‫د جــران پــه ليکنــو پوهېدنــه‪ ،‬ژور فکــر او پراخــه چــورت وهنــه غــواړي‪.

‬‬
‫کــه د اندنــې او ســوچ وخــت و زغــم نــه لــرئ نــو جــران مــه لولــئ‪.‬‬

‫— بهيج‬
‫© د چاپـــي‪ ،‬برېښـــنايي او بـــل‬
‫هـــر ډول خپـــراوي ټولـــې رښـــتې‬
‫لـــه ژبـــاړن رسه خونـــدي دي‬
 ‫لېونی‬
‫ليکوال‪ :‬جربان خليل جربان‬
‫ژباړن‪ :‬عبدالحميد عثامين‌بهيج‬

‫‪۱۳۹۲‬ل‬
 ‫دا کتابګوټی له دې کتاب څخه ژباړل شوی دی‪:‬‬

‫‪THE MADMAN‬‬
‫‪HIS PARABLES AND POEMS‬‬
‫‪NewYork, Alfred A. Knopf, MCMXVIII‬‬
‫‪Published September, 1918‬‬

‫په کتاب کې درې واړه انځورونه د اصيل انځورونو له‬

‫مخې په خپله جربان خليل جربان بيا پنځويل دي‪.‬‬

‫کتاب‌ځانګړنې‬

‫کتاب‌نوم‪ :‬لېونی‬
‫جربان خليل جربان‬ ‫ليکوال‪:‬‬
‫عبدالحميد عثامين‌بهيج‬ ‫ژباړن‪:‬‬
‫خپرندوی‪ :‬بهيج مجازي اکاډميي (‪)BVA‬‬
‫انځورګر‪ :‬جربان خليل جربان‬
‫چاپ‌کال‪۱۳۹۲ /۱۱ /۱۱ :‬ل‬

‫‪https://www.facebook.com/BahijVirtualAcademy‬‬
 ‫نيوليک‬
‫‪۱‬‬ ‫څنګه لېونی شوم؟‪...........................................................‬‬

‫‪3‬‬ ‫خدای‪...........................................................................‬‬

‫‪۵‬‬ ‫ملګريه!‪.........................................................................‬‬

‫‪۸‬‬ ‫څمغېلی‪........................................................................‬‬

‫‪۹‬‬ ‫خوب‌ګرځي‪...................................................................‬‬

‫‪۱۰‬‬ ‫ويښيار سپی‪...................................................................‬‬

‫‪۱۱‬‬ ‫دوه زاهدان‪....................................................................‬‬

‫‪۱۳‬‬ ‫غوښتونکی‪ ،‬موندونکی دی ‪..............................................‬‬

‫‪۱۴‬‬ ‫اووه نفسونه‪....................................................................‬‬

‫‪۱۷‬‬ ‫جګړه‪............................................................................‬‬

‫‪۲۰‬‬ ‫ګيدړ‪............................................................................‬‬
‫‪۲۱‬‬ ‫ويښيار پاچا‪....................................................................‬‬

‫‪۲۳‬‬ ‫هيله‪.............................................................................‬‬

‫‪۲۵‬‬ ‫نوی خوند ‪......................................................................‬‬

‫‪۲۶‬‬ ‫بله ژبه‪...........................................................................‬‬

‫‪۲۸‬‬ ‫انار ‪...............................................................................‬‬

‫‪۳۰‬‬ ‫دوه کپسونه‪...................................................................‬‬

‫‪۳۱‬‬ ‫درې مېږيان‪...................................................................‬‬

‫‪۳۳‬‬ ‫کېڅکن‪.........................................................................‬‬

‫‪۳۴‬‬ ‫د مزدک په پوړيو کې‪.......................................................‬‬

‫‪۳۵‬‬ ‫سپېڅلی ښار‪................................................................‬‬

‫‪۳۸‬‬ ‫د ښو او بدو خدايان‪.......................................................‬‬

‫‪۳۹‬‬ ‫نابری‪..........................................................................‬‬

‫‪۴۱‬‬ ‫شپه او لېونی‪................................................................‬‬

‫‪۴۵‬‬ ‫مخونه‪........................................................................‬‬

‫‪۴۶‬‬ ‫سرت سيند‪....................................................................‬‬

