Paper 2 SPM 2003

Bahagian A
Section A

1. Rajah 3 menunjukkan susunan radas bagi eksperimen untuk menentukan

formula empirik untuk magnesium oksida.
Diagram 1 shows the set-up apparatus for an experiment to determine the
empirical formula of magnesium oxide.

Rajah 1/ Diagram 1

Keputusan
Result

Jisim Mangkuk Pijar + Tudung = 24.0 g

Mass of crucible + lid = 24.0 g

Jisim Mangkuk Pijar + Tudung + kepingan Magnesium = 26.4 g

Mass of crucible + lid + Magnesium ribbon = 26.4 g

Jisim Mangkuk Pijar + Tudung + Magnesium oksida = 28.0 g

Mass of crucible + lid = 28.0 g

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan formula empirik? [1M]

What is meant by empirical formula? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

(b) Berdasarkan keputusan di atas,

Based on the above results,

(i) Kirakan jisim bagi magnesium dan oksigen yang telah bertindak balas. [1M]
Calculate the mass of magnesium and the mass of oxygen that have reacted.

[1M]

1 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

(ii) Kirakan nisbah bilangan mol bagi atom magnesium kepada atom oksigen.
Calculate the mole ratio of magnesium atoms to oxygen atoms
[Jisim Atom Relatif : O=16, Mg=24] [Relative atomic mass: O, 16; Mg, 24] [1M]

[1M]

(iii) Kenal pasti formula empirik bagi magnesium oksida. [1M]

Determine the empirical formula of magnesium oxide. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(iv) Tulis persamaan kimia bagi tindak balas yang berlaku dalam eksperimen
ini.
Write the chemical equation for the reaction in the experiment [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(c) Mengapa tudung mangkuk pijar dibuka sekali sekala semasa eksperimen?
Why was the crucible lid opened once in a while during the experiment?[1M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

(d) Logam X terletak di bawah hidrogen di dalam Siri Kereaktifan. Anda diminta
untuk menjalankan eksperimen untuk mengenal pasti formula empirik bagi
oksida logam X. Alat radas yang dibekalkan ialah tiub pembakaran, salur
penghantar, gabus, penunu bunsen dan mangkuk porselin.
Metal X is placed below hydrogen in the reactivity series. You are required to
carry out an experiment to determine the empirical formula of the oxide of metal
X. the apparatus provided are combustion tube, glass tube, cork, Bunsen
burner and porcelain dish

(i) Lukis gambar rajah berlabel untuk susunan radas bagi eksperimen tersebut.
Draw the labelled diagram of the set-up of the apparatus for the experiment.

[2M]

2 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

(ii) Huraikan langkah yang perlu diambil untuk memastikan semua udara di
dalam tabung pembakaran telah dikeluarkan. [3M]
Describe the steps should be taken to ensure that all the air in the combustion
tube has been expelled. [3M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

[3 markah]

3 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

2. Rajah 2 menunjukkan sebahagian daripada Jadual Berkala Unsur.

Diagram 2 shows part of the Periodic Table of Elements.

1 1
8
2 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7
O
Mg 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 Al
0 1 2
Fe

Rajah 2/ Diagram 2

Berdasarkan Rajah 2, jawab soalan-soalan berikut.

Based on Diagram 2, answer the following questions.

(a) Apakah unsur yang diwakili oleh simbol Fe?

What is the element represented by the symbol Fe? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(b) Pada Rajah 2, tandakan ‘X’ dalam petak-petak bagi semua unsur peralihan.
In Diagram 2, mark ‘X’ in the boxes for all the transition elements [1M]

(c) Nyatakan satu ciri istimewa bagi unsur peralihan.

State one specific characteristic of transition elements. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(d) Tuliskan susunan elektron bagi atom Mg.

