You are on page 1of 21

;d[4 g]kfnsf nflu ;8s, /]n tyf oftfoft ljsf;sf]

kfFr jif]{ /0fgLlts of]hgf


-@)&#—@)&*_

ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft dGqfno


@)&@
k[i7e"ld
g]kfnL hgtfsf] ^% jif{ cufl8b]lv cfˆgf] b]zsf] ;+ljwfg cfkm}+ n]Vg] rfxgf k"/f eO{
hgtfsf k|ltgLlwx?af6 lgld{t g]kfnsf] ;+ljwfg, @)&@ ;+ljwfg;efaf6 hf/L eO{
nfu" ePsf] 5 . gofF ;+ljwfg nfu" ePkl5 b]z ;+3Lotfdf k|j]z u/]sf] 5 eg]
d'n'ssf] casf] k|d'v k|fyldstf ;d[l4 / ljsf; x'g cfjZos 5 .
b]zsf] k"jf{wf/ ljsf;sf nflu ;8s oftfoftsf] cToGt 7"nf] dxTj /x]sf] s'/f
ljleGg b]zsf pbfx/0f Pj+ xfd|f] cfkm\g} b]zsf] cg'ejaf6 ;d]t :jtM :ki6 5 .
b]zsf] ljlzi6tfsf ;fy} oftfoftsf cGo dfWodsf] ljsf; / pkof]usf] cj:yf
ljrf/ ubf{ g]kfnsf nflu cem} klg cGo dfWodsf] t'ngfdf ;8s oftfoftsf]
dxTj cToGt g} a9L ePsf] s'/f ;8s ljsf;sf nflu hgtf / hgk|ltgLlwx?af6
eO/x]sf] dfuaf6 klg :ki6 a'‰g ;lsG5 .
/]n oftfoft ljutdf Go"g k|fyldstfdf /xg] u/]sf] / gu0o ljsf; ePsf]
ePtfklg nfdf] b"/Lsf] nflu lskmfolt / k|efjsf/L x'gsf ;fy} ;fdflhs— cfly{s
ljsf; Pj+ kxF'r lj:tf/sf ;fy} b]zsf] ;du| cfly{s ;d'Ggltsf nflu /]n
oftfoftsf] ljsf; ug'{ cfjZos ePsf] 5 .
a9bf] hg;+Vof, cJojl:yt zx/Ls/0f Pj+ ;fj{hlgs oftfoft ;]jfdf ljBdfg
cg'zf;glxgtf tyf l;ldt JolQm ÷;+:yfx?sf] ldnf]dtf]sf] sf/0fn] ;fj{hlgs
oftfoft If]qn] cfd hgtfnfO{ oyf]lrt dfqfdf ;]jf ;'ljwf pknAw u/fpg
g;ls/x]sf] cj:yf ljBdfg /x]sf]n] o; If]qdf ;fj{hlgs lgsfosf] e"ldsf clea[l4
ub}{ ;j{;fwf/0fnfO{ k|efjsf/L, ;j{;'ne, :t/Lo Pj+ jftfa/0f d}qL ;]jf k|bfg ug{'
cfhsf] cfjZostf ePsf] 5 .
gjf}+ k~rjifL{o of]hgfdf oftfoft If]q, ;8s pkIf]qsf] d"n nIo "s"n oftfoft
vr{ Go"gtd /fVg]" eGg] lgwf{/0f ul/Psf] lyof] . pQm nIo k|fKt ug{sf nflu ;8s
ljefusf] p2]Zo "b]z leq tyf jfXo If]q ;Fusf] ;Dks{ j[l4 u/L ;8s kx'Fr
gk'u]sf If]qdf kx'Fr k'¥ofpg'sf ;fy} ;8s oftfoftnfO{ e/kbf]{, ;'/lIft / sd

1
vlr{nf] agfpg cfjZos of]hgf th'{df, lgdf{0f tyf ;+ef/ sfo{x?sf] k|efjsf/L
Joj:yfkg ug]{" lgwf{/0f ePsf] lyof] .
;8s ljefusf] /0fgLlt kq (The DoR Strategy 1995) df g]kfn ;/sf/sf] ;8s
pkIf]qsf] gLltnfO{ Jojxfl/s ?kdf nfu" ug]{ lgsfosf] ?kdf ;8s ljefusf
sfo{x? lgDgfg';f/ kl/eflift ul/Psf] 5 .
— b]zsf] oftfoft ;]jfsf] cfjZostf k"/f ug]{ u/L ;fdfl/s dxTjsf ;8s
;~hfn (Strategic Road Network) sf] lgdf{0f ug]{,
— lglZrt :t/sf] ;]jf k|bfg x'g] u/L ;8s ;~hfnsf] ;+ef/ ug]{, /
— k}bn ofq' nufot ;Dk"0f{ ;8s k|of]ustf{nfO{ ;8s k|of]udf oyf]lrt ;'/Iff
k|bfg ug]{ .
cf=j= @)&!÷&@ sf] cGTo ;Dddf b]zsf @ j6f lhNnf ;b/d'sfd 8f]Nkf / x'Dnf
afx]s cGo &# lhNnf ;b/d'sfd ;8s oftfoft ;Fu hf]l8Psf 5g\ eg] ;fdl/s
dxTjsf sl/a !% xhf/ ls=ld= ;8s / :yfgLo ;8s ;~hfnsf sl/a ^) xhf/
ls=ld=;8s lgdf{0f ePsf] cj:yf 5 . o;/L xfnsf] cj:yfdf ;8s ;~hfn
ljsf;sf] Go"gtd cfjZostf sl/a sl/a k"/f ePsf] cj:yf 5 eg] lgdf{0f ;DkGg
;8sx?sf] :t/f]Gglt, ;'b[l9s/0f, ;8s ;]jf :t/ tyf ;'/Iff cj:yfdf ;'wf/ Pj+
;+3Lo Joj:yfsf] :j?k ;'xf+pbf] ;8s ;~hfnsf] ljsf; u/L b]zsf] cfly{s
;fdflhs ljsf;df k|efjsf/L / lbuf] ?kdf 6]jf k'¥ofpg' oftfoft If]qsf] cfhsf]
cfjZostf ePsf] ;Gbe{df oftfoft k"jf{wf/ ljsf;sf nflu b]xfosf s'/fnfO{ ljz]if
?kdf Wofgdf /flvPsf]5 .
– hgtfsf k|ltgLlwx?af6 lgld{t g]kfnsf] ;+ljwfg, @)&@ nfu" ePkl5 b]z
;+3Lotfdf k|j]z u/]sf] / d'n'ssf] casf] k|d'v k|fyldstf ;d[l4 / ljsf;
x'g] ;+sNk .
– g]kfnnfO{ ;g\ @)@@ ;Dddf xfnsf] clt sd ljsl;t d'n'ssf] cj:yfaf6
ljsf;zLn d'n'ssf] :t/df k'/\ofpg] /fli6«o c7f]6 .
– ;fdflhs— cfly{s ljsf; Pj+ ;d[l4sf nflu k"j{ zt{sf] ?kdf oftfoft
k"jf{wf/sf] cToGt 7"nf] dxTj x'g] oyfy{ .
2
o; kl/k|]Iodf ca ;8s ljefusf] nufgLsf] k|fyldstf ;DaGwdf ;fdl/s dxTjsf
;8ssf] k|fyldstf nufgL of]hgf (Priority Investment Plan,2007) sf] k'g/fjnf]sg
tyf kl/dfh{g xfn} ;DkGg ePsf] 5 eg] ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft dGqfno
-tTsflng ef}lts of]hgf tyf lgdf{0f dGqfno_ åf/f lj=;+=@)^$ df k|sflzt ;f]r
kq (Vision Paper), Pj+ /fli6«o oftfoft gLlt, @)%* ;d]tnfO{ cfwf/ dfgL ;8s,
/]ndfu{sf] ljsf; tyf cfd oftfoft ;]jf -Mass Transit_ sf] ljsf; ub}{ hgtfnfO{
;'/lIft, ;'ljwfhgs, k|b'if0fd'Qm, / ;j{;'ne oftfoft ;]jf k|bfg ug{sf nflu
cfufdL % jif{sf] cfjZostf / :j?k af/] of] “;d[4 g]kfnsf nflu ;8s, /]n tyf
oftfoft ljsf;sf]] kfFr jif]{ /0fgLlts of]hgf, -@)&#—@)&*_" tof/ ul/Psf] 5 .