‫‪۴۹‬‬ ‫رس په دار‪.....................................................................‬‬

‫‪۵۱‬‬ ‫ستورپوه‪......................................................................‬‬

‫‪۵۲‬‬ ‫هيله‪...................................................................‬‬ ‫سرته‬

‫‪۵۴‬‬ ‫يوه واښه ووې‪...............................................................‬‬

‫‪۵۵‬‬ ‫سرتګه‪........................................................................‬‬

‫‪۵۶‬‬ ‫دوه پوهان‪....................................................................‬‬

‫‪۵۷‬‬ ‫کله مې چې وير وزېږېد‪..................................................‬‬

‫‪۵۹‬‬ ‫کله مې چې خوښي وزېږېده‪...........................................‬‬

‫‪۶۰‬‬ ‫بشپړه نړۍ‪..................................................................‬‬

‫"‪ "The Madman‬يا لېونی‪ ،‬په انګرېزي ژبه د جربان خليل‬ ‫ ‬
‫جربان لومړنی کتاب دی چې په ‪۱۹۱۸‬ز کې يې خپور کړ‪ .‬روسته بيا‬
‫په چټکۍ رسه پرانيس‪ ،‬ايټالوي‪ ،‬املاين‪ ،‬اسپانوي‪ ،‬يوناين او بيا د‬
‫"املجنون" تر نامه الندې عريب ژبې ته وژباړل شو او ليکوال ته يې‬
‫نړيوال نوم وګاټه‪.‬‬
‫د کتاب اتل په رښتيا لېونی نه دی‪ ،‬بلکه يو هېښتياوړ څوک‬ ‫ ‬
‫دی چې د بنيادم په اړه يې اندونه او سوچونه د نورو له ليدلوريو او‬
‫الواکونو رسه ځمکه او اسامن توپري لري‪ .‬د هغه په السونو او پښو‬
‫کې د وهمونو او خيالونو ولچک و زولنې نشته او هر څه ورته بربنډ‬
‫ښکاري‪ .‬ملر ته مخامخ په غړېدلو سرتګو ګوري او ګروهمن دی چې‬
‫د خدای او انسان ترمنځ وجودي يووالی دی‪.‬‬
‫عيسی‬
‫ٰ‬ ‫هغه برخليک او تقدير ته غاړه نه ږدي خو د‬ ‫ ‬
‫عليه‌السالم او زرتشت ځينې خويونو او ځانګړنې لري‪.‬‬
‫د فداکارۍ او رسښندنې د الرې روستی ټکی د دار پر رس‬ ‫ ‬
‫ځړېدل ګڼي‪ ،‬خو تنده يې له خپلو وينو پرته په بل څه نه ماتېږي‪.‬‬
‫دا لېونی د جربان انقاليب او اوښتوين څېره ښکاروي‪ ،‬هغه‬ ‫ ‬
‫څېره چې بريدونه او محدوديتونه نيش زغمالی خو فاسده او درغلګره‬
‫ټولنه چورلټ غندي‪.‬‬
‫په دې کتابګوټي کې ډاګيزېږي چې لېونتوب هغه شپږم حس دی‬
‫چې انساين اندونه سپېڅي او انسان بشپړتياينې او خدای ته د ورتلنې‬
‫لپاره چمتو کوي‪.‬‬
 ‫څنګه لېونی شوم؟‬

‫ډېــر پخــوا‪ ،‬د ډېــرو خدايانــو لــه پيدايښــت‬ ‫ ‬

‫څخــه وړانــدې‪ ،‬يــوه ورځ لــه ژور خوبــه راويــښ شــوم‪،‬‬
‫وينــم چــې اوه واړه چايلونــه او نقابونــه مــې نشــته‪ .‬دا‬
‫نقابونــه مــې پــه ځمکــه کــې د ژونــد پــه اوو پړاوونــو کــې‬
‫اوبــي او پرمــخ غــوړويل ول‪.‬‬
‫لــه هــر ډول چايــل پرتــه مــې پــه بربنــډ مــخ‬ ‫ ‬
‫پــه ګڼه‌ګوڼــه کــې منــډې او چيغــې کــړې "غــل!‪ ،‬غــل!‪،‬‬
‫ناشــولته غــل!"‬
‫نــر‪ ،‬ښــځو را پــورې وخنــدل‪ ،‬ځينــې وترهېــدل‬ ‫ ‬
‫او پــه تــراټ کورونــو تــه والړل‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫چــې د ښــار منــځ تــه ورســېدم‪ ،‬پــر بــام والړ‬ ‫ ‬