Write the electron configuration for the Mg atom. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(e) (i) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas antara aluminium dengan
gas oksigen
Write the chemical equation for the reaction between aluminium and oxygen
gas. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) Nyatakan cara ringkas pemindahan elektron yang berlaku dalam

pembentukan ikatan antara aluminium dengan oksigen.
Briefly state the electron transfer in the bond formation between aluminium and
oxygen. [2M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

4 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

Gas Helium Gas Hidrogen

 Ringan  ringan
 tidak reaktif  mudah terbakar
 tidak berwarna  tidak berwarna

Helium gas Hydrogen gas

 Light  Light
 not reactive  Flammable
 colourless  colourless

(f) Berdasarkan maklumat di atas, gas yang manakah lebih sesuai digunakan
dalam belon kaji cuaca? Berikan satu sebab.
Based on the above information, which gas is suitable to be used in
meteorological balloons? Give one reason. [2 marks]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

5 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

3. Rajah 3 menunjukkan carta alir bagi pembuatan asid sulfurik secara

industri dan penghasilan baja Z.
Diagram 3 shows the flow chart for the industrial manufacture of sulphuric acid
and the production of fertilizer Z.

heat V2O5, 1 atm

Sulphur Sulphur dioxide X
450 C – 500 C

Y
Fertilizer Z sulphuric acid oleum X

Rajah 3/ Diagram 3

Berdasarkan Rajah 3, jawab soalan-soalan berikut:

Based on Diagram 3, answer the following questions.

(a) Namakan proses bagi pembuatan asid sulfurik

Name the process of manufacturing sulphuric acid. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(b) Namakan bahan X.

Name the substance X. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(c) Bahan X boleh bertindak balas terus dengan air untuk membentuk asid
sulfurik. Terangkan mengapa langkah ini tidak dijalankan dalam proses
industri.
Substance X could react directly with water to form sulphuric acid. Explain why
this step is not carried out in the industrial process. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(d) Tuliskan persamaan kimia apabila oleum bertindak balas dengan air untuk
membentuk asid sulfurik.
Write the chemical equation when oleum reacts with water to form sulphuric
acid. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(e) Namakan bahan Y dan baja Z.

Name the substance Y and the fertilizer Z. [2M]

Bahan Y
Substance Y: …………………………………………………………………………………….

Baja Z

6 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

fertilizer Z. : …………………………………………………………………………………….

Pembakaran petrol di dalam enjin kenderaan membebaskan sulfur dioksida.

Gas ini apabila terlarut dalam air hujan boleh mengkakis.
The combustion of petrol in the engines of vehicles produces sulphur
dioxide. This gas when dissolved in rain is corrosive.

(f) Tuliskan persamaan kimia apabila sulfur dioksida bertindak balas dengan
air.
Write a chemical equation when sulphur dioxide reacts with water. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

7 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

4. Rajah 4 menunjukkan susunan radas bagi penyediaan etil etanoat daripada

tindak balas etanol dengan asid etanoik.
Diagram 4 shows the set up of apparatus for the preparation of ethyl ethanoate
from the reaction of ethanol with ethanoic acid.

(a) Pada kondenser Liebig dalam Rajah 4, tandakan 'X' pada tempat air
mengalir masuk dan ‘Y’ pada tempat air mengalir keluar.
On the Liebig condenser in Diagram 4, marks ‘X’ to indicate the place where
water flows in and ‘Y’ where water flows out. [1M]

(b) Mengapakah campuran dipanaskan dengan menggunakan kukus air?

Why is mixture heated using a water bath? [2M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

(c) (i) Namakan tindak balas bagi penyediaan etil etanoat.

Name the reaction for the preparation of ethyl ethanoate. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas dalam (c)(i).

Write the chemical equation for the reaction in (c) (i). [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(d) Eksperimen itu diulangi dengan menggantikan etanol dengan propanol.

The experiment is repeated by replacing ethanol with propanol.

(i) Namakan ester yang terbentuk

Name the ester formed. [1M]

8 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) Nyatakan satu sifat fizik ester

State one physical property of the ester. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(e) Carta alir di bawah menunjukkan pertukaran etanol kepada etena dan
etanol kepada asid etanoik.
The flow chart below shows the conversion of ethanol to ethane and ethanol to
ethanoic acid.
proses I proses II
Etana etanol asid etanoik
Ethane process I ethanol ethanoic acid
process II

Berdasarkan carta alir ini, tuliskan persamaan kimia bagi

Based on the flow chart, write the chemical equation for

(i) Proses I.
process I [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) Proses II
process II [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(f) Suatu alkana mempunyai formula struktur seperti yang ditunjukkan di

bawah.
An alkane has a structural formula as shown below

H H H H
| | | |
H– C – C – C – C-H
| | | |
H H H H

Apakah nama bagi alkana itu?

