Jeene Ki Rah Gujarati

Sððk™ku hMŒku
◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆
◆ ◆
◆ >> …qýo …h{kí{k™u ™{: >> ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆
◆
◆
◆
◆
◆
Sð™ ◆
◆
◆
◆
◆
◆
Sððk™ku hMŒku
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆
◆
(Way of Living) ◆
◆
◆ ◆
◆ ◆
◆
◆
…èÝï ÜUè Ú¢ã ◆
◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ÷u ¾ f ◆
◆ ◆
◆ ‚tŒ hk{…k÷Ëk‚ ◆
◆ ◆
◆ rþ»Þ ◆
◆ Mðk{e hk{Ëuðk™tËS {nkhks ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆ Sð n{khe òrŒ ni , {k™ð (Mankind) Ä{o n{khk > ◆
◆ ◆
◆ rnLËw , {w Â M÷{, þe¾, R‚kE, Ä{o ™nª fku R LÞkhk >> ◆
◆ ◆
◆ ◆
◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆◆
II Sððk™ku hMŒku
yð~Þ swyku
‚tŒ hk{…k÷S {nkhks™k {t„÷ «ð[™
W…h hkºku 07-30 Úke 08-30
W…h ƒ…kuhu 02-00 Úke 03-00

W…h ‚ðkhu 06-00 Úke 07-00
W…h ƒ…kuhu 01-30 Úke 02-30
W…h ‚ðkhu 05-55 Úke 06-55
W…h ‚ðkhu 05-30 Úke 06-30
Ä{ko Ú ko {q Õ Þ : 20
÷u ¾ f : ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks
«fkþf : «[kh «‚kh ‚r{rŒ ŒÚkk ‚ðo ¼õŒs™ku
‚Œ÷ku f yk©{, rn‚kh-xku n k™k hku z , ƒhðk÷k rsÕ÷ku : rn‚kh (nrhÞkýk) ¼khŒ
Printing Press :-
Kabir Printers C-117, Sector-3, Bawana Industrial Area,New Delhi.
‚t…fo ‚qºk : 08222880541, 08222880542,
08222880543, 08222880544, 08222880545
Visit us at : www.jagatgururampalji.org
e-mail : jagatgururampalji@yahoo.com
Sððk™ku hMŒku III
rð»kÞ ‚qr[
¢{ rððhý …]»Xktf
01 ✪ ¼q r {fk VII
02 ✪ ƒu þçËku 01
03 ✪ {k™ðSð™™e yk{ (‚kÄkhý) Äkhýk 05
04 ✪ fÚkk - {kfO Û zu Þ }r»k ŒÚkk yÃ‚hk™ku ‚t ð kË 16
05 ✪ yksu ¼kE™u Vw h ‚Ë (™ðhkþ) 23
06 ✪ ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke ™w f ‚k™™w t yLÞ rððhý 28
07 ✪ ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke ƒnw s Ëw : ¾ …zþu 32
08 ✪ ¼ÂõŒ {k„o …h Þkºkk 33
09 ✪ rððkn fu ð e heŒu fhðk ? 34
10 ✪ «u { «‚t „ fu ð k nku Þ Au ? 37
11 ✪ ¼„ðk™ rþð îkhk …ku Œ k™e …í™e™ku íÞk„ fhðku 37
12 ✪ f] Œ Î™e …w º k 42
13 ✪ ‚t Œ k™ku ð„h™k ! ‚kðÄk™ 43
14 ✪ rððkn (÷ø™){kt y¿kk™eyku ™k[u Au 44
15 ✪ ‚t Œ ku ™ e rþûkk (‚÷kn) 44
16 ✪ rððkn fÞko …Ae™e Þkºkk 47
17 ✪ rðþu » k (¾k‚) {t Ú k™ 51
18 ✪ [rhºkðk™™e fÚkk 54
19 ✪ ‚í‚t „ eyku (‚t „ Œ)™ku «¼kð y™u «¼w ™ ku rðïk‚ 56
20 ✪ fƒeh …h{u ï h îkhk fkþe þnu h {kt ¼ku s ™-¼t z khku yk…ðku 60
● yu f ƒeòu [{ífkh su Œu ð¾Œu ¼t z khk{kt ÚkÞku 63
21 ✪ nh÷k÷ òx™e fÚkk 66
22 ✪ Œt ƒ kfw ¾kðe {nk…k… Au 70
23 ✪ Œt ƒ kfw ™ e Wí…r¥k fÚkk 70
24 ✪ Œt ƒ kfw rðþu yLÞ rð[khku 75
25 ✪ Œt ƒ kfw Ú ke „Äu z k-½ku z k …ý ™VhŒ fhu Au 77
26 ✪ ™þku ™kþ fhkðu Au 78
27 ✪ {kŒk-r…Œk™e ‚u ð k ŒÚkk ykËh fhðku …h{ (©u » X) fŒo Ô Þ 84
28 ✪ r…Œk ƒk¤fku ™ e þfâ yu x ÷e ¼q ÷ ku {kV fhe Ëu Au 86
IV Sððk™ku hMŒku
29 ✪ ‚í‚t „ Úke ½h™ku Í½zku (f÷u þ ) ‚{kÃŒ ÚkkÞ Au 93
30 ✪ …w n ÷ku ƒkE™e rþ¾k{ý 96
31 ✪ ðŒo { k™ ‚{Þ™e fu x ÷ef ‚íÞ fÚkkyku 104
● ¼õŒ ‚w h u þ Ëk‚™k Wszu ÷ …rhðkh™u ð‚kÔÞku 104
● ‚í‚t „ ™k ‚kt ¼ ¤ðkÚke ‚ðo ™ kþ ÚkÞku 107
● ‚í‚t „ {kt sðkÚke {ku x e yk…r¥kyku …ý x¤e òÞ Au 108
● {ehkt ƒ kE™u Íu h Úke {khðk™ku ÔÞÚko «Þí™ 111
● {ehkt ƒ kE™u ‚Œ„w Y ™w t þhýw t {éÞw t 112
● [ku h fâkhu Þ Ä™ðk™ ™Úke ÚkŒku 120
● ‚kt ‚ krhf [ª-[q t (þku h ƒfku h ) {kt s ¼ÂõŒ fhðe …zþu 124
● [ki Ä he SŒk òx™u ¿kk™ ÚkÞw t 127
● ðu ~ Þk™ku WØkh 130
● ht f k-ƒt f k™e fÚkk 133
● fƒehS îkhk rþ»Þku ™ e …heûkk ÷u ð e 136
● ¾q ™ e nkÚke îkhk fƒeh …h{u ï h™u {khðk™e fw [ u » xk 142
32 ✪ Ëeûkk ÷eÄk ƒkË 144
33 ✪ …h{kí{k {kxu fþw t …ý y‚t ¼ ð ™Úke 144
34 ✪ yu f ÷u ð k (÷u ý Ëkh) y™u yu f Ëu ð k (Ëu ý Ëkh) Ëq Œ t 151
35 ✪ fÚk™e y™u fhýe{kt yt Œ h ½kŒf Au 153
36 ✪ ‚í‚t „ Úke {éÞku ¼ÂõŒ™ku {k„o (hMŒku ) 154
37 ✪ {™ehk{ fÚkkðk[f …t r zŒ™e fhýe 160
38 ✪ hkò …herûkŒ™ku WØkh 162
39 ✪ …t r zŒ™e …rh¼k»kk (ÔÞkÏÞk) 165
40 ✪ ‚w Ë k{kS …t r zŒ nŒk 166
41 ✪ y™w h k„ ‚k„h yæÞkÞ™ku ‚khkt þ 167
● ¼õŒ™ku Mð¼kð fu ð ku nku Þ ? 174
● {™ fu ð e heŒu …k…-…w Û Þ fhkðu Au ? 180
● ¼õŒ™k 16 „w ý (yk¼q » ký) 181
● fk¤™ku Sð ‚Œ„w Y ™w t ¿kk™ ™Úke {k™Œku 184
● nt ‚ (¼õŒ) ™k ÷ûký 186
Sððk™ku hMŒku V
● ¿kk™e yu x ÷u fu ‚í‚t „ e™k ÷ûký 186
● ¼õŒ …h{kÚkeo nku ð ku òu R yu 186
42 ✪ Ëeûkk ÷E™u ™k{™w t M{hý fhðw t yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) Au 189
● Ë‚ {w f k{e hu ¾ Œk 193
● ¼õŒ sŒe ŒÚkk ‚Œe nku ð ku òu R yu 196
43 ✪ „Yz ƒku Ä yæÞkÞ™ku ‚khkt þ 206
44 ✪ n™w { k™ ƒku Ä yæÞkÞ™ku ‚khkt þ 218
45 ✪ yk…ýu fk¤™e ò¤{kt fu ð e heŒu V‚kÞk ? 233
46 ✪ fƒeh …h{u ï hS™e fk¤ ‚kÚku ðkŒko 233
● fk¤ r™ht s ™ îkhk fƒehS …k‚u Ú ke ºkýu Þ Þw „ ku { kt
237
yku A k Sð (ykí{k) ÷E sðk™w t ð[™ ÷u ð w t
47 ✪ Œu h (13) „kze ¼hu ÷ k fk„¤ku ™ u ÷¾ðk 245
48 ✪ f¤Þw „ ðŒo { k™ ‚{Þu fu x ÷ku ðeŒe [w f âku Au 250
49 ✪ „w Y ð„h {ku û k ™Úke 251
50 ✪ …q ý o „w Y ™k ð[™™e þÂõŒÚke s ¼ÂõŒ ÚkkÞ Au 253
51 ✪ ðk‚w Ë u ð ™e …rh¼k»kk (ÔÞkÏÞk) 263
52 ✪ ¼„ðËT „eŒk y™w‚kh ‘‘¼ÂõŒ fÞk ¼„ðk™™e fhðe òuEyu ?’’ 271
53 ✪ …q ò ŒÚkk ‚kÄ™k{kt yt Œ h 288
54 ✪ }r»k Ëwðko‚k îkhk „w™k™e {kVe™e - ¼e¾ {kt„ðe (f„hðwt) 296
55 ✪ ‚] Â »x h[™k 306
● ykí{kyku fk¤™e ò¤{kt fu ð e heŒu V‚kE ? 310
● ©e çkú ñ k, ©e rð»ýw ŒÚkk ©e þt f hS™e Wí…r¥k 315
● ºkýu „w ý þw t Au ? «{ký ‚rnŒ (‚kÚku ) 316
● fk¤ (çkú ñ )™e yÔÞõŒ hnu ð k™e «rŒ¿kk 318
● çkú ñ k™ku …ku Œ k™k r…Œk™e «kÂÃŒ {kxu ™ ku «Þí™ 321
● {kŒk (Ëw „ ko ) îkhk çkú ñ k™u ©k… yk…ðku 322
● rð»ýw ™ w t …ku Œ k™k r…Œk™e «kÂÃŒ {kxu «MÚkk™ ŒÚkk 323
{kŒk™k ykþeðko Ë «kÃŒ fhðk
● …hçkú ñ ™k ‚kŒ þt ¾ çkú ñ kt z ku ™ e MÚkk…™k 332
● …rðºk yÚkðo ð u Ë {kt ‚] Â »x h[™k™w t «{ký 334
VI Sððk™ku hMŒku
● …rðºk }øðu Ë {kt ‚] Â »x h[™k™w t «{ký 339
● …rðºk ©e{ËT Ëu ð e {nk…w h ký{kt ‚] Â »x h[™k™w t «{ký 346
● …rðºk rþð {nk…w h ký{kt ‚] Â »x h[™k™w t «{ký 348
● ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒkS{kt ‚] Â »x h[™k™w t «{ký 349
● …rðºk ƒkEƒ÷ ŒÚkk …rðºk fw h k™ þheV{kt 352
‚] Â »x h[™k™w t «{ký
● …q ß Þ fƒeh …h{u ï h (frðhT Ëu ð )S™e y{] Œ ðkýe{kt 354
‚] Â »x h[™k™w t «{ký
● ykËhýeÞ „heƒËk‚ ‚knu ƒ S™e y{] Œ ðkýe{kt 357
‚] Â »x h[™k™w t «{ký
● ykËhýeÞ ™k™f ‚knu ƒ S™e y{] Œ ðkýe{kt 364
‚] Â »x h[™k™w t «{ký
● yLÞ ‚t Œ ku îkhk ‚] Â »x h[™k™e Ët Œ fÚkk 369
56 ✪ ¼ÂõŒ {Þko Ë k 371
● Ëeûkk ÷u ð kðk¤k ÔÞÂõŒyku rðþu ykð~Þf òýfkhe 371
● f{o f kt z ™k rðþu ‚íÞ fÚkk 380
57 ✪ þk†k™w f q ¤ ¼ÂõŒÚke ÚkÞu ÷ k ¼õŒku ™ u ÷k¼ : 388
● Wszu ÷ ku …rhðkh ðMÞku 388
● rfz™e ‚khe fhðe y™u þu Œ k™™u {ký‚ ƒ™kððku 390
● ¼q Œ ku ŒÚkk hku „ ku îkhk ‚Œkðu ÷ …rhðkh™u ykƒkË fhðku 393
● ¼õŒ ‚Œeþ™e ykí{fÚkk 396
● ¼õŒ ƒneË ¾kt ™ e ykí{fÚkk 398
● ¼õŒ{rŒ Œkhk fèk …h y‚e{ f] … k ÚkE 399
● „w Y f] … k™e {rn{k 400
● 11000 ðku Õ xu s ™k fht x ðk¤k ŒkhÚke Aku z kððku 403
● ¼õŒ Ëe…f Ëk‚™k …rhðkh™e ykí{fÚkk 406
● …h{u ï h™e y‚e{ f] … k 410
❑❑❑
Sððk™ku hMŒku VII
✪ ¼qr{fk
‘Sððk™ku hMŒku ’ …w M Œf ½hu ½hu hk¾ðk Þku ø Þ Au . yk™u ðkt [ ðkÚke
ŒÚkk Œu ™ ku y{÷ fhðkÚke yk ÷ku f ŒÚkk …h÷ku f ƒt ™ u { kt ‚w ¾ e hnu þ ku .
…k…ku Ú ke ƒ[þku , ½h™k Í½zk ‚{kÃŒ ÚkE sþu . Ëefhku - ðnw …ku Œ k™k {kŒk-
r…Œk™e rðþu » k (¾k‚) ‚u ð k fÞko fhþu . ½h{kt …h{kí{k™ku r™ðk‚ Úkþu .
¼q Œ -«u Œ , r…Œ] - ¼i h ð-ði Œ k¤ su ð e ykí{kyku Œu …rhðkh™e yk‚…k‚ ™nª
ykðe þfu . Ëu ð Œkyku Œu ¼õŒ …rhðkh™e ‚w h ûkk fhu Au . Œu ¼õŒ™w t yfk¤u
{] í Þw ™rn ÚkkÞ su yk …w M Œf™u ðkt [ e™u Ëeûkk økú n ý fhe™u {Þko Ë k{kt hne™u
‚kÄ™k fhŒku hnu þ u .
yk …w M Œf™u ðkt [ ðkÚke Wsze (rð¾hkE) „Þu ÷ k …rhðkhku VheÚke
ð‚e sþu . su …rhðkh{kt yk …w M Œf hnu þ u , yu ™ u ðkt [ þu . su ™ k fkhýu ™þku
yk…ku y k… Aq x e sþu fkhý fu yk{kt yu ð kt «{ký Au fu su ykí{k™u M…þeo
òÞ Au . ËkY, Œt ƒ kfw ŒÚkk ƒeò ™þk «íÞu yu ð e Ä] ý k ÚkR sþu fu yu ™ w t
™k{ ÷u ð kÚke …ý Yn (ykí{k) ft … e QXâk fhþu . ‚{økú …rhðkh ‚w ¾ e
Sð™ ðeŒkðþu . Sð™™ku «ðk‚ yk‚k™eÚke f…kþu fkhý fu Sð™™ku hMŒku
‚kV ([ku Ï ¾ku ) ÚkE òÞ Au .
yk …w M Œf{kt , …q ý o …h{kí{k fku ý Au ? Œu { ™w t ™k{ þw t Au ? Œu { ™e
¼ÂõŒ fu ð e Au ? ƒÄe òýfkhe {¤þu . {k™ðSð™ ‚V¤ ÚkE sþu .
…rhðkh{kt fku E …ý «fkh™e ƒw h kE (¾hkƒe) ™rn hnu . …h{kí{k™e f] … k
fkÞ{ ƒ™u ÷ e hnu þ u . Sððk™ku hMŒku W¥k{ {¤ðkÚke Þkºkk yk‚k™ ÚkE
sþu . su yk …w M Œf™u ½h{kt ™rn hk¾u , Œu Sð™™ku W¥k{ hMŒku ™ {¤ðkÚke
‚t ‚ khY…e ð™{kt ¼xfe™u y™{ku ÷ Sð™ ™»x fhþu . …h{kí{k™k ½hu
sE™u …ùk¥kk… r‚ðkÞ ƒesw t ft E …ý nkÚk ™rn ÷k„u . Œu ð¾Œu yk…™u
¾ƒh …zþu fu Sððk™ku hMŒku W¥k{ ™ {¤ðkÚke yk¾w t Sð™ ƒhƒkË
ÚkE „Þw t . …Ae yk… …h{kí{k™u rð™t Œ e fhþku fu nu «¼w ! yu f {k™ð
Sð™ ƒesw t ƒûke Ëku . nw t ‚k[k {™Úke ‚íÞ ¼ÂõŒ fheþ. Sð™™ku ‚k[ku
{k„o þku Ä ðk {kxu ‚í‚t „ {kt sÞk fheþ. ykSð™ ¼ÂõŒ fheþ. …ku Œ k™w t
fÕÞký fhkðeþ. Œu …h{kí{k™k Ëhƒkh (fkÞko ÷ Þ) {kt yk…™k …q ð o
sL{ku ™ e rVÕ{ [÷kððk{kt ykðþu su { kt yk… Ëhu f ðkh ßÞkhu ßÞkhu {k™ð
VIII Sððk™ku hMŒku
Sð™ «kÃŒ ÚkÞw t nŒw t , íÞkhu yk…u yks «{kýu fÌkw t nŒw t fu yu f {k™ð
Sð™ ƒesw t yk…e Ëku , fâkhu Þ ƒw h kE ™rn fhw t . ykSð™ ¼ÂõŒ …ý fheþ.
½h™w t fk{fks „w ò hk {kxu …ý fheþ. …q ý o ‚Œ„w Y Úke Ëeûkk ÷E™u fÕÞký
fhkðeþ. su ¼q ÷ yk ð¾Œ™k {k™ðSð™{kt ÚkE Au Œu fâkhu Þ Vheðkh
(rh…ex) ™rn fhw t .
…Ae …h{u ï hS fnu Au fu …ku Œ k™e òŒ™u {q ¾ o ƒ™kðe Sð™ ™»x
fÞO w y™u …k…ku ™ e „kze ¼he ÷E™u Vhe ‚k{u ykðe™u Q¼ku Au , Œw t {™u
…ý {q ¾ o ƒ™kððk {kt „ u Au . [k÷ ™hf{kt . Vhe [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ «fkh™k
«kýeyku ™ k þheh{kt [õfh ÷„kð. ßÞkhu fku E ð¾Œu {k™ð (†e-…w Y »k)™w t
þheh {¤u , ‚kðÄk™ ÚkR™u ‚t Œ ku ™ ku ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤su y™u …ku Œ k™w t fÕÞký
fhkðsu .
ðk[fs™ku ™ u r™ðu Ë ™ Au fu yk …rðºk …w M Œf™u ðkt [ ðkÚke yk…™e
yu f ‚ku yu f ( 101 ) …u Z e ÷ku f ŒÚkk …h÷ku f {kt ‚w ¾ e hnu þ u . yk™u …h{u ï h™ku
ykËu þ {k™e™u ‚{økú …rhðkh ðkt [ u . yu f ðkt [ u ŒÚkk yLÞ ‚kt ¼ ¤u yÚkðk
yu f Úke ðÄkhu …w M Œf ÷E™u sw Ë k sw Ë k ÷ku f ku Ëhhku s ðkt [ u . yk{kt ÷¾u ÷
Ëhu f «fhý™u ‚íÞ {k™u . {òf{kt ™ ÷u . yk fku E ‚kt „ e (ƒnw Y …e-
™kxfƒks)™e ƒ™kðu ÷ ™Úke, yk …h{u ï h™k „w ÷ k{ hk{…k÷Ëk‚ îkhk
ÓËÞÚke {k™ð fÕÞký™k WÆu ~ ÞÚke ÷¾ðk{kt ykðu ÷ Au . ÷k¼ QXkðku .
>> ‚Œ ‚knu ƒ >>
÷u ¾ f
Ëk‚ku ™ ku Ëk‚ hk{…k÷Ëk‚
…w º k / rþ»Þ Mðk{e hk{Ëu ð k™t Ë S
‚Œ÷ku f yk©{ ƒhðk÷k
rs. rn‚kh - nrhÞkýk (¼khŒ)
●
Sððk™ku hMŒku 1
✪ ƒu þçË
«kýe™k Sð™™e Þkºkk sL{Úke «kht¼ (þY) ÚkE òÞ Au. Œu™e {trÍ÷
r™ÄkorhŒ (™õfe fhu÷e) nkuÞ Au. ynª yk …rðºk …wMŒf{kt {k™ðSð™™e
Þkºkk™k {k„o W…h rðMŒkh…qðof ðýo™ Au. {k™ð (†e/…wY»k) ™e {trÍ÷ {kuûk™e
«kÂÃŒ Au. Œu™k {k„o{kt …k… ŒÚkk …wÛÞ f{kuo™k ¾kzk ŒÚkk fktxkyku Au. yk…S™u
ykùÞo Úkþu fu …k… f{o Œku ƒkÄf nkuÞ Au, …wÛÞ Œku ‚w¾ËkÞe nkuÞ Au. yk™u
¾kzk fnuðk ÞkuøÞ ™Úke yk™wt ‚trûkÃŒ (xqtf{kt) ðýo™:-
…k…Y…e ¾kzk ŒÚkk fkt x k:- {k™ð Sð™ …h{kí{k™e þk†rðrÄ
y™w ‚ kh ‚kÄ™k fhe™u {ku û k «kÃŒ fhðk {kxu «kÃŒ ÚkkÞ Au . …k… f{o ™ w t
f»x (Ëw : ¾) ¼ÂõŒ{kt yðhku Ä fhu Au . WËknhý Y…u …k… f{o ™ k fkhýu
þheh{kt hku „ ÚkE sðku , …þw Ä ™{kt ŒÚkk ¾u Œ e™k …kf{kt ™w f ‚k™ ÚkE sðw t .
}ý (Ëu ð w t ) ðÄkhe Ëu Au . Ëu ð kËkh ÔÞÂõŒ rËð‚-hkŒ r[t r ŒŒ hÌkk fhu Au .
Œu ¼ÂõŒ ™Úke fhe þfŒku . …q ý o ‚Œ„w Y Úke Ëeûkk ÷eÄk …Ae s …h{u ï h Œu
¼õŒ™k W…hku õ Œ Ëw : ¾ku ‚{kÃŒ fhe ™kt ¾ u Au . íÞkhu ¼õŒ …ku Œ k™e ¼ÂõŒ
ðÄw ©ØkÚke fhðk ÷k„u Au . …h{kí{k W…h rðïk‚ ðÄu Au , áZ ÚkkÞ Au .
…ht Œ w ¼õŒ yu …h{kí{k «rŒ (W…h) ‚{r…o Œ Úkðw t òu E yu . su ð e heŒu
…rŒÔkú Œ k †e …ku Œ k™k …rŒ r‚ðkÞ yLÞ fku E …w Y »k ‚kÚku fk{…q r Œo (Sexual
Satisfaction) {kxu MðÃ™{kt …ý ™Úke rð[khŒe, [knu Œu „{u Œu x ÷ku
‚w t Ë h fu { ™k nku Þ . Œu ™ ku …rŒ nt { u þ k nh‚t ¼ ð «Þí™ fhe™u …ku Œ k™e …í™e™u
Ëhu f ‚w r ðÄkyku yk…ðk™ku «Þí™ fhu Au . rðþu » k «u { fhu Au . yk s «{kýu
Ëeûkk ÷eÄk …Ae ykí{k™ku ‚t Þ ku „ (r{÷™) …h{kí{kÚke ÚkkÞ Au . „w Y S
ykí{k™ku rððkn …h{kí{kÚke fhkðe Ëu Au . y„h Œu {k™ð þhehÄkhe
ykí{k …ku Œ k™k …rŒ …h{u ï h «rŒ (W…h) …rŒÔkú Œ k™e su { ‚{r…o Œ hnu
Au yu x ÷u fu …q ý o …h{kí{k r‚ðkÞ ƒeò fku E Ëu ð e-Ëu ð Œkyku Ú ke {™kufk{™k™e
…qrŒo ™Úke RåAŒku Œku Œu™ku …rŒ …h{uïh Œu™k Sð™ {k„o{kt ƒkÄf ƒÄk …k…
f{kuo™k fktxkyku™u ƒwnkh (‚kV fhe) Ëu Au. Œu ykí{k™ku Sððk™ku hMŒku (hkn)
‚w„{ (‚h¤) y™u yz[ý ð„h™ku ÚkE òÞ Au. Œu™u {trÍ÷ ‚h¤ŒkÚke {¤e
òÞ Au. Œu ykí{k {kxu …h{kí{k þwt fhu Au ? Œu™u ‚tŒ „heƒËk‚Syu …h{uïh
fƒehS …k‚uÚke «kÃŒ fhu÷k ¿kk™™u yk «{kýu ƒŒkÔÞwt Au :-
„heƒ, …rŒÔkú Œ k s{ª …h, ßÞkU - ßÞkU Ärh ni …kP ð i >
‚{Úko Íkzw Ëu Œ ni , ™k fkP x k ÷„ òði >>
2 ƒu þçË
fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t Au fu : -
fƒeh, ‚kÄf fu ÷ûký fnq P , hnI ßÞkU …rŒÔkú Œ k ™khe >
fn fƒeh …h{kí{k fku , ÷„i ykí{k ÃÞkhe >>
…rŒÔkú Œ k fu ¼ÂõŒ …Úk fku , yk… ‚kV fhu fhŒkh >
yk™ W…k‚™k íÞk„ Ëu , ‚ku …rŒÔkú Œ k …kh >>
¼ÂõŒ fhðkÚke …k…™ku ™kþ ÚkE òÞ Au su ¼ÂõŒ™k {k„o (hkn){kt
yðhku Ä f ƒ™u Au .
fƒeh, sƒ ne ‚íÞ™k{ ÓËÞ Ähku , ¼Þku …k… fku ™kþ >
si ‚ u r[t „ khe yÂø™ fe, …zi …w h k™u ½k‚ >>
yu x ÷k {kxu …q ý o „w Y Úke Ëeûkk ÷E™u Ëhu f †e-…w Y »k, ƒk¤f (ºký
ð»ko ™ w t ÚkÞk …Ae) ð] Ø - Þw ð k™u ¼ÂõŒ yð~Þ fhðe òu E yu .
❈ …w Û Þ …ý ¼ÂõŒ {k„o { kt ƒkÄf Au : -
…q ð o sL{™k …w Û Þku ™ k fkhýu ½h{kt Ä™ (…i ‚ ku ) nku Þ Au . ‚ðo
‚w r ðÄkyku nku Þ Au . fku E ™u hks …Ë «kÃŒ ÚkkÞ Au , su ¼ÂõŒ{kt ƒkÄf
ÚkkÞ Au . Œu ‚w ¾ Œu ™ u …h{kí{kÚke fku ‚ kU (fu x ÷kÞ rf÷ku { exh) Ëq h fhe Ëu
Au . ykðw t ‚w ¾ …ý Sð™™k hMŒk (hkn){kt …ÚÚkhk (yðhku Ä f) Au .
…h{kí{k «kÂÃŒ™e {t r Í÷™u Ëq h fhe Ëu Au .
fƒeh, ‚w ¾ fu {kÚku …ÚÚkh …zku , ™k{ ÓËÞ ‚u òði >
ƒr÷nkhe ðk Ëw : ¾ fu , òu …÷-…÷ ™k{ hxkði >>
yu f Ä™e (Ä™ðk™) ŒÚkk hks …Ë «kÃŒ (hksfeÞ / hksfkhýe)
ÔÞÂõŒ™u …h{kí{k™e fÚkk ‚t ¼ ¤kðk™ku «Þí™ fhe™u sw y ku . Œu ™ e rƒ÷fw ÷
Yr[ (RåAk) ™rn ƒ™u . ƒeS ŒhV …k… f{ku o ™ ku {kh ¼ku „ ðe hnu ÷
ÔÞÂõŒ™u …h{kí{k™e [[ko ‚t ¼ ¤kðku . Œu ™ u ƒŒkðku fu …h{kí{k ‚ðo Ëw : ¾
Ëq h fhe Ëu Au . yk… …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fÞko fhku . sw y ku , yk…ýk „k{™ku
y{w f ÔÞÂõŒ …u ÷ k ‚t Œ …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u ‚w ¾ e ÚkE „Þku . Œu …ý yk…™e
su { s Ëw : ¾{kt s nŒku . Œku Œu Ëw : ¾e ÔÞÂõŒ ¼ÂõŒ …h ÷k„e òÞ Au . Œu ™ k
{kxu Œu Ëw : ¾ ðhËk™ ƒ™e „Þw t . su ‚w ¾ e Au , Œu ™ u fu ð e heŒu ‚{òððku ,
Œu ™ e …k‚u Œku …w Û Þku ™ e {÷kE «kÃŒ Au . Œu Ä™e ÔÞÂõŒ …ku Œ k™k …w Û Þku ™ u
¾kE-¾[eo ™ u ¾k÷e ÚkE™u ŒÚkk …ku Œ k™k …k…ku ™ e {k÷„kze ¼he™u {] í Þw
…Ae …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt {kU Z w Ze÷w t fhe™u , „¼hkÞu ÷ ku ÚkE™u sþu
y™u fq Œ hk-„Äu z k, ¼q t z ™ku sL{ «kÃŒ fhþu . yk™kÚke rðhw Ø Ëw : ¾e-r™Äo ™
ÔÞÂõŒ …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhe™u Ëk™-Ä{o fhe™u ðŒo { k™ Sð™{kt …ý
‚w¾e ÚkE sþu. …k… f{kuoÚke ƒ[e™u …wÛÞku™e {k÷„kze ¼he™u ¼ÂõŒ™k Ä™Úke
Ä™e (þknwfkh) ƒ™e™u …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt r™¼oÞ ÚkE™u sþu. …h{kí{k
Œu™u AkŒe ‚h‚ku [kt…þu. Œu ¼õŒ™u {kuûk yk…e™u fkÞ{ {kxu ‚w¾e fhe Ëuþu.
y„h Ä™ðk™-hkßÞ…Ë «kÃŒ ‚w ¾ e ÔÞÂõŒ …ý ¼ÂõŒ {k„o …h
÷k„e òÞ Œku Œu ™ w t fkÞo ƒLÞw t - ƒ™kðu ÷ w t Œi Þ kh s Au , {ku û k{kt fku E yz[ý
(Œf÷eV) ™rn ykðu .
«&™:- yu f ‚ßs™ …w Y »ku fÌkw t fu nw t fku E ™þku ™Úke fhŒku ,
Ëhu f ƒw h kEyku Ú ke Ëq h Aw t . ƒeò™e ƒu ™ -ƒu x eyku ™ u …ku Œ k™e ‚{sw Aw t .
fku E …k… ™Úke fhŒku . {khu ¼ÂõŒ™e fku E sYrhÞkŒ ™Úke. ‚í‚t „ {kt
yu ð k yu ð k †e-…w Y »kku ™ u sŒk òu Þ k Au su y ku Ëhu f ƒw h kE fhŒk nŒk,
ƒË™k{ nŒk.
W¥kh:- su { fu ƒu yu f h s{e™ Au . yu f yu f h s{e™™u ¾u z e™u
‚kV-‚w Ú khe fhe™u ‚h‚ ƒ™kðe ËeÄe Au yu x ÷u fu Œu ™ k Íkzðk-Íkt ¾ hkt
ŒÚkk ½k‚ fk…e™u n¤ yÚkðk xÙ u õ xhÚke ƒkn („w z kR / ¾u z e) fhe™u ‚kV-
‚w Ú khe fhe hk¾e Au y™u ƒes ðkÔÞw t ™Úke.
ƒeS yu f h s{e™{kt ƒÄk «fkh™w t ™ªËk{ý, Íkz-Íkt ¾ hk ŒÚkk
ykzw yð¤w t Q¼w t ½k‚ Au Œku ƒt ™ u ÔÞÚko s Au . y„h ƒeS yu f h s{e™™u
fku E yu ‚VkE fhe™u …Ae ¾u z e™u Œu { kt ½ô™e ðkðýe fhe ËeÄe y™u …nu ÷ e
‚kV fhu ÷ e yu f h s{e™{kt fku E …ý ðkðýe ™k fhe Œku ƒeS s{e™ …u ÷ e
…nu ÷ kðk¤e s{e™Úke fux÷kÞ „ýe W…Þku„e (‚khe) Au su™u ‚kV fhe™u ¾uze™u
hk¾e {qfe, fkuE ƒes™e ðkðýe ™Úke fhe.
yu x ÷k {kxu y„h yk… rðfkh-ƒw h kE ð„h™k Aku Œku yk…Syu
¼ÂõŒ ƒes Œku ðkððwt …zþu, íÞkhu s yk…S™u þhehY…e s{e™™ku ÷k¼ Úkþu.
su ƒw h kE fhŒk nŒk, Œu { ™u ¿kk™ ÚkÞw t y™u ƒw h kE íÞk„e™u ¼ÂõŒ
fhu Au Œku Œu { ýu …ku Œ k™ku Sððk™ku hMŒku ƒË÷e ÷eÄku , ‚kV fhe ÷eÄku ,
{t r Í÷ ™Sf ÚkE „E.
yk… yk„¤ ðkt [ þku fu yu f ðu ~ Þkyu fƒeh …h{kí{kS™ku ‚í‚t „
‚kt ¼ éÞku y™u …ku Œ k™ku hkn (hMŒku ) ƒË÷e ÷eÄku y™u ™k{ Ëeûkk ÷E™u
‚í‚t „ {kt sðk ÷k„e. ™„h™k ÷ku f ku ™ u yk ™k „BÞw t . yt Ë hku yt Ë h ðkŒku
fhðk ÷køÞk fu fƒeh™k ‚í‚t „ {kt ƒË™k{ †eyku òÞ Au . yk ‚khk ‚t Œ
™Úke. ƒÄk ykðk s «fkh™k ÷ku f ku †eyku (÷w „ kRyku ) yu { ™k ‚í‚t „ {kt
òÞ Au . …ku Œ k™e ƒnu ™ -ƒu x eyku ™ u íÞkt rƒ÷fw ÷ ™ sðk Ëu Œ k. ÷ku f ku ™ k ykðk
4 ƒu þçË
rð[kh ‚kt ¼ ¤e™u fu x ÷kf ¼õŒku „w Y S™u „k{ðk¤kyku ™ e ¼k»kk ƒku ÷ ðk
÷køÞk. íÞkhu …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t fu : -
fw » xe nku ‚t Œ ƒt Ë „e fersyu >
su nku ði ~ Þk fku «¼w rðïk‚, [hý r[Œ Ëersyu >>
❈ ¼kðkÚko : - y„h fku E ¼õŒ™u fw » x hku „ Au y™u Œu ¼ÂõŒ fhðk
÷køÞku Au Œku ¼õŒ ‚{ksu rð[khðw t òu E yu fu Œu ™ kÚke ½] ý k ™k fhu . Œu ™ u
«ýk{ fhu su ð e heŒu ƒeò ¼õŒku ™ u fheyu Aeyu . Œu ™ w t ‚L{k™ fhðw t òu E yu .
Œu ™ ku Wí‚kn ðÄkhðku òu E yu . ¼ÂõŒ fhðkÚke Œu ™ w t Sð™ ‚V¤ ÚkE sþu ,
hku „ …ý {xe sþu . yk s «{kýu fku E ðu ~ Þk ƒu x e-ƒnu ™ ™u «u h ýk ƒ™e Au
¼ÂõŒ fhðk {kxu ™ e, ‚í‚t „ {kt ykððk™e Œku Œu ™ u …h{kí{k W…h rðïk‚
ÚkÞku Au . Œu ‚í‚t „ ™k rð[kh ‚kt ¼ ¤þu Œku ƒw h kE …ý Aq x e sþu . Œu ™ w t
fÕÞký ÚkE sþu . ‚{ks{kt Ú ke ƒw h kE ™ef¤esþu . y„h Œu ‚í‚t „ {kt
ykðþu s ™rn Œku Œu ™ u …ku Œ k™k …k… f{ku o ™ ku ynu ‚ k‚ (y™w ¼ ð) fu ð e
heŒu Úkþu ? su { fu {u ÷ w t f…zw t nku Þ Œu …kýe ŒÚkk ‚kƒw ™ k ‚t … fo { kt ™rn
ykðu Œku MðåA fu ð e heŒu Úkþu ? yu x ÷k {kxu ykðe ƒË™k{ †e …ý ¼ÂõŒ
fhu Au Œku Œu ™ u …ý rðþu » k ykËhÚke ƒku ÷ kðku su Ú ke Œu ™ u ‚í‚t „ {kt ykððk{kt
‚t f ku [ ™k ÚkkÞ. y„h Œu ™ u hku f þku Œku yk… …k…™k ¼k„e ƒ™e sþku .
yk™kÚke yk„¤™e fÚkk yk… yk s …w M Œf ‘Sððk™ku hMŒku ’ ™k …] » X 135
…h ðkt [ òu su ™ w t þe»ko f Au : ‘‘fƒehS îkhk rþ»Þku ™ e …heûkk’’.
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk™k yæÞkÞ 9 ™k &÷ku f 30 {kt yk s «{ký
Au . ÷ÏÞw t Au fu fku E yrŒþÞ Ëw h k[khe ÔÞÂõŒ …ý Au . y„h Œu rðïk‚™e
‚kÚku …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhðk ÷k„e „Þku Au Œku Œu ™ u {nkí{k Œw Õ Þ {k™ðku
òu E yu . Œu ‚t Œ ku ™ k rð[kh ‚kt ¼ ¤e™u ‚w Ä he sþu y™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðe
÷uþu. yux÷k {kxu {k™ð þhehÄkhe …h{kí{k ÞwõŒ «kýeyu …h{kí{k™e ¼ÂõŒ
ŒÚkk þw¼ f{o, Ëk™-Ä{o „wYS™k þhý{kt ykðe™u yð~Þ fhðk òuEyu.
…q ß Þ fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t Au fu : -
fƒeh, {k™w » k sL{ Ëw ÷ o ¼ ni , r{÷u ™ ƒkht - ƒkh >
Œhðh ‚u …¥kk xq x r„hu , ƒnw h ™k ÷k„u zkh >>
❈ ¼kðkÚko : - fƒeh …h{kí{kSyu ‚{òÔÞw t Au fu nu {k™ð
þhehÄkhe «kýe ! yk {k™ð sL{ (†e / …w Y »k) ƒnw s frX™ŒkÚke (¾q ƒ
Œf÷eVku - …ezk-ÞkŒ™kyku ðu X âk …Ae) Þw „ ku …ùkŒ (…Ae) «kÃŒ ÚkkÞ Au .
yk ðkht ð kh ™Úke {¤Œku . yk þheh hnu íÞkt ‚w Ä e þw ¼ f{o ŒÚkk
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ fh, yLÞÚkk (™nª Œku ) yk þheh ‚{kÃŒ ÚkE „Þw t Œku
yk… …w ™ : yks ÂMÚkrŒ yu x ÷u fu {k™ðþheh «kÃŒ fhe ™rn þfku . su { fu
ð] û k W…hÚke …kt Ë zw t Œq x âk …Ae yu s zk¤e W…h Vhe ðkh ™Úke ÷k„Œw t .
yu x ÷k {kxu yk {¤u ÷ {k™ðþheh™k yð‚h™u ÔÞÚko ™k sðk Ëu .
fƒehSyu …Ae fÌkw t Au fu : -
fƒeh, {k™w » k sL{ …kÞ fh, ™nª hxI nrh ™k{ >
si ‚ u fw t y k s÷ rƒ™k, ƒ™ðkÞk õÞk fk{ >>
❈ ¼kðkÚko : - {k™ðSð™{kt y„h ¼ÂõŒ ™Úke fhŒku Œku Œu Sð™
yu ð w t Au su { fu ‚w t Ë h fq ð ku ƒ™kðe™u hkÏÞku Au . y„h yu { kt …kýe ™Úke
yÚkðk …kýe Au Œku ¾kht w (…eðk÷kÞf ™Úke) Au , Œu ™ w t …ý ™k{ ¼÷u s fq ð ku
Au …ht Œ w „w ý fq ð k (Well) ðk¤k ™Úke. yk s «{kýu {™w » Þ ¼ÂõŒ ™Úke
fhŒku Œku Œu ™ u …ý {k™ð fneyu Aeyu , …ht Œ w {k™ððk¤k „w ý ™Úke nku Œ k.
…q ð o sL{kU { kt fhu ÷ k þw ¼ -yþw ¼ f{ku o ŒÚkk ¼ÂõŒ™k fkhýu fku E
MðMÚk (r™hku „ e) Au . Œu y[k™f hku „ e ÚkE òÞ Au y™u ÷k¾ku Yr…Þk
‚khðkh™ku ¾[o fhe™u {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkE òÞ Au . fku E sL{Úke hku „ e nku Þ
Au , ykSð™ Ëw : ¾ku ¼ku „ ðe™u {he òÞ Au . fku E r™Äo ™ nku Þ Au , fku E
Ä™ðk™ s sL{u Au . fku E ™u Aku f hk-Aku f he nku Þ Au Œku fku E ™u ‚t Œ k™™e
«kÂÃŒ s ™Úke ÚkŒe. fku E ™u yu f ÷e …w º ke-…w º ke s ‚t Œ k™ ÚkkÞ Au , RåAk
hk¾ðk AŒkt …ý …wºk ™Úke ÚkŒku. yk ƒÄk …qðo sL{ku™kU f{kuo™k V¤ {™w»Þ
¼ku„ðu Au. ßÞkt ‚wÄe VheÚke ¼ÂõŒ fhðk™e þYykŒ ™Úke fhŒku íÞkt ‚wÄe …qðo
(…kA÷k) sL{ku™k ‚tMfkh s «kýe™u «kÃŒ ÚkkÞ Au. su ‚{Þu …qýo ‚Œ„wY
…k‚uÚke Ëeûkk ÷E™u {ÞkoËk{kt hne™u ¼ÂõŒ fhðk ÷k„u Au Œku þw¼ ‚tMfkhku{kt
ðÄkhku ÚkðkÚke Ëw:¾™ku ‚{Þ ‚w¾{kt ƒË÷kðk ÷k„e òÞ Au.
✪ ‘‘{k™ð Sð™™e yk{ (‚k{kLÞ) Äkhýk’’
({k™ð Sð™ rðþu ™ e Ëhu f s™™e Äkhýk)
ßÞkt ‚w Ä e Þku ø Þ ykæÞkÂí{f ¿kk™ nku Œ w t ™Úke íÞkt ‚w Ä e Ëhu f s™™e
Äkhýk nku Þ Au fu : -
( 1 ) {ku x k ÚkE™u ¼ýe-„ýe™u …ku Œ k™k Sð™r™ðko n ™e þku Ä fhe™u
÷ø™ fhkðe™u …rhðkh™w t …ku » ký fheþw t . ƒk¤fku ™ u Wå[ rþûký ‚w Ä e
¼ýkðeþw t . …Ae Œu { ™u fk{Ät Ä ku {¤e òÞ. Œu { ™k ÷ø™ fhkðeþw t . …h{kí{k
Aku f hkyku ™ u Aku f hkt yk…u . …Ae y{khw t fŒo Ô Þ …q h w t ÚkÞw t . ½ýe ð¾Œ „k{™k
6 {k™ð Sð™™e yk{ (‚k{kLÞ) Äkhýk
yÚkðk …zku þ e „k{™k ð] Ø ku ¼u „ k {¤e™u yu f ƒeò™u fw þ ¤ {t „ ¤™k
‚{k[kh …q A u Au Œku yu f ÔÞÂõŒyu fÌkw t fu …h{kí{k™e f] … kÚke ƒu Aku f hk
y™u ƒu Aku f he Au . ‚ÏŒ {nu ™ Œ fhe™u …k÷™-…ku » ký fhe™u ¼ýkÔÞk,
÷ø™ fhkðe ËeÄk. Œu ‚ki y u ‚ki rËfhk-rËfheyku ð k¤k Au . {khw t fkÞo …q h w t
ÚkE „Þw t . 75 ð»ko ™ ku ÚkE „Þku Aw t . nðu ¼÷u ™ u {he sô, {khw t Sð™ ‚V¤
ÚkE „Þw t . ðt þ ðu ÷ ku yk„¤ ðÄe hÌkku Au , ‚t ‚ kh{kt ™k{ hnu þ u .
❈ rððu [ ™:- W…hku õ Œ «‚t „ {kt su …ý «kÃŒ ÚkÞw t , Œu …q ð o sL{™k
™õfe fhu ÷ k f{o ‚t M fkh s «kÃŒ ÚkÞk, ™ðw t ft E …ý {éÞw t ™rn.
yu f ÔÞÂõŒ™k ÷ø™ ÚkÞk. ‚t Œ k™{kt Ëefhe™e «kÂÃŒ ÚkE. {k™ð
‚{ks™e yu ð e Äkhýk ƒt Ä kÞu ÷ e Au fu …w º k ™k nku Þ Œku Œu ™ ku ðt þ ™Úke
[k÷Œku . (…ht Œ w ykæÞkÂí{f ¿kk™™e áÂ»xyu Ëefhk-Ëefhe{kt fku E yt Œ h
™Úke {k™ðk{kt ykðŒw t ) ykþk hk¾e fu nðu …Ae™w t ‚t Œ k™ Œku Aku f hku s
Úkþu . ƒeS …ý Aku f he sL{e. Vhe ykþk hk¾e fu …h{kí{k ºkeòu Œku …w º k
s yk…þu . …ht Œ w ºkeS …ý Aku f he s sL{e. yk «{kýu fw ÷ …kt [ …w º keyku ™ e
«kÂÃŒ ÚkE. …w º k™ku sL{ Œku ÚkÞku s ™rn. yk WËknhýÚke M…»x ÚkkÞ Au fu
™ Œku {™w » Þ™w t Äkhu ÷ w t (RåAu ÷ w t ) y™u ™ fhu ÷ w t ÚkÞw t . su ft E …ý ÚkÞw t Œu
…kA÷k sL{ku ™ k ‚t M fkhðþ s ÚkÞw t . yk …h{u ï h™w t rðÄk™ Au . {k™ð
þheh «kÃŒ «kýeyu ðŒo { k™ sL{{kt …q ý o ‚t Œ (‚Œ„w Y ) …k‚u Ú ke Ëeûkk
÷E™u ¼ÂõŒ fhðe òu E yu ŒÚkk …w Û Þ-Ëk™, Ä{o ŒÚkk þw ¼ f{ku o yð~Þ
(sYh) fhðk òu E yu , ™rn Œku …kA÷k sL{ku ™ k …w Û Þ {k™ðSð™{kt ¾kE-
¾[eo ™ u ðk…he™u ¾k÷e (ft „ k¤) ÚkE™u …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt sþu . …Ae
…þw ð„u h u ™ k Sð™ ¼ku „ ððk …zþu .
❈ su { fu ¾u z q Œ …ku Œ k™k ¾u Œ h{kt ½ô-[ýk ð„u h u ðkðu Au . …Ae {nu ™ Œ
fhe™u Œu ™ u …fðe™u …ku Œ k™k ½hu ÷kðe™u …ku Œ k™k fûk (Y{){kt {q f e Ëu Au .
y„h Œu Vheðkh ƒe ðkðe™u …kf Œi Þ kh ™Úke fhŒku y™u …kA÷k ð»ko ™ k
½ô-[ýk™u ¾kE-¾[eo ™ u ðk…he hÌkku Au Œku ðŒo { k™{kt Œku Œu ™ u fku E Œf÷eV
™rn …zu fkhý fu …kA÷k ð»ko ™ k ½ô-[ýk ðÄu ÷ k Au , …ht Œ w yu f rËð‚
…kA÷w t ¼u „ w t fhu ÷ w t ÄkLÞ (y™ks) ¾÷k‚ ÚkE sþu y™u Œu ¾u z q Œ …rhðkh
r¼¾khe ÚkE sþu . ƒhkƒh yk s «{kýu {k™ðþheh™u nk÷{kt yu x ÷u fu
yk sL{{kt su ft E …ý «kÃŒ ÚkE hÌkw t Au , Œu …q ð o sL{ku ™ ku ‚t ø kú n Au .
y„h ðŒo { k™{kt þw ¼ f{o ŒÚkk ¼ÂõŒ ™Úke fhe Œku yk„¤™w t (¼rð»Þ™w t )
Sð™ ™hf ÚkE sþu .
ykæÞkÂí{f ¿kk™ ÚkE „Þk …Ae {k™ð ƒw r Øþk¤e ¾u z q Œ ™e su {

Ëh ð»ku o Ëhu f }Œw { kt Ëk™-Ä{o , M{hýY…e (‚w { hýY…e) …kf ðkðþu ŒÚkk
…ku Œ k™k ½h{kt ‚t ø kú n fhe™u ¾kþu ŒÚkk ðu [ e™u …ku Œ k™k ½h™ku ¾[ku o …ý
Œu { kt Ú ke [÷kðþu . yu x ÷u fu …q ý o „w Y S …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u Œu { ™k ƒŒkÔÞk
y™w ‚ kh ‚kÄ™k ŒÚkk Ëk™-Ä{o Ëhu f ‚í‚t „ {kt fhŒku hne™u ¼ÂõŒ Ä™™ku
‚t ø kú n fhþu . yu x ÷k {kxu s …h{ ‚t Œ {k™ð™u Sððk™ku hkn (hMŒku )
ƒŒkðu Au . Œu ™ ku ykÄkh ‚k[w t (‚íÞ) ykæÞkÂí{f ¿kk™ ‚ðo økú t Ú kku Ú ke
«{krýŒ nku Þ Au .
su { fu yk„¤™k «‚t „ {kt yu f ð] Ø yu ƒŒkÔÞw t fu ƒÄk ƒk¤fku ™ u
…k¤e- …ku » ke™u {ku x k fhe™u ÷ø™ fhkðe ËeÄk. {khk Sð™™w t fkÞo …q h w t ÚkE
„Þw t , {khw t Sð™ ‚V¤ ÚkE „Þw t . nðu ¼÷u ™ u {] í Þw ykðe òÞ. rð[khðk
su ð e ƒkƒŒ Au fu Œu ý u Œku …q ð u o ™ w t (…kA÷k sL{™w t ) s{k (¼u „ w t ) fhu ÷ w t nŒw t
Œu s ðk…he (¾[eo ) ËeÄt w , ¼rð»Þ {kxu Œku fþw t fÞO w s ™Úke. su ™ k fkhýu Œu
ÔÞÂõŒ™w t {k™ð Sð™ ÔÞÚko (Vku „ x) „Þw t .
fƒehSyu fÌkw t Au fu : -
fâk {kt „ w P fw A rÚkh ™k hnkE > Ëu ¾ Œ ™i ™ [÷k s„ òE >>
yu f ÷¾ …q Œ ‚ðk ÷¾ ™kŒe > W‚ hkðý fi Ëeðk ™ ƒkŒe >>
❈ ¼kðkÚko : - y„h yu f {™w » Þ yu f …w º kÚke ðt þ ðu ÷ ku yk„¤
ðÄkhðk RåAŒku nku Þ y™ fkÞ{ ðt þ [k÷w hk¾ðk {kt „ Œku nku Þ Œku yk
Œu ™ e ¼q ÷ Au . su { fu ©e÷t f k™k hkò hkðý™k yu f ÷k¾ …w º k nŒk ŒÚkk
‚ðk ÷k¾ …ki º k nŒk. ðŒo { k™{kt Œu ™ k fw ¤ (ðt þ ){kt ½h{kt fku E Ëeðku
fhðkðk¤ku …ý ™Úke. ƒÄk ™»x ÚkE „Þk. yu x ÷k {kxu nu {k™ð (†e /
…w Y »k) ! …h{kí{k …k‚u yk þw t {kt „ u Au fu su fkÞ{e (MÚkkÞe) s ™Úke.
ykðe «u h ýk ykæÞkÂí{f ¿kk™™k y¼kð™u fkhýu ƒ™e Au . …h{kí{k Œku
yk…S™u yk…™k ‚t M fkh (f{ku o ™ kt ‚t M fkhY…e V¤) yk…u Au . yk…™w t fhu ÷ w t
ft E …ý ™Úke ÚkE hÌkw t . …u ÷ k ð] Ø ™e ðkŒ {k™eyu fu …w º k nku ð kÚke ðt þ ð] r Ø
ÚkðkÚke ‚t ‚ kh{kt ™k{ yk„¤ [k÷Œw t hnu þ u . yu f „k{zk{kt þYykŒ{kt
[kh yÚkðk …kt [ ÔÞÂõŒyku hnu Œ k nŒk. Œu { ™k ðt þ Úke ‚U f zku …rhðkh ƒLÞk
Au . Œu { ™ku ðt þ [k÷e hÌkku Au . Œu { ™w t ‚t ‚ kh{kt ™k{ …ý [k÷e hÌkw t Au .
…ht Œ w þk†ku õ Œ rðrÄ y™w ‚ kh ¼ÂõŒ ™ fhðk™u fkhýu …h{kí{k™k rðÄk™
(fkÞËk) y™w ‚ kh Œu ¼÷ku …w Y »k fâkt f „Äu z ku ƒ™e™u Ëw : ¾ ¼ku „ ðe hÌkku
nþu . íÞkt yk„¤ „Äu z k™k ðt þ ™e ð] r Ø fhe™u …Ae fq Œ hk™ku sL{ «kÃŒ
fhe™u íÞkt Œu fq Œ hk™k fw ¤ ™e ð] r Ø fhe™u yLÞ «kýeyku ™ k þheh «kÃŒ
fhe™u y‚t Ï Þku sL{ Ëw : ¾ ¼ku „ ðþu . ¼kðkÚko Au fu {k™ðSð™ «kÃŒ
«kýeyu rð[khðw t òu E yu fu ‚kt ‚ krhf fŒo Ô Þ f{ku o fhŒk-fhŒk ykí{
fÕÞký™w t fkÞo …ý fhu . su ™ k fkhýu …q ð o sL{™k ykððkðk¤k …k…ku ™ ku {kh
…rhðkh W…hÚke x¤e sþu . …rhðkh (fw x w t ƒ ) yk™t Ë Úke hnu þ u . yLÞÚkk (™rn
Œku ) þw ¼ -yþw ¼ ƒt ™ u f{ku o ™ k V¤ ¼ku „ ððkÚke fku E ð¾Œ ‚w ¾ ŒÚkk fku E
ð¾Œ Ëw : ¾™ku ¼khu {kh …ý ðu X ðku …zu Au .
yu f ð¾Œ Ëk‚ (÷u ¾ f) yu f „k{zk{kt ºký rËð‚™ku ‚í‚t „ -…kX
fhe hÌkku nŒku . Œu s …rhðkh™k yu f ‚t ƒ t Ä e yu f [kh ð»ko ™ k ƒk¤f™u ‚kÚku
÷E™u ykÔÞk. [[ko { kt Œu ý u ƒŒkÔÞw t fu {khu [kh …w º k, ƒu …w º ke ‚t Œ k™ Y…u
«kÃŒ ÚkÞkt nŒkt . ƒÄk™k ÷ø™ fhkðe ËeÄk. {khk su ð ku ‚w ¾ e y{khk
„k{{kt fËk[ ¼køÞu s ƒeòu fku E nŒku . …Ae yu ð e Œf÷eV ykðe fu ƒu
ð»ko { kt yk¾w t ½h Wsze (ðu h rð¾u h ÚkE) „Þw t . ƒu Aku f hkyku {ku x h ‚kRf÷
…h ‚k‚hu sŒk nŒk, yfM{kŒ ÚkðkÚke ¼„ðk™™k ½hu [kÕÞk „Þk. Œu { ™e
…í™eyku ™ k ƒeò „k{{kt ÷ø™ fhkðe ËeÄk. yu f ð»ko …ùkŒ (…Ae) yu f
…w º k™u hkrºk™k ‚{Þu ¾u Œ h{kt xâw ƒ ðu ÷ …h ‚k…u zt ¾ {kÞku o , Œu {] Œ
yðMÚkk{kt {éÞku . [ku Ú kku Aku f hku yk Ëw : ¾ òu E ™u ÓËÞ™u yk½kŒ(yu x u f )
÷k„ðkÚke {he „Þku . ƒÄe ðnw y ku …ý sŒe hne. …í™e™w t {k™r‚f ‚t Œ w ÷ ™
ƒ„ze „Þw t („kt z e ÚkE „E). yk Aku f hku {ku x e Ëefhe™ku Au su ™ k ¼hku ‚ u
ƒkfe Sð™™k rËð‚ fk…e hÌkku Aw t . Ëefhe™u ½u h hk¾e Au . r«Þ ðk[f
s™ku ™ u rð™t Œ e Au fu rððu f Úke fk{ …kh …kzku y™u {k™ðSð™™ku ‚k[ku
hkn (hMŒku ) …fzku , ¼ÂõŒ yð~Þ fhku .
❈ ‚t Œ k™ nku ð k fu ™k nku ð k yk yk…™k …q ð o (…kA÷k) f{ku o ™ w t V¤
Au . y„h ‚t Œ k™™u Ä{o - f{o ™ w t ¿kk™ ™Úke Œku Œu „{u yu x ÷w t ‚khw t nþu , …ý
„{u í Þkhu ™u „{u í Þkhu ¼q ÷ sYh fhe s Ëu þ u . Œu ƒÄw t …k… f{ku o ™ k fkhýu
Úkþu . yu f ÔÞÂõŒyu ƒŒkÔÞw t fu {khk ‚‚hk [kh yu f h s{e™™k {kr÷f
òx ¾u z q Œ nŒk. Œu { ýu hkŒ rËð‚ {nu ™ Œ-{sq h e fhe™u fw ÷ 16 (‚ku ¤ )
yu f h s{e™ ¾heËe™u r{÷fŒ ƒ™kðe ÷eÄe yu x ÷u fu 12 yu f h s{e™
ƒeS ðu [ ký ÷R ÷eÄe. [kh Aku f hk nŒk y™u yu f Aku f he nŒe. ƒÄk™k
÷ø™ fhe ËeÄk. ‚kRX ð»ko ™ e ô{hu {khk ‚‚hk™u yÄht „ (÷fðku ) ÚkE
„Þku . [khu Aku f hkyku y÷„ hnu Œ k nŒk.
fu x ÷kf rËð‚ {ku x k rËfhk™k ½h{kt hÌkk, …ht Œ w 6 {rn™k{kt s

f…zk{kt Ú ke Ëw „ O Ä ykððk ÷k„e. …Ae ºkeò ™t ƒ h™k Aku f hk™k ½h{kt hÌkk,
fu x ÷kf rËð‚ku …Ae Œu ý u …ý nkÚk yØh fhe ËeÄk. yk «{kýu [khu Þ …w º k
‚u ð k fhðkÚke Œt „ ykðe „Þk. „k{™e …t [ kÞŒu {khk ‚‚hk™e ‚u ð k
fhkððk™k WÆu ~ Þ (nu Œ w / ykþÞ)Úke r™ýo Þ fÞku o fu su Ëefhku …ku Œ k™k r…Œk™e
‚u ð k-[kfhe fhþu . ƒu yu f h s{e™ Œu ™ u ðÄkhu yk…ðk{kt ykðþu . yk
÷k÷[{kt ‚ki Ú ke ™k™k Aku f hkyu ‚u ð k fhðk™e ðkŒ {k™e ÷eÄe. 6
{rn™k{kt Œu ý u fÌkw t fu ‚u ð k fhðe {khk nkÚk™e ðkŒ ™Úke. ‚t ƒ t Ä eyku ¼u „ k
ÚkÞk. ƒÄk Aku f hkyku ™ u Ëhu f heŒu ‚{òÔÞk, …ht Œ w fku E ‚u ð k {kxu Œi Þ kh
™k ÚkÞk. Œu ¼õŒ ƒŒkðe hÌkku nŒku fu {khk ‚‚hk ÷fðk™k fkhýu ƒku ÷ e
…ý ™nku Œ k þfŒk. ßÞkhu ™k™ku …ki º k ‚k{u ykÔÞku Œku {kÚkw t n÷kðe™u
…ku Œ k™e ™Sf ykððk™ku Rþkhku fÞku o fu {khe …k‚u ykð, Œ™u ÷kz fhw t .
‘yk s Œku {ku x e ¼q ÷ …ze Au . ’ Aku f hkyku y u Œku fhkðe ËeÄe {ki s ({ò),
…ý …ki º k™e f‚h ƒkfe hne „E nŒe. Œu ƒu yu f h s{e™ Xu f k (¼kzu )
yk…e™u Œu ™ k {kxu yu f ™ku f h hkÏÞku , ¾hkƒ „rŒÚke {Þku o .
rð[kh fhku fu ykðk {nu ™ Œe (fk¤e {sq h eðk¤k) ÔÞÂõŒ™u òu yk
¿kk™ …ý nku Œ fu ¼ÂõŒ ŒÚkk Ä{o ð„h {k™ðSð™ ™hf ƒ™e òÞ Au Œku
Œu Œu ™ e ‚kÚku - ‚kÚku …h{kí{k™e ¼ÂõŒ …ý fhŒku ŒÚkk ykðe Ëw Ë o þ k™u «kÃŒ
™ ÚkŒku . ƒk¤fku …ý ‚u ð k fhŒk. ‚í‚t „ ™k ‚{Þu yk s rþûký yk…ðk{kt
ykðu Au . ©Øk¤w y ku ™ u ËÞk-Ä{o ™ k …kX ¼ýkððk{kt ykðu Au . yk©{{kt
‚í‚t „ ËhBÞk™ ð] Ø , hku „ e, y…t „ , ™k™k ƒk¤fku ‚rnŒ {kŒkyku , ƒnu ™ ku ,
Ëefheyku ykðu Au . yk©{{kt sq ™ k ¼õŒku ŒÚkk ¼õŒ{rŒyku ™ e zâw x e
(‚u ð k) ÷„kzðk{kt ykðu Au . Œu y ku ykððkðk¤k ð] Ø ku , hku „ eyku ŒÚkk yLÞ
y‚nkÞ ÔÞÂõŒyku ™ e ‚u ð k fhu Au . Œu { ™u ™ðzkðu Au . Œu { ™k f…zk Äku E
Ëu Au . ¼ku s ™k÷Þ{kt Ú ke ¼ku s ™-«‚kË ÷kðe™u …t z k÷ (‚í‚t „ MÚk¤){kt
ƒu X k nku Þ íÞkt s s{kzu Au . [kÞ-Ëq Ä …ý íÞkt s ƒu X u ÷ kyku ™ u ÷kðe™u
yk…u Au . rð[kh fhku fu su ƒk¤fku (‚í‚t „ {kt sðkðk¤k) ŒÚkk Ëefhe,
ƒnu ™ ku , {kŒk ŒÚkk ¼õŒ-¼kE ‚í‚t „ {kt ykððkðk¤k „i h (yku ¤ ¾Œk
™Úke Œu ð k) ™e ‚u ð k fhu Au Œku Œu y ku ½h{kt …ku Œ k™k {kŒk-r…Œk, ¼kE-
ƒnu ™ , ‚k‚w - ‚‚hk™e …ý yu s ¼kðÚke ‚u ð k fhþu fkhý fu yk Œu { ™ku
Mð¼kð ƒ™e òÞ Au . Œu { ™k ÓËÞ{kt ËÞk ¼hu ÷ e hnu Au . Œu { ™u …h{kí{k™w t
rðÄk™ (fkÞËku / r™Þ{) ‚khe heŒu ÞkË nku Þ Au . su «{kýu …q ð o «‚t „ {kt
òu Þ w t fu yu f {nu ™ Œw ¾u z q Œ ™u ÷fðku {khðku ŒÚkk Aku f hkyku y u {ku Z w t Vu h ðe
÷eÄw t (‚u ð k ™k fhe). y„h Œu Aku f hkyku ŒÚkk ðnw y ku ‚í‚t „ {kt sŒk Œku
Œu y ku …ku Œ k™k r…Œk™e ¾q ƒ s ‚u ð k-[kfhe fhŒk. y„h Œu ¾u z q Œ
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhŒku Œku Œu ™ w t þheh …ý MðMÚk hnu Œ w t y™u Œu ™ e ¼ÂõŒ™k
fkhýu ¼s™™k Œu s Úke «¼krðŒ ÚkE™u fw x w t ƒ yk…{u ¤ u s ykËh fhu Au .
WËknhý Y…u ‚kÄw - ‚t Œ ¼ÂõŒ s fhu Au , su ™ k fkhýu yk¾k „k{ku ™ k „k{ku
Œu { ™e ‚u ð k-‚ífkh fhu Au . yk s «{kýu ¼ÂõŒ fhðkÚke …h{kí{k™e þÂõŒ
…ku Œ k™e {u ¤ u s ƒeS ÔÞÂõŒ™u «u r hŒ (Œi Þ kh) fhe™u ¼õŒ™k y™w f q ¤
…rhÂMÚkrŒ ƒ™kðe Ëu Au . yu x ÷k {kxu ¼ÂõŒ fhðk™e «u h ýk ‚t Œ s™ku yk…u
Au . ‚í‚t „ Úke Sð™ Sððk™ku hMŒku ‚khku ƒ™u Au .
❈ fƒeh …h{u ï hSyu Vhe ƒŒkÔÞw t Au fu : -
rƒ™ W…Ëu þ y[B¼ ni , õÞkU SðŒ nI «ký >
¼ÂõŒ rƒ™k fnkP Xki h ni , Þu ™h ™knª …k»kký >>
¼kðkÚko : - …h{kí{k fƒehS fne hÌkk Au fu nu ¼ku¤k {k™ð ! {™u
ykùÞo Au fu „wY ð„h Ëeûkk ÷eÄk ð„h fE ykþk™u ÷E™u SrðŒ Au ? ™ Œku
þheh Œkhwt Au, yk …ý Akuze™u sEþ. …Ae ‚t…r¥k Œkhe fuðe heŒu Au ?
fƒeh, fkÞk Œu h e ni ™nª, {kÞk fnkP ‚u nku Þ >
¼ÂõŒ fh rË÷ …kf ‚u , Sð™ ni rË™ Ëku Þ >>
su { ™u yu rððu f ™Úke fu ¼ÂõŒ ð„h yk Sð™w t fâkt Þ …ý Xu f kýw t
™Úke Œku Œu ™h yu x ÷u fu {k™ð ™Úke, Œu Œku …ÚÚkh Au . Œu { ™e ƒw r Ø W…h
…ÚÚkh …zâk (ƒw r Ø ƒnu h {khe sðe) Au . fƒehSyu …Ae fÌkw t Au fu :-
ƒu „ kh™e …rh¼k»kk:-
y„{ r™„{ fku ¾ku s ÷u , ƒw r Ø rððu f rð[kh >
WËÞ-yMŒ fk hks r{÷u , Œku rƒ™ ™k{ ƒu „ kh >>
❈ ¼kðkÚko : - …nu ÷ k™k ‚{Þ{kt …ku ÷ e‚ Mxu þ ™ku { kt S…-fkh ð„u h u
„kzeyku ™nku Œ e. ßÞkhu …ku ÷ e‚ðk¤kyku ™ u fâkt f hu z (Ak…ku {khðku ) …kzðe
nku Þ Œku fku R «kRðu x ºký …i z k fu [kh …i z kðk¤k ðkn™[k÷f™u sƒhËMŒe
…fze ÷u Œ k y™u Œu „kze (ºký …i z k fu [kh …i z kðk¤e){kt ƒu ‚ e™u ßÞkt sðw t
nku Þ íÞkt ÷E sŒk nŒk. zÙ k Rðh …ý Úkú e Ône÷h (heûkk)ðk¤ku …ku Œ u s
hnu Œ ku nŒku . …u x Ù k u ÷ -rzÍ÷™k …i ‚ k …ý …ku Œ k™k „sðk{kt Ú ke fkZe™u [w f ðŒku
nŒku . Œu rËð‚™ku fk{-Ät Ä ku …ý ™nŒku fhe þfŒku . …ku ÷ e‚ðk¤k yk¾ku
rËð‚ Œu ™ u yk{-Œu { Vu h ÔÞk fhŒk nŒk. ‚k{kLÞ ÔÞÂõŒ Œku yu ð ku rð[kh
fhŒk nŒk fu yk ºký …i z kðk¤ku yksu Œku ƒnw ‚khe yu ð e f{kýe fhþu .
yk¾ku rËð‚ Ëku z âku Au , …ht Œ w Œu ™ w t {™ s òýŒw t nŒw t fu Œu rËð‚u Œu ™ k
W…h þw t ðeíÞw t nŒw t ? yk s «{kýu hkò ÷ku f ku yk sL{{kt ¼ÂõŒ ™k
fhe™u fu ð ¤ hkßÞ ÔÞðMÚkk [÷kððk{kt …ku Œ k™w t Sð™ ‚{kÃŒ fhe hÌkk
Au Œku Œu y ku ƒu „ kh (ƒ„kz) fhe™u òÞ Au . …q ð o sL{™k Ä{o - f{o Ú ke hkò
ƒ™u Au . ðŒo { k™ sL{{kt Œu s …w Û Þ™u Œu ¾[eo - ¾kE (ðk…he) hÌkku nku Þ
Au . s™‚{w Ë kÞ™u Œku ÷k„u Au hkò ¾q ƒ {ò fhe hÌkku Au . ykæÞkÂí{f
áÂ»xÚke Œu ƒu „ kh (ƒ„kz) fhe hÌkku Au . ¼ÂõŒ™e f{kýe ™Úke fhe hÌkku .
y„h ÔÞÂõŒ …q ý o „w Y Úke Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ ™Úke fhŒku Œku Œu ™ u [knu WËÞ-
yMŒ™w t yu x ÷u fu …q h e …] Ú ðe™w t hkßÞ …ý {¤e òÞ Œku …ý Œu …u ÷ k Úkú e
Ône÷h (heûkk) ðk¤k™e su { ÔÞÚko ™ e Ëku z k-Ëku z e, {khk-{khe yu x ÷u fu
÷zkR-Í½zk fhe hÌkku Au . Œu ™ u fku E ÷k¼ «kÃŒ ™Úke Úkðk™ku . yu x ÷k {kxu
hkò nku Þ fu «ò, Ä™ðk™ nku Þ fu r™Äo ™ , ƒÄkyu ™ðu ‚ hÚke ¼ÂõŒ fhðe
òu E yu . Œu ™ kÚke s Œu { ™w t ¼rð»Þ Wßsð¤ Úkþu .
❈ …h{kí{k fƒehSyu …ku Œ k™k rþ»Þ ‚t Œ „heƒËk‚S™u Œíð¿kk™
‚{òÔÞw t su yk «{kýu Au : - (hk„ yk‚kðhe þçË ™t . 1 )
{™ Œq [r÷ hu ‚w¾ fu ‚k„h, snkP þçË r‚tÄw hí™k„h > (xuf)
fku r x sL{ Œku n u {hŒkt nku „ u , fw A ™nª nkÚk ÷„k hu >
fw f h-‚w f h ¾h ¼Þk ƒki h u , fki y k nP ‚ ƒw „ k hu >> 1 >>
fku r x sL{ Œq t hkò rfLnk, r{rx ™ {™ fe ykþk >
r¼ûkw f nku f h Ëh-Ëh nkt z âk, r{ÕÞk ™ r™„w o ý hk‚k >> 2 >>
RLÿ fwƒuh Eþ fe …Ëðe, çkúñk, ðYý Ä{ohkÞk >
rð»ýw ™ kÚk fu …w h fq t òfh, ƒnw h y…q X k ykÞk >> 3 >>
y‚t Ï Þ sL{ Œku n u {hŒu nku „ u , SrðŒ fâq t ™k {hi hu >
îkËþ {æÞ {n÷ {X ƒki h u , ƒnw h ™ Ëu n Ähi hu >> 4 >>
Ëku s ¾ ƒrn~Œ ‚¼e Œi Ëu ¾ u , hks-…kx fu hr‚Þk >
Œe™ ÷ku f ‚u Œ] Ã Œ ™knª, Þn {™ ¼ku „ e ¾r‚Þk >> 5 >>
‚Œ„w Y r{÷i Œku RåAk {u x I , …Ë r{÷ …Ëi ‚{k™k >
[÷ nP ‚ k W‚ ÷ku f …XkŸ, òu ykrË y{h yMÚkk™k >> 6 >>
[kh {w Â õŒ snkP [B…e fhŒe, {kÞk nku hne Ëk‚e >
Ëk‚ „heƒ y¼Þ …Ë …h‚i , r{÷i hk{ yrð™kþe >> 7 >>
‚q û {ðu Ë ™e ðkýe™ku ¼kðkÚko : -
ðkýe™ku ‚h¤kÚko : - ykí{k y™u {™™u …kºk ƒ™kðe™u ‚t Œ
„heƒËk‚Syu ‚t ‚ kh™k {k™ðku ™ u ‚{òÔÞk Au . fÌkw t Au fu ‘‘yk ‚t ‚ kh
Ëw : ¾ku ™ w t ½h Au . yk™kÚke r¼L™ (sw Ë ku / y÷„) ƒeòu yu f ‚t ‚ kh Au . ßÞkt
fku E Ëw : ¾ ™Úke. Œu MÚkk™ (‚™kŒ™ …h{ Äk{ = ‚íÞ÷ku f ) Au ŒÚkk íÞkt ™ k
«¼w (yrð™kþe …h{u ï h) ‚w ¾ ku ™ k ‚k„h Au .
‚w ¾ ‚k„h yu x ÷u fu y{h …h{kí{k ŒÚkk Œu { ™e hksÄk™e
y{h÷ku f ™e ‚t r ûkÃŒ …rh¼k»kk ƒŒkðe Au :-
þt ¾ kU ÷nh {u n h fe W…sI , fnh ™nª snkP fku E >
Ëk‚ „heƒ y[÷ yrð™kþe, ‚w ¾ fk ‚k„h ‚ku E >>
❈ ¼kðkÚko : - su ð¾Œu nw t (÷u ¾ f) yu f ÷ku nku ô Aw t , íÞkhu fâkhu f
fâkhu f yt Ë hÚke yu ð e rn÷ku h (W{t „ ku ) QXu Au , Œu ‚{Þu ƒÄk …ku Œ k™k s
÷k„u Au . [knu fku E yu {™u fu x ÷w t Þ …ý Ëw : ¾ ËeÄu ÷ w t nku Þ , Œu ™ k «rŒ (W…h)
îu » k ¼kð™k ™Úke hnu Œ ku . ƒÄk™e W…h ËÞk ¼kð ƒ™e òÞ Au . yk ÂMÚkrŒ
Úkku z e r{r™xku ‚w Ä e s hnu Au . Œu ™ u {nu h ™e ÷nu h fnu Au . ‚Œ÷ku f yu x ÷u
fu ‚™kŒ™ …h{ Äk{{kt „Þk …Ae «íÞu f (Ëhu f ) «kýe™u yu x ÷ku yk™t Ë
ykðu Au . íÞkt yk„¤ yu ð e y‚t Ï ÞkU ÷nu h kU ykí{k{kt QXŒe hnu Au . ßÞkhu
Œu ÷nu h {khe ykí{kÚke ¾‚e òÞ Au Œku Œu s Ëw : ¾{Þ ÂMÚkrŒ™ku «kht ¼
ÚkE ò Au . Œu ý u ykðw t fu { fÌkw t ? Œu ÔÞÂõŒ ‚khku ™Úke, …u ÷ w t ™w f ‚k™ ÚkE
„Þw t , yk ÚkE „Þw t , Œu ÚkE „Þw t . yk™u fnu h (Ëw : ¾)™e ÷nu h fnu ð k{kt
ykðu Au .
Œu ‚Œ÷ku f {kt y‚t Ï Þ ÷nu h {u n h (ËÞk)™e QXu Au , íÞkt fku E
fnu h (¼Þt f h Ëw : ¾) ™Úke. yu { òu ð k sRyu Œku ‚Œ÷ku f {kt fku E Ëw : ¾
™Úke. fnh™ku yÚko ¼Þt f h Ëw : ¾ ÚkkÞ Au . su { fu yu f „k{{kt yt Ë hku
yt Ë h™k Í½zk™u fkhýu rðhku Ä eyku y u ‚k{u ™ k …ûk™k yu f s fw x w t ƒ ™k ºký
‚ÇÞku ™ e níÞk fhe ËeÄe, fku E søÞkyu ¼q t f …™u fkhýu nòhku ÔÞÂõŒyku
{he òÞ Au , yu ™ u fnu Au fnu h Œq x e …zâku yÚkðk fk¤ku fnu h ðŒko ð e ËeÄku .
W…h ÷¾u ÷ e ðkýe{kt ‚w ¾ ‚k„h™e …rh¼k»kk xq t f {kt ƒŒkðe Au . fÌkw t Au
fu Œu y{h÷ku f y[÷ yrð™kþe yu x ÷u fu f âkhu Þ [÷kÞ{k™ yu x ÷u fu
æðt ‚ (™kþ) ™Úke ÚkŒku ŒÚkk íÞkt hnu ð kðk¤ku …h{u ï h yrð™kþe Au . Œu
MÚkk™ ŒÚkk …h{u ï h ‚w ¾ ™ku ‚{w ÿ Au . su { fu ‚{w ÿ e snks ƒt Ë h™k
rf™khu Ú ke 100 fu 200 rf÷ku { exh Ëq h [kÕÞw t òÞ Au Œku snks™k Þkºkeyku ™ u
…kýe yu x ÷u fu ‚{w ÿ r‚ðkÞ ƒesw t ft E …ý Ëu ¾ kŒw t ™Úke. [khu ŒhV …kýe s

…kýe ™shu …zu Au . yk s «{kýu ‚Œ÷ku f (‚íÞ÷ku f ){kt ‚w ¾ r‚ðkÞ
ƒesw t ft E …ý ™Úke yu x ÷u fu íÞkt fku E …ý «fkh™w t Ëw : ¾ ™Úke.
nðu …q ð o (…kA÷e) ÷¾u ÷ e ðkýe™ku ‚h¤kÚko fheyu Aeyu : -
{™ Œq [÷ hu ‚w ¾ fu ‚k„h, snkt þçË r‚t Ä w hí™k„h >> (xu f )
fku r x sL{ Œku n u Çkú { Œ nku „ u , fw A ™nª nkÚk ÷„k hu >
fw f h þw f h ¾h ¼Þk ƒki h u , fki y k nt ‚ ƒw „ k hu >>
…h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™e ‚khe ykí{k ‚t Œ „heƒËk‚S™u
‚q û { ðu Ë ‚{òÔÞku , Œu ™ u ‚t Œ „heƒËk‚S („k{ : Aw z k™e, rsÕ÷ku -
Íßsh, nrhÞkýk «kLŒ)yu ykí{k ŒÚkk {™™u …kºk ƒ™kðe™u rðï™k
{k™ðku ™ u fk¤ (çkú ñ )™k ÷ku f ™w t f»x (Ëw : ¾) ŒÚkk ‚Œ÷ku f ™w t ‚w ¾ ƒŒkðe™u
(ðýo ™ fhe™u ) Œu …h{-Äk{{kt sðk {kxu ‚íÞ ‚kÄ™k su þk†ku õ Œ
(þk†ku Ú ke «{krýŒ) Au , Œu fhðk™e «u h ýk yk…e Au . {™ Œq [÷ hu ‚w ¾ fu
‚k„h yu x ÷u fu ‚™kŒ™ …h{Äk{{kt [k÷ ßÞkt yk„¤ þçË ™kþ ™Úke
ÚkŒku . yu x ÷k {kxu þçË™ku yÚko yrð™kþe…ýkÚke Au fu Œu MÚkk™ y{híð™ku
r‚t Ä w yu x ÷u fu ‚k„h Au y™u {ku û kY…e hí™™ku yk„h yu x ÷u fu ¾ký Au .
yk fk¤ çkú ñ ™k ÷ku f {kt yk…Syu ¼ÂõŒ …ý fhe. …ht Œ w þk†k™w f q ¤
‚kÄ™k ƒŒkððkðk¤k ŒíðËþeo ‚t Œ ™ {¤ðk™u fkhýu yk… fhku z ku sL{kU Ú ke
¼xfe hÌkk Aku . fhku z ku - yƒòu Yr…Þk ¼u „ k fhðk{kt …q h w t Sð™ ÷„kze
Ëku Aku , …Ae {] í Þw ÚkE òÞ Au . Œu ¼u „ w t fhu ÷ w t Ä™ su yk…™k …q ð o ™ k
‚t M fkhku Ú ke «kÃŒ ÚkÞw t nŒw t , Œu ™ u Aku z e™u ‚t ‚ khÚke [k÷e „Þk. Œu Ä™™u
‚t ø kú n fhðk {kxu su …k… fÞO w , Œu yk…S™e ‚kÚku „Þw t . yk…Syu Œu
{k™ðSð™{kt ŒíðËþeo ‚t Œ ™e …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷R™u þk†rðrÄ y™w ‚ kh
¼ÂõŒ™e ‚kÄ™k ™Úke fhe. su ™ k fkhýu yk…™e ‚kÚku nkÚk{kt ft E ykÔÞw t
™Úke. …q ð o sL{™k …w Û Þ™k ƒË÷k{kt Ä™ ÷E ÷eÄw t . Œu Ä™ ynª s hne
„Þw t , yk…™u ft E …ý {éÞw t ™nª. yk…™u {éÞkt Ä™ ‚t ø kú n fhðk™k …k…
ŒÚkk ¼ÂõŒ þk†k™w f q ¤ ™Úke fhe Œu ™ kt …k….
su ™ k fkhýu yk… fw f h = fq Œ hku , ¾h = „Äu z ku , ‚w f h = ‚q y h
(¼q t z ), fki y k = fk„zku , nt ‚ = yu f …ûke su ‚hku ð h{kt {kºk {ku Œ e ¾kÞ
Au , ƒw „ k = ƒ„÷ku ð„u h u ð„u h u Þku r ™yku ™ u «kÃŒ fhe™u Ëw : ¾ ¼ku „ ÔÞk.
fku r x sL{ Œq hkò feLnk, r{rx ™ {™ fe ykþk >
r¼ûkw f nku f h Ëh-Ëh nkt z âk, r{÷k ™ r™„w o ý hk‚k >>
❈ ‚h¤kÚko : - nu {k™ð ! yk…Syu fk¤ (çkú ñ ) ™e fXýÚke …ý
fXý ‚kÄ™k fhe. ½h Aku z e™u st „ ÷{kt hnu ð k „Þk, …Ae „k{ fu ™„he{kt
½h-½h™k Ëhðksu nkt z âk yu x ÷u fu VÞku o . r¼ûkk {u ¤ ððk {kxu st „ ÷{kt
‚kÄ™k fhðkðk¤k ‚kÄf ™Sf™k „k{ fu þnu h {kt òÞ Au . yu f ½hu Ú ke
…q h e r¼ûkk ™Úke {¤Œe Œku yLÞ ½hu Ú ke ¼ku s ™ ÷E™u st „ ÷{kt [kÕÞku
òÞ Au . fâkhu f fâkhu f Œku ‚kÄf yu f rËð‚ r¼ûkk {kt „ e™u ÷kðu Au y™u
Œu { kt Ú ke s ƒu - ºký rËð‚ ‚w Ä e r™ðko n fhu Au . hku x ÷eyku ™ u Y{k÷ su ð w t
…kŒ¤w t f…zw t su ™ u Ak÷™k („hýw t ) fnu Au . Œu Ak÷™k{kt ÷…u x e™u ð] û k™e
zk¤eyku ‚kÚku ƒkt Ä e Ëu Œ k nŒk. Œu hku x ÷eyku ‚q f kE sŒe nŒe. Œu ™ u …kýe{kt
…÷k¤e™u ™h{ fhe™u ¾kŒk nŒk. Œu y ku Ëhhku s r¼ûkk {kt „ ðk {kxu sðk™ku
su ‚{Þ ÔÞÚko sŒku nŒku , Œu ™ e ƒ[Œ fhe™u Œu ‚{Þ™u fk¤ çkú ñ ™e
‚kÄ™k{kt ÷„kzŒk nŒk. ¼kðkÚko yu Au fu sL{-{hýÚke Aw x fkhku {u ¤ ððk
{kxu yu x ÷u fu …q ý o {ku û k™e «kÂÃŒ {kxu ðu Ë ku { kt ðrýo Œ rðrÄ ŒÚkk ÷ku f ðu Ë ™k
ykÄkhu ½ku h (ykfhw t ) Œ… fhŒk nŒk. Œu { ™u ŒíðËþeo ‚t Œ ™ {¤ðk™u
fkhýu r™„w o ý hk‚k yu x ÷u fu „w Ã Œ ¿kk™ su ™ u Œíð¿kk™ fnu Au . Œu ™k {éÞw t
fkhý fu Þsw ð u o Ë yæÞkÞ 40 {t º k 10 {kt ŒÚkk [khu Þ ðu Ë ku ™ k ‚khkt þ Y…
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk™k yæÞkÞ 4 &÷ku f 32 ŒÚkk 34 {kt fÌkw t Au fu su Þ¿kku
yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™ku ™ w t rðMŒ] Œ (rðMŒkh…q ð o f ) ¿kk™ MðÞt ‚Âå[Ëk™t Ë
Ä™ çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ …ku Œ k™k {w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ e™u ‚t ¼ ¤kðu
Au , Œu Œíð¿kk™ yu x ÷u fu ‚q û {ðu Ë Au . „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ u fÌkw t Au fu Œu
Œíð¿kk™™u Œw t Œíð¿kk™eyku …k‚u sE™u ‚{s, Œu { ™u Ët z ðŒT «ýk{ fhðkÚke
™BkúŒk…qðof «&™ fhðkÚke Œu …h{kí{ Œíð™u ‚khe heŒu òýðkðk¤k ŒíðËþeo
‚t Œ Œ™u Œíð¿kk™™ku W…Ëu þ fhþu . yk™kÚker‚Ø ÚkÞw t fu Œíð¿kk™ ™ ðu Ë ku { kt
Au y™u ™ Œku „eŒk þk†{kt . y„h nku Œ w t Œku yu f yæÞkÞ ƒeòu ƒku ÷ e
fkZŒ. fne Ëu Œ ku fu Œíð¿kk™™u Œu yæÞkÞ{kt ðkt [ ku . ‚t Œ „heƒËk‚Syu
{™™k ƒnk™u {k™ð þhehÄkhe «kýeyku ™ u ‚{òÔÞk Au fu Œu r™„w o ý hk‚k
yu x ÷u fu Œíð¿kk™ ™k {¤ðk™u fkhýu fk÷ çkú ñ ™e ‚kÄ™k fhe™u yk…S
fhku z ku sL{kU { kt hkò ƒLÞk. AŒkt …ý {™™e RåAk ‚{kÃŒ ™k ÚkE, fkhý
fu hkò rð[khu Au fu Mð„o { kt ‚w ¾ Au , ynªÞk hks{kt fku E ‚w ¾ -[u ™ ™Úke,
þkt r Œ ™Úke.
r™„w o ý hk‚k™ku ¼kðkÚko : - r™„w o ý ™ku yÚko Au fu Œu ðMŒw Œku Au
…ht Œ w Œu ™ ku ÷k¼ ™Úke {¤e hÌkku . ð] û k™k ƒes{kt V¤ ŒÚkk ð] û k r™„w o ý
Y…{kt Au , Œu ƒes™u {kxe{kt ðkðe™u r‚t [ kE fhe™u Œu ‚h„w ý ðMŒw (ð] û k,

ð] û k™u V¤) «kÃŒ fhðk{kt ykðu Au . yk ¿kk™ ™ nku ð k™k fkhýu ykt ƒ k™kt
V¤ ŒÚkk Akt Þ zkÚke ðt r [Œ hne òÞ Au . hk‚k = Ít Í x yu x ÷u fu W÷ÍkÞu ÷ w t
(„w t [ ðkÞu ÷ w t ) fkÞo . ‚q û { ðu Ë {kt …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t Au fu :-
™ki {™ (360 rf.økú k .) ‚q Œ = få[k Äk„k (fk[ku Ëku h ku )
fƒeh, ™ki {™ ‚q Œ W÷rsÞk, }r»k hnu s¾ {kh >
‚Œ„w Y yi ‚ k ‚w ÷ Ík Ëu , WÕÍu ™ Ëw S ƒkh >>
❈ ‚h¤kÚko : - …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t Au fu yæÞkí{ ¿kk™Y…e
™ki {™ ‚q Œ W÷ÍkÞu ÷ w t ( „w t [ ðkÞu ÷ w t ) Au . yu f rf÷ku ø kú k { „w t [ ðkÞu ÷ ‚q ¥ kh™u
¾ku ÷ ðk{kt yu f rËð‚Úke …ý ðÄw ‚{Þ ðýfhku ™ u ÷k„e sŒku nŒku . y„h
„q t [ ¾ku ÷ Œe ð¾Œu Ëku h ku xq x e òÞ Œku fk…z{kt „kt X ykðe sŒe. „kt X -
„kt X ku ð k¤k f…zk™u fku E ðu [ ký ÷u Œ w t ™nŒw t . yu x ÷k {kxu …h{u ï h fƒeh
sw ÷ knk (ðýfh)yu sw ÷ knkyku ™ w t (ðýfhku ™ w t ) ‚xef (‚[ku x ) WËknhý
yk…e™u ‚{òÔÞw t Au fu ðÄkhu „w t [ kÞu ÷ k ‚q ¥ kh™u fku E Wfu ÷ Œw t ™nŒw t .
yæÞkí{ ¿kk™ Œu s ™ki {ý „w t [ ðkÞu ÷ k ‚q ¥ kh™k ‚{k™ Au su ™ u ‚Œ„w Y
yu x ÷u fu ŒíðËþeo ‚t Œ yu ð w t ‚w ÷ Íkðe (¾ku ÷ e) Ëu þ u su VheÚke W÷sþu
(„w t [ kþu ) ™rn. ‚w ÷ ßÞk ð„h™k yu x ÷u fu „w t [ kE „Þu ÷ k (¾e[zku ÚkE
„Þu ÷ k) yæÞkí{ ¿kk™™k ykÄkhu yu x ÷u fu ÷ku f ðu Ë y™w ‚ kh ‚kÄ™k fhe™u
Mð„o - ™hf, [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ «fkh™k «kýeyku ™ k Sð™, …] Ú ðe …h fku E ™k™k
xw f zk™w t hkßÞ, Mð„o ™ w t hkßÞ «kÃŒ fÞO w , Vhe …kAk sL{-{hý™k [¢{kt
…ze™u Ëw : ¾ku W…h Ëw : ¾ku QXkÔÞk. …ht Œ w fk¤ çkú ñ ™e ðu Ë ku { kt ðrýo Œ rðrÄ
y™w ‚ kh ‚kÄ™k fhðkÚke Œu …h{ þkt r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{ Äk{ «kÃŒ ™
ÚkÞw t su „eŒk yæÞkÞ 18 ™k &÷ku f 62 {kt fÌkw t Au y™u ™ Œku …h{u ï h™w t Œu
…h{…Ë «kÃŒ ÚkÞw t ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf …kAk ð¤e™u yk ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ
™Úke ykðŒk su „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 4 {kt fÌkw t Au . fk¤ çkú ñ ™e
‚kÄ™kÚke ™e[u «fkh™k ÷k¼ ÚkŒk hnu Au .
ðkýe ™t . 3 :- RLÿ-fw ƒ u h , Eþ fe …Ëðe, çkú ñ k ðYý Ä{o h kÞk >
rð»ýw ™ kÚk fu …q h fw t òfh, ƒnw h y…q X k ykÞk >>
❈ ‚h¤kÚko : - fk¤ çkú ñ ™e ‚kÄ™k fhe™u ‚kÄf RLÿ™w t …Ë …ý
«kÃŒ fhu Au . RLÿ Mð„o ™ k hkò™w t …Ë Au . Œu ™ u Ëu ð hks yu x ÷u fu Ëu ð Œkyku ™ k
hkò ŒÚkk ‚w h …rŒ …ý fnu Au . yu r‚t [ kE rð¼k„ yu x ÷u fu ð»kko {t º kk÷Þ™u
…ý …ku Œ k™k ykrÄ™ hk¾u Au .
16 {kfo Û zu Þ }r»k ŒÚkk yÃ‚hk™ku ‚t ð kË
«&™:- RLÿ™e …Ëðe fu ð e heŒu «kÃŒ ÚkkÞ Au ?
W¥kh:- ¾q ƒ Œ… fhðkÚke ŒÚkk yu f ‚ku ( 100 ){ý ( 4 nòh
rf÷ku ø kú k {) „kÞ yÚkðk ¼U ‚ ™k ½e™ku W…Þku „ fhe™u Ä{o Þ ¿k fhðkÚke yu f
Ä{o Þ ¿k ‚t … L™ (…q h ku ) ÚkkÞ Au . ykðk ykðk yu f ‚ku ( 100 ) Ä{o Þ ¿k
r™rðo Î ™ heŒu fhðkÚke RLÿ™e …Ëðe ‚kÄf «kÃŒ fhu Au . Œ… yÚkðk Þ¿k
fhŒk ‚{Þu Þ¿k™e fu Œ…™e {Þko Ë k ¼t „ ÚkE òÞ Au Œku VheÚke (™ðu ‚ hÚke)
Þ¿k ŒÚkk Œ… fhðw t …zu Au . yk «{kýu RLÿ™e …Ëðe «kÃŒ ÚkkÞ Au .
«&™:- RLÿ™ku þk‚™fk¤ fu x ÷k ‚{Þ™ku nku Þ Au ? {] í Þw
W…hkt Œ RLÿ™k …Ë™u Aku z e™u «kýe fE Þku r ™™u «kÃŒ fhu Au ?
W¥kh:- RLÿ Mð„o ™ k hkò™e …Ëðe …h 72 [ku f ze yu x ÷u fu 72
[Œw Þ w o „ ‚w Ä e hks fhu Au . yu f [Œw Þ w o „ {kt ‚íÞÞw „ + ºku Œ k Þw „ + îk…h
Þw „ ŒÚkk fr¤Þw „ ™ku ‚{Þ nku Þ Au . su 17,28,000 + 12,96,000 +
8,64,000 + 4,32,000 ¢{þ: ‚íÞÞw „ + ºku Œ k Þw „ + îk…h Þw „ +
fr¤Þw „ ™ku ‚{Þ yu x ÷u fu 43 ÷k¾ 20 nòh ð»ko ™ ku ‚{Þ yu f [Œw Þ w o „ {kt
nku Þ Au . ykðk ƒ™u ÷ k 72 [Œw Þ w o „ ‚w Ä e Œu ‚kÄf RLÿ™e …Ëðe …h Mð„o ™ k
hkò™w t ‚w ¾ ¼ku „ ðu Au . yu f fÕ… yu x ÷u fu çkú ñ kS™k yu f rËð‚{kt (su
yu f nòh ykX ( 1008 ) [Œw Þ w o „ ™ku ÚkkÞ Au ) 14 Sð RLÿ™e …Ëðe …h
hne™u …ku Œ k™w t fhu ÷ …w Û Þ-f{o ¼ku „ ðu Au . RLÿ™k …Ë™u ¼ku „ ðe™u yu «kýe
([ki Ë u - [ki Ë RLÿ) „Äu z k™w t Sð™ «kÃŒ fhu Au .
✪ fÚkk : ‘‘{kfo Û zu Þ }r»k ŒÚkk yÃ‚hk™ku ‚t ð kË’’
yu f ð¾Œ {kfo Û zu Þ }r»k ƒt „ k¤™e ¾kze{kt Œ… fhe hÌkk nŒk.
RLÿ™k …Ë …h rðhks{k™ ykí{k™u yk «{kýu ™ e þhŒ nku Þ Au fu òu
Œu ™ k þk‚™fk¤{kt 72 [ki f ze Þw „ ËhBÞk™ y„h …] Ú ðe …h fku E ÔÞÂõŒ
RLÿ™e …Ëðe «kÃŒ fhðk Þku ø Þ Œ… yÚkðk Ä{o Þ ¿k fhe ÷u Au y™u Œu ™ e
r¢Þk{kt fku E yðhku Ä ™Úke ykðŒku Œku Œu ‚kÄf™u RLÿ™e …Ëðe yk…e
Ëu ð k{kt ykðu Au y™u ðŒo { k™ RLÿ …k‚u Ú ke Œu …Ëðe Ae™ðe ÷u ð k{kt ykðu
Au . yu x ÷k {kxu ßÞkt ‚w Ä e ‚t ¼ ð nku Þ Au , íÞkt ‚w Ä e RLÿ …ku Œ k™
þk‚™fk¤{kt fku E ‚kÄf™k Œ… yÚkðk Ä{o Þ ¿k …q ý o ™Úke Úkðk Ëu Œ ku . Œu ™ e
‚kÄ™k ¼t „ fhkðe Ëu Au , [knu ft E …ý fhðw t …zu .
ßÞkhu RLÿ™u Œu ™ k Ëq Œ ku y u ƒŒkÔÞw t fu ƒt „ k¤™e ¾kze{kt {kfo Û zu Þ
}r»k Œ… fhe hÌkk Au . RLÿyu {kfo Û zu Þ }r»k™w t Œ… ¼t „ fhðk {kxu Wðo þ e
(RLÿ™e …í™e) ™u {ku f ÷e. ƒÄk ©] t „ kh fhe™u Ëu ð …he {kfo Û zu Þ }r»k™e
‚k{u ™k[ðk-„kðk ÷k„e. …ku Œ k™e r‚rØÚke Œu søÞk W…h ð‚t Œ }Œw su ð w t
ðkŒkðhý ƒ™kðe ËeÄw t . {kfo Û zu Þ }r»kyu fku E Wí‚w f Œk ™k Ëu ¾ kze.
Wðo þ eyu f{h™w t ™kzw Œku z e ™kÏÞw t , r™:ð† ÚkE „E. íÞkhu {kfo Û zu Þ }r»k
ƒku Õ Þk, nu ƒu x e ! nu ƒnu ™ ! nu {k ! yk… yk þw t fhe hÌkk Aku ? yk…
ynª „kZ st „ ÷{kt yu f ÷e þk {kxu ykðe Aku ? Wðo þ eyu fÌkw t fu }r»kS
{khk Y…™u òu E ™u yk ykhÛÞ ¾t z (ð™-¾t z )™k ‚ðo ‚kÄfku y u …ku Œ k™w t
‚t Œ w ÷ ™ ¾ku E ËeÄw t …ht Œ w yk… z„{„ ÚkÞk ™rn, ™ òýu yk…™e ‚{krÄ
fâkt nŒe? f] … k fhe™u yk… {khe ‚kÚku RLÿ÷ku f [k÷ku , ™rn Œku {™u ‚ò
{¤þu fu Œw nkhe™u ykðe „E. {kfo Û zu Þ }r»kyu fÌkw t fu {khe ‚{krÄ
çkú ñ ÷ku f {kt „E nŒe, ßÞkt yk„¤ nw t Œu Wðo þ eyku ™ ku zkL‚ òu E hÌkku
nŒku , Œu yu x ÷e ƒÄe ‚w t Ë h Au fu Œkhk su ð e Œku Œu { ™e ‚kŒ-‚kŒ ƒkt r ËÞkt
yu x ÷u fu ™ku f hkýeyku Au . yu x ÷k {kxu nw t Œ™u þk {kxu òu ô ? Œkhk …h þw t
yk‚õŒ Úkkô ? y„h ŒkhkÚke fku E ‚w t Ë h nku Þ Œku Œu ™ u ÷E ykð. íÞkhu
Ëu ð …heyu fÌkw t fu RLÿ™e …xhkýe yu x ÷u fu {w Ï Þ hkýe nw t s Aw t . {khkÚke
‚w t Ë h Mð„o ÷ ku f {kt fku E †e ™Úke.
íÞkhu {kfo Û zu Þ }r»kyu …q A âw t fu RLÿ™w t {] í Þw Úkþu , íÞkhu Œw t þw t
fheþ? Wðo þ eyu sðkƒ ykÃÞku fu nw t 14 RLÿ™u ¼ku „ ðeþ. ¼kðkÚko Au fu
©e çkú ñ kS™k yu f rËð‚{kt 1008 [Œw Þ w o „ ÚkkÞ Au su { kt 72 - 72 [Œw Þ w o „ ™w t
þk‚™fk¤ …q h w t fhe™u 14 RLÿ {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkkÞ Au . RLÿ™e hkýe ðk¤k
ykí{kyu fku E {k™ð sL{{kt yu x ÷k ƒÄk ðÄkhu …w Û Þ fÞko nŒk, su ™ k
fkhýu Œu 14 RLÿku ™ e …xhkýe ƒ™e™u Mð„o ‚w ¾ ŒÚkk …w Y »k ‚w ¾ ™u ¼ku „ ðþu .
{kfo Û zu Þ }r»kyu fÌkw t fu 14 RLÿ …ý {hþu , íÞkhu Œw t þw t fheþ ?
Wðo þ eyu fÌkw t fu …Ae {™u {] í Þw ÷ ku f (…] Ú ðe ÷ku f ™u = {™w » Þ ÷ku f yu x ÷u fu
{] í Þw ÷ku f fnu Au ) {kt „Äu z e ƒ™kððk{kt ykðþu y™u su x ÷k RLÿ {khk
…rŒ Úkþu , Œu …ý …] Ú ðe W…h „Äu z k™e Þku r ™ «kÃŒ fhþu .
{kfo Û zu Þ }r»k ƒku Õ Þk fu …Ae Œw t {™u yu ð k ÷ku f {kt þk {kxu ÷E
sE hne nŒe su ™ ku hkò „Äu z ku ƒ™u y™u hkýe „Äu z e™e Þku r ™ «kÃŒ
fhþu ? Wðo þ e ƒku ÷ e fu …ku Œ k™e RßsŒ (ykƒY) hk¾ðk {kxu , ™nª Œku
Œu y ku fnu þ u fu Œw t nkhe™u ykðe Au .
{kfo Û zu Þ }r»kyu fÌkw t fu „Äu z eyku ™ e fu ð e RßsŒ ? Œw t ð{o { k™{kt
…ý „Äu z e s Au fkhý fu Œw t 14 ([ki Ë ) ¾‚{ (…rŒ) fheþ y™u {] í Þw
ÚkÞk …Ae Œw t MðÞt Mðefkh fhe hne Au fu nw t „Äu z e ƒ™eþ. „Äu z e™e fu ð e
RßsŒ ? yu x ÷k{kt s íÞkt yk„¤ RLÿ ykðe „Þku . rðÄk™ (fkÞËk /
r™Þ{) y™w ‚ kh …ku Œ k™w t RLÿ™w t hkßÞ {kfo Û zu Þ }r»k™u yk…ðk {kxu . fÌkw t
fu }r»kS y{u nkÞko y™u yk… SíÞk. yk… RLÿ™e …Ëðe Mðefkh fhku .
{kfo Û zu Þ }r»k ƒku Õ Þk yhu - yhu RLÿ ! RLÿ™e …Ëðe {khk {kxu fku E fk{™e
™Úke. {khk {kxu Œku Œu fk„zk™e ƒex (xèe) ‚{k™ Au . {kfo Û zu Þ }r»kyu
RLÿ™u Vhe fÌkt w fu Œw t {khk ƒŒkÔÞk y™w ‚ kh ‚kÄ™k fh, Œ™u çkú ñ ÷ku f
÷E [k÷eþ. yk RLÿ™w t hkßÞ Aku z e Ëu . RLÿyu fÌkw t fu nu }r»kS yíÞkhu
Œku {™u {ku s -{MŒe fhðk Ëku . …Ae fku R ð¾Œ òu E þ.
…kXf(ðkt [ f) s™ku ! rð[kh fhku : - RLÿ™u ¾ƒh Au fu {] í Þw ÚkÞk
…Ae „Äu z k™w t Sð™ {¤þu , AŒkt …ý Œu ûkrýf ‚w ¾ ™u íÞk„ðk ™Úke
{kt „ Œku . fnu Au fu …Ae fâkhu f òu E þ. …Ae fâkhu òu þ u ? „Äu z ku ƒLÞk
…Ae Œku fw t ¼ kh òu þ u . fu x ÷w t ðs™ „Äu z k™e f{h W…h hk¾ðw t Au ? fâkt
yk„¤ zt z ku {khðk™ku Au ? ƒ‚ yk s «{kýu …] Ú ðe W…h fku E ™k™k ‚h¾k
xw f zk (Ëu þ )™ku «Äk™{t º ke, {t º ke, {w Ï Þ{t º ke yÚkðk hkßÞ{kt {t º ke ƒLÞku
Au yÚkðk fku E ‚hfkhe …Ë W…h ‚hfkhe yrÄfkhe fu f{o [ khe ƒLÞku Au
yÚkðk Ä™e (‚w ¾ e / …i ‚ kËkh) Au . Œu ™ u fnu ð k{kt ykðu Au fu yk… ¼ÂõŒ
fhku ™rn Œku „Äu z k ƒ™þku . Œu yÚkðk Œku ™khks ÚkE òÞ Au . fnu þ u fu
y{u þw t fk{ „Äu z k ƒ™eþw t ? VheÚke ykðw t ™rn fnðk™w t . fu x ÷kf ‚{sËkh
(‚khk) nku Þ Au , Œu fnu Au fu fku ý u òu Þ t w Au ? „Äu z ku ƒ™u Au ? …Ae Œu { ™u
ƒŒkððk{kt ykðu Au fu ƒÄk ‚t Œ ŒÚkk økú t Ú k ƒŒkðu Au , íÞkhu {ku x k ¼k„™k
fnu Au fu òu Þ w t sþu .
Œu { ™u ƒÄk™u r™ðu Ë ™ Au fu {] í Þw W…hkt Œ „Äu z ku ƒLÞk …Ae yk…
þw t òu þ ku , …Ae Œku fw t ¼ kh s òu þ u fu Œ{khe ‚kÚku fu ð w t ðŒo ™ fhðk™w t Au ?
òu ð w t s nku Þ Œku ðŒo { k™{kt s Ëu ¾ (òu ) . ƒw h kEyku Aku z e™u þk† y™w f q ¤
‚kÄ™k fhku su ðŒo { k™ (nk÷){kt rðï{kt {kºk {khe (hk{…k÷Ëk‚™e)
…k‚u Au . ykðku økú n ý fhku y™u …ku Œ k™k Sð™w t fÕÞký fhkðku .
W…h ÷¾u ÷ ðkýe ™t . 3 {kt ƒŒkÔÞw t Au fu RLÿ-fw ƒ u h ŒÚkk Eþ™e
…Ëðe «kÃŒ fhðkðk¤k ŒÚkk çkú ñ kS™w t …Ë ŒÚkk ðYý, Ä{o h kÞ™w t …Ë «kÃŒ
fhe™u ŒÚkk rð»ýw S ™k ÷ku f ™u «kÃŒ fhe Ëu ð …Ë «kÃŒ fhu ÷ k …ý …kAk
sL{-{hý™k [¢{kt s hnu Au .
Mð„o ÷ku f {kt 33 fhku z Ëu ð …Ë Au . su «{kýu ¼khŒ Ëu þ ™e ‚t ‚ Ë{kt
540 ‚kt ‚ Ëku ™ k …Ë Au . ÔÞÂõŒ ƒË÷kŒk hnu Au . Œu s ‚kt ‚ Ëku { kt Ú ke
«Äk™{t º ke ŒÚkk yLÞ fu Â LÿÞ {t º ke ð„u h u ð„u h u ƒ™u Au .
yk s «{kýu Œu 33 fhku z Ëu ð Œkyku { kt Ú ke s yu f fw ƒ u h ™w t …Ë yu x ÷u

fu Ä™™k Ëu ð Œk™w t …Ë «kÃŒ ÚkkÞ Au , su «{kýu ™kýk {t º ke nku Þ Au . Eþ™e
…Ëðe™ku yÚko ÚkkÞ Au «¼w ™ w t …Ë su ÷ku f ðu Ë {kt fw ÷ ºký {k™ðk{kt ykÔÞk
Au : - ( 1 ) ©e çkú ñ kS ( 2 ) ©e rð»ýw S ŒÚkk ( 3 ) ©e rþðS.
ðYýËu ð …kýe™k Ëu ð Œk Au . Ä{o h kÞ {w Ï Þ LÞkÞkÄeþ Au su ƒÄk
Sðku ™ u f{ku o ™ w t V¤ yk…u Au , Œu ™ u Ä{o h ks …ý fnu Au . yk ƒÄk s fk¤
çkú ñ ™e ‚kÄ™k fhe™u …Ë «kÃŒ fhu Au . …w Û Þ ûkeý (‚{kÃŒ) ÚkE „Þk
…Ae ƒÄk Ëu ð Œkyku ™ u …ËÚke {w õ Œ fhe™u …þw - …ûkeyku ð„u h u ™ e 84 ÷k¾
«fkh™e Þku r ™yku { kt ™kt ¾ ðk{kt ykðu Au . …Ae ™ðk çkú ñ kS, ™ðk rð»ýw S
ŒÚkk ™ðk rþðS yk …Ëku …h rðhks{k™ ÚkkÞ Au .
yk W…h sýkðu ÷ ƒÄk s Ëu ð Œkyku sL{u Au y™u {hu Au . yk
yrð™kþe ™Úke. yu { ™e ÂMÚkrŒ yk…S™u ‘‘‚] Â »x h[™k’’ yæÞkÞ{kt yk
s …w M Œf{kt M…»x Úkþu fu yk fu ð zk «¼w (fâkt ‚w Ä e Œu { ™e «¼w Œ k fkÞo û ku º k)
Au ? fku ™ k …w º k Au y™u fku ý Œu { ™k {kŒkS Au ?
yLÞ «{ký:- ©e Ëu ð e …w h ký (‚r[ºk {ku x k xkE… VõŒ rnLËe,
„eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ) ™k ºkeò Mft Ë {kt …] » Xkt f 123 …h ÷ÏÞw t
Au fu Œ{u þw Ø MðY…k Aku , yk ‚{økú ‚t ‚ kh yk…SÚke s WËT ¼ kr‚Œ ÚkE
hÌkku Au . nw t (rð»ýw ) , çkú ñ k y™u þt f h yk…™e f] … kÚke s rðã{k™ Aeyu .
y{khku Œku ykrðo ¼ kð yu x ÷u fu sL{ ŒÚkk rŒhku ¼ kð yu x ÷u fu {] í Þw ÚkÞk
fhu Au . yk… «f] r Œ Ëu ð e Aku .
þt f h ¼„ðk™ ƒku Õ Þk fu nu Ëu ð e ! y„h rð»ýw ™ k …Ae Wí…L™
Úkðkðk¤k çkú ñ k yk…Úke s Wí…L™ ÚkÞk Au Œku þw t nw t Œ{ku „ w ý e ÷e÷k
fhðkðk¤ku þt f h þw t yk…™e ‚t Œ k™ ™k ÚkÞku yu x ÷u fu {™u …ý Wí…L™
fhðkðk¤e Œ{u s Aku . y{u Œku fu ð ¤ r™Þr{Œ fkÞo s fhe þfeyu Aeyu
yu x ÷u fu su ™ k ¼køÞ{kt su ÷ÏÞw t Au , Œu s y{ku yk…e þfeyu Aeyu . ™Úke
ðÄkhe þfŒk, fu ™Úke ½xkze þfŒk.
…kXfs™ku ! yk ©eËu ð e …w h ký™k WÕ÷u ¾ Úke M…»x ÚkÞw t Au fu ©e
çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e þt f hS ™kþðk™ Au . yu { ™e {kŒkS™w t ™k{
©eËu ð e Ëw „ ko Au . ðÄkhu òýfkhe yk… ‘‘‚] Â »x h[™k’’™k yæÞkÞ{kt Ú ke
{u ¤ ðþku su yk s …w M Œf{kt yk„¤ ÷¾u ÷ e Au . yk «Äk™ Ëu ð Œk Au . ƒeò
yk{™kÚke WŒhŒe fûkk™k Ëu ð Au . yk ƒÄk sL{u Au - {hu Au . yrð™kþe
hk{ ™Úke, yrð™kþe …h{kí{k ™Úke.
©e{ËT ¼„ðË „eŒk yæÞkÞ- 10 &÷ku f 2 {kt ÷ÏÞw t Au fu „eŒk
¿kk™ËkŒk fk¤ çkú ñ u fÌkw t Au fu ‘‘{khe Wí…r¥k (sL{)™u ™k Œku Ëu ð Œkyku
òýu Au y™u ™ Œku {nr»koyku òýu Au fkhý fu yk ƒÄk™wt ykrË ({q¤) fkhý nwt
s Awt yux÷u fu yk ƒÄk {khkÚke s Wí…L™ (sL{ðk™) ÚkÞk Au.’’
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 5 {kt „eŒk ¿kk™ ƒku ÷ ðkðk¤kyu fÌkw t Au fu
nu ysw o ™ ! Œkhk y™u {khk ¾q ƒ sL{ ÚkE [w f âk Au , Œw ™Úke òýŒku , nw t
òýw t Aw t . „eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f 12 {kt M…»x fÌkw t Au fu Œw t y™u nw t ŒÚkk
yk ƒÄk hkòyku - ‚u ™ k …nu ÷ kt …ý sLBÞk nŒk, yk„¤ (¼rð»Þ){kt …ý
sL{eþw t .
„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 3 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu nu
ysw o ™ ! {khe «f] r Œ yu x ÷u fu Ëw „ ko Œku „¼o Äkhý fhu Au , nw t s Œu ™ k
„¼o { kt ƒes MÚkkr…Œ fhw t Aw t , su ™ kÚke ‚ðo «kýeyku ™ e Wí…r¥k ÚkkÞ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 4 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu nu
ysw o ™ ! sw Ë k sw Ë k «fkh™e ‚ðo Þku r ™yku { kt su x ÷e …ý þhehÄkhe {q r Œo y ku
Wí…L™ ÚkkÞ Au ({nŒT ) «f] r Œ Œku Œu ƒÄk™e „¼o Äkhý fhðkðk¤e {kŒk
Au . (yn{ çkú ñ ) nw t çkú ñ ƒes MÚkkr…Œ fhðkðk¤ku r…Œk Aw t .
„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 5 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu M…»x fÞO w Au fu
nu ysw o ™ ! ‚íð„w ý ©e rð»ýw S , hs„w ý ©e çkú ñ kS ŒÚkk Œ{„w ý ©e
rþðS - yk «f] r Œ yu x ÷u fu Ëw „ ko Ëu ð eÚke Wí…L™ (sL{u ÷ k) ºkýu Ëu ð Œk
yu x ÷u fu ºkýu „w ý yrð™kþe Sðkí{k™u f{ku o «{kýu þheh{kt ƒkt Ä u Au .
W…h™k «{kýku Ú ke M…»x ÚkÞw t fu W…hku õ T Œ (W…h sýkðu ÷ k) ƒÄk
Ëu ð Œkyku ™kþðk™ Au ŒÚkk fk¤ çkú ñ ™k ƒk¤fku Au .
«‚t „ [k÷e hÌkku Au fu ðkýe ‚t Ï Þk- 3 ™ku ‚h¤kÚko : -
RLÿ, fw ƒ u h , Eþ yu x ÷u fu çkú ñ k, rð»ýw , rþðS ‚w Ä e™e …Ëðe «kÃŒ
fhe™u ŒÚkk ðYý, Ä{o h kÞ™e …Ëðe ŒÚkk ©e rð»ýw ™ kÚk™k ÷ku f ™u «kÃŒ fhe™u
…ý sL{-{] í Þw ™ k [¢{kt hnu Au .
❈ {kfo Û zu Þ }r»kS çkú ñ ‚kÄ™k fhe hÌkk nŒk. Œu ™ u s ‚ðku o ¥ k{
{k™e hÌkk nŒk. yu x ÷k {kxu s Œu y ku RLÿ™u fne hÌkk nŒk fu ykð Œ™u
çkú ñ ‚kÄ™k™w t ¿kk™ fhkðw t . çkú ñ ÷ku f ™e ‚h¾k{ýeyu Mð„o ™ w t hkßÞ n÷ðk
(þehk)™e ‚h¾k{ýe{kt su { fu fk„zk™e xèe Au .
…kXfs™ku ! yk…Syu çkú ñ ‚kÄ™k fhðkðk¤k ©e [w ý f }r»k,
©e Ëw ð ko ‚ k }r»k ŒÚkk fr…÷ {w r ™ su { ýu çkú ñ ‚kÄ™k fhe nŒe, Œu { ™e
‚kÄ™k™u „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f 18 {kt ‘y™w ¥ k{’

yu x ÷u fu ½rxÞk (¾hkƒ) ƒŒkðe Au . Œu s ©u ý e™e ‚kÄ™k {kfo Û zu Þ
}r»kSyu fhe nŒe. su ™ u yrŒ W¥k{ {k™e™u fhe hÌkk nŒk ŒÚkk RLÿS™u
…ý ‚÷kn yk…e hÌkk nŒk fu çkú ñ ‚kÄ™k fhe ÷u .
‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu :-
yki h kU …t Ú k ƒŒkð nª, yk… ™ ò™u hkn > 1 >
{ku Œ e {w õ Œk Ëþo Œ ™knª, Þn s„ ni ‚ƒ yLÄ hu >
rË¾Œ fu Œku ™i™ r[‚{ nI, rVhk {kurŒÞk rƒLË hu >> 2 >>
ðu Ë …ZU …h ¼u Ë ™k ò™U , ƒkt [ u …w h ký yXkhk >
…ÚÚkh fe …qò fhU, ¼q÷u r‚hs™nkhk >> 3 >>
ðkýe ™t . 1 ™ku ¼kðkÚko : - ƒeò™u hMŒku ({k„o Ë þo ™ ) ƒŒkðu Au
…ht Œ w …ku Œ k™u ¼ÂõŒ {k„o ™ w t ¿kk™ ™Úke.
ðkýe ™t . 2 ™ku ¼kðkÚko : - ŒíðËþeo ‚t Œ ™k y¼kð™k (™k {¤ðk™u )
fkhýu {ku Œ e {w õ Œk yu x ÷u fu {ku û kY…e {ku Œ e yu x ÷u fu {ku û k {t º k Ëu ¾ kŒku
™Úke. yk ‚ðo ‚t ‚ kh yæÞkí{¿kk™™e (ykt ¾ ku ð„h™ku ) ™u º kne™ ykt Ä ¤ku
Au . su fku E ™u …ý {ku r ŒÞk ®ƒË su yu f «fkh™ku ykt ¾ ™ku hku „ Au su { kt
ykt ¾ ku MðMÚk Ëu ¾ kÞ Au , …ht Œ w Œu hku „ økú M Œ ÔÞÂõŒ™u fþw t Ëu ¾ kŒw t ™Úke. yk
WËknhý yk…e™u ƒŒkÔÞw t Au fu fzfzkx (yu f Äkhw t ) ‚t M f] Œ ¼k»kk ƒku ÷ u
Au . ÷k„u Au {nkrðîk™ Au , …ht Œ w ‚ËT ø kú t Ú kku ™ k „q Z hnMÞku ™ u ™Úke òýŒk.
yu { ™u y¿kk™Y…e {ku r ŒÞku ÚkÞku Au .
ðkýe ™t . 3 ™ku ¼kðkÚko : - ðu Ë ku ™ u ðkt [ e™u ft X MÚk fhðkðk¤k („ku ¾ e
hk¾ðkðk¤k) ðu Ë ku ™ k „q Z hnMÞku ™ u ™ ‚{S™u Œu ™ e rðhw Ø ‚kÄ™k fhu Au
y™u fhkðu Au . ðu Ë ku { kt …ÚÚkh™e {q r Œo ™ e …q ò ™ku fâkt Þ WÕ÷u ¾ ™Úke. Œu
ðu Ë ku ™ k rðîk™ fnu ð zkððk ðk¤kyku …ÚÚkh™e …q ò fhu Au ŒÚkk fhkðu Au .
ðu Ë ku { kt ðýo ð u ÷ ‚so ™ nkh (…h{u ï h)™u ¼q ÷ ðkze ËeÄk Au .
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 25 Úke 29 ‚w Ä e yk s
ƒŒkÔÞw t Au fu su ‚kÄf fku E …ý ‚kÄ™k fhu Au , Œu ™ u W¥k{ {k™e™u fhe hÌkku
nkuÞ Au, ƒÄk ‚kÄfku …kuŒ-…kuŒk™e ¼ÂõŒ™u …k…™kþ fhðkðk¤e {k™u Au.
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 32 {kt M…»x fÞO w Au fu Þ¿kkU yu x ÷u fu
Äkr{o f y™w » Xk™ku ™ w t ¿kk™ MðÞt (òŒu s) ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ u …ku Œ k™k
{w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ u ÷ e ðkýe{kt rðMŒkh™e ‚kÚku fÌkw t Au , Œu Œíð¿kk™ Au .
su ™ u òýe™u ‚kÄf ƒÄk …k…ku Ú ke {w õ Œ ÚkE òÞ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 34 {kt M…»x fÞO w Au fu Œu Œíð¿kk™™u fku E
ŒíðËþeo ‚t Œ òýu Au , Œu { ™u Ët z ðŒ «ýk{ fhðkÚke, ™Bkú Œ k…q ð o f «&™
fhðkÚke Œu Œíð¿kk™™u òýðkðk¤k ¿kk™e {nkí{k Œ™u Œíð¿kk™™ku W…Ëu þ
fhþu .
Œu Œíð¿kk™ su ™ u W…h™e ðkýe{kt r™„w o ý hk‚k fÌkw t Au , Œu ™
{¤ðkÚke ‚ðo ‚kÄf sL{-{hý™k [¢{kt s hne „Þk.
{kfo Û zu Þ }r»k çkú ñ ‚kÄ™k fhe hÌkk nŒk. ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk
yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 16 {kt fÌkw t Au fu çkú ñ ÷ku f {kt „Þu ÷ ‚kÄf …ý …w ™ hkðŒeo
yu x ÷u fu ðkht ð kh sL{-{hý™k [¢{kt s hnu Au .
y„kW ÷¾u ÷ þçË™e ðkýe ‚t Ï Þk- 4 :-
y‚t Ï Þ sL{ Œku n u {hŒkt nku „ u , SrðŒ fÞkU ™ {hi hu >
îkËþ {æÞ {n÷ {X ƒku h u , ƒnw h ™ Ëu n Ähi hu >>
❈ ‚h¤kÚko : - nu {k™ð ! Œw t y™t Œ ku ðkh sLBÞku y™u {he [w f âku
Au . ‚íÞ ‚kÄ™k fh ŒÚkk SðŒku {h. SðŒku {hðk™ku yÚko Au fu ¼õŒ™u
¿kk™ ÚkE òÞ Au fu yk ‚t ‚ kh™e «íÞu f (Ëhu f ) ðMŒw yMÚkkÞe Au (fkÞ{e
™Úke). yk þheh …ý MÚkkÞe (fkÞ{e) ™Úke. sL{-{] í Þw ™ ku ƒ¾u z ku
(ƒ¾kzku - z¾ku ) …ý ¼Þt f h (¾Œh™kf) Au . yk ‚t ‚ kh{kt Ëw : ¾ r‚ðkÞ
ƒesw t ft E s ™Úke. {k™ðþheh «kÃŒ fhe™u {ku û k «kÃŒ ™Úke fÞku o Œku …þw
su ð w t Sð™ SÔÞk. su { fu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f 29 {kt fÌkw t Au fu su
‚kÄf fu ð ¤ shk yu x ÷u fu ð] Ø kðMÚkk™k f»x (Ëw : ¾) ŒÚkk {hý™k Ëw : ¾Úke
{w õ Œ Úkðk {kxu s ‚kÄ™khŒ Au , Œu ŒŒT çkú ñ ™u ŒÚkk ‚t … q ý o yæÞkí{™u ŒÚkk
f{ku o ™ u òýu Au .
yk s «{kýu Œíð¿kk™ ÚkE „Þk …Ae {k™ð™u rƒ™sYhe
ðMŒw y ku ™ e RåAk ™Úke ÚkŒe, Œt ƒ kfw , þhkƒ-{kt ‚ ‚u ð ™ ™Úke fhŒku . ™k[-
„k™k (™k[ðw t - „kðw t yu ) {q ¾ ko y ku ™ w t fk{ ÷k„u Au . su ð w t ¼ku s ™ {¤e òÞ,
Œu { kt s ‚t Œ w » x hnu Au .
❈ ykí{ fÕÞký fhkððk {kxu ‚kÄf rð[kh fhu Au fu y„h nw t
‚í‚t „ {kt ™nª sô Œku „w Y S™k Ëþo ™ ™rn fhe þfw t . ‚í‚t „ ™k rð[kh ™
‚kt ¼ ¤ðkÚke {™ …kAw t rðfkhku fhðk ÷k„þu . Œu ‚kÄf ƒÄk fk{ Aku z e™u
‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk {kxu [k÷e ™ef¤u Au . Œu rð[kh fhu Au fu y{u Ëhhku s
‚kt ¼ ¤eyu Aeyu ŒÚkk òu E yu Aeyu fu ™k™k-™k™k ƒk¤fku ™ u Aku z e™u r…Œk
‚t ‚ kh{kt Ú ke [kÕÞk òÞ Au , {he òÞ Au . {ku x k-{ku x k Ä™…rŒyku
Ëw ½ o x ™k{kt {he òÞ Au . ƒÄe r{÷fŒ su yk¾e rst Ë „e{kt ¼u „ e fhe nŒe,

Œu ™ u Aku z e™u [kÕÞk òÞ Au . Vheðkh Œu ‚t … r¥k™w t æÞk™ hk¾ðk ™Úke ykðŒk.
{] í Þw ykÔÞk …nu ÷ kt yu f rËð‚ …ý fk{-Ät Ä ku Aku z ðk™w t rË÷ fhŒw t ™nŒw t
nðu fkÞ{ {kxu fk{fks Aq x e „Þw t .
✪ ‘‘yksu ¼kE™u ™ðhkþ Au’’
yu f ¼õŒ ‚í‚t „ {kt sðk ÷køÞku . Ëeûkk ÷E ÷eÄe, ¿kk™ ‚kt ¼ éÞw t
y™u ¼ÂõŒ fhðk ÷køÞku . …ku Œ k™k r{ºk™u …ý ‚í‚t „ {kt ykððk y™u ¼ÂõŒ
fhðk™u {kxu «kÚko ™ k fhe. …ht Œ w r{ºkyu ðkŒ ™k {k™e. fne Ëu Œ ku fu
fk{fks™k fkhýu rƒ÷fw ÷ ™ðhkþ (¾k÷e ‚{Þ) ™Úke. ™k™k-™k™k
ƒk¤fku Au . yu { ™w t …k÷™-…ku » ký …ý fhðk™w t Au . fk{fks Aku z e™u
‚í‚t „ {kt sðk ÷k„eþ Œku …q h ku Ät Ä ku [ki … x (ƒt Ä ) ÚkE sþu .
Œu ‚í‚t „ {kt sðkðk¤ku ¼õŒ ßÞkhu …ý ‚í‚t „ {kt ykððk {kxu
…ku Œ k™k r{ºk™u fnu Œ ku nŒku íÞkhu Œu yk{s fnu Œ ku nŒku fu yíÞkhu fk{-
Ät Ä k{kt Ú ke ‚{Þ ™Úke {¤Œku . yu f ð»ko ƒkË …u ÷ k r{ºk™w t {] í Þw ÚkE „Þw t .
Œu ™ e yÚkeo (XkXze)™u ¾¼u {w f e™u fw ¤ (fw x w t ƒ )™k ÷ku f ku , ™„hðk‚eyku ,
™„h-{nku Õ ÷k™k {ký‚ku …ý ‚kÚku - ‚kÚku [kÕÞk. ƒÄk ƒku ÷ e hÌkk nŒk fu
‘hk{ ™k{ ‚ŒT ni , ‚ŒT ƒku ÷ u „ŒT ni ’ .
¼õŒ ƒku ÷ e hÌkku nŒku fu hk{ ™k{ Œku ‚ŒT ni (‚íÞ Au ) …ht Œ w
yksu ¼kE™u Vw h ‚Ë (™ðhkþ) Au . ™„hðk‚e ƒku ÷ e hÌkk nŒk fu ‚ŒT
(‚íÞ) ƒku ÷ ðkÚke „ŒT („rŒ) ÚkkÞ Au , ¼õŒ fne hÌkku nŒku fu yksu
¼kE™u Vw h ‚Ë (¾k÷e ‚{Þ / ™ðhkþ) Au . yLÞ {ký‚ku Œu ™ u (¼õŒ™u )
fne hÌkk nŒk fu ykðw t ™k ƒku ÷ , yu ™ k ½hðk¤k™u ¾ku x w t ÷k„þu . ¼õŒyu
fÌkw t fu nw t Œku ykðw t s ƒku ÷ eþ. {U yk {q ¾ o ™ u nkÚk òu z e™u «kÚko ™ k fhe nŒe
fu ‚í‚t „ {kt [k÷, Úkku z e ¼ÂõŒ fhe ÷u . yk fnu Œ ku nŒku fu n{ýkt Vw h ‚Ë
(xkR{ rƒ÷fw ÷ ) ™Úke yu x ÷u fu ¾k÷e ‚{Þ ™Úke. yksu yk™e …k‚u
fkÞ{e Vw h ‚Ë (™ðhkþ™u - ™ðhkþ s) Au . ™k™k ™k™k ƒk¤fku ™ u …ý Aku z e™u
[kÕÞku su { ™k …k÷™-…ku » ký™w t ƒnk™w t fkZe™u …h{kí{kÚke Ëq h hÌkku . ¼ÂõŒ
fhe nku Œ Œku ¾k÷e nkÚku sŒku ™rn, Úkku z w t ¼ÂõŒ™w t Ä™ …ý ‚kÚku ÷E sŒku .
ƒk¤fku ™ w t ¼hý-…ku » ký Œku …h{kí{k fhu Au . ¼ÂõŒ fhðkÚke ‚kÄf™e ô{h
…ý …h{kí{k ðÄkhe Ëu Au . ¼õŒs™ ykðku rð[kh fhe™u ¼ÂõŒ fhu Au,
fk{ÄtÄku Akuze™u ‚í‚t„ ‚kt¼¤ðk òÞ Au.
24 yksu ¼kE™u ™ðhkþ Au
¼õŒ rð[kh fhu Au fu …h{kí{k ™k fhu y™u y{khw t {] í Þw ÚkE
òÞ, …Ae y{khw t fk{fks fku ý fhþu ? Ëk¾÷k Œhefu yk…ýu ykðw t {k™e
÷Eyu fu yk…ýw t {] í Þw ÚkE „Þw t . yk…ýu ºký rËð‚ ‚w Ä e {he „Þk, yk{
rð[kh fhe™u ‚í‚t „ {kt [kÕÞk, …ku Œ k™u {] í Þw …k{u ÷ ku {k™e ÷ku y™u
‚í‚t „ {kt [kÕÞk òyku . yk{ òu ð k sRyu Œku …h{kí{k™k ¼õŒku ™ k
fk{fks ƒ„zŒk ™Úke, Œu { AŒkt …ý yk…ýu {k™e ÷Eyu fu yk…ýe
„u h nksheÚke fku E fk{ ƒ„ze „Þw t Au Œku ºký rËð‚ …ùkŒ (…Ae) sE™u
Xef (ƒhkƒh) fhe ÷Eþwt. y„h nfefŒ{kt W…h sðk™e rxrfx f…kE „E
yux÷u fu {]íÞw ÚkE „Þwt Œku fkÞ{ {kxu fk{fks ƒ„ze „Þwt. …Ae fâkhuÞ Xef
(ƒhkƒh) fhðk ™Úke ykðe þfŒk. yk ÂMÚkrŒ™u SðŒk {hðwt fnu Au.
ðkýe™ku ƒkfe™ku ‚h¤kÚko : -
îkËþ {æÞ {n÷ {X ƒki h u , ƒnw h ™ Ëu r n Ähi hu >
❈ ‚h¤kÚko : - ©e{ËT ¼„ðË „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 4 {kt fÌkw t
Au fu Œíð¿kk™™e «kÂÃŒ ÚkE „Þk …Ae …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™e þku Ä
fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ ™Úke
ykðŒk yu x ÷u fu Œu { ™ku …w ™ so L { ™Úke ÚkŒku . Œu y ku VheÚke Ëu n Äkhý fhŒk
™Úke. ‚q û {ðu Ë ™e yk ðkýe yk s M…»x fhe hne Au fu Œu …h{Äk{ îkËþ
yu x ÷u fu ƒkh{k îkh™u …kh fhe™u Œu …h{Äk{{kt sðkÞ Au . yks ‚w Ä e
ƒÄk s }r»k-{nr»ko , ‚t Œ , {t z ÷u ï h fu ð ¤ 10 îkh s ƒŒkÔÞk fhŒk nŒk,
…ht Œ w …h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™k MÚkk™™u «kÃŒ fhkððk™ku ‚íÞ{k„o ,
‚íÞ MÚkk™ òŒu (MðÞt ) s ykðe™u ƒŒkÔÞw t Au . Œu { ýu 12 {w t îkh ƒŒkÔÞw t
(ðýo ™ fÞO w ) Au . yk™kÚke yu …ý M…»x ÚkkÞ Au fu yks ‚w Ä e (R.‚.
2012 ‚w Ä e) …nu ÷ kt ™ k ‚ðo }r»kyku , ‚t Œ ku , …t Ú kku ™ e ¼ÂõŒ fk¤ çkú ñ ‚w Ä e™e
s nŒe. su ™ k fkhýu sL{-{] í Þw ™ w t [õfh [k÷Œw t hÌkw t .
ðkýe ‚t Ï Þk 5 :-Ëku s ¾ ƒrn~Œ ‚¼e Œi Ëu ¾ u , hks…kx fu hr‚Þk >
Œe™ ÷ku f ‚u Œ] Ã Œ ™knª, Þn {™ ¼ku „ e ¾r‚Þk >>
❈ ‚h¤kÚko : - Œíð¿kk™™k y¼kðÚke …q ý o {ku û k™ku {k„o ™k
{¤ðk™u fkhýu fâkhu f Ëku s ¾ yu x ÷u fu ™hf{kt „Þk, fâkhu f ƒrn~Œ yu x ÷u
fu Mð„o { kt „Þk, fâkhu f hkò ƒ™e™u yk™t Ë ÷eÄku . y„h yk {k™ð™u
ºký ÷ku f ™w t hks…kX …ý yk…e Ëku Œku …ý Œ] Â ÃŒ ™Úke ÚkŒe.
WËknhý:- y„h fku E „k{™ku ‚h…t [ ƒ™e òÞ Au Œku Œu RåAk
fhu Au fu Äkhk‚ÇÞ ƒ™w t Œku {ò …zu . Äkhk‚ÇÞ RåAk fhu Au fu {t º ke ƒ™w t
Œku ðkŒ ft E f sw Ë e s ƒ™e òÞ. {t º ke ƒ™e™u RåAk fhu fu {w Ï Þ{t º ke ƒ™w t

Œku …q ý o ‚w ¾ ÚkkÞ, Œu ™ ku yk™t Ë s y÷„ nþu , …q h ku [ki Ä h (…t [ kÞŒe) ÚkE
òô. hkßÞ W…h {khw t ykrÄ…íÞ [k÷u . {w Ï Þ{t º ke ƒ™e „Þk …Ae «ƒ¤
RåAk sL{u Au fu òu «Äk™{t º ke ƒ™w t Œku Sð™ ‚kÚko f ÚkE òÞ. íÞkt ‚w Ä e{kt
Sð™÷e÷k …ý …q h e ÚkE sþu . …Ae „Äu z ku ƒ™e™u fw t ¼ kh™k Äku f k (zt z k)
¾kE hÌkku nþu . yu x ÷k {kxu Œíð¿kk™{kt ‚{òÔÞw t Au fu fk¤ çkú ñ îkhk
ƒ™kðu ÷ Mð„o - ™hf ŒÚkk hks…kx™e «kÂÃŒ™e ¼q ÷ ¼w ÷ i Þ k{kt …q h w t Sð™
ÔÞÚko fhe ËeÄw t . fâkt Þ ‚t Œ ku » k ™k ÚkÞku , yk {™ ykðw t ¾w ‚ hku (rnszku ) Au .
yu f yçkú k rn{ ‚w Õ Œk™ yÄ{ ™k{™ku hkò ƒ÷¾ þnu h ™ku hkò
nŒku . Œu …q ð o sL{™ku ¾q ƒ ‚khku ¼õŒ nŒku . …ht Œ w ðŒo { k™{kt yi ï Þo { kt
{Ë{MŒ ÚkR™u …h{u ï h™u ¼q ÷ e [w f âku nŒku . hkò™k XkX{kt ŒÚkk {nu ÷ ku { kt
yk™t Ë {k™e ƒu X ku nŒku . yu f rËð‚ …h{kí{k ‚íÞ÷ku f Úke ykðe™u yu f
Þkºke™w t Y… ƒ™kðe™u hkò™k {nu ÷ {kt „Þk ŒÚkk fÌkw t fu nu ‚hkÞðk¤k
(Ä{o þ k¤kðk¤k) ! yu f Y{ ¼kzu hnu ð k yk…, ƒku ÷ …i ‚ k fu x ÷k yk…w t ,
hkrºk rðŒkððe Au . hkòyu fÌkw t fu nu ¼ku ¤ k Þkºke ! yk…™u yk ‚hkÞ
(Ä{o þ k¤k) Ëu ¾ kÞ Au . nw t hkò Aw t y™u yk {khku {nu ÷ Au . Þkºke Y…{kt
…h{kí{kyu …q A âw t fu Œ{khk …nu ÷ kt yk {nu ÷ {kt fku ý hnu Œ w t nŒw t ? hkòyu
fÌkw t fu {khk r…Œk, ËkËk-…hËkËk hnu Œ k nŒk. Þkºke Y…{kt …h{u ï hu …q A âw t
fu Œ{u fu x ÷k rËð‚ hnu þ ku yk {nu ÷ {kt ? hkòyu fÌkw t fu yu f rËð‚ nw t
…ý yk {nu ÷ ™u Aku z e™u [kÕÞku sRþ ? …h{u ï h ƒku Õ Þk fu yk Ä{o þ k¤k
™Úke Œku þw t Au ? yk Ä{o þ k¤k s Au . su ð e heŒu Œkhk ƒk…-ËkËk „Þk, yu ð e
s heŒu Œwt …ý [kÕÞku sEþ, yux÷k {kxu {U {nu÷ku™u Ä{oþk¤k fne Au. hkò™u
ðkMŒrðfŒk (‚k[e ÂMÚkrŒ)™w t ¼k™ ÚkÞw t . ‚t ‚ kh™e RåAk íÞk„e™u ykí{-
fÕÞký fhkÔÞw t . fkÞ{ hnu ð kðk¤w t ‚w ¾ ŒÚkk y{h Sð™ «kÃŒ fhðk™u
{kxu Ëeûkk ÷eÄe y™u ykSð™ ¼ÂõŒ fhe, …kuŒk™wt {k™ðSð™ ‚V¤ fÞOw.
ðkýe ‚t Ï Þk 6 :-‚Œ„w Y r{÷I Œku RåAk {u x I , …Ë r{÷ …Ëu ‚{k™k >
[÷ nt ‚ k W‚ ÷ku f …Xkô, òu ykrË y{h yMÚkk™k >>
❈ ‚h¤kÚko : - y„h fku E ŒíðËþeo ‚t Œ ‚Œ„w Y {¤u Œku W…h
«{kýu ™ w t ¿kk™ ƒŒkðe™u fk¤ çkú ñ ™k ÷ku f ™e ƒÄe ðMŒw y ku Ú ke ŒÚkk …Ëku Ú ke
RåAkyku ‚{kÃŒ fhe™u ‘‘…Ë r{÷ …Ëu ‚{k™k’’ yk{kt yu f ‘…Ë’™ku yÚko
Au …ØrŒ yu x ÷u fu þk†rðrÄ y™w ‚ kh ‚kÄ™k. ƒeò ‘…Ë’™ku yÚko Au ‘…h{
…Ë’ yu x ÷u fu ‘…Ëðe’. ‚Œ„w Y þk†rðrÄ y™w ‚ kh …ãrŒ (¼ÂõŒ™e heŒ)
26 yksu ¼kE™u ™ðhkþ Au
ƒŒkðe™u …h{u ï h™k yu …h{ …Ë™e «kÂÃŒ fhkðe Ëu Au ßÞkt „Þk …Ae
‚kÄf Vhe …kAk ð¤e™u fâkhu Þ yk ‚t ‚ kh{kt ™Úke ykðŒk. nu ¼õŒ !
[k÷ Œ™u …ý yu s ÷ku f {kt {ku f ÷e Ëô, su ykrË y{h yMÚkk™ Au yu x ÷u
fu „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 {kt ðrýo Œ ‚™kŒ™ …h{Äk{ Au ßÞkt yk„¤
…h{ þkt r Œ Au .
ðkýe ‚t Ï Þk 7 :- [kh {w Â õŒ snkP [B…e fhŒe, {kÞk nku hne Ëk‚e >
Ëk‚ „heƒ y¼Þ …Ë …h‚i , r{÷u hk{ yrð™kþe >>
❈ ‚h¤kÚko : - Œu ‚™kŒ™ …h{Äk{{kt …h{ þkt r Œ ŒÚkk …w » f¤ ({k…
ð„h™w t ) ‚w ¾ Au . fk¤ çkú ñ ™k ÷ku f {kt [kh {w Â õŒ {k™ðk{kt ykðu Au ,
su ™ u «kÃŒ fhe™u ‚kÄf …ku Œ k™u ÄLÞ {k™u Au . …ht Œ w Œu MÚkkÞe ™Úke. fu x ÷kf
‚{Þ …Ae …w Û Þ ‚{kÃŒ ÚkE sŒkt s Vhe 84 ÷k¾ «fkh™e Þku r ™yku { kt
Ëw : ¾ ¼ku „ ðu Au . …ht Œ w Œu ‚íÞ÷ku f {kt [khu {w Â õŒðk¤w t ‚w ¾ fkÞ{ {kxu
ƒ™u ÷ w t hnu þ u . {kÞk yk…™e ™ku f hkýe ƒ™e™u hnu þ u .
‚t Œ „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t Au fu y{h÷ku f {kt „Þk …Ae «kýe
r™¼o Þ ÚkE òÞ Au y™u Œu ‚™kŒ™ …h{ Äk{{kt Œu yrð™kþe hk{ yu x ÷u
fu …h{u ï h {¤þu . yu x ÷k {kxu …q ý o { ku û k™e «kÂÃŒ {kxu þk† y™w f q ¤ ¼ÂõŒ
fhðe òu E yu , su ™ kÚke Œu ¼„ðk™ ‚w Ä e sR þfkÞ Au .
W…h™e ðkýe ŒÚkk y„kW™k rððhýÚke yu M…»x ÚkkÞ Au fu ©e
çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS y™u yu { ™k r…Œk fk¤ çkú ñ yu x ÷u
fu ûkh …w Y »k ŒÚkk yûkh …w Y »k yk ƒÄk hk{ yu x ÷u fu «¼w ™kþðk™ Au .
fu ð ¤ …h{ yûkh çkú ñ s yrð™kþe hk{ yu x ÷u fu «¼w Au . yk …h{kí{k™e
¼ÂõŒÚke s …h{þkt r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk{ yu x ÷u fu …q ý o {ku û k «kÃŒ
Úkþu , ßÞkt yk„¤ [kh {w Â õŒ™w t ‚w ¾ ‚Ëk (fkÞ{) hnu þ u . {kÞk yu x ÷u fu
‚ðo ‚w ¾ -‚w r ðÄkyku ‚kÄf™k ™ku f h™e su { nksh hnu Au . ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t
Au fu :-
fƒeh, {kÞk Ëk‚e ‚t Œ fe, W¼Þ Ëu ykrþ»k >
rð÷‚e yki h ÷kŒkU Aze, ‚w { h-‚w { h s„Ëeþ >>
❈ ¼kðkÚko : - ƒÄe ‚w ¾ -‚w r ðÄkyku Ä™Úke ÚkkÞ Au . Œu Ä™ þk†rðrÄ
y™w ‚ kh ¼ÂõŒ fhðkðk¤k ‚t Œ -¼õŒ™e ¼ÂõŒÚke yu ™ e {u ¤ u s «kÃŒ
Úkðkðk¤w t , su ™ u «kÃŒ fhðk™ku WÆu ~ Þ ™Úke, Œu AŒkt …ý yð~Þ «kÃŒ ÚkkÞ
Au . By Product nku Þ Au . su { fu fku E yu ½ô™e ¾u Œ e fhe Œku Œu ™ ku
WÆu ~ Þ Œku ½ô™w t y™ks «kÃŒ fhðk™ku s nku Þ Au , …ht Œ w ¼q ‚ w t yu x ÷u fu
½k‚[khku …ý ‚kÚku ‚kÚku yð~Þ «kÃŒ ÚkkÞ Au . [khku , ¼q ‚ w t ½ô™kt y™ks™w t

By Product Au . yk s «{kýu ‚íÞ ‚kÄ™k fhðkðk¤k™u yk…{u ¤ u Ä™
{kÞk {¤u Au . ‚kÄf Œu ™ u ¼ku „ ðu Au , Œu [hýku { kt …ze hnu Au yu x ÷u fu
Ä™™ku y¼kð ™Úke hnu Œ ku . …ht Œ w sYrhÞkŒÚke ðÄkhu «kÃŒ hnu Au .
…h{u ï h™e ¼ÂõŒ fhe™u {kÞk™ku yk™t Ë …ý ¼õŒ, ‚t Œ «kÃŒ fhu Au ŒÚkk
…q ý o {ku û k …ý «kÃŒ fhu Au .
❈ Œu s «‚t „ ™u yk„¤ ðÄkheyu Aeyu fu {k™ð þheh Äkhý
fh™kh «kýeyu …ku Œ k™ku WÆu ~ Þ ÞkË hk¾ðku òu E yu . ¼ÂõŒ fhe™u …ku Œ k™w t
fÕÞký fhkððw t òu E yu . ‚q û {ðu Ë {kt ÷ÏÞw t Au fu : -
(hk„ yk‚kðhe þçË ™t . 71 )
Þn ‚ki Ë k rVh ™knª ‚LŒku , Þn ‚ki Ë k rVh ™knª >
÷ku n u si ‚ k Œkð òŒ ni , fkÞk Ëu n ‚hkne >>
Œe™ ÷ku f yki h ¼w ð ™ [Œw o Ë þ, ‚ƒ s„ ‚ki Ë u yknª >
Ëw „ ™u - rŒ„w ™ u rfÞu [ki „ w ™ u , rfLnq t {q ÷ „ðknª >>
❈ ¼kðkÚko : - su { fu ƒu ðu … khe (Businessmen) Ëq h fku E
þnu h {kt ‚ki Ë k (ðu … kh) fhðk „Þk y™u 5 - 5 ÷k¾ Yr…Þk™e {q z e ÷E™u
„Þk. yu f yu …ku Œ k™k Ä™™ku ‚Ëw … Þku „ fÞku o . Ä{o þ k¤k fu nku x ÷{kt ¼kzu
Y{ hk¾e. {k÷‚k{k™ ¾heãku y™u {kU ½ k ¼kðu ðu å Þku . su ™ kÚke Œu ™ u 20
÷k¾ Yr…Þk ƒeò ðÄkhu f{kE ÷eÄk. ƒu ð»ko { kt …kAku …ku Œ k™k ½hu ykðe
„Þku . Ëhu f søÞkyu «þt ‚ k ÚkE y™u Ä™ðk™ ƒ™e „Þku .
ƒeò ðu … kheyu …ý nku x ÷ yÚkðk Ä{o þ k¤k{kt Y{ ¼kzu ÷eÄe.
ËkY …eðk ÷køÞku , ðu ~ Þkyku ™ k ™] í Þ òu Œ ku , ¾kŒku y™u Ÿ½e sŒku . yu ý u
…ku Œ k™e {q z e 5 ÷k¾ Yr…Þk …ý ðk…he fkZâk (™kþ fhe ™kÏÞk), ½u h
…kAku ykÔÞku }ýe (Ëu ð kËkh) ÚkE „Þku . su ™ e …k‚u Ú ke 5 ÷k¾ Yr…Þk
WÄkh ÷R™u „Þku nŒku , Œu ý u …ku Œ k™k …i ‚ k …kAk {kt ø Þk. fhs ™k yk…e
þfðk™u fkhýu Œu ý u …ku Œ k™u íÞkt {sq h Œhefu hkÏÞku y™u Œu ™ e …k‚u ™ e
…ku Œ k™e 5 ÷k¾™e yk…u ÷ e {q z e (Ä™) ð‚q ÷ fÞO w . W…hku õ Œ ðkýe™ku
fnu ð k™ku ¼kðkÚko yks Au fu ºký ÷ku f (Mð„o ÷ ku f , …kŒk¤÷ku f ŒÚkk
…] Ú ðe÷ku f ){kt su x ÷k …ý «kýe Au , Œu ƒÄk …ku Œ k™ku hk{-™k{™ku ‚ki Ë k
(ðu … kh) fhðk ykÔÞk Au . fku E yu Œku ƒu ½ýw t , ºký ½ýw t , [kh ½ýw t Ä™
f{kE ÷eÄw t yu x ÷u fu …q ý o ‚t Œ …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u {™w » Þ Sð™™e ïkt ‚ ku ™ e
…q t S su {q ¤ Ä™ Au , Œu ™ u ‚íÞ ¼ÂõŒ fhe™u ðÄkÞO w . yLÞ ÔÞÂõŒ su { ýu
28 ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke nkr™ (™w f ‚k™) ™w t ƒesw t ðýo ™
¼ÂõŒ ™Úke fhe, þk†rðrÄ™u íÞk„e™u {™{kLÞw t yk[hý fÞO w yu x ÷u fu
{™{hS™e ¼ÂõŒ fhe yÚkðk yrÄfkh ð„h™k „w Y …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u
¼ÂõŒ fhe, Œu ™ u fku E ÷k¼ {¤Œku ™Úke. yk …rðºk „eŒk yæÞkÞ- 16 ™k
&÷ku f 23 - 24 {kt Œu ™ w t «{ký Au . su ™ k fkhýu Œu ý u …ý …ku Œ k™k {™w » Þ
Sð™™k ïkt ‚ Y…e {q ¤ Ä™™u ‚íÞ ¼ÂõŒ ð„h ™kþ fhe ËeÄw t .
✪ ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke nkr™ (™w f ‚k™) ™w t ƒesw ðýo ™
Þn Ë{ xq x i r…t z k Vq x i , nku ÷u ¾ k Ëh„kn {kt n e >
W‚ Ëh„kn {U {kh …zi „ e, s{ …fzU „ u ƒkt n e >>
™h-™khkÞý Ëu r n …kÞ fh, Vu h [ki h k‚e òt n e >
W‚ rË™ fe {ku n u zh™e ÷k„u , ÷ßò hn fu ™kt n e >>
ò ‚Œ„w Y fe {I ƒr÷nkhe, òu ò{ý {hý r{xknª >
fw ÷ …rhðkh Œu h k fw x w t ƒ fƒe÷k, {‚r÷Œ yu f Xnhknª >>
ƒkt Ä …ªshe yk„i Äh r÷Þk, {h½x fq t ÷u ònª >>
yÂø™ ÷„k rËÞk sƒ ÷Bƒk, Vq t f rËÞk W‚ Xknª >
…w h ký WXk rVh …t r zŒ ykyu , …eAu „Yz …Zknª >>
¼kðkÚko : - yk Ë{ yu x ÷u fu ïkt ‚ su rËð‚u ‚{kÃŒ ÚkE sþu , Œu s
rËð‚u yk þhehY…e r…t z Aq x e sþu . …Ae …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt …k…-
…w Û Þ™ku rn‚kƒ Úkþu . ¼ÂõŒ ™ fhðkðk¤k yÚkðk þk†rðhw Ø ¼ÂõŒ
fhðkðk¤k™u Þ{™k Ëq Œ ¼q ò (nkÚk™w t ƒkðzw t ) …fze™u ÷E sþu , ¼÷u Œu
…Ae fku E …ý Ëu þ ™ku hkò fu { ™k nku Þ , Œu ™ e …exkE (Äku ÷ kE) fhðk{kt
ykðþu . ‚t Œ „heƒËk‚™u …h{u ï h fƒehS {éÞk nŒk. Œu { ™e ykí{k™u
W…h ÷E™u „Þk nŒk. ƒÄk çkú ñ kt z ku ™ u Ëu ¾ kze™u ‚t … q ý o yæÞkí{ ¿kk™
‚{òðe™u …kAk (ykí{k™u ) þheh{kt {w f e „Þk nŒk. ‚t Œ „heƒËk‚Syu
ykt ¾ ku ‚{ûk YƒY òu Þ u ÷ e ÂMÚkrŒ™w t y™u ÚkÞu ÷ k y™w ¼ ð™w t ðýo ™ fhe
hÌkk Au fu :- nu {k™ð ! yk…™u ™h þheh {éÞw t Au , su ™khkÞý yu x ÷u fu
…h{kí{k™k þheh su ð w t yu x ÷u fu Œu { ™w t s MðY… Au . yLÞ «kýeyku ™ u yk
‚w t Ë h þheh ™Úke {éÞw t . yk þheh {éÞk …Ae «kýeyu ykSð™
¼„ðk™™e ¼ÂõŒ fhðe òu E yu . ykðw t …h{kí{k MðY… þheh «kÃŒ fhe™u
‚íÞ ¼ÂõŒ ™ fhðk™u fkhýu Vhe [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ðk¤k [¢{kt sE hÌkku Au ,
rÄõfkh Au Œkhk {k™ðSð™™u ! {™u Œku Œu rËð‚™e r[t Œ k ÚkR hne Au ,
zh ÷k„u Au fu fâkt f ¼ÂõŒ yku A e Úkþu y™u Œu …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt
¾ƒh ™rn {khe ykƒY hnu þ u fu ™rn. nw t Œku ¼ÂõŒ fhŒk fhŒkt …ý zhw t
Aw t fu fâkt f ¼ÂõŒ yku A e ™k …ze òÞ. yk… Œku ¼ÂõŒ s ™Úke fhŒk.
y„h fhku Aku Œku þk† rðhw Ø fhe hÌkk Aku . Œ{khe nk÷Œ Œku ¾q ƒ ¾hkƒ
Úkþu y™u nw t Œku ‚÷kn yk…w t Aw t fu yu ð k ‚Œ„w Y …‚t Ë fhku su sL{-{hý™ku
Ëe½o (¼Þt f h) hku „ {xkze Ëu , ‚{kÃŒ fhe Ëu . su ‚íÞ ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk,
Œu { ™k þw t nk÷ ÚkkÞ Au {] í Þw ÚkÞk …Ae ! yksw ƒ ksw ™ k fw ¤ (fw x w t ƒ )™k
÷ku f ku ¼u „ k ÚkE òÞ Au . …Ae ƒÄk™e yu f s {‚÷Œ yu x ÷u fu ‚÷kn ƒ™u
Au fu yk™u WXkðku . (WXkðe™u M{þk™ ½kx …h ÷E sE™u Vq t f e {khu Au ,
÷kfze yÚkðk yýeËkh ‚r¤Þk™k ½k {khe-{khe™u AkŒe™ku ¼k„ Œku z u
Au . ‚t … q ý o þheh™u ‚¤„kðe ™kt ¾ u Au . su fkt E …ý r¾M‚k{kt nku Þ Au , Œu ™ u
fkZe ÷u Au . …Ae þk†rðrÄ íÞk„e™u {™{hS™w t yk[hý fhðkðk¤k ŒÚkk
fhkðkðk¤k ‚t ‚ kh{kt Ú ke [k÷e „Þu ÷ k Œu Sð™k fÕÞký {kxu „w Y S „Yz
…w h ký™ku …kX fhu Au . )
Œíð¿kk™ (‚q û {ðu Ë ) {kt fÌkw t Au fu …ku Œ k™w t {™w » Þ Sð™ …q h w t fhe™u
Œu Sð [kÕÞku „Þku . …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt Œu ™ ku rn‚kƒ Úkþu . Œu f{o
y™w ‚ kh fâkt f „Äu z k-fq Œ hk ƒ™ðk™e ÷kE™{kt Q¼ku nþu . {] í Þw ÚkÞk
…Ae „Yz …w h ký™ku …kX Œu ™ k þw t fk{{kt ykðþu ? yk ÔÞÚko ™ w t þk† rðhw Ø ™w t
r¢Þkfh{ Au . Œu «kýe ßÞkhu {™w » Þ þheh{kt nksh nŒku íÞkhu , Œu ™ u
¼„ðk™™k ‚t r ðÄk™™w t ¿kk™ fhðw t òu E Œw t nŒw t . su ™ kÚke Œu ™ u ‚khk-¾hkƒ
(¾ku x k)™w t ¿kk™ ÚkŒw t y™u Œu …ku Œ k™w t {k™ð Sð™ ‚V¤ fhŒku .
«u Œ rþ÷k …h òÞ rðhksu , rVh r…ŒhkU r…Ûz ¼hknª >
ƒnw h ©kØ ¾k™ fq t ykÞk, fk„ ¼Þu fr÷ {knª >>
¼kðkÚko Au fu {] í Þw ÚkÞk …Ae Œu Sð™k fÕÞký {kxu yu x ÷u fu „rŒ
fhkððk {kxu fhðk{kt ykðŒe þk† rðhw Ø r¢Þkyku ÔÞÚko Au . su { fu „Yz
…w h ký™ku …kX fhkÔÞku , Œu {hðkðk¤k™e „rŒ yu x ÷u fu {ku û k {kxu . …Ae
yÂMÚkyku (Vq ÷ -nkzfkt ) „t „ k{kt «ðkrnŒ fhe Œu ™ e „rŒ ({ku û k) fhkððk
{kxu . …Ae Œu h {e fu ‚¥kh{eyu nð™ ŒÚkk ¼t z khku (÷t „ h / ¼ku s ™) fÞku o
Œu ™ e „rŒ fhkððk {kxu . …nu ÷ k Ëhu f {rn™u yu f ð»ko ‚w Ä e {kr‚f r¢Þk
fhŒk nŒk, Œu ™ e „rŒ fhkððk {kxu , …Ae Aêk {rn™u A: {kne r¢Þk
fhŒk nŒk, Œu ™ e „rŒ fhkððk {kxu , …Ae ð»keo r¢Þk fhŒk nŒk Œu ™ e „rŒ
fhkððk {kxu , …Ae Œu ™ e r…t z ku Ë f (r…t z Ëk™)™e r¢Þk fhkðu Au , Œu ™ e „rŒ
fhkððk {kxu . ©kØ fkZu Au yu x ÷u fu ©kØ r¢Þk fhkðu Au , ©kØðk¤k rËð‚u
30 ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke nkr™ (™w f ‚k™) ™w t ƒesw t ðýo ™
…w h ku r nŒ ¼ku s ™ òŒu ƒ™kðu Au y™u fnu Au fu Úkku z w t f ¼ku s ™ {fk™™e AŒ
(Äkƒk / Ak…hk) W…h hk¾ku , fâkt f Œ{khk r…Œk fk„zku (fk„) ™ ƒ™e
„Þk nku Þ . ßÞkhu fk„zku ¼ku s ™ ¾E òÞ Œku fnu Au fu Œkhk r…Œk yÚkðk
{kŒk ð„uhu su {]íÞw™u «kÃŒ ÚkE [wfâk Au su™k nuŒw (fkhýu) yk ƒÄe r¢Þkyku
fhðk{kt ykðe Au y™u yk ©kØ fhðk{kt ykÔÞwt Au. Œu fk„zku ƒLÞk Au, yk™wt
©kØ ‚V¤ ÚkE „Þwt. yk W…hkuõŒ rððhýÚke M…»x ÚkÞwt fu Œu ÔÞÂõŒ su ™ w t W…h
sýkÔÞw t Œu ƒÄw t r¢Þkfh{ fÞO w nŒw t , Œu fk„zku ƒ™e [w f âku Au .
©kØ fhðkðk¤k …w h ku r nŒ fnu Au fu ©kØ fhðkÚke Œu Sð yu f ð»ko
‚w Ä e Œ] Ã Œ ÚkE òÞ Au . …Ae yu f ð»ko { kt ©kØ Vhe ðkh fhðk™w t Au .
rð[kh fhku : - SrðŒ {ký‚ rËð‚{kt ºký ðkh ¼ku s ™ fhŒku nŒku .
nðu yu f rËð‚ ¼ku s ™ fhðkÚke yu f ð»ko ‚w Ä e fu ð e heŒu Œ] Ã Œ ÚkE þfu Au ?
y„h Ëhhku s AŒ (Äkƒk) W…h ¼ku s ™ hk¾ðk{kt ykðu Œku Œu fk„zku
Ëhhku s ¼ku s ™ ¾kþu .
ƒeS ðkŒ:- {] í Þw ÚkÞk …Ae fhðk{kt ykðu ÷ ƒÄe s r¢Þkyku
„rŒ ({ku û k) fhkððk™k WÆu ~ ÞÚke s fhðk{kt ykðe nŒe. Œu ¿kk™ne™
„w Y yku y u yt Œ u (Au Õ ÷u ) fk„zku ƒ™kðe™u Aku z âku . Œu {h™kh ÔÞÂõŒ Œku
«u Œ rþ÷k …h «u Œ (¼q Œ ™e) Þku r ™ ¼ku „ ðe hÌkku Au . …kA¤Úke „w Y y™u
fk„zku {ku s Úke ¼ku s ™ fhe hÌkk Au . r…t z ¼hkððk™ku ÷k¼ ƒŒkÔÞku Au fu
«u Œ Þku r ™ Aq x e òÞ Au . {k™e ÷ku fu «u Œ Þku r ™ Aq x e „E. …Ae Œu „Äu z ku
yÚkðk ƒ¤Ë ƒ™e „Þku Œku þw t „rŒ fhkðe ?
™h ‚u rVh …þw ð k fesi , „Äk, ƒi ÷ ƒ™kE >
AÃ…™ ¼ku „ fnkt {™ ƒki h u , fnª fw h ze [h™u òE >>
{™w » Þ Sð™{kt yk…ýu fu x ÷k ‚khk AÃ…™ «fkh™k ¼ku s ™
¾kRyu Aeyu . ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke yÚkðk þk† rðhw Ø ‚kÄ™k fhðkÚke „Äu z ku
ƒ™þu . …Ae yk AÃ…™ «fkh™k ¼ku s ™ fâkt {¤þu , fâkt f fw h zeyku
(„t Ë fe, xèeðk¤k rðMŒkh{kt ßÞkt yk{Œu { søÞk …h f[hk™k Z„÷k
nku Þ ) …h …u x ¼hðk {kxu ½k‚ ¾kðk sþu . yk s «{kýu ƒ¤Ë ð„u h u -
ð„u h u …þw y ku ™ e Þku r ™yku { kt Ëw : ¾ W…h Ëw : ¾ ¼ku „ ðþu .
si ‚Œ„w Y fe ‚t „ Œ fhŒu , ‚f÷ f{o frx òE >
y{h …w r h …h yk‚™ nku Œ u , snkP Äq … ™ Akt E >>
‚t Œ „heƒËk‚u …h{u ï h fƒehS …k‚u Ú ke «kÃŒ ‚q û {ðu Ë {kt yk„¤
fÌkw t Au fu y„h ‚Œ„w Y (ŒíðËþeo ‚t Œ ) ™e þhý{kt sE™u Ëeûkk ÷eÄe
nku Œ Œku W…h™k ƒÄk f{ku o ™ k Ëw : ¾ f…kE sŒk yu x ÷u fu ™ «u Œ (¼q Œ )

ƒ™Œku , ™ „Äu z ku , ™ ƒ¤Ë ƒ™Œku . y{h…w h e W…h yk‚™ nku Œ yu x ÷u fu
„eŒk yæÞkÞ 18 &÷ku f 62 ŒÚkk yæÞkÞ 15 &÷ku f 4 {kt ðrýo Œ ‚™kŒ™
…h{ Äk{ «kÃŒ ÚkŒw t , …h{ þkt r Œ «kÃŒ ÚkE sŒe. …Ae fâkhu Þ …kAk ð¤e™u
‚t ‚ kh{kt ™Úke ykðŒk yu x ÷u fu sL{-{hý™w t f»xËkÞf (Ëw : ¾ËkÞf) [¢
nt { u þ {kxu ‚{kÃŒ ÚkE sŒw t . Œu y{h÷ku f (‚íÞ÷ku f ) {kt Œzfku - Akt Þ zku
™Úke yu x ÷u fu su { fu Œzfku Ëw : ¾ËkÞe ƒLÞku Œku Akt Þ zk™e sYrhÞkŒ …ze.
Œu ‚íÞ÷ku f {kt fu ð ¤ ‚w ¾ Au , Ëw : ¾ ™Úke.
‚w h Œ r™hŒ {™ …ð™ …Þk™k, þçËi þçË ‚{kE >
„heƒ Ëk‚ „÷Œk™ {n÷ {U , r{÷u fƒeh „ku ‚ kt E >>
‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu {™u fƒeh …h{u ï h {éÞk Au . {™u
‚w h Œ-r™hŒ, {™ ŒÚkk ïkt ‚ …h æÞk™ hk¾e™u ™k{™w t M{hý fhðk™e rðrÄ
ƒŒkðe. su ‚kÄ™kÚke ‚Œ÷ku f {kt ÚkE hnu ÷ e þçË Äw r ™™u …fze™u
‚íÞ÷ku f {kt [kÕÞku „Þku . su ™ k fkhýu ‚íÞ÷ku f (þkïŒ MÚkk™) {kt …ku Œ k™k
{nu ÷ {kt yk™t Ë Úke hnw t Aw t fkhý fu ‚íÞ ‚kÄ™k su …h{u ï h fƒehSyu
‚t Œ „heƒËk‚S™u ƒŒkðe nŒe y™u Œu MÚkk™ (‚íÞ÷ku f ) ™u „heƒËk‚S
…h{u ï h™e ‚kÚku sE™u òu E ™u ykÔÞk nŒk. su ™ k fkhýu rðïk‚™e ‚kÚku
fne hÌkk nŒk fu nw t su þk† y™w f q ¤ ‚kÄ™k fhe hÌkku Aw t , yk …h{kí{kyu
ƒŒkðe Au . su þçË yu x ÷u fu ™k{™ku ò… fhðkÚke nw t yð~Þ (sYh) …q ý o
{ku û k «kÃŒ fheþ, yu { kt fku E þt f k ™Úke hne. su ™ k fkhýu nw t („heƒËk‚)
‚íÞ÷kuf{kt ƒ™u÷ {khk {nu÷ (rðþk¤ ½h) {kt sEþ, su™k fkhýu r™rùtŒ
(r[tŒkhrnŒ) ŒÚkk „÷Œk™ ({nu÷ «kÃŒ Úkðk™e ¾wþe{kt {MŒ) Awt fkhý fu
{™u …qýo „wY MðÞt …h{kí{k fƒehS …kuŒk™k ÷kufÚke ykðe™u {éÞk Au.
„heƒ, ysƒ ™„h {U ÷u „Þu , n{fku ‚Œ„w Y yk™ >
rÍ÷fu rƒBƒ y„kÄ „rŒ, ‚q Œ u [kËh Œk™ >>
❈ ¼kðkÚko : - „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t Au fu ‚Œ„w Y yu x ÷u fu MðÞt
…h{u ï h fƒehS …ku Œ k™k r™sÄk{ ‚íÞ÷ku f Úke ykðe™u {™u ‚kÚku ÷E™u
ysƒ (yËT ¼ q Œ ) ™„h{kt ÷E „Þk yu x ÷u fu ‚íÞ÷ku f {kt ƒ™u ÷ þnu h {kt
÷E „Þk. Œu MÚkk™™u ykt ¾ ku Ú ke YƒY òu E ™u nw t …h{kí{k™k ƒŒkðu ÷ ¼ÂõŒ
{k„o …h [k÷e hÌkku Aw t . ‚íÞ™k{, ‚kh™k{™e ‚kÄ™k fhe hÌkku Aw t .
yu x ÷k {kxu [kËh Œkýe™u ‚q E hÌkku Aw t yu x ÷u fu {khk {ku û k{kt fku E ‚t Ë u n
(þt f k) ™Úke.
32 ¼ÂõŒ ™rn fhðkÚke ¾q ƒ Ëw : ¾ …zþu
[kËh Œkýe™u Ÿ½ðw t = r™rùt Œ (r[t Œ k ð„h™k) ÚkE™u hnu ð w t . su ™ w t
fku E …ý fk{ þu » k (ƒkfe) ™ hÌkw t nku Þ y™u fku E [kËh yku Z e™u ‚q E hÌkku
nku Þ Œku „k{{kt ÷ku f ku fnu Au fu ƒhkƒh [kËh Œkýe™u (yku Z e™u ) yu Œku
ykhk{Úke ‚qE hÌkku Au. þwt fkuE fk{ s ™Úke ? yk s «{kýu
„heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu nðu {ku x k-{ku x k {nu ÷ ƒ™kððk ÔÞÚko ÷k„e hÌkk
Au . nðu Œku Œu ‚íÞ÷ku f {kt sEþw t . ßÞkt Œi Þ kh ƒ™kðu ÷ k rðþk¤ ¼ð™
(¼w ð ™-{nu ÷ ) Au , su ™ u y{u Aku z e™u ¼q ÷ fhe™u ynªÞk fk¤™k
{] í Þw ÷ ku f {kt ykðe „Þk Aeyu . nðu Ëkð ÷køÞku Au . ‚íÞ ¼ÂõŒ {¤e Au
ŒÚkk Œíð¿kk™ {éÞw t Au .
‚ßs™ku ! Œu ‚íÞ ¼ÂõŒ yíÞkhu ðŒo{k™{kt {khe
(hk{…k÷Ëk‚™e) …k‚u Au . su ™ kÚke yk Ëw : ¾ku ™ w t ½h‚t ‚ khÚke …kh ÚkE™u Œu
…h{ þkt r Œ ŒÚkk þkïŒ MÚkk™ (‚™kŒ™ …h{ Äk{) «kÃŒ ÚkE òÞ Au
su ™ k rðþu „eŒk yæÞkÞ 18 &÷ku 62 {kt fÌkw t Au ŒÚkk „eŒk æÞkÞ 15
&÷ku f 4 {kt fÌkw t Au fu ŒíðËþeo ‚t Œ …k‚u Ú ke Œíð¿kk™ «kÃŒ fhe™u , Œu
Œíð¿kk™Úke y¿kk™™ku ™kþ fhe™u , Œu ™ k …Ae …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™e
þku Ä fhðe òu E yu , ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf Vhe …kAk ð¤e™u yk ‚t ‚ kh{kt
fâkhu Þ ™Úke ykðŒk.
✪ ‘‘¼ÂõŒ ™rn fhðkÚke ¾qƒ Ëw: ¾ …zþu ’ ’
‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
Þn ‚t ‚ kh ‚{ÍËk ™knª,fnt Ë k þk{ Ëw … nhu ™q t >
„heƒËk‚ Þn ðõŒ òŒ ni , hku ð ku „ u R‚ …nhu ™q t >>
ykæÞkÂí{f ¿kk™™k y¼kðu …h{kí{k™k rðÄk™ (fkÞËk)Úke
y…rhr[Œ nku ð k™u fkhýu yk «kýe yk Ëw : ¾ku ™ k ½hY…e ‚t ‚ kh{kt ¾q ƒ
¼Þt f h Ëw : ¾ ðu X e hÌkk Au y™u yk™u s ‚w ¾ {Þ MÚkk™ {k™e hÌkk Au .
su { fu fku R ÔÞÂõŒ sq ™ {k‚™k rËð‚{kt ƒ…ku h u 12 Úke 1 ðk„u
nrhÞkýk hkßÞ{kt ËkY …e™u ƒ¤ƒ¤Œk Œk…{kt „ku Ú kw t ¾kE™u ¾w Õ ÷k{kt
s{e™ …h …zâku Au , …h‚u ð kÚke nk÷Œ ¾hkƒ Au , hu Œ e þheh™u [kU x e „E
Au . yu f ÔÞÂõŒyu fÌkw t fu nu ¼kE! QX, Œ™u Íkz™e ™e[u ƒu ‚ kze Ëô,
ynª Œw t „h{e{kt þu f kE hÌkku Au . ËkYrzÞku ƒku Õ Þku fu nw t ynª rƒ÷fw ÷
Xef (ƒhkƒh) Aw t , ¾q ƒ {ò ykðe hne Au , fku E Ëw : ¾ ™Úke.
❈ yu f ÔÞÂõŒ fku E fkhý‚h fku x o { kt „Þku . íÞkt Œu ™ ku ‚t ƒ t Ä e {¤e
„Þku . yu f ƒeòyu ¾ƒh ytŒh …qAâk, ƒt™uyu fÌkwt, ƒÄwt ƒhkƒh Au, {ò Au .
❈ yu f ÔÞÂõŒ™ku yu f ™ku yu f …w º k ƒnw hku „ e nŒku . Œu ™ u P.G.I. {kt

Ëk¾÷ fhe hkÏÞku nŒku . Aku f hk™e ƒ[ðk™e ykþk ƒnw yku A e nŒe. ykðe
ÂMÚkrŒ{kt {kŒk-r…Œk™e þw t Ëþk ÚkkÞ Au , Œu yk‚k™eÚke ‚{S þfkÞ Au .
‚t ƒ t Ä e {¤ðk ykÔÞk y™u …q A âw t fu ƒk¤f™e þw t ÂMÚkrŒ Au ? r…Œkyu fÌkw t
fu ƒ[ðk™ku fku E ¼hku ‚ ku (rðïk‚) ™Úke, …Ae …q A âw t ƒesw t ƒÄw t fw þ ÷-
{t „ ¤ Au , r…Œkyu fÌkw t fu ƒkfe ƒeS ƒÄe Œku {ò Au .
rð[kh fhku : - ËkY™k ™þk{kt ƒ¤ƒ¤Œk Œzfk{kt „h{e ‚n™ fhe
hÌkku nŒku , AŒkt …ý fne hÌkku nŒku fu {Ík ykðe hne Au .
❈ fku x o - f[u h eyku { kt su ‚t ƒ t Ä eyku {éÞk, ƒt ™ u fne hÌkk nŒk fu
ƒÄe {ò Au . rð[kh fhku fu su ÔÞÂõŒ fku x o ™ k [õhzk{kt V‚kÞku Au , Œu ™ u
MðÃ™{kt …ý ‚w ¾ ™Úke nku Œ w t . Œu { AŒkt …ý ƒt ™ u fne hÌkk nŒk fu {ki s Au
yu x ÷u fu yk™t Ë Au .
❈ su ÔÞÂõŒ™ku yu f ™ku yu f …w º k {hý™k ¾kx÷k …h nku Þ , Œu ™ u
{ki s (yk™t Ë ) fu ð e heŒu nku E þfu ? yu x ÷k {kxu ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu
yk ‚t ‚ khY…e Ëw : ¾k÷Þ (Ëw : ¾ku ™ k ½h) {kt yk «kýe {nk Ëw : ¾™u …ý
‚w ¾ {k™e hÌkku Au .
Þn ‚t ‚ kh ‚{t Í Ëk ™knª, fnt Ë k þk{ Ëku … nhu ™q t >
„heƒ Ëk‚ Þn ðõŒ òŒ ni , hku ð ku „ u R‚ …nhu ™q t >>
‚t Œ „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t Au fu {™w » Þ sL{ «kÃŒ fhe™u su
ÔÞÂõŒ ¼ÂõŒ ™Úke fhŒku , Œu fq Œ hk, „Äu z k ð„u h u - ð„u h u Þku r ™yku { kt Ëw : ¾
(f»x) ¼ku „ ðu Au . fq Œ hku hkrºk™k ‚{Þu ykfkþ ŒhV {kU Z w t fhe™u hzu Au .
yu x ÷k {kxu „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t Au fu yk {k™ð þheh{kt {¤u ÷ ‚{Þ
yu f ðkh nkÚk{kt Ú ke ™ef¤e „Þku y™u ¼ÂõŒ ™k fhe Œku yk ‚{Þ (yk
…nhu - …nkt h ) ™u ÞkË fhe™u hzâk fhþku .
✪ ‘‘¼ÂõŒ {k„o …h Þkºkk’’
ßÞkt ‚w Ä e ykæÞkÂí{f ¿kk™ ™Úke, íÞkt ‚w Ä e Œku Sð {kÞk™k
™þk{kt …ku Œ k™ku WÆu ~ Þ (æÞu Þ ) rƒ÷fw ÷ ¼q ÷ e s „Þku nŒku y™u su { W…h
ƒŒkÔÞw t Au fu ËkYrzÞku ™þk{kt su X {rn™k™e „h{e{kt rËð‚u ƒ…ku h ™k
‚{Þu fk¤Ík¤ „h{e{kt …zâku …zâku …h‚u ð kÚke y™u hu Œ eÚke ¾hzÞu ÷ ku
…ý fne hÌkku nŒku fu yk™t Ë {¤e hÌkku Au . …ht Œ w ™þku WŒhe „Þk …Ae
Œu ™ u ¾ƒh …zu Au fu Œw t Œku st „ ÷{kt …zâku Au , ½h Œku nS Ëq h Au .
34 rððkn fu ð e heŒu fhþku ?
fƒeh, Þn {kÞk yx…xe, ‚ƒ ½x yk™ yze >
rf‚-rf‚ fku ‚{ÍkŸ, Þk fq y I ¼kt „ …ze >>
ykæÞkÂí{f ¿kk™Y…e yki » krÄ™w t ‚u ð ™ fhðkÚke Sð™ku ™þku WŒhe
òÞ Au . …Ae Œu ¼ÂõŒ™k {k„o …h [k÷u Au fkhý fu Œu ™ u …h{kí{k™e
…k‚u …nkU [ ðk™w t Au , su Œu ™ k …ku Œ k™k r…Œk Au ŒÚkk Œu ‚Œ÷ku f Sð™w t …ku Œ k™w t
½h Au .
Þkºkk …h [k÷ðkðk¤ku ÔÞÂõŒ ƒÄku …q h ku ‚k{k™ W…kze™u ™Úke
[k÷e þfŒku . {kºk sYhe ‚k{økú e ÷E™u s Þkºkk …h òÞ Au . yk s «{kýu
¼ÂõŒ™k {k„o …h …ku Œ kyu n÷fk ÚkE™u [k÷ðw t …zþu . íÞkhu {t r Í÷™u «kÃŒ
fhe þfeþw t . ¼ÂõŒY…e hMŒk …h [k÷ðk {kxu …ku Œ k™e yt Ë h {k™r‚f þkt r Œ
nku ð e ¾k‚ sYhe (VhrsÞkŒ) Au . {k™r‚f …hu þ k™e (Œf÷eV)™w t fkhý
Au yk…ýe …ht … hkyku ŒÚkk ™þku (ÔÞ‚™ku ) , {k™-yr¼{k™, ÷ku f Ëu ¾ kðku
fhðku , yk ¼kh (ƒku ò u ) ÔÞÚko (¾ku x ku ) ÷E™u Q¼k Aeyu . su { fu {ku x ku
ƒt „ ÷ku , ¾q ƒ {kU ½ e „kze, þý„kh fhðku , {kU ½ k Ëh-Ëk„e™k (‚ku ™ k™k
yk¼q » ký), ‚t ø kú n fhðku , rððkn{kt Ënu s ÷u ð w t - yk…ðw t , ƒU z -ðkò, ze.su .
ð„kzðw t , ò™ «MÚkk™ ð¾Œu ½ku z u [Zu Œu ‚{Þu ‚{økú fw x w t ƒ ™w t ƒu þ {ku o ™ e
su { ™k[ðw t , {hu ÷ k™w t ¼ku s ™ fhðw t , ƒk¤f™k sL{ …h ¾w þ e {™kððe,
Aku f hk™k sL{™ku yk™t Ë {™kððku , ¾w þ e™k yð‚hu Vxkfzk Vku z ðk, ¾ku x k
¾[ko fhðk ð„u h u - ð„u h u Sð™™k ¼ÂõŒ{k„o { kt yðhku Ä f (™w f ‚k™fkhf)
nku ð k™u fkhýu íÞk„ðk …zþu .
✪ ‘‘rððkn fu ð e heŒu fhþku ?’’
su { fu ©eËu ð e Ëw „ ko S yu …ku Œ k™k ºkýu …w º kku (©e çkú ñ kS, ©e
rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS)™k rððkn fÞko nŒk, yk s …w M Œf{kt yk… yk„¤
ðkt [ þku . {khk (÷u ¾ f™k) y™w Þ kÞe yk «{kýu s fhu Au . 17 r{r™x™e
y‚w h r™ft Ë ™ h{i ý e Au . Vu h k™k MÚk¤ …h Œu ™ u ƒku ÷ ðk{kt ykðu Au su
fhku z „kÞºke {t º k (H ¼q ¼ o ð :....) Úke W¥k{ ŒÚkk ÷k¼ËkÞf Au . su { kt
rðï™k ƒÄk Ëu ð e-Ëu ð ŒÚkk …q ý o …h{kí{k™w t yknT ð k™ ŒÚkk MŒw r Œ-«kÚko ™ k
Au . su ™ k fkhýu ƒÄe þÂõŒyku Œu rððkneŒ Ët … r¥k™e (rððknðk¤k òu z k™e)
nt { u þ k hûkk ŒÚkk ‚nkÞŒk fhu Au . yu ™ kÚke Ëefhe ƒ[u ÷ e hnu þ u . Sððk™ku
‚w „ { (‚h¤) hMŒku ÚkE sþu .
rððkn{kt «[r÷Œ ðŒo { k™ …ht … hk™ku íÞk„:-

rððkn{kt ¾ku x k / Vku „ x ¾[ko y ku ™ ku íÞk„ fhðku …zþu . su { fu
Ëefhe™k rððkn{kt {ku x e ƒkhkŒ™w t (ò™™w t ) ykððw t , Ënu s yk…ðw t , yk
¾ku x e …ht … hk Au . su ™ k fkhýu Ëefhe …rhðkh W…h ¼kh (ƒku s ) {k™ðk{kt
ykðe hne Au y™u Œu ™ u „¼o { kt s {khe ™k¾ðk™e …ht … hk þY ÚkE Au su
{kŒk-r…Œk {kxu {nk …k…™w t fkhý ƒ™u Au . rËfhe Ëu ð e™w t MðY… nku Þ Au .
y{khe fw … ht … hk (¾hkƒ heŒ-rhðkòu ) yku y u rËfhe™u Ëw ~ {™ ƒ™kðe ËeÄe.
©eËu ð e …w h ký™k ºkeò Mft Ë {kt «{ký Au fu yk çkú ñ kt z ™k «kht ¼ {kt ºkýu
Ëu ð Œkyku (©e çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS)™k ßÞkhu Œu { ™e {kŒk
©e Ëw „ ko S yu rððkn fÞko , Œu ‚{Þu ™ Œku fku E ƒkhkŒe (ò™i Þ k)yku nŒk,
™ fku E ¼kŒe (™ fku E {k{u h w t ¼hðkðk¤k) nŒk. ™ Œku fku E ¼ku s ™
‚{kht ¼ fhðk{kt ykÔÞku nŒku . ™ Œku ze.su . ð„kzðk{kt ykÔÞw t nŒw t , ™
fku E …ý «fkh™ku zkL‚ (™k[-fq Ë ) fhðk{kt ykÔÞku nŒku . ©e Ëw „ ko S yu
…ku Œ k™k {ku x k …w º k ©e çkú ñ kS™u fÌkw t fu nu çkú ñ k ! yk ‚krðºke ™k{™e
Aku f he Œ™u Œkhe …í™e™k Y…{kt yk…ðk{kt ykðu Au . yk™u ÷E òyku
y™u Œ{khw t ½h ð‚kðku . yk s «{kýu ð[÷k (ð[ku x ) …w º k ©e rð»ýw S ™u
÷û{eS ŒÚkk ™k™k rËfhk ©e rþðS™u …kðo Œ eS yk…e™u fÌkt w fu yk Œ{khe
…í™eyku Au . yk{™u ÷E òyku y™u …ku Œ -…ku Œ k™w t ½h ð‚kðku . ºkýu Þ …ku Œ -
…ku Œ k™e …í™eyku ™ u ÷E™u …ku Œ -…ku Œ k™k ÷ku f {kt [k÷e „Þk, su ™ kÚke rðï™ku
rðMŒkh ÚkÞku .
❈ þt f k ‚{kÄk™:- fu x ÷kf ÔÞÂõŒ fnu Au fu …kðo Œ eS™w t Œku {] í Þw
ÚkE „Þw t nŒw t . Œu Ëu ð e™ku …w ™ o s L{ hkò Ëûk™k ½hu ÚkÞku nŒku . Þw ð k™ ÚkE
„Þk íÞkhu Ëu ð e ‚Œe (…kðo Œ e)Syu ™khËu ƒŒkÔÞw t Œu ™ k …Ae ©e rþðS™u
…ku Œ k™k …rŒ ƒ™kððk™ku áZ ‚t f Õ… fhe ÷eÄku y™u …ku Œ k™e {kŒkS™k
{kæÞ{Úke …ku Œ k™e RåAk r…Œk Ëûk™u ƒŒkðe Œku hkò Ëûku fÌkw t fu Œu rþðS
{khku s{kE ƒ™ðk Þku ø Þ ™Úke fkhý fu Œu ™ø™ (™k„ku ) hnu Au . {kºk
yu f nhý™w w t [k{zw t r™Œt ƒ („w Ã Œkt „ ) W…h ðªxk¤u Au . þheh …h ¼M{
÷„kze™u ¼kt „ ™k ™þk{kt hnu Au . ‚k…ku (‚…o ) ™u òu z u hk¾u Au . ykðe ÔÞÂõŒ
‚kÚku {khe Ëefhe™k ÷ø™ fhkðe™u nw t s„Œ{kt nkMÞkM…Ë ƒ™ðk ™Úke
{kt „ Œku . …ht Œ w Ëu ð e …kðo Œ e …ý ¾q ƒ rsÆe nŒe. Œu ý u …ku Œ k™e RåAk ©e
rþðS™u {ku f ÷kðe ËeÄe fu nw t yk…™e ‚kÚku ÷ø™ fhðk RåAw t Aw t . hkò
Ëûku …kðo Œ eS™ku rððkn ƒeò (yLÞ)™e ‚kÚku …kõfku fhe hkÏÞku nŒku . Œu
36 rððkn fu ð e heŒu fhþku ?
s rËð‚u ©e rþðS …ku Œ k™e ‚kÚku nòhku ™ e ‚t Ï Þk{kt ¼q Œ -«u Œ , ¼i h ð ŒÚkk
Œu { ™k „ýku ™ u ÷E™u rððkn {t z … yk„¤ …nkU [ e „Þk. hkò Ëûk™k
‚i r ™fku y u rðhku Ä fÞku o . rþðS™e ‚u ™ k y™u Ëûk™e ‚u ™ k ðå[u Þw Ø ÚkÞw t .
…kðo Œ eyu rþðS™u ðh{k¤k …nu h kðe ËeÄe. …kðo Œ e™u ƒ¤…q ð o f ÷E™u ©e
rþðS fi ÷ k‚ …ðo Œ …h …ku Œ k™k ½u h ÷E „Þk. fu x ÷kf ÔÞÂõŒ fnu Au fu
sw y ku ! rþðS …ý ¼ÔÞ ƒkhkŒ (ò™) ÷R™u …kðo Œ eÚke rððkn fhðk
ykÔÞk nŒk. yu x ÷k {kxu ƒkhkŒ (ò™)™e …ht … hk sw ™ e Au . yu x ÷k {kxu
ƒkhkŒ (ò™) ð„h ÷ø™™e þku ¼ k ™Úke ÚkŒe. yk™ku sðkƒ yk Au fu yu
rððkn ™nŒk, yu Œku «u { «‚t „ nŒku . ©e rþðS ƒkhkŒ (ò™) ™rn ‚u ™ k
÷E™u ykÔÞk nŒk …kðo Œ e™u ƒ¤…q ð o f QXkðe™u ÷E sðk {kxu . rððkn™e
sq ™ e …ht … hk ©eËu ð e {nk…w h ký™k ºkeò Mft Ë {kt su W…h ƒŒkðe ËeÄe Au .
rËfheyku ŒÚkk Ëefhkyku y u ¾k‚ æÞk™{kt ÷u fu …ku Œ k™k {k-ƒk…™e RåAk
{w s ƒ ÷ø™ fhu . «u { rððkn {nk f÷u þ (¼khu Í½zk)™w t fkhý ƒ™e òÞ
Au . su { fu ¼„ðk™ rþðS y™u …kðo Œ eS™ku fku E ðkŒ W…h Í½zku ÚkE
„Þku . rþðSyu …kðo Œ eS ‚kÚku …í™e ÔÞðnkh ƒt Ä fhe ËeÄku y™u ƒku ÷ ðk™w t
…ý ƒt Ä fhe ËeÄw t . …kðo Œ eSyu rð[kÞO w fu nðu yk ½h {khk {kxu ™hf
‚{k™ ƒ™e „Þw t Au . yu x ÷u Úkku z k rËð‚ {kxu nw t {khe {kŒk …k‚u sŒe hnw t
Aw t . …kðo Œ eS …ku Œ k™k r…Œk Ëûk™k ½u h r…Þh sŒe hne. Œu rËð‚u hkò Ëûku
yu f nð™ Þ¿k™w t ykÞku s ™ fÞw O nŒw t . hkò Ëûku …ku Œ k™e ƒu x e™u ykðfkh
™k ykÃÞku ŒÚkk W…hÚke fÌkw t fu yksu þw t ÷u ð k ykðe Au Œw t ? òu E ÷eÄku
Œu ™ ku «u { , [k÷e ò ½hu Ú ke. …kðo Œ eSyu …ku Œ k™e {kŒk™u ©e rþðS™e ™khks
Úkðk™e ðkŒ ƒŒkðe ËeÄe nŒe. {kŒkyu …ku Œ k™k …rŒ Ëûk™u Œ{k{ ðkŒ
fne ËeÄe nŒe. …kðo Œ eS {kxu nðu ™k r…Þh{kt MÚkk™ nŒw t , ™ Œku
‚k‚rhÞk{kt . «u { rððknu ykðe „t ¼ eh …rhÂMÚkrŒ Q¼e fhe ËeÄe fu Ëûk
…w º ke™u ykí{níÞk r‚ðkÞ fku E rðfÕ… Ëu ¾ kÞku ™rn y™u hkò Ëûk™k
rðþk¤ nð™ fw t z {kt ƒ¤e™u {he „E. Äkr{o f y™w » Xk™™ku ™kþ fhe fkZâku .
…ku Œk™wt yý{ku÷ {k™ð Sð™ Vku„x ¾kuE ™ktÏÞwt. r…Œk©e™ku ™kþ fhkÔÞku
fkhý fu ßÞkhu ©e rþðS™u ¾ƒh …ze Œku Œu …kuŒk™e ‚u™k ÷E™u …nkU[e „Þk
y™u …kuŒk™k ‚‚hk ËûkS™wt zkufwt fk…e fkZâwt. ƒkË{kt ƒfhk™wt zkufwt ÷„kze™u
SrðŒ fÞko. Œu «u{ rððknu fuðwt Ä{k‚ký (‚k{‚k{u ŒkuVk™) {[kÔÞwt. rþðS™e
‚u™k™u ƒkhkŒ (ò™) ƒŒkðe™u (fne™u) fw«Úkk™u (÷ø™{kt ò™iÞk ÷kððk™k
¾hkƒ-fwrhðks™u) sL{ ykÃÞku y™u yk «‚t„ «u{ rððknY…e fw«Úkk (¾hkƒ
rhðks)™ku r…Œk (s™f) Au su ‚{ks™k ™kþ™w t fkhý Au .
rððkn su ‚w « Úkk (‚khe «Úkk) y™w ‚ kh ÚkÞk, Œu yks‚w Ä e ‚w ¾ e

Sð™ Sðe hÌkk Au . su { fu ©e çkú ñ kS ŒÚkk ©e rð»ýw S .
rððkn fhðk™ku WÆu ~ Þ:- ÷ø™ fhðk™ku WÆu ~ Þ {kºk ‚t Œ k™ «kÂÃŒ
fhðk™ku Au . …Ae …rŒ-…í™e ¼u „ k {¤e™u …rh©{ fhe™u ƒk¤fku ™ w t …k÷™
…ku » ký fhu Au . Œu { ™k ÷ø™ fhe Ëu Au . …Ae Œu ƒÄk …ku Œ k™w t ½h ð‚kðu Au .
yk™k r‚ðkÞ «u { rððkn fhðk yu ‚{ks{kt yþkt r Œ™k ƒes ðkððk
ƒhkƒh Au . ‚{ks™u ƒ„kzðk {kxu ™ e r[™„khe Au .
✪ «u { «‚t „ fu ð ku nku Þ Au ?
W¥kh:- su [rhºkne™ Aku f hk-Aku f heyku nku Þ Au , Œu y ku [k÷Œe
ð¾Œu ySƒku „heƒ yu Â õxt „ fhu Au . Œu ÷ks-þh{ ð„h™kyku ™ e áÂ»x
(™sh) …ý ykze-yð¤e VhŒe nku Þ Au . fâkhu f ƒ™kðxe nkMÞ. ð¤e-
ð¤e™u yk„¤ …kA¤ zkVu h kt {khðkt . [u ™ -[k¤k fhŒkt fhŒkt [k÷ðw t Œu
ƒÄk …k…kí{kyku ™ ku þku ¾ nku Þ Au su yt Œ u «u { rððkn™w t Y… ƒ™e òÞ Au .
íÞkhƒkË Œu { ™u ¾ƒh …zu Au fu ƒt ™ u sý™u y„kW …ý yLÞ «u { e-
«u r {fkyku …ý nŒe. …Ae Œu { ™e Ëþk rþð-…kðo Œ e ðk¤e ÚkkÞ Au . ™ ½h™k
hnu Au , ™k ½kx™k. ÷ø™ fhðk™ku WÆu ~ Þ W…h sýkðe ËeÄku Au . yu ™ kÚke
nxe™u fku E …ý (Þw ð k™ / Þw ð Œe) y÷„ …„÷w t ¼hu Au Œku Œu Sð™ ‚Vh™u
™hf ƒ™kððkðk¤w t nku Þ Au . y„h fku E ™ku «u { ‚t ƒ t Ä …ý ÚkE òÞ Œku yk
ðkŒ™w t æÞk™ yð~Þ ([ku õ f‚) hk¾u fu …ku Œ k™k ‚{ks™e {Þko Ë k (su { fu
„ku º k,„k{ ŒÚkk rððknûku º k) ™ku ¼t „ ™k ÚkŒku nku Þ su ™ kÚke fw ¤ (fw x w t ƒ )
y™u {kŒk-r…Œk™e ykƒY™u Xu ‚ ™k …nkU [ u . ¼q ÷ Úke ykðw t ÚkE …ý òÞ
y™u …kA¤Úke ¾ƒh …zu Œku Aku f hk-Aku f he ƒL™u rð[khu fu Œu yk
«u { rððkn™u ŒŒo s Œku z e ™kt ¾ u . yk ðŒo { k™ ‚{Þ{kt ykt Œ h ¿kkrŒÞ rððkn
fhðk{kt fku E ™w f ‚k™ ™Úke, …ht Œ w W…h sýkðu ÷ {Þko Ë k™w t æÞk™ yð~Þ
([ku õ f‚) hk¾u . ¼„ðk™ rþðSyu …ý Ëu ð e …kðo Œ e™ku yk s fkhýÚke
íÞk„ fÞku o nŒku . fÚkk yk «{kýu Au : -
✪ ‘‘¼„ðk™ rþð îkhk …kuŒk™e …í™e™ku íÞk„ fhðku’’
su ‚{Þu ËþhÚk …w º k ©e hk{[t ÿ (hkò yÞku æ Þk) ð™ðk‚™ku ‚{Þ
ÔÞrŒŒ fhe hÌkk nŒk. Œu ‚{Þu ‚eŒkS™t w y…nhý ÷t f k™k hkò hkðýu
fhe ÷eÄw t nŒw t . ©e hk{™u Œu ™ e ¾ƒh ™nŒe fu fku ý QXkðe™u ÷E „Þw t .
‚eŒkS™k rðÞku „ {kt ©ehk{S rð÷k… fhe hÌkk nŒk. ykfkþ{kt Ú ke rþð-
38 «u { «‚t „ fu ð ku nku Þ Au ?
…kðo Œ eyu òu Þ w t . …kðo Œ eyu rþðS™u …q A âw t fu yk ÔÞÂõŒ ykx÷ku òu h òu h Úke
ƒq { ku …kze™u fu { hze hÌkku Au ? yk™k W…h þw t ykVŒ ykðe …ze Au ? ©e
rþðSyu fÌkw t fu yk fku E ‚kÄkhý ÔÞÂõŒ ™Úke. yk ©e rð»ýw S Au , su
hkò ËþhÚk™k ½u h sLBÞk Au . nðu ð™ðk‚™ku ‚{Þ ÔÞrŒŒ fhe hÌkk Au .
yu { ™e …í™e ‚eŒk …ý yu { ™e ‚kÚku ykðe nŒe, Œu ™ w t fku E yu y…nhý
fhe ÷eÄw t Au . yu x ÷k {kxu Ëw : ¾e Au . …kðo Œ eSyu fÌkw t fu nw t ‚eŒkY… Äkhý
fhe™u yu { ™e ‚k{u sEþ. y„h {™u yku ¤ ¾e fkZþu Œku nw t {k™eþ fu
Œu y ku ðkMŒð{kt ¼„ðk™ Au . rþðSyu …kðo Œ e™u fÌkw t nŒw t fu yk ¼q ÷ ™k
fhŒe. y„h Œ{u ‚eŒk™w t Y… Äkhý fhe ÷eÄw t Œku Œw t {khk fku E fk{™e
™rn hnu . …kðo Œ eSyu Œu ‚{Þu Œku fne ËeÄw t fu , ‚khw t , nw t …heûkk ™rn ÷ô.
…ht Œ w rþðS ½h{kt Ú ke su ð k ƒnkh „Þk fu ŒhŒ s …kðo Œ e …ku Œ u ‚eŒkS™w t
Y… Äkhý fhe™u ©ehk{™e ‚k{u Q¼e hne „E. ©ehk{ ƒku Õ Þk fu nu Ëûk
…w º ke {kÞk ! yksu yu f ÷k fu { ykÔÞk Aku ? ©e rþðS™u fâkt {w f e™u
ykðe Aku ? íÞkhu Ëu ð eS ÷rßsŒ ÚkR (þh{kE) „E y™u ƒku ÷ e fu
¼„ðk™ rþð ‚k[w t s fne hÌkk nŒk fu yk… rºk÷ku f e ™kÚk Aku . yk…u {™u
yku ¤ ¾e fkZe. nw t Œku …heûkk fhðk ykðe nŒe. ¼„ðk™ rþðS™u …ý
¾ƒh …ze „E fu …kðo Œ eyu ‚eŒkS™w t Y… Äkhý fhe™u …heûkk ÷eÄe Au .
rþðSyu …kðo Œ eS™u …q A âw t , fhe ËeÄw t ™ u yu s fk{ su fk{ {kxu {U Œ™u
{™kE fhe nŒe. …kðo Œ eSyu þYykŒ{kt sw ê w t …ý ƒku Õ Þw t fu {U fku E …heûkk
™Úke ÷eÄe, …ht Œ w rþðS …q ý o heŒu ™khks ÚkE „Þk y™u «u { rððkn ™hf™w t
fkhý ƒ™e „Þw t su yk…Syu W…h ðkt å Þw t Au .
yu x ÷k {kxu Þw ð k™ku ™ u r™ðu Ë ™ Au fu …ku Œ k™e f{òu h e™k fkhýu
{kŒk-r…Œk ŒÚkk ‚{ks{kt Íu h ™ ½ku ¤ ku (¼u ¤ ðku ) . ÷ø™ fhðk ‚khe ðkŒ
Au . ƒfðk‚ [ ƒfðk‚ yu x ÷u y™u f «fkhÚke fhðk{kt ykðŒkt ¾hkƒ f{ku o -
rðfkhku - ÔÞ‚™ku - ¾hkƒ ykËŒku . su { fu ƒL™u Þw ð k™ …kºkku {k-ƒk…™u
Au Œ he™u yu f ƒeò ‚kÚku ÷ø™™k sw ê k ð[™ku yk…e™u ÷ø™ …nu ÷ kt fk{w f
(sexy) ƒ™e™u yu f ƒeòÚke A÷¤-f…x fhe™u ¾hkƒ yk[hýY…e f{ku o { kt
ƒhkƒhheŒu V‚kE sE™u {sƒq h ƒ™e™u / ƒ™kðe™u …Ae V‚kÞu ÷ e
Ík¤{kt Ú ke ™ef¤ðk{kt {ku z w t ÚkE sðkÚke ‚{ks™k zh™k fkhýu WŒkð¤{kt
÷ø™™w t MðY… yk…u Au su ™ u «u { ÷ø™™e ÔÞkÏÞk yk…e Ëu Au y™u
Sð™¼h™e «MŒkððk¤e Ík¤{kt V‚kE™u {hu Au . ] fhðku ¾hkƒ ðkŒ Au .
rððkn Þku ø Þ ‚t Œ k™ ÚkkÞ íÞkhu {kŒk r…Œk òŒu s r[t r ŒŒ ÚkE òÞ Au
y™u ÷ø™ ÚkE „Þk ƒkË s þkt r Œ™ku ïk‚ ÷u Au . Œku …Ae Þw ð k™ku fu {
{kÚkk™ku Ëw : ¾kðku ‚k{u Ú ke {kÚku ÷E ÷u Au ? ßÞkt ‚w Ä e ÷ø™ ™Úke ÚkŒk,
íÞkt ‚w Ä e [kð ({™{kt ÷ø™™k ¾w { kh™ku - h‚) [Zu ÷ ku hnu Au . ÷ø™ ÚkE
„Þk …Ae ƒk¤fku ÚkE òÞ Au . ‚kŒ ð»ko …Ae y™w ¼ ð Úkðk ÷k„u Au fu
‘‘yk þw t ƒLÞw t ?’’ su { fu nrhÞkýk™k frð (Mðkt „ e) òx {u n h r‚t n Syu
fÌkw t Au fu : -
rððkn fhfu Ëu ¾ r÷Þku , rs‚™u Ëu ¾ e su ÷ ™nª ni >
su { fu su ÷ {kt [kh rËðk÷ku ™ e ðå[u hnu ð w t {sƒq h e nku Þ Au . yk
s «{kýu ÷ø™ ÚkE „Þk …Ae {kŒk-r…Œk …ku Œ k™k …rhðkh™k ¼hý…ku » ký
{kxu „] n MÚke Sð™ Sððk {kxu ‚k{krsf {Þko Ë kY…e [kh rËðk÷ku ™ e yt Ë h
hnu ð w t yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) ÚkE òÞ Au . …ku Œ k™e RåAk ({hS) ™Úke
[÷kðe þfŒk yu x ÷u fu ™ku f heðk¤ku {ký‚ ™ku f he …h òÞ Au . {sq h {sq h e
…h ŒÚkk ¾u z q Œ ¾u Œ efkÞo fhðk {kxu {sƒq h Au - su sYhe Au . yu x ÷k {kxu
÷ø™Sð™™u {Þko Ë kY…e su ÷ fnu ð k{kt ykðu Au . …ht Œ w yk fkhk„kh (su ÷ )
ð„h ‚t ‚ kh™e Wí…r¥k ™Úke ÚkE þfŒe. yk…ýk {kŒk-r…ŒkSyu …ý ÷ø™
fÞko . yk…ý™u yý{ku ÷ {™w » Þ þheh {éÞw t . yk þheh{kt ¼ÂõŒ fhe™u
{™w » Þ {ku û k «kÃŒ fhe þfu Au su ÷ø™™w t s ðhËk™ Au . yk …rðºk ‚t ƒ t Ä ™u
[rhºkne™ ÔÞÂõŒ fk{w f (sexy) fÚkkyku ‚t ¼ ¤kðe™u ŒÚkk y&÷e÷ hk„
y™u „kÞ™ku „kE™u Þw ð k™ku { kt ðk‚™kyku ™ u ¼zfkðu Au , su ™ kÚke þkt Œ ŒÚkk
{Þko r ËŒ {k™ð ‚{ks{kt yk„ ÷k„e òÞ Au . su ™ k fkhýu y™u f fw x w t ƒ ku
ƒhƒkË (Wßsz) ÚkE òÞ Au . su { fu ‚{k[kh…ºkku { kt (Ak…kyku { kt )
ðkt [ ðk {¤u Au fu Þw ð f ŒÚkk Þw ð Œeyu yu f s „k{{kt «u { fhe™u ™kþ™w t
ƒes ðkðe ËeÄw t . Aku f heðk¤kyku y u …ku Œ k™e Aku f he™u ¾q ƒ s ‚{òðe,
…ht Œ w „t Ë k [÷r[ºk (r…õ[h)Úke «u h kÞu ÷ e Aku f heyu fku E ™e ðkŒ {k™e
™rn. …rhðkhs™ku y u Aku f he™e níÞk fhe ™kt ¾ e. su ™ k fkhýu Aku f he™ku
¼kE-r…Œk, {kŒk ŒÚkk ¼k¼e …ý su ÷ {kt „Þk. ykSð™ fkhk„kh
(su ÷ )™e ‚ò ÚkE „E. Œu ƒt ™ u y u «u { «‚t „ Y…e yÂø™Úke …rhðkh™u
‚¤„kðe ËeÄku . n‚Œk-r¾÷Œk ¼Þko …rhðkh™ku ™kþ fhe ËeÄku . yLÞ
(ƒeò) ½ýk ƒ™u ÷ k Ëk¾÷kyku Au su { kt yki ™ h rfr÷t „ ™ku fu ‚ ƒ™ðkÚke
Vkt ‚ e ‚w Ä e™e ‚ò™e òu „ ðkE Au . nu Þw ð k™ ƒk¤fku ! rð[kh fhku !
{kŒkr…Œk Œ{khkÚke þw t þw t WB{eËku (ykþkyku ) hk¾e™u Sðu Au ? yk…™u
¼ýkðu Au , …k÷™-…ku » ký fhu Au . yk… ‚k{krsf {Þko Ë k™u ¼q ÷ e sE™u
™k™e y{Úke ¼q ÷ ™k fkhýu ƒnw {ku x e ¼q ÷ fhe™u Sð™ ™»x (™kþ) fhe
fkZku Aku . yu x ÷k {kxu ƒk¤fku ™ u ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kððku yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ)
Au . ‚k{krsf Ÿ[-™e[ (‚khk-¾ku x k rð[khku ) ™k …kX ¼ýkððk sYhe
Au , su ™ ku y¼kð ÚkE [w f âku Au .
«&™:- ÷ø™™e ò™ (ƒkhkŒ) ™e þYykŒ fu ð e heŒu ÚkE ?
sðkƒ:- hkòyku Ú ke Œu ™ ku «kht ¼ ÚkÞku . Œu y ku Aku f hk (…w º k)™k
÷ø™{kt ‚u ™ k ÷E™u sŒk nŒk. hMŒk{kt hkò™e ‚w h ûkk {kxu ‚u ™ k sŒe
nŒe. su ™ ku Œ{k{ ¾[o Aku f heðk¤ku hkò ¼ku „ ðŒku nŒku .
þu X -þknw f kh Ënu s {kt ðÄw yk¼q » ký (½hu ý kt ) y™u Ä™ yk…Œk
nŒk. Œu y ku „k{™k yLÞ „heƒ ð„o ™ k {ký‚ku ™ u Ëi r ™f …„kh …h ÷E
sŒk nŒk, su ‚w h ûkk (hûký) {kxu hnu Œ k nŒk. Œu { ™u …nu ÷ k rËð‚u
Aku f hkðk¤k …ku Œ k™k ½hu r{XkE ¾ðzkðŒk nŒk. Aku f heðk¤k …k‚u Ú ke Ëhu f
[ku f eËkh™u yu f [kt Ë e™ku Yr…Þku ŒÚkk yu f r…¥k¤™ku ø÷k‚ y…kððk{kt
ykðŒku nŒku . su „heƒ ÷ku f ku …ku Œ k™w t „kzw t ŒÚkk ƒ¤Ë ÷E™u sŒk nŒk,
Œu { ™u Úkku z w t f ðÄw Ä™ yk…ðk™e ÷k÷[ yk…ðk{kt ykðŒe nŒe. …nu ÷ k™k
s{k™k{kt st „ ÷ku ðÄkhu nŒk. yu f -ƒeò „k{{kt ykððk sðk™k ‚kÄ™ku
…ý ™nku Œ k. yk «{kýu yk yu f …ht … hk þY ÚkE, yk„¤ sŒkt rhðks
ƒ™e „Þku . Œu ‚{Þu Ëw f k¤ …zŒku nŒku . ÷ku f ku „heƒe{kt SðŒk y™u fku E
yu f ÷ku Ä™ðk™ {¤e òÞ Œku Œu ™ u ÷q t x e ÷u ð ku ‚k{kLÞ ½x™k ƒ™e „E
nŒe. yk fkhýu ò™i Þ kY…e ‚u ™ k™e þYykŒ ÚkE. …Ae yk ÷ku f Ëu ¾ kzku
fhðk™e yu f …ht … hk ƒ™e „E, su ™ e nk÷™k ‚{Þ{kt rƒ÷fw ÷ sYrhÞkŒ
™Úke. [ …q ð o ò u y u þY fhu ÷ e ½ýe ƒÄe r¢Þkyku ™ e yksu sYrhÞkŒ ™ nku ð k
AŒkt yks™ku ‚ÇÞ fnu ð kŒku ‚{ks Œu sq ™ e r¢Þkyku ™ u …k¾t z Y…{kt
[÷kðe hÌkku Au yu x ÷u fu ½ýe ƒÄe sq ™ e r¢Þkyku y u …k¾t z ™w t Y… Ähe
÷eÄw t Au . su yksu Ëw ¾ ™w t y™u ykrÚko f ™w f ‚k™™w t fkhý …ý ƒ™e hÌkw t Au . ]
«&™:- ¼kŒ ({k{u h w t ) y™u LÞkU Ë k-LÞkU Ë kh (÷ø™ «‚t „ ™w t ™kU Œ hw t )
fu ð e heŒu þY ÚkÞk ?
W¥kh:- yk™w t {q ¤ …ý ò™™w t ykððw t , Ënu s ™w t yk…ðw t . ò™ ÷E
sðk {kxu Aku f hkðk¤k ŒhVÚke r{XkE ¾ðzkððe. Aku f heðk¤k ŒhVÚke …ý
Œu ò™i Þ kyku ™ u r{XkE ŒÚkk Yr…Þk-ø÷k‚ yk…ðk ð„u h u ™ k fkhýu ¼kŒ
({k{u h w t ) ŒÚkk ™ku Œ hw t (LÞkU Ë k) «Úkk þY ÚkE. ™kU Œ hw yk…ðkÚke ƒÄk ¼u „ k
(‚{q n {kt ) „k{™k ŒÚkk yk‚…k‚™k „ðkt z (…zku þ e) „k{™k «u { e
ÔÞÂõŒyku nku Þ Au . su ™ k Aku f hk ŒÚkk Aku f he™k ÷ø™ nku Þ Œku yu f ÷k

…rhðkh™e ¾[o fhðk™e Œu ð¾Œu fku E ™e ™kýkfeÞ þÂõŒ ™nku Œ e. Œu ™ k
{kxu ÷„¼„ 100 yÚkðk Œu ™ kÚke ðÄkhu ‚ÇÞku Œu ‚{q n {kt hnu Œ k nŒk.
su ™ k Aku f hk™k ÷ø™ Úkðk™k nku Þ Œku ƒÄk ‚ÇÞku …ku Œ k™e ™kýkfeÞ ÂMÚkrŒ
y™w ‚ kh ™ku Œ hk™ku [kt Õ ÷ku (Yr…Þk …i ‚ k) ÷ø™ðk¤k Aku f hk™k r…Œk™u
yk…Œk nŒk. fku E ‚ku Yr…Þk, fku E ƒ‚ku Yr…Þk, fku E yku A k, fku E ðÄkhu
su yu f «fkh™e r™:þw Õ f WÄkhe nku Þ Au , su ™ k W…h ÔÞks ™Úke yk…ðw t
…zŒw t . ƒÄk ™ku Œ hkðk¤kyku ™ w t Ä™ (…i ‚ k) ÷¾ðk{kt ykðu Au . Ëhu f ™e
zkÞhe{kt Ëhu f ÷ø™ ð¾Œu yk…u ÷ w t ™ku Œ hw t ÷¾u ÷ w t nku Þ Au . yk «{kýu
÷ø™ðk¤k …rhðkh{kt Yr…Þk™e fku E ‚{MÞk (Œf÷eV) ™nku Œ e ykðŒe.
¼kŒ:- ¼kŒ ({k{u h w t ) …ý yk ÷ø™ ‚{Þu s ¼hðk{kt ykðu Au .
ƒnu ™ ™k Aku f hkyku ™ k ÷ø™{kt fu x ÷kf f…zk ŒÚkk hku f zk Yr…Þk (¼kE
îkhk fhðk{kt ykðu ÷ ‚nkÞŒk) yk…ðk™u ¼kŒ ({k{u h w t ) fnu ð k{kt ykðu
Au , su Yr…Þk ƒnu ™ u …hŒ fhðk™k ™Úke nku Œ k. su ƒnu ™ k™k ¼kE ™Úke, Œu
yu rËð‚u ¾q ƒ Ëw : ¾e ÚkkÞ Au , yu f kt Œ {kt ƒu ‚ e™u hzu Au .
…er÷Þk:- (¼kýu s ™u h{kzðk y™u rËfhe {kxu „w t Ë ™w t ƒt Ä ™ ÷E™u
sðw t ) ‚t Œ k™ Wí…L™ ÚkkÞ íÞkhu r…Þhðk¤k ŒhVÚke så[k (ƒk¤f™e
sL{ËkŒk {kŒk) {kxu ½h™w t Ëu þ e ½e, fu x ÷ku f „w t Ë h (½e + ÷ku x þu f e™u +
™kr¤Þu h ™e fk[he + ys{ku + {he™k r{©ý™u „w t Ë ™w t ƒt Ä ™ Œi Þ kh fÞO w
fnu ð kÞ Au ) , ™ðòŒ ƒk¤f {kxu ™k™k-™k™k f…zk (Í¼÷kt ) …ý
r…Þhðk¤k ŒÚkk Aku f he™e ™ýt Ë ku îkhk ÷kððk{kt ykðu Au . yk …ht … hk Au
su f…zk yu f ð»ko …Ae ™k™k …zðkÚke ÔÞÚko ÚkE òÞ Au .
ykðe heŒ™e …ht … hk™u íÞk„ðk™e Au fkhý fu Sð™™k ‚Vh{kt
yk ¾ku x ku ¼kh (ƒku s ƒ™u ) Au . Œ{u Œ{khe rËfhe™e ‚nkÞŒk fhe þfku
Aku . su { fu „kÞ-¼U ‚ ÷u ð k™e nku Þ . rËfhe™e ykrÚko f …rhÂMÚkrŒ ™ƒ¤e
nku Þ Œku hku f z Yr…Þk yk…e þfku Aku . rËfhe™u …ku Œ k™e ‚t … r¥k{kt Ú ke nõf
(¼k„) yk…e þfku Aku , y„h rËfhe ÷u ð k RåAu Œku . rËfheyu æÞk™{kt
hk¾ðw t òu E yu fu sYrhÞkŒ …zu íÞkhu …i ‚ k ÷E ÷u , …ht Œ w …Ae …kAk yk…e
Ëu . …h{kí{k …h rðïk‚ hk¾u . Œ{khw t ‚L{k™ s¤ðkÞu ÷ w t hnu þ u .
‚{kÄk™:- yk ƒÄk™w t ‚{kÄk™ Au fu ÷ø™™u ‚q û {ðu Ë y™w ‚ kh
fhkððk{kt ykðu . yk…Syu [kh ðu Ë ‚kt ¼ éÞk Au : Þsw ð u o Ë , }øðu Ë ,
‚k{ðu Ë ŒÚkk yÚkðo ð u Ë . …ht Œ w …kt [ {ku ðu Ë ‚q û { ðu Ë Au su MðÞt …q ý o
çkú ñ Syu …] Ú ðe …h «„x ÚkE™u …ku Œ k™k {w ¾ f{¤Úke y{] Œ ðkýe îkhk
«Ëk™ fÞku o Au .
{khk (hk{…k÷Ëk‚™k) y™w Þ kÞeyku yk …kt [ {k ðu Ë y™w ‚ kh s
÷ø™™e rðrÄ fhu Au , su { kt W…hku õ T Œ fku E …ý …ht … hk™e sYrhÞkŒ ™Úke
…zŒe. ÷ø™{kt ŒÚkk ƒeò «‚t „ ku { kt Aku f hk ŒÚkk Aku f heðk¤k …ûk™ku fku E
¾[o fhðk™ku nku Œ ku ™Úke. fu ð ¤ fLÞkËk™ yu x ÷u fu rËfhe Ëk™ fhðk™e Au .
rËfhe …ku Œ k™e ‚kÚku …nu h ðk {kxu VõŒ [kh òu z f…zk ÷E sE þfu Au .
[t … ÷ Œku …nu h u ÷ kt s nku Þ Au , ƒ‚. su ½h{kt sþu , Œu …rhðkh Œu ƒu x e™u
…ku Œ k™k ½h™k ‚ÇÞ™e su { hk¾þu . …ku Œ k™k ½h™e ykrÚko f ÂMÚkrŒ y™w ‚ kh
ƒeò ‚ËMÞ™e su { ƒÄe sYrhÞkŒðk¤e [esðMŒw y ku ÷kðe™u yk…þu .
rËfhe …ku Œ k™k {kŒk-r…Œk, ¼kE-¼k¼e W…h fku R …ý heŒu ƒku ò u ™rn ƒ™u .
ßÞkhu fku R ð¾Œ Œu …ku Œ k™k r…Þh ykðþu Œku fku E þw x (zÙ u ‚ , ‚kze) ŒÚkk
hku f zk Yr…Þk ÷u þ u ™nª. su ™ k fkhýu ¼kE-¼k¼e™u ‚khe (ÃÞkhe) ÷k„þu .
¼k¼e™u ™ýt Ë yu x ÷k {kxu ¾xfu Au yk ykðe „E nðu [kh-…kt [ nòh
Yr…Þk ¾[o fhkðe™u sþu . …ht Œ w y{khe rËfhe ‚L{k™™e ‚kÚku ykðþu
y™u ‚L{k™™e ‚kÚku …kAe sþu . …ku Œ k™k r…Þhðk¤kyku ™ e fku E ðMŒw ™rn
÷u . su ™ kÚke ƒt ™ u …ûkku ðå[u …hM…h ðÄkhu «u { ‚Ëk (fkÞ{) ƒ™u ÷ ku hnu þ u .
¼ÂõŒ …ý ‚khe Úkþu . yk «{kýu Sððk™k Þku ø Þ hkn (hMŒk) …h [k÷e™u
yk…ýu sÕËe s {t r Í÷ …h ({ku û k ‚w Ä e) …nkU [ eþw t .
«&™:- su { ™u ‚t Œ k™ «kÃŒ ™Úke ÚkŒk, Œu r™:‚t Œ k™™w t ‚ðkhu yÚkðk
þw ¼ (‚khk) fkÞo {kxu sŒe ð¾Œu {kU Z w t òu ð w t …ý ¾hkƒ (y…þw f ™)
{k™ðk{kt ykðu Au ? ykðw t fu { ?
W¥kh:- yk ‚t … q ý o ykæÞkÂí{f ¿kk™™e ¾ku x ™k fkhýu ¾ku x e Äkhýk
Au . …kXf (ðkt [ f)s™ yk …w M Œf™k …] » Xkt f 8 W…h ðkt [ ku fu yu f ÔÞÂõŒ™k
[kh …w º k nŒk. Œu ™ u ÷fðku {khe „Þku Œku fku E yu Œu ™ e ‚u ð k ™nku Œ e fhe. þw t
Œu ykË{e™k Ëþo ™ fhðk yu x ÷k {kxu ‚khk Au fu Œu ™ u ‚t Œ k™ (ƒk¤fku ) Au .
Œu ™ e Ëw „ o r Œ™u òu ð e fku ý ‚khe ‚{sþu ?
✪ f] Œ Î™e …w º k
yu f ÔÞÂõŒ™k ƒu …w º k nŒk. ‚u ™ k{kt Ú ke r™ð] r ¥k ÚkÞu ÷ nŒku . …u L þ™
ykðŒw t nŒw t . …w º k y÷„ y÷„ ÚkE „Þk. ™k™k …w º kyu {kŒk™u …ku Œ k™k
½hu hk¾e ÷eÄe fkhý fu Œu ™ k ƒk¤fku ™k™k nŒk. {kŒk Œu { ™e ‚kh‚t ¼ k¤
fhðk {kxu òu E Œe nŒe. {ku x k™k ¼k„{kt r…ŒkS ykÔÞk. r…Œkyu fÌkw t fu
nw t …u L þ™™k Yr…Þk Œu ™ u s yk…eþ su ™ u íÞkt nw t s{eþ. ™k™ku Aku f hku fnu Œ ku
nŒku fu yzÄw t yzÄw t …u L þ™ ðnU [ e Ëku . r…Œkyu ™k …kze ËeÄe Œku yu f
rËð‚ Œu ý u r…Œk™k {kÚkk{kt {ku x e ÷kfze Vxfkhe ËeÄe. r…Œk íÞkt ™ u íÞkt
s {he „Þk. Aku f hk™u ykSð™ fu Ë ™e ‚ò ÚkE „E. ÔÞÂõŒ™u …w º k «kÃŒ
nku ð k™k fkhýu Œu ™ k Ëþo ™ þw ¼ {k™ðk{kt ykðŒk nŒk su ™ e ‚kÚku Œku yþw ¼
(¾ku x w t / ¾hkƒ) ÚkE „Þw t . nðu ykæÞkÂí{f ºkksðk (Balance) {kt òu ¾ e™u
òu E ÷Eyu fu r™:‚t Œ k™ (ƒk¤f ð„h)™k Ëþo ™ þw ¼ Au fu yþw ¼ ? su {
fu yk …w M Œf{kt yk„¤ M…»x fÞO w Au fu …rhðkh (fw x w t ƒ ) ‚t M fkh (y„kW™k
sL{ku ™ k f{ku o ™ ku rn‚kƒ ÷u ð z-Ëu ð zY…u ð‚q ÷ ÚkkÞ Œu {kxu ™õfe ÚkÞu ÷
‚t M fkh)Úke ƒ™u Au . fku E Ëu ð w t WŒkhðk {kxu r…Œk-…w º k, …í™e, {kŒk-r…Œk,
ƒnu ™ -¼kE ð„u h u ™ k Y…{kt sL{ ÷E™u …rhðkhY…{kt XkX {kXÚke hnu Œ k
òu ð k {¤u Au , …ht Œ w ½ýk Þw ð k yðMÚkk{kt s {he òÞ Au , ½ýk ¾hk Œku
÷ø™ ÚkŒkt s {he òÞ Au . yk ƒÄk …ku Œ k™w t }ý …w h w t ÚkŒkt s Œífk¤
þheh™u íÞk„e òÞ Au . su { ™u ‚t Œ k™ ™Úke ÚkÞkt , Œu { ™w t fku E ÷u ý -Ëu ý þu » k
(ƒkfe) ™Úke. Œu òu …q ý o „w Y …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ fhu Œku Œu { ™k
su ð k ‚ki ¼ køÞþk¤e fku E ™Úke. ™ fku E ™k sL{™e ¾w þ e, ™ fku E ™k {] í Þw ™ w t
Ëw : ¾. Œu ð„h Aku f hkt ð k¤ku (r™:‚t Œ k™ðk¤k)™k Ëþo ™ Œku yrŒ þw ¼ Au .
y„h ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk Œku ¼÷u ‚t Œ k™ðk¤k nku Þ fu ¼÷u ‚t Œ k™ ð„h™k
(r™:‚t Œ k™) nku Þ ƒL™u s …ku Œ k™w t Sð™ ™»x (™kþ) fhe™u òÞ Au . y„h
¼ÂõŒ fhu Au Œku ƒt ™ u ™ k Ëþo ™ þw ¼ Au .
✪ ƒu - yku ÷ kËku (r™:‚t Œ k™ku ) ! ‚kðÄk™
su …w Û Þkí{kyku ™ u ‚t Œ k™ (ƒk¤fku ) ™Úke nku Œ k Œu { ™u ykæÞkÂí{f
¿kk™™k y¼kð™u fkhýu ‚t Œ k™ «kÂÃŒ™e ŒzV (¼q ¾ ) ƒ™u ÷ e hnu Au . Œu ™ k
{kxu ƒ™Œk ƒÄk s «Þí™ku fhu Au . AŒkt …ý fku E ÷u ý -Ëu ý ðk¤w t (‚t Œ k™)
™Úke {¤Œw t Œku ykSð™ (Sð™¼h) ‚t Œ k™ «kÃŒ ™ Úkðk™w t Ëw : ¾ ðu X u Au .
¾k‚ fhe™u †e™e ‚t Œ k™ Wí…L™ fhðk™e RåAk «ƒ¤ nku Þ Au . Œu …ku Œ k™u
ðkt Í ýe fnu ð zkððk ™Úke {kt „ Œe. ¼÷u s Œ…k‚ fhe™u zkì õ xh fne Ëu fu
Œ{khk{kt ðkt r ÍÞk hnu ð k™k fku E s ÷ûký ™Úke. rðÄkŒk™e ÷e÷k Au . …ht Œ w
Œíð¿kk™ ne™ †e yk RåAk{kt Œz…e™u {he òÞ Au . ¼ÂõŒ ™k fhðk™u
fkhýu Œu ™ ku yk„÷ku sL{ fq Œ he™ku ÚkkÞ Au . …Ae s{ (Þ{)™k Ëq Œ Œu ™ u
fnu Au fu ƒnu ™ S ! nðu ‚t Œ k™ …u Ë k (Wí…L™) fhðk™e ‚khe (ƒÄe) f‚h
44 rððkn (÷ø™){kt ¿kk™ ð„h™k (y¿kk™e) ™k[u Au
fkZe ™kt ¾ . yu f çÞkt Œ (rððký){kt ykX-ykX™u sL{ yk…eþ. …Ae Œkhku
yk„÷ku sL{ ‚q y he (¼q t z ýe)™ku Úkþu . yu f ðkh{kt ƒkh-ƒkh ‚t Œ k™™u
sL{ yk…eþ y™u ‚kŒ Úke ykX ð¾Œ rððkÞk fheþ, ‚t Œ k™ (ƒk¤f)
{u ¤ ððk™e ƒÄe ¼q ¾ {xe sþu .
nu …w Û Þkí{k …kXf (ðkt [ f) ¼kEyku / ƒnu ™ ku ! yæÞkí{ ¿kk™™u
‚{òu . {k™ð Sð™™u ‚V¤ ƒ™kðku . Sððk™ku hkn (hMŒku ) ‚kV fhku
(yz[ýku ð„h™ku ) ƒ™kðku . yu x ÷u fu …q ý o „w Y …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ
fhe™u fÕÞký fhkðku .
✪ rððkn (÷ø™){kt y¿kk™eyku ™k[u Au
yu f rËð‚ ‚{k[kh…ºk{kt ðkt å Þw t fu hku n Œf™ku yu f Aku f hku ÷ø™
fhðk r¼ðk™e ŒhV „kze{kt sE hÌkku nŒku . Œu ™ e ‚kÚku ƒt ™ u ƒnu ™ ku ™ k
…rŒ …ý Œu s fkh („kze){kt ƒu X u ÷ k nŒk. …nu ÷ k rËð‚u ƒÄk fw x w t ƒ es™ku
(ƒn™ku , {kŒk-r…Œk, ¼kE-s{kR, fkfk-{ku x k ƒk…k) ze.su . ð„kze™u
™k[e hÌkk nŒk. Ä{¤kx {[kðe hkÏÞku nŒku . f÷k™ki h „k{™e ™Sf
ðhhkò™e „kze {kuxk xÙu÷h™e ‚k{u yÚkzkE. „kze™k ƒÄk
ÔÞÂõŒyku {he „Þk. ðhhkò {Þku o , ƒt ™ u ƒnu ™ ku rðÄðk ƒ™e, yu f s …w º k
nŒku , ‚ðo ™ kþ ÚkE „Þku . nðu ™k[e ÕÞku ze.su . ð„kze™u . …h{kí{k™e
¼ÂõŒ fhðkÚke ykðk ‚tfx x¤e òÞ Au. yux÷k {kxu {khk
(hk{…k÷Ëk‚™k) y™w Þ kÞeyku ™ u ‚ÏŒ ykËu þ Au fu …h{kí{kÚke zhe™u
fkÞo fhku . ‚k{kLÞ rðrÄÚke rððkn fhku . yk „t Ë k (¾hkƒ) ÷ku f (fk¤™k
÷ku f ) {kt yu f …¤™ku …ý rðïk‚ ™Úke fu fâkhu ðes¤e …ze òÞ yu x ÷u fu
„{u íÞkhu {kÚku fk¤™e ykVŒ ykðe …zu .
✪ ‚t Œ ku ™ w t rþûkk (‚÷kn)
yu f „k{™ku ÔÞÂõŒ …nu ÷ e ðkh ©e ™k™fËu ð S …k‚u „Þku . Œu ý u
òu Þ w t fu ‚t Œ S WËk‚ ÚkE™u yu f kt Œ {kt ƒu X k nŒk. (M{hý fhe hÌkk nŒk)
Œu ÔÞÂõŒyu ‚Œ™k{-ðknu „w Y fÌkw t . ©e ™k™fSyu …ý W¥kh ykÃÞku .
¼ku s ™ fhkÔÞw t . ¿kk™ rð[kh ‚t ¼ ¤kÔÞk. Œu ÔÞÂõŒ [kÕÞku „Þku . yu f rËð‚
Vhe Œu s ÔÞÂõŒ ykÔÞku y™u fÌkw t fu {nkhksS ! yk… fâkhu Þ ¾w þ ™Úke
Ëu ¾ kŒk. þw t fkhý Au ? ‚t Œ ™k™fSyu fÌkw t fu : -
™k ò™u fk÷ fe fh zkhu , rf‚ rðrÄ Z÷ ò …k‚k ðu >
rsLnkŒu r‚h Œu {ki Œ ¾w z fËe, WLnk™q t fu n zk nkt ‚ k ðu >>
¼kðkÚko : - ‚t Œ ™k™fSyu fÌkw t fu nu ¼kE ! yk {] í Þw ÷ ku f {kt ƒÄk

