PROFIBUS

PROFIBUS
Technologie i aplikacje
Opis systemu
Otwarty standard dla automatyki przemysłowej
PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIBUS PNO
Szanowni Państwo,
PROFIBUS PNO jest międzynarodową organizacją,

która zajmuje się rozwojem i standaryzacją sieci
przemysłowych w automatyce. Pomagamy użytkow-
nikom i producentom urządzeń pracujących w sieci
PROFIBUS wykorzystać najnowsze i najlepsze roz-
wiązania i technologie. Naszym członkom zapew-
niamy stały dostęp do wiedzy i informacji technicz-
nych.
Nasza organizacja powstała aby realizować i chronić

otwarty standard komunikacji i sterowania.
Wstęp
Automatyka ciągle podlega zmia- nak duży nacisk kładzie się na peł- dzania automatyki. Dodatkowo
nom i innowacjom. Nie tak dawno ną integrację systemu oraz w stworzono nowe możliwości w za-
zmiany te odnosiły się tylko do ob- szczególności na rozwój profili kresie komunikacji pomiędzy sys-
szaru samej produkcji w zakładzie. aplikacyjnych. Profile te sprawiły, temami automatyki. W oparciu o
Zastosowanie technologii siecio- że sieć PROFIBUS połączyła au- dotychczasowe doświadczenia sieć
wych wprowadziło rewolucyjne tomatykę przemysłową i proceso- PROFIBUS została rozszerzona i
zmiany polegające na zmianie wą. zaadoptowana do świata komuni-
systemu centralnego na system kacji Ethernet tworząc standard
rozproszony. Obecnie sieć PRO- Dodatkowo technologia IT (Infor- PROFInet.
FIBUS obchodzi 10-cio lecie po- mation Technology ) kreuje rozwój
wstania. nowoczesnej automatyki. Obecnie Zastosowanie otwartych standar-
inteligentne systemy sieciowe mu- dów zapewnia pewną i długotrwała
W ciągu tych dziesięciu lat sieć szą zaadoptować technologie IT co kompatybilność oraz zabezpiecze-
PROFIBUS stała się liderem w pozwala na większą integrację z nie istniejących inwestycji. Jest to
technologii systemów rozproszo- systemami zarządzania zakładem. nadrzędnym celem Organizacji
nych. Pomimo tak znaczącego Ten kierunek rozwoju spowodował, Użytkowników Sieci PROFIBUS –
sukcesu sieć PROFIBUS ciągle że automatyka przemysłowa wkro- PNO, a ciągły rozwój technologii
jest rozwijana i unowocześniana. czyła w świat sieci biurowej, powo- PROFIBUS zapewni naszym
Początkowo skupiono się tylko na dując głębokie zmiany i nowe tren- członkom długotrwałą perspektywę
technice komunikacji. Obecnie jed- dy w systemach obsługi i zarzą- rozwoju.
.
PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 1

Spis treści
Wstęp 1 4.3 Znacznik czasowy - Time Stamp...............20

4.4 Redundancja stacji Slave ............................20
Spis treści ....................................................................2
5. Specyficzne profile aplikacyjne...........................21
Informacje ogólne ........................................................2
5.1 PROFIdrive .................................................21
1. Komunikacja w automatyce..................................3 5.2 Stacje PA ....................................................22
5.3 Profil Fluid Power ........................................24
1.1 Komunikacja przemysłowa............................3 5.4 Urządzenia SEMI ........................................24
1.2 Ogólne informacje o sieciach polowych ........4 5.5 System identyfikacji - Ident..........................24
1.3 Międzynarodowa 5.6 Zdalne wejścia/wyjścia w modułach PA ......24
standaryzacja ..............................................................4
6. Profile systemowe ..............................................25
2. PROFIBUS informacje ogólne.............................6
2.1 Historia ..........................................................6 7. Device Management...........................................27
2.2 Pozycja na rynku ...........................................6
2.3 Organizacja ...................................................6 7.1 GSD 27
2.4 PROFIBUS ”Tool Box” ......................7 7.2 EDD 28
2.4.1 Technologie transmisyjne..............................7 7.3 Koncepcja FDT/DTM ...........................................29
2.4.2 Protokoły komunikacyjne..............................8
2.4.3 Profile ............................................................8 8. Kontrola jakości ..................................................30
2.5 PROFIBUS - Klucz do sukcesu ....................8
8.1 Procedura testu ...........................................30
3. PROFIBUS Transmisja i komunikacja ...........9 8.2 Certyfikat zgodności ....................................30
3.1 Technologia transmisji...................9 9. Implementacja układów ......................................31

3.1.1 Technologia transmisji RS485.....................9
3.1.2 Transmisja w technice MBP .......................10 9.1 Standardowe komponenty...........................31
Zasady tworzenia instalacji w technologii MBP .........11 9.2 Implementacja interfejsów...........................32
3.1.3 Technologia transmisji poprzez światłowód 11
Model FISCO.............................................................12 10. PROFInet ...........................................................33
3.2 Protokół komunikacyjny DP.......................12
3.2.1 Funkcje podstawowe .......................................13 10.1 Model inżynierski PROFInet....................33
DP-V0 13 10.2 PROFInet Model komunikacyjny..............33
3.2.2 Wersja DP-V1...................................................16 10.3 PROFInet Model Migracji .......................34
3.2.3 Wersja DP-V2...................................................16 10.4 XML.............................................................34
3.2.4 Adresacja poprzez Slot.....................................17 10.5 OPC oraz OPC DX......................................34
i Indeks 17
PROFIBUS International ..........................................35
4. Ogólne Profile aplikacyjne .................19
PROFIBUS ................................................................37
4.1 PROFIsafe ..................................................19
4.2 HART w sieci PROFIBUS DP ..................19
Informacje ogólne
Niniejszy dokument opisuje pod- Rozdziały 1 i 2 zawierają podsta- Rozdziały 7 do 9 opisują pewne
stawowe zagadnienia związane z wowe informacje odnośnie tech- zagadnienia bardziej praktycznie.
siecią PROFIBUS oraz przedsta- nologii systemu sieci PROFIBUS Skupiają się na obsłudze urządzeń,
wia najnowocześniejsze technolo- oraz jej wykorzystanie i zastoso- aplikacjach i certyfikacji.
gie, które dostępne są w systemie wanie.
PROFIBUS. Broszura ta dedyko- Rozdział 10 opisuje teorię nowego
wana jest nie tylko dla użytkowni- Rozdziały 3 do 6 opisują podsta- standardu PROFInet.
ków sieci, którzy pragną zasięgnąć wowe aspekty sieci PROFIBUS
oraz wskazują na powody i cele Rozdział 11 opisuje pracę i struk-
podstawowych informacji na temat
zastosowania poszczególnych turę Organizacji Użytkowników
sieci, ale również zachęcamy eks-
rozwiązań. Sieci PROFIBUS PNO.
pertów do pogłębienia swojej wie-
dzy i skorzystania z dodatkowej fa-
Rozdziały te przedstawiają modu-
chowej literatury, która w większo-
łową strukturę sieci PROFIBUS,
ści dostępna jest w internecie na
począwszy od technologii komuni-
stronach organizacji PNO w posta-
kacji do dostępnych profili aplika-
ci elektronicznej.
cyjnych.
2 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

1. Komunikacja w au- ne przesyłane są acyklicznie na integralną częścią tych standar-
żądanie. PROFIBUS w pełni speł- dów.
tomatyce nia te wymagania i daje uniwersal-
ne możliwości komunikacji w au- Ostatnio zaczął rozwijać się syste-
tomatyce. my komunikacyjne oparte na sieci
Możliwość komunikacji urządzeń i Ethernet. Stwarza to duże możli-
systemów oraz spójna technologia Na poziomie sterowania ste- wości komunikacyjne pomiędzy
przekazywania informacji stanowi różnymi poziomami automatyki i
rowniki programowalne takie jak
podstawę koncepcji komunikacji siecią biurową. PROFInet stanowi
PLC i IPC komunikują się z innymi
systemów automatyki. Komunika- przykład tego typu sieci opartej na
systemami IT i siecią biurową po-
cja łączy stacje w płaszczyźnie po- systemie Ethernet.
przez Ethernet, TCP/IP, Intranet
ziomej, jak i pionowej zapewniając
oraz Internet. Tego typu informacje
dostęp do najniższej komórki Konieczność koordynowania, roz-
wymagają dużych pakietów danych
obiektu. Hierarchiczny i zoriento- woju i dystrybucji systemów sie-
i wydajnej komunikacji.
wany obiektowo system komunika- ciowych na rynku zaowocowało
cji, taki jak standard PROFIBUS z Podobnie jak PROFIBUS, oparty powstaniem Organizacji Użytkow-
możliwością przejścia do innych na bazie sieci Ethernet - standard ników Sieci takich jak PROFIBUS
poziomów np. sieć AS-Interface lub PROFInet, spełnia stawiane tutaj User Organization PNO i równole-
Ethernet (poprzez PROFInet) wymagania. gle PI dla sieci PROFIBUS i PRO-
(patrz Rys.1), stwarza idealne FInet.
możliwości do tworzenia sieci we Poniżej opisano szczegółowo sieć
wszystkich obszarach produkcji. PROFIBUS jako centralny link sta- Zalety użytkowe sieci dają mo-
nowiący przepływ informacji w au- tywację i bezpieczeństwo dalszego
tomatyce. Informacje odnośnie sie- rozwoju technologii sieci polowych.
ci AS-Interface można znaleźć w Dodatkowo zapewniły poważną re-
1.1 Komunikacja przemysło- dodatkowej literaturze technicznej. dukcję całościowych kosztów, jak
wa Natomiast standard PROFInet opi- również wzrost wydajności i jakości
sano w rozdziale 10. systemów automatyki. Wyraźne
Na najniższym poziomie zalety są widoczne przy łatwej
obiektu AS-I sygnały z binarnych Sieci polowe pozwalają na ko- konfiguracji, okablowaniu, inży-
munikację przemysłową z wyko- nieringu i uruchomieniu sieci, jak i
czujników i elementów wykonaw-
rzystaniem różnych mediów trans- później w trakcie normalnej pracy.
czych transmitowane są poprzez
misji, takich jak kabel miedziany, Główną jednak zaletą jest redukcja
sieć sygnałową. Daje to prostą i
światłowód lub komunikacja bez- kosztów eksploatacyjnych sieci.
stosunkowo tanią technologię
przewodowa do połączenia róż- Mamy również do dyspozycji bo-
przesyłania danych i zasilania tym
nych urządzeń polowych (czujniki, gatą diagnostykę i ważne informa-
samym kablem. AS-Interface sta-
elementy wykonawcze, napędy, cje dla służb utrzymania ruchu i
nowi idealne rozwiązanie dla tego
typu aplikacji i wymagań. przetworniki, itp.) z jednostką cen- serwisu.
tralną lub systemem nadrzędnym.
Na poziomie polowym rozpro- Technologia sieci polowych została Sieci polowe znacznie zwiększyły
szone stacje takie jak moduły I/O, rozwinięta w latach 80-dziesiątych, elastyczność i wydajność instalacji,
przetworniki, napędy, zawory i pa- a jej celem było zastąpienie po- w porównaniu z tradycyjnymi tech-
nele operatorskie komunikują się z wszechnie stosowanej techniki nologiami.
systemem automatyki poprzez wy- centralnej okablowania. Z powodu
różnych wymagań i preferencji Obecnie sieć PROFIBUS wykorzy-
dajny system komunikacji PROFI- stywana jest praktycznie w więk-
BUS. Transmisja danych proceso- rozwiązań poszczególnych produ-
centów, opracowano liczne syste- szości obiektów przemysłowych
wych odbywa się cyklicznie, pod- zarówno w automatyce proceso-
czas gdy dodatkowe przerwania, my sieciowe na rynku. Większość
oparto na standardzie IEC 61158 wej, jak i liniach produkcyjnych.
dane konfiguracyjne i diagnostycz-
oraz IEC 61784. PROFIBUS jest
co
Komunikacja danych
m
Zarządzanie
Enterprise m
uni
cat
ion
s
Da
Production
Produkcja ta
co
PoziomCell level
zarządzania
Komunikacja polowa
m
m
uni Poziom sterowania
Field level
cat
Automation
Automatyka ion
s
Fi Sensor/actuator level
Poziom czujników
eld
PROFInet IEC 61158/61784

PROFIBUS IEC 61158/61784
AS-Interface IEC 62026
Rys. 1: Komunikacja w automatyce

Nadajnik Odbiornik Opis i zastosowanie danej warstwy
Interfejs dla programów aplikacyjnych poprzez komendy -
7 7 Warstwa aplikacji read, write
Reprezentacja (kodowanie) danych dla analizy i interpre-
6 6 Warstwa prezentacji tacji w następnej warstwie
Tworzenie oraz anulowanie chwilowego połączenia stacji;
5 5 Warstwa sesji synchronizacja procesu komunikacji
Kontrola transmisji danych dla warstwy 5 (błąd przesyła-
4 4 Warstwa transportu nia, błąd w paczce danych)
Tworzenie oraz anulowanie połączenia, unikanie kolizji w
3 3 Warstwa sieci sieci
Opisuje protokół dostępu do sieci (Medium Access
2 2 Warstwa danych Control, MAC) oraz zabezpieczanie danych
Definiuje medium (hardware), kodowanie i prędkość
1 1 Warstwa fizyczna transmisji danych
Medium transmisji
Rys. 2: Model referencyjny OSI
(MAC, Medium Access Control) tionless). Druga grupa zawiera w

jest specjalną procedurą, która sobie komunikaty typu multicast
1.2 Ogólne informacje o sie- określa w jakim momencie stacja oraz broadcast, które przesyłane
może wysyłać dane. Przy czym są do określonej grupy lub do
ciach polowych stacje aktywne mogą same rozpo- wszystkich stacji..
Model referencyjny ISO/OSI czynać wymianę danych, a stacje
pasywne mogą tylko rozpocząć Profile wykorzystywane są w ko-
opisuje komunikację pomiędzy sta-
komunikację jeżeli dostaną zapyta- munikacji do definiowania właści-
cjami w systemie sieciowym oraz
ne od stacji aktywnej. wości i sposobu działania stacji,
definiuje zasady transmisji i inter-
rodziny urządzeń lub całego sys-
fejs wykorzystywany w danym Ponadto rozróżnia się procedury temu. Tylko urządzenia i systemy
protokole. W 1983, Międzynarodo- dostępu deterministyczne z pracą wykorzystujące profile niezależne
wa Organizacja dla celów Standa- w trybie rzeczywistym - real-time od producenta, zapewniają wza-
ryzacji (ISO) ustanowił model refe- (master-slave w sieci PROFIBUS) jemną kompatybilność w sieci.
rencyjny OSI ("Open Systems In- oraz losowe, nie-deterministyczne
terconnection Reference Model"), (CSMA/CD w sieci Ethernet). Profile aplikacyjne odnoszą się
który definiuje elementy, strukturę i przede wszystkim do urządzeń
zadania związane z komunikacją. Adresacja wymagana jest do (stacji polowych, regulatorów) i za-
Model został podzielony na siedem jednoznacznej identyfikacji danej pewniają zgodność wybranej ko-
warstw (Rys. 2). Każda z warstw stacji. Nadawanie adresu odbywa munikacji sieciowej z daną aplika-
spełnia specjalne funkcje w proce- się poprzez odpowiedni przełącznik cją urządzenia. Ten typ profilu słu-
sie komunikacyjnym. Jeżeli jednak adresowy (adresacja sztywna) lub ży producentowi do rozwoju urzą-
system komunikacyjny nie wymaga przez odpowiedni parametr pro- dzenia zgodnego z danym profi-
którejś z funkcji, wtedy odpowied- gramowy (adresacja programowa). lem. Profile systemowe opisują
nia warstwa nie jest wykorzystywa- klasy systemu (funkcjonalność, in-
na i jest pomijana. PROFIBUS wy- Usługi komunikacyjne okre- terfejs oraz narzędzia integrujące).
korzystuje warstwy 1, 2 oraz 7. ślają zadania komunikacyjne danej
stacji związane z cykliczną oraz
Protokoły komunikacyjne de- acykliczną wymianą danych. Ilość
finiują sposób w jaki dwie lub wię- oraz typ usług komunikacyjnych
cej stacji wymieniają dane wyko- jest określony przez obszar aplika-
rzystując odpowiednie ramki ko- cyjny danego protokołu. Rozróżnia
munikacyjne. Ramka danych za- się usługi zorientowane na sztywne
wiera różne pola związane z infor- połączenie (Connection-oriented –
macjami sterującymi meldunkami. związane z procedurą potwierdza-
Pole danych bieżących poprzedza- nia i monitoringu) oraz usługi bez 1.3 Międzynarodowa
ne jest nagłówkiem (adres stacji sztywnego połączenia (Connec-
źródłowej i docelowej oraz szcze-
góły związane z danym meldun- Dokument War-
kiem) oraz zakończone stopką w Zawartość
IEC 61158 stwaOSI
celu zabezpieczenia danych, z
IEC 61158-1 Wstęp
uwzględnieniem korekcji transmisji
Warstwa fizyczna – specyfikacja i definicja
i wykrywaniem błędów. IEC 61158-2 1
usług
Cechą sieci polowych jest opty- IEC 61158-3 Definicja usług Data-link 2
malna transmisja małej ilości da- IEC 61158-4 Specyfikacja protokołu wymiany danych 2
nych, krytycznych czasowo oraz IEC 61158-5 Warstwa aplikacji – definicja usług 7
maksymalne uproszczenie proce- IEC 61158-6 Warstwa usług – specyfikacja protokołu 7
su transmisji.
Tabela 1: Norma IEC 61158 - podział
Kontrola dostępu do sieci

Warstwa cjami posługujących się tym sa-
Profil Data link Zastosowanie mym typem protokołu.
fizyczna
RS485
Część IEC 61158; Światłowód
Norma IEC 61784 została zaty-
Profil 3/1 Transmisja asyn- plastikowy, PROFIBUS tułowana jako „Zbiór profili dla
chroniczna szklanny systemów ciągłych i dyskretnych
PCF bazujących na sieciach polowych
Część IEC 61158 ; wykorzystywanych w przemysło-
Profil 3/2 Transmisja synchro- MBP PROFIBUS wych systemach sterowania”
niczna ("Profile Sets for Continuous and
Discrete Manufacturing Relative to
ISO/IEC8802-3 ISO/IEC
Profil 3/3 PROFInet Fieldbus Use in Industrial Control
TCP/UDP/IP/Ethernet 8802-3
Systems“). Połączenie z normą
IEC 61158 ustanowiono przez na-
Tabela 2: Właściowści profili komunikacyjnych grupy CPF 3 stępujący wpis: "Ten międzynaro-
(PROFIBUS) dowy standard (np. IEC 61784)
określa zbiór profili danego proto-
standaryzacja części oznaczonych jako 61158-1, kołu komunikacyjnego opartego na
61158-2 itd. Część 1 zawiera ogól- bazie normy IEC 61158, do zasto-
Międzynarodowa standaryza- ny wstęp, podczas gdy poszcze- sowania przy realizacji urządzenia
cja systemów sieciowych wyma- gólne części ukierunkowane są na do komunikacji w układach stero-
gana jest przede wszystkim ze warstwy w modelu referencyjnym wania i obsługi zakładów“.
względu na powszechną akcepta- OSI (warstwa 1, 2 oraz 7); patrz
cję, zgodność i ogólne korzyści. tabela 1. Norma IEC 61784 określa, które
PROFIBUS otrzymał standaryzację zbiory ze wszystkich dostępnych
w 1991/1993 w Niemczech jako Różne części normy IEC 61158 zestawów „usług“ oraz “protokołów”
DIN 19245, część 1-3 oraz standa- definiują między innymi liczne określonych w normie IEC 61158 (i
ryzację europejską w 1996 jako EN usługi sieciowe i protokoły do ko- innych standardach) wykorzysty-
50170. munikacji pomiędzy stacjami i w wane są przez dany system sie-
całości uważane są jako pełny ciowy do komunikacji. Zorientowa-
Wraz z innymi systemami siecio- zbiór, przy czym kolejne części ne sieciowo „profile komunikacyj-
wymi PROFIBUS otrzymał standa- określają poszczególne systemy ne“ określone w ten sposób zebra-
ryzację jako IEC 61158 w 1999. W sieciowe. no w „Grupie Profili Komunikacyj-
2002 nastąpiło uzupełnienie normy nych” - "Communication Profile
IEC 61158. Spowodowało ono O różnorodności systemów siecio- Families (CPF)“ wg ich zastosowa-
uznanie ostatniej wersji PROFIBUS wych na rynku świadczy fakt, że w nia w poszczególnych systemach
oraz PROFInet’u. normie IEC 61158 zdefiniowano sieciowych.
10 "typów protokołów sieciowych“
Normę IEC 61158 zatytułowano oznaczonych kolejno jako Typ 1 do Zestawy profili, które zaimplemen-
„Cyfrowa komunikacja danych w Typ 10. towano w sieci PROFIBUS zebra-
sieciach polowych, pomiarowych i no w opisie oznaczonym jako
PROFIBUS stanowi Typ 3, nato- "Family 3“ (grupa 3) z podziałem
sterujących, do zastosowania w
miast PROFInet Typ 10. 3/1, 3/2 oraz 3/3. Tabela 2 zawiera
przemysłowych systemach sterują-
cych” ("Digital Data Communica- ich przyporządkowanie do PROFI-
Norma IEC 61158 stwierdza, że
tion for Measurement and Control – BUS oraz PROFInet.
komunikacja sieciowa (z definicji)
Fieldbus for Use in Industrial Con- możliwa jest tylko pomiędzy sta-
trol Systems“) i podzielono ją na 6

