‫ا ِْذ َن ٰادى َو ُه َو َمكْ ظ‬ ‫وت‬ ِ ‫َو اَل َتكُ ْن َك َص‬
ِۢ ‫اح ِب ال ُْح‬
O zaman o, qəm-kədər içində (Rəbbinə) səslənmişdi. ← və balıq sahibi (Yunis peyğəmbər) kimi olma!

ٌ ‫َل ُن ِبذَ ِبال َْع َرا ٓ ِء َو ُه َو َمذْ ُم‬

﴾49﴿ ‫وم‬ ۪‫ل َْو اَل ٓ َا ْن َت َد َار َك ُه ن ِْع َم ٌة م ِْن َر ِّبه‬
əlbəttə, qınanmış olaraq quru bir yerə atılacaqdı. ← Əgər Rəbbindən ona bir nemət yetişməsəydi,

َ ‫الصال ِ۪ح‬
﴾50﴿ ‫ين‬ َّ ‫اج َت ٰب ُيه َر ُّب ُه َف َج َعل َُه م َِن‬
ْ ‫َف‬
Beləcə Rəbbi onu seçdi və salehlərdən etdi.

ِّ ‫ل ََّما َسمِ ُعوا‬

‫الذ ْك َر‬ ‫ارهِ ْم‬
ِ ‫ين َك َف ُروا ل َُي ْز ِل ُقو َن َك ِب َا ْب َص‬
َ ۪‫َوا ِْن َيكَ ُاد الَّذ‬
Zikri (Quranı) eşitdikləri zaman.← Həqiqətən, kafirlər az qala səni gözləri ilə yıxalar,

َ ۪‫َو َما ُه َو ا اَِّل ذ ِْك ٌر ِلل َْعالَم‬

﴾52﴿ ‫ين‬ ٌ ‫ُون ِا َّن ُه ل ََم ْج ُن‬
﴾51﴿ ‫ون‬ َ ‫َو َي ُقول‬
Halbuki o (Quran), aləmlərə ancaq bir öyüd-nəsihətdir! ← Onlar (sənin barəndə): “O divanədir!” - deyirlər.

‫ور ُة ال َْحا َّق ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬69﴿
əl-Haqqə (Haqq olan qiyamət) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 52 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َما ال َْحا ٓ َّق ُة‬ ﴾1﴿ ‫َال َْحا ٓ َّق ُة‬
Nədir həyata keçəcək olan (qiyamət)?! ← Həyata keçəcək olan (qiyamət)!

﴾4﴿ ‫ار َع ِة‬

ِ ‫اد ِبا ْل َق‬
ٌ ‫ود َو َع‬
ُ ‫َكذَّ َب ْت َث ُم‬ ﴾3﴿‫يك َما ال َْحا ٓ َّق ُة‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Səmud və Ad dəhşətli (qiyaməti) yalanlamışdılar! ← Nə bilirsən ki, nədir həyata keçəcək olan (qiyamət)?!

﴾6﴿‫يح َص ْر َص ٍر َعات َِي ٍۙة‬

ٍ ‫اد َف ُا ْهلِكُ وا ِب ۪ر‬
ٌ ‫َو َا َّما َع‬ ﴾5﴿ِ‫ود َف ُا ْهلِكُ وا ِبالطَّ اغِ َية‬
ُ ‫َف َا َّما َث ُم‬
Ad (qövmünə) gəldikdə, uğultulu, şiddətli bir küləklə həlak edildilər.←Səmuda gəldikdə, onlar dəhşətli bir
səslə həlak edildilər.

‫َف َت َرى ا ْل َق ْو َم ف۪ َيها َص ْر ٰع ۙى‬ ‫وما‬ ٍۙ ‫َس َّخ َر َها َعل َْي ِه ْم َس ْب َع ل ََيالٍ َو َث َمان َِي َة َا َّي‬
ً ‫ام ُح ُس‬
Buna görə də, onları orada sərilmiş görərsən. ← (Allah) onu, yeddi gecə, səkkiz gün ardı-arası kəsilmədən
onların üstünə ram etdi (əsdirdi).

﴾8﴿ ‫َف َه ْل َت ٰرى ل َُه ْم م ِْن َباق َِي ٍة‬ ﴾7﴿ ‫او َي ٍۚة‬
ِ ‫از َن ْخ ٍل َخ‬
ُ ‫َك َا َّن ُه ْم َا ْع َج‬
Bəs onlardan qalan bir şey görürsənmi?! ← Onlar, sanki içi bomboş xurma kötükləridirlər.
Cüz 29 əl-Haqqə surəsi 568

﴾9﴿ ‫ات ِبال َْخاطِ َئ ِۚة‬

ُ َ‫َو َجا ٓ َء ف ِْر َع ْو ُن َو َم ْن َق ْبل َُه َوال ُْم ْؤ َتفِك‬
Firon da, ondan əvvəlkilər də, alt-üst olmuş məmləkətlər də günah törətmişdilər,

﴾10﴿ ‫َف َا َخذَ ُه ْم َا ْخذَ ًة َرا ِب َي ًة‬ ‫َف َع َص ْوا َر ُسولَ َر ِّب ِه ْم‬
Buna görə də, şiddəti artan bir əzabla onları yaxalamışdı.← və Rəbbinin peyğəmbərinə asi olmuşdular.

﴾11﴿ ‫ار َي ِۙة‬ ُ ‫ِا َّنا ل ََّما طَ َغا ال َْما ٓ ُء َح َم ْل َن‬

ِ ‫اك ْم فِي ال َْج‬
Həqiqətən, Biz, su basdığı zaman sizi üzən (gəmi)də daşıdıq.

﴾12﴿ ‫َو َتعِ َي َها ٓ ُا ُذ ٌن َواعِ َي ٌة‬ ‫ِل َن ْج َعل ََها لَكُ ْم َتذْ كِ َر ًة‬
və dərk edən qulaq bunu yadda saxlasın! ← Ona görə ki, onu sizə bir ibrət dərsi edək,

ِ ‫ض َوال ِْج َبالُ َف ُد َّك َتا َد َّك ًة َو‬

﴾14﴿‫اح َد ًة‬ ِ ‫َو ُحمِ ل‬
ُ ‫َت اْال َْر‬ ِ ‫الصورِ َن ْف َخ ٌة َو‬
﴾13﴿‫اح َد ٌة‬ ُّ ‫َف ِا َذا ُنف َِخ فِي‬
Yer və dağlar qaldırılıb bircə dəfə bir-birinə çırpıldıqda, ← Sur bircə dəfə üfürüləcəyi zaman;

﴾16﴿ ‫الس َما ٓ ُء َف ِه َي َي ْو َمئِذٍ َواهِ َي ٌة‬

َّ ‫َوا ْن َش َّق ِت‬ ﴾15﴿ ‫َف َي ْو َمئِذٍ َو َق َع ِت ال َْواق َِع ُة‬
Və o gün göy, sallanıb yarılacaqdır! ← o gün baş verəcək olan (qiyamət) baş verəcəkdir!

﴾17﴿ ‫ش َر ِّب َك َف ْو َق ُه ْم َي ْو َمئِذٍ َث َمان َِي ٌة‬

َ ‫َو َي ْحمِ ُل َع ْر‬ ۜ‫ى َا ْر َجآئ َِها‬
ٓ ٰ‫َك َعل‬
ُ ‫َوال َْمل‬
Və o gün Rəbbinin ərşini onların üstündə səkkiz (mələk) daşıyacaqdır!←Mələklər də onun ətrafında olacaqlar.

َ ‫َي ْو َمئِذٍ ُت ْع َر ُض‬

﴾18﴿ ‫ون اَل َت ْخ ٰفى ِم ْنكُ ْم َخاف َِي ٌة‬
O gün siz gətiriləcəksiniz. Sizdən heç bir sirr gizli qalmayacaqdır!

﴾19﴿‫َها ٓ ُؤ ُم ا ْق َر ۫ؤا كِ َتا ِب َي ْه‬ ُ‫َف َا َّما َم ْن ُا ۫وت َِي كِ َت َاب ُه ِب َيم۪ ينِه۪ َف َي ُقول‬
“Alın, kitabımı oxuyun! ← Kitabı sağ əlinə verilən kimsəyə gəldikdə, o deyəcəkdir:

﴾21﴿ ‫اض َي ٍۙة‬

ِ ‫يش ٍة َر‬
َ ۪‫َف ُه َو ف۪ ي ع‬ ﴾20﴿‫ِا ّن۪ي ظَ َن ْن ُت َا ّن۪ي ُم اَل ٍق ِح َسا ِب َي ْه‬
Buna görə də, o, razı qalacağı güzəran içindədir;← Mən öz hesabıma yetişəcəyimə inanmışdım!”

﴾23﴿‫ُقطُ و ُف َها َدان َِي ٌة‬ ﴾22﴿‫ف۪ ي َج َّن ٍة َعال َِي ٍۙة‬
Onun meyvələri çox yaxındadır. ← Yüksək bir Cənətdədir.

﴾24﴿ ‫ام ال َْخال َِي ِة‬

ِ ‫اش َر ُبوا َهن۪يٓـًٔا ِب َما ٓ َا ْسل َْف ُت ْم فِي اْال ََّي‬
ْ ‫ُكلُوا َو‬
Keçmiş günlərdə etdiyiniz əməllər müqabilində nuşcanlıqla yeyin və için!

﴾25﴿ ‫َيا ل َْي َتن۪ي ل َْم ُا ۫و َت كِ َتا ِب َي ْه‬ ُ‫َو َا َّما َم ْن ُا ۫وت َِي كِ َت َاب ُه ِبشِ َمالِه۪ َف َي ُقول‬
“Kaş kitabım mənə verilməyəydi! ← Kitabı sol əlinə verilən kimsə isə deyəcəkdir:

ِ ‫َيا ل َْي َت َها َكا َن ِت ا ْل َق‬

﴾27﴿ ‫اض َي َة‬ ﴾26﴿ ‫َول َْم َا ْد ِر َما ِح َسا ِب َي ْه‬
Kaş o (ölüm) qəti (əbədi) olaydı! ← Hesabımın nə olduğunu da bilməyəydim!

﴾29﴿ ‫َك َع ّن۪ي ُسلْطَ ان َِي ْه‬

َ ‫َهل‬ ﴾28﴿ ‫َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ّن۪ي َمال َِي ْه‬
Səltənətim məhv olub getdi!”← Mal-mülküm mənə heç bir fayda vermədi.

ُ ‫يم َص ُّل‬
﴾31﴿ ‫وه‬ َ ‫ُث َّم ال َْج ۪ح‬ ُ ‫وه َف ُغ ُّل‬
﴾30﴿ ‫وه‬
Sonra onu Cəhənnəmə atın! ← Onu tutun və qandallayın!
ُ ُ‫ُخذ‬
﴾32﴿ ‫وه‬
ُ ُ‫اسلُك‬ َ ‫ُث َّم ف۪ ي سِ لْسِ َل ٍة َذ ْر ُع َها َس ْب ُع‬
ْ ‫ون ذ َِر ًاعا َف‬
Sonra da onu, yetmiş arşın uzunluğunda zəncirlə bağlayın!

ۜ ِ ‫ام الْمِ ْس ۪ك‬

﴾34﴿ ‫ين‬ ِ ‫ض َعلٰ ى طَ َع‬
ُّ ‫َو اَل َي ُح‬ ﴾33﴿ ‫يم‬ ِ ّٰ‫ان اَل ُي ْؤم ُِن ِب ه‬
ِۙ ‫الل ال َْع ۪ظ‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
Yoxsulu yedirtməyə də rəğbət oyatmırdı. ← Həqiqətən o, böyük Allaha inanmırdı.
569 əl-Məaric surəsi Cüz 29

ٍۙ ۪‫ام ا اَِّل م ِْن غِ ْسل‬

﴾36﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َو اَل طَ َع‬ ٌ ۪‫س ل َُه ال َْي ْو َم ٰه ُه َنا َحم‬
﴾35﴿ ‫يم‬ َ ‫َفل َْي‬
İrindən başqa bir yeməyi də yoxdur. ← Bu gün bax burda onun bir dostu yoxdur.

َ ‫َف اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب َما ُت ْب ِص ُر‬

﴾38﴿ ‫ون‬ ﴾37﴿ ‫اَل َي ْا ُكل ُُه ا اَِّل ال َْخاطِ ُؤ َن‬
And içirəm gördüklərinizə, ← Onu ancaq günahkarlar yeyər!

ٍۚ ‫ِا َّن ُه َل َق ْولُ َر ُسولٍ َك ۪ر‬

﴾40﴿ ‫يم‬
Həqiqətən, o (Quran), çox möhtərəm bir elçinin sözüdür! ← Və görmədiklərinizə ki;
َ ‫َو َما اَل ُت ْب ِص ُر‬
﴾39﴿ ‫ون‬

َ ‫َو اَل ِب َق ْولِ َكاهِ ٍ ۜن َقل۪ اًيل َما َتذَ َّك ُر‬
﴾42﴿‫ون‬ َ ‫َو َما ُه َو ِب َق ْولِ َشاعِ ٍ ۜر َقل۪ اًيل َما ُت ْؤ ِم ُن‬
﴾41﴿‫ون‬
O, kahin sözü də deyildir! Nə az düşünürsünüz! ← Axı o, şair sözü deyildir! Nə az inanırsınız!

﴾44﴿ ‫يل‬
ِۙ ‫ال َق ۪او‬
َ ْ‫ض ا‬
َ ‫َول َْو َت َق َّولَ َعل َْي َنا َب ْع‬ َ ۪‫يل م ِْن َر ِّب ال َْعالَم‬
﴾43﴿ ‫ين‬ ٌ ‫َت ْن ۪ز‬
Əgər özündən bəzi sözlər uydurub Bizə isnad etsəydi, ← Aləmlərin Rəbbindən nazil edilmişdir.

َ ‫ُث َّم َل َقطَ ْع َنا ِم ْن ُه ال َْوت‬

﴾46﴿ ‫۪ين‬ ِۙ ۪‫اَل ََخذْ َنا ِم ْن ُه ِبال َْيم‬
﴾45﴿ ‫ين‬
Sonra onun şah damarını qopardardıq! ← Biz onu sağ əlindən yaxalayardıq.

َ ۪‫َو ِا َّن ُه َل َتذْ كِ َر ٌة ِلل ُْم َّتق‬

﴾48﴿ ‫ين‬ ﴾47﴿‫ين‬ ِ ‫َف َما ِم ْنكُ ْم م ِْن َا َحدٍ َع ْن ُه َح‬
َ ‫اج ۪ز‬
Şübhəsiz ki, o (Quran) müttəqilərə bir öyüd-nəsihətdir. ← Sizdən də heç kəs ona mane ola bilməzdi.

َ ‫َو ِا َّن ُه ل ََح ْس َر ٌة َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬

﴾50﴿ ‫ين‬ َ ‫َو ِا َّنا َل َن ْعل َُم َا َّن ِم ْنكُ ْم ُمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾49﴿ ‫ين‬
Şübhəsiz ki, o, kafirlər üçün bir peşmançılıqdır. ← Əlbəttə, Biz, sizdən yalanlayan kimsələri də bilirik.

ِ ‫اس ِم َر ِّب َك ال َْع ۪ظ‬

﴾52﴿ ‫يم‬ ْ ‫َف َس ِّب ْح ِب‬ ِ ۪‫َو ِا َّن ُه ل ََح ُّق ال َْيق‬
﴾51﴿ ‫ين‬
Elə isə, böyük Rəbbinin adını təsbih et! ← Həqiqətən, o (Quran) gerçək bir həqiqətdir.

‫ار ِج‬
ِ ‫ور ُة ال َْم َع‬
َ ‫﴾ ُس‬70﴿
əl-Məaric (Dərəcələr) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 44 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫س ل َُه َداف ٌِع‬ َ ‫ِللْكَ اف ِ۪ر‬
َ ‫ين ل َْي‬ ﴾1﴿ ‫اب َواق ٍِۙع‬
ٍ َ‫َساَلَ َسآئ ٌِل ِب َعذ‬
(O), kafirlər üçündür. Onu dəf edəcək bir kimsə yoxdur! ← Sual verən biri, baş verəcək əzab barədə soruşdu.

ِ ّٰ‫م َِن ه‬
ِ ‫الل ذِي ال َْم َع‬
﴾3﴿ ‫ار ِ ۜج‬
(O əzab), dərəcələr sahibi olan Allahdandır!

﴾4﴿‫ْف َس َن ٍۚة‬ َ ‫ان م ِْق َد ُار ُه َخ ْم ۪س‬

َ ‫ين َال‬ َ ‫َك‬ ‫وح ِال َْي ِه ف۪ ي َي ْو ٍم‬
ُ ‫الر‬
ُّ ‫َت ْع ُر ُج ال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو‬
Onun müddəti əlli min ildir.← Mələklər və ruh (Cəbrail) Onun yanına bir gündə qalxarlar;

ً ۪‫ِا َّن ُه ْم َي َر ْو َن ُه َبع‬

﴾6﴿‫يد ۙا‬ ﴾5﴿‫اص ِب ْر َص ْب ًرا َجم۪ يل‬
ْ ‫َف‬
Şübhəsiz ki, onlar onu (əzabı) uzaq görürlər. ← Gözəl bir şəkildə səbr et!

﴾8﴿ ‫الس َما ٓ ُء َكال ُْم ْه ِۙل‬

َّ ‫ون‬
ُ ُ‫َي ْو َم َتك‬ ﴾7﴿ ۜ‫َو َن ٰر ُيه َق ۪ر ًيبا‬
O gün göy əridilmiş metal kimi olacaq; ← Biz isə onu yaxın görürük.

ً ۪‫يم َحم‬
﴾10﴿ ‫يم ۚا‬ ٌ ۪‫َو اَل َي ْسـَٔ ُل َحم‬ ﴾9﴿ ‫ون ال ِْج َبالُ َكالْعِ ْه ِۙن‬
ُ ُ‫َو َتك‬
Və dost dostu soruşmayacaqdır. ← Dağlar da didilmiş yun kimi olacaqdır.
Cüz 29 əl-Məaric surəsi 570

﴾11﴿ ‫اب َي ْو ِمئِذٍ ِب َبن۪ي ِۙه‬

ِ َ‫ل َْو َي ْف َتد۪ ي م ِْن َعذ‬ ‫ُي َب َّص ُرو َن ُه ْ ۜم َي َو ُّد ال ُْم ْج ِر ُم‬
o günün əzabına qarşı öz oğullarını fəda etsin; ← Onlar bir-birinə göstəriləcəklər. Günahkar istər ki,

﴾13﴿ ‫َو َف ۪صي َل ِت ِه ا َّلت۪ي ُتـْٔ ۪وي ِۙه‬ ﴾12﴿ ‫اح َبتِه۪ َو َا ۪خي ِۙه‬
ِ ‫َو َص‬
ona sığınacaq verən əşirətini; ← həyat yoldaşını və qardaşını;

﴾15﴿ ‫ل ِا َّن َها ل َٰظ ۙى‬

ۜ َّ‫َك ا‬ ﴾14﴿ ‫ض َجم۪ ًيع ۙا ُث َّم ُي ْن ۪جي ِۙه‬
ِ ‫َو َم ْن فِي اْال َْر‬
Xeyr. Həqiqətən, o, alovlu atəşdir. ← və yer üzündə olanların hamısını ki, sonra özünü qurtarsın!

﴾17﴿ ‫َت ْد ُعوا َم ْن َا ْد َب َر َو َت َو ّٰل ۙى‬ ﴾16﴿ ‫ِلش ٰو ۚى‬

َّ ‫َن َّز َاع ًة ل‬
O, (haqqa) arxa çevirəni, üz döndərəni çağırır, ← Başın dərisini sıyırıb çıxardır.

﴾19﴿ ‫ُوع ۙا‬

ً ‫ان ُخل َِق َهل‬ ِ ْ‫ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ﴾18﴿ ‫َو َج َم َع َف َا ْو ٰعى‬
Həqiqətən, insan hövsələsiz yaradılmışdır! ← və (mal-dövlət) yığıb saxlayanı!

ً ‫َو ِا َذا َم َّس ُه ال َْخ ْي ُر َم ُن‬

﴾21﴿ ‫وع ۙا‬ ﴾20﴿ ‫وع ۙا‬ َّ ‫ِا َذا َم َّس ُه‬
ً ‫الش ُّر َج ُز‬
Ona bir xeyir toxunduğu vaxt isə xəsis olar. ← Ona bir pislik toxunduğu zaman fəryad qoparar.

﴾23﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َالَّذ‬

َ ‫ين ُه ْم َعلٰ ى َص اَلت ِِه ْم َدآئ ُِم‬ َ ‫ا اَِّل ال ُْم َص ۪ ّل‬
﴾22﴿ ‫ين‬
O kəslər ki, onlar daim namaz qılarlar; ← Namaz qılanlar istisnadır!

﴾25﴿ ‫وم‬
ۖ ِ ‫ِلسآئ ِِل َوال َْم ْح ُر‬
َّ ‫ل‬ ﴾24﴿ ‫ُوم‬ ٓ ۪‫ين ف‬
ٌ ‫ي َا ْم َوال ِِه ْم َح ٌّق َم ْعل‬
Dilənən və məhrum olanlar üçün; ← Yenə o kəslər ki, onların mallarında müəyyən bir haqq vardır;
َ ۪‫َوالَّذ‬

َ ‫اب َر ِّب ِه ْم ُم ْش ِف ُق‬

﴾27﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
ِ َ‫ين ُه ْم م ِْن َعذ‬ ﴾26﴿‫ين‬
ۖ ِ ‫الد‬ َ ‫ين ُي َص ِّد ُق‬
ّ ۪ ‫ون ِب َي ْو ِم‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
Yenə o kəslər ki, onlar Rəbbinin əzabından qorxarlar.← Və o kəslər ki, haqq-hesab gününü təsdiq edərlər;

﴾29﴿ ‫ون‬ ِ ‫ين ُه ْم ِل ُف ُر‬

َ ُ‫وج ِه ْم َحافِظ‬ َ ۪‫َوالَّذ‬ ﴾28﴿ ٍ‫اب َر ِّب ِه ْم َغ ْي ُر َم ْا ُمون‬
َ َ‫ا َِّن َعذ‬
O kəslər ki, onlar ayıb yerlərini qoruyarlar,← Həqiqətən Rəbbinin əzabından arxayın olmaq olmaz!

َ ۪‫َف ِا َّن ُه ْم َغ ْي ُر َملُوم‬

﴾30﴿ ‫ين‬ ‫اج ِه ْم َا ْو َما َملَكَ ْت َا ْي َما ُن ُه ْم‬
ِ ‫ى َا ْز َو‬
ٓ ٰ‫ا اَِّل َعل‬
Şübhəsiz ki, onlar qınanası deyillər. ← həyat yoldaşları və ya cariyələri istisna olmaqla.

﴾31﴿ ‫ون‬
َ ‫ِك ُه ُم ال َْع ُاد‬
َ ‫َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ ‫ِك‬
َ ‫َف َم ِن ْاب َت ٰغى َو َرا ٓ َء ٰذل‬
onlar əsl həddi aşanlardır; ← Kim bundan artığını istəyərsə,

﴾33﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ‫ين ُه ْم ِب َش َه َادات ِِه ْم َقآئ ُِم‬ َ ‫ين ُه ْم اِل ََما َنات ِِه ْم َو َع ْهدِ هِ ْم َر ُاع‬
﴾32﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
O kəslər ki, onlar şahidliklərində düzgündürlər; ← O kəslər ki, onlar əmanətə və əhdlərinə riayət edərlər;

﴾35﴿‫ون‬ ٍ ‫ِك ف۪ ي َج َّن‬

َ ‫ات ُمكْ َر ُم‬ َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ﴾34﴿‫ون‬ َ ۪‫َوالَّذ‬
َ ُ‫ين ُه ْم َعلٰ ى َص اَلت ِِه ْم ُي َحافِظ‬
onlara cənnətlərdə ehtiram olunacaqdır! ← Və o kəslər ki, onlar namazlarını davamlı qılarlar;

َ ‫الش َمالِ عِ ۪ز‬

﴾37﴿‫ين‬ ِّ ‫ين َو َع ِن‬
ِۙ ۪‫َع ِن ال َْيم‬ َ ۪‫َك ُم ْهطِ ع‬
﴾36﴿‫ين‬ َ ۪‫َف َما لِ‌الَّذ‬
َ ‫ين َك َف ُروا ق َِبل‬
Sağdan və soldan gəlib yığışırlar? ← Kafirlərə nə olub ki, sənə tərəf tələsirlər;

﴾39﴿‫ون‬ ُ ‫ل ِا َّنا َخل َْق َن‬

َ ‫اه ْم م َِّما َي ْعل َُم‬ ۜ َّ‫َك ا‬ ٍۙ ۪‫َا َيطْ َم ُع ُكلُّ ْام ِر ٍئ ِم ْن ُه ْم َا ْن ُي ْد َخ َل َج َّن َة َنع‬
﴾38﴿‫يم‬
Əsla! Biz onları, bildikləri şeydən yaratdıq!←Onlardan hər kəs, Nəim cənnətinə daxil olacağınamı ümid edir?
571 Nuh surəsi Cüz 29

َ ‫ِا َّنا َل َقاد ُِر‬

﴾40﴿ ‫ون‬ ِ ‫َف اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب َر ِّب ال َْم َش‬
ِ ‫ار ِق َوال َْم َغ‬
‫ار ِب‬
Biz, həqiqətən, qadirik; ← Şərqlərin və qərblərin Rəbbinə and olsun ki,

َ ۪‫َو َما َن ْح ُن ِب َم ْس ُبوق‬

﴾41﴿ ‫ين‬ ‫ى َا ْن ُن َب ِّدلَ َخ ْي ًرا ِم ْن ُه ْم‬
ٓ ٰ‫َعل‬
Və heç kəs Bizim önümüzə keçə bilməz! ← onlardan daha yaxşısı ilə əvəz etməyə.

﴾42﴿‫ون‬ َ ‫َح ّٰتى ُي اَل ُقوا َي ْو َم ُه ُم الَّذ۪ ي ُي‬

َ ‫وع ُد‬ ‫وضوا َو َيل َْع ُبوا‬
ُ ‫َفذَ ْر ُه ْم َي ُخ‬
...vəd olunduqları günlərinə qovuşana qədər! ← Elə isə, qoy onlar (öz işlərinə) dalıb oynasınlar...

﴾43﴿ ‫ون‬ ُ ‫َك َا َّن ُه ْم ِالٰى ُن ُص ٍب ُيوف‬

َ ‫ِض‬ ‫اث سِ َر ًاعا‬
ِ ‫ون م َِن اْال َْج َد‬
َ ‫َي ْو َم َي ْخ ُر ُج‬
sanki onlar bütlərin yanına tələsirlər. ← O gün, qəbirlərdən sürətlə çıxacaqlar ki,

﴾44﴿‫ون‬ َ ‫ِك ال َْي ْو ُم الَّذ۪ ي َكا ُنوا ُي‬

َ ‫وع ُد‬ َ ‫ٰذل‬ ‫ار ُه ْم َت ْر َه ُق ُه ْم ِذ َّل ٌة‬
ُ ‫َخاشِ َع ًة َا ْب َص‬
Bu, onlara vəd olunan gündür!← Onların gözləri yerə dikiləcək, özlərini zillət bürüyəcəkdir.

‫وح‬
ٍ ‫ور ُة ُن‬
َ ‫﴾ ُس‬71﴿
Nuh (Nuh əleyhissəlam) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 28 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾1﴿ ‫۪يم‬ ٌ َ‫َا ْنذِ ْر َق ْو َم َك م ِْن َق ْب ِل َا ْن َي ْات َِي ُه ْم َعذ‬
ٌ ‫اب َال‬ ‫وحا ِالٰى َق ْومِه۪ ٓ َا ْن‬
ً ‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا ُن‬
“Onlara şiddətli bir əzab gəlməmişdən əvəl qövmünü qorxut!” ← Biz Nuhu öz tayfasına göndərdik ki;

﴾2﴿ ‫ين‬ ٌ ۪‫ِا ّن۪ي لَكُ ْم َنذ‬

ٌ ‫ير ُم ۪ب‬
Həqiqətən, mən sizi açıq-aşkar xəbərdar edən (bir peyğəmbərəm)! ← O dedi: “Ey qövmüm!
‫َقالَ َيا َق ْو ِم‬

ِۙ ‫َو َا ۪ط ُيع‬
﴾3﴿ ‫ون‬ ‫وه‬ َ ّٰ‫َانِ ْاع ُب ُدوا ه‬
ُ ‫الل َوا َّت ُق‬
Mənə də itaət edin ki, ← Allaha ibadət edin və Ondan qorxun!

‫ٰى َا َج ٍل ُم َس ًّمى‬
ٓ ‫َو ُي َؤ ِّخ ْر ُك ْم ِال‬ ‫َي ْغف ِْر لَكُ ْم م ِْن ُذ ُنو ِبكُ ْم‬
ۜ
və müəyyən vaxta qədər sizə möhlət versin!← O (Allah), sizin günahlarınızı bağışlasın,

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫اَل ُي َؤ َّخ ُر ل َْو ُك ْن ُت ْم َت ْعل َُم‬ ِ ّٰ‫ا َِّن َا َج َل ه‬
‫الل ِا َذا َجا ٓ َء‬
o təxirə salınmaz. Kaş biləydiniz!” ← Şübhəsiz, Allahın təyin etdiyi vaxt (ölüm) gəldiyi zaman,

ً ‫ِا ّن۪ي َد َع ْو ُت َق ْوم۪ ي ل َْي اًل َو َن َه‬

﴾5﴿ ‫ار ۙا‬ ‫َقالَ َر ِّب‬
Mən qövmümü gecə-gündüz (haqq yola) dəvət etdim! ← O dedi: “Ey Rəbbim!

‫َو ِا ّن۪ي ُكل ََّما َد َع ْو ُت ُه ْم ِل َت ْغف َِر ل َُه ْم‬ ٓ ۪‫َفل َْم َي ِز ْد ُه ْم ُد َعآء‬
﴾6﴿‫ي ا اَِّل ف َِر ًارا‬
Hər dəfə, özlərini bağışlayasan deyə onları (haqqa) dəvət edəndə, ← Mənim dəvətim isə, ancaq onların
qaçmalarını artırdı.

﴾7﴿ ۚ‫ارا‬
ً ‫استِكْ َب‬
ْ ‫اس َتكْ َب ُروا‬
ْ ‫َو َا َص ُّروا َو‬ ‫اس َت ْغ َش ْوا ث َِي َاب ُه ْم‬
ْ ‫َو‬
israr etdilər və təkəbbür göstərdilər.←və paltarlarına büründülər,← barmaqlarını qulaqlarına qoydular,
ٓ ۪‫َج َعلُوٓا َا َصا ِب َع ُه ْم ف‬
‫ي ٰا َذان ِِه ْم‬

ٓ ‫ُث َّم ِا ّن‬

﴾9﴿‫۪ي َا ْع َل ْن ُت ل َُه ْم َو َا ْس َر ْر ُت ل َُه ْم ا ِْس َر ًار ۙا‬
Sonra onlara açıqdan da bildirdim, gizlicə də bildirdim”.← Sonra mən onları ucadan dəvət etdim.
ً ‫ُث َّم ِا ّن۪ي َد َع ْو ُت ُه ْم ِج َه‬
﴾8﴿‫ار ۙا‬

﴾10﴿ ‫ار ۙا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬

ً ‫ان َغ َّف‬ ‫اس َت ْغف ُِروا َر َّبكُ ْم‬
ْ ‫ْت‬
ُ ‫َف ُقل‬
Həqiqətən O, çox bağışlayandır! ← Və dedim: “Rəbbinizdən bağışlanmağınızı diləyin.
Cüz 29 Nuh surəsi 572

َ ‫َو ُي ْمدِ ْد ُك ْم ِب َا ْم َوالٍ َو َبن‬

‫۪ين‬ َّ ‫ُي ْرسِ ِل‬
﴾11﴿‫الس َما ٓ َء َعل َْيكُ ْم م ِْد َر ًار ۙا‬
mal-dövlət və oğul-uşaqla sizə kömək verər. ← Göydən sizə bol yağış göndərər;

ً ‫ون للِ هّٰ ِ َو َق‬

﴾13﴿ۚ‫ارا‬ َ ‫﴾ َما لَكُ ْم اَل َت ْر ُج‬12﴿ۜ‫ارا‬ ٍ ‫َو َي ْج َع ْل لَكُ ْم َج َّن‬
ً ‫ات َو َي ْج َع ْل لَكُ ْم َا ْن َه‬
Sizə nə olub ki, Allahın əzəmətindən çəkinmirsiniz? ← Və sizin üçün bağlar yaradar və çaylar yaradar!

