ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

(Mέχρι κίνηση φορτίων σε μαγνητικό πεδίο )

ΘΕΜΑ Α
Να σημειωθεί η σωστή απάντηση σε κάθε περίπτωση.
Α1. Ευθύγραμμος αγωγός μεγάλου μήκους
διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα με
ένταση Ι . Στοιχειώδες τμήμα του
αγωγού μήκους d l απέχει απόσταση α
από το σημείο Α και 2 α από το
σημείο Γ που βρίσκεται στην ίδια
ευθεία που ενώνει το Α με το d l. Αν
d Β Α , d B Γ τα μέτρα των εντάσεων
που παράγει το d l στα Α , Γ τότε

α. d Β Α=d Β Γ
β. d Β Α=4 d Β Γ
γ. d Β Α=2 d Β Γ
d ΒΓ
δ. d Β Α=
4

Μονάδες 5
A2. Η κλειστή γραμμή C περιβάλλει τους
ευθύγραμμους αγωγούς με εντάσεις Ι 1, Ι 2
το άθροισμα ΣΒ d l συνθ με φορά
διαγραφής του σχήματος είναι ίσο με
ΣΒ d l συνθ=−μ0 Ι 1. Ο λόγος των
Ι2
εντάσεων είναι ίσος με
Ι1
φορά διαγραφής
1
α.
2
β. 2
γ. 1
1
δ.
4
Μονάδες 5

A3. Κινούμενο ηλεκτρικό φορτίο q εισέρχεται κάθετα μέσα σε μαγνητικό πεδίο

(ομογενές). Το φορτίο μετατοπίζεται από σημείο 1 σε σημείο 2. Αν στο
φορτίο η μόνη δύναμη που ασκείται είναι η δύναμη Lorenz και Κ 1 , F 1 ,
 K 2 , F 2 οι τιμές της κινητικής του ενέργειας και του μέτρου της δύναμης
Lorenz στα σημεία 1, 2 ισχύει

α. Κ 1 < Κ 2 , F 1=F 2
β. Κ 1=Κ 2 , F1=F 2
γ. Κ 1=Κ 2 , F1 > F 2
δ. Κ 1 < Κ 2 , F 1 < F2
Μονάδες 5

Α4. Εάν σε ευθύγραμμο ρευματοφόρο αγωγό δεν ασκείται δύναμη Laplace τότε
στην περιοχή του χώρου όπου είναι τοποθετημένος ο αγωγός :
α. μπορεί να υπάρχει μαγνητικό πεδίο του οποίου οι μαγνητικές γραμμές να
σχηματίζουν γωνία 45ο με την διεύθυνση του αγωγού.
β. μπορεί να υπάρχει μαγνητικό πεδίο του οποίου οι μαγνητικές γραμμές να
σχηματίζουν γωνία 30ο με την διεύθυνση του αγωγού.
γ. μπορεί να υπάρχει μαγνητικό πεδίο του οποίου οι μαγνητικές γραμμές
είναι παράλληλες προς τον αγωγό.
δ. δεν μπορεί να υπάρχει μαγνητικό πεδίο.
Μονάδες 5
Α5. Στο διπλανό σχήμα φαίνεται ένα
ακλόνητα στερεωμένο σωληνοειδές στα
άκρα του οποίου είναι συνδεδεμένο ένα
γαλβανόμετρο. Ένας ραβδόμορφος
μαγνήτης ο άξονας του οποίου
ταυτίζεται με τον άξονα του
σωληνοειδούς έχει το νότιο πόλο του (S)
στραμμένο προς το σωληνοειδές.
α. Όταν ο μαγνήτης πλησιάζει προς το
σωληνοειδές στο άκρο Κ του
σωληνοειδούς εμφανίζεται βόρειος
μαγνητικός πόλος (Ν).
β. Όταν ο μαγνήτης απομακρύνεται από το σωληνοειδές στο άκρο Λ του
σωληνοειδούς εμφανίζεται νότιος μαγνητικός πόλος (S).
γ. Όταν ο μαγνήτης πλησιάζει προς το σωληνοειδές το σωληνοειδές έλκει το
μαγνήτη.
δ. Όταν ο μαγνήτης απομακρύνεται από το σωληνοειδές το σωληνοειδές απωθεί
το μαγνήτη.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β