What is the name of the alkane? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

9 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

5. Rajah 5 menunjukkan susunan radas untuk mengkaji tindak balas yang

berlaku dalam tabung uji P dan Q.
Diagram 5 shows the set up of apparatus to investigate the reactions that take
place in test tubes P and Q.

Rajah 5/ Diagram 5

(a) Nyatakan pemerhatian bagi tindak balas

State the observation for the reaction

(i) Pada tabung uji P.

is test tube P. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) pada tabung uji Q.

is test tube Q. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(b) Tuliskan persamaan ion bagi tindak balas di (a) (i).

Write the ionic equation for the reaction in (a)(i). [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(c) Nyatakan apa yang dimaksudkan dengan agen pengoksidaan dalam segi
pemindahan elektron.
State what is meant by oxidizing agent in terms of electron transfer. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(d) Merujuk tindak balas yang berlaku dalam tabung uji P

deferring to the reaction that takes place in test tube p.

(i) Apakah perubahan nombor pengoksidaan magnesium?

What is the change in the oxidation number of magnesium? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

10 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

(ii) Nyatakan nombor pengoksidaan bromin dalam air bromin.

State the oxidation number of bromine in bromine water. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(iii) Apakah fungsi air bromin?

What is the function of bromine water? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(iv) Namakan satu reagen lain yang boleh menggantikan air bromin.
Name another reagent that can replace bromine water. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

11 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

6. Seorang pelajar telah menjalankan satu eksperimen untuk menentukan

haba penyesaran bagi tindak balas antara kuprum dengan larutan argentum
nitrat. Dalam eksperimen ini, serbuk kuprum berlebihan ditambah kepada
100 cm3 larutan argentum nitrat 0.5 mol dm-3. Haba penyesaran dalam
eksperimen itu ialah -105 kJ mol-1.
[Muatan haba tentu larutan ialah 4.2 J g-1 C-1, dan ketumpatan larutan ialah
1 g cm-3]
A student carried out an experiment to determine the heat of displacement for
the reaction between copper and silver nitrate solution. In this experiment,
excess copper powder was added to 100 cm3 of silver nitrate solution
0.5 mol dm-3. The heat of displacement in this experiment was -105 kJ mol-1.
[Specific heat capacity of the solution is 4.2 Jg-1 C-1, and the density of the
solution is 1 g cm-3]

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan haba penyesaran?

What is meant by heat of displacement? [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(b) Selain data yang diberikan di atas, nyatakan satu data lain yang diperlukan
untuk menghitung haba penyesaran.
Besides the data given above, state one other piece of data that is needed to
calculate the heat of displacement. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(c) Nyatakan satu langkah berjaga-jaga yang perlu diambil semasa eksperimen
ini dijalankan
State one precaution that must be taken while carrying out the experiment.
[1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(d) (i) Nyatakan satu pemerhatian dalam eksperimen ini

State one observation of the experiment. [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(ii) Nyatakan sebab bagi pemerhatian di (d)(i).

State the reason for the observation in (d) (i) [1M]

…………………………………………………………………………………………………….

(e) Berdasarkan maklumat daripada eksperimen ini, hitungkan

Based on the information from this experiment, calculate

(i) bilangan mol ion argentum yang bertindak balas

The number of moles of silver ions reacted. [1M]

12 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

(ii) haba yang dibebaskan.

The amount of heat released. [1M]

(iii) perubahan suhu.

The change in temperature. [1M]

(f) Lukiskan gambar rajah aras tenaga bagi tindak balas dalam eksperimen ini.
Draw an energy level diagram for the reaction in this experiment. [2M]

(g) Eksperimen itu diulangi dengan menggunakan 100 cm 3 larutan argentum

nitrat 1.0 mol dm-3 dan serbuk kuprum berlebihan. Hitungkan perubahan suhu
dalam eksperimen ini. Terangkan mengapa perubahan suhu ini berbeza
daripada yang berlaku di (e)(iii).
The experiment is repeated using 100 cm3 of 1.0 mol dm-3 silver nitrate
solution and excess copper powder. Calculate the temperature change in this
experiment. Explain why this change of temperature is different from that in (e)
(iii). [3M]

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

13 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

Bahagian B
Section B

7. Kadar tindak balas dipengaruhi oleh beberapa faktor. Satu daripadanya ialah
faktor saiz zarah.
The rate of reaction is affected by several factors. One of the factors is the size of
particles.