‫زملوټــي نــارې کــړې‪" ،‬دا ســړی لېونــی دی‪".‬‬
‫رس مــې پورتــه کــړ چــې ويــې وينــم خــو ملــر‬ ‫ ‬
‫مــې لــه بربنــډ مــخ څخــه پــه لومــړي ځــل مچکــه‬
‫‪۱‬‬
‫واخيســته‪ .‬دا لومــړی ځــل وو چــې ملــر مــې بربنــډ‬
‫مــخ ښــکالوه‪ ،‬زړه مــې ولړزېــد او پــه ملــر مــن شــوم‪.‬‬
‫وپوهېــدم چــې نــور نــو چايلونــو او نقابونــو تــه اړتيــا‬
‫نشــته‪ .‬پــه بې‌خــودۍ او بې‌ســېکۍ کــې مــې چيغــې‬
‫وهلــې‪" ،‬مننــه‪ ،‬مننــه غلــو! چــې نقابونــه مــو را څخــه‬
‫ولوټــل‪".‬‬
‫پ ــه دې توګ ــه لېون ــی ش ــوم‪ ،‬خ ــو پ ــه لېونت ــوب‬ ‫ ‬
‫ک ــې م ــې خپلواک ــي او خونديت ــوب غ ــرګ ومون ــدل‪.‬‬
‫پـــه يوازيتـــوب کـــې خپلواکـــي او پـــه ذات و هســـتۍ‬
‫م ــې د خلک ــو ل ــه پوهېدل ــو څخ ــه خونديت ــوب‪ .‬ځک ــه‬
‫ک ــه څ ــوک م ــو پ ــه زړه وپوهې ــږي‪ ،‬هڅ ــه ک ــوي چ ــې‬
‫ځين ــې برخ ــې م ــو ت ــر مرييت ــوب الن ــدې راويل‪.‬‬
‫خـــو نـــه بايـــد خپلـــې خوندېينـــې او ژغورنـــې‬ ‫ ‬
‫ت ــه ډې ــر خ ــوښ وم‪ ،‬ځک ــه ک ــه غ ــل وغ ــواړي چ ــې ل ــه‬
‫نــورو غلــو څخــه خونــدي يش بويــه چــې پــه بنديخانــه‬
‫کـــې وي‪.‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۲‬‬
 ‫خدای‬

‫چــې پــه لومــړي ځــل مــې شــونډې د خــرو او‬ ‫ ‬

‫خوځېدلــو شــوې‪ ،‬ســپېڅيل غــره تــه وختــم او خــدای‬
‫تــه مــې نــارې کړې‪"،‬خدايــه! زه دې بنــده يــم‪ ،‬ســتا پټــه‬
‫خوښــه مــې رشيعــت او قانــون دی‪ .‬څــو چــې ژونــدی‬
‫يــم رسځــوړی بــه درتــه والړ وم‪".‬‬
‫خــو خــدای ځــواب را نــه کــړ او د درانــه او‬ ‫ ‬
‫ترهوونکــي توپــان غونــدې راڅخــه تېــر شــو‪.‬‬
‫زر کالــه روســته‪ ،‬ســپېڅيل غــره تــه بيــا والړم او‬ ‫ ‬
‫خــدای تــه مــې ووې‪" ،‬خالقــه! تــا لــه خــاورو څخــه جــوړ‬
‫کــړم‪ ،‬خپلــه روح دې راکــې پــو کــړه او ژونــد دې راکــړ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫نــو ټــول ځــان مــې ســتا پــوروړی دی‪".‬‬