™kþðk™ Au . ¾ƒh ™rn fku ™ ku sðk™ku ðkhku fâkhu ykðe òÞ ? yu x ÷k
{kxu su { ™k {kÚku {ku Œ „hS hÌkw t (¼{e hÌkw t ) nku Þ , Œu ÔÞÂõŒ™u ™k[ðw t -
„kðw t , n‚e-{òf fu ð e heŒu ‚khw t ÷k„þu ? {q ¾ o yÚkðk Œku ™þkðk¤e ÔÞÂõŒ
yk „t Ë k ÷ku f {kt yk™t Ë (¾w þ e) {™kðu Au . su { fu yu f ÔÞÂõŒ™e …í™e™u
÷ø™™k Ë‚ ð»ko …Ae …w º k ÚkÞku . Œu ™ k sL{ Úkðk™k yk™t Ë {kt ÷kzw ƒ™kÔÞk,
ƒU z -ðkò ð„kzâk, WÄ{‚ WŒkh rËÞk yu x ÷u fu ™k[e fq Ë e™u Äƒhkxe
{[kðe ËeÄe. [u ™ [k¤k y™u ferfÞkheyku {khe, st „ ÷e «ò su ð w t yu f
«fkh™w t fq Ë kfq Ë ðk¤w t Œku V k™ fÞO w , su ™ k fkhýu ¼ÿ s™ku ™ u …ý Œf÷eV …zu
Au . ykðku yu f «fkh™ku {q ¾ ko y ku ™ u „{u yu ð ku Ëu ¾ kð fÞku o . ƒeò ð»ku o
sL{rËð‚™k rËð‚u s Œu ™ w t {] í Þw ÚkE „Þw t . yu f ƒksw Œku sL{rËð‚™e
¾w þ e {™kððk™e Œi Þ khe nŒe y™u yu f ŒhV y[k™f hku ð k fw x ðk™w t þY
ÚkE „Þw t . ½h ™hf ƒ™e „Þw t . nðu {™kðe ÕÞku ¾w þ e (yk™t Ë ).
Œu ÔÞÂõŒ yk ‚íÞ ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u ft … e „Þku y™u ƒku Õ Þku fu nu
«¼w ! yk…™e ðkŒ rƒ÷fw ÷ ‚íÞ Au , …ht Œ w yk… fâkhu Þ ¾w þ e ™Úke
{™kðŒk ? ©e ™k™fSyu W¥kh ykÃÞku fu ¾w þ e {™kô Aw t .
‚kÄ r{÷u ‚kzu þkËe nq t Ë e, rƒAw z Ëk rË÷ „ehe ðu >
y¾Ëu ™k™f ‚w ™ ku rsnk™k, {w Â ~f÷ nk÷ Vfehe ðu >>
¼kðkÚko : - ßÞkhu {khk rþ»Þ ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ykðu Au íÞkhu ‚kÄ
‚t „ Œ™u (rþ»Þku ™ ku ‚{q n ) òu E ™u {™u ¾w þ e (yk™t Ë ) ÚkkÞ Au fu ƒÄk
¼ÂõŒ …h ÷k„e „Þk Au . fku E rð[r÷Œ ™Úke ÚkÞw t . ßÞkhu yu ‚í‚t „ …q ý o
ÚkÞk …Ae òÞ Au íÞkhu WËk‚e™Œk AðkE òÞ Au fu fku E {kÚkk Vhu ÷ ku
yu { ™u Çkú r {Œ fhe™u …h{kí{kÚke Ëq h ™k fhe Ëu . ©e ™k™fSyu fÌkw t fu
¿kk™ne™ ‚t Œ ku y u Vfehe yu x ÷u fu ¼ÂõŒ™u {w ~ fu ÷ ƒ™kðe ËeÄe Au . Œu y ku
…q ý o {ku û k™ku {k„o òýŒk ™Úke, Çkú r {Œ fhðk {kxu „w Y ƒLÞk Au su {eXe
{eXe ðkŒkU fhe™u {khk ¼õŒku ™ u fk¤™e ò¤{kt ÷E òÞ Au . yu x ÷k {kxu
ßÞkt ‚w Ä e Vhe ‚í‚t „ {kt ƒÄk ™Úke ykðŒk íÞkt ‚w Ä e {™u r[t Œ k hÌkk fhu
Au . ƒÄk ykðe òÞ Au Œku yk™t Ë W…su (¾w þ e ÚkkÞ) Au , …ht Œ w y{u ™k[Œk-
„kŒk ™Úke, ÓËÞ{kt y™w ¼ ð fheyu Aeyu . {] í Þw ™ u fâkhu Þ ™Úke ¼q ÷ Œk.
fƒehSyu fÌkw t Au :-
{ki Œ rƒ‚khe {q ¾ ko , y[hs rfÞk fki ™ >
Œ™ r{èe {U r{÷ òyu „ k, ßÞkU ykxu {U ÷ki ™ >>
46 rððkn (÷ø™){kt ¿kk™ ð„h™k (y¿kk™e) ™k[u Au
yLÞ WËknhý:- yu f þu X yu f rËð‚ yu f ‚t Œ ™k yk©{{kt „Þk.
‚t Œ ™e f] … kÚke Œu ™ u ‚khku yu ð ku ÷k¼ ÚkE „Þku . yu x ÷u Œu þu X ‚Vhs™,
‚t Œ hk, fu ¤ kt ™ ku {ku x ku fku Ú k¤ku ¼he™u „Þku . ‚t Œ Syu yu f xku … ÷k{kt ™kt ¾ e
ËeÄk su { kt V¤ «‚kË hk¾Œk nŒk. þu X ƒu rËð‚ …Ae Vhe „Þk Œku xku … ÷ku
V¤ku Ú ke ¼hu ÷ ku nŒku . fu x ÷ku f «‚kË ‚t Œ u ¼õŒku ™ u ðnU [ e ËeÄku nŒku . fu x ÷kf
¼õŒku V¤ «‚kË ÷kÔÞk, Œu xku f hk{kt ™kt ¾ e ËeÄk. þu X u ‚t Œ ™u fÌkw t {nkhks!
yk… V¤ fu { ™Úke ¾kŒk ? ‚t Œ S ƒku Õ Þk fu {™u Œku {] í Þw Ëu ¾ kÞk fhu Au .
yu x ÷k {kxu ¾E ™Úke þfŒku . þu X u …q A âw t , nu {nkhks ! fâkhu sE hÌkk
Aku yk ‚t ‚ kh{kt Ú ke ? ‚t Œ ƒku Õ Þk, yksÚke [k÷e‚ ð»ko …Ae {khw t {] í Þw
Úkþu . þu X ƒku Õ Þk, nu {nkhks ! yk{ Œku ƒÄkyu {hðk™w t s Au , …Ae zh
þu ™ ku ? yk …ý fku E ðkŒ Au . yk heŒu Œku ‚k{kLÞ {ký‚ …ý ™Úke zhŒku .
yk… fu ð e ðkŒ fhe hÌkk Aku ? þu X S ƒeò-ºkeò rËð‚u ykðu y™u yk s
heŒ™e ðkŒ fhu . Œu ™„he™ku hkò …ý yk ‚t Œ S™ku ¼õŒ nŒku . ‚t Œ Syu
hkò™u fÌkw t fu yk…™e ™„he{kt fhku z e{÷ þu X Au . [t Ë ™™k ÷kfzkt ™ e Ëw f k™
Au . Œu ™ u Vkt ‚ e™e ‚ò ‚t ¼ ¤kðe Ëku y™u yu f {rn™k ƒkË [kt Ë ™e [ki Ë þu
Vkt ‚ e™ku rËð‚ hk¾e Ëku . su ÷ {kt þu X S™k Y{{kt V¤ku ™ ku xku … ÷ku ¼hu ÷ ku
hnu y™u Ëq Ä ™ku ÷ku x ku yu f þu h (rf÷ku ø kú k {)™ku ¼he™u hk¾ku . ¾kðk {kxu
¾eh, n÷ðk, …q h e-ðze yÚkðk þkf yk…òu . hkòyu yk¿kk™w t …k÷™ fÞO w .
su ÷ {kt þu X S™u ðe‚ rËð‚ fu Ë e Œhefu ÚkE „Þk. r™ƒo ¤ (f{òu h ) ÚkE
„Þk. ‚t Œ su ÷ {kt „Þk. Ëhu f fu Ë e™u {éÞk. þu X S™u òu R ™u ‚t Œ u …q A âw t ,
fâkt ™ k hnu ð kðk¤k Aku ? þw t ™k{ Au ? þu X ƒku Õ Þk, nu {nkhks ! yk…u
yku ¤ ÏÞku ™nª, nw t fhku z e{÷ Aw t , [t Ë ™™k ÷kfzkt ™ e Ëw f k™ðk¤ku . ‚t Œ Syu
fÌkw t yhu fhku z e{÷ ! Œ{u Ëw ƒ o ¤ (Ëw ƒ ¤k) fu ð e heŒu ÚkE „Þk ? fþw t ¾kŒk-
…eŒkt ™Úke. yhu ! V¤ku ™ e xku f he …ý ¼hu ÷ e Au , Ëq Ä ™ku ÷ku x ku ¼hu ÷ ku Au .
Úkk¤e{kt n÷ðku , ¾eh …eh‚u ÷ k Au . þu X S ƒku Õ Þk, nu {nkhks ! {ku Œ ™e
‚ò ‚t ¼ ¤kðe ËeÄe Au . ‚ku „ t Ä ¾kE™u fnw t Aw t fu nw t r™Ëku o » k Aw t . ƒ[kðe
ÕÞku {nkhks ! {khk ™k™k-™k™k ƒk¤fku Au . ‚t Œ S ƒku Õ Þk, ¼kE {hðk™w t
Œku ƒÄkyu Au s. …Ae zhðk™w t þu ™ w t ? ¾kE-…e™u {ku s fh. þu X Syu
‚r¤Þkyku ™ e ðå[u Ú ke nkÚk ƒnkh fkZe™u …„ …fze ÷eÄk. ƒku Õ Þk, ƒ[kðe
÷ku {nkhks ! fþw t ¾ðkŒw t - …eðkŒw t ™Úke, [kt Ë ™e [ki Ë þ s Ëu ¾ kÞ Au . ‚t Œ u
fÌkw t fu þu X fhku z e{÷ ! su ð e heŒu yksu Œ™u [kt Ë ™e [ki Ë þu {] í Þw ™õfe s
Ëu ¾ kE hÌkw t Au , yk s «{kýu ‚kÄw - ‚t Œ ku ™ u …ku Œ k™e [kt Ë ™e [ki Ë þ Ëu ¾ kÞ
Au yu x ÷u fu {] í Þw Ëu ¾ kÞ Au , ¼÷u Œu [k÷e‚ ð»ko …Ae nku Þ .
yk… yæÞkí{ ¿kk™ ð„h™k «kýe {ku s {ò fhku Aku y™u y[k™f
{] í Þw ÷E òÞ Au . fþw t ™Úke fhe þfŒk. ykðe s heŒu {™u …ý {khku
{] í Þw ™ ku rËð‚ Ëu ¾ kE Ëu Au su [k÷e‚ ð»ko ƒkË ykððk™ku Au . yk fkhýu
¾kðk-…eðk™w t …ý Xef-Xef ÷ô Aw t . {ku s -{ò {™{kt fâkhu Þ ™Úke ykðŒe.
…h{kí{™e ÞkË ƒ™e hnu Au . yk…™e ¿kk™™e ykt ¾ ku W…h y¿kk™™e …èe
ƒkt Ä u ÷ e Au , su ‚í‚t „ {kt ¾ku ÷ ðk{kt ykðu Au su ™ kÚke Sððk™e hkn
(Sððk™ku hMŒku ) {¤e òÞ Au . {ku û k «kÃŒ ÚkkÞ Au . ‚t Œ u hkò™u fne™u
þu X ™u su ÷ {kt Ú ke {w õ Œ fhkðe ËeÄku . þu X u ™k{ ÷E™u fÕÞký fhkðzkÔÞw t .
✪ ‘‘÷ø™ ÚkR „Þk …Ae™e Þkºkk’’
÷ø™ ÚkÞk …Ae …rŒ-…í™e™w t fŒo Ô Þ ƒ™e òÞ Au fu yu f ƒeò W…h
…ku Œ k™ku rðïk‚ fkÞ{ hk¾u . ¼kðkÚko Au fu ƒt ™ u sýk srŒ-‚Œe™e {Þko Ë k{kt
hne™u r™ðko n („w ò hku ) fhu . …rŒ™u yx÷ rðïk‚ nku ð ku òu E yu fu {khe
…í™e yLÞ …w Y »k™u fâkhu Þ ‚{r…o Œ ™rn ÚkkÞ, [knu Œu fu x ÷ku Þ ‚w t Ë h
y™u Ä™ðk™ fu { ™k nku Þ . yk s heŒu …í™e™u yŒq x rðïk‚ nku ð ku òu R yu
fu {khku …rŒ yLÞ †eÚke «¼krðŒ ÚkE™u r{÷™ ™rn fhu , …Ae ¼÷u
Mð„o Ú ke fku E yÃ‚hk …ý fu { ™ ykðe òÞ ?
❈ fÚkk:- yu f ÷~fh™ku sðk™ nŒku . Œu ™ e …í™e ‚Œe yu x ÷u fu
…rŒÔkú Œ k nŒe. yk ðkŒ Œu ý u …ku Œ k™k r{ºk ‚i r ™fku ™ u sýkðe ËeÄe. yk ðkŒ
hkò™k {t º ke þu h ¾k™ ({w ‚ ÷{k™)™e …k‚u …nkU [ e Œku Œu ý u hkò™u ƒŒkðe
y™u yk™e ‚íÞ-y‚íÞ™e Œ…k‚ fhðk™e «kÚko ™ k fhe. hkòyu ‚¼k
ƒku ÷ kðe y™u …u ÷ k ‚i r ™f [k…r‚t n [ki n ký™u ƒku ÷ kÔÞku . ‚¼k{kt hkòyu
…q A âw t fu yk… fne hÌkk Aku fu yk…™e …í™e …rŒÔkú Œ k Au , Œu yLÞ …w Y »k
‚kÚku fku E …ý ÷k÷[{kt ykðe™u r{÷™ ™Úke fhe þfŒe. Vki S [k…r‚t n u
fÌkw t fu yk þŒ «rŒþŒ (‚ku xfk) ‚íÞ Au . hkòyu fÌkw t fu y„h sq ê e
™ef¤e Œku ? Vki S yu fÌkw t fu su ‚ò Œ{u yk…ku , Œu {™u {t s q h nþu .
þu h ¾k™ {t º keyu fÌkw t fu hkòS ! yk …heûkk nw t MðÞt fheþ. hkòyu
fÌkw t fu Xef Au . [k…r‚t n u fÌkw t fu {khk rððkn™k ‚{Þu {¤u ÷ e ‚w n k„™e
r™þk™e yu f …xfk (f…zk™ku Y{k÷) ŒÚkk fxkhe ({ku x w t [Ã…w t ) {khe …í™e
™rn yk…u . y„h þu h ¾k™ yk ÷E ykÔÞku Œku nw t nkh {k™e ÷Eþ y™u
{khe …í™e™k þheh™w t fku R r[Ln (r™þk™) ƒŒkðe Ëu s u . nw t {k™e ÷Eþ
fu {khe …í™e Ä{o Ú ke rð…heŒ ÚkE „E Au .
48 ÷ø™ ÚkÞk …Ae™e Þkºkk
þu h ¾k™u [k…r‚t n ™k ™„h{kt sE™u yu f ƒkŒ{eËkh (ò‚q ‚ )
†e™u fÌkw t fu yu f [k…r‚t n Vki S ™e …í™e hnu Au . Œu ™ e ‚kÚku {khw t r{÷™
fhkðe yk…. Œ™u ƒnw s Ä™ nw t yk…eþ. …u ÷ e †eyu fÌkw t fu yk fku E rft { Œu
‚t ¼ ð ™Úke. …Ae þu h ¾k™u fÌkw t fu fku E …ý ¼ku „ u Œu ™ k ½hu Ú ke rððkn{kt
{¤u ÷ e ‚w n k„™e r™þk™e (…xfk) ŒÚkk fxkhe ÷kðe yk…. [knu Œw t [ku h e
fhe™u ÷kðe yk… ŒÚkk [k…r‚t n ™e …í™e ‚ku { ðŒe™k „w Ã Œkt „ ™e ™Sf{kt
yÚkðk ‚kÚk¤ - òt ½ …h fku E r[Ln (r™þk™) nku Þ Œku Œu ™ e Œ…k‚ fhe™u
{™u sýkð. yu ò‚q ‚ †e {u n {k™ ƒ™e™u [k…r‚t n ™e ™f÷e Vku E ƒ™e™u
‚ku { ðŒe™k ½hu „E. ‚ku { ðŒe™k rððkn™k ‚{Þu ŒÚkk Œu …Ae [k…r‚t n ™e
Vku E ykðe ™nku Œ e. ƒe{kh nku ð k™k fkhýu rððkn{kt …ý ™nku Œ e ykðe
þfe. fu x ÷kf rËð‚ hku f kE. ‚ku { ðŒe™u M™k™ fhŒe òu E ™u Œu ™ e ™Sf
sR™u Œu ™ k ‚w t Ë h þheh™k ð¾ký fhðk™u ƒnk™u yt „ -yt „ òu E ÷eÄw t .
‚ku { ðŒe™k „w Ã Œkt „ ™e …k‚u {ku x ku Œ÷ nŒku . yk ƒÄe r™þk™e òu E ™u ò‚q ‚
†e …xfk (÷ø™ ð¾Œ™ku Y{k÷) ŒÚkk fxkhe [ku h e™u ÷E „E y™u
þu h ¾k™ {t º keyu hkò™u fÌkw t fu nw t Œu ™ e ‚kÚku r{÷™ fhe™u ykÔÞku Aw t .
Œu ™ e òt ½ {kt fk¤ku Œ÷ Au . yk ‚w n k„™e ðMŒw …rŒÔkú Œ k fku E ™u ™Úke yk…Œe.
{khk «u { {kt ŒÚkk Ä™™e ÷k÷[{kt {™u yk…e ËeÄe.
hkòyu ‚¼k ƒku ÷ kðe. [k…r‚t n ™u ƒku ÷ kÔÞku . fÌkw t fu yk …xfk
ŒÚkk fxkhe fku ™ e Au ? [k…r‚t n u æÞk™Úke òu E ™u Mðefkh fÞku o fu {khe Au .
þu h ¾k™u fÌkw t fu ƒeS ðkŒ fnw t , ‚kt ¼ ¤ ! Œkhe …í™e™e zkƒe òt ½ …h
„w Ã Œkt „ …k‚u fk¤ku Œ÷ Au . [k…r‚t n u fÌkw t fu yk ƒÄw ‚k[w t Au . …ht Œ w {khe
…í™e Œu ™ k Ä{o Ú ke rð[r÷Œ ™Úke ÚkE þfŒe. hkòyu fÌkw t fu nsw …ý Œw t
yu s hxý ÷„kðe hÌkku Au , Œw t sw ê ku Au . Œ™u yksÚke yu f {rn™k …Ae
Vkt ‚ e yk…e Ëu ð k{kt ykðþu . Œkhe su yt r Œ{ (Au Õ ÷e) RåAk nku Þ Œku Œu
fne Ëu . [k…r‚t n u fÌkw t fu nw t yu f ðkh {khe …í™e™u {¤ðk {kt „ w t Aw t . hkòyu
…hðk™„e yk…e ËeÄe. [k…r‚t n …ku Œ k™e …í™e …k‚u „Þku . yu ™ e ƒu ð VkE™u
fkhýu ½ýw t ƒÄw t ‚khw t - ¾ku x w t ™rn fnu ð k™w t fne ËeÄw t y™u fÌkw t fu {™u yu
rËð‚u Œkhk rn‚kƒu Vkt ‚ e™e ‚ò Úkþu . ‚ku { ðŒeyu fÌkw t fu Œ{khe Vku E ™w t
™k{ ÷R™u yu f †e ykðe nŒe. Œu ý u {khk yt „ W…h™w t r[Ln òu Þ w t ŒÚkk
…xfku y™u fxkhe [ku h e fhe™u ÷E „E. [k…r‚t n u ƒŒkÔÞw t fu {t º ke þu h ¾k™
ykÔÞku nŒku . Œu ý u yk yk¾w t »kzÞt º k håÞw t nŒw t . [k…r‚t n …kAku VÞku o .
Vkt ‚ eðk¤k rËð‚Úke yu f ‚ÃŒkn …q ð u o ‚ku { ðŒe hkò™e ™„he{kt yu f ™Œo f e
(™k[ðkðk¤e) ƒ™e™u „E y™u hkò™u ™] í Þ Ëu ¾ kzðk {kxu fÌkw t . hkòyu

yk¿kk yk…e ËeÄe. ƒÄk ‚¼k‚Ëku W…ÂMÚkŒ nŒk. {t º ke þu h ¾k™ …ý
W…ÂMÚkŒ nŒku . ™Œo f e™k ™] í Þ (™k[)Úke hkò ¾q ƒ «‚L™ ÚkÞk y™u
™] í Þkt „ ™k™u fÌkw t fu {kt „ ku , þw t {kt „ ku Aku ? nw t ¾q ƒ «‚L™ Aw t . ™Œo f eyu
fÌkw t fu ð[™ƒØ ÚkE òyku , íÞkhu {kt „ eþ. hkòyu fÌkw t fu hkßÞ r‚ðkÞ
ft E …ý {kt „ , nw t ð[™ƒØ Aw t .
™Œo f eyu fÌkw t fu yk…™e ‚¼k{kt {khku [ku h Au . {khk ½hu Ú ke [ku h e
fhe™u ykÔÞku Au . þu h ¾k™ {t º ke ™k{ Au . Œu ™ u Vkt ‚ e™e ‚ò yk…ðk{kt
ykðu . þu h ¾k™™u hkòyu …q A âw t fu ƒku ÷ þu h ¾k™ ! yk{kt fu x ÷w t ‚íÞ Au ?
þu h ¾k™ ƒku Õ Þku fu nu …hðhrË„kh ! {U Œku yk †e™w t yksÚke …nu ÷ kt fâkhu Þ
{ku Z w t …ý ™Úke òu Þ w t .
íÞkhu ‚ku { ðŒeyu fÌkw t fu y„h ŒU {khw t {ku Z w t ™Úke òu Þ w t Œku yu
…xfk y™u fxkhe fku ™ k ½hu Ú ke ÷kÔÞku ? nw t yu [k…r‚t n ™e …rŒÔkú Œ k …í™e
Aw t , su ™ u Œkhk sw ê kýk™u fkhýu Vkt ‚ e™e ‚ò yk…ðk{kt ykðe hne Au .
[k…r‚t n ™u ƒku ÷ kððk{kt ykÔÞku . hkòyu [k…r‚t n ™u yzÄw t hkßÞ ‚kU … e
ËeÄw t y™u ûk{k ({kV) fhe ËeÄku ŒÚkk þu h ¾k™ {t º ke™u Vkt ‚ e™e ‚ò
yk…ðk{kt ykðe. ÄLÞ Au ykðe rËfheyku su ™ k W…h „ðo Au ¼khŒ™u .
„heƒËk‚S™u …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t nŒw t fu :-
Œw h k ™ Œe¾k fq Ë ™k, …w Y »k ™nª hýÄeh >
™nª …Ë{™e ™„h {U , Þk {ku x e Œf‚eh >>
¼kðkÚko : - fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu „heƒËk‚ ! su ™„h ŒÚkk
Ëu þ {kt Œw h k (½ku z ku ) Œu s (Íz…Úke) Ëku z ðkðk¤ku ŒÚkk Ÿ[ku fq Ë ðkðk¤ku ™Úke
y™u ™k„rhf hýÄeh (þq h ðeh) ™Úke y™u su Ëu þ {kt ŒÚkk ™„h{kt …ËT { ™e
yu x ÷u fu …rŒÔkú Œ k †e ™Úke Œku yk {ku x e Œf‚eh (ƒnw {ku x e ¼q ÷ ) Au
yu x ÷u fu Wý… (¾ku x ) Au . yk «fkh™k [rhºkðk™ †e-…w Y »k ƒt ™ u ™ w t nku ð w t
yr™ðkÞo (¾k‚ sYhe) Au .
❈ ÷ø™ fÞko …Ae ‚k‚he{kt fu x ÷ef Aku f heyku ‚ðo «fkh™k
þý„kh fhu Au . ‚S-ÄS™u „÷eyku { kt Ú ke ™ef¤u Au . sƒhk [u ™ -[k¤k
y™u ¾hkƒ Rþkhk fhu Au . ¾hkƒ Ëu ¾ kÞ Œu ð kt ¼zfe÷kt - [{fe÷kt ð†ku
…nu h e™u ƒòh{kt yÚkðk ¾u Œ hku { kt yÚkðk …kýe ÷u ð k ™¤ W…h fu fq ð k …h
òÞ Au . Œu { ™ku WÆu ~ Þ þw t nku Þ Au ? M…»x Au fu …ku Œ k™k …rŒ r‚ðkÞ yLÞ
(ƒeò) …w Y »kku ™ u …ku Œ k™e ŒhV ykfr»ko Œ fhðk. …ku Œ k™e ‚w t Ë hŒk ŒÚkk
50 ÷ø™ ÚkÞk …Ae™e Þkºkk
ði ¼ ð™w t «Ëþo ™ fhðw t su yu f ‚khe ðnw - rËfhe™w t ÷ûký ™Úke. y„h Œu fnu
fu …rŒ™u «‚L™ fhðk {kxu ykðw t fhw t Aw t Œku Œu ½h ‚w Ä e s ‚er{Œ hnu Œ e
Œku ‚khw t ÚkŒw t , …ht Œ w ykðk ÷ûký {™{kt Ëku » k™k «Œef Y…u nku Þ Au .
‚kÄkhý (ÔÞðÂMÚkŒ) ð† …nu h ðk òu E yu , ¼÷u Œu {kU ½ k nku Þ fu
‚MŒk nku Þ . ƒnu ™ -rËfhe-ðnw ™ e ™sh ‚k{u 12 Vq x ‚w Ä e hnu ð e òu E yu .
[k÷Œk-ƒu ‚ Œk, WXŒe ð¾Œu æÞk™ hk¾u fu fku E yu ð e r¢Þk ™k ÚkE òÞ su
fku E ™k {kxu Wí«u h f (¾hkƒ «u h ýkY…) ÚkR òÞ. †e™e ¾ku x e r¢ÞkÚke
÷Vt „ k ÷ku f ku ™ e rnt { Œ ðÄe òÞ Au . Œu y ku nu h k™ fhu Au . {rn÷k (†e)
îkhk n‚e n‚e™u (XerXÞk fkZe™u ) ðkŒku fhðe Wí«u h f (¾hkƒ «u h ýkY…)
ŒÚkk y‚ÇÞ nku Þ Au su ‚k{krsf ƒw h kE Au . su { fu ƒnu ™ -rËfhe, ðnw
yu x ÷u fu Þw ð Œe …ku Œ k™k …rhðkhs™ku ™ e ‚kÚku hnu Au . yu ð w t s yk[hý
½h™e ƒnkh …ý Úkðw t òu E yu . Œu ™ w t ð¾ký ‚ÇÞ ‚{ks fÞko fhu Au . yLÞ
Þw ð k™ku ™ u Œu ™ w t WËknhý yk…e™u ‚{òðu Au . y„h …u x Ù k u ÷ ™u r[™„khe
(Œý¾ku ) ™rn {¤u Œku Œu rðMVku x f ™Úke ÚkŒw t .
❈ yk™kÚke rð…heŒ W…hku õ Œ „rŒrðrÄ fhðe Œu ‚{ks{kt yk„
÷„kzðk su ð w t Au . yk ðkŒ Þw ð Œeyku ŒÚkk Þw ð k™ku ƒt ™ u W…h ÷k„w …zu Au .
Þw ð k™e (sðk™e) rðMVku x f …ËkÚko su ð e nku Þ Au . y„h fku E
r[™„khe (Œý¾ku ) ÷k„e òÞ Œku ‚ðo ™ kþ ÚkE òÞ Au . y„h r[™„khe
(Œý¾ku ) ™k ÷k„u Œku ð»kku o ‚w Ä e ‚w h rûkŒ hnu Au .
❈ Ëhu f …w Y »k RåAu Au fu {khe rËfhe-ƒnu ™ -ðnw ‚khk [krhºÞ
ðk¤e nku Þ . „k{-™„h{kt fku E yu ™ fnu fu Œu { ™w t ¾k™Ëk™ ykðw t - Œu ð w t Au .
❈ ßÞkhu yk…ýu fku E Þw ð Œe™u òu E yu Aeyu y™u {™{kt Ëku » k
Wí…L™ ÚkkÞ Œku ŒhŒ s rð[kh fhku fu y„h fku E y{khe rËfhe, ƒnu ™ ,
ðnw ™ k rð»kÞ{kt ¾ku x ku rð[kh fhu ŒÚkk Ëw » f{o (yu f Ë{ ¾hkƒ ™e[ ¼kð)
™k WÆu ~ ÞÚke fu x ÷ef yx…xe „rŒ rðrÄ (ÔÞt ø Þ fhe™u …ku Œ k™k „t Ë k
rð[khku ™ u «„x fhu , ¾ku x k Rþkhk fhu , ykt ¾ ku {khðe, ¾ku x e ™shÚke sw y u ,
yu ð e ¾ku x e nhfŒku ) fhu Œku fu ð w t ÷k„þu . W¥kh M…»x Au fu …„ Œku z e ™kt ¾ eþw t .
su r™ƒo ¤ Au , Œu yu f kt Œ {kt ƒu ‚ e™u hzþu . Œu ‚{Þu rð[kh fhku fu : -
si ‚ k ËËo y…™u nku ð u , yi ‚ k ò™ rƒhkýi >
òu y…™i ‚ku yki h fi , yu f i …ez r…Ak™i >>
yk™w t ‚{kÄk™:- …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu : -
fƒeh, …h™khe fku Ëu r ¾Þu , ƒn™-ƒu x e fu ¼kð >
fn fƒeh fk{ (Sex) ™kþ fk, Þne ‚ns W…kÞ >>
Þki ™ Wí…ez™ (Þki ™ þku » ký)™k «u h f:- rVÕ{ ([÷r[ºk) su { kt

™f÷e, ƒ™kðxe ðkŒko y ku ŒÚkk y¼ÿ (¾hkƒ) yËkyku Ëu ¾ kzðk{kt ykðu
Au . su ™ u òu E ™u Þw ð k™ ƒk¤fku Œu ™ e s ™f÷ fhe™u Äehu Äehu ƒu þ h{ (þh{
ð„h™k) ƒ™e òÞ Au . su ð e „rŒrðrÄ yu r…õ[h{kt Ëu ¾ kzðk{kt ykðu
Au , yu ð e s „rŒrðrÄ ™ Œku ½h{kt , ™ „÷e{kt , ™ ‚ÇÞ ‚{ks{kt fhe
þfkÞ Au . Œku …Ae Œu ™ u òu ð k™ku WÆu ~ Þ þw t hne òÞ Au ? ft E ™rn. fu ð ¤
ƒnk™w t s Au {™ku h t s ™. Œu s {™ku h t s ™ ‚{ks™k ™kþ™w t {q ¤ fkhý Au .
{khk (÷u ¾ f™k) y™w Þ kÞe rƒ÷fw ÷ …ý rVÕ{ ([÷r[ºkku ) òu Œ kt ™Úke.
y&÷e÷ zkL‚, hk„ „kðku , rVÕ{e „eŒku , ™kxf (þý„kh / …ku þ kf
…nu h e™u [u ™ [k¤k, ¾hkƒ Ëu ¾ kð fhðku , ™kxf fhðw t ) ŒÚkk y&÷e÷ („t Ë e)
[[ko su ™fk{k (¾hkƒ) Þw ð k™ku fhu Au . Œu { ™e ‚ku ƒ Œ{kt ‚khk Þw ð k™ku
…ý Œu { ™kÚke «u r hŒ ÚkE™u ƒfðkË (¾hkƒ, y&÷e÷ fkÞku o ) fhðk ÷k„e
òÞ Au . fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t Au fu : -
fÚkk fhku fhŒkh fe, ‚w ™ ku fÚkk fhŒkh >
yk™ fÚkk ‚w ™ kU ™nª, fn fƒeh rð[kh >>
¼kðkÚko:- fƒeh …h{u ï hSyu ‚{òÔÞw t Au fu yÚkðk Œku
…h{kí{k™e {rn{k™k „w ý „k™ (fÚkk) fhku yÚkðk Œku fâkt Þ …h{kí{k™e
[[ko (fÚkk) ÚkE hne nku Þ Œku Œu ‚kt ¼ ¤ku . fk{ yu x ÷u fu y&÷e÷ [[ko
fâkhu Þ ™k ‚kt ¼ ¤ku . fƒehSyu yk rð[kh yu x ÷u fu {Œ ƒŒkÔÞku Au .
✪ ‘‘rðþu » k (¾k‚) {t Ú k™’’
fk{ (Sex) ™e r¢Þk™u rðþu » k (¾k‚) rððu f ™e ‚kÚku ‚{òu . …rŒ-
…í™e™k r{÷™™u ‚{ks {kLÞŒk yk…u Au fu yk… ƒt ™ u sýk …hM…h ‚t Œ k™
Wí…L™ fhku . ƒÄk™k {kŒk-r…Œkyu ‚t Œ k™ Wí…r¥k™e «r¢Þk fhe su ™ u
‚t ¼ ku „ fnu Au , Œu fÞku o . su ™ kÚke yk…ýku y™u yk…ýk ¼kE-ƒnu ™ ku ™ ku
sL{ ÚkÞku . Œku rð[kh fhku fu yk r¢Þk fu x ÷e …rðºk ŒÚkk ‚khe Au su ™ kÚke
yk…ý™u yý{ku ÷ {k™ð ({™w » Þ)™w t þheh {éÞw t Au . fku E zkì õ xh ƒLÞk,
fku E ‚i r ™f, fku E {t º ke Œku fku E yì Â Ls™eÞh ƒLÞk Au . fku E ¾u z q Œ ƒLÞk
Au , su ý u Ëhu f ™u y™ks ykÃÞw t . fku E {sq h ƒLÞk su ý u Œ{khk {nu ÷ Q¼k
fÞko . fku E fkhe„h ƒLÞk. {k™ð þheh îkhk yk…ýu ¼ÂõŒ-Ëk™-Ä{o ™ kt
f{o fhe™u yk…ýk Sð™w t fÕÞký fhkðe þfeyu Aeyu . ‚t ¼ ku „ r¢Þk yk
Au . yk™u „{u yu x ÷ku ƒfðkË (ƒfðk‚) fhe™u hk„ku fkZe™u „kðw t , rVÕ{e
„eŒku „kR™u - ‚t ¼ ¤kðe™u {r÷™ ðk‚™k™w t Y… yk…u , ƒ‚ ðkŒ yu x ÷e s
52 rðþu » k (¾k‚) {t Ú k™
Au . yk …hËk™e yt Ë h ({Þko Ë k{kt hne™u ) fhðe ‚ÇÞŒk Au . …þw - …ûke
«s™™ r¢Þk fhu Au su ¾w Õ ÷k{kt fhu Au , su rƒ÷fw ÷ ‚khw t ™Úke ÷k„Œw t .
{™w » Þ ‚ÇÞ «kýe Au . Œu ý u …zËk{kt ŒÚkk {Þko Ë k{kt hne™u ‚ÇÞŒk™u
ƒ™kðe hk¾ðk™e Au .
W…h™k rð[kh ðkt [ e™u Œ{khk{kt fku E …ý ƒnu ™ -rËfhe-ðnw ™ e
ŒhV òu Œ kt y&÷e÷ („t Ë k) rð[kh Wí…L™ ™Úke ÚkE þfŒk. yk s r¢Þk
ËkËk-ËkËeyu fhe su ™ kÚke yk…ýk r…ŒkS™ku sL{ ÚkÞku . ™k™k-™k™eyu
fhe su ™ kÚke yk…ýe {kŒkS™ku sL{ ÚkÞku . su {kŒkr…Œkyu yk…ýu Wí…L™
fÞko , …k÷™ …ku » ký fÞO w . fu x ÷k ‚khk Au yk…ýk {kŒk-r…Œk su { ™e Wí…r¥k
…ý fk{r¢zkÚke ÚkE. Œku þw t yk y&÷e÷ Au ? yk™u ¾k™kƒËku þ (ƒËku þ
= ¾hkƒ Ëku » kÞw õ Œ, ¾hkƒ nku þ ðk¤k. ¾k™k = ™kþf, {k™ð òrŒ™k.
Sðu Au …ý nku þ {kt ™Úke y™u ƒku ÷ u Au Œku {k™ð òrŒ™k ™kþ™w t s fkÞo
fhu Au …kAk ¼ÿ ƒ™e™u {k™ð ‚{ks{kt Vhu Au ykðk) ÷ku f ku y&÷e÷ŒkÚke
(„tËe heŒu) hsq fhe™u y&÷e÷Œk™ku ht„ yk…e™u ‚{ks{kt yk„ ÷„kzu Au.
❈ Ëu þ ™k ‚t r ðÄk™(ƒt Ä khý){kt òu „ ðkE Au fu y„h fku E …w Y »k
fku E †e™e Au z Akz ({~fhe) fhu Au Œku Œu ™ u ºký ð»ko ‚w Ä e™e ‚ò yk…ðk{kt
ykðu Au . y„h fku E †e W…h ƒ¤kífkh fhu Au Œku Ë‚ ð»ko ™ e ‚ò ÚkkÞ
Au . fkÞËk™w t ¿kk™ nku ð kÚke {ký‚ ƒw h kE-Ëw h k[khÚke zhu Au . fkÞËk™w t ¿kk™
nku ð w t ¾k‚ sYhe …ý Au . ykðe heŒ™kt …k… fk¤ çkú ñ fhkðzkðu Au . fk¤
fku ý Au ? òýku ‚] Â »x h[™k{kt yk s …w M Œf™k …] » Xkt f 306 W…h.
❈ rVÕ{ ([÷r[ºk) ™ òu ð k òu E yu : - [÷r[ºk (r…f[h) yu f
ƒ™kðxe ðkŒko nku Þ Au , su ™ u òu Œ e ð¾Œu yk…ýu ¼q ÷ e sRyu Aeyu fu su
yk™k f÷kfkhku Au , Œu y ku hku S hku x e (Sð™r™ðko n ) {kxu yk Ät Ä ku [÷kðe
hÌkk Au . fhku z ku Yr…Þk yu f rVÕ{{kt fk{ fhðk™k ÷u Au . ¼ku ¤ k Þw ð k™ku
rððu f ¼q ÷ e™u Œu { ™k Vu ™ («þt ‚ f) ƒ™e òÞ Au . Œu y ku …ku Œ k™ku Ät Ä ku
[÷kðe hÌkk Au , yk… {q ¾ o ƒ™e™u r‚™u { k ([÷r[ºk) òu ð k{kt Ä™
(Yr…Þk) „w { kðku (ƒhkƒkË fhku ) Aku . su nehku - nehku R ™™k yk… Vu ™
(«þt ‚ f) Aku , yk… Œu ™ k ½hu sR™u sw y ku . Œu y ku Œ{™u …kýe …ý ™rn
…eðzkðu . [k-™kMŒku - s{ðk™w t Œku ƒnw Ëq h ™e ðkŒ Au . rð[kh fhku fu nw t
÷kzðku ¾E hÌkku Aw t y™u Œ{u òu E hÌkk Aku . yk… fne hÌkk Aku fu ðkn !
÷kzðku ¾q ƒ MxkE÷Úke ¾kE hÌkku Au . yk…™u þw t {éÞw t ? yk s Ëþk rVÕ{e
f÷kfkhku ŒÚkk Ëþo f ku ™ e Au .
❈ yk…ýu yk…ýku áÂ»xfku ý (rð[kh) ƒË÷ðk™ku Au
❁ su { fu yk…ýu y&÷e÷ (¾hkƒ / ™ø™) {q r Œo y ku (Vku x kyku ) òu R yu
Aeyu Œku y&÷e÷Œk („t Ë k rð[khku ) Wí…L™ ÚkkÞ Au . fkhý fu Œu W¥ku s f
{q r Œo y u yk…ýe yt Ë h r[™„khe (Œý¾÷e) ÷„kze ([kt … e) ËeÄe, …u x Ù k u ÷
‚¤„ðk ÷køÞwt. ykðe ŒMðehku™u rŒ÷ktsr÷ yk…e Ëu yux÷u fu fkZe™u VUfe Ëu.
❁ su { fu yk…ýu Ëu þ ¼õŒku ™ e Sð™ fÚkk ðkt [ eyu Aeyu y™u Œu { ™e
{q r Œo òu R yu Aeyu Œku yk…ýe yt Ë h Ëu þ ¼ÂõŒ™e «u h ýk ÚkkÞ Au . ykðe
ŒMðeh (Vku x ku ) ½h™e yt Ë h nku Þ Œku fku E ™w f ‚k™ ™Úke.
❁ y„h yk…ýu ‚kÄw-‚tŒ-Vfehku™e ŒÚkk ‚khk [krhºÞðk™
™k„rhfku ™ e Sð™ Íh{h ðkt [ eyu fu ‚kt ¼ ¤eyu Aeyu Œku ‚ðo Ëku » k þkt Œ
ÚkR™u yk…ýu yu f ‚khk ™k„rhf ƒ™ðk™ku rð[kh fheyu Aeyu . yu x ÷k
{kxu Ëhu f ™k {kxu ‚t Œ ŒÚkk ‚í‚t „ ™e ðÄkhu sYrhÞkŒ Au , ßÞkt ‚khk
rð[khku ƒŒkððk{kt ykðu Au .
❁ yk…ýu …ku Œ k™e ™k™e ‚h¾e rËfhe™u ™ðzkðeyu Aeyu , ð†
…nu h kðeyu Aeyu . yk «{kýu ƒÄw t fheyu Aeyu . Œu s rËfhe ÷ø™ ÚkÞk
…Ae ‚k‚hu òÞ Au . ƒeò™e rËfhe yk…ýk ½u h ðnw ƒ™e™u ykðu Au . nðu
™ðw t þw t ÚkE „Þw t ? yk þw Ø rð[khÚke rð[khðk su ð e ƒkƒŒ Au . yk «{kýu
rððu f fhðkÚke ¾k™kƒËku » k (¾hkƒ Ëku » kÞw õ Œ - ƒËnku þ y™u {k™ðŒk
™kþf) rð[kh™ku ™kþ ÚkE òÞ Au . ‚kÄw ¼kð Wí…L™ ÚkE òÞ
Au . [ ¾k™kƒËku þ = {k™ðŒk Ëq h Úkðe. ¾hkƒ Ëku » kðk¤ku {k™ðŒk™ku ™kþf.
Ëk.Œ., fku E fk{e ƒ™u y™u ƒ÷kŒ fhðk Ëku z u y™u Œu ™ u hku f ðk {kxu yu {
fnu ð k{kt ykðu Au fu Œw t ¼k™ (nku þ ){kt ykð. yu s «{kýu ¢ku Ä e™u , ÷ku ¼ e™u
…ý fnu Au fu ƒnw ÚkE „Þw t nðu Œku ¼k™ (nku þ ){kt ykðe ò. ykðk ¾hkƒ
Ëku » kÞw õ Œ ÔÞÂõŒ™u ¾hkƒ nku þ {kt ¼xfŒku ¾k™kƒËku þ fnu ð k{kt ykðu Au ,
su …ku Œ k™ku , ƒeò™ku , …rhðkh™ku , ‚{ks™ku ™kþf fnu ð kÞ Au . ykðk
¼Þt f h Ëq » kýku { kt Ú ke ƒ[ðk {kxu yrŒ rððu f ™e W¥k{ ‚t M fkhku ™ e
{k™ðŒkY…e ‚u ð k fkÞku o y™u Œíð¿kk™Y…e ‚k[k ‚í‚t „ ™e sYh Au ]
❁ ‚{k[kh …ºkku { kt …ý yu x ÷k ƒÄk y&÷e÷ („t Ë k-yÄo ™ ø™) Vku x k
Ak…ðk{kt ykðu Au fu su Þw ð k™ ð„o ™ u y‚k{kLÞ (y‚t Œ w r ÷Œ) fhe fkZu
Au . fu x ÷kf ™efh (òt r „Þk)™e «r‚rØ (yu z ){kt Aku f heyku {kºk
yt z hrðÞh ŒÚkk [ku ÷ e (çkú u r ‚Þh) s …nu h u Au su ¾ku x w t Au . yk s «{kýu
…w Y »k …ý yt z hðeÞh (™efh)™e ònu h ¾ƒh {kxu {kºk yt z hðeÞh …nu h u ÷ ku
54 rðþu » k (¾k‚) {t Ú k™
òu ð k {¤u Au . su {nk ™e[Œk™w t «Œef Au . yu ™ u ƒt Ä fhe Ëu ð k òu R yu .
yk™k {kxu ‚ÇÞ ‚t „ X™™e sYrhÞkŒ Au . su ‚t ð i Ä kr™f heŒu yk «fkh™e
y&÷e÷Œk™u ƒt Ä fhkððk {kxu ‚t ½ »ko fhu ŒÚkk {™w » Þ™u [krhºÞðk™,
ËÞkðk™ ƒ™kððk {kxu ‚khk …wMŒfku nkÚkð„k fhkðu. ‚í‚t„™e ÔÞðMÚkk fhkðu.
❁ ‚khk rð[kh ‚kt ¼ ¤ðkðk¤k ƒk¤fku ‚t Þ {e nku Þ Au . òu ð k{kt ykðu
Au fu su rËfhe™ku …rŒ ÷ø™™k fu x ÷kf rËð‚ku …Ae ÷~fh{kt …ku Œ k™e
™ku f heyu [kÕÞku „Þku . ÷„¼„ ykX-™ð {rn™k ‚w Ä e hò ÷E™u ™Úke
ykðŒku . fu x ÷ef rËfheyku ™ k …rŒ …ku Œ k™k hku s „kh {kxu rðËu þ òÞ Au
y™u ºký ð»ko ‚w Ä e …ý …kAk ™Úke ykðŒk Œu rËfheyku ‚t Þ {Úke hnu Au .
fku R …h…w Y »k rðþu MðÃ™{kt …ý ™Úke rð[khŒe. yu W¥k{ …rhðkh™e
rËfheyku Au . …w Y »k …ý yu x ÷k rËð‚ ‚t Þ { ({Þko Ë k){kt hnu Au . Œu ƒk¤fku
Wå[ fw x w t ƒ ™k Au . y‚÷ ¾k™Ëk™™k nku Þ Au . su ¼zðk nku Þ Au , Œu Œkt f -
Íkt f (Œkfðw t - Íkt f ðw t ) fÞko fhu Au . {kÚkk™k ðk¤™u ™ðe MxkR÷Úke frxt „
fhkðe™u fk¤k-…e¤k [~{k …nu h e™u „÷eyu „÷eyu fq Œ hk™e su { Vhu Au .
Œu y ku ¾k™kƒËku þ nku Þ Au ? Œu y ku fku R ™u fku E ¾ku x w t fk{ fhe™u ‚w ¾ e -
Xhu ÷ …rhðkh™u ƒhƒkË fhe ™kt ¾ u Au fkhýfu Œu y ku fku E ™e …ý ƒnu ™ -
rËfhe™u yku „ ýe‚-yu f ðe‚ (Xef‚u - xku … ‚u - {MŒ‚u ) fnu þ u su ™ k fkhýu
Í½zku Úkþu . ™ òýu Í½zk™w t MðY… fu x ÷w t {ku x w t ÚkE òÞ ft E ™õfe ™nª.
fku E ™w t {] í Þw …ý ÚkE þfu Au . Œu yu f ¼zðkyu ƒu fw x w t ƒ ku ™ ku ™kþ fhe ™kt Ï Þku .
yu x ÷k {kxu …ku Œ k™k ƒk¤fku ™ u ™k™…ýÚke s ‚í‚t „ ™k ð[™ ‚t ¼ ¤kðe™u
rð[khþe÷ ŒÚkk [rhºkðk™ ƒ™kððk òu E yu .
✪ ‘‘[rhºkðk™™e fÚkk’’
yu f þw f Ëu ð }r»k nŒk. Œu y ku ©e ðu Ë ÔÞk‚™k …w º k nŒk. yu f rËð‚
Œu y ku Ëeûkk ÷u ð k™k WÆu ~ ÞÚke hkò s™fS™e …k‚u r{rÚk÷k ™„he{kt „Þk.
hkò s™fu fÌkw t fu þw f Ëu ð fk÷u ‚ðkhu ™k{-Ëeûkk yk…eþ. Œu { ™e hnu ð k™e
ÔÞðMÚkk ƒeò y÷„ ¼ð™{kt fhðk{kt ykðe. yu f ‚w t Ë h Þw ð Œe™u
}r»kS™e ‚u ð k{kt …heûkk ÷u ð k™k WÆu ~ ÞÚke {ku f ÷e. Þw ð Œe þw f Ëu ð S™k
…÷t „ …h …„™e ƒksw y u ƒu ‚ e „E. }r»kyu …„™u …ku Œ k™e ŒhV ¾U [ e
÷E™u ðk¤e™u ¼u „ k fhe ÷eÄk. Þw ð Œe }r»kS™e ðÄw ™Sf „E Œku Œu
ƒu ‚ e™u Q¼k ÚkE „Þk. fÌkw t fu nu ƒnu ™ ! yk… ‚khk ½h™e rËfhe ÷k„e
hÌkkt Aku . f] … k fhe™u Y{™e ƒnkh òyku , ™rn Œku nw t sŒku hnw t Aw t . Aku f he
[k÷e „E. hkò s™f™e …k‚u sE™u ƒŒkÔÞw t fu ‚k[ku ÔÞÂõŒ Au . yk{-
yk{ ÚkÞw t . ‚ðkhu hkò s™fSyu }r»k þw f Ëu ð S™u …q A âw t fu yk…™u {¤ðk

fku E †e ykðe nŒe, yk…u Œu ™ u økú n ý ™k fhe™u ‚khk ‚t Þ {™w t Ëþo ™ fhkÔÞw t
Au . yk… ‚t Þ {e ÔÞÂõŒ Aku . ÄLÞ Au yk…™k {kŒk-r…Œk.
❈ fƒeh …h{u ï hS™k rð[kh yk™kÚke …ý Wå[ ŒÚkk ©u » X Au .
Œu fnu Au fu }r»k þw f Ëu ð S …ý ykí{¿kk™e ™nku Œ k fkhý fu ßÞkhu Þw ð Œe
þw f Ëu ð ™k …÷t „ W…h ƒu X e Œku þw f Ëu ð Syu Œu ™ u †e ‚{S™u …ku Œ k™k þheh™u
M…þo ™ Úkðk ËeÄku y™u Q¼k ÚkE™u ƒnkh sðk™e Œi Þ khe fhe ÷eÄe.
yk™kÚke M…»x ÚkkÞ Au fu þw f Ëu ð S™u ykí{ ¿kk™ ™nku Œ w t . rð[kh fhku fu
y„h fku E Þw ð Œe™e søÞkyu Þw ð f ƒu ‚ e sŒku Œku þw f Ëu ð S þw t fhŒk ? Œu
yu ™ u fw þ ÷ {t „ ¤ …q A Œk y™u …÷t „ Aku z e™u Q¼k ÚkŒk ™nª. fnu Œ k fu
¼kE ! …÷t „ yu f s Au , yk… …÷t „ W…h rð©k{ fhku , nw t ™e[u …] Ú ðe …h
yk‚™ …kÚkhe Ëô Aw t . y„h Þw ð f ‚ÇÞ nku Œ Œku fnu Œ ku fu ™rn }r»kS !
yk… …÷t „ W…h rƒhkòu , nw t …] Ú ðe …h rð©k{ fhw t Aw t . …ht Œ w Þw ð Œe nku ð k™u
fkhýu }r»k þw f Ëu ð ™u fk{ Ëku » k™k fkhýu ¼Þ (zh) ÷køÞku .
fƒeh …h{u ï hSyu ƒŒkÔÞw t Au fu †e ŒÚkk …w Y »k ykí{k™e W…h
ƒu ð† Au . su { fu „eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f - 22 {kt fÌkw t Au fu ysw o ™ ! Sð
þheh íÞk„e™u ™ðw t þheh Äkhý fhe ÷u Au , yk™u {] í Þw fnu Au . yk Œku
yu ð w t Au su { fu {™w » Þ sq ™ k ð† íÞk„e™u ™ðk ð† …nu h e ÷u Au . yu x ÷k
{kxu ykí{ Œíð™u òý.
WËknhý:- yu f „k{{kt ™kxf {t z ¤e ykðe. fu x ÷kÞ rËð‚ ‚w Ä e
„k{{kt ™kxf fÞko . …nu ÷ k™k s{k™k{kt ™kxf{kt …w Y »k s †e™ku yr¼™Þ
fÞko fhŒk nŒk. yu f Aku f hku …ku Œ k™k r{ºk™e ‚kÚku …nu ÷ eðkh ™kxf òu ð k
„Þku . ™kxf{kt yu f Aku f hk™u Aku f he™k f…zk …nu h kðe hkÏÞk nŒk. AkŒe™ku
¼k„ …ý Þw ð k™ Aku f he su ð ku ƒ™kðe hkÏÞku nŒku . …nu ÷ e ðkh „Þu ÷
Aku f hkyu …ku Œ k™k r{ºk (su fu x ÷eÞu ðkh ™kxf òu E [w f âku nŒku ) ™u fÌkw t fu
òu ! fu x ÷e ‚w t Ë h Aku f he Au . r{ºkyu fÌkw t , yk Aku f he ™Úke, Aku f hku Au .
…ht Œ w …nu ÷ eðkh „Þu ÷ Aku f hku Œu {k™ðk s Œi Þ kh ™rn. Œu ™ u …ku Œ k™k r{ºk™e
ðkŒ W…h rðïk‚ ™nku Œ ku ykðe hÌkku . ™kxf …q h w t ÚkÞk …Ae ™kxf™k
f÷kfkhku ßÞkt hku f kÞk nŒk íÞkt …ku Œ …ku Œ k™k MÚkk™u sðk ÷køÞk. ƒt ™ u
Aku f hkyku …ý Œu { ™e ‚kÚku íÞkt s „Þk. Œu Aku f hkyu su Aku f he™w t Y…
ƒ™kÔÞw t nŒw t Œu ý u …ku Œ k™k †eðk¤k ð† WŒkhe™u ¾q t x e …h ÷xfkðe ËeÄk.
AkŒe W…hÚke ƒ™kðxe Ëq Ä e (MŒ™) WŒkhe™u ƒu „ {kt ™kt ¾ e ËeÄe. ÷t „ ku x
56 ‚t „ Œ™ku «¼kð y™u rðïk‚ «¼w ™ ku
…nu h u ÷ e hnu ð k ËE™u Lnkðk {kxu sŒku hÌkku . yk òu E ™u ™ðk Ëþo f ™u rðïk‚
ÚkÞku fu ¾hu ¾ h yk Œku Aku f hku s Au . ƒeò rËð‚u Œu Ëþo f Aku f hk™u Œu
Aku f he™k ðu þ {kt hnu ÷ k Aku f hk{kt Aku f heðk¤e {r÷™ („t Ë e) ðk‚™k
rË÷{kt ™k ykðe. Œu ™ u Aku f hku s Ëu ¾ kE hÌkku nŒku . yk s «{kýu y„h
þw f Ëu ð }r»k™u yæÞkí{ rððu f Úke ykí{¿kk™ nku Œ Œku Œu ™ u †e ™rn
ykí{kY…{kt …w Y »k ‚{S™u fnu Œ k fu yk… …÷t „ W…h rƒhkòu , nw t …] Ú ðe
…h rð©k{ fhw t Aw t . ‚kÄw , ‚t Œ , Vfeh yk rð[khÄkhk ‚kÚku Sðu Au . ‚kÄ™k
fhe™u {ku û k™u «kÃŒ fhu Au .
✪ ‘‘‚í‚t„eyku (‚t„Œ)™ku «¼kð y™u rðïk‚ «¼w™ku’’
yu f „k{{kt yu f ÔÞÂõŒ™k ÷ø™™u Ë‚-ƒkh ð»ko ÚkE „Þk nŒk.
‚t Œ k™ ÚkÞw t ™nŒw t . Œu s „k{™e ƒnkh ÷„¼„ 2 rf÷ku { exh Ëq h yu f
yk©{ nŒku . Œu { kt yu f r‚Ø ‚t Œ hnu Œ k nŒk. Œu „k{{kt Ú ke r¼ûkk {kt „ e™u
÷kðŒk nŒk. Œu ™ u ºký-[kh rËð‚ fu Œu Ú ke ðÄw rËð‚ ‚w Ä e [÷kðŒk nŒk.
yu f rËð‚ Œu yu ½hu r¼ûkk ÷u ð k „Þk fu su ÔÞÂõŒ™u ‚t Œ k™ ™ nŒw t . †e-
…w Y »k ƒt ™ u y u ‚kÄw S ™e …k‚u …w º k «kÂÃŒ {kxu …„ …fze™u «kÚko ™ k fhe.
‚kÄw y u fÌkw t fu yu f þhŒ …h ‚t Œ k™ ÚkE þfu Au . †e-…w Y »ku fÌkw t fu ƒŒkðku .
‚kÄw y u fÌkw t fu …nu ÷ ku …w º k Wí…L™ Úkþu . ƒu ð»ko ™ ku ÚkE „Þk …Ae {™u
[Zkððku …zþu . Œu ™ u nw t {khku W¥khkrÄfkhe ƒ™kðeþ. yk…™u {t s q h nku Þ
Œku {™u fnku . Œu ™ k …Ae …w º ke Úkþu . …Ae yu f …w º k Úkþu . ƒt ™ u y u Œu þhŒ™ku
Mðefkh fhe ÷eÄku . ‚kÄw ™ k ykþeðko Ë Úke Ë‚{k {rn™u s …w º k ÚkÞku . ƒu
ð»ko ™ ku ÚkÞku íÞkhu ‚kÄw ™ u ‚kU … e ËeÄku . Œu ð¾Œu †e VheÚke „¼o ð Œe nŒe.
Œu ý u fLÞk™u sL{ ykÃÞku . …Ae yu f ƒeòu …w º k ÚkÞku . su ™ k fkhýu ‚kÄw ™ e
«r‚rØ ƒnw ðÄw ÚkE „E. Œu yk©{{kt Þw ð k™ Aku f heyku ™ u «ðu þ yk…ðk{kt
™nku Œ ku ykðŒku . ßÞkhu Œu Aku f hku ‚ku ¤ ð»ko ™ ku ÚkÞku Œku yu f rËð‚ „w Y S™u
AkŒe{kt MŒ™™e ƒksw { kt Vku Õ ÷ku ÚkE „Þku . su ™ k fkhýu ‚kÄw {nkhks
ËËo ™ e ÔÞkfw ¤ hnu ð k ÷køÞk. szeƒw è e ƒ™kðe™u Œu Vku Õ ÷k W…h ÷„kze.
[kh-…kt [ rËð‚{kt Œu Vku Õ ÷ku Vq x e™u ‚kht w ÚkÞw t , íÞkhu ‚kÄw S nŒk Œu ð k
Xef Xkf ÚkE „Þk. fu x ÷kf rËð‚ ðeŒe „Þk …Ae ‚kÄw S ™u Œkð ykðe
„Þku . ð] Ø kðMÚkk ŒÚkk Œkð™u fkhýu ™ƒ¤kE ykððkÚke nhðk-Vhðk {kxu
y‚{Úko ÚkE „Þk. ‚kÄw y u Œu rþ»Þ™u fâkhu Þ „k{{kt r¼ûkk ÷u ð k {ku f ÕÞku
™ nŒku . yk rð[kh fhe™u fu yk Þw ð k™ Aku f hku „k{{kt Aku f hkyku ™ e ‚kÚku
ƒu ‚ e™u ¾hkƒ ‚t „ Œ{kt …ze™u fku E ¼q ÷ ™k fhe ƒu ‚ u .
fâkt f ÷ø™™e «u h ýk ™k ÚkE òÞ. …ht Œ w Œu rËð‚u ™kAq x fu ‚kÄw y u

…ku Œ k™k rþ»Þ™u fÌkw t fu ƒu x k ! r¼ûkk {kt „ e™u ÷kð y™u „k{{kt «Úk{
„÷e{kt [ku Ú kk ½hu Ú ke su {¤u Œu ÷E™u ykðŒku hnu s u , yk„¤ ™k sŒku .
Aku f hku „w Y S™k ykËu þ y™w ‚ kh yu s ½h™k Ëhðksu „Þku y™u ƒku Õ Þku ,
y÷¾ r™ht s ™ ! Œu ½h{kt Ú ke yu f 14 ð»ko ™ e ô{h™e Aku f he r¼ûkk yk…ðk
{kxu Ëhðkò …h ykðe Œku ‚kÄw Aku f hku Œu Aku f he™e AkŒe™e ŒhV æÞk™Úke
òu E hÌkku nŒku . Aku f heyu òu E ÷eÄw t fu ‚kÄw ™ e áÂ»x{kt ¾ku x Au . Aku f heyu
fÌkw t fu ÷u ƒkƒk r¼ûkk ! ‚kÄw ƒku Õ Þku , nu {k™e ƒu x e ! Œkhe AkŒe W…h ƒu
Vku Õ ÷k ÚkÞk Au . yk… yk©{{kt ykðe sòu . Œkhk Vku Õ ÷k™u „w Y S Xef
fhe yk…þu . nu {k™e ƒu x e ! Œ{™u ƒnw …ezk ÚkE hne nþu . {khk „w Y S™u
Œku yu f s Vku Õ ÷kyu Ëw : ¾e fhe ËeÄk nŒk. yk ðkŒ ‚kÄw Aku f hk …k‚u Ú ke
‚kt ¼ ¤e™u Aku f he™ku yt Ë ks ðÄw {sƒq Œ ÚkE „Þku fu yk ‚kÄw ‚khku ™Úke.
Aku f he òu h Úke Ÿ[k yðks{kt ƒku ÷ ðk ÷k„e fu Œkhe {k-ƒnu ™ ™k Vku Õ ÷k
Xef fhkðe ÷u . ™k÷kÞf ! Œ™u Œku sw ¥ kw t {kheþ. yk{ fne™u Aku f heyu
…„™w t sw ¥ kw t fkZe ÷eÄw t y™u ƒku ÷ e fu [kÕÞku ò ynªÚke, VheÚke fâkhu Þ ™k
ykðŒku . {ku x ku yðks ‚kt ¼ ¤e™u Aku f he™e {kŒk …ý Ëhðksu ykðe y™u
…q A âw t fu rËfhe ! þw t ðkŒ Au ? Aku f heyu Œu ‚kÄw ™ e fhŒw Œ {kŒk™u fne.
{kŒkyu …q A âw t fu ƒkƒkS ! fâkt Ú ke ykÔÞk Aku ? Aku f hk ‚kÄw y u fÌkw t fu yk
yk©{Úke ykÔÞku Aw t . {khk „w Y S rƒ{kh ÚkE „Þk Au , nhe-Vhe þfðk™u
‚{Úko ™Úke yu x ÷k {kxu …nu ÷ e ðkh {™u r¼ûkk ÷u ð k {ku f ÕÞku Au , nw t yu { ™ku
rþ»Þ Aw t . {U Œku yk ƒnu ™ ™u …q A âw t nŒw t fu Œkhe AkŒe …h ƒu Vku Õ ÷k Au , Œku
Œw t ƒnw Ëw : ¾e ÚkE hne nku E þ. {khk „w Y S™u Œku yu f s Vku Õ ÷ku ÚkÞku nŒku ,
rËð‚-hkŒ Ëw : ¾kðkÚke ÔÞkfw ¤ hnu Œ k nŒk. Œu yki » krÄ™u yku ¤ ¾u Au . yk…
„w Y S™e …k‚u sE™u Vku Õ ÷k™ku W…[kh fhkðe ÕÞku . Œu ‚kÄw Aku f hku yu s
†e™ku …w º k nŒku su ‚kÄw ™ u ‚kU … e ËeÄku nŒku . Œu Aku f he Œu ‚kÄw ƒkƒk™e
™k™e ƒnu ™ nŒe. {kŒkyu fÌkw t fu yk Œkhku ¼kE Au , su y{ku y u ‚kÄw S ™u
‚kU … e ËeÄku Au . yk Ëw r ™ÞkËkhe™e ¾hkƒ ðkŒku Ú ke ƒ[u ÷ ku Au . yk™u ft R …ý
¾ƒh ™Úke. su Ëku » k (rð[khku ™ ku Ëku » k) ƒu x e Œ™u ÷køÞku Au , Œu yk Œkhk
¼kE{kt ™Úke. yk Œku …kf (…rðºk) ykí{kÚke fne hÌkku Au . ŒU Œku „k{™k
[t [ ¤ Þw ð fku ð k¤e þhkhŒ ({~fhe) ‚{S™u yk™u …ý yu ð ku ‚{S ÷E™u
Ä{fkÔÞku . {kŒkyu fÌkw t fu ‚kÄw S ! {khe rËfhe™e AkŒe W…h Vku Õ ÷k
™Úke ÚkÞk. yu Ëq Ä e (MŒ™) Au , Ëu ¾ ! su { fu {khe AkŒe W…h Au . yk™k
58 ‚t „ Œ™ku «¼kð y™u rðïk‚ «¼w ™ ku
÷ø™ fheþw t . Œu ™ u ‚t Œ k™ Wí…L™ Úkþu . íÞkhu yk Ëq Ä eyku (MŒ™)Úke yu ™ k
ƒk¤fku Ëq Ä …eþu . ‚kÄw ƒk¤f ƒku Õ Þku , nu {kE ! yk™k ÷ø™ fâkhu Úkþu ?
fâkhu yk™u ‚t Œ k™ Úkþu ? {kŒkyu fÌkw t fu ÷„¼„ ºký-[kh ð»ko …Ae
÷ø™ fheþw t . …Ae ºký-[kh ð»ko ƒkË ‚t Œ k™ Úkþu .
‚kÄw ƒk¤fu ykæÞkÂí{f áÂ»xfku ý Úke rð[kh fÞku o fu …h{kí{k™u
sL{ ÷u ð kðk¤k ƒk¤f™e fu x ÷e r[t Œ k Au . Œu ™ k sL{™k ‚kŒ-ykX ð»ko
…nu ÷ kt s Ëq Ä …eðk™e ÔÞðMÚkk fhe hk¾e Au . þw t Œu y{khk {kxu ¾kðk™e
ÔÞðMÚkk yk©{{kt ™rn fhu ? y{u Œku „w Y -rþ»Þ Œu …h{kí{k™k ¼hku ‚ u
ƒu X k Aeyu . nðu yks …Ae r¼ûkk {kt „ ðk™e ƒt Ä . yk{ rð[kh fhe hÌkku
nŒku yu x ÷k{kt {kŒkyu …q A âw t , ƒkƒkS ! þw t r[t Œ k fhe hÌkk Aku ? ‚kÄw
ƒku Õ Þku fu {kE r[t Œ k ‚{kÃŒ. ykx÷w t fne™u r¼ûkk ‚rnŒ Úku ÷ ku (Íku ¤ e)
„÷e{kt VU f e™u yk©{{kt ¾k÷e nkÚku ykðe „Þku Œku „w Y Syu …q A âw t fu
r¼ûkk fu { ™Úke ÷kÔÞku ? þw t Úku ÷ ku fku E yu Íq t x ðe ÷eÄku ? Aku f hkyu ƒŒkÔÞw t
fu „w Y S ! ßÞkhu …h{kí{k ƒk¤f™k sL{™k 7 - 8 ð»ko …nu ÷ k s ƒÄe
¾kðk™e ÔÞðMÚkk fhe Ëu Au Œku þw t yk…ýk yk©{{kt ™nª fhu ? yð~Þ
fhþu . yu x ÷k {kxu nw t Úku ÷ ku „÷e{kt VU f e™u ykÔÞku Aw t . ‚kÄw ‚{S „Þku fu
yk fk{[ku h yu x ÷u s hMŒk{kt Úku ÷ ku VU f e™u ykðe „Þku fu hku s r¼ûkk
{kt „ ðk sðw t …zþu . ‚kÄw rððþ ({sƒq h ) nŒku , ft E ™k ƒku Õ Þku . rð[kÞO w fu
ykðŒe fk÷u nw t Ëw : ¾e-‚w ¾ e ÚkE™u su { -Œu { fhe™u òŒu r¼ûkk ÷E ykðeþ.
ßÞkhu ‚kÄw ƒk¤f Úku ÷ ku ŒÚkk r¼ûkk „÷e ({nku Õ ÷k){kt VU f e™u
yk©{{kt [kÕÞku „Þku Œku …h{kí{kyu „k{™e fu x ÷ef ÔÞÂõŒyku ™ u «u h ýk
fhe fu {ku x k ‚kÄw yMðMÚk (rƒ{kh …zâk) Au . ™k™k ‚kÄw ™ u fku E yu ft E f
fne ËeÄw t , ŒÚkk Œu r¼ûkk y™u Úku ÷ ku ƒt ™ u VU f e™u sŒku hÌkku . ‚kÄw ¼q Ï Þk Au ,
ƒk¤f …ý ¼q Ï Þku hnu þ u . yk{ rð[kh fhe™u ‚h‚ ¼ku s ™ Œi Þ kh fÞO w .
¾eh - Vq Õ fk (hku x e) - Ëk¤ ƒ™kðe™u …nu ÷ kt yu f sý ÷E™u …nkU å Þku y™u
‚kÄw ™ u fÌkw t fu ™k™k ƒkƒkS fku E ™k fnu ð kÚke ™khks ÚkE™u r¼ûkk ™Úke
÷kÔÞk. Úku ÷ ku y™u r¼ûkk VU f e™u ykÔÞk Au . yk… ¼ku s ™ ykhku „ ku . ‚kÄw y u
fÌkw t fu …nu ÷ k ƒk¤f™u ¾ðzkðku . ƒk¤f ƒku Õ Þku fu …nu ÷ k „w Y S s{þu ,
…Ae [u ÷ ku s{þu . ‚kÄw ¼ku s ™ s{ðk ÷køÞk. yu x ÷k{kt ƒeòu {ký‚
n÷ðku (þehku) - …qhe - Aku÷u ([ýk™wt þkf) ÷E™u ykðe „Þku. yk «{kýu
„k{{kt Ú ke ÷„¼„ Ë‚u f ÔÞÂõŒyku yks rð[kh fhe™u s{ðk™w t ÷E™u
yk©{{kt …nkUåÞk. [u÷ku ƒkuÕÞku fu ðkn ¼„ðk™ ! y{™u ¾ƒh ™nŒe fu yk…
fu x ÷k ‚khk Aku . yu x ÷k {kxu yk…™k ™k{™e r[t Œ k yku A e y™u ¼ku s ™™e
ðÄkhu hnu Œ e nŒe. „k{™k ÷ku f ku y u ™t ƒ h (ðkhku ) ƒkt Ä e ËeÄku fu Ëhhkus
yuf ½h{ktÚke ‚kÄwyku {kxu ¼kus™ {kuf÷ðk{kt ykðu. yu «{kýu s ÚkÞwt.
rþûkk (‚÷kn):- su ð e ‚t „ Œ, Œu ð e s ht „ Œ ! …ku Œ k™ku Ëku » k ƒeò{kt
Ëu ¾ kÞ Au . …h{kí{k W…h rðïk‚ ð„h ¼õŒ yÄq h ku Au . {kt „ e™u ¾kðw t Œu
…ý þk† rðhw Ø Au fkhý fu y„h ¼õŒ™e ©Øk ŒÚkk ¼kð™k ‚k[e Au Œku
…h{kí{k „ku X ðý fhe yk…u Au . …ht Œ w „] n MÚk Sð™™w t f{o fhe™u ¼ku s ™
økú n ý fhðw t ‚ðku o ¥ k{ Au . ‚kÄw - ‚t Œ ™w t f{o ‚í‚t „ fhðku , ¼ÂõŒ fhðe yu
Au . y„h ‚k[e ©ØkÚke fhu Au Œku Œu ™ u {kt „ ðk™e sYrhÞkŒ ™rn …zu . ‚t Œ
„heƒËk‚Syu …h{kí{k fƒehS …k‚u Ú ke {u ¤ ðu ÷ ¿kk™Úke …ku Œ k™e
y{] Œ ðkýe{kt fÌkw t Au fu : -
‘‘ði h køÞ «fhý™k yt „ {kt Ú ke ÷eÄu ÷ e fu x ÷ef ðkýe’’
„heƒ, ™x …u h ýk fkt s h ‚kt þ e {kt „ Œ nI ¼rXÞkhu >
òfe Œkhe ÷k„e ŒŒT {U {ku r Œ Ëu Œ WÄkhu >> 3 >>
„heƒ, ÿku … Ë ‚w Œ k fu [eh ƒZkyu rƒ™ ne Œk™u fkŒu >
‚f÷ {™ku h Úk …q ý o ‚krnƒ Œw { fâkt {kt „ ™ òŒu >> 2 >>
„heƒ, yk… ŒU ykði hí™ ƒhkƒh {kt ø Þk ykði ÷ku n k >
÷ûký ™nª òu „ fu òu „ e ò ƒMÞk ƒ™ ¾ku n k >> 6 >>
„heƒ, xq f kt fkhý rVhi fw f hk (fw ¥ kk) ‚Œ½h rVh ykði >
Þu Œku ÷ûký ™nª òu „ fu õÞkU ƒkýk rƒhË÷ òði >> 10 >>
„heƒ, rs™fku ykí{¿kk™ ™nª ni ðu {kt „ I hu ¼kE >
[kð÷ [q ™ Rfak fhfi çÞks ƒÄkðI òE >> 24 >>
„heƒ, òu {kt „ i ‚ku ¼zðk frnÞu Ëh-Ëh rVhi y¿kk™e >
Þku „ e Þku „ ‚B…q ý o rs‚fk òu {kt „ ™ …eði …k™e >> 41 >>
„heƒ, fË ™khË s{kŒ [÷kE ÔÞk‚ ™ xw f zk {kt ø Þk >
ð‚e»X rð~ðkr{ºk ¿kk™e þçË rƒnt „ { òøÞk >> 50 >>
„heƒ, fƒeh …w Y »k fi ƒk÷Ë ykE ™ki ÷¾ ƒku z e ÷knk >
fu þ ð ‚u ƒýòhu rs‚ fi Ëu ð I Þ¿k sw ÷ knk >> 55 >>
❈ ¼kðkÚko : - W…hku õ Œ ðkýeyku ™ ku ¼kð Au fu su ‚íÞ ¼ÂõŒ þk†
y™w f q ¤ ™Úke fhŒk, Œu ‚kÄw ðu þ ƒ™kðe™u yu ð e heŒu {kt „ Œk Vhu Au su { fu
60 …h{u ï h fƒehS îkhk fkþe þnu h {kt ¼ku s ™-¼t z khk yu x ÷u fu ÷t „ h (Ä{o Þ¿k) ™e ÔÞðMÚkk fhðe
fq Œ hku hku x ÷e™k xw f zk {kxu ‚¥kh ½u h ¼xfu Au . su { fu yLÞ (ƒeS ƒÄe)
òrŒðk¤k ™x-…u h ýu , fkt s h ŒÚkk ‚kt þ e ÷ku f ku ¾kðk hku x ÷e {kxu ¼xfŒk
nŒk. y„h ‚kÄw …ý yu ð w t s fhu Au Œku Œu ™ e ‚kÄ™k{kt fku E ºkq r x (¾k{e)
Au . …h{u ï h fƒehS …ku Œ k™w t f…zk ðýðk™w t Ëi r ™f (Ëhhku s ) fkÞo (f{o )
fhŒkt nŒk ŒÚkk ‚íÞ ‚kÄ™k …ý fhŒk nŒk y™u ‚í‚t „ …ý fhŒk nŒk.
‚íÞ ¼ÂõŒ fhðkðk¤k™e …h{kí{k fu ð e heŒu ‚nkÞŒk fhu Au , yk «{ký
MðÞt fƒehSyu ykÃÞw t Au . fÚkk yk «{kýu Au : -
✪ ‘‘…h{u ï h fƒehS îkhk fkþe þnu h {kt ¼ku s ™-¼t z khku
yu x ÷u fu ÷t „ h (Ä{o Þ¿k) ™e ÔÞðMÚkk fhðe’’
þu ¾ Œfe ƒÄk {w ‚ ÷{k™ku ™ ku {w ¾ eÞk yu x ÷u fu {w Ï Þ …eh nŒku su
…nu ÷ kt Ú ke s …h{u ï h fƒehS W…h ¾kh ¾kŒku nŒku yu x ÷u fu …nu ÷ kt Ú ke s
R»Þko fhŒku nŒku . ƒÄk çkú k ñýku ŒÚkk {w Õ ÷k-fkSyku ŒÚkk þu ¾ Œfeyu
{sr÷‚ ({e®x„) fhe™u »kzÞt º k…q ð o f Þku s ™k ƒ™kðe fu fƒeh r™Äo ™
(„heƒ) {ký‚ Au . yk™k ™k{Úke Xu h -Xu h …ºk {ku f ÷e Ëku fu fƒehS
fkþe™ku ƒnw {ku x ku þu X Au . Œu { ™w t …q ý o ‚h™k{w t Au : fƒeh …w º k ™q h y÷e
yt ‚ khe, sw ÷ knkðk¤e fku ÷ ku ™ e, fkþe þnu h . fƒehS ºký rËð‚™ku Ä{o
¼ku s ™-¼t z khku fhþu . ‚ðo ‚kÄw ‚t Œ ku ™ u yk{t º ký Au . Ëhhku s Ëhu f ™u ¼ku s ™
fÞko ƒkË yu f Ëku n h (su Œu ð¾Œ™k ‚ki Ú ke rft { Œe Äkƒ¤k™k MÚkk™u {k™ðk{kt
ykðŒe nŒe), yu f {ku n h ( 10 økú k { ‚ku ™ kÚke ƒ™u ÷ e „ku ¤ kfkh {ku n h)
Ërûkýk yk…eþw t . Ëhhku s su su x ÷e ðkh ¼ku s ™ fhþu , fƒeh Œu ™ u yu x ÷e
ðkh Ëku n h ŒÚkk {ku n h Ëk™ fhþu . ¼ku s ™{kt ÷kzðk, s÷u ƒ e, n÷ðku
(þehku ) , ¾eh, Ënªðzk, {k÷…w y k, h‚„w Õ ÷k ð„u h u ð„u h u ƒÄk r{»Xk™
ykhku „ ðk {¤þu . ‚q f w (fku h w ) ‚eÄw (÷ku x , [ku ¾ k, Ëk¤ ð„u h u ‚q f k (fku h k)
su …fÔÞk ð„h™w t ½e-ƒq h w ) …ý yk…ðk{kt ykðþu . yu f …ºk þu ¾ Œfeyu
…ku Œ k™k ™k{u ŒÚkk rËÕne™k ƒkËþkn r‚ft Ë h ÷ku Ä e™k ™k{u …ý
{ku f ÷kÔÞku . ™õfe fhu ÷ k rËð‚™e yk„÷e hkºku ‚kÄw - ‚t Œ ¼õŒ yu f rºkŒ
(yu f Xk) Úkðk ÷køÞk. ƒeò rËð‚u ¼t z khku Úkðk™ku nŒku . …h{u ï h
fƒehS™u ‚t Œ hrðËk‚Syu ƒŒkÔÞw t fu yk…™k ™k{™ku …ºk ÷E™u ÷„¼„
18 ÷k¾ ‚kÄw - ‚t Œ ŒÚkk ¼õŒku fkþe ™„h{kt ykÔÞk Au . ¼t z khku ¾kðk
{kxu yk{t r ºkŒ Au . fƒehS nðu Œku yk…ýu fkþe Aku z e™u ƒesu fâkt f sðw t
…zþu . fƒehS Œku ò™eò™ (…q ý o òýfkh) nŒk, AŒkt …ý yr¼™Þ fhe
hÌkk nŒk, ƒku Õ Þk hrðËk‚S Íq t … ze™e yt Ë h ƒu ‚ e ò, ‚kt f ¤ [Zkðe Ëu .
…ku Œ k™e {u ¤ u s¾ {khe™u sŒk hnu þ u . yk…ýu ƒnkh ™ef¤eþw t s ™rn.

…h{u & ðh fƒehS …ku Œ k™e hksÄk™e ‚Œ÷ku f {kt …nkU å Þk. íÞkt Ú ke ™ki ÷k¾
ƒ¤Ë™e W…h „Äu z k™e su { s ƒku h k (Úku ÷ k) hk¾e™u Œu { kt …fk-…fkÞk
(‚Œ÷ku f {kt ƒ™u ÷ w t Œi Þ kh …fðk™) ƒÄku ‚k{k™ ¼he™u ŒÚkk fku h w t ‚eÄw t
([ku ¾ k, ÷ku x , ¾kt z , ƒq h w , Ëk÷, ½e ð„u h u ) ¼he™u …] Ú ðe W…h WŒÞko .
‚íÞ÷ku f Úke s ‚u ð fku (‚u ð kËkh) ykÔÞk. …h{u ï h fƒehSyu MðÞt
ðýÍkhk™w t Y… ƒ™kðe ÷eÄw t y™u …ku Œ k™w t ™k{ fu þ ð ƒŒkÔÞw t . rËÕ÷e™k
r‚ft Ë h ƒkËþkn ŒÚkk Œu { ™ku Äkr{o f …eh þu ¾ Œfe …ý ykÔÞku . fkþe{kt
¼ku s ™-¼t z khku [k÷e hÌkku nŒku . ƒÄk™u Ëhu f ð¾Œ ¼ku s ™ fÞko ƒkË yu f
Ëku n h ŒÚkk yu f {ku n h ( 10 økú k {) ‚ku ™ k (Gold) ™e Ërûkýk yk…ðk{kt
ykðe hne nŒe. ½ýk ƒu R {k™ ‚t Œ Œku rËð‚{kt [kh-[kh ðkh ¼ku s ™
fhe™u Ëhu f ð¾Œu Ëku n h ŒÚkk {ku n h ÷u Œ k nŒk. fu x ÷kf ‚w f w t ‚eÄw t ([ku ¾ k,
¾kt z , ½e, Ëk¤, ÷ku x ) …ý ÷E hÌkk nŒk.
yk ƒÄw t òu E ™u þu ¾ Œfe yu Œku hku ð k su ð ku [nu h ku ƒ™kðe ÷eÄku .
r‚ft Ë h ÷ku Ä e hkò™e ‚kÚku Œu Œt ƒ w { kt „Þku su { kt fu þ ð ™k{Úke MðÞt fƒehS
ðu þ ƒË÷e™u ðýÍkhk (Œu ‚{Þ™k ðu … kheyku ™ u ðýÍkhk fnu Œ k nŒk) ™k
Y…{kt ƒu X k nŒk. r‚ft Ë h ÷ku Ä e hkòyu …q A âw t yk… fku ý Aku ? þw t ™k{
Au ? yk…S™ku fƒehSÚke þw t ‚t ƒ t Ä Au ? fu þ ð Y…{kt ƒu X u ÷ k …h{kí{kSyu
fÌkw t fu {khw t ™k{ fu þ ð Au , nw t ðýÍkhku Aw t . fƒehS {khk …k„ze ƒË÷
(¾k‚) r{ºk Au . {khk W…h Œu { ™ku …ºk ykÔÞku nŒku fu yu f ™k™ku - nh¾ku
¼t z khku (¼ku s ™ fhkððk™w t ykÞku s ™) yu x ÷u fu ÷t „ h™w t ykÞku s ™ fhðk™w t
Au , fu x ÷ku f ‚k{k™ ÷u Œ k ykðþku . Œu { ™k ykËu þ ™w t …k÷™ fhŒku hne™u
‚u ð f nksh Au . ¼t z khku [k÷e hÌkku Au . þu ¾ Œfe Œku fk¤sw t …fze™u (AkŒe
…h nkÚk hk¾e™u ) s{e™ …h ƒu ‚ e „Þku ßÞkhu yk ‚kt ¼ éÞw t fu yu f ™k™ku -
‚h¾ku ¼t z khku fhðk™ku Au ßÞkt yk„¤ 18 ÷k¾ ÔÞÂõŒ ¼ku s ™ fhðk
ykÔÞk Au . Ëhu f ™u Ëku n h ŒÚkk {ku n h y™u fku h k ‚eÄ™k Y…{kt ÷ku x , Ëk¤,
[ku ¾ k, ½e, ¾kt z …ý yk…ðk{kt ykðe hÌkkt Au . yk™u ™k™ku - ‚h¾ku ¼t z khku
fne hÌkk Au . …ht Œ w R»kko ™ e yk„{kt ƒ¤Œku hne™u rð©k{ „] n {kt [kÕÞku
„Þku . ßÞkt yk„¤ hkò hku f kÞu ÷ k nŒk. r‚ft Ë h ÷ku Ä eyu fu þ ð™u …q A âw t
fƒehS fu { ™Úke ykÔÞk ? fu þ ðu sðkƒ ykÃÞku fu Œu { ™ku „w ÷ k{ (‚u ð f)
òu ƒu X ku Au , Œu { ™u Œf÷eV QXkððk™e þw t sYrhÞkŒ ? ßÞkhu RåAk Úkþu ,
ykðe sþu . yk ¼t z khku Œku ºký rËð‚ [k÷ðk™ku Au . r‚ft Ë h ÷ku Ä e nkÚke
62 …h{u ï h fƒehS îkhk fkþe þnu h {kt ¼ku s ™-¼t z khk yu x ÷u fu ÷t „ h (Ä{o Þ¿k) ™e ÔÞðMÚkk fhðe
…h ƒu ‚ e™u yt „ hûkfku ™ e ‚kÚku fƒehS™e Íq t … ze …h „Þk. nkÚke W…hÚke
WŒhe™u hkòyu Ëhðkòu ¾¾zkÔÞku . fÌkw t , …hðhrË„kh ! Ëhðkòu (gate)
W½kzku . yk…™ku ƒk¤f r‚ft Ë h ykÔÞku Au . fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t fu , nu
hks™ ! fu x ÷ef ÔÞÂõŒyku {khe …kA¤ …ze „E Au . hku s ƒhku s fku E ™u
fku E ™ðw t »kzÞt º k h[e™u nu h k™ fhu Au . yksu ƒ™kðxe fk„¤ (…ºk) ÷¾e™u
÷k¾ku {ký‚ku ™ u ƒku ÷ kÔÞk Au . nw t r™Äo ™ ðýfh f…zk ðýe™u …rhðkh™w t
„w s hk™ [÷kðw t Aw t . {khe …k‚u ¼ku s ™-¼t z khk (÷t „ h) fhðk {kxu ŒÚkk
Ërûkýk yk…ðk {kxu Ä™ ™Úke. nw t hkrºk™k ‚{Þu fkþe ™„h™ku íÞk„ fhe™u
…rhðkh ‚rnŒ fâkt f Ëq h ™k MÚkk™u sŒku hneþ. nw t Ëhðkòu ™nª W½kzw t .
‚Bkú k x r‚ft Ë h ƒku Õ Þk, nu fkrËh yÕ÷kn (‚{Úko …h{kí{k) {U yk…™u
yku ¤ ¾e ÷eÄk Au . yk… {™u ƒnu f kðe ™nª þfku . yk…u [ki … z™k ¾w Õ ÷k
MÚkk™ ({u Ë k™) …h fu ð e heŒu ¼t z khku ÷„kzâku Au ? yk…™ku r{ºk fu þ ð
ykÔÞku Au . …kh ð„h™e ¾kã ‚k{økú e ÷kÔÞku Au . ÷k¾ku ÷ku f ku ¼ku s ™
fhe™u yk…™e sÞ-sÞfkh fhe hÌkk Au . yk…™k Ëþo ™ fhðk ƒÄk RåAe
hÌkk Au . yu f ðkh f{kz ¾ku ÷ e™u yk…™k „w ÷ k{ r‚ft Ë h™u Ëþo ™ Œku yk…ku .
fƒehSyu ‚t Œ hrðËk‚S™u fÌkw t fu f{kz ¾ku ÷ e ™kt ¾ ku . Ëhðkòu ¾w ÷ Œkt
s r‚ft Ë h hkòyu òu z kt (sq ¥ kk) WŒkhe™u {w „ x ‚rnŒ Ët z ðŒ «ýk{ fÞko .
…Ae fkþe{kt [k÷e hnu ÷ k ¼ku s ™-¼t z khk{kt ykððk {kxu rð™t Œ e fhe.
ßÞkhu fƒeh …h{kí{k Íq t … ze™e ƒnkh ™eféÞk Œku ykfkþ{kt Ú ke ‚w t Ë h
{w „ x ykÔÞku y™u …h{kí{k fƒehS™k þeþ™e W…h ‚w þ ku r ¼Œ ÚkÞku ŒÚkk
ykfkþ{kt Ú ke ‚w „ t r ÄŒ Vq ÷ ðh‚ðk ÷køÞk. hkòyu fƒeh …h{u ï hS™u
nkÚke …h rƒhks{k™ Úkðk™e «kÚko ™ k fhe. fƒehSyu hrðËk‚S™u ‚kÚku
÷eÄk. hkò, hrðËk‚S ŒÚkk …h{kí{k fƒehS ºkýu nkÚke …h ‚ðkh ÚkE™u
¼t z khk MÚk¤ …h ykÔÞk. ƒÄk™e ‚kÚku fƒeh þu X ™ku …rh[Þ fhkÔÞku ŒÚkk
fu þ ð Y…{kt MðÞt zƒ÷ hku ÷ fhe™u ¼u „ k ÚkÞu ÷ ‚t Œ ku - ¼õŒku ™ u «&™-sðkƒ
fhe™u ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kÔÞku , su 24 f÷kf ‚w Ä e [kÕÞku . ft E ÷k¾ ‚t Œ ku y u
…ku Œ k™e ¾ku x e ¼ÂõŒ íÞk„e™u fƒehS …k‚u Ú ke Ëeûkk økú n ý fhe, …ku Œ k™w t
fÕÞký fhkÔÞw t . ¼t z khk™e …q ý ko n w r Œ …Ae ßÞkhu ƒ[u ÷ ku ƒÄku ‚k{k™ ŒÚkk
Œt ƒ w ƒ¤Ëku …h hk¾e™u [kÕðk ÷køÞk, Œu ‚{Þu hkò r‚ft Ë h ÷ku Ä e ŒÚkk
þu ¾ Œfe, fu þ ð ŒÚkk fƒehS yu f MÚkk™ …h Q¼k nŒk, ƒÄk ƒ¤Ë ŒÚkk
‚kÚku ÷kðu ÷ k ‚u ð f su ðýÍkhk™e ðu þ ¼q » kk{kt nŒk, „t „ k …kh fhe™u [k÷e
„Þk. Úkku z kf s ‚{Þ …Ae r‚ft Ë h ÷ku Ä e hkòyu fu þ ð™u fÌkw t yk… òyku
yk…™k ƒ¤Ë ŒÚkk ‚kÚke sE hÌkk Au . su ŒhV ƒ¤Ë ŒÚkk ðýÍkhk „Þk
nŒk, Œu ŒhV hkòyu òu Þ w t Œku fku E …ý ™nŒw t . ykùÞo [rfŒ ÚkE™u hkòyu
…q A âw t fƒehS ! Œu ƒ¤Ë ŒÚkk ðýÍkhk yu f Ë{ sÕËeÚke fâkt [kÕÞk
„Þk ? Œu s ‚{Þu òu Œ -òu Œ k{kt s fu þ ð …ý fƒehS™k þheh{kt ‚{kE
„Þk. yu f ÷k fƒehS Q¼k nŒk. ƒÄw t hnMÞ ‚{S™u r‚ft Ë h ÷ku Ä eyu
fÌkw t fu fƒehS ! yk ƒÄe s ÷e÷k yk…™e s nŒe. yk… MðÞt …h{kí{k
Aku . þu ¾ Œfe™k Œku Œ™-{™{kt E»kko ™ e yk„ ÷k„e „E, fnu ð k ÷køÞku
ykðk ykðk ¼t z khk Œku y{u ‚ku ( 100 ) fhe ËEyu , yk þw t ¼t z khku fÞku o
Au ? {nku A ku fÞku o Au .
{nku A ku = Œu y™w » Xk™™u fnu Au su fku E „w Y îkhk fku E ð] Ø ™e
„rŒ fhkððk {kxu Úkku … ðk{kt (fhkððk{kt ) ykðu Au . Œu ™ k {kxu ƒÄku n÷fe
„w ý ð¥kk™ku ‚k{k™ ðk…hðk{kt ykðu Au . s„ òi ™ kh fhðku yu = Œu
y™w » Xk™™u fnu Au su rðþu » k (¾k‚) ¾w þ e™k yð‚h …h fhðk{kt ykðu
Au , su { kt y™w » Xk™ fhðkðk¤ku rË÷ ¾ku ÷ e™u Yr…Þk ¾[u o Au . ‚t Œ
„heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu : -
„heƒ, fku E fn s„ òi ™ kh fhe ni , fku E fnu {nki A k >
ƒzu ƒzkE rfÞk fhU , „k÷e fkZu yki A k >>
❈ ‚khkt þ :- fƒehSyu ¼õŒku ™ u WËknhý ykÃÞw t Au fu y„h
yk… {khe {kVf ‚k[k {™Úke ¼ÂõŒ fhþku ŒÚkk R{k™ËkheÚke „w ò hku
fhþku Œku …h{kí{k yk…™e ykðe heŒu ‚nkÞŒk fhu Au .
¼õŒ s ðkMŒð{kt þu X yu x ÷u fu Ä™ðt Œ k (Ä™ðk™) Au . ¼õŒ™e
…k‚u ƒL™u Ä™ Au , ‚t ‚ kh{kt su òu E yu Œu …ý Ä™ ¼õŒ™e …k‚u nku Þ Au
ŒÚkk ‚íÞ ‚kÄ™kY…e Ä™ …ý ¼õŒ™e …k‚u nku Þ Au .
● yu f ƒeS ÷e÷k (frh~{k) su Œu ¼t z khk{kt ÚkR
yk s{ýðkh (÷t „ h) ºký rËð‚ ‚w Ä e [kÕÞku nŒku . rËð‚{kt
«íÞu f (Ëhu f ) ÔÞÂõŒ yku A k{kt yku A k ƒu ðkh ¼ku s ™ s{Œku nŒku . fku E
Œku ºký-[kh ðkh …ý ¾kŒk nŒk fkhý fu «íÞu f ¼ku s ™ ƒkË Ërûkýk{kt
yu f {ku n h ( 10 økú k { ‚ku ™ w t ) y™u yu f Ëki n h (rft { Œe ‚w Œ hkW þk÷)
yk…ðk{kt ykðe hne nŒe. yk ÷k÷[{kt ðkht - ðkh ¼ku s ™ ¾kŒk nŒk.
ºký rËð‚ ‚w Ä e 18 ÷k¾ ÔÞÂõŒyku þku [ (xèe) ŒÚkk …u þ kƒ fhe™u fkþe™e
[khu ƒksw Z„÷k fhe Ëu Œ k. fkþe™u ‚zkðe („t Ä Úke ¼he) Ëu Œ k. fkþe
64 yu f ƒeòu frh~{k su Œu ¼t z khk{kt ÚkÞku
r™ðk‚eyku ŒÚkk yu 18 ÷k¾ {nu { k™ku ŒÚkk yu f ÷k¾ ‚u ð fku su ‚Œ÷ku f Úke
ykÔÞk nŒk. Œu „t Ë fe™ku Z„÷ku ÚkE sŒku , ïk‚ ÷u ð ku …ý Ëw » fh ({w ~ fu ÷ )
ÚkE sŒku , …ht Œ w yu ð ku y™w ¼ ð s ™k ÚkÞku . ƒÄk rËð‚{kt ºký-[kh ðkh
¼ku s ™ ¾kE hÌkk nŒk ¾hk, …ht Œ w yu f ðkh …ý þki [ (‚t z k‚) r¢Þk {kxu
™nku Œ k sŒk, ™ Œku …u þ kƒ fhðk sŒk nŒk. yu x ÷w t MðkrË»x ¼ku s ™ nŒw t fu
…u x ¼he ¼he™u ¾kE hÌkk nŒk. …nu ÷ kÚke zƒ÷ ¼ku s ™ ¾kE hÌkk nŒk.
Œu ƒÄk™u ƒeò rËð‚u r[t Œ k ÚkE fu ™ Œku …u x ¼khu ÷k„u Au , ¼q ¾ …ý ‚khe
heŒu ÷k„e hne Au , fâkt f hku „ e ™ ÚkE sEyu . ‚Œ÷ku f Úke ykðu ÷ k ‚u ð fku ™ u
yk ‚{MÞk fne Œku Œu { ýu fÌkw t fu yk ¼ku s ™{kt yu ð e szeƒw è eyku ™kt ¾ e™u
s{ðk™w t ƒ™kÔÞw t Au su ™ kÚke yk þheh{kt s ‚{kE sþu . y{u Œku Ëhhku s
yk s heŒu ¼ku s ™ ÷t „ h (¼ku s ™ ¼t z khk){kt ƒ™kðeyu Aeyu , yk s
s{eyu Aeyu . y{u Œku fâkhu Þ þku [ r¢Þk fhðk ™Úke sŒk ŒÚkk ™Úke …u þ kƒ
fhðk sŒk, yk… r[t Œ k ™k fhku . AŒkt …ý rð[kh fhe hÌkk nŒk fu ¾kðk™w t
¾kÄw t Au , …ht Œ w Úkku z ku f Œku {¤ (xèe) ™ef¤ðku òu E yu . Œu { ™u ‚t z k‚ sðk
{kxu Ëƒký ÚkÞw t . ƒÄk þnu h ™e ƒnkh ™ef¤e …zâk. xèe fhðk yu f kt Œ
MÚkk™ „ku Œ e™u ƒu X k Œku „w Ë k{kt Ú ke ðkÞw („u ‚ ) ™eféÞku . …u x n÷fw t ÚkE „Þw t
y™u ðkÞw { kt Ú ke ‚w „ t Ä ™ef¤e òýu fu ð zk™w t …kýe ™k At x fkÞO w nku Þ . yk
ƒÄw t òu R ™u Œu ƒÄk™u ‚u ð fku ™ e ðkŒ{kt rðïk‚ ÚkÞku . íÞkhu Œu { ™ku ¼Þ
‚{kÃŒ ÚkÞku , …ht Œ w Œu AŒkt …ý ƒÄk™e ykt ¾ ku …h y¿kk™™ku …kxku ƒt Ä kÞu ÷ ku
nŒku . …h{u ï h fƒehS™u …h{u ï h Œhefu ™k MðefkÞko .
…w h kýku { kt …ý «fhý ykðu Au fu yÞku æ Þk™k hkò }»k¼Ëu ð S
hks…kx íÞk„e™u st „ ÷ku { kt ‚kÄ™k fhŒk nŒk. Œu { ™w t ¼ku s ™ Mð„o { kt Ú ke
ykðŒw t nŒw t . Œu { ™k {¤ (xèe){kt Ú ke ‚w „ t Ä ™ef¤Œe nŒe. yksw ƒ ksw ™ k
rðMŒkh™k ÷ku f ku yk òu R ™u ykùÞo [ rfŒ ÚkŒk nŒk. yk s «{kýu
‚Œ÷ku f ™ku yknkh fhðkÚke fu ð ¤ ‚w „ t Ä s ™ef¤u Au , {¤ ™rn. Mð„o Œku
‚Œ÷ku f ™e ™f÷ Au su ™f÷e (Duplicate) Au .
«&™:- ¼ÂõŒ fhðk {kxu ½h íÞk„e™u sðw t yÚkðk ½hu hne™u ¼ÂõŒ
fhðe, fE ©u » X Au ?
W¥kh:- þk†rðrÄ y™w ‚ kh …q ý o „w Y Úke Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ {Þko Ë k™w t
…k÷™ fhŒk hne™u ykSð™ ‚kÄ™k fhðkÚke {ku û k Úkþu . y„h ½h íÞk„e™u
(Aku z e™u ) ð™{kt [kÕÞk „Þk Œku ¼ku s ™ {kxu …kAk „k{ yÚkðk
þnu h {kt „] n MÚke™k Ëhðksu ykððw t …zþu . Xt z e, „h{e y™u ðh‚kËÚke
ƒ[ðk {kxu …kAe Íq t … ze ƒ™kððe …zþu . ð† …ý {kt „ ðk …zþu yu Œku

…kAw t ½h ƒ™e „Þw t . yu x ÷k {kxu ½hu s hnku . ‚íÞ ‚kÄ™k fhku , {ku û k
™õfe s Au . ÷ø™ ÚkkÞ yÚkðk ™k ÚkkÞ, ƒt ™ u s ¼ÂõŒ fhe™u {ku û k «kÃŒ
fhe þfu Au . ½ýk ÔÞÂõŒ fnu Au fu ¼ÂõŒ çkú ñ [khe Sð™{kt s ÚkE þfu
Au . yk™ku …ý W¥kh Au fu ‚íÞ ‚kÄ™k þk† y™w ‚ kh fhe™u ƒt ™ u {ku û k
«kÃŒ fhe þfu Au .
WËknhý:- yk…ýu {k™eyu Aeyu fu ¼õŒ ækú w ð S ŒÚkk ¼õŒ
«n÷kËSyu {ku û k «kÃŒ fÞku o Au . yk ƒt ™ u y u ÷ø™ fÞko nŒk. ƒk¤fku …ý
nŒk. «n÷kËS™ku …w º k ƒi ÷ ku [ ™ nŒku . …ki º k hkò ƒr÷ nŒku su ý u ‚ku Þ¿k
fÞko nŒk. ¼„ðk™u ƒkð™k (ðk{™) Y… Äkhý fhe™u ºký z„÷k s{e™
Ërûkýk{kt {kt „ e nŒe. su ÷ku f ku yu { fnu Au fu çkú ñ [khe …w Y »k s {ku û k™k
yrÄfkhe Au Œku rð[kh fhku fu rnszk (VkŒzk)yku Œku nt { u þ k (fkÞ{)
çkú ñ [khe s Au , Œku …Ae yu Œku {ku û k™k ‚ki Ú ke ðÄw yrÄfkhe ÚkÞk.
‚íÞ ‚kÄ™k fhðkÚke rnszk, çkúñ[khe, „]nMÚke ŒÚkk †e ƒÄk {kuûk
«kÃŒ fhe ÷u Au. ‚tŒ „heƒËk‚Syu fƒehS™k ¿kk™™u ƒŒkÔÞwt Au fu:-
„heƒ, zu h u zkt z i ¾w þ hnku , ¾w ‚ hu ÷nU ™k {ku û k >
ækú w ð -«n÷kË …kh nw y u , rVh zu h u (½h) {U õÞk Ëku » k >>
„heƒ, fu ÷ u fe fku … e™ ni , Vq ÷ -…kŒ-V÷ ¾kt E >
™h fk {w ¾ ™nª Ëu ¾ Œu , ƒMŒe r™fx ™nª òE >> 2 >>
„heƒ, ðu st „ ÷ fu hku Í nI , òu {™w » ÞkU rƒËfu ònª >
r™þ rË™ rVhku Wòz {U , Þq t ‚kt E …kði ™knª >> 3 >>
„heƒ, „kze ƒknku ½h hnku , ¾u Œ e fhku ¾w þ nk÷ >
‚kt E r‚h …h hkr¾Þu , ‚ne ¼õŒ nh ÷k÷ >> 4 >>
¼kðkÚko : - ðkýe ‚t Ï Þk 1 ™ku ¼kð W…h sýkðe ËeÄku Au .
ðkýe ‚t Ï Þk 2 - 3 ™ku ¼kðkÚko : - fu x ÷kf ÔÞÂõŒ yu ð w t ƒŒkðe hÌkk
nŒk fu y{u ‚t Œ ku ™ e þku Ä {kt …nkzku , st „ ÷ku { kt „Þk. yu f søÞkyu st „ ÷{kt
yu f ‚kÄw hnu Œ ku nŒku . Œu ™ k rðþu yksw ƒ ksw ™ k „k{ðk¤k ƒŒkðe hÌkk nŒk
fu Œu ‚kÄw …Ëko („w Ã Œkt „ ) …h fu ¤ ™k …k™ ÷t „ ku x Y…u ƒkt Ä u Au y™u st „ ÷{kt
…kt Ë zk-V¤-Vq ÷ ¾kÞ Au . „k{™e ™Sf …ý ™Úke ykðŒku . {™w » Þ™w t Œku
{w ¾ …ý ™Úke òu Œ ku . òu Œ k™e ‚kÚku s ŒeÔkú „rŒÚke Ëku x {q f e™u st „ ÷{kt
ðÄkhu yt Ë h [kÕÞku òÞ Au . ÷ku f ku fne hÌkk nŒk fu su ™ u …ý Œu ™ k Ëþo ™
ÚkE òÞ Au , Œu {k÷k{k÷ (Ä™ðk™) ÚkE òÞ Au . y{u fu x ÷kÞ rËð‚
66 nh÷k÷ òx™e fÚkk
‚w Ä e Œu ™ k Ëþo ™ {kxu Œu st „ ÷{kt ‚ðkhu sŒk y™u ‚kt s ‚w Ä e hku f kŒk. yu f
rËð‚ Ëq h Ëu ¾ kÞku . y{™u òu E ™u yu f Ë{ …kAku ¼køÞku yu x ÷u ¼k„Œku
nŒku Œu ™ e …eX yu f ÷e Ëu ¾ e. Ëþo ™ ÚkE sŒk Œku …ku ƒ khk (ÄLÞ ÄLÞ) ÚkE
sŒk. rð[kh fhku fu ykðk ÔÞÂõŒ y…hkÄe nkuÞ Au su …ku÷e‚Úke ƒ[ðk {kxu
y™uf «fkh™k ZkU„ fhu Au. ‚tŒ „heƒËk‚Syu ykðk ÔÞÂõŒ™u hkuÍ (™e÷
„kÞ) ™e W…{k yk…e Au su ykË{eykuÚke zhe™u ¼zfe™u ¼k„Œk Vhu Au, ykðk
ÔÞÂõŒ ¼÷u rËð‚-hkŒ st„÷-Wòz{kt ¼xfu, …h{kí{k «kÃŒ ™Úke ÚkE þfŒk.
ðkýe ‚t Ï Þk 4 ™ku ¼kðkÚko : -
„heƒ, „kze ƒknku ½h hnku , ¾u Œ e fhku ¾w þ nk÷ >
‚kt E r‚h …h hkr¾Þu , ‚ne ¼õŒ nh÷k÷ >>
¼kðkÚko : -
✪ nh÷k÷ òx™e fÚkk
„k{ - ƒu h e (rsÕ÷ku : Íßsh, «kt Œ - nrhÞkýk) „k{{kt yu f
nh÷k÷ ™k{™ku òx ¾u z q Œ nŒku su Äkr{o f «ð] r ¥k™ku nŒku . Œu ™ w t yk¾w fw x w t ƒ
Äkr{o f rð[khku ð k¤w t nŒw t . ¼„ðkðu þ (f…zk) {kt yu f ÔÞÂõŒ „k{ - ƒu h e™k
[ku f {kt ykðe™u hku f kÞku . Œu ý u Úkku z kf rËð‚ ‚w Ä e ‚í‚t „ fÞku o . ¼õŒ
nh÷k÷Syu yu { ™ku …rh[Þ …q A âku Œku ¾ƒh …ze fu Œu { ™k ½h{kt fku E
™Úke. {kŒk-r…Œk ƒk¤…ý{kt s {] í Þw …k{e „Þk nŒk. ¼ÂõŒ {kxu ½h
Aku z âw t Au . ¼õŒ nh÷k÷Syu r™ðu Ë ™ fÞO w fu yk… y{khk ½u h hnku . y{™u
‚t Œ ™e ‚u ð k {¤þu . yk…™u ¼ÂõŒ fhðk™ku …q h ku ‚{Þ {¤þu . ¼„ðk
ðu þ Äkheyu nk fne ËeÄe. ¼õŒ nh÷k÷S™k ƒu {fk™ nŒk. yu f {kt †eyku
hnu Œ e nŒe. ƒesw t Úkku z u Ëq h nŒw t ßÞkt …þw y ku ™ u ƒkt Ä Œk nŒk y™u …w Y »k
‚ÇÞku íÞkt hnu Œ k nŒk su ™ u ½u h yÚkðk …ki ÷ e fnu Au . yk …ki ÷ e™e W…h
yu f {ku x e ykt A he nŒe su { kt Œu ‚kÄw ™ u hnu ð k™ku ykøkú n fhðk{kt ykÔÞku .
yk¾w t fw x w t ƒ Œu ™ e ‚u ð k fhŒw t nŒw t . ƒu - ºký xkE{ Œu { ™u ¼ku s ™ fhkðŒk
nŒk. fu x ÷kf ð»kku o …Ae Œu ‚t Œ u þheh™ku íÞk„ fÞku o . Œu ™ ku yt r Œ{ ‚t M fkh
fhe™u Œu ™ e ÞkË„kh ({Ze) …ku Œ k™k ¾u Œ h{kt ƒ™kðe ËeÄe.
©e nh÷k÷ òxS ƒ¤Ë„kzk îkhk ðu … kheyku ™ ku {k÷‚k{k™ yu f
{kfu o x Úke ƒeS {kfu o x {kt ¼kzu Ú ke ÷E sŒk - ÷kðŒk nŒk. su { fu nk÷{kt
xÙ f yÚkðk {u x kzku h ð„u h u Ú ke ¼kzw t ÷E™u {k÷ yu f {kfu o x {kt Ú ke ƒeò
{kfu o x {kt …nkU [ kzu Au . ‚™T 1750 ™e yk‚…k‚™ku ‚{Þ nŒku . ßÞkhu
ƒ¤Ë„kzkyku îkhk {ku h ‚, ƒq h w t , [ku ¾ k, ½ô, sw ð kh, „ku ¤ -ƒkshku , „ðkh

ð„u h u ð„u h u ™ u ¼kzu Ú ke ÷E sŒk nŒk. ƒu h e Úke ™sV„Z™e {t z e ({kfu o x )™ku
hMŒku „k{ Aw z k™e ÚkE™u sŒku nŒku . ©e nh÷k÷S™ku yu f ƒ¤Ë ‚Vu Ë
ht „ ™ku nŒku su fk{[ku h nŒku . „kzw t ÷E™u [k÷Œkt [k÷Œkt Úkku z k ‚{Þ
ƒkË Œu ƒu ‚ e sŒku . Œu ™ u ÷kfzk™k zt z kÚke {khe fw x e™u WXkzðk{kt ykðŒku .
Úkku z u Ëq h sE™u Vhe …kAku ƒu ‚ e sŒku . yk ½x™k¢{ [k÷Œku hÌkku . yu f
rËð‚ „h{e™e }Œw { kt ‚ðkhu ÷„¼„ 4 ðk„u ©e nh÷k÷S ™ÍV„Z™e
{kfu o x Úke „kze ¼he™u …kAk Vhe hÌkk nŒk. Aw z k™e „k{™e …k‚u yu f
fq ð kÚke Úkku z u f Ëq h Œu ƒ¤Ë ƒu ‚ e „Þku . nh÷k÷S Œu ™ u zt z kÚke {khðk ÷køÞk.
Œu fq ð k W…h „k{ Aw z k™e (Aku z k™e)™k ‚t Œ „heƒËk‚S M™k™ fhe hÌkk
nŒk. Œu { ýu fÌkw t fu nu nh÷k÷ ! {Œ {kh, „kÞ™ku òÞku („kÞ™ku sLBÞku )
Au . ‚t Œ „heƒËk‚S òx ¾u z q Œ nŒk. ‚kÄkhý ðu þ ¼q » kk su nrhÞkýk™e
nŒe, Äku Œ e-fw Œ ku o (ÍÇ¼ku ) …nu h Œk nŒk. nh÷k÷S ƒku Õ Þk, ¼kE ! yk™u
Œku {khw t ÷ku n e …e hkÏÞw t Au . yzÄku {kR÷ [k÷u Au , ƒu ‚ e òÞ Au . ‚t Œ
„heƒËk‚S Œu ƒ¤Ë™e …k‚u „Þk y™u Œu ™ k fk™{kt ft E f fÌkw t . Œu s
ð¾Œu - ŒhŒ s Œu ‚Vu Ë ƒ¤Ë Q¼ku ÚkE „Þku . ‚t Œ „heƒËk‚S ƒku Õ Þk,
nðu yk ƒ¤Ë ƒhkƒh [k÷þu . ©e nh÷k÷S™u rðïk‚ ™k ÚkÞku . „kze™u
÷R™u [k÷e ™eféÞk. Œu ‚Vu Ë ƒ¤Ë …u ÷ k ƒeò ƒ¤Ë fhŒkt …ý ðÄkhu
Íz…Úke [k÷ðk ÷køÞku . Aw z k™e „k{Úke ƒu h e ‚w Ä e ƒu X ku …ý ™rn Œku ©e
nh÷k÷S™k ykùÞo ŒÚkk ¾w þ e™w t fku E Xu f kýw t ™k hÌkw t . Œu ý u ½u h …ku Œ k™k
fw x w t ƒ es™ku ™ u fÌkw t Œku Œu { ™u …ý rðïk‚ ÚkŒku ™ nŒku . Œu ™ k …Ae òx nh÷k÷
„k{ Aw z k™e{kt „Þk. Œu ™ e yu ¼q ÷ ÚkE „E nŒe fu Œu ý u yu ð¾Œu M™k™
fhðkðk¤k™w t ™k{ ™nku Œ w t …q A âw t . Íz…¼u h „k{ Aw z k™e ŒhV [k÷e
™eféÞk. rð[kh fÞku o fu fËk[ Ëhhku s Œu s xkR{u Lnkðk {kxu íÞkt ykðŒk
nþu . yu x ÷k {kxu ‚ðkhu 4 ðk„u yu s fq ð k …h …nkU å Þk Œku ‚t Œ
„heƒËk‚Syu …q A âw t fu nu nh÷k÷ ¼kE ! Œu ƒ¤Ë™k rðþu òýðk {kxu
ykÔÞk Aku fu þw t ? nh÷k÷Syu fÌkw t fu yk…Úke ft E …ý Aw … kÞu ÷ w t ™Úke. nw t
yk…™e …k‚u Ú ke yu s òýðk ykÔÞku Aw t fu yk…u fÞku òËw fhe ËeÄku ? Œu
ƒ¤Ë Œku ƒeò ƒ¤ËÚke …ý ðÄkhu Íz…Úke [k÷u Au . ‚t Œ „heƒËk‚Syu
…q A âw t fu yu ƒŒkð, yk…™k [ki ƒ khk{kt yu f ‚kÄw hnu Œ ku nŒku . Œu ™ e þw t
ÂMÚkrŒ Au ? nw t yu f rËð‚ Œu ™ u {¤e™u ykÔÞku nŒku . Œu rËð‚u Œ{u „kzw t
÷E™u fâkt f „Þk nŒk. nh÷k÷Syu fÌkw t fu Œu Œku [kh ðh‚ …nu ÷ k [ku ÷ ku
68 nh÷k÷ òx™e fÚkk
(þheh) íÞk„e „Þk Au . Œu { ™e ÞkË„kh ({Ze) …ý ƒ™kðe hk¾e Au .
‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t fu yk ‚Vu Ë ƒ¤Ë yu s …k¾t z e ƒkƒk Au . {U
yu ™ e ‚kÚku ¿kk™[[ko fhe nŒe. Œu ™ u ‚{òÔÞw t nŒw t fu yk…™e ¼ÂõŒ ¾ku x e
Au . yk… ¼ÂõŒ …ý ™Úke fhŒk, ¾kð Aku y™u ‚q E òð Aku . …h{kí{k™k
Ëhƒkh{kt ßÞkhu ÷u ¾ kt (rn‚kƒ) Úkþu , íÞkhu yk…™u ¾ƒh …zþu . su ¾E
hÌkk Aku Œu yk…ðw t …zþu .
„heƒ, ™h ‚u rVh …þw ð k fesi , „Äk-ƒi ÷ ƒ™kÞ >
AÃ…™ ¼ku „ fnkt {™ ƒku h u , fw h ze [h™u òÞ >>
„heƒ, Œw{™u W‚ Ëh„kn fk {n÷ ™k Ëu¾k > Ä{ohks fi rŒ÷-rŒ÷ fk ÷u¾k >>
…ht Œ w Œu ™khks ÚkE „Þk y™u ƒku Õ Þk Œw t „] n MÚke Au , nw t ƒk¤
çkúñ[khe Awt. yk… òyku. yuf ‚kÄw™u rþûký (‚÷kn) yk…ðk ykÔÞku Au.
fƒeh, hk{ ™k{ ‚u r¾s {hI , fw Â »x nku „÷ òÞ >
þw f h nku f h sL{ ÷u , ™kf zq ƒ Œk ¾kÞ >>
❈ ¼kðkÚko : - fƒehSyu fÌkw t Au fu yr¼{k™e ÔÞÂõŒ hk{ ™k{™e
[[ko Ú ke ¾es (r[ZkE) òÞ Au . …Ae fku Z (fw » x hku „ ) ÷k„e™u „¤e sR
(ykt „ ¤e)™u {he òÞ Au . yk„÷ku sL{ ‚q y h (¼q t z )™ku «kÃŒ fhe™u „t Ë
¾kÞ Au . ‚q y h (¼q t z )™w t ™kf …ý „t Ë {kt (fkËð{kt - xèe{kt ) zq ƒ u ÷ w t hnu
Au . yk «fkh™w t f»x (Ëw : ¾) Œu «kýe WXkðu Au , su ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk yÚkðk
™f÷e ‚t Œ ƒ™e™u s™Œk{kt Vku „ x™e {rn{k ƒ™kðu Au .
nu nh÷k÷ ! {U Œu™k fk™{kt fÌkwt nŒwt fu Œu rËð‚ ÞkË fh, {U þwt fÌkwt
nŒwt, yk… {kLÞk ™nŒk. nu Sð ! yk…u yk rf‚k™™wt Ëuðwt WŒkhðwt …zþu. ÷X
(ztz) ¾kE™u WŒkh, [knu hkS-¾wþeÚke WŒkh. ykðe heŒu …eAku ™rn Aqxu, Œu
ƒ¤Ë þhehÄkhe ™f÷e ƒkƒk™u yk ðkŒ ‚{s{kt ykðe „E Au. yu …nu÷kt
fkuE sL{{kt …h{uïh fƒehS™ku rþ»Þ ƒLÞku nŒku. …htŒw …kAku r„he …tÚk{kt
[kÕÞku „Þku nŒku. su™k fkhýu yu ‚khku {k„o íÞk„e™u sL{-{hý™k Ëw:¾
¼ku„ðe hÌkku Au. nðu yu fâkhuÞ ƒu‚e ™rn òÞ. nh÷k÷S „heƒËk‚S™k
[hýku{kt …ze „Þk y™u fÌkwt fu nu ‚tŒ {nkhks ! {™u yk…™ku rþ»Þ ƒ™kðe
ÕÞku. nwt Œku ½h-ƒkh íÞk„e™u yk…™e ‚kÚku s hneþ. {khe Œku ykt¾ku ¾w÷e
„E. ¼ÂõŒ ð„h Sð fux÷wt ƒÄwt Ëw:¾ ¼ku„ðu Au ? ‚tŒ „heƒËk‚Syu yk
ðkýe ƒku÷e:-
„heƒ, „kze ƒku n ku Äh hnku , ¾u Œ e fhku ¾w þ nk÷ >
‚kt E r‚h …h hkr¾Þu , ‚ne ¼„Œ nh÷k÷ >>
❈ ¼kðkÚko : - …h{kí{k «kÂÃŒ {kxu ½h íÞk„ðk™e sYrhÞkŒ ™Úke.

…ku Œ k™w t ¾u Œ e™w t fkÞo ŒÚkk „kzeðn™ (xÙ k L‚…ku x u o þ ™)™w t fkÞo ¾w þ e-¾w þ e
fhku . ½h …h hnku . …h{kí{k™e ¼ÂõŒ su nw t ƒŒkô, Œu fhŒk hnku . yk…
‚k[k ¼õŒ fnu ð kþku .
„heƒ, ™k{ WXŒ ™k{ ƒi X Œ, ™k{ ‚ku ð Œ ò„ hu >
™k{ ¾kŒu ™k{ …eŒu , ™k{ ‚u Œ e ÷k„ hu >>
yk s «{ký Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 40 ™k {t º k 15 {kt Au fu : -
ðkÞw yr™÷{T yÚkRË{T y{] Œ {T ¼M{LŒ{T þheht >
yku { T (H) f] Œ w M{h rf÷ðu M{h f] Œ {T M{h >>
❈ ¼kðkÚko : - ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t fu su ‚íÞ ‚kÄ™k™k ‚íÞ
{t º k nw t yk…™u yk…eþ, Œu { ™k ò… ¾kŒkt - …eŒkt - ò„Œkt ‚{Þu yu x ÷u fu
‚ðkhu Ÿ½e™u QXku , fu x ÷ku f ‚{Þ ò… fhku . Ÿ½Œk …nu ÷ kt fu x ÷ku f ‚{Þ
ò… fhku . ƒu ‚ Œk ‚{Þu , …Ae W¼k ÚkŒk ‚{Þu …h{kí{k™w t ™k{ ò… fhku .
yk «{kýu ½h™w t fk{fks …ý ÚkkÞ Au , M{hý …ý. su { fu „k{{kt òu ð k{kt
ykðu Au fu ÷ku f yk¾ku - yk¾ku rËð‚ …¥kk ƒkS h{u Au . nku õ fku …eðk{kt
‚{Þ ƒ„kzu Au , hks™erŒ™e ðkŒku fhu Au yÚkðk fku E ÔÞÂõŒ™e r™t Ë k™e
[[ko yÚkðk ™kxf-r‚™u { k òu ð k{kt ‚{Þ ™kþ fhu Au . Œu ‚{Þ™u
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ ŒÚkk ‚í‚t „ [[ko ‚kt ¼ ¤ðk{kt ‚Ëw … Þku „ fhku Œku {ku û k
‚t ¼ ð Au .
©e nh÷k÷ òxS Ëeûkk ÷E™u ½hu ykÔÞk. ½hðk¤kyku ™ u ƒÄe
ðkŒ ƒŒkðe Œu ™f÷e ƒkƒk (‚kÄw ) ™e ÞkË„kh ({Ze) Œku z e™u VU f e ËeÄe
y™u yk¾k …rhðkh™u Aw z k™e ÷E „Þk. ‚t Œ „heƒËk‚S …k‚u Ëeûkk
y…kðe, …ku Œ k™w t ŒÚkk …rhðkh™w t fÕÞký fhkÔÞw t . ‚t Œ „heƒËk‚S™k
ykËu þ Úke Œu „ku h k ƒ¤Ë™u fâkhu Þ „kze ŒÚkk n¤Úke òu z âku ™rn. Œu ™ u ƒÄk
…þw y ku Ú ke y÷„ Y{{kt ƒkt Ä e™u ‚khku [khku ¾ðzkÔÞku . ‚t Œ „heƒËk‚Syu
ƒŒkÔÞw t fu yk ¼õŒ nŒku . f{o ƒ„zðkÚke …þw ƒLÞku Au . yk™e …k‚u fk{
™k fhkðŒku . Œu ƒ¤Ë …kt [ ð»ko SÔÞku . ¼õŒ nh÷k÷Syu Œu ™ e ¼õŒ
{k™e™u ‚u ð k fhe. …h{kí{k fƒehSyu …ku Œ k™k ¼q ÷ u ÷ k-¼xfe „Þu ÷ k
¼õŒ™e …þw Sð™{kt …ý ‚nkÞŒk fhe. Œu ™ u Vhe fâkhu f {k™ð sL{
{¤þu Œku y™u yk„¤ Œu ™ k ¼køÞ{kt fku E …q h k „w Y {¤þu Œku {w Â õŒ Au ,
™rn Œku Vhe [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku r ™yku { kt f»x (Ëw : ¾) Œi Þ kh s Au .
¼õŒ nh÷k÷™k ‚t Œ k™ ƒu h e{kt yksu …ý yk ½x™k™k ‚kûke Au .
70 Œt ƒ kfw ‚u ð ™ fhðw t {nk…k… Au
✪ ‘‘Œt ƒ kfw ‚u ð ™ fhðw t {nk…k… Au ’ ’
‚t Œ „heƒËk‚Syu ¼õŒ nh÷k÷S™u fÌkw t nŒw t fu yk… (su
fku E …ý Ëeûkk ÷u Au ) Œ{kfw ™ w t (nku õ fku , ƒeze, r‚„khu x , [÷{ ð„u h u { kt
™kt ¾ e™u …ý) fâkhu Þ ‚u ð ™ ™Úke fhðk™w t y™u ƒeS ™þe÷e (™þkðk¤e)
ðMŒw y ku ™ ku «Þku „ ™Úke fhðk™ku . ¼õŒyu fÌkw t fu nu {nkhksS ! Œ{kfw
Œku ÷„¼„ ƒÄk ¾u z q Œ ku …eðu Au , yu { kt þw t ™w f ‚k™ Au ?
sðkƒ:- ‚t Œ „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t fu yk…u hk{kÞý ŒÚkk
{nk¼khŒ™e fÚkk Œku ‚kt ¼ ¤e nþu . Œu { kt nku õ fk ‚u ð ™™w t fâkt Þ ðýo ™ ™Úke.
Œ{kfw ™ e Wí…r¥k fu ð e heŒu ÚkE Au Œu ƒŒkðw t Aw t , ‚kt ¼ ¤ !
✪ ‘‘Œt ƒ kfw ™ e Wí…r¥k™e fÚkk’’
yu f }r»k ŒÚkk yu f hkò ‚kZw nŒk. yu f rËð‚ hkò™e hkýeyu
…ku Œ k™e ƒnu ™ }r»k …í™e™u ‚t Ë u þ ku {ku f ÕÞku fu …q h ku …rhðkh y{khk ½hu
¼ku s ™™u {kxu ykðku . nw t yk…Úke {¤ðk …ý RåAw t Aw t , ¾q ƒ ÞkË ykðe
hne Au . …ku Œ k™eƒnu ™ ™ku ‚t Ë u þ ku }r»k™e …í™eyu …ku Œ k™k …rŒ™u ‚t ¼ ¤kÔÞku
y™u [[ko fhe Œku }r»kSyu fÌkw t fu ‚kZw Ú ke Ëku M Œe ‚khe ™Úke nku Œ e. Œkhe
ƒnu ™ ði ¼ ðe Sð™ Sðe hne Au . hkò™u Ä™ ŒÚkk hkßÞ™e þÂõŒ™ku
ynt f kh nku Þ Au . Œu yk…ýe ƒu R ßsŒe fhðk ƒku ÷ kðe hÌkk Au fkhý fu
…Ae yk…ýu …ý fnu ð w t …zþu fu yk… …ý y{khk ½hu ¼ku s ™™u {kxu
ykðòu . yk…ýu Œu { ™k su ð e ¼ku s ™ ÔÞðMÚkk st „ ÷{kt ™rn fhe þfeyu .
yk ƒÄw t ‚kZw S ™w t »kzÞt º k Au . yk…ýe ‚k{u …ku Œ k™u {nk™ ŒÚkk {™u „heƒ
r‚Ø fhðk RåAu Au . yk… yk rð[kh íÞk„e Ëku . y{khw t íÞkt ™ sðk{kt s
rnŒ Au . …ht Œ w }r»k™e …í™e {k™e ™rn. }r»k ŒÚkk …í™e ŒÚkk …rhðkh
hkò™k {nu { k™ ƒ™e™u „Þk. hkýeyu ¾q ƒ rft { Œe yk¼q » kýku …nu Þ ko nŒk.
¾q ƒ rft { Œe ð†ku …nu Þ ko nŒk. }r»k™e …í™e™k „¤k{kt hk{™k{™e {k¤k
ŒÚkk ‚k{kLÞ ð† ‚kæðeðk¤k su ™ u òu R ™u Ëhƒkh™k f{o [ khe-yrÄfkheyku
n‚e hÌkk nŒk fu yk hkò™k ‚kZw . fâkt hkò ¼ku s , fâkt „t „ w Œu ÷ e. yk
[[ko }r»k …rhðkh ‚kt ¼ ¤e hÌkku nŒku . ¼ku s ™ fÞko …Ae }r»k™e …í™eyu
…ý fÌkw t fu yk… y{khk íÞkt …ý yk rËð‚u ¼ku s ™ fhðk ykðòu .
™õfe rËð‚u hkò nòhku ‚i r ™f ÷E™u ‚…rhðkh ‚kZw }r»kS™e
Íq t … ze …h …nkU [ e „Þk. }r»kSyu Mð„o ÷ ku f ™k hkò RLÿ™u r™ðu Ë ™ fhe™u
yu f fk{Äu ™ w (‚ðo f k{™k yu x ÷u fu RåAk …q r Œo fhðkðk¤e „kÞ, su ™ e
nkshe{kt ¾kðk-…eðk™e fku E …ËkÚko ™ e RåAk fhðkÚke s {¤e òÞ Au ,

yk …ki h krýf {kLÞŒk Au . ) {k„e. Œu ™ k ƒË÷k{kt }r»kSyu …ku Œ k™k …w Û Þ
f{o ‚t f Õ… fÞko (ykÃÞk) nŒkt . RLÿËu ð u yu f fk{Äu ™ w ŒÚkk yu f ÷kt ƒ ku
…nku ¤ ku {ku x ku Œt ƒ w (Tent) {ku f ÕÞku y™u fu x ÷kf ‚u ð kËkh …ý {ku f ÕÞk.
Œt ƒ w ™ e yt Ë h „kÞ™u Aku z e ËeÄe. }r»k …rhðkhu „kÞ {kŒk™e ykhŒe
WŒkhe. …ku Œ k™e {™ku f k{™k ({™™e RåAk) ƒŒkðe. Œu s ‚{Þu AÃ…™
( 56 ) «fkh™k ¼ku „ [kt Ë e™k …Œhk-Œk‚ku , xku f heyku fZkRyku { kt Mð„o { kt Ú ke
ykÔÞk y™u xu L x (Œt ƒ w ) {kt „ku X ðkðk ÷køÞk. ÷kzw , s÷u ƒ e, f[ku h e,
Ënªðzk, þehku , ¾eh, Ëk¤, hku x e ({kt z u ) ŒÚkk …q h e, ƒw t Ë e, ƒVeo , h‚„w Õ ÷k
ð„u h u - ð„u h u Ú ke yzÄk yu f h™ku Œt ƒ w ¼hkE „Þku . }r»kSyu hkò™u fÌkw t fu
¼ku s ™ s{ku . hkòyu ƒu R ßsŒe fhðk {kxu fÌkw t fu {khe ‚u ™ k …ý {khe
‚kÚku ¼ku s ™ ¾kþu . ½ku z kyku ™ u …ý [khku ¾ðzkððk™ku Au . }r»kSyu fÌkw t
fu «¼w f] … kÚke ƒÄe ÔÞðMÚkk ÚkE sþu . …nu ÷ kt yk… ŒÚkk ‚u ™ k ¼ku s ™ fhku .
hkò WXe™u ¼ku s ™ fhðk™k MÚk¤ …h „Þk. íÞkt …ý ‚w t Ë h f…zk …kÚkhu ÷ kt
nŒkt . hkò òu R ™u ykùÞo [rfŒ hne „Þku . …Ae [kt Ë e™e Úkk¤eyku { kt y÷„
y÷„ «fkh™k ¼ku s ™ ÷kðe ÷kðe™u ‚u ð kËkh hk¾ðk ÷køÞk. yL™Ëu ð ™e
MŒw r Œ fhe™u }r»kSyu ¼ku s ™™e «kÚko ™ k fhe. hkòyu òu Þ w t fu yk™e ‚k{u
Œku {khku ¼ku s ™-¼t z khku ft E …ý ™nŒku . {U Œku fu ð ¤ }r»k …rhðkh™u s
¼ku s ™ fhkÔÞw t nŒw t . Œu …ý ºký-[kh …ËkÚko (ykRx{) ƒ™kðe nŒe. hkò
Œku þh{™ku {kÞku o …kýe …kýe ÚkE „Þku . ¾kðk™w t ¾kŒe ð¾Œu ¾w ƒ …hu þ k™
nŒku . R»kko ™ e yk„ ÄÄfðk ÷k„e, ƒu R ßsŒe {k™e ÷eÄe. ‚ðo ‚i r ™fku
¾kŒk ¾kŒk ð¾ký fhe hÌkk Au . hkò™w t ÷ku n e ƒ¤e hÌkw t nŒw t . …ku Œ k™k
Œt ƒ w { kt sR™u }r»k™u ƒku ÷ kÔÞk y™u …q A âw t fu yk ¼ku s ™ st „ ÷{kt fu ð e
heŒu ƒ™kÔÞw t ? ™ fku E fZkE [k÷e hne Au , ™ fku E [q ÷ ku ƒ¤e hÌkku Au .
}r»kSyu fÌkw t fu {U {khk …w Û Þ ŒÚkk ¼ÂõŒ™k ƒË÷k{kt Mð„o ÷ ku f Úke yu f
„kÞ WÄkh {kt „ e Au . Œu „kÞ{kt rðþu » kŒk Au fu y{khu su x ÷w t ¼ku s ™ òu R yu ,
Œw h Œ s W…÷çÄ (nksh) fhe Ëu Au . hkòyu fÌkw t fu {khe ‚k{u W…÷çÄ
fhkðku Œku {™u rðïk‚ ÚkkÞ. }r»k ŒÚkk hkò Œt ƒ w ™ k îkh …h Q¼k hne
„Þk. yt Ë h fu ð ¤ „kÞ Q¼e nŒe. îkh™e ŒhV {w ¾ nŒw t . Œt ƒ w ¾k÷e nŒku
fkhý fu ƒÄkt y u ¼ku s ™ økú n ý fhe ÷eÄw t nŒw t . sBÞk …Ae ƒ[e „Þu ÷ ku
‚k{k™ ‚u ð fku ÷E sE [w f âk nŒk. „kÞ hkn òu Œ e nŒe }r»kS fâkhu
sðk™e hò yk…u . hkòyu fÌkw t fu }r»kS ! yk „kÞ {™u yk…e Ëku . {khe
…k‚u ¾q ƒ {ku x e ‚u ™ k Au . Œu ™ w t ¼ku s ™ yk™kÚke ƒ™kðe ÷Eþ. Œkhu þw t
fk{™e Au ? }r»kyu fÌkw t , hks™ ! {U yk „kÞ {kŒk WÄkh ÷E™u hk¾e
Au . Mð„o Ú ke {t „ kðe Au . nw t yk™ku {kr÷f ™Úke. nw t yk…™u ™rn yk…e þfw t .
hkòyu Ëq h Q¼k hnu ÷ k ‚i r ™fku ™ u fÌkw t fu yk „kÞ™u ÷E™u [k÷ku . }r»kyu
òu Þ w t fu ‚kZw ™ e r™ÞŒ (Ëk™Œ){kt ¾ku x ykðe „E Au . Œu s ‚{Þu }r»kS™u
„kÞ {kŒk™u fÌkw t fu „kÞ {kŒk ! yk… yk…™k ÷ku f {kt yk…™k Äýe
Mð„o h ks RLÿ™e …k‚u sÕËe …hŒ Vhe òð. Œu s ‚{Þu fk{Äu ™ w Œt ƒ w
(Tent) ™u Vkze™u ‚eÄe W…h™e ŒhV Qzðk ÷k„e. hkòyu „kÞ™u ™e[u
…kzðk {kxu „kÞ™k …„{kt Œeh {kÞO w . „kÞ™k …„{kt Ú ke hõŒ (÷ku n e) ðnu ð k
÷køÞw t y™u …] Ú ðe …h …zðk ÷køÞw t . „kÞ ½kÞ÷ nk÷Œ{kt s Mð„o { kt …nkU [ e
„E. ßÞkt ßÞkt „kÞ™w t hõŒ (÷ku n e) …zâw t nŒw t íÞkt íÞkt Œ{kfw (ŒBƒkfw )
Q„e „E. …Ae ƒes ƒ™e™u y™u f Aku z ðkyku ƒ™ðk ÷køÞk. ‚t Œ
„heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu : Œ{k + ¾q = Œ{k¾q >
¾q ™k{ ¾q ™ (÷ku n e) fk Œ{k ™k{ „kÞ >
‚ki ƒkh ‚ku „ t Ë R‚u ™ …eÞU - ¾kÞ >>
¼kðkÚko Au fu Vkh‚e ¼k»kk{kt ‘‘Œ{k’’ „kÞ™u fnu Au . ¾q = ¾q ™
yu x ÷u fu hõŒ™u fnu Au . yk Œ{k¾q „kÞ™k ÷ku n eÚke W…S Au . yu ™ k W…h
„kÞ™k ðk¤ su ð kt Yðkxkt - Yðkxkt (hku { ) nku Þ Au . nu {k™ð ! Œ™u ‚ku ðkh
‚ku „ t Ë Au fu yk Œ{k¾w ™ w t ‚u ð ™ fku E …ý MðY…u ™k fheþ. Œ{k¾q ™ w t ‚u ð ™
„kÞ™w t ¾q ™ …eðk ƒhkƒh s …k… ÷k„u Au . {w ‚ ÷{k™ Ä{o ™ k ÔÞÂõŒyku ™ u
rnLËw y ku Ú ke ¾ƒh …ze fu Œ{k¾q ™ e Wí…r¥k ykðe heŒu ÚkE Au . Œu { ™u „kÞ™w t
¾q ™ (÷ku n e) ‚{S™u ¾kðk™e ŒÚkk nku õ fk{kt …eðk™e þhw fhe ËeÄe fkhý
fu ¾ku x k ¿kk™™k ykÄkhu {w ‚ ÷{k™ ¼kE „kÞ™k {kt ‚ ™u ¾kðw t yu Ä{o ™ ku
«‚kË {k™u Au . ðkMŒð{kt nshŒ {w n B{Ë su {w ‚ ÷{k™ Ä{o ™ k «ðŒo f
(MÚkk…f) {k™ðk{kt ykðu Au , Œu { ýu fâkhu Þ …ý Sð™w t {kt ‚ ¾kÄw t ™nŒw t .
„heƒ, ™ƒe {w n B{Ë ™{Mfkh ni , hk{ h‚q ÷ fnkÞk >
yu f ÷k¾ yM‚e fq ‚ki „ t Ä , rs™ ™nª fhË [÷kÞk >>
„heƒ, y‚o fw þ o …h yÕ÷n ŒÏŒ ni , ¾kr÷f rƒ™ ™nª ¾k÷e
ði …i „ t ƒ h …kf …w Y »k Úku , ‚knu ƒ fu yƒËk÷e >>
¼kðkÚko : - ™ƒe {w n B{Ë Œku ykËhýeÞ {nk…w Y »k nŒk, su
…h{kí{k™k ‚t Ë u þ ðknf nŒk. yu ð k-yu ð k yu f ÷k¾ yU ‚ e nòh …i „ t ƒ h
{w ‚ ÷{k™ Ä{o { kt (ƒkƒk ykË{Úke ÷E™u {w n B{Ë ‚w Ä e) {k™ðk{kt ykÔÞk
Au . Œu ƒÄk …kf (…rðºk) ÔÞÂõŒ nŒk, su { ýu fâkhu Þ fku E …þw - …ûke …h

fhË yu x ÷u fu Œ÷ðkh ™Úke [÷kðe. Œu Œku …h{kí{kÚke zhðkðk¤k nŒk.
…h{kí{k™k f] … k…kºk nŒk. …kA¤Úke fu x ÷kf {w Õ ÷k-fkSyku y u {kt ‚
¾kðk™e …ht … hk þY fhe ËeÄe, su yk„¤ [k÷e™u Äkr{o f Œk™ku W…ðkË
ƒ™e „Þku . Œu ™ k ykÄkhu ‚ðo {w ‚ ÷{k™ ¼kE …k…™u ¾kE hÌkk Au . …Ae
Çkú r {Œ {w ‚ ÷{k™ku y u ŒBƒkfw (Œ{kfw t ) ™w t ‚u ð ™ (¾kðk™w t , nku õ fku ¼he™u
…eðk™w t ) þY fhe ËeÄw t . ¼ku ¤ k rnLËw Ä{o ™ k ÔÞÂõŒyku y u Œu { ™e [k÷ ‚{S
™rn. Œu { ™k fnu ð kÚke Œ{k¾q ™ w t ‚u ð ™ òu h -þku h Úke þY fhe ËeÄw t . nk÷{kt
Œku yk (nku õ fku Œku ) …t [ kÞŒ™ku ÃÞk÷ku ƒ™e „Þku Au , su {ku x e ¼Þt f h
¼q ÷ Au . y¿kk™Œk™ku …hËku Au . yk™w t ¼q ÷ Úke …ý ‚u ð ™ fhðw t òu R yu ™rn.
‚t Œ „heƒËk‚Syu Vhe ƒŒkÔÞw t Au fu ¼õŒ nh÷k÷S ! nS ƒeò ‚kt ¼ ¤
Œ{kfw ‚u ð ™™k …k…:-
„heƒ, …hîkhk †e fk ¾ku ÷ i > ‚¥kh sL{ yt Ä k nku zku ÷ i >>
{rËhk …eði fzðk …k™e > ‚¥kh sL{ ïk™ fu ò™e >> 2
{kt‚ yknkhe {k™ðk, «íÞûk hkûk‚ ò™ >
{w ¾ Ëu ¾ ku ™ Œk‚fk, ðku rVhi [ki h k‚e ¾k™ >> 3
‚w h k…k™ {ã {kt ‚ knkhe > „{™ fhi ¼ku „ i …h™khe >> 4
‚¥kh sL{ fxŒ nI þeþt > ‚kûke ‚knu ƒ ni s„Ëeþt >> 5
‚ki ™khe òhe fhi , ‚w h k…k™ ‚ki ƒkh >
yu f r[÷{ nw õ fk ¼hi , zq ƒ i fk÷e Äkh >> 6
nwõfk nhË{ …eðŒu, ÷k÷ r{÷ktðu Äqh >
R‚{U ‚tþÞ ni ™nª,sL{ …eA÷u ‚qyh >> 7
W…hku õ Œ ðkýeyku ™ ku ¼kðkÚko : -
ðkýe ‚t Ï Þk 1 {kt fÌkw t Au fu su ÔÞÂõŒ ƒeS (yLÞ) †eÚke yði Ä
(y™i r Œf) ‚t ƒ t Ä ƒ™kðu Au , Œu …k…™k fkhýu Œu ‚e¥ku h sL{ ykt Ä ¤k™k
«kÃŒ fhu Au . ykt Ä ¤ku „Äu z ku - „Äu z e, ykt Ä ¤ku ƒ¤Ë, ykt Ä ¤ku {™w » Þ yÚkðk
ykt Ä ¤e †e™k yu f Äkhk ‚e¥ku h sL{ku { kt Ëw : ¾ ¼ku „ ðu Au . [yu f ðkh …h™khe
¼ku „ ððk™e ykx÷e ‚ò Au ]
ðkýe ‚t Ï Þk 2 :- fzðk þhkƒ (ËkY) Y…e …kýe su …eyu Au , Œu Œu
…k…™k fkhýu ‚e¥ku h ( 70 ) sL{ ‚w Ä e fq Œ hk™k sL{ «kÃŒ fhe™u f»x
(Ëw : ¾) QXkðu Au . „t Ë e „xhku ™ w t …kýe …eyu Au . hku x ÷ku ™ {¤ðkÚke „w n
({¤-xèe) ¾kÞ Au . [yu f ðkh ËkY …eðk™e ykx÷e ‚ò Au ]
ðkýe ‚t Ï Þk- 3 :- su ÔÞÂõŒ {kt ‚ ¾kÞ Au , Œu Œku M…»x (™õfe)
hkûk‚ Au . Œu ™ w t Œku {w ¾ …ý òu ð w t òu R yu ™rn yu x ÷u fu Œu ™ e ‚kÚku hnu ð kÚke
ƒeòu …ý {kt ‚ ¾kðk™ku ykrË (ykËŒðk¤ku ) ÚkE þfu Au . yu x ÷k {kxu
Œu { ™kÚke ƒ[ku . Œu Œku [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku r ™yku { kt ¼xfþu .
ðkýe ‚t Ï Þk- 4 - 5 :- (‚w h k) þhkƒ (…k™) …eðkðk¤k ŒÚkk …h†e
(…hkE †e)™u ¼ku „ ððkðk¤k, {kt ‚ ¾kðkðk¤kyku ™ u ƒeòt …k… f{o …ý
¼ku „ ððk™kt nku Þ Au . Œu { ™kt ‚e¥ku h sL{ ‚w Ä e {k™ð yÚkðk ƒfhk-ƒfhe,
¼U ‚ yÚkðk {h½kt ð„u h u ™ k Sð™{kt {kÚkkt f…kÞ Au . yk ðkŒ™u nw t
…h{kí{k™u ‚kûke hk¾e™u fne hÌkku Aw t , ‚íÞ {k™òu .
ðkýe ‚t Ï Þk- 6 :- yu f [÷{ ¼he™u nku õ fku …eðkðk¤k™u yk…ðkÚke
¼hðkðk¤k™u su …k… ÷k„u Au , Œu ‚kt ¼ ¤ku . yu f ðkh …h†e „{™
fhðkðk¤ku , yu f ðkh þhkƒ (ËkY) …eðkðk¤ku , yu f ðkh {kt ‚ ¾kðkðk¤ku
…k…™k fkhýu W…h ƒŒkÔÞk «{kýu ™ k Ëw : ¾ ¼ku „ ðu Au . yu f ‚ku ( 100 )
†eyku Ú ke ¼ku „ fhu y™u ‚ku ( 100 ) ðkh ËkY …eyu , Œu ™ kÚke su …k… ÷k„u
Au , Œu …k… yu f ðkh [÷{ ¼he™u nku õ fku …eðkðk¤k™u su yk…u Œu ™ u ÷k„u
Au . rð[kh fhku fu Œ{kfw nku õ fk{kt ¼he™u yk…ðkðk¤k™u yÚkðk Œ{kfw
÷kðe™u yk…ðkðk¤k™u fu x ÷w t ƒÄw t …k… ÷k„u Au . Œku …Ae Œ{kfw w ™ w t ‚u ð ™
(nku f fk{kt , ƒeze-r‚„khu x {kt …eðkðk¤k, ¾kðkðk¤k) fhðkðk¤k™u Œku
fu x ÷w t ƒÄw t nË ð„h™w t …k… ÷k„þu ? yu x ÷k {kxu W…hku õ Œ ‚ðo (ƒÄk)
…ËkÚko ™ w t ‚u ð ™ fâkhu Þ ™ fhku .
ðkýe ‚t Ï Þk- 7 :- ‚{ks™k ÔÞÂõŒyku ™ u òu E ™u fu x ÷kf ÔÞÂõŒyku
nku õ fku yÚkðk ƒeS ™þkÞw õ Œ ðMŒw y ku ™ w t ‚u ð ™ fhðk ÷k„e òÞ Au . y„h
‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u ¾hkƒ ykËŒku íÞk„e Ëu Au Œku Œu Sð …kA÷k sL{{kt
…ý {™w»Þ nŒku. Œu{™e ytËh ™þk™e ¼khu ykËŒ ™Úke ƒ™Œe. …htŒw su ðkhtðkh
‚í‚t„ ‚kt¼¤e™u …ý Œ{kfw ð„uhu ™þk™ku íÞk„ ™Úke fhe þfŒk, Œu …kA÷k
sL{{kt ¼qtz™k þheh{kt nŒk. ¼qtz™k þheh{kt hne™u Ëw„OÄ (Bad smell)
‚wt½ðk™e ¼khu xuð …ze nŒe Œu ykËŒ™k fkhýu yíÞkhu Œ{kfw™e „tÄ …eðk™e-
‚wt½ðk™e-[kððk™e ¼khu ykËŒ nkuÞ Au. Œu sÕËeÚke nkuõfku ŒÚkk ƒeò ™þk
(ÔÞ‚™ku) íÞk„e ™Úke þfŒk. Œu …kuŒk™k y™{ku÷ {k™ð þhehY…e ÷k÷™u
{kxe{kt ¼u¤ðe hÌkk Au. Œu{™u ƒ™u Œux÷ku ðÄkhu{kt ðÄkhu ‚í‚t„ s ‚kt¼¤ðk™e
‚÷kn yk…ðk{kt ykðu Au. r™hkþ ™ Úkkð. ‚k[k {™Úke …h{kí{k fƒehSÚke
™þku Akuzkððk™ku …kufkh («kÚko™k) fhðkÚke Ëhuf «fkh™k ™þk Aqxe òÞ Au.
✪ ‘‘ŒBƒkfw™e ƒkƒŒ{kt yLÞ rð[kh’’

Œt ƒ kfw yu x ÷u fu nku õ fku …eðkðk¤k™e ÂMÚkrŒ ƒŒkðe Au : -
(‚t Œ „heƒËk‚S™k økú t Ú k{kt ‘yÚk Œ{k¾q f e ƒI Œ ’ ™k{™k yæÞkÞ{kt )
r…Œ ƒkE ¾kt ‚ e r™ƒk‚e r™ƒk‚ > fV Ë÷ f÷u ò r÷Þk ni r„hk‚ >>
fk÷k Œ{k¾q yÁ „ku h k r…ðkf > Ë‚ ƒe‚ ÷t „ h snkt ƒi X u „w x kf >>
ƒksu ™i „w z „w z yÁ nw õ fu nsq { > fku h u fw ƒ w r Ø ƒe‚k nI ™ ‚q { >>
ƒkt f e …„ze yÁ ƒkt f e ne ™i ¾w Ë zq ƒ i yÁ zq ƒ ku y u ni fi >>
„w x kfz yxkfz {xkfz ÷nq h > yu f ƒi X u „ k yzfh yu f ƒu X i „ k Ëq h >>
…eði Œ{k¾q …zi f{o {kh > y{÷e fu {w ¾ {U {q º k fe Äkh >>
fzðk ne fzðk Œq fhŒk n{u þ > fzðk ne ÷u ÃÞkhu fzðk ne …u þ >>
fk{e ¢ku Ä e Œw t ÷ku ¼ e ÷ƒq x > ƒ[™ {k™ {u h k Äq t { k ™ ½q t x >>
nw õ fk nhk{e „w ÷ k{e „w ÷ k{ > Ä™e fu ‚hu {U ™ …nw t [ u y÷k{ >>
…k{h …h{ Äk{ òŒu ™ fku E > Íq X u y{÷ …h ËE ò™ ¾ku E >>
{w h Ëk {òðh nhk{e nhk{ > …eðI Œ{k¾q ‚ku RLÿe fu „w ÷ k{ >>
y¿kk™ ™ªË ™ ‚ku WX ò„, …eðI I Œ{k¾q „yu Vw r x ¼k„ >>
¼kU „ Œ{k¾q …eðI ne, ‚w h k…k™ ‚u nu Œ > „ku ‚ Œ r{èe ¾kÞfh st „ ÷e ƒ™I «u Œ >>
„heƒ, …k™ Œ{k¾q [kƒnª, ‚kt‚ ™kf {U ËuŒ > ‚ku Œku yfkÚko „yu, ßÞkt ¼z¼qsu fk huŒ >>
¼kt „ Œ{k¾q …eðnª, „ku ‚ Œ „÷k fƒkƒ > {ku h {] „ fw t ¼¾Œ nI , ËU „ u fnkt sðkƒ >>
¼kt „ Œ{k¾q …eðŒu , r[‚BÞkU ™kr÷ Œ{k{ > ‚krnƒ Œu h e ‚krnƒe, ò™U fnkt „w ÷ k{ >>
„W yk…™e yB{k ni, R‚ …h Awhe ™k ƒknÞ > „heƒËk‚ ½e ËqÄ fku, ‚ƒ ne ykí{ ¾kÞ >>
¼kðkÚko : - W…hku õ T Œ ðkýeyku ™ ku ¼kðkÚko Au fu {k™ð þheh™u
ykì õ ‚s™™e sYrhÞkŒ Au . Œu ™ k MÚkk™ …h Œt ƒ kfw ™ ku Äw { kzku (fkƒo ™
zkÞku õ ‚kRz) «ðu þ fhkðu Au Œku Œu { ™u ¾kt ‚ e™ku hku „ ÚkE òÞ Au . r…¥k
ŒÚkk ðR ([fhe)™ku hku „ ÚkE òÞ Au . nku õ fku …eðk ðkðk¤k™e ƒu ‚ ðk™e
MxkR÷ (heŒ) ƒŒkðe Au fu nku õ fku …eðkðk¤k yu f -ƒu Œku nku õ fk™e ™Sf
ƒu ‚ þu . yu f Úkku z ku Ëq h sR™u ƒu ‚ þu y™u fnu þ u fu ‚hfkyku (yk ƒksw
fhku ) Úkku z ku f . ƒeò Œu ™ e ŒhV nku õ fku yk…þu . …Ae ™i (™¤e su ðkt f e y™u
÷kt ƒ e nku Þ Au su { kt Ú ke Äw { kzku ¾U [ u Au Œu ) „w h w z „w h w z ƒku ÷ u (yðks fhu )
Au . yk… (…ku Œ u ) Œku nku õ fku …e™u zq ç Þk Aku y™u ™k™k ƒk¤f …ý Œu { ™u
òu E ™u Œu ð w t s …k… fhe™u ™hf™e fk¤e Äkh{kt zq ƒ þu , su ŒBƒkfw …eðu Au ,
Œu { ™k Œku ¼køÞ Vq x âk s Au . ƒeò™u ŒBƒkfw …eðk {kxu Wí«u h f
(«u h ýkY…) ƒ™e™u zq ƒ kzu Au . W…hku õ Œ ¾hkƒe (ƒw h kE) fhðkðk¤k Œku
76 Œt ƒ kfw ™ e ƒkƒŒ{kt yLÞ rð[kh
…ku Œ k™w t Sð™ yu ð e heŒu ÔÞÚko (ƒhƒkË) fhe™u òÞ Au su { fu ¼z¼q t ò
({{hk þu f ðkðk¤ku ) ™Ëe™e hu Œ e™u yÂø™Úke ¾q ƒ „h{ fhe™u [ýk þu f u
Au . …Ae ƒÄw t fk{ …q h w t fhe™u hu Œ e™u „÷e (hMŒk){kt VU f e Ëu Au . yk s
«{kýu su {k™ð W…hku õ Œ ƒw h kE (ÔÞ‚™) fhu Au , Œu …ý …ku Œ k™k {k™ð
Sð™™u yk s «{kýu ÔÞÚko fhe™u [kÕÞku òÞ Au . Œu Sð™u ™hf ŒÚkk
yLÞ (ƒeò) «kýeyku ™ k Sð™Y…e „÷e{kt ( 84 ÷k¾ Þku r ™yku { kt ) VU f e
Ëu ð k{kt ykðu Au . su ÔÞÂõŒ W…hku õ T Œ …k… fhu Au , Œu ¼„ðk™™k Ëhƒkh{kt
þw t sðkƒ yk…þu yu x ÷u fu ƒku ÷ ðk su ð ku s hnu þ u ™rn.
…Ae fÌkw t Au fu „kÞ …ku Œ k™e {kŒk Œw Õ Þ (‚{k™) Au su ™ w t ƒÄk
Ä{o - òrŒðk¤k ½e-Ëq Ä ¾kÞ-…eyu Au . yu x ÷k {kxu „kÞ™u {khþku ™rn.
rð»kÞ Œ{kfw ™ ku [k÷e hÌkku Au : -
¼ÂõŒ {k„o { kt Œt ƒ kfw ‚ki Ú ke ðÄkhu yz[ý fhu Au (Œf÷eV /
Yfkðx fhu ) Au . su { fu …ku Œ k™k ƒt ™ u ™kf îkhku ™ e ð[{kt yu f ºkeòu hMŒku
Au su ™k™e ‚ku Þ ™k ™kfk (fkýk) su x ÷ku Au . su Œt ƒ kfw ™ ku Äw { kzku ™kf{kt Ú ke
fkZu Au , Œu ÔÞÂõŒ yk hMŒk™u ƒt Ä fhe Ëu Au . Œu s hMŒku W…h™e ŒhV
rºkfw x e™e ŒhV òÞ Au . ßÞkt …h{kí{k™ku r™ðk‚ Au . su hMŒkÚke yk…ýu
…h{kí{k™u {¤ðk™w t Au , Œu ™ u s Œt ƒ kfw ™ ku Äw { kzku ƒt Ä fhe Ëu Au . nku õ fku
…eðkðk¤kyku ™ u òu Þ k Au , Ëhhku s nku õ fk™e ™i (™¤e){kt ÷ku ¾ t z ™ku „s
(yu f …kŒ¤ku ‚r¤Þku ) Vu h ðu Au su { kt Ú ke Äw { kzk™ku s{k ÚkÞu ÷ {u ÷ ™ef¤u
Au . Œu ™i (™¤e) ƒt Ä ÚkE òÞ Au . {k™ð Sð™ …h{kí{k «kÂÃŒ {kxu s
{éÞw t Au . …h{kí{k™u «kÃŒ fhðk™k {k„o ™ u (hMŒk™u ) Œt ƒ kfw ™ ku Äq { kzku
ƒt Ä fhe Ëu Au . yu x ÷k {kxu …ý Œt ƒ kfw ¼õŒ™k {kxu {nk™ þºkw Au . yk{
òu ð k sEyu Œku nku õ fku …eðkðk¤k …ý {k™u Au fu Œt ƒ kfw ‚khe [esðMŒw
™Úke. ßÞkhu fku E ™k™ku ƒk¤f ËkËk-ŒkW, r…Œk-fkfk™u nku õ fku …eŒk sw y u
Au Œku Œu …ý ™f÷ fhu Au . nku õ fku …eðk ÷k„u Au Œku ðze÷ ÔÞÂõŒ su MðÞt
nku õ fku …eyu Au , Œu ƒk¤f™u Ä{fkðu Au fu ¾ƒhËkh ! òu nku õ fku …eÄku Au
Œku . yk ‚khku ™Úke. y„h yk…S yk™u ‚khe ðMŒw {k™ku Aku Œku ƒk¤f™u
…ý …eðk Ëku ™u . yk… {™kE fhku Aku Œku …Ae Œ{u {k™ku Aku fu yk ðMŒw
‚khe ™Úke, ™w f ‚k™fkhf Au . rþÞk¤k{kt yu f {fk™{kt ƒk¤fku …ý Ÿ½e
hÌkk nku Þ Au . Œu { kt s nku õ fku …eðkðk¤ku nku õ fku …e hÌkku nku Þ Au . Œu òŒu
Œku …k… fhe s hÌkku Au , …ku Œ k™k …rhðkh™u Äq { kzku …eðzkðe™u …k…™ku ¼k„e
ƒ™kðe hÌkku Au . ™k™k Ëefhk-Ëefhe™u ËkËk-r…ŒkS …ku Œ k™k ¼k„™k
Ëq Ä {kt Ú ke Ëq Ä …eðzkððk™ku «Þí™ fhu Au fu ÷u , Úkku z w t ƒesw t …e ÷u , òu Œkhe

[ku x e ðÄe hne Au , ðÄkhu …e ò. yk «{kýu Œu Ëq Ä ™ku ø÷k‚ …eðzkðe™u
Ë{ ÷u Au fkhý fu Ëq Ä ƒk¤f {kxu ÷k¼ËkÞf Au . nku õ fku - ƒeze …eðkÚke
{™kE fhu Au Œku rË÷ Œku fnu Au fu Œt ƒ kfw …eðe ¾hkƒ Au , …ht Œ w ‚{ks{kt
yk Ëq » ký ‚k{kLÞ ƒ™e [w f âw t Au . yu x ÷k {kxu …k… ™Úke Ëu ¾ kŒw t . su { fu
fux÷kÞ fƒe÷k {kt‚ ¾kÞ Au, Œu{™k ƒk¤fku {kxu Œu …k… ‚k{kLÞ ðkŒ Au.
yk s «{kýu Œ{kfw …eðe Œu …ý {nk…k… Au , …ht Œ w …ht … hk …ze
„E Au , …k… ™Úke Ëu ¾ kŒw t . yk™u íÞk„e Ëu ð e òu E yu . ¼õŒ nh÷k÷Syu
Œu s rËð‚u nku õ fku Œku z e ËeÄku . [÷{ Vku z e ™kt ¾ e. yk¾k …rhðkh™u Œu
ƒÄe ðkŒku ‚t ¼ ¤kðe. ™k{-Ëeûkk y…kðe. fu x ÷eÞu …u Z e ‚w Ä e ƒu h e „k{™k
Œu …rhðkhku { kt nku õ fku ™nŒku . ƒkË{kt ‚í‚t „ ™k y¼kð{kt Vhe fku E -fku E
nku õ fku …eðk ÷køÞk Au .
✪ ‘‘Œ{kfw™u „Äuzk-½kuzk …ý Ä]ýk (™VhŒ) fhu Au’’
yu f rËð‚ ‚t Œ „heƒËk‚S („k{-Aw z k™e, rsÕ÷ku - Íßshðk¤k)
fku E fk{fks {kxu ½ku z k …h ‚ðkh ÚkE™u rst Ë rsÕ÷k{kt fku E „k{{kt
sE hÌkk nŒk. hMŒk{kt „k{ {k÷¾u z e (rsÕ÷ku - rst Ë )™k ¾u Œ h …zŒk
nŒk. Œu ¾u Œ hku { kt Ú ke ½ku z k …h ƒu ‚ e™u sE hÌkk nŒk. ½ô™ku …kf ¾u Œ hku { kt
W¼ku nŒku . ½ku z ku hMŒku Aku z e™u ½ô™k …kf™e yt Ë h ðå[ku ð å[ [k÷ðk
÷køÞku . ¾u Œ hku { kt …kf™w t h¾ðk¤w t fhðkðk¤k h¾ðk¤k nksh nŒk. Œu
÷kfze-zt z k ÷E™u Ëku z âk y™u ‚t Œ „heƒËk‚S™u {khðk Œi Þ kh ÚkÞk y™u
ƒku ÷ ðk ÷køÞk fu Œkhw t {„s ¾hkƒ ÚkE „Þw t Au fu þw t ? y{khk …kf™ku
™kþ fhe ËeÄku . ½ku z k™u ‚eÄku ™Úke [÷kðe þfŒku . ßÞkt Œu y ku y u ‚t Œ
„heƒËk‚S™u ÷kfze {khðk™e fku r þþ fhe Œku Œu { ™k nkÚk W…h™e ŒhVs
ò{ ÚkE „Þk. ƒÄk …ku Œ -…ku Œ k™e søÞkyu …ÚÚkh™e {q r Œo ƒ™e™u Q¼k
ÚkE „Þk. …kt [ r{r™x ‚w Ä e Œu s «{kýu hÌkk. …Ae ‚t Œ „heƒËk‚Syu
…ku Œ k™ku nkÚk ykþeðko Ë yk…ðk™e ÂMÚkrŒ{kt fÞku o Œku Œu { ™e MŒt ¼ Œk
(…ÚÚkh™e {q r Œo su ð e ÂMÚkrŒ) Œq x e „E y™u ƒÄk …eX™k ƒ¤u ™e[u …zâk.
÷kfzeyku nkÚk{kt Ú ke …ze „E. yu ð k ÚkE „Þk fu òýu ÷fðku {khe „Þku
nku Þ . h¾kðk¤kyku ™ u ‚{sŒkt ðkh ™ ÷k„e fu yk ‚k{kLÞ ÔÞÂõŒ ™Úke.
ƒÄkyu hzŒk hzŒkt ûk{kÞk[™k fhe – íÞkhu ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t fu
¼÷k …w Y »kku ! þw t hMŒu [k÷Œk ÔÞÂõŒ™e ‚kÚku ykðku ÔÞðnkh fhku Aku .
78 Œt ƒ kfw ™ u „Äu z k-½ku z k …ý Ä] ý k (™VhŒ) fhu Au
{khðk™u Ëku z âk Aku . …nu ÷ kt Œku yu òýðw t òu E Œw t nŒw t fu fÞk fkhýÚke ½ku z k™u
Q¼k …kf™e ð[{kt ÷E „Þk Aku ? Œu ¾u z q Œ ƒku Õ Þk, nðu ƒŒkyku S ½ku z ku
fÞk fkhýÚke Q¼k …kf{kt [kÕÞku „Þku nŒku ? ‚t Œ „heƒËk‚Syu …q A âw t
fu yk ¾u Œ h{kt yk ðkðu ÷ …kfÚke …nu ÷ kt þw t ðkðu Œ h fÞO w nŒw t ? Œu { ýu fÌkw t
fu sw ð kh ðkðe nŒe. Œu ™ k …nu ÷ kt þw t ðkÔÞw t nŒw t ? Œu { ýu fÌkw t fu Œ{kfw ðkðe
nŒe. ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t fu Œu Œt ƒ kfw ™ e „t Ä nS ‚w Ä e yk ¾u Œ h{kt Ú ke
ykðe hne Au . Œu ™ e „t Ä Úke …hu þ k™ ÚkE™u {khku ½ku z ku hMŒku Aku z e™u Ëq h Úke
sðk ÷køÞku . Œu Œ{kfw ™ u yk… …eyku Aku , yk… Œku …þw y ku Ú ke …ý „Þk-
„w s Þko Aku . ‚kt ¼ ¤e ÕÞku æÞk™Úke ! yk s …Ae yk „k{{kt fku E ÔÞÂõŒ
nku õ fku …eþu ™nª, Œ{kfw ‚u ð ™ fhþu ™rn. òu yk¿kk™w t …k÷™ ÚkÞw t ™rn
Œku „k{™u ¾q ƒ ™w f ‚k™ ÚkE sþu . Œu ‚{Þu Œku ƒÄkyu nk fne ËeÄe. ‚t Œ ™k
[k÷e „Þk …Ae ƒkuÕÞk fu ¼h÷u ™ nwõxe ! ßÞkhu nkuõxe (™k™ku nkuõfku) ¼hðk
÷køÞk Œku nkÚk{ktÚke [÷{ Aqxe™u Vqxe „E. ƒeS nkuõxe™e [÷{ ÷kÔÞk, Œu
…ý nkÚk{kt s [qhu[qhk ÚkE „E. ¾uŒh{kt sux÷e nkuõfe (™k™k nkuõfk) nŒe,
ƒÄe Œqxe „E. [÷{ku …ý Vqxe „E. h¾ðk¤kyku zhe „Þk fu Œu ‚tŒ™e ÷e÷k
Au. „k{{kt „Þk Œku „k{™k ƒÄk nkuõfk Œqxe „Þk, [÷{ku Vqxe „E. yk¾k
„k{{kt nzft… {[e „Þku. zh™wt ðkŒkðhý ÚkE „Þwt. h¾ðk¤k „k{{kt ykÔÞk
íÞkhu fkhý™e ¾ƒh …ze. Œu rËð‚ …Ae „k{{kt yks ‚wÄe nkuõfku (Œ{kfw
‚uð™) fkuE ™Úke …eŒk. „k{™wt ™k{ Au ‘‘{k÷¾uze’’.
❈ nku õ fku …eðkðk¤k fnu Au fu ÷u {khe …k‚u fzðe Œ{kfw Au , yk
¼he ÷u [÷{{kt . ƒeòu fnu Au fu yk {khkðk¤e ðÄkhu fzðe Au . ‚t Œ
„heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞw t Au fu {] í Þw …Ae Þ{™k Ëq Œ Œu fzðe Œ{kfw
…eðkðk¤k™k {w ¾ {kt ({kU Z k{kt ) {q Œ he Ëu Au . fnu Au fu Œw t ðÄkhu fzðe-
fzðe Œ{kfw …eðk RåAŒku nŒku , nðu ÷u ÃÞkhk ! fzðw t {q Œ h …e ÷u . ðkht ð kh
{q º k ({w Œ h-…u þ kƒ)™e Äkh Œu ™ w t {kU Z w t ¾ku ÷ e™u {kU Z k{kt {khu Au .
‚t Œ „heƒËk‚Syu yk Œku yu f ÷e÷k fhe™u ƒw h kE Aku z kðe nŒe.
¿kk™Úke su «¼kð …zu Au , Œu fkÞ{ {kxu ƒw h kR™u Aku z kðe Ëu Au . ¿kk™
‚í‚t „ Úke ÚkkÞ Au . ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk™e Yr[ …u Ë k fhku , ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ku .
r™ðu Ë ™:- W…hku õ Œ ƒw h kEyku fkÞ{ {kxu íÞk„e Ëku . yk™kÚke
Sð™™ku {k„o (hMŒku ) ‚h¤ (‚nu ÷ ku ) ÚkE sþu .
✪ ‘‘™þku ™kþ (ƒhƒkË) fhkðu Au ’ ’
™þku [knu þhkƒ (ËkY), ‚w Õ Vk ([h‚), yVeý, nu h ku R ™ ð„u h u -
ð„uhu „{u Œu «fkh™ku …ý fhku Aku, yk yk…™k ‚ðo™kþ™wt fkhý ƒ™þu. ™þku
‚ki «Úk{ Œku {™w»Þ™u þuŒk™ (hkûk‚) ƒ™kðu Au. …Ae þheh™ku ™kþ fhu Au.
þheh™k [kh {n¥ð…qýo yt„ Au : (1) VuV‚kt (2) rs„h (r÷ðh) (3) rfz™e
(„wËko) (4) ÓËÞ.
þhkƒ (ËkY) ‚ki Ú ke «Úk{ yk [khu Þ yt „ ku ™ u ¾hkƒ fhu Au . ‚w Õ Vk
([h‚) {„s™ku …q h e heŒu ™kþ fhe ™kt ¾ u Au . nu h ku R ™ þhkƒÚke …ý ðÄkhu
þheh™u ¾ku ¾ ÷w t fhe ™kt ¾ u Au . yVeýÚke þheh f{òu h (yþõŒ) ÚkE
òÞ Au , …ku Œ k™e fkÞo þ i ÷ e Aku z e Ëu Au . yVeýÚke s [kso ÚkE™u [k÷ðk
÷k„u Au . ÷ku n e Ëq r »kŒ („t Ë w ) ÚkE òÞ Au . yu x ÷k {kxu yu { ™u Œku „k{-
™„h{kt …ý hk¾ðk ™rn. ½h™e Œku þw t ðkŒ Au ? ‚u ð ™ fhðk™w t Œku rð[khðw t
…ý ™rn òu E yu .
❈ yu f ÔÞÂõŒ rËÕne …k÷{ nðkE {Úkf …h ™ku f he fhŒku nŒku .
‚™ 1997 ™e ðkŒ Au . Œu ‚{Þu Œu ™ ku …„kh (Pay) ƒkh nòh Yr…Þk
«rŒ {k‚ nŒku . rËÕne™k „k{{kt yk Ëk‚ (hk{…k÷ Ëk‚) ‚í‚t „ fhðk
„Þk. íÞkt yu f ð] Ø k …ku Œ k™e ºký …ki º keyku ™ e ‚kÚku ‚í‚t „ ðk¤k ½h{kt
ykðe su ‚t ƒ t Ä {kt ‚í‚t „ fhkððk¤kyku ™ e fkfe nŒe. Œu „k{™k ƒnkh™k
¼k„{kt - Ã÷ku x {kt {fk™ ƒ™kðe™u hnu Œ e nŒe. Œu Aku f hku …ý Œu ™ ku s
nŒku su rËÕne nðkE {Úkf{kt ™ku f he fhŒku nŒku . ¾q ƒ s ËkY …eŒku nŒku .
½h™u Xki h rƒXku z k ƒ™kðe hkÏÞw t nŒw t yu x ÷u fu ½h™u ¾k÷e¾B{-¾ku ¾ ÷w t
fhe ËeÄw t nŒw t . ½h™e Ëþk ƒ„kze ËeÄe nŒe. …í™e-ƒk¤fku ™ u {khŒku nŒku
fkhý fu Œu ™ w t Ëhhku s ËkY …e™u ykððw t , …í™eyu xku f k-xku f e fhðe, Ëhhku s
{nk¼khŒ ÚkŒw t nŒw t . …í™e ƒk¤fku ™ u Aku z e™u …ku Œ k™e {k™k ½hu [k÷e „E.
ËkËeyu ƒk¤fku ™ u ‚t ¼ kéÞk. …Ae òŒu s sR™u …ku Œ k™e …w º kðÄq ™ u ¼hku ‚ ku
yk…e™u - ‚{òðe™u ½hu ÷kðe. Œu hkrºk{kt ð] Ø k …ku Œ k™e …w º kðÄq ŒÚkk
…ki º keyku ‚rnŒ ykðe nŒe fkhý fu …ku Œ k™k su X ™k ½hu ‚í‚t „ nŒku . yu x ÷k
{kxu ykððw t …zâw t . ‚í‚t „ {kt Ëhu f rð»kÞ W…h ÔÞkÏÞk™ yk…ðk™w t nku Þ
Au . …nu ÷ kt …h{kí{k™e ¼ÂõŒ™ku ÷k¼ ŒÚkk ™ fhðkÚke ™w f ‚k™ ƒŒkððk{kt
ykðu Au su …q h k rðMŒkhÚke ƒŒkððk{kt ykðu Au . Œu rËð‚u Œu þhkƒe …nu ÷ kt
½hu „Þku . ½hu fku E ™k {éÞw t Œku Úkku z eðkh ½hu ƒu X ku . …Ae yu f …kzku þ eyu
fÌkw t fu Œ{khe {B{e Œ{khk {ku x k ƒk…k™u íÞkt ‚n…rhðkh „E Au . Œu { ™u
íÞkt ‚í‚t „ [k÷e hÌkku Au . . íÞkt s ƒÄk yu s{ðk™w t Au . …h{kí{k™e
fh™e ÚkE, Œu …ý ‚í‚t „ {kt [kÕÞku „Þku y™u ‚ki Ú ke …kA¤ ƒu ‚ e „Þku
fkhý fu ËkY ¾q ƒ …eÄku nŒku .
80 ™þku fhu Au ™kþ
‚í‚t „ ð[™:- ‚í‚t „ {kt ƒŒkððk{kt ykÔÞw t fu {k™ð sL{ «kÃŒ
fhe™u su ÔÞÂõŒ þw ¼ f{o ™Úke fhŒku Œku Œu ™ w t ¼rð»Þ ™hf ƒ™e òÞ Au .
su ™þku fhu Au , Œu ™ w t ðŒo { k™ ŒÚkk ¼rð»Þ ƒt ™ u ™hf s nku Þ Au . ™þku
{k™ð {kxu ™Úke. yk Œku {k™ð{kt Ú ke hkûk‚ ƒ™kðu Au . su ÔÞÂõŒ …q ð o
(…kA÷k) sL{™k …wÛÞ f{kuoðk¤k Au Œu{™u yk sL{{kt yu þw¼f{kuo™k «rŒ
V¤Y…u ‚khe ™ku f he {¤e Au yÚkðk ‚khku ðu … kh Ät Ä ku «kÃŒ ÚkÞku Au . y„h
ðŒo { k™{kt þw ¼ f{o , ¼ÂõŒ ŒÚkk Ëk™-Ä{o fhþku ™rn Œku ¼rð»Þ™k
sL{ku{kt „Äuzk - fqŒhk, ‚qyh (¼qtz) - ƒ¤Ë ƒ™e™u Äõfk ŒÚkk „tÄ („tËfe)
¾kþku.
su { fu {k™ð (†e / …w Y »k) Sð™{kt …q ð o ™ k þw ¼ f{o y™w ‚ kh ‚khw t
¼ku s ™ {éÞw t Au . ‚h‚ {k™ð þheh {éÞw t Au . ßÞkhu RåAku , ¾kðk™w t
¾kyku . Œh‚ ÷k„u íÞkhu …kýe …eyku . RåAk ÚkkÞ íÞkhu [k-Ëq Ä …eyku .
V¤ ŒÚkk {u ð k (fksw - ƒËk{) ¾kyku . y„h …w h k „w Y ƒ™kðe™u ‚k[k
rË÷Úke ¼ÂõŒ ŒÚkk ‚í‚t „ ‚u ð k, Ëk™-Ä{o ™Úke fÞO w Œku yk„÷k sL{{kt
„Äu z k - ƒ¤Ë - fq Œ hk ƒ™e™u ¾hkƒ Ëþk™u «kÃŒ ÚkE sþku . ™ Œku ‚{Þ
…h ¾kðk™w t {¤þu , ™ …kýe, ™ Œku „h{e-Xt z eÚke fu {åAh-{k¾eÚke
ƒ[ðk™w t fku E ‚kÄ™ nþu . {k™ð Sð™{kt Œku {åAh Ëk™e, ykì ÷ ykWxÚke
ƒ[kð fhe ÷Eyu Aeyu . „h{eÚke ƒ[ðk™k W…kÞ þku Ä e ÷eÄk Au . …ht Œ w
ßÞkhu …þw ƒ™þku , íÞkhu þw t {¤þu ? ‚t Œ „heƒËk‚Syu …h{u ï h
fƒehSÚke «kÃŒ ¿kk™™u yk «{kýu ƒŒkÔÞw t Au :-
„heƒ, ™h ‚u Œ e Œq …þw ð k fesi , „Äk ƒi ÷ ƒ™kE >
AÃ…™ ¼ku „ fnkt {™ ƒku h u , fw h ze [h™u òE >>
¼kðkÚko : - {k™ð þheh Aq x e „Þk …Ae ¼ÂõŒne™ ŒÚkk þw ¼ f{o
ne™ (þw ¼ f{o ð„h™k) ÚkE™u Sð „Äu z k-ƒ¤Ë ð„u h u ð„u h u Þku ™ eyku
(þhehku ) ™u «kÃŒ fhþu . …Ae {k™ð þhehðk¤ku yknkh (¾ku h kf) {¤þu
™rn. „Äu z ku ƒ™e™u f[hk™k Z„÷k …h „t Ä ¾kþu . ƒ¤Ë ƒ™e™u ™kf{kt
™kÚk (yu f Ëku h zw t ) ™kt ¾ ðk{kt ykðþu . Ëku h zkÚke ƒkt Ä u ÷ ku hnu þ u . ™ Œku Œh‚
÷k„ðkÚke …kýe …e þfþu , ™ ¼q ¾ ÷k„ðkÚke ¾kðk™w t ¾kE þfþu . {k¾e-
{åAhÚke ƒ[ðk {kxu yu f …q t A ze nþu . Œu ™ u fw ÷ h ‚{sòu , …t ¾ ku yÚkðk
{åAhËk™e ‚{sòu . su «kýeyku ™ k ðÄw «{ký{kt …k…f{o nku Þ Au , …þw
Sð™{kt Œu { ™e …q t A ze f…kE òÞ Au . yu f -Ëku Z Vq x su ™ w t zt z k su ð w t …q t A zw t
ƒ[u Au , Œu ™ u n÷kðŒku hnu Au .
yu f ƒ¤Ë™k …kA÷k …„™k ¾heÞk™k ð[{kt ÷„¼„ 1½ (Ëku Z )

#[ {ku x e ¾e÷e V‚kE „E. [k÷ðkÚke ðÄkhu Ÿze yt Ë h [k÷e „E. ƒ¤Ë
…„Úke ÷t „ zkðk ÷køÞku . n¤ [÷kððkðk¤k™u ÷køÞw t fu ™‚™ku [‚fku ykðe
„Þku Au . ™‚ …h ™‚ [Ze „E nþu , [k÷ðkÚke Xef ÚkE sþu . fku E ðkh
yu ð w t ÚkkÞ Au fu ™‚ …h ™‚ [Ze òÞ Œku ƒ¤Ë [k÷Œkt [k÷Œkt s ‚khku
ÚkE sŒku nŒku , …ht Œ w yk ð¾Œu yu ð w t ÚkÞw t ™rn. yk¾ku rËð‚ ƒ¤Ë n¤{kt
[kÕÞku . ½h ‚w Ä e Œku Äehu - Äehu {w ~ fu ÷ eÚke …nkU å Þku fkhý fu …„™u ÄhŒe
…h ¾q ƒ Œf÷eVÚke {w f e hÌkku nŒku . ½u h …nkU [ Œk s ƒu ‚ e „Þku . [khku …ý
¾kÄku ™rn. ykt ¾ {kt Ú ke ykt ‚ w ™ef¤e hÌkk nŒk. fkhý fu ËËo - …ezk ¾q ƒ
ðÄw ÚkŒe nŒe. ‚ðkhu ƒ¤Ë Q¼ku ÚkÞku s ™rn, ykzku …ze „Þku . …„ …h
‚ku ò u ðÄkhu nŒku . „k{{kt Ú ke …þw ™ ku zkì õ xh ƒku ÷ kÔÞku . sq ™ k ‚{Þ
(s{k™k)™e ðkŒ Au. Œu ‚{Þu yuðe s …kxk-r…tzeðk¤e ‚khðkh s ÚkŒe nŒe.
zkìõxhu Œ…k‚e™u ƒŒkÔÞwt fu yk™k ½qtxý{kt ðk Au. sq™k „ku¤™u fwxe™u „h{
fhe™u …èe ƒktÄe Ëku, Xef ÚkE sþu. ¾e÷e ðk„e nŒe ¾he{kt (…„™k ™e[uðk¤k
¼k„{kt), ‚khðkh ÚkE hne nŒe ½wtxý™e. ÷„¼„ yuf {rn™ku yk «{kýu
[kÕÞwt. yuf rËð‚ ½h™e ÔÞÂõŒyu òuÞwt fu ƒ¤Ë™k …„™k Œ¤eÞk{kt (¾he™k
ð[{kt)Úke …Y-h‚e ™ef¤e hne Au. Œuýu ‚kV fÞOw Œku òuðk{kt ykÔÞwt fu ÷ku¾tz™e
¾e÷e ðk„e™u ytËh sŒe hne Au. fkuE ykuòh (‚kÄ™)Úke ¾e÷e fkZe íÞkhu
yuf yXðkrzÞu ƒ¤Ë ‚khku ÚkE „Þku. …ux ¼he™u [khku ¾kÄku y™u …kýe …eÄwt.
rð[kh fhku : - ßÞkhu yk «kýe {k™ð þheh{kt nŒku íÞkhu yu ™ u
MðÃ™{kt …ý ¿kk™Úke rð[kÞO w ™nku Œ w t fu yu f rËð‚ nw t ƒ¤Ë …ý ƒ™e sEþ.
nðu ƒku ÷ e™u …ý ™Úke ƒŒkðe þfŒku fu ËËo (Œf÷eV) fâkt yk„¤ Au ?
fƒehSyu fÌkw t Au fu :-
fƒeh, rsÔnk Œku ðku n u ¼÷e, òu hxi nrh™k{ >
™k Œku fkxfu VI f rËÞku , {w ¾ {U ¼÷ku ™k [k{ >>
¼kðkÚko : - su { fu S¼ þheh™w t ¾q ƒ {n¥ð…q ý o yt „ Au . y„h
…h{kí{k™k „w ý „k™ ŒÚkk ™k{-ò…™k {kxu «Þku „ ™Úke fhðk{kt ykðŒku
Œku ÔÞÚko Au . fkhý fu yk S¼Úke fku E „{u Œu fku E ™u …ý ¾hkƒ ð[™
ƒku ÷ e™u …k… fhu Au . ƒ¤ðk™ ÔÞÂõŒ r™ƒo ¤ (Ëw ƒ o ¤ )™u ¾hkƒ ð[™
(y…þçË) fne Ëu Au , su ™ kÚke Œu ™ e ykí{k hzu Au . ¾hkƒ Ëw ð k yk…u (nkÞ
÷k„u ) Au . ƒku ÷ e™u ™Úke ‚t ¼ ¤kðe þfŒku fkhýfu {kh …zðk™e ƒef …ý
hnu Au . yk …k… ÚkÞw t . …Ae fku E ™e r™t Ë k fhe™u , fku E ™e ¾ku x e ‚kûke
82 ™þku fhu Au ™kþ
yk…e™u , fku E ™u ðu … kh{kt ¾ku x w t ƒku ÷ e™u X„e™u y™u f «fkh™k …k… {k™ð
…ku Œ k™e S¼Úke fhu Au . …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu y„h S¼™ku
‚ËW…Þku „ ™Úke fhŒku yu x ÷u fu þw ¼ ð[™ - þeŒ¤ ðkýe, …h{kí{k™k
„w ý „k™ yu x ÷u fu [[ko fhðe, Äkr{o f ‚ËT ø kú t Ú kku ™ w t …X™-…kX™ ŒÚkk
¼„ðk™™k ™k{™ku ò…-M{hý S¼Úke ™Úke fhe hÌkku Œku yk™u fk…e™u
VU f e Ëku . yu f ÷k …k… yu f Xk fhe hÌkku Au .
(S¼™u fk…ðk™e fnu ð k™w t Œku {kºk WËknhý Au su ‚Œfo (‚[u Œ )
fhðk {kxu Au . S¼ fk…e™u VU f e Ëu ð k™e ¼q ÷ ™k fhŒk. …ku Œ k™k þw ¼ f{o ,
þw ¼ ð[™ ƒku ÷ ðk™k þY fhòu . y„h hk{™k{ ŒÚkk „w ý „k™ ™Úke fhe
hÌkk Œku …rðºk {w ¾ {kt yk S¼™k [k{zk™u hk¾ðw t ‚khw t ™Úke.)
❈ {k™ð þhehÄkhe «kýe™u ðŒo { k™{kt (‚™ 1970 Úke) rðþu » k
(¾k‚) ‚w r ðÄkyku «kÃŒ Au . su ™ k fkhýu rËð‚ku rËð‚ …h{kí{kÚke Ëq h
ÚkŒku sE hÌkku Au . yu x ÷e s „rŒÚke {k™ð™k Ëw : ¾ ™Sf ykðe hÌkkt Au .
rð¥keÞ (ykrÚko f ) ÂMÚkrŒ{kt ‚w Ä kh Au , …ht Œ w {k™r‚f þkt r Œ ‚{kÃŒ Au .
™þku yk™w t {w Ï Þ fkhý Au . yu f r…Œk ™ku f he …h „Þk Au . ƒk¤fku ™ u ykþk
nku Þ Au fu r…ŒkS ykðþu , fu x ÷ef sYrhÞkŒðk¤e ðMŒw y ku ÷kðþu . r…ŒkS
ykðu Au Œku ™k™k-™k™k ƒk¤fku Ëku z e™u ð¤„e …zu Au , ÃÞkh {u ¤ ðu Au . su
ƒk¤fku™k r…Œk ™þku fhu Au. Œu{™k ½h{kt ftfk‚ Úkðku Mðk¼krðf Au. ƒk¤fku
¼Þ¼eŒ hnu Au . Œu { ™ku {k™r‚f rðfk‚, þkherhf rðfk‚ ƒt ™ u ™Úke ÚkE
þfŒk. Œu ½h ™hf ‚{k™ ÚkE òÞ Au . yksu su ËkY …e™u {MŒ Au , Œu ™ e
RßsŒ ‚{ks{kt …ý ™Úke nku Œ e.
yk„÷k sL{{kt Œu ÔÞÂõŒ fq Œ hku ƒ™þu , xèe („t Ä ) ¾kþu , „t Ë e
„xh™w t …kýe …eþu . …Ae …þw - …ûke ƒ™e™u f»x …h f»x (Ëw : ¾) WXkðþu .
yu x ÷k {kxu ‚ðo ™kþ ŒÚkk ƒw h kE íÞk„e™u {k™ð™w t Sð™ Sðku . ‚ÇÞ
‚{ks™u …ý þkt r ŒÚke Sððk Ëku . yu f ËkYrzÞku y™u f ÔÞÂõŒyku ™ e ykí{k
Ëw : ¾kðu Au : - …í™e™e, …í™e™k {kŒk-r…Œk, ¼kE-ƒnu ™ ku ™ e, …ku Œ k™k {kŒk-
r…Œk™e, ƒk¤fku ™ e, ¼kR ð„u h u ™ e. fu ð ¤ yu f f÷kf™k ™þkyu Ä™™ku ™kþ,
RßsŒ™ku ™kþ, yk¾k ½h™k …rhðkh™e þkt r Œ™ku ™kþ fhe ËeÄku . þw t Œu
ÔÞÂõŒ ¼rð»Þ{kt ‚w¾e ÚkE þfu ¾hku ? fâkhuÞ ™rn. ™hf suðwt Sð™ Sðþu.
yux÷k {kxu rð[kh fhðku òuEyu, ƒwhkE ŒhŒ s íÞk„e Ëuðe òuEyu.
«&™:- fku ý u òu Þ w t Au fu yk„÷k sL{{kt þw t ÚkkÞ Au ?
sðkƒ:- WËknhýY…u - yu f ‚{Þu yu f ykt Ä ¤ku ÔÞÂõŒ st „ ÷™e
ŒhV sE hÌkku nŒku . yk„¤ yu f ‚ßs™ ÔÞÂõŒ Q¼ku nŒku . Œu ý u fÌkw t fu
nu ‚q h Ëk‚S ! yk ŒhV ™ òð, yk hMŒku ¼Þt f h st „ ÷{kt òÞ Au .

¾w t ¾ kh ðk½-r[¥kk ð„u h u ð„u h u ò™ðh hnu Au . yk… …kAk ð¤e òð. y„h
ykt Ä ¤kyu ™þku ™rn fhe hkÏÞku nku Þ Œku ŒhŒ s …kAku ð¤e sþu . y„h
™þk{kt Au Œku fnu þ u fu fku ý u òu Þ w t Au fu st „ ÷{kt ¼Þt f h ðk½-r[¥kk, ‚k…
ð„uhu ò™ðh hnu Au y™u yk{ fne™u …kuŒk™k {k„o …h yk„¤ ðÄe òÞ Au.
rð[kh fhku : - ykt Ä ¤k™u Ëu ¾ kŒw t ™Úke y™u ykt ¾ ku ð k¤k™e ðkŒ …h
rðïk‚ ™Úke fhŒku Œku Œu™u fE heŒu ‚{òððk{kt ykðu ? y„h Œu ™Úke {k™Œku
Œku Œu™e yuðe s Ëþk Úkþu su ykt¾kuðk¤ku ƒŒkðe hÌkku nŒku, ðk½ {khe ™kt¾þu.
yk s «{kýu ‚t Œ s™ ykt ¾ ku (¿kk™ ™u º k)ðk¤k Au . Œu { ýu yk…ýu
ƒÄk™u ƒŒkÔÞw t Au su W…h ðýo ™ fhðk{kt ykÔÞw t Au . yk…ýu ¿kk™ ™u º kne™
(ykt Ä ¤k) Aeyu . y„h yk…ýu ‚t Œ ku ™ e rþûkk (‚÷kn) …h rðïk‚ fhe™u
hMŒku ™rn ƒË÷eyu Œku Œu s Úkþu su W…h ƒŒkððk{kt ykÔÞw t Au .
™h ‚u rVh …eAu Œq …þw ð k fesi , „Äk ƒi ÷ ƒ™kE >
AÃ…™ ¼ku „ fnkt {™ ƒki h u , fw h ze [h™u òE >>
❈ fu x ÷kf ÔÞÂõŒyku ynªÞk ‚w Ä e ƒku ÷ e sŒk nku Þ Au fu ‘òu Þ w t
sþu su Úkþu Œu ’ Œu { ™u r™ðu Ë ™ Au fu „Äu z ku ƒLÞk …Ae yk… þw t òu þ ku ?
…Ae Œku fwt¼kh s òuþu. yk «{kýu™k «ð[™ ‚í‚t„{kt sYh
‚t ¼ ¤kððk{kt ykðu Au .
Œu þhkƒe …ý ‚í‚t „ {kt ykðe™u ƒu X ku fkhýfu ½u h fku E ™nku Œ w t ,
Œk¤w ÷k„u ÷ w t nŒw t . Úkku z k ‚{Þ ƒkË ™þku WŒhe „Þku y™u ƒÄku ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤ðku …zâku . Œu rËð‚ …Ae Œu ÔÞÂõŒyu fâkhu Þ ËkY ™Úke …eÄku fu
™Úke fku E ™þku fÞku o . Ëeûkk ÷eÄe, …q h k …rhðkh™u Ëeûkk y…kðe. y{u (÷u ¾ f
ŒÚkk ‚kÚku ‚í‚t „ {kt „Þu ÷ fu x ÷kf ¼õŒ) ‚ðkhu „k{™e ƒnkh Vhðk
{kxu „Þk Œku hMŒk{kt Œu ÔÞÂõŒ (Air Port ðk¤k ) ™w t ½h nŒw t . þu h e{kt
Œu ™ e {kŒkS Q¼k nŒk. Œu ý u fÌkw t fu {nkhksS ! [k …e™u òyku . „k{™k
¼õŒyu ƒŒkÔÞw t fu yu { ™k ½hu sYhÚke [k÷ku . yk Wsze „Þu ÷ ku …rhðkh
Au . ‚kÄw - ‚t Œ ku ™ k [hý (…„÷kt ) …zðkÚke ½h …rðºk ÚkE òÞ Au . y{u
ƒÄk Œu { ™k ½hu [kÕÞk „Þk. y{u fw ÷ …kt [ sý nŒk. ¾kx÷ku ykt „ ýk{kt
Zk¤u ÷ ku nŒku . {u ™ ku {rn™ku nŒku . ð] û k™ku Akt Þ zku nŒku . Œu ™ e {kŒkSyu
…ku Œ k™e …w º kðÄq ™ u fÌkw t fu ƒu x e ! [k ƒ™kð. Œu ƒu x eyu [w ÷ k{kt yk„
÷„kze™u zu „ [e{kt …kýe hu z e™u [k ƒ™kððk™e þY fhe ËeÄe. yzÄk f÷kf
…Ae y{u fÌkw t fu sÕËeÚke [k ÷kðku . y{khu yk„¤ Vhðk sðw t Au . …Ae
84 {kŒk-r…Œk™e ‚u ð k ŒÚkk ykËh fhðku …h{ fŒo Ô Þ
fku E ƒeò „k{{kt ‚í‚t „ fhðk {kxu sðk™w t Au . …ht Œ w AŒkt …ý Œu ƒu x e
zu „ [e™k ™e[u yk„ ƒk¤e hne nŒe. ƒeSðkh fÌkw t Œku Œu hzðk ÷k„e
„E. „k{™ku ¼õŒ WXe™u „Þku Œku ¾ƒh …ze fu ½h{kt ™ Œku ¾kt z , ™ [k
…¥ke y™u ™ Œku Ëq Ä Au . Œu ÔÞÂõŒ™e {kŒkS …ý hzðk ÷k„e. fÌkw t fu ‚kð
Wsze „Þk Aeyu {nkhks ! ƒ[kðe þfku Œku ƒ[kðe ÕÞku . Œu ÔÞÂõŒ Ëeûkk
÷E™u ðnu ÷ ku hku s ™k xkE{ «{kýu ™ku f he …h sŒku hÌkku nŒku . Úkku z k rËð‚
…Ae y{u rËÕne{kt s …t ò ƒ¾ku z „k{{kt ‚í‚t „ fhe hÌkk nŒk. íÞkt
yk„¤ Œu ÔÞÂõŒ …ku Œ k™e {kŒk - …í™e y™u ºkýu Þ Ëefheyku ™ u „kze{kt
ƒu ‚ kze™u ‚í‚t „ {kt ÷kÔÞku . …nu ÷ kt yu f Œq x e-Vq x e {ku x h‚kRf÷ nŒe.
ƒÄk ƒk¤fku y u ‚w t Ë h ð†ku …nu h u ÷ kt nŒkt . fne hÌkkt nŒkt fu r…ŒkS nðu
{B{e™e ‚kÚku fâkhu Þ Í½zŒk ™Úke. ƒÄku …„kh ËkËeS™u yk…u Au . y{u
Œku Mð„o { kt hnu ð k ÷køÞk Aeyu . ËkËeS ƒku ÷ e fu Œu rËð‚ yk…™k yu ð k
Ëþo ™ ÚkÞk fu y{u Œku Wszu ÷ k ð‚e (ykƒkË ÚkE) „Þk. {U fÌkw t fu {kE !
({kŒkS !) Œkhku Ëefhku ¾hkƒ ™nŒku . yu ™ u yk ‚khk rð[khku fâkhu Þ
‚kt ¼ éÞk s ™nŒk. y„h …nu ÷ kt Ú ke s yk rð[khku ‚kt ¼ ¤ðk {¤e sŒk
Œku yu ƒw h kE fhŒku s ™rn. yk ƒÄe …h{u ï h fƒehS™e f] … k Au su Œu
rËð‚u yu ‚í‚t „ {kt ykðe „Þku y™u yu ™ k ykí{k™ku {u ÷ ‚kV ÚkE „Þku .
yk…™ku …rhðkh ™fo { kt Ú ke ™ef¤e™u Mð„o { kt r™ðk‚ fhe hÌkku Au .
…h{kí{k™e {Þko Ë k (r™Þ{ku ) {kt hnu ò u , fâkhu Þ f»x (Ëw : ¾) ™rn ykðu .
¼ÂõŒ fhŒk hnu ò u . fu x ÷eÞu …u Z eyku ™ ku WØkh ÚkE sþu . yk «{kýu
‚í‚t „ Úke {k™ð WØkh ÚkE™u rðï{kt þkt r Œ, yu f ƒeò ‚kÚku ™ ku «u { ðÄu
Au . ‚í‚t „ rð[kh sYh (yð~Þ)‚kt ¼ éÞk fhku .
✪ ‘‘{kŒk-r…Œk™e ‚uðk ŒÚkk ykËh fhðku …h{ fŒoÔÞ’’
Ëhu f {kŒk-r…Œk™e Œ{L™k nku Þ Au fu {khw t ƒk¤f Þku ø Þ ƒ™u .
‚{ks{kt ƒË™k{e ™ ÚkkÞ. ‚khk [rhºkðk¤k ÚkkÞ, yk¿kkfkhe ÚkkÞ.
ð] Ø kðMÚkk (½z…ý){kt y{khe ‚u ð k fhu . y{khe ðnw (…w º kðÄq ) y{khk
fnu ð k{kt hnu ð kðk¤e ykðu . ‚{ks{kt y{khe ykƒY hk¾u . ½z…ý{kt
y{khe ‚u ð k fhu . «u { Úke ÔÞðnkh fhu . ‚íÞ Þw „ , ºku Œ k, îk…h ‚w Ä e yk
{Þko Ë k [h{ …h (…q h u - …w h e ƒ™u ÷ e) hne. ƒÄk ‚w ¾ e Sð™ SðŒk nŒk.
f¤Þw „ {kt fu x ÷kf ‚{Þ ‚w Ä e Œku ƒhkƒh [kÕÞw t , …ht Œ w ðŒo { k™{kt ÂMÚkrŒ
rð…heŒ s Au . yk™u ‚w Ä khðk™ku WÆu þ ÷u ¾ f (hk{…k÷ Ëk‚) hk¾u Au .
ykþk …ý fhw t Aw t fu ¼„ðk™™e f] … kÚke ¿kk™™k «fkþÚke ƒÄw t s ‚t ¼ ð
ÚkE òÞ Au , ÚkE …ý hÌkw t Au y™u Úkþu , yu ð w t {khe ykí{k {k™u Au .
❁ {kŒk™ku ‚t Œ k™ «íÞu ™ ku «u { :-
yu f Aku f hk™k r…Œk {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkE „Þk. Œu ‚{Þu Œu 10 - 11
ð»ko ™ ku nŒku . {kŒkyu …ku Œ k™k yu f ™k yu f …w º k™e …hðrhþ fhe. {kŒk ŒÚkk
r…Œk ƒt ™ u ™ ku «u { {kŒkSyu ykÃÞku fu fâkt f …w º k™u r…Œk™ku y¼kð Ëw : ¾
™ …nkU [ kzu . Aku f hku {ku x ku ÚkE™u ËkY™e ykËŒðk¤ku ÚkE „Þku ŒÚkk
ðu ~ Þk„{™ fhðk ÷køÞku . {kŒk …k‚u Ëhhku s …i ‚ k {kt „ u y™u ykðkhk„Ëeo { kt
Wzkðe ËuŒku. yuf rËð‚ {kŒk™e …k‚u …i‚k ™nkuŒk. ËkY™k ™þk{kt Œuýu {kŒk™u
{khe ŒÚkk ðu~Þk™e …k‚u „Þku. Œu rËð‚u …i‚k ™nkuŒk Œku ðu~Þkyu fÌkwt fu Œkhe
{kŒk™wt rË÷ fkZe™u ÷kð. …kAku ½hu ykÔÞku, {kŒk ƒu¼k™ nŒe. Ahku {khe™u
{kŒk™wt rË÷ fkZe™u [k÷e ™eféÞku. ™þk™k fkhýu Xu‚ ÷k„e y™u …ze „Þku.
{kŒk™k rË÷{ktÚke yðks ykÔÞku fu ƒuxk ! Œ™u ðkøÞwt Œku ™Úke ™u.
™þk™k fkhýu þu Œ k™ ƒ™u ÷ ku …w º k ðu ~ Þk™e …k‚u {kŒk™w t rË÷ ÷E™u
…nkU å Þku Œku ðu ~ Þkyu fÌkw t fu Œw t …ku Œ k™e {kŒk™ku rnŒi » ke ™Úke Œku {khku þw t
nku E þ ? fku E ™k ƒnu f kððk{kt ykðe™u Œw t {™u …ý {khe ™kt ¾ eþ. {khu Œku
ŒkhkÚke …eAku Aku z kððk™ku nŒku fu Œw t nðu r™Äo ™ (r¼¾khe) ÚkE „Þku Au ,
{khu þw t fk{™ku ? yu x ÷k {kxu yk þhŒ hk¾e nŒe fu Œw t {kŒk™w t rË÷ fkZe
þfðk™ku ™nku Œ ku fkhý fu Œu Œ™u fâkhu Þ fku E ðMŒw {kxu ™k …kzŒe ™nku Œ e.
nu þuŒk™ ! [kÕÞku ò {khe ykt¾ku ‚k{uÚke. yk{ fne™u ðu~Þkyu Œu™u ½h™e
ƒnkh Äõfku {khe ËeÄku y™u Ëhðkòu ƒtÄ fhe ÷eÄku. Œu þuŒk™ ½hu ykÔÞku.
{kŒk™k þƒ ({zËk) …h rð÷k… fhðk ÷køÞku. fÌkwt fu {kŒkS ! ÚkE þfu Œku
¼„ðk™™k Ëhƒkh{kt …ý {™u ƒ[kðsu . yðks ykÔÞku fu ƒu x k ! ft E
™Úke ÚkÞw t , ƒ‚ Œ™u ¾w þ òu ð k {kt „ w t Aw t . Œu s ‚{Þu ™„h™k ÷ku f ku ykÔÞk.
[ku f e{kt ¾ƒh yk…e. Œu y…hkÄe™u hkòyu Vkt ‚ e™e ‚ò yk…e.
hkòyu Vkt ‚ e [Zkðk™k …nu ÷ kt Œu ™ e yt r Œ{ (Au Õ ÷e) RåAk òýe
Œku Œu Aku f hkyu fÌkw t fu fu x ÷kf ™k„rhfku ™ u ƒku ÷ kððk{kt ykðu , nw t {khk
fhu ÷ „w ™ k™u ƒÄk™e ‚k{u fƒq ÷ kŒ fhðk {kt „ w t Aw t . ™„h™k ÔÞÂõŒyku
ykÔÞk. Œu Aku f hkyu …ku Œ k™ku y …hkÄ fƒq Õ Þku y™u ƒŒkÔÞw t fu {U W…hku õ Œ
„w ™ ku fÞku o Au . {khe {k™e ykí{k yt r Œ{ ‚{Þ{kt …ý {khk {kxu ‚w ¾ e
hnu ð k™e RåAk fhŒe hne. {™u ™þkyu hkûk‚ ƒ™kðe ËeÄku nŒku . {U
ðu ~ Þk„{™ fhe™u ‚{ks™u ¾hkƒ fÞku o . yk… ÷ku f ku {khk{kt Ú ke ƒku Ä …kX
÷u ò u . su ¼Þt f h …k… {U {khe {kŒkS™u nu h k™-…hu þ k™ fhe™u fÞO w Au ,
fkuE ™k fhŒk. {kŒk suðe n{ËËo (Ëw:¾{kt ¼k„eËkh) ‚t‚kh{kt …í™e …ý
86 r…Œk ƒk¤fku ™ e þfâ yu x ÷e ¼q ÷ ku {kV fhe Ëu Au
™Úke ÚkE þfŒe. ¼÷u™u s Œu „{u Œux÷e s E{k™Ëkh nkuÞ. {kŒk …kuŒk™k
Ëefhk-Ëefhe™u yux÷ku ƒÄku «u{ fhu Au fu rþÞk¤k™e Xtze{kt ƒk¤f …uþkƒ fhe
Ëu Au Œku {kŒk MðÞt yu s …uþkƒÚke ¼e™k ÚkÞu÷k Xtzk f…zk …h Ÿ½u Au, ƒk¤f™e
™e[u fkuhwt …kÚkhýwt {qfe Ëu Au. y„h ƒk¤f ¼q¾Úke hze hÌkku nku Þ Œku ¾kðk™w t
yÄq h w t Aku z e™u Œu ™ u …nu ÷ kt …ku Œ k™w ’ Ëq Ä …eðzkðe™u þkt Œ fhu Au .
✪ ‘‘r…Œk ƒk¤fku™e þfâ yux÷e ¼q÷ku {kV fhe Ëu Au’’
…h{kí{k fƒehSyu fÌkw t Au fu r…Œk …ku Œ k™k …w º k-…w º ke™k ‚ðo
y…hkÄ ûk{k fhe Ëu Au : -
yð„w ý {u h u ƒk…S, ƒõþku „heƒ ™ðks >
òu {I …q Œ -f…q Œ nq t , Œku ¼e r…Œk fku ÷ks >>
❁ hk{ ¼õŒ™e …í™e™ku Ëu n kt Œ ÚkE „Þku . Œu ‚{Þu Œ u ™ ku …w º k ºký
ð»ko ™ ku nŒku . Œu ÔÞÂõŒ™k ‚„k{kt yu f yu ð e ½x™k ƒ™e nŒe su ™ k fkhýu
Œu ™ u n[{[kðe™u hk¾e ËeÄku . fÚkk yk «{kýu Au : -
Œu ™ k {k{kS …ku Œ k™e ƒnu ™ yu x ÷u fu hk{¼õŒ™e {kŒkSÚke
÷„¼„ Ë‚ ð»ko {ku x k nŒk. {k{kS™k ƒu …w º k nŒk. hk{ ¼õŒ™e
{k{eS™ku Ëu n kt Œ ÚkE „Þku . {k{kSyu ƒeSðkh ÷ø™ fhe ÷eÄkt . ƒeS
…í™e™u …w º k ÚkÞku . ƒeS …í™e…nu ÷ kðk¤e™k …w º kku Ú ke R»kko fhðk ÷k„e.
yk{ rð[kh fÞko fhŒe fu 15 yu f h s{e™ Au . ºký ¼k„ …zþu . Œu ý u Œu ƒu
ƒk¤fku ™ u fk[ ðkxe™u Ëq Ä {kt ŒÚkk ¾kðk{kt ¾ðzkðe-…eðzkðe ËeÄk su ™ kÚke
ƒt ™ u ™ w t Äehu - Äehu hku „ økú M Œ ÚkE™u {] í Þw ÚkE „Þw t . yu f rËð‚ Œu ™ e …í™e
(™ðe {k{e)yu …zku þ ™™u ƒŒkÔÞw t fu {U ykðw t - ykðw t fÞO w . {khk ƒu x k™u …t Ë h
yu f h s{e™ {¤e „E. Œu †eyu {khk {k{kS™u ƒŒkÔÞw t . {k{kS ™k™e
(™ðe) {k{e™u ¾q ƒ «u { fhŒk nŒk y™u Œu ™ k …h rðïk‚ fhŒk nŒk.
Œu { ™u rðïk‚ ™nku Œ ku ÚkE hÌkku . yu f rËð‚ (™ðe fhu ÷ e) ™k™e {k{e
…ku Œ k™k ¼kE™u ƒŒkðe hne nŒe fu {U ykðw t - ykðw t fÞO w . Œkhk ¼kýeÞk™u
…t Ë h yu f h s{e™ {¤e „E. yk ðkŒ {khk {k{k …ý ‚kt ¼ ¤e hÌkk nŒk
fkhý fu Œu ƒkhe™e ƒnkh Ëhhku s ™e su { Q¼k nŒk. {k{e™ku ¼kE ƒku Õ Þku
fu ƒnu ™ ! ŒU Œku sw ÷ { fhe ËeÄku . yk …k…™u fâkt hk¾eþ ? yks …Ae nw t
Œkhw t {kU Z w t òu ð k …ý ™rn ykðw t . {k{kS™w t {kÚkw t Vkxðk su ð w t ÚkE „Þw t . ½h
íÞk„e™u …ku Œ k™e ƒnu ™ ™k ½hu ykðe „Þk yu x ÷u fu y{khk (hk{¼õŒ™k)
½u h Sð™ „w ò he ËeÄw t . fu x ÷kf ð»ko …Ae ™k™e {k{eÚke sL{u ÷ ku Œu …w º k
…ý {he „Þku . Œu ™k™e {k{e fku E ™e ‚kÚku ¼k„e „E. ¾ƒh …ze fu Œu
ÔÞÂõŒyu Œu ™ k ½hu ý k Íq t x ðe ÷E™u {khe™u fq ð k{kt VU f e ËeÄe. …ku ÷ e‚™u
¾ƒh …ze Œku Œu ÔÞÂõŒ™u Vkt ‚ e yk…ðk{kt ykðe. yk ‚ðo ™ kþ {nk¼khŒ™u
ÞkË fhe™u hk{¼õŒyu ƒeò ÷ø™ fÞko ™rn. …w º k™u …ku Œ k™e ‚kÚku hk¾Œku
nŒku . ¾u Œ h{kt n¤ [÷kðŒku nŒku Œku …w º k™u ¾¼k …h ƒu ‚ kze™u hk¾Œku
nŒku . Úkkfe sŒku Œku ð] û k™e ™e[u ‚q ð zkðe Ëu Œ ku . òŒu s ¾kðk™w t ƒ™kðŒku ,
MðÞt M™k™ fhkðŒku , f…zkt Äku Œ ku . su { Œu { fhe™u Aku f hku sðk™ ÚkÞku .
÷ø™ fhe ËeÄk. AŒkt …ý ƒÄw t fk{fks fhŒku nŒku . rËfhku …ý fk{{kt
‚nÞku „ fhŒku nŒku . …ht Œ w ¼khu fk{ òŒu s fhŒku nŒku . ð] Ø yðMÚkkyu
òu h …fzâw t . nðu hk{¼õŒ fku E fkÞo fhe þfŒku ™nku Œ ku . …w º kðÄq ™ u ‚‚hk
{kxu Vku „ x™ku ¾[o ÚkŒku ÷k„ðk ÷køÞku . su ™ k fkhýu …ku Œ k™k ‚‚hk™u ÷q ¾ w -
‚q f w t y™u ðk‚e ¼ku s ™ yk…ðk ÷k„e. …kAw t …u x ¼hkÞ Œu x ÷w t …ý yk…Œe
™nŒe. Aku f hku …q A Œku nŒku fu r…ŒkS ! ‚u ð k ƒhkƒh ÚkE hne Au . r…ŒkS
fnu Œ k fu ƒu x k ! fku E f‚h (f[kþ) ™Úke. ¾q ƒ ¼køÞþk¤e ðnw ykðe Au .
{khw t ¾k‚ æÞk™ hk¾u Au . yk ðkŒ ðnw …ý ‚kt ¼ ¤Œe y™u W…hÚke ðÄkhu
…hu þ k™ fhŒe fu {khk …rŒ™u ¾ƒh ™Úke. zku ‚ k™u …ý {khe [k÷kfe™ku
…rh[Þ ™Úke. yu f rËð‚ Aku f hkyu òu Þ w t fu r…Œk™u ¼ku s ™ ƒhkƒh ™Úke
{éÞw t Œku Œu ý u …í™e™u xfku h fhe fu Œw t …k¾t z (™kxf) fhðk ÷k„e „R.
…í™eyu fÌkw t ½h{kt òu E ™u ¾kðw t …zu Au . Œ{™u ½h™e r[t Œ k ™Úke. …q h w t ½h
{khkÚke [k÷e hÌkw t Au . {™u ¾ƒh Au fu ¾[o fu ð e heŒu [÷kððk™ku Au . yu f
rËð‚ ð] Ø ™u [õfh ykÔÞk y™u ™e[u …ze „Þk, …„ Œq x e „Þku . ði ã Syu
fÌkw t fu ¾ku h kf …q h ku ™ {¤ðkÚke þkherhf f{òu h e Au . Ëq Ä ƒu xkE{ yzÄku -
yzÄku þu h (rf÷ku ) …eðzkðku . Œksw t ¼ku s ™ ¾ðzkðku . ði ã [kÕÞku „Þku .
…í™eyu fÌkw t fu ykðe heŒu Œku ½h™w t Ëu ð k¤w t ™ef¤e sþu . …rŒ yu x ÷u fu
Aku f hk™u (…w º k™u ) …ý ðkŒ …‚t Ë ykðe. ð] Ø ™e fku E …hðk (Ëhfkh) fhe
™rn. ð] Ø ™k ‚k‚heðk¤k …„u ðkøÞk™e ¾ƒh ‚kt ¼ ¤e yu x ÷u {¤ðk
ykÔÞk. Œu { ýu …q A âw t fu þw t ƒu x ku - ðnw ƒhkƒh ‚u ð k fhe hÌkk Au ?
hk{¼õŒyu fÌkw t …q A þku s ™rn. ykðk …w º k ŒÚkk …w º kðÄq ¼„ðk™ ƒÄk™u
yk…u . {™u fku E f»x (Ëw : ¾) ™Úke Úkðk Ëu Œ k. yk Œku fku E f{o ™ k {khÚke
…„ Œw x âku Au . Œu s „k{{kt ƒu ƒnu ™ ku ™ k rððkn ÚkÞk nŒk. yu f ™k
hk{¼õŒÚke, ƒeS™k …zku þ {kt . ßÞkhu Œu ƒeS Ëefhe (Aku f he) ™k ½hu
„Þk Œku ¾ƒh …ze fu Œu hk{¼õŒ™e fku E ‚u ð k ™Úke ÚkE hne. Aku f hku
(hk{¼õŒ™ku …w º k) …ý ¾hkƒ (ƒË{kþ) Au . yk ðkŒ ‚k‚he ðk¤kyku ™ k
„¤u WŒhe ™rn fkhý fu Œu hk{¼õŒ™k {kU Z u Ú ke ‚kt ¼ ¤e™u ykÔÞk nŒk fu
‚u ð k{kt fku E f‚h (¾ku x ) ™Úke. Œu Úkku z k ‚{Þ …Ae VheÚke hk{¼õŒ™k
½hu „Þk Œku Œu ‚{Þu Œu ðk‚e hku x ÷e …kýe{kt …÷kze-…÷kze™u ¾kE hÌkk
nŒk. yk òu E ™u Œu { ™u hzðw t ykðe „Þw t . Aku f hk™u ƒku ÷ kÔÞku ŒÚkk fÌkw t fu
Œ™u þh{ ™Úke ykðŒe. ¾ƒh Au Œ™u fu ð e heŒu …k¤e-…ku » ke™u {ku x ku fÞku o
Au . Aku f hk™e ðnw …ý ykðe „E. ƒL™u ƒku Õ Þk fu y{u Œku ykðe s heŒu
‚u ð k fheþw t . hk{¼õŒ ƒku Õ Þk fu yk… òyku , ½h{kt Í½zku ™k fhkðþku .
{khe rfM{Œ{kt su ÷ÏÞw t Au , Œu {¤e hÌkw t Au . nw t {khk …w º k™u Ëw : ¾e ™Úke
òu E þfŒku . hk{¼õŒ™e Vku E ™ku Aku f hku hk{r™ðk‚ ‚í‚t „ e nŒku . Œu
hk{¼õŒ™k ½hu ½ýeðkh ykðŒku sŒku nŒku . Œu hk{¼õŒ™u ½ýe ð¾Œ
fnu Œ ku nŒku fu yk… fu x ÷ku f ‚{Þ ¼„ðk™™e ¼ÂõŒ fÞko fhku . {khe ‚kÚku
‚t Œ ™k ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ykÔÞk fhku . Œku hk{¼õŒ fnu Œ k nŒk fu nw t Œku
{khk ƒuxk™e …qò fheþ, yk ‚w¾e hnu, yk s {khe Œ{L™k Au. VkuE™k Akufhkyu
fÌkwt fu ƒuxk™e …qò …qhe ÚkE [wfe nkuÞ Œku nS …ý ƒ™kðe ÷u Úkkuzkf f{o. AŒkt
…ý yk{ s fÌkwt fu ƒuxk-ðnw™u òuE òuE™u Sðe hÌkku Awt. ¾qƒ fÌkk …Ae
hk{¼õŒ …kuŒk™e VkuE™k Akufhk hk{r™ðk‚™e ‚kÚku ‚í‚t„{kt „Þk. …Ae
hk{r™ðk‚ …kuŒk™k ½hu ÷E „Þk, Œu™e Ëðk fhkðe. ‚khwt ¾kðk™wt ¾ðzkÔÞwt.
fux÷kf {rn™k ‚wÄe …kuŒk™e …k‚u hkÏÞk. hk{¼õŒ ¼ÂõŒ …h …qhk áZ ÚkE
„Þk. ½h …h „Þk Œku ƒk¤fku™u fÌkwt ƒuxk-ƒuxe (…wºkðÄq) ! yks ‚wÄe {U Œ{khkÚke
ftE ™Úke {køÞwt. yksu yuf ¼e¾ {kt„e hÌkku Awt. yk… ƒL™u {khe ‚kÚku ‚í‚t„{kt
yuf ðkh [k÷ku. Œu{ýu fÌkwt fu …kA¤Úke …þwyku ŒÚkk ƒk¤fku™u fku™ ‚t¼k¤þu ?
hk{¼õŒyu fÌkwt ƒuxku (Ëefhku) ½h …h hne sþu. ƒuxe (…wºkðÄq) ŒÚkk …kiºk-
…kiºke {khe ‚kÚku [k÷ku. yu{ s fÞOw. ßÞkhu Œu …wºkðÄqyu ‚í‚t„™k ð[™
‚kt¼éÞk, íÞkt ykððkðk¤k ƒÄk ¼õŒku™e ‚uðk sq™k ¼õŒ-¼õŒ{rŒ yuðe
heŒu fhe hÌkk nŒk su{fu ¾k‚ {nu{k™ku™e ½hu fhu Au. ð]Ø, hku„e, y…t„,
©Øk¤wyku™e …ý rðþu»k (¾k‚) ‚uðk fhe hÌkk nŒk. ‚í‚t„{kt yk ƒŒkððk{kt
ykðu Au fu Sð …h ËÞk ƒ™kðe hk¾ðkÚke …h{kí{k «‚L™ ÚkkÞ Au. Ëw:¾eÞkyku-
y‚nkÞfku™e ‚nkÞŒk fhðe {k™ð {kºk™wt …h{ fŒoÔÞ Au.
ËÞk Ä{o fk {q ÷ ni , …k… {q ÷ yr¼{k™ >
fn fƒeh ËÞkðk™ fu …k‚ hnu ¼„ðk™ >>
¼õŒ - hk{¼õŒ™e …w º kðÄq su ¼õŒ{rŒ™e …k‚u ƒu X e nŒe Œu ƒku ÷ e
fu nu ƒnu ™ ! yk… …ý Úkku z e ‚u ð k fhe ÷ku .
‘‘‚í‚t „ ð[™’’:- „w Y Ëu ð S ƒŒkðu Au fu su ‚u ð k-¼ÂõŒ fhþu ,
Œu ™ u s V¤ {¤þu . nw t ¼ku s ™ ¾kEþ Œku {khw t …u x ¼hkþu . yk… ¾kþku Œku
yk…™w t …u x ¼hkþu . ƒÄk «kýe …h{kí{k™k ƒk¤fku Au . yk… Ä™e™k ƒk¤f
‚{S™u ‚u ð k fhku . su { fu yu f Ä™ðk™™e rËfhe 8 - 9 ð»ko ™ e nŒe. Œu ™ e
Ëu ¾ hu ¾ {kxu yu f ™ku f hkýe hk¾e nŒe. Œu Œu Aku f he™u „h{eyku { kt Mfq ÷ {kt
{q f ðk sŒe nŒe Œku Œu Aku f he™e W…h AºkeÚke Akt Þ zku fhe™u [k÷Œe nŒe,
MðÞt (òŒu ) Œzfku ‚n™ fhŒe nŒe, su ™ k fkhýu Ä™e ({kr÷f) ¾w þ hnu Œ ku
nŒku y™u ™ku f hkýe™u …„kh yk…Œku nŒku . yk… ƒÄk yk «{kýu rð[kh
fhe™u …ku Œ k™w t - …khfkyku ™ w t æÞk™ hk¾ku . ‚k‚w - ‚‚hk™e ‚u ð k, ™k™k-
{ku x k™e ‚u ð k, ƒÄk™w t ‚L{k™ fhðw t , yk…S™w t …h{ fŒo Ô Þ Au . y„h yk…
- …ku Œ k™k ‚k‚w - ‚‚hk, {kŒk-r…Œk yÚkðk ƒeò ykr©Œ (yk©Þu hnu ÷ k)
™e ‚u ð k fhþku Œku …h{kí{k yk…™e ‚u ð k™ku «ƒt Ä fhþu . yu x ÷u fu …h{u ï h
Œ{khe ‚u ð k™e „ku X ðý fhþu . yk… …ku Œ k™k ™k™k-{ku x k ƒk¤fku ™ u …ý
‚í‚t „ {kt ‚kÚku ÷kÔÞk fhku . su Ú ke ƒk¤fku { kt …ý ™k™k-{ku x kyku ™ e ‚u ð k
fhðk™k, ‚khku ÔÞðnkh fhðk™k ‚t M fkh …zþu . Œu ƒk¤fku {ku x k ÚkE™u
yk…™e (ð] Ø ÚkE sþku , íÞkhu ) …ý ‚u ð k ykðe s heŒu fhþu . su { fu ƒu x e
yu f {k-ƒk…™u Aku z e™u ™ðk {kŒk (‚k‚w ) r…Œk (‚‚hk)™e …k‚u ykðu
Au . nðu sL{™k {kŒk-r…Œk Œku yu x ÷k …q h Œk s ‚kÚku hnu ð kðk¤k nŒk.
Œu { ýu …k¤e-…ku » ke™u ™ðk {kŒk-r…Œk™u ‚kU … e ËeÄe. ‚k‚w - ‚‚hk™w t fŒo Ô Þ
Au fu ykððkðk¤e rËfhe™u …ku Œ k™e rËfhe™e {kVf «u { yk…u . ¼u Ë ¼kð
MðÃ™{kt …ý ™ðe rËfhe (…w º kðÄq ) {kt ŒÚkk …ku Œ k™e sL{™e rËfhe{kt ™k
fhu , su Í½zk™w t {q ¤ Au . …w º kðÄq y u rð[khðw t òu E yu fu ™ðk ½h™e
…rhÂMÚkrŒyku ™ k y™w ‚ kh …ku Œ k™u Zk¤u . {k™k ½hðk¤k (r…Þhðk¤k) ðŒko ð
(ðŒo™) ™u ykuAk «Þku„ fhu. nðu …wºkðÄq™wt ½h-…rhðkh yk s (‚k‚hwt) Au.
rþûkk fÚkk:- yu f …w º kðÄq …ku Œ k™e ‚k‚w ™ u ¾q ƒ Ëw : ¾e hk¾Œe nŒe.
Œu ™ u {kxe™k Vq x u ÷ k ½zk™k xw f zk (Xefhk){kt ¼ku s ™ ¾ðzkðŒe nŒe, su {
fu fq Œ hk™u ¾ðzkðeyu Aeyu . fâkhu f -fâkhu f s ‚kV fhŒe nŒe. Œu ™ k
Aku f hk™k ÷ø™ ÚkÞk. Úkku z k ‚{Þ W…hkt Œ ‚k‚w ™ w t {] í Þw ÚkE „Þw t . íÞkhu Œu
…ku Œ k™e …w º kðÄq Ú ke ƒku ÷ e fu yk Xefhk™u Vku z e™u ƒnkh VU f e Ëu . Œu …w º kðÄq
ƒku ÷ e fu ‚k‚w S ! yk…™u …ý yk s Xefhk{kt ¼ku s ™ ykÃÞk fheþ. yk…u
ðÄkhu sw ÷ { ð] æ Äk™e ‚kÚku fÞko Au . íÞkhu Œu …ku Œ k™e ¼q ÷ ™u ‚{S™u ¾q ƒ
hze. …w º kðÄq ƒw r Øþk¤e nŒe. ‚kt s ‚w Ä e yu Xefhk™u Vku z âw t ™rn. Œu ™ e
‚k‚w ™ u Œu Xefhw t Ëw ~ {™ Ëu ¾ kE Ëu ð k ÷køÞw t . …w º kðÄq y u fÌkw t {kŒkS ! {U
…ku Œ u ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞk Au . nw t {khk f{o ¾hkƒ ™rn fhw t . yk{ fne™u Xefhw t
Vku z e ËeÄw t . …k… f{o ™ k fkhýu ‚k‚w ™ u fu L ‚h™ku hku „ ÚkE „Þku . yk¾ku -
yk¾ku rËð‚ Ëw : ¾kðk™k fkhýu ƒq { ku …kzu . …w º kðÄq Œu ™ e ‚u ð k fhu , fku E
f‚h ™Œe hk¾Œe. …ht Œ w fnu Œ e nŒe fu ‚k‚w {k ! ‚u ð k Œku nw t rË÷ò™Úke
fheþ, …ht Œ w yk…™k …k…™u nw t ™rn ðnU [ e þfw t . yk f»x (Ëw : ¾) Œku Œ{khu
s ¼ku „ ððw t …zþu . y„h ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞk nku Œ Œku ykðk rËð‚ku òu ð k ™k
…zŒk. íÞkhu Œu ò÷e{ †eyu fÌkw t fu ƒu x e ! nw t {nk…kr…ýe Aw t . þw t {khku
…ý WØkh ÚkE þfu Au ? nw t …ý Ëeûkk ÷u ð k RåAw t Aw t . Aku f he ‚í‚t „ e ½h™e
nŒe, Œu ™ u ¾ƒh nŒe fu Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ fhðkÚke …k…f{o ™kþ ÚkkÞ Au .
su { ™k ðÄkhu …k… Au , ¼ÂõŒ fhðkÚke ÷k¼ s Úkþu , …k… yku A k s Úkþu
ŒÚkk ¼rð»Þ{kt …ý {k™ðsL{ {¤e òÞ Au , y„h {Þko Ë k{kt (r™Þ{ku { kt )
hne™u Au Õ ÷k ïk‚ ‚w Ä e ‚kÄ™k fhŒku hnu . ‚í‚t „ {kt „w Y S WËknhý
yk…e™u ‚{òðu Au fu su { fu fku E ™w t ð† (f…zw t ) yku A w t {u ÷ w t Au Œku Úkku z e
{nu ™ ŒÚke s r™{o ¤ ([ku Ï ¾w t ) ÚkE òÞ Au . y„h ðÄkhu {u ÷ w t Au Œku ƒu
ºký ðkh ‚kƒw - …kýeÚke Äku ð kÚke [ku Ï ¾w t ÚkE òÞ Au . su ý u ðÄkhu {u ÷ w t fhe
hkÏÞw t Au ŒÚkk ƒeò zk½k …ý …zâk Au Œku zÙ k Þõ÷e™Úke ‚kV ÚkE òÞ Au .
y„h ‚kV fhðk™ku RhkËku {sƒq Œ nku Þ Œku fkhe„h™k fk¤k ÚkÞu ÷ k f…zk
…ý ‚kV ÚkE þfu Au . Aku f he (…w º kðÄq ) ™u ¾ƒh nŒe fu ‚k‚w S yu Œku
fkhe„h (r{†e)ðk¤e Ëþk fhe hk¾e Au , AŒkt …ý …h{kí{k™k þhý{kt
sðkÚke sYhÚke ÷k¼ s ÚkkÞ Au . yk s WÆu þ Úke …ku Œ k™e ‚k‚w {k™u Ëeûkk
y…kðe ËeÄe. Úkku z k ‚{Þ …Ae fu L ‚h™e …ezk yku A e ÚkE „E. ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤e™u Œu ™ u hku ð k™w t ykÔÞw t fu {kŒk-r…Œk™e ðnw - ƒu x kyku Ú ke þw t RåAk
nku Þ Au ? {U …k…e™eyu …ku Œ k™e ‚k‚w S ™e ‚kÚku fu ð w t ðŒo ™ fÞO w . …Ae {™u
yk hku „ ÚkkÞ s ™u . y„h …nu ÷ kt yk ¿kk™ ‚kt ¼ ¤ðk™w t {¤e sŒw t Œku nw t þw t
fk{ yk …k… fhŒe ? r™{o ¤ Sð™ SðŒe. ‚k‚w {k™e ykí{k …ý ¾w þ
fhŒe. …ku Œ k™w t Sð™ ‚V¤ fhe ÷u Œ e. W…hku õ T Œ ‚í‚t „ ™k ð[™ ‚kt ¼ ¤e™u
hk{¼õŒS™e …w º kðÄq Œu …ku Œ k™e ‚nu ÷ e (sq ™ e ¼õŒ{rŒ)™u ð¤„e …ze™u
ækú w M fu ækú w M fu hku ð k ÷k„e. yzÄku f÷kf Œku …ku Œ k™u hku f e þfe ™rn. ðÄkhu
ykïk‚™™k …Ae zq ‚ fkt ¼hŒe þkt Œ ÚkE y™u …ku Œ k™k ‚‚hk r…Œk™e
‚kÚku fhu ÷ ðŒo ™ ™ku WÕ÷u ¾ hku Œ kt - hku Œ kt fÞku o . …ku Œ k™k ‚‚hk™e {k™ðŒk
…ý ƒŒkðe fu fâkhu Þ …ku Œ k™k ƒu x k™u …ý ™Úke ƒŒkÔÞw t fu Œkhe ðnw {khe
‚kÚku ykðw t ¾hkƒ ðŒo ™ fhe hne Au . ƒu x k™k …q A ðk …h yk{s fnu Œ k
nŒk fu ƒu x k fku E «fkh™e ‚u ð k{kt f{e ™Úke. {ku x k ‚khk ½h™e ƒu x e Au ,
‚{sËkh Au . y{khw t ‚ki ¼ køÞ Au fu yk yk…ýk ½hu ykðe „E. y{khw t
Œku yk ƒu x eyu ½h ð‚kðe ËeÄw t . nw t …k…eýe ykðk þçËku ‚kt ¼ ¤e™u …ý
™h{ …ze ™rn fkhý fu {khk ykí{k …h …k… f{ku o ™ e …hŒ yu x ÷u fu …k…
f{ku o ™ w t …z [Ze „Þw t nŒw t , su ƒu - ºký ðkh ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞk …Ae …k…™w t …z
WŒÞw O Au . ykí{k{kt ‚khk ‚t M fkh QXðk ÷køÞk Au . ºký rËð‚ ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤e™u ¼õŒ hk{¼õŒ, …ki º k-…ki º ke ŒÚkk …w º kðÄq ™ e ‚kÚku ½h …h ykðe
„Þk. ƒk¤fku y u …ý íÞkt ™k™k ƒk¤fku ™ u ¾kðk™w t r…h‚ðk™e-…kýe
…eðzkððk™e ‚u ð k fhŒk ƒeò sq ™ k ‚í‚t „ e ƒk¤fku ™ u òu Þ k Œku Œu …ý
‚u ð k fhðk ÷køÞk. ½hu ykðe™u …ku Œ k™k ËkËkS™k {kxu …kýe™e zku ÷ ¼he™u
ƒL™u ¼kE-ƒnu ™ Q[e fhe™u ÷kÔÞk y™u ƒku Õ Þk, ËkËkS ! M™k™ fhe
ÕÞku . hk{¼õŒSyu fÌkw t fu ƒk¤fku ! Œ{khk …u x {kt Ëw : ¾kðku ÚkE sþu .
ykx÷w t ¼khu ðs™ ™ W…kzku . nw t …ku Œ k™e òŒu s ÷E ykðeþ. ƒk¤fku
ƒku Õ Þk fu ËkËkS ! ‚í‚t „ {kt „w Y Syu ƒŒkÔÞw t nŒw t fu ‚u ð k fhðkÚke ÷k¼
s ÷k¼ {éÞk fhu Au , fku E f»x (Ëw : ¾) ™Úke …zŒw t . y{u hku x ÷e ¾kEþw t
Œku y{khw t …u x ¼hkþu . y{u ‚u ð k fheþw t Œku y{™u …w Û Þ {¤þu . y„h
hku „ …ý ÚkÞku nku Þ Œku ¼ÂõŒ y™u ‚u ð kÚke ‚{kÃŒ ÚkE òÞ Au . íÞkt
yk©{{kt y™u f ¼kE-ƒnu ™ ƒŒkðe hÌkk nŒk fu y{u ƒe{kh hnu Œ k nŒk.
™k{ ÷eÄk …Ae su ð e ‚u ð k fhe þfeyu , fhðk ÷køÞk. y{u MðMÚk (‚khk)
ÚkE „Þk. zkì õ xhku Aq x e …zâk nŒk. sw y ku ! y{khk Ëðk™k fk„¤ku (rƒ÷ /
rh…kì x ku o ) , [kh ð»ko Ú ke W…[kh (xÙ e x{u L x) [k÷e hÌkku nŒku . nðu fku E Ëðk
™Úke ¾kŒk. [ }øðu Ë {t z ÷- 10 ‚q õ Œ 161 {t º k- 2 {kt …ý yk s «{ký Au
fu y„h hku „ e {] í Þw ™ e ™Sf …nkU [ e „Þku Au yu x ÷u fu Œu ™ u y‚kæÞ
(Sð÷u ý ) hku „ …ý ÚkE „Þku nku Þ . y„h Œu ¼ÂõŒ …h ÷k„e òÞ Œku
…h{kí{k Œu ™ u {] í Þw ™ k {w ¾ {kt Ú ke fkZe™u ÷E ykðu . Œu ™ u MðMÚk (r™hku „ e)
fhe™u þŒ «rŒþŒ (‚ku xfk) …q h e ô{h™w t Sð™ yk…e Ëu Au . – ÷u ¾ f ]
ykx÷e ðkh{kt …w º kðÄq ykðe y™u fÌkw t , r…ŒkS ! M™k™ fhe ÕÞku .
Äku Œ e ynª {q f e Ëu ò u . nw t òŒu Äku E ËEþ. hk{¼õŒSyu fÌkw t ƒu x e ! yk…™u
½h™w t ¾q ƒ fk{fks fhðk™w t nku Þ Au , ¾kðk™w t ƒ™kððk™w t , …kýe ÷kððk™w t ,
…þw ‚t ¼ k¤ðk™k. nw t …ku Œ u Äku E ÷Eþ. {khku …„ …ý nðu ‚khku ÚkE „Þku
Au . Úkku z ku - s ÷t „ zkE hÌkku Aw t . hk{¼õŒ M™k™ fhe™u Äku Œ e ƒË÷e™u Äku Œ e
Äku ð k ÷køÞk. Œu s ‚{Þu ƒk¤fku y u ykðe™u Äku Œ e Íq t x ðe ÷eÄe y™u ÷E™u
yt Ë h ¼k„e „Þk y™u …ku Œ k™e {kŒkS™u yk…e ËeÄe. …Ae ÍÇ¼ku …ý
÷E „Þk. ƒeòu ÍÇ¼ku ÷kðe™u yk…e ËeÄku . Aku f hku (hk{¼õŒ™ku …w º k)
¾u Œ h{kt Ú ke …þw y ku {kxu [khku ÷E™u ykÔÞku y™u …nu ÷ kt ™ e su { s r…Œk™u
òu Þ k y™u ƒku Õ Þk ð„h ½h{kt [kÕÞku „Þku . Œu ý u òu Þ w t fu …í™e r™{o ¤ k
n÷ðku (þehku ) ƒ™kðe hne nŒe. Œu ý u rð[kÞO w fu fku E Œnu ð kh nþu . …Ae
þkf-hku x ÷e ƒ™kðe. ‚ki Ú ke …nu ÷ k „w Y ¼„ðk™™u ƒu ðkxfeyku { kt ¼ku „
÷„kÔÞku ŒÚkk …Ae yu f Úkk¤{kt hku x ÷e, ðkxfeyku { kt þehku ŒÚkk þkf {q f e™u
…ku Œ k™k ‚‚hkS™e …k‚u ÷E™u „E y™u ƒku ÷ e, r…ŒkS ! ¼ku s ™ ¾kE
ÕÞku . ¼q ¾ ÷k„e nþu , Ëq h Úke (‚í‚t „ MÚk¤Úke) ykÔÞk Aeyu . hk{¼õŒ
ƒku Õ Þk, ƒu x e! {™u yk ns{ ™Úke ÚkŒw t . ‚q f e hku x ÷e ÷kðe Ëu , nw t ƒe{kh
ÚkE sEþ. hk{¼õŒyu rð[kÞO w nŒw t fu ¼kð™k{kt ŒýkE™u ƒu x e yksu Œku
ƒÄe ‚u ð k fhe Ëu þ u , …ht Œ w Aku f hku yk™u Ä{fkðe Ëu þ u fkhý fu Œu ™ u ‚í‚t „ ™w t
¿kk™ ™Úke. fâkt f ½h{kt {ku x ku Í½zku ™ ÚkE òÞ. yu x ÷k{kt Aku f hku …ý
ykÔÞku . …ku Œ k™e …í™e™u ƒku Õ Þku , r…ŒkS ƒhkƒh fne hÌkk Au , ÷E ò
…kAw t yt Ë h. r…Œk™ku Y{ „÷e (hMŒk)™u yze™u nŒku . ƒk¤fku ™ w t hnu ð k™w t
yt Ë h™e ŒhV nŒw t . …í™e ƒku ÷ e, [w … hnu , {U …ku Œ u ¾q ƒ …k… yu f Xkt (¼u „ kt )
fhe ÷eÄkt . nðu r…ŒkS™e ‚u ð k nw t òŒu fheþ. Aku f hku [q … ÚkE „Þku .
hk{¼õŒyu ƒL™u …ki º kku (™k™k ƒk¤fku ) ™u Úkku z ku - Úkku z ku þehku ykÃÞku .
…w º kðÄq ™ u yk…ðk ÷køÞku Œku ƒku ÷ e fu yk… þw t ¾kþku ? ½h{kt ƒeòu …ý
¾q ƒ ðÄkhu n÷ðk (þehk)™ku «‚kË ðæÞku Au . r…ŒkS yk… ¾kyku . ™rn
¾kyku Œku {khe ykí{k hku þ u . ¼õŒ hk{¼õŒSyu „w Y Ëu ð ¼„ðk™™w t
M{hý fÞO w y™u ¼ku s ™ ¾kÄw t . Ëhhku s …w º kðÄq òŒu (MðÞt ) ™h{ ™h{
hku x ÷eyku „h{-„h{ ÷kðe™u …ku Œ k™k nkÚkku Ú ke ¾ðzkðu . Ëhhku s ð†
(f…zk) Äku E Ëu y™u fnu , r…ŒkS ! ¼s™ fhe ÷ku .
yu f rËð‚ hk{¼õŒS™e Vku E ™ku Aku f hku ¼õŒ hk{r™ðk‚
ykÔÞku . hk{¼õŒSyu Œu ™ u AkŒeyu ÷„kðe ÷eÄku y™u ƒku Õ Þk yhu ¼kE!
y{khw t ½h Œku Œkhe f] … kÚke Mð„o ƒ™e „Þw t . ¼õŒ hk{r™ðk‚ ƒku Õ Þk fu
{k{k™k ƒu x k yk hk{r™ðk‚Úke ft E ™Úke ÚkÞw t . „w Y Ëu ð S™e þçË þÂõŒ™ku
frh~{k (òËw ) Au . yk… y™u nw t Œku …nu ÷ k ¼u „ k „e÷e-zt z ku hBÞk ™’Œk
fhŒk. {khk fhðkÚke ÚkŒw t Œku …nu ÷ kt s ÚkE sŒw t . „w Y S fne hÌkk nŒk fu
hk{¼õŒ …kA÷k sL{kU { kt ¼õŒ (¼„Œ) nŒku . yu ™ kÚke ½h™k {ku n ™k
fkhýu {Þko Ë k{kt [w f ƒ™e (¼q ÷ ƒ™e) nŒe. Œu ™ k fkhýu ykx÷w t f»x (Ëw : ¾)
QXkððw t …zâw t Au . nðu yk {nkËw : ¾e ÚkE [w f âku nŒku . yu x ÷u Œkhe ‚kÚku
ykÔÞku Au , ™rn Œku yk… fu x ÷eÞu ð kh hk{¼õŒ™u …nu ÷ kt fne [w f âk nŒk
fu ‚í‚t „ {kt [k÷, …ht Œ w {ku n -{kÞk{kt ykt Ä ¤ku ÚkE [w f âku nŒku . yk f»x
(Ëw : ¾) y™u …w º k-…w º kðÄq ™ ku ÔÞðnkh yu ™ k {kxu ðhËk™ ƒ™e „Þku Au .
fƒeh, ‚w ¾ fu {kÚku …ÚÚkh …zku , òu ™k{ ÓËÞ ‚u òÞ >
ƒr÷nkhe ðk Ëw : ¾ fu , òu …÷ …÷ hk{ hxkÞ >>
¼kðkÚko : - nu …h{kí{k ! yu x ÷w t ‚w ¾ …ý ™k yk…Œk su ™ kÚke Œ{khe
¼q ÷ …zu . su Ëw : ¾Úke …h{kí{k™e …÷-…÷ ÞkË ƒ™u ÷ e hnu , Œu ð w t Ëw : ¾ fkÞ{
yk…Œk hnuòu. ƒr÷nkhe òô Œu Ëw:¾™u su™k fkhýu …h{kí{k™wt þhý {éÞwt.
¼õŒ hk{¼õŒSyu ¼õŒ hk{r™ðk‚S™u fÌkw t fu ykðŒk
‚í‚t „ {kt ƒu x k «u { r‚t n ™u ÷E sòu . yu ™ ku WØkh ÚkE sþu . yk„÷k
‚í‚t „ {kt , su yu f {rn™k …Ae Úkðk™ku nŒku . ¼õŒ hk{r™ðk‚S ykÔÞk
y™u «u { r‚t n ™u …ku Œ k™k ½hu ÷E sðk™k ƒnk™u ÷E „Þk. ½hu Ú ke ‚í‚t „ {kt
÷E „Þk. ºký rËð‚ yk©{{kt hÌkk, ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku . ƒeò sq ™ k
¼õŒku Ú ke Œu { ™e yk…-ðeŒe (Sð™™e Œf÷eVku ) ‚kt ¼ ¤e Œku ‚í‚t „ ™k
ht „ {kt ht „ kE „Þku . ¼õŒ (¼„Œ) hk{¼õŒS™ku …rhðkh yu f Ë{
ƒË÷kE „Þku . ¼ÂõŒ-‚u ð k fhe™u fÕÞký™u «kÃŒ ÚkÞku .
✪ ‘‘‚í‚t „ Úke ½h{kt Í½zku (f÷u þ ) ‚{kÃŒ ÚkkÞ Au ’ ’
yu f {kE ({kŒk) …ku Œ k™e …w º kðÄq …h ðkŒ-ðkŒ …h ¢ku Ä fhŒe
nŒe. ™k™e - ¼q ÷ ku ™ u ðÄkhe [Zkðe™u …ku Œ k™k …w º k™u fnu Œ e. …w º k …ku Œ k™e
…í™e™u Ä{fkðŒku . yk «{kýu ½h ™hf ƒ™u ÷ w t nŒw t . …w º kðÄq …ku Œ k™e ‚k‚w -
{k™u fâkhu f fâkhu f fnu Œ e nŒe fu yk… ‚í‚t { kt sÞk fhku . yk…ýe …zku þ ý
…ý òÞ Au . ‚k‚w - {k ƒku ÷ e fu ‚í‚t „ {kt Œku ykE-„E yu x ÷u fu ƒË[÷™
(¾hkƒ) †eyku òÞ Au , su { ™w t ‚t ‚ kh{kt ‚L{k™ (RßsŒ) ™Úke nku Œ w t ,
su ‚khk fw ¤ (¾k™Ëk™)™e ™Úke. yk…ýu ¾k™Ëk™e Aeyu . y{khw t þw t fk{
‚í‚t „ {kt ? ykðe heŒu …w º kðÄq y u fu x ÷eÞu ð kh fku r þþ fhe, …ht Œ w {kŒkS
{k™ðk™u {kxu Œi Þ kh ÚkŒe ™nŒe. yu f rËð‚ „k{™e †e fku E fk{ðþ
Œu { ™k ½hu ykðe Œku ‚k‚w …ku Œ k™e …w º kðÄq ™ u „k¤ku ËE hne nŒe, Ä{fkðe
hne nŒe fu ykððk Ëu Œkhk Äýe™u , yksu Œkhe ¾k÷ WŒhkðe Ëô. ðkŒ þw t
nŒe fu ø÷k‚{kt [k fkZe hk¾e nŒe su ‚k‚w ™ k {kxu {q f e™u …w º kðÄq ƒk¤f™u
÷u ð k yt Ë h [k÷e „E nŒe su Ÿ½u ÷ w t nŒw t y™u òøÞk …Ae hze hÌkw t nŒw t .
Œu ƒk¤f™u WXkðe™u ÷kððk{kt yu f r{r™x …ý ÷k„e ™ nŒe fu yk ‚{Þ™k
ðå[{kt s fq Œ hku ykÔÞku y™u [k™k ø÷k‚{kt S¼ {khðk {kt z âku . ø÷k‚
…ze „Þku . [k ÄhŒe …h Z¤e „E. ‚k‚w - {k ykt „ ý{kt Œu ø÷k‚Úke {kºk
ðe‚ Vq x Ëq h ¾kx÷k …h ƒu X âk nŒkt . nèe-fèe (ŒkS{kS) nŒe. ¾u Œ hku { kt
½w { e-Vhe™u ykðŒe nŒe. …ht Œ w fk{fks{kt nkÚk ÷„kðŒe ™nŒe. yk ðkŒ
…h f÷u þ (ft f k‚) fhe hne nŒe. „k{™k ƒeò ðk‚ ({nku Õ ÷k){kt Ú ke
ykðu ÷ e {kE ‚í‚t „ {kt sŒe nŒe. ƒÄe ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u Œu ý u ¼u Œ he (Œu
‚k‚w ™ w t ™k{ ¼u Œ he nŒw t ) ™u fÌkw t fu yk… ‚í‚t „ {kt [kÕÞk fhku . Œu ™ ku Œu s
sðkƒ nŒku . Œu ‚í‚t „ ðk¤e ¼õŒ{rŒ ò™feyu ¾kM‚k ‚{Þ ‚w Ä e ƒu ‚ e™u
‚í‚t „ {kt ‚kt ¼ ¤u ÷ e ½ýe ƒÄe ðkŒku ƒŒkðe, …ht Œ w ¼u Œ he {k™ðk™u Œi Þ kh
94 ‚í‚t „ Úke ½h™ku f÷u þ ‚{kÃŒ ÚkkÞ Au
nŒe ™rn. ¼u Œ he™e ƒeS ƒnu ™ Œu s {nku Õ ÷k (þu h e){kt …hýkðe hk¾e
nŒe, ßÞkt …L™k™e Œu ‚í‚t „ ðk¤e {kE ò™fe hnu Œ e nŒe. ¼u Œ he™e
ƒnu ™ ™w t ™k{ ËÞkfki h nŒw t . ò™feyu sE™u ËÞkfki h ™u ƒŒkÔÞw t fu Œkhe
ƒnu ™ ¼u Œ heyu Œku ½h™u ™hf ƒ™kðe hkÏÞw t Au . ðkŒ ð„h™e ÷zkE fÞko
fhu Au . nw t fk÷ fku E fk{ðþ „E nŒe. yu f [k™ku ø÷k‚ fq Œ hkyu Zku ¤ e
™kt Ï Þku . ykx÷e ™k™e y{Úke ðkŒ{kt Œku Œu ™ w t {nk¼khŒ ƒ™kðe hkÏÞw t
nŒw t . ËÞkfki h …ý ò™fe™k fnu ð kÚke ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk „E nŒe y™u Ëeûkk
÷E ÷eÄe nŒe. ò™feyu fÌkw t fu Œu ™ u su { -Œu { fhe™u yu f ðkh ‚í‚t „ {kt
÷E ykð. ßÞkt ‚w Ä e ‚t Œ ku ™ k rð[kh ‚kt ¼ ¤ðk ™Úke {¤Œk íÞkt ‚w Ä e Œu
ÔÞÂõŒ ÔÞÚko (Vku „ x)™w t xu L þ™ (r[t Œ k) òŒu s hk¾u Au ŒÚkk ½h™k ‚ÇÞku ™ u
…ý r[t Œ k{kt s hk¾u Au . ËÞkfki h ƒeò rËð‚u …ku Œ k™e ƒnu ™ ™k ½hu „ E.
fku E ƒnk™w t fkZe™u ¼u Œ he™u …ku Œ k™k ½hu ÷E „E. íÞkt Ú ke fu x ÷ef ƒeS
†eyku ‚í‚t „ {kt sðk™u {kxu ò™fe™k ½h yk„¤ Q¼e nŒe. Œu ƒÄe
ËÞkfki h ™u ‚í‚t „ {kt [k÷ðk™u {kxu fnu ð k Œu ™ k ½hu „E. íÞkt Œu ™ e ƒnu ™
¼u Œ he™u òu E ™u Œu ™ u …ý fÌkw t - ‚kt ¼ éÞw t fhe™u ‚kÚku ÷E „E. ¼u Œ heyu
Sð™{kt …nu ÷ eðkh ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku . yk©{{kt fu ð e heŒu †e-…w Y »k hnu
Au , ƒÄw t ™sh ‚{ûk òuÞwt Œku ‚khwt ÷køÞwt. suðwt y™k…-‚™k… (y„z{-ƒ„z{)
‚kt¼éÞk fhŒe nŒe, Œuðwt yk©{{kt fâktÞ òuðk™wt {éÞwt ™rn. ‚í‚t„{kt
ƒŒkððk{kt ykÔÞwt fu fux÷kÞ ÔÞÂõŒ …kuŒk™e ƒnu™, ƒuxeyku-ðnwyku ŒÚkk ƒeS
†eyku™u ‚í‚t„{kt ™Úke {kuf÷Œk y™u òŒu …ý ™Úke sŒk. Œuyku yuðwt fnu Au fu
y{khk ‚í‚t„{kt sðkÚke ½h™e RßsŒ (ykƒhw) ™ku ™kþ ÚkE sþu. y{khe
ðnw-ƒuxeyku ƒË™k{ ÚkE sþu. Œu{ýu rð[kh fhðku òuEyu fu ‚í‚t„{kt ™
ykððkÚke …h{kí{k™k rðÄk™ (fkÞËk) ™wt ¿kk™ ™Úke ÚkŒwt fu ¼ÂõŒ ™ fhðkðk¤k
†e-…wY»k yk„÷k Sð™{kt {nk™ f»x ({nk Ëw:¾) ¼ku„ðu Au.
❈ ‚q û { ðu Ë {kt ƒŒkÔÞw t Au fu su {™w » Þ þheh «kÃŒ fhe™u ¼ÂõŒ
™Úke fhŒk, Œu { ™u þw t ™w f ‚k™ ÚkkÞ Au ?
fƒeh, nrh fu ™k{ rƒ™k, ™krh fw r ŒÞk nku Þ >
„÷e-„÷e ¼ki f Œ rVhi , xq f ™k zk÷i fku Þ >>
‚t Œ „heƒËk‚S™e ðkýe{kt Ú ke:-
ƒeƒe …zËi hnuÚke, zâkuze ÷„Œe ƒknh >
yƒ „kŒ W½kzi rVhŒe nI , ƒ™ fw r ŒÞk ƒkòh >>
ðu …zËu fe ‚wLËhe, ‚w™kU ‚tËuþk {kuh >
„kŒ W½kzi rVhŒe ni fhU ‚hkÞkU þkuh >>
™f ƒu ‚ h ™f …h ƒr™, …nhU Ú ke nkh n{u ÷ >