/0fg}lts ;8s ;~hfnsf] jt{dfg cj:yf


/0fgLlts ;8s ;~hfn cGtu{t xfn;Dd sl/j !%))) ls= ld= ;8s lgdf{0f
ePsf] 5 eg] !*%$ j6f k'n lgdf{0f sfo{ ;DkGg x'g'sf ;fy}] ^%) j6f k'nx/m
lgdf{0fsf ljleGg r/0fdf /x]sf 5g . /0fgLlts ;8s ;~hfnsf] cj:yf b]xfo
cg';f/ /x]sf] 5 .
 rf/n]g sfnf]kq] ;8s —$% ls=ld=
 b'On]g sfnf]kq] ;8s —!@^^ ls=ld=
 l;+un÷O06/d]l8o6 n]g sfnf]kq] ;8s —$($% ls=ld=
 u|fe]n:t/sf ;8s —!%@* ls=ld=
 6«ofs v'n]sf÷ df6]:t/sf ;8s —$#&) ls=ld=
 lgdf{0fflwg ;8s —@#$$ ls=ld=

p2]Zo
d'n's ;+3Lo ;+/rgfdf k|j]z ul/;s]sf] jt{dfg cj:yfdf ;+3 / k|b]zx?jLr, k|b]z–
k|b]z jLr, k|b]z / :yfgLo lgsfox/m jLr / l5d]sL d'n'sx?;Fusf] oftfoft
;Dks{sf nflu k|efjsf/L, lbuf], e/kbf]{ ;'/lIft / sd vlr{nf] oftfoft ;]jf k|bfg

3
ug{ /fli6«o ;8s ;~hfnsf] ljsf; / ;'b[l9s/0f, /]ndfu{sf] qmlds lasf; tyf
k|efjsf/L oftfoft Joj:yfkg u/L ;d[4 g]kfn lgdf{0fdf ;xof]u k'¥ofpg' o;
/0fgLlts of]hgfsf] d"Vo p2]Zo /x]sf] 5 .

cfwf/e"t cjwf/0ff
1. /fli6«o Pstf, cv08tf, If]qLo ;Gt'ng / b]zsf ljleGg e"–efusf hgtfsf
jLr cfk;L ;'–;DaGw sfod u/L ;d[¢ g]kfn lgdf{0fsf] cfwf/ tof/ ug]{
u/L /fli6«o ;8s ;~hfnsf] ljsf;, ;'b[l9s/0f Pj+ ;Def/ ul/g]5 .
2. :yfgLo hgtfdf ;8s oftfoftsf] kx'FrnfO{ k|b]z / s]Gb| ;Dd afx|} dlxgf
;xh, ;'ne, ;'/lIft, k|efjsf/L, lbuf] Pj+ e/kbf]{ /mkdf ljsf; ul/g]5 .
3. b]zsf] /fhwfgL sf7df8f}+ / k|To]s k|b]zsf] /fhwfgLnfO{ /fli6«o /fhdfu{;+u
slDtdf ! j6f rf/n]g ;8s / cGo j}slNks ;8saf6 ;d]t hf]8\g] gLlt
lnOg]5 .
4. /fli6«o ;8s ;~hfnnfO{ Jofkf/ lj:tf/, ljljwLs/0f Pj+ cGt/b]zLo kf/jxg
tyf Aofkf/ lj:tf/df 6]jf k'Ug] u/L ljsf; ul/g]5 .
5. ;fdflhs cfly{s PsLs/0f, pBf]u Jofkf/sf] ljsf;, ko{6g ljsf;, a:t' /
;]jf pTkfbg tyf ljt/0fsf] k|efjsf/L Joj:yfkgnfO{ 6]jf k'¥ofpg] u/L
;8s ;~hfnsf] ljsf; tyf lj:tf/ ul/g]5 .
6. ;8s ;~hfnsf] ljsf; tyf lj:tf/ ;DaGwdf ljleGg cGt/fli6«o d~rdf
JoQm ul/Psf k|lta¢tf nfu" ug]{ u/L sfo{qmdx/m ;~rfng ul/g]5 .
7. ;8s ljefuaf6 lgdf{0f x'g] /0fgLlts dxTjsf ;8s tyf k'nx? Go"gtd b'O{
n]gdf lgdf{0f ul/g]5 .
8. ;8s pkIf]qdf x'g] cfGtl/s tyf afx\o nufgLsf] >f]tnfO{ 5l/g glbO{
cfly{s tyf k|fljlws ;DefAotf Pj+ k|ltkmnsf cfwf/df dfq of]hgf 5gf}6,
lgdf{0f, ;+ef/ Pj+ :t/f]GgtLsf sfo{x/m sfof{Gjog ug]{ kl/kf6L clgjfo{
/mkdf nfu" ul/g]5 .

4
9. nfdf] b"/Lsf] dfn;fdfg 9'jfgL tyf ofq'sf] cfjfudgnfO{ lskmfolt Pj+
k|efjsf/L ?kdf ;+rfng ug{ k"j{ –klZrd -d]rL– dxfsfnL_ tyf /;'jfu9L–
sf7df8f+}–kf]v/f– n'lDagL laB'tLo /]ndfu{ lgdf{0fsf ;fy} ef/tLo ;Ldfaf6
dxTjk"0f{ cf}Bf]lus Jofkfl/s zx/÷If]qx?df /]n ;]jf ;+rfngug]{ sfo{ k|f/De
ug]{ u/L /]n oftfoftsf] ljsf; ul/g]5 .
10. laBdfg oftfoft Joj:yfkg k|0ffnLdf ;'wf/ u/L ;j{;fwf/0fsf] cfjfudg /
j:t'x?sf] cf];f/k;f/ ;'/lIft, e/kbf]{, ;j{;'ne / sdvlr{nf] agfOg]5 .
11. clwef]u -Occupancy_ sd x'g] lghL ;jf/L ;fwgsf] k|of]unfO{ lg?T;flxt
u/L ;fj{hlgs oftfoftsf ;fwgsf] k|of]u tyf k}bn ofqf ug{ k|f]T;flxt ub}{
;j{;fwf/0fnfO{ ;'/lIft, ;'ljwfhgs, k|b'if0fd'Qm / ;a{;'ne oftfoft ;]jf
k|bfg ug]{ gLlt cjnDag ul/g]5 .
12. ;8s oftfoft Pj+ /]n oftfoftsf] ;xof]lu tyf kl/k"/s dfWodsf] ?kdf
;+efAotfsf] cfwf/df hn oftfoft tyf /Hh'dfu{sf] ljsf; ub}{ nlug]5 .