ٍ ‫الل َس ْب َع َس ٰم َو‬
﴾15﴿‫ات طِ َبا ًق ۙا‬ ُ ّٰ‫ف َخل ََق ه‬
َ ‫َال َْم َت َر ْوا َك ْي‬ ﴾14﴿ ‫َو َق ْد َخ َل َقكُ ْم َاطْ َو ًارا‬
Allahın yeddi göyü qat-qat necə yaratdığını görmürsünüzmü?! ← Halbuki O sizi mərhələlərlə yaratmışdır.

﴾17﴿‫ض َن َبا ًتا‬

ِ ‫الل َا ْن َب َتكُ ْم م َِن اْال َْر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ً ‫س سِ َر‬
﴾16﴿‫اجا‬ َ ‫الش ْم‬ ً ‫َو َج َع َل ا ْل َق َم َر ف۪ ِيه َّن ُن‬
َّ ‫ورا َو َج َع َل‬
Allah sizi də yerdən bir bitki kimi bitirdi.← Və ayı orada bir nur, günəşi də bir çıraq etdi.

﴾19﴿‫ض ِب َساطً ۙا‬

َ ‫الل َج َع َل لَكُ ُم اْال َْر‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ ً ‫يد ُك ْم ف۪ َيها َو ُي ْخ ِر ُجكُ ْم ا ِْخ َر‬
﴾18﴿‫اجا‬ ُ ۪‫ُث َّم ُيع‬
Allah yeri də sizin üçün xalı kimi etdi ki,←Sonra sizi ora qaytaracaq və sizi bir çıxarışla çıxardacaqdır.

ً ‫ِل َت ْسلُكُ وا ِم ْن َها ُس ُب اًل ف َِج‬

﴾20﴿ ‫اج ۟ا‬
onun geniş yollarında gəzəsiniz!”

‫َوا َّت َب ُعوا َم ْن‬ ‫وح َر ِّب ِا َّن ُه ْم َع َص ْون۪ي‬

ٌ ‫َقالَ ُن‬
və elə kimsəyə tabe oldular ki, ← Nuh dedi: “Ey Rəbbim! Həqiqətən onlar mənə qarşı çıxdılar,

﴾22﴿ ۚ‫ارا‬
ً ‫َو َمكَ ُروا َمكْ ًرا ُك َّب‬ ﴾21﴿ ۚ‫ارا‬
ً ‫ل َْم َي ِز ْد ُه َمال ُُه َو َول َُد ُه اِل َخ َس‬
Çox böyük bir hiylə də qurdular, ← onun malı və uşağı, özünə ziyandan başqa bir şey artırmadı.

﴾23﴿ۚ‫وق َو َن ْس ًرا‬
َ ‫وث َو َي ُع‬
َ ‫َو اَل َتذَ ُر َّن َو ًّدا َول ُس َو ًاع ۙا َو اَل َي ُغ‬ ‫َو َقالُوا اَل َتذَ ُر َّن ٰال َِه َتكُ ْم‬
Vəddi, Suva’ı, Yəğusu, Yəuqu və Nəsri heç atmayın!”←və dedilər:“Öz tanrılarınızı tərk etməyin;

َ ۪‫َول َت ِز ِد الظَّ الِم‬

﴾24﴿ ‫ين ا اَِّل َض اَل اًل‬ ً ‫َو َق ْد َا َض ُّلوا َكث‬
ۚ‫۪يرا‬
Sən də ancaq onların zəlalətini artır! ← Onlar çoxlarını yoldan çıxartdılar.

ً ‫َف ُا ْد ِخلُوا َن‬

‫ارا‬ ‫م َِّما َخ ۪طيٓـَٔات ِِه ْم ُا ْغ ِر ُقوا‬
və Cəhənnəmə daxil edildilər. ← Onlar, öz günahlarından dolayı suda boğduruldular,

ِ ّٰ‫َفل َْم َي ِج ُدوا ل َُه ْم م ِْن ُدونِ ه‬

ً ‫الل َا ْن َص‬
﴾25﴿ ‫ارا‬
Özləri üçün, Allahdan başqa köməkçilər də tapa bilmədilər!

﴾26﴿ ‫ارا‬
ً ‫ين َد َّي‬
َ ‫ض م َِن الْكَ اف ِ۪ر‬
ِ ‫اَل َتذَ ْر َعلَى اْال َْر‬ ‫وح َر ِّب‬
ٌ ‫َو َقالَ ُن‬
Yer üzərində kafirlərdən bir nəfər də buraxma! ← Nuh dedi: “Ey Rəbbim!

﴾27﴿ ‫ارا‬
ً ‫اج ًرا َك َّف‬
ِ ‫َو اَل َيل ُِدوٓا اِل َف‬ َ‫ِا َّن َك ا ِْن َتذَ ْر ُه ْم ُي ِض ُّلوا عِ َب َادك‬
və ancaq günahkar kafir (uşaqlar) törədəcəklər.← Şübhəsiz, sən onları buraxsan, Sənin qullarını azdıracaqlar,

‫َر ِّب ْاغف ِْر ل۪ي َول َِوال َِد َّي َول َِم ْن َد َخ َل َب ْيت َِي ُم ْؤ ِم ًنا‬
Ey Rəbbim! Məni, valideynlərimi, evimə mömin kimi daxil olan kimsəni bağışla;

﴾28﴿ ‫ارا‬ َ ۪‫َو اَل َت ِز ِد الظَّ الِم‬

ً ‫ين ا اَِّل َت َب‬ ۜ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
‫ات‬ َ ‫َو ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
Zalımların isə ancaq həlakını artır!” ← mömin kişiləri və mömin qadınları da!
573 əl-Cinn surəsi Cüz 29

‫ور ُة ال ِْج ِّن‬

َ ‫﴾ ُس‬72﴿
əl-Cinn (Cinlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 28 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬َّ ‫الل‬ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾1﴿ ‫ِا َّنا َسمِ ْع َنا ُق ْر ٰا ًنا َع َج ًب ۙا‬ ْ ‫ُق ْل ُا ۫و ِح َي ِال ََّي َا َّن ُه‬
‫اس َت َم َع َن َف ٌر م َِن ال ِْج ِّن َف َقالُوٓا‬
“Biz heyrətamiz bir Quran eşitdik.← De: “Mənə vəhy olundu ki, cinlərdən bir dəstə dinlədi və dedilər:

﴾2﴿ ‫َول َْن ُن ْش ِركَ ِب َر ِّب َنا ٓ َا َح ًد ۙا‬ ۜ ۪‫الر ْشدِ َف ٰا َم َّنا ِبه‬
ُّ ‫ي ِالَى‬
ٓ ۪‫َي ْهد‬
və biz heç kəsi Rəbbimizə şərik qoşmayacağıq.← O, haqq yolu göstərir. Ona görə də, ona iman gətirdik,

ِ ‫َما ا َّت َخذَ َص‬

﴾3﴿ ‫اح َب ًة َو اَل َول ًَد ۙا‬ ‫َو َا َّن ُه َت َعالٰى َج ُّد َر ِّب َنا‬
O nə bir zövcə götürmüşdür, nə də bir uşaq! ← Həqiqətən, Rəbbimizin calalı çox ucadır.

ِ ّٰ‫ان َي ُقولُ َسف۪ ُيه َنا َعلَى ه‬

﴾4﴿ ‫الل َشطَ طً ۙا‬ َ ‫َو َا َّن ُه َك‬
Doğrusu, bizim səfehimiz, Allah barəsində tamamilə yalan söyləyirmiş.

﴾5﴿ ‫الل َكذِ ًب ۙا‬

ِ ّٰ‫س َوال ِْج ُّن َعلَى ه‬ ِ ْ‫ل َْن َت ُقولَ ا‬
ُ ‫ال ْن‬ ‫َو َا َّنا ظَ َن َّنا ٓ َا ْن‬
insanlar və cinlər Allah barəsində yalan danışmaz.← Biz zənn edirdik ki,

﴾6﴿‫وه ْم َر َه ًق ۙا‬
ُ ‫َف َز ُاد‬ ‫ون ِب ِر َجالٍ م َِن ال ِْج ِّن‬
َ ‫س َي ُعو ُذ‬ ِ ْ‫ان ِر َجالٌ م َِن ا‬
ِ ‫ال ْن‬ َ ‫َو َا َّن ُه َك‬
Beləcə onların azğınlığını artırırdılar.← Həqiqətən, insanlardan bir dəstə, cinlərdən bir dəstəyə sığınırdı.

﴾7﴿ ‫الل َا َح ًد ۙا‬

ُ ّٰ‫ل َْن َي ْب َع َث ه‬ ‫َو َا َّن ُه ْم ظَ ُّنوا َك َما ظَ َن ْن ُت ْم َا ْن‬
Allah heç kəsi diriltməyəcəkdir.← Onlar da sizin zənn etdiyiniz kimi zənn edirdilər ki,

ً ۪‫اها ُم ِل َئ ْت َح َر ًسا َشد‬

﴾8﴿ ‫يدا َو ُش ُه ًب ۙا‬ َ ‫َف َو َج ْد َن‬ ‫الس َما ٓ َء‬
َّ ‫َو َا َّنا ل ََم ْس َنا‬
və onun, güclü gözətçilər və yandırıb-yaxan alovlarla dolu olduğunu gördük. ← Biz göyə toxunduq,

ٰ ْ‫َف َم ْن َي ْس َتمِ ِع ا‬
‫ال َن‬ ‫ِلس ْم ِ ۜع‬
َّ ‫َو َا َّنا ُك َّنا َن ْق ُع ُد ِم ْن َها َم َقاعِ َد ل‬
İndi isə kim qulaq asarsa, ← Biz qulaq asmaq üçün (göyün) bəzi yerlərində otururduq.

﴾9﴿ ‫َي ِج ْد ل َُه شِ َه ًابا َر َص ًد ۙا‬

yandırıb-yaxan bir alovun onu gözlədiyini görər.

﴾10﴿ ‫َا ْم َا َر َاد ِب ِه ْم َر ُّب ُه ْم َر َش ًد ۙا‬ ‫ض‬

ِ ‫يد ِب َم ْن فِي اْال َْر‬
َ ‫ي َا َش ٌّر ُا ۪ر‬
ٓ ‫َو َا َّنا اَل َن ْد ۪ر‬
yoxsa Rəbbi onlara bir xeyir diləmişdir.← Biz bilmirik ki, yerdə olanlara bir pislik etmək istənilmişdir,

﴾11﴿ ‫ُك َّنا طَ َرآئ َِق ق َِد ًد ۙا‬ ‫ِك‬

َ ‫ون ٰذل‬
َ ‫ون َوم َِّنا ُد‬
َ ‫الصال ُِح‬
َّ ‫َو َا َّنا م َِّنا‬
Biz ayrı-ayrı yollar tutmuşuq. ← Şübhəsiz ki, bizdən yaxşı iş görənlər də var, olmayanlar da.

﴾12﴿ ‫َول َْن ُن ْع ِج َز ُه َه َر ًب ۙا‬ ‫ض‬

ِ ‫الل فِي اْال َْر‬
َ ّٰ‫َو َا َّنا ظَ َن َّنا ٓ َا ْن ل َْن ُن ْع ِج َز ه‬
qaçıb da Ondan yaxa qurtara bilmərik. ← Biz anladıq ki, yerdə Allahdan yaxa qurtara bilmərik,

ۜ ۪‫ٰا َم َّنا ِبه‬ ٓ ‫َو َا َّنا ل ََّما َسمِ ْع َنا ال ُْه ٰد‬
‫ى‬
ona iman gətirdik. ← Həqiqətən, biz doğru yolu göstərəni dinlədiyimiz zaman,

﴾13﴿ ‫اف َب ْخ ًسا َو اَل َر َه ًق ۙا‬

ُ ‫َف اَل َي َخ‬ ۪‫َف َم ْن ُي ْؤم ِْن ِب َر ِّبه‬
nə əskilməsindən, nə də haqsızlığa məruz qalmaqdan qorxar. ← Kim Rəbbinə iman gətirsə,
Cüz 29 əl-Cinn surəsi 574

﴾14﴿‫ِك َت َح َّر ْوا َر َش ًدا‬

َ ‫َف َم ْن َا ْسل ََم َف ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ُ‫ون َوم َِّنا ا ْل َقاسِ ط‬
‫ون‬ َ ‫َو َا َّنا م َِّنا ال ُْم ْسل ُِم‬
Kim müsəlman olsa, onlar haqq yolu tutarlar.← Əlbəttə, bizdən müsəlmanlar da var, (haqqdan)çıxanlar da.

﴾15﴿ ‫َفكَ ا ُنوا ل َِج َه َّن َم َحطَ ًب ۙا‬ َ ُ‫َو َا َّما ا ْل َقاسِ ط‬
‫ون‬
Cəhənnəm üçün odun olacaqlar.” ← (Haqq yoldan) çıxanlar isə,

‫ِل َن ْف ِت َن ُه ْم ف۪ ي ِۚه‬ ﴾16﴿‫اه ْم َما ٓ ًء َغ َد ًق ۙا‬

ُ ‫اَل َْس َق ْي َن‬ ‫اس َت َق ُاموا َعلَى الطَّ ۪ري َق ِة‬
ْ ‫َو َا ْن ل َِو‬
onları onunla imtahana çəkək. ← Biz onlara bol su verərdik ki, ← Əgər onlar o yolda doğru olsaydılar,

﴾17﴿ ‫َي ْسلُكْ ُه َعذَ ًابا َص َع ًد ۙا‬ ۪‫ض َع ْن ذ ِْك ِر َر ِّبه‬

ْ ‫َو َم ْن ُي ْع ِر‬
(Allah) onu məşəqqətli bir əzaba düçar edər. ← Kim öz Rəbbini yad etməkdən üz çevirsə,

ِ ّٰ‫َف اَل َت ْد ُعوا َم َع ه‬

﴾18﴿ ‫الل َا َح ًد ۙا‬ ِ ّٰ‫اج َد للِ ه‬
ِ ‫َو َا َّن ال َْم َس‬
Ona görə də, Allahdan başqa heç kimə dua etməyin! ← Şübhəsiz ki, məscidlər Allaha məxsusdur.

﴾19﴿ ۜ ‫ون َعل َْي ِه ل َِب ًدا‬

َ ‫َك ُادوا َيكُ و ُن‬ ‫وه‬ ِ ّٰ‫ام َع ْب ُد ه‬
ُ ‫الل َي ْد ُع‬ َ ‫َو َا َّن ُه ل ََّما َق‬
az qala, onun ətrafında keçə kimi bir-birinə keçsinlər. ← Allahın qulu, Ona dua etmək üçün qalxdığı zaman,

﴾20﴿ ‫َو اَل ٓ ُا ْش ِركُ ِبه۪ ٓ َا َح ًدا‬ ‫ُق ْل ِا َّن َما ٓ َا ْد ُعوا َر ۪ ّبي‬
və heç kimi Ona şərik qoşmuram!” ← De: “Mən ancaq öz Rəbbimə dua edirəm,

ُ ‫ُق ْل ِا ّن۪ي اَل ٓ َا ْمل‬

﴾21﴿ ‫ِك لَكُ ْم َض ًّرا َول َر َش ًدا‬
De: “Mən, sizə nə bir zərər verməyə, nə də doğru yola yönəltməyə qadir deyiləm!”

﴾22﴿ ‫َول َْن َا ِج َد م ِْن ُدونِه۪ ُم ْل َت َح ًد ۙا‬ ِ ّٰ‫ُق ْل ِا ّن۪ي ل َْن ُي ۪ج َيرن۪ي م َِن ه‬
‫الل َا َح ٌد‬
Mən də Ondan başqa heç bir sığınacaq tapa bilmərəm; ← De: “Məni Allahdan heç kim xilas edə bilməz!

‫الل َو َر ُسول َُه‬

َ ّٰ‫ص ه‬
ِ ‫َو َم ْن َي ْع‬ ِ ّٰ‫ا اَِّل َب اَل ًغا م َِن ه‬
ۜ ۪‫الل َو ِر َس اَالتِه‬
Kim Allaha və Onun Peyğəmbərinə asi olarsa, ← Allahı və Onun göndərdiklərini təbliğ etməkdən başqa!

﴾23﴿ ۜ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬

َ ۪‫َخالِد‬ ‫ار َج َه َّن َم‬
َ ‫َفا َِّن ل َُه َن‬
Orada həmişəlik qalacaqlar!” ← şübhəsiz, onun üçün cəhənnəm odu vardır.

﴾24﴿‫اص ًرا َو َا َقلُّ َع َد ًدا‬

ِ ‫ف َن‬
ُ ‫ون َم ْن َا ْض َع‬
َ ‫َف َس َي ْعل َُم‬ ‫ون‬ َ ‫ى ِا َذا َر َا ْوا َما ُي‬
َ ‫وع ُد‬ ٓ ‫َح ّٰت‬
biləcəklər ki, kimin köməkçisi daha zəifdir və sayca daha azdır. ← Təhdid olunduqlarını gördükləri zaman,

﴾25﴿ ‫ي َا َم ًدا‬
ٓ ‫َا ْم َي ْج َع ُل ل َُه َر ۪ ّب‬ ‫ون‬
َ ‫وع ُد‬
َ ‫يب َما ُت‬
ٌ ‫ي َا َق ۪ر‬
ٓ ‫ُق ْل ا ِْن َا ْد ۪ر‬
yoxsa Rəbbim onun üçün uzun bir müddət təyin edib? ← De: “Mən bilirəm ki, sizə vəd olunan yaxındırmı,

﴾26﴿ ‫َف اَل ُيظْ ِه ُر َعلٰ ى َغ ْي ِبه۪ ٓ َا َح ًد ۙا‬ ‫َعال ُِم ال َْغ ْي ِب‬
və Öz qeybini heç kəsə açmaz; ← (Allah) qeybi bilir,

﴾27﴿‫ُك م ِْن َب ْي ِن َي َد ْي ِه َوم ِْن َخ ْلفِه۪ َر َص ًد ۙا‬

ُ ‫َف ِا َّن ُه َي ْسل‬ ٍ‫ا اَِّل َم ِن ْار َت ٰضى م ِْن َر ُسول‬
Şübhəsiz, O, onun önündə və arxasında gözətçilər qoyur ki, ← Razı qaldığı elçidən başqa!

‫ل َِي ْعل ََم َا ْن َق ْد َا ْبل َُغوا ِر َس اَال ِت َر ِّب ِه ْم‬

öz Rəbbinin göndərdiklərini təbliğ etdiklərini bilsin.

﴾28﴿ ‫َو َا ْح ٰصى ُك َّل َش ْي ٍء َع َد ًدا‬ ‫اط ِب َما ل ََد ْي ِه ْم‬

َ ‫َو َا َح‬
və hər şeyi tək-tək saymışdır!” ← Onlarda olanları (Allah, elmi ilə) ehtiva etmişdir,
575 əl-Muzzəmmil surəsi Cüz 29

‫ور ُة ال ُْم َّز ّم ِِل‬

َ ‫﴾ ُس‬73﴿
əl-Muzzəmmil (Örtünüb bürünən) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 20 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ۙ ً‫ُق ِم ال َّْي َل ا اَِّل َقل۪ ا‬
﴾2﴿ ‫يل‬ ﴾1﴿ ‫َيا ٓ َا ُّي َها ال ُْم َّز ّم ُِل‬
Gecəni - az bir hissəsi istisna olmaqla-(namaza) dur! ← Ey örtünüb bürünən (Peyğəmbər)!

ۜ ً‫َا ْو ِز ْد َعل َْي ِه َو َر ّت ِِل ا ْل ُق ْر ٰا َن َت ْرت ا‬

﴾4﴿ ‫۪يل‬ ۙ ً‫ص ِم ْن ُه َقل۪ ا‬
﴾3﴿ ‫يل‬ ْ ‫ن ِْص َف ُه َا ِو ا ْن ُق‬
Və ya ona artır! Quranı da aramla oxu! ← Onun yarısını, yaxud bir az ondan əskilt;

ۜ ً‫ا َِّن َناشِ َئ َة ال َّْي ِل هِ َي َا َش ُّد َوطْ ـًٔا َو َا ْق َو ُم ق۪ ا‬

﴾6﴿‫يل‬ ۜ ً‫ِا َّنا َس ُنلْق۪ ي َعل َْي َك َق ْو اًل َثق۪ ا‬
﴾5﴿‫يل‬
Əlbəttə, gecə qalxmaq çox çətin, söz demək isə daha münasibdir! ← Biz sənə ağır bir kəlam vəhy edəcəyik.

ۜ ً‫اس َم َر ِّب َك َو َت َب َّت ْل ِال َْي ِه َت ْبت ا‬

﴾8﴿ ‫۪يل‬ ْ ‫َو ْاذ ُك ِر‬ ﴾7﴿ ‫يل‬
ۜ ً‫ار َس ْب ًحا طَ ۪و ا‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َك فِي‬
َ ‫ا َِّن ل‬
Rəbbinin adını zikr et və özünü Ona həsr et. ← Həqiqətən, gündüz sənin uzun-uzadı işlərin vardır.

﴾9﴿ ‫اَل ٓ ِال َٰه ا اَِّل ُه َو َفا َّت ِخذْ ُه َوك۪ يل‬ ‫َر ُّب ال َْم ْش ِر ِق َوال َْم ْغ ِر ِب‬
Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Elə isə, Onu özünə vəkil götür! ← (Allah), Şərqin və Qərbin Rəbbidir.

﴾10﴿ ‫َو ْاه ُج ْر ُه ْم َه ْج ًرا َجم۪ اًيل‬ ‫ُون‬

َ ‫اص ِب ْر َعلٰ ى َما َي ُقول‬
ْ ‫َو‬
və onlardan gözəl tərzdə ayrıl! ← Onların dediyi şeylərə də səbr et,

﴾11﴿ ‫َو َم ِّهل ُْه ْم َقل۪ اًيل‬ ‫الن ْع َم ِة‬ َ ‫َو َذ ْرن۪ي َوال ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
َّ ‫ين ُا ۬ولِي‬
və onlara bir az möhlət ver! ← (Ayələrimizi) yalanlayan mal-mülk sahiblərini isə Mənə burax,

ً ‫َوطَ َع ًاما َذا ُغ َّص ٍة َو َعذَ ًابا َال‬

﴾13﴿ ‫۪يما‬ ً ‫ا َِّن ل ََد ْي َنا ٓ َا ْنكَ اًال َو َج ۪ح‬
﴾12﴿ ‫يم ۙا‬
Boğaza tıxanıb qalan yemək və şiddətli əzab vardır! ← Şübhəsiz ki, Qatımızda qandallar və Cəhənnəm;

﴾14﴿ ‫َو َكا َن ِت ال ِْج َبالُ َكث ً۪يبا َم ۪ه اًيل‬ ُ‫ض َوال ِْج َبال‬
ُ ‫ف اْال َْر‬
ُ ‫َي ْو َم َت ْر ُج‬
dağlar isə səpələnmiş qum təpələri olacaqdır. ← O gün yer və dağlar titrəyəcək,

﴾15﴿‫ول‬ ‫ول َشاهِ ًدا َعل َْيكُ ْم‬

ۜ ً‫َك َما ٓ َا ْر َس ْل َنا ٓ ِالٰى ف ِْر َع ْو َن َر ُس ا‬ ً‫ِا َّنا ٓ َا ْر َس ْل َنا ٓ ِال َْيكُ ْم َر ُس ا‬
Firona peyğəmbər göndərdiyimiz kimi.← Biz sizə, özünüzə şahidlik edəcək peyğəmbər göndərdik,

﴾16﴿ ‫َف َا َخذْ َن ُاه َا ْخذً ا َو ۪بيل‬ َ‫الر ُسول‬

َّ ‫َف َع ٰصى ف ِْر َع ْو ُن‬
Buna görə də, onu şiddətli bir əzabla yaxaladıq. ← Firon, peyğəmbərə (Musaya) asi oldu.

﴾17﴿ ۗ ‫ان ۪ش ًيبا‬

َ ‫َي ْو ًما َي ْج َع ُل ال ِْول َْد‬‫ون ا ِْن َك َف ْر ُت ْم‬
َ ‫ف َت َّت ُق‬
َ ‫َفكَ ْي‬
...uşaqları ağ saçlı qocalara döndərəcək bir gündən?! ← Elə isə əgər küfr etmiş olsanız, necə qorunacaqsınız...

﴾18﴿ ‫ول‬
ً‫ان َو ْع ُد ُه َم ْف ُع ا‬
َ ‫َك‬ ۜ ۪‫لس َما ٓ ُء ُم ْن َفطِ ٌر ِبه‬
َّ ‫َا‬
Onun vədi yerinə yetəcəkdir. ← (O gün), göy parçalanacaq,

۟ ً‫َف َم ْن َشا ٓ َء ا َّت َخذَ ِالٰى َر ِّبه۪ َس ۪ب ا‬

﴾19﴿ ‫يل‬ ‫ا َِّن ٰهذِ ه۪ َتذْ كِ َر ٌة‬
Kim istəsə, Rəbbinə tərəf bir yol tutar! ← Həqiqətən, bu öyüd-nəsihətdir.
Cüz 29 əl-Muddəssir surəsi 576

‫وم َا ْد ٰنى م ِْن ُث ُل َث ِي ال َّْي ِل َون ِْص َف ُه َو ُث ُل َث ُه‬

ُ ‫َت ُق‬ ‫ا َِّن َر َّب َك َي ْعل َُم َا َّن َك‬
gecənin üçdə ikisindən azı, yarısını, üçdə birini (namaza) durursan. ← Həqiqətən, Rəbbin bilir ki, sən,

‫ار‬
َ َّ ‫الل ُي َق ِّد ُر ال َّْي َل َو‬
‫الن َه‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ۪‫َوطَ ٓا ِئ َف ٌة م َِن الَّذ‬
‫ين َم َع َك‬
Axı gecəni də, gündüzü də ölçüb-biçən Allahdır. ← Səninlə birlikdə olan bir zümrə də (bunu edir).

‫َفا ْق َر ُؤا َما َت َي َّس َر م َِن ا ْل ُق ْر ٰا ِ ۜن‬

‫اب َعل َْيكُ ْم‬
َ ‫وه َف َت‬
ُ ‫َعل َِم َا ْن ل َْن ُت ْح ُص‬
Elə isə, Qurandan asan gələn yeri oxuyun. ← O, bunu saya bilməyəcəyinizi bildiyi üçün sizi əfv etdi.

‫ض‬
ِ ‫ون فِي اْال َْر‬
َ ‫ون َي ْض ِر ُب‬
َ ‫َو ٰا َخ ُر‬ ‫ون ِم ْنكُ ْم َم ْر ٰض ۙى‬
ُ ُ‫َعل َِم َا ْن َس َيك‬
bəziləri də yer üzündə gəzib dolaşacaq, ← (Allah) bildi ki, sizdən xəstə olan da olacaq,

ِۘ ّٰ‫يل ه‬
‫الل‬ َ ‫ون ُي َقا ِتل‬
ِ ‫ُون ف۪ ي َس ۪ب‬ َ ‫َو ٰا َخ ُر‬ ِ ّٰ‫ون م ِْن َف ْض ِل ه‬
‫الل‬ َ ‫َي ْب َت ُغ‬
Digərləri isə Allah yolunda vuruşacaqlar. ← Allahın lütfündən (ruzi) axtarmaq üçün.

‫الز ٰكو َة‬

َّ ‫الصلٰ و َة َو ٰا ُتوا‬ ُ ۪‫َو َاق‬
َّ ‫يموا‬ ‫َفا ْق َر ُؤا َما َت َي َّس َر ِم ْن ُه‬
və namazı qılın, zəkatı verin, ← Elə isə, ondan (Qurandan) asan olan yeri oxuyun,

‫ل ْن ُفسِ كُ ْم م ِْن َخ ْي ٍر‬

َ ِ‫َو َما ُت َق ِّد ُموا ا‬ ۜ‫الل َق ْر ًضا َح َس ًنا‬
َ ّٰ‫َو َا ْق ِر ُضوا ه‬
Özünüz üçün nə yaxşı iş hazırlasanız, ← və Allaha gözəl bir borc verin.

ِ ّٰ‫وه عِ ْن َد ه‬
ۜ‫الل ُه َو َخ ْي ًرا َو َا ْعظَ َم َا ْج ًرا‬ ُ ‫َت ِج ُد‬
Allah qatında onun, daha xeyirli və daha böyük mükafatı olduğunu görəcəksiniz.

ٌ ‫ور َر ۪ح‬
﴾20﴿ ‫يم‬ ٌ ‫الل َغ ُف‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫اس َت ْغف ُِروا ه‬
Həqiqətən, Allah bağışlayandır, rəhm edəndir! ← Və Allahdan bağışlanmağınızı diləyin.
ْ ‫َو‬
‫ور ُة ال ُْم َّد ّث ِِر‬
َ ‫﴾ ُس‬74﴿
əl-Muddəssir (Bürünüb sarınan) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 56 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾3﴿‫َو َر َّب َك َفكَ ِّب ْر‬ ﴾2﴿‫ُق ْم َف َا ْنذِ ْر‬ ﴾1﴿‫َيا ٓ َا ُّي َها ال ُْم َّد ّث ُِر‬
Öz Rəbbini də uca tut! ← Qalx və xəbərdar et! ← Ey bürünüb örtünmüş (Peyğəmbər)!

﴾6﴿‫َو اَل َت ْم ُن ْن َت ْس َتكْ ث ُِر‬ ﴾5﴿‫اه ُج ْر‬

ْ ‫الر ْج َز َف‬
ُّ ‫َو‬ ﴾4﴿‫َوث َِي َاب َك َفطَ ِّه ْر‬
(Etdiyin yaxşılığı) çox görüb başa qalxma! ← Pis şeylərdən uzaqlaş! ← Libasını isə təmizlə!

﴾8﴿ ‫ور‬ َّ ‫َف ِا َذا ُنق َِر فِي‬

ِۙ ‫النا ُق‬ ﴾7﴿‫اص ِب ْر‬
ْ ‫َول َِر ِّب َك َف‬
Sur çalındığı zaman, ← Rəbbin üçün səbr et!

﴾10﴿ ‫ين َغ ْي ُر َي ۪س ٍير‬

َ ‫َعلَى الْكَ اف ِ۪ر‬
(O gün) kafirlər üçün asan olmayacaqdır! ← O, o gün çətin bir gündür;
ٌ ‫ِك َي ْو َمئِذٍ َي ْو ٌم َع ۪س‬
﴾9﴿ ‫ير‬ َ ‫َفذٰ ل‬

﴾12﴿ ‫ود ۙا‬

ً ‫ْت ل َُه َم اًال َم ْم ُد‬
ُ ‫َو َج َعل‬ ً ‫َذ ْرن۪ي َو َم ْن َخل َْق ُت َو ۪ح‬
﴾11﴿ ‫يد ۙا‬
Mən ona bollu mal-dövlət əta etdim;← Məni, yaratdığım kimsə ilə tək burax!

﴾15﴿‫يد‬
َ ‫﴾ ُث َّم َيطْ َم ُع َا ْن َا ۪ز‬14﴿‫يد ۙا‬
ً ‫َو َم َّه ْد ُت ل َُه َت ْم ۪ه‬ ﴾13﴿‫ود ۙا‬
ً ‫۪ين ُش ُه‬
َ ‫َو َبن‬
Sonra artırmağımı istəyir. ← Onu (hər cür) imkanlarla təmin etdim.←Yanında hazır duran oğullar (verdim);

ً ‫َس ُا ْرهِ ُق ُه َص ُع‬

﴾17﴿ۜ‫ودا‬ ً ‫ان اِ ٰل َيا ِت َنا َعن‬
﴾16﴿ۜ‫۪يدا‬ َ ‫ل ِا َّن ُه َك‬
ۜ َّ‫َك ا‬
Mən onu sərt bir yoxuşa sürükləyəcəm! ← Xeyr. Həqiqətən o, ayələrimizə qarşı inadkar oldu.
577 əl-Muddəssir surəsi Cüz 29

﴾20﴿ ‫ف َق َّد َر‬

َ ‫ُث َّم ُقت َِل َك ْي‬ َ ‫﴾ َف ُقت َِل َك ْي‬18﴿‫ِا َّن ُه َفكَّ َر َو َق َّد َر‬
﴾19﴿ ‫ف َق َّد َر‬
Sonra ölüm olsun ona! Necə qərarlaşdırdı?!←Ölüm olsun ona! Necə qərarlaşdırdı?!←Həqiqətən, o, fikirləşdi
və qərarlaşdırdı.

