Professional Documents
Culture Documents
NARODOWEJ
Wojciech Grzegorczyk
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marzena Więcek
Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając
Korekta:
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Instalacje centralnego ogrzewania 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 22
4.1.3. Ćwiczenia 22
4.1.4. Sprawdzian postępów 25
4.2. Odbiorniki ciepła 26
4.2.1. Materiał nauczania 26
4.2.2. Pytania sprawdzające 31
4.2.3. Ćwiczenia 31
4.2.4. Sprawdzian postępów 34
4.3. Odbiór instalacji centralnego ogrzewania 35
4.3.1. Materiał nauczania 35
4.3.2. Pytania sprawdzające 38
4.3.3. Ćwiczenia 38
4.3.4. Sprawdzian postępów 39
5. Sprawdzian osiągnięć 40
6. Literatura 45
713[02].Z1/2/3/4.01
Prace przygotowawczo – zakończeniowe
przy wykonywaniu instalacji sanitarnych
713[02].Z1/2/3/4.02
Montaż instalacji z rur stalowych
713[02].Z1/2/3/4.03
Montaż instalacji z rur miedzianych
713[02].Z1.04
Montaż instalacji z tworzyw sztucznych
713[02].Z1.05
Montaż instalacji centralnego ogrzewania
713[02].Z2.06
Instalacja urządzeń grzewczych
i wymienników ciepła
Schemat
713[02].Z2.07
Konserwacja instalacji centralnego
ogrzewania i urządzeń grzewczych
Instalacje, w których zamontowano kocioł na paliwo stałe należy projektować i wykonywać jako
instalacje centralnego ogrzewania systemu otwartego, zabezpieczone naczyniem wzbiorczym
otwartym. W tego typu instalacjach, pompa może być zainstalowana na przewodzie, którym
woda powraca z instancji centralnego ogrzewania do kotła, lub na przewodzie, którym woda
gorąca płynie do grzejników. Instalacja systemu otwartego może być wykonywana zarówno
z rozdziałem górnym, jak i dolnym. Najbardziej rozpowszechnione są instalacje z rozdziałem
dolnym.
Instalacja, w której źródłem ciepła są kotły na paliwo gazowe (gaz ziemny) lub paliwo
ciekłe (olej opałowy) pracują z reguły w systemie zamkniętym i są zabezpieczone zaworem
bezpieczeństwa oraz przeponowym naczyniem wzbiorczym, przy czym pompa obiegowa może
być zamontowana na powrocie lub zasilaniu.
Każdy kocioł należy wyposażyć w aparaturę kontrolno-pomiarową. Rodzaj armatury zależy
od typu kotła, oraz sposobu jego zabezpieczenia. Podstawową armaturą kontrolno-pomiarową
kotłów na paliwo stałe, które pracują w systemie otwartym stanowią: termometr i manometr
(hydrometr). Termometr umieszczony bezpośrednio na kotle, wskazuje temperaturę wody
wypływającej z kotła do instalacji centralnego ogrzewania. Manometr (hydrometr) montujemy
na rurze sygnalizacyjnej naczynia wzbiorczego otwartego. Wskazuje on poziom wody w
naczyniu wzbiorczym otwartym, a tym samym w całej instalacji centralnego ogrzewania.
Na przyrządach pomiarowych należy zaznaczyć maksymalną wartość parametru, która może
wystąpić podczas eksploatacji instalacji.
Rys. 4. Schemat instalacji centralnego ogrzewania z rozdziałem dolnym w układzie poziomym [16]
Rys. 5. Schemat instalacji centralnego ogrzewania z rozdziałem dolnym w układzie rozdzielaczowym [19]
Instalacje parowe
Instalacje parowe niskiego ciśnienia to takie, w których ciśnienie pary nie przekracza
70 kPa. Źródłem ciepła w tej instalacji są kotły parowe niskoprężne.
Instalacje centralnego ogrzewania niskiego ciśnienia wykonywane są:
– z rozdziałem dolnym,
– z rozdziałem górnym.
Zadaniem zaworu zwrotnego (rys. 14) jest niedopuszczenie do przepływu wody w odwrotnym
kierunku. Woda przepływająca przez zawór we właściwym kierunku przepływu unosi grzybek
zaworu.
Zadaniem zaworu bezpieczeństwa (rys. 15 i rys. 16) jest zabezpieczenie instalacji centralnego
ogrzewania przed przekroczeniem dopuszczalnego ciśnienia. Zawory bezpieczeństwa montuje
się bezpośrednio na kotle centralnego ogrzewania lub bezpośrednio na przewodzie, którym
gorąca woda płynie do instalacji. Na przewodzie łączącym zawór bezpieczeństwa z instalacją
centralnego ogrzewania nie wolno montować żadnej armatury.
Grzejnikowy zawór termostatyczny (rys. 17 i 18) zbudowany jest z zaworu oraz głowicy
termostatycznej. Zawór termostatyczny ma możliwość regulacji nastawy wstępnej, dzięki której
przez grzejnik przepływa określona ilość wody. Wartość nastawy wstępnej podawana jest
w dokumentacji technicznej instalacji centralnego ogrzewania. Głowica termostatyczna
nakręcana jest na zawór termostatyczny. Zadaniem głowicy termostatycznej jest regulacja
temperatury w pomieszczeniu.