o; /0fgLlts of]hgfsf] p¢]Zo k|fKtLsf nflu ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft


dGqfnon] cfufdL % jif{df ;8s, /]Nj] / oftfoft Joj:yfkg If]qdf lgDgfg';f/sf
k|d'v sfo{qmdx/m ;+rfng ul/g]5 .

k|d'v sfo{qmdx?
-c_ ;8s If]q
-s_ e"sDkjf6 Ifltu|:t ;8s ;+/rgfx/msf] k'g{lgdf{0f
1. c/lgsf] /fhdfu{, lj=lk= /fhdfu{, uf]/vf– af/kfs ;8s nufot e"sDkjf6
Iflt ePsf s/La $)) ls=ld= ;8s Pj+ *& j6f k'nx/msf] k'glg{df{0f,
k'g:{ yfkgf Pj+ dd{t ;+ef/ sfo{ # jif{df ;DkGg ul/g]5 .
2. bf]nvf–l;+u6L, kf+rvfn– d]nDrL / wflbË –cf/m3f6 –uf]/vf u/L] !#% ls=ld=
;8snfO{ e"sDk kl5sf] k'glg{df{0fsf] gd"gf ;8ssf] /mkdf :t/f]Gglt tyf
k'glg{df{0f sfo{ # jif{df ;DkGg ul/g]5 .
5
-v_ cfwf/e"t ;8s ;~hfn lj:tf/
1. &% lhNNff ;b/d'sfd dWo] ;8s ;~hfnjf6 ghf]l8Psf af+sL b'O{ lhNnf
;b/d'sfd 8f]Nkfsf] b'g}nfO{ @ jif{df tyf x'Dnfsf] l;ldsf]6nfO{ rLg tkm{jf6
@ aif{df / sfnLsf]6 tkm{af6 % jif{df 6«ofs lgdf{0f ;DkGg u/L /fli6«o
;8s ;~hfn;+u hf]l8g]5 .
2. xfn ^& lhNnf ;b/d'sfd;Dd sfnf]kq] ;8sjf6 afx|} dlxgf oftfoft
;+rfng e}/x]sfdf cfufdL @ aif{df yk $ j6f lhNnfx? ef]hk'/, vf]6fª,
d':tfª / afh'/f lhNNff ;b/d'sfd;Dd tyf dgfª / d'u'sf] ;b/d'sfddf
cfufdL % jif{df sfnf]kq] ;8s lgdf{0f ;DkGg eO{ x'Dnf / 8f]Nkf afx]s
&# j6f lhNnf ;b/d'sfd;DDf sfnf]kq] ;8s ;~hfnjf6 afx|} dlxgf
oftfoft ;+rfng x'g]5 . af+sL b'O{ lhNnf ;b/d'sfd ;Ddsf] ;8snfO{
sfnf]kq] :t/df :t/f]Gglt ug]{ sfo{ k|f/De ul/g]5 .
3. b]xfosf !& j6f dxTjk"0f{ ;8sx/m -^%$ ls=ld=_ sf] O06/ldl8o6÷8an
n]gdf :t/f]Gglt sfo{ # jif{df ;DkGg ul/g]5 .
l;=g= ;8ssf] gfd nDafO{ -ls=ld=_

! gbfxf–sf]zL k'n rt/f /mkgu/ ;8s ^!

@ lj/f6gu/ rqmky $@

# n]u'jf3f6–ef]hk'/ ;8s ^%

$ dGynL–/fd]5fk ;8s !#

% xn];L–lbQm]n ;8s #%

^ d]rL k'n–rGb|u9L–ljtf{df]8 ;8s !@

& nfdf];f+3'–tfdfsf]zL–hL/L ;8s -nfdf];f+3—


' rl/sf]6_ %%

* zxLb dfu{ ;8s -3f]/fxL– 3tL{ufp+ v08_ #@

( n'lDagL a'l4i6 ;ls{6 ;8s $@

!) Kff]v/f l/+Ë /f]8 *@

6
l;=g= ;8ssf] gfd nDafO{ -ls=ld=_

!) ;f+km]ju/– dft{8L ;8s -afh'{uf8– dft{8L v08_ @*

!! ab{3f6– kfn8f+8f– lqj]0fL ;8s !#

!@ afnfh'– /fgLkf}jf– ssgL– lqz'nL ;8s %^

!# 5x/]– ljb'/ ;8s !&

!$ aNv'– blIf0fsfnL ;8s !@

!% eQmk'/– gu/sf]6– l;kf3f6 ;8s !^

!^ e/tk'/– /fdk'/– d]3f}nL ;8s !^

!& hgsk'/– kl/qmdf ;8s &$

!* l;nu9L – ;fFkm]ju/ ^%

4. b]xfosf cGo dxTjk"0f{ !( j6f ;8sx/m -!%@$ ls=ld=_ sf]


O06/ldl8o6÷8an n]gdf :t/f]Gglt sfo{ % jif{df ;DkGg ul/g]5 .
l;=g= ;8ssf] gfd nDafO{ -ls=ld=_

! ;u/dfyf nf]sdfu{ !#!

@ zxLb dfu{ -ls=ld= #!—ls=ld= !%^_ !@%

# pu|tf/f–d]nf}nL ;8s &%

$ ;xhk'/–af]u6fg–lbkfon -ls=ld= %)—ls=ld= !)*_ ^*

% lh/L–;Nn]/L–l9u|L ;8s !^)

^ /fFs] – /jL – e]8]6f/ ;8s ()

& nfdf];fFu'–tfdfsf]zL–lh/L -r/Lsf]6–lh/L v08_ ;8s %%

* ;]n]3f6 – /fd]5fk – ;fF3'6f/ ;8s %%

( u}8fsf]6 – /fdk'/ – /fDbL -lkkn8fF8f_ ;8s !#)

!) ndxL – 3f]/fxL – t'n;Lk'/ ;8s $&

7
l;=g= ;8ssf] gfd nDafO{ -ls=ld=_

!! efn'afª – af38'nf – leduL§] ;8s &)

!@ ;xhk'/ – af]S6fg – lbkfon ;8s %)

!# alb{af; – hn]Zj/ ;8s $@

!$ u08s Sofgn ;8s %)

!% a;Gtk'/–s6fxf/Lof–sjflxuf]7–kLk|fbL–kbd ;8s @(

!^ u'nl/of–d=/f=df= ;8s @@

!& rGb|f}6f – s[i0fgu/ ;8s @)

!* d':tfË – 8f]Nkf – h'Dnf @@%

!( zx/L ;8sx? M dnu+jf ;8s, l;/xf ;8s, *)


g]kfnuGh, hn]Zj/ ;8s, /fhlj/fh ;8s

-u_ k|d'v /fhdfu{x/msf] ljsf;


1. k"j–{ klZrd /fhdfu{sf] sfs/le§f–a'6jn -%** ls=ld=_ v08sf] l8=lk=cf/= @
aif{df ;DkGg u/L To;kl5sf] % aif{df rf/n]gsf] PS;k|];j] lgdf{0f sfo{
;DkGg ul/g]5 . ;fy} j'6jn– u8\8frf}sL -$#( ls=ld=_ v08sf] l8=lk=cf/=
tof/ u/L n]g lj:tf/ sfo{ % aif{ leqdf k|f/De ul/g]5 .
2. k"j–{ klZrd /fhdfu{sf] a}slNks v08sf] /mkdf w/fg– rt/f– ufO{3f6–
s6f/L– l;Gw'nL ahf/– x]6f}+8f ;8s -#!* ls=ld=_ / t'N;Lk'/– k'/Gwf/f–
af]6]rf}/ ;8s -*^ ls=ld=_ o;} aif{ sfo{ cf/De u/L b'O{ n]gsf] sfnf]kq]
:t/df :t/f]Gglt ug]{ sfo{ # aif{df ;DkGg ul/g]5 .
3. k[YjL /fhdfu{sf] d'lUnª —kf]v/f ;8s v08 -() ls=ld=_ rf/ n]gdf / /Tg
/fhdfu{sf] sf]xnk'/–;'v]{t -*% ls=ld=_ v08 tyf l;¢fy{ /fhdfu{sf] a'6jn–
kf]v/f -!%& ls=ld=_ v08nfO{ @ n]gdf :t/f]Gglt ug]{ sfo{ # jif{df ;DkGg
ul/g]5 .