﴾23﴿‫اس َتكْ َب َر‬

ْ ‫ُث َّم َا ْد َب َر َو‬ ﴾22﴿‫س َو َب َس َر‬
َ ‫ُث َّم َع َب‬ ﴾21﴿‫ُث َّم َنظَ َر‬
Sonra da üz çevirdi və təkəbbür göstərdi.←Sonra üz-gözünü turşutdu və qaşqabağını tökdü. ← Sonra baxdı.

﴾25﴿ ‫ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل َق ْولُ ال َْب َش ِ ۜر‬ ﴾24﴿ ‫َف َقالَ ا ِْن ٰهذَ ا ٓ ا اَِّل سِ ْح ٌر ُي ْؤ َث ُر‬
Bu yalnız bəşər sözüdür!” ← Və dedi: “Bu ancaq öyrənilən bir sehrdir!

﴾27﴿ ‫يك َما َس َق ُر‬

َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾26﴿ ‫َس ُا ْصل۪ ي ِه َس َق َر‬
Sən nə bilirsən ki, nədir Səqər! ← Mən onu Səqərə atacağam.

﴾30﴿‫َعل َْي َها ت ِْس َع َة َع َش َر‬ ﴾29﴿‫اح ٌة ِلل َْب َش ِۚر‬

َ ‫ل ََّو‬ ﴾28﴿‫اَل ُت ْبق۪ ي َو اَل َتذَ ُر‬
Onun üstündə on doqquz (gözətçi) vardır. ← İnsanı yandırıb-yaxar! ← O (heç kəsi) saxlamaz və buraxmaz!

‫َو َما َج َع ْل َنا عِ َّد َت ُه ْم‬ ‫ار ا اَِّل َملٰ ٓئِكَ ًة‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫اب‬
َ ‫َو َما َج َع ْل َنا ٓ َا ْص َح‬
Onların sayını (on doqquz) etdik ki,← Biz cəhənnəm gözətçilərini yalnız mələklərdən etdik.

َ ‫ين ُاو ُتوا الْكِ َت‬

‫اب‬ َ ۪‫ل َِي ْس َت ْيق َِن الَّذ‬ َ ۪‫ا اَِّل ِف ْت َن ًة ِل َّلذ‬
‫ين َك َف ُرو ۙا‬
kitab verilənlər yəqinlik hasil etsin,← sadəcə olaraq kafirlər üçün imtahan olsun,

َ ‫اب َوال ُْم ْؤ ِم ُن‬

‫ون‬ َ ‫ين ُاو ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫اب الَّذ‬
َ ‫َو اَل َي ْر َت‬ ‫۪يما ًنا‬ َ ۪‫َو َي ْز َد َاد الَّذ‬
َ ‫ين ٰا َم ُنوٓا ا‬
kitab verilənlər və möminlər şübhəyə düşməsinlər, ← iman gətirənlərin imanı artsın,

‫ل‬
ۜ ً‫الل ِب ٰهذَ ا َم َث ا‬
ُ ّٰ‫َما َذا ٓ َا َر َاد ه‬ ‫ون‬ ٌ ‫ين ف۪ ي ُقلُو ِب ِه ْم َم َر‬
َ ‫ض َوالْكَ اف ُِر‬ َ ۪‫َول َِي ُقولَ الَّذ‬
“Allah bu misalla nə demək istədi?”← qəlblərində xəstəlik olanları və kafirlər isə desinlər:

‫َو َي ْهد۪ ي َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ ُ ّٰ‫ِك ُي ِضلُّ ه‬

‫الل َم ْن َي َشا ٓ ُء‬ َ ‫َكذٰ ل‬
istədiyi kimsəni də doğru yola yönəldir.← Allah istədiyi kimsəni belə zəlalətə salır,

﴾31﴿ ‫َو َما هِ َي ا اَِّل ذ ِْك ٰرى ِلل َْب َش ِ۟ر‬ ‫ود َر ِّب َك اِل ُه َو‬
َ ‫َو َما َي ْعل َُم ُج ُن‬
O, insanlar üçün ancaq bir öyüd-nəsihətdir!← Rəbbinin ordularını özündən başqası bilməz.

﴾33﴿ ‫َوال َّْي ِل ا ِْذ َا ْد َب َر‬ ﴾32﴿ ‫َك اَّل َوا ْل َق َم ِۙر‬
And olsun dönüb gedən gecəyə; ← Xeyr! And olsun aya;

﴾36﴿‫َنذ۪ ًيرا ِلل َْب َش ِۙر‬ ﴾35﴿‫ِا َّن َها اَل ِْح َدى الْكُ َب ِۙر‬ ﴾34﴿‫الص ْب ِح ِا َذا ٓ َا ْس َف َر‬
ُّ ‫َو‬
İnsanlara xəbərdarlıqdır;← Şübhəsiz o, böyük (bəlalardan) biridir!← And olsun ağarmaqda olan dan yerinə!

ٍ ‫ُكلُّ َن ْف‬
﴾38﴿‫س ِب َما َك َس َب ْت َره۪ ي َن ٌة‬ ﴾37﴿‫ل َِم ْن َشا ٓ َء ِم ْنكُ ْم َا ْن َي َت َق َّد َم َا ْو َي َت َا َّخ َر‬
Hər kəs qazandığı şeyin girovudur!←Sizdən, (yaxşı işlərdə) irəli düşmək, yaxud geri qalmaq istəyənlərə!

﴾40﴿ ‫ُون‬ ۜ ٍ ‫ف۪ ي َج َّن‬

َ ‫ات َي َت َسا ٓ َءل‬ ۜ ِ ۪‫اب ال َْيم‬
﴾39﴿ ‫ين‬
(Onlar) cənnətlərdədirlər; bir-birindən soruşacaqlar;← Sağ tərəf sahibləri istisna olmaqla!
َ ‫اِل َا ْص َح‬
﴾42﴿ ‫َما َسلَكَ كُ ْم ف۪ ي َس َق َر‬ َ ۪‫َع ِن ال ُْم ْج ِرم‬
﴾41﴿ ‫ين‬
“Sizi Səqərin içinə salan nədir?”← Günahkarlardan (soruşacaqlar):

َ ‫َول َْم َن ُك ُنطْ عِ ُم الْمِ ْس ۪ك‬

﴾44﴿ ‫ين‬ َ ‫َقالُوا ل َْم َن ُك م َِن ال ُْم َص ۪ ّل‬
﴾43﴿ ‫ين‬
Yoxsulu da yedirtməzdik; ← Onlar deyəcəklər: “Biz namaz qılanlardan deyildik;

ُ ۪‫ى َا ٰتي َنا ال َْيق‬

﴾47﴿‫ين‬ ٓ ‫﴾ َح ّٰت‬46﴿‫ين‬ ّ ۪ ‫َو ُك َّنا ُنكَ ِّذ ُب ِب َي ْو ِم‬
ِۙ ‫الد‬ َ ‫وض َم َع ال َْخآئ ِ۪ض‬
﴾45﴿‫ين‬ ُ ‫َو ُك َّنا َن ُخ‬
ölüm bizə gələnə qədər”.←Haqq-hesab gününü yalan sayırdıq,← (Batilə) dalanlarla birlikdə biz də dalırdıq;
Cüz 29 əl-Qiyamə surəsi 578

َ ‫التذْ كِ َر ِة ُم ْع ِر ۪ض‬
﴾49﴿ ‫ين‬ َّ ‫َف َما ل َُه ْم َع ِن‬ َ ۪‫الشافِع‬
﴾48﴿‫ين‬ َّ ‫اع ُة‬
َ ‫َف َما َت ْن َف ُع ُه ْم َش َف‬
Onlara nə olub ki, öyüd-nəsihətdən üz çevirirlər. ← Şəfaət edənlərin şəfaəti onlara fayda verməz!

﴾51﴿ ‫َف َّر ْت م ِْن َق ْس َو َر ٍ ۜة‬ ﴾50﴿ ‫َك َا َّن ُه ْم ُح ُم ٌر ُم ْس َت ْنف َِر ٌة‬
aslandan qaçıblar! ← Onlar sanki vəhşi eşşəklərdir ki,

﴾52﴿ ‫َا ْن ُي ْؤ ٰتى ُص ُح ًفا ُم َن َّش َر ًة‬ ‫يد ُكلُّ ْام ِر ٍئ ِم ْن ُه ْم‬
ُ ‫َب ْل ُي ۪ر‬
özünə, açılmış səhifələr verilsin. ← Xeyr, onların hər biri istəyər ki,

﴾55﴿‫َف َم ْن َشا ٓ َء َذ َك َر ُه‬ ﴾54﴿‫َك َّ آل ِا َّن ُه َتذْ كِ َر ٌة‬ ﴾53﴿‫ال ِخ َر َة‬
ٰ ْ‫ون ا‬
َ ‫ل َب ْل اَل َي َخا ُف‬
ۜ َّ‫َك ا‬
Kim istəsə, ondan öyüd alar.← Xeyr, o bir öyüd-nəsihətdir! ← Xeyr, əksinə, onlar axirətdən qorxmazlar!

﴾56﴿ ‫الت ْق ٰوى َو َا ْه ُل ال َْم ْغف َِر ِة‬

َّ ‫ُه َو َا ْه ُل‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫ون ا َّ آِل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬
َ ‫َو َما َيذْ ُك ُر‬
Qorxub çəkinməyə və bağışlamağa layiq olan Odur! ← Allah diləmədikcə, onlar öyüd almazlar.

‫ور ُة ا ْلق ِٰي َم ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬75﴿
əl-Qiyamə (Qiyamət) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 40 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾2﴿ ‫س الل ََّّو َام ِة‬ َّ ‫َو اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب‬
ِ ‫الن ْف‬ ﴾1﴿ ‫اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب َي ْو ِم ا ْلق ِٰي َم ِۙة‬
And içirəm özünü qınayan nəfsə! ← And içirəm qiyamət gününə;

﴾4﴿‫ى َا ْن ُن َس ِّو َي َب َنا َن ُه‬

ٓ ٰ‫ين َعل‬
َ ‫َبلٰ ى َقاد ِ۪ر‬ ﴾3﴿‫ان َال َّْن َن ْج َم َع عِ ظَ َام ُه‬ ِ ْ‫َا َي ْح َس ُب ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Bəli, Onun barmaqlarını düzəltməyə qadirik!←İnsan, onun sümüklərini yığa bilməyəcəyimizimi zənn edir?

﴾6﴿ ‫ان َي ْو ُم ا ْلق ِٰي َم ِ ۜة‬

َ ‫َي ْسـَٔ ُل َا َّي‬ ﴾5﴿ ‫ان ل َِي ْف ُج َر َا َم َام ُه‬ ِ ْ‫يد ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ ُ ‫َب ْل ُي ۪ر‬
Soruşur ki: “Qiyamət günü nə vaxt olacaqdır?” ← Lakin insan, bundan sonra da günah işləmək istəyir.

﴾8﴿‫ف ا ْل َق َم ُر‬
َ ‫َو َخ َس‬ ﴾7﴿‫َف ِا َذا َب ِر َق ال َْب َص ُر‬
Ay tutulacağı; ← Göz bərələcəyi zaman;

﴾10﴿‫ان َي ْو َمئِذٍ َا ْي َن ال َْم َف ُّر‬ ِ ْ‫َي ُقولُ ا‬

ُ ‫ال ْن َس‬ ﴾9﴿‫س َوا ْل َق َم ُر‬ َّ ‫َو ُجمِ َع‬
ُ ‫الش ْم‬
O gün insan deyəcəkdir: “Qaçmağa yer harada var?” ← Günəş və ay birləşdiyində;

﴾12﴿ ‫ِالٰى َر ِّب َك َي ْو َمئ ٍِۨذ ال ُْم ْس َت َق ُّر‬ ﴾11﴿ ‫َك اَّل ل َو َز َر‬
O gün, durulacaq yer Rəbbinin hüzurudur! ← Xeyr, heç bir sığınacaq yoxdur!

﴾14﴿‫ان َعلٰ ى َن ْفسِ ه۪ َب ۪ص َير ٌة‬ ِ ْ‫َب ِل ا‬

ُ ‫ال ْن َس‬ ﴾13﴿‫ان َي ْو َمئِذٍ ِب َما َق َّد َم َو َا َّخ َر‬ ِ ْ‫ُي َن َّب ُؤا ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Əslində, insan öz əleyhinə şahiddir! ← O gün, insana, etdiyi və təxirə saldığı şeylər xəbər verilər!

﴾16﴿ ۜ ۪‫اَل ُت َح ِّر ْك ِبه۪ ل َِسا َن َك ِل َت ْع َج َل ِبه‬ ﴾15﴿ ‫َول َْو َال ْٰقى َم َعاذ۪ َير ُه‬
Onu (Quranı) tələm-tələsik əzbərləmək üçün dilini tərpətmə! ← Üzrxahlıqlar etsə belə!

﴾18﴿ ‫َف ِا َذا َق َر ْا َن ُاه َفا َّت ِب ْع ُق ْر ٰا َن ُه‬ ﴾17﴿ ‫ا َِّن َعل َْي َنا َج ْم َع ُه َو ُق ْر ٰا َن ُه‬
Onu oxuduğumuz zaman oxunuşunu izlə. ← Şübhəsiz ki, onu cəm etmək və onu oxutmaq Bizə aiddir.

﴾19﴿ ‫ُث َّم ا َِّن َعل َْي َنا َب َيا َن ُه‬

Şübhəsiz ki, sonra onu izah etmək də Bizə aiddir!
579 əl-İnsan surəsi Cüz 29

﴾21﴿ ‫ال ِخ َر َة‬

ٰ ْ‫ون ا‬
َ ‫َو َتذَ ُر‬ ﴾20﴿ ‫اج َل َة‬ َ ‫َك اَّل َب ْل ُت ِح ُّب‬
ِ ‫ون ال َْع‬
Axirəti isə tərk edirsiniz. ← Xeyr! Əksinə, siz tez keçib gedəni sevirsiniz.

﴾23﴿ ‫ِالٰى َر ِّب َها َناظِ َر ٌة‬ ِ ‫وه َي ْو َمئِذٍ َن‬

﴾22﴿‫اض َر ٌة‬ ٌ ‫ُو ُج‬
Öz Rəbbinə baxacaqdır! ← O gün, elə üzlər var ki, parlayacaq;

﴾25﴿ ‫َتظُ ُّن َا ْن ُي ْف َع َل ِب َها َفاق َِر ٌة‬ ﴾24﴿ ‫وه َي ْو َمئِذٍ َباسِ َر ٌة‬
ٌ ‫َو ُو ُج‬
bel sümüklərinin qırılacağını anlayacaqdır! ← O gün, elə üzlər də var ki, tutulub qaralacaq;

َ ۪‫َوق‬
ٍۙ ‫يل َم ْن َر‬
﴾27﴿ ‫اق‬ َّ ‫َك َّ آل ِا َذا َبل ََغ ِت‬
﴾26﴿ ‫الت َراق َِي‬
“Xilas edə bilən kimdir?” - deyiləcək. ← Xeyr, (can) körpücük sümüklərinə çatdığı zaman,

ِۙ ‫الس‬
﴾29﴿ ‫اق‬ َّ ‫اق ِب‬ َّ ‫َوا ْل َت َّف ِت‬
ُ ‫الس‬ ﴾28﴿ ‫اق‬
ُ ‫َوظَ َّن َا َّن ُه ا ْلف َِر‬
Və (ölüm qorxusundan) qıçı-qıçına dolaşacaq. ← Və anlayacaq ki, bu, ayrılıq vaxtıdır.

﴾31﴿ ‫َف اَل َص َّد َق َول َص ّٰل ۙى‬ ُ ‫ِالٰى َر ِّب َك َي ْو َمئ ٍِۨذ ال َْم َس‬
﴾30﴿ ‫اق‬
Beləliklə, o nə təsdiq etdi, nə də namaz qıldı. ← Aparılacağı yer o gün, Rəbbinin hüzurudur!

﴾33﴿ ‫ٰى َا ْهلِه۪ َي َت َم ّٰطى‬

ٓ ‫ُث َّم َذ َه َب ِال‬ ﴾32﴿ ‫َولٰكِ ْن َكذَّ َب َو َت َو ّٰل ۙى‬
ۜ
Sonra özünü darta-darta ailəsinin yanına getdi. ← Amma (haqqı) yalan saydı və üz döndərdi.

﴾35﴿ ‫َك َف َا ْولٰى‬

َ ‫ُث َّم َا ْولٰى ل‬ ﴾34﴿ ‫َك َف َا ْول ٰۙى‬َ ‫َا ْولٰى ل‬
ۜ
Sonra yenə vay sənin halına, vay! ← Vay sənin halına, vay!

﴾37﴿ ‫َال َْم َي ُك ُنطْ َف ًة م ِْن َمن ٍِّي ُي ْم ٰن ۙى‬ ﴾36﴿ ‫ان َا ْن ُي ْت َركَ ُس ًد ۜى‬ ِ ْ‫َا َي ْح َس ُب ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
O, axıdılan bir qətrə nütfə deyildimi?!← İnsan elə güman edirmi ki, o, başlı-başına buraxılacaq?!

﴾38﴿ ‫ان َع َل َق ًة َف َخل ََق َف َس ّٰو ۙى‬

َ ‫ُث َّم َك‬
Sonra laxtalanmış qan oldu və (Allah onu) yaradıb surət verdi.

ٓ ٰ‫ِك ِب َقا ِدرٍ َعل‬

﴾40﴿‫ى َا ْن ُي ْح ِي َي ال َْم ْو ٰتى‬ َ ‫س ٰذل‬
َ ‫َال َْي‬ ﴾39﴿‫ال ْن ٰثى‬
ۜ َّ ‫َف َج َع َل ِم ْن ُه‬
ُ ْ‫الز ْو َج ْي ِن الذَّ َك َر َو ا‬
O (Allah), ölüləri diriltməyə qadir deyildirmi?!← Və ondan biri kişi, biri qadın olmaqla iki cüt yaratdı.

ِ ْ‫ور ُة ا‬
ِ‫ال ْن َسان‬ َ ‫﴾ ُس‬76﴿
əl-İnsan (İnsan) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 31 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾1﴿ ‫ورا‬ ً ‫ل َْم َيكُ ْن َش ْيـًٔا َمذْ ُك‬ ‫الد ْه ِر‬
َّ ‫ين م َِن‬ ِ ْ‫َه ْل َا ٰتى َعلَى ا‬
ٌ ‫ال ْن َسانِ ۪ح‬
o, xatırlanmağa layiq bir şey olmamışdır! ← İnsanın elə bir dövrü gəlib keçmişdirmi ki,

﴾2﴿ ‫َن ْب َتل۪ ي ِه َف َج َع ْل َن ُاه َسم۪ ًيعا َب ۪ص ًيرا‬ ۗ ٍ ‫ان م ِْن ُنطْ َف ٍة َا ْم َش‬
‫اج‬
Onu imtahana çəkəcəyik. Beləcə onu, eşidən, görən yaratdıq. ← Biz insanı, qarışıq bir nütfədən yaratdıq.
ِ ْ‫ِا َّنا َخل َْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬

َ ‫ِا َّنا ٓ َا ْع َت ْد َنا ِللْكَ اف ِ۪ر‬

‫ين‬ ً ‫ا َِّما َشاكِ ًرا َوا َِّما َك ُف‬
﴾3﴿ ‫ورا‬ ‫يل‬ َّ ‫ِا َّنا َه َد ْي َن ُاه‬
َ ‫الس ۪ب‬
Biz kafirlər üçün hazırlamışıq; ← İstər şükr edən olsun, istər nankor olsun.← Biz ona (haqq) yolu göstərdik.

﴾5﴿ ۚ‫ورا‬
ً ‫اج َها َكا ُف‬
ُ ‫ان م َِز‬
َ ‫س َك‬
ٍ ‫ون م ِْن َك ْا‬
َ ‫ا َِّن اْال َْب َر َار َي ْش َر ُب‬ ۬ َ‫َس اَلسِ ا‬
﴾4﴿‫ل َو َا ْغ اَلل َو َسع۪ ًيرا‬
Şübhəsiz, yaxşılar, içinə kafur qatılmış qədəhdən içəcəklər; ← Zəncirlər, qandallar və alovlu bir atəş.
Cüz 29 əl-İnsan surəsi 580

‫النذْ ِر‬
َّ ‫ون ِب‬
َ ‫ُيو ُف‬ ﴾6﴿‫ُي َف ِّج ُرو َن َها َت ْف ۪ج ًيرا‬ ِ ّٰ‫َع ْي ًنا َي ْش َر ُب ِب َها عِ َب ُاد ه‬
‫الل‬
Onlar, verdikləri sözü yerinə yetirərlər,← Onu asanlıqla axıdacaqlar. ← Allah bəndələrinin içdiyi çeşmədən!

﴾8﴿‫۪يما َو َا ۪س ًيرا‬
ً ‫ام َعلٰ ى ُح ِّبه۪ م ِْس ۪كي ًنا َو َيت‬ َ ‫َو ُيطْ عِ ُم‬
َ ‫ون الطَّ َع‬ ﴾7﴿‫ان َش ُّر ُه ُم ْس َت ۪ط ًيرا‬
َ ‫ون َي ْو ًما َك‬
َ ‫َو َي َخا ُف‬
Özləri istədiyi halda yeməyi, yoxsula, yetimə və əsirə yedirərlər. ← və dəhşəti, bürüyəcək gündən qoxarlar.

ً ُ‫يد ِم ْنكُ ْم َج َزا ٓ ًء َول ُشك‬

﴾9﴿ ‫ورا‬ ُ ‫اَل ُن ۪ر‬ ِ ّٰ‫ِا َّن َما ُنطْ عِ ُمكُ ْم ل َِو ْج ِه ه‬
‫الل‬
Sizdən nə bir mükafat, nə də bir təşəkkür istəyirik. ← Sizi ancaq Allah camalı üçün yedirdirik.

‫ِك ال َْي ْو ِم‬

َ ‫الل َش َّر ٰذل‬
ُ ّٰ‫َف َو ٰق ُيه ُم ه‬ ﴾10﴿‫وسا َق ْمطَ ۪ر ًيرا‬ ُ ‫ِا َّنا َن َخ‬
ً ‫اف م ِْن َر ِّب َنا َي ْو ًما َع ُب‬
Allah da onları o günün şərrindən qoruyacaq, ← Həqiqətən, biz Rəbbimizdən, sərt, cətin gündən qorxuruq!”

﴾12﴿ ‫َو َج ٰز ُيه ْم ِب َما َص َب ُروا َج َّن ًة َو َح ۪ر ًير ۙا‬ ﴾11﴿ۚ‫ورا‬

ً ‫َو َل ّٰق ُيه ْم َن ْض َر ًة َو ُس ُر‬
səbr etdiklərinə görə də onları Cənnətlə və ipəklə mükafatlandıracaq.← onlara gözəllik və sevinc bəxş edəcək,

﴾13﴿ ۚ‫اَل َي َر ْو َن ف۪ َيها َش ْم ًسا َول َز ْم َه ۪ر ًيرا‬ ‫ِك‬ َ ٔ‫ُم َّتكِ ـ‬

ِۚ ‫۪ين ف۪ َيها َعلَى اْال ََرآئ‬
Orada nə günəş, nə də şaxta görəcəklər. ← Orada taxtlara söykənəcəklər.

﴾14﴿ ‫۪يل‬ ْ ‫َو ُذ ِّلل‬

ً‫َت ُقطُ و ُف َها َتذْ ل ا‬ ‫َو َدان َِي ًة َعل َْي ِه ْم ظِ اَلل َُها‬
Oranın meyvələri də onların tam ixtiyarında olacaqdır. ← Oranın kölgələri üstlərinə yaxın olacaq.

﴾15﴿ ‫اب َكا َن ْت َق َو ۪ار َير ۙا‬

ٍ ‫َو َا ْك َو‬ ‫ِض ٍة‬
َّ ‫اف َعل َْي ِه ْم ِب ٰان َِي ٍة م ِْن ف‬
ُ َ‫َو ُيط‬
və büllur qədəhlərlə. ← (Xidmətçiləri) onların ətrafında gümüş qablarla dolanacaqlar,

﴾16﴿ ‫وها َت ْقد۪ ًيرا‬

َ ‫َق َّد ُر‬ ‫ِض ٍة‬
َّ ‫َق َو ۪ار َير م ِْن ف‬
(xidmətçilər) onları münasib ölçüdə etmişlər. ← Gümüşdən olan elə billur (qədəhlər) ki,

﴾18﴿‫َع ْي ًنا ف۪ َيها ُت َس ّٰمى َسل َْس ۪بيل‬ ﴾17﴿‫يل‬

ۚ ً‫اج َها َز ْن َج ۪ب ا‬ َ ‫َو ُي ْس َق ْو َن ف۪ َيها َك ْا ًسا َك‬
ُ ‫ان م َِز‬
(Bu) orada bir çeşmədir ki, Səlsəbil adlanır. ← Orada onlara zəncəfil qatılmış badə də içirdiləcəkdir.

ً ‫ِا َذا َر َا ْي َت ُه ْم َحسِ ْب َت ُه ْم ل ُْؤل ًُؤا َم ْن ُث‬

﴾19﴿ ‫ورا‬ ‫ون‬
َ ‫ان ُم َخل َُّد‬
ٌ ‫وف َعل َْي ِه ْم ِول َْد‬
ُ ُ‫َو َيط‬
Onları gördüyün zaman onları, səpilmiş inci zənn edərsən. ← Onların ətrafında həmişəcavan oğlanlar dolanar.

ً ۪‫َو ِا َذا َر َا ْي َت َث َّم َر َا ْي َت َنع‬

﴾20﴿ ‫يما َو ُملْكً ا َك ۪ب ًيرا‬
(Orada) hara baxsan, nemət və böyük bir mülk görərsən.

‫ِض ٍۚة‬ ِ ‫َو ُح ُّلوٓا َا َس‬

َّ ‫او َر م ِْن ف‬ ‫س ُخ ْض ٌر َوا ِْس َت ْب َر ٌق‬
ٍ ‫اب ُس ْن ُد‬
ُ ‫َعال َِي ُه ْم ث َِي‬
Onlara, gümüşdən bilərziklər də taxılacaqdır.← Əyinlərində taftadan və atlazdan yaşıl libaslar olacaq.

‫ان لَكُ ْم َج َزا ٓ ًء‬

َ ‫ا َِّن ٰهذَ ا َك‬ ﴾21﴿ ‫ورا‬
ً ‫َو َس ٰق ُيه ْم َر ُّب ُه ْم َش َر ًابا طَ ُه‬
Əlbəttə, bu sizin mükafatınızdır. ← Rəbbi onlara çox pak bir şərab içirdəcəkdir.

ۚ ً‫ِا َّنا َن ْح ُن َن َّز ْل َنا َعل َْي َك ا ْل ُق ْر ٰا َن َت ْن ۪ز ا‬

﴾23﴿ ‫يل‬ ﴾22﴿۟‫ورا‬
ً ُ‫ان َس ْع ُيكُ ْم َم ْشك‬
َ ‫َو َك‬
Həqiqətən, Biz Quranı sənə tədriclə (ayə-ayə, surə-surə) nazil etdik. ← Sizin zəhmətiniz təşəkkürə layiqdir!

ً ‫َو اَل ُتطِ ْع ِم ْن ُه ْم ٰاث ًِما َا ْو َك ُف‬

﴾24﴿ ۚ‫ورا‬ ‫اص ِب ْر ل ُِحكْ ِم َر ِّب َك‬
ْ ‫َف‬
və onlardan günahkar və ya nankor olana itaət etmə!← Elə isə, Rəbbinin hökmünə səbr et,

ۚ ً‫اس َم َر ِّب َك ُبكْ َر ًة َو َا ۪ص ا‬

﴾25﴿ ‫يل‬ ْ ‫َو ْاذ ُك ِر‬
Səhər və axşam da Rəbbinin adını zikr et!
581 əl-Mursəlat surəsi Cüz 29

﴾26﴿ ‫َو َس ِّب ْح ُه ل َْيل طَ ۪و اًيل‬ ‫اس ُج ْد ل َُه‬

ْ ‫َوم َِن ال َّْي ِل َف‬
və gecə uzun-uzun Onu təsbih et! ← Gecənin bir qismində Ona səcdə et,

﴾27﴿ ‫ون َو َرا ٓ َء ُه ْم َي ْو ًما َثق۪ اًيل‬

َ ‫َو َيذَ ُر‬ ‫اج َل َة‬ َ ‫ا َِّن ٰ ٓه ُ۬ؤ اَل ٓ ِء ُي ِح ُّب‬
ِ ‫ون ال َْع‬
ağır günə isə arxalarını çevirirlər. ← Həqiqətən, bunlar tez keçib gedəni sevirlər,

﴾28﴿ ‫َو ِا َذا شِ ْئ َنا َب َّد ْل َنا ٓ َا ْم َثال َُه ْم َت ْبد۪ يل‬ ‫اه ْم َو َش َد ْد َنا ٓ َا ْس َر ُه ْم‬
ُ ‫َن ْح ُن َخل َْق َن‬
Əgər istəsək, onları özləri kimilərlə əvəz edərik. ← Onları Biz yaratdıq və onları güclü-qüvvətli etdik.

﴾29﴿ ‫َف َم ْن َشا ٓ َء ا َّت َخذَ ِالٰى َر ِّبه۪ َس ۪ب اًيل‬ ‫ا َِّن ٰهذِ ه۪ َتذْ كِ َر ٌة‬
Kim istəsə, Rəbbinə tərəf bir yol tutar. ← Həqiqətən, bu bir öyüd-nəsihətdir.

ً ‫يما َح ۪ك‬
﴾30﴿ ۗ ‫يما‬ ً ۪‫ان َعل‬
َ ‫الل َك‬
َ ّٰ‫ا َِّن ه‬ ‫الل‬
ُ ّٰ‫َو َما َت َشا ٓ ُؤ َن ا َّ آِل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬
Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, hikmət sahibidir! ← Allah istəmədikcə, siz istəyə bilməzsiniz.

﴾31﴿ ‫۪يما‬ َ ۪‫َوالظَّ الِم‬

ً ‫ين َا َع َّد ل َُه ْم َعذَ ًابا َال‬ ۜ ۪‫ُي ْد ِخ ُل َم ْن َي َشا ٓ ُء ف۪ ي َر ْح َمتِه‬
Zalımlara gəldikdə, onlar üçün şiddətli bir əzab hazırlamışdır!← (Allah), istədiyi kimsəni Öz mərhəmətinə
qovuşdurar.

‫ور ُة ال ُْم ْر َس اَل ِت‬

َ ‫﴾ ُس‬77﴿
əl-Mursəlat (Bir-birinin ardınca göndərilənlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 50 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ِ ‫الناشِ َر‬
﴾3﴿‫ات َن ْش ًر ۙا‬ َّ ‫﴾ َو‬2﴿‫ات َع ْص ًف ۙا‬ِ ‫اص َف‬ِ ‫َفال َْع‬ ﴾1﴿‫َوال ُْم ْر َس اَل ِت ُع ْر ًف ۙا‬
And olsun yaydıqca ayanlara; ← və şiddətlə əsənlərə; ← And olsun xeyirlə arxa-arxaya göndərilənlərə,

﴾6﴿ ‫ُعذْ ًرا َا ْو ُنذْ ًر ۙا‬ ِ ‫َفال ُْم ْلق َِي‬

﴾5﴿ ‫ات ذ ِْك ًر ۙا‬ ِ ‫ار َق‬
﴾4﴿ ‫ات َف ْر ًق ۙا‬ ِ ‫َفا ْل َف‬
üzr diləmək və ya qorxutmaq üçün; ← və zikri çatdıranlara; ← və (haqla batili) ayırdıqca ayıranlara;

َّ ‫﴾ َو ِا َذا‬8﴿
﴾9﴿‫الس َما ٓ ُء ُف ِر َج ْت‬ ُ ‫َف ِا َذا ال ُّن ُج‬
‫وم طُ مِ َس ْت‬ ﴾7﴿‫ون ل ََواق ٌِع‬ َ ‫ِا َّن َما ُت‬
َ ‫وع ُد‬
Göy də yarılacağı zaman; ← Ulduzlar sönəcəyi zaman; ← Sizə vəd edilən mütləq baş verəcəkdir!