2. PROFIBUS dla rozproszenia stacji polowych. 2.3 Organizacja
informacje ogólne Pierwszym krokiem była specyfika- Sukces sieci PROFIBUS spowo-
cja protokołu komunikacyjnego dowany jest zarówno zastosowa-
PROFIBUS FMS (Fieldbus Messa- niem najnowocześniejszych tech-
Sieć PROFIBUS jest otwartą i ge Specification). Kolejnym w 1993 nologii oraz działaniem organizacji
standardową technologią komuni- było opracowanie protokołu PRO- wspierającej PROFIBUS PNO, któ-
kacyjną, która stwarza liczne moż- FIBUS DP (Decentralized Periphe- ra reprezentuje producentów i
liwości aplikacyjne w automatyce ry), który w założeniach miał być użytkowników. Wraz z 25 innymi
przemysłowej i procesowej. PRO- prostszy i szybszy. Obecnie proto- regionalnymi organizacjami PRO-
FIBUS przewidziano dla aplikacji kół ten dostępny jest w trzech wer- FIBUS w różnych krajach pod
krytycznych czasowo oraz do kom- sjach DP-V0, DP-V1 i DP-V2. wspólna egidą międzynarodowej
pleksowych zadań komunikacyj-
organizacji PROFIBUS Internatio-
nych.
nal (PI) założonej w roku 1995,
Komunikacja PROFIBUS oparta która zrzesza obecnie więcej niż
jest na międzynarodowym standar- 2.2 Pozycja na rynku 1,100 członków na całym świecie.
dzie IEC 61158 oraz IEC 61784. Założeniem organizacji PI jest cią-
Opracowanie wspomnianych głe wspieranie i rozwój sieci PRO-
Problemy aplikacji i oprogramowa-
dwóch protokołów komunikacyj- FIBUS.
nia zawarto w opisach technicz-
nych, pociągnęło za sobą powsta-
nych, które udostępnia Organizacja
nie licznych profili aplikacyjnych Dodatkowo obok wspierania tech-
PNO Profibus. Standaryzacja speł-
oraz rozwój urządzeń sieciowych. nologii związanych z siecią PRO-
nia oczekiwania użytkowników, ich
Sieć PROFIBUS początkowo wy- FIBUS, organizacja PI ma za za-
niezależność i otwartość, jak rów-
stępowała tylko w automatyce dania pomoc techniczną dla użyt-
nież zapewnia komunikację pomię-
przemysłowej, natomiast od 1995 kowników i producentów oraz po-
dzy poszczególnymi stacjami i
pojawiła się w automatyce proce- dejmowanie starań związanych ze
urządzeniami różnych producen-
sowej. Obecnie sieć PROFIBUS standaryzacją technologii i rozwią-
tów.
jest liderem w zakresie sieci polo- zań.
wych . Szacuje się, że obejmuje
20% rynku z około 500,000 aplika- PI jest największą organizacją
cjami i ponad 10 milionami węzłów użytkowników sieci polowych na
2.1 Historia sieciowych (dane z roku 2004), do- świecie. Stwarza ona możliwości
stępnych jest więcej niż 2000 pro- ciągłego rozwoju najnowszych
Historia sieci PROFIBUS rozpo- technologii oraz zapewnia kompa-
duktów PROFIBUS od różnych
czyna się przez złożenie projektu tybilność i otwartość w przyszłości
producentów.
utworzenia organizacji w roku wszystkim użytkownikom sieci
1987 w Niemczech. Podwaliny or- PROFIBUS.
ganizacji tworzyło 21 przedsię-
biorstw i instytucji skupionych w
celu utworzenia i wspierania stra-
tegii projektu sieci polowej. Cel jaki
sobie stawiano, to utworzenie sieci
cyfrowej, która byłaby standardem
WW
Weighing & Dosing
Profile II Id
Id ei
ei
Ident Systems
P
P P
P V2.
PROFIdrive
Aplikacyjne
PA Devices
PA
PA V2. en
en gh
gh En
RIO dla PA
En
Encoder
A R 0an
R 0
V2.0 and V3.0
A SE
SE tt in
in
SEMI
De for
for O
an co
co
De MI
MI O V3.
dd
Sy
Sy gg
Technologies
de
Profiles 1…x
vi
vi RI
RI FI V3.
FI 00 de
st &&
Integration
O st rr
ce
ce O dri
dri
System
ee Do
Do
si
si
ng
ng
Wspólne
Common profile aplikacyjne
Application Profiles(opcjonalnie):
(optional): FB
FB
• Interfaces (Comm FB, FDT, etc.)
Profile I
PROFIsafe, Time Stamp, Redundancy, etc. MM ,,
Master Conformance Classes
Aplikacyjne
)Co) asFF
as
DeCo
Tools (DTM, Configurators
De
nfi terD
ter D
scsc nfi CoT,
Co T,
IEC 61158/61784 gu
Technologie rip gu
rip
nf et
nf et
rat -Co
tio rat
tio -
or Co
Opis (GSD, EDD)
Komunikacyjne or
PROFIBUS DP ns
(G(GTo
or
ns or
ssTo mmm m
m
m Co
DP-V0...V2 an
anInt
Int Co
Constraints
SS ols ols ce erfns

ceerf ns
D,D,(D (D Cl
Cl ac
Technologie RS485: NRZ Fiber: Glass Multi Mode MBP *): Manchester Bus Powered EE TT actra
tra
Transmisji as
ases int
es int
RS485-IS: Optics: MBP-LP:
D M,
Intrinsic Safety Glass Single Mode Low Power D M,
PCF / Plastic Fiber MBP-IS: Intrinsic Safety se
se(( ss
D)
••D)•• •• •• ••
Rys. 3: Struktura systemu sieci PROFIBUS

2.4 PROFIBUS PROFIBUS DP stosowany jest w
”Tool Box” automatyce przemysłowej do roz-
praszania modułów; typowo trans- Nowo zdefiniowana wersja
Sieć PROFIBUS ma strukturę misja realizowana jest w technolo- RS485-IS została określona dla
modułową, dodatkowo pozwala gii RS485; wykorzystywana jest medium 4-przewodowego w stre-
zrealizować transmisję poprzez jedna z wersji protokołu komunika- fach zagrożonych wybuchem EEx-
liczne technologie komunikacyjne, cyjnego DP , jak również jeden lub i. Określony poziom napięcia i prą-
oferuje dużą ilość aplikacji i profili kilka profili, np. dla systemów du odnosi się do dopuszczalnej
systemowych, jak również narzę- identyfikacji czy robotów/NC. wartości bezpiecznej, której nie
dzia do obsługi i parametryzacji wolno przekroczyć w żadnym
urządzeń. PROFIBUS w pełni PROFIBUS PA implementowany urządzeniu, czy w czasie łączenia
spełnia wymagania użytkowników jest generalnie w automatyce pro- systemu. W przeciwieństwie do
w różnych aplikacjach przemysło- cesowej. Wykorzystuje typowo modelu FISCO (patrz rozdział
wych i procesowych. Liczne aplika- technologie transmisji MBP-IS oraz 3.1.2), który posiada tylko jedne
cje potwierdzają stawiane wyma- protokół transmisji w wersji DP-V1 źródło iskrobezpieczne, w tym wy-
gania i oczekiwania w zakresie oraz profile aplikacyjne dla urzą- padku wszystkie stacje reprezen-
technologii sieciowych. dzeń - PA Devices. tują źródła aktywne.
Z punktu widzenia technologicz- Motion Control z PROFIBUS Technologia MBP (Manchester

nego – najniższy poziom (komuni- przeznaczony jest dla sterowania Coded, Bus Powered, wcześniej-
kacja) w strukturze systemowej napędami z wykorzystaniem tech- sze oznaczenie "IEC 1158-2 - Phy-
PROFIBUS (patrz rys. 3) oparty nologii transmisji RS485. Wykorzy- sics", patrz rozdział 3.1) występuje
jest na wspomnianym modelu stuje protokół transmisji w wersji w aplikacjach w automatyce proce-
ISO/OSI. Pozwala on instynktownie DP-V2 oraz profil aplikacyjny sowej gdzie wymagane jest zasila-
opisać poszczególne kroki komuni- PROFIdrive. nie po sieci oraz dla stacji iskro-
kacji bez wgłębiania się w szcze- bezpiecznych. Technologia ta po-
góły techniczne. Rys. 3 zawiera PROFIsafe wykorzystywany jest równywalna jest do poprzednio
zastosowanie modelu OSI (war- w aplikacjach do zabezpieczeń opisanej technologii "Fieldbus In-
stwy 1, 2 oraz 7) w sieci PROFI- (zasadniczo wykorzystywany we trinsically Safe Concept“ (FISCO,
BUS z opisem poszczególnych wszystkich gałęziach przemysłu). patrz rozdział 3.1.2), która została
warstw i ich zastosowaniem, czy Wykorzystuje RS485 lub MBP-IS specjalnie stworzona do połączenia
specyfikacją. oraz jedną z wersji protokołu DP z iskrobezpiecznych urządzeń, zna-
profilem PROFIsafe. cząco upraszcza projektowanie i
Specyfikacja aplikacji uzgodniona instalację.
pomiędzy producentem, a użyt-
kownikiem dla specyficznych urzą- Światłowód - tego typu transmi-
dzeń została przedstawiona powy- 2.4.1 Technologie transmisja wykorzystywana jest w przy-
żej warstwy 7 w profilu aplikacyj- syjne padku występowania dużych za-
nym I oraz II. kłóceń elektromagnetycznych oraz
Użytkownik może wybrać różne przy dużych odległościach pomię-
Warstwa systemu jak pokazano na media i sposoby przesyłania da- dzy stacjami (patrz rozdział 3.1.3).
rys.3 posiada następujące możli- nych, pozwalające na transmisję w
wości: sieci PROFIBUS.
• funkcje i narzędzia pozwalają-
RS485 jest najbardziej popularną
ce na opis urządzeń i jego in-
technologią transmisyjną. Wyko-
tegrację (Sposoby integracji,
rzystuje ekranowaną parę przewo-
patrz rozdział 7) oraz
dów. Dopuszczalna prędkość
• liczne standardy (interfejsy, transmisji wynosi 12 Mbit/sec.
profile master i profile syste-
mowe), które służą do realiza-
cji standardowych systemów,
patrz rozdział 6.
Z punktu widzenia użytkownika

PROFIBUS przedstawiono w for-
mie różnych typowych aplikacji, z
podkreśleniem, że nie zostały one
tylko specjalnie zdefiniowane, ale
są sprawdzone w licznych aplika-
cjach. Każda z nich stanowi kom-
binację podstawowych modułów z
grupy „sposobu transmisji”, „proto-
kołów komunikacyjnych” i „profili
aplikacyjnych”. Jako przykład po-
kazano poniżej różne wersje sieci
Rys. 4: Typowe zastosowania aplikacyjne sieci PROFIBUS
PROFIBUS (Rys. 4).

2.4.2 Protokoły polowymi, jego sterowaniem i me- cjach przemysłowych.
komunikacyjne todą integracji (engineering). Ter-
min “profil” odnosi się do pojedyn- • PROFIBUS oznacza optimum
Na poziomie protokołu, PROFIBUS czej specyficznej klasy urządzeń integracji licznych systemów
DP wraz ze swoimi wersjami DP- oraz również do aplikacji w prze- automatyki dzięki powszech-
V0 do DP-V2 oferuje całe spektrum myśle. Zasadniczo termin odno- nemu zastosowaniu.
opcji, które zapewniają optymalna szący się do wszystkich profili na-
komunikację pomiędzy różnymi zwany jest jako profile aplikacyjne • PROFIBUS jest bardzo stabil-
aplikacjami. Historycznie protokół (application profiles). ny i rozszerzany poprzez licz-
FMS był pierwszym protokołem w ne profile komunikacyjne do
sieci PROFIBUS. Rozróżnia się następujące profile: połączenia z automatyką
ogólne profile aplikacyjne (gene- przemysłową oraz światem IT
ral application profiles) z opcją systemu zarządzania.
FMS dla różnych aplikacji, np. profile
(Fieldbus Message Specifica- PROFIsafe, Redundancy oraz Ti-
tion) przeznaczony jest do wza- me Stamp, dalej specyficzne pro-
jemnej komunikacji na poziomie file aplikacyjne (specific applica-
sterowania jednostek centralnych tion profiles), które określono dla
PLC oraz komputerów PC. Był on specyficznych aplikacji, np. PRO-
poprzednikiem protokołu PROFI- FIdrive, urządzeń SEMI lub PA
BUS DP. oraz profile systemowe i profile
DP dla mastera (system and master
(Decentralized Periphery) jest profiles), które opisują zachowanie
prostym, szybkim, cyklicznym i się systemu polowego.
deterministycznym procesem wy- PROFIBUS oferuje liczne profile
miany danych pomiędzy stacją aplikacyjne, które pozwalają na im-
master, a określoną stacja slave. plementację określonych aplikacji.
Pierwotna wersja DP-V0 i później-
sza rozszerzona wersja DP-V1 po-
zwalają na cykliczna wymianę da- 2.5 PROFIBUS -
nych pomiędzy stacjami master i
slave. Wersja DP-V2 pozwala do-
Klucz do sukcesu
datkowo na komunikację slave-to- Sukces sieci PROFIBUS defi-
slave z trybem pracy izochronicz- niują liczne cechy i właściwości:
nym.
• PROFIBUS oferuje producen-
tom i użytkownikom instalacji
Bus Access Protocol, warstwa
uniwersalną, otwartą technolo-
2 lub warstwa danych, definiuje
gię.
procedurę master-slave oraz pro-
cedurę token passing pozwalająca • PROFIBUS pozwala na reduk-
na koordynacje dostępu kilku stacji cję kosztów maszyn i instalacji
master w sieci (rys. 5). Warstwa 2 polowych.
zawiera również funkcje do zabez-
pieczeń i obsługi ramki danych. • PROFIBUS oferuje spójne i
logiczne rozszerzenie do za-
stosowań w różnych aplika-
Warstwa aplikacji, warstwa 7,
definiuje warstwę aplikacji oraz
określa interfejs do programu użyt-
kownika. Oferuje dużo różnych
usług dla cyklicznej i acyklicznej
wymiany danych.
2.4.3 Profile
Profile stanowią zarówno dla użyt-
kownika, jak i producentów specy-
fikację właściwości, parametrów
oraz zachowanie się urządzeń i
systemów w sieci. Profile definiują
parametry i zachowanie się urzą-
dzenia i systemów, które należą do
danej grupy urządzeń (profilu). Rys. 5: PROFIBUS konfiguracja z aktywnymi stacjami master i slave.
Profile wykorzystywane są w licz-
nych aplikacjach, które związane
są z określonymi urządzeniami

3. PROFIBUS chamianie jej bez wpływu na inne Przy łączeniu poszczególnych sta-
stacje. Stopniowa rozbudowa cji należy zwrócić uwagę na to, aby
Transmisja i komuni- (oczywiście w określonych grani- nie podłączyć odwrotnie linii da-
kacja cach) nie wpływa na stacje, które nych. Zawsze należy używać kabli
już pracują. ekranowanych (kable typu A są
ekranowane) w celu zapewnienia
Nowa opcja technologii RS485 po- ochrony przed wpływem zakłóceń
3.1 Technologia zwala również na pracę w strefie elektromagnetycznych. Ekran po-
transmisji zagrożonej wybuchem (RS485-IS, winien być uziemiony po obu koń-
patrz opis na końcu rozdziału). cach, o ile to możliwe. Dodatkowo
W modelu ISO/OSI warstwa 1 de-
finiuje “fizycznie” sposoby transmi- należy zapewnić aby kabel siecio-
sji danych zarówno pod kątem Charakterystyka RS485 wy ułożony był oddzielnie od
elektrycznym, jak i mechanicznym. Można wybrać prędkości wszystkich kabli energetycznych.
Włączając w to typ kodowania i za- transmisji od 9.6 Kbit/s do 12 Dostępne na rynku wtyczki po-
stosowany standard transmisyjny Mbit/s w sieci. Jednak wszystkie zwalają na bezpośrednie dołącze-
(RS485). Warstwa 1 nazywana jest stacje w sieci muszą pracować z nie kabla bezpośrednio wchodzą-
warstwą fizyczną. ustawioną jedną prędkością. Moż- cego do danej stacji i kabla wycho-
na dołączyć do 32 stacji w seg- dzącego z niej. Pozwala to na łą-
PROFIBUS określa różne wersje mencie. Maksymalna dopuszczal- czenie i rozłączanie stacji bez prze-
warstwy 1, czyli technologie trans- na długość linii zależy od prędkości rywania transmisji danych. Typ
misyjne (patrz tabela 4). Wszystkie transmisji. Zestawienie parametrów wtyczek stosowanych w technologii
wersje bazują na międzynarodo- sieci pokazano w tabeli 4. RS485 zależy od stopnia ochrony
wym standardzie i są zawarte w
IP. Wtyczki 9-pin zasadniczo sto-
PROFIBUS w normach IEC 61158
suje się dla IP 20. Dla IP 65/67
oraz IEC 61784. Instalacja w technologii mamy do wyboru następujące roz-
RS485 wiązania:
Prędkość trans- Maksymalna
misji odległość Topologia • Wtyk okrągły M12 – wykona-
[KBit/s] [m] Wszystkie urządzenia w sieci łączy nie wg normy IEC 947-5-2
9.6; 19.2; 45.45; się w strukturze linii. W pojedyn-
1200
93.75 czym segmencie można podłączyć • Wtyk zgodny ze standardem
187.5 1000 do 32 stacji (typu master lub slave). DESINA (Han-Brid)
500 400 Początek i koniec segmentu musi
być zakończony terminatorem • Wtyczki hybrydowe Firmy
1500 200
(Rys. 6). Oba terminatory muszą Siemens
3000; 6000; 12000 100
mieć ciągłe zasilanie aby zapewnić
poprawną transmisję. Zazwyczaj System wtyczek hybrydowych za-
Wartości te odnoszą się dla kabla pewnia również obok ekranowane-
terminator załączany jest na danej
typy A z parametrami: go kabla miedzianego transmisję
stacji lub bezpośrednio na wtyczce.
Impedancja 135 to 165 Ω Jeżeli należy podłączyć więcej niż danych z wykorzystaniem światło-
Pojemność ≤ 30 pf/m 32 stacje lub w przypadku gdy wodu oraz dodatkowe przewody do
Rezystancja ≤ 110 Ω/km chcemy rozszerzyć sieć należy za- zasilania 24 V dla peryferii.
Średnica drutu > 0.64 mm stosować moduł repeater’a, który
Przekrój rdzenia > 0.34 mm2 łączy poszczególne segmenty sie-
Ewentualne problemy transmisji
danych w sieci PROFIBUS zazwy-
ci.
czaj spowodowane są przez nie-
Tabla 3: Prędkość transmisji i prawidłowe okablowanie i błędną
odległość dla kabla typu A Kable i wtyczki instalację wtyczek. Tego typu pro-
Na rynku dostępne są różne typy blemy można szybko wykryć wyko-
kabli (oznaczane jako typ A - D), rzystując urządzenie testujące sieć
które wykorzystuje się w różnych - bus test devices.
aplikacjach bezpośrednio do łą-
3.1.1 Technologia czenia poszczególnych stacji lub Lista dostawców akcesoriów sie-
transmisji RS485 innych elementów w sieci ( coupler, ciowych takich, jak wtyczki, kable,
link, repeaters). Zalecane jest w repeatery, testery sieci można
Technologia transmisji RS485 technologii transmisji RS485 za- znaleźć w internecie na stronie
zasadniczo jest bardzo prosta i stosowanie kabli typu A (patrz da- www.profibus.com.
stosunkowo tania. Najczęściej sto- ne techniczne w tabeli 3).
sowana jest dla zadań, które wy-
magają dużej prędkości transmisji. RS485-IS
Kable do sieci "PROFIBUS" ofero-
Jako kable transmisyjne wykorzy- Na rynku pojawiła się potrzeba za-
wane są przez różnych producen-
stuje się dwużyłowe ekranowane stosowania technologii RS485 w
tów, zaleca się jednak stosowanie
przewody miedziane. strefie zagrożonej wybuchem.
techniki szybkiego montażu (fast-
connect), która znacznie skraca Organizacja PNO opracowała wy-
Technologia RS485 jest prosta w czas okablowania i pewność dzia-
użyciu. Nie wymaga dużej wiedzy tyczne odnośnie adaptacji techno-
łania całej sieci. logii RS485 do zastosowań w
w celu zainstalowania przewodu.
Struktura sieci pozwala na dołą- strefach zagrożonych wybuchem.
czanie i rozłączanie stacji lub uru-