‫بيــا هــم خــدای ځــواب رانــه کــړ او د زرګونــو‬ ‫ ‬
‫مرغانــو د ســېل پــه څېــر راڅخــه والړ‪.‬‬
‫زرکالــه روســته‪ ،‬بيــا ســپېڅيل غــره تــه وختــم‪،‬‬ ‫ ‬
‫‪۳‬‬
‫پــه درېيــم ځــل لــه خــدای رسه وغږېــدم‪" ،‬پــاره! زه دې‬
‫بچــی يــم‪ ،‬پــه مينــه او زړســوي دې نــړۍ تــه راوړی‬
‫يــم او پــه مينــه او عبــادت بــه ســتا د نــړۍ او پينــۍ‬
‫مــراث وړم‪".‬‬
‫دا ځــل هــم خــدای بې‌ځوابــه پرېښــووم او د‬ ‫ ‬
‫هســکو غونډيــو د پوښــونکو لــړو غونــدې پــه خپلــه مخــه‬
‫والړ‪.‬‬
‫زرکالــه روســته‪ ،‬بيــا ســپېڅيل غــره تــه ورغلــم‬ ‫ ‬
‫او پــه څلــورم ځــل مــې خــدای تــه ووې‪" ،‬زمــا خدايــه!‪،‬‬
‫زمــا روســتۍ پايلــې او موخــې!‪ ،‬زه دې پــرون او تــه مــې‬
‫ســبا يــې‪ .‬زه د ځمکــې پــه تياروکــې ولــۍ او تــه مــې د‬
‫هســک پــه رڼــاوو کــې غوټــۍ او ګل يــې‪ .‬زه او تــه دواړه‬
‫د ملــر رڼــا تــه وده کــوو‪".‬‬
‫پــه دې شــېبه کــې خــدای را بانــدې‬ ‫ ‬
‫راټيــټ شــو‪ ،‬پــه غــوږ کــې يــې خــوږې او مينه‌ناکــې‬
‫خــرې را تــه وکــړې؛ څــه ډول چــې ســيند ويالــې‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫رانغــاړي او خپــل زړه تــه يــې ننبــايس‪ ،‬خــدای خپــل‬
‫ګــوګل تــه دننــه کــړم او چــې دښــتو او بېديــاوو‬
‫ته را کوز شوم ‪ ،‬هلته هم خدای رارسه وو‪ .‬‬

‫‪۴‬‬
 ‫ملګريه!‬

‫ملګريــه‪ ،‬هغســې چــې ښــکارم نــه يــم‪ .‬هســې‬ ‫ ‬

‫يــو ښــکلی‪ ،‬نــرم او پــه ځــر اوبلــی کميــس وينــې چــې‬
‫مــا دې لــه پوښــتنو ګروېږنــو او تــا مــې لــه ناغېــړۍ او‬
‫بې‌پروايــۍ څخــه ســايت‪.‬‬
‫خــو پــه مــا کــې هغــه پــټ "زه" چــې ادعــا کــوي‬ ‫ ‬
‫زه يــم‪ ،‬يــو پوښــلی او رسغــچ راز دی چــې لــه مــا پرتــه‬
‫پــرې هېڅــوک نــه پوهېــږي او پــه دې توګــه بــه د تــل‬
‫لپــاره پــټ او ناپېژندلــی پاتــې يش‪.‬‬
‫نــه غــواړم چــې ټولــې خــرې او کړنــې مــې‬ ‫ ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫ومنــې‪ ،‬ځکــه خــرې مــې ســتا د خيالونــو لــه انــګازو او‬