ْ ‫اِل َِّي َي ْو ٍم ُا ِّجل‬

﴾12﴿‫َت‬ ﴾11﴿‫الر ُس ُل ُا ِّق َت ْت‬
ُّ ‫َو ِا َذا‬ ﴾10﴿‫َو ِا َذا ال ِْج َبالُ ُنسِ َف ْت‬
Hansı günə kimi vaxt verilmişdir?← Peyğəmbərlərə möhlət veriləcəyi zaman;← Dağlar dağılacağı zaman;

﴾14﴿ ‫يك َما َي ْو ُم ا ْل َف ْص ِ ۜل‬

َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾13﴿ ‫ل َِي ْو ِم ا ْل َف ْص ِۚل‬
Nə bilirsən ki, ayırd etmə günü nədir?! ← (Haqla batilin) ayırd ediləcəyi günə kimi!

﴾16﴿ ‫۪ين‬ ِ ‫َال َْم ُن ْهل‬

َ ‫ِك اْال ََّول‬ َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾15﴿ ‫ين‬
Əvvəlkiləri məhv etmədikmi?! ← O gün vay halına yalan sayanların!

َ ۪‫ِك َن ْف َع ُل ِبال ُْم ْج ِرم‬

﴾18﴿ ‫ين‬ َ ‫َكذٰ ل‬ َ ‫ال ِخ ۪ر‬
﴾17﴿ ‫ين‬ ٰ ْ‫ُث َّم ُن ْت ِب ُع ُه ُم ا‬
Günahkarlara belə edirik. ← Sonra axırda gələnləri onlara qatacağıq.

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾19﴿ ‫ين‬
O gün, vay halına yalan sayanların!
Cüz 29 əl-Mursəlat surəsi 582

ٍۙ ‫َف َج َع ْل َن ُاه ف۪ ي َق َرارٍ َم ۪ك‬

﴾21﴿ ‫ين‬ ٍۙ ‫َال َْم َن ْخل ُْقكُ ْم م ِْن َما ٓ ٍء َم ۪ه‬
﴾20﴿ ‫ين‬
Və onu möhkəm bir yerdə (ana bətnində) saxladıq... ← Sizi dəyərsiz bir sudan (nütfədən) yaratmadıqmı?!

﴾23﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َق َد ْر َنا ۗ َفن ِْع َم ا ْل َقاد ُِر‬ ٍۙ ‫ِالٰى َق َدرٍ َم ْعل‬
﴾22﴿ ‫ُوم‬
Beləcə biz qadir olduq. Nə gözəl qadir olanlarıq! ← ...müəyyən bir vaxta qədər.

﴾25﴿ ‫ض كِ َفا ًت ۙا‬

َ ‫َال َْم َن ْج َع ِل اْال َْر‬ َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾24﴿ ‫ين‬
Yeri məskən etmədikmi... ← O gün vay halına yalan sayanların!

﴾27﴿ۜ‫اك ْم َما ٓ ًء ُف َرا ًتا‬

ُ ‫َو َا ْس َق ْي َن‬ ٍ ‫َو َج َع ْل َنا ف۪ َيها َر َواسِ َي َشام َِخ‬
‫ات‬ ﴾26﴿ ‫َا ْح َيا ٓ ًء َو َا ْم َوا ًت ۙا‬
və sizə şirin su içirtdik.← Orada, möhkəm durmuş uca dağlar da yaratdıq, ← ...dirilərə və ölülərə?!

َ ‫ِا ْنطَ ِل ُقوٓا ِالٰى َما ُك ْن ُت ْم ِبه۪ ُتكَ ِّذ ُب‬

﴾29﴿ ‫ون‬ َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾28﴿ ‫ين‬
“Tullanın yalanladığınız (cəhənnəmin) içinə! ← O gün, vay halına yalan sayanların!

﴾31﴿‫ب‬ ٍ ۪‫اَل ظَ ل‬
ۜ ِ ‫يل َو اَل ُي ْغن۪ي م َِن الل ََّه‬ ﴾30﴿‫ِا ْنطَ ِل ُقوٓا ِالٰى ظِ ٍّل ذ۪ ي َثلٰ ِث ُش َع ٍۙب‬
(O), nə kölgəlik olar, nə də alovdan qoruyar. ← Gedin üç qola ayrılmış kölgəsinə!”

﴾33﴿ ‫َت ُص ْف ٌر‬

ٌ ‫َك َا َّن ُه ِج َمال‬ ﴾32﴿ ‫ِا َّن َها َت ْرم۪ ي ِب َش َررٍ َكا ْل َق ْص ِۚر‬
O (qığılcımlar), sanki sarı dəvələrdir. ← Həqiqətən, o, saray kimi qığılcımlar saçar.

َ ‫ٰهذَ ا َي ْو ُم اَل َي ْنطِ ُق‬

﴾35﴿ ‫ون‬ َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾34﴿ ‫ين‬
Bu, onların danışa bilməyəcəyi gündür. ← O gün, vay halına yalan sayanların!

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾37﴿ ‫ين‬ َ ‫َو اَل ُي ْؤ َذ ُن ل َُه ْم َف َي ْع َتذِ ُر‬
﴾36﴿ ‫ون‬
O gün, vay halına yalan sayanların! ← Onlara, üzr istəməyə də izin verilməz.

ُ ‫ان لَكُ ْم َك ْي ٌد َف ۪ك‬

﴾39﴿ ِ‫يدون‬ َ ‫َفا ِْن َك‬ ﴾38﴿ ‫۪ين‬
َ ‫اك ْم َو اْال ََّول‬
ُ ‫ٰهذَ ا َي ْو ُم ا ْل َف ْص ِۚل َج َم ْع َن‬
Sizin bir hiyləniz varsa, Mənə hiylə qurun!← Bu, ayırd etmə günüdür! Sizi də əvvəlkiləri də bir yerə yığdıq.

ٍۙ ‫ين ف۪ ي ظِ اَللٍ َو ُع ُي‬

﴾41﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ا َِّن ال ُْم َّتق‬ َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬
﴾40﴿‫ين‬
Həqiqətən, müttəqilər kölgəliklərdə və çeşmələr başında, ← O gün, vay halına yalan sayanların!

﴾43﴿ ‫ُون‬
َ ‫اش َر ُبوا َهن۪يٓـًٔا ِب َما ُك ْن ُت ْم َت ْع َمل‬
ْ ‫ُكلُوا َو‬ ۜ َ ‫َو َف َواكِ َه م َِّما َي ْش َت ُه‬
﴾42﴿ ‫ون‬
“Etdiyiniz (yaxşı) əməllərə görə nuşcanlıqla yeyin-için! ← istədikləri meyvələr (içində olacaqlar)!

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾45﴿ ‫ين‬ َ ‫ِك َن ْج ِزي ال ُْم ْحسِ ن‬
﴾44﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ِا َّنا َكذٰ ل‬
O gün vay halına yalan sayanların! ← Biz yaxşı işlər görənləri belə mükafatlandırırıq!”

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾47﴿ ‫ين‬ َ ‫ُكلُوا َو َت َم َّت ُعوا َقل۪ اًيل ِا َّنكُ ْم ُم ْج ِر ُم‬
﴾46﴿ ‫ون‬
O gün, vay halına yalan sayanların! ← Yeyin və bir az kef çəkin. Həqiqətən, siz günahkarlarsınız!

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾49﴿ ‫ين‬ ﴾48﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َو ِا َذا ق‬
َ ‫يل ل َُه ُم ْار َك ُعوا اَل َي ْر َك ُع‬
O gün, vay halına yalan sayanların! ← Onlara: “ Rüku edin (Əyilin)!”-deyildiyi zaman rüku etməzlər!

ٍ ۪‫َف ِب َا ِّي َحد‬

َ ‫يث َب ْع َد ُه ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾50﴿ ‫ون‬
Ondan (Qurandan) sonra daha hansı kəlama inanacaqlar?!
583 ən-Nəbə’ surəsi Cüz 30

‫الن َب ِإ‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬78﴿
ən-Nəbə’ (Böyük xəbər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 40 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِۙ ‫الن َب ِا ال َْع ۪ظ‬
﴾2﴿ ‫يم‬ َّ ‫َع ِن‬ ﴾1﴿ ‫ُون‬ َ ‫َع َّم َي َت َسا ٓ َءل‬
Böyük xəbər (qiyamət günü) haqqında! ← Onlar bir-birindən nə haqqında soruşurlar?

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫َك اَّل َس َي ْعل َُم‬ ۜ َ ‫َالَّذ۪ ي ُه ْم ف۪ ي ِه ُم ْخ َت ِل ُف‬
﴾3﴿ ‫ون‬
Xeyr, onlar mütləq biləcəklər! ← O (xəbər) ki, onlar onun barəsində ixtilafdadırlar.

﴾7﴿ۖ‫َوال ِْج َبالَ َا ْو َت ًادا‬ ﴾6﴿‫ض م َِه ًاد ۙا‬

َ ‫َال َْم َن ْج َع ِل اْال َْر‬ ﴾5﴿‫ون‬
َ ‫ُث َّم َك اَّل َس َي ْعل َُم‬
Dağları da dirək?! ← Yeri döşək etmədikmi?! ← Sonra yenə xeyr, mütləq biləcəklər!

﴾10﴿ ‫اس ۙا‬

ً ‫﴾ َو َج َع ْل َنا ال َّْي َل ل َِب‬9﴿ ‫َو َج َع ْل َنا َن ْو َمكُ ْم ُس َبا ًت ۙا‬ ﴾8﴿ ‫اج ۙا‬
ً ‫اك ْم َا ْز َو‬
ُ ‫َو َخل َْق َن‬
Gecəni isə örtük etdik. ← Yuxunuzu da rahatlıq etdik. ← Sizi də cüt-cüt yaratdıq.

﴾12﴿ ‫َو َب َن ْي َنا َف ْو َقكُ ْم َس ْب ًعا شِ َد ًاد ۙا‬ ﴾11﴿ ۖ‫اشا‬

ً ‫ار َم َع‬
َ ‫الن َه‬
َّ ‫َو َج َع ْل َنا‬
Üstünüzdə yeddi möhkəm (göy) qurduq. ← Gündüzü də ruzi qazanma vaxtı etdik.

﴾14﴿ ‫اج ۙا‬ ِ ‫َو َا ْن َز ْل َنا م َِن ال ُْم ْع ِص َر‬

ً ‫ات َما ٓ ًء َث َّج‬ ﴾13﴿ ۖ‫اجا‬ ً ‫َو َج َع ْل َنا سِ َر‬
ً ‫اجا َو َّه‬
Buludlardan da şırıl-şırıl tökülən su endirdik ki, ← Və çox parlaq bir çıraq yaratdıq.

﴾17﴿‫ان م۪ ي َقا ًت ۙا‬

َ ‫ا َِّن َي ْو َم ا ْل َف ْص ِل َك‬ ٍ ‫﴾ َو َج َّن‬15﴿‫ِل ُن ْخ ِر َج ِبه۪ َح ًّبا َو َن َبا ًت ۙا‬
﴾16﴿ۜ‫ات َا ْل َفا ًفا‬
Həqiqətən, ayırd etmə günü müəyyən vaxtdır! ← sarmaşan bağlar da! ← onunla dən və bitki yetişdirək;

َّ ‫َو ُفت َِح ِت‬

﴾19﴿‫الس َما ٓ ُء َفكَ ا َن ْت َا ْب َو ًاب ۙا‬ ﴾18﴿‫اج ۙا‬
ً ‫ون َا ْف َو‬
َ ‫ور َف َت ْا ُت‬
ِ ‫الص‬
ُّ ‫َي ْو َم ُي ْن َف ُخ فِي‬
Göy açılacaq və qapı-qapı olacaqdır. ← Sur çalınacağı gün, dərhal dəstə-dəstə gələcəksiniz.

َ ۪‫﴾ ِللطَّ اغ‬21﴿‫﴾ ا َِّن َج َه َّن َم َكا َن ْت م ِْر َص ًادا‬20﴿ۜ‫َو ُس ِّي َر ِت ال ِْج َبالُ َفكَ ا َن ْت َس َر ًابا‬
﴾22﴿‫ين َم ٰا ًب ۙا‬
(O,) azğınların məskənidir.← Həqiqətən, Cəhənnəm pusqudur!← Dağlar yeridiləcək və ilğıma dönəcəkdir.

﴾24﴿ ‫ون ف۪ َيها َب ْر ًدا َو اَل َش َر ًاب ۙا‬

َ ‫اَل َيذُ و ُق‬ ﴾23﴿ ‫۪ين ف۪ َيها ٓ َا ْح َق ًاب ۚا‬
َ ‫اَل ِبث‬
Orada nə bir sərinlik, nə də içəcək bir şey tapacaqlar; ← Orada əsrlər boyu qalacaqlar.

﴾26﴿ ‫َج َزا ٓ ًء ِو َفا ًقا‬ ً ۪‫ا اَِّل َحم‬

﴾25﴿ ‫يما َو َغ َّسا ًق ۙا‬
Uyğun bir cəza olaraq! ← Qaynar sudan və irindən başqa!

﴾28﴿ ۜ‫َو َكذَّ ُبوا ِب ٰا َيا ِت َنا كِ ذَّ ًابا‬ ﴾27﴿ ‫ون ِح َس ًاب ۙا‬
َ ‫ِا َّن ُه ْم َكا ُنوا اَل َي ْر ُج‬
Ayələrimizi də qətiyyətlə təkzib edirdilər. ← Həqiqətən onlar haqq-hesab çəkiləcəyinə ümid bəsləmirdilər.

﴾30﴿۟‫يد ُك ْم ا اَِّل َعذَ ًابا‬

َ ‫َفذُ و ُقوا َفل َْن َن ۪ز‬ ﴾29﴿‫َو ُك َّل َش ْي ٍء َا ْح َص ْي َن ُاه كِ َت ًابا‬
Elə isə, dadın (əzabı). Sizə, əzabdan başqa bir şey artırmayacağıq!← Axı hər şeyi yazıb saymışıq.
Cüz 30 ən-Naziat surəsi 584

﴾33﴿ ‫َو َك َواعِ َب َا ْت َر ًاب ۙا‬ ﴾32﴿ ‫َح َدآئ َِق َو َا ْع َن ًاب ۙا‬ ﴾31﴿ ‫از ۙا‬ َ ۪‫ا َِّن ِلل ُْم َّتق‬
ً ‫ين َم َف‬
dolğun döşlü həmyaşıd qızlar, ← bağçalar və üzümlüklər, ← Həqiqətən, müttəqilər üçün nicat yeri,

﴾35﴿ ‫ون ف۪ َيها ل َْغ ًوا َو اَل كِ ذَّ ًاب ۚا‬

َ ‫اَل َي ْس َم ُع‬ ﴾34﴿ ۜ‫َو َك ْا ًسا د َِها ًقا‬
Orada nə boş söz, nə də yalan eşidəcəklər; ← doldurulmuş qədəhlər (vardır)!

‫الر ْح ٰم ِن‬
َّ ‫ض َو َما َب ْي َن ُه َم ۙا‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ِ ‫ات َو اْال َْر‬ َّ ‫﴾ َر ِّب‬36﴿‫ٓاء ِح َس ًاب ۙا‬
ً َ‫َج َزا ٓ ًء م ِْن َر ِّب َك َعط‬
Göylərin, yerin və onların arasındakıların Rəhman olan Rəbbindən!← Rəbbindən mükafat olaraq, artıqlaması
ilə verilən bəxşiş olaraq!

ۜ‫وح َوال َْملٰ ٓئِكَ ُة َص ًّفا‬

ُ ‫الر‬
ُّ ‫وم‬
ُ ‫َي ْو َم َي ُق‬ ﴾37﴿ ‫ون ِم ْن ُه ِخطَ ًاب ۙا‬
َ ُ‫اَل َي ْملِك‬
O gün, Ruh və mələklər səf-səf duracaq. ← Onun hüzurunda söz deməyə qadir olmazlar!

﴾38﴿ ‫َو َقالَ َص َو ًابا‬ ‫الر ْح ٰم ُن‬

َّ ‫ون اِل َم ْن َاذ َِن ل َُه‬
َ ‫اَل َي َتكَ ل َُّم‬
o da doğrunu deyəcəkdir! ← Rəhmanın izin verdiyi kimsələrdən başqası danışmayacaq,

﴾39﴿ ‫َف َم ْن َشا ٓ َء ا َّت َخذَ ِالٰى َر ِّبه۪ َم ٰا ًبا‬ ‫ِك ال َْي ْو ُم ال َْح ُّق‬
َ ‫ٰذل‬
Kim dilərsə, Rəbbinə tərəf qayıdan bir yol tutar! ← Haqq olan gün odur.

‫َي ْو َم َي ْنظُ ُر ال َْم ْر ُء َما َق َّد َم ْت َي َد ُاه‬ ُ ‫ِا َّنا ٓ َا ْنذَ ْر َن‬
‫اك ْم َعذَ ًابا َق ۪ر ًيب ۚا‬
O gün, insan öz əlləri ilə etdiyi əməlləri görəcəkdir. ← Həqiqətən, Biz sizi yaxın bir əzabla qorxutduq.

﴾40﴿ ‫َو َي ُقولُ الْكَ اف ُِر َيا ل َْي َتن۪ي ُك ْن ُت ُت َر ًابا‬

Kafir isə deyəcəkdir: “Kaş mən torpaq olaydım!”

ِ ‫از َع‬
‫ات‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬79﴿
ən-Naziat (Can alanlar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 46 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ َ‫الناشِ ط‬
﴾2﴿ ‫ات َن ْشطً ۙا‬ َّ ‫َو‬ ِ ‫از َع‬
﴾1﴿ ‫ات َغ ْر ًق ۙا‬ ِ ‫الن‬
َّ ‫َو‬
And olsun (möminlərin canını) rahatlıqla alanlara; ← And olsun (kafirlərin canını) zorla alanlara;

ِ ‫السا ِب َق‬
﴾4﴿ ‫ات َس ْب ًق ۙا‬ َّ ‫َف‬ ِ ‫السا ِب َح‬
﴾3﴿ ‫ات َس ْب ًح ۙا‬ َّ ‫َو‬
Və ötdükcə ötənlərə; ← And olsun üzdükcə üzənlərə;

﴾7﴿ ‫الرا ِد َف ُة‬

َّ ‫َت ْت َب ُع َها‬ ﴾6﴿ ‫اج َف ُة‬
ِ ‫الر‬
َّ ‫ف‬
ُ ‫َي ْو َم َت ْر ُج‬ ِ ‫َفال ُْم َد ِّب َر‬
﴾5﴿ ‫ات َا ْم ًر ۢا‬
onun ardınca bir gürültü olacaqdır! ← O gün, sarsılan sarsılacaq, ← Və işi tənzimləyənlərə!

﴾9﴿ ‫ار َها َخاشِ َع ٌة‬

ُ ‫َا ْب َص‬ ِ ‫ُوب َي ْو َمئِذٍ َو‬
﴾8﴿ ‫اج َف ٌة‬ ٌ ‫ُقل‬
onun gözləri zəlilcəsinə yerə dikiləcəkdir. ← O gün, ürəklər qorxub titrəyəcək,

﴾11﴿ ‫َء ِا َذا ُك َّنا عِ ظَ ًاما َن ِخ َر ًة‬ ﴾10﴿ ‫ون فِي ال َْحاف َِر ِ ۜة‬ ُ ‫ُون َء ِا َّنا ل ََم ْر ُد‬
َ ‫ود‬ َ ‫َي ُقول‬
Çürümüş sümüklər olduğumuzdamı?” ← Onlar deyirlər:“Doğrudanmı biz əvvəlki halımıza qaytarılacağıq?

ِ ‫َف ِا َّن َما هِ َي َز ْج َر ٌة َو‬

﴾13﴿ ‫اح َد ٌة‬ ﴾12﴿ ‫ْك ِا ًذا َك َّر ٌة َخاسِ َر ٌة‬
َ ‫َقالُوا ِتل‬
O, yalnız tək bir dəhşətli səsdir! ← Onlar deyirlər: “Elə isə, o ziyanlı dönüşdür.

﴾14﴿ ‫الساهِ َر ِ ۜة‬

َّ ‫َف ِا َذا ُه ْم ِب‬
Onlar dərhal (qəbirlərindən çıxıb) dümdüz bir yerdə olacaqlar!
585 ən-Naziat surəsi Cüz 30

ِ ‫ا ِْذ َن ٰاد ُيه َر ُّب ُه ِبال َْوا ِد ال ُْم َق َّد‬

﴾16﴿ ‫س طُ ًو ۚى‬ ﴾15﴿ ‫وس ۢى‬ ُ ۪‫يك َحد‬
ٰ ‫يث ُم‬ َ ‫َه ْل َا ٰت‬
Bir zaman, Rəbbi ona müqəddəs Tuva vadisində səslənmişdi: ← Musanın hadisəsi sənə gəldimi?

ٓ ‫َك ِال‬
﴾18﴿ ‫ٰى َا ْن َت َزكّٰ ۙى‬ َ ‫َف ُق ْل َه ْل ل‬ ﴾17﴿ ‫ا ِْذ َه ْب ِالٰى ف ِْر َع ْو َن ِا َّن ُه طَ ٰغ ۘى‬
Və de: “(Günahlardan) təmizlənmək istəyirsənmi? ← “Fironun yanına get. Həqiqətən o, çox həddi aşmışdır.

﴾20﴿ ‫ال َي َة الْكُ ْب ٰر ۘى‬

ٰ ْ‫َف َا ٰر ُيه ا‬ ﴾19﴿ ‫َو َا ْهدِ َي َك ِالٰى َر ِّب َك َف َت ْخ ٰش ۚى‬
Və ona, ən böyük möcüzəni göstərdi. ← Səni Rəbbinə tərəf yönəldim ki, (Ondan) qorxasan?”

﴾22﴿ ‫ُث َّم َا ْد َب َر َي ْس ٰع ۘى‬ ﴾21﴿ ‫َفكَ ذَّ َب َو َع ٰص ۘى‬

Sonra geri dönüb tələsdi. ← O isə yalan saydı və (ona) asi oldu.

﴾24﴿ ‫َف َقالَ َا َن ۬ا َر ُّبكُ ُم اْال َْعلٰ ۘى‬ ﴾23﴿ ‫َف َح َش َر َف َن ٰاد ۘى‬
və dedi: “Mən sizin ən uca Rəbbinizəm!” ← Və (əyan-əşrafını) toplayıb (onlara) səsləndi,

﴾26﴿ ‫ِك لَعِ ْب َر ًة ل َِم ْن َي ْخ ٰشى‬

َ ‫ا َِّن ف۪ ي ٰذل‬ ﴾25﴿‫ال ِخ َر ِة َو اْالُولٰى‬
ٰ ْ‫الل َنكَ الَ ا‬
ُ ّٰ‫َف َا َخذَ ُه ه‬
ۜ ۜ
Əlbəttə bunda, qorxan kimsələr üçün ibrət dərsi vardır.← Allah da onu axirət və dünya əzabı ilə yaxaladı.

﴾28﴿ ‫َر َف َع َس ْمكَ َها َف َس ّٰو َيه ۙا‬ ﴾27﴿ ‫الس َما ٓ ُ ۜء َب ٰن َيه ۠ا‬
َّ ‫َء َا ْن ُت ْم َا َش ُّد َخ ْل ًقا َا ِم‬
Onun qübbəsini ucaltdı və onu düzəltdi. ← Sizimi yaratmaq çətindir, yoxsa yaratmış olduğu göyü?

﴾30﴿ ۜ‫ِك َد ٰح َيها‬

َ ‫ض َب ْع َد ٰذل‬
َ ‫َو اْال َْر‬ ﴾29﴿ ۖ‫ش ل َْيل ََها َو َا ْخ َر َج ُض ٰح َيها‬
َ َ‫َو َا ْغط‬
Ondan sonra da yeri döşədi. ← Gecəsini qaranlıq etdi, gündüzünü isə işıqlı etdi?!

﴾32﴿ ‫َوال ِْج َبالَ َا ْر ٰس َيه ۙا‬ ﴾31﴿ ۖ‫َا ْخ َر َج ِم ْن َها َما ٓ َء َها َو َم ْر ٰع َيها‬
Dağları da bərkitdi; ← Ondan suyunu və otlağını çıxartdı.

َّ َّ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء ِت الط‬

﴾34﴿ ‫ٓام ُة الْكُ ْب ٰر ۘى‬ َ ِ‫اعا لَكُ ْم َو ا‬
﴾33﴿ ‫ل ْن َعامِكُ ْم‬ ً ‫َم َت‬
O böyük fəlakət gəldiyi zaman; ← Sizin və heyvanlarınızın istifadə etməyiniz üçün.

ُ ‫َو ُب ِّر َز ِت ال َْج ۪ح‬

﴾36﴿ ‫يم ل َِم ْن َي ٰرى‬ ﴾35﴿ ‫ان َما َس ٰع ۙى‬ ِ ْ‫َي ْو َم َي َتذَ َّك ُر ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Cəhənnəm də hər görənə görünəcəkdir. ← O gün, insan nələrə səy göstərdiyini yadına salacaqdır.

﴾39﴿‫يم هِ َي ال َْم ْا ٰو ۜى‬

َ ‫َفا َِّن ال َْج ۪ح‬ ﴾38﴿‫الد ْن َي ۙا‬
ُّ ‫﴾ َو ٰا َث َر ال َْح ٰيو َة‬37﴿‫َف َا َّما َم ْن طَ ٰغ ۙى‬
əlbəttə, onun məskəni Cəhənnəmdir! ← və dünya həyatını üstün tutmuşsa,← Ancaq kim həddi aşmışsa,

﴾40﴿ ‫س َع ِن ال َْه ٰو ۙى‬

َ ‫الن ْف‬
َّ ‫َو َن َهى‬ ۪‫ام َر ِّبه‬
َ ‫اف َم َق‬
َ ‫َو َا َّما َم ْن َخ‬
və nəfsinə, isəklərini qadağan etmişsə,← Amma kim Rəbbinin hüzurunda durmaqdan qorxmuş,

َ ‫اع ِة َا َّي‬
﴾42﴿ ۜ‫ان ُم ْر ٰس َيها‬ َ ‫الس‬
َّ ‫َي ْسـَٔلُو َن َك َع ِن‬ ﴾41﴿ ‫َفا َِّن ال َْج َّن َة هِ َي ال َْم ْا ٰو ۜى‬
Səndən, qiyamətin nə vaxt qopacağı haqqında soruşurlar. ← həqiqətən, onun məskəni Cənnətdir!

﴾44﴿ ۜ‫ِالٰى َر ِّب َك ُم ْن َت ٰه َيها‬ َ ۪‫ف‬

﴾43﴿ ۜ‫يم َا ْن َت م ِْن ذ ِْك ٰر َيها‬
Onu sonuna qədər bilmək sənin Rəbbinə məxsusdur. ← Sən onu haradan biləsən?!

﴾45﴿ ۜ‫ِا َّن َما ٓ َا ْن َت ُم ْنذِ ُر َم ْن َي ْخ ٰش َيها‬

Sən ancaq ondan qorxanları xəbərdar edənsən!

﴾46﴿ ‫ل َْم َيل َْب ُثوٓا ا اَِّل َعشِ َّي ًة َا ْو ُض ٰح َيها‬ ‫َك َا َّن ُه ْم َي ْو َم َي َر ْو َن َها‬
yalnız bir axşam, yaxud bir səhər qədər qaldılar. ← Onu (qiyaməti) gördükləri gün sanacaqlar ki, onlar,
Cüz 30 Əbəsə surəsi 586

‫س‬
َ ‫ور ُة َع َب‬
َ ‫﴾ ُس‬80﴿
Əbəsə (Qaşqabağını tökdü) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 42 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َا ْن َجا ٓ َء ُه اْال َْع ٰمى‬ ﴾1﴿ ‫س َو َت َو ّٰل ۙى‬
َ ‫َع َب‬
ۜ
...yanına kor gəldiyinə görə. ← Qaşqabağını töküb üzünü çevirdi...

ِّ ‫َا ْو َيذَّ َّك ُر َف َت ْن َف َع ُه‬

﴾4﴿ ‫الذ ْك ٰر ۜى‬ ﴾3﴿ ‫يك ل ََعل َُّه َي َّزكّٰ ۙى‬
َ ‫َو َما ُي ْد ۪ر‬
Və ya öyüd dinləyəcək və öyüd ona fayda verəcəkdir! ← Nə bilirsən, bəlkə, o təmizlənəcəkdir!

﴾6﴿ ‫َف َا ْن َت ل َُه َت َص ّٰد ۜى‬ ﴾5﴿ ‫اس َت ْغ ٰن ۙى‬

ْ ‫َا َّما َم ِن‬
sən üzünü ona tərəf çevirirsən. ← Ehtiyac hiss etməyən kimsəyə gəldikdə,

﴾8﴿ ‫َو َا َّما َم ْن َجا ٓ َءكَ َي ْس ٰع ۙى‬

﴾7﴿ ‫َو َما َعل َْي َك َا اَّل َي َّزكّٰ ى‬
ۜ
Qaçaraq sənin yanına gələn kimsəyə gəldikdə; ← Onun təmizlənməsindən sənə nə?!

﴾11﴿ ‫َك َّ آل ِا َّن َها َتذْ كِ َر ٌة‬ ﴾10﴿‫َف َا ْن َت َع ْن ُه َتل َّٰه ۚى‬ ﴾9﴿ ‫َو ُه َو َي ْخ ٰش ۙى‬
Xeyr! Həqiqətən, bu bir öyüd-nəsihətdir. ← Sən isə ona məhəl qoymursan! ← Halbuki o qorxaraq (gəlirdi).

﴾13﴿ ‫ف ُمكَ َّر َم ٍۙة‬

ٍ ‫ف۪ ي ُص ُح‬ ﴾12﴿ ‫َف َم ْن َشا ٓ َء َذ َك َر ُه‬
(Bu Quran) çox möhtərəm səhifələrdə; ← Kim istəsə, ondan öyüd alar.

﴾16﴿‫كِ َر ٍام َب َر َر ٍ ۜة‬ ﴾15﴿‫﴾ ِب َا ْيد۪ ي َس َف َر ٍۙة‬14﴿‫وع ٍة ُمطَ َّه َر ٍۙة‬

َ ‫َم ْر ُف‬
Çox möhtərəm, çox müti olanların. ← elçilərin əllərindədir; ← yüksək, tərtəmiz (səhifələrdə),

﴾19﴿‫﴾ م ِْن ُنطْ َف ٍ ۜة َخ َل َق ُه َف َق َّد َر ُه‬18﴿‫﴾ م ِْن َا ِّي َش ْي ٍء َخ َل َق ُه‬17﴿‫ان َما ٓ َا ْك َف َر ُه‬ ِ ْ‫ُقت َِل ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Onu nütfədən yaratdı və onu formalaşdırdı.← Onu hansı şeydən yaratdı? ← Ölsün insan! O nə nankordur!

﴾22﴿ ‫ُث َّم ِا َذا َشا ٓ َء َا ْن َش َر ُه‬ ﴾21﴿‫ُث َّم َا َما َت ُه َف َا ْق َب َر ُه‬ ﴾20﴿‫يل َي َّس َر ُه‬
َ ‫الس ۪ب‬
َّ ‫ُث َّم‬
Sonra istədiyi vaxt onu dirildəcəkdir. ← Sonra onu öldürdü və qəbrə qoydu. ← Sonra yolu ona asanlaşdırdı.

﴾24﴿ ۙ ۪‫ان ِالٰى طَ َعامِه‬ ِ ْ‫َفل َْي ْنظُ ِر ا‬

ُ ‫ال ْن َس‬ ﴾23﴿ ‫ض َما ٓ َا َم َر ُه‬
ِ ‫َك اَّل ل ََّما َي ْق‬
Qoy insan öz yeməyinə baxsın!← Xeyr, (Allahın) ona buyurduğunu hələ yerinə yetirməmişdir.

﴾27﴿‫﴾ َف َا ْن َب ْت َنا ف۪ َيها َح ًّب ۙا‬26﴿‫ض َش ًّق ۙا‬

َ ‫ُث َّم َش َق ْق َنا اْال َْر‬ ﴾25﴿‫َا َّنا َص َب ْب َنا ال َْما ٓ َء َص ًّب ۙا‬
Beləcə, orada dən göyərtdik; ← Sonra yeri çat-çat yardıq. ← Həqiqətən, Biz suyu bol yağdırdıq.