‚wLËhe ‚u fwrŒÞk ƒ™e, ‚w™ ‚knuƒ («¼w)fu ¾u÷ >>
¼kðkÚko : - {™w » Þ Sð™ «kÃŒ «kýe y„h ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk Œku Œu
{] í Þw ÚkÞk …Ae …þw - …ûkeyku ð„u h u ð„u h u ™ e Þku r ™yku «kÃŒ fhu Au ,
…h{kí{k™k ™k{-ò… ð„h †e yk„÷k sL{{kt fq Œ he™w t Sð™ «kÃŒ fhu
Au . …Ae r™:ð† (ðMºk ð„h™e) ÚkE™u ™k„k (¾w Õ ÷k) þhehu þu h eyku { kt
¼xfŒe hnu Au , ¼q ¾ Úke ¾hkƒ nk÷Œ ÚkkÞ Au , Œu ™ u fku E hku x ÷e™ku xw f zku
…ý ™Úke ™kt ¾ Œw t . su ‚{Þu Œu ykí{k †e Y…{kt fku E hkò, hkýk ŒÚkk
Wå[ yrÄfkhe™e ƒeðe (…í™e) nŒe. Œu Œu ™ k …kA÷k sL{ku ™ k …w Û Þku ™ w t
V¤ nŒw t su fku E ð¾Œ fku E sL{{kt ¼ÂõŒ-Ä{o ð„u h u fÞko nŒk. Œu ‚ðo
(ƒÄe) ¼ÂõŒ ŒÚkk …w Û Þ †e Y…{kt «kÃŒ fhe ÷eÄkt , Œu ykí{k Wå[
fw x w t ƒ ku ™ e ðnw - ƒu x eyku nŒe. íÞkhu …zËkt (½h{kt ½w { xk){kt hnu Œ e nŒe,
fksw - ÿkûk ™kt ¾ e™u n÷ðku (þehku ) ŒÚkk ¾eh ¾kŒe nŒe, Œu { ™w t yU X w t Aku z u ÷ w t
¼ku s ™ ™ku f hkýeyku ¾kŒe nŒe. Œu { ™u ‚í‚t „ {kt sðk Ëu ð k{kt ykðŒe
™nŒe fkhý fu Œu Wå[ fw x w t ƒ ku ™ e ðnw y ku ŒÚkk rËfheyku nŒe, ½hÚke ƒnkh
sðkÚke ƒu R ßsŒe (ykƒY sŒe hnu yu ð w t ) {k™Œe nŒe. {ku x k ½hku ™ e
RßsŒ yk{kt s {k™ðk{kt ykðŒe nŒe fu ðnw - rËfheyku ™ w t …zËk{kt
(½h{kt y™u ½w { xk{kt ) ½h{kt hnu ð w t Þku ø Þ Au . yu ƒÄk fkhýku Ú ke Œu
…w Û Þkí{k ‚í‚t „ rð[kh ™ ‚kt ¼ ¤ðk™k fkhýu ¼ÂõŒÚke ðt r [Œ hne sŒe
nŒe. Œu {k™ðþheh{kt Œu †e „¤k{kt ™ð-™ð ÷k¾ Yr…Þk™k n{u ÷ -nkh
…nu h Œe nŒe, ™kf{kt ‚ku ™ k™e ™Úkýe …nu h Œe nŒe, yu nkh-þý„kh{kt s
…ku Œ k™w t Sð™ ÄLÞ {k™Œe nŒe. ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke Œu nðu fq Œ he™w t Sð™
«kÃŒ fhe™u ™k„k (™ø™) þhehu þu h eyku { kt hku x ÷e™k yu f -yu f xw f zk {kxu
Œz…e hne nku Þ Au . þnu h {kt …nu ÷ kt ‚hkÞ (Ä{o þ k¤k) nku Œ eÚke. Þkºke
({w ‚ kVh) hkrºk{kt Œu { kt hku f kŒk nŒk, ‚ðkhu ¼ku s ™ ¾kE™u «MÚkk™ fhŒk
nŒk. Œu …hËk{kt hnu ð kðk¤e ‚w t Ë h †e fq Œ he ƒ™e™u Ä{o þ k¤k{kt hku f kÞu ÷ k
Þkºke™ku ™kt ¾ u ÷ ku xw f zku ¾kðk™u {kxu Ä{o þ k¤k{kt ¼kU f âk fhu Au . hku x ÷e™ku
xw f zku ÄhŒe …h ™kt ¾ ðk{kt ykðu Au . Œu ™ e ‚kÚku fu x ÷ef hu Œ e-{kxe …ý
[kU x e òÞ Au , Œu ‚w t Ë he su fksw - rf‚r{‚ðk¤ku n÷ðku (þehku ) ¾eh ¾kŒe
nŒe, ¼ÂõŒ fhŒe ™nŒe, Œu hu Œ -{kxeðk¤k xw f zk™u ¾kE hne Au . y„h
{™w » Þ þheh hnu Œ kt hnuŒkt …qhk ‚tŒÚke ™k{ ÷E™u ¼ÂõŒ fhe ÷uŒe Œku yk
rËð‚ku òuðk ™ …zŒk.
96 …w n ÷ku ƒkR (ƒnu ™ )™e ™‚enŒ (‚÷kn)
✪ ‘‘…w n÷ku ƒkE (ƒnu™ )™e rþ¾k{ý (‚÷kn)’’
yu f hkòyu …w n ÷ku ƒkE™k ¿kk™-rð[kh ‚kt ¼ éÞk, ¾q ƒ «¼krðŒ
ÚkÞk. Œu hkò™e ºký hkýeyku nŒe. hkòyu …ku Œ k™e hkýeyku ™ u …w n ÷ku
ƒkE™k rð»kÞ{kt ƒŒkÔÞw t . hkòyu fu x ÷eÞu ðkh …w n ÷ku ƒkE ¼õŒ{rŒ™e
«þt ‚ k …ku Œ k™e hkýeyku yk„¤ fhe. …ku Œ k™k …rŒ™k {w ¾ Úke ({kU Z u Ú ke)
ƒeS †e™e «þt ‚ k ‚kt ¼ ¤e™u hkýeyku ™ u ‚khw t ÷køÞw t ™rn. …ht Œ w ft E ƒku ÷ e
þfe ™rn. Œu { ýu ¼õŒ{rŒ …w n ÷ku ƒ kE™u òu ð k™e RåAk ÔÞõŒ fhe. hkòyu
…w n ÷ku ƒkE™u …ku Œ k™k ½hu ‚í‚t „ fhðk™u {kxu fÌkw t Œku …w n ÷ku ƒkEyu
‚í‚t „ ™e rŒrÚk ŒÚkk ‚{Þ hkò™u ƒŒkðe ËeÄku . ‚í‚t „ ™k rËð‚u
hkýeyku y u yu f Ë{ ‚w t Ë h ŒÚkk rft { Œe f…zkt …nu Þ kO ŒÚkk ƒÄk yk¼q » ký
(½hu ý k) …nu Þ kO . …ku Œ k™e ‚w t Ë hŒk Ëu ¾ kzðk {kxu fku E f‚h Aku z e ™rn.
hkýeyku y u rð[kÞO w nŒw t fu …w n ÷ku ¾q ƒ ‚w t Ë h nþu . ¼õŒ{rŒ …w n ÷ku hkò™k
½hu ykðe. Œu ™ u ¾ËT h ™w t (òzw t f…zw t ) {u ÷ w - nh¾w t ð† Äkhý fhe hkÏÞw t
nŒw t . nkÚk{kt {k¤k nŒe, [nu h k™ku ht „ …ý ‚kV ™nŒku . ¼õŒ{rŒ …w n ÷ku ™ u
òu E ™u ºkýu hkýeyku ¾¤-¾¤kx fhe™u n‚ðk ÷k„e y™u ƒku ÷ e fu yk Au
…w n ÷ku , y{u Œku rð[kÞw O nŒw t ? fu ¾q ƒ ‚w t Ë h nþu . Œu { ™e ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u
¼õŒ{rŒ …w n ÷ku ƒkEyu fÌkw t fu : -
ð†-yk¼q » ký Œ™ fe þku ¼ k, Þn Œ™ fkå[ku ¼kLzku >
¼ÂõŒ rƒ™k ƒ™ku „ e fw r ŒÞk, hk{ ¼òu ™ hkt z ku >>
¼kðkÚko : - ‚w t Ë h ð† (f…zkt ) ŒÚkk yk¼q » ký (½hu ý kt ) þheh™e
þku ¼ k ðÄkhu Au . yk þheh ™kþðk™ Au , su { fu fk[ku ½zku nku Þ Au . yk
þheh ûký¼t „ w h Au . ™ òýu fÞk fkhýÚke, fE ô{h{kt y™u fâkhu f»x
(Ëw : ¾) ÚkE òÞ. y„h ¼ÂõŒ ™Úke fhe Œku yk„÷k sL{{kt fq Œ he™ku
sL{ {u¤ðþku. …Ae r™:ð† (f…zkt ð„h™e) ¼xfŒe Vhþku. yux÷k {kxu
fÌkwt Au fu ‘‘hkLzku’’ (hktzku) yux÷u fu †eyku ¼ÂõŒ fhku. ‘hktz’ þçË rðÄðk™k
{kxu «Þku„ ÚkkÞ Au. …htŒw ‚k{kLÞ herŒ{kt †eyku …kuŒk™e r«Þ ‚¾eyku
(ƒnu™…ýeyku) ™u ÃÞkhÚke ‚tƒkuÄ™ fhðk{kt W…Þku„ fÞko fhŒe. nðu rþrûkŒ
Úkðk™k fkhýu yk þçË«Þku „ ™Úke ÚkŒku . ¼õŒ{rŒ …w n ÷ku ƒ kEyu ‚í‚t „
‚t ¼ ¤kÔÞku . fƒeh …h{u ï hS™e ‚k¾eyku ‚t ¼ ¤kðe:-
fƒeh hk{ hxŒ fku Z e ¼÷ku , [q - [q …zu òu [k{ >
‚w t Ë h Ëu r n rf‚ fk{ fe, ò {w ¾ ™knª ™k{ >>
fƒeh, ™nª ¼hku‚k Ëurn fk, rð™þ òyu rA™ {knª >
ïkt ‚ -Wïkt ‚ {U ™k{ s…ku , yki h Þí™ fw A ™knª >>
fƒeh, ïkt‚-Wïkt‚ {U ™k{ s…ku, ÔÞÚkko ïkt‚ {Œ ¾kuyku >
™k ò™u R‚ ïkt ‚ fk, ykð™ nku fu ™k nku Þ >>
„heƒ, ‚ðo ‚ku ™ u fe ÷t f kÚke, hkðý ‚u hýÄeh{T >
yu f …÷f {U hksÞ „Þk, s{fu …zu st S h{T >>
„heƒ, {Ëo - „Ëo {U r{÷ „yu , hkðý ‚u hýÄeh{T >
ft‚, fur‚, [kýqh ‚u, rnhýkfwþ ƒ÷ƒeh{T >>
„heƒ, Œu h e fâk ƒw r ™ÞkË ni , Sð sL{ Ärh ÷u Œ >
Ëk‚ „heƒ nrh ™k{ rƒ™, ¾k÷e hn ò ¾u Œ >>
¼õŒ{rŒ …w n ÷ku y u yk ‚t ‚ kh™e ðkMŒrðfŒk ƒŒkðe ŒÚkk ¼ÂõŒ
™ fhðkÚke Úkðkðk¤k f»x (Ëw : ¾) ƒŒkÔÞk. ™k™k ‚h¾k hkßÞ™k xw f zk™u
«kÃŒ fhe™u yk… ykx÷ku „ðo fhe hÌkk Aku , yk ÔÞÚko (¾ku x w t ) Au . ÷t f k™k
hkò hkðýu ‚ku ™ k (Gold) ™k {fk™ ƒ™kðe hkÏÞk nŒk. ‚íÞ ¼ÂõŒ ™
fhðkÚke hkßÞ …ý „Þw t , ‚ku ™ w t …ý ynª hne „Þw t , ™hf™ku ¼k„e ƒLÞku .
hkò hkýeyku y u W…Ëu þ ÷E™u ¼ÂõŒ fhe ŒÚkk Sð™ ÄLÞ ƒ™kÔÞw t .
fƒeh, nrh fu ™k{ rƒ™, hkò h»k¼ nku Þ >
r{èe ÷Ëu fw B nkh fu , ½k‚ ™ ™ehi fku y u >>
¼„ðk™™e ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke hkò „Äu z k™w t þheh «kÃŒ fhu Au .
fw t ¼ kh™k ½hu hne™u …eX …h {kxe W…kzu Au . ½k‚ MðÞt (òŒu s) st „ ÷{kt
¾kE™u ykðu Au .
rVh …eAu Œw …þw y k rfsi , Ëesi ƒi ÷ ƒ™kÞ >
[kh …nh st „ ÷{U zku ÷ u , Œku ™nª WËh ¼hkÞ >>
r‚h …h ‚ª„ rËyu {™ ƒki h u , Ëq { ‚u {åAh WzkÞ >
fkt Ä u sq y k òu Œ i fq y k, fkU Ë kU fk ¼q ‚ ¾kÞ >>
¼kðkÚko : - „Äu z k™w t þheh (Sð™) …q h w t fhe™u Œu «kýe ƒ¤Ë™e
Þku r ™ «kÃŒ fhu Au . {k™ðþheh{kt Sð™u fu x ÷e ƒÄe ‚w r ðÄkyku «kÃŒ nŒe.
¼q ¾ ÷k„Œkt s ¾kðk™w t ¾kyku , Ëq Ä …eyku , [k …eyku , Œh‚ ÷k„u Œku …kýe
…e ÕÞku . ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke Œu s «kýe ƒ¤Ë ƒ™e™u ‚ðkhÚke ‚kt s ‚w Ä e
[kh …nh yu x ÷u fu 12 f÷kf ‚w Ä e st „ ÷{kt Vhu Au , n¤{kt òu z ðk{kt
ykðu Au . rËð‚{kt fu ð ¤ ƒu ðkh yknkh (¾ku h kf) ƒ¤Ë™u ¾ðzkððk{kt
ykðu Au ƒ…kuhu 12 ðk„u ŒÚkk hkŒ{kt. …htŒw ƒ¤Ë™u ð[{kt ¼q¾ ÷k„e Au y™u
[khu ŒhV [khku ([hðk™wt ½k‚) …ý …zâwt nkuÞ Au, AŒkt …ý ¾kE ™Úke þfŒku.
nk÷e (n¤ [÷kð™kh) Œu™u ½k‚ ™Úke ¾kðk ËuŒku, …kýe …ý ‚{Þ …h rËð‚{kt
ƒu yÚkðk ºký ðkh …eðzkððk{kt ykðu Au. {kÚkk …h þª„zk ŒÚkk yuf Ëw{
(…qtAzwt) ÷køÞwt nþu. ßÞkhu {k™ðþheh{kt nŒku, íÞkhu Œu Sð fq÷h, …t¾k ŒÚkk
yu.‚e.ðk¤k Y{ku{kt hnuŒku nŒku. nðu yuf …qtAzwt Au, yu™u „{u Œku fw÷h™e
søÞkyu, „{u …t¾k™e søÞkyu «Þku„ fhku , Œu ™ kÚke s {åAh …ý Wzkzu Au .
❈ ‚í‚t „ {kt yk …ý ƒŒkððk{kt ykÔÞw t fu ½h{kt f÷u þ (Í½zku -
ft f ‚k)™w t fkhý …h{kí{k™k rðÄk™ (fkÞËk)™u ™ ‚{S™u ‚t ‚ kh™k
¼kð{kt [k÷ðw t Œu Au . ½h™ku fku E ‚ÇÞ ½h{kt ™w f ‚k™ fhðk ™Úke RåAŒku .
fku E fkhýÚke ™w f ‚k™ ÚkE òÞ Au Œku Œu ™ u ÷E™u f÷u þ (Í½zku - ft f k‚)
™rn fhðku òu E yu . su ™w f ‚k™ Úkðk™w t nŒw t , Œu Œku ÚkE [w f âw t Au , Œu Œku Xef
(‚khw t ) Úkðk™w t ™Úke. ÔÞÚko ™ ku (¾ku x ku ) Í½zku fhðku ‚{sËkhe ™Úke. su ™ k
îkhk ¼q ÷ Úke fku E ™w f ‚k™ ÚkE òÞ Au Œku Œu ™ u fnu ð w t òu E yu , nu ƒu x k-
ƒu x e, {kŒk-r…Œk yÚkðk ‚k‚w - ðnw ! yk su ÚkE „Þw t , yk yk…ýk ¼køÞ{kt
™nŒw t . yk…u òýe-òu E ™u Œku fÞO w ™Úke. yk ðkŒÚke ½h{kt þkt r Œ fkÞ{ hnu
Au . f÷u þ {kt fk¤ r™ðk‚ fhu Au . ¼q Œ -«u Œ ku ™ w t Œu ½h{kt hnu X ký ÚkkÞ Au . su
f÷u þ (ft f k‚-Í½zku ) ™Úke fhŒk, Œu ‚w ¾ Úke Sð™ „w ò hu Au . su ½h{kt
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ (ykhŒe-MŒw r Œ, ßÞku r Œ Þ¿k yu x ÷u fu [ku Ï ¾k ½e™ku
Ëeðku ) ÚkkÞ Au , Œu ½h{kt Ëu ð Œkyku ™ ku r™ðk‚ ÚkkÞ Au .
‚í‚t „ {kt ‚kt ¼ ¤e™u ƒÄe …ku Œ -…ku Œ k™k ½hu [k÷e „E. ‚í‚t „
rËð‚™k 12 ðkøÞkÚke 02 ðkøÞk ‚w Ä e ÚkÞku nŒku . …w º kðÄq ™ u ¾ƒh ™nŒe
fu ‚k‚w - {k ‚í‚t „ {kt „E nŒe. yk„÷k rËð‚u ‚ðkh{kt ¼U ‚ ™w t Ëq Ä fkZe™u
…w º kðÄq Œu Ëq Ä ™e ¼hu ÷ e zku ÷ ™u Äkƒk{kt ÷xfðu ÷ k ‚¤eÞk™e ykt f ze{kt
Ëhhku s ™e {kVf ÷xfkððk ÷k„e, Œu ™ u ÷køÞw t fu zku ÷ ÷xfe „E, …ht Œ w
‚r¤Þk™e ykt f ze Q÷xe ŒhV ÚkE „E nŒe. …w º kðÄq y u rð[kÞO w fu ƒhkƒh
÷xfe Au y™u zku ÷ Aku z e ËeÄe. zku ÷ ÄhŒe …h …ze „E. Ëq Ä Z¤e™u Vu ÷ kE
„Þw t . yðks ‚kt ¼ ¤e™u ¼u Œ he ykðe y™u …w º kðÄq Ëq Ä Úke ™sh nxkðe™u
‚k‚w - {k™e ŒhV WËk‚ ÚkE™u òu E hne nŒe. ƒku ÷ ðw t Þku ø Þ ™ ‚{ßÞw t .
fkhý fu …w º kðÄq ™ u ¾ƒh nŒe fu ‚k‚w - {k fku E …ý «fkh™k ‚VkR™k ð[™ku
‚kt ¼ ¤Œe ™nŒe. rð[khe hne nŒe fu yks™ku yk¾ku rËð‚ f÷u þ {kt sþu .
‚kt s u …rŒ ykðþu , Œu ™ kÚke …ý {kh ¾ðzkðþu . nu …h{kí{k ! ykðw t fu {
ƒLÞw t ? ykðe ¼q ÷ Œku fâkhu Þ ÚkE ™nŒe. nu ‚Œ„w Y ! Úkku z ef Œku ËÞk
fhku , nw t Œku yk…™e ¼ÂõŒ …ý ¼q ÷ ðk su ð e ÚkE hne Aw t . {™u Œku yk¾ku

rËð‚ ‚k‚w - {k™k &÷ku f ÞkË hnu Au . ¼u Œ he ƒku ÷ e, ƒu x e ! su Úkðk™w t nŒw t ,
Œu ÚkE „Þw t . yksu y{khk ¼køÞ{kt Ëq Ä Au s ™rn. r[t Œ k ™ fh. yk
Ëq Ä ™u W…h-W…hÚke nkÚkÚke ¾ku ƒ k{kt ykðu Œu x ÷w t ÷E ÷E™u zku ÷ {kt ¼he
÷u y™u ¼U ‚ ™u …eðzkðe Ëu . yk{ fne™u su ™k{ Ëeûkk ÷eÄe nŒe, Œu ™ ku
ò… fhðk ÷k„e „E. …w º kðÄq ™ u …ku Œ k™k fk™ku …h rðïk‚ ™nku Œ ku ÚkE
hÌkku . rð[khe hne nŒe fu {kŒkSyu yksu ¾ƒh ™rn fÞw t Mxu þ ™ (hu r zÞku
ykfkþðkýe) …fze …kzâw t . yk þeŒ¤ (Xt z fðk¤kt ) ð[™ ¼u Œ he™e ƒku h e
(ƒkhËk™){kt ™nŒk. yu { kt ¾ku ¤ ¼Þku o nŒku . yksw ƒ ksw ÚkE™u ™ef¤Œe
nŒe, íÞkhu …ý ƒƒ¤kx™e yk„ ™ef¤Œe nŒe. …w º kðÄq ™ w t ™k{ r™þk nŒw t .
Œu rð[khe hne nŒe fu : -
r™þk yks r™þk (hkrºk) {U Œu h e ƒw h e nku „ e Ëþk >
r™þk™u rð[kh ykÔÞku fu …rŒ™u ƒŒkðþu . Œu {kŒk™e ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u
{khw t ft E ™Úke ‚kt ¼ ¤Œk. ¾hw t - ¾ku x w t fnu þ u . yk¾ku rËð‚ y™u hkŒ hku ð k{kt
sþu . r™þkyu Z¤e „Þu ÷ w t Ëq Ä ƒt ™ u nkÚkÚke (¾ku ƒ u - ¾ku ƒ u ) zku ÷ {kt ¼he
÷eÄw t y™u ¼U ‚ ™u …eðzkðe ËeÄw t . zku ÷ Äku E ™u {q f e ËeÄe. ¼u Œ he ykðe
y™u ƒku ÷ e fu ƒu x e ! hku x ÷k ¾kE ÷u . r[t Œ k ™k fh. ƒu x e ! nw t fk÷u {khe
ƒnu ™ ËÞkfki h ™e ‚kÚku rËð‚™k ‚í‚t „ {kt „E nŒe. {khe Œku ykt ¾ ku ¾w ÷ e
„E. nw t Œku ¾q ƒ Í½zk¤w ƒ™e „E nŒe. ƒu x e ÚkE þfu Œku ûk{k fhe Ëu s u .
…kA¤ ÚkÞw t Œu ÚkÞw t . nðu yk„¤ Œku …ku Œ k™e ƒu x e™u …÷fku …h hk¾eþ.
{khe ‚k[e rËfhe Œku Œw t Au . sL{e rËfhe Œku ƒeò™e nŒe, Œu [k÷e „E.
yk…ýw t Ëw : ¾-‚w ¾ ¼u „ w t Au . {khe Œku yu f rËð‚™k ‚í‚t „ u s ykt ¾ ku ¾ku ÷ e
ËeÄe. rËfhe ! yk„÷k hrððkhu yk… …ý ykðòu , nw t …ý ykðeþ. Äehu
Äehu rËfhk™u …ý ÷E sEþw t . r™þkyu …ku Œ k™k „w Y S™ku Vku x ku (MðY…)
f…zkt { kt ‚t Œ kze hkÏÞku nŒku . Vku x ku fkZe™u [hýku { kt þeþ ({kÚkw t ) hk¾e™u
fÌkw t fu „w Y ðh ! yks yk…™u …ku Œ k™e ƒu x e™e …ku f kh ‚kt ¼ ¤e ÷eÄe. ½h™u
Mð„o ƒ™kðe ËeÄw t . ‚kt s u [¥khr‚t n ykÔÞk Œku {kŒkyu Ëq Ä Zku ¤ kE sðk™e
ðkŒ …ý ™ fhe. Úkku z k rËð‚ ƒkË [¥khr‚t n ™u …ý ™k{ y…kðe ËeÄw t .
fu x ÷kf ‚{Þ …Ae r™þk™k „w Y S ykðe „Þk. r™þkyu ƒŒkÔÞw t fu „w Y S
! {khe ‚k‚w - {k ¾q ƒ ‚khe Au . yu ™ u …ý „w Y ™w t ™k{ ÷E ÷eÄw t Au .
¼u Œ heyu fÌkw t , {nkhksS ! r™þkyu fâkhu Þ ƒŒkÔÞw t ™Úke fu yu ý u
Ëeûkk ÷E hk¾e Au . yk {khk f÷u þ Úke zhŒe nþu . nðu ƒŒkÔÞw t Au ßÞkhu
{U ™k{ ÷E ÷eÄw t . ‚khw t fÞO w yu ™ u , y„h …nu ÷ kt ƒŒkðe Ëu Œ e Œku nw t …Ae
ðÄkhu Ëw : ¾e fhŒe y™u ƒeò ðÄkhu …k…™e ¼ku „ e ƒ™Œe. r™þk™k „w Y Syu
fÌkt w , {kE ¼u Œ he ! yk… Œku yk‚{k™ (ykfkþ)Úke …ze y™u ¾sq h {kt
yxfe „E Aku fkhý fu yk…™e Ëeûkk þk†k™w f q ¤ ™Úke. ‚íÞ ‚kÄ™k ð„h
{ku û k ™Úke ÚkE þfŒku . su { fu hku „ ™e ‚k[e yki » krÄ (Ëðk) ¾kðkÚke s
hku „ Úke Aq x fkhku ({ku û k) {¤u Au . yk s «{kýu ‚íÞ ‚kÄ™k fhðkÚke sL{-
{hý™k hku „ Úke {w Â õŒ {¤u Au . r™þkyu rð[kÞO w fu ‚k‚w - {k ™khks ™ ÚkE
òÞ. yu x ÷k {kxu ð[{kt s ƒku ÷ e QXe fu , „w Y S ! ‚kt ¼ éÞw t Au fu yk…u
™ðw t …w M Œf ÷ÏÞw t Au , Œu ‚t „ Œu (¼õŒku ™ k ‚{q n ™u ‚t „ Œ fnu Au ) A…kÔÞw t
Au . þw t yk…™e …k‚u Au ? „w Y S ƒku Õ Þk nu ƒu x e ! yk…™u yk…ðk™u {kxu
ykÔÞku Aw t . yk{ fne™u „w Y S ƒeò Y{{kt „Þk su { kt hku f kÞk nŒk. Œu { kt
Úku ÷ ku hkÏÞku nŒku . r™þk …ý ‚kÚku - ‚kÚku „E y™u ƒku ÷ e, „w Y Ëu ð r¼hz™k
A¥kk™u (¼{hk™k {Ä…w z k™u ) ™ Au z ku (At A u z þku ™rn) {w ~ fu ÷ eÚke þkt Œ
ÚkÞku Au . „w Y S ƒku Õ Þk, nu ƒu x e ! nðu Œkhe ‚k‚w S ™e …q h e Yr[ ¼ÂõŒ{kt
Au , nðu yu {k™þu . „w Y S ºký rËð‚ hku f kÞk. Œíð¿kk™ ‚{òÔÞw t .
¼u Œ heyu …ý „w Y ƒË÷e ÷eÄk y™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkÔÞw t .
‚í‚t „ Úke ½h Mð„o ƒ™e „Þw t . [khu ŒhV (ƒÄe heŒu ) þkt r Œ ÚkE
„E. ßÞkt „k¤k-„k¤e™k yk¾ku rËð‚ „ku ¤ k Aq x Œk nŒk, nðu Œu ½h{kt
…h{kí{k™k ¿kk™™e „t „ k ðnu ð k ÷k„e.
¼õŒ{rŒ r™þk™k „w Y S …h{u ï h fƒehS nŒk su yLÞ (ƒeò)
ðuþ{kt ‚íÞ ¼ÂõŒ «[kh fhðk™u {kxu Äq{Œk-VhŒk nŒk. Œu{™u ƒŒkÔÞwt fu
fÞk «¼w™e ¼ÂõŒ fhðe òuEyu ? ðkt[ku yk s …wMŒf™k …k™k ™t. 271 …h:-
r™»f»ko : - …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t A fu : -
{™ ™u f e fh ÷u , Ëku rË™ fk {nu { k™ >> xu f >>
{kŒ-r…Œk Œuhk fwx{ fƒe÷k, fkuyu rË™ fk h÷ r{÷ fk {u÷k >
yLŒ ‚{Þ WX [÷u yfu ÷ k, Œs {kÞk {Lzk™ >> 1 >>
fnkt ‚u ykÞk, fnkt òyu „ k, Œ™ Aq x i Œƒ fnkt ‚{kyu „ k >
ykr¾h Œw Í fku fki ™ fnu „ k, „w Y rƒ™ ykí{ ¿kk™ >> 2 >>
fki ™ Œw B nkhk ‚å[k ‚kt E , Íq X e ni Þu ‚f÷ ‚„kE >
[÷™u ‚u …n÷u ‚ku [ hu ¼kE, fnkt fhu „ k rð©k{ >> 3 >>
hnx {k÷ …™½x ßÞkU ¼rhŒk, ykðŒ òŒ ¼hi fhi heŒk >
sw „ ™-sw „ ™ Œq {hŒk SŒk, fhðk ÷u hu fÕÞký >> 4 >>
÷¾-[ki h k‚e fe ‚n ºkk‚k, Ÿ[-™e[ Äh ÷u Œ k ƒk‚k >

fn fƒeh ‚ƒ r{xkQ, fh {u h e …n[k™ >> 5 >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™k {™™u ‚t ƒ ku r ÄŒ fhe™u
y{™u «kýeyku ™ u ‚Œfo (ò„] Œ ) fÞko Au fu yk ‚t ‚ kh{kt ƒu rËð‚™ku yu x ÷u
fu Úkkuzk ‚{Þ™ku {nu{k™ Au. yk Úkkuzk-‚h¾k {k™ð Sð™{kt
ykí{¿kk™™k y¼kðÚke y™u f «fkh™k …k… yu f Xk (¼u „ kt ) fhe™u y™{ku ÷
(y{q Õ Þ) {k™ð Sð™™u ™»x (™kþ) fhe™u òÞ Au . Ä™ f{kðk™e rðrÄ
Œku ‚t ‚ kh™k ÔÞÂõŒ ƒŒkðe þfu Au , …ht Œ w „w Y Ëu ð S™k ð„h ykí{¿kk™
yu x ÷u fu Sð fâkt Ú ke ykÔÞku ? {™w » Þ Sð™ku {q ¤ WÆu ~ Þ þw t Au ? ‚Œ„w Y
Äkhý fÞko ð„h yu x ÷u fu Ëeûkk ÷eÄk ð„h Sð™ku {k™ðsL{ ™kþ ÚkE
òÞ Au . yk ðkŒ „w Y S™k ð„h fku E ƒŒkðþu ™rn. [knu („{u ) …] Ú ðe™ku
hkò …ý ƒ™e òÞ, …ht Œ w ¼rð»Þ{kt …þw sL{ {¤þu . sL{-{hý™w t [¢
„w Y S™k ¿kk™ ŒÚkk Ëeûkk {t º k (™k{) ð„h ‚{kÃŒ ™Úke ÚkE þfŒw t . ßÞkt
‚w Ä e sL{-{hý™w t [¢ ‚{kÃŒ ™Úke ÚkŒw t Œku ƒŒkÔÞw t Au fu : -
Þn Sð™ nhnx fk fw t y k ÷ku E > Þk „÷ ƒLÄk ni ‚ƒ fku E >>
feze-fw t s h yki h yðŒkhk > nhnx zku h ƒLÄu fE ƒkhk >>
¼kðkÚko : - su { fu nhnx (hU x )™k fq ð k{kt ÷ku ¾ t z ™w t [¢ („ku ¤
[õfh) ÷k„u ÷ w t nku Þ Au . Œu ™ k W…h ½ýe ƒÄe ƒkÕxe (zku ÷ ) ðu Õ zª„
fhðk{kt ykðu Au . …nu ÷ kt ™ k ‚{Þ{kt yk hU x îkhk fq ð k{kt Ú ke …kýe fkZŒk
nŒk. Œu ‚{Þu hU x ™u ƒ¤Ë yÚkðk ŸxÚke [÷kðŒk nŒk. su { fu fku Õ nq
(Äkýe), ƒ¤Ë-ŸxÚke [÷kðu Au . (…nu ÷ kt ðÄkhu [÷kðŒk nŒk) hnU x ™e
¾k÷e zku ÷ ™e[u fq ð k{kt Ú ke …kýe ¼he™u W…h ÷kðu Au . W…h ykðe™u ¾k÷e
ÚkE òÞ Au . yk [¢ fkÞ{ [k÷w hnu Au . yk s «{kýu …] Ú ðeY…e fq ð kÚke
…k… ŒÚkk …w Û Þku ™ e zku ÷ ku ¼he™u W…h Mð„o - ™hf{kt ¾k÷e fhe. yk «{kýu
sL{-{hý™k [¢{kt Sð fkÞ{ hnu Au . W…h™k þçË (‚k¾e){kt yk s
‚{òÔÞw t Au fu ‚t ‚ kh{kt …rhðkh - Ä™ ƒÄw t íÞk„e™u yu f rËð‚ yu f ÷ku
[kÕÞku sEþ. Vhe fku E ƒeò MÚkk™ …h sL{ ÷E™u ykðe s r¢Þkyku
fhe™u [kÕÞku sRþ. y„h yk… ½hÚke Ëq h fku E ƒeò þnu h {kt òyku Aku
Œku sðkÚke …nu ÷ kt ™õfe fhku Aku fu íÞkt yk„¤ sEþw t . Œu ™ k …Ae fE
søÞkyu rð©k{ (hkŒðk‚ku ) fheþw t , Œu …ý ™õfe fhe ÷Eyu Aeyu , …ht Œ w
‚t ‚ kh Aku z e™u òyku Aku Œku fâkhu Þ rð[kh ™Úke fhŒk fu fâkt rð©k{
fhþku . nu Sð ! [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ «fkh™k «kýeyku ™ k þhehku { kt «Œkz™k
(Œf÷eVku - …ezkyku ™ ku {kh) ‚n™ fhu Au . {hŒk-SŒk ({hu - Sðu ) (™ðk
«kýe™k Sð™ «kÃŒ fhu ) Au fku E ð¾Œ hkò ƒ™e™u Wå[ (Ÿ[e òrŒ™ku )
ƒ™e òÞ Au , fâkhu f ft „ k¤ (r¼¾khe) ƒ™e™u ™e[ fnu ð kÞ Au . …h{kí{k
fƒehS ‚{òðe hÌkk Au fu nu «kýe ! Œw t {™u yku ¤ ¾, nw t ‚{Úko …h{kí{k
Aw t . nw t Œkhk sL{-{hý™e ‚ðo Ít Í x ‚{kÃŒ fhe ËEþ.
(þçË ™t . 2 )
™k{ ‚w { h ÷u ‚w f {o fh÷u , fki ™ ò™u f÷ fe >>
¾ƒh ™nª …÷ fe (xu f )
fku r z-fku r z {kÞk òu z e ƒkŒ fhu A÷ fe,
…k… …w Û Þ fe ƒkt Ä e …ku x rhÞk, fi ‚ u nku ð u nÕfe >> 1 >>
{kŒ-r…Œk …rhðkh ¼kE ƒt Ä w , ºkerhÞk {Œ÷ƒ fe,
[÷Œe ƒrhÞkt fku E ™k ‚kÚke, Þk {kxe st „ ÷ fe >> 2 >>
ŒkhkU ƒe[ [t ÿ {k ßÞkU Í÷fi , Œu h e {rn{k Í÷k ÍÕfe,
ƒ™i fw f hk, rð»xk ¾kði , yƒ ƒkŒ fhi ƒ÷ fe >> 3 >>
Þu ‚t ‚ kh hi ™ fk ‚…™k, yku ‚ ƒq t Ë s÷ fe,
‚Œ™k{ rƒ™k ‚ƒi ‚kÄ™k „khk Ë÷Ë÷ fe >> 4 >>
yLŒ ‚{Þ sƒ [÷i yfu ÷ k, ykt ‚ q ™i ™ Z÷fe,
fn fƒeh „n þhý {u h e nku hûkk s÷ Úk÷ fe >> 5 >>
¼kðkÚko : - …h{kí{k fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu nu ¼ku ¤ k {k™ð (†e /
…wY»k) ! …h{kí{k™wt ™k{ ò… fh ŒÚkk þw¼ f{o fh. ¾ƒh ™rn fk÷u yux÷u fu
¼rð»Þ{kt þwt Ëw½ox™k ÚkE sþu. yuf …¤™e …ý ¾ƒh (òýfkhe) ™Úke.
Ä™™ku ‚t ø kú n A¤-f…x fÞko ð„h Úkþu s ™rn, su { kt Ú ke Úkku z ku Ä{o
…h …ý ¾[o fhe Ëu Au . yk «{kýu …k… ŒÚkk …w Û Þ™e ƒu …ku x ÷e ƒkt Ä e
÷eÄe. yk fu ð e heŒu n÷fe Úkþu ? …k… ™hf{kt …w Û Þ Mð„o { kt . {kŒk-r…Œk,
¼kE-…í™e ð„u h u ð„u h u …rhðkh™k ‚ÇÞku {Œ÷ƒ™e (MðkÚko ™ e) ðkŒku ™ u
rð[khu Au . …q ð o (…kA÷k) sL{ku ™ k fkhýu …rhðkh Y…{kt òu z kÞk Au . su
su ™ ku ‚{Þ …q h ku ÚkE sþu , ‚t M fkh (÷u ð z-Ëu ð zY…e f{ku o ™ ku rn‚kƒ)
‚{kÃŒ ÚkŒk sþu , Œu ŒhŒ s …rhðkh Aku z e™u [kÕÞku sþu . su { fu
hu ÷ „kze{kt zçƒk ¼hu ÷ k nku Þ Au , su - su ™ u ßÞkt - ßÞkt ™ e rxrfx ÷R™u hk¾e
Au , íÞkt - íÞkt WŒhe™u [kÕÞk òÞ Au . yk …rhðkh (fw x w t ƒ ) hu ÷ ™k zçƒk™e
{kVf Au . {] í Þw ÚkE „Þk …Ae yk þheh {kxe ÚkE òÞ Au . Œu ‚{Þu Œkhku
fku E …rhðkh™ku ‚ÇÞ ‚kÚke = ‚nÞku „ e / ‚t „ kÚke ‚kÚku ™rn nku Þ .
yu f ÔÞÂõŒ …ku Œ k™e …í™e™u ¾q ƒ «u { fhŒku nŒku . ð] Ø (½hzku )

ÚkÞku Œku Œu ™ w t {] í Þw ™Sf nŒw t . Œu ý u …ku Œ k™e …í™e™u fÌkw t fu yk… {khe ‚kÚku
[k÷þku (ykðþku ) Œu ý u ŒhŒ s {™kE fhe ËeÄe fu ‘‘™k nw t Œkhe ‚kÚku
™rn {hw t . ŒkhkÚke ºký ð»ko ™k™e Aw t . ’’ð] Ø ™u Œu rËð‚u yk½kŒ ÷k„e „Þku .
Œu ™ u Œu ™ kÚke ðkŒ fhðk™e …ý ƒt Ä fhe ËeÄe. ™Sf ykðu Œku {kU Z w t Vu h ðe
÷u . rƒ÷fw ÷ ƒku ÷ u ™rn. 60 ð»ko Ú ke ‚kÚku hnu ÷ k Œu ð] Ø ™u …nu ÷ eðkh y™w ¼ ð
ÚkÞku fu fkuE fkuE™wt ™Úke. nu {k™ð ! …qðo sL{™k s…-Œ… ŒÚkk Ä{o ‚tMfkhÚke
ðŒo{k™{kt {tºke, «Äk™{tºke yÚkðk Wå[ yrÄfkhe ƒ™e™u yuðku ‚wþkur¼Œ
ÚkE hÌkku Au, su{ fu hkrºk™k ‚{Þ{kt Œkhkyku™k {æÞ{kt [tÿ™e þku¼k nkuÞ
Au. y„h ‚í‚t„ rð[kh ™Úke ‚kt¼éÞk Œku ykí{¿kk™™k ð„h …h{kí{k™e
¼ÂõŒ ™rn fhe™u ¼rð»Þ™k sL{{kt fqŒhku ƒ™e™u rð»xk („kuƒh-xèe-„tÄ)
¾kþu. nðu Œw (yíÞkhu Œw) …kuŒk™k ƒ¤ yux÷u fu þkherhf þÂõŒ, …Ë™e ŒkfkŒ™e
ðkŒku fhu Au. …Ae …þw ƒ™e™u {nk™ f»x (Ëw:¾) QXkðeþ.
™h ‚u Veh …þw ð k fesi , „Äk-ƒi ÷ ƒ™kE >
AÃ…™ ¼ku „ fnkt {™ ƒku h u , fw h ze [h™u òE >>
‚t ‚ kh{kt Œkhw t Sð™ yu ð w t Au su { fu ‚ðkhu yku A (Íkf¤)™k s¤™e
ƒw t Ë ku ½k‚ …h [{fe hne nku Þ Au , su Úkku z k ‚{Þ{kt ‚{kÃŒ ÚkE òÞ Au .
yu x ÷k {kxu …q ý o ‚Œ„w Y Úke ‚Œ™k{ yu x ÷u fu ‚k[k ™k{ ò… {tºk ÷E™u
¼ÂõŒ fhe™u Sð™wt fÕÞký fhkðe ÷u. ‚k[k þk† y™wfq¤ ¼ÂõŒ {tºk™k r‚ðkÞ
ƒÄe þk† rðhwØ ‚kÄ™k Œku {kxe™k Ë¤Ë¤™k „khk suðe Au. ™ef¤ðk™e
søÞkyu zƒ÷ (ƒu ½ýk) V‚kðu Au. Œu ‚kÄ™k …h{uïh fƒehS™e …k‚u nŒe
ŒÚkk fu x ÷kf ‚t Œ ku ™ u …ý …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkðe nŒe, …ht Œ w Œu { ™u
ƒeòyku ™ u ƒŒkððk™e {™kE fhe nŒe. ðŒo { k™{kt (‚™T 1997 Úke) {khe
…k‚u yu x ÷u fu yk Ëk‚ (hk{…k÷)™e …k‚u Au . ykðku Ëeûkk ÕÞku y™u …ku Œ k™w t
ŒÚkk …ku Œ k™k …rhðkh™w t Sð™ ‚V¤ ƒ™kðku .
W…hku õ Œ ‚í‚t „ ð[™ku Ú ke yu r™»f»ko (‚kh) ™ef¤u Au fu y„h
‚í‚t „ ™k rð[kh ‚kt ¼ ¤ðk {¤e òÞ Œku ½h Mð„o ƒ™e òÞ Au . Œu ™ k
ð„h ™hf su ð w t Sð™ Sððw t …zu Au . yk «{kýu rðï WØkh ‚t ¼ ð (þfâ)
Au . ƒÄk s «u { -ÃÞkhÚke Sð™ …q h w t fhe™u {ku û k «kÃŒ fhe þfu Au . yk ¾q ƒ
sYhe Au .
104 ðŒo { k™™e fu x ÷ef ‚íÞ (‚k[e) fÚkkyku
✪ ðŒo { k™™e fu x ÷ef ‚íÞ (‚k[e) fÚkkyku
● ‘‘¼õŒ ‚w h u þ Ëk‚™k Wszu ÷ k …rhðkh™u ð‚kÔÞku ’ ’
„k{-ze½÷ …kL™k-„t ò , ¼õŒ™w t ™k{ : ‚w h u þ yn÷kðŒ ŒÚkk
¼õŒ{rŒ™w t ™k{ Þþðt Œ e.
ze½÷ „k{ ‚kûke Au fu ¼õŒ ‚w h u þ þhkƒ (ËkY), ‚w Õ Vk ([h‚),
Œt ƒ kfw ™ ku ykËe nŒku . ‘½hfe Xki h -ƒxku z fh h¾k Úkk’ yu x ÷u fu ½h™u ¾k÷e-
¾ku ¾ ÷w t fhe ™kÏÞw t nŒw t , ½h™w t Œt º k ƒÄw t ¾hkƒ fhe hkÏÞw t nŒw t . ƒnu ™
Þþðt Œ e (‚w h u þ ™e …í™e) y‚kæÞ hku „ Úke …ezkŒe nŒe. ƒu Aku f hk (rËfhk)
™k™e ô{h™k nŒk su r…Œk™u ½hu ykðŒk òu E ™u ‚t Œ kE sŒk nŒk. ½h{kt
Í½zku hnu Œ ku nŒku . ƒnu ™ Þþðt Œ e™ku yu f ¼kE nrhÞkýk …ku ÷ e‚{kt D.Sp.
nŒku . su yíÞkhu ‚u ð k r™ð] ¥ k (rhxkÞzo ) ÚkE [w f âku Au . ™k{ Au ¼õŒ
hksu L ÿr‚t n hkXe, „k{-¼k…zku Ë k. Œu ™ u …ku Œ k™e ƒnu ™ ™e ‚khðkh
fhkððk{kt fku E f‚h Aku z e ™nŒe. …ht Œ w ƒÄw t ÔÞÚko hÌkw t . {khku yu f ¼õŒ
su nrhÞkýk …ku ÷ e‚{kt ™ku f he fhe hÌkku Au , Œu ykÞo ‚{ks™k {nk™
«[khf ûke òi n hr‚t n S™ku ƒu x ku Au . („k{-s‚hk™k, rsÕ÷ku - ‚ku r ™…Œ),
yu ™ e ‚kÚku {khku ™k™ku ¼kE {nu L ÿr‚t n …ý nrhÞkýk …ku ÷ e‚{kt ™ku f he
fhŒku nŒku su ™ u ‚™T 2016 {kt rhxkÞh Úkðk™w t nŒw t , …ht Œ w …h{kÚkeo r{þ™™k
WÆu ~ Þ™u ‚{S™u ‚™T 2005 {kt rhxkÞh{u L x ÷E™u {khe ‚kÚku ‚nÞku „ {kt
¼k„ ÷E hÌkku Au . {khku ¼kE S.P. hku n Œf™ku zÙ k Rðh nŒku . ¼õŒ
sÞðehr‚t n {r÷f D.Sp. Íßsh™ku zÙ k Rðh nŒku . ƒt ™ u zÙ k Eðh r{ºkku
ßÞkhu {¤Œk nŒk Œku {khku ¼kE Œu ™ e ‚kÚku yk ¿kk™™e [[ko fhŒku nŒku .
…nu ÷ kt Œku ykÞo ‚{kS nku ð k™k fkhýu ¼õŒ sÞðehS ¾q ƒ Ëw : ¾e ÚkÞk.
…ku Œ k™k yk[kÞku o ™ u {éÞk, …ht Œ w Au Õ ÷u ‚íÞ™u ™shku ‚k{u òu E ™u {k™e
÷eÄw t fu ‚k[w t yk s Au . Œu ™ u ‚™ 1994 {kt {khkÚke Ëeûkk ÷E ÷eÄe. ‚™
1995 - 1996 ‚w Ä e ¼õŒ hksu L ÿr‚t n hkXe Íßsh{kt ™ku f he fhŒk nŒk
ŒÚkk sÞðehS Œu { ™k zÙ k Eðh nŒk. ¼õŒ hksu L ÿS™ku yu f ¼kE
…ku ÷ e‚{kt ™ku f he fhŒku nŒku . ƒnu ™ Þþðt Œ eðk¤e ƒe{khe Œu ™ u …ý nŒe.
su ™ k fkhýu ‚™ 1995 {kt Œu ™ w t {] í Þw ÚkE „Þw t . zÙ k Rðh™k fkhýu ¼õŒ
sÞðehS …ý D.Sp. ™e ‚kÚku Œu { ™k ½hu „Þk. ƒÄe …rhÂMÚkrŒ™w t ¿kk™
ÚkÞw t . yu f rËð‚ …kAk ykðŒk ‚{Þu sÞðehSyu D.Sp. ‚knu ƒ ™u
…ku Œ k™ku rð[kh sýkÔÞku fu yk… …ku Œ k™k …rhðkh™u ƒ[kððk RåAku Aku
Œku (‚t Œ hk{…k÷S) Úke Ëeûkk ÷E ÷ku . …nu ÷ kt Œku {kLÞw t ™rn, …ht Œ w xÙ k Þ÷
fhðk (y™w ¼ ð fhðk) {kxu …ku Œ k™e y‚kæÞ (¼Þt f h) hku „ Úke Ëw : ¾e ƒnu ™
Þþðt Œ e™u …ku Œ k™k ™k™k ¼kE ‚w ¾ ðeh™e ‚kÚku Ëeûkk y…kððk {ku f ÷e.
yk Ëk‚ (hk{…k÷Ëk‚) r‚t [ kE rð¼k„{kt sw r ™Þh yì Â Ls™eÞh (Jr. Er.)
™k …Ë …h fkÞo fhŒku nŒku . „w Y S™k ykËu þ Úke Ëeûkk yk…ðk ÷køÞku ŒÚkk
«[kh fhðk ÷køÞku . r{þ™™k WÆu ~ ÞÚke …rhr[Œ ÚkE™u s™rnŒ ŒÚkk
s„rnŒ{kt ‚™T 1995 {kt ™ku f heÚke íÞk„…ºk yk…e™u «[kh-«‚kh{kt ÷k„e
„Þku nŒku . (íÞk„…ºk nrhÞkýk ‚hfkh îkhk Mðef] Œ Au ) „k{u - „k{{kt
sR™u ‚t Œ „heƒËk‚S {nkhks™e ðkýe™ku y¾t z …kX fhŒku nŒku , ‚í‚t „
fhŒku nŒku . ºký rËð‚ yk y™w » Xk™ [k÷Œw t nŒw t . ¿kk™ ‚{òðe™u
ƒw h kEyku (¾hkƒ xu ð ku ) Aku z kðe™u Ëeûkk yk…Œku nŒku . su ™ k fkhýu
W…Ëu þ e™u ykùÞo s ™f ÷k¼ ÚkŒku nŒku . yks ¢{{kt yu f rËð‚ ‚™
1996 {kt „k{-…t ò ƒ¾ku z (rËÕne){kt ¼õŒ s„ËeþS™k ½hu …kX [k÷e
hÌkku nŒku . ¼õŒ s„Ëeþ …ý «Úk{ ©u ý e™ku (…nu ÷ k ™t ƒ h™ku ) þhkƒe
(ËkYzeÞk), W…ÿðe (ËkY …e™u Œku V k™ fh™khk) nŒku . ŒÚkk D.T.C.
rËÕne{kt ™ku f he fhu Au . Œu ™ e …í™e™e ÷kR÷ks ƒe{khe …ý {w s Ëk‚
(yk Ëk‚) Úke Ëeûkk ÷eÄk …Ae ‚khw t ÚkE „Þw t . fh™kh Œku …h{kí{k Au ,
Œu ™ e þÂõŒ ‚t Œ ™k {kæÞ{Úke ykðu Au . su { fu Œkh (ðkÞh) îkhk ðes¤e
ykðu Au , Œkh ðes¤e ™Úke. yk s «{kýu ¼÷u s ‚t Œ …h{kí{k ™Úke,
…ht Œ w Œkh [ku õ f‚ nku Þ Au . Œu ‚{Þu ƒnu ™ Þþðt Œ e™e S¼ fk{ fhŒe
ƒt Ä ÚkE „E nŒe. Œu {w t „ e ÚkE [w f e nŒe. ‚w ¾ ƒehS …ku Œ k™e ƒnu ™ ™u
‚kÚku ÷E™u ‚kt s ™k ‚{Þu ¼õŒ s„ËeþS™k ½hu ykÔÞk. {™u ƒÄe
‚{MÞk (Œf÷eVku ) ƒŒkðe. Œu ƒt ™ u ¼kE-ƒnu ™ hkrºk™ku ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u
íÞkt s hku f kE „Þk. ƒnu ™ Þþðt Œ e™u ™k{ ykÃÞw t . «‚kË ¾ðzkÔÞku . ‚ðkhu
QXe™u …ku Œ k™k ¼kE™u ƒku ÷ e, ¼kE ! nw t ƒku ÷ ðk ÷k„e „E Aw t . nw t Xef
(‚khe) ÚkE „E Aw t . yk [{ífkh òu E ™u ƒt ™ u ¼kE-ƒnu ™ íÞkt nksh
ÔÞÂõŒyku (su ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk y™u ¼ku „ ÷k„ðk™k ‚{Þu íÞkt ykÔÞk
nŒk) ™u ƒŒkðe hÌkk nŒk fu f{k÷ ÚkE „Þku . Œu ™ k …Ae D.Sp. ‚knu ƒ u
ŒÚkk …w h k …rhðkhu ŒÚkk ‚t ƒ t Ä eyku y u Ëeûkk ÷E ÷eÄe. yksu ƒÄk ‚fw þ ¤
Au , ¼ÂõŒ fhe hÌkk Au . ¼õŒ ‚w h u þ yu f ™t ƒ h™k þhkƒe (ËkYzeÞku )
nŒku . …ku Œ k™e …í™e™u ‚khe ÚkÞu ÷ e òu E ™u ‚í‚t „ {kt ykððk ÷køÞku . þhkƒ
(ËkY) ŒÚkk ƒeò ƒÄk ™þk íÞk„e™u ™ k{ ÷E™u ‚w Ä he „Þku . ƒL™u
ƒk¤fku y u …ý ™k{ ÷E ÷eÄw t . Œu ‚{Þ ‚w Ä e fku E yk©{ ƒ™kÔÞku ™nku Œ ku .
„k{-„k{{kt sE™u «[kh fhðk{kt ykðŒku nŒku . nðu ƒnu ™ Þþðt Œ e™ku
…rhðkh …q h k ze½÷ „k{{kt yu f r{‚k÷ (Ëk¾÷ku ) Au . ‚w h u þ [ki Ä he ¼õŒ
ƒ™e „Þk. ƒÄe ƒw h kE (¾hkƒe) yku íÞk„e ËeÄe. ƒt ™ u Aku f hk rËÕ÷e
…ku ÷ e‚{kt yu f s rËð‚u r‚…kE (nðk÷Ëkh)™e ¼Œeo ÚkE „Þk. ÷ku f ku ™ u
÷køÞw t nþu fu …i ‚ k yk…e™u (¼Œeo ÷u ð z-Ëu ð z fhe™u ) ¼Œeo fhkÔÞk nþu .
…ht Œ w ‚íÞ yu Au fu yu f …i ‚ ku …ý fku E ™u ™Úke ykÃÞku . yk… òŒu s Œ…k‚
fhe þfku Aku . ƒL™u Aku f hkyku ™ k rððkn{kt yu f Yr…ÞkÚke ðÄkhu ƒesw t ft E
÷eÄw t ™Úke. yk …ý Œ…k‚™ku rð»kÞ Au . ykðk-ykðk Œku y™u f ku WËknhý
Au . yk fnk™e ƒŒkððk™ku {khku WÆu þ yu Au fu su { fu „eŒk yæÞkÞ- 16
™k &÷ku f - 23 y™u 24 {kt fÌkw t Au fu þk† rðrÄ íÞk„e™u {™{kLÞw t yk[hý
fhðkðk¤k™u fku E ÷k¼ …h{kí{kÚke ™Úke {¤Œku . þk†ku õ Œ (þk† Þw õ Œ)
¼ÂõŒ fhðkÚke …h{kí{k™e þÂõŒÚke ‚ðo y‚t ¼ ð r‚Ø ÚkE òÞ Au . {ku û k
…ý {¤u Au . }øðu Ë {t z ÷- 10 ‚q õ Œ 161 {t º k- 2 {kt …ý «{ký Au fu
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhðkðk¤k™ku y‚kæÞ (Sð÷u ý ) hku „ …ý ™kþ ÚkE
òÞ Au . y„h hku „ e {ku Œ ™k ™Sf …ý …nkU [ e „Þku nku Þ Œku ‚íÞ ¼ÂõŒ
fhðkðk¤k™u MðMÚk (r™hku „ e) fhe™u …h{kí{k þŒ ( 100 ) «rŒþŒ (xfk)
ykÞw » Þ «Ëk™ fhe Ëu Au yu x ÷u fu ¼õŒ …q h e ô{h SðŒku hnu Au .
su { fu …nu ÷ kt ðes¤e™ku rðMŒkh ÚkÞku ™nŒku yu x ÷u fu „k{u - „k{
…nkU [ e ™nŒe íÞkhu ykxku (÷ku x ) nkÚkÚke [k÷ðkðk¤e ½t x eÚke {kŒk-ƒnu ™ ku
ËéÞk fhŒe nŒe. …w Y »k nkÚkÚke ËkŒhzkÚke / fw n kzeÚke [khk™u fkÃÞk fhŒk
nŒk. …Ae nkÚkÚke [khku fk…ðk™w t {þe™ („t z k‚k)™ku ykrð»fkh ÚkÞku . Œu
…ý fkXw t fkÞo nŒw t . ðŒo { k™{kt ðes¤e™e þÂõŒÚke ykxk-[õfe (Ë¤ðk™e
½t x e) [k÷u Au , [khku fk…ðk™w t {þe™ [k÷u Au . y‚t ¼ ð fk{ (fkÞo ) ÚkE
hÌkw t nŒw t Œu yu f Ë{ sÕËe ŒÚkk ‚w „ { (‚h¤) ÚkE hÌkw t Au . ðes¤e™w t
rðrÄ‚h f™u f þ™ ÷u ð k™w t nku Þ Au . ðes¤e™e {Þko Ë k (r™Þ{) ™w t …k÷™
fhðk™w t nku Þ Au , ™rn Œku ‚w ¾ ËkÞf ðes¤e rð™kþ™w t fkhý ƒ™e òÞ Au .
yk s «{kýu …h{kí{k™w t f™u f þ™ ÷u ð w t …zu Au y™u …h{kí{k™e
{Þko Ë kyku ™ w t …k÷™ fhðk™w t nku Þ Au . íÞkhu ‚ðo (ƒÄw t ) ‚w ¾ ŒÚkk {ku û k
…h{kí{k yk…u Au . {Þko Ë k (r™Þ{) ¼t „ ÚkðkÚke …h{kí{k™e þÂõŒ
ykððk™e ƒt Ä ÚkE òÞ Au . ‚ðo ‚w r ðÄkyku {¤ðk™e ƒt Ä ÚkE òÞ Au .
ze½÷ „k{™k ÔÞÂõŒ Œu sq ê k yk[kÞku o ™ e ðkŒku ™ u ‚íÞ {k™e™u fhkI Ú kk
yk©{{kt sðkðk¤k …ku Œ k™k „k{ðk¤kyku ™ u hku f Œk nŒk. Œku ¼õŒ ‚w h u þ S
ŒÚkk ƒnu ™ Þþðt Œ eS nkÚk òu z e™u „k{™k ÔÞÂõŒyku ™ u fnu Œ k nŒk fu „k{-
hk{, {khku [knu Aku z ku , y{u Œku yk©{{kt sðk™w t ƒt Ä ™rn fheyu . y{khw t
½h Œku íÞkt Ú ke ðMÞw t Au yu x ÷u fu íÞkt sðkÚke s y{khw t ½h ƒåÞw t Au ™rn
Œku yksu y{u Wsze „Þk nku Œ (™kþ ÚkE „Þku nku Œ ). …h{kí{kyu Œu { ™e
‚kå[e ¼ÂõŒ™w t V¤ …ý yu ð w t s yk…e hkÏÞw t Au .
¼õŒ ‚w h u þ ™ku {ku ƒ kE÷ ™t . 9034029495 Au .
● ‘‘‚í‚t „ ™ ‚kt ¼ ¤ðkÚke ‚ðo ™ kþ ÚkÞku ’ ’
fƒeh, hk{-™k{ fzðk ÷k„i , {eXu ÷k„U Ëk{ >
Ëw r ðÄk {U Ëku ™ kU „yu , {kÞk r{÷e ™k hk{ >>
…t ò ƒ «kt Œ (hkßÞ){kt {khk (hk{…k÷ Ëk‚™k) …q ß Þ „w Y Ëu ð S™ku
yk©{ ‘‘Œ÷ðt z e ¼kE™e’’ ™k{™k fMƒk{kt Au . Œu { ™k ‚Œ÷ku f [kÕÞk
„Þk …Ae Œu { ™ku Ëk‚ (hk{…k÷ Ëk‚) {rn™k™k ƒeò hrððkhu ‚í‚t „
fhðk sŒku nŒku . {khk „w Y Ëu ð S™k fu x ÷kf rþ»Þ ‘Œ÷ðt z e ¼kE™e’™k
fMƒk™k þu X …ý Au . Œu { ™ku ‚t ƒ t Ä e þw ¢ ðkhu yu f ð] Ø ™k {] í Þw …h þku f
ÔÞõŒ fhðk ‚…rhðkh ykÔÞku nŒku . Œu þr™ðkh™k hku s 2 ðkøÞk …Ae
ƒ…ku h ™k …ku Œ k™k ½hu [t Ë e„Z sðk ÷køÞku Œku ‚í‚t „ e ‚„kðnk÷kyku y u
Œu { ™u fÌkw t fu yksu yu f rËð‚ ðÄkhu hku f kE òyku , fk÷u ‚ðkhu 8 - 10
ðk„u ‚í‚t „ Úkþu . yk… ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u «‚kË ÷E™u sòu . ‚t ƒ t Ä eyu
fÌkw t fk÷u hrððkhu yu f …kxeo ykððk™e Au . ƒu ðk„u Œu ™ kÚke {khku y™w ƒ t Ä
(yu ø kú e {u L x) Úkðk™ku Au su { kt {™u …kt [ ÷k¾™ku ÷k¼ Úkþu . yk ½x™k ‚™
1998 ™e Au . ‚í‚t „ eyku y u ykøkú n fÞku o fu yk… hrððkhu yr„Þkh ðk„u
‚ðkhu ™ef¤þku Œku …ý yk… ‚{Þ‚h …nkU [ e sþku . Vku ™ fhe™u sýkðe
ËEþw t fu Œu Úkku z k {ku z u Ú ke ykðe sþu , …ht Œ w Œu {kLÞk ™nª. Œu ™ k …rhðkh{kt
fw ÷ [kh ‚ÇÞ nŒk, …í™e ŒÚkk ƒu x k-ƒu x e. [khu Þ …ku Œ k™e {kYrŒ fkh{kt
‚ðkh ÚkE™u [t Ë e„Z {kxu þr™ðkhu s hðk™k ÚkE „Þk.
[t Ë e„ZÚke Úkku z k …nu ÷ kt yt ƒ k÷k þnu h ™e …k‚u yu f hu Œ e™e ¼hu ÷ e
xÙ f ¾hkƒ ÚkÞu ÷ e Q¼e nŒe. Œu ™ k …kA÷k …i z k fkZe hkÏÞk nŒk. su f
÷„kðe™u hkÏÞku nŒku . {kÞk™k ÷ku ¼ e™u fu ð ¤ …kt [ ÷k¾™ku ÷k¼ s ™shu
ykðe hÌkku nŒku . fkh …q h e „rŒÚke [÷kðe hÌkk nŒk. fkh Œu hu Œ e™k ¼hu ÷ k
xÙ f ™e ™e[u ½w ‚ e „E, su f nxe „Þku . …q h ku …rhðkh f[zkE „Þku . ðÄkhu
Ëw : ¾™e ‚kÚku fnu ð w t …ze hÌkw t Au fu y„h ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk {kxu hku f kE
„Þku nku Œ Œku yk ™kþ ÚkŒku ™nª. {kÞk ð„h Œku fk{ [k÷e sŒw t , fkÞk™k
ð„h ™Úke [k÷Œwt fkhý fu þheh Au Œku …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhe™u ykí{-fÕÞký
fhkðe þfkÞ Au. …h{uïh fƒehSyu ‚Œfo (ò„]Œ) fÞko Au fu:-
fƒeh, hk{ ™k{ fzðk ÷k„i , {eXu ÷k„U Ëk{ >
Ëw r ðÄk {U Ëku ™ kU „yu , {kÞk r{÷e ™k hk{ >>
yu x ÷k {kxu nu ¼kE-ƒnu ™ ku ! ‚í‚t „ ™e ŒhV Yr[ fhku . ykí{-
fÕÞký fhkðku y™u Sð™™ku hMŒku yk‚k™ ƒ™kðku .
● ‘‘‚í‚t „ {kt sðkÚke {ku x e ykVŒku x¤e òÞ Au ’ ’
fƒeh, ‚t Œ þhý {U yk™u ‚u , ykE x÷i ƒ÷k >
si ¼køÞ {U ‚q ÷ e nku , fkt x u {U x÷ òÞ >>
yu f „k{{kt ‚t Œ ™ku yk©{ nŒku su „k{Úke ÷„¼„ ƒu rf÷ku { exh
Ëq h ƒLÞku nŒku . Œu „k{™k fu x ÷kÞ …rhðkh ‚t Œ S™k rþ»Þ nŒk. ‚t Œ S
fu ð ¤ ƒu ðkh Œu yk©{{kt ykðŒk nŒk. Œu ™ e ‚kÚku fu x ÷kf MÚkkÞe (fkÞ{e)
rþ»Þ …ý ykðŒk nŒk. Œu ‚t Œ …ku Œ k™e {t z ¤e™e ‚kÚku Ëhu f ðkh ƒu {rn™k
Œu yk©{{kt hnu Œ k. …Ae ƒeò yk©{ku { kt sŒk nŒk. ‚t Œ S …ku Œ k™k
fkÞo ¢ {™k y™w ‚ kh ƒu {rn™k {kxu ykÔÞk nŒk. Œu „k{™k ¼õŒku y u
¼ku s ™™e ÔÞðMÚkk …ku Œ -…ku Œ k™k ½hku { kt Ú ke fhe hk¾e nŒe. yu f …rhðkh
yuf rËð‚™wt ¼ks™ ½hu ƒ™kðe™u …Ae yk©{{kt ÷E sE™u
yk©{ðk¤kyku ™ u ¾ðzkðŒk nŒk. Ëhu f ¼õŒ™e RåAk hnu Œ e fu …ku Œ k™k
„w Y S™u W¥k{ ¼ku s ™, ¾eh ŒÚkk þkf-hku x ÷e ¾ðzkðu . yu f …rhðkh™ku
¼ku s ™ ƒ™kððk™ku rËð‚ nŒku . Œu rËð‚u Ëq Ä ¾hkƒ ÚkE „Þw t . Œu {kE™w t
™k{ fMŒw h e nŒw t . Œu ™ k s …zku þ {kt yu f …rhðkh nŒku su { kt fu ð ¤ {k-ƒu x ku
nŒk. fkhý yu nŒw t fu Œu ƒnu ™ hk{ku ™ k …rŒ™w t {] í Þw Œu ‚{Þu ÚkE „Þw t .
ßÞkhu Aku f hku ƒu ð»ko ™ ku nŒku . Œu ƒnu ™ u yu f ½x™k òu E nŒe fu Œu ™ k
…rhðkh{kt ƒeò ËkËk ‚‚hk™k ‚t Œ k™{kt yu f ðnw rðÄðk ÚkE „E nŒe.
yu f …w º k ºký ð»ko ™ ku nŒku . Œu ™ u …ku Œ k™k rËÞhÚke ÷ø™ fhe ÷eÄk. rËÞh
…ý …hýu ÷ ku (married) nŒku . rËÞhÚke …ý Œu ™ u yu f …w º k «kÃŒ ÚkE „Þku .
rËÞh-Ëu h kýe Œu ™ e ‚kÚku {sq h su ð w t ðŒo ™ fhŒk nŒk. Y¾ku - ‚w ¾ ku yU X ku
xw f zku …nu ÷ kt ƒu x k™u ŒÚkk {kŒk™u yk…Œk nŒk. su ™ k fkhýu Aku f hkyu
(ƒu x kyu ) {ku x k ÚkE™u ykí{níÞk fhðe …ze. Œu …ý …k„÷ ÚkE™u fâkt Þ
[k÷e „E. (ƒÄk rËÞh-su X ¾hkƒ ™Úke nku Œ k) yk ½x™k™u ÞkË fhe™u Œu
hk{ku ƒnu ™ u su X -rËÞhÚke rððkn fÞko ™nª. (÷¥kk ™nª yku Z k.) …ku Œ k™k
ƒu x k f{o … k÷™u …kéÞku - …ku » Þku . {nu ™ Œ {sq h e fhe. Úkku z ef s{e™ …ý nŒe.
Œu { kt s {nu ™ Œ fhe™u „kÞ-¼U ‚ ™u …k¤Œe nŒe. …ku Œ k™k ƒu x k™u ‚khw t ½e-
Ëq Ä …eðzkðŒe-¾ðzkðŒe nŒe. rð[kh fhŒe nŒe fu ƒu x ku sÕËe {ku x ku ÚkE
sþu . yu ™ k rððkn fheþ. yu …ku Œ k™k fkÞo ™ u ‚t ¼ k¤e ÷u þ u . nw t ‚w ¾ ™w t Sð™
Sðeþ, …ht Œ w ‚í‚t „ ð„h ¿kk™ ™rn, ¿kk™ ‚Œ„w Y yk…u Au . ¼ÂõŒ ð„h
Sð ‚w ¾ e ™Úke ÚkE þfŒku [knu fu x ÷ku Þ Ä™ðk™ fu { ™ nku Þ ? {kÚku
r…Œk™e AºkAkÞk ™nŒe. ƒu x ku {k™k ÷kzÚke ƒ„zŒku s nku Þ Au . {k™ku
Mð¼kð …ku Œ k™e ‚t Œ k™™u ‚ðo ‚t ¼ ð (þfâ yu x ÷w t ) ‚w ¾ Ëu ð k™ku nku Þ Au .
fnu ð Œ Au fu hkt z -hkt z u ÷ e (rðÄðk)™ku ƒu x ku ŒÚkk ht z w y u - hkt z u ÷ ku (rðÄw h )™e
ƒu x e ƒ„zŒkt s nku Þ Au (h¾zu ÷ nku Þ Au ) . {q ¤ fkhý r…Œk fk{fksðþ
ƒu x e™e „rŒrðrÄ …h æÞk™ ™Úke hk¾e þfŒk. {k ƒu x k™e „rŒrðrÄ …h
æÞk™ ™Úke ËE þfŒe. ƒu x e™u Œku …ku Œ k™e ‚kÚku hk¾u Au . su ™ k fkhýu f{o … k÷
(ƒu x ku ) ™þk fhðk ÷køÞku . {kŒkÚke Í„zku fhe™u Yr…Þk yÚkðk ƒkshe-
sw ð kh, [ýk ÷E sŒku , Œu ™ u ðu [ e™u ™þku (ÔÞ‚™) fhŒku nŒku . {k yk¾ku
rËð‚ hku Œ e hnu Œ e nŒe fu - þw t rð[kÞO w nŒw t , yk fu ð e f{o „ rŒ ? yk„¤ ™u
yk„¤ Œku ƒÄw t ŸÄw t ÚkE hÌkw t Au . su r[t Œ k™k fkhýu hk{ku Ëw ƒ ¤e-…kŒ¤e
ÚkE „E nŒe. ¼õŒ{rŒ fMŒq h e …ku Œ k™e …kzku ‚ ™ hk{kU (hk{ÃÞkhe) ™k
½hu „E. …nu ÷ kt fw þ ¤-{t „ ¤™w t …q A e™u …Ae …q A âw t fu ƒu x ku þw t fhe hÌkku
Au ? {k-ƒu x ku fu { Aku ? yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u ƒnu ™ hk{kU hku ð k ÷k„e y™u
ƒku ÷ e fu ƒnu ™ ! fku E ‚w ¾ -þkt r Œ ™Úke. Aku f hku ƒ„ze „Þku Au . ™þk
(ÔÞ‚™) fhu Au . fneyu Aeyu …ý {k™Œku ™Úke. Í½zku fhu Au . „k¤k-
„k¤e …h WŒhe ykðu Au . yk…™u Œku ¾ƒh Au fu …rhðkh (fw x w t ƒ ) ŒÚkk
„k{ðk¤kyku y u {khk W…h fu x ÷w t Ëƒký fÞO w nŒw t su X ™ku ÷¥kku yku Z e ÷u ð k
(…rŒ™k {ku x k¼kEÚke Vhe rððkn fhe ÷u ð k) {kxu , {U hksðt Œ e™e ½x™kÚke
zhe™u su X Úke rððkn fÞko ™rn. …ku Œ k™k ƒu x k™u ‚w ¾ e òu ð k {kxu . yksu
yk™u Œu ™ kÚke …ý ðÄkhu Ëw : ¾ yk…e ËeÄw t . {™ fhu Au fu fâkt f [k÷e òô
yÚkðk ykí{níÞk fhe ÷ô. ¼õŒ{rŒ fMŒq h eyu fÌkw t fu ƒnu ™ ! ykðku
¾hkƒ rð[kh ™k fhkÞ. {ku x ku ÚkE™u ‚w Ä he sþu . yk… {he sþku Œku Œ™u
¾ƒh Au fkfk-{ku x k ƒk…k ƒÄe s{e™ nz… fhe ÷u þ u . Aku f hk™u ðÄkhu
™þku fhkðe™u {khe ™kt ¾ þu . ykðku rð[kh ™ fhu . yu f fk{ fhku , {khe
‚kÚku ‚í‚t „ {kt [kÕÞk fhku . ynªÞkt yu f ÷e™k {™{kt ykðk rð[khku
ykðŒk hnu þ u . ‚q f kR™u fkt x k su ð e ÚkE „E Aku . hk{kU ƒku ÷ e, ™k ƒnu ™
™k. {™u Œku ™„h™k ÷ku f ku yk{u þf (þt f k)™e ™shu s sw y u Au . fku E
ÔÞÂõŒ fku E fk{ yÚku o ½hu ykðe òÞ Au Œku ÷ku f ku ½hku …h [Ze™u yu f
ykt ¾ Úke òu E hnu Au . yk…™k {kÚku Œku Äýe (…rŒ) Au . nw t ‚í‚t „ {kt [k÷e
„E Œku ƒÄk {khw t Sððk™w t nhk{ fhe Ëu þ u y™u {khu {he sðw t …zþu .
ƒnu ™ {q ¤ ðkŒ fh, yksu ‚ðkhu - ‚ðkhu fu { ykððw t …zâw t ? fMŒw h eyu fÌkw t
fu ƒnu ™ yk…™u Œku ¾ƒh s Au fu y{khk „w Y S yk©{{kt hku f kÞu ÷ k Au .
yksu ¼ku s ™ fhkððk™ku ðkhku {khku Au . ƒnu ™ ¾eh ƒ™kððk™e nŒe. Ëq Ä
¾hkƒ ÚkE „Þw t . fu x ÷w t f Ëq Ä WÄkh (WAe™w t ) yk…e Ëu , fk÷u …kAw t yk…e
ËEþ. yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u ƒnu ™ hk{kU { kt fht x su ð w t ykðe „Þw t y™u Ëq Ä
fkZe™u zku ÷ ¾q t x e (hanger) yu ÷xfkðe hk¾e nŒe, QXkðe™u ƒÄw t s Ëq Ä
fMŒq h e™e zku ÷ {kt hu z e ËeÄw t . fMŒw h eyu fÌkw t fu ƒnu ™ ! Úkku z w t f Œku hk¾e ÷u .
hk{kU ƒku ÷ e, ƒnu ™ ! yksu ™ òýu fÞk sL{™w t …w Û Þ WËÞ ÚkÞw t Au , {khw t
y¼køÞ™™w t Ëq Ä …w Û Þ{kt ÷k„þu . ƒ‚ ƒnu ™ ÷E ò, ‚t Œ ku - ¼õŒku ™ u ¼ku s ™
fhkð. fMŒw h e ƒnu ™ ykùÞo [rfŒ ÚkE „E fu …q h u … w h w t Ëq Ä Œku nw t ‚í‚t „ e
nku ð k AŒkt …ý ykðe heŒu Œku yk…e þfw t yu ð k Mð¼kð™e ƒ™e ™Úke. rf÷ku -
ƒu rf÷ku Ëq Ä Œku ½h{kt hk¾e s ÷ô. ƒnu ™ hk{kU ™ u Œku ‚í‚t „ ™e «u h ýk™e
¾k‚ sYrhÞkŒ Au . Œu rËð‚u Œku fMŒq h e™u ‚{Þ {éÞku ™rn. yk„÷k
(ƒeò) rËð‚u 11 - 12 ðk„u hk{kU ™ k ½hu „E. „k{{kt rËð‚™k 12 Úke 2
ðkøÞk™ku ‚{Þ ƒnu ™ ku ™ u ðkŒku fhðk™ku {¤e òÞ Au . ƒu f÷kf ‚w Ä e
‚í‚t „ ™e ðkŒku su „w Y SÚke ‚kt ¼ ¤e nŒe, Œu ƒÄe ƒŒkðe …ht Œ w ÷ku f ÷ks™k
fkhýu hk{kU {k™ðk ŒiÞkh nŒe ™rn. ƒnu™ fMŒqheyu ƒŒkÔÞwt fu nu ƒnu™ !
yk…u {ehkƒkE™w t ™k{ ‚kt ¼ éÞw t Au . hk{kU ƒku ÷ e fu nk, f] » ýS™e ¼õŒ
nŒe. fMŒq h e ƒku ÷ e Œu {t r Ëh{kt sŒe nŒe. Xkfw h (ûkrºkÞ) …rhðkh{kt sL{
nŒku . {rn÷kyku ™ u ½hÚke ƒnkh sðk™ku «rŒƒt Ä nŒku , …ht Œ w {ehkƒkEyu
fku E ™e …hðk fhe ™nª. …Ae Œu ™ k rððkn (÷ø™) hkòÚke ÚkE „Þk.
hkýkS Äkr{o f rð[khku ™ k nŒk. Œu ™ u {ehk™u {t r Ëh{kt sðkÚke hku f e ™nª,
…ht Œ w ÷ku f [[ko ™ ku rð»kÞ ™k ƒ™u yu x ÷k {kxu {ehkS™e ‚kÚku ºký-[kh
{rn÷k ™ku f hkýeyku ™ u {ku f ÷ðk ÷køÞk. su ™ k fkhýu ƒÄw t Xef [k÷Œw t hÌkw t .
fu x ÷kf ð»ko …Ae {ehkS™k …rŒ™w t {] í Þw ÚkE „Þw t . rËÞh hks„kËe …h
ƒu ‚ e „Þku . Œu ™ u fw ¤ ™k ÷ku f ku ™ k fnu ð kÚke {ehk™u {t r Ëh{kt sðk™e {™kE
fhe, …ht Œ w {ehkƒkE {k™e ™nª, su ™ k fkhýu hkòyu {ehk™u {khðk™w t
»kzÞt º k håÞw t . rð[kh fÞku o fu yu ð e fku E Þw Â õŒ ƒ™kððk{kt ykðu fu yk …ý
{he òÞ y™u ƒË™k{e …ý ™ ÚkkÞ hkòyu rð[kh fÞku o fu yk™u fu ð e heŒu
{khðe ? hkòyu ‚…u h k (‚k… hk¾ðk-…fzðkðk¤k)™u fÌkw t yu f yu ð ku ‚k…

÷kðe Ëu fu zçƒk™u ¾ku ÷ Œkt s ¾ku ÷ ðkðk¤k™u zt ¾ {khu y™u ÔÞÂõŒ {he
òÞ. yu ð w t s fhðk{kt ykÔÞw t . hkòyu Aku f hk™ku sL{ rËð‚ {™kÔÞku .
yu { kt ‚„k ‚t ƒ t Ä e ŒÚkk ƒeò „ý{kLÞ (yk„u ð k™ku ) ÔÞÂõŒ yk{t r ºkŒ
fÞko . hkòyu ({ehk™k rËÞh hkýkyu ) {ehkS™e ƒkt Ë e (Ëk‚e / ™ku f hkýe)™u
ƒku ÷ kðe™u fÌkw t fu ÷u yk ¾k‚ rft { Œe nkh Au . {khk ƒu x k™ku sL{rËð‚
Au . Ëq h -Ëq h Úke ‚„k-‚t ƒ t Ä eyku ykÔÞk Au . {ehk™u fne Ëu fu ‚w t Ë h f…zkt
…nu h e™u yk nkh™u „¤k{kt …nu h e ÷u , ™nª Œku ‚t ƒ t Ä e fnu þ u fu …ku Œ k™e
¼k¼eS™u ‚khe heŒu ™Úke hk¾Œk. {khe RßsŒ - ƒu R ßsŒe™ku «&™ Au .
ƒkt Ë e yu Œu yk¼q » ký (½hu ý k)™ku zçƒku {ehkƒkE™u yk…e ËeÄku y™u
hkò™ku ykËu þ (Vh{k™) ‚t ¼ ¤kðe ËeÄku . Œu ½hu ý k™k zçƒk{kt ðÄkhu rðþ
(Íu h )ðk¤ku fk¤k-‚Vu Ë ht „ ðk¤ku ‚k… nŒku . {ehkyu ƒkt Ë e™e ‚k{u s Œu
zçƒk™u ¾ku Õ Þku . Œu { kt nehk-{ku Œ eÚke ƒ™u ÷ ku nkh nŒku . {ehkƒkEyu rð[kÞO w
fu y„h nw t nkh ™nª …nu h w t Œku ÔÞÚko (Vku „ x)™ku Í½zku Úkþu . {khk {kxu Œku
yk {kxe Au . yk{ rð[kh fhe™u {ehkSyu Œu nkh „¤k{kt …nu h e ÷eÄku .
hkò™ku WÆu ~ Þ yu nŒku fu yksu ‚k…™ku zt ¾ ÷k„ðkÚke {ehk™w t {] í Þw ÚkE
sþu Œku ƒÄk™u rðïk‚ ÚkE sþu fu yk{kt hkò™ku fku E nkÚk ™Úke. y{khe
‚k{u ‚k… z‚ðkÚke (fhzðkÚke) {ehk™w t {] í Þw ÚkÞw t Au . Úkku z ku ‚{Þ ðeŒe
„Þk …Ae hkò {t º keyku ‚rnŒ ŒÚkk fu x ÷kf ‚„k ‚t ƒ t Ä eyku ™ u ‚kÚku ÷E™u
{ehk™k {nu ÷ {kt „Þku Œku {ehkƒkES™k „¤k{kt ‚w t Ë h {kt „ ku nkh òu E ™u
hkýku z„{„ ÚkE „Þku y™u ƒku Õ Þku , ƒË[÷™ ! (fw Õ xk) yk nkh fÞk
Þkh («u { e) …k‚u Ú ke ÷kðe Au ? {ehkƒkES™e ykt ¾ {kt ykt ‚ w nŒk. ƒku ÷ e
fu yk…u s Œku ƒkt Ë e™k îkhk {ku f ÷kÔÞku nŒku , Œu s Œku Au . ƒkt Ë e™u ƒku ÷ kðe
ŒÚkk …q A âw t fu Œu zçƒku fâkt Au ? ƒkt Ë eyu …÷t „ ™k ™e[u Ú ke fkZe™u Ëu ¾ kzâku .
yk hÌkku hkòS su yk…u {ku f ÷kÔÞku nŒku . hkò [w … [k… …kAku ykðe
„Þku . Úkku z k rËð‚ …Ae Vhe hkòyu rð[kÞO w fu yk ð¾Œu Œku yk™u rð»k
(Íu h ) nw t {khe ‚k{u s …eðzkðeþ, ™nª …eyu Œku {kÚkw t fk…e ËEþ.
● {ehkƒkE™u rð»k (Íu h )Úke {khðk™ku ¾ku x ku «Þí™
yu f ‚…u h k™u fÌkw t fu ¼Þt f h Íu h ÷kðe yk…. su ™ u S¼ …h hk¾Œkt
s ÔÞÂõŒ {he òÞ. yu ð w t s rð»k (Íu h ) ÷kððk{kt ykÔÞw t . hkòyu {ehk™u
fÌkw t fu yk rð»k (Íu h ) …e ÷u ™nª Œku yksu Œkhe „Ëo ™ („¤w t ) fk…e Ëu ð k{kt
ykðþu . {ehkyu rð[kÞO w fu „¤w t f…kððk{kt …ezk Úkþu , Íu h …e ÷ô Aw t .
{ehkyu Íu h ™ku ÃÞk÷ku …h{kí{k™u ÞkË fhe™u …e ÷eÄku . …ht Œ w Œu ™ u ft E …ý
ÚkÞw t ™nª. ‚…u h k™u (‚k…ðk¤ku su Íu h ÷kÔÞku nŒku Œu ™ u ) ƒku ÷ kÔÞku y™u
Œu ™ u fÌkw t fu yk ™f÷e Íu h ÷kÔÞku Au . ‚…u h kyu fÌkw t fu Œu ÃÞk÷ku fâkt Au ?
Œu ý u Íu h ðk¤ku ¾k÷e ÃÞk÷ku ykÃÞku . ‚…u h kyu Œu ÃÞk÷k{kt Ëq Ä ™k¾e™u yu f
fq Œ hk™u íÞkt s …eðzkðe ËeÄw t . fq Œ hku ƒeS ðkh S¼ …ý ÷„kðe þfâku
™nŒku , {he „Þku . yu x ÷w t ¼Þt f h Íu h nŒw t .
❈ hkòyu òu E ÷eÄw t fu yk Œku fku E heŒu {hu Œu { ÷k„Œe ™Úke,
íÞkh ƒkË Œu ™ u {t r Ëh{kt sðkÚke hku f e ™nª. Œu ™ e ‚kÚku fu x ÷eÞu ™ku f hkýe
ŒÚkk …w Y »k hûkfku …ý {ku f ÷ðk ÷køÞku fu ÷ku f ku yu ð w t ™k fnu fu ykðkhk„Ëeo { kt
(h¾zðk {kxu ) òÞ Au .
● ‘‘{ehk™u ‚Œ„wY ™wt þhý {éÞwt’ ’
su ©e f] » ýS™k {t r Ëh{kt {ehkƒkE …q ò fhðk sŒe nŒe, Œu ™ k
{k„o { kt yu f ™k™ku ƒ„e[ku nŒku . Œu { kt fu x ÷kf ½xkËkh Akt Þ zkðk¤k Íkz
…ý nŒk. Œu ƒ„e[k{kt …h{u ï h fƒehS ŒÚkk ‚t Œ hrðËk‚S ‚í‚t „
fhe hÌkk nŒk. ‚ðkh™k ÷„¼„ 10 ðkøÞk™ku ‚{Þ nŒku . {ehkSyu
òu Þ w t fu ynªÞk …h{kí{k™e [[ko yÚkðk fÚkk [k÷e hne Au . Úkku z ef ðkh
‚kt ¼ ¤e™u …Ae sEyu .
…h{u ï h fƒehSyu ‚í‚t „ {kt xq t f w t ‚] Â »x h[™k™w t ¿kk™ ‚t ¼ ¤kÔÞw t .
fÌkw t fu ©ef] » ýS yu x ÷u fu ©e rð»ýw S Úke W…h ƒeò (yLÞ) ‚ðo þÂõŒ{k™
…h{kí{k Au . sL{-{hý ‚{kÃŒ ™ ÚkÞw t Œku ¼ÂõŒ fhðe ™ fhðe ƒhkƒh
Au . sL{-{hý Œku ©ef] » ýS (©e rð»ýw ) ™k …ý ‚{kÃŒ ™Úke. Œu ™ k
…q ò heyku ™ k fu ð eheŒu Úkþu ? su { fu rnt Ë w ‚t Œ s™ fnu Au fu „eŒk™w t ¿kk™
©e f] » ý yu x ÷u fu ©e rð»ýw S yu ysw o ™ ™u ƒŒkÔÞw t (fÌkw t ) . „eŒk ¿kk™ËkŒk
„eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f - 12 , yæÞkÞ- 4 &÷ku f 5 , yæÞkÞ- 10 &÷ku f - 2
{kt M…»x fhe hÌkk Au fu nu ysw o ™ ! Œkhk y™u {khk ¾q ƒ sL{ ÚkE [w f âk
Au . Œw t ™Úke òýŒku , nw t òýw t Aw t . yk™kÚke MðÞt r‚Ø ÚkkÞ Au fu ©e f] » ýS™k
…ý sL{-{hý ‚{kÃŒ ™Úke. yk yrð™kþe ™Úke. yu x ÷k {kxu „eŒk
yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 {kt „eŒk ƒku ÷ ðkðk¤kyu fÌkw t Au fu nu ¼khŒ! Œw t
‚ðo ¼ kðÚke Œu …h{u ï h™e þhý{kt ò. Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t ‚™kŒ™
…h{ Äk{™u ŒÚkk …h{ þkt r Œ™u «kÃŒ ÚkEþ.
…h{u ï h fƒehS™k {w ¾ f{¤Úke yk ð[™ ‚kt ¼ ¤e™u …h{kí{k™k
{kxu ¼xfe hnu ÷ e ykí{kyku ™ u ™ðe hku þ ™e {¤e. ‚í‚t „ …íÞk …Ae
{ehkƒkESyu «&™ fÞku o fu nu {nkí{kS ! yk…™e yk¿kk nku Þ Œku {khe

þt f k™w t ‚{kÄk™ fhkðw t . fƒehSyu fÌkw t fu «&™ fhku ƒnu ™ S !
«&™:- nu {nkí{kS ! yks ‚w Ä e {U …ku Œ u fâkhu fku E ™kÚke ‚kt ¼ éÞw t
™Úke fu ©ef] » ýSÚke W…h …ý fku E …h{kí{k Au . yksu yk…™k {w ¾ Úke
‚kt ¼ ¤e™u nw t Ëku h knu (ƒu hMŒk) …h Q¼e ÚkE „E Aw t . nw t {k™w t Aw t fu ‚t Œ
sq ê w t ™Úke ƒku ÷ Œk. …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu yk…™k Äkr{o f y¿kk™e
„w Y yku ™ ku Ëku » k Au su { ™u MðÞt ™ u ¿kk™ ™Úke fu yk…™k ‚ËT ø kú t Ú k þw t ¿kk™
ƒŒkðu Au ? Ëu ð e …w h ký™k ºkeò Mft Ë {kt Ú ke ©e rð»ýw S MðÞt Mðefkhu Au fu
nw t (rð»ýw ) , çkú ñ k ŒÚkk þt f h ™kþðk™ Aeyu . y{khku ykrð¼ko ð (sL{)
ŒÚkk rŒhku ¼ kð ({] í Þw ) ÚkŒw t hnu Au . (÷u ¾ ‚{kÃŒ)
{ehkƒkE ƒku ÷ e fu nu {nkhksS ! ¼„ðk™ ©e f] » ýS {™u ‚kûkkŒ
Ëþo ™ yk…u Au . nw t Œu { ™kÚke ðkŒko ÷ k… fhw t Aw t . fƒehSyu fÌkw t fu nu
{ehkƒkES ! yk… yu f fk{ fhku . ¼„ðk™ ©ef] » ýS™u s …q A e ÷u ò u fu
yk…™kÚke W…h …ý fku E {kr÷f Au . Œu Ëu ð Œk Au . fâkhu Þ sq ê w t ƒku ÷ þu
™nª. {ehkƒkE™u ÷køÞw t fu y„h ©ef] » ýSÚke W…h fku E …h{kí{k Au Œku
Œu …k„÷ („kt z e) ÚkE sþu . hkrºk{kt {ehkSyu ¼„ðk™ ©e f] » ýS™w t
yknT ð k™ fÞO w . rºk÷ku f e™kÚk «„x ÚkÞk. {ehkyu …ku Œ k™e þt f k™k ‚{kÄk™
{kxu r™ðu Ë ™ fÞO w fu nu «¼w ! þw t yk…™kÚke W…h …ý fku E …h{kí{k Au .
yu f ‚t Œ u ‚í‚t „ {kt ƒŒkÔÞw t Au . ©ef] » ýSyu fÌkw t fu {ehk ! …h{kí{k Œku
Au , …ht Œ w Œu fku E ™u Ëþo ™ ™Úke yk…Œk. y{u ¾q ƒ ‚{krÄ ŒÚkk ‚kÄ™k
fhe™u òu E ÷eÄw t Au . {ehkƒkESyu ‚í‚t „ {kt …h{kí{k fƒehSÚke yk
…ý ‚kt ¼ éÞw t nŒw t fu Œu …q ý o …h{í{k™u nw t «íÞûk Ëu ¾ kzeþ. ‚íÞ ‚kÄ™k
fhe™u Œu ™ e …k‚u ‚Œ÷ku f {kt {ku f ÷e ËEþ. {ehkƒkEyu ©ef] » ýSÚke Vhe
«&™ fÞku o fu þw t yk… Sð™™w t sL{-{hý ‚{kÃŒ fhe þfku Aku ? ©e
f] » ýSyu fÌkw t fu yk ‚t ¼ ð (þfâ) ™Úke. fƒehSyu fÌkw t nŒw t fu {khe
…k‚u yu ð ku ¼ÂõŒ {t º k Au su ™ kÚke sL{-{hý ‚Ëk (fkÞ{)™u {kxu ‚{kÃŒ
ÚkE òÞ Au . Œu …h{Äk{ «kÃŒ ÚkkÞ Au su ™ k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ- 15
&÷ku f 4 {kt fÌkw t Au fu Œíð¿kk™ ŒÚkk ŒíðËþeo ‚t Œ ™e «kÂÃŒ ÚkE „Þk …Ae
…h{kí{k™k Œu …h{Äk{™e þku Ä fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf Vhe
…kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ ™Úke ykðŒk. Œu yu f …h{kí{k™e s ¼ÂõŒ
fhku . {ehkƒkEyu fÌkw t fu nu ¼„ðk™ ©ef] » ýS ! ‚t Œ S fne hÌkk nŒk fu
nw t sL{-{hý ‚{kÃŒ fhe Ëô Aw t . nðu nw t þw t fhw t ? {™u Œku …q ý o {ku û k™e
[kn (RåAk) Au . ©e f] » ýS ƒku Õ Þk fu {ehk ! yk… Œu ‚t Œ ™w t þhý økú n ý
fhku , …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðku . {™u su x ÷w t ¿kk™ nŒw t , Œu ƒŒkðe ËeÄw t . {ehk
yk„÷k (ƒeò) rËð‚u {t r Ëh „E ™nª. ‚eÄe ‚t Œ S™e …k‚u …ku Œ k™e
™ku f hkýeyku ™ e ‚kÚku „E ŒÚkk Ëeûkk ÷u ð k™e RåAk ÔÞõŒ fhe ŒÚkk
©ef] » ýSÚke ÚkÞu ÷ e ðkŒko …ý ‚t Œ fƒehSÚke ‚kÍk (yk…-÷u ) fhe. Œu
‚{Þu Aq y kAq Œ (yk¼zAu x ) [h{ ‚e{k …h nŒe. Xkfw h (ûkrºkÞ) ÷ku f ku
…ku Œ k™u ‚ðku o ¥ k{ {k™Œk nŒk. …h{kí{k {k™-ƒzkR (yr¼{k™)ðk¤k
«kýe™u fâkhu Þ ™Úke {¤Œk. {ehkƒkE™e …heûkk {kxu fƒehSyu ‚t Œ
hrðËk‚S™u fÌkw t fu yk… {ehk hkXki h ™u «Úk{ {t º k yk…e Ëku . yk {khku
yk…™u ykËu þ Au . ‚t Œ hrðËk‚Syu yk¿kk™w t …k÷™ fÞO w . ‚t Œ fƒeh
…h{kí{kSyu {ehk™u fÌkw t fu ƒnu ™ S ! Œu ƒu X k, ‚t Œ S, Œu { ™e …k‚u sR™u
Ëeûkk ÷E ÷u . ƒnu ™ {ehkS ŒhŒ s hrðËk‚S™e …k‚u „E y™u ƒku ÷ e,
‚t Œ S ! Ëeûkk yk…e™u fÕÞký fhku . ‚t Œ hrðËk‚Syu ƒŒkÔÞw t fu ƒnu ™ S!
nw t [{kh òrŒ™ku Aw t . yk… Xkfw h ku ™ e ƒu x e Aku . yk…™k ‚{ks™k ÷ku f ku
yk…™u ¼÷w t - ƒq h w t fnu þ u . òrŒÚke ƒnkh fhe Ëu þ u . yk… rð[kh fhe ÷ku .
{ehkƒkE yrÄfkhe ykí{k nŒe. …h{kí{k {kxu {he-{xðk {kxu fkÞ{
Œí…h (Œi Þ kh) hnu Œ e nŒe. ƒku ÷ e, ‚t Œ S ! yk… {khk r…Œk, nw t yk…™e
ƒu x e. {™u Ëeûkk yk…ku . ¼kz{kt òÞ ‚{ks. fk÷u òu fq Œ he ƒ™eþ, íÞkhu
yk Xkfw h ‚{ks {khku þw t ƒ[kð fhþu ? ‚í‚t „ {kt {ku x k „w Y S
(fƒehS)yu ƒŒkÔÞw t Au fu : -
fƒeh fw ÷ fh™e fu fkhýu , nt ‚ k „Þk rƒ„ku Þ >
Œƒ fw ÷ õÞk fh ÷u „ k, sƒ [kh …kykU fk nku Þ >>
‚t Œ hrðËk‚S WXe™u ‚t Œ fƒehS™e …k‚u „Þk y™u ƒÄe ðkŒ
ƒŒkðe. …h{kí{k ƒku Õ Þk fu rð÷t ƒ ™k fh, ÷u ykí{k™u …ku Œ k™k …ûk{kt .
Œu s ‚{Þu ‚t Œ hrðËk‚Syu ƒnu ™ {ehk™u «Úk{ {t º k fu ð ¤ …kt [ ™k{
ykÃÞk. {ehkƒkE™u ƒŒkÔÞw t fu yk yu { ™e …q ò ™Úke, yu { ™e ‚kÄ™k Au .
yu { ™k ÷ku f {kt hnu ð k™u {kxu , ¾kðk-…eðk™u {kxu su ¼ÂõŒ Ä™ òu E yu , Œu
yk {t º kku Ú ke {¤u Au . ynª™w t }ý WŒhe òÞ Au . …Ae {ku û k™k yrÄfkhe
ÚkkÞ Au . …h{kí{k fƒehS ŒÚkk ‚t Œ hrðËk‚S íÞkt yk„¤ yu f {rn™ku
hkufÞk. {ehkƒkE …nu÷kt Œku rËð‚{kt ½h™e ƒnkh sŒe nŒe, …Ae hkrºk{kt
…ý ‚í‚t„{kt sðk ÷k„e . fkhý fu ‚í‚t„ rËð‚{kt ykuAku ÚkŒku ŒÚkk hkrºk{kt
ðÄkhu ‚{Þ ÚkŒku nŒku. fkuR Œku rËð‚{kt ‚{Þ fkZe™u sŒk y™u fkuR hkrºk{kt.
{ehk™k rËÞh hkýkS {ehk™u hkrºk{kt ½h™e ƒnkh sŒk òuE™u s÷-¼w™
(þufkE™u - ƒ¤e) „Þk, …htŒw {ehk™u hkufðe ŒkuVk™ (ðkðkÍkuzk)™u hkufðk
ƒhkƒh nŒwt. yux÷k {kxu hkýkSyu …kuŒk™e {k‚eS yux÷u fu {ehk™e {kŒkS™u
ƒku ÷ kðe y™u {ehk™u ‚{òððk {kxu fÌkw t . fÌkw t fu ykýu y{khe RßsŒ
(ykƒhwt)™ku ™kþ fhe ËeÄku. ƒuxe (rËfhe) {kŒk™e ðkŒ {k™e ÷u Au. {ehk™e
{kŒkyu {ehk™u ‚{òÔÞwt. {ehkyu ŒhŒ s sðkƒ ykÃÞku : -
‘‘þçË’’
‚Œ‚t „ {U ò™k yi {ehkt Aku z Ëu , ykyu Bnkhe ÷ku „ fhI Œfhkh >
‚Œ‚t „ {U ò™k {u h k ™k Aq x i he, [knu s÷fi {hku ‚t ‚ kh >> xu f >>
Úkkhu ‚Œ‚t „ fu hknu {I yi , yknu ðnkt …i hnŒu nI fk÷u ™k„,
fku y u - fku y u ™k„ Œ™i z‚ ÷u ð i > sƒ „w Y Bnkhu {u n h fhi he,
ykhe ði Œku ‚…o „t z u ð u ƒ™ òðI >> 1 >>
Úkkhu ‚Œ‚t „ fu hknu {U yi , yknu ðnkt …I hnŒu nI ƒƒhe þu h ,
fku y u - fku y u þu h Œ™i ¾k ÷u ð i > sƒ „w Y ykt fe {u n h rVhi he,
ykhe ð Œku þu h kt fu „eËz ƒ™ òðI >> 2 >>
Úkkhu ‚Œ‚t „ fu ƒe[ {U yi , yknu ðnkt …I hnŒu nI ‚kÄw ‚t Œ ,
fku y u - fku y u ‚t Œ Œ™i ÷u h{i yu > Œu h u he {™ {I {kŒk …k… ni he,
‚t Œ {u h u {kt ƒk… nI he, yk he Þu Œku fh Ëu „ U ƒu z k …kh >> 3 >>
ðku Œku òŒ [{kh ni yu , R‚{I Bnkhe nkh ni yu >
Œu h u he ÷u ¾ i {kŒk [{kh ni he, {u h k r‚hs™nkh ni he >
ykhe ði Œku {ehkt fu „w Y hrðËk‚ >> 4 >>
yk fÚkk ‚kt ¼ ¤e™u hk{ÃÞkhe (hk{kU ) ™e ykt ¾ ku yu f Ë{ ¾w ÷ e „E.
ƒeò rËð‚u fMŒq h e™e ‚kÚku ‚í‚t „ {kt „E y™u yu f ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤Œkt s
Ëeûkk ÷E ÷eÄe. …Ae yu f rËð‚™k ¼ku s ™™e ‚u ð k {kt „ e. ƒeò ƒÄk
…rhðkhðk¤kyku y u fÌkw t fu ƒnu ™ ! y{u y{khe …ku Œ k™e ‚u ð k™ku ðkhku ™Úke
Aku z e þfŒk. „w Y S yk„÷e ð¾Œu ykðþu , íÞkhu Œ{khku ðkhku ÷„kðe
ËEþw t . ¼õŒ{rŒ hk{kU ™ u Œku yu f …¤™e …ý [i ™ ™nŒe. {kU Z w t hku ð k su ð w t
ÚkE „Þw t . Œu s ‚{Þu fMŒq h e ƒku ÷ e fu ƒnu ™ ! yk„¤ ßÞkhu {khku ðkhku
ykðþu Œku ‚ðkh™w t ¼ku s ™ nw t fhkðe ËEþ, hkrºk™w t ¼ku s ™ yk… fhkðe
Ëu ò u . hk{kU ™ e ¾w þ e™w t fku E Xu f kýw t ™ hÌkw t . ‘fnª fnª …i h xefu ’ yu x ÷u fu
íÞkhu Œu ™ k rË÷™u xkZf {¤e, ðkhk™ku rËð‚ ykðe „Þku . íÞkhu hk{kU y u
hkrºk™w t ¼ku s ™ Œi Þ kh fÞO w . ¾eh-n÷ðku (þehku ) )-þkf, {kt z u (…kŒ¤e hku x ÷e
- Vw Õ fk) ƒ™kÔÞk. …ht Œ w ÷e÷k ‚Œ„w Y ™e hk{kU ™ u Œu s ƒw ¾ kh (¼khu Œkð)
ykðe „Þku . þheh yt „ khk™e su { ƒ¤ðk ÷køÞw t . yu f z„÷w t …ý [k÷ðk™e
rnt { Œ ™k hne. Œu s ‚{Þu hk{kU ™ ku Aku f hku (ƒu x ku ) ykðe „Þku . ƒnu ™
hk{kU y u fÌkw t fu ƒu x k ! yksu {khw t yu f fk{ fhe Ëu , Œkhku rst Ë „e ¼h
ynu ‚ k™ ™nª ¼q ÷ w t . ƒu x k {U „w Y ƒ™kÔÞk (Äkhý fÞko ) Au . yks hkrºk™ku
¼t z khku Œkhe ŒkE (…ku Œ k™e {kŒk fhŒkt ô{h{kt {ku x e †e™u ŒkE fnu Au )
¼õŒ{rŒ fMŒq h e™k ðkhk{kt Ú ke {U ðkhku {k„e™u ÷eÄku Au . ƒu x k òu {™u
¼khu Œkð ykðe „Þku Au . þheh yk„™e {kVf ƒ¤e hÌkw t Au . [k÷ðk™e
rnt { Œ (ŒkfkŒ) ™Úke. Aku f hku ƒku Õ Þku fu {™u ‚{Þ ™Úke. nw t yk©{{kt
¼ku s ™ yk…ðk ™nª òô. {kŒkS yk… Œu yk©{{kt ™k òyku . {™u
yk…™k rð»kÞ{kt ½ýw t ƒÄw t ‚kt ¼ ¤ðw t …zu Au . yk ‚kt ¼ ¤e™u ¼õŒ{rŒ hk{kU
ækú q M fu ™u ækú q M fu hzðk ÷k„e. Aku f hk™u ËÞk ykðe. …ht Œ w Íxfku {khe™u ƒku Õ Þku ,
fâkt Au ¼ku s ™, yk…e ykðw t Aw t . hk{kU ƒnu ™ ŒhŒ s QXe y™u ƒÄw t ¼ku s ™
yk…e ËeÄw t . Aku f hku Œu ¼ku s ™™u yu f Œ‚÷k (xku f ¤){kt hk¾e™u yk©{{kt
÷E „Þku . hk{kU „w Y Úke ðkht ð kh hsq y kŒ fhŒe nŒe fu „w Y S Aku f hku ™þk
(ÔÞ‚™) fhu Au . ½h™e ‘Xki h rƒxki z k’ fhe hkÏÞw t Au , yu x ÷u fu ½h™u
¾k÷e¾{ (ƒhƒkË) fhe ËeÄw t Au / fnu ð w t {k™Œku ™Úke. Œu ™ u …ý þhý{kt
÷E ÕÞku {nkhks ! yk„÷k rËð‚u Aku f hk™u yk©{{kt òu E ™u ƒeò ¼õŒku
ŒÚkk ¼õŒ {rŒyku fnu ð k ÷køÞk fu „w Y Syu ‚kt ¼ ¤e ÷eÄe hk{kU
Ëw : ¾eÞk™e. ƒu x ku òŒu ¼ku s ™ ÷E™u ykðe „Þku . „w Y S™u ¾ƒh …ze Œku
n»ko (yk™t Ë ) ÚkÞku fu ƒu x e hk{ku ð‚e „E. ‚kt ¼ ¤e ÷eÄe ¼„ðk™u . Aku f hku
ƒku Õ Þku , {nkhksS ! {khe {kŒkS™u ßðh (Œkð) ykðe „Þku Au , {™u
{ku f ÕÞku Au . ¼ku s ™ fhku . ‚t Œ S ¼ku s ™ {kxu ƒu ‚ e „Þk y™u rð[kÞO w Aku f hku
…nu ÷ e ðkh ykÔÞku Au , Úkku z w t f ¿kk™ ‚t ¼ ¤kðe Ëô. ‚t Œ Syu fnu ð k™w t þY
fhe ËeÄw t fu ƒu x k ! {kŒk-r…Œk™e ‚u ð k fhðe òu E yu . Œu { ™e yk¿kk™w t …k÷™
fhðw t òu E yu . {ku û k {kxu „w Y ƒ™kðe™u ‚íÞ ¼ÂõŒ fhðe òu E yu . ™þk
(ÔÞ‚™ku ) yu Œku {ku x k {ku x k ½h Wòze ËeÄk. Aku f hku Œku yt Ë hÚke „h{
÷kÞ su ð ku ÚkR™u ƒu X ku nŒku . Œu ™ u Œku …¤ …¤™w t {ku z w t ÚkÞk™ku ynu ‚ k‚ ÚkE
hÌkku nŒku , fkhý fu Œu ™ u yu s hkrºk{kt …ku Œ k™k [ku h r{ºkku ™ e ‚kÚku hkò™k
½h{kt [ku h e fhðk sðk™w t nŒw t . hkrºk™k ƒkh ðk„u ™„h™e ƒnkh {t r Ëh{kt
¼u „ k ÚkE™u [ku h e fhðk sðk™w t nŒw t . Œu { ™e fÕ…™k nŒe fu hk™eyku ™ k
{kt „ k-{kt „ knkh nku Þ Au . Œu ƒÄk [ku h e fhe™u ÷E ykðeþw t , {k÷k{k÷
ÚkE sEþw t . yu x ÷k{kxu Aku f hku ‚t Œ SÚke ƒku Õ Þku fu ƒkƒkS ! sÕËe ¼ku s ™
¾kE ÷u , {™u rþûkk (rþûký-‚÷kn)™e sYrhÞkŒ ™Úke. ‚t Œ S™u ƒhkƒh
÷køÞw t ™nª. {™{kt rð[kh fÞku o fu hk{kU ðkMŒð{kt (nfefŒ{kt ) Ëw : ¾e Au
yk þu Œ k™Úke. ¾kðk™w t ¾kE ÷u Œ kt s ðk‚ý Äku Þ k ð„h s WXkðe™u [k÷e
™eféÞku ™„h™e ŒhV. yzÄkÚke ðÄkhu hMŒku ðxkÔÞk …Ae Œu ™ k …„{kt
{ku x e þq ¤ (ƒkð¤™ku fkt x ku ) ðk„e „E. …„{kt ¾q ƒ …ezk ÚkE (Ëw : ¾kðku
ÚkÞku ) [k÷ðk{kt …ý Œf÷eV ÚkE. su { Œu { fhe™u ÷t „ zkŒk …„u ½hu ykÔÞku .
ykt „ ýk{kt s ðk‚ý VU f e ËeÄk y™u …ku Œ k™e {kŒk™u {nu ý kt {khðk ÷køÞku .
yksu s Œkhk „w Y S™k Ëþo ™ fÞko y™u yksu s {khw t ¼køÞ Vq x e „Þw t .
{khk …„{kt fkt x ku ðk„e „Þku . nw t [k÷ðk su ð ku …ý ™ hÌkku . yks …Ae
yk©{™e ŒhV {kU Z w t hk¾e™u …ý ™k Ÿ½w t . hk{kU ™ ku Œkð Úkku z ku yku A ku ÚkE
„Þku nŒku . yu f Ë{ QXe y™u fkt x ku ðk„u ÷ k …„™u Äku Þ ku . Œu ™ k W…h Œu ÷ ™e
„kÄ (Œu ÷ ™ku Xhu ÷ ku {u ÷ ) ™u f…zkÚke ƒkt Ä e ËeÄku y™u ‚ðkhu fkt x ku fZkððk™e
Þku s ™k ƒ™kðe. Aku f hku …ku Œ k™e {kŒk™u ¾q ƒ ðZâku , ¾hkƒ-n÷fk «fkh™k
ƒku ÷ …ý ƒku Õ Þku fkhý fu Aku f hk f{o … k÷™u Œku [ku h e{kt yksu ¼u „ ku ™
sðk™k fkhýu ¾q ƒ {ku x w t ™w f ‚k™ ÚkÞu ÷ w t ÷k„e hÌkw t nŒw t . su { -Œu { fhe™u
‚ðkh ÚkE. Aku f hk™ku fkt x ku fZkðhkðe ËeÄku . {kŒk (hk{kU ) ½h™w t fkÞo fhðk
÷k„e „E. Úkku z k ‚{Þ{kt yu ŒhV ƒU z -ðkòt ðk„Œkt - ðk„Œkt ykÔÞkt .
™„hðk‚eyku ™ u ¾ƒh nŒe fu ßÞkhu fku E ™u {ku Œ ™e ‚ò yk…ðk{kt ykðu
Au íÞkhu yk «{kýu ™ ku yðks Œu ‚{Þu þnu h {kt ð„kzðk{kt ykðu Au .
yu x ÷k {kxu Ëhu f ÔÞÂõŒ …ku Œ -…ku Œ k™k ½hku ™ e ƒnkh Q¼k ÚkE sŒk nŒk
y™u òÛÞk fhŒk nŒk fu fku ™ u fÞk fkhý‚h þq ¤ e Œku z ðk{kt ykðe hne Au
(þq ¤ e Œku z ðe yu ¼Þt f h ‚ò Au . s{e™Úke W…h ÷„¼„ 8 Vq x ™k ‚eÄk
yýeËkh ‚r¤Þk W…h „w ™ u „ kh™u nkÚk ƒkt Ä e™u „w Ë k™k MÚkk™u Ú ke ‚r¤Þk™e
yýe …h ƒu ‚ kze Ëu ð k{kt ykðu Au . Äehu Äehu þheh™w t ðs™ ‚r¤Þk™e yýe
W…h Ëƒký ÚkðkÚke ‚r¤Þk™e yýe „w Ë k{kt ÚkE™u þheh{kt ykh…kh ‚eÄe
{kÚkk™e ¾ku … he™u ðªÄe™u ƒnkh ™ef¤u Au . yk ‚ò™e r¢Þk Äehu Äehu …q h e
ÚkkÞ Au …ý ¾q ƒ …ezk yk…Œe nku Þ Au y™u Au ð xu „w ™ u „ kh™w t ¼Þt f h
Ëw : ¾ËkÞf {] í Þw ÚkkÞ Au . fnu ð Œ{kt fneyu Aeyu fu þq ¤ eyu [Ze „Þku Œu
yks þq ¤ e) hkò™k r‚…kE Œu [khu Þ ÔÞÂõŒyku („w ™ u „ khku ) Úke fnu ð zkðe
hÌkk nŒk fu …ku Œ k™ku „w ™ ku òu h Úke ƒku ÷ e™u ƒÄk™u ‚t ¼ ¤kðku . Œu „w ™ u „ khku
fne hÌkk nŒk fu y{u hkò™k ½hu [ku h e fhðk „Þk nŒk. y{u ½ku h y…hkÄ
(¼Þt f h „w ™ ku ) fÞku o Au . yksu ‚kt s ™k ‚{Þu y{™u þq ¤ e …h [Zkððk{kt
ykðþu . su fku E ‚kt ¼ ¤ku Aku Œku fâkhu Þ ykðe ¼q ÷ fhŒkt ™nª. f{o … k÷™u
…ku Œ k™k r{ºk [ku h ku ™ u yku ¤ ¾Œkt ðkh ™ ÷k„e y™u yk¾ku ¾u ÷ …ý ‚{òE
„Þku . hk{kU ƒku ÷ e ƒhkƒh ÚkÞw t Au . nðu fhòu [ku h e, Œ{khk {kxu yk ‚ò
sYhe nŒe, fk{ fhe™u ¾kŒkt òu h ykðŒw t nŒw t . hk{kU …ku Œ k™k ½h{kt [k÷e
„E. f{o … k÷ Ëhðkò …h „¼hkÞu ÷ e ÂMÚkrŒ{kt yu f Ë{ ƒeŒku - ƒeŒku Q¼ku
hÌkku . …Ae ½h{kt sE™u òu h -òu h Úke hzðk ÷køÞku . hk{kU y u òu Þ w t fu f{o … k÷
fu { hze hÌkku Au ? …q A âw t fu ƒu x k þw t ÚkE „Þw t ? fkt x ku Œku ™ef¤e „Þku Au .
nðu þw t ËËo (Ëw : ¾) ÚkE hÌkw t Au ? f{o … k÷ QXâku y™u …ku Œ k™e {kŒk™u
ƒkÚku ð¤„e …zâku . ƒku Õ Þku , {k ! ¼÷w ÚkkÞ yk…™k „w Y S™w t su ý u Œkhk
ƒu x k™e þq ¤ e™e ‚ò fkt x k{kt xk¤e ËeÄe. {k ! yksu Œkhku ƒu x ku þq ¤ e
[Zðk™ku nŒku . {k yk… fu ð e heŒu SðŒe hnu Œ e ? hk{kU ƒku ÷ e fu þw t {khku
ƒu x ku [ku h Au ? fu { Œq x u þq ¤ e yu ? [ku h ku ™ u ‚ò {¤u Au . f{o … k÷ ƒku Õ Þku ,
nk {k ! Œkhku ƒu x ku [ku h nŒku . yks …Ae ‚ku „ t Ë Au {k Œkhk, fâkhu Þ ™þku
(ÔÞ‚™) ™nª fhw t . yk…™e ‚kÚku ‚í‚t „ {t ykÔÞk fheþ. yk…™e ‚kÚku
½h™k fk{{kt …q h u … w h e {ËË fheþ. nw t {khe ®sË„e{kt fâkhu Þ {khe {k™u
Ëw : ¾e ™nª fhw t . hk{kU ƒku ÷ e fu yhu r™fB{k! (¾hkƒ / f{e™k) [ku h e …ý
fhðk ÷k„e „Þku nŒku . Aku f hku ƒku Õ Þku fu nk {k ! …kõfku [ku h ÚkE „Þku
nŒku . ÄLÞ Au yk…™k ‚Œ„w Y , ÄLÞ Au {khe {k su ™ u ykðk {nk…w Y »k™e
þhý {¤e Au . {k yksu s [k÷, {™u Ëeûkk y…kðe™u ÷kð. hk{kU ŒhŒ s
Aku f hk™u ¼õŒ{rŒ fMŒq h e™e …k‚u ÷E™u „E. ƒÄe ðkŒko ƒŒkðe. fMŒq h e
…ý ƒÄw t fk{-fks Aku z e™u Œu { ™e ‚kÚku yk©{{kt „E y™u „w Y S™k
ÄLÞðkË fÞko. …qhe ½x™k™u ƒŒkðe, Akufhk™u ™k{ y…kÔÞwt. yuf yLÞ (ƒeò)
„k{™k ‚í‚t„e …rhðkh™e AkufheÚke f{o…k÷™k rððkn ÚkE „Þk. …qhku …rhðkh
‚í‚t„{kt ykððk ÷køÞku ŒÚkk ‚uðk fhe™u ‚w¾e Sð™ Sððk ÷køÞku.
hk{kU Œku ‚í‚t „ ™k ht „ {kt yu ð e ht „ kE fu ßÞkhu ßÞkhu ‚Œ„w Y S
{t z ¤e ‚kÚku ykðe™u yk©{{kt hku f kŒk, Œu Œku ‚ðkhu …nkU [ e sŒe, {kt z e
‚kt s u ykðŒe y™u ‚u ð k fhŒe, ðk‚ý ‚kV fhŒe, „w Y S™k ð† (f…zk)
Äku Œ e, ‚í‚t „ ™ku Œku yu f þçË …ý Aku z Œe ™nŒe. yu f ‚{Þu Xt z e
(rþÞk¤k)™e }Œw nŒe. ‚ðkhu 10 ðk„u ‚í‚t „ þY ÚkÞku . „w Y Syu hk{kU ™ u
fÌkw t ƒu x e ! ™Ëeyu sE f…zkt Äku E ÷kð. Œzfku Úkku z k ‚{Þ …q h Œku hnu þ u ,
‚í‚t „ ™k …Ae sEþ Œku f…zkt ‚q f kþu ™rn. hk{kU ƒnu ™ f…zkt zku ÷ {kt
™kt ¾ e™u [k÷e ™ef¤e. ™Ëe Úkku z e s Ëq h nŒe. zku ÷ {kt Úkku z w t …kýe ÷eÄw t
‚ku z k (…kðzh) ™kt ¾ e™u n÷kðe™u Œu { kt f…zkt ƒku ¤ e ËeÄk. rð[kÞO w fu su x ÷ku
‚{Þ f…zkt ‚ku z k{kt …÷¤þu , íÞkt ‚w Ä e ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u ykðw t Aw t .
yk©{™e ƒnkh rËðk÷u fk™ ÷„kze™u ‚í‚t „ ð[™ ‚kt ¼ ¤ðk ÷k„e.
‚í‚t „ ‚{k…™ …h (…q h w t ÚkÞk …Ae) ‘‘‚Œ ‚knu ƒ ’’ yu ð ku yðks ‚kt ¼ éÞku
Œku hk{kU ™ u f…zk ÞkË ykÔÞk. Ëku z Œe-Ëku z Œe ™Ëe™e ŒhV [k÷e y™u
„¼hkÞu ÷ e nŒe fu yksu Œku ¼q ÷ ÚkE „E. „w Y S™k ð[™™e yðnu ÷ ™k
(yð„ý™k) ÚkE „E. {™u yksu Ä{fkðþu . „w Y S ™khks ÚkE „Þk Œku
{khe ‚u ð k …h Œku …kýe Vhe sþu . nu ¼„ðk™ ! ykðw t fu { ÚkE „Þw t ?
ykðk s rð[khku fhŒe-fhŒe ™Ëe …h …nkU [ e Œku òu Þ w t fu zku ÷ ¾k÷e nŒe
y™u f…zkt Äku E ™u Ík¤kt …h ‚q f kðe hkÏÞk nŒk su ‚q f kE [w f âk nŒk.
hk{kU Œu ƒnu ™ ku ™ u ƒku ÷ e su …nu ÷ kt Ú ke ™Ëe …h …ku Œ k™k f…zkt Äku E hne nŒe
fu nu ƒnu ™ ku ! þw t yk f…zkt Œ{u Äku E ™u ‚w f kÔÞkt Au ? ƒeS ƒÄe {rn÷kyku
hk{kU ™ e ŒhV òu ð k ÷k„e. yu f ƒku ÷ e fu ƒnu ™ ! þw t Œkhw t {„s [kÕÞw t „Þw t
Au yÚkðk {~fhe fhe hne Au ? yk… MðÞt (òŒu ) Œku f…zkt Äku E hne
nŒe. WŒkð¤e ÚkE™u . y{™u …ý Akt x k Wze hÌkk nŒk. Œ™u xku f e …ý nŒe
fu Äehu - Äehu f…zkt Äku . Œw t òŒu Ík¤kt …h ‚w f kðe™u „E nŒe. nðu þw t ¼kt „ ™ku
™þku fhe™u ykðe Au ? hk{kU hku ð k ÷k„e y™u ƒÄkt f…zkt WXkðe™u zku ÷ {kt
™kt ¾ e™u yk©{™e ŒhV [k÷e. yk©{{kt fku E ‚u ð kËkhu hk{kU ™ u yk©{™e
ƒnkh ƒu ‚ e™u {ku z u ‚w Ä e ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤Œe òu E nŒe. Œu ý u „w Y S™u ƒŒkÔÞw t
fu yksu yk…™kt f…zkt ¼e™kt s hne sþu fkhý fu hk{kU Œku ‚í‚t „ …q h ku
ÚkÞku íÞkt ‚w Ä e ƒnkh rËðk÷u fk™ ÷„kze™u ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e hne nŒe.
n{ýkt s „E Au f…zkt Äku ð k, yu x ÷k{kt hk{ku y u yk©{{kt «ðu þ fÞku o
y™u f…zkt „w Y S™e …k‚u hk¾e™u ækú q M fu - ækú q M fu hzðk ÷k„e. ‚t Œ Sy f…zkt ™ u
nkÚk yzkze™u òu Þ w t Œku f…zkt …q h e heŒu ‚q f kÞu ÷ kt nŒkt . hk{kU ™ u hzðk™w t
fkhý …q A âw t Œku ƒŒkÔÞw t fu „w Y S ! yk…™u Ëw : ¾e ÚkE™u MðÞt (òŒu ) f…zkt
Äku Þ kt Au . {khkÚke ¼q ÷ ÚkE „E. {U ykðw t - ykðw t rð[kÞO w nŒw t fu Úkku z ku ‚{Þ
‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u f…zkt Äku E þ, …ht Œ w æÞk™ hÌkw t ™nª. „w Y S ƒku Õ Þk fu
ƒu x e ! …h{kí{k fƒehS hk{kU ƒ™e™u f…zkt Äku E ™u „Þk Au : -
ßÞkt ƒåAk „W fe ™sh {U , Þq t ‚kt E fq t ‚t Œ >
¼õŒkU fu …eAu rVhu , ¼õŒ ðåA÷ ¼„ðt Œ >>
…h{kí{kyu yçkú k rn{ ‚w ÷ Œk™ yÄ{™u ™hfÚke fkZðk {kxu ƒkt Ë e
(Ëk‚e)Y… †e ƒ™e™u þheh …h fkuhzk ([kƒwf) ¾kÄk nŒk. ƒuxe Ëw:¾e ™k
ÚkEþ, Œkhku WÆu~Þ ¾kuxku ™nkuŒku. …h{k¥{k Œku ‚kå[e ÷„™ ŒÚkk ¼kð™k
¼wÏÞk Au. hk{kU þktŒ ÚkE. ‚í‚t„Úke hk{kU ð‚e „E yux÷u fu ‚í‚t„Úke hk{kU™wt
y™u …rhðkh™wt Sð™ ‚w¾-þktrŒÚke ðeíÞwt y™u {kuûk …ý {éÞku.
fƒeh, ‚Œ„w Y fu þhý {U yk™u ‚u , ykE x÷i ƒ÷k >
si ¼køÞ {U ‚q ÷ e r÷¾e nku , fkt x u {U x÷ òÞ >>
● ‘‘[ku h fâkhu Þ Ä™e (Ä™ðk™) ™Úke ÚkŒku ’ ’
fƒeh …h{u ï h …ku Œ k™k rðÄk™ y™w ‚ kh yu f ™„h™e ƒnkh
st „ ÷{kt yk©{ ƒ™kðe™u hnu Œ k nŒk. Úkku z kf rËð‚ yk©{{kt hnu Œ k nŒk,
‚í‚t „ fhŒk nŒk. …Ae Çkú { ý {kxu ™ef¤e sŒk nŒk. Œu { ™ku yu f òx
¾u z q Œ rþ»Þ nŒku su Úkku z k s {rn™kyku Ú ke rþ»Þ ƒLÞku nŒku . ¾u z q Œ r™Äo ™
nŒku . Œu ™ e …k‚u yu f ƒ¤Ë nŒku . Œu ™ ku ƒ¤Ë y™u fku E ƒeò ¾u z q Œ ™k yu f
ƒ¤Ë™e ‚kÚku {u ¤ -òu z e (nw t Z ku ÷ ) fhe™u ¾u Œ e fhŒku nŒku . ƒu rËð‚ ƒeò
¾u z q Œ ™ku ƒ¤Ë …ku Œ u ÷kðe™u ƒL™u ƒ¤Ëku Ú ke n¤ [÷kðŒku nŒku . …Ae ƒu
rËð‚ ƒeòu ¾u z q Œ Œu ™ ku ƒ¤Ë ÷E™u …ku Œ k™k ƒ¤Ë™e ‚kÚku òu z e™u
(òu Œ he™u ) n¤ [÷kðŒku (n¤ ƒkt Ä e™u ¾u z Œku ) nŒku . òx ¾u z q Œ (¼õŒ)
…ku Œ k™k fk[k {fk™™k ykt „ ýk{kt ƒ¤Ë™u ƒkt Ä Œku nŒku . yu f rËð‚ hkrºk{kt
yu f [ku h Œu ƒ¤Ë™u [ku h e™u ÷E „Þku . ¾u z q Œ u òu Þ w t fu ƒ¤Ë [ku h e ÚkE „Þku
Au Œku Œu ‚ðkhu yk©{{kt „Þku . „w Y Ëu ð ™u …ku Œ k™w t Ëw : ¾ ƒŒkÔÞw t .
„w Y Ëu ð Syu fÌkw t fu ƒu x k! rðïk‚ hk¾ …h{kí{k …h, Ëk™-Ä{o - ¼ÂõŒ fhŒku
hnu , yk…™u …h{kí{k ƒu ƒ¤Ë yk…þu . su [ku h e fhe™u ÷E „Þku Au , Œu
…k…™ku ¼k„e ƒLÞku Au . …h{u ï h™e f] … kÚke ðh‚kË ‚khku ÚkÞku . ¾u z q Œ
¼õŒ™e V‚÷ (¾u Œ e) [kh ½ýe …u Ë k ÚkE. ¼õŒ ¾u z q Œ u ƒu ƒ¤Ë ðu [ ký
÷eÄk y™u Œu { ™u ‚khku ¾ku h kf ¾ðzkÔÞku . ƒu ƒ¤Ë ¾k„zkU (yk¾÷k / ‚kt Z )
su ð k ŒkfŒðh ÚkE „Þk. „k{{kt Œu ™ k ƒ¤Ëku ™ e [[ko ÚkŒe nŒe. yu f ð»ko
…Ae Œu s [ku h Œu s ûku º k (rðMŒkh){kt [ku h e fhðk ykÔÞku . fku E søÞkyu
[ku h e™ku Ëkð ÷køÞku ™nª. Œu ý u rð[kh fÞku o fu su ™ ku ƒ¤Ë [ku Þ ku o nŒku ,
Œu ™ k ½hu Œku òu E ÷ô, nku E þfu Au fku E ƒ¤Ë ÷E ykÔÞku nku Þ . òu Þ w t Œku
ƒu ƒ¤Ë ¾k„zkU (yk¾÷k) su ð k ƒkt Ä u ÷ k nŒk. [ku h u ƒL™u ƒ¤Ë [ku h e
÷eÄk. ¾u z q Œ ¼õŒ òøÞku Œku ƒ¤Ë [ku h e ÚkE „Þk nŒk. „w Y S™u ƒŒkÔÞw t
Œku „w Y Syu fÌkw t fu ƒu x k ! Œkhk ½hu [kh ƒ¤Ë ¼„ðk™ yk…þu . [ku h
fâkhu Þ þu X ™Úke ÚkE þfŒku . …k…-…k… yu f Xk fhu Au . hò …h{kí{k™e,
ykþeðko Ë „w Y Ëu ð ™ku , ðh‚kËu ¾u z q Œ ku ™ e {ku s fhe ËeÄe. ¼õŒ rf‚k™
(¼õŒ ¾u z q Œ )™e …k‚u s{eh …q h Œe nŒe, …ht Œ w ðh‚kË™k y¼kð™k fkhýu

¾u Œ e Úkku z k ûku º k (¼k„){kt fhŒku nŒku . ðh‚kË ‚khku ÚkE „Þku . ƒu ƒ¤Ë
ðu [ ký ÷eÄk, ƒu ÔÞks …h ÷eÄk, ¾u Œ e ðÄkhu s{e™{kt fhe. yu f ™ku f h
nk÷e (n¤ [÷kð™kh) hkÏÞku . yu f ð»ko { kt ƒÄw t fso (Ëu ð w t ) …ý WŒhe
„Þw t . ƒ¤Ë [kh ÚkE „Þk ¾k„zku (yk¾÷k) su ð k {ku x k-{ku x k, Œ„zk-
Œ„zk. {fk™ …ý …kõfw t ƒ™kðe ÷eÄw t . [ku h ƒu ð»ko …Ae íÞkt „Þku y™u
…nu ÷ k Œu s ¾u z q Œ ™e …rhÂMÚkrŒ òu ð k „Þku . [ku h u òu Þ w t fu [kh ƒ¤Ë yk¾÷k
su ð k ƒu X k nŒk y™u [ku h ™e …k‚u ƒu rËð‚™ku ykxku ƒåÞku nŒku . ðÄkhu
r™Äo ™ (‚kð ft „ k¤) ÚkE „Þku nŒku . [kuhu ¾uzqŒ™u hkrºk{kt Ÿ½{ktÚke QXkzâku
Œku ¾uzqŒ ƒkuÕÞku, fkuý Aku yk… ? [ku h u fÌkw t fu nw t [ku h Aw t , su ý u Œkhk ºký
ƒ¤Ë [ku Þ ko nŒk. ¾u z q Œ ƒku Õ Þku ¼kE ! {khe Ÿ½ ¾hkƒ ™k fh, Œw t …ku Œ k™w t
fk{ fh. …h{kí{k {khw t fhe hÌkk Au , {™u Ÿ½ðk Ëu . [ku h u …„ …fze
÷eÄk y™u ƒku Õ Þku , nu Ëu ð Œk ! {khkÚke nðu [ku h e ™Úke ÚkE hne. yu f ðkŒ
ƒŒkð, yk…™ku [ku h yk…™e ‚k{u Q¼ku Au , yk… …fze …ý ™Úke hÌkk. nu
¼kE ! Œkhku yu f ƒ¤Ë {U [ku Þ ku o , Œkhk ½hu yk„÷k ð»ku o ƒu ƒ¤Ë yk¾÷k
su ð k ƒkt æ Þk nŒk, Œu ƒL™u …ý nw t [ku h e™u ÷R „Þku . yksu ƒu ð»ko …Ae
yk…™k ykt „ ýk{kt [kh ƒ¤Ë ¾k„zkU (yk¾÷k) su ð k ƒkt æ Þk Au . {khku
Œku ‚ðo ™ kþ ÚkE [w f âku Au . ƒk¤fku …ý ¼q Ï Þk hnu Au . {™u {kh [knu
Aku z , {™u Œkhk rðfk‚™w t hnMÞ (hks) ƒŒkð. nw t …ý òx ¾u z q Œ Aw t ,
s{e™ …ý Au . r™Äo ™ Œk (ËrhÿŒk) ƒu y t Œ (yt Œ ð„h™e) Au . ¼õŒ ¾u z q Œ u
Œu ™ u fÌkw t fu yk… M™k™ fhku , ¾kðk™w t ¾kyku . [ku h u yu ð w t s fÞO w . …Ae ¼õŒ
Œu [ku h ™u yk©{{kt ÷E™u „Þk. „w Y Ëu ð ™u ƒÄe ½x™k ƒŒkðe. „w Y Ëu ð u
[ku h ™u ‚{òÔÞku . ‚kŒ-ykX rËð‚ ‚w Ä e ¼õŒ ¾u z q Œ u …ku Œ k™k ½hu hkÏÞku
y™u Ëhhku s „w Y S™k ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ÷E sŒku y™u „w Y S™u {¤e™u
½hu ykðŒk. [ku h u Ëeûkk ÷eÄe. „w Y Syu fÌkw t fu ¼õŒ ƒu x k ! ™ðk ¼õŒ™u
yu f ƒ¤Ë yk…e Ëu WÄkh{kt . ¾u Œ e fhþu , Œkhk …i ‚ k …kAk yk…þu . ¼õŒyu
fÌkw t Xef Au „w Y S ! ¼õŒ ¾u z q Œ u ™ðk ¼õŒ™u yu f ƒ¤Ë ykÃÞku . ™ðku
¼õŒ Ëh {rn™u ‚í‚t „ {kt ykðŒku nŒku . …w h k …rhðkh™u ™k{ (Ëeûkk)
y…kðe ËeÄe. ƒu ð»ko { kt rð¥keÞ (ykrÚko f ) ÂMÚkrŒ ‚khe ÚkE „E. yu f
ƒ¤Ë + ºký ƒ¤Ë (…nu ÷ kt [ku Þ ko nŒk Œu ) ™k Yr…Þk ÷E™u [ku h ¼õŒ Œu
¾u z q Œ ¼õŒ™k ½hu ykÔÞku . Œu ™ kt ƒk¤fku …ý ‚kÚku ykÔÞk nŒkt . [ku h
¼õŒyu ¾u z q Œ ¼õŒ™u ƒÄk …i ‚ k yk…e™u fÌkw t fu {™u ûk{k fhòu . yk…™ku
W…fkh{khe ‚kŒ …uZe …ý ™nª WŒkhe þfu. sq™ku ¼õŒ ƒkuÕÞku fu nu ¼kE ! yk
ƒÄe „w Y Ëu ð S™e f] … k Au . Œu { ™w t ð[™ VéÞw t Au . yk… yk ƒÄk Yr…Þk
„w Y S™u Ëk™ Y…u yk…ku . {™u Œku Œu { ýu …nu ÷ kt Ú ke s fu x ÷kÞ ½ýk ƒ¤Ëku ™ e
…w t S (Ä™) yk…e ËeÄe nŒe.{khk fk{™e ™Úke. ƒL™u ¼õŒ „w Y S™e …k‚u
„Þk y™u ‚ðo (ƒÄe) Ëk™ hkrþ [hýku { kt hk¾e ËeÄe. „w Y Syu ¼ku s ™-
¼t z khk (÷t „ h){kt ÷„kðe ËeÄe, ‚í‚t „ fÞku o . yk «{kýu [ku h e™w t Ä™
{ku h e{kt yu x ÷u fu …kýe{kt òÞ Au . ¼õŒ fkÞ{ V¤u - Vq ÷ u («„rŒ fhu ) Au .
✑ ‘‘‚t M fkh Aq Œ (yk¼zAu x ) [u … e hku „ ™e su { Vu ÷ kÞ Au ’ ’
‚khk ŒÚkk ¾hkƒ ‚t M fkh ‚t ¢ {ý ([u … e) hku „ ™e su { Vu ÷ kÞ Au .
su { fu ¼õŒ™k nkÚkÚke ðkðu Œ h fhðk{kt ykðu ÷ k ƒes{kt …ý ¼ÂõŒ ‚t M fkh
«ðu þ ÚkkÞ Au . su Œu yL™u ¾kÞ Au , Œu ™ k{kt …ý ¼ÂõŒ™e «u h ýk ÚkkÞ Au .
y„h fku E ™þk (ÔÞ‚™ku ) fhðkðk¤ku ŒÚkk fku E «fkh™k ƒeò
rð[khku ™ u {™{kt {t Ú k™ fhŒku hne™u n¤ nkf™khku ƒes ðkðu Au Œku Œu
ƒes{kt …ý Œu ™ k rð[kh «ðu þ ÚkkÞ Au su Œu yL™ (y™ks) ™u ¾kðkðk¤k™u
«¼krðŒ (y‚h) fhu Au .
WËknhý:- yu f ƒnu ™ u „w Y Ëeûkk ÷E hk¾e nŒe. Œu ™ k ½h …h
„w Y S ykÔÞk ŒÚkk ‚kÚku yu f rþ»Þ …ý nŒku . Œu ƒnu ™ ™e ƒnu ™ …ý fku E
fk{fksðþ Œu rËð‚u ykðe „E.
Œu ™ ku s{kE {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkE „Þku nŒku . Aku f he (rËfhe)™k ™k™k-
™k™k ƒk¤fku nŒk. Œu ¾q ƒ r[t Œ k fhŒe hnu Œ e nŒe. Úkku z e-Úkku z e ðkhu rð[khku
ykÔÞk fhŒk nŒk fu ƒu x e™ku „w ò hku fu ð e heŒu Úkþu ? ƒu x e Œku Wßsz ÚkE
„E. rËÞh-su X fku E ™k ™Úke nku Œ k. ƒk¤fku ™ u fku ý …k¤þu ? nu ¼„ðk™ !
yk þw t ÚkE „Þw t ? yu ð k fÞk sL{™w t …k… ykzw t ykÔÞw t ? W…Ëu þ e ƒnu ™
¼ku s ™ ƒ™kððk ÷k„e Œku Œu ™ e ƒnu ™ Œu ™ e {ËË fhðk ÷k„e. ðÄkhu ¼ku s ™
Œu ƒnu ™ u ƒ™kÔÞw t su ™ ku s{kE {he „Þku nŒku . ‚t Œ -¼õŒ ¾kðk™w t ¾kE™u
‚w E „Þk. ‚ðkhu ¼õŒ yu QXe™u „w Y S™u fÌkw t fu „w Y Ëu ð S ! yksu hkrºk{kt
r™t ÿ k{kt {khw t {™ ¾q ƒ Ëw : ¾e hÌkw t . su { fu {khku s{kE {he „Þku . ƒu x e™k
™k™k-™k™k ƒk¤f Au . Œu { ™e nË ð„h™e r[t Œ k ‚ŒkðŒe hne. yu { ™w t þw t
Úkþu ? fu ð e heŒu „w ò hku Úkþu ? „w Y Syu …ku Œ k™e rþ»Þk™u …q A âw t fu ƒu x e !
hkrºk™w t ¼ku s ™ fku ý u ƒ™kÔÞw t nŒw t ? Œu ™ u sðkƒ ykÃÞku fu {khe ™k™e ƒnu ™
ykðe Au , Œu ý u ƒ™kÔÞw t nŒw t . ‚t Œ u …q A âw t fu þw t Œu ™ u fku E f»x (Ëw : ¾) Au ?
rþ»Þkyu sðkƒ ykÃÞku fu „w Y Ëu ð ! f»x (Ëw : ¾) Œku ¾q ƒ ðÄkhu Au . Œu ™ e
rËfhe (ƒu x e)™u ™k™kt - ™k™kt ƒk¤f Au . s{kE™w t {] í Þw ÚkE „Þw t Au . yk¾ku
rËð‚ {khe ƒnu ™ yk s r[t Œ k{kt hnu Au . rËð‚{kt fu x ÷eÞu ð kh yk{
fnu Œ e hnu Au fu ƒu x e™w t þw t Úkþu ? fu ð e heŒu ƒk¤fku ™ w t …k÷™ fhþu ?
„w Y Syu rþ»Þ™u ƒŒkÔÞw t fu Œu ƒu x e™k rð[kh ¼ku s ™{kt «rð»x
(«ðu þ ) ÚkÞk y™u ¾kðkðk¤k™u «¼krðŒ fÞku o . {™u …ý yks …hu þ k™e
yk¾e hkŒ hne nŒe. yks «{kýu y„h ¼ÂõŒ ™k{-M{hý yÚkðk
ykhŒe yÚkðk ‚t Œ ku ™ e ðkýe™w t {™™ fhŒkt - fhŒkt ¼ku s ™ ƒ™kððk{kt ykðu
Œku ¾kðkðk¤k{kt Œu ‚khk (W¥k{) ‚t M fkh ‚khe «u h ýk fhu Au . ¼ÂõŒ™e
Yr[ ðÄu Au . fku E nk÷e (n¤ [÷kð™kh) „kÞ™-hk„™e „kŒku hne™u ƒes
ðkðu Au yÚkðk ¾kðk™w t ƒ™kððkðk¤e „kÞ™ / „eŒ - hk„™e „kŒe hne™u
¼ku s ™ ƒ™kðu Au Œku Œu yL™{kt Œu ƒÄk ‚t M fkh «ðu þ ÚkE òÞ Au . Œu
¼ku s ™ ¾kðkÚke ¾kðkðk¤k™ku Mð¼kð …ý Œu s «{kýu ƒfðkË (¾hkƒ
fkÞo ) fhðk {kxu «u r hŒ («ð] ¥ k) ÚkkÞ Au su ™ w t …rhýk{ ðŒo { k™{kt
( 1997 ™e yk‚…k‚Úke) Ëu ¾ kE hÌkw t Au . yåAkE (‚khw t fhðk){kt yku A k
y™u ƒw h kE (¾hkƒ fhðk){kt ðÄkhu ‚t Ï Þk{kt {k™ðk ÷køÞk Au .
y„h ‚t Œ ku ™ e ðkýe-…kX-ykhŒe-M{hý fhðkðk¤kyku ™ e ‚t Ï Þk
ðÄkhu ÚkE sþu Œku ðkŒkðhý ¼ÂõŒ{Þ ÚkE sþu . Ëhu f ÔÞÂõŒ™k {™{kt
¼õŒ su ð k ¼kð …u Ë k Úkþu . Œu ðkŒkðhý™u ƒ™kððk {kxu ½h-½h{kt ykhŒe,
h{i ý e ŒÚkk r™íÞ-r™Þ{ [k÷ðku òu E yu . „w Y Úke Ëeûkk ÷E™u ™k{™w t M{hý
fhðw t òu E yu . su ™ kÚke ðkŒkðhý{kt ¼ÂõŒ™k rð[khku ™ k Œíð ðÄkhu
«{ký{kt ¼¤e sþu ŒÚkk ƒw h k (¾hkƒ) ‚t M fkhku ð k¤k rð[khku W…h ŒhV
sŒk hnu þ u . ¼ÂõŒ ‚t M fkh ykì Â õ‚s™ òýku ŒÚkk ƒw h k (¾hkƒ) rð[kh
fkƒo ™ zkÞku õ ‚kRz ‚{òu . ykì Â õ‚s™Y…e ¼ÂõŒ ‚t M fkh™k r‚÷u L zh
(ƒkx÷k)™u ƒkx÷k ¾ku ÷ ðk …zþu , yu x ÷u fu ‚ËT ø kú t Ú k ‚krnƒ™k …kX …h
…kX fhðk …zþu ŒÚkk ºkýu Þ ‚{Þ™e ‚t æ Þk (r™íÞ f{o ) fhðk …zþu . M{hý
fhðw t …zþu . ¼ÂõŒ fhðkðk¤kyku ™ e ‚t Ï Þk ðÄþu Œku ¼ÂõŒ™k rð[kh …ý
…] Ú ðe …h ðÄkhu Vu ÷ kþu , su ™ kÚke Ëhu f ™k {™{kt þkt r Œ™ku y™w ¼ ð Úkþu .
‚í‚t „ fhðk fku E ™k ½hu sŒk nŒk Œku …nu ÷ k rËð‚u Œku y{khw t {™ …ý
yþkt Œ su ð w t ÚkE sŒw t nŒw t . …Ae Ëhu f ¼õŒ …ku Œ -…ku Œ k™e h{i ý e, ‚ðkh™ku
r™íÞ r™Þ{, ‚kt s ™e ykhŒe ŒÚkk M{hý fhŒk, …Ae ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kðŒku ,
íÞkhu Œu ½h{kt Ú ke ¾hkƒ rð[kh (fw ‚ t M fkh) ™ef¤e sŒk. ‚w ‚ t M fkhku (‚khk-
W¥k{ ‚t M fkhku ) ™w t «{ký ðÄkhu ÚkE sðkÚke {™ þkt Œ ÚkŒw t . ßÞkhu y{u
‚í‚t „ yÚkðk …kX fhe™u yk„¤ ƒeò „k{u sðk ÷k„Œk nŒk Œku …q h ku
…rhðkh hzðk ÷k„e sŒku nŒku . Œu { ™u yu x ÷e þkt r Œ ‚t Œ ŒÚkk ¼õŒku ™ k
‚t „ kÚku hnu ð k{kt {¤Œe nŒe. Œu ‚t M fkhku ™ ku «¼kð {rn™kyku ‚w Ä e hnu Œ ku
nŒku . y„h ™k{ ÷E™u Ëhhku s ™e ºkýu ‚t æ Þk ŒÚkk M{hý …rhðkh™k ÷ku f ku
fhðk ÷k„e òÞ Œku Œu þkt r Œ fkÞ{ ƒ™u ÷ e hnu Au .
❈ su ƒeze-nku õ fk{kt Œ{k¾w (Œ{kfw t ) …eðu Au y™u Œu ¾u Œ h{kt
Œ{kfw ™ w t ƒes ðkðu Au …Ae Œku ¾u Œ h{kt su x ÷e ðkh y™ks ðkðu Au Œku Œu
y™ks{kt …ý Œ{k¾q™e ðk‚™k (‚qû{ Œíð) «ðuþ fhe òÞ Au. Œu yL™
(y™ks/¼kus™) ¾kðkðk¤k{kt …ý Œ{k¾q ‚uð™ fhðk™e «uhýk ƒ™e òÞ
Au. su™k fkhýu ™þku (ÔÞ‚™) ŒuSÚke Þwðk™ku{kt ðÄe hÌkku Au. nðu Œku {sqh
ð„o™e ½ýe ¾he †eyku™u …ý Œ{kfw™e ÷Œ (ÔÞ‚™) ÷k„e „E Au. ßÞkt ‚wÄe
ƒk¤f Au, íÞkt ‚wÄe Œku r…Œk-fkfk-ŒkW ({kuxk ƒk…k) ËkËkS™k zhÚke Œtƒkfq
‚uð™ ™Úke fhŒk, …htŒw Þwðk™ ÚkŒkt s Œu ‚tMfkhku «ƒ¤ ÚkE òÞ Au y™u ™þk
(ÔÞ‚™)™e ykËŒ sÕËe …ze òÞ Au. {khku WÆu~Þ yu Au fu {k™ð‚{ks{ktÚke
™þk (ÔÞ‚™ku) ŒÚkk ƒeS ƒwhkE (¾hkƒe)yku sz-{q¤Úke ‚{kÃŒ fhe™u ÄhŒe
…h Mð„o ƒ™kô. …h{kí{k fƒehS™wt ð[™ ‚kfkh ÚkÞu÷wt òuðk {kt„wt Awt. Œu{™e
s «uhýk ŒÚkk þÂõŒÚke yk y™{ku÷ fkÞo ‚V¤ ÚkE þfu Au. yk Ëk‚ ŒÚkk
{khk y™w Þ kÞe ‚k[e r™ÞŒ (™erŒ-Ëk™Œ) Úke r{þ™™e ‚V¤Œk {kxu
«Þí™þe÷ Aeyu. ‚V¤Œk™e …qhe ykþk Au.
● ‘‘‚kt‚krhf [ª-[qt (þkuhƒfkuh) {kt s ¼ÂõŒ fhðe …zþu’’
yu f Úkkýu Ë kh (…ku ÷ e‚ yrÄfkhe) ½ku z e …h ‚ðkh ÚkE™u …ku Œ k™k
ûku º k (rðMŒkh){kt fk{fks yÚku o sE hÌkku nŒku . su X (June) {rn™ku
nŒku . rËð‚™k yu f ðkøÞk™e „h{e. nrhÞkýk «kt Œ (hkßÞ). yu f ¾u z q Œ
¾u Œ h{kt hnx (hU x )Úke ¾u Œ e™k …kf{kt r‚t [ kE fhe hÌkku nŒku . ƒ¤Ëku îkhk
fku Õ nq (Äkýe)™e {kVf hU x ™u [÷kððk{kt ykðŒku nŒku . zku ÷ ku ™ e ÷ze
(chain) su „ku ¤ ÷ku ¾ t z ™e …ku ÷ e ([õfh)™k W…h [k÷Œe nŒe. su ™ kÚke
fq ð k{kt Ú ke …kýe ƒnkh ™ef¤e™u ¾u Œ h{kt sðkðk¤e ™k÷e (™ef){kt …zŒw t
nŒw t . hU x (hnx) [k÷ðkÚke òu h -òu h Úke [ª-[q t ™ ku yðks ÚkE hÌkku nŒku .
Ëhku „ k (Úkkýu Ë kh) ŒÚkk ½ku z e ƒL™u Œh‚ ÷k„ðkÚke ÔÞkfw ¤ (…hu þ k™) ÚkE
hÌkk nŒk. Úkkýu Ë khu …kýe …eðk {kxu ŒÚkk ½ku z e™u …eðzkððk {kxu hU x ™e
™Sf ßÞkt …kýe …zŒw t nŒw t íÞkt ÷E™u ykððk ÷køÞku . hU x Úke ÚkE hnu ÷ k
òu h -òu h Úke [e-[q t ™ k yðksÚke ½ku z e ¼zfe (zhe™u Ëq h ¼k„e) „E.
Úkkýu Ë khu ¾u z q Œ ™u fÌkw t fu yk [e-[t q ™u ƒt Ä fh. ¾u z q Œ u ƒ¤Ëku ™ u hku f e ËeÄk.

hU x [k÷ðk™ku ƒt Ä ÚkE „Þku . fq ð k{kt Ú ke …kýe ™ef¤ðk™w t ƒt Ä ÚkE „Þw t . su
…kýe …nu ÷ kt ™ef¤u ÷ w t nŒw t , Œu s{e™™e yt Ë h þku » kkE „Þw t nŒw t . Ëhku „ k
(…ku ÷ e‚ yrÄfkhe) ½ku z e™u VheÚke ™Sf ÷kÔÞku Œku òu Þ w t fu ™k÷e (™ªf){kt
…kýe ™nŒw t . Ëhku „ kyu fÌkw t , nu rf‚k™ (¾u z q Œ ) ! …kýe fkZ. ¾u z q Œ u ƒ¤Ë
[÷kðe ËeÄk, hU x Úke [ª-[q t ™ ku yðks y™u …kýe …ý ykððk ÷køÞw t . ½ku z e
VheÚke ¼zfe „E y™u yu f yu f h ( 200 Vq x ) su x ÷e Ëq h sE™u hku f kE.
Ëhku „ k ½ku z e W…h ƒu X u ÷ ku nŒku . Ëhku „ kyu Vhe fÌkw t fu ¾u z q Œ ! yðks ƒt Ä
fh. ¾u z q Œ u ƒ¤Ëku hku f e ËeÄk, …kýe …zŒw t ƒt Ä ÚkÞw t y™u ™ef™w t …kýe
s{e™{kt þku » kkE „Þw t . ½ku z e™u Vhe …kAku Ëhku „ k ™Sf ÷kÔÞku . ™ªf{kt
…kýe ™ {éÞw t yu x ÷u VheÚke …kýe fkZðk™ku ykËu þ ykÃÞku . hnx (hU x )
[k÷Œkt s ½ku z e …kAe Ëku z e „E. ¾u z q Œ u fÌkw t fu Ëhku „ kS ! yk hnx (hU x )™e
[ª-[q t { kt s …kýe …eðw t …zþu , ™rn Œku ƒL™u {hþku . Ëhku „ k ½ku z eÚke QŒÞku o ,
÷„k{ …fze™u Äehu Äehu ½ku z e™u ™Sf ÷kÔÞku , [k÷Œk hnx (hU x ){kt s
ƒL™u y u …kýe …eÄw t y™u Sð™ hûkk fhe, yu x ÷k {kxu ‚kt ‚ krhf fkÞku o ™ u
fhŒk fhŒk s ¼ÂõŒ, Ëk™-Ä{o , M{hý fhðw t …zþu , sYh fhku .
❈ nðu ¼ÂõŒÚke þw t Úkþu ? ykÞw (ô{h) Œku Úkku z e s ƒ[e Au
rsÕ÷k St Ë {kt „k{ ‘{™ku h …w h ’{kt ¼õŒ hk{fw { khS™k ½hu ºký
rËð‚™ku …kX ŒÚkk ‚í‚t „ ÚkE hÌkku nŒku . „k{zk{kt …w Y »kku ‚í‚t „ ™u …k¾t z
{k™u Au fkhý fu sq ™ k s{k™k{kt ‚í‚t „ ™w t ykÞu s ™ ð] Ø †eyku fhŒe
nŒe. hkrºk{kt ‚í‚t „ fhŒe nŒe, rËð‚{kt …w º kðÄq ™ u ¼kE-¼ºkeòyku ð k¤e
„k¤ku yk…e™u fku ‚ Œe (þu f Œe / {nu ý kt {khŒe) nŒe. fku E -fku E Œku rƒxku z u
‚u (Akýk™k Z„÷k{kt Ú ke) „ku ‚ u (Akýkt ) ‚w Ä e [ku h e ÷u Œ e nŒe. fku E ð¾Œ
…fzkE sŒe Œku ƒË™k{e ÚkŒe nŒe. ykðk «fkh™e ½x™kyku Ú ke ‚í‚t „
™k{Úke ÷ku f ku ™ u yu ÷ So nŒe. ¼õŒ hk{fw { khS™k …q h k …rhðkhu Ëeûkk ÷E
hk¾e nŒe. Œu { ™u ¾ƒh nŒe fu yk ‚í‚t „ y÷„ Au . ßÞkhu hk{fw { khS™k
r…ŒkS™u ¾ƒh …ze fu y{khk ½h{kt {ku x ku ƒu x ku (rËfhku ) ‚í‚t „ fhkðe
hÌkku Au Œku ðÄkhu ƒu R ßsŒe {k™e y™u rð[kÞO w fu „k{ þw t fnu þ u ? yu x ÷k
{kxu Œu ð] Ø ºký rËð‚ ‚w Ä e …ku Œ k™k {ku x k ƒu x k™k ½h …h ykÔÞk ™nª.
™k™k ƒu x k™k ½hu [ki ƒ khk (ykt A ¤e){kt hÌkk. rËð‚{kt ¾u Œ hu [kÕÞk òÞ,
hkrºk{kt ykU A ¤e{kt nku õ fku …eðu y™u yt Ë hÚke Ëw : ¾ {™kðu fu yk fu ð k
rËð‚ òu E hÌkku Aw t .
hkrºk{kt Ëk‚u ((÷u ¾ fu ) ‚í‚t „ fÞku o . ÷kWz M…efh ÷„kðe hkÏÞw t
nŒw t . hk{fw { kh™k Aku f hk™u ¾ƒh nŒe fu ËkËkS W…h [ki ƒ khk (ykt A ¤e)
{kt Au . Œu ™ u yu f M…efh™w t {w ¾ ËkËkS™k [ki ƒ kh (ykt A ¤e) ™e ŒhV fhe
ËeÄw t . ‚í‚t „ ™kt ð[™ ‚kt ¼ ¤ðk ð] Ø ™e {sƒq h e ƒ™e „E. ƒu rËð‚ ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤e™u ð] Ø ºkeò rËð‚u …kX™k ¼ku „ …h hk{fw { khS™k ½hu ykðe
„Þk. hk{fw { khS™e …í™eyu ƒŒkÔÞw t fu {U Œku yu { rð[kÞO w nŒw t fu ƒq Z ku
(zku ‚ ku ) ðkŒ ƒ„kzðk ykÔÞk Au . {nkhksS™u ¾ku x w t (¾hkƒ) ƒku ÷ þu .
…kX™ku ¼ku „ ÷k„e „Þk …Ae hk{fw { kh™k r…ŒkS {khe ‚k{u ykðe™u
ƒu ‚ e „Þk y™u fnu ð k ÷køÞk, {nkhksS ! nw t Œku yk ‚í‚t „ ™k «ku ø kú k {Úke
™khks nŒku , …ht Œ w ƒu rËð‚ yk…™e ðkŒ ‚kt ¼ ¤e, {™u Ít Í ku z e™u hk¾e
ËeÄku . {U Œku {™w » Þ Sð™™ku …q h ku s ™kþ fhe ËeÄku . {U ykX yu f h s{e™
ðu [ kýÚke ÷eÄe, ƒL™u ƒu x kyku ™ u …kéÞk-…ku » Þk ({ku x k fÞko ) , rËð‚-hkŒ
¾u Œ e™k fk{{kt ÷køÞku hÌkku . yk…™k rð[khku Ú ke ¾ƒh …ze fu {U Œku Sð™
™kþ fhe ËeÄw t . nðu 75 ð»ko ™ e ô{h ÚkE [w f e Au . nðu ¼ÂõŒÚke þw t ƒ™þu ?
yk ðkŒ fne™u Œu ð] Ø hzðk ÷køÞk. neƒfw t ¼hkE „Þw t . {U Œu ™ u ‚kt í ð™k
(ykïk‚™) yk…Œkt fÌkw t fu yk… rðïk‚ fhku nS …ý ft E ƒ„zâw t ™Úke.
yu f WËknhý Œku „w Y SÚke yk Ëk‚ (hk{…k÷ Ëk‚)yu ‚kt ¼ éÞw t Au .
ƒŒkÔÞw t fu su { fu fq ð k{kt zku ÷ nkÚkÚke Aq x e „E nku Þ y™u Œu ™ e ™u s w - hM‚e
(hM‚e su zku ÷ Úke ƒkt Ä ðk{kt ykðu Au , su ™ kÚke zku ÷ îkhk fq ð k{kt Ú ke …kýe
fkZðk{kt ykðu Au . sq ™ k ‚{Þ{kt fq ð k ÷„¼„ 100 - 150 Vq x Ÿzk nku Œ k
Úkk) …ý fq ð k{kt sE hne nku Þ . y„h Ëku z e™u hM‚e (Ëku h zk)™u …fzðk™e
fku r þþ fhðkÚke Ëku h zk™ku Au z ku (…q t A zw t / Au Õ ÷ku ¼k„) …ý nkÚk{kt ykðe
òÞ Œku ft E …ý ™Úke „Þw t . zku ÷ …ý {¤e „E y™u …kýe …ý «kÃŒ ÚkE
„Þw t . y„h yk{ rð[kh fhe™u yxfe sRyu fu zku ÷ Œku rƒ÷fw ÷ „E,
sðk Ëu Œku {q ¾ o Œ k Au . yks «{kýu yk…™e ô{h Y…e hM‚e (Ëku h zw t ) Œu ™ e
…q t A ze (end) ƒ[e Au . nðu Ëeûkk ÷E™u ‚ðo ™þk (ÔÞ‚™) íÞk„e™u
{Þko Ë k{kt hne™u ‚kÄ™k fhku , {ku û k ÚkE sþu . Œu s ‚{Þu Œu ¼õŒkí{kyu
Ëeûkk ÷eÄe y™u …q h e ÷„™™e ‚kÚku ¼ÂõŒ fhe. Œu 85 ð»ko ™ e ô{hu þheh™ku
íÞk„ fhe™u „Þk. Sð™ ‚V¤ fÞO w . Œu nku õ fku …eŒk nŒk. Œu s rËð‚u
íÞk„e ËeÄku ykSð™ nkÚk …ý ™Úke ÷„kzâku . hk{fw { kh™k ™k™k ¼kE™k
…rhðkhu …ý ™k{ ÷eÄw t . ð] Ø ¼õŒ Œu { ™u ÷E™u òŒu ‚í‚t „ {kt ykðŒk
nŒk. ¼ÂõŒ fhðk™w t fnu Œ k nŒk. {™ku h …w h „k{™k ÷ku f ku ykùÞo [ rfŒ
nŒk fu ykx÷ku nku õ fku …eðkðk¤kyu fu ð e heŒu nku õ fku Aku z e ËeÄku ? nku õ fku
…eðkðk¤kyku ™ e …k‚u …ý ™Úke ƒu ‚ Œk.
yu f [ku x r‚ÄkrhÞk rs™ r{÷™ Ëk [kn >
nrhÞkýk{kt fnu ð Œ Au fu : -
Äk{ fk yki h ¿kk™ fk [{fk-‚k ÷køÞk fhi >
Œu { kt s fk{ ƒ™e òÞ Au . ¼kðkÚko Au fu ¼kËhðk {rn™k{kt Äq …
(Äk{ / Œzfk)™w t òu h ðÄkhu nku Þ Au . ¾u Œ h{kt fk{ fhðkðk¤kyku ™ u Œzfku
{khe ™kt ¾ u Au . [ Œzfk™w t - Äk{™w t {khðw t = ŒzfkÚke ™w f ‚k™ Úkðw t , su ™ k fkhýu
þheh{kt „h{e ðÄe òÞ Au , [k{ze ƒ¤u Au , Œkð ykðe òÞ Au . yk™u
fnu Au Äk{ (Œzfk) yu Œku {khe ™kÏÞk ] Œu ÔÞÂõŒ ði ã ™u fnu Œ ku nŒku fu
{™u Œku yu ¾ƒh …ý ™k …ze fu fâkhu Äk{ („h{e) {khe „R. ði ã fnu Œ k
nŒk fu Äk{ (‚q Þ o ™ e „h{e) fk Œku [{fk-‚k ÷„Œk ni yu x ÷u fu y[k™f
«¼kð …ze òÞ Au . yk s «{kýu su { ™u ¿kk™™ku «¼kð Úkðk™ku nku Þ Œku
yu f -ƒu rƒt Ë w …h s ¿kk™ ÚkE òÞ Au , ¼ÂõŒ …h ÷k„e òÞ Au .
● ‘‘[ki Ä he SŒk òx™u ¿kk™ ÚkÞw t ’ ’
„k{-¾u ¾ zk, rsÕ÷ku - ƒk„…Œ (W¥kh«Ëu þ ) {kt ÷„¼„ ƒM‚ku
…t [ ku ¥ ku h ð»ko …q ð u o yu f SŒkhk{ òx nŒk. ™ð‚ku ðe½k s{e™ nŒe. „k{™ku
™t ƒ hËkh („k{ …xu ÷ / yk„u ð k™) ‚ki Ú ke ðÄkhu …i ‚ kðk¤ku ŒÚkk …t [ kÞŒe
ykË{e nŒku . ‚íÞ (‚k[k)™ku …ûk ÷u Œ ku nŒku . sq X ™u {n¥ð yk…Œku
™nku Œ ku . Œu s „k{ (¾u ¾ zk){kt yu f ‚t Œ ½e‚k Ëk‚S Œu ‚{Þ{kt ‚í‚t „
fÞko fhŒk nŒk. Œu [{kh òrŒÚke nŒk. Œu ‚{Þu Aw y kAkŒ (yk¼zAu x )
[h{‚e{k …h nŒe. ‚t Œ ½e‚kËk‚S™u …h{u ï h fƒehS ÷„¼„ ‚kŒ-
ykX ð»ko ™ e ô{h{kt st „ ÷{kt {éÞk nŒk. Œu { ™u ÞÚkkÚko (Þku ø Þ) ¿kk™
ŒÚkk Ëeûkk yk…e™u yt Œ hæÞk™ (y÷ku … ) ÚkE „Þk nŒk. {ku x k ÚkE™u ‚t Œ ©e
½e‚kËk‚S ‚í‚t „ fhðk ÷køÞk. yksw ƒ ksw ™ k ÔÞÂõŒ ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u
Ëeûkk ÷E™u ‚t f x {w õ Œ Úkðk ÷køÞk. rËð‚{kt …ku Œ k™k „w s hk™ {kxu fkÞo
fhŒk ŒÚkk hkrºk{kt ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kðŒk nŒk. {rn™k{kt ƒu rËð‚ ‚í‚t „
fhŒk nŒk. hkrºk™k ‚í‚t „ {kt †e-…w Y »kku ƒL™u ykðŒk nŒk. „k{{kt [[ko
Úkðk ÷k„e fu hkrºk{kt †eyku ™ w t sðw t Þku ø Þ ™Úke. ft E …ý ¾hkƒ ½x™k ƒ™e
þfu Au . yu x ÷k {kxu ‚í‚t „ ™u ƒt Ä fhkðe Ëu ð k{kt ykðu . „k{ ¾u ¾ zk™e
…t [ kÞŒ ¼u „ e ÚkE. …t [ kÞŒ{kt ‚í‚t „ ƒt Ä fhkððk™ku r™ýo Þ ÷u ð k{kt
ykÔÞku y™u yk ‚t Ë u þ MðÞt (òŒu ) …t [ kÞŒ™k «{w ¾ [ki Ä he SŒkhk{S™u
yk„¤ …nkU [ zðk {kxu sðkƒËkhe yk…ðk{kt ykðe. [ki Ä he SŒkhk{S
‚t Œ ½e‚khk{S™k ½hu „Þk. Œu rËð‚u ‚í‚t „ [k÷e hÌkku nŒku . „k{™e
…t [ kÞŒ™k VU ‚ ÷k™e [[ko …q h k „k{{kt ÚkE [w f e nŒe. ßÞkhu [ki Ä he
SŒkhk{S …nkU å Þk Œku ‚í‚t „ e ©ku Œ kyku ™ u ÷køÞw t fu [ki Ä he ‚knu ƒ òx
rË{k„™k Au . ‚t Œ SÚke Í½zku fhþu . SŒkhk{S ½hu Ú ke ÷kXe (÷kfze)
÷E™u [kÕÞk nŒk su hMŒk{kt yu f ð] û k™k ÚkzeÞu Q¼e fhe™u {q f e™u yk„¤
[kÕÞk. rð[kh ykÔÞku fu ¼õŒ fku E Í½zku Úkku z ku fhu Au . ‚í‚t „ ¼he
‚¼k™e ðå[{kt ÷kfze ÷E™u sðk™w t …t [ kÞŒe™u þku ¼ k ™Úke yk…Œw t . ‚í‚t „
[k÷e hÌkku nŒku . [ki Ä he ‚knu ƒ u rð[kh fÞku o fu Úkku z ef yk™e ‚í‚t „ ™e
ðkŒku ‚kt ¼ ¤e ÷ô, …Ae fnu ð k™w t Au Œu fneþ y™u ‚kt ¼ ¤e ÷Eþ.
‚í‚t „ {kt Œu s ¿kk™ ƒŒkððk{kt ykÔÞw t su yk…Syu nh÷k÷S™k
«fhý{kt ðkt [ e ÷eÄw t Au . [ki Ä he ‚knu ƒ Œku ¼kðw f ÚkE „Þk. ykt ¾ ku { kt Ú ke
ykt ‚ w y ku ™ e Äkhk ðnu ð k ÷k„e. Q¼k ÚkE™u ‚t Œ ½e‚kËk‚S™k [hýku { kt
{kÚkw t hk¾e ËeÄw t y™u fÌkw t fu nu „w Y Ëu ð ! {™u y…hkÄe™u [knu {khku [knu
Aku z ku , ¼q ÷ ¾q ƒ {ku x e fhe ËeÄe Au . nw t Œw å A Sð ‚í‚t „ ƒt Ä fhðk™ku
ykËu þ ÷E™u ykÔÞku Aw t . ûk{k fhku «¼w ! yk… rË÷ ¾ku ÷ e™u ‚í‚t „ fhku ,
fku E ™nª hku f u . ‚t Œ ½e‚kSyu fÌkw t f [ki Ä he ‚knu ƒ ! su fk{ fhðk ykÔÞk
nŒk, Œu fhku . SŒk òx Vhe hzðk ÷køÞk y™u ƒku Õ Þk fu ûk{k fhku , ûk{k
fhku , {™u Ëeûkk yk…u k . [ki Ä he SŒkhk{ òxS ¼õŒ ƒ™e „Þk. òŒu …ý
hkrºk{kt ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ÷køÞk. ¾u ¾ zk „k{™k ½h-½h{kt [ki Ä he ‚knu ƒ
SŒkhk{™e ‚t Œ ½e‚k hk{S™e þhý{kt sðk™e r™t Ë k Úkðk ÷k„e. fnu ð k
÷køÞk fu ‚t Œ ½e‚khk{ ‚u ð zk Au , òËw - st Œ h òýu Au . (‚u ð zk = Œkt r ºkf).
„k{™k [ki Ä he …h Œkt r ºkf r¢Þk fhe™u …ku Œ k™k ðþ{kt fhe ÷eÄk Au .
‚t { ku n ™ st Œ h-{t Œ h òýu Au . [ki Ä he SŒkhk{S™k ½hðk¤k Aku f hk ŒÚkk
¼kE-fkfk-ŒkW ({ku x k ƒk…k) ƒÄk SŒkhk{ òx ŒÚkk ½e‚khk{ ‚t Œ ™k
rðhku Ä e ÚkE „Þk. „k{ðk¤k [ki Ä he SŒkhk{™u fnu ð k ÷køÞk fu [ki Ä he
‚knu ƒ ! ½z…ý (ð] Ø k yðMÚkk{kt ) yk… …ý ƒ„ze „Þk. [ki Ä he
SŒkhk{S™u ykæÞkÂí{f Äk{ {khe „Þw t nŒw t yu x ÷u fu ¿kk™™ku «ƒ¤
(…w » f¤) «¼kð ÚkE „Þku nŒku . Œu fnu Œ k nŒk fu „k{ðk¤kyku ! {khk Œku
¼køÞ ò„e „Þk, su nw t ¼õŒ ƒ™e „Þku y™u yk…™e ™sh{kt ƒ„ze
„Þku . ¼„ðk™ fhu {khe {kVf Œ{u ƒÄkÞ ƒ„ze òyku . ƒ„zâk ð„h
fk{ ™nª [k÷u . Úkku z kf rËð‚ku …Ae „k{™e …t [ kÞŒ ÚkE y™u ‚t Œ
½e‚kËk‚S y™u ¼õŒ SŒkhk{S™u „k{ Aku z ðk™w t Vh{k™ ‚t ¼ ¤kðe
ËeÄw t . ƒL™u „w Y -rþ»Þ ŒhŒ s „k{ Aku z e™u Ëq h MÚkk™ …h yu f „k{{kt
‚í‚t „ fhe™u s™Œk™u ‚{òððk ÷køÞk. ðÄkhu «{ký{kt ÔÞÂõŒ y™w Þ kÞe
(rþ»Þ) ÚkE „Þk. ‚t Œ ku ™ k [kÕÞk „Þk …Ae „k{ ¾u ¾ zk{kt yfk¤ {] í Þw
Úkðk ÷køÞk. …t [ kÞŒeyku ™ k ½hku { kt …h{kí{k™ku «fku … «kht ¼ ÚkE „Þku .
fku E ™k ½k‚[khk™k Z„÷k{kt yk„ ÷k„u , fku E ™k …þw {hðk ÷køÞk.
fku E ™k …rhðkh{kt ¼q Œ ƒku ÷ ðk ÷køÞkt , fku E ™e ƒu x e rðÄðk ÚkE „E,
fku E ™u yÄht „ ™e (÷fðk™e) VrhÞkË. „k{{kt …þw y ku { kt hku „ Vu ÷ kE „Þku .
„k{™k fu x ÷kf ÔÞÂõŒ fku E ƒq Í k-…q A k (yk¤ku x k¤ku - Œkt r ºkf r¢Þk)
fhðkðk¤k™e …k‚u „k{{kt ÚkE hnu ÷ k W…ÿð™w t fkhý òýðk™u {kxu „Þk.
ƒq Í k-…q A k (òz-Vq t f )ðk¤kyu ƒŒkÔÞw t fu yk…™k „k{{kt ƒu ‚t Œ -¼õŒ
hnu Œ k nŒk, Œu „k{{kt Ú ke [kÕÞk „Þk Au . Œu …kAk ykðþu Œku „k{ ð‚þu
(ykƒkË Úkþu ) ™nª Œku Wsze sþu . Œu ÔÞÂõŒyku y u „k{{kt ykðe™u
…t [ kÞŒ fhe™u ƒÄe ðkŒ ƒŒkðe. „k{™k „ý{kLÞ (¾k‚) ÔÞÂõŒ ‚t Œ -
¼õŒ™u …kAk ÷kððk™u {kxu Œu „k{{kt „Þk. ¼õŒ SŒkËk‚u „w Y S
½e‚kËk‚S™u fÌkw t fu ÷k„u Au „w Y Ëu ð ! ynªÞkÚke …ý fZkðe {q f ðk
„k{ðk¤k ykðe „Þk Au . sw y ku ! Œu ykðe hÌkk Au . ‚t Œ ½e‚kËk‚S
ƒku Õ Þk, hk¾e ÷ku [kËh™u ¾¼k W…h, [k÷Œk ÚkE sEyu . yu x ÷k{kt
„k{™k [ki Ä he ™Sf ykðe „Þk y™u …ku Œ -…ku Œ k™k {kÚkk™k ‚kVk (VU x k /
…k½ze) ‚t Œ ½e‚kS ŒÚkk ¼õŒ SŒkS™k [hýku { kt hk¾e ËeÄk. ƒÄk ÷ku f ku
ƒku Õ Þk, {nkhksS ! ¼q ÷ ûk{k fhku . yk…™k „Þk …Ae „k{ Wßsz Úkðk
÷køÞw t Au . ƒ[kðe þfkÞ Œku ƒ[kðe ÕÞku . ™nª Œku y{u …ý ynªÞk yk…™e
…k‚u s hneþw t . Œu „k{™k ÔÞÂõŒyku …ý ¼u „ k ÚkE „Þk. ƒÄe ½x™k™e
¾ƒh …ze. ðŒo{k™ „k{ðk¤k fnuðk ÷køÞk fu [kiÄheyku Œ{u ð‚þku Œku y{u
Wsze sEþwt. ßÞkhÚke yk ƒu ËuðŒk yk „k{{kt ykÔÞk Au, „k{{kt fkuE™e Œq-
Œq, {U-{U …ý ™Úke ÚkE. ƒu ðkh ðh‚kË ÚkE [wfâku Au. swyku ! ¾uŒe™ku …kf
÷nuhkE hÌkku Au. ¾u¾zkðk¤kykuyu ¾k‚ rð™tŒe fhe Œku ƒL™u {nk…wY»kkuyu
…kAk ykððk™e nk fhe ËeÄe y™u ðŒo{k™ „k{ðk¤kyku™u fÌkwt fu y{u ‚{Þ-
‚{Þ …h ykðŒk hneþwt. Ëhuf …qýo {k‚e (…q™{u) yk… ¾u¾zk ykÔÞk fhòu.
…h{kí{k fƒehS ƒÄwt Xef hk¾þu. ƒL™u {nk…wY»kku™k ykðŒkt s „k{{kt …qýo
þktrŒ ÚkE „E. …þwÄ™ MðMÚk ÚkE „Þwt. yk„÷k rËð‚u ¼khu ðh‚kË ÚkE „Þku.
¾uzqŒ ÷kufku VqÕÞk ™nkuŒk ‚{kE hÌkk. 36 ƒehkËhe ¾wþ nŒe. ƒÄk W…ÿðku
ƒtÄ ÚkE „Þk. yks ‚wÄe Œu „k{{kt ‚tŒ ½e‚kËk‚S ŒÚkk ¼õŒ SŒk Ëk‚S™k
™k{™k {u¤k ¼hkÞ Au. ‚tŒ „heƒËk‚Syu fÌkwt Au fu:-
„heƒ, rs‚ {t z ÷ ‚kÄw ™nª, ™Ëe ™nª „w t ò h >
Œs nt ‚ k ðn Ëu þ zk, s{ fe {ku x e {kh >>
yu x ÷k {kxu ðkt [ fs™ku ! „{u íÞkhu …ý „{u Œu x ÷e ô{h ÚkE
„E nku Þ ‚Œ„w Y (…q h k „w Y / Œ¥ðËþeo ‚t Œ ) {¤e òÞ Œku ŒhŒ s ¼ÂõŒ
«kht ¼ (þY) fhe Ëu ò u . ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu : -
„heƒ, [÷e „E ‚ku ò™ Ëu , ÷u hnŒe fq t hk¾ >
WŒhe ÷kð [ZkEÞku, fhku y…qXe [kf >>
¼kðkÚko : - su ô{h [k÷e „E, Œu ™ e r[t Œ k Aku z e™u ƒ[e (ðÄe) Au
Œu ™ e hûkk fhku yu x ÷u fu ¼ÂõŒ, Ëk™-‚u ð k{kt ÷„kðe Ëku . su { fu sq ™ k
‚{Þ{kt fq ð kÚke ¾u Œ e™e r‚t [ kE {kxu [k{zk™e [z‚ «Þku „ ÚkŒe nŒe.
su { kt ƒu - ºký Âõðt x ÷ …kýe ¼hkE sŒw t nŒw t . Œu ™ u ÷kfzk™k ™k™k [õfh
W…h òzw t Ëku h zw t (hkt Z ðw t ) [Zkðe™u ƒkt Ä e™u ¾U [ Œk nŒk. y„h ÷kð (Ëku h zw t )
[õfhÚke WŒhe sŒw t (÷…‚e sŒw t nŒw t ) Œku Œu ™ u ¾U [ ðk™w t fXý …zŒw t nŒw t .
Œu ™ u Vhe su { Œu { fhe™u [¢ (÷kfzk™k òzk „ku ¤ {xku ¤ ) …h [Zkððk{kt
ykðŒw t nŒw t , su ™ kÚke …kýe ¼hu ÷ e [z‚™u ƒnkh fkZðk™w t ‚h¤ ÚkE sŒw t
nŒw t . Œu ™ kÚke ÷k¼ ÷u ð k™e yk Þku ø Þ heŒ Au . yu x ÷k {kxu nu {k™ð !
y„h „w Y ™e þhý ™Úke ÷eÄe Œku yk…™e ÷kð (hM‚e / Ëku h ze) WŒhe …ze
Au , Sð™™w t Ëhu f fkÞo (fk{fks) {w ‚ eƒŒ (Œf÷eV) ƒ™e™u Q¼w t Au . Œu
Sð™™e ÷kð™u Vhe …w ÷ e ([õfh-[¢) …h [Zkðe ÷ku . …Ae [÷kðku ,
yk‚k™ (‚h¤) ÚkE sþu yu x ÷u fu „w Y S™w t þhý ÷E™u …ku Œ k™k Sð™™k
hkn (hMŒk)™u ‚h¤ ƒ™kðku .
● ‘‘ðu ~ Þk™ku WØkh’’
❈ ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðkÚke Sð™ ‚w Ä he òÞ Au : -
…h{u ï h fƒehS hkrºk{kt ½hu ½hu sR™u ‚í‚t „ fhŒk nŒk.
rËð‚{kt …kuŒk™k „wòhk {kxu ƒÄk ©kuŒk ŒÚkk fƒehS fk{fks fhŒk nŒk.
yu f hkrºk{kt ‚í‚t „ [k÷e hÌkku nŒku . Úkku z u f s Ëq h fkþe þnu h ™e
«ÏÞkŒ ðu ~ Þk [t … kf÷e™w t ykr÷þk™ {fk™ nŒw t . Œu hkrºk{kt ðu ~ Þk™u íÞkt
økú k nfku rƒ÷fw ÷ ykÔÞk ™nŒk. su ™ k fkhýu hkn òu Œ e ò„e hne nŒe.
Œu ™ u …h{kí{k fƒehS™k {w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ kE hnu ÷ e r«Þ y{] Œ ðkýe

‚t ¼ ¤kðk ÷k„e. ‚í‚t „ {kt ƒŒkððk{kt ykÔÞw t fu {k™ð (†e / …w Y »k)™w t
Sð™ {ku x k …w Û Þku Ú ke «kÃŒ ÚkkÞ Au . su †e-…w Y »k ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk, Ëk™-
‚u ð k ™Úke fhŒk Œu …h{kí{k™k [ku h Au . („eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 12 {kt
…ý fÌkw t Au fu su ÔÞÂõŒ …h{kí{kÚke «kÃŒ Ä™™ku fu x ÷ku f yt þ (¼k„)
Ëk™-Ä{o { kt ÷„kÔÞk ð„h MðÞt (òŒu ) s …u x ¼hŒku hnu Au , Œu Œku
…h{kí{k™ku [ku h s Au . ) su {k™ð [ku h e, zfi Œ e (zkfw „ ehe), X„e,
ðu ~ Þk„{™ fhu Au Œu {nk y…hkÄe (¼Þt f h „w ™ u „ kh) Au . su †eyku
ðu ~ Þk™ku Ät Ä ku fhu Au , Œu …ý {nk y…hkÄe Au . …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt
Œu { ™u ¾q ƒ ¼khu Ët z (‚ò) yk…ðk{kt ykðþu . {k™ð Sð™ þw ¼ f{o
fhðk ŒÚkk ¼ÂõŒ fhðk™u {kxu «kÃŒ ÚkkÞ Au .
fƒeh, [ku h e òhe ði ~ Þk ð] r Œ, fƒnw ™k fhÞku fku y u >
…w Û Þ …kE ™h Ëu n e, yku å Ae Xki h ™ ¾ku y u >>
{k™ðþheh «kÃŒ «kýeyu rð[khðw t òu E yu fu ‚ðo «Úk{ …q ý o „w Y ™e
þhý{kt sE™u Ëeûkk «kÃŒ fhu . …Ae ykSð™ „w Y ™e {Þko Ë k (ƒŒkðu ÷ k
r™Þ{){kt hne™u ‚kÄ™k ŒÚkk ‚u ð k- Ëk™-Ä{o fhŒku hnu . …ku Œ k™w t hku s ™w t
fkÞo …ý fhu , …ht Œ w ‚ðo ƒw h kE (¾hkƒe)yku íÞk„e Ëu . Œu ™ w t fÕÞký sYh
ÚkkÞ Au . ykæÞkí{ ¿kk™™k y¼kðÚke {k™ð (†e-…w Y »k) fu ð ¤ Ä™ W…kso ™
(¼u „ w t ) fhðw t yu …ku Œ k™w t {w Ï Þ ÷ûÞ ƒ™kðe™u Sð™ ‚Vh™u ™õfe fhu Au .
y„h yk…™e …k‚u yhƒ-¾hƒ ‚w Ä e Ä™ ‚t … r¥k Au su ™ u yk…u …q h k
Sð™{kt yx-…x, A¤-f…x fhe™u ¼u „ e fhe Au . y[k™f {] í Þw ÚkE òÞ
Au . yk¾k Sð™™w t ¼u „ w t fhu ÷ w t Ä™ Œku ynª s hne „Þw t , ‚kÚku Œku þheh
…ý ™ „Þw t , ‚kÚku Œku „Þkt Œu yu f ÷kt …k… su …q h k Sð™{kt {kÞk™ku ‚t ø kú n
(¼u „ w t ) fhðk{kt ÚkÞkt nŒk.
fkÞk Œu h e ni ™nª, {kÞk fnkt ‚u nku Þ >
„w Y [hýkU {U æÞk™ h¾, R™ Ëku ™ kU fku ¾ku Þ >>
¼kðkÚko : - su fkÞk (þheh) ™u hku „ {w õ Œ fhkððk {kxu {k™ð
…ku Œ k™e ‚t … r¥k™u (r{÷fŒ™u ) ðu [ e™u …ý W…[kh fhkðu Au . fÌkw t Au fu
fkÞk …ý yk…™e ‚kÚku ™nª òÞ, …Ae {kÞk™e Œku ðkŒ s fâkt hne ?
…q ý o „w Y SÚke Ëeûkk ÷E™u hkŒ-rËð‚ ¼ÂõŒ fh. „w Y S™k ƒŒkðu ÷ k ¿kk™™u
ykÄkh ƒ™kðe™u Sð™™k hkn (hMŒk) …h [k÷. fkÞk ŒÚkk {kÞkÚke {ku n
nxkðe™u ¼ÂõŒ™w t Ä™ ‚t ø kú n (¼u „ w t ) fh.
fƒeh, ‚ƒ s„ r™Äo ™ k, Ä™ðt Œ k ™k fku Þ >
Ä™ðk™ ðn òr™Þu , ò…u hk{ ™k{ Ä™ nku Þ >>
nu {k™ð ! {k™ð™ku …kA÷ku RrŒnk‚ òu E ÷u : -
‚ðo ‚ku ™ u fe ÷t f k Úke, hkðý ‚u hýÄeht >
yu f …÷f {U hks ™»x nw y k, s{ fu …zu st S ht >>
¼kðkÚko : - ©e÷t f k™k hkò hkðý™e …k‚u yu x ÷w t Ä™ nŒw t fu Œu ý u
‚ku ™ k (‚w ð ýo ) ™ku {nu ÷ ƒ™kðe hkÏÞku nŒku . ßÞkhu r ð™kþ ÚkE „Þku Œku
yu f hŒe (økú k {) ¼h …ý ‚ku ™ w t hkðý ‚kÚku ™Œku ÷E sE þfâku .
„heƒ, ¼ÂõŒ rƒ™k õÞk nku Œ ni , Çkú { hnk ‚t ‚ kh >
hŒe ft [ ™ …kÞk ™nª, hkðý [÷e ƒkh >>
¼kðkÚko : - ‚t Œ „heƒËk‚Syu …ý yks ðkŒ™w t ‚{Úko ™ fÞO w Au fu
¼ÂõŒ ð„h Sð™u fku E ÷k¼ ™Úke ÚkŒku . {kÞk òu z ðk (¼u „ e fhðk) ™u
{kxu ykSð™ ¼xfŒku hnu Au . ©e÷t f k™k hkò hkðý™e …k‚u y™t Œ Ä™,
‚w ð ýo (‚ku ™ w t ) ð„u h u nŒw t , …ht Œ w ‚t ‚ kh íÞk„e™u sŒe ð¾Œu yu f økú k { ‚ku ™ w t
…ý ‚kÚku ÷E sE þfâku ™nŒku . ‚íÞ ¼ÂõŒ ‚íÞ …w Y »k™e ™ fhðk™k
fkhýu Þ{™k Ëq Œ ku îkhk ƒu ÷ (nkÚkfze) ƒkt Ä e™u W…h Þ{hks™e …k‚u ÷E
sðk{kt ykÔÞku . ™hf{kt ™k¾ðk{kt ykÔÞku . yu x ÷k {kxu nu {k™ð ! yþw ¼
(¾hkƒ) f{ku o Ú ke zh (ƒeŒku hnu ) , ‚íÞ ¼ÂõŒ „w Y Äkhý fhe™u fh.
þt f k™w t ‚{kÄk™ fhŒk hne™u …h{u ï h fƒehSyu ‚í‚t „ {kt
ƒŒkÔÞw t fu ykæÞkÂí{f ¿kk™ ™ nku ð k™k fkhýu ‚khk ‚khk ÔÞÂõŒyku Ú ke
…ý …k… ÚkÞk Au . ßÞkhu Œu { ýu ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku Œku ‚ðo (ƒÄk) y…hkÄ
íÞk„e™u ¼ÂõŒ fhe™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkÔÞw t Au . …h{kí{k fƒehSyu
ƒŒkÔÞw t fu {khe …k‚u ‚kÄ™k™k Œu Þku ø Þ {t º kku Au su ‚ðo (ƒÄk) …k…ku ™ u
™»x (™kþ) fhe Ëu Au . …w Û Þ ƒ[e òÞ Au [ su { fu ðŒo { k™{kt ði ¿ kkr™fku
yu yu ð e yki » krÄ - Ëðk þku Ä e Au fu su ¾u Œ e{kt ™k¾ðkÚke ½k‚ ŒÚkk
¾h…Œðkh (r™t Ë k{ý) ™u ™kþ (™»x) fhe Ëu Au , …kf ‚w h rûkŒ hnu Au ]
yk {t º k nw t …ku Œ k™k ({khk) ÷ku f {kt Ú ke ÷E™u ykÔÞku Aw t .
‚ku n t þçË n{ s„ {U ÷kyu , > ‚kh þçË n{ „w Ã Œ rA…kyu >>
(}øðu Ë {t z ¤- 9 ‚q õ Œ 95 {t º k 2 {kt …ý «{ký Au fu ‘‘…h{kí{k
«íÞûk (YƒY / ‚k{u s) «„x ÚkE™u …ku Œ k™e y{] Œ ðkýe îkhk {w Â õŒ™k
‚íÞ {k„o ™ e «u h ýk fhu Au . Œu …h{kí{k ‚ƒ (ƒÄk) Ëu ð ku ™ k Ëu ð yu x ÷u fu
‚ðo ™ k {kr÷f ¼ÂõŒ™k „w Ã Œ ™k{ku ™ ku ykrð»fkh («„x) fhu Au . y„h
fku E {nk…k…e Au , ‚íÞ ‚kÄ™k fhðk ÷k„e òÞ Au y™u ¼rð»Þ{kt fku E

…k… ™Úke fhŒku Œku Œu ™ k ‚ðo (ƒÄk s) …k… ‚{kÃŒ ÚkE òÞ Au , ¼ÂõŒ
fhe™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðe þfu Au .
W…hku õ Œ y{] Œ ð[™ku ‚kt ¼ ¤e™u Œu ƒnu ™ ðu ~ Þk su { fu „kZ
Ÿ½{kt Ú ke ò„e nku Þ Œu { ft … ðk ÷k„e „E. ½h{kt Œk¤w t {khe™u ‚í‚t „
MÚk¤ …h „E. …kA¤ s {rn÷kyku ™ e ŒhV ƒu ‚ e „E. ‚í‚t „ ‚{kÃŒ
ÚkE „Þk …Ae ƒq { …ze fu su Ëeûkk ÷u ð k RåA Au , Œu yk„¤ „w Y Ëu ð S™e
™Sf ykðe òÞ. fu x ÷ef †e ŒÚkk …w Y »k QXe™u yk„¤ ykÔÞk. Œu ðu ~ Þk
…ý ykðe y™u „w Y Ëu ð S™u …ku Œ k™ku …rh[Þ ykÃÞku y™u ƒŒkÔÞw t fu {™u
Œku 40 ð»ko ™ e ô{h{kt yksu s «Úk{ ðkh yk W…fkhf ð[™ku ‚kt ¼ ¤ðk
{éÞk Au . nu …h{kí{k ! þw t {khk su ð e …kr…ýe™w t …ý fÕÞký ‚t ¼ ð (þfâ)
Au ? yu{ òuðk sEyu Œku yk…Syu ‚ðo (ƒÄwt s) ‚{kÄk™ ‚í‚t„{kt ƒŒkðe
ËeÄwt, …htŒw ßÞkhu …kuŒk™k Ä]rýŒ (™VhŒ W…su Œuðk) Sð™™e ŒhV ™sh fhwt
Awt Œku ø÷kr™ (Ëw:¾) ÚkkÞ Au ŒÚkk rðïk‚ ™Úke ÚkE hÌkku fu {khk suðe y…hkÄe
(„w™u„kh)™u ûk{k fhe Ëuðk{kt ykðþu. …h{uïh fƒehSyu fÌkwt fu:-
fƒeh, sƒ ne ‚íÞ™k{ ÓËÞ Ähk, ¼Þku …k… fku ™kþ >
si ‚ u r[™t „ e yÂø™ fe, …zi …w h k™i ½k‚ >>
¼kðkÚko : - su { fu fhku z x™ ‚q f k ½k‚™ku Z„÷ku …zâku nku Þ . y„h
Œu{kt {k[e‚™e yuf rËðk‚¤e ÷„kze™u ™k¾e Ëuðk{kt ykðu Œku Œu ½k‚™u hk¾
ƒ™kðe Ëu Au. …Ae nðk [k÷þu su Œu hk¾™u …ý Wzkze™u ÷E sþu. fk{-…qhwt
ÚkÞwt. yk s «{kýu fhkuzku sL{ku™k …k… …ý fu{ ™ nkuÞ, {khk ‚kå[k {tºk™ku
ò… ƒk¤e™u hk¾ fhe Ëuþu. ¼rð»Þ{kt fkuE ¼q÷ ™ fhŒk, fÕÞký ÚkE sþu.
(Þsw ð u o Ë ™k yæÞkÞ- 8 {t º k 13 {kt …ý yk s «{ký Au fu …h{kí{k
…ku Œ k™k ¼õŒ™k (yu ™ ‚: yu ™ ‚:) ½ku h …k…ku ™ ku ™kþ fhe Ëu Au . Sð™w t
fÕÞký fhe Ëu Au . )
Œu ƒnu ™ u …k…™w t fkÞo (ðu ~ Þk™ku Ät Ä ku ) íÞk„e ËeÄku . …h{kí{k
fƒehSÚke Ëeûkk ÷E™u {Þko Ë k™w t …k÷™ fhŒk hne™u ykSð™ ‚kÄ™k
fhe™u [t … kf÷eyu {ku û k «kÃŒ fÞku o .
● ‘‘ht f k-ƒt f k™e fÚkk’’
…h{u ï h fƒehS™u [t … kf÷eyu …q A âw t fu nu ¼„ðk™ ! yk …k…™e
‚t … r¥k y™u Yr…Þk™w t þw t fhw t ? …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu ƒu x e ! yk
™hf™k Ä™™u Ëk™ fhe Ëu . ½hu sE™u [t … kf÷eyu rð[kh fÞku o fu
y„h ƒÄw t s Ä™ Ëk™ fhe Ëô Œku ¾kEþ þw t ? fku E fkÞo ƒesw t Au ™nª.
[t … kf÷e ‚í‚t „ {kt ðÄkhu ‚{Þ sðk ÷k„e. yu f rËð‚ ‚í‚t „ {kt
ƒŒkððk{kt ykÔÞw t fu :-
ht f k (…w Y »k) y™u ƒt f k (†e) …h{kí{k™k …h{ ¼õŒ nŒk. Œíð
¿kk™™u ƒhkƒh heŒu ‚{ßÞk nŒk. Œu ™ k s ykÄkhu …ku Œ k™w t Sð™ …k÷™
fhe hÌkk nŒk. Œu { ™e yu f ƒu x e (rËfhe) nŒe, su ™ w t ™k{ yƒt f k nŒw t .
yu f rËð‚ ™k{Ëu ð ¼õŒyu …ku Œ k™k „w Y S™u fÌkw t fu „w Y Ëu ð yk…™k ¼õŒ
ht f k y™u ƒt f k ¾q ƒ r™Äo ™ („heƒ) Au . yk… Œu { ™u Úkku z w t Ä™ yk…e Ëku Œku
Œu { ™u st „ ÷Úke ÷kfzk ÷kðe™u þnu h {kt ðu [ e™u „w ò hku fhðku ™ …zu . ƒL™u
st „ ÷{kt òÞ Au . ÷kfzkyku (÷kfzkt ) ðeýe™u ÷kðu Au . ¼ku s ™™w t fk{
{w ~ fu ÷ eÚke [k÷u Au . „w Y Ëu ð ƒku Õ Þk, ¼kE ! {U fu x ÷eÞu ðkh Ä™ yk…ðk™e
fku r þþ fhe Au , …ht Œ w yu ƒÄw t Ëk™ fhe Ëu Au . ƒu - ºký ð¾Œ Œku nw t MðÞt
(òŒu s) ðu þ ƒË÷e™u ÷kfzk ¾heËðkðk¤ku ƒ™e™u „Þku Aw t . Œu { ™e
÷kfzeyku ™ e rft { Œ ƒeòyku fhŒkt ‚ku ½ýe ðÄkhu yk…e nŒe. Œu { ™e
÷kfzeyku Ëhhku s ƒu - ƒu yk™k™e ðu [ kŒe nŒe. {U Ë‚ Yr…Þk{kt ¾heËe
nŒe. Œu { ýu [kh yk™k hk¾e™u ƒkfe™k Yr…Þk {™u ‚í‚t „ {kt Ëk™ fhe
ËeÄk. nðu yk… ƒŒkðku fu fu ð e heŒu Ä™ yk…w t ? ¼õŒ ™k{Ëu ð Syu Vhe
ykøkú n fÞku o fu yk ð¾Œu Ä™ yk…e™u sw y ku , yð~Þ ÷u þ u . „w Y ŒÚkk
™k{Ëu ð S Œu hMŒk …h „Þk su hMŒkÚke ht f k-ƒt f k ÷kfze (÷kfzkt ) ÷E™u
st „ ÷Úke ykðŒk nŒk. „w Y Syu hMŒk{kt ‚ku ™ k (gold) ™k ½ýk ƒÄk
yk¼q » ký (½hu ý k) hk¾e ËeÄk su ÷kÏ¾ku Yr…Þk™e rft { Œ™k nŒk. ™k{Ëu ð
ŒÚkk „w Y Ëu ð yu f Íkz™e …kA¤ ‚t Œ kE™u Q¼k hne „Þk. ht f k yk„¤-
yk„¤ [k÷e hÌkk nŒk. {kÚkk W…h ÷kfzeyku hk¾u ÷ e nŒe ŒÚkk Œu ™ e
…kA¤ ÷kfzeyku ™ e ¼khe ÷E™u ƒt f k ƒ‚‚ku Vq x ™k yt Œ h{kt [k÷e hne
nŒe. ¼õŒ ht f kSyu òu Þ w t fu ‚ku ™ k™k ½hu ý k ¾q ƒ rft { Œe Au y™u ƒt f k
™khe (†e) òrŒ Au , fâkt f yk¼q » kýku (½hu ý k)™u òu E ™u ÷k÷[ ykðe
sþu y™u …ku Œ k™k Ä{o - f{o (Äh{-fh{) ¾hkƒ fhe ™ ÷u . yu x ÷k {kxu
…„Úke Œu ‚ku ™ k™k ½hu ý kyku …h {kxe [Zkððk ÷køÞk. ¼õŒ{Œe ƒt f k
…ý …w h k „w Y ™e [u ÷ e (rþ»Þk) nŒe. Œu ý u òu Þ w t fu …rŒËu ð ½hu ý kt …h {kxe
™kt ¾ e hÌkk Au , WÆu ~ Þ …ý òýe „E. yðks ÷„kðe™u ƒku ÷ e fu [k÷ku
¼õŒS ! fu { {kxe …h {kxe ™kt ¾ e hÌkk Aku . ƒt f kS ‚{S „Þk fu
RhkËk™e …kõfe Au , fk[e ™Úke. ƒL™u Œu ÷kÏ¾ku ™ k Ä™™w t WÕ÷t ½ ™ fhe™u

(Aku z e™u ) ™„h ŒhV [k÷e „Þk. „w Y Syu fÌkw t fu òu E ÷eÄw t ™u ¼õŒ
™k{Ëu ð S ! ¼õŒ nku Þ Œku ykðk.
yu f rËð‚ ‚kt s u 4 ðk„u „w Y S ‚í‚t „ fhe hÌkk nŒk. ‚í‚t „ ™w t
MÚk¤ ht f kS™e Íq t … zeÚke ÷„¼„ 4 yu f h Ëq h nŒw t . ht f k ŒÚkk ƒt f k ƒt ™ u
‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk „Þk nŒk. Œu { ™e ƒu x e yƒt f k (ô{h 19 ð»ko ) Íq t … ze™e
ƒnkh ¾kx÷k …h ƒu X e nŒe. Íq t … ze{kt yk„ ÷k„e „E. ƒÄku ‚k{k™
ƒ¤e „Þku . yƒt f k Ëku z Œe-Ëku z Œe ykðe y™u òu Þ w t fu ‚í‚t „ [k÷e hÌkku
nŒku . „w Y S ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kðe hÌkk nŒk. ©ku Œ k rðþu » k æÞk™Úke ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤ðk{kt {ø™ nŒk. þkt r Œ AðkÞu ÷ e nŒe. yƒt f kyu òu h -òu h Úke fÌkw t
fu {kŒkS Íq t … ze{kt yk„ ÷k„e „E. ƒÄku ‚k{k™ ƒ¤e „Þku . {kŒk ƒt f k
WXe y™u ƒu x e™u yu f ŒhV ÷E „E y™u …q A âw t fu þw t ƒ[e „Þw t Au ? ƒu x e
yƒt f kyu ƒŒkÔÞw t yu f [kh …kE (¾kx÷ku ) ƒnkh nŒku , Œu ƒ[e „Þku Au .
¼õŒ ht f k …ý QXe™u ykðe „Þk nŒk. ƒL™u y u fÌkw t fu ƒu x e Œu ¾kx÷k™u
…ý yk„{kt ™kt ¾ e™u ykðe ò ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e ÷u . Íq t … ze ™k nku Œ Œku
yk„ ÷k„Œ s ™nª, yk„ ™ ÷k„Œe Œku ‚í‚t „ ™k ð[™ku ™ ku yk™t Ë ¼t „
ÚkŒku ™nª. yƒt f k „E y™u ¾kx÷k™u Íq t … ze{kt ÷k„u ÷ e yk„{kt ™kt ¾ e™u
‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ykðe „E. ‚í‚t „ …q h ku ÚkÞk …Ae ½hu „Þk Œu ‚{Þ™w t
¾kðk™w t ‚í‚t „ {kt ÷t „ h (¼ku s ™-¼t z khk) {kt ¾kE ÷eÄw t nŒw t . hkrºk{kt
ƒ¤u ÷ e Íq t … ze™e ƒksw { kt yu f Íkz™e ™e[u …kÚkhýw t …kÚkÞko ð„h ‚w E „Þk.
¼ÂõŒ fhðk {kxu ðnu ÷ k QXâk Œku Œu { ™k W…h ‚w t Ë h Íq t … ze nŒe ŒÚkk ‚ðo
ðk‚ý ŒÚkk ÷ku x -Ëk¤ ð„u h u ð„u h u {kxe™k ½zkyku { kt ¼hu ÷ w t nŒw t . Œu s
‚{Þu ykfkþðkýe ÚkE fu ¼õŒ …rhðkh ! yk …h{kí{k™e {nu h Au .
yk… yk Íq t … ze{kt hnku , yk yk¿kk Au „w Y Ëu ð ™e. ºkýu «kýeyku y u fÌkw t fu
su yk¿kk „w Y Ëu ð ! ‚q Þ ku o Ë Þ ÚkÞku Œku ™„h™k ÔÞÂõŒ òu R ™u ykùÞo [ rfŒ
hne „Þk fu su Íq t … ze ƒeò ð] û k™e …k‚u ƒ™u ÷ e nŒe, Œu sq ™ e™e hk¾ …ze
nŒe. ™ðe Íq t … ze yu f ‚ÃŒkn …nu ÷ kt ƒ™e þfu Œu { ™nŒe. ƒÄkyu fÌkw t fu
yk Œku yu { ™k „w Y S™ku [{ífkh Au . ™„h™k ÷ku f ku Ëu ¾ u y™u „w Y SÚke
Ëeûkk ÷u ð k™ku ‚t f Õ… fhðk ÷køÞk. nòhku ™„hðk‚eyku y u Ëeûkk ÷eÄe.
(yk ƒÄe ÷e÷k fƒeh …h{u ï hSyu fkþe þnu h {kt «„x Úkðk™k …nu ÷ kt
÷„¼„ ƒM‚ku ( 200 ) ð»ko …q ð o ™ e (…nu ÷ kt ™ e) nŒe. Œu ‚{Þu ¼õŒ
™k{Ëu ð S™u …ý þhý{kt ÷eÄk nŒk.
W…hku õ Œ fÚkk «‚t „ ‚kt ¼ ¤e™u ¼õŒ{rŒ [t … kf÷e™k {™™ku ¼Þ
‚{kÃŒ ÚkE „Þku y™u ƒÄe ‚t … r¥k ŒÚkk Ä™ …h{kí{k fƒeh „w Y S™u
‚{r…o Œ fhe ËeÄw t . …h{kí{kyu fÌkw t fu ƒu x e ! ßÞkhu Œw t s {khe ÚkE „E
Œku ‚t … r¥k Œku …ku Œ k™e òŒu s {khe ÚkE „E. yk {khe ‚t … r¥k™u yu x ÷e
hk¾e ÷u su x ÷k{kt Œkhku r™ðko n („w ò hku ) [k÷u , ƒkfe™u Ëk™ fhŒe hnu .
¼õŒ{rŒ [t … kf÷eyu yu ð w t s fÞO w . {fk™ hk¾e ÷eÄw t y™u ðÄkhu «{ký{kt
Yr…Þk „w Y S™e yk¿kk y™w ‚ kh ¼ku s ™-¼t z khk (÷t „ h) {kt Ëk™ fhe ËeÄk.
● ‘‘fƒehS îkhk rþ»Þku ™ e …heûkk ÷u ð e’’
ƒt Ë e Aku z fƒeh …h{u ï hS îkhk y™u f «fkh™e y™nku ™ e
÷e÷kyku fhðkÚke «¼krðŒ ÚkE™u [kU ‚ X ( 64 ) ÷k¾ rþ»Þku ƒLÞk nŒk.
…h{u ï h Œku ¼q Œ -¼rð»Þ ŒÚkk ðŒo { k™™w t òýu Au . Œu { ™u ¾ƒh nŒe fu yk
ƒÄk [{ífkh òu E ™u ŒÚkk yu { ™u {khk ykþeðko Ë Úke ÚkÞu ÷ k ¼ki r Œf ÷k¼™k
fkhýu {khe sÞ-sÞfkh fhe hÌkk Au . yk{™u {khk …h rðïk‚ ™Úke fu nw t
…h{kí{k Aw t . …ht Œ w Ëu ¾ k-Ëu ¾ e yð~Þ fnu þ u fu fƒehS y{khk ‚Œ„w Y S
Œku MðÞt (òŒu s) …h{kí{k ykÔÞk Au . …ku Œ k™k ÷k¼ …ý ƒŒkðŒk nŒk.
yu f rËð‚ …h{u ï h fƒehSyu rþ»Þku ™ e …heûkk ÷u ð k™e [kne fu òu ô Œku
fu x ÷k ¿kk™™u ‚{ßÞk Au . y„h yu { ™u rðïk‚ s ™Úke Œku yu {ku û k™k
yrÄfkhe ™Úke. yu Œku {khk {kÚkk …h ÔÞÚko (Vku „ x)™ku ¼kh Au . yk{
rð[kh fhe™u yu f Þku s ™k ƒ™kðe. …ku Œ k™k …h{ rþ»Þ hrðËk‚™u fÌkw t fu
yu f nkÚke ¼kzk …h ÷kðku .
fkþe ™„h{kt yu f ‚w t Ë h ðu ~ Þk nŒe. Œu ™ k {fk™Úke Úkku z u f Ëq h fku E
fƒehS™k ¼õŒ™w t ½h nŒw t . fƒehS Œu ™ k ykt „ ýk{kt hkrºk™k ‚{u ‚í‚t „
fhe hÌkk nŒk. Œu rËð‚u Œu ðu ~ Þk™e …k‚u …ý økú k nf ™nŒk. ‚í‚t „ ™k
ð[™ ‚kt ¼ ¤ðk™u {kxu Œu …ku Œ k™k {fk™™e AŒ …h ¾w h þe ÷E™u ƒu ‚ e
„E. …q h e hkrºk ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku y™u QXe™u ‚í‚t „ MÚk¤ …h „E ŒÚkk
…h{kí{k fƒehS™u …rh[Þ ykÃÞku ŒÚkk fÌkw t fu „w Y S ! þw t {khk su ð e
…k…erý™ku WØkh ÚkE þfu Au ? {U {khk Sð™{kt …nu ÷ eðkh ykí{
fÕÞký™e ðkŒku ‚kt ¼ ¤e Au . nðu {khe…k‚u ƒu s rðfÕ… Au yÚkðk Œku
{khw t fÕÞký ÚkkÞ, yÚkðk nw t ykí{níÞk he™u …k…ku ™ w t «kÞrùŒ fhw t .
…h{kí{k fƒehSyu fÌkw t , ƒu x e ! ykí{níÞk fhðe {nk…k… Au . ¼ÂõŒ
fhðkÚke ‚ðo (ƒÄk) …k…ku ™ u …h{kí{k ™kþ fhe Ëu Au . yk… {khkÚke W…Ëu þ
÷E™u ‚kÄ™k fhku y™u ¼rð»Þ{kt …k…ku Ú ke ƒ[e™u hnu s u . Œu ƒnu ™ u «rŒ¿kk
fhe y™u …h{kí{k fƒehSÚke Ëeûkk ÷R™u ¼ÂõŒ fhðk ÷k„e ŒÚkk ßÞkt
…ý «¼w fƒehS ‚í‚t „ fhŒk, íÞkt ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk sðk ÷k„e. su ™ k
fkhýu fƒehS™k ¼õŒku ™ u Œu ™ w t ‚í‚t „ {kt ykððw t ‚khw t ÷k„Œw t ™nŒw t . Œu y ku
Œu ÷zfe (Aku f he)™u fnu Œ k nŒk fu Œkhk fkhýu „w Y S™e ƒË™k{e ÚkkÞ Au .
Œw t ‚í‚t „ {kt ykðeþ ™nª. Œw ‚ki Ú ke yk„¤ „w Y S™e …k‚u ƒu ‚ u Au , íÞkt
ƒu ‚ ðk™w t ƒt Ä fh. Aku f heyu yk ðkŒku „w Y fƒehS™u ƒŒkðe y™u zq ‚ fkt
¼he ¼he™u hzðk ÷k„e. …h{u ï hSyu fÌkw t fu ƒu x e ! yk… ‚í‚t „ {kt
ykÔÞk fhku . fƒehSyu ‚í‚t „ ð[™ku îkhk M…»x fÞO w fu {u ÷ w f…zw t ‚kƒw
y™u … kýeÚke Ëq h hne™u r™{o ¤ ([ku Ï ¾w t ) fu ð e heŒu ÚkE þfu Au ? yk s
«{kýu …k…e ÔÞÂõŒ ‚í‚t „ Úke ŒÚkk „w Y Úke Ëq h hne™u ykí{ fÕÞký fu ð e
heŒu fhkðe þfu Au ? ¼õŒ ðu ~ Þk ŒÚkk hku „ eÚke ™VhŒ ™Úke fhŒk, ‚L{k™
fhu Au . Œu ™ u ¿kk™[[ko îkhk {ku û k «kÂÃŒ™e «u h ýk fhu Au . …h{kí{k
fƒehS™k ðkht ð kh ‚{òððk AŒkt …ý ¼õŒs™ Œu Aku f he™u (ƒnu ™ ™u )
‚í‚t „ Úke {™kE fhŒk hÌkk ŒÚkk ƒnk™k fkZŒk nŒk fu Œkhk fkhýu „w Y S
fkþe{kt ƒË™k{ ÚkE „Þk Au . fkþe™k ÔÞÂõŒ y{™u ðkht ð kh fnu Au fu
Œ{khk „w Y S™e …k‚u ðu ~ Þk …ý òÞ Au , Œu þu ™ ku „w Y Au ?
Œu Aku f he™u fÌkw t ƒu x e ! yk… {khe ‚kÚku nkÚke …h ƒu ‚ e™u [k÷eþ.
Aku f heyu fÌkw t , su ð e yk…™e yk¿kk „w Y Ëu ð ! yk„÷k rËð‚u ‚ðkhu ÷„¼„
10 - 00 ðk„u nkÚke™e W…h ºkýu Þ ‚ðkh ÚkE™u fkþe ™„h™k {w Ï Þ
ƒòh{kt Ú ke „w s hðk ÷køÞk. ‚t Œ hrðËk‚S nkÚke™u [÷kðe hÌkk nŒk.
Aku f he hrðËk‚S™k …kA¤ fƒehS™k yk„¤ yu x ÷u fu ƒL™u ™ e ð[{kt
ƒu X e nŒe. fƒehSyu yu f ƒku x ÷{kt (ƒkx÷e{kt ) „t „ k™w t …kýe ¼he ÷eÄw t .
Œu ƒku x ÷™u {kU Z kÚke ÷„kðe™u ½q t x zku - ½q t x zku ¼he™u …e hÌkk nŒk. ÷ku f ku ™ u
÷køÞw t fu fƒehS þhkƒ (ËkY) …e hÌkk Au . ËkY™k ™þk{kt ðu ~ Þk™u
¾w Õ ÷u y k{ ƒòh{kt ÷E™u ½q { e (Vhe) hÌkkt Au . fkþe™k ÔÞÂõŒ yu f -
ƒeò™u ƒŒkðe hÌkk Au fu sw y ku ! {ku x k-{ku x k W…Ëu þ ykÃÞk fhŒk fƒeh
sw ÷ knk, yksu yk™e …ku ÷ -…èe ¾w ÷ e „E Au . yk ÷ku f ku ‚í‚t „ ™w t ƒnk™w t
fkZe™u ykðkt f{o fhu Au . fkþe™k ÔÞÂõŒ fƒehS™k rþ»Þku ™ u …fze-…fze™u
÷kðe™u Ëu ¾ kze hÌkk nŒk fu òu Œ{khk …h{kí{k™e fhŒq Œ (fkhMŒk™).
ËkY …e hÌkk Au , ðu ~ Þk™u ÷E™u ¾w Õ ÷u y k{ Vhe hÌkk Au . yk ÷e÷k òu E ™u
Œu [kU ‚ X ÷k¾ ™f÷e rþ»Þ fƒehS™u íÞk„e™u [kÕÞk „Þk. …nu ÷ kt ð k¤e
‚kÄ™k fhðk ÷køÞk. ÷ku f ÷ks{kt V‚kE™u „w Y rð{w ¾ ÚkE „Þk.
…h{kí{k fƒehS ¾k‚ fhe™u yu ð e ÷e÷k Œu ‚{Þu fÞko fhŒk su
‚{Þu rËÕne™k ‚Bkú k x r‚ft Ë h ÷ku Ä e fkþe ™„h{kt ykÔÞk nku Þ . Œu ‚{Þu
r‚ft Ë h ÷ku Ä e hkò fkþe{kt nksh nŒk. fkS-…t r zŒku y u hkò™u VrhÞkË
fhe ËeÄe fu fƒeh sw ÷ knkyu sw ÷ { fhe ËeÄku . ÷ks-þh{ ‚{kÃŒ fhe™u
¾w Õ ÷u y k{ ðu ~ Þk™e ‚kÚku nkÚke W…h ¾ku x w t fkÞo fhe hÌkk nŒk. þhkƒ (ËkY)
…e hÌkk nŒk. hkòyu ŒhŒ s …fze™u „t „ k{kt zq ƒ kze™u {khðk™ku ykËu þ
ykÃÞku . …ku Œ k™k nkÚkku Ú ke hkò r‚ft Ë hu nkÚkku { kt nkÚkfze ŒÚkk …„ku { kt ƒu z e
ŒÚkk „¤k{kt Œku f (Ít Í eh) ÷„kðe ™ki f k (™kð){kt ƒu ‚ kze™u „t „ k ËrhÞk
(™Ëe)™k {æÞ (ð[){kt ÷E sE™u ™Ëe{kt r‚…kEyku y u VU f e ËeÄk.
nkÚkfze, ƒu z e ŒÚkk Œku f …ku Œ k™e òŒu s Œq x e™u s¤{kt …ze „E. …h{kí{k
s¤ …h …Èk‚™ ÷„kðe™u ƒu ‚ e „Þk. ™e[u Ú ke „t „ ks¤ ½w { he {khŒw t
hne™u ðne hÌkw t nŒw t . …h{kí{k s¤™e W…h ykhk{Úke ƒu X k nŒk. Úkku z kf
‚{Þ …Ae …h{kí{k fƒehS „t „ k™k rf™khu ykðe „Þk. r‚…kEyku y u
þu ¾ Œfe™k ykËu þ Úke fƒehS™u …fze™u ™ki f k{kt (™kðze{kt ) ƒu ‚ kze™u
fƒeh …h{kí{k™k …„ku ŒÚkk fB{h …h ¼khu …ÚÚkh ƒkt Ä e™u nkÚk …kA¤™e
ŒhV hM‚eÚke ƒkt Ä e™u „t „ k ™Ëe™k {æÞ ¼k„{kt VU f e ËeÄk. Ëku h zk Œq x e
„Þk. …ÚÚkh s¤{kt zq ƒ e „Þk. …h{u ï h fƒehS s¤™k W…h ƒu X u ÷ k hne
„Þk. ßÞkhu òu Þ w t fu fƒeh „t „ k ™Ëe{kt zq ç Þk ™Úke Œku ¢ku r ÄŒ ÚkE™u
þu ¾ Œfeyu hkò™u fne™u Œku … ™k „ku ¤ k {khðk™ku ykËu þ yk…e ËeÄku . …nu ÷ kt
fƒehS™u …ÚÚkh {kÞko , „ku ¤ e {khe, Œeh {kÞko . yt Œ {kt (Au Õ ÷u ) Œku … ™k
„ku ¤ k [kh …nku h yu x ÷u fu ƒkh f÷kf ‚w Ä e fƒehS™e W…h [÷kÔÞk.
fku E Œku … ™ku „ku ¤ ku rf™khk …h …ze sŒku , fku E ƒeò rf™khk …h sE™u
…zŒku , fku E Ëq h Œ¤kð{kt sE™u …zŒku . yu f …ý „ku ¤ ku , …ÚÚkh, ƒt Ë q f ™e
„ku ¤ e yÚkðk Œeh …h{u ï h fƒehS™e yk‚…k‚ …ý „Þk ™nª. ykx÷w t
ƒÄw t òu E ™u …ý fkþe™k ÔÞÂõŒ …h{u ï h™u yku ¤ ¾e þfâk ™nª. íÞkhu
…h{u ï h fƒehSyu òu Þ w t fu yk Œku yõf÷™k ykt Ä ¤k Au . Œu s ‚{Þu
„t „ k™k s¤{kt ‚{kE „Þk y™u …ku Œ k™k ¼õŒ hrðËk‚S™k ½hu «„x
ÚkE „Þk. Ëþo f ku ™ u rðïk‚ ÚkE „Þku fu fƒeh sw ÷ knk „t „ k s¤{kt zq ƒ e™u
{he „Þk Au . Œu ™ k W…h hu Œ e ŒÚkk „khku ([efýe {kxe) ò{e „Þku nþu .
ƒÄk ¾w þ e {™kðŒk hne™u ™k[Œk-fq Ë Œk hne™u ™„h ŒhV [k÷e …zâk.
þu ¾ Œfe …ku Œ k™e {t z ¤e ‚kÚku ‚t Œ hrðËk‚S™k ½hu yk ƒŒkððk™u {kxu
„Þku fu su fƒehS™u Œ{u …h{kí{k fnu Œ k nŒk, Œu zq ƒ e „Þk Au , {he
„Þk Au . ‚t Œ hrðËk‚S™k ½h …h sE™u òu Þ w t Œku fƒehS yu f Œkhku (ðkã

Þt º k) ð„kze-ð„kze™u þçË „kE hÌkk nŒk. þu ¾ Œfe™e Œku òýu {k‚e
{he „E. hkò r‚ft Ë h™e …k‚u sE™u ƒŒkÔÞw t fu Œu ykt ¾ ku ™ u Úkk… yk…e™u
¼k„e „Þk Au . hrðËk‚™k ½hu ƒu X k Au . yk ‚kt ¼ ¤e™u ƒkËþkn r‚ft Ë h
÷ku Ä e ‚t Œ hrðËk‚S™e Íq t … ze …h „Þk. …h{kí{k fƒehS íÞkt Ú ke
yt Œ hæÞk™ ÚkE™u „t „ k ™Ëe™k {æÞ{kt s¤™k W…h ‚{krÄ ÷„kðe™u su {
fu s{e™ …h ƒu ‚ eyu Aeyu , yu ð e heŒu ƒu ‚ e „Þk. hrðËk‚Úke …q A âw t fu
fƒehS fâkt yk„¤ Au ? ‚t Œ hrðËk‚Syu fÌkw t fu nu ƒkËþknS ! Œu
…q ý o …h{kí{k Au , Œu s y÷¾ yÕ÷kn Au . yk… yu { ™u yku ¤ ¾ku . Œu Œku
{hS™k {kr÷f Au . ßÞkt RåAu [kÕÞk òÞ Au . {™u ft E ¾ƒh ™Úke, fâkt
[kÕÞk „Þk ? Œu Œku ƒÄk™e ‚kÚku hnu Au . Œu s ‚{Þu fku E yu ƒŒkÔÞw t fu
fƒehS Œku „t „ k™e ð[{kt ƒu X k ¼ÂõŒ fhe hÌkk Au . ƒÄk ÔÞÂõŒ ŒÚkk
hkò ŒÚkk r‚…kEyku „t „ k ™Ëe™k rf™khu VheÚke „Þk. hkòyu ™ki f k (™kð)
{ku f ÷e™u {Õ÷knku ™ k îkhk ‚t Ë u þ {ku f ÕÞku fu ƒknh ykðku . {Õ÷knku y u ™ki f k
(™kð) fƒehS™e …k‚u ÷E sE™u hkò™ku ykËu þ ‚t ¼ ¤kÔÞku fu yk…™u
r‚ft Ë h ƒkËþkn ÞkË fhe hÌkk Au . yk… [k÷ku . …h{u ï h fƒehS Œu
snks ({ku x e ™kð){kt ƒu ‚ e™u rf™khu ykÔÞk.
hkò r‚ft Ë hu Vhe r„hVŒkh fhkðe™u nkÚk-…„ ƒkt Ä e™u ¾q ™ e nkÚke
îkhk {khðk™e yk¿kk fhe ËeÄe. [khu ŒhV s™Œk Q¼e nŒe. r‚ft Ë h
Ÿ[k MÚkk™ …h ƒu X k nŒk. …h{kí{k™u ‚ßsz-ƒkt Ä e™u …] Ú ðe …h ™kt ¾ e
hkÏÞk nŒk. {nkðŒ (nkÚke™ku zÙ k Rðh) yu nkÚke™u þhkƒ (ËkY) …eðzkÔÞku
y™u fƒehS™u f[ze™u {khe ™k¾ðk™u {kxu fƒehS™e ŒhV yk„¤ ðæÞku .
fƒehSyu …ku Œ k™e …k‚u yu f ƒçƒh r‚t n Q¼ku hnu ÷ ku Ëu ¾ kze ËeÄku . Œu
fu ð ¤ nkÚke™u Ëu ¾ kÞku . nkÚke r[t ½ kze™u zh™ku {kÞku o …kAku ¼k„e „Þku .
{nkðŒ™u ™ku f he™ku ¼Þ ‚Œkððk ÷køÞku . nkÚke™u ¼k÷k {khe-{khe™u
fƒehS™e ŒhV ÷E sðk ÷køÞku , …ht Œ w nkÚke WÕxku ¼køÞku . íÞkhu …e÷ðk™
({nkðŒ) ™u …ý þu h (r‚t n ) Q¼ku hnu ÷ ku Ëu ¾ kE ËeÄku Œku zh™k fkhýu
Œu ™ k nkÚk{kt Ú ke yt f w þ ™e[u …ze „Þw t . nkÚke ¼k„e „Þku . …h{u ï h
fƒehS™k ƒt Ä ™ Œq x e „Þk. fƒehS Q¼k ÚkÞk ŒÚkk yt „ zkE ÷eÄe
(yk¤‚ {hze) Œku ÷kt ƒ k ðÄe „Þk. {kÚkw t ykfkþ™u yzu ÷ w t Ëu ¾ kE Ëu ð k
÷køÞw t . r‚ft Ë h hkò ¼ÞÚke ækú q s Œku ækú q s Œku …h{u ï h fƒehS™k [hýku { kt
…ze „Þku . ûk{k Þk[™k fhe ŒÚkk fÌkw t fu yk… …h{u ï h Aku . {™u Sð™
ƒûkku . {khkÚke ¼khu ¼q ÷ ÚkE Au . nw t nðu yk…™u yku ¤ ¾e „Þku Aw t . yk…
MðÞt yÕ÷kn …] Ú ðe …h ykÔÞk Aku . íÞkhu …h{u ï h fƒehS fkþe ™„h{kt
ykÔÞk ŒÚkk Œu s „rýfk™k {fk™™k [ku f yk„¤ ƒu ‚ e „Þk. Aku f he
…h{kí{k™k [hý Ëƒkðe hne nŒe. …h{u ï h fƒehS™k …„ …ku Œ k™e
‚kÚk¤ku (Zª[ýÚke W…h™k ¼k„) W…h hk¾e ÷eÄk.
rVh „rýfk fu ‚t„ [÷u, þeþe ¼he þhkƒ >
„heƒËk‚ W‚ …w h e {U , sw ÷ nk ¼Þk ¾hkƒ >> 726 >>
Œkhe ƒkS …whe {U, r¼»x sw÷nËe ™e[ >
„heƒËk‚ „r™fk ‚S, Ënq t ‚t Œ kI fi ƒe[ >> 727 >>
„kðŒ ƒI™ rƒ÷k‚…Ë, „t„ks÷ …eðtŒ >
„heƒËk‚ rðb÷ ¼Þu , {Œðk÷u ½q { t Œ >> 728 >>
¼zwðk ¼zwðk ‚ƒ fnI, fkuE ™ ò™I ¾kus >
Ëk‚ „heƒ fƒeh fh{, ƒkt x Œ rþh fk ƒku Í >> 729 >>
Ëu¾ku „r™fk ‚tr„ ÷E, fnŒu fkI{ AŒe‚ >
„heƒËk‚ R‚ sw ÷ nËe fk, Ëþo ™ yk™ nËe‚ >> 730 >>
þkn r‚ftËh fqt ‚w™e, r¼»x nwÞu Ëku ‚tŒ >
„heƒËk‚ åÞkhkU ðhý, WrX ÷k„u ‚ƒ …t Ú k >> 731 >>
åÞkrh ðhý »kx yk©{, Ëku™kI Ëe™ ¾wþk÷ >
„heƒËk‚ rnt Ë w Œw h f, …zâk þnh „r÷ ò÷ >> 732 >>
þkn r‚ftËhfi „Þu, ‚wr™ fƒ÷u yhËk‚ >
„heƒËk‚ Œ÷ƒkt nw E , …fhu Ëku ™ kI Ëk‚ >> 733 >>
fnki fƒeh Þki n õÞk rfÞk, „r™fk r÷Lnª ‚t „ >
„heƒËk‚ ¼q ÷ u ¼ÂõŒ, …hT â k ¼s™ {U ¼t „ >> 734 >>
‚w™kI r‚ftËh ƒkËþkn, n{he yhs yðks >
„heƒËk‚ ðn hkr¾‚e, rs™ Þkin ‚kßÞk ‚ks >> 735 >>
srzÞkt ŒkIf stSh „÷, þkn r‚ftËh yk… >
„heƒËk‚ …Ë ÷e™ ni , Œkhe ys…k ò… >> 736 >>
nkÚkkI sze nÚkfze, …„ ƒuze …rnhkÞ >
„heƒËk‚ ƒe[ „t „ {U , Œnkt ËeLn rAxfkÞ >> 737 >>
Írz „Þu ŒkIf stSh ‚ƒ, ÷„i rf™khi ykÞ >
„heƒËk‚ Ëu ¾ i ¾÷f, MÞkI fkS ƒkËþkn >> 738 >>
™e[i ™e[i „t„ks÷, W…h yk‚™ Úkeh >
„heƒËk‚ ƒq z i ™nª, ƒi X u yÄh fƒeh >> 739 >>

Þkun y[hs fi‚k ¼Þk, Ëu¾I Ëku™kU Ëe™ >
„heƒËk‚ fkS fnI , ƒkt r Ä rËÞk s÷ ‚e™ >> 740 >>
„÷ {U Vkt‚e zkrh frh, ƒktÄki rþ÷k ‚wÄkrh >
„heƒËk‚ Þki n sw ÷ nËe, sƒ ƒq z i „t „ Äkh >> 741 >>
rþ÷k Ähe sƒ ™kð {U, ƒktÄe „÷i fƒeh >
„heƒËk‚ Vt Ë xq r x fi , ™k zq ƒ i s÷™eh >> 742 >>
rþ÷k [÷e þkn ykih fkI, Ëu¾Œ fkþe ÏÞk÷ >
„heƒËk‚ fƒeh fk yk‚™ yÄh n{k÷ >> 743 >>
Œeh ƒký „ku÷e [÷I, Œku… hnfÕÞkI þkuh >
„heƒËk‚ W‚ sw ÷ nËe fi , „E yu f ™nª yku h >> 744 >>
yÄh Äkh „ku÷u ƒnI, s÷fu ƒe[ „¼kf >
„heƒËk‚ W‚ sw ÷ nËe …h, þ† Aq x I ÷k¾ >> 745 >>
Œku… hnf÷u ‚ƒ [÷I, Œeh ƒký f{k™ >
„heƒËk‚ ðn sw ÷ nËe, s÷ …h hni y{k™ >> 746 >>
yÄrh Äkh y…kh „rŒ, s÷ …rh ÷„e ‚{krÄ >
„heƒËk‚ r™s çkú ñ …Ë, ¾u ÷ I ykrË y™krË >> 747 >>
sw÷{ nwyk ƒqzi ™nª, þ† ÷„i ™ ƒký >
„heƒËk‚ Rƒ fkI ™ „rŒ, fi ‚ I ÷esi «ký >> 748 >>
÷„e ‚{krÄ y„kÄ {U, rƒ[hi fkþe „t„ >
„heƒËk‚ rf÷ku ÷ ‚h, Aq n I [hý Œht „ >> 749 >>
åÞkrh …nh „ku÷u ƒ„u, Ä{e {w÷f {iËk™ >
„heƒËk‚ …ku ¾ h ‚w ¾ I , hnu fƒeh y{k™ >> 750 >>
y…™e fh™e ‚ƒ fhe, Úkkfu Ëku™kI Ëe™ >
„heƒËk‚ yƒ sw ÷ nËe, …i r X „Þu s÷{e™ >> 751 >>
zqçÞk zqçÞk ‚ƒ fnI, nku „Þu „khŒ „kuh >
„heƒËk‚ fƒ÷u Ä™e, Œw { yk„i õÞk òu h >> 752 >>
yk™tË {t„÷ nkuŒ ni, ƒxI ƒÄkE ƒu„ >
„heƒËk‚ W‚ sw ÷ nËe …h rVh „E hu Œ e hu ½ >> 753 >>
nMŒe ½kuzu [ZŒ nI, …k™ r{XkE [eh >
„heƒËk‚ fkþe ¾w ‚ e, ƒq z u „t „ fƒeh >> 754 >>
òðku ½rh hiËk‚fi, rn÷fkhu nsqh >
„heƒËk‚ ¾w r ‚Þk fnki , frnÞku ™nª f‚q h >> 755 >>
Ík÷rh Zku÷f ƒsŒ nI, „kðI þçË fƒeh >
„heƒËk‚ hi Ë k‚ ‚t r „, Ëku ™ kI yu f ne Œeh >> 756 >>
fkS …trzŒ ‚ƒ „Þu, þkn r‚ftËh WX >
„heƒËk‚ hiËk‚fi, ¼u»k „Þu sxsqx >> 7 5 7 >>
fkuXe fwX÷u ‚ƒ Ífu, ƒk‚™ xªzh „kur÷ >
„heƒËk‚ hnËk‚ ‚w ™ kI , fnkt „Þu ðn ƒku ÷ >> 758 >>
ðu «„x …w h ý …w Y »k nI , yrƒ™kþe y÷¾ yÕ÷kn >
„heƒËk‚ hi n Ëk‚ fnI , ‚w ™ kI r‚ft Ë h þkn >> 759 >>
‚qhs{w¾e ‚w¼kt™ ‚h, r¾÷u Vq÷ „w÷òh >
„heƒËk‚ fkS …t r zŒ fhŒk þkn …w f kh >> 760 >>
þkn r‚ftËh rVh „Þu, W‚ „t„k fi Œeh >
Ëk‚ „heƒ fƒeh nhe, ƒi X u W…h ™eh >> 761 >>
ƒirX {÷kn rsnks {U, „Þu Äkh fi ƒe[ >
„heƒËk‚ nrh nrh fhI , «u { Vw n khu ‚e[ >> 762 >>
fhe yhs {÷kn Œnkt, Ëe™ Ëw™e ƒkËþkn >
„heƒËk‚ yk‚™ WÄh, ÷„e ‚{krÄ sw ÷ kn >> 763 >>
¼tðh rVhŒ nI „t„ s÷, Vq÷ W„k™U fkurx >
„heƒËk‚ Œnkt ƒtË„e, nrhs™ nrh fe ykux >> 764 >>
‚tf÷ ‚eZe ÷kÞ frh, WŒhu Œnkt {÷kn >
„heƒËk‚ n{ ƒt Ë „e, ÞkË rfÞu ƒkËþkn >> 765 >>
ƒiX fƒeh snks {U, ykÞu „t„k ½kx >
„heƒËk‚ fkþe Úkfe, nkt z u ƒki n rƒrÄ ƒkx >> 766 >>
● ‘‘¾q ™ e nkÚke îkhk fƒeh …h{u ï h™u {khðk™e fw [ u » xk’’
¾q™e nkÚke {MŒ ni, …„ ƒtÄu stSh >
„heƒËk‚ snkt zkrhÞk, {‚f ƒkt r Ä fƒeh >> 767 >>
r‚tn Y… ‚krnƒ ÄhÞk, ¼k„u W÷xu Ve÷ >
„heƒËk‚ ™nª ‚{ÍŒe, Þkn Ëw r ™Þk ¾÷e÷ >> 768 >>
ƒ™u funhe r‚tn SŒ, [kIh rþ¾h y‚{k™ >
„heƒËk‚ nMŒe ÷ÏÞk, Ëe¾i ™nª rsnkt ™ >> 769 >>
fqxi þeþ {nkðŒt, ytfwþ þeh „h„k… >
„heƒËk‚ W÷xk ¼„i , Œkhe ËesI Úkk… >> 770 >>
¼k÷u fku¾kI {krhÞu, [h¾e AqxI …k¾ >
„heƒËk‚ ™nª r™fx òÞ, rf÷fe Ëu ð I ÷k¾ >> 771 >>
si‚e ¼ÂõŒ fƒeh fe, yi‚e fhi ™ fkuÞ >
„heƒËk‚ fw t s h Úkfu , W÷xu ¼k„u hku Þ >> 772 >>
Ëwt{ „kuðI {qtze Äw™I, ‚I™ ™ ‚{Íi yuf >
„heƒËk‚ Ëe¾i ™nª, yk„i ¾zk y÷u ¾ >> 773 >>
…e÷ðk™ ËuÏÞk Œƒi, ¾zk funhe r‚t½ >
„heƒËk‚ ykÞu Œnkt , Ärh {ki ÷ k ƒnw ht „ >> 774 >>
WŒhu {ki÷k yh‚ ŒI, ¼kð ¼ÂõŒ fi nuŒ >
„heƒËk‚ Œƒ þkn ÷¾u , fƒeh …w Y »k ‚nu Œ >> 775 >>
÷e÷k fe fƒeh ™u, Ëku Y… {U hnu Ëe‚ >
Ëk‚„heƒ fƒeh fi , …k‚ ¾zu s„Ëeþ >> 776 >>
st¼kE, yt„zkEÞkt, ÷tƒu ¼Þu ËÞk÷ >
„heƒËk‚ W‚ þkn fq t , {k™kI Ë~Þko fk÷ >> 777 >>
fku r x [Lÿ þrþ ¼k™ {w ¾ , r„hË fw t z Ëw { ÷e÷ >
„heƒËk‚ Œnkt ™k rxfu , ¼kr„ „Þu h™Ve÷ >> 778 >>
™Þ™ ÷k÷ ¼kIn …eŒ nI, zqt„h ™f …nkh >
„heƒËk‚ W‚ þkn fq t , r‚t n Y… ËeËkh >> 779 >>
{MŒf rþ¾h Mð„o ÷„, ËehÄ Ëun rƒ÷tË >
„heƒËk‚ nrh WŒhu , fkx™ s{ fu Vt Ë >> 780 >>
r„hË ™kr¼ r™h¼i f÷k, ËwËfkhi ™nª fkuÞ >
„heƒËk‚ rºk÷ku r f {U , „ks Œk‚ fe nku Þ >> 781 >>
ßÞqt ™hr‚tn «n÷kËfi, Þqt ðn ™hr‚tn yuf >
„heƒËk‚ nrh ykEÞk, hk¾™ s™fe xu f >> 782 >>
ƒkh-ƒkh ‚ŒkÞ fh, {MŒf ÷e™k ¼kh >
„heƒËk‚ þkn ÞkI fni , ƒf‚ki Rƒfe ƒkh >> 783 >>
Œnkt r‚tn ÕÞki÷e™ nwyk, …h[k Rƒfe ƒkh >
„heƒËk‚ þkn ÞkI fni , yÕ÷n rËÞk ËeËkh >> 784 >>
‚w™ fkþe fu …trzŒki, fkS {wÕ÷kt …eh >
„heƒËk‚ R‚fu [hý ÕÞkin, y÷n y÷u¾ fƒeh >> 785 >>
Þkin fƒeh yÕ÷kn ni, WŒhu fkþe Äk{ >
„heƒËk‚ þkn ÞkI fnI , Í„h {q t Þ u ƒu fk{ >> 786 >>
fkS …trzŒ YrXÞk, n{ íÞkøÞk Þkun Ëuþ >
„heƒËk‚ »kxË÷ fnI , òËq r‚nh n{u þ >> 787 >>
R™ òËq stŒh rfÞk, nMŒe rËÞk ¼„kÞ >
144 Ëeûkk ÷eÄk …Ae
„heƒËk‚ RŒ ™k hnI , fkþe rƒzhe òÞ >> 788 >>
fkþe rƒzhe [nkI rËþk, Úkkt¼™ nkhk yuf >
„heƒËk‚ fi ‚ u Úkt ¼ i , rƒzhu ƒki n Œ y™u f >> 789 >>
✪➡ ‘‘Ëeûkk ÷eÄk …Ae’’
…q ý o „w Y Ëu ð SÚke Ëeûkk ÷E™u …q ý o rðïk‚™e ‚kÚku „w Y Ëu ð îkhk
ƒŒkðu ÷ e ‚kÄ™k …q h e r™»Xk (÷„™)™e ‚kÚku fhku .
❈ fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu :- 1 . Äehs hk¾ku .
fƒeh, Äehu - Äehu hu {™k, Äehu ‚ƒ fw A nku Þ >
{k÷e ‚ª[u ‚kI ½zk, ‚{Þ ykyu V÷ nku Þ >>
¼kðkÚko : - su { fu {k¤e ykt ƒ k™w t ƒes ðkðu Au . Œu ™ e r‚t [ kE fhu
Au . fu x ÷kf rËð‚ …Ae Œu ™ w t yt f w h Ëu ¾ kÞ Au . AŒkt …ý ‚{Þ ‚{Þ …h
r‚t [ kE fhŒku hnu Au . hûkk {kxu fkt x kËkh zk¤eyku ™ e ðkz (fences) fhu
Au . yu f ykt ƒ k™k Aku z ™u Íkz ƒ™ðk{kt ÷„¼„ 8 - 10 ð»ko ÷k„e òÞ Au .
íÞkt ‚w Ä e {k¤e (Aku z ðkððkðk¤ku ƒk„™ku {kr÷f yÚkðk ™ku f h) Œu Aku z ™e
r‚t [ kE fhŒku hnu Au . ßÞkhu ykt ƒ k™w t Íkz ƒ™e òÞ Au Œku ykt ƒ k™u V¤
ƒu ‚ u Au . yu x ÷k V¤ ƒu ‚ u Au (÷k„u Au ) fu …ku Œ k™ku …rhðkh …ý ¾kÞ Au
ŒÚkk ðu [ e™u …ku Œ k™w t „w s hk™ …ý fhu Au . yks «{kýu ¼ÂõŒ ™k{Y…e
ƒes™u ðkðe™u y„h Ëeûkk ÷E™u Œu ™ w t M{hý, Ëk™Y…e r‚t [ kE fhŒk hnu ð w t
òu E yu . ykt ƒ k™k Aku z ™e {kVf Äehu - Äehu ¼ÂõŒY…e Íkz (ð] û k) ƒ™e
„Þk …Ae ‚w ¾ ku ™ ku yt ƒ kh (Z„÷ku ) ÚkE sþu . su { fu ykt ƒ k™k Íkz (ð] û k)™u
x™ ƒt Ä fu h e ÷k„u , ¾kÄe y™u ðu [ e™u Ä™ …ý f{kÞk. yk s «{kýu ¼õŒ
yu Äehs hk¾ðe òu E yu . Äehu - Äehu ¼ÂõŒ™w t …rhýk{ ykððk ÷k„þu .
❈ 2 . rðïk‚:-
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ™ku ÷k¼ Œu ™ u s ÚkkÞ Au , su …h{kí{k™e {rn{k
…h …q ý o rðïk‚ hk¾u Au .
✪ ‘‘…h{kí{k {kxu ft E …ý y‚t ¼ ð ™Úke’’
yu f ™„h™e ƒnkh st „ ÷{kt ƒu {nkí{k ‚kÄ™k fhe hÌkk nŒk.
yu f [k÷e‚ ð»ko Ú ke ½h íÞk„e™u ‚kÄ™k fhe hÌkku nŒku . ƒeòu n{ýkt ƒu
ð»ko Ú ke ‚kÄ™k fhðk ÷køÞku nŒku . …h{kí{k™k ËhƒkhÚke yu f Ëu ð Ëq Œ
Ëhhku s fu x ÷ku f ‚{Þ Œu ƒL™u ‚kÄfku ™ e …k‚u …‚kh fhŒku nŒku . ƒL™u
‚kÄfku ™ k yk©{ „k{™k …q ð o ŒÚkk …rù{{kt nŒk. {ku x k™w t MÚkk™ …rù{{kt
ŒÚkk ™k™k™w t MÚkk™ „k{™e …q ð o rËþk{kt st „ ÷{kt nŒw t .
Ëu ð Ëq Œ Ëhhku s yu f -yu f f÷kf ƒt ™ u ™ e …k‚u ƒu ‚ Œku , …h{kí{k™e

