Το λυκόφως έρχεται νωρίς, του Μάρει Μπούκτσιν

Το κείμενο «The Twilight Comes Early» γράφτηκε τον Νοέμβρη του 2004 και αποτελεί
ένα από τα τελευταία κείμενα του Μάρεϊ Μπούκτσιν (Murray Bookchin).

Το λυκόφως έρχεται νωρίς, όπως πρέπει στο φθινόπωρο του χρόνου, και στο
φθινόπωρο της ζωής. Κάθε μέρος του σώματός μου μου διακηρύσσει την αιωνιότητα
που πρέπει να έρθει σύντομα- οι αυξανόμενοι πόνοι της θανατηφόρας ασθένειας που
έχει εποικίσει στο κορμί μου, η εξασθένιση των οργάνων μου, η απώλεια ενέργειας, η
επιθυμία του θανάτου. Ακόμα και η κοινωνία φαίνεται να πεθαίνει, να με
εγκαταλείπει, να με αποχαιρετά. Έτσι θα πρέπει να είναι γι' αυτούς που πλησιάζουν
το θάνατο. Δεν νοιώθω τίποτα πέρα από θλίψη γι' αυτούς που είναι ακόμα νέοι. Είναι
τόσο θλιβερό ότι τα παιδιά μου θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μια ζωή στειρότητας
και φόβου.
Πέρασαν τρεις μέρες από τότε που επανεξελέγη ο Μπους. Η ιστορία απειλεί να
γυρίσει πίσω μια εποχή! Αυτό που κρατούσε σε συνοχή τη ζωή μου ήταν ο
σοσιαλισμός. Δεν ξέρω αν θα εμφανιστεί ποτέ μια κοινωνία που θα στηρίζεται στην
κοινότητα, τη φροντίδα, την αλληλεγγύη, που προπαντός θα στηρίζεται στο λόγο. Ο
λόγος κατηύθυνε πάντα τις πεποιθήσεις, και συχνά τις πράξεις μου· τώρα, η θέρμη
μου σβήνει, αν και οι πεποιθήσεις μου είναι πιο ισχυρές από ποτέ.    
Αυτό ήταν το φως της ζωής μου, που με καθοδηγούσε και με πονούσε. Ο
σοσιαλισμός ήταν το αστέρι που καθοδηγούσε τη ρότα των συλλογισμών μου, όσο
και αν τελικά κατόρθωσε να διαψεύσει τις ελπίδες μου. Το να με γνωρίζεις, σημαίνει
να γνωρίζεις τις ορθολογικές ιδέες μου, όχι να γνωρίζεις τις χρονολογίες των
βιολογικών γεγονότων, να διαβάζεις το «βιβλίο» της ζωής μου. Αυτές οι ορθολογικές
ιδέες, κάθε μια τους διατεταγμένες διαλεκτικά σε ενεργές πραγματικότητες
(actualities), διακριτές από τις πραγματικότητες (realities), διαμορφώνουν τον πυρήνα
της ύστατης ύπαρξής μου. Όλα τα άλλα είναι αδυναμίες, άτακτες ασυνέχειες, συχνά
απλά γεγονότα. Είναι απ' αυτήν την κληρονομιά της ελευθερίας που η δική μου
αίσθηση της συνέχειας διαμόρφωσε το διπλό έλικα της σκέψης μου, η οποία
αλληλεπιδρά με την κληρονομιά της κυριαρχίας, καθώς η μία διαπλέκεται με την
άλλη. Τα δυο μαζί αποτελούν το θώρακα της ύπαρξής μου, το ένα στηρίζεται στην
παράδοση του άλλου, εξαντλείται στο άλλο, έως ότου, η ελευθερία φτάσει στον
πληρέστερο (αν και μη δυνάμενος να γνωρισθεί) δυνατό βαθμό, για τον εκάστοτε
τόπο και χρόνο.
Δεν ξέρω αν υπάρχει ένα «τέλος της ιστορίας», πράγμα που σημαίνει ότι δεν ξέρω αν
μπορεί ποτέ να υπάρξει. Ο λόγος με κάνει να πιστεύω ότι δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει.
Αλλά δε χρειάζεται να πιστέψω ότι πρέπει να υπάρχει. Αυτό που θα πρέπει να συμβεί
είναι η κληρονομιά της ελευθερίας -τόσο η προσωπική, όσο και η κοινωνική- να
εξαπλωθεί αργά ως ένα σημείο, στο οποίο, διαμέσου της αλληλεπίδρασης θα
απορροφήσει την κληρονομιά της κυριαρχίας. Αυτές οι δύο τελικά θα γίνουν μία, υπό
την έννοια ότι η κυριαρχία θα έχει καταστεί άνευ νοήματος. Θα γίνει πολύ
ανορθολογική για να μπορεί να προτάξει οποιονδήποτε ισχυρισμό εναντίον της
ελευθερίας.
Αναγνωρίζω όμως ότι αυτό είναι το ρομαντικό στοιχείο που κατοικεί μέσα μου, ως η
δική μου αρχή της ελπίδας. Όπως τα οικονομικά θα πρέπει να γίνουν μια ηθική σε μια
ορθολογική κοινωνία (η οποία είναι η κοινωνία που ήθελα να δω να παίρνει σάρκα
και οστά), έτσι δίνω στο ρομαντικό στοιχείο μια μόνιμη θέση στα ανθρώπινα
ζητήματα. Αν ζεις χωρίς κοινωνικό ρομάντζο, είναι σαν να βλέπεις χωρίς χρώματα.
Φαντάσου πως θα ήταν μια ασπρόμαυρη ζωή, χωρίς να είσαι ικανός να ακούς, χωρίς
να ακούς τη μουσική. Βήμα με βήμα, οι δυνατότητές μας μετατράπηκαν σε ένα
οργανωμένο ήχο, όπως η ακοή, και γεννήθηκε η Μασσαλιώτιδα.

Μετάφραση: Σταύρος Καραγεωργάκης