﴾30﴿ ‫َو َح َدآئ َِق ُغل ًْب ۙا‬ ﴾29﴿ ‫ل‬

ۙ ً‫َو َز ْي ُتو ًنا َو َن ْخ ا‬ ﴾28﴿ ‫َوعِ َن ًبا َو َق ْض ًب ۙا‬
sıx-sıx bağlar da; ← zeytun da xurma da; ← Üzüm də, yonca da;

َ ِ‫اعا لَكُ ْم َو ا‬
﴾32﴿ ‫ل ْن َعامِكُ ْم‬ ً ‫َم َت‬ ﴾31﴿ ‫َو َفاكِ َه ًة َو َا ًّب ۙا‬
Sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçün! ← meyvələr də ot da (bitirdik);

َّ ‫َف ِا َذا َجا ٓ َء ِت‬

﴾33﴿ ‫الصا ٓ َّخ ُة‬
Qulaqları kar edən (o dəhşətli səs) gəldiyi zaman;
587 ət-Təkvir surəsi Cüz 30

﴾36﴿ ‫اح َبتِه۪ َو َبن۪ي ِ ۜه‬

ِ ‫َو َص‬ ﴾35﴿ ‫َو ُا ِّم ِه َو َا ۪بي ِۙه‬ ﴾34﴿ ‫َي ْو َم َيف ُِّر ال َْم ْر ُء م ِْن َا ۪خي ِۙه‬
zövcəsindən da, oğullarından da! ← anasından da, atasından da; ← O gün, insan qaçacaq; Öz qardaşından;

﴾38﴿ ‫وه َي ْو َمئِذٍ ُم ْسف َِر ٌة‬

ٌ ‫ُو ُج‬ ﴾37﴿ ‫لِكُ ِّل ْام ِر ٍئ ِم ْن ُه ْم َي ْو َمئِذٍ َش ْا ٌن ُي ْغن۪ي ِ ۜه‬
O gün, elə üzlər parlayacaq, ← O gün, onlardan hər birinin yetərincə işi olacaqdır!

﴾40﴿ ‫وه َي ْو َمئِذٍ َعل َْي َها َغ َب َر ٌة‬

ٌ ‫َو ُو ُج‬ ﴾39﴿ ‫احكَ ٌة ُم ْس َت ْبشِ َر ٌة‬
ِ ‫َض‬
O gün elə üzlərin də üstündə toz-torpaq olacaq. ← güləcək, sevinəcəkdir.

﴾42﴿ ‫ِك ُه ُم الْكَ َف َر ُة ا ْل َف َج َر ُة‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ﴾41﴿ ‫َت ْر َه ُق َها َق َت َر ٌة‬
Onlar əsl kafirlər, günahkarlardır! ← Onları zülmət bürüyəcəkdir.

‫التكْ ۪و ِير‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬81﴿
ət-Təkvir (Sarınıb bükülmək) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 29 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ُ ‫َو ِا َذا ال ُّن ُج‬
﴾2﴿ ‫وم ا ْنكَ َد َر ْت‬ ﴾1﴿ ‫س ُك ِّو َر ْت‬ َّ ‫ِا َذا‬
ُ ‫الش ْم‬
Ulduzlar səpələnəcəyi zaman; ← Günəş sarınıb büküləcəyi zaman;

ْ ‫ار ُع ِّطل‬
﴾4﴿ ‫َت‬ ُ ‫َو ِا َذا الْعِ َش‬ ﴾3﴿ ‫َو ِا َذا ال ِْج َبالُ ُس ِّي َر ْت‬
Boğaz dəvələr başlı-başına qalacağı zaman; ← Dağlar yeridiləcəyi zaman;

ُ ‫َو ِا َذا ا ْل ِب َح‬

﴾6﴿ ‫ار ُس ِّج َر ْت‬ ﴾5﴿ ‫وش ُحشِ َر ْت‬
ُ ‫َو ِا َذا ال ُْو ُح‬
Dənizlər alovlanacağı zaman; ← Vəhşi heyvanlar bir yerə toplanacağı zaman;

ْ ‫َو ِا َذا ال َْم ْو ُ۫ء َد ُة ُس ِئل‬

﴾8﴿ ‫َت‬ ُ ‫َو ِا َذا ال ُّن ُف‬
﴾7﴿ ‫وس ُز ِّو َج ْت‬
Diri-diri torpağa gömülən qız uşağı soruşulacağı zaman: ← Ruhlar (bədənlərlə) cütləşdiriləcəyi zaman;

﴾10﴿ ‫ف ُنشِ َر ْت‬ ُّ ‫َو ِا َذا‬

ُ ‫الص ُح‬ ْ ‫ِب َا ِّي َذ ْن ٍب ُق ِتل‬
﴾9﴿ ‫َت‬
Səhifələr açılacağı zaman; ← “O, hansı günaha görə öldürüldü?”;

﴾12﴿ ‫يم ُسعِّ َر ْت‬

ُ ‫َو ِا َذا ال َْج ۪ح‬ ﴾11﴿ ‫الس َما ٓ ُء ُكشِ طَ ْت‬
َّ ‫َو ِا َذا‬
Cəhənnəm alovlandırılacağı zaman; ← Göy qopardılacağı zaman;

﴾14﴿ ‫س َما ٓ َا ْح َض َر ْت‬

ٌ ‫َعل َِم ْت َن ْف‬ ﴾13﴿ ‫َو ِا َذا ال َْج َّن ُة ُا ْز ِل َف ْت‬
hər kəs nə gətirdiyini biləcəkdir! ← Cənnət yaxınlaşdırılacağı zaman,

﴾16﴿ ‫س‬
ِۙ ‫َال َْج َو ِار الْكُ َّن‬ ِۙ ‫َف اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِبال ُْخ َّن‬
﴾15﴿ ‫س‬
Seyr edib gizlənən səyyarələrə; ← And içirəm yanıb sönən ulduzlara;

َ ‫الص ْب ِح ِا َذا َت َن َّف‬

﴾18﴿ ‫س‬ ُّ ‫َو‬ َ ‫َوال َّْي ِل ِا َذا َع ْس َع‬
﴾17﴿ ‫س‬
Və açılmaqda olan səhərə! ← Qaralmaqda olan gecəyə;

ِ ‫ذ۪ ي ُق َّو ٍة عِ ْن َد ذِي ال َْع ْر‬

ٍۙ ‫ش َم ۪ك‬
﴾20﴿ ‫ين‬ ٍۙ ‫ِا َّن ُه َل َق ْولُ َر ُسولٍ َك ۪ر‬
﴾19﴿ ‫يم‬
(O elçi) qüvvətlidir, ərşin sahibi yanında çox hörmətlidir; ← Həqiqətən o, möhtərəm bir elçinin sözüdür.
Cüz 30 əl-İnfitar surəsi 588

ٍۚ ‫اح ُبكُ ْم ِب َم ْج ُن‬

﴾22﴿ ‫ون‬ ِ ‫َو َما َص‬ ۜ ٍ ۪‫اع َث َّم َام‬
﴾21﴿ ‫ين‬ ٍ َ‫ُمط‬
Sizin dostunuz divanə deyildir! ← İtaət ediləndir, həm də etibarlıdır.

﴾24﴿ ‫۪ين‬
ٍۚ ‫َو َما ُه َو َعلَى ال َْغ ْي ِب ِب َضن‬ ﴾23﴿ ‫ين‬
ِۚ ‫ال ُف ِق ال ُْم ۪ب‬
ُ ْ‫َو َل َق ْد َر ٰا ُه ِب ا‬
O, qeyb barəsində xəsis də deyildir. ← And olsun ki, onu (Cəbraili) açıq üfüqdə gördü.

﴾26﴿ ‫ون‬
َ ‫َف َا ْي َن َتذْ َه ُب‬ ٍۚ ‫َو َما ُه َو ِب َق ْولِ َش ْيطَ انٍ َر ۪ج‬
﴾25﴿ ‫يم‬
Elə isə, hara gedirsiniz? ← O (Quran) da məlun Şeytanın sözü deyildir.

َ ۪‫ل َِم ْن َشا ٓ َء ِم ْنكُ ْم َا ْن َي ْس َتق‬

﴾28﴿ ‫يم‬ َ ۪‫ا ِْن ُه َو اِل ذ ِْك ٌر ِلل َْعالَم‬
﴾27﴿ ‫ين‬
sizdən, doğru yolda olmaq istəyənlər üçün. ← O, aləmlər üçün ancaq bir öyüd-nəsihətdir;

َ ۪‫الل َر ُّب ال َْعالَم‬

﴾29﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫َو َما َت َشا ٓ ُؤ َن ا َّ آِل َا ْن َي َشا ٓ َء ه‬
Aləmlərin Rəbbi olan Allah istəmədikcə, siz istəyə bilməzsiniz!

‫ار‬ ِ ْ‫ور ُة ا‬
ِ َ‫ال ْنفِط‬ َ ‫﴾ ُس‬82﴿
əl-İnfitar (Parçalanma) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 19 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َو ِا َذا الْكَ َواكِ ُب ا ْن َت َث َر ْۙت‬ ﴾1﴿ ‫الس َما ٓ ُء ا ْن َفطَ َر ْۙت‬
َّ ‫ِا َذا‬
Ulduzlar səpələnəcəyi zaman; ← Göy parçalanacağı zaman;

ُ ‫َو ِا َذا ا ْل ُق ُب‬

﴾4﴿ ‫ور ُب ْعث َِر ْت‬ ُ ‫َو ِا َذا ا ْل ِب َح‬
﴾3﴿ ‫ار ُف ِّج َر ْت‬
Qəbirlər çevriləcəyi zaman; ← Dənizlər qarışacağı zaman;

ِۙ ‫ان َما َغ َّركَ ِب َر ِّب َك الْكَ ۪ر‬

﴾6﴿‫يم‬ ِ ْ‫َيا ٓ َا ُّي َها ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ ﴾5﴿‫س َما َق َّد َم ْت َو َا َّخ َر ْت‬
ٌ ‫َعل َِم ْت َن ْف‬
Ey insan! Səxavətli Rəbbinə qarşı səni aldadan nədir?← Hər kəs nə etdiyini və nəyi təxirə saldığını biləcəkdir!

﴾8﴿‫ور ٍة َما َشا ٓ َء َر َّك َب َك‬ ٓ ۪‫ف‬

َ ‫ي َا ِّي ُص‬ ﴾7﴿‫َك‬ َ ‫َالَّذ۪ ي َخ َل َق َك َف َس ّٰو‬
َ ‫يك َف َع َدل‬
Səni, istədiyi surətdə formalaşdırdı. ← O ki, səni yaratdı və düzəldib qaydaya (insan şəklinə) saldı.

َ ‫َوا َِّن َعل َْيكُ ْم ل ََحاف ِ۪ظ‬

﴾10﴿ ‫ين‬ ﴾9﴿ ‫ين‬
ِۙ ‫الد‬ َ ‫َك اَّل َب ْل ُتكَ ِّذ ُب‬
ّ ۪ ‫ون ِب‬
Şübhəsiz ki, sizin üstünüzdə nəzarətçilər vardır; ← Xeyr, əslində, siz haqq-hesabı yalan sayırsınız!

﴾12﴿ ‫ُون‬
َ ‫ون َما َت ْف َعل‬
َ ‫َي ْعل َُم‬ َ ‫كِ َر ًاما َكا ِت ۪ب‬
﴾11﴿ ‫ين‬
Onlar nə etdiklərinizi bilirlər. ← Çox hörmətli, (əməllərinizi) yazan (mələklər)!

ٍۚ ‫ار لَف۪ ي َج ۪ح‬

﴾14﴿ ‫يم‬ َ ‫َوا َِّن ا ْل ُف َّج‬ ٍۚ ۪‫ا َِّن اْال َْب َر َار لَف۪ ي َنع‬
﴾13﴿ ‫يم‬
Əlbəttə, günahkarlar da Cəhənnəmdədirlər. ← Həqiqətən, yaxşılar Cənnətdədirlər.

َ ‫َو َما ُه ْم َع ْن َها ِب َغا ٓ ِئ ۪ب‬

﴾16﴿ ‫ين‬ ﴾15﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫َي ْصل َْو َن َها َي ْو َم‬
ِ ‫الد‬
Onlar oradan çıxan deyillər! ← Haqq-hesab günü ora daxil olacaqlar.

﴾18﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫يك َما َي ْو ُم‬

ۜ ِ ‫الد‬ َ ‫ُث َّم َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾17﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫يك َما َي ْو ُم‬
ِۙ ‫الد‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Sonra, sən nə bilirsən ki, haqq-hesab günü nədir?! ← Sən nə bilirsən ki, haqq-hesab günü nədir?!

﴾19﴿ ِ ّٰ‫َو اْال َْم ُر َي ْو َمئِذٍ للِ ه‬ ٍ ‫س ِل َن ْف‬

ۜ‫س َش ْيـًٔا‬ ٌ ‫ِك َن ْف‬
ُ ‫َي ْو َم اَل َت ْمل‬
Axı o gün iş (hökm) Allahındır! ← O gün, heç kəs heç kəsə, heç cür fayda verə bilməz.
589 əl-Mutəffifin surəsi Cüz 30

َ ۪‫ور ُة ال ُْمطَ ّفِف‬

‫ين‬ َ ‫﴾ ُس‬83﴿
əl-Mutəffifin (Çəkidə və ölçüdə aldadanlar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 36 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫اس َي ْس َت ْو ُف‬ َّ ‫ين ِا َذا ْاك َتالُوا َعلَى‬
ِ ‫الن‬ َ ۪‫َالَّذ‬ َ ۪‫َو ْي ٌل ِلل ُْمطَ ّفِف‬
﴾1﴿ ‫ين‬
O kəslər ki, insanlardan ölçüb aldıqları zaman tam ölçüb alar, ← Vay halına çəkidə və ölçüdə aldadanların!

﴾4﴿‫ون‬
َ ‫ِك َا َّن ُه ْم َم ْب ُعو ُث‬
َ ‫َا اَل َيظُ ُّن ُا ۬و ٰلٓئ‬ َ ‫وه ْم ُي ْخسِ ُر‬
﴾3﴿‫ون‬ ُ ‫َو ِا َذا َكال‬
ُ ‫ُوه ْم َا ْو َو َز ُن‬
Onlar düşünmürlərmi ki, özləri diriləcəklər?; ← onlar üçün ölçdükdə və ya çəkdikdə isə (onu) əskildərlər.

َ ۪‫اس ل َِر ِّب ال َْعالَم‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ُ ‫الن‬
َّ ‫وم‬
ُ ‫َي ْو َم َي ُق‬ ٍۙ ‫ل َِي ْو ٍم َع ۪ظ‬
﴾5﴿ ‫يم‬
O gün insanlar, aləmlərin Rəbbinin hüzurunda duracaqlar! ← Böyük bir gün üçün!

ٌ ‫يك َما سِ ۪ ّج‬

﴾8﴿ ‫ين‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ۜ ٍ ‫ار لَف۪ ي سِ ۪ ّج‬
﴾7﴿ ‫ين‬ َ ‫َك َّ آل ا َِّن كِ َت‬
ِ ‫اب ا ْل ُف َّج‬
Sən nə bilirsən ki, Siccin nədir?! ← Xeyr! Şübhəsiz ki, günahkarların kitabı (əməl dəftəri) Siccindədir!

َ ‫َو ْي ٌل َي ْو َمئِذٍ ِلل ُْمكَ ِّذ ۪ب‬

﴾10﴿ ‫ين‬ ﴾9﴿ ‫وم‬ ٌ ‫كِ َت‬
ٌ ‫اب َم ْر ُق‬
O gün, vay halına yalan sayanların! ← Yazılı bir kitabdır!

ٍۙ ‫َو َما ُيكَ ِّذ ُب ِبه۪ ٓ اِل ُكلُّ ُم ْع َتدٍ َاث‬

﴾12﴿ ‫۪يم‬ ﴾11﴿ ‫ين‬
ۜ ِ ‫الد‬ َ ‫ين ُيكَ ِّذ ُب‬
ّ ۪ ‫ون ِب َي ْو ِم‬ َ ۪‫َالَّذ‬
Onu, ancaq hər bir günahkar həddini aşan yalan sayar. ← O kəslər ki, haqq-hesab gününü yalan sayarlar;

﴾13﴿ ‫۪ين‬ ۪ ‫َقالَ َا َس‬

َ ‫اط ُير اْال ََّول‬ ‫ِا َذا ُت ْتلٰ ى َعل َْي ِه ٰا َيا ُت َنا‬
“Əvvəlkilərin əfsanələridir!”-deyər. ← Ayələrimiz ona oxunduğu zaman:

َ ‫ان َعلٰ ى ُقلُو ِب ِه ْم َما َكا ُنوا َيكْ سِ ُب‬

﴾14﴿ ‫ون‬ َ ‫َك اَّل َب ْل َر‬
Xeyr. Əslində onların qəlblərinin üstünü, qazandıqları (günahlar) bürümüşdür.

ۜ ِ ‫ُث َّم ِا َّن ُه ْم ل ََصالُوا ال َْج ۪ح‬

﴾16﴿‫يم‬ ﴾15﴿‫ون‬ ُ ‫َك َّ آل ِا َّن ُه ْم َع ْن َر ِّب ِه ْم َي ْو َمئِذٍ ل ََم ْح ُج‬
َ ‫وب‬
Sonra onlar Cəhənnəmə girəcəklər. ← Xeyr, o gün, onlar Rəbbindən pərdələnmişdirlər!

َ ‫اب اْال َْب َر ِار لَف۪ ي عِ ِّل ۪ ّي‬

﴾18﴿‫ين‬ َ ‫َك َّ آل ا َِّن كِ َت‬
﴾17﴿‫ون‬ َ ‫ُث َّم ُي َقالُ ٰهذَ ا الَّذ۪ ي ُك ْن ُت ْم ِبه۪ ُتكَ ِّذ ُب‬
Xeyr! Şübhəsiz ki, yaxşıların kitabı İlliyyundadır! ← Sonra deyiləcəkdir: “Bu, yalan saydığınız şeydir!”

﴾20﴿‫وم‬ ٌ ‫كِ َت‬

ٌ ‫اب َم ْر ُق‬ َ ‫يك َما عِ ّل ُِّي‬
﴾19﴿‫ون‬ َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Yazılı bir kitabdır. ← Sən nə bilirsən ki, İlliyyun nədir?!

ٍۙ ۪‫ا َِّن اْال َْب َر َار لَف۪ ي َنع‬

﴾22﴿ ‫يم‬ ﴾21﴿ ‫ون‬
َ ‫َي ْش َه ُد ُه ال ُْم َق َّر ُب‬
Həqiqətən, yaxşılar Nəim (cənnətlərin)dədirlər. ← Onu, yaxınlaşdırılmışlar görərlər!

﴾24﴿ ‫يم‬ َّ ‫َت ْع ِر ُف ف۪ ي ُو ُجوهِ ِه ْم َن ْض َر َة‬

ِۚ ۪‫النع‬ ﴾23﴿ ‫ون‬ ِ ‫َعلَى اْال ََرآئ‬
َ ‫ِك َي ْنظُ ُر‬
Sən onların üzlərində Nəimin parıltısını görərsən! ← Taxtlar üstündə tamaşa edəcəklər.

﴾26﴿‫ون‬
َ ‫س ال ُْم َت َناف ُِس‬ َ ‫ِخ َت ُام ُه م ِْس ٌك َوف۪ ي ٰذل‬
ِ ‫ِك َفل َْي َت َنا َف‬ ﴾25﴿‫وم‬ ٍ ‫ُي ْس َق ْو َن م ِْن َر ۪ح‬
ٍۙ ‫يق َم ْخ ُت‬
Onun möhrü müşkdür. Qoy yarışanlar onun üçün yarışsınlar! ← Onlara, möhürlü şərabdan içirdiləcəkdir.
Cüz 30 əl-İnşiqaq surəsi 590

﴾28﴿ ‫ون‬
َ ‫َع ْي ًنا َي ْش َر ُب ِب َها ال ُْم َق َّر ُب‬ ﴾27﴿ ‫۪يم‬
ٍۙ ‫اج ُه م ِْن َت ْسن‬
ُ ‫َوم َِز‬
O elə bir çeşmədir ki, yaxınlaşdırılanlar ondan içər. ← Ona təsnim (suyu)dən qatılmışdır.

﴾29﴿ ‫ون‬ َ ۪‫ين َا ْج َر ُموا َكا ُنوا م َِن الَّذ‬

َ ُ‫ين ٰا َم ُنوا َي ْض َحك‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
Həqiqətən, günahkarlar iman gətirmiş kimsələrə gülürdülər.

َ ‫ٰى َا ْهل ِِه ُم ا ْن َقل َُبوا َفكِ ۪ه‬

﴾31﴿‫ين‬ ٓ ‫َو ِا َذا ا ْن َقل َُبوٓا ِال‬ َ ‫َو ِا َذا َم ُّروا ِب ِه ْم َي َت َغ َام ُز‬
﴾30﴿‫ون‬
Ailələrinin yanına qayıtdıqda da fərəhlə qayıdırdılar.← Onların yanından keçərkən bir-birinə qaş-göz edirdilər.

َ ‫َو َما ٓ ُا ْرسِ لُوا َعل َْي ِه ْم َحاف ِ۪ظ‬

﴾33﴿‫ين‬ َ ‫َو ِا َذا َر َا ْو ُه ْم َقالُوٓا ا َِّن ٰ ٓه ُؤ اَل ٓ ِء ل ََضا ٓ ُّل‬
﴾32﴿‫ون‬
Halbuki onlara nəzarətçi göndərilməmişdilər. ← Onları gördükdə deyirdilər: “Doğrusu, bunlar azanlardır!”

﴾35﴿‫ون‬ ِۙ ‫َعلَى اْال ََرآئ‬

َ ‫ِك َي ْنظُ ُر‬ ﴾34﴿‫ون‬
َ ُ‫ار َي ْض َحك‬ َ ۪‫َفال َْي ْو َم الَّذ‬
ِ ‫ين ٰا َم ُنوا م َِن الْكُ َّف‬
Onlar taxtlar üstündə baxacaqlar; ← Bu gün isə, möminlər kafirlərə güləcəklər.

﴾36﴿ ‫ُون‬
َ ‫ار َما َكا ُنوا َي ْف َعل‬
ُ ‫َه ْل ُث ِّو َب الْكُ َّف‬
Kafirlər, gördükləri işlərin cəzasını aldılarmı?!

ِ ‫ال ْنشِ َق‬

‫اق‬ ِ ْ‫ور ُة ا‬
َ ‫﴾ ُس‬84﴿
əl-İnşiqaq (Yarılma) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 25 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾2﴿‫َو َا ِذ َن ْت ل َِر ِّب َها َو ُح َّق ْت‬ َّ ‫ِا َذا‬
﴾1﴿‫الس َما ٓ ُء ا ْن َش َّق ْت‬
Və Rəbbini eşidib itaət etdiyi (zaman); ← Göy yarılacağı zaman;

﴾5﴿‫﴾ َو َا ِذ َن ْت ل َِر ِّب َها َو ُح َّق ْت‬4﴿‫َّت‬ ُ ‫َو ِا َذا اْال َْر‬
ْ ‫﴾ َو َا ْل َق ْت َما ف۪ َيها َو َت َخل‬3﴿‫ض ُم َّد ْت‬
Və Rəbbini eşidib itaət edəcəyində! ← İçində olanları atıb boşaldacağında; ← Yer uzanıb düz olacağı zaman;

﴾6﴿ ‫َف ُم اَلق۪ ي ِۚه‬ ‫ان ِا َّن َك َكاد ٌِح ِالٰى َر ِّب َك َك ْد ًحا‬ ِ ْ‫َيا ٓ َا ُّي َها ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
Ona da qovuşacaqsan! ← Ey insan! Sən Rəbbinə doğru çalışıb çabalayırsan.

﴾8﴿ ‫اس ُب ِح َس ًابا َي ۪س ًير ۙا‬

َ ‫َف َس ْو َف ُي َح‬ ﴾7﴿ ۙ ۪‫َف َا َّما َم ْن ُا ۫وت َِي كِ َت َاب ُه ِب َيم۪ ينِه‬
O, yüngül hesaba çəkiləcəkdir. ← Ancaq kimin kitabı sağ əlinə verilmişsə,

﴾10﴿ ‫َو َا َّما َم ْن ُا ۫وت َِي كِ َت َاب ُه َو َرا ٓ َء ظَ ْه ِر ۪ ۙه‬ ٓ ‫ِب ِال‬
ً ‫ٰى َا ْهلِه۪ َم ْس ُر‬
﴾9﴿ ۜ ‫ورا‬ ُ ‫َو َي ْن َقل‬
Ancaq kimin kitabı arxa tərəfindən verilmişsə, ← Və o, ailəsinin yanına sevinclə qayıdacaqdır!

﴾12﴿ ۜ‫َو َي ْصلٰ ى َسع۪ ًيرا‬ ﴾11﴿ ‫ور ۙا‬

ً ‫َف َس ْو َف َي ْد ُعو ُث ُب‬
və Cəhənnəmə girəcəkdir! ← o, ölüm diləyəcək,

ً ‫ي َا ْهلِه۪ َم ْس ُر‬
﴾13﴿ ‫ورا‬ َ ‫ِا َّن ُه َك‬
ٓ ۪‫ان ف‬
Həqiqətən O, (dünyada) öz ailəsi arasında sevincli idi.
591 əl-Buruc surəsi Cüz 30

َّ ‫﴾ َف اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب‬15﴿ۜ‫ان ِبه۪ َب ۪ص ًيرا‬

﴾16﴿‫الش َف ِۙق‬ َ ‫َبلٰ ۚى ا َِّن َر َّب ُه َك‬ َ ‫ِا َّن ُه ظَ َّن َا ْن ل َْن َي ُح‬
﴾14﴿‫ور‬
And içirəm şəfəqə; ← Xeyr! Həqiqətən, Rəbbi onu görürdü. ← O zənn etdi ki, qayıtmayacaqdır.

﴾19﴿‫َل َت ْر َك ُب َّن طَ َب ًقا َع ْن طَ َب ٍ ۜق‬ ﴾18﴿‫َوا ْل َق َم ِر ِا َذا ا َّت َس َق‬ ﴾17﴿‫َوال َّْي ِل َو َما َو َس َق‬
Siz haldan-hala düşəcəksiniz! ← Bədirlənməkdə olan aya! ← Gecəyə və qoynuna aldıqlarına;

َ ‫َو ِا َذا ُق ِر َئ َعل َْي ِه ُم ا ْل ُق ْر ٰا ُن اَل َي ْس ُج ُد‬

﴾21﴿‫ون‬ َ ‫َف َما ل َُه ْم اَل ُي ْؤ ِم ُن‬
﴾20﴿‫ون‬
Özlərinə Quran oxunduğu zaman səcdə etmirlər. ← Onlara nə olub ki, iman gətirmirlər?

﴾23﴿ ‫ون‬
َ ‫وع‬
ُ ‫الل َا ْعل َُم ِب َما ُي‬
ُ ّٰ‫َو ه‬ َ ‫ين َك َف ُروا ُيكَ ِّذ ُب‬
﴾22﴿ ‫ون‬ َ ۪‫َب ِل الَّذ‬
Halbuki Allah, nəyi gizlətdiklərini yaxşı bilir! ← Əksinə, kafir olanlar yalanlayırlar.

﴾24﴿ ‫۪يم‬ ٍ َ‫َف َب ِّش ْر ُه ْم ِب َعذ‬

ٍۙ ‫اب َال‬
Onlara şiddətli bir əzabla müjdə ver!

﴾25﴿ ٍ‫ل َُه ْم َا ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُنون‬ ِ ‫الصال َِح‬

‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Onlar üçün minnətsiz mükafat vardır! ← İman gətirib yaxşı əməllər edənlər müstəsnadır!

‫وج‬
ِ ‫ور ُة ال ُْب ُر‬
َ ‫﴾ ُس‬85﴿
əl-Buruc (Bürclər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 22 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َوال َْي ْو ِم ال َْم ْو ُعو ِۙد‬ ﴾1﴿ ‫وج‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء َذ‬
ِۙ ‫ات ال ُْب ُر‬ َّ ‫َو‬
And olsun vəd olunmuş günə; ← And olsun bürclər sahibi göyə;

﴾5﴿‫ات ال َْو ُقو ِۙد‬

ِ ‫َا َّلنارِ َذ‬ ﴾4﴿‫اب اْال ُْخ ُدو ِۙد‬
ُ ‫ُقت َِل َا ْص َح‬ ﴾3﴿‫َو َشاهِ دٍ َو َم ْش ُهو ٍ ۜد‬
Yanacaqla alovlandırılmış (xəndək).←Xəndək sahibləri öldürüldülər.←And olsun şahidlik edənə və şahidlik
edilənə!

﴾7﴿‫ود‬ َ ‫ُون ِبال ُْم ْؤ ِمن‬

ٌ ‫۪ين ُش ُه‬ َ ‫َو ُه ْم َعلٰ ى َما َي ْف َعل‬ ﴾6﴿ ‫ود‬
ٌ ‫ا ِْذ ُه ْم َعل َْي َها ُق ُع‬
və onlar möminlərə etdiklərinə tamaşa edirdilər. ← O zaman onlar onun ətrafında oturmuşdular,

ِ ّٰ‫َو َما َن َق ُموا ِم ْن ُه ْم ا َّ آِل َا ْن ُي ْؤ ِم ُنوا ِب ه‬

ِۙ ۪‫الل ال َْع ۪ز ِيز ال َْحم‬
﴾8﴿ ‫يد‬
Ancaq və ancaq, qüdrətli (və) şükrə layiq olan Allaha iman gətirdiklərinə görə onlardan intiqam alırdılar.

ٌ ‫الل َعلٰ ى ُك ِّل َش ْي ٍء َش ۪ه‬

﴾9﴿‫يد‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ‫ض‬ ِ ‫الس ٰم َو‬
ۜ ِ ‫ات َو اْال َْر‬ ُ ‫َالَّذ۪ ي ل َُه ُمل‬
َّ ‫ْك‬
Axı Allah hər şeyə şahiddir! ← O (Allah) ki, göylərin və yerin hökmranlığı Ona məxsusdur.

‫وبوا‬
ُ ‫ُث َّم ل َْم َي ُت‬ ِ ‫۪ين َوال ُْم ْؤ ِم َن‬
‫ات‬ َ ‫ين َف َت ُنوا ال ُْم ْؤ ِمن‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
sonra tövbə etməzlər; ← Şübhəsiz, o kəslər ki, mömin kişiləri və mömin qadınları bəlaya düçar edərlər,

﴾10﴿ ‫يق‬
ۜ ِ ‫اب ال َْح ۪ر‬
ُ َ‫َول َُه ْم َعذ‬ ‫اب َج َه َّن َم‬
ُ َ‫َفل َُه ْم َعذ‬
Onlar üçün yandırıb-yaxan atəş əzabı da var. ← onlar üçün cəhənnəm əzabı var.

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫ات َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬
ٌ ‫ل َُه ْم َج َّن‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
onlar üçün, altından çaylar axan cənnətlər vardır. ← İman gətirib yaxşı əməllər edən kimsələrə gəldikdə,

﴾11﴿‫ِك ا ْل َف ْو ُز الْكَ ۪ب ُير‬

َ ‫ٰذل‬
Böyük uğurdur budur!
Cüz 30 ət-Tariq surəsi 592

ُ ۪‫ِا َّن ُه ُه َو ُي ْبدِ ُئ َو ُيع‬

﴾13﴿ ‫يد‬ ٌ ۪‫ش َر ِّب َك ل ََشد‬
﴾12﴿ ‫يد‬ َ ْ‫ا َِّن َبط‬
Həqiqətən O, yoxdan var edir və təkrar dirildir! ← Həqiqətən, sənin Rəbbinin intiqamı şiddətlidir!

﴾15﴿ ‫يد‬
ُ ‫ش ال َْم ۪ج‬
ِ ‫ُذو ال َْع ْر‬ ﴾14﴿ ‫ود‬
ُ ‫ور ال َْو ُد‬
ُ ‫َو ُه َو ال َْغ ُف‬
Ərşin sahibidir, şanlı-şərəflidir! ← Və O, çox bağışlayandır, çox sevəndir;

َ ‫﴾ ف ِْر َع ْو َن َو َث ُم‬17﴿‫يث ال ُْج ُنو ِۙد‬

﴾18﴿‫ود‬ ُ ۪‫يك َحد‬
َ ‫َه ْل َا ٰت‬ ﴾16﴿‫يد‬
ُ ‫َف َّعالٌ ل َِما ُي ۪ر‬
Firon və Səmudun? ← Orduların hadisəsi sənə gəldimi?; ← İstədiyini edəndir.

ٌ ‫الل م ِْن َو َرآئ ِِه ْم ُم ۪ح‬

﴾20﴿ ‫يط‬ ُ ّٰ‫َو ه‬ ٍۙ ۪‫ين َك َف ُروا ف۪ ي َتكْ ذ‬
﴾19﴿ ‫يب‬ َ ۪‫َب ِل الَّذ‬
Allah isə, onları arxadan əhatə etmişdir! ← Xeyr, kafir olanlar təkzib etməkdədirlər.