[[ko [k÷Œe. ƒL™u ‚kÄfku ™ ku ‚khe heŒu ‚{Þ …‚kh ÚkŒku nŒku . yu f rËð‚
Ëu ð Ëq Œ u ¼„ðk™ rð»ýw S ™u fÌkw t fu ¼„ðk™ ! fr…÷k ™„he™e ƒnkh
yk…™k ƒu …h{ ¼õŒ hnu Au . ©e rð»ýw S yu fÌkw t fu yu f …h{ ¼õŒ Au ,
ƒeòu Œku ƒ™kðxe ¼õŒ Au . Ëu ð Ëq Œ u rð[kh fÞku o fu su [k÷e‚ ð»ko Ú ke
‚kÄ™khŒ Au , Œu …kõfku ¼õŒ nþu fkhý fu ÷kt ƒ e-÷kt ƒ e ËkZe, {kÚkk …h
÷kt ƒ e sxk (fu þ ) Au y™u ‚{Þ …ý [k÷e‚ ð»ko ¾q ƒ fnu ð kÞ. Ëu ð Ëq Œ
ƒku Õ Þku fu nu «¼w ! su [k÷e‚ ð»ko Ú ke yk…™e ¼ÂõŒ fhe hÌkku Au , Œu nþu
…h{ ¼õŒ. «¼w y u fÌkw t ™nª. ƒeòu su ƒu ð»ko Ú ke ‚kÄ™k{kt ÷køÞku Au .
«¼w y u fÌkw t fu Ëu ð Ëq Œ ! {khe ðkŒ …h rðïk‚ ™ ÚkÞku . Ëu ð Ëq Œ ƒku Õ Þku , «¼w
yu ð w t ™Úke. …ht Œ w {khe Œw å A ƒw r Ø ynª {k™e hne Au fu {ku x e ô{hðk¤ku
¼õŒ …ý ‚khku ¼õŒ Au . ©e rð»ýw S yu fÌkw t fu yðŒefk÷u yk… {ku z k
…] Ú ðe …h sòu . ƒt ™ u sýk {ku z k ykððk™w t fkhý …q A u Œku yk… ƒŒkðòu fu
yksu «¼w S yu nkÚke™u ‚ku Þ ™k ™kfk{kt Ú ke ƒnkh fkZðk™ku nŒku . Œu ÷e÷k
òu E ™u ykÔÞku Aw t . yu x ÷k {kxu {ku z w t ÚkE „Þw t . su sðkƒ {¤u , Œu ™ kÚke
yk…™u …ý ¾ƒh …ze sþu fu …h{ ¼õŒ fku ý Au ? …nu ÷ kt Ëhhku s Ëu ð Ëq Œ
‚ðkhu ykX ðkøÞk™e yksw ƒ ksw {ku x e ô{hðk¤k™e …k‚u sŒku nŒku y™u
10 ðkøÞk™e yksw ƒ ksw ™k™e ô{hðk¤k™e …k‚u sŒku nŒku . yk„÷k rËð‚u
{ku x e ô{hðk¤k™e …k‚u rËð‚™k 12 ðk„u …nkU å Þku . {ku z k ykððk™w t fkhý
…q A âw t Œku Ëu ð Ëq Œ u ƒŒkÔÞw t fu yksu 11 : 30 ðk„u rËð‚™k …h{kí{kyu yu f
÷e÷k fhðk™e nŒe Œu òu E ™u ykÔÞku Aw t . [k÷e‚ ð»ko ðk¤kyu …q A âw t fu þe
÷e÷k fhe «¼w y u ? ƒŒkðku ™ u . Ëu ð Ëq Œ u fÌkw t fu ©e rð»ýw S yu f{k÷ fhe
ËeÄku , nkÚke™u ‚ku Þ ™k ™kfk (fkýk){kt Ú ke fkZe ËeÄku . yk ‚kt ¼ ¤e™u
¼õŒ ƒku Õ Þku fu Ëu ð Ëq Œ ! yu ð w t sq ê w t ƒku ÷ fu su ‚kt ¼ ¤u Œu ™ u rðïk‚ ÚkkÞ ?
yk fu ð e heŒu ÚkE þfu fu nkÚke ‚ku Þ ™k ™kfk{kt Ú ke ™ef¤e òÞ. {khe ‚k{u
fkZe™u Ëu ¾ kzku . Ëu ð Ëq Œ ‚{S „Þk fu ¼„ðk™ ‚íÞ s fne hÌkk nŒk yk
Œku …þw Au , ¼õŒ ™Úke. su ™ u …h{kí{k …h s rðïk‚ ™Úke fu Œu ‚ûk{ Au .
su fkÞo {k™ð ™Úke fhe þfŒku , …h{kí{k fhe þfu Au . Œu ™ e ¼ÂõŒ ÔÞÚko
(Vku „ x) ŒÚkk ƒ™kðxe Au . Ëu ð Ëq Œ ™{Mfkh fhe™u [k÷e „Þk y™u ™k™k
¼õŒ™e …k‚u ykÔÞk. ¼õŒyu {ku z k ykððk™w t fkhý …q A âw t Œku Ëu ð Ëq Œ u
‚t f ku [ ™e ‚kÚku ƒŒkÔÞw t fu fâkt f yk ¾ku x e ¼k»kk ™k ƒku ÷ e Ëu . fÌkw t fu ¼õŒ
þw t ƒŒkô ? …h{kí{kyu Œku y[hs fhe ËeÄku . f{k÷ fhe ËeÄku . òu R ™u
146 …h{kí{k {kxu ft R …ý y‚t ¼ ð ™Úke
ykt ¾ ku ¾w Õ ÷e™u ¾w Õ ÷e s hne „E. …h{kí{kyu nkÚke™u ‚ku Þ ™k ™kfk (Ëku h ku
…ku h ððk™w t rAÿ / nku ÷ ) ™k yt Ë hÚke fkZe ËeÄku . yk ‚kt ¼ ¤e™u ¼õŒ ƒku Õ Þku
fu Ëu ð Ëq Œ S ! yk{kt ykùÞo ™ e fE ðkŒ Au ? …h{kí{k Œku fkZe þfu …q h e
…] Ú ðe™u ‚ku Þ ™k ™kfk{kt Ú ke, nkÚke™e Œku þw t rð‚kŒ Au ? Ëu ð Ëq Œ u ¼õŒ™u
AkŒeyu ÷„kÔÞku y™u fÌkw t fu ÄLÞ Au yk…™k {kŒk -r…Œk su ™ kÚke sL{
ÚkÞku . fw ƒ ko ™ Aw t yk…™k …h{kí{k …h yx÷ rðïk‚ W…h.
ðk[fs™ku ! yk Œku yu f WËknhý Au . ðkMŒð{kt (nfefŒ{kt )
¼õŒ™u …h{kí{k …h …q ý o rðïk‚ nku ð ku òu E yu fu …h{kí{k su [knu
(RåAu ) Œu fhe þfu Au . y„h fku E fnu fu …h{kí{k yk ™Úke fhe þfŒk,
Œu ™Úke fh þfŒk Œku Œu ™ u ¼ÂõŒ™ku yrÄfkh s ™Úke. þk {kxu …ku Œ k™ku
‚{Þ ¼ÂõŒ™w t ™kxf fhðk{kt ÔÞÚko fhu Au ? …h{kí{k …h …q ý o rðïk‚
fhe™u ¼ÂõŒ™k hMŒu [k÷þu Œku s {t r Í÷ …h …nkU [ þu .
❈ 3 . …h{kí{k su fhu Au , ‚khw t s fhu Au ’ ’
Ëeûkk ÷eÄk …Ae ¼õŒ™k W…h ¼ÂõŒ™k hMŒk{kt fu x ÷w t Þ u f»x
(Ëw : ¾) ykðu , {™{kt yk s ¼kð ykðu fu …h{kí{k su fhu Au , ¼õŒ™k
¼÷k {kxu s fhu Au .
fÚkk:- yu f hkò ŒÚkk {nk{t º ke „w Y ™k rþ»Þ nŒk. {nk{t º keS™u
…q ý o rðïk‚ nŒku , …ht Œ w hkò™u ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk™ku ‚{Þ Úkku z ku {¤Œku
nŒku . su ™ k fkhýu Œu …h{kí{k™k rðÄk™Úke …q ý o …rhr[Œ nŒku ™rn, …ht Œ w
¼ÂõŒ ©ØkÚke fhŒku nŒku . {nk{t º ke™u hkò nt { u þ kt …ku Œ k™e ‚kÚku hk¾Œku
nŒku . Œu ™ e ‚ki Ú ke ðÄkhu RßsŒ fhŒku nŒku . yu f {t º ke™u {nk{t º keÚke yks
ðkŒ …h R»Þko nŒe. Œu {nk{t º ke™u hkò™e ™shku { kt Ú ke WŒkhe …kzðk {kxu
hkò™u {nk{t º ke™k rð»kÞ{kt r™t Ë k fhŒku nŒku . Œu {t º ke RåAŒku nŒku fu
hkò {™u {nk{t º ke ƒ™kðe Ëu . Œu ™ k {kxu ðkht ð kh fnu Œ ku nŒku fu hks™ !
yk {nk{t º ke rðïk‚…kºk ™Úke. yk yk…™u fâkhu Þ …ý Ë„ku ËE þfu Au .
yu f rËð‚ hkò ŒÚkk {nk{t º ke ŒÚkk Œu [k…÷q ‚ e fhðkðk¤ku {t º ke ŒÚkk
yLÞ (ƒeò) {t º ke „ý fku E ƒeò þnu h {kt sðk™e Œi Þ khe{kt {nu ÷ ™k
yt Ë h nku ÷ {kt Q¼k hÌkk nŒk. hkò …ku Œ k™e Œ÷ðkh™u fkZe™u Œu ™ e Äkh
(Œe¾k…™) [u f fhðk ÷køÞku y™u ƒeò {t º keyku Ú ke ðkŒ …ý fhe hÌkku
nŒku . su ™ k fkhýu hkò™k nkÚk™e yu f ykt „ ¤e f…kE™u ™e[u …ze „E.
[k…÷q ‚ ƒku Õ Þku fu nu hkò ! yk þw t ÚkE „Þw t ? y{khk hkò fu x ÷k ‚w t Ë h
nŒk ? yksu y{khku Ëw ¼ ko ø Þ™ku rËð‚ Au . nkÞ ! yk þw t ÚkE „Þw t ? «ò™ku
fÞku ¼kh …ku Œ k™k W…h ÷E ÷eÄku ? {nk{t º ke ƒku Õ Þk, ‚khw t ÚkÞw t . …h{kí{k
su fhu Au , ‚khw t s fhu Au . hkò ËËo (…ezk)Úke ÔÞkfw ¤ nŒku ŒÚkk W…hÚke
yk þçË ‚kt ¼ éÞk Œku {nk{t º ke™k «íÞu „w M ‚ku ykÔÞku y™u ‚i r ™fku ™ u fÌkw t
fu yk™u su ÷ {kt ™k¾ku . yu ð w t s fhðk{kt ykÔÞw t . [k…÷w ‚ [kze¾ku h ™u
{nk{t º ke r™{ýq f fhe ÷eÄku . ykt „ ¤e™ku W…[kh (R÷ks) fhkÔÞku . A
( 6 ) {rn™k{kt ykt „ ¤e™ku ½k ¼hkE™u Xef ÚkR „Þku . fku E …ezk hne
™nª. nðu hkò™k s{ýk nkÚk{kt ºký ykt „ ¤e y™u yu f yt „ q X ku ƒåÞku
nŒku . hkò …ku Œ k™k ™ðk {nk{t º keÚke ðÄkhu «‚L™ nŒku fkhý fu Œu ™ ku Ëkð
÷k„e „Þku nŒku . Œu hkò™u fnu Œ ku nŒku fu nu hks™ ! {U Œku yk…S™u
½ýeðkh fÌkw t nŒw t fu yk yk…™u Ë„ku Ëu þ u . Œu rËð‚u yk…u yk…™k fk™ku Ú ke
‚kt ¼ ¤e ÷eÄw t fu Œu ƒku Õ Þku ykt „ ¤e f…kE „E Œku ‚khw t ÚkÞw t . Œu Œku yk…S™k
{hðk{kt ¾w þ nŒku . fku E ð¾Œ yk…™u {hkðe Ëu Œ ku . hkò Œu [k…÷q ‚ ™e
ðkŒ ‚íÞ {k™ðk ÷køÞku nŒku . yu f rËð‚ hkò Œu ™ðk {nk{t º ke™e ‚kÚku
st „ ÷{kt rþfkh ¾u ÷ ðk „Þku . ƒt ™ u st „ ÷{kt Ÿzk [kÕÞk „Þk. yk„¤
fu x ÷kf ¼e÷ ÷ku f ku nŒk. Œu { ýu Œu ƒt ™ u ™ u …fze ÷eÄk y™u …ku Œ k™k
…w h ku r nŒ™e …k‚u ÷E „Þk. Œu rËð‚u st „ ÷e ÷ku f ku ™ ku Œnu ð kh nŒku . yu f
ÔÞÂõŒ™u fk…e™u Ëu ð e™u ¼u x [Zkððk™ku nŒku . Œu { ™k nkÚku ƒu ykðe „Þk.
…w h ku r nŒu fÌkw t fu ƒu ÷E ykÔÞk Aku Œku ƒt ™ u ™ e s ƒ÷e [Zkðe ËEyu . Ëu ð e
¾q ƒ ðÄkhu «‚L™ Úkþu . …ht Œ w …nu ÷ kt yk{™e Œ…k‚ fhku fu fku E yt „ -¼t „
™ nku Þ yu x ÷u fu fkýku - fw t ƒ hku , nkÚk yÚkðk ykt „ ¤e f…kÞu ÷ e ™ nku Þ .
Œ…k‚ fhe Œku ¾ƒh …ze fu yu f ÔÞÂõŒ™k nkÚk™e yu f ykt „ ¤e f…kÞu ÷ e
Au . …w h ku r nŒu sýkÔÞw t fu yk™u Aku z e Ëku . ƒeòu ƒhkƒh Au Œku Œu ™ e „hË™
fk…e Ëku . Œu s ‚{Þu hkò™u Aku z e ËeÄku y™u [k…÷q ‚ {nk{t º ke™e „hË™
hkò™e ‚k{u s fk…e ™kt ¾ e y™u Ëu ð e™u ƒr÷ (¼u x ) fhe ËeÄe. hkò [k÷e
™eféÞku y™u …ku Œ k™k {nu ÷ {kt ykÔÞku . ‚eÄku su ÷ {kt „Þku y™u {nk{t º ke™u
ƒnkh fkZâku . hkòyu {nk{t º keS™u AkŒeyu ÷„kÔÞk y™u fÌkw t fu ßÞkhu
{khk nkÚk™e ykt „ ¤e f…kE nŒe y™u yk…u fÌkw t nŒw t fu ‚khw t ÚkÞw t . ¼„ðk™
su fhu Au , ‚khw t s fhu Au , Œu ‚íÞ / ‚k[e ðkŒ Au . y„h Œu rËð‚u {khe
ykt „ ¤e f…kE ™ nku Œ Œku yksu {khku Sð sŒku . ¼„ðk™u ‚khw t fÞO w . hkòyu
Vhe fÌkw t fu {khk {kxu Œku ‚khw t ÚkÞw t , …ht Œ w yk…™u A: ( 6 ) {rn™k Vku „ x
(ÔÞÚko ) {kt su ÷ {kt ð„h Ëku » ku fkZðk …zâk. yk…™k {kxu þw t ‚khw t ÚkÞw t ?
{nk{t º ke ƒku Õ Þk fu yksu nw t su ÷ {kt ™k nku Œ Œku yk…™e ‚kÚku sŒku . íÞkt
{khe „Ëo ™ f…kððk™e nŒe. {khw t {] í Þw Úkðk™w t nŒw t . A {k‚™e fu Ë Úke {khku
Sð ƒ[e „Þku . {khk {kxu yk ‚khw t ÚkÞw t .
yk «{kýu ¼õŒyu …h{kí{k …h rðïk‚ fhe™u …ku Œ k™k Sð™™e
Þkºkk (‚Vh) …h [k÷ðw t òu R yu .
❈ ‘‘yu f ÷u ð k yu f Ëu ð k Ëq Œ t , fku R rf‚efk r…Œk ™ …q Œ t >’’
yu f ¾u z q Œ ™k ½u h yu f …w º k™ku sL{ ÚkÞku . …w º k ykX ð»ko ™ ku ÚkÞku
íÞkhu Œu ™ e …í™e™w t {] í Þw ÚkE „Þw t . ¾u z q Œ …k‚u 16 yu f h s{e™ nŒe.
Úkku z kf ð»kku o ƒkË ¾u z q Œ u ƒeò ÷„™ fhe ÷eÄk y™u ƒeS …í™eÚke …ý yu f
…w º k™ku sL{ ÚkÞku . Úkku z kf ð»kku o …Ae ƒeS …í™e …ý {] í Þw …k{e. ¾u z q Œ ™e
«Úk{ …í™e™ku …w º k 16 ð»ko ™ ku ÚkE „Þku nŒku Œu ™ k ÷ø™ fhe ™kt Ï Þk.
¾u z q Œ ™w t …ý {] í Þw ÚkE „Þw t . ™k™ku …w º k 10 - 12 ð»ko ™ e ô{hu s hku „ e ÚkE
„Þku . Úkku z kf rËð‚ Œu ™ ku R÷ks fhkÔÞku , …Ae {ku x k ¼kE ({k‚e™k …w º k)yu
ŒÚkk Œu ™ e …í™eyu rð[kÞO w fu R÷ks …h ¾[o þk {kxu fhðku ? y„h {he
„Þku Œku Œu ™ k ¼k„™e ykX yu f h s{e™ …ku Œ k™e …k‚u hnesþu ( …ku Œ k™k
¼k„{kt ykðe sþu ) yu { rð[kh fhe™u ƒksw ™ k „k{{kt Ú ke su ði ã R÷ks
{kxu ykðŒku nŒku , Œu ™ u fÌkw t fu yk Aku f hk™e yki » krÄ-Ëðk{kt r ð»k ¼u ¤ ðe™u
yk…e Ëku . su fk{ {kxu y{u Œ{™u …i ‚ k yk…e ËEþw t . …kt [ ‚ku Yr…Þk™e
÷k÷[{kt ði ã u Œu Aku f hk™e yki » krÄ{kt Íu h ¼u ¤ ðe Œu ™ u {khe ™kt Ï Þku .
„k{ðk¤kyku ™ u ƒŒkÔÞw t fu hku „ ™k fkhýu {] í Þw ÚkE „Þw t . fku E ™u þt f k …ý
™ „E. ƒÄkyu ƒk¤f™w t {] í Þw hku „ ™k fkhýu ÚkÞw t Œu { {k™e ÷eÄw t .
Œu {k‚e™k …w º k™k {] í Þw ™ k yu f ð»ko …Ae {ku x k¼kE™u …w º k™e «kÂÃŒ
ÚkE. ¾w þ e™ku fku E …kh ™nku Œ ku - yk™t Ë ™e fku E ‚e{k ™nku Œ e. ƒk¤f™k
sL{™e ¾w þ e{kt s{ýðkh™w t ykÞku s ™ fÞO w . yk¾k „k{™u {eXkE ðnU [ e,
Œu ™ k …Ae fku E ‚t Œ k™ «kÂÃŒ ™ ÚkE. yu f ™k yu f …w º k™ku «u { Úke WAu h fÞku o .
‚h‚ ½e-Ëq Ä Ënª ¾ðzkðe-…eðzkðe™u Œu ™ u Ó»x-…w » x (Œt Ë w h MŒ) fhe ËeÄku .
16 (‚ku ¤ ) ð»ko ™ e ô{hu Œu ™ k ÷ø™ fÞko . Œu ‚{Þu ƒk¤ rððkn™u „ðo ™ e
ðkŒ {k™ðk{kt ykðŒe nŒe. Œu ƒk¤f hku „ e ÚkE „Þku . fu x ÷kÞ ði ã
ƒku ÷ kððk{kt ykÔÞk. {kU ½ k{kt {kU ½ e yki » krÄ ¾ðzkðe, …ht Œ w ™fk{e ‚krƒŒ
ÚkE. yu s{k™k{kt yu f {rn™k™e yu f -yu f nòh™e rft { Œ™e yki » krÄ
¾ðzkðe. nehk ŒÚkk {ku Œ e™e ¼M{ …ý yki » krÄ{kt ¼u ¤ ðe™u Aku f hk™u
¾ðzkððk{kt ykðe. su ™ k fkhýu ykX yu f h s{e™ …ý ðu [ ðe …ze. …ht Œ w
hku „ yku A ku Úkðk™k ƒË÷u ðÄŒku s „Þku y™u Au ð xu yt r Œ{ rËð‚ ykðe
„Þku . Aku f hk™k r…Œk r[t r ŒŒ yðMÚkk{kt …w º k™e …k‚u ƒu X k nŒk. Œu s

‚{Þu Œu Aku f hku (…w º k) ƒku Õ Þku ¼kE ‚knƒ ! yu f fk{ fhku . r…Œkyu fÌkw t
fu ƒu x k ! nw t Œkhku r…Œk Aw t . Aku f hku ƒku Õ Þku fu nw t Œkhku Œu ¼kE Aw t su ™ u ŒU
Íu h yk…e™u {khe ™t ¾ kÔÞku nŒku . nw t s {khk ðu h ™ku ƒË÷ku ÷u ð k {kxu Œ{khk
…w º k™k Y…{kt sLBÞku Aw t . Œu Aku f hk™e {kŒk …ý íÞkt s rðhks{k™ nŒe.
Aku f hku ƒku Õ Þku fu ykX yu f h s{e™ fu su {khk ¼k„™e nŒe. Œu ™ e {U
ð‚q ÷ kŒ fhe ÷eÄe. nðu VõŒ fV™ ŒÚkk ÷kfzkyku ™ ku rn‚kƒ ƒkfe Au ,
su ™ e Œi Þ khe fhe ÷ku . yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u r…Œk WVu o ¼kE™w t {w ¾ ykùÞo Ú ke
…nku ¤ w t ™ u …nku ¤ w t s hne „Þw t . …ku Œ k™k îkhk yk[hðk{kt ykðu ÷ fw f {o …h
…rŒ-…í™e ƒt ™ u y u …MŒkðku fÞku o . …h{kí{k™w t rðÄk™ (fkÞËku ) yx÷ Au .
{ku x k ¼kEyu Œu ™ k íÞkt …w º k™k Y…{kt sL{u ÷ ™k™k ¼kE™u «&™ fÞku o fu
y{u ÷k÷[{kt ykðe™u su …k… fÞO w , y{™u Œu ™ w t V¤ …h{kí{kyu yk…e
ËeÄw t , su WÆu ~ ÞÚke Œ{khku Sð ÷eÄku nŒku , Œu ykX yu f h s{e™ sŒe hne
ŒÚkk yLÞ ‚t Œ k™ …ý ™Úke. yk ƒ[u ÷ e s{e™ fku E yLÞ ÔÞÂõŒ s ÷E
÷u þ u (fku R yLÞ™k ¼køÞ{kt sþu ) y{khku Œku ™kþ ÚkÞku Œu ÚkÞku , yk Œku
Úkðk™ku s nŒku . …h{kí{kyu LÞkÞ fÞku o , …ht Œ w su Aku f he Œ{khe …í™e™k
Y…{kt ykðe Au , Œu ý u þw t y…hkÄ fÞku o Au ? su ™ k fkhýu Œu ‚Œe «Úkk y™w ‚ kh
Œ{khe ‚kÚku SðŒe s ‚¤„kðe Ëu ð k{kt ykðþu . yu ™ e ‚kÚku ¼„ðk™u
yLÞkÞ fÞku o Au . ™k™ku ¼kE yu x ÷u fu …w º k ƒku Õ Þku fu {khk {] í Þw ™ k ƒu ð»ko
…Ae Œu ði ã {he „Þku nŒku . su ý u {™u 500 Yr…Þk™e ÷k÷[{kt Íu h yk…e™u
{kÞku o nŒku . yk …í™e Œu s ði ã (zkì õ xhðk¤e)™e ykí{k Au . yk™u Œu V¤
{¤þu , SðŒe ‚¤„kððk{kt ykðþu . Œu ‚{Þu ‚Œe «Úkk …q h òu þ {kt
[k÷Œe nŒe («[r÷Œ nŒe). …rŒ™k {] í Þw ƒkË …í™e™u …ý SðŒe s
Œu ™ e r[Œk{kt ‚¤„kðe Ëu ð k{kt ykðŒe nŒe.
r«Þ ðk[fku ! rð[kh fhku , …h{kí{k™e ™shÚke ft E …ý Aw … kÞu ÷ w t
™Úke. su ð w t fhþku , Œu ð w t ¼hðw t s …zþu . Ëhu f …rhðkh yk s «{kýu ‚t M fkh™k
fkhýu yu f -ƒeòÚke òu z kÞu ÷ k Au . fku E …q ð o sL{™w t }ý (Ëu ð w t ) [w f ððk
{kxu sLBÞku Au Œku fku E …q ð o sL{™w t }ý ÷u ð k-ð‚q ÷ ðk sLBÞku Au . WËknhý
{kx sw y ku :-
r…Œkyu …w º k™u ¼ýkÔÞku . ÷ø™™k ƒu rËð‚ y„kW yfM{kŒ{kt
{kÞku o „Þku . Œu r…Œk …k‚u Ú ke }ý ð‚w ÷ ðk ykÔÞku nŒku . ƒeò rf‚k{kt
…w º k sðk™ ÚkÞku , fk{fks fhe Sð™r™ðko n fhðk ÷køÞku . r…Œk hku „ e
ÚkE „Þk, R÷ks{kt ÷k¾ku Yr…Þk ¾[eo ™kt Ï Þk Œu { AŒkt Œu {he „Þk ™u
ƒÄku ¾[o ÔÞÚko „Þku . Œu r…Œk y„kW™k sL{ / ¼ð™w t }ý ÷u ð k {kxu ykÔÞku
nŒku , ft R f yk…ðk ykÔÞku nŒku . …w º ke™k ÷ø™ fÞko , ƒu ð»ko ƒkË …w º ke {he
„E. ÷ø™{kt …w º ke™u ½ýw t Ënu s ykÃÞw t nŒw t , Œu s{kE y„kW™k sL{ /
¼ð™k }ý™k ƒË÷k{kt …w º ke …ý ÷E „Þku y™u Ä™ …ý ÷E „Þku .
ðŒo { k™ su fku E ™e ‚kÚku Vhu ƒ -Ë„ku fhe™u Ä™ rA™ðe ÷u Au , Œu Ä™
ykð™kh sL{ / ¼ð{kt s{kE ƒ™e™u ð‚q ÷ fhþu . …h{kí{k™w t yx÷
rðÄk™ Au . ƒw r Øþk¤e™u Rþkhku s ½ýku Au . W…hku õ T Œ rððhý VõŒ fÚkk
™Úke, yk nfefŒ Au . fku E yu { fnu fu yk Œku ƒeðzkððk {kxu fÚkk ƒ™kðe
Au . fku ý u òu Þ w t Au fu þw t Úkþu ? su ð e heŒu [ku h ™u ¼ÿ …w Y »k (‚{sËkh …w Y »k)
‚{òðu Au fu nu ¼kE ! [ku h e ™k fheþ. ßÞkhu …fzkE sEþ Œku …nu ÷ k
Œku ÷ku f ku {khþu y™u …Ae …ku ÷ e‚ {khþu ŒÚkk su ÷ {kt …ý f»x ¼ku „ ððw t
…zþu . y„h fku E yu { fnu fu yk Œku [ku h ™u ƒeðzkððk {kxu fÌkw t Au , fku ý u
òu Þ w t Au fu yk„¤ þw t ÚkkÞ Au ? rð[kh fhku fu [ku h ™u ‚íÞ ƒŒkðe™u
ƒeðzkÔÞku Au y™u Œu ‚k[w t …ý Au . y„h [ku h ‚k[e heŒu zhe™u [ku h e
fhðk™w t Aku z e Ëu þ u Œku Œu { kt Œu ™ w t s ¼÷w t Úkþu . y„h yu { fnu þ u fu fku ý u
òu Þ w t Au , yk„¤ þw t ÚkkÞ Au ? Œku Œu ™ e ‚kÚku yu ƒÄw t s ƒ™þu su W…h
ƒŒkððk{kt ykÔÞw t Au . yu ð e s heŒu fku R W…hku õ Œ fÚkk™u VõŒ ‚{òððk-
ƒeðzkððk {kxu Au yu { {k™þu Œku yu Œu ™ w t Ëw ¼ ko ø Þ nþu . su «{kýu [ku h ™u
[ku h eÚke Ëq h hnu ð k ‚Œo f fÞku o Au , yk ðkŒ™u …ý yu x ÷e s ‚íÞ ‚k[e
‚{s òu .
❈ ÷u ¾ fu yk fÚkk ‚™u 1978 {kt yu f …þw y ku (Zku h ku ) ™k zkì õ xh
…k‚u Ú ke ‚kt ¼ ¤e nŒe. su ¾u z q Œ ™k ƒu …w º kku ðk¤e ðkŒko W…h ƒŒkððk{kt
ykðe Au . Œu yk fÚkk™u …ku Œ k™e …k‚u ƒu ‚ ðkðk¤k ÔÞÂõŒ™u yð~Þ
‚t ¼ ¤kðŒku nŒku . …ht Œ w Œu …ku Œ u yk yt „ u fâkhu Þ y{÷ ™nŒku fhŒku . Ë‚
Yr…Þk™e Ëðk yk…e™u distilled water ™k [kh #su f þ™ ÷„kze™u 200 -
300 Yr…Þk ð‚w ÷ Œku nŒku . …Ae ‚kt s u {¤Œku Œku …ku Œ k™k fkhMŒk™ …ý
ƒŒkðŒku y™u fnu Œ ku fu y„h yku A k …i ‚ k ÷Eþ Œku ¼U ‚ ðk¤ku yu { ‚{sþu
fu ‚kheËðk ™Úke yk…e. ¼U ‚ MðMÚk Œku Ë‚ Yr…Þk™e ËðkÚke s ÚkE sðk™e
nŒe. rð[kh fhku fu ykðk ÔÞÂõŒyku ™ e fÚk™e y™u fh™e{kt yt Œ h Au Œku
Œu { ™k îkhk ‚t ¼ ¤kððk{kt ykðu ÷ yk fÚkkyku ™ ku yLÞ …h fu ð ku «¼kð
…zþu ? ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu yk ðkŒku fnu ð k-‚kt ¼ ¤ðk™e ™Úke,
fhe ƒŒkððk™e Au yu x ÷u fu yk™k …h y{÷ fhðku òu R yu . …h{kí{k™k
rðÄk™™u ‚{S™u r™{o ¤ Sð™ ÔÞrŒŒ fhku . Sð™™e hkn (Sð™™k
hMŒk)™u fkt x k hrnŒ (fkt x k ð„h™ku ) ƒ™kðku .
✪ yu f ÷u ð k (÷u ý Ëkh) yu f Ëu ð k (Ëu ý Ëkh) Ëq Œ t
su ‚{Þu ©e rþðS yu …ku Œ k™e …í™e…kðo Œ eS™u y{h™kÚk MÚkk™
(MÚk¤) …h yu f ‚w f kÞu ÷ k ð] û k™e ™e[u ƒu ‚ e™u ™k{ Ëeûkk (y{h {t º k)
ykÃÞku nŒku . Œu ð] û k™e ƒ¾ku ÷ {kt {kt Ë k …ku … xu #zk {q f u ÷ k nŒk. MðMÚk
#zk Œku rþðS îkhk nkÚku Ú ke ð„kzu ÷ e Œk¤e™k yðksÚke s ƒå[k ƒ™e™u
Qze „Þk nŒk. Œu { kt yu f #zw „t Ë w (ƒe{kh) nŒw t , Œu ™ ku Sð Œu ™ e yt Ë h
nŒku . ßÞkhu ©e rþðSyu ©e …kðo Œ eS™u Ëeûkk {t º k ‚t ¼ ¤kÔÞku Œku Œu „t Ë w
#zw t MðMÚk (‚ksw t ) ÚkE „Þw t y™u …ku … x™w t ƒå[w t ƒ™e „Þw t . …kt ¾ ku ykðe
„E y™u Wzðk Þku ø Þ ÚkR „Þw t . …kðo Œ eS™e ‚{krÄ ÷k„e „E, su Ú ke
Œu { ýu nkt - nkt fnu ð k™w t ƒt Ä fhe ËeÄw t . …ku … x nkt - nkt ™ ku Mðh fkZðk ÷køÞku
íÞkhu ©e rþðSyu òu Þ w t fu …kðo Œ eS™e Œku ‚{krÄ ÷k„e „E Au , ft R …ý
‚kt ¼ ¤e-ƒku ÷ e ™Úke hne, Œku nkt - nkt ™ ku yðks fku ý fhu Au ? òu Þ w t Œku ð] û k™k
Úkz™e ƒ¾ku ÷ {kt …ku … x ƒku ÷ e hÌkku Au . ©e rþðSyu Œu ™ u {khðk™ku «Þí™
fÞku o Œku Œu …ku … x Qze „Þku . …kA¤-…kA¤ ©e rþðSr‚rØ ðzu Qze™u
{khðk Ëku z âk. }r»k ðu Ë ÔÞk‚S™e …í™eyu sƒkE ÷eÄe (yk¤‚ {hze™u
ƒ„k‚w t ¾kÄw t ) {kU Z w t ¾ku Õ Þw t Œku …ku … x™k þheh™u íÞk„e™u Sð ÔÞk‚™e
…í™e™k „¼o { kt Œu { ™k {kU Z k îkhk «ðu þ fhe „Þku . ©e rþðSyu ÔÞk‚S™e
…í™e™u fÌkw t fu {khw t ¿kk™ [ku h e™u Sð …ku … x™k þheh™u íÞk„e™u Œ{khk
„¼o { kt [kÕÞku „Þku Au . yu {khku [ku h Au , nw t Œu ™ u {kheþ. Œu s ‚{Þu
}r»k ðu Ë ÔÞk‚S …ý íÞkt ykðe „Þk. Œu ƒÄe ðkŒ ‚kt¼¤e hÌkk nŒk.
ÔÞk‚Syu …qAâwt, nu ¼„ðk™ ! fku ý fu ð ku [ku h ? ©e rþðSyu fÌkw t fu nw t
…kðo Œ eS™u Ëeûkk yk…e hÌkku nŒku . þheh™k yt Ë h™k f{¤ku ™ ku ¼u Ë ƒŒkðe
hÌkku nŒku Œu yk …ku … xu ‚kt ¼ ¤e ÷eÄw t . òu yk fku E y™krÄfkhe™u Œu {t º k
ƒŒkðe Ëu þ u Œku Œu y{h ƒ™e™u ÷ku f ku ™ u …ezk / Ëw : ¾ yk…þu - Ëw : ¾e fhþu .
yk y{h ÚkE „Þku . nw t yk Sð™u {khe ™kt ¾ eþ. ÔÞk‚S ƒku Õ Þk, nu
rþðS ¼„ðk™ ! ßÞkhu yu y{h s ÚkE „Þku Œku Œ{u yu ™ u {khþku fE
heŒu ? yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u ©e þt f hS …kðo Œ eS™e …k‚u …kAk ykðe „Þk
y™u …kðo Œ eS™u ƒÄe ðkŒ fne. ©e ðu Ë ÔÞk‚Syu …ku Œ k™e rËÔÞ áÂ»xÚke
òu Þ w t Œku ¾ƒh …ze fu …í™e™k „¼o { kt …w º k Au . ƒkh ð»ko „¼o { kt hÌkk …Ae
…w º k Wí…L™ ÚkÞku . {kŒk fnu Œ e nŒe fu …w º k™w t ™k{ ‚w f Ëu ð hk¾ðk™w t Au .
yk™kÚke „¼o { kt hnu ð k AŒkt {™u fku E Ëw : ¾ ™Úke ÚkÞw t . {™{kt yk™t Ë ƒ™u ÷ ku
hnu Œ ku nŒku . ‚w ¾ ™ku yk¼k‚ ÚkŒku hnu Au . yu x ÷k {kxu „¼o { kt s Œu
ƒk¤f™w t ™k{ ‚w ¾ Ëu ð hk¾e ËeÄw t nŒw t . …ku … x™k #zk{kt hnu ð k™k fkhýu
y™u ŒhŒ s {k™ð þheh «kÃŒ fhðk™k fkhýu çkú k ñý ÷ku f ku yu ™ u þw f Ëu ð
(þw f yu x ÷u fu …ku … x) …ý fnu Œ k nŒk. }r»k þw f Ëu ð S™w t sL{ ÷u Œ kt ™ e
‚kÚku s ƒkh ð»ko ™ w t þheh ƒ™e „Þw t y™u QXe™u [k÷ðk ÷køÞk Œku }r»k
ðu Ë ÔÞk‚Syu fÌkw t fu nu …w º k ! fâkt [kÕÞku ? þw f Ëu ð S …ku Œ k™k {kŒk-
r…Œk™e ŒhV …eX fhe™u ƒku Õ Þk, ‘Œ{khku y™u {khku ykx÷ku s ‚t „ kÚk Au .
(‚t M fkh Au . )’ }r»k ÔÞk‚Syu fÌkw t fu nu …w º k ! ‚w ¾ Ëu ð ! y{u Œkhe sL{
÷u ð k™e 12 ð»ko ‚w Ä e «rŒûkk fhe (hkn òu R ) y™u yksu Œw t y{™u Aku z e™u
sE hÌkku Au . yu f ðkh {kU Z w t Œku ƒŒkðe Ëu . ‚w ¾ Ëu ð }r»k ƒku Õ Þk, nu } r»kS
! fu x ÷eÞu ðkh (½ýe ð¾Œ) Œ{u {khk r…Œk ƒLÞk, y™u ½ýe ðkh nw t
Œ{khku r…Œk ƒLÞku - yk Œku {ku x e Ít Í x (¼khu „hƒz) Au . nw t ¼ÂõŒ
fhe™u sL{-{hýÚke {w Â õŒ fhkðeþ. nw t Œ{khe ŒhV {kU Z w t yu x ÷k {kxu
™Úke fhe hÌkku fu fâktf Œ{khk{kt {™u {kun ™k ÚkE òÞ. ‚tŒ
„heƒËk‚Syu yk }ý ‚t ƒ t Ä ™u ðkýe îkhk ƒŒkÔÞw t Au fu : -
yf ÷u ð k yu f Ëu ð k Ëq Œ t , fku E fknq fk r…Œk ™ …q Œ t >
}ý ‚t ƒ t Ä sw z k yu f XkXk, yt Œ ‚{Þ ‚ƒ ƒkhk ƒkxk >>
¼kðkÚko : - þw f Ëu ð Syu fÌkw t fu su …rhðkh™k ‚ÇÞku {k-ƒu x k-r…Œk
rð„u h u - rð„u h u ‚t ƒ t Ä ku ™ k Y…{kt Au , Œu ‚ki …q ð o sL{™k }ý ÷u ð k fu [w f ððk
{kxu òu z kÞk Au . ðkMŒð{kt fku E fku E ™ku r…Œk-…w º k ™Úke. {] í Þw W…hkt Œ
ƒÄk …ku Œ …ku Œ k™k ‚t M fkhðþ (f{ku o ™ k «khçÄðþ) sw Ë k sw Ë k MÚkk™ku …h
sR™u yLÞ þheh Äkhý fhe ÷u Au . yu x ÷k {kxu fku E fku E ™k r…Œk-…w º k
™Úke.
ðk[fku y u W…h ¾u z q Œ ™k …w º kku ð k¤e fÚkk{kt ðkt å Þw t Au fu {ku x k ¼kEyu
™k™e {k‚e (™ðe {k)™k …w º k™u ykX yu f h™e s{e™™e ÷k÷[{kt {hkðe
ËeÄku Œku Œu s Sð Œu ™ ku …w º k ƒ™e™u …ku Œ k™w t }ý ÷u ð k sLBÞku y™u …ku Œ k™ku
rn‚kƒ …q h ku fhe™u {he „Þku . yu x ÷k {kxu fÌkw t Au fu : -
yu f ÷u ð k (}ý ÷u ð kðk¤ku ) yu f Ëu ð k (}ý [w f ððkðk¤ku ) Ëq Œ {.
fku E fknq fk r…Œk ™nª …q Œ t (…w º k). }ý ‚t ƒ t Ä sw z k yu f XkXk yu x ÷u fu
…rhðkh Y…{kt XkXÚke hnu Œ k nku ð k™w t Ëu ¾ kE Ëu Au , y[k™f s {] í Þw ÚkE
òÞ Au . yt Œ ‚{Þ{kt ƒkhk ƒkxk (hMŒku / ðkx) yu x ÷u fu {] í Þw ÚkÞk …Ae

fku E fâkt f ƒeS søÞkyu sL{ ÷u þ u yu x ÷u fu ƒkhk ( 12 ) ƒkx (hMŒkyku )
W…h f{ku o «{kýu y÷„-y÷„ hMŒk …h [kÕÞk sþu . r…Œk ‚kÚku ykx÷e
ðkŒ fhe™u þw f Ëu ð ykfkþ{kt Qze™u yLÞ MÚkk™ …h [kÕÞku „Þku . r«Þ
ðk[fku ! yu x ÷k {kxu ¼ÂõŒ fhku y™u Sð™w t fÕÞký fhkðku . VõŒ …rhðkh
‚kÚku [kU x e-[kU x u ÷ k hne™u …ku Œ k™w t Sð™ ™»x ™k fhku . …h{kí{k™e ¼ÂõŒ
fhðkÚke }ý …ý ‚h¤ŒkÚke WŒhe sþu .
✪ ‘‘fÚk™e y™u fh™e{kt ytŒh ½kŒf (Sð÷uý) Au’’
yu f ÔÞÂõŒ «r‚Ø fÚkkðk[f nŒku ŒÚkk Ëhhku s hk{kÞý™ku …kX
…ý fhŒku nŒku . yu f rËð‚ fku E fkhýðþ Œu …kXeS™u þnu h {kt sðk™w t
ÚkÞw t . Œu ™ e ‚kÚku Œu ™ ku òu z eËkh …ý nŒku . hu ÷ ðu Mxu þ ™ „k{Úke ºký
rf÷ku { exh Ëq h nŒw t . ‚ðkhu …kt [ ðk„u „kze W…zðk™e nŒe, {kxu M™k™
fhe™u …nkU [ e „Þk. rð[kh fÞku o fu …kX „kze{kt fhe ÷Eþ. „kze{kt [Ze
„Þk. su zçƒk{kt Œu ƒL™u [Zâk, Œu ¼hu ÷ ku nŒku . fku E ‚ex ¾k÷e ™nŒe.
fu x ÷kf {ký‚ku Q¼k nŒk. „kze W…ze. Úkku z eðkh …Ae Œu hk{kÞý
ðkt [ ðkðk¤kyu ‚ex …h ƒu X u ÷ k ƒu ÔÞÂõŒyku ™ u fÌkw t fu ¼kE ‚knu ƒ ! f] … k
fhe {™u ƒu ‚ ðk {kxu ‚ex yk…ku . {khu hk{kÞý™ku …kX fhðku Au . yksu
„kze …fzðk™e WŒkð¤{kt ½hu …kX fhe þfâku ™Úke. ‚ßs™ …w Y »kku y u
yk¾e ‚ex s Œu ™ k {kxu ¾k÷e fhe yk…e. Œu y ku Q¼k ÚkE „Þk y™u
ƒku Õ Þk nu rð«S! y{khw t ynku ¼ køÞ Au fu yksu y{™u …ý …rðºk økú t Ú k
hk{kÞýS™w t y{] Œ ¿kk™ ‚kt ¼ ¤ðk {¤þu . …t r zŒSyu Ÿ[k Mðh{kt …kX
fhðk™w t þY fÞO w . «‚t „ yk {w s ƒ nŒku - ¼hŒu …ku Œ k™k {ku x k ¼kE™k
yrÄfkhðk¤k hkßÞ™ku Mðefkh ™ fÞku o . ßÞkt ‚w Ä e ©e hk{[t ÿ S ð™ðk‚
…q ý o fhe™u …kAk ykÔÞk ™rn íÞkt ‚w Ä e hks„kËe …h …ku Œ k™k ¼kE
hk{[t ÿ ™k …„h¾k hkÏÞk y™u …ku Œ u …] Ú ðe …h (™e[u ) ƒu ‚ e™u yu f ™ku f h
ƒ™e™u hks…kx ‚t ¼ kéÞku . ßÞkhu ¼kE hk{[t ÿ …kAk yÞku æ Þk ykÔÞk Œku
Œu { ™u hkßÞ …kAw t ‚kU … e ËeÄw t . ¼kE nku Þ Œku ykðku . …kX …q h ku ÚkŒk ƒÄkyu
fÌkw t fu ðkn …t r zŒS ðkn ! f{k÷ fhe ËeÄe. Œu zçƒk{kt yu f ÔÞÂõŒ yu ð ku
…ý ƒu X ku nŒku fu su ™ u …ku Œ k™k r…Œk™e ð»keo …h yu f rËð‚™ku …kX fhkððku
nŒku , …ý fku E …kX fhðkðk¤ku {¤e hÌkku ™nŒku . ƒeò s rËð‚u ð»keo
nŒe. Œu ý u …t r zŒS™u fÌkw t fu nu „w Y S ! ykðŒefk÷u {khk r…ŒkS™e ð»keo ™ k
154 ‚í‚t „ Úke {éÞku ¼ÂõŒ™ku hkn (hMŒku )
W…÷ûk{kt …kX fhe yk…þku . …t r zŒS ƒku Õ Þk fu fk÷u ™rn fhe þfw t . Œ{k{
W…ÂMÚkŒ Þkºkeyku y u fÌkw t fu …t r zŒS ! Œ{khku Œku ÔÞð‚kÞ s …kX fhðk™ku
Au . yk ƒe[khk {kxu Œku Œf÷eV Q¼e ÚkE Au . …ht Œ w fÚkkðk[f M…»x heŒu
™k …kze hÌkku nŒku . ƒÄkyu …q A âw t fu yu ð w t Œu þw t ykð~Þf fkÞo Au su yk…
ykðŒefk÷u …kX fhðk™e ™k …kze hÌkk Aku ? …trzŒSyu ðkŒ™u xk¤Œk fÌkwt,
ƒ‚ yu{ s, ƒ‚ yu{ s. Œu™ku ‚kÚke ƒkuÕÞku fu nwt ‚k[e ðkŒ ƒŒkô, yk
ykðŒefk÷u …kX ™rn fhe þfu. yk …trzŒSyu Œu™k ¼kE W…h …[k‚ „s
s{e™™k „tËfeÚke ¼hu÷k ™k™k ¾kzk …h fu‚ fhu÷ku Au. su™e fkuxo™e Œkhe¾
ykðŒefk÷u Au, su{kt nwt ‚kûke Awt. íÞkt nksh ÔÞÂõŒyku ƒkuÕÞk fu nu …trzŒS!
fÚkk Œku fuðe {kr{ofŒkÚke ‚t¼¤kðe y™u yk… y{÷ shkÞ ™Úke fhŒk. ykðk
ÔÞÂõŒ îkhk fhðk{kt ykðu÷e fÚkk™ku ©kuŒkyku …h þwt «¼kð …zþu ?
fƒehSyu fÌkw t Au fu :-
fƒeh fh™e Œs fÚk™e fÚkI , y¿kk™e rË™ hkŒ >
fw f h (fq Œ hkyku ) ßÞkU ¼kI f Œ rVhI , ‚w ™ e ‚w ™ kE ƒkŒ >>
„heƒËk‚Syu …ý fÌkw t Au fu : -
„heƒ, ƒesf fe ƒkŒkt fnI , ƒesf ™kt n e nkÚk >
…]Úðe zkuƒ™ WŒhu,Þu fn fn {eXe ƒkŒ >>
✪ ‚í‚t „ Úke {éÞku ¼ÂõŒ™ku hkn (hMŒku )
‚t Œ r™íÞk™t Ë S™w t ƒk¤…ý™w t ™k{ ™t Ë ÷k÷ nŒw t . Œu çkú k ñý fw ¤ {kt
sLBÞk nŒk. ‚t Œ „heƒËk‚S („k{ Aw z k™e, rs. Íßsh) ™k fu x ÷kf
‚{Þ™k ‚{fk÷e™ nŒk. ‚t Œ „heƒËk‚S™w t Sð™ ‚™u 1717 - 1778
‚w Ä e hÌkw t nŒw t . Œu ‚{Þu çkú k ñýku ™ w t rðþu » k ‚L{k™ fhðk{kt ykðŒw t nŒw t .
Ÿ[e òrŒ {k™ðk{kt ykðŒe nŒe. su fkhýu „ðo Úkðku Mðk¼krðf nŒku .
™t Ë ÷k÷S™k {kŒk-r…Œk™ku Ëu n kt Œ ÚkE „Þku nŒku . Œu ‚{Þu Œu y ku 7 - 8
ð»ko ™ k nŒk. Œu { ™k ™k™k ™kh™ki ÷ ™k ™ðkƒ™e f[u h e{kt Wå[ nku Æ k …h
rðhks{k™ nŒk. Œu { ™ku WAu h ™k™k-™k™eyu fÞku o nŒku . rþûkk W…hkt Œ
™k™kSyu …ku Œ k™k Ëku r nŒk (Ëku r nºk - …w º ke™ku …w º k) ™u ™kh™ku ÷ {kt
Œnu ‚ e÷Ëkh™e ™ku f heyu ÷„kðe ËeÄku . yu f Œku òrŒ™k çkú k ñý, ƒesw t Œu
‚{Þu Œnu ‚ e÷Ëkh™ku nku Æ ku . su ™ k fkhýu ynt f kh nku ð ku ‚k{kLÞ ðkŒ Au .
Œnu ‚ e÷Ëkh™ku rððkn …ý ™k™k-™k™eyu fhkðe ËeÄku nŒku . Œnu ‚ e÷Ëkh™k
{nu ÷ Úke Úkku z u f Ëq h yu f ði » ýð ‚t Œ ©e „w { k™eËk‚S …ku Œ k™k fku E ¼õŒ™k
½hu ‚í‚t „ fhe hÌkk nŒk. Œu ©e rð»ýw S ™k ¼õŒ nŒk. ƒÄk ‚t Œ s™

…ku Œ k™k ‚í‚t „ {kt …h{kí{k fƒehS™e y{] Œ ðkýe™ku ‚nÞku „ yð~Þ
÷u Œ k nŒk. ‚í‚t „ {kt ƒŒkððk{kt ykÔÞw t fu {k™ðSð™ þk {kxu «kÃŒ ÚkkÞ
Au ? …ht Œ w ‚í‚t „ ™rn ‚kt ¼ ¤ðk™k fkhýu ‚kt ‚ krhf WXk-…Xf (fk{fks /
ðiŒhk) {kt {™w»Þ …kuŒk™wt y™{ku÷ {k™ð Sð™ ™»x fhe Ëu Au. y¿kk™Œk™k
fkhýu Sð Ä™, …Ë ŒÚkk òrŒ™wt yr¼{k™ fhu Au. ¼ÂõŒ ™ fhðkðk¤k «kýe
yk„÷k sL{{kt „Äuzk-fqŒhk, ƒ¤Ë ð„uhu …þw-…ûkeyku™k þheh{kt f»x ¼ku„ðu
Au. yux÷k {kxu yr¼{k™ íÞS™u …qýo ‚tŒ …k‚uÚke Ëeûkk ÷E™u …kuŒk™wt fÕÞký
fhkððwt òuEyu, ™nª Œku …ðoŒÚke {kuxk f»xku ¼ku„ððk …zþu.
Mðk{e „w { k™eËk‚S™ku yk©{ ™kh™ku ÷ þnu h Úke ykþhu Ëku Z
(1½) rf÷ku { exh Ëq h nŒku . ‚í‚t „ ™ku yðks ‚kt ¼ ¤e™u Œnu ‚ e÷Ëkh
{fk™™k Äkƒk …h ¾w h þe {w f e ƒu ‚ e „Þk. …q h ku ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku . Ëeûkk
÷u ð k™e «ƒ¤ «u h ýk ÚkE „E, …ht Œ w òrŒ y™u … Ë™ku ynt f kh nu h k™ fhe
hÌkku nŒku . çkú k ñýku ™ e fu x ÷e RßsŒ Au . ð¤e nw t Œku Œnu ‚ e÷Ëkh …ý Aw t .
‚í‚t „ {kt Œku ‚k{kLÞ ð„o ™ k ÷ku f ku òÞ Au . {™u íÞkt þh{ ykðþu , nw t
fu ð e heŒu sô yk©{{kt ? yt Œ {kt yu f rËð‚ r™ýo Þ fÞku o fu ‚ðkh™k
ðnu ÷ ku yk©{{kt …nkU [ e sRþ. yLÞ ÔÞÂõŒ íÞkt ykðu Œu …nu ÷ kt Œku nw t
Ëeûkk «kÃŒ fhe™u …kAku ykðe sRþ. ‚í‚t „ fÞko ƒkË ‚t Œ S yk©{{kt
sŒk hÌkk. ‚ðkhu QXe™u Úkku z ku f ‚{Þ [k÷ðk sŒk nŒk. yu f rËð‚
™t Ë ÷k÷S ½ku z k …h ƒu ‚ e™u ‚ðkh™k ‚{Þu yk©{™e ŒhV sE hÌkk nŒk
íÞkhu „w { k™eËk‚S r™íÞ r™Þ{ {w s ƒ ‚ðkhu Œu s hMŒk …h [k÷ðk
™ef¤u ÷ k. ‚t Œ Syu {kÚkk™k ðk¤ f…kðe xk÷ (xf÷w t / {w t z ™) fhkðe hk¾e
nŒe. {kÚkk W…h fku E ð† ™nŒw t . ™t Ë ÷k÷S çkú k ñý nku ð k™k fkhýu þf™-
y…þw f ™{kt ƒnw {k™Œk nŒk. fku E ‚khk fkÞo {kxu sŒe ð¾Œu ‚k{u Ú ke
fku R xk÷ðk¤ku ÔÞÂõŒ ({w t z ™ / xf÷w t fhkðu ÷ {ký‚) ykðe òÞ Œku ƒnkh
sðk™w t hË fhe ™kt ¾ Œk. yksu Œku yk©{{kt Ëeûkk ÷u ð k sE hÌkk nŒk,
rst Ë „e™ku ‚ðku o ¥ k{ rËð‚ nŒku . y™u ‚k{u Ú ke {kÚku yMŒhku Vu h ðu ÷
(xkr÷Þku ) ÔÞÂõŒ {¤e „Þku . ™t Ë ÷k÷S™w t {kÚkw t Vhe „Þw t y™u ¢ku r ÄŒ
ÚkE „Þk. rð[khðk ÷køÞk fu yksu rËûkk™ku yð‚h ™Úke Aku z ðku , …ht Œ w
…ku Œ k™k {™{kt hnu ÷ þw f ™-y…þw f ™™u …ý r™Â»¢Þ fhðk™ku nŒku . yu x ÷k
{kxu òŒu s {™{hSðk¤wt ‚{kÄk™ fkZe ÷eÄwt fu yk {™nq‚
(yôþf™k)™k xf÷k{kt [ nkÚk™e yu f ykt „ ¤e™k QÄk ¼k„ ðzu {khðw t
su heŒu {kx÷w t ¾heËŒe ð¾Œu ykt „ ¤e™k …kA÷k ¼k„Úke {kx÷k …h
{khe™u [u f fhðk{kt ykðu Au ] ykt „ ¤e™ku xfku h ku {khe Ëô Aw t . su Ú ke
y…þw f ™ ™rn ™zu . yks WÆu ~ ÞÚke ½ku z k™u Œu ÔÞÂõŒ (‚t Œ „w { k™eËk‚S)
™e …k‚u sE™u hku f âku y™u fÌkw t fu f{ƒÏŒ (ƒË{kþ) ! Œkhu yksu s
{kÚkw t {w t z kðe™u {khe ‚k{u ykððk™w t nŒw t . yksu nw t {khe rst Ë „e™k ‚ki Ú ke
W¥k{ fkÞo {kxu yk©{ sE hÌkku nŒku . yk{ fne™u „w { k™eËk‚S™k {kÚkk
W…h xku ÷ k (xfku h k) {kÞko y™u ½ku z k™u yk©{™e ŒhV nt f khe ËeÄku . ‚t Œ ku ™ e
‚kÚku ykðk ƒ™kð ‚k{kLÞ heŒu ƒ™Œk s nku Þ Au . Œu y ku yu ŒhV ðÄkhu
æÞk™ ™Úke yk…Œk. rð[kh Œku fÞku o fu ÔÞÂõŒ ‚ÇÞ ŒÚkk fku E Wå[
yrÄfkhe ŒÚkk Wå[ fw ¤ ™ku ÷k„Œku nŒku , …ý fkÞo Zku h [khðkðk¤k su ð w t
fhe „Þku . ™t Ë ÷k÷ yk©{{kt „Þk. íÞkt ‚t Œ ™k rþ»Þku {éÞk, hk{-hk{
fÞko . ykððk™w t fkhý ƒŒkÔÞw t . ½ku z k™u ð] û k ‚kÚk ƒkt Ä e™u ‚t Œ S™k yk‚™
…k‚u …kÚkhu ÷ ƒku h e W…h ƒu ‚ e „Þku . ‚t Œ „w { k™e Ëk‚S ‚ðkh™e ‚i h
([k÷ðk™e r¢Þk) …Ae M™k™ fhe™u yk‚™ …h ƒu X k Œku ½ku z k™u òu Þ ku .
…Ae Œu { ™u ‚{sŒk ðkh ™ ÷k„e. ™t Ë ÷k÷Syu òu Þ w t Œku þh{™k {khu
„hË™ ™e[u fhe ÷eÄe. „w { k™eËk‚™u yk©{™k ¼õŒku y u ƒŒkðe ËeÄw t
nŒw t fu yk Œnu ‚ e÷ËkhS Ëeûkk ÷u ð k ykÔÞk Au . ™t Ë ÷k÷S ‚t Œ ™k
[hýku { kt …ze „Þk y™u Œu { ™e xk÷{kt xku ÷ k (xfku h k) {khðk™w t fkhý
ƒŒkÔÞw t . ‚t Œ „w { k™eËk‚Syu fÌkw t fu nu ¼õŒ ! ßÞkhu yk…ýu yu f yk™k™w t
{kx÷w t fw t ¼ kh …k‚u ÷u ð k sEyu Aeyu Œku Œu ™ u xfku h k {khe-{khe™u
¾¾zkðe™u Œ…k‚eyu Aeyu fu fâkt f Vq x u ÷ w t Œku ™Úke ™u . Œ{u Œku rst Ë „e™ku
‚ki Ë ku (ðu … kh ÷u - ðu [ ) fhðk ykÔÞk Aku , Œ{u Œku „w Y S™u ƒòðe™u
(¾¾zkðe™u ) òu E ÷eÄk Œku fku E …k… ™Úke fÞO w . r™Œk™t Ë S (™t Ë ÷k÷S)
‚t Œ S™k þeŒ÷ Mð¼kðÚke ¾q ƒ ðÄkhu s «¼krðŒ ÚkÞk. Ëeûkk ÷E ÷eÄe.
‚t Œ „w { k™eËk‚Syu Œu { ™w t ™k{ ƒË÷e™u r™íÞk™t Ë hk¾e ËeÄw t . ßÞkhu
‚í‚t „ Úke Sððk™ku hMŒku - Sððk™ku {k„o {éÞku Œku r™Œk™t Ë Syu ðkýe
ƒku ÷ e :-
çkú k ñý fw ÷ {U sL{ Úkk, {I fhŒk ƒnw Œ {hku z >
„w Y „w { k™e Ëk‚™u , rËÞk fw ƒ w r Ø „Z Œku z >>
…Ae fu x ÷k ykÄe™ ÚkÞk, Œu yk ðkýeÚke ¾ƒh …zu Au : -
rþh ‚kI … k „w Y Ëu ð fku , ‚V÷ nw y k Þn þeþ >
r™íÞk™t Ë E‚ þeþ …h, yk… ƒ‚i s„Ëeþ >>
¼kðkÚko : - ßÞkt ‚w Ä e ‚í‚t „ ™k rð[kh ‚kt ¼ ¤ðk ™Úke {¤Œk Œku

¼q ÷ ðþ (¼q ÷ {kt …zu ÷ ) {k™ð ynt f kh{kt ‚zŒku hnu Au . ßÞkhu ¿kk™
ÚkkÞ Au fu yksu hks Au , {] í Þw ÚkÞk …Ae „Äu z ku , fq Œ hku ƒ™eþ Œku yk
ynt f kh™w t þw t Úkþu ? yu x ÷k {kxu ¼õŒ …ku Œ k™k Œu f[hk™u ¿kk™ ðzu ‚kV
fhe™u ¼ÂõŒ …Úk …h [k÷u Au y™u ‚V¤Œk «kÃŒ fhu Au . ©e÷t f k™k hkò
hkðýu ¾q ƒ ¼ÂõŒ fhe, …ht Œ w ynt f kh „Þku ™nª. su ™ k fkhýu rð™kþ™u
«kÃŒ ÚkÞku . hkðý …ý çkú k ñý nŒku . r™íÞk™t Ë S …ý çkú k ñý nŒk. ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤e™u r™{o ¤ ÚkR „Þk. hkðý™u ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk ™k {éÞku . su ™ k
fkhýu Sð™ ÔÞÚko „Þw t y™u yr{x ({xu ™nª Œu ð ku fkÞ{e) f÷t f …ý
÷k„e „Þku . r™íÞk™t Ë Syu fÌkw t fu {khku sL{ çkú k ñý fw ¤ {kt Úkðk™k fkhýu
òrŒ yr¼{k™™k fkhýu …q ý o {hku z (ynt f kh) fhŒku nŒku . ßÞkhu „w Y S
„w { k™eËk‚S™k ‚í‚t „ ð[™ ‚kt ¼ éÞk Œku òrŒ™ku ynt f kh Y…e fw ƒ w r Ø™ku
„Z ‚{kÃŒ ÚkE „Þku . Sð™ ‚V¤ ÚkÞw t .
r™íÞk™t Ë S™k þçË:-
yki h ƒkŒ Œu h u fk{ ™k ykði ‚LŒkU þhýi ÷k„ hu >
õÞk ‚ku ð i „V÷Œ {U ƒt Ë u ò„-ò„ ™h ò„ hu >>
Œ™ ‚hkÞ {U Sð {w ‚ krVh fhŒk hnu rË{k„ hu >
hkŒ ƒ‚u h k fh÷u zu h k [÷i ‚ðu h k íÞk„ hu >> yki h ƒkŒ.....>
W{Ëk [ku ÷ k ƒ™k y™{ku ÷ k ÷„u Ëk„ …h Ëk„ hu >
Ëku rË™ fk „w s hk™ s„Œ {U s÷i rƒhk™e yk„ hu > yki h ƒkŒ...>
fw ƒ Ø fkt [ ÷e [Z hne r[Œ …h Œq nw y k {™w » k ‚u ™k„ hu >
‚q Í i ™nª ‚s™ ‚w ¾ ‚k„h rƒ™k «u { ƒi h k„ hu > yki h ƒkŒ .....>
nh ‚w { hi ‚ku nt ‚ fnkði fk{e ¢ku Ä e fk„ hu >
¼t ð hk ™k ¼h{i rð»k fu ƒ™ {U [÷ ƒu „ {…w h ƒk„ hu > yki h ƒkŒ..>
þçË ‚i ™ ‚Œ„w Y fe …n[k™e …kÞk yx÷ ‚w n k„ hu >
r™Œk™LË {nƒq ƒ „w { k™e «fxu …q ý o ¼k„ hu > yki h ƒkŒ......>
þçË
Œ™ {™ þeþ Eþ y…™u …i , …n÷{ [ku x [Zkði >
sƒ fku Þ hk{ ¼õŒ „rŒ …kði , nku S >> xu f >>
‚Œ„w Y rŒ÷f ys…k {k÷k, Þw õ Œ sxk h¾kðkði >
sŒ fku … e™ ‚Œ fk [ku ÷ k, ¼eŒh ¼u ¾ ƒ™kði >>
÷ku f ÷ks {Þko Ë k s„Œ fe, Œ] ý ßÞkU Œku z ƒ„kði >
fk{r™ f™f snh fh ò™i , þnh y„{…w h òði >> 2 >>
ßÞkU …rŒ Çkú Œ k …rŒ ‚u hkŒe, yk™ …w Y »k ™k ¼kði >
ƒ‚i …enh {U «eŒ «eŒ{ {U , LÞq t fku y u æÞk™ ÷„kði >> 3 >>
r™LËk MŒw r Œ {k™ ƒzkE, {™ ‚u {kh r„hkði >
y»x r‚ÂØ fe yxf ™ {k™i , yk„i fË{ ƒZkði >> 4 >>
ykþk ™Ëe WÕx fh zkxi , ykZk ƒt Ä ÷„kði >
¼ðs÷ ¾kh ‚{w L ÿ {U ƒnw h ™k ¾ku z r{÷kði >> 5 >>
„„™ {n÷ „ku r ðLË „w { k™e, …÷f {kt r n …nw t [ kði >
r™Œk™LË {kxe fk {ÂLËh, ™q h Œu s nku òði >> 6 >>
(ðkMŒð{kt yk W…h ÷¾u ÷ þçË fƒehS™ku Au ,
Œu { AŒkt yk…ýu ¿kk™ «kÃŒ fhðw t Au )
‚t Œ r™íÞk™t Ë Syu …ku Œ k™k Sð™™k yt r Œ{ rËð‚ku sxi ÷ k Œ¤kð
…h ¼ÂõŒ fhe™u … ‚kh fÞko . sxi ÷ k Œ¤kð ¼eðk™e rsÕ÷k™k ËkËhe
Œk÷w f k™k ½ýk ƒÄk „k{ku ™ e ‚e{k …h ƒ™u ÷ w t Au . („k{-{kshk, rƒ„ku ð k,
ƒk‚ rð„uhu-rð„uhu™e ‚e{k …h Au) ‚tŒ r™íÞk™tËS ©e rð»ýw
(©ef] » ý)S™e ¼ÂõŒ fhŒk nŒk. Œu { ™k „w Y ©e „w { k™eËk‚S rËÕne™k
‚t Œ ©e [hýËk‚ ði » ýð™k rþ»Þ nŒk. ðk[fs™ ðkt [ u ‚] Â »x h[™k yk
s …w M Œf™k …k™k ™t . 306 W…h. su ðkt å Þk ƒkË yk…S™u ¿kk™ Úkþu fu ‚t Œ
r™íÞk™t Ë S™u fE ©u ý e™ku {ku û k «kÃŒ ÚkÞku Au . ‚t Œ „heƒËk‚S™u
…h{kí{k fƒehS {éÞk nŒk. Œu { ýu ‚t Œ „heƒËk‚S™u ƒŒkÔÞw t fu ‚t Œ -
¼õŒ fku E …ý MŒh™e ¼ÂõŒ fhe hÌkku Au , Œu ykËhýeÞ Au . …ht Œ w ßÞkt
‚w Ä e …h{ ‚Œ„w Y (…q ý o „w Y ) ™nª {¤u su ƒu yûkh™w t ‚kå[w t ™k{ Ëeûkk{kt
yk…u Au , íÞkt ‚w Ä e ™ Œku Œu „w Y ™e {w Â õŒ Au y™u ™ rþ»Þ™e.
„heƒ, ‚kÄ ‚ƒ ™u f nI , yk… yk…™e Xki h >
òu r™s Äk{ …nw P [ kðnª, ‚ku ‚kÄw fku E yki h >>
„heƒ, ‚kÄ n{khu ‚„u nI , ™k fknq fku Ëku » k >
òu ‚kh™k{ ƒŒkðnª, ‚ku ‚kÄw r‚h …ku » k >>
©e rð»ýw S ™w t MðÞt sL{ {hý hnu (ÚkÞk fhu ) Au Œku W…k‚f™u Œu
{ku û k ™Úke {¤e þfŒku su „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 4 {kt fÌkw t Au fu ‘‘ŒíðËþeo
‚t Œ Úke Œíð ¿kk™ «kÃŒ ÚkÞk …Ae …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™e þku Ä fhðe
òu R yu - Œu …h{…Ë™u Þku ø Þ heŒu þku Ä ðku òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf
Vhe …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ ™Úke ykðŒk.’’ fu ð ¤ Œu …h{u ï h™e
¼ÂõŒ fhku suýu ‚t‚kh Y…e ð]ûk™e h[™k fhe Au. su™k ðzu yk ‚t‚kh rðMŒkh
…kBÞku Au.
rnLËw ‚{ks™k „w Y s™ fnu Au fu „eŒk™w t ¿kk™ ©ef] » ýSyu
ysw o ™ ™u ‚t ¼ ¤kÔÞw t . ©e f] » ýS, ©e rð»ýw S ™k yðŒkh yu x ÷u fu ‚ðÞt
rð»ýw S s {k™ðk{kt ykðu Au . ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 5
{kt „eŒk ƒku ÷ ðkðk¤kyu fÌkw t Au fu nu ysw o ™ ! Œkhk y™u {khk ¾q ƒ sL{
ÚkE [w f âk Au , Œw t ™Úke òýŒku , nw t òýw t Aw t . (yk™kÚke M…»x ÚkÞw t fu ©e
rð»ýw S ™kþðk™ Au , sL{-{] í Þw ÚkÞk fhu Au ) ©e Ëu ð e …w h ký™k ºkeò
Mft Ë {kt MðÞt rð»ýw S yu fÌkw t fu nw t (rð»ýw ) , çkú ñ k ŒÚkk þt f h sL{eyu
Aeyu y™u {hý ({] í Þw ) …k{eyu Aeyu . y{khku Œku ykrð¼ko ð (sL{)
ŒÚkk rŒhku ¼ kð ({] í Þw ) ÚkÞk fhu Au . [ yk™kÚke M…»x ÚkÞw t fu ©e rð»ýw S
yrð™kþe ™Úke. „eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f 17 ŒÚkk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt
yrð™kþe …h{kí{k Œku „eŒk ¿kk™ËkŒkÚke …ý ƒeò (yLÞ) fÌkk Au .
…Ae „eŒk yæÞkÞ-18 &÷kuf 62{kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkwt Au fu nu ¼khŒ !
‚ðo ¼ kðÚke Œw t Œu …h{u ï h™e þhý{kt ò. Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{
þkt r Œ™u ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk™{™u «kÃŒ ÚkEþ. ]
yk «{kýku Ú ke ¾q ƒ s ‚h¤ heŒu ¾ƒh …zu Au fu ©e r™íÞk™t Ë S™u
„eŒk{kt ðrýo Œ …q ý o {ku û k «kÃŒ ÚkÞku ™nku Œ ku . fƒehSyu fÌkw t Au fu : -
òu òrf þhýk ƒ‚i , Œkfku Œkfe ÷ks >
s÷ ‚kI n e {A÷e [Zu , ƒn òŒu „shks >>
¼kðkÚko : - su ¼õŒ su fku E …ý Ëu ð e-Ëu ð Œk™e ¼ÂõŒ fhu Au , Œu
R»x …ku Œ k™k ¼õŒ™u hknŒ yð~Þ yk…u Au su ‚k{kLÞ (‚kÄkhý) ÔÞÂõŒ
{kxu y™nku ™ e ‚{k™ nku Þ Au . WËknhý Y…u (Ëk¾÷k Œhefu ) y„h fku E
ÔÞÂõŒyu …ku ÷ e‚ RLM…u õ xh ‚kÚku r{ºkŒk fhe hk¾e Au Œku Œu …ku ÷ e‚
RLM…u õ xh …ku Œ k™k r{ºk™u …ku ÷ e‚ Mxu þ ™{kt ykðu íÞkhu Œu ™ u ¾w h þe …h
ƒu ‚ kzu Au . [k-™kMŒku , ¼ku s ™ fhkðu Au , su ‚kÄkhý / ‚k{kLÞ ÔÞÂõŒ
{kxu ‚t ¼ ð ™Úke y™u ‚k{kLÞ ÔÞÂõŒ {kxu yk ƒkƒŒ fku E y™nku ™ eÚke
yku A e ™Úke. y„h fku E yu …ku ÷ e‚ yrÄûkf (S.P.) ‚kÚku r{ºkŒk fu ¤ ðe
hk¾e Au Œku Œu ™ u ðÄw ÷k¼ ÚkkÞ Au . yk s «{kýu W…h ðÄeyu Œku hkßÞ{kt
{w Ï Þ{t º ke™e ‚kÚku yku ¤ ¾ký nku Þ Œku Œu ™ u su ÷k¼ Úkþu , Œu ™e[u ðk¤kyku ™ e
‚h¾k{ýe{kt y™nku ™ e s nþu . yk s «{kýu y„h Ëu þ ™k «Äk™{t º ke
‚kÚku {u ¤ ÚkE òÞ Œku Úk™kh ÷k¼™ku fku E ðkh-…kh ™nª hnu .
÷u ¾ f yk fnu ð k {kt „ u Au fu y„h fku E Ëu ð e Ëu ð Œkyku ™ e ¼ÂõŒ
fhu Au Œku Œu { ™u ÷k¼ Œku {¤u Au , …ht Œ w …q ý o …h{kí{k™e ¼ÂõŒÚke Œku
ƒÄk s ÷k¼ «kÃŒ ÚkkÞ Au . y„h fku E «Äk™{t º ke™ku ÔÞÂõŒ Au Œku Œu ™ e
‚kÚku Ëu þ ™k Œ{k{ {w Ï Þ{t º keyku , {t º keyku ŒÚkk yLÞ yrÄfkhe
f{o [ kheyku …ý òuzkE òÞ Au. ƒÄk Œu™ku ‚nÞku„ fhu Au. rðhkuÄ™wt MÚkk™
™Úke hnuŒwt. yk s «{kýu …qýo …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhðkðk¤k ¼õŒ™e ‚kÚku
rðï™k Œ{k{ Ëuðe-ËuðŒkyku ‚nÞku„ yk…u Au / ‚nfkh yk…u Au. Œuyku Œu™e
ƒ™u Œux÷e {ËË fhu Au, fkuE yðhkuÄ fu Œf÷eV ™Úke fhŒk. y„h fkuE ¼qŒ-
r…¥kh, «uŒ, ¼ihð, ðiŒk¤ …qýo …h{kí{k™k ¼õŒ™u fkuE ™wf‚k™ …nkU[kzðk™ku
y„h rð[kh …ý fhu Œku Ëuðe-ËuðŒk s Œu{™u Ëqh fhe Ëu Au y™u ƒŒkðu Au fu
Œ{™u ¾ƒh Au yk (¼õŒ) fku™k þhý{kt Au ? …Ae Œu þiŒk™ þÂõŒyku ¼Þ¼eŒ
ÚkE™u fkuE nkr™-™wf‚k™ …nkU[kzðk™e rnt{Œ ™Úke fhŒe. y„h ¼q÷Úke fkuE
¼qŒ-«uŒu …h{uïh™k ¼õŒ ‚kÚku fkuE …ý «fkh™e AuzAkz fhe ËeÄe Œku Œu™u
…h{uïh™k „ý …fze™u ÷E òÞ Au y™u Œu™e Äku÷kE fhe™u ‚÷k¾ku™e …kA¤
ƒtÄ fhe (fuË{kt ™kt¾e) Ëu Au. …h{kí{k fƒehSyu fÌkwt Au fu:-
yu f i ‚kÄi ‚ƒ ‚Äi , ‚ƒ ‚kÄU ‚ƒ òÞ >
{k÷e ‚ª[i {q ÷ fku , Vq ÷ i - V÷i yÄkÞ >>
yu x ÷k {kxu …q ý o …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhku . ðŒo { k™{kt {khk
(hk{…k÷ Ëk‚) r‚ðkÞ rðï{kt fku E ™u …ý ‚íÞ ¿kk™ ™Úke. yk… ykðku u
y™u Ëeûkk ÷E™u …ku Œ k™w t ŒÚkk …rhðkh™w t fÕÞký fhkðku .
✪ ‘‘{™ehk{ fÚkkðk[f …trzŒ™e fhýe’’
{™ehk{ ™k{ku yu f fÚkkðk[f …t r zŒ ƒnw s «r‚Ø nŒku . Œu ý u
nrhÞkýk™k yu f „k{{kt hk{kÞý™e fÚkk™w t ykÞku s ™ fÞO w . hk{kÞý™e
fÚkk ðÄw { kt ðÄw yr„Þkh (11) rËð‚{kt ‚t … q ý o ÚkE òÞ Au . su {™ehk{
…t r zŒSyu 30 (ºke‚) rËð‚{kt …q ý o fhe. yu { ýu yu ð w t rð[khu ÷ w t fu fÚkk
÷kt ƒ e [k÷þu / ðÄkhu rËð‚ku [k÷þu Œku Ëhhku s Ëk™ {¤þu . yk «{kýu
ðÄkhu Ërûkýk «kÃŒ Úkþu . ºke‚ rËð‚™e fÚkk{kt {™ehk{ …t r zŒS™u ºke‚
Yr…Þk s «kÃŒ ÚkÞk. su rËð‚u {™ehk{ îkhk ykÞku S Œ fÚkk™w t ‚{k…™
Úkðk™w t nŒw t Œu s rËð‚u y™u Œu s ‚{Þu „k{™k y{w f ÔÞÂõŒyku rËÕneÚke
™k[ðk-„kðkðk¤e «r‚Ø ™Œo f e-™] í Þkt „ ™k [t … kf÷e™u ƒku ÷ kðe ™k[-
„k™™ku fkÞo ¢ { ykÞku r sŒ fhe ËeÄku . yk¾w t „k{ ™k[-„k™ òu ð k-‚kt ¼ ¤ðk
W{xe …zâw t . ƒu f÷kf{kt s [t … kf÷e™u …kt [ ‚ku Yr…Þk ( 500 ) {éÞk.
ßÞkhu {™ehk{S™u ºke‚ rËð‚™e fÚkk{kt VõŒ ºke‚ Yr…Þk s {éÞk.
…t r zŒS™k Ëw : ¾™ku fku E …kh ™nŒku . hMŒk{kt Aw z k™e „k{ nŒw t .
{™ehk{S™u ¾ƒh nŒe fu ynªÞk „heƒËk‚S ™k{™k …h{ ‚t Œ hnu
Au , Œu { ™u {¤e™u yk„¤ sEþ. ‚t Œ „heƒËk‚S …k‚u „k{™k ŒÚkk
yksw ƒ ksw ™ k „k{ku ™ k Ë‚-ƒkh ¼õŒ ƒu X k nŒk. Œu s ‚{Þu …t r zŒ
{™ehk{S íÞkt …nkU [ e „Þk. ‚t Œ „heƒËk‚S™u hk{-hk{ fÞko . ‚t Œ
„heƒËk‚Syu …ý hk{-hk{ fÌkw t ŒÚkk Wr[Œ yk‚™ yk…e™u ƒu ‚ kzâk.
fw þ ¤-{t „ ¤ (fu { Aku ? ) …q A âw t Œku {™ehk{ ƒku Õ Þk, nu {nkhks !
fr¤Þw „ ™ku ‚{Þ ykðe „Þku Au . Ä{o ™ ku ™kþ ÚkE „Þku Au . ÷ku f ku ™ ku Ä{o ™ k
«rŒ ¼kð ‚{kÃŒ ÚkE „Þku Au . ÄhŒe ykfkþ Vkxe òÞ Œku …ý ykùÞo™e
ðkŒ ™Úke. íÞkt W…ÂMÚkŒ ¼õŒkuyu …qAâwt fu …trzŒS ! yuðwt Œku þwt ÚkE „Þwt ?
{™ehk{S ƒkuÕÞk fu þwt ƒŒkô ? ‚tŒ „heƒËk‚S Œku ƒÄwt òýŒk nŒk.
¼õŒkuyu …qAâwt fu nu {nkhksS ! yuðe þwt ðkŒ ÚkE „E fu su ™ kÚke …t r zŒS™u
yk½kŒ ÷køÞku Au ? ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t fu : -
„heƒ, Vq r x ykt ¾ rððu f fe, yt Ä k ni s„Ëeþ >
[B…kf÷e fku …kt [ ‚ki , {™ehk{ fku Œe‚ >>
¼kðkÚko : - su s„Ëeþ ™k{™k ÔÞÂõŒyu ‘‘òýe òu E ™u þhkhŒ
fhe su rËð‚u {™ehk{™e fÚkk™ku ¼ku „ ÷k„ðk™ku nŒku yu x ÷u fu fÚkk™w t
‚{k…™ Úkðk™w t nŒw t Œu s rËð‚u Œu s ‚{Þu ™k[-„k™ fhðkðk¤e ™Œo f e
[t … kf÷e™ku zkL‚ / ™k[™k fkÞo ¢ {™w t ykÞku s ™ fhe ™kt Ï Þw t . Œu ¿kk™ ™u º kne™
- yu x ÷u fu ykt Ä ¤ku Au . „k{™k ÔÞÂõŒyku ™ e …ý rððu f (‚ku [ -rð[kh)
Y…e ykt ¾ ku Vq x e „E Au yu x ÷u fu Œu { ýu …ý rð[kh ™ fÞku o fu Äkr{o f fÚkk
[k÷e hne Au . Œu ™ ku rðhku Ä ykðe y¼ÿ (¾hkƒ) heŒu fhðku òu E Œku
™nku Œ ku . nu ¼õŒku ! {™ehk{Syu yr„Þkh ( 11 ) rËð‚{kt ‚t … q ý o Úk™khe
fÚkk™u ðÄw Ërûkýk «kÃŒ fhðk™e ÷k÷[ hk¾e 30 (ºke‚) rËð‚ ‚w Ä e
¾U [ e. „k{™k y{w f þhkhŒe (Œku V k™e) ÔÞÂõŒyku …ý {™ehk{S™k
WÆu ~ ÞÚke ðkfu V nŒk. su ™ k fkhýu Œu { ýu …t r zŒS™u ‚ƒf þe¾ðkzðk {kxu
™Œo f e™u ƒku ÷ kðe™u {nk…k… fÞO w Au . yk ‚k[e nfefŒ ‚t Œ „heƒËk‚S™k
{kU Z u Ú ke ‚kt ¼ ¤e™u {™ehk{S™k ykùÞo ™ ku fku E …kh ™ hÌkku . Œu rð[khe
hÌkku nŒku fu yksu 11 : 30 ðk„u ‚ðkhu ¼ku „ ÷„kðe™u nw t ‚eÄku s ynª
ykÔÞku Aw t . ‚t Œ „heƒËk‚S™u fE heŒu ¾ƒh …ze ? yk Œku (¾hu ¾ h)
…h{kí{k Au . ƒÄw t òýu Au . {™ehk{ yk‚™Úke Q¼ku ÚkÞku y™u
„heƒËk‚S™k [hýku { kt …ze „Þku y™u ƒku Õ Þku , «¼w ! yk…u ‚k[w t fÌkw t
162 hkò …herûkŒ™ku WØkh
Au fu {U …ý ÷k÷[{kt ykðe™u fÚkk™u ÷kt ƒ e ¾U [ e nŒe. yk… Œku òýeò™
(ƒÄw t òý™khk) Aku . nu «¼w ! Ä{o - f{o ŒÚkk Sððk™ku ‚k[ku hMŒku (‚k[ku
{k„o ) ƒŒkðku . íÞkhu ‚t Œ „heƒËk‚Syu ‚í‚t „ fhe™u Œu …w Û Þkí{k
{™ehk{S™u ƒŒkÔÞw t fu :-
nu {™ehk{S ! Œ{u …kX fhe™u ÷ku f ku …k‚u Ú ke Ä™ ÷ku Aku . Œu ™ w t
Œ{khe W…h }ý ƒ™u Au , yk™u ÔÞks ‚kÚku …kAw t [q f ððw t …zu Au . Œ{™u
ÞÚkkÚko (Þku ø Þ) ykæÞkÂí{f ¿kk™ ™Úke. Œ{u fÚkk-…kX ŒÚkk ‚í‚t „ fhðk™k
yrÄfkhe …ý ™Úke. Œ{u ÷ku f ku ™ u ykfr»ko Œ fhðk {kxu „¤k{kt ft X e (yu f
Œw ÷ ‚e™k {ýfk™u Ëku h k{kt …hku ð e™u „¤k{kt …nu h u Au su ði » ýð …t Ú k™e
yku ¤ ¾ Au ) …nu h e hk¾e Au . yu f {k¤k 108 (yu f ‚ku ykX) Yÿkûk™k
{ýfk™e …nu h e hk¾e Au , su {t º k ò… {kxu nku Þ Au , su ™ u ‚t Œ s™ ‚w { h™e
fnu Au . {kÚkk …h Œe÷f ÷„kðe™u hkÏÞw t Au . …e¤k ð†ku Äkhý fhe hkÏÞk
Au . ‚t Œ „heƒËk‚Syu ðkýe îkhk ‚{òÔÞw t fu : -
fÛXe {k÷k ‚w { hýe, …nhu ‚u õÞk nku Þ >
W…h zq t z k ‚kÄ fk, yLŒh hk¾k ¾ku Þ >>
❈ ¼kðkÚko : - nu {™ehk{S ! W…h™k Ëu ¾ kðÚke Œku Œ{u ‚kÄw ÷k„ku
Aku yu x ÷u fu ƒnkh™k ykzt ƒ h™ku Œku …q h u … q h ku zq t z k-Xk (XkX-ƒkX fhe) hkÏÞku
Au . Œ{khe ðu þ ¼q » kk òu E ™u Œku ¼õŒ ‚{ks f…kE™u {he òÞ …ht Œ w yt Ë h
Œku ‚kÄw ™ k fku E „w ý rƒ÷fw ÷ ™Úke. ÷k÷[™k fkhýu yt Œ :fhý {r÷™
ƒ™kðe hkÏÞw t Au . Œ{khk{kt ‚kÄw Œ k ¾ku ð kE „E Au yu x ÷u fu ‚t Œ ¼kð
™Úke. yu x ÷k {kxu ft X e {k¤k-‚w { hýe™u „¤k{kt ™k¾ðkÚke / …nu h ðkÚke
fkuE ‚kÄw ™Úke ƒ™e sŒku. ykí{fÕÞký {kxu …qýo ‚tŒ …k‚uÚke Ëeûkk ÷E™u
ykSð™ {ÞkoËk{kt hne™u ¼ÂõŒ fhðkÚke fÕÞký ÚkkÞ Au. Œ{u …kX fhðk™k
yrÄfkhe ™Úke. yrÄfkhe ð„h …kX fhðku, Œu Þs{k™™e ‚kÚku Ë„ku Au. Œ{khk
…qðos }r»ks™ ðkMŒð{kt …trzŒ nŒk, rðîk™ …wY»k nŒk. Œuyku ykðe ¼q÷
fhŒk ™ nŒk. ‚tŒ „heƒËk‚Syu WËknhý yk…Œk ‚{òÔÞwt Au fu:-
✪ ‘‘hkò …herûkŒ™ku WØkh’’
su ‚{Þu hkò …herûkŒ™u }r»k™k ©k…ðþ Œûkf ‚k… / ™k„
fhzðk™ku nŒku íÞkhu hkò …herûkŒS™k WØkh {kxu ©e{ËT ¼k„ðŒ (‚w Ä k
‚k„h)™e ‚kŒ rËð‚™e fÚkk fhðk™e nŒe. …] Ú ðe™k Œ{k{ }r»kyku ŒÚkk
…t r zŒku ™ u ©e{ËT ¼k„ðŒ™e fÚkk …herûkŒ™u ‚t ¼ ¤kððk™ku ykøkú n fhðk{kt
ykÔÞku . Œu ‚{Þ{kt }r»k ðkMŒð{kt …t r zŒ nŒk. Œu …h{kí{k™k rðÄk™
(fkÞËk)™u òýŒk nŒk. Œu { ™u yu …ý ¾ƒh nŒe fu ‚kŒ{k rËð‚u …rhýk{
ykðþu . rðï™k Œ{k{ ƒw r ØSðeyku ™ e áÂ»x ‚kŒ{k rËð‚u …herûkŒ™w t þw t
Úkþu , yu ðkŒ …h xfe nŒe. …] Ú ðe™k Œ{k{ …t r zŒku y u ©e{ËT ¼k„ðŒ™e
fÚkk ‚t ¼ ¤kððk™e ™k …kze ËeÄe ŒÚkk fne ËeÄw t fu fÚkk fhðk {kxu y{u
yrÄfkhe ™Úke (Þku ø ÞŒk ÄhkðŒk ™Úke) y{u fku E ™k {k™ðSð™ ‚kÚku
¾e÷ðkz ({òf) fhe™u …k… ™k ¼k„e ™nª ƒ™eyu . su ðu Ë ÔÞk‚Syu
©e{ËT ¼k„ðŒ ÷¾e nŒe, Œu { ýu …ý fÚkk ‚t ¼ ¤kððk™ku RLfkh fhe ËeÄku .
íÞkhu ƒÄk }r»kyku y u ƒŒkÔÞw t fu Mð„o Ú ke }r»k ‚w ¾ Ëu ð S™u yk fkÞo {kxu
ƒku ÷ kððk{kt ykðu . Œu fÚkk ‚t ¼ ¤kððk™k yrÄfkhe Au . hkò …herûkŒ {kxu
Mð„o Ú ke ‚w ¾ Ëu ð }r»k™u ƒku ÷ ððk{kt ykÔÞk. Úkku z kf ‚{Þ …q h Œw t ™hf
¼ku „ ðe™u Þw r ÄÂ»Xh Mð„o { kt …w Û Þ V¤ ¼ku „ ðe hÌkk Au , Œu ý u ðt þ ™k {ku n ðþ
ÚkE™u ysw o ™ ™k …ki º k …herûkŒ™k WØkh {kxu …ku Œ k™k y{w f …w Û Þku ™ u ‚w ¾ Ëu ð
(þw f Ëu ð ) }r»k™u Ëk™ fÞko . Œu Ëk™ fhu ÷ …w Û Þku ™ e rft { Œ™k ykÄkhu ©e
þw f Ëu ð }r»kS rð{k™{kt ƒu ‚ e™u …] Ú ðe …h …herûkŒ hkò™u ©e{ËT
¼k„ðŒ™e fÚkk ‚t ¼ ¤kððk ykÔÞk. ‚kŒ rËð‚ fÚkk ‚t ¼ ¤kðe™u
…herûkŒ™ku hkßÞ (hks) ŒÚkk …rhðkh «íÞu ™ ku {ku n ‚{kÃŒ fÞku o . Œûkf
‚k… …herûkŒ™u fÚkk ËhBÞk™ s fhzâku . Œu s ‚{Þu hkò …herûkŒ™w t {] í Þw
ÚkE „Þw t . …ht Œ w fÚkk ‚kt ¼ ¤ðkÚke …herûkŒ™w t æÞk™ ‚t ‚ khÚke nxe sE™u
Mð„o ™ k ‚w ¾ {kt ÷e™ nŒw t . hkò™k …Ë …h hne™u …herûkŒSyu {ku x k {ku x k
Ä{o Þ¿kku fÞko nŒk.su fkhýu Œu { ™k …w Û Þku ™ ku Z„÷ku ÚkE „Þku nŒku . ðkýe{kt
…h{kí{k™w t rðÄk™ ƒŒkÔÞw t Au fu :-
fƒeh, snkt ykþk Œnkt ƒk‚ nku E >
{™ f{o ð[™ ‚w { rhÞku ‚ku E >>
„eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 6 {kt …ý yk s «{ký Au fu ‘‘nu ¼khŒ !
…h{kí{k™wt yu rðÄk™ Au fu su ytŒ ‚{Þ{{kt su{kt ¼kð yux÷u fu ykMÚkk
(©æÄk) hk¾e™u M{hý fhu Au, Œu Œu™u s «kÃŒ ÚkkÞ Au.’’ yk s rðÄk™ y™w‚kh
hkò …herûkŒ™ku Sð MÚkq¤ þheh íÞk„e™u (su ‚k…™k ÍuhÚke {he „Þku nŒku)
‚qû{ þheh ÞwõŒ þwfËuð }r»k™e ‚kÚku rð{k™{kt ƒu‚e™u Mð„o{kt [kÕÞku „Þku.
‚t Œ „heƒËk‚S („k{-Aw z ™e, rsÕ÷ku - Íßsh)yu {™ehk{S™u
ƒŒkÔÞw t fu þw f Ëu ð }r»k™k îkhk ‚t ¼ ¤kðu ÷ e fÚkkÚke hkò …herûkŒ™w t {™
‚t ‚ khÚke nxe sR™u Mð„o ™ e «kÂÃŒ {kxu «u h kR „Þw t nŒw t . su ™ k fkhýu {] í Þw
ÚkÞk …Ae Œu sL{{kt hkò hÌkku Œu ËhBÞk™ fhu ÷ k …w Û Þku ™ k V¤MðY…u
Mð„o { kt [k÷e „Þku . …ý sL{-{hý™w t [¢ Œku nsw ƒkfe s Au . fk¤ çkú ñ ™k
÷ku f {kt Mð„o - {nk Mð„o (çkú ñ ÷ku f ) ™e «kÂÃŒ™u s WØkh ÚkÞku {k™u Au ,
164 hkò …herûkŒ™ku WØkh
su ‚t … q ý o ykæÞkÂí{f ¿kk™™k xku x k (¿kk™ ™ nku ð k)™w t …rhýk{ Au . fk¤
çkú ñ ™k ÷ku f ðk¤ku WØkh …ý …] Ú ðe™k fku E }r»k-…t r zŒ™k MŒh™ku ™Úke
fkhý fu yu { ™ku …kX ŒÚkk fÚkk yu x ÷u fu ‚í‚t „ fhðk{kt {w Ï Þ nu Œ w {k™-
ƒzkE yu x ÷u fu …ku Œ k™e ðkn-ðkn ™u «þt ‚ k-¾w þ k{Œ {u ¤ ððk™ku s nku Þ
Au . yu f ƒeò }r»k «íÞu «r‚rØ™e RåAk{kt R»Þko ™ ku hku „ …ý ÷k„u ÷ ku
hnu Au . þw f Ëu ð S yu f ‚t Œ s™fS™k rþ»Þ nŒk. hkò s™f™u …q ý o
…h{kí{k fƒehS {éÞk nŒk. Œu { ™u ‚ku n t ™k{ ò… ykÃÞku nŒku . hkò
s™f™k «{w ¾ / {w Ï Þ ŒÚkk r«Þ rþ»Þ þw f Ëu ð S nŒk. s™fSyu yk {t º k
fu ð ¤ þw f Ëu ð ™u s ykÃÞku nŒku . su ™ k fkhýu þw f Ëu ð ™ku Mð„o { kt hnu ð k™ku
‚{Þ ðÄw ÷kt ƒ ku Au . hkò s™f ‚kÚku fk¤u Ë„ku fÞku o nŒku . hkò s™fu
™hf ¼ku „ ðe hnu ÷ 12 nòh fhku z Sðku ™ u ™hf™e …ezkyku Ú ke {w õ Œ
fhkððk {kxu …ku Œ k™k yzÄk …w Û Þku Ëk™ fhe ËeÄk nŒk. su ™ k fkhýu Œu { ™ku
Mð„o { kt hnu ð k™ku ‚{Þ yku A ku ÚkE „Þku nŒku y™u ‚™u 1469 {kt …t ò ƒ
hkßÞ{kt (¼khŒ Ëu þ {kt ) ©e fk÷w h k{ {nu Œ k (¾ºke-yhku z k)™k ½hu ©e
™k™f ™k{Úke sLBÞk nŒk. (su MÚk¤ ðŒo { k™{kt …krfMŒk™ Ëu þ {kt Au )
þw f Ëu ð S™u …] Ú ðe …h fku E ™k «íÞu fku E …ý «fkh™ku îu » k, R»kko yÚkðk {k™-
ƒzkR-÷ku f [kn™k - «þt ‚ k - ðknðkne {u ¤ ððk™e fku E RåAk ™nŒe.
Œu { ™k îkhk ‚t ¼ ¤kððk{kt ykðu ÷ fÚkk™ku «¼kð …herûkŒ™k {™ …h …zâku .
su ™ k fkhýu Œu { ™ku Mð„o ð k‚ ÚkÞku . y„h yLÞ }r»kyu fÚkk fhe nku Œ Œku
hkò™w t {™ hks{kt ŒÚkk …rhðkh{kt s hne sŒw t . su Ú ke Œu { ™ku VheÚke sL{
…] Ú ðe …h s ÚkŒku y™u hkò ƒ™e™u …ku Œ k™k …w Û Þku ™ u ™»x fhe Ëu Œ ku .
‚tŒ „heƒËk‚Syu ƒŒkÔÞwt fu nu {™ehk{ ! ßÞkt ‚wÄe Sð™k sL{-
{hý ‚{kÃŒ ™Úke ÚkŒk íÞkt ‚wÄe Œu Sð™u …h{ þktrŒ ™Úke {¤Œe. …Ae Œu
hkò ƒ™e™u hks™e ™wf‚k™™e-÷k¼Y…e yk„{kt ƒ¤Œku hnu Au. r™Äo™ ƒ™e™u
f»x (Ëw:¾) WXkðu Au.…Ae …þw-…ûke ð„uhu-ð„uhu™k þhehku{kt f»x (Ëw:¾) WXkðu
Au. yk…©e, rð»ýw WVuo ©e f]»ýS™k ¼õŒ Aku. (ði»ýð ‚kÄw ©e rð»ýwS™u
R»x Y…{kt {k™u Au) yk… yu{ …ý {k™ku Aku fu ©ef]»ý yux÷u fu ©e rð»ýwSyu
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk™wt ¿kk™ yswo™™u ‚t¼¤kÔÞwt. „eŒk ¿kk™ ‚t¼¤kðkðk¤k
„eŒk yæÞkÞ-18 &÷kuf 62{kt M…»x fhu Au fu {khk r‚ðkÞ ƒeò fkuE …h{
Rïh Au. nu ¼khŒ ! Œwt ‚ðo¼kðÚke Œu …h{uïh™e þhý{kt ò. Œu …h{uïh™e
f]…kÚke s Œwt …h{ þktrŒ™u ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk{ (‚íÞ÷kuf)™u «kÃŒ ÚkEþ.
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f 29 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ƒŒkÔÞw t Au fu ‘‘su
‚kÄf shk (ð]ØkðMÚkk) ŒÚkk {hý ({]íÞw) Úke Awxfkhku yux÷u fu {kuûk «kÂÃŒ
{kxu «Þí™þe÷ Au. (fk¤ ÷kuf™k hkßÞ ŒÚkk Mð„o - {nk Mð„o ‚wÄe™e RåAk
™Úke hk¾Œk) Œu ŒŒT çkúñÚke ‚t…qýo yæÞkí{Úke ŒÚkk ‚ðo f{kuoÚke ðkfuV Au.
❈ „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 1 {kt ysw o ™ u „eŒk ¿kk™ yk…ðkðk¤k™u
«&™ fÞku o fu su ŒŒ çkú ñ ™k rð»kÞ{kt yæÞkÞ- 7 ™k &÷ku f - 29 {kt fÌkw t Au fu
Œu ŒŒT çkú ñ þw t Au ? yk™ku W¥kh „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 8 ™k
&÷ku f 3 {kt ykÃÞku Au . ƒŒkÔÞw t Au fu Œu …h{ yûkh çkú ñ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 8 ™k s &÷ku f 5 ŒÚkk 7 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu
…ku Œ k™e ¼ÂõŒ fhðk™w t fÌkw t Au , su ™ kÚke {khe «kÂÃŒ Úkþu y™u „eŒk™k
yæÞkÞ- 8 ™k &÷ku f 8 , 9 , 10 {kt Œu …ku Œ k™kÚke yLÞ (ƒeò) …h{ yûkh
çkú ñ ™e ¼ÂõŒ fhðk™w t fÌkw t Au su ™ k ðzu Œu ™ e «kÂÃŒ ÚkkÞ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f 12 , yæÞkÞ 4 &÷ku f - 5 , yæÞkÞ- 10
&÷ku f - 2 {kt „eŒk ¿kk™ ƒku ÷ ðkðk¤kyu ƒŒkÔÞw t Au fu nu ysw o ™ ! Œkhk y™u
{khk ½ýk sL{ku ÚkE [w f âk Au . yk„¤ …ý ÚkŒk hnu þ u .
„eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f 17 {kt su yrð™kþe …h{kí{k fÌkk Au ŒÚkk
yæÞkÞ- 15 &÷ku f 16 - 17 {kt ºký …w Y »k («¼w ) ƒŒkÔÞk Au . &÷ku f - 16 {kt
ûkh …w Y »k ŒÚkk yûkh …w Y »k™w t ðýo ™ Au . ƒL™u ™kþðk™ ƒŒkÔÞk Au (ƒL™u ™ u
™kþðk™ fÌkk Au . ) yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt yrð™kþe …h{ yûkh
çkú ñ ™e òýfkhe yk…e Au . Œu W¥k{ …w Y »k yu x ÷u fu ‚ðo © u » X …h{kí{k
fÌkk Au . Œu s ºkýu Þ ÷ku f ku ™ w t …k÷™-…ku » ký fhu Au , ðkMŒð{kt (nfefŒ{kt )
yrð™kþe Au . „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 4 {kt „eŒk ¿kk™ yk…ðkðk¤kyu
M…»x fÞO w Au fu ŒíðËþeo ‚t Œ {¤e „Þk …Ae …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™e
þku Ä fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf Vhe …kAk ð¤e™u yk ‚t ‚ kh{kt
fâkhu Þ ™Úke ykðŒk. Œu …h{kí{k™e s ¼ÂõŒ fhðe òu E yu su ™ kÚke
‚t ‚ khY…e ð] û k™e «ð] r ¥k rðMŒkh™u «kÃŒ ÚkE Au yu x ÷u fu su …h{kí{kyu
rðï™e h[™k fhe Au . („eŒk™ku WÕ÷u ¾ ‚{kÃŒ)
‚t Œ „heƒËk‚Syu {™ehk{™u ƒŒkÔÞw t fu …h{ yûkh çkú ñ yu x ÷u
fu ŒŒT çkú ñ ™e ¼ÂõŒ {khe (‚t Œ „heƒËk‚S™e) …k‚u Au . y„h Œ{khu
…q ý o {ku û k fhkððku Au Œku Ëeûkk ÷E ÷ku y™u fÕÞký fhkðe ÷ku . {™ehk{S™u
„eŒk™k Œ{k{ &÷ku f {kU Z u nŒk. ŒhŒ s ‚{S „Þk y™u Ëeûkk ÷E™u
…k¾t z íÞk„e™u fÕÞký fhkÔÞw t .
✪ ‘‘…t r zŒ™e …rh¼k»kk (ÔÞkÏÞk)’’
rðîk™ ÔÞÂõŒ …t r zŒ fnu ð kÞ Au . {khk …q ß Þ „w Y S çkú k ¼ý òrŒ{kt
„k{-{ku x k …i Œ kðk‚, Œk÷w f k-[h¾e ËkËhe, rsÕ÷ku - r¼ðk™e, (nrhÞkýk
hkßÞ){kt sLBÞk nŒk. Œu …ku Œ u …ku Œ k™u fâkhu Þ …t r zŒ fnu Œ k ™nku Œ k.
166 …t r zŒ™e ÔÞkÏÞk
{khk ËkËk „w Y S ({khk „w Y S™k „w Y S) „k{ Akð÷k (rËÕne{kt
™sV„Z™e …k‚u ) ™k òx nŒk. Œu ™k™e ô{h{kt s ‚t Œ „t „ u ï hk™t Ë S™k
‚í‚t „ Úke «¼krðŒ ÚkE™u Œu { ™e ‚kÚku nhîkh sŒk hÌkk nŒk. ‚t Œ
„t „ u ï hk™t Ë Syu Œu { ™u fkþe rðãk…eX{kt ¼ýðk {kxu {w f âk. Œu ¾q ƒ s
ƒw r Øþk¤e nŒk (fw þ køkú ƒw r Ø ÄhkðŒk nŒk). Œu { ýu [kh rð»kÞku { kt
yk[kÞo ™ e …Ëðe «kÃŒ fhe nŒe. su ™ k fkhýu òx nku ð k AŒkt …ý …t r zŒ
[eËk™t Ë ™k{Úke s ƒÄk Œu { ™u ƒku ÷ kðŒk nŒk. Œu { ™ku yk©{ „k{-
„ku…k÷…wh (Œk÷wfku-¾h¾kuËk, rsÕ÷ku-‚ku™e…Œ, hkßÞ nrhÞkýk){kt nŒku. Œu™e
W…h ÷k„u÷ ƒkuzo{kt ‘‘…trzŒ r[Ëk™tËS („heƒËk‚e) yk©{, „ku…k÷…wh’’
yu{ ÷ÏÞwt Au. Œu{™wt ™k{ r[Ëk™tËS nŒwt. fkuE çkúkñý ¼kE Ëw:¾ ™k ÷„kzu,
yux÷k {kxu …trzŒ™e ÔÞkÏÞk ƒŒkððe sYhe nŒe, suÚke sýkðe Au.
✪ ‘‘‚wËk{kS …trzŒ nŒk’’
‚w Ë k{kS™ku sL{ çkú k ñý fw ¤ {kt ÚkÞku nŒku . Œu ¾q ƒ s r™Äo ™ /
„heƒ nŒk. ½ýe ð¾Œ Œu { ™k ƒk¤fku y u ¼q Ï Þk Ÿ½ðw t …zŒw t . ‚w Ë k{kS™e
…í™e™u ¾ƒh nŒe fu îkhfk™k hkò ©e f] » ýS™e ‚kÚku ‚w Ë k{kS™e
(‚n…kXe nŒk íÞkh™e) ‚khe r{ºkŒk nŒe. …í™eyu ½ýeÞu ð kh fÌkw t fu
Œ{u Œ{khk r{ºk f] » ý fu su hkò Au Œu ™ e …k‚u sE™u Úkku z w t f Ä™ {kt „ e
÷kðku . ‚w Ë k{kS fnu Œ k nŒk fu …t r zŒ™w t fk{ {kt „ ðk™w t ™Úke nku Œ w t .
…h{kí{k™k rðÄk™™u ‚{S™u Œu {w s ƒ Sð™ Sððk™w t (ÔÞrŒŒ fhðk™w t )
nku Þ Au .
„heƒËk‚Syu …ý fÌkw t Au fu : -
„heƒ, ™x, …u h ýk fkt s h ‚kt ‚ e, {kt „ Œ nI ¼rXÞkhu >
rs™fe ¼ÂõŒ {U ÷ki ÷k„e, ðku {ku Œ e Ëu Œ WÄkhu >>
„heƒ, òu {kt „ i ‚ku ¼zq ð k frnyu , Ëh-Ëh rVhi y¿kk™e >
òu „ e òu „ ‚B…q ý o òfk, {kt „ ™k …eði …k™e >>
…ht Œ w …í™e™k ðkht ð kh ykøkú n fhðkÚke rð« (çkú k ñý) ‚w Ë k{kS
…ku Œ k™k r{ºk ©e f] » ýS™e …k‚u „Þk. ©e f] » ýSyu Œu { ™ku ¾q ƒ s ykËh
‚ífkh fÞku o . {w ê e¼h [ku ¾ k (…kI y k) ‚kÚku ÷E™u „Þk nŒk su ©e f] » ýSyu
¾q ƒ s «u { Úke ¾kÄk (ykhku ø Þk). ‚w Ë k{k™k [hý Äku Þ k y™u fw þ ¤-{t „ ¤
…q A âk Œku …t r zŒ ‚w Ë k{kSyu fÌkw t fu nu ¼„ðk™ ! {khu fku E ðMŒw ™ e
sYrhÞkŒ ™Úke. yk…™e f] … kÚke „w s hk™ ƒhkƒh [k÷e hÌkw t Au . yu f
yXðkrzÞw t ©ef] » ýS™e …k‚u hku f kE™u ‚w Ë k{kS …ku Œ k™k ½h ŒhV ™ef¤e
…zâk. yu f ðkh …ý yu ð w t ™k fÌkw t fu {™u Úkku z w t f Ä™ yk…e Ëku . Œu y ku òýŒk
nŒk fu : -
fƒeh, rƒ™ {kP „ u {ku Œ e r{÷U , {kP „ u r{÷u ™ ¼e¾ >
{kP „ ™ ‚u {h™k ¼÷k, Þn ‚Œ„w Y fe ‚e¾ >>
©e f]»ýS hkò nŒk. …kuŒk™k r{ºk™e ÂMÚkrŒ™u ‚{S™u
rðïf{ko S ™u ykËu þ yk…e™u yu f yXðkrzÞk{kt ‚w Ë k{kS™ku {nu ÷
ƒ™kðe ËeÄku ŒÚkk ½ýw t ƒÄw t Ä™ …ý yk…e ËeÄw t . …t r zŒ ‚w Ë k{kS …ku Œ k™k
Ä{o - f{o …h yz„ hÌkk. su ™ k fkhýu Œu { ™u ÷k¼ ÚkÞku . yk™u …t r zŒ fnu
Au . su {kt „ u Œu ¼zðku fnu ð kÞ Au , …t r zŒ™e yk ÔÞkÏÞk (yku ¤ ¾) Au .
«‚t „ [k÷e hÌkku Au : - Ëeûkk (™k{ ÷eÄk) …Ae ¼õŒ™e ykMÚkk
(©Øk) ‚t ‚ kh ŒÚkk …h{kí{k{kt fu ð e nku ð e òu E yu ? yu ƒkƒŒ{kt …rðºk
fƒeh ‚k„h økú t Ú k™k yæÞkÞ ‘‘y™w h k„ ‚k„h’’{kt …h{u ï h fƒehSyu
…ku Œ k™e r«Þ ykí{k Ä{o Ë k‚S™u yk «{kýu ƒŒkÔÞw t Au :-
✪ yæÞkÞ ‘‘y™whk„ ‚k„h’’™ku ‚khktþ
y™w h k„ ‚k„h …k™k ™t . 3 Úke 5 ‚w Ä e™ku ‚khkt þ :-
…k™ ™t . 3 Úke:- Ä{o Ë k‚Syu …h{u ï h fƒehS™u «&™ fÞku o : -
«&™:- «¼w ! Ëeûkk «kÃŒ fÞko …Ae …h{u ï h{kt fu ð e ykMÚkk (©Øk)
nku ð e òu E yu ?
W¥kh:- …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t fu su ð e heŒu {] „ (nhý)
þçË …h ykþõŒ ÚkkÞ Au , yu ð e heŒu ‚kÄfu …h{kí{k™k «rŒ ÷„™
÷„kððe òu E yu .
❈ nhý ({] „ ) …fzðkðk¤ku yu f Þt º kÚke ¾k‚ þçË (æðr™-
yðkòu ) fhu Au su nhý™u ¾q ƒ …‚t Ë nku Þ Au . ßÞkhu Œu þçË ð„kzðk{kt
ykðu Au Œku nhý Œu rËþk ŒhV [k÷e …zu Au y™u rþfkhe su þçË ð„kzŒku
nkuÞ Au, Œu™e ‚k{u ƒu‚e™u {kuZw s{e™ …h hk¾e™u ‚{r…oŒ ÚkE òÞ Au. …kuŒk™k
Sð™™u Ëkð …h ÷„kze Ëu Au. yk s «{kýu W…Ëuþeyu …h{kí{k «rŒ ‚{r…oŒ
Úkðwt òuEyu. …kuŒk™wt Sð™ LÞkiAkðh fhe Ëuðwt òuEyu.
❈ ƒesw t WËknhý:- …Œt r „Þk™u «fkþ ƒnw s r«Þ nku Þ Au .
…ku Œ k™e r«Þ ðMŒw ™ u «kÃŒ fhðk {kxu Ëe…f (Ëeðku ) , {eýƒ¥ke, „h{ ÚkÞu ÷ e
«fkrþŒ xâw ƒ ÷kRx, ƒÕƒ W…h yk‚õŒ ÚkE™u Œu ™ u «kÃŒ fhðk™k WÆu ~ ÞÚke
Œu ™ e W…h …ze òÞ Au y™u {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkE òÞ Au . yk s «{kýu
¼õŒyu …h{kí{k™e «kÂÃŒ {kxu {he-{xðw t òu E yu . ‚{ks™e …ht … hk„Œ
‚kÄ™k™u ŒÚkk yLÞ (ƒeò) þk† rðhw Ø herŒ-rhðkòu ™ u íÞk„e™u ŒÚkk ‚íÞ
‚kÄ™k fhðk{kt {w ~ fu ÷ eyku ykðu Au . Œu ™ ku ‚k{™ku fhðku òu E yu . …Ae
168 yæÞkÞ ‘‘y™w h k„ ‚k„h’’™ku ‚khkt þ
yu ™ k {kxu ¼÷u ™ u fku E …ý fw h ƒk™e (ƒr÷Ëk™) yk…ðe …zu . …kAku ™k nxu
yu x ÷u fu …kAku ™k …zu .
❈ ºkesw t WËknhý:- sq ™ k ‚{Þ{kt …í™eÚke …nu ÷ k y„h …rŒ™w t
{] í Þw ÚkE sŒw t nŒw t Œku …í™e …ku Œ k™k …rŒÚke yu x ÷ku ƒÄku «u { fhŒe nŒe fu
…ku Œ k™k {] Œ …rŒ™e ‚kÚku Œu s r[Œk{kt ƒ¤e™u {he sŒe nŒe. Œu ‚{Þu
½h™k ŒÚkk fw¤™k ÔÞÂõŒ ‚{òðŒk nŒk fu Œkhk ™k™k-™k™k ƒk¤fku Au. yu{™ku
Œ{khk ð„h fkuý WAuh fhþu ? fkfk-{kuxk ƒk…k fkuE™k ƒk¤fku™ku WAuh ™Úke
fhŒk. ßÞkt ‚w Ä e {kŒk-r…Œk nku Þ Au , íÞkt ‚w Ä e fw ¤ ™k ÔÞÂõŒ «u { ™e
yki…[krhfŒk fhu Au. ðkMŒð{kt «u{ Œku …kuŒk™k su nkuÞ Œu{™k{kt s nkuÞ Au.
Œ{u yk ™k™k-™k™k ƒk¤fku ŒhV swyku. ƒk¤fku r…Œk™k rðÞku„{kt hze hÌkk
nkuÞ Au. {kŒk™ku …k÷ð …fze™u hkufu Au. Œu (‚Œe Úk™kh) †e™u ‚ku™k™k yk¼q»kýku
…ý Ëu¾kzðk{kt ykðu Au. òu yk ƒÄk yk¼q»kýku™wt þwt Úkþu ? fux÷k ‚wtËh y™u
rft{Œe Au. Œ{u Œ{khk ƒk¤fku ‚kÚku hnku. …htŒw Œu †e «u{ðþ ÚkE™u Œu s
r[Œk{kt SðŒe ‚¤„e™u {he sŒe nŒe. …eAunX ™nkuŒe fhŒe. þYykŒ{kt
Œku yk «{kýu ‚Œe ÚkŒe nŒe, fkuE yuf fu ƒu s ÚkŒe nŒe. ƒkË{kt yk herŒ
rhðksu fw¤™e {ÞkoËk™wt Y… ÷R ÷eÄwt nŒwt. …rŒ™k {]íÞw …Ae †e™u ƒ¤sƒheÚke
Œu s r[Œk{kt ‚¤„kðe Ëuðk{kt ykððk ÷k„Œe nŒe y™u yk{ ‚Œe «Úkk™ku
sL{ ÚkÞku. ƒkË{kt ‚t½»ko …Ae yk «Úkk ‚{kÃŒ ÚkE „E.
yk fÚkk™ku ‚khkt þ Au fu su ð e heŒu yu f …í™e …ku Œ k™k …rŒ™k
ði h køÞ{kt SðŒe ‚¤„e™u {he òÞ Au . {w ¾ Úke hk{-hk{ fne™u r[Œk{kt
‚¤„e òÞ Au .
s„Œ {U Sð™ rË™ - [kh fk, fku E ‚Ëk ™nª hnu >
Þn rð[kh …rŒ ‚t „ [kr÷ fku E fw A fni >>
❈ nu Ä{o Ë k‚ ! yk s «{kýu ¼õŒ™ku …ý rð[kh nku ð ku òu E yu : -
yi ‚ u ne òu ‚Œ…w Y »k ÷ki ÷kði > fw ÷ …rhðkh ‚ƒ rƒ‚hkði >> 1 >>
™krh ‚w Œ fk {ku n ™ yk™u > s„Œ Y Sð™ Mð…™ fh ò™i >> 2 >>
s„ {U Sð™ Úkku z k ¼kE > yt Œ ‚{Þ fku E ™nª ‚nkE >> 3 >>
ƒnw Œ ÃÞkhe ™krh s„ {kt n e > {kŒ-r…Œk ò fu ‚{ ™knª >> 4 >>
Œu n e fkhý ™h þeþ òu Ëu n e > yt Œ ‚{Þ ‚ku ™nª ‚t „ Ëu n e >> 5 >>
[knu fku E s÷i …rŒ fu ‚t „ k > rVh Ëku ™ kU ƒ™I fex …Œt „ k >> 6 >>
rVh …þw - …ûke sL{ …kði > rƒ™ ‚Œ„w Y Ëw : ¾ fki ™ r{xkði >> 7 >>
yi ‚ e ™krh ƒnw Œ u h e ¼kE > …rŒ {hi Œƒ YÄ™ {[kE >> 8 >>
fk{ …q r Œo fe nkr™ rð[khi > rË™ Œu h n yi ‚ u …w f khi >> 9 >>
r™s MðkÚko fku hku Ë ™ fhne > Œw h t Œ ne ¾‚{ Ëq ‚ hku fhne >> 10 >>
‚w Œ …rhs™ Ä™ Mð…™ M™u n e > ‚íÞ™k{ „nw r™s {rŒ yi n e >> 11 >>
Mð Œ™ ‚{ r«Þ yki h ™ yk™k > ‚ku ¼e ‚t „ ™nª [÷Œ r™Ëk™k >> 12 >>
yi ‚ k fku E ™k rË¾ ¼kE > yt Œ ‚{Þ {U nku Þ ‚nkE >> 13 >>
ykrË yt Œ fk ‚¾k ¼w ÷ kÞk > sq X u s„ ™kŒkU {U rVhi W{knÞk >> 14 >>
yt Œ ‚{Þk s{ Ëq Œ „÷k Ëƒkði > Œk ‚{Þ fnku fki ™ Aw z kði >> 15 >>
‚Œ„w Y ni yu f Aw z kð™ nkhk > r™ùÞ fh {k™nq fnk n{khk >> 16 >>
fk÷ fku SŒ nt ‚ ÷u òne > yrð[÷ Ëu þ snkt …w Y »k hnkne >> 17 >>
snkt òÞ ‚w ¾ nku Þ y…khk > ƒnw h ™ ykði R‚ ‚t ‚ khk >> 18 >>
yi ‚ k áZ {Œk fhkne > si ‚ u ‚q h k ÷u Œ ÷zkE >> 19 >>
xq f -xq f nku {hi hý fu {kt n e > …q X k fË{ fƒnq nxkði ™kt n e >> 20 >>
si ‚ u ‚Œe …rŒ ‚t „ shne > yi ‚ k áZ r™~[Þ òu fhne >> 21 >>
‚knu ƒ r{÷i s„ ferŒo nku E > rð~ðk‚ fh Ëu ¾ ku fku E >> 22 >>
n{ nI hkn ƒŒkð™ nkhk > {k™i ƒ[™ ¼ð WŒhi …khk >> 23 >>
A÷ f…x n{ ™nª fhknª > r™MðkÚko …h{kÚko fhI ¼kE >> 24 >>
Sð yu f òu þhý …w Y »k fe òði > «[khf fku ½™k …w Û Þ …kði >> 25 >>
fku r x Äu ™ w òu fxŒ ƒ[kE > yu Œ k Ä{o r{÷i «[khf Œkt n e >> 26 >>
÷kði „wY þhý Ëeûkk rË÷kði > yk…k ™k Úkk…i ‚ƒ fwA „wY fku ƒŒkði >> 27 >>
òu fku E «[khf „w Y ƒr™ ƒi X u > …h{kí{k YXu fk÷ fk™ yi X i >> 28 >>
÷k¾ yXkE‚ sq X u „w Y hku ð I > …zu ™hf {U ™k ‚w ¾ ‚ku ð I >> 29 >>
yƒ fnu nI ¼q ÷ ¼E ¼khe > nu ‚Œ„w Y ‚w Ä ÷u ð ku n{khe >> 30 >>
ƒku y i ƒƒq ÷ yk{ fnkt ¾kE > fku r x Sð™ fku ™hf …XkE >> 31 >>
yi ‚ e „÷Œe ™k fhnq t ‚w ò ™k > ‚íÞ ð[™ {k™ku «{k™k >> 32 >>
W…hku õ Œ ðkýeyku ™ ku ¼kðkÚko Au fu : -
ßÞkhu ƒk¤f Þw ð k™ ÚkkÞ Au Œku Œu ™ ku rððkn ÚkEòÞ Au . rððkn
ÚkÞk ƒkË {kŒk-r…ŒkÚke …ý ðÄw «u { …ku Œ k™e …í™e ‚kÚku ÚkE òÞ Au .
…Ae ƒk¤fku ‚kÚku {{Œk ÚkE òÞ Au . y„h …rŒ™w t {] í Þw ÚkE òÞ Au Œku
…í™e Œu ™ e ‚kÚku ™Úke sŒe. Úkku z kf ‚{Þ …Ae yu x ÷u fu Œu h {k™e r¢Þk
…q h e fÞko …Ae …rŒ™k ™k™k fu {ku x k ¼kE ‚kÚku ‚„kE - rððkn fhe ÷u
Au . …rŒ™u …q ý o Y…Úke ¼q ÷ e òÞ Au . y„h fku E …rŒ™e ‚kÚku ‚¤„e {hu
Au Œku Úk™khk yk„÷k sL{{kt …ûke fu …þw™e Þkur™{kt ƒL™u ¼xfe hÌkk nþu.
su …í™e {kxu …w Y »k …ku Œ k™e „hË™ f…kðe Ëu Au . y„h fku E ,
fku E ™e …í™e™u ¾hkƒ ™shÚke sw y u Au , hku f ðk AŒkt …ý ™Úke {k™Œku Œku
…rŒ …ku Œ k™e …í™e {kxu ÷ze {hu Au . …Ae Œu s …í™e …rŒ™k {] í Þw ƒkË
ƒeò (yLÞ) …w Y »k ‚kÚku {¤e òÞ Au . yk ¼÷u s ‚{Þ™e {kt „ Au ,
…ht Œ w ¼õŒ {kxu yu f Xku ‚ ({sƒq Œ ) rþûkk (rþûký / ‚÷kn) Au .
yk s «{kýu òu fku E ÔÞÂõŒ™e …í™e™w t {] í Þw ÚkE òÞ Au Œku Œu
Úkku z kf ‚{Þ ƒkË ƒeS …í™e ÷E ykðu Au . …í™e …ku Œ k™k …rŒ {kxu …ku Œ k™w t
½h, ¼kE-ƒnu ™ , {kŒk-r…Œk íÞS™u [k÷e ykðu Au , …ht Œ w …í™e™k {] í Þw
ƒkË MðkÚko ™ k fkhýu hzu Au …ht Œ w ßÞkhu yLÞ ÔÞÂõŒ ƒeò rððkn {kxu
fnu Au Œku ƒÄw t ¼q ÷ e™u Œi Þ kh ÚkE òÞ Au .
¼kðkÚko yu Au fu ƒÄk MðkÚko ™ k ‚t ƒ t Ä ku Au . yu x ÷k {kxu ‚íÞ ¼ÂõŒ
fhe™u Œu ‚íÞ÷ku f {kt [k÷ku ßÞkt yk„¤ shk (ð] Ø kðMÚkk) ŒÚkk {hý
({] í Þw ) ™Úke.
yk„¤ [u Œ ðýe yk…e Au fu nu ¼õŒ ! …ku Œ k™k þheh fhŒkt ƒesw t
ft E …ý {k™ðe™u r«Þ ™Úke nku Œ w t . …ku Œ k™k þheh™e hûkk {kxu (ƒ[kð
{kxu ) ÷k¾ku Yr…Þk R÷ks (treatment) {kt ¾[eo ™kt ¾ u Au yu { rð[kh
fhe™u fu òu Sð™ ƒ[e „Þw t Œku {nu ™ Œ-{sq h e fhe™u Yr…Þk Œku VheÚke
f{kE ÷Eþ. y„h Yr…Þk ™Úke nku Œ k Œku ‚t … r¥k™u …ý yu { s rð[kh
fhe™u ðu [ e Ëu Au y™u …ku Œ k™k þheh™u ƒ[kðu Au . …h{u ï h fƒehSyu
‚{òÔÞw t Au fu nu Ä{o Ë k‚ !
Mð Œ™w ‚{ r«Þ yki h ™ yk™k > ‚ku ¼e ‚t „ ™ [÷Œ r™Ëk™k >>
…ku Œ k™k þheh ™k‚{k™ (su x ÷e) yLÞ fku E …ý ðMŒw r«Þ ™Úke,
Œu þheh …ý Œ{khe ‚kÚku ™nª òÞ. …Ae yLÞ (ƒeS) fE ðMŒw ™ u Œw t
…ku Œ k™e {k™e™u ykx÷k ƒÄk Vq ÷ kE™u y™u ¼„ðk™™u ¼q ÷ e™u Vhe hÌkk
Aku . ‚ðo ‚t … r¥k ŒÚkk …rhðkh (Vu r {÷e) yk yu f ‚…™k su ð ku ‚kÚk (‚…kxo )
Au . fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t Au fu {khe …ku Œ k™e ‚÷kn Au fu …q ý o ‚t Œ
…k‚u Ú ke ‚íÞ™k{ (‚íÞ ‚kÄ™k™ku {t º k) «kÃŒ fhe™u …ku Œ k™k Sð™™w t
fÕÞký fhkyku y™u ßÞkt ‚w Ä e Œ{u MðÃ™ (‚t ‚ kh){kt Aku , íÞkt ‚w Ä e MðÃ™
òu Œ k hne™u …q ý o ‚t Œ ™e þhý{kt sE™u ‚k[w t ™k{ «kÃŒ fhe™u …ku Œ k™ku
{ku û k fhkyku . Œ{k{ (‚ðo ) «kýe Sð™Y…e hu ÷ „kze (train) {kt ‚Vh
({w ‚ kVhe) fhe hÌkk Au . su zçƒk{kt (compartment/bogey) {kt
ƒu X k Aku , Œu Œ{khw t ™„h Au . su ‚ex …h ƒu X k Aku , Œu Œ{khku …rhðkh Au .
su - su ™ e Þkºkk …q h e ÚkE sþu , Œu …ku Œ -…ku Œ k™k Mxu þ ™ …h WŒhŒk sþu .
ykðe s Ëþk (ÂMÚkrŒ) yk ‚t ‚ kh™e Au . su { fu Þkºkeyku ™ u ¾ƒh nku Þ Au
fu y{u Úkku z kf s ‚{Þ™k ‚kÚkeyku Aeyu . ‚ÇÞ ÔÞÂõŒyku Œu ‚Vh{kt
«u { Úke hnu Au . yu f ƒeò™u ‚nÞku „ -‚nfkh fhu Au . yk s «{kýu yk…ýu
…ku Œ k™k MðÃ™ðk¤k {k™ð Sð™™k ‚{Þ™u …‚kh fhðk™ku Au . MðÃ™ Œq x þu
yu x ÷u fu þheh Aq x þu Œku ¾ƒh …zþu fu yk þw t nŒw t ? Œu …rhðkh (fw x w t ƒ )
ŒÚkk ‚t … r¥k fâkt Au su ™ u ‚t ø kú n fhðk{kt yý{ku ÷ Sð™ ™»x fhe ËeÄw t .
‚t ‚ kh™e yt Ë h …h{kí{k r‚ðkÞ yu ð ku fku E ™Úke su {] í Þw ™ k xkR{{kt
ßÞkhu Þ{™k Ëq Œ ku ft X („¤w t ) ƒt Ä fhþu , Œu ‚{Þu Œ{khe ‚nkÞŒk ({ËË)
Œu fhe þfu . …h{u ï h Œu ™ e s {ËË fhu Au su ý u …q ý o ‚t Œ …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷E
hk¾e nþu . …h{u ï h Œu ‚Œ„w Y ™k Y…{kt W…Ëu þ e™e ‚nkÞŒk ({ËË) fhu
Au . yu x ÷k {kxu ‚Œ„w Y ™e þhý{kt ykÔÞk …Ae ¿kk™ðk™ ‚kÄf
…h{u ï h{kt yu ð e ÷„™ ÷„kðu su ð e fu 1 . {] „ , 2 . …Œt r „Þw ™ , 3 . ‚Œe,
4 . þq h ðeh ÷„kðu Au . …ku Œ k™k WÆu ~ ÞÚke …eAu n X ™Úke fhŒk. þq h ðeh xw f zu -
xw f zk ÚkE sR™u …] Ú ðe …h …ze sðw t ðÄkhu ‚khw t {k™u Au . Œu ™ k fË{ fâkhu Þ
…kAk ™Úke …zŒk. …w h ýku { kt ŒÚkk ©e{ËT ¼„ðËT „eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f
38 {kt fÌkw t Au fu ysw o ™ ! y„h ‚i r ™f Þw Ø {kt {kÞku o òÞ Au Œku Mð„o { kt
‚w ¾ «kÃŒ fhu Au . ¼õŒ ¼ÂõŒ {k„o { kt ‚t ½ »ko fhŒk hne™u ¼ÂõŒ fhe™u
þheh íÞk„e òÞ Au Œku ‚Œ÷ku f ‚w ¾ ‚k„h{kt ‚ËkÞ (fkÞ{) {kxu ‚w ¾ e
ÚkE òÞ Au . sL{-{hý™k ‚t f x ‚ËkÞ {kxu ‚{kÃŒ ÚkE òÞ Au . su { fu
yk…ýku sL{ …] Ú ðe …h ÚkÞku . yk…ý™u ¿kk™ ™nŒw t fu yk…ýu fku ™ k ½hu
…w º k fu …w º ke™k Y…{kt sL{ ÷Rþw t . …Ae y{™u yu …ý ¾ƒh ™nŒe fu
y{khk rððkn™ku ‚t Þ ku „ fku ™ e ‚kÚku Úkþu ? yu …ý ¿kk™ ™nŒw t fu y{khk
½hu …w º k sL{ ÷u þ u fu …w º ke ? yk ƒÄw t …q ð o sL{™k ‚t M fkhðþ ÚkŒw t [k÷Œw t
„Þw t . yu f ƒeò{kt fu x ÷ku «u { ŒÚkk …ku Œ k…ýw t ƒ™e „Þw t . ‚ËkÞ ‚kÚku hnu ð k™e
RåAk hnu Au . fku E {hu ™nª, yk fk{™k fhŒk hneyu Aeyu . yk fk¤
çkú ñ ™k ÷ku f {kt fku E …ý ‚ËkÞ (fkÞ{) {kxu ™nª hnu . yu f yu f fhe™u
…nu ÷ k ykðu ÷ k y™u …kA¤Úke ykðu ÷ k ƒÄk {he sþu - {hŒk hnu þ u . yk¾k
Sð™{kt su ‚t … r¥k ¼u „ e fhe nŒe, Œu ynª s hne sþu . Sð ¾k÷e nkÚk
sþu . …ht Œ w su …q ý o ‚t Œ …k‚u Ú ke ‚kå[k ™k{™e Ëeûkk ÷E™u ‚kÄ™k fhþu ,
Œu ‚íÞ÷ku f [kÕÞku sþu . íÞkt yk„¤ ykðe s heŒu sL{ Úkþu su { fu …] Ú ðe
…h ÚkkÞ Au . Œu s «{kýu …rhðkh rðMŒkh …k{Œku sþu . íÞkt fku E …ý «fkh™w t
f{o ™Úke fhðw t …zŒw t . ‚íÞ÷ku f {kt ƒÄk ¾kã …ËkÚkku o ¼h…w h «{ký{kt Au .
‚Ëkƒnkh Íkz (ð] û kku ) - Aku z ðkyku , Vq ÷ ðkze, {u ð k (fksw , ¢eþ{eþ,
{™w ¾ k Ëk¾ ð„u h u ) Ëq Ä ™k ‚{w ÿ (ûkeh ‚{w ÿ ) Au . ‚Œ÷ku f {kt ð] Ø yðMÚkk
(½z…ý) ™Úke, {] í Þw …ý ™Úke. yk™u yûkÞ {ku û k fnu Au . …q ý o {w Â õŒ fnu
Au su „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 ŒÚkk yæÞkÞ 15 &÷ku f 4 {kt fne Au
ŒÚkk su r‚rØ {ku û k þÂõŒ™u ‘‘™i » fBÞo ’ ’ r‚rØ fne Au , su ™ w t ðýo ™ „eŒk
yæÞkÞ- 3 &÷ku f 4 , yæÞkÞ- 18 &÷ku f 49 Úke 62 {kt Au . yk fk¤ çkú ñ
yu x ÷u fu ßÞku r Œ r™ht s ™™k ( 21 ) yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku ™ k ûku º k{kt ƒÄk «kýeyku
f{o fhe™u s yknkh «kÂÃŒ fhu Au . ‚íÞ÷ku f {kt yu ð w t ™Úke. íÞkt f{o fÞko
ð„h Œ{k{ ‚w ¾ …ËkÚko «kÃŒ ÚkkÞ Au . su { fu ƒ„e[k{kt V¤ku Ú ke ¼h…q h
ð] û k ŒÚkk ðu ÷ k nku Þ Au . V¤ Œku z ku y™u ¾kyku . Œ{k{ «fkh™k y™ks …ý
yu ð e s heŒu Q„u ÷ k hnu Au . ‚Ëk ƒnkh (fkÞ{ {kxu W…÷ƒÄ) Au . su
RåAk ÚkkÞ Œu ƒ™kyku y™u ¾kyku . íÞkt yk„¤ ¾kðk™w t ™Úke ƒ™kððw t
…zŒw t . ¼ku s ™k÷Þ{kt hk¾ku su ¾kðk RåAku Aku , òŒu s …ku Œ k™e heŒu Œi Þ kh
ÚkE òÞ Au . yk ƒÄw t …h{u ï h™e þÂõŒÚke ÚkkÞ Au . Œu ‚Œ÷ku f (þkïŒ
MÚkk™) ™u «kÃŒ fhðk {kxu yk…Syu ‚Œe ŒÚkk þq h {k™e su { fw h ƒk™
Úkðw t …zþu . ¼kðkÚko yu Au fu …ku Œ k™k WÆu ~ Þ yu x ÷u fu …q ý o {ku û k «kÂÃŒ™k
÷ûk™u «kÃŒ fhðk {kxu ‚t ‚ kh™k Œ{k{ (ƒÄk s) ÷ku ¼ -÷k¼ íÞk„ðk
…zu Œku rð[khðk™e sYrhÞkŒ ™Úke.ŒhŒ s Aku z e Ëku y™u …ku Œ k™k M{hý
(‚w { hý) æÞk™{kt {ø™ hnku . y„h ‚Œ„w Y ™w t þhý økú n ý ™Úke fÞO w Œku
ßÞkhu yt Œ ‚{Þ ykðþu , íÞkhu ¼ÂõŒne™ «kýe™k ft X („¤k)™u Þ{Ëq Œ
ƒt Ä fhu Au . Œu Þ{Ëq Œ ku …k‚u Ú ke / Þ{Ëq Œ ku ™ k ºkk‚Úke …rhðkh™ku fku E ÔÞÂõŒ
Aku z kðe ™Úke þfŒku . VõŒ ‚Œ„w Y S Œu yk…r¥k™k ‚{Þu ‚nkÞŒk fhu Au .
yu x ÷k {kxu …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t Au fu : -
yt Œ ‚{Þ s{ Ëq Œ „÷k ËƒkðI > Œk ‚{Þ fnku fki ™ Aw z kði >>
‚Œ„w Y yu f Aw z kð™ nkhk, r™~[Þ fh {k™nw fnk n{khk >>
y„h fku E ¼õŒ ¿kk™ ‚{S™u Ëeûkk {u ¤ ðe yLÞ ¼ku ¤ k-¼q ÷ k
…zu ÷ k / ¼xfe „Þu ÷ k Sðku ™ u ¿kk™ [[ko fhe™u ‚íÞ ¿kk™™k «[kh îkhk
‚Œ„w Y þhý{kt ÷kðe™u Ëeûkk y…kðu Au Œku Œu ™ u yu f Sð™u ‚íÞ ¼ÂõŒ
{k„o ƒŒkðe™u „w Y Úke Ëeûkk y…kððk™w t yu x ÷w t …w Û Þ ÚkkÞ Au su x ÷w t yu f
fhku z „kÞku ™ u f‚kEÚke f…kððkÚke ƒ[kððk{kt {¤u Au . yu f {k™ð sL{
yu x ÷ku ƒnw { q Õ Þ (yý{ku ÷ ) ŒÚkk fu x ÷kÞ …w Û Þku Ú ke «kÃŒ ÚkkÞ Au . y„h
fku E {q ¾ o «[khf ¾ku x e «þt ‚ k - yr¼{k™™u ðþ ÚkE™u …ku Œ u s Ëeûkk
yk…u Au , MðÞt „w Y ƒ™e ƒu ‚ u Au Œku Œu {nk y…hkÄe nku Þ Au . Œu ™ kÚke
…h{u ï h ™khks ÚkE òÞ Au ŒÚkk fk¤ Œu ™ u fk™ …fze™u ½‚u z e™u ÷E òÞ
Au . su { fu f‚kE / ¾kxfe ƒfhk-ƒfhe™u fk…ðk ÷E òÞ Au . fƒeh ‚k„h™k
yæÞkÞ ‘‘yBƒw ‚ k„h’’ …k™k ™t . 48 …h «{ký Au fu : -
Œƒ Ëu ¾ k Ëq Œ ™ fnt òE > [ki h k‚e Œnkt fw t z ƒ™kE >>
fw t z -fw t z ƒi X u Þ{Ëq Œ k > Ëu Œ Sð™ fnt f»x ƒnw Œ k >>
Œnkt òÞ n{ Xkz (¾zu ) hnkðk, Ëu ¾ Œ Sð rð™Þ ƒnw Œ ÷kðk >>
‘‘sq ê k frznkh (™f÷e ‚Œ„w Y )™e Ëþk’’
…zi {kh Sð fhU ƒnw þku h k > ƒkt Ä -ƒkt Ä fw t z ™ {U ƒku h k >>
÷k¾ yXkE‚ …zu frznkhk > ƒnw Œ f»x Œnkt fhŒ …w f khk >>
n{ ¼q ÷ u MðkÚko ‚t „ e > yƒ n{hu ™knª yÄO „ e >>
n{ Œku shŒ nI yÂø™ {t Í khk > yt „ yt „ ‚ƒ shŒ n{khk >>
fki ™ …w Y »k yƒ hk¾u ¼kE > fhŒ „w n kh [ûkw Z÷ òE >>
‘‘¿kk™e (fƒehS) ð[™’’
fYýk Ëu ¾ ËÞk rË÷ ykðk > yhu Ëq Œ ºkk‚ ¼k‚ rË¾kðk >>
yk ðkýe ƒ™kðxe Au , ðkMŒrðf ðkýe ™e[u «{kýu Au :
Ëw Ë o þ k Ëu ¾ ËÞk rË÷ ykðk > yhu Ëq Œ Œw { Sð™ Çkú { kðk >>
Sð Œku y[u Œ y¿kk™k > ðkfku fk÷ ò÷ Œw { ƒt Ä k™k >>
[ki h k‚e Ëq Œ ™ fnt ƒkt Ä k > þçË zku h [ki Ë n Þ{ ‚kt Ä k >>
Œƒ n{ ‚ƒn™ fnt {khk > Œw { nku òr÷{ ƒx…khk >>
n{hu ¼„Œ™ fku Œw { Çkú { kðk > …÷ …÷ ‚w h rŒ Sð™ rz„kðk >>
„rn [ku r x Ëq Œ ½r‚Þkyu > Þ{ Y Ëq Œ rð™Þ Œƒ ÷kyu >>
‘‘Ëq Œ (su ™f÷e „w Y ƒLÞk nŒk) ð[™’’
[w f n{khe A{k fh Ëesi > {™ {k™u Œ‚ yk¿kk fesi >>
n{ Œku Ä™e (fk÷) fnÞku s‚ feLnk > ‚ku ð[™ {k™ n{ ÷eLnk >>
yƒ ™nª Sð Œw B nkhk Çkú { kðI > n{ ™nª fƒnq „w Y fnkðI >>
‘‘¿kk™e (fƒehS) ð[™’’
‚w ™ ¿kk™e ƒnw Œ u nt ‚ kE > Ëq Œ ™ Ëw » x ƒt Ä ™ Aku z ku òE >>
…÷ Ef Sð™ ‚w ¾ Ëe™k > Œƒ ‚t ‚ kh „{™ n{ feLnk >>
¼kðkÚko : - fƒeh …h{u ï hSyu ƒŒkÔÞw t fu su sq ê k ‚Œ„w Y ƒ™e™u
{k™-ƒzkE, ¾ku x e «þt ‚ k, ðkn-ðkn™u ðþ ÚkE™u fk¤ «u h ýkÚke ¼ku ¤ k
Sðku ™ u ¼h{kÔÞk fhŒk nŒk. Œu { ™u …ý Ët z {¤u Au . Œu { ™u …ý ™hf{kt
™kt ¾ e™u ÞkŒ™kyku yk…ðk{kt ykðu Au . Œu { ™k rþ»Þku …ý Œu s ™hf{kt
…zu Au . ßÞkhu nw t Œu ™hf™e …k‚u „Þku su { kt {k™ƒzkR, ¾ku x e «þt ‚ k™k
¼q Ï Þk ™f÷e frznkh (fk¤ îkhk «u r hŒ, ‚t ‚ khÚke fkZðk¤k yu x ÷u fu
ƒ™kðxe „w Y - ‚Œ„w Á ) ƒ™e™u {rn{k ƒ™kðe hnu ÷ k nŒk. ÷k¾ku Sðku ™ u
rþ»Þ ƒ™kðe™u ™hf{kt …ku Œ k™e ‚kÚku ÷E „Þk. …Ae …h{u ï h™k rðÄk™
(fkÞ>Ëk / r™Þ{) y™w ‚ kh Œu …ý y…hkÄe nku ð k™k fkhýu ™hf{kt …zâk
nŒk. Œu ™hf ûku º k{kt fw t z ƒ™u ÷ k Au . Ëhu f fw t z {kt Sð …zâk Au ŒÚkk Þ{Ëq Œ
Œu { ™u ‚Œkðe hÌkk Au . Œu yXâkðe‚ ÷k¾ ( 28 ÷k¾) ™f÷e ‚Œ„w Y yku y u
{™u òu E ™u ykSS fhe fu y{™u ƒ[kðe ÷ku «¼w ! fkhý yu nŒw t fu su
Þ{Ëq Œ Œu { ™u ™hf{kt {kh-Íq z fhe hÌkk nŒk, Œu ‚ki (ƒÄk) …h{u ï h
fƒehS™e þÂõŒ™e ‚k{u ækúwsðk ÷køÞk. yk fkhýÚke Œu ™f÷e
‚Œ„w Y yku ™ u ÷køÞw t fu yk fku E …h{ þÂõŒðk¤k Ëu ð Au . …h{u ï h
fƒehSyu fÌkw t fu Œ{u ƒÄkyu ¼ku ¤ k Sðku ™ u Çkú r {Œ fÞko . …ku Œ …ku Œ k™u
…q ý o ‚Œ„w Y r‚Ø fÞko . Œ{™u ¾ƒh …ý nŒe fu Œ{khe …k‚u ™k{ Ëeûkk™ku
fku E yrÄfkh ™Úke. Œ{™u …q ý o {ku û k™w t ¿kk™ ™Úke. …ku Œ k™k MðkÚko ð þ ÷k¾ku
{™w » Þku ™ k yý{ku ÷ Sð™™ku ™kþ fhe ËeÄku . Œu ƒÄk {™w » Þku fk¤-ò¤{kt
V‚kÞu ÷ k hne „Þk. …Ae {U Œu Ëq Œ ku (fk¤™k ƒ™kðu ÷ k frznkhkyku ) ™u
ŒÚkk yLÞ Þ{ËqŒku™u {kÞko, [kuxe …fze™u ½‚uzâk. …Ae ™f÷e
‚Œ„w Y yku y u fÌkw t fu y{u Œku y{khk Äýe yu x ÷u fu {kr÷f fk¤ çkú ñ ™e
yk¿kk™w t …k÷™ fÞO w Au . nðu yk… su { fnu þ ku Œu { y{u fheþw t . {U fÌkw t fu
nðu Œ{™u Aku z ðk{kt ™nª ykðu . su Sð Œu ƒ™kðxe (™f÷e) „w Y yku ™ k
rþ»Þ ƒ™e™u Sð™ ™»x fhe „Þk nŒk, Œu …ý íÞkt s Œu { ™e ‚kÚku ™hf{kt
…zâk nŒk. ßÞkt ‚w Ä e nw t (fƒeh …h{u ï hS) íÞkt hÌkku , Œu Sðku ™ u ™hf™w t
f»x (Ëw : ¾) ƒt Ä ÚkE „Þw t nŒw t . yk «{ýu Œu { ™u Úkku z k ‚{Þ {kxu ‚w ¾
yk…e™u nw t íÞkt Ú ke [k÷e™u ‚t ‚ kh{kt ykÔÞku . {khk ykÔÞk …Ae Œu ™f÷e
„w Y yku ŒÚkk Œu { ™k ¼kI Ë w t (¼ku Ë k su ð k / {q ¾ o ) rþ»Þku ™ u VheÚke ™hf™e
ÞkŒ™k (…ezkyku ) ™ku «kht ¼ ÚkE „Þku . yu x ÷k {kxu …q ð ku o õ Œ ðkýe{kt fÌkw t
Au fu y„h fkuE «[khf MðÞt (òŒu) „wY ƒ™e ƒu‚þu Œku …h{uïh ™khks ÚkE
sþu (YXe sþu) y™u fk¤ ¾qƒ f»x (Ëw:¾) yk…þu. yux÷k {kxu nu ‚ßs™
…wY»k ! fâkhuÞ ykðe ¼q÷ ™ fhŒk. {khk ð[™™u «{krýŒ (‚k[wt) {k™òu.
● ‘‘¼õŒ™ku Mð¼kð fu ð ku nku Þ ?’’
(y™w h k„ ‚k„h™k …] » X ™t . 6 W…h™e ðkýe ™t . 7 Úke 17 )
Ä{o Ë k‚ ð[™
{] Œ f ¼kð «¼w fnku ƒw Í kE > òŒu {™fe Œ…r™ ™‚kE >>
fu r n rðrÄ {] Œ f nku Þn Sð™ > fnku rð÷ku Þ ™kÚk y{] Œ Ä™ >>
fƒeh ð[™ - {] Œ f™k á»xkt Œ (WËknhý)
Ä{o Ë k‚ Þn frX™ fnk™e > „w Y „{ Œu fku E rðh÷u ò™e >>
¼] t „ e™w t á»xkt Œ (WËknhý)
{] Œ f nku Þ fu ¾ku s rnt ‚t Œ k > þçË rð[krh „nI {„w yLŒk >>
si ‚ u ¼] t „ fex fu …k‚k > fex „nku ¼] t „ þçË fe ykþk >>
þçË ½kŒfh Œu n e {nI zkhu > ¼] t „ e þçË fex òu Äkhu >>
Œƒ ÷i „ ki ¼] t „ e r™s „u n k > MðkŒe Ëu n feLnku ‚{Ëu n k >>
¼] t „ e þçË fex òu {k™k > ðhý Vu h yk…™ fhò™k >>
rƒh÷k fex òu nku Þ ‚w ¾ ËkE > «Úk{ yðks „nu r[Œ÷kE >>
fku E Ëq s u fku E Œesu {k™i > Œ™ {™ hrnŒ þçË rnŒ ò™i >>
¼] t „ e þçË fex ™k „nE > Œki …w r ™ fex yk‚hu hnE >>
yu f rË™ fex „nu ‚ e ¼] t „ ¼k»kk > ðhý ƒË÷i …q h ði ykþk >>
‘‘{] Œ f™kt ƒeòt á»xkt Œ ’’
(y™w h k„ ‚k„h™k …] » X 7 W…h™e ðkýe ™t . 7 Úke 20 )
‚w ™ nw ‚t Œ Þn {] Œ f ‚w ¼ kW > rƒh÷k Sð …eð {„ ÄkW >>
yki h i ‚w ™ nw {] Œ f fk ¼u ð k > {] Œ f nku Þ ‚Œ„w Y …Ë ‚u ð k >>
{] Œ f Aku n Œsi þçË WhÄkhu > Aku n Œsi Œku Sð Wƒkhu >>
…] Ú ðe™w t á»xkt Œ
s‚ …] Ú ðe fu „t s ™ nku E > r[Œ y™w { k™ „nu „w ý ‚ku E >>
fku E [LË™ fku E rð»xk zkhu > fku E fku E f] r »k y™w ‚ khu >>
„w ý yki „ w ý rŒ™ ‚{fh ò™k > Œs rðhku Ä yrÄf ‚w ¾ {k™k >>
Q¾™w t á»xkt Œ
yki h ku {] Œ f ¼kð ‚w r ™ ÷u n q > r™hr¾ …hr¾ „w Y {„w … „w Ëu n q >>
si ‚ u E¾ rf‚k™ W„kði > hŒe hŒe fh Ëu n fxkðu >>
fku Õ nq {nt …w r ™ Œkne r…hkði > …w r ™ fzkn {U ¾q ƒ Wt x kðu >>
r™s Œ™w Ëknu „w z Œƒ nku E > ƒnw r h Œkð Ëu ¾kt z rð÷ku E >>
Œknq {kt r n Œkð …w r ™ ËeLnk > [e™e Œƒi fnkð™ ÷eLnk >>
[e™e nku Þ ƒnw r hŒ Œ™ òhk > ŒkŒu r{‚he bi y™w ‚ khk >>
r{‚heŒu sƒ ft Ë fnkðk > fnu fƒeh ‚ƒfu {™ ¼kðk >>
Þne rðrÄŒu òu rþ»k fhne > „w Y f] … k ‚nsu ¼ð ŒhE >>
¼kðkÚko : - y™w h k„ ‚k„h …k™k ™t . 6 W…h ÷¾u ÷ …t Â õŒ ™t . 7 Úke
17 ‚w Ä e™ku ¼kðkÚko Au fu Ä™e Ä{o Ë k‚Syu …h{u ï h fƒehS™u rð™Þ…q ð o f
«&™ fÞku o fu nu «¼w ! {™u {] Œ f™ku Mð¼kð ‚{òðku , fu ð ku nku Þ Au ? fu ð e
heŒu SðeŒ {hðk™w t nku Þ Au . nu y{h …h{kí{k ! nu Mðk{e! f] … k rƒ÷ku Þ
yu x ÷u fu r™»f»ko fkZe Œu y{] Œ Ä™ yu x ÷u fu y{h Úkðk™ku {k„o ƒŒkðku .
‘‘…h{u ï h fƒeh ð[™ = {] Œ f™k á»xkt Œ ’’
…h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu nu Ä{o Ë k‚ ! yk su «&™ Œ{u fÞku o Au ,
yk srx÷ fÚkk «‚t „ Au . ‚Œ„w Y þhý{kt hne™u ¿kk™™k RåAw f s yk™u
‚{S™u ¾hk WŒhu Au .
‘‘¼] t „ e™w t á»xkt Œ ’’
‚t Œ -‚kÄfs™ SðeŒ {] Œ f ÚkE™u …h{kí{k™u þku Ä u Au . þçË
rð[kh yu x ÷u fu ÞÚkkÚko (Þku ø Þ) ™k{ {t º kku ™ u ‚{S rð[kh fhe™u Œu {k„o ™ k
ytŒu yux÷u fu ytrŒ{ Auzk ‚wÄe …nkU[u Au yux÷u fu …qýo {kuûk «kÃŒ fhu Au.
su { fu yu f ¼] t „ nku Þ Au (…kt ¾ ðk¤ku ç÷w f÷h™ku fezku / ¼{hku )
su ™ u ¼t ¼ ehe (¼{he) fnu Au . su ™ u RLshnkhe (fkì z ku h ) rð„u h u - rð„u h u
™k{Úke yku ¤ ¾kÞ Au . su ¼ª-¼ª™ku yðks fhŒe hnu Au . Œu …ku Œ k™ku …rhðkh
™h-{kËk™k r{÷™ðk¤e rðrÄÚke Wí…L™ ™Úke fhŒe. Œu yu f ¾k‚ «fkh™k
fex (fezk-RÞ¤)™e …k‚u òÞ Au . Œu ™ e …k‚u sE …ku Œ k™ku ¼ª ¼ª™ku yðks
fhu Au . su fex (fezku ) Œu ™ k yðksÚke «¼krðŒ ÚkE òÞ Au . Œu ™ u WXkðe™u
…nu ÷ kÚke s (y„kWÚke s) Œi Þ kh fhu ÷ {kxe™k ½h{kt ÷E òÞ Au . Œu
„ku ¤ ykfkh™w t ƒu #[ …rhrÄ™w t yu f -ƒu {w ¾ ðk¤w t {kxe™w t „kh™w t ƒ™u ÷ w t
nku Þ Au . …Ae ƒeò-ºkeò™u ÷E òÞ Au . …Ae Œu { ™e W…h …ku Œ k™ku ¼ª
¼ª™ku yðks fhŒe hnu Au . …Ae Íkt f ¤™k s¤™u …ku Œ k™k {w ¾ {kt ÷E™u Œu
fexkU (fezkyku ) ™k {w ¾ {kt ™kt ¾ u Au . Œu ¼t ¼ ehe (¼{he) yu x ÷u fu ¼] t „
(¼{hk)™ku yðks ðkht ð kh ‚kt ¼ ¤e™u Œu fex (fezku ) Œu ð k s ht „ ™ku ÚkE
òÞ Au ŒÚkk Œu ™ e su { s …kt ¾ ku ™ef¤e ykðu Au . Œu yðks …ý Œu ™ e su {
s ¼ª-¼ª fhðk ÷k„u Au . ¼t ¼ ehe (¼{he) s ƒ™e òÞ Au .
yk s «{kýu …q ý o ‚t Œ …ku Œ k™k ¿kk™™u ¼t ¼ ehe (¼{he)™e su {
ðkht ð kh ƒku ÷ e™u ‚k{kLÞ ÔÞÂõŒ™u …ý ¼õŒ ƒ™kðe ÷u Au . …Ae Œu ¼õŒ
…ý ‚Œ„w Y Úke ‚kt ¼ ¤u ÷ ¿kk™™u yLÞ (ƒeò) ÔÞÂõŒyku ™ u ‚t ¼ ¤kððk
÷k„u Au . ‚t ‚ kh™k herŒ-rhðkòu ™ u íÞk„e Ëu ð kÚke yLÞ ÔÞÂõŒyku fnu Au
fu yk™k Œku ht „ -Zt „ s ƒË÷kE „Þk Au . yk Œku ¼õŒ ƒ™e „Þku Au . su ð e
heŒu ¼] t „ (¼t ¼ ehe) fexku (fezkyku ) ™u …ku Œ k™ku yðks ‚t ¼ ¤kðu Au Œku
fkuE Œkífkr÷f ‚r¢Þ ÚkE òÞ Au, fkuE ƒeS, fkuE ºkeS ðkh fkurþþ fhðkÚke
{k™u Au. yks «{kýu ßÞkhu ‚Œ„wY y{wf ÔÞÂõŒyku™u …kuŒk™wt ‚í‚t„ hne-
hne™u (ðkht-ðkh) ‚t¼¤kðu Au Œku fkuE ‚khk ‚tMfkhðk¤ku Œku Œkífkr÷f s
{k™e òÞ Au. fkuE yuf-ƒu ðkh ‚í‚t„ ‚kt¼éÞk ƒkË {k„o økúný fhe ÷u Au,
Ëeûkk ÷E ÷u Au. y{wf fex yuðk nkuÞ Au su fux÷kÞ rËð‚ku …Ae …kuŒk™ku
Mð¼kð ƒË÷u Au. y„h Œu fex (fezku) ¼]t„e (¼{hku) ™Úke ƒLÞku y™u Œu
¼]t„™e þhý{kt fex (fezku) hne hÌkku Au, Œku yð~Þ yuf rËð‚ …rhðŒo™
Úkþu. …h{uïh fƒehSyu fÌkwt Au fu nu Ä{oËk‚ ! y„h rþ»Þ yk s «{kýu
„wYS™k rð[khku™u ‚kt¼¤Œku hnuþu Œku Œu ¼]t„ fex™e su{ «¼krðŒ ÚkE™u
‚kt‚krhf ¼kð ƒË÷e™u ¼õŒ ƒ™e™u nt‚ Ëþk™u «kÃŒ Úkþu.
…k™k ™t . 7 W…h™e …t Â õŒ 7 Úke 20 ‚w Ä e™ku ¼kðkÚko : -
fƒehSyu fÌkw t Au fu nu ‚t Œ ku ! ‚kt ¼ ¤ku yk {] Œ f™ku Mð¼kð. yk
«{kýu fku E rðh÷k Sð s y™w ‚ hý fhu Au . Œu …eð yu x ÷u fu …h{kí{k™u
«kÃŒ fhðk™ku {„ yu x ÷u fu {k„o «kÃŒ fhu Au . W…hku õ Œ yu x ÷u fu ¼] t „
(¼{hk)ðk¤k WËknhý r‚ðkÞ ƒeòu {] Œ f™ku ¼kð ‚kt ¼ ¤ku su ™ kÚke {] Œ f
yux÷u fu SrðŒ {]Œf ÚkR™u ‚Œ„wY™k …Ë (…ØrŒ) y™w‚kh ‚kÄ™k fhu Au.
‘‘…] Ú ðe™w t WËknhý’’
su { fu …] Ú ðe{kt ‚n™þe÷Œk nku Þ Au . yk s «{kýu …] Ú ðeðk¤k
„w ý ™u su økú n ý fhþu Œu SrðŒ {] Œ f Au y™u Œu s ‚V¤ ÚkkÞ Au . …] Ú ðe™k
W…h fku E rð»xk (‚t z k‚ / xèe) fhu Au - ™kt ¾ u Au , fku E ¾u Œ e fhu Au Œku
r[h-Vkx (s{e™ ÄkhËkh n¤Úke [ehu Au - Vkzu Au ) fhu Au . fku R ÄhŒe™w t
…q s ™ fhu Au . …] Ú ðe „w ý -yð„w ý ™Úke òu Œ e. su ™ e su ð e ¼kð™k Œu Œu ð w t s
fhu Au . yu { rð[kh fhe™u ÄhŒe rðhku Ä ™k fhe™u ‚w ¾ e hnu Au .
¼kðkÚko Au fu su ð e heŒu s{e™ ‚n™þe÷ Au , Œu ð e s heŒu ¼õŒ™ku
‚t Œ ™ku Mð¼kð nku ð ku òu E yu . [knu fku E ¾ku x w t fnu Au yk þw t fhe hÌkk Aku
yu x ÷u fu y…{k™ fhu , [knu fku R ‚L{k™ fhu , …ku Œ k™k WÆu ~ Þ …h áZ hne™u
¼õŒ ‚V¤Œk «kÃŒ fhu Au .
‘‘W¾ (E¾ yu x ÷u þu h ze)™w t á»xkt Œ ’’
su ð e heŒu ¾u z q Œ R¾-þu h ze ðkðu Au . Œu ‚{Þu þu h ze™k yu f yu f
Vq x ™k xw f zk fhe™u ÄhŒe{kt Ëkƒe Ëu Au . R¾™u - þu h ze ƒLÞk ƒkË fku Õ nw { kt
…e÷ðk{kt ykðu Au . …Ae h‚™u fzi Þ k{kt (÷ku ¾ t z ™k {ku x k ðk‚ý{kt )
yÂø™™e ykt [ W…h Wfk¤ðk{kt ykðu Au íÞkhu „kt ¤ ƒ™u Au . y„h
þu h ze™k h‚™u ðÄw Œk… yk…ðk{kt ykðu Au Œku Œu ¾kt z ƒ™e òÞ Au , su
„ku ¤ Úke …ý MðkrË»x nku Þ Au . yu ™ kÚke …ý ðÄw Œk… yk…ðkÚke Œu [e™e -
{ku h ‚ ƒ™e òÞ Au y™u nS …ý ðÄw Œk… yk…ðkÚke Œu r{©e - þkfh -
ƒ™e òÞ Au . …Ae r{©eÚke ftË ƒ™e òÞ Au. …h{uïh fƒehSyu fÌkwt Au fu
nu Ä{oËk‚ ! yk «{kýu y„h rþ»Þ ¼ÂõŒ {k„o { kt Œf÷eVku ‚n™ fhu Au
Œku Œu …h{kí{k™u yu x ÷ku s ƒnw { q Õ Þ ÚkŒku òÞ Au .
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 8 ŒÚkk 9 ™ku ‚khkt þ Au fu ‚kÄf Œu s

Au su …ku Œ k™e Œ{k{ (ƒÄe) RÂLÿÞku ™ u ‚t Þ {{kt hk¾u Au . su ð w t {¤e òÞ,
Œu { kt s ‚t Œ ku » k fhe ÷u . Y…™u òu E ™u Œu ™ e ŒhV ykfr»ko Œ ™k ÚkkÞ. fw Y …™u
òu E ™u Ä] ý k ™k fhu . ƒL™u ™ u rËÔÞ ¿kk™™e ™shku Ú ke sw y u fu W…h™e [k{ze
„ku h e-fk¤e Au , þheh{kt nkzfk-{kt ‚ ƒÄk yu f su ð k Au ŒÚkk Úkku z ku f -‚h¾ku
hku „ ÚkðkÚke yku „ ¤e òÞ Au . xèe Ëw „ O Ä {khðk ÷k„u Au . yk «{kýu
rððu f Úke ¼ÂõŒ fhku . òu fku E ‚L{k™ fhu Au , «u { Úke ƒku ÷ u Au Œku ¾w þ e
{nu ‚ q ‚ ™ fhku . y„h fku E fw ð [™-¾hkƒ þçËku - ¼k»kk ƒku ÷ u Au Œku Ëw : ¾
™ {k™ku . Œu{™e ƒwrØ™k MŒh™u òýe™u þktŒ hnku. y„h fkuE MðkrË»x ¼kus™
- ¾eh ¾ktz, þehku-…qhe ¾ðzkðu Au Œku Œu™k fkhýu Œu™kÚke «¼krðŒ ™ Úkkð. Œu™u
Œu™k f{o™wt V¤ {¤þu. y„h fkuE Y¾w-‚qfwt ¼kus™ ¾ðzkðu Œku Œu™u yrÄf
¼kðÚke - «u{Úke ¾kðwt òuEyu. fk{-ðk‚™k (sex - ‚uõ‚)™u {n¥ð ™ yk…ku;
Œu s ¼õŒ ðkMŒð{kt …h{uïh «kÂÃŒ fhe þfu Au. y„h fk{ ðk‚™k …hu þ k™
fhu Œku Œu ™ u ¼ÂõŒ ™k{ M{hý{kt ÷„kze™u yk™t Ë «kÃŒ fhku . Œu s ‚{Þu
fk{ ðk‚™k fh{kE òÞ Au . fk{ðk‚™k™ku ™kþ fhðk™ku W…kÞ:-
fƒeh …h™khe fku Ëu r ¾Þu , ƒn™ ƒu x e fk ¼kð >
fn fƒeh fk{ ™kþ fk, Þne ‚ns W…kÞ >>
{ku û k «kÂÃŒ™ku yLÞ ¼kð ‘‘y™÷ (y÷÷) …ûke su ð ku ¼kð’’

su { fu yu f y™÷ …ûke (y÷÷ …t ¾ ) ykfkþ{kt hnu Œ w t nŒw t . yu
…ûke nk÷{kt ÷w Ã Œ ÚkE [w f âw t Au . yu ™ k [kh …„ nŒk. yk„¤™k …„ ™k™k
y™u …kA¤™k {ku x k. yu ™ ku ykfkh ƒnw s {ku x ku nŒku . Œu ™ e …kt ¾ ku ½ýe
÷kt ƒ e nŒe. Þw ð k™ …ûke [kh nkÚkeyku ™ u yu f ‚kÚku W…kze™u ykfkþ{kt
…ku Œ k™k …rhðkh …k‚u ÷E sŒw t nŒw t .
y™÷ …ûke (y÷÷ …ûke) W…h nðk (ðkÞw ) {kt hnu Œ kt nŒkt . íÞkt Ú ke
s {kËk y™÷ #zk Wí…L™ fhe Ëu Œ e nŒe. Œu #zk yu MÚkk™ …h Aku z Œe
(W…hÚke ™kt ¾ Œe) nŒe ßÞkt fu ¤ k™k ð™ nku Þ . fu ¤ ™k Aku z (Œu ‚{Þu {ku x k
{ku x k Íkz su ð k ÚkŒk nŒk) yu f ƒeò{kt V‚kE™u „e[ ð™ ƒ™kðe ÷u Œ k.
nkÚkeyku ™ k Íq t z (‚{q n ) yu x ÷u fu ‚U f zku nkÚke …ý fu ¤ k™k ð™{kt hnu Œ k
nŒk, fkhý fu nkÚke fu ¤ k™k ð] û k ¾kE™u íÞkt s Œu ™ e W…h s ykzku …ze
òÞ Au . {MŒe (Œku V k™) fhŒku hnu Au . y÷÷ …ûke™w t #zw ðkÞw { t z ¤Úke
…‚kh ÚkE™u ™e[u …] Ú ðe ‚w Ä e ykððk{kt nðk™k ½»ko ý Úke …kfe™u ƒå[w t Œi Þ kh
ÚkE sŒw t nŒw t . Œu #zw t fu ¤ k™k Íkzku W…h …zŒw t nŒw t . fu ¤ k™k ð] û kku ™ e „e[Œk™k
fkhýu Œu #zw ûkrŒøkú M Œ ÚkŒw t ™Úke. fu ð ¤ yu x ÷e „rŒÚke fu ¤ k™k ð] û kku ™ u Œku z e™u
…] Ú ðe …h …zŒw t nŒw t fu #zw t Vq x e òÞ. #zk™ku ykfkh ¾q ƒ s {ku x ku hnu Œ ku
nŒku . Œu ™ w t fðh (ƒnkh™ku ¼k„) …ý ‚Ï¾Œ {sƒq Œ hnu Œ ku nŒku . #zk{kt
hnu ÷ ƒå[k™k ƒ[kð {kxu #zk™k fðh ŒÚkk yt Ë h™k ¼k„u ßÞkt ƒå[w t
nku Þ Œu ƒL™u ™ k ðå[u ™ k ¼k„{kt „kË÷k su ð ku …ËkÚko nku ð kÚke su …] Ú ðe W…h
…zŒe ð¾Œu ƒå[k™u Rò ÚkŒe ™nŒe. y™÷ …ûke™w t ƒå[w t …] Ú ðe …h yLÞ
(ƒeò) …ûkeyku ™ k ƒå[kt ™ e ‚kÚku hnu Œ w t nŒw t . Œu { ™e ‚kÚku {¤e™u WzŒw t
nŒw t , …ht Œ w Œu ™ e yt Œ hkí{k yu { {k™Œe nŒe fu yk {khw t ½h-…rhðkh ™Úke,
{khku …rhðkh Œku W…h Au . {khu W…h …ku Œ k™k …rhðkh …k‚u sðk™w t Au . yk
{khku ‚t ‚ kh ™Úke. Œu ßÞkhu Þw ð k™ ÚkE òÞ Au Œku nkÚkeyku ™ k Íq t z …h
Ík…xku {khŒw t nŒw t . [kh nkÚkeyku ™ u [khu Þ …t ò Úke WXkðŒw t nŒw t ŒÚkk yu f
nkÚke™u [kt [ Úke …fze™u Qze sŒw t nŒw t . …ku Œ k™k …rhðkh …k‚u [kÕÞw t sŒw t
nŒw t . ‚kÚku Œu { ™k {kxu yknkh (¾ku h kf) …ý ÷E sŒw t nŒw t .
fƒeh …h{u ï hSyu ‚xef (…kõfw t ) WËknhý yk…e™u ¼õŒ™w t
{k„o Ë þo ™ fÞO w Au fu Œ{u yk ‚t ‚ kh™k MÚkkÞe (fkÞ{e) ðk‚e ™Úke. Œ{khu
yk™u Aku z e™u sðk™w t Au . Œ{khku …rhðkh W…h ‚Œ÷ku f {kt Au . Œ{u yk
…] Ú ðe W…h …xfkÞk Aku . Œíð¿kk™ «kÃŒ ¼õŒ™k {™™e Ëþk Œu y™÷
(y÷÷) …ûke™k ƒå[k su ð e nku ð e òu E yu . ßÞkt ‚w Ä e ‚Œ÷ku f sðk™ku
‚{Þ ™Úke ykðŒku íÞkt ‚w Ä e ‚kt ‚ krhf ÔÞÂõŒyku ‚kÚku {¤e™u rþ»xk[khÚke
hnku . ynªÚke sŒe ð¾Œu yu { ™k{kt fku E yk‚ÂõŒ ({ku n ) hnu ð ku òu E yu
™rn. …ku Œ k™e ™k{ M{hý (‚w { hý)™e f{kýe ŒÚkk …w Û Þ Ä{o ™ e f{kýe
‚kÚku ÷E™u Wze sðk™w t Au . …ku Œ k™k …rhðkh™e …k‚u …ku Œ k™k r™s ½h
‚Œ÷ku f {kt sðk™w t Au .
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t ƒ h 152 ™ku ‚kh:-
yk …k™k W…h …h{u ï hu þheh™e yt Ë h™k „w Ã Œ ¼u Ë ƒŒkÔÞk Au .
yk {k™ð þheh{kt 72 ™kzeyku (™‚ku ) Au . Œu { kt ºký (Rzk, r…t „ ÷k,
‚w » {ýk) {w Ï Þ Au . …Ae yu f rðþu » k (¾k‚) ™kze Au ‘‘çkú ñ ht ÿ ’’
…h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu nu Ä{o Ë k‚ ! {™ s ßÞku r Œ
r™ht s ™ Au . yu ý u Sð™u yu ð e heŒu ™[kðe hkÏÞku Au su { fu {Ëkhe {fo x
(ðkt Ë hk)™u ™[kðu Au . yk þheh{kt 5 Œíð, 25 «f] r Œ ŒÚkk ºký „w ý fk¤™k
ºký yu s Lx Au . Sð™u Äku ¾ k{kt yu x ÷u fu Ë„kÚke V‚kðe™u hk¾u Au . yk
þheh{kt fk¤ r™ht s ™ ŒÚkk Sð ƒL™u ™ e {w Ï Þ ¼q r {fk Au . fk¤ r™ht s ™
{™ Y…{kt ƒÄk …k… fhkðu Au . …k… Sð™k {kÚku {q f e Ëu Au .
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 153 ™ku ‚kh:-
fk¤u yu ð ku Ë„ku »kzÞt º k fhe hkÏÞw t Au fu Sð …h{u ï h™u ¼q ÷ e
„Þku Au .
● ‘‘{™ fE heŒu …k…-…w Û Þ fhkðu Au ’ ’
{™ s fk¤-fhk÷ Au . yu Sð™u ™[kðu Au . ‚w t Ë h †e™u òu E ™u
Œu ™ e ‚kÚku ¼ku „ -rð÷k‚ fhðk™e W{t „ {™{kt WXkðu (s„kzu ) Au. †e
¼ku„ðe™u yk™tË {™ (fk¤ r™hts™) yu ÷eÄku, …k… Sð™k {kÚku hk¾e ËeÄwt.
[ nk÷{kt ‚hfkhu ‚ÏŒ fkÞËku ƒ™kðe hkÏÞku Au . y„h fku E …w Y »k
fkuE †e …h ƒ¤kífkh fhu Au Œku Œu™u Ë‚ ð»ko™e ‚ò ÚkkÞ Au. y„h ‚„eh
ðÞ™e Aku f heÚke ƒ¤kífkh „w ò hu Œku sL{xe… (ykSð™ fkhkðk‚) ™e
‚ò ÚkkÞ Au . {™™e «u h ýkÚke yk™t Ë ƒu r{r™x™ku ŒÚkk Ëw : ¾ …nkz su x ÷w t .
yu x ÷k {kxu …nu ÷ kÚke s {™™u ¿kk™™e ÷„k{ îkhk hku f ðw t rnŒfkhe Au . ]
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 154 ™ku ‚kh:-
…khfk Ä™™u òu E ™u {™ Œu nz…ðk™e «u h ýk fhu Au . [ku h e fhkðe™u
Sð™u Ëtz y…kðu Au. …khfk™e r™tËk, …khfk™wt Ä™ nz…ðwt yu …k… Au . fk¤
ykðe s heŒu Sð™u f{ku o ™ k ƒt Ä ™{kt V‚kðe™u hk¾u Au . ‚t Œ Úke rðhku Ä

ŒÚkk „w Y ÿku n yu {™ Y…Úke fk¤ s fhkðu Au su ½ku h y…hkÄ Au .
‘‘r™ht s ™ [rhºk = fk¤™e ò¤’’
…h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t fu Ä{o Ë k‚ ! nw t Œ™u Ä{o (Ä{o h kÞ =
fk¤)™e ò¤ ‚{òðw t Aw t . fk¤ r™ht s ™u ©e f] » ý{kt «ðu þ fhe™u „eŒk™w t
¿kk™ ykÃÞw t . Œu ý u f{o Þ ku „ W¥k{ Au yu { fne™u Þw Ø fhkÔÞw t . ¿kk™ Þku „ Úke
Œu ™ u Çkú r {Œ fÞku o . ysw o ™ Œku …nu ÷ kt Ú ke s ™u f (W¥k{) ¼k»kk ƒku ÷ e hÌkku
nŒku su ¿kk™ nŒw t . fne hÌkku nŒku fu Þw Ø fhe™u …ku Œ k™k s fw ¤ ™k ¼ºkeò,
¼kE, ‚k¤k, ‚‚hk, fkfk - {ku x k ƒk…k rð„u h u ™ u {khðk fhŒkt Œku ‚khw t Au
fu nw t ¼e¾ {kt „ e™u Sð™™ku „w ò hku fhe ÷Eþ. {khu ykðk hkßÞ™e
sYrhÞkŒ ™Úke, su …k…Úke «kÃŒ ÚkkÞ. Œu ™ u zhkðe-Ä{fkðe™u Þw Ø
fhkðzkðe™u ™hf ¼ku „ ððk {sƒq h fÞku o (™hf™ku ¼k„e ƒ™kðe ËeÄku )
¿kk™ Þku „ ™w t ƒnk™w t fhe™u f{o Þ ku „ …h ¼kh {q f e™u {nk…k… fhkðe ËeÄw t .
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 155 ™ku ‚kh:-
Ä{o Ë k‚Syu «&™ fÞku o fu nu «¼w ! yk…u fk¤-ò¤™e òýfkhe
yk…e ‚{sý …kze, nðu yu ƒŒkððk™e f] … k fhku fu Sðu yk…™e «kÂÃŒ
fhðk {kxu þw t fhðw t òu E yu ?
‘‘‚Œ„w Y (fƒehS) ð[™’’
● ‘‘¼õŒ™k 16 „wý (yk¼q»ký)’’
…h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu nu Ä{o Ë k‚ ! ¼ð‚k„h yu x ÷u fu fk¤
÷ku f Úke ƒnkh ™ef¤ðk {kxu ¼ÂõŒ™e þÂõŒ™e sYrhÞkŒ Au . …h{kí{k
«kÂÃŒ {kxu Sð{kt 16 (‚ku ¤ ) ÷ûkýku yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) Au . yk
ƒÄk™u ykí{k™k ‚ku ¤ ©] t „ kh (yk¼q » ký) fnu ð k{kt ykðu Au .
1 . ¿kk™, 2 . rððu f , 3 . ‚íÞ, 4 . ‚t Œ ku » k, 5 . «u { ¼kð, 6 . Äehs,
7 . r™h½ku » kk (Vhu ƒ -Ë„k hrnŒ), 8 . ËÞk, 9 . ûk{k, 10 . þe÷, 11 .
r™»f{ko , 12 . íÞk„, 13 . ði h køÞ, 14 . þkt r Œ r™s Ä{ko , 15 . ¼ÂõŒ fhe
r™s (…ku Œ k™k) Sð™u …kh fhkðu (ƒ[kðu ) , 16 . ƒÄk™u ÓËÞÚke r{ºk™e
su { s {™Úke {k™u .
¼kðkÚko : - …h{kí{k «kÂÃŒ {kxu ¼õŒ{kt y{w f rðþu » k (¾k‚)
÷ûký nku ð k òu R yu . yk 16 yk¼q » kýku ¼õŒ {kxu ¾q ƒ s yr™ðkÞo Au .
(¼õŒ{kt VhrsÞkŒ nku ð k s òu E yu . )
1 . Œíð¿kk™. 2 . rððu f 3 . ‚íÞ ¼k»ký (‚íÞ ðkýe ƒku ÷ ðe)
4 . …h{kí{k su yk…u Œu { kt hkS hnu , ‚t Œ ku » k fhu y™u Œu ™ u …h{u ï h™e
RåAk {k™u . 5 . «u { ¼kðÚke ¼ÂõŒ fhu ŒÚkk yLÞ ‚kÚku …ý {] Ë w ¼k»kk{kt
ðkŒ fhu . 6 . Äi Þ o (Äehs) hk¾u , ‚Œ„w Y yu su ¿kk™ ykÃÞw t Au , Œu ™ e
‚V¤Œk {kxu æÞk™ / Wí‚kn ŒÚkk rnt { Œ hk¾u - V¤™e WŒkð¤ ™k fhu . 7 .
fku E ™e ‚kÚku Ë„ku fu Vhu ƒ - [erxt „ ™ fhu . 8 . ËÞk ¼kð hk¾u 9 . ¼õŒ
ŒÚkk ‚t Œ ™w t yk¼q » ký ûk{k …ý Au . þºkw ™ u …ý {kV fhe Ëu ð ku òu E yu . 10 .
þe÷ Mð¼kð nku ð ku òu E yu . 11 . ¼ÂõŒ™u r™»fk{ ¼kðÚke fhu . ‚kt ‚ krhf
÷k¼ «kÂÃŒ™k WÆu ~ Þ (ykþÞ / nu Œ w ) Úke ™ fhu . 12 . íÞk„™e ¼kð™k ¾q ƒ
s sYhe (VhrsÞkŒ) Au , 13 . ði h køÞ nku ð ku òu E yu . ‚t ‚ kh™u y‚kh
(‚kh ð„h™ku ) ŒÚkk …ku Œ k™k Sð™™u yMÚkkÞe òýe™u …h{kí{k «íÞu
rðþu » k (¾k‚) ÷„kð («u { ‚t ƒ t Ä ) nku ð ku {ku û k {kxu ¾q ƒ s sYhe Au .
14 . ¼õŒ™ku rðþu » k „w ý þkt r Œ nku Þ Au , yk …ý yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ)
Au . 15 . ¼ÂõŒ fhðe yu x ÷u fu ¼ÂõŒ fhe™u …ku Œ k™k Sð™w t fÕÞký fhkððw t .
16 . Ëhu f ÔÞÂõŒ™e ‚kÚku r{ºk™e su { ÔÞðnkh fhðku òu E yu .
yk Œ{k{ W…hku õ Œ „w ý ku nku Þ Œu ™ k …Ae s ‚íÞ÷ku f sðkþu . yk
„w ý ku ™ e ‚kÚku ¾k‚ „w Y ™e ‚u ð k, „w Y …ØrŒ{kt rðïk‚ hk¾u . …h{kí{k™e
¼ÂõŒ y™u ‚t Œ ‚{k„{ fhðku yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) Au .
y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 156 ŒÚkk 157 ™ku ‚kh:-
yk …k™kyku W…h yu s ¿kk™ Au yu s rð»kÞ-rðfkh íÞk„ðk
(Aku z e Ëu ð k) òu E yu , íÞkhu ¼ÂõŒ ‚V¤ Úkþu .
…h{u ï hu ƒŒkÔÞw t Au fu W…Ëu þ eyu sYhÚke æÞk™ hk¾ðw t òu R yu fu
15 {k rËð‚u fku E Äkr{o f y™w » Xk™ yu x ÷u fu …kX fhkððku òu E yu . y„h
15 rËð‚{kt ™k fhkðe þfu Œku {rn™k{kt yu f ðkh Œku yð~Þ fhkðu . r™Äo ™
{kxu fÌkw t Au fu y„h fku E ht f nku Þ Œku ðh‚{kt ƒu ðkh sYh fhkðu yÚkðk
ð»ko { kt yu f ðkh Œku sYh fhkðu . y„h ð»ko ™ e yt Ë h yu f u Þ ðkh ™nª fhkðu
Œku Œu ¼õŒ ‚kfx (¼ÂõŒ¼kð ð„h™ku ) fnu ð kþu . yu f ð»ko { kt …ý …kX
fhkðu Œku Œu Œu ™ k Sð™u {ku û k{kt Ë„ku ™Úke (™nª ÚkkÞ).
fƒeh ™k{ ©ØkÚke s…u yu x ÷u fu „ðo ™ e ‚kÚku fƒehS™w t ™k{ ÷u
(hxu ) . þh{ fhu ™rn fu yk …ý fku E …h{kí{k™w t ™k{ Au . ykðw t
fnu ð kðk¤kyku Ú ke zhu ™nª, þh{kÞ ™nª y™u yk™e ‚kÚku - ‚kÚku Œkhw t
(Ä{o Ë k‚) ™k{ …ý ykËhÚke ƒku ÷ .
¼kðkÚko Au fu ykËhýeÞ Ä{o Ë k‚™e ‚kÚku …h{kí{k hÌkk, Œu { ™u

‚íÞ÷kuf ÷E™u „Þk, …kuŒk™ku ÞÚkkÚko (ÞkuøÞ) …rh[Þ ykÃÞku.
Ä{o Ë k‚Syu …ku Œ k™e ykt ¾ u òu Þ u ÷ w t , YƒY fk™ku Ú ke …h{u ï hÚke ‚kt ¼ ¤u ÷ w t
ykæÞkÂí{f ¿kk™ fƒeh ‚k„h, fƒehðkýe, fƒeh ƒesf, fƒeh
þçËkð÷e™u ÷¾e™u {k™ð ‚{ks …h {nk™ W…fkh fÞku o Au . yu x ÷k {kxu
Ä{o Ë k‚ ‚knu ƒ S™e {rn{k …ý fhðe òu E yu .
¼õŒ {kxu sYhe Au fu ¼ÂõŒ-‚kÄ™k ŒÚkk {Þko Ë k™w t …k÷™ yt r Œ{
ïkt ‚ ‚w Ä e fhu . su { fu þq h ðeh Þw Ø ™k {u Ë k™{kt {khu Au yÚkðk Œku MðÞt
ðeh „rŒ™u «kÃŒ ÚkE òÞ Au . Œu …eAu n X ™Úke fhŒku . ‚t Œ ŒÚkk ¼õŒ™w t
hýûku º k ¼ÂõŒ {t º k ò… ŒÚkk {Þko Ë k Au . su rþ»Þ „w Y Úke rð{w ¾ ÚkE òÞ
Au . ™k{ ¾t r zŒ fhe Ëu Au Œku Mðk¼krðf s Œu „w Y {kt fku E Ëku » k fkZþu .
su ™ k fkhýu ™hf{kt yÂø™fw t z {kt …zþu . y„h „w Y rð{w ¾ ÚkE™u ¼ÂõŒ
Aku z e Ëu Au Œku Œu ™ u …ý ¾q ƒ ™w f ‚k™ ÚkkÞ Au .
WËknhý:- su { fu RLðxo h ™u [k‹s„{kt ÷„kðe hkÏÞw t Au , Œu [kso
ÚkR hÌkw t Au . y„h ðå[u [kso h fkZe ÷u ð k{kt ykðu Œku Œu RLðxo h su x ÷w t
[kso ÚkR „Þw t nŒw t , yu x ÷ku ‚{Þ ÷k¼ yk…þu . …Ae y[k™f Œ{k{
‚w r ðÄkyku ƒt Ä ÚkE sþu . yk s «{kýu Œu rþ»Þ™e Ëþk (ÂMÚkrŒ) òýku .
„w Y þhý{kt hne™u {Þko Ë k{kt hnu Œ k hne™u su x ÷k rËð‚ ¼ÂõŒ fhe Œu
þÂõŒ ykí{k{kt ¼u „ e ÚkE „E, yu x ÷ku ykí{k [kso ÚkE „Þku . su rËð‚u
„w Y SÚke rð{w ¾ ÚkE „Þk, Œu s rËð‚Úke ¼ÂõŒ™e þÂõŒ ykðŒe ƒt Ä ÚkE
òÞ Au . y„h „w Y rð{w ¾ („w Y Úke rðhku Ä fhe™u „w Y ™u íÞk„e Ëu ð k) ÚkR™u
…ý Œu s „w Y îkhk ƒŒkððk{kt ykðu ÷ ‚kÄ™k {t º k rð„u h u fhu Au Œku fku E
÷k¼ ™Úke ÚkŒku . su { fu ðes¤e™w t f™u f þ™ (òu z ký) f…kE „Þk …Ae
…t ¾ k, {ku x h, ƒÕƒ fu ÷kRx™e Mðe[ ([kt … ) „{u Œu x ÷e ðkh ËƒkðŒk
hnku . ™ …t ¾ k [k÷þu , ™ ƒÕƒ fu ÷kEx [k÷þu - ft E …ý [k÷þu ™nª. yk
s Ëþk „w Y rð{w ¾ ‚kÄf™e Úkþu . …Ae ™hf™ku ¼ku „ e Úkþu . fƒeh
…h{u ï hSyu fÌkw t Au fu :
fƒeh, {k™w » k sL{ …kfh ¾ku ð i , ‚Œ„w Y rð{w ¾ k Þw „ -Þw „ hku ð i >>
fƒeh, „w Y rð{w ¾ Sð fŒnw ™ ƒ[i > yÂø™ fw t z {U sh-ƒh ™k[i >>
fku r x sL{ rð»kÄh fku …kði > rð»k ßðk÷k ‚ne sL{ „{kði >>
rƒ»xk (xèe) {kt n e ¢r{ sL{ ÄhE > fku r x sL{ ™hf ne …hne >>
¼kðkÚko : - „w Y ™u íÞk„e Ëu ð kðk¤k Sð rƒ÷fw ÷ ™nª ƒ[u . ™hf
MÚkk™ …h yÂø™ fwtzku{kt s¤e-ƒ¤e (Wf¤e-Wf¤e)™u f»x (Ëw:¾) ¼ku„ðþu,
íÞkt yÂø™™k f»x (Ëw:¾)Úke ™k[þu yux÷u fu WA¤e-WA¤e™uyÂø™{kt …zþu .
…Ae fhku z ku sL{ rð»kÄh (‚k…)™e Þku r ™ (þheh) «kÃŒ fhþu .
‚k…™u …ku Œ k™e yt Ë h hnu ÷ Íu h ™e „h{e ¾q ƒ s nu h k™ fhu Au . W™k¤k™e
}Œw { kt Œu Íu h ™e „h{eÚke ƒ[ðk {kxu Xt z f «kÃŒ fhðk {kxu [t Ë ™™k ð] û k™e
W…h ÷…xkÞu ÷ k hnu Au . …Ae Œu s „w Y rð{w ¾ yu x ÷u fu „w Y ÿku n e rð»xk
(xèe-„w n ) {kt fezk™ku sL{ «kÃŒ fhu Au . yk «{kýu „w Y Úke Ëq h „Þu ÷
«kýe {nkf»x ({nkËw : ¾) WXkðu (ðu X u ) Au . y„h „w Y ™f÷e Au Œku Œu ™ u
íÞk„e™u …q ý o „w Y ™k þhý{kt [kÕÞk sðkÚke fku E …k… ™Úke ÷k„Œw t .
fƒeh „w Y ËÞk÷ Œku …w Y »k ËÞk÷ > su r n „w Y Ôkú Œ Aw y u ™nª fk÷ >>
¼kðkÚko : - nu Ä{o Ë k‚ ! y„h „w Y rþ»Þ™k «rŒ ËÞk÷ Au yu x ÷u
fu „w Y ™k rË÷{kt rþ»Þ™e ‚khe Aƒe Au , {Þko Ë k{kt hnu Au Œku …h{kí{k
…ý Œu ¼õŒ™e W…h «‚L™ Au. yLÞÚkk (™nª Œku) W…hkuõŒ f»x rþ»Þ yu
¼ku„ððk …zþu.
…k™k ™t . 160 ™ku ‚kh:-
yk …k™k …h Úkku z ef „w Y {rn{k Au ŒÚkk fku Þ ÷™e [kýfâ ™erŒ™w t
¿kk™ Au .
● ‘‘fk¤™ku Sð ‚Œ„wY ™wt ¿kk™ ™Úke {k™Œku’ ’
‘‘fku Þ ÷-fk„zk™w t WËknhý:- fku Þ ÷ …ûke fâkhu Þ …ku Œ k™ku y÷„
{k¤ku ƒ™kðe ™u Œu { kt #zk-ƒå[k …u Ë k ™Úke fhŒe. fkhý yu Au fu fku Þ ÷™k
#zk™u fk„zku (crow) ¾kE òÞ Au . yu x ÷k {kxu fku Þ ÷™u yu ð e ™erŒ
ÞkË ykðe „E fu su ™ kÚke Œu ™ k #zkt ™ u ™w f ‚k™ ™ ÚkR þfu . fku Þ ÷ ßÞkhu
#zk {q f u Au íÞkhu yu ƒkƒŒ™w t ¾k‚ æÞk™ hk¾u Au fu fE søÞkyu fk„ze
(female crow) yu …ku Œ k™k {k¤k{kt #zk Wí…L™ fhe hkÏÞk Au . su
‚{Þu fk„ze ¼ku s ™™e þku Ä {kt …ku Œ k™k {k¤kÚke Ëq h [k÷e òÞ Au Œku
…kA¤Úke fku Þ ÷ ykðe™u Œu fk„ze™k {k¤k{kt #zk …u Ë k fhe Ëu Au y™u
Úkku z kf Ëq h ™k yt Œ hu ð] û k …h ƒu ‚ e òÞ Au yÚkðk yksw ƒ ksw hnu Au . ßÞkhu
fk„ze ¼ku s ™ fhe™u {k¤k{kt ykðu Au Œku Œu ƒu #zk™e søÞkyu [kh #zk
sw ð u Au . Œu ™Úke yku ¤ ¾e þfŒe fu …ku Œ k™k #zk fÞk Au , ƒeò™k fÞk Au ?
yu x ÷k {kxu Œu [khu Þ #zk™w t …ku » ký (#zk™u ‚u ð e) fhe™u #zk{kt Ú ke ƒå[k
fkZe Ëu Au . fku Þ ÷ …ý yksw - ƒksw { kt hnu Au . nðu fku Þ ÷ …ý …ku Œ k™k

ƒå[kt ™ u yku ¤ ¾e ™Úke þfŒe fkhý fu ƒÄk ƒå[k™ku ht „ yu f su ð ku (fk¤ku )
nku Þ Au . su ‚{Þu ƒå[kt Wzðk ÷k„u Au , íÞkhu fku Þ ÷ ™Sf™k ƒeò ð] û k
…h ƒu ‚ e™u fw n w - fw n w ™ ku yðks fhu Au (…ku f khu Au ) . fku Þ ÷™e ƒku ÷ e fku Þ ÷™k
ƒå[kt ™ u «¼krðŒ fhu Au , ßÞkhu fk„zkðk¤k ƒå[kt …h fku E «¼kð ÚkŒku
™Úke y™u Œu {MŒ hnu Au . fku Þ ÷™ku yðks ‚kt ¼ ¤e™u fku Þ ÷™kt ƒå[kt
Wze™u fku Þ ÷™e ŒhV [k÷e …zu Au . fku Þ ÷ fw n w - fw n q fhŒe hne™u Ëq h ™ef¤e
òÞ Au , ‚kÚku s fku Þ ÷™kt ƒå[kt …ý yðksÚke «¼krðŒ ÚkÞu ÷ kt fku Þ ÷™e
…kA¤-…kA¤ Ëq h [kÕÞkt òÞ Au . fk„ze rð[kh fhu Au fu yk Œku „Þkt Œku
¼÷u „Þkt , …ý su ƒkfe™k {k¤k{kt Au Œu { ™u ‚t ¼ k¤e ÷ô ™rn Œku fâkt f
fku E …ûke nkr™ (™w f ‚k™) ™k …nkU [ kze Ëu . yk{ rð[kh fhe™u fk„ze
…kAe Œu ™ k {k¤k{kt ykðe òÞ Au . yk «{kýu fku Þ ÷™kt ƒå[kt …ku Œ k™k
fw ¤ …rhðkh ‚kÚku {¤e òÞ Au .
…h{u & ðh fƒehSyu Ä{o Ë k‚™u ‚{òÔÞw t Au fu nu Ä{o Ë k‚ ! Œkhku
…w º k ™khkÞý Ëk‚ fk„ (fk„zk)™ku yu x ÷u fu ‘fk¤’™w t ƒå[w t (ƒk¤f) Au .
Œu ™ e W…h {khk «ð[™ku ™ ku «¼kð ™Úke …zâku . Œ{u ËÞk÷ (fYýk{Þ
‚Œ…w Y »k)™k yt þ Aku . Œ{khe W…h {khe Ëhu f ðkýe™ku «¼kð ÚkÞku y™u
Œ{u ¾U [ kE™u [k÷e ykÔÞk. fk¤™k yt þ ™khkÞý Ëk‚ …h fku E y‚h
™Úke ÚkE. yk s ðkŒko Ëhu f …rhðkh{kt ½rxŒ ÚkkÞ Au . su yt f w h e nt ‚
yu x ÷u fu …q ð o sL{™k ¼ÂõŒ ‚t M fkhe su fku E sL{{kt ‚Œ„w Y fƒehS™k
‚íÞ fƒeh …t Ú k{kt ËerûkŒ ÚkÞk nŒk, …ht Œ w {w õ Œ ™k ÚkE þfâk. Œu fku E
…rhðkh{kt sLBÞk Au . ‚Œ„w Y fƒehS™e ðkýe ‚kt ¼ ¤Œkt s Œz…e QXu
Au . ykfr»ko Œ ÚkE™u Ëeûkk «kÃŒ fhe™u rþ»Þ ƒ™e™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðu
Au . Œu s …rhðkh{kt y{w f yu ð k …ý nku Þ Au su rƒ÷fw ÷ ™Úke {k™Œk.
yLÞ su Ëeûkk «kÃŒ ‚ÇÞku Au , Œu { ™ku …ý rðhku Ä ŒÚkk {òf fhu Au . Œu
fk¤™k yt þ Au . Œu …ý ™khkÞý Ëk‚™e su { fk¤™k Ëq Œ ku îkhk «[r÷Œ
‚kÄ™k s fhu Au .
…k™k ™t ƒ h 161 y™w h k„ ‚k„h™ku ‚kh:-
fƒeh …h{kí{kyu fÌkw t fu nu Ä{o Ë k‚ ! su «{kýu þq h ðeh ŒÚkk
fku Þ ÷™k ‚w Œ (ƒk¤f / ƒå[kt ) yk„¤ [kÕÞk …Ae …kAk ™Úke ð¤Œk yk
«{kýu y„h fku E {khe þhý{kt yk «{kýu Ëku z e™u Œ{k{ rðhku Ä
(yz[ýku ) ™u Œku z e™u …rhðkh™ku {ku n Aku z e™u {¤u Au Œku Œu ™ e yu f ‚ku yu f
…u Z eyku ™ u …kh fhe ËEþ.
fƒeh, ¼õŒ ƒes nku Þ òu nt ‚ k > ŒkYt Œk‚ fu yu f ku Œ u h ƒt þ k >>
fƒeh, fku Þ ÷ ‚w Œ si ‚ u þq h k nku E > Þne rðrÄ ÄkÞ r{÷i {ku n u fku E >>
r™s ½h fe ‚w h rŒ fhi òu nt ‚ k > ŒkhkU Œk‚ fu yu f ku Œ h ƒt þ k >>
● ‘‘nt ‚ (¼õŒ)™k ÷ûký’’
fk„ (fk„zk) su ð e „t Ë e ð] r ¥k™u íÞk„e Ëu Au (Aku z e Ëu Au ) Œku Œu
nt ‚ yu x ÷u fu ¼õŒ ƒ™e òÞ Au . fk„ (fk„zku ) r™s (…ku Œ k™k) MðkÚko
…q r Œo {kxu ƒeòyku ™ w t yrnŒ fhu Au . fku E …þw ™ k þheh …h sÏ{ (½k) ÚkR
òÞ Au Œku fk„zku Œu sÏ{{kt Ú ke ¾U [ e-¾U [ e™u {kt ‚ ¾kÞ Au , …ezk™u fkhýu
…þw ™ e ykt ¾ ku { kt Ú ke ykt ‚ w ™ef¤Œk hnu Au . fk„zk™e ƒku ÷ e …ý yr«Þ-
ffo þ nku Þ Au . nt ‚ {kxu sYhe Au fu Œu …ku Œ k™ku fk„zkðk¤ku Mð¼kð íÞk„e
Ëu . r™s MðkÚko ð þ fku E ™u f»x (Ëw : ¾) ™ yk…u . fku Þ ÷™e su { {eXe ¼k»kk
ƒku ÷ u . yk ÷ûký ¼õŒ™k nku Þ Au .
● ‘‘¿kk™e yux÷u fu ‚í‚t„ e™k ÷ûký’’
‚Œ„w Y S™w t ¿kk™ ŒÚkk Ëeûkk «kÃŒ fhe™u y„h rþ»Þ s„Œ™k
¼kð{kt [k÷u Au , Œu {q ¾ o Au . Œu ¼ÂõŒ ÷k¼Úke ðt r [Œ hne òÞ Au . Œu
¼ÂõŒ{kt yk„¤ ™Úke ðÄe þfŒku . Œu ‚kh þçË «kÂÃŒ Þku ø Þ ™Úke ƒ™e
þfŒku . y„h ykt Ä ¤k (™u º kne™) ÔÞÂõŒ™ku …„ rð»xk (xèe) yÚkðk
Aký{kt {w f kE òÞ Œku Œu ™ e fku E {òf ™Úke fhŒw t . fku R Œu ™ e nkt ‚ e ™Úke
fhŒw t , fku R nkt ‚ e ™Úke WzkðŒw t . y„h ykt ¾ ku ð k¤ku ÔÞÂõŒ fw X ki h yu x ÷u fu
¾hkƒ søÞkyu òÞ Au (…h†e „{™, [ku h e fhðe, {Þko Ë k Œku z ðe, ðrso Œ
ðMŒw - «rŒƒt r ÄŒ ðMŒw ŒÚkk ‚kÄ™ku ™ ku «Þku „ fhðku rð„u h u ™ u fw X ki h fÌkw t
Au ) Œku Œu r™t Ë k™w t …kºk ƒ™u Au .
● ‘‘¼õŒ …h{kÚkeo nku ð ku òu E yu ’ ’
su ð e heŒu „kÞ MðÞt Œku st „ ÷{kt fu ¾u Œ h{kt sE™u ½k‚ ¾kE™u
ykðu Au . òŒu …kýe …eyu Au . {k™ð™u y{] Œ {Þe Ëq Ä …eðzkðu Au . Œu ™ k
Ëq Ä Úke ½e ƒ™u Au . „kÞ™ku ‚q Œ yu x ÷u fu ðkAhzw n¤{kt òu z ðk{kt ykðu
Au . {k™ðòŒ™w t …ku » ký fhu Au . „kÞ™w t Aký („ku ƒ h) …ý {™w » Þ™k fk{{kt
ykðu Au . {] í Þw W…hkt Œ „kÞ™k þheh™k [k{zk{kt Ú ke sq Œ k-…„h¾k ƒ™u
Au , su {k™ð™k …„™u fkt x k-fkt f hkÚke hûký yk…u Au . {k™ð sL{ «kÃŒ
«kýe …h{kÚko ™ fhe™u ¼ÂõŒÚke ðt r [Œ hne™u …k… fhðk{kt y™{ku ÷ Sð™

™»x (™kþ) fhe òÞ Au . {kt ‚ knkhe ™h hkûk‚™e su { „kÞ™u {khe™u
Œu ™ k {kt ‚ ™u ¾kE òÞ Au . {nk…k…™ku ¼k„e ƒ™u Au . yk rðþu ™ e …h{u ï h
fƒehS™e ™e[u sýkðu ÷ ðkýe ðkt [ ku : -
‘‘…h{kÚkeo „W („kÞ)™w t á»xkt Œ ’’
„Wfku ò™w …h{kÚko ¾k™e > „W [k÷ „w ý …h¾nw ¿kk™e >>
yk…™ [hu Œ] ý Wãk™k > yt [ ðu s÷ Ëu ûkeh r™Ëk™k >>
Œk‚ ûkeh ½] Œ Ëu ð y½knª > „ki ‚w Œ ™h fu …ku » kf yknª >>
rð»Xk Œk‚w fks ™h ykðu > ™h yÄ f{eo sL{ „{kðu >>
xefk …w h u Œƒ „ki Œ™ ™k‚k > ™h hkûk‚ „ku Œ ™ ÷u Œ økú k ‚k >>
[k{ Œk‚w Œ™ yrŒ ‚w ¾ ËkE > yu r Œf „w ý Rf „ku Œ ™ ¼kE >>
‘‘…h{kÚkeo ‚t Œ ÷ûký’’
„ki ‚{ ‚t Œ „ni Þn ƒk™e > Œku ™rnt fk÷ fhi rsðnk™e >>
™hŒ™ ÷rn y‚ ƒw r Ø nku E > ‚Œ„w Y r{÷u y{h bi ‚ku E >>
‚w r ™ Ä{o r ™ …h{khÚk ƒk™e > …h{khÚkŒu nku Þ ™ nk™e >>
…Ë …h{khÚk ‚t Œ yÄkhk > „w Á ‚{ ÷u E ‚ku WŒhu …khk >>
‚íÞ þçË fku …rh[Þ …kði > …h{khÚk …Ë ÷ku f r‚Äkði >>
‚u ð k fhu rð‚khu yk…k > yk…k Úkk… yrÄf ‚t Œ k…k >>
Þn ™h y‚ [kŒwh ƒwrØ{k™k > „w™ ‚w¼ f{o fni n{ Xk™k >>
Ÿ[k f{o y…™u r‚h ÷eLnk > yð„w ý f{o …h r‚h ËeLnk >>
ŒkŒ nku Þ þw ¼ f{o rð™kþk > Ä{o Ë k‚ …Ë „nku rð~ðk‚k >>
ykþk yu f ™k{fe hk¾u > r™s þw ¼ f{o «„x ™rnt ¼k¾u >>
„w Y …Ë hnu ‚Ëk ÷ki ÷e™k > si ‚ u s÷rn ™ rð‚hŒ {e™k >>
„w Y fu þçË ‚Ëk ÷ki ÷kðu > ‚íÞ™k{ r™þrË™ „w ý „kðu >>
si ‚ u s÷rn ™ rð‚hu {e™k > yi ‚ u þçË „nu …hðe™k >>
…w Y »k ™k{fku y‚ …h¼kW > nt ‚ k ƒnw r h ™ s„{nt ykW >>
r™~[Þ òÞ …w Y »k fu …k‚k > fq { o f ÷k …h¾nw Ä{o Ë k‚k >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu Ä{o Ë k‚S™k {kæÞ{Úke {k™ð
{kºk™u ‚t Ë u þ ŒÚkk r™Ëu o þ ykÃÞku Au . fÌkw t Au fu {k™ð yu „kÞ™e su {
…h{kÚkeo Úkðw t òu E yu . su { ™u ‚Œ„w Y {¤e „Þk Au , Œu y ku Œku y{h ÚkE
sþu. ½kuh yÄkU (…k…ku) Úke ƒ[e sþu. ‚u ð k fhku Œ ku …ku Œ k™e {rn{k™e ykþk
™k fhku . y„h …ku Œ u Úkk…e ({k™-ƒzkR {kxu …ku Œ u …ku Œ k™u {rn{kðk™
ð¾kýðk Þku ø Þ {k™e) ÷u þ u Œku Œu ™ u yrÄf f»x (ðÄkhu Ëw : ¾) Úkþu . Œu ™ k
þw ¼ f{ku o ™»x ÚkE sþu .
W…Ëu þ e (™k{-Ëeûkk-W…Ëu þ «kÃŒ fh™kh) {kºk yu f ™k{™e ykþk
hk¾u . {k™ƒzkR-«þt ‚ k-¾w þ k{Œ-ŒkheV™e [kn (÷k÷[ / RåAk) ÓËÞÚke
íÞk„e Ëu . …ku Œ k™k þw ¼ f{o (Ëk™ yÚkðk yLÞ ‚u ð k) fku E ™e ‚k{u ™
ƒŒkðu . „w Y S™k …Ë ([hý) yu x ÷u fu „w Y ™e þhý{kt yu ð e heŒu hnu su {
fu s¤{kt {e™ ({kA÷e) hnu Au . {kA÷e yu f …¤ {kxu …ý s¤ ð„h
hne ™Úke þfŒe. ŒhŒ s {he òÞ Au . yu ð e heŒu „w Y ™e þhý™u {n¥ð
yk…u . „w Y S îkhk yk…ðk{kt ykðu ÷ þçË yu x ÷u fu ò… {t º k (‚Œ„w Y
þçË) su ‚íÞ™k{ Au yu x ÷u fu ðkMŒrðf ¼ÂõŒ {t º k{kt ‚ËkÞ (fkÞ{)
÷e™ hnku su …w Y »k (…h{kí{k)™ku ¼ÂõŒ {t º k Au , Œu ™ ku yu ð ku «¼kð Au ,
Œu { kt yu x ÷e þÂõŒ Au fu ‚kÄf VheÚke ‚t ‚ kh{kt sL{-{hý™k [ffh{kt
™Úke ykðŒku . Œu íÞkt [kÕÞku òÞ Au s u ‚™kŒ™ …h{ Äk{ Au , ßÞkt …h{
þktrŒ Au. ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf fâkhuÞ …kAku ð¤e™u ‚t‚kh{kt ™Úke ykðŒku.
yk s «{ký ©e{ËT ¼„ðË „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 {kt Au .
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu nu ysw o ™ ! Œw t ‚ðo ¼kðÚke Œu …h{u ï h™e
þhý{kt ò, Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{ þkt r Œ™u ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{
Äk{ (þkïŒ{T MÚkk™{T ) ™u «kÃŒ ÚkEþ. (yæÞkÞ- 18 &÷ku f - 62 )
„eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 4 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu Œíð
¿kk™™e «kÂÃŒ ÚkÞk …Ae …h{uïh™k Œu …h{…Ë™e þkuÄ fhðe òuEyu fu ßÞkt
„Þk …Ae ‚kÄf Vhe …kAku ð¤e™u fâkhuÞ ‚t‚kh{kt ™Úke ykðŒku. su …h{uïhu
‚t‚khY…e ð]ûk™e h[™k fhe Au, Œu™e s ¼ÂõŒ fhku. (yæÞkÞ 15 &÷kuf-4)
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu …ku Œ k™e ™kþðk™ yu x ÷u fu sL{-{hý™e ÂMÚkrŒ™u
„eŒk yæÞkÞ-2 &÷kuf 12, yæÞkÞ-4 &÷kuf 5, 9{kt ŒÚkk yæÞkÞ- 10 &÷kuf-
2 {kt M…»x s fhe hk¾e Au fu yswo™ ! Œkhk y™u {khk ¾qƒ sL{ ÚkE [wfâk
Au, Œwt ™Úke òýŒku, …ý nwt òýwt Awt. ðk[fs™ku ! „eŒkÚke M…»x ÚkÞw t fu „eŒk
¿kk™ËkŒk (fk¤-çkú ñ Au su ©ef] » ýS™k þheh{kt «ðu þ fhe™u ƒku ÷ e hÌkku
nŒku ) ™kþðk™ Au , sL{-{hý™k [¢{kt Au , Œku Œu ™ k W…k‚f™e …ý yu s
ÂMÚkrŒ (Ëþk) nku Þ Au . yu x ÷k {kxu „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 ŒÚkk
yæÞkÞ- 15 &÷ku f 4 {kt ðýo ™ fhu ÷ ku ÷k¼ «kÃŒ ™Úke ÚkE þfŒku . ƒeS
ðkŒ yu r‚Ø ÚkkÞ Au fu „eŒk ¿kk™ËkŒk r‚ðkÞ yLÞ (ƒeò) ‚{Úko ŒÚkk
‚ðo ÷k¼ËkÞf …h{u ï h Au , su { ™e þhý{kt sðk {kxu „eŒk ¿kk™ËkŒkyu
yu x ÷u fu fk¤ çkú ñ u fÌkw t Au . Œu …h{u ï h fƒeh ƒt Ë eAku z S Au . Œu { ýu …ku Œ k™e

{rn{k MðÞt (òŒu ) s fne Au , su Œ{u fƒeh ‚k„h{kt (sýkÔÞk {w s ƒ™e)
ðkt [ e hÌkk Aku . …h{u ï hu y™w h k„ ‚k„h …k™k ™t . 13 …h fÌkw t Au fu
‚íÞ…w Y »k îkhk h[ðk{kt ykðu ÷ ‚] Â »x™k rð»kÞ (ƒkƒŒ){kt ƒŒkðu ÷ e
(fnu ð k{kt ykðu ÷ e yk ‚íÞ) fÚkk™ku ‚kûke fku ™ u ƒ™kðw t ? fkhý fu ƒÄk™e
Wí…r¥k Œku ƒkË{kt (…kA¤Úke) ÚkE Au . …nu ÷ k Œku yu f ÷k ‚Œ…w Y »k nŒk.
ynª yk„¤ rððu f fhðk™e ðkŒ Au fu fƒehS™u ¿kk™ fâkt Ú ke ÚkÞw t ? ßÞkhu
‚] Â »x h[™k™k ‚{Þu fku E nŒw t s ™nª. yk™kÚke s MðÞt r‚Ø ÚkkÞ Au fu
MðÞt …q ý o …h{kí{k ‚] Â »x™k ‚so ™ fŒko Au . su {nk™ ykí{kyku ™ u …h{u ï h
fƒehS {éÞk Au , Œu { ýu …ý yk s ‚kûke yk…e Au fu :-
„heƒ, y™LŒ fku r x çkú ñ kt z fk, yu f hrŒ ™nª ¼kh >>
‚Œ„w Y …w Y »k fƒeh nI , fw ÷ fu r‚hs™nkh >>
¼kðkÚko : - yk ðkýeÚke s M…»x ÚkR òÞ Au .
‘‘fq { o f÷k …h¾ku Ä{o Ë k‚k’’ ™ku ¼kðkÚko Au fu su ð e heŒu fk[ƒku
ykVŒ™k ‚{Þu …ku Œ k™k {w ¾ ŒÚkk …„™u …ku Œ k™e yt Ë h ‚t Œ kze™u r™Â»¢Þ
ÚkE òÞ Au . y™u ykVŒ x¤e „Þk ƒkË Œw h t Œ s …ku Œ k™k {k„u o [k÷Œku
ƒ™u Au . yk s «{kýu ¼õŒ æÞk™ hk¾u fu y„h ‚kt ‚ krhf ÔÞÂõŒ yk…™k
¼ÂõŒ {k„o { kt yðhku Ä -Yfkðx Wí…L™ fhu Œku Œu ™ u ŸÄku fu ð¤Œku s ðkƒ
™ yk…e™u …ku Œ k™e ¼ÂõŒ™u Aw … kðe™u ‚w h rûkŒ hk¾u . ÂMÚkrŒ ‚k{kLÞ ÚkŒkt
s VheÚke Œu s „rŒÚke ‚kÄ™k fhu . yk «{kýu fhðkÚke ‘‘r™~[Þ òÞ
…w Y »k fu …k‚k’’ Œu ‚kÄf …h{kí{k …k‚u yð~Þ [kÕÞku sþu .
y™w h k„ ‚k„h …k™k ™t . 163 ( 281 ) …h:-
‚ku h Xk:- nt ‚ Œnkt ‚w ¾ rƒ÷‚nª, yk™LË Äk{ y{ku ÷ >
…w Y »k Œ™w Arð r™h¾rnt , nt ‚ fhU rf÷ku ÷ >>
¼kðkÚko : - W…hku õ Œ ¿kk™™k ykÄkhu ‚kÄ™k fhe™u ‚kÄf y{h
Äk{{kt [kÕÞku òÞ Au , íÞkt yk„¤ yk™t Ë ¼ku „ ðu Au . Œu ‚Œ÷ku f
ƒu ‚ rft { Œe (yrŒ ©u » X) Au . íÞkt yk„¤ ‚íÞ …wY»k™k þheh™e þku¼k òuE™u
yk™tË {™kðu Au.
✪ Ëeûkk ÷E™u ™k{™w t M{hý fhðw t sYhe (VhrsÞkŒ) Au : -
yæÞkÞ ‘‘ƒeh r‚t n ƒku Ä ’’ …k™k ™t . 123 …h:-
hkò ƒeh r‚t n ™e yu f ™k™e hkýe ‚w t Ë hËu E nŒe. Œu ™ u …ý …h{u ï h
fƒehS …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷R hk¾e nŒe. Œu ý u ½ýk ƒÄk ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞk
190 Ëeûkk ÷R™u ™k{™w t M{hý fhðw t sYhe (VhrsÞkŒ) Au
nŒk. rðïk‚ yku A ku nŒku , ™k{™e f{kýe yu x ÷u fu ‚kÄ™k fhŒe ™nŒe.
ßÞkhu hkýe™ku yt r Œ{ ‚{Þ ykÔÞku Œku Þ{™k Ëq Œ hks¼ð™{kt «ðu ~ Þk.
…Ae Þ{Ëq Œ hkýe™k þheh{kt «ðu ~ Þk y™u yt r Œ{ ïk‚™e hkn òu ð k
÷køÞk. Œu ‚{Þu hkýe ‚w t Ë hËu E ™k þheh{kt ƒu [ u ™ e Úkðk ÷k„e. Þ{Ëq Œ
Ëu ¾ kðk ÷køÞk. hkòyu hkýe™u …q A âw t fu þw t ðkŒ Au ? hkýeyu fÌkw t fu {™u
hks…kx, {nu ÷ , yk¼q » ký ft E …ý ‚khw t ™Úke ÷k„e hÌkw t . hkýeyu fÌkw t fu
‚kÄw - ¼õŒku ™ u ƒku ÷ kðe™u …h{kí{k™e [[ko fhkðku . ‚kÄw ŒÚkk ¼õŒ
ykðe™u …h{kí{k™e [[ko ŒÚkk ¼ÂõŒ fhðk ÷køÞk. Œu ™ kÚke fku E ÷k¼ ™
ÚkÞku . hkýe™k þheh{kt f»x (Ëw : ¾) ðÄkhu ðÄe „Þw t . yÄo - yÄo yu x ÷u fu
yzÄku ïkt ‚ [k÷ðk ÷køÞku . ïk‚ ¾U [ kE ¾U [ kE™u (hne-hne™u ) ykððk
÷køÞku . ÓËÞ f{¤™u íÞk„e™u Sð ¼Þ¼eŒ ÚkE™u rºkfq x e™e ŒhV Ëku z âku .
Þ{Ëq Œ ku y u [khu Þ ŒhVÚke ½u h e ÷eÄku , [khu Þ Þ{Ëq Œ ku y u Sð™u ½u h e™u fÌkw t
fu yk… [k÷ku ! nrh («¼w ) yu Œ{™u ƒku ÷ kÔÞk Au . íÞkhu hkýe™k Sð™u
‚í‚t „ ð[™ ÞkË ykÔÞk. Œu ý u Þ{Ëq Œ ku ™ u fÌkw t fu nu ƒx…kh! nu ò÷e{ku !
Œ{u ynªÞk fu ð e heŒu ykðe „Þk ? y{khk ‚Œ„w Y y{khk {kr÷f Au .
Œ{u {™u ™Úke ÷E sE þfŒk. {khk ‚Œ„w Y Äýe ({kr÷f) yu {™u ™k{
ykÃÞw t Au . {khk „w Y S ykðþu Œku nw t sEþ. yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u Þ{™k
Ëq Œ ku ƒku Õ Þk fu y„h yk…™k fku E ¾‚{ (Äýe) Au Œku Œu ™ u ƒku ÷ kyku ,
™nª Œku y{khe ‚kÚku …h{kí{k™k Ëhƒkh{kt [k÷ku . Sðu fÌkw t fu : -
Äh™e (…] Ú ðe) ykfkþ ‚u ™„h r™Þkhk > Œnkt r™ðksi Ä™e n{khk >>
y„{ þçË sƒ ¼k¾i ™kWt > Œƒ Þ{ Sð fu r™fx ™nª ykô >>
¼kðkÚko : - …nu ÷ kt Œku hkýe™u rðïk‚ s ™ Œku ÚkE hÌkku fu ‚Œ„w Y S
‚í‚t „ {kt su ¿kk™ ‚t ¼ ¤kðe hÌkk Au , Œu ‚íÞ Au . Œu rð[khŒe nŒe fu yk
fu ð ¤ yu f ðkŒko Au fkhý fu ƒÄk ™ku f h-™ku f hýeyku yk¿kk {¤Œkt s Œu ™ e
‚u ð k{kt Ëku z e ykðŒk nŒk. {™„{Œw t s{ðk™w t ¾kŒe nŒe, ‚w t Ë h ð†ku ,
yk¼q » kýku …nu h Œe nŒe. Œu ý u rð[kÞO w nŒw t fu ykðe s heŒu fkÞ{ {kxu
yk™t Ë ƒ™u ÷ ku hnu þ u . yk Œku …q ð o (y„kW™k) sL{™e ƒu x he [kso nŒe.
ðŒo { k™{kt [kso h {éÞw t (™k{ {éÞw t ) Œku [k÷w ™ fÞO w yu x ÷u fu ‚kÄ™k
fhe ™nª. ßÞkhu ƒu x he™w t [k‹s„ ‚{kÃŒ ÚkR òÞ Au , ƒu x he zkW™ ÚkE
òÞ Au , Œku ƒÄe ‚w r ðÄkyku ƒt Ä ÚkE òÞ Au . …Ae ™ Œku …t ¾ ku [k÷u Au fu
™ Œku „ku ¤ ku Í„{„u Au . ƒx™ ËƒkðŒk hnku , fku E r¢Þk ™Úke ÚkŒe. yk s
«{kýu Sð™w t …q ð o sL{™e ¼ÂõŒ™w t Ä™ yu x ÷u fu [k‹s„ ‚{kÃŒ ÚkE òÞ
Au Œku ƒÄe ‚w r ðÄkyku Ae™ðe ÷u ð k{kt ykðu Au . Sð™u ™hf{kt ™kt ¾ e Ëu ð k{kt
ykðu Au , íÞkhu Œu ™ u yõf÷ ykðu Au . Œu xkR{u Œku ‚{Þ nkÚk{kt Ú ke ™ef¤e
„Þku nku Þ Au . fu ð ¤ …ùkŒk… (…MŒkðk™w t ) y™u hzðk™w t s ƒkfe hne òÞ
Au . hkýe ‚w t Ë hËu E yu ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e hkÏÞku nŒku . …q ý o ‚Œ„w Y …k‚u Ú ke
Ëeûkk ÷E hk¾e nŒe. …ý ™k{™e f{kýe fhe ™nŒe. Œu „w Y ÿku n e ™nku Œ e
ÚkR. „w Y ™e r™t Ë k fhŒe ™ nŒe. hkýeyu ‚Œ„w Y ™u ÞkË fÞko fu nu ‚Œ„w Y !
nu {khk Äýe ! {™u Þ{Ëq Œ ku y u ½u h e hk¾e Au . {™u Ëk‚e™u Aku z kðku . {U
yk…™e Ëeûkk ÷E hk¾e Au . yksu {™u ¾ƒh …ze fu ykðe yk…r¥k{kt ™
Œku …rŒ, ™ …í™e, ™ rËfhk-rËfhe, ¼kE-ƒnu ™ , hkò-«ò fku E …ý ‚nkÞf
™Úke ÚkŒk. hkýe™k Sðu ÓËÞÚke ‚Œ„w Y ™u …ku f kÞko . ŒhŒ s ‚Œ„w Y fƒehS
íÞkt W…ÂMÚkŒ ÚkÞk. hkýeyu Ëku z e™u ‚Œ„w Y S™k [hý …fze ÷eÄk. Œu s
‚{Þu Þ{Ëq Œ ¼k„e™u nrh yu x ÷u fu Ä{o h ks™e …k‚u „Þk y™u ƒŒkÔÞw t fu
Œu ™ k ‚Œ„w Y íÞkt ykÔÞk Œku íÞkt yk„¤ «fkþ ÚkE „Þku . Sðu ‚Œ ‚w f ] Œ
™k{™ku ò… fÞku o nŒku . Œu ™ u yu x ÷w t s ÞkË nŒw t . yk fkhýu Œu ™ u Þ{Ëq Œ ku
…k‚u Ú ke Aku z kðe ŒÚkk VheÚke Sð™ ðÄkhe ykÃÞw t , íÞkhu hkýeyu rË÷Úke
¼ÂõŒ fhe. …Ae ‚Œ„w Y fƒehSyu VheÚke ‚Œ™k{, ‚kh™k{ ykÃÞw t y™u
Œu ý u Œu ™ e f{kýe fhe, su ™ k ÷eÄu ‚t ‚ kh y‚kh (‚kh ð„h™ku ) Ëu ¾ kððk
÷køÞku . hks, Ä™, …rhðkh …khfw Ëu ¾ kE hÌkw t nŒw t . sðk™ku ‚{Þ ™sËef
÷k„e hÌkku nŒku . yk fkhýu hkýeyu Œ™-{™-Ä™ ‚Œ„w Y ™k [hýku { kt
‚{r…o Œ fhe™u ¼ÂõŒ fhe Œku Œu ‚Œ÷ku f {kt „E. íÞkt …h{u ï hu (‚íÞ
…w Y »ku ) hkýe™k Sð™e ‚k{u …ku Œ k™k s yLÞ Y… ‚Œ„w Y ™u «&™ fÞku o fu nu
frznkhk ! (Œkhýnkh !) {khk Sðku ™ u Þ{Ëq Œ ku y u fu { hku f e ÷eÄk ? ‚Œ„w Y
Y…{kt fƒehSyu fÌkw t fu nu …h{u ï h ! ykýu Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ fhe ™ne.
su ™ k fkhýu Œu ™ u Þ{Ëq Œ ku y u ½u h e ÷eÄe nŒe. {U Aku z kðe Au . …h{u ï h
fƒehSyu Sð™u fÌkw t fu Œ{u ¼ÂõŒ fu { ™k fhe ? ‚íÞ÷ku f {kt fE heŒu
ykðe „E ?
{kÚkw t ™e[w t fhe™u Sðu fÌkw t fu …nu ÷ kt {™u rðïk‚ ™ nŒku . …Ae
Þ{Ëq Œ ku ™ e ÞkŒ™k òu E ™u {™u yk…™e ÞkË ykðe „E. yk…™w t ¿kk™ ‚íÞ
÷køÞw t , yk…™u …ku f kh fÞku o . yk…u {khe hûkk fhe. …Ae {™u VheÚke Sð™
yk…ðk{kt ykÔÞw t . íÞkhu {U rË÷ku ò ™Úke yk…™e ¼ÂõŒ fhe. …q ý o Ëeûkk
«kÃŒ fhe™u yk…™e s f] … kÚke „w Y S™k ‚nÞku „ Úke nw t ynª yk…™k
[hýku { kt …nkU [ e „E Aw t . ‚íÞ÷ku f {kt sE™u ¼õŒ™u yLÞ ¼õŒku …k‚u
{ku f ÷e Ëu ð k{kt ykðu Au . íÞkt ‚w t Ë h y{h þheh {¤u Au . ¾q ƒ s {ku x ku
ykðk‚ (hnu ð k {kxu ™ ku {nu ÷ ) {¤u Au . ykt „ ýk{kt rð{k™ Q¼w t nku Þ Au .
r‚rØyku ykËu þ ™e hkn sw y u Au . ykËu þ {¤Œkt Œw h t Œ s rðãw Œ ™e su {
‚r¢Þ ÚkkÞ Au , su { fu ðes¤e™w t ƒx™ (switch) ËƒkðŒk™e ‚kÚku s
ðes¤eÚke [k÷™kh Þt º k ŒhŒ s fkÞo fhðk ÷k„u Au . yu ð e s heŒu íÞkt
yk„¤ ð[™™w t ƒx™ (switch) Au . su ðMŒw òu R yu - ƒku ÷ ku y™u ƒku ÷ Œk™e
‚kÚku Œu ðMŒw - …ËkÚko Œ{khe ‚{ûk W…ÂMÚkŒ (nksh) Úkþu . su { fu ¼ku s ™
¾kðk™e RåAk ÚkŒkt s Œ{khk ¼ku s ™k÷Þ{kt „rŒrðrÄ «kht ¼ ÚkE sþu ,
Úkk¤e-ø÷k‚ h¾kR („ku X ðkR) sþu . Úkku z e ðkh …Ae s{ðk™e RåAk ƒ™u
Œku r‚rØÚke QXe™u Wze™u …kAe h‚ku R ½h{kt ykì x ku { u r xf h¾kR sþu .
r{r™x …Ae RåAk ÚkR Œku …ý Œu s ‚{Þu ÔÞðMÚkk ÚkE sþu . Vhðk™e
RåAk ÚkR Œku rð{k™{kt „rŒrðrÄ {n‚q ‚ Úkþu (y™w ¼ ðkþu ) . rð{k™™e
…k‚u sŒk s îkh ¾w ÷ e sþu . rð{k™ Mxkxo ÚkE sþu . ßÞkt su rî…{kt sðk™e
RåAk Úkþu , rð[kh fhðk™e ‚kÚku s rð{k™ Œu s rËþk{kt Wze sþu . RåAk
ÔÞõŒ fhŒkt s Œkò Œkò V¤ku ð] û kku Ú ke Œku z e ÷kðe™u Œ{khe ‚{ûk (‚k{u )
{q f ðk{kt ykðþu . ‚íÞ ÷ku f ™e ™f÷ yk fk¤ ÷ku f Au . ykðe s heŒu †e-
…w Y »k™ku …rhðkh Au . ‚íÞ÷ku f {kt ƒu «fkhu ‚t Œ k™ku ™ e Wí…r¥k ÚkkÞ Au .
þçËÚke ŒÚkk {i Ú kw ™ Úke. Œu nt ‚ ™k …ku Œ k™k …h r™¼o h fhu Au . ð[™Úke ‚t Œ k™
Wí…r¥kðk¤w t ûku º k ‚Œ…w Y »k™k r‚t n k‚™™e [khu ƒksw Au . y™u ™h-™kheÚke
…rhðkhðk¤w t ûku º k Œu ™ k …Ae ykðu Au . ð[™Úke ‚t Œ k™ Wí…L™ fhðkðk¤k
VõŒ ™h s Wí…L™ fhu Au . ‚íÞ÷ku f {kt ð] Ø kðMÚkk (½z…ý) ™Úke. ™h-
™kheðk¤k ûku º k{kt Aku f hk ŒÚkk Aku f heyku ƒL™u Wí…L™ fhu Au . VõŒ ð[™Úke
s rððkn fhu Au . su ƒk¤fku Wí…L™ ÚkkÞ Au , Œu fk¤ ÷ku f Úke {w õ Œ ÚkE™u
„Þu ÷ Sð sL{ ÷u Au . …Ae fâkhu Þ {hŒk ™Úke fu ð] Ø …ý ÚkŒk ™Úke. su
fk¤÷ku f Úke {w õ Œ ÚkE™u ‚Œ÷ku f {kt òÞ Au Œu { ™u ‚ki «Úk{ ‚íÞ …w Y »kS™k
Ëþo ™ fhkððk{kt ykðu Au . Œu ‚{Þu Œu ™ w t Œu s MðY… hnu Au su ð w t …] Ú ðe
…hÚke ykðu Au , …ht Œ w òu Œu ð] Ø ™e[u Ú ke (W…h) „Þku Œku íÞkt ‚Œ…w Y »k™e
‚k{u Œu s yðMÚkk ŒÚkk MðY…{kt òÞ Au . Œu ™ ku «fkþ ‚ku ¤ ‚q Þ ku o ™ k «fkþ
su x ÷ku ÚkR òÞ Au . Œu ™ k …Ae Œu ™ u Œu MÚkk™ …h {ku f ÷ðk{kt ykðu Au su
ƒÄkÚke y÷„ Au . íÞkt sŒk™e ‚kÚku s Œu ™ w t MðY… Œku yu ð w t s hnu Au ,
…ht Œ w Œu ™ k þheh™ku «fkþ ‚ku ¤ ‚q Þ ku o su ð ku ÚkE òÞ Au . …ht Œ w y„h ™e[u Ú ke
ð] Ø yðMÚkk{kt „Þku Au Œku íÞkt Þw ð k yðMÚkk ÚkE òÞ Au . sðk™ Au Œku
sðk™ s hnu Au y™u ƒk¤f Au Œku ƒk¤f s hnu Au . íÞkt yk„¤ y{w f
sýk™u ‚íÞ …w Y »k™k ð[™Úke †e-…w Y »k™w t þheh {¤u Au . y{w f sýk™u
‚Œ …w Y »k ƒes Y…{kt ƒ™kðe Ëu Au su { ™ku Vhe yu f ðkh fku E ™k ½hu
‚íÞ÷ku f {kt sL{ Úkþu , …rhðkh ƒ™þu . Œu MÚkk™ …h Œu ƒÄk nt ‚ yu f ðkh
sL{ ÷u þ u , su fk¤÷ku f ŒÚkk yûkh ÷ku f Úke {w õ Œ ÚkE™u òÞ Au . Œu { ™u
yu f kt Œ MÚk¤ …h hk¾ðk{kt ykðu Au . …Ae Œu y ku ƒL™u ûku º kku { kt sL{ ÷u Au
(ð[™Úke Wí…L™ Úkðkðk¤k ŒÚkk †e …w Y »kÚke sL{ ÷u ð kðk¤k{kt ) †e-
…w Y »kÚke Wí…r¥k™e ‚hu h kþ ðÄw nku Þ Au . yk ‚hu h kþ 10/90 nku Þ Au . su
…i f e 10 % ð[™Úke Wí…r¥k, 90 % rððkn herŒÚke Wí…r¥k ÚkkÞ Au .
‚Œ÷ku f {kt †e ŒÚkk ™h™k þheh™ku «fkþ ‚ku ¤ ‚q Þ ku o ™ k «fkþ
su x ÷ku nku Þ Au . {e™e ‚Œ÷ku f , {k™ ‚hku ð h …nu ÷ kt Au (ƒ™u ÷ w t Au ) . íÞkt
ƒt ™ u ™ k þheh™ku «fkþ [kh ‚q Þ ku o su x ÷ku ÚkkÞ Au . …Ae yk„¤ òÞ Au .
ßÞkhu …hçkú ñ ™k ÷ku f {kt ƒ™u ÷ y»x f{¤™e …k‚u …nkU [ u Au Œku nt ‚ ŒÚkk
nt ‚ ™e yu x ÷u fu ™h-™khe™k þheh™ku «fkþ 12 ‚q Þ ku o ™ k «fkþ ‚{k™
(su x ÷ku ) ÚkE òÞ Au . …Ae ‚Œ÷ku f {kt ƒ™u ÷ ¼ðh „w V k{kt Ëhu f ™k
þheh™ku «fkþ 16 (‚ku ¤ ) ‚q Þ ku o ‚{k™ (su x ÷ku ) ÚkE òÞ Au .
«{ký fƒeh ‚k„h yæÞkÞ ‘‘{ku n B{Ë ƒku Ä ’’ …k™k ™t . 20 , 21
ŒÚkk 22 …h Ëþ {w f k{e hu ¾ Œk:-
✪● ‘‘Ëþ {wfk{e hu¾Œk’’
…] » X 21 W…hÚke fu x ÷kf yt þ ÷¾w t Aw t :-
¼Þk yk™LË VLË ‚ƒ Aku r zÞk …nw t [ k snkt ‚íÞ÷ku f {u h k >>
{ nt ‚ ™e (™khe Y… …w Û Þkí{kyku ) nt ‚ (™h Y… …w Û Þkí{kyku ) }
nt ‚ ™e nt ‚ ‚ƒ „kÞ ƒòÞ fu ‚kS fu f÷þ {ku n u ÷u ™ ykyu >>
Þw „ ™ Þw „ ™ fu rƒAw z u r{÷u Œw { ykÞ fi «u { frh yt „ ‚u yt „ ÷kyu >>
…w Y »k Ëþo sƒ ËeLnk nt ‚ fku Œ…Œ ƒnw sL{ fe Œƒ ™þkÞu >>
…r÷x fh Y… sƒ yu f ‚k feLnk {k™ku Œƒ ¼k™w »kku z þ ( 16 ) W„kÞu >>
…nw … fu Ëe… …Þq » k (y{] Œ ) ¼ku s ™ fhU þçË fe Ëu n ‚ƒ nt ‚ …kE >>
…w » … fk ‚u n hk nt ‚ yki h nt ‚ ™e ‚Âå[Ëk™t Ë r‚h Aºk Akyu >>
Ëe…I ƒnw Ëkr{™e Ë{f ƒnw ¼kt r Œ fe snkt Ä™ þçË fku ½{ku z ÷kE >>
÷„u snkt ƒh‚™u ½™ ½ku h fi WXŒ Œnkt þçË Äw r ™ yrŒ ‚ku n kE >>
‚w L ™ ‚ku n I nt ‚ -nt ‚ ™e Þw í Úk (òu z u - Íw t z ) bi yu f ne ™q h yu f ht „ hk„i >>
fhŒ rƒnkh (‚ih) {™ ¼kð™e {wÂõŒ {U f{o ykih Çkú{ ‚ƒ Ëqh ¼k„u >>
ht f yki h ¼q … (hkò) fku E …h¾ ykði ™nª fhŒ fku ÷ kn÷ ƒnw Œ …k„u >>
fk{ yki h ¢ku Ä {Ë ÷ku ¼ yr¼{k™ ‚ƒ Akrz …k¾t z ‚Œ þçË ÷k„u >>
…w Y »k fu ƒË™ (þheh) fki™ {rn{k fnqt s„Œ {U W…{k fAw ™knª …kÞe >>
[LË yki h ‚q h (‚q Þ o ) „ý ßÞku r Œ ÷k„i ™nª yu f ne ™¾ (™k¾w ™ ) «fkþ ¼kE >>
…hðk™k rs™ ™kË ðt þ fk …kRÞk …nw t r [Þk …w Y »k fu ÷ku f òÞe >>
fn fƒeh Þne ¼kt r Œ ‚ku …kEnku ‚íÞ …w Y »k fe hkn ‚ku «fx „kÞe >>
¼kðkÚko : - yk y{] Œ ðkýe{kt M…»x ÚkkÞ Au fu …h{u ï h fƒehS
‚Œ„w Y Y…{kt …] Ú ðe÷ku f Úke Ä{o Ë k‚S™u ÷E™u ‚íÞ÷ku f ŒhV [kÕÞk Œku
hMŒk{kt ™ð ( 9 ) MÚkk™ ykÔÞk, su { fu ™k‚q Œ , {÷fq Œ yk ƒÄk Vkh‚e{kt
þçË Au . yk ‚kŒ yk‚{k™kU ™ e …kh yr[LŒ, rð»ýw ÷ku f rð„u h u ™ e …kh
ßÞkhu ‚íÞ÷ku f {kt …nkU å Þk Œku Ä{o Ë k‚ fne hÌkk Au fu {™u ‚ífkh™e
‚kÚku ÷uðk {kxu ‚íÞ÷kuf™k nt‚ (™h) nt‚™e (™khe) ™k[Œk-„kŒk Zku÷ rð„uhu
‚ks-ðks (ðk®sºkku) ð„kzŒk-ð„kzŒk †eyku {kÚkk W…h f¤þ hk¾e™u ÷uðk
ykÔÞk. Œu{™k þheh™ku «fkþ ‚ku¤ (16) ‚qÞkuo™k sux÷ku nŒku. {khk þheh™ku
«fkþ …ý Œu{™k þheh™k «fkþ™e su{ 16 ‚qÞkuo sux÷ku ÚkE „Þku.
su …] Ú ðe ÷ku f Úke {ku û k «kÃŒ fhe™u nt ‚ òÞ Au , Œu ™ u …w n … rî…{kt
÷E sðk{kt ykðu Au . íÞkt ‚ðo ‚w ¾ Au , Œu ‚íÞ÷ku f ™ku ¼k„ Au . …ht Œ w ‚ki
«Úk{ ™e[u Ú ke W…h „Þu ÷ {ku û k «kÃŒ Sð™u …ku n … rî…{kt hk¾ðk{kt ykðu
Au . ynª™k á~Þ™w t ðýo ™ ƒŒkððk{kt ykðe hÌkw t Au . ynªÚke Œu ™ ku sL{
yLÞ MÚkk™ku …h …rhðkhku { kt ÚkkÞ Au . yu ™ k …Ae Œu MÚkk™™w t ðýo ™ Au ßÞkt
™h-™kheÚke Wí…r¥k ÚkR™u …rhðkh ƒ™u Au . ßÞkt yk„¤ ™h-™khe™k ‚{q n
(Íq t z u Íq t z ) ‚w ¾ Úke ƒu ‚ e™u ðkŒku fhu Au . ðkË¤ku „z„zkx fhu Au , Vq ð khk™e
{kVf Íh{h ðh‚kË …zu Au . yk yu f y÷„ MÚkk™ Au ßÞkt ‚Œ÷ku f
r™ðk‚e r…f™ef {kxu òÞ Au . y{w f MÚkk™ yu ð k Au ßÞkt ðkË¤k ™Úke
Ëu ¾ kŒk …ý ð»kko Ë ÚkE hÌkku nku Þ Au .
❈ Ëeûkk ÷eÄk …Ae ‚kÄfu þw t fhðw t òu E yu ? Œu yt „ u ™ e òýfkhe
…rðºk fƒeh ‚k„h™k yæÞkÞ ‘‘Ä{o ƒku Ä ’’{kt …ý Au .
f] … k fhe ðkt [ ku ‘‘Ä{o ƒku Ä ’’ yæÞkÞ™ku ‚kh :-
fƒeh ‚k„h{kt 33 {ku yæÞkÞ ‘‘Ä{o ƒku Ä ’’™k …k™k ™t . 177
( 1521 ) …h Au . yk yæÞkÞ{kt …h{u ï h fƒehSyu Ä{o fhðk™w t rðþu » k
¿kk™ ƒŒkÔÞw t Au . yu …ý M…»x fÞO w Au fu fƒeh …h{u ï h™k ‚k[k …t Ú k{kt
rËð‚{kt ºký ð¾Œ ‚t æ Þk fhðk{kt ykðu Au . ‚t æ Þk™ku yÚko Au ƒu ð¾Œ™ku
{u ¤ k…. yu f ‚t æ Þk ‚ðkhu Œu ™ kÚke rËð‚ y™u hkrºk™ku {u ¤ k… (r{÷™)
ÚkkÞ Au , hkrºk rðËkÞ ÷u Au y™u rËð‚™ku þw ¼ kht ¼ ÚkkÞ Au . ƒeS ‚t æ Þk
rËð‚™k ƒkh ðk„u ÚkkÞ Au , Œu ‚{Þu [ZŒk rËð‚™k ƒu …nku h …q h k (ƒ…ku h
…q h e) ÚkkÞ Au y™u Z¤Œk rËð‚™e þYykŒ ÚkkÞ Au . yk {æÞ rËð‚™e
‚t æ Þk Au . ºkeS ‚t æ Þk ‚kt s ™k ‚{Þu ÚkkÞ Au . Œu ‚{Þu rËð‚ y™u hkrºk™w t
r{÷™ ÚkkÞ Au . yk{ Œku Ëhu f sý ‚kt s ™k ‚{Þ™u ‚t æ Þk fnu Au . ‚t æ Þk™ku
yÚko …h{kí{k™e MŒw r Œ fhðe yu …ý ÚkkÞ Au .
ðu Ë ku { kt «{ký Au fu su s„Œ™ku Œkhýnkh nþu , Œu ºký ð¾Œ™e
‚t æ Þk fhu Au ŒÚkk fhkðzkðu Au . ‚ðkhu y™u ‚kt s u …q ý o …h{kí{k™e MŒw r Œ
- ykhŒe ŒÚkk {æÞ rËð‚{kt (rËð‚™k {æÞ{kt) rðï™k Œ{k{
Ëu ð Œkyku ™ e MŒw r Œ fhðk™w t fnu Au . «{ký }øðu Ë {t z ÷ 8 ‚q õ Œ 1 {t º k
29 {kt ŒÚkk Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 19 {t º k 26 {kt Au .
fƒeh ‚k„h{kt Ä{o ƒku Ä yæÞkÞ{kt …k™k ™t . 177 …h …ý yk
s «{ký Au :-
‚kt Í ‚fkh {æÞkö ‚t æ Þk Œe™kU fk÷ >
Ä{o f{o Œí…h ‚Ëk fesi ‚w h rŒ ‚B¼k÷ >>
❈ ¼kðkÚko : - ¼õŒs™ku ¾k‚ æÞk™ hk¾u fu ºkýu ‚{Þ™e ‚t æ Þk
fhu . ‚kt Í yu x ÷u fu ‚kt s u , ‚fkh yu x ÷u fu ‚ðkh ŒÚkk {æÞkö yu x ÷u fu
ƒ…ku h (rËð‚™k {æÞ) {kt ‚t æ Þk fhŒk ‚{Þu ‚w h rŒ yu x ÷u fu æÞk™
ykhŒe{kt ƒku ÷ ðk{kt ykðu ÷ e ðkýe{kt hnu y™u Ä{o ™ k fkÞo { kt fkÞ{ {kxu
Œi Þ kh hnu , yk¤‚ ™nª fhu .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 178 ( 1522 ) …h:-
fƒeh fku r x™ ft x f ½u h e ßÞkU r™íÞ r¢Þk r™s feLn >
‚w r {h™ ¼s™ yu f kt Œ {U {™ [t [ ÷ „n ÷e™ >>
❈ ¼kðkÚko : - ¼õŒ™e W…h „{u Œux÷k f»x (Ëw:¾) ykðe …zu, …htŒw
…kuŒk™e Ëhhkus™e r¢Þk (ºkýu ‚{Þ™e ‚tæÞk) sYh ([kuõf‚) fhðe òuRyu
ŒÚkk [t[¤ {™™u hkufe™u yufktŒ{kt …h{kí{k™e Ëeûkkðk¤k ™k{™ku ò… fhku.
fƒeh, ¼õŒkU yY „w Y fe ‚u ð k fh ©Øk «u { ‚rnŒ >
…h{ «¼w (‚íÞ …w Y »k) æÞkðrn frh yrŒ~Þ {™ «eŒ >>
❈ ¼kðkÚko : - …ku Œ k™k „w Y Ëu ð ŒÚkk ‚í‚t „ {kt yÚkðk ½hu ykðu ÷
¼õŒku ™ e nt { u þ k ykËh ‚kÚku ‚u ð k fhku . ©Øk ŒÚkk «u { Úke ‚u ð k fhðe
òuEyu. …h{ «¼w yux÷u fu …h{ yûkh …wY»k™e ¼ÂõŒ ¾qƒ s «u{Úke fhku.
● ‘‘¼õŒ sŒe ŒÚkk ‚Œe nku ð ku òu E yu ’ ’
‘‘sŒe™k ÷ûký’’
…w Y »k ÞrŒ (srŒ) ‚ku ò™eÞu , r™s rºkÞk Œf rð[kh >
{kŒk ƒn™ …wºke ‚f÷ ykih s„ fe ™kh >>
❈ ¼kðkÚko : - ÞŒe …w Y »k Œu ™ u fnu Au su …ku Œ k™e †e r‚ðkÞ fku E
yLÞ †e{kt …rŒ-…í™eðk¤ku ¼kð ™ hk¾u . …h†e™u ô{h y™w ‚ kh {kŒk,
ƒnu ™ yÚkðk …w º ke™k ¼kðÚke sw y u (yku ¤ ¾u ) .
‘‘‚Œe †e™k ÷ûký’’
†e ‚ku òu …rŒÔkú Œ Ä{o Ähi , r™s …rŒ ‚u ð Œ òu Þ >>
yLÞ …w Y »k ‚ƒ s„Œ {U r…Œk Çkú k Œ ‚w Œ nku Þ >>
y…™u …rŒ fe yk¿kk {U hni , r™s Œ™ {™ ‚u ÷k„ >>
r…Þk rð…heŒ ™ fAw fhi , Œk rºkÞk fku ƒz ¼k„ >>
¼kðkÚko : - ‚Œe †e Œu ™ u fnu Au su …ku Œ k™k …rŒ ‚kÚku ÷„kð hk¾u .
…ku Œ k™k …rŒ r‚ðkÞ ‚t ‚ kh™k yLÞ …w Y »kku ™ u ô{h y™w ‚ kh r…Œk, ¼kE
ŒÚkk …w º k™k ¼kðÚke sw y u yu x ÷u fu ðŒu o (ÔÞðnkh fhu ) . …ku Œ k™k …rŒ™e
yk¿kk{kt hnu , {™-Œ™ (þheh)Úke ‚u ð k fhu , fku E …ý fkÞo …rŒ™k rðhku Ä {kt
™k fhu .
‘‘Ëk™ fhðw t fu x ÷w t VhrsÞkŒ (sYhe) Au ’ ’
fƒeh, {™ku f k{™k rƒnkÞ fu n»ko ‚rnŒ fhu Ëk™ >
Œkfk Œ™ {™ r™{o ÷ nku Þ , nku Þ …k… fe nk™ >>
fƒeh, Þ¿k Ëk™ rƒ™ „w Y fu , r™þ rË™ {k÷k Vu h >>
r™»V÷ ðn fh™e ‚f÷, ‚Œ„w Y ¼k¾i xu h >>
«Úk{ „wY ‚u …qrAÞu, fesi fks ƒnkuh >>
‚ku ‚w¾ËkÞf nkuŒ ni, r{xi Sð fk ¾kuh >>
¼kðkÚko : - fƒeh …h{u ï hSyu ƒŒkÔÞw t A fu fku E {™ku f k{™k fÞko
ð„h su Ëk™ fhðk{kt ykðu Au Œu Ëk™ ƒL™u V¤ yk…u Au . ðŒo { k™ Sð™{kt
fkÞo ™ e r‚rØ …ý Úkþu ŒÚkk ¼rð»Þ {kxu …w Û Þ ¼u „ k Úkþu . …ý su Ëk™
{™ku f k{™k …q r Œo (RåAk …q r Œo ) {kxu fhðk{kt ykðu Au Œu fkÞo r‚rØ ƒkË
‚{kÃŒ ÚkE òÞ Au . {™ku f k{™k (RåAk) …q Š Œ ð„h™w t fhðk{kt ykðu ÷ w t
Ëk™ (fku E …ý RåAk hkÏÞk ð„h™w t Ëk™) ykí{k™u r™{o ¤ fhu Au , …k…™ku
™kþ fhu Au .
❈ …nu ÷ kt „w Y Äkhý fhku , …Ae „w Y Ëu ð ™k ykËu þ y™w ‚ kh Ëk™

fhðw t òu E yu . ð„h „w Y yu „{u Œu x ÷w t Ëk™ fhku y™u „{u Œu x ÷e ™k{-
M{hý™e {k¤k Vu h ðku , ƒÄku ÔÞÚko (™fk{ku ) «Þí™ Au . yk ðkŒ ‚Œ„w Y
…ku f khe-…ku f khe™u fnu Au .
❈ «Úk{ „w Y ™e yk¿kk ÷ku , íÞkhu s …ku Œ k™w t ™ðw t fkÞo fhðw t òu E yu .
Œu fkÞo ‚w ¾ ËkÞf nku Þ Au ŒÚkk {™™e Œ{k{ (ƒÄe s) r[t Œ k {xkze Ëu Au .
fƒeh yÇÞk„Œ yk„{ r™h¾e, ykËh {k™ ‚{u Œ >
¼ku s ™ Aks™, rƒŒ ÞÚkk, ‚Ëk fk÷ òu Ëu Œ >>
¼kðkÚko : - Œ{khk ½hu fku E yrŒrÚk ykðe òÞ Œku ykËh™e ‚kÚku
¼ku s ™ ŒÚkk ykhk{ fhðk {kxu …Úkkhe …ku Œ k™e ykrÚko f …rhÂMÚkrŒ y™w ‚ kh
‚ËkÞ ‚{Þ «{kýu yk…ðe òu E yu .
‚ku E B÷u å A ‚{ òr™Þu , „] n e òu Ëk™ rðne™ >
Þne fkhý r™Œ Ëk™ fhu , òu ™h [Œw h «rð™ >>
¼kðkÚko : - su „] n MÚk ÔÞÂõŒ Ëk™ ™Úke fhŒku , Œu Œku B÷u å A yu x ÷u
fu Ëw»x ÔÞÂõŒ suðku Au. yux÷k {kxu nu ƒwrØ{k™ ! ™eŒ (‚ËkÞ) Ëk™ fhku.
…kºk fw … kºk rð[kh fu Œƒ Ëesi Œkrn Ëk™ >
Ëu Œ k ÷u Œ k ‚w ¾ ÷n yLŒ nku Þ ™nª nk™ >>
¼kðkÚko : - Ëk™ fw … kºk™u ™nª yk…ðw t òu E yu . ‚w … kºk™u Ëk™ ¾w þ e
(yk™t Ë )Úke yk…ðw t òu E yu . ‚w … kºk „w Y Ëu ð ™u fnu ð k{kt ykÔÞk Au . …Ae
fku E ¼q Ï Þku Au Œku Œu ™ u ¼ku s ™ yk…ðw t òu E yu . hku „ e™ku W…[kh (R÷ks)
…ku Œ k™e ykrÚko f ÂMÚkrŒ «{kýu Ä™ yk…e™u fhðku . …q h …erzŒku , ¼q f t …
…erzŒku ™ u ‚{q n ƒ™kðe™u ¼ku s ™, f…zkt , …ku Œ k™k nkÚkku ðzu yk…ðk™u
‚w … kºk™u yk…u ÷ Ëk™ fÌkw t Au . yu ™ kÚke fku E nkr™ (™w f ‚k™) ™Úke ÚkŒw t .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 179 ™ku ‚kh:-
fƒeh, V÷ fkhý ‚u ð k fhi , r™þrË™ Þk[i hk{ >
fn fƒeh ‚u ð k ™nª, òu [knu [ki „ w ™ u Ëk{ >>
¼kðkÚko : - òu fku E fkÞo ™ e r‚rØ {kxu ‚u ð k (…q ò ) fhu Au . rËð‚-
hkŒ …h{kí{k …k‚u {kt ø Þk s fhu Au . yu ð k ÔÞÂõŒ {kxu …h{u ï h fƒehSyu
fÌkw t Au fu yu ð e ‚u ð k Œu ‚u ð k (…q ò ) ™Úke fu su [kh „ýw t Ä™ ‚u ð k (…q ò )™k
ƒË÷k{kt RåAk fhu Au .
fƒeh, ‚ßs™ ‚„u fw x w B ƒ rnŒw , òu fku E îkhi ykð >
fƒnw r™hkËh ™ feSÞu , hk¾i ‚ƒ fk ¼kð >>
¼ k ð k Ú k o : - ¼ÿ …w Y »kku , ‚„k-‚t ƒ t Ä e, fw x w t ƒ e-…rhðkhs™ku
(…rhðkh™k ‚ÇÞku ) ŒÚkk rnŒu å Aw y ku …i f e fku E …ý Œ{khk îkhu ykðu Œku
fâkhu Þ y™kËh ™nª fhðku òu E yu . ƒÄk™ku ¼kð hk¾ðku òu E yu .
fƒeh, fku z e-fku z e òu z e fh fe™u ÷k¾ fhku h >
…i ‚ k yu f ™k ‚t „ [÷i , fu Œ u Ëk{ ƒxku h >>
¼kðkÚko : - Ëk™ Ä{o { kt …i ‚ ku ¾[o fÞku o ™nª, ÷k¾ku - fhku z ku Yr…Þk
s{k fhe ÷eÄk. ‚t ‚ kh Aku z e™u sŒe ð¾Œu yu f …i ‚ ku …ý ‚kÚku ™nª ykðu
¼÷u ™u „{u Œu x ÷w t Ä™ ¼u „ w t fhe ÷ku .
òu Ä™ nrhfu nu Œ , Ä{o hkn ™nª ÷„kŒ >
‚ku Ä™ [ku h ÷ƒkh „n, Äh AkŒe …h ÷kŒ >>
¼kðkÚko : - su Ä™ …h{kí{k™k r™r{¥ku ¾[o ™Úke ÚkŒw t . fâkhu Þ Ä{o
f{o { kt ™Úke ð…hkŒw t , Œu ™ k Ä™™u zkfq , [ku h , ÷q t x khk AkŒe …h ÷kŒ {khe™u
yu x ÷u fu zhkðe - Ä{fkðe™u Íq t x ðe™u ÷E òÞ Au .
‚Œ fk ‚ki Ë k òu fhi , ËB¼ A÷ rAÿ íÞk„i >
y…™u ¼k„ fk Ä™ ÷ni , …hÄ™ rð»k ‚{ ÷k„i >>
¼kðkÚko : - …ku Œ k™k Sð™{kt …h{kí{kÚke zhe™u (ƒef hk¾e™u )
‚íÞ™k ykÄkhu ƒÄk f{o fhðk òu E yu , su Ä™ …ku Œ k™k ¼køÞ{kt ÷¾u ÷ w t
Au , Œu x ÷k{kt s ‚t Œ ku » k fhðku òu E yu . …h Ä™™u rð»k (Íu h ) ‚{k™ ‚{su .
¼q ¾ k srn ½h Œu rVhi , Œkfku ÷k„i …k… >
¼q ¾ kU ¼ku s ™ òu Ëu Œ ni , fxI fku r x ‚t Œ k… >>
¼kðkÚko : - su ½hu Ú ke fku E ¼q Ï Þku …kAku ð¤u Au (òÞ Au ) , Œu ™ u …k…
÷k„u Au . ¼q Ï Þkyku ™ u ¼ku s ™ yk…ðkðk¤k™k fhku z ku rðÎ™ku x¤e òÞ Au .
«Úk{ ‚t Œ fku S{kRyu , …eAu ¼ku s ™ ¼ku „ >
yi ‚ u …k… fku xkr÷Þu , fxu r™íÞ fk hku „ >>
¼kðkÚko : - y„h Œ{khk ½hu fku E ‚t Œ (¼õŒ) ykðe òÞ Œku …nu ÷ k
Œu™u ¼kus™ fhkððwt òuEyu y™u ƒkË{kt …kuŒu ¼kus™ ¾kðwt òuEyu. yk «{kýu
…kuŒk™k {kÚku r™íÞ ykð™kh …k…™k fkhýY… f»x (Ëw:¾)™u xk¤ðwt òuEyu.
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 180 ™ku ‚kh:-
fƒeh, Þãr… W¥k{ f{o frh, hni hrnŒ yr¼{k™ >
‚kÄw Ëu ¾ e r‚h ™kðŒu , fhŒu ykËh {k™ >>
¼kðkÚko : - yr¼{k™ íÞS™u ©u » X f{o fhðkt òu E yu . ‚t Œ ,¼õŒ™u
ykðŒk òu E ™u þeþ ({kÚkw t ) ™{kðe™u «ýk{ ŒÚkk ‚L{k™ fhðw t òu E yu .
fƒeh, ƒkh-ƒkh r™s ©ðýŒU , ‚w ™ u òu Ä{o …w h ký >>

fku { ÷ r[Œ WËkh r™Œ, rnt ‚ k hrnŒ ƒ¾k™ >>
¼kðkÚko : - ¼õŒ {kxu sYhe Au fu Œu ðkht ð kh Ä{o f{o ™ k rð»kÞ{kt
‚í‚t „ ¿kk™ ‚kt ¼ ¤u y™u …ku Œ k™w t r[¥k fku { ¤ hk¾u . yrnt ‚ k …h{ Ä{o Au
- yu ð k yrnt ‚ k ‚t ƒ t Ä e (yrnt ‚ k™u ÷„Œk) «ð[™ ‚kt ¼ ¤ðk òu E yu .
fƒeh, LÞkÞ Ä{oÞwõŒ f{o ‚ƒ fhI, ™ fh ™k fƒnq yLÞkÞ >
òu yLÞkÞe …w Y »k nI , ƒLÄU Þ{…w h òyI >>
¼kðkÚko : - nt { u þ k / ‚ËkÞ LÞkÞÞw õ Œ f{o fhðk òu E yu . fâkhu Þ
…ý yLÞkÞ ™ fhðku òu E yu . su yLÞkÞ fhu Au , Œu Þ{hks™k ÷ku f {kt
™hf{kt òÞ Au .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 181 ™ku ‚kh:-
fƒeh, „] n fkhý {U …k… ƒnw , r™Œ ÷k„i ‚w ™ ÷ku Þ >
ŒkrnŒu Ëk™ yð~Þ ni , Ëq h ŒkrnŒu nku Þ >>
fƒeh, [õfe [kI f i [q Õ n {U , Íkzq yY s÷…k™ >
„] n yk©{e fku r™íÞ Þn, …k… …kt [ i rðrÄ ò™ >>
¼kðkÚko : - „] n MÚke™u ÷ku x Ë¤ðk{kt , s{ðk™w t ƒ™kððk{kt [q ÷ k{kt
yÂø™ ƒk¤ðk{kt ykðu Au , [kI f ku yu x ÷u fu ÷ª…ðk{kt ŒÚkk Íkzw ðk¤ðk{kt
Œu { s s{ðk ŒÚkk …eðk{kt …kt [ «fkhÚke …k… ÷k„u Au . nu ‚t ‚ khe ÷ku f ku !
‚kt ¼ ¤ku ! yk fkhýku Ú ke Œ{™u r™íÞ (Ëhhku s ) …k… ÷k„u Au . yu x ÷k {kxu
Ëk™ fhðw t ¾k‚ sYhe Au . yk …k… Ëk™ fhðkÚke ™kþ Úkþu .
fƒeh, fAw fxU ‚í‚t „ Œu , fAw ™k{ fu ò… >
fAw ‚t Œ fu Ëþo Œ u , fAw Ëk™ «Œk… >>
¼kðkÚko : - ¼õŒ™k …k… fu x ÷eÞu Äkr{o f r¢Þkyku Ú ke ‚{kÃŒ ÚkkÞ
Au . fu x ÷kt f …k… ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðkÚke, fu x ÷kt f ¿kk™ Þ¿kÚke, fu x ÷kt f ™k{-
ò…Úke, fu x ÷kt f ‚t Œ ™k Ëþo ™ fhðkÚke ŒÚkk fu x ÷kt f Ëk™™k «¼kðÚke ‚{kÃŒ
ÚkkÞ Au .
su «{kýu …nu h u ÷ k ð†ku , Äq ¤ -{kxe ÷k„ðkÚke {u ÷ k ÚkE òÞ Au
Œku Œu {u ÷ k ð†ku ™ u …kýe-‚kƒw Ú ke Äku ð k …zu Au . yk s «{kýu r™íÞ (Ëhhku s )
fkÞo { kt …k… ÷k„ðkt Mðk¼krðf Au . yk s «{kýu ð†™e su { ‚í‚t „
ð[™, ™k{ M{hý, Ëk™ ŒÚkk ‚t Œ Ëþo ™ Y…e ‚kƒw - …kýeÚke ykí{k™u r™íÞ
(Ëhhku s ) Äku ð kÚke ykí{k r™{o ¤ hnu Au . ¼ÂõŒ{kt {™ ÷k„u ÷ w t hnu Au .
fƒeh, òu Ä™ …kÞ ™ Ä{o fhŒ, ™knª ‚ËT ÔÞki n kh >
‚ku «¼w fu [ku h nI , rVhŒu {khku {kh >>
¼kðkÚko : - su Ä™ …h{kí{kyu {k™ð™u ykÃÞw t Au , Œu { kt Ú ke su Ëk™
™Úke fhŒk y™u ™Úke ‚khw t yk[hý fhŒk, Œu ƒÄk …h{kí{k™k [ku h Au ,
su {kÞk ¼u „ e fhðk™e Äq ™ {kt {kÞko - {kÞko (¼xfŒku ™ u - ¼xfŒku ) Vhu Au .
‚t Œ „heƒËk‚Syu …ý fÌkw t Au fu : -
rs™ nh fe [ku h e fhe yki h „yu hk{ „w ý ¼q ÷ >
Œu rðÄ™k ƒk„w ÷ rfyu , hnu QÄo {w ¾ Íq ÷ >>
¼kðkÚko : - yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 10 Úke 13 {kt fÌkw t
Au fu su Ä{o - f{o ™Úke fhŒk, su …h{kí{k îkhk {¤u ÷ Ä™Úke Ëk™ rð„u h u
Ä{o fkÞo ™Úke fhŒk, yu Œku [ku h Au . Œu y ku Œku …ku Œ k™k þheh …ku » ký {kxu
s yL™ …fkðu Au . Ä{o { kt ™Úke ÷„kzŒk, yu Œku …k… s ¾kÞ Au .
‘‘ƒk¤fku ™ u rþûký yð~Þ yk…ðw t òu R yu ’ ’
fƒeh, {kŒ r…Œk ‚ku þºkw nI , ƒk÷ …ZkðI ™krnt >
nt ‚ ™ {U ƒ„w ÷ k ÞÚkk, ŒÚkk y™…Z ‚ku …t r zŒ {knª >>
¼kðkÚko : - su {kŒk-r…Œk …ku Œ k™k ƒk¤fku ™ u ¼ýkðŒk ™Úke Œu
…ku Œ k™k ƒk¤fku ™ k þºkw Au . yrþrûkŒ ÔÞÂõŒ rþrûkŒ ÔÞÂõŒyku { kt yu ð ku
nku Þ Au su { fu nt ‚ …ûkeyku { kt ƒ„÷ku . ynª ¼ýkððk™w t Œkí…Þo (fkhý /
nu Œ w ) Äkr{o f ¿kk™ fhkððkÚke Au , ‚í‚t „ rð„u h u ‚kt ¼ ¤ðkÚke Au .
y„h fku E ÔÞÂõŒ™u ykæÞkÂí{f ¿kk™ ™Úke Œku Œu þw ¼ -yþw ¼
f{ku o ™ u ™Úke òýe þfŒku . su fkhýðþ Œu …k… fhŒku hnu Au . su ‚í‚t „
‚kt ¼ ¤u Au , Œu { ™u ‚t … q ý o f{ku o ™ w t ŒÚkk yæÞkí{™w t ¿kk™ ÚkE òÞ Au Œu
fâkhu Þ …k… ™Úke fhŒku . Œu nt ‚ …ûke™k su ð ku Au - su ‚hku ð h{kt Ú ke VõŒ
{ku Œ e ¾kÞ Au , Sð-st Œ w , {kA÷e ð„u h u - ð„u h u ™Úke ¾kŒku . yk™kÚke rðhw Ø
yæÞkí{ ¿kk™ne™ ÔÞÂõŒ ƒ„÷k …ûke su ð k Mð¼kð™ku nku Þ Au . ƒ„÷ku
…ûke, {kA÷e, fezk-{fku z k ð„u h u - ð„u h u s¤™k st Œ w ¾kÞ Au . þhehÚke
ƒt ™ u (nt ‚ …ûke ŒÚkk ƒ„÷k …ûke) yu f su ð k ykfkh ŒÚkk ‚Vu Ë ht „ ™k nkuÞ
Au. Œu{™u òuE™u yku¤¾e þfkŒk ™Úke fu fkuý ƒ„÷ku Au ™u fkuý nt‚ ? …ý
Œu { ™k f{ku o Ú ke ¾ƒh …ze òÞ Au . yk s «{kýu Œíð¿kk™ Þw õ Œ ÔÞÂõŒ
þw ¼ f{ku o Ú ke ŒÚkk Œíð¿kk™ne™ (Œíð¿kk™ ð„h™ku ) ÔÞÂõŒ yþw ¼ f{ku o Ú ke
yku ¤ ¾e þfkÞ Au .
fƒeh, …n÷u y…™u Ä{o fku , ¼÷e ¼kt r Œ r‚¾÷kÞ >

yLÞ Ä{o fe ‚e¾ ‚w r ™, ¼xrf ƒk÷ ƒw r Ø òÞ >>
¼kðkÚko:- ƒk¤fku ™ u yÚkðk …rhðkh™k yLÞ ‚ÇÞku ™ u …nu ÷ k …ku Œ k™k
Ä{o ™ w t ¿kk™ …q ý o Y…Úke fhkððw t òu E yu . su { ™u …ku Œ k™k Ä{o yu x ÷u fu Äkr{o f
r¢Þkyku ™ w t ¿kk™ ™Úke, Œu ƒk¤f su ð e ƒw r Ø™ku nku Þ Au . Œu yLÞ Ä{o …t Ú k™e
rþûkk (rþûký) ‚kt ¼ ¤e™u ¼xfe òÞ Au . su { ™u …ku Œ k™k Ä{o (…t Ú k) ™w t
‚t … q ý o ¿kk™ Au , Œu Çkú r {Œ ™Úke ÚkŒk.
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 182 ™ku ‚kh:-
fƒeh, òu fAw Ä™ fk ÷k¼ nku , þw Ø f{kE fe™ >
Œk Ä™ fu ËþðU yt þ fku , y…™u „w Y fku Ëe™ >>
Ëþðkt yt þ „w Y fku Ëesi > y…™k sL{ ‚V÷ fh ÷esi >>
¼kðkÚko : - R{k™Ëkhe™e f{kýeÚke su þw Ø ([ku Ï ¾ku ) ÷k¼ ÚkkÞ
Au , Œu ™ ku Ë‚{ku ¼k„ …ku Œ k™k „w Y Ëu ð ™u Ëk™ fhðku òu E yu .
fƒeh, su „w Y r™fx r™ðk‚ fhi , Œku ‚u ð k fh r™íÞ >
òu fAw Ëq h ƒ‚i , …÷-…÷ æÞk™ ‚u rnŒ >>
¼kðkÚko : - y„h „w Y S™w t MÚkk™ Œ{khk r™ðk‚ (hnu X ký)™e …k‚u
nku Þ Œku Ëhhku s ‚u ð k {kxu sðw t . y„h Ëq h Au Œku Œu { ™e ÞkË (Œu { ™w t
M{hý) …¤-…¤ fhðe òu R yu . yk™kÚke ‚kÄf™w t rnŒ ÚkkÞ Au yu x ÷u fu
÷k¼ «kÃŒ ÚkkÞ Au .
fƒeh, AXu {k‚ „w Y Ëþo fh™ Œu , fƒnw ™k [w f ku nt ‚ >
„w Y Ëþo yY ‚í‚t „ , rð[kh ‚ku WÄhi òŒ ni ðt þ >>
fƒeh, AXu {k‚ ™k frh ‚fu , ð»ko {U fhku ÄkÞ >
ð»ko {U Ëþo ™rnt fhu, ‚ku ¼õŒ ‚krfx XnhkÞ >>
fƒeh, si „w Y …h÷ku f „{™ fhu , ‚e¾ {kr™Þku þeþ >
nhË{ „w Y fku ‚kÚk òr™, ‚w { hku r™Œ s„Ëeþ >>
fƒeh, „wY {hk {Œ òr™Þku, ð† íÞk„k MÚkq÷ >
‚qû{ Ëune „{™ frh, r¾÷k y{h ðn Vq÷ >>
fƒeh, ‚Œ÷kuf {U ƒiXe fh, „wY r™h¾i Œkunu >
„w Y Œs ™k yki h {kr™Þku , yæÞkí{ nkr™ nku Þ >>
fƒeh, „wY fu rþ»Þ fe s„Ëeþ fhi ‚nkÞ >
™k{ s…i yY Ëk™ Ä{o {U fƒnq ™ y÷‚kÞ >>
fƒeh, si‚u hrð ykfkþ ‚u, ‚ƒfu ‚kÚk hnkÞ >
W»ýŒk yY «fkþ fku Ëqhne Œu …nwt[kÞ >>
fƒeh, yu‚u „wY snkt ƒ‚u ‚ƒ …h fhu hò >
„wY ‚{e… ò™fh ‚f÷ rðfkh fhŒ ÷ò >>
¼kðkÚko : - „w Y S™k Ëþo ™ A {rn™u yu f ðkh sYhÚke fhku . ‚í‚t „
y™u „w Y Ëþo ™ Úke …q h ku ðt þ {w õ Œ ÚkR òÞ Au . y„h Aêk {k‚u Ëþo ™ ™Úke
fhe þfŒku Œku ð»ko { kt ƒu ‚ çkú k (yÄehku ) ÚkR™u yu x ÷u fu yrŒ (¾q ƒ ) Wí‚kn
‚kÚku Ëþo ™ fhðk òÞ. y„h yu f ð»ko { kt „w Y Ëþo ™ ™Úke fhŒku Œku Œu
rþ»Þ™u ¼ÂõŒne™ {k™ðk{kt ykðu Au .
y„h „wYS ‚Œ÷kuf [kÕÞk „Þk Œku Œu{™e rþûkk™u ykÄkh {k™e™u
…kuŒk™k Ä{o-f{o fhŒk hnku. …kuŒk™k „wYËuð™u …¤-…¤ …kuŒk™e ‚kÚku ‚{S™u
…h{uïh™wt ¼s™ fhku. „wYSyu su {tºkku yk…u÷ Au, Œu{™ku ò… fhðku òuEyu.
„w Y S™u {] í Þw …k{u ÷ k ({hu ÷ k) ™ ‚{òu , yk Œku MÚkq ¤ þheh
íÞkøÞw t Au , su { fu ð† WŒkhe Ëu ð k{kt ykðu Au AŒkt …ý þheh Œku ‚w h rûkŒ
hnu Au . yk s «{kýu MÚkq ¤ þhehY…e ð† íÞkøÞw t Au . ™q h e þhehÚke
‚Œ÷ku f [kÕÞk „Þk Au . íÞkt yk„¤ y{híð «kÃŒ fhe ÷eÄw t Au . yk…™e
hkn òu E hÌkk Au . yk…S™u …ý sðk™w t Œku Au s. ð„h {hu (MÚkq ¤ þheh
íÞkøÞk ð„h) ‚íÞ÷ku f sE þfkŒw t ™Úke. yk Œku rþ»Þku ™ u …ý Aku z ðk™w t
(íÞk„ðk™w t ) Au . …Ae „w Y S™k þheh íÞk„ðk™ku þku f („{) ™ fhe™u
Œu { ™k îkhk ƒŒkððk{kt ykðu ÷ e ‚kÄ™k fhku ŒÚkk {Þko Ë k™w t …k÷™ fhŒk
hne™u …ku Œ k™w t Sð™ ‚V¤ ƒ™kðku .
„w Y Ëu ð ‚Œ÷ku f {kt ƒu ‚ e™u Œ{™u òu E hÌkk nku Þ Au . „w Y S™k
‚t ‚ kh Aku z e „Þk …Ae yLÞ (ƒeò)™u „w Y Y…{kt òu ð k ™nª, ™nª Œku
¼ÂõŒ™e nkr™ (™w f ‚k™) ÚkE sþu .
„w Y S™k W…Ëu þ e rþ»Þ™e …h{u ï h ‚nkÞŒk fhu Au . rþ»Þyu
„w Y S îkhk ƒŒkððk{kt ykðu ÷ ™k{-ò… ŒÚkk Ëk™-Ä{o fhðk{kt fâkhu Þ
yk¤‚ ™nª fhðe òu E yu .
su { fu ‚q Þ o ykfkþ{kt hne™u Ëq h Úke s ƒÄk™u W»ýŒk („h{e)
ŒÚkk «fkþ «Ëk™ fhu Au , Œu Ëq h nku ð k AŒkt ƒÄk™u …ku Œ k™e ‚kÚku s Ëu ¾ kÞ
Au . yk s «{kýu „w Y S fku R …ý søÞk …h ƒu X k Au , íÞkt Ú ke s …ku Œ k™k
¼õŒku …h f] … k fhu Au . „w Y S™u ™sËef ŒÚkk á»xk òýe™u ƒÄk rð»kÞ-
rðfkhku ™ u fhðk{kt þh{ y™w ¼ ð fhe™u rðfkhku Ú ke Ëq h hnku .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 183 ™ku ‚kh:-

fƒeh, fu Œ u s™fkrËf „] n e òu r™s Ä{o «ðe™ >
…kÞku þw ¼ „rŒ yk… ne yki h ™nq {rŒ Ëe™ >>
¼kðkÚko : - hkò s™f suðk „]nMÚke …kuŒk™k Ä{o™k rðîk™ nŒk yux÷u
fu {k™ð f{o™k ¿kk™e nŒk. su™k fkhýu …kuŒu (MðÞt) …ý þw¼ (‚khe) „rŒ «kÃŒ
fhe yux÷u fu Mð„o «kÃŒ fÞwO ŒÚkk ƒeòyku™u …ý Mð„o «kÂÃŒ™ku {k„o ƒŒkÔÞku.
fƒeh, nrh fu nu Œ ™ Ëu Œ , Ä™ Ëu Œ fw { k„o {knª >
yi ‚ u yLÞkÞe yÄ{, ƒkt Ä u Þ{…w h ònª >>
¼kðkÚko : - su ÔÞÂõŒ Ä{o ™Úke fhŒk y™u …i ‚ k™ku Ëw Y …Þku „ fhu
Au . þhkƒ (ËkY) …eðu Au , {kt ‚ ¾kÞ Au , Œt ƒ kfw ™ w t ‚u ð ™ fhu Au yÚkðk
ÔÞÚko ™ k Ëu ¾ kðku fhðk (÷ø™ku { kt , …kxeo y ku { kt , þý„kh{kt , {nu ÷ ku
ƒ™kððk{kt ð„u h u - ð„u h ){kt ¾[o fhu Au , yu ð k yLÞkÞeyku ™ u ƒkt Ä e™u ™e[
Þ{÷ku f yu x ÷u fu ™hf ÷ku f {kt ÷E sðk{kt ykðu Au .
‘‘¼õŒ™ku ÔÞðnkh fu ð ku nku ð ku òu E yu ?’’
r™s Ä™ fu ¼k„e su Œ u ‚„u ƒLÄw …rhðkh >
si ‚ k òfku ¼k„ ni Ëesi Ä{o ‚B¼kh >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t Au fu ‚t … r¥k™k su …ý y™u
su x ÷k …ý ¼k„™k fkÞËkfeÞ nõfËkh Au , Œu { ™u «íÞu f ™u …q h u … q h ku ¼k„
yk…ðku òu E yu . yu x ÷u fu ¼õŒu …ku Œ k™k Ä{o - f{o ™ u æÞk™{kt hk¾e™u
‚t … r¥k™ku su x ÷ku ¼k„ su ™ u {¤ðk…kºk Au Œu Œ{k{™u Œu ™ ku rnM‚ku (¼k„)
…h{kí{k™e ƒef hk¾e™u …q h u … q h ku ðnU [ e Ëu (yk…e Ëu ) .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 184 ™ku ‚kh:-
fƒeh, ¾kx …zi Œƒ Í¾E ™Þ™™ ykði ™eh >
ÞŒ™ Œƒ fAw ƒ™i ™nª, Œ™w ÔÞk… {] í Þw …eh >>
¼kðkÚko : - ð] Ø ÚkE™u yÚkðk hku „ e ÚkR™u ßÞkhu {k™ð ¾kx÷k …h
…zu ÷ ku nku Þ Au y™u ykt ¾ ku Ú ke ykt ‚ w ðne hÌkk nku Þ Au , Œu ‚{Þu fku E
ƒ[kð ÚkE þfŒku ™Úke, {] í Þw ™ k ‚{Þu Úkðkðk¤e …ezk ÚkR hne nku Þ Au .
fnu Au fu su ÔÞÂõŒ ¼ÂõŒ ™Úke fhŒk, Œu { ™ku yt Œ ‚{Þ {nkf»x ËkÞf
nku Þ Au . Œu ™ k «ký ‚nu ÷ e heŒu ™Úke ™ef¤Œk, Œu ™ u yu x ÷e ƒÄe …ezk ÚkkÞ
Au su { fu yu f ÷k¾ ðªAeyku y u Œu ™ u zt ¾ {khe ËeÄk nku Þ . Œu ‚{Þu Þ{™k
Ëq Œ Œu ™ w t „¤w ƒt Ä fhe Ëu Au . ÔÞÂõŒ ™ Œku ƒku ÷ e þfu Au , ™ Œku yk¾ku
(…qhku) ïkt‚ ÷E þfu Au. fuð¤ ykt¾kuÚke ykt‚wyku ™ef¤e hÌkk nkuÞ Au. yux÷k
{kxu ¼ÂõŒ ŒÚkk þw¼ f{o su W…h ƒŒkÔÞk Au, {k™ðu yð~Þ fhðk òuEyu.
fƒeh, Ëu ¾ u sƒ Þ{ Ëq Œ ™ fku , RŒ WŒ Sð ÷w f kÞ >
{nk ¼Þt f h ¼u » k ÷¾e, ¼Þ¼eŒ nku òÞ >>
¼kðkÚko : - Þ{™k Ëq Œ ku ™ w t Y… ¼Þt f h nku Þ Au . {] í Þw ™ k ‚{Þu Þ{Ëq Œ
Œu s Ä{o ŒÚkk ¼ÂõŒne™ ÔÞÂõŒ™u s Ëu ¾ kÞ Au . Œu { ™u òu E ™u ¼Þ (zh)™ku
{kÞku o Œu «kýe …ku Œ k™k þheh{kt s yk{-Œu { „{u íÞkt ‚t Œ kR sðk™ku
«Þí™ fhu Au .
fƒeh, ¼ÂõŒ Ëk™ rfÞk ™nª, yƒ hn fk‚ fe yku x >
{kh …ex «ký r™fk÷nª, s{ Œku z U „ u nku X >>
¼kðkÚko : - ™ „w Y fÞko , ™ ¼ÂõŒ fu ™ Ëk™-Ä{o fÞkO . nðu fku ™ e
yku x (hûký / þhý){kt sE™u ƒ[eþ ? Þ{™k Ëq Œ {khÍq z fhe™u «ký
fkZþu y™u rð[kÞko ð„h Vxfkhþu yu x ÷u fu ƒu h nu { ÚkE™u Íq z e-Íq z e™u
Œkhk nku X Vkze ™kt ¾ þu . yu x ÷u fu r™Ëo Þ Œk…q ð o f {khþu - Zku h {kh {khþu .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 185 - 186 …h ‚k{kLÞ ¿kk™ Au .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 187 ™ku ‚kh:-
fƒeh, {k™ y…{k™ ‚{ fh ò™i , Œsi s„Œ fe ykþ >
[kn hrnŒ ‚t M Þ hrnŒ, n»ko þku f ™nª Œk‚ >>
¼kðkÚko : - [knu ¼õŒ™u fku E y…{kr™Œ fhu , Œu ŒhV æÞk™ ™
yk…u . y…{k™ fh™kh™e ƒw r Ø …h hnu { fhu (ûk{k fhu ) y™u su ‚L{k™
fhu Au , Œu ™ e ŒhV æÞk™ ™ yk…u yu x ÷u fu fku R ™k ‚L{k™ðþ ÚkE™u …ku Œ k™ku
Ä{o ¾hkƒ ™ fhu . nkr™ (™w f ‚k™) ÷k¼ (VkÞËk)™u …h{kí{k™e Ëu ™
(¼u x ) {k™e™u ‚t Œ ku » k fhu .
fƒeh, {k„o [÷i yÄku „ rŒ, [kh nkÚk {kt n e Ëu ¾ >
…h ŒrhÞk …h Ä™ ™k [kni ‚{Í Ä{o fu ÷u ¾ >>
¼kðkÚko : - ¼õŒ hMŒk …h [k÷Œe ð¾Œu ™e[w òu E ™u [k÷u . ¼õŒ™e
áÂ»x [k÷Œe ð¾Œu [kh nkÚk yu x ÷u fu 6 (A) Vq x Ëq h ‚k{u ™ e ŒhV hnu ð e
òu E yu . Ä{o - f{o ™ k ¿kk™™ku rð[kh fhe™u …h†e ŒÚkk …hÄ™™u òu E ™u Ëku » k
áÂ»x (¾hkƒ ™sh) ™ fhu .
fƒeh, …kºk fw … kºk rð[kh fh, r¼ûkk Ëk™ òu ÷u Œ >
™e[ yf{eo ‚q { fk, Ëk™ {nk Ëw : ¾ Ëu Œ >>
¼kðkÚko : - ‚t Œ yu x ÷u fu „w Y yu …ku Œ k™k rþ»Þ r‚ðkÞ fku E yLÞ
…k‚u Ú ke Ëk™-r¼ûkk ÷u ð e òu E yu ™nª. fw f {eo ŒÚkk yÄ{eo ™ w t Ä™ ¾q ƒ s
Ëw : ¾e fhu Au .
…k™k ™t . 188 …h ‚k{kLÞ ¿kk™ Au .