VP (6) 3.1.2 Transmisja w technice
Stacja 1 Stacja 2
MBP
390 Ω
Data line
Termin MBP określa technologię
RxD/TxD-P (3) (3) RxD/TxD-P RxD/TxD-P (3)
transmisji z następującymi cechami
DGND (5) (5) DGND
220 Ω
VP (6) (6) VP • "Manchester Coding (M)" –
RxD/TxD-N (8) (8) RxD/TxD-N
Data line
RxD/TxD-N (8)
kodowanie Menchester oraz
Ekran • "Bus Powered", (BP) – zasila-
Uziemienie Uziemienie 390 Ω nie przez sieć.
DGND (5)
Termin ten zastępuje poprzednią
Okablowanie
nazwę dla transmisji w strefie za-
Terminator
grożonej wybuchem "warstwa fi-
Rys. 6: Okablowanie i terminator sieci dla technologii transmisji RS485
zyczna zgodnie z normą IEC
61158-2", "1158-2", itp. Powodem
tych zmian było to, że w jego defi-
Parametry interfejsu określają po-
nicji wersji norma IEC 61158-2
ziom prądu i napięcia, który musi
Nowością w technice RS485-IS (warstwa fizyczna) opisuje różne
być zapewniony przez wszystkie
jest to, że porównaniu z modelem technologie transmisji, włączając w
stacje tak aby zagwarantować
FISCO, który posiada tylko jedno to technologię MBP.
bezpieczną pracę. Odpowiedni
obwód elektryczny zapewnia prąd bezpieczne źródło, teraz wszystkie
MBP jest transmisją synchroniczną
maksymalny dla danego poziomu stacje reprezentują źródła aktywne.
ze zdefiniowaną prędkością
napięcia. Jeżeli łączymy źródła Z doświadczeń wynika, że można
transmisji 31.25 Kbit/s oraz kodo-
aktywne, wtedy suma prądów podłączyć do 32 stacji do obwodu
waniem typu Manchester. Tech-
wszystkich stacji nie może prze- w strefie zagrożonej wybuchem.
nologia ta najczęściej wykorzysty-
kroczyć wartości dopuszczalnego wana jest w automatyce proceso-
prądu maksymalnego. wej – chemia i petrochemia. Pa-
rametry transmisji pokazano w ta-
beli 4.
MBP RS485 RS485-IS Fiber Optic
Transmisja danych cyfrowa, bitowa, syn- cyfrowa, sygnał róż- cyfrowa, sygnał róż- optyczna, cyfrowa,
chroniczna, kodowanie nicowy, NRZ* nicowy, NRZ* NRZ*
Manchester
Prędkość transmisji 31.25 KBit/s 9.6 do 12,000 KBit/s 9.6 do 1,500 KBit/s 9.6 do 12,000 KBit/s
Zabezpieczenie nagłówek, znacznik po- HD**=4, bit parzysto- HD**=4, bit parzysto- HD**=4, bit parzysto-
danych czątku/końca ści, znacznik począt- ści, znacznik począt- ści, znacznik począt-
ku/końca ku/końca ku/końca
Przewód transmi- ekranowany, dwużyłowy ekranowany, dwuży- ekranowany, cztero- światłowód wielomo-
syjny kabel miedziany łowy kabel miedziany, żyłowy kabel, typu A dowy lub jednomodo-
typu A wy, PCF, plastik
Zdalne zasilanie dostępne opcjonalnie dostępne przez do- dostępne przez do- dostępne przez linię
przez przewód sygna- datkowy przewód datkowy przewód hybrydową
łowy
Strefa zagrożona IEEx ia/ib nie EEx ib nie
wybuchem
Topologia linia oraz drzewo z ter- linia z terminatorem linia z terminatorem Linia, gwiazda oraz
minatorem; struktura pierścień;
mieszana
Liczba stacji do 32 stacji w segmen- do 32 stacji w seg- do 32 stacji w seg- do 126 stacji w sieci
cie; łącznie maks. 126 w mencie bez mencie; do 126 stacji
sieci repeater’a; do 126 z repeater’em
stacji z repeater’em
Liczba repeater’ów maks. 4 repeatery maks. 9 repeaterów z maks. 9 repeaterów z nieograniczona ilość z
regeneracją sygnału regeneracją sygnału regeneracją sygnału
Tabela 4: Sposoby transmisji (warstwa fizyczna) w sieci PROFIBUS
*NRZ (Non Return to Zero) – zmiana sygnału z “0” na “1” nie odbywa się w trakcie transmisji danego bitu
**HD (Hamming Distance) – dla HD = 4 można rozpoznać do 3 jednocześnie przekłamanych bitów w telegramie

Zasady tworzenia instalacji w kowita długość wszystkich linii. Dla czonych do segmentu plus należy
technologii MBP aplikacji w strefach zagrożonych uwzględnić rezerwę 9 mA na seg-
wybuchem maksymalna dopusz- ment jako prąd FDE (Fault Discon-
czalna długość wynosi 30 m. nection Electronics). FDE zabez-
Sposoby łączenia piecza zablokowanie stacji, która
Technologia transmisji dla stref za- uległa awarii.
grożonych wybuchem MBP gene- Medium transmisyjne
ralnie ogranicza się do jednego Jako medium transmisyjne wyko- Dopuszcza się zasilanie z sieci lub
segmentu (urządzenia w strefie rzystuje się ekranowany kabel zasilanie zewnętrze stacji. Należy
zagrożonej) w instalacji, który na- dwużyłowy, patrz rys. 6. Kabel sie- zwrócić uwagę na to, że urządze-
stępnie łączy się do segmentu ciowy wyposażony jest w pasywny nia zasilanie z zewnątrz również
RS485 (system sterowania oraz terminator linii, który stanowi ele- pobierają tzw. prąd podstawowy
stacje inżynierskie) poprzez spe- ment RC o wartości R = 100 (basic current) poprzez terminator
cjalny coupler lub link (rys. 7). Ω oraz C = 2 µF. Terminator sie- sieci, który należy wliczyć do kal-
ciowy zintegrowany jest w module kulacji prądowej sieci.
Coupler jest to konwerter sygnału, coupler lub link. W technologii MBP
który konwertuje sygnał RS485 na nieprawidłowe podłączenie urzą- Model FISCO znacznie upraszcza
sygnał MBP i odwrotnie. Dla sa- dzenia polowego (np. odwrotna planowanie instalacji i rozbudowę
mego protokołu jest to urządzenie polaryzacja) nie wpływa na pracę sieci PROFIBUS w strefie zagro-
przeźroczyste. całej sieci gdyż stacja wyposażone żonej wybuchem (patrz rozdział
są w funkcje automatycznego wy- 3.1.4).
Konwerter typu link posiada nato- krywania polaryzacji.
miast własną inteligencję. Prze-
kształca (mapuje) wszystkie urzą-
dzenia dołączone do segmentu Liczba stacji, długość linii
Liczba stacji jaką można dołączyć 3.1.3 Technologia transmisji
MBP i widziany jest jako pojedyn-
cza stacja slave w danym segmen- do jednego segmentu ograniczona poprzez światłowód
cie RS485. Nie ogranicza on przez jest do 32. Jednakże liczba ta mo-
że być ograniczona zasilaniem i ty- Niektóre warunki pracy aplikacji
to prędkości transmisji w segmen- sieciowych są bardzo restrykcyjne
cie RS485. pem zabezpieczenia.
jeżeli chodzi o wpływ zakłóceń
W sieci w strefie zagrożonej wybu- elektromagnetycznych lub wyma-
Topologie sieci w technologii chem zarówno maksymalne napię- gana jest konieczność transmisji na
MBP cie jak i maksymalny prąd zasilania bardzo duże odległości.
Transmisja w technologii MBP do- są ściśle ograniczone i zdefiniowa- W takim wypadku należy zastoso-
puszcza strukturę linii lub drzewa. ne. Wyjście zasilacza jest również wać transmisję poprzez światło-
ograniczone dla układów pracują- wód. Opis techniczny PROFIBUS
W strukturze linii stacje są połą- cych w strefie nie zagrożonej wy- 2.022 dotyczący transmisji poprzez
czone do kabla głównego poprzez buchem. światłowody i określa dostępne
trójnik. Struktura drzewa podobna technologie transmisji optycznej.
jest do klasycznej techniki łączenia Przy określaniu maksymalnej dłu- Duży nacisk został położony na to,
stacji w sieci. Kabel wielożyłowy gości kabla, wystarczy obliczyć za- aby bezproblemowo zintegrować
został zastąpiony przez kabel dwu- potrzebowanie mocy dla poszcze- istniejące już stacje PROFIBUS do
żyłowy. Przy zastosowaniu topolo- gólnych stacji polowych i na bazie sieci optycznej bez konieczności
gii drzewa, wszystkie stacje sie- tego określić zasilacz i długość zmiany protokołu PROFIBUS
ciowe dołączone do segmentu przewodu dla wybranego typu ka- (warstwa 1). Zapewnia to kompa-
połączone są równolegle. We bla. Wymagany prąd (=Σ wymaga- tybilność dla istniejących instalacji
wszystkich wypadkach maksymalnej mocy) określa się jako suma PROFIBUS.
na odległość liczona jest jako cał- prądów urządzeń polowych podłą-
Dostępne typy światłowodów po-
kazano w tabeli 5. Obok topologii
sieci typu gwiazda i pierścień do-
puszcza się również topologię linii.
Najczęściej sieć optyczna zbudo-

wana jest w oparciu o konwerter
sygnału elektrycznego na optycz-
ny, który podłączony jest do urzą-
dzenia sieciowego oraz do świa-
tłowodu. Pozwala to na zastoso-
wanie transmisji poprzez RS485
oraz światłowód w jednej instalacji,
zależnie od potrzeb.
Rys. 7: Topologia instalacji i zasilanie poprzez sieć urządzeń polowych przez

zastosowanie technologii MBP

3.1.4 Model FISCO Warunki stawiane aplikacjom wg standardu FISCO
• Zastosowanie tylko jedengo źródła zasilania w segmencie
Model FISCO (Fieldbus Intrinsi-
cally Safe Concept) znacznie • Wszystkie stacje muszą mieć dopuszczenie pracy wg FISCO
upraszcza planowanie, instalację i • Długość kabla nie może przekroczyć 1000 m (ignition protection
rozbudowę sieci PROFIBUS w ob- class i, kategoria a)/ 1900 m (ignition protection class i, kategoria b)
szarze zagrożonym wybuchem. • Kabel musi posiadać nastepujące parametry:
R´= 15 ... 150 Ω/km
Model ten został rozwinięty w
Niemczech przez urząd PTB ( L´= 0.4 ... 1mH/km
Physikalisch Technische Bunde- C´= 80 ... 200 nF/km
sanstalt – Niemiecki Instytut Do- • Wszystkie kombinacje zasilaczy i urządzeń polowych muszą zapew-
puszczeń Technicznych), a obec- nić aby dopuszczalne wartości wejściowe (Ui, Ii oraz Pi) poszczegól-
nie jest uznawany na świecie jako nych stacji mieściły się, w przypadku awarii, w maksymalnie dopusz-
podstawowy model pracy sieci w
czalnej wartości wyjściowej (U0, I0 oraz P0) zasilacza.
strefach zagrożonych wybuchem.
Model ten zakłada, że sieć jest Zalety FISCO

bezpieczna do pracy w strefie za- • Obsługa Plug & Play, nawet dla strefy zagrożonej wybuchem
grożonej wybuchem i nie wymaga • Nie jest wymagana certyfikacja całego systemu
oddzielnej kalkulacji dla czterech
• Wymiana stacji lub rozszerzenie sieci bez zbędnych kalkulacji
składników systemu sieciowego –
stacji polowych, kabli, couplera • Zwiększenie maksymalnej liczby stacji w sieci
oraz terminatora sieci) w przypad-
ku kiedy mieszczą się one w zdefi-
niowanych limitach napięcia, prą-
du, rezystancji, indukcyjności i • nie podaje się na sieć zasila- 3.2 Protokół
pojemności. Należy dokonać od- nia jeżeli stacja pracuje jako komunikacyjny DP
powiedniej certyfikacji poszczegól- nadajnik.
nych elementów sieci w odpowied- Protokół komunikacyjny DP (De-
niej jednostce badawczej i dopusz- • Każdy segment posiada tylko
jedno źródło zasilania, zasi- centralized Peripherals) został
czającej w kraju. stworzony do szybkiej wymiany
lacz.
danych z urządzeniami obiekto-
Jeżeli zastosowane urządzenia jest • Każde urządzenie pobiera wymi (warstwa polowa). Zazwyczaj
zgodne z modelem FISCO, wtedy prąd podstawowy o wartości stacja centralna (PLC, PC lub sys-
można stosować większą ilość sta- minimum 10 mA w stanie go- tem sterowania procesem) komu-
cji na pojedynczej linii, stacje moż- towości. nikuje się z urządzeniami rozpro-
na wymieniać podczas pracy, jak
również można rozszerzać sieć – • Urządzenie polowe zachowuje szonymi po obiekcie, takimi jak
wszystko to bez zbędnego przeli- się jak pasywne źródło prądo- wejścia/wyjścia, zawory, przetwor-
we. niki, czy analizatorami poprzez
czania i certyfikacji całego syste-
bardzo szybkie połączenie szere-
mu. Można powiedzieć, że w stre- • Na końcach linii zainstalowano
gowe. Wymiana danych ze stacją
fie zagrożonej wybuchem mamy pasywne terminatory linii.
rozproszoną jest zasadniczo cy-
mechanizm plug & play! Wymaga- • Dopuszcza się topologię sieci kliczna. Potrzebne do tego funkcje
ne jest tylko przestrzeganie wyżej jako linia, drzewo oraz gwiaz- komunikacyjne są określone przez
wymienionych zasad (patrz "In- da. podstawowe funkcje bazowe DP
strukcja instalacji MBP”) przy wy-
Przy zasilaniu poprzez sieć, prąd (wersja DP-V0). Mając na uwadze
borze zasilacza, długości linii oraz
podstawowy o wartości minimum specjalne wymagania przy tworze-
terminatora sieci.
10 mA dla stacji służy jako jej za- niu aplikacji na różnych obiektach,
Transmisja wg standardu MBP silanie. Sygnały komunikacyjne funkcje te są rozszerzane stopnio-
oraz modelu FISCO oparta jest na generowane są przez nadajnik, wo przez funkcje specjalne, co za-
następujących zasadach: który moduluje prąd ± 9 mA. owocowało tym, że obecnie mamy
już trzy kolejne wersje: DP-V0, DP-
V1 oraz DP-V2, przy czym każda
kolejna wersja posiada rozszerzo-
ne właściwości (patrz rys.8). Przej-
ście do kolejnych wersji związane
jest z kolejnymi pracami nad proto-
Typ światłowodu Średnica rdzenia [µm] Zakres kołem i rosnącymi wymaganiami
aplikacyjnymi. Wersja V0 oraz V1
Szklany wielomodowy 62.5/125 2-3 km zawierają zarówno "charakterysty-
Szklany jednomodowy 9/125 > 15 km kę" (powiązanie z implementacją)
oraz opcje, podczas gdy wersja V2
Plastykowy 980/1000 < 80 m tylko określa opcje.
®
HCS 200/230 około 500 m
Tabla 5: Charakterystyka światłowodów optycznych

Podstawowe cechy poszczegól-
Functional
nych wersji są następujące: Levels
DP-V2
DP-V0 posiada podstawowe funk- Data Exchange Broadcast (Publisher / Subscriber)
Isochronous Mode (Equidistance)
cje DP, włączając cykliczną wy- plus extensions:
Clock Synchronization & Time Stamps
mianę danych, jak również diagno- HARTonDP
stykę stacji, diagnostykę modułu i

Up/Download (Segmentation)
Redundancy
poszczególnych kanałów. DP-V1
Acyclic Data Exchange between PC or PLC and Slave Devices
plus extensions:
DP-V1 zawiera rozszerzenia zwią- Integration within Engineering: EDD and FDT
Features
Device Features
zane z automatyką procesu, w Portable PLC Software Function Blocks (IEC 61131-3)
Fail-Safe Communication (PROFIsafe)
szczególności acykliczną komuni- Alarms
kację danych w celu parametryza- DP-V0
Device
Cyclic Data Exchange between PLC and Slave Devices
cji, obsługi wizualizacji i alarmów plus extensions:
inteligentnych urządzeń polowych, GSD Configuration
Diagnosis
działającą wraz z cykliczną komu- Time
nikacją danych użytkowych. Po-
zwala to na bezpośredni dostęp do Rys. 8: Funkcje poszczególnych wersji PROFIBUS DP
stacji wykorzystując odpowiednie
narzędzia inżynierskie. Dodatkowo gólne bity wejść/wyjść (kanał), ta-
DP-V1 definiuje alarmy. Przykła- Prędkość transmisji kie jak “zwarcie wyjścia”.
dem różnych typów alarmów są DP potrzebuje około 1 ms przy
alarmy statusowe, alarmy odświe- prędkości 12 Mbit/s aby przesłać
żania oraz alarmy określone przez 512 bitów wejściowych oraz 512
użytkownika. bitów wyjściowych danych przesy-
Konfiguracja systemu i typy
łanych do/z 32 stacji.
DP-V2 wprowadza dalsze rozsze- Rys. 9 pokazuje typowe czasy stacji
rzenia, które są związane przede transmisji DP, zależnie od ilości DP pozwala na stosowanie syste-
wszystkim z napędami. Dzięki do- stacji i prędkości transmisji. W mu w strukturze mono-master (po-
datkowym funkcjom, takim jak izo- protokole DP, dane wejściowe i jedyncza stacja Master w sieci)
chroniczny tryb pracy oraz komuni- wyjściowe transmitowane są w oraz multi-master (kilka stacji Ma-
kacji slave-to-slave (DXB, Data jednym cyklu transmisyjnym wia- ster w sieci). Daje to dużą ela-
eXchange Broadcast) itp., DP-V2 domości. Dane użytkownika DP styczność przy konfiguracji syste-
implementowany jest do obsługi transmitowane są przy użyciu mu. Dopuszcza się podpięcie do
napędów przy sterowaniu osiami. funkcji serwisowej SRD (Send and maksimum 126 stacji (Master lub
Receive Data Service) warstwy Slave) w sieci. Generalnie specyfi-
Poszczególne wersje DP określone drugiej. kację systemu definiuje się przez:
są w normie IEC 61158. Poniżej
objaśniono poszczególne wersje • ilość stacji
DP. Funkcje diagnostyczne • przyporządkowanie adresów
Rozszerzona diagnostyka funkcjo- stacji do adresów I/O,
nalna w sieci DP pozwala na szyb-
ką lokalizację awarii. Ramka dia- • konsystencję danych I/O,
3.2.1 Funkcje podstawowe gnostyczna transmitowana jest w • format diagnostyki oraz
sieci do stacji Master. Wiadomość •
DP-V0 parametry w sieci.
ta dzieli się na trzy poziomy:
Jednostka nadrzędna (master) Typy stacji
Diagnostyka określona dla urzą- System DP określa zasadniczo 3
• odczytuje cyklicznie sygnały dzenia różne typy stacji.
wejściowe ze stacji slave oraz Tego typu informacje dotyczą
ogólnych informacji stacji, jak
• zapisuje cyklicznie stan wyjść DP Master klasy 1 (DPM1)
“Przegrzanie”, “Niskie napięcie” lub Generalnie jest to jednostka cen-
do stacji slave.
“Problemy z interfejsem”. tralna, która cyklicznie wymienia
Czas cyklu sieci może być mniej- informacje ze stacjami rozproszo-
szy jak czas cyklu programu w jed- Diagnostyka zorientowana na nymi (Slave). Typowo stację DPM1
nostce centralnej, który średnio moduły stanowi sterownik programowalny
wynosi około 10 ms dla większości Tego typu diagnostyka odnosi się (PLC) lub komputer PC. DPM1 po-
aplikacji. Jednakże szybka praca do określonych modułów I/O danej siada aktywny dostęp do sieci z
sieci nie jest wystarczająca. Dodat- stacji (np. 8-bitowe moduły wyj- możliwością odczytu danych wej-
kowo wymagana jest prosta obsłu- ściowe). ściowych (input) stacji polowych
ga, dobra diagnostyka i praca bez oraz z możliwością zapisu wartości
zakłóceń. DP zapewnia optimum Diagnostyka zorientowana na wyjściowych (outputs).
wymagań stawianych sieciom kanał
(patrz zestawienie w tabeli 6). Tego typu diagnostyka określa
awarię zorientowaną na poszcze-