ٍ ‫ف۪ ي ل َْو ٍح َم ْح ُف‬

﴾22﴿ ‫وظ‬ ﴾21﴿ ‫يد‬
ٌ ‫َب ْل ُه َو ُق ْر ٰا ٌن َم ۪ج‬
Qorunan lövhə (Lövhi-məhfuz)dadır! ← Xeyr, o, şanlı-şərəfli Qurandır!

‫ار ِق‬
ِ َّ‫ور ُة الط‬
َ ‫﴾ ُس‬86﴿
ət-Tariq (Gecə gələn) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 17 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ار ُق‬
ِ َّ‫يك َما الط‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾1﴿ ‫ار ِۙق‬ ِ َّ‫الس َما ٓ ِء َوالط‬
َّ ‫َو‬
Sən nə bilirsən ki, gecə yolçusu nədir?! ← And olsun göyə və gecə yolçusuna!

ٍ ‫ا ِْن ُكلُّ َن ْف‬

﴾4﴿ ‫س ل ََّما َعل َْي َها َحاف ٌِظ‬ ﴾3﴿ ‫ِب‬
ُ ‫َا َّلن ْج ُم ال َّثاق‬
Elə kimsə yoxdur ki, onun üstündə bir nəzarətçi olmasın! ← (O,) parlaq ulduzdur!

﴾6﴿ ‫ُخل َِق م ِْن َما ٓ ٍء َداف ٍِۙق‬ ﴾5﴿ ‫ان م َِّم ُخل َِق‬ ِ ْ‫َفل َْي ْنظُ ِر ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
O, axıb tökülən bir sudan yaradılmışdır. ← Elə isə, insan nədən yaradıldığına bir baxsın!

﴾8﴿ ‫ِا َّن ُه َعلٰ ى َر ْجعِ ه۪ َل َقاد ٌِر‬ ﴾7﴿‫ِب‬

ۜ ِ ‫الت َرآئ‬
َّ ‫ْب َو‬
ِ ‫الصل‬
ُّ ‫َي ْخ ُر ُج م ِْن َب ْي ِن‬
Həqiqətən, O (Allah), onu yenidən diriltməyə qadirdir! ← Bel sümüyü və köks sümüyünün arasından çıxar!

ِ ‫َف َما ل َُه م ِْن ُق َّو ٍة َو اَل َن‬

﴾10﴿ ‫اص ٍ ۜر‬ ﴾9﴿ ‫الس َرآئ ُِر‬
َّ ‫َي ْو َم ُت ْبلَى‬
Beləcə, onun nə bir qüvvəsi, nə də bir köməkçisi olar! ← O gün, sirlər sınaqdan keçiriləcək.

﴾13﴿‫ِا َّن ُه َل َق ْولٌ َف ْص ٌل‬ ﴾12﴿‫الص ْد ِۙع‬ ِ ‫ض َذ‬

َّ ‫ات‬ ِ ‫َو اْال َْر‬ ﴾11﴿‫الر ْج ِۙع‬ ِ ‫الس َما ٓ ِء َذ‬
َّ ‫ات‬ َّ ‫َو‬
Həqiqətən o, ayırd edən kəlamdır!← And olsun yarılan yerə! ← And olsun qayıdışı olan göyə;

﴾15﴿ ‫ون َك ْي ًد ۙا‬ ُ ‫ِا َّن ُه ْم َي ۪ك‬

َ ‫يد‬ ﴾14﴿ ‫َو َما ُه َو ِبال َْه ْز ِ ۜل‬
Həqiqətən, onlar hiylə qururlar. ← O, əyləncə də deyildir!

﴾17﴿ ‫ين َا ْم ِهل ُْه ْم ُر َو ْي ًدا‬

َ ‫َف َم ِّه ِل الْكَ اف ِ۪ر‬ ُ ۪‫َو َاك‬
﴾16﴿ ۚ‫يد َك ْي ًدا‬
Elə isə, kafirlərə möhlət ver! Onlara azacıq möhlət ver! ← Mən də hiylə qururam.
593 əl-Ə’la surəsi Cüz 30

‫ور ُة اْال َْعلٰ ى‬

َ ‫﴾ ُس‬87﴿
əl-Ə’la (Ən uca) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 19 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َالَّذ۪ ي َخل ََق َف َس ّٰو ۙى‬ ﴾1﴿ ‫اس َم َر ِّب َك اْال َْعلٰ ۙى‬
ْ ‫َس ِّب ِح‬
O (Rəbbin) ki, yaratdı və nizama saldı. ← Ən uca olan Rəbbinin adını təsbih et!

ٓ ۪‫َوالَّذ‬
﴾4﴿ ‫ي َا ْخ َر َج ال َْم ْر ٰع ۙى‬ ﴾3﴿ ‫َوالَّذ۪ ي َق َّد َر َف َه ٰد ۙى‬
O (Rəbbin) ki, otlağı çıxartdı. ← O (Rəbbin) ki, müəyyən etdi və yol göstərdi.

﴾6﴿‫َس ُن ْق ِر ُئ َك َف اَل َت ْن ٰس ۙى‬ ﴾5﴿‫َف َج َعل َُه ُغ َثا ٓ ًء َا ْح ٰو ۜى‬

Biz sənə (Quranı) oxudacağıq, sən də unutmayacaqsan; ← Və onu qara samana çevirdi.

﴾7﴿ ‫ِا َّن ُه َي ْعل َُم ال َْج ْه َر َو َما َي ْخ ٰفى‬ ‫الل‬

ُ ّٰ‫ا اَِّل َما َشا ٓ َء ه‬
ۜ ki, O, aşkarı və gizli olanı bilir! ← Allahın
Şübhəsiz dilədiyi istisnadır!

ِّ ‫َفذَ ِّك ْر ا ِْن َن َف َع ِت‬

﴾9﴿ ‫الذ ْك ٰر ۜى‬ ﴾8﴿ ‫َو ُن َي ِّس ُركَ ِلل ُْي ْس ٰر ۚى‬
Elə isə, əgər nəsihət etmək fayda versə, öyüd-nəsihət ver! ← Sənə, ən asan olanı asanlaşdırarıq.

﴾11﴿ ‫َو َي َت َج َّن ُب َها اْال َْش ٰق ۙى‬ ﴾10﴿ ‫َس َيذَّ َّك ُر َم ْن َي ْخ ٰش ۙى‬
Bədbəxt isə ondan qaçacaqdır. ← (Allahdan) qorxan kimsə öyüd-nəsihət qəbul edəcəkdir!

﴾13﴿ ‫وت ف۪ َيها َو اَل َي ْح ٰيى‬

ُ ‫ُث َّم اَل َي ُم‬ ﴾12﴿ ‫ار الْكُ ْب ٰر ۚى‬ َّ ‫َالَّذ۪ ي َي ْصلَى‬
َ ‫الن‬
ۜ
Sonra orada nə öləcək, nə də yaşayacaqdır! ← O (bədbəxt) ki, ən böyük atəşə girəcəkdir.

﴾15﴿ ‫اس َم َر ِّبه۪ َف َص ّٰلى‬

ْ ‫َو َذ َك َر‬ ﴾14﴿ ‫َق ْد َا ْفل ََح َم ْن َت َزكّٰ ۙى‬
ۜ
və Rəbbinin adını zikr edib namaz qılar! ← O kimsə nicat tapar ki, təmizlənər,

﴾17﴿ ‫ال ِخ َر ُة َخ ْي ٌر َو َا ْب ٰقى‬

ٰ ْ‫َو ا‬ ﴾16﴿ ‫الد ْن َي ۘا‬
ُّ ‫ون ال َْح ٰيو َة‬
َ ‫َب ْل ُت ْؤث ُِر‬
ۜ
Halbuki axirət daha xeyirli və daha əbədidir. ← Əksinə, siz dünya həyatını üstün tutursunuz!

﴾19﴿ ‫وسى‬
ٰ ‫يم َو ُم‬ ِ ‫ُص ُح‬
َ ۪‫ف ا ِْب ٰره‬ ِ ‫الص ُح‬
﴾18﴿ ‫ف اْالُول ٰۙى‬ ُّ ‫ا َِّن ٰهذَ ا َلفِي‬
İbrahimin və Musanın kitablarında! ← Həqiqətən, bu, əvvəlki kitablarda vardır;

‫ور ُة ال َْغاشِ َي ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬88﴿
əl-Ğaşiyə (Bürüyən) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 26 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
ِ ‫َعا ِم َل ٌة َن‬
﴾3﴿‫اص َب ٌة‬ ﴾2﴿‫وه َي ْو َمئِذٍ َخاشِ َع ٌة‬
ٌ ‫ُو ُج‬ ﴾1﴿‫يث ال َْغاشِ َي ِ ۜة‬
ُ ۪‫يك َحد‬
َ ‫َه ْل َا ٰت‬
Çalışıb yorulacaq; ← O gün, üzlər zəlil olub yerə dikiləcək; ← Bürüyənin xəbəri sənə gəldimi?

﴾6﴿ ‫يع‬
ٍۙ ‫ام ا اَِّل م ِْن َض ۪ر‬
ٌ ‫س ل َُه ْم طَ َع‬
َ ‫ل َْي‬ ﴾5﴿ ‫﴾ ُت ْس ٰقى م ِْن َع ْي ٍن ٰان َِي ٍ ۜة‬4﴿ ‫ارا َحام َِي ًة‬
ً ‫َت ْصلٰ ى َن‬
Onlar üçün quru tikandan başqa yemək olmayacaqdır.← Qaynar bulaqdan içirdilərlər.←Yanar oda girəcəkdir;

﴾8﴿ ‫وه َي ْو َمئِذٍ َناعِ َم ٌة‬

ٌ ‫ُو ُج‬ ﴾7﴿ ‫وع‬ ۜ ٍ ‫اَل ُي ْسمِ ُن َو اَل ُي ْغن۪ي م ِْن ُج‬
O gün, (bir çox) üzlər sevinəcək, ← (O yemək onlara) nə qüvvət verər, nə də aclıqdan qurtarar.

﴾11﴿ ‫اَل َت ْس َم ُع ف۪ َيها اَلغِ َي ًة‬ ﴾10﴿ ‫ف۪ ي َج َّن ٍة َعال َِي ٍۙة‬ ِ ‫ل َِس ْع ِي َها َر‬
﴾9﴿ ‫اض َي ٌة‬
Orada boş bir söz eşitməyəcəkdir. ← Yüksək Cənətdədir, ← zəhmətindən razı qalacaqdır;
Cüz 30 əl-Fəcr surəsi 594

﴾14﴿‫وع ٌة‬
َ ‫اب َم ْو ُض‬
ٌ ‫َو َا ْك َو‬ َ ‫ف۪ َيها ُس ُر ٌر َم ْر ُف‬
﴾13﴿‫وع ٌة‬ ِ ‫ف۪ َيها َع ْي ٌن َج‬
﴾12﴿‫ار َي ٌة‬
Düzülmüş piyalələr də var; ← Orada uca taxtlar var; ← Orada axar bulaq var;

﴾16﴿ ‫َو َز َرا ِب ُّي َم ْب ُثو َث ٌة‬ ﴾15﴿ ‫ار ُق َم ْص ُفو َف ٌة‬
ِ ‫َو َن َم‬
Və döşənmiş xalılar vardır! ← Yan-yana qoyulmuş balışlar var;

َ ‫الس َما ٓ ِء َك ْي‬

﴾18﴿ ‫ف ُرف َِع ْت‬ َّ ‫َو ِالَى‬ ﴾17﴿ ‫ف ُخ ِل َق ْت‬ ِ ْ‫ون ِالَى ا‬
َ ‫ال ِب ِل َك ْي‬ َ ‫َا َف اَل َي ْنظُ ُر‬
Göyə (baxmırlar ki) necə ucaldılmışdır? ← Dəvəyə baxmırlarmı ki, necə yaradılmışdır?

﴾20﴿ ‫ف ُسطِ َح ْت‬ ِ ‫َو ِالَى اْال َْر‬

َ ‫ض َك ْي‬ َ ‫َو ِالَى ال ِْج َبالِ َك ْي‬
﴾19﴿ ‫ف ُن ِص َب ْت‬
Və yerə (baxmırlar ki) necə döşədilmişdir? ← Dağlara da (baxmırlar ki) necə dikəldilmişdir?

﴾22﴿ ‫ل َْس َت َعل َْي ِه ْم ِب ُم َص ْيطِ ٍۙر‬ ﴾21﴿ ‫َفذَ ِّك ْر ِا َّن َما ٓ َا ْن َت ُمذَ ِّك ٌر‬
Onların üzərində hökmdar deyilsən! ← Sən öyüd-nəsihət ver. Sən ancaq öyüd-nəsihət verənsən!

﴾24﴿ ‫اب اْال َْك َب َر‬ ُ ّٰ‫َف ُي َع ِّذ ُب ُه ه‬

َ َ‫الل ال َْعذ‬ ﴾23﴿ ‫ا اَِّل َم ْن َت َو ّٰلى َو َك َف َر‬
Allah onu ən böyük əzaba düçar edər! ← Ancaq kim üz döndərib inkar edərsə,

﴾26﴿ ‫ُث َّم ا َِّن َعل َْي َنا ِح َس َاب ُه ْم‬ ﴾25﴿ ‫ا َِّن ِال َْي َنا ٓ ا َِي َاب ُه ْم‬
Sonra əlbəttə onlarla haqq-hesab çəkmək də Bizə aiddir! ← Şübhəsiz ki, onların axır dönüşü Bizədir!

‫ور ُة ا ْل َف ْج ِر‬
َ ‫﴾ ُس‬89﴿
əl-Fəcr (Dan yeri) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 30 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿ ‫الش ْف ِع َوال َْو ْت ِۙر‬
َّ ‫َو‬ ﴾2﴿ ‫َول ََيالٍ َع ْش ٍۙر‬ ﴾1﴿ ‫َوا ْل َف ْج ِۙر‬
And olsun cütə və təkə; ← And olsun on gecəyə; ← And olsun dan yerinə;

﴾5﴿ ‫ِك َق َس ٌم لِذ۪ ي ِح ْج ٍ ۜر‬

َ ‫َه ْل ف۪ ي ٰذل‬ ﴾4﴿ ‫َوال َّْي ِل ِا َذا َي ْس ِۚر‬
Bunda, ağıl sahibi üçün and varmı?! ← And olsun keçib getməkdə olan gecəyə!

﴾7﴿ ‫ات الْعِ َما ِۙد‬

ِ ‫ا َِر َم َذ‬ ﴾6﴿ ‫ف َف َع َل َر ُّب َك ِب َعا ٍۙد‬
َ ‫َال َْم َت َر َك ْي‬
Sütunlar sahibi İrəmə?! ← Görmədinmi ki, Rəbbin necə etdi Ad (qövmünə)?!

﴾9﴿‫الص ْخ َر ِبال َْوا ِۙد‬ َ ۪‫ود الَّذ‬

َّ ‫ين َج ُابوا‬ َ ‫َو َث ُم‬ ﴾8﴿‫َا َّلت۪ي ل َْم ُي ْخل َْق ِم ْثل َُها فِي ا ْل ِب اَل ِۙد‬
Vadidə qayaları ovan Səmuda da?!← Hansı ki, məmləkətlər arasında onun kimisi yaradılmadı.

﴾11﴿ ‫ين طَ َغ ْوا فِي ا ْل ِب اَل ِۙد‬

َ ۪‫َالَّذ‬ ﴾10﴿ ‫َوف ِْر َع ْو َن ذِي اْال َْو َتا ِۙد‬
O kəslər ki, məmləkətlərdə həddi aşdılar, ← Saysız-hesabsız ordular sahibi Firona da?!

﴾13﴿ ‫اب‬
ٍۙ َ‫َف َص َّب َعل َْي ِه ْم َر ُّب َك َس ْو َط َعذ‬ ﴾12﴿ ‫َف َا ْك َث ُروا ف۪ َيها ا ْل َف َس َاد‬
Nəhayət, Rəbbin onlara əzab qamçısı endirdi. ← və oralarda çoxlu fitnə-fəsad törətdilər.

﴾14﴿ ‫ا َِّن َر َّب َك َل ِبالْمِ ْر َصا ِ ۜد‬

Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin nəzarət edir.
595 əl-Bələd surəsi Cüz 30

‫َف َا ْك َر َم ُه َو َن َّع َم ُه‬ ‫ان ِا َذا َما ْاب َتلٰ ُيه َر ُّب ُه‬ ِ ْ‫َف َا َّما ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
və ona ehtiram edib, ona bir nemət versə, ← İnsana gəldikdə, nə zaman ki Rəbbi onu imtahan etsə,

﴾15﴿ ‫ي َا ْك َر َم ِ ۜن‬
ٓ ‫َف َي ُقولُ َر ۪ ّب‬
dərhal o: “Rəbbim mənə ehtiram göstərdi!” - deyər.

﴾16﴿ ‫ي َا َها َن ِۚن‬

ٓ ‫َف َي ُقولُ َر ۪ ّب‬ ‫َو َا َّما ٓ ِا َذا َما ْاب َتلٰ ُيه َف َق َد َر َعل َْي ِه ِر ْز َق ُه‬
dərhal deyər: “Rəbbim məni alçaltdı!” ← Amma nə zaman ki (Rəbbin) onu imtahana çəkib ruzisini əskiltsə:

ِۙ ‫ام الْمِ ْس ۪ك‬

﴾18﴿ ‫ين‬ ِ ‫ون َعلٰ ى طَ َع‬
َ ‫َو اَل َت َحا ٓ ُّض‬ ﴾17﴿ ‫۪يم‬
َۙ ‫ون ال َْيت‬
َ ‫َك اَّل َب ْل اَل ُتكْ ِر ُم‬
Bir-birinizi də yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirmirsiniz. ← Xeyr! Əksinə, siz yetimə hörmət etmirsiniz.

َ ‫َو ُت ِح ُّب‬
﴾20﴿ ۜ‫ون ال َْمالَ ُح ًّبا َج ًّما‬ ﴾19﴿ ‫اث َا ْك اًل ل ًَّم ۙا‬
َ ‫ُون ال ُّت َر‬
َ ‫َو َت ْا ُكل‬
Mal-mülkü də böyük bir sevgi ilə sevirsiniz. ← Mirası isə hərisliklə yeyirsiniz.

﴾22﴿ ‫َك َصفًّا َص ًّف ۚا‬

ُ ‫َو َجا ٓ َء َر ُّب َك َوال َْمل‬ ُ ‫َكل ِا َذا ُد َّك ِت اْال َْر‬
﴾21﴿ ‫ض َدكًّ ا َدكًّ ۙا‬
Və də Rəbbin və səf-səf düzülmüş mələklər gəldiyində; ← Xeyr! Yer dağılıb parça-parça olduğu zaman;

ِّ ‫َو َا ّٰنى ل َُه‬

﴾23﴿ ‫الذ ْك ٰر ۜى‬ ‫ان‬ ِ ْ‫ي َء َي ْو َمئِذٍ ِب َج َه َّن َم َي ْو َمئِذٍ َي َتذَ َّك ُر ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬ ٓ ‫َو ۪ج‬
Bəs xatırlamağın ona nə faydası var?! ← Cəhənnəmin də gətiriləcəyi gün - məhz o gün insan xatırlayacaqdır.

﴾25﴿‫َف َي ْو َمئِذٍ اَل ُي َع ِّذ ُب َعذَ َاب ُه َا َح ٌد‬ ﴾24﴿‫َي ُقولُ َيا ل َْي َتن۪ي َق َّد ْم ُت ل َِح َيات ۪ۚي‬
O gün heç kəs, Onun əzab verdiyi kimi əzab verə bilməz! ← O deyəcəkdir: “Kaş, həyatım üçün (yaxşı işlər)
göndərəydim!”

﴾27﴿ ‫س ال ُْمطْ َمئ َِّن ُة‬

ُ ‫الن ْف‬
َّ ‫َيا ٓ َا َّي ُت َها‬ ﴾26﴿ ‫َو اَل ُيوث ُِق َو َثا َق ُه ٓ َا َح ٌد‬
“Ey arxayın olan nəfs (kimsə)! ← Heç kəs Onun zəncirlədiyi kimi zəncirləyə bilməz!

﴾30﴿‫َو ْاد ُخل۪ ي َج َّنت۪ي‬ ﴾29﴿‫َف ْاد ُخل۪ ي ف۪ ي عِ َباد۪ ۙي‬ ِ ‫ي ِالٰى َر ِّب ِك َر‬
﴾28﴿‫اض َي ًة َم ْر ِض َّي ًة‬ ٓ ۪‫ا ِْر ِجع‬
Və cənnətimə daxil ol!”← Beləcə, bəndələrimin arasına daxil ol!← Razı qalaraq, razı salaraq Rəbbinə dön!

ِ‫ور ُة ال َْبلَد‬
َ ‫﴾ ُس‬90﴿
əl-Bələd (Şəhər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 20 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َو َا ْن َت ِحلٌّ ِب ٰهذَ ا ال َْبل َِۙد‬ ﴾1﴿ ‫اَل ٓ ُا ْقسِ ُم ِب ٰهذَ ا ال َْبل َِۙد‬
Sən də bu şəhərdə yaşayırsan; ← And içirəm bu şəhərə!

﴾4﴿ ۜ ٍ‫ان ف۪ ي َك َبد‬ ِ ْ‫َل َق ْد َخل َْق َنا ا‬

َ ‫ال ْن َس‬ ﴾3﴿ ‫َو َوالِدٍ َو َما َول ََد‬
Biz insanı çətinlik içində yaratdıq! ← And içirəm ataya və onun övladına ki,

﴾6﴿ ۜ ‫َي ُقولُ َا ْهلَكْ ُت َمال ل َُب ًدا‬ ﴾5﴿ ‫َا َي ْح َس ُب َا ْن ل َْن َي ْقدِ َر َعل َْي ِه َا َح ٌد‬
O deyir: “Mən xeyli var-dövlət sərf etmişəm!” ← O, heç kəsin ona gücü çatmayacağınımı zənn edir?

﴾7﴿ ‫َا َي ْح َس ُب َا ْن ل َْم َي َر ُه َا َح ٌد‬

O, heç kəsin onu görmədiyinimi zənn edir?!
Cüz 30 əş-Şəms surəsi 596

﴾9﴿ ‫َول َِسا ًنا َو َش َف َت ْي ِۙن‬ ﴾8﴿ ‫َال َْم َن ْج َع ْل ل َُه َع ْي َن ْي ِۙن‬
Dil və iki dodaq da?! ← Biz ona iki göz vermədikmi?!

﴾11﴿ ‫َف اَل ا ْق َت َح َم ال َْع َق َب َة‬ ﴾10﴿ ‫الن ْج َد ْي ِۚن‬

َّ ‫َو َه َد ْي َن ُاه‬
O isə, sərt yoxuşu keçə bilmədi ← Və onu iki yoxuşlu yolu yönəltdik.

﴾14﴿‫ام ف۪ ي َي ْو ٍم ذ۪ ي َم ْس َغ َب ٍۙة‬
ٌ ‫َا ْو اِطْ َع‬ ﴾13﴿‫َف ُّك َر َق َب ٍۙة‬ ﴾12﴿‫يك َما ال َْع َق َب ُة‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Yaxud aclıq günündə yemək verməkdir; ← Bir kölə azad etməkdir; ← Sən nə bilirsən ki, sərt yoxuş nədir?!

﴾16﴿ ‫َا ْو م ِْس ۪كي ًنا َذا َم ْت َر َب ٍ ۜة‬ ﴾15﴿ ‫۪يما َذا َم ْق َر َب ٍۙة‬
ً ‫َيت‬
Və ya (aclıqdan) yerə sərilmiş bir kasıba! ← Qohumluq əlaqəsi çatan bir yetimə;

﴾17﴿‫اص ْوا ِبال َْم ْر َح َم ِ ۜة‬

َ ‫الص ْب ِر َو َت َو‬
َّ ‫اص ْوا ِب‬
َ ‫َو َت َو‬ َ ۪‫ان م َِن الَّذ‬
‫ين ٰا َم ُنوا‬ َ ‫ُث َّم َك‬
bir-birinə səbr tövsiyə edər və mərhəmət tövsiyə edərlər! ← Sonra o kimsələrdən olmalıdır ki, iman gətirər,

﴾19﴿‫اب ال َْم ْشـَٔ َم ِ ۜة‬

ُ ‫ين َك َف ُروا ِب ٰا َيا ِت َنا ُه ْم َا ْص َح‬
َ ۪‫َوالَّذ‬ ﴾18﴿‫اب ال َْم ْي َم َن ِ ۜة‬
ُ ‫ِك َا ْص َح‬
َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬
Ayələrimzi inkar edənlərə gəldikdə, onlar sol tərəf sahibləridir! ← Onlar sağ tərəf sahibləridir!

﴾20﴿ ‫ار ُم ْؤ َص َد ٌة‬

ٌ ‫َعل َْي ِه ْم َن‬
Onların üzərini od örtəcəkdir!

‫س‬
ِ ‫الش ْم‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬91﴿
əş-Şəms (Günəş) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 15 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َوا ْل َق َم ِر ِا َذا َتلٰ َيه ۙا‬ ﴾1﴿ ‫س َو ُض ٰح َيه ۙا‬
ِ ‫الش ْم‬
َّ ‫َو‬
And olsun onun ardınca çıxan aya; ← And olsun günəşə və onun işığına;

﴾5﴿ ‫الس َما ٓ ِء َو َما َب ٰن َيه ۙا‬

َّ ‫َو‬ ﴾4﴿ ‫َوال َّْي ِل ِا َذا َي ْغ ٰش َيه ۙا‬ ﴾3﴿ ‫ار ِا َذا َج ّٰل َيه ۙا‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َو‬
And olsun göyə və onu qurana; ← And olsun onu örtən gecəyə; ← And olsun onu parlaq edən gündüzə;

﴾7﴿ ‫س َو َما َس ّٰو َيه ۙا‬

ٍ ‫َو َن ْف‬ ﴾6﴿ ‫ض َو َما طَ ٰح َيه ۙا‬
ِ ‫َو اْال َْر‬
And olsun nəfsə və ona biçim verənə; ← And olsun yerə və onu döşəyənə;

﴾9﴿ ‫َق ْد َا ْفل ََح َم ْن َزكّٰ َيه ۙا‬ ﴾8﴿ ‫ور َها َو َت ْق ٰو َيه ۙا‬
َ ‫َف َال َْه َم َها ُف ُج‬
Onu (nəfsini) təmizləyən kimsə nicat tapmışdır! ← Və ona günahlarını və çəkinməsini təlqin edənə!

﴾11﴿ ‫ود ِبطَ ْغ ٰو َيه ۙا‬

ُ ‫َكذَّ َب ْت َث ُم‬ ﴾10﴿ ۜ‫اب َم ْن َد ّٰس َيها‬
َ ‫َو َق ْد َخ‬
Səmud (qövmü), azğınlıqları üzündən təkzib etdi. ← Onu batıran kimsə isə, ziyana uğramışdır.

﴾12﴿ ‫ِا ِذ ا ْن َب َع َث َا ْش ٰق َيه ۙا‬

Onların ən bədbəxti qalxdığı zaman,

ِ ّٰ‫َنا َق َة ه‬
﴾13﴿ ‫الل َو ُس ْق ٰي َيه ۠ا‬ ِ ّٰ‫َف َقالَ ل َُه ْم َر ُسولُ ه‬
‫الل‬
“Allahın dişi dəvəsinə və onun su içməsinə (mane olmayın)!” ← Allahın peyğəmbəri onlara demişdi:

‫َف َد ْم َد َم َعل َْي ِه ْم َر ُّب ُه ْم ِبذَ ْن ِب ِه ْم‬ ‫وه ۙا‬

َ ‫وه َف َع َق ُر‬
ُ ‫َفكَ ذَّ ُب‬
Rəbbi də günahlarına görə onların kökünü kəsdi, ← Ancaq onu yalançı saydılar və onu kəsdilər.

﴾15﴿ ‫اف ُع ْق ٰب َيها‬

ُ ‫َو اَل َي َخ‬ ﴾14﴿ ‫َف َس ّٰو َيه ۙا‬
(Allah), onun nəticəsindən də qorxmaz! ← və oranı dümdüz etdi.
597 əl-Leyl surəsi Cüz 30

‫ور ُة ال َّْي ِل‬

َ ‫﴾ ُس‬92﴿
əl-Leyl (Gecə) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 21 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ار ِا َذا َت َج ّٰل ۙى‬
ِ ‫الن َه‬
َّ ‫َو‬ ﴾1﴿ ‫َوال َّْي ِل ِا َذا َي ْغ ٰش ۙى‬
And olsun işıqlanmaqda olan gündüzə; ← And olsun (zülmətə) bürüməkdə olan gecəyə;

﴾4﴿ ‫ا َِّن َس ْع َيكُ ْم ل ََش ّٰتى‬ ﴾3﴿ ‫ال ْن ٰث ۙى‬

ُ ْ‫َو َما َخل ََق الذَّ َك َر َو ا‬
ۜ
Həqiqətən sizin can atdığınız şeylər müxtəlif cürdür! ← And olsun erkəyi və dişini yaradana!

﴾6﴿ ‫َو َص َّد َق ِبال ُْح ْس ٰن ۙى‬ ﴾5﴿ ‫َف َا َّما َم ْن َا ْع ٰطى َوا َّت ٰق ۙى‬
və ən gözəl olanı təsdiq etsə, ← Ancaq kim (haqqını) versə, (Allahdan) qorxsa,

ْ ‫َو َا َّما َم ْن َب ِخ َل َو‬

﴾8﴿ ‫اس َت ْغ ٰن ۙى‬ ﴾7﴿ ‫َف َس ُن َي ِّس ُر ُه ِلل ُْي ْس ٰر ۜى‬
Ancaq kim xəsislik etsə və möhtac olmadığını sansa, ← Ən asan olanı ona asanlaşdırarıq!

﴾10﴿ ‫َف َس ُن َي ِّس ُر ُه ِلل ُْع ْس ٰر ۜى‬ ﴾9﴿ ‫َو َكذَّ َب ِبال ُْح ْس ٰن ۙى‬
ona da, ən çətin (yolda getməyi) asanlaşdırarıq. ← və ən gözəl olanı yalan saysa,

﴾12﴿ ‫ا َِّن َعل َْي َنا َلل ُْه ٰد ۘى‬ ﴾11﴿ ‫َو َما ُي ْغن۪ي َع ْن ُه َمال ُُه ِا َذا َت َر ّٰد ۜى‬
Bizim öhdəmizə düşən, doğru yolu göstərməkdir! ← (Cəhənnəmə) düşəcəyi zaman, malı ona fayda verməz.

﴾14﴿ ‫ارا َتل َّٰظ ۚى‬

ً ‫َف َا ْنذَ ْر ُتكُ ْم َن‬ ﴾13﴿ ‫َل ِخ َر َة َو اْال ُ۫ولٰى‬
ٰ ْ‫َوا َِّن َل َنا ل ا‬
Mən sizi, alovlanan bir atəşlə qorxutdum. ← Şübhəsiz axirət də Bizimdir, dünya da!

﴾16﴿ ‫َالَّذ۪ ي َكذَّ َب َو َت َو ّٰلى‬ ﴾15﴿ ‫اَل َي ْصلٰ َيها ٓ ا اَِّل اْال َْش ٰق ۙى‬
ۜ
O kimsə ki, (haqqı) yalan saydı və üz döndərdi! ← Ora ancaq ən bədbəxt kimsə daxil olar.

﴾18﴿ ‫َالَّذ۪ ي ُي ْؤت۪ي َمال َُه َي َت َزكّٰ ۚى‬ ﴾17﴿ ‫ال ْت ٰق ۙى‬
َ ْ‫َو َس ُي َج َّن ُب َها ا‬
O kimsə ki, malını verib təmizlənər,← (Allahdan) ən çox qorxan isə ondan uzaqlaşdırılar.

﴾19﴿ ‫َو َما اِل ََحدٍ عِ ْن َد ُه م ِْن ن ِْع َم ٍة ُت ْج ٰز ۙى‬

və onun yanında, heç kimin əvəzi veriləsi bir neməti yoxdur.

﴾21﴿ ‫َول ََس ْو َف َي ْر ٰضى‬ ﴾20﴿ ‫ا اَِّل ْابت َِغا ٓ َء َو ْج ِه َر ِّب ِه اْال َْعلٰ ۚى‬
Və mütləq, o razı qalacaqdır! ← Ancaq ən uca olan Rəbbinin camalını dilədiyi üçün (o belə edər).