Ä{o ƒku Ä ™k …k™k ™t . 189 …h:-
fƒeh, RLÿe Œ¥ð «f] r Œ ‚u , ykí{ ò™ …kh >
ò… yu f …÷ ™nª Aq x i , xq x ™ …kði Œkh >>
¼kðkÚko : - ykí{k™u …kt [ u Þ Œíðku Ú ke sw Ë ku òýku . þheh ykí{k ™Úke.
r™ht Œ h ‚Œ™k{™ku ò… fhku .
fƒeh, sƒ s… frh fu Úkf „yu , nrh Þþ „kðu ‚t Œ >
fi rs™ Ä{o …w h ký …Zu , yi ‚ ku Ä{o r‚Økt Œ >>
¼kðkÚko : - y„h ¼õŒ ò… fhŒk fhŒk Úkkfe òÞ Œku …h{kí{k™e
{rn{k™e ðkýe ðkt [ u , y„h ÞkË Au Œku „kR ÷u yÚkðk …ku Œ k™k Ä{o ™ k
…w M Œfku ðkt [ u , yk ÄkŠ{f r‚æÄkt Œ Au .
Ä{o ƒ ku Ä ™k …k™k ™t . 190 ™ku ‚kh:-
fƒeh, ¿kk™e hku „ e yÚkko Ú keo rs¿kk‚w Þu [kh >
‚ku ‚ƒ ne nrh æÞkðŒu ¿kk™e WŒhu …kh >>
¼kðkÚko : - …h{kí{k™e ¼ÂõŒ [kh «fkh™k ÔÞÂõŒyku fhu Au .
( 1 ) ¿kk™e:- ¿kk™e™u rðïk‚ ÚkE òÞ Au fu {k™ðSð™ VõŒ
…h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhe™u Sð™w t fÕÞký fhkððk™u {kxu s «kÃŒ ÚkkÞ Au .
Œu { ™u yk ‚{sý …ý nku Þ Au fu VõŒ yu f …q ý o …h{kí{k™e ¼ÂõŒÚke
{ku û k Úkþu , yLÞ Ëu ð e-Ëu ð Œkyku ™ e ¼ÂõŒÚke sL{-{hý™ku f÷u þ (hku „ )
™nª {xu . …q ý o ‚Œ„w Y …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷eÄk ƒkË s ðkŒ ƒ™þu . yu x ÷k {kxu
¿kk™e ¼õŒ …kh ÚkkÞ Au .
( 2 ) yÚkko Ú keo : - su Ä™ ÷k¼ {kxu s ¼ÂõŒ fhu Au .
( 3 ) ykŒo yu x ÷u fu ‚t f x økú M Œ:- fu ð ¤ …ku Œ k™k ‚t f x™ku ™kþ fhðk
{kxu ¼ÂõŒ fhu Au .
( 4 ) rs¿kk‚w : - rs¿kk‚w …h{kí{k™w t ¿kk™ yÄq h w t s ‚{su Au (…q h w t
¿kk™ ‚{ßÞk ð„h, VõŒ yÄq h w t ¿kk™ ‚{S ÷u Au ) y™u ðõŒk ƒ™e™u
{rn{k™e ¼q ¾ {kt Sð™ ™kþ fhe òÞ Au . yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ- 7
&÷ku f 16 - 17 {kt …ý Au .
Ä{o ƒku Ä …k™k ™t . 191 ™ku ‚kh:-
fƒeh, ûk{k ‚{k™ ™ Œ…, ‚w ¾ ™nª ‚t Œ ku » k ‚{k™ >
Œ] » ýk ‚{k™ ™nª çÞkÄe fku E , Ä{o ™ ËÞk ‚{k™ >>
206 yæÞkÞ ‘„Yz ƒku Ä ’™ku ‚kh
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t Au fu ûk{k yk…ðe yu ƒnw
{ku x w t Œ… Au , yu ™ k ‚{k™ fku E Œ… ™Úke. ‚t Œ ku » k Œw Õ Þ fku E ‚w ¾ ™Úke.
fku E ðMŒw ™ e «kÂÃŒ™e RåAk ‚{k™ fku E yk…Ëk (Œf÷eV) ™Úke y™u ËÞk
‚{k™ fku E Ä{o ™Úke.
fƒeh, Þku „ (¼ÂõŒ) fu yt „ …kt [ nI , ‚t Þ { {™™ yu f kt Œ >
rð»kÞ íÞk„ ™k{ hx™, nku Þ u {ku û k r™r~[LŒ >>
¼kðkÚko : - ¼ÂõŒ™k [kh ykð~Þf «fkh Au . ‚t Þ { yu x ÷u f Ëhu f
fkÞo { kt ‚t Þ { hk¾ðku òu E yu . Ä™ ‚t ø kú n fhðk{kt , ƒku ÷ ðk{kt , ¾kðk-
…eðk{kt , rð»kÞ ¼ku „ ku { kt ‚t Þ { hk¾u yu x ÷u fu ¼õŒ yu yku A w t ƒku ÷ ðw t
òu R yu , rð»kÞ rðfkhku ™ ku íÞk„ fhðku òu E yu . …h{kí{k™w t ¼s™ ŒÚkk
…h{kí{k™e ðkýe - «ð[™ku ™ w t {™™ fhðw t yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) Au . ykðe
heŒu ‚kÄ™k ŒÚkk {Þko Ë k …k÷™ fhðkÚke {ku û k [ku õ f‚…ýu «kÃŒ ÚkkÞ Au .
❈ …q ý o … h{kí{k ¼õŒ™e ô{h (ykÞw » Þ) …ý ðÄkhe Ëu Au : -
}øðu Ë {t z ÷- 10 ‚q õ Œ 161 {t º k 2 {kt fÌkt w Au fu …q ý o «¼w …ku Œ k™k
¼õŒ™ku hku „ ‚{kÃŒ fhe Ëu Au . y„h hku „ e™e ô{h (ykÞw » Þ) ƒkfe ™
nku Þ , Œu {] í Þw Ëu ð Œk™e …k‚u sðk™e Œi Þ khe{kt nku Þ Œku …ý …h{kí{k Œu ™ u
MðMÚk fhe™u þŒ ð»ko yu x ÷u fu ‚ku ð»ko ‚w Ä e Sð™ yk…e Ëu Au . Œu ™ e ô{h
(ykÞw » Þ{kt ) ð] r Ø fhe Ëu Au (ðÄkhe yk…u Au ) . ðkt [ ku ‘‘fƒeh ‚k„h’’
™k yæÞkÞ ‘‘„Yz ƒku Ä ’’ {kt «{ký:-
✪ yæÞkÞ ‘‘„Yz ƒkuÄ’’™ku ‚kh
fƒeh ‚k„h{kt yæÞkÞ- 11 ‘‘„Yz ƒku Ä ’’ …k™k ™t . 65 ( 625 )
W…h Au : -
…h{u ï h fƒehSyu Ä{o Ë k‚S™u ƒŒkÔÞw t fu {U rð»ýw S ™k ðkn™
…ûkehks „Yz™u W…Ëu þ ykÃÞku . Œu ™ u ‚] Â »x h[™k ‚t ¼ ¤kðe. y{h÷ku f ™e
fÚkk ‚íÞ …w Y »k™e {rn{k ‚kt ¼ ¤e™u „YzËu ð y[t r ¼Œ ÚkE „Þk. Œu { ™u
…ku Œ k™k fk™ku W…h rðïk‚ ™ ÚkÞku . {™{kt ™u {™{kt rð[kh fhe hÌkk
nŒk fu nw t yksu yk þw t ‚kt ¼ ¤e hÌkku Aw t ? nw t fku E MðÃ™ Œku ™Úke òu E
hÌkku . nw t fku E yLÞ (ƒeò) Ëu þ {kt Œku ™Úke [kÕÞku „Þku ™u . su Ëu þ ŒÚkk
…h{kí{k ƒkƒŒu {U ‚kt ¼ ¤e hkÏÞw t Au , Œu òýu {khe ‚k{u [÷r[ºk Y…{kt
[k÷e hÌkw t Au . ßÞkhu „Yz Ëu ð yk rð[khku { kt ¾ku ð kÞu ÷ nŒk íÞkhu {U
fÌkw t , nu …ûkehks ! þw t {khe ðkŒku Œ{™u sq ê e ÷k„u Au (Œ{u {khe ðkŒ™u
sq X e {k™ku Aku ) . Œ{u [w … ÚkE „Þk Aku . y„h fku E þt f k nku Þ Œku «&™
fhku , su Ú ke Œu ™ w t ‚{kÄk™ ÚkE þfu . y„h Œ{™u {khe ðkýeÚke Ëw : ¾ ÚkÞw t Au
Œku ûk{k fhku . {khk yk ð[™ku ™ u ‚kt ¼ ¤e™u ¾„u þ („Yz)™e ykt ¾ ku ¼e™e
ÚkE „E (hzðk ÷køÞku ) y™u ƒku Õ Þku fu nu Ëu ð ! yk… fku ý Aku ? yk…™ku
WÆu ~ Þ þw t Au ? ykx÷w t fzðw t ‚íÞ ƒŒkÔÞw t Au su ns{ ™Úke ÚkE hÌkw t
(‚{s™e ƒnkh Au ) . su yk…u y{h÷ku f {kt y{h …h{u ï h ƒŒkÔÞku Au ,
y„h Œu ‚íÞ Au Œku y{™u Ë„ku ËR™u hk¾ðk{kt ykÔÞk Au , y{™u
„V÷Œ{kt hk¾ðk{kt ykðu ÷ Au . y„h yk ðkŒ y‚íÞ (¾ku x e) Au Œku
yk… r™t Ë k™u …kºk Aku , y…hkÄe Aku . y„h ‚íÞ Au Œku „Yz yk…™ku
¾k‚ Ëk‚ Au . …h{u ï h fƒehSyu Ä{o Ë k‚S™u ƒŒkÔÞw t fu {U fÌkw t , nu
„YzËu ð ! su þt f k Œ{™u ÚkE Au , yu Mðk¼krðf Au . …ht Œ w Œ{u ‚t Þ {Úke
fk{ ÷eÄw t Au . su yk…™e {nk™Œk Au , …ht Œ w nw t su Œ{™u y{h…w Y »k ŒÚkk
‚íÞ÷ku f ™e òýfkhe yk…e hÌkku Aw t , Œu …h{ ‚íÞ Au . {khw t ™k{ fƒeh
Au . nw t Œu s y{h÷ku f ™ku r™ðk‚e Aw t . Œ{™u fk¤ çkú ñ u Çkú r {Œ fhe hkÏÞk
Au . yk ¿kk™ çkú ñ k, rð»ýw ŒÚkk rþðS™u …ý ™Úke. Œ{u rð[kh fhku „YzS!
Sð™ku sL{ ÚkkÞ Au - yk™t Ë Úke hnu ð k ÷k„u Au . …rhðkh rðMŒkh …k{u Au .
Œu ™ k (…rhðkh™k) …k÷™-…ku » ký{kt ‚kt ‚ krhf …ht … hkyku ™ ku r™ðko n fhŒk
fhŒk ð] Ø (½hzku ) ÚkE òÞ Au . su …rhðkh™u òu E òu E ™u …ku Œ k™u ÄLÞ
{k™u A u . Œu s …rhðkh™u íÞk„e™u ‚t ‚ kh Aku z e™u {sƒq h e{kt sðt w …zu Au .
MðÞt …ý hze hÌkku Au , yt r Œ{ (Au Õ ÷k) ïk‚ „ýe hÌkku Au , …rhðkh …ý
Ëw : ¾e Au . yk þw t herŒ Au ? þw t yk Þku ø Þ Au ? „Yz Ëu ð ƒku Õ Þk, nu fƒeh
Ëu ð ! yk Œku ‚t ‚ kh™w t rðÄk™ Au . sLBÞku Au Œku {] í Þw ({hðk™w t ) …ý Au .
…h{u ï hSyu fÌkw t fu þw t fku E {hðk RåAu Au ? þw t fku E ð] Ø kðMÚkk …‚t Ë
fhu Au ? „Yz Ëu ð u W¥kh ykÃÞku ™nª. …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu y„h
yu ð w t nku Þ fu ™ ð] Ø kðMÚkk nku Þ , ™ {] í Þw nku Þ Œku fu ð w t ÷k„þu ?„Yz Ëu ð Syu
fÌkw t fu …AeŒku fnu ð w t s þw t ? yu ð w t ÚkE òÞ Œku yk™t Ë ÚkE òÞ. …ht Œ w yk
Œku MðÃ™™k rð[kh su ð w t Au . nu Ä{o Ë k‚ ! {U fÌkw t fu ðu Ë ku ŒÚkk …w h kýku ™ u
yk… þw t {k™ku Aku ? ‚íÞ fu y‚íÞ? „Yz Ëu ð Syu fÌkw t …h{ ‚íÞ.
Ëu ð e …w h ký™k ºkeò Mft Ë {kt MðÞt rð»ýw S yu fÌkw t Au fu nu {kŒk !
Œ{u þw Ø MðY…k Aku . yk ‚t ‚ kh Œ{khkÚke s WËT ¼ kr»kŒ ÚkE hÌkku Au . nw t ,
çkú ñ k ŒÚkk þt f h yk…™e f] … kÚke s rðã{k™ Aeyu . y{khku Œku ykrðo ¼ kð
(sL{) ŒÚkk rŒhku ¼ kð ({] í Þw ) ÚkÞk fhu Au .
…h{u ï h fƒehS™k {w ¾ f{¤Úke ykðk ‚xef (…kõfk) «{ký
‚kt ¼ ¤e™u „YzËu ð [hýku { kt …ze „Þk. …ku Œ k™u ¼køÞþk¤e „ýkðe™u fÌkw t
fu su Ëu ð ‚] Â »x™e h[™k, çkú ñ k, rð»ýw , {nu þ , Ëw „ ko ŒÚkk r™ht s ™ ‚w Ä e™e
Wí…r¥k òýu Au , Œu s h[™nkh …h{u ï h Au . yks ‚w Ä e fku E yu ykðw t
¿kk™ ™Úke ƒŒkÔÞw t . y„h yk yt „ u ™ e òýfkhe fku R Sð™u nku Œ Œku , …Ae
¼÷u ™ u Œu }r»k-{nr»ko …ý nku Þ Œu yð~Þ s fÚkk fhŒku . {U {ku x k {ku x k
{t z ÷u ï hku ™ k «ð[™ ‚kt ¼ éÞk Au . fku E ™e …k‚u yk ¿kk™ ™Úke. yu { ™u
ðu Ë ku ŒÚkk „eŒk™w t …ý ¿kk™ ™Úke. yk… …ku Œ k™u Aw … kðe™u hÌkk Aku . {U yk…™u
yku ¤ ¾e ÷eÄk Au . f] … k fhe™u {™u þhý{kt ÷E ÷ku …h{u ï h.
…h{u ï h fƒehSyu „Yz™u fÌkw t fu Œ{u …nu ÷ k …ku Œ k™k Mðk{eS
©e rð»ýw S Úke yk¿kk ÷E ÷ku fu nw t {khw t fÕÞký fhkððk RåAw t Aw t . yu f
{nk™ ‚t Œ {™u {éÞk Au . {U Œu { ™w t ¿kk™ ‚kt ¼ éÞw t Au . y„h yk¿kk nku Þ
Œku nw t …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðe ÷ô. nw t yk…™ku Ëk‚ - ™ku f h Aw t , yk… {kr÷f
Aku . yk…ýu {ku x k ¼k„™ku ‚{Þ ‚kÚku „w ò hðk™ku Au . y„h nw t Ak™ku { k™ku
Ëeûkk ÷Eþ Œku yk…™u Ëw : ¾ Úkþu . „Yzu yu ð w t s fÞO w . rð»ýw S ™u ƒÄe ðkŒ
fne. ©e rð»ýw S yu fÌkw t fu nw t Œ{™u hku f Œku ™Úke (™k ™Úke …kzŒku ) Œ{u
MðŒt º k Aku . Œ{u ‚khw t fÞO w fu ‚íÞ fne ËeÄw t . {™u fku E ðkt Ä ku ™Úke.
nu Ä{o Ë k‚ ! {U „Yz™u «Úk{ {t º k Ëeûkk …kt [ ™k{ (f{¤ku ™ u
¾ku ÷ ðkðk¤k Ëhu f Ëu ð ™e ‚kÄ™k™k ™k{) ™e yk…e. „Yz Ëu ð yu fÌkw t fu nu
„w Y Ëu ð ! yk {t º k Œku yk s Ëu ð Œkyku ™ k Au . y{h …w Y »k™ku {t º k Œku ™Úke.
…h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu yk Œu { ™e …q ò ™k {t º k ™Úke. yk {t º kku yu
Ëu ð Œkyku ™ u …ku Œ k™k y™w f q ¤ fhe™u Œu { ™e ò¤{kt Ú ke Aw x ðk™e [kðe (key)
Au . yu { ™k ðþefhý {t º kku Au . su { fu …kzk™u ykfr»ko Œ fhðk {kxu y„h
Œu ™ u …kzku - …kzku yu ð k ™k{Úke ƒku ÷ kðeyu Œku Œu yðks fhðkðk¤k™e ŒhV
rƒ÷fw ÷ òu Œ ku ™Úke. …ý ßÞkhu Œu ™ w t ðþefhý ™k{ ƒku ÷ ðk{kt ykðu Au
nw h h - nw h h / nkt Þ -nkt Þ Œku Œu ŒhŒ s «¼kðÚke ‚[u Œ (‚r¢Þ) ÚkE òÞ
Au y™u yðks fh™kh™e ŒhV Ëku z e ykðu Au . yðks fhðkðk¤ku ÔÞÂõŒ
Œu …kzk™e {ËËÚke …ku Œ k™e ¼U ‚ ™u „¼o Äkhý fhkðu Au . yk s «{kýu
yk… y„h ©e rð»ýw S ™k yLÞ fku E ™k{™ku ò… fhŒk hnu þ ku , Œku Œu
æÞk™ ™nª yk…u . ßÞkhu yk… yk {t º k™ku ò… fhþku Œku rð»ýw Ëu ð S ŒhŒ
s «¼krðŒ ÚkE™u ‚kÄf™e ‚nkÞŒk fhu Au . yk Ëu ð Œk ºkýu Þ ÷ku f ku (…] Ú ðe,
Mð„o ŒÚkk …kŒk¤) ™k «Äk™ Ëu ð Œk Au . Œu VõŒ y„kWÚke ÷¾kÞu ÷ / ™õfe
ÚkÞu ÷ ‚t M fkhY…e f{o { kt ÷ÏÞw t nku Þ Œu s yk…e þfu Au . yk {t º k™k ò…Úke

y{khkt …w Û Þku ðÄkhu ŒÚkk ¼ÂõŒ Ä™ ðÄkhu ‚t ø kú r nŒ (¼u „ w t ) ÚkE òÞ Au .
Œu ™ k «rŒV¤ Y…u yk Ëu ð Œk ‚kÄf™e {ËË fhu Au . yk «{kýu yu { ™e
‚kÄ™k ŒÚkk …q ò ™ku ŒVkðŒ ‚{sðk™ku Au . su { fu yk…ýu fu h e™w t V¤ ¾kðw t
Au Œku …nu ÷ k {nu ™ Œ, {sq h e, ™ku f he fheþw t y™u Œu ™ k ð¤Œh Y…u su …i ‚ k
(Ä™) nkÚk{kt ykðu Œu ™ kÚke fu h e ¾kðk {¤u Au . ™ku f he fku E …q ò ™Úke. Œu
‚{Þu y{khw t …q ß Þ (fu h e) nku Þ Au . …q ß Þ™e «kÂÃŒ {kxu fhðk{kt ykðu ÷
«Þí™™u ™ku f he òýku . yk s «{kýu yk…ýk …q ß Þ …h{u ï h fƒehS Au
ŒÚkk y{h÷ku f Au . Œu ™ k {kxu yk…ýu ©e çkú ñ k, ©e rð»ýw , ©e rþð, ©e
„ýu þ ŒÚkk ©e Ëw „ ko S ™e {sq h e fheyu Aeyu , ‚kÄ™k fheyu Aeyu . …q ò
…h{u ï h™e fheyu Aeyu . „YzS ¾q ƒ «‚L™ ÚkÞk y™u yk y{] Œ ¿kk™™e
[[ko yÚku o ©e çkú ñ kS™u {éÞk. Œu { ™u ƒŒkÔÞw t fu {U yu f {nr»ko …k‚u Ú ke
yËT ¼ w Œ ¿kk™ ‚kt ¼ éÞw t Au . {™u Œu { ™w t ¿kk™ ‚k[w ÷køÞw t Au . Œu { ýu ƒŒkÔÞw t
fu yk… (çkú ñ k), rð»ýw ŒÚkk rþð ™kþðk™ Aku , …q ý o fhŒkh ™Úke. yk…
VõŒ ¼køÞ{kt ÷¾u ÷ w t s yk…e þfku Aku . yk… fku E ™e ô{h (ykÞw » Þ)
ðÄkhe ™Úke þfŒk. yk… fku E ™k f{o ðÄ-½x ™Úke fhe þfŒk. …q ý o
…h{kí{k yLÞ Au , y{h÷ku f {kt hnu Au - Œu …k… f{o fk…e Ëu Au . Œu {] í Þw ™ u
xk¤e Ëu Au . ykÞw » Þ / ô{h ðÄkhe Ëu Au . su yt „ u ™ k «{ký ðu Ë ku { kt Ú ke ƒŒkÔÞk
Au . }øðu Ë {t z ÷ ™t . 10 ‚q õ Œ 161 {t º k- 2 {kt fÌkw t Au fu hku „ e™ku hku „
ðÄe „Þku Au y™u Œu {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkE „Þku Au , Œku …ý nw t Œu ¼õŒ™u {] í Þw
Ëu ð ŒkÚke Aku z kðe ÷kô Aw t , Œu ™ u ™ðSð™ «Ëk™ fhe Ëô Aw t . Œu ™ u …q ý o ykÞw » Þ
Sððk {kxu yk…w t Aw t .
}øðu Ë {t z ÷ 10 ‚q õ Œ 161 {t º k- 5 {kt fÌkw t Au fu nu …w ™ so L { «kÃŒ
«kýe ! Œw t {khe ¼ÂõŒ fhŒku hnu s u . y„h Œkhe ykt ¾ ku …ý ‚{kÃŒ ÚkE
sþu Œku Œkhe ykt ¾ ku MðMÚk fhe ËEþ, Œ™u {¤eþ …ý yu x ÷u fu nw t Œ™u
«kÃŒ …ý ÚkEþ.
çkú ñ kS™u ðu Ë {t º kku ft X MÚk ({kU Z u ) nŒk. ŒhŒ s ‚{S „Þk, …ht Œ w
‚t ‚ kh{kt ÷ku f ðu Ë ™k ykÄkhu çkú ñ kS …ku Œ k™e òŒ™u (…ku Œ k™u ) «òr…Œk
yu x ÷u fu ƒÄk™k Wí…r¥kfŒko {k™e hÌkk nŒk. ðu Ë ku ™ u ft X MÚk (ÞkË - {ku Z u )
fhe ÷u ð k y÷„ ðkŒ Au . ßÞkhu ðu Ë {t º kku ™ u ‚{sðk Œu rðþu » k (¾k‚)
¿kk™ Au . {k™-yr¼{k™™u ðþ ÚkR™u (‚{ks{kt «MÚkkr…Œ …ku Œ k™e ¾ku x e
«þt ‚ k™u ðþ ÚkE™u ) çkú ñ kSyu fÌkw t fu ðu Ë ku ™ w t ¿kk™ {khk r‚ðkÞ rðï{kt
fku E ™u ™Úke. yu ƒÄk {t º kku ™ ku yÚko ¾ku x e heŒu fhðk{kt ykÔÞku Au . fƒeh
…h{u ï hu yu ð k ÔÞÂõŒyku ™ k rð»kÞ{kt fÌkw t Au fu : -
fƒeh, ò™ ƒq Í ‚kå[e ŒsI , fhi Íq X ‚u ™u n >
Œkfe ‚t „ Œ nu «¼w , MðÃ™ {U ¼e ™k Ëu Þ >>
çkú ñ kS „Yz™k ð[™ ‚kt ¼ ¤e™u yrŒ ¢ku r ÄŒ ÚkÞk y™u fÌkw t fu
Œkhe ƒw r Ø …ûkeðk¤e Au . Œ™u fku E ft E …ý fne Ëu Œku Œw t Œu ™ e ðkŒku …h
rðïk‚ fhe ÷u Au . Œ™u …ku Œ k™e yõf÷ ™Úke. çkú ñ kSyu Œu s ‚{Þu rð»ýw ,
{nu þ , RLÿ ŒÚkk ƒÄk Ëu ð Œkyku y™u }r»kyku ™ u ƒku ÷ kðe ÷eÄk. ‚¼k
¼hðk{kt ykðe. çkú ñ kSyu Œu { ™u ƒku ÷ kððk™w t fkhý ƒŒkðŒk fÌkw t fu „Yz
yksu ™ðe ðkŒ fhe hÌkku Au fu çkú ñ k - rð»ýw - {nu þ ™kþðk™ Au . …q ý o
…h{kí{k fku E yLÞ Au . Œu y{h÷ku f {kt hnu Au . Œ{u fŒko ™Úke. yk ðkŒ
‚kt ¼ ¤e rð»ýw S ŒÚkk rþðS ¾q ƒ s ¢ku r ÄŒ ÚkÞk y™u „Yz™u su {
çkú ñ kSyu {u ý kt {kÞko nŒkt Œu ð kt {u ý kt {kÞkO (Ëku » k fkZe™u ‚khw t - ¾ku x w t fÌkw t )
…Ae ƒÄkyu {¤e™u r™ýo Þ fÞku o fu {kŒk (Ëw „ ko ) SÚke ‚íÞ òýe ÷Ryu .
ƒÄk ¼u „ k ÚkE™u {kŒkS …k‚u „Þk. yk s «&™ …q A âku fu þw t y{khk
(çkú ñ k, rð»ýw , rþð) r‚ðkÞ ƒeò fku E «¼w Au . þw t y{u ™kþðk™ Aeyu
? {kŒkyu Œw h t Œ s sðkƒ ykÃÞku fu Œ{™u yk Çkú { ýk (ðnu { ) fâkhÚke
ÚkE „Þku fu Œ{u yrð™kþe ŒÚkk s„Œ™k fŒko Aku . y„h ykðw t s Au Œku
Œ{u {khk …ý fŒko (ƒk…) ÚkÞk, ßÞkhu Œ{khku sL{ {khe fw ¾ Úke ÚkÞku Au .
ðkMŒð{kt …h{u ï h yLÞ Au , Œu s yrð™kþe Au . Œu s ƒÄk™ku fŒko Au .
yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u ‚¼k ¼t „ ÚkE „E, ƒÄk sŒk hÌkk. …ht Œ w çkú ñ k -
rð»ýw - rþðS™k „¤k{kt yk ‚íÞ WŒhe hÌkw t ™nŒw t . Œu { ýu „Yz™u
ƒku ÷ kÔÞku . „Yzu ykðe™u «ýk{ fÞko . ykËu þ …k{e™u ƒu ‚ e „Þku . ºkýu Þ
Ëu ð Œkyku y u fÌkw t , nu …ûkehks ! Œ{™u fE heŒu rðïk‚ ÚkkÞ fu y{u s„Œ™k
fŒko ™Úke? yk… su [knku Œu …heûkk ÷ku . „YzS Q¼k ÚkR™u íÞkt Ú ke Wze™u
{khe …k‚u (fƒehS™e …k‚u ) ykÔÞk ŒÚkk ‚½¤ku ð] ¥ kkt Œ fne ‚t ¼ ¤kÔÞku .
íÞkhu {U fÌkw t fu ƒt „ Ëu þ (ðŒo { k™{kt ƒkt ø ÷kËu þ ){kt yu f çkú k ñý™ku 12
ð»ko ™ ku ƒk¤f Au . Œu ™ w t ykÞw » Þ (ô{h) ‚{kÃŒ Úkðk™w t Au . Œu Úkku z kf s
rËð‚™ku {nu { k™ Au . {U Œu ƒk¤f™u þhý{kt ÷u ð k {kxu çkú ñ k, rð»ýw ,
rþð™e ÂMÚkrŒ ƒŒkðe, su „Yz Œ™u ƒŒkðe Au . Œu ƒk¤fu ƒnw rððkË fÞku o
y™u {khk ¿kk™™u ™ {kLÞw t (MðefkÞw O ™rn). íÞkhu {U Œu ƒk¤f™u fÌkw t fu
Œkhe ô{h nðu VõŒ ºký rËð‚ s ƒkfe hne Au . y„h Œkhk çkú ñ k - rð»ýw
- rþð ‚{Úko Au Œku …ku Œ k™e hûkk Œu { ™e …k‚u Ú ke fhkðe ÷u . nw t ykx÷w t fne™u
yt Œ o æ Þk™ ÚkE „Þku . ƒk¤f ƒu [ u ™ Au . Œu ƒk¤f™u ÷E™u Ëu ð Œkyku ™ e …k‚u
òyku . Œu { ™kÚke ft E Úkðk™w t ™Úke. …Ae Œ{u {khe ‚kÚku ‘æÞk™’ îkhk ðkŒku
fhòu . nw t Œ™u yk„¤ þw t fhðk™w t Au Œu ƒŒkðeþ. „YzS Œu ƒk¤f™u ÷E™u
çkú ñ k-rð»ýw - rþð™e …k‚u „Þk. „YzSyu Œu ƒk¤f™u ‚{òÔÞw t fu Œw t yk
(ºkýu Þ ) Ëu ð Œkyku ™ u fnu s u fu nw t Œ{khku ¼õŒ Aw t . {khk ËkËk-…hËkËk,
r…Œk y™u {U …ý ‚ËkÞ yk…™e …q ò fhe Au . {khk Sð™™k VõŒ ƒu s
rËð‚ ƒkfe hÌkk Au . {khe ô{h …ý þw t Au ? f] … k fhe {khe ô{h (ykÞw » Þ)
ðÄkhe Ëku . ƒk¤fu yk «{kýu rð™t Œ e fhe Œku ºkýu Þ Ëu ð Œkyku y u Œu ™ e ô{h
ðÄkhðk™ku «Þí™ fÞku o …ht Œ w r™»V¤ hÌkk. …Ae rð[kh fÞku o fu Ä{o h ks
(LÞkÞkÄeþ)™e …k‚u sEyu . ƒÄk™ku rn‚kƒ (account) Œu ™ e …k‚u Au .
{kxu Œu ™ e …k‚u Ú ke yk ƒk¤f™e ykÞw » Þ ð] r Ø fhkðe ËRyu . yu { rð[khe™u
Œu y ku Ä{o h ks …k‚u „Þk. ºkýu Þ Ëu ð Œkyku y u Ä{o h ks™u fÌkw t fu …nu ÷ k Œku
yu ƒŒkðku fu yk çkú k ñý ƒk¤f™e fu x ÷e ô{h (ykÞw » Þ) ƒkfe Au ?
Ä{o h ksu hrsMxh òu E ™u ƒŒkÔÞw t fu ykðŒefk÷u yk™w t (ƒk¤f™w t ) {] í Þw
ÚkE sþu . ºkýu Þ Ëu ð Œkyku y u fÌkw t fu Œ{u (Ä{o h ks) yk ƒk¤f™e ô{h
ðÄkhe Ëku . Ä{o h ksu fÌkw t fu yk y‚t ¼ ð Au . ºkýu sýkyu fÌkw t fu y{u
Œ{khe …k‚u ft E hku s u - hku s (ðkht ð kh) Œku ™Úke ykðŒk, yksu Œku y{khe
RßsŒ-ƒu R ßsŒe™ku ‚ðk÷ Au . y{khe ykðu ÷ kyku ™ e ykƒY Œku hk¾e
ÕÞku . Ä{o h ksu fÌkw t fu yk ƒk¤f™e ô{h yu f …¤ …ý ™Úke ðÄkhe þfkŒe,
™Úke ½xkze þfkŒe. y„h yk… …ku Œ k™e ô{h{kt Ú ke Úkku z e ô{h yk™u yk…e
Ëku Œku ðÄkhe þfw t Aw t . yk ‚kt ¼ ¤Œkt s ƒÄk™e nðk ™ef¤e „E. Œu ‚{Þu
fnu ð k ÷køÞk fu yk Œku …h{u ï h s fhe þfu Au . y™u íÞkt Ú ke ŒhŒ s [k÷e
„Þk y™u „Yz™u fÌkw t fu fku E yLÞ ‚{Úko þÂõŒ Au Œku Œ{u yk™e
(ƒk¤f™e) ô{h ðÄkðhkðe™u Ëu ¾ kze Ëku . „Yzu fƒehS™u æÞk™ îkhk
(xu r ÷Vku ™ Úke) ‚t … fo fÞku o . …h{u ï h fƒehSyu æÞk™ îkhk ƒŒkÔÞw t fu Œ{u
yu ™ k {kxu {k™‚hku ð hÚke s¤ ÷E ykðku . íÞkt yu f ©ðý ™k{™ku ¼õŒ
{¤þu . Œu ™ u {U ƒÄw t ‚{òðe ËeÄw t Au , Œ{u y{] Œ ÷E ykðku . „YzSyu
fƒehS™e yk¿kk {w s ƒ fÞO w . y{] Œ ÷kðe™u Œu ƒk¤f™u …eðzkðe ËeÄw t . Œu
ƒk¤f™e …k‚u nw t „Þku . „Yzu Œu ™ u ƒÄw t ‚{òðe ËeÄw t fu y{] Œ Œku ƒnk™w t
Au . yk MðÞt …h{u ï h Au . yu { ýu s s¤ {t r ºkŒ fhe™u ykÃÞw t nŒw t . ƒk¤f
Œ{u Ëeûkk ÷E ÷ku . yk y{] Œ Úke Œku Ë‚ rËð‚ SðeŒ hnu þ ku . ƒk¤fu {khe
…k‚u Ú ke Ëeûkk ÷eÄe. ßÞkhu ƒk¤f 15 rËð‚ ‚w Ä e ™nª {Þku o Œku „YzSyu
ºkýu Þ - çkú ñ k, rð»ýw , rþðS™u ƒŒkÔÞw t fu Œu ƒk¤f SrðŒ Au . {khk „w Y S
…k‚u Ú ke Ëeûkk ÷R ÷eÄe Au . Œu { ýu Œu ƒk¤f™u …q h w t ykÞw » Þ Sððk™k
ykþeðko Ë yk…e ËeÄk Au . çkú ñ k-rð»ýw - {nu þ ºkýu Þ VheÚke Ä{o h ksS™e
…k‚u „Þk, ‚kÚku „Yz …ý „Þku . ºkýu Þ Ëu ð Œkyku y u Ä{o h ks™u …q A âw t fu Œu
ƒk¤f fu ð e heŒu SrðŒ Au , Œu ý u Œku {he sðw t òu E Œw t nŒw t . Ä{o h ksu Œu ™ w t
¾kŒw t òu Þ w t Œku Œu ™ e ô{h ÷kt ƒ e ÷¾u ÷ e nŒe. Ä{o h ksu fÌkw t fu yk Œku W…hÚke
s ÚkkÞ Au . yk Œku fâkhu f -fâkhu f s ÚkkÞ Au (ykðw t Œku fâkhu f s ƒ™u
Au ) . Œu …h{u ï h™e ÷e÷k™u fku ý òýe þfu Au ? ºkýu Þ Ëu ð Œkyku ™ u ykùÞo
ÚkÞw t . …ht Œ w {k™-yr¼{k™ (‚{ks{kt «rŒ»Xk sðk™k ¼Þ) ™k fkhýu
«íÞûk (YƒY) «{ký òu E ™u …ý ‚íÞ™u {kLÞw t (MðefkÞO w ) ™nª. …ku Œ k™ku
yn{T ¼kð íÞkøÞku ™nª. „Yz™ku rðïk‚ yx÷ ÚkE „Þku .
fƒeh, hks Œs3™k ‚ns ni , ‚ns rºkÞk fk ™u n >
{k™ ƒzkE R»Þko , Ëw ÷ o ¼ Œs™k Þu n >>
yk „Yz ƒku Ä ™k yt Œ {kt ðk‚w f e ™k„ fLÞkðk¤w t «fhý ¾ku x e heŒu
÷ÏÞw t Au . yk{kt „Yz™u „w Y …Ë …h r[ºkkÚko fhe hkÏÞku Au („Yz™u „w Y
Œhefu ƒŒkÔÞku Au ) Œu ¾hu ¾ h yu ð w t ™Úke. su …ý fÞO w , Œu …h{u ï h fƒehSyu
fÞO w Au .
‘‘nðu ðkt [ ku fu x ÷ef y{] Œ ðkýe „Yz ƒku Ä Úke’’
Ä{o Ë k‚ ð[™
Ä{oËk‚ ƒe™Œe fhi, ‚w™nw s„Œ ykÄkh >
„Yz ƒkuÄ ¼uË ‚ƒ, yƒ fnku Œíð rð[kh >>
‚Œ„w Y ð[™ (fƒeh ð[™)
«Úk{ „Yz ‚kU ¼I x sƒ ¼ÞW > ‚Œ ‚knƒ {I ƒku ÷ ‚w ™ kW >>
Ä{o Ë k‚ ‚w ™ ku fnw ƒw Í kE > su n e rðrÄ „Yz fku ‚{òE >>
„Yz ð[™
‚w ™ k ƒ[™ ‚Œ ‚knƒ sƒne > „Yz «ýk{ rfÞk Œƒne >>
þeþ ™eðkÞ rŒ™ …q A k [knÞu > nku Œw { fki ™ fnkt ‚u ykÞu >>
¿kk™e (fƒeh) ð[™
fnk fƒeh ni ™k{ n{khk > Œíð¿kk™ Ëu ™ u ykyu ‚t ‚ khk >>
‚íÞ÷ku f ‚u n{ [r÷ ykyu > Sð Aw z kð™ s„ {U «„xkyu >>
„Yz ð[™
‚w ™ Œ ƒ[™ y[B¼ku {k™k > ‚íÞ …w Y »k ni fki ™ ¼„ðk™k >>
«íÞûkËu ð ©e rð»ýw fnkði > Ëþ yki Œ kh Ärh Ärh òði >>
Œƒ n{ fÌkk ‚w ™ ki „Yz ‚w ò ™k > …h{ …w Y »k ni …w Y »k …w h k™k >> (ykrË fk)
ðn fƒnw ™k {hŒk ¼kE > ðn „¼o ‚u Ëun ÄhŒk ™knª >>
fkurx {hu rð»ýw ¼„ðk™k > fâk „Yz Œw{ ™nª ò™k >>
òfk ¿kk™ ƒuË ƒŒ÷kðI > ðuË ¿kk™ fkuE ‚{Í ™ …kðI >>
rs‚™u feLnk ‚f÷ rƒMŒkhk > çkú ñ k, rð»ýw , {nkËu ð fk r‚hs™nkhk >>
sq™e ‚tfx ðn ™nª ykðu > ðn Œku ‚knuƒ yûkÞ fnkði >>
„Yz ð[™
hk{ Y… Ärh rð»ýw ykÞk > rs™ ÷t f k fk {khk hkÞk >>
…q ý o çkú ñ ni rð»ýw yrð™kþe > ni ƒt Ë e Aku z ‚ƒ ‚w ¾ hkþe >>
Œu Œ e‚ fku r x Ëu ð Œ™ fe ƒLË Aw z kE > …q ý o «¼w nI hk{ hkE >>
Œw { „Yz fi ‚ u fnku yrð™kþe > ‚íÞ …w Y »k rƒ™ fxi ™k fk÷ fe Vkt ‚ e >>
ò rË™ ÷tf {U fhe [ZkE > ™k„ Vkt‚ {U ƒtÄu h½whkE >>
‚u™k ‚rnŒ hk{ ƒtÄkE > Œƒ Œw{ ™k„ ò {khu ¼kE >>
Œƒ Œuhu rð»ýw ƒLÄ™ ‚u Aqxu > Þkfw …qsi ¼k„ òfu Vqxu >>
fƒeh yi‚e {kÞk yx…xe, ‚ƒ ½x yk™ yze >
rf‚-rf‚ fwt ‚{òŸ, fqyi ¼kt„ …ze >>
„Yz ð[™
¿kk™e „Yz ni Ëk‚ Œw B nkhk > Œw { rƒ™ ™nª Sð r™MŒkhk >>
RŒ™k fn „Yz [hý r÷…xkÞk > þhý ÷u ð kU yrð„Œ hkÞk >>
fƒnw ™k Aku z w t Œw B nkhk þhýk > Œw { ‚knƒ nku Œkhý Œhýk >>
…íÚkh ƒw r Ø …h …zu ni ¿kk™e > nku Œw { …q ý o çkú ñ r÷Þk n{ ò™e >>
Œ{ n{ „Yz fw t …kt [ ™k{ ‚w ™ kÞk > Œƒ ðkfw t ‚t þ Þ ykÞk >>
Þn Œku …q ò Ëu ð Œ™ fe ËkŒk > Þk ‚u fi ‚ u {ku û k rðÄkŒk >>
Œw { Œku fnku Ëq ‚ hk yrð™kþe > ðk ‚u fxu fk÷ fe Vkt ‚ e >>
™kÞƒ ‚u fi ‚ u ‚knu ƒ zhne > fi ‚ u {I ¼ð‚k„h rŒhne >>
‚kÄ™k fku …q ò {Œ ò™ku > ‚kÄ™k fq t {sËq h e {k™ku >>
òu fku W ykBkú V÷ ¾k™ku [kni > …n÷u ƒnw Œ u {nu ™ Œ fhkði >>
Ä™ nku ð i V÷ ykBkú ¾kði > ykBkú V÷ R»x fnkði >>
…q ò R»x …q ß Þ fe frnyu > yi ‚ u {nu ™ Œ ‚kÄ™k ÷rnÞu >>
Þn ‚w ™ „Yz ¼Þku yk™LËk > ‚t þ Þ ‚q ÷ rfÞku r™fLËk >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehS™u „Yz Ëu ð u fÌkw t fu nu …h{u ï h ! yk…u
Œku yk Ëu ð Œkyku ™ k ™k{ {t º k yk…e ËeÄk. yk Œku yu { ™e …q ò Au . yk…u
ƒŒkÔÞw t fu yu (ºkýu Þ ) Œku VõŒ 16 f¤k Þw õ Œ «¼w Au . fk¤ yu f nòh
f¤k Þw õ Œ «¼w Au . …q ý o çkú ñ y‚t Ï Þ f¤k™k …h{u ï h Au . yk…u ‚] Â »x
h[™k{kt yu …ý ƒŒkÔÞw t fu fk¤u y{™u ƒÄk™u hu k fe hkÏÞk Au . ºkýu Þ
Ëu ð Œk çkú ñ k, rð»ýw , rþðS Œu fk¤™u ykrÄ™ Au . nu …h{u ï h ! ™kÞƒ
(W… yu x ÷u fu ™k™k)Úke ‚knu ƒ (Mðk{e = {kr÷f) fE heŒu zhþu ? yu x ÷u
fu çkú ñ k, rð»ýw , rþðS Œku VõŒ fk¤ çkú ñ ™k ™kÞƒ Au . su { fu ™kÞƒ
{k{÷ŒËkh yu x ÷u fu ™k™k {k{÷ŒËkh ÚkkÞ Au . Œku ™k™kÚke {ku x ku fE
heŒu ƒef hk¾þu ? ¼kðkÚko Au fu yk ºkýu Þ Œku fk¤ çkú ñ ™k ™kÞƒ Au .
yk…u yu { ™e ¼ÂõŒ ƒŒkðe Au , yu { ™k {t º k - ò… ykÃÞk Au . Œku yk
™kÞƒ …ku Œ k™k ‚knu ƒ (fk¤ - çkú ñ )Úke y{™u fE heŒu Aku z kðe þfu Au ?
íÞkhu …h{u ï h fƒehSyu …q ò ŒÚkk ‚kÄ™k{kt ¼u Ë (yt Œ h) ƒŒkÔÞku fu
y„h fku E ™u fu h e™w t V¤ ¾kðk™e RåAk ÚkEAu Œku fu h e™w t V¤ Œu ™ w t …q ß Þ
Au . Œu …q ß Þ ðMŒw ™ u «kÃŒ fhðk {kxu fhðk{kt ykðu ÷ k «Þí™™u ‚kÄ™k
fnu ð k{kt ykðu Au . su { fu Ä™ (…i ‚ k) f{kððk {kxu {nu ™ Œ fhðe …zu Au .
Œu Ä™ (…i ‚ k)Úke yk{ (fu h e) ¾heËe™u ¾kR þfkÞ Au . yk s «{kýu …q ý o
…h{kí{k y{khk R»x Ëu ð yu x ÷u fu …q ß Þ Ëu ð Au . su Ëu ð Œkyku ™ k {t º k
ò… Au Œu {nu ™ Œ ({sËq h e- ©{) Au . su ™k{-ò…™e f{kýe Y…e ¼ÂõŒ
Ä™ {¤þu , Œu ™ u fk¤ çkú ñ {kt Aku z e™u fhs{w õ Œ (Ëu ð kÚke {w õ Œ) ÚkE™u
yk…ýk R»xËu ð yu x ÷u fu …q ß ÞËu ð fƒeh Ëu ð (frðËu o ð ) ™u «kÃŒ fheþw t .
yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u „YzS ¾q ƒ s «‚L™ ÚkÞk ŒÚkk „w Y ™ku …q ý o „w Y nku ð k™ku
…w h kðku …ý {éÞku fu …q ý o „w Y s þt f k™w t ‚{kÄk™ fhe þfu Au . yk{ …ku Œ k™e
þt f k™w t ‚{kÄk™ ÚkŒk „Yzu Ëeûkk ÷eÄe. „Yz™u fƒeh ‚knu ƒ u ºku Œ kÞw „ {kt
…ku Œ k™e þhý{kt ÷eÄku nŒku . ©e rð»ýw S ™k ðkn™ nku ð k™k fkhýu ŒÚkk
ðkht ð kh rð»ýw S ™e {rn{k ‚kt ¼ ¤ðk™k fkhýu ŒÚkk ©e rð»ýw S ™k fu x ÷kf
[{ífkh òu R ™u „YzS™e ©æÄk „w Y S{kt yku A e ÚkE „E, …ht Œ w Œu

„w Y ÿku n e ÚkÞku ™nª. …Ae fku R sL{{kt {k™ð þheh «kÃŒ fhþu , íÞkhu
…h{u ï h fƒehS „Yz™e ykí{k™u þhý{kt ÷E™u {w õ Œ fhþu . Ëeûkk ÷eÄk
…Ae „YzSyu çkú ñ k, rð»ýw ŒÚkk rþðS ‚kÚku ¿kk™[[ko fhðk™ku rð[kh
fÞku o . „YzS [k÷e™u çkú ñ kS™e …k‚u „Þk, Œu { ™e ‚kÚku ¿kk™[[ko fhe.
‘‘„Yz ð[™ çkú ñ k™k «rŒ’’
çkú ñ k fnk Œw { fi ‚ u ykÞu > fnku „Yz {ku n u yÚkko Þ >>
Œƒ n{ fnk ‚w ™ kU r™ht s ™ …q Œ k > ykÞk Œw B nU s„kð™ ‚q Œ k >>
sL{-{hý yu f Ít Í x ¼khe > …q ý o {ku û k fhkyku rºk…w h khe >>
‘‘çkú ñ k ð[™’’
n{hk fku E ™nª sL{ ËkŒk > fu ð ÷ yu f n{khe {kŒk >>
r…Œk n{khk r™hkfh ò™e > n{ nI …q ý o ‚kht „ …kýe >>
n{hk {hý fƒnw ™nª nku ð i > fki ™ y¿kk™ {U …rûk ‚ku ð i >>
Œƒne çkú ñ k rð{k™ {t „ kðk > rð»ýw , rþð fku Œw h t Œ ƒw ÷ kðk >>
„Þu rð{k™ Ëku ™ kU …k‚k > …÷ {U yk™ rðhksu …k‚k >>
RLÿ fw ƒ u h ðYý ƒw ÷ kyu > Œu Œ e‚ fhku z Ëu ð Œk ykyu >>
ykyu }r»k {w r ™ yki h ™kÚkk > r‚Ø ‚kÄf ‚ƒ yk òŒk >>
çkú ñ k fnk „Yz ™eLË {I ƒku ÷ i > fku h e Íq X fw V h ƒnw Œku ÷ i >>
fn fku E yki h ni r‚hs™nkhk > sL{-{hý ƒŒkði n{khk >>
ŒkŒu {I Þn {sr÷‚ òu z e > „Yz fu {™ õÞk ƒkŒkt Ëki z e >>
}r»k {w r ™ y™w ¼ ð ƒŒkŒk > çkú ñ k, rð»ýw , rþð rðÄkŒk >>
r™„w o ý ‚h„w ý Þu n e ƒ™ òði > fƒnw ™nª {hý {I ykði >>
‘‘rð»ýw ð[™’’
…ûkehks Þn õÞk {™ {U ykE > …k… ÷„i ƒ™k yk÷ku[f ¼kE >>
n{‚u yki h fki ™ ƒzu h k ËkŒk > n{ni fŒko yki h [ki Ú ke {kŒk >>
Œw { he {rŒ y¿kk™ nh÷er™ > n{ nI …q ý o fhŒkh Œe™e >>
‘‘{nkËu ð ð[™’’
fn {nkËu ð …ûke ni ¼ku ÷ k > ÓËÞ ¿kk™ R™ ™nª Œku ÷ k >>
çkú ñ k ƒ™kði , rð»ýw …k÷i > n{ ‚ƒfk fhŒu fk÷i >>
yki h ƒŒk „Yz y¿kk™e > }r»k ƒŒkði Œw { ™nª {k™e >>
[÷ku {kŒk ‚u …q A i ƒkŒk > r™ýo Þ fhku fki ™ ni rðÄkŒk >>
‚ƒ™u fnk ‚ne ni ƒk™e > r™ýo Þ fhu „ e {kŒk hk™e >>
‚ƒ WX „Þu {kŒk …k‚k > yk…™ ‚{MÞk fhe «fkþk >>
‘‘{kŒk ð[™’’
fnk {kŒk „Yz ƒŒkyku > yki h fŒko ni fki ™ ‚{Íkyku >>
‘‘„Yz ð[™’’
{kŒ Œw { ò™Œ nku ‚khe > ‚å[ ƒŒk fnu LÞkfkhe >>
‚¼k {U sq X e ƒkŒ ƒ™kði > ðkfk ðt þ ‚{q ÷ k òði >>
{I ‚w ™ k yki h ykt ¾ kU Ëu ¾ k > fhŒk yrð„Œ y÷„ rðþu » kk >>
snkt ‚u sL{ nw y k Œw B nkhk > ðn ni ‚ƒfk ‚hs™nkhk >>
ðu Ë òfk r™Œ „w ý „kðI > fu ð ÷ ðne yu f y{h ƒŒkði >>
{hnU çkú ñ k rð»ýw ™hu þ k > {h nI ‚ƒ þt f h þu » kk >>
y{h …wY»k ‚Œ …wh hnŒk > y…™u {w¾ ‚íÞ ¿kk™ ðn fnŒk >>
ðu Ë fnu ðn …] Ú ðe …h ykði > ¼q ÷ u Sð™ fku ¿kk™ ƒŒ÷kði >>
õÞk Þu Íq X u þk† ‚khu > Œw { ÔÞÚko ƒ™ ƒi X u r‚hs™nkhu >>
{k™ ƒzkE Aku z ku ¼kE > Œkrf ¼ÂõŒ fhu y{hk…w h òE >>
{kŒk fn™k ‚k[e ƒkŒk > ƒŒkyku Ëu ð e ni fki ™ rðÄkŒk >>
‘‘{kŒk (Ëw „ ko ) ð[™’’
{kŒk fn ‚w ™ ku hu …q Œ k > Œw { òu „ e Œe™kU yðÄq Œ k >>
¼ÂõŒ fhe ™k {kr÷f …kyu > y…™u fku Œw { y{h ƒŒkyu >>
ðn fŒko ni ‚ƒ‚u LÞkhk > n{ Œw { ‚ƒfk r‚hs™nkhk >>
„Yz fnŒ ni ‚å[e ƒk™e > yi ‚ u ƒ[™ fnk {kŒk hk™e >>
‚ƒ WX „yu y…™u yMÚkk™k > ‚k[ ƒ[™ fknw ™nª {k™k >>
‘‘„Yz ð[™’’
çkú ñ k rð»ýw {ku n u ƒw ÷ kÞk > {nkËu ð ¼e ðnkt ƒi X …kÞk >>
Œe™kU fnu fku E Ëku «{kýk > Œƒ n{ Œku n u ‚k[k ò™k >>
{I fnk „w t „ k „w z ¾kði > Ëw s u fku MðkË õÞk ƒŒ÷kði >>
{I òŒ nq t ‚Œ„w Y …k‚k > ÷k «{ký fY Çkú { rð™kþk >>
rºkËu ð fnU ÷ku …heûkk n{khe > …q ý o fhU Œu h e ykþk ‚khe >>
n{ne {khU n{ne ƒ[kðI > n{ hnŒ ‚Ëk r™Ëko ð I >>
„Yz fnk n{ fhU …heûkk > Œw { …q ý o Œku ÷q t Œw B nkhe Ëeûkk >>
Wzk ðnkt ‚u „w Y …k‚u ykÞk > ‚ƒ ð] L ŒkŒ fn ‚w ™ kÞk >>
‘‘‚Œ„w Y (fƒeh) ð[™’’

„Yz ‚w™ku ƒt„ Ëuþ fku òyku > ƒk÷f {hu„k fnku W‚u ƒ[kyku >>
rË™ Œe™ fe ykÞw þu » kk > fhku SrðŒ çkú ñ k rð»ýw {nu þ k >>
rVh n{ …k‚ yk™k ¼kE > n{ ƒk÷f fku Ëu ð I SðkE >>
ƒt„ Ëuþ {U „Yz „Þku, ƒk÷f r÷Þk ‚kÚk >
rºkËu ð k ‚u yso fhe, Sð™ Ëu ƒk÷f fhku ‚w ™ kÚk >>
‘‘rºkËu ð ð[™’’
Ä{o h ks …h ni ÷u ¾ k ‚khk > ƒk‚u ò™u ‚ƒ rð[khk >>
„Yz ykih ƒk÷f ‚khu > „yu Ä{ohks Ëhƒkhu >>
Ä{ohks ‚u ykÞw ò™e > rË™ Œe™ þu»k ƒ¾k™e >>
Þkfe ykÞw ƒZi ™knª > {]íÞw yrŒ r™Þzu ykÞe >>
rºkËuð fnt ykyu hk¾ku ÷kò > n{ õÞk {w¾ rË¾kðI Ä{ohkò >>
Ä{o fn yk…™ ykÞw Ëu ¼kE > Œku ƒ k÷f fe ykÞw ƒZ òE >>
[÷u Œe™kU ™ ™nª …kh ƒ‚kE > ƒ™u ƒi X u Úku ‚{Úko hkE >>
‚w ™ „Yz Þn ‚íÞ ni ¼kE > ykE {] í Þw ™ xk÷e òE >>
„Yz ð[™
‚{Úko {U „w ý yi ‚ k ƒŒkÞk > ykÞw ƒZkði yki h y{h fhðkÞk >>
yƒ {I òŸ ‚{Úko …k‚k > ƒk÷f ƒ[™u fe …q h e ykþk >>
„Þk „Yz fƒeh fe þhýk > ËÞk fhku nku ‚knƒ shýk (rð~ðk‚) >>
‘‘fƒeh ‚knu ƒ ™k ð[™
‚w ™ ku „Yz yu f y{h ƒk™e > Þn y{] Œ ÷u ƒk÷f r…÷k™e >>
Sði ƒk÷f W{h ƒZ òði > s„ rƒ[hu ƒk÷f r™Ëko ð i >>
ƒk÷f ÷k™k {u h u …k‚k > ™k{ Ëk™ fh fk÷ rð™kþk >>
si ‚ k fnk „Yz ™u feLnk > ƒk÷f fq t ò y{] Œ Ëe™k >>
÷u ƒk÷f Œw h t Œ ne ykyu > ‚Œ„w Y ‚u Ëeûkk …kyu >>
ykþeðko Ë rËÞk ‚Œ„w Y Mðk{e > ËÞk frh «¼w yt Œ Þko { e >>
ƒË÷k Ä{o h ks fk ÷u ¾ k > çkú ñ k rð»ýw rþð ykt ¾ kU Ëu ¾ k >>
„yu rVh Ä{o h ks Ëhƒkhk > ÷u ¾ k rVh rË¾kW Œw B nkhk >>
Ä{o h ks sƒ ¾kŒk ¾ku ÷ k > y[so Ëu ¾ {w ¾ ‚u ƒku ÷ k >>
…h{u ï h fk Þn ¾u ÷ r™hk÷k > W‚fk õÞk fhŒ ni fk÷k >>
ðku ‚{Úko hk¾™nkhk > ðk™u ÷u ¾ ƒË÷ rËÞk ‚khk >>
‚ki ð»ko Þn ƒk÷f Sði > ¼ÂõŒ ¿kk™ ‚w Ä k h‚ …eði >>
218 yæÞkÞ ‘n™w { k™ ƒku Ä ’™ku ‚khkt þ
Þn ¼e ÷u ¾ R‚e fu {knª > ykt ¾ kU Ëu ¾ ku sq X e ™knª >>
Ëu ¾ k ÷u ¾ k Œe™kU Ëu ð k > y[so nw y k fnq t õÞk ¼u ð k >>
ƒku ÷ u çkú ñ k rð»ýw {nu þ k > …h{ …w Y »k ni fku E rðþu » kk >>
òu [knu ðn {kr÷f fh‚e > ðkfe þhý rVh fi ‚ u {h‚e >>
…ûkehks Œw { ‚k[u …kÞu > ™knf n{ {„s …[kyi >>
fhku Œw { òu {k™ {™ Œu h k > Œw B nhk „Yz ¼k„ ƒzu h k >>
…q ý o çkú ñ yrð™kþe ËkŒk > ‚å[ {U ni fku E yki h rðÄkŒk >>
RŒ™k fn „yu y…™u Äk{k > „Yz yki h ƒk÷f frh «ýk{k >>
¼ÂõŒ fhe ƒk÷f r[Œ ÷kE > „Yz yY ƒk÷f ¼Þu „wY ¼kE >>
Ä{o Ë k‚ Þn „Yz fku ƒku Ä k > yu f -yu f ð[™ fnk {I ‚ku Ä k >>
❈ ©e n™w { k™S™k „w Y fku ý nŒk ? yk…S ðkt [ ku ‘‘fƒeh
‚k„h’’{kt Ú ke yæÞkÞ ‘‘n™w { k™ ƒku Ä ’’™ku ‚khkt þ :-
✪ yæÞkÞ ‘‘n™w{k™ ƒkuÄ’’™ku ‚khkt þ
fƒeh ‚k„h™k …k™k ™t . 113 …h 12 {ku yæÞkÞ ‘‘n™w { k™ ƒku Ä ’’ Au .
fƒeh ‚k„h™k yk yæÞkÞ{kt …ð™ ‚w Œ n™w { k™S™u þhý{kt
÷u ð k yt „ u ™ w t «fhý Au . Ä{o Ë k‚Syu «&™ fÞku o fu nu …h{u ï h fƒeh
ƒtËeAkuzS ! þwt yk… ‚khe ykí{k …ð™ …wºk n™w{k™S™u …ý {éÞk Aku ?
W¥kh:- (…h{u ï h fƒehSyu W¥kh yk…Œkt fÌkw t ) : nk.
« & ™ : - Ä{oËk‚Syu «&™ fÞkuo:- nu «¼w ! þwt Œu{ýu
(n™w { k™Syu ) …ý yk…ýk ¿kk™™u MðefkÞO w ? Œu y ku Œku {khe su { s
©ehk{ WVu o ©e rð»ýw S {kt yŒq x ©Øk hk¾Œk nŒk. Œu { ™u yk…™e þhý{kt
÷u ð k yu Œku ‚q Þ o …rù{ rËþk{kt Ú ke WËÞ fhðk ‚{k™ (ƒhkƒh su ð w t ) Au .
W¥kh:- (…h{u ï h fƒehS™ku ) :- …h{u ï h fƒehSyu Ä{o Ë k‚™u
…ð™ Œ™Þ n™w { k™S™u þhý{kt ÷u ð k™ku ð] Œ kt Œ ƒŒkÔÞku . yk…S ðkt [ ku
‚h¤kÚko f Œko (hk{…k÷Ëk‚) îkhk n™w { k™S™u fE heŒu …h{u ï h
fƒehSyu þhý{kt ÷eÄk ŒÚkk hk{kÞý™w t ‚t r ûkÃŒ ðýo ™ :-
hk{kÞý økú t Ú k{kt «fhý ykðu Au fu yu f ƒk÷e (ðk÷e) ™k{™ku
hkò nŒku . Œu ™ ku ¼kE ‚w ø kú e ð nŒku . fku E fkhýðþ ðk÷eyu …ku Œ k™k ¼kE
‚w ø kú e ð™u …ku Œ k™k hkßÞ{kt Ú ke nkt f e fkZâku (ƒnkh fkZe {w f âku ) ŒÚkk Œu ™ e
…í™e™u …ku Œ k™k fçò nu X ¤ …í™e ƒ™kðe™u hk¾e. ‚w ø kú e ð …ku Œ k™k hkßÞÚke
¾q ƒ s Ëq h Ëu þ {kt {kÞq ‚ (Ëw : ¾e) ƒ™e Çkú { ý fhe hÌkku nŒku . n™w { k™S
hk{-hk{™w t hxý fhŒk yu f …nkz …h ƒu X k Ëu ¾ kE ykÔÞk. ƒL™u ðå[u
r{ºkŒk ÚkE „E. ‚w ø kú e ðu …ku Œ k™w t Ëw : ¾ n™w { k™S™u ƒŒkÔÞw t (‚w ø kú e ðu

…ku Œ k™k Ëw : ¾ yt „ u n™w { k™S™u ðkŒ fhe). n™w { k™Syu þhýk„Œ
‚wøkúeð™u {ËË fhðk™wt ð[™ ykÃÞwt. ‚wøkúeðu n™w{k™S™u ƒŒkÔÞwt fu ðk÷e{kt
yuðe r‚rØ Au fu fkuE Œu™e ‚kÚku ÞwØ fhu Au Œku ‚k{kðk¤k™e yzÄe þÂõŒ
ðk÷e{kt «ðuþ ÚkE òÞ Au («rð»x ÚkE òÞ Au). yk ðkŒ òýe™u n™w{k™S
…ý þktŒ hÌkk. ÞwØ fhðk™ku RhkËku Akuze ËeÄku. Œu ‚{Þu hk{[tÿ …wºk hkò
ËþhÚkS™u ð™ðk‚ ÚkÞku nŒku. Œu{™e …í™e ‚eŒkS ŒÚkk ¼kE ÷û{ý …ý
ð™{kt ‚kÚku „Þk nŒk. ©e÷tfk™k hkò hkðý™e ƒnu™ ‚q…oý¾k (MðY…ý¾kt)
yu ÷û{ý™u òuÞku Œku Œu™e ‚kÚku rððkn fhðk™ku «MŒkð {wfâku. ÷û{ýu fÌkwt
{khk rððkn ÚkE [wfâk Au (nwt …nu÷ktÚke s rððkrnŒ Awt - ÷û{ý™e …í™e™wt
™k{ Wr{o÷k nŒwt) ‚w…oý¾kyu ðkhtðkh rððkn fhðk™ku ykøkún fÞkuo þu»k™k„
yðŒkh ÷û{ýu ¢kuÄðþ ÚkE™u Œu™wt ™kf fk…e ™kÏÞwt. ‚q…oý¾kyu …kuŒk™e
ËwËoþk™e ðkŒko …kuŒk™k ¼kE hkðý™u fne ‚t¼¤kðe y™u hnuXký™e {krnŒe
yk…e. hkðýu «rŒþkuÄ ÷uðk {kxu hk{™e …í™e ‚eŒk™wt y…nhý fhðk™e Þkus™k
ƒ™kðe. ‚kÄw ðuþ Äkhý fhe™u …kuŒk™k {k{k {khe[™k ‚nÞku„Úke hkðýu
‚eŒkS™wt y…nhý fhe ÷eÄwt.
‚eŒkS™e þku Ä {kt ©ehk{S ŒÚkk ©e ÷û{ýS ð™ ð™ ¼xfe
hÌkk nŒk. Œu s ‚{Þu Œu { ™u ©e n™w { k™S ŒÚkk ©e ‚w ø kú e ðS {éÞk.
yu f ƒeòÚke …rh[Þ ÚkÞku . ‚w ø kú e ðu ©e hk{™u …ku Œ k™w t f»x (Ëw : ¾) ƒŒkÔÞw t .
©ehk{ [t ÿ Syu þhŒ {q f e fu y„h nw t Œ{™u Œ{khw t hkßÞ …hŒ y…kðe
Ëô Œku Œ{khu {™u ‚eŒkS™u þku Ä ðk ŒÚkk …hŒ ÷kððk {kxu {khe {ËË
fhðe …zþu . ðkŒ …kõfe ÚkE „E. ©e hk{[t ÿ Syu ð] û k™e …kA¤ ‚t Œ kE™u
ðk÷e ‚kÚku Þw Ø fhe™u Œu ™ u {khe™u ‚w ø kú e ð™u hksrŒ÷f fhkðe ËeÄw t . ‚w ø kú e ðu
…ku Œ k™e «rŒ¿kk™w t …k÷™ fÞO w . ‚eŒkS™e þku Ä ¾ku ¤ fhðk {kxu [khu Þ
rËþk{kt þku Ä ™kh {ký‚ku {ku f ÕÞk. sxkÞw …ûkeyu ©ehk{™u ƒŒkÔÞw t fu ‚eŒk
{kŒk™u ÷t f u ï h hkðý WXkðe™u ÷E „Þku Au . {U Œu ™ e fu Ë Úke {kŒk (‚eŒk)™u
Aku z kððk™ku «Þí™ fÞku o Œku Œu ý u {khe …kt ¾ ku fk…e ËeÄe. hkðý ‚kÚku
ðkŒ[eŒ fhe™u ‚eŒk™u …hŒ ÷kððk {kxu ©ehk{Syu n™w { k™S™u hksËq Œ
ƒ™kÔÞk. ©e hk{[t ÿ Syu ©e n™w { k™S™u ‚eŒk™u rðïk‚ y…kððk {kxu
…ku Œ k™e yt „ w X e (ðªxe) yk…e su ™ e W…h hk{ ÷ÏÞw t nŒw t . ‚eŒk Œu yt „ w X eÚke
n™w { k™ …h rðïk‚ fhe þfŒe nŒe fu su {™u {¤ðk ykÔÞku Au , Œu
©ehk{™ku {ku f ÷u ÷ ku Au . n™w { k™S ©ehk{™e ðªxe ({w r ÿfk) ÷E™u ykfkþ
{k„u o Qze™u ©e÷t f k{kt „Þk. hkðý™ku yu f ™ki ÷¾k ƒ„e[ku nŒku . Œu { kt
hkðýu ‚eŒkS™u fu Ë fhe hkÏÞkt nŒkt . n™w { k™Syu ‚eŒk {kŒk™u yt „ q X e
yk…e™u …ku Œ k™ku rðïk‚ y…kÔÞku . ‚eŒkSyu hkðý îkhk Œu { ™u yk…ðk{kt
ykðu ÷ e hnu ÷ k Œ{k{ f»xku (Ëw : ¾ku ) ™e rð„Œ n™w { k™S™u ƒŒkðe.
‚eŒkSyu …ku Œ k™w t ft „ ™ (‚w n k„™w t fzw t - [q z ku ) nkÚk{kt Ú ke fkZe™u
n™w { k™S™u ykÃÞw t . fÌkw t fu ¼kE ! Œ{u yk ft „ ™ ©e hk{S™u Ëu ¾ kzþku
íÞkhu Œu { ™u rðïk‚ Úkþu fu Œ{u ‚eŒk™e þku Ä fhe™u ykÔÞk Aku . ‚eŒkSyu
n™w { k™S ‚kÚku sðk™e ™k …kze ËeÄe fu nw t Œ{khe ‚kÚku ™nª ykðw t .
n™w { k™Syu V¤ ¾kðk™e RåAk ÔÞõŒ fhe Œku ‚eŒkyu fÌkw t , ¼kE ! fku E
V¤ Íkz (ð] û k)Úke …kfe™u fu …ð™Úke …ku Œ k™e heŒu s{e™ …h …zâw t nku Þ ,
Œu s V¤ ¾kE þfku Aku . V¤ Œku z e™u ¾kðk™ku {™u …ý ykËu þ ™Úke. yk
ðkŒÚke ûkw ç Ä ÚkE™u n™w { k™Syu …nu ÷ kt Œku ð] û k™u …kze ËeÄw t . íÞkh ƒkË
…kfk V¤ ¾kÄk. …Ae Œu ð] û k™u ‚{w ÿ {kt VU f e ËeÄw t . ykðe heŒu yu hkðý™k
™ki ÷¾k ƒk„™u Wßsz ƒ™kðe ËeÄku . ÷t f k™k hkò hkðýu n™w { k™™e …q t A ze
…h f…zkt - Y ƒkt Ä e™u yk„ [kt … e ËeÄe nŒe. n™w { k™u …ku Œ k™e …q t A ze™e
yÂø™Úke hkð™e ÷t f k™u yk„™k nðk÷u fhe ËeÄe.
yu ™ k …Ae ykfkþ {k„u o Wze™u ‚{w ÿ …kh fhe™u yu f …nkz …h
WŒÞko . ‚ðkh™ku ‚{Þ nŒku . …nkz …h s¤kþÞ …rðºk s¤Úke ¼hu ÷ w t nŒw t .
ƒksw { kt s yu f ƒ„e[ku nŒku su { kt V¤Ëkh ð] û k nŒk. n™w { k™S™u ¼q ¾
÷k„e nŒe. M™k™ fhðk™ku rð[kh fÞku o . ft „ ™™u yu f …íÚkh W…h hk¾e
ËeÄw t . M™k™ fhŒe ð¾Œu …ý n™w { k™™e yu f ykt ¾ ™e ™sh Œku ft „ ™ …h
s nŒe. yu x ÷k{kt ÷t „ q h ðkt Ë hku íÞkt ykÔÞku . Œu ý u ft „ ™ WXkÔÞw t y™u
[k÷ðk {kt z âku . n™w { k™S™u r[t Œ k ÚkE fu fâkt f yu ðkt Ë hku Œu ft „ ™™u
‚{w ÿ {kt ™ VU f e Ëu , {khe {nu ™ Œ W…h …kýe Vhe ð¤þu . nðu ÷t f k{kt sðk™ku
hMŒku …ý ƒt Ä ÚkE „Þku Au . „sƒ™e Œf÷eV{kt n™w { k™ ðkt Ë hk™e …kA¤
…kA¤ [kÕÞk. òu Œ òu Œ k{kt Œku ðkt Ë hkyu Œu ft „ ™ yu f }r»k™e Íq t … ze™e
ƒnkh {q f u ÷ k yu f ½zk ({ku x e ½Ze){kt ™kt ¾ e ËeÄw t y™u yk„¤ Ëku z e „Þku .
n™w { k™Syu hknŒ™ku ïk‚ ÷eÄku . f¤þ (½zk){kt zku r fÞw t fhe™u ft „ ™
fkZðk™ku «Þí™ fÞku o Œku òu Þ w t fu ½zk{kt Œku yu ™ k su ð k y™u f ku ft „ ™ ¼hu ÷ k
…zâk nŒk. n™w { k™S Vhe {w t Í kÞk. ft „ ™ WXkðe WXkðe™u òu ð k ÷køÞk.
ƒÄk yu f su ð k s ÷køÞk. …ku Œ u ÷kðu ÷ w t ft „ ™ fÞw t Au ? fâkt f nw t ¼q ÷ Úke
¾ku x w ƒesw t ft „ ™ ÷E sô y™u ©ehk{ fnu fu yk ft „ ™ Œku ‚eŒk™w t ™Úke,
Œku {khku ƒÄku s «Þí™ r™»V¤ ÚkE sþu . ‚k{u yu f }r»k n™w { k™S™e
…hu þ k™e (Œf÷eV)™u òu E ™u n‚e hÌkk nŒk. Œu Íq t … ze™e ƒnkh ƒu X k nŒk.
}r»kS ƒku Õ Þk, ykðku …ð™…w º k ! fE Œf÷eV{kt Aku ? n™w { k™Syu fÌkw t
fu }r»kS ! ©e hk{[t ÿ S™e …í™e™u ÷t f k™ku hkò hkðý y…nhý fhe™u
÷E „Þku Au . nw t Œ…k‚ fhe™u ykÔÞku Aw t . }r»kSyu fÌkw t fu fÞk ™t ƒ hðk¤k
hk{[t ÿ ™e ðkŒ fhe hÌkk Aku ? n™w { k™S™u ykùÞo ÚkÞw t fu }r»k …ku Œ k™k
nku þ -nðk‚{kt Au yÚkðk ¼kt „ …e hk¾e Au ? n™w { k™Syu …q A âw t , nu
}r»kS ! þw t hk{ ½ýk ƒÄk Au ? }sr»kSyu fÌkw t , nk fu x ÷kÞ ÚkE [w f âk
y™u yk„¤ …ý sL{Œk-{hŒk hnu þ u . n™w { k™S™u }r»k™ku ÔÞðnkh
Wr[Œ (Þku ø Þ) ™k ÷køÞku . …ht Œ w }r»k ‚kÚku rððkË fhðku rnŒfkhf ™Úke
yu { ÷køÞw t . }r»kSyu fÌkw t , yk… V¤ ¾kyku , ¾kðk™w t ƒ™kðw t Aw t , ¼ku s ™
fhku . Úkkfâk Aku , rð©k{ fhku . n™w { k™Syu fÌkw t fu }r»kS ! {khe Œku
‚w ¾ -þkt r Œ s ‚{kÃŒ ÚkE „E Au . {™u ‚eŒk {kŒkyu ft „ ™ ykÃÞw t nŒw t . Œu
ft „ ™ ð„h ©e hk{[t ÿ S™u rðïk‚ ™nª ÚkkÞ fu ‚eŒk™e þku Ä ÚkE [w f e
Au . Œu ft „ ™™u …íÚkh …h {q f e™u nw t M™k™ fhe hÌkku nŒku . ðkt Ë hkyu Œu WXkðe
÷R™u yk {ku x k ½zk{kt ™kt ¾ e ËeÄw t . nðu nw t yku ¤ ¾e ™Úke þfŒku fu ‚k[w t
ft „ ™ fÞw t Au ? {™u Œku ƒÄk yu f ‚h¾k ÷k„e hÌkk Au . }r»k Y…{kt ƒu X u ÷
…h{u & ðh fƒehSyu fÌkw t fu nu …ð™™k ÷kz÷k ! yk… „{u Œu yu f ft „ ™
WXkðe™u ÷E òyku , fku E Vu h ™rn …zu . ƒÄk ‚h¾k s Au . fku E yt Œ h
™Úke y™u fÌkw t fu su x ÷k ft „ ™ yk {kx÷k{kt …zâk Au yu x ÷e ðkh ËþhÚk
…w º k ©e hk{™u ð™ðk‚ ŒÚkk ‚eŒknhý y™u n™w { k™S îkhk þku Ä ÚkE
[w f e Au . n™w { k™Syu fÌkw t , }r»kS ! yu x ÷w t ƒŒkðku , yk…™e ðkŒ {k™e
÷Rþ. yu f ðkŒ nw t …q A w t Aw t fu Ëhu f ðkh ‚eŒknhý, n™w { k™ îkhk
‚eŒkS™e þku Ä fhe™u ft „ ™ ÷kððw t y™u ðkt Ë hk îkhk {kx÷k{kt ™kt ¾ e Ëu ð w t
yk ÚkÞk fhu Au Œku ft „ ™ yk™e yt Ë h s ynª s hne „Þw t , Œku n™w { k™S
÷E™u þw t òÞ Au ? }r»k {w r ™LÿSyu fÌkw t fu {U yk {kx÷k (½zk)™u
ykþeðko Ë yk…e hkÏÞku Au fu su ðMŒw yk™e yt Ë h …zþu , Œu yu f su ð e s
ƒu ÚkE sþu . yu { fne™u }r»kSyu yu f {kxe™ku ðkxfku {kx÷k{kt ™kt Ï Þku
Œku yu ™ k su ð ku s ƒeòu ðkxfku …ý ƒ™e „Þku (yu f su ð k ƒu ðkxfk ƒ™e
„Þk). }r»k {w r ™LÿSyu fÌkw t fu nu n™w { k™ ! yk… yu f ft „ ™ ÷E òyku ,
fku E …hu þ k™e ™nª ÚkkÞ. n™w { k™S …k‚u fku E ƒeòu rðfÕ… ƒåÞku ™nŒku .
Œu ½zk{kt Ú ke yu f ft „ ™ fkZe ÷R™u Wze „Þk.
©e hk{[t ÿ S™u n™w { k™Syu ‚eŒkS™e r™þk™e ft „ ™ ykÃÞw t
ŒÚkk su su ðkŒku {kŒk ‚eŒkyu fne nŒe Œu ƒÄe ƒŒkðe. ©e hk{[t ÿ S
ft „ ™ òu E ™u ¼kðw f ÚkR „Þk. n™w { k™S™u AkŒeyu ÷„kze ËeÄk. fÌkw t ,
nu ‚t Œ s™ ! nw t Œ{khku W…fkh fE heŒu [w f ðeþ ? Œ{u Œ{khw t Sð™
òu ¾ {{kt {q f e™u {khk {kxu {nk™ frX™ fkÞo fÞO w Au . yk ft „ ™ ‚eŒkS™w t
s Au . nðu ‚¼k ƒku ÷ kðw t Aw t . yk„¤™ku fkÞo ¢ { Œi Þ kh fhe ÷Ryu . ‚{w ÿ
…h …w ÷ ƒ™kððk™ku r™ýo Þ fhðk{kt ykÔÞku . ™÷-™e÷™k nkÚkku { kt }r»k
{w ™ eLÿ™k ykþeðko Ë Úke þÂõŒ nŒe fu Œu …ku Œ k™k nkÚkku Ú ke s¤{kt fku E ðMŒw
™kt ¾ u Œku Œu zq ƒ Œe ™nŒe. …ÚÚkh, fkt ‚ k™k ðk‚ý rð„u h u su ft E …ý ðMŒw Œu
™kt ¾ Œk, Œu s¤™e W…h ŒhŒe nŒe. Œu ‚{Þu ™÷-™e÷u yr¼{k™ fhe™u
…ku Œ k™e {rn{k ƒ™kððk™e RåAkÚke …ku Œ k™k „w Y }r»k {w r ™Lÿ™w t ™k{
÷eÄw t ™nª (ÞkË ™k fÞku o ) . su ™ k fkhýu Œu { ™e Œu þÂõŒ ‚{kÃŒ ÚkE „E.
hk{[t ÿ S ŒÚkk ‚ðo W…ÂMÚkŒ Þku Ø k n™w { k™ ‚rnŒ {nkËw : ¾e ÚkÞk. ºký
rËð‚ ‚w Ä e ©ehk{ ½q t x ý …kýe{kt Q¼k hÌkk. hMŒku yk…ðk™e «kÚko ™ k
fhŒk hÌkk, …ht Œ w ‚{w ÿ x‚Úke {‚ ™ ÚkÞku íÞkhu ©ehk{u ÷û{ý™u fÌkw t fu
{khw t yÂø™ ƒký fkZ, ‚{w ÿ ™u Vq t f e Ëô Aw t . yk ÷kŒku ™ k ¼q Œ ðkŒku Ú ke ™nª
{k™u . Œu s ‚{Þu ‚{w ÿ rð« (çkú k ñý)™w t Y… Äkhý fhe™u ©e hk{™e
‚k{u nkÚk òu z e™u Q¼ku hne „Þku ŒÚkk fÌkw t fu ¼„ð™ ! {khe yt Ë h ‚t ‚ kh
ð‚u ÷ ku Au . yk… …k…™k ¼k„eËkh ™k ƒ™þku . Œ{u yu f fk{ fhku fu su Ú ke
‚k… …ý {he òÞ y™u ÷kfze …ý ™k Œq x u .
yk…™e ‚u ™ k{kt ™÷-™e÷ ™k{™k ƒu ‚i r ™fku Au . Œu { ™u Œu { ™k
„w Y S™k ykþeðko Ë «kÃŒ Au . Œu { ™k nkÚkku Ú ke …ÚÚkh …ý {khe W…h Œhe
þfu Au . íÞkhu ™÷-™e÷™u …ÚÚkh ™kt ¾ e™u ƒŒkððk fÌkw t Œku ™÷ ™e÷™u
…ku Œ k™e {rn{k-«þt ‚ k™e [kn ò„e y™u „w Y ™u ÞkË fÞko ™nª. su fkhýu
}r»k {w r ™LÿSyu Œu { ™e þÂõŒ Ae™ðe ÷eÄe, …ÚÚkh …kýe{kt zq ƒ e „Þk.
‚{w ÿ yu Œu { ™e ¼q ÷ ƒŒkðe. íÞkhu ™÷-™e÷u …ku Œ k™k „w Y S™u ÞkË fÞko .
©e hk{[t ÿ S™u y™w ¼ ð ÚkÞku fu ßÞkhu „w Y …ku Œ k™k rþ»Þku ™ u þÂõŒ yk…e
þfu Au Œku {khk fkÞo ™ u …ý fhe þfu Au . ©e hk{[t ÿ S rð»ýw S ™k yðŒkh
nŒk. ©e rð»ýw fk¤ r™ht s ™™k …w º k Au . su ‚{Þu …h{u ï h fƒehS …nu ÷ e
ð¾Œ fk¤ r™ht s ™™k ÷ku f {kt ykÔÞk nŒk Œku ßÞku r Œ r™ht s ™u …nu ÷ k Œku
…h{u ï h™e ‚kÚku Í½zku fÞku o nŒku , ßÞkhu Œu ™ w t ft R [kÕÞw t ™nª Œku [hýku { kt
…ze sE™u ûk{k Þk[™k fhe y™u fu x ÷kf ykþeðko Ë …ý {k„e ÷eÄk.
Œu { kt Ú ke yu f yk …ý nŒku fu {khku yt þ rð»ýw ºku Œ k Þw „ {kt hk{[t ÿ ™k{Úke

hkò ËþhÚk™k ½hu sL{ ÷u þ u , Œu ™ u ð™ðk‚ Úkþu . Œu ™ e ‚kÚku Œu ™ e …í™e
‚eŒk …ý nþu . Œu ™ u yu f hkûk‚ WXkðe™u ÷t f k ™„he{kt ÷E sþu . íÞkhu
hk{[t ÿ ‚{w ÿ ™e W…h …w ÷ ƒ™kððk {kt „ þu , …ý Œu ƒ™kðe ™nª þfu .
yk… Œu …w ÷ ƒ™kðzkðòu . ƒeòu ykþeðko Ë yu ÷eÄku nŒku fu îk…h Þw „ {kt
Œu s f] » ý Y…{kt sL{þu . …Ae f] » ý™w t {] í Þw Úkþu . {] í Þw W…hkt Œ Œu s„L™kÚk
™k{Úke …w h e ™„h{kt ‚{w ÿ ™k fkt X u {t r Ëh ƒ™kðzkðþu . ‚{w ÿ Œu ™ u ƒ™ðk
™nª Ëu . yk… Œu {t r Ëh™e ‚{w ÿ ‚k{u hûkk fhòu . …h{u ï h fƒehSyu
fÌkw t nŒw t fu nw t Œu fkÞo fheþ. Œu s ð[™™w t …k÷™ fhðk {kxu {w r ™Lÿ }r»k™k
Y…{kt …h{u ï h fƒehS ‚u Œ w ƒ t Ä …h «„x ÚkR „Þk y™u ykðŒk ykðŒk
…ku Œ k™e ‚ku x e (zt z e) ðzu …ðo Œ ™e [khu Þ ŒhV hu ¾ k yt r fŒ fhe ykÔÞk.
™÷-™e÷u Ëq h Úke …ku Œ k™k „w Y ™u yku ¤ ¾e ÷eÄk y™u fÌkw t , y{khk „w Y S
ykðe „Þk Au . ©e hk{[t ÿ Syu …ku Œ k™e ‚{MÞk (Œf÷eV) ƒŒkðe ŒÚkk
rð™Bkú ¼kðu …ku Œ k™k fkÞo ™ e r‚rØ {kxu ykþeðko Ë {kt ø Þk. …h{u ï hu fÌkw t ,
™÷-™e÷u ¼q ÷ fhe. su ™ k fkhýu Œu { ™e þÂõŒ ûkeý ÚkE „E Au . {U ‚k{u
Ëu ¾ kÞ Au Œu …ðo Œ ™e [khu Þ ƒksw hu ¾ k ¾U [ e Au . Œu ™ e yt Ë h-yt Ë h™k …ÚÚkh
÷kfzkÚke …ý n÷fk fhe ËeÄk Au , Œu zq ƒ þu ™nª. n™w { k™S hk{ ¼õŒ
nŒk. Œu { ýu Œu …ÚÚkhku …h hk{-hk{ ÷ÏÞw t y™u WXkðe™u [kÕÞk y™u
‚{w ÿ ™k …kýe{kt hkÏÞk Œku Œu zq ç Þk ™nª. ™÷-™e÷ rþÕ…fkh yu x ÷u fu
r™…w ý hks-r{†e nŒk. su ™ k fkhýu ™÷ ŒÚkk ™e÷u …ÚÚkhku ™ u ƒhkƒh xkt f e
(‚h¾k fhe)™u yu f ƒeò™k ¾kt [ k{kt ƒhkƒh V‚kðe™u òu z âk nŒk.
…nu ÷ k ©ehk{SÚke …ÚÚkh ŒÞko ™nª, ™÷-™e÷ …ý r™»V¤ hÌkk. n™w { k™
Q¼k-Q¼k hk{-hk{ s fhe hÌkk nŒk. yu RåAŒk …ý nŒk fu …ÚÚkh
Œhu , …ht Œ w ƒÄw t ÔÞÚko ™eðzâw t . }r»k {w r ™LÿS (fƒehS)yu …ÚÚkh n÷fk
fÞko nŒk. su ™ k fkhýu …ÚÚkh ‚{w ÿ {kt zq ç Þk ™nŒk. yk{ {w r ™Lÿ }r»k™k
ykþeðko Ë Úke …ÚÚkh ŒÞko nŒk. n™w { k™S Œku …ku Œ k™ku hk{-hk{™ku …kX
fhðk {kxu ©ØkÚke hk{-hk{ …ÚÚkhku …h ÷¾e hÌkk nŒk. [ su { yksu ½ýk
ƒÄk ykËŒ «{kýu ™ku x ƒw f ™k fk„¤{kt hk{-hk{ yÚkðk „kÞºke yÚkðk
ƒeò {t º kku ÷¾u Au . yu ð e s heŒu n™w { k™S™e ykËŒ nŒe {t º kku ÷¾ðk™e.
{t º kku ÷¾ðkÚke …ÚÚkh ™nku Œ k ŒÞko ] yu Œku ßÞkt …ý ƒu ‚ e sŒk íÞkt s ð] û kku
…h hk{-hk{ ÷¾Œk hnu Œ k nŒk. n™w { k™S Œku ËþhÚk …w º k hk{[t ÿ S™u
òýŒk …ý ™nŒk. Œu ™ kÚke …nu ÷ k (y„kW) …ý hk{-hk{™ku ò… fÞko
fhŒk nŒk. su { fu ÷ku f ðu Ë (Ët Œ fÚkk)Úke ‚kt ¼ ¤Œk ykÔÞk Aeyu fu ™÷-
™e÷u …ÚÚkhku ŒhkÔÞk nŒk, íÞkhu …w ÷ ƒLÞku . fku E fnu Œ w t nŒw t fu n™w { k™Syu
…ÚÚkhku …h hk{-hk{ ÷ÏÞw t , su ™ k fkhýu …ÚÚkh ŒÞko nŒk. yu { …ý
‚kt ¼ ¤Œk nŒk fu hk{u …ÚÚkh ŒhkÔÞk nŒk, fkhý yk hÌkw t Au fu su ðkŒku
…ÚÚkh Œhkððk™e ÚkE nŒe y™u {w ™ eLÿ }r»kSyu fÌkw t nŒw t fu {U …ðo Œ ™k
…ÚÚkh™u n÷fk fhe ™kt Ï Þk Au . yk ðkŒko ÷ k… 20 - 30 ÔÞÂõŒyku ‚{ûk
ÚkÞku nŒku . ƒkfe™k fhku z ku ÔÞÂõŒ Þw Ø {kxu ykÔÞk nŒk, Œu y ku Œku yk¿kk
{¤Œkt s …ÚÚkh ÷kððk ÷køÞk. Œu { ýu òu Þ w t fu n™w { k™S hk{-hk{ ÷¾e
hÌkk nŒk. yLÞ (ƒeò ƒÄk) Œu …ÚÚkhku ™ u WXkðe-WXkðe™u ÷kðe hÌkk nŒk.
yk„¤ ™÷-™e÷ …ÚÚkhku Ú ke …w ÷ ƒ™kðe hÌkk nŒk. ©e hk{[t ÿ S ™÷-
™e÷™u þkƒkþe yk…e hÌkk nŒk. yLÞ (ƒeò) W…ÂMÚkŒ (nksh)
ÔÞÂõŒyku y u yu f -ƒeò™u ƒŒkÔÞw t fu n™w { k™Syu …ÚÚkhku ™ k W…h hk{-
hk{ ÷¾e ËeÄw t su ™ k fkhýu …ÚÚkhku s¤ W…h Œhe hÌkk Au . fu x ÷kf™u ÷køÞw t
fu ™÷-™e÷™k nkÚkku { kt fhk{Œ Au . su ™ k fkhýu …ÚÚkh Œhe hÌkk Au . yk
«{kýu yk Çkú { ýk (¾ku x e ðkŒ) Vu ÷ kE „E. …w ÷ ƒ™kðe™u Þw Ø {kt ÷k„e
„Þk. {ku x k ¼k„™k {hý …kBÞk, su ƒ[e „Þk Œu …ku Œ -…ku Œ k™k ½hu sŒk
hÌkk. Œu { ýu …ku Œ …ku Œ k™k ™„h{kt („k{{kt ) yk ¾ku x e ‚q [ ™k / ðkŒ Vu ÷ kðe
ËeÄe su yks rË™ ‚w Ä e r™rðo ð kË [k÷e hne Au . ‚íÞŒk (‚å[kR) yu Au
su yk Ëk‚u (hk{…k÷ Ëk‚u ) ƒŒkðe Au . Þw Ø ÚkÞw t . ©ehk{™e ‚u ™ k …h
™k„…kþ þ† Aku z ðk{kt ykÔÞw t . su ™ k fkhýu ©ehk{, n™w { k™, òt ƒ ðt Œ ,
‚w ø kú e ð, yt „ Ë ‚rnŒ Œ{k{ ‚u ™ k ™k„ku (‚…ku o ) îkhk ƒkt Ä e Ëu ð k{kt ykðe,
‚…o ÷…u x kE „Þk. nkÚkku ™ u …ý þheh ‚kÚku sfze ËeÄkt . su ð e heŒu ¾u z q Œ
þu h ze™ku ¼khku ƒkt Ä e Ëu Au Œu { . yk{ Œu ƒÄk r™Â»¢Þ ÚkE „Þk. íÞkhu
„Yz™u ƒku ÷ kððk{kt ykÔÞku . „Yzu ‚ðo / ƒÄk ™k„ fkÃÞk, íÞkhu Œ{k{
‚u ™ k ŒÚkk ©ehk{ ƒt Ä ™ {w õ Œ ÚkÞk. ÷û{ý™u Œeh ðk„ðkÚke {q A ko ykðe
„E nŒe (fku { k{kt sŒku hÌkku nŒku ) , íÞkhu n™w { k™S ÷t f kÚke ði ã ™u
WXkðe™u ÷kÔÞk nŒk. ði ã u fÌkw t fu ÿku ý k„ehe …ðo Œ …h ‚t S ð™e ƒw è e Au .
Œu ™ e yku ¤ ¾ký yu Au fu Œu hkrºk™k ‚{Þu sw „ ™w ™ e su { [{fu Au . òu
‚q Þ ku o Ë Þ …nu ÷ kt Œu szeƒw è e ÷E ykððk{kt ykðu Œku ÷û{ý SrðŒ ÚkE
þfu Au , {ku z w Úkþu Œku {] í Þw r™rùt Œ Au . n™w { k™S™u yk fkÞo hk{Syu
‚kU … Œk fÌkw t fu ƒsht „ ƒ÷e ! Œkhk ð„h yk fkÞo ‚t ¼ ð ™Úke. yk¿kk {¤Œkt
s n™w { k™S ykfkþ {k„u o Wze „Þk. ÿku ý k„ehe …h hkûk‚ku y u …ku Œ k™e
{kÞk ðzu yLÞ ™f÷e szeƒw è e{kt …ý sw „ ™w su ð e [{f {q f e ËeÄe. ði ã u

ƒŒkÔÞw t nŒw t fu Œu ¾q ƒ s yku A e ‚t Ï Þk{kt nku Þ Au . rËð‚{kt Œu ™ e yku ¤ ¾ký
™Úke ÚkE þfŒe fkhý fu Œu ™ e yk‚…k‚ Œu ð e s yki » krÄ™k Aku z Q„u Au .
n™w { k™S™u ‚{sŒk ðkh ™k ÷k„e. Œu { ýu Œku ÿku ý k„ehe …ðo Œ ™u s W…kze
÷eÄku y™u ykfkþ {k„u o [k÷e ™eféÞk. n™w { k™S™u ÷û{ý y™u ©ehk{
îkhk Œu { ™k ¼kE ¼hŒ™e ƒkƒŒ{kt ƒŒkðu ÷ e þÂõŒ™e ðkŒ ¾xfe hne
nŒe. Œu y ku fnu Œ k nŒk fu y„h yksu ¼hŒ y{khe ‚kÚku ynªÞk nksh
nku Œ Œku yu yu f ÷ku s hkðý™u ŒÚkk Œu ™ k ÷k¾ …w º kku ŒÚkk ‚ðk ÷k¾ ™kŒe
(…ku Œ k-…ki º kku ) ™u Þ{÷ku f {ku f ÷e Ëu Œ . n™w { k™S™k {™{kt ykÔÞw t fu
[k÷Œk [k÷Œk ¼hŒ™e …heûkk ÷R™u …Ae [k÷w t Aw t . ¼hŒ™u ¾ƒh nŒe fu
hkðý ŒÚkk hk{™w t Þw Ø [k÷e hÌkw t Au . ykfkþ {k„o Ú ke …ðo Œ ‚rnŒ
n™w { k™S™u sŒk òu E ™u rð[kÞO w fu fku E hkûk‚ sE hÌkku Au . Œu Œku {khk
¼kEyku ™ u ½ýw t ™w f ‚k™ …nkU [ kze þfu Au . ¼hŒSyu Œeh Aku z âw t .
n™w { k™Syu Œeh ðkøÞk™w t ƒnk™w t fkZe™u nu hk{ - nu hk{ ! fhŒk-fhŒk
ÄhŒe …h …ze „Þk. …ðo Œ ™u …ý ÄhŒe …h {q f e ËeÄku . hk{ þçË ‚kt ¼ ¤e™u
¼hŒ™u ‚{sŒk ðkh ™k ÷k„e fu yk Œku fku E yk…ýk …ûk™ku Au . …k‚u
sE™u …q A âw t yk… fku ý Aku ? fâkt sE hÌkk Aku ? …ðo Œ þk {kxu W…kzâku
Au ? {khw t ™k{ ¼hŒ Au . nw t ©ehk{ ŒÚkk ÷û{ý™ku ¼kE Aw t . n™w { k™Syu
ƒŒkÔÞw t fu {khw t ™k{ n™w { k™ Au . hk{-hkðý™w t Þw Ø [k÷e hÌkw t Au , Œ{khk
¼kE ÷û{ý™u Œeh ðk„ðkÚke {q Š AŒ ÚkE „Þk Au . ði ã u ÿku ý k„ehe …ðo Œ
…h W…[kh™e yki » krÄ ƒŒkðe Au . {™u Œu ™ e yku ¤ ¾ ™ ykðe, yu x ÷k {kxu
…ðo Œ s ÷E sE hÌkku Aw t . ‚q Þ ku o Ë Þ ÚkÞk …nu ÷ kt …nkU [ ðw t sYhe Au . yLÞÚkk
(™nª Œku ) ÷û{ý™w t {] í Þw ÚkE sþu . yk…u ft E …ý rð[kÞko ‚{ßÞk ð„h
{™u Œeh {khe ËeÄw t , nðu nw t fE heŒu ‚{Þ‚h …nkU [ eþ ? ‚q Þ ku o Ë Þ ÚkR
„Þk …Ae ÷û{ý ‚t ‚ kh{kt ™nª hnu . ¼hŒu Œeh {khðk™w t fkhý ƒŒkÔÞw t
ŒÚkk fÌkw t fu nu yt s ™e™k ÷k÷ ! (yt s ™e …w º k !) r[t Œ k ™k fhþku . yk…
ÿku ý k„ehe™u WXkyku y™u ƒký™k yøkú (yk„¤)™k ¼k„ …h ƒu ‚ ku . …ku Œ k™k
ƒL™u …„ yk„¤-…kA¤ fhe™u Q¼k ÚkE òyku . nw t Œeh îkhk Œ{™u …ðo Œ
‚rnŒ yk…™k fhŒk …ý ðnu ÷ k ÷t f k{kt …nkU [ kze ËEþ. n™w { k™S™u
…ku Œ k™e þÂõŒ …h ¾q ƒ ðÄkhu „ðo nŒku . s{e™ …h {q f u ÷ Œeh …h ƒL™u
…„ „ku X ðe™u …ðo Œ ™u nkÚk …h WXkðe™u n™w { k™S Q¼k ÚkE „Þk.
¼hŒSyu Œeh™u n™w { k™S ŒÚkk …ðo Œ ‚rnŒ ÄhŒeÚke WXkðe™u Ä™w » Þ™e
«íÞt [ k …h [Zkððk {kxu …ku Œ k™e AkŒe™e …k‚u ÷kðe™u Aku z ðk ÷køÞk Œku
n™w { k™S™u ykùÞo ÚkÞw t fu {khk ŒÚkk ÿku ý k„ehe™k ¼kh™u yu ð e heŒu
WXkðe ÷eÄku òýu VõŒ Œeh™u s W…kzâw t nku Þ . n™w { k™Syu fÌkw t , nu
ËþhÚk™k ÷k÷ ! (ËþhÚk …w º k) nw t Œku Œ{khe …heûkk ÷E hÌkku nŒku . nw t
MðMÚk Aw t . nw t MðÞt Wze™u ‚{Þ …nu ÷ kt …nkU [ e sEþ. Œ{khe «þt ‚ k Œ{khk
ƒL™u ¼kE fhŒk hnu Œ k nŒk fu y„h ¼hŒ nku Œ Œku yu f ÷k nkÚku hkðý
ŒÚkk Œu ™ e ‚{økú ‚u ™ k™u {kxu fkVe nŒku . {™u Œu { ™e ðkŒku …h rðïk‚
™nku Œ ku ÚkR hÌkku . yksu …ku Œ k™e ykt ¾ ku Ú ke YƒY òu E ÷eÄw t . yk… ðkMŒð{kt
þq h ðeh y™u ƒ¤ðk™ Aku . yk…u {khw t yr¼{k™ …ý Œku z e ™kt Ï Þw t . yu {
fne™u n™w { k™S Œu Œeh W…hÚke s AÕ÷kt „ {khe™u Qze „Þk. Œu ‚{Þu
Œeh x‚Úke {‚ ™k ÚkÞw t .
rð[kh fhðk su ð e ðkŒ Au . y„h fku E ðs™ W…kzu Au Œku ƒL™u
nkÚkku ðzu yÚkðk yu f nkÚkÚke …fze™u WXkðe ÷u Au , …ht Œ w Œu s ðs™™u
fku E ÷kfzk™k zt z kÚke W…kzðk {kt „ u Œku Œu fâkhu Þ ™Úke WXkðe þfŒku .
Úkku z kf s ðs™™u zt z kÚke WXkðe þfu Au . ¼hŒSyu {nkƒ÷e n™w { k™S™u
ŒÚkk ÿku ý k„ehe™u ÄhŒe …hÚke 50 Vq x W…h WXkðe ËeÄku . ºku Œ k Þw „ {kt
{™w » Þ™e Ÿ[kE ÷„¼„ 70 Úke 80 Vq x nŒe. yk fku E ‚k{kLÞ ðkŒ
™Úke. fku E …ý ÔÞÂõŒ™u ÷kfzeÚke WXkðe™u sw y ku , fu ð ku y™w ¼ ð Úkþu ?
fu ð e Ëþk Úkþu ? ÷û{ý™u ði ã u ‚t S ð™e yki » krÄ …eðzkðe™u MðMÚk (‚kòu )
fÞku o . Þw Ø ÚkÞw t , hkðý {he „Þku . hkðýu «¼w rþð™e ¼ÂõŒ fhe nŒe. Ë‚
ð¾Œ …ku Œ k™k þeþ fk…e™u rþðS™u ¼U x fÞko nŒk. Ë‚ ð¾Œ rþðSyu
Œu ™ u …hŒ fhe ËeÄk ŒÚkk ykþeðko Ë ykÃÞku fu Œkhw t {] í Þw Ë‚ ð¾Œ „hË™
fkÃÞk …Ae Úkþu . hkðý™k þeþ Ë‚ ð¾Œ fk…ðk{kt ykÔÞk nŒk. …Ae
™kr¼{kt Œeh ðk„ðkÚke ™kr¼ y{] Œ ™»x ÚkðkÚke hkðý™ku ðÄ ÚkÞku nŒku .
Ë‚ ð¾Œ {kÚkk f…kÞk, Ë‚ ð¾Œ …kAk Äz …h ÷k„e „Þk. …Ae
rð¼e»kýu ƒŒkÔÞw t fu hkðý™e ™kr¼ (Ëq t x e){kt y{] Œ Au . hk{[t ÿ yu
hkðý™e ™kr¼{kt Œeh {khðk™e …q h e fku þ eþ fhe ÷eÄe nŒe, …ht Œ w
hkðý™w t æÞk™ …ý íÞkt s fu Â LÿŒ nŒw t fu ™kr¼ …h Œeh ™ ðk„u .
hk{[t ÿ Syu …h{u ï h™u ÞkË fÞko fu yk hkûk‚™u {khku , {khe ‚nkÞŒk
fhku . nu {nkËu ð ! nu Ëu ð ku ™ k Ëu ð ! nu {nk«¼w ! {khe ‚nkÞŒk fhku . yk…™e
Ëefhe (‚eŒk) {nk f»x{kt Au . yk…™k ƒk¤fku ŒU º ke‚ fhku z Ëu ð Œkyku ™ u
…ý yk s hkûk‚u su ÷ {kt ™k¾e hkÏÞk Au . …h{u ï h fƒehSyu Œu s ‚{Þu
„w Ã Œ Y…{kt hk{[t ÿ ™k nkÚkku …h …ku Œ k™k ‚q û { nkÚk {w f âk y™u Œeh

hkðý™e ™kr¼{kt {kÞO w íÞkhu hkðý {Þku o .
{ …h{u ï h fƒehS™e «kÂÃŒ ÚkÞk …Ae ‚t Œ „heƒËk‚S („k{
Aw z k™e, rsÕ÷ku : Íßsh, hkßÞ - nrhÞkýk) yu …h{u ï h fƒehS™e
{rn{k ƒŒkðe Au . fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu :-
fƒeh, fn {u h u nt ‚ fku , Ëw : ¾ ™k Ëesu fku Þ >
‚t Œ Ëw : ¾kÞi {I Ëw : ¾e, {u h k yk…k ¼e Ëw : ¾e nku Þ >>
…nw t [ w t „ k A™ yu f {U , s™ y…™u fu nu Œ >
Œu Œ e‚ fku r x fe ƒt Ä Aw x kR, hkðý {khk ¾u Œ >>
òu {u h u ‚t Œ fku Ëw : ¾e fhI , ðkfk ¾ku ô ðt þ >
rnhýkfw þ WËh rðËkrhÞk, {I ne {khk ft ‚ >>
hk{-f] » ý fƒeh fu þnòËu , ¼ÂõŒ nu Œ ¼Þu ÃÞkËu >> }
÷t f k™w t hkßÞ hkðý™k ™k™k ¼kE rð¼e»ký™u ‚kU … e ËeÄw t . ‚eŒk™e
yÂø™ …heûkk ©ehk{u ÷eÄe. y„h hkðýu ‚eŒk r{÷™ fÞO w Au Œku ‚eŒk
yÂø™{kt ‚¤„e™u {he sþu y™u òu ‚eŒk …kf - ‚kV (…rðºk) Au Œku
yÂø™{kt ™nª ƒ¤u . ‚eŒkS yÂø™{kt ƒéÞk ™nª. W…ÂMÚkŒ ÷k¾ku
ÔÞÂõŒyku y u ‚eŒk {kŒk™e sÞ ƒku ÷ kðe. ‚eŒk ‚Œe™e …Ëðe …k{e.
hkðý™ku ðÄ yk‚ku {k‚™e þw õ ÷ …ûk™e Ë‚{e™k hku s ÚkÞku nŒku .
hkðý ðÄ™k 20 rËð‚ ƒkË 14 ð»ko ™ ku ð™ðk‚™ku ‚{Þ …q h ku fhe™u
©ehk{, ÷û{ý y™u ‚eŒk …w » …f rð{k™{kt ƒu ‚ e™u yÞku æ Þk ™„he{kt
ykÔÞk. Œu rËð‚u fkrŒo f {k‚™e y{kðMÞk nŒe. Œu fk¤e y{kðMÞkyu
„kÞ™k ½e™k Ëeðk …ku Œ …ku Œ k™k ½hku { kt ŒÚkk W…h {t z u h ku ({u z eyku ) …h
«„xkðe™u ©ehk{, ‚eŒk ŒÚkk ÷û{ý™k yk„{™™e ¾w þ e {™kðe. ¼hŒu
…ku Œ k™k ¼kE ©e hk{[t ÿ S™u hkßÞ …hŒ ‚kU … e ËeÄw t . yu f rËð‚ ‚eŒkSyu
hk{[t ÿ S™u fÌkw t fu nw t Þw Ø {kt ÷zðkðk¤k Þku Ø kyku ™ u ft E f R™k{ yk…ðk
{kt „ w t Aw t . R™k{{kt ‚eŒkSyu n™w { k™S™u …ku Œ k™k „¤k{kt ™ e ‚k[k
{ku Œ eyku ™ e {k¤k fkZe™u yk…e ËeÄe ŒÚkk fÌkw t fu nu n™w { k™ ! yk y™{ku ÷
W…nkh (¼u x ) nw t yk…™u yk…e hne Aw t , ƒnw ‚k[ðe™u hk¾òu .
n™w { k™Syu Œu {k¤k™ku {ku Œ e Œku z âku , …Ae Vku z âku , yu { òu Œ kt - òu Œ kt ƒÄk
{ku Œ e Vku z e Vku z e™u s{e™ …h VU f e ËeÄk. ‚eŒkS™u n™w { k™S™ku ykðku
ÔÞðnkh ‚khku ™ ÷køÞku . ¢ku Ä Úke ¼hkE™u Œu fnu ð k ÷k„e fu nu {q h ¾ ! yk
þw t fhe ËeÄw t ? ykðe y™{ku ÷ {k¤k™ku ‚ðo ™ kþ fhe ËeÄku . Œw t ðk™h™ku
ðk™h s hÌkku. [k÷ Ëqh ÚkE ò {khe ™shkuÚke. Œu ð¾Œu ©e hk{[tÿS …ý
‚eŒkS™e ‚kÚku s r‚tnk‚™ …h rðhks{k™ nŒk. Œu{ýu …ý n™w{k™™k yk
ÔÞðnkh™u ‚khku ™ {kLÞku y™u [w… hÌkk. n™w{k™Syu fÌkwt {kŒkS ! su ðMŒw{kt
hk{ ™k{ ytrfŒ ™Úke, Œu {khk fkuE fk{™e ™Úke. {U {ku Œ e Vku z e™u òu Þ k Au ,
yu { kt hk{-™k{ ™Úke ™eféÞw t . yu x ÷k {kxu {khk fk{™e ™Úke. ‚eŒkSyu
fÌkw t , þw t Œkhk þheh{kt hk{ ™k{ ÷ÏÞw t Au ? Œku …Ae yk þheh™u þk {kxu
‚kÚku ÷E™u Vhu Au ? yk™u …ý VUfe Ëu Vkze™u. Œu s ‚{Þu n™w{k™Syu …kuŒk™e
AkŒe [ehe™u ƒŒkðe. Œu{kt hk{-hk{ ÷ÏÞwt nŒwt. n™w{k™S Œu s ‚{Þu yÞkuæÞk
Akuze™u íÞktÚke fâktf Ëqh [kÕÞk „Þk.
©e hk{[t ÿ S …ku Œ k™e yÞku æ Þk ™„he™k ÷ku f ku ™ k Ëw : ¾ ËËo òýðk
{kxu „w Ã Œ Y…u hkrºk™k ‚{Þu ðu þ …÷xku fhe™u (ðu þ ƒË÷e™u ) VhŒk nŒk.
Úkku z kf ð»ko ƒkË hkò hk{[t ÿ S hkrºk{kt yÞku æ Þk™e „÷eyku { kt rð[hý
fhe hÌkk nŒk. íÞkhu Œu { ýu yu f ½h{kt Ú ke Ÿ[k Mðh{kt yðks ykðe hÌkku
nŒku . hkò hk{[t ÿ Syu ™Sf …nkU [ e ðkŒko ÷ k… ‚kt ¼ éÞku . yu f Äku ƒ e™e
…í™e Í½zku fhe™u ½hu Ú ke sŒe hne nŒe. Œu ƒu - ºký rËð‚ Œu ™ e ƒnu ™ ™k
½hu hku f kÞk ƒkË …hŒ ykðe „E. Äku ƒ e Œu ™ u {khe hÌkku nŒku - {khÍq z
fhe hÌkku nŒku . fne hÌkku nŒku fu ™ef¤e ò {khk ½hu Ú ke, Œw t Œku ƒu hkŒku
(hkrºk) ƒnkh hku f kE™u ykðe Au , nw t Œ™u ½h{kt ™nª hk¾w t . Œw t f÷t r fŒ Au .
Œu fne hne nŒe fu {™u ‚ku „ t Ë Au ¼„ðk™™k, ‚ku „ t Ë Au hkò hk{™e. nw t
…kf-‚kV (…rðºk) Aw t . Œ{u {™u {khe nŒe yu x ÷u „w M ‚ku ykðŒk nw t {khe
ƒnu ™ ™k ½hu sŒe hne nŒe. nw t r™Ëku o » k Aw t . Äku ƒ eyu fÌkw t fu nw t ËþhÚk …w º k
hk{[t ÿ ™Úke, su …ku Œ k™e f÷t r fŒ …í™e™u ½hu ÷E ykÔÞku Au , su ð»kku o
‚w Ä e hkðý™e ‚kÚku hne nŒe. yÞku æ Þk ™„he™k ƒÄk †e-…w Y »kku [[ko
(ðkŒku ) fhe hÌkk Au . yu ð k ÔÞÂõŒ™w t Sð™ þw t fk{™w t su ™ e …í™e y…rðºk
ÚkE „E nku Þ . hkò hk{u Äku ƒ e™k {w ¾ u Ú ke yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e Œku fk™ku { kt
òýu „h{ Œu ÷ ™kt ¾ e ËeÄw t nku Þ .
ƒeò rËð‚u hk{[t ÿ Syu ‚¼k ƒku ÷ kðe ŒÚkk ™„he{kt [k÷e hnu ÷
[[ko ™ k rðþu ƒŒkÔÞw t y™u fÌkw t fu yk [[ko íÞkhu ƒt Ä ÚkE þfu Au , ßÞkhu
nw t ‚eŒk™u ½hu Ú ke fkZe {q f w t . Œu s ‚{Þu ‚eŒkS™u ‚¼k{kt ƒku ÷ kððk{kt
ykðe y™u ½hu Ú ke ™ef¤e sðk™ku ykËu þ yk…e ËeÄku . fkhý …ý ƒŒkðe
ËeÄw t . ‚eŒkSyu rð™Þ (rð™t Œ e) …ý fÞku o fu nu Mðk{e ! yk…u {khe yÂø™
…heûkk …ý ÷eÄe nŒe. nw t …ý ykí{kÚke fnw t Aw t fu hkðýu {khe ‚kÚku r{÷™
™Úke fÞO w . su ™ w t fkhý yu nŒw t fu Œu ™ u yu f }r»kyu ©k… yk…u ÷ ku nŒku fu

y„h Œw t fku E …h†e ‚kÚku ƒ¤kífkh fheþ Œku Œu s ‚{Þu Œkhw t {] í Þw ÚkE
sþu . y„h …h†e™e ‚t { rŒÚke r{÷™ fheþ Œku ykðw t ™nª ƒ™u . su ™ k
fkhýu hkðý r{÷™ {kxu {™u yze …ý ™Úke þfâku . nu «¼w ! nw t „¼o ð Œe
Aw t . ykðe ÂMÚkrŒ{kt fâkt sEþ ? hkðý su ð e ÔÞÂõŒyku ™ e f{e ™Úke.
hk{[t ÿ S ykËu þ yk…e ‚¼k Aku z e™u [kÕÞk „Þk. sŒkt sŒkt yu { fnu Œ k
„Þk fu nw t r™t Ë k™u …kºk ƒ™ðk ™Úke {kt „ Œku . {khk fw ¤ ™u Ëk„ (zk½) ÷k„þu .
‚eŒkS™u …ku Œ k™k …„ ™e[u Ú ke ÄhŒe …ý ¾‚Œe ™sh ykðe. ykfkþ{kt
yt Ä khw t AðkE „Þu ÷ w t Ëu ¾ kÞw t . ‚t ‚ kh{kt Úkku z kf rËð‚™w t Sð™ ƒkfe ÷køÞw t .
‚eŒk yÞku æ Þk Aku z e™u [k÷e ™ef¤e. ð¤e ð¤e™u …ku Œ k™k hk{™u
ŒÚkk Œu ™ k {nu ÷ ku ™ u òu ð k™e fku r þþ fhŒe hne y™u Ëq h st „ ÷{kt sE™u
}r»k ðkÕ{erfS™e Íq t … ze™e ™Sf Úkkfe™u …ze „E, y[u Œ (ƒu ¼ k™)
ÚkE „E. }r»k ðkÂÕ{fe M™k™ fhðk {kxu yk©{{kt Ú ke ™eféÞk. ‚k{u
yu f Þw ð Œe „¼ko ð MÚkk{kt y[u Œ …zu ÷ e òu E ™u ™Sf „Þk. …ku Œ k™k
yk©{{kt Ú ke yki » krÄ ÷kÔÞk. ‚eŒkS™k {w ¾ {kt ™kt ¾ e. „h{e™e }Œw nŒe.
Xt z k s¤™k Akt x k ‚eŒkS™k {w ¾ …h ™kt Ï Þk, Œu s ‚{Þu ‚eŒkS ‚[u Œ
ÚkE™u ƒu X k ÚkÞk. }r»kyu ™k{ y™u „k{™e rð„Œ …q A e Œku Œu ý u fÌkw t fu
W…h ykfkþ y™u ™e[u ÄhŒe r‚ðkÞ {khw t fku E ™Úke. ƒkfe fku E rð„Œ
yk…ðk™e ™k …kze ËeÄe. }r»kyku Œku Mð¼kð™k ËÞkðk™ nku Þ Au . fÌkw t
ƒu x e ! ‚t ‚ kh Œku MðkÚko ™ ku s nku Þ Au . Œu …h{kí{k™ku yk¼kh (ÄLÞðkË)
{k™ fu Œw t {khk yk©{{kt ykðe „E. Ëefhe Œw t {™u …ku Œ k™ku r…Œk {k™
y™u {khe …k‚u hnu . ‚eŒkS ðkÕ{erf }r»kS™k yk©{{kt hnu ð k ÷k„e.
}r»kyu …ý Œu ƒkƒŒu ðÄw fâkhu Þ yk„¤ ft R …q A âw t ™nª. …h{u ï h
fƒehS su ºku Œ k Þw „ {kt }r»k {w ™ eLÿS™k Y…{kt ÷e÷k fhðk ykÔÞk nŒk.
Œu n™w { k™S™u {éÞk. ‚Œ ‚knu ƒ ƒku Õ Þk. n™w { k™Syu hk{-hk{ fÌkw t
ŒÚkk Q¼k ÚkE™u }r»k™ku ‚ífkh fÞku o y™u yu f …ÚÚkh …h MðÞt ƒu ‚ e
„Þk, ƒeò …h }r»k™u ƒu ‚ ðk™ku ykøkú n fÞku o . ƒL™u y u MÚkk™ økú n ý fÞO w .
n™w { k™S }r»kS™u yku ¤ ¾ðk™ku «Þí™ fhðk ÷køÞk. }r»kSyu fÌkw t ,
þw t rð[khe hÌkk Aku n™w { k™ ? nw t Œu s }r»k Aw t , {khk s yk©{{kt ðk™hu
‚eŒkS™w t ft „ ™ ½zk{kt ™kt Ï Þw t nŒw t . Œu { kt ƒeò ft „ ™ …ý yu ð k s nŒk. nu
n™w { k™ ! Œu ft „ ™ fu ð w t hÌkw t ? n™w { k™S™u yku ¤ ¾Œk ðkh ™ ÷k„e y™u
VheÚke }r»kS™u «ýk{ fÞko . nu }r»kS ! yk…™u fu { ykððk™w t ÚkÞw t ?
…h{u ï h fƒehSyu ({w r ™Lÿ }r»k™k Y…{kt ) fÌkw t , nu …ð™…w º k ! nw t Œ{™u
¼ÂõŒ ¿kk™ fhkððk ykÔÞku Aw t . Œ{u su ËþhÚk™k …w º k hk{[t ÿ S™e …q ò ,
…q ý o …h{kí{k {k™e™u fhe hÌkk Aku . Œ{u ¼q ÷ fhe hÌkk Aku (Œ{u „V÷Œ{kt
Aku ) . su sL{u Au - {hu Au Œu …q ý o …h{kí{k ™Úke nku E þfŒk. …q ý o …h{kí{k
Œku yrð™kþe Au . n™w { k™Syu fÌkw t fu nu }r»kðh ! nw t yk…™k ð[™ku Ú ke
yknŒ (Ëw : ¾e) Úkkô Aw t . {khe ¼kð™kyku ½ðkÞ Au . yk… yLÞ rð»kÞ
…h [[ko fhku . …h{u ï h fƒehSyu fÌkw t fu y„h fku E ÔÞÂõŒ ¾ku x k hMŒu
sE hÌkku nku Þ y™u Œu ¾ku x k hMŒk™u ‚k[ku {k™e™u [k÷e hÌkku nku Þ , su
hMŒku zkfq - ÷q t x khkyku ™ k hnu X ký ŒhV sE hÌkku Au . y„h fku E ‚ßs™
…w Y »k Œu ™ u ƒŒkðu fu su hMŒk W…h Œ{u yk„¤ sE hÌkk Aku , Œu { kt Œ{khk
ò™-{k÷™u ¾Œhku Au . yk„¤ zkfq - ÷q t x khkyku xkt … e™u ƒu X k Au . …nu ÷ k {khu
Au y™u …Ae ÷q t x e ÷u Au . y„h Œu ÔÞÂõŒ yu { fnu fu Œ{u {khe
¼kð™kyku ™ u Ëw : ¾ …nkU [ kze hÌkk Aku , Œku Œu fu x ÷ku ‚kå[ku Au ? n™w { k™S
[w … hÌkk, …ht Œ w Œu { ™k [nu h k …h™w t nkMÞ òýu fne hÌkw t nŒw t fu yk… ‚íÞ
(‚k[w t ) fne hÌkk Aku . n™w { k™S™k [nu h k …h þkt r Œ™k ÷ûkýku òu E ™u
…h{u ï hu ƒŒkÔÞw t fu ©e hk{[t ÿ S Œku ©e rð»ýw S ™k yðŒkh Au . ©e
rð»ýw S , ©e çkú ñ kS ŒÚkk ©e rþðS™k r…Œk fk¤ çkú ñ Au . yu ™ u s ßÞku r Œ
r™ht s ™ …ý fnu Au . fk¤™u Œu ™ e ¼q ÷ ™k ÷eÄu ©k… ÷køÞku Au fu Œu yu f
÷k¾ {k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ u Ëhhku s ykhku „ þu (¾kþu ) y™u ‚ðk
÷k¾ ({k™ð þhehÄkhe)™u Ëhhkus Wí…L™ fÞko fhþu. su™k fkhýu Œuýu …kuŒk™k
ºkýuÞ …wºkku™u yuf-yuf rð¼k„™k Mðk{e ƒ™kðe hkÏÞk Au . ©e çkú ñ kS
hòu „ w ý Au su ™ k «¼kðÚke ‚ðo «kýe «u r hŒ ÚkE™u ‚t Œ k™ Wí…r¥k fhu Au .
su ™ k fkhýu çkú ñ k™u ¼q ÷ Úke Wí…r¥kfŒko {k™e hkÏÞk (÷eÄk) Au . Wí…r¥kfŒko
Œku …q ý o …h{kí{k Au .
fk¤u …ku Œ k™k ƒeò …w º k rð»ýw ™ u f{ko ™ w ‚ kh (f{o y™w ‚ kh)
…k÷™fŒko ™ ku rð¼k„ ykÃÞku (‚kU Ã Þku ) Au , rð»ýw ‚íð„w ý Au . fk¤u ºkeò
…w º k rþð Œ{ku „ w ý ™u yu yu f ÷k¾ {k™ð þhehÄkhe Sðku ™ u {khe™u Œu ™ e
…k‚u (fk¤ …k‚u ) {ku f ÷e yk…ðk™ku rð¼k„ yk…e hkÏÞku Au . Œu (fk¤)
MðÞt yÔÞõŒ („w Ã Œ) hnu Au . yk… òu E hÌkk Aku , ynª fku E …ý Sð
y{h ™Úke, Ëu ð Œkyku …ý {hu Au . çkú ñ k, rð»ýw , rþð …ý sL{u y™u {hu
Au . ƒÄk …ku Œ …ku Œ k™e ô{h (ykÞw » Þ) {w s ƒ Sð™ Sðu Au , ô{h ÚkŒk
ð] Ø kðMÚkk ƒÄk{kt ykðu Au . yu f ÷ku f yu ð ku Au ßÞkt yk„¤ ð] Ø kðMÚkk
ŒÚkk {] í Þw ({hý) ™Úke. íÞkt fku E hkðý fku E ™e …í™e™w t y…nhý ™Úke
fhŒku . Œ{khe ykt ¾ ku ‚k{u ÷t f k{kt ÚkÞu ÷ hk{-hkðý™k Þw Ø {kt fu x ÷k
ÔÞÂõŒ ŒÚkk yLÞ «kýe {he „Þk. ¾k÷e yu f ‚eŒk™u Aku z kððk {kxu . Œ{u
©e hk{[t ÿ S {kxu …ku Œ k™k Sð™e ƒkS ÷„kze™u ÷t f k™u ‚¤„kðe.
hkðý™ku ¼kE ynehkðý su …kŒk¤™ku hkò nŒku , Œu hk{ ŒÚkk ÷û{ý™u
y…nhý fhe™u ÷E „Þku . Œu { ™e ƒ÷e [Zkððk™ku s nŒku , Œ{u íÞkt
…nkU å Þk y™u ƒL™u ™ u SðeŒ ƒ[kðe™u …kAk ÷kÔÞk. Œ{u s fnku , þw t Œu
…h{kí{k Au ? su ‚{Þu ™k„Vkt ‚ þ† Aku z ðkÚke ‚…ku o (‚k…ku ) yu ©ehk{
ŒÚkk Œ{™u y™u Œ{k{ ‚u ™ k™u ÷û{ý ‚rnŒ ƒkt Ä e ËeÄk nŒk. ‚…o Œ{™u
‚ki ™ u ÷…xkE™u sfze (ƒkt Ä e) hkÏÞk nŒk. Œ{u ‚ki rððþ nŒk. Úkku z kf s
‚{Þ{kt Œ{™u ƒÄk™u hkðý™e ‚u ™ k ‚nu ÷ kEÚke fk…e™u VU f e Ëu Œ e. Œu ‚{Þu
„Yz™u …ku f kh fhe™u ƒku ÷ kððk{kt ykÔÞku . Œu ý u ™k„ku ™ u fkÃÞk. Œ{u ŒÚkk
hk{[t ÿ ƒt Ä ™{w õ Œ ÚkÞk. y„h …h{kí{k yu x ÷k rððþ Au fu …ku Œ k™k
ƒt Ä ™ …ý fk…e ™Úke þfŒk Œku rð[kh fhku fu …q ò heyku ™ w t Œku þw t Úkþu ?
fkxu ƒt Ä ™ rð…Œ {U , fXe™ feÞku ‚t ø kú k { >
r[Lnku hu ™h «kýeyku , „Yz ƒzku fu hk{ >>
n™w { k™Syu fÌkw t }r»kS ! ‚{w ÿ …h …w ÷ ƒ™kððku Œu þw t yu f
‚k{kLÞ {ký‚™w t fkÞo Au ? yu …h{kí{k ð„h ™Úke ƒ™kðe þfkŒku .
‚{LËh …krx ÷t f k „Þku , ‚eŒk fku ¼hŒkh >
y„MŒ }r»k ‚kŒkU …eÞu , R™{U fki ™ fhŒkh >>
y„h Œ{u ‚{w ÿ W…h ‚u Œ w ƒ™kððk™k fkhýu ©e hk{[t ÿ S™u
…h{kí{k {k™ku Aku Œku y„MŒ }r»kyu Œku ‚kŒu Þ ‚{w ÿ …e ÷eÄk nŒk.
yu { kt Ú ke fku ý Au …h{kí{k ?
}r»k {w r ™LÿSyu ƒŒkÔÞw t fu Œ{u ¼q ÷ e „Þk fu þw t ? yu f }r»k
ykÔÞk nŒk. Œu { ýu yu f …ðo Œ ™k …ÚÚkhku ™ u …ku Œ k™e ÷kfze (zt z e)Úke hu ¾ k
¾U [ e™u n÷fk fÞko nŒk, íÞkhu …ÚÚkh ŒÞko nŒk, íÞkhu …w ÷ ƒLÞku nŒku .
hk{[t ÿ S Œku ºký rËð‚Úke hMŒku {kt „ e hÌkk nŒk. ‚{w ÿ yu s ™÷-™e÷
yt „ u ƒŒkÔÞw t nŒw t . n™w { k™Syu fÌkw t fu yu Œku rðïf{ko S nŒk su ðu þ
ƒË÷e™u ©e hk{[t ÿ S™k ƒku ÷ kððkÚke ykÔÞk nŒk. …h{u ï h fƒehSyu
fÌkw t fu rðïf{ko S Œku …w ÷ ™w t r™{ko ý fhe þfu Au , …kýe W…h …ÚÚkh ™Úke
Œhkðe þfŒk. ™÷-™e÷™k nkÚkku { kt þÂõŒ nŒe. Œu { ™k nkÚk ðzu s¤{kt
™kt ¾ ðk{kt ykðu ÷ ðMŒw s¤™e W…h s ŒÞko fhŒe nŒe. Œu rËð‚u Œu { ™u
yr¼{k™ ykðe „Þw t nŒw t . su Ú ke Œu { ™e þÂõŒ ‚{kÃŒ ÚkE „E nŒe. Œu
ykþeðko Ë {khku s nŒku . n™w { k™Syu fÌkw t , þw t yk… }r»k {w r ™LÿS Aku ?
…h{u ï hSyu fÌkw t nk. {w r ™LÿSyu fÌkw t fu Œ{u Œ{khk «kýku ™ e r[t Œ k fÞko
ð„h hk{S {kxu þw t ™Úke fÞO w ? ßÞkhu ‚eŒkyu Œ{™u y…þçËku fÌkk
y™u ½h Aku z ðk™w t fÌkw t , Œu ‚{Þu ©ehk{ íÞkt s rðhks{k™ nŒk. yu f
þçË …ý ™ ƒku Õ Þk fu ‚eŒk ykðw t ™k fh. …ð™‚w Œ yt Ë hÚke Œku {k™e hÌkk
nŒk, …ht Œ w W…hÚke fne hÌkk nŒk fu }r»kS ! fku E ™e yk÷ku [ ™k ™k fhðe
òu E yu . {w r ™LÿSyu fÌkw t fu ‚íÞ fnu ð w t yu yk÷ku [ ™k ™Úke nku Œ e. y„h
©e hk{[t ÿ y™u ‚eŒkS{kt ‚khk {k™ððk¤k „w ý …ý nku Œ Œku …ý Œ{khku
ykSð™ W…fkh {k™Œk y™u Œ{™u …ku Œ k™k [hýku { kt hk¾Œk. Œ{u Œku
yu { ™k ð„h Sððw t …ý Wr[Œ (Þku ø Þ) ™Úke „ýŒk. nS ƒesw yk„¤
‚kt ¼ ¤ku ! Œ{khe ‚kÚku su ð ku ÔÞðnkh fÞku o , Œu ™ w t V¤ …ý ‚eŒk ŒÚkk
hk{[t ÿ S™u {¤e „Þw t Au . Úkku z kf ð»kku o …Ae ‚eŒk™u ©ehk{u ½h{kt Ú ke nkt f e
fkZe. Œu ‚{Þu Œu „¼o ð Œe nŒe. yk ‚kt ¼ ¤e™u n™w { k™S™e ykt ¾ ku { kt Ú ke
ykt ‚ w ™ef¤e …zâk y™u }r»k™k [hýku { kt …ze „Þk. ft E …ý ƒku Õ Þk
™nª. yÞku æ Þkðk‚eyku y u ƒu ð»ko rËðk¤e y™u Ëþu h k™e Wsðýe fhe nŒe.
Œu ™ k …Ae Œu Wsððk™e ƒt Ä fhe ËeÄe nŒe yu x ÷k {kxu fu su Ëu ð e {kxu
hkðý™u {kÞku o , yksu Œu (Ëu ð e) Vhe fu x ÷kÞ hkðýku ™ w t f»x (Ëw : ¾) ‚n™
fhþu . Ëe…{k¤k ¾w þ e™w t «Œef Au . ßÞkhu hkò y™u hkýe y÷„ ÚkE „Þk
Œku Œu Ëe…kð÷e ™ Œku hkò™u ‚khe ÷k„u fu ™ Œku «ò™u . yu x ÷k {kxu
rËðk¤e™ku …ðo (Œnu ð kh) Œu s ‚{ÞÚke ƒt Ä ÚkE „Þku nŒku . su VõŒ ƒu
ð»ko {™kððk (Wsððk){kt ykÔÞku nŒku . Œu ™ k s ykÄkhu yk ¼ku ¤ e s™Œk
(nk÷{kt ) yk …ðo {™kðu Au .
yk s «{kýu Ëþu h k ŒÚkk hkðý Ën™™e …ht … hk [k÷e ykðu Au .
y„h fku E ™k ½hu fku E Þw ð k™™w t {] í Þw ÚkE òÞ Au Œku Œu …rhðkh ŒÚkk ‚„k
‚t ƒ t Ä e fku E …ý Œnu ð kh ™Úke WsðŒk.
n™w{k™Syu fÌkwt «¼w ! …h{uïh™e [[ko fhku. fƒeh …h{uïhSyu
‚] Â »x h[™k ‚t ¼ ¤kðe. ‚íÞfÚkk ‚kt ¼ ¤e™u n™w { k™S „ËT „ ËT (¾w þ ) ÚkE
„Þk. ‚íÞ÷ku f òu ð k™e «kÚko ™ k fhe. …h{u ï h ykfkþ{kt Wze „Þk.
n™w { k™S òu E hÌkk nŒk. Úkku z kf ‚{Þ {kxu yt Œ æÞko ™ ÚkE „Þk.
n™w { k™S™u r[t Œ k ÚkE „R fu nðu yk }r»kS fE heŒu {¤þu ? yu x ÷k{kt
ykfkþ{kt rðþu » k «fkþ Ëu ¾ kÞku . n™w { k™S™u rËÔÞ áÂ»x yk…e™u ‚Œ÷ku f
ƒŒkÔÞku . }r»k {w r ™LÿS r‚t n k‚™ …h ƒu X u ÷ k Ëu ¾ kE hÌkk nŒk. Œu { ™k

þheh™ku «fkþ yíÞkrÄf (¾q ƒ ðÄkhu ) nŒku . {kÚkk W…h {w f w x y™u
hkòyku ™ e su { Aºk (A¥kh) nŒw t . Úkku z eðkh yu á~Þ Ëu ¾ kze™u rËÔÞ áÂ»x
‚{kÃŒ fhe ËeÄe. {w r ™LÿS ™e[u ykðe „Þk. n™w { k™S™u rðïk‚ ÚkÞku
fu yk …h{u ï h Au . ‚Œ÷ku f ‚w ¾ ™w t MÚkk™ Au . Œu { ýu …h{u ï h fƒehS
…k‚u Ú ke Ëeûkk ÷eÄe. …ku Œ k™w t Sð™ ÄLÞ fÞO w . {w Â õŒ™k yrÄfkhe ÚkÞk. yk
«{kýu …rðºk ykí{k …h{kÚkeo Mð¼kð n™w { k™S™u …h{u ï h fƒehSyu
…ku Œ k™e þhý{kt ÷eÄk. …h{kÚkeo ykí{k™u ‚t ‚ kh ŒÚkk fk¤ ÷ku f ™k Mðk{e
¼÷u s …hku … fkh™w t V¤ ™Úke yk…Œk, …ht Œ w …h{u ï h yu ð e ykí{kyku ™ u
þhý{kt yð~Þ (sYh) ÷u Au fkhý fu yu ð e ykí{k s …h{ ¼õŒ ƒ™e™u
¼ÂõŒ fhu Au y™u {ku û k «kÃŒ fhu Au . ‚kt ‚ krhf ÔÞÂõŒ su …h{kÚkeo ‚kÚku
Ë„ku fhu A u , Œu ykSð™ f»x{Þ (Ëw : ¾{Þ) Sð™ ÔÞŒeŒ fhu Au .
©e hk{[t ÿ S™u yt Œ ‚{Þ{kt …ku Œ k™k …w º kku ÷ð ŒÚkk fw þ Úke s
…hkSŒ Úkðw t …zâw t nŒw t . ‚eŒkSyu Œu { ™k Ëþo ™ fhðk™w t …ý Wr[Œ (Þku ø Þ)
™nŒw t „ÛÞw t . y™u òu Œ òu Œ k{kt …] Ú ðe{kt ‚{kE „E. yk ø÷kr™Úke ©e
hk{[t ÿ Syu yÞku æ Þk™e …k‚u ðne hnu ÷ ‚hÞw ™Ëe{kt A÷kt „ ÷„kðe™u
…ku Œ k™e Sð™ ÷e÷k s¤ ‚{krÄ ÷E™u ‚{kÃŒ fhe. …h{kÚkeo n™w { k™S™u
r™:MðkÚko Ëw : ¾eÞkyku ™ e ‚nkÞŒk fhðk™w t V¤ {éÞw t . …h{kí{k MðÞt
(òŒu ) ykÔÞk, {ku û k {k„o ƒŒkÔÞku . Sð™w t fÕÞký ÚkÞw t . n™w { k™S VheÚke
{k™ð Sð™ «kÃŒ fhþu , íÞkhu …h{u ï h fƒehS Œu { ™u þhý{kt ÷E™u
{w õ Œ fhþu . Œu ykí{k{kt ‚íÞ ¼ÂõŒ ƒes™w t hku … ký ÚkE [w f âw t Au .
✪ ‘‘yk…ýu fk¤™e ò¤{kt fuð e heŒu V‚kÞk ?’’
yk™ku sðkƒ òýðk {kxu f] Ã Þk ðkt [ ku yæÞkÞ ‘‘‚] Â »x h[™k’’{kt
su yk s …w M Œf ‘Sððk™ku {k„o ’ ™k …k™k ™t . 306 Úke 370 …h Au .
✪ ‘‘fƒeh …h{u ï hS™e fk¤ ‚kÚku ðkŒko ’ ’
yíÞkhu yk…ýu fk¤ çkú ñ ™k ÷ku f {kt hneyu Aeyu . ykí{k W…h
MÚkq ¤ ð„u h u - ð„u h u þheh [Zkðe™u fk¤u Sð ƒ™kðe ËeÄk Au . Œu ý u Sð™u
Çkú r {Œ fÞku o Au . …q ý o …h{kí{k su ykí{k™ku s™f (…u Ë k fh™kh) Au ,
¼q ÷ kðe ËeÄku Au . …ku Œ k™u s …h{kí{k r‚Ø fhu ÷ Au . yu …h{kí{k™k yt þ
Sðkí{k™u Ëw : ¾e fhu Au su Ú ke …h{kí{k Ëw : ¾e ÚkkÞ. yu s {™ Y…{kt Ëhu f
ykí{k™e ‚kÚku hnu Au ¼q ÷ fhkðzkðu Au , su ™ ku Ët z Sðkí{k ¼ku „ ðu Au .
234 fƒeh …h{u ï hS™e fk¤ ‚kÚku ðkŒko
su { fu þhkƒ (ËkY) ð„u h u - ð„u h u ™ e fw x w u ð - ÔÞ‚™™e ÷Œ (ykËŒ)
÷„kzðe, ƒ¤kífkh (Rape) fhkððku y™u yLÞ (ƒeòt ½ýkt ƒÄkt ) …k…
fhkðu Au . yk {™™e «u h ýkÚke fk¤ fhkðu Au . ßÞkhu yk…S ÷u ¾ f (‚t Œ
hk{…k÷)Úke Ëeûkk ÷u þ ku , íÞkhu yu ‚eÄku [k÷þu fkhý fu Sðkí{k ‚kÚku
…h{kí{k™e þÂõŒ hnu ð k ÷k„u Au . ykí{k™u Œíð¿kk™Úke rððu f ÚkE òÞ
Au . …h{kí{k™e þÂõŒ™k fkhýu ykí{k áZ ÚkE òÞ Au . fk¤ çkú ñ VõŒ
fƒeh …h{kí{kÚke s zhu Au . ‚t Œ „heƒËk‚Syu fÌkw t Au fu : -
fk÷ zhi fhŒkh ‚u , sÞ-sÞ-sÞ-s„Ëeþ >
òihk òuze ÍkzŒk, …„ hs zkhu þeþ >>
„heƒ, fk÷ òu …e‚u …e‚™k, òi h k ni …r™nkh >
Þu Ëku y‚÷ {sËq h nI , ‚Œ„w Y fƒeh fu Ëhƒkh >>
¼kðkÚko M…»x Au . …h{kí{k fƒehS y{khe ykí{k™u fk¤-ò¤Úke
fkZðk {kxu «Þí™ fhe hÌkk Au . fk¤ çkú ñ V‚kððk™ku «Þí™ fhu Au .
yk„¤™k «fhý{kt «íÞûk «{ký Au .
ßÞkhu …h{u ï hu ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ e h[™k fhe y™u …ku Œ k™k ÷ku f {kt
rð©k{ fhðk ÷køÞk. Œu ™ k …Ae yk…ýu ƒÄk s fk¤™k çkú ñ kt z {kt hne™u
…ku Œ k™k fhu ÷ k f{o Ë t z ¼ku „ ððk ÷køÞk y™u ¾q ƒ Ëw : ¾e hnu ð k ÷køÞk.
‚w ¾ ŒÚkk þkt r Œ™e þku Ä {kt ¼xfðk ÷køÞk y™u yk…ýu ƒÄk™u …ku Œ k™k
r™s ½h ‚Œ÷ku f ™e ÞkË ‚Œkððk ÷k„e ŒÚkk íÞkt sðk™u {kxu «kht ¼ fÞku o
(þYykŒ fhe). fku R yu [khu Þ ðu Ë ku ™ u ft X MÚk ({kU Z u ) fÞko Œku fku R Wøkú
(½ku h ) Œ… fhðk ÷køÞk y™u nð™ Þ¿k, æÞk™, ‚{krÄ ð„u h u r¢Þkyku
þY fhe, …ht Œ w …ku Œ k™k r™s ½h ‚Œ÷ku f {kt ™nª sR þfâk. W…hku õ Œ
r¢Þkyku fhðkÚke yk„÷k sL{{kt ‚khk ‚{] Ø (‚w ¾ {Þ) Sð™™u «kÃŒ
ÚkR™u (su { fu hkò-{nkhkò, {ku x k ðu … khe, yrÄfkhe, Ëu ð -{nkËu ð , Mð„o -
{nkMð„o ð„u h u ) …kAk ÷¾ [ku Þ ko ‚ e ¼ku „ ððk ÷køÞk. ¾q ƒ s Ëw : ¾e hnu ð k
÷køÞk y™u …h{r…Œk …h{u ï h™u «kÚko ™ k fhðk ÷køÞk fu nu ËÞk¤w ! y{™u
r™s ½h™ku hMŒku Ëu ¾ kzku . y{u ÓËÞÚke yk…™e ¼ÂõŒ fheyu Aeyu . yk…
y{™u Ëþo ™ fu { ™Úke yk…e hÌkk. ?
yk ðýo ™ fƒeh ‚knu ƒ u Ä{o Ë k‚S™u ƒŒkðŒk fÌkw t fu Ä{o Ë k‚ yk
Sðku ™ e …ku f kh ‚kt ¼ ¤e™u nw t {khk ‚Œ÷ku f Úke òu „ SŒ™w t Y… ƒ™kðe™u
fk¤÷ku f {kt ykÔÞku . íÞkhu yu f ðe‚{k ƒú ñ kt z {kt ßÞkt fk¤™w t r™s ½h Au
íÞkt yk„¤ Ä„Ä„Œe ŒÃŒrþ÷k …h Sðku ™ u þu f e™u ‚q û { þhehÚke „t Ä
fkZðk{kt ykðe hne nŒe. {khk …nkU å Þk …Ae Œu Sðku ™ e s÷™ (ƒ¤Œhk)
‚{kó ÚkE „E. Œu { ýu {™u òu E ™u fÌkw t fu nu …w h w » k ! yk… fku ý Aku ? yk…™k
Ëþo ™ {kºkÚke s y{™u ðÄkhu ‚w ¾ ŒÚkk þkt r Œ™ku ynu ‚ k‚ (y™w ¼ ð) ÚkE
hÌkku Au . …Ae {U ƒŒkÔÞw t fu nw t …khƒú ñ …h{u ï h fƒeh Aw t . Œ{u ƒÄk Sð
{khk ÷ku f Úke ykðe™u fk¤ƒú ñ ™k ÷ku f {kt V‚kR „Þk Aku . yk fk¤ Ëhhku s
yu f ÷k¾ {k™ð™k ‚q û { þhehÚke „t Ä fkZe™u ¾kÞ Au y™u íÞkhƒkË
™k™k (sw Ë k-sw Ë k) «fkh™e Þku r ™{kt Ët z ¼ku „ ððk™u {kxu Aku z e Ëu Au . íÞkhu
Œu Sðkí{kyku fnu ð k ÷k„e fu nu ËÞk¤w …h{u ï h ! y{™u yk fk¤™e
su÷{ktÚke Akuzkðku. {U fÌkwt fu yk ƒúñktz, fk¤u ºký ðkh ¼ÂõŒ fhe™u {khkÚke
«kó fhu÷wt Au, su Œ{u ynªÞk ƒÄe ðMŒwyku™ku W…Þku„ fhe hÌkk Aku Œu ƒÄe
s fk¤™e Au y™u Œ{u ƒÄk Œ{khe EåAkÚke Vhðk™u {kxu ykÔÞk Aku. yux÷k
{kxu nðu Œ{khe W…h fk¤ƒúñ™wt ¾qƒ ðÄkhu Éý (Ëuðwt) ÚkE „Þwt Au y™u Œu
Éý {khk ‚k[k ™k{™k ò… ð„h ™Úke QŒhe þfŒwt.
ßÞkt ‚w Ä e Œ{u Éý{w õ Œ ™Úke ÚkE þfŒk íÞkt ‚w Ä e Œ{u fk¤ƒú ñ ™e
su ÷ {kt Ú ke ƒnkh ™Úke sE þfŒk. yu ™ k {kxu Œ{khu {khkÚke ™k{ W…Ëu þ
÷E™u ¼ÂõŒ fhðe …zþu . íÞkhu nw t Œ{™u Aku z kðe™u ÷E sEþ. y{u yk
ðkŒko ÷ k… fhe s hÌkk nŒk yu x ÷k{kt íÞkt yk„¤ fk¤ƒú ñ «„x ÚkE „Þku
y™u Œu ý u ƒnw ¢ku r ÄŒ ÚkE™u {khk W…h nw { ÷ku fÞku o . {U {khe þçËþÂõŒÚke
Œu ™ u ƒu ¼ k™ fhe ËeÄku . …Ae Úkku z k ‚{Þ ƒkË Œu ¼k™{kt ykÔÞku . {khk
[hý{kt …ze™u ûk{kÞk[™k fhðk ÷køÞku y™u ƒku Õ Þku fu Œ{u {khkÚke {ku x k
Aku , {khk …h Úkku z ef ËÞk fhku y™u yk… yu ƒŒkðku fu yk… {khk ÷ku f {kt
fu { ykÔÞk Aku ? íÞkhu {U fk¤ …w Á »k™u fÌkw t fu fu x ÷kf Sðkí{kyku ¼ÂõŒ
fhe™u …ku Œ k™k r™s ½h ‚Œ÷ku f {kt …kAk sðk {kt „ u Au . Œu { ™u ‚Œ¼ÂõŒ
{k„o ™Úke {¤e hÌkku . yu x ÷k {kxu Œu ¼ÂõŒ fhŒk nku ð k AŒkt …ý yk s
÷ku f {kt hne òÞ Au . nw t Œu { ™u ‚Œ¼ÂõŒ {k„o ƒŒkððk™u {kxu y™u Œkhku
¼u Ë sýkððk™k {kxu ykÔÞku Aw t fu Œw t fk¤ Au , yu f ÷k¾ Sðku ™ ku yknkh
fhu Au y™u ‚ðk÷k¾ Sðku ™ u Wí…L™ fhu Au ŒÚkk ¼„ðk™ ƒ™e™u ƒu X ku Au .
nw t Œu { ™u fneþ fu Œ{u su ™ e ¼ÂõŒ fhku Aku Œu ¼„ðk™ ™Úke, fk¤ Au .
ykx÷w t ‚kt ¼ ¤Œk s fk¤ ƒku Õ Þku fu y„h ƒÄk Sð …kAk (‚Œ÷kuf) [kÕÞk
sþu Œku {khk ¼kus™™wt þwt Úkþu ? nw t Œku ¼q Ï Þku {he sEþ. yk…™u {khe
«kÚko ™ k Au fu ºký Þw „ ku { kt Sðku yku A e ‚t Ï Þk{kt ÷E sòu y™u ƒÄk™u
{khku ¼u Ë ™k fnu þ ku fu nw t fk¤ Aw t , ƒÄk™u ¾kW Aw t . ßÞkhu fr¤Þw „ ykðu
íÞkhu su x ÷k Sð ÷E sðk nku Þ Œu x ÷k ÷E sòu . yk ð[™ fk¤u {khkÚke
«kó fhe ÷eÄw t . fƒeh ‚knu ƒ u Ä{o Ë k‚™u yk„¤ ƒŒkðŒk fÌkw t fu ‚ŒÞw „ ,
ºku Œ kÞw „ , îk…h Þw „ {kt …ý nw t ykÔÞku nŒku y™u ½ýk ƒÄk Sðku ™ u ‚Œ÷ku f
÷E „Þku , …ht Œ w yk™ku (fk¤™ku ) ¼u Ë fÌkku ™ nŒku . nðu nw t fr¤Þw „ {kt
ykÔÞku Aw t y™u fk¤ ‚kÚku {khu ðkŒko ÚkE Au . fk¤ƒú ñ yu {™u fÌkw t fu nðu
yk… su x ÷e ŒkfkŒ ÷„kððe nku Þ Œu x ÷e ÷„kðe ÷u ò u , Œ{khe ðkŒ fku E
™nª ‚kt ¼ ¤u . «Úk{ Œku {U Sðku ™ u ¼ÂõŒ™u ÷kÞf s ™Úke hnu ð k ËeÄk.
Œu { ™k{kt ƒeze, r‚„khu x , ËkY, {kt ‚ ð„u h u ¾hkƒ ÔÞ‚™ku ™ e ykËŒ ™k¾e™u
Œu { ™e ð] r ¥k™u ƒ„kze ËeÄe Au . sw Ë k-sw Ë k «fkh™e …k¾t z …q ò {kt
Sðkí{kyku ™ u ÷„kðe ËeÄk Au . ƒeS ðkŒ yu Úkþu (ƒ™þu ) fu ßÞkhu Œ{u
…ku Œ k™w t ¿kk™ yk…e™u …kAk Œ{khk ÷ku f {kt [kÕÞk sþku íÞkhu nw t (fk¤)
{khk …ku Œ k™k Ëq Œ {ku f ÷e™u yk…™k …t Ú kÚke {¤Œk-sw ÷ Œk 12 (ƒkh) …t Ú k
[÷kðe™u Sðku ™ u ¼ú r {Œ fhe ËEþ. {rn{k ‚Œ÷ku f ™e ƒŒkðþu , yk…™w t
¿kk™ fÚkþu (fnu þ u ) , …ht Œ w ™k{-ò… {khku s fhþu , su ™ k …rhýk{ MðY…
{khw t s ¼ku s ™ ƒ™ðk™k. yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u fƒeh ‚knu ƒ u fÌkw t fu Œ{u
Œ{khe fku r þþ fhòu , nw t ‚Œ{k„o ƒŒkðe™u s …kAku sEþ y™u su {khw t
¿kk™ ‚kt ¼ ¤e ÷u þ u Œu Œkhk ƒnu f kððk{kt õâkhu Þ …ý ykðþu ™nª.
‚Œ„w h w fƒeh ‚knu ƒ u fÌkw t fu nu r™ht s ™! y„h nw t [knw t Œku Œkhk
ƒÄk ¾u ÷ ™u ûký ¼h{kt ‚{kó fhe þfw t Aw t . …ht Œ w ykðw t fhðkÚke {khw t
ð[™¼t „ ÚkkÞ Au . yk rð[khe™u nw t {khk ÃÞkhk nt ‚ ku ™ u ÞÚkkÚko (Þku ø Þ-
‚k[w t ) ¿kk™ yk…e™u þçË™w t ƒ¤ «Ëk™ fhe™u ‚Œ÷ku f ÷E sEþ y™u
fÌkw t fu :
‚w ™ ku Ä{o h kÞk, n{ ‚t ¾ kU nt ‚ k …Ë …h‚kÞk >
rs™ ÷eLnk n{hk «ðk™k, ‚ku nt ‚ k n{ rfyu y{k™k >>
(…rðºk fƒeh ‚k„h{kt Sðku ™ u ¼q ÷ -¼q ÷ i Þ k{kt ™k¾ðk {kxu ŒÚkk
…ku Œ k™e ¼q ¾ ™u r{xkððk {kxu sw Ë k sw Ë k «fkh™e heŒku ™ w t ðýo ™ )
îkË‚ …t Ú k fhw t {I ‚kò, ™k{ Œw B nkhk ÷u fhw t yðkò >
îkË‚ Þ{ ‚t ‚ kh …Xnku , ™k{ Œw B nkhu …t Ú k [÷i n ku >>
«Úk{ Ëq Œ {{ «„xu òE, …eAu yt þ Œw B nkhk ykE >>
Þne rðrÄ Sð™ fku ¼ú{kô, …wÁ»k ™k{ Sð™ ‚{òô >>
îkË‚ …t Ú k ™k{ òu ÷i n u , ‚ku n{hu {w ¾ yk™ ‚{i ni >>
fnk ŒwBnkhk Sð ™nª {k™u, n{khe ykuh nkuÞ ƒkË ƒ¾k™i >>
{I áZ Vt Ë k h[e ƒ™kE, ò{U Sð hnu WhòE >>

Ëu ð ÷ Ëu ð …k»kk™ …q ò E, ŒeÚko ðú Œ s…-Œ… {™ ÷kE >>
Þ¿k nku { yÁ ™u { y[khk, yki h y™u f Vt Ë {U zkhk >>
òu ¿kk™e òyku ‚t ‚ khk, Sð ™ {k™i fnk Œw B nkhk >>
(Ë‚„wÁ ð[™)
¿kk™e fnu ‚w ™ ku yLÞkE, fkxku Vt Ë Sð ÷u òE >>
surŒf VtË Œw{ h[u rð[khe, ‚íÞ þçË Œi ‚ƒi ®ƒzkhe >>
òi ™ Sð n{ þçË áZkði , Vt Ë Œw B nkhk ‚f÷ {w f kði >>
[kifk fh «ðk™k …kE, …wÁ»k ™k{ rŒrn Ëuô r[LnkE >>
Œkfu r™fx fk÷ ™nª ykði, ‚trÄ Ëu¾e Œkfnt r‚h ™kði >>
W…h™k rððhýÚke r‚æÄ ÚkkÞ Au fu su y™u f …t Ú k [k÷e hÌkk Au . su { ™e
…k‚u fƒeh ‚knu ƒ îkhk ƒŒkðu ÷ ‚Œ¼ÂõŒ {k„o ™Úke, yu ƒÄk fk¤«urhŒ
Au. yŒ: (yux÷k {kxu) ƒwÂØ{k™u Œku ¾k‚ æÞk™ hk¾ðwt òuEyu fu ‚{S-
rð[khe™u ¼ÂõŒ{k„o y…™kðu, fkhý fu {™w»ÞsL{ y™{ku÷ Au, yk ðkhtðkh
™Úke {¤Œku. fƒeh ‚knuƒ fnu Au fu :-
fƒeh {k™w » k sL{ Ëw ÷ o ¼ ni , r{÷u ™ ƒkhBƒkh >
ŒÁðh ‚u …¥kk xq x r„hu , ƒnw h ™ ÷„Œk zkrh >>
● fk¤ r™ht s ™ îkhk fƒehS …k‚u ºkýu Þ Þw „ ku { kt
ykuAk Sð ÷E sðk yt„u™wt ð[™ ÷uðk ƒkƒŒ
(rðMŒ] Œ ŒÚkk ‚t … q ý o ðýo ™ )
«&™:- fƒehS™k ™k{Úke þY ÚkÞu ÷ 12 …t Ú kku ™ k ðkMŒrðf «{w ¾
fku ý Au y™u Œu h {ku …t Ú k fku ý [÷kðþu ?
W¥kh:- su «{kýu fƒeh ‚k„h™k ‚t þ ku Ä ™fŒko Mðk{e Þw „ ÷k™t Ë
(rƒnkhe)Syu Ëw : ¾ ÔÞõŒ fÞO w Au fu ‚{Þ ‚{Þu fƒehS™k økú t Ú kku ‚kÚku
Au z Akz (Vu h Vkh) fhe™u Œu { ™e ¾hkƒ Ëþk fhe ™kt ¾ e Au .
WËknhý:- …h{u ï h fƒehS™ku òu „ SŒ™k Y…{kt fk¤ çkú ñ ‚kÚku
rððkË ÚkÞku nŒku . Œu ‘‘Mð‚{ðu Ë ƒku Ä ’’ …k™k ™t . 117 Úke 122 ‚w Ä e ŒÚkk
‘‘y™w h k„ ‚k„h’’ ™k …k™k ™t . 60 Úke 67 ‚w Ä e Au .
…h{u ï h fƒehS …ku Œ k™k …w º k òu „ SŒ™k Y…{kt fk¤™k «Úk{
çkú ñ kt z {kt «„x ÚkÞk su 21 (yu f ðe‚){w t çkú ñ kt z Au , ßÞkt yk„¤
ŒÃŒþe÷k ƒ™u ÷ e Au . fk¤ çkú ñ u òu „ SŒ ‚kÚku Í½zku fÞku o . …Ae {sƒq h
ÚkE™u [hý …fze™u ûk{kÞk[™k fhe ŒÚkk «rŒ¿kk fhkðe™u y{wf ‚wrðÄk {kt„e.
( 1 ) ºkýu Þ Þw „ {kt (‚íÞw „ , ºku Œ k Þw „ , îk…h Þw „ ){kt Úkku z k Sð
…kh fhòu .
( 2 ) òu h -sƒhsMŒe fhe™u Sð™u {khk ÷ku f {kt Ú ke ™k ÷E sŒk.
( 3 ) yk… yk…™w t ¿kk™ ‚{òðòu . su yk…™k ¿kk™™u {k™u
(Mðefkhu ) , Œu yk…™ku y™u su {khk ¿kk™™u {k™u , Œu {khku .
( 4 ) fr¤Þw „ {kt …nu ÷ kt {khk Ëq Œ «„x Úkðk òu E yu , …Ae yk…™ku
Ëq Œ ykðu .
( 5 ) ºku Œ k Þw „ {kt ‚{w ÿ …h …w ÷ ƒ™kðe yk…òu . Œu ‚{Þu {khku
…wºk hk{[tÿ Y…{kt ÷tfk™k hkò hkðý ‚kÚku ÞwØ fhþu, ‚{wÿ hMŒku ™nª yk…u.
( 6 ) îk…h Þw „ {kt ƒki Ø (ƒku Ä fkhf) þheh íÞk„e™u sEþ. hkò
RLÿË{™ {khk ™k{Úke (s„L™kÚk ™k{Úke) ‚{w ÿ ™k fkt X u {khe yk¿kkÚke
{t r Ëh ƒ™kððk {kt „ þu . íÞkhu ‚{w ÿ Œu ™ u {kxu yðhku Ä Y… ƒ™þu . yk… Œu
{t r Ëh™e ‚w h ûkk fhòu . …h{u ï hu Œ{k{ {kt „ ýeyku Mðefkhe ÷eÄe y™u
ð[™ƒØ ÚkE „Þk. íÞkhu fk¤ çkú ñ nMÞku y™u fÌkw t fu nu òu „ SŒ ! yk…
òyku ‚t ‚ kh{kt . su ‚{Þu fr¤Þw „ ykðþu . Œu ‚{Þu nw t …ku Œ k™k 12 Ëq Œ
(™f÷e ‚Œ„w Y ) ‚t ‚ kh{kt {ku f ÷eþ. ßÞkhu fr¤Þw „ ™k 5505 ð»ko …q h k
Úkþu , íÞkt ‚w Ä e {khk Ëq Œ Œkhk ™k{Úke (fƒehS™k ™k{Úke) 12 fƒeh…t Ú k
[÷kðe Ëu þ u . fƒehSyu òu „ SŒ Y…{kt fk¤ çkú ñ ™u fÌkw t nŒw t fu fr¤Þw „ {kt
{kY ™k{ fƒeh nþu y™u nw t fƒeh ™k{Úke …t Ú k [÷kðeþ. yu x ÷k {kxu
fk¤ ßÞku r Œ r™ht s ™u fÌkw t nŒw t fu yk… fƒeh ™k{Úke yu f …t Ú k [÷kðþku Œku
nw t (fk¤) fƒeh ™k{Úke 12 …t Ú k [÷kðeþ. ƒÄk s (Œ{k{) {k™ðeyku ™ u
Çkú r {Œ fhe™u …ku Œ k™e ò¤{kt V‚kðe™u (ƒkt Ä e™u ) hk¾eþ. yk™k r‚ðkÞ
ƒeò (yLÞ) …ý fu x ÷kÞ …t Ú k [÷kðeþ su ‚Œ÷ku f , ‚å[¾t z ™e ðkŒku
fÞko fhþu ŒÚkk ‚íÞ ‚kÄ™k Œu{™e …k‚u ™nª nkuÞ. su™k fkhýu Œu ‚íÞ ÷kuf™e
ykþk{kt ¾kuxk ™k{ku™k {tºk ò… fhe™u {khe s ò¤{kt V‚kÞu÷k hne sþu.
fk¤ çkú ñ u …q A âw t nŒw t fu yk… fÞk ‚{Þu fr¤Þw „ {kt …ku Œ k™ku ‚íÞ
fƒeh …t Ú k [÷kðþku ? fƒehSyu fÌkw t nŒw t fu su ‚{Þu fr¤Þw „ 5505
(…kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ) ð»ko …q ý o fhþu (ðeŒe sþu ) íÞkhu nw t …ku Œ k™ku
ÞÚkkÚko (Þku ø Þ / ‚k[ku ) Œu h {ku fƒeh …t Ú k [÷kðeþ.
fk¤u fÌkw t fu Œu ‚{Þ ykðu Œu …nu ÷ kt nw t …] Ú ðe W…h þk† rðrÄ
íÞS™u {™{kLÞw t ({™{hSðk¤w t ) yk[hý fhkðe™u þk† rðhw Ø ¿kk™
ƒŒkðe™u sq ê k ™k{ ({t º kku ) ŒÚkk ¾ku x e ‚kÄ™k™k …kõfk yÇÞk‚w ƒ™kðe
ËEþ. ßÞkhu Œkhku Œu h {ku yt þ ykðe™u ‚íÞ fƒeh …t Ú k [÷kðþu , Œu ™ e
ðkŒ W…h fku E rðïk‚ fhþu ™nª y™u WÕxku Œu ™ e ‚kÚku Í½zku fhþu .
fƒehS™u ¾ƒh nŒe fu ßÞkhu fr¤Þw„™k 5505 ð»ko …qhk Úkþu (‚™T 1997{kt)
íÞkhu rþûkk™e ¢ktrŒ ÷kððk{kt ykðþu. ‚ðo (Œ{k{) {k™ð™u yûkh ¿kk™ÞwõŒ
fhðk{kt ykðþu. Œu ‚{Þu {khku Ëk‚ ƒÄk s ÄkŠ{f økútÚkku™u ƒhkƒh ‚{S™u
{k™ð ‚{ks ‚{ûk YƒY («{ký ‚kÚku hsqykŒ) fhþu. ‚ðo «{kýku™u ykt¾kuÚke
YƒY òuE™u rþrûkŒ {k™ð ‚íÞÚke …rhr[Œ ÚkE™u ŒhŒ s {khk Œuh{k …tÚk{kt
Ëeûkk ÷E ÷uþu y™u yk¾wt rðï {khk îkhk ƒŒkðu÷ ¼ÂõŒ rðrÄ ŒÚkk Œ¥ð¿kk™™u
ÓËÞÚke Mðefkh fhe™u ¼ÂõŒ fhþu. Œu ‚{Þu VheÚke ‚ŒÞw„ suðwt ðkŒkðhý
ƒ™e sþu. …hM…h hk„îu»k, [kuhe-òhe, ÷qtx-AuŒh®…ze fkuR fhþu ™nª. fkuE
Ä™ ‚tøkún ™nª fhu. ¼ÂõŒ™u ðÄw {n¥ð yk…ðk{kt ykðþu. su{ fu Œu ‚{Þu
ÔÞÂõŒ™u {nk™ {k™ðk{kt ykðe hÌkku nþu su™e …k‚u ðÄw Ä™ nþu, {kuxku
ÔÞð‚kÞ nþu, {kuxk {kuxk ƒt„÷k-{fk™ku ƒ™kðe hkÏÞk nþu, …htŒw 13{k …tÚk™e
þYykŒ ÚkÞk ƒkË ykðk ÔÞÂõŒyku™u {q¾o „ýðk{kt ykðþu y™u su ¼ÂõŒ
fhþu, ‚k{kLÞ {fk™ ƒ™kðe™u hnuþu. Œu{™u {nk™, {kuxk y™u ‚L{kr™Œ
ÔÞÂõŒ {k™ðk{kt ykðþu.
‘‘«{ký {kxu …rðºk fƒeh ‚k„h{ktÚ ke y÷„
y÷„ yæÞkÞku™e y{]Œðkýe’’
‘‘fƒehS ŒÚkk ßÞku r Œ r™ht s ™™e ðkŒko ’ ’
y™w h k„ ‚k„h™k …] » X ™t . 62 …hÚke:-
‘‘Ä{o h kÞ (ßÞku r Œ r™ht s ™) ð[™’’
Ä{ohkÞ y‚ rð™Œe Xk™e > {I ‚uðf rîŒeÞk ™ ò™e >> 1 >>
¿kk™e rƒ™Œe yuf n{khk > ‚ku ™ fhnq rsn ‚u nku {kuh rƒ„khk >> 2 >>
…w Y »k ËeLn s‚ {ku f nt hksw > Œw { ¼e Ëu n nw Œku nku ð u {{ fksw >> 3 >>
yƒ {I ð[™ Œw B nhku {k™e > ÷eòu nt ‚ k n{ ‚ku ¿kk™e >> 4 >>
…] » X 63 …h™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe:-
ËÞkðLŒ Œw { ‚knu ƒ ËkŒk > yi r Œf f] … k fhku nku ŒkŒk >> 5 >>
…w Y »k þkp … {ku f nt ËeLnk > ÷¾ Sð r™Œ økú k ‚™ feLnk >> 6 >>
…] » X 64 …h™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe:-
òu Sð ‚f÷ ÷kuf Œð ykði > fi‚u ûkwÄk {kuh r{xkði >> 7 >>
si ‚ u …w Y »k f] … k {ku … u feLnk > ¼ki ‚ k„h fk hks {ku n u ËeLnk >> 8 >>
Œw { ¼e f] … k {ku … h fhnw > òu {kt „ u ‚ku {ku n u Ëu n ku ƒhnw >> 9 >>
‚ŒÞw „ , ºku Œ k, îk…h {kt n ª > Œe™kU Þw „ Sð Úkku z u ònª >> 10 >>
[ki Ú kk Þw „ sƒ f÷Þw „ ykði > Œƒ Œð þý Sð ƒnw òði >> 11 >>
…] » X 65 …h™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe, W…hÚke ðkýe …t Â õŒ ™t . 3 Úke:-
«Úk{ Ëq Œ {{ «fxi òE > …eAu yt þ Œw B nkhk ykE >> 12 >>
…] » X 64 …hÚke y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe, W…hÚke ðkýe …t Â õŒ ™t . 6:-
yi ‚ k ð[™ nrh {ku n u Ëesi > Œƒ ‚t ‚ kh „ð™ Œð fesi >> 13 >>
‘‘òu „ SŒ ð[™ = ¿kk™e ð[™’’
…] » X 64 …hÚke y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe, W…hÚke ðkýe …t Â õŒ ™t . 7:-
yhu fk÷ Œw { …h…t [ …‚khk > Œe™kU Þw „ Sð™ Ëw ¾ zkhk >> 14 >>
ƒe™Œe Œku h e ÷en {I òr™ > {ku f nt X„k fk÷ yr¼{k™e >> 15 >>
s‚ ƒe™Œe Œq {ku ‚ ™ feLne > ‚ku yƒ ƒÏ‚ Œku n u ËeLne >> 16 >>
[ki Ú kk Þw „ sƒ f÷Þw „ ykði > Œƒ n{ y…™k yt þ …XkðI >> 17 >>
‘‘Ä{o h kÞ (fk¤) ð[™’’
…] » X 64 ™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe, W…hÚke ðkýe …t Â õŒ ™t . 17 :-
nu ‚krnƒ Œw { …t Ú k [÷kW > Sð Wƒkh ÷ku f ÷i òW >> 18 >>
…]»X 66 ™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe, W…hÚke ðkýe …t Â õŒ ™t . 8, 9 , 16 Úke 21 :-
‚ÂLÄ Ak… (‚kh þçË) {kunu rËsu ¿kk™e > si‚u ËuðkU„u nt‚ ‚nËk™e >> 19 >>
òu s™ {kufqt ‚trÄ (‚kh þçË) ƒŒkði > Œkfu r™fx fk÷ ™nª ykði >> 20 >>
fni Ä{o h kÞ òyku ‚t ‚ khk > yk™nw Sð ™k{ ykÄkhk >> 21 >>
òu nt ‚ k Œw B nhu „w ý „kði > Œkrn r™fx n{ ™nª òðI >> 22 >>
òu fku E ÷u n i þhý Œw B nkhe > {{ r‚h …„ Ëi nku ð i …khe >> 23 >>
n{ Œku Œw { ‚t „ feLn rZXkE > ŒkŒ ò™ rfLne ÷zfkE >> 24 >>
fku r x™ yð„w ™ ƒk÷f fhne > r…Œk yu f r[¥k ™nª Ähne >> 25 >>
òu r…Œk ƒk÷f fq t Ëu n i r™fkhe > Œƒ fku hûkk fhi n{khe >> 26 >>
‚kh™k{ Ëu ¾ ku su r n ‚kÚkk > Œkrn nt ‚ {I ™eðkô {kÚkk >> 27 >>
y™w h k„ ‚k„h …] » X 66 :-
òu Œku r n Ëu n w t ‚t r Ä ƒŒkE > Œku Œq t Sð™ fku nEnku Ëw ¾ ËkE >> 28 >>
Œw { …h…t [ ò™ n{ …kðk > fk÷ [÷i ™nª Œw B nhk Ëkðk >> 29 >>
Ä{o h kÞ Œku r n «fx ¼k¾k > „w Ã Œ yt f ƒehk n{ hk¾k >> 30 >>

òu fku E ÷u E ™k{ n{khk > Œkrn Aku z Œw { nku ò™k r™Þkhk >> 31 >>
òu Œw { {ku h nt ‚ fku hku f ku ¼kE > Œku Œw { fk÷ hn™ ™nª …kE >> 32 >>
‘‘Ä{o h kÞ (fk¤ r™ht s ™) ð[™’’
…] » X 62 ŒÚkk 63 ™e y™w h k„ ‚k„h™e ðkýe:-
ƒu ‚ f òyku ¿kk™e ‚t ‚ khk > Sð ™ {k™i fnk Œw B nkhk >> 33 >>
fnk Œw B nkhk Sð ™k {k™i > n{he yki h nku Þ ƒkË ƒ¾k™i >> 34 >>
áZ VtËk {I h[k ƒ™kE > ò{U ‚f÷ Sð WhÍkE >> 3 5 >>
ðuË-þk† ‚{rŒo „wý„k™k > …wºk {uhu Œe™ «Äk™k >> 3 6 >>
Œe™nq ƒnw ƒkS hr[ hk¾k > n{he {rn{k ¿kk™ {w ¾ ¼k¾k >> 37 >>
Ëu ð ÷ Ëu ð …k»kký …w ò E > ŒeÚko Ôkú Œ s… Œ… {™ ÷kE>> 38 >>
…q ò rð~ð Ëu ð yhkÄe > Þn {rŒ SðkU fku hk¾k ƒkt r Ä >> 39 >>
s„ (Þ¿k) nku { yki h ™u { yk[khk > yki h y™u f Vt Ë {I zkhk >> 40 >>
‘‘¿kk™e (fƒeh) ð[™’’
n{™u fnk ‚w™ku yLÞkE > fkxkU VtË Sð ÷u òtE >> 4 1 >>
su Œ u Vt Ë Œw { h[u rð[khe > ‚íÞ þçË Œu ‚ƒi rðzkhe >> 42 >>
òi ™ Sð n{ þçË áZkðI > Vt Ë Œw B nkhk ‚f÷ {w õ ŒkðI >> 43 >>
sƒne Sð r[Lne ¿kk™ n{khk > Œsne Çkú { ‚ƒ Œku h …‚khk >> 44 >>
‚íÞ™k{ Sð™ ‚{ÍkðI > nt‚ W¼kh ÷kuf ÷i òði >> 4 5 >>
…wY»k ‚wr{h™ ‚kh ƒehk, ™k{ yrð[÷ s™kðnqt >>
þeþ ŒwBnkhu …ktð Ëufu, nt‚ ÷kuf …Xkðnqt >> 4 6 >>
Œkfu r™fx fk÷ ™nª ykði > ‚t r Ä Ëu ¾ Œkfku r‚h ™kði >> 48 >>
(‚t r Ä = ‚íÞ™k{ + ‚kh™k{)
‘‘Ä{o h kÞ (fk¤) ð[™’’
…t Ú k yu f Œw { yk… [÷W > Sð™ fku ‚Œ÷ku f ÷i òW >> 49 >>
îkËþ …t Ú k fYt {I ‚kò > ™k{ Œw B nkhk ÷u fhkU ykðkò >> 50 >>
îkËþ Þ{ ‚t‚kh …Xkô > ™k{ fƒeh ÷u …tÚk [÷kô >> 5 1 >>
«Úk{ ËqŒ {uhu «„xi òE > …eAu ytþ ŒwBnkhk ykE >> 5 2 >>
Þne rðrÄ Sð™ fku Çkú { kô > yk…™ ™k{ …w Y »k fk ƒŒkô >> 53 >>
îkËþ …t Ú k ™k{ òu ÷i r n > n{hu {w ¾ {U yk™ ‚{i r n >> 54 >>
‘‘¿kk™e (fƒeh) ð[™’’ [ki … kE
yæÞkÞ ‘‘Mð‚{ðu Ë ƒku Ä ’’ …] » X 121 :-
yhu fk÷ …h…t [ …‚khk > Œe™kU Þw „ Sð™ Ëw ¾ ykÄkhk >> 55 >>
ƒe™Œe Œku h e ÷e™ {I {k™e > {ku f nt X„u fk÷ yr¼{k™e >> 56 >>
[ki Ú kk Þw „ sƒ f÷Þw „ ykE > Œƒ n{ y…™k yt þ …XkE >> 57 >>
fk÷ Vt Ë Aq x i ™h ÷ku E > ‚f÷ ‚] Â »x …hðkr™f (ËerûkŒ) nku E >> 58 >>
½h-½h Ëu ¾ ku ƒku Ä (¿kk™) rƒ[khk ([[ko ) > ‚íÞ™k{ ‚ƒ Xku h W[khk >> 59 >>
…kt [ nòh …kt [ ‚ki …kt [ k > Œƒ Þn ð[™ nku Þ „k ‚k[k >> 60 >>
f÷Þw „ ƒeŒ òÞu sƒ yi Œ k > ‚ƒ Sð …h{ …w Y »k …Ë [u Œ k >> 61 >>
¼kðkÚko : - (ðkýe ‚t Ï Þk 55 Úke 61 ‚w Ä e) …h{u ï h fƒehSyu
fÌkw t fu nu fk¤ ! ŒU rðþk¤ ({ku x ku ÔÞk…f) «…t [ h[e hkÏÞku Au . ºkýu Þ
Þw „ ku (‚ŒÞw „ , ºku Œ k, îk…h){kt Sðku ™ u ƒnw s f»x yk…eþ. su ð w t Œw t fne
hÌkku Au . ŒU {khe ‚{ûk «kÚko ™ k fhe nŒe, Œu {k™e ÷eÄe. ŒU {khe ‚kÚku
Ë„ku fÞku o Au . …ht Œ w [ku Ú kku Þw „ ßÞkhu fr¤Þw „ ykðþu íÞkhu nw t …ku Œ k™ku
yt þ yu x ÷u fu f] … k…kºk ykí{k™u {ku f ÷eþ. nu fk¤ ! Œkhk îkhk ƒ™kððk{kt
ykðu ÷ ƒÄk Vt Ë yu x ÷u fu y¿kk™ ykÄkrhŒ ¾ku x w t ¿kk™ ŒÚkk ‚kÄ™k™u ‚íÞ
þçË ŒÚkk ‚íÞ ¿kk™Úke ‚{kÃŒ fhþu . Œu ‚{Þu yk¾w t rðï «ðkrýf yu x ÷u
fu Œu {khk ‚t Œ Úke Ëeûkk ÷E™u ËerûkŒ Úkþu . Œu ‚{Þ ‚w Ä e yu x ÷u fu ßÞkt
‚w Ä e fr¤Þw „ ™k …kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ð»ko ðeŒe ™nª òÞ, íÞkt ‚w Ä e
‚íÞ™k{, {q ¤ ™k{ (‚kh þçË) ŒÚkk {q ¤ ¿kk™ (Œíð¿kk™) «„x ™Úke
fhðk™w t . …ht Œ w ßÞkhu fr¤Þw „ …kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ð»ko …q h ku ÚkE (ðeŒe)
sþu íÞkhu ½h ½h{kt {khk ykæÞkÂí{f ¿kk™™e [[ko ÚkÞk fhþu y™u ‚íÞ™k{,
‚kh þçË™u ƒÄk W…Ëuþeyku™u «Ëk™ fhðk{kt ykðþu. yk su ðkŒ nwt fne hÌkku
Awt, yk {khk ð[™ Œu ‚{Þu r‚Ø Úkþu, ßÞkhu fr¤Þw„™k 5505 ð»ko (…kt[
nòh …kt[‚ku …kt[ ð»ko) …qhk ÚkE sþu. ßÞkhu fr¤Þw„™k yux÷k ð»ko ðeŒe
sþu, íÞkhu Œ{k{ {k™ð«kýe …h{ …wY»k yux÷u fu ‚íÞ …wY»k™k …Ë yux÷u fu
Œu …h{ …Ë™k òýfkh ÚkE sþu. su™k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ-15 &÷kuf-4{kt
fÌkwt Au fu Œ¥ðËþeo ‚tŒ «kÃŒ ÚkR „Þk …Ae ‚kÄf VheÚke …kAk ð¤e™u yk
‚t‚kh{kt fâkhuÞ ™Úke ykðŒk. su …h{uïhu ‚t‚khY…e ð]ûk™ku rðMŒkh fÞkuo Au
yux÷u fu su …h{uïhu ‚]Â»x™e h[™k fhe Au, Œu …h{uïh™e ¼ÂõŒ fhku.
W…hku õ Œ ðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu Œu ‚{Þu Œu …h{u ï h™k …Ë
(‚íÞ÷ku f ) ™k rð»kÞ{kt ƒÄk™u …q ý o ¿kk™ Úkþu .
Mð‚{ðu Ë ƒku Ä …] » X 170 :-

yÚk Mð‚{ ðu Ë ™e MVw x ðkŒko - [ki … kE
yu f ÷k¾ yki h yr‚ nòhk > …eh …i „ t ƒ h yki h yðŒkhk >> 62 >>
‚ku ‚ƒ ykne r™hts™ ðtþk > Œ™ Ähe-Ähe fhI r™s r…Œk «þt‚k >> 63 >>
Ëþ yðŒkh r™ht s ™ fu hu > hk{ f] » ý ‚ƒ yknª ƒzu h u >> 64 >>
R™‚u ƒzk ßÞku r Œ r™ht s ™ ‚ku E > Þk{U Vu h ƒË÷ ™nª fku E >> 65 >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu ƒkƒk ykË{Úke ÷E™u
nÍhŒ {ku n B{Ë ‚w Ä e fw ÷ yu f ÷k¾ yU ‚ e nòh ( 1 , 80 , 000 ) …i „ t ƒ h
ŒÚkk Ë‚ yðŒkh su ®nËw y ku {k™u Au , yk ƒÄk fk¤™k {ku f ÷u ÷ k ykÔÞk
Au . yk Ë‚ yðŒkhku { kt hk{ ŒÚkk f] » ý «{w ¾ Au . yk ƒÄk fk¤™e {rn{k
ƒ™kðe™u ‚ðo Sðku ™ u Çkú r {Œ fhe™u fk¤ ‚kÄ™k áZ fhkðe „Þk Au . yk
ƒÄk™ku «{w ¾ ({w ¾ eÞku ) ßÞku r Œ r™ht s ™ fk¤ (çkú ñ ) Au .
Mð‚{ðu Ë ƒku Ä …] » X 171 ( 1515 ):-
‚íÞ fƒeh ð[™
Ëku n u : - …kt [ nòh yY …kt [ ‚ki …kt [ sƒ f÷Þw „ ƒeŒ òÞ >
{nk…w Y »k Vh{k™ Œƒ, s„ Œkh™ fq t ykÞ >> 66 >>
rnLËw Œwfo ykrË ‚ƒi, suŒu Sð snk™ >
‚íÞ ™k{ fe ‚k¾ „ne, …kðI …Ë r™ðko ™ >> 67 >>
ÞÚkk ‚rhŒ„ý yk… ne, r{÷I r‚LÄw {I ÄkÞ >
‚íÞ ‚w f ] Œ fu {æÞ rŒr{, ‚ƒ ne …t Ú k ‚{kÞ >> 68 >>
sƒ ÷„ …qýo nkuÞ ™nª, Xef fk rŒrÚk ƒkh >
f…x-[kŒw h e Œƒrn ÷kI , Mð‚{ ƒu Ë r™hÄkh >> 69 >>
‚ƒne ™khe-™h þw Ø Œƒ, sƒ Xef fk rË™ ykðt Œ >
f…x [kŒwhe Akurz fu, þhý fƒeh „ntŒ >> 70 >>
yuf y™uf bi „yu, …w™: y™uf nkU yuf >
nt‚ [÷i ‚Œ÷kuf ‚ƒ, ‚íÞ™k{ fe xuf >> 7 1 >>
½h ½h ƒkuÄ rð[kh nku, Ëw{orŒ Ëqh ƒnkÞ >
f÷Þw „ {U ‚ƒ yu f nku E , ƒhŒU ‚ns ‚w ¼ kÞ >> 72 >>
fnkt Wøkú fnkt þq ÿ nku , nhi ‚ƒfe ¼ð …eh (…ez) >> 73 >>
‚ku ‚{k™ ‚{áÂ»x ni , ‚{Úko ‚íÞ fƒeh >> 74 >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu nu Ä{o Ë k‚ ! {U ßÞku r Œ
r™hts™ yux÷u fu fk¤ çkúñ™u …ý fÌkwt nŒwt, nðu Œ{™u …ý ƒŒkðe hÌkku Awt.
Mð‚{ðu Ë ƒku Ä ™e ðkýe ‚t Ï Þk 66 Úke 74 ™ku ‚h¤kÚko : - su ‚{Þu
fr¤Þw „ 5505 (…kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ) ð»ko ðeŒe sþu , íÞkhu yu f
{nk…w Y »k rðï™u …kh fhðk {kxu ykðþu . rnLËw , {w ‚ ÷{k™ ð„u h u ð„u h u
su x ÷k …ý …t Ú k íÞkt ‚w Ä e{kt ƒ™þu y™u su x ÷k Sð ‚t ‚ kh{kt Au , Œu {k™ð
þheh «kÃŒ fhe™u Œu {nk…w Y »kÚke ‚íÞ™k{ «kÃŒ fhe™u ‚íÞ™k{™e
þÂõŒÚke {ku û k «kÃŒ fhþu . Œu {nk…w Y »k su ‚íÞ fƒeh …t Ú k [÷kðþu , Œu
(Œu h {k) …t Ú k{kt ƒÄk …t Ú kku MðŒ: (yu ™ e òŒu s) yu ð e ŒeÔkú „rŒÚke ‚{kE
sþu su { fu y÷„ y÷„ ™Ëeyku …ku Œ k™e òŒu s r™ƒko Ä (hku f kÞk ð„h)
Ëku z e™u ‚{w ÿ {kt …ze ({¤e) òÞ Au . Œu { ™u fku E hku f e ™Úke þfŒw t . yu ð e
heŒu Œu Œu h {k …t Ú k{kt ƒÄk …t Ú k þeÎkú Œ k (yu f Ë{ sÕËe)Úke {¤e™u yu f …t Ú k
ƒ™e sþu . …ht Œ w ßÞkt ‚w Ä e Xef™ku (™õfe fhu ÷ ku ) ‚{Þ ™nª ykðu yu x ÷u
fu fr¤Þw „ …kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ð»ko …q h k ™Úke fhŒku , íÞkt ‚w Ä e nw t su
yk ¿kk™ Mð‚{ ðuË nwt ƒku÷e hÌkku Awt, yk… ÷¾e hÌkk Aku, r™hkÄkh ÷k„þu.
ßÞkhu Œu r™Äko h eŒ (™õfe fhu ÷ ku ) ‚{Þ ykðþu , Œu ‚{Þu †e
…w Y »k Wå[ rð[khku ŒÚkk þw Ø yk[hýðk¤k ÚkR™u f…x, ÔÞÚko ™ e [Œw h kE
íÞk„e™u {khe (fƒehS™e) þhý økú n ý fhþu . …h{kí{kÚke ÷k¼ {u ¤ ððk
{kxu yu f ‘‘{k™ð’’ Ä{o Ú ke y™u f …t Ú k (ÄkŠ{f ‚{w Ë kÞ) ƒ™e „Þk Au , Œu
Œ{k{ …w ™ : (VheÚke) yu f ÚkE sþu . ƒÄk nt ‚ ykí{kyku (r™Šðfkh ¼õŒ)
ykí{kyku ‚íÞ™k{™e þÂõŒÚke ‚Œ÷ku f [kÕÞk sþu . {khk yæÞkí{
¿kk™™e [[ko ½hu - ½hu Úkþu . su ™ k fkhýu ƒÄk™e Ëw „ o r Œ ‚{kÃŒ ÚkE sþu .
fr¤Þw „ {kt Vhe ƒÄk yu f ÚkR™u ‚ns ðŒko ð fhþu yu x ÷u fu þkt r Œ…q ð o f
Sð™ Sðþu . fâkt Wøkú yu x ÷u fu „{u Œu ð ku zkfq , ÷q t x khku , f‚kE nku Þ , „{u
Œu ð k þq ÿ fu yLÞ ¾hkƒ fkÞku o fhðkðk¤k ™e[ nþu . …h{kí{k ‚íÞ ¼ÂõŒ
fhðkðk¤kyku ™ e ¼ð…ezk yu x ÷u fu Œu { ™k ‚kt ‚ krhf f»xku (Ëw : ¾ku ) nrh
÷u þ u yu x ÷u fu Ëq h fhþu . ‚íÞ ‚kÄ™kÚke ƒÄk™k ‚kt ‚ krhf f»x ‚{kÃŒ
ÚkE sþu y™u Œu 13 {k (Œu h {k) …t Ú k™ku «ðŒo f ƒÄk™u ‚{k™ áÂ»xÚkeòu þ u
yu x ÷u fu Ÿ[-™e[™ku ¼u Ë ¼kð ™nª hk¾u . Œu ‚{Úko ‚íÞ fƒeh s nþu .
({{T ‚t Œ {™u òý {khw t s MðY…{T )
«&™:- Œu Œu h {ku ( 13 {ku ) …t Ú k fÞku Au , Œu ™ k «ðŒo f fku ý Au ?
W¥kh:- Œu Œu h {ku …t Ú k ‘‘ÞÚkkÚko ‚Œ fƒeh’’ …t Ú k Au . Œu ™ k «ðŒo f
MðÞt fƒeh …h{u ï hS Au . ðŒo { k™{kt Œu { ™ku ‚t [ k÷f Œu { ™ku „w ÷ k{
hk{…k÷Ëk‚ …w º k Mðk{e hk{Ëu ð k™t Ë S {nkhks Au (ykæÞkÂí{f áÂ»xÚke

„w Y S r…Œk „ýkÞ Au su ykí{k™w t …ku » ký fhu Au )
«{ký:- yk{ Œku ‚t Œ Ä{o Ë k‚S™e ðt þ …ht … hkðk¤k {nt Œ ku ‚kÚku
òu z kÞu ÷ ©Øk¤w y ku y u y¿kk™Œkðþ Œu h {ku …t Ú k y™u ‚t [ k÷f Ä{o Ë k‚S™e
rƒLË (…rhðkh) ™e Äkhk ðk¤kyku ™ u r ‚Ø fhðk™e fw [ u » xk fhe Au . …ht Œ w
nkÚke™k ð†ku ¼U ‚ …h ™kt ¾ e™u fku E fnu fu sw y ku yk ð† ¼U ‚ ™k Au . Œku
ƒw r Ø{k™ Œku ŒhŒ s ‚{S òÞ Au fu yk ¼U ‚ ™k ð† ™Úke, yk Œku ¼U ‚
fhŒk fu x ÷kÞ ½ýk Ÿ[k - ÷ktƒk - …nku¤k …þw™k Au. ¼÷u s …Ae yuðwt ™k
ƒŒkðe þfu fu yu nkÚke™k Au.
WËknhý:- …rðºk fƒeh ‚k„h™k yæÞkÞ ‘‘fƒeh [rhºk
ƒku Ä ’’™k …k™k ™t . 1834 - 1835 …h ÷ÏÞw t Au : -
✪ Œu h „kze ¼hu÷k fk„¤ku™ u ÷¾ðk
yu f ð¾Œ rËÕne™k ƒkËþknu fÌkw t fu fƒehS 13 (Œu h ) „kze
fk„¤ku ™ u yZe rËð‚ yu x ÷u fu 60 f÷kf{kt ÷¾e Ëu Œku nw t Œu { ™u …h{kí{k
{k™e sRþ. …h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™e ÷kfze (zt z e) Œu Œu h „kzeyku { kt
{q f u ÷ fk„¤ku …h ½w { kðe (Vu h ðe) ËeÄe. Œu s ‚{Þu ƒÄk s fk„¤ku { kt
y{] Œ ðkýe ‚t … q ý o ykæÞkÂí{f ¿kk™ ÷¾e ËeÄw t . hkò™u rðïk‚ ÚkE „Þku ,
…ht Œ w …ku Œ k™k Ä{o ™ k ÔÞÂõŒyku ({w ‚ ÷{k™ku ) ™k Ëƒký{kt Œu ‚ðo økú t Ú kku ™ u
rËÕne™e s{e™{kt ËV™kðe (Ëkƒe) ËeÄk. fƒeh ‚k„h™k yæÞkÞ fƒeh
[rhºk ƒku Ä økú t Ú k™k …k™k ™t . 1834 - 1835 …h ¾ku x w t ÷ÏÞw t Au fu ßÞkhu
{w õ Œk{ýe ‚knu ƒ ™ku ‚{Þ ykðþu y™u Œu { ™ku Ít z ku rËÕne ™„he{kt
hku … kþu , íÞkhu Œu ƒÄe …w M Œfku …] Ú ðe{kt Ú ke ƒnkh fkZðk{kt ykðþu . Œu
{w õ Œk{ýe yðŒkh (Ä{o Ë k‚™k) ðt þ ™e Œu h {e …u Z eðk¤ku nþu .
rððu [ ™ (¾w ÷ k‚ku ) :- W…h sýkðu ÷ ÷u ¾ {kt r{÷kðx (nu h k Vu h e)™w t
«{ký yk «{kýu Au fu ðŒo { k™{kt Ä{o Ë k‚S™e ðt þ „kËe Ëk{k¾u z k rs.
hkÞ„Z hkßÞ A¥ke‚„Z{kt Au . Œu „kËe …h 14 {ku ðt þ „w Y ©e «fkþ{w r ™
™k{ ‚knu ƒ rðhks{k™ Au . Œu h {ku ðt þ „w Y ©e WËeŒ™k{ ‚knu ƒ nŒk su
ðŒo { k™ ‚™u 2013 Úke 15 ð»ko …q ð u o (…nu ÷ kt ) 1998 {kt þheh íÞk„e „Þk
nŒk. y„h Œu h {e „kËeðk¤k ðt þ „w Y ™k rð»kÞ{kt (ƒkƒŒu ) yk ÷¾u ÷ w t
nkuŒ Œku Œuyku Œu …wMŒfku s{e™{ktÚke fZkðe ÷uŒk y™u rËÕne{kt Ítzku hku…e ËuŒk.
ykðwt ™Úke ÚkÞwt (ƒLÞwt) Œku Œu Œuh{ku …tÚk Ä{oËk‚S™e ðtþ …ht…hkÚke ™Úke.
246 Œu h „kze fk„¤ku ™ e ÷¾ðe
…Ae ‘‘fƒeh [rhºk ƒku Ä ’’™k …k™k ™t . 1870 …h fƒeh ‚k„h{kt
12 (ƒkh) …t Ú kku ™ k ™k{ ÷ÏÞk Au su fk¤u (ßÞku r Œ r™ht s ™u ) fƒehS™k
™k{Úke ™f÷e …t Ú k [÷kððk™w t fÌkw t nŒw t . Œu { kt ‚ki «Úk{ ‘‘™khkÞý Ëk‚’’
÷ÏÞw t Au . ƒkh{ku …t Ú k „heƒËk‚™ku ÷ÏÞku Au . ðkMŒð{kt (nfefŒ{kt )
«Úk{ [w z k{ýeS Au , òýe òu E ™u ‚w Ä khku (‚ËT ø kú t Ú k{kt [u f -[kf, ¾ku x ku
W{u h ku , „hƒzku ) fhðk{kt ykðu ÷ Au .
Œu { ™u ÞkË nþu fu …h{u ï h fƒehSyu ™khkÞýËk‚™u Œku rþ»Þ
ƒ™kÔÞku s ™nŒku . ™khkÞýËk‚ Œku ©e f] » ýS™k …q ò he nŒk. Œu ý u Œku
…ku Œ k™k ™k™k ¼kE [w z k{ýeS™ku fèh rðhku Ä fÞku o nŒku . su ™ k fkhýu ©e
[w z k{ýeS fw Ë w { ko ÷ sŒk hÌkk nŒk. ƒkË{kt ƒkt Ä ð„Z ™„h ™»x ÚkE
„Þw t nŒw t . ‘‘fƒeh [rhºk ƒku Ä ’’{kt …k™k ™t . 1870 …h ƒkh ( 12 ) …t Ú kku ™ k
«ðŒo f ku (MÚkk…fku ) ™k ™k{ ÷¾u ÷ k Au . su { kt «Úk{ ™k{ [u f -[kf fhe™u
¾ku x w t ÷ÏÞw t Au . ƒkfe™k ‚kå[k Au . su yk {w s ƒ ÷¾u ÷ kt Au : -
( 1 ) ™khkÞýËk‚S™ku …t Ú k ( 2 ) Þk„ki Ëk‚ (ò„w Ë k‚)S™ku …t Ú k
( 3 ) ‚q h Œ „ku … k÷ …t Ú k ( 4 ) {q ¤ r™ht s ™ …t Ú k ( 5 ) xt f ‚khe …t Ú k
( 6 ) ¼„ðk™ Ëk‚S™ku …tÚk ( 7 ) ‚Œ™k{e …tÚk ( 8 ) f{k÷eÞu
(f{k÷S™ku ) …t Ú k ( 9 ) hk{ fƒeh …t Ú k ( 10 ) «u { Äk{ (…h{Äk{)™e
ðkýe …t Ú k ( 11 ) SðkËk‚ …t Ú k ( 12 ) „heƒËk‚ …t Ú k.
…Ae ‘‘fƒeh ðkýe’’ yæÞkÞ™k …k™k ™t . 134 …h fƒeh ‚k„h{kt
÷ÏÞw t Au fu : -
‘‘ðt þ «fkh’’
«Úk{ ðt þ W¥k{ (ynª [w z k{rýS™k rð»kÞ{kt fÌkw t Au )
Ëq ‚ hu …t Ú k ynt f khe (yk Þk„ki yu x ÷u ò„w Ë k‚S™ku Au )
Œe‚hu ðt þ «[t z (yk ‚q h Œ „ku … k÷S™ku Au )
[ki Ú ku ðt þ ƒehnu (yk {q ¤ r™ht s ™ …t Ú k Au )
…kt [ ðU ðt þ r™Lÿk (yk xf‚khe …t Ú k Au )
Axu ðt þ WËk‚ (yk ¼„ðk™Ëk‚S™ku …t Ú k Au )
‚kŒðU ðt þ ¿kk™ [Œw h kE (yk ‚Œ™k{e …t Ú k Au )
ykXðU ðt þ îkËþ …t Ú k rðhku Ä (yk f{k÷S™ku f{k÷eÞ …t Ú k Au )
™ki ð U ðt þ …t Ú k …q ò (yk hk{ fƒeh …t Ú k Au )
Ë‚ðU ðt þ «fkþ (yk …h{Äk{™e ðkýe …t Ú k Au )
øÞkhnðU ðt þ «fx …‚khk (yk Sðk …t Ú k Au )
ƒkhnðU ðt þ «fx nku Þ WrsÞkhk (yk ‚t Œ „heƒËk‚S „k{ -

Aw z k™e, rs. Íßsh, hkßÞ - nrhÞkýkðk¤ku …t Ú k Au , su { ™u …h{u ï h
fƒehS {éÞk Œu …Ae Œu { ™e {rn{k ŒÚkk ÞÚkkÚko (Þku ø Þ) ¿kk™ ƒku Õ Þk
su ™ kÚke …h{u ï h fƒehS™e {rn{k™ku Úkku z ku f «fkþ ÚkÞku )
Œu h nðU ðt þ {exu ‚f÷ yt r ÄÞkhk { yk ÞÚkkÚko (Þku ø Þ / ‚k[ku ) fƒeh
…t Ú k Au su ‚™u 1994 Úke «kht ¼ (þY) ÚkÞku Au , su {w s Ëk‚ (hk{…k÷Ëk‚)
îkhk ‚t [ kr÷Œ Au . }
Ëk{k¾u z kðk¤k Ä{o Ë k‚S™k ðt þ „kËeðk¤kyku y u ðkMŒrðf
(‚k[ku ) ¼u Ë Aw … kððk™e fku r þþ Œku fhe Au , …ht Œ w ‚å[kR (‚íÞ)™u
r{xkðe þfâk ™Úke.
fƒeh ‚k„h™ku yæÞkÞ ‘‘fƒeh ðkýe’’™k …] » X 136 …h:-
îkËþ …t Ú k [÷ku ‚ku ¼u Ë
îkËþ …t Ú k fk÷ Vw h {k™k > ¼q ÷ u Sð ™ òÞ rXfk™k >>
ŒkŒU yk„{ fn n{ hk¾k > ðt þ n{khk [w z k{rý þk¾k >>
«Úk{ s„ {U ò„w Çkú { kði > rƒ™k ¼u Ë ðn økú t Ú k [w h kði >>
Ëq ‚ h ‚w h rŒ „ku … k÷ nku E > yûkh òu òu „ áZkði ‚ku E >>
rððu [ ™ (¾w ÷ k‚ku ) :- ynª «Úk{ ò„w Ë k‚ ƒŒkÔÞw t Au . ßÞkhu ðkýe
M…»x fhe hne Au fu ðt þ («Úk{) [w z k{ýe Au , ƒeòu ò„w Ë k‚. yk s
«{ký ‘‘fƒeh [rhºk ƒku Ä ’’ …k™k ™t . 1870 {kt Au . ƒeòu ò„w Ë k‚ Au .
yæÞkÞ ‘‘Mð‚{ ðu Ë ƒku Ä ’’™k …k™k 155 ( 1499 ) …h …ý ƒeò ¢{ …h
ò„w Ë k‚ ÷¾u ÷ w t Au . ynªÞk «Úk{ ¢{u ÷¾e ËeÄwt. ynª yk„¤ «Úk{ ¢{ …h
[wzk{ýe ÷¾ðwt ÞkuøÞ Au)
Œe‚hk {q ÷ r™ht s ™ ƒk™e > ÷ku f ðu Ë fe r™ýo Þ Xk™e >>
[ki Ú ku …t Ú k xf‚kh (xf‚khe) ¼u Ë ÷ki ykði > ™eh …ð™ fku ‚t r Ä ƒŒkði >>
(yk …kt [ {ku ÷¾ðku òu E yu )
…kt [ ðkt …t Ú k ƒes fku ÷u ¾ k > ÷ku f «÷ku f fni n{ {U Ëu ¾ k >>
(yk ¼„ðk™ Ëk‚™ku …t Ú k Au su Aêku ÷¾ðku òu E Œku nŒku )
Axk …t Ú k ‚íÞ™k{e «fkþk > ½x fu {knª {k„o r™ðk‚k >>
(yk ‚kŒ{ku …t Ú k ÷¾ðku òu R yu )
‚kŒðkt Sð …t Ú k ÷u ƒku ÷ i ƒk™e > ¼Þku «ŒeŒ {{o ™nª ò™e >>
(yk ykX{ku f{k÷S™ku …t Ú k Au )
ykXðkt hk{ fƒeh fnkði > ‚Œ„w Y Çkú { ÷i Sð áZkði >>
248 Œu h „kze fk„¤ku ™ e ÷¾ðe
(ðkMŒð{kt yk ™ð{ku …t Ú k Au )
™ki { U ¿kk™ fe f÷k rË¾kði > ¼E «ŒeŒ Sð ‚w ¾ …kði >>
(ðkMŒð{kt yk yr„Þkh{ku Sðk …tÚk Au. ynª ™ð{wt ¾kuxwt ÷ÏÞwt Au)
Ë‚ðU ¼u Ë …h{ Äk{ fe ƒk™e > ‚k¾ n{khe r™ýo Þ Xk™e >>
(yk ƒhkƒh ÷ÏÞw t Au , …ht Œ w yr„Þkh{ku ™Úke ÷ÏÞku . y„h «Úk{
[w z k{ýeS™u {k™eyu Œku ‚kå[ku ¢{ ƒ™u Au . ðkMðŒð{kt «Úk{ [w z k{ýeS
Au . yu ™ k …Ae ƒkh{ku …t Ú k „heƒËk‚Sðk¤k …t Ú k™w t ðýo ™ «kht ¼ ÚkkÞ Au
yk ‚kt f u r Œf Au . ‚t Œ „heƒËk‚S™ku sL{ ðeh ‚t ð Œ 1774 (‚¥kh‚ku
[w { ku ¥ ku h ) {kt ÚkÞku nŒku . ynª ¼q ÷ Úke 1775 (‚¥kh‚ku …t [ ku Œ u h ) ÷ÏÞw t
Au , su {w ÿ ýËku » k Au )
‚tðŒ ‚Œhn ‚ki …[n¥kh (1775) nkuE > Œk rË™ «u{ «fxU s„ ‚kuE >>
yk¿kk hni çkú ñ ƒku Ä ÷kði > fku ÷ e [{kh ‚ƒfu ½h ¾kði >>
‚kr¾ n{khe ÷u Sð ‚{Íkði > y‚t Ï Þ sL{ Xki h ™nª …kði >>
ƒkhnðU (ƒkhði ) …t Ú k «„x nku ð i ƒk™e > þçË n{khi fe r™ýo Þ Xk™e >>
yÂMÚkh ½h fk {{o ™nª …kði > Þu ƒkh (ƒkhn) …tÚk n{e (fƒehS) fku æÞkðI >>
ƒkhnU …tÚk n{rn (fƒehS ne) [r÷ ykðI > ‚ƒ …tÚk r{xk yuf ne …tÚk [÷kðI >>
«Úk{ [hý f÷sw „ r™hÞk™k (r™ðko ý ) > Œƒ {„nh {kt z ku {i Ë k™k >>
¼kðkÚko : - ynª ƒkh{ku …t Ú k ‚t Œ „heƒËk‚Sðk¤ku M…»x Au fkhý
fu ‚t Œ „heƒËk‚S™u …h{u ï h fƒehS {éÞk nŒk y™u Œu { ™ku ¿kk™ Þku „
¾ku ÷ e ËeÄku nŒku , íÞkhu ‚t Œ „heƒËk‚Syu …h{u ï h fƒehS™e {rn{k™e
ðkýe ƒku Õ Þk nŒk y™u ‚kÚku - ‚kÚku yu ÷¾kðe ËeÄe nŒe. su økú t Ú k Y…{kt
ðŒo { k™{kt (nk÷{kt ) r«Lx fhe ÷u ð k{kt ykÔÞku Au (A…kðu ÷ Au ) . rð[kh
fhðku …zþu - ‚t Œ „heƒËk‚S™k …t Ú k ‚w Ä e 12 (ƒkh) …t Ú k [k÷e (ÚkR)
[w f âk Au . yk …ý ÷ÏÞw t Au fu ¼÷u s ‚t Œ „heƒËk‚Syu {khe {rn{k™e
‚k¾e - þçË - [ki … kE ÷¾e Au , …ht Œ w Œu ƒkh{kt …t Ú k™k y™w Þ kÞe …ku Œ -
…ku Œ k™e ƒw r ØÚke ðkýe™ku yÚko fhþu , …ht Œ w ƒhkƒh ™nª ‚{sðk™k fkhýu
‚t Œ „heƒËk‚S ‚w Ä e™k …t Ú k™k y™w Þ kÞe yu x ÷u fu ƒkh …t Ú kku ð k¤k {khe
ðkýe™u XefÚke (ƒhkƒh) heŒu ™nª ‚{S þfu . su ™ k fkhýu y‚t Ï Þ sL{ku
‚w Ä e ‚Œ÷ku f ðk¤w t y{hÄk{ Xu f kýw t «kÃŒ ™nª fhe þfu . yk 12 (ƒkh)
…t Ú kðk¤k fƒehS™k ™k{Úke …t Ú k [÷kðþu y™u {khk ™k{Úke {rn{k «kÃŒ
fhþu , …ht Œ w yk ƒkhu ƒkh …t Ú kku ð k¤k y™w Þ kÞeyku yÂMÚkh yu x ÷u fu MÚkkÞe
½h (‚íÞ÷ku f )™u «kÃŒ ™nª fhe þfu . …Ae fÌkw t Au fu yk„¤ [k÷e™u
ƒkh{k …t Ú k (‚t Œ „heƒËk‚Sðk¤k …t Ú k{kt ) y{u yu x ÷u fu MðÞt fƒehS