DP Master klasy 2 (DPM2) Dostęp do sieci • Przekazywanie dostępu do nadawania (Token
Urządzenia tego typu stanowią
passing procedure) pomiędzy stacjami typu
stacje inżynierskie i systemy konfi-
Master oraz dostępu do nadawania danych
guracyjne. Wykorzystuje się je
(data passing) pomiędzy stacjami Master i
podczas uruchamiania i do obsługi
Slave
i diagnostyki skonfigurowanych
• Opcje systemu mono-master lub multi-master
stacji, odczytu wartości wejścio-
• Stacje Master i Slave , maks. 126 stacji w sie-
wych i parametrów oraz statusu
urządzenia. Master DPM2 nie mu- ci
si być podpięty ciągle do sieci Komunikacja • Peer-to-peer (komunikacja danych użytko-
systemowej. DPM2 również posia- wych) lub multicast (sterowanie)
da aktywny dostęp do sieci. • Komunikacja cykliczna danych master-slave
Tryby pracy • Normalna cykliczna transmisja wejść i wyjść
Stacje Slave • Clear (Zerowanie)
Stacja Slave generalnie to urzą- Wejścia są odczytywane, wyjścia przyjmują
dzenie peryferyjne, takie jak mo- stan bezpieczny (fail-safe)
duły I/O, napędy, panele, zawory, • Stop
przetworniki,...), które przekazują Diagnostyka i parametryzacja, brak transmisji
informacje o procesie i do procesu. danych użytkowych
Stacje Slave są stacjami o pasyw- Synchronizacja • Rozkazy sterujące umożliwiające
nym dostępie do sieci (stacje pa-
Synchronizację wejść i wyjść
sywne), oznacza to, że odpowia-
• Sync mode
dają one na bezpośrednie zapyta-
Synchronizacja wyjść
nia. Tego typu zachowanie jest
bardzo proste i efektywne (w wer- • Freeze mode
sji DP-V0 całkowicie obsługiwany Asynchroniczny odczyt wejść
jest przez hardware). Funkcjonalność • Cykliczna wymiana danych pomiędzy stacjami
DP Master oraz Slave
W strukturze mono-master, ak- • Dynamiczna możliwość aktywacji/deaktywacji
tywna jest tylko jedna stacja Ma- poszczególnych stacji Slave; kontrola konfi-
ster w sieci. Rys 10 pokazuje sys- guracji stacji Slave
tem skonfigurowany jako mono- • Funkcje diagnostyczne,
master. PLC stanowi centralną 3 poziomowa diagnostyka
jednostkę sterującą. Stacje Slave • Synchronizacja wejść i wyjść
połączone są zdalnie do PLC po- • Opcjonalna możliwość przypisywania adresu
przez odpowiednie medium trans- dla stacji Slave poprzez sieć
misyjne. Tego typu konfiguracja • Maks. 244 byte wejść/wyjść dla staci Slave
systemu pozwala na uzyskanie Zabezpieczenia • Ramka z zabezpieczeniem Hamming Distan-
najkrótszych czasów cyklu. ce HD=4
W systemie multi-master kilka • Kontrola poprzez Watchdog stacji DP Slave
stacji Master podłączonych jest do awarii stacji
sieci. Stanowią one albo niezależ- • Zabezpieczenie przed dostępem do wyjść
ne podsystemy albo traktowane są stacji Slave
jako dodatkowe stacje skonfiguro- • Monitoring komunikacji danych użytkowych z
wane w systemie i stacje diagno- timerem w stacji Master.
styczne. Stan wejść i wyjść stacji Typy stacji • DP master klasy 1 (DPM1), np. PLC, PC.
Slave może być odczytywany • DP master klasy 2 (DPM2), np.stacje inży-
przez każdą ze stacji DP Master, nierskie i diagnostyczne
natomiast tylko jedna stacja DP Stacje DP Slave, np. stacje wejść/wyjść, na-
Master (skonfigurowana stacja pędy, zawory
DPM1) może ustawiać wyjścia.
Tabela 6: Standard DP-V0
Tryby pracy systemu Stacja Master DPM1 cyklicznie wy-

Aby zapewnić bezproblemową i Stop syła swój status do wszystkich do-
szybką możliwość podmiany danej Brak wymiany danych pomiędzy łączonych stacji Slave w określo-
stacji tego samego typu, ustanda- stacją Master DPM1 oraz stacjami nym interwale czasowym, wyko-
ryzowano tryby pracy systemu DP. Slave. rzystując komendę multicast.
Stan pracy określone jest przede
wszystkim przez stację Master Clear Reakcja stacji DPM1 na błędy w
DPM1. Master DPM1 odczytuje wejścia ze trakcie transmisji, np. awarię stacji
stacji Slave i ustawia wyjścia w Slave są określone przez parametr
Tryb pracy może być zmieniany za- stan bezpieczny ("0"). "auto clear".
równo lokalnie jak i poprzez sieć z Operate
urządzenia sterującego. Wyróżnia Master DPM1 wymienia dane ze Jeżeli parametr ten ustawiony jest
się trzy główne tryby pracy: stacjami. W trakcie wymiany dana True, wtedy stacja Master
nych wejścia są odczytywane ze DPM1 przełącza wyjścia wszyst-
stacji Slave oraz następuje zapis kich stacji slave, w których wystąpił
wartości na wyjścia. błąd w stan bezpieczny, w chwili

kiedy stacja nie jest w stanie dłużej Bus cycle time
przesyłać danych użytkowych. [ms]
18
Jeżeli parametr ten ustawiony jest
na False, DPM1 pozostaje w trybie 14 500 Kbit/s
pracy (operate state) nawet w
przypadku błędu. Użytkownik po-
10
winien mieć kontrolę nad zacho-
waniem się systemu w takim przy- 1.5 Mbit/s
padku. 6
2 12 Mbit/s
2 10 20 30 Slaves
Cykliczna wymiana danych
pomiędzy stacją Mastera Rys. 9: Cykl sieci DP w systemie mono-master. Założenie:
DPM1 oraz stacją Slave każda stacja Slave posiada 2 bajty wejściowe i wyjściowe
Wymiana danych pomiędzy stacją

Master DPM1 i stacjami Slave na- nych użytkowych dane wyjściowe
są zachowywane w stacji Slave, DP Master
stępuje automatycznie w zdefinio- Stacja Master DPM1 wykorzystuje
wanej sekwencji (patrz Rys. 11). natomiast sam stan wyjść nie
zmienia się. Dane na wyjściu nie do kontroli transmisji danych ze
Przyporządkowanie stacji Slave do stacją Slave układ czasowy
Mastera DPM1 przez użytkownika zmieniają się do momentu nadej-
ścia kolejnej komendy sync. Tryb Data_Control_Timer. Dla każdej
następuje podczas konfiguracji stacji Slave wykorzystywany jest
systemu. Użytkownik definiuje, któ- Sync anulowany jest przez komen-
dę "unsync". oddzielny timer. Kontrola czasowa
re stacje Slave obsługiwane są cy- włączana jest w przypadku błędnej
klicznie przy wymianie danych. transmisji danych. W przypadku
W podobny sposób zachowuje się
Transmisja danych pomiędzy sta- stacja Slave po otrzymaniu rozkazu włączenia automatycznej obsługi
cją Master DPM1 i stacjami Slave freeze, który przełącza stację Slave błędu (Auto_Clear = True), Master
podzielona jest na trzy fazy: para- w tryb freeze. W tym trybie stan DPM1 zawiesza stan normalnej
metryzacja, konfiguracja oraz wy- wejść jest zamrażany. Dane wej- wymiany i przełącza wyjścia dołą-
miana danych. Zanim stacja Ma- ściowe nie są odświeżane ponow- czonych stacji Slave w stan bez-
ster rozpocznie wymianę danych nie, aż do momentu otrzymania pieczny.
ze stację slave następuje kontrola następnej komendy freeze. Tryb
parametrów i konfiguracji, co za- freeze kończy się po otrzymaniu Slave
pewnia zgodność parametrów i komendy "unfreeze". Stacja Slave wykorzystuje mecha-
konfiguracji stacji. Kontrola taka nizm zabezpieczenia watchdog do
polega na sprawdzeniu typu stacji, wykrywania błędów transmisji. W
formatu i długości informacji oraz przypadku braku transmisji ze sta-
ilości wejść i wyjść. Obok automa- Mechanizmy zabezpieczeń cją Master i upływie zadanego cza-
tycznej wymiany danych użytko- su watchdog, stacja Slave ustawia
wych, można przesyłać również Ze względów bezpieczeństwa na- automatycznie wyjścia w stan bez-
nowe dane parametryzacji do stacji leży zapewnić odpowiednie me- pieczny. Dodatkowo stacja Slave
Slave. chanizmy zabezpieczające przed posiada zabezpieczenie przed do-
niewłaściwą parametryzacją lub stępem innych stacji (system multi-
błędami transmisji. W tym celu sta- master) do ustawiania wyjść. Za-
cje DP Master oraz Slave wyposa- pewnia to bezpośredni dostęp tylko
żono w mechanizm kontroli czaso- uprawnionej stacji Master. Wszyst-
Tryb sync oraz freeze wej (time monitor). Czas kontroli kie inne stacje Master mają dostęp
Obok typowej wymiany danych czasowej definiowany jest podczas do obrazu wejść i do ich odczytu,
użytkowych obsługiwanej automa- konfiguracji. bez żadnych zabezpieczeń.
tycznie przez stację Master DPM1,
dana stacja Master może wysyłać
również rozkazy sterujące do
wszystkich stacji Slave lub do gru-
py stacji jednocześnie. Tego typu
komendy wysyłane są jako komen-
dy typu multicast i pozwalają ona
na ustawianie trybu sync oraz free-
ze w tzw. układzie sterowanym
synchronicznie.
Stacja Slave rozpoczyna tryb sync

w momencie otrzymania komendy
sync od przyporządkowanej stacji
Master. Wyjścia wszystkich za-
adresowanych stacji Slave są za-
mrażane. Podczas wymiany da- Rys. 10: PROFIBUS DP mono-master system

Dodatkowe mechanizmy i serwisy Wykorzystywana jest w tym celu
pokazano w tabeli 7. funkcja globalna broadcast. Spe-
cjalny bit życia (kolejny numer) po-
zwala na monitoring synchronizacji.
Rozszerzona diagnostyka
Rys. 14 pokazuje poszczególne
Podobnie jak w przypadku funkcji,
czasy przy wymianie danych (DX,
rozszerzono również diagnostykę
zielone), dostęp Mastera klasy 2
specyficzną dla danej stacji DP-V1
(żółte) oraz rezerwa (białe). Czer-
i podzielono ją na alarmy i status
wona strzałka określa przebieg od
(patrz Rys. 12).
bieżącego odczytu danych (TI )
przez sterowanie (Rx) do ustawia-
nia danych wyjściowych (TO), które
Rys. 11: Transmisja cykliczna da- zazwyczaj mieszczą się w dwóch
nych w sieci DP 3.2.3 Wersja DP-V2 cyklach sieci.
Komunikacja Slave-Slave Clock Control

3.2.2 Wersja DP-V1 (DXB) Funkcja ta (Master real-time wysyła
Funkcja ta umożliwia bezpośrednią stempel czasowy - time stamp do
komunikację pomiędzy stacjami wszystkich stacji Slave poprzez
Acykliczna wymiana danych Slave wykorzystując komunikację nowy serwis MS3, przeznaczony
Podstawowe rozszerzenie funkcji w typu broadcast bez konieczności do tego typu zastosowań), syn-
wersji DP-V1 stanowi możliwość komunikacji poprzez stację Master. chronizuje wszystkie stacje do cza-
acyklicznej wymiany danych. Tego W takim przypadku stacja Slave su systemowego z rozdzielczością
typu funkcja wymagana jest do pa- nazywana jest "publisher", nato- na poziomie milisekund. Pozwala
rametryzacji i kalibracji urządzeń miast stacja bezpośrednio odpo- to na dokładne śledzenie wszyst-
polowych poprzez sieć w trakcie wiadająca nazywana jest "subscri- kich zdarzeń i ułatwia diagnostykę
pracy oraz do wprowadzania i po- bers" (patrz Rys. 15). Pozwala to błędów, jak również chronologiczne
twierdzania alarmów. Transmisja na bezpośredni odczyt danych z planowanie zdarzeń.
acykliczna wykonywana jest rów- innych stacji. Daje to możliwość
nolegle obok cyklicznej wymiany tworzenia całkowicie nowych apli-
danych, ale posiada niższy priory- kacji i redukuje czas odpowiedzi w
tet. Rys. 13 pokazuje przykład obu sieci do około 90 %.
komunikacji w systemie. Master
klasy 1 posiada znacznik do nada-
wania (token) i ma możliwość wy- Tryb izochroniczny
syłania informacji do lub otrzymy- Funkcja ta umożliwia sterowanie
wać ze stacji Slave 1, następnie synchroniczne stacji Master i Slave
Slave 2, itp. w określonej sekwencji niezależnie od obciążenia na sieci.
aż do obsługi ostatniej stacji Slave Tego typu funkcja daje możliwość
ze swojej listy (kanał MS0); na- precyzyjnego pozycjonowania z
stępnie przekazuje uprawnienie odchyłka zegara na poziomie
nadawania do stacji Master klasy mniejszym niż mikrosekundy.
2. Master ten może wykorzystać Wszystkie stacje synchronizują
dostępny czas ("gap") z ustawio- cykl do cyklu w sieci Mastera.
nego cyklu do połączenia i trans-
misji acyklicznej do dowolnej ze
stacji Slave (na Rys. 13 ze stacją
Slave 3) w celu wymiany rekordów
(kanał MS2); na końcu bieżącego
czasu cyklu zwraca uprawnienia
nadawania (token) do stacji Master
klasy 1. Acykliczna wymiana rekor-
dów może trwać kilka kolejnych cy-
kli; na końcu Master klasy 2 wyko-
rzystuje czas nadawania do ska-
sowania połączenia. Podobnie
również Master klasy 1 może wy-
korzystywać mechanizm acyklicz-
nej wymiany danych ze stacjami
Slave (kanał MS1).
Rys. 12: Konfiguracja ramki diagnostycznej w DP-V0 oraz DP-V1

Funkcje systemowe -
Function Invocation
PROFIBUS-DP Token PROFIBUS-DP Function Invocation służy do ste-
rowania (start, stop, return, re-start)
Master Class 1 Master Class 2
programu lub wywołanej funkcji
(np. zbieranie wartości pomiaro-
wych) w stacji DP Slave.
3.2.4 Adresacja poprzez Slot

i Indeks
Przy adresacji danych, PROFIBUS
DP- Slave DP-Slave DP-Slave zakłada że struktura stacji Slave
1 2 3
jest modułowa lub może zostać
podzielona wewnętrznie na logicz-
ne jednostki funkcjonalne, tzw.
Cycle: Slave1 Slave2 Slave3 Slave3 moduły. Tego typu model wykorzy-
stywany jest również w podstawo-
wych funkcjach DP do cyklicznej
Cyclic Access Acyclic Access
of Master 1 of Master 2 wymiany danych, gdzie każdy mo-
duł posiada stałą ilość wejść/wyjść
transmitowanych w ściśle określo-
Rys. 13: Cykliczna i acykliczna komunikacja w DP-V1 nej pozycji w telegramie danych.
Sposób adresacji oparty jest na
Master identyfikatorze, który charaktery-
zuje typ modułu jako wejścia, wyj-
position controller cycle TM R1 R2 R3
TM R1 R2 R3 TM R1 R2 R3 ścia lub kombinacje obu. Wszystkie
identyfikatory tworzą konfigurację
global
stacji Slave, która jest również
control MSG S1 DX DX sprawdzana przez Mastera DPM1
DP-cycle
podczas uruchamiania systemu.
velocity controller cycle Acykliczna wymiana danych oparta

jest również na tym modelu.
Wszystkie bloki danych do odczy-
Slave1..3
TO TI TO TI TO TI tu/zapisu uważane są również jako
przypisane do poszczególnych
modułów i mogą być adresowane
wykorzystując do tego numer slotu
Rys. 14: Tryb izochroniczny i indeks. Numer slotu adresuje
moduł, natomiast index adresuje
blok danych przypisany do modułu.
Każdy blok danych może posiadać
Upload oraz Download do 244 bajtów (patrz Rys. 16). W
(Load Region) przypadku stacji modułowych nu-
Funkcja ta pozwala na ładowanie
(loading) dowolnej wielkości obsza-
ru danych do stacji polowej. Mamy
PROFIBUS - DP
przez to możliwość, np. przesłania Master Class 1
programu lub wymianę stacji bez
konieczności ręcznego przełado-
wywania.
Output Input data via Broadcast
data
Publisher Subscriber Subscriber

(e.g. light array) (e.g. drive) (e.g. drive)
Slave Slave Slave
Slave-to-slave communications
Rys. 15: Komunikacja typu slave-slave

mer slotu jest przypisany do
modułu. Moduły rozpoczynają się
od numeru 1 i numerowane są w
narastającej kolejności. Slot o nu-
merze 0 zarezerwowany jest dla
samej stacji.
Stacje kompaktowe uważane są

jako wirtualne jednostki modułowe.
Można je również adresować po-
przez numer slotu i indeks.
Przez określenie długości w zapy-

taniu czytania/zapisu możliwe jest
również czytanie/zapis części bloku
danych. Jeżeli dostęp do bloku da-
nych jest pozytywny stacja Slave
wysyła pozytywną odpowiedź od-
czytu/zapisu lub w przeciwnym
Rys. 16: Adresacja poprzez slot i indeks
przypadku określa problem i wy-
syła negatywna odpowiedź.
Serwisy dla Acykliczne Wymiany Danych

Pomiędzy stacją Mastera DPM1 oraz Slave
Read (czytaj) Master czyta blok danych ze stacji Slave
Write (pisz) Master pisze do bloku danych w stacji Slave
Przesyłany jest alarm ze stacji Slave do stacji Master,
która oczekuje potwierdzenia. Stacja Slave może wy-
Alarm
słać nowy alarm tylko w wypadku gdy otrzyma po-
twierdzenie, zapobiega to nadpisywania alarmów.
Alarm_Ack- Master potwierdza alarm otrzymany od stacji Slave
nowledge
Wiadomość statusowa przesyłana jest od stacji Slave
Status
do stacji Master. Nie wymaga potwierdzania.
Wymiana danych zorientowana jest na połączenie poprzez typ połaczenia
MS1. Ustawiane jest one przez DPM1 i wykorzystywane do cyklicznej wy-
miany danych. Może być wykorzystywana przez Mastera do parametryzacji i
konfiguraci danej stacji Slave.
Serwisy do Acykliczne wymiany danych po-

między stacjami Mastera DPM2 oraz Slave
Ustawianie i kończenie połączenia dla acyklicznej
Initiate (inicjalizacja)
wymiany danych pomiędzy stacjami Mastera DPM2
Abort (anuluj)
oraz Slave
Read (czytaj) Master odczytuje blok danych ze stacji Slave
Write (pisz) Master pisze do bloku danych w stacji Slave
Master może zapisywać acyklicznie dane specyficzne
dla danej aplikacji (określone w profilu) do stacji
Data_ Transport
Slave oraz o ile to wymagane odczytywać dane ze
stacji Slave w tym samym cyklu.
Wymiana danych jest zorientowana na połączenie poprzez typ połączenia
MS2. Ustawiane jest ono przed uruchomieniem acyklicznej wymiany danych
przez Mastera DPM2 wykorzystując serwis inicjalizacji. Wtedy dane połą-
czenia jest gotowe do serwisów typu Read, Write oraz Data_Transport se-
rvices. Stacja Slave może obsługiwać kilka aktywnych połączeń MS2 jedno-
cześnie. Jednakże ilość takich połączeń jest ograniczona przez możliwości
komunikacyjne danej stacji.