‫الض ٰحى‬
ُّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬93﴿
əz-Zuha (Səhər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 11 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿ ‫َما َو َّد َع َك َر ُّب َك َو َما َقلٰ ى‬ ﴾2﴿ ‫َوال َّْي ِل ِا َذا َس ٰج ۙى‬ ﴾1﴿‫الض ٰح ۙى‬
ُّ ‫َو‬
ۜ
Rəbbin səni tərk etmədi və sənə acığı tutmadı. ← And olsun sakitləşməkdə olan gecəyə! ← And olsun səhərə!
Cüz 30 əl-İnşirah surəsi 598

َ ‫َول ََس ْو َف ُي ْع ۪ط‬

﴾5﴿ ‫يك َر ُّب َك َف َت ْر ٰضى‬ َ ‫َل ِخ َر ُة َخ ْي ٌر ل‬
﴾4﴿ ‫َك م َِن اْال ُ۫ولٰى‬ ٰ ْ‫َول ا‬
ۜ ۜ
Həqiqətən, Rəbbin sənə bəxş edəcək və razı qalacaqsan! ← Əlbəttə axirət sənə dünyadan daha xeyirlidir!

﴾7﴿ ‫َو َو َج َدكَ َضا ٓ اًّل َف َه ٰد ۖى‬ ً ‫َال َْم َي ِج ْدكَ َيت‬
﴾6﴿ ‫۪يما َف ٰا ٰو ۖى‬
Səni çaşqın vəziyyətdə tapıb haqq yolu göstərdi! ← O səni yetim ikən tapıb sığınacaq vermədimi?!

﴾9﴿ ‫۪يم َف اَل َت ْق َه ْر‬

َ ‫َف َا َّما ال َْيت‬ ﴾8﴿ ‫َو َو َج َدكَ َعآئ اًِل َف َا ْغ ٰنى‬
ۜ
Yetimə gəldikdə, (ona) xor baxma! ← Səni yoxsul bir vəziyyətdə tapıb zəngin etdi!

﴾11﴿ ‫َو َا َّما ِبن ِْع َم ِة َر ِّب َك َف َح ِّد ْث‬ ﴾10﴿ ‫السآئ َِل َف اَل َت ْن َه ْ ۜر‬
َّ ‫َو َا َّما‬
Və Rəbbinin nemətindən danış! ← Dilənçiyə gəldikdə, (onu) qovma!

‫الش ْر ِح‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬94﴿
əl-İnşirah (Açılma) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 8 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ َ‫َو َو َض ْع َنا َع ْن َك ِو ْز َرك‬ ﴾1﴿ َ‫َك َص ْد َرك‬ َ ‫َال َْم َن ْش َر ْح ل‬
Və yükünü səndən götürdük! ← Sənin üçün köksünü açmadıqmı?!

﴾4﴿ َ‫َك ذ ِْك َرك‬

َ ‫َو َر َف ْع َنا ل‬ ﴾3﴿ َ‫ض ظَ ْه َرك‬ ٓ ۪‫َالَّذ‬
َ ‫ي َا ْن َق‬
Sənin üçün şanını da ucaltdıq! ← O (yük) ki, sənin belini bükmüşdü.

﴾6﴿ ۜ ‫ا َِّن َم َع ال ُْع ْس ِر ُي ْس ًرا‬ ﴾5﴿ ‫َفا َِّن َم َع ال ُْع ْس ِر ُي ْس ًر ۙا‬

Həqiqətən, çətinliyin yanında bir asanlıq vardır! ← Şübhəsiz ki, çətinliyin yanında bir asanlıq vardır!

﴾8﴿ ‫َو ِالٰى َر ِّب َك َف ْار َغ ْب‬ ﴾7﴿ ‫َف ِا َذا َف َر ْغ َت َفا ْن َص ْب‬
Və Rəbbinə yalvar! ← (İşlərdən) azad olduğun zaman qalx (ibadət et)!

‫۪ين‬
ِ ‫ور ُة ال ّت‬
َ ‫﴾ ُس‬95﴿
ət-Tin (Əncir) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 8 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِۙ ۪‫َو ٰهذَ ا ال َْبلَدِ اْالَم‬
﴾3﴿ ‫ين‬ ﴾2﴿ ‫۪ين‬ َ ‫ور ۪سين‬ِ ُ‫َوط‬ ِۙ ‫الز ْي ُت‬
﴾1﴿ ‫ون‬ َّ ‫۪ين َو‬
ِ ‫َوال ّت‬
And olsun bu təhlükəsiz şəhərə! ← And olsun Sinay dağına! ← And olsun əncirə və zeytuna!

َ ۪‫ُث َّم َر َد ْد َن ُاه َا ْس َف َل َسافِل‬

﴾5﴿ ‫ين‬ ﴾4﴿ ‫يم‬ ٓ ۪‫ان ف‬
ٍۘ ‫ي َا ْح َس ِن َت ْق ۪و‬ ِ ْ‫َل َق ْد َخل َْق َنا ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Sonra onu rəzillərin ən rəzilinə çevirdik! ← İnsanı ən gözəl surətdə yaratdıq!
599 əl-Ələq surəsi Cüz 30

ۜ ٍ ‫َفل َُه ْم َا ْج ٌر َغ ْي ُر َم ْم ُن‬

﴾6﴿ ‫ون‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
Onlar üçün isə münnətsiz mükafat vardır. ← İman gətirib yaxşı əməllər edənlər (bundan) müstəsnadır!

َ ۪‫الل ِب َا ْحكَ ِم ال َْحاكِ م‬

﴾8﴿ ‫ين‬ ُ ّٰ‫س ه‬
َ ‫َال َْي‬ ﴾7﴿ ‫ين‬ ّ ۪ ‫َف َما ُيكَ ِّذ ُب َك َب ْع ُد ِب‬
ۜ ِ ‫الد‬
Allah, hakimlərin ən yaxşı hakimi deyilmi?! ← Bəs daha sonra səni, dini yalan saymağa nə vadar etdi?!

‫ور ُة ال َْعل َِق‬

َ ‫﴾ ُس‬96﴿
əl-Ələq (Laxtalanmış qan) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 19 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ان م ِْن َعل ٍَۚق‬ ِ ْ‫َخل ََق ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ْ ‫ِا ْق َر ْا ِب‬
﴾1﴿ ‫اس ِم َر ِّب َك الَّذ۪ ي َخل ََق‬
O, insanı laxtalanmış qandan yaratdı. ← Yaradan Rəbbinin adı ilə oxu!

﴾4﴿ ‫َالَّذ۪ ي َعل ََّم ِبا ْل َقل َِۙم‬ ﴾3﴿ ‫ِا ْق َر ْا َو َر ُّب َك اْال َْك َر ُم‬
O (Rəbbin) ki, qələmlə (yazmağı) öyrətdi. ← Oxu! Axı sənin Rəbbin ən böyük kərəm sahibidir!

﴾6﴿ ‫ان ل ََيطْ ٰغ ۙى‬ ِ ْ‫َكل ا َِّن ا‬

َ ‫ال ْن َس‬ ﴾5﴿ ‫ان َما ل َْم َي ْعل َْم‬ ِ ْ‫َعل ََّم ا‬
َ ‫ال ْن َس‬
Xeyr, həqiqətən insan azğınlıq edər. ← İnsana, bilmədiyi şeyləri öyrətdi.

﴾8﴿ ‫الر ْج ٰعى‬ ‫ا َِّن ِالٰى َر ِّب َك‬ ﴾7﴿ ‫اس َت ْغ ٰنى‬ ‫ان راه‬
ۜ ُّ ۜ ْ َُٰ ْ َ
Şübhəsiz ki, axır dönüş Rəbbinədir! ← Ona görə ki, özünün zəngin olduğunu görür!

﴾10﴿ ‫َع ْب ًدا ِا َذا َص ّٰلى‬ ﴾9﴿ ‫َا َر َا ْي َت الَّذ۪ ي َي ْن ٰه ۙى‬

ۜ
Namaz qılmaqda olan bir bəndəyə?← Gördünmü o kimsəni ki, mane olur;

﴾12﴿ ‫الت ْق ٰو ۜى‬

َّ ‫َا ْو َا َم َر ِب‬ ﴾11﴿ ‫ان َعلَى ال ُْه ٰد ۙى‬
َ ‫َا َر َا ْي َت ا ِْن َك‬
yaxud (Allahdan) qorxmağı əmr edirsə (onda necə)?! ← Gördünmü! Əgər (o bəndə) doğru yoldadırsa,

﴾14﴿ ‫الل َي ٰر ۜى‬

َ ّٰ‫َال َْم َي ْعل َْم ِب َا َّن ه‬ ﴾13﴿ ‫َا َر َا ْي َت ا ِْن َكذَّ َب َو َت َو ّٰلى‬
ۜ
bilmirmi ki, Allah görür?! ← Gördünmü! Əgər yalan sayır və üz döndərirsə,

﴾15﴿ ‫اص َي ِۙة‬

ِ ‫الن‬
َّ ‫َل َن ْس َف ًعا ِب‬ ‫َك اَّل َلئ ِْن ل َْم َي ْن َت ِ۬ه‬
mütləq kəkilindən tutub (onu Cəhənnəmə sürükləyəcəyik); ← Xeyr! Əgər (buna) son qoymasa,

﴾17﴿ ‫َفل َْي ْد ُع َناد َِي ُه‬ ﴾16﴿ ‫اص َي ٍة َكاذ َِب ٍة َخاطِ َئ ٍۚة‬
ِ ‫َن‬
Qoy özünün tərəfdarlarını çağırsın! ← Yalançı, günahkar kəkilindən!

ْ ‫ل اَل ُتطِ ْع ُه َو‬

﴾19﴿ ‫اس ُج ْد َوا ْق َت ِر ْب‬ ۜ َّ‫َك ا‬ ﴾18﴿ ‫الز َبان َِي َة‬
َّ ‫َس َن ْد ُع‬
Yox! Ona uyma! (Rəbbinə) səcdə et və (Ona) yaxınlaş! ← Biz də zəbaniləri (əzab mələklərini) çağıracağıq!
Cüz 30 əl-Qədr surəsi 600

‫ور ُة ا ْل َق ْد ِر‬
َ ‫﴾ ُس‬97﴿
əl-Qədr (Qədr gecəsi) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 5 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫يك َما ل َْي َل ُة ا ْل َق ْد ِ ۜر‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾1﴿ ‫ِا َّنا ٓ َا ْن َز ْل َن ُاه ف۪ ي ل َْي َل ِة ا ْل َق ْد ِۚر‬
Sən nə bilirsən ki, Qədr gecəsi nədir?! ← Həqiqətən, Biz onu (Quranı) Qədr gecəsində nazil etdik!

‫وح ف۪ َيها ِبا ِْذنِ َر ِّب ِه ْم‬

ُ ‫الر‬
ُّ ‫َت َن َّزلُ ال َْملٰ ٓئِكَ ُة َو‬ ِ ‫ل َْي َل ُة ا ْل َق ْد ِر َخ ْي ٌر م ِْن َال‬
﴾3﴿‫ْف َش ْه ٍ ۜر‬
Onda (gecə), mələklər və ruh (Cəbrail) Rəbbinin izni ilə enərlər; ← Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir!

﴾5﴿ ‫َس اَل ٌم هِ َي َح ّٰتى َمطْ ل َِع ا ْل َف ْج ِر‬ ﴾4﴿ ‫م ِْن ُك ِّل َا ْم ٍۙر‬
O (gecə), dan yeri sökülənə qədər əmin-amanlıqdır! ← Hər iş üçün.

‫ور ُة ال َْب ِّي َن ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬98﴿
əl-Bəyyinə (Açıq-aydın dəlil) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 8 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾1﴿‫َح ّٰتى َت ْات َِي ُه ُم ال َْب ِّي َن ُة‬ َ ‫ين ُم ْن َف ۪ ّك‬
‫ين‬ ِ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
َ ۪‫اب َوال ُْم ْش ِرك‬ َ ۪‫ل َْم َيكُ ِن الَّذ‬
...onlara açıq bir dəlil gəlməyənə qədər. ← Kitab əhlindən kafir olanlar və müşriklər ayrılan deyildilər...

﴾3﴿ ‫ف۪ َيها ُك ُت ٌب َق ِّي َم ٌة‬ ِ ّٰ‫َر ُسولٌ م َِن ه‬

﴾2﴿ ‫الل َي ْتلُوا ُص ُح ًفا ُمطَ َّه َر ًة‬
Onlarda doğru yazılar vardır. ← (O), pak səhifələri oxuyan, Allah tərəfindən (göndərilən) peyğəmbərdir.

﴾4﴿ ‫اب ا اَِّل م ِْن َب ْعدِ َما َجا ٓ َء ْت ُه ُم ال َْب ِّي َن ُة‬
َ ‫ين ُا ۫و ُتوا الْكِ َت‬
َ ۪‫َو َما َت َف َّر َق الَّذ‬
Kitab əhli, yalnız özlərinə açıq-aydın dəlil gəldikdən sonra (dində) ayrılığa düşdülər.

‫ين‬ ّ ۪ ‫ين ل َُه‬

َ ‫الد‬ َ ‫ُم ْخل ِ۪ص‬ ‫الل‬
َ ّٰ‫َو َما ٓ ُام ُِروٓا ا اَِّل ل َِي ْع ُب ُدوا ه‬
dini yalnız Ona məxsus edərək; ← Halbuki sadəcə olaraq onlara əmr edilmişdi ki, Allaha ibadət etsinlər;

﴾5﴿ ‫ين ا ْل َق ِّي َم ِ ۜة‬

ُ ۪‫ِك د‬
َ ‫َو ٰذل‬ ‫الز ٰكو َة‬
َّ ‫الصلٰ و َة َو ُي ْؤ ُتوا‬ ُ ۪‫ُح َن َفا ٓ َء َو ُيق‬
َّ ‫يموا‬
Doğru din budur! ← batildən haqqa dönərək! Və namazı qılıb zəkatı versinlər.

ِ ‫ف۪ ي َن‬
‫ار َج َه َّن َم‬ ‫ين‬ ِ ‫ين َك َف ُروا م ِْن َا ْه ِل الْكِ َت‬
َ ۪‫اب َوال ُْم ْش ِرك‬ َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
cəhənnəm odu içindədirlər. ← Həqiqətən, kitab əhlindən kafir olanlar və müşriklər,

﴾6﴿ ‫ِك ُه ْم َش ُّر ال َْب ِر َّي ِ ۜة‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ۜ‫ين ف۪ َيها‬
َ ۪‫َخالِد‬
Məhz onlar, yaradılmışların ən pisidirlər. ← Orada əbədi qalacaqlar.

﴾7﴿ ‫ِك ُه ْم َخ ْي ُر ال َْب ِر َّي ِ ۜة‬

َ ‫ُا ۬و ٰلٓئ‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا َِّن الَّذ‬
məhz onlar yaradılmışların ən yaxşılarıdır. ← İman gətirib yaxşı əməllər edənlərə gəldikdə,

‫ار‬
ُ ‫ال ْن َه‬
َ ْ‫َت ْج ۪ري م ِْن َت ْحت َِها ا‬ ٍ‫ات َع ْدن‬
ُ ‫َج َزا ٓ ُ۬ؤ ُه ْم عِ ْن َد َر ِّب ِه ْم َج َّن‬
onun (ağacları) altından çaylar axar. ← Onların Rəbbi qatındakı mükafatı Ədn cənnətləridir ki,

﴾8﴿ ‫ِك ل َِم ْن َخشِ َي َر َّب ُه‬

َ ‫ٰذل‬ ُ ّٰ‫َر ِض َي ه‬
‫الل َع ْن ُه ْم َو َر ُضوا َع ْن ُه‬ ۜ‫ين ف۪ َيها ٓ َا َب ًدا‬
َ ۪‫َخالِد‬
Bu, Rəbbindən qorxan kəslər üçündür!←Allah onlardan razı, onlar da Ondan razıdırlar.← Orada əbədi
qalacaqlar.
601 əz-Zilzal surəsi Cüz 30

ِ‫الزل َْزال‬
ِّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬99﴿
əz-Zilzal (Zəlzələ) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 8 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ُ ‫َو َا ْخ َر َج ِت اْال َْر‬
﴾2﴿ ‫ض َا ْث َقال ََه ۙا‬ ﴾1﴿ ‫ض ِزل َْزال ََه ۙا‬ ِ ‫ِا َذا ُزل ِْزل‬
ُ ‫َت اْال َْر‬
Və yer öz yükünü çıxartdığında;← Yer, öz titrəməsiylə titrəyəcəyi zaman;

َ ‫َي ْو َمئِذٍ ُت َح ِّد ُث َا ْخ َب‬

﴾4﴿ ‫ار َه ۙا‬ ﴾3﴿ ‫ان َما ل ََه ۚا‬ ِ ْ‫َو َقالَ ا‬
ُ ‫ال ْن َس‬
O gün (yer), öz xəbərlərini söyləyəcəkdir. ← İnsan deyəcək: “Ona (bu yerə) nə olub?”

﴾6﴿ ‫اس َا ْش َتا ًتا ل ُِي َر ْوا َا ْع َمال َُه ْم‬ َّ ‫َي ْو َمئِذٍ َي ْص ُد ُر‬
ُ ‫الن‬ ﴾5﴿ۜ‫ِب َا َّن َر َّب َك َا ْو ٰحى ل ََها‬
O gün insanlar, əməllərinin özlərinə göstərilməsi üçün dəstə-dəstə çıxarlar!← Çünki sənin Rəbbin ona vəhy
etmişdir.

﴾8﴿‫َو َم ْن َي ْع َم ْل ِم ْث َقالَ َذ َّر ٍة َش ًّرا َي َر ُه‬ ﴾7﴿‫َف َم ْن َي ْع َم ْل ِم ْث َقالَ َذ َّر ٍة َخ ْي ًرا َي َر ُه‬
Kim də zərrə qədər pis iş görübsə, onu görəcəkdir.← Kim zərrə qədər yaxşı iş görübsə, onu görəcəkdir.

ِ ‫ور ُة ال َْعاد َِي‬

‫ات‬ َ ‫﴾ ُس‬100﴿
əl-Adiyat (Qaçan atlar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 11 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
ِ ‫ور َي‬
﴾2﴿ ‫ات َق ْد ًح ۙا‬ ِ ‫َفال ُْم‬ ﴾1﴿ ‫ات َض ْب ًح ۙا‬ ِ ‫َوال َْعاد َِي‬
Qığılcım qoparan (atlara); ← And olsun tövşüyə-tövşüyə qaçan (atlara);

﴾4﴿ ‫َف َا َث ْر َن ِبه۪ َن ْق ًع ۙا‬ ِ ‫َفال ُْمغ۪ َير‬

﴾3﴿ ‫ات ُص ْب ًح ۙا‬
Toz-duman qopardan (atlara); ← Sübh çağı hücum edən (atlara);

ٌ ‫ان ل َِر ِّبه۪ لَكَ ُن‬

﴾6﴿ ‫ود‬ ِ ْ‫ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ﴾5﴿ ‫َف َو َسطْ َن ِبه۪ َج ْم ًع ۙا‬
həqiqətən, insan öz Rəbbinə qarşı çox nankordur. ← Və onunla (tozanaqla) dəstəyə soxulan (atlara) ki,

ٌ ۪‫َو ِا َّن ُه ل ُِح ِّب ال َْخ ْي ِر ل ََشد‬

﴾8﴿ ‫يد‬ ﴾7﴿ ‫يد‬ َ ‫َو ِا َّن ُه َعلٰ ى ٰذل‬
ٌ ‫ِك ل ََش ۪ه‬
Həqiqətən, ondakı var-dövlət sevgisi də çoxdur! ← Və əlbəttə, özü buna şahiddir.

﴾10﴿ ‫ور‬ ُّ ‫َو ُح ِّص َل َما فِي‬

ِۙ ‫الص ُد‬ ِۙ ‫َا َف اَل َي ْعل َُم ِا َذا ُب ْعث َِر َما فِي ا ْل ُق ُب‬
﴾9﴿ ‫ور‬
Ürəklərdə olanlar da aşkar edildiyində; ← O bilmirmi ki, qəbirlərdə olanlar çıxardılacağı zaman;

ٌ ‫ا َِّن َر َّب ُه ْم ِب ِه ْم َي ْو َمئِذٍ ل ََخ ۪ب‬

﴾11﴿ ‫ير‬
Şübhəsiz, o gün, Rəbbi onlardan xəbərdardır!
Cüz 30 əl-Qariə surəsi 602

‫ار َع ِة‬
ِ ‫ور ُة ا ْل َق‬
َ ‫﴾ ُس‬101﴿
əl-Qariə (Ürəkləri qorxuya salan qiyamət) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 11 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾3﴿ ‫ار َع ُة‬
ِ ‫يك َما ا ْل َق‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬ ﴾2﴿ ‫ار َع ُة‬ِ ‫َما ا ْل َق‬ ﴾1﴿ ‫ار َع ُة‬
ِ ‫َا ْل َق‬
Sən nə bilirsən, ürəkləri qorxuya salan nədir?! ← Nədir ürəkləri qorxuya salan?! ← Ürəkləri qorxuya salan!

ۜ ِ ‫ون ال ِْج َبالُ َكالْعِ ْه ِن ال َْم ْن ُف‬

﴾5﴿‫وش‬ ُ ُ‫َو َتك‬ ِۙ ‫اش ال َْم ْب ُث‬
﴾4﴿‫وث‬ ِ ‫اس َكا ْل َف َر‬
ُ ‫الن‬
َّ ‫ون‬
ُ ُ‫َي ْو َم َيك‬
Dağlar isə didilmiş yun kimi olacaqdır! ← O gün insanlar, ətrafa səpələnmiş kəpənəklər kimi olarlar.

﴾7﴿ ‫اض َي ٍ ۜة‬

ِ ‫يش ٍة َر‬
َ ۪‫َف ُه َو ف۪ ي ع‬ ﴾6﴿ ‫َت َم َو ۪ازي ُن ُه‬
ْ ‫َف َا َّما َم ْن َث ُقل‬
o, razı qaldığı güzəran içindədir! ← (O gün) tərəzisi ağır gələn kimsəyə gəldikdə,

﴾9﴿ ‫او َي ٌۜة‬

ِ ‫َف ُا ُّم ُه َه‬ ﴾8﴿ ‫َو َا َّما َم ْن َخ َّف ْت َم َو ۪ازي ُن ُۙه‬
onun anası (məskəni) Haviyədir! ← Tərəzisi yüngül gələn kimsəyə gəldikdə,

﴾11﴿ ‫ار َحام َِي ٌة‬

ٌ ‫َن‬ ﴾10﴿ ‫يك َما هِ َي ْه‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Çox qızmar bir atəşdir! ← Sən nə bilirsən ki, o (Haviyə) nədir?!

‫التكَ ا ُث ِر‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬102﴿
ət-Təkasur (Çoxluqda yarışmaq) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 8 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َح ّٰتى ُز ْر ُت ُم ال َْم َقا ِب َر‬ ﴾1﴿ ‫التكَ ا ُث ُر‬ َّ ‫َال ْٰهيكُ ُم‬
hətta qəbirləri ziyarət etdiniz. ← Çoxluqda yarışmaq sizin başınızı o qədər qatdı ki,

﴾4﴿ ‫ون‬
َ ‫ُث َّم َكل َس ْو َف َت ْعل َُم‬ ﴾3﴿ ‫ون‬
َ ‫َك اَّل َس ْو َف َت ْعل َُم‬
Sonra yenə xeyr! Siz mütləq biləcəksiniz! ← Xeyr! Siz mütləq biləcəksiniz!

َ ‫َل َت َر ُو َّن ال َْج ۪ح‬

﴾6﴿ ‫يم‬ ۜ ِ ۪‫ون عِ ل َْم ال َْيق‬
﴾5﴿ ‫ين‬ َ ‫َك اَّل ل َْو َت ْعل َُم‬
Cəhənnəmi mütləq görəcəksiniz! ← Xeyr, kaş ki, tam yəqinliklə bilsəydiniz!

﴾8﴿ ‫يم‬ َّ ‫ُث َّم َل ُت ْسـَٔل َُّن َي ْو َمئِذٍ َع ِن‬

ِ ۪‫النع‬ ِۙ ۪‫ُث َّم َل َت َر ُو َّن َها َع ْي َن ال َْيق‬
﴾7﴿ ‫ين‬
Sonra o gün, nemətlərdən mütləq hesaba çəkiləcəksiniz! ← Sonra, onu mütləq öz gözünüzlə görəcəksiniz!
603 əl-Əsr surəsi Cüz 30

‫ور ُة ال َْع ْص ِر‬

َ ‫﴾ ُس‬103﴿
əl-Əsr (Axşam çağı) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 3 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
﴾2﴿ ‫ان لَف۪ ي ُخ ْس ٍۙر‬ ِ ْ‫ا َِّن ا‬
َ ‫ال ْن َس‬ ﴾1﴿ ‫َوال َْع ْص ِۙر‬
Həqiqətən, insan ziyan içindədir? ← And olsun axşam çağına!

﴾3﴿ ‫الص ْب ِر‬

َّ ‫اص ْوا ِب‬
َ ‫اص ْوا ِبال َْح ِّق َو َت َو‬
َ ‫َو َت َو‬ ِ ‫الصال َِح‬
‫ات‬ َّ ‫ين ٰا َم ُنوا َو َعمِ لُوا‬
َ ۪‫ا اَِّل الَّذ‬
bir-birinə haqqı tövsiyə edər və səbri tövsiyə edərlər! ← O kəslər müstəsnadır ki, iman gətirib yaxşı işlər
görərlər,

‫ور ُة ال ُْه َم َز ِة‬

َ ‫﴾ ُس‬104﴿
əl-Huməzə (Qeybətçi) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 9 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َالَّذ۪ ي َج َم َع َمال َو َع َّد َد ُه‬ ﴾1﴿ ‫َو ْي ٌل لِكُ ِّل ُه َم َز ٍة ل َُم َز ٍۙة‬
O kimsə ki, mal yığıb onu dönə-dönə sayar. ← Qeybət edib tənə vuran hər kəsin vay halına!

﴾4﴿ ‫َك اَّل ل َُي ْن َبذَ َّن فِي ال ُْحطَ َم ِۘة‬ ﴾3﴿ ‫َي ْح َس ُب َا َّن َمال َُه ٓ َا ْخل ََد ُه‬
Xeyr! O mütləq Hütəməyə atılacaqdır! ← O zənn edər ki, malı onu əbədi yaşadacaqdır.

ِ ّٰ‫ار ه‬
﴾6﴿ ‫الل ال ُْمو َق َد ُة‬ ُ ‫َن‬ ﴾5﴿ ‫يك َما ال ُْحطَ َم ُة‬
َ ‫َو َما ٓ َا ْد ٰر‬
Allahın yanar odudur.←Sən nə bilirsən ki, Hütəmə nədir?!

﴾8﴿ ‫ِا َّن َها َعل َْي ِه ْم ُم ْؤ َص َد ٌة‬ ﴾7﴿ ‫ال ْفـٔ َِد ِ ۜة‬
َ ْ‫َا َّلت۪ي َتطَّ ل ُِع َعلَى ا‬
O, onların üzərində qapanacaqdır. ← O (od) ki, ürəklərə çatar.

﴾9﴿ ‫ف۪ ي َع َمدٍ ُم َم َّد َد ٍة‬

(Onlar Cəhənnəmdə) hündür sütunlara bağlanmış olacaqlar!

ِ ۪‫ور ُة الْف‬
‫يل‬ َ ‫﴾ ُس‬105﴿
əl-Fil (Fil) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 5 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ٍۙ ۪‫َال َْم َي ْج َع ْل َك ْي َد ُه ْم ف۪ ي َت ْضل‬
﴾2﴿‫يل‬ ﴾1﴿‫يل‬ ۜ ِ ۪‫اب الْف‬ ِ ‫ف َف َع َل َر ُّب َك ِب َا ْص َح‬
َ ‫َال َْم َت َر َك ْي‬
Onların hiyləsini boşa çıxartmadımı?! ← Rəbbinin, fil sahiblərini necə bir hala saldığını görmədinmi?!

ۖ ٍ ‫ار ٍة م ِْن سِ ۪ ّج‬

﴾4﴿ ‫يل‬ َ ‫َت ْرم۪ ِيه ْم ِب ِح َج‬ ﴾3﴿ ‫يل‬
َۙ ‫َو َا ْر َس َل َعل َْي ِه ْم طَ ْي ًرا َا َبا ۪ب‬
(O quşlar) onlara, bişmiş gildən olan daşlar atırdı. ← Onların üstünə qatar-qatar quşlar göndərdi.

ٍ ‫َف َج َعل َُه ْم َك َع ْص‬

﴾5﴿ ٍ‫ف َم ْا ُكول‬
Beləcə, onları, yeyilmiş əkin yarpağı kimi etdi!
Cüz 30 Qüreyş surəsi 604

‫ش‬
ٍ ‫ور ُة ُق َر ْي‬
َ ‫﴾ ُس‬106﴿
Qüreyş (Qüreyş) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 4 ayədir(

‫يم‬ِ ‫الر ِح‬

َّ ‫الر ْح َم ِن‬ َّ ‫الل‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
﴾2﴿ ‫ف‬ َّ ‫الش َتا ٓ ِء َو‬
ِۚ ‫الص ْي‬ ِّ ‫۪يلف ِِه ْم ِر ْح َل َة‬
َ‫ا ا‬ ٍۙ ‫اِ ۪ل اَيل ِف ُق َر ْي‬
﴾1﴿ ‫ش‬
Onların qış və yay səfərlərindəki birliyi xatirinə; ← Qüreyşin birliyi xatirinə;

﴾3﴿ ‫َفل َْي ْع ُب ُدوا َر َّب ٰهذَ ا ال َْب ْي ِۙت‬

Qoy bu evin Rəbbinə ibadət etsinlər!

﴾4﴿ ‫َو ٰا َم َن ُه ْم م ِْن َخ ْو ٍف‬ ‫وع‬ ٓ ۪‫َالَّذ‬

ٍ ‫ي َاطْ َع َم ُه ْم م ِْن ُج‬
və onlara, qorxudan (sonra) əmin-amanlıq bəxş etdi. ← O (Rəbb) ki, onlara, aclıqdan (sonra) yemək verdi,

ِ‫اعون‬
ُ ‫ور ُة ال َْم‬
َ ‫﴾ ُس‬107﴿
əl-Maun (Zəkat) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 7 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َ ‫ِك الَّذ۪ ي َي ُد ُّع ال َْيت‬
﴾2﴿ ‫۪يم‬ َ ‫َفذٰ ل‬ ﴾1﴿ ‫ين‬ ۜ ِ ‫الد‬ ّ ۪ ‫َا َر َا ْي َت الَّذ۪ ي ُيكَ ِّذ ُب ِب‬
O elə kimsədir ki, yetimi qovar, ← Haqq-hesab olacağını yalan sayan kimsəni gördünmü?

َ ‫َف َو ْي ٌل ِلل ُْم َص ۪ ّل‬

﴾4﴿ ‫ين‬ ۜ ِ ‫ام الْمِ ْس ۪ك‬
﴾3﴿ ‫ين‬ ِ ‫ض َعلٰ ى طَ َع‬
ُّ ‫َو اَل َي ُح‬
O namaz qılanların Vay halına!; ← və (insanları), yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirməz.

َ ۪‫َالَّذ‬
﴾6﴿ ‫ين ُه ْم ُي َرا ٓ ُؤ َن‬ ﴾5﴿ ‫ون‬
َ ‫اه‬ َ ۪‫َالَّذ‬
ُ ‫ين ُه ْم َع ْن َص اَلت ِِه ْم َس‬
O kəslər ki, onlar riyakardırlar; ← O kəslər ki, onlar öz namazlarından qafildirlər;

﴾7﴿ ‫ون‬
َ ‫اع‬
ُ ‫ون ال َْم‬
َ ‫َو َي ْم َن ُع‬
Az bir şey verməkdən də imtina edərlər.

‫ور ُة الْكَ ْو َث ِر‬

َ ‫﴾ ُس‬108﴿
əl-Kovsər (Kövsər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 3 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َف َص ِّل ل َِر ِّب َك َوا ْن َح ْر‬ ﴾1﴿ ‫ِا َّنا ٓ َا ْعطَ ْي َناكَ الْكَ ْو َث َر‬
Ona görə də, Rəbbin üçün namaz qıl və qurban kəs! ← Həqiqətən, Biz sənə Kövsəri bəxş etdik!