[k÷e™u ykðeþw t , íÞkhu ‚ðo …t Ú kku ™ u r{xkðe™u yu f s …t Ú k [÷kô„k
([÷kðeþ). fr¤Þw „ ™w t Œu «Úk{ [hý nþu , su ‚{Þu nw t (fƒehS) ‚t ð Œ
1575 (R.‚. 1518 ){kt {„nh þnu h (W¥kh «Ëu þ )Úke r™ðko ý «kÃŒ
fheþ yu x ÷u fu fku E ÷e÷k fhe™u ‚Œ÷ku f sEþ.
…h{u ï h fƒehSyu fr¤Þw „ ™u ºký [hýku { kt rð¼kSŒ fÞku o Au .
«Úk{ [hý Œku Œu su { kt …h{u ï h ÷e÷k fhe™u sR [w f âk Au . ðå[÷e …u Z e
Œu Au ßÞkhu fr¤Þw „ …kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ð»ko ðeŒe sþu . yt r Œ{
(Au Õ ÷k) [hý{kt ƒÄk f] Œ Î™e ÚkE sþu , fku E ¼ÂõŒ ™nª fhu .
{w s Ëk‚ (hk{…k÷ Ëk‚)™ku r™fk‚ ‚t Œ „heƒËk‚ðk¤k ƒkh{k
…t Ú kÚke ÚkÞku Au . Œu Œu h {ku …t Ú k nðu [k÷e hÌkku Au . …h{u ï h fƒehSyu
[÷kðzkÔÞku Au . „w Y {nkhks Mðk{e hk{Ëu ð k™t Ë S™k ykþeðko Ë Au . yk
‚V¤ Úkþu y™u …q h w t (yk¾w t ) rðï …h{u ï h fƒehS™e ¼ÂõŒ fhþu .
‚t Œ „heƒËk‚S™u …h{u ï h fƒehS ‚Œ„w Y ™k Y…{kt {éÞk
nŒk. …h{kí{k Œku fƒeh Au s. Œu …ku Œ k™w t ¿kk™ ƒŒkððk MðÞt …] Ú ðe …h
ŒÚkk yLÞ ÷ku f ku { kt «„x ÚkkÞ Au . ‚t Œ „heƒËk‚Syu ‘‘y‚w h r™ft Ë ™
h{i ý e’’{kt fÌkw t Au fu ‘‘‚Œ„w Y rËÕ÷e {t z ÷ ykÞ‚e, ‚q Œ e Äh™e ‚q {
s„kÞþe,rËÕ÷e fu ŒÏŒ Aºk Vu h ¼e rVhkÞ‚e, [kI ‚ X Þku „ r™ {t „ ÷
„kÞ‚e’’ ‚tŒ „heƒËk‚S™k ‚Œ„wY ‘‘…h{uïh fƒeh ƒtËe AkuzS’’ nŒk.
…h{u ï h fƒehSyu fƒeh ‚k„h yæÞkÞ ‘‘fƒeh ðkýe’’ …k™k
™t . 136 ŒÚkk 137 …h fÌkw t Au fu 12 {ku (ƒkh{ku ) …t Ú k ‚t Œ „heƒËk‚S
îkhk [÷kððk{kt ykðþu .
‚tðŒ ‚Œhn ‚ki …[n¥kh (1775) nkuE > ò rË™ «u{ «fxi s„ ‚kuE >>
‚kr¾ n{khe ÷u Sð ‚{Íkði > y‚t Ï ÞkU sL{ Xki h ™nª …kði >>
ƒkhnðU …t Ú k «„x nku ƒk™e > þçË n{khu fe r™ýo Þ Xk™e >>
yÂMÚkh ½h fk {{o ™k …kðI > Þu ƒkhk (ƒkhn) …t Ú k n{ne fku æÞkðI >>
ƒkhnðU …t Ú k n{ ne [r÷ ykðI > ‚ƒ …t Ú k r{xk yu f …t Ú k [÷kðI >>
¼kðkÚko : - …h{u ï h fƒehSyu M…»x fhe ËeÄw t Au fu 12 {k
(ƒkh{k) …t Ú k ‚w Ä e™k y™w Þ kÞe {khe {rn{k™e ‚k¾e su {U (…h{u ï h
fƒehSyu ) MðÞt fne Au , su fƒeh ‚k„h, fƒeh ‚k¾e, fƒeh ƒesf,
fƒeh þçËkð÷e ð„u h u ð„u h u økú t Ú kku { kt ÷¾e Au . Œu ‚k¾eyku ™ u ŒÚkk su {khe
250 nk÷{kt fr¤Þw „ fu x ÷ku ðeŒe [w f âku Au ?
f] … kÚke „heƒËk‚S îkhk fnu ð k{kt ykðu ÷ e ðkýe™k „q Z hnMÞku ™ u XefÚke
(ƒhkƒh heŒu ) ™ ‚{S™u MðÞt ¾ku x k r™ýo Þ fhe™u …ku Œ k™k y™w Þ kÞeyku ™ u
‚{òÔÞk fhþu , …ht Œ w ‚íÞÚke …rhr[Œ ™ ÚkE™u y‚t Ï Þku sL{ MÚkkÞe
½h yu x ÷u fu ‚™kŒ™ …h{ Äk{ (‚íÞ÷ku f )™u «kÃŒ ™nª fhe þfu . …Ae
nw t (…h{u ï h fƒehS) Œu „heƒËk‚ðk¤k …t Ú k{kt ykðeþ, su fr¤Þw „ …kt [
nòh …kt [ ‚ku …kt [ ð»ko …q h k Úkðk …h ÞÚkkÚko (Þku ø Þ / ‚k[ku ) ‚Œ fƒeh …t Ú k
[÷kððk{kt ykðþu . Œu ‚{Þu Œíð¿kk™ …h ½u h ½u h [[ko [k÷þu . Œíð¿kk™™u
‚{S™u ‚ðo ‚t ‚ kh™k {™w » Þku {khe ¼ÂõŒ fhþu . ƒÄk s ‚khk
yk[hýðk¤k ƒ™e™u þkt r Œ…q ð o f hÌkk fhþu . yk™kÚke r‚Ø ÚkkÞ Au fu Œu h {ku
…t Ú k su ÞÚkkÚko fƒeh …t Ú k Au , Œu yíÞkhu {w s Ëk‚ (hk{…k÷ Ëk‚) îkhk
[÷kððk{kt ykðe hÌkku Au . f] … k …h{u ï h fƒehS™e Au . ßÞkhu …h{u ï h
fƒehS ‘Œku Œ kÿe’ MÚkk™ …h çkú k ñýku ™ k ¼t z khk{kt …kzk™k {kU Z u Ú ke ðu Ë {t º kku
ƒku ÷ kðe þfu Au Œku Œu …ku Œ u (MðÞt ) …ý ƒku ÷ e þfŒk nŒk. ‚{Úko ™ e ‚{Úko Œ k
yu { kt s Au fu Œu su ™ kÚke RåAu , …ku Œ k™e {rn{k™ku …rh[Þ y…kðe þfu
Au . fËk[ yu x ÷k {kxu s …h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™e f] … kÚke {w s Ëk‚
(hk{…k÷ Ëk‚) Úke yk 13 {ku (Œu h {ku ) …t Ú k [÷kðzkÔÞku Au .
✪ nk÷{kt fr¤Þw „ fu x ÷ku ðeŒe [w f âku Au ?
rnLËw Ä{o { kt ykrË þt f hk[kÞo S ™w t rðþu » k (¾k‚) MÚkk™ Au . ƒeò
þçËku { kt fneyu Œku rnLËw Ä{o ™ k ‚t h ûkf ŒÚkk ‚t S ð™ ËkŒk …ý ykrË
þt f hk[kÞo Au . Œu { ™k …Ae su «[kh Œu { ™k rþ»Þku y u fÞku o , Œu ™ k V¤MðY…
rnLËw Ëu ð Œkyku ™ e …q ò ™e òýu ¢kÂLŒ ykðe „E Au . Œu { ™k R»xËu ð ©e
þt f h ¼„ðk™ Au . Œu { ™e …q ß Þ Ëu ð e …kðo Œ eS Au . Œu r‚ðkÞ Œu y ku © e
rð»ýw S ŒÚkk yLÞ Ëu ð Œkyku ™ k …q ò he Au . ¾k‚ fhe™u ‘‘…t [ Ëu ð …q ò ’’™w t
rðÄk™ Au . ( 1 ) ©e çkú ñ kS ( 2 ) ©e rð»ýw S ( 3 ) ©e þt f hS ( 4 ) ©e
…khk‚h }r»kS ( 5 ) ©e f] » ý îi … kÞ™ WVu o ©e ðu Ë ÔÞk‚S …q ß Þ Au .
…w M Œf ‘‘Sð™e ykrË þt f hk[kÞo ’ ’ {kt ÷ÏÞw t Au fu ykrË
þt f hk[kÞo S ™ku sL{ 508 ð»ko RþkSÚke …q ð u o ÚkÞku nŒku .
…Ae …w M Œf ‘‘rn{k÷Þ ŒeÚko ’ ’{kt ¼rð»Þ ðkýe fhe nŒe su ykrË
þtfhk[kÞoS™k sL{™k …qðuo (…nu÷k)™e Au. fÌkwt Au fu ykrË
þt f hk[kÞo S ™ku sL{ fr¤Þw „ ™k ºký nòh ð»ko ðeŒe „Þk …Ae Úkþu .
nðu „rýŒ™e heŒÚke [u f fhe™u òu R ÷Ryu , ðŒo { k™{kt yu x ÷u fu
- 2012 {kt fr¤Þw „ fu x ÷ku ðeŒe „Þku Au ?
ykrË þt f hk[kÞo S ™ku sL{ RþkS™k sL{Úke 508 ð»ko y„kW
ÚkÞku nŒku .
RþkS™k sL{™u ÚkR „Þk = 2012 ð»ko . þt f hk[kÞo S ™u fu x ÷k
ð»ko ÚkÞk = 2012 + 508 = 2520 ð»ko .
W…hÚke rn‚kƒ ÷„kðeyu Œku þt f hk[kÞo S ™ku sL{ ÚkÞku =
fr¤Þw „ 3000 ðeŒe „Þku íÞkhu .
fw÷ ð»ko 2012 {kt fr¤Þw„ fux÷ku ðeŒe „Þku Au = 3000 + 2520 =
5520 ð»ko .
nðu òu E yu fu fr¤Þw „ ™k 5505 ð»ko fR ‚™T { kt …q h k ÚkkÞ Au .
= 5520 – 5505 = 15 ð»ko 2012 Úke …nu ÷ kt
2012 – 15 = 1997 R.‚.™u fr¤Þw „ 5505 ð»ko …q h k ÚkR òÞ
Au . ‚t ð Œ™k rn‚kƒÚke MðËu þ e ð»ko VkÕ„w ™ e {k‚ yu x ÷u fu Vu ç kú w y khe
{k[o { kt …q h w t ÚkE òÞ Au .
su ‚t Œ s™ {k™u Au fu ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk 5151 ð»ko …q ð u o fnu ð k{kt
ykðe nŒe Œu ¾ku x k Au .
✪ ‘‘„w Y ð„h {ku û k ™Úke’’
«&™:- þw t „w Y ð„h ¼ÂõŒ ™ fhe þfkÞ ?
W¥kh:- ¼ÂõŒ fhe þfkÞ Au , …ht Œ w ÔÞÚko «Þí™ „ýkþu .
«&™:- fkhý ƒŒkðku ?
W¥kh:- …h{kí{k™w t rðÄk™ Au su ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au : -
fƒeh, „w Y rƒ™ {k÷k Vu h Œu , „w Y rƒ™ Ëu Œ u Ëk™ >
„w Y rƒ™ Ëku ™ ku r™»V÷ ni , …q A ku ðu Ë …w h ký >>
fƒeh, hk{ f] » ý ‚u fki ™ ƒzk, WLnkU ¼e „w Y feLn >
Œe™ ÷ku f fu ðu Ä™e, „w Y yk„u ykÄe™ >>
fƒeh, hk{ f] » ý ƒzu rŒLnq t …w h hkò > rŒ™ „w Y ƒLË feLn r™s fkò >>
¼kðkÚko : - „w Y Äkhý fÞko ð„h y„h ™k{ ò…™e {k¤k Vu h ðu Au
y™u Ëk™ yk…u Au , Œu ƒL™u ÔÞÚko Au . y„h yk…™u þt f k nku Þ Œku …ku Œ k™k
ðu Ë ku ŒÚkk …w h kýku { kt «{ký sw y ku .
©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk - [khu Þ ðu Ë ku ™ ku ‚kh Au . „eŒk yæÞkÞ- 2
&÷ku f 7 {kt ysw o ™ u fÌkt w fu nu ©ef] » ý ! nw t yk…™ku rþ»Þ Aw t , yk…™e þhý{kt
Aw t . „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 3 {kt ©ef] » ýS{kt «ðu þ fhe™u fk¤ çkú ñ u
252 „w Y ð„h {ku û k ™Úke
ysw o ™ ™u fÌkw t fu Œw t {khku ¼õŒ Au . …w h kýku { kt «{ký Au fu ©e hk{[t ÿ Syu
}r»k ðr‚»XS …k‚u Ú ke ™k{ Ëeûkk ÷eÄe nŒe y™u …ku Œ k™k ½hu ŒÚkk …ku Œ k™k
hks-fks{kt „w Y ðr‚»XS™e yk¿kk ÷E™u fkÞo fhŒk nŒk. ©ef] » ýSyu
}r»k ‚t Ë e…™eS …k‚u Ú ke yûkh ¿kk™ «kÃŒ fÞO w ŒÚkk ©ef] » ýS™k
ykæÞkÂí{f „w Y ©e Ëw ð ko ‚ k }r»kS nŒk.
fƒeh …h{u ï hS yk…ý™u ‚{òððk {kt „ u Au fu Œ{u ©ehk{ ŒÚkk
©ef] » ýSÚke Œku fku R ™u {ku x k yu x ÷u fu ‚{Úko {k™Œk ™Úke. Œu ºký ÷ku f ™k
{kr÷f nŒk, Œu { ýu …ý „w Y ƒ™kðe™u …ku Œ k™e ¼ÂõŒ fhe, …ku Œ k™w t {k™ð
Sð™ ‚kÚko f fÞO w . yk™k W…hÚke yu f Ë{ ‚nu ÷ e heŒu ‚{òR sðw t òu E yu
fu yLÞ ÔÞÂõŒ y„h „w Y ð„h ¼ÂõŒ fhu Au Œku fu x ÷ku ‚k[ku Au ? yu x ÷u
fu ÔÞÚko Au .
❈ „w Y ð„h Ëu ¾ kËu ¾ e fnu ÷ e-‚kt ¼ ¤u ÷ e ðkŒku ™ k ykÄkhu fhðk{kt
ykðŒe ¼ÂõŒ™u ÷ku f ðu Ë y™w ‚ kh™e ¼ÂõŒ fnu Au . ÷ku f ðu Ë ™ku yÚko Au ,
fku E ûku º k{kt «[r÷Œ ¼ÂõŒ™w t ¿kk™ su Œíð¿kk™Úke rð…heŒ nku Þ Au .
÷ku f ðu Ë ™k ykÄkhu yk Ëk‚ (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚) ©e n™w { k™S, ƒkƒk
~Þk{S, ©ehk{, ©ef] » ý, ©e rþðS ŒÚkk Ëu ð e-Ëu ð Œkyku ™ e ¼ÂõŒ fhŒku
nŒku . n™w { k™S™e ¼ÂõŒ{kt {t „ ¤ðkh™w t Ôkú Œ , ƒw t Ë e™ku «‚kË ðnU [ ðku ,
…ku Œ u Ëu þ e ½e™ku [w h {ku ¾kŒku nŒku y™u n™w { k™S™u zk÷zk ð™M…rŒ ½eÚke
ƒ™u ÷ ƒw t Ë e™ku ¼ku „ ÷„kðŒku nŒku . nhu hk{, nhu f] » ý, f] » ý f] » ý nhu
nhu ™ku {t º k ò… fhŒku nŒku . fku E yu ƒŒkðe ËeÄw t fu : -
yku { ™k{ ‚ƒ‚u ƒzk, R‚‚u ƒzk ™ fku Þ >
H ™k{ fk ò… fhu , Œku þw Ø ykí{k nku Þ >>
yk fkhýu H ™k{™ku ò… þY fhe ËeÄku . H ™{ku rþðkÞ: yk
rþð™ku {t º k ò… fhŒku nŒku . yku { ¼„ðŒu ðk‚w Ë u ð kÞ: ™{: yk rð»ýw S ™ku
ò… fhŒku nŒku . ŒeÚkku o …h sðw t , Ëk™ fhðw t , íÞkt M™k™ fhðw t , yk …ý
÷ku f ðu Ë ™k ykÄkhu fhðk sŒku nŒku .
su { fu ½h{kt ‚w ¾ ÚkŒkt nŒkt Œku nw t {k™Œku nŒku fu yk ƒÄw t {khe
W…hku õ Œ ¼ÂõŒ™k fkhýu ÚkE hÌkw t Au . su { fu Äku h ý{kt …k‚ Úkðw t , rððkn
Úkðku , …w º k ŒÚkk …w º keyku ™ ku sL{ Úkðku , ™ku f he ÷k„ðe. yu ‚ðo ‚w ¾ W…hku õ Œ
‚kÄ™kÚke s {k™Œku nŒku . fƒeh …h{u ï hSyu ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au : -
fƒeh, …eAu ÷køÞk òô Úkk, {I ÷ku f ðu Ë fu ‚kÚk >
hkMŒu {U ‚Œ„w Y r{÷u , Ëe…f ËeLnk nkÚk >>
¼kðkÚko Au fu ‚kÄf ÷ku f ðu Ë yu x ÷u fu Ët Œ fÚkk™k ykÄkhu ¼ÂõŒ

fhe hÌkku nŒku . Œu þk† rðhw Ø ‚kÄ™k™k {k„o …h [k÷e hÌkku nŒku . hMŒk{kt
yu x ÷u fu ¼ÂõŒ {k„o { kt yu f rËð‚ ŒíðËþeo ‚t Œ {¤e „Þk. Œu { ýu þk†
rðrÄ y™w ‚ kh þk† «{krýŒ ‚kÄ™kY…e Ëe…f yk…e ËeÄku yu x ÷u fu ‚íÞ
þk†k™w f q ¤ ‚kÄ™k™w t ¿kk™ fhkÔÞw t Œku Sð™ ™kþ ÚkðkÚke ƒ[e „Þw t . ‚Œ„w Y
îkhk ƒŒkððk{kt ykðu ÷ Œíð¿kk™™k «fkþ{kt ¾ƒh …ze fu nw t ¾ku x e ¼ÂõŒ
fhe hÌkku nŒku .
©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk yæÞkÞ 16 &÷ku f 23 - 24 {kt fÌkw t Au fu þk†
rðrÄ™u íÞk„e™u su ‚kÄf {™{kLÞw t ({™{hSðk¤w t ) yk[hý fhu Au Œu { ™u
™ Œku ‚w ¾ «kÃŒ ÚkkÞ Au , ™ r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au y™u ™ Œku Œu ™ e „rŒ
yu x ÷u fu {ku û k™e «kÂÃŒ …ý ™Úke ÚkŒe yu x ÷u fu Œu ÔÞÚko ‚kÄ™k Au . …Ae
„eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f - 24 {kt fÌkw t Au fu nu ysw o ™ ! ykÚke Œkhk {kxu
fŒo Ô Þ y™u yfŒo Ô Þ™e ÔÞðMÚkk{kt þk† s «{ký Au .
su W…hku õ Œ ‚kÄ™k yk Ëk‚ (‚t Œ hk{…k÷ Ëk‚) fÞko fhŒku nŒku
ŒÚkk su ‚{økú rnLËw ‚{ks fhe hÌkku Au , Œu ƒÄe „eŒk-ðu Ë ku { kt ðrýo Œ ™
nku ð kÚke þk† rðhw Ø ‚kÄ™k ÚkR, su ÔÞÚko Au .
fƒeh, „w Y rƒ™ fknw ™ …kÞk ¿kk™k, ßÞkU Úkku Ú kk ¼w ‚ Azu {q Z rf‚k™k >>
fƒeh, „w Y rƒ™ ðu Ë …Zi òu «kýe, ‚{Íi ™ ‚kh hnu y¿kk™e >>
yu x ÷k {kxu „w Y S …k‚u Ú ke ðu Ë þk†ku ™ w t ¿kk™ {u ¤ ððw t (ðkt [ ðw t )
òu E yu su Ú ke ‚íÞ ¼ÂõŒ™e þk†™w f q ¤ ‚kÄ™k fhe™u {k™ð Sð™ ÄLÞ
ÚkE òÞ.
✪ ‘‘…q ý o „w Y™k ð[™™e þÂõŒÚke ¼ÂõŒ ÚkkÞ Au’ ’
WËknhý:- „w Y SÚke Ëeûkk ÷R™u ¼ÂõŒ fhðe ÷k¼ËkÞf Au . ð„h
„w Y yu ¼ÂõŒ fhðkÚke fku E ÷k¼ ™Úke ÚkŒku . WËknhý:-
❈ yu f hkò™e hkýe ¾q ƒ s ÄkŠ{f nŒe. Œu ý u …h{u ï h fƒehS
…k‚u Ú ke „w Y Ëeûkk ÷eÄe nŒe. Œu Ëhhku s „w Y Ëþo ™ {kxu sŒe nŒe. hkò™u
yu „{Œw t ™nŒw t , …ht Œ w Œu …ku Œ k™e …í™e™u íÞkt sðkÚke hku f e þfŒku ™nŒku .
fkhý, yu f Œku Œu {ku x k þÂõŒþk¤e hkò™e …w º ke nŒe, ƒesw t Œu …ku Œ k™e
…í™e™u «‚L™ (¾w þ ) òu ð k {kt „ Œku nŒku .
yu f rËð‚ hkòyu …ku Œ k™e …í™e™u fÌkw t fu Œ{u ™khks ™ Úkkyku Œku
yu f ðkŒ fnw t ? hkýeyu fÌkw t fnku . hkòyu fÌkw t fu Œ{u …ku Œ k™k „w Y …k‚u
254 …q ý o „w Y ™k ð[™™e þÂõŒÚke ¼ÂõŒ ÚkkÞ Au
òð Aku , ¼ÂõŒ Œku „w Y ð„h …ý ÚkE þfu Au . hkýeyu fÌkw t fu „w Y Syu
ƒŒkÔÞw t Au fu „w Y ð„h ¼ÂõŒ fhðe ÔÞÚko Au . hkòyu fÌkw t fu nw t Œkhe ‚kÚku
fk÷u Œkhk „w Y S™u {¤eþ, Œu { ™e …k‚u yk ðkŒ M…»x fheþ.
hkòyu ‚t Œ S™u «&™ fÞku o fu þw t ¼ÂõŒ ‚V¤ ™Úke ÚkŒe ? Œ{u
÷ku f ku ™ u {q ¾ o ƒ™kðe hÌkk Aku fu „w Y ð„h ¼ÂõŒ ™Úke ÚkŒe, ™k{ {t º k
ò… s fhðk™k nku Þ Au . yu f ƒeò™u …q A e™u ò… fhe ÷ku , …Þko Ã Œ (fkVe)
Au . ‚t Œ u fÌkw t hks™! Œ{khe ðkŒ{kt Ë{ Au , nw t Œ{khk hks Ëhƒkh{kt
ykðeþ. íÞkt yk ðkŒ™ku W¥kh (sðkƒ) yk…eþ. ™õfe fhu ÷ rËð‚u ‚t Œ S
hkò™k Ëhƒkh{kt „Þk. hkò r‚t n k‚™ …h rðhks{k™ nŒku . Œu ™ e
yksw ƒ ksw r‚…kneyku Q¼k nŒk. ‚t Œ ™u ƒu ‚ ðk {kxu y÷„Úke yu f ¾w h þe
{qfu÷e nŒe. ‚tŒu sŒk™e ‚kÚku s hkò™e ykswƒksw Q¼u÷k ‚ir™fku™u hkò™e
ŒhV nkÚk fhe™u fÌkwt fu r„hVŒkh fhe ÷ku yk™u. ‚ir™fku x‚Úke {‚ ™k ÚkÞk.
‚tŒu ‚ŒŒ ºký ðkh yuf™k yuf ðkfâ™ku ykËuþ W…hk W…he fÞkuo fu r„hVŒkh
fhe ÕÞku yk™u, …htŒw hkò™k ‚ir™fkuyu hkò™u r„hVŒkh ™ fÞkuo.
hkò™u ‚t Œ …h ¢ku Ä ykÔÞku fu yk ™k÷kÞf {khe …í™e™u yu x ÷k
{kxu Vku ‚ ÷kðe hÌkku nŒku fu {khk hkßÞ™u «kÃŒ fhe þfu . hkòyu yu f
ðkh fÌkw t fu ‚i r ™fku yk™u r„hVŒkh fhe ÕÞku . hkò™k nkÚk™ku Rþkhku ‚t Œ
ŒhV nŒku . Œu s ûkýu ‚i r ™fku y u ‚t Œ ™u r„hVŒkh fhe ÷eÄku .
‚t Œ u fÌkw t fu nu hks™T ! yk… ½hu ƒku ÷ kðe™u ‚t Œ ™ku y™kËh fhe
hÌkk Aku , yk ‚khe ðkŒ ™Úke. hkòyu fÌkw t fu yk… yk þw t ƒfðk‚ fhe
hÌkk nŒk. {™u r„hVŒkh fhðk™ku ykËu þ yk…e hÌkk nŒk. ‚t Œ u fÌkw t fu nw t
Œku yk…™k «&™™ku W¥kh yk…e hÌkku nŒku fu „w Y Úke Ëeûkk ÷E™u ¼ÂõŒ
fhðe þw t ÷k¼ËkÞf Au ? {™u Aku z kðku Œku nw t yk…™u W¥kh yk…w t . hkòyu
‚i r ™fku ™ u fÌkw t fu Aku z e Ëku . ‚i r ™fku y u ‚t Œ ™u Aku z e ËeÄk. ‚t Œ u fÌkw t fu nu
hkòS ! {U yk s ðkfâ fÌkw t nŒw t fu ‘‘yk™u r„hVŒkh fhe ÕÞku . ’’ ‚i r ™fku
x‚Úke {‚ ™ ÚkÞk. yk…Syu …ý yk s ðkfâ fÌkw t nŒw t fu ŒhŒ s
‚i r ™fku y u {™u r„hVŒkh fhe ÷eÄku . yk…™k ð[™{kt hks™e þÂõŒ Au .
{khk ð[™{kt ykæÞkÂí{f þÂõŒ Au . yk… Œu s ™k{-ò… {kxu fku E ™u
¼ÂõŒ fhðk™w t fnu þ ku Œku Œu {t º k fku E fkÞo ™nª fhu . …ht Œ w nw t Œu s ™k{
ò… fhðk™w t fneþ, Œu ŒhŒ s «¼kðÚke r¢Þkðk™ (fk{ fhŒw t ) Úkþu . {kxu
…q ý o ‚t Œ …k‚u Ú ke Ëeûkk ÷u ð kÚke ‚kÄf{kt ŒhŒ s ykæÞkÂí{f «r¢Þk «kht ¼
(þY) ÚkE òÞ Au , Œu ™ e ykí{k{kt ¼ÂõŒ™w t yt f w h Vq x e ™ef¤u Au .
‚q û { ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
‚Œ„w Y …þw {k™w » k frh zkhi , r‚rØ Ëu Þ fh çkú ñ rƒ[khU >
¼kðkÚko : - ‚Œ„w Y …nu ÷ k {™w » Þ™u ‚í‚t „ ‚t ¼ ¤kðe-‚t ¼ ¤kðe™u
‚khku {k™ð ƒ™kðu Au , ƒÄe ƒw h kEyku , ÔÞ‚™ku Ú ke Aku z kðu Au . …Ae …ku Œ k™e
¼ÂõŒ™e r‚rØ yu x ÷u fu þÂõŒ rþ»Þ™k yt Œ :fhý{kt þçË îkhk «ðu þ
fhe™u çkú ñ yu x ÷u fu …h{kí{k™e ‚kÄ™k fhðk™k rð[kh «ƒ¤ fhu Au ,
su ™ kÚke ‚kÄf™e Yr[ ¼ÂõŒ{kt rËð‚u - rËð‚u ðÄu Au . …Ae Œu Ëu ð Œk ƒ™e
òÞ Au . fƒehSyu fÌkw t Au fu : -
fƒeh, ƒr÷nkhe „w Y yk…™k, ½ze-½ze ‚ki - ‚ki ƒkh >
{k™w»k ‚u ËuðŒk rfÞk, fhŒ ™k ÷kE ƒkh >>
yu x ÷k {kxu fÌkw t Au fu : -
fƒeh, „w Y rƒ™ {k÷k Vu h Œu , „w Y rƒ™ Ëu Œ u Ëk™ >>
„w Y rƒ™ Ëku ™ kU r™»V÷ nI , [knu …q A ku ðu Ë …w h ký >>
Þku „ , Þ¿k, Œ… Ëk™ fhkði , „w Y rð{w ¾ V÷ f¼e ™nª …kði >>
¼kðkÚko : - „w Y ð„h ™k{ ò…™e {k¤k Vu h ðu Au yÚkðk Ëk™ yk…u
Au Œku Œu ÔÞÚko Au . su ƒkƒŒu ðu Ë ku ŒÚkk …w h kýku { kt …ý «{ký Au . …Ae
yt r Œ{ [ku … kE™ku ¼kðkÚko Au fu y„h Ëeûkk ÷R™u …Ae „w Y ™u Aku z e ËR™u
Œu { ™k s yk…u ÷ k {t º kku ™ k ò… fhŒk hnku ŒÚkk Þ¿k, nð™, Ëk™ …ý fhŒk
hnku , Œu …ý ÔÞÚko Au . Œu ™ u fku E ÷k¼ Úkþu ™nª.
fƒeh, Œkt Œ u ‚Œ„w Y þhýk ÷esi , f…x ¼kð ‚ƒ Ëq h frhsi >>
yLÞ «{ký:-
fƒeh, „¼oÞku„u~ðh „wY rƒ™k, fhŒu nrh fe ‚uð >
fnI fƒeh ƒifwtX ‚u, Vuh rËÞk ‚w¾Ëuð >>
hkò s™f „w Y rfÞk, rVh rfLne nh fe ‚u ð >
fnI fƒeh ƒIfwX {U, [÷u „yu ‚w¾Ëuð >>
¼kðkÚko : - }r»k ðu Ë ÔÞk‚S™k …w º k þw f Ëu ð S …ku Œ k™k …q ð o sL{™e
¼ÂõŒ™e þÂõŒÚke Qze™u Mð„o { kt [kÕÞk sŒk nŒk. yu f rËð‚ Œu ©e
rð»ýw S ™k ÷ku f {kt ƒ™u ÷ Mð„o { kt «ðu þ fhðk „Þk. íÞkt ™ k f{o [ kheyku y u
}r»k þw f Ëu ð S™u Mð„o ™ k îkh …h s …q A âw t fu }r»kS yk…™k …q ß Þ
„w Y Ëu ð S™w t ™k{ ƒŒkðku . þw f Ëu ð Syu fÌkw t fu „w Y ™e þw t ykð~ÞõŒk
(sYrhÞkŒ) Au ? ƒeò ƒÄk „w Y Äkhý fhe™u ynª ykÔÞk Au , {khk{kt
MðÞt yu x ÷e þÂõŒ Au fu nw t ð„h „w Y yu ynªÞk …nkU å Þku Aw t . îkh…k÷ku y u
fÌkw t fu }r»kS yk Œku yk…™e …q ð o sL{™e ¼u „ e fhu ÷ e ¼ÂõŒ™e þÂõŒ
Au . y„h VheÚke „w Y Äkhý fhe™u ¼ÂõŒ ™nª fhku Œku …q ð u o (y„kW)™e
¼ÂõŒ Úkku z kf s rËð‚ [k÷þu . yk…™w t {k™ð Sð™ ™»x ÚkE sþu .
WËknhý {kxu : - nk÷{kt yk…u RLðxo h ™e ƒu x he™u [kso h ÷„kze™u
[kso fhe hk¾e Au . y„h [kso h fkZe ™kt ¾ ðk{kt ykðu Œku …ý RLðxo h
…ku Œ k™w t fkÞo fhŒw t hnu þ u fkhý fu Œu { kt Qòo ‚t ø kú n ÚkE [w f e Au . Úkku z kf
‚{Þ …Ae Œu ‚ðo fkÞo fhðk™w t Aku z e Ëu Au , ™ xâw ƒ [k÷þu , ™ …t ¾ k
[k÷þu . Œu RLðxo h ™u VheÚke [kso fhðw t yr™ðkÞo (VhrsÞkŒ) Au . Œu ™ k
{kxu [kso h òu E þu . [kso h ™u „w Y òýku y™u ðes¤e™u …h{u ï h òýku .
}r»k þw f Ëu ð {kt …ku Œ k™e r‚rØ™w t yr¼{k™ nŒw t , Œu ™ {kLÞku . ðkŒ
¼„ðk™ rð»ýw S ‚w Ä e …nkU [ e „E. ©e rð»ýw S yu …ý yu s ðkŒ fne fu
}r»kS …nu ÷ kt yk… „w Y ƒ™kðku , …Ae ynªÞk ykðòu . þw f Ëu ð Syu fÌkw t
¼„ðk™ …] Ú ðe ÷ku f …h {khk ‚{k™ fku E ™Úke, ™ fku E Zt „ ™ku „w Y Au .
f] … k fhe™u yk… s ƒŒkðku fu nw t fku ™ u „w Y ƒ™kô ? ©e rð»ýw S yu ƒŒkÔÞw t
fu yk… hkò s™f™u „w Y ƒ™kðku . yu { fne™u ©e rð»ýw S …ku Œ k™k {nu ÷ {kt
[kÕÞk „Þk. þwfËuð }r»k …kAk …]Úðe …h ykÔÞk. hkò s™f …k‚u Ëeûkk ÷E™u
Œu{™k îkhk ƒŒkðu÷ ¼ÂõŒ {tºkku™ku ò… fÞkuo, íÞkhu }r»k þwfËuðS™u Mð„o{kt
hnuðk ËeÄk. yux÷k {kxu „wY ƒ™kðe™u ¼ÂõŒ fhðkÚke s ‚V¤Œk ‚t¼ð (þfâ)
Au. „wY ð„h ¼ÂõŒ, Ëk™, ð„uhu ð„uhu fhðwt ÔÞÚko Au.
❈ …q ý o „w Y nku ð k òu E yu , sq ê k „w Y Úke fku E ÷k¼ ™Úke ÚkŒku : -
«&™:- …q ý o (…q h k) „w Y ™e yku ¤ ¾ þw t Au ? y{u Œku su …ý ‚t Œ
…k‚u Ú ke ¿kk™ ‚kt ¼ ¤eyu Aeyu , Œu …q ý o ‚Œ„w Y ÷k„u Au .
W¥kh:- ‚q û {ðu Ë {kt „w Y ™k ÷ûký ƒŒkÔÞk Au : -
„heƒ, ‚Œ„w Y fu ÷ûký fnq t , {Äw h u ƒi ™ rð™ku Ë >
[kh ðu Ë A: þk†, fn yXkhn ƒku Ä >>
‚tŒ „heƒËk‚S („k{ Awzk™e, rsÕ÷ku Íßsh, hkßÞ-
nrhÞkýk) ™u …h{u ï h fƒehS {éÞk nŒk. Œu { ™e ykí{k™u W…h …ku Œ k™k
‚íÞ÷ku f (‚™kŒ™ …h{ Äk{){kt ÷E™u „Þk nŒk. W…h™k ‚ðo ÷ku f ku ™ w t
yð÷ku f ™ fhkðe™u …hŒ …] Ú ðe …h {q f e „Þk nŒk. Œu { ™u ‚t … q ý o yæÞkí{
¿kk™ ƒŒkÔÞw t nŒw t . Œu { ™ku ¿kk™Þku „ …h{u ï h fƒehSyu ¾ku Õ Þku nŒku .
Œu ™ k ykÄkhu ‚t Œ „heƒËk‚Syu „w Y ™e yku ¤ ¾ ƒŒkðe Au fu su ‚k[k

„w Y yu x ÷u fu ‚Œ„w Y nþu , Œu yu ð w t ¿kk™ ƒŒkðu Au fu Œu ™ k ð[™ ykí{k™u
yk™t r ËŒ fhe Ëu þ u . Œu { ™k ð[™ ¾q ƒ s {Äw h ÷k„u Au , fkhý fu Œu ‚íÞ
…h ykÄkrhŒ nku Þ Au . fkhý yu Au fu ‚Œ„w Y [khu Þ ðu Ë ku ŒÚkk ‚ðo þk†ku ™ w t
¿kk™ rðMŒkh…q ð o f fnu Au .
yk s «{ký …h{u ï h fƒehSyu ‚q û {ðu Ë {kt fƒeh ‚k„h™k
yæÞkÞ ‘‘Sð Ä{o ƒku Ä ’’{kt …k™k ™t ƒ h 1960 …h ykÃÞw t Au : -
„w Y fu ÷ûký [kh ƒ¾k™k, «Úk{ ðu Ë þk† fku ¿kk™k >>
Ëwsu nrh ¼ÂõŒ {™ f{o ƒkr™, Œesu ‚{áÂ»x frh ò™e >>
[ki Ú ku ðu Ë rðrÄ ‚ƒ f{ko , Þu [kh „w Y „w ý ò™kU {{ko >>
‚h¤kÚko : - fƒeh …h{u ï hSyu fÌkw t Au fu su ‚k[ku „w Y nþu , Œu ™ k
[kh {w Ï Þ ÷ûký nku Þ Au : -
( 1 ) ƒÄk ðuË ŒÚkk þk†ku™u Œu ÞkuøÞ (ƒhkƒh ‚k[e) heŒu òýu Au.
( 2 ) ƒesw t Œu MðÞt s ¼ÂõŒ {™-f{o - ð[™Úke fhu Au yu x ÷u fu
Œu ™ e fÚk™e y™u fh™e{kt fku E yt Œ h ™Úke nku Œ w t .
( 3 ) ºkesw t ÷ûký yu Au fu Œu ‚ðo y™w Þ kÞeyku ‚kÚku ‚{k™ ÔÞðnkh
fhu Au , ¼u Ë ¼kð ™Úke hk¾Œku .
( 4 ) [ku Ú kw t ÷ûký yu Au fu Œu ‚ðo ¼ÂõŒ f{o ðu Ë ku ([kh ðu Ë Œku
ƒÄk òýu Au ( 1 ) }øðu Ë , ( 2 ) Þsw ð u o Ë , ( 3 ) ‚k{ðu Ë ( 4 ) yÚkðo ð u Ë ŒÚkk
…kt [ {ku ðu Ë ‚q û {ðu Ë Au . yk ‚ðo ðu Ë ku ) y™w ‚ kh fhu y™u fhkðu Au .
❈ ðu Ë ku ([khu Þ ðu Ë ku }øðu Ë , Þsw ð u o Ë , ‚k{ðu Ë ŒÚkk yÚkðo ð u Ë ){kt
fu ð ¤ yku { T = H yk yu f ™k{ Au ò… fhðk™w t .
«{ký:- Þsw ð u o Ë yæÞkÞ 40 {t º k 15 ŒÚkk 17 {kt . {t º k 15 {kt
fÌkw t Au fu yku { T (H) ™k{™w t M{hý fkÞo fhŒk fhŒk fhku , rðþu » k / ¾k‚
Œz…™e ‚kÚku fhku , {™w » Þ Sð™™w t …h{ fŒo Ô Þ {k™e™u M{hý fhku . H
™k{™ku ò… {] í Þw …ÞO Œ fhðkÚke yu x ÷w t y{híð «kÃŒ ÚkE sþu su x ÷w t
H™k M{hýÚke ÚkkÞ Au . (Þsw ð u o Ë 40/15 )
❈ Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 40 {t º k 17 {kt ðu Ë ¿kk™ËkŒk çkú ñ s Au . fÌkw t
Au fu su …q ý o …h{kí{k Au , Œu Œku …hku û k (Aw … kÞu ÷ k Au yu x ÷u fu yÔÞõŒ)
Au . Œu ƒÄk™e áÂ»x{kt ™Úke ykðŒk (Œu ™ e òýfkhe Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 40
{t º k- 10 {kt ƒŒkðe Au fu Œu ™ w t ÞÚkkÚko (Þku ø Þ / ‚k[w t ) ¿kk™ ŒíðËþeo ‚t Œ s
òýu Au , Œu ™ e …k‚u Ú ke ‚kt ¼ ¤ku . ) …Ae Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 40 {t º k- 17 {kt
yk„¤ fÌkw t Au fu (yn{T ¾{T çkú ñ ) nw t çkú ñ Aw t . {khw t yku { = H ™k{
Au . nw t W…h rËÔÞ ykfkþY…e çkú ñ ÷ku f {kt hnw t Aw t . (Þsw ð u o Ë 40/17 )
yk s «{ký ©eËu ð e {nk…w h ký:- („eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ
‚r[ºk {ku x k xkE… fu ð ¤ rnLËe)™k ‚kŒ{kt Mft Ë {kt …k™k ™t . 562 - 563
…h ©eËu ð eSyu hkò rn{k÷Þ™u ƒŒkÔÞw t Au fu hks™ ! y„h yk… ykí{-
fÕÞký RåAku Aku Œku {khe ¼ÂõŒ ‚rnŒ ƒÄe s ðkŒku ™ u Aku z e Ëku , fu ð ¤
yu f H ™k{™ku ò… fhku , çkú ñ «kÂÃŒ™ku WÆu ~ Þ hk¾ku . yk™kÚke Œ{u
çkú ñ ÷ku f ™u «kÃŒ ÚkE sþku , Œu çkú ñ ÷ku f Y…e rËÔÞ ykfkþ{kt hnu Au .
yk™kÚke M…»x ÚkÞw t fu ðu Ë ku { kt fu ð ¤ yu f ‘yku { T ’ ™k{ s ò…™w t Au . ©e{ËT
¼k„ðŒ „eŒk su ðu Ë ku ™ ku ‚kh Au , Œu { kt yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 13 {kt fÌkw t Au :-
yku { RrŒ yu f kûkh{T çkú ñ ÔÞknh™T {k{ y™w M {h™T >
Þ: «ÞkrŒ íÞs™T Ëu n {T ‚: ÞkrŒ …h{k{T „rŒ{T >>
y™w ð kË:- „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ u fÌkw t Au fu {w s çkú ñ ™ku VõŒ yku {
= H yu yu f yûkh Au . yk™w t Wå[khý-M{hý fhŒku hne™u su ‚kÄf
þheh íÞS™u òÞ Au , Œu {] í Þw W…hkt Œ H ™k{™k M{hýÚke {¤ðkðk¤e
…h{ „rŒ yu x ÷u fu çkú ñ ÷ku f ™u «kÃŒ ÚkkÞ Au .
©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk ŒÚkk ðu Ë ku { kt yk™k r‚ðkÞ yu x ÷u fu ‘‘yku { ’’
= H ™k r‚ðkÞ fku E ™k{ çkú ñ ‚kÄ™k™w t ™Úke.
«{krýŒ ÚkÞw t fu H = yku { ™k{™ku ò… þk† «{krýŒ Au .
❈ „eŒk ¿kk™ËkŒkyu M…»x fÞO w Au fu ysw o ™ ! Œkhk y™u {khk
y‚t Ï Þ sL{ ÚkE [w f âk Au y™u yk„¤ …ý Úkþu . {khe Wí…r¥k™u }r»k
ŒÚkk Ëu ð Œk„ý ™Úke òýŒk. („eŒk yæÞkÞ / &÷ku f 2/12 , 4/5 , 10/2 )
yk™kÚke r‚Ø ÚkÞw t fu „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ ™kþðk™ Au ŒÚkk sL{u
Au - {hu Au . yu ™ k …q ò he (Œu ™ u …q s ™khk) …ý sL{-{hý™k [õfh{kt s
hnu þ u . yu x ÷k {kxu „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 16 {kt fÌkw t Au fu çkú ñ ÷ku f {kt
„Þu ÷ ‚kÄf …ý …w ™ so L {{kt hnu Au . yu x ÷k {kxu „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk
yæÞkÞ- 18 &÷ku f - 62 {kt fÌkw t Au fu nu ¼khŒ ! Œw t ‚ðo ¼ kðÚke Œu …h{u ï h™e
þhý{kt ò, Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{ þkt r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk{
yu x ÷u fu ‚íÞ÷ku f ™u «kÃŒ ÚkEþ.
❈ …Ae „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 4 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au
fu ßÞkhu ŒíðËþeo ‚t Œ …k‚u Ú ke Œíð¿kk™ «kÃŒ ÚkE òÞ, Œu ™ k îkhk
ƒŒkððk{kt ykÔÞk y™w ‚ kh ‚kÄ™k fhe™u Œu ™ k …Ae …h{u ï h™k Œu
…h{…Ë™e þku Ä fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf VheÚke …kAk ð¤e™u
yk ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ ™Úke ykðŒk. VõŒ (fu ð ¤) Œu …h{u ï h™e …q ò fhku .
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 29 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au : -
shk {hý {ku û kkÞ {k{T ykr©íÞ ÞŒÂLŒ Þu >
Œu ŒŒT çkú ñ rðËw : f] Œ M™{T yæÞkí{{T f{o [ yr¾÷{T >>
¼kðkÚko : - „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ƒŒkÔÞw t Au fu su {khk ƒŒkðu ÷ ¿kk™
W…h ykr©Œ ÚkE™u yu x ÷u fu { khk fÌkk y™w ‚ kh ŒíðËþeo ‚t Œ ku …k‚u Ú ke
Œíð¿kk™ òýe ÷u Au . Œu ‘shk’ yu x ÷u fu ð] Ø kðMÚkk ŒÚkk {] í Þw ™ k f»xÚke
{ku û k «kÃŒ fhðk™u {kxu «Þí™ fhu Au . ‚t ‚ kh™e fku E rft { Œe ðMŒw ™ e RåAk
¼ÂõŒ™k «rŒV¤{kt ™Úke fhŒk. Œu (ŒŒT çkú ñ rðËw : ) çkú ñ ™u , ‚t … q ý o
yæÞkí{™u y™u ‚ðo f{ku o ™ u òýu Au .
❈ ysw o ™ u „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 1 {kt …q A âw t fu ‘‘ŒŒ çkú ñ ’’ þw t
Au ? yk™ku W¥kh „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 8 ™k &÷ku f - 3 {kt ykÃÞku
Au . fÌkw t Au fu Œu ‘‘…h{ yûkh çkú ñ ’’ Au .
❈ „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 5 ŒÚkk 7 {kt Œku „eŒk ¿kk™ËkŒkyu
…ku Œ k™e ¼ÂõŒ fhðk™w t fÌkw t Au y™u rðïk‚ y…kÔÞku Au f u {khe ¼ÂõŒÚke
{™u «kÃŒ ÚkEþ, {khe ¼ÂõŒÚke sL{-{hý, f{o [ ¢ ƒLÞw t hnu þ u . Þw Ø
…ý fhðw t …zþu , …h{þkt r Œ ™Úke ÚkR þfŒe.
❈ …Ae „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ŒhŒ s „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 8 , 9 ,
10 {kt fÌkw t Au fu ‘‘ŒŒT çkú ñ ’’ yu x ÷u fu ‘‘…h{ yûkh çkú ñ ’’™e ¼ÂõŒ
fhðkðk¤k Œu ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ yu x ÷u fu {khk r‚ðkÞ ƒeò (yLÞ)
rËÔÞ …h{u ï h™u «kÃŒ Úkþu .
❈ yk s «{kýu …h{ yûkh çkú ñ ™e {rn{k „eŒk yæÞkÞ- 15
&÷ku f - 17 {kt ƒŒkðe Au . „eŒk yæÞkÞ- 15 ™k &÷ku f - 16 {kt ƒu …w Y »k
ƒŒkÔÞk Au . yu f ûkh …w Y »k su „eŒk ¿kk™ËkŒk Au , su ™ k nMŒf 21 çkú ñ kt z ™w t
ûku º k Au .
ƒeòu yûkh …w Y »k ƒŒkÔÞku Au su ™ k nMŒf 7 þt ¾ çkú ñ kt z ™w t ûku º k
Au . yk ƒL™u …w Y »k ™kþðk™ ƒŒkÔÞk Au . yu { ™k ÷ku f ku { kt ‚ðo Sð …ý
™kþðk™ ƒŒkÔÞk Au .
„eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 17 {kt ƒŒkÔÞw t Au fu : -
W¥k{ …w Y »k: Œq yLÞ: …h{kí{k RrŒ WËkÓŒ: >
Þ: ÷ku f ºkÞ{T ykrð~Þ rð¼ŠŒ yÔÞÞ: E~ðh: >>
y™w ð kË:- W¥k{ …w Y »k = …w Y »kku ¥ k{ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ Œku
W…h ðŠýŒ ûkh …w Y »k ŒÚkk yûkh …w Y »kÚke sw Ë k (yLÞ) s Au . su ™ u
…h{kí{k fnu ð k{kt ykðu Au , su ºkýu Þ ÷ku f ku { kt { ûkh …w Y »k™k 21 çkú ñ kt z ku ™ k
ûku º kðk¤k ÷ku f , ƒeò yûkh …w Y »k™k 7 þt ¾ çkú ñ kt z ku ð k¤k ÷ku f , ºkeò
W…h™k [khu Þ ÷ku f ku (‚íÞ÷ku f , y÷¾ ÷ku f , y„{ ÷ku f ŒÚkk y™k{e
÷ku f ) yk «{kýu ƒ™u ÷ ºkýu Þ ÷ku f ku } {kt «ðu þ fhe™u ƒÄk™w t Äkhý…ku » ký
fhu Au , Œu ðkMŒð{kt yrð™kþe …h{u ï h Au .
❈ „eŒk yæÞkÞ- 17 &÷ku f - 23 {kt yk …h{ yûkh çkú ñ ™e
«kÂÃŒ™k {t º k ƒŒkÔÞk Au : -
H ŒŒT ‚ŒT RrŒ r™Ëu o þ : çkú ñ ý: rºkrðÄ: M{] Œ : >
çkú k ñýk: Œu ™ ðu Ë k: [ Þ¿kk: [ rðrnŒk …w h k >>
çkú ñ ý:- ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ ™e
¼ÂõŒ™e ‚kÄ™k™k yu x ÷u fu …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™u «kÃŒ fhðk™k {t º kku
ƒŒkÔÞk Au , ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf Vhe …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ
™Úke ykðŒk. ßÞkt …h{ þkt r Œ™u «kÃŒ ÚkkÞ Au su ‚™kŒ™ …h{ Äk{ Au .
H = ‘‘çkú ñ ’’ yu x ÷u fu ‘‘ûkh …w Y »k’’™ku {t º k Au su «íÞûk Au .
ŒŒT = yu ‘‘yûkh …w Y »k’’ ™ku ò… {t º k Au . yk {t º k ‚kt f u r Œf Au .
ðkMŒrðf {t º k ‚q û {ðu Ë {kt ƒŒkÔÞku Au . yk {t º k Ëeûkk™k ‚{Þu rËûkkÚkeo ™ u
ƒŒkððk{kt ykðu Au , yLÞ (ƒeò)™u ™Úke ƒŒkððk{kt ykðŒku .
‚ŒT = yu ‘‘…h{ yûkh …w Y »k’’™e ‚kÄ™k™ku {t º k Au . yu …ý
‚kt f u r Œf Au . rËûkkÚkeo ™ u Ëeûkk™k ‚{Þu ƒŒkððk{kt ykðu Au . ÞÚkkÚko {t º k
‚q û {ðu Ë {kt ÷ÏÞku Au . yk s «{ký ‚k{ðu Ë ™k {t º k ‚t Ï Þk 822 {kt …ý
Au fu ºký ™k{™k ò…Úke …q ý o {ku û k «kÃŒ ÚkkÞ Au : -
‚t Ï Þk ™t . 822 ‚k{ðu Ë WŒkr[o f yæÞkÞ- 3 ¾t z - 5 &÷ku f - 8 (‚t Œ
hk{…k÷Ëk‚ îkhk y™w ð krËŒ)
{™er»kr¼: …ðŒu …q Ô Þo : frð™] o r ¼Þo Œ : …rh fku þ kt yr‚»ÞËŒT >
rºkŒMÞ ™k{ s™ÞL{Äw ûkhÂL™LÿMÞ ðkÞw t ‚ÏÞkÞ ðÄo Þ ™T >> 8 >>
{™er»kr¼: – …ðŒu – …q Ô Þo : – frðhT – ™] r ¼: – ÞŒ: – …rh –
fku þ k™T – yr‚»ÞËŒT – rºk – ŒMÞ – ™k{ – s™Þ™T – {Äw – ûkh™: –
™ – RLÿMÞ – ðkÞw { T – ‚ÏÞkÞ – ðÄo Þ ™T >
þçËkÚko : - (…q Ô Þo : ) ‚™kŒ™ yu x ÷u fu ‚ki «Úk{ «„x (frðh ™] r ¼:)
fƒeh …h{u ï h {k™ðY… Äkhý fhe™u yu x ÷u fu „w Y Y…{kt «„x ÚkE™u
({™er»kr¼:) ƒwrØ{k™ ¼õŒku™u (rºk) ºký (™k{) {tºk yux÷u fu ™k{ W…Ëuþ
yk…e™u (…ðŒu) …k… hrnŒ yux÷u fu …rðºk fhe™u (s™Þ™T) sL{ ŒÚkk (ûkh™:)
{]íÞwÚke (™) hrnŒ fhu Au ŒÚkk (ŒMÞ) Œu™k (ðkÞw{T) «ký yux÷u fu Sð™-
ïk‚ku™u su ‚tMfkhðþ „ýŒhe {wsƒ™k ™k¾ðk{kt ykðu÷k nkuÞ Au Œu™u (fkuþk™T)
…kuŒk™k ¼tzkhÚke (‚ÏÞkÞ) r{ºkŒk™k ykÄkhu (…rh) …qýo Y…Úke (ðÄoÞ™T) ðÄkhu
Au (ÞŒ:) su ™ k fkhýu (RLÿMÞ) …h{u ï h™k ({Äw ) ðkMŒrðf yk™t Ë ™u
(yr‚»ÞËŒT) …kuŒk™k ykþeðkoË «‚kËÚke «kÃŒ fhkðzkðu Au.
¼kðkÚko : - yk {t º k{kt M…»x fÞO w Au fu …q ý o …h{kí{k frðhT yu x ÷u
fu fƒeh {k™ð þheh{kt „w Y Y…{kt «„x ÚkE™u «¼w «u { eyku ™ u ºký ™k{™ku
ò… yk…e™u ‚íÞ ¼ÂõŒ fhkðu Au ŒÚkk Œu r{ºk ¼õŒ™u …rðºk fhe™u …ku Œ k™k
ykþeðko Ë Úke …q ý o …h{kí{k yu x ÷u fu …ku Œ k™e «kÂÃŒ™ku {k„o ƒŒkðe™u …q ý o
‚w ¾ «kÃŒ fhkðu Au . ‚kÄf™e ô{h ðÄkhu Au . yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ-
17 &÷ku f - 23 {kt Au fu yku { T - ŒŒT - ‚ŒT RrŒ r™Ëu o þ : çkú ñ ý: rºkrðÄ
M{] Œ : ™ku ¼kðkÚko Au fu …q ý o …h{kí{k™u «kÃŒ fhðk™ku ( 1 ) H ( 2 ) ŒŒT
( 3 ) ‚ŒT . yk {t º k ò… M{hý fhðk™ku r™Ëu o þ (VkR™÷ ykËu þ ) Au . yk
™k{ ({t º k)™u ŒíðËþeo ‚t Œ …k‚u Ú ke «kÃŒ fhku . ŒíðËþeo ‚t Œ ™k rð»kÞ{kt
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f - 34 {kt fÌkw t Au ŒÚkk „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 1
ŒÚkk 4 {kt ŒíðËþeo ‚t Œ ™e yku ¤ ¾ ƒŒkðe Au ŒÚkk fÌkw t Au fu ŒíðËþeo ‚t Œ
…k‚u Ú ke Œíð¿kk™ òýe™u Œu ™ k …Ae Œu …h{…Ë …h{u ï h™e þku Ä fhðe
òu E yu , ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt (™kþðk™ fk¤
÷ku f {kt ) ™Úke ykðŒk yu x ÷u fu …q ý o {w õ Œ ÚkE òÞ Au . Œu s …q ý o …h{kí{k
îkhk ‚t ‚ kh™e h[™k ÚkE Au .
rðþu » k:- W…hku õ T Œ rððhýÚke M…»x ÚkkÞ Au fu …rðºk [khu Þ ðu Ë
…ý ‚kûke Au fu …q ý o …h{kí{k s …q ò ™u Þku ø Þ Au , Œu ™ w t ðkMŒrðf ™k{
frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) Au ŒÚkk ºký {t º k™k ™k{™k ò… fhðkÚke s …q ý o
{ku û k ÚkkÞ Au .
yk ºký {t º k™ku ò… [khu Þ ðu Ë ku ™ k ‚khY… ©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk{kt
«{ký Au fu yk™kÚke Œu MÚkk™ «kÃŒ ÚkkÞ Au , ßÞkt „Þk ƒkË ‚kÄf …kAk
ð¤e™u fâkhu Þ yk ‚t ‚ kh{kt ™Úke ykðŒk. su ‚™kŒ™ …h{ Äk{ Au , ßÞkt
„Þk …Ae …h{ þkt r Œ «kÃŒ ÚkkÞ Au .
ðu Ë ku ŒÚkk „eŒk{kt yk y™{ku ÷ ºký ™k{™k {t º k yM…»x yu x ÷u
fu ‚kt f u r Œf Au . yu x ÷k {kxu [khu Þ ðu Ë ku ŒÚkk „eŒk™w ‚ kh ‚kÄ™k fhðkÚke
Œu MÚkk™ ŒÚkk …h{kí{k «kÃŒ ™Úke ÚkE þfŒk. yu x ÷k {kxu „eŒk yæÞkÞ-
4 ™k &÷ku f 32 ŒÚkk 34 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu M…»x fÞO w Au fu Þ¿kku yu x ÷u
fu Äkr{o f y™w » Xk™ku ™ w t ÞÚkkÚko (Þku ø Þ / ‚k[w t ) ¿kk™ (çkú ñ ý: {w ¾ u )
‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ …ku Œ k™k {w ¾ -f{¤Úke
({kU Z kÚke) ðkýe ƒku ÷ e™u ƒŒkðu Au , Œu ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ ™e ðkýe
fnu ð k{kt ykðu Au , Œu ™ u Œíð¿kk™ ŒÚkk ‚q û {ðu Ë …ý fnu Au . Œu ™ u òÛÞk
…Ae ‚ðo …k…ku Ú ke {w Â õŒ ÚkR òÞ Au . su { kt ‚t … q ý o ¼ÂõŒ {t º k ŒÚkk Œu ™ k
ò… yt „ u ™ e rðrÄ ƒŒkððk{kt ykðu ÷ Au . („eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f - 32 )
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f - 34 → Œu Œíð¿kk™™u Œw t ŒíðËþeo ‚t Œ ku ™ e
…k‚u sE™u ‚{s. Œu { ™u Ët z ðŒ «ýk{ fhðkÚke, f…x Aku z e™u ™Bkú Œ k…q ð o f
(‚h¤ ¼kðu ) «&™ fhðkÚke …h{kí{k Œíð™u ‚khe heŒu (ƒhkƒh heŒu )
òýðkðk¤k ¿kk™e {nkí{k Œ™u Œíð¿kk™™ku W…Ëu þ fhþu .
‚ßs™ku ! yu (Œu ) ŒíðËþeo ‚t Œ yk Ëk‚ (hk{ …k÷Ëk‚) Au . yu
Œíð¿kk™ {khe …k‚u Au . {khk r‚ðkÞ nk÷{kt (ðŒo { k™{kt ) fku E ™e …k‚u
(W…÷çÄ) ™Úke. rðï{kt ykþhu 7 yhƒ {k™ð(s™ ) ‚t Ï Þk Au . yk
yhƒku {™w » Þku { kt {khk r‚ðkÞ fku E yk ¿kk™™u òýðkðk¤k ™Úke.
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 Úke 15 ‚w Ä e Œku „eŒk ¿kk™ËkŒk yu
ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþðS)
™e ¼ÂõŒ fhðkðk¤kyku ™ u 1 . hkûk‚ (yk‚w h e) Mð¼kð™u Äkhý fhu ÷ k
2 . {™w » Þku { kt ™e[ (yÄ{), 3 . Ëq r »kŒ f{o fhðkðk¤k, 4 . {q Z ({q ¾ o )
{khe ¼ÂõŒ …ý ™Úke fhŒk.
…Ae „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 7 ™k &÷ku f 16 Úke 18 ‚w Ä e
…ku Œ k™e ‚kÄ™k fhðkðk¤kyku ™ e ÂMÚkrŒ ƒŒkðe Au fu {khe ¼ÂõŒ [kh
«fkh™k [ ( 1 ) ykŒo ( 2 ) yÚkkÚkeo ( 3 ) rs¿kk‚w ( 4 ) ¿kk™e ] fhu Au . yu { kt
VõŒ ¿kk™e ‚kÄf™u ©u » X ƒŒkÔÞku Au , …ht Œ w Œu …ý Œíð¿kk™ ™k Úkðk™k
fkhýu {khk ðk¤e yu x ÷u fu çkú ñ ™e y™w ¥ k{ yu x ÷u fu y©u » X - ½rxÞk
(¾hkƒ) „rŒ{kt s ÂMÚkŒ hne „Þku .
❈ „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 19 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu
½ýk-½ýk sL{ku ðeŒe „Þk …Ae™k yt r Œ{ sL{{kt fku E ¿kk™e ykí{k
{khe …q ò Þku ø Þ heŒu fhu Au - {™u ¼su Au . yLÞÚkk (™nª Œku ) yLÞ
W…k‚™kyku { kt s ÷køÞk hnu Au . yk ƒŒkððkðk¤k {nkí{k Œku {¤ðk
yíÞt Œ Ëw ÷ o ¼ (¾q ƒ {w ~ fu ÷ ) Au fu fu ð ¤ ðk‚w Ë u ð yu x ÷u fu ‚ðo „ Œ{T çkú ñ
s ‚ðo fkt E Au . Œu ™ e s ¼ÂõŒÚke …h{ þkt r Œ «kÃŒ ÚkkÞ Au , Œu ™ e s ¼ÂõŒÚke
‚™kŒ™ …h{ Äk{™e «kÂÃŒ ÚkkÞ Au . Œu ™ e s ¼ÂõŒÚke Œu …h{…Ë «kÃŒ

ÚkkÞ Au . ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf (¼õŒs™) Vhe …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt
fâkhu Þ ™Úke ykðŒk, Œu …h{ yûkh çkú ñ Œ{k{ (‚ðo ) ™k Wí…r¥k fŒko
Au , Œu s ‚t ‚ khY…e ð] û k™w t {q ¤ Au , su ºkýu Þ ÷ku f ku { kt «ðu þ fhe™u ƒÄk™w t
Äkhý-…ku » ký fhu Au , Œu s …k…™kþf Au . Œu s …q ý o {ku û kËkÞf Au . Œu ™ e s
¼ÂõŒ fhðe òu E yu .
r«Þ ðkt [ fku ! yu ŒíðËþeo ‚t Œ ðŒo { k™{kt (nk÷{kt ) yk Ëk‚
(‚t Œ hk{…k÷Ëk‚) Au . {khe …k‚u ‚t … q ý o ðu Ë -þk†ku ™ w t ¿kk™ Au . ðk‚w Ë u ð
¼„ðk™™e ¼ÂõŒ™k ‚t … q ý o {t º kku Au .
nðu ‘‘ðk‚w Ë u ð ’’™e ÔÞkÏÞk òýe ÷Eyu .
✪ ‘‘ðk‚w Ë u ð ™e (…rh¼k»kk) ÔÞkÏÞk’’
„eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 14 - 15 {kt fÌkw t Au fu ‚½¤k (‚t … q ý o )
«kýeyku yL™Úke Wí…L™ ÚkkÞ Au . ðÄw òýfkhe yk…™u yk„¤ (þY{kt )
yk…e hk¾e Au , Œu ™ ku yÇÞk‚ fhe ÷u ð k rð™t Œ e. ynªÞk VõŒ yk s
rð»kÞ™u ÷Eyu Aeyu .
…Ae fÌkw t Au fu çkú ñ yu x ÷u fu ûkh …w Y »k™e Wí…r¥k yrð™kþe
…h{kí{kÚke ÚkE Au su ™ k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt fÌkw t
Au . yk™kÚke r‚Ø ÚkkÞ Au fu ‘‘‚ðo „ Œ{T çkú ñ ’’ = ‚ðo Ô Þk…e …h{ yûkh
çkú ñ yu x ÷u fu ðk‚w Ë u ð ‚ËkÞ Þ¿kku { kt «rŒÂ»XŒ Au .
rð[kh fhku : - ‚ðo „ Œ{T çkú ñ ™ku yÚko Au ‚ðo Ô Þk…e …h{ yûkh
…h{kí{k. („eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f - 15 )
( 1 ) ©e çkú ñ kS, ( 2 ) ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS – ºkýu Þ Ëu ð Œk
yu f çkú ñ kt z {kt r™Š{Œ (ƒ™u ÷ ) ºkýu Þ ÷ku f ku (Mð„o ÷ ku f , …] Ú ðe÷ku f ,
…kŒk¤÷ku f ){kt VõŒ yu f -yu f rð¼k„™k yu x ÷u fu „w ý ™k «Äk™ Au . yk
(ºkýu sý) ‚ðo „ Œ{T çkú ñ yu x ÷u fu ‚ðo Ô Þk…e …h{kí{k = ðk‚w Ë u ð ™Úke.
2 . çkú ñ yu x ÷u fu ûkh …w Y »k:- yu VõŒ 21 çkú ñ kt z ku ™ ku «¼w (Mðk{e)
Au . Œu …ý ‚ðo Ô Þk…e yu x ÷u fu ðk‚w Ë u ð ™Úke.
3 . …hçkú ñ yu x ÷u fu yûkh …w Y »k:- yu {kºk 7 þt ¾ çkú ñ kt z ku ™ ku
«¼w Au , Œu …ý ‚ðo Ô Þk…e yu x ÷u fu ðk‚w Ë u ð ™Úke.
4 . …q ý o çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ :- yu ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ k Mðk{e
Au , ‚ðo (Œ{k{)™w t Äkhý …ku » ký fhðkðk¤k Au , yk (s) ðk‚w Ë u ð Au .
264 ðk‚w Ë u ð ™e ÔÞkÏÞk
rðþu » k:- ðÄw òýfkhe {kxu yk s …w M Œf™k yæÞkÞ ‘‘‚] Â »x
h[™k’’ yæÞkÞ{kt ðkt [ ku .
su { fu , yk…S™u y„kW …ý ƒŒkÔÞw t Au fu …h{ yûkh çkú ñ …ku Œ u
(MðÞt ) …] Ú ðe W…h «„x ÚkE™u ‚khe ykí{kyku ™ u {¤u Au . Œu { ™u Œíð¿kk™
sýkðu Au . yk s rðÄk™k™w ‚ kh (rðÄk™ {w s ƒ) yu s …h{kí{k ‚t Œ „heƒ
Ëk‚S™u („k{-Aw z k™e, rs. Íßsh, hkßÞ - nrhÞkýk) ‚™u 1727 {kt
{éÞk nŒk. íÞkhu Œu …h{kí{kyu ®sËk {nkí{k™e ðu þ ¼q » kk Äkhý fhe
hk¾u ÷ nŒe. „heƒËk‚S™e ykí{k™u Œu ‚™kŒ™ …h{Äk{{kt ÷E „Þk
nŒk. …Ae W…h™k Œ{k{ (‚ðo ) çkú ñ kt z ku ŒÚkk «¼w y ku ™ e ÂMÚkrŒ ƒŒkðe™u
Œíð¿kk™Úke …rhr[Œ fhkðe™u …kAk (Œu { ™e ykí{k™u ) þheh{kt {q f e „Þk
nŒk. Œu ‚{Þu „heƒËk‚S™e ô{h 10 ð»ko ™ e nŒe. Œu rËð‚u ‚t Œ
„heƒËk‚S™u {] Œ ({hu ÷ k) òýe™u Œu { ™k „k{™k ÷ku f ku Œu { ™k þheh™u
M{þk™{kt r[Œk …h {q f e yt r Œ{ ‚t M fkh™e Œi Þ khe fhe hÌkk nŒk. Œu s
‚{Þu Œu { ™e ykí{k™u …h{kí{kyu Œu { ™k („heƒËk‚™k) þheh{kt «ðu þ
fhkðe ËeÄku . …kAk yu f Ë{ SðŒk ÚkR „Þk yu x ÷u Œ{k{ fw ¤ ™k ÷ku f ku
(„k{ðk‚eyku ) ™e ¾w þ e™ku fku E …kh ™k hÌkku . Œu ™ k …Ae „heƒËk‚Syu
yu f y™{ku ÷ økú t Ú k™e h[™k fhe. Œu { kt Œu { ýu òŒu ™shu òu Þ u ÷ w t ŒÚkk MðÞt
…h{kí{k îkhk ƒŒkðu ÷ ¿kk™ ƒŒkÔÞw t , su yu f „ku … k÷Ëk‚ ™k{™k ËkËw … t Ú ke
‚kÄwyu ÷ÏÞwt nŒwt. su nk÷{kt (ðŒo{k™{kt) r«Lx fhkðe (A…kðe) hkÏÞwt Au.
❈ …t ò ƒ hkßÞ{kt ÷w r ÄÞkýk þnu h ™e …k‚u yu f ðk‚eÞh ™k{™w t
„k{ Au . ßÞkt hk{hkÞ WVu o Íq { fhk ™k{™ku yu f «¼w «u { e ÔÞÂõŒ hnu Œ ku
nŒku . Œu ý u ‚t Œ „heƒËk‚S™e {rn{k ‚kt ¼ ¤e Œku Œu { ™k Ëþo ™ kÚku o „k{-
Aw z k™e ¾kŒu …nkU [ e „Þku . ‚t Œ „heƒËk‚Syu yk ¿kk™ ‚t ¼ ¤kÔÞw t fu su
yk Ëk‚ (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚)™u ‚t Œ „heƒËk‚SÚke «kÃŒ ÚkÞw t Au . su
yk…S™u yk …w M Œf ŒÚkk yLÞ …w M Œfku îkhk ƒŒkÔÞw t (sýkÔÞw t ) Au .
Œu hk{hkÞu «&™ fÞku o fu nu {nkí{kS ! yk ¿kk™ Œku yksrË™
‚w Ä e fku E yu ƒŒkÔÞw t ™Úke / fku E ™e …k‚u Ú ke ‚kt ¼ ¤ðk {éÞw t ™Úke. ‚t Œ
„heƒËk‚Syu ðkýe îkhk ƒŒkÔÞw t :-
fkuxâkU {æÞ fkuE ™nª hkE Íq{fhk, yhƒkU {U fkuE „hf ‚w™ku hkE Íq{fhk >>
y™w ð kË ŒÚkk ¼kðkÚko : - ‚t Œ „heƒËk‚Syu W¥kh yk…Œk fÌkw t
fu yk ¿kk™ fhku z ku { kt fku E ™e …k‚u ™nª {¤u . yhƒkU { kt fku E yu f ™e …k‚u
{¤þu . Œu ‚t Œ ‚ðo ¿kk™ ‚t … L™ ‚t … q ý o ‚kÄ™k™k {t º kku Ú ke „hf yu x ÷u fu
…rh…q ý o nku Þ Au . r«Þ ðk[fku ! Œu ‚t Œ nk÷{kt (ðŒo { k™{kt ) ƒhðk÷k,

rs. rn‚khðk¤k Au . ¿kk™ ‚{òu y™u ÷k¼ {u ¤ ðku .
«&™:- «k[e™ fk¤Úke [k÷e ykðe hnu ÷ e ¼ÂõŒ™e ‚kÄ™k™u yk…
¾ku x e fE heŒu fne þfku Aku ? su { fu Œ{k{ }r»kyku Œ… fÞko fhŒk nŒk.
yk…ýu …q h k rnLËw ‚{ks{kt òu E hÌkk Aeyu fu - ƒÄk nhu f] » ý, nhu hk{,
hkÄu - hkÄu ~Þk{ r{÷k Ëu , yku { ™{: rþðkÞ, yku { ™{ku ¼„ðŒu
ðk‚w Ë u ð kÞ: ™{:, sÞ r‚Þkhk{, hkÄu ~Þk{, yku { ŒŒT ‚ŒT , yk{kt Ú ke
fku E yu f {t º k™ku ò… fhŒk ykðe hÌkk Au . ðŒo { k™{kt (nk÷{kt ) …ý fhe
hÌkk Au . ©e hk{[t ÿ S, ©e f] » ýS™u yk…ýu …q ý o …h{kí{k {k™eyu Aeyu ,
yu x ÷k {kxu yu { ™k ™k{ s…u Au . yk… yu Œ{k{ ™k{ ò… {t º kku ™ u ÔÞÚko
ò… ƒŒkðku (sýkðku ) Aku su yt „ u M…»xŒk fhþku .
sðkƒ:- «k[e™ fk¤{kt y„h yk ‚kÄ™k nŒe y™u yk {t º kku
nŒk Œku ©e{ËT ¼„ðËT „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 1 - 2 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒk
yk{ ™nª fnu Œ k fu yk Þku „ yu x ÷u fu su ¼ÂõŒ rðrÄ nw t „eŒk ¿kk™{kt
ƒŒkðe hÌkku Aw t , Œu yíÞkhu ÷„¼„ ÷w Ã Œ «kÞ: ÚkE „Þku Au , ™»x ÚkE
„Þku Au . yk ¿kk™ ŒÚkk ¼ÂõŒ {U s ‚q Þ o Ë u ð ™u fne nŒe, …Ae ‚q Þ o y u
{™w ™ u y™u {™w y u …ku Œ k™k …w º k Rûðkfw ™ u fnu ÷ . …Ae fu x ÷kf hks
}r»kyku y u òýu ÷ w t . nðu ½ýk ‚{ÞÚke yu x ÷u fu îk…h™k ½ýk ‚{Þ …nu ÷ kt
s ÷w Ã Œ nŒw t ŒÚkk {™w , Rûðkfw rð„u h u - rð„u h u ‚ðo (Œ{k{) ‚íÞÞw „ ™k
«Úk{ [hý{kt ÚkE „Þk. y„h Œ{u ËþhÚk …w º k ©e hk{[t ÿ S y™u ðk‚w Ë u ð
…w º k ©ef] » ýS™u …q ý o …h{kí{k {k™ku Aku . yu x ÷k {kxu Œu { ™k ™k{ nhu
hk{, nhu f] » ý, rð„u h u - rð„u h u ò… fhku Aku y™u Œu { ™k ðzu s {ku û k Úkþu
Œu{ {k™ku Aku Œku ©e{ËT ¼„ðË „eŒk{kt ðrýoŒ ÞÚkkÚko (ÞkuøÞ) «k[e™ Þku„
yux÷u fu ¼ÂõŒ™e rðrÄ™k rð…heŒ nkuðkÚke Œu ÔÞÚko Au. þk†rðrÄ íÞk„e™u
{™{hSðk¤wt yk[hý ÚkÞwt. su™k fkhýu W…hkuõŒ «&™{kt ÷¾u÷ yLÞ {tºkku
…ý þk† «{krýŒ ™Úke, yux÷k {kxu Œu {tºkku ÔÞÚko Au. „eŒk yæÞkÞ-16 &÷kuf
23-24 {kt fÌkwt Au fu su …wY»k þk† rðrÄ íÞk„e™u {™{kLÞwt yk[hý fhu Au,
Œu{™u ™ Œku ‚w¾ «kÃŒ ÚkkÞ Au, ™ r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au, ™ Œu{™e …h{ „rŒ ÚkkÞ
Au yux÷u fu ÔÞÚko ‚kÄ™k Au. („eŒk yæÞkÞ-16 &÷kuf-23 )
❈ „eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f 24 {kt fÌkw t Au fu ysw o ™ ykÚke Œkhk
{kxu , yk fŒo Ô Þ y™u yfŒo Ô Þ™e ÔÞðMÚkk{kt þk† s «{ký Au . ¼kðkÚko
Au fu su ¼ÂõŒ™e rðrÄ «{krýŒ þk†ku { kt ([khu Þ ðu Ë - }øðu Ë , Þsw ð u o Ë ,
‚k{ðu Ë ŒÚkk yÚkðo ð u Ë ŒÚkk yu s [khu Þ ðu Ë ku ™ ku ‚kh ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk
ŒÚkk ‚q û {ðu Ë = su …h{kí{kyu MðÞt …ku Œ k™k {w ¾ ðzu Wå[khu ÷ . yk
Œ{k{ økútÚkku ¼ÂõŒ™k ¿kk™ ŒÚkk ‚{kÄk™ {kxu™k «{krýŒ þk†ku Au) ðrýoŒ
™Úke, Œu þk† rðhwØ ‚kÄ™k Au. yux÷k {kxu ¼ÂõŒ™k fÞk f{o fhðk òuEyu
y™u fÞk ™nª fhðk òuRyu Œu™ku r™ýoÞ fhðk {kxu þk†ku™u s ykÄkh {k™ku.
þk†ku{kt ðrýoŒ ¼ÂõŒ rðrÄ™u y…™kðku y™u ƒkfe Œ{k{ - ƒÄwt íÞk„e Ëku.
❈ ©e hk{S™ku sL{ ºku Œ k Þw „ ™k yt r Œ{ [hý{kt ÚkÞku nŒku . ©e
f] » ýSyku sL{ îk…h Þw „ ™k yt r Œ{ [hý{kt ÚkÞku nŒku . ‚ŒÞw „ Úke s
{k™ð ¼ÂõŒ fhŒku ykðe hÌkku Au Œu ‚{Þu fku ý hk{ nŒk ? Œ{u fnu þ ku fu
©e rð»ýw S Œku ‚ŒÞw „ Úke …ý …nu ÷ k™k Au y™u ©e hk{, ©ef] » ý …ý …ku Œ u
©e rð»ýw S s nŒk. ‚íÞÞw „ {kt …ý «{ký Au fu {nr»ko ðkÂÕ{feS hk{-
hk{™ku ò… fhŒk nŒk. Œu y ku rð»ýw - rð»ýw ™ ku ò… fhŒk ™nŒk. yk™kÚke
r‚Ø ÚkkÞ Au fu ©e rð»ýw S , ©ehk{, ©e f] » ýSÚke y÷„ fku E ‘‘hk{’’
yu x ÷u fu ‘‘{kr÷f’’ Au . Œu ‘‘hk{’’™ku ò… fhðku òu E yu su „eŒk yæÞkÞ-
7 ™k &÷ku f 29 {kt ðrýo Œ Au . su ™ k rð»kÞ{kt fÌkw t Au fu ‘‘ŒŒT çkú ñ ’’™u
òýðkðk¤k VõŒ shk yu x ÷u fu ð] Ø yðMÚkk ŒÚkk {] í Þw Ú ke Aq x fkhku {u ¤ ððk
{kxu s ¼ÂõŒ fhu Au . ysw o ™ u „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 1 {kt «&™ fÞku o Au fu
Œu ‘‘ŒŒT çkú ñ ’’ þw t (fku ý ) Au ?
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 3 {kt sðkƒ yk…Œk fÌkw t
Au fu Œu ‘‘…h{ yûkh çkú ñ ’’ Au . „eŒk yæÞkÞ- 8 ™k s &÷ku f - 5 , 7 {kt
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu …ku Œ k™e ¼ÂõŒ fhðk yt „ u fÌkw t Au . su ™ ku ò… {t º k „eŒk
yæÞkÞ- 8 ™k s &÷ku f - 13 {kt ƒŒkÔÞku Au . (yku { T RrŒ yu f kûkh{T çkú ñ
ÔÞðnkh™ {k{ y™w M {h™T . .....)
„eŒk ¿kkËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 8 ™k s &÷ku f - 8 , 9 , 10 {kt „eŒk
¿kk™ËkŒkyu …ku Œ k™kÚke yLÞ Œu ŒŒT çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ ™e
¼ÂõŒ fhðk™w t fÌkw t Au . Œu ™ e ¼ÂõŒ™ku ™k{-ò… {t º k „eŒk yæÞkÞ- 17
&÷ku f - 23 {kt ƒŒkÔÞku Au : -
H ŒŒT ‚ŒT RrŒ r™Ëu o þ : çkú ñ ý: rºkrðÄ: M{hŒ: >
çkú k ñýk: Œu ™ ðu Ë k: [ Þ¿kk: [ rðrnŒk: …w h k >>
❈ ‚h¤kÚko : - çkú ñ ý: = ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ yu x ÷u fu …h{ yûkh
çkú ñ ™e ¼ÂõŒ {kxu H ŒŒT ‚ŒT {t º k™k M{hý™ku (r™Ëu o þ :) ykËu þ Au . su
(rºkrðÄ:) ºký «fkhu (M{hŒ:) M{hý fhðk {kxu fÌkwt Au (çkúkñýk:) rðîk™
yux÷u fu ŒíðËþeo ‚tŒ (Œu™) Œu (ðuËk:) ¿kk™™k ykÄkhu ¼ÂõŒ fhŒk nŒk ([)
y™u (Þ¿kk:) Äkr{of Þ¿kku™wt y™w»Xk™ ([) y™u yLÞ ¼ÂõŒ f{o (…whk) ‚]Â»x™e
ykrË yux÷u fu ‚]Â»x™k «kht¼{kt (rðrnŒk) fhðk{kt ykðŒk nŒk.
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒkÚke r‚Ø ÚkÞw t fu „eŒk ¿kk™ËkŒkÚke yLÞ (ƒeò
s) fkuE …qýo …h{kí{k Au su ©e rð»ýwS, ©e çkúñkS ŒÚkk ©e rþðSÚke …ý
y÷„ Au. su™k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ-15 &÷kuf 1, 4, 17{kt ŒÚkk „eŒk
yæÞkÞ- 18 &÷ku f - 62 {kt ŒÚkk y™u f søÞkyu „eŒk{kt fnu ð k{kt ykÔÞw t
Au fu Œu …q ý o …h{kí{k Au . „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 16 {kt ƒu …w Y »k™ku
WÕ÷u ¾ fhðk{kt ykðu ÷ Au . ƒL™u ™kþðk™ ƒŒkÔÞk Au . Œu { ™k yt Œ o „ Œ
(nMŒf) su x ÷k «kýeyku Au , Œu Œ{k{ …ý ™kþðk™ Au ( 1 ) ûkh …w Y »k
Au , yu fu ð ¤ 21 çkú ñ kt z ku ™ ku «¼w Au ( 2 ) yûkh …w Y »k su 7 þt ¾ çkú ñ kt z ™ku
«¼w Au . yk ƒt ™ u s …q ý o …h{kí{k ™Úke („eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 16 )
❈ „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu
W¥k{: …w Y »k: Œw : yLÞ: yu x ÷u fu …w Y »kku ¥ k{ Œku fku E W…h sýkðu ÷ ƒL™u
…w Y »kku (ûkh …w Y »k ŒÚkk yûkh …w Y »k)Úke y÷„ Au su ™ u (…h{kí{k RrŒ
WËknŒ:) …h{kí{k fnu ð k{kt ykÔÞk Au . (Þ: ÷ku f ºkÞ{) su ºkýu Þ ÷ku f ku { kt
(ykrð~Þ rð¼ŠŒ) «ðu þ fhe™u Äkhý …ku » ký fhu Au (yÔÞÞ: Rïh:)
yrð™kþe …h{u ï h Au . („eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 17 )
❈ …q ý o …h{kí{k …h{ yûkh çkú ñ Au Œu r‚Ø ÚkÞw t . Œu ™ e ¼ÂõŒ™ku
{t º k H, ŒŒT , ‚ŒT Au yu …ý r‚Ø ÚkÞw t . H, ŒŒT , ‚ŒT , su ºký {t º k Au , Œu
W…hku õ Œ ºkýu Þ «¼w y ku (H = ûkh …w Y »k yu x ÷u fu ûkh çkú ñ - „eŒk
¿kk™ËkŒk™ku . ŒŒT = yk ‚kt f u r Œf Au y™u Œu yt „ u yk s …w M Œf{kt y„kW
rð„Œ yk…ðk{kt ykðe Au , Œu ðkt [ ku , yk ŒŒT ™k{ ò… = yûkh …w Y »k™ku
Au . ‚ŒT = yu …ý ‚kt f u r Œf Au . ðÄw rðMŒkhÚke òýfkhe yk s …w M Œf{kt
y„kW™k «fhý{kt yk…u ÷ Au su ðkt [ ku . yk ‚ŒT {t º k …h{ yûkh çkú ñ )™ku
Au . ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk{kt yu ºkýu Þ {t º k …q ý o {ku û k «kÂÃŒ {kxu ™ k ‚kt f u r Œf
{t º kku Au , su yks ‚w Ä e (‚™u 2012 ‚w Ä e) fku E yu M…»x fÞko ™Úke. yk…S
su nrh yku { T , ŒŒT , ‚ŒT , ò… fhku Aku , Œu …ý ÔÞÚko Au fkhý fu yk…S™u
ŒŒT ŒÚkk ‚ŒT ™ k ðkMŒrðf {t º kku yt „ u ™ w t ¿kk™ ™Úke.
WËknhý:- yu f Ä™ðk™ ÔÞÂõŒyu …ku Œ k™k Ä™™u …ku Œ k™k ½h{kt
¾kzku ¾ku Ë e™u Ëƒkðe ËeÄw t . Œu MÚkk™ yt „ u ™ e òýfkhe VõŒ Œu Ä™ðk™
ÔÞÂõŒ™u s ¾ƒh nŒe. Œu Ä™ðk™ ÔÞÂõŒyu Œu MÚk¤ yt „ u yu f ðne
([ku … zk){kt ‚kt f u r Œf ¼k»kk{kt ÷¾e ËeÄw t . Œu Ä™ðk™ ÔÞÂõŒ™w t y[k™f
{] í Þw ÚkE „Þw t . r…Œk™ku yt r Œ{ ‚t M fkh fhe™u …w º kku y u Œu rn‚kƒ rfŒkƒ™ku
[ku … zku ¾ku ÷ e™u òu Þ ku . su yt „ u Œu { ™k r…Œk fnu Œ k nŒk fu yk [ku … zk{kt
Ä™ fâkt Au yu ÷ÏÞw t Au . su ™ u r…ŒkS fku E ™u …ý Ëu ¾ kzŒk ™nŒk.
Ä™ðk™ ÔÞÂõŒ™k {fk™™e yk„¤ ykt „ ýw t nŒw t , Œu ykt „ ýk™k
yu f ¾q ý k{kt {t r Ëh ƒ™kðu ÷ nŒw t . Œu [ku … zk{kt ÷ÏÞw t nŒw t fu [kt Ë ™e [ki Ë þu
hkrºk™k 2 ðk„u Œ{k{ Ä™ {t r Ëh™k „w t ƒ s{kt Ëkxe hk¾u ÷ Au . …w º kku y u
{t r Ëh™k „w t ƒ s™u hkrºk™k 2 ðk„u Œku z e™u Ä™™e þku Ä ¾ku ¤ fhe …ht Œ w ft E …ý
{éÞw t ™nª. ƒk¤fku ™ u {ku x w t Ëw : ¾ ÚkÞw t . yu f rËð‚ Œu { ™k r…Œk™ku yu f r{ºk
ƒeò „k{{kt Ú ke Œu { ™u íÞkt þku f ÔÞõŒ fhðk ykÔÞku . ƒk¤fku y u Œu { ™k
‚{ûk r…Œkyu [ku … zk{kt Ëþko ð u ÷ MÚk¤u Ä™ ™nª {¤ðk yt „ u ™ e ðkŒ fhe™u
r[t Œ k ÔÞõŒ fhe. su ‚kt ¼ ¤e Œu { ™k r…Œk™k r{ºkyu Œu [ku … zku {t „ kÔÞku .
su { kt Ä™ ‚t Œ kzâk™e rð„Œ ÷¾e nŒe, su ÔÞkÏÞk ðkt å Þk ƒkË Œu { ýu fÌkw t
fu {trËh™k Œkuze …kzu÷ „wtƒS™wt VheÚke r™{koý fhkðku. suðku nŒku Œuðku s
fhkðòu. nwt VheÚke fkuE rËð‚ ykðeþ, íÞkhu Ä™ðk¤wt MÚkk™ ƒŒkðeþ. Œu ÔÞÂõŒ
[ktË™e [kiËþu ykÔÞku. hkrºk™k ƒu ðk„u su MÚkk™ …h {trËh™k „wtƒs™ku [tÿ™k
«fkþ™k fkhýu …zAkÞku …zŒku nŒku, Œu …zAkÞk™k MÚkk™ …h ¾kuËfk{ fhkÔÞwt,
ƒÄwt Ä™ su™wt ðýo™ [ku…zk{kt ÷ÏÞwt nŒwt, Œu {¤e „Þwt. ƒk¤fku ¾wþ ÚkE „Þk
ŒÚkk Ä™ðk™ ƒ™e „Þk.
yk…S su nrh H ŒŒT ‚ŒT ™ ku ò… fhe hÌkk Aku Œu W…h sýkÔÞk
{w s ƒ {t r Ëh™ku „w t ƒ s ¾ku Ë e hÌkk Aku , ft E …ý «kÃŒ ™nª ÚkkÞ. ÞÚkkMÚkk™
ðkMŒrðf {t º k {khe (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚™e) …k‚u Au . Œu { ™u «kÃŒ fhe™u
¼ÂõŒ Ä™e (¼ÂõŒ™k Ä™ðk™) ŒÚkk ‚w ¾ e Úkkyku .
«&™:- hkÄkS W¥kh«Ëu þ hkßÞ™k ð] t Ë kð™ ™e …k‚u ykðu ÷
ƒh‚k™k ™k{™k „k{™e hnu ð k‚e nŒe. íÞkt ™ k ÔÞÂõŒyku ‘‘hkÄu - hkÄu ’ ’
™k{ s…u Au . ‚ðkhu - ‚ðkhu yÚkðk fâkhu f -fâkhu f yu f ƒeòÚke {¤u Au íÞkhu
Œu ÔÞÂõŒ™u hk{-hk{ ™Úke ƒku ÷ kðŒk …ý hkÄu - hkÄu ƒku ÷ u Au . Œu fnu Au
fkfk hkÄu - hkÄu y™u fkfk …ý ð¤Œk fnu Au fu ƒu x k hkÄu - hkÄu . þw t Œu y ku
{q ¾ o Au ?
sðkƒ:- Œíð¿kk™™k y¼kðu ÷ku f ðu Ë ™u ‚íÞ ¿kk™ {k™e™u ykðk
þk† rðhw Ø {t º kku ™ k ò… [k÷e hÌkk Au . yk{ Œku yk…S™u y„kW …ý
M…»x fhe Ëu ð k{kt ykÔÞw t s Au fu „eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f 23 - 24 {kt f Ìkw t

Au fu su þk† rðrÄ™u íÞS™u {™{kLÞw t yk[hý fhu Au yu x ÷u fu su ™k{
ò… þk†ku { kt ™Úke, Œu ð k ™k{-ò… ({t º kku ) ™ku ò… fhu Au . Œu y ku ™ Œku
r‚rØ™u …k{u Au , ™ …h{ „rŒ™u fu ™ ‚w ¾ ™u yu x ÷u fu ÔÞÚko ò… ‚kÄ™k Au .
{kxu nu ysw o ™ ! Œkhk {kxu yk fŒo Ô Þ y™u yfŒo Ô Þ™e ÔÞðMÚkk{kt þk† s
«{ký Au . su yt „ u nw t yk…™u yk„¤ ƒŒkðe [q f u ÷ Aw t . nðu ðkŒ fheyu yu
ƒkƒŒu fu fkfk-¼ºkeò hkÄu - hkÄu þçË™w t Wå[khý fu { fhu Au ? þw t yk…
òýku Aku fu hkÄkS fku ý nŒe ? hkÄk ¼„ðk™ ©ef] » ýS™e «u r {fk nŒe.
Œu ‚{Þu ƒh‚k™k „k{™k ÷ku f ku hkÄkS™u fw Õ xk, ƒË[÷™, ÷ks ð„h™e
ð„u h u ð„u h u rðþu » kýku îkhk ‚t ƒ ku r ÄŒ fhŒk nŒk. ÷ku f ku fnu Œ k nŒk fu ƒeò
„k{™k hnu ð k‚e ™t Ë ƒkƒk™k Aku f hk™u [ku h e-Aw … u Ú ke {¤ðk òÞ Au , yk™u
(ykðe †e™u ) …ku Œ k™k ½hu fâkhu Þ «ðu þ ™ yk…Œk, ™nª Œku ½h™e …w º keyku
…h ¾hkƒ «¼kð …zþu . ©e{k™S ! nðu Œu s ƒh‚k™k „k{™k ÷ku f ku
hkÄkS {kxu …ku Œ u s (†e …w Y »k, Þw ð Œeyku Œ{k{) yu ð w t fnu Au fu hkÄu -
hkÄu ~Þk{ r{÷k Ëu , su yt „ u yk…©eyu …ý yk…™k «&™{kt WÕ÷u ¾ fhŒkt
sýkðu ÷ Au fu yk… yk ™k{™ku …ý ò… fhku Aku . nðu ™ Œku hkÄkS nÞkŒ
Au fu ™ f] » ýS. nðu ‚ÂL™…kŒ™ku Œkð [Zu ÷ k hku „ e™e su { hkÄu hkÄu ~Þk{
r{÷k Ëu yu { ƒzƒzkx fhe hÌkk Au . yk s ÂMÚkrŒ yLÞ {t º kku ™ e …ý Au
su Œ{ku y u y„kW™k «&™ku { kt …ý fÌkk Au . Œu { ™e ÂMÚkrŒ òýku . Œu {t º kku
…ý þk† «{krýŒ ™ nku ð kÚke ÔÞÚko Au .
nðu yk…™k yu «&™™ku W¥kh yk…w t Aw t fu fkfk …ý fnu Au hkÄu -
hkÄu y™u ¼ºkeòu …ý fnu Au hkÄu - hkÄu . Œ{u …ý òýku A ku fu h kÄkS
©ef] » ýS™e «u r {fk nŒe. Œ{u yu …ý òýku Aku fu ßÞkhu Yõ{ýeS™u
©ef] » ýS ¼„kze™u hÚk{kt ƒu ‚ kze hÌkk nŒk íÞkhu Yõ{ýeS™ku ¼kE
…ku Œ k™e ƒnu ™ ™u ƒ[kððk-Aku z kððk {kxu ½ku z k …h ‚ðkh ÚkE Œu { ™e …kA¤
Ëku z âku nŒku . ©ef] » ýSyu …nu ÷ kt Œku Œu ™ e Äku ÷ kE ({kh-Íq z ) fhe, íÞkhƒkË
hÚk™e …kA¤ ƒkt Ä e™u Œu ™ u ½‚u z âku nŒku . Yõ{ýeS …ý ©ef] » ýS™e «u r {fk
nŒe. Œu ƒt ™ u (™k «u { ) ðå[u Yõ{ýe™ku ¼kE ™zŒh Y… ÚkŒk Œu ™ e fu ð e
Ëþk fhðk{kt ykðe nŒe. ©e f] » ýSyu Yõ{ýeS™e «kÚko ™ k™u {k™ yk…e
Yõ{ýe™k ¼kE™u SðŒËk™ ykÃÞw t . y„h yksu ¼„ðk™ f] » ý ðŒo { k™
‚{Þ{kt nksh nku Œ y™u hkÄk …ý nÞkŒ nku Œ y™u ƒh‚k™kðk¤k fkfk-
¼ºkeò yu f ƒeò ‚k{u ykðku þçË ƒku ÷ Œk fu ‘hkÄu - hkÄu ’ Œku þw t ©ef] » ýS
Œu …‚t Ë fhŒk ? fâkhu Þ ™nª, fkfk ¼ºkeò ƒt ™ u ™ u …fze™u hÚk™e ‚kÚku
ƒkt Ä e™u ½‚u z Œk. y„h Œ{u fku E ™e «u r {fk™w t ™k{ ÷E™u ƒfðk‚ fhþku
(ƒku ÷ þku ) Œku «u { e W…h þw t ðeŒþu ? y„h Œu «u { e ŒkfŒðh nþu Œku {ku Z w t
Vku z e ™kt ¾ þu . f{òu h nþu Œku hzþu , ykí{ ø÷kr™ y™w ¼ ðþu . þw t ykðe
…rhÂMÚkrŒ{kt Œu («u { e) «‚L™ Úkþu ? shkÞ ™nª. yu x ÷k {kxu yk ™k{
(hkÄu - hkÄu ) su þk† «{krýŒ ™Úke, Œu ™ ku ò… ÔÞÚko Au . þk† «{krýŒ
™k{ {khe …k‚u Au . ykðku y™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðku .
«&™:- yk…u (…q ý o „w Y ™e þe yku ¤ ¾ Au ?) «&™™k W¥kh{kt yu f
søÞkyu yu { ÷ÏÞw t Au fu «{krýŒ ÚkÞw t fu H (yku { T ) ™k{™ku ò… þk†
«{krýŒ Au . Œu { s (fk¤ çkú ñ ™e …q ò fhðe òu E yu fu ™nª ?) ™k W¥kh{kt
H ™k{™ku ò… fhðkðk¤k ½ýk ƒÄk }r»kyku ™ e …q ò ™u þk†rðrÄ íÞS™u
{™Mðe ({™{kLÞw t ) yk[hý fÌkw t Au .
sðkƒ:- Œu }r»kyku su yku { (H) ™k{™k ò…™e ‚kÚku nX fhe™u
½ku h Œ… …ý fhŒk nŒk. su ™ k fkhýu Œu { ™e ‚kÄ™k™u þk† rðhw Ø fne Au .
yku{ (H) ™k{™ku ò… þk† «{krýŒ Œku Au, …htŒw {kuûkËkÞf ™Úke su™kÚke
y™w¥k{ (y©u»X) „rŒ «kÃŒ ÚkkÞ Au. yux÷k {kxu Œu }r»kyku™e …qò rðrÄ
þk† rðhwØ Au. ðuË ŒÚkk „eŒk{kt Œu …qýo …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhðk™wt fÌkwt Au,
Œu™e ¼ÂõŒ ™ fhe™u {™{k™e ({™{hSðk¤e) …qò fhe su þk† rðhwØ Au.
«&™:- {nr»ko ðkÕ{erfS Œku ‚ŒÞw „ {kt ÚkÞk nŒk, Œu y ku …ý
hk{-hk{™ku ò… fhŒk nŒk. þw t Œku yk {t º k …ý þk† «{krýŒ ™Úke ?
sðkƒ:- y„kW sýkÔÞk {w s ƒ „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 1 - 2 {kt
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu yk ¿kk™ {U ‚q Þ o ™ u ‚t ¼ ¤kÔÞw t nŒw t , …Ae ‚q Þ o y u
Œu ™ k …w º k {™w S ™u ‚t ¼ ¤kÔÞw t . …Ae fu x ÷kt f hks }r»kyku ™ u yk ¿kk™ «kÃŒ
ÚkÞw t . ‚ŒÞw „ ™k «kht ¼ {kt s yk Œ{k{ ‚q Þ o , {™w ŒÚkk hks }r»kyku ÚkE
„Þk. (Œu { ™k „Þk ƒkË) / Œu { ™k …Ae yk ¿kk™ ™»x ÚkE „Þw t nŒw t . {nr»ko
ðkÕ{erfS™u ‚ÃŒ }r»k {éÞk nŒk. su { ýu Œ…MÞk fhe™u r‚rØyku «kÃŒ
fhe nŒe. Œu { ýu Œu s nXÞku „ fhe™u Œ… fhðk™e rðrÄ {nr»ko ðkÕ{erfS™u
ƒŒkðe ËeÄe.su nXÞku „ Œ…™u {nr»ko ðkÕ{erfSyu Œ™-{™Úke ©Øk…q ð o f
fÞO w . Úkku z kf ‚{Þ ƒkË þheh™k W…h™k ¼k„ ({kÚkk){kt Ú ke hk{-hk{™ku
yðks ‚t ¼ ¤kÞku nŒku . Œu nŒku ‘‘hk{-hk{’’. Œu s þçË™w t Wå[khý {nr»ko
ðkÕ{erfS Œ…MÞk ËhBÞk™ fhðk ÷køÞk. ‚kt ¼ ¤ðkðk¤k™u yu ð w t ÷k„u
Au òýu fu yk {hk-{hk ƒku ÷ e hÌkk Au . ðkMŒð (nfefŒ){kt hk{-hk{™w t
s Wå[khý fhŒk nŒk. Œu { ™u Œ…MÞk™w t …rhýk{ {éÞw t , Œu { ™k{kt r‚rØyku
«ðu þ fhe „E. Œu { ™e rËÔÞ áÂ»x ¾w ÷ e „E. su ™ k V¤ MðY…u Œu { ýu ©e
hk{[t ÿ S™k sL{™k nòhku ð»ko y„kW s hk{kÞý yu x ÷u fu ©e
hk{[t ÿ S™k sL{Úke ÷E™u Œu { ™k ‚{økú Sð™™e Œ{k{ ½x™kyku ÷¾e
ËeÄe nŒe, økútÚk™wt ™k{ Au – ‘‘ðkÕ{erf hk{kÞý’’ su ‚tMf]Œ ¼k»kk{kt ÷¾ðk{kt
ykðe nŒe. hk{-hk{™k ò…Úke fku E ykæÞkÂí{f ÷k¼ ÚkŒku ™Úke …ht Œ w
…h{kí{k™ku ƒkuÄf þçË nkuðk™k fkhýu Œu Wå[khý fhðkÚke …h{kí{k™e ¼q÷
™Úke …zŒe. yux÷k {kxu hk{-hk{ ™k{™k Wå[khý™kurhðks rnLËw Ä{o{kt
«k[e™ fk¤Úke Au.su{ fu Mðk{e hk{k™tËS hk{-hk{ þçËÚke ‚tƒkurÄŒ fhŒk
nŒk. Œu{™k rþ»Þku …ý yufƒeò™u hk{-hk{ fne™u ‚tƒkurÄŒ fhŒk nŒk, …htŒw
ò… {tºk ‘‘H’’ nŒku. yk s «{kýu y{u fƒeh…tÚke ‘‘‚Œ ‚knuƒ’’ ‚tƒkuÄ™
fhe™u ƒku÷kðeyu Aeyu, …ý y{khku ò… {tºk Œku swËku (ƒeòu) s Au. Œu s
¼ÂõŒÚke ¼„ðk™ ‚wÄe …nkU[e þfkÞ Au. ‚qû{ ðuË{kt fÌkwt Au :-
‚Œ„w Y r{÷u Œku RåAk {u x i , …Ë r{÷ …Ëi ‚{k™k >
[÷ nt ‚ k W‚ ÷ku f …XkŸ, òu ysh y{h yMÚkk™k >>
[kh {w Â õŒ snkt [B…e fhŒe, {kÞk nku hne Ëk‚e >
Ëk‚ „heƒ y¼Þ …Ë …h‚i , r{÷i hk{ yrð™kþe >>
✪ ¼„ðËT „eŒk y™w ‚ kh ‘‘¼ÂõŒ fÞk «¼w ™ e fhðe òu E yu ?’’
yk ‚t Ë ¼o { kt ‚q û { ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
‘‘¼s™ fhku W‚ hƒ fk, òu ËkŒk ni fw ÷ ‚ƒ fk’’
©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 1 Úke 4 ŒÚkk 16 - 17 {kt
fÌkw t Au fu yk ‚t ‚ kh yu ð ku Au su { fu …e…¤ (…e…¤k)™w t ð] û k Au . su ‚t Œ
yk ‚t ‚ khY…e …e…¤k™k ð] û k™k {q ¤ ({q ¤ eÞkyku ) Úke ÷E™u ºkýu Þ „w ý ku Y …e
þk¾kyku ‚w Ä e ƒÄk s ¼„ðk™ku ™ u y÷„ y÷„ ƒŒkðe Ëu Au . (‚: ðu Ë
rðŒT ) Œu ðu Ë ™k Œkí…Þo ™ u (¼kð™u / yÚko ™ u / „q Z hnMÞ™u ) òýðkðk¤k Au
yu x ÷u fu Œu ŒíðËþeo ‚t Œ Au .
…ku Œ k™k îkhk h[ðk{kt ykðu ÷ ‚] Â »x™w t ¿kk™ ðkMŒrðf ykæÞkí{
¿kk™ …h{kí{k MðÞt …] Ú ðe …h «„x ÚkE™u …ku Œ k™k {w ¾ -f{¤Úke ƒku ÷ e™u
‚t ¼ ¤kðu Au . «{ký {kxu ™e[u sýkðu ÷ ðu Ë {t º kku ðkt [ ku . yk {t º kku ™ e Íu h ku û k
™f÷ ‘‘„eŒk Œkhw t ¿kk™ y{] Œ ’’ ™k{™k …w M Œf{kt …ý yk… ðkt [ e þfku
Aku . su ™ ku y™w ð kË ykÞo ‚{ks™k «ðŒo f {nr»ko ËÞk™t Ë ŒÚkk Œu ™ k
272 ‘‘¼ÂõŒ fÞk «¼w ™ e fhðe òu R yu ’ ’ „eŒk y™w ‚ kh
y™w Þ kÞeyku îkhk fhðk{kt ykðu ÷ Au . su { kt ÚkÞu ÷ ¼q ÷ ku ÷u ¾ f (‚t Œ
hk{…k÷Ëk‚) yu Ëq h fhe / þw Ø fhe Au .
}øðu Ë {t z ¤ ™t ƒ h 9 ‚q õ Œ 86 {t º k 26 - 27 , }øðu Ë {t z ¤ ™t . 9
‚q õ Œ 82 , {t º k 1 - 2 , }øðu Ë {t z ÷ ™t . 9 , ‚q õ Œ 96 {t º k 16 Úke 20 ,
}øðu Ë {t . ™t . 9 ‚q õ Œ 94 {t º k 1 , }øðu Ë {t . ™t . 9 ‚q õ Œ 95 {t º k 2 ,
}øðu Ë {t . ™t . 9 ‚q õ Œ 54 {t º k 3 , }øðu Ë {t . ™t . 9 ‚q . 20 {t º k 1 {kt
«{ký Au fu su ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ e h[™k fhðkðk¤k Au , ‚ðo ™ k …k÷™nkh
…h{u ï h Au . Œu ‚ðo ¼w ð ™ku Ú ke …ý W…h™k ÷ku f {kt ƒu X k Au . (}øðu Ë {t . ™t .
9 ‚q - 54 {t º k 3 ) Œu …h{kí{k íÞkt Ú ke „rŒ fhe™u yu x ÷u fu ‚nþheh [k÷e™u
ynª …] Ú ðe …h ykðu Au , ¼õŒku ™ k ‚t f xku ™ ku ™kþ fhu Au . Œu ™ w t ™k{ frðËu o ð
yu x ÷u fu fƒeh …h{u ï h Au . ynª yk„¤ (…] Ú ðe ÷ku f …h) ‚khe
ykí{kyku ™ u {¤u Au , Œu { ™u …ku Œ k™k {w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ e™u Œíð¿kk™
‚t ¼ ¤kðu Au . Œu …h{kí{k W…h™k ÷ku f {kt ƒu X u ÷ k Au (}øðu Ë {t . ™t . 9 ‚q . 86
{t º k 26 - 27 ,‚q õ Œ 82 {t º k 1 - 2 ŒÚkk {t . ™t . 9 ‚q . 20 {t º k 1 )
…h{kí{k …] Ú ðe W…h frðyku ™ e su { yk[hý fhŒk hne™u ,
rð[hý fhu Au . (}øðu Ë {.™t . 9 , ‚q . 94 {t º k- 1 )
…h{kí{k …ku Œ k™k {w ¾ Úke ðkýe ƒku ÷ e™u ‚kÄfku ™ u ¼ÂõŒ fhðk™e
«u h ýk fhu Au . …h{kí{k ¼ÂõŒ™k „w Ã Œ {t º kku ™ ku ykrð»fkh fhu Au (}øðu Ë
{t . ™t . 9 , ‚q . 95 {t º k 2 )
…h{kí{k Œíð¿kk™™u frðo ð kýe (fƒeh ðkýe) îkhk ÷ku f ku Â õŒyku ,
Ëku n k, [ku … kEyku îkhk ƒku ÷ e™u ‚t ¼ ¤kðu Au . Œu frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h)
Au , su ‚t Œ Y…{kt «„x ÚkkÞ Au . Œu …h{u ï h îkhk }r»k yÚkðk ‚t Œ ku îkhk
h[ðk{kt ykðu ÷ y‚t Ï Þ ðkýeyku su Œíð¿kk™ Au , Œu Œu ™ k y™w Þ kÞeyku
{kxu y{] Œ Œw Õ Þ (y{] Œ ‚{k™) yk™t Ë ËkÞf nku Þ Au .
Œu …h{u ï h «r‚Ø frðyku …i f e{kt ™ k yu f «r‚Ø frð™e …Ëðe «kÃŒ
fhu Au . Œu { ™u ƒÄk frð fnu Au , …ht Œ w Œu …h{kí{k nku Þ Au . Œu …h{kí{k
ºkeò {w Â õŒÄk{ (‚íÞ÷ku f ){kt rðhks{k™ Au . su ð e heŒu {™w » Þ yLÞ
ð† Äkhý fhu Au yu ð e s heŒu Œu …h{kí{k y÷„ y÷„ Y…{kt …] Ú ðe …h
«„x ÚkkÞ Au. W…hkuõŒ }øðuË™k {tºkkuÚke M…»x ÚkkÞ Au fu …h{kí{k …kuŒk™k
y{hÄk{Úke [k÷e™u …] Ú ðe …h «„x ÚkkÞ Au Œu ‚khe ykí{kyku ™ u {¤u
Au . Œu ŒíðËþeo ‚t Œ ™e ¼q r {fkfhe™u Ëku n k, [ku … kEyku , þçËku ðzu Œíð¿kk™
ƒku ÷ u Au . Œu …h{u ï hu ‚™u 1398 Úke 1518 ‚w Ä e 120 ð»ko …] Ú ðe …h ¼khŒ
ð»ko ™ e …kð™ ÄhŒe …h fkþe þnu h {kt sw ÷ knk (Äkýf) ™k Y…{kt hne™u
Œíð¿kk™ ƒŒkÔÞw t (fÌkw t ) nŒw t .
fƒeh, yûkh …w Y »k yu f …u z ni , ûkh …w Y »k ðkfe zkh >
Œe™kU Ëu ð k þk¾k nI , …kŒ Y… ‚t ‚ kh >>
rðþu » k:- fƒeh ðkýe …wMŒf{kt yuf ðkýe ykðe heŒu …ý ÷¾e Au.
fƒeh, yûkh …w Y »k ð] û k fk Œ™k ni , ûkh …w Y »k ni zkh >
ºkÞËu ð þk¾k ¼yu , …kŒ ò™kU ‚t ‚ kh >>
❈ ‚h¤kÚko : - ð] û k™ku su ¼k„ …] Ú ðe™e ƒnkh Ëu ¾ kÞ Au . Œu ™ e
òýfkhe ƒŒkðe Au fu ð] û k™w t su Úkz nku Þ Au , Œu ™ u Œku ‘‘yûkh …w Y »k’’ òýku .
Úkz™e W…h fu x ÷kt Þ u òzkt zk¤kt ™ef¤u Au . Œu { kt Ú ke yu f zk¤k™u ‘‘ûkh …w Y »k’’
òýku . …Ae Œu zk¤k{kt Ú ke {k™e ÷ku fu ºký þk¾kyku ™ef¤e Au . Œu ºkýu Þ
þk¾kyku ™ u ºkýu Ëu ð Œk:- (hòu „ w ý çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S ŒÚkk Œ{ku „ w ý
rþðS) òýku y™u Œu þk¾kyku W…h W„u ÷ …kt Ë zkyku ™ u Sð-st Œ w òýku .
…h{u ï h fƒehSyu Œíð¿kk™{kt ƒÄw t s ¿kk™ ƒŒkÔÞw t Au . „eŒk
yæÞkÞ-4 &÷kuf-32{kt …ý fÌkwt Au fu Þ¿kku yux÷u fu Äkr{of y™w»Xk™ku™e
òýfkhe (çkúñý: {w¾u) ‚Âå[Ëk™tË Ä™ çkúñ yux÷u fu …h{ yûkh çkúñ yu
…kuŒk™k {w¾ f{¤ îkhk ƒku÷e, ðkýe{kt rðMŒkh…qðof fne Au Œu Œíð¿kk™ Au.
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 34 {kt fÌkw t Au fu su Œíð¿kk™ …h{kí{k
MðÞt ƒŒkðu Au . Œu ¿kk™™u Œu { ™k f] … k…kºk ‚t Œ s ‚{S þfu Au . Œu
Œíð¿kk™™u Œw t ŒíðËþeo ‚t Œ ku ™ e …k‚u sE™u ‚{s. Œu { ™u Ët z ðŒ «ýk{
(…] Ú ðe …h …u x ™k ¼k„u ÷kƒkt …ze™u fhðk{kt ykðŒk «ýk{) fhe™u ,
™Bkú Œ k…q ð o f «&™ fhðkÚke Œu ŒíðËþeo ‚t Œ Œíð¿kk™™ku W…Ëu þ fhþu .
…h{uïhu yk Œíð¿kk™ MðÞt …]Úðe …h «„x ÚkE™u ƒŒkÔÞwt nŒwt. „eŒk
yæÞkÞ-15 &÷kuf-1 {kt ŒíðËþeo ‚tŒ™e yku¤¾ ƒŒkðe Au fu su ‚tŒ ‚t‚khY…e
ð]ûk™u {q¤Úke ÷E™u ‚ðo yt„ku (¼k„ku)™u òýu Au, Œu ŒíðËþeo ‚tŒ Au.
❈ nðu òýeyu ‚t ‚ khY…e ð] û k™k Œ{k{ ¼k„™e {krnŒe:-
( 1 ) {q ¤ (sz):- yu …h{ yûkh çkú ñ Au su ƒÄk™ku {kr÷f Au .
su ƒÄk™e Wí…r¥k fhu Au . ƒÄk™w t Äkhý-…ku » ký fhðkðk¤k Au , su ™ e
òýfkhe „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f - 1 ™k «&™™ku W¥kh „eŒk yæÞkÞ- 8 ™k
s &÷ku f 3 , 8 , 9 , 10 ŒÚkk 20 , 21 , 22 {kt ykÃÞku Au . Œu ™ w t s ðýo ™
„eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt Au . su { fu „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 16
{kt ƒu …w Y »k ƒŒkÔÞk Au :- yu f ‘‘ûkh …w Y »k’’ ƒeòu ‘‘yûkh …w Y »k’’. yk
ƒt ™ u ŒÚkk Œu { ™k nMŒf (nkÚk ™e[u ) su x ÷k þhehÄkhe «kýeyku Au , Œu
Œ{k{ ™kþðk™ Au . Sð ykí{k Œku fku E ™ku Þ u ™Úke {hŒku .
„eŒk yæÞkÞ- 15 ™k s &÷ku f - 17 {kt fÌkw t Au fu ( W¥k{ …w Y »k:)
yu x ÷u fu …w Y »kku ¥ k{ Œku (yLÞ:) yLÞ s Au su ™ u (…h{kí{k RrŒ WËkÓŒ:)
…h{kí{k fnu ð k{kt ykðu Au . (Þ: ÷ku f ºkÞ{T ) su ºkýu Þ ÷ku f ku { kt (ykrð~Þ
rð¼Œeo ) «ðu þ fhe™u ƒÄk™w t Äkhý …ku » ký fhu Au (yÔÞÞ: Rïh:)
yrð™kþe …h{u ï h Au , yk …h{ yûkh çkú ñ ‚t ‚ khY…e ð] û k™w t {q ¤
({q ¤ eÞk) Y…e …h{u ï h Au . yk Œu …h{kí{k Au su ™ k rð»kÞ{kt ‚t Œ
„heƒËk‚Syu fÌkw t Au :-
‘‘¼s™ fhku W‚ hƒ fk, òu ËkŒk ni fw ÷ ‚ƒ fk’’
yk y‚t Ï Þ çkú ñ kt z ku ™ k {kr÷f Au . yk …ku Œ u ûkh …w Y »k ŒÚkk yûkh
…w Y »k™k …ý fŒko - {kr÷f ŒÚkk Wí…r¥k fh™kh Au .
( 2 ) yûkh …w Y »k:- yk ‚t ‚ khY…e ð] û k™w t Úkz òýku su 7 þt ¾
çkú ñ kt z ku ™ ku {kr÷f Au , ™kþðk™ Au .
( 3 ) ûkh …w Y »k:- yk „eŒk ¿kk™ËkŒk Au , yk™u ‘‘ûkh çkú ñ ’’ …ý
fnu Au . yk fu ð ¤ (VõŒ) 21 çkú ñ kt z ku ™ ku {kr÷f Au , ™kþðk™ Au .
( 4 ) ºkýu Þ Ëu ð Œk:- (hòu „ w ý çkú ñ k, ‚Œku „ w ý rð»ýw ŒÚkk Œ{ku „ w ý
rþð) ºkýu Þ þk¾kyku :- yu yu f çkú ñ kt z {kt ƒ™u ÷ ºkýu Þ ÷ku f ku (…] Ú ðe
÷kuf, …kŒk¤ ÷kuf ŒÚkk Mð„o ÷kuf){kt yuf-yuf rð¼k„™k {tºke Au, {kr÷f Au.
su { fu - hòu „ w ý rð¼k„™k {kr÷f ©e çkú ñ kS Au , su ™ k «¼kðÚke
Œ{k{ «kýeyku ‚t Œ k™ Wí…r¥k fhu Au . ‚Œku „ w ý rð¼k„™k {kr÷f ©e
rð»ýw S Au , su ™ k «¼kðÚke «kýeyku ™ e yu f ƒeò{kt {{Œk ({ku n ) ƒ™e
hnu Au , f{ko ™ w ‚ kh ƒÄk™u Œu { ™k fhu ÷ k f{ku o ™ w t V¤ yk…u Au . Œ{ku „ w ý
rð¼k„™k {kr÷f ©e þt f hS Au , su ™ k fkhýu ‚ðo ™ ku yt Œ ÚkkÞ Au . …kŒ
Y… yu x ÷u fu …kt Ë zkyku ™ u ‚t ‚ kh™k «kýe òýku . yk Au ƒÄk yt „ ku
(¼k„ku ) ™e y÷„-y÷„ rðMŒkh…q ð o f ™e òýfkhe. yk ¿kk™ MðÞt
…h{u ï h fƒehSyu …ku Œ k™k {w ¾ f{¤Úke ƒku Õ Þw t nŒw t . Œu fƒeh ðkýe,
fƒeh ƒesf, fƒeh þçËkðr÷ ŒÚkk fƒeh ‚k„h{kt ©e Ä™e Ä{o Ë k‚
(ƒkt Ä ð„Z ðk¤k) îkhk ÷¾ðk{kt ykÔÞw t nŒw t . Œu …h{u ï hu Œku ƒŒkÔÞw t s
nŒw t yÚkðk ðŒo { k™{kt (nk÷{kt ) yk Ëk‚ (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚) yu ‚{ßÞw t
(òÛÞw t ) Au . …h{u ï h fƒehS™e f] … kÚke s yk ‚t … q ý o yæÞkí{ ¿kk™ {™u
«kÃŒ ÚkÞu ÷ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 1 y™w ‚ kh ŒíðËþeo ‚t Œ ™e yku ¤ ¾Úke
{w Ï Þ {q ¤
„e‚t yæÞtÞ ™k. 15

&÷tu f ™k . 1 Úte 4 ‚Útt
&÷tu f ™k . 16 y™u 17
™tu ytþÞ
Útz
yûth
fƒeh - yûth …w Y »t yu f …u z ni , …wY»t
r™hk s ™ ðtP f e zt¤ > (…hçtúñ)
‚e™tU Œu ð t þt¾t nI ,
…t‚Y… Ëk Ë th >>
»t)
…wY
th
zth
(û
çtúñ
{nuþ
çtú ñ t
rð»ýw þt¾t
…tk Œ ztY…e
ËkËth
W…h {q ¤ ™e[u þt¾tðt¤w k ŸÄw k ÷xfu ÷ w k

Ëk Ë thY…e ð] û t™w k r[ºt
…ý ‚krƒŒ ÚkkÞ Au fu yk Ëk‚ (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚) Œu ŒíðËþeo ‚t Œ Au .
„eŒk yæÞkÞ-15 &÷kuf 1 Úke 4 ŒÚkk 16 Úke 17 ™wt ‚khktþY…e r[ºk.
VheÚke «‚t „ …h …kAk ykðeyu Aeyu fu ‘¼s™ fhku W‚ hƒ fk,
òu ËkŒk ni fw ÷ ‚ƒ fk’’ .
yíÞkh ‚w Ä e Œku yks ƒŒkÔÞw t Au fu ¼ÂõŒ fhðe òu E yu …ht Œ w nðu
yk M…»x fheyu Aeyu fu ¼ÂõŒ fku™e fhðe ? 1. ©e çkúñkS hòu„wý ÞwõŒ™e
yÚkðk 2. ©e rð»ýwS ‚Œku„wý ÞwõŒ™e yÚkðk 3. Œ{ku„wý ©e rþðSY…e
ºkýuÞ þk¾kyku™e yÚkðk …Ae 4. ûkh …wY»k „eŒk ¿kk™ËkŒk -zk¤k™e yÚkðk
5. yûkh …wY»k - Úkz™e yÚkðk 6. …h{ yûkh …wY»k = {q¤™e.
WËknhý:- y„h yk…ýu ™‚o h eÚke fku E ykt ƒ k™ku Aku z ÷E
ykðeyu y™u Œu Aku z ™u …ku Œ k™k ¾u Œ h{kt yÚkðk ½h™k ykt „ ýk{kt hku … eyu
Œku fu ð e heŒu hku … eyu Aeyu ?
s{e™{kt ¾kzku ¾ku Ë eyu Aeyu , Aku z ™k {q ¤ ™u ¾kzk{kt {q f e {kxeÚke
Zkt f e ËEyu Aeyu . …Ae Aku z ™k {q ¤ {kt …kýe ™kt ¾ e Œu ™ e r‚t [ kE fheyu
Aeyu , ¾kŒh ™k¾eyu Aeyu yu x ÷u fu Aku z ™k {q ¤ ™e …q ò fheyu Aeyu .
{q ¤ eÞkyku Ú ke yknkh (¾ku h kf) Úkz{kt «ðu þ u Au , Úkz …ku Œ k™ku sYh …q h Œku
yknkh hk¾e™u ƒ[e „Þu ÷ yknkh™u yk„¤ {ku f ÷e Ëu Au . zk¤w t …ku Œ k™k
{kxu sYh …q h Œku yknkh hk¾e™u ðÄu ÷ ku yknkh þk¾kyku { kt {ku f ÷e Ëu
Au . yks «{kýu þk¾kyku ðÄw ÷ w t ¼ku s ™ …kt Ë zkyku ‚w Ä e {ku f ÷u Au . yk
«{kýu Œu ™k™fzku Aku z Íkz ƒ™e™u V¤ yk…u Au .
ðk[fs™ ðÄkhu ƒw r Ø{k™ Au . ‚{S „Þk nþu fu yk…ýu fÞk
…h{kí{k™e …q ò fhðe òu E yu ?
‚q û {ðu Ë {kt …h{u ï h fƒehSyu ƒŒkÔÞw t Au fu : -
fƒeh yu f i ‚kÄi ‚ƒ ‚Äi , ‚ƒ ‚kÄi ‚ƒ òÞ >
{k÷e ‚ª[i {q ÷ fq t , Vq ÷ i V÷i yÄkÞ >>
yu f {q ¤ {kr÷f™e …q ò fhðkÚke ‚ðo Ëu ð Œkyku ™ e …q ò ÚkE òÞ
Au su þk†k™wfq¤ Au. su ºkýuÞ ËuðŒkyku{ktÚke yuf yÚkðk ƒu (©e rð»ýw - ‚Œku
„wý ŒÚkk ©e þtfhS - Œ{ku„wý) ™e …qò fhu Au yÚkðk ºkýuÞ™e …qò R»x
Y…{kt fhu Au Œku Œu …qò „eŒk yæÞkÞ-13 &÷kuf 10{kt ðrýoŒ yÔÞr¼[krhýe
¼ÂõŒ ™rn nkuðkÚke Œu ÔÞÚko Au. su{ fu fkuE †e …kuŒk™k …rŒ r‚ðkÞ fkuE yLÞ
…wY»k ‚kÚku þkherhf ‚tƒtÄ ™Úke ƒktÄŒe Œku Œu †e yÔÞr¼[krhýe †e Au. ßÞkhu
yuðe †e fu su fux÷kÞ …wY»kku ‚kÚku þkherhf ‚tƒtÄ Ähkðu Au Œu ÔÞr¼[krhýe
nkuðkÚke ‚{ks{kt r™tË™eÞ „ýkÞ Au. Œu …rŒ™k ÓËÞ{ktÚke WŒhe òÞ Au.
þk†k™w f q ¤ ‚kÄ™k yu x ÷u fu ‚eÄk hku … u ÷ k ¼ÂõŒY…e Aku z ™w t r[ºk
çtú ñ t
rþð
„e‚t yæÞtÞ ™k. 15 rð»ýw
&÷tu f ™k . 16 ‚Útt 17
™tu ytþÞ
zth çtú ñ
(ûth …w Y »t)
fƒeh - yûth …w Y »t yu f …u z ni ,
r™hk s ™ ðtfe zt¤ >
Útz
(yûth …w Y »t …hçtú ñ )
fƒeh Ëtnu ƒ
({w Ï Þ {q ¤ )
þt† y™wfq¤ ËtÄ™t

yÚtto‚ ËeÄtu htu…u÷tu ¼Âõ‚Y…e Atuz
…q ý o çtú ñ fƒeh Ëtnu ƒ

&÷tu f ™k . 16 ‚Útt 17
™tu ytþÞ
{w Ï Þ {q ¤
fƒeh - yûth …w Y »t yu f …u z ni ,
(yûth …w Y »t …hçtú ñ )
r™hk s ™ ðtfe zt¤ >
Útz
zth çtú ñ
(ûth …w Y »t)
rð»ýw (þt¾t)
çtú ñ t rþð
þt† rðhwØ ËtÄ™t

yÚtto‚ ŸÄtu htu…u÷tu ¼Âõ‚Y…e Atuz
yk s …w M Œf™k …k™k ™t . 277 …h ŒÚkk þk† rðhw Ø ‚kÄ™k yu x ÷u fu ŸÄku

hku … u ÷ ku ¼ÂõŒY…e Aku z su …k™k ™t ƒ h 278 W…h sw y ku .
W…hku õ T Œ «{kýku Ú ke M…»x ÚkÞw t fu yu f {q ¤ {kr÷f™e ¼ÂõŒ fhðkÚke
‚kÄf™w t ykí{ fÕÞký ‚t ¼ ð Au .
yLÞ «{ký:- „eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 10 Úke 15 {kt yk s
W…hku õ Œ ¼ÂõŒ yt „ u ‚{Úko ™ fÞO w Au .
❈ „eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 10 = «ò…rŒyu yu x ÷u fu fw ÷ ™k
{kr÷fu ‚] Â »x™e þYykŒ{kt Þ¿k ‚rnŒ yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™ku ™ k ¿kk™
‚rnŒ «òyku ™ u Wí…L™ fhe™u ykËu þ ykÃÞku nŒku fu Œ{u ‚ki Äkr{o f
y™w » Xk™ku îkhk ð] r Ø™u «kÃŒ Úkkyku . yk Þ¿k yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™
Œ{™u ÷ku f ku ™ u RåAkY…e ¼ku „ «Ëk™ fhðkðk¤k Au . („eŒk yæÞkÞ- 3
&÷ku f 10 )
❈ yk þk†™w f q ¤ Äkr{o f y™w » Xk™ îkhk Ëu ð Œkyku (‚t ‚ khY…e
ð] û k™e þk¾kyku ) ™u WL™Œ fhku yu x ÷u fu …q ý o …h{kí{k ({q ¤ {kr÷f)™u
R»x {k™e™u ‚kÄ™k fhðkÚke þk¾kyku …ku Œ k™e òŒu s WL™Œ ÚkE òÞ Au
(rðfk‚ …k{u Au ) su { fu y„kW M…»x ÚkR [q f âw t Au . …Ae Œu Ëu ð Œk
(þk¾kyku {ku x e ÚkR™u V¤ yk…þu ) Œ{™u ÷ku f ku ™ u WL™Œ fhþu yu x ÷u fu
ßÞkhu yk…ýu þk†k™w f q ¤ ‚kÄ™k fheþw t Œku yk…ýkt ¼ÂõŒ f{o ƒ™þu .
f{ku o ™ w t V¤ yk ºkýu Þ Ëu ð Œkyku (©e çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e
rþðSY…e þk¾kyku s) yk…u A u . yk «{kýu yu f ƒeò™u WL™Œ fhŒk hne™u
Œ{khwt fÕÞký Úkþu ŒÚkk yk™kÚke ƒeò …h{kí{k™u «kÃŒ ÚkE sþku.(yk ¿kk™
„eŒk ¿kk™ËkŒk ƒŒkðe hÌkk Au) („eŒk yæÞkÞ-3 &÷kuf-11)
❈ þk†k™w f q ¤ fhu ÷ Þ¿kku yu x ÷u fu y™w » Xk™ku îkhk rðf‚kððk{kt
ykðu ÷ Ëu ð Œk yu x ÷u fu ‚t ‚ khY…e ð] û k™e zk¤¾eyku (þk¾kyku ) Œ{™u
÷ku f ku ™ u {kt ø Þk ð„h s RÂåAŒ ¼ku „ ™õfe s yk…Œk hnu þ u . su { fu
Aku z ™k {q ¤ ™e r‚t [ kE fhðkÚke Aku z ð] û k ƒ™e òÞ Au ŒÚkk zk¤¾eyku
(þk¾kyku ) V¤ku Ú ke ÷Úk…Úk ÚkE òÞ Au . …Ae Œu ð] û k™e þk¾kyku yk…{u ¤ u
s Ëh ð»ku o V¤ yk…Œe hnu þ u yu x ÷u fu yk…S™w t fhu ÷ w t þk†k™w f q ¤ ¼ÂõŒ
f{o ™ w t V¤ su ‚t r [Œ ÚkE òÞ Au , Œu ™ u yk s Ëu ð Œkyku yk…Œk hnu þ u , Œ{u
{kt „ ku fu ™ {kt „ ku . y„h Œu Ëu ð Œkyku îkhk yk…ðk{kt ykðu ÷ yk…™k f{o
‚t M fkh™w t Ä™ VheÚke Ä{o { kt ™Úke ÷„kÔÞw t Œku Œu ‚kÄf ¼ÂõŒ™ku [ku h Au .
Œu ¼rð»Þ{kt …wÛÞ hrnŒ ÚkR™u ™wf‚k™ WXkðu Au („eŒk yæÞkÞ-3 &÷kuf 12)
❈ Þ¿k{kt ƒ[e „Þu ÷ yL™™u ¾kðkðk¤k ‚t Œ s™ ƒÄk s …k…ku Ú ke
{w õ Œ ÚkE òÞ Au . ¼kðkÚko Au fu ŒíðËþeo ‚t Œ ‚ki «Úk{ …h{ yûkh çkú ñ ™u
¼ku „ ÷„kðe™u …Ae ƒ[e „Þu ÷ ¼ku s ™™u ‚ðo ¼õŒku { kt rðŒrhŒ fhu Au .
‚íÞ ‚kÄ™k™e yk yku ¤ ¾ Au Œu { s Œu ‚t Œ Œ{k{ ¼ÂõŒ {t º kku …ý þk†
y™w f q ¤ s yk…u Au . su ™ k fkhýu ‚kÄf ‚ðo …k…ku Ú ke {w õ Œ ÚkE™u ‚íÞ÷ku f {kt
[kÕÞku òÞ Au y™u su …k…e ÷ku f ku þk†rðrÄ y™w ‚ kh Äkr{o f r¢Þkyku
™Úke fhŒk yÚkðk Ä{o ™Úke fhŒk, VõŒ …ku Œ k™k þheh™k …ku » ký {kxu
yL™ …fkðu (¼ku s ™) ƒ™kðu Au yu Œku …k…™u s ¾kÞ Au („eŒk yæÞkÞ-
3 &÷ku f - 13 )
❈ ‚t … q ý o «kýeyku yL™Úke Wí…L™ ÚkkÞ Au yu x ÷u fu yL™ ¾kðkÚke
þheh{kt ‚t Œ k™ Wí…r¥k™ku …ËkÚko ƒ™u Au su ™ kÚke ‚ðo «kýeyku ™ e Wí…r¥k
ÚkkÞ Au . yL™™e Wí…r¥k ðh‚kËÚke ÚkkÞ Au . ðh‚kË þk†rðrÄ y™w ‚ kh
fhðk{kt ykðu ÷ Þ¿k yÚkðk Äkr{o f y™w » Xk™Úke ÚkkÞ Au . Þ¿k yu x ÷u fu
Äkr{o f y™w » Xk™ þk†ku { kt ðrýo Œ rðrÄ y™w ‚ kh fhðk{kt ykðu Au . f{o ™ u
çkú ñ yu x ÷u ûkh …w Y »kÚke Wí…L™ ÚkÞu ÷ k òý. fkhý fu yk…ýu çkú ñ (fk¤)™k
÷ku f {kt ykÔÞk Aeyu Œku yk…ý™u f{o fhe™u s ƒÄw t «kÃŒ ÚkkÞ Au . ßÞkhu
yk…ýu ‚Œ÷ku f {kt nŒk, íÞkhu íÞkt f{o fÞko ð„h s ƒÄw t {¤Œw t nŒw t .
yu x ÷k {kxu fÌkw t Au fu f{o ™ u çkú ñ (fk¤)Úke Wí…L™ ÚkÞu ÷ k òý ŒÚkk çkú ñ
(fk¤)™e Wí…r¥k yrð™kþe …h{kí{kÚke ÚkE. (su yt „ u ™ w t ðýo ™ „eŒk
yæÞkÞ- 15 &÷ku f 17 {kt Au ŒÚkk ‚] Â »x h[™k yæÞkÞ{kt ðkt [ ku ) yk™kÚke
r‚Ø ÚkkÞ Au fu (‚ðo „ Œ{T çkú ñ ) ‚ðo Ô Þk…e …h{ yûkh …h{kí{k yu x ÷u
fu …h{ yûkh çkú ñ ‚Ëk (fkÞ{) s Þ¿kku { kt yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™ku { kt
(«rŒÂ»XŒ{T ) «rŒÂ»XŒ Au yu x ÷u fu Œ{k{ Äkr{o f r¢Þkyku { kt …h{ yûkh
çkú ñ R»xY…{kt …q ß Þ Au („eŒk yæÞkÞ- 3 &÷ku f 14 - 15 )
…h{ yûkh çkú ñ „eŒk ¿kk™ËkŒkÚke fku E yLÞ (sw Ë ku ) Au .
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu MðÞt „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f - 62 {kt fÌkw t Au fu
nu ¼khŒ ! Œw t ‚ðo ¼ kðÚke Œu …h{u ï h yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ ™e þhý{kt
ò, Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{ þkt r Œ™u ŒÚkk þkïŒ MÚkk™ yu x ÷u fu
‚™kŒ™ …h{ Äk{™u «kÃŒ ÚkEþ.
❈ „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 4 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ƒŒkÔÞw t Au fu
ŒíðËþeo ‚t Œ {¤e „Þk …Ae Œíð¿kk™Y…e þ† îkhk y¿kk™™u fk…e™u
(Ëq h fhe™u ) …h{u ï h™k Œu …h{…Ë™e þku Ä fhðe òu E yu . ßÞkt „Þk …Ae
‚kÄf VheÚke …kAk ð¤e™u fâkhu Þ yk ‚t ‚ kh{kt sL{ ™Úke ÷u Œ k yu x ÷u fu

Œu { ™u ‚™kŒ™ …h{Äk{ «kÃŒ ÚkE òÞ Au , ßÞkt …h{ þkt r Œ Au , fku E f»x
(Ëw : ¾) ™Úke, íÞkt {] í Þw ™Úke, íÞkt ð] Ø kðMÚkk ™Úke ÚkŒe, fku E …ËkÚko ™ ku
y¼kð ™Úke. su …h{u ï h îkhk ‚t ‚ khY…e ð] û k™e «ð] r ¥k rðMŒkh …k{e Au ,
Œu s …h{u ï h™e ¼ÂõŒ fhðe òu E yu .
❈ „eŒk yæÞkÞ- 13 &÷ku f - 17 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ƒŒkÔÞw t Au
fu Œu …hçkú ñ yu x ÷u fu {khk r‚ðkÞ yLÞ (ƒeò) «¼w ƒeò þçËku { kt
fneyu Œku Œu …h{ yûkh çkúñ (su™k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ-8 &÷kuf-23{kt
fÌkwt Au.) ßÞkurŒyku™ku …ý ßÞkurŒ Œu{s {kÞkÚke yrŒ …hu (‚kð …h) fnuðk{kt
ykðu Au. yu ƒkuÄ MðY… (òýðk ÞkuøÞ) …h{kí{k Œíð¿kk™Úke «kÃŒ fhðk
ÞkuøÞ Au y™u ‚ki™k ÓËÞ{kt rðþu»kY…u ÂMÚkŒ Au. („eŒk yæÞkÞ-13 &÷kuf-17)
rð[kh fhku : - su Œíð¿kk™Úke …h{ yûkh çkú ñ «kÃŒ ÚkkÞ Au Œu ™ u
‚q û {ðu Ë …ý fnu Au . Œu ™ w t ¿kk™ „eŒk ¿kk™ËkŒk™u ™Úke. yu x ÷k {kxu „eŒk
¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 32 ŒÚkk 34 {kt ƒŒkÔÞw t Au fu Þ¿kku
yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™ku ™ w t rðMŒkh…q ð o f ¿kk™ MðÞt (çkú ñ ý: {w ¾ u )
‚Âå[Ëk™t Ë Ä™çkú ñ …h{kí{k yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ …ku Œ k™k
{w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ e™u ƒŒkðu Au . su ðkýe™u ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ ™e ðkýe
fnu ð k{kt ykðu Au , Œu ™ u Œíð¿kk™ fnu Au . Œu ™ u òýe™u ‚kÄf ‚ðo …k…ku Ú ke
{w õ Œ ÚkE òÞ Au . („eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 32 )
❈ ðk[fku ™ u r™ðu Ë ™ Au fu „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 32 ™k {q ¤ …kX{kt
‘‘çkú ñ ý:’’ þçË Au . „eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ „eŒk yÚkðk yLÞ
MÚkk™ku Ú ke «fkrþŒ „eŒk{kt y™w ð kËfku y u çkú ñ ý: ™ku yÚko ‘‘ðu Ë ’’ fÞku o Au
su ŒÆ™ ¾ku x ku Au .
„eŒk yæÞkÞ- 17 ™k &÷ku f 23 {kt …ý ‘‘çkú ñ ý:’’ þçË Au , Œu { kt
y™w ð kËfku y u ‚k[ku yÚko ‘‘‚Âå[Ëk™t Ë Ä™ çkú ñ ’’ fÞku o Au . yu x ÷k {kxu
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 32 {kt …ý ‘‘çkú ñ ý: {w ¾ u ’ ’ ™ku yÚko ‚Âå[Ëk™t Ë
Ä™ çkú ñ ™k {w ¾ f{¤Úke Wå[khu ÷ ðkýe{kt fhðku yu { s Þku ø Þ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f - 34 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu Œu
Œíð¿kk™™u su ™ u …h{u ï h …ku Œ k™k {w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ e™u ƒŒkðu Au . Œu ™ u Œw t
ŒíðËþeo ‚t Œ ku ™ e …k‚u sE™u ‚{s, Œu { ™u Ët z ðŒ «ýk{ fhðkÚke,
™BkúŒk…qðof «&™ fhðkÚke Œu …h{kí{ Œíð™u ‚khe heŒu òýðkðk¤k ŒíðËþeo
{nkí{k Œ™u Œíð¿kk™™ku W…Ëu þ fhþu .
«¼w «u { e …kXfs™ku yk™kÚke r‚Ø ÚkÞw t fu Œu Œíð¿kk™ su ™ kÚke …h{
yûkh …h{kí{k «kÃŒ ÚkkÞ Au , Œu „eŒk økú t Ú k{kt ™Úke. „eŒk [khu Þ ðu Ë ku
(}øðu Ë , Þsw ð u o Ë , ‚k{ðu Ë , yÚkðo ð u Ë )™w t ‚t r ûkÃŒ Y… Au - ‚kh Au . yk™kÚke
r‚Ø ÚkÞw t fu ‚q û {ðu Ë ðk¤w t Œíð¿kk™ fku E …ý «[r÷Œ ‚ËT ø kú t Ú k{kt ™Úke. Œu
¿kk™ {khe (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚) …k‚u Au , rðï{kt ƒeò fku E ™e …k‚u ™Úke.
«&™:- þw t ©e çkú ñ kS hòu „ w ý , ©e rð»ýw S ‚Œku „ w ý ŒÚkk ©e
rþðS Œ{ku „ w ý …ý R»x Y…{kt …q ß Þ ™Úke ? rnLËw Ä{o { kt yk s
Ëu ð Œkyku ™ e …q ò fhðk{kt ykðu Au . rnLËw Ä{o „ w Y , þt f hk[kÞo ŒÚkk yLÞku
…ý yk Ëu ð ku ™ e s …q ò R»x Y…{kt {k™e™u fhðk™w t fnu Au y™u Œu …ku Œ u
…ý fhu Au . yk…™e ðkŒ rðïk‚ ð„h™e ÷k„u Au , þw t yk… „eŒk{kt Ú ke
«{krýŒ (‚krƒŒ) fhe þfku Aku ?
W¥kh:- rnLËw Ä{o ™ k Ä{o „ w Y yku ™ u …ku Œ k™k ‚ËT ø kú t Ú kku ™ w t s ¿kk™ ™Úke.
su { fu yûkh ¿kk™ yk…ðkðk¤k rþûkf™u òu …ku Œ k™k …kXâ¢{™k …w M Œfku ™ k
WÕ÷u¾ yt„u™wt s ¿kk™ ™Úke Œku Œu rþûkf rðãkÚkeoyku {kxu ™wf‚k™fkhf nkuÞ
Au . Œu rþûkf Þku ø Þ ™Úke, ykðe s Ëþk rnLËw Ä{o ™ k Ä{o „ w Y yku ™ e Au .
«{ký:- ©e{ËT ¼„ðËT „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 Úke 15 {kt „eŒk
¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu ºkýu Þ „w ý ku Ú ke (hòu „ w ý ©e çkú ñ kSÚke Wí…r¥k,
‚Œku „ w ý ©e rð»ýw S Úke ÂMÚkrŒ ŒÚkk Œ{ku „ w ý ©e þt f hS ðzu ‚t n kh) su
ft E ÚkE hÌkw t Au , Œu ™ w t r™r{¥k nw t Aw t . …ht Œ w Œu { ™k{kt nw t ŒÚkk Œu y ku {khk{kt
™Úke. („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku - 12 )
‚ki «Úk{ yu «{krýŒ fhe ÷Ryu fu hòu „ w ý çkú ñ k, ‚Œku „ w ý rð»ýw
ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþð þt f h Au : -
(1) {kfOzuÞ …whký („eŒk «u‚ „kuh¾…whÚke «fkrþŒ fuð¤ rnLËe ‚r[ºk
{kuxk xkR…)™k …k™k ™t. 123 …h ÷ÏÞwt Au fu çkúñk, rð»ýw ŒÚkk {nuþ çkúñ™e
«Äk™ / {wÏÞ þÂõŒyku Au. yu s ºký „wý Au y™u yu s ºký ËuðŒk Au.
( 2 ) ©e Ëu ð e …w h ký (©e ¾u { [t Ë , ©e f] » ý[t ÿ ðI f xu ï h «u ‚
{w t ƒ EÚke «fkrþŒ) ™k ºkeò Mft Ë ™k yæÞkÞ- 5 &÷ku f - 8 {kt fÌkw t Au : -
ÞËk ËÞkË{o ™ k ‚Ëk yÂBƒfu fÚk{ yn{t rðrnŒ: Œ{ku „ w ý :
f{÷s: hs„w ý : fÚk{T rðrnŒ: [ ©e nrh: ‚Œ„w ý :
(Ëu ð e …w h ký 3/5/8 )
y™w ð kË:- ¼„ðk™ rþð …ku Œ k™e {kŒk Ëw „ ko S ™u «&™ fhe hÌkk
Au fu nu {kŒk ! y„h yk… y{khe W…h ËÞkÞw õ Œ Aku Œku {™u Œ{ku „ w ý e
fu { Wí…L™ fÞku o ? f{¤Úke Wí…L™ çkú ñ kS™u hòu „ w ý e ŒÚkk ©e rð»ýw S ™u

‚Œku „ w ý e fu { ƒ™kÔÞk ?
❈ yk™kÚke «{krýŒ ÚkÞw t fu 1. hòu „ w ý fnku fu „{u çkú ñ kS fnku .
2. ‚Œku„wý fnku fu „{u ©e rð»ýwS fnku. 3. Œ{ku„wý fnku fu „{u rþðS fnku.
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 ™ku ¼kðkÚko : - „eŒk ¿kk™ËkŒk fk¤ çkú ñ
Au . «{ký {kxu sw y ku „eŒk yæÞkÞ- 11 &÷ku f 31 - 32 . yæÞkÞ- 11 &÷ku f
31 {kt ysw o ™ u …q A âw t fu : - nu {nk™w ¼ kð ! yk… fku ý Aku ? ßÞkhu ©e
f] » ýS Œku ysw o ™ ™k ‚k¤k nŒk. ©e f] » ýS™e ƒnu ™ ‚w ¼ ÿk™k rððkn
ysw o ™ ‚kÚku ÚkÞk nŒk. rð[kh fhku fu y„h „eŒk ¿kk™ËkŒk ©ef] » ý nku Œ
Œku ysw o ™ ™u yk òýðk™e sYh …zŒe s ™nª fu yk… fku ý Aku ? þw t SòS
…ku Œ k™k ‚k¤k™u òýŒk ™Úke ? ðkMŒð{kt (nfefŒ{kt ) ©ef] » ýS™k
þheh{kt «u Œ ðþ (¼q Œ ™e su { ) «ðu þ fhe™u fk¤ çkú ñ „eŒk ¿kk™ ƒku ÷ e
hÌkku nŒku . (ðÄw «{ký {kxu ðkt [ ku …w M Œfku – ‘‘„eŒk Œkhw t ¿kk™ y{] Œ ’’,
‘‘„nu h e ™sh „eŒk{kt ’ ’, ‘‘¿kk™„t „ k’’, ykæÞkÂí{f ¿kk™„t „ k ŒÚkk sw y ku
‚í‚t „ ku ™ e ze.ðe.ze. ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk™w t ¿kk™ fku ý ƒku Õ Þw t . yk ƒÄw t
y{khe Website = www.jagatgururampalji.org …h W…÷çÄ
Au . r™:þw Õ f zkW™÷ku z fhe þfku Aku . You Tube …h …ý Search fhe
þfku Aku . (Satsang Barwala Ashram yÚkðk Sant Rampalji)
„eŒk ¿kk™ËkŒk fk¤ çkú ñ Au , su „eŒk yæÞkÞ- 11 &÷ku f 32 {kt …ku Œ u fne
hÌkku Au fu nw t fk¤ Aw t , n{ýk «ð] ¥ k ÚkÞku Aw t yu x ÷u fu n{ýkt nk÷ s «„x
ÚkÞku Aw t . y„h ©ef] » ýS „eŒk ¿kk™ ƒku ÷ e hÌkk nku Œ Œku yu { ™k fnu Œ k fu
nw t n{ýk s ykÔÞku Aw t fkhý fu ©ef] » ýS Œku …nu ÷ kÚke s nksh
(rðã{k™) nŒk. ©ef] » ýSyu fâkhu Þ …nu ÷ kt fÌkw t ™nŒw t fu nw t fk¤ Aw t ,
fâkhu Þ ƒkË{kt …ý ™Úke fÌkw t fu ƒÄk™ku ™kþ fhðkðk¤ku ƒZk nw y k ({khk
÷ku f {kt Ú ke ynªÞk yíÞkhu ykðu ÷ ku ) fk¤ Aw t . fki h ðku ™ e ‚¼k{kt Œu { ýu
…ku Œ k™w t rðhkx Y… …ý Ëu ¾ kzâw t nŒw t . rðhkxY… ¼ÂõŒÞw õ Œ Ëhu f ykí{k™w t
nku Þ Au . …ý fku E f s yu ™ u «„x fhe þfu Au . yk ¼ÂõŒ™e þÂõŒ y™w ‚ kh
ÚkkÞ Au .
„eŒk ¿kkËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 11 &÷ku f - 47 {kt fÌkw t Au fu nu
ysw o ™ ! {khw t yk rðhkx Y… Œkhk r‚ðkÞ …nu ÷ kt fku E yu …ý òu Þ w t ™Úke.
‘‘ðk[fku ™ u r™ðu Ë ™ Au fu ©ef] » ýSyu Œku …ku Œ k™w t rðhkx Y… y„kW
fki h ðku ™ e ‚¼k{kt Ëu ¾ kzâw t nŒw t ’ ’ su íÞkt W…ÂMÚkŒ ‚U f zku fki h ðku ‚rnŒ
nòhku y u òu Þ w t nŒw t . y„h ©e f] » ýS „eŒk ¿kk™ ƒku ÷ e hÌkk nku Œ Œku
Œu y ku fâkhu Þ yu ð w t ™k fnu Œ k fu {khw t yk rðhkx Y… Œkhk r‚ðkÞ …nu ÷ kt
fku E yu òu Þ w t ™nŒw t . yu ™ kÚke M…»x ÚkkÞ Au fu „eŒk ¿kk™ËkŒk ‘‘fk¤ çkú ñ ’’
Au su ™ u „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 16 {kt ûkh …w Y »k fnu ð k{kt ykkÔÞk Au .
su ý u „eŒk yæÞkÞ- 8 &÷ku f 13 {kt fÌkw t Au fu :-
yku { T RrŒ yu f kûkh{T çkú ñ ÔÞðnkh™T {k{ y™w M {h™T >
Þ: «ÞkrŒ íÞs™T Ëu n {T ‚: ÞkrŒ …h{k{T „rŒ{T >>
‚h¤kÚko : - „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu ({k{ çkú ñ ) {w s çkú ñ ™ku
(yku { RrŒ yu f kûkh{T ) yk yu f H yûkh Au (ÔÞðnkh™T ) Wå[khý fhe™u
(y™w M {h™T ) M{hý fhŒku hne™u (Þ: «ÞkrŒ íÞs™ Ëu n {T ) su ‚kÄf
þheh Aku z e™u òÞ Au , (‚: ÞkrŒ …h{k{ „rŒ{T ) Œu ‚kÄf H ™k{Úke
Úkðkðk¤e …h{ „rŒ™u «kÃŒ ÚkkÞ Au yk™u s ðÄw M…»x fhw t Aw t :-
©e Ëu ð e …w h ký (‚r[ºk {ku x k xkR… fu ð ¤ rnLËe, „eŒk «u ‚
„ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ) ™k ‚kŒ{kt Mft Ë {kt …k™k ™t . 562 - 563 …h ™e[u
{w s ƒ™w t «fhý Au :-
©e Ëu ð eS hkò rn{k÷Þ™u çkú ñ ¿kk™ku … Ëu þ yk…u Au . fÌkw t fu nu
hks™T ! Œw t yku { (H) ™ku ò… fh su ™ kÚke çkú ñ ™e «kÂÃŒ ÚkkÞ Au . yk H
™k{ çkú ñ ò… {t º k Au y™u ƒÄe s ðkŒku ™ u Aku z e™u , ƒÄe …q ò yku ™ u íÞS™u
VõŒ yu f H ™k{™ku ò… fh, çkú ñ «kÂÃŒ™ku WÆu ~ Þ hk¾. Œkhw t fÕÞký
ÚkkÞ. yk{ fhðkÚke çkú ñ ™u «kÃŒ ÚkE sEþ. Œu çkú ñ rËÔÞ ykfkþY…e
çkú ñ ÷ku f {kt hnu Au . yk Ëu ð e {nk…w h kýÚke M…»x ÚkÞw t fu yku { (H) ™k{
ò… çkú ñ ™ku Au .
yLÞ «{ký:- ©e rþð {nk…w h ký („eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke
«fkrþŒ ‚r[ºk {ku x k xkR…)™k rðæÞu ï h ‚t r nŒk™k …k™k ™t . 23 Úke 25
W…h™w t «fhý ™e[u {w s ƒ Au :-
yu f ð¾Œ hòu „ w ý e ©e çkú ñ kS ŒÚkk ‚Œku „ w ý e ©e rð»ýw S ðå[u
Þw Ø ÚkE „Þw t . fkhý nŒw t fu ©e çkú ñ kSyu ©e rð»ýw S ™k r™ðk‚MÚkk™u
sE™u fÌkw t fu nu yr¼{k™e ! ŒU {khk yk„{™ …h QXe™u {khku ‚ífkh ™k
fÞku o , Œw t …w º k ÚkE™u …ý r…Œk™ku ‚ífkh ™Úke fhŒku . nw t ‚ðo s„Œ™e Wí…r¥k
fhðkðk¤ku ƒÄk™ku r…Œk Aw t . yk ð[™ ‚kt ¼ ¤e™u ©e rð»ýw S ™u yt Ë hÚke
¾q ƒ s ¢ku Ä ykÔÞku . …ht Œ w W…hÚke n‚Œk n‚Œk fÌkw t fu ykðe ò …w º k, nw t
Œkhku r…Œk Aw t . Œkhe Wí…r¥k {khk ™kr¼ f{¤Úke ÚkE Au . yk s ðkŒ W…h
ƒL™u y u nrÚkÞkh W…kze ÷eÄk y™u yu f ƒeò ‚kÚku Þw Ø fhðk ÷køÞk. Œu s

‚{Þu fk¤ çkú ñ u yu ƒL™u ™ k ð[{kt yu f Œu ò u { Þ Úkkt ¼ ÷ku Q¼ku fhe ËeÄku .
su ™ k fkhýu ƒL™u sýkyu Þw Ø fhðk™w ƒt Ä fhe ËeÄw t . Œu s ‚{Þu fk¤ çkú ñ u
…ku Œ k™k …w º k rþð™w t Y… ƒ™kÔÞw t (Äkhý fÞO w ) ŒÚkk …ku Œ k™e …í™e Ëw „ ko ™ u
…kðo Œ e ƒ™kðe™u Œu { ™e yk„¤ «„x ÚkE „Þk y™u ƒL™u sýk™u fÌkw t fu
Œ{™u ƒL™u ™ u ¿kk™ ™Úke fu ynª™ku Rþ fku ý Au ? nw t çkú ñ Aw t . yk ‚t ‚ kh
{khku Au , nu rð»ýw ŒÚkk çkú ñ k ! Œ{u ƒt ™ u sýkyu Œ… fhe™u {khe …k‚u Ú ke
yu f -yu f f] Œ (fkÞo ) «kÃŒ fhu ÷ Au . çkú ñ k™u ‚] Â »x™e Wí…r¥k ŒÚkk rð»ýw ™ u
ÂMÚkrŒ. …w º kku ‚kt ¼ ¤ku ! {U yk s «{kýu {nu þ ŒÚkk Yÿ™u …ý yu f -yu f
f] Œ (fkÞo ) ‚t n kh ŒÚkk rŒhku ¼ kð «Ëk™ fhu ÷ Au . …Ae fÌkw t fu {khku yu f
yûkh yku { (H) {t º k ò… fhðk™ku Au . yk …kt [ yðÞðku (y, W, {,
™kË ŒÚkk rƒLËw ) ™ku ‚t ø kú n yu f ‘H’ yûkh {t º k ƒ™u Au . ðk[fs™ku ™ u ykÚke
M…»x ÚkÞw t fu ‘‘H’’ yu f yûkh çkú ñ ™ku ò… {t º k Au . yk …ý M…»x ÚkÞw t fu
©e çkú ñ k, ©e rð»ýw ŒÚkk ©e {nu þ Úke yLÞ fk¤ çkú ñ Au y™u çkú ñ kS,
rð»ýw S ŒÚkk rþðS ºkýu Þ fk¤ çkú ñ ™k …w º kku Au .
yLÞ «{ký:- ©e rþð {nk…w h ký („eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke
«fkrþŒ, ‚r[ºk {ku x k xkR…) {kt Yÿ ‚t r nŒk™k …k™k ™t . 110 …h ÷ÏÞw t
Au fu hòu „ w ý çkú ñ k, ‚Œku „ w ý rð»ýw ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþð ºkýu Þ Ëu ð Œkyku { kt
„w ý Au . nw t yu { ™kÚke y÷„ Aw t .
yk ‚ðo (ƒÄk s) «{kýku Ú ke M…»x ÚkÞw t Au fu „eŒk ¿kk™ËkŒk fk¤
çkú ñ Au . yk™u ©k… ÷køÞku Au fu yk Ëhhku s yu f ÷k¾ {k™ð þhehÄkhe
«kýeyku ™ u ¾kþu ŒÚkk ‚ðk ÷k¾ Ëhhku s Wí…L™ fhþu .
yk fkhýÚke Œu ý u …ku Œ k™k ºkýu Þ …w º kku ™ u yu f -yu f „w ý Þw õ Œ
ƒ™kðe™u hkÏÞk Au . yu { ™k þhehÚke ™ef¤e hnu ÷ „w ý ku ™ ku ‚q û { «¼kð
Ëhu f «kýe™u rððþ ({sƒq h ) fhe fkÞo fhkðu Au . su { fu h‚ku z k{kt fku R
{h[k™ku ð½kh fhu Œku Aªf ykðu Au . Œu Aªfku ™ u fku R ™Úke hku f e þfŒw t .
MÚkq ¤ Y…{kt {h[w t h‚ku z k{kt nku Þ Au , Œu { kt Ú ke ™ef¤u ÷ k „w ý yu Ëq h Y{{kt
ƒu X u ÷ k ÔÞÂõŒyku ™ u …ý «¼krðŒ fhe ËeÄk.
yk s «{kýu ºkýu Þ Ëu ð Œk (©e çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e
rþðS) …ku Œ …ku Œ k™k ÷ku f {kt hnu Au , …ht Œ w Œu { ™k þhehÚke ™ef¤e hnu ÷ k
„w ý ku ™ ku ‚q û { «¼kð ºkýu Þ ÷ku f (Mð„o ÷ku f , …kŒk¤ ÷ku f ŒÚkk …] Ú ðe ÷ku f )
™k «kýeyku ™ u «¼krðŒ fhŒku hnu Au . su ™ kÚke fk¤ çkú ñ {kxu yu f ÷k¾
{k™ð™ku yknkh Œi Þ kh ÚkkÞ Au . yu x ÷k {kxu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12
{kt „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ u fÌkw t Au fu : -
❈ ºkýu Þ „w ý ku Ú ke su ft E …ý ÚkE hÌkw t Au Œu ™ w t r™r{¥k fkhý nw t s
Aw t . su { fu hòu „ w ý çkú ñ kÚke Wí…r¥k, ‚Œku „ w ý rð»ýw Ú ke ÂMÚkrŒ ŒÚkk Œ{ku „ w ý
rþðSÚke ‚t n kh ÚkkÞ Au . yk ƒÄw t {khk {kxu s yu { ™k îkhk ÚkE hÌkw t Au
yu ð w t òý, …ht Œ w Œu {khk{kt y™u nw t Œu { ™k{kt ™Úke fkhý fu fk¤ çkú ñ yu
ºkýu Þ Ëu ð Œkyku Ú ke y÷„ hnu Au . („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 )
❈ ‚{økú ‚t ‚ kh yk s ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý çkú ñ k, ‚Œku „ w ý rð»ýw
ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþð) …h s {ku r nŒ Au . yu { ™k ‚w Ä e™w t s ¿kk™ Ähkðu Au .
yu ºkýu Þ Ëu ð Œkyku Ú ke …h {™u ŒÚkk (yÔÞÞ{T ) Œu yrð™kþe …h{kí{k™u
™Úke òýŒku („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 13 )
❈ fkhý fu yk y÷ki r ff rºk„w ý {Þe {khe {kÞk (yu x ÷u fu {khk
ºkýu Þ …w º kku îkhk Vu ÷ kðu ÷ e {kÞkò¤) ¾q ƒ s Ëw M Œh Au , r™õf{e (‚kð
¾hkƒ) Au . su ‚kÄf fu ð ¤ {™u s (fk¤ çkú ñ )™u ¼su Au , Œu yk {kÞk
(çkú ñ k, rð»ýw , {nu þ ™e ¼ÂõŒÚke Úk™kh ÷k¼Úke ðÄw ÷k¼ çkú ñ ¼ÂõŒ{kt
Au . {kxu fÌkw t Au fu su yu ºkýu Þ Úke {¤ðkðk¤k ÷k¼™u íÞk„e™u fk¤ çkú ñ ™e
‚kÄ™k fhu Au , Œu Œu { ™w t WÕ÷t ½ ™ fhe yu x ÷u fu Œu { ™e ‚kÄ™k™ku íÞk„
fhe Ëu Au ) ™w t WÕ÷t ½ ™ fhe òÞ Au . („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 14 )
❈ „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 15 {kt fÌkw t Au fu : - ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý
çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþðS) Y…e {kÞkò¤ îhk
su { ™w t ¿kk™ nhkÞu ÷ w t Au , yu x ÷u su ‚kÄf yu ºkýu Þ Ëu ð Œkyku Ú ke ƒeò y÷„
«¼w ™ u ™Úke òýŒk. yu { ™kÚke s {¤ðkðk¤k ™k{ {kºk ÷k¼Úke s {ku û k
{k™e yu { ™e ‚kÚku [kU x u ÷ k hnu Au , yu { ™e s …q ò fhŒk hnu Au . yu ð k
ÔÞÂõŒ yk‚w h e Mð¼kð™u Äkhý fhu ÷ k, {™w » Þku { kt ™e[ (yÄ{), Ëq r »kŒ
(¾hkƒ) f{o fhðkðk¤k {q Z s™ku ({q ¾ ko y ku ) {w s ({™u ) fk¤ çkú ñ ™u ™Úke
¼sŒk. („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 15 )
„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 19 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu su
‚{Þu á»xk yu x ÷u fu Œíð¿kk™ ‚kt ¼ ¤ðkðk¤ku y™u su ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý
çkú ñ k, ‚Œku „ w ý rð»ýw ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþð)™e R»x Y…{kt …q ò fhðkðk¤ku ,
…ku Œ k™e sq ™ e Äkhýk™u ™Úke ƒË÷Œku yu x ÷u fu yk ºkýu Þ r‚ðkÞ ƒeò
fku E ™u fŒko Y …u ™Úke {k™Œku y™u yu ºkýu Þ „w ý ku Ú ke ‚kð …h yu ð k …q ý o
…h{kí{k™w t ¿kk™ …ý «kÃŒ fhe ÷u Au , Œu {khe s ò¤{kt hne òÞ Au .

(„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 19 )
„eŒk yæÞkÞ- 14 &÷ku f - 20 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu
ËunÄkhe {™w»Þ yu ºkýuÞ™wt WÕ÷t½™ fhe™u yux÷u fu yk ºkýuÞ™e …qò íÞk„e™u
s sL{-{hý ŒÚkk ð]ØkðMÚkk™k ŒÚkk ƒeò ƒÄk s «fkh™k Ëw:¾kuÚke {wõŒ ÚkE™u
…h{k™t Ë yu x ÷u fu „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 ŒÚkk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 4
{kt ðrýo Œ …h{ þkt r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk{™u «kÃŒ ÚkkÞ Au .
‚khkt þ :- ºkýu Þ Ëu ð Œkyku (çkú ñ kS hòu „ w ý , rð»ýw S ‚Œku „ w ý
ŒÚkk rþðS Œ{ku „ w ý )™e …q ò fhðkðk¤k, hkûk‚ Mð¼kð™u Äkhý fhu ÷ k
{™w » Þku { kt ™e[, Ëq r »kŒ f{o fhðkðk¤k {q ¾ o fÌkk Au . ¼kðkÚko yu Au fu
yu { ™e …q ò fhðe òu E yu ™nª.
fkhý:- ( 1 ) ©e çkú ñ kS hòu „ w ý ™e …q ò rnhÛÞf~Þ…u fhe nŒe,
su …kuŒk™k …wºk «n÷kË™ku þºkw ƒ™e „Þku, hkûk‚ fnuðkÞku y™u fqŒhk™k {kuŒu
{Þkuo. (2) ©e rþðS Œ{ku„wý™e …qò hkðýu fhe nŒe.s„Œ s™™e ‚eŒk™u
WXkðe™u ÷R sE™u, …í™e ƒ™kððk™e fw[u»xk fhe, hkûk‚ fnuðkÞku y™u fqŒhk™e
{kuŒu {Þkuo. ¼M{k‚whu …ý Œ{ku„wý rþðS™e …qò fhe nŒe, hkûk‚ fnuð kÞku
y™u ƒu { ku Œ {kÞku o „Þku . ( 3 ) ©e rð»ýw S ™e …q ò fh™khkyku ði » ýð fnu ð kÞ
Au . yu f ‚{Þu nrhîkh{kt yu f fw t ¼ {u ¤ k™ku …ðo WsðkE hÌkku nŒku . Œu
…ðo { kt M™k™ fhðk {kxu Œ{k{ ‚t Œ ku (r„he, …q h e, ™kÚk, ™k„k) …nkU [ e
„Þk. ™k„k ©e rþðS Œ{ku „ w ý ™k …q ò he nku Þ Au ŒÚkk ði»ýð©e rð»ýwS
‚Œku„wý™k …qòhe nkuÞ Au. ƒÄk s nrhîkh{kt nh ™e …ize (…„rÚkÞk/½kx) …h
M™k™ fhðk™e ŒiÞkhe fhðk ÷køÞk su ‚tÏÞk{kt ykþhu 20,000 nŒk. Úkkuzk
‚{Þ …Ae yux÷e s ‚tÏÞk{kt ði»ýð ‚kÄw nh™e …izeÞkU …h …nkU[e „Þk.
ði»ýð ‚kÄwykuyu ™k„kyku™u fÌkwt fu y{u ©u»X Aeyu, {kxu y{u …nu÷k M™k™
fheþwt. yk s ðkŒ …h {kuxku Í½zku ÚkE „Þku. ƒL™u …ûkku Œ÷ðkh, Ahk suðk
nrÚkÞkhkuÚke ÷zðk ÷køÞk y™u ƒL™u …ûk™k ykþhu 25 nòh ‚kÄwyku ºkýuÞ
„wýku™k W…k‚fku ytËhku ytËh ÷ze™u f…kR™u {he „Þk.
{kxu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 Úke 15 {kt ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý
çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S ŒÚkk Œ{ku „ w ý rþðS)™k W…k‚fku ™ u hkûk‚
Mð¼kð™u Äkhý fhu÷k {™w»Þku{kt ™e[, Ëqr»kŒ f{o fhðkðk¤k {q¾o fÌkk Au.
yk™kÚke r‚Ø ÚkÞw t fu ©e çkú ñ k hòu „ w ý , ©e rð»ýw ‚Œku „ w ý ŒÚkk
©e rþð Œ{ku „ w ý ™e ¼ÂõŒ fhðkðk¤k {q ¾ o , hkûk‚, {™w » Þku { kt ™e[ ŒÚkk
288 …q ò ŒÚkk ‚kÄ™k{kt yt Œ h
½rxÞk (¾hkƒ) f{o fhðkðk¤k {q ¾ o ÔÞÂõŒ Au yu x ÷u fu yu { ™e …q ò
fhðk™e ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk{kt {™kR fhðk{kt ykðe Au . yu { ™e R»x
Y…{kt …q ò fhðe ÔÞÚko Au .
✪ ‘‘…q ò ŒÚkk ‚kÄ™k{kt yt Œ h’’
«&™:- fk¤ çkú ñ ™e …q ò fhðe òu E yu fu ™nª ? „eŒk{kt Ú ke «{ký
yk…ku .
sðkƒ:- ™nª fhðe òu E yu . …nu ÷ kt Œ{u …q ò ŒÚkk ‚kÄ™k ðå[u ™ ku
ŒVkðŒ ‚{S ÷ku .
¼ÂõŒ yu x ÷u fu …q ò :- yk…ýu òýeyu Aeyu fu …] Ú ðe™e yt Ë h
‚h‚ …eðk÷kÞf ({eXkþÚke ¼h…q h ) þeŒ¤ s¤ Au . Œu ™ e «kÂÃŒ fE heŒu
ÚkR þfu Au ? Œu ™ k {kxu ƒku f e (ƒku „ e) îkhk s{e™{kt Ÿzu ‚w Ä e nku ÷
…kzðk{kt ykðu Au . su ™ u Bore - ƒku h fnu Au . Œu bore - ƒku h {kt ÷ku ¾ t z ™e
…kR… ™kt ¾ ðk{kt ykðu Au , íÞkhƒkË Œu ™ e W…h nu L z …t … {þe™ ÷„kzðk{kt
ykðu Au , íÞkhu Œu þeŒ¤ Sð™ËkŒk s¤™e «kÂÃŒ ÚkkÞ Au .
W…h™k WËknhý{kt yk…ýw t …q ß Þ s¤ Au Œku , Œu ™ u «kÃŒ fhðk
{kxu W…Þku „ {kt ÷eÄu ÷ W…fhý ŒÚkk «Þí™™u ‚kÄ™k òýku . y„h yk…ýu
W…fhýku ™ e …q ò {kt ÷k„e hneþw t Œku s¤ «kÃŒ ™Úke fhe þfŒk, W…fhýku
îkhk …q ß Þ ðMŒw «kÃŒ ÚkkÞ Au .
yLÞ WËknhý:-su { fu yu f …rŒÔkú Œ k †e …rhðkh™k ƒÄk s
‚ÇÞku ™ ku ykËh - ‚ífkh {k™-‚L{k™ fhu Au , ‚k‚w - ‚‚hk™u {kŒk-r…Œk
‚{k™, ™ýt Ë ™ku ™k™e-{ku x e ƒnu ™ ™e ‚{k™, su X -ËeÞh™u {ku x k-™k™k
¼kR™e ‚{k™, su X kýe-Ëu h kýe™u {ku x e-™k™e ƒnu ™ ku ™ e ‚{k™, …ht Œ w Œu
…q ò Œku …ku Œ k™k …rŒ™e s fhu Au . ßÞkhu Œu y ku ‚t Þ w õŒ fwxwtƒÚke y÷„ ÚkkÞ
Au Œku …kuŒk™k rnM‚k™e (¼k„™e) Œ{k{ ðMŒwyku WXkðe™u …kuŒk™k …rŒðk¤k
™ðk {fk™{kt ÷R òÞ Au .
yLÞ WËknhý:- su { fu yk…ýe RåAk fu h e ¾kðk™e ÚkkÞ Au ,
yk…ýk {kxu fu h e™w t V¤ …q ß Þ Au . Œu ™ u «kÃŒ fhðk {kxu …i ‚ k™e sYh …zu
Au , Ä™ ¼u „ w t fhðk {kxu {sq h e-™ku f he-Ät Ä ku ¾u Œ eðkze fhðe …zu Au , íÞkhu
fu h e™w t V¤ «kÃŒ ÚkkÞ Au . yu x ÷k {kxu fu h e …q ß Þ Au ŒÚkk yLÞ r¢Þk (ƒeS
r¢Þkyku ) ‚kÄ™k Au . ‚kæÞ ðMŒw ™ u «kÃŒ fhðk {kxu ‚kÄ™k fhðe …zu Au,
‚kÄ™k y÷„ Au, …qò yux÷u fu ¼ÂõŒ y÷„ Au Œu M…»x ÚkÞwt.
«&™ [k÷e hÌkku Au fu þw t çkú ñ ™e …q ò fhðe òu E yu ? sðkƒ{kt

fÌkw t Au fu - fâkhu Þ ™nª fhðe òu R yu . nðu ©e{ËT ¼„ðŒ „eŒk{kt «{ký
Ëu ¾ kzw t Aw t .
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 12 Úke 15 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu ƒŒkðe
ËeÄw t fu ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý ©e çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý ©e rð»ýw S ŒÚkk
Œ{ku „ w ý ©e rþðS)™e ¼ÂõŒ ÔÞÚko Au . …Ae „eŒk yæÞkÞ- 7 ™k &÷ku f
16 - 17 - 18 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ u …ku Œ k™e ¼ÂõŒÚke Úkðkðk¤e „rŒ yu x ÷u
fu {ku û k™u ‘‘y™w ¥ k{’’ yu x ÷u fu ½rxÞk (¾hkƒ) ƒŒkÔÞku Au . „eŒk ¿kk™
ËkŒk sýkðu Au fu {khe ¼ÂõŒ [kh «fkh™k ÔÞÂõŒyku fhu Au :-
( 1 ) yÚkko Ú keo : - Ä™ ÷k¼ {kxu ðu Ë ku y™w ‚ kh y™w » Xk™ fhðkðk¤k.
(2)ykŒo:- ‚tfx r™ðkhý {kxu ðuËku y™w‚kh y™w»Xk™ fhðkðk¤k.
( 3 ) rs¿kk‚w : - …h{kí{k™k rð»kÞ{kt òýðk™e RåAkðk¤k (¿kk™
økú n ý fhe™u MðÞt ðõŒk ƒ™e sðkðk¤k). yk ºkýu Þ «fkh™k çkú ñ
…q ò heyku ™ u ÔÞÚko „ýkÔÞk Au .
( 4 ) ¿kk™e:- ¿kk™e™u ¾ƒh …zu Au fu {™w » Þ sL{ {¤ðku ¾q ƒ s
Ëw ÷ o ¼ Au . {™w » Þ Sð™ «kÃŒ fhe™u ykí{ fÕÞký fhkððw t òu R yu . Œu { ™u
yu ¿kk™ …ý ÚkE òÞ Au fu yLÞ Ëu ð Œkyku ™ e …q ò Úke {ku û k ÷k¼ Úkðk™ku
™Úke. yu x ÷k {kxu yu f …h{kí{k™e ¼ÂõŒ y™LÞ {™Úke fhðkÚke …q ý o
{ku û k ‚t ¼ ð Au . Œu { ™u ŒíðËþeo ‚t Œ ™ {¤ðkÚke Œu { ýu su ð k …ý ðu Ë ku ™ u
òÛÞk, Œu ™ k s ykÄkhu çkú ñ ™u yu f ‚{Úko «¼w {k™e™u Þsw ð u o Ë yæÞkÞ-
40 {t º k 15 {kt Ú ke yku { T ™k{ ÷R™u ¼ÂõŒ fhe, …ht Œ w …q ý o {ku û k ™ ÚkÞku .
yku { T (H) ™k{ çkú ñ ‚kÄ™k™ku Au , Œu ™ kÚke çkú ñ ÷ku f «kÃŒ ÚkkÞ Au , su
y„kW «{krýŒ fhe Ëuðk{kt ykÔÞwt Au. „eŒk yæÞkÞ-8 &÷kuf-16{kt fÌkwt Au
fu çkúñ÷kuf …ÞOŒ Œ{k{ ÷kuf …w™hkðŒeo{kt Au yux÷u fu çkúñ÷kuf{kt „Þu÷ ‚kÄf
…ý …w™: (Vhe) …kAk ð¤e™u ‚t‚kh{kt sL{-{]íÞw™k [¢{kt …zu Au.
fk¤ çkú ñ ™e ‚kÄ™kÚke Œu {ku û k «kÃŒ ™Úke ÚkŒku su „eŒk yæÞkÞ-
15 &÷ku f - 4 {kt ƒŒkÔÞw t Au fu ‘‘Œíð¿kk™ îkhk y¿kk™™u fk…e™u …h{u ï h™k
Œu …h{ …Ë™e þku Ä fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf Vhe …kAk ð¤e™u
‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ …kAk ykðŒk ™Úke’’.
„eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 18 {kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu fÌkw t Au fu yu ¿kk™e
ykí{k (su [ku Ú kk ™t ƒ h™k çkú ñ ™k ‚kÄf fÌkk Au ) Au Œku WËkh yu x ÷u fu
™u f , …ht Œ w yu Œíð¿kk™™k y¼kðu {khe y™w ¥ k{ „rŒ{kt s ÂMÚkŒ hnu Au .
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu …ku Œ k™e ‚kÄ™kÚke Úkðkðk¤e „rŒ™u …ý y™w ¥ k{ yu x ÷u
fu y©u » X (¾hkƒ / ½rxÞk) fne Au . yu x ÷k {kxu çkú ñ …q ò fhðe …ý Wr[Œ
(Þku ø Þ) ™Úke.
fkhý:- yu f [w ý f ™k{™ku }r»k ¿kk™e ykí{k nŒku . Œu ý u yku { T
(H) ™k{™ku ò… ŒÚkk nXÞku „ nòhku ð»ko ‚w Ä e fÞku o . su ™ k ÷eÄu Œu ™ e
yt Ë h r‚rØyku ykðe „R. çkú ñ ™e ‚kÄ™k fhðkÚke sL{-{] í Þw , Mð„o -
™hf™w t [¢ ‚Ëk (fkÞ{) ƒLÞw t hnu þ u . fkhý fu „eŒk yæÞkÞ- 2 &÷ku f
12 , „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f 5 , „eŒk yæÞkÞ- 10 &÷ku f 2 {kt „eŒk
¿kk™ËkŒk çkú ñ u fÌkw t Au fu ysw o ™ ! Œkhk y™u {khk y™u f sL{ ÚkR [w f âk
Au , Œw t ™Úke òýŒku , nw t òýw t Aw t . Œw t , nw t ŒÚkk yk ‚ðo hkò ÷ku f ku …nu ÷ kt …ý
sLBÞk nŒk, yk„¤ …ý sL{eþw t . yu { ™k rð[kheþ fu yk…ýu ‚ki yk
ð¾Œu s sLBÞk Aeyu . {khe Wí…r¥k™u {nr»ko s ™ ŒÚkk yk Ëu ð Œkyku ™Úke
òýŒk fkhý fu yu ƒÄk {khkÚke s Wí…L™ ÚkÞk Au .
yk™kÚke MðÞt r‚Ø ÚkkÞ Au fu ßÞkhu „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ …ý
sL{u Au y™u {] í Þw …k{u Au (sL{-{hý{kt Au ) Œku yk™k …q ò he fE heŒu
y{h ÚkE þfu Au ? yk™kÚke yk r‚Ø ÚkÞw t fu çkú ñ ™e W…k‚™kÚke Œu {ku û k
ÚkR þfŒku ™Úke, su {ku û k yt „ u „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f 62 {kt ŒÚkk yæÞkÞ-
15 &÷ku f - 4 {kt fÌkw t Au . yk &÷ku f ku { kt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu M…»x r™Ëu o þ
ykÃÞku Au fu nu ¼khŒ ! Œw t ‚ðo ¼ kðÚke Œu …h{u ï h …h{ yûkh çkú ñ ™e
þhý{kt ò. Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{þkt r Œ™u ŒÚkk ‚™kŒ™
…h{Äk{ yu x ÷u fu ‚íÞ÷ku f ™u «kÃŒ ÚkEþ. Œíð¿kk™ ‚{S™u Œu ™ k …Ae
…h{kí{k™k Œu …h{ …Ë™e þku Ä fhðe òu E yu ßÞkt „Þk …Ae ‚kÄf VheÚke
…kAk ð¤e™u yk ‚t ‚ kh{kt fâkhu Þ ™Úke ykðŒk. rð[kh fhku fu „eŒk
¿kk™ËkŒk Œku MðÞt s sL{-{hý{kt Au (sL{u Au y™u {] í Þw …k{u Au )
yu x ÷k {kxu çkú ñ ™e …q ò Úke Úkðkðk¤e „rŒ™u y™w ¥ k{ (¾hkƒ) fne Au .
nðu [w ý f }r»k™ku «‚t „ yk„¤ ‚t ¼ ¤kðeyu Aeyu : - [w ý f }r»kyu
H (yku { T ) ™k{™ku ò… ŒÚkk nXÞku „ fÞku o . ðu Ë ku (}øðu Ë , Þsw ð u o Ë ,
‚k{ðu Ë , yÚkðo ð u Ë ){kt ƒŒkðu ÷ e ¼ÂõŒÚke …h{kí{k «kÂÃŒ ™Úke ÚkŒe. yk™w t
«{ký „eŒk yæÞkÞ- 11 &÷ku f 47 - 48 {kt Au . „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ u ƒŒkÔÞw t
Au fu nu ysw o ™ ! {w s fk¤ çkú ñ ™w t yk rðhkxY… Au . {khk yk Y…™k Ëþo ™

Œkhk r‚ðkÞ …nu ÷ kt fku R ™u ÚkÞu ÷ ™Úke, {U Œkhe W…h y™w ø kú n fhe™u yk
Y… Ëu ¾ kzâw t Au . {khk yk Y…™k Ëþo ™ yu x ÷u fu çkú ñ «kÂÃŒ ™ Œku ðu Ë ku { kt
ðrýo Œ rðrÄÚke yu x ÷u fu ™ Œku H ™k{™k ò…Úke, ™ Œ…Úke, ™ nð™ ð„u h u
ð„u h u Þ¿kku Ú ke ÚkkÞ Au . yu x ÷u fu ðu Ë ku { kt ðrýo Œ rðrÄÚke çkú ñ ™e «kÂÃŒ ™Úke
ÚkŒe. yk s fkhýu [w ý f su ð k }r»k …ý çkú ñ ™u r™hkfkh fnu Œ k hÌkk.
[w ý f }r»k{kt r‚rØyku ykðe „E. su ™ k fkhýu Œu y ku ‚t ‚ kh{kt «r‚Ø
ÚkR „Þk. r‚rØ «kÃŒ ‚kÄf …kuŒk™e ð»kkuo™e ‚kÄ™kÚke [kso fhðk{kt ykðu÷
ƒu x heÚke fku R ™u ©k… yk…e™u …ku Œ k™e ¼ÂõŒ™ku ™kþ fhu Au , fku R ™u
ykþeðko Ë yk…e™u …ku Œ k™e ¼ÂõŒ™ku ™kþ fhu Au . fku R ™e W…h r‚rØ ðzu
st º k-{t º k fhe™u …ku Œ k™e ¼ÂõŒ™ku ™kþ fhu Au ŒÚkk ‚t ‚ kh{kt «þt ‚ k™k
…kºk ƒ™e™u MðÞt «¼w ƒ™e ƒu ‚ u Au .
yu f {k™ÄkŒk [¢ðŒeo hkò nŒku . Œu ™ w t ‚{økú …] Ú ðe …h hks nŒw t .
Œu ý u …ku Œ k™k hkßÞ{kt yk òýðk™ku «Þí™ fÞku o fu þw t …] Ú ðe™k yLÞ hkò
{khk ykrÄ™ Au ? þw t Œu { ™k{kt Ú ke fku E MðŒt º k Úkðk RåAu Au ? yu x ÷k
{kxu hkòyu …ku Œ k™k yt „ Œ ½ku z k™k „¤k{kt yu f …ºk ÷¾e™u ƒkt Ä e ËeÄku ,
su { kt yu ð w t ÷¾ký ÷ÏÞw t nŒw t fu su fku R hkò™u {k™ÄkŒk hkò™e ykÄe™Œk
Mðefkh ™ nku Þ Œku Œu hkò yk ½ku z k™u …fze ÷u y™u Þw Ø {kxu Œi Þ kh ÚkE
òÞ. {k™ÄkŒk hkò …k‚u 72 yûkki ý e ‚u ™ k Au . Œu ½ku z k™e ‚kÚku ‚U f zku
‚i r ™fku …ý [kÕÞk. ‚{økú …] Ú ðe …h [õfh ÷„kzâw t . fku R hkòyu Œu ½ku z k™u
…fzâku ™nª. yk™kÚke M…»x ÚkR „Þw t fu ‚{økú …] Ú ðe™k yLÞ ™k™k
hkòyku y u …ku Œ k™k [¢ðŒeo þk‚f {k™ÄkŒk™k ykrÄ™ Au . ƒÄk ‚i ™ fku su
½ku z k™e ‚kÚku nŒk, Œu ¾w þ eÚke …hŒ ykðe hÌkk nŒk. hMŒk{kt [w ý f }r»k™e
Íq t … ze nŒe. [w ý f }r»kyu ‚i r ™fku ™ u …q A âw t fu nu ‚i r ™fku ! fâkt „Þk nŒk
? yk ½ku z k™ku ‚ðkh fâkt „Þku ? ‚i r ™fku y u }r»kS™u ƒÄe rð„Œ fne.
}r»kyu fÌkw t fu þw t fku E …ý hkòyu {k™ÄkŒk hkò ‚kÚku Þw Ø ™k MðefkÞO w ?
‚i r ™fku ƒku Õ Þk fu Au fku R ™e ¼w ò yku { kt ŒkfkŒ, …eðzkÔÞw t Au fku R ™e
{kŒkyu Ëq Ä fu su y{khk {k™ÄkŒk hkò ‚kÚku Þw Ø fhe þfu . y{khk hkò
…k‚u 72 yûkki ý e yu x ÷u fu 72 fhku z ‚u ™ k Au . y„h fku R yu Þw Ø fhðk™e
rnt { Œ fhe Œku Œu ™ k Ëkt Œ Œku z e ™kt ¾ eþw t . }r»k [w ý f su fk¤ çkú ñ ™ku …q ò he
nŒku Œu ý u fÌkw t fu nu ‚i r ™fku ! Œ{khk hkò™w t Þw Ø nw t Mðefkh fhw t Aw t . yk
½ku z k™u {khe Íq t … zeðk¤k ð] û k™e ‚kÚku ƒkt Ä e Ëku . ‚i r ™fku ƒku Õ Þk fu nu ft „ k¤!
Œkhe …k‚u ¾kðk {kxu yL™ ™Úke (¾kðk™k Vkt V k Au ) Œw t þw t Þw Ø fheþ hkò
{k™ÄkŒk ‚kÚku ? …ku Œ k™e ¼ÂõŒ fhe ÷u , þw t Œkhe ~Þk{Œ ykðe Au ?
}r»kyu fÌkw t fu su Úkþu Œu òu Þ w t sþu . òyku sR™u fne Ëku Œ{khk hkò™u fu
Œ{khw t Þw Ø [w ý f }r»kyu Mðefkhe ÷eÄw t Au . hkò™u yk yt „ u òý ÚkŒk
Œu ý u rð[kÞO w fu yksu yu f ft „ k¤ {kÚkk™k Vhu ÷ k }r»k™e rnt { Œ ÚkR Au .
fk÷u fku E yLÞ rnt { Œ fhþu . ƒw h kR™u «kht ¼ {kt s ‚{kÃŒ fhe Ëu ð e òu E yu .
«ò™u ¼Þ¼eŒ fhðk {kxu yu f ÔÞÂõŒ™u ([w ý f }r»k™u ) {khðk {kxu
hkòyu 72 fhku z ‚u ™ k™e [kh xw f zeyku ƒ™kðe. ‚ki «Úk{ 18 fhku z
‚i r ™fku ™ e yu f xw f ze }r»k ‚kÚku Þw Ø fhðk {kxu {ku f ÷e. fk¤ çkú ñ ™k …q ò he
[w ý f }r»kyu r‚rØ þÂõŒÚke [kh …q Œ ¤eyku ƒ™kðe yu x ÷u fu [kh …h{kýw
ƒku B ƒ Œi Þ kh fÞko . yu f …q Œ ¤e Aku z e - Œu ý u 18 fhku z ‚u ™ k™u fk…e ™k¾e.
hkòyu ƒeS xw f ze {ku f ÷e su ™ e ‚k{u }r»kyu ƒeS …q Œ ¤e Aku z e. yk
«{kýu hkò {k™ÄkŒk™e 72 ûkki ý e ‚u ™ k™ku ™kþ fk¤ çkú ñ ™k …q ò he [w ý fu
fhe ËeÄku .
rð[kh fhku : - }r»k, {nr»ko y ku y u hkòyku ™ k fk{fks{kt Ë¾÷
™rn fhðe òu R yu . fkhý yu Au fu }r»ks™ku y u nòhku ð»ko H ™k{™ku
ò… fÞku o …h{kí{k «kÂÃŒ {kxu (yÚku o ) . …h{kí{k {éÞk ™rn fkhý fu
„eŒk yæÞkÞ 11 &÷ku f 47 - 48 {kt ÷ÏÞw t Au fu ðu Ë ku { kt ([khu Þ ðu Ë ku { kt
}øðu Ë , Þsw ð u o Ë , ‚k{ðu Ë , yÚkðo ð u Ë ) ðrýo Œ ¼ÂõŒ rðrÄÚke çkú ñ «kÂÃŒ
™Úke ÚkŒe. yu x ÷k {kxu yu ‚kÄ™kÚke }r»kyku { kt r‚rØyku «„x ÚkR òÞ
Au . y¿kk™Œk™k fkhýu Œu s ¼q ÷ -¼q ÷ i Þ k™u (r‚rØyku ™ u ) yu ¼ÂõŒ™e
W…÷ÂçÄ {k™e ƒu X k. su ™ k fkhýu ¼ÂõŒ fhe™u …ý Œu …Ë™u «kÃŒ fhe
þfâk ™nª, ßÞkt „Þk …Ae VheÚke sL{ ™Úke ÚkŒku fkhý fu Œu { ™u ŒíðËþeo
‚t Œ ™k {éÞk. ‚q û { ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
fƒeh, „w Y rƒ™ fknq ™ …kÞk ¿kk™k, ßÞkU Úkku Ú kk ¼w ‚ Azu {q Z rf‚k™k >
„w Y rƒ™ ðu Ë …Zu òu «kýe, ‚{Íu ™ ‚kh hnu y¿kk™e >>
„heƒ, ƒnŒh ûkki ý e ¾k „Þk, [w ý f }r»kïh yu f >
Ëu n ÄkhU òi h k rVhU , ‚ƒne fk÷ fu ¼u » k >>
¼kðkÚko : - ŒíðËþeo ‚t Œ „w Y ™nª {¤ðk™k fkhýu su ‚kÄ™k ‚kÄf
fhu Au Œu þk† rðrÄ íÞk„e™u {™{kLÞw t yk[hý nku Þ Au su ™ kÚke ‚kÄf™u
fku E ÷k¼ ÚkŒku ™Úke. „eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f 23 - 24 {kt «{ký Au fu nu

¼khŒ ! su ‚kÄf þk†rðrÄ™u íÞS™u {™{kLÞw t ({™Mðe) yk[hý fhu
Au , Œu ™ u ™ Œku ‚w ¾ ÚkkÞ Au , ™ r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au y™u ™ s Œu ™ e „rŒ
yu x ÷u fu {ku û k ÚkŒku ™Úke. su Ú ke Œkhk {kxu þk† s «{ký Au fu fE ‚kÄ™k
fhðe òu R yu y™u fE ™nª fhðe òu R yu .
„w Y ð„h yu x ÷u fu ŒíðËþeo ‚t Œ ð„h [knu Œ{u [khu Þ ðu Ë ðkt [ Œk
hnku , [knu Œu { ™u ft X MÚk …ý fhe ÷ku su { fu çkú k ñýku ðu Ë {t º kku ™ u ÞkË fhe
÷u Œ k nŒk. su [khu Þ ðu Ë ku ™ k {t º kku ™ u ÞkË fhe ÷u Œ k nŒk, Œu [Œw ð u o Ë e fnu ð kŒk
nŒk. su ºký ðu Ë ku ™ k {t º kku ™ u ÞkË fhe ÷u Œ k nŒk, Œu rºkðu Ë e fnu ð kŒk nŒk.
…ht Œ w Œu { ™u ðu Ë ku ™ k „q Z hnMÞku ™ w t ¿kk™ ™ nku ð k™k fkhýu Œu }r»ks™ ðu Ë ku ™ u
ðkt [ e - {kU Z u fhe™u …ý y¿kk™e s hÌkk. ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
‘‘…eX {™w ¾ k Ëk¾ ÷Ëe ni , Ÿx ¾kŒ ƒƒq ÷ .’’
¼kðkÚko Au fu …nu ÷ k™k ‚{Þ{kt hý«Ëu þ {kt Ÿx W…h {™w ¾ k Ëk¾
({ku x e ‚q f e ÿkûk™k ykfkh su ð e nku Þ Au - yt Ë h ™k™k ƒes nku Þ Au )
{w f e™u ÷E sŒk nŒk. Ÿx …eX W…h ykx÷e MðkrË»x {™w ¾ k Ëk¾ W…kze™u
sŒku y™u MðÞt …ku Œ u ƒkð¤eÞk™k fkt x k{kt {kU {khe-{khe™u ƒkð¤™k …¥kk
¾kŒku hnu Œ ku nŒku . ¿kk™ ð„h™k Œ{k{ }r»kyku [khu Þ ðu Ë Y…e {™w ¾ k
Ëk¾ ÷R™u VhŒk nŒk y™u …q ò fhŒk nŒk fk¤ çkú ñ Y…e ƒkð¤™e. su ™ k
÷eÄu ™ Œku Œu y ku ™ u ‚™kŒ™ …h{ Äk{™e «kÂÃŒ ÚkŒe nŒe fu ™ …h{
þkt r Œ™e. ‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu : -
ƒ™òhu fu ƒi ÷ ßÞkU , rVhk Ëu þ - rðËu þ
¾kLz Aku z ¼w » k ¾kŒ ni , rƒ™ ‚Œ„w Y W…Ëu þ >>
¼kðkÚko Au fu …nu ÷ k™k ‚{Þ{kt ƒ¤Ëku W…h su { fu „Äu z k W…h
Úku ÷ ku hk¾e™u #xku , {kxe ÷R sðk ÷kððk{kt ykðu Au yu ð e heŒu ƒ¤Ë
W…h Úku ÷ k {q f e™u Œu { kt ¾kt z ¼he™u ðýÍkhk yu x ÷u fu ðu … khe ÷ku f ku yu f
MÚkk™u Ú ke ƒeò MÚkk™u ¾kt z ÷kðŒk y™u ÷R sŒk nŒk. ƒ¤Ë™e …eX W…h
{q f u ÷ k Úku ÷ k{kt ¾kt z nku ð k AŒkt Œu ƒ¤Ë …ku Œ u ¼q t ‚ w t s ¾kŒku nŒku . yk s
«{kýu „w Y îkhk Œíð¿kk™ ™nª {¤ðk™k fkhýu }r»ks™ ðu Ë ku Y…e ¾kt z ™u
Œku ft X MÚk ({kU Z u ) fhe hk¾Œk nŒk, …ý Œu ™ k ¿kk™™u ƒhkƒh ™nª ‚{sðk™k
fkhýu ‚kÄ™k ðu Ë rðhw Ø ™e fhŒk nŒk.
WËknhý:- ©e Ëu ð e …w h ký (‚r[ºk {ku x k xkR… fu ð ÷ rnLËe „eŒk
«u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ) ™k 5 {kt Mft Ë ™k …k™k ™t . 414 W…h ÷ÏÞw t
Au : - ðu Ë ÔÞk‚Syu fÌkw t fu ‚ŒÞw „ ™k çkú k ñý ðu Ë ™k …q ý o rðîk™ nŒk.
Œu y ku Ëu ð e yu x ÷u fu ©e Ëw „ ko S ™e …q ò fhŒk nŒk. «íÞu f (Ëhu f ) „k{{kt
©e Ëu ð e™w t {t r Ëh ƒ™kððk™e Œu { ™e «ƒ¤ RåAk nŒe.
ðk[fs™ rð[kh fhku : - [khu Þ ðu Ë ku { kt ŒÚkk ðu Ë ku ™ k ‚khY… -
©e{ËT ¼„ðËT „eŒk{kt fâkt Þ …ý Ëu ð e™e …q ò fhðk yt „ u ™ ku r™Ëu o þ ™Úke
Œku ‚ŒÞw „ ™k çkú k ñý þw t ðu Ë ku ™ k ¾kf rðîk™ nŒk ? yk s ©e Ëu ð e …w h ký™k
7 {kt Mft Ë ™k …k™k ™t . 562 - 563 …h ©eËu ð eSyu hkò rn{k÷Þ™u fÌkw t
nŒw t fu {khe …q ò …ý íÞS Ëu . y„h çkú ñ «kÂÃŒ RåAu Au Œku yLÞ ƒÄe
ðkŒku ™ u íÞS™u (…q ò yku Aku z e™u ) fu ð ¤ yku { T (H) ™ku ò… fh. yk çkú ñ ™ku
{t º k Au . yu ™ kÚke Œw t çkú ñ ™u «kÃŒ ÚkE sRþ. Œu çkú ñ çkú ñ ÷ku f Y…e rËÔÞ
ykfkþ{kt hnu Au . ðk[fs™ ‚nu ÷ kRÚke ‚{sþu fu ßÞkhu ‚íÞ Þw „ ™k
çkú k ñýku ™ w t ykðw t ¿kk™ ŒÚkk ykðe ‚kÄ™k nŒe Œku ðŒo { k™™k çkú k ñýku ™ w t
¿kk™ fu ð w t nþu ? yk s ©eËu ð e …w h ký™k 5 {k Mft Ë ™k …k™k ™t . 414 …h
yu { …ý ÷ÏÞw t Au fu ‚ŒÞw „ {kt su hkûk‚ {k™ðk{kt ykðŒk nŒk, Œu { ™u
fr¤Þw „ {kt çkú k ñý {k™ðk{kt ykðu Au . çkú k ñý fku R òrŒ rðþu » k (¾k‚)
™Úke. su (ÔÞÂõŒ) …h{kí{k yu x ÷u fu çkú ñ {kxu «Þí™þe÷ Au , Œu s çkú k ñý
fnu ð kÞ Au , [knu fku E …ý òrŒ™ku nku Þ . ðŒo { k™{kt …ht … hk„Œ çkú k ñý
yku A k Au . ‚t Œ Y…{kt çkú ñ ¿kk™ yk…ðkðk¤k ½ýk Au su çkú k ñý yu x ÷u fu
{k„o Ë þo f „w Y Œhefu yku ¤ ¾kÞ Au y™u Œíð¿kk™ne™ (Œíð¿kk™ ð„h™k)
Au . yu x ÷k {kxu fÌkw t Au fu ŒíðËþeo „w Y ð„h fku R ™u …ý ðu Ë ku ™ k „q Z
hnMÞku ™ w t ¿kk™ ÚkÞw t ™rn, su ™ k fkhýu ðu Ë Œku ðkt [ Œk nŒk …ht Œ w ‚kÄ™k
ðu Ë rðhw Ø ™e fhŒk nŒk. ðu Ë ku ŒÚkk „eŒk{kt ºkýu Þ Ëu ð Œkyku (©e çkú ñ kS,
©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS)™e …q ò fhðe r™»ku Ä Au (…q ò fhðk™e {™kR
Au / ™k …kze Au ) . ‚{økú rnLËw ‚{ks™u ¿kk™ne™ ‚t Œ ku îkhk yk s ºkýu Þ
Ëu ð Œkyku …h fu Â LÿŒ fhe hk¾ðk{kt ykðu ÷ Au . ©e Ëu ð e Ëw „ ko ŒÚkk ©e
rð»ýw S , ©e rþðS™e ¼ÂõŒ fhe hÌkk Au ŒÚkk fhkðe hÌkk Au . …nu ÷ kÚke
s yk ÷ku f ðu Ë (Ët Œ fÚkk)™w t ¿kk™ [k÷e ykðe hÌkw t Au , su yksu {khe ‚k{u
rËðkh ƒ™e™u Q¼w t Au . nw t þk†ku õ Œ ¿kk™ ƒŒkô Aw t , «ku s u õ xh …h Ëu ¾ kzw t
Aw t …ht Œ w y„kW™k y¿kk™™u ‚k[w t {k™e™u ‚íÞ™u ykt ¾ ku ‚k{u òu R ™u …ý
rðïk‚ ™Úke fhe hÌkk. W…hÚke rðhkuÄ fhu Au, su÷{kt {kuf÷e (…whe) Ëu Au.

„heƒ, ðu Ë …ZI …h ¼u Ë ™ ò™U , ƒkt [ I …w h ký yXkhn >
…íÚkh fe …qò fhU, rƒ‚hu r‚hs™nkhk >>
¼kðkÚko Au fu ðu Ë ŒÚkk yZkh …w h kýku ™ u ðkt [ u Au y™u {q r Œo ™ e …q ò
fhu Au . ðu Ë ku õ Œ ‚ðo ™ k ‚so ™ nkh …h{ yûkh çkú ñ ™u ¼q ÷ e „Þk Au . yLÞ
(ƒeò) «¼w y ku ™ e …q ò fhe™u Œu …h{ þÂõŒ ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{ Äk{ yu x ÷u
fu …h{u ï h™k Œu …h{…ËÚke ðt r [Œ hne òÞ Au su „eŒk yæÞkÞ- 18 &÷ku f
62 ŒÚkk yæÞkÞ- 15 ™k &÷ku f - 4 {kt fÌkw t Au . ‚q û {ðu Ë {kt ÷ÏÞw t Au fu : -
„w Y ðkt „k{ rƒ„kzu ‚t Œ ku , „w Y ðkt „k{ rƒ„kzu >
yi ‚ u f{o Sð fu ÷k rËyu , rVh ÍzI ™nª Íkzu >>
¼kðkÚko Au fu ðu Ë ¿kk™ne™ (ðu Ë ™w t ‚k[w t ¿kk™ ™Úke Œu ð k) Œíð
¿kk™Úke y…rhr[Œ „w Y yku y u „k{u - „k{{kt þk† rðhw Ø ¿kk™ ŒÚkk ¼ÂõŒ™w t
y¿kk™ ‚t ¼ ¤kðe™u Œu { ™u yu x ÷k ƒÄk Çkú r {Œ fhe ËeÄk fu Œu nðu ‚{òððk
AŒkt …ý þk† rðhw Ø ‚kÄ™k™u íÞk„ðk (Aku z ðk) {kxu Œi Þ kh ™Úke ÚkŒk.
„eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f - 23 {kt ÷ÏÞw t Au fu þk† rðrÄ íÞk„e™u
{™{kLÞw t yk[hý fhðkÚke ™ Œku r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au , ™ ‚w ¾ «kÃŒ ÚkkÞ
Au y™u „rŒ …ý ™Úke ÚkŒe yu x ÷u fu ÔÞÚko ‚kÄ™k Au .
ƒeS ŒhV yk…Syu [w ý f }r»k™e fÚkk{kt ðkt å Þw t fu }r»k
[w ý fS™u r‚rØyku ™ e «kÂÃŒ ÚkE „R. ðkt [ fku y u yk ‚{sðk™w t Au fu r‚rØ
Œku ¼ÂõŒ™e ƒkR «ku z õx Au , su { fu sð™w t …ý ¼q t ‚ w t (…¤k¤) ÚkkÞ Au
su { kt Œw ‚ (fkt x k su ð w t ÄkhËkh ¼q t ‚ w ) ™w t «{ký ðÄw nku Þ Au . ßÞkhu …þw Œu
¾kÞ Au Œku Œu ™ k {kU Z k{kt sÏ{ fhe Ëu Au . yk r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au fk¤
çkú ñ ™e ¼ÂõŒÚke su [w ý f }r»k™u «kÃŒ ÚkR.
þk† rðrÄ y™w ‚ kh ¼ÂõŒ fhðkÚke su r‚rØ «kÃŒ ÚkkÞ Au Œu ™ u
½ô™w t ¼q t ‚ w t ‚{òu . su …þw y ku {kxu W…Þku „ e Au ŒÚkk ¾kðk{kt ‚w „ { (‚h¤)
nku Þ Au . ¼kðkÚko Au fu þk†rðrÄ y™w ‚ kh ‚kÄ™k ™nª fhðkÚke su r‚rØyku
«kÃŒ ÚkkÞ Au (su sð™k fkt x kËkh ¼q t ‚ k su ð e Au ) , Œu ‚kÄf™u ™»x fhu Au
fkhý fu y¿kk™Œkðþ }r»ks™ Œu { ™ku «Þku „ fhe™u fku R ™e …ý nkr™
(™w f ‚k™) fhe Ëu Au , fku E ™u ykþeðko Ë yk…e™u ¼ÂõŒ™e þÂõŒ su H
™k{™k ò…Úke ¼u„e ÚkkÞ Au, Œu™u ‚{kÃŒ fhe™u VheÚke ¾k÷e ÚkR òÞ Au.
su { fu Œu [w ý f }r»kSyu {k™ÄkŒk [¢ðŒeo hkò™e 72 fhku z
‚u ™ k™ku ™kþ fhe ËeÄku , …ku Œ k™e ¼ÂõŒ™e r‚rØ …ý „w { kðe ËeÄe.
296 }r»k Ëw ð ko ‚ k™w t …hk¢{
„heƒ, ƒn¥kh ûkki ý e ûkÞ fhe, [w ý f }r»k~ðh yu f >
Ëu n ÄkhU òi h k ({] í Þw ) rVhI , ‚ƒ ne fk÷ fu ¼u » k >>
¼kðkÚko : - }r»kyku { kt ‚ðo © u » X }r»k [w ý fSyu 72 fhku z ‚u ™ k™ku
™kþ fhe ËeÄku . yu Ëu ¾ kÞ Œku Au {nkí{k, …ht Œ w ßÞkhu yu { ™ku ‚k{™ku
ÚkkÞ Au Œku Œu yt Ë hÚke ‚k… su ð k Íu h e ™ef¤u Au . shef ™k™e y{Úke ðkŒ
…h ©k… yk…e Ëu ð ku , fku E ™e ‚kÚku …ý ð„h {Œ÷ƒu ÷zkR-Í½zku fhðku
yu { ™k {kxu ‚k{kLÞ ðkŒ nku Þ Au .
✪ ‘‘}r»k Ëwðko‚kîkhk „w™k™e {kVe™e ¼e¾ {kt„ðe (f„hðwt)’’
Ëw ð ko ‚ k ™k{™k yu f fk¤ çkú ñ ™k …q ò he (çkú ñ ‚kÄf) nŒk. Œu
[k÷e™u sR hÌkk nŒk. Œu ËhBÞk™ hMŒk{kt Œu { ýu yu f yÃ‚hk (Mð„o ™ e
†e) òu E su ý u ‚w t Ë h {ku Œ eyku ™ e {k¤k …nu h u ÷ e nŒe. Ëw ð ko ‚ k }r»kyu fÌkw t
fu yk {k¤k {™u yk…e Ëu . Ëu ð …he òýŒe nŒe fu yk }r»kyku Œku ‚k…
su ð k Íu h e Mð¼kð™k nku Þ Au , y„h ™k …kzeþ Œku ©k… yk…e Ëu þ u . Œu
yÃ‚hkyu Œw h Œ s Œu ™ k „¤k{kt Ú ke {k¤k fkZe™u }r»k™u ykËh ‚kÚku yk…e
ËeÄe. Ëw ð ko ‚ k }r»kyu Œu {k¤k {kÚkk™e W…h ðk¤™k sq z k{kt (sxk{kt )
¼hkðe ËeÄe y™u yk„¤ [k÷ðk ÷køÞk. ‚k{u Ú ke Mð„o ™ ku hkò RLÿ
…ku Œ k™k yi h kðŒ nkÚke W…h ƒu ‚ e™u ykðe hÌkku nŒku . Œu ™ e yk„¤
yÃ‚hkyku ŒÚkk „t Ä ðo s™ „kŒk-ð„kzŒk [k÷e hÌkk nŒk. Œu W…hkt Œ
yLÞ fhku z ku Ëu ð e-Ëu ð Œk ‚kÚku - ‚kÚku ‚L{k™{kt [k÷e hÌkk nŒk. Ëw ð ko ‚ k
}r»kyu …ku Œ k™k {kÚkkÚke Œu {k¤k fkZe™u RLÿ W…h VU f e ËeÄe. RLÿyu Œu
{k¤k nkÚke™e zku f („hË™) W…h {q f e ËeÄe. nkÚkeyu Œu {k¤k …ku Œ k™e
‚q t Z Úke WXkðe™u s{e™ …h VU f e ËeÄe. su { fu RLÿ™u fku E ¼õŒ fu Ëu ð fku E
Vq ÷ {k¤k ¼u x {kt y…o ý fhŒku nŒku RLÿ Œu ¼u x ™u nkÚke™e zku f („hË™)
…h {q f e Ëu Œ ku nŒku - ßÞkhu Œu nkÚke …h ‚ðkh nku Þ íÞkhu . nkÚke Œu WXkðe™u
™e[u VU f e Ëu Œ ku nŒku . yk{ nkÚkeyu Œu s «{kýu Yxe™ (routine) {w s ƒ
Œu {k¤k ™e[u VU f e ËeÄe.
yk ðkŒÚke }r»k Ëw ð ko ‚ k ¢ku r ÄŒ ÚkR „Þk y™u ƒku Õ Þk fu nu RLÿ !
Œ™u hkßÞ™w t yr¼{k™ Au . {khk îkhk yk…ðk{kt ykðu ÷ {k¤k™ku ŒU
y™kËh fÞku o Au . nw t ©k… yk…w t Aw t fu Œkhw t ‚{økú hkßÞ ™»x ÚkE òÞ.
Ëu ð hks RLÿ yu f Ë{ fkt … ðk ÷køÞk y™u ƒku Õ Þk nu rð« ! {U Œ{khe {k¤k™u
ykËh…q ð o f økú n ý fhe™u nkÚke W…h {q f e nŒe. nkÚkeyu …ku Œ k™e

yki…[krhfŒkðþ ™e[u ™kt¾e ËeÄe, {™u ûk{k fhku. ðkhtðkh nkÚk òuze™u nkÚkeÚke
™e[u WŒhe™u ËtzðŒ «ýk{ fhe™u ûk{kÞk[™k RLÿyu fhe, …htŒw Ëwðko‚k }r»k
{kLÞk ™rn y™u fÌkwt fu su {U fne ËeÄwt Œu …kAwt ™Úke ÚkR þfŒwt. Úkkuzkf s
‚{Þ{kt RLÿ™ku ‚ðo™kþ ÚkR „Þku, Mð„o Wsze (Wßsz ÚkR) „Þwt.
❈ yu f ðkh }r»k Ëw ð ko ‚ kS îkhfk ™„he™e …k‚u st „ ÷{kt Úkku z kf
‚{Þ {kxu hku f kÞk. îkhfkðk‚eyku ™ u ¾ƒh …ze fu Ëw ð ko ‚ kS Œu { ™e ™„he
…k‚u ykÔÞk Au . su rºkfk÷Ëþeo {nkí{k y™u r‚rØÞw õ Œ }r»k Au .
îkhfkðkþe ©ef] » ýÚke ðÄw þÂõŒþk¤e fku E ™u …ý ™nku Œ k {k™Œk.
©ef] » ý™k …w º k ©e «ãw B ™ ‚rnŒ fu x ÷kf ÞkËðku y u Þku s ™k ƒ™kðe fu
‚kt ¼ éÞw t Au fu Ëw ð ko ‚ kS rºkfk÷Ëþeo Au , {™™e ðkŒ …ý ƒŒkðe Ëu Au ,
yt Œ o Þ k{e Au , Œku Œu { ™e …heûkk ÷Ryu . yk rð[kh fhe™u «ãw B ™™u „¼o ð Œe
†e™k Mðkt „ {kt ‚kÚku hk¾e™u Ë‚-ƒkh ÔÞÂõŒ Œu ™ e ‚kÚku „Þk. yu f ÔÞÂõŒ™u
Œu ™ ku …rŒ ƒ™kðe ÷eÄku . Ëw ð ko ‚ kS™e …k‚u sR™u fÌkw t fu nu }r»kS ! yk
†e …h …h{kí{k™e f] … k ½ýk rËð‚ku …Ae ÚkR Au , yk™u „¼o hÌkku Au ,
yk Œu ™ ku …rŒ Au . yk ƒt ™ u sýk òýðk Wí‚w f Au fu „¼o { kt Aku f hku Au fu
Aku f he. yk… Œku yt Œ o Þ k{e Aku , f] … k fhe™u ƒŒkðku . Œu { ýu «ãw B ™™k …u x
W…h yu f ÷ku ¾ t z ™e fZkE ƒkt Ä e hk¾e nŒe su ™ k W…h Y ŒÚkk sq ™ k ð†ku
ƒkt Ä e™u „¼o ƒ™kðe hkÏÞku nŒku y™u W…h †e™k ð†ku …nu h kðe hkÏÞk
nŒk. }r»k Ëw ð ko ‚ kSyu …ku Œ k™e rËÔÞ áÂ»xÚke òu Þ w t y™u òÛÞw t fu yk {khe
{òf fhðk ykÔÞk Au . Ëw ð ko ‚ kSyu fÌkw t fu yk „¼o Ú ke ÞkËðfw ¤ ™ku ™kþ
Úkþu , ykx÷w t ƒku ÷ e™u ¢ku r ÄŒ ÚkR „Þk. ƒÄk ÔÞÂõŒyku íÞkt Ú ke sŒk hÌkk.
™„he{kt yk ðkŒ yk„™e {kVf Vu ÷ kE „R fu }r»k Ëw ð ko ‚ kSyu
©k… yk…e ËeÄku Au fu ÞkËðku ™ ku ™kþ Úkþu . Œu { ™u rðïk‚ nŒku fu y{khe
‚kÚku ‚ðo þÂõŒ{k™ ¼„ðk™ yr¾÷ çkú ñ kt z ™k ™kÞf ©ef] » ý Au . Ëw ð ko ‚ k™k
©k…™ku «¼kð y{khe W…h ™nª ÚkkÞ, AŒkt …ý y{w f ƒw r Øþk¤e ÞkËðku
¼u „ k ÚkE™u ©ef] » ýS™e …k‚u „Þk ŒÚkk }r»k Ëw ð ko ‚ k ‚kÚku ƒk¤fku îkhk
fhðk{kt ykðu ÷ {òf y™u }r»k Ëw ð ko ‚ k îkhk yk…ðk{kt ykðu ÷ ©k…
yt „ u ™ ku ‚{økú ð] ¥ kkt Œ fne ‚t ¼ ¤kÔÞku . Œ{k{ rð„Œ ‚kt ¼ ¤e™u ©ef] » ýSyu
Úkku z ef ðkh rð[kh fhe™u fÌkw t fu Œu ƒk¤fku ™ u ‚kÚku ÷R™u Ëw ð ko ‚ kS …k‚u
òyku y™u ûk{kÞk[™k fhku . Ëw ð ko ‚ k™e …k‚u „Þk,ûk{kÞk[™k fhe …ht Œ w
Ëw ð ko ‚ kyu fÌkw t fu su {U ƒku ÷ e ËeÄw t , Œu …kAw t ™Úke ÚkE þfŒw t .
‚ðu o ÔÞÂõŒyku VheÚke ©ef] » ýS™e …k‚u „Þk y™u Œ{k{ rð„Œ
sýkðe. îkhfk{kt ¼ku s ™ …ý ™ ƒLÞw t . …q h e ™„he r[t Œ k{kt zq ƒ e „E.
©ef] » ýyu fÌkw t fu r[t Œ k fR ðkŒ™e ? su ðMŒw „¼o ™ k Y…{kt «Þku „ fhenŒe,
Œu ™ kÚkes Œku y{khku rð™kþ Úkðk™ku ƒŒkÔÞku Au . yu { fhku , fk…z ŒÚkk
Y™u ‚¤„kðe Ëku y™u ÷ku ¾ t z ™e fZkE™u …ÚÚkh …h ½‚e™u «¼k‚ ûku º k
(Þ{w ™ k ™Ëe™k rf™khu ykðu ÷ yu f MÚkk™™w t ™k{ Au ) {kt Þ{w ™ k ™Ëe{kt
™kt ¾ e Ëku . íÞkt s ƒu ‚ e™u ½‚ku , íÞkt s ½MÞk ƒkË ¼u „ k ÚkÞu ÷ ÷ku ¾ t z ™k
¼w õ fk™u ™Ëe{kt ™kt ¾ e Ëku , íÞkt s fk…z-Y ‚¤„kÔÞk™e hk¾ …ý …kýe{kt
™kt ¾ e Ëku . ™nª hnu ðkt ‚ , ™nª ðk„u ðkt ‚ ¤e. ßÞkhu „¼o ™ e ðMŒw y ku s
™nª hnu Œku y{khku ™kþ fR heŒu Úkþu ? yk ðkŒ îkhfkðk‚eyk™u „{e
„R y™u …ku Œ k™u ‚t f x {w õ Œ {k™ðk ÷køÞk. ©ef] » ýS™k ykËu þ k™w ‚ kh
ƒÄw t fhðk{kt ykÔÞw t . ÷ku ¾ t z ™e fZkR™w t yu f fzw t …q h e heŒu ½‚kÞw t ™nª
y™u Œu ™ u yu s ÂMÚkrŒ{kt ™Ëe{kt VU f e ËeÄw t . Œu ™ u yu f {kA÷e [¤fŒku
¾kã …ËkÚko ‚{S™u ¾kR „R. Œu {kA÷e™u ðk÷eÞk ™k{™k ¼e÷u …fze
÷eÄe. ßÞkhu {kA÷e™u fk…e Œku Œu { kt Ú ke ™ef¤u ÷ ÄkŒw ™ e …h¾ fhkÔÞk
ƒkË Œu ÄkŒw ™ u …ku Œ k™k Œeh™e yk„¤™k ¼k„{kt rð»kÞw õ Œ fhkðzkðe™u
÷„kðzkðe ËeÄw t , Œu ™ u ‚k[ðe™u hk¾e ÷eÄw t . su fZkR™ku ÷ku ¾ t z ™ku ¼w õ fku
™Ëe™k …kýe{kt ™kÏÞku nŒku , Œu ™ w t ™Ëe™k fkt X u ¾q ƒ s Œeûý y™u ÷kt ƒ w t
st „ ÷e ½k‚ (‚hft z u su ð w t ½k‚) Þ{w ™ k ™Ëe™k fkt X u Q„e „Þw t .
Úkku z kf ‚{Þ W…hkt Œ îkhfk ™„he{kt Wí…kŒ Úkðk {kt z âku . ÷ku f ku
™k™e-‚h¾e ðkŒ …h yu f ƒeò™w t ¾q ™ fhðk ÷køÞk. yt Ë hku - yt Ë h ðu h -
rðhku Ä ðÄe „Þku . ™„h™k ÷ku f ku ™ e yk Ëþk òu E ™u ™„he™k „ý{kLÞ
ÔÞÂõŒyku ¼„ðk™ ©ef] » ýS™e …k‚u „Þk y™u su ft R …ý ™„he{kt ÚkE
hÌkw t nŒw t Œu ƒŒkÔÞw t y™u Œu ™ w t fkhý ŒÚkk ‚{kÄk™ ©e f] » ýSÚke òýðk™e
RåAk ÔÞõŒ fhe, fkhý fu ©ef] » ýS ÞkËð ŒÚkk …kt z ðku ™ k ykæÞkÂí{f
„w Y nŒk. ‚t f x™w t r™ðkhý „w Y Ëu ð …k‚u s fhkððk{kt ykðu Au . ©e
f] » ýSyu fkhý ƒŒkÔÞw t fu yk Œku Ëw ð ko ‚ k }r»k™ku ©k… V¤e hÌkku Au . su ™ w t
‚{kÄk™ yu Au fu ƒÄk ™h (male) ÞkËð …Ae [knu Œu yks™ku sL{u ÷ ku
Aku f hku …ý fu { ™ nku Þ , ƒÄk s «¼k‚ ûku º k{kt ßÞkt yk„¤ Œu fZkR™ku
½‚e™u Œu ™ ku ¼w õ fku su søÞkyu ™kt Ï Þku nŒku , Œu søÞkyu sR™u Þ{w ™ k{kt
M™k™ fhku , Œ{u ©k…Úke {w õ Œ ÚkR sþku . ƒÄk îkhfkðk‚eyku y u ©ef] » ý™k
ykËu þ ™w t …k÷™ fÞO w . ‚ðo (ƒÄk s) ™h ÞkËð «¼k‚ ûku º k{kt ©k… Þw õ Œ
Úkðk™k WÆu ~ ÞÚke M™k™ fhðk {kxu [k÷e „Þk. }r»k Ëw ð ko ‚ k™k ©k…™k
fkhýu ƒÄk ÞkËðku ‚{q n ƒ™kðe™u ¼u „ k ÚkR „Þk. …nu ÷ k M™k™ fÞO w fu
©k… {w õ Œ ÚkR „Þk …Ae ÚkR þfu Au fu yu f ƒeò™k {™™k ðu h ¼kð Ëq h
ÚkR òÞ. …ht Œ w yu ð w t ft R ÚkÞw t ™nª. …nu ÷ k ƒÄkyu M™k™ fÞO w . …Ae yt Ë hku -
yt Ë h „k¤k-„k¤e þY ÚkR „R. …Ae Œu ½k‚™u W¾kze™u Œu ½k‚ ðzu
yu f ƒeò™u {khðk ÷køÞk. yu ½k‚ ÷ku ¾ t z ™e fZkR™k ¼w õ fkÚke W„u ÷ w t
nŒw t , Œu Œ÷ðkh su ð w t fkÞo fhðk ÷køÞw t . Œu ½k‚™ku ðkh {khŒk™e ‚kÚku s
{kÚkkt - „hË™ ÄzÚke y÷„ ÚkE™u s{e™ …h …zðk ÷køÞk. yk «{kýu
ƒÄk s ÞkËðku yk…‚{kt (yt Ë hku - yt Ë h) ÷ze™u {] í Þw ™ u «kÃŒ ÚkR „Þk.
y{w f ƒ‚ku - [kh‚ku ( 200 - 400 ) su x ÷k ƒkfe ƒ[e „Þk nŒk. Œu s ‚{Þu
©ef] » ýS …ý íÞkt …nkU [ e „Þk. Œu { ýu …ý Œu ½k‚ W¾kzâw t . Œu ™ k ÷ku ¾ t z ™k
{q ‚ ¤ ƒ™e „Þk, ƒkfe ƒ[u ÷ …ku Œ k™k fw ¤ ™k ÔÞÂõŒyku ™ u MðÞt ©ef] » ýSyu
{ku Œ ™k ½kx WŒkhe ËeÄk ({khe ™kt Ï Þk).
yu ™ k …Ae ©ef] » ýS yu f ð] û k™e ™e[u rð©k{ fhðk ÷køÞk.
yu x ÷k{kt Ëu ð Þku „ Úke Œu ðk÷eÞk ™k{™ku ¼e÷ su ý u Œu ÷ku ¾ t z ™e fZkR™k
fzk™w t rð»kÞw õ Œ Œeh (arrow) ƒ™kðzkÔÞw t nŒw t , Œu s Œeh™u ÷R™u
rþfkh™e þku Ä {kt Œu s MÚkk™ …h ykðe …nkU å Þku ßÞkt yk„¤ ©ef] » ýS
rð©k{ fhe hÌkk nŒk. ©ef] » ýS™k s{ýk …„™k Œr¤Þk{kt …È ƒ™u ÷ w t
nŒw t , Œu { kt 100 ðku x ™k ƒÕƒ su x ÷e [{f (hku þ ™e) nŒe. ð] û k™e zk¤eyku
™e[u ‚w Ä e ÷xfu ÷ e nŒe. Œu { ™e ðå[u Ú ke …È™e [{f M…»x Ëu ¾ kŒe ™nŒe.
ðk÷eÞk ¼e÷u rð[kÞO w fu yk nhý™e ykt ¾ Ëu ¾ kR hne Au , yu x ÷k {kxu
nhý™u {khðk™k WÆu~ÞÚke Œeh Akuze ËeÄwt. ßÞkhu Œeh ©ef]»ýS™k …„{kt
ðkøÞwt Œku ©ef]»ýSyu fÌkwt {he „Þku hu, {he „Þku. ðk÷eÞk ¼e÷™u yk¼k‚
ÚkÞku fu Œeh fkuE ÔÞÂõŒ™u ðk„e „Þwt. Ëkuze™u „Þku Œku òuÞwt fu îkhfkÄeþ ËËo™k
{kÞko ŒzVe hÌkk nŒk. ðk÷eÞkyu fÌkwt fu nu {nkhks ! {khkÚke „V÷Œ{kt Œeh
[k÷e „Þwt. Œ{khk …„™e [{f™u {U nhý™e ykt¾ {k™e™u Œeh [÷kðe ËeÄwt,
{khe ¼q÷ ÚkE „E, ûk{k fhku {nkhks. ©ef]»ýSyu fÌkwt fu ŒkhkÚke fkuE ¼q÷
™Úke ÚkE. yk Œkhk y™u {khk „Þk sL{™wt ÷uý-Ëuý Au, Œu {U [wfŒu fhe ËeÄwt.
Œwt ºkuŒkÞw„{kt ‚wøkúeð™ku ¼kE ƒk÷e (ðk÷e) nŒku, nwt hk{[tÿ ËþhÚk™ku …wºk
nŒku. {U …ý Œ™u ð]ûk™e ykz{kt hne™u (…kA¤ ‚tŒkR™u) Ë„kÚke {kÞkuo nŒku. Œu
yË÷ku-ƒË÷ku (Tit for Tat) …qhku fÞkuo Au.
yk «{kýu Ëw ð ko ‚ k }r»k™k ©k…Úke ‚{økú ÞkËð fw ¤ ™ku ™kþ ÚkÞku .
su ðŒo { k™ (nk÷{kt ) ÞkËðku Au , yu Œku Œu Au su Œu ‚{Þu {kŒkyku ™ k
„¼o { kt nŒk, ƒkË{kt Wí…L™ ÚkÞk nŒk.
‚q û { ðu Ë {kt ÷ÏÞw t Au :-
„heƒ, Ëw ð ko ‚ k fku … u Œnkt , ‚{s ™ ykE ™e[ >
AÃ…™ fhku z ÞkËð fxu , {[e YrÄh fe fe[ >>
‚h¤kÚko : - Ëw ð ko ‚ kyu ƒk¤fku ™ e {òf™u yu x ÷e „t ¼ ehŒkÚke ÷eÄe
fu Œu { ™k fw ¤ ™ku ™kþ fhðk™ku ©k… yk…e ËeÄku . Œu ™e[ Ëw ð ko ‚ kyu yu {
…ý ™k rð[kÞO w fu fu ð ku y™Úko ÚkR sþu . ðkŒ ft R …ý ™nŒe. Ëw ð ko ‚ k - ™e[
}r»kyu yu x ÷ku sw Õ { fhe ËeÄku fu AÃ…™ fhku z ÞkËð f…kR™u {he „Þk
y™u ÷ku n e ðnu ð kÚke fkËð ƒ™e „Þku .
yk s «{kýu [w ý f }r»kyu ð„h {Œ÷ƒu {kÚku Í½zku ÷R™u
{k™ÄkŒk hkò™e 72 fhku z ‚u ™ k™ku ™kþ fhe ËeÄku .
❈ yu f fr…÷ ™k{™k }r»k nŒk. su { ™u ¼„ðk™ rð»ýw S ™k 24
yðŒkhku …ife™ku yuf yðŒkh {k™ðk{kt ykðu Au, Œu Œ…ùÞko fhe hÌkk nŒk.
yu f ‚„z ™k{™ku hkò nŒku . Œu ™ k 60 nòh …w º kku nŒk. fku E
}r»kyu ƒŒkÔÞw t fu y„h yu f Œ¤kð, yu f fq ð ku , yu f ƒ„e[ku ƒ™kðe
Ëu ð k{kt ykðu Œku yu f yï{u ½ Þ¿k su x ÷w t V¤ «kÃŒ ÚkkÞ Au . hkò ‚„z™k
…w º kku y u yk fkÞo þY fhe ËeÄw t . ‚{sËkh ÔÞÂõŒyku y u Œu { ™u fÌkw t fu Œ{u
ykðe heŒu Ëhu f søÞkyu Œ¤kð, fq ð k, ƒ„e[k ƒ™kðŒk sþku Œku …] Ú ðe
…h yL™ Wí…L™ fhðk {kxu MÚkk™ s ™nª hnu . fku E hkòyu yk™ku rðhku Ä
fÞku o Œku Œu ™ e ‚kÚku ÷zkR fhe ÷eÄe. Œu hkò ‚„z™k …w º kku y u yu f ½ku z ku
…ku Œ k™e ‚kÚku ÷eÄku . Œu ™ k „¤k{kt …ºk ÷¾e™u ƒkt Ä e ËeÄku fu y„h fku R
y{khk fkÞo { kt yðhku Ä Q¼ku fhðk {kt „ u Au Œku Œu yk ½ku z k™u …fze ÷u
y™u Þw Ø {kxu Œi Þ kh ÚkE òÞ. nðu ykðk „kt z k-{„s ð„h™kyku ‚kÚku
fku ý xõfh ÷u - ‚k{™ku fhu ? …] Ú ðeËu ð e yu f „kÞ™w t Y… Äkhý fhe™u
¼„ðk™ rð»ýw S ™e …k‚u „E y™u fÌkw t fu nu ¼„ðk™ ! …] Ú ðe …h yu f
‚„z hkò Au , Œu ™ k 60 nòh …w º kku Au . Œu { ™u yu ð e [‚f W…ze Au fu {™u
yk¾e ¾ku Ë e ™kt ¾ e. íÞkt {™w » Þku ™ k ¾kðk {kxu yL™ …ý Wí…L™ ™Úke ÚkR
þfŒw t . ¼„ðk™ rð»ýw y u fÌkw t Œ{u òð, nðu Œu y ku ft R ™nª fhu . ¼„ðk™
rð»ýw y u Ëu ð hks RLÿ™u ƒku ÷ kÔÞk y™u ‚{òÔÞw t fu hkò ‚„z™k 60 nòh
…w º kku Þ¿k fhe hÌkk Au . y„h Œu { ™k îkhk 100 Þ¿kku …q ý o ÚkR „Þk Œku
Œ{khu RLÿ™e „kËe Œu { ™u yk…ðe …zþu , {kxu ‚{Þ‚h ft R f fhe þfku Œku
fhe ÷ku . RLÿyu Œu ™ k ™ku f hku {ku f ÕÞk y™u Œu { ™u ƒÄw t ‚{òðe ËeÄw t . hkrºk™k
‚{Þu hkò ‚„z™k …w º kku Ÿ½e hÌkk nŒk. Œu { ™ku ½ku z ku ð] û k™e ‚kÚku ƒkt Ä e
hkÏÞku nŒku . Ëu ð hks RLÿ™k Œu Vrh~Œkyku y u ½ku z ku Aku z e™u Œ…Mðe fr…÷™e
òt ½ ‚kÚku ƒkt Ä e ËeÄku . fr…÷ }r»k ð»kku o Ú ke Œ…MÞk{kt {ø™ nŒk. su Ú ke
Œu { ™w t þheh yÂMÚk r…t s h su ð w t ÚkR „Þw t nŒw t . Œu yk‚™ …È „kze™u ƒu X k
nŒk, …„ ¾q ƒ s …kŒ¤k ÚkR „Þk nŒk. su { fu ðh‚kË™k fkhýu ð] û k™e
{kxe Äku ð kR òÞ ™u ðh‚kË™w t …kýe ð] û k™e {kxe™u Œu ™ k {q ¤ ‚w Ä e Äku R
™kt ¾ u íÞkhu ƒu {q ¤ eÞk ðå[u su 6 - 7 #[™w t yt Œ h (gap) ÚkR òÞ Au ,
}r»k fr…÷S™k …„ yu ð k Ëu ¾ kŒk nŒk. RLÿ™k ™ku f hku y u Œu ½ku z k™u fr…÷
}r»k™k …„™e ðå[u ™ k ¼k„u òt ½ ‚kÚku Ëku h zkÚke ƒkt Ä e ËeÄku .
hkò™k …w º kku y u ‚ðkhu WXŒk™e ‚kÚku s ½ku z ku òu Þ ku , su íÞkt Ëu ¾ kÞku
™nª. Œu ™ e þku Ä {kt Þw Ø fhðk™e Œi Þ khe fhe™u 60 nòh™ku ‚{q n ™ef¤e
…zâku . ½ku z k™k …„™k r™þk™ òu R ™u Œu ™ e …kA¤ …kA¤ [k÷Œk Œu y ku
fr…÷ {w r ™™k yk©{{kt …nkU [ e „Þk. ½ku z k™u ƒkt Ä u ÷ ku òu R ™u ‚„z hkò™k
…w º kku y u }r»k™e fkt ¾ {kt (ƒt ™ u nkÚk™e ™e[u ™ k ¼k„™e ƒ„÷{kt su ™ u
nrhÞkýðe ¼k»kk{kt nª¾ fnu Au ) ¼k÷k ¾ku ‚ e ËeÄk. fr…÷ }r»k™e
ykt ¾ ™e …kt … ýku yu x ÷e ƒÄe ðÄe „E nŒe fu Au f s{e™™u yze hne
nŒe. }r»k™u …ezk ÚkR Œku ¢ku Ä ðþ …kt … ýku ™ u nkÚk ðzu WXkðe, ykt ¾ ku { kt Ú ke
yÂø™ƒký Aqxâk. 6 0 nòh ‚„z™k …wºkku™e ‚u™k …q÷™e su{
(÷kR™‚h) Z„÷ku ÚkE „E yu x ÷u fu ‚„z™k 60 nòh …w º kku {he™u Z„÷ku
ÚkR „Þk.
‚q û {ðu Ë {kt fÌkw t Au fu :
60 nòh ‚„z fu nku Œ u , fr…÷ {w r ™~ðh ¾kyu >
si …h{u ï h fe fhU ¼ÂõŒ, Œku ysh-y{h nku òyu >>
7 2 ûkkiýe ¾k „Þk, [wýf }r»kïh yuf >
Ëun ÄkhU òihk rVhI, ‚¼e fk÷ fu ¼u»k >>
Ëwðko‚k fku…u Œnkt, ‚{s ™ ykE ™e[ >
5 6 fhkuz ÞkËð fxu, {[e YrÄh fe fe[ >>
¼kðkÚko : - fr…÷ {w r ™S, [w ý f {w r ™S ŒÚkk Ëw ð ko ‚ k {w r ™S
‚t ‚ kh{kt fu x ÷k «r‚Ø Au . yu Œ{k{ fk¤ çkú ñ ™e ¼ÂõŒ fhðkðk¤k
¼u ¾ Äkhe }r»kyku Au . yu Œ{k{ nhŒe-VhŒe {] í Þw ™ e Ëw f k™ nŒe. {™w » Þ
Y…{kt [k÷Œe VhŒe Äk÷ Au (Äk÷ = yu f {kxe™k ™k™k {kx÷k™u Œkt r ºkf
îkhk Œkt r ºkf rðãkÚke ykfkþ{kt Wzkðe™u Ëw ~ {™ W…h Aku z u Au . Œu ™ kÚke
¾q ƒ s ™w f ‚k™ ÚkkÞ Au . ) ¼q ÷ Úke ¼ku ¤ k «kýe yu { ™u {nk™ ykí{k {k™u
Au . (ykðk }r»kyku ™ u ¼q ÷ Úke {nk™ {k™e ÷u Au )
yu ƒÄk ¿kk™e ykí{k nŒk, yu ƒÄk WËkh ÓËÞ™k nŒk. Œu { ýu
…h{kí{k™e «kÂÃŒ {kxu …ku Œ k™w t fÕÞký fhkððk {kxu Œ™-{™-Ä™ y…o ý
fhe ËeÄw t , …ht Œ w ŒíðËþeo ‚t Œ ™k {¤ðk™u fkhýu Œu { ýu fk¤ çkú ñ ™u yu f
‚{Úko «¼w {k™e™u ¼q ÷ fhe y™u Œu ™ e s ‚kÄ™k yku { (H) ™k{™k ò…
‚kÚku ðÄkhu «{ký{kt nXÞku „ - ‚{krÄ îkhk fhe. su ™ kÚke …h{kí{k™e
«kÂÃŒ Œku Au s ™nª, WÕxk™w t ™w f ‚k™ ÚkkÞ Au . fkhýfu yk ‚kÄ™k þk†
rðhw Ø Au .
„eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f - 23-24 {kt fÌkw t Au fu þk†rðrÄ™u íÞk„e™u
su {™{kLÞw t ({™{hSðk¤w t ) yk[hý fhu Au , Œu ™ e ‚kÄ™k ÔÞÚko Au . Œu
WËkh ykí{kyku yk s fkhýðþ fk¤ çkú ñ ™e y™w ¥ k{ (¾hkƒ) „rŒ{kt
s ÂMÚkŒ hÌkk.
„eŒk yæÞkÞ- 17 &÷ku f 5 - 6 {kt fÌkw t Au fu : -
❈ su {™w » Þ þk†rðrÄ hrnŒ fu ð ¤ {™ fÂÕ…Œ ½ku h Œ…™u Œ…u Au
y™u Ët ¼ ynt f khÚke Þw õ Œ, fk{™k, ykþÂõŒ yr¼{k™Úke Þw õ Œ Au .
(„eŒk yæÞkÞ- 17 &÷ku f - 5 )
❈ þheh{kt ÂMÚkŒ ‚ðo f{¤ku { kt Ëu ð þÂõŒyku ŒÚkk …q ý o …h{kí{k
ŒÚkk {™u …ý f] þ fhðkðk¤k yu x ÷u fu f»x yk…ðkðk¤k y¿kk™eyku ™ u Œw t
yk‚w h e (hkûk‚) Mð¼kð™k òý. („eŒk yæÞkÞ- 17 &÷ku f - 6 )
❈ yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f - 17 Úke 20 {kt Au .
Œu y ku …ku Œ u …ku Œ k™u s ©u » X {k™ðkðk¤k ½{t z e …w Y »kku Ä™ y™u
{k™™k {ËÚke Þw õ Œ ÚkR™u fu ð ¤ ™k{-{kºk™k Þ¿kku ðzu ZkU „ fhe™u
þk†rðrÄ hrnŒ …q s ™ fhu Au („eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f - 17 )
❈ ynt f kh, ƒ¤, ½{t z , fk{™k, ¢ku Ä ð„u h u ™ u ykÄe™ hnu ð kðk¤k
ŒÚkk ƒeò™e r™t Ë k fhðkðk¤k …w Y »k …ku Œ k™k y™u ƒeò™k þheh{kt ÂMÚkŒ
(hnu÷) {khkÚke s îu»k fhðkðk¤k nkuÞ Au. („eŒk yæÞkÞ-16 &÷kuf-18)
❈ yu ð k yu îu » k fhðkðk¤k, …k…k[kheyku y™u ¢q h f{eo ‘‘su
ð[™Úke fhku z ku ÔÞÂõŒyku ™ e níÞk fhðkðk¤k’’ ™hkÄ{ku yu x ÷u fu ™e[
{™w » Þku ™ u nw t ‚t ‚ kh{kt ðkht ð kh yk‚w h e yu x ÷u fu hkûk‚e Þku r ™yku { kt s

™kt ¾ w t Aw t . („eŒk yæÞkÞ- 16 &÷ku f 19 ) ‚q û {ðu Ë {kt …ý Œu { ýu ™e[u
«{kýu fÌkk Au : -
Ëw ð ko ‚ k fku … u Œnkt , ‚{s ™ ykE ™e[ >
56 fhku z ÞkËð fxu , {[e YrÄh fe fe[ >>
❈ nu ysw o ™ ! yu {q ¾ ko y ku {™u …kBÞk rð™k s sL{ku s ™{ yk‚w h e
Þku r ™™u …k{u Au , …Ae yu ™ kÚkeÞ ½ýe ™e[ „rŒ™u …k{u Au yu x ÷u fu ½ku h
™hfku { kt …zu Au . („eŒk yæÞkÞ- 17 &÷ku f - 20 )
W…hku õ Œ «{kýku Ú ke r‚Ø ÚkÞw t fu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 18 {kt
„eŒk ¿kk™ËkŒkyu …ku Œ k™e ‚kÄ™kÚke Úkðkðk¤e „rŒ™u …ý yu x ÷k {kxu
y™w ¥ k{ yu x ÷u fu y©u » X (¾hkƒ / ½rxÞk) fne Au . fÌkw t Au fu : -
❈ „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 18 „eŒk ¿kk™Ëkkyu fÌkw t Au fu su [ku Ú kk
«fkh™k ¿kk™e ‚kÄf Au , Œu ƒÄk Au Œku WËkh fkhý fu …h{kí{k «kÂÃŒ
{kxu …ku Œ k™k þheh™e ™»x (™kþ) Úkðk™e …ý r[t Œ k fhe ™Úke y™u nòhku
ð»ko ¼q Ï Þk-ŒhMÞk ‚kÄ™k fhŒk hÌkk, …ht Œ w ŒíðËþeo ‚t Œ ™ {¤ðk™k
fkhýu Œu ƒÄk {khe y™w ¥ k{ yu x ÷u fu y©u » X (¾hkƒ) „rŒ yu x ÷u fu çkú ñ
‚kÄ™kÚke Úkðkðk¤ku {ku û k su W…h sýkðu ÷ }r»kyku ™ u ÚkÞku , Œu { kt ÂMÚkŒ
hÌkk yu x ÷u fu sL{-{hý, [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku r ™yku ™ k [õfhðk¤e „rŒ{kt
hne „Þk. („eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 18 )
❈ r™»f»ko : - [w ý f }r»k, Ëw ð ko ‚ k }r»k ŒÚkk fr…÷ }r»kyu su
yku { T (H) ™k{™ku ò… fÞku o , Œu ™ e ¼ÂõŒ™k V¤MðY…u yu Úkku z ku f ‚{Þ
çkú ñ ÷ku f {kt sþu . íÞkt ¼ÂõŒ ‚{kÃŒ fhe™u VheÚke …] Ú ðe …h hkò ƒ™þu
fkhýfu ‚q û {ðu Ë {kt ÷ÏÞw t Au :-
Œ… ‚u hks, hks {Ä {k™{T , sL{ Œe‚hu þw f h Mðk™{T >
…Ae fq Œ hku , „Äu z ku ƒ™þu . …Ae ™hf{kt sþu . ßÞkhu fq Œ hku ƒ™þu
íÞkhu Œu ™ k {kÚkk{kt fezk …zþu . su ÔÞÂõŒyku yu { ™k ©k…Úke {he „Þk
nŒk, Œu { ™w t …k… yu { ýu (}r»kyku y u ) ¼ku „ ððw t …zþu . fezk Œu { ™w t {kt ‚
Œku z e Œku z e™u ¾kþu . yu x ÷k {kxu „eŒk{kt …ý ykðk ‚kÄfku ™ e ƒkƒŒ{kt su
ƒŒkÔÞw t Au , Œu ƒÄw t yk…Syu W…h ðkt [ e ÷eÄw t .
❈ W…hku õ Œ fÚkkyku ™ ku ‚khkt þ :-
( 1 ) çkú ñ ‚kÄ™k y™w ¥ k{ (¾hkƒ) Au .
( 2 ) ºký Œk…™u ©ef] » ýS …ý ‚{kÃŒ ™Úke fhe þfâk. ©k…
yk…ðku - yu …ý ºký Œk… (Ëi r ðf Œk…){kt ykðu Au . Ëw ð ko ‚ k™k ©k…™k
rþfkh MðÞt ©ef] » ý ‚rnŒ Œ{k{ ÞkËð …ý ÚkR „Þk.
( 3 ) ©ef] » ýSyu ©k…{w õ Œ Úkðk {kxu Þ{w ™ k{kt M™k™ fhðk {kxu
fÌkw t , ykðw t ‚{kÄk™ ƒŒkÔÞw t nŒw t . Œu ™ kÚke ©k… Œku ™kþ ™k ÚkÞku …ý
ÞkËðku ™ ku ™kþ yð~Þ ÚkR „Þku .
rð[kh fhku : - su yLÞ ‚t Œ yÚkðk çkú k ñý ykðkt M™k™ yÚkðk
ŒeÚko fhðkÚke ‚t f x {w õ Œ fhðk™e ‚÷kn yk…u Au , Œu fu x ÷e y‚hfkhf
Au ? yu x ÷u fu ÔÞÚko Au fkhýfu ßÞkhu ¼„ðk™ rºk÷ku f e™kÚk îkhk ƒŒkðu ÷
‚{kÄk™ yu x ÷u fu Þ{w ™ k M™k™Úke fku E ÷k¼ ™ ÚkÞku Œku yLÞ (ƒeò)
xxT …w t S Þku (½kxku …h …q ò fhkððk ðk¤kyku ) , çkú k ñýku ŒÚkk „w Y yku îkhk
ƒŒkðu ÷ M™k™ ð„u h u ‚{kÄk™Úke ft R …ý VkÞËku Úkðk™ku ™Úke.
( 4 ) …nu ÷ k ©e f] » ýSyu Ëw ð ko ‚ k™k ©k…Úke ƒ[kð {kxu ™ ku fer{Þku
(hMŒku ) ƒŒkÔÞku nŒku . Œu fZkR™u ½‚e™u , ¼w õ fku ƒ™kðe™u - ¼w õ fkY…e
[q ý o ™ u «¼k‚ ûku º k{kt Þ{w ™ k ™Ëe{kt ™kt ¾ e Ëku , ™nª hnu ðkt ‚ , ™nª ðk„u
ðkt ‚ ¤e, ðkt ‚ …ý hne „Þku ™u 56 fhku z ÞkËðku ™ e ðkt ‚ ¤e …ý ðk„e
„E. (ykðe þk† rðhw Ø y¿kk™Úke ¼hu ÷ e ‚÷kn fku R fk{{kt ™Úke
ykðŒe)
‚ßs™ku !
ðŒo { k™ (nk÷){kt ƒw r Øþk¤e {k™ð Au , rþrûkŒ Au . {khk îkhk
(‚t Œ hk{…k÷Ëk‚ îkhk) ƒŒkðu ÷ k ¿kk™™u þk†ku ‚kÚku ‚h¾kðku , …Ae
¼ÂõŒ fhe™u sw y ku , þw t f{k÷ ÚkkÞ Au .
«‚t „ yk„¤ [÷kðeyu :-
( 1 ) ºký „w ý ku (hòu „ w ý çkú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S ŒÚkk Œ{ku „ w ý
rþðS™e ¼ÂõŒ fhðe ÔÞÚko Au Œu { r‚Ø ÚkÞw t .
( 2 ) „eŒk ¿kk™ËkŒk çkú ñ ™e ¼ÂõŒ MðÞt „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk
yæÞkÞ- 7 &÷ku f - 18 {kt y™w ¥ k{ (y©u » X - ¾hkƒ) ƒŒkðe Au . Œu ý u „eŒk
yæÞkÞ- 18 &÷ku f - 62 {kt Œu …h{u ï h yu x ÷u fu …h{ yûkh çkú ñ ™e þhý{kt
sðk™w t fÌkw t Au . yk …ý fÌkw t Au fu Œu …h{u ï h™e f] … kÚke s Œw t …h{ þkt r Œ
ŒÚkk ‚™kŒ™ …h{Äk{™u «kÃŒ ÚkRþ.
( 3 ) „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f 1 Úke 4 {kt ‚t ‚ khY…e ð] û k™w t ðýo ™

Au ŒÚkk ŒíðËþeo ‚t Œ ™e yku ¤ ¾ …ý ƒŒkðe Au . ‚t ‚ khY…e ð] û k™k ƒÄk
(sw Ë k sw Ë k) ¼k„ku , szU ({q ¤ ) fÞk …h{u ï h Au ? Úkz fÞk «¼w Au ?
({w Ï Þ) zk¤ fÞk «¼w Au , zk¤e / þk¾kyku fÞk fÞk Ëu ð Œk Au ? …kt Ë zkY…e
‚t ‚ kh ƒŒkÔÞku Au .
yk s yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 16 {kt M…»x fÞO w Au fu : -
( 1 ) ûkh …w Y »k (yk 21 çkú ñ kt z ™k «¼w Au ) :- yk™u çkú ñ , fk¤
çkú ñ , ßÞku r Œ r™ht s ™ …ý fnu ð k{kt ykðu Au , yu ™kþðk™ Au . yk…ýu
yk™k ÷ku f {kt hneyu Aeyu . yk…ýu ƒÄkyu yk™k ÷ku f {kt Ú ke {w õ Œ Úkðk™w t
Au ŒÚkk yk…ýk …h{kí{k fƒehS™e …k‚u ‚íÞ÷ku f {kt sðk™w t Au .
( 2 ) yûkh …w Y »k:- yk 7 þt ¾ çkú ñ kt z ku ™ ku «¼w Au , yu …ý ™kþðk™
Au . yk…ýu yk™k 7 þt ¾ çkú ñ kt z ku ™ k ûku º k{kt Ú ke …‚kh ÚkR™u ‚íÞ÷ku f sðk™w t
Au yu x ÷k {kxu Œu ™ ku xku ÷ xu õ ‚ yk…ðk™ku Au (Œu ™ k ÷ku f {kt Ú ke …‚kh Úkðk™w t
hMŒk™w t ¼kzw t yk…ðk™w t Au ) . ƒ‚ yk™kÚke yk…ý™u ykx÷w t s fk{ Au .
„eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 17 {kt fÌkw t Au fu : -
W¥k{ …w Y »k: Œw yLÞ: …h{kí{k RrŒ WËkÓŒ: >
Þ: ÷ku f ºkÞ{T ykrð~Þ rð¼rŒo yÔÞÞ: Rïh: >>
‚h¤kÚko : - „eŒk yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 16 {kt fnu ÷ ƒu …w Y »k, yu f
ûkh …w Y »k ƒeòu yûkh …w Y »k Au . yu ƒL™u Ú ke yLÞ Au W¥k{ …w Y »k – yu x ÷u
fu …w Y »kku ¥ k{ Œu ™ u s …h{kí{k fnu Au su ºkýu Þ ÷ku f ku { kt «ðu þ fhe™u ƒÄk™w t
Äkhý-…ku » ký fhu Au . Œu s ðkMŒð{kt yrð™kþe …h{u ï h Au („eŒk
yæÞkÞ- 15 &÷ku f - 17 ) „eŒk yæÞkÞ- 3 , &÷ku f 14 - 15 {kt …ý M…»x
fÞO w Au fu ‚ðo „ Œ{T çkú ñ yu x ÷u fu ‚ðo Ô Þk…e …h{kí{k, su ‚Âå[Ëk™t Ë Ä™
çkú ñ Au , Œu ™ u ðk‚w Ë u ð …ý fnu Au , su ™ k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f
19 {kt fÌkw t Au . Œu s ‚Ëk Þ¿kku yu x ÷u fu Äkr{o f y™w » Xk™ku { kt «rŒÂ»XŒ Au
yu x ÷u fu R»x Y…{kt …q ß Þ Au .
…q ý o „w Y Úke Ëeûkk ÷R™u {Þko Ë k{kt (r™Þ{{kt ) hne™u ¼ÂõŒ fhku .
yk «{kýu ‘‘Sððk™k {k„o ’ ’ …h [k÷e™u ‚t ‚ kh{kt ‚w ¾ e Sð™ Sðku
y™u {ku û kY…e {t r Í÷™u «kÃŒ fhku .
●
306 ‚] Â »x h[™k
✪ Ë]Â»xh[™t
(Ëq û {ðu Œ Úte r™»f»to Y … Ë] Â »xh[™t™w k ðýo ™ )
«¼w « u { e ykí{kyku , …nu ÷ e ð¾Œ ™e[u {w s ƒ™e ‚] Â »xh[™k™u
ðkt [ þu Œku yu { ÷k„þu fu òýu fku E Ët Œ fÚkk nku Þ , …ht Œ w Œ{k{ …rðºk
‚ËT ø kú t Ú kku ™ kt «{kýku ™ u ðkt [ e™u ykùÞo …k{þu fu yk ðkMŒrðf y{] Œ ¿kk™
fâkt Aw … kÞu ÷ w t nŒw t ? f] … k fhe Äehs™e ‚kÚku ðkt [ Œk hnku ŒÚkk yk
y{] Œ ¿kk™™u ‚w h rûkŒ hk¾òu . Œ{khe 101 …u Z e ‚w Ä e fk{ ÷k„þu . …rðºk
ykí{kyku f] … k fhe ‚íÞ™khkÞý (yrð™kþe «¼w ‚Œ…w h w » k) îkhk h[u ÷
‚] Â »xh[™k™w t ðkMŒrðf ¿kk™ ðkt [ ku .
( 1 ) …q ý o ç tú ñ :- yk ‚] Â »xh[™k{kt ‚Œ…w h w » k - ‚Œ÷ku f ™ku Mðk{e
(«¼w ) , y÷¾ …w h w » k - y÷¾÷ku f ™ku Mðk{e («¼w ) , y„{ …w h w » k -
y„{÷ku f ™ku Mðk{e («¼w ) ŒÚkk y™k{e …w h w » k - y™k{e yfn ÷ku f ™ku
Mðk{e («¼w ) Œku yu f s …q ý o çkú ñ Au , su ðkMŒð{kt yrð™kþe «¼w Au , su
y÷„-y÷„ Y… Äkhý fhe™u …ku Œ k™k [khu Þ ÷ku f ku { kt hnu Au , su ™ k
yt Œ „o Œ y‚t Ï Þ çkú ñ kt z ku ykðu Au .
( 2 ) …hçtú ñ :- yk VõŒ ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku ™ ku Mðk{e («¼w ) Au .
yk yûkh…w h w » k …ý fnu ð kÞ Au . …ht Œ w yk ŒÚkk Œu ™ k çkú ñ kt z ku …ý ðkMŒð{kt
yrð™kþe ™Úke.
( 3 ) çtú ñ :- yk VõŒ yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku ™ ku Mðk{e («¼w ) Au . yk
ûkh…w h w » k, ßÞku r Œ r™ht s ™, fk¤ ð„u h u W…™k{ku Ú ke yku ¤ ¾kÞ Au . yk ŒÚkk
Œu ™ k ‚ðu o çkú ñ kt z ku ™kþðk™ Au .
(W…hku õ Œ ºkýu …w Y »kku («¼w y ku ) ™w t «{ký …rðºk ©e{ËT ¼„ðŒ
„eŒk yæÞkÞ 15 &÷ku f 16 - 17 {kt …ý Au . )
( 4 ) çtú ñ t :- çkú ñ k - yk çkú ñ (fk¤)™ku s ßÞu » X …w º k Au . rð»ýw
ƒeò ™t ƒ h™ku …w º k Au ŒÚkk rþð yt r Œ{ ºkeò ™t ƒ h™ku …w º k Au . yk ºkýu Þ
çkú ñ (fk¤)™k …w º kku VõŒ yu f çkú ñ kt z {kt yu f rð¼k„ („w ý )™k Mðk{e
(«¼w ) Au ŒÚkk ™kþðk™ Au . rðMŒ] Œ rððhý {kxu f] … k fhe™u ™e[u ÷¾u ÷
‚] Â »xh[™k ðkt [ ku :-
[frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) yu ‚q û {ðu Ë yu x ÷u fu frƒðko ý e{kt
…ku Œ k™k îkhk h[u ÷ ‚] Â »x™w t ¿kk™ …ku Œ u s ƒŒkÔÞw t Au su ™e[u {w s ƒ Au . ]
‚ðo «Úk{ fu ð ¤ yu f MÚkk™ ‘’y™k{e (y™k{Þ) ÷ku f ’’ nŒw t . su ™ u
yfn ÷ku f …ý fnu ð k{kt ykðu Au , …q ý o … h{kí{k Œu y™k{e ÷ku f {kt yu f ÷k
…h{uïh fƒeh Ëtnuƒ™t yËkÏÞ çtúñtkztu™wk ÷½w r[ºt

y™k{e ÷ku f : yk ÷ku f {kt fƒeh ‚knu ƒ y™k{e …w Y »k™k Y…{kt hnu Au . ynª yu f ÷k Au .
y„{ ÷tu f : yt ÷tu f {tk …ý fƒeh Ëtnu ƒ y„{ …w Y »t™t Y…{tk hnu Au .
y÷¾ ÷tu f : yt ÷tu f {tk …ý fƒeh Ëtnu ƒ y÷¾ …w Y »t™t Y…{tk hnu Au .
fƒeh Ëtnu ƒ (Ë‚…w Y »t)™w k