4. Ogólne • Timeout dla przychodzących coraz częściej stosowanym w róż-
ramek wiadomości i jej po- nych środowiskach. Szczegółowy
Profile aplikacyjne twierdzenia. opis można znaleźć w opisie tech-
• Identyfikator połączenia po- nicznym „PROFIsafe, Profile dla
między nadajnikiem, a odbior- Technologii zabezpieczeń” (PRO-
Ogólne Profile aplikacyjne defi-
nikiem ("hasło"). FIsafe, Profile for Safety Techno-
niują funkcje i sposób działania w
logy", PNO nr zam. 3.092.
ramach danego protokołu różnych • Dodatkowe zabezpieczenie
aplikacji i stacji. Mogą być również danych poprzez sumę kontrol-
używane wraz z specjalnymi profi- ną (Cyclic Redundancy Check,
lami aplikacyjnymi. CRC). 4.2 HART w sieci PROFI-
Wykorzystanie tego rodzaju me- BUS DP
chanizmów pozwoliło w połączeniu
Ze względu na bardzo dużą liczbę
4.1 PROFIsafe z opatentowanym monitoringiem
instalacji pracujących z protokołem
częstotliwości błędnych wiadomo-
HART, kluczowym stała się możli-
Do niedawna obiektowe sieci ści „SIL monitor” na to, że PROFI-
przemysłowe nie pozwalały na ob- wość integracji ich do istniejącego
safe osiągnął klasę bezpieczeń-
sługę bezpośrednią procesów lub nowego systemu PROFIBUS.
stwa do SIL 3.
związanych z bezpieczeństwem.
Specyfikacja PROFIBUS "HART"
Zabezpieczenia realizowano w PROFIsafe jest rozwiązaniem pro-
daje rozwiązanie tego problemu.
“tradycyjny” sposób lub wykorzy- gramowym, które zaimplemento-
Zawiera w sobie zalety komunikacji
stywano bardzo specyficzne sieci. wane jest w urządzeniach jako do-
w sieci PROFIBUS bez żadnych
Zastosowanie standardu PROFI- datkowa warstwa („powyżej” war-
zmian w protokole i jego usługach
safe, umożliwia wykorzystania stwy 7 - patrz rysunek); sama sieć
serwisowych oraz w transmisji da-
otwartej sieci PROFIBUS dodatko- PROFIBUS i jej komponenty sie-
nych PROFIBUS PDUs (Protocol
wo do aplikacji związanych z bez- ciowe i topologia, układy ASIC, czy
Data Units), jak i statusie urządze-
pieczeństwem i zabezpieczeniami. protokół pozostają niezmienione.
nia i charakterystyce funkcjonalnej.
PROFIsafe definiuje w jaki sposób Tak więc urządzenia pracujące w
Specyfikacja ta definiuje profil w
urządzenia do zabezpieczeń - fail- profilu PROFIsafe można stosować
sieci PROFIBUS, który jest zaim-
safe (np. wyłączniki bezpieczeń- wraz ze standardowymi stacjami
plementowany w stacji master oraz
stwa, kurtyny świetlne, lasery,…) bez żadnych ograniczeń, na tym
slave powyżej warstwy 7. Pozwala
komunikują się poprzez sieć PRO- samym kablu.
ona na mapowanie modelu client-
FIBUS z stacjami nadrzędnymi i to
PROFIsafe wykorzystuje komuni- master-server HART w sieci
w tak „bezpieczny” sposób, że
kacje acykliczną i może być uży- PROFIBUS. Współpraca z organi-
można tego typu rozwiązania sto-
wany w technologii RS485, świa- zacją HART zapewniła całkowitą
sować do KAT4 wg EN954, AK6
tłowodowej oraz MBP, zapewniając zgodność z protokołem HART.
lub SIL3 (Safety Integrity Level).
Tak więc PROFIsafe realizuje ko- jednocześnie bardzo szybki czas
Aplikacja HART-client zintegrowa-
munikację do zabezpieczeń – sa- odpowiedzi (ważny dla sterowania)
na jest w stacji PROFIBUS master
fety poprzez profil, tj. specjalny oraz bardzo bezpieczne sterowanie
(ważne dla procesu automatyki). oraz HART master w stacji PRO-
format danych użytkowych i spe- FIBUS slave (patrz rys.19), przy
cjalny protokół. czym ten ostatni pracuje jako mul-
W procesie technologicznym, wy-
magany jest tylko jeden typ stan- tiplekser i obsługuje komunikację z
Zazwyczaj w procesie tworzenia
dardowych urządzeń dla sterowa- urządzeniem typu HART.
specyfikacji w systemach do za-
bezpieczeń uczestniczy wykonaw- nia standardowego i do zabezpie-
Dla transmisji komunikatów HART,
ca, użytkownik, dostawcy i służby czeń. Funkcje do zabezpieczeń
zdefiniowano kanał komunikacyjny,
dopuszczające (TÜV, UDT). Bazę można konfigurować w trakcie two-
który pracuje niezależnie od połą-
wyjściową stanowią przyjęte stan- rzenia samej aplikacji.
czeń MS1 oraz MS2. Stacja Master
dardy, w szczególności norma IEC PROFIsafe jest otwartym profilem i HMD (HART Master Device) może
61508.
PROFIsafe pozwala na wykrywanie

błędów, które mogą wystąpić przy
szeregowych transmisjach danych,
mowa tu o opóźnieniach, utracie
lub powtórzeniu danych, zamianie
poszczególnych bajtów w sekwen-
cji, błędnej adresacji i przekłamaniu
danych.
Istnieje kilka sposobów aby tego

typu problemy wyeliminować, w
PROFIsafe wykorzystano w tym
celu:
• Sukcesywną numerację tele-

gramów bezpieczeństwa. Rys. 17: Tryb Fail-safe z PROFIsafe

obsługiwać kilka stacji client. Licz- PROFIBUS master PROFIBUS slave HART device
ba stacji client zależy od zastoso-
wania.
HART client HART HART
application master server
Urządzenia HART można podłą-
czyć ze stacją Master HMD do sie-
HART profile HART profile HART HART
ci PROFIBUS poprzez różne kom-
ponenty sieciowe (patrz opis tech- 7 7 comm comm
niczny PROFIBUS PNO „Profil
2 2
PROFIBUS dla HART” - "PROFI-
BUS Profile for HART“ nr zam. 1 1
HART communication
3.102).
PROFIBUS DP
4.3 Znacznik czasowy - Ti- Rys. 19:Integracja urządzeń HART w sieci PROFIBUS DP
me Stamp
ramkę diagnostyczną w momencie,
W procesie zbierania i archiwizacji
gdy stacja ulega awarii.
danych, często wymagana jest
funkcja znacznika czasowego w 4.4Redundancja stacji Slave Stacja redundantna Slave może
sieci, szczególnie dla diagnostyki pracować na jednej nitce PROFI-
lub określenia awarii, który pozwoli Instalacje z urządzeniami polowymi
z komunikacją redundantną mają BUS lub na dwóch niezależnych li-
na zapis zdarzenia, czy danej akcji niach. Tego typu rozwiązanie re-
ze stemplem czasowym. zastosowanie w wielu aplikacjach.
W tym celu opracowano mecha- dundancji daje duże zalety, m.in.:
W tym celu w sieci PROFIBUS nizm slave-redundancy, który cha- • Tylko jeden typ stacji wyma-
rakteryzuje się następującymi ce- gany jest dla różnych struktur
chami (patrz Rys. 20): redundantnych.
• Stacja Slave posiada dwa róż- • Master, linie i redundantne
ne interfejsy PROFIBUS, które stacje Slave występują nieza-
nazywa się podstawowym - leżnie od siebie.
primary oraz rezerwowy - bac- • Nie jest wymagana żadna do-
kup. Może to być zarówno w datkowa konfiguracja stacji
pojedynczej stacji, jak i w backup slave .
dwóch odrębnych urządze-
niach. • Możliwy jest monitoring obu
stacji.
• Stacja wyposażona jest w dwa
Rys. 18: Stempel czasowy i niezależne stosy komunikacyj- • Stacje Slave nie maja wpływu
komunikat alarmu ne ze specjalnym rozszerze- na obciążenie sieci, a przy tym
niem redundantnym (redun- na dynamikę odpowiedzi
zaimplementowano profil stempla dancy expansion). PROFIBUS.
czasowego - time stamp. Warun- • Komunikacja redundantna Redundancja stacji Slave PROFI-
kiem jest ustawienie zegara w sta- (RedCom) uruchamiana jest BUS pozwala osiągnąć dużą nie-
cji Slave przez zegar ze stacji ma- pomiędzy stosami komunika- zawodność, krótki czas przełącza-
ster przez usługę MS3. W ten spo- cyjnymi wewnątrz danej stacji nia, ciągłość danych. Szczegółowy
sób dla danego zdarzenia można lub pomiędzy urządzeniami i opis tego profilu można znaleźć w
precyzyjnie określić czas, a na- jest ona niezależna od sieci opisie technicznym PROFIBUS
stępnie odczytać dane. Założono PROFIBUS, a jej szybkość "Specification Slave Redundancy",
mechanizm gradacji komunikatów. określana jest przez czas nr zam.2.212.
Komunikaty określono jako "Aler- przełączania (redundancy
ts" i podzielono na alarmy o wyso- reversing times).
kim priorytecie (transmisja komuni-
katów diagnostycznych) oraz zda- W trybie normalnej pracy komuni-
rzenia (events) o niskim priorytecie. kacja następuje przez łącze pod-
W obu przypadkach stacja Master stawowe - primary slave; tylko ta
odczytuje acyklicznie (używając stacja jest skonfigurowana. Ona
usługę MS1) wartość procentową również wysyła dane diagnostycz-
ze znacznikiem czasowym oraz ne ze stacji zapasowej (backup
komunikaty alarmów i bufor zda- slave). W przypadku gdy stacja
rzeń stacji polowych (patrz Rys. podstawowa ulegnie awarii wtedy
18). Więcej informacji na ten temat stacja backup przejmuje jej działa-
można znaleźć w dokumentacji nie i to zarówno w przypadku, gdy
PROFIBUS PNO "Time Stamp", nr wykryje ona sama awarię stacji
zam.2.192. podstawowej , jak i dostanie takie
zgłoszenie od stacji Master. Dodat-
kowo stacja Master monitoruje
wszystkie stacje Slave i wysyła

5. Specyficzne profile większość stawianych oczekiwań. FIBUS.
aplikacyjne Standard drives (class 1) – na- Napędy dla sterowania w proce-
pędy standardowe, sterowanie sach numerycznych (central mo-
PROFIBUS różni się od innych tego typu napędami następuje tion control (classes 4 and 5) po-
systemów sieciowych, m.in. dużą przez zmianę wartości zadanej (np. zwalają na sterowanie szeregiem
liczbą opcji aplikacyjnych. Nie tylko prędkości), która przekazywana napędów, które zazwyczaj są ste-
rozwijane są profile specyficzne, jest przez moduł sieciowy do na- rowane z jednostki numerycznej
które wykorzystywane są w okre- pędu. (CNC). PROFIBUS służy w takim
ślonych, specyficznych aplikacjach wypadku do zamknięcia pętli ste-
W przypadku napędów standardo- rowania, jak również do synchroni-
użytkowych, ale również skutecz-
wych z funkcjami technologicznymi zacji zegara (Rys. 21). Tego typu
nie łączy różne aplikacje, z jedno-
- standard drives with technolo- idea pozycjonowania (Dynamic Se-
czesnym pełnym zachowaniem ist-
gical function (class 2), proces rvo Control) obsługuje również
niejących rozwiązań. W tabeli 8
sterowania podzielony jest na kilka aplikacje dla silników liniowych.
pokazano specyficzne profile
podprocesów, tzn niektóre funkcje
PROFIBUS jak również ich bieżące
wykonywane są nie w jednostce Automatyka rozproszona (distri-
wersje.
centralnej sterownika, a w samym buted automation) w układach
napędzie. PROFIBUS służy w ta- sterowanych synchronicznie zega-
kim wypadku jako technologiczny rem (class 6) może być stosowana
interfejs pomiędzy obiema stacja- do komunikacji slave-to-slave i w
5.1 PROFIdrive mi. Wymagana jest również komu- trybie izochronicznym. Przykładem
Profil PROFIdrive definiuje obsługę nikacja slave-to-slave dla tego ty- tego typu aplikacji mogą być
pu napędów. sprzęgła elektryczne, krzywki oraz
i procedury dostępu do napędów
elektrycznych pracujących w sieci procesy synchroniczne.
Napędy do pozycjonowania (po-
PROFIBUS, począwszy od pro- sitioning drive (class 3) zawierają
stych przemienników częstotliwo- dodatkowo funkcje sterujące, wy-
ści, a skończywszy na dynamicz- korzystywane w aplikacjach, w któ- PROFIdrive definiuje model funk-
nych serwonapędach. Integracja rych wymagana jest duża dokład- cjonalny urządzenia komunikacyj-
napędów w automatyce zależy ność i precyzja. Start i parametry nego, który współpracuje we-
ściśle od stawianych im zadań. Z procesu pozycjonowania zadawa- wnętrznie razem z systemem na-
tego powodu PROFIdrive definiuje ne są do napędu przez sieć PRO- pędu. Modułom tym przypisano
sześć klas aplikacji, które spełniają obiekty, które opisane są w profilu i
Bieżąca wersja
Nazwa profilu Opis profilu
profilu w PNO
V2
3.072
Profil określający obsługę i sposób dostępu do napędów elektrycz-
PROFIdrive
nych w sieci PROFIBUS.
V3
3.172
Profil charakteryzujący komunikację urządzeń pracujących w auto- V3.0
PA devices
matyce procesowej w sieci PROFIBUS. 3.042
V1.0
Robots/NC Profil opisujący obsługę robotów w sieci PROFIBUS.
3.052
Profil opisujący połączenie stacji operatorskich (HMI) z poziomem V1.0D
Panel devices
automatyki. 3.082
Profil opisujący podłączenie enkoderów obrotowych, kątowych i linio- V1.1
Encoders
wych, jedno i wieloobrotowych. 3.062
Profil opisujący sterowanie urządzeń hydraulicznych poprzez sieć V1.5
Fluid power
PROFIBUS (w porozumieniu z VDMA). 3.112
Profil opisujący zachowanie się urządzeń dla wytwórców półprzewod-
SEMI 3.152
ników w sieci PROFIBUS (SEMI standard).
Low-voltage swi- Profil definiujący wymianę danych dla urządzeń niskonapięciowych
3.122
tchgear (wyłączniki, zabezpieczenia silników, itp.) w sieci PROFIBUS DP.
Profil opisujący zastosowanie systemów wagowych i dozującyh w
Dosing/weighing 3.162
sieci PROFIBUS DP.
Profil opisujący komunikację pomiędzy urządzeniami służącymi do
Ident systems 3.142
identyfikacji (czytniki kodów paskowych, transpondery).
Profil definiujący zachowanie się pomp w sieci PROFIBUS DP. W po-
Liquid pumps 3.172
rozumieniu z VDMA.
Z powodu swojej specyfiki, różne typy urządzeń i danych są wykorzy-
Remote I/O for PA
stywane do komunikacji z oddalonymi stacjami I/O wraz ze stacjami 3.132
devices
PROFIBUS PA.
Tabela 8: PROFIBUS specificzna proflie aplikacyjne

Application Class 4 pu blok występuje tylko raz w każ-
dym urządzeniu.
Automation
Technology
Interpolation Blok przetwarzania (Transducer
Pos.Control
Block) - TB
Clock
Blok TB zawiera wszystkie dane
Control Word + Speed Setpoint + ... Status Word + Actual Position...
wymagane dla obsługi przesyłane-
go sygnału z czujnika do danego
Clock synchronism
bloku funkcyjnego. Blok TB może
Drive Drive Drive być pominięty, jeżeli tego typu
Closed Loop Speed Ctrl. Closed Loop Speed Ctrl. Closed Loop Speed Ctrl. funkcja ta nie jest wymagana.
Urządzenia wielofunkcyjne z dwo-

ma lub kilkoma czujnikami zawiera
odpowiednią ilość bloków TB.
M Encoder
M Encoder
M Encoder
Bloki funkcyjne (Function Block)

Rys. 21: PROFIdrive, pozycjonowanie z centralną interpolacją i sterowaniem
- FB
Blok FB zawiera wszystkie dane
potrzebne dla końcowej obróbki
które zdefiniowano pod kątem ich procesowych oraz określa status wartości pomiarowej przed wysła-
funkcjonalności. Cała funkcjonal- procesu patrz Rys. 25. niem do systemu sterowania lub
ność napędu opisana jest przez je- nastaw.
go parametry funkcjonalne. Profil dla urządzeń PA opisano w
części ogólnej (general require- Dostępne są następujące bloki
W przeciwieństwie do innych profili, ment part) zawierającej specyfika- funkcyjne:
PROFIdrive definiuje tylko mecha- cję dla wszystkich typów urządzeń
nizm dostępu do parametrów pro- oraz w arkuszu danych urządzenia Blok wejścia analogowego
filu, które zawierają m.in. bufor błę- (device data sheets) zawierającym (Analog Input Block) - AI
dów, ID napędu, itp.. Wszystkie in- specyfikację dla specyficznych ty- Blok AI określa wartość pomiarową
ne parametry (których liczba może pów urządzeń. Profil PA dostępny z czujnika lub bloku TB do systemu
być większa niż 1000 w napędzie) jest od wersji 3.0 i zawiera arkusz sterowania.
są określone przez producenta, danych urządzenia dla następują-
dając użytkownikowi ogromne cych przetworników: Blok wyjścia analogowego
możliwości funkcjonalne. Dostęp (Analog Output Block) - AO
do poszczególnych elementów pa- • ciśnienia i różnicy ciśnień
Blok AO przekazuje urządzeniu
rametrów jest acykliczny przez ka- • poziomu, temperatury i prze- wartość określona przez system
nał parametryzacji DP-V1. pływu sterowania.
PROFIdrive V3 używa wersji DP- • wejść i wyjść cyfrowych i ana-
V2 jako protokołu komunikacyjnego logowych Wejścia cyfrowe
wraz z komunikacją slave-to-slave • zaworów i elementów wyko- (Digital Input) - DI
oraz trybem izochronicznym. Pro- nawczych Blok DI przekazują do systemu
file te opisano w dokumentacji: wartości wejściowe urządzenia.
• analizatorów
"Profiles for variable speed drives",
V2, nr-zam.: 3.072; "PROFIdrive Wyjścia cyfrowe
Profile Drive Technology", V3, nr- Model blokowy (Digital Output) - DO
zam.: 3.172. Przy projektowaniu wygodnie jest Blok DO przekazują do urządzenia
używanie bloków do opisu charak- wartości wyjść określone przez
terystyki i funkcji danego punktu system.
pomiarowego oraz dalej do repre-
5.2 Stacje PA zentowania aplikacji automatyki ja- Bloki te są implementowane przez
ko kombinację tych bloków. Specy- producenta jako system w danym
Nowoczesne urządzenia proceso- fikacja urządzeń PA używa tego urządzeniu polowym i stanowią w
we posiadają dość znaczną inteli- typu bloków funkcyjnych do repre- całości reprezentację funkcjonalną
gencję i przejmują część funkcji i zentacji sekwencji funkcjonalnej jak urządzenia. Generalnie kilka blo-
działania systemu automatyki. Pro- pokazano na Rys. 22. ków zawarto jednocześnie w danej
fil dla stacji PA definiuje wszystkie aplikacji (patrz Rys. 22, który poka-
funkcje i parametry dla różnych ty- Wykorzystuje się następujące trzy zuje uproszczona strukturę wielo-
pów (klas) urządzeń procesowych, typy bloków: funkcyjnego urządzenia polowego).
które typowo przetwarzają sygnał
pomiarowy czujnika na wartość Bloki fizyczne (Physical Block -
procesową, która odczytywana jest PB)
przez system sterowania. Urzą- PB zawiera dane charakteryzujące
dzenie podaje cały ciąg informacji stację, np. nazwa stacji i produ-
centa, numer seryjny, itp. Tego ty-

nej (Primary Value - PV) oraz war-
tości dodatkowej (Secondary Value
- SV).
Kontrola wartości granicz-