﴾3﴿ ‫ا َِّن َشا ِن َئ َك ُه َو اْال َْب َت ُر‬

Şübhəsiz ki, sənin düşməninin özü sonsuzdur!
605 əl-Kafirun surəsi Cüz 30

‫ون‬
َ ‫ور ُة الْكَ اف ُِر‬
َ ‫﴾ ُس‬109﴿
əl-Kafirun (Kafirlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 6 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫ون‬
َ ‫اَل ٓ َا ْع ُب ُد َما َت ْع ُب ُد‬ ﴾1﴿ ‫ون‬ َ ‫ُق ْل َيا ٓ َا ُّي َها الْكَ اف ُِر‬
Sizin ibadət etdiyiniz şeylərə ibadət etmərəm!← De: “Ey kafirlər!

﴾4﴿ ‫َو اَل ٓ َا َن ۬ا َعا ِب ٌد َما َع َب ْد ُت ْۙم‬ َ ‫َو اَل ٓ َا ْن ُت ْم َعا ِب ُد‬
﴾3﴿ ‫ون َما ٓ َا ْع ُب ُد‬
Mən də, ibadət etdiyiniz şeylərə ibadət edən deyiləm! ← Siz də mənim ibadət etdiyimə ibadət edən deyilsiniz!

ِ ۪‫لَكُ ْم د۪ ي ُنكُ ْم َول َِي د‬

﴾6﴿ ‫ين‬ ﴾5﴿ ‫ون َما ٓ َا ْع ُب ُد‬
َ ‫َو اَل ٓ َا ْن ُت ْم َعا ِب ُد‬
Sizin öz dininiz var, mənim də öz dinim var!← Siz də, mənim ibadət etdiyimə ibadət edən deyilsiniz!

‫الن ْص ِر‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬110﴿
ən-Nəsr (Kömək) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 3 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
ِ ّٰ‫ين ه‬
ً ‫الل َا ْف َو‬
﴾2﴿‫اج ۙا‬ ِ ۪‫ُون ف۪ ي د‬
َ ‫اس َي ْد ُخل‬َ ‫الن‬
َّ ‫َو َر َا ْي َت‬ ِ ّٰ‫ِا َذا َجا ٓ َء َن ْص ُر ه‬
﴾1﴿‫الل َوا ْل َف ْت ُح‬
və insanların dəstə-dəstə Allahın dininə girdiklərini gördüyündə,← Allahın köməyi və zəfər gəldiyi zaman,

َ ‫ِا َّن ُه َك‬

﴾3﴿ ‫ان َت َّو ًابا‬ ْ ‫َف َس ِّب ْح ِب َح ْمدِ َر ِّب َك َو‬
‫اس َت ْغف ِْر ُه‬
Həqiqətən, O, tövbələri qəbul edəndir!← Rəbbini həmd-səna ilə təsbih et və Ondan bağışlanmağını dilə.

ِ‫ور ُة ال َْم َسد‬

َ ‫﴾ ُس‬111﴿
əl-Məsəd (Xurma lifi) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 5 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫َما ٓ َا ْغ ٰنى َع ْن ُه َمال ُُه َو َما َك َس َب‬ ﴾1﴿ ‫َت َّب ْت َي َدا ٓ َا ۪بي ل ََه ٍب َو َت َّب‬
Ona, nə malı fayda verdi, nə də qazandığı. ← Əbu Ləhəbin əlləri qurusun, qurudu da!

﴾4﴿ ‫ب‬
ِۚ َ‫َو ْام َر َا ُت ُه َح َّما َل َة ال َْحط‬ ﴾3﴿ ‫ب‬
ٍۚ ‫ات ل ََه‬
َ ‫ارا َذ‬
ً ‫َس َي ْصلٰ ى َن‬
Odun daşıyan arvadı da! ← O, alovlu atəşə girəcəkdir;

﴾5﴿ ٍ‫ف۪ ي ۪جيدِ َها َح ْب ٌل م ِْن َم َسد‬

Onun (arvadının) boynunda xurma lifindən ip olacaq.
Cüz 30 əl-İxlas surəsi 606

‫ص‬
ِ ‫ور ُة اْال ِْخ اَل‬
َ ‫﴾ ُس‬112﴿
əl-İxlas (Yalnız Allaha məxsus olan sifətlər) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 4 ayədir(

‫يم‬ ِ ‫الر ِح‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬

َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫الص َم ُد‬
َّ ‫لل‬
ُ ّٰ‫َا ه‬ ﴾1﴿ ‫الل َا َح ٌد‬ُ ّٰ‫ُق ْل ُه َو ه‬
Allah (heç nəyə) möhtac deyildir! ← De: “O Allah birdir!

﴾4﴿ ‫َول َْم َيكُ ْن ل َُه ُك ُف ًوا َا َح ٌد‬ ﴾3﴿ ‫ل َْم َيل ِْد َول َْم ُيول َْد‬
Onun heç bir bənzəri də yoxdur!” ← O doğmamışdır və doğulmamışdır!

‫ور ُة ا ْل َفل َِق‬

َ ‫﴾ ُس‬113﴿
əl-Fələq (Sübh) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 5 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫م ِْن َش ِّر َما َخل ََق‬ ﴾1﴿ ‫ُق ْل َا ُعو ُذ ِب َر ِّب ا ْل َفل َِۙق‬
Yaratdıqlarının şərindən; ← De: “Sığınıram sübhün Rəbbinə!

﴾4﴿ ‫ات فِي ال ُْع َق ِۙد‬

ِ ‫الن َّفا َث‬
َّ ‫َوم ِْن َش ِّر‬ ﴾3﴿ ‫َوم ِْن َش ِّر َغاسِ ٍق ِا َذا َو َق َب‬
Düyünlərə üfürən qadınların şərindən də; ← Zülmətə bürünməkdə olan gecənin şərindən də;

﴾5﴿ ‫َوم ِْن َش ِّر َحاسِ دٍ ِا َذا َح َس َد‬

Və paxıllıq edən paxılın şərindən!

‫اس‬
ِ ‫الن‬
َّ ‫ور ُة‬
َ ‫﴾ ُس‬114﴿
ən-Nas (İnsanlar) surəsi
)Məkkədə nazil olmuşdur, 6 ayədir(

ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
﴾2﴿ ‫اس‬
ِۙ ‫الن‬ ِ ‫َمل‬
َّ ‫ِك‬ ﴾1﴿ ‫اس‬ ِۙ ‫الن‬
َّ ‫ُق ْل َا ُعو ُذ ِب َر ِّب‬
İnsanların Hökmdarına; ← De: “Sığınıram insanların Rəbbinə;

﴾4﴿ ‫اس‬
ِۙ ‫اس ال َْخ َّن‬
ِ ‫م ِْن َش ِّر ال َْو ْس َو‬ ﴾3﴿ ‫اس‬ َّ ‫ِا ٰل ِه‬
ِۙ ‫الن‬
Vəsvəsə verib qaçıb gizlənən (Şeytanın) şərindən; ← İnsanların tanrısına;

﴾6﴿ ‫اس‬ َّ ‫م َِن ال ِْج َّن ِة َو‬

ِ ‫الن‬ ﴾5﴿ ‫اس‬
ِۙ ‫الن‬ ِ ‫س ف۪ ي ُص ُد‬
َّ ‫ور‬ ُ ‫َالَّذ۪ ي ُي َو ْس ِو‬
(O), cinlərdən də olur, insanlardan da! ← O (Şeytan) ki, insanların ürəklərinə vəsvəsə salır;
607
 608

Namazda oxunan dualar

Sübhanəkə duası

‫لل َا ْك َب ُر‬
ُ َّ‫َا ه‬
Allah ən böyükdür!

ْ َ‫ارك‬
‫اس ُم َك‬ َ ‫َو َت َب‬ َ‫ُس ْب َحا َن َك الل َُّه َّم َو ِب َح ْمدِ ك‬
Sənin ismin müqəddəsdir. ← Ey Allahım! Sən paksan və həmd sənədir.

َ‫َو اَل ِال ََه َغ ْي ُرك‬ َ‫َو َت َعالَى َج ُّدك‬

və səndən başqa tanrı yoxdur. ← Sənin varlığın ucadır,

Əttəhiyyat duası

.‫ات‬
ُ ‫ات َوالطَّ ِّي َب‬ َّ ‫ات للِهَّ ِ َو‬
ُ ‫الصل ََو‬ ُ ‫َا َّلت ِح َّي‬
Dil ilə, mal ilə və bədənlə edilən (bütün ibadətlər) Allaha məxsusdur.

َ ‫الصال ِِح‬
‫ين‬ ِ ّٰ‫لس اَل ُم َعل َْي َنا َو َعلَى عِ َبا ِد ه‬
َّ ‫الل‬ َّ ‫َا‬ ِ ّٰ‫الن ِب ُّى َو َر ْح َم ُة ه‬
‫الل َو َب َر َكا ُت ُه‬ َّ ‫لس اَل ُم َعل َْي َك َا ُّي َها‬
َّ ‫َا‬
Salam, bizim və Allahın saleh qullarının üzərinə olsun! ←Ey Peyğəmbər! Allahın salamı, rəhməti və bərəkəti
sənin üzərinə olsun!

‫َو َا ْش َه ُد َا َّن ُم َح َّم ًدا َع ْب ُد ُه َو َر ُسول ُُه‬ ُ َّ‫َا ْش َه ُد َا ْن ل ِال ََه ا اَِّل ه‬
‫الل‬
Və şahidlik edirəm ki, Muhəmməd Onun qulu və elçisidir.← Şahidlik edirəm ki, Allahdan başqa tanrı yoxdur.

Salli-Bərik duaları

ٍ‫َالل َُّه َّم َص ِّل َعلَى َس ِّيدِ َنا ُم َح َّمدٍ َو َعلَى َالِ َس ِّيدِ َنا ُم َح َّمد‬
Ey Allahım! Əfəndimiz Muhəmmədə və əfəndimiz Muhəmmədin ailəsinə rəhmət et!

‫يد‬ ٌ ِ‫ِا َّن َك َحم‬

ٌ ‫يد َم ِج‬ َ ِ‫يم َو َعلَى َالِ ا ِْب َراه‬
‫يم‬ َ ِ‫َك َما َصل َّْي َت َعلَى ا ِْب َره‬
Şübhəsiz, Sən həmdə layiqsən və ucasan.← Necəki, İbrahimə və İbrahimin ailəsinə rəhmət eyləmişdin.

ٍ‫ار ْك َعلَى َس ِّيدِ َنا ُم َح َّمدٍ َو َعلَى َالِ َس ِّيدِ َنا ُم َح َّمد‬
ِ ‫َالل َُّه َّم َب‬
Ey Allahım! Əfəndimiz Muhəmmədə və əfəndimiz Muhəmmədin ailəsinə bərəkət ver !

‫يد‬ ٌ ِ‫ِا َّن َك َحم‬

ٌ ‫يد َم ِج‬ َ ِ‫يم َو َعلَى َالِ ا ِْب َراه‬
‫يم‬ َ ِ‫ار ْك َت َعلَى ا ِْب َره‬
َ ‫َك َما َب‬
Şübhəsiz, Sən Həmdə layiqsən, ucasan.← Necəki, İbrahimə və İbrahimin ailəsinə bərəkət vermişdin.
609

Rabbənə duaları

‫ار‬
ِ ‫الن‬ َ َ‫َو ِق َنا َعذ‬
َّ ‫اب‬ ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة َوفِى آْال ِخ َر ِة َح َس َن ًة‬
ُّ ‫َر َّب َنا َا ِت َنا فِى‬
Və bizi Cəhənnəm əzabından qoru! ← Ey Rəbbimiz! Bizə dünyada və axirətdə xeyir ver!

ُ ‫وم ال ِْح َس‬

‫اب‬ َ ‫َر َّب َنا ْاغف ِْر َل َنا َول َِوال َِد ْي َنا َو ِلل ُْم ْؤ ِمن‬
ُ ‫ِين َي ْو َم َي ُق‬
Ey Rəbbimiz! Hesab günü bizi, ata-anamızı və möminləri bağışla;

‫ين‬ ِ ‫الر‬
َ ِ‫احم‬ َّ ‫ِك َيا َا ْر َح َم‬
َ ‫ِب َر ْح َمت‬
Öz rəhmətinlə! Ey Mərhəmətlilərin ən mərhəmətlisi!

Kunut duası-1

َ‫َو َن ْس َت ْغف ُِرك‬ ‫َال َُّه َّم ِا َّنا َن ْس َتعِ ي ُن َك‬

Səndən, günahlarımızı bağışlamanı istəyirik. ← Ey Allahım! Biz Səndən kömək istəyirik.

‫وب ِال َْي َك‬

ُ ‫َو ُن ْؤم ُِن ِب َك َو َن ُت‬ َ ِ‫َو َن ْس َت ْهد‬
‫يك‬
Sənə inanırıq və sənə tövbə edirik. ← Səndən, bizə doğru yolu göstərməyini istəyirik!

َ‫َن ْشكُ ُرك‬ ‫َو َن َت َو َّك ُل َعل َْي َك َو ُن ْثنِى َعل َْي َك ال َْخ ْي َر ُكل َُّه‬
Sənə şükr edirik,← Sənə təvəkkül edirik. Bütün xeyirlərlə səni mədh edirik.

َ‫َو َن ْخل َُع َو َن ْت ُركُ َم ْن َي ْف ُج ُرك‬ َ‫َو اَل َنكْ ُف ُرك‬

Sənə qarşı günah iş görənlərdən uzaqlaşıb onları tərk edirik.← və səni inkar etmirik.

Kunut duası-2

‫َك ُن َص ّلِى َو َن ْس ُج ُد‬

َ ‫َول‬ ‫َالل َُّه َّم ا َِّياكَ َن ْع ُب ُد‬
Sənə namaz qılırıq və səcdə edirik. ← Ey Allahım! Biz yalnız Sənə ibadət edirik,

‫َن ْر ُجو َر ْح َم َت َك‬ ‫َو ِال َْي َك َن ْس َعى َو َن ْحف ُِد‬

Sənin rəhmətini diləyirik.← Sənə gəlmək üçün cəhd edirik, sənə qulluq edirik.

‫ار ُمل ِْح ٌق‬

ِ ‫ا َِّن َعذَ َاب َك ِبالْكُ َّف‬ ‫َو َن ْخ َشى َعذَ َاب َك‬
Şübhəsiz ki, sənin əzabın kafirlərə çatacaq. ← Və sənin əzabından qorxuruq.
 610

Qurani Kərim Fihristi

Surə adı Surə Səhifə Surə adı Surə Səhifə
Nömrəsi Nömrəsi
əl-Fatihə 1 2 ər-Rum 30 405
əl-Bəqərə 2 3 Loğman 31 412
Ali-İmran 3 51 əs-Səcdə 32 416
ən-Nisa 4 78 əl-Əhzab 33 419
əl-Maidə 5 107 Səba 34 429
əl-Ənam 6 129 Fatir 35 435
əl-Əraf 7 152 Yasin 36 441
əl-Ənfal 8 178 əs-Saffat 37 447
ət-Tovbə 9 188 Sad 38 454
Yunus 10 209 əz-Zumər 39 459
Hud 11 222 əl-Mu’min 40 468
Yusuf 12 236 Fussilət 41 478
ər-Rə’d 13 250 əş-Şura 42 484
İbrahim 14 256 əz-Zuxruf 43 490
əl-Hicr 15 263 əd-Duxan 44 497
ən-Nəhl 16 268 əl-Casiyə 45 500
əl-İsra 17 283 əl-Əhqaf 46 503
əl-Kəhf 18 294 Muhəmməd 47 508
Məryəm 19 306 əl-Fəth 48 512
Taha 20 313 əl-Hucurat 49 516
əl-Ənbiya 21 323 Qaf 50 519
əl-Həcc 22 333 əz-Zariyat 51 521
əl-Mu’minun 23 343 ət-Tur 52 524
ən-Nur 24 351 ən-Nəcm 53 527
əl-Furqan 25 360 əl-Qəmər 54 529
əş-Şüəra 26 368 ər-Rəhman 55 532
ən-Nəml 27 378 əl-Vaqiə 56 535
əl-Qəsəs 28 386 əl-Hədid 57 538
əl-Ənkəbut 29 397 əl-Mücadələ 58 543
611

Surə adı Surə Səhifə Surə adı Surə Səhifə

Nömrəsi Nömrəsi

əl-Həşr 59 546 əl-Ə’la 87 593

əl-Mumtəhinə 60 550 əl-Ğaşiyə 88 593
əs-Saff 61 552 əl-Fəcr 89 594
əl-Cumuə 62 554 əl-Bələd 90 595
əl-Munafiqun 63 555 əş-Şəms 91 596
ət-Təğabun 64 557 əl-Leyl 92 597
ət-Talaq 65 559 əz-Zuha 93 597
ət-Təhrim 66 561 əl-İnşirah 94 598
əl-Mulk 67 563 ət-Tin 95 598
əl-Qələm 68 565 əl-Ələq 96 599
əl-Haqqə 69 567 əl-Qədr 97 600
əl-Məaric 70 569 əl-Bəyyinə 98 600
Nuh 71 571 əz-Zilzal 99 601
əl-Cinn 72 573 əl-Adiyat 100 601
əl-Muzzəmmil 73 575 əl-Qariə 101 602
əl-Muddəssir 74 576 ət-Təkasur 102 602
əl-Qiyamə 75 578 əl-Əsr 103 603
əl-İnsan 76 579 əl-Huməzə 104 603
əl-Mursəlat 77 581 əl-Fil 105 603
ən-Nəbə’ 78 583 Qüreyş 106 604
ən-Naziat 79 584 əl-Maun 107 604
Əbəsə 80 586 əl-Kovsər 108 604
ət-Təkvir 81 587 əl-Kafirun 109 605
əl-İnfitar 82 588 ən-Nəsr 110 605
əl-Mutəffifin 83 589 əl-Məsəd 111 605
əl-İnşiqaq 84 590 əl-İxlas 112 606
əl-Buruc 85 591 əl-Fələq 113 606
ət-Tariq 86 592 ən-Nas 114 606
 612
KİTABDAN İSTİFADƏ QAYDALARI

“Qurani-Kərimin və sözbəsöz tərcüməsi”ndən istifadə edən oxucular bilməlidir

ki, burada ayələrdəki kəlimələr hansı rəngdədirsə, o ayənin altındakı sətirdə, o
kəlimənin Ərəb dilindəki tərcüməsi də o kəlimə ilə eyni rəngdədir. Məsələn:

ُ ‫الر ۪ح‬
‫يم‬ َّ ‫اب‬ َّ ‫ِا َّن ُه ُه َو‬
ُ ‫الت َّو‬
Əlbəttə, O, tövbələri qəbul edəndir, bağışlayandır.

Yuxarıdakı qırmızı rəngli َ ّ ِ‫ ا‬sözünün azərbaycan dilindəki mənası, həmin rəngdə

‫ن‬
olan “Əlbəttə” sözüdür.

Qurani-Kərim ayələrinin yazılış istiqaməti sağdan sola doğru olduğu üçün, sözbəsöz
tərcümədə bəzi çətinliklərlə üzləşirik. Buna görə də, ayələri bir neçə yerə bölərək ayrı-
ayrı cümlələr halında vermişik. Oxuyucu, ayəni oxuyub mənasına baxmaq istədikdə,
ox işarəsinin göstərdiyi istiqamətdən əvvəlki cümləni oxumalı, sonra isə həmin ox
işarəsindən sonra gələn hissəni oxumalıdır ki, cümlələrdəki ardıcıllıq pozulmasın. Məsələn:

َ ۪‫َف َتكُ و َنا م َِن الظَّ الِم‬

‫ين‬ َّ ‫َو اَل َت ْق َر َبا ٰهذِ ِه‬
‫الش َج َر َة‬
Yoxsa zalımlardan olarsınız. ← Bu ağaca isə yaxın gəlməyin!

Yuxarıdakı ayə iki hissəyə bölünmüş və tərcüməsi də iki cümlə şəklində

verilmişdir. Ayənin hər bir hissənin tərcüməsi, o hissənin altında yer alır.
Tərcümədəki cümlələrdə ardıcıllıq yaranması üçün əvvəlcə; `Bu ağaca isə yaxın
gəlməyin!` cümləsini, daha sonra isə. `Yoxsa zalımlardan olarsınız` cümləsini
oxumaq lazımdır. Buna görə də, bu ayənin tərcüməsi bütövlükdə belə olacaqdır:
“Bu ağaca isə yaxın gəlməyin! Yoxsa zalımlardan olarsınız”.

Diqqət edəcəyimiz digər bir xüsus odur ki, bir ayədə və ya bir ayənin tərcüməsində bir neçə söz
eyni rənglə rənglənmiş ola bilər. Bu o deməkdir ki, eyni rəngdə olan azərbaycan dilindəki sözlər
bir yerə gətirildikdə, o rəngdə olan Ərəb dilindəki sözün mənasını verir. Yaxud da bunun əksinə,
eyni rəngdəki Ərəbcə sözlər birlikdə, dilimizdəki həmin rəngli sözün mənasını verir. Məsələn:

‫ود َما ِج ْئ َت َنا ِب َب ِّي َن ٍة‬

ُ ‫َقالُوا َيا ُه‬
Onlar dedilər: “Ey Hud! Sən bizə açıq-aşkar bir möcüzə gətirmədin.
Yuxarıdaki ayənin tərcüməsində; `Sən` və `gətirmədin` sözləri eyni
rəngdədir. Eyni zamanda ayədəki ; ‫ َما ِج ْئ َت‬və ‫ ِب‬sözləri də həmin rəngdədir. Bu o
deməkdir k, “Sən gətirmədin” ifadəsi ”‫ب‬ ِ ‫ ” ` َما ِج ْئ َت‬ifadəsinin tərcüməsidir.

Ayələrdəki kəlimələrə məna verilərkən, onun təfsiri mənası yox, birbaşa

dildəki mənası əsas alınmışdır. Bir sözün birdən çox mənası varsa, həmin ayəyə
613
uyğun düşən mənası verilmişdir. Əgər bir sözün dilində təkbaşına ifadə etdiyi məna
uyğun gəlmirsə, Azərbaycan dilinə uyğun gələn başqa bir sözlə əvəz edilmişdir.
Məsələn; Nisa surəsi 94-cü ayəsində ‫الس اَل َم‬ ُ ‫اَْل ٰق ٓى اِلَي‬
َّ ‫ْك ُم‬ (Sizə salam verdi)
ٰ ْ
buyurulur. Buradakı ‫ اَلق ٓى‬sözünün əsas mənası, “atdı” deməkdir. Ancaq tərcümədə
Azərbaycan dilinə uyğunluq təşkil etsin deyə, “Salam atdı” əvəzinə “Salam verdi”
deyə tərcümə edilmişdir. Çünki Ərəb dilində salam vermək bu şəkildə ifadə edilir.
َ hərfi isə yerinə görə “və”,
Ərəb dilində sözlərin əvvəlinə bitişən ‫ف‬
“artıq”, “ancaq”, “beləcə”, “isə” , “dərhal” vs. kimi mənalara gəlir.
Buna görə də, cümləyə uyğun düşən mənası hansıdırsa, onu vermişik.
Həmçinin ‫ َو‬ədatı da Azərbaycan dilində yerinə görə; “və”,
“də”,“isə”,“axı” vs. kimi mənalara gəlir. Buna görə də, bu
mənalardan hansı, ayəyə uyğun gəlirsə, o mənası verilmişdir.
Cümlələrdəki inkar ədatları və bəzi başqa ədatlar,
azərbaycan dilindəki ifadədə ayrı-ayrı yazılmadığı üçün, o ədatın
bitişdiyi sözlə birlikdə verilmiş və ayrıca göstərilməmişdir.
Məsələn; ‫ون‬ َ ‫“ ل َي ِج ُد‬Tapmazlar” deməkdir. Bu ifadədəki ‫ل‬ َ‫ ا‬, inkar ədatıdır və bu ədat
fellə birlikdə tərcümə edilmişdir. ‫ َنوُدِجَي‬kəlməsi isə bir feldir və “taparlar” mənasına gəlir.
Bu kitabdakı digər mühim bir cəhət də odur ki, Azərbaycan dili
qrammatikasındakı «dır, san, am dırlar, sınız, ik, vardır» vs. kimi xəbər
şəkilçiləri və ya xəbər sözlərinin Ərəb dili grammatikasıda bir qarşılığı olmadığı
üçün Ərəb dilində bu şəkilçilərin gizli olduğunu varsayırıq. Buna görə də, kitabda
bu kimi şəkilçilərin Quran ayələrində ayrı bir rənglə rənglənərək fərqləndirilməsi
imkansızlaşır. Bunun üçün də, həmin şəkilçilər və ya sözlər, bitişdikləri və ya
birlikdə yer aldıqları sözlərlə eyni rəngdə rənglənmişdir. Məsələn:
ِ ّٰ‫ات ه‬
ۜ‫الل‬ ِ ‫ِك م ِْن ٰا َي‬
َ ‫ٰذل‬
Bu, Allahın möcüzələrindəndir.
Yuxarıdakı ayənin tərcüməsindəki “möcüzələrindəndir” sözündəki “dir”
şəkilçisinin Ərəb dilində bir qarşılığı olmadığı üçün özündən əvvəlki sözlə eyni
rəngdə rənglənmişdir.
 614

Müqəddimə
ِ ‫الر ِح‬
‫يم‬ ِ ّٰ‫ِب ْس ِم ه‬
َّ ‫الل‬
َّ ‫الر ْح َم ِن‬
Aləmlərin Rəbbi olan Uca Allaha sonsuz həmdu-sənalar olsun. Aləmlərə rəhmət
olaraq göndərdiyi və Xatəmul-Ənbiya olan Rəsulu-Əkrəm əfəndimiz Muhəmməd
Sallallahu Əleyhi və Səlləmə və onun ali-əshabına da salat və salam olsun.
Qurani-Kərim, Allahu Təalanın aləmlərə göndərdiyi son kitabdır. Bu müqəddəs
kitabın oxunub başa düşülməsi və ən əsası da onunla əməl edilməsi, Allahın bir
əmridir. Son Peyğəmbər olan Muhəmməd Sallallahu Əleyhi və Səlləmə nazil olan
Qurani Kərim, 23 il ərzində nazil olmuş və Ərəb dilinin mükəmməl bəlağatını və
məna zənginliyini özündə əks etdirir. Əlbəttə ki, Peyğəmbər əfəndimizin ən böyük
möcüzəsi, məhz Qurani Kərimdir. Quran, dildəki sözlərdən ən həssas, təsir gücü ən çox
və fəsahəti ən qüvvətli olanını seçər. Qurani-Kərim nə şeir, nə də nəsrdir. Əksinə, həm
şeirin, həm də nəsrin xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirən misilsiz bir üsluba sahibdir.
Qurani-Kərim, mövcud olan ədəbi janrlardan fərqli və ancaq
özünəməxsus bir üsluba sahibdir. Eyni zamanda Quranda, bütün ədəbi janr
və növlərin ən mükəmməl elementləri ilə rastlaşmaq mümkündür. Qissə,
dini öyüd-nəsihət, tarix, qanunlar, döyüşlər, axirət, cənnət və cəhənnəm kimi
mövzuları, fəsahət və bəlağət yönündən ən yüksək səviyyədə ifadə edir.
Qurani-Kərimin başqa dillərə tərcümə edilməsi mövzusuna gəldikdə, bu
fəaliyyətlər İslamiyyətin ilk dövründən etibarən başlamışdır. Cəfər b. Edu
Talibin, Həbəşistan kralı Nəcaşinin hüzurunda Quran oxuduğu bilinməkdədir.
Böyük bir ehtimalla bu zaman Quran ayələri o xalqın dilinə tərcümə edilmişdir.
Dahan sonra Hz. Peyğəmbər Sallallahu Əleyhi və Səlləm, qonşu ölkələrin
hökmdarlarına dəvət məktubları göndərmişdir. Bu məktublarda yer alan
ayələrin də, o ölkələrin danışıq dillərinə tərcümə edildiyi bir həqiqətdir. Qurani-
Kərimin bütövlüklə edilən ilk tərcüməsi isə, miladi 745-ci ildə Bərbəricəyə
edilən tərcüməsidir. Daha sonralar Qurani-Kərim, dünyanın müxtəlif
dillərinə tərcümə edilmiş və bu fəaliyyətlər bu gün də davam etməkdədir.
Bu kimi fəaliyyətlər, Azərbaycanda, İslamiyyətin Azərbaycana gəlməsindən
sonra başlamışdır. Qurani-Kərim Azərbaycan dilinə, ilk dəfə Ağqoyunlu hökmdarı
Uzun Həsənin dövründə tərcümə edilmişdir . Ancaq orta əsrlərdəki bu tərcümələr
günümüzə qədər gəlib çıxmamışdır. XX əsrdən əvvəlki dövrdəki Qurani Kərimin
Azərbaycan dilinə edilmiş və bizə qədər gəlib çıxan Quran tərcümələri arasında, əsas
olaraq Məhəmməd Kərim Bakuvinin Kəşfu’l-Həqaiq, Mövlazadə Şəkəvinin Kibabu’l-
Bəyan fi Təfsiri’l-Quran, Əhməd Həşimzadənin Təfsiru’l-Qurani’l-Azim adlı əsərini
göstərmək olar. Müstəqil Azərbaycan Respublikası qurulduqdan sonra Quranın
dilimizə tərcümə edilməsi fəaliyyətləri daha da sürətlənmişdir. Bunun bir nəticəsi
615
kimi, Ziya Bünyadov və Vasim Məmmədəliyevin birlikdə hazırladığı Qurani Kərim
və Məalını göstərmək olar. Bununla yanaşı, Nəriman Qasımoğlu, Məmmədhəsən
Qənioğlu-Tariyel Bilaloğlu və Əlixan Musayevin ayrı-ayrılıqda hazırladıqları
Qurani Kərim tərcümələri, son illərdə bu sahədə təlif edilmiş əsərlərdəndir.
Əlinizdəki bu əsərin, digər Qurani Kərim tərcümələrindən əsas fərqi odur ki,
bu tərcümədən istifadə edən kimsə, Qurani Kərimdəki hər bir sözün ayrılıqdakı
mənasını öyrənə bilər. Qurani-Kərimdəki sözlər əlbəttə zəngin mənalar ehtiva
edir. Ancaq biz çalışdıq ki, kəlmələrin keçdiyi ayələrə ən uyğun mənası hansıdırsa
onu verək. Beləcə Quran oxuyucusu, Qurandaki sözlərin mənalarını əzbərləyərək,
daha sonra tərcümələrə baxmadan tək başına da ayələri başa düşməyə başlayar.
Bunun üçün əlbəttə, Ərəb dilini müəyyən bir səviyyədə bilmək lazımdır.
Bu məqsədlə hazırlanan Qurani Kərim tərcümələri, digər İslam
ölkələrində mövcud olmasına baxmayaraq Azərbaycan dilində qələmə
alınmış belə bir əsər yox idi. Ümid edirik ki, əlinizdəki bu kitab bu boşluğu bir
miqdar dolduracaq və Müsəlmanlan qardaşlarımız üçün faydalı olacaqdır.
Onu da qeyd edək ki, bu kitabın hazırlanmasında, başda Vasim Məmmədəliyev
və Ziya Bünyadov tərəfindən hazırlanmış `Qurani-Kərim və Məalı`, Əlixan
Musayevin `Qurani-Kərim və Tərcüməsi`, Türkiyə Dəyanət Vəqfi tərəfindən
hazırlanan `Kurani-Kerim Meali`, Süleyman Ateşin `Kuran Meali`, Tefsiri
Celaleyn, Yaşar Nuri Öztürkün `Kuran Meali` kimi əsərlərdən də istifadə edilmişdir.
Şübhəsiz ki, insanoğlu xətasız və nöqsansız deyildir. Nöqsansız və
qüsursuz olan Uca Allahdır. Buna görə də, əlinizdəki bu kitabın tərcümə
hissəsində, müəyyən xətalar olması da qaçınılmazdır. Siz dəyərli oxuyuculardan
xahişimiz də odur ki, belə xəta və nöqsanlarla rastlaşsanız bizə bildirəsiniz.
Uca Allaha sonsuz şükürlər olsun ki, bu kitabı hazırlamağı hazırlamağı bizə
nəsib eylədi. Allahu Təala bizi, Onun müqəddəs kəlamına sadiq və onunla əməl
edən bəndələrindən eyləsin. Axirətdə də Qurani Kərimi bizə şəfaətçi qılsın. Amin!
Ələddin SULTANOV
ŞƏKİ - 2011
 616