8
4. dWokxf8L -k'iknfn_ nf]sdfu{sf] s'n nDafO{ !&(& ls=ld= dWo] k'gM /]vfÍg
ePsf] v'sf]{6– kflte~Hofª v08sf] sl/j !!& ls=ld= 6«ofs lgdf{0f sfo{ @
jif{df ;DkGg x'g]5 . o;} u/L !)&( ls=ld= ;8snfO{ b'O{ n]gsf] sfnf]kq]
:t/df :t/f]Gglt ug]{ sfo{ % jif{df ;DkGg ul/g]5 . ;f]xL cjlwdf af‘sL
%*# ls=ld= l;Ën n]gsf] sfnf]kq] tyf %) ls=ld= u|fe]n :t/df lgdf{0f
x'gsf ;fy} ;a} -!)% j6f_ k'nx/msf] lgdf{0f sfo{ ;DkGg ePsf] x'g]5 .
dWokxf8L -k'iknfn_ nf]sdfu{s} v08sf] ?kdf sf]zL sl/8f]/sf] 3'dL{—rt/f
-!^( ls=ld=_ tyf rt/f–d'n3f6–lkmlbd ;Ddsf] *( ls=ld= ;8s lgdf{0f
k|f/De ul/g]5 . o;jf6 k"jL{ g]kfn –ef/t l;dfgfjf6 sf7df8f}+ ;Ddsf]] b'/L
!#) ls=ld= n] 5f]6f] x'g]5 .
5. x'nfsL /fhdfu{sf] hDdf !&(@ ls=ld= nDafO{ ;8s dWo] k"j{–klZrd hf]8\g]
;8sx/msf] nDafO{ (&% ls=ld= / pQ/–blIf0f hf]8\g] ;8sx/msf] nDafO{
*!& ls=ld= /x]sf] 5 h; cGt{ut k|yd r/0fsf] hDdf ^)& ls=ld= ;8s
dWo] s}nfnL lhNnfsf] ;tL– ehgL / nDsL– l6sfk'/ ;8ssf] ;DkGg
e};s]sf] ^) ls=ld= sfnf]kq] ;8ssf] cnfjf cGo @! j6f ;8sx/msf] %$&
ls=ld= ;8ssf] sfnf]kq] sfo{ @ jif{df ;DkGg ul/g]5 . xfn;Dd cWoogsf]
qmddf pQm ;8sx/mdf cfjZos b]lvPsf s'n !%) j6f k'nx/m dWo] $%
j6f ;DkGg e};s]sf], %* j6f lgdf{0fwLg / af+sLsf] l8hfO{g e}/x]sf]df
lgdf{0ffwLg Pj+ l8hfO{Gf x'g] af+sL ;Dk'0f{ k'nx/msf] lgdf{0f sfo{ # jif{df
;DkGg ul/g]5 . bf];|f] r/0fsf] s"n !!*% ls=ld=;8sx/msf] l8lkcf/ @
jif{df tof/ u/L lgdf{0f sfo{ % jif{df ;DkGg ul/g]5 .

-3_ pQ/–blIf0f hf]8\g] k|d'v Jofkfl/s Pj+ dxTjk"0f{ ;8sx/msf] ljsf;


1. sf]zL sl/8f]/ -/fgL–lj/f6gu/–O{6x/L–wgs'6f–n]u'jf3f6—vf+bjf/L–lsdfyf+sf
-#!) ls=ld=_ sf] af+sL *$ ls=ld= ;8s 6«ofs lgdf{0f @ jif{df ;DkGg
ul/g]5 . wgs'6f–vf+bjf/L– lsdfyf+sf -@!@ ls=ld=_ ;8ssf] l8lkcf/ !
jif{df tof/ ul/g]5 / To;kl5sf] $ aif{df b'O{ n]gdf :t/f]Gglt sfo{ ;DkGg