‫کړنــې مــې ســتا د هيلــو لــه ســيوري پرتــه بــل څــه نــه‬
‫دي‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬کلــه چــې وايــې "بــاد ختيــځ تــه‬ ‫ ‬
‫‪۵‬‬
‫لګېــږي"‪ ،‬پــه منــډه وايــم "هــو‪ ،‬ختيــځ تــه لګېــږي"‪،‬‬
‫ځکــه نــه غــواړم وپوهېــږې چــې ســمندريوين اندونــه‬
‫مې له بادونو او سيليو رسه الوتالی نيش‪ .‬‬
‫تــه خپــل پخــواين او لرغــوين اندونــه لــه بــاد‬ ‫ ‬
‫رسه يــو ځــای اوبــې او زمــا ســمندروزمه ژور فکرونــه‪،‬‬
‫نــه درک کــوې‪ ،‬او ښــه ده چــې درک کــوالی يــې نشــې‬
‫ځکــه غــواړم پــر ســمندر يــوازې وګرځــم‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬چــې ســتا ورځ پيــل يش‪ ،‬پــه مــا شــپه‬ ‫ ‬
‫رايش‪ ،‬مګــر بيــا هــم د تيــارو تــر شــا د ملــر لــه هغــه‬
‫زرينــو وړانګــو غږېــږم چــې پــر غــرو رسونــو ناڅــي او‬
‫لــه نڅــا څخــه يــې پــه دښــتو او راغونــو تــور ســيوري‬
‫خپرېــږي‪.‬‬
‫دا هــر څــه ځکــه درتــه وايــم چــې تــه مــې‬ ‫ ‬
‫د تيــارو ســندرې نشــې اورېــدالی او د ســتورو او‬
‫ســتورټليزو ترمنــځ مــې د وزرونــو رپــا نشــې ليــدالی او‬
‫څومــره ښــه چــې نــه يــې اورېــدالی او نــه يــې ليــدالی‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫شــې‪ ،‬ځکــه غــواړم شــپه يــوازې رڼــه کــړم‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬کلــه چــې تــه خپــل هســک تــه‬ ‫ ‬
‫خېــژې‪ ،‬زه مــې دوزخ تــه کوزېــږم‪ ،‬کــه څــه هــم زمــا او‬
‫ســتا ترمنــځ ســتغيونی واټــن دی‪ ،‬ملګــری مــې بولــې او‬
‫ملګــری دې بــومل‪ ،‬ځکــه نــه غــواړم دوزخ مــې ووينــې‬
‫چــې ملبــې يــې ســرګې دروســوزوي او لوګــي يــې ســا‬
‫درډوبــه کــړي‪ ،‬او نــه غــواړم چــې دوزخ تــه مــې راشــې‬ ‫‪۶‬‬
 ‫چــې لــه هــر څــه رس وټکــوې‪ ،‬ځکــه غــواړم چــې پــه خپــل‬
‫دوزخ کــې يــوازې وم‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬تــه لــه رښــتيا‪ ،‬ښــکال او رښــتينولۍ‬ ‫ ‬
‫رسه مينــه لــرې‪ ،‬زه هــم ســتا لپــاره وايــم چــې انســان‬
‫بايــد پــه دې ښــېګڼو مــن وي‪ ،‬خــو پــه زړه کــې درپــورې‬
‫خانــدم‪ ،‬پــټ خانــدم‪ ،‬ځکــه غــواړم يــوازې وخانــدم‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬تــه يــو پــوه‪ ،‬ويښــيار او لــوی‪ ،‬بلکــه يــو‬ ‫ ‬
‫ســر انســان يــې‪ ،‬ځکــه نــو ســتا د لويــۍ پــه پــار دررسه‬
‫د پوهــې او ســول پــه ژبــه غږېــږم‪ ،‬خــو زه ســتا لــه نــړۍ‬
‫څخــه لــرې د يــوې ناپېژانــدې دنياګــۍ لېونــی يــم چــې‬
‫لېونتــوب مــې پټــوم‪ ،‬ځکــه غــواړم پــه لېونتــوب کــې هــم‬
‫يــوازې وم‪.‬‬
‫ملګريــه‪ ،‬تــه مــې ملګــری نــه يــې‪ ،‬خــو څنګــه‬ ‫ ‬
‫دې وپوهــوم چــې ملګــری مــې نــه يــې؟‬
‫زمــا و ســتا الره چــې دواړه الس پــه الس پــرې‬ ‫ ‬
‫رهــي يــو رسه بېلــه ده‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۷‬‬
 ‫‪۱‬‬
‫څمغېلی‬