nych - limity
Jedną z kilku informacji proceso-
wych jest kontrola wartości gra-
nicznych (limity). Stacja PA oferuje
odpowiednie mechanizmy aby za-
sygnalizować ostrzeżenie/alarm
przy przekroczeniu limitu lub po je-
go opuszczeniu (patrz Rys. 24).
Rys. 22: Struktura blokowa urządzenia polowego
Status
Konfiguracja odpowiada podziałowi parametrów przypisanych w trakcie
Status jest dodany do wartości
sygnału na dwa podprocesy: uruchomienia.
mierzonej, dając informacje o jako-
pierwszy z podprocesów “metoda ści wartości pomiarowej. Wyróżnia
pomiaru i wysterowanie” (Rys. 25: Urządzenia modułowe się trzy poziomy jakości zły, nie-
kalibracja, linearyzacja, skalowa- PROFIBUS pozwala na definiowa- pewny oraz dobry. Dodatkowe in-
nie) wykonywany jest w bloku nie stacji jako kompaktowej lub formacje obsługiwane są przez po-
przetwarzania TB, natomiast modułowej, przy czym blok funk- szczególne statusy, które są dołą-
działanie drugiego podprocesu "ob- cyjny rozumiany jest jako “moduł”. czane do każdego poziomu jako-
róbka wartości pomiaro- Profil PA pozwala na wybór odpo- ści.
wej/ustawienia" (Rys. 21) zawarto wiedniego bloku funkcyjnego. Sta-
w bloku funkcyjnym FB. cja skonfigurowana jako modułowa Systemy fail-safe
traktowana jest jako urządzenie z
Profil PA również obsługuje pracę
Specyfikacja w Profilu PA wieloma zmiennymi.
fail-safe. W przypadku wystąpienia
błędu w ciągu pomiarowym, wtedy
Możliwe jest tutaj pokazanie tylko
Stacje z kilkoma zmiennymi wyjście ustawiane jest na wartość
części specyfikacji. Szczegółowe
procesowymi ustawioną przez użytkownika.
informacje nt. znajdują się w lite-
Stacje procesowe podają zazwy- Użytkownik może wybrać jeden z
raturze fachowej, np.: "PROFIBUS
czaj kilka zmiennych procesowych, trzech typów zabezpieczenia. Dal-
PA" (Ch. Diedrich/ Th. Bange-
np. używając kilku czujników lub sze informacje można znaleźć w
mann).
określonych zmiennych . Odbywa dokumencie PROFIBUS Guideline
się to w bloku przetwarzania profilu "Profile for Process Control Devi-
Ciąg sygnałowy przez rozróżnienie wartości głów- ces", nr zam. 3.042.
Profil PA określa funkcje i parame-
try, które odnoszą się do poszcze-
gólnych kroków w ciągu sygnało- Parametr Opis parametru
wym, jak pokazano to na Rys. 25.
Jako przykład Rys. 23 i Tabela 9 LEVEL_HI
Zakres pomiarowy
pokazano szczegóły dla kroku "ka-
libracji", natomiast Rys. 24 poka- LEVEL_LO
zuje krok "określania limitów".
Część dla zakresu pomiarowego
CAL_POINT_HI
czujnika, który przejmuje poziomy
Parametry adresowe zakresów
Bloki określane są przez swój ad- CAL_POINT_LO
res początkowy, natomiast para-
Table 9: Parametry dla funkcji kalibracji
metry charakteryzuje odpowiedni
indeks wewnątrz bloku. Aby dostać
się do parametru blok specyficzny
sensor
the sensor
of
Values of
Level
dla danego urządzenia zapisywany
Values
jest bezpośrednio w kartotece

the
urządzenia. Output
in cm³
Upper limit
S
S
Parametry procesów baczo- Sensor
wych Lower limit
W celu zastosowania urządzeń
polowych w procesie baczowym, Lower Upper Sensor value
profil ten pozwala na zapis kilku calibration point calibration point
zestawów parametrów zarówno w

trakcie pracy, jak i podczas uru-
Sensor measured value Adaptation of measuring range Time
chomienia. Bieżący proces baczo-
wy przyporządkowywany jest do Rys. 23: Specyfikacja funkcji kalibracji

5.5 System identyfikacji -
Ident
System identyfikacji jest profilem
dla czytników kodów paskowych i
transponderów. Pracuje on wyko-
rzystując funkcje DP-V1. Podczas
cyklicznej wymiany danych kanał
wykorzystuje małą ilość danych do
przesyłania informacji statuso-
wych/sterujących. Kanał acykliczny
służy do transmisji dużej ilości da-
nych zawierających informacje z
czytnika. Definicja standardowych
bloków funkcyjnych ułatwia zasto-
sowanie tego typu systemów oraz
pozwala na tworzenie aplikacji dla
Rys. 24: Specyfikacja funkcji kontroli wartości granicznych standardów ISO/IEC 15962 oraz
ISO/IEC18000.
5.3 Profil Fluid Power

Profil ten opisuje format wymiany 5.4 Urządzenia SEMI
5.6 Zdalne wejścia/wyjścia w
danych i parametrów dla urządzeń
takich jak zawory, pompy i napędy
Niektóre z urządzeń wykorzysty- modułach PA
wane są również w przemyśle pół-
opartych na standardzie PROFId- Dzięki swojej dużej modułowości
przewodnikowym, są to m.in. pom-
rive. Parametry przekazywane są zdalne urządzenia wejść/wyjść
py próżniowe lub przepływomierze.
poprzez kanał DP-V0 lub komuni- stanowią pewne utrudnienie dla
kację acykliczną DP-V1. Organizacja "Semiconductor Equ- "idealnego" modelu stacji PA. Z te-
ipment and Materials International" go powodu, mają one specjalne
Dalsze informacje można znaleźć
określiła standard specyficzny dla miejsce w rozproszonej automaty-
w opisie PROFIBUS Guideline
tej gałęzi przemysłu (SECS, Semi- ce. Aspekt ekonomiczny również
"Profile Fluid Power Technology",
conductor Equipment Communica- dość znacznie wpływa na konfigu-
nr zam. 3.112.
tion Standard), z którym kompaty- rację stacji (moduły, bloki, ...), za-
bilny jest profil aplikacyjny PRO- soby (pamięć, rekordy, ...) i funkcje
FIBUS SEMI. (np. dostęp acykliczny). Dlatego
też zdefiniowano uproszczony mo-
SEMI podzielony jest na 4 części del stacji. Celem jego było stwo-
(definicje ogólne, regulatory prze- rzenie maksymalnie wydajnej cy-
pływu, pompy próżniowe oraz klicznej wymiany danych.
przetworniki).
Sensor measured value
Measured value status
Calibration
Linearization, scaling
Filter
Limit value control
Fail-safe behavior
Operating mode selection
Over the bus to the control system
Rys. 25: Przepływ sygnału w profilu

dla stacji PA

6. Profile systemowe
Profile w automatyce określają

specyficzny charakter pracy urzą-
dzenia i systemu. Dzielimy je na
określone klasy lub rodziny, które
są niezależne od producenta, co
zapewnia pewność działania i ła-
twość ewentualnej podmiany urzą-
dzenia w sieci.
Profile Mastera w PROFIBUS

opisują klasy sterowników, przy
czym każdy z nich obsługuje spe-
cyficzny “podzestaw” dostępnych
funkcji Mastera, takich jak: Rys. 27: Profile systemowe i aplikacyjne
• komunikacja cykliczna • Profile Mastera i systemowe

opisują specyficzne parametry Standardowe bloki funkcyjne
• komunikacja acykliczna systemowe, które są udostęp- (Bloki komunikacyjne)
• diagnostyka, obsługa alarmów niane dla urządzenia polowe- Aby zapewnić niezależny od pro-
go, ducentów systemu profili, koniecz-
• sterowanie zegarem
nym okazało się stworzenie do-
• komunikacja slave-to-slave, • Profile aplikacyjne wymagają datkowej platformy, tzw. aplikacyj-
tryb izochroniczny specyficznych parametrów nego interfejsu programowego
systemowych aby uprościć ich (API, Rys. 27), wykorzystując stan-
• bezpieczeństwo - safety zdefiniowane działanie. dardowe bloki funkcyjne.
Stosując te profile producent urzą- Ponieważ aplikacja programowa
Profile systemowe PROFIBUS dzeń skupia się na istniejących lub ma dostęp do cyklicznych danych
idą jakby o krok dalej i opisują kla- specyficznych profilach systemo- komunikacyjnych (kanał MS0) po-
sy systemów włączając w to funk- wych, natomiast producent syste- przez obraz procesu systemu,
cje Mastera, dostępne funkcje dla mu może wykorzystać istniejącą dlatego też wcześniej nie przewi-
Standardowego Interfejsu Progra- platformę przeznaczoną do obsługi dziano interfejsu do obsługi acy-
mowego (FB wg IEC 61131-3, sa- danego urządzenia. klicznej wymiany danych. Produ-
fety layer oraz FDT) oraz opcje in- PROFIBUS oferuje dużą ilość pro- cenci wymagali aby stworzyć stan-
tegracji (GSD, EDD oraz DTM). fili systemowych opartych na ist- dard, który integruje stacje polowe
Rys. 26 pokazuje platformy stan- niejących aplikacjach polowych z aplikacją użytkownika lub syste-
dardowe dostępne obecnie. (patrz Rys. 26). mem bez dużej znajomości proce-
sów komunikacyjnych. W tym celu
W systemie PROFIBUS, profile PNO określiło bloki funkcyjne wg
Mastera i systemu zawierają więk- normy IEC61131-3 "Communica-
szość wymaganych profili aplika- tion and Proxy Function Blocks ac-
cyjnych (Rys. 27): cording to IEC 61131-3". Określo-
no tam bloki funkcyjne jako
“kombinację standardów” opartych
na normie IEC 61131-3 (program-
ming languages) oraz wykorzysta-
..... no kanał komunikacyjny PROFI-
BUS IEC 61158.
Application Profiles
are using one or more of these
Zdefiniowano bloki komunikacyjne
Master/System Profiles dla stacji Master klasy 1 oraz 2, jak
are supporting one ore more of również dla stacji Slave oraz poda-
these Application Profiles
no inne dodatkowe funkcje. Funk-
Master/System Profiles cjonalność technologiczna urzą-
dzeń polowych może mieć zwartą
identyfikację, wykorzystywaną
Discrete Discrete przez wszystkie bloki. Wszystkie
e.g. bloki mają również wspólny sposób
Manu- Manu- Motion
Process Safety PG/PC
facturing facturing Control Master wyświetlania błędów kodowanych
Lower Upper
Range Range
Class 2 wg normy IEC 61158-6.
Producenci sterowników PLC od-

powiednich grup/profili oferują tego
typu standardowe bloki komunika-
Rys. 26: Profile Master/system dla PROFIBUS
cyjne ("Comm-FBs") zawarte w bi-
bliotece "IEC libraries". Producent
urządzeń polowych może odpo-

wiadać wykorzystywać bloki funk-
cyjne proxy w celu generowania Device Type
User- z.B. Proxy-FB
odpowiedzi. Mogą one być wyko- Program (IEC 61131-3) Manager (DTM),
(EDD – Interpreter)
rzystywane z powodzeniem we
wszystkich systemach sterowania. Process Comm -FB Field-Device - Application Programmer's
Image (IEC 61131 -3) Tool (FDT) Interface (API)
MS0 MS1 MS2 Communications

Platform
Interfejs programowania PROFIBUS PROFIBUS
aplikacji
Application Programmer´s
Interface (API)
PROFIBUS
W celu maksymalnego uproszcze-
Communications
nia mechanizmów komunikacyj- MS0 MS1 MS2 Platform
nych w programie aplikacyjnym,
umożliwiono programowanie w
standardowych językach oraz wy-
woływanie bloków lub funkcji z bi- Rys. 28: Interfejs programowania aplikacji - API
blioteki. Wraz z interfejsem FDT,
bloki PROFIBUS "Comm-FBs" roz-
PLC System A PLC System B
szerzają interfejs API Application 3 FD-M delivers Field Device
Manufacturer
Programmer's Interface jak poka- Proxy FB
(FD-M) C
zano na rys. 28. Library: Library:
Proxy FB CommFB 2 FD-M uses

Proxy FB Comm FB
Comm FB
Bloki funkcyjne Proxy
Bloki funkcyjne Proxy reprezentują C A 1 PLC-M delivers C
funkcje technologiczne stacji przez Comm FB B
wprowadzenie wszystkich nie-
zbędnych parametrów wejściowych
i wyjściowych do interfejsu bloku. 4 Programmer (D) uses
Comm FB and Proxy FB
Bloki funkcyjne proxy tworzone są
zazwyczaj jednokrotnie przez pro- C
D A D C B
ducenta urządzenia i są imple-
Portability
mentowane w systemie sterowania Proxy Comm Proxy Comm
w odpowiedniej klasie systemu lub FB FB FB FB
odpowiednim profilu bez specjal- Application program Application program
nych dodatkowych zabiegów (patrz
Rys. 29). Rys. 29: Bloki funkcyjne

7. Device Management urządzenia i jest dołączany wraz z GSD zastąpił poprzedni standar-
nim do przesyłki. dowy opis techniczny i zapewniał
automatyczną kontrolę błędów i
Nowoczesne urządzenia polowe Parametry aplikacyjne stacji spójność danych, nawet w czasie
dostarczają dużo informacji i reali- PROFIBUS (charakterystyka konfiguracji.
zują również funkcje, które wcze- urządzenia) opisana jest za pomo-
śniej wykonywane były w PLC i cą uniwersalnego języka Electronic
Struktura pliku GSD
system sterowania. Aby móc wy- Device Description Language
konywać tego typu zadania, pro- (EDDL). Plik (EDD) tworzony jest Plik GSD podzielony jest na trzy
gramy uruchomieniowe oraz pro- również przez producenta. Inter- części:
gramy inżynierskie i parametryzu- preter EDD jest bardzo wygodny
jące wymagają dokładnego i peł- dla aplikacji o średnim stopniu
skomplikowania. Specyfikacja ogólna
nego opisu funkcji i danych stacji, Ta część zawiera informacje o pro-
m.in. typ funkcji, parametry konfi- ducencie i nazwę urządzenia, wer-
Dla aplikacji kompleksowych
guracyjne, zakres wartości, jed- sję sprzętową i programową, jak
jednym z rozwiązań jest mapowa-
nostki pomiarowe, wartości do- również obsługiwane prędkości
nie wszystkich specyficznych dla
myślne, limity, identyfikator, itp. To transmisji, możliwe czasy monito-
danego urządzenia funkcji, włą-
samo dotyczy sterowników, czy ringu i sygnały podpięte do wtyczki
czając w to interfejs użytkownika
systemów sterowania, których spe- sieciowej.
dla parametryzacji, diagnostyki, itp.
cyficzne parametry i formaty da-
jako software component w Device
nych muszą być znane, tak aby
Type Manager (DTM). DTM jest Specyfikacja Master
zapewnić bezbłędną wymianę da-
"driver’em" urządzenia w przeci- Część ta zawiera wszystkie para-
nych ze stacjami polowymi.
wieństwie do standardu interfejsu metry związane ze stacją Master,
PROFIBUS rozwinął liczne sposo- FDT, który implementowany jest w takie jak maksymalna liczba obsłu-
by i narzędzia do "integracji tech- narzędziu inżynierskim w systemie giwanych stacji Slave lub opcja
nologii", w celu ułatwienia opisu konfiguracyjnym. upload / download. Ta część nie
urządzeń. Sposoby te ukierunko- jest dostępna dla stacji Slave.
wane są na specyfikę danej stacji
poprzez mechanizm integracji 7.1 GSD Specyfikacja Slave
urządzeń. W tej części zawarto informacje
GSD jest to plik tekstowy ASCII,
odnoszące się do stacji Slave, ta-
W automatyce procesowej, ze który zawiera ogólną specyfikację
kie jak numer i typ kanałów I/O,
względów historycznych, prefero- komunikacji oraz określoną dla da-
specyfikacja tekstów diagnostyki i
wane są pliki GSD, ale stosowanie nej stacji. Każde pole zawiera opis
informacje dla danego modułu w
mechanizmu FDT ciągle wzrasta. cech i właściwości obsługiwanych
stacjach modułowych.
Zależnie jednak od wymagań wy- przez stację. Poprzez odpowiednie
korzystuje się typ EDD lub FDT słowa kluczowe, narzędzie konfigu- Istnieje również możliwość zinte-
(patrz rys. 30). racyjne odczytuje identyfikator sta- growanie bitmapy symbolizującej
cji, parametry, odpowiedni typ da- dane urządzenie. Format pliku
Metody opisu urządzeń: nych i dopuszczalne limity wartości GSD jest bardzo elastyczny. Za-
dla stacji, do której odnosi się da- wiera on listę parametrów, takich
Parametry komunikacji stacji ny plik GSD. Niektóre słowa klu-
PROFIBUS opisane są poprzez li- jak prędkość transmisji obsługiwa-
czowe są obligatoryjne, np. Ven- ne przez stację, jak również opis
stę parametrów komunikacyjnych dor_Name (nazwa producenta). In-
(GSD) w formacie danych; GSD czy stacja jest modułowa. Możemy
ne natomiast są opcjonalne, np. dołączać również tekst diagno-
jest bardzo wygodny dla prostych Sync_Mode_supported (obsługa
aplikacji. Tworzy go producent styczny.
tryby pracy synchronicznej wyjść) .
Plik GSD generalnie odnośni się do
dwóch typów stacji:
Discrete Manufacturing • Controls • Parameterization at Start-up
• Binary Remote I/O • Simplest Handling
(Factory Automation) • Fixed Configuration • GSD dla stacji kompaktowych,
które posiadają sztywną i
• Network określoną konfigurację. Tego
Configuration
typu plik GSD może całkowicie
stworzyć producent danego
• Drives • In-process
• Functional Safety Measurement
urządzenia.
GSD • GSD dla stacji modułowych,
dla których konfiguracja nie
Program FDT EDD Interpreter jest zazwyczaj znana przy do-
• Device Specific Handling • Uniform Device Handling stawie urządzenia. W takim
• Application Interface • Device Description
• Middle to high Complexity Language wypadku użytkownik musi
• Low to middle Complexity stworzyć bieżącą konfigurację
wykorzystując narzędzia pro-
Continuous Manufacturing • Closed-loop Control gramowe.
• Tool-based Parameterization & Diagnosis
(Process Automation) • Device Tuning at Run-time
Rys. 30: Zintegrowane technologie w sieci PROFIBUS