9
u/L] k"jL{ If]qdf pQ/–blIf0f hf]8\g] k|d'v Jofkfl/s dfu{sf] /mkdf k|of]udf
cfpg]5 .
2. a]nlxof– e}/xjf– kfNkf– /fDbL– sfnLu08sL– ?b|j]gL– dfn9'+uf– a]gL–
hf]d;f]d– r}n]– sf]/nf -#() ls=ld=_ dWo] /fDbL–sfnLu08sL–?b|j]gL–
dfn9'+uf– a]gL– hf]d;f]d @)@ ls=ld= ;8s @ n]gsf] sfnf]kq] :t/df
:t/f]Gglt ug]{ sfo{ # jif{df ;DkGg ul/g]5 . hf]d;f]d–sf]/nf -!)) ls=ld=_
;8s b'O{ n]gsf] u|fe]n :t/df :t/f]Gglt sfo{ b'O{ jif{df ;DkGg ul/g]5 .
3. 7f]/L– e08f/f– dn]v'– uN5L– lqz'nL– j]qfjtL– :ofk|m'j]zL– /;'jfu9L -!**
ls=ld=_ ;8ssf] uN5L– lqz'nL– j]qfjtL– :ofk|m'j]zL– /;'jfu9L -*@ ls=ld=_
v08 b'O{ n]gsf] sfnf]kq] :t/df lgdf{0f tyf :t/f]Gglt ug]{ sfo{ @ aif{df
;DkGg ul/g]5 . 7f]/L– e08f/f– dn]v' -!)^ ls=ld=_ @ n]gsf] sfnf]kq]
:t/df lgdf{0f tyf :t/f]Gglt sfo{ % aif{df ;DkGg u/L ef/t–rLg hf]8\g]
;a} eGbf 5f]6f] dfu{sf] /mkdf ljsf; ul/g]5 .
4. le§fdf]8– 9Ns]j/– l;Gw'nL– dGynL– bf]nvf– l;+u6L– nfdfau/– nfKrf -
#!) ls=ld=_ ;8ssf] nfdfju/–nfKrf ;8ssf] af+sL !* ls=ld=6«ofs tyf
sl/j ! ls=ld= ;'?ª lgdf{0f ug]{ sfo{ # jif{df ;DkGg ul/g]5 . o;} dfu{sf]
gofFk'n–l;+u6L v08sf] !% ls=ld=6«ofs lgdf{0f ug]{ sfo{ @ jif{df ;DkGg
ul/g]5 . s"n #!) ls=ld= ;8ssf] b'O{ n]gdf :t/f]Gglt sfo{ # aif{df k|f/De
ul/g]5 .
5. d'Vo pQ/–blIf0f sl/8f]/ Pj+ l5d]sL b'O{ b]z ;+u Jofkf/sf] nflu k|d'v
gfsfsf] ?kdf /x]sf] jL/u+h– x]6f}+8f– gf/fo0f3f6– d'UnLª– sf7df08f}–+
w'lnv]n– bf]nfn3f6– afx|lj;]– sf]bf/L -#() ls=ld=_] ;8ssf] w'lnv]n–
bf]nfn3f6–afx|lj;] -^@ ls=ld=_ v08nfO{ $ n]gdf / afx|lj;]–sf]bf/L v08
-@% ls=ld=_ nfO{ @ n]gdf :t/f]Gglt ug]{ sfo{ % aif{df ;DkGg ul/g]5 .
jL/u+h– sf7df8f}+ sl/8f]/ cGt{ut kg]{ gf/fo0f3f6– d'UnLª v08 -#@
ls=ld=_ nfO{ @ n]gdf lj:tf/ ug]{ sfo{ @ jif{df ;DkGg ug'{sf ;fy} lqz'nL
gbLsf] csf]{ lsgf/ftkm{ l7d'/f– d'UnLª -@& ls=ld=_ b'O{ n]g ;8s lgdf{0f
10
sfo{sf] l8lkcf/ @ aif{df ;DkGg u/L lgdf{0f sfo{ k|f/De ul/g]5 . d'UnLª –
gf}lj;]–sf7df8f}+ !!) ls=ld=;8ssf] l8lkcf/ tof/ ug]{ sfo{ @ aif{df ;DkGg
u/L n]g lj:tf/ tyf ;'b[l9s/0f ug]{ sfo{ % aif{df ;DkGg ul/g]5 .
6. hd'gxf– g]kfnu+h– af+u]l;dn– v'nfn'– n}km'– l;ldsf]6– lxN;f -%@! ls=ld=_
sf] af+sL !$# ls=ld= 6«ofs lgdf{0f ug]{ sfo{ % jif{df ;DkGg u/L sfnf]kq]
:t/df :t/f]Gglt ug]{ sfo{ k|f/De ul/g]5 .
7. cGo dxTjk"0f{ pQ/–blIf0f ;8sx?sf] ?kdf ;fnem08L— ;lGwvs{—
9f]/kf6g— a8x/] -!(% ls=ld=_, afUn'Ë— vf/fjfË— tD3f;— ;lGwvs{—
efn'jfª -@!) ls=ld=_ tyf lbSt]n—;Nn]/L -&% ls=ld=_ ;8sx?sf] ljsf;
tyf :t/f]Gglt ug]{ sfo{ % aif{sf] cjlwdf k|f/De ul/g]5 .
8. wfld{s tyf ko{6sLo b[li6n] dxTjk"0f{ n'lDagL rqmky %)) ls=ld -n'lDagL—
e}/xjf— lqj]0fL— b'lDsjf; — u}+8fsf]6— /fDbL— l/8L— tD3f; — ;lGwvs{—
uf]?l;+3]— tf}lnxjf— n'lDagL_ dWo] 6«ofs v'Ng af+ls lqj]0fL— b'lDsjf; -@@
ls=ld=_ 6«ofs vf]Ng] sfo{ # jif{ leq ;DkGg ug'{sf ;fy} cGo v08x/msf]
lj:tf/ Pj+ :t/f]Gglt ug]{ sfo{ % aif{df ;DkGg ul/g]5 . a[xt\ n'lDagL
u'?of]hgf cGtu{tsf ltnf}/fsf]6— /fdu|fd -&( ls=ld=_ tyf dl0fu|fd—
b]jbx—zLtngu/ -!( ls=ld=_ ;8snfO{ @ n]gsf] sfnf]kq] :t/df :t/f]Gglt
ug]{ sfo{ # aif{df ;DkGg ul/g]5 .

-ª_ låb]zLo Jofkfl/s gfsf hf]8\g] ;8sx/msf] ljsf;


1. blIf0fL ;Ldf tkm{sf] Jofkfl/s dfu{ lj:tf/ cGt{ut /fgL lj/f6gu/ O{6x/L
-#) ls=ld=_, h6xL–hgsk'/–9Ns]j/ -#^ ls=ld=_, jL/u+h–kyn}of -@*
ls=ld=_, a]nlxof–a'6jn -@$ ls=ld=_, df]xgf k'n–ctl/of–uf]bfj/L -@)
ls=ld=_ ;8ssf] rf/ n]gdf lj:tf/÷:t/f]Gglt ug]{ sfo{ # jif{df ;DkGg
ul/g]5 eg] cGo ;+efljt ;8s v08x/msf] ;+efJotf cWoog ul/g]5 .
2. cGo pQ/–blIf0f hf]8\g] ;8sx/mdf s]rgf–rf/cfnL–O{nfd–lkmlbd–tfKn]h'Ë–
cf]nfËr'Ëf]nf –3fl/nf ;8s -#%( ls=ld=_ sf] af+sL ^) ls=ld $ jif{=,
11
a|Dxb]j–hf]uj'9f–a'8/–;tjf+em–bfr'{nf–l6+s/ -$)) ls=ld=_ sf] af+sL &%
ls=ld= # jif{, l6sfk'/ -s}nfnL_–nf]8]–;fkm]au/–r}gk'/ -aemfË_ –tfSnfsf]6
-@() ls=ld=_ sf] af+sL @$% ls=ld= & jif{, a]lg3f6–cf/m3f6–nfs]{ -!^@
ls=ld=_ sf] af+sL !)$ ls=ld 6«ofs ^ jif{df lgdf{0f ;DkGg ul/g'sf ;fy}
:t/f]Gglt ug{ sfo{ k|f/De ul/g]5 .
-r_ sf7df8f}+ pkTosf ;8s ;'b[l9s/0f
1. sf7df8f}+— t/fO{ hf]8\g] k|d'v dfu{x/m dWo] sf7df08f}+ lghu9 b'|t dfu{sf]
lgdf{0f ug]{ sfo{ % jif{df ;DkGg ul/g]5 .
2. cGo a}slNks ;8sx/mdf sfGtL nf]sdfu{ -(@ ls=ld=_, blIf0fsfnL– 5}dn]–
l;:g]/L– s'n]vfgL -$% ls=ld=_ ;LtfkfO{nf– wfs]{ -@$ ls=ld=_ nfO{ @ n]gsf]
sfnf]kq] :t/df :t/f]Gglt ug]{ sfo{ $ aif{df ;DkGg ul/g]5 .
3. sf7df8f}+ pkTosf ;8s lj:tf/ cfof]hgf cGtu{t lj:tf/df /x]sf !%& ls=ld=
dWo] af+ls *! ls=ld= ;8ssf] lj:tf/ ug]{ sfo{nfO{{ % aif{df ;DkGg u/L ;8s
lj:tf/ sfo{nfO{{ lg/Gt/tf lbOg]5 . sf7df8f}+ rqmky -@& ls=ld=_ / eQmk'/
;'o{ljgfos– w'lnv]n -!& ls=ld=_ ;8s nfO{ rf/ n]gdf :t/f]Gglt ug]{ sfo{
qmdzM @ aif{df / % aif{df ;DkGg ul/g]5 .
4. sf7df8f}+ pkTosfsf] a9\bf] hg3gTj / ;jf/L rfknfO{ Wofgdf /fvL
of]hgfaWb j:tL ljsf;sf nflu * n]gsf] aflx/L rqmky -Outer Ring Road_
lgdf{0fsf] cfjZostf ePsf] x'+bf k|:tfljt &^ ls=ld= nDafO{sf] aflx/L
rqmkysf] lj:t[t cWoog @ aif{ leq ;DkGg u/L lgdf{0f ug]{ sfo{ cf/De
ul/g]5 .
5. cfly{s ;+efJotf Pj+ ;jf/L ;fwgsf] rfk cg'¿k ;8ssf] ljsf; tyf lj:tf/
ul/g]5 . zx/Ls/0fsf] rfknfO{ b[li6ut ub}{ ;'/lIft, jftfj/0f d}qL tyf cj/f]w
/lxt Mass Transportation Joj:yfkgdf ;xof]u k'Ug] u/L ;8s ;~hfnsf]
lj:tf/ ul/g]5 .