Satu kilogram daging yang dipotong dalam saiz ketulan besar

mengambil masa yang lama untuk masak berbanding satu kilogram
daging yang dipotong dalam saiz ketulan kecil.
One kilogramme of meat, cut into big pieces, takes a longer time to cook
compared to one kilogramme of meat cut into small pieces

(a) Terangkan pernyataan di atas berdasarkan saiz zarah itu

Explain the above statement based on the size of the particles. [2M]

(b) Seorang pelajar menjalankan tiga eksperimen untuk mengkaji kesan faktor
yang mempengaruhi kadar tindak balas. Jadual 1 menunjukkan keputusan
bagi eksperimen itu.
A student carried out three experiments to investigate the effects of the factors
influencing the rate of reaction. Table I shows the results of the experiments.

Experiment I II III

Susunan
radas
eksperimen
Setup of
apparatus

Suhu/°C
30 40 40
Temperature/C
Masa yang
diambil untuk
semua
magnesium
melarut/s 50 20 15
Time taken for
all the
magnesium to
dissolve

Jadual 1
Table 1

14 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

(i) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas antara magnesium dengan asid
hidroklorik. Hitungkan isi padu maksimum gas hidrogen yang terhasil.
Write the chemical reaction equation for the reaction between magnesium and
hydrochloric acid. Calculate the maximum volume of hydrogen gas produced.

[Jisim atom relatif: Mg, 24; isi padu molar gas: 24 dm3 mol-1 pada keadaan bilik]
[Relative atomic mass: Mg, 24; molar gas volume ;24 dm3 mol-1 at room
condition] [4M]

(ii) Pada paksi yang sama, lakarkan graf isi padu gas hidrogen melawan masa
bagi Eksperimen I, II, dan III.
Sketch the graphs for the volume of hydrogen gas against time for experiment I,
II and III on the same axis. [3M]

(iii) Bandingkan kadar tindak balas bagi Eksperimen I dengan Eksperimen II

dan Eksperimen II dengan Eksperimen III. Terangkan dengan merujuk kepada
teori pelanggaran mengapa terdapat perbezaan kadar tindak balas dalam
eksperimen tersebut
Calculate the average rate of reaction for experiment I and experiment II and
between experiment II and experiment III. With reference to collision theory,
explain why there are differences in the rates of reaction in the experiments.
[8M]

15 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

8. (a) Nyatakan dua kaedah pengawetan makanan yang digunakan dalam

kehidupan seharian dan terangkan bagaimana kaedah pengawetan itu
bertindak.
State two methods of food preservation which used in our daily lives and
explains how the methods work. [4M]

(b) Seorang pelajar mendapati sarong kakinya terkena kotoran

berminyak. Dia mencuci sarong kakinya dengan sabun.
A student discovered that his socks have oily stains. He
washed them with soap.
Terangkan tindakan pencucian sabun terhadap kotoran berminyak itu.
Explain the cleansing action of soap on the oily stain [8M]

(c) Seorang pelajar menjalankan empat eksperimen untuk mengkaji kesan

pembersihan bahan pencuci, iaitu sabun dan detergen ke atas kotoran
berminyak dalam air biasa dan air liat. Jadual 2 menunjukkan susunan radas,
jenis air, dan pemerhatian bagi Eksperimen I, II, III dan IV.
A student carried out four experiments to investigate the cleansing effects of
soap and detergent on oily stains in soft water and hard water.
Table 2 shows the setup apparatus, types of water used and the observations
for Experiments I, II, III and IV.

eksperimen I II III IV
experiment
Susunan
radas
Set up of
apparatus

Pemerhatian Kotoran Kotoran Kotoran Kotoran

Observation berminyak berminyak berminyak berminyak
hilang kekal hilang hilang
Oily stains Oily stains Oily stains Oily stains
disappeared remained disappeared disappeared

