Μάιος 2020

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΉΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΊΟΥ

ΘΕΜΑ Α
Στις ερωτήσεις Α1, Α2, Α3 και Α4 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:

A1. Σφαίρα εκτελεί ομαλή κύλιση (χωρίς ολίσθηση) στο δάπεδο λεωφορείου, το οποίο κινείται με σταθερή

ταχύτητα υ ως προς ακίνητο παρατηρητή:
α. τα σημεία της σφαίρας δεν έχουν επιτάχυνση
β. δύο αντιδιαμετρικά σημεία της σφαίρας έχουν την ίδια ταχύτητα

γ. η ταχύτητα του εκάστοτε σημείου επαφής της σφαίρας με το δάπεδο είναι ίση με υ
δ. η ταχύτητα του εκάστοτε σημείου επαφής της σφαίρας με το δάπεδο είναι ίση με μηδέν
(Μονάδες 5)
A2. Δύο λείες σφαίρες Σ1 και Σ2 που αποτελούν μονωμένο σύστημα κινούνται σε λείο οριζόντιο δάπεδο με
 
ταχύτητες υ1 και υ2 αντίστοιχα και συγκρούονται μετωπικά και ελαστικά. Αμέσως μετά την κρούση οι
 
σφαίρες Σ1 και Σ2 κινούνται με ταχύτητες V1 V
και 2 αντίστοιχα:
α. η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή σε όλη τη διάρκεια του φαινομένου
β. ισχύει υ1 + V1 = υ2 + V2
γ. η μεταβολή της ορμής της σφαίρας Σ1 κατά την κρούση είναι ίση με τη μεταβολή της ορμής της σφαίρας Σ 2
δ. η μεταβολή της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Σ1 στη λήξη της κρούσης είναι ίση με τη μεταβολή της
κινητικής ενέργειας της σφαίρας Σ2
(Μονάδες 5)
A3. Σε ένα σωλήνα ύδρευσης ρέει νερό που θεωρείται ιδανικό ρευστό. Στο νερό προσφέρεται ενέργεια ανά
μονάδα όγκου 1500 J/m3 λόγω διαφοράς πίεσης, ενώ η κινητική ενέργεια ανά μονάδα όγκου αυξάνεται
κατά 900 J/m3. Άρα:
α. Ο σωλήνας είναι κατακόρυφος, το νερό ανέρχεται και η διατομή του σωλήνα μειώνεται
β. Ο σωλήνας είναι κατακόρυφος, το νερό ανέρχεται και η διατομή του σωλήνα αυξάνεται
γ. Ο σωλήνας είναι κατακόρυφος, το νερό κατέρχεται και η διατομή του σωλήνα μειώνεται
δ. Ο σωλήνας είναι οριζόντιος
(Μονάδες 5)
A4. Το τετράγωνο πλαίσιο ΚΛΜΝ του σχήματος είναι ακίνητο με το
επίπεδό του παράλληλο στις γραμμές oριζόντιου ομογενούς μαγνητικού
πεδίου και εκτός λοιπών αλληλεπιδράσεων. Τη χρονική στιγμή t = 0
ρευματοδοτούμε το πλαίσιο με ρεύμα ωρολογιακής φοράς:
α. Όλες οι πλευρές του πλαισίου θα δεχτούν δύναμη Laplace
β. Μόνο οι πλευρές ΚΛ και ΜΝ του πλαισίου θα δεχτούν δύναμη
Laplace
γ. To πλαίσιο θα δεχτεί συνισταμένη δύναμη Laplace προς τα δεξιά
δ. Στο πλαίσιο θα ασκηθεί ζεύγος δυνάμεων

(Μονάδες 5)
 Μάιος 2020

A5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;
α. Ευθύγραμμος αγωγός διαρρέται από ρεύμα και είναι τοποθετημένος κάθετα στις δυναμικές γραμμές
μαγνητικού πεδίου. Το σημείο εφαρμογής της δύναμης Laplace που δέχεται ο αγωγός είναι πάντα το μέσο
του αγωγού.
β. Κατά την εξαναγκασμένη ταλάντωση ενός συστήματος ιδιοσυχνότητας f0 με πολύ μικρή απόσβεση, το
fδιεγ  f0
πλάτος ταλάντωσης μειώνεται, καθώς αυξάνεται η διαφορά , όπου fδιεγ η συχνότητα του διεγέρτη.
γ. Η ενεργός τιμή της εναλλασσόμενης τάσης που παρέχει το δίκτυο της Δ.Ε.Η. μεταβάλλεται με συχνότητα
50Ηz.