12
-5_ k'n lgdf{0f tyf ;Def/
1. cfufdL kf+r jif{ leqdf /0fgLlts ;8sx/mdf lgdf{0fwLg @)) j6f Pj+
:yfgLo ;8sx/mdf lgdf{0ffwLg sl/j $%) j6f k'nx/m ul/ ^%) j6f
k'nx/msf] lgdf{0f ;DkGg ul/g]5 . ;f]xL cjlwdf Go"gtd %)) gof+ k'nx?
lgdf{0fsf] laleGg r/0fdf /xg]5g\ .
2. ;DkGg ePsf k'nx/msf] k|efjsf/L /mkdf dd{t ;Def/ ul/g]5 eg] hL0f{
k'nx/msf] 7fp+df gofF k'n lgdf{0f u/L k|lt:yfkg ul/g]5 . o;sf] z'?jftsf]
?kdf 9Ns]j/—kyn}of v08sf ^& k'/fgf k'nx?sf] :yfgdf cfw'lgs k|ljwL
k|of]u u/L gofF k'n lgdf{0f ul/g]5 .
3. /fhwfgL tyf cGo e"–efudf ;d]t ljz]if k|sf/sf cfsif{s k'nx/msf] lgdf{0f
ub}{ nlug]5 .

-h_ ;'/mË dfu{ ljsf;


cfufdL % jif{df lqe'jg /fhkysf] gfu9'+uf tyf nfdfau/— nfKrf ;8sdf
;'/mË dfu{ lgdf{0f ul/g]5 . 6f]vf–u'h]{e~HofË ;8s tyf l;¢fy{ /fhdfu{sf]
l;¢afaf v08 nufot cGo ;DefJo ;8s v08x/mdf ;'/mËdfu{sf] cfly{s Pj+
k|fljlws ;+efJotf cWoog z'/m u/L ;+efJotfsf cfwf/df lgdf{0f sfo{ k|f/De
ul/g]5 .

-em_ ;8s ;~hfn ;Def/


1. ;8s ;DklQ ;+/If0f, dd{t ;Def/ Pj+ Joj:yfkgnfO{ yk k|efjsf/L
agfOg]5 . s'n oftfoft ;~rfng nfut Go"gtd /xg] u/L ;8s dd{t
;Def/ sfo{nfO{ k|efjsf/L agfOg]5 . ;8ssf] ;]jf :t/ -Service Quality_
sf] cfwf/df ;8s dd{t ;Def/ ul/g]5 .
2. ;8s af]8{sf] >f]t ;fwg tyf sfo{ bIftf clea[l¢ ub}{ ;8s dd{t ;Def/sf
nflu cfjZos >f]tdf cfTdlge{/tf x'g] u/L Joj:yfkg ul/g]5 .

13
-~f_ ;8s ;'/Iff
1. /fhdfu{ Pj+ ;xfos /fhdfu{x/mdf b'3{6gf Go"lgs/0fsf nflu l8hfOg,
lgdf{0f, :t/f]Gglth:tf ;a} r/0fdf Road Safety Audit sf] Aoj:yf nfu"
ul/g]5 .
2. ;8s ;'/Iffsf nflu Nepal Road Safety Action Plan 2013-2020 af6 k|fKt
;'emfj cg';f/sf b'3{6gf Go"lgs/0fsf cfjZos ;j} pkfox/msf] clgjfo{
/mkdf cjnDag ul/g]5 .

-6_ cGo sfo{qmd


1. ;8s tyf k'nx/msf] lgdf{0f tyf dd{t ;+ef/df ;fdflhs Pj+ jftfj/0fLo
kIfsf] gsf/fTds c;/ Go"lgs/0fsf] nflu cfjZos kg]{ ;j} pkfox/msf]
cjnDag ul/g]5 .
2. lj=kL /fhdfu{ -ag]kf–l;Gw'nL–alb{jf;_ nfO{ ko{6sLo dfu{sf] /mkdf ljsf;
ul/g'sf ;fy} b]zsf cGo ;8sx/msf] ;d]t ko{6sLo pkof]usf] ;+efJotf
cWoog ul/g]5 .
3. ;fj{hlgs lgdf{0fdf k/Dk/fut ljlw afx]ssf cGo cfw'lgs ljlwx/m h:t}
;fj{hlgs lghL ;fem]bf/L, l8hfO{g P08 ljN8, lgdf{0f ;+rfng tyf
x:tfGt/0f (BOT, BOOT) h:tf ljlwx? cjnDag ul/g]5 .
4. zx/L If]qdf ;8s ;+r/gf lgdf{0f tyf lj:tf/ ubf{ k}bnofqL tyf ckfË d}qL
agfOg]5 . ;fy} k|d'v zx/L ;8sx/m Pj+ gu/f]Gd'v If]qsf ;8sx/mdf ;fOsn
n]gsf] cjwf/0ff nfu" ul/g]5 .
5. ;8s ljefudf cg';Gwfg tyf ljsf;sf] nflu :yfoL ;+/rgf :yflkt u/L
s[ofzLn agfO{g]5 . ;8s ljefusf] xfnsf] ;+/rgfnfO{ d'n'sn] cufNg] ;+3Lo
;+/rgf adf]lhd k'gu{7g ul/g]5 . ;8s tyf k'n lgdf{0fdf u'0f:t/ sfod
/fVgsf nflu cfjZostfg';f/ k|of]uzfnfx?sf] :yfkgf÷ ;'b[9Ls/0f ul/g]5 .
6. ;8s ljefusf] Mid Term Review of Sector Wide Programme and Priority

Investment Plan, 2015 cg';f/ b]zdf cfwf/e"t ;8s ;~hfnsf] sfo{ sl/a
14
;DkGg ePsf]n] /0fgLlts ;8sx/msf] ;+Vof j9fpg gx'g] / cfjZostfsf
cfwf/df ;Dk"0f{ /0fgLlts ;8sx/msf] ;'b[l9s/0f Pj+ :t/f]Gglt ug{ cfjZos
ePsfn] ;8s ljefujf6 k|f]h]S6 8f6f a}+s tof/ u/L qmdzM ;a} /0fgLlts
;8sx/mnfO{ slDtdf b'O{ n]gdf sfnf]kq] :t/df :t/f]Gglt ul/g]5 .
7. ;8s dd{t ;+ef/ Pj+ cfsl:ds sfo{sf] nflu Go"gtd cfjZos kg]{ cfw'lgs
oGq pks/0fx/msf] vl/b ul/g]5 . ;8s ljefu cGt{utsf x]eL O{So'kd]G6
l8lehgx/m Pj+ cfO{6L ;DaGwL O{sfO{nfO{ ;do ;fk]If/mdf ;'b[l9s/0f Pj+
ljsf; ul/g]5 .
8. b]zdf x]eL O{So'kd]G6x? ;j{;'ne ?kdf k|fKt x'g] u/L ;fj{hlgs— lghL
;fem]bf/L cjwf/0ffdf Heavy Equipment Leasing Company ^ dlxgfdf
:yfkgf u/L ;+rfngdf NofOg]5 .