Ë‚÷tu f {tk …h{ MÚtt™
fw { o ™ tu
îe… Äi Þ o ™ tu
îe… ŒÞt÷™tu
îe…
yËk Ï Þ çtú ñ tk z ™t fw ÷ {tr÷f

Ë‚„w Y fƒeh Ëtnu ƒ ™tu Ë‚÷tu f Þtu„ Ëk‚tÞ™™tu
¿tt™e™tu
îe… îe…
…hçtú ñ ™w k MÚtt™
yr[L‚™tu
rððu f ™tu îe…
îe… «u { ™tu
îe…
…hçtúñ™t Ët‚ þk¾ çtúñÛz ßÞtur‚ r™hks™ (ft¤)™t yufðeË
çtúñÛz yÚtto‚ ft¤ ÷tuf
{t™Ëhtuðh
‚u s ™tu
îe… s÷hk „ e™tu
îe…
Ëw h r‚™tu
îe… yt™k Œ ™tu
îe…
Ëk ‚ tu » t™tu
Ëns™tu îe… ût{t™tu
îe… îe… r™»ft{™tu
îe…
Ë‚T ÷ tu f
308 ‚] Â »x h[™k
hnu Œ k nŒk. Œu …h{kí{k™w t ðkMŒrðf ™k{ frðËu o ð yu x ÷u fu fƒeh …h{u ï h
Au . ƒÄk ykí{kyku Œu …q ý o {kr÷f™k þheh{kt ‚{kÞu ÷ k nŒk. yks
frðËu o ð ™w t W…{kí{f (…Ëðe™w t ) ™k{ y™k{e …w h w » k Au (…w h w » k™ku yÚko «¼w
ÚkkÞ Au . «¼w y u {™w » Þ™u …ku Œ k™k Y…{kt s ƒ™kÔÞk Au , yu x ÷k
{kxu { k™ð™w t ™k{ …ý …w h w » k s …zâw t Au . ) y™k{e …w h w » k™k yu f hku { ™ku
(þheh™k yu f Yt ð kxk™ku ) «fkþ y‚t Ï Þ ‚q Þ ku o ™ e hku þ ™eÚke …ý ðÄkhu Au .
rðþu » t :- su { fu fku E Ëu þ ™k ykËhýeÞ «Äk™{t º keS™k þheh™w t ™k{
Œku ƒesw t nku Þ Au ŒÚkk nku v k™w t W…{kí{f (…Ëðe™w t ) ™k{ «Äk™{t º ke nku Þ
Au. ½ýe ð¾Œu «Äk™{tºkeS …kuŒk™k nMŒf y™uf rð¼k„ku hk¾e ÷u Au, íÞkhu
su …ý rð¼k„™k ËMŒkðuòu W…h ‚ne fhu Au Œku Œu ‚{Þu Œu s nkuÆku ÷¾u Au.
su{ fu „]n{tºkk÷Þ™k ËMŒkðuòu …h nMŒkûkh fhþu Œku …kuŒk™u „]n{tºke ÷¾þu.
íÞkt yus ÔÞÂõŒ™k nMŒkûkh™e þÂõŒ ykuAe nkuÞ Au. yk s «{kýu fƒeh
…h{uïh (frðËuoð) ™e hkuþ™e{kt ytŒh y÷„ y÷„ ÷kufku{kt ÚkŒwt òÞ Au.
Xef, yk s «{kýu …q ý o … h{kí{k frðËu o ð u (fƒeh …h{u ï hu ) ™e[u ™ k
ºký ƒeò ÷ku f ku (y„{÷ku f , y÷¾÷ku f , ‚Œ÷ku f )™e h[™k þçË
(ð[™)Úke fhe. yk s …q ý o ç kú ñ …h{kí{k frðËu o ð , (fƒeh …h{u ï h) s
y„{÷ku f {kt «„x ÚkÞk ŒÚkk frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) y„{÷ku f ™k …ý
Mðk{e Au ŒÚkk íÞkt Œu { ™w t W…{kí{f (…Ëðe™w t ) ™k{ y„{ …w h w » k yu x ÷u
fu y„{ «¼w Au . yk s y„{ «¼w ™ w t {k™ð ‚Æþ ({k™ð ykfkh su ð w t )
þheh ƒnw s Œu ò u { Þ Au su ™ k yu f hku { fw t … ™ku «fkþ ¾hƒ ‚q Þ ku o ™ k
«fkþÚke …ý ½ýku ðÄkhu Au .
yk …q ý o … h{kí{k frðËu o ð (fƒehËu ð = fƒeh …h{u ï h) s
y÷¾÷ku f {kt «„x ÚkÞk ŒÚkk …ku Œ u s y÷¾÷ku f ™k Mðk{e …ý Au ŒÚkk
W…{kí{f (nku Æ k™w t ) ™k{ y÷¾ …w h w » k …ý yk s …h{u ï h™w t Au ŒÚkk yk
…q ý o « ¼w ™ w t {k™ð‚Ë] þ þheh Œu ò u { Þ (S±Á²¢ïüç¼) MðÞt «fkrþŒ Au . yu f
hku { fw t … ™ku «fkþ yhƒ ‚q Þ ku o ™ k «fkþÚke …ý ðÄkhu Au .
yk s …q ý o « ¼w ‚Œ÷ku f {kt «„x ÚkÞk ŒÚkk ‚Œ÷ku f ™k …ý Mðk{e
yk s Au. yux÷k {kxu Œu{™wt s W…{kí{f (nkuÆk™wt) ™k{
‚Œ…w h w » k (yrð™kþe «¼w ) Au . yk™w t s ™k{ yfk÷{q Š Œ - þçËMðY…e
hk{ - …q ý o ç kú ñ - …h{ yûkh çkú ñ ð„u h u Au . yk s ‚Œ…w h w » k frðËu o ð (fƒeh
«¼w ) ™w t {k™ð MðY… su ð w t Ëu ¾ kŒw t þheh Œu ò u { Þ Au su ™ k yu f hku { fw t … ™ku
«fkþ fhku z ‚q Þ ku o ŒÚkk yu x ÷k s [t ÿ {kyku ™ k «fkþÚke …ý ðÄw Au .
yk frðËu o ð u (fƒeh «¼w y u ) ‚Œ…w h w » k Y…{kt «„x ÚkE™u ‚Œ÷kuf{kt

rƒhks{k™ ÚkE™u «Úk{ ‚Œ÷kuf{kt yLÞ (ƒeS) h[™k fhe.
yu f þçË (ð[™) Úke ‚ku ¤ rî…ku ™ e h[™k fhe. …Ae ‚ku ¤ þçËku Ú ke
‚ku ¤ …w º kku ™ e Wí…r¥k fhe. yu f {k™‚hku ð h™e h[™k fhe su { kt y{] Œ
¼ÞO w . ‚ku ¤ …w º kku ™ kt ™k{ Au :-
( 1 ) ‘fq { o ’ ( 2 ) ‘¿kk™e’ ( 3 ) ‘rððu f ’ ( 4 ) ‘Œu s ’ ( 5 ) ‘‚ns’
( 6 ) ‘‚t Œ ku » k’ ( 7 ) ‘‚w h rŒ’ ( 8 ) ‘yk™t Ë ’ ( 9 ) ‘ûk{k’ ( 10 ) ‘r™»fk{‘
( 11 ) ‘s÷ht „ e’ ( 12 ) ‘yr[LŒ’ ( 13 ) ‘«u { ‘ ( 14 ) ‘ËÞk÷’ ( 15 ) ‘Äi Þ o ’
( 16 ) ‘Þku „ ‚t Œ kÞ™’ yu x ÷u fu ‘Þku „ SŒ’.
‚Œ…w h w » k frðËu o ð u …ku Œ k™k …w º k yr[LŒ™u ‚íÞ÷ku f ™e yLÞ h[™k™ku
¼kh ‚kU Ã Þku ŒÚkk þÂõŒ «Ëk™ fhe. yr[LŒu yûkh…w h w » k (…hçkú ñ )™e
þçËÚke Wí…r¥k fhe ŒÚkk fÌkw t fu {khe {ËË fhòu . yûkh …w h w » k M™k™ fhðk
{k™‚hku ð h „Þk, íÞkt yk™t Ë ykÔÞku y™u Ÿ½e „Þk. ÷kt ƒ k ‚{Þ ‚w Ä e
ƒnkh ykÔÞk ™rn íÞkhu yr[LŒ™e «kÚko ™ k …h yûkh …w h w » k™u Ÿ½{kt Ú ke
WXkzðk {kxu frðËu o ð u (fƒeh …h{u ï hu ) u Œu {k™‚hku ð h{kt Ú ke s Úkku z w t
y{] Œ s¤ ÷E™u #zw ƒ™kÔÞw t ŒÚkk Œu #zk{kt yu f ykí{k™ku «ðu þ fhkðe™u
…Ae #zk™u {k™‚hku ð h™k y{] Œ s¤{kt {q f âw t . #zk™k „z„zknxÚke yûkh
…w h w » k™e Ÿ½ ¼t „ ÚkE. Œu ý u #zk™u ¢ku Ä Úke òu Þ w t su ™ k fkhýu #zk™k ƒu
¼k„ ÚkR „Þk. Œu { kt Ú ke ßÞku r Œ r™ht s ™ (ûkh …w h w » k) ™eféÞku su yk„¤
[k÷e™u ‘fk¤’ fnu ð kÞku . Œu ™ w t ðkMŒrðf ™k{ ‘’fi ÷ ’’ Au . íÞkhu ‚Œ…w h w » ku
(frðËu o ð u ) ykfkþðkýe fhe fu Œ{u ƒL™u ƒnkh ykðku y™u yr[LŒ™k
rî…{kt hnku . yk¿kk {¤ðkÚke yûkh…w h w » k ŒÚkk ûkh…w h w » k (fi ÷ ) ƒt ™ u
yr[LŒ™kt rî…{kt hnu ð k ÷køÞk. [ (‚Œ…w Y »k frðËu o ð u ) ƒk¤fku ™ e ™k÷kÞfe
yu { ™u (ƒk¤fku ™ u ) s ƒŒkðe fu fâkt f VheÚke «¼w Œ k™e Œz… ™ ƒ™e òÞ,
fkhý fu ‚{Úko ð„h fkÞo ‚V¤ ÚkŒk ™Úke) ] …Ae …q ý o { kr÷f frðËu o ð u ‚ðo
h[™k MðÞt fhe. …ku Œ k™e þçËþÂõŒÚke yu f hksu ï he (hk»xÙ e ) þÂõŒ
Wí…L™ fhe, su ™ kÚke ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ u MÚkkr…Œ fÞko . yk™u s …hkþÂõŒ
…hk™t Ë ™e …ý fnu Au . …q ý o çkú ñ u (frðËu o ð u ) ‚ðo ykí{kyku ™ u …ku Œ k™k s
yt Ë hÚke …ku Œ k™e ð[™þÂõŒÚke …ku Œ k™k {k™ðþheh y™w Y … Wí…L™ fÞko .
Ëhu f nt ‚ ykí{k™w t …h{kí{k su ð w t s (™q h eY…) þheh håÞw t , su ™ w t Œu s
‚ku ¤ ( 16 ) ‚q Þ ku o su x ÷w t {k™ð ykfkh su ð w t s Au . …ht Œ w …h{u ï h™k þheh™k
yu f hku { fw t … ™ku «fkþ fhku z ku ‚q Þ ku o Ú ke …ý ðÄw Au . ½ýk ‚{Þ ƒkË ûkh
310 ‚] Â »x h[™k
…w h w » k (ßÞku r Œ r™ht s ™) yu rð[kÞO w fu y{u ºkýu Þ (yr[LŒ, yûkh …w h w » k
- ûkh …w h w » k) yu f s rî…{kt hneyu Aeyu ŒÚkk yLÞ (ƒeò …t Ë h …w º kku )
yu f -yu f rî…{kt hnu Au . nw t …ý ‚kÄ™k fhe™u y÷„ rî… «kÃŒ fheþ.
Œu ý u ykðku rð[kh fhe™u yu f …„ W…h Q¼k hne™u r‚¥ku h ( 70 ) Þw „
‚w Ä e Œ… fÞO w .
● ‘‘ytí{tytu ft¤™e ò¤{tk fu ð e he‚u VËtÞt ?’’
rðþu » k (¾k‚) : ßÞkhu çkú ñ (ßÞku r Œ r™ht s ™) Œ… fhe hÌkku nŒku íÞkhu
yk…ýu Œ{k{ ykí{kyku , su yksu ßÞku r Œ r™ht s ™™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku { kt
hneyu Aeyu Œu ™ e ‚kÄ™k …h Œu ð¾Œu yk‚õŒ ÚkE „Þk ŒÚkk yt Œ h
ykí{kÚke Œu ™ u [knðk ÷køÞk. …ku Œ k™k ‚w ¾ ËkÞe «¼w (‚íÞ …w Y »k)Úke
rð{w ¾ ÚkE „Þk. su ™ k fkhýu …rŒÔkú Œ k …ËÚke …ze „Þk. …q ý o « ¼w îkhk
ðkht ð kh ‚kðÄk™ fhðk AŒkt …ý yk…ýe yk‚ÂõŒ ûkh …w h w » kÚke nxe ™rn.
[ yk s «¼kð (yks ÷ûký) yksu …ý fk¤ ‚] Â »x{kt rðã{k™ Au . su { fu
™ðswðk™ Akufhkyku rVÕ{e r‚Œkhkyku (yr¼™uŒk, yr¼™uºke)™e ƒ™kðxe
yËkyku (™k[,„k™) ŒÚkk …ku Œ k™k hku s „kh WÆu ~ ÞÚke fhe hnu ÷ ¼q r {fk
…h yrŒ ykþõŒ ÚkE òÞ Au . hku f ðkÚke …ý ™Úke hku f kŒk. y„h fku E
yr¼™u Œ k yÚkðk yr¼™u º ke ™Sf™k þnu h {kt ykðe òÞ Œku òu R ÷u ò u Œu
™kËk™ (™k‚{s) Aku f hkyku ™ e ¼ez VõŒ Ëþo ™ ™k nu Œ w Ú ke s {ku x e ‚t Ï Þk{kt
yu f Xe ÚkE òÞ Au . ‘’÷u ð k™w t ft E ™rn y™u „w { kððk™w t zçƒ÷’’ hku S hku x e
Œku yr¼™u Œ kyku f{kE hÌkk Au , ™ðsw ð k™ ƒk¤fku ÷q t x kE hÌkk Au . {kŒk-
r…Œk „{u Œu x ÷w t ‚{òðu …ht Œ w Aku f hkyku {k™Œk ™Úke. {ku f ku {¤u yu x ÷u
„{u íÞkt - „{u íÞkhu [ku h eAw … eÚke sŒk s hnu Œ k nku Þ Au ]
…q ý o ç kú ñ frðËu o ð (fƒeh «¼w ) yu ûkh …w h w » k™u …q A âw t fu ƒku ÷ ku , þw t RåAku
Aku ? Œu ý u fÌkw t fu r…ŒkS, yk MÚkk™ {khk {kxu yku A w t Au , {™u y÷„Úke
rî… «Ëk™ fhðk™e f] … k fhku . n¬k fƒehu (‚ŒT fƒehu ) Œu ™ u yu f ðe‚ ( 21 )
çkú ñ kt z «Ëk™ fhe ËeÄk. Úkku z kf ‚{Þ W…hkt Œ ßÞku r Œ r™ht s ™u rð[kÞO w fu
yk{kt Úkku z ef h[™k fhðe òu E yu . ¾k÷e çkú ñ kt z ku (Ã÷ku x ) þw t fk{™k ?
yk{ rð[khe™u ƒeS ð¾Œ …ý 70 Þw „ Œ… fhe™u …q ý o … h{kí{k frðËu o ð
(fƒeh «¼w ) …k‚u Ú ke h[™k ‚k{økú e ™e Þk[™k fhe. ‚Œ…w h w » ku Œu ™ u ºký
„w ý ŒÚkk …kt [ Œ¥ðku «Ëk™ fÞko . su ™ k ðzu çkú ñ (ßÞku r Œ r™ht s ™) yu
…ku Œ k™k çkú ñ kt z ku { kt fu x ÷ef h[™k fhe. …Ae rð[kÞO w fu yk{kt Sð …ý
nku ð k òu E yu , yu f ÷k™w t {™ ™Úke ÷k„Œw t . yk{ rð[kh fhe™u 64 Þw „

‚w Ä e VheÚke ºkeS ð¾Œ Œ… fÞO w . …q ý o … h{kí{k frðËu o ð ™k …q A ðkÚke fÌkw t
fu {™u Úkku z kf ykí{kyku yk…e Ëku , {khk yu f ÷k™w t {™ íÞkt ™Úke ÷k„Œw t ,
íÞkhu ‚Œ…w h w » k frðhÂø™ (fƒeh …h{u ï h)yu fÌkw t fu çkú ñ Œkhk Œ…™k
«rŒ V¤™k Y…{kt nw t Œ™u ðÄw çkú ñ kt z yk…e þfw t Aw t , …ht Œ w {khk ykí{kyku ™ u
fku E …ý s…-Œ… ‚kÄ™k™k V¤ MðY…u ™rn yk…e þfw t . nk, y„h fku E
Mðu å AkÚke Œkhe ‚kÚku sðk {k„u Œku Œu sE þfu Au . Þw ð k frðhT (‚{Úko
fƒeh)™k ð[™ ‚kt¼¤e™u ßÞkurŒ r™hts™ …Ae yk…ýk ƒÄk
(ykí{kyku ) ™e …k‚u ykðe „Þku . yk…ýu ƒÄk nt ‚ ykí{kyku …nu ÷ u Ú ke s
Œu ™ e W…h yk‚õŒ Œku nŒk s. yk…ýu (su x ÷k r™ht s ™Úke {ku r nŒ ÚkÞk
nŒk Œu ƒÄk nt ‚ ykí{kyku ) Œu ™ u [khu ŒhVÚke ½u h e™u Q¼k ÚkE „Þk.
ßÞku r Œ r™ht s ™u fÌkw t fu {U r…ŒkS …k‚u Ú ke y÷„ 21 (yu f ðe‚) çkú ñ kt z
«kÃŒ fÞko Au . íÞkt sw Ë k-sw Ë k «fkh™k h{ýeÞ MÚk¤ku ƒ™kÔÞk Au . þw t yk…
{khe ‚kÚku [k÷þku ? yk…ýu ƒÄk nt ‚ ku y u su yksu yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku { kt
Ëw : ¾e Aeyu , yk…ýu ‚ki y u fÌkw t fu y{ku Œi Þ kh Aeyu , y„h r…ŒkS yk¿kk
yk…u Œku . íÞkhu ûkh…w h w » k …q ý o ç kú ñ {nk™ frðhT (‚{Úko fƒeh «¼w ) ™e
…k‚u „Þku ŒÚkk ‚ðo ðkŒko fne. íÞkhu frðhÂø™yu (fƒeh …h{u ï hu ) fÌkw t
fu {khe ‚k{u Mðef] r Œ yk…ðkðk¤k™u yk¿kk yk…eþ. ûkh …w h w » k ŒÚkk …h{
yûkh…w h w » k (frðhr{Œki ò = frðh yr{Œ yki ò yu x ÷u fu su ™ e þÂõŒ™ku
fku R ðkh (Au z ku / yt Œ ) ™Úke, Œu fƒeh). y{u ƒL™u sý ƒÄk nt ‚
ykí{kyku ™ e …k‚u ykÔÞk. ‚ŒT frðËu o ð u fÌkw t fu su nt ‚ ykí{k çkú ñ ™e ‚kÚku
sðk RåAu Au Œu nkÚk Ÿ[ku fhe™u Mðef] r Œ yk…u . …ku Œ k™k r…Œk™e ‚k{u
fku E ™e …ý ®n{Œ ÚkE ™rn. fku E yu Mðef] r Œ yk…e ™rn. ½ýk ‚{Þ ‚wÄe
{ki™ AðkE hÌkwt. íÞkhƒkË yuf nt‚ ykí{kyu ‚kn‚ fÞOw ŒÚkk fÌkwt fu r…ŒkS,
nwt sðk RåAw Awt. …Ae Œku yu™e Ëu¾kËu¾e [su nk÷{kt fk¤ (çkúñ)™k yufðe‚
çkúñktzku{kt V‚kÞu÷e Au] yk…ýu Œ{k{ ykí{kykuyu Mðef]rŒ yk…e ËeÄe.
…h{uïh fƒehSyu ßÞkurŒ r™hts™™u fÌkwt fu Œ{u Œ{khk MÚkk™ …h òð. su{ýu
Œkhe ‚kÚku sðk™e Mðef]rŒ yk…e Au nwt Œu ‚ðo nt‚ ykí{kyku™u Œkhe …k‚u
{kuf÷e yk…eþ. ßÞkurŒ r™hts™ …kuŒk™k 21 (yufðe‚) çkúñktzku{kt sŒku hÌkku.
Œu ‚{Þ ‚wÄe yk yufðe‚ çkúñktzku ‚Œ÷kuf{kt s nŒk.
íÞkhƒkË …q ý o çkú ñ u ‚ki «Úk{ Mðef] r Œ yk…ðkðk¤k nt ‚ ™u Aku f he™w t
Y… ykÃÞw t …ht Œ w †e RLÿe h[e ™rn ŒÚkk ‚ðo ykí{kyku ™ u [ su { ýu ßÞku r Œ
312 ‚] Â »x h[™k
r™ht s ™ (çkú ñ )™e ‚kÚku sðk™e ‚t { Œe yk…e nŒe ] Œu Aku f he™k þheh{kt
«ðu þ fhkÔÞku ŒÚkk Œu ™ w t ™k{ y»xÙ k (ykrË{kÞk/ «f] r Œ Ëu ð e/Ëw „ ko ) …zâw t
ŒÚkk ‚íÞ …w Y »ku fÌkw t fu …w º ke {U Œ™u þçËþÂõŒ «Ëk™ fhe ËeÄe Au Œu ™ kÚke
su x ÷k Sð çkú ñ fnu Œ{u Wí…L™ fhe Ëu ò u . …q ý o ç kú ñ frðËu o ð u (fƒeh ‚knu ƒ u )
…ku Œ k™k …w º k ‚nsËk‚™k îkhk «f] r Œ™u ûkh …w h w » k™e …k‚u {ku f ÷e yk…e.
‚nsËk‚Syu ßÞku r Œ r™ht s ™™u ƒŒkÔÞw t fu r…ŒkSyu yk ƒnu ™ ™k
þheh{kt Œu ‚ðu o ykí{kyku ™ ku «ðu þ fhkðe ËeÄku Au su y ku y u Œ{khe ‚kÚku
ykððk™e ‚t { rŒ ÔÞõŒ fhe nŒe ŒÚkk yk™u r…ŒkSyu ð[™þÂõŒ «Ëk™
fhe Au , Œ{u su x ÷k Sð [knþku «f] r Œ …ku Œ k™k þçË îkhk Wí…L™ fhe
Ëu þ u . yk{ fne™u ‚nsËk‚ …kAku …ku Œ k™k rî…{kt ykðe „Þku .
Þw ð k™ nku ð k™k fkhýu Aku f he™w t ht „ Y… r™¾hu ÷ nŒw t . çkú ñ ™e yt Ë h
rð»kÞ-ðk‚™k Wí…L™ ÚkE „R y™u «f] r Œ Ëu ð e™e ‚kÚku y¼ÿ („t Ë e /
¾hkƒ) „rŒrðrÄ þY fhe, íÞkhu Ëw „ ko y u fÌkw t fu ßÞku r Œ r™ht s ™ {khe
…k‚u r…ŒkS îkhk «Ëk™ fhðk{kt ykðu ÷ þçËþÂõŒ Au . Œ{u su x ÷kt «kýe
fnu þ ku nw t ð[™ îkhk Wí…L™ fhe ËEþ. Œ{u {i Ú kw ™ (fk{r¢zkðk¤e) …ht … hk
þY ™ fhku . yk… …ý Œu s r…Œk™k þçËÚke #zk{kt Ú ke Wí…L™ ÚkÞu ÷ k Aku
ŒÚkk nw t …ý Œu s …h{ r…Œk™k ð[™Úke s ƒkË{kt Wí…L™ ÚkÞu ÷ e Aw t . yk…
{khk {ku x k ¼kE Aku , ƒnu ™ -¼kE™ku yk Þku „ {nk…k…™w t fkhý ƒ™þu .
…ht Œ w ßÞku r Œ r™ht s ™u «f] r ŒËu ð e™e yu f …ý «kÚko ™ k ‚kt ¼ ¤e ™rn ŒÚkk
…ku Œ k™e þçËþÂõŒ îkhk ™¾ku ðzu fk{ RLÿe (¼„) «f] r Œ™u ÷„kðe ËeÄe
ŒÚkk ƒ¤kífkh fhðk™w t ™¬e fÞO w (…k¬w t rð[khe ÷eÄw t ) . Œu s ‚{Þu Ëw „ ko y u
…ku Œ k™e ÷ks™e hûkk yÚku o (ykƒY ƒ[kððk {kxu ) fku E yLÞ W…kÞ ™
Ëu ¾ kÞku yu x ÷u …ku Œ k™w t ‚q û {Y… Äkhý fÞO w ŒÚkk ßÞku r Œ r™ht s ™™k W½kzk
{kU Z k îkhk Œu ™ k …u x {kt «ðu þ fhe™u …q ý o ç kú ñ frðËu o ð ™u …ku Œ k™e hûkk {kxu
Þk[™k («kÚko ™ k) fhe. Œu s ‚{Þu frðËu o ð u (frðhT ƒt ¼ krhhr‚) …ku Œ k™k
…w º k Þku „ ‚t Œ kÞ™ yÚkko Œ òu „ SŒ™w t Y… Äkhý fhe™u íÞkt «„x ÚkÞk ŒÚkk
fLÞk™u çkú ñ ™k WËh (…u x ){kt Ú ke ƒnkh fkZe y™u fÌkw t fu ßÞku r Œ r™ht s ™
yksÚke Œkhw t ™k{ ‘’fk¤’’ hnu þ u . Œkhw t sL{-{] í Þw ÚkŒw t hnu þ u . yu x ÷k {kxu
Œkhw t ™k{ ûkh…w h w » k hnu þ u ŒÚkk yu f ÷k¾ {k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ u
Ëhhku s ¾kÄk fheþ ŒÚkk ‚ðk ÷k¾ Wí…L™ fheþ. Œ{™u ƒL™u ™ u yu f ðe‚
çkú ñ kt z ku ‚rnŒ r™»fkr‚Œ (nË …kh) fhðk{kt ykðu Au . ykx÷w t fnu Œ k s
yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku rð{k™™e su { [k÷ðk {kt z âk. ‚nsËk‚™k rî…™e …k‚u
ÚkE™u ‚Œ÷ku f Úke ‚ku ¤ ‚t ¾ fku ‚ (yu f fku ‚ ykþhu 3 rf÷ku { exh™ku nku Þ
Au ) Ëq h ykðe™u hku f kE „Þk.
rðþu » t rððhý : yíÞkh ‚w Ä e ºký þÂõŒyku ™ w t rððhý ykÔÞw t Au .
( 1 ) …q ý o ç tú ñ :- su ™ u yLÞ W…{kí{f ™k{ku Ú ke …ý òýðk{kt ykðu
Au , su { fu ‚Œ…w h w » k, yfk÷ …w h w » k, þçËMðY…e hk{, …h{ yûkhçkú ñ /
…w Y »k ð„u h u . yk …q ý o ç kú ñ y‚t Ï Þ çkú ñ kt z ku ™ ku Mðk{e Au ŒÚkk ðkMŒð{kt
yrð™kþe Au .
( 2 ) …hçtú ñ :- su ™ u yûkh…w h w » k …ý fnu ð k{kt ykðu Au . yk ðkMŒð{kt
yrð™kþe ™Úke. yk ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku ™ ku Mðk{e Au .
( 3 ) çtú ñ :- su ™ u ßÞku r Œ r™ht s ™, fk¤, fi ÷ , ûkh…w h w » k ŒÚkk Ä{o h kÞ
ð„u h u ™k{ku Ú ke òýðk{kt ykðu Au . su VõŒ yu f ðe‚ çkú ñ kt z ™ku Mðk{e Au .
nðu yk„¤ yk s çkú ñ (fk¤)™e ‚] Â »x™k yu f çkú ñ kt z ™ku …rh[Þ yk…ðk{kt
ykðþu , su { kt ºký yLÞ ™k{ Œ{™u ðkt [ ðk {¤þu - çkú ñ k, rð»ýw ŒÚkk
rþð.
çkú ñ ŒÚkk çkú ñ k{kt ŒVkðŒ - yu f çkú ñ kt z {kt r™Š{Œ ‚ðku o … he MÚkk™ …h
yk çkú ñ (ûkh…w h w » k) MðÞt ºký „w Ã Œ MÚkk™ku ™ e h[™k fhe™u çkú ñ k, rð»ýw
ŒÚkk rþð Y…{kt hnu Au ŒÚkk …ku Œ k™e …í™e «f] r Œ (Ëw „ ko ) ™k ‚nÞku „ Úke
ºký …w º kku ™ e Wí…r¥k fhu Au .
Œu { ™k ™k{ …ý çkú ñ k, rð»ýw ŒÚkk rþð s hk¾u Au . su çkú ñ ™ku …w º k
çkú ñ k Au Œu yu f çkú ñ kt z {kt VõŒ ºký ÷ku f ku (…] Ú ðe÷ku f , Mð„o ÷ ku f ŒÚkk
…kŒk¤÷ku f ){kt yu f hòu „ w ý rð¼k„™ku {t º ke (Mðk{e) Au . yu x ÷k {kxu
Œu ™ u rºk÷ku f eÞ çkú ñ k fÌkku Au ŒÚkk çkú ñ su çkú ñ ÷ku f {kt çkú ñ k™k Y…{kt hnu
Au Œu ™ u {nkçkú ñ k ŒÚkk çkú ñ ÷ku f eÞ çkú ñ k fÌkku Au . yk s çkú ñ (fk¤)™u
‚Ëkþeð, {nkrþð, {nkrð»ýw …ý fÌkku Au .
©e rð»ýw …w h tý{tk «{tý:- [Œw Ú ko yt þ yæÞkÞ- 1 …] » X 230 -
231 …h ©e çkú ñ kSyu fÌkw t : - su ysL{k, ‚ðo { Þ rðÄkŒk …h{u ï h™ku
ykrË, {æÞ, yLŒ, MðY…, Mð¼kð y™u ‚kh y{u ™Úke òýe þfŒk.
(&÷ku f - 83 )
su {khw t Y… Äkhý fhe™u ‚t ‚ kh™e h[™k fhu Au , ÂMÚkrŒ™k ‚{Þu
su …w Y »k Y… Au ŒÚkk su Yÿ Y…Úke rðï™ku økú k ‚ (‚t n kh) fhe òÞ Au ,
y™t Œ Y…Úke ‚t … q ý o s„Œ™u Äkhý fhu Au . (&÷ku f - 86 )
314 ‚] Â »x h[™k
yuuf çtúñkz™wk ÷½w r[ºt

(çtúñ
) þq L Þ MÚtt™
tk ft¤
…{
tY sxt fw k z ÷e Íe÷
ýw™ …h{uïh™wk htsŒq‚ ¼ð™
{n trð» {ntrþð Y…{tk ft¤
{ntçtú ñ t™t Y…{tk ft¤
tu º t
« Ä t™ û
‚{tu „ w ý «Ät™ ûtu º t hòu„wý «Ät™ ûtuºt

Ë ‚ tu „ w ý
çtú ñ ÷tu f
ËÃ‚…w h e
Œw „ to ÷tu f
yêtËe nòh îe…
™f÷e y™t{e ÷tuf

™f÷e y„{ ÷tuf
Ä{o h tÞ™tu ÷tu f
™f÷e y÷¾ ÷tu f
{eXt …týe™tu Ë{w ÿ

™f÷e Ë‚÷tu f {t™ Ëhtu ð h
{ntRLÿ™tu îe…
{ntMð„o
Ëw{uY …ðo‚
Mð„o ™hf
V÷Œth ð]ûttu™wk ð™
sxt fwzk ÷e Íe÷
rð»ýw ÷tuf
rþð ÷tu f
Ëq Þ o çtú ñ t ÷tu f RLÿ™tu ÷tu f
…]Úðe [Lÿ{t
rð‚÷ y‚÷
{nt‚÷ Ëq ‚ ÷
hËt‚÷
‚÷t‚÷
…t‚t÷ ÷tu f
● ‘’©e çtú ñ t, ©e rð»ýw ‚Útt ©e rþðS™e Wí…r¥t’’

fk¤ (çkú ñ ) yu «f] r Œ (Ëw „ ko ) ™u fÌkw t fu , nðu {khw t fku ý þw t ƒ„kzþu ?
nw t {™{k™e fheþ. «f] r Œyu VheÚke ykSS («kÚko ™ k) fhe fu Œ{u Úkku z ef
Œku þh{ fhku . …nu ÷ k Œku Œ{u {khk {ku x k¼kE Aku , fkhý fu Œu s
…q ý o … h{kí{k (frðËu o ð )™e ð[™þÂõŒ îkhk Œ{khe (çkú ñ ™e) #zk{kt Ú ke
Wí…r¥k ÚkE ŒÚkk ƒkË{kt {khe Wí…r¥k Œu s …h{u ï h™k ð[™Úke ÚkE Au .
ƒesw t nw t Œ{khk …u x Úke ƒnkh ™ef¤e Aw t , nw t Œ{khe …w º ke ÚkE ŒÚkk Œ{u
{khk r…Œk ÚkÞk. yk …rðºk ‚t ƒ t Ä {kt ƒ„kz fhðkÚke {nk…k… Úkþu . {khe
…k‚u r…Œk îkhk «Ëk™ fhu ÷ þçËþÂõŒ Au , su x ÷kt «kýe yk… fnu þ ku nw t
ð[™Úke Wí…L™ fhe ËEþ. ßÞku r Œ r™ht s ™u Ëw „ ko ™ e yu f …ý rð™t Œ e ‚kt ¼ ¤e
™rn ŒÚkk fÌkw t fu {™u su ‚ò {¤ðk™e nŒe Œu {¤e „E, {™u ‚Œ÷ku f Úke
r™»fkr‚Œ (nË …kh) fhe ËeÄku . nðu …ku Œ k™e {™{k™e fheþ. yk{ fne™u
fk¤ …w Y »ku (ûkh …w Y »ku ) «f] r Œ™e ‚kÚku ƒ¤sƒhe…q ð o f ÷ø™ fÞko ŒÚkk ºký
…w º kku (hòu „ w ý Þw õ Œ - çkú ñ kS, ‚Œ„w ý Þw õ Œ - rð»ýw S ŒÚkk Œ{„w ý Þw õ Œ
- rþð þt f hS)™e Wí…r¥k fhe. sw ð k™ ÚkkÞ íÞkt ‚w Ä e ºkýu Þ …w º kku ™ u Ëw „ ko
îkhk y[u Œ (¼k™ hrnŒ/ƒu ¼ k™) fhkðe Ëu Au , …Ae sw ð k™ ÚkŒkt ©e
çkú ñ kS™u f{¤™k Vq ÷ W…h, ©e rð»ýw S ™u þu » k™k„™e þi G Þk W…h ŒÚkk
©e rþðS™u fi ÷ k‚ …ðo Œ W…h ‚[u Œ fhe (nku þ {kt ÷kðe) ™u ºkýu ™ u yu f Xk
fhe Ëu Au . …Ae W…h çkú ñ ÷ku f ™k Ëþo ™ fhkðe™u …Ae «f] r Œ (Ëw „ ko ) îkhk
yk ºkýu Þ ™k ÷ø™ fhkðzkðe Ëu ð k{kt ykðu Au ŒÚkk yu f çkú ñ kt z {kt ºkýu Þ
÷ku f ku (Mð„o ÷ ku f , …] Ú ðe÷ku f ŒÚkk …kŒk¤÷ku f ) {kt yu f yu f rð¼k„™k {t º ke
(«¼w ) Œhefu r™Þw õ Œ fhe Ëu Au . su { fu çkú ñ kS™u hòu „ w ý rð¼k„™k,
rð»ýw S ™u ‚Œku „ w ý rð¼k„™k ŒÚkk ©e rþðþt f hS™u Œ{ku „ w ý rð¼k„™k
ŒÚkk MðÞt (…ku Œ u ) „w Ã Œ ({nkçkú ñ k - {nkrð»ýw - {nkrþð) Y…{kt
{w Ï Þ{t º ke™ku nku v ku ‚t ¼ k¤u Au . yu f çkú ñ kt z {kt yu f çkú ñ ÷ku f ™e h[™k fhe
Au Œu { kt s ºký „w Ã Œ MÚkk™ ƒ™kÔÞk Au . yu f hòu „ w ý «Äk™ûku º k Au ßÞkt
yk çkú ñ (fk¤) MðÞt (…ku Œ u ) {nkçkú ñ k ({w Ï Þ{t º ke) Y…{kt hnu Au , ŒÚkk
…ku Œ k™e …í™e Ëw „ ko ™ u {nk‚krðºke Y…{kt hk¾u Au . yk ƒL™u ™ k ‚t Þ ku „ Úke
su …w º k yk MÚkk™ W…h Wí…L™ ÚkkÞ Au Œu MðŒ: s (yu ™ e òŒu s) hòu „ w ý e
ƒ™e òÞ Au . ƒesw t MÚkk™ ‚Œku „ w ý «Äk™ MÚkk™ ƒ™kðu ÷ Au . íÞkt yk„¤
yk ûkh …w h w » k …ku Œ u {nkrð»ýw Y… ƒ™kðe™u hnu Au ŒÚkk …ku Œ k™e …í™e
Ëw „ ko ™ u {nk÷û{e™k Y…{kt hk¾e™u su …w º k Wí…L™ fhu Au Œu ™ w t ™k{ rð»ýw
316 ‚] Â »x h[™k
hk¾u Au , Œu ƒk¤f ‚Œku „ w ý Þw õ Œ nku Þ Au ŒÚkk ºkesw t MÚkk™ yk s fk¤u íÞkt
yk„¤ s yu f Œ{ku „ w ý «Äk™ûku º k ƒ™kÔÞw t Au . Œu { kt Œu MðÞt (…ku Œ u )
‚Ëkrþð Y… ƒ™kðe™u hnu Au ŒÚkk …ku Œ k™e …í™e Ëw „ ko ™ u {nk…kðo Œ e Y…{kt
hk¾u Au . yk ƒt ™ u ™ k …rŒ-…í™e™k ÔÞðnkhÚke su …w º k Wí…L™ ÚkkÞ Au Œu ™ w t
™k{ rþð hk¾e Ëu Au ŒÚkk Œ{ku „ w ý Þw õ Œ fhe Ëu Au . [ «{ký yÚku o sw y ku
…rðºk ©e rþð{nk…w h ký, rðãðu ï h ‚t r nŒk …] » X 24 - 26 su { kt çkú ñ k,
rð»ýw , Yÿ ŒÚkk {nu ï hÚke yLÞ (ƒeò) ‚Ëkrþð Au ŒÚkk Yÿ‚t r nŒk
yæÞkÞ 6 ŒÚkk 7 , 9 …k™k ™t . 100 Úke 105 ŒÚkk 110 …h y™w ð kËfŒko
©e n™w { k™«‚kË …ku Æ kh, „eŒk «u ‚ , „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ ŒÚkk …rðºk
©e{ËT Ëu ð e{nk…w h ký ºkeòu Mft Ë …k™k ™t . 114 Úke 123 ‚w Ä e, „eŒk «u ‚ ,
„ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ su ™ k y™w ð kËfŒko Au ©e n™w { k™«‚kË …ku Æ kh
[e{™÷k÷ „ku M ðk{e ] …Ae Œu y ku ™ u Çkú { {kt hk¾e™u …ku Œ k™k ¾kðk {kxu
Sðku ™ e Wí…r¥k ©e çkú ñ kS îkhk ŒÚkk ÂMÚkrŒ (yu f ƒeò™u {ku n -{{Œk{kt
hk¾e™u fk¤-ò¤{kt hk¾ðk) ©e rð»ýw S îkhk ŒÚkk ‚t n kh [ fkhý fu
fk¤…w h w » k™u ©k…ðþ yu f ÷k¾ {k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ k ‚q û {
þheh{kt Ú ke {u ÷ (f[hku ) fkZe™u ¾kðk™ku nku Þ Au , Œu ™ k {kxu yu f ðe‚{k
çkú ñ kt z {kt yu f ŒÃŒþe÷k Au su MðŒ: (yu ™ e òŒu s) „h{ hnu Au , Œu ™ e
W…h „h{ fhe™u {u ÷ (f[hk)™u yku „ k¤e™u ¾kÞ Au . Sð {hŒk ™Úke
…ht Œ w Œu ŒÃŒþe÷k …h ‚n™ ™ ÚkkÞ Œu ð e ¼Þt f h …ezk (Ëw : ¾) ÚkkÞ Au ,
…Ae «kýeyku ™ u f{o ykÄkhu yLÞ þheh «Ëk™ fhkðu Au ] ©e rþðS îkhk
fhkðu Au . su { fku E {fk™{kt ºký Y{ ƒ™kÔÞk nku Þ , yu f Y{{kt y~÷e÷
r[ºkku ÷k„u ÷ kt nku Þ Œku Œu Y{{kt sŒkt s {™{kt fk{w f rð[khku Wí…L™
ÚkkÞ Au . ƒeò Y{{kt ‚kÄw ‚t Œ ku , ¼õŒku ™ kt r[ºkku ÷k„u ÷ kt nku Þ Œku {™{kt
‚khk rð[kh, «¼w ™ w t ®[Œ™ s ƒ™e hnu Au . ºkeò Y{{kt Ëu þ ¼õŒku ŒÚkk
þneËku ™ kt r[ºkku ÷k„u ÷ kt nku Þ Œku Œu Y{{kt sŒkt s {™{kt Œu ð k s òu þ e÷k
rð[kh Wí…L™ ÚkE òÞ Au . Xef, yk s «{kýu çkú ñ (fk¤)yu …ku Œ k™e
‚{s…q ð o f (‚q Í -ƒq Í Úke) W…hku õ Œ ºkýu Þ „w ý «Äk™ MÚkk™ku ™ e h[™k
fhu ÷ e Au .
● ‘’ºtýu Þ „w ý tu þw k Au ? «{tý Ërn‚ ’’
‘’ºkýuÞ „wýku - hs„wý çkúñkS, ‚Œ„wý rð»ýwS, Œ{„wý rþðS Au.
çkúñ (fk¤) ŒÚkk «f]rŒ (Ëw„ko)Úke Wí…L™ ÚkÞu÷ Au ŒÚkk ºkýuÞ ™kþðk™ Au . ’’
«{ký : „eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ ©e rþð {nk…w h ký su ™ k

‚t … kËf Au ©e n™w { k™«‚kË …ku Æ kh, …k™k ™t . 24 Úke 26 rðãðu ï h ‚rnŒk
ŒÚkk …k™k ™t . 110 , yæÞkÞ- 9 Yÿ‚t r nŒk ‘’yk «{kýu çkú ñ k-rð»ýw ŒÚkk
rþð ºkýu Þ Ëu ð Œkyku { kt „w ý Au , …ht Œ w rþð (çkú ñ -fk¤) ™u „w ý kŒeŒ
fnu ð k{kt ykÔÞk Au . ’’
ƒesw t «{ký : „eŒk«u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ ©e{ËT Ëu ð e ¼k„ðŒ
…w h ký su ™ k ‚t … kËf Au ©e n™w { k™«‚kË …ku Æ kh [e{™÷k÷ „ku M ðk{e,
ºkeòu Mft Ë yæÞkÞ- 5 , …k™k ™t . 123 :- ¼„ðk™ rð»ýw y u Ëw „ ko ™ e MŒw r Œ
fhe : fÌkw t fu nw t (rð»ýw ) , çkú ñ k ŒÚkk þt f h Œ{khe f] … kÚke rðã{k™ Aeyu .
y{khku Œku ykrð¼ko ð (sL{) ŒÚkk rŒhku ¼ kð ({] í Þw ) ÚkkÞ Au . y{u r™íÞ
(yrð™kþe) ™Úke. Œ{u s r™íÞ Aku , s„Œs™™e Aku , «f] r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™e
Ëu ð e Aku . ¼„ðk™ þt f hu fÌkw t : y„h ¼„ðk™ çkú ñ k ŒÚkk ¼„ðk™ rð»ýw
Œ{khkÚke s (Œ{khk îkhk s) Wí…L™ ÚkÞk Au Œku Œu { ™k ƒkË Wí…L™
Úkðkðk¤ku nw t Œ{ku „ w ý e ÷e÷k fhðkðk¤ku þt f h þw t Œ{khw t ‚t Œ k™ ™ ÚkÞku ?
yu x ÷u fu {™u …ý Wí…L™ fhðkðk¤e {kŒk Œ{u s Aku . yk ‚t ‚ kh™e ‚] Â »x
- ÂMÚkrŒ - ‚t n kh{kt Œ{khk „w ý ku ‚ËkÞ (fkÞ{) ‚ðo Ë k Au . yk s ºkýu Þ
„w ý ku Ú ke Wí…L™ ÚkÞu ÷ y{u - çkú ñ k-rð»ýw ŒÚkk þt f h r™Þ{ku ™ w ‚ kh fkÞo { kt
Œí…h hneyu Aeyu .
yk W…h {wsƒ™wt rððhý VõŒ rnLËe{kt y™wðkrËŒ ©e Ëuðe {nk
…whký{ktÚke Au, su{kt Úkkuzktf ŒÚÞku™u Aw…kððk{kt ykÔÞkt Au. yux÷k {kxu yk s
«{ký swyku ©e{ËT Ëuðe¼k„ðŒ {nk…whký ‚¼k»krxf{T ‚{nkíÞ{T, ¾u{shks
©e f]»ýËk‚ «fkþ™ {wtƒE, yk{kt ‚tMf]Œ ‚rnŒ rnLËe y™wðkË fhu÷ Au. ºkeòu
MftË yæÞkÞ-4, …k™k ™t.10, &÷kuf-42:-
çkú ñ k - yn{T Rïh: rV÷ Œu «¼kðkí‚ðu o ðÞt sr™ Þw Œ k ™ ÞËk Œq
r™íÞk: fu yLÞu ‚w h k: þŒ{¾ «{w ¾ k: [ r™íÞk r™íÞk íð{u ð s™r™ «f] r Œ:
…w h kýk > ( 42 )
y™w ð tŒ : nu {kŒk ! çkú ñ k, nw t ŒÚkk rþð Œ{khk s «¼kðÚke
sL{ðk™ Aeyu (sLBÞk Aeyu ) , r™íÞ ™Úke yu x ÷u fu y{u yrð™kþe ™Úke,
…Ae yLÞ RLÿkrË ƒeò Ëu ð Œkyku fE heŒu r™íÞ nku E þfu Au . Œ{u s
yrð™kþe Aku , «f] r Œ ŒÚkk ‚™kŒ™e Ëu ð e Aku ( 42 )
…k™k ™t . 11 - 12 , yæÞkÞ- 5 , &÷ku f - 8
ÞrË ËÞkÿo { ™k ™ ‚Ëkt r ƒfu fÚk{nt rðrnŒ: [ Œ{ku „ w ý :
f{÷sù hòu „ w ý ‚t ¼ ð: ‚w r ðrnŒ: rf{w ‚¥ð„w ý kU nrh: > ( 8 )
318 ‚] Â »x h[™k
y™w ð tŒ : ¼„ðk™ þt f h ƒku Õ Þk :- nu {kŒk ! y„h y{khk W…h
yk… ËÞkÞw õ Œ Aku Œku {™u Œ{ku „ w ý fu { ƒ™kÔÞku ? f{¤Úke Wí…L™ çkúñk™u
hòu„wý þk {kxu ƒ™kÔÞku ŒÚkk rð»ýw™u ‚Œku„wý fu{ ƒ™kÔÞku ? yux÷u fu Sðku™k
sL{-{]íÞwY…e Ëw»f{o{kt fu{ ÷„kÔÞk ?
&÷ku f - 12 : h{Þ‚u Mð…rŒt …w h w » kt ‚Ëk Œð „rŒt ™ rn rðn rðËT {
rþðu ( 12 )
y™w ð kË : …kuŒk™k …rŒ …whw»k yux÷u fu fk¤ ¼„ðk™™e ‚kÚku ‚Ëk
¼ku„-rð÷k‚ fÞko fhku Aku. Œ{khe „rŒ fkuE ™Úke òýŒw t .
r™»f»ko : W…hku õ Œ «{kýku Ú ke «{krýŒ ÚkÞw t fu hs„w ý - çkúñk,
‚Œ„wý rð»ýw ŒÚkk Œ{„wý rþð Au. yk ºkýuÞ ™kþðk™ Au. Ëw „ ko ™ ku …rŒ çkú ñ
(fk¤) Au yk Œu ™ e ‚kÚku ¼ku „ -rð÷k‚ fhu Au .
● ‘‘çtú ñ (ft¤)™e yÔÞõ‚ hnu ð t™e «r‚¿tt’’
Ëq û {ðu Œ Úte þu » t Ë] Â »x h[™t...
ºkýu Þ …w º kku ™ e Wí…r¥k ÚkÞk …Ae çkú ñ u …ku Œ k™e …í™e Ëw „ ko («f] r Œ)™u
fÌkw t fu nw t «rŒ¿kk fhw t Aw t fu ¼rð»Þ{kt nw t fku E ™u …ý {khk ðkMŒrðf Y…{kt
(yM‚÷ Y…{kt ) Ëþo ™ ™rn yk…w t . su ™ k fkhýu {™u yÔÞõŒ {k™ðk{kt
ykðþu . Ëw „ ko ™ u fÌkw t fu Œ{u {khku ¼u Ë fku E ™u yk…Œk ™rn. nw t „w Ã Œ hneþ.
Ëw „ ko y u …q A âw t fu þw t Œ{u Œ{khk …w º kku ™ u …ý Ëþo ™ ™rn yk…ku ? çkú ñ u fÌkw t fu
nw t {khk …w º kku ™ u ŒÚkk ƒeò fku E ™u fku E …ý ‚kÄ™kÚke Ëþo ™ ™rn yk…w t , yk
{khku yx÷ (…kõfku ) r™Þ{ hnu þ u . Ëw „ ko y u fÌkw t fu yk Œku Œ{khku W¥k{
r™Þ{ ™Úke, su Œ{u …ku Œ k™k ‚t Œ k™Úke …ý Aw … kÞu ÷ k hnu þ ku . íÞkhu fk¤u
fÌkwt fu Ëw„ko, yk {khe rððþŒk ({sƒqhe) Au. {™u yuf ÷k¾
{k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ ku yknkh fhðk™ku ©k… ÷k„u ÷ ku Au . y„h {khk
…w º kku (çkú ñ k, rð»ýw , {nu þ )™u yk ðkŒ™e ¾ƒh …ze „E Œku Œu y ku yk
Wí…r¥k, ÂMÚkrŒ ŒÚkk ‚t n kh™k fkÞo ™rn fhu . yu x ÷k {kxu yk {khku y™w ¥ k{
(¾hkƒ-) r™Þ{ ‚Ëk (fkÞ{) hnu þ u . ßÞkhu yk ºkýu Þ Úkku z kf {ku x k ÚkE
òÞ Œku Œu { ™u y[u Œ (ƒu ¼ k™) fhe Ëu s u . {khk rð»kÞ{kt ({khk yt „ u /
{khe ƒkƒŒu ) ƒŒkðŒe ™rn, ™rn Œku nw t Œ™u …ý Ët z (rþûkk) fheþ, Ëw „ ko
yk zh (ƒef) ™k ÷eÄu ðkMŒrðfŒk ƒŒkðŒe ™Úke. yu x ÷k {kxu „eŒk
yæÞkÞ- 7 ™ku &÷ku f - 24 {kt fÌkw t Au fu yk ƒw r Øne™ s™‚{w Ë kÞ {khk
y™w ¥ k{ r™Þ{Úke y…rhr[Œ Au fu nw t fâkhu Þ …ý fku R ™e ‚k{u «„x ™Úke
ÚkŒku . …ku Œ k™e Þku „ {kÞkÚke Aw … kÞu ÷ ku hnw t Aw t yu x ÷k {kxu {w s ({™u )

yÔÞõŒ ™u {™w » ÞY…{kt ykðu ÷ yu x ÷u fu f] » ý {k™u Au .
(yƒw Ø Þ:) ƒw r Øne™ ({{T ) {khk (y™w ¥ k{{T ) y™w ¥ k{ yu x ÷u fu
¾hkƒ (yÔÞÞ{T ) yrð™kþe (…h{ ¼kð{T ) rðþu » k ¼kð™u (yò™LŒ:)
™ òýŒk nku R ({k{ yÔÞõŒ{T ) {™u yÔÞõŒ™u (ÔÞÂõŒ{T ) {™w » Þ Y…{kt
(yk…L™{T ) ykðu ÷ ({LÞLŒu ) {k™u Au . yu x ÷u fu nw t f] » ý ™Úke. („eŒk
yæÞkÞ- 7 , &÷ku f - 24 )
„eŒk yæÞkÞ 11 , &÷ku f 47 ŒÚkk 48 {kt fÌkw t Au fu yk {khw t
ðkMŒrðf fk¤Y… Au . yk™k Ëþo ™ yu x ÷u fu çkú ñ «kÂÃŒ - ™ Œku ðu Ë ku { kt
ðŠýŒ rðrÄÚke, ™ s…Úke, ™ Œ…Úke ŒÚkk ™ fku E yLÞ r¢ÞkÚke ÚkE þfu Au .
ßÞkhu ºkýu Þ ƒk¤fku Þw ð k™ (sw ð k™) ÚkE „Þkt íÞkhu {kŒk ¼ðk™e
(«f] r Œ, y»xt „ e)yu fÌkw t fu Œ{u ‚k„h {t Ú k™ fhku . …nu ÷ e ð¾Œ ‚k„h
{t Ú k™ fÞO w Œku (ßÞku r Œ r™ht s ™u …ku Œ k™k ïk‚ku îkhk [kh ðu Ë Wí…L™ fÞko .
Œu { ýu „w Ã Œ ðkýe îkhk yk¿kk fhe fu ‚k„h{kt r™ðk‚ fhku ) [khu Þ ðu Ë
™eféÞk Œu çkú ñ kyu ÷eÄk. ðMŒw ÷E™u ºkýu Þ ƒk¤fku (…w º kku ) {kŒk™e …k‚u
„Þk íÞkhu {kŒkyu fÌkw t fu [khu Þ ðu Ë ku ™ u çkú ñ k hk¾u ŒÚkk ðkt [ u .
™tU Ä : ðkMŒð{kt …q ý o ç kú ñ u , çkú ñ yu x ÷u fu fk¤™u …kt [ ðu Ë «Ëk™
fÞko nŒk. …ht Œ w çkú ñ u VõŒ [kh ðu Ë ku ™ u «„x fÞko . …kt [ {ku ðu Ë ‚t Œ kze
ËeÄku . su …q ý o … h{kí{kyu MðÞt «„x ÚkE™u frðŠ„Š¼: yu x ÷u fu frððko ý e
(fƒeh ðkýe) îkhk ÷kufkuÂõŒyku ŒÚkk Ëkunkyku™k {kæÞ{Úke «„x fÞkuo Au.
ƒeS ð¾Œ ‚k„h{t Ú k™ fÞO w Œku ºký fLÞkyku {¤e. {kŒkyu
ºkýu Þ ™e ðnU [ ýe fhe ËeÄe. «f] r Œ (Ëw „ ko ) yu …ku Œ k™kt s ƒeò ºký Y…
(‚krðºke, ÷û{e ŒÚkk …kðo Œ e) Äkhý fÞkO ŒÚkk ‚{w ÿ {kt Aw … kðe ËeÄkt
(‚t Œ kze ËeÄkt ) y™u ‚k„h{t Ú k™™k ‚{Þu ƒnkh ykðe „E. Œu s «f] r Œ
ºký Y…u ÚkR ŒÚkk ¼„ðk™ çkú ñ k™u ‚krðºke, ¼„ðk™ rð»ýw ™ u ÷û{e,
¼„ðk™ þt f h™u …kðo Œ e - …í™eY…{kt yk…e. ºkýu y u ¼ku „ rð÷k‚ fÞku o ,
‚q h ŒÚkk y‚q h ƒL™u …u Ë k ÚkÞk.
[ ßÞkhu ºkeS ðkh ‚k„h{t Ú k™ fÞO w Œku [ki Ë hí™ku çkú ñ k™u ŒÚkk
y{] Œ rð»ýw ™ u ŒÚkk Ëu ð Œkyku ™ u , {ã (þhkƒ-ËkY) y‚q h ku ™ u «kÃŒ ÚkÞku .
ŒÚkk rð»k …h{kÚko rþðu …ku Œ k™k ft X {kt yxfkÔÞw t . yk Œku ƒnw …Ae™e ðkŒ
Au . ] ßÞkhu çkú ñ k ðu Ë ðkt [ ðk ÷køÞk Œku ¾ƒh …ze fu fku E ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ e
h[™k fhðkðk¤ku fw ÷ (‚ðo M ð)™ku {kr÷f …w h w » k («¼w ) yLÞ (ƒeòu s)
320 ‚] Â »x h[™k
Au . íÞkhu çkú ñ kSyu rð»ýw S ŒÚkk þt f hS™u ƒŒkÔÞw t fu ðu Ë ku { kt ðýo ™ Au fu
‚so ™ nkh fku E yLÞ «¼w Au …ht Œ w ðu Ë fnu Au fu ¼u Ë y{u …ý ™Úke òýŒk,
Œu ™ k {kxu Rþkhku (‚t f u Œ ) Au fu fku E Œ¥ðËþeo ‚t Œ ™u …q A ku . íÞkhu çkú ñ k
{kŒk™e …k‚u ykÔÞk y™u yk¾w ð] ¥ kkt Œ fne ‚t ¼ ¤kÔÞw t . {kŒk fÌkk fhŒe
nŒe fu {khk r‚ðkÞ ƒesw t fku E ™Úke. nw t s fŒko Aw t . nw t s ‚ðo þ ÂõŒ{k™
Aw t …ht Œ w çkú ñ kyu fÌkw t fu ðu Ë ku Rïhf] Œ Au Œu ¾ku x k ™k nku E þfu . Ëw „ ko y u
fÌkw t fu Œkhk r…Œk Œ™u Ëþo ™ ™rn yk…u , Œu ý u «rŒ¿kk fhe Au . íÞkhu çkú ñ kyu
fÌkw t fu {kŒkS, nðu Œ{khe ðkŒ W…h yrðïk‚ ÚkE „Þku Au . nw t Œu …w h w » k
(«¼w ) ™u þku Ä e™u s hneþ. Ëw „ ko y u fÌkw t fu y„h Œu Œ™u Ëþo ™ ™rn yk…u
Œku Œw t þw t fheþ ? çkú ñ kyu fÌkw t fu nw t Œ{™u {khw t {w ¾ ™rn ƒŒkðw t . ƒeS
ŒhV ßÞku r Œ r™ht s ™u ‚ku „ t Ë ¾kÄk Au fu nw t yÔÞõŒ hneþ - fku E ™u …ý
Ëþo ™ ™rn yk…w t yu x ÷u fu 21 çkú ñ kt z ku { kt fâkhu Þ …ý …ku Œ k™k ðkMŒrðf
(yM‚÷) fk¤Y…{kt ykfkh{kt ™rn ykðw t .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 7 ™ku &÷ku f ™t . 24
yÔÞõŒ{T ÔÞÂõŒ{T yk…L™{T {LÞLŒu {k{T yƒw Ø Þ: >
…h{T ¼kð{T yò™LŒ: {{T yÔÞÞ{T y™w ¥ k{{T >> 24 >>
y™w ð tŒ : (yƒw Ø Þ:) ƒw r Øne™ ÷ku f ku ({{T ) {khk (y™w Œ {{T )
y©u»X / ¾hkƒ (yÔÞÞ{T) yx÷ (…h{T) …h{ (¼kð{T) ¼kð™u
(yò™LŒ:) òýŒk ™ nku ð kÚke (yÔÞõŒ{T ) yá~Þ{k™ ({k{T ) {w s -{™u
fk¤™u (ÔÞÂõŒ{T ) ™hY… ykfkh{kt f] » ý - þhehY… yðŒkh (yk…L™{)
«kÃŒ ÚkÞk™w t ({kLÞŒu ) {k™u Au .
™ yn{T «fkþ:, ‚ðo M Þ Þku „ {kÞk‚{kð] Œ : >
{q Z : yÞ{T ™ yr¼ò™krŒ ÷ku f : {k{T ys{T yÔÞÞ{T >> 25 >>
y™wðtŒ : (yn{T ) nw t (Þku „ {kÞk ‚{kð] Œ :) Þku „ {kÞkÚke Aw … kÞu ÷ ku
(‚ðo M Þ) ƒÄk™k («fkþ:) «íÞûk (™) ™Úke ÚkŒku yu x ÷u fu yá~Þ yu x ÷u fu
yÔÞõŒ hnw t Aw t , yu x ÷k {kxu (ys{T ) sL{ ™ ÷u ð kðk¤k (yÔÞÞ{T )
yrð™kþe yx÷ ¼kð™u (yÞ{T ) yk ({q Z :) y¿kk™e (÷ku f :) s™‚{w Ë kÞ
‚t ‚ kh ({k{T ) {™u (™ ) ™Úke (yr¼ò™krŒ) òýŒku - yu x ÷u fu {™u f] » ý
‚{su Au. fkhý fu çkúñ …kuŒk™e þçËþÂõŒÚke …kuŒk™k swËk-swËk Y… ƒ™kðe
÷u Au , yk Ëw „ ko ™ ku …rŒ Au yu x ÷k {kxu yk {t º k{kt fne hÌkku Au fu nw t ©ef] » ý
ð„u h u ™ e su { Ëw „ ko Ú ke sL{ ™Úke ÷u Œ ku .
● ‘‘çtú ñ t™tu …tu ‚ t™t r…‚t (ft¤-çtú ñ )™e «tÂÃ‚ {txu «Þí™’’
íÞkhu Ëw „ ko y u çkú ñ kS™u fÌkw t fu y÷¾ r™ht s ™ Œ{khku r…Œk Au
…ht Œ w Œu Œ{™u fku R ™u Ëþo ™ ™rn yk…u . çkú ñ kyu fÌkw t fu nw t Ëþo ™ fhe™u s
…hŒ Vheþ. {kŒkyu …qAâwt fu y„h Œ™u Ëþo™ ™rn ÚkÞk Œku þwt fheþ ? çkú ñ kyu
fÌkw t , ‘nw t «rŒ¿kk fhw t Aw t . y„h r…Œk™k Ëþo ™ ™rn ÚkkÞ Œku nw t yk…™e
‚{ûk ™rn ykðw t . ’ yk{ fne™u çkú ñ kS ÔÞkfw ¤ ÚkE™u W¥kh rËþk ŒhV
[k÷e „Þk, ßÞkt yt Ä khw t s yt Ä khw t Au . íÞkt çkú ñ kSyu [kh Þw „ ‚w Ä e æÞk™
÷„kÔÞw t …ht Œ w ft E …ý «kÂÃŒ ÚkE ™rn. fk¤u ykfkþðkýe fhe fu Ëw „ ko ,
‚] Â »xh[™k fu { ™Úke fhe ? ¼ðk™eyu fÌkw t fu Œ{khku ßÞu » X …w º k çkú ñ k
rsË fhe™u Œ{khe þku Ä {kt „Þku Au . çkú ñ u (fk¤u ) fÌkw t Œu ™ u …hŒ ƒku ÷ kðe
÷ku , nw t Œu ™ u Ëþo ™ ™rn yk…w t . çkú ñ k ð„h Sð Wí…r¥k™k ƒÄk fkÞku o y‚t ¼ ð
Au . íÞkhu Ëw „ ko («f] r Œ) yu …ku Œ k™e þçËþÂõŒ ðzu „kÞºke ™k{™e fLÞk
(†e) Wí…L™ fhe ŒÚkk Œu ™ u çkú ñ k™u …kAk ÷E ykððk yt „ u fÌkw t . „kÞºke
çkú ñ kS™e …k‚u „E, …ht Œ w çkú ñ kSyu ‚{krÄ ÷„kðu ÷ nŒe su Ú ke Œu { ™u
fku E yk¼k‚ s ™ ÚkÞku fu fku E ykÔÞw t Au . íÞkhu ykrË fw { khe («f] r Œ) yu
„kÞºke™u æÞk™ îkhk ƒŒkÔÞw t fu yu ™ k (çkú ñ k™k) [hýM…þo fh. íÞkhu
„kÞºkeyu yu { s fÞO w . çkú ñ kS™w t æÞk™¼t „ ÚkÞw t Œku ¢ku Ä ðþ ƒku ÷ e WXâk
fu fku ý …k…ý Au ? su ™ u {khw t æÞk™¼t „ fÞw O Au . nw t Œ™u ©k… yk…eþ.
„kÞºke fnu ð k ÷k„e fu {khku Ëku » k ™Úke, …nu ÷ k {khe ðkŒ ‚kt ¼ ¤ku …Ae
©k… yk…òu . {™u {kŒkyu Œ{™u …kAk ÷R ykððk {kxu fÌkw t Au fkhý fu
Œ{khk ð„h Sð Wí…r¥k ÚkE þfŒe ™Úke. çkúñkyu fÌkwt fu nwt fE heŒu sô ?
r…ŒkS™k Ëþo ™ ÚkÞk ™Úke, yk{ sô Œku {khe {òf Úkþu . y„h Œ{u
{kŒkS ‚{ûk yu { fne Ëku fu çkú ñ k™u r…Œk (ßÞku r Œ r™ht s ™)™k Ëþo ™
ÚkE „Þk Au , su {U …ku Œ k™e ykt ¾ u òu Þ w t Au Œku nw t Œ{khe ‚kÚku ykðeþ.
íÞkhu „kÞºkeyu fÌkw t fu Œ{u {khe ‚kÚku ‚t ¼ ku „ (‚u õ ‚-hrŒ¢ezk) fhþku
Œku s nwt Œ{khe ¾kuxe ‚kûke yk…eþ. íÞkhu çkúñkyu rð[kÞOw fu r…Œk™k Ëþo™
ÚkÞk ™Úke, yk{ s sô Œku {kŒk™e ‚k{u sðk{kt þh{ ykðþu, ƒeòu fkuE
W…kÞ Ëu¾kÞku ™rn, …Ae „kÞºke ‚kÚku hrŒ¢ezk fhe (‚t¼ku„ fÞkuo).
íÞkh …Ae „kÞºkeyu fÌkw t fu yu f ƒeòu ‚kûke …ý fu { ™ Q¼ku
fheyu ? çkú ñ kyu fÌkw t fu rð[kh ¾q ƒ s ‚khku Au . íÞkhu „kÞºkeyu þçË
þÂõŒÚke yu f fLÞk (…w n w … ðŒe ™k{™e) Wí…L™ fhe ŒÚkk Œu ™ u ƒt ™ u sýkyu
fÌkw t fu Œ{u sw ƒ k™e yk…òu fu çkú ñ kyu r…Œk™k Ëþo ™ fÞko Au . íÞkhu
322 ‚] Â »x h[™k
…w n w … ðŒeyu fÌkw t fu nw þk {kxu ¾ku x e sw ƒ k™e yk…w t ? nk, y„h çkú ñ k
{khe ‚kÚku hrŒ¢ezk (‚t ¼ ku „ ) fhu Œku sw ƒ k™e yk…e þfw t Aw t . „kÞºkeyu
çkú ñ k™u ‚{òÔÞk (Wõ‚kÔÞk - «u r hŒ fÞko ) fu ƒeòu fku E W…kÞ ™Úke íÞkhu
çkú ñ kyu …w n w … ðŒe ‚kÚku …ý ‚t ¼ ku „ fÞku o . yk{ ºkýu Þ {¤e™u ykrË {kÞk
(«f] r Œ) ™e …k‚u „Þk. ƒL™u Ëu ð eyku y u W…hku õ Œ þhŒ yu x ÷k {kxu hk¾e
nŒe fu y„h çkúñk {kŒk™e ‚k{u y{khe ¾kuxe swƒk™e yt„u fne Ëuþu Œku {kŒk
y{™u ©k… yk…e Ëuþu. yux÷k {kxu Œu™u …ý Ëku»ke („w™u„kh) ƒ™kðe ËeÄku.
y®nÞk {nkhks „heƒËk‚S fnu Au fu -
‘‘Ëk‚ „heƒ Þn [q f Äw h kU Äw h ’’
● ‘‘{t‚t (Œw „ to ) îtht çtú ñ t™u ©t… yt…ðtu ’ ’
íÞkhu {kŒkyu çkú ñ k™u …q A âw t , þw t Œ™u Œkhk r…Œk™k Ëþo ™ ÚkÞk ?
çkú ñ kyu fÌkw t , ‘nk {™u r…Œk™k Ëþo ™ ÚkÞk Au . ’ Ëw „ ko y u fÌkw t , ‘‚kûke Ëu ¾ kz.’
íÞkhu çkú ñ kyu fÌkw t , ‘yk ƒt ™ u ™ e nkshe{kt ‚kûkkífkh ÚkÞku Au . Ëu ð eyu Œu
ƒL™u Aku f heyku ™ u …q A âw t , ‘þw t Œ{khe ‚k{u s çkú ñ ™ku ‚kûkkífkh ÚkÞku Au
íÞkhu ƒL™u y u fÌkw t , ‘nk y{u …ku Œ k™e ykt ¾ u òu Þ w t Au . ’ …Ae ¼ðk™e
(«f] r Œ)™u þt f k Wí…L™ ÚkE fu {™u Œku çkú ñ u fÌkw t nŒw t fu nw t fku E ™u …ý Ëþo ™
™rn yk…w t , …ht Œ w yk ÷ku f ku fnu Au fu Ëþo ™ ÚkÞk Au . íÞkhu y»xt „ eyu
æÞk™ ÄÞO w y™u fk¤ (ßÞku r Œ r™ht s ™)™u …q A âw t fu yk ÷ku f ku þw t fne hÌkk
Au ? ßÞku r Œ r™ht s ™Syu fÌkw t fu yk ºkýu Þ ¾ku x w t ƒku ÷ e hÌkk Au . íÞkhu
{kŒkyu fÌkw t - Œ{u ¾ku x w t ƒku ÷ e hÌkk Aku . ykfkþðkýe ÚkE fu yu { ™u fku E
Ëþo ™ ÚkÞk ™Úke. yk ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u çkú ñ kyu fÌkw t fu {kŒkS nw t ‚ku „ t Ë
¾kE™u r…Œk™e þku Ä fhðk „Þku nŒku . …ht Œ w r…Œk (çkú ñ )™k Ëþo ™ ÚkÞk
™rn. Œ{khe …k‚u ykððk{kt þh{ (‚tfku[) y™w¼ðŒku nŒku. yux÷k {kxu
y{u ¾kuxwt ƒkuÕÞk, íÞkhu {kŒk (Ëw„ko)yu fÌkwt fu nðu nwt Œ{™u ©k… yk…wt Awt.
çtú ñ t™u ©t… : Œkhe …q ò s„Œ{kt ™rn ÚkkÞ. yk„¤ Œkhk su
ðt þ s Úkþu Œu ¾q ƒ …k¾t z fhþu . ¾ku x e ðkŒ ƒ™kðe™u s„Œ™u X„þu . W…hÚke
Œku f{o f kt z fhŒk Ëu ¾ kþu y™u yt Ë hÚke rðfkh fhþu . fÚkk…w h kýku ™ u ðkt [ e™u
‚t ¼ ¤kÔÞk fhþu , …ht Œ w …ku Œ k™u ¿kk™ ™rn nku Þ fu ‚ËT ø kú t Ú kku { kt ðkMŒrðfŒk
(‚k[w t ) þw t Au , Œu { AŒkt {k™ðþ ŒÚkk Ä™«kÂÃŒ yÚku o „w h w ƒ™e™u
y™w Þ kÞeyku ™ u ÷ku f ðu Ë (þk†rðhw Ø Ët Œ fÚkk) ‚t ¼ ¤kÔÞk fhþu . Ëu ð e-
Ëu ð Œkyku ™ e …q ò fhe™u ŒÚkk fhkðe™u , ƒeò™e ®™Ëk fhe™u , f»x …h f»x
(Ëw : ¾) WXkðþu . su Œu { ™k y™w Þ kÞe nþu Œu { ™u …h{kÚko ™rn ƒŒkðu .
Ërûkýk {kxu s„Œ™u „w { hkn fhŒk hnu þ u - „u h {k„u o Ëku h Œk hnu þ u . …ku Œ k™e
òŒ™u ‚ki Ú ke ‚khe {k™þu , ƒeò™u ™e[k ‚{sþu . ßÞkhu {kŒk™k {kU y u
({w ¾ )Úke yk ‚kt ¼ éÞw t Œku çkú ñ k {q Š AŒ (ƒu ¼ k™) ÚkE™u s{e™ …h Z¤e
…zâku . ½ýk ‚{Þ ƒkË ¼k™{kt ykÔÞku .
„tÞºte™u ©t… : Œkhk ½ýk ‚kt Z (yk¾÷k) …rŒ nþu . Œw t
{] í Þw ÷ ku f {kt „kÞ ƒ™eþ.
…w n w … ð‚e™u ©t… : Œkhe søÞk „t Ë fe{kt nþu . Œkhkt Vq ÷ ku ™ u fku E
…q ò {kt ™rn ÷kðu (Œkhkt Vq ÷ ku ™ ku fku E …q ò yÚku o W…Þku „ ™rn fhu ) yk
¾ku x e sw ƒ k™e™k fkhýu Œkhu yk ™hf ¼ku „ ððw t …zþu . Œkhw t ™k{ fu ð zk-
fu Œ fe nþu (…zþu ) (nrhÞkýk{kt fw ‚ kU Ä e fnu ð kÞ Au , su „t Ë fe (fw h rzÞkU )
ðk¤e søÞkyu ÚkkÞ Au )
yk «{kýu ºkýu Þ ™u ©k… yk…e ËeÄk …Ae {kŒk ¼ðk™e™u ¾q ƒ s
…MŒkðku ÚkÞku . [ yk «{kýu …nu ÷ k Œku Sð ð„h rð[khu {™ (fk¤ r™ht s ™)
™k «¼kðÚke ¾ku x kt fkÞku o fhe ™k¾u Au , …ht Œ w ßÞkhu ykí{k (‚í…w h w » k™ku
yt þ )™k «¼kðÚke Œu ™ u ¿kk™ ÚkkÞ Au Œku …kA¤Úke …MŒkððw t …zu Au . su
«{kýu {kŒk-r…Œk …ku Œ k™kt ƒk¤fku ™ u ™k™e y{Úke ¼q ÷ {kxu (¢ku Ä ðþ
ÚkR™u ) Vxfkhu Au - „w M ‚u ÚkkÞ Au , …ht Œ w …kA¤Úke ¾q ƒ …MŒkÞ Au . yk s
«r¢Þk {™ (fk¤-r™ht s ™)™k «¼kðÚke Œ{k{ Sðku { kt r¢Þkðk™ ÚkE hne
Au ] nkt , y®nÞk yu f ðkŒ rðþu » k (¾k‚) Au fu r™ht s ™u (fk¤çkú ñ u ) …ý
…ku Œ k™ku fkÞËku ƒ™kðe hkÏÞku Au fu y„h fku E Sð fku E Ëw ƒ o ¤ Sð™u
‚Œkðþu Œku Œu ™ u Œu ™ ku ƒË÷ku yk…ðku …zþu . ßÞkhu ykrË ¼ðk™e («f] r Œ
y»xt „ e) yu çkú ñ k, „kÞºke ŒÚkk …w n w … ðŒe™u ©k… ykÃÞku Œku y÷¾
r™ht s ™ (çkú ñ -fk¤)yu fÌkw t fu nu ¼ðk™e («f] r Œ-y»xt „ e) ŒU yk ‚khw t
™Úke fÞO w . nðu nw t (r™ht s ™) Œ™u ©k… yk…w t Aw t fu îk…h Þw„{kt Œkhk …ý
…kt [ …rŒ nþu . (ÿki … Ëe s ykrË {kÞk™ku yðŒkh ÚkE Au . ) ßÞkhu yk
ykfkþðkýe ‚kt¼¤e Œku ykrË {kÞkyu fÌkwt fu nu ßÞkurŒ r™hts™ (fk¤) nwt
Œkhk ðþ{kt …ze Awt Œwt su RåAu Œu fhe ÷u.
● ‘‘rð»ýw ™ w k …tu ‚ t™t r…‚t (ft¤/çtú ñ )™e «tÂÃ‚ {txu
«MÚtt™ ‚Útt {t‚t™t ytþeðto Œ ™e «tÂÃ‚’’
yk™k …Ae rð»ýw ™ u «f] r Œyu fÌkw t fu …w º k, Œt w …ý …ku Œ k™k r…Œk™e
þku Ä fhe ÷u . íÞkhu rð»ýw …ku Œ k™k r…ŒkS fk¤ (çkú ñ )™e þku Ä fhŒk-fhŒk
324 ‚] Â »x h[™k
…kŒk¤÷ku f {kt …nkU [ e „Þk, ßÞkt þu » k™k„ nŒku . Œu ý u rð»ýw ™ u …ku Œ k™e
‚e{k{kt «ðu þ fhŒku òu E ™u ¢ku r ÄŒ ÚkE™u Íu h Úke ¼hu ÷ ku Vq t V kzku {kÞku o .
Œu ™ k rð»k (Íu h )™k «¼kðÚke rð»ýw S ™ku ht „ ~Þk{ (fk¤ku ) ÚkE „Þku ,
su { f÷h™ku M«u ÚkE òÞ Au Œu { , íÞkhu rð»ýw S ™e RåAk ÚkE fu yk ™k„™u
‚ƒf þe¾ðkzðku òu E yu . íÞkhu ßÞku r Œ r™ht s ™u (fk¤u ) òu Þ w t fu nðu rð»ýw ™ u
þkt Œ fhðku òu E yu . íÞkhu ykfkþðkýe ÚkE fu rð»ýw nðu Œw t …ku Œ k™e
{kŒkS™e …k‚u ò y™u ‚k[u - ‚k[w t yk¾w t rððhý ƒŒkðe Ëu s u ŒÚkk su f»x
yk…™u þu » k™k„Úke ÚkÞw t Au Œu ™ ku ƒË÷ku îk…h Þw „ {kt ÷u s u . îk…h Þw „ {kt
Œ{u (rð»ýw ) Œku f] » ýyðŒkh Äkhý fhþku y™u fk÷eËn{kt fkr÷LËe ™k{™ku
™k„, þu » k™k„™ku yðŒkh Úkþu .
Ÿ[ nku E fu ™e[ ‚Œkði , Œkfh yku y u ÷ (ƒË÷ku ) {ku n e ‚kU …kði >
òu Sð Ëu E …eh …w ™ e fkP n w , n{ …w r ™ yku y u ÷ rËðkðU Œknq P >>
íÞkhu rð»ýw S {kŒkS™e …k‚u ykÔÞk ŒÚkk ‚k[u - ‚k[e nfefŒ
fne ËeÄe fu {™u r…Œk™k Ëþo ™ ™Úke ÚkÞk. yk ðkŒÚke {kŒk («f] r Œ) ¾q ƒ
s «‚L™ ÚkE y™u fÌkw t fu …w º k Œw t ‚íÞðkËe Au . nðu nw t …ku Œ k™e þÂõŒ îkhk
Œ™u Œkhk r…Œk™e ‚kÚku {u ¤ k… fhkðw t Aw t ŒÚkk Œkhk {™™ku ‚t þ Þ - {™™e
þt f k Ëq h fhw t Aw t .
fƒeh, Ëu ¾ …w º k Œku r n r…Œk ¼exkô, Œki h u {™ fk Äku ¾ k r{xkô >
{™ MðY… fŒko fn ò™kU , {™ Œu Ëq ò yki h ™ {k™ku >
Mð„o …kŒk÷ Ëki h {™ fu h k, {™ yÂMÚkh {™ yni y™u h k >
r™ht f kh {™ ne fku fneyu , {™ fe yk‚ r™þ rË™ hneyu >
Ëu ¾ nq t …÷rx ‚w L Þ {n ßÞku r Œ, snkt …h rÍ÷r{÷ Ík÷h nku Œ e >>
yk «{kýu {kŒk (y»xt „ e «f] r Œ) yu rð»ýw ™ u fÌkw t fu {™ s s„Œ™ku
fŒko Au yk s ßÞku r Œ r™ht s ™ Au . æÞk™{kt su yu f nòh ßÞku r Œyku ™shu
ykðu Au Œu s yu ™ w t Y… Au , su þt ¾ , ½t x ð„u h u ™ ku ™kË (yðks) ‚t ¼ ¤kÞ
Au Œu {nkMð„o { kt r™ht s ™™ku s ðk„e hÌkku Au . íÞkhu {kŒk (y»xt „ e,
«f] r Œ)yu fÌkw t fu nu …w º k Œw Œ{k{ Ëu ð ku { kt ‚hŒks Au y™u Œkhe Ëhu f fk{™k
RåAk ŒÚkk fkÞku o nw t …q ý o fheþ. Œkhe …q ò yk¾k s„Œ{kt Úkþu . ŒU {™u
ƒÄw t ‚k[u - ‚k[w t ƒŒkÔÞw t Au . fk¤™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku ™ kt «kýeyku ™ e rðþu » k
(¾k‚) xu ð Au fu …ku Œ k™e ÔÞÚko {rn{k ƒ™kðu Au . su { fu Ëw „ ko S ©e
rð»ýw S ™u fne hne Au fu Œkhe …q ò s„Œ{kt Úkþu . {U Œ™u Œkhk r…Œk™k
Ëþo ™ fhkðe ËeÄk. Ëw „ ko y u VõŒ «fkþ ƒŒkðe™u ©e rð»ýw S ™u zVku ¤
ƒ™kÔÞk. ©e rð»ýw S …ý «¼w ™ e yk s ÂMÚkrŒ™w t ¿kk™ …ku Œ k™k

y™w Þ kÞeyku ™ u ‚{òððk ÷køÞk fu …h{kí{k™ku fu ð ¤ «fkþ s Ëu ¾ kÞ
Au . …h{kí{k r™hkfkh Au . íÞkhƒkË ykrË ¼ðk™e Yÿ ({nu þ S)™e …k‚u
„R ŒÚkk fÌkw t fu {nu þ , Œw t …ý fhe ÷u …ku Œ k™k r…Œk™e þku Ä . Œkhk ƒL™u
¼kEyku ™ u Œku Œ{khk r…Œk™k Ëþo ™ ™Úke ÚkÞk. Œu { ™u su yk…ðk™w t nŒw t Œu
yk…e ËeÄw t Au . nðu Œkhu su {kt „ ðw t nku Þ Œu {kt „ e ÷u . íÞkhu {nu þ u fÌkw t fu ,
nu s™u Œ k ! {khk ƒL™u {ku x k ¼kEyku ™ u r…Œk™k Ëþo ™ ™Úke ÚkÞk …Ae «Þí™
fhðku ÔÞÚko Au . f] … k fhe {™u yu ð w t ðhËk™ yk…ku fu nw t y{h ({] í Þw t s Þ)
ÚkE òô. íÞkhu {kŒkyu fÌkw t fu y{h fhðk nw t ‚{Úko ™Úke. nkt Þw Â õŒ
(W…kÞ) ƒŒkðe þfw t Aw t , su ™ kÚke Œkhe ô{h ƒÄk fhŒk ÷kt ƒ e ƒ™e hnu þ u .
Œu ™ e rðrÄ-Þku „ ‚{krÄ Au (yu x ÷k {kxu {nkËu ð S {ku x k ¼k„u ‚{krÄ{kt
s hnu Au ) yk «{kýu {kŒk (y»xt „ e, «f] r Œ)yu ºkýu Þ …w º kku ™ u rð¼k„
ðnU [ e ykÃÞk :-
¼„ðk™ çkú ñ kS™u fk¤÷ku f {kt ÷k¾-[ku Þ ko ‚ e™k [ku ÷ k (þheh)
h[ðk (ƒ™kððk)™ku rð¼k„ yu x ÷u fu hòu „ w ý «¼krðŒ fhe™u ‚t Œ k™ku í …r¥k
{kxu rððþ fhe™u SðWí…r¥k fhkððk™ku rð¼k„ «Ëk™ fÞku o .
¼„ðk™ rð»ýw ™ u yk Sðku ™ w t …k÷™…ku » ký (f{o y™w ‚ kh) fhðw t
ŒÚkk {ku n -{{Œk Wí…L™ fhe™u ÂMÚkrŒ ò¤ðe hk¾ðk™ku rð¼k„ ‚kU Ã Þku .
¼„ðk™ rþð þt f h ({nkËu ð ) ™u ‚t n kh fhðk™ku rð¼k„ ‚kU Ã Þku ,
fkhý fu Œu { ™k r…Œk r™ht s ™™u yu f ÷k¾ {k™ðþhehÄkhe Sð Ëhhku s
¾kðk …zu Au .
ynª yk„¤ {™{kt yu f «&™ W…ÂMÚkŒ (Wí…L™) Úkþu fu çkú ñ k,
rð»ýw ŒÚkk þt f hSÚke Wí…r¥k, ÂMÚkrŒ ŒÚkk ‚t n kh fE heŒu ÚkkÞ Au . yk
ºkýu Þ Œku …ku Œ …ku Œ k™k ÷ku f {kt hnu Au . su { fu yksfk÷ ‚t[kh«ýkr÷™u
[÷kððk {kxu W…økúnku™u W…h ykfkþ{kt Akuzðk{kt ykðu Au y™u Œu ™e[u …]Úðe
W…h ‚t[kh «ýkr÷™u [÷kðu Au. Xef yk s «{kýu yk ºkýuÞ Ëuðku ßÞkt …ý
hnu Au Œu{™k þhehÚke ™ef¤ðkðk¤k ‚qû{ „wý™k Œht„ku ºkýuÞ ÷kufku{kt …kuŒk™e
òŒu s (ykuxku{uxef) Ëhuf «kýe W…h «¼kð ƒ™kðe hk¾u Au («¼krðŒ fhu Au)
W…hku õ Œ rððhý yu f çkú ñ kt z {kt çkú ñ (fk¤)™e h[™k™w t Au . ykðk-
ykðk Œku ûkh…w h w » k (fk¤)™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku Au .
…ht Œ w ûkh…w h w » k (fk¤) MðÞt (…ku Œ u ) ÔÞõŒ yu x ÷u fu ðkMŒrðf Y…{kt
ƒÄk™e ‚k{u ™Úke ykðŒku . Œu ™ u s «kÃŒ fhðk yÚku o ºkýu Þ Ëu ð ku (çkú ñ kS,
326 ‚] Â »x h[™k
rð»ýw S , rþðS) yu ðu Ë ku { kt ðŠýŒ rðrÄ {w s ƒ ¼h[f ‚kÄ™k fhðk
AŒkt …ý çkú ñ (fk¤)™k Ëþo ™ ÚkÞk ™rn. íÞkhƒkË }r»kyku y u ðu Ë ku ™ u
ðkt å Þk. Œu { kt ÷ÏÞw t Au fu ‘yø™u : Œ™q h T yr‚’ (…rðºk Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 1 ,
{t º k- 15 ) …h{u ï h ‚nþheh Au ŒÚkk …rðºk Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 5 , {t º k- 1
{kt ÷ÏÞw t Au fu ‘yø™u : Œ™q h T yr‚ rð»ýðu íðk ‚ku { MÞ Œ™q h T yr‚.’ yk
{t º k{kt ƒu ðkh ðu Ë sw ƒ k™e yk…u Au fu ‚ðo Ô Þk…f, ‚ðo … k÷™ fŒko ‚Œ…w h w » k
‚nþheh Au (þheh Ähkðu Au ) . …rðºk Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 40 , {t º k 8 {kt
fÌkw t Au fu (frðhT {r™»ke) su …h{u ï h™e Œ{k{ «kýeyku ™ u [kn Au , Œu
frðhT yu x ÷u fu fƒeh Au . Œu ™ w t þheh ™‚ku / ™kzeyku ð„h (yM™krðh{T ) ™w t
Au , (þw ¢ {T ) ðeÞo Ú ke ƒ™u ÷ …kt [ Œ¥ðku Ú ke ƒ™u ÷ ¼ki r Œf (yfkÞ{T )
fkÞkhrnŒ Au . Œu ‚ðo ™ ku {kr÷f ‚ðku o … rh ‚íÞ÷ku f {kt rƒhks{k™ Au , Œu
…h{u ï h™w t Œu s …w t s ™w t (MðßÞku o r Œ) MðÞt «fkrþŒ þheh Au su þçËY…
yu x ÷u fu yrð™kþe Au . Œu s frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) Au , su ‚ðo
çkú ñ kt z ku ™ e h[™k fhðkðk¤k (ÔÞËÄkŒk) ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ k h[™knkh
(MðÞt ¼ q : ) MðÞt «„x Úkðkðk¤k (ÞÚkk ŒÚÞ: yÚkko ™ T ) ðkMŒð{kt (þk~ðŒT )
yrð™kþe Au . („eŒk yæÞkÞ 15 , &÷ku f 17 {kt …ý «{ký Au . ) ¼kðkÚko
Au fu - …q ý o çkú ñ ™w t þkherhf ™k{ fƒeh (frðh Ëu ð ) Au . Œu …h{u ï h™w t
þheh ™q h Œ¥ðÚke ƒ™u ÷ Au . …h{kí{k™w t þheh yrŒ ‚q û { Au su Œu s
‚kÄf™u Ëu ¾ kE Ëu Au su ™ e rËÔÞ áÂ»x ¾q ÷ e „E nku Þ . yk «{kýu Sð™w t
…ý ‚q û { þheh Au su ™ e W…h …kt [ Œ¥ð™e ¾ku ÷ (fðh) yu x ÷u fu …kt [
Œ¥ð™e fkÞk [Zu ÷ e nku Þ Au su {kŒk-r…Œk™k ‚t Þ ku „ Úke (þw ¢ {T ) ðeÞo Ú ke
ƒ™e Au . þheh íÞk„ fÞko ƒkË …ý Sð™w t ‚q û { þheh ‚kÚku hnu Au . Œu
‚q û { þheh Œu s ‚kÄf™u Ëu ¾ kÞ Au su ™ e rËÔÞáÂ»x ¾q ÷ e „R nku Þ . yk
«{kýu …h{kí{k ŒÚkk Sð™e ÂMÚkrŒ™u ‚{òu . ðu Ë ku { kt yku { T (H) ™k{™k
M{hý™w t «{ký Au su VõŒ çkú ñ ‚kÄ™k Au . yk WÆu ~ ÞÚke yku { T (H)™k
ò…™u …q ý o ç kú ñ ™ku {k™e™u }r»kyku y u …ý nòhku ð»ko nXÞku „ (‚{krÄ
÷„kðe™u ) fhe™u «¼w «kÂÃŒ™e [u » xk fhe, …ht Œ w «¼w Ë þo ™ ÚkÞk ™rn,
r‚rØyku «kÃŒ ÚkE „E. yu s r‚rØyku Y…e h{fzkt y ku ‚kÚku h{e™u
}r»kyku …ý sL{-{] í Þw ™ k [¢{kt s hne „Þk ŒÚkk …ku Œ k™k y™w ¼ ð™kt
þk†ku { kt …h{kí{k™u r™hkfkh ÷¾e ËeÄk. çkú ñ u (fk¤u ) ‚ku „ t Ë ÷eÄk Au fu
nw t …ku Œ k™k ðkMŒrðf Y…{kt fku E ™u Ëþo ™ ™rn yk…w t . {™u yÔÞõŒ {kLÞk
fhþu . (yÔÞõŒ™ku ¼kðkÚko Au fu - fku E ykfkh{kt Au …ht Œ w ÔÞÂõŒ„Œ Y…u
MÚkq ¤ Y…{kt Ëþo ™ ™Úke yk…Œku . su { fu ykfkþ{kt ðkË¤ku AðkE sŒkt rËð‚
ËhBÞk™ ‚q Þ o yá~Þ ÚkE òÞ Au . Œu á~Þ{k™ ™Úke …ht Œ w ðkMŒð{kt
ðkË¤ku ™ e …u ÷ e …kh su { ™ku Œu { Au , yk yðMÚkk™u yÔÞõŒ fnu Au . )
(«{ký {kxu „eŒk yæÞkÞ 7 &÷kuf 24-25, yæÞkÞ 11 &÷kuf-48 ŒÚkk 32)
…rðºk „eŒkS ƒku ÷ ðkðk¤ku çkú ñ (fk¤) ©ef] » ýS™k þheh{kt
«u Œ ðŒ «ðu þ fhe™u fne hÌkku Au fu ysw o ™ , nw t «ð] ¥ k ÚkÞu ÷ ku ({khk ™es
÷ku f {kt Ú ke yíÞkhu ynª ykðu ÷ nw t „w Ã Œ hnu ð kðk¤ku ) fk¤ Aw t y™u ‚ðo ™ u
¾kðk {kxu ykÔÞku Aw t . („eŒk yæÞkÞ 11 ™k &÷ku f ™t . 32 ) yk {khw t
ðkMŒrðf Y… Au , yk™u Œkhk r‚ðkÞ ™ Œku …nu ÷ k fku E yu òu Þ w t Au ŒÚkk ™k
fku E yk„¤ …ý òu E þfþu yu x ÷u fu ðu Ë ku { kt ðŠýŒ Þ¿k-s…-Œ… ŒÚkk
yku { T (H) ™k{ ð„u h u ™ e rðrÄÚke {khk yk ðkMŒrðf MðY…™w t Ëþo ™ ÚkE
þfŒw t ™Úke. („eŒk yæÞkÞ 11 , &÷ku f 48 ) nw t f] » ý ™Úke, yk {q ¾ o ÷ku f ku
f] » ýY…{kt {w s ({™u ) yÔÞõŒ™u ÔÞõŒ ({™w » ÞY…) {k™e hÌkk Au . fkhý
fu yk ÷ku f ku {khk ¾hkƒ r™Þ{Úke y…rhr[Œ Au fu nw t fâkhu Þ …ý ðkMŒrðf
yk fk¤Y…{kt ƒÄk™e ‚k{u ykðŒku ™Úke. …ku Œ k™e Þku „ {kÞkÚke Aw … kÞu ÷ ku
hnw t Aw t („eŒk yæÞkÞ 7 , &÷ku f ™t . 24 - 25 )
rð[th fhtu : …ku Œ k™k Aw … kR™u hnu ð k yt „ u ™ k rðÄk™™u MðÞt (fk¤
…ku Œ u ) y©u » X (y™w ¥ k{) fu { fne hÌkk Au ?
y„h r…Œk …ku Œ k™k ‚t Œ k™™u …ý Ëþo ™ ™Úke yk…Œku Œku Œu ™ k{kt
fku E ºkw r x (¾k{e) Au su ™ k fkhýu Œu Aw … kE™u (‚t Œ kÞu ÷ ku ) hnu Au ŒÚkk
‚w r ðÄkyku …ý «Ëk™ fhe hÌkku Au . fk¤™u (çkú ñ ™u ) ©k…ðþ yu f ÷k¾
{k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ ku yknkh fhðku …zu Au ŒÚkk 25 % Ëhhku s ™k su
ðÄkhu Wí…L™ ÚkkÞ Au Œu { ™u Œu { ™k Xu f kýu ÷„kzðk ŒÚkk f{o ¼ ku „ ™ku Ët z
yk…ðk {kxu [ku Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku r ™yku ™ e h[™k fhe Au . y„h ƒÄk™e ‚k{u
ƒu ‚ e™u fku E ™e …w º ke, fku E ™e …í™e, fku E ™ku …w º k, fku E ™k {kŒk-r…Œk™u ¾kþu
(yknkh fhþu ) Œku ƒÄk™u çkú ñ Úke Ä] ý k ÚkE sþu ŒÚkk ßÞkhu …ý fku E
ð¾Œu …qýo…h{kí{k frðhÂø™ (fƒeh …h{uïh) MðÞt (…kuŒu) ykðu yÚkðk
…kuŒk™ku fkuE ‚tËuþðknf (ËqŒ) {kuf÷u Œku ‚ðo (Œ{k{-ƒÄkt) «kýe ‚íÞ¼ÂõŒ
fhe™u fk¤™e ò¤{ktÚke ™ef¤e òÞ. yux÷k {kxu Ë„ku ËR™u (Çkúr{Œ fhe™u)
hk¾u Au ŒÚkk …rðºk „eŒk yæÞkÞ 7 &÷kuf 18, 24, 25 {kt …kuŒk™e ‚kÄ™k
îkhk Úkðkðk¤e {wÂõŒ („rŒ)™u …ý (y™w¥k{k{T) yrŒ y©u»X/¾hkƒ fne Au
ŒÚkk …kuŒk™k rðÄk™ (r™Þ{)™u …ý (y™w¥k{k{T) y©u » X fÌkw t Au .
328 ‚] Â »x h[™k
çtúñ ÷tuf™wk ÷½w r[ºt

{ntç
túñ
…{tk ft¤ t™t Y…{
w»ý™t Y túñ) sxt fwkz÷e Íe÷ tk
ð
{ntr ft¤ (ç {ntrþð Y…{tk ft¤
hòu„ýw «Ät™ ûtuºt

ûtuºt t™
‚{tu„wý «Ät™ ûtuºt

Ä
Ë‚tu„wý «
þqLÞ MÚtt™ ËÃ‚…whe yêtËe nòh îe…

Œw„to ÷tuf
™f÷e y™t{e ÷tuf

™f÷e y„{ ÷tuf
™f÷e y÷¾ ÷tuf
{eXt …týe™tu
™f÷e Ë‚÷tuf
Ë{w ÿ
{ntRLÿ™tu
îe…
{ntMð„o
Ëw{uY
…ðo‚
V÷Œth ð]ûttu™wk
ð™
ßÞtur‚ r™hks™ (ft¤) çtúñ™t

÷tuf (21 çtúñkz)™wk ÷½w r[ºt
¼kðh „wVt su …hçtúñ™t
÷tuf{tk …ntU[u Au
Ë‚÷tuf sðt™tu hM‚tu
ft¤™tu …tu ‚ t™tu ÷tu f {ntçtúñkz
™f÷e y™t{e ÷tuf ‚Ã‚rþ÷t ƒth yr[LíÞ
™f÷e y„{ ÷tuf ð@ f…tx (fw ÷ w V ) ¼õ‚tu™wk
™f÷e y÷¾ ÷tuf
™f÷e Ë‚÷tuf ft¤ ÷tu f ™e ¼k ð h „w V t r™ðtËMÚtt™
þqLÞ MÚtt™
þqLÞ MÚtt™
çtú ñ k z
{ntçtú ñ k z
çtú ñ k z çtú ñ k z
çtú ñ k z
330 ‚] Â »x h[™k
Ëhu f çkú ñ kt z {kt ƒ™u ÷ çkú ñ ÷ku f {kt yu f {nkMð„o ƒ™kÔÞw t Au .
{nkMð„o { kt yu f MÚkk™ …h ™f÷e ‚Œ÷ku f - ™f÷e y÷¾ ÷ku f - ™f÷e
y„{÷ku f ŒÚkk ™f÷e y™k{e ÷ku f ™e h[™k - «kýeyku ™ u Çkú r {Œ
hk¾ðk™k (Ë„ku Ëu ð k™k) nu Œ w Ú ke «f] r Œ (Ëw „ ko / ykrË {kÞk) îkhk fhkðe
hk¾e Au . fƒeh ‚knu ƒ ™ku yu f þçË Au -
‘’fh ™i ™ kU ËeËkh {n÷ {U ÃÞkhk ni ’ ’ {kt ðkýe Au fu
fkÞk ¼u Ë rfÞk r™hðkhk, Þn ‚ƒ h[™k r…Lz {t Í khk nu >
{kÞk yrð„Œ ò÷ …‚khk, ‚ku fkhe„h ¼khk ni >>
ykrË {kÞk rfLne [Œw h kE, Íw X e ƒkS r…Lz rË¾kE >
yrð„Œ h[™k hr[ yt z {krn, ðkfk «rŒ®ƒƒ zkhk ni >>
yu f çkú ñ kt z {kt yLÞ ÷ku f ku ™ e …ý h[™k Au , su { fu ©e çkú ñ kS™ku
÷ku f ©e rð»ýw S ™ku ÷ku f , ©e rþðS™ku ÷ku f , ßÞkt yk„¤ ƒu ‚ e™u ºkýu Þ
«¼w ™e[u ™ k ºký ÷ku f ku (Mð„o ÷ ku f yu x ÷u fu RLÿ™ku ÷ku f , …] Ú ðe÷ku f ŒÚkk
…kŒk¤÷ku f ) …h yu f -yu f rð¼k„™k {kr÷f ƒ™e™u «¼w Œ k fhu Au ŒÚkk
…ku Œ k™k r…Œk fk¤™u ¾kðk (yknkh)™u {kxu «kýeyku ™ e Wí…r¥k, ÂMÚkrŒ
ŒÚkk ‚t n kh™ku fkÞo ¼ kh (fkh¼kh) ‚t ¼ k¤u Au . ºkýu Þ «¼w y ku ™ k …ý sL{
ŒÚkk {] í Þw ÚkkÞ Au . íÞkhu fk¤ yu { ™u …ý ¾kÞ Au . yk s çkú ñ kt z [ yk™u
yt z …ý fnu Au fkhý fu çkú ñ kt z ™e ƒ™kðx yt z kfkh Au , yk™u ®…z …ý
fnu Au fkhý fu þheh (®…z) {kt yu f çkú ñ kt z ™e h[™k f{¤ku { kt xe.ðe.
™e su { òu E þfkÞ Au ] {kt yu f {k™‚hku ð h ŒÚkk Ä{o h kÞ (LÞkÞkÄeþ)™ku
÷ku f …ý Au ŒÚkk yu f „w Ã Œ MÚkk™ …h …q ý o …h{kí{k yLÞ Y… Äkhý fhe™u
hnu Au su { fu Ëhu f Ëu þ ™w t hksËq Œ ¼ð™ nku Þ Au . íÞkt yk„¤ fku E ™Úke
sE þfŒw t . íÞkt yk„¤ Œu ykí{kyku hnu Au , su { ™e ‚íÞ÷ku f ™e ¼ÂõŒ
yÄq h e hne òÞ Au . ßÞkhu ¼ÂõŒÞw „ ykðu Au íÞkhu Œu ‚{Þu …h{u ï h
fƒehS …ku Œ k™k «rŒr™rÄ …q ý o ‚t Œ ‚Ë„w Y ™u {ku f ÷u Au . íÞkhu yu yÄq h e
¼ÂõŒðk¤k yk …w Û Þ ykí{kyku ™ u …] Ú ðe …h Œu ‚{Þu {k™ðþheh «kÃŒ
ÚkkÞ Au ŒÚkk Œu y ku þeÎkú (¾q ƒ s s÷Ëe) s ‚Œ ¼ÂõŒ …h ÷k„e òÞ Au
ŒÚkk ‚Œ„w Y Úke Ëeûkk «kÃŒ fhe™u …q ý o { ku û k «kÃŒ fhu Au . Œu MÚkk™ …h
hnu ð kðk¤k nt ‚ ykí{kyku ™ e r™S (…ku Œ k™e) ¼ÂõŒ™e f{kE ¾[o ÚkŒe
™Úke (s{k hnu Au ) . …h{kí{k™k ¼t z khÚke ‚ðo ‚w r ðÄkyku W…÷çÄ ÚkkÞ
Au . çkú ñ (fk¤)™k W…k‚fku ™ e ¼ÂõŒ™e f{kE Mð„o , {nk Mð„o { kt ‚{kÃŒ
ÚkE òÞ Au fkhý fu yk fk¤÷ku f (çkú ñ ÷ku f ) ŒÚkk …hçkú ñ ÷ku f {kt

«kýeyku ™ u …ku Œ k™w t fhu ÷ w t f{o V ¤ s {¤u Au .
ûkh…w h w » ku (çkú ñ u ) …ku Œ k™k 20 çkú ñ kt z ku ™ u [kh {nkçkú ñ kt z ku { kt
rð¼kSŒ fÞko Au . yu f {nkçkú ñ kt z {kt …kt [ çkú ñ kt z ku ™ ku ‚{q n ƒ™kÔÞku Au
ŒÚkk [khu Þ ƒksw Ú ke yt z kfkh „ku ¤ kE (…rhrÄ) {kt hku f e hkÏÞk Au ŒÚkk
yk [khu Þ {nkçkú ñ kt z ku ™ u …ý …kAk yt z ykfkh „ku ¤ kE (…rhrÄ){kt hku f âk
Au . yu f ðe‚{kt çkú ñ kt z ™e h[™k yu f {nkçkú ñ kt z su x ÷w t MÚkk™ ÷R™u fhe
Au . yu f ðe‚{kt çkú ñ kt z {kt «ðu þ fhŒkt s ºký hMŒk ƒ™kÔÞk Au . yu f ðe‚{k
çkú ñ kt z {kt …ý zkƒe ƒksw ™f÷e ‚Œ÷ku f , ™f÷e y÷¾ ÷ku f , ™f÷e y„{
÷ku f , ™f÷e y™k{e ÷ku f ™e h[™k «kýeyku ™ u Çkú r {Œ hk¾ðk™k (Ë„ku
Ëu ð k™k) WÆu ~ ÞÚke ykrË {kÞk (Ëw „ ko ) îkhk fhkðzkðe Au ŒÚkk s{ýe ƒksw
ƒkh ‚ðo © u » X çkú ñ ‚kÄfku (¼õŒku ) ™u hk¾u Au . …Ae Ëhu f Þw „ {kt Œu { ™u
…ku Œ k™k ‚t Ë u þ ðknf (‚t Œ / ‚Œ„w h w ) ƒ™kðe™u …] Ú ðe …h {ku f ÷u Au , su
þk†rðrÄhrnŒ ‚kÄ™k ŒÚkk ¿kk™ ƒŒkðu Au ŒÚkk …ku Œ u …ý ¼ÂõŒne™ ÚkE
òÞ Au ŒÚkk y™w Þ kÞeyku ™ u …ý fk¤ò¤{kt V‚kðŒk òÞ Au . …Ae Œu
„w h w S ŒÚkk y™w Þ kÞeyku ƒL™u ™hf{kt òÞ Au . …Ae ‚k{u ™ e ŒhV yu f
Œk¤w (fw ÷ w V ) ÷„kze hkÏÞw t Au . Œu hMŒku fk¤ (çkú ñ ) ™k r™s÷ku f {kt òÞ
Au . ßÞkt yk„¤ yk çkú ñ (fk¤) …ku Œ k™k ðkMŒrðf {k™ð MðY…e fk¤Y…{kt
hnu Au . yk s MÚkk™ …h yu f …ÚÚkh™ku xw f zku su Œðk ykfkh™ku (hku x ÷e
ƒ™kððk {kxu ™ e ÷ku ¾ t z ™e ÷ku Z e-Œðk su ð ku ) nku Þ Au . su MðŒ: (yu ™ e òŒu
s) „h{ hnu Au , su ™ u ŒÃŒrþ÷k …ý fnu Au . su ™ e W…h yu f ÷k¾
{k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ k ‚q û { þheh™u þu f e™u Œu { ™k{kt Ú ke „t Ë fe
fkZe™u ¾kÞ Au . Œu ‚{Þu ‚ðo «kýe ¾q ƒ s …ezk (ËËo ) y™w ¼ ðu Au ŒÚkk
nknkfkh {[e òÞ Au . …Ae Úkku z kf ‚{Þ ƒkË Œu (‚ðo «kýeyku ) ƒu ¼ k™
ÚkE òÞ Au . Sð {hŒku ™Úke. …Ae Ä{o h kÞ™k ÷ku f {kt sE™u f{ko Ä khÚke
yLÞ sL{ «kÃŒ fhu Au ŒÚkk sL{-{] í Þw ™ w t [¬h ƒ™u ÷ w t s hnu Au . W…h
sýkðu ÷ ‚k{u ™ e ŒhV ÷„kðu ÷ Œk¤w t fk¤ (çkú ñ ) VõŒ …ku Œ k™k yknkhðk¤kt
«kýeyku {kxu Úkku z ef s ûkýku {kxu ¾ku ÷ u Au . …q ý o …h{kí{k™k ‚íÞ™k{
ŒÚkk ‚kh™k{Úke yk Œk¤w t MðÞt (yu ™ e òŒu s) ¾w ÷ e òÞ Au . yk{ fk¤™e
ò¤™u …q ý o …h{kí{k frðËu o ð u (fƒeh ‚knu ƒ u ) MðÞt s …ku Œ k™k r™S
(yt „ Œ) ¼õŒ Äh{Ëk‚S™u ‚{òðe.
332 ‚] Â »x h[™k
● ‘‘…hçtú ñ ™t Ët‚ Ëk ¾ çtú ñ tk z tu ™ e MÚtt…™t’’
fƒeh …h{u ï hu (frðËu o ð u ) yk„¤ ƒŒkÔÞw t Au fu …hçkú ñ u (yûkh
…w h w » ku ) …ku Œ k™k fkÞo { kt „V÷Œ (¼q ÷ ) fhe fkhý fu Œu {k™‚hku ð h{kt ŸÄe
„Þku ŒÚkk ßÞkhu …h{u ï hu ({U yu x ÷u fu fƒeh ‚knu ƒ u ) Œu ‚hku ð h{kt #zw
Aku z âw t Œku yûkh…w h w » ku (…hçkú ñ u ) Œu ™ e (#zk™e) ŒhV ¢ku Ä Úke òu Þ w t . yk
ƒL™u y…hkÄku („w ™ kyku ) ™k fkhýu Œu ™ u …ý ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku ‚rnŒ
‚Œ÷ku f ™e ƒnkh fhe ËeÄku . ƒesw fkhý yûkh…w h w » k (…hçkú ñ ) …ku Œ k™k
r{ºk çkú ñ (ûkh…w h w » k)™e sw Ë kE{kt ÔÞkfw ¤ ÚkE™u …h{ r…Œk frðËu o ð (fƒeh
…h{u ï h) ™e ÞkË ¼q ÷ e™u Œu ™ u s ÞkË fhðk ÷køÞku ŒÚkk rð[kÞO w fu ûkh…w h w » k
(çkú ñ ) Œku …ku Œ k™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z {kt ¾q ƒ yk™t Ë {™kðe hÌkku nþu , Œu
MðŒt º k hks fhþu , nw t …kA¤ hne „Þku ŒÚkk yLÞ fu x ÷ef ykí{kyku su
…hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ , çkú ñ kt z ku { kt sL{{] í Þw ™ ku f{o Ë t z ¼ku „ ðe hne Au , Œu
nt ‚ ykí{kyku , çkú ñ ™e ‚kÚku „Þu ÷ e ykí{kyku ™ e sw Ë kE™e ÞkË{kt ¾ku ð kE
„R su çkú ñ (fk¤)™e ‚kÚku yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku { kt V‚kÞu ÷ e Au ŒÚkk
…q ý o … h{kí{k, ‚w ¾ ËkÞe frðËu o ð ™e ÞkË ¼q ÷ kðe ËeÄe. …h{u ï h frðËu o ð ™k
ðkht ð kh ‚{òððk AŒkt …ý ykMÚkk yku A e ™ ÚkE. …hçkú ñ u (yûkh …w Y »ku )
rð[kÞO w fu nw t …ý sw Ë t w MÚkk™ (søÞk) «kÃŒ fhw t Œku ‚khw t hnu þ u . yk{ rð[kh
fhe™u hkßÞ «kÂÃŒ™e RåAkÚke ‚kh™k{™ku ò… þY fhe ËeÄku . yk s
«{kýu yLÞ ykí{kyku y u (su …hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z {kt V‚kÞu ÷ e
Au ) rð[kÞO w fu su ykí{kyku çkú ñ ™e ‚kÚku „Þu ÷ e Au Œu íÞkt {ku s -{MŒe
{™kðŒk nþu y{u …kA¤ hne „Þk. …hçkú ñ ™k {™{kt yu ð e Äkhýk ƒ™e
fu ûkh…w h w » k sw Ë ku ÚkE™u ¾q ƒ s ‚w ¾ e (¾w þ ) nþu . yk{ rð[kh fhe™u
yt Œ hkí{kÚke y÷„ MÚkk™™e «kÂÃŒ yt „ u ™¬e fÞO w . …hçkú ñ u (yûkh…w h w » ku )
nX Þku „ ™Úke fÞku o , …ht Œ w VõŒ sw Ë k hkßÞ™e «kÂÃŒ™u {kxu ‚ns æÞk™
Þku „ rðþu » k (¾k‚) f‚f (÷„™) ™e ‚kÚku fhŒku hÌkku . sw Ë w t MÚkk™ «kÃŒ
fhðk {kxu …k„÷ku („kt z k)™e su { ¼xfðk ÷køÞku , ¾kðk…eðk™w t …ý íÞk„e
ËeÄw t . ‚Œ÷ku f {kt ™ k ykí{kyku { kt Ú ke yLÞ fu x ÷kf ykí{kyku su …nu ÷ kt
fk¤ çkú ñ ™e ‚kÚku „Þu ÷ k ykí{kyku ™ k «u { {kt ÔÞkfw ¤ nŒk, Œu yûkh
…w Y »k™k ði h køÞ …h yk‚õŒ ÚkE™u Œu ™ u [knðk ÷køÞk. …q ý o « ¼w ™ k
…q A ðkÚke …hçkú ñ u sw Ë w t MÚkk™ {køÞw t ŒÚkk y{w f nt ‚ kí{kyku {kxu …ý rð™t Œ e
fhe. íÞkhu frðËu o ð u fÌkw t fu su ykí{k Œ{khe ‚kÚku Mðu å AkÚke sðk RåAu
Œu { ™u {ku f ÷e yk…w t Aw t . …q ý o « ¼w y u …q A âw t fu fku ý nt ‚ ykí{k …hçkú ñ ™e

‚kÚku sðk {kt „ u Au , ‚t { rŒ ÔÞõŒ fhku . ½ýk ‚{Þ ƒkË yu f nt ‚ u Mðef] r Œ
yk…e, …Ae Ëu ¾ k-Ëu ¾ e Œu Œ{k{ ykí{kyku y u …ý Mðef] r Œ - ‚t { rŒ ÔÞõŒ
fhe ËeÄe. ‚ki «Úk{ Mðef] r Œ yk…ðkðk¤k nt ‚ ™u †eY… ƒ™kÔÞku , Œu ™ w t
™k{ Rïhe {kÞk («f] r Œ ‚w h rŒ) hkÏÞw t ŒÚkk yLÞ ykí{kyku ™ u Œu Rïhe
{kÞk{kt «ðu þ fhkðe™u yr[LŒ îkhk yûkh…w h w » k (…h çkú ñ )™e …k‚u
{ku f ÷e ËeÄe (…rŒÔkú Œ k …ËÚke ™e[u …ze sðk™e ‚ò {¤e). fu x ÷kÞ Þw „ ku
‚w Ä e ƒt ™ u ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku { kt hÌkk, …ht Œ w …hçkú ñ u Ëw Ô Þo ð nkh fÞku o ™rn.
Rïhe {kÞk™e Mð RåAkÚke yt „ efkh fÞku o ŒÚkk …ku Œ k™e þçËþÂõŒ îkhk
™¾ ðzu †e RÂLÿ (Þku r ™) ƒ™kðe. Rïhe Ëu ð e™e ‚t { rŒÚke ‚t Œ k™ Wí…L™
fÞkO . yu x ÷k {kxu …hçkú ñ ™k ÷ku f {kt (‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku { kt ) «kýeyku ™ u
ŒÃŒrþ÷k™w t f»x ™Úke ŒÚkk íÞkt …þw - …ûke …ý çkú ñ ÷ku f ™k Ëu ð ku fhŒk ‚khw t
[rhºk Ähkðu Au . ô{h …ý ¾q ƒ ÷kt ƒ e Au , …ht Œ w sL{-{] í Þw f{ko Ä kh …h
f{o Ë t z ŒÚkk …rh©{ fhe™u s WËh …q Š Œ ÚkkÞ Au . Mð„o ŒÚkk ™hf …ý yu
{w s ƒ s ƒ™u ÷ k Au . …hçkú ñ (yûkh…w h w » k)™u ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z Œu ™ e
RåAkY…e ¼ÂõŒ æÞk™ yu x ÷u fu ‚ns ‚{krÄ rðrÄ îkhk Œu ™ e fhu ÷ e
f{kR™k «rŒV¤{kt «Ëk™ fÞko ŒÚkk ‚íÞ÷ku f Úke y÷„ MÚkk™ …h „ku ¤ kfkh
…rhrÄ{kt ƒt Ä fhe™u ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku ‚rnŒ yûkhçkú ñ ŒÚkk Rïhe {kÞk™u
nË …kh (r™»fkr‚Œ) fhe ËeÄk.
…qýoçkúñ (‚Œ …whw»k) y‚tÏÞ çkúñktzku su ‚Œ÷kuf ð„uhu{kt Au ŒÚkk çkúñ™k
21 çkúñktzku ŒÚkk …hçkúñ™k ‚kŒ ‚t¾ çkúñktzku™k …ý «¼w ({kr÷f) Au yux÷u
fu …h{uïh frðËuoð fw÷ (‚ðoMð)™k {kr÷f Au.
©e çkú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS ð„u h u ™ e [kh-[kh ¼w ò yku
(nkÚk) ŒÚkk 16 f¤kyku Au ŒÚkk «f] r ŒËu ð e (Ëw „ ko ) ™e ykX ¼w ò yku Au
ŒÚkk 64 f¤kyku Au . çkú ñ (ûkh…w h w » k)™e yu f nòh ¼w ò yku Au ŒÚkk yu f
nòh f¤kyku Au y™u Œu yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku ™ ku «¼w Au . …h çkú ñ (yûkh
…q h w » k)™e Ë‚ nòh ¼w ò yku Au ŒÚkk Ë‚ nòh f¤kyku Au y™u Œu ‚kŒ
‚t ¾ çkú ñ kt z ku ™ ku «¼w Au . …q ý o ç kú ñ (…h{ yûkh…w h w » k yu x ÷u fu ‚Œ…w h w » k)™e
y‚t Ï Þ ¼w ò yku Au ŒÚkk y‚t Ï Þ f¤kyku Au ŒÚkk çkú ñ ™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku
ŒÚkk …hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ku ‚rnŒ y‚t Ï Þ çkú ñ kt z ku ™ k «¼w Au . Ëhu f
«¼w …ku Œ k™e ‚ðo ¼w ò yku ™ u ‚{u x e™u (‚t f u ÷ e™u ) VõŒ ƒu ¼w ò yku …ý
hk¾e þfu Au ŒÚkk ßÞkhu RåAu íÞkhu ‚ðo ¼w ò yku ™ u …ý «„x fhe þfu Au .
334 ‚] Â »x h[™k
…q ý o …h{kí{k …hçkú ñ ™k «íÞu f (Ëhu f ) çkú ñ kt z {kt …ý y÷„ MÚkk™
ƒ™kðe™u yLÞ Y…{kt „w Ã Œ hnu Au . yu ð e heŒu ‚{òu òýu yu f VhŒku
fu { u h k ƒnkh ÷„kðe Ëu ð k{kt ykðu ŒÚkk yt Ë h xu r ÷rðÍ™ {q f e Ëu ð k{kt ykðu .
xe.ðe. W…h ƒnkh™k Œ{k{ á~Þ ™sh ykðu Au ŒÚkk ƒesw t xu r ÷rðÍ™
ƒnkh {q f e™u yt Ë h™ku fu { u h k MÚkkÞe fhe™u {q f e Ëu ð k{kt ykðu , Œu { kt VõŒ
yt Ë h ƒu X u ÷ k «ƒt Ä f™w t r[ºk Ëu ¾ kÞ Au . yk™k ÷eÄu Œ{k{ f{o [ kheyku
‚kðÄk™ hnu Au .
yk s «{kýu …q ý o … h{kí{k …ku Œ k™k ‚Œ÷ku f {kt ƒu ‚ e™u ƒÄk™u
r™Þt r ºkŒ fhe hk¾u Au ŒÚkk «íÞu f çkú ñ kt z {kt …ý ‚Œ„w h w frðËu o ð rðã{k™
hnu Au . su { fu ‚q Þ o Ëq h nku ð k AŒkt …ý …ku Œ k™ku «¼kð yLÞ ÷ku f ku { kt
ƒ™kðe hk¾u Au .
● ‘‘…rðºt yÚtðo ð u Œ {tk Ë] Â »xh[™t™w k «{tý’’
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 , {t º k ™t . 1:-
çkú ñ s¿kk™t «Úk{t …w h MŒkË rð ‚e{Œ: ‚w h w [ ku ðu ™ ykð: >
‚: ƒw æ LÞk W…{k yMÞ rð»Xk: ‚Œ~[ Þku r ™{‚Œ~[ rð ð: >> 1 >>
y™w ð tŒ : («Úk{{T ) «k[e™ yu x ÷u fu ‚™kŒ™ (çkú ñ ) …h{kí{k
yu (s) «„x ÚkE™u (¿kk™{T ) …ku Œ k™e ‚q Í ƒq Í Úke (…w h MŒkŒT ) rþ¾h{kt
yu x ÷u fu ‚Œ÷ku f ð„u h u ™ u (‚w Y [:) MðRåAkÚke - ¾q ƒ Yr[Úke Mð«fkrþŒ
(rðr‚{Œ:) ‚e{khrnŒ yu x ÷u fu rðþk¤ ‚e{kðk¤k y÷„-y÷„ ÷ku f ku ™ u
håÞk Œu (ðu ™ :) sw ÷ knkyu håÞk yu x ÷u fu fk…z™e su { ðýe™u (ykð:)
‚w h rûkŒ fÞkO ([) ŒÚkk (‚:) Œu …qýo çkúñ s ‚ðo h[™k fhu Au (yMÞ) yux÷k
{kxu Œu s (ƒwæLÞk:) {q¤ {kr÷fu (Þkur™{T) {q¤ MÚkk™ ‚íÞ÷kuf™e h[™k fhe Au
(yMÞ) yu™k (W…{k) ‚Ë]þ suðk s yux÷u fu {¤Œk sw÷Œk (‚Œ:) yûkh…whw»k
yÚkkoŒ …hçkúñ™k ÷kuf Úkkuzkf ytþu MÚkkÞe ([) ŒÚkk (y‚Œ:) ûkh…whw»k™k yMÚkkE
÷kuf ð„uhu (rð ð:) ykðk‚ MÚkk™ y÷„ (rð»Xk:) MÚkkr…Œ fÞkO.
¼kðkÚko : …rðºk ðu Ë ku ™ u ƒku ÷ ðkðk¤ku çkú ñ (fk¤) fne hÌkku Au fu
‚™kŒ™ …h{u ï hu MðÞt (…ku Œ u ) y™k{Þ (y™k{e) ÷ku f Úke ‚Œ÷ku f {kt
«„x ÚkE™u …ku Œ k™e ‚q Í -ƒq Í îkhk fk…z™e su { h[™k fhe™u W…h™k
‚Œ÷ku f ð„u h u ™ u ‚e{khrnŒ Mð«fkrþŒ ysh-y{h yu x ÷u fu yrð™kþe
ÂMÚkŒ fÞkO ŒÚkk ™e[u ™ k …hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z ŒÚkk çkú ñ ™k yu f ðe‚
( 21 ) çkú ñ kt z ŒÚkk Œu { kt ™k™k{kt ™k™e h[™k …ý Œu s …h{kí{kyu
yMÚkkÞe fhe Au .
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 , {t º k ™t . 2:-

RÞt r…ºÞk hk»xÙ â u í ðøkú u «Úk{kÞ s™w » ku ¼w ð ™u » Xk: >
ŒM{k yu Œ t ‚w h w [ t bkh{Ìkt Ä{O ©eýLŒw «Úk{kÞ ÄkMÞðu >> 2 >>
y™w ð kË : (RÞ{T ) yk s (r…ºÞk) s„Œr…Œk …h{u ï hu (yu Œ w )
yk (yøkú u ) ‚ðku o ¥ k{ («Úk{kÞ) ‚ðo Ú ke …nu ÷ e, {kÞk …hk™t Ë ™e (hkÂ»xÙ )
hksu ï he þÂõŒ yu x ÷u fu …hkþÂõŒ su ™ u ykf»ko ý þÂõŒ …ý fnu Au , ™u
(s™w » ku ) Wí…L™ fhe™u (¼w ð ™u » Xk:) ÷ku f MÚkk…™k fhe (ŒM{k) Œu s
…h{u ï hu (‚w Á [{T ) ¾q ƒ Yr[™e ‚kÚku Mðu å AkÚke (yu Œ {T ) yk («Úk{kÞ)
«Úk{ Wí…r¥k™e þÂõŒ yu x ÷u fu …hkþÂõŒ™k îkhk (nT ð kh{Ìk{T ) yu f
ƒeò™k rðÞku „ ™u hku f ðk yu x ÷u fu ykf»ko ý þÂõŒ™k (©eýkLŒw )
„w h w í ðkf»ko ý ™u …h{kí{kyu ykËu þ ykÃÞku - ‚Ëk hnku Œu fâkhu Þ ™ ‚{kÃŒ
Úkðkðk¤k (Ä{o { T ) Mð¼kðÚke (ÄkMÞðu ) Äkhý fhe™u ÂMÚkŒ fÞko yu x ÷u fu
fk…z™e su { ðýe™u hku f e hkÏÞk Au .
¼kðkÚko : s„Œr…Œk …h{u ï hu …ku Œ k™e þçËþÂõŒ îkhk hk»xÙe yux÷u
fu ‚kiÚke …nu÷e {kÞk hksuïhe Wí…L™ fhe ŒÚkk Œu s …hkþÂõŒ îkhk yufƒeò™u
ykf»koý þÂõŒÚke hkufe hk¾ðkðk¤k fâkhuÞ ™ ‚{kÃŒ Úkðkðk¤k „wýÚke W…hkuõŒ
‚ðo çkúñktzku™u MÚkkr…Œ fÞko Au.
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf 1 , {t º k- 3
« Þku s¿ku rðîk™MÞ ƒLÄw Š ð~ðk Ëu ð k™kt sr™{k rððÂõŒ >
çkú ñ çkú ñ ý Wßs¼kh {æÞkL™e[i h w å [i : MðÄk yr¼ « ŒMÚkki >> 3 >>
y™w ð tŒ : («) ‚ðo «Úk{ (Ëu ð k™k{T ) Ëu ð Œkyku ŒÚkk çkú ñ kt z ku ™ e
(s¿ku ) Wí…r¥k™k ¿kk™™u (rðîk™MÞ) rs¿kk‚w ¼õŒ™ku (Þ:) su (ƒLÄw : )
ðkMŒrðf ‚kÚke yux÷u fu …qýo …h{kí{k s …kuŒk™k r™s ‚uðf™u (sr™{k)
…kuŒk™k îkhk ‚]s™ ÚkÞu÷k™u (rððÂõŒ) MðÞt …kuŒu s Xef-Xef rðMŒkh…qðof
ƒŒkðu Au fu (çkúñý:) …qýo …h{kí{kyu ({æÞkŒT) …kuŒk™k {æÞÚke yux÷u fu
þçËþÂõŒÚke (çkúñ:) çkúñ-ûkh…whw»k yux÷u fu fk¤™u (Wßs¼kh) Wí…L™ fhe™u
(rð~ðk) yk¾k ‚t‚kh™u yÚkkoŒ ‚ðo ÷kufku™u (Wå[i:) W…h ‚Œ÷kuf ð„uhu
(r™[i:) ™e[u …hçkúñ ŒÚkk çkúñ™k ‚ðo çkúñktz (MðÄk) …kuŒk™e Äkhý fhðkðk¤e
(yr¼:) ykf»koý þÂõŒÚke (« ŒMÚkki) ƒL™u™u ‚khe heŒu ÂMÚkŒ fÞko.
¼tðtÚto : …q ý o … h{kí{k …ku Œ k™k îkhk h[u ÷ e ‚] Â »x™w t ¿kk™ ŒÚkk
‚ðo ykí{kyku ™ e Wí…r¥k™w t ¿kk™ …ku Œ k™k r™S (yt „ Œ) Ëk‚™u MðÞt s
(…ku Œ u s) ‚k[w t ‚t … q ý o heŒu ƒŒkðu Au fu …q ý o … h{kí{kyu …ku Œ k™k {æÞ
336 ‚] Â »x h[™k
yu x ÷u fu …ku Œ k™k þhehÚke …ku Œ k™e þçËþÂõŒ îkhk çkú ñ (ûkh…w h w » k -
fk¤)™e Wí…r¥k fhe ŒÚkk ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ u - W…h ‚Œ÷ku f , y÷¾ ÷ku f ,
y„{ ÷ku f , y™k{e ÷ku f ð„u h u ŒÚkk ™e[u …hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ çkú ñ kt z
ŒÚkk çkú ñ ™k 21 çkú ñ kt z ku ™ u …ku Œ k™e Äkhý fhðkðk¤e ykf»ko ý þÂõŒÚke
ÂMÚkŒ («MÚkkr…Œ) fhe hkÏÞk Au .
su { fu …q ý o … h{kí{k fƒeh …h{u ï hu (frðËu o ð u ) …ku Œ k™k r™S
(yt „ Œ) ‚u ð f yÚkko Œ ‚¾k ©e Ä{o Ë k‚S, {k™™eÞ „heƒËk‚S ð„u h u ™ u
…ku Œ k™k îkhk h[ðk{kt ykðu ÷ ‚] Â »x™w t ¿kk™ MðÞt s (…ku Œ u s) ƒŒkÔÞw t .
W…hku õ Œ ðu Ë {t º k …ý yk™w t s ‚{Úko ™ fhe hÌkk Au .
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 , {t º k ™t . 4
‚: rn rËð: ‚ …] r ÚkÔÞk }ŒMÚkk {ne ûku { t hku Ë ‚e yMf¼kÞŒT >
{nk™ {ne yMf¼kÞËT rð òŒku ãkt ‚Ë{ …kŠÚkðt [ hs: >> 4 >>
y™w ð tŒ :(‚:) Œu s ‚ðo þ ÂõŒ{k™ …h{kí{kyu (rn) r™:‚t Ë u n
(rËð:) W…h™k [khu Þ rËÔÞ ÷ku f su { fu ‚íÞ ÷ku f , y÷¾ ÷ku f , y„{
÷ku f ŒÚkk y™k{e yu x ÷u fu yfn ÷ku f yu x ÷u fu rËÔÞ „w ý ku Þw õ Œ ÷ku f ku ™ u
(}ŒMÚkk) ‚íÞ ÂMÚkh yu x ÷u fu yshy{h Y…Úke ÂMÚkh fÞko (‚) Œu { ™k
s su ð k (…] r ÚkÔÞk) ™e[u ™ k …] Ú ðeðk¤k ‚ðo ÷ ku f su { fu …hçkú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾
ŒÚkk çkú ñ / fk¤™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ({ne) …] Ú ðe Œ¥ðÚke (ûku { {T ) ‚w h ûkk™e
‚kÚku (yMf¼kÞŒT ) hku f e hkÏÞk (hku Ë ‚e) ykfkþ Œ¥ð ŒÚkk …] Ú ðe Œ¥ð
ƒt ™ u Ú ke W…h ™e[u ™ k çkú ñ kt z ku ™ u [ su { fu ykfkþ yu f ‚q û { Œ¥ð Au ,
ykfkþ™ku „w ý þçË Au , …q ý o …h{kí{k yu W…h™k ÷ku f þçË Y…u håÞk su
Œu s …w t s ™k ƒ™kðu ÷ k Au ŒÚkk ™e[u ™ k …hçkú ñ (yûkh…w h w » k) ™k ‚ÃŒ ‚t ¾
çkú ñ kt z ŒÚkk çkú ñ -ûkh …w h w » k™k yu f ðe‚ çkú ñ kt z ku ™ u …] Ú ðe Œ¥ðÚke yMÚkkÞe
håÞk ] ({nk™T ) …q ý o …h{kí{kyu (…kŠÚkð{T ) …] Ú ðeðk¤k (rð) y÷„-
y÷„ (Äk{) ÷ku f ([) y™u (‚Ë{T ) ykðk‚ MÚkk™ ({ne) …] Ú ðe Œ¥ðÚke
(hs:) Ëhu f çkú ñ kt z {kt ™k™k-™k™k ÷ku f ku ™ e (òŒ:) h[™k fhe™u
(yMf¼kÞŒT ) ÂMÚkh fÞko .
¼tðtÚto : W…h™k [khu Þ ÷ku f - ‚íÞ÷ku f , y÷¾ ÷ku f , y„{
÷ku f , y™k{e ÷ku f - yk Œku ysh-y{h MÚkkÞe yÚkko Œ (yu x ÷u fu )
yrð™kþe håÞk Au ŒÚkk ™e[u ™ k çkú ñ ŒÚkk …hçkú ñ ™k ÷ku f ku ™ e yMÚkkÞe
h[™k fhe™u ŒÚkk yLÞ ™k™k-™k™k ÷kuf …ý Œu s …h{uïhu h[e™u ÂMÚkh fÞko.
fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 , {t º k ™t . 5
‚: ƒw æ LÞkËk»xÙ s™w » kku à ÇÞøkú t ƒ] n M…rŒËu o ð Œk ŒMÞ ‚Bkú k x >
ynÞo å Aw ¢ t ßÞku r Œ»kku sr™»xkÚk Äw { LŒku rð ð‚LŒw rð«k: >> 5 >>
y™w ð tŒ : (‚:) Œu s (ƒw æ LÞkŒ) {q ¤ {kr÷fÚke (yr¼-yøkú { T )
‚ki «Úk{ MÚkk™ …h (yk»xÙ) y»xt„e {kÞk-Ëw„ko yÚkkoŒ «f]rŒ Ëuðe (s™w»ku:)
Wí…L™ ÚkE fkhý fu ™e[u ™ k …hçkú ñ ŒÚkk çkú ñ ™k ÷ku f ku ™ w t «Úk{ MÚkk™
‚Œ÷ku f Au , yk ºkesw t Äk{ …ý fnu ð kÞ Au . (ŒMÞ) yk Ëw „ ko ™ ku …ý {kr÷f
yu s (‚Bkú k x) hkòrÄhks (ƒ] n M…rŒ:) ‚ki Ú ke {ku x ku …rŒ ŒÚkk s„Œ„w Y
(Ëu ð Œk) …h{u ï h Au . (ÞŒT ) su ™ kÚke (yn:) ƒÄk™ku rðÞku „ ÚkÞku (yÚk)
yu ™ k …Ae (ßÞku r Œ»k:) ßÞku r ŒY… r™ht s ™ yu x ÷u fu fk¤™k (þw ¢ {T ) ðeÞo
yÚkko Œ ƒesþÂõŒÚke (sr™»x) Ëw „ ko ™ k WËhÚke Wí…L™ ÚkE™u (rð«k:)
¼õŒ ykí{kyku (rð) y÷„Úke (ãw { LŒ:) {™w » Þ÷ku f ŒÚkk Mð„o ÷ ku f {kt
ßÞku r Œ r™ht s ™™k ykËu þ Úke Ëw „ ko y u fÌkw t (ð‚LŒw ) r™ðk‚ fhku yu x ÷u fu Œu
ykí{kyku r™ðk‚ fhðk ÷k„e - hnu ð k ÷k„e.
¼tðtÚto : …q ý o … h{kí{kyu W…h™k [khu Þ ÷ku f ku { kt Ú ke su ™e[u Ú ke
‚ki Ú ke «Úk{ yu x ÷u fu ‚íÞ÷ku f {kt yk»xÙ k yÚkko Œ y»xkt „ e («f] r Œ Ëu ð e -
Ëw „ ko ) ™e Wí…r¥k fhe. yks hkòrÄhks, s„Œ „w h w , …q ý o …h{u ï h (‚Œ
…w h w » k) Au , su ™ kÚke ƒÄk™ku rðÞku „ ÚkÞku Au . …Ae ‚ðu o «kýe ßÞku r Œ r™ht s ™
(fk¤)™k (ðeÞo ) ƒesÚke Ëw „ ko (yk»xÙ k )™k „¼o îkhk Wí…L™ ÚkE™u
Mð„o ÷ ku f ŒÚkk …] Ú ðe÷ku f …h r™ðk‚ fhðk ÷køÞk.
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 , {t º k 6
™q ™ t ŒËMÞ fkÔÞku rn™ku r Œ {nku Ëu ð MÞ …q Ô Þo M Þ Äk{ >
yu » k s¿ku ƒnw r ¼: ‚kfr{íÚkk …q ð u o yÄu o rðr»kŒu ‚‚™ ™w >> 6 >>
y™w ð tŒ : (™q ™ {T ) r™:‚t Ë u n (ŒŒT ) Œu …q ý o …h{u ï h yÚkko Œ ŒŒT
çkú ñ s (yMÞ) yk (fkÔÞ:) ¼õŒ ykí{k su …q ý o … h{u ï h™e ¼ÂõŒ
rðrÄðŒ fhu Au ™u …hŒ ({n:) ‚ðo þ ÂõŒ{k™ (Ëu ð MÞ) …h{u ï h™k
(…qÔÞoMÞ) …nu÷k™k (Äk{) ÷kuf{kt yÚkkoŒ ‚Œ÷kuf{kt (rn™kuŒe) {kuf÷u Au.
(…qðuo) …nu÷kðk¤k (rðr»kŒu) rðþu»k [knu÷k - r«Þ yuðk (yu»k) yk
…h{uïh™u ŒÚkk (s¿ku) ‚]Â»x Wí…r¥k™k ¿kk™™u òýe™u (ƒnwr¼:) ¾qƒ yk™tË
(‚kf{T) ™e ‚kÚku (yÄuo) yzÄwt (‚‚™T) Ÿ½Œku hne (RíÚkk) rðrÄðŒT yk «{kýu
(™w) ykí{kÚke ‚k[e MŒwrŒ fhu Au.
¼tðtÚto : Œu s …q ý o … h{u ï h ‚íÞ ‚kÄ™k fhðkðk¤k ‚kÄf™u Œu s
…nu ÷ kðk¤k MÚkk™ - y„kW™k MÚkk™ (‚íÞ÷ku f ) {kt ÷E òÞ Au , ßÞkt Ú ke
338 ‚] Â »x h[™k
rð¾w x k …ze™u ykÔÞk nŒk. íÞkt Œu ðkMŒrðf ‚w ¾ ËkÞe «¼w ™ u «kÃŒ fhe™u
¾w þ eÚke ykí{rð¼ku h ÚkE™u {MŒeÚke MŒw r Œ fhu Au fu nu …h{kí{k y‚t Ï Þ
sL{ku ™ k ¼q ÷ u ÷ k-¼xfu ÷ k™u ðkMŒrðf MÚkk™ {¤e „Þw t . yk™w t s «{ký
…rðºk }øðu Ë {t z ÷ 10 , ‚w õ Œ 90 , {t º k 16 {kt …ý Au .
{k™™eÞ „heƒËk‚S™u yk s «{kýu …q ý o …h{kí{k frðËu o ð
(fƒeh …h{u ï h) MðÞt ‚íÞ¼ÂõŒ yk…e™u ‚íÞ÷ku f ÷E™u „Þk nŒk,
íÞkhu …ku Œ k™e y{] Œ ðkýe{kt {k™™eÞ „heƒËk‚S {nkhksu ™shku Ú ke
òu E ™u fÌkw t :
„heƒ, ysƒ ™„h {U ÷u „Þu , n{fw t ‚ŒT „ w h w yk™ >
rÍ÷ fu rƒBƒ y„kÄ „rŒ, ‚q Œ u [kËh Œk™ >>
yÚkðo ð u Ë fkt z ™t . 4 y™w ð kf ™t . 1 {t º k 7
Þku à Úkðko ý t r…¥kht Ëu ð ƒLÄw t ƒ] n M…rŒt ™{‚kð [ „åAkŒT >
íðt rðïu » kkt sr™Œk ÞÚkk‚: frðËu o ð ku ™ Ë¼kÞŒT MðÄkðk™T >> 7 >>
y™w ð tŒ : (Þ:) su (yÚkðko ý {T ) y[÷ yÚkko Œ yrð™kþe
(r…¥kh{T ) s„Œr…Œk (Ëu ð ƒLÄw { T ) ¼õŒku ™ ku ðkMŒrðf ‚kÚke yÚkko Œ
ykí{k™ku ykÄkh (ƒ] n M…rŒ{T ) s„Œ„w Y ([) ŒÚkk (™{‚k) rð™Bkú …q ò he
yÚkko Œ rðrÄðŒ ‚kÄf™u (yð) ‚w h ûkk™e ‚kÚku („åAkŒ) ‚Œ÷ku f
„Þu ÷ kyku ™ u yu x ÷u fu su { ™ku …q ý o {ku û k ÚkE „Þku , Œu ‚íÞ÷ku f {kt sR [w f âk
Au . Œu { ™u ‚Œ÷ku f ÷E sðkðk¤k (rð~ðu » kk{T ) ‚ðo çkú ñ kt z ku ™ e (sr™Œk)
h[™k fhðkðk¤k s„ËBƒk yu x ÷u fu {kŒkðk¤k „w ý ku Ú ke …ý Þw õ Œ (™
Ë¼kÞŒT ) fk¤™e su { Ë„ku ™ Ëuðkðk¤k (MðÄkðk™T) Mð¼kð yÚkkoŒ „wýkuðk¤k
(ÞÚkk) su{ Au Œu{ yux÷u fu Œuðk s (‚:) Œu (íð{T) Œ{u (frðËuoð:/frðhTËuð:)
frðËuoð Aku yu x ÷u fu ¼k»kk swËe yu™u fƒeh …h{uïh …ý fnu Au.
¼kðkÚko : yk {t º k{kt yk …ý M…»x fhe ËeÄw t Au fu Œu …h{u ï h™w t
™k{ frðËu o ð yu x ÷u fu fƒeh …h{u ï h Au , su ý u ‚ðo h[™k fhe Au .
su …h{u ï h y[¤ yÚkko Œ ðkMŒð{kt yrð™kþe („eŒk yæÞkÞ
15 &÷ku f - 16 , 17 {kt …ý «{ký Au ) s„Œ „w h w , ykí{kÄkh, su …q ý o
{w õ Œ ÚkE™u ‚Œ÷ku f „Þk Au Œu { ™u ‚Œ÷ku f {kt ÷E sðkðk¤k, ‚ðo
çkú ñ kt z ku ™ k h[™nkh, fk¤ (çkú ñ )™e su { Ë„ku ™ Ëu ð kðk¤k su { Au Œu {
(su ð k Au Œu ð k s) Œu MðÞt frðËu o ð yÚkko Œ fƒeh «¼w Au . yk s …h{u ï h
‚ðo çkú ñ kt z ku ŒÚkk «kýeyku ™ u …ku Œ k™e þçËþÂõŒÚke Wí…L™ fhðk™k fkhýu
(sr™Œk) {kŒk …ý fnu ð kÞ Au ŒÚkk (r…¥kh{T ) r…Œk ŒÚkk (ƒLÄw ) ¼kE
…ý ðkMŒð{kt yk s Au ŒÚkk (Ëu ð ) …h{u ï h …ý yk s Au . yu x ÷k {kxu

yk s frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h)™e MŒw r Œ fÞko fhu Au . íð{u ð {kŒk [
r…Œk íð{u ð íð{u ð ƒLÄw [ ‚¾k íð{u ð , íð{u ð rðãk [ ÿrðýt { íð{u ð ,
íð{u ð ‚ðO {{T Ëu ð Ëu ð . yk s …h{u ï h™e {rn{k™w t …rðºk }øðu Ë {t z ÷
™t . 1 , ‚q õ Œ ™t . 24 {kt rðMŒ] Œ rððhý Au .
● ‘‘…rðºt }øðu Œ {tk Ë] Â »xh[™t™w k «{tý’’
}øðu Ë {t z ÷ 10 ‚q õ Œ 90 {t º k 1
‚n†þe»kko …w h w » k: ‚nMºkkûk: ‚n†…kŒT >
‚ ¼q r {t rðïŒkU ð] í ðkíÞrŒ»XËT þ kà„w ÷ {T >> 1 >>
y™w ð tŒ : (…w h w » k:) rðhkxY… fk¤ ¼„ðk™ yÚkko Œ ûkh…w h w » k
(‚n†rþ»kko) nòh {kÚkkðk¤k (‚nMkúkûk:) nòh ykt¾kuðk¤k
(‚nMºk…kŒT ) nòh …„ðk¤k Au (‚) Œu fk¤ (¼q r {{) …] Ú ðeðk¤k
yufðe‚ çkúñktzku™u (rð~ðŒ:) ƒÄe ƒkswyuÚke (Ëþt„w÷{T) Ë‚u
ykt „ ¤eyku Ú ke yÚkko Œ …q ý o Y …Úke fkƒq { kt fhe hk¾e™u (ð] í ðk) „ku ¤ kfkh
½u h k{kt ½u h e™u (yíÞkrŒ»XŒT ) yk™kÚke yk„¤ yu x ÷u fu …ku Œ k™k fk¤÷ku f {kt
‚ki Ú ke LÞkhku - y÷„ …ý yu f ðe‚{k çkú ñ kt z {kt hku f kÞku Au yÚkko Œ hnu Au .
¼tðtÚto : yk {t º k{kt rðhkx (fk¤-çkú ñ ) ™w t ðýo ™ Au . („eŒk
yæÞkÞ- 10 - 11 {kt yk s fk¤-çkú ñ ™w t ykðw t s ðýo ™ Au . yæÞkÞ- 11
{t º k ™t . 46 {kt ysw o ™ u fÌkw t Au fu nu ‚n†kƒknw yu x ÷u fu nòh ¼q ò ðk¤k
yk… yk…™k [Œw o ¼ w s Y…{kt Ëþo ™ yk…ku . )
su ™ k nòhku nkÚk, …„, ykt ¾ ku , fk™ ð„u h u Au Œu rðhkxY… fk¤
«¼w …ku Œ k™k ykÄe™ ‚ðo «kýeyku ™ u …q ý o fkƒq { kt fhe™u yÚkko Œ ðe‚
çkú ñ kt z ku ™ u „ku ¤ kfkh …rhrÄ{kt hku f e™u MðÞt yu { ™kÚke W…h (sw Ë ku )
yu f ðe‚{kt çkú ñ kt z {kt ƒu X u ÷ ku Au .
}øðu Ë {t z ÷ ™t . 10 ‚w õ Œ 90 {t º k 2
…w h w » k yu ð u Ë t ‚ðO ÞË¼q Œ t Þå[ ¼kÔÞ{T >
WŒk{] Œ ¥ðMÞu þ k™ku ÞËL™u ™ krŒhku n rŒ >> 2 >>
y™w ð tŒ : (yu ð ) yk s «{kýu Úkku z kf yt þ u Xef Xef «{ký{kt
(…w h w » k) ¼„ðk™ Au Œu yûkh…w h w » k yu x ÷u fu …hçkú ñ Au . ([) y™u (RË{T )
yk (ÞŒT ) su (¼q Œ {T ) Wí…L™ ÚkÞu ÷ w t Au (ÞŒT ) su (¼kÔÞ{T ) ¼rð»Þ{kt
Úkþu (‚ðo { T ) ƒÄw t s (ÞŒT ) «Þí™Úke yu x ÷u fu {nu ™ Œ îkhk (yL™u ™ )
340 ‚] Â »x h[™k
yL™Úke (yrŒhku n rŒ) rðfr‚Œ ÚkkÞ Au . yk yûkh…w h w » k …ý (WŒ)
þt f kÞw õ Œ (y{] Œ íðMÞ) {ku û k™ku (Rþk™:) Mðk{e Au yÚkko Œ ¼„ðk™ Œku
yûkh…w h w » k …ý Úkku z kf yt þ u ‚k[ku Au . …ht Œ w …q ý o {ku û kËkÞf ™Úke.
¼tðtÚto : yk {t º k{kt …hçkú ñ (yûkh…w h w » k) ™w t rððhý Au su Úkku z kf
¼„ðk™ðk¤k ÷ûkýku Ú ke Þw õ Œ Au , …ht Œ w yk™e ¼ÂõŒÚke …ý …q ý o {ku û k
‚t ¼ ð ™Úke, yu x ÷k {kxu yu ™ u ‚t Ë u n Þw õ Œ {w Â õŒËkŒk fÌkku Au . yk™u Úkku z ku f
(ft E f) «¼w ™ k „w ý ku Þw õ Œ yu x ÷k {kxu fÌkku Au fu yk fk¤™e su { ŒÃŒþe÷k
…h ‚u f e™u ¾kŒku ™Úke, …ht Œ w yk …hçkú ñ ™k ÷ku f {kt …ý «kýeyku ™ u …rh©{
fhe™u f{ko Ä kh {w s ƒ s V¤ «kÃŒ ÚkkÞ Au ŒÚkk yL™Úke s ‚ðo «kýeyku ™ k
þheh rðfr‚Œ ÚkkÞ Au , sL{ ŒÚkk {] í Þw ™ ku ‚{Þ ¼÷u s fk¤ (ûkh…w h w » k)
Úke yrÄf Au , …ht Œ w Œu { AŒkt …ý Wí…r¥k, «÷Þ ŒÚkk [ku Þ ko ‚ e ÷k¾
Þku r ™yku { kt ÞkŒ™k (…ezk, Ëw : ¾) Œku ƒ™e s hnu Au .
{t z ÷ 10 , ‚w õ Œ 90 , {t º k 3
yu Œ kðk™MÞ {rn{kŒku ßÞkÞkP ù …w h w » k: >
…kËku à MÞ rðïk ¼q Œ kr™ rºk…kËMÞk{] Œ t rËrð >> 3 >>
y™w ð tŒ : (yMÞ) yk yûkh…w h w » k™e yÚkko Œ …hçkú ñ ™e Œku
(yu Œ kðk™T ) yu x ÷e s ({rn{k) «¼w Œ k Au ([) ŒÚkk (…w h w » k:) Œu …h{
yûkh çkú ñ yÚkko Œ …q ý o çkú ñ …h{u ï h Œku (yŒ:) yk™kÚke …ý (ßÞkÞk™T )
{ku x ku Au (rð~ðk) ‚{MŒ (¼q Œ kr™) ûkh …w h w » k ŒÚkk yûkh …w h w » k ŒÚkk yu { ™k
Œ{k{ ÷ku f ku { kt ŒÚkk ‚íÞ÷ku f ŒÚkk yu ÷ku f ku { kt su x ÷k …ý «kýeyku Au
(yMÞ) yk …q ý o …h{kí{k …h{ yûkh…w h w » k™ku (…kË:) yu f …„ Au yu x ÷u
fu yu f yt þ {kºk Au . (yMÞ) yk …h{u ï h™k (rºk) ºký (rËrð) rËÔÞ ÷ku f
su { fu ‚íÞ÷ku f -y÷¾ ÷ku f - y„{ ÷ku f (y{] Œ {T ) yrð™kþe (…kËT )
ƒeòu …„ Au yu x ÷u fu su ft E …ý ‚ðo çkú ñ kt z ku { kt Wí…L™ Au Œu ‚íÞ…w h w » k
…q ý o … h{kí{k™ku s yt þ yÚkðk yt „ Au .
¼tðtÚto : yk W…h™k {t º k- 2 {kt ðŠýŒ yûkh …w Á »k (…hƒú ñ )™e
Œku yu x ÷e s {rn{k Au ŒÚkk Œu …q ý o … w Á »k fŠðËu ð Œku yk™kÚke …ý {ku x ku
Au yu x ÷u fu ‚ðo þ rõŒ{k™ Au ŒÚkk ‚ðu o ƒú ñ kt z Œu ™ k s yt þ {kºk …h xfe
hÌkk Au . yk {t º k{kt ºký ÷ku f ku ™ w t ðýo ™ yu x ÷k {kxu Au fkhý fu [ku Ú kku
y™k{e (y™k{Þ) ÷ku f yLÞ h[™kÚke …nu ÷ k™ku (y„kW™ku ) Au . yk s
ºkýu Þ «¼w y ku (ûkh …w h w » k, yûkh …w h w » k ŒÚkk yk ƒt ™ u Ú ke yLÞ …h{ yûkh
…w h w » k)™w t rððhý ©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk™k yæÞkÞ- 15 ™k &÷ku f 16 - 17
{w Ï Þ {q ¤

&÷tu f ™k . 16 y™u 17
™tu ytþÞ
Útz
yûth
fƒeh - yûth …w Y »t yu f …u z ni , …wY»t
r™hk s ™ ðtfe zt¤ > (…hçtúñ)
»t)
…wY
th
zth (zt¤wk)
(û
çtúñ
{nuþ
çtú ñ t
rð»ýw þt¾t
…tk Œ ztY…e
ËkËth
W…h {q ¤ ™e[u þt¾tðt¤w k ŸÄw k ÷xfu ÷ w k

Ëk Ë thY…e ð] û t™w k r[ºt
342 ‚] Â »x h[™k
{kt Au [ yk™w t s «{ký {k™™eÞ „heƒËk‚ ‚knu ƒ S fnu Au fu :-
„heƒ, òfu yÄo Á{ …h ‚f÷ …‚khk > yi ‚ k …q ý o ƒú ñ n{khk >>
„heƒ, y™LŒ fku r x ƒú ñ kt z fk yu f hrŒ ™nª ¼kh >
‚Œ„w Á - …w h w » k fƒeh nI , fw ÷ fu ‚] s ™nkh >>
yk™w t s «{ký, {k™™eÞ ËkËw ‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu :-
rs™ {ku f w t r™s ™k{ rËÞk, ‚ku E ‚Œ„w Á n{kh >
ËkËq Ëq ‚ hk fku y u ™net , fƒeh ‚] s ™nkh >>
yk™w t s «{ký {k™™eÞ ™k™f ‚knu ƒ S yk…u Au fu :-
Þf yso „w V Œ{ …u þ Œku Ëh fq ™ fhŒkh >
n¬k fƒeh fhe{ Œq , ƒu y u ƒ …hðhrË„kh >>
(©e „w Á „ú t Ú k ‚knu ƒ , …k™ ™t . 721 , {n÷k 1 , hk„ rŒ÷t „ ) fq ™
fhŒkh™ku yÚko ÚkkÞ Au ‚ðo ™ ku h[™nkh yu x ÷u fu þçËþÂõŒÚke h[™k
fhðkðk¤k þçËMðY…e «¼w , n¬k fƒeh™ku yÚko Au ‚ŒT fƒeh, fhe{™ku
yÚko - ËÞk¤w , …hðhrË„kh™ku yÚko …h{kí{k Au ]
{t z ÷- 10 , ‚q õ Œ ™t . 90 , {t º k ™t . 4
rºk…kËq Î ðo WËi í …w Á »k: …kËku à MÞu n k¼ðí…w ™ : >
ŒŒku rð»ð zT : ÔÞ¢k{í‚kþ™k™þ™u yr¼ >> 4 >>
y™w ð tŒ : (…w h w » k:) yk …h{ yûkh çkú ñ yu x ÷u fu yrð™kþe
…h{kí{k (Wæðo : ) W…h (rºk) ºký ÷ku f - su { fu ‚íÞ÷ku f - y÷¾ ÷ku f -
y„{ ÷ku f Y… (…kË) …„ yu x ÷u fu W…h™k ¼k„{kt (WËi Œ ) «„x ÚkkÞ Au
yu x ÷u fu rƒhks{k™ Au (yMÞ) yk s …h{u ï h …q ý o ç kú ñ ™ku (…kË:) yu f
…„ yu x ÷u fu yu f rnM‚ku / ¼k„ s„ŒY… (…w ™ h) VheÚke (Rn) y®nÞk
(y¼ðŒ) «„x ÚkkÞ Au (ŒŒ:) yux÷k {kxu (‚:) Œu yrð™kþe …qýo…h{kí{k
(yþ™k™þ™u) ¾kðkðk¤k fk¤ yux÷u fu ûkh …whw»k ŒÚkk ™ ¾kðkðk¤k …hçkúñ
yux÷u fu yûkh …whw»k™k …ý (yr¼) W…h (rð~ðÊT) ‚ðoºk (ÔÞ¢k{Œ) ÔÞk…Œ
Au yux÷u fu Œu™e «¼wŒk ‚ðo çkúñktzku ŒÚkk ‚ðo «¼wyku …h Au Œu fw÷™ku {kr÷f
Au. suýu …kuŒk™e þÂõŒ™u ‚ðo™e W…h Vu÷kðu÷e Au.
¼tðtÚto : yk s ‚ðo ‚] Â »x h[™nkh «¼w …ku Œ k™e h[™k™k W…h™k
¼k„{kt ºkýu Þ MÚkk™ku (‚Œ÷ku f , y÷¾÷ku f , y„{÷ku f ){kt ºkýY…{kt
MðÞt «„x ÚkkÞ Au yu x ÷u fu MðÞt s rƒhks{k™ Au . ynªÞk y™k{e
÷ku f ™w t ðýo ™ yu x ÷k {kxu ™Úke fÞO w fkhý fu y™k{e ÷ku f {kt fku E h[™k
™Úke ŒÚkk yfn (y™k{Þ) ÷ku f þu » k h[™kÚke …q ð u o ™ ku Au . …Ae fÌkw t Au fu
Œu s …h{kí{k™k ‚íÞ÷ku f Úke rð¾q x k …ze™u ™e[u ™ k çkú ñ ŒÚkk …hçkú ñ ™k

÷ku f Wí…L™ ÚkkÞ Au y™u Œu …q ý o …h{kí{k ¾kðkðk¤k çkú ñ yu x ÷u fu fk¤Úke
(fkhýfu çkú ñ -fk¤ rðhkx, ©k…ðþ yu f ÷k¾ {k™ðþhehÄkhe «kýeyku ™ u
¾kÞ Au ) ŒÚkk ™ ¾kðkðk¤k …hçkú ñ yu x ÷u fu yûkh…w h w » kÚke (…hçkú ñ
«kýeyku ™ u ¾kŒku ™Úke, …ht Œ w sL{-{] í Þw , f{o Ë t z su { ™w t Œu { ƒ™e hnu Au )
…ý W…h ‚ðo º k ÔÞkÃŒ Au yu x ÷u fu yk …q ý o …h{kí{k™e «¼w Œ k ‚ðo
(ƒÄk)™k W…h Au , fƒeh …h{u ï h s fw ÷ (‚ðo ï )™ku {kr÷f Au . su ý u
…ku Œ k™e þÂõŒ™u ‚ðo (ƒÄk)™k W…h Vu ÷ kðe hk¾e Au su { fu ‚q Þ o …ku Œ k™k
«fkþ™u ƒÄk™e W…h Vu ÷ kðe™u «¼krðŒ fhu Au , yu { …q ý o …h{kí{kyu
…kuŒk™e þrfŒY…e hUs (ûk{Œk) ™u ‚ðo ƒúñktzku™u r™ÞtrºkŒ hk¾ðk {kxu Akuze
hk¾u÷ Au, su{ fu {kuƒkR÷ Vku™™wt xkðh yuf ËuþeÞ (yuf søÞkyu) nkuðk
AŒkt …kuŒk™e þÂõŒ yux÷u fu {kuƒkR÷ Vku™™e hUs (ûk{Œk) [khuƒksw Vu÷kðŒwt
hnu Au. yks «{kýu …qýo «¼wyu …kuŒk™e r™hkfkh þÂõŒ ‚ðoÔÞk…f fhe Au,
su™kÚke …qýo …h{kí{k ‚ðo ƒúñktzku™u yuf MÚkk™ …h ƒu‚e™u r™ÞtrºkŒ hk¾u Au.
yk™w t s «{ký {k™™eÞ „heƒËk‚S {nkhks yk…e hÌkk Au
(y{] Œ ðkýe hk„ fÕÞký)
Œe™ [hý r[t Œ k{ýe ‚knu ƒ , þu » k ƒË™ …h Akyu >
{kŒk, r…Œk, fw ÷ ™ ™ ƒt Ä w , ™k rfLnU s™™e òÞu >>
{t z ÷ 10 , ‚w f Œ 90 , {t º k 5
ŒM{krîhk¤òÞŒ rðhkòu yrÄ …w Á »k: >
‚ òŒku yíÞrhåÞŒ …&[kË¼q r {{Úkku …w h : >> 5 >>
y™w ð tŒ : (ŒM{kŒT ) Œu ™ k …Ae Œu …h{u ï h ‚íÞ…w h w » k™e
þçËþrõŒÚke (rðhkx) rðhkx yÚkko Œ ƒú ñ , su ™ u ûkh…w h w » k ŒÚkk fk¤ …ý
fnu Au (yòÞŒ) Wí…Òk ÚkÞku Au (…ùkŒ) yu™k …Ae (rðhks:) rðhkx …wY»k
yÚkkoŒ fk¤ ¼„ðk™Úke (yrÄ) {kuxk (…wÁ»k:) …h{uïuhu (¼qr{{) …]Úðeðk¤k
÷kuf, fk¤ƒúñ™k ŒÚkk …hƒúñ™k ÷kuf™u (yíÞrhåÞŒ) ‚khe heŒu håÞk (yÚk:)
…Ae (…wh:) yLÞ ™k™k-™k™k ÷kuf (‚) Œu …qýo…h{uïhu s (òŒ:) Wí…Òk fÞko
yux÷u fu MÚkkr…Œ fÞko.
¼tðtÚto : W…hku õ Œ {t º k 4 {kt ðŠýŒ ºkýu Þ ÷ku f ku (y„{÷ku f ,
y÷¾ ÷ku f ŒÚkk ‚Œ÷ku f ) ™e h[™k fÞko …Ae …q ý o … h{kí{kyu ßÞku r Œ
r™ht s ™ (ƒú ñ )™e Wí…r¥k fhe yu x ÷u fu Œu s ‚ðo þrõŒ{k™ …h{kí{k
…q ý o ƒú ñ frðËu o ð (fƒeh «¼w ) Úke s rðhkx yu x ÷u fu ƒú ñ (fk¤) ™e
344 ‚] Â »x h[™k
Wí…r¥k ÚkE. yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ- 3 , {t º k 15 {kt Au fu yûkh…w h w » k
yu x ÷u fu yrð™kþe «¼w Ú ke çkú ñ Wí…L™ ÚkÞku , yk s «{ký yÚkðo ð u Ë
fkt z - 4 y™w ð kf- 1 ‚q õ Œ- 3 {kt Au fu …q ý o ç kú ñ Úke çkú ñ ™e Wí…r¥k ÚkE. Œu s
…q ý o ç kú ñ u (¼q r {{) ¼q r { ð„u h u ™k™k-{ku x k ‚ðo ÷ku f ku ™ e h[™k fhe. Œu
…q ý o ƒ ú ñ yk rðhkx ¼„ðk™ yu x ÷u fu ƒú ñ Úke …ý {ku x ku Au yu x ÷u fu yu ™ ku
…ý {kr÷f Au . („eŒk{kt ysw o ™ ™u „eŒk ƒku ÷ ðkðk¤k çkú ñ ¼„ðk™ fnu
Au fu ysw o ™ Œw t Œu …h{u ï h™e þhý{kt ò, íÞkt „Þu ÷ k Vhe …kAk ð¤e™u
ynª ™Úke ykðŒk. Œu …h{u ï h …ý {khku ykhkæÞ (…q ß Þ) Ëu ð Au )
{t z ÷ 10 ‚q õ Œ 90 , {t º k- 15
‚ÃŒkMÞk‚L…rhÄÞr†: ‚ÃŒ ‚r{Ä: f] Œ k: >
Ëu ð k Þã¿kt ŒLðk™k yƒæ™L…w Á »kt …þw { T >> 15 >>
y™w ð tŒ : (‚ÃŒ) ‚kŒ ‚t ¾ ƒú ñ kt z Œku …hƒú ñ ™k ŒÚkk (rºk‚ÃŒ)
yu f ðe‚ ƒú ñ kt z fk¤ ƒú ñ ™k (‚{rÄ:) f{o Ët z Ëw : ¾Y…e yk„Úke Ëw : ¾e
(f] Œ k:) fhðkðk¤k (…rhÄÞ:) „ku ¤ kfkh ½u h k Y… ‚e{k{kt (yk‚™T )
rðã{k™ Au (ÞŒT ) su (…w Á »k{T ) …q ý o … h{kí{k™e (Þ¿k{T ) rðrÄðŒ ÄkŠ{f
f{o yu x ÷u fu …q ò fhu Au (…þw { ) ƒ÷e™k …þw Y…e fk¤™e ò¤{kt
f{o ƒ t Ä ™{kt ƒt Ä kÞu ÷ k (Ëu ð k) ¼õŒ ykí{kyku ™ u (ŒLðk™k:) fk¤™k îkhk
h[u ÷ e yu x ÷u fu Vu ÷ kððk{kt ykðu ÷ e …k…f{o ƒt Ä ™™e ò¤Úke (yƒæ™™T )
ƒt Ä ™ hrnŒ fhu Au yu x ÷u fu ƒt Ë e Aku z kððkðk¤k ƒt Ë e Aku z Au .
¼tðtÚto : ‚kŒ ‚t ¾ ƒú ñ kt z …hƒú ñ ™k ŒÚkk yu f ðe‚ ƒú ñ kt z ƒú ñ ™k
Au su { kt „ku ¤ kfkh ‚e{k{kt ƒt Ä …k…f{ku o ™ e yÂø™{kt ƒ¤e hnu ÷ k
«kýeyku ™ u ðkMŒrðf …q ò rðrÄ ƒŒkðe™u ‚k[e W…k‚™k fhkðu Au su ™ k
fkhýu ƒ÷e [Zkððk™k …þw ™ e su { sL{{] í Þw ™ k fk¤ (ƒú ñ )™k ¾kðk {kxu
ŒÃŒrþ÷k™k füÚke …erzŒ ¼õŒkí{kyku ™ u fk¤™e f{o ƒt Ä ™™e Vu ÷ kðu ÷ e
ò¤™u Œku z e™u ƒt Ä ™ hrnŒ fhu Au yu x ÷u fu (yÚkko Œ ) ƒt Ä ™ Aku z kððkðk¤k
ƒt Ë eAku z Au . yk™w t s «{ký …rðºk Þsw ð o u Ë yæÞkÞ- 5 , {t º k 32 {kt Au fu -
frðhk Ä trhrË (frðhT ) fƒeh …h{u ï h (yt Ä ) …k…™ku (yrh) þºkw
(yr‚) Au yu x ÷u fu …k… rð™kþf fƒeh Au . ƒB¼trhrË (ƒB¼krh)
ƒt Ä ™™ku þºkw yu x ÷u fu ƒt Ë e Aku z fƒeh …h{u ï h (yr‚) Au .
{t z ÷ 10 , ‚w õ Œ- 90 , {t º k 16
Þ¿ku ™ Þ¿k{ÞsLŒ Ëu ð kMŒkr™ Ä{ko r ý «Úk{kLÞk‚™T >
Œu n ™kft {rn{k™: ‚[LŒ Þºk …q ð u o ‚kæÞk : ‚ÂLŒ Ëu ð k: >> 16 >>
y™w ð tŒ : su (Ëu ð k:) r™Šðfkh Ëu ð MðY… ¼õŒkí{kyku (yÞ¿k{T )

yÄq h e ¾ku x e ÄkŠ{f …q ò ™k MÚkk™u (Þ¿ku ™ ) ‚íÞ ¼rfŒ Äkr{o f f{o ™ k ykÄkhu
(yÞsLŒ) …q ò fhu Au (Œkr™)Œu (Ä{ko r ý) ÄkŠ{f þrõŒ ‚t … Òk («Úk{kr™)
{w Ï Þ yu x ÷u fu W¥k{ (yk‚™T ) Au (Œu n) Œu s ðkMŒð{kt ({rn{k™:)
{nk™ ¼ÂõŒþÂõŒ Þw õ Œ ÚkE™u (‚kæÞk:) ‚V¤ ¼õŒs™ (™kf{T ) …q ý o
‚w ¾ ËkÞf …h{u ï h™u (‚[LŒ) ¼ÂõŒ r™r{Œfkhý yu x ÷u fu ‚ŒT ¼ÂõŒ™e
f{kEÚke «kó ÚkkÞ Au , Œu íÞkt [kÕÞk òÞ Au . (Þºk) ßÞkt yk„¤ (…q ð u o )
…nu ÷ kðk¤e ‚] r ü™k (Ëu ð k:) …k…hrnŒ Ëu ð MðY… ¼õŒykí{kyku (‚ÂLŒ)
hnu Au .
¼kðkÚko : su r™Šðfth (su { ýu {tk Ë , ŒtY, ‚k ƒ tfw ™ t Ëu ð ™™u
íÞS ŒeÄw k Au ‚Útt yLÞ ƒw h tRÞtu Ú te hrn‚ Au ‚u ) Œu ð MðY… ¼õ‚
ytí{tytu þt†rðrÄ hrn‚ …q ò ™u íÞS™u þt† y™w f q ¤ ËtÄ™t fhu
Au ‚u ¼Âõ‚™e f{tEÚte Ä™ðt™ ÚtR™u ft¤™t ÉýÚte {w õ ‚ ÚtE™u
…tu ‚ t™e ËíÞ¼Âõ‚™e f{tE™t fthýu ‚u Ëðo Ëw ¾ ŒtÞe …h{tí{t™u
«tó fhu Au yu x ÷u fu Ë‚÷tu f {tk [tÕÞt òÞ Au ßÞtk yt„¤ Ëti «Út{
h[u ÷ e Ë] r ü™t Œu ð MðÁ… yu x ÷u fu …t…hrn‚ nk Ë ytí{tytu hnu Au .
su { fu y{w f ykí{kyku Œku fk¤ (ƒú ñ )™e ò¤{kt V‚kE™u y®nÞk
ykðe „Þk, y{w f …hƒú ñ ™k ‚kŒ ‚t ¾ ƒú ñ kzku { kt ykðe „Þk, Œu { AŒkt
y‚t Ï Þ ykí{kyku su { ™ku rðïk‚ …q ý o … h{kí{k{kt yx÷ hÌkku , su
…rŒðú Œ k …ËÚke …zâk ™rn Œu íÞkt s hne „Þk, yu x ÷k {kxu ynªÞk Œu s
ðýo ™ …rðºk ðu Ë ku y u …ý ‚íÞ ƒŒkÔÞw t Au . yk s «{ký „eŒk yæÞkÞ- 8
™k &÷ku f 8 Úke 10 {kt ðýo ™ Au fu su ‚kÄf …qýo…h{kí{k™e ‚ŒT‚kÄ™k
þk†rðrÄ y™w‚kh fhu Au Œu ¼ÂõŒ™e f{kR™k ƒ¤Úke Œu …qýo…h{kí{k™u «kÃŒ
ÚkkÞ Au yu x ÷u fu Œu{™e …k‚u [kÕÞku òÞ Au. yk™kÚke r‚Ø ÚkÞwt fu ºký «¼w Au-
ƒúñ- …hƒúñ- …qýoƒúñ. yu{™u s (1) ƒúñ- Eþ- ûkh…wY»k (2) …hƒúñ-Rïh
- yûkh…wY»k- yûkh ƒúñ ŒÚkk (3) …qýo ƒúñ- …h{ yûkh ƒúñ- …h{uïh -
‚Œ…wY»k ð„uhu …ÞkoÞðk[e þçËkuÚke yku¤¾ðk{kt ykðu Au.
yks «{ký Éøðu Ë {t z ÷ 9 ‚q õ Œ 96 {t º k 17 Úke 20 {kt M…ü Au
fu …q ý o … h{kí{k frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) rþþw (ƒk¤f) Y… Äkhý fhe™u
«„x ÚkkÞ Au ŒÚkk …ku Œ k™w t r™{o ¤ ¿kk™ yu x ÷u fu Œíð¿kk™ (frð„eo Š ¼:)
fƒeh ðkýe™k îkhk …ku Œ k™k y™w Þ kÞeyku ™ u ƒku ÷ e- ƒku ÷ e™u ðýo ™ fhu Au .
Œu frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) ƒú ñ (ûkh…w Á »k) ™k Äk{ ŒÚkk …hƒú ñ
346 ‚] Â »x h[™k
(yûkh…w Á »k)™k Äk{ Úke y÷„ - sw Ë w t su …q ý o ƒú ñ (…h{yûkh …w h w » k)™w t
ºkesw t ÉŒÄk{ (‚Œ÷ku f ) Au , Œu { kt ykfkh{kt rƒhks{k™ Au ŒÚkk
‚Œ÷ku f Úke [ki Ú kt w y™k{e ÷ku f Au , Œu { kt …ý yk s frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h)
y™k{e …w Y »k Y…{kt {™w » Þ ‚vþ (MðY…e) ykfkh{kt rƒhks{k™ Au .
● ‘‘…rðºt ©e{ŒT Œu ð e {nt…w h tý{tk Ë] r üh[™t™w k «{tý’’
‘‘çtú ñ t, rð»ýw ‚Útt rþð™t {t‚t-r…‚t’’
(Ëw „ ko y™u çkú ñ ™k Þku „ Úke çkú ñ k, rð»ýw y™u rþð™ku sL{)
…rðºk ©e{ËT Ëu ð e {nk…w h ký{kt ºkeòu Mft Ä yæÞkÞ 1 Úke 3
„eŒk«u ‚ „ku h ¾…w h Úke «fkrþŒ y™w ð kËfŒko ©e n™w { k™«‚kË …ku Æ kh ŒÚkk
r[{™÷k÷ „ku M ðk{eS …k™k ™t . 114 Úke …k™k ™t . 118 ‚w Ä e rððhý Au
fu fu x ÷kÞ yk[kÞku o ¼ðk™e™u ‚t … q ý o {™ku h Úk (EåAkyku ) …q ý o fhðkðk¤e
ƒŒkðu Au . Œu «f] r Œ fnu ð kÞ Au ŒÚkk ƒú ñ ™e ‚kÚku y¼u Ë ‚t ƒ t Ä Ähkðu Au
su { fu …í™e™u yÄkO r „™e …ý fnu Au yu x ÷u fu Ëw „ ko ƒú ñ (fk¤)™e …í™e
Au . yu f ƒú ñ kt z ™e ‚] r üh[™k™k rð»kÞ{kt hkò ©e …rhûkeŒ™k …q A ðkÚke
©e ÔÞk‚Syu ƒŒkÔÞw t fu {U ©e ™khËS™u …q A Þw t nŒw t fu nu Ëu ð »ku o ! yk
ƒú ñ kt z ™e h[™k fE heŒu ÚkE ? {khk yk «&™™k W¥kh{kt ©e ™khËSyu
fÌkw t fu {U …ý {khk r…Œk ©e ƒú ñ kS™u …q A âw t nŒw t fu , nu r…Œk©e, yk
ƒú ñ kt z ™e h[™k Œ{u fhe yÚkðk ©e rð»ýw S yk™k h[rÞŒk Au yÚkðk
rþðS yu h[™k fhe Au ? ‚k[u ‚k[w t ƒŒkððk™e f] … k fhku . íÞkhu {khk
…q s Þ r…Œk©e ƒúñkSyu ƒŒkÔÞwt fu ƒuxk ™khË, {U {™u …kuŒk™u f{¤™k Vq÷
W…h ƒuXu÷e nk÷Œ{kt òuÞku nŒku, {™u ¾ƒh ™Úke fu yk y„kÄ s¤{kt nwt
õÞktÚke Wí…Òk ÚkE „Þku ? yuf nòh ð»ko ‚wÄe …]Úðe™wt yLðu»ký fhŒku hÌkku,
õÞktÞ s¤™ku ykuh- Akuh (þYykŒ-ytŒ) …kBÞku ™rn. …Ae ykfkþðkýe ÚkE
fu Œ… fhku. yuf nòh ð»ko ‚wÄe Œ… fÞOw. …Ae ‚]rü fhðk™e ykfkþðkýe ÚkE.
yux÷k{kt {Äw ŒÚkk fix¼ ™k{™k ƒu hkûk‚ku ykÔÞk, Œu{™k ¼ÞÚke nwt f{¤™e
zktze …fze™u ™e[u WŒÞkuo. íÞkt ¼„ðk™ rð»ýwS þu»k þiGÞk …h y[uŒ …zâk
nŒk. Œu{™k{ktÚke yuf †e («uŒ™e su{ «ðuþu÷ Ëw„ko) ™ef¤e. Œu ykfkþ{kt
yk¼q»ký …nuhu÷ nk÷Œ{kt Ëu¾kðk ÷k„e. íÞkhu ¼„ðk™ rð»ýw nkuþ{kt ykÔÞk.
nðu nwt ŒÚkk rð»ýwS ƒÒku nŒk. yux÷k{kt ¼„ðk™ þtfh …ý ykðe „Þk. Ëuðeyu
y{™u rð{k™{kt ƒu‚kzâk ŒÚkk ƒúñ ÷kuf{kt ÷E „E. íÞkt y{u yuf ƒúñk yuf
rð»ýw ŒÚkk yuf rþð yLÞ (ƒeò s) òuÞk, …Ae yuf Ëuðe™u òuE, Œu™u òuE™u
rð»ýwSyu rððuf …qðof ™e[u {wsƒ™wt ðýo™ fÞwO (ƒúñ fk¤u ¼„ðk™ rð»ýw™u
[uŒ™k «Ëk™ fhe ËeÄe, Œu™u …kuŒk™k ƒk¤…ý™e ÞkË ykðe „R íÞkhu ƒk¤…ý™e
ðkŒko ‚t¼¤kðe).
…k™k ™t . 119 - 120 …h ¼„ðk™ rð»ýw S yu ©e ƒú ñ kS ŒÚkk ©e
rþðS™u fÌkw t fu yk yk…ýe ºkýu Þ ™e {kŒk Au , yk s s„Œ s™™e
«f] r ŒËu ð e Au . {U yk Ëu ð e™u íÞkhu òu E nŒe ßÞkhu nw t ™k™ku - ‚h¾ku ƒk¤f
nŒku , yk {™u ®n[fk{kt (…k÷ýk{kt ) Íw ÷ kðe hne nŒe.
ºkeòu Mft Ë …k™k ™t . 123 …h ©e rð»ýw S yu ©e Ëw „ ko S ™e MŒw r Œ
fhŒk fÌkw t - Œ{u þw Ø MðY…k Aku , yk …q h ku ‚t ‚ kh Œ{khkÚke s WËT ¼ kr‚Œ
ÚkE hÌkku Au , nw t (rð»ýw ) , ƒú ñ k ŒÚkk þt f h y{u ƒÄk Œ{khe f] … kÚke s
rðã{k™ Aeyu . y{khku ykrð¼ko ð (sL{) ŒÚkk rŒhku ¼ kð ({] í Þw ) ÚkÞk
fhu Au yÚkko Œ T (yu x ÷u fu ) y{u ºkýu Þ Ëu ð ™kþðk™ Aeyu , VfŒ Œ{u s
r™íÞ (yrð™kþe) Aku , s„Œs™™e Aku , «f] r Œ Ëu ð e Aku .
¼„ðk™ þt f h ƒku Õ Þk- Ëu ð e, y„h {nk¼k„ rð»ýw Œ{khkÚke s
«„x (Wí…Òk) ÚkÞk Au Œku Œu { ™k …Ae Wí…Òk Úkðkðk¤k ƒú ñ k …ý Œ{khk
s ƒk¤f ÚkÞk. …Ae nw t Œ{ku „ w ý e ÷e÷k fhðkðk¤ku þt f h þw t Œ{khw t ‚t Œ k™
™ ÚkÞku ? yu x ÷u fu {™u …ý Wí…Òk fhðkðk¤kt Œ{u s Aku .
rð[th fhtu : W…hku õ Œ rððhýÚke r‚Ø ÚkÞw t fu ©e ƒú ñ kS, ©e
rð»ýw S , ©e rþðS ™kþðk™ Au . {] í Þw t s Þ (ysh-y{h) ŒÚkk ‚ðu o ï h
™Úke ŒÚkk Ëw „ ko («f] r Œ) ™k …w º kku Au ŒÚkk ƒú ñ (fk¤- ‚Ëkrþð) yu { ™ku
r…Œk Au .
ºkeòu Mft Ë …k™k ™t . 125 …h ƒú ñ kSyu …q A âw t fu , nu {kŒk! ðu Ë ku { kt
su ƒú ñ fÌkk Au Œu Œ{u s Aku fu fku E yLÞ «¼w Au ? yk™k W¥kh{kt ynªÞk
Œku Ëw „ ko fne hne Au fu nw t ŒÚkk ƒú ñ yu f s Aeyu . …Ae yk s Mft Ë yæÞkÞ
6 …k™k ™t . 129 …h fÌkw t Au fu nðu {khw t fkÞo r‚Ø fhðk {kxu rð{k™ …h
ƒu ‚ e™u Œ{u ÷ku f ku þe½ú …Äkhku (òyku ) . fku E {w ~ fu ÷ fkÞo fu …rhÂMÚkrŒ
W¼e ÚkŒk ßÞkhu Œ{u {™u ÞkË fhþku , íÞkhu nw t ‚k{u ykðe sEþ. Ëu ð Œkyku ,
{kÁ (Ëw „ ko ™ w t ) ŒÚkk ƒú ñ ™w t æÞk™ Œ{khu ‚ËkÞ fhŒk hnu ð w òu E yu . y{khw t
ƒÒku ™ w t M{hý fhŒk hnu þ ku Œku Œ{khk fkÞku o r‚Ø Úkðk{kt shk …ý ‚t Ë u n
(þt f k) ™Úke.
W…hku õ Œ ÔÞkÏÞkÚke Mðr‚Ø ÚkkÞ Au fu Ëw „ ko («f] r Œ) ŒÚkk ƒú ñ
(fk¤) s ºkýu Þ Ëu ð Œkyku ™ k {kŒk-r…Œk Au ŒÚkk ƒú ñ k- rð»ýw - ŒÚkk rþðS
™kþðk™ Au ŒÚkk …q ý o þrfŒÞw õ Œ ™Úke.
348 ‚] Â »x h[™k
ºkýu Þ Ëu ð Œkyku (©e ƒú ñ kS, ©e rð»ýw S , ©e rþðS)™k ÷ø™
Ëw „ ko («f] r ŒËu ð e) yu fÞko . …k™k ™t . 128 - 129 …h, ºkeò Mft Ë {kt .
„eŒkyæÞkÞ ™t . 7 ™ku &÷ku f ™t . 12:-
Þu , [, yu ð , ‚kÂíðfk:. ¼kðk:. hks‚k:, Œk{‚k:, [.Þu . >
{Œ:. yu ð , ErŒ, Œk™, rðrî, ™, Œw , yn{, Œu » kw , Œu , {rÞ >>
y™w ð tŒ :- ([) y™u (yu ð ) …ý (Þu ) su (‚kÂíðfk:) ‚íð„w ý
rð»ýw S Úke rMÚkrŒ (¼kðk:) ¼kð Au y™u (Þu ) su (hks‚k:) hòu „ w ý
ƒú ñ kSÚke Wí…r¥k ([) ŒÚkk (Œk{‚k:) Œ{ku „ w ý rþðÚke ‚t n kh Au (Œk™T ) Œu
ƒÄk™u Œw t ({Œ:yu ð ) {khk îkhk ‚w r ™Þku S Œ r™Þ{ku ™ w ‚ kh s Úkðkðk¤k Au
(ErŒ) yu{ (rðrØ) òý (Œw) …htŒw ðkMŒð{kt (Œu»kw) Œu{™k{kt (yn{T) nwt
y™u (Œu) Œu ({rÞ) {khk{kt (™) ™Úke.
● ‘‘…rðºt rþð {nt…w h tý{tk Ë] r üh[™t™w k «{tý’’
(fk¤ çkú ñ ŒÚkk Ëw „ ko Ú ke rð»ýw , çkú ñ k y™u rþð™e Wí…r¥k)
yk™w t s «{ký …rðºk ©e rþð …w h ký „eŒk «u ‚ „ku h ¾…w h Úke
«fkrþŒ, y™w ð kËfŒko ©e n™w { k™ «‚kË …ku Æ kh, yk™k yæÞkÞ 6
Yÿ‚trnŒk, …k™k ™t 100 …h fÌkwt Au fu- su {qŠŒ hrnŒ …hƒúñ Au, Œu™e s {qŠŒ
¼„ðk™ ‚Ëkrþð Au . yu { ™k þheh{kt Ú ke yu f þÂõŒ ™ef¤e, Œu þÂõŒ
yt r ƒfk, «f] r Œ (Ëw „ ko ) , rºkËu ð s™™e (©e ƒú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e
rþðS™u Wí…Òk fhðkðk¤e {kŒk) fnu ð kE, su ™ e ykX ¼w ò yku Au . Œu su
‚Ëkrþð Au , Œu { ™u rþð, þt ¼ w y™u {nu ï h …ý fnu Au . (…k™k ™t . 101
…h) Œu …kuŒk™kt ƒÄkt yt„ku …h ¼M{ ÷„kze hk¾u Au. Œu fk¤Y…e ƒúñu yuf
rþð÷kuf ™k{™k ûkuºk™wt r™{koý fÞwO. …Ae ƒÒkuyu …rŒ-…í™e ™ku ÔÞðnkh fÞkuo
su™kÚke yuf …wºk Wí…Òk ÚkÞku. Œu™wt ™k{ rð»ýw hkÏÞwt. (…k™k ™t.102).
…Ae Yÿ‚trnŒk yæÞkÞ ™t. 7 …k™k ™t. 103 …h ƒúñkSyu fÌkwt fu
{khe Wí…r¥k …ý ¼„ðk™ ‚Ëkrþð (ƒúñ-fk¤) ŒÚkk «f]rŒ (Ëw„ko)™k ‚tÞku„Úke
yu x ÷u fu …rŒ-…í™e™k ÔÞðnkhÚke ÚkE. …Ae {™u ƒu ¼ k™ fhe ËeÄku .
…Ae Yÿ‚t r nŒk yæÞkÞ ™t . 9 …k™k ™t . 110 …h fÌkw t Au fu yk
«{kýu ƒú ñ k, rð»ýw ŒÚkk Yÿ yu ºkýu Þ Ëu ð Œkyku { kt „w ý Au , …ht Œ w rþð
(fk¤-ƒú ñ ) „w ý kŒeŒ {k™ðk{kt ykÔÞk Au .
ynª yk„¤ [kh r‚Ø ÚkÞk yu x ÷u fu ‚Ëkrþð (fk¤-ƒú ñ ) ŒÚkk
«f] r Œ (Ëw „ ko ) Úke s çkú ñ k, rð»ýw ŒÚkk rþð Wí…Òk ÚkÞk Au . ºkýu Þ ¼„ðk™ku
(©e ƒú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS)™e {kŒkS ©e Ëw „ ko S ŒÚkk
r…ŒkS ©e ßÞku r Œ r™ht s ™ (ƒú ñ ) Au . yk s ºkýu Þ «¼w hs„w ý -ƒú ñ kS,

‚Œ„w ý -rð»ýw S , Œ{„w ý - rþðS Au .
● ‘‘…rðºt ©e{ŒT ¼ t„ð‚ „e‚tS{tk Ë] r ü h[™t™w k «{tý’’
yk™w t s «{ký …rðºk „eŒkS yæÞkÞ 14 &÷ku f 3 Úke 5 ‚w Ä e Au .
ƒú ñ (fk¤) fne hÌkku Au fu «f] r Œ (Ëw „ ko ) Œku {khe …í™e Au , nw t ƒú ñ
(fk¤) yu ™ ku …rŒ Aw t . y{khk ƒÒku ™ k ‚t Þ ku „ Úke ‚ðo «kýeÞku ‚rnŒ ºkýu Þ
„w ý ku (hs„w ý -ƒú ñ kS, ‚Œ„w ý -rð»ýw S , Œ{„w ý - rþðS)™e Wí…r¥k ÚkE
Au . nw t (ƒú ñ ) ‚ðo «kýeyku ™ ku r…Œk Aw t ŒÚkk «f] r Œ (Ëw „ ko ) yu { ™e {kŒk
Au . nw t yu ™ k WËh{kt ƒes MÚkk…™ (MÚkkr…Œ) fÁt Aw t – su ™ kÚke ‚ðo
«kýeyku ™ e Wí…r¥k ÚkkÞ Au. «f]rŒ (Ëw„ko)Úke Wí…L™ ºkýuÞ „wý (hs„wý
çkúñk, ‚Œ„wý rð»ýw ŒÚkk Œ{„wý (rþð) Sð™u f{o ykÄkhÚke þheh{kt ƒktÄu Au.
yk s «{ký yæÞkÞ 15 , &÷ku f 1 Úke 4 ŒÚkk 16 , 17 {kt …ý Au .
Wæðo { q ÷ {, yÄ:þk¾{T , yïíÚk{T , «knw : , yÔÞÞ{ >
ALËkt r ‚, ÞMÞ, …ýko r ™, Þ:, Œ{T , ðu Ë , ‚:, ðu Ë rðŒ >>
y™w ð tŒ : (Wæðo { q ÷ {T ) W…h™e ŒhV …q ý o … h{kí{k ykrË …w Y »k
…h{u ï hY…e {q ¤ ðk¤w t (yÄ:þk¾{T ) ™e[u ™ e ŒhV ºkýu Þ „w ý yu x ÷u fu
hs„w ý çkú ñ k, ‚Œ„w ý rð»ýw ŒÚkk Œ{„w ý rþðY…e þk¾kðk¤w t (yÔÞÞ{T )
yrð™kþe (yïíÚk{T ) rðMŒkrhŒ …e…¤™t w ð] û k Au , (ÞMÞ) su ™ k (ALËkt r ‚)
su { fu ðu Ë {kt At Ë Au yu { ‚t ‚ khY…e ð] û k™k …ý ™k™k-™k™k ¼k„ yÚkðk
zk¤¾eyku (…ýko r ™) …kt Ë zk («knw : ) fÌkk Au (Œ{T ) Œu ‚t ‚ khY…e ð] û k™u
(Þ:) su (ðu Ë ) ‚ðo yt „ ku ‚rnŒ rðMŒkhÚke òýu Au (‚:) Œu (ðu Ë rðŒT )
…q ý o ¿ kk™e yu x ÷u fu Œ¥ðËþeo Au .
yÄ: [, Wæðo { , «‚] Œ k:, ŒMÞ, þk¾k:, „w ý «ð] Ø k:,
rð»kÞ«ðk÷k:, yÄ:, [, {q ÷ kr™, y™w ‚ LŒŒkr™, f{ko ™ w ƒ LÄer™, {™w » Þ÷ku f u > >
y™w ð tŒ : (ŒMÞ) Œu ð] û k™e (yÄ:) ™e[u ([) ŒÚkk (Wæðo { T ) W…h
(„w ý «ð] Ø k :) ºkýu Þ „w ý ku ƒú ñ k- hòu „ w ý , rð»ýw - ‚Œku „ w ý , rþð-
Œ{ku „ w ý Á…e («‚] Œ k) Vu ÷ kÞu ÷ e (rð»kÞ«ðk÷k:) rðfkh-fk{, ¢ku Ä , {ku n ,
÷ku ¼ , ynt f khY…e fw t … ¤ku (þk¾k:) . zk¤eyku - ƒú ñ k, rð»ýw , rþð
(f{ko ™ w ƒ LÄer™) Sð™u f{ku o { kt ƒkt Ä e hk¾ðk™e ({q ÷ kr™) {q ¤ yu x ÷u fu
{w Ï Þ fkhý Au ([) ŒÚkk ({™w » Þ÷ku f u ) {™w » Þ÷ku f yu x ÷u fu …] Ú ðe ÷ku u f {kt
350 ‚] Â »x h[™k
(yÄ:) ™e[u – ™hf, [ki Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku ™ eyku { kt (Wæðo { ) W…h Mð„o ÷ku f
ð„u h u { kt (y™w ‚ LŒŒkr™) ÔÞðrMÚkŒ fhe hk¾u ÷ Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 3
™, Á…{, yMÞ, En, ŒÚkk, W…÷ÇÞŒu , ™ yLŒ: ™, [, ykrË:, ™, [,
‚B«rŒck, yïíÚk{, yu ™ {, ‚w r ðÁZ{q ÷ {, y‚t „ þ†u ý , Ë] Z u ™ , rAíðk >>
y™w ð tŒ : (yMÞ) yk h[™k™e (™) ™nª (ykrË:) þYykŒ ([)
ŒÚkk (™) ™ Œku (yLŒ:) yt Œ Au (™) ™ Œku (ŒÚkk) Œu ð w (Á…{T ) MðÁ…
(W…÷ÇÞŒu ) {¤e ykðu Au ([) ŒÚkk (En) ynªÞk rð[khfk¤{kt yu x ÷u
fu {khk îkhk yk…ðk{kt ykðe hnu ÷ „eŒk¿kk™{kt …q ý o òýfkhe {™u …ý
(™) ™Úke s. (‚B«rŒck) fkhýfu ‚ðo ƒ ú ñ kt z ku ™ e h[™k™e ‚khe heŒu ÂMÚkrŒ
Au Œu yt „ u ™ w t ¿kk™ {™u …ý ™Úke (yu ™ {T ) yk (‚w r ðÁZ{q ÷ {) ‚khe heŒu
MÚkkÞe ÂMÚkrŒðk¤k (yïíÚk{T ) {sƒq Œ MðY…ðk¤k ‚t ‚ khY…e ð] û k™k
¿kk™™u (y‚t z T „ þ†u ý ) …q ý o ¿kk™Y…e (Ë] Z u ™ ) Ë] Z ‚q û { ðu Ë yu x ÷u fu
Œ¥ð¿kk™ îkhk òýe™u (rAíðk) fk…e™u yu x ÷u fu r™ht s ™™e ¼ÂfŒ™u ûkrýf
yu x ÷u fu ûký¼t „ w h òýe™u ƒú ñ k, rð»ýw , rþð, ƒú ñ ŒÚkk …hƒú ñ Úke …ý
yk„¤ …q ý o ƒú ñ ™e þku Ä fhðe òu E yu .
ŒŒ:, …Ë{T , ŒŒT , …rh{kŠ„ŒÔÞ{T , ÞÂM{™T , „Œk:, ™, r™ðŒo Â LŒ, ¼q Þ : >
Œ{T , yu ð , [, ykã{T , …w Á »k{T , «…ãu , ÞŒ:, «ð] r ¥k:, «‚] Œ k, …w h kýe >>
y™wðtŒ : ßÞkhu Œ¥ðËþeo ‚tŒ {¤e òÞ (ŒŒ:) yu™k …Ae (ŒŒT) Œu
…h{kí{k™k (…Ë{T) …Ë MÚkk™ yux÷u fu ‚Œ÷kuf™u (…rh{kŠ„ŒÔÞ{T) ‚khe heŒu
þku Ä ðku òu E yu (ÞÂM{™) su { kt („Œk:) „Þu ÷ k ‚kÄf (¼q Þ :) Vhe (™,
r™ðŒoÂLŒ) …kAk ð¤e™u ‚t‚kh{kt ™Úke ykðŒk ([) y™u (ÞŒ:) su …h{kí{k-
…h{ yûkh ƒúñÚke (…whkýe) ykrË («ð]r¥k:) h[™k- ‚]r»x («‚]Œk) Wí…Òk
ÚkE Au (Œ{T) y¿kkŒ (ykÄ{T) ykrË Þ{ yux÷u fu nwt fk¤ r™hts™ (…wÁ»k{T)
…qýo …h{kí{k™e (yuð) s («…Äu) nwt þhý{kt Awt ŒÚkk Œu™e s …qò fhwt Awt.
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 16
îki , E{ki , …w Á »kki , ÷ku f u , ûkh:, [, yûkh:, yu ð , [,
ûkh:, ‚ðko r ý, ¼q Œ kr™, fq x MÚk:, yûkh:, WåÞŒu > >
y™w ð kË: (÷ku f u ) yk ‚t ‚ kh{kt (îki ) ƒu «fkh™k (ûkh:) ™kþðk™
([) ŒÚkk (yûkh:) yrð™kþe (…w Á »kki ) ¼„ðk™ Au (yu ð ) yk s «{kýu
(E{ki ) yk ƒÒku «¼w y ku ™ k ÷ku f ku { kt (‚ðko r ý) ‚t … q ý o (¼q Œ kr™) «kýeyku ™ k
þheh Œku (ûkh:) ™kþðk™ ([) ŒÚkk (fq x MÚk:) Sðkí{k (yûkh:) yrð™kþe
(WåÞŒu ) fnu ð k{kt ykðu Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 17
W¥k{:, …w Á »k:, Œw , yLÞ:, …h{kí{k, ErŒ, WËkÓŒ:,
Þ:, ÷ku f ºkÞ{T , ykrð~Þ, rƒ¼ŠŒ, yÔÞÞ:, Eïh: >>
y™w ð tŒ : (W¥k{:) W¥k{ (…w Y »k:) «¼w (Œw ) Œku (yLÞ:) W…hku õ Œ
ƒL™u «¼w y ku ‘ûkh …w h w » k ŒÚkk yûkh …w h w » k’Úke …ý yLÞ s Au (RrŒ) yk
ðkMŒð{kt (…h{kí{k) …h{kí{k (WËkÓŒ:) fnu ð k{kt ykÔÞk Au (Þ:) su
(÷ku f ºkÞ{T ) ºkýu Þ ÷ku f ku { kt (ykrð~Þ) «ðu þ fhe™u (rƒ¼ŠŒ) ƒÄk™w t
Äkhý-…ku » ký fhu Au Œu { s (yÔÞÞ:) yrð™kþe (Eïh:) Rïh («¼wyku{kt
©u»X yux÷u fu ‚{Úko «¼w) Au.
¼tðtÚto : „eŒk ¿kk™ ËkŒk «¼w y u fu ð ¤ yu x ÷w t s ƒŒkÔÞw t Au fu
yk ‚t ‚ kh ŸÄk ÷xfu ÷ k ð] û k ‚{k™ òýku . W…h sz ({q ¤ ) Œku
…q ý o … h{kí{k Au . ™e[u zk¤eyku ð„u h u yLÞ rnM‚k (¼k„) òýku . yk
‚t ‚ khY…e ð] û k™k «íÞu f ¼k„™w t y÷„ y÷„ rððhý su ‚t Œ òýu Au Œu
Œ¥ðËþeo ‚t Œ Au su ™ k rð»kÞ{kt „eŒk yæÞkÞ- 4 &÷ku f ™t . 34 {kt fÌkw t
Au . „eŒk yæÞkÞ 15 &÷ku f ™t . 2 - 3 {kt VõŒ yu x ÷w t s fÌkw t Au fu ºký
„w ý Y…e þk¾k Au . ynª rð[khfk¤{kt yu x ÷u fu „eŒk{kt Œ{™u nw t („eŒk
¿kk™ ËkŒk) …q ý o òýfkhe ™rn yk…e þfw t , fkhý fu {™u yk ‚t ‚ kh™e
h[™k™e Wí…r¥k y™u yt Œ ™w t ¿kk™ ™Úke. Œu ™ k {kxu „eŒk yæÞkÞ 4 &÷ku f
™t . 34 {kt fÌkw t Au fu fku E Œ¥ðËþeo ‚t Œ Úke Œu …q ý o … h{kí{k™w t ¿kk™ òýku ,
yk „eŒk yæÞkÞ 15 &÷ku f ™t . 1 {kt yu Œ¥ðËþeo ‚t Œ ™e yku ¤ ¾ký
ƒŒkðe™u fÌkw t Au fu Œu Œ¥ðËþeo ‚t Œ ‚t ‚ khY…e ð] û k™k «íÞu f ¼k„™w t ¿kk™
fhkðþu , Œu { ™u s …q A ku . „eŒk yæÞkÞ 15 ™k &÷ku f 4 {kt fÌkw t Au fu Œu
Œ¥ðËþeo ‚t Œ ™k {¤e „Þk …Ae Œu …h{…Ë …h{u ï h™e þku Ä fhðe òu E yu
yu x ÷u fu Œu Œ¥ðËþeo ‚t Œ ™k ƒŒkÔÞk y™w ‚ kh ‚kÄ™k fhðe òu E yu su ™ kÚke
…q ý o { ku û k (y™krË {ku û k) «kÃŒ ÚkkÞ Au . „eŒk yæÞkÞ 15 &÷ku f 16 - 17
{kt M…»x fÞO w Au fu ºký «¼w Au : yu f ûkh…w h w » k (çkú ñ ) ƒeò yûkh…w h w » k
(…hçkú ñ ) y™u ºkeò …h{ yûkh…w h w » k (…q ý o çkú ñ ). ûkh …w h w » k ŒÚkk yûkh
…w h w » k ðkMŒð{kt yrð™kþe ™Úke. Œu yrð™kþe …h{kí{k Œku yk ƒL™u Ú ke
yLÞ s Au . Œu s ºkýu ÷ku f ku { kt «ðu þ fhe™u ‚ðo ™ w t Äkhý…ku » ký fhu Au .
352 ‚] Â »x h[™k
W…hku õ Œ ©e{ËT ¼ „ðŒ „eŒk yæÞkÞ 15 &÷ku f 1 Úke 4 ŒÚkk 16 -
17 {kt yk «{krýŒ ÚkÞw t fu ŸÄk ÷xfu ÷ k ‚t ‚ khY…e ð] û k™w t {q ¤ yu x ÷u fu
sz ({q ¤ eÞw t ) Œku …h{ yûkh ƒú ñ yu x ÷u fu …q ý o ƒú ñ Au su ™ k îkhk …q ý o
ð] û k™w t …k÷™ ÚkkÞ Au ŒÚkk ð] û k™ku su ¼k„ …] Ú ðe™e ƒnkh s{e™ ‚kÚku
Ëu ¾ kÞ Au Œu Úkz nku Þ Au Œu ™ u yûkh…w Y »k yu x ÷u fu …hƒú ñ òýku . Œu ÚkzÚke
W…h sŒkt yk„¤™k ¼k„u ƒeò {ku x kt zk¤kt ™ef¤u Au Œu { kt Ú ke yu f zk¤k™u
ƒú ñ yu x ÷u fu ûkh …w Á »k òýku ŒÚkk Œu s zk¤kÚke yLÞ ºký þk¾kyku ™ef¤u
Au , Œu { ™u ƒú ñ k, rð»ýw ŒÚkk rþð òýku ŒÚkk þk¾kyku Ú ke yk„¤
…kt Ë zkt y ku ™ k Y…{kt ‚kt ‚ krhf «kýe òýku . W…hku f Œ „eŒk yæÞkÞ 15
&÷ku f 16 - 17 {kt M…ü Au fu ûkh …w Y »k (ƒú ñ ) ŒÚkk yûkh …w Y »k (…hƒú ñ )
ŒÚkk yk ƒÒku ™ k ÷ku f ku { kt su x ÷k «kýe Au Œu { ™k MÚkq ¤ þheh Œku ™kþðk™
Au ŒÚkk Sðkí{k yrð™kþe Au yu x ÷u fu W…hku õ Œ ƒÒku «¼w ŒÚkk Œu { ™e
yŒt „ o Œ «kýe ™kþðk™ Au . ¼÷u s yûkh …w Á »k (…hƒú ñ )™u yrð™kþe
fÌkku Au …ht Œ w ðkMŒð{kt yrð™kþe …h{kí{k Œku yk ƒÒku Ú ke yLÞ (sw Ë ku )
Au . Œu ºkýu Þ ÷ku f ku { kt «ðu þ fhe™u ƒÄk™w t …k÷™-…ku » ký fhu Au . W…hku õ Œ
rððhý{kt ºký «¼w y ku ™ k y÷„-y÷„ rððhý ykÃÞk Au .
● ‘‘…rðºt ƒtEƒ÷ ‚Útt …rðºt fwht™ þheV{tk Ë]rü h[™t™wk «{tý’’
yk™wt s «{ký …rðºk ƒkEƒ÷{kt ŒÚkk …rðºk fwhk™ þheV{kt …ý Au.
fw h k™ þheV{kt …rðºk ƒkEƒ÷™w t …ý ¿kk™ Au , yu x ÷k {kxu yk
ƒÒku …rðºk ‚ËT „ ú t Ú kku y u {¤e™u «{krýŒ fÞw O Au fu fku ý ŒÚkk fu ð ku Au ‚] r ü
h[™nkh ŒÚkk Œu ™ w t ðMŒrðf ™k{ þw t Au ?
…rðºt ƒtEƒ÷ (Wí…r¥t „úkÚt …t™t ™k. 2 …h, yæÞtÞ 1 : 20 - 2 : 5 …h)
Aêtu rŒðË :- «týe y™u {™w»Þ:- yLÞ «kýeyku™e h[™k fhe™u
26 . …Ae …h{u ï hu fÌkw t y{u {™w » Þ™u …ku Œ k™k MðY… y™w ‚ kh …ku Œ k™e
‚{k™Œk{kt ƒ™kÔÞk, su ‚ðo «kýeyku™u fkƒq{kt hk¾þu. 27. íÞkhu …h{uïhu
{™w»Þ™u …kuŒk™k MðY… y™w‚kh Wí…Òk fÞkuo, …kuŒk™k s MðY… y™w‚kh
…h{uïhu Œu™u Wí…L™ fÞkuo, ™h y™u ™khe ƒ™kðe™u {™w»Þku™e ‚]rü fhe.
29 . «¼w y u {™w » Þku ™ k ¾kðk {kxu su x ÷k ƒesðk¤k ™k™k Aku z
ŒÚkk su x ÷k ð] û kku { kt ƒesðk¤k V¤ ÚkkÞ Au Œu ¼ku s ™ {kxu «Ëk™ fÞko Au ,
({kt ‚ ¾kðk™w t ™Úke fÌkw t )
Ët‚{tu rŒðË : rð©t{™tu rŒðË:-

…h{u ï hu A rËð‚{kt ‚ðo ‚] r ü™e Wí…r¥k fhe ŒÚkk ‚kŒ{k rËð‚u
rð©k{ fÞku o .
…rðºk ƒkEƒ÷u r‚Ø fhe ËeÄw t fu …h{kí{k {k™ð ‚áþ þheh{kt
Au , su { ýu A rËð‚{kt ‚ðo ‚] r ü™e h[™k fhe ŒÚkk …Ae rð©k{ fÞku o .
…rðºt fw h t™ þheV (Ëw h ‚ Vw f to r ™ 25 , ytÞt‚ 52, 58, 59 )
ytÞt‚ 52 (ƒtð™):-
V÷k Œw r Œy÷T - fkrVh™T ð srnËT n w { rƒne rsnkË™T fƒehk (fƒeh™T ) > 52 >
yk™ku ¼kðkÚko yu Au fu nshŒ {ku n B{ËS™ku ¾w Ë k («¼w ) fne
hÌkku Au fu nu …i „ Bƒh ! Œ{u fkVehku (su yu f «¼w ™ e ¼ÂõŒ íÞS™u yLÞ
Ëu ð e-Ëu ð Œkyku ŒÚkk {q Š Œ ð„u h u ™ e …q ò fhu Au ) ™w t fÌkw t {k™Œk ™rn, fkhý
fu Œu ÷ku f ku fƒeh™u …q ý o … h{kí{k ™Úke {k™Œk. Œ{u {khk îkhk yk…u ÷ k yk
fw h k™™k ¿kk™™k ykÄkh …h yx÷ hnu ò u fu fƒeh s …q ý o « ¼w Au ŒÚkk fƒeh
yÕ÷kn™u {kxu ‚t ½ »ko fhòu (÷zŒk ™nª) yu x ÷u fu yz„- {¬{ hnu ò u .
ytÞt‚- 58 :-
ð Œð¬÷T y÷÷T - nrÁÕ÷S ÷k Þ{q Œ w ð ‚ÂçƒnT rƒn{T r Ëne ð fVk rƒne
rƒsw ™ q r ƒ ryƒkrËne ¾ƒehk (fƒehk) >> 58 >>
¼kðkÚko Au fu nshŒ {ku n B{ËS su ™ u …ku Œ k™ku «¼w {k™u Au Œu
yÕ÷kn («¼w ) fku E ƒeò s …q ý o « ¼w ™ e ŒhV Eþkhku fhe hÌkk Au fu yi
…i „ Bƒh Œu fƒeh …h{kí{k …h rðïk‚ hk¾. su Œ™u rst Ë k {nkí{k™k
Y…{kt ykðe™u {éÞk nŒk. Œu õâkhu Þ {hý …k{ðkðk¤k ™Úke yu x ÷u fu
nfefŒ{kt yrð™kþe Au . ŒkheV™e ‚kÚku Œu ™ e …kfe (…rðºk {rn{k)™k
„w ý „k™ fhŒku hnu , Œu fƒeh yÕ÷kn (fŠðËu ð ) …q ò ™k Þku ø Þ Au ŒÚkk
…ku Œ k™k W…k‚fku ™ k ‚ðo (ƒÄk s) …k…ku ™ ku rð™kþ fhðkðk¤k Au .
ytÞt‚ 59 :-
yÕ÷T S ¾÷fM‚{kðkrŒ ð÷T y so ð {k ƒi ™ nw { k Ve r‚íŒrŒ yGÞkr{™
‚w B {MŒðk y÷÷T y Šþ yho n T { k™w V‚T y ÷ rƒne ¾ƒeh™T (fƒeh™T ) > 59 >
¼kðkÚko Au fu nshŒ {ku n B{Ë™u fw h k™ þheV ƒku ÷ ðkðk¤ku «¼w
(yÕ÷kn) fne hÌkku Au fu Œu fƒeh «¼w Œu s Au su { ýu s{e™ ŒÚkk
yk‚{k™™e ðå[u su ft E …ý rðÄ{k™ Au - ‚ðo ‚] r ü™e h[™k A rËð‚{kt
fhe ŒÚkk ‚kŒ{k rËð‚u W…h …ku Œ k™k ‚íÞ÷ku f {kt r‚t n k‚™ …h rƒhks{k™
ÚkE (ƒu ‚ e) „Þk. Œu { ™k rð»kÞ{kt òýfkhe fku E (ƒk¾ƒh) Œ¥ðËþeo
‚t Œ ™u …q A ku .
354 ‚] Â »x h[™k
Œu …q ý o … h{kí{k™e «kró fE heŒu Úkþu ŒÚkk ðkMŒrðf ¿kk™ Œku fku E
ŒíðËþeo ‚t Œ (ƒk¾ƒh)™u …q A ku , nw t ™Úke òýŒku .
W…hku õ Œ ƒÒku …rðºk Ä{ku o (E‚kE ŒÚkk {w ‚ ÷{k™)™k …rðºk
þk†ku y u …ý n¤e{¤e™u «{krýŒ fhe ËeÄw t fu ‚ðo ‚] r ü h[™nkh, ‚ðo
…k… rð™kþf, ‚ðo þÂõŒ{k™, yrð™kþe …h{kí{k {k™ð ‚Æþ (MðY…e)
þheh{kt ykfkh{kt Au ŒÚkk ‚íÞ÷ku f {kt hnu Au . Œu ™ w t ™k{ fƒeh Au , Œu ™ u
s yÕ÷knw yfrƒhw …ý fnu Au .
{k™™eÞ Ä{oËk‚Syu …qsÞ fƒeh «¼w™u …qAÞwt fu nu
‚ðo þ rõŒ{k™ ! yks ‚w Ä e yk Œ¥ð¿kk™ fku E yu ™Úke ƒŒkÔÞw t , ðu Ë ku ™ k
{{o ¿ k ¿kkr™yku y u …ý ™Úke ƒŒkÔÞw t . yk™kÚke r‚Ø ÚkkÞ Au fu [khu Þ …rðºk
ðu Ë ŒÚkk …rðºk [khu Þ fŒu ƒ (fw h k™ þheV ð„u h u ) ¾ku x k Au íÞkhu
…q ý o … h{kí{kyu fÌkw t :-
fƒeh, ðu Ë fŒu ƒ Íq X u ™nª ¼kE, Íq X u ni t òu ‚{Íu ™krnt >
¼kðkÚko Au fu [khu Þ …rðºk ðu Ë (Éøðu Ë - yÚkðo ð u Ë - Þsw ð u o Ë
‚k{ðu Ë ) ŒÚkk …rðºk [khu Þ fŒu ƒ (fw h k™ þheV-sƒq h - Œki h kŒ-Ers÷)
¾ku x k ™Úke. …ht Œ w su yu { ™u ™Úke ‚{S þõÞk Œu ™kËk™ (¼ku ¤ k/{q ¾ o /
sq ê k) Au .
● ‘‘…q s Þ fƒeh …h{u & ðh (frðhT Œu ð )S™e y{] ‚ ðtýe{tk Ë] r »xh[™t’’
rðþu » k : ™e[u Ëþko ð u ÷ y{] Œ ðkýe ‚™u 1403 Úke [ ßÞkhu …q ß Þ
frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) ÷e÷k{Þ þheh{kt …kt [ ð»ko ™ k ÚkÞk ] ‚™u 1518
[ ßÞkhu frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) {„nh MÚkk™Úke ‚nþheh ‚Œ÷ku f „Þk ]
™e ðå[u ™ k ‚{Þ Ëhr{Þk™ ykþhu 600 ð»ko y„kW …h{ …q s Þ fƒeh
…h{u ï h (frðËu o ð )S îkhk …ku Œ k™k r™S (yt „ Œ) ‚u ð f (Ëk‚¼õŒ)
{k™™eÞ Ä{o Ë k‚ ‚knu ƒ S™u ‚t ¼ ¤kðe nŒe ŒÚkk Ä™e Ä{o Ë k‚Syu
r÷r…ƒØ fhe nŒe. …ht Œ w Œu ‚{Þ™k …rðºk rnLËw y ku ŒÚkk …rðºk
{w ‚ ÷{k™ku ™ k ™kËk™ ({q ¾ o / sw ê k) „w Á yku (™e{-nfe{ku ) yu fÌkw t fu yk
Äkýf (sw ÷ knku - ðýfh) fƒeh sw ê ku Au . fku E …ý ‚ËT „ ú t Ú k{kt ©e ƒú ñ kS,
©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS™k {kŒk-r…Œk™w t ™k{ ™Úke. yk ºkýu Þ «¼w
yrð™kþe Au yu { ™k sL{-{] í Þw ™Úke ÚkŒk. Œu { s …rðºk ðu Ë ku ŒÚkk …rðºk
fw h k™ þheV ð„u h u { kt …ý fƒeh …h{u ï h™w t «{ký ™Úke ŒÚkk …h{kí{k™u
r™hkfkh ÷ÏÞk Au . y{u Ëhhku s ðkt [ eyu Aeyu . ¼ku ¤ k ykí{kyku y u Œu
[k÷kf ([Œw h ) „w h w y ku …h rðïk‚ fhe ÷eÄku fu ‚k[u s yk fƒeh ðýfh
Äkýf- Œku yrþrûkŒ Au ŒÚkk „w h w S rþrûkŒ Au , {kxu ‚k[w t fne hÌkk nþu .
yksu Œu s ‚å[kE (‚íÞŒk) «fkþ{kt ykðe hne Au ŒÚkk yk…ýk ‚ðo
…rðºk Ä{ku o ™ k …rðºk ‚ËT ø kú t Ú kku ‚kûke Au . yk™kÚke r‚Ø ÚkÞw t fu …q ý o … h{u ï h,
‚ðo ‚] Â »x h[™nkh, fw ÷ (‚ðo M ð™k) fhŒkh ŒÚkk ‚ðo ¿ k frðËu o ð (fƒeh
…h{u ï h) s Au su fkþe (ƒ™kh‚){kt f{¤™k Vq ÷ …h «„x ÚkÞk ŒÚkk
120 ð»ko ‚w Ä e ðkMŒrðf Œu ò u { Þ þheh™e W…h {k™ð ‚Ë] þ (MðY…e)
þheh n¤ðk Œu s …w t s ðk¤w t ƒ™kðe™u hÌkk ŒÚkk …ku Œ k™k îkhk h[u ÷ e ‚] Â »x™w t
Xef-Xef/‚k[u - ‚k[w t (ðkMŒrðf Œ¥ð)¿kk™ yk…e™u ‚nþheh ‚Œ÷ku f
[k÷e „Þk. «u { e …kXf f] … k fhe ðkt [ ku ™e[u Ëþko ð u ÷ …h{u ï h fƒeh
‚knu ƒ S îkhk Wå[khu ÷ y{] Œ ðkýe :-
Ä{o Ë k‚ Þn s„ ƒki h k™k > fku E ™ ò™u …Ë r™hðk™k >>
Þrn fkh™ {I fÚkk …‚khk > s„‚u frnÞku hk{ r™Þkhk >>
Þne ¿kk™ s„ Sð ‚w ™ kyku > ‚ƒ SðkU f k ¼h{ ™þkyku >>
yƒ {I Œw { ‚u fnkU r[ŒkE > ºkÞËu ð ™fe Wí…r¥k ¼kE >>
fw A ‚t û ku … fnkU „w n hkE > ‚ƒ ‚t þ Þ Œw B nhu r{x òE >>
¼h{ „Þu s„ ðu Ë …w h k™k > ykrË hk{fk ¼u Ë ™ ò™k >>
hk{ hk{ ‚ƒ s„Œ ƒ¾k™u > ykrË hk{ fku E rƒh÷k ò™u >>
¿kk™e ‚w ™ u ‚ku rnhËi ÷„kE > {q ¾ o ‚w ™ u ‚ku „BÞ ™k …kE >>
{kP yüt „ e r…Œk r™ht s ™ > ðu s{ ËkÁý ðt þ ™ yt s ™ >>
…rn÷u feLn r™ht s ™ hkE > …eAu ‚ u {kÞk W…òE >>
{kÞk Á… Ëu ¾ yrŒ þku ¼ k > Ëu ð r™ht s ™ Œ™ {™ ÷ku ¼ k >>
fk{Ëu ð Ä{o h kÞ ‚¥kkÞu > Ëu ð e fku Œw h Œne Äh ¾kÞu >>
…u x ‚u Ëu ð e fhe …w f khk > ‚knƒ {u h k fhku Wƒkhk >>
xu h ‚w ™ e Œƒ n{ ŒnkP ykÞu > y»xt „ e fku ƒt Ë Aw z kÞu >>
‚Œ÷ku f {U feLnk Ëw h k[krh, fk÷ r™ht s ™ rËLnk r™fkrh >>
{kÞk ‚{u Œ rËÞk ¼„kE, ‚ku ÷ n ‚t ¾ fku ‚ Ëq h e …h ykE >>
yüt „ e yki h fk÷ yƒ Ëku E , {t Ë f{o ‚u „yu rƒ„ku E >>
Ä{o h kÞ fku rnf{Œ feLnk > ™¾ hu ¾ k ‚u ¼„fh ÷eLnk >>
Ä{o h kÞ feLnkP ¼ku „ rð÷k‚k > {kÞk fku hne Œƒ yk‚k >>
Œe™ …w º k yüt „ e òÞu > ƒú ñ k rð»ýw rþð ™k{ ÄhkÞu >>
Œe™ Ëu ð rðMŒkh [÷kÞu > E™{U Þn s„ Äku ¾ k ¾kÞu >>
…w Á »k „BÞ fi ‚ u fku …kði > fk÷ r™ht s ™ s„ ¼h{kði >>
Œe™ ÷ku f y…™u ‚w Œ ËeLnk > ‚w Ò k r™ht s ™ ƒk‚k ÷eLnk >>
y÷¾ r™hts™ ‚wÒk rXfk™k > ƒúñk rð»ýw rþð ¼uË ™ ò™k >>
356 ‚] Â »x h[™k
Œe™ Ëu ð ‚ku W™fku ÄkðU > r™ht s ™ fk ðu …kh ™k …kðU > >
y÷¾ r™ht s ™ ƒzk ƒx…khk > Œe™ ÷ku f rsð feLn ynkhk >>
ƒú ñ k rð»ýw rþð ™nª ƒ[kÞu > ‚f÷ ¾kÞ …w ™ Äq h WzkÞu >>
rŒ™fu ‚w Œ nI Œe™ku t Ëu ð k > ykt Ä h Sð fhŒ nI ‚u ð k >>
yfk÷ …w Á »k fknq ™®n [eLnkt > fk÷ …kÞ ‚ƒne „n ÷eLnkt >>
ƒú ñ fk÷ ‚f÷ s„ ò™u > ykrË ƒú ñ fku ™k …rn[k™u >>
Œe™kU Ëu ð yki h yki Œ khk > Œkfku ¼su ‚f÷ ‚t ‚ khk >>
Œe™kU „w ý fk Þn rðMŒkhk > Ä{o Ë k‚ {I fnkU …w f khk >>
„w ý Œe™kU fe ¼ÂõŒ {U , ¼q ÷ …hku ‚t ‚ kh >
fni fƒeh r™s ™k{ rƒ™, fi ‚ u WŒhI …kh >>
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe{kt …h{u ï h fƒeh ‚knu ƒ S …ku Œ k™k r™S
(yt „ Œ) ‚u ð f ©e Ä{o Ë k‚ ‚knu ƒ S™u fne hÌkk Au fu Ä{o Ë k‚ yk ‚ðo
‚t ‚ kh Œ¥ð¿kk™™k y¼kðÚke rð[÷eŒ Au . fku E ™u …q ý o { ku û k{k„o ŒÚkk …q ý o
‚] r üh[™k™w t ¿kk™ ™Úke. yu x ÷k {kxu nw t Œ{™u {khk îkhk h[u ÷ e ‚] r ü™e
fÚkk ‚t ¼ ¤kðw t Aw t . ƒw Â æÄ{k™ ÔÞÂõŒ Œku ŒhŒ s ‚{S sþu . …ht Œ w su ‚ðo
«{kýku ™ u òu E ™u …ý ™rn {k™u Œku Œu ™kËk™ ({q ¾ o / ¼ku ¤ ku ) «kýe fk¤™k
«¼kðÚke «¼krðŒ Au , Œu ¼ÂõŒ Þku ø Þ ™Úke. nðu nw t ƒŒkðw t Aw t - ºkýu Þ
¼„ðk™ku (ƒú ñ kS, rð»ýw S ŒÚkk rþðS)™e Wí…r¥k fE heŒu ÚkE ?
yu { ™e {kŒk Œku y»xkt „ e (Ëw „ ko ) Au ŒÚkk r…Œk ßÞku r Œ r™ht s ™ (ƒú ñ ,
fk¤) Au . …nu ÷ k ƒú ñ ™e Wí…r¥k #zk{kt Ú ke ÚkE. …Ae Ëw „ ko ™ e Wí…r¥k ÚkE.
Ëw „ ko ™ k Y… …h yk‚õŒ ÚkE™u fk¤ (ƒú ñ )yu ¼q ÷ (Au z Œe) fhe, íÞkhu
Ëw „ ko («f] r Œ)yu Œu ™ k …u x {kt þhý ÷eÄe. nw t íÞkt „Þku ßÞkt ßÞku r Œ r™ht s ™
fk¤ nŒku . íÞkhu ¼ðk™e™u ƒú ñ ™k …u x {kt Ú ke fkZe™u 21 ƒú ñ kt z ™e ‚kÚku 16
‚t ¾ fku ‚ Ëq h {ku f ÷e ËeÄku . ßÞku r Œ r™ht s ™u (Ä{o h kÞu ) «f] r Œ Ëu ð e
(Ëw „ ko ) ™e ‚kÚku ¼ku „ -rð÷k‚ fÞku o . yk ƒÒku ™ k ‚t Þ ku „ Úke ºkýu Þ „w ý ku (©e
ƒú ñ kS, ©e rð»ýw S ŒÚkk ©e rþðS)™e Wí…r¥k ÚkE. yu s ºkýu Þ „w ý ku
(hòu „ w ý ƒú ñ kS, ‚Œku „ w ý rð»ýw S , Œ{ku „ w ý rþðS)™e s ‚kÄ™k fhe™u
‚ðo «kýe fk¤ò¤{kt V‚kÞu ÷ kt Au . ßÞkt ‚w Ä e ðkMŒrðf (‚k[ku /
yku h eS™÷) {t º k ™rn {¤u , …q ý o { ku û k fE heŒu Úkþu ?
rðþu » t : r«Þ …kXfs™ rð[kh fhku fu ©e çkú ñ kS, ©e rð»ýw S
ŒÚkk ©e rþðS™e ÂMÚkrŒ yíÞkh ‚w Ä e yrð™kþe ƒŒkððk{kt ykðe nŒe.
‚t … q ý o ®nËw ‚{ks nsw ‚w Ä e …ý ºkýu Þ …h{kí{kyku ™ u ysh-y{h y™u
sL{-{] í Þw hrnŒ {k™Œk hÌkk, ßÞkhu fu yk ºkýu Þ ™kþðk™ Au . yu { ™k

r…Œk fk¤Y…e çkú ñ ŒÚkk {kŒk Ëw „ ko («f] r Œ/y»xkt „ e) Au . su ™ k rðþu Œ{u
rðMŒkhÚke yk„¤ «{kýku { kt ðkt å Þw t . yk ¿kk™ yk…ýk þk†ku { kt …ý
rðã{k™ Au , …ht Œ w ®nËw ‚ {ks™k f¤Þw „ e „w h w y ku , }r»kyku , ‚t Œ ku ™ u ¿kk™
™Úke. su rþûkf …kXâ¢{ (r‚÷u ƒ ‚) Úke s y…rhr[Œ Au Œu rþûkf Þku ø Þ
™Úke (rðîk™ ™Úke), rðãkÚkeo y ku ™ k ¼rð»Þ™ku þºkw Au . yk s «{kýu su
„w h w y ku ™ u yks ‚w Ä e yu …ý ¾ƒh ™Úke fu ©e çkú ñ k, ©e rð»ýw ŒÚkk ©e
rþðS™k {kŒk-r…Œk fku ý Au ? Œku Œu „w h w , }r»k, ‚t Œ ¿kk™ne™ Au . su ™ k
fkhýu ‚ðo ¼õŒ ‚{ks™u þk† rðhw Ø ¿kk™ (÷ku f ðu Ë yu x ÷u fu Ët Œ fÚkk)
‚t ¼ ¤kðe™u y¿kk™Úke …rh…q ý o fhe ËeÄku . þk†rðrÄ rðhw Ø ¼ÂõŒ‚kÄ™k
fhkðe™u …h{kí{k™k ðkMŒrðf ÷k¼ (…q ý o { ku û k)Úke ðt r [Œ hkÏÞk. ƒÄk™ku
{k™ðsL{ ™»x fhe ËeÄku fkhý fu ©e{ËT ¼k„ðŒ „eŒk yæÞkÞ 16 ™k
&÷ku f 23 - 24 {kt yk s «{ký Au fu su þk†rðrÄ íÞk„e™u {™{hS™w t
yk[hý-…q ò fhu Au , Œu ™ u fku E ÷k¼ ™Úke ÚkŒku . …q ý o …h{kí{k fƒehSyu
…kt [ ð»ko ™ e ÷e÷k{Þ ô{hu ‚™ 1403 Úke s ‚t … q ý o þk†ku Þ w õ Œ ¿kk™ …ku Œ k™e
y{] Œ ðkýe (frðhðkýe) {kt ƒŒkððk™w t þY fÞO w nŒw t . …ht Œ w Œu y¿kk™e
„w h w y ku y u yk ¿kk™ ¼õŒ ‚{ks ‚w Ä e ™rn …nkU [ ðk ËeÄw t , su nk÷
ðŒo{k™{kt ƒÄk ‚ËTøkútÚkku{ktÚke M…»x ÚkE hÌkwt Au. yk™kÚke r‚Ø ÚkkÞ Au fu
fŠðËuð (fƒeh «¼w) Œ¥ðËþeo ‚tŒY…{kt MðÞt …qýo …h{kí{k s ykÔÞk nŒk.
● ‘‘{t™™eÞ „heƒŒtË ËtnuƒS™e y{]‚ðtýe{tk Ë]rüh[™t™wk «{tý’’
ytrŒ h{i ý e (ËŒT „ ú k Ú t …t™t ™k 690 Úte 692 Ëw Ä e)
ykrË h{I ý e yË÷e ‚khk > ò rË™ nku Œ u Äw t Ä w t f khk >> 1 >>
‚Œ…w Y »k feLnk «fkþk > n{ nku Œ u Œ¾Œ fƒeh ¾ðk‚k >> 2 >>
{™ {ku n e™e r‚hS {kÞk > ‚Œ…w Á »k yu f ÏÞk÷ ƒ™kÞk >> 3 >>
Ä{o h kÞ r‚hsu Ëhƒk™e > [ki ‚ X sw „ Œ… ‚u ð k Xkt ™ e >> 4 >>
…w Á »k …] Ú ðe òfq t ËeLne > hks fhku Ëu ð k ykÄe™e >> 5 >>
ƒú ñ kt z Efe‚ hks Œw B n ËeLnk > {™ fe EåAk ‚ƒ sw „ ÷eLnk >> 6 >>
{kÞk {q ÷ Y… yu f Akò > {ku r n r÷Þu rs™nq P Ä{o h kò >> 7 >>
Ä{o fk {™ [t [ ÷ r[Œ ÄkhT Þ k > {™ {kÞk fk Á… rƒ[khk >> 8 >>
[t [ ÷ [u h e […÷ r[hk„k > Þk fu …h‚u ‚hƒ‚ ò„k >> 9 >>
Ä{o h kÞ feÞk {™ fk ¼k„e > rð»kÞ ðk‚™k ‚t „ ‚u ò„e >> 10 >>
ykrË …w Á »k yË÷e y™hk„e > Ä{o h kÞ rËÞk rË÷ ‚U íÞk„e >> 11 >>
358 ‚] Â »x h[™k
…w Á »k ÷ku f ‚U ËeÞk Znkne > y„{ Ëe… [r÷ ykÞu ¼kE >> 12 >>
‚ns Ëk‚ rs‚ Ëe… hnt Œ k > fkhý fkI ™ fkI ™ fw ÷ …t Ú kk >> 13 >>
Ä{o h kÞ ƒku ÷ u Ëhƒk™e > ‚w ™ ku ‚ns Ëk‚ ƒú ñ ¿kk™e >> 14 >>
[ki ‚ X sw „ n{ ‚u ð k feLne > …w Á »k …] r Úkðe n{ fq t ËeLne >> 15 >>
[t [ ÷ Á… ¼Þk {™ ƒki h k > {™{ku r n™e Xr„Þk ¼ki t h k >> 16 >>
‚Œ…w Á »k fu ™k {™ ¼kÞu > …w Á »k ÷ku f ‚u n{ [r÷ ykÞu >> 17 >>
y„h Ëe… ‚w ™ Œ ƒz¼k„e > ‚ns Ëk‚ {u x ku {™ …k„e >> 18 >>
ƒku ÷ u ‚nsËk‚ rË÷ Ëk™e > n{ Œku [kfh ‚Œ ‚nËk™e >> 19 >>
‚Œ…w Á »k ‚U yhs „w ò Át > sƒ Œw B nkhk rƒðký WŒkÁt >> 20 >>
‚ns Ëk‚ fku feÞk …eÞk™k > ‚íÞ÷ku f ÷eÞk «ðk™k >> 21 >>
‚Œ…w Á »k ‚krnƒ ‚hƒt „ e > yrð„Œ yË÷e y[÷ y¼t „ e >> 22 >>
Ä{o h kÞ Œw B nhk Ëhƒk™e > y„h Ëe… [r÷ „Þu «k™e >> 23 >>
fkI ™ nw f { fhe yhs yðkò > fnkt …Xkðki W‚ Ä{o h kò >> 24 >>
¼E yðks yË÷e yu f ‚k[k > rð»kÞ ÷ku f ò ŒeLÞq t ƒk[k >> 25 >>
‚ns rð{kP ™ [÷u yrÄfkE > rA™ {U y„h Ëe… [r÷ ykE >> 26 >>
n{Œku yhs fhe y™hk„e > ŒwBn rð»kÞ ÷kuf òðku ƒz¼k„e >> 27 >>
Ä{o h kÞ fu [÷u rð{k™k > {k™‚hku ð h ykÞu «k™k >> 28 >>
{k™‚hku ð h hn™ ™ …kÞu > Ëhi fƒehk Úkkt ™ k ÷kÞu >> 29 >>
ƒt f ™k÷ fe rð»k{e ƒkxe > Œnkt fƒehk hku f e ½kxe >> 30 >>
E™ …kt [ ku r{r÷ s„Œ ƒt Ä k™k > ÷¾ [ki h k‚e Sð ‚t Œ k™k >> 31 >>
ƒú ñ k rð»ýw {nu ï h {kÞk > Ä{o h kÞ fk hks …XkÞk >> 32 >>
Þki n ¾ku ¾ k …w h Íq X e ƒkS > r¼‚rŒ ƒi f w t X Ë„k‚e ‚kS >> 33 >>
f] r Œ{ Sð ¼w ÷ kt ™ u t ¼kE > r™s ½h fe Œku ¾ƒrh ™ …kE >> 34 >>
‚ðk ÷k¾ W…sU r™Œ nt ‚ k > yu f ÷k¾ rð™þU r™Œ yt ‚ k >> 35 >>
W…rŒ ¾…rŒ Þkn «÷Þ Vu h e > n»ko þku f òI h k s{ su h e >> 36 >>
…kP [ kU Œ¥ð nI «÷Þ {kP n e > ‚íð„w ý hs„w ý Œ{„w ý Íkt E >> 37 >>
ykXkU yP „ r{÷e ni {kÞk > r…Lz ƒú ñ kt z ‚f÷ ¼h{kÞk >> 38 >>
Þk {U ‚w h rŒ þçË fe zku h e > r…Lz ƒú ñ kt z ÷„e ni ¾ku h e >> 39 >>
ïk‚k …kh‚ {™ „n hk¾ku > ¾ku Â Õn f…kx y{eh‚ [k¾ku >> 40 >>
‚w ™ kô nt ‚ þçË ‚w ™ Ëk‚k > y„{ Ëe… ni y„ ni ƒk‚k >> 41 >>
¼ð‚k„h s{ ËLz s{k™k > Ä{o h kÞ fk ni Œ÷ƒkt ™ k >> 42 >>
…kP [ kU W…h …Ë fe ™„he > ƒkx rƒnt „ { ƒt f e z„he >> 43 >>
n{hk Ä{o h kÞ ‚kU Ëkðk > ¼ð‚k„h {U Sð ¼h{kðk >> 44 >>
n{ Œku fnI y„{ fe ƒk™e > snkP yrð„Œ yË÷e yk… rƒ™k™e >> 45 >>
ƒt Ë e Aku z n{khk ™k{t > ysh y{h ni yMÚkeh Xk{t >> 46 >>
sw „ ™ sw „ ™ n{ fnŒu ykÞu > s{ òI h k ‚U nt ‚ Aw x kÞu >> 47 >>
òu fku E {k™U þçË n{khk > ¼ð‚k„h ™net ¼h{U Äkhk >> 48 >>
Þk {U ‚w h rŒ þçË fk ÷u ¾ k > Œ™ yt Ë h {™ fnku feLne Ëu ¾ k >> 49 >>
Ëk‚ „heƒ y„{ fe ƒk™e > ¾ku ò nt ‚ k þçË ‚nËk™e >> 50 >>
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu {k™™eÞ „heƒËk‚ ‚knu ƒ S
fne hÌkk Au fu y®nÞk y„kW fu ð ¤ yt Ä fkh nŒku ŒÚkk …q ý o … h{kí{k
fƒeh ‚knu ƒ S ‚íÞ÷ku f {kt Œg (®‚nk‚™) …h rƒhks{k™ nŒk. y{u
íÞkt [kfh (‚u ð f) nŒk. …h{kí{kyu ßÞku r Œ r™ht s ™™u Wí…Òk fÞku o . …Ae
Œu ™ k Œ…™k «rŒV¤{kt 21 ƒú ñ kt z «Ëk™ fÞko . …Ae {kÞk («f] r Œ)™e
Wí…r¥k fhe. Þw ð k™ Ëw „ ko ™ k Y… …h {ku n eŒ ÚkE™u ßÞku r Œ r™ht s ™u (ƒú ñ u )
Ëw „ ko («f] r Œ) ‚kÚku ƒ¤kífkh fhðk™e [u ü k fhe. ƒú ñ ™u Œu ™ e ‚ò {¤e.
Œu ™ u ‚íÞ÷ku f {kt Ú ke fkZe {q f ðk{kt ykÔÞku ŒÚkk ©k… ÷køÞku fu Ëhhku s yu f
÷k¾ {k™ð þheh½khe «kýeyku ™ ku yknkh fheþ, ‚ðk ÷k¾ Wí…Òk fheþ.
ynªÞk ‚ðo «kýe sL{ {] í Þw ™ k fü WXkðe (Ëw : ¾ ¼ku „ ðe) hÌkk Au . y„h
(òu ) fku E …q ý o … h{kí{k™k ðkMŒrðf þçË (‚k[w t ™k{ ò… {t º k) y{khkÚke
«kó fhþu , Œu ™ u fk¤™e fu Ë {kt Ú ke Aku z kðe ËEþw t . y{khw t ƒt Ë e Aku z ™k{
Au . {k™™eÞ „heƒËk‚S …ku Œ k™k „w h w ŒÚkk «¼w fƒeh …h{kí{k™k
ykÄkh …h fne hÌkk Au fu ‚k[k {t º k yu x ÷u fu ‚íÞ™k{ ŒÚkk ‚khþçË™e
«kró fhe ÷ku , …q ý o {ku û k ÚkE sþu . ™nª Œku ƒ™kðxe (™f÷e) ™k{ËkŒk
‚t Œ ku ŒÚkk {nt Œ ku ™ e {eXe-{eXe ðkŒku { kt V‚kE™u þk†rðrÄ hrnŒ ‚kÄ™k
fhe™u fk¤ò¤{kt hne sþku . …Ae f»x …h fü …k{þku .
>> „heƒËk‚S {nkhks™e ðkýe >>
(‚Œ„ú t Ú k ‚krnƒ …k™k ™t . 690 Úke ‚nk¼kh)
{kÞk ykrË r™ht s ™ ¼kE, y…™u òyi yk…i ¾kE >
ƒú ñ k rð»ýw {nu ï h [u ÷ k, H ‚ku n t fk ni ¾u ÷ k >>
r‚¾h ‚w Ò k {U Ä{o yLÞkÞe, S™ þÂõŒ zkÞ™ {n÷ …XkE >>
÷k¾ „ú k ‚i r™Œ WX Ëq Œ e, {kÞk ykrË ŒÏŒ fe fw Œ e >>
‚ðk ÷k¾ ÄrzÞu r™Œ ¼kt z u , nt ‚ k WŒ…rŒ …h÷Þ zkt z u >
Þu Œe™kU [u ÷ k ƒx…khe, r‚hsu …w Á »kk r‚hS ™khe >>
¾ku ¾ k…w h {U Sð ¼w ÷ kÞu , Mð…™k ƒrnMŒ ði f w t X ƒ™kÞu >
Þku nhnx fk fw y k ÷ku E , Þk „÷ ƒt æ Þk ni ‚ƒ fku E >>
feze fw t s h yki h yðŒkhk, nhnx zku h e ƒt Ä u fE ƒkhk >
360 ‚] Â »x h[™k
yhƒ y÷e÷ ELÿ nI ¼kE, nhnx zku h e ƒt Ä u ‚ƒ ykE >
þu » k {nu þ „ýu ï h Œk®n, nhnx zku h e ƒt Ä u ‚ƒ yk®n >
þw ¢ krËf ƒú ñ krËf Ëu ð k, nhnx zku h e ƒt Ä u ‚ƒ ¾u ð k >>
fku r xf fŒko rVhŒk Ëu Ï Þk, nhnx zku h e fnq P ‚w ™ ÷u ¾ k >
[Œw ¼ w o S ¼„ðk™ fnkðI , nhnx zku h e ƒt Ä u ‚ƒ ykðI >>
Þku ni ¾ku ¾ k…w h fk fw y k, Þk {U …zk ‚ku r™ùÞ {w ð k >
ßÞku r Œ r™ht s ™ (fk¤ ƒ÷e)™k ðþ ÚkE™u yk ºkýu Þ Ëu ð Œk (hs„w ý
ƒú ñ k, ‚Œ„w ý rð»ýw , Œ{„w ý rþð) …ku Œ k™e {rn{k Ëu ¾ kze™u Sðku ™ u Mð„o
™hf ŒÚkk ¼ð‚k„h{kt (÷k¾ [ki h Þk‚e Þku ™ eyku { kt ) ¼xfkðŒk hnu Au .
ßÞku r Œ r™ht s ™ …ku Œ k™e {kÞkÚke ™k„ý™e su { Sðku ™ u …u Ë k fhu Au y™u
…Ae {khe ™k¾u Au . su «{kýu Œu ™ u ™k„ý ¾kR òÞ Au . su «{kýu ™k„ý
…ku Œ k™e …q t A zeÚke #zkyku ™ e [khu ŒhV „ku ¤ fw t z ÷e ƒ™kðu Au y™u Œu { kt
#zk {q f u Au y™u …Ae Œu #zk …h Vý {khu Au . su ™ kÚke #zw Vq x e òÞ Au ,
Œu { kt Ú ke ƒå[kt ™ef¤u Au Œu ™ u ™k„ý ¾kE òÞ Au . Vu ý {khŒe ð¾Œu ½ýkt
#zkt Vq x e òÞ Au fkhý fu ™k„ý™k ½ýk #zkt nku Þ Au . su #zk Vq x e òÞ
Au Œu { kt Ú ke ƒå[kt ™ef¤u Au . y„h fku R ƒå[w t fw t z ÷eÚke (‚k…ý™e …q t A ze™k
„ku ¤ fw t z k¤kÚke) ƒnkh ™ef¤e òÞ Au Œku Œu ƒå[w t ƒ[e òÞ Au ™rn Œku
fw t z ÷e™e yt Ë h™k™u Œu ™k„ý Aku z Œe ™Úke. fw t z ÷e™e yt Ë h su x ÷kt ƒå[kt
nku Þ Au Œu Œ{k{ ƒå[kt ™ u ¾kE òÞ Au .
{kÞk fk÷e ™kr„™e, y…™u òÞu ¾kŒ >
fw L z÷e {U Aku z i ™nª, ‚ki ƒkŒkU fe ƒkŒ >>
yk s «{kýu yk fk¤ ƒ÷e™e ò¤ Au . r™ht s ™ ‚w Ä e™e ¼ÂõŒ
…q h k ‚t Œ Úke ™k{ ÷E™u fheþw t Œku …ý yk r™ht s ™™e fw t z ÷e ( 21 ƒú ñ kt z ku )
{kt Ú ke ƒknh ™Úke ™ef¤e þfŒk. MðÞt ƒú ñ k, rð»ýw , {nu þ , ykrË{kÞk-
þu h kU ð k÷e (Ëw „ ko / y»xkt „ e) …ý r™ht s ™™e fw t z ¤e{kt Au . yk rƒ[khkyku
yðŒkh Äkhý fhe™u ykðu Au y™u sL{-{] í Þw ™ k [¬h fk…Œk hnu Au .
yu x ÷k {kxu rð[kh fhku - ‚ku n t ò… òu fu Äú w ð ŒÚkk «nT ÷ kË ŒÚkk þw f Ëu ð
Ér»kyu sÃÞku , Œu …ý …kh ™ ÚkÞk fkhý fu ©e rð»ýw …w h ký™k «Úk{
yt þ ™k yæÞkÞ 12 ™k &÷ku f 93 {kt …] » X- 51 …h ÷ÏÞw t Au fu ækú w ð VõŒ
yu f fÕ… yu x ÷u fu yu f nòh [Œw Þ w o „ ‚w Ä e s {w õ Œ Au . yu x ÷k {kxu fk¤
÷ku f {kt s hÌkk ŒÚkk ‘H ™{: ¼„ðŒu ðk‚w Ë u ð kÞ:’ {t º k ò… fhðkðk¤k
¼õŒku …ý f] » ý ‚w Ä e™e ¼ÂõŒ fhe hÌkk Au , Œu y ku …ý [ki Þ ko ‚ e ÷k¾
Þku ™ eyku { kt [¬h fk…ðkÚke ™Úke ƒ[e þfŒk. su yt „ u …h{ …q s Þ fƒeh