Β1. Οι ομόκεντροι μεταλλικοί ,κυκλικοί αγωγοί C 1 , C2 του

διπλανού σχήματος έχουν ακτίνες 3r και r και διαρρέονται από
ρεύματα εντάσεων I1 και I2 αντίστοιχα. Η φορά του ρεύματος
που διαρρέει τον κυκλικό αγωγό (2) φαίνεται στο σχήμα. Στο
κοινό κέντρο Κ των δύο κυκλικών αγωγών η ένταση του
μαγνητικού πεδίου ισούται με μηδέν. Το ρεύμα που διαρρέει
τον κυκλικό αγωγό (1) έχει:
α) ένταση I1=I2 και φορά ίδια με την φορά περιστροφής των δεικτών του ρολογιού.
β) ένταση I1=3I2 και φορά ίδια με την φορά περιστροφής των δεικτών του
ρολογιού.
γ) ένταση I1=3I2 και φορά αντίθετη από την φορά περιστροφής των δεικτών του.
ρολογιού.

Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

Μονάδες 2
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
Μονάδες 5

Β2. Στο διπλανό σχήμα ο ευθύγραμμος ρευματοφόρος μεταλλικός οριζόντιος

αγωγός ΚΛ έχει μήκος ℓ μάζα m , διαρρέεται από
συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα έντασης Ι και μπορεί να
γλιστράει χωρίς τριβές κατά μήκος δύο κατακόρυφων
ράβδων από μονωτικό υλικό. Στη περιοχή επικρατεί
οριζόντιο ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης ⃗
B που έχει
κατεύθυνση όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Αρχικά
ο αγωγός ισορροπεί. Αν υποδιπλασιάσουμε την ένταση
του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τον
αγωγό και ταυτόχρονα αντιστρέψουμε την φορά της
έντασης του μαγνητικού πεδίου τότε αυτός θα κινηθεί :

α) προς τα πάνω με σταθερή επιτάχυνση .

β) προς τα κάτω με σταθερή επιτάχυνση .

γ) προς τα πάνω ευθύγραμμα και ομαλά.
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Μονάδες 2
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
Μονάδες 5

Β3. I.Φορτισμένο σωματίδιο (+q , m)

επιταχύνεται μεταξύ από διαφορά δυναμικού V
και εισέρχεται κάθετα στις δυναμικές γραμμές
ενός ΟΜΠ με ένταση ⃗ Β. Το σωματίδιο
διαγράφει το ημικύκλιο ΑΓ και εξέρχεται από το
μαγνητικό πεδίο στο Γ . Τη στιγμή της εισόδου
στο Α ισχύει υ⃗ ⊥ x x ' .
Αν d=( ΑΓ) τότε:

V ⋅m 4 V ⋅m 8V ⋅m V ⋅m
α ¿ d2 = 2
β ¿ d 2= 2 γ ¿ d 2= 2 δ ¿ d 2 = 2 2
B q B q B q 2B q

Να επιλέξετε το σωστό και να αιτιολογήσετε.

 Μονάδες 1+3

II. Το χρονικό διάστημα κίνησης του φορτισμένου σωματιδίου από το Α στο Γ

μέσα στο ΟΜΠ είναι

α. ανάλογο της τάσης V

β. αντιστρόφως ανάλογο της τάσης V
γ. ανεξάρτητο της τάσης V
δ. ανάλογο του τετραγώνου της τάσης V

Να επιλέξετε το σωστό και να δικαιολογήσετε.

Μονάδες 1+2
Β4. Να αποδείξετε τη σχέση Β=μοΙn που δίνει την ένταση του μαγνητικού πεδίου
σωληνοειδούς απείρου μήκους που διαρρέεται από ρεύμα έντασης Ι και έχει
σπείρες ανά μήκος σωληνοειδούς n με τη βοήθεια του νόμου του Αmpere.
Μονάδες 4