-cf_ /]Nj] If]q


1. Df]rL— dxfsfnL ljB'tLo /]ndfu{ -($% ls=ld=_
-s_ alb{af;– l;d/f– jL/u+h !#^ ls=ld=/]ndfu{sf] 6«ofsa]8 tyf k'n
k'n];fsf] lgdf{0f sfo{ $ jif{df ;DkGg ul/g]5 .
-v_ alb{af;– sfs/le6\6f -@^@ ls=ld=_ sf] 6«ofs j]8 tyf k'n k'n];f
lgdf{0f sfo{ % jif{ leq ;DkGg ul/g]5 .
-u_ a'6an– u8\8frf}sL /]ndfu{ -^^& ls=dL=_ sf] la:t[t kl/of]hgf k|ltj]bg
-DPR_ tof/ kfg]{] sfo{ @ aif{df ;DkGg u/L 6«ofsa]8 tyf k'n k'n];fsf]
lgdf{0f sfo{ cf/De ul/g]5 .
-3_ lghu9– x]6f}8f– e/tk'/ ljB'tLo /]ndfu{ -!#% ls=ld=_ sf] la:t[t
kl/of]hgf k|ltj]bg -DPR_ tof/ kfg]{ sfo{ ! aif{df ;DkGg ul/g]5 .
2. /;'jfu9L– sf7df8f}–+ kf]v/f– n'lDagL ljB'tLo /]ndfu{ cg'dflgt %!( ls=dL=
ljB'tLo /]ndfu{sf] la:t[t kl/of]hgf k|ltj]bg -DPR_ tof/ kfg]{ sfo{ # jif{df
;DkGg u/L lgdf{0f ug]{ sfo{ cf/De ul/g]5 .

15
3. Hfogu/– hgsk'/– alb{af; -^( ls=ld=_ /]ndfu{ lgdf{0f ug]{ sfo{ # jif{df
;DkGg u/L /]n ;]jf ;~rfngdf NofOg]5 .
4. s6x/L– la/f6gu/– aygfxf -!# ls=ld=_ /]ndfu{ lgdf{0f ug]{ sfo{ @ jif{df
;DkGg u/L /]n ;]jf ;~rfngdf NofOg]5 .
5. sf7df8f}+ pkTosf leqsf] k"j{– klZrd tyf pQ/– blIf0f nfdf ?6x? kmlk{ª–
a"9flgns07, yfgsf]6– w'lnv]n tyf rqmky h:tf ;+efJo ?6x?df d]6«f] /]n
;+rfngsf nflu ! jif{df lj:t[t cWoog ;DkGg u/L lgdf{0f ug]{ sfo{ cf/De
ul/g]5 .
6. b]zsf] /]ndfu{ ljsf; Pj+ /]nj] ;]jf ;+rfng ug{ ;Ifd x'g] u/L /]n ljefusf]
;'b[9Ls/0f ul/g]5 .

-O_ oftfoft Joj:yfkg If]q


1. sf7df8f}+ pkTosfsf #% jf6 6«flkms h+s\;gx?df Intelligent Traffic System

h8fg u/L ;jf/L lgoGq0f tyf ;jf/L cg'zf;g cg'udg ug{ Traffic

Management Center sf] :yfkgf ug]{ sfo{ @ aif{df ;DkGg ul/g]5 .


2. sf7df8f}+ dxfgu/ leq & ls=ld= P]ltxfl;s k}bn ;Dkbf dfu{ tyf !% ls=ld=
k}bndfu{ lgdf{0f ug]{ sfo{ ! aif{df ;DkGg ul/g]5 .
3. leqL rqmky -lai0f'dtL– lns+/f]8– n}grf}/– wf]aL3f6– afUdtL sl/8f]/ ;8s_
!^ ls=ld= df Bus Rapid Transit % jif{ leq ;+rfngdf NofOg]5 .
4. sf7df8f}+ Zfx/sf] dWo efudf ;jf/Lsf] rfk sd ug{ rf]ef/ / ;Nnf3f/Ldf @
j6f j; 6ld{gn :yfkgf u/L % aif{df ;+rfngdf NofOg]5 .
5. sf7df8f}+ pkTosfdf 5l/P/ /x]sf sl/a @)) ;fj{hlgs oftfoftsf ?6x?nfO{
# txdf jlu{s/0f tyf ;d"lxs[t u/L pSt ?6x?df ;+rfng ul/g] j;x?sf]
dfkb08 tTsfn tf]lsg]5 .
6. cfw'lgs ?6 jlu{s/0f jdf]lhd cf7 j6f Primary tyf ;f]x|j6f Secondary

Routes df nfda4 eO{ a; r9\g] k|0ffnL ;lxtsf] s08S6/ /lxt -ljB"tLo l6s6
k|0ffnL_ Bus Mass Transit @ aif{df ;+rfng ul/g]5 .

16
7. g]kfn el/sf ;Dk"0f{ ;jf/L ;fwgx?dWo] sDtLdf @) k|ltzt ;jf/L ;fwgx?nfO{
% jif{df jftfj/0f d}qL ;jf/L ;fwgdf ?kfGtl/t ul/g]5 .
8. b]z el/sf s/Lj @% nfv ;jf/L rfns cg'dltkq tyf ;jf/LwgL btf{
k|df0fkqnfO{ % jif{df :df6{ sf8{df ?kfGt/0f ul/g]5 .
9. s/Lj @% nfv ;jf/L ;fwgsf gDa/ Kn]6nfO{ % jif{df O{Daf]:8 gDa/ Kn]6df
?kfGt/0f ul/g]5 .
10. 6]s'df lgld{t ;jf/L k/LIf0f s]Gb| tTsfn ;~rfng ul/g'sf ;fy} k|To]s k|b]zdf
slDtdf Ps—Ps j6f ;jf/L k/LIf0f s]Gb| lgdf{0f ug]{ sfo{ @ aif{df ;DkGg u/L
;~rfngdf NofO{g]5 .
11. Rff/kf+u|] ;jf/Lsf] nflu 6«fon ;]06/ gePsf oftfoft Joj:yf sfof{no sf]zL,
gf/fo0fL, wf}nflu/L / s0ff{nLdf 6«fon ;]06/sf] lgdf{0f sfo{ @ aif{df ;DkGg
ul/g]5 .
12. ;jf/L rfns cg'dltkqsf] nflu lgj]bg lbg], ;jf/L ;fwgsf] btf{sf] lgj]bg,
gjLs/0f b:t'/ nufot /fhZj ltg]{ sfo{x? cgnfOgaf6 ug{ ;lsg] Aoj:yf !
aif{df ul/g]5 .
13. aL; jif{ eGbf k'/fgf ;fj{hlgs ;jf/L ;fwgx? @ aif{ leq lj:yfkg ul/g]5 .
14. u[x dGqfno;Fu ;dGjo u/L g]kfnsf ;j} ;fj{hlgs ;jf/Ldf sfod /x]sf]
Syndicate k|0ffnLsf] cGTo ! aif{df ul/g]5 .