‫يــو ځــل مــې څمغېلــی وپوښــت چــې "پــه دې‬ ‫ ‬

‫کرونــده کــې لــه يــوازې اوســېدلو څخــه ســتومانه شــوی‬
‫نــه يــې؟"‬
‫وې‪" ،‬پــه ترهولــو کــې يــو ژور او پــه يــاد‬ ‫ ‬
‫پاتېدونــی خونــد دی چــې هېڅکلــه بــه تــرې ســتړی نــه‬
‫شــم‪".‬‬
‫لــه يــوې شــېبې چــورت روســته مــې ووې‪،‬‬ ‫ ‬
‫"رښــتيا وايــې‪ ،‬مــا هــم دا ډول خونــد څکلــی دی‪".‬‬
‫وې‪" ،‬نــه‪ ،‬يــوازې هغــوی دا خونــد اخيســتالی‬ ‫ ‬
‫يش چــې منــځ يــې لــه بوســو ډک وي‪".‬‬
‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫تــرې والړم‪ ،‬خــو نــه پوهېــدم چــې ويــې ســتايلم‬ ‫ ‬
‫او کــه يــې وغنــدمل‪.‬‬
‫يــو کال تېــر شــو او څمغېلــی فيلســوف شــو‪.‬‬ ‫ ‬
‫ورپېــښ شــوم‪ ،‬وينــم چــې تــر خولــۍ النــدې يــې دوې‬
‫کڼاخــې ځالــه جــوړوي‪.‬‬
‫‪۱‬ـ پــه کښــت و کرونــده کــې د مرغانــو‪ ،‬شــکوڼانو او نــورو ځنــاورو د ترهولــو‬
‫لپــاره درول شــوې څېــره چــې ځينــې يــې شيشــۍ‪ ،‬څــروی‪ ،‬برلــک‪ ،‬ټپــک‪ ،‬لولــو‪،‬‬ ‫‪۸‬‬
‫ډوری او څــړی بــويل‪.‬‬
 ‫خوب‌ګرځي‬

‫پــه هغــه ښــار کــې چــې زېږېدلــی وم‪ ،‬يــوه مــور‬ ‫ ‬

‫و لــور اوســېدله چــې پــه ويــدو بــه ګرځېدلــې‪.‬‬
‫يــوه شــپه چــې ټولــه نــړۍ چوپــې چوپتيــا نيولې‬ ‫ ‬
‫وه‪ ،‬مــور و لــور پــه خــوب کــې رهــي او څو شــېبې روســته‬
‫پــه خپــل لړوپوښــي بــڼ کــې رسه مخامــخ شــوې‪.‬‬
‫مــور ووې‪" ،‬مــخ دې ورک شــه! تــه مــې هغــه‬ ‫ ‬
‫دښــمن يــې چــې ځــواين دې راڅخــه وتروړلــه او زمــا د‬
‫ژونــد پــه کنډوالــو دې د خپــل ژونــد بنســټ کېښــود‪.‬‬
‫کاشــکي وژالی مــې شــوای‪".‬‬
‫لــور ووې‪" ،‬او زړنګــې‪ ،‬بدمرغــې او ځان‌پالــې‬ ‫ ‬
‫ښــځې! تــه زمــا او زمــا د خپلواکــې اروا ترمنــځ والړه يــې‪،‬‬
‫تــه هغــه څــوک يــې چــې غــواړې ژونــد مــې ســتا د تــت‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫او زمولــي ژونــد انــګازه وي‪ .‬کاشــکي مــړه وای!"‬

‫پــه دې وخــت کــې چــرګ اذان وکــړ او دواړې‬ ‫ ‬
‫مېرمنــې راويښــې شــوې‪.‬‬
‫مــور پــه مينــه ووې‪" ،‬زړګيــه‪ ،‬تــه يــې؟" او لــور‬ ‫ ‬
‫‪۹‬‬
‫پــه مينــه ځــواب ورکــړ‪" ،‬هوکــې‪ ،‬ګرانــې‪".‬‬
 ‫ويښيار سپی‬

‫يــوه ورځ ويښــيار ســپی د پيشــوګانو پــه يــوه‬ ‫ ‬

‫ډلــه ورپېــښ شــو‪ ،‬چــې ورنــږدې شــو‪ ،‬پيشــوګانو کــوم‬
‫ارزښــت ورنــه کــړ او هامغســې پــه خپلــو چــارو لګيــا‬
‫وې‪ .‬ســپی ودرېــد‪ ،‬برنــد برنــد يــې ورتــه کتــل چــې يــوه‬
‫غټــه او درنــه پيشــو را پورتــه شــوه‪ ،‬خپلــو همنوږيــو تــه‬
‫يــې ســرګې ورواړولــې او بيــا يــې ووې‪" ،‬باورمنــو وروڼــو!‬
‫دعــا وکــړئ او کــه د زړه لــه کومــې بيــا بيــا دعــا وکــړئ‪،‬‬
‫بــې لــه شــکه چــې پــه يــوه منــډه بــه د موږکانــو بــاران‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫دربانــدې ويش‪".‬‬
‫ســپي ددې خــرې پــه اورېدلــو رسه پــه زړه کې‬ ‫ ‬
‫وخنــدل‪ ،‬وګرځېــد او لــه ځــان رسه يــې ووې‪" ،‬اې ړنــدو‬
‫او ناپوهــه پيشــوګانو‪ ،‬ايــا پــه کتابونــو کــې يــې نــه دي‬
‫ليــکيل او يــا زه او لــه مــا وړانــدې زمــا پــار نــه پوهېدلــو‬
‫چــې کــه پــه دعــا‪ ،‬زاريــو او زګېرويــو څــه ورېــږي هغــه‬
‫بــه مــوږکان نــه‪ ،‬بلکــه هډوکــي وي‪".‬‬ ‫‪۱۰‬‬
 ‫دوه زاهدان‬