Odczytując plik GSD za pomocą Profile ID • integracji istniejącego profilu w
narzędzi konfiguracyjnych (w kon- Specjalny zakres numerów ID za- opisie urządzeń,
figuratorze PROFIBUS), użytkow- rezerwowano dla urządzeń polo- • odniesienia się do istniejących
nik może zoptymalizować funkcje wych w automatyce procesowej i obiektów przez ich uzupełnie-
komunikacyjne dla urządzenia. napędach: 9700h - 97FFh lub nie,
3A00h - 3AFFh. Wszystkie stacje
polowe odpowiadające dokładnie • dostępu do standardowego
Certifikacja GSD słownika
Producent urządzenia odpowie- określonym profilom PROFIBUS
dzialny jest za stworzenie i jakość PA w wersji 3.0 lub wyższej, jak i • dołączenie opisu urządzeń.
pliku GSD dla swojego urządzenia. dla PROFIdrive wersji 3, mogą ko-
rzystać z numerów ID z tego spe- Stosując EDDL producent urzą-
Dodatkowo przez specjalne profile dzeń może stworzyć odpowiedni
GSD (zawierające informacje o cjalnego zakresu. Określenie tego
typu numerów ID pozwala zwięk- plik EDD dla swojej stacji, podob-
profilu dla danej rodziny urządzeń) nie jak plik GSD, dostarczający in-
lub dla indywidualnego urządzenia szyć zdolność wymiany poszcze-
gólnych urządzeń. Numer ID, który formacje do narzędzi inżynierskich
GSD (specyficzny dla urządzenia) i systemu sterowania.
stanowi podstawę do certyfikacji ma zostać wybrany dla określone-
urządzenia. go urządzenia zależy od różnych
czynników, np. w przypadku stacji Aplikacje EDD
PA od typu i ilości dostępnych blo- EDD jest bardzo wszechstronnym
Pomoc PNO ków funkcyjnych. Numer ID 9760H źródłem informacji, np. dla
Aby wspomóc producentów urzą- zarezerwowany jest dla urządzenia
dzeń na stronach internetowych PA, które posiada różne bloki funk- • inżynieringu
organizacji PROFIBUS udostęp- cyjne (urządzenie wielofunkcyjne). • uruchomienia
niono specjalny edytor GSD, który Przewidziano również specjalną • pracy Runtime
ułatwia tworzenie i sprawdzanie konwencję do oznaczania plików • obsługi
plików GSD. GSD tego typu urządzeń PA. Opi- • dokumentacji i eCommerce
sano to szczegółowo w profilu
Specyfikacja formatu pliku GSD urządzeń PA. Zalety EDD
opisana jest w podręczniku PRO- EDD posiada dużo zalet zarówno
FIBUS odnośnie plików GSD, nr Pierwszy numer profilu ID zarezer- dla użytkownika, jaki i producenta.
zam.: 2.122. wowany dla PROFIdrive (3A00h)
wykorzystywany jest w wersji DP- Jednolity interfejs wspomaga użyt-
Nowe wersje V1 przy tworzenie połączenia do kownika przez
Funkcje komunikacyjne dla stan- kontroli, czy stacje Master i Slave
wykorzystują ten sam profil. Stacje • ograniczenie szkolenia
dardu PROFIBUS integrowane są
również w pliku GSD przez PNO. Slave, które pozytywnie potwierdzą • pewność działania
Słowa kluczowe dla wersji DP-V1 ten identyfikator, obsługują DP-V1 • tylko jedno narzędzie dla
można znaleźć w wersji 3 GSD, kanał parametryczny opisany w wszystkich aplikacji
natomiast dla DP-V2 w wersji 4 profilu PROFIdrive. Wszystkie po- • walidację danych wejściowych
GSD. zostałe numery profili ID służą do
identyfikacji niezależnych od pro- Generowanie opisu EDD jest bar-
ducentów plików GSD. Pozwala to dzo proste i tanie co znacznie
ID producenta na wymianę urządzeń różnych ułatwia aplikowanie i rozwój urzą-
Każda stacja Slave PROFIBUS i producentów bez konieczności po- dzeń:
każda stacja Master klasy 1 musi nownej konfiguracji sieci. Np. tryb
posiadać numer ID. Wymagany VIK-NAMUR z niezależnym od • bez specyficznej wiedzy ze
jest on do tego aby stacja Master producenta plikiem GSD PROFId- strony producenta urządzenia
mogła zidentyfikować typ dołączo- rive zdefiniowany jest jako kompo- • przez wykorzystanie istnieją-
nej stacji bez konieczności stoso- nent profili PROFIdrive dla prze- cych EDD i biblioteki
wania dodatkowego nagłówka. mysłu chemicznego. • przez uniwersalność dla zło-
Stacja Master porównuje numer ID żonych urządzeń
dołączonej stacji z numerem ID
określonym w danych konfigura-
EDD zapewnia również zabezpie-
cyjnych. Transfer danych użytko- 7.2 EDD czenie inwestycji zarówno ze stro-
wych nie jest uruchamiany dopóki
ny użytkownika, jak i producenta co
nie zostanie stwierdzony poprawny GSD nie jest wystarczający do opi-
zapewnia fakt, że EDD jest nieza-
typ stacji oraz jej adres. Zapewnia su parametrów i funkcji zoriento-
leżne od systemu operacyjnego i
to optymalne zabezpieczenie przed wanych na aplikację urządzeń po-
prosty do rozszerzenia.
błędami konfiguracji. lowych (np. parametry konfigura-
cyjne, zakresy liczbowe, jednostki,
Numer ID dla każdego typu stacji wartości domyślne, itp.). Wymaga Nowe wersje
nadaje organizacja Użytkowników to bardziej wydajnego języka opi- Podobnie jak dla pliku GSD, tak i
Sieci PROFIBUS, która również za- sowego, który został rozwinięty w EDDL ma możliwość upgrad’u co
rządza numeracją ID. Formularz formie uniwersalnej aplikacji Elec- zapewnia ciągły rozwój urządzeń w
można otrzymać od regionalnego tronic Device Description Langu- przyszłości. Obecnie trwają prace
przedstawicielstwa PNO lub bez- age (EDDL). Język EDDL pozwala nad ujednoliceniem specyfikacji dla
pośrednio z internetu. na opis funkcji stacji polowej. Po- dynamicznej składni i opisu sprzętu
siada on również mechanizmy stacji modułowych Slave.
wspomagające dla

Specyfikacja EDDL stanowi inte- Opis urządzeń jako kompo- DTM nie jest niezależnym narzę-
gralną część międzynarodowego nent programowy dziem ale komponentem ActiveX
standardu IEC 61804. Jest on włą- Specyficzne funkcje i dialog urzą- ze zdefiniowanym interfejsem.
czony do opisu PROFIBUS nr dzeń polowych przy parametryza-
2.152. cji, konfiguracji, diagnostyce i ser- Zalety użytkowe przy zasto-
wisie, uzupełnionych o interfejs sowaniu FDT/DTM
użytkownika zostały zrealizowane Koncepcja FDT/DTM jest niezależ-
7.3 Koncepcja FDT/DTM w komponentach programowych. na od protokołu z mapowaniem
Komponenty te nazywane są DTM funkcji urządzeń w komponentach
Istniejące języki opisowe do konfi- (Device Type Manager) i są zinte-
guracji i parametryzacji posiadają programowych, otwierając intere-
growane w narzędziach inżynier- sujące nowe opcje użytkowe.
oczywiście pewne ograniczenia, skich lub systemie sterowania
np.: przez interfejs FDT. Koncepcja ta zawiera opcje inte-
gracji, które są bardzo przydatne
• kompleksowe, niestandardowe DTM wykorzystuje funkcje “routing: dla narzędzi inżynieringu, diagno-
charakterystyki urządzeń po- systemu inżynierskiego do komuni- styki i serwisu – wywodzących się
lowych włączając diagnostykę kacji przez poszczególne poziomy. z specyficznych technologii komu-
są bardzo wygodne dla ope- Co więcej dane projektowe są nikacyjnych różnych systemów sie-
ratora obiektu lub dzielone na wersje. Pracują jak ci polowych i specyficznych syste-
• w polu "Optymalizacji” powin- “driver” przy drukarce, gdzie insta- mów inżynieringu systemów auto-
ny być obsługiwane funkcje dla lujemy odpowiedni typ na naszym matyki.
służb utrzymania ruchu. PC. DTM generowany jest przez
producenta urządzenia i jest dołą- Standard FDT zapewnia bazę do
• obsługa urządzenia powinna czany do urządzenia. zintegrowania rozwiązań od obsza-
być “zamknięta” w oprogra- ru polowego do narzędzi i metod
mowaniu (technologia zabez- Generowanie DTM stosowanych przez poziom zarzą-
pieczeń, kalibracja, itp.) dzania.
Istnieje kilka opcji do wygenerowa-
Tego typu kompleksowe zadania, nia DTM:
wymagają “dodatkowych narzędzi”,
• Specyficzne programowanie
które pozwolą producentowi urzą-
przez języki wyższego rzędu.
dzenia na zapewnienie specjalnej i
rozszerzonej charakterystyki urzą- • Wykorzystanie istniejących
dzenia polowego w standardowy komponentów lub narzędzi
sposób i która w tym samym czasie przez ich zawieranie DTM.
pozwala na integrację urządzenia • Wygenerowanie z istniejącego
w systemie sterownia poprzez opisu urządzenia wykorzystu-
standardowe interfejsy. jąc kompilator lub interpreter.
Rozwiązaniem dla tego typu wy- • Wykorzystać narzędzie DTM w
magań jest koncepcja interfejsu postaci MS VisualBasic.
niezależna od producenta
DTM pozwala na uzyskanie bezpo-
FDT/DTM (patrz Rys. 31), która
średniego dostępu do wszystkich
została rozwinięta i wprowadzona
stacji w celu planowania, diagno-
przez PNO oraz ZVEI (Centralne
styki i serwisu ze stacji centralnej.
Stowarzyszenie dla Przemysłu
Elektrycznego).
Interfejs FDT
Definicja uniwersalnego interfejsu
zapewnia możliwość implementacji
odpowiednich komponentów pro-
gramowych do każdego inżynierin-
gu lub innych platform w systemie
automatyki wyposażonych w ten
interfejs. Tak określono interfejs
FDT (Field Device Tool).
FDT bieżąco występuje w wersji

1.2. Specyfikacja FDT zawarto w
opisie PROFIBUS nr 2.162.
Rys. 31: Koncepcja FDT/DTM

8. Kontrola jakości Praca mieszana: połączenie
pracy stacji slave przy pracy z
masterem w sieci FMS i DP.
Aby urządzenia PROFIBUS róż-
nych typów i producentów popraw- Test współpracy w sieci: te-
nie pracowały w systemach auto- stowane urządzenie sprawdzane
matyki należy zapewnić bezbłędną jest pod kątem pracy z innymi
transmisję informacji w sieci. Wy- stacjami PROFIBUS od różnych
magane jest zaimplementowanie producentów. Test wykonuje się
standardowego protokołu komuni- również przy różnych stacjach
kacyjnego i profili aplikacyjnych. Master.
Aby mieć pewność, czy są spełnio- Każdy kolejny krok testu jest do-
ne te wymagania PNO ustanowiło kumentowany i udostępniany
procedurę kontroli jakości opartej producentowi i Organizacji PRO-
na testach i następnie certyfikacji FIBUS PNO. Raport testu jest
urządzeń, które pomyślnie przeszły podstawą do wydania certyfikatu.
testy.
Celem certyfikacji jest zapewnienie

bezbłędnego funkcjonowania urzą- 8.2 Certyfikat zgodności
dzeń od różnych producentów. Aby
to osiągnąć urządzenie poddawa- Rys. 32: Procedura certyfikacji urządzeń Po pozytywnym przejściu przez
ne jest rygorystycznym testom w urządzenie wszystkich testów,
niezależnych laboratoriach. Po- su PROFIBUS urządzenia ze spe- producent może wystąpić z prośbą
zwala to na wczesne wykrywanie cyfikacją. Obejmuje to rezystory o certyfikat do Organizacji PRO-
błędnej interpretacji standardu terminujące, drivery komunikacyjne FIBUS. Każda z certyfikowanych
przez producenta i zapobiega im- i inne moduły. stacji dostaje numer identyfikacyj-
plementacji błędnie działającego ny. Certyfikat jest ważny na okres 3
urządzenia na obiekcie. Testowana Test Funkcjonalny kontroluje do- lat i może być przedłużany po
jest również współpraca urządze- stęp do sieci i protokół transmisji i przejściu odpowiednich testów.
nia z innymi urządzeniami. Po po- funkcje testowanego urządzenia.
zytywnym zaliczeniu testu produ- Podczas testu stosuje się procedu- Adresy laboratoriów testujących
cent może wystąpić o certyfikację. rę czarnej-skrzynki, oznacza to że znajdują się na stronie internetowej
nie wymagana jest żadna wiedza o organizacji PNO PROFIBUS.
Podstawą procedury certyfikacji wewnętrznej strukturze urządzenia.
(patrz Rys. 35) jest standard EN Rejestrowana jest reakcja na test i
45000. Organizacja PROFIBUS odpowiedzi czasowe w sieci. W ra-
zorganizowała niezależne laborato- zie potrzeby monitoruje się reakcję
ria testowe pracujące zgodnie z wyjść urządzenia.
wspomnianym standardem. Tylko
takie testy są autoryzowane i sta- Test Zgodności stanowi zasadni-
nowią podstawą do certyfikacji czą część testu. Obiekt jest testo-
urządzenia. wany pod kątem zgodności ze
standardem. Szczegółowo testo-
Procedura testu i sekwencja certy- wane są
fikacji opisana jest w instrukcji nr
2.032 (DP slave), nr 2.062 (urzą- Stany pracy stacji: protokół
dzenia PA) oraz nr 2.072 (DP ma- PROFIBUS definiuje status pracy
ster). urządzenia. Testowane są wszyst-
kie stany pracy stacji. Analizuje się
bieżące zachowanie i porównuje z
zadanym, wynik wpisywany jest do
protokołu.
8.1 Procedura testu
Zachowanie w przypadku błędu,
Głównym celem testu jest nadanie symulacja błędów w sieci, takich
numeru ID i kontrola pliku GSD, jak jak przerwa, zwarcie na linii i zanik
również EDD dla aplikowanego zasilania.
urządzenia.
Adresowanie: testowane urzą-
Procedura testu, która jest taka dzenie adresowane jest przez trzy
sama dla wszystkich laboratoriów różne adresy i kontrolowana jest
dzieli się na kilka części: poprawność pracy.
Kontrola GSD/EDD zapewnia, że Dane diagnostyczne: dane dia-
opis urządzenia zgadza się z fak- gnostyczne muszą zgadzać się z
tycznym opisem. plikiem GSD i standardem. Wyma-
Test Hardware test ten pozwala gane jest zewnętrzna aktywacja
na sprawdzenie elektroniki interfej- danych diagnostycznych.

9. Implementacja ukła-
dów
Niniejszy rozdział zawiera instruk-

cje w jaki sposób zaimplemento-
wać protokół komunikacyjny w
urządzeniach polowych.
Dla producentów urządzeń, którzy

chcą zaimplementować protokół
PROFIBUS, dostępnych jest cała
gama komponentów i narzędzi
(PROFIBUS ASICs, PROFIBUS
stacks, programy uruchomieniowe i
testowe), które znacznie ułatwiają
proces implementacji i rozwoju
urządzenia. Przegląd produktów
dostępny jest w katalogu organiza-
cji PNO PROFIBUS na stronie in-
ternetowej
www.profibus.com/productguide.htm.
Więcej szczegółów technicznych
zawierają odpowiednie instrukcje
techniczne oraz dodatkowo można Rys. 33: Przykład implementacji stacji slave PROFIBUS
zasięgnąć informacji w odpowied-
nim centrum technicznym PROFI- cje protokołu i który nie wyma- odpowiedzialną za transmisję cza-
BUS. gają zastosowania dodatkowo sowo krytycznych danych.
procesorów,
Podczas implementacji interfejsu Ten typ układów ASICs oferuje
• Układy komunikacyjne, do uniwersalny interfejs i mogą współ-
PROFIBUS należy pamiętać o zastosowań w małych i śred-
certyfikacji wszystkich urządzeń. pracować w połączeniu z większo-
nich układach, które często ścią mikrokontrolerów. Niektóre
Zastosowanie standardowych wymagają zastosowania do-
komponentów nie jest podstawą do rozwiązania oferują połączenie mi-
datkowego procesora oraz kroprocesora z zintegrowaną ob-
procesu certyfikacji, gdyż nie jest to
jeszcze gwarancją poprawności • Układy z protokołem z wbu- sługą protokołu PROFIBUS.
działania urządzenia. Nadmienić dowanym mikroprocesorem.
jednak trzeba, że zastosowanie Implementacja złożonych
Typ układu, który chcemy zasto-
standardowych komponentów stacji Master
sować zależy od stopnia złożono-
znacznie ułatwia i przyspiesza pro-
ści urządzenia oraz jego możliwo- Tego typu układy implementują
ces certyfikacji.
ści funkcjonalnych. Poniżej poka- czasowo krytyczną część protokołu
zano kilka przykładów. PROFIBUS w układzie scalonym, a
pozostała część protokołu zaim-
plementowano jako software w mi-
9.1 Standardowe kompo- Implementacja prostych sta- krokontrolerze. Duża część ukła-
nenty cji Slave dów ASIC różnych dostawców ofe-
Implementacja pojedynczych ukła- ruje rozwiązania dla złożonych
dów ASIC idealnie nadaje się do układów typu Master. Współpra-
Moduł interfejsu prostych urządzeń I/O. Wszystkie
Zastosowanie gotowych modułów z cują one w połączeniu z większo-
funkcje protokołu są zintegrowane ścią dostępnych na rynku mikro-
interfejsem PROFIBUS stanowi w danym układzie ASIC. Nie jest
idealne rozwiązanie dla ma- procesorów.
wymagany żaden mikroprocesor
łej/średniej ilości urządzeń. Moduły lub dodatkowe oprogramowanie. Przegląd układów scalonych znaj-
tego typu, o wielkości karty kredy- Potrzeba tylko interfejs, kwarc i za- duje się na stronach internetowych
towej, mają zaimplementowany silanie komponentów. organizacji PROFIBUS. Dodatkowe
cały protokół sieciowy. Od strony informacje należy jednak uzyski-
płyty głównej widziany jest on jako wać już bezpośrednio od dostawcy.
dodatkowy moduł. Implementacja inteligentnych
stacji Slave
Implementacja tego typu stacji, a w PROFIBUS Stacks
Układ scalony Protocol Chips szczególności warstwy 2 protokołu Bardzo często, układy scalone i
Dla większej liczby urządzeń, zale- PROFIBUS zawarto w układzie, a oprogramowanie protokołu (PRO-
ca się zastosowanie indywidualne- pozostała część protokołu zaim- FIBUS stacks) pochodzą od róż-
go rozwiązania na bazie kompo- plementowana jest jako software w nych dostawców, przez co znacz-
nentów sieciowych PROFIBUS mikrokontrolerze. W większości nie wzrasta oferta i różnorodność
przy czym rozróżnia się: dostępnych układach ASIC do- produktów na rynku.
• Pojedyncze układy, w których stępnych na rynku zaimplemento-
zintegrowano wszystkie funk- wano część cykliczną protokołu,

Bazując na tym można rozwijać 9.2 Implementacja interfej- Technologia transmisji
produkty optymalne technologicz- sów RS485
nie i atrakcyjne cenowo spełniające Dla urządzeń, które nie mogą być
wymagania użytkowe. Daje to nie- zasilane poprzez sieć dostępny jest
zależność użytkownikowi przez Technologia transmisji MBP
standard interfejsu RS485. Zwięk-
otwartość i możliwość aplikacji Stosując urządzenia polowe zasi-
sza to elastyczność ponieważ dane
przez różnych użytkowników sieci lane z sieci oparte na technologii
urządzenie – może być bezpo-
PROFIBUS, która nie jest ograni- transmisji MBP należy szczególną
średnio dołączone do segmentu
czona do danej specyfikacji i okre- uwagę zwrócić na pobór mocy.
PROFIBUS DP bez żadnych urzą-
ślonego produktu. dzeń pośrednich typu coupler lub
Jako regułę przyjmuje się pobór
prądu 10-15 mA przez sieć dla da- link.
Typowo programowe rozwiązania
są rzadko stosowane m.in. z po- nego urządzenia, włączając inter-
Kluczowym w technologii RS485
wodu relacji dużych kosztów do fejs sieciowy i elektronikę pomia-
jest niska cena interfejsu i jej duża
wydajności w porównaniu z aplika- rową.
niezawodność. Dane mogą być
cjami opartymi na zastosowaniu transmitowane z prędkością od 9.6
Dostępne są również układy scalo-
układów scalonych. Kbit/s do 12 Mbit/s bez wprowa-
ne dla modemów. Modemy te po-
bierają energię dla wszystkich dzania żadnych zmian do układu.
Na stronie Organizacji PNO można
znaleźć dodatkowe informacje od- urządzeń z sieci MBP i udostęp-
Rozwinięto również standard
nośnie PROFIBUS stacks dostęp- niają ją jako zasilanie napięciowe
RS485 IS jako odmianę wersji
nych na rynku. dla innych komponentów elektro-
RS485 do zastosowań w strefie
nicznych urządzenia. W tym sa-
zagrożonej wybuchem.
mym czasie sygnały cyfrowe z do-
łączonego układu konwertowane Moduły z interfejsem RS485 ofe-
są na sygnał sieciowy MBP modu- rowane są przez różnych produ-
lowany na zasilaniu. Na rys. 36 po- centów i stosowane w licznych
kazano typową konfigurację sieci. aplikacjach.
Więcej szczegółów odnośnie za-
stosowania technologii transmisji
MBP można znaleźć w opisie PNO
nr zam. 2.092.