ΘΕΜΑ Γ
Από σημείο Α ενός ομογενούς μαγνητικού πεδίου έντασης Β=2Τ,
εκτοξεύονται ταυτόχρονα με την ίδια ταχύτητα μέτρου
υ0=100m/s δύο σωματίδια (1) και (2) με m 1=10-9 Kg, q1=-10-6 C και
m2=1,5·10-9Kg, q2=-10-6 C, όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Το
μαγνητικό πεδίο εκτείνεται σε όλο το ημιεπίπεδο πάνω από το
όριο του πεδίου απ' όπου εκτοξεύονται τα δύο σωματίδια,
α) Να υπολογίσετε την ακτίνα της κίνησης κάθε σωματιδίου και
να σχεδιάσετε τις αντίστοιχες τροχιές.
Μονάδες 5
β) Να υπολογίσετε την απόσταση μεταξύ των σημείων εξόδου των δύο σωματιδίων
από το πεδίο.
Μονάδες 5
γ) Να διερευνήσετε ποιο από τα δύο σωματίδια εξέρχεται πρώτο από το πεδίο και
κατόπιν να υπολογίσετε τη χρονική διαφορά εξόδου των δύο σωματιδίων,
Μονάδες 7
δ) Να υπολογίσετε την απόσταση των δύο σωματιδίων τη στιγμή που εξέρχεται και
το δεύτερο σωματίδιο από το ομογενές μαγνητικό πεδίο.
Μονάδες 8
2
Θεωρείστε π =10 και ότι οι ηλεκτρικές και βαρυτικές αλληλεπιδράσεις είναι
αμελητέες.

ΘΕΜΑ Δ
Δύο οριζόντιοι παράλληλοι, μεταλλικοί αγωγοί μεγάλου μήκους και αμελητέας
ωμικής αντίστασης Αx και A΄x΄ απέχουν μεταξύ τους απόσταση ℓ=0.5m Τα άκρα A
και A΄ των αγωγών συνδέονται με πηγή ηλεκτρεγερτικής δύναμης (ΗΕΔ) Ε και
εσωτερικής αντίστασης r =0,5 Ω μέσω διακόπτη (δ). Στα σημεία Μ και Ν της
διάταξης έχει συνδεθεί αντιστάτης με αντίσταση R1=2Ω. Μεταλλική ράβδος ΚΛ
μήκους ℓ=0.5m, μάζας m=2kg και αντίστασης RKΛ=R2=2Ω μπορεί να ολισθαίνει
χωρίς τριβές πάνω στους αγωγούς Αx και A΄x΄ μένοντας συνεχώς κάθετη και σε
επαφή με αυτούς. Η όλη διάταξη βρίσκεται μέσα σε κατακόρυφο oμογενές μαγνητικό
πεδίο έντασης μέτρου Β = 2 Τ, όπως φαίνεται στο σχήμα. Αρχικά ο διακόπτης (δ)
είναι κλειστός και ο αγωγός ισορροπεί με τη βοήθεια σταθερής οριζόντιας δύναμης
μέτρου F = 2N.

Δ1. Να σχεδιάσετε τη φορά της έντασης του μαγνητικού πεδίου και να

υπολογίσετε την ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε της πηγής.
Μονάδες 4
Κάποια στιγμή ανοίγουμε τον διακόπτη, οπότε μηδενίζεται ακαριαία η ένταση του
ρεύματος στο κύκλωμα με αποτέλεσμα ο αγωγός ΚΛ να αρχίσει να κινείται υπό την
επίδραση της σταθερής δύναμης F.

Δ2. Αφού περιγράψετε την κίνηση του αγωγού, να υπολογίσετε το μέτρο της
οριακής ταχύτητας που αποκτά ο αγωγός, καθώς και τον ρυθμό προσφοράς
ενέργειας στη ράβδο μέσω του έργου της δύναμης F τη στιγμή που ο αγωγός
αποκτά την οριακή του ταχύτητα
Μονάδες 5
Αφού σταθεροποιηθεί η ένταση του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό,
έπειτα από λίγο καταργούμε τη δύναμη F.

Δ3. Να υπολογίσετε τη δύναμη Laplace που ασκείται στον αγωγό όταν έχει γίνει η
ταχύτητα του μισή της οριακής.
Μονάδες 3
Αφότου ο αγωγός σταμάτησε, κάποια στιγμή που θεωρούμε t = 0, ασκούμε
κατάλληλη δύναμη F' στο μέσο του αγωγού ΚΛ και κάθετα σ’ αυτόν, με
αποτέλεσμα να αρχίσει να κινείται με σταθερή επιτάχυνση μέτρου α=2m/s2 .

Δ4. Να υπολογίσετε το ρυθμό μεταβολής της κινητικής ενέργειας του αγωγού

την χρονική στιγμή t1 = 2 s.
Μονάδες 6

Δ5. Nα βρείτε την σχέση της δύναμης F΄ σε σχέση με το χρόνο.

. Μονάδες 7
 Οι αντιστάσεις του αέρα θεωρούνται αμελητέες.