Grzejnikowy zawór termostatyczny, wraz z głowicą termostatyczną, montujemy na przewodzie
doprowadzającym wodę do grzejnika w pozycji poziomej.
Zadaniem pompy obiegowej (rys. 24) jest wymuszenie przepływu wody w instalacji centralnego
ogrzewania. Pompę możemy zamontować zarówno na przewodzie zasilającym, jak i przewodzie
powrotnym. Każda pompa powinna być wyposażona w zawór zwrotny oraz filtr. Filtr
montujemy po stronie ssawnej pompy, a zawór zwrotny po stronie tłocznej pompy.
Szafka rozdzielaczowa (rys. 25), jest jednym z elementów ogrzewania z rozdziałem dolnym
w układzie poziomym – rozdzielaczowym oraz ogrzewania podłogowego. Wyposażenie szafki
rozdzielaczowej stanowią dwa rozdzielacze: zasilający i powrotny. Rozdzielacz zasilający,
w wersji podstawowej, wyposażony jest w następującą armaturę: zawór odcinający dopływ
czynnika grzewczego do grzejnika, zawór spustowy do opróżniania instalacji z wody oraz
automatyczny odpowietrznik. Rozdzielacz powrotny, w wersji podstawowej, wyposażony jest w
następującą armaturę: zawór odcinający powrotny, zawór spustowy służący do opróżniania
instalacji oraz automatyczny odpowietrznik. Rozdzielacz zasilający umiejscowiony jest w szafce
rozdzielaczowej nad rozdzielaczem powrotny. Z reguły również montuje się zawory odcinające
na każdej belce.
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zmontuj fragment instalacji centralnego ogrzewania z rur miedzianych z rozdziałem górnym
wraz z wyposażeniem, zgodnie z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji.
Ćwiczenie 2
Zmontuj fragment instalacji centralnego ogrzewania z rozdziałem dolnym z rur
tworzywowych typu PEX/Al/PEX wraz z wyposażeniem, zgodnie z załączoną dokumentacją
zawartą w Instrukcji.
Ćwiczenie 3
Zmontuj szafkę rozdzielaczową wraz z wyposażeniem, zgodnie z załączoną dokumentacją
zawartą w instrukcji.
Zamontowanie obu zaworów na grzejniku pozwoli nam na jego demontaż bez konieczności
opróżnienia instalacji z wody. Ręczny zawór odpowietrzający pozwala na odpowietrzenie go
w czasie napełniania instalacji wodą oraz podczas normalnej eksploatacji.
Nastawę wstępną (rys. 30) na grzejnikowym zaworze termostatycznym ustawiamy
za pomocą pierścienia nastawczego umieszczonego na korpusie zaworu. Na pierścieniu
regulacyjnym, koloru srebrnego naniesiona jest skala: 1-2-3-4-5-6-N. W położeniu: N – zawór
całkowicie otwarty, w położeniu: 1 – minimalny stopień otwarcia zaworu.
− podłączenie krzyżowe, (rys. 35) – tego typu połączenie stosowane jest wtedy, gdy długość
grzejnika przekracza 2000 mm. Przewód zasilający łączymy do prawego lub lewego
górnego króćca, natomiast przewód powrotny do przeciwległego dolnego króćca.
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zamontuj grzejnik płytowy z zasilaniem bocznym, zgodnie z załączoną dokumentacją
zawartą w instrukcji oraz zamontuj niezbędną armaturę.
Ćwiczenie 2
Zmontuj grzejnik podłogowy, zgodnie z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji.
Ćwiczenie 3
Zmontuj i podłącz grzejnik łazienkowy z zasilaniem dolnym do instalacji centralnego
ogrzewania zgodnie z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji.
w obiekcie ...........................................
mieszczącym się ...........................................................................................
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zmień nastawę termostatycznego zaworu grzejnikowego, zgodnie z załączoną dokumentacją
zawartą w instrukcji.
Ćwiczenie 2
Wykonaj próbę szczelności fragmentu instalacji centralnego ogrzewania zgodnie
z dokumentacją.
Powodzenia
I część
II część
15. Grzejnik płytowy łączy się z instalacją centralnego ogrzewania za pomocą:
a) połączenia nierozłącznego,
b) połączenia kołnierzowego,
c) połączenia zaciskowego,
d) połączenia rozłącznego.
16. Automatyczny odpowietrznik należy instalować:
a) w najniższym punkcie instalacji centralnego ogrzewania,
b) na przewodzie powrotnym do kotła,
c) w najwyższym punkcie instalacji centralnego ogrzewania,
d) na przewodzie pomiędzy pompą a kotłem.
17. Naczynie wzbiorcze otwarte montujemy:
a) w pomieszczeniu kotłowni nad kotłem,
b) w pomieszczeniu kotłowni na poziomie kotła,
c) na poziomie najwyżej położonego grzejnika,
d) na poddaszu budynku.
18. Próba szczelności wypadła pozytywnie, jeżeli:
a) manometr wykazał spadek ciśnienia 1 bara w czasie ½ godziny,
b) manometr wykazał spadek ciśnienia 0,5 bara w czasie ½ godziny,
c) manometr wykazał spadek ciśnienia 0,3 bara w czasie ½ godziny,
d) manometr nie wykazał żadnego spadku ciśnienia. w czasie ½ godziny.