δ. Σε μια φθίνουσα ταλάντωση, με δύναμη απόσβεσης της μορφής FANT  b  υ , το ποσοστό μείωσης του
πλάτους ανά περίοδο παραμένει σταθερό.
ε. Τα διαμαγνητικά υλικά προκαλούν σημαντική ενίσχυση του μαγνητικού πεδίου, στο οποίο εισάγονται.
(Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ Β

Σε κάθε μια από τις παρακάτω ερωτήσεις, να επιλέξετε τη σωστή απάντηση, αφού προηγουμένως
δικαιολογήσετε την επιλογή σας

B1. Η ομογενής ράβδος ΑΓ του σχήματος έχει βάρος B και ισορροπεί
με το άκρο Α σε επαφή με οριζόντιο έδαφος και το άκρο της Γ σε F

επαφή με σκαλοπάτι. Η ράβδος δέχεται από το σκαλοπάτι δύναμη F Γ
κάθετη σε αυτήν και ισορροπεί σχηματίζοντας γωνία φ με τον
ορίζοντα. Η δύναμη που δέχεται η ράβδος από το έδαφος:
α. είναι κατακόρυφη A φ
β. σχηματίζει με το έδαφος γωνία μικρότερη από φ
γ. σχηματίζει με το έδαφος γωνία μεγαλύτερη από φ

(Μονάδες 6)
Β2. Το δοχείο του σχήματος έχει πολύ μεγάλο εμβαδό διατομής και
περιέχει νερό, το οποίο θεωρούμε ιδανικό ρευστό, σε ύψος H. Στη
βάση του δοχείου έχει προσαρμοστεί λεπτός οριζόντιος σωλήνας
διατομής Α1, του οποίου το άκρο καταλήγει σε στένωση διατομής
H h 1

Α2, με Α1=2Α2. Το άκρο Κ του σωλήνα είναι κλειστό με τάπα, ενώ σε K

κάποιο σημείο του είναι προσαρμοσμένο κατακόρυφο ανοικτό

σωληνάκι, στο οποίο το νερό ισορροπεί σε ύψος h1. Ανοίγουμε την
τάπα οπότε αποκαθίσταται στρωτή και μόνιμη ροή, ενώ
τροφοδοτώντας το δοχείο με νερό, διατηρούμε τη στάθμη του σταθερή στο ύψος Η. Παρατηρούμε ότι το
h2
h1
νερό στο σωληνάκι ισορροπεί σε ύψος h2. Ο λόγος είναι ίσος με:
3 3
α. 4 β. 8 γ. 0

(Μονάδες 8)
 Μάιος 2020

B3. Υλικό σημείο εκτελεί κίνηση, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί ως σύνθεση δύο αρμονικών κινήσεων με
π π
x1  0,2  ημ(2π  t  ) x 2  0,3  2  ημ(2π  t  )
εξισώσεις 2 (S.I.) και 4 (S.I.), οι οποίες πραγματοποιούνται στην
ίδια διεύθυνση και γύρω από την ίδια θέση ισορροπίας. Τη χρονική στιγμή t = 0 η ταχύτητα του σημείου
έχει μέτρο:
α. υ  0,2  π m / s β. υ  0,6  π m / s γ. υ  π m / s
π π 2
ημ  συν 
Δίνεται 4 4 2
(Μονάδες 6)

B4. Μια σφαίρα πέφτει σε λείο οριζόντιο έδαφος υπό γωνία

πρόσπτωσης θ1 και ανακλάται υπό γωνία ανάκλασης θ2. Κατά V
την πρόσκρουση με το έδαφος η σφαίρα χάνει το 64% της
αρχικής κινητικής της ενέργειας. Ισχύει:
θ1 θ2
ημθ1 3 ημθ1 4 ημθ1 υ
  1
ημθ2 5 ημθ2 5 ημθ2
α. β. γ.

(Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ Γ
Η λεπτή, οριζόντια, ομογενής και άκαμπτη
ράβδος ΑΓ του σχήματος έχει μήκος L = 2 m,
μάζα m = 1 kg, και στηρίζεται σε δύο σημεία της Κ, Λ
σε δύο υποστηρίγματα. Το σημείο Λ απέχει από το
άκρο Γ της ράβδου απόσταση d = 0,6 m
αντίστοιχα. Στο μέσο Μ της ράβδου βρίσκεται
ακίνητο μικρό σώμα Σ1 μάζας m1 = 1,5 kg, το
οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο
αβαρούς οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου
σταθεράς k = 50 N/m, και μπορεί να κινείται χωρίς τριβές πάνω στη ράβδο. Το άλλο άκρο του ελατηρίου
είναι στερεωμένο σε κατακόρυφο τοίχο. Τη χρονική στιγμή t = 0 ένα μικρό βλήμα Σ2 μάζας m2, που κινείται
με ταχύτητα μέτρου υo = 48 m/s υπό γωνία φ = 600 ως προς τον ορίζοντα, συγκρούεται ακαριαία με το
ακίνητο σώμα μάζας m1 και σφηνώνεται σε αυτό. Το σύστημα δεν αναπηδά κατά την κρούση και στη
συνέχεια εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση. Η ράβδος δέχεται από τα υποστηρίγματα μετά την κρούση
συνολική δύναμη, το μέτρο της οποίας είναι αυξημένο κατά 5Ν σε σχέση με τη συνολική δύναμη που
δεχόταν από τα υποστηρίγματα πριν την κρούση. Να υπολογίσετε:
Γ1. τη μάζα m2 του βλήματος(Μονάδες 4)
Γ2. το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου – συσσωματώματος(Μονάδες 4)
Γ3. το μέτρο της μεταβολής της ορμής του συστήματος των σωμάτων Σ 1 και Σ2 κατά την κρούση(Μονάδες 5)
Γ4. τη συνισταμένη δύναμη που ασκείται στο βλήμα, τη στιγμή που το συσσωμάτωμα περνά από το σημείο
Λ της ράβδου (Μονάδες 5)
Γ5. τη χρονική στιγμή που η ράβδος θα ανατραπεί οριακά(Μονάδες 7)
Δίνεται το μέτρο της επιτάχυνσης της βαρύτητας g = 10 m/s2 και
 Μάιος 2020

π 1 π 3 π 3 π 1
ημ  , συν  , ημ  , συν 
6 2 6 2 3 2 3 2.

ΘΕΜΑ Δ
Οι κατακόρυφοι αγωγοί Αx και Γy του σχήματος έχουν πολύ μεγάλο μήκος,
ασήμαντη αντίσταση και τα άκρα τους Α και Γ συνδέονται μέσω ανοικτού δ R
διακόπτη δ με σύρμα αντίστασης R = 40Ω. Επάνω στο επίπεδο των δύο Α Γ
αγωγών είναι τοποθετημένος κάθετα προς τη διεύθυνση τους άλλος
Β
ευθύγραμμος αγωγός ΚΛ μήκους  = 0,5m, ο οποίος μπορεί να ολισθαίνει
υ0 = 0
σε συνεχή επαφή με αυτούς χωρίς τριβές. Η μάζα του αγωγού ΚΛ είναι Κ Λ
m = 0,01kg και η αντίσταση του ασήμαντη. Το σύστημα των τριών αγωγών
βρίσκεται μέσα σε οριζόντιο ομογενές μαγνητικό πεδίο, του οποίου η
μαγνητική επαγωγή (ένταση) Β = 1T είναι κάθετη στο επίπεδο των αγωγών.
Την χρονική στιγμή t0 = 0 αφήνουμε τον αγωγό ΚΛ να κινηθεί και τη στιγμή t1
που έχει μετατοπιστεί κατά Δy = 5m κλείνουμε απότομα τον διακόπτη.
Δίνεται το μέτρο της επιτάχυνσης βαρύτητας g = 10m/s2 και η αντίσταση του x y
αέρα αμελητέα.

Δ1. Να υπολογίσετε την απόλυτη τιμή της έντασης του ρεύματος τη στιγμή t1 και να δικαιολογήσετε τη φορά
του στο κύκλωμα.
(Μονάδες 5)
Δ2. Να εξηγήσετε τι κίνηση θα εκτελέσει ο αγωγός ΚΛ αμέσως μετά το κλείσιμο του διακόπτη.
(Μονάδες 4)
Δ3. Κάποια στιγμή t2 ο αγωγός ΚΛ αποκτά σταθερή (οριακή ταχύτητα) υορ . Να εξηγήσετε γιατί θα συμβεί
αυτό και να υπολογίσετε το μέτρο της οριακής ταχύτητας.
(Μονάδες 4)
υορ
υ
Δ4. Τη στιγμή που το μέτρο της ταχύτητας του αγωγού είναι ίσο με 2 να υπολογίσετε:
α. τη θερμική ισχύ στο κύκλωμα
β. το ρυθμό μεταβολής της βαρυτικής δυναμικής ενέργειας του αγωγού ΚΛ
(Μονάδες 6)
Δ5. Να κάνετε ποιοτικό διάγραμμα συναρτήσει του χρόνου μέχρι ο αγωγός να αποκτήσει οριακή ταχύτητα:
α. της απόλυτης τιμής της Η.Ε.Δ. από επαγωγή στα άκρα του αγωγού
β. της απόλυτης τιμής της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα
(Μονάδες 6)

επιτυχία και οι καλύτερες ευχές για τις εξετάσεις!