-O_ hn oftfoft tyf /Hh'dfu{


1. sf]zL, u08sL, s0ff{nL nufotsf gbLx?df l:6«d/ Pj+ cGo hn oftfoftsf]
;+efAotf cWoog u/L ;+efJo gbLx?df hn oftfoft ;+rfng ul/g]5 .
2. ;8s ljsf;sf nflu ef}uf]lns / k|fljlws b[li6n] ;+efAo gx'g] tyf wfld{s Pj+
ko{6sLo :ynx?df /Hh'dfu{sf] lgdf{0f tyf ;+rfng ul/g]5 .

17
ck]lIft pknAwLx/m
dfly plNnlvt sfo{qmdx? ;DkGg x+'bf cfufdL % aif{ cjlwsf] cGTodf b]xfosf
pknAwLx/m k|fKt x'g]5g\ .

sfo{qmd pknAwL
!= ;8s pkIf]q
e"sDkjf6 Ifltu|:t ePsf ;Dk'0f{ ;8s Pj+ k'nx/msf] k'gM:Yffkgf
;8s $)) ls=ld=
k'n *& ;+Vof
e"sDk kl5sf] k'g{lgdf{0fsf] gd"gf ;8sx/msf] /mkdf
!#% ls=ld=
:t/f]Gglttyf k'g{lgdf{0f .
;8s ;~hfn lj:tf/
/fli6«o ;8s ;~hfn;+u hf]l8g] lhNnf ;b/d'sfd -xfn &#_ &%

;b/d'sfd ;Dd sfnf]kq] ;8s ;~hfn k'Ug] lhNNff -xfn ^&_ &#
k|d'v /fhdfu{x/msf] Pj+ dxTjk"0f{ ;8sx?sf] ljsf; tyf :t/f]Gglt
rf/n]g :t/df lj:tf/ tyf :t/f]Gglt -xfn $% ls=ld=_ ($! ls=ld=
b'O{ n]g :t/df lj:tf/ tyf :t/f]Gglt -xfn !@^^ ls=ld_
lj:tf/ tyf :t/f]Gglt @^^# ls=ld=
lgdf{0f ÷:t/f]Gglt !()! ls=ld=
hDdf $^%^ ls=ld=
qmdfut ?kdf yk sfnf]kq x'g] SRN ;8s $$)) ls=ld=
k'n lgdf{0f ;DkGg -xfn !()$ j6f_ @%%$ ;+Vof
k'n lgdf{0f ljleGg r/0fdf /x]sf] x'g] %)) ;+Vof
k|of]udf cfpg] yk k|d'v k"j{ klZrd ;8sx?M
o dWokxf8L -k'iknfn_ nf]sdfu{,
o w/fg—x]6f}+8f / t'N;Lk'/—;'v]{t ;8s
o x'nfsL nf]sdfu{ (Phase-1)

18
sfo{qmd pknAwL
k|of]udf cfpg] pQ/–blIf0f ;Ldf hf]8\g] yk k|d'v dfu{x?M
o /fgL— O6x/L— wgs'6f—vf+bjf/L–lsdfyf+sf ;8s #!) ls=ld=
o jL/u+h–gf/fo0f3f6–sf7df08f}–tftf]kfgL ;8s #(@ ls=ld
o 7f]/L–e08f/f–dn]v'–uN5L–lqz'nL–j]qfjtL–:ofk|m'j]zL–
/;'jfu9L !** ls=ld=
o a]nlxof–e}/xjf–kfNkf–/fDbL–sfnLu08sL–?b|j]gL–
dfn9'+uf–a]gL–hf]d;f]d–r}n–] sf]/nf ;8s #() ls=ld=

sf7df8f}+ — lghu9 b|"tdfu{ lgdf{0f &^ lsld


@= /]n pkIf]q
/]ndfu{ lgdf{0f ;DkGg eO{ /]n ;+rfng *% ls=ld
gFof /]ndfu{ a]8 6«ofs tyf k'n lgdf{0f #(* ls=ld=
#= oftfoft pkIf]q
sf7df8f}+ pkTosf leq P]ltxfl;s k}bn ;Dkbf dfu{ lgdf{0f & ls=ld=
k}bndfu{ lgdf{0f !% ls=ld=
lai0f'dtL– lns+/f]8– n}grf}/– wf]aL3f6– afUdtL sl/8f]/ ;8sdf
Bus Rapid Transit ;+rfngdf x'g] !^ ls=ld=

;jf/L rfns cg'dltkq tyf ;jf/LwgL btf{ k|df0fkqnfO{ :df6{


sf8{df ?kfGt/0f @% nfv

;jf/L ;fwgsf gDa/ Kn]6nfO{ % jif{df O{Daf]:8 gDa/ Kn]6df


@% nfv
?kfGt/0f
g]kfnsf ;j} ;fj{hlgs ;jf/Ldf sfod /x]sf] Syndicate k|0ffnLsf] cGTo x'g]5
o sf7df8f} pkTosf leqsf %&# ls=ld= ;8sdf ljBdfg @)) ?6 %^ ?6df
sfod eO{ #)( ls=ld= ;8ssf] @$ ?6df nfdj4 eP/ a; r9\g] k|0ffnL
;lxtsf] sG8S6/ /lxt Bus Mass Transit @ jif{df ;~rfngdf cfpg] .
o $*##)) e]lxsn ls=ld= k|ltlbgjf6 !%%))) e]lxsn ls=ld k|ltlbg sfod
eO{ k|lt jif{ cd]l/ls 8n/ #$ ldlnog jrt x'g hfg] .
u}x|s/ /fhZjsf] b/x?df kl/dfh{g ul/Psf]n] cfufdL % aif{df s"n /fhZjdf k|To]s
aif{ sl/a !% k|ltztn] a[l4 eO{ oftfoft If]qsf] s"n aflif{s /fhZj cf=a=
@)&&÷)&* df ?= @% ca{ %) s/f]8 k'Ug] .

19
cg'dflgt nufgL
dfly plNnlvt sfo{qmdx? ;+rfng ug{sf] nflu lgoldt aflif{s ljlgof]hgsf
cltl/Qm ;8s k"jf{wf/ If]qsf nflu ?= ^@) ca{, /]n k"jf{wf/ tyf cGo If]qsf
nflu ?= !*) ca{ Pj+ oftfoft Joj:yfkg If]qsf nflu ?= !^ ca{ u/L hDdf ?=
*!^ ca{ nufgL ug'{ kg]{] b]lvG5 . k|To]s cf=j= sf] nflu /fli6«o of]hgf cfof]uaf6
k|fKt x'g] l;ln+u / cy{ dGqfnoaf6 k|fKt x'g] jh]6 ljlgof]hgsf] cfwf/df cBfjlws
ul/+b} nlug]5 .

cfjZos nufgL g]kfn ;/sf/sf] cfˆg} ;|f]t kl/rfng ub}{ ef/t ;/sf/, EXIM
Bank of India, rLg ;/sf/, EXIM Bank of China, Plzofln ljsf; j}+s, ljZj
j}+s, hfkfg ;/sf/, ;+o"Qm /fHo cd]l/sf (Millenium Challenge Corporation),
;+o"Qm clw/fHo h:tf ldq /fi6« tyf bft[ lgsfox?;+uaf6 k|fKt ug{sf nflu cy{
dGqfno / ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft dGqfnon] ljleGg r/0fdf k/fdz{ /
5nkmn cl3 j9fPsf] 5 .

20

You might also like