10. PROFInet
Komponenty PROFInet
Podstawowym cel standardu PROFInet stanowi model obiektów aplika-
PROFInet jest nowoczesnym roz- cji opartych na sprawdzonych i przetestowanych standardach stoso-
wiązaniem integrującym bieżące wanych w automatyce. Maszyny, instalacje i ich części podzielono na
trendy w automatyce dla moduło- moduły technologiczne, które odpowiadają strukturze mechanicznej,
wych stacji z rozproszoną inteli- elektrycznej/elektronicznej i aplikacyjnej modułu. Funkcje wszystkich
gencją. Uniwersalny sposób pro- komponentów zawarto w standardzie PROFInet, dostępnego przez
gramowania, architektura i możli- uniwersalne "interfejsy". Poszczególne komponenty można łączyć po-
wość przejścia do innych syste- przez ich interfejsy wg modelu modułowego z połączeniem do aplikacji.
mów komunikacyjnych, takich jak
PROFIBUS oraz OPC, całkowicie Jako "komponent” rozumie się zwartą jednostkę programową. W celu
spełniają wszystkie wymagania implementacji tego typu modelu PROFInet wykorzystuje model znany w
stawiane przez systemy automatyki świeci PC - Microsoft Component Object Model (COM) z rozszerze-
w zakresie: niem dla systemów rozproszonych (DCOM). W takim wypadku wszyst-
kie obiekty systemu są równorzędne.
• spójnej komunikacji z poziomu
polowego do poziomu zarzą- Ten typ systemu rozproszonej automatyki pozwala na modularyzację
dzania opartego na sieci ether- obiektu i maszyn.
net,
• narzędzi i programowania nie-
zależnego od producenta,
• otwartości na inne systemy,
• implementacji standardu IT centa za pomocą specyficznych programowana. Zamiast tego two-
narzędzi. Oprogramowanie stworzy się wzajemne połączenia po-
• integracji poszczególnych seg-
rzone podczas programowania między stacjami.
mentów PROFIBUS bez ko-
zwarte jest w formie komponentów
nieczności ich zmiany. Informacje o połączeniach ładowa-
PROFInet wykorzystując edytor
zintegrowany w oprogramowaniu. ne są następnie do stacji. Ozna-
PROFInet dostępny jest jako spe-
Edytor ten generuje opis poszcze- cza to, że każda ze stacji zna part-
cyfikacja oraz jako program źró-
gólnych komponentów w formie nera w komunikacji oraz określone
dłowy niezależnie od systemu ope-
pliku XML, których konfiguracja i dane które należy wymieniać.
racyjnego. Specyfikacja opisuje
wszystkie aspekty związane z sie- zawartość zdefiniowana jest w
cią PROFInet: obiekty i model specyfikacji PROFInet.
komponentów, komunikację runti-
Obiekt konfigurowany jest przez 10.2 PROFInet
me, koncepcję proxy oraz inży-
wzajemne łączenie poszczegól- Model komunikacyjny
nieringu. Software PROFInet
nych komponentów PROFInet w
uwzględnia wszystkie możliwości
aplikacji wykorzystując edytor po- Model komunikacyjny PROFInet
komunikacyjne runtime. Taka kom-
łączeń. W tym celu wygenerowane definiuje niezależny standard dla
binacja specyfikacji i oprogramo-
komponenty PROFInet przesyłane komunikacji poprzez Ethernet z
wania w postaci kodu źródłowego
są do edytora połączeń przez im- wykorzystaniem konwencjonalnych
pozwala w prosty i efektywny spo-
port pliku XML, a wzajemne połą- mechanizmów IT (runtime commu-
sób na integrację PROFInet’u w
czenia uzyskuje się za pomocą linii nications). Wykorzystuje on stan-
różnych systemach.
graficznych. W ten sposób może- dard TCP/IP jak i COM/DCOM
my tworzyć proste rozproszone oraz inne znane standardy stoso-
aplikacje (również połączenie wane dla PC. Umożliwia to bezpo-
urządzeń różnych producentów) średni dostęp z poziomu sieci biu-
10.1 Model inżynierski oraz całe skomplikowane instalacje rowej do sieci przemysłowej (inte-
PROFInet (patrz rys. 34). Dużą zaletą tego gracja pionowa).
typu rozwiązania jest fakt, że ko-
Niezależna od producentów kon-
munikacja praktycznie nie musi być
cepcja inżynieringu definiuje przy-
jazną dla użytkownika konfigurację
systemu PROFInet. Oparto go na
modelu obiektowym, który pozwala
na rozwój narzędzi konfiguracyj-
nych, jak również specyfikacji pro-
ducentów i użytkownika.
Model inżynieringu PROFInet roz-

różnia programowanie logiki stero-
wania poszczególnych modułów
oraz konfigurację całej instalacji.
Jak już wspomniano programowa-

nie poszczególnych stacji i ich kon-
figuracja oraz parametryzacja
przeprowadzana jest przez produ- Rys. 34: Tworzenie i łączenie komponentów

PROFInet, protokół DCOM wraz z
wspomnianymi standardami defi-
niują wymianę danych pomiędzy
stacjami różnych producentów po-
przez sieć Ethernet. Dodatkowo
dostępny jest specjalny mechanizm
komunikacji przeznaczony dla apli-
kacji, które wymagają krytycznej
czasowo komunikacji w trybie cza-
su rzeczywistego.
Stacje, które będą obsługiwane w

sieci Ethernet wymagają zaimple-
mentowania mechanizmów komu-
nikacji wg standardu PROFInet
(patrz rys. 35). Linki pracujące w
sieci Ethernet posiadają stopień Rys. 36: Model migracji PROFInet
ochrony IP 20 oraz IP65/67.
kodzie ASCII. Dokumenty XML sie zdefiniowano interfejs dla inży-
mogą być przesyłane pomiędzy nieringu, który umożliwia konfigu-
aplikacjami w różny sposób, np. za rację dołączonych systemów. W
10.3 PROFInet pomocą dyskietki, poczty e-mail, przeciwieństwie do standardu
Model Migracji sieci TCP/IP lub internetu HTTP. PROFInet, OPC DX nie jest zo-
rientowany obiektowo ale na
Integrację segmentów PROFIBUS XML jest ważny w automatyce zmienne (tag) tzn. obiekty auto-
w sieci PROFInet można dokonać m.in. do opisu parametrów w FDT, matyki nie istnieją jako obiekty
wykorzystując moduły proxy (patrz jako format importu i eksportu pa- COM ale jako nazwy (tag).
rys. 36), łączącego wszystkie sta- rametrów urządzeń polowych w
cje w sieci PROFIBUS. Oznacza różnych narzędziach inżynierskich OPC DX umożliwia podłączenie
to, że kiedy chcemy rozbudować lub jako sposób integracji pionowej różnych systemów automatyki na
lub rozszerzyć instalację, całe (wymiana danych niezależnie od obiekcie za pomocą sieci Ethernet.
spektrum urządzeń pracujących w użytego systemu operacyjnego). Jednakże nie jest możliwy dostęp
sieci PROFIBUS, włączając pro- do poziomu polowego, tak więc ist-
dukty pracujące na bazie PROFId- niejące systemy polowe i PROFI-
rive oraz PROFIsafe dalej można net nie są zagrożone w żaden spo-
stosować bez żadnych zmian, co 10.5 OPC oraz OPC DX sób.
zapewnia użytkownikowi dużą
OPC jest standardowym interfej-
pewność inwestycji. Technologia
sem wprowadzonym w roku 1996
Proxy pozwala również na integra-
w celu dostępu do aplikacji opar-
cję innych systemów sieciowych.
tych na bazie systemu Windows w
automatyce. Stosowanie OPC
daje dużą elastyczność, niezależ-
ność od producenta i sposób połą-
10.4 XML czenia nie wymagający specjalnej
Język XML (EXtensible Markup znajomości programowania. OPC
Language) jest uniwersalnym opi- obecnie oparty jest na modelu
Microsoft DCOM.
sem danych opartym na prostym
Od roku 2000, dane OPC oraz
serwisy OPC zostały zmapowane
w XML, co oznacza że dane OPC
mogą być wymieniane nawet po-
między platformami, które nie są
oparte na bazie systemu Windows
przez odczyt dokumentów XML.
OPC DX (Data EXchange) został

rozwinięty w organizacji OPC, któ-
rej celem było rozwinięcie proto-
kołu danych użytkowych dla nie
krytycznych czasowo systemów
automatyki lub różnych użytkowni-
ków i typów (PLC, DCS, PC).
OPC DX oparty jest na bazie ist-

Rys. 35: Struktura stacji
niejących specyfikacji OPC DA
PROFInet
(Data Access). W tym samym cza-

11. PROFIBUS Grupy robocze
Grupy robocze z ponad 300 hono-
International rowymi członkami dbają o sukces
sieci PROFIBUS na rynku.
Aby zapewnić i zachować domina- Rys. 37 pokazuje 5 Komitetów
cję systemu na rynku, rozwój tech- Technicznych, które reprezentują
nologii i niezależność od produ- • Zapewnienie stałej jakości i różne obszary działania. Dodat-
centów utworzono w 1989 organi- pewności działania poprzez kowo mamy podział na 35 Grup
zację użytkowników sieci Profibus - certyfikację urządzeń. roboczych pracujące nad specy-
PROFIBUS User Organization ficznymi technologiami.
(PNO) e.V w Niemczech. Jest to Organizacja Wszyscy członkowie mogą uczest-
organizacja nonprofit reprezentują- PI przekazała rozwój PROFIBUS niczyć w grupach roboczych i mo-
ca producentów, użytkowników i do PNO Niemcy, który określa gą przyczynić się do dalszego roz-
uczelnie. PNO jest członkiem mię- rozwój i kierunki działań. Grupy woju standardu. Wyniki działań
dzynarodowej PROFIBUS Inter- rozwojowe dzielą się na 5 Komite- każdej z nowych grup są przeka-
national (PI) założonej w roku tów Technicznych (Technical zywane również innym członkom.
1995, reprezentującej obecnie 25 Committees - TC) z ponad 35 gru-
regionalnych ośrodków (Regional pami roboczymi (Working Groups -
PROFIBUS Associations, RPA) Centra kompetencyjne
WG). Dodatkowo powstają inne
oraz ponad 1,100 członków, którzy PI posiada ponad 22 centra kom-
grupy, które zajmują się specjal-
reprezentują jeden z największych petencyjne, jak również 7 laborato-
nymi problemami i zagadnieniami.
rynków sieci polowych (Rys. 38). riów testowych dla certyfikacji
Grupy robocze z ponad 300 eks-
urządzeń.
Biura regionalne (RPA) organizuje pertami określają nowe specyfika-
wystawy i seminaria odnośnie no- cje i profile, dbają o jakość i stan- Centra kompetencyjne i laboratoria
wych technologii i kierunków roz- daryzację, pracują w komisjach testowe są regularnie sprawdzane
woju na rynku. standaryzacyjnych i promują sieć odnośnie jakości i procedur. Adre-
PROFIBUS. Centra techniczne PI sy można znaleźć na stronie inter-
wyjaśniają wszystkie zgłaszane netowej PI.
Zadania problemy techniczne.
Główne zadania PI stanowią:
Dokumentacje
• Obsługa i rozwój technologii Członkostwo Dodatkowo obok pomocy technicz-
PROFIBUS. Członkostwo w PNO jest otwarte nej, PNO udostępnia bogatą do-
dla wszystkich firm, instytucji i kumentację techniczną. Głównie
• Wdrażanie i promocja sieci
uczelni, które chcą brać udział w dokumentacje te dostępne są w ję-
polowych opartych na bazie
rozwoju i wdrażaniu technologii zyku angielskim i dzielą się na:
standardu PROFIBUS.
PROFIBUS. Główny nacisk człon-
• Ochrona inwestycji dla użyt- ków, którzy bardzo często repre- PROFIBUS Standard zawierające
kowników i producentów urzą- zentują różne branże przemysłu, podstawowe specyfikacje dla
dzeń przez standaryzację. stanowi wymiana informacji i roz- PROFIBUS.
• Reprezentacja interesów wiązań oraz zalet konkretnych
członków w komisjach i gru- rozwiązań. PROFIBUS Guidelines zawierają
pach standaryzujących. specyfikację implementacji, proce-
dury testowe, instalacje, opis języ-
• Światowa pomoc techniczna ków oraz specyfikacje dla aplikacji
dla firm poprzez Centra Kom- takich jak PROFInet.
petencji.
PROFIBUS profiles zawierające
specyfikację profili komunikacyj-
nych.
Rys. 37: Struktura Organizacji PROFIBUS PNO

Materiały techniczne i katalogi
Dla sieci PROFIBUS publikowa-
nych jest duża ilość katalogów i
informacji dla ponad 2000 produk-
tów i serwisów oraz informacje o
członkach sieci PROFIBUS.
Dokumenty te są dostępne w for-

mie plików PDF na stronach PNO
PROFIBUS. Możemy otrzymać
również dokumentacje na płycie
CD-ROM.
Cała lista dostępnej dokumentacji

znajduje się na stronach PNO
PROFIBUS.
Rys. 38: Organizacja PI

PROFIBUS
Opis systemu
Wersja Listopad 2004
PROFIBUS PNO Polska
Publikacja
PROFIBUS Nutzerorganisation e.V. PNO PROFIBUS PNO Polska
Haid-und-Neu-Str. 7 poland@profibus.com
76313 Karlsruhe www.profibus.org.pl
Deutschland www.pl.profibus.com
Tel.: ++49 (0) 721 / 96 58 590
Fax: ++49 (0) 721 / 96 58 589
germany@profibus.com
©Copyright by PROFIBUS PNO Polska. Wszystkie prawa zastrzeżone.
PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Maj 2004

Australia and New Zealand Irish PROFIBUS User Group PROFIBUS Slovakia
PROFIBUS User Group (ANZPA) University of Limerick Automation c/o Dept. of Automation KAR FEI STU
c/o OSItech Pty. Ltd. Research Centre Slovak Technical University
P.O. Box 315 National Technology Park - Ilkovièova 3
Kilsyth, Vic. 3137 Plassey 812 19 Bratislava
Phone ++61 3 9761 5599 Limerick Phone ++421 2 6029 1411
Fax ++61 3 9761 5525 Tel.: ++353 61 202 107 Fax ++421 2 6542 9051
australia@profibus.com Fax: ++353 61 202 5 slovakia@profibus.com
ireland@profibus.com
PROFIBUS Belgium PROFIBUS Association
August Reyerslaan 80 PROFIBUS Network Italia South East Asia
1030 Brussels Via Branze, 38 60 MacPherson Road, 4th Floor
Phone ++32 2 706 80 00 25123 Brescia Singapore 348615
Fax ++32 2 706 80 09 Phone ++39 030 338 4030 Tel: ++65 6490 6464
belgium@profibus.com Fax ++39 030 396 999 Fax: ++65 6490 6465
pni@profibus.com southeastasia@profibus.com
Associacao PROFIBUS Brazil
c/o Siemens Ltda IND1 AS Japanese PROFIBUS PROFIBUS User Organisation
Organisation Southern Africa
R. Cel. Bento Bicudo, 111 Takanawa Park Tower 5 Commerce Crescent West, Eastgate
05069-900 Sao Paolo, SP Phone Ext. 13
3-20-14 Higashi-Gotanda,
++55 11 3833 4958 Shinagawa-ku Sandton 2146
Fax ++55 11 3833 4183 Tokyo 141-8641 Phone: ++27 11 262 8000
brazil@profibus.com Phone: ++81 3 5423 8628 Fax ++27 11 262 8062
Fax: ++81 3 5423 8734 southernafrica@profibus.com
Chinese PROFIBUS japan@profibus.com
User Organisation
PROFIBUS i Sverige
c/o China Ass. for Mechatronics Korea PROFIBUS Association Kommandörsgatan 3
Technology and Applications #306, Sungduk Building 28135 Hässleholm
1Jiaochangkou Street 1606-3, Seocho-dong, Seocho-gu
Deshengmenwai Phone ++46 4 51 49 460
Seoul 137-070, Korea Fax ++46 4 51 89 833
100011 Bejing
Phone ++82 2 523 5143 sweden@profibus.com
Phone ++86 10 62 02 92 18
Fax ++82 2 523 5149
Fax ++86 10 62 01 78 73 korea@profibus.com
china@profibus.com PROFIBUS Schweiz
Kreuzfeldweg 9
PROFIBUS Nederland 4562 Biberist
PROFIBUS Association c/o FHI
Czech Republic Phone ++41 32 672 03 25
Karlovo nam. 13 P.O. Box 2099 Fax ++41 32 672 03 26
12135 Prague 2 3800 CB Amersfoort switzerland@profibus.com
Phone ++420 2 2435 76 10 Phone ++31 33 469 0507
Fax ++420 2 2435 76 10 Fax ++31 33 461 6638 PROFIBUS Thai Association
czechrepublic@profibus.com netherlands@profibus.com Charn Issara Tower II, 31st Floor
2922/283 New Petchburi Road
PROFIBUS Denmark PROFIBUS User Organisation 10310 Bangkapi, Huaykwang, Bangkok
Norway
Jydebjergvej 12A Phone: ++66 2 715 4570
c/o AD Elektronikk AS
3230 Graested Haugenveien 2 Fax: ++66 2 715 4841
Phone ++45 40 78 96 36 thailand@profibus.com
1401 Ski
Fax: ++45 44 97 77 36
Phone ++47 909 88640
denmark@profibus.com The PROFIBUS Group U.K.
Fax ++47 904 05509
norway@profibus.com 20 Glenney Close, Lee on the Solent
PROFIBUS Finland Hampshire PO13 8FD Phone: ++44
c/o AEL Automaatio Kaarnatie 4 845 4563203
PROFIBUS PNO Polska
00410 Helsinki Fax: ++44 845 4563203
ul. Konarskiego 18
Phone ++35 8 9 5307259 uk@profibus.com
44-100 Gliwice
Fax ++35 8 9 5307360
Phone: ++48 32 208 41 36
finland@profibus.com PROFIBUS Trade Organization, PTO
Fax: ++48 32 237 26 26
16101 N. 82nd Street, Suite 3B
poland@profibus.com
France PROFIBUS Scottsdale, AZ 85260 USA Phone ++1
4, rue des Colonels Renard 480 483 2456
PROFIBUS User Organisation
75017 Paris Russia Fax ++1 480 483 7202
Phone ++33 1 45 74 63 22 c/o Vera + Association usa@profibus.com
Fax ++33 1 45 74 03 33 Nikitinskaya str, 3
france@profibus.com 105037 Moscow, Russia
Phone ++7 0 95 742 68 28
PROFIBUS Nutzerorganisation Fax ++7 0 95 742 68 29
Haid-und-Neu-Straße 7 russia@profibus.com
76131 Karlsruhe, Germany
Phone ++49 7 21 96 58 590
Fax ++49 7 21 96 58 589
germany@profibus.com
PROFIBUS International
Support Center
Haid-und-Neu-Straße 7
D-76131 Karlsruhe
Phone ++49 721 96 58 590
Fax ++49 721 96 58 589 © Copyright by PNO 11/02
Email: info@profibus.com all rights reserved
www.profibus.com

PROFIBUS

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PROFIBUS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PROFIBUS

Otwarty standard dla automatyki przemysłowej

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIBUS PNO jest międzynarodową organizacją,

Nasza organizacja powstała aby realizować i chronić

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 1

Wstęp 1 4.3 Znacznik czasowy - Time Stamp...............20

3.1 Technologia transmisji...................9 9. Implementacja układów ......................................31

2 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFInet IEC 61158/61784

Rys. 1: Komunikacja w automatyce

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 3

Rys. 2: Model referencyjny OSI

(MAC, Medium Access Control) tionless). Druga grupa zawiera w

4 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 5

SS ols ols ce erfns

Rys. 3: Struktura systemu sieci PROFIBUS

6 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

Z punktu widzenia technologicz- Motion Control z PROFIBUS Technologia MBP (Manchester

Z punktu widzenia użytkownika

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 7

8 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 9

MBP RS485 RS485-IS Fiber Optic

10 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

Najczęściej sieć optyczna zbudo-

Rys. 7: Topologia instalacji i zasilanie poprzez sieć urządzeń polowych przez

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 11

Model ten zakłada, że sieć jest Zalety FISCO

Tabla 5: Charakterystyka światłowodów optycznych

12 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 13

Tryby pracy systemu Stacja Master DPM1 cyklicznie wy-

14 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

Wymiana danych pomiędzy stacją

Stacja Slave rozpoczyna tryb sync

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 15

Komunikacja Slave-Slave Clock Control

Rys. 12: Konfiguracja ramki diagnostycznej w DP-V0 oraz DP-V1

16 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

3.2.4 Adresacja poprzez Slot

velocity controller cycle Acykliczna wymiana danych oparta

Publisher Subscriber Subscriber

Rys. 15: Komunikacja typu slave-slave

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 17

Stacje kompaktowe uważane są

Przez określenie długości w zapy-

Serwisy dla Acykliczne Wymiany Danych

Serwisy do Acykliczne wymiany danych po-

18 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

PROFIsafe pozwala na wykrywanie

Istnieje kilka sposobów aby tego

• Sukcesywną numerację tele-

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 19

20 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

Tabela 8: PROFIBUS specificzna proflie aplikacyjne

PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004 21

Urządzenia wielofunkcyjne z dwo-

Bloki funkcyjne (Function Block)

22 PROFIBUS Technologie i Aplikacje, Listopad 2004

Kontrola wartości granicz-

jest bezpośrednio w kartotece

profil ten pozwala na zapis kilku calibration point calibration point