Bandingkan kesan pembersihan antara

Compare the cleansing effects between

(i) Eksperimen I dengan II

Experiments I and II

(ii) Eksperimen II dengan IV

Experiments II and IV

16 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

Terangkan mengapa terdapat perbezaan dalam pemerhatian tersebut. Nyatakan

bahan yang lebih sesuai sebagai bahan pencuci kotoran minyak.
Explain why there are differences in the observations. State the substances
which are more suitable as a cleansing agent to remove oily stains. [8M]

17 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

Bahagian C
Section C

9. (a) Jus limau dielektrolisiskan dengan menggunakan elektrod karbon.

Apakah yang terhasil di katod? Tuliskan setengah persamaan bagi tindak balas
itu
Lime juice was electrolysed using carbon electrodes. What is produced at the
cathode? Write a haft-equation for the reaction. [2M]

(b) Rajah 6 menunjukkan dua jenis sel.

Diagram 6 shows two types of cell.

Rajah 6/ Diagram 6

Banding dan bezakan sel P dengan sel Q. Sertakan dalam jawapan anda
pemerhatian dan setengah persamaan bagi tindak balas pada elektrod dalam
kedua-dua sel.
Compare and contrast cell P and cell Q. include in your answer the observation
and haft-equations for the reactions of the electrodes in both cells.[8M]

(c) Seorang pelajar ingin menyadur elektrik kunci besi dengan satu logam yang
sesuai supaya kelihatan cantik. Reka bentuk satu eksperimen di makmal
untuk menyadur elektrik kunci besi.
A student intends to electroplate an iron key with a suitable metal to beautify it.
Design a laboratory experiments to electroplate the iron key. [10M]

Jawapan anda hendaklah mengandungi yang berikut:

Your answer should consist of the following :

 Bahan kimia yang diperlukan

Chemicals required

 Prosedur menjalankan eksperimen

Procedures of the experiment
 Gambar rajah susunan radas yang digunakan
diagram showing the set up apparatus

18 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

 Persamaan kimia yang terlibat dalam tindak balas

chemical equation involved in the reaction

 Pemerhatian
observation

19 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

10.(a) Seorang petani mendapati sayuran yang ditanam tidak subur kerana
tanahnya kurang subur dan berasid. Sebagai seorang pelajar kimia, anda boleh
membantu petani tersebut. Cadangkan bagaimana petani tersebut boleh
mengatasi masalah itu.
A farmer discovered that his vegetables were not growing well because the soil
was poor and acidic. As a chemistry student, you can help the farmer. [2M]

(b) Rajah 7 menunjukkan carta alir yang tidak lengkap bagi ujian kation dan
anion garam X.
Diagram 7 shows an incomplete flow chart of cation and anion test for salt X.

Salt x

Cation test Anion test

|
|
| |

Pb2+ CO32-

Rajah 7
Diagram 7

Gunakan reagen yang disenaraikan di bawah dan lengkapkan carta alir untuk
menentusahkan garam X itu mengandungi ion Pb 2+ dan ion CO2-. Nyatakan
juga pemerhatian anda.
Use the reagents listed below and complete the flow chart to confirm that salt X
contains Pb2+ ions and CO32- ions. Include your observations. [8M]

REAGEN
REAGENTS
Asid hidroklorik cair, asid nitrik cair, dan air kapur
Dilute hydrochloric acid, dilute nitric acid and lime water

(c) Anda dikehendaki menyediakan garam magnesium klorida yang kering.

Bahan kimia yang dibekalkan ialah
You are required to prepare dry magnesium chloride salt. The chemicals
supplied are :

 larutan magnesium sulfat,

magnesium sulphate solutions

 asid hidroklorik cair,

dilute hydrochloric acid

 larutan kalium karbonat.

potassium carbonate solution

20 aDaZ Jan09
 Paper 2 SPM 2003

Huraikan satu eksperimen makmal bagaimana anda dapat menyediakan garam

tersebut. Dalam huraian anda sertakan persamaan yang terlibat.
Describe a laboratory experiment to prepare the salt. In your description,
include the chemical equation involved. [10M]

END OF QUESTION PAPER

21 aDaZ Jan09