‚knu ƒ S ŒÚkk {k™™eÞ „heƒËk‚ ‚knu ƒ S {nkhks™e ðkýe «íÞûk
«{ký yk…u Au .
y™t Œ fku r x yðŒkh nI , {kÞk fu „ku ® ðË >
fŒko nku nku yðŒhu , ƒnw h …zu s„ Vt Ë >>
Ë‚…wY»t fƒeh ËtnuƒS™e ¼Âõ‚Úte s Sð {wõ‚ ÚtE þfu Au.
ßÞkt ‚w Ä e Sð ‚Œ÷ku f {kt …hŒ ™net [kÕÞku òÞ íÞkt ‚w Ä e
fk¤÷ku f {kt ykðe s heŒu f{o fhþu y™u fhu ÷ e ™k{ ŒÚkk Ëk™ Ä{o ™ e
f{kE Mð„o Y …e nku x ÷ku { kt ‚{kÃŒ fhe™u …hŒ (Vhe …kAk) f{o ykÄkhÚke
[ku Þ ko ‚ e ÷k¾ «fkh™kt «kýeyku ™ k þheh{kt f»x (Ëw : ¾/…ezkyku ) W…h
f»x WXkððkðk¤k fk¤™k ÷ku f {kt [¬h fk…Œku hnu þ u . {kÞk (Ëw „ ko ) Úke
Wí…Òk ÚkE™u fhku z ku „ku ® ðË (ƒú ñ k-rð»ýw - rþð) {he [q õ Þk Au . ¼„ðk™™k
yðŒkh ƒ™e™u ykÔÞk nŒk. …Ae f{o ƒt Ä ™{kt ƒt Ä kE™u f{ku o ™ u ¼ku „ ðe™u
[ki Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku ™ eyku { kt [kÕÞk „Þk. su { fu ¼„ðk™ rð»ýw S ™u Ëu ð Š»k
™khË™ku ©k… ÷køÞku . Œu ©e hk{[t ÿ Y…{kt yÞku æ Þk{kt ykÔÞk. …Ae ©e
hk{S Y…{kt ðk÷e™ku ð½ fÞkuo nŒku. Œu f{o™ku Ëtz ¼ku„ððk™u {kxu ©e f] » ýS™ku
sL{ ÚkÞku . …Ae ðk÷eðk¤ku ykí{k rþfkhe ƒLÞku ŒÚkk …ku Œ k™ku «rŒþku Ä
÷eÄku . ©e f] » ýS™k …„{kt rð»kÞw õ Œ (Íu h e) Œeh {khe™u ðÄ fÞkuo. {nkhks
„heƒËk‚S …kuŒk™e ðkýe{kt fnu Au:-
ƒú ñ k rð»ýw {nu ï h {kÞk, yki h Ä{o h kÞ frnÞu >
E™ …kP [ ku r{÷ …h…t [ ƒ™kÞk, ðkýe n{he ÷rnÞu >>
E™ …kP [ kU r{÷ Sð yxfkÞu , sw „ ™-sw „ ™ n{ yk™ Aw x kÞu >
ƒt Ë e Aku z n{khk ™k{t , ysh y{h ni yÂMÚkh Xk{t >>
…eh …i „ t ƒ h fw Œ w ƒ yki r ÷Þk, ‚w h ™h {w r ™s™ ¿kk™e >
Þu Œ k fku Œku hkn ™ …kÞk, s{ fu ƒt Ä u «kýe >>
Ä{o h kÞ fe Äq { k-Äk{e, s{ …h st „ [÷kô >
òu h k fku Œku ò™ ™ Ëq t „ kt , ƒkt Ä yË÷ ½h ÕÞkô >>
fk÷ yfk÷ Ëku n q P fku {ku ‚ q t , {nkfk÷ r‚h {q t z q >
{I Œku Œg nsq h e nw f {e, [ku h ¾ku s fq t Zq t Z q >>
{q ÷ k {kÞk {„ {U ƒi X e, nt ‚ k [w ™ -[w ™ ¾kE >
ßÞku r Œ MðÁ…e ¼Þk r™ht s ™, {I ne fŒko ¼kE >>
‚t n ‚ yXk‚e Ëe… {w ™ eïh, ƒt Ä u {w ÷ k zku h e >
yi í Þkt {U s{ fk Œ÷ƒk™k, [r÷yu …w Á »k feþku h e >>
362 ‚] Â »x h[™k
{q ÷ k fk Œku {kÚkk Ëk„q t , ‚Œfe {ku n h fÁt „ k >
…w Á »k Ëe… fq t nt ‚ [÷kWt , Ëhk ™ hku f ™ Ëq t „ k >>
n{ Œku ƒLËe Aku z fnkðkt , Ä{o h kÞ ni [fði >
‚Œ÷ku f fe ‚f÷ ‚w ™ kðkt , ðkýe n{he y¾ði >>
™ki ÷¾ …è™ W…h ¾u ÷ q t , ‚knËhu fq t hku f q t >
îkË‚ fku r x fxf ‚ƒ fkxq t , nt ‚ …XkŸ {ku ¾ q t >>
[ki Ë n ¼w ð ™ „{™ ni {u h k, s÷ Úk÷ {U ‚hƒt „ e >
¾kr÷f ¾÷f ¾÷f {U ¾kr÷f, yrð„Œ y[÷ y¼t „ e >>
y„h y÷e÷ [¢ ni {u h k, SŒ ‚u n{ [÷ ykyu ,
…kt [ kU …h «ðk™k {u h k, ƒt r Ä Aw x kð™ ÄkÞu >>
snkP yku t f kh r™ht s ™ ™knª, ƒú ñ k rð»ýw ðu Ë ™nª ònª >
snkP fhŒk ™nª ò™ ¼„ðk™k, fkÞk {kÞk r…Lz ™ «kýk >>
…kP [ Œ¥ð Œe™kU „w ý ™knª, òu h k fk÷ Ëe… ™nª ònª >
y{h fÁt ‚Œ÷ku f …XkP W , ŒkŒI ƒLËe Aku z fnkŸ >>
fƒeh …h{u ï h (frðËu o ð ) ™e {rn{k Ëþko ð Œkt {k™™eÞ „heƒËk‚
‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu yk…ýk «¼w frðhT (frðËu o ð ) ƒt Ë eAku z Au .
ƒt Ë eAku z ™ku ¼kðkÚko Au fk¤™e fu Ë Úke Aku z ððkðk¤k, fk¤çkú ñ ™k 21
çkú ñ kt z ku { kt ƒÄk «kýe …k…ku ™ k fkhýu fk¤™k ƒt Ë e Au . …q ý o …h{kí{k
(frðËo u ð ) fƒeh ‚knu ƒ …k…™ku rð™kþ fhe ™k¾u Au . …k…™ku rð™kþ ™
ƒú ñ , ™ …hƒú ñ , ™ s ƒú ñ k- rð»ýw - rþðS fhe þfu Au . VfŒ su ð kt f{o
Au , Œu ™ w t Œu ð w t s V¤ yk…e Ëu Au . yu x ÷k {kxu Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 5 ™k {t º k
32 {kt ÷ÏÞw t Au ‘‘frðht Ä krhhr‚’’ frðËu o ð (fƒeh …h{u ï h) …k…ku ™ ku þºkw
Au , ‘‘ƒB¼krhhr‚’’ ƒt Ä ™ku ™ ku þºkw yÚkko Œ T (yu x ÷u fu ) ƒt Ë eAku z Au .
yk …kt [ u Þ (ƒú ñ k- rð»ýw - rþð-{kÞk y™u Ä{o h kÞ) Úke W…h
‚Œ…w Y »k …h{kí{k (frðËu o ð ) Au . su ‚Œ÷ku f ™ku {kr÷f Au . ƒkfe ƒÄk
…hƒú ñ - ƒú ñ ŒÚkk ƒú ñ k-rð»ýw - rþðS ŒÚkk ykrË {kÞk ™kþðk™ …h{kí{k
Au . {nk«÷Þ{kt yk ƒÄk ŒÚkk yu { ™k ÷ku f ‚{kó ÚkE sþu . ‚k{kLÞ
Sð fhŒkt fu x ÷eÞu nòh ½ýe ðÄkhu ÷kt ƒ e yu { ™e ô{h Au . …ht Œ w su
‚{Þ r™Äko r hŒ (™õfe fhu ÷ ku ) Au Œu yuf rËð‚ …qhku yð~Þ Úkþu. {k™™eÞ
„heƒËk‚S {nkhks fnu Au :-
rþð ƒúñk fk hks, ELÿ r„™Œe fnkt > [kh {wÂõŒ ðifwtX ‚{Í, ÞuŒk ÷Ìkk >>
‚t¾ sw„™ fe sw™e, W{ú ƒz ÄkrhÞk > ò s™™e fwƒko™, ‚w fk„s …krhÞk >>
Þu Œ e W{ú ƒw ÷ t Ë {hi „ k yt Œ hu > ‚Œ„w Á ÷„u ™ fk™, ™ ¼I x u ‚t Œ hu >>
çtú ñ t
feze
rð»ýw
ntÚte {nu þ
(fw k s h)
Þtu nhnx ft fw y t ÷tu E , Þt „÷ ƒk æ Þt ni Ëƒ ftu E >

feze fw k s h yti h yð‚tht, nhnx ztu h e ƒk Ä u fE ƒtht >>
ft¤ ÷tuf{tk sL{-{hýY…e [¢ (nhnx /hUx)

364 ‚] Â »x h[™k
¼÷u ™ u ‚t ¾ Þw „ ™e ÷kt ƒ e ô{h …ý fu { ™ nku Þ Œu yu f rËð‚
yð~Þ ‚{kó Úkþu . y„h ‚Œ…w Y »k …h{kí{k (frðËu o ð ) fƒeh ‚knu ƒ ™k
™w { kÞt Ë k (r™{ýw f …k{u ÷ ) …q ý o ‚ t Œ („w Á ) su ºký ™k{™ku {t º k (su { kt
yu f yku { + ŒŒT + ‚ŒT ‚kt f u r Œf Au ) yk…u Au ŒÚkk Œu ™ u …q ý o ‚ t Œ îkhk
™k{Ëk™ fhðk™ku ykËu þ Au , Œu ™ kÚke W…Ëu þ «kó fhe™u ™k{™e f{kE
fheþw t Œku yk…ýu ‚Œ÷ku f ™k yrÄfkhe nt ‚ ÚkE þfeyu Aeyu . ‚íÞ ‚kÄ™k
ð„h ðÄkhu ÷kt ƒ e ô{h fku E fk{{kt ™nª ykðu fkhý fu r™ht s ™ ÷ku f {kt
Ëw : ¾ ™u Ëw : ¾ku s Au .
fƒeh, Sð™k Œku Úkku z k ne ¼÷k, si ‚Œ ‚w { h™ nku Þ >
÷k¾ ð»ko fk Sð™k, ÷u ¾ i ½hi ™k fku Þ >>
fƒeh ‚knu ƒ …ku Œ k™e (…q ý o ƒ ú ñ ™e) òýfkhe MðÞt (…ku Œ u ) yk…u
Au fu yk …h{kí{kyku Ú ke W…h y‚t Ï Þ ¼w ò ðk¤ku …h{kí{k ‚Œ…w Y »k Au ,
su ‚íÞ÷ku f (‚å[ ¾t z , ‚ŒÄk{){kt hnu Au ŒÚkk Œu ™ k yt Œ „o Œ ‚ðo ÷ ku f
[ ƒú ñ (fk¤)™k 21 ƒú ñ kt z ŒÚkk ƒú ñ k, rð»ýw , rþð, þÂõŒ™k ÷ku f ŒÚkk
…hçkú ñ ™k ‚kŒ þt ¾ çkú ñ kt z ŒÚkk yLÞ ‚ðo çkú ñ kt z ] ykðu Au y™u íÞkt
yk„¤ ‚íÞ™k{ - ‚kh™k{™k ò… îkh s sðkþu su …q h k „w Y Úke «kó
ÚkkÞ Au . ‚å[¾t z (‚Œ÷ku f ){kt su ykí{k [kÕÞku òÞ Au Œu ™ ku …w ™ hT
(Vhe)Úke sL{ ÚkŒku ™Úke. ‚Œ…w Y »k (…q ý o ƒ ú ñ ) fƒeh ‚knu ƒ (frðËu o ð ) s
yLÞ ÷ku f ku { kt MðÞt s y÷„-y÷„ ™k{ku Ú ke rƒhks{k™ Au . su { fu y÷¾
÷ku f {kt y÷¾ …w h w » k, y„{÷ku f {kt y„{ …w h w » k ŒÚkk yfn ÷ku f {kt
y™k{e …w Y »kY…{kt rƒhks{k™ Au . yk Œku W…{kí{f ™k{ku Au , …ht Œ w
ðkMŒrðf ™k{ Œu …qýo…wY»k™wt frðËuoð (¼k»kk swËe nkuðkÚke fƒeh ‚knuƒ) Au.
● ‘‘ytŒhýeÞ ™t™f ËtnuƒS™e ðtýe{tk Ë]Â»xh[™t™tu Ëkfu‚’’
©e ™k™f ‚knu ƒ S™e y{] Œ ðkýe {n÷k- 1 , hk„ rƒ÷kð÷w , yt þ -
1 . („w h w økú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 839 )
yk…u ‚[w feyk fh òu r z > yt z s Vku r z òu r z rðAku z >>
ÄhŒe ykfkþ feyu ƒi ‚ ý fW ÚkkW > hkrŒ rË™t Œ w feyu ¼W-¼kW >>
rs™ feyu frh ðu ¾ ýnkhk > ( 3 )
rºkŒeyk ƒú ñ k-rƒ‚™w - {nu ‚ k > Ëu ð e Ëu ð W…kyu ðu ‚ k >> ( 4 )
…Wý …kýe y„™e rƒ‚hkW > Œkne r™ht s ™ ‚k[ku ™kW
rŒ‚w {rn {™w y k hrnyk r÷ð ÷kE > «ýðrŒ ™k™fw fk÷w ™ ¾kE >> ( 10 )
W…hkuõŒ y{]Œðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu Ë t [ t … h { t í { t
(Ë‚…w Y »t)yu MðÞk s …tu ‚ t™t ntÚttu ðzu Ëðo Ë] r ü™e h[™t fhe Au .
‚u ý u s #zw k ƒ™tÔÞw k …Ae Vtu z Þw k ‚Útt ‚u { tk Ú te ßÞtu r ‚ r™hk s ™ ™eféÞtu .
‚u s …q ý o …h{tí{tyu Ëðo «týeytu ™ t hnu ð t {txu Äh‚e, ytftþ,
…ð™, …týe ð„u h u …tk [ ‚¥ðtu håÞt. …tu ‚ t™t îtht h[u ÷ e Ë] r »x™tu
MðÞk s Ëtûte Au . ƒeòu ftu E Ët[e òýfthe yt…e þf‚tu ™Úte. …Ae
#zt™t Vq x ðtÚte ™ef¤u ÷ t r™hk s ™ …Ae ºtýu ©e çtú ñ tS, ©e rð»ýw S
‚Útt ©e rþðS™e Wí…r¥t ÚtE ‚Útt yLÞ Œu ð e Œu ð ‚t Wí…Òt ÚtÞt ‚Útt
yËk Ï Þ („ýe ™ þftÞ yu x ÷t) Sðtu ™ e Wí…r¥t ÚtE. ‚u ™ t …Ae yLÞ
Œu ð tu ™ t Sð™[rhºt ‚Útt yLÞ Ér»tytu ™ t y™w ¼ ð™t A (6) þt†
‚Útt 18 …w h tý ƒ™e „Þt. …q ý o … h{tí{t™t Ët[t ™t{ (ËíÞ™t{)™e
ËtÄ™t y™LÞ {™Úte fhðtÚte ‚Útt „w Y {Þto Œ t{tk hnu ð tðt¤t («ýðr‚)
™u ©e ™t™fS fne hÌtt Au fu ft¤ ™Úte ¾t‚tu .
hk„-{khw (ytþ) y{]Œðkýe {n÷k-1 („wY „útÚk ‚knuƒ …k™k ™t. 1037)
‚w ™ nw ƒú ñ k, rƒ‚™w , {nu ‚ w W…kyu > ‚w ™ u ðhŒu sw „ ‚ƒkyu >>
E‚w …Ë rƒ[khu ‚ku s™w …w h k > rŒ‚ r{r÷yu ¼h{w [w f kEËk >> ( 3 )
‚k{ ðu Ë w , Á„w sw s Á yÚkhƒýw > ƒú ñ {U {w ¾ {kEÞk ni ºki „ w ý >>
Œk fe fe{Œ frn ™ ‚fi > fku rŒW ƒku ÷ u rsW ƒw ÷ kEËk >> ( 9 )
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe™ku ‚khkt þ Au fu su ‚t Œ …q ý o ‚] r »xh[™k
‚t ¼ ¤kðe Ëu þ u ŒÚkk ƒŒkðþu fu #zk™k ƒu ¼k„ ÚkÞk y™u Œu { kt Ú ke fku ý
™eféÞw t , su ý u …Ae ƒú ñ ÷ku f ™e ‚w Ò k{kt yu x ÷u fu „w ó MÚkk™ W…h ƒú ñ k -
rð»ýw - rþðS™e Wí…r¥k fhe ŒÚkk Œu …h{kí{k fku ý Au su ý u ƒú ñ (fk¤)
™k {w ¾ Úke [khu Þ ðu Ë ku (…rðºk Éøðu Ë , Þsw ð u o Ë , ‚k{ðu Ë , yÚkðo ð u Ë )™u
Wå[khý fhkÔÞk, Œu …q ý o … h{kí{k su { EåAu Œu { s «íÞu f «kýe™u
ƒku ÷ kðzkðu Au . yk ‚ðo ¿kk™™u …q ý o ƒŒkððkðk¤k ‚t Œ {¤e òÞ Œku Œu ™ e
…k‚u òyku ŒÚkk su ƒÄe s þtfkyku™wt …qýo r™ðkhý fhu Au, Œu s …qýo‚tŒ
yux÷u fu Œ¥ðËþeo Au.
©e „w Á „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 929 y{] Œ ðkýe ©e ™k™f
‚knu ƒ S™e hk„ hk{f÷e {n÷k- 1 Ë¾ýe yku y t f kh.
yku y t f krh ƒú ñ k Wí…r¥k > yku y t f kÁ feyk rsr™ r[Œ >
yku y t f krh ‚i ÷ sw „ ¼yu > yku y t f krh ðu Ë r™h{yu >
yku y t f krh ‚ƒrË WÄhu > yku y t f krh „w Á {w ¾ e Œhu >
yku ™ { y¾h ‚w ý nq ƒe[kÁ > yku ™ { y¾Á ºke¼ðý ‚kÁ >
366 ‚] Â »x h[™k
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe{kt ©e ™k™f ‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu yku t f kh
yu x ÷u fu r™ht s ™ (fk¤) Úke ƒú ñ kS™e Wí…r¥k ÚkE. fu x ÷kÞ Þw „ ku ‚w Ä e
{MŒe fhe™u ({ku s fhe™u ) yku t f kh (ƒú ñ ) yu ðu Ë ku ™ e Wí…r¥k fhe su
ƒú ñ kS™u «kó ÚkÞk. ºký ÷ku f ™e ¼ÂõŒ™ku VfŒ yu f H (yku { ) {t º k s
ðkMŒð{kt ò… fhðk™ku Au . yk H (yku W {T ) þçË™u …q ý o ‚ t Œ Úke W…Ëu þ
÷E™u yu x ÷u fu „w h w Äkhý fhe™u ò… fhðkÚke WØkh ÚkkÞ Au .
rðþu » k :- ©e ™k™f ‚knu ƒ Syu ºkýu Þ {t º kku (H + ŒT Œ T + ‚ŒT )
™w t MÚkk™-MÚkk™ …h hnMÞkí{f rððhý ykÃÞw t Au . Œu ™ u VfŒ …q ý o ‚ t Œ
(Œ¥ðËþeo ‚t Œ ) s ‚{S þfu Au ŒÚkk ºkýu Þ {t º kku ™ k ò… yt „ u W…Ëu þ e™u
‚{òððk{kt ykðu Au .
(„w Y „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 1038 )
W¥k{ ‚rŒ„w Á …w Á »k r™hk÷u , ‚ƒrË hŒu nrh h‚ {Œðk÷u >
rhrÄ, ƒw r Ä, r‚rÄ, r„yk™ „w Á Œu …kEyu , …w h u ¼k„ r{÷kE Ëk >> 15 >>
‚rŒ„w Á Œu …kyu ƒe[khk, ‚w ™ ‚{krÄ ‚[u ½hƒkhk >
™k™f r™h{÷ ™kËw ‚ƒË Äw r ™, ‚[w hk{I ™kr{ ‚{kEËk >> 17 >>
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu ðkMŒrðf ¿kk™ yk…ðkðk¤k
‚Œ„w Á Œku r™hk¤k s Au , Œu y ku fu ð ¤ (VfŒ) ™k{ò…™u s…u Au , yLÞ
nXÞku „ ‚kÄ™k ™Úke ƒŒkðŒk. y„h Œ{khu Ä™Ëki ÷ Œ, …Ë, ƒw r Ø yÚkðk
¼ÂõŒ þÂõŒ …ý òu E yu Œku Œu ¼ÂõŒ {k„o ™ w t ¿kk™ …q ý o ‚ t Œ s …q h w t «Ëk™
fhþu , ykðk …q ý o ‚t Œ Œku ƒnw ¼køÞÚke s {¤u Au . Œu s …q ý o ‚t Œ rððhý
ƒŒkðþu fu W…h ‚w Ò k (ykfkþ){kt yk…ýw ðkMŒrðf ½h (‚íÞ÷ku f )
…h{u ï hu h[e (ƒ™kðe) hkÏÞw t Au .
Œu { kt yu f ðkMŒrðf ‚kh ™k{™e Äq ™ (yðks) ÚkE hne Au . Œu
yk™t Ë {kt , yrð™kþe …h{u ï h™k ‚kh þçËÚke ‚{kðu þ ÚkE òÞ Au yu x ÷u
fu Œu ðkMŒrðf ‚w ¾ ËkÞe MÚkk™{kt r™ðk‚ ÚkE þfu Au , yLÞ (ƒeò) ™k{kuÚke
ŒÚkk yÄqhk „whwykuÚke r™ðk‚ ÚkE þfŒku ™Úke. ykt r þf y{] Œ ðkýe {n÷k
…n÷k (©e „w Y „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 359 - 360 )
r‚ð ™„he {rn yk‚rý ƒi ‚ W f÷… íÞk„e ðkËt > ( 1 )
®‚ze ‚ƒË ‚Ëk Äw r ™ ‚ku n i yrnr™r‚ …q h i ™kËt > ( 2 )
nrh fehrŒ hn hkr‚ n{khe „w Á {w ¾ …t Ú k yŒeŒt > ( 3 )
‚„÷e òu Œ e n{khe ‚t r {yk ™k™k ðhý y™u f t >
fn ™k™f ‚w r ý ¼hÚkhe òu „ e …khƒú ñ r÷ð yu f t > ( 4 )
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu ©e ™k™f ‚knu ƒ S fne hÌkk

Au fu nu ¼hÚkhe Þku „ eS Œ{khe ‚kÄ™k ¼„ðk™ rþð ‚w Ä e Au , Œu ™ kÚke
Œ{™u rþð™„he (÷ku f ) {kt MÚkk™ {éÞw t Au y™u þheh{kt su ®‚„e þçË
ð„u h u ÚkE hÌkku Au Œu yk s f{¤ku ™ ku Au ŒÚkk xe.ðe.™e su { Ëhu f Ëu ð ™k
÷ku f Úke þheh{kt ‚t ¼ ¤kE hÌkku Au . y{u ‚tu yu f …h{tí{t …thƒú ñ
yu x ÷u fu Ëðo Ú te …th su …q ý o … h{tí{t Au yLÞ (ƒeò) ftu R sw Œ t s
yu f …h{tí{t{tk ÷ti (y™LÞ {™Úte ÷„™) ÷„tðeyu Aeyu .
y{u ƒtnhe Œu ¾ tð (¼M{ ÷„tzðe, ntÚt{tk zk z tu ht¾ðtu ) ™Úte
fh‚t. nw k ‚tu Ëðo «týeytu ™ u yu f …q ý o … h{tí{t (Ë‚…w h w » t)™t Ëk ‚ t™
Ë{sw k Aw k . ƒÄt ‚u s þÂõ‚Úte [÷tÞ{t™ Au . y{the {w ÿ t ‚tu Ët[w k
™t{ ò… „w Á Úte «tó fhe™u fhðt™e Au ‚Útt ût{t fhðe yu y{the
ðu þ ¼q » tt Au . nw k ‚tu …q ý o …h{tí{t™tu W…tËf Aw k ‚Útt …q ý o Ë ‚„w h w ™ tu
¼Âõ‚{t„o yt™tÚte y÷„ Au .
y{] Œ ðkýe hk„ yk‚k {n÷k- 1 ÷k (©e „w . „t . ,‚k. …k™. 420 )
>> yk‚k {n÷k 1 >> rs™e ™k{w rð‚krhyk Ëw s i ¼hr{ ¼w ÷ kE >
{q ÷ w Aku r z zk÷e ÷„u rfyk …kðrn AkE >> >> 1 >> ‚krnƒw {u h k yu f w ni
yðÁ ™nª ¼kE > rfh…k Œu ‚w¾w …kEyk ‚k[u …hÚkkE >>3>> „wÁ rf ‚uðk ‚ku
fhu rs‚w ykr… fhkyu > ™k™f r‚Á Ëu Awxeyi Ëh„n …rŒ …kyu >> 8 >> 18 >>
W…hku õ Œ ðkýe™ku ¼kðkÚko Au fu ©e ™k™f ‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu
su …q ý o … h{tí{t™w k ðtM‚rðf ™t{ ¼q ÷ e™u ƒeò ¼„ðt™tu ™ t ™t{tu ™ t
ò…{tt ¼xfe hÌtt Au , ‚u ‚tu yu { fhe hÌtt Au fu {q ¤ (…q ý o … h{tí{t)™u
Atu z e™u zt¤eytu (ºtýu Þ „w ý Y… hòu „ w ý -ƒú ñ t, Ë‚tu „ w ý -rð»ýw ,
‚{tu „ w ý -rþðS) ™e ®Ë[tE (…q ò ) fhe hÌtt Au . ‚u ËtÄ™tÚte ftu E
Ëw ¾ e ÚtE þõ‚w k ™Úte yu x ÷u fu Atu z Ëw f tE sþu ‚tu AtÞt{tk ™nª ƒu Ë e
þftu. ¼tðtÚto Au fu þt†rðrÄ hrn‚ ËtÄ™t fhðe ‚u ÔÞÚto «Þí™ Au,
‚u™tÚte ftuE ÷t¼ ™Úte. yt™wk s «{tý …rðºt „e‚t yæÞtÞ-16 ™t &÷tuf
23- 24{tk …ý Au. ‚u …qýo…h{tí{t™u «tó fhðt™u {txu {™{w¾e ({™
{t™e) ËtÄ™t íÞt„e™u …qýo „wÁŒuð™u Ë{…oý fhðtÚte ‚Útt Ët[t ™t{™t
ò…Úte s {tuût Ëk¼ð Au, ™nek ‚tu {]íÞw™t W…htk‚ ™hf{tk sEþ.
(©e „w Á „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 843 - 844 )
>> rƒ÷kð÷w {n÷k 1 >> {I {™ [knw ½ýk ‚kr[ rð„k‚e hk{ > {ku n e «u { …ehu
368 ‚] Â »x h[™k
«¼w yrƒ™k‚e hk{ >> yrð„Œku nrh ™kÚkw ™kÚkn rŒ‚i ¼kði ‚ku Úkeyi > rfh…k÷w
‚Ëk ËEyk÷w ËkŒk Syk ytËrh Œqt Syi > {I ykÄkÁ Œuhk Œw ¾‚{w {uhk {i Œkýw
Œfeyk Œuhyku > ‚kr[ ‚q[k ‚Ëk ™k™f „wh‚ƒrË Í„Á r™ƒuhyku>> 4 >> 2 >>
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe{kt ©e ™k™f ‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu
yrð™tþe …q ý o … h{tí{t ™tÚttu ™ tu …ý ™tÚt Au yu x ÷u fu Œu ð tu ™ t …ý Œu ð
Au (Ëðo «¼w y tu ©e ƒú ñ tS, ©e rð»ýw S , ©e rþðS ‚Útt ƒú ñ ‚Útt
…hƒú ñ W…h …ý ™tÚt Au yu x ÷u fu Mðt{e Au . ) nw k ‚tu Ët[t ™t{™u
ÓŒÞ{tk Ë{tðe [q f âtu Aw k . nu …h{tí{t ! Ëðo «týe™t Sð™ ytÄth
…ý yt… s Atu. nwk yt…™t ytr©‚ Awk, yt… {tht {tr÷f Atu. yt…u s
{™u „whw Y…{tk ytðe™u ËíÞ¼Âõ‚™wk r™ýtoÞf ¿tt™ yt…e™u Ëðo (‚{t{)
Í½ztu …‚tðe ŒeÄtu yux÷u fu ‚{t{ þkftytu™wk Ë{tÄt™ fhe ŒeÄwk.
(©e „w h w „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 721 hk„ Œe÷t „ {n÷k- 1 )
Þf yso „w V Œ{T …u þ Œku Ëh fq ™ fhŒkh >
n¬k fƒeh fhe{ Œq ƒu y ƒ …hðhrË„kh >
™k™f ƒw „ ku Þ Ë s™ Œw h k Œu h u [kfhkt …k¾kf >
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe{kt M…»x fhe ËeÄw t Au fu (n¬t fƒeh) yt…
Ë‚T f ƒeh (fq ™ fh‚th) þçŒþÂõ‚Úte h[™t fhðtðt¤t þçŒMðY…e
«¼w yÚtto ‚ (yu x ÷u fu ) Ëðo Ë] r ü™t h[™nth Atu , yt… s ƒu y u ƒ
r™Šðfth (…hðhrŒ„th) Ëðo ™ t …t÷™f‚to ŒÞt¤w «¼w Atu . nw k yt…™t
ŒtËtu ™ tu …ý ŒtË Aw k .
(©e „w Y „ú t Ú k ‚knu ƒ …k™k ™t . 24 hk„ ‚ehe {n÷k- 1 )
Œu h k yu f ™k{ Œkhu ‚t ‚ kh, {I yi n k yk‚ yi n ku ykÄkh >
™k™f ™e[ fni rƒ[kh, Äkýf Y… hnk fhŒkh >>
W…hku õ Œ y{] Œ ðkýe{kt «{krýŒ fÞw O Au fu su fkþe{kt Äkýf
(sw ÷ knk-f…zkt ðýu ) Au yks (fhŒkh) fw ÷ (‚ðo ) ™ku ‚] s ™nkh Au . yrŒ
ykÄe™ ÚkE™u ©e ™k™f ‚knu ƒ S fne hÌkk Au fu nw t ‚ŒT fne hÌkku Aw t fu
yk Äkýf yu x ÷u fu fƒeh sw ÷ knk s …q ý o ƒ ú ñ (‚ŒT … w h w » k) Au .
rðþu » k: W…hku õ Œ «{kýku ™ k ‚kt f u r Œf ¿kk™Úke «{krýŒ ÚkÞw t ‚] r ü
h[™k fuðe heŒu ÚkE ? nðu …qýo…h{kí{k™e «kró fhðe òuEyu. su …qýo‚tŒÚke
™k{-W…Ëu þ ÷u ð kÚke s yk ‚t ¼ ð Au .
● ‘‘yLÞ (ƒeò) Ëk ‚ tu îtht Ë] r üh[™t™e Œk ‚ fÚtt’’

yLÞ ‚t Œ ku îkhk su ‚] r »xh[™k™w t ¿kk™ ƒŒkððk{k ykÔÞw t Au Œu
fu ð w t Au ? f] … k fhe™u ðkt [ ku :-
‚] Â »xh[™k™k rð»kÞ{kt hkÄkMðk{e …t Ú k™k ‚t Œ ku ™ k ŒÚkk Ä™-Ä™
‚Œ„w Y …t Ú k™k ‚t Œ ™k rð[kh:- …rðºk …w M Œf Sð™[rhºk …h{ ‚t Œ ƒkƒk
sÞ{÷®‚nS {nkhks ‘‘…k™ ™t . 102 - 103 Úke ‘‚] r üfe h[™k’’ (‚kð™
f] … k÷ …rç÷fu þ ™, rËÕne)
‘‘…nu ÷ kt ‚Œ…w Y »k r™hkfkh nŒk, …Ae Rsnkh(ykfkh){kt ykÔÞk,
Œku W…h™k ºký r™{o÷ {tz÷ (‚Œ÷kuf- y÷¾÷kuf - y„{÷kuf) ƒ™e „Þk
ŒÚkk «fkþ ŒÚkk {tz÷kU™ku ™kË (Äwr™) ƒ™e „Þku.’’
…rðºk …w M Œf ‚khð[™ (™‚h) «fkþf :- hkÄkMðk{e ‚í‚t „ ‚¼k,
ËÞk÷ƒk„, yk„hk ‘‚] r ü fe h[™k’ …] ü ™t . 8:-
…nu ÷ kt Äq t Ä q f kh (yt Ä fkh) nŒku . Œu { kt …w h w » k þw L ™ ‚{krÄ{kt nŒk.
ßÞkhu fku E h[™k ÚkÞu ÷ e ™nŒe. …Ae ßÞkhu {ki s ÚkE íÞkhu þçË «„x
ÚkÞku y™u Œu ™ kÚke ƒÄe h[™k ÚkE. …nu ÷ k ‚Œ÷ku f y™u …Ae ‚Œ…w h w » k™e
f¤kÚke ºký ÷ku f y™u ƒÄku rðMŒkh ÚkÞku .
yk ¿kk™ Œku ykðw t Au - su { fu yu f ‚{Þu fku E Þw ð f ™ku f he yÚku o
ELxÔÞw o yk…ðk „Þku . yrÄfkheyu …q A Þw t fu Œ{u {nk¼khŒ ðkt å Þw t Au !
Þw ð fu sðkƒ ykÃÞku fu ykt „ ¤eyku ™ k xu h ðk …h „ku ¾ e hkÏÞw t Au .
yrÄfkheyu «&™ fÞku o fu …kt [ …kt z ðku ™ kt ™k{ ƒŒkðku . Þw ð fu W¥kh ykÃÞku
yu f ¼e{ nŒku , yu f yu ™ ku {ku x ku ¼kE nŒku , yu f Œu ™ kÚke ™k™ku nŒku , yu f
yLÞ nŒku ŒÚkk yu f ™w t ™k{ nw t ¼q ÷ e „Þku Aw t . W…hku õ Œ ‚] r üh[™k™w t ¿kk™
Œku ykðw t Au .
‚Œ…whw»k ŒÚkk ‚Œ÷kuf™e {rn{k ƒŒkððkðk¤k ŒÚkk …kt[ ™k{ (ykIfkh
- ßÞkurŒ r™hts™ - hhtfkh - ‚kunt - ‚íÞ™k{) yk…ðkðk¤k ŒÚkk ºký ™k{
(yfk÷ {qŠŒ - ‚Œ…whw»k - þçË MðY…e hk{) yk…ðkðk¤k ‚t Œ ku îkhk h[ðk{kt
ykðu ÷ …w M Œfku Ú ke Úkku z w t r™»f»ko –
‚t Œ {Œ «fkþ ¼k„- 3 , …k™k ™t . 76 …h ÷ÏÞw t Au fu ‘‘‚å[¾t z
yÚkðk ‚Œ™k{ [ki Ú kt w ÷ku f Au ’ ’ ynª yk„¤ ‘‘‚Œ™k{’’™u MÚkk™ fÌkw t
Au . …Ae yk …rðºk …w M Œf™k …k™k ™t . 79 …h ÷ÏÞw t Au fu ‘‘yu f hk{
370 ‚] Â »x h[™k
ËþhÚk™ku ƒu x ku , ƒeòu hk{ ‘‘{™’’, ºkeòu hk{ ‘‘çkú ñ ’’, [ku Ú kku hk{
‘‘‚Œ™k{’’ yk y‚÷e hk{ Au ’ ’ …Ae …rðºk …w M Œf ‚t Œ {Œ «fkþ …nu ÷ ku
¼k„ …] » X ™t . 17 …h ÷ÏÞw t Au fu ‘‘su ‚Œ÷ku f Au , Œu ™ u s ‚Œ™k{ fnu ð k{kt
ykðu Au ’ ’ …rðºk …w M Œf ‘‘‚kh ð[™ ™‚h Þkr™ ðkŠŒf’’ …] » X ™t . 3 …h
÷ÏÞw t Au fu ‘‘nðu ‚{sðw t òu E yu fu hkÄkMðk{e …Ë ‚ki Ú ke Ÿ[w t MÚkk™ Au
su ý u ‚t Œ ku y u ‚Œ÷ku f y™u ‚å[¾t z y™u ‚kh þçË y™u ‚Œ þçË y™u
‚Œ™k{ y™u ‚Œ…w h w » k fhe™u ƒku Õ Þk Au . ’’ …rðºk …w M Œf ‚kh ð[™ (™‚h)
ykøkú k Úke «fkrþŒ …k™k ™t . 4 …h …ý W…hku õ Œ su { ™w t Œu { ðýo ™ Au . …rðºk
…w M Œf ‘‘‚å[¾t z ™e ‚zf’ …k™k ™t . 226 ‘‘‚t Œ kU ™ ku Ëu þ ‚å[¾t z yÚkðk
‚Œ÷ku f Au , Œu ™ u s ‚Œ™k{, ‚ŒþçË - ‚khþçË fnu ð k{kt ykðu Au . ’’
rðþu » t : W…hku õ Œ ÔÞkÏÞk yu ð e ÷k„e su { fu fku E yu Sð™{kt ™
Œku þnu h òu Þ w t , ™ fkh òu E y™u ™ …u x Ù k u ÷ òu Þ w t , ™ zÙ k Eðh™w t ¿kk™ nku Þ fu
zÙ k Rðh fku ™ u fnu Au y™u Œu ÔÞÂõŒ yLÞ ‚kÚkeyku (r{ºkku ) ™u fnu fu nw t
þnu h {kt òô Aw t . fkh{kt ƒu ‚ e™u yk™t Ë {™kðw t Aw t . …Ae ‚kÚkeyku …q A u Au
fu fkh fu ð e Au ? …u x Ù k u ÷ fu ð w t Au ? zÙ k Eðh fu ð ku Au ? þnu h fu ð w t Au ? Œku Œu ý u
(„w Á Syu ) W¥kh ykÃÞku fu þnu h fnku fu fkh fnku yu f s ðkŒ Au , þnu h
…ý fkh s Au , …u x Ù k u ÷ …ý fkh™u s fnu Au , zÙ k Eðh …ý fkh™u s fnu Au ,
‚zf (hku z ) …ý fkh™u s fnu Au .
[k÷ku rð[kh fheyu :-
‚Œ…w h w » k Œku …q ý o … h{kí{k Au . ‚Œ™k{-Œu ƒu {t º kku ™ w t ™k{ Au su { kt
yu f H (yku { ) + ŒŒT ‚kt f u r Œf Au ŒÚkk Œu ™ k …Ae ‚kh™k{ ‚kÄf™u …q ý o
„w Á îkhk yk…ðk{kt ykðu Au . yk ‚Œ™k{ ŒÚkk ‚kh™k{ ƒÒku M{hý
fhðk™k ™k{ Au . ‚Œ÷ku f Œu MÚkk™ Au ßÞkt ‚Œ…w Á »k hnu Au . …w Û Þ
ykí{kyku MðÞt (…ku Œ u ) s r™ýo Þ fhku ‚íÞ ŒÚkk y‚íÞ™ku .

✪ ¼Âõ‚ {Þto Œ t
● „whŒ
w eûtt „úný fh™th (™t{ ÷uðtðt¤e ÔÞÂõ‚ytu) {txu ytð~Þf òýfthe
( 1 ) …q ý o „ w h w Ú te Œeûtt ÷u ð e òu R yu :-
…q ý o „w Y ™e yku ¤ ¾ký:- nk÷™k fr¤Þw „ {kt …q ý o „ w h w ™ e yku ¤ ¾ fhðe
Œu ¼õŒ ‚{ks {kxu ‚ki Ú ke ðÄkhu {w ~ fu ÷ Y… «§ ƒ™u ÷ ku Au . …ht Œ w yk
{w ~ fu ÷ Y… «§™ku xq t f ku y™u ‚h¤ W¥kh yu Au fu su „w h w þkMºkku y™w ‚ kh
¼ÂõŒ fhu Au y™u …ku Œ k™k y™w Þ kÞeyku yu x ÷u fu rþ»Þku îkhk fhkðu Au Œu
s …q ý o ‚ t Œ Au . fkhý fu ¼ÂõŒ{k„o ™ w t ‚t r ðÄk™ ÄkŠ{f þkMºkku W…h
ykÄkrhŒ Au . su ÄkŠ{f þkMºkku { kt fƒeh ‚knu ƒ ™e ðkýe, ™k™f ‚knu ƒ ™e
ðkýe, ‚t Œ „heƒËk‚S {nkhks™e ðkýe, ‚t Œ Ä{o Ë k‚S ‚knu ƒ ™e ðkýe,
[khu Þ ðu Ë ku , „eŒk, …w h ký, fw h k™, ƒkEƒ÷ ð„u h u ™ ku ‚{kðu þ ÚkkÞ Au . su
fkuR…ý ‚tŒ þkMºkku y™w‚kh ¼ÂõŒ‚kÄ™k ƒŒkðu Au, y™u ¼õŒ ‚{ks™u
{k„oËþo™ fhu Au Œu …qýo ‚tŒ Au. yLÞÚkk su þkMºkku rðhwæÄ ‚kÄ™k fhkðu Au Œu™u
¼õŒ‚{ks™ku {kuxku þºkw „ýòu. fkhý fu yk{ fhe™u Œu yý{ku÷ {k™ðsL{
‚kÚku ¾e÷ðkz fhe hÌkku Au. ykðk „whw yÚkðk ‚tŒ™u ¼„ðk™™k Ëhƒkh{kt
½kuh ™hf{kt ŸÄku ÷xfkððk{kt ykðþu.
WËknhý Y…u fku E rþûkf r™þk¤{kt rðãkÚkeo y ku ™ u …kXâ¢{ ƒnkh™e
rðãk (rþûkk) yk…u Œku Œu rþûkf rðãkÚkeoyku™ku Ëw~{™ Au.
„eŒk yæÞkÞ ™t ƒ h 7 , &÷ku f ™t . 15
™, {k{T , Ëw » f] r Œ™:, {q Z k:, «…ÄLŒu , ™hkÄ{k:,
{kÞÞk, y…n] Œ ¿kk™k:, yk‚w h {, ¼kð{, ykr©Œk: >>
y™w ð kË : {kÞk îkhk su { ™w t ¿kk™ nýkE [q f âw t Au (™kþ …kBÞw t Au )
Œu ð k y‚w h (hkûk‚) Mð¼kð™u Äkhý fh™khk {™w » Þku { kt ™e[ Ëq r »kŒ f{o
fhðkðk¤k {q ¾ o {™u ™Úke ¼sŒk yu x ÷u fu Œu ºkýu Þ „w ý ku (hòu „ w ý - ƒú ñ k,
‚Œku „ w ý - rð»ýw , Œ{ku „ w ý - rþð)™e s ‚kÄ™k fhŒk hnu Au .
ÞswðuoË yæÞkÞ ™t. 40, &÷kuf ™t. 10 (‚tŒ hk{…k÷Ëk‚ îkhk ¼k»kk ¼k»Þ)
yLÞËu ð knw : ‚B¼ðkËLÞËknw h ‚B¼ðkŒT , ErŒ þw © w { Äehkýkt Þu
™MŒrî[[Âûkhu >> 10 >>
y™w ð kË : …h{kí{k™e ƒkƒŒ{kt ‚k{kLÞ heŒu r™hkfkh yu x ÷u fu õâkhu Þ
™ sL{ðkðk¤k fnu Au . ßÞkhu ƒeò ykfkh{kt yu x ÷u fu sL{ ÷E™u
yðŒkh Y…{kt ykððkðk¤k fnu Au . su MÚkkÞe-Xhu ÷ yu x ÷u fu …q ý o ¿kk™e
372 ¼ÂõŒ {Þko Ë k
‚khe heŒu ‚t ¼ ¤kðu Au , Œu ™ u yk «{kýu ‚k[e heŒu Œus ‚{Y… yux÷u fu
ÞkuøÞ Y…{kt y÷„ y÷„ Y…Úke «íÞûk (‚L{w¾) ¿kk™ fhkðu Au.
„eŒk yæÞkÞ ™t . 4 , &÷ku f ™t . 34
ŒŒT rðÂî, «rý…kŒu ™ , …rh«§u ™ , ‚u ð Þk >
W…Ëu û Þt r Œ, Œu , ¿kk™{, ¿kkr™™:, ŒíðËŠþ™: >>
y™w ð kË : Œu ™ u ‚{s. Œu …q ý o … h{kí{k™k ¿kk™ ŒÚkk ‚{kÄk™™u
òýðkðk¤k ‚t Œ ku ™ u ‚khe heŒu Ët z ðŒT «ýk{ fhðkÚke Œu { ™e ‚u ð k fhðkÚke
y™u f…x Aku z e ËR™u ‚h¤Œk…q ð o f «§ fhðkÚke Œu …h{kí{ Œ¥ð™u ‚khe
heŒu òýðkðk¤k ¿kk™e {nkí{k Œ™u Œu Œ¥ð¿kk™™ku W…Ëu þ fhþu .
( 2 ) ™þe÷e ðM‚w y tu ™ w k Ëu ð ™ r™»tu Ä Au :-
nw ¬ ku , þhkƒ (ËkY), rƒÞh, Œ{kfw , ƒeze, r‚„khu x , „w x ¾k, nw ÷ k‚
(Aªfýe) ‚q t ½ ðw t , {kt ‚ , #zk, ‚w Õ Vk ([h‚), yVeý, „kt ò u ŒÚkk yLÞ
™þkðk¤e- ™þkÞw õ Œ ðMŒw y ku ™ w t ‚u ð ™ fhðk™w t ™Úke. Œu { s ykðe ðMŒw y ku
fku E ™u ÷kðe™u …ý yk…ðk™e ™Úke. ƒt Ë eAku z „heƒËk‚S {nkhksu yk
ƒÄe s ™þkðk¤e ðMŒw y ku ™ u ðÄkhu ¾hkƒ „ýkðe Au . Œu y ku …ku Œ k™e ðkýe{kt
sýkðu Au fu –
‚w h k…k™ {Ä {kt ‚ knkhe, „{™ fhi ¼ku „ I …h ™khe >
‚Œh s™{ fxŒ nI þeþt , ‚kûke ‚krnƒ ni s„Ëeþt >>
…h îkhk †e fk ¾ku ÷ i , ‚¥kh sL{ yt L Äk nku ð i zku ÷ i >
{rËhk …eði fzðk …k™e, ‚¥kh sL{ ïk™ fu ò™e >>
„heƒ, nw ¬ k nhË{ r…ðŒu , ÷k÷ r{÷kðI ½q h >
E‚{u ‚t þ Þ ni ™nª, sL{ r…A÷u ‚q h >> 1 >>
„heƒ, ‚ku ™khe òhe fhi , ‚w h k …k™ ‚ki ƒkh >
yu f r[÷{ nw ¬ k ¼hi , zw ƒ i fk÷e Äkh >> 2 >>
„heƒ, ‚q h „W fw t ¾kŒ ni , ¼ÂõŒ rƒnw ™ U hkz >
¼kt „ ŒBƒk¾q ¾k „yu , ‚ku [kƒŒ nI nkz >> 3 >>
„heƒ, ¼kt „ ŒBƒk¾q …eð nª, ‚w h k …k™ ‚I nu Œ >
„ki M Œ {èe ¾kÞ fh, st „ ÷e ƒ™U «u Œ >> 4 >>
„heƒ, …k™ ŒBƒk¾q [kƒ net , ™k‚ ™kf {U Ëu Œ >
‚ku Œku Ehk™i „yu , ßÞq t ¼z¼q s u fk hu Œ >> 5 >>
„heƒ, ¼kt „ ŒBƒk¾q …eð nª, „ku M Œ „÷k fƒkƒ >
{ku h {] „ fq t ¼¾Œ nI , Ëu „ U fnkt sðkƒ >> 6 >>
( 3 ) ‚eÚto M Útt™tu …h sðt™tu r™»tu Ä :-

fku E …ý «fkh™w t ðú Œ W…ðk‚ fhðku ™nª. fku E ŒeÚko Þkºkk …h sðwt ™nª,
„t„kM™k™ ð„uhu yÚkuo sðwt ™nª fu yLÞ ÄkŠ{f MÚk¤ku …h M™k™ yÚkuo fu Ëþo™kÚkuo
sðwt ™nª. fkuE…ý {trËh fu EüÄk{{kt …qò ŒÚkk ¼ÂõŒ™k ¼kðÚke sðwt ™nª fu
yk {trËh{kt ¼„ðk™ Au. ¼„ðk™ fkuE …þw Œku ™Úke fu Œu™u …qòheSyu Œku
…fze™u {trËh{kt ƒktÄe hkÏÞk Au. ¼„ðk™ Œku fý fý{kt ÔÞk…f Au. yk Œ{k{
‚kÄ™kyku þk†kuÚke rðhwæÄ Au.
shk rð[kh fhe swyku fu yk Œ{k{ ŒeÚkoMÚk¤ku (su{ fu s„L™kÚk™wt {trËh,
ƒÿe™kÚk, nrhîkh, {¬k-{Ëe™k, y{h™kÚk, ði»ýkuËuðe, ð]tËkð™, {Úkwhk,
ƒh‚k™k, yÞkuæÞk-hk{{trËh, fkþeÄk{, Awzk™e Äk{ ð„uhu) {trËh, {ÂMsË,
„whwîkhk, [[o, EüÄk{ ð„uhu yuðk MÚk¤ku Au ßÞkt yk„¤ õÞkhuf fkuE ‚tŒ
hnuŒk nŒk. Œu y ku íÞkt yk„¤ …ku Œ k™e ¼ÂõŒ‚kÄ™k fhe™u …ku Œ k™w t ¼ÂõŒY…e
Ä™ ¼u „ w t fhe™u þheh Akuze™u …kuŒk™k EüËuð™k ÷kuf{kt [kÕÞk „Þk. íÞkhƒkË
Œu{™e ÞkË„ehe™e ‚krƒŒe hk¾ðk {kxu Œu søÞk W…h fkuEyu {trËh, fkuRyu
{ÂMsË, fkuRyu „whwîkhk, fkuRyu [[o yÚkðk fkuRyu Ä{oþk¤k ð„uhu ƒ™kðe
ËeÄe. suÚke Œu{™e ÞkË„ehe ƒ™e hnu y™u y{khk suðk ŒwåA «kýeyku™u «{ký
{¤Œk hnu fu yk…ýu …ý ykðk s f{ku o fhðk òu R yu fu yk {nk™
ykí{kyku y u fÞko Au . yk{ yk Œ{k{ ÄkŠ{f MÚk¤ku yk…ý™u ƒÄk™u yk
s ‚t Ë u þ yk…u Au fu su ¼ÂõŒ‚kÄ™k yu ™k{e ‚t Œ ku y u fhe Au Œu ð e s yk…
…ý fhku . yu ™ k {kxu yk… ykðe s heŒu ‚kÄ™k fhðkðk¤k ŒÚkk
ƒŒkððkðk¤k ‚t Œ ku ™ e þku Ä fhku y™u …Ae su ð w t Œu fnu Œu ð w t s fhku . …ht Œ w
‚{Þ sŒk ykðkt MÚkk™ku™e …qò™ku «kht¼ ÚkE „Þku su rƒ÷fw÷ ÔÞÚko y™u
þkMºkku rðhwæÄ Au.
yk Œ{k{ MÚkk™ku yu f yu ð k MÚkk™ su ð k Au fu fku E yu f søÞkyu fku R
ft Ë ku E yu ¼êe ƒ™kðe™u MðkrËü {eXkEyku s÷u ƒ e, ÷kzw ð„u h u ƒ™kðe™u
…ku Œ u ¾kÄe y™u …ku Œ k™k ‚„k‚t ƒ t Ä eyku ™ u ¾ðzkðe™u [kÕÞku „Þku . Œu ™ k
…Ae Œu søÞkyu nk÷{kt Œu ft Ë ku E ™Úke fu {eXkE ™Úke íÞkt Œku VõŒ ¼êe
…ze hne Au . Œu ¼êe ™ Œku yk…ý™u {eXkE ƒ™kðŒk þe¾ðe þfŒe fu
™Úke yk…ýw t …u x ¼he þfŒe. nðu fku E yk…ý™u ykðe™u yu ð w t fnu fu ykðku
¼kEyku , Œ{™u nw t yu ¼êe ƒŒkððk ÷R sô fu ßÞkt yu ft Ë ku E yu {eXkEyku
ƒ™kðe nŒe. [k÷ku sRyu , íÞkt sE™u yu ¼êe òu E ÷eÄe y™u Œu ™ u VhŒu
‚kŒ [¬h ÷„kðe™u …ý ykðe „Þk. Œku þw t yu { fhðkÚke Œ{™u {eXkE
«kó ÚkR ? y™u þw t Œ{™u {eXkE ƒ™kððk™e rðrÄ ƒŒkððkðk¤ku ft Ë ku E
{éÞku ? yk™k {kxu yk…™u yu ð ku s ft Ë ku E þku Ä ðku …zþu fu su ‚ki «Úk{
yk…ý™u {eXkE ¾ðzkðu y™u …Ae Œu ™ u ƒ™kððk™e rðrÄ …ý ƒŒkðu . …Ae
yk…ýu Œu ™ k fÌkk «{kýu s r¢Þk fhðk™e hnu þ u , ƒeS fku R ™rn.
Xef, yks «{kýu ŒeÚko M Úkk™ku ™ e …q ò fÞko ð„h Œu ð k s ‚t Œ ku ™ e þku Ä
fhku su þkMºkk™w ‚ kh …q ý o … h{kí{k fƒeh ‚knu ƒ ™e ¼ÂõŒ fhu Au ŒÚkk
¼ÂõŒ ƒŒkðŒk nku Þ Au . …Ae su { Œu ‚t Œ fnu fu ð ¤ Œu s fhðw t . …ku Œ k™e
{™{k™e fhðe ™nª.
“‚k{ðuË ‚tÏÞk ™t. 1400 WŒkh[ef yæÞkÞ ™t. 12, ¾tz ™t. 3 &÷kuf ™t.
5 (‚tŒ hk{…k÷ Ëk‚ îkhk ¼k»kk-¼k»Þ){kt sýkÔÞk {wsƒ”:-
¼ÿk ðMºkk ‚{LÞkhw ð ‚k™ku {nk™ frðŠ™ð[™kr™ þt ‚ ™T >
yk ðåÞMð [Bðku : …q Þ {k™ku rð[ûkýku ò„] r ðËu o ð ðeŒki >>
y™w ð kË : [Œw h ([k÷kf y¿kk™e) ÔÞÂõŒyku y u …ku Œ k™kt ð[™ku îkhk
…q ý o … h{kí{k (…q ý o ƒ ú ñ )™e …q ò ™ku ‚Œ{k„o ™ Ëþko ð e™u y{] Œ ™k MÚkk™u
yk™W…k‚™k [¾kuxe …qòyku - suðe fu ¼qŒ…qò, r…Œ]…qò, ©kØ fkZðkt, ºkýu
„wýku™e …qò - (hs„wý - ƒúñk, ‚Œ„wý - rð»ýw, Œ{ „wý - þtfh) ŒÚkk ƒúñ-
fk¤™e …qò {trËh, {ÂMsË, „whwîkhk, [[o ŒÚkk ŒeÚko, W…ðk‚, ðúŒ ‚wÄe™e
W…k‚™k] Y…e „w{zkt y™u …zu÷k ½k{ktÚke ™ef¤u÷k …hw (h‚e)™u ykËh ‚kÚku
yk[{™ („úný) fhkðe hÌkk nkuÞ Au. Œu™u …h{ ‚w¾ËkÞf …qýoƒúñ fƒeh
‚nþheh ‚kÄkhý ðuþ¼q»kk{kt (ð†™ku yÚko Au ðuþ¼q»kk- ‚tŒ¼k»kk{kt yu™u
[ku÷ku …ý fnu Au. ßÞkhu fkuE ‚tŒ þheh íÞk„e òÞ Au Œku fnu Au fu {nkí{k
Œku [ku÷ku Akuze „Þk.) ‚Œ÷kufðk¤k þheh™k suðwt ƒeswt Œus…wts™wt þheh Äkhý
fhe™u yuf ‚kÄkhý ÔÞÂõŒ™e su{ Sð™ Sðe™u Úkkuzkf rËð‚ ‚t‚kh{kt hne™u
…kuŒk™e þçË - ‚k¾eyku™k {kæÞ{Úke ‚íÞ¿kk™™wt ðýo™ fhe™u …qýo …h{kí{k™k
Aw…kÞu÷k ðkMŒrðf ‚íÞ¿kk™™u ŒÚkk ¼ÂõŒ™u ò„]Œ fhu Au.
„eŒk yæÞkÞ ™t . 16 ™ku &÷ku f ™t . 23 :
Þ: þk†rðrÄ{T , Wí‚] ß Þ, ðŒo Œ u , fk{fkhŒ: ™, ‚:,
r‚ÂØ{T , yðk¡ku r Œ, ™, ‚w ¾ {T , ™ …hk{, „rŒ{T >>
y™w ð kË : su …w h w » k þk†rðrÄ™u íÞk„e™u …ku Œ k™e EåAk y™w ‚ kh {™
{w s ƒ™w t (¾ku x e …q ò , ¼ÂõŒ™w t ) yk[hý fhu Au Œu ™ u ™ Œku r‚ræÄ™e «kró
ÚkkÞ Au , ™ Œku …h{„rŒ™e «kÂó ÚkkÞ Au fu ™ Œku ‚w ¾ ™e «kÂó ÚkkÞ Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 6 , &÷ku f ™t . 16
™, yrŒ, y©T ™ Œ:, Œw Þku „ :, yÂMŒ, ™, [, yu f kLŒ{T ,

y™©T™Œ:, ™, [, yrŒ, Mð¡þe÷MÞ, ò„úŒ:, ™, yuð, [, yswo™ >>
“nu ysw o ™ ! yk Þku „ yu x ÷u fu ¼ÂõŒ ™ Œku ðÄkhu ¾kðkðk¤k™ku y™u
™ fu ðÄkhu ¼q Ï Þk hnu ð kðk¤k™ku , ™ yu f kt Œ MÚkk™ …h yk‚™ ÷„kze™u
‚kÄ™k fhðkðk¤k™ku ŒÚkk ™ ðÄkhu Ÿ½e hnu ð k™k Mð¼kððkðk¤k™ku y™u
™ ‚ËkÞ ò„ðkðk¤k™ku r‚æÄ ÚkkÞ Au.” ({kxu s ÔkúŒ y™u W…ðk‚ ÷k¼fkhe
™Úke)
…q s I Ëu E Äk{ fku , þeþ n÷kði òu >
„heƒËk‚ ‚k[e fni , nË fkrVh ni ‚ku >>
fƒeh, „t „ k fkXi ½h fhi , …eði r™{o ÷ ™eh >
{w Â õŒ ™nª nrh ™k{ rƒ™, ‚Œ„w h w fnI fƒeh >>
fƒeh, ŒeÚko fh-fh s„ {q ð k, ôzi …k™e LnkÞ >
hk{ ne ™k{ ™k s…k, fk÷ ½‚exu òÞ >>
„heƒ, …eŒ÷ ne fk Úkk÷ ni , …eŒ÷ fk ÷ku x k >
sz {w h Œ fku …q s ŒU , ykði „ k xku x k >>
„heƒ, …eŒ÷ [{å[k …q r sÞu , òu Úkk÷ …hku ‚ i >
sz {q h Œ rf‚ fk{ fe, {rŒ hnku ¼hku ‚ i >>
fƒeh, …ðo Œ …ðo Œ {I rVhÞk, fkhý y…™u hk{ >
hk{ ‚he¾u s™ r{÷u , rs™ ‚khu ‚ƒ fk{ >>
( 4 ) r…‚] … q ò r™»tu Ä Au :-
fku E …ý «fkh™e r…Œ] … q ò , ©kæÄ fkZðw t / fhðw t , ð„u h u ft E fhðw t ™nª.
¼„ðk™ ©ef]»ýSyu …ý r…Œ] Œu{s ¼qŒku™e …qò fhðk™e ‚kV {™kR fhe
Au. „eŒkS™k yæÞkÞ ™t. 9, &÷kuf ™t. 25{kt fÌkwt Au fu –
ÞkÂLŒ, Ëu ð ðú Œ k:, Ëu ð k™T , r…Œ] É ™T , ÞkÂLŒ, r…Œ] ð ú Œ k: >
¼w Œ kr™, ÞkÂLŒ, ¼w Œ u ß Þk:, {Äkrs™:, yr…, {k{T >>
y™w ð kË : Ëu ð Œkyku ™ u …q s ðkðk¤k Ëu ð Œkyku ™ u «kó ÚkkÞ Au . r…Œ] y ku ™ u
…q s ðkðk¤k r…Œ] y ku ™ u «kó ÚkkÞ Au . ¼q Œ ku ™ u …q ò ðkðk¤k ¼q Œ ku ™ u «kó ÚkkÞ
Au y™u {Œk™w ‚ kh …q ò fhðkðk¤k ¼õŒ {khkÚke s ÷k¼ {u ¤ ðu Au .
ƒt Ë e Aku z „heƒËk‚S {nkhks y™u fƒeh ‚knu ƒ S {nkhks …ý
fnu Au fu –
„heƒ, ¼w Œ h{i ‚ku ¼w Œ ni , Ëu ð h{i ‚ku Ëu ð >
hk{ h{i ‚ku hk{ ni , ‚w ™ ku ‚õ÷ ‚w h ¼u ð >>
yu x ÷k {kxu Œu (…q ý o … h{kí{k) …h{u ï h™e ¼ÂõŒ fhku su ™ kÚke …q ý o
{w Â õŒ ÚkkÞ. Œu …h{kí{k …q ý o ƒ ú ñ ‚Œ…w h w » k (‚Œ fƒeh) Au . yk™w t s «{ký
„eŒkS™k yæÞkÞ ™t . 18 , &÷ku f ™t . 46 {kt Au .
ÞŒ: «ð] Â ¥k¼q o Œ k™kt Þu ™ ‚ðo ® {Ë ŒŒ{T >
Mðf{o ý k Œ{ÇÞåÞo r‚®Ø rðLËrŒ {k™ð: >> 46 >>
y™w ð kË : su …h{u ï hÚke ‚t … q ý o «kýeyku ™ e Wí…r¥k ÚkE Au y™u su ™ kÚke
yk ‚{MŒ s„Œ ÔÞkó Au , Œu …h{u ï h™e …ku Œ k™k Mðk¼krðf f{ku o îkhk
…q ò fhe™u {™w » Þ …h{ r‚ÂØ™u «kó ÚkR òÞ Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 18 , &÷ku f ™t . 62
Œ{u ð þhýt „åA ‚ðo ¼ kðu ™ ¼khŒ >
Œí«‚kËkí…hkt þkt ® Œ MÚkk™t «kÃMÞr‚ þkïŒ{T >> 62 >>
y™w ð kË : nu ¼hŒðt þ e¼ÿð ysw o ™ ! Œw t ‚ðo ¼kðÚke Œu Eïh™e s
þhý{kt [kÕÞku ò. Œu ™ e f] … kÚke Œw t …h{ þkt r Œ (‚t ‚ khÚke ‚ðo Ú kk W…hrŒ)™u
y™u yrð™kþe …h{ …Ë™u «kó ÚkR sRþ.
‚ðo ¼kð™w t Œkí…Þo Au fu fku E yLÞ …q ò ™ fhe™u , {™, f{o , ð[™Úke
yu f …h{u ï h{kt ykMÚkk (©Øk) hk¾ðe.
„eŒk yæÞkÞ ™t . 8 , &÷ku f ™t . 22 :
…w h w » k: ‚ …h: …kÚko ¼fíÞk ÷ÇÞMíð™LÞÞk >
ÞMÞkt Œ : MÚkkr™ ¼q Œ kr™ Þu ™ ‚ðo r {Ët ŒŒ{T >> 22 >>
y™w ð kË : nu …] Ú kk™t Ë ™ ysw o ™ ! ‚t … q ý o «kýe su ™ e yt Œ o „ Œ Au y™u
su ™ k îkhk yk ‚t … q ý o ‚t ‚ kh ÔÞkó Au , Œu …h{…w h w » k …h{kí{k Œku y™LÞ
¼ÂõŒÚke «kó Úkðk Þku ø Þ Au .
y™LÞ ¼ÂõŒ™w t Œkí…Þo Au yu f …h{u ï h (…q ý o ƒú ñ )™e ¼ÂõŒ fhðe,
ƒeò Ëu ð eËu ð Œkyku yu x ÷u fu ºkýu Þ „w ý ku (hs„w ý -ƒú ñ k, ‚Œ„w ý - rð»ýw ,
Œ{„w ý -rþð)™e ™rn.
„eŒkS™k yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 1 Úke 4 :–
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 1
Wæðo { q ÷ {T , yÄ:þk¾{, y~ðíÚk{T «knw : , yÔÞÞ{T >
ALËkt r ‚, ÞMÞ …ýko r ™, Þ:, Œ{T , ðu Ë , ‚:, ðu Ë rðŒT >> 1 >>
y™w ð kË : W…h™e ŒhV Œku {q ¤ ðk¤w t ™e[u ™ e ŒhV þk¾kðk¤w t yrð™kþe
rðMŒkrhŒ ‚t ‚ khY…e …e…¤™w t ð] û k Au , su ™ k ™k™k-™k™k ¼k„ yÚkðk
zk¤eyku , …kt Ë zkt fÌkk Au , Œu ‚t ‚ khY…e ð] û k™u su yk «{kýu òýu Au . Œu
…q ý o ¿kk™e yu x ÷u fu Œ¥ðËþeo Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 2

yÄ: [, Wæðo{, «‚]Œk:, ŒMÞ, þk¾k:, „wý«ð]æÄk:, rð»kÞ«ðk÷k: >
yÄ:, [, {q÷kr™, y™w‚tŒŒkr™, f{ko™wƒLÄer™, {™w»Þ÷kufu >> 2 >>
y™w ð kË : Œu ð] û k™e ™e[u y™u W…h™e ŒhV ºkýu Þ „w ý ku hs„w ý -ƒú ñ k,
‚Œ„w ý -rð»ýw , Œ{„w ý -rþð Y…e Vu ÷ kÞu ÷ e rðfkh, fk{, ¢ku Ä , ÷ku ¼ ,
{ku n , ynt f khY…e fw t … ¤-zk¤e – ƒú ñ k, rð»ýw , rþð s Sð™u f{ku o { kt
ƒkt Ä ðk™w t …ý {q ¤ yu x ÷u fu {w Ï Þ fkhý Au . ŒÚkk {™w » Þ÷ku f Mð„o , ™fo ÷ ku f
…] Ú ðe÷ku f {kt ™e[u ([ki Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku ™ eyku { kt ) Œu { s W…h ÔÞðÂMÚkŒ
fhu ÷ Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 3
™ Á…{, yMÞ , Rn, ŒÚkk W…÷ÇÞŒu, ™, yLŒ:, ™, [, ykrË:, ™ [,
‚B«rŒ»Xk, yïíÚk{T, yu™{T, ‚wrðÁZ{q÷{T, y‚ÊT„þ†uý, áZu™, rAíðk>> 3 >>
y™w ð kË : yk h[™k™e ™ þYykŒ ŒÚkk ™ yt Œ Au , ™ Œu ð w t s MðY…
{u ¤ ðe þfkÞ Au ŒÚkk ynª rð[khfk¤{kt yu x ÷u fu {khk îkhk yk…ðk{kt
ykðe hnu ÷ k „eŒk ¿kk™{kt …q ý o òýfkhe {™u …ý ™Úke. fkhý fu ‚ðo
çkú ñ kt z ku ™ e h[™k™e ‚k[e ÂMÚkrŒ™w t {™u …ý ¿kk™ ™Úke. yk ‚khe heŒu
MÚkkÞe ÂMÚkrŒðk¤k {sƒq Œ MðY…ðk¤k r™÷u o … Œ¥ð¿kk™Y…e áZ þ†Úke
yu x ÷u fu r™{o ¤ Œ¥ð¿kk™™k îkhk fk…e™u yu x ÷u r™ht s ™™e ¼ÂõŒ™u ûkrýf
òýe™u . ( 3 )
„eŒk yæÞkÞ ™t . 15 , &÷ku f ™t . 4
ŒŒ: …Ët Œí…rh{kŠ„ŒÔÞt ÞÂM{L„Œk ™ r™ðŒo Â LŒ ¼q Þ : >
Œ{u ð [kÄt …w h w » kt «…Äu ÞŒ: «ð] r ¥k «‚] Œ k …w h kýe >> 4 >>
y™w ð kË : Œu ™ k …Ae Œu …h{…Ë …h{kí{k™e þku Ä fhðe òu E yu . su ™ u
«kó ÚkÞu ÷ {™w » Þ Vhe …kAk ð¤e™u ‚t ‚ kh{kt ™Úke ykðŒk y™u su ™ k
îkhk y™krËfk¤Úke [k÷e ykðŒe yk ‚] Â ü rðMŒkh™u «kÃŒ ÚkR Au , Œu
ykrË …w h w » k …h{kí{k™e s nw t þhý{kt Aw t .
yk «{kýu MðÞt ¼„ðk™ ©ef] » ýSyu ELÿ™e fu su Ëu ð e-Ëu ð Œkyku ™ ku
hkò Au Œu ™ e …q ò Aku z kðe™u Œu …h{kí{k™e ¼ÂõŒ fhðk™u {kxu s «u h ýk
yk…e nŒe. su ™ k fkhýu Œu { ýu „ku ð Äo ™ …ðo Œ ™u WXkðe™u ELÿ™k «fku … Úke
Ôkú s ðk‚eyku ™ e hûkk fhe.
„heƒ, ELÿ [Zk rƒú s zw ƒ ku ð ™, ¼e„k ¼eŒ ™ ÷u ð >
ELÿ fZkE nku Œ s„Œ {U , …q ò ¾k „yu Ëu ð >>
fƒeh, E‚ ‚t ‚ kh fku , ‚{Íkô fi ƒkh >
…q t A òu …fzi ¼u Z fe, WŒhk [kni …kh >>
( 5 ) „w h w y t¿tt™w k …t÷™ :-
„w h w Ë u ð ™e yk¿kk ð„h ½h{kt fku E …ý «fkh™w t ÄkŠ{f y™w c k™ fhkððw t
™nª. su { fu ƒt Ë e Aku z …ku Œ k™e ðkýe{kt fnu Au fu :-
“„w h w r ƒ™ Þ¿k nð™ òu fhnª, r{ÚÞk òðu fƒnw ™nª V÷nª >’’
fƒeh, „w h w rƒ™ {k÷k Vu h Œu , „w h w rƒ™ Ëu Œ u Ëk™ >
„w h w rƒ™ Ëku ™ kI r™»V÷ nI , …q A ku ðu Ë …w h ký >>
( 6 ) {t‚t {Ët™e …q s ðe r™»tu Ä (rƒ÷fw ÷ …q s ðe ™nª) :-
…ku Œ k™k ¾u Œ h{kt ƒ™kððk{kt ykðu ÷ {Ze yÚkðk fku R …k¤eÞk ð„u h u ™ e
yÚkðk fku E yLÞ Ëu ð Œkyku ™ e ‚{kÄe™e …q ò fhðe ™nª. ‚{krÄ ¼÷u
fku E ™e …ý nku Þ – rƒ÷fw ÷ …q s ðk™e ™Úke. yLÞ (ƒeS) fku E W…k‚™k
fhðk™e ™Úke. yu x ÷u ‚w Ä e fu ºkýu Þ „w ý ku ™ e hs„w ý -ƒú ñ k, ‚Œ„w ý -rð»ýw ,
Œ{„w ý -rþð™e …q ò …ý ™Úke fhðk™e. VõŒ „w h w S ™k sýkÔÞk y™w ‚ kh
s fhðk™w t Au .
„eŒk yæÞkÞ ™t . 7 , &÷ku f ™t . 15
™, {k{, Ëw » f] r Œ™:, {q Z k:, «…ÄLŒu , ™hkÄ{k: >
{kÞÞk, y…n] Œ ¿kk™k:, yk‚w h {T , ¼kð{T , ykr©Œk: >>
y™wðkË : {kÞk™k îkhk su{™wt ¿kk™ ™»x ÚkE „Þwt Au yuðk y‚qh (hkûk‚)
Mð¼kð™u Äkhý fhu÷k {™w»Þku{kt ™e[, Ëqr»kŒ f{o fhðkðk¤k, {q¾o {™u …ý
™Úke ¼sŒk yux÷u fu Œuyku ºkýuÞ „wýku (hs„wý-ƒúñk, ‚Œ„wý-rð»ýw, Œ{„wý-
rþð)™e ‚kÄ™k s fhŒk hnu Au.
fƒeh, {kE {‚k™e ‚u Z þeŒ÷k, ¼i h ð, ¼q Œ , n™w { t Œ >
…h{kí{k W™‚u Ëq h ni , òu E™fku …q s LŒ >>
fƒeh, ‚ki ð»ko Œku „w h w fe ‚u ð k, yu f rË™ yk™ W…k‚e >
ðku y…hkÄe ykí{k, …hi fk÷ fe Vkt ‚ e >>
„w h w fku Œsi ¼si òu yk™k > Œk …þw ð k fku Vku f x ¿kk™k >>
( 7 ) ‚t f x{ku [ ™ fƒeh ‚knu ƒ Au :-
yk…™e W…h f{o fü (‚t f x) ykðe …zu Œku fku E yLÞ EüËu ð Œk fu
{kŒk {‚k™e ð„u h u ™ e …q ò õÞkhu Þ fhðk™e ™Úke. fku E «fkh™e ¼w ð k -
zkf÷k-Wsýe™e r¢Þk fhkððe ™nª. VõŒ ƒt Ë e Aku z fƒeh ‚knu ƒ ™u s
…q s ðk™k Au . su Œ{k{ «fkh™kt Ëw : ¾ku ™ ku ™kþ fhðkðk¤k ‚t f x{ku [ ™ Au .
‚k{ðu Ë ‚t Ï Þk ™t . 822 WŒkh[ef yæÞkÞ 3 , ¾t z ™t . 5 &÷ku f ™t . 8

(‚t Œ hk{…k÷ Ëk‚ îkhk ¼k»kk-¼k»Þ) :-
{™er»kr¼: …ðŒu …q Ô Þo : frð™] o r ¼Þo Œ : …rh fku þ kt yr‚»ÞËŒT >
rºkŒMÞ ™k{ s™ÞL{Äw ûkhrL™LÿMÞ ðkÞw t ‚ÏÞkÞ ðÄo Þ ™T >>
y™w ð kË : ‚™kŒ™ yu x ÷u fu yrð™kþe fƒeh …h{u ï h ÓËÞÚke
[knðkðk¤k y™u ©æÄkÚke ¼ÂõŒ fhðkðk¤k ¼õŒ ykí{k™u ºký {t º kku ™ ku
W…Ëu þ yk…e™u …rðºk fhe™u sL{ ŒÚkk {] í Þw Ú ke hrnŒ fhu Au. ŒÚkk Œu™k
«ký yux÷u fu Sð™ ïk‚ku™u su ‚tMfkhðþ …kuŒk™k r{ºk yux÷u fu ¼õŒ™k
„ýŒhe™k yk…u÷k nkuÞ Au, Œu ïk‚ku™u …ý …ku Œ k™k ¼t z kh{kt Ú ke …q ý o Y …u ðÄkhe
yk…u Au . su fkhýÚke …h{u ï h™k ðkMŒrðf yk™tË™u …kuŒk™k ykþeoðkËY…e
«‚kËÚke «kó fhkðu Au.
fƒeh, Ëu ð e Ëu ð XkZu ¼Þu , n{fku Xki h ƒŒkyku >
òu {w s (fƒeh) fku …q s I ™nª, W™fku ÷q x ku ¾kyku >>
fƒeh, fk÷ òu …e‚i …e‚™k, òu h k ni …r™nkh >
Þu Ëku y‚÷ {sq h nI , ‚ËT „ w h w fu Ëhƒkh >>
( 8 ) y™ytð~Þf Œt™ r™»tu Ä :-
fku E …ý søÞkyu y™u fku R ™u …ý Ëk™ Y…{kt ft E yk…ðk™w t ™Úke. ™
…i ‚ k, ™ ð„h r‚ðzkðu ÷ w t fk…z ð„u h u ft R …ý Ëk™{kt yk…ðk™w t ™Úke. y„h
fku E Ëk™Y…{kt ft E …ý {kt „ ðk ykðu Œku Œu ™ u ¾kðk™w t ¾ðzkðe Ëku . [k,
Ëq Ä , ÷M‚e, …kýe ð„u h u …eðzkðe Ëku , …ht Œ w yk…ðk™w t ft R …ý ™Úke. fkhý
fu ™ òýu Œu r¼ûkwf Ëk™{kt yk…ðk{kt ykðu÷ …i‚k™ku „{u Œuðku ¾kuxku Ëwh…Þku„
fhe þfu Au. Ëk.Œ. yuf ÔÞÂõŒyu fkuE r¼¾khe™u Œu™e ¾kuxe ðkŒko ‚kt¼¤e™u fu
Œu™ku …wºk ‚khðkh yÚkuo Ëðk¾k™k{kt ŒzVe hÌkku nkuðkÚke …i‚k™e {kt„ýe fhŒk
Œu ÔÞÂõŒyu Œu r¼¾khe™u 100 Yr…Þk yk…e ËeÄk. Œu r¼¾khe 100 Yr…Þk
÷E™u ‚ki «Úk{ ËkY …eðk „Þku. Œu rËð‚u Œuýu yzÄe ƒkux÷ ËkY …eÄku y™u
…kuŒk™e …í™e ‚kÚku {khÍqz fhe, su™kÚke ºkk‚e sE™u Œu™e …í™eyu ‚tŒk™ku
‚kÚku ykí{níÞk fhe ÷eÄe. Œku rð[khku fu yk…™k îkhk yk…ðk{kt ykðu÷ Ëk™
Œu …rhðkh™k ™kþ™wt fkhý ƒLÞwt. y„h yk… ¾hu¾h ykðe fkuE Ëw:¾e ÔÞÂõŒ™e
{ËË fhðk {kt„Œk nkuð Œku Œuðk rfM‚k{kt …erzŒ ÔÞÂõŒ™k …wºk™u zkpfxh …k‚uÚke
Ëðk y…kðe Ëku. …i‚k yk…ðk ™nª.
fƒeh, „w h w rƒ™ {k÷k Vu h Œu , „w h w rƒ™ Ëu Œ u Ëk™ >
„w h w rƒ™ Ëku ™ kU r™»V÷ nI , …q A ku ðu Ë …w h k™ >>
( 9 ) yu X w k ¾tðw k ™rn :-
yu ð k ÔÞÂõŒ™w t yu X w t ¾kðw t ™nª su ËkY, {kt ‚ , Œ{kfw , #zk, yVeý,
ƒeÞh, „kt ò ð„u h u ™ w t ‚u ð ™ fhŒku nku Þ .
( 10 ) Ë‚÷tu f «MÚtt™ (Œu n tk ‚ ) ƒtŒ r¢Þtf{o …h r™»tu Ä :-
y„h …rhðkh{kt fku E ™w t {] í Þw ÚkR òÞ Au , r[Œk{kt yÂø™ fku R …ý
ËE þfu Au , ½h™k yÚkðk yLÞ fku R …ý, ŒÚkk yÂø™ Ëu Œ k ‚{Þu
{t „ ÷k[hý ƒku ÷ e Ëu ð w t . Œu ™ k Vq ÷ (nkzfkt ) ð„u h u ft R …ý WXkððk™w t ™Úke,
y„h Œu MÚkk™ ‚kV fhðw t sYhe s nku Þ Œku Œu WXkðe™u òŒu s fku R MÚkk™u
ðnu Œ k …kýe{kt ðnu ð zkðe Ëu . Œu ‚{Þu {t „ ÷k[hý ƒku ÷ e Ëu ð w t . ®…z ð„u h u
¼hðk ™nª. ™ ƒkh{w t - ™ Œu h {w t , A {k‚u ŒÚkk ©kæÄ ð„u h u su ð e fku E
r¢Þk fhðk™e ™Úke. fku E …ý yLÞ ÔÞÂõŒ îkhk nð™ ð„u h u fhkððk™k
™Úke. ‚t ƒ t Ä e ŒÚkk ‚„kyku ð„u h u su þku f ÔÞõŒ fhðk ykðu Œu { ™k {kxu
fku R …ý yu f rËð‚ ™¬e fhku . Œu rËð‚u Ëhhku s ™e {kVf fhðk{kt ykðŒk
r™íÞ r™Þ{ fhðk, ßÞkurŒ (Ëeðku) «„xkððku, …Ae ƒÄk™u ¼kus™ fhkðku.
y„h Œ{khu {hý ÚkÞu÷ ÔÞÂõŒ™k ™k{u fkuR Ä{o (…wÛÞ) fhðwt Au Œku …kuŒk™k
„wYËuðS™e yk¿kk ÷R™u ƒtËeAkuz „heƒËk‚S {nkhks™e y{]Œðkýe™ku
y¾tz …kX fhkððku òuEyu. y„h …kX fhkððk™e yk¿kk ™ {¤u Œku …rhðkh™k
W…Ëuþe ¼õŒ [kh rËð‚ yÚkðk ‚kŒ rËð‚ ‚wÄe ½h{kt yuf y¾tz ßÞkuŒ
(Ëeðku) Ëuþe ½e™ku «„xkðu ŒÚkk çkúñ „kÞºke {tºk (108 {tºk™e {k¤k) «rŒ
rËð‚ (Ëhhkus) [kh ðkh fhu ŒÚkk ºký yÚkðk yuf ðkh™k {tºkku™wt Ëk™ ‚tfÕ…
‚Œ÷kufðk‚e ({]íÞw …k{™kh) {kxu fhu. sux÷k Wr[Œ ‚{òu. yuf, ƒu, ºký
‚wÄe {tºkku™k ò…™wt V¤ Œu™u Ëk™ fhku. Ëhhkus™e {kVf ßÞkurŒ (rËðku) ŒÚkk
ykhŒe, ™k{ ‚w{hý fhŒk hnuðk™wt Au, yk ÞkË hk¾Œk hne™u fu:-
fƒeh, ‚kÚke n{khu [÷u „yu , n{ ¼e [k÷™ nkh >
fku y u fk„s {U ƒkfe hn hne, ŒkŒu ÷k„ hne ðkh >>
fƒeh, Ëu n …ze Œku õÞk nw y k, sw X k ‚¼e …xex >
…ûke WzÞk ykfkþ fq t , [÷Œk fh „Þk ƒex >>
● ‘‘f{o f tk z ™t rð»tÞ{tk ËíÞfÚtt’’
{khk (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚™k) …q ß Þ „w h w Ë u ð Mðk{e hk{kËu ð k™t Ë S
{nkhks™u 16 ð»ko ™ e ô{h{kt fku E {nkí{k™ku ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðkÚke ði h køÞ
ÚkE „Þku nŒku . yu f rËð‚ Œu y ku ¾u Œ h{kt „Þk nŒk. ™Sf{kt s st „ ÷
nŒw t . Œu y ku y u st „ ÷{kt sE™u fku E {] Œ ({hu ÷ k) ò™ðh™k …ze hnu ÷

nkz®…sh™e …k‚u …kuŒk™kt f…zkt Vkze™u VUfe ËeÄk y™u …kuŒu {nkí{k™e ‚kÚku
sŒk hÌkk.
ßÞkhu Œu { ™e þku Ä ¾ku ¤ þY ÚkE Œku Œu { ™k ½hðk¤kyku y u st „ ÷{kt
nkz®…sh™e …k‚u Œu y ku ™ kt Vkxu ÷ kt f…zkt {¤e ykðŒkt Œu { ™k ½hðk¤kyku y u
yu ð w t {k™e ÷eÄw t fu Œu { ™u fku E st „ ÷e ò™ðh ¾kR „Þw t Au . Œu { ™k ½hðk¤k
Œu f…zkt ŒÚkk nkz®…sh™k nkzfkt™u WXkðe™u …kuŒk™e ‚kÚku ÷E „Þk y™u
ytrŒ{ ‚tMfkh fhe ËeÄk. íÞkhƒkË 13{wt y™u A {k‚e fhu Au y™u …Ae ©kØ
…ý þY ÚkE òÞ Au .
ßÞkhu {khk …q ß Þ „w h w Ë u ð ¾q ƒ s ð] æ Ä yðMÚkk{kt …nkU [ e „Þk Œu
ËhBÞk™ yu f ð¾Œ …ku Œ k™k ½hu „Þk, íÞkhu Œu { ™k ½hðk¤kyku ™ u ¾ƒh
…ze fu Œu y ku Œku SrðŒ Au y™u ½h Aku z e™u [kÕÞk „Þk nŒk, íÞkhu Œu { ™k
½hðk¤kyku y u Œu { ™u ƒŒkÔÞw t fu Œu y ku ½h Aku z e™u „Þk íÞkh ƒkË Œu { ™e
þku Ä ¾ku ¤ þY ÚkE. st „ ÷{kt yu { ™k f…zk {éÞk. Œu ™ e …k‚u fu x ÷kf nkzfkt
…zâkt nŒkt Œku y{u rð[kÞO w fu fku R st „ ÷e ò™ðh yu { ™u ¾kR „Þw t Au
y™u Œu f…zkt y™u nkzfkt y ku ½hu ÷kðe™u Œu ™ ku yt r Œ{ ‚t M fkh fhe ËeÄku .
…Ae {U (‚t Œ hk{…k÷Ëk‚u ) {khk …q ß Þ „w h w Ë u ð ™k ™k™k ¼kE™e …í™e™u
…q A âw t fu ßÞkhu y{khk „w h w Ë u ð ½h Aku z e™u sŒk hnu ÷ k íÞkhu Œ{u …kA¤Úke
þw t fhu ÷ w t ? su ™ k sðkƒ{kt Œu { ýu sýkðu ÷ w t fu nw t ßÞkhu yk ½h{kt ÷ø™
fhe™u ykðe íÞkhu Œu ‚{Þu {U ½hðk¤k™u yk{™k ©kØ fkZŒk òu Þ k nŒk.
nw t …ku Œ u {khk nkÚku 70 ©kæÄ fhe [q f e Aw t . ßÞkhu ½h{kt fku E ™w f ‚k™ ÚkE
sŒw t su { fu ¼U ‚ Ëq Ä yk…ðk™w t ƒt Ä fhu yÚkðk fku E ƒesw t ™w f ‚k™ ÚkR sŒw t
Œku y{u ¼w ð k Œkt r ºkfku ™ e ‚÷kn ÷u Œ k. Œu y ku ‚÷kn yk…Œk fu Œ{khk ½h{kt
fku E r™:‚t Œ k™ (y™{u h ez) ÔÞÂõŒ™w t {] í Þw ÚkÞu ÷ Au y™u Œu Œ{™u Ëw:¾e
fhe hÌkku Au. …Ae y{u Œu™k f…zk ð„uhu yk…Œk nŒk.
íÞkhu {U Œu { ™u fÌkw t fu yk Œku Ëw r ™Þk™ku WØkh fhe hÌkk Au , Œku fku E ™u
Ëw : ¾ õÞkt Ú ke yk…u ? yk Œku nðu ‚w ¾ yk…™khk Au . …Ae {U (‚t Œ
hk{…k÷S {nkhksu ) Œu ð] Ø k™u fÌkw t fu nðu Œku yk yk…™e ‚k{u SrðŒ
nksh Au , nðu Ú ke yk ©kØ fkZðk™e ÔÞÚko ™ e ‚kÄ™k ƒt Ä fhe Ëku . Œku Œu { ýu
«íÞw ¥ kh yk…Œk fÌkw t fu yk Œku sq ™ ku rhðks Au , yu fE heŒu Aku z e Ëô ?
yu x ÷u fu yk…ýu yk…ýk sq ™ k rhðkòu { kt yu x ÷k ƒÄk {ø™ ÚkE [q õ Þk
Aeyu fu «íÞûk «{ký nku ð k AŒkt fu yk ¾ku x w t fhe hÌkk Aeyu , Aku z e ™Úke
þfŒk. yk™kÚke «{krýŒ ÚkkÞ Au fu ©kØ fkZðk r…Œ]…qò fhðe ƒÄwt ÔÞÚko Au.
( 11 ) ƒt¤f™t sL{ …h þt† rðhw Ø …q ò r™»tu Ä :-
ƒk¤f™k sL{ W…h fku E «fkh™e Aêe™e rðrÄ ð„u h u {™kððk™e ™Úke.
‚q Œ f™k ÷eÄu Ëhhku s fhðk{kt ykðŒe …q ò , ¼ÂõŒ, ykhŒe, rËðku
«„xkððku (ßÞku Œ fhðe) ð„u h u ƒt Ä ™Úke fhðk™e.
yk™k s ‚t Ë ¼o { kt yu f xq t f e ðkŒko fnw t Aw t fu yu f ÔÞÂõŒ™u ÷ø™™k Ë‚
ð»ko ƒkË …w º k™e «kró ÚkR nŒe. …w º k™e ¾w þ e{kt Œu ý u ¾q ƒ s ¾w þ e {™kðe.
™Sf™k 20 Úke 25 „k{ku ™ u ¼ku s ™ {kxu yk{t r ºkŒ fÞko y™u ™k[ðk
„kðk™ku fkÞo ¢ { „ku X ÔÞku y™u ¾q ƒ s …i ‚ k ¾[o fÞko . …Ae yu f ð»ko ƒkË
Œu …w º k™w t {] í Þw ÚkE òÞ Au . …Ae Œu s ‚{„ú …rhðkh þku f {ø™ ÚkE™u
hku ¤ -ff¤ fhðk ÷køÞku y™u …ku Œ k™k Ëw ¼ ko ø Þ™u fku þ ðk ÷køÞk. yu x ÷k
{kxu fƒeh ‚knu ƒ fnu Au fu –
fƒeh, ƒu x k òÞk ¾w þ e nw E , ƒnw Œ ƒòÞu Úkk÷ >
yk™k ò™k ÷„ hnk, ßÞkU feze fk ™k÷ >>
fƒeh, …ŒÍz ykðŒ Ëu ¾ fh, ƒ™ hku ð i {™ {k®n >
ô[e zk÷e …kŒ Úku , yƒ …e÷u nku nku ò®n >>
fƒeh, …kŒ szt Œ k Þq t fni , ‚w ™ ¼E Œhw ð h hkÞ >
yƒ fu rƒAzu ™nª r{÷k, ™ ò™u fnkt r„hU „ u òÞ >>
fƒeh, Œhw ð h fnu Œ k …kŒ ‚u , ‚w ™ kU …kŒ yu f ƒkŒ >
Þnkt fe Þknu herŒ ni , yu f ykðŒ yu f òŒ >>
( 12 ) Œu ð eÄt{ …h ðt¤ W‚thtððt ({w k z ™ fhtððt) sðk w ™rn :-
ƒk¤fku ™ k ðk¤ WŒkhðk fku E Ëu ð eÄk{ …h ™Úke sðk™w t . ßÞkhu …ý ðk¤
{ku x k ÚkkÞ f…kðe™u VU f e Ëu ð k. yu f {t r Ëh{kt òu ð k{kt ykÔÞw t fu ©æÄk¤w
¼õŒ …ku Œ k™k Aku f hk Aku f heyku ™ k ðk¤ WŒkhðk ykÔÞk íÞkhu íÞkt W…ÂMÚkŒ
ðk¤t Ë u ƒnkh fhŒk ºký „ýk ¼kð ÷E™u VõŒ yu f fkŒh {khe ðk¤ fk…e™u
{kŒkr…Œk™u yk…e ËeÄk. Œu ðk¤ Œu {kŒkr…Œkyu ©æÄkÚke {t r Ëh{kt [zkÔÞk.
…q ò heyu yu ðk¤ yu f Úku ÷ k{kt ™k¾e ËeÄk. …Ae hkrºk™k ‚{Þu Œ{k{
ðk¤ yu f yu f kt Œ MÚkk™ …h sE™u VU f e ËeÄk. yk{ yk Œku fu ð ¤ yu f
™kxfƒkS Au. Œku …Ae fu{ ™ yk…ýu …nu÷k™e su{ Mðk¼krðf herŒÚke s ðk¤
f…kðŒk hneyu ŒÚkk ƒnkh VUfe ËRyu. …h{kí{k Œku ™k{Úke (‚k[k ™k{{tºk
¼ÂõŒÚke) «‚L™ ÚkkÞ Au, …k¾tzÚke ™rn fu ¾kuxe {kLÞŒkykuÚke ™rn.
( 13 ) ™t{ò…Úte Ëw ¾ :-
™k{ (W…Ëu þ )™u VõŒ Ëw : ¾ r™ðkhý™e áÂüÚke ™ ÷u ð w t òu R yu …ht Œ w
ykí{fÕÞký™k {kxu ÷u ð w t òu E yu . …Ae Œu ™k{ ‚w { hýÚke (ò…Úke) ‚ðu o
‚w ¾ Œu ™ e {u ¤ u s ykðe òÞ Au .
fƒeh, ‚w r {h™ ‚u ‚w ¾ nku Œ ni , ‚w r {h™ ‚u Ëw : ¾ òyu >
fnI fƒeh ‚w r {h™ feyu , ‚kt E {k®n ‚{kÞ >>
( 14 ) ÔÞr¼[th r™»tu Ä :-
…h†e™u {k, …w º ke, ƒnu ™ ™e áÂüyu s òu ð k òu E yu . ÔÞr¼[kh
{nk…k… Au . su { fu :–
„heƒ, …h îkhk †e fk ¾ku÷i > ‚¥kh sL{ ytÄk nku zku÷i >>
‚q h k …k™ {Ä {kt ‚ knkhe > „ð™ fhU ¼ku „ I …h ™khe >>
‚¥kh s™{ fxŒ nI rþþt > ‚kûke ‚krnƒ ni s„Ëeþt >>
…h ™khe ™k …hr‚ÞkU , {k™ku ð[™ n{kh >
¼ð™ [Œw o Ë þ Œk‚ r‚h, rºk÷ku f e fk ¼kh >>
…h ™khe ™k …hr‚Þku , ‚w ™ ku þçË ‚÷Œt Œ >
Ä{o h kÞ fu ¾t ¼ ‚u , yÄo { w ¾ e ÷xft Œ >>
( 15 ) ®™Œt Ëtk ¼ ¤ðe ‚Útt fhðe ™rn :-
…ku Œ k™k „w h w ™ e ®™Ëk ¼q ÷ Úke …ý fhðe ™rn fu ‚kt ¼ ¤ðe ™rn.
‚kt ¼ ¤ðkÚke yr¼«kÞ Au y„h fku E yk…™k „w h w S ™e ƒkƒŒ{kt r{ÚÞk
ðkŒku fhu Œku yk…u Œu ™ e ‚kÚku Í½zku fhðku ™rn …ht Œ w yu { ‚{sðw t òu R yu
fu Œu ð„h rð[khu ƒku ÷ e hÌkku Au . yu x ÷u fu ¾ku x w t ƒku ÷ e hÌkku Au .
„w h w fe r™LËk ‚w ™ i òu fk™k > Œkfku r™ùÞ ™hf r™Ëk™k >>
y…™u {w ¾ r™LËk òu fhnª > þw f h &ðk™ „¼o {U …hnª >>
®™Ëk Œku fku E ™e …ý fhðe ™rn y™u ‚kt ¼ ¤ðe …ý ™rn. ¼÷u Œu fku E
‚k{kLÞ {ký‚ s fu { ™ nku Þ . fƒeh ‚knu ƒ S fnu Au fu . ..
‘‘rŒ™fk fƒnw ™ ®™ËeÞu , òu …kt ð Œ÷u nku >
fƒnw WX ykr¾™ …zu , …eh Ä™u h e nku >>’’
( 16 ) „w h w Œ þo ™ ™tu {rn{t :-
‚í‚t „ {kt , ‚{Þ {¤Œk s ‚í‚t „ {kt ykððk™e fku r þ»k fhku ŒÚkk ™¾hk
({k™-yr¼{k™) fhðk ™ ykðu ŒÚkk ‚í‚t „ ËhBÞk™ fku E …ý «fkh™k
nku Æ k yÚkðk …i ‚ k™w t yr¼{k™ hk¾ðw t ™rn. …ht Œ w …ku Œ k™u yu f hku „ e
‚{S™u ykðu . su { nkì Â M…x÷{kt zkì f xh …k‚u E÷ks fhkððk ykðu Au
íÞkhu Œu „{u Œu x ÷ku Wå[ nku Æ kðk¤ku fu …i ‚ kðk¤ku nku Þ Œku …ý Œu ™ ku WÆu þ
VõŒ hku „ {w õ Œ Úkðk™ku nku Þ Au . {kxu zkì f xh Œu ™ u ßÞkt fnu íÞkt ykzku …ze
òÞ Au , ƒu ‚ ðk™w t fnu Œku ƒu ‚ e òÞ y™u òu ƒnkh sðk™w t fnu ð k{kt ykðu
Œku ƒnkh sŒku hnu Au . …Ae yt Ë h ykððk™u {kxu yðks ykðu fu ŒhŒ s
[w … [k… yt Ë h ykðe òÞ Au . Xef yk s «{kýu yk… ‚í‚t „ {kt ykðku
Aku Œku yk…™u ‚í‚t „ {kt ykððk™ku ÷k¼ {¤þu , ™rn Œku yk…™w t ykððw t
r™»V¤ Au. ‚í‚t„{kt ßÞkt søÞk {¤u íÞkt ƒu‚e sðwt y™u su ¾kðk™wt {¤u Œu
…h{kí{k fƒeh ‚knuƒ™e hòÚke «‚kË {k™e™u ¾kE™u «‚L™ r[¥k hnuðwt.
fƒeh, ‚t Œ r{÷™ fq t [kr÷yu , Œs {kÞk yr¼{k™ >
òu - òu fË{ yk„u h¾u , ðku ne Þ¿k ‚{k™ >>
fƒeh, ‚t Œ r{÷™ fq t òEyu , rË™{U fE-fE ƒkh >
yk‚ku s fu {u n ßÞkU , ½™k fhu W…fkh >>
fƒeh, Ëþo ™ ‚kÄw f k, …h{kí{k ykði ÞkË >
÷u ¾ u {U ðku n u ½ze, ƒkfe fu rË™ ƒkË >>
fƒeh, Ëþo ™ ‚kÄw f k, {w ¾ …h ƒ‚i ‚w n k„ >
Ëþo WLnª fku nku Œ nI , rs™fu …q ý o ¼k„ >>
( 17 ) „w h w { rn{t :-
y„h fku E søÞkyu …kX yÚkðk ‚í‚t „ [k÷e hÌkku nku Þ yÚkðk yu {
s „w h w S ™k Ëþo ™ kÚku o òyku Aku Œku ‚ðo « Úk{ „w h w S ™u Ët z ðŒT (÷kt ƒ k ‚w R
sR™u ) «ýk{ fhðk òu E yu . íÞkhƒkË ‚Œøkú t Ú k ‚knu ƒ ŒÚkk Vku x k su { fu
fƒeh ‚knu ƒ ™e {q Š Œ - „heƒËk‚S™e ŒÚkk Mðk{e hk{Ëu ð k™t Ë S ŒÚkk
„w h w S ™e {q Š Œ™u «ýk{ fhðk, su ™ kÚke {kºk ¼kð™k ƒ™e hnu þ u . {q Š Œ…q ò
fhðk™e ™Úke. fu ð ¤ «ýk{ fhðk, «ýk{ fhðk Œu …q ò {kt ykðŒw t ™Úke yk
Œku ¼õŒ™e ©Øk™u ƒ™kðe hk¾ðk{kt ‚nÞku „ yk…u Au . …q ò Œku ðõŒ
(‚{Þ™k „w Y yu x ÷u fu r™ÄkorhŒ ‚{Þu s ykððkðk¤k „wY, Œu ‚{Þu Œu
yuf÷k s ‚]Â»x W…h nksh nkuÞ Au) „whw ŒÚkk ™k{ {tºk™e fhðk™e Au su …kh
fhkðþu.
fƒeh, „w h w „ku ® ðË Ëku W ¾zu , fkfu ÷k„w t …kÞ >
ƒr÷nkhe „w h w yk…™u , rs™ „ku r ðLË rËÞku r{÷kÞ >>
fƒeh, „w h w ƒzu nI „ku ® ðË ‚u , {™{U Ëu ¾ rð[kh >
nrh ‚w { hu ‚ku hn „yu , „w h w ¼su nku Þ …kh >>
fƒeh, nrh fu YXŒkt , „w h w fe þhý {U òÞ >

fƒeh „w h w si YXòt , nrh ™nª nku Œ ‚nkÞ >>
fƒeh, ‚kŒ ‚{w t ÿ fe {r‚ fhw t , ÷u ¾ ™e fhw t ƒr™hkÞ >
ÄhŒe fk fk„s fhw t , Œku „w h w „w ™ r÷¾k ™ òÞ >>
( 18 ) {tk Ë ¼ûtý r™»tu Ä :-
#zk, {kt ‚ ð„u h u ¾kðk ™rn ŒÚkk Sð®n‚k fhðe ™rn. yk {nk…k…
Au . su { fu fƒeh ‚knu ƒ S {nkhks ŒÚkk „heƒËk‚S {nkhksu fÌkw t Au :
fƒeh, Sð n™u ®n‚k fhu , «fx …k… r‚h nku Þ >
r™„{ …w r ™ yi ‚ u …k… ŒU , r¼MŒ „Þk ™®n fku Þ >> 1 >>
fƒeh, rŒ÷¼h {A÷e ¾kÞfu , fku r x „W Ëu Ëk™ >
fkþe fhkI Œ ÷u {hu , Œku ¼e ™hf r™Ëk™ >> 2 >>
fƒeh, ƒfhe …kŒe ¾kŒ ni , Œkfe fkZe ¾k÷ >
òu ƒfhefku ¾kŒ ni , rŒ™fk fki ™ nðk÷ >> 3 >>
fƒeh, „÷k fkxe f÷{k ¼hu , feÞk fni n÷k÷ >
‚knƒ ÷u ¾ k {kt „ ‚e, Œƒ nku ‚ e fki ™ nðk÷ >> 4 >>
fƒeh, Ëe™fku hku ò hnŒ nI , hkŒ n™Œ nI „kÞ >
Þn ¾w ™ ðn ƒt Ë „e, fnt w fÞkU ¾w þ e ¾w Ë kÞ >> 5 >>
fƒeh, fƒehk Œu E …eh nI , òu ò™i …h …eh >
òu …h …eh ™ òr™ ni , ‚ku fkrVh ƒu … eh >> 6 >>
fƒeh, ¾q ƒ ¾k™k ni ¾e[ze, {kt n ª …he xw f ÷ki ™ >
{kt ‚ …hkÞk ¾kÞfi , „÷k fxkði fki ™ >> 7 >>
fƒeh, {w ‚ ÷{k™ {khI fhË‚ku , ®nËw {khI Œhðkh >
fni fƒeh Ëku ™ w t r{r÷, si n I Þ{ fu îkh >> 8 >>
fƒeh, {kt ‚ ynkhe {k™ð, «íÞûk hkûkf òr™ >
Œkfe ‚t „ rŒ {rŒ fhi , nku E ¼ÂõŒ{U nk™e >> 9 >>
fƒeh, {kt ‚ ¾kÞ Œu Zu z ‚ƒ, {Ë …eðI ‚ku ™e[ >
fw ÷ fe Ëw h {rŒ …h nhi , hk{ fni ‚ku ô[ >> 10 >>
fƒeh, {kt ‚ {Ar÷Þk ¾kŒ nI , ‚q h k…k™ ‚u nu Œ >
Œu ™h ™hfi ò®n„u , {kŒk r…Œk ‚{u Œ >> 11 >>
„heƒ, Sð ®n‚k òu fhŒ nI , Þk yk„u õÞk …k… >
ft x f sw ™ e rsnk™ {U , ®‚n ¼u r zÞk yki h ‚kt … >>
òu x u ƒfhu {w h „u ŒkE > ÷u ¾ k ‚ƒne ÷u Œ „w ‚ kE >>
{] „ {ku h {khu {n{t Œ k > y[hk [h nI Sð y™t Œ k >>
rsnT ð k MðkË rnŒu «k™k > ™e{k ™kþ „Þk n{ ò™k >>
ŒeŒh ÷ðk ƒw x u h e r[rzÞk > ¾q ™ e {khu ƒzu y„rzÞk >>
yË÷u ƒË÷u ÷u ¾ u ÷u ¾ k > ‚{s Ëu ¾ ‚q ™ ¿kk™ rððu f k >>
„heƒ, þçË n{khk {kr™Þku , yku h ‚q ™ Œu nku ™h ™krh >
Sð ËÞk rƒ™ fw V h ni , [÷u s{k™k nkrh >>
‚Œ{k„eo ¼õŒ™u s yòýŒk{kt ÚkÞu ÷ ®n‚k™w t …k… ÷k„Œw t ™Úke,
ƒt Ë e Aku z fƒeh ‚krnƒ fnu Au :-
‘‘EåAk fh {khi ™ne, rƒ™ EåAk {h òyu >
fnu fƒeh Œk‚ fk, …k… ™nª ÷„kyu >>’’
( 19 ) „w h w ÿ tu n e™tu Ëk … fo r™»tu Ä :-
y„h fku E ¼õŒ „w h w S Úke ÿku n fhu Au („w Y SÚke rð{w ¾ ÚkE òÞ Au )
Œku Œu {nk…k…™ku ¼k„eËkh ƒ™u Au . y„h fku E ™u yk {k„o ‚khku ™ ÷k„u
Œku Œu …ku Œ k™k „w h w ƒË÷e þfu Au . y„h Œu y„kW™k „w h w ‚kÚku ðu h ŒÚkk
®™Ëk fhu Au Œku Œu „w h w ÿ ku n e fnu ð kÞ Au . ykðe ÔÞÂõŒ ‚kÚku ¼ÂõŒ [[ko
fhðkÚke W…Ëu þ e™u Ëku » k ÷k„u Au y™u Œu ™ e ¼ÂõŒ ‚{kó ÚkE òÞ Au .
„heƒ, „w h w ÿku n e fe …i z …h, su …„ ykði ƒeh >
[ki Þ ko ‚ e r™ùÞ …zi , ‚Œ„w h w fnI fƒeh >>
fƒeh, ò™ƒw s ‚k[e Œsi , fhi sw X u ‚u ™u n >
òfe ‚t „ Œ nu «¼w , Mð…™ {U ¼e ™k Ëu n >>
yu x ÷u fu „w h w ÿ ku n e™e …k‚u sðkðk¤k ¼ÂõŒhrnŒ ÚkE™u ™fo ŒÚkk
[ku Þ ko ‚ e ÷k¾ Þku r ™yku { kt [kÕÞk òÞ Au .
( 20 ) sw„th r™»tuÄ:- sw„kh-ƒkS…¥kk õâkhuÞ …ý h{ðk òuEyu ™rn.
fƒeh, {kt ‚ ¼¾i yki h {Ë r…Þu , Ä™ ði ~ Þk ‚kU ¾kÞ >
sw y k ¾u r ÷ [ku h e fhi , yt Œ ‚{q ÷ k òÞ >>
( 21 ) ™t[„t™ r™»tu Ä :-
fku E …ý «fkh™k ¾w þ e™k «‚t „ {kt ™k[ðw t („hƒkhk‚) Œu { s y&÷e÷,
rƒ¼í‚ „eŒ „kðwt ¼ÂõŒ¼kð™e rðhwØ Au. su{fu yuf ð¾Œu yuf rðÄðk ƒnu™
fkuE ¾wþe™k yð‚h{kt …kuŒk™k ‚tƒtÄe™k ½hu „E nŒe. ƒÄk ¾wþeÚke ™k[e-
„kR hÌkk nŒk, …htŒw Œu ƒnu™ yuf ƒksw ƒu‚e™u «¼w™wt ®[Œ™ fhe hne nŒe.
…Ae Œu{™k ‚tƒtÄeykuyu Œu™u …qAÞwt fu fu{ yk{ r™hkþ ƒuXk Aku ? Œ{u …ý
y{khe su{ ™k[ku, „kyku y™u ¾wþe {™kðku. yk ‚kt¼¤e ƒnu™ fnu Au fu
fku™e ¾wþe {™kðwt ! {khku (rðÄðk™ku) yuf s …wºk nŒku Œu …ý ¼„ðk™™u ÃÞkhku
ÚkE „Þku, Œku nðu fE ¾wþe Au {khk {kxu ! Xef yk s «{kýu fk¤™k ÷kuf{kt
Ëhuf ÔÞÂõŒ™e ÂMÚkrŒ Au. y®nÞk „whw ™k™fËuðS™e ðkýe Au fu -
™k ò™u fk÷ fe fh zkhi , rf‚ rðrÄ Z÷ …k‚k ðu >
rsLnkËu r‚h Œu {ki Œ ¾w z „Ëe, WLnk™q t fu z k nkt ‚ k ðu >>
‚kÄ {e÷U ‚kze þkËe (¾wþe) nkUËe, rƒAz Ëkt rË÷ r„rh (Ëw:¾) ðu >
y¾Ëu ™k™f ‚w ™ ku rsnk™k, {w Â ~f÷ nk÷ Vfehe ðu >>
fƒeh Ëtnu ƒ S {nthts …ý fnu Au fu :-
fƒeh, sq X u ‚w ¾ fku ‚w ¾ fni , {k™ hnk {™ {ku Ë >
‚f÷ [ƒe™k fk÷fk, fw A {w ¾ {U fw A „ku Ë >>
fƒeh, ƒu x k òÞk ¾w þ e nw E , ƒnw Œ ƒòyu Úkk÷ >
ykðý òýk ÷„ hnk, ßÞkU feze fk ™k÷ >>
rðþu » t : †e ŒÚkk …w h w » k ƒt ™ u sý …h{kí{k «kÂó™k yrÄfkhe Au .
†eyku y u {kr‚f Ä{o ( mainces ) ËhBÞk™ …ý …ku Œ k™e Ëi r ™f …q ò ,
rËðku «„xkððku ð„u h u ™ e r¢Þk ƒt Ä fhðe ™nª Œu { s fku E ™k {] í Þw yÚkðk
sL{ «‚t „ u …ý Ëi r ™f …q ò f{o ƒt Ä ™Úke fhðk™k.
™tUÄ : su ¼õŒs™ku yk yufðe‚ ‚qºkeÞ ykËuþku™wt …k÷™ ™nª fhu Œu™wt
™k{ ‚{kó ÚkE sþu. y„h yòýŒk{kt fkuE ¼q÷ ÚkE òÞ Œku {kVe ÚkR òÞ
Au. y„h òýe òuR™u fkuE ¼q÷ fhe Au Œku Œu ¼õŒ ™k{hrnŒ (¾trzŒ) ÚkE
òÞ Au. yk™wt ‚{kÄk™ yu s Au fu „wYËuðSÚke ûk{kÞk[™k fhe™u VheÚke
(ƒeS ð¾Œ) ™k{ W…Ëuþ ÷uðk™ku hnuþu.
÷u ¾ f
‚t Œ hk{…k÷Ëk‚ {nkhks
‚Œ÷ku f yk©{, ƒhðk÷k
rsÕ÷ku : rn‚kh, nrhÞkýk (¼khŒ)

388 þk†k™w f q ¤ ¼ÂõŒ fhðkÚke ¼õŒku ™ u ÚkÞu ÷ ÷k¼
✪ ‘‘þt† y™wfq¤ ¼Âõ‚Úte ÚtÞu÷t ¼õ‚tu™u ÷t¼’’
● ‘‘Wßsz ÚtÞu ÷ …rhðth ðMÞtu ’ ’
nw t ¼õŒ h{u þ , …w º k ©e W{u Ë r‚t n , „k{-…u x ðkz, Œk. nkt ‚ e,
rsÕ÷k rn‚kh™ku hnu ð kðk¤ku Aw t . nw t nk÷ nðu yu B …÷kEs fku ÷ ku ™ e, su ÷ ™e
‚k{u St Ë þnu h {kt ‚n…rhðkh hnw t Aw t .
™k{ ÷eÄk …nu ÷ k y{u ¼q Œ ku ™ e …q ò fhŒk nŒk. y{khk „k{{kt
ƒkƒk ‚rhÞk™e {kLÞŒk nŒe, su ™ k …h y{u Ëhu f {rn™k™e …q Š ý{kyu
ßÞku r Œ ÷„kððk (Ëeðku fhðk) sŒk nŒk. y{u þw ¢ ðkh, sL{kü{e.
rþðhkºke™w t ðú Œ …ý fhŒk nŒk. r…Œ] y ku ™ k ®…z Ëk™ y™u ©kØ …ý fhŒk
nŒk. AŒkt …ý y{kÁt ½h rƒ÷fw ÷ Wßsz ÚkE [q õ Þw t nŒw t . ßÞkhu nw t 12
ð»ko ™ ku nŒku íÞkhu {khk r…ŒkS™w t {] í Þw ÚkE „Þw t nŒw t . ½h{kt ºký ‚ËMÞ
nŒk, ºkýu ™ e yt Ë hku - yt Ë h ÷zkE hnu Œ e nŒe. ºkýu ™ u ¼q Œ -«u Œ ƒnw nu h k™
fÞko fhŒk nŒk y™u ºkýu ƒnw ðÄkhu ƒe{kh hnu Œ k nŒk. …nu ÷ k zkì f xh™u
ƒŒkÔÞw t …ý fku E ykhk{ ™ ÚkÞku , …Ae ¼w ð kyku ™ e …k‚u „Þk. fku E fnu
Œ{u 5000 Yr…Þk yk…e Ëku Œku nw t Œ{™u rƒ÷fw ÷ Xef fhe ËW, fku E fnu Œ k
Œ{u 10000 Yr…Þk yk…e Ëku .
y{u rƒ÷fw ÷ Wßsz ÚkE „Þk nŒk. …ht Œ w fku E ykhk{ ™k ÚkÞku .
{khk ‚t ƒ t Ä e ¼õŒ h½w ð ehr‚t n „k{ fkI Ú kf÷kt , ðk¤k™k ðkht ð kh fnu ð kÚke
{kŒkSyu ‚™T 1996 {kt ‚t Œ hk{…k÷S {nkhksÚke ™k{ ÷eÄw t . {khe
…í™e™u …kt [ ð»ko …Ae …ý fku E ‚t Œ k™ Wí…Òk ™k ÚkÞw t . {khkt {kŒkS™k
fnu ð kÚke {khe …í™eyu …ý ‚t Œ hk{…k÷S {nkhksÚke ™k{ ÷eÄw t . ™k{
Ëk™ ÷u Œ k s ð»ko ™ e yt Ë h {khe …í™eyu yu f ƒk¤f (…w º k)™u sL{ ykÃÞku .
{khku ¼„ðk™{kt Ú ke rðïk‚ WXe „Þku nŒku . yk fkhýu {U ™k{ (W…Ëu þ )
™nku Œ w t ÷eÄw t ŒÚkk …ku Œ k™e {kŒk y™u …í™e™u …ý ‚t Œ S™e …k‚u sðk™e ™k
fhŒku nŒku . {khku Ëefhku 15 rËð‚™ku nŒku , ƒnw ðÄkhu ƒe{kh ÚkE „Þku .
zkì f xhku y u fne ËeÄw t fu yk Aku f hku ‚ðkh ‚w Ä e{kt {he sþu , yk™u ÷E
òyku . ‚kt s u yu f ¼õŒyu ƒt Ë e Aku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™k rðþu
ƒŒkÔÞw t fu Œu y ku yk©{ St Ë {kt ykÔÞk Au Œu …q ý o ‚t Œ Au y™u Œu s yk
ƒk¤f™u Xef fhe þfu Au . y{u zkì õ xh y™u Ëku h k-Äk„kðk¤k y™u
¼q ð kyku ™ e …k‚u sR™u Úkkfe „Þk nŒk. {khku ¼„ðk™ W…hÚke rðïk‚
QXe „Þku nŒku . {U Œu ¼õŒ™u ™k …kze ËeÄe. …ht Œ w Œu ý u VheÚke «kÚko ™ k fhe
fu MðÞt ƒt Ë eAku z ¼„ðk™ s ÄhŒe …h ykÔÞk Au . Œu ¼õŒ™k ykx÷k

rðïk‚™e ‚kÚku fnu ð kÚke {U {khk {kŒkS™u y™w { rŒ yk…e ËeÄe. {khe
{kyu Ëefhk™u ÷E sE™u ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™e [hýku{kt {wõe
ËeÄku y™u hzŒkt hzŒkt «kÚko™k fhe fu {nkhksS yk ƒk¤f {he „Þku Au. nðu
Œ{u s yk™u Xef fhe þfku Aku. íÞkhu ƒtËe Akuz ‚Œ„wÁ hk{…k÷S {nkhksu
fÌkwt fu fƒeh …h{uïh™e hòÚke yk Xef ÚkE sþu. yk„¤™k rËð‚u ßÞkhu
ƒk¤f™u {hðk™wt nŒwt, Œu Xef ÚkE „Þwt. ƒku÷ku ƒtËe Akuz ‚Œ„wÁ hk{…k÷S
{nkhksfe sÞ.
y{khw t Wßsz ÚkR „Þu ÷ w t . ½h ƒt Ë e Aku z ‚Œ„w Á hk{…k÷S
{nkhks™e f] … kÚke VheÚke ð‚e „Þw t . ykx÷ku [{ífkh òu E ™u …ý
…k…f{ku o ™ k ÷eÄu {U ™k{ ™nª ÷eÄw t y™u …nu ÷ kðk¤e …q ò ŒÚkk ¼q Œ ku ™ e
…q ò s fhŒku hÌkku . y{khk ½h …h …kX h¾kÔÞku nŒku . ƒt Ë e Aku z
„heƒËk‚S {nkhks™e ðkýe™ku …kX ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks fhŒk nŒk
y™u nw t ƒnkh sE™u ËkY …eŒku nŒku . Vhe yu f ð»ko …Ae yu f rËð‚ y{khk
½hu …kX ÚkE hÌkku nŒku íÞkhu ‚kt s u ƒt Ë e Aku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksu
‚í‚t „ fÞku o . íÞkhu {U ‚t í ‚„ ‚kt ¼ éÞku y™u ™k{ …ý ÷R ÷eÄw t . …Ae
y{khk ½h{kt Ëw : ¾ ™k{™e ðMŒw s ™k hne. {khkt {kŒkSyu fku E ™k
ƒnu f kðk{kt ykðe™u ™k{ ¾t r zŒ fÞw O . Úkku z k ‚{Þ …Ae ‚™- 2000 {kt {khe
{k™u y[k™f …„{kt s÷™ (ƒ¤Œhk) Úkðk ÷k„e. zkì f xh™u ƒŒkÔÞw t . Œu { ™u
fÌkt w fu yk ç÷zfu L ‚h Au . yk Ë‚-…t Ë h rËð‚{kt {he sþu . y„h
…e.S.ykE. [t z e„Z{kt ÷E sþku Œku íÞkt Ëku Z ÷k¾ Yr…Þk Úkþu y™u
ðÄkhu { kt ðÄkhu yu f ð»ko ‚w Ä e SrðŒ hne þfþu . …ht Œ w Ëw : ¾kðku yku A ku
™nª ÚkkÞ. ƒt Ë e Aku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksu fÌkw t fu Œ{khe {kŒkSyu
™k{ ¾t r zŒ fÞw O Au . su { fu ÷kEx™w t rƒ÷ ™nª ¼hðkÚke f™u f þ™ f…kE
sðkÚke rðãw Œ Úke {¤ðkðk¤ku ÷k¼ ƒt Ä ÚkE òÞ Au . Œu ™ u Vhe ‚w [ kÁ fhðw t
…zu Au . {khk {kŒkSyu …ku Œ k™e ¼q ÷ ™e ûk{kÞk[™k fhe. {nkhksSyu
VheÚke ™k{ ykÃÞw t ŒÚkk {kÚkk …h nkÚk {q õ Þku . {kÚkk …h nkÚk {q õ Œk s
…„™e s÷™ y™u Ëw : ¾kðku ƒt Ä ÚkE „Þku . …Ae ÷„¼„ ƒu ð»ko …Ae ËkZ
…zkððk™u ÷eÄu ËkZ{kt Ú ke ÷ku n e ™ef¤ðk ÷køÞw t . zkì f xh™e Ëðkyku yk…e
y™u xkt f k …ý ÷„kÔÞk, …ht Œ w ÷ku n e ™ef¤ðk™w t ƒt Ä ™k ÚkÞw t . …Ae zkì f xhyu
Œu ƒe{khe [u f fhe y™u fÌkw t fu yk{™u ç÷z fu L ‚h Au y™u nðu Œu Vu ÷ kE
„Þw t Au . nðu yk Xef ™nª ÚkE þfu . yu ™ u ½hu ÷E òyku . yk ÷ku n e yk{
s ™ef¤þu Œku ƒu rËð‚{kt {he sþu . …Ae yk„¤™k rËð‚u …u þ kƒ y™u
÷i x ®h™{kt Ú ke ÷ku n e …zðk™w t þY ÚkE „Þw t . íÞkhu {U ‚Œ„w Y hk{…k÷S
{nkhks™u Vku ™ Úke ƒŒkÔÞw t fu zkì f xhu fÌkw t fu yk ƒu rËð‚{kt {he sþu .
íÞkhu ‚ËT „ w h w hk{…k÷S {nkhksu fÌkw t fu ƒt Ë e Aku z su fhþu Œu ‚khw t fhþu .
…Ae ƒeS hkŒ™k ƒu ðkøÞu Þ{Ëq Œ Œu ™ u ÷u ð k {kxu ykÔÞk. {khe {kyu
fÌkw t fu Œkhk r…ŒkS (Œu Ë‚ ð»ko …nu ÷ k „w s he „Þk nŒk) {™u ÷u ð k {kxu
ykÔÞk Au . yu x ÷w t fnu Œ k-fnu Œ k Œu Þ{Ëq Œ {khe {k™e yt Ë h «ðu þ fhe
„Þk y™u fnu ð k ÷køÞk fu nw t yk™u ÷E™u s sEþ, yk™ku ‚{Þ …q h ku ÚkE
[q õ Þku Au . {™u [k …eðzkðku . íÞkhu y{u Œu ™ k {kxu [k ƒ™kððk {q f e s
nŒe, yu x ÷k{kt Œu Þ{Ëq Œ fnu ð k ÷køÞk fu ¾ƒh ™nª Œ{khk ½h{kt fu x ÷e
{ku x e þÂõŒ Au , Œu {™u {khe hne Au , nw t ynª ðÄkhu ™nª hku f kE þfw t ,
{™u s÷ËeÚke [k …eðzkðku , nw t sE hÌkku Aw t y™u „h{ „h{ s [k …e
„Þk. sŒk-sŒk fnuðk ÷køÞk fu Œ{khk ½h{kt …qýo…h{kí{k W¼k Au. nwt yk™u
™Úke ÷E sE þfŒku, yk{ fnuŒk Œu [kÕÞk „Þk. yuf r{r™x …Ae s ÷kune
™ef¤Œwt ƒtÄ ÚkE „Þwt, S¼ y™u ËktŒ fk¤k …ze „Þk nŒk. Œu rƒ÷fw÷ ‚kV
ÚkE „Þk y™u ƒtËe Akuz ‚Œ„wY hk{…k÷S {nkhks™e f]…kÚke Œu …nu÷k™e
su{ MðMÚk ÚkE „E. …h{kí{k fƒeh ‚knuƒSyu {khe {kŒkS™e …kt[ ð»ko™e
ô{h ðÄkhe ËeÄe. 24 sw÷kE 2005{kt ‚íÞ¼ÂõŒ fhe™u ‚Œ÷kuf «MÚkk™
fÞOw. ƒku÷ku ƒtËe Akuz ‚Œ„wY hk{…k÷S {nkhks fe sÞ. ‚Œ‚knuƒ.

● ‘‘rfz™e Ëthe fhðe ‚Útt þi ‚ t™™u {týË (¾htƒ™u Ëthtu ) ƒ™tððtu ’ ’
nw t ¼fŒ s„Ëeþ …w º k ©e «¼w h k{, „k{ …t ò ƒ ¾ku z , rËÕ÷e- 81 ,
ze.xe.‚e. (rËÕ÷e xÙ k L‚…ku x o fku … ku o h u þ ™){kt r{fu r ™f Aw t . {™u ËkYyu hkûk‚
ð] r ¥k™ku {ký‚ ƒ™kðe ËeÄku nŒku , {kt ‚ ¾kðw t , r‚„hu x …eðe, nw ¬ ku …eðku ,
ËkY …eðku .
nw t ™ku f heÚke ‚kt s u ÷„¼„ 7 y™u 8 ðkøÞu ykðŒku nŒku . fku E
ð¾Œu ½hu ykðŒk ËkY ðÄkhu …eðkÚke 9 Úke 10 ðk„e sŒk nŒk. þhkƒ{kt
…k„÷ („kt z ku ) ÚkE™u yu f ðkh yk ƒksw yu f ðkh ƒeS ƒksw ÷ÚkzkŒk …„u
½h{kt ½q ‚ Œku nŒku . ½hu ykðŒk s …í™e y™u ƒk¤fku ™ u {khðk™w t þY fhe
Ëu Œ ku , Ëhhku s ½h{kt Í½zk ÚkŒk nŒk. su ƒk¤fku ™ u «u { Úke AkŒeÚke ÷„kðk
òu E yu Œu {k‚q { ƒk¤fku {™u òu E ™u …÷t „ ™e ™e[u ½q ‚ e sŒk nŒk. ƒk¤fku
…ku Œ k™k r…ŒkS™e ½hu ykððk™e hkn òu Œ k nku Þ Au . fnu Œ k nku Þ Au fu
…Ã…k ykðþu . y{khk {kxu ¾kðk™w t ft E f ÷kðþu . …ht Œ w nw t ¾kðk™e ðMŒw ™ k

ƒË÷u ËkY …e™u …k„÷™e su { ÷k÷ ykt ¾ ku fhe™u Œu { ™u {khðk ÷k„Œku .
ƒeS ƒksw {khe Ä{o … í™e ‚w r {ºkkËu ð e …ý …ku Œ k™k Ëw : ¾e Sð™™e
‚kÚku ¾Œh™kf ƒe{kheÚke ÍÍq { e hne nŒe. zkì f xhku y u fne ËeÄw t nŒw t fu
Œu ™ e ƒt ™ u rfz™e ¾hkƒ ÚkE [q f e Au . zkì f xhku y u fÌkw t fu Ëðkyku ¾kŒk
hnku . …ht Œ w A {rn™kÚke ðÄkhu SrðŒ ™rn hne þfku . yku ÷ ErLzÞk
{u r zf÷ y™u zkì . hk{ {™ku n h ÷ku r nÞk nku r M…x÷ rËÕneÚke …ý ykðku s
rh…ku x o {éÞku nŒku fu ƒt ™ u rfz™e ¾hkƒ ÚkE [q f e Au y™u yk A {rn™kÚke
ðÄkhu SrðŒ ™nª hnu y™u ‚kÚku Ëðkyku …ý {hu íÞkt ‚w Ä e ¾kŒk hnu ð w t
…zþu . Œu {k‚q { ƒk¤fku ™ e þw t nk÷Œ Úkþu su ™ ku r…Œk þhkƒ (ËkY) …eŒku
nku Þ , {k {] í Þw þ i G Þk …h nku Þ . fku E ðs™ðk¤w t fk{ ™nku Œ e fhe þfŒe. Œku
Œu ƒk¤fku ™ u yk ðkŒ™e ¾ƒh …ze fu Œu { ™e {B{e ({kŒkS …ý) A
{rn™kÚke ðÄkhu SrðŒ ™nª hnu Œku Œu ƒk¤fku ™ e ykt ¾ ku Ú ke ykt ‚ w ykÔÞk
fhŒkt nŒkt . yu f Œku r…ŒkS þhkƒe y™u ƒeS ƒksw y{khe {kŒkS
Sð÷u ý ƒe{kheÚke …erzŒ, y{khw t þw t Úkþu ? ºký Ëefhk y™u yu f Ëefhe
…ku Œ k™e {kŒkS™e …k‚u W…h …ze™u hzðk ÷køÞkt ŒÚkk fÌkw t fu nu ¼„ðk™
y{™u ƒÄk™u …ý y{khe {kŒkS™e ‚kÚku s Œ{khe …k‚u ƒku ÷ ðe ÷u ò u .
ynª fku ™ k ‚nkhu Ú ke Sðþw t ?
…h{kí{kyu Œu ƒk¤fku ™ ku …ý …ku f kh ‚kt ¼ éÞku y™u y{khk …ý
þw ¼ f{o WËÞ ÚkÞkt fu y{khk …zku þ {kt s ¼õŒ{rŒ r™nk÷e Ëu ð eyu
…ku Œ k™k „w Á Ëu ð ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks™e yk¿kk™w ‚ kh 30 - 31 - 1
òLÞw y khe 1997 ™k rËð‚u ‚Œ„w Á „heƒËk‚S {nkhks™e y{] Œ {Þe
ðkýe ºký rËð‚™ku y¾t z …kX …ku Œ k™k ½hu fhkÔÞku . su { kt ‚t Œ hk{…k÷S
{nkhksu 31 rz‚u B ƒh 1996 ™e hkºku 9 Úke 11 ðkøÞk ‚w Ä e ‚í‚t „ fÞku o .
{khe Ä{o … í™e ‚w r {ºkkËu ð e …ý …zku þ {kt ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk {kxu [k÷e
„E. Úkku z eðkh …Ae nw t (s„Ëeþ) …ý {khe ™ku f heÚke ½hu ykÔÞku . ½hu
ykÔÞk …Ae ƒk¤fku Ú ke ¾ƒh …ze fu {khe …í™e …zku þ {kt r™nk¤eËu ð e™k
½hu ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk {kxu „E Au . yk òýe™u nw t ƒnw ¢ku r ÄŒ ÚkÞku y™u {U
fÌkw t fu õu { …k¾t z eyku …k‚u „E Au ? nw t n{ýkt s Œu ™ u {khŒku {khŒku ½hu
÷kðw t Aw t . yu { rð[khe™u nw t ¼õŒ{rŒ r™nk÷e {kŒk™k ½hu „Þku . {U ËkY
…e hkÏÞku nŒku . ßÞkhu nw t r™nk÷e {kŒk™k ½hu …nkU å Þku Œku ‚t Œ hk{…k÷S
{nkhks ‚í‚t „ fhe hÌkk nŒk. ƒnw ‚t Ï Þk{kt ¼õŒs™ ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤e
hÌkk nŒk. Œu ƒÄk™u òu E ™u nw t ft E ƒku Õ Þku ™nª y™u [q … [k… ƒÄkt ™ e …kA¤
ƒu ‚ e „Þku . {U ‚í‚t „ ‚kt ¼ éÞku ‚í‚t „ {kt {nkhkSyu fÌkw t fu :-
þhkƒ …eðI fzðk …k™e, ‚¥kh sL{ Mðk™ fu ò™e >
„heƒ, ‚ku ™khe-òhe fhI , ‚w h k…k™ ‚ku ƒkh >
yu f r[÷{ nw ¬ k ¼hI , zq ƒ I fk÷eÄkh >>
fƒeh, {k™w » k sL{ …kÞfh, ™nª ¼sI nrh™k{ >
si ‚ u fw y k s÷ rƒ™k, ¾w Ë ðkÞk rf‚ fk{ >>
{nkhksSyu ‚í‚t „ {kt fÌkw t fu su ƒk¤fku ™ u r…ŒkSyu AkŒeÚke
÷„kððk òu E yu , Œu þhkƒe ÔÞÂõŒ™u òu E ™u ƒk¤fku zh™k fkhýu …÷t „ ™e
™e[u ‚t Œ kE òÞ Au . þhkƒe ÔÞÂõŒ …ku Œ u …ý Ëw : ¾e, Ä™nkr™, ‚{ks{kt
EßsŒ ‚{kó ŒÚkk …rhðkh ŒÚkk …zku þ e y™u ‚t ƒ t Ä eyku ‚w Ä e™k™u …hu þ k™
fhe™u ƒËËw y kyku «kó fhu Au . su { fu þhkƒe™e …í™e y™u ƒk¤fku Œku
Í½zk™k rþfkh ƒ™u Au . …ht Œ w …í™e™kt {kŒk- r…Œk, ¼kE-ƒnu ™ ð„u h u
…ý rËð‚-hkŒ ®[rŒŒ hnu Au . ƒÄku …k…™ku ¼kh Œu ™kËk™ þhkƒe™k {kÚkk
W…h ykðu Au , {™w » ÞsL{ «¼w y u ¼ÂõŒ fhe™u ykí{fÕÞký fhðk {kxu
ykÃÞku Au , Œu ™ u þhkƒ ð„u h u { kt ™»x ™ fhðku òu E yu . su { fu ƒk¤f Mfq ÷ {kt
¼ýŒh „ú n ý ™Úke fhŒku , y™u h¾z…èe, „w t z k-„hËe{kt VÞko fhu Au . Œu
¼ýŒhÚke ðt r [Œ hne òÞ Au . …Ae …q h e ô{h {sq h e fhe™u Sð™ „w ò hu
Au . …Ae Œu ™ u ÞkË ykðu Au fu y„h {U „w t z k-„Ëeo ™k fhe nku Œ Œku yks nw t
ƒeò ‚kÚke rðãkÚkeo y ku ™ e su { {ku x ku yrÄfkhe nku Œ . …ht Œ w nðu þw t ÚkE
þfu ? yk Œku Œu ‚{Þu rð[khðk™w t nŒw t .
fƒeh ‚knu ƒ fnu Au fu -
yåAu rË™ …eAu „Þu , „w Á ‚u rfÞk ™k nu Œ >
yƒ …AŒkðk õÞk fhu , sƒ [erzÞkt [w „ „E ¾u Œ >>
yk s «{kýu y„h {™w » ÞsL{{kt su «kýe «¼w ¼ rfŒ ™Úke fhŒk
Œu …þw …ûkeyku ™ e Þku ™ eyku ™ u «kó ÚkR òÞ Au . su ÔÞÂõŒ ËkY …eðu Au , Œu
ËkY™k ™þk{kt ¾kðk™e ¼hu ÷ e Úkk¤e™u …ý ÷kŒ {khu Au . ¼ÂõŒ ™ fhðkÚke
y÷„-y÷„ «kýeyku ™ e Þku ™ eyku { kt f»x WXkðu Au . õÞkhu f Œu fq Œ hk™e
Þku ™ e Äkhý fhu Au . fq Œ hku …q h e hkŒ Xt z e{kt …ý „÷e{kt hnu Au . W…hÚke
ðh‚kË y™u Xt z e (rþÞk¤k)™e hkŒ{kt {nkf»x WXkðu Au . ‚ðkhu ¼q ¾
‚Œkðu (nu h k™ fhu ) Au . fku E ™k ½h™k h‚ku z k{kt ½q ‚ ðk™e [u » xk fhu Au .

…Ae ½hðk¤k zt z k yÚkðk …ÚÚkh {khu Au . fq Œ hku ÷kt ƒ k ‚{Þ ‚w Ä e ƒq { ku
…kzŒku hnu Au . …Ae ƒeò ½h{kt ½q ‚ u Au , íÞkt ™ òýu hku x ÷e {¤þu fu
‚ku x e {¤þu y„h íÞkt …ý zt z ku ™‚eƒ{kt nþu , Œku Œu Ëkhw r zÞku su nðu
fq Œ hku ƒLÞku Au , Œu „k{™e ƒnkh òÞ Au . ¼q ¾ Úke ÔÞkfw ¤ ÚkE {™w » Þku ™ ku
{¤ ¾kÞ Au . y„h Œu ™kËk™ «kýe ßÞkhu {™w » Þþheh{kt nŒku , òu Œu
‚í‚t „ {kt ykðe sŒku y™u ‚khk rð[kh ‚kt ¼ ¤Œku …Ae ƒw h kE íÞk„e™u
…ku Œ k™w t fÕÞký fhkðŒku ŒÚkk ƒk¤fku ™ u ‚khe rþûkk ŒÚkk «¼w ™ e rËûkk «Ëk™
fhkðŒku , Œku Œu nt { u þ {kxu ‚w ¾ e ÚkE òŒ. ËkY™ku ™þku Úkku z ku ‚{Þ s hnu
Au . …h{kí{k™k ™k{ ¼s™Úke ÚkÞu÷k ‚w¾™ku yk™tË nt{uþk ‚kÚku hnu Au.
yk «{kýu ™ w t ‚í‚t „ ykËhýeÞ ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks™w t
‚kt ¼ ¤e™u {khku ËkY™ku ™þku Aw { t Œ h ÚkE „Þku . ykt ¾ ku { kt Ú ke ykt ‚ w ðnu ð kt
÷køÞkt . ½hu [kÕÞku „Þku , ™ªËh ykðe ™rn. 1 òLÞw y khe 1997 ™kt ƒ…ku h u
1 . 30 ðk„u …ku Œ k™e …í™e™u ‚kÚku ÷E™u ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks™e …k‚u
„Þku , Œu { ™e …k‚u Ú ke ykí{fÕÞký™k {kxu W…Ëu þ «kó fÞku o . Œu ™ k …Ae
yks 2005 ‚w Ä e ËkY, Œ{kfw ŒÚkk {kt ‚ ™u nkÚk …ý ™Úke ÷„kÔÞku . {khe
…í™eyu …ý ‚Œ„w Á hk{…k÷SÚke W…Ëu þ ÷eÄku . Œu rËð‚ …Ae rƒ÷fw ÷
MðMÚk Au . zkì f xhku ™ ku E÷ks ŒÚkk ƒe{khe™ku yu õ ‚-hu ð„u h u yksu …ý
y{khk ½hu hk¾u ÷ ku Au . s™-s™™u ƒŒkðeyu Aeyu .
{khe ƒÄk™u «kÚko ™ k Au fu yk… …ý «¼w ™ k [hý{kt ykðku .
‚t Œ Y…{kt ykðu ÷ k …h{u ï h™k ‚t Ë u þ ðknf ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks™u
yku ¤ ¾ku . {VŒ ™k{ W…Ëu þ «kó fhe™u f] … Þk Œ{khw t fÕÞký fhkðku .
‘‚Œ‚knu ƒ ’,
– ¼õ‚ s„Œeþ

● ‘‘¼q ‚ tu ‚Útt htu „ tu y u Ë‚tðu ÷ t …rhðth™u ytƒtŒ fÞtu o ’ ’
¼õŒ{rŒ y…÷u þ Ëu ð e …í™e ©e hk{u n h …w º k ©e {kt „ u h k{, „k{
r{h[, Œk. [h¾e ËkËhe, rsÕ÷ku r¼ðk™e (nrhÞkýk).
nw t y…÷u þ Ëu ð e {khk Ëw : ¾e Sð™™e yu f Í÷f Œ{™u ƒŒkðe hne
Aw t . nw t y™u {khk ƒk¤fku hknw ÷ y™u ßÞku r Œ Au su ðeŒu ÷ k ‚{Þ™u ¾hkƒ
nk÷Œku ™ u (Ëw : ¾ku ™ u ) ÞkË fhe™u zhe sRyu Aeyu . su ™ w t ðýo ™ fhŒkt ‚{Þu
ÓËÞ ft … e òÞ Au .
6 rz‚u B ƒh 1995 ™e hkrºk™k ƒË{kþku y u {khk …rŒ™u zâw x e™k
‚{Þu ò™Úke {khe ËeÄk nŒk. …ht Œ w yk …q ý o … h{kí{k (fƒeh ‚knu ƒ u )
y{khw t æÞk™ hkÏÞw t y™u {khk …rŒ™u Sð™Ëk™ ykÃÞw t su yksu y{u
…rhðkh ‚rnŒ ƒtËe Akuz „wÁ hk{…k÷S {nkhks™e ËÞkÚke
…q ý o … h{kí{k™kt [hýku { kt MÚkk™ {¤e „Þw t Au . y{khk …rhðkh{kt {khk
…rŒ™u MðåA f…zkt …nu h kðŒkt su Úkku z k ‚{Þ …Ae yt z h rðÞh™k W…h™k
¼k„u W…h ßÞkt hçƒz yÚkðk ™kzw t nku Þ Au íÞkt [khu ƒ ksw ÷ku n eÚke f…zkt
ht „ e™ ÚkE sŒkt nŒk, ŒÚkk ƒk¤fku ™ u …ý fV™e ‚kÚku ÷ku n e …zŒw t nŒw t y™u
nw t …ý yu f ð»ko Ú ke nËÞ™e ƒe{kheÚke ƒnw …hu þ k™ ÚkE [q f e nŒe. su ™ k
{kxu ð»kku o Ú ke Ëðkyku ¾kE hne nŒe. {khk …rŒËu ð rËÕne …ku ÷ e‚{kt ™ku f he
fhu Au . {khk …q h k þheh W…h Vku Õ ÷k-Vku Õ ÷eyku ÚkE sŒe nŒe. ½h{kt
…hu þ k™eyku (Œf÷eVku ) ™k fkhýu {khk …rŒ hk{u n h™w t rË{k„e ‚t Œ w ÷ ™
…ý ƒ„ze „Þw t nŒw t .
y{u yk …hu þ k™eyku ™ u {kxu ‚™- 1995 Úke 2000 ‚w Ä e yu f
zÍ™Úke …ý ðÄkhu ÷t „ zk ÷ku ¼ e y™u ÷k÷[e „w Á yku ™ k Ëhðkò ¾¾zkÔÞk
ŒÚkk ¼khŒ ð»ko { kt ŒeÚko M Úkk™ku su { fu Þ{w ™ k, „t „ k, nheîkh, sðk÷kS,
[k{w t z k, ®[Œ…w h ™e, ™„hfku x , ƒk÷kS, {nu L Ëe…w h y™u „w z „kðkðk¤e
{kŒk ŒÚkk „ku h ¾ xeÕ÷k hksMÚkk™{kt yk{ Ëhu f MÚkk™ …h ƒk¤fku ‚kÚku
½ýeðkh [¬h ÷„kðŒk hÌkk, …ht Œ w y{™u Úkku z e …ý hknŒ ™k {¤e.
yk «{kýu y{khk …rhðkh™e nk÷Œ yux÷e ƒÄe ¾hkƒ ÚkR „E nŒe
fu y{u nku¤e y™u rËðk¤e …ý fkuE {ÂMsË{kt ƒu‚e™u rðŒkððk ÷k„e „Þk nŒk.
y{u ¾q ƒ ðÄkhu ¾w þ ™‚eƒ Aeyu su y{™u ‚t Œ hk{…k÷S
{nkhks™k îkhk …h{…q ß Þ fƒeh …h{u ï h™e þhý {¤e „E. nðu õÞkt
„Þk Œu fk¤™k Ëq Œ ku ŒÚkk y{khe ƒe{kheyku su ™ ku E÷ks yku ÷ ErLzÞk
nkì r M…x÷ rËÕne{kt [k÷e hÌkku nŒku , su ‚Œ„w Á Ëu ð ™k [hýku ™ e Äq ¤ ™e
yk„¤ xfe ‚fe ™nª.
25 Vu ƒ ú w y khe 2001 ™u yu f fk¤™e …q ò fhðkðk¤k ¼q ð kyu Vku ™
fhe™u …q A âw t fu y…÷u þ Œ{khw t ™k{ Au ? {U fÌkw t fu nk, Œ{u Œ{khw t ™k{
ƒŒkðku . íÞkhu Œu ¼w ð k (~Þk™k)yu fÌkw t fu yk ƒ¤ðk™ fku ý Au , Œ{khk þw t
ÚkkÞ Au ? yu x ÷u {U fÌkw t fu Œ{u fku ý Aku y™u Œ{khw t ™k{ þw t Au ? ŒÚkk yk
ƒÄw t fu { …q A ðk {k„ku Aku ? íÞkhu Œu ¼w ð kyu fÌkw t fu Ëefhe Œ{u {khw t ™k{
™k …q A þku . nw t ƒŒkðk ™Úke EåAŒku nw t nkt þ e þnu h Úke ƒku ÷ e hÌkku Aw t . yk
ƒ¤ðk™ ŒÚkk Œu ™ e ‚kÚku yu f ÔÞÂõŒ ykÔÞku y™u ƒL™u sýu {™u Yr…Þk
3700 yk…e™u Œ{khk W…h ½kŒ fhðk fÌkw t nŒw t . {U Œ{khku Vku ™ ™t ƒ h
…ý ƒ¤ðk™ …k‚u Ú ke ÷eÄku nŒku fu nw t …q A e þfw t fu Œu { ™e Ëw „ o r Œ ÚkE fu
™nª. {khe …k‚u Œ{khku Vku ™ ™t ƒ h ™ nŒku . ƒ¤ðk™u s ykÃÞku nŒku . òu
fu {U yk ¾hkƒ fk{ hkrºk{kt fÞw O …ht Œ w su ð ku nw t Ÿ½ðk ÷køÞku Œku {™u
‚Vu Ë f…zk{kt su „w h w S ™e Œ{u …q ò fhku Aku Œu Ëu ¾ kÞk. su { ýu {™u fÌkw t fu
yk™w t …rhýk{ Œw t ¾w Ë ¼ku „ ðeþ. yk …rhðkh ‚ðo þÂõŒ{k™, ‚ðu o
f»xnhý …h{ …qsÞ fƒeh …h{uïh™e þhý{kt Au. Œ{khe Œku nur‚ÞŒ s þwt
Au ? ynª™ku Ä{ohks …ý nðu yk …rhðkh™wt ftE…ý ™Úke ƒ„kze þfŒku.
„heƒ s{ òi h k ò‚i zhi , r{xU f{o fu ÷u ¾ >
yË÷e yË÷ fƒeh nI , fw ÷ fu ‚ËT „ w Á yu f >>
…h{ …q s Þ fƒeh …h{u ï hSÚke s{ (fk¤ ŒÚkk fk¤™k Ëq Œ ku ) ŒÚkk
{ku Œ …ý zhu Au . Œu …q ý o « ¼w …k…f{o ™ k Ët z ™k ÷u ¾ ™u …ý ‚{kó fhe Ëu Au .
yu ™ k …Ae Œu ¼w ð kyu fÌkw t fu Ëefhe, Œ{™u yu ƒŒkðe Ëô fu Œ{u su Ëu ð
…w h w » kku ¥ k{™e …q ò fhku Aku , Œu ¾q ƒ s «ƒ¤ þÂõŒ Au . nw t 25 ð»ko Ú ke yk
¾hkƒfkÞo ({u ÷ erðãk) fhe hÌkku Aw t . ™ òýu fu x ÷k …rhðkh Wòze [q õ Þku
Aw t . …ht Œ w yksu …nu ÷ eðkh {U nkh ¾kÄe Au . ƒu x e yk þÂõŒ™u nðu Œw t ™k
Aku z Œe, ™nª Œku {kh ¾kE sþku . Œ{khk rð™kþ {kxu ƒ¤ðk™ ð„u h u Vhe
hÌkk Au . {U fÌkw t fu y{u Œku …q ý o … h{kí{k™e …q ò fheyu Aeyu , ƒ¤ðk™
{khk …rŒ™k {kuxk¼kE Au. y{khk ò™e Ëw~{™ ƒLÞk Au.
y{u yksu yu x ÷k ¾w þ ™‚eƒ Aeyu fu y{khk rË÷{kt fku E ðMŒw
yÚkðk fkÞo ™ e ykð~ÞfŒk nku Þ Au , Œu ™ u yk ‚ËT „ w Á Ëu ð , ‚ŒT f ƒeh ‚knu ƒ
…q ý o fhe Ëu Au . yks „w Á „ku ® ðË Ëku ™ ku ¾zu , n{ fe‚fu ÷k„u …kÞ. n{
ƒ÷enkhe ‚ŒT „ w Á Ëu ð hk{…k÷Sfu [hýku {U SLnu …h{u ï h rËÞk {e÷kÞ.
nu ¼kEyku y™u ƒnu ™ ku , y{khku …q h ku …rhðkh {¤e™u Œ{™u ‚t Ë u þ
yk…u Au fu òu Œ{khu ‚Œ÷ku f ™ku {k„o , …q ý o { ku û k y™u ‚ðo ‚w ¾ «kó fhðkt
nku Þ Œku y™u ‚t ‚ krhf Ëw : ¾ku Ú ke Aw x fkhku {u ¤ ððku nku Þ Œku ƒt Ë e Aku z ‚t Œ
hk{…k÷S {nkhksÚke ‚Œ™k{ «kó fhe ÷ku y™u Œ{khku y™{ku ÷
{™w»ÞsL{ ‚V¤ fhe ÷ku.
‘‚Œ‚knu ƒ ’
- ¼f‚{r‚ y…÷u þ Œu ð e

● ‘‘¼f‚ Ë‚eþ™e ytí{fÚtt’’
nw t ¼fŒ ‚ŒeþËk‚ 193 ‚u f xh 7 , ykh fu …w h {, ™ðe rËÕne™ku
hnu ð k‚e Aw t . W…hku õ Œ …t Â õŒyku y{khk Sð™{kt [rhŒkÚko ÚkkÞ Au . fkhý
fu ‚Œ„w Y ƒt Ë eAku z hk{…k÷S {nkhks™ku rz‚u B ƒh 1997 {kt „k{
«eŒ{…w h k rËÕne{kt ‚í‚t „ ÚkÞku nŒku , Œu ð¾Œu nw t {khk yu f r{ºk™k
fnuðkÚke ‚í‚t„ ‚kt¼¤ðk „Þku, …htŒw ðkh‚k„Œ …qòyku Akuzðk™e ðkŒ
‚kt¼éÞk …Ae ‚í‚t„{kt {ò ™ ykðe. ‚Œ„wYS þk†ku{kt ðkt[e™u y{™u
‚{òðŒk nŒk Œku y{khk {™{kt ÚkÞwt fu …wMŒfku™u Œku y{u ½hu ƒuXk s ðkt[e
÷Eþwt. yk «{kýu ßÞkurŒ r™hts™u (fk¤u) y{khe ƒwrØ hkufe ËeÄe y™u y{khe
¼ÂõŒðk¤e [u™÷ ƒtÄ fhe ËeÄe. ‚Œ„whw yk…ý™u ‚{òðu Au fu :
„whw rƒ™ rfLnU ™ …kÞk ¿kk™k, sÞkU ÚkkuÚkk ¼q‚ Azu rf‚k™k >
„w h w rƒ™ ¼h{ ™k Aq x U ¼kE, fku r x W…kÞ fhku [Œw h kE >>
yk «{kýu y{khe ƒw r Ø hku f e ËeÄe nku ð k™k fkhýu y{u yk{-Œu {
ðkŒku fhŒk-fhŒk ½hu …kAk ykÔÞk, R.‚. 1999 {kt {khe …rí™ ©e{rŒ
{t s q ™ u {„s™k fu L ‚h™e Œf÷eV ÚkE „E, su ™ e y{™u ‚VËhst „
nku Â M…x÷{kt Œ…k‚ ŒÚkk R÷ks fhkðŒkt ¾ƒh …ze. íÞkh …Ae nw t Œu ™ u
…t Œ nku M …ex÷ ŒÚkk A. I. I. M. S. ™ðerËÕne y™u Œu ™ k …Ae Apollo
nku Â M…x÷ ™ðerËÕne™k zku f xh™u ƒŒkÔÞw t . ƒÄk zku f xhku y u ŒhŒ s
yku … hu þ ™™e ‚÷kn yk…Œk fÌkw t fu yku … hu þ ™ ð¾Œu yu { ™k yu f nkÚk{kt
÷fðku ÚkE þfu Au . yu … ku ÷ ku nku r M…x÷™k zku f xhu Œku rh…ku x o òu E ™u fÌkw t fu
yk{™e ƒt ™ u ykt ¾ ku nsw ‚w Ä e Xef fR heŒu Au ? y™u Œu s ‚{Þu ykE
M…u ~ Þk÷eMxÚke xu M x fhkððk {kxu fÌkw t . {U íÞkhu [u f fhkðe. íÞkhu ykE
M…u ~ Þk÷eMx y™u LÞq h ku ‚ so ™ u ‚÷kn yk…e fu Ëh …t Ë h rËð‚u ykt ¾ ku ™ ku
R÷ks fhkðŒk hnu ð w t , „{u íÞkhu sŒe hnu , fkhý fu {„s™w t fu L ‚h yu ð e
søÞkyu Au . {khe …í™e ŒÚkk nw t y{u ƒL™u …„ku Ú ke y…t „ Aeyu y™u nkÚk
ŒÚkk ykt ¾ ku sŒe hnu ð k™e ðkŒ ‚kt ¼ ¤e™u &ðk‚ W…h™ku W…h y™u ™e[u ™ ku
™e[u hne „Þku , …ht Œ w ƒeòu fku E W…kÞ ™ nku ð kÚke Auðxu …tŒ nkuÂM…x÷
™ðe rËÕne{kt yku…huþ™ fhðk™wt rð[kÞwO, y™u zkufxh™k fnuðkÚke INMAS,
nkuÂM…x÷ rŒ{kh…wh rËÕneÚke M.R.I. fhkðe ÷eÄe y™u ƒeò ½ýk xuMx …ý
fhkðe ÷eÄk. VfŒ yku…huþ™™e Œkhe¾ ÷uðk™e ƒkfe nŒe. y{™u …qýo…h{kí{k
Œ¥ðËþeo ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks™e …nu ÷ k ‚kt ¼ ¤u ÷ e ‚í‚t „ ™e ‚k¾e
(…tÂõŒyku) ÞkË ykðe :-
rs™ r{÷Œu ‚w ¾ W…su , r{xU fku r x W…kÄ >

¼w ð ™ [Œw o Ë þ Zw t r ZÞkU , …h{ M™u n e ‚kÄ >>
y™u y{khe ¼ÂfŒ [u ™ ÷ …h{u & ðhu [k÷w fhe ËeÄe y™u {™{kt
¼kð™k Wí…L™ ÚkE fu yku … hu þ ™™k …nu ÷ k ™k{ ÷E™u òu E ÷Eyu . …Ae
{khk r{ºk™e ‚kÚku «eŒ{…w h k rËÕne{kt sE™u 4 , Vu ç kú w y khe 2001 ™k
rËð‚u …q ý o … h{kí{k Œ¥ðËþeo ‚t Œ hk{…k÷S {nkhksÚke ™k{Ëk™ ÷eÄw t .
…nu ÷ k™e ƒÄe …q ò yku Aku z e ËeÄe. ‚Œ„w h w S yu y¾t z …kX fhðk™e ‚÷kn
yk…Œkt fÌkw t fu …h{kí{k™e RåAk nþu Œku yku … hu þ ™ Ëq h ÚkE sþu y™u
ƒÄwt s Xef ÚkE sþu, y{u ‚ËT„wÁ™k fnuðk {wsƒ ½hu ºký rËð‚™ku y¾tz
…kX fhkÔÞku y™u yu ™ k …Ae zku f xh …k‚u yku … hu þ ™™e Œkhe¾ ÷u ð k …t Œ
nkuÂM…x÷ ™ðe rËÕne „Þk. …nu÷k su zkufxh yk yku…huþ™™e ‚÷kn yk…e
hÌkk nŒk, Œu s zkufxh ƒeò ™ðk yu{.ykh.ykE. rh…kuxo™u òuE™u fnuðk
÷køÞk fu yku…huþ™™e fkuE sYh ™Úke. íÞkhu ‚ŒT„wÁ™e ðkýe ÞkË ykðe fu:-
‚Œ„w Á ËkŒk nI fr÷ {krnt , «ký WÄkhý WŒhu ‚kt E >
‚Œ„w Á ËkŒk Ëe™ ËÞk÷t , s{ rft f h fu Œku z U ò÷t >>
y™u y{u ‚ËT „ w Á ™u ÞkË fhe™u òu h òu h Úke hku ð k ÷køÞk fu nu
…h{kí{k y{u Œ{khku {rn{k fu ð k þçËku Ú ke „kEyu . yk «{kýu
…qýo…h{u&ðh fƒeh ‚knƒ™k yðŒkh Œ¥ðËþeo ‚tŒ hk{…k÷S
{nkhks™e f] … kÚke y{khw t yku … hu þ ™ x¤e „Þw t , y™u íÞkh…Ae y{khu
yu f …i ‚ k™e „ku ¤ e (Ëðk) …ý ¾kðe …ze ™Úke, y™u ‚w ¾ {Þ Sð™ Sðe
hÌkk Aeyu .
20 , ™ðu B ƒh 2004 ™k hkrºk™k ‚{Þu fk¤™e Ík…xÚke {khe …í™e
{] Œ su ð e ÚkE „E nŒe, …h{u & ðh™w t y{] Œ s¤ …eðzkÔÞk …Ae ¼k™{kt
ykðe. …Ae y{u Œu ™ u ‚ËT „ w Á ™e …k‚u ÷kÔÞk. yu x ÷u ‚ËT „ w Á Syu fÌkw t fu ,
yksu yu { ™w t {] í Þw Úkðk™w t nŒw t . fƒeh …h{u&ðhu yu{™e Wt{h ðÄkhe ËeÄe
Au y™u nðu Œu™u ¼rfŒ fhðk™e Au.
…Ae 22, ™ðuBƒh 2004 ™k {khe …í™e™u ‚ku™e…Œ ‚í‚t„{kt ÷fðku
(…uhk÷e‚e‚) ™ku nw{÷ku ÚkÞku. Œu™k fkhýu Œu™k nkÚk™e ŒkfkŒ ‚{kÃŒ Úkðk
÷k„e, y™u Œu s ‚{Þu ‚Œ„wYS™ku nkÚk Œu™k …kuŒk™k nkÚk{kt Ëu¾kðk ÷køÞku
y™u ÷„¼„ …kt[ r{r™x ‚wÄe Ëu¾kŒku hÌkku. ßÞkhu ÷fðk (…uhk÷e‚e‚) ™e
y‚h ‚{kÃŒ ÚkE „E íÞkh …Ae ‚ËT„wÁS™ku nkÚk yá~Þ ÚkE „Þku y™u
yks ‚wÄe Œu rƒ÷fw÷ Xef Au.
‚Œ„w Y Œ¥ðËþeo ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks su fƒeh …h{u & ðh™ku
s yðŒkh ykÔÞk Au Œu y{™u r‚æÄ ÚkÞw t yu x ÷u fu …kfw t ÚkR „Þw t fu –
„heƒ s{ òi h k ò‚U zhU , r{xU f{o fu yt f >
fk„s fehU Ëh„n ËE, [ki Ë n fku r x ™ [t … >>
¼õŒ ‚Œeþ {u n hk
RLF- 907 / 17 , hks ™„h-II,
…k÷{ fku ÷ ku ™ e, ™ðe rËÕne
Vku ™ : 09718184704
● ‘‘¼f‚ ðneŒT ¾t™™e ytí{fÚtt’’
ƒt Ë e Aku z fƒeh ‚knu ƒ ™e sÞ
ƒt Ë eAku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™k [hýku { kt fku x e-fku x e
Ët z ðŒ «ýk{, nw t ðneË ¾k™ …w º k {w L þe¾k™ „k{ ŒÚkk Œk÷w f ku - {u n „kP ð ,
rsÕ÷ku - ¼ªz ({æÞ«Ëu þ ) ™ku hnu ð k‚e Aw t . nw t ºký ð»ko Ú ke …w » f¤ ƒe{kh
nŒku . {khe ƒt ™ u fez™e ¾hkƒ nŒe. {U ƒu ð»ko ‚w Ä e {ku x k {ku x k M.B.B.S.
zkì õ xhku …k‚u W…[kh fhkÔÞku , …ht Œ w fku E hknŒ ™ ÚkE. Œu ™ k …Ae zkì õ xhku y u
{™u rËÕne A.I.M.S. (yku ÷ RÂLzÞk {u r zf÷) {kt hi V h fhe ËeÄku . íÞkt
zkì õ xhku y u ƒÄe heŒu Œ…k‚ fÞko …Ae fÌkw t fu ºký ƒkx÷k ÷ku n e™e sYh
…zþu . …nu ÷ k Œ{khw t ÷ku n e rVÕxh Úkþu …Ae Œ{khk …rhðkh{kt Ú ke fku R
‚ÇÞ™e fez™e fkZe™u Œ{™u yku … hu þ ™ fhe™u ÷„kððk{kt ykðþu .
yku … hu þ ™™ku ¾[o 4 ÷k¾ Yr…Þk Úkþu . nw t Yr…Þk yk…ðk{kt y‚{Úko nŒku ,
yu x ÷k {kxu rËÕneÚke …ku Œ k™k ½hu …kAku ykðe „Þku ŒÚkk y‚nkÞ ÚkE™u
{] í Þw ™ e hkn òu ð k ÷køÞku . fkhý fu nw t ¾kðk-…eðk{kt, nhðk-Vhðk{kt ŒÚkk
QXðk-ƒu‚ðk{kt y‚{Úko ÚkE „Þku nŒku.
…Ae fku E ÔÞÂõŒ îkhk ¾ƒh …ze fu nrhÞkýk{kt ƒhðk÷k rs.
rnM‚kh™e ytËh …h{kí{k ykÔÞk Au su y‚kæÞ hku„ku™u …h{kí{k™e ¼ÂõŒÚke
Xef fhu Au. yu þçËku ‚kt¼¤e™u Œk. 24-07-2009 ™k hku s yk…™k [hýku { kt
…nkU [ e™u ™k{Ëk™ (W…Ëu þ {t º k) ÷E ÷eÄku . ™k{Ëk™ ÷eÄk …Ae {™u
ykhk{ Úkðku þY ÚkE „Þku y™u Äeh-Äehu yu f {rn™ku …ý ™ ÷køÞku .
{khk ‚Œ„w Y ! nw t yk…™e f] … kÚke rƒ÷fw ÷ ‚khku ÚkE „Þku . «{ký™u {kxu
{khe ƒe{khe™k ƒÄk xu M x ŒÚkk fk„¤ku {khe …k‚u nksh Au . nu …h{r…Œk
…h{u ï h yk…Syu su Sð™ {™u ykÃÞw t Œu ™ w t }ý nw t fâkhu Þ ™nª WŒkhe
þfw t . {khk ‚Œ„w Y ‘‘yk…™k Ëk‚ …h f] … k fhe™u yk{ s yk…™k [hýku { kt

÷„kðe hk¾òu . ’’ >> ‚Œ ‚knu ƒ >>
yk…™ku Ëk‚
¼õŒ ðneË¾k™ …w º k {w ™ þe¾k™
„k{-…ku M x ŒÚkk Œk÷w f ku : {u n „kP ð
rsÕÕkku - ¼ªz ({æÞ«Ëu þ )

● ‘‘¼f‚{r‚ ‚tht fèt …h yËe{ f] … t ÚtE’’
ƒt Ë eAku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™k [hýku { kt fku r x-fku r x
Ët z ðŒ «ýk{. nw t Œkhk fèk hnu ð k‚e : sÞ…w h , ‚t M f] Œ {kt yu { .yu . Aw t .
hksMÚkk™ Þw r ™ðŠ‚xe{kt Ú ke ƒe.yu . ŒÚkk ‚t M f] Œ {kt ‚w ð ýo [ t ÿ f «kÃŒ ÚkÞku
Au . {U A ÷u ¾ fku ™ e „eŒk, W…r™»kË, …w h ký ŒÚkk ƒÄkt Ëþo ™ þk† ŒÚkk
ƒÄk „w Y yku ™ k «ð[™ (‚í‚t „ ) ‚kt ¼ éÞk …ht Œ w ‚t Œ w Â »x ÚkR ™rn. yu f ðkh
sÞ…w h {kt ¼kMfh ¼ÂõŒ [u ™ ÷ …h ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™ku «ku ø kú k {
òu Þ ku ŒÚkk 30 - 11 - 2003 {kt ™k{ W…Ëu þ ÷eÄku . Œu ‚{Þu nw t ƒe{kheyku Ú ke
¾q ƒ nu h k™-…hu þ k™ nŒe. 1991 ™k {u {rn™k{kt {™u ƒkÞku Ã ‚e xu M x™k
{kæÞ{Úke ¾ƒh …ze fu {™u yÕ‚hu r xð fku ÷ kRrx‚ (Ulcerative
Colitis) ™k{™e ƒe{khe Au . yk ƒe{khe{kt {ku x k ykt Œ hzk{kt Ak÷k
…ze òÞ Au ŒÚkk Íkzk{kt ÷ku n e ykðu Au ŒÚkk yk ƒe{khe™k rð»kÞ{kt
zkì õ xhu fÌkw t fu yk™ku R÷ks fku R søÞkyu ™Úke. {™u Œk. 03 - 06 - 2002
{kt ykt Œ hzk{kt yÕ‚h 75 cm ‚w Ä e ðÄe „Þkt nŒkt . Œk. 10 - 04 - 2008
{kt „w Y S™k fnu ð kÚke {U Ëðkyku ¾kðk™e ƒt Ä fhe ËeÄe. yu { kt [kh
„ku ¤ eyku Œku yu ð e nŒe su ™ k rð»kÞ{kt zkì õ xhu fÌkwt nŒwt fu òu Œ{khu SðŒk
hnuðwt nkuÞ Œku yk¾e ®sË„e yk Œku ¾kðe s …zþu . Œk. 23 - 04 - 2004 {kt
{khk Vu V ‚k{kt (Infection) ÚkE „Þw t . ßÞkhu nw t zkì õ xh™e …k‚u ‚khðkh
fhkððk {kxu „E Œku zkì õ xhu {khku yu û khu òu R ™u fÌkw t fu Œ{u yu ð e ƒe{kheÚke
økú r ‚Œ Aku su { kt Œ{™u Œkð hnu , ðs™ yku A w t ÚkE òÞ ŒÚkk ÷ku n e yku A w t
ÚkE òÞ. …ht Œ w Œ{u rƒ÷fw ÷ MðMÚk Aku . {U fÌkw t yk ƒÄe {khk ‚Œ„w Y
hk{…k÷S {nkhks™e f] … k Au . f{o ™ ku {kh yu x ÷u fu f{o ™ e ‚ò Œku {khk
W…h ykððk RåAu Au …ht Œ w {khk „w Y Ëu ð f{o ™ k Œu {kh™u {khk W…h «¼kðe
™Úke Úkðk Ëu Œ k. yk «{kýu …ku Œ k™k ¼õŒ™e …h{kí{k hûkk fhu Au . yk
ðkŒÚke zkì õ xh ðÄkhu «¼krðŒ ÚkÞk. yu f ðkh òLÞw y khe 2009 {kt «[kh
{kxu sðk™w t nŒw t . yk¾e hkŒ ÷ku n e ðkht ð kh …e[fkhe™e {kVf ™ef¤Œw t
hÌkw t . ‚ðkhu rð[kÞO w {hðk™w t Œku Au s. «[kh fhŒkt fhŒkt {he sðw t ‚khw t .
ºkeò rËð‚u nw t ð„h Ëðkyu ‚khe ÚkE „E. zkì õ xhu yu f ðkh fÌkw t fu
fku h rx‚™ Mxu h ku Þ z (Cortision steroid) Ëðk þheh™u [÷kððk {kxu
hku s ÷u ð e …zþu . …ht Œ w ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™k fnu ð kÚke {U ƒÄe
Ëðkyku Aku z e ËeÄe. {U yu f …ý Ëðk ¾kÄe ™nª y™u nðu nw t ‚Œ„w Y
hk{…k÷S {nkhks™e ËÞkÚke rƒ÷fw ÷ ‚khe ÚkE „E Aw t . ykx÷k ÷kt ƒ k
‚{ÞÚke [k÷e hnu ÷ e ƒe{khe „w Y Ëu ð ™e þhý{kt ykððkÚke rƒ÷fw ÷ Xef
ÚkR „R. {khu ¾k‚ yu x ÷w t fnu ð w t Au fu ykðw t ‚íÞ¿kk™ ŒÚkk ‚íÞ¼ÂõŒ
{k„o …] Ú ðe …h ƒesu fâkt Þ ™Úke. ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks ‚kûkkŒ
…q ý o …h{kí{k Au . ‚Œ ‚knu ƒ .
‚Œ„w Y ™k [hýku { kt Ët z ðŒ «ýk{
¼õŒ{rŒ Œkhk fèk Vku ™ : 09772312335

● ‘‘„w Y f] … t™e {rn{t’’
nw t rºk÷ku f Ëk‚ ði h k„e - „k{ : Ze{h¾u z k, rsÕ÷ku - fx™e,
{æÞ«Ëu þ ™ku r™ðk‚e Aw t . {U Œk. 27 - 06 - 2010 ™k hku s ™k{Ëk™ (W…Ëu þ )
÷eÄw t nŒw t ßÞkhu {U ™k{Ëk™ ÷eÄw t nŒw t íÞkhu {™u ¾ƒh ™nŒe fu ™k{Ëk™
™nª …ht Œ w y{] Œ ÷E hÌkku Aw t . {khe ðkŒ Œ{™u yrŒþÞku Â õŒðk¤e ÷k„þu
…ht Œ w ‚ku „ t Ë {™u „w Y Ëu ð ™k [hýku ™ e yk{kt {U su …ý y™w ¼ ð fÞko Au
yÚkðk su …ý «{ký {khe ‚k{u ÚkÞk. {U fÕ…™k …ý fhe ™nŒe fu {khe
‚kÚku ykðk [{ífkh Úkþu . ™k{Ëk™ ÷eÄk Œu ™ k A {rn™k …Ae {khku …w º k
ƒe{kh ÚkkÞ Au su ™ ku sL{ …kt [ …w º keyku …Ae ÚkÞku nŒku . nw t {khk …w º k™e
‚khðkh ÷k„÷„kx yu f {rn™k ‚w Ä e yu { .ƒe.ƒe.yu ‚ . zkì õ xhku …k‚u
fhkðŒku hÌkku , …ht Œ w yu f {rn™k ‚w Ä e{kt ƒk¤f ‚khku ™ ÚkÞku . y[k™f
{khk ƒk¤fu yu f rËð‚ ‚ðkhu 9 - 00 ðk„u ykt ¾ ku ƒt Ä fhe ÷eÄe. yu x ÷u fu
ƒu ¼ k™ ÚkE „Þku . nw t Œu ™ u ÷R™u W{rhÞk…k™ Ëku z e „Þku , íÞkt ™ k ƒÄk
zkì õ xhku y u ‚khðkh fhðk™e ™k …kze ËeÄe. nw t Œu ™ u ÷R™u r‚nku h k „Þku .
ƒÄe søÞkyu yu { .ƒe.ƒe.yu ‚ . zkì õ xhku nku ð k AŒkt …w º k™e nk÷Œ òu R ™u
ƒÄkyu ‚khðkh fhðk™e ™k …kze ËeÄe y™u zkì õ xhku ™ ku fnu ð k™ku ¼kð
yu ð ku nŒku fu yk ƒnw „t ¼ eh fu ‚ Au yu x ÷u fu nðu ƒ[ðku {w ~ fu ÷ Au . …w º k™e

ô{h VõŒ yu f ð»ko ™ e nŒe. yu f zkì õ xhu ®n{Œ yk…Œkt fÌkw t fu òu yk™u
ykì Â õ‚s™ {¤e òÞ Œku ft R f ÚkE þfu Œu { Au . {U Œkífkr÷f yu f S…„kze
{t „ kðe y™u y{u sƒ÷…w h sðk ™ef¤e …zâk fu ßÞkt ƒk¤fku ™ e nkì Â M…x÷
Au . íÞkt ™ k zkì õ xhku y u ƒk¤f™e nk÷Œ òu R ™u fÌkw t fu yk™k{kt fku R
n÷™[÷™ ™Úke ÚkE hÌkw t . „{u Œu søÞkyu ‚ku Þ {khw t Aw t . yk™u ft E ¾ƒh
s ™Úke …ze hne, Ëk¾÷ fhðku {khk {kxu òu ¾ {™e ðkŒ Au . {U fÌkw t Ëk¾÷
fhku y™u Ëk¾÷ fhe™u Œkífkr÷f ‚khðkh þY fhku . ƒkfe ƒÄw t …h{kí{k
…h Aku z e Ëku . zkì õ xhu fÌkw t òu yk A f÷kf{kt ¼k™{kt ykðe òÞ Œku fËk[
ƒ[e òÞ ™rn Œku {w ~ fu ÷ Au . ‚ðkhu ™ð ðkøÞkÚke hkrºk™k ™ð ðk„e [w f âk
nŒk. …ht Œ w ƒk¤f ¼k™{kt ™nku Œ ku ykÔÞku . ƒk¤f™e {k y™u {U hzðk™w t
þY fhe ËeÄw t , {khw t æÞk™ y[k™f ‘¿kk™„t „ k’ y™u ‘¼ÂõŒ ‚ku Ë k„h™u
‚t Ë u þ ’{kt ÷¾u ÷ k [{ífkhku ™ e ŒhV „Þw t , su ¼õŒku ™ e ‚kÚku ÚkÞk nŒk. {U
{khe òŒ™u ‚t ¼ k¤e ÷eÄe y™u „w Y ™k [hýku { kt ‚{Š…Œ fhe ËeÄku ŒÚkk
«kÚko ™ k fhe nu ‚Œ„w Y S {khk …w º k™e hûkk fhku y™u {™u su rðïk‚ nŒku
‚Œ„w Y ™e {rn{k …h Œu ™ e ÷ks hk¾ku . ÷„¼„ 12 ðk„u ßÞkhu zkì õ xh
rðÍex{kt ykÔÞk íÞkhu fnu ð k ÷køÞk fu ƒk¤f™e nk÷Œ{kt þw t ‚w Ä khku Au
? {U fÌkw t su ð w t ‚ðkhu nŒw t Œu ð w t s yíÞkhu …ý Au . zkì õ xhu RLsu f þ™ {t „ kÔÞw t
y™u ƒk¤f™e òt ½ {kt ÷„kzâw t , RLsu f þ™ ÷k„Œkt s ƒk¤f hzðk ÷køÞku .
òýu fu MðÞt „w Y Syu Œu #su f þ™ ÷„kzâw t nku Þ yu ð w t ÷køÞw t , yk¾k nku ÷ {kt
(ðku z o { kt ) ¾w þ e™e ÷nu h Vu ÷ kR „E. zkì õ xhu {khk {kÚkk W…h nkÚk hk¾e™u
fÌkw t nðu Œ{khw t ƒk¤f ¼k™{kt ykðe „Þw t Au . ykðk {so ð k¤k ƒk¤f ƒnw
yku A k ¼k™{kt ykðu Au .
rð[khðk su ð e ðkŒ yu Au fu RLsu õ þ™™e y‚h Œku Ë‚ yÚkðk
ðe‚ r{r™x …Ae ÚkkÞ Au . ƒk¤f #su f þ™™e ‚ku Þ ™k ËËo Ú ke s hku E QXâw t .
yk™kÚke M…»x ÚkkÞ Au fu yk ‚ðo f{k÷ …h{u ï h fƒehS™e Au . Œu { ™e
ðkýe «{ký yk…u Au fu :-
‘‘‚Œ„w Y þhý {U yk™u ‚u ykR x÷i ƒ÷k >
si ¼køÞ {U {] í Þw nku fkt x u {U x÷ ò’’ >>
‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks fnu Au fu f‚f ™e ‚kÚku (yu f
÷„™Úke) {t º k ò… fhku . f‚f ™e ‚kÚku {t º k ò… fhðkÚke su [{ífkh
ÚkÞku , nw t Ët „ hne „Þku . {U nkì Â M…x÷{kt „w Y S™k [hýku { kt ðt Ë ™ fÞko
y™u …w º k™k ‚khk ÚkE sðk …h ÄLÞðkË yk…Œkt hze …zâku . íÞkhƒkË
zkì õ xhu fÌkt w yk™u yu f Äkhe ykX rËð‚ ‚w Ä e ‚khðkh™e sYh Au . [ku ð e‚
f÷kf™k …kt [ nòh™ku ¾[o ÚkE hÌkku nŒku . {U zkì õ xh ‚knu ƒ ™u fÌkw t {™u
‚ðkhu hò yk…e Ëuòu. zkìõxhu fÌkwt yk™u y„h ½hu ÷E sþku Œku ƒk¤f {he
…ý òÞ, fkhý fu nS nk÷ ¼k™{kt ykÔÞku Au. {U fÌkwt su Úkþu Œu òuÞwt sþu,
ƒ‚ {™u hò òuEyu. yksu ƒk¤f A {rn™kÚke W…h™ku ÚkE „Þku, Œu™u Œkð
…ý ™Úke ykÔÞku. ykðe {rn{k òuE™u nwt ÄLÞ ÚkE „Þku.
{khe ‚kRf÷ ÷u ð k™e …ý þÂõŒ ™nŒe. fkhý fu {khk …rhðkh™e
ÂMÚkrŒ ƒhkƒh ™nŒe. y[k™f Mxu x ƒì t f ™k {u ™ u s hu fÌkw t fu þw t Œ{u ÷ku ™
÷u ð k™e …‚t Ë fhþku ? {U fÌkw t òu {¤e òÞ Œku yk™kÚke ðÄkhu þw t Au ?
{khk …rhðkh™e ÂMÚkrŒ ‚w Ä he sþu . ƒì t f {u ™ u s hu {™u Ëku Z ÷k¾™e ÷ku ™
yk…e ËeÄe. ‚kÞf÷ ™ ¾heËe þfðkðk¤ku {ký‚ y[k™f …t [ kð™ nòh
Yr…Þk™w t nehku nku L zk {ku x h ƒkRf ÷R ykÔÞku . yksu nw t þk™Úke „kze{kt
Vhw t Aw t . nw t ‚hfkhe Mfq ÷ {kt …xkðk¤k™e …ku M x …h fkÞo h Œ nŒku . ™ku f he
fhŒkt fhŒkt {™u ‚ku ¤ ð»ko „w s he [w f âk nŒk. …ht Œ w {khk …rhðkh™e ÂMÚkrŒ
ƒhkƒh ™ ÚkE þfe. sƒ÷…w h ‚t ¼ k„Úke «{ku þ ™ ÚkÞk y™u {khw t ®‚„÷
«{ku þ ™ ÚkÞw t nw t …xkðk¤k{kt Ú ke fkhfw ™ ÚkE „Þku , ƒeò™u ¾w h þe ÷kðe™u
yk…ðkðk¤ku {ký‚ òŒu ‚knu ƒ ƒ™e™u ¾w h þe …h ƒu ‚ e „Þku . {khku …„kh
yu x ÷ku ÚkE „Þku su x ÷ku {U rð[kÞku o ™nku Œ ku . {khku ™k™ku ¼kE ƒe.yu z .™ku
ykþhku Aku z e™u r™hkþ ÚkE „Þku nŒku . yu f rËð‚ y[k™f Œu ™ e …k‚u
fkWL‚e÷ª„ ÷u x h ykÔÞku - Œu ™ u rðïk‚ s ™ ÚkÞku fkhý fu Œu ™ u 29 yt f
{éÞk nŒk y™u ƒe.yu z . fhðk {kxu 33 yt f Úke W…h òu E yu , …ht Œ w yk
ð¾Œu 28 yt f ðk¤kyku ™ u ÷R ÷u ð k{kt ykÔÞk. su ™ k fkhýu 29 yt f nku ð kÚke
Œu ™ u [kL‚ {¤e „Þku y™u yksu Œu …ý ƒe.yu z T . fhe hÌkku Au . yk [kh
[{ífkh yu ð k ÚkÞk, su ™ k rðþu {U fâkhu Þ …ý rð[kÞO w ™nŒw t . …ht Œ w
hk{kÞý{kt ÷¾u ÷ w t {™u Œu ÞkË ykðe „Þw t fu ‘{kŒ-r…Œk „w Y fe ðkýe,
rƒ™k rð[kh fhku þw ¼ ò™e’ yk ƒÄk [{ífkh yu f ð»ko ™ e yt Ë h s ÚkÞk
Au . «{ký {kxu : ( 1 ) ¼khŒ nkì Â M…x÷™k ƒÄk zkì f âw { u L x ( 2 ) „kze™k
ƒÄk fk„¤ku ( 3 ) «{ku þ ™™ku yku z o h ( 4 ) ƒe.yu z T . ™ku fkWL‚e÷ª„ ÷u x h.
yk ƒÄk [{ífkh ™k{Ëk™ ÷eÄk™k A {rn™k …Ae ÚkÞk Au . VõŒ
yu f ÷w t ™k{Ëk™ ÷u ð kÚke VkÞËku ™Úke ÚkŒku …ht Œ w „w Y ™k ƒŒkðu ÷ k {k„o …h
[k÷ðw t …zu Au .
‘‘nrh YXu „w Y Xki h ni , „w Y YXi ™nª Xki h .’’

„w Y Ëu ð S™k [hýku { kt rþ»Þ™k y™w ¼ ð ykËh ‚kÚku ‚{Š…Œ Au .
>> ‚Œ ‚knu ƒ >>
¼õŒ rºk÷ku f Ëk‚ ƒi h k„e
‚nk. økú u z - 3
þk‚. Wå[ {kæÞr{f rðãk÷Þ, {w h ðkhe
Œk. Ze{h¾u z k, rs. fx™e ({æÞ«Ëu þ )

● “11000 ðtì Õ xu s ™t ‚thÚte Atu z tððtu ”
nw t ¼fŒ ‚w h u þ Ëk‚ …w º k ©e [kt Ë hk{ r™ðk‚e „k{-Ä™k™k, rsÕ÷ku -
‚ku ™ e…Œ òu fu nk÷{kt þk†e™„h hku n Œf (nrhÞkýk) ™ku r™ðk‚e Aw t .
‚Œ „w Y SÚke ™k{ W…Ëu þ ÷eÄk …nu ÷ kt {khk ½h™e ykrÚko f ÂMÚkrŒ ¾q ƒ s
™ƒ¤e nŒe, …rhðkh™ku fku E …ý yu ð ku ‚ÇÞ ™ nŒku fu su fâkhu Þ ƒe{kh
™ hnu Œ ku nku Þ , {khe …Âí™™u ¼q Œ «u Œ ¾q ƒ s ðÄkhu …hu þ k™ fhŒk nŒk.
ykx÷w t f»x hnu ð k AŒkt y{u Ëu ð e-Ëu ð Œkyku ™ e ¾q ƒ …q ò fhŒk nŒk ŒÚkk
{khe n™w { k™S{kt ¾q ƒ ðÄkhu ©æÄk nŒe. …ht Œ w ½h{kt ‚t f x W…h ‚t f x
ykÔÞk fhŒk nŒk. fku E …ý fk{fks{kt ƒhfŒ ™nku Œ e ykðŒe. …q ý o
…h{kí{k ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksS {khk …rhðkh™k nku ð k™k fkhýu
y{u Œu { ™u …q ý o …h{kí{k ™rn {k™e þfâk, su ™ w t ™w f ‚k™ y{khu fu x ÷kÞ
ð»kku o ‚w Ä e ðu X ðw t …zâw t , íÞkhu „k{-r‚t n …w h k r™ðk‚e ¼fŒ rðfk‚u {™u
{¤e™u fÌkw t fu Œ{khk ½h{kt …q ý o …h{kí{k s„Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks
ykÔÞk Au y™u Œ{u fu { Ÿ½e hÌkk Aku ? íÞkhu {U fÌkw t fu fk¤u y{™u f»x
s yu x ÷w t ƒÄw t yk…e hkÏÞw t Au fu y{™u íÞkt ™ k rðþu òýðk™ku xkE{ s
™Úke {éÞku . ½ýku ¾hku ‚{Þ zkì f xhku ™ k [¬h fk…ðk{kt s [kÕÞku òÞ
Au . ðÄkhk{kt ykŠÚkf Œt „ e …ý ¾q ƒ hnu Au . Œu ¼õŒyu {™u ðÄkhu
‚{òÔÞku . …q ý o …h{kí{k™e yu ð e ËÞk ÚkE fu nw t ‚t Œ hk{…k÷S {nkhks
…k‚u ™k{-W…Ëu þ ÷u ð k {kxu ykì õ xku ƒ h 2010 {kt ‚Œ÷ku f yk©{
ƒhðk÷k{kt …nkU å Þku . ™k{-W…Ëu þ ÷eÄk …Ae ‚Œ„w Y Syu ËÞk™ku …xkhku
(¾ò™ku / ¼t z kh) ¾ku ÷ e ËeÄku y™u {™u yu ð k ‚w ¾ ™ku y™w ¼ ð Úkðk ÷køÞku
fu su ™ w t ðýo ™ þçËku { kt fhðw t ¾q ƒ s {w ~ fu ÷ Au .
{khe …í™e™u ¼q Œ -«u Œ ‚Œkðe (nu h k™ fhe) hÌkk nŒk. ‚Œ„w Y
Ëu ð S™e ËÞkÚke nðu Œu rƒ÷fw ÷ MðMÚk Au . 7 ‚Ãxu B ƒh, 2011 ™k hku s
{khku Ëefhku {ku r nŒ ô{h ð»ko 12 su {khk fnu ð kÚke r{†e™u ƒku ÷ kððk
„Þku nŒku . {khku Ëefhku r{†e™k Äkƒu [Ze „Þku ŒÚkk „u ÷ u h e{kt „Þku .
„u ÷ u h e™e ƒksw { kt 11000 (yr„Þkh nòh) ðkì Õ xu s ™e ðes¤e™e ÷kR™
sŒe nŒe. {khk Ëefhk™e ŒÚkk Œkh™e ð[{kt VõŒ yu f Vq x ™w t s yt Œ h
nŒw t . ßÞkhu Œu Œu ™ e ™Sf „Þku Œku ðes¤e™k Œkhku y u {khk Ëefhk™u ¾U [ e
÷eÄku y™u {khk rËfhk™k {kÚkk W…h Œkh [kU x e „Þku ŒÚkk yu f #[ Ÿzku
½w ‚ e „Þku ŒÚkk {ku Z w t ƒ¤e „Þw t y™u ðes¤e þheh{kt «ðu þ fhe™u …„™k
yt „ w X k™k nkzfk™u Œku z e™u ™ef¤ðk ÷k„e. Œu s ‚{Þu ‚Œ„w Y hk{…k÷S
{nkhks ykfkþ {k„u o Ú ke ykÔÞk ŒÚkk {khk Ëefhk™u ¾q ƒ s [{fËkh
(Œu ò u { Þ) þheh ‚kÚku Ëu ¾ kÞk. su { fu nòhku xâw ƒ ku ™ ku «fkþ ÚkR hÌkku
nku Þ . Œu { ™u Ëefhk™ku nkÚk …fze™u ðes¤eÚke Aku z kðe™u Äkƒk W…h ‚w ð zkðe
ËeÄku . …Ae rËfhk™e ‚Œ„w Y SÚke ¾q ƒ ðkŒku ÚkE ŒÚkk ßÞkhu ‚Œ„w Y S
sðk ÷køÞk Œku {khk Ëefhkyu …q A âw t fu „w Y S fâkt sR hÌkk Aku Œku „w Y Syu
fÌkw t fu ƒu x k nw t Œkhe ‚kÚku Aw t , Œw t „¼hkRþ ™rn. Œu ‚{Þu {khk Ëefhk
{ku r nŒ™e {kŒkS …ý …nkU [ e „R nŒe. Œu ý u yk á~Þ …ku Œ k™e ‚„e ykt ¾ u
òu Þ w t y™u Œu ¾q ƒ „¼hkR „E. fkhý fu rËfhk™k þheh{ktÚke ðes¤e™e ÷…xku
(r[™„khe) ™ef¤e hne nŒe.
íÞkhƒkË y{u rËfhk {ku n eŒ™u …e.S.ykR. hku n Œf nkì Â M…x÷{kt
÷R™u „Þk. íÞkt yk„¤ …ý rËfhk™u „w Y S Ëu ¾ kÞk ŒÚkk {khk rËfhkyu
fÌkt w fu „w Y S {khe ‚kÚku Au . Œ{u „¼hkþku ™rn. òu yksu y{u „w Y S™k
þhý{kt ™k nku Œ Œku y{khku Ëefhku yksu SðŒku ™ nkuŒ, {khe …í™e™u …ý
«uŒ (¼qŒ) {khe ™k¾Œ, y{u Wäz ÚkŒkt ƒ[e „Þk. yk ‚Œ„wY hk{…k÷S
{nkhksS™e s ËÞk Au.
‚ðu o ðk[fku ™ u «kÚko ™ k Au fu {khe ‚íÞfÚkk ðkt [ e™u yk… …ý ‚Œ„w Y
hk{…k÷S {nkhksS™e þhý{kt ykðe™u nS …ý yk…™e …k‚u ‚{Þ
Au Œku fÕÞký fhkðku ŒÚkk «khçÄ (¼køÞ){kt ÷¾u ÷ f{ku o ™ k fkhýu su
Ëw ½ o x ™kyku ½xðk™e nku Þ Au Œu ™ kÚke …q ý o Y …u ƒ[e sþku . ‚Œ„w Y hk{…k÷S
{nkhks™k ‚í‚t „ ð[™ku { kt {U ‚kt ¼ éÞw t nŒw t fu …q ý o …h{kí{k fƒehS
ƒt Ë eAku z (ƒt Ä ™ Aku z kð™kh) y{khk ƒÄk s …k…ku ™ ku ™kþ fhe Ëu Au .
ykðw t s «{ký }øðu Ë {t z ÷ 10 ‚q õ Œ 161 {t º k 2 {kt ŒÚkk {t z ÷ 9 ‚q õ Œ
80 {t º k 2 {kt …ý ÷ÏÞw t Au fu y„h fku R hku „ e™e «kýþÂõŒ ûkeý ÚkR
„E nku Þ ŒÚkk Œu ™ w t ykÞw » Þ þu » k ™ ƒåÞw t nku Þ Œku Œu ™ k «kýku ™ e hûkk fhw t
ŒÚkk Œu ™ u ‚ku ( 100 ) ð»ko ™ w t ykÞw » Þ yk…e™u yu x ÷u fu Œu ™ w t ykÞw » Þ ðÄkhe™u

‚kÄf (¼õŒ)™u ‚ðo ‚w ¾ «Ëk™ fhw t Aw t .
‚ä™ku ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksu …ku Œ k™k y{] Œ ð[™ku { kt yk
…ý ƒŒkÔÞw t Au fu Ëhu f «kýe (Sð) …ku Œ k™k îkhk fhu ÷ k f{ku o y™w ‚ kh s
‚w ¾ ŒÚkk Ëw : ¾ «kÃŒ fhu Au . Ëw : ¾ Œku …k… f{ku o ™ w t V¤ Au ŒÚkk ‚w ¾ …w Û Þ
f{ku o ™ w t V¤ Au . yíÞkh ‚w Ä e ƒÄk ‚t Œ , yk[kÞku o , „w Y ykðw t s fnu Œ k hÌkk
Au fu su «khçÄ (¼køÞ) f{o ™ k ¼ku „ Au Œu Œku «kýe (Sð) yu ¼ku „ ðe™u
s ‚{kÃŒ fhðk …zþu . nu ‚ÇÞ ðk[fku ! ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks
fnu Au fu … k… f{o Ú ke Ëw : ¾ ÚkkÞ Au . y„h …k… f{ku o ™ ku ™kþ ÚkR òÞ Œku
Ëw : ¾™ku òŒu s yt Œ ÚkR òÞ Au . y„h ¼ÂõŒ fhŒkt fhŒkt …ý …k… f{ku o ™ w t
V¤ (Ëw : ¾) ¼ku „ ððw t s …zu Œku ¼ÂõŒ™e ykð~ÞõŒk s ‚{kÃŒ ÚkR òÞ
Au . 7 ‚Ãxu B ƒh, 2011 ™k hku s y{khk «khçÄ f{o ™ k …k…™k fkhýu {khk
…w º k {ku r nŒ™w t {] í Þw Úkðk™w t nŒw t . y{khk ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksS™e
f] … kÚke …h{ …q ß Þ fƒeh …h{u ï hSyu y{khk …k…™ku ™kþ fhe ËeÄku
ŒÚkk {khk ƒk¤f™e Sð™ hûkk fhe™u ô{h ðÄkhe ËeÄe. y„h 7
‚Ãxu B ƒh, 2011 ™k hku s «khçÄ (¼køÞ) f{o ™ k V¤MðY… {khku rËfhku
{he „Þku nku Œ Œku {khk …rhðkh™k ƒÄk ‚ÇÞku ¼ÂõŒ íÞk„e Ëu Œ k ŒÚkk
™kÂMŒf ÚkR sŒk. fkhý fu y{™u Œu ‚{Þu …h{kí{k™w t …q h w t ¿kk™ ™nŒw t .
nðu ¼„ðk™ W…h yrÄf rðïk‚ ÚkR „Þku Au . yk …ý rðïk‚ ÚkR „Þku
fu …h{ …q ß Þ fƒehS s …h{u ï h Au . yu …k…™kþf ‚ðo ‚w ¾ ËkÞf ŒÚkk
…q ý o {ku û kËkÞf Au ŒÚkk ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks Œu { ™k s {ku f ÷u ÷
Œu { ™k yðŒkh ykÔÞk Au . yu x ÷u yk…S™u VheÚke {khe «kÚko ™ k Au fu
rð÷t ƒ fÞko ð„h ‚Œ÷ku f yk©{ ƒhðk¤k{kt …nkU [ e òyku y™u W…Ëu þ
÷R™u fÕÞký fhkðku . yk…S™u «kÚko ™ k fhðk™ku {khku WÆu þ yu Au fu {khk
suðk ½ýk ƒÄk Ëw:¾eÞk Au. {khe W…hkuõŒ ykí{fÚkk™u ðkt[e™u rð[kh fhe™u
Œuyku …ý {khe su{ ‚tfxku™wt r™ðkhý fhkðe þfþu ŒÚkk ‚w¾e ÚkR þfþu.
‘‘Þn ‚t ‚ kh ‚{sËk ™knª, fnt Ë k þk{ Ëku … nhu ™q t >
„heƒËk‚ Þn ðõŒ òŒ ni , hku ð ku „ u R‚ …nhu (‚{Þ) ™q t >>’’
«kÚkeo , ¼õŒ ‚w h u þ Ëk‚ …w º k ©e [kt Ë hk{,
þk†e™„h, rnM‚kh ƒkR …k‚, hku n Œf,
{ku . ™t ƒ h : 09829588628

● ‘‘¼õ‚ rŒ…fŒtË™t …rhðth™e ytí{fÚtt’’
ƒt Ë e Aku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks fe ËÞk
{khw t ™k{ rË…fËk‚ …w º k ƒ÷SŒ®‚n „k{ : {n÷k™k rs.
‚ku ™ e…Œ Au . y{u ºký …u Z eyku Ú ke hkÄkMðk{e …t Ú k zu h k ƒkƒk sÞ{÷®‚nÚke
™k{ W…Ëu þ e nŒk. ‚ki «Úk{ {khk ËkËkS™e {kŒkS yu x ÷u fu {khk
r…ŒkS™e ™k™eyu hkÄkMðk{e …t Ú kÚke ™k{ W…Ëu þ ÷eÄku nŒku . Œu ™ k …Ae
{khk ËkËk-ËkËeS y™u {khk {kŒk-r…ŒkSyu …ý hkÄkMðk{e …t Ú k™k ‚t Œ
„w Y rðLÿ ®‚nS …k‚u Ú ke ™k{ ÷eÄw t nŒw t . y{u …ý „w Y rðLÿS {nkhks™u
…q ý o …w h w » k {k™Œk nŒk ŒÚkk yk …t Ú k{kt …q ý o ©Øk yu { rð[khe™u hk¾Œk
nŒk fu yk ‚t ‚ kh{kt «¼w «kÂÃŒ {kxu ©u » X …t Ú k Au y™u Œu { ™k rðþk¤ zu h k
(yk©{ku ) y™u rðþk¤ ‚t „ Œ ‚{q n ™u òu R ™u ðÄkhu ykfŠ»kŒ ÚkÞk. y™u
‚u ð k fhðk {kxu zu h k ƒkƒk si { ÷®‚n ÔÞk‚ (…t ò ƒ){kt ŒÚkk A¥kh…w h
…w ‚ k hku z , rËÕne …ý sŒk ykðŒk hnu Œ k. …ht Œ w yk …t Ú k{kt Þku ø Þ ô{h
ÚkÞk …Ae ™k{ y…kÞ Au . yu x ÷k {kxu nw t yk ô{hu ™k{ (W…Ëu þ ) ÷u ð k
yÞku ø Þ nŒku .
{khk {kŒk-r…Œk su rËð‚u A¥kh…w h ™k{ ÷u ð k {kxu „Þk nŒk Œu
rËð‚u s {khk ™k™k ¼kR (ô{h 5 ) ™k nkÚku …zku þ e™k yu f Aku f hk™e
ykt ¾ {kt ft R f ðMŒw yòýŒk ðk„e „E. ßÞkhu ‚kt s u ™k{-W…Ëu þ ÷R™u
{khk {kŒk-r…Œk …kAk ykÔÞk. Œu rËð‚Úke s y{khk …u ÷ k …zku þ eyku ™ e
‚kÚku ðu h -Íu h ÚkR „Þw t fu Œ{khk Aku f hkyu {khk Aku f hk™e ykt ¾ {kt òýe
òuR™u ð„kzâwt Au y™u Œu rËð‚Úke s y{khk W…h Ëw:¾ku™k …nkz Œqxe …zâk.
Œu ‚{Þ{kt s {khk ËkËkS™w t ƒe{khe™u fkhýu {hý ÚkE „Þw t , íÞkhu
{khk ËkËkS™w t …kŠÚkð þheh ({zËw ) ƒeò Y{{kt {q f u ÷ w t nŒw t Œku Œu ‚{Þu
{khe ËkËeS, su { ™w t {hý ÚkÞu ƒkh ð»ko ÚkÞk nŒk. Œu {khe Vku E «u { ðŒe{kt
«u Œ ™e su { (¼q Œ Y…u ) «ðu þ fhe™u ƒku Õ Þkt ({khe ËkËeyu …ý hkÄkMðk{e
…t Ú kÚke «kÃŒ …kt [ ™k{ku ™ e ƒnw ðÄkhu ‚kÄ™k fhe hk¾e nŒe. Œu r™Þr{Œ
Y…u hkºku ºký ðk„u ŒÚkk rËð‚{kt …ý ¼s™ ŒÚkk M{hý fhðk™u {kxu
ƒu ‚ e sŒkt nŒkt y™u f÷kfku ‚w Ä e hkÄkMðk{e …t Ú k™k ƒŒkðu ÷ …kt [ u ™k{ku
ŒÚkk s…™ku yÇÞk‚ fÞko fhŒkt nŒkt ) fu yksu Œ{khk ËkËk™w t Sð™ ‚t M fkh
‚{kÃŒ ÚkE „Þw t yu x ÷k {kxu nw t Œ{™u ‚t ¼ k¤ðk (‚k[ððk) ykðe Aw t .
{khe ËkËeS™u SrðŒ yðMÚkk{kt ïk‚™e ƒe{khe™k fkhýu ¾kt ‚ e
(WÄh‚) ykðŒe hnu Œ e nŒe, Œu ƒkh ð»ko …Ae (¼q Œ Y…{kt ) …ý su WÄh‚
¾kŒe nŒe Œu ð e s WÄh‚ yíÞkhu ¼q Œ Y…{kt {khe Vku R ™e yt Ë h ykðe™u
¾kR hne nŒe. íÞkhu y{u …q A âw t fu ‘‘ËkËeS Œ{u Œku ƒnw s Ëw : ¾e Ëu ¾ kð
Aku , þw t Œ{u ‚Œ÷ku f ™Úke „Þk ?’’ íÞkhu {khe ËkËeyu fÌkw t fu ‘‘ƒu x k {U
¾ku x e ‚kÄ™k™u fkhýu {khw t yý{ku ÷ {™w » Þ Sð™ ÔÞÚko fhe ËeÄw t ŒÚkk
nðu {] í Þw ÚkÞk …Ae ¼q Œ Þku r ™{kt Ëw : ¾ QXkðe hne Aw t . nw t fâkt Þ ‚Œ÷ku f {kt
™Úke „E’’. íÞkh …Ae {khe {kŒkSyu …q A âw t fu ‘‘{k þw t Œ{™u „w Y S
[hý®‚nS {nkhksu ‚t ¼ kéÞk (ƒ[kÔÞk) fu ™rn ?’’ Œku {khe ËkËeSyu
¾q ƒ Ëw : ¾™e ‚kÚku fÌkw t fu ‘‘Œu { ýu {khe fku E ‚t ¼ k¤ ™Úke fhe y™u nw t
yksu …ý yu ð e s Ëw : ¾e ÚkE hne Aw t . ’’
Œu ½x™k™k ƒu ð»ko …Ae yu f rËð‚ {khe ƒeS Vku E f{¤k™k
þheh™e yt Ë h {khk ËkËkS «u Œ ðþ «ðu þ fhe™u ƒku Õ Þk y™u fÌkw t fu ‘‘nw t
¾q ƒ s Ëw : ¾e Aw t ŒÚkk {khe fku R „rŒ ÚkR ™Úke. {™u M™k™ fhðk™e RåAk
Au ’ ’ Œku yk ‚kt ¼ ¤e™u {khe {kŒkSyu Ëw : ¾ ŒÚkk ykùÞo Ú ke fÌkw t fu ‘‘Œ{u
Œku ‚Œ÷ku f {kt „Þk nŒk, þw t íÞkt Lnkðk {kxu …kýe ™Úke ?’’ …ht Œ w ËkËkSyu
fku R sðkƒ ykÃÞku ™nª. …Ae {khe {kŒkS {khk ËkËkS™u (yu x ÷u fu su
{khe Vku R {kt «u Œ ƒ™e™u ½w M Þk nŒk) ™ðzkððk ÷k„e Œku Œu (¼q Œ Y…u )
fnu ð k ÷køÞk fu ‘‘ƒu x e nw t {khe òŒu ™kne ÷Eþ’’. Œku {khe {kŒkSyu
ËkËkS™u {Œ÷ƒ Œu {khe Vku R {kt (¼q Œ Y…u ) «ðu ~ Þk nŒk yu x ÷k {kxu
Vku R ðk¤k f…zk s …nu h kðe ËeÄk, Œku {khk ËkËk ƒku Õ Þk ‘‘ƒ‚ ƒu x e {khe
Äku Œ e ÷R ykðku , nw t ƒkt Ä e ÷Eþ’’. {khe {kŒkSyu yu { s yu f [kËh™w t
f…zw ykÃÞw t su Œu { ýu f…zk™e W…h s ÷…u x e ÷eÄw t . …Ae fÌkw t fu ‘‘{khk
{kxu [k ƒ™kðku y™u s÷Ëe s÷Ëe{kt s [k …e ÷eÄe’’. {U …q A âw t fu ËkËkS
! Œ{u ‚Œ÷ku f ™Úke „Þk ? Œku Œu { ýu fÌkw t fu ‘‘ƒu x k nw t Œku ƒnw s Œf÷eV
(Ëw : ¾){kt Aw t ’ ’. {khe {kŒkSyu …Ae …q A âw t fu Œ{u Œku hkÄk Mðk{e nsw h
[hý®‚nS {nkhksÚke ™k{ W…Ëu þ ÷eÄku nŒku , ¼ÂõŒ …ý fhŒk nŒk,
þw t Œu { ýu Œ{khe fku R ‚t ¼ k¤ ™k ÷eÄe ? íÞkhu {khk ËkËkS (su «u Œ ðŒ
{khe Vku R S{kt «ðu þ nŒk) yu fÌkw t fu Œu { ™u {khe fku E ‚t ¼ k¤ ™Úke fhe,
nw t Œku yu { s Ä¬k ¾kŒku Vhe (¼xfe) hÌkku Aw t .
Œu ‚{Þ Ëhr{Þk™ {khe ykt ¾ ku …ý yu x ÷e f{òu h ÚkE „E nŒe
fu yku A w Ëu ¾ kðk ÷køÞw t nŒw t y™u [~{k ðkht ð kh ƒË÷kððk …zŒk nŒk. nw t
yu f r{ºk™e ‚kÚku ðkt [ ðk {kxu Œu ™ e …k‚u sŒku nŒku . íÞkt yk„¤ ¼õŒ
‚t Œ hk{Syu {™u …q ý o çkú ñ ™k yðŒkh ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™e
{rn{k ‚t ¼ ¤kðe y™u fÌkw t fu Œ{u ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksÚke ™k{-
W…Ëu þ ÷R ÷ku Œ{khe ykt ¾ ku ‚khe ÚkE sþu y™u fÌkw t fu yk Œf÷eVku
y™u Ëw : ¾ku Ú ke yk…ýu ‚ki Sðku ™ u fkZðk (Œkhðk) {kxu …h{u ï h fƒeh
‚knu ƒ ‚t Œ ™w t Y… Äkhý fhe™u ykðu Au . {U fÌkw t fu ‘‘{khk {kŒk-r…ŒkSyu
hkÄkMðk{e …t Ú k{kt Ú ke ™k{-W…Ëu þ ÷E hkÏÞku Au ’ ’. ¼õŒ ‚t Œ hk{Syu
fÌkw t fu ‘‘Œu …tÚk …qýo ™Úke, Œu{™e ¼ÂõŒ ‚kÄ™kÚke ™ Œku ‚Œ÷kuf™e «kÂÃŒ Úkþu
™ Œku Sð™{kt fâkhuÞ f{o™ku {kh (…ezk) x¤e þfþu Œu™u Œku {kºk fƒeh
‚knu ƒ S™k ™e{u ÷ yrÄfkhe ‚t Œ s xk¤e (r{xkðe) þfu Au ’ ’.
{khk r…ŒkS™u ïk‚™e ƒe{khe nŒe, Ë‚ z„÷k [k÷ðkÚke s
ƒu n k÷ ÚkE sŒk nŒk. ïk‚™e ƒe{khe™k fkhýu Ë{ Vw ÷ ðk ÷k„Œku nŒku ,
nkR y™u ÷ku ç÷z «u þ h™e rƒ{khe …ý nŒe. {khk r…ŒkS™u [q t x ýe™e
zâw x e ð¾Œu nkxo yu x u f ÚkÞku …ý f{o ‚t M fkh™u fkhýu Œu y ku ƒ[e „Þk,
…ht Œ w íÞkhu …ý y{u ÷ku f ku yu ð w t rð[khŒk hÌkk fu hkÄkMðk{e …t Ú ke ‚t Œ
„w Y rðLÿ ®‚nS {nkhksu nkxo yu x u f Úke ƒ[kðe ÷eÄk, {ku x e {nu h ƒk™e
fhe, …ht Œ w Œu ™ k …Ae y{u Œku rþÞk¤k™e yu f u - yu f hkŒ{kt y{khk
r…ŒkS™ku yu f u - yu f ïk‚ Œq x Œku òu Þ ku Au . rƒ÷fw ÷ {] Œ :«kÞ ({hu ÷ k su ð k)
ÚkR sŒk nŒk y™u y{u ÷ku f ku ƒu ‚ e™u hzðk r‚ðkÞ ƒesw t Œku ft E ™nku Œ k
fhe þfŒk, fkhýfu Ëðkyku …ý fk{ ™nku Œ e fhŒe, zkì õ xh …ý ðÄkhu { kt
ðÄkhu zku Í Ëðk™ku ðÄkhe þfŒk nŒk Œu x ÷ku ðÄkhe [w f âk nŒk, yu ™ kÚke
ðÄkhu zku Í ™e Ëðk fâkt Ú ke ðÄkhe þfu ? {khe {kŒkS zu h k ƒkƒk si { ÷
®‚nÚke ÷kðu÷ku «‚kË Œu{™u ¾ðzkðŒe y™u hkÄkMðk{e …tÚke
„w Y rðLÿ®‚nS {nkhks™e {q Š Œ™e ‚k{u ƒu ‚ e™u «kÚko ™ k fhŒe y™u hku Œ e.
Œu s ‚{Þu {khk ™k™k¼kR™u yku … hk (¼q Œ «fku … )™e VrhÞkË hnu ð k
÷k„e. Œu hkºku [{fe™u QXe sŒku nŒku ŒÚkk fnu Œ ku nŒku fu {khk …„ …fze™u
fku E ¾U [ e hÌkw t Au , {™u Ÿ½ðk ™Úke Ëu Œ w t ’ ’. Œu …ý ðÄkhu ƒe{kh hnu ð k
÷køÞku . …q ý o …h{kí{k fƒeh …h{u ï hS™e ËÞkÚke yk Ëk‚™u 8
ykì õ xku ƒ h, 1998 ™k rËð‚u ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks …k‚u Ú ke ™k{
W…Ëu þ «kÃŒ ÚkÞku . Œku ðe‚ rËð‚™e yt Ë h s …q ý o ‚t Œ hk{…k÷S
{nkhks™e ËÞkÚke {khk [~{k™k ™t ƒ h QŒhe „Þk ŒÚkk {U Ëðk ¾kðk™w t
…ý Aku z e ËeÄw t . {™u ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks …h …q h ku rðïk‚ ÚkR
„Þku nŒku . ¼õŒ ‚t Œ hk{Syu ½u h ykðe™u {khk {kŒkr…ŒkS™u …ý
‚{òÔÞk fu Œ{u …q ý o …h{kí{k fƒeh ‚knu ƒ ™k ™w { kRLËk (r™{u ÷ k) …q ý o

‚t Œ hk{…k÷S {nkhksÚke ™k{W…Ëu þ ÷R ÷ku , Œ{khk ‚ðo f»xku (Ëw : ¾ku )
™w t r™ðkhý ÚkE sþu .
Œu ™ k …Ae {U …ý {khk {kŒkr…Œk™u ‚{òÔÞk Œku Œu y ku ƒku Õ Þk
‘‘y{u Œku …nu ÷ kt hkÄkMðk{e …t Ú k™k nŒk, nðu ‚t Œ hk{…k÷S {nkhksÚke
™k{ W…Ëu þ ÷Eþw t , Ëw r ™Þk þw t fnu þ u ’ ’ ? íÞkhu {U fÌkw t fu ‘‘r…ŒkS, y„h
yu f zkì õ xhÚke hku „ ™Úke {xŒku Œku þw t Œ{u ƒeò zkì õ xh ™Úke ƒË÷Œk ?
…ht Œ w Ëw : ¾e ðÄkhu nŒk, Œu y ku Úkku z k ‚{Þ …Ae …h{u ï h™e þhý{kt ykðe
„Þk y™u hkÄkMðk{e …t Ú k™k Œu …kt [ ™k{ku ™ u íÞk„e™u , …q ý o ‚t Œ ‚Œ„w Y
hk{…k÷S {nkhks …k‚u Ú ke ™k{W…Ëu þ ÷eÄku .
‚Œ„w Y fƒeh ‚knu ƒ S fnu Au fu ‘‘þhý …zu fku „w h w ‚t ¼ k÷u , ò™fu
ƒk÷f ¼ku ÷ k hu ’ ’ . …q h k …rhðkhu ™k{ ÷eÄw t Œu ™ e ‚kÚku s y{khk ‚khk
rËð‚ku þY ÚkR „Þk. {khk ¼kR™u Xef ÚkR „Þw t , ¼q Œ …ý ¼k„e „Þw t ,
r…ŒkS™e rƒ{khe rƒ÷fw ÷ Xef ÚkE „E y™u …nu ÷ k Œu Ë‚ z„÷kt …ý
™nku Œ k [k÷e þfŒk nðu yu f {ký‚™e {ËËÚke ¾kt z ™e ƒku h e™u QXkðe
þfu Au . y{khku …rhðkh yk su …q ý o …h{kí{k™k yðŒkh ‚Œ„w Y
hk{…k÷S {nkhksS™e þhý{kt Œu { ™e ËÞkÚke …q h ku ‚w ¾ e Au .
…ht Œ w y{khk ËkËk-ËkËe ŒÚkk r…ŒkS™e ™k™e ({kŒkS™e
{kŒk)S™k {™w » Þ Sð™™u su ™w f ‚k™ ÚkÞw t Œu ™ e …q Š Œ fku R …ý «fkhÚke
™Úke ÚkE þfŒe. y„h fku E {ký‚™w t Sð™ ƒ[kððk{kt ÷kÏ¾ku y™u
fhku z ku Yr…Þk ¾[o fhe Ëu ð k{kt ykðu y™u Œu ™ w t Sð™ ƒ[e òÞ Œku Œu ™ u Œu
…i ‚ k™ku fku R yV‚ku ‚ ™Úke ÚkŒku , W…hÚke rð[khu Au fu [k÷ku Sð™ Œku ƒåÞwt
Au ™u. …htŒw yksu [knu „{u Œux÷e ®f{Œ [wfððk AŒkt …ý {khk ËkËk-ËkËe™wt
Sð™ þk† rðhwØ ‚kÄ™k (hkÄk Mðk{e …tÚk îkhk ƒŒkðu÷ …kt[ ™k{ku™e ‚kÄ™k)
fhe™u rƒ÷fw÷ ÔÞÚko sŒwt hÌkwt (Œuyku ¼qŒ y™u r…Œ]™e Þkur™yku{kt f»x ¼ku„ðe
hÌkk Au), …kAwt ™Úke {¤e þfŒwt. su ¾hkƒ {òf ({~fhe) yk ™f÷e ‚tŒ y™u
…tÚk ‚{økú {k™ð‚{ks™e ‚kÚku fhe hÌkk Au, fkhý fu [kuÞko‚e ÷k¾ Þkur™yku
¼ku„ÔÞk …Ae {™w»Þ™wt þheh «kÃŒ ÚkkÞ Au Œku ykðk y™{ku÷ {™w»Þ Sð™™u, su
…qýo …h{kí{k™u «kÃŒ fhðk™u {kxu yuf {kºk ‚kÄ™ Au Œu™u ƒhƒkË fhe hÌkk Au.
yk {nkûkrŒ ({nk ™wf‚k™)™e yk…qŠŒ fkuE …ý ®f{ŒÚke ™Úke fhe þfkŒe.
nu ƒt Ë eAku z ‚Œ…w h w » k Y… ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks yk…u ¾q ƒ
{ku x e ËÞk fhe y{khk su ð k Œw å A Sðku W…h su …ku Œ k™w t ‚íÞ ¿kk™ yk…e™u
yk…ýe þhý{kt ƒku ÷ kðe ÷eÄk, ™rn Œku y{u …ý …u Z e Ëh …u Z eÚke «kÃŒ
yk þk† rðhw Ø ‚kÄ™k{kt …ku Œ k™k {™w » Þ sL{™u ‚{kÃŒ fhe™u fâkt f
¼q Œ y™u r…Œ] y ku ™ e Þku r ™yku { kt [kÕÞk sŒk y™u yk þk†rðrÄ Þw õ Œ
‚Œ ¼ÂõŒÚke ðt r [Œ hne sŒk.
‚ðo ƒw r ØSðe ‚{ks™u «kÚko ™ k Au fu nS …ý ‚{Þ Au . yk ‚íÞ
¿kk™™u ‚{òu ŒÚkk r™»…ûk ÚkR™u r™ýo Þ fhku . ƒt Ë eAku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S
{nkhks™k [hýku { kt ykðe™u ‚ŒT ¼ ÂõŒ «kÃŒ fhe™u …ku Œ k™k {™w » Þ
Sð™™w t fÕÞký fhkðku .
>> ‚Œ ‚knu ƒ >>
‚Œ„w Y ™k [hýku ™ ku Ëk‚
¼õŒ Ëe…fËk‚
{ku . 8571973093

● …h{u&ðh™e yËe{ f] … t
ƒt Ë eAku z ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™e sÞ
Þsw ð u o Ë yæÞkÞ- 8 {t º k- 13 {kt «{ký Au fu …q ý o …h{kí{k …k…eÚke
…ý …k…e ({nk…k…e) ÔÞÂõŒyku ™ kt …ý ‚t … q ý o …k…ku ™ ku ™kþ fhe™u ¼Þt f h
hku„kuÚke …ý {wõŒ fhe Ëu Au. su™ku nwt SðŒku ò„Œku WËknhý (Ëk¾÷kY…u) Awt.
nw t fu þ ð {i ™ k÷e …w º k ©e RLÿ «‚kË {i ™ k÷e, „k{ - rðfk‚ ‚r{rŒ
nrhyki ™ , rs. ‚÷kp n e, ™u … k¤™ku hnu ð k‚e Aw t y™u nk÷{kt fkX{t z w
W…íÞfk xe{e ¼õŒ…w h {kt ½h ƒ™kðe™u hnw t Aw t . nw t [w h u ¼kðh (™u … k¤)
™k{™e hks™i r Œf …kxeo ™ ku yæÞûk Œu { s …q ð o ‚¼k‚Ë Aw t . {khku {ku . ™t .
+00977-9841892583 Au . {khe W…h ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhksu
[{ífkrhf f] … k fhe {™u ŒÚkk {khk …rhðkh™k ‚t … q ý o Ëw : ¾ku ™ ku ™kþ fhe
‚w ¾ e ƒ™kðe ËeÄk.
‚t ‚ kh™e ™sh{kt nw t ‚w ¾ e y™u ‚L{kr™Œ Sð™ Sðe hÌkku nŒku ,
…ht Œ w nw t {khk hku „ ku ™ k fkhýu ¾q ƒ s Ëw : ¾e nŒku . nw t Au Õ ÷k 20 ð»kku o Ú ke
¾q ™ e ƒðk‚ehÚke …erzŒ nŒku y™u ‚t z k‚ sŒe ð¾Œu ¾q ƒ s …ezk ‚n™
fhðe …zŒe nŒe. ‚kÚku Au Õ ÷k 8 ð»kku o Ú ke ¢ku ™ ef çkú k U f kRxe‚Úke …ý …ezkŒku
nŒku . hks™i r Œf f{o [ khe nku ð k™k ÷eÄu ½ýk ƒÄk ÷ku f ku ™ u {¤ðk™w t ÚkŒw t
nŒw t y™u nt { u þ k {kU W…h f…zw t yÚkðk nkÚk hk¾e™u ƒku ÷ ðw t …zŒw t nŒw t . {U
…ku Œ k™k hku „ ku ™ k R÷ks {kxu ‚khk{kt ‚khk zkì õ xhku ™ u ƒŒkÔÞw t , …ht Œ w fku R
òŒ™ku VkÞËku ÚkÞku ™nª. ßÞkhu nw t Ä{o ™ k ™k{u y¿kk™e ‚t Œ ku ™ k [õfh{kt
…ze™u …ku Œ k™k Sð™™k 62 ð»ko ƒhƒkË fhe [w f âku nŒku .
{™u yk ƒÄe ðkŒku ™ e ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks …k‚u Ú ke ™k{
W…Ëu þ ÷eÄk ƒkË ¾ƒh …ze. ™u … k¤ ‚t ‚ Ë™ku ‚¼k‚Ë nku ð kÚke ‚hfkhe
¾[u o nw t ‚t ‚ kh™k fku E …ý zkì õ xh …k‚u …ku Œ k™k hku „ ku ™ ku R÷ks fhkðe þfŒku
nŒku , …ht Œ w ™u … k¤™k {ì r zf÷ ƒku z u o yu ™ k {kxu ¼÷k{ý fhe ™nª fkhý fu
Œu { ™k y™w ‚ kh {khku hku „ ÷kR÷ks (‚khðkh ™ ÚkR þfu Œu ð ku ) nŒku
y™u fku R …ý zkì õ xh {™u Xef (‚kòu - ‚khku ) fhe þfu Œu { ™nku Œ k. nðu Œku
{™u yu { ÷k„Œw t nŒw t fu {khu Sð™¼h yk Ëw : ¾ ¼ku „ ððw t …zþu y™u nt { u þ k
Ëðk ¾kŒk hnu ð w t …zþu .
yu f rËð‚ nw t þku f {ø™ ÚkR™u ƒu X ku nŒku íÞkhu {khku r{ºk ¼õŒ
¼ku ÷ k Ëk‚ su fu x ÷kÞ ð»kku o Ú ke ‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks™ku rþ»Þ nŒku .
{khk Ëw : ¾ku ™ u ‚kt ¼ ¤e™u , ‚Œ„w Y Úke W…Ëu þ ÷u ð kÚke Œ{khk Ëw : ¾ku ™ ku yð~Þ
™kþ Úkþu Œu { fne™u rðïk‚ y…kððk ÷køÞku . nw t ŒÚkkfeŒ {ku x k-{ku x k
‚t Œ ku ™ e ‚t „ Œ fhe™u Úkkfe „Þku nŒku . Œu r{ºk™e ðkýe {khk {kxu yt Ä fkh{kt
rË…f™k «fkþ™e su { {khk {™™u M…þeo „R. nw t ºkeò s rËð‚u ‚Œ÷ku f
yk©{, [t Ë e„Z hku z , ƒhðk÷k, rs. rn‚kh, nrhÞkýk (¼khŒ) {kxu
™ef¤e …zâku ŒÚkk ‚kÚku {khe …í™e™u …ý ÷eÄe fkhý fu ½q t x ý™w t nkzfw t
½‚kR sðk™k fkhýu Œu …ý ¾q ƒ s nu h k™-…hu þ k™ nŒe y™u Œu ™ e ykt ¾ ku { kt
s¤ rƒt Ë w ™k{™ku ÷kR÷ks (‚khðkh ™ ÚkR þfu Œu ð ku ) hku „ nŒku . Œu { s
{U ™k™k …w º k™e …í™e™u …ý ‚kÚku ÷eÄe. {™u hMŒk{kt ™u … k¤™k ½ýk
¼õŒs™ {¤e „Þk, su ‚Œ÷ku f yk©{{kt sR hÌkk nŒk. yk «{kýu nw t
ð„h fku R Œf÷eVu ‚Œ÷ku f yk©{ …nkU [ e „Þku .
nw t ‚t Œ ku - {nt Œ ku ™ k MðkÚko Ú ke …rhr[Œ nŒku y™u ‚Œ„w Y hk{…k÷S
{nkhks™w t fku R …w M Œf fu «ð[™ ‚kt ¼ éÞw t ™nŒw t , fku R ™k fnu ð k {kºkÚke
ykðe „Þku nŒku . {kxu ykðŒk™e ‚kÚku s ™k{ W…Ëu þ ÷u ð k {kxu Œi Þ kh ™
nŒku . {khw t ‚ki ¼ køÞ nŒw t fu {khk ykððk™k ‚{Þu s ‚í‚t „ ‚{k„{
ÚkÞku y™u {™u ‚Œ„w Y Ëu ð ™ku ‚í‚t „ ‚kt ¼ ¤ðk {éÞku su ™ k îkhk {™u ¾ƒh
…ze fu yk ‚t ‚ kh™k ƒÄk Ä{o „ w Y , ƒÄk …t r zŒ, ƒÄk …w h ku r nŒ …ku Œ k™k ™eS
MðkÚko {kxu Ä{o ™ k ™k{u ÷ku f ku ™ u fk¤-ò¤{kt V‚kðe™u y{™u ¼÷e-¼ku ¤ e
ykí{kyku ™ u ™hf{kt {ku f ÷ðk™ku «…t [ h[e hÌkk Au . Œu «…t [ eyku ™ Œku
fâkhu Þ …h{u ï h™u {éÞk Au ™ Œku Œu { ™u …h{u ï h™e ‚íÞ ¼ÂõŒ™w t fku R
¿kk™ Au y™u yk fk{ Œu y ku {kºk Úkku z kf Yr…Þk f{kððk ŒÚkk ‚{ks{kt
{kºk ‚B{k™ …k{ðk {kxu fhe hÌkk Au . …ht Œ w nw t AŒkt …ý ™k{ W…Ëu þ
÷u ð k Œi Þ kh ÚkÞku ™nª, …ht Œ w {khe …í™e ŒhŒ s ™k{Ëk™ ÷u ð k {kxu Œi Þ kh
nŒe fkhýfu ™k{Ëk™ ÷eÄk ð„h „w Y Ëþo ™ ŒÚkk „w Y ™k ykþeðko Ë {¤ðk
‚t ¼ ð ™nŒk. yk {khe W…h fËk[ hks™erŒ™k ht „ ™ku s «¼kð nŒku ,
su ™ k ÷eÄu nw t fku R ™ku …ý rðïk‚ fhŒku ™nŒku . AŒkt …ý y{u ºkýu Þ sýkyu
yu f ƒeòÚke ‚÷kn-‚q [ ™ fÞko ƒkË y{u ºkýu y u Œk. 02-05-2012 ™k
hku s ™k{ W…Ëu þ ÷eÄku y™u „w Y S™k Ëþo ™ {kxu „Þk. íÞkt yk„¤ ËÞk™k
‚k„h y{khe W…h f] … k áÂ»x fhðk {kxu òýu y„kWÚke s Q¼k nŒk.
su ð e s {U …ku Œ k™k hku „ ku yt „ u ðkŒ fhe Œku ‚Œ„w Y S ƒku Õ Þk ‘‘ƒÄw t Xef
(‚khw t ) ÚkE sþu ’ ’ y™u {khk {kÚkk …h nkÚk {q f e™u ykþeðko Ë ykÃÞk
y™u {khe ‚kÚku [{ífkh ÚkE „Þku . ‚ðkhu ‚t z k‚ „Þku íÞkhu Úkku z w t f ÷ku n e
…zâw t y™u Œu ™ k …Ae ƒðk‚eh - …kRÕ‚ - nh‚ - {‚k òýu ‚{kÃŒ s
ÚkE „Þk. ƒu rËð‚ yk©{{kt hnu ð kÚke ¢ku ™ ef çkú k U f kRxe‚ ykþhu 80 %
su x ÷w t {xe „Þw t nŒw t su nðu ‚t … q ý o {xe „Þw t Au .
{kºk {rn™u ƒu {rn™u fâkhu f WÄh‚ ÚkR òÞ Au . …í™e™k ½q t x ý™ku
hku „ …ý Xef ÚkE „Þku Au . fkX{t z w …kAk ykðe „Þk …Ae fkX{t z w ™ e yu
s nkì Â M…x÷{kt …í™e™e ykt ¾ ™e VheÚke Œ…k‚ fhkðŒk zkì õ xh …ý òu R ™u
ykùÞo [ rfŒ ÚkR „Þk fu Œu { ™e ykt ¾ {kt s¤ ®ƒËw ™k{™k hku„™wt fkuE
™k{-r™þk™ …ý ™Úke y™u ykt¾ku ‚t…qýo heŒu ‚khe Au.
{khku hku „ {w Â õŒ yt „ u ™ ku [{ífkh, …rhðkh, ‚„kÔnk÷k ŒÚk
…kzku þ eyku { kt [khu ŒhV Vu ÷ kR „Þku ([[ko ™ ku rð»kÞ ƒ™e „Þku ) . {khk
…rhðkh™k yLÞ ‚ÇÞku …ý fku R ™u fku R hku „ Úke …hu þ k™ (Ëw : ¾e) nŒk.
su { fu {khk {ku x k ¼kR su …ku Œ u yu f zkì õ xh Au Œu { ™w t yk¾w t þheh Vq ÷ e
sŒw t nŒw t . {khe …w º ke™u {kr‚f (mensus) ËhBÞk™ …u x {kt y‚Ìk Ëw : ¾kðku
ÚkŒku nŒku . {khe ƒeS …w º ke su ÔÞð‚kÞu ðfe÷ Au Œu ‚kRxefk y™u „¤k™k
nkzfk™k ½‚khk™k hku „ ™k fkhýu Sð™Úke r™hkþ ÚkE „E nŒe Œu { s
{khe ƒnu ™ ™ku …rŒ …ý s¤ ®ƒËw ™k{™k hku „ Úke …ezkŒku nŒku . yk ƒÄk s
{khe W…h ‚Œ„w Y Ëu ð ™e ÚkÞu ÷ f] … k òu R ™u ¾q ƒ s «¼krðŒ ÚkÞk. yu x ÷k
‚{Þ ‚w Ä e{kt nw t yk©{™k r™Þ{ku y™u ¼ÂõŒ ¼kðÚke Úkku z ku f …rhr[Œ
…ý ÚkE „Þku nŒku . {U ƒÄk™u ‘‘¿kk™ „t „ k’’ …w M Œf ‚khe heŒu ðkt [ ðk {kxu
«u r hŒ fÞko . ƒeS ð¾Œ ßÞkhu nw t yk©{ sðk ™eféÞku Œku ƒÄk™u ‚kÚku
÷R ÷eÄk. Œu ƒÄk™u ™k{-W…Ëu þ ÷u ð k{kt fku R ðkt Ä ku ™nŒku . ƒÄkyu ™k{-
W…Ëu þ ÷eÄku . rðïk‚…q ð o f ¼ÂõŒ fhe. yksu Œu ƒÄk hku „ {w õ Œ ÚkR™u ‚w ¾ e
Sð™ Sðe hÌkk Au .
‚Œ„w Y hk{…k÷S {nkhks …q ý o …h{kí{k™k «rŒY… ™Úke …ý
‘‘…q ý o …h{kí{k’’ s Au su …ku Œ k™u Aw … kðe™u hk¾e hÌkk Au y™u …ku Œ k™u
‘‘…q ý o …h{kí{k™k Ëk‚’’ Œhefu ƒŒkðu Au . ÄhŒe W…h V‚kÞu ÷ k Sðku ™ u
ƒt Ä ™{w õ Œ fhe™u ‚Œ÷ku f ÷E sðk {kxu ykÔÞk Au . yk…ýk ‚Ëøkú t Ú kku { kt
«{ký Au fu fr¤Þw „ ™k ßÞkhu 5505 (…kt [ nòh …kt [ ‚ku …kt [ ) ð»ko ðeŒe
sþu Œku Œkhýnkh ‚t Œ , s„Œ™ku WØkh fhðk {kxu ÄhŒe …h ykðþu .
‘‘fƒeh …kt [ nòh yY …kt [ ‚ki …kt [ sƒ f÷Þw „ ƒeŒ òyu
{nk…w Y »k Vh{k™ Œƒ s„ Œkhý fku ykyu ’ ’ >>
Œ{k{ (‚ðo ) «u { e ¼õŒku ! ‚{Þ ykðe „Þku Au , …q ý o ‚t Œ …ý
ykðe „Þk Au y™u ¿kk™ y{] Œ ™e ð»kko fhe hÌkk Au . ðŒo { k™™k ƒÄk
™f÷e ‚t Œ {nt Œ Y…e X„ku Ú ke ƒ[ku y™u ƒ™u yu x ÷w t sÕËeÚke sÕËe ‚ËT „ w Y ™k
[hýku { kt ykðe™u {VŒ{kt ™k{ W…Ëu þ ÷R™u …ku Œ k™w t fÕÞký fhkðku y™u
…q ý o {ku û «kÃŒ fhku . >> ‚Œ ‚knu ƒ >>
fu þ ð «‚kË {i ™ k÷e (Ëk‚),
fkX{t z w (™u … k¤)
Vku ™ ™t . : +00977-9841892583

1 ‚Œ÷ku f yk©{™e yLÞ …w M Œfku (ykæÞkÂí{f ¿kk™„t „ k,
¿kk™„t „ k, „nhe ™sh „eŒk{kt , „eŒk Œkhw t ¿kk™ y{] Œ , ‚] Â »x h[™k
‚t … q ý o , {k™ðŒk™ku nÙ k ‚ ŒÚkk rðfk‚ – ð„u h u ) y{khe ðu ƒ ‚kRx
(www.jagatgururampalji.org) W…hÚke zkW™÷ku z …ý fhe þfku
Aku .


Jeene Ki Rah Gujarati

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jeene Ki Rah Gujarati

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sððk™ku hMŒku

W…h ƒ…kuhu 02-00 Úke 03-00

W…h hkºku 09-30 Úke 10-30

W…h hkºku 09-00 Úke 10-00

W…h ƒ…kuhu 01-30 Úke 02-30

W…h hkºku 07-30 Úke 08-30

W…h ‚ðkhu 05-55 Úke 06-55

W…h ‚ðkhu 05-30 Úke 06-30

>> ‚Œ ‚knu ƒ >>

ykæÞkÂí{f ¿kk™ ÚkE „Þk …Ae {k™ð ƒw r Øþk¤e ¾u z q Œ ™e su {

fu x ÷kf rËð‚ {ku x k rËfhk™k ½h{kt hÌkk, …ht Œ w 6 {rn™k{kt s

…kýe yu x ÷u fu ‚{w ÿ r‚ðkÞ ƒesw t ft E …ý Ëu ¾ kŒw t ™Úke. [khu ŒhV …kýe s

Y…{kt Au , Œu ƒes™u {kxe{kt ðkðe™u r‚t [ kE fhe™u Œu ‚h„w ý ðMŒw (ð] û k,

yk s «{kýu Œu 33 fhku z Ëu ð Œkyku { kt Ú ke s yu f fw ƒ u h ™w t …Ë yu x ÷u

‚kÄ™k™u „eŒk ¿kk™ËkŒkyu „eŒk yæÞkÞ- 7 &÷ku f 18 {kt ‘y™w ¥ k{’

Ëw ½ o x ™k{kt {he òÞ Au . ƒÄe r{÷fŒ su yk¾e rst Ë „e{kt ¼u „ e fhe nŒe,

Œku ðkŒ ft E f sw Ë e s ƒ™e òÞ. {t º ke ƒ™e™u RåAk fhu fu {w Ï Þ{t º ke ƒ™w t

½k‚[khku …ý ‚kÚku ‚kÚku yð~Þ «kÃŒ ÚkkÞ Au . [khku , ¼q ‚ w t ½ô™kt y™ks™w t

nku Œ Œku W…h™k ƒÄk f{ku o ™ k Ëw : ¾ f…kE sŒk yu x ÷u fu ™ «u Œ (¼q Œ )

❈ yu f ÔÞÂõŒ™ku yu f ™ku yu f …w º k ƒnw hku „ e nŒku . Œu ™ u P.G.I. {kt

rððkn{kt «[r÷Œ ðŒo { k™ …ht … hk™ku íÞk„:-

rððkn su ‚w « Úkk (‚khe «Úkk) y™w ‚ kh ÚkÞk, Œu yks‚w Ä e ‚w ¾ e

ÔÞÂõŒyku nku Þ Au . su ™ k Aku f hk ŒÚkk Aku f he™k ÷ø™ nku Þ Œku yu f ÷k

¼kðkÚko : - ‚t Œ ™k™fSyu fÌkw t fu nu ¼kE ! yk {] í Þw ÷ ku f {kt ƒÄk

(™k[ðkðk¤e) ƒ™e™u „E y™u hkò™u ™] í Þ Ëu ¾ kzðk {kxu fÌkw t . hkòyu

Þki ™ Wí…ez™ (Þki ™ þku » ký)™k «u h f:- rVÕ{ ([÷r[ºk) su { kt

yk{ ÚkÞw t . ‚ðkhu hkò s™fSyu }r»k þw f Ëu ð S™u …q A âw t fu yk…™u {¤ðk

fâkt f ÷ø™™e «u h ýk ™k ÚkE òÞ. …ht Œ w Œu rËð‚u ™kAq x fu ‚kÄw y u

…ku Œ k™e {u ¤ u s¾ {khe™u sŒk hnu þ u . yk…ýu ƒnkh ™ef¤eþw t s ™rn.

ƒ[ðk {kxu …kAe Íq t … ze ƒ™kððe …zþu . ð† …ý {kt „ ðk …zþu yu Œku

ƒ¤Ë„kzkyku îkhk {ku h ‚, ƒq h w t , [ku ¾ k, ½ô, sw ð kh, „ku ¤ -ƒkshku , „ðkh

❈ ¼kðkÚko : - …h{kí{k «kÂÃŒ {kxu ½h íÞk„ðk™e sYrhÞkŒ ™Úke.

nkshe{kt ¾kðk-…eðk™e fku E …ËkÚko ™ e RåAk fhðkÚke s {¤e òÞ Au ,

Au . Œu ƒÄk …kf (…rðºk) ÔÞÂõŒ nŒk, su { ýu fâkhu Þ fku E …þw - …ûke …h

✪ ‘‘ŒBƒkfw™e ƒkƒŒ{kt yLÞ rð[kh’’

Ëq Ä {kt Ú ke Ëq Ä …eðzkððk™ku «Þí™ fhu Au fu ÷u , Úkku z w t ƒesw t …e ÷u , òu Œkhe

yu f ƒ¤Ë™k …kA÷k …„™k ¾heÞk™k ð[{kt ÷„¼„ 1½ (Ëku Z )

nu ‚q h Ëk‚S ! yk ŒhV ™ òð, yk hMŒku ¼Þt f h st „ ÷{kt òÞ Au .

™f ƒu ‚ h ™f …h ƒr™, …nhU Ú ke nkh n{u ÷ >

fhku , nw t Œku yk…™e ¼ÂõŒ …ý ¼q ÷ ðk su ð e ÚkE hne Aw t . {™u Œku yk¾ku

÷¾-[ki h k‚e fe ‚n ºkk‚k, Ÿ[-™e[ Äh ÷u Œ k ƒk‚k >

yu f ÔÞÂõŒ …ku Œ k™e …í™e™u ¾q ƒ «u { fhŒku nŒku . ð] Ø (½hzku )

{khðe ? hkòyu ‚…u h k (‚k… hk¾ðk-…fzðkðk¤k)™u fÌkw t yu f yu ð ku ‚k…

{ehkƒkESyu «&™ fÞku o fu nu {nkí{kS ! yk…™e yk¿kk nku Þ Œku {khe

(¼õŒ ¾u z q Œ )™e …k‚u s{eh …q h Œe nŒe, …ht Œ w ðh‚kË™k y¼kð™k fkhýu

Úkkýu Ë khu ¾u z q Œ ™u fÌkw t fu yk [e-[t q ™u ƒt Ä fh. ¾u z q Œ u ƒ¤Ëku ™ u hku f e ËeÄk.

Œu ™ u …h{kí{k fƒehS™k {w ¾ f{¤Úke ƒku ÷ kE hnu ÷ e r«Þ y{] Œ ðkýe

fku E {nk…k…e Au , ‚íÞ ‚kÄ™k fhðk ÷k„e òÞ Au y™u ¼rð»Þ{kt fku E

RhkËk™e …kõfe Au , fk[e ™Úke. ƒL™u Œu ÷kÏ¾ku ™ k Ä™™w t WÕ÷t ½ ™ fhe™u

„Þk Au . ‚t Œ hrðËk‚S™k ½h …h sE™u òu Þ w t Œku fƒehS yu f Œkhku (ðkã

„heƒËk‚ ƒq z i ™nª, ƒi X u yÄh fƒeh >> 739 >>

Ëu ð Ëq Œ Ëhhku s yu f -yu f f÷kf ƒt ™ u ™ e …k‚u ƒu ‚ Œku , …h{kí{k™e

„Þku . Aku f hk™k r…Œk r[t r ŒŒ yðMÚkk{kt …w º k™e …k‚u ƒu X k nŒk. Œu s

òÞ Au . yt Œ ‚{Þ{kt ƒkhk ƒkxk (hMŒku / ðkx) yu x ÷u fu {] í Þw ÚkÞk …Ae

½hu ‚í‚t „ fhe hÌkk nŒk. Œu ©e rð»ýw S ™k ¼õŒ nŒk. ƒÄk ‚t Œ s™

¼kðkÚko : - ßÞkt ‚w Ä e ‚í‚t „ ™k rð[kh ‚kt ¼ ¤ðk ™Úke {¤Œk Œku

y™w h k„ ‚k„h™k …k™k ™t . 8 ŒÚkk 9 ™ku ‚khkt þ Au fu ‚kÄf Œu s

{ku û k «kÂÃŒ™ku yLÞ ¼kð ‘‘y™÷ (y÷÷) …ûke su ð ku ¼kð’’

ykðe s heŒu Sð™u f{ku o ™ k ƒt Ä ™{kt V‚kðe™u hk¾u Au . ‚t Œ Úke rðhku Ä

¼kðkÚko Au fu ykËhýeÞ Ä{o Ë k‚™e ‚kÚku …h{kí{k hÌkk, Œu { ™u

fkZe Ëu Au . fku Þ ÷ …ý yksw - ƒksw { kt hnu Au . nðu fku Þ ÷ …ý …ku Œ k™k

«kýe …h{kÚko ™ fhe™u ¼ÂõŒÚke ðt r [Œ hne™u …k… fhðk{kt y™{ku ÷ Sð™

yu x ÷u fu fk¤ çkú ñ u fÌkw t Au . Œu …h{u ï h fƒeh ƒt Ë eAku z S Au . Œu { ýu …ku Œ k™e

❈ …nu ÷ kt „w Y Äkhý fhku , …Ae „w Y Ëu ð ™k ykËu þ y™w ‚ kh Ëk™