‫د يــوه دنــګ غــره پــر رس د خــدای پــه ملانځنــه‬ ‫ ‬

‫بوخــت‪ ،‬يــو پــه بــل ګــران‪ ،‬دوه زاهــدان اوســېدل‪.‬‬
‫دواړو لــه يــوه خاوريــن کنــډويل پرتــه بــل څــه‬ ‫ ‬
‫نــه لــرل‪.‬‬
‫يــوه ورځ شــيطان د مــر زاهــد پــه زړه کــې‬ ‫ ‬
‫اندېښــنې واچولــې نــو د کــر خــوا تــه ورغــی او وې‬
‫وې‪" ،‬اوږده مــوده کېــږي چــې ګــډ اوســېږو‪ ،‬وخــت يــې‬
‫راغلــی چــې رسه بېــل شــو‪ .‬راځــه چــې خپلــه شــتمني‬
‫ووېشــو‪".‬‬
‫کــر زاهــد پــه خواشــينۍ ځــواب ورکــړ‪،‬‬ ‫ ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫"وروه‪ ،‬لــه تابېلېــدل مــې زړه دردوي‪ ،‬خــو کــه تــه يــې‬
‫اړيــن بولــې چــې والړ شــې نــو بيــا ســمه ده‪".‬‬
‫کنډولــی يــې را واخيســت‪ ،‬ورتــه يــې ونيــو او‬ ‫ ‬
‫زياتــه يــې کــړه‪" ،‬وروه‪ ،‬دا خــو نــه وېشــل کېــږي‪ ،‬دا دې‬
‫‪۱۱‬‬
‫ســتا وي‪.‬‬
‫"مــر زاهــد پــه قهرېدلــې بڼــه ځــواب ورکــړ‪،‬‬ ‫ ‬
‫"زه خــرات نــه غــواړم‪ ،‬يــوازې خپلــه برخــه غــواړم‪،‬‬
‫بويــه چــې کنډولــی ووېشــل يش‪".‬‬
‫کــر ووې‪" ،‬کــه لوښــی مــات کــړو نــو د دواړو‬ ‫ ‬
‫پــه درد نــه خــوري‪ ،‬راځــه چــې پچــه پــرې واچــوو‪".‬‬
‫خــو مــر زاهــد ورغربګــه کــړه‪" ،‬زه لــه خپلــې‬ ‫ ‬
‫برخــې پرتــه بــل څــه نــه غــواړم‪ ،‬نــه مــې خوښــېږي چــې‬
‫عدالــت او خپلــه ونــډه يــوې ړنــدې پچې‌اچوونــې او‬
‫تصــادف تــه وســپارم‪ ،‬بايــد کنډولــی ووېشــل يش‪".‬‬
‫کــر چــې وپوهېــد‪ ،‬دا وېينــې راوېينــې نــوره‬ ‫ ‬
‫ګټــه نــه لــري نــو وې وې‪" ،‬کــه پــه رښــتيا دې روســتۍ‬
‫غوښــتنه همــدا وي نــو ســمه ده‪ ،‬کنډولــی بــه مــات‬
‫کــړو‪".‬‬
‫مــر زاهــد لــه غصــې تــور و شــن شــو او چيغه‬ ‫ ‬
‫یــې کــړه‪" ،‬ځغلــه! لــوده‪ ،‬ډارنــه‪ ،‬لــه جګــړې تښــتې‪".‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۱۲‬‬
 ‫غوښتونکی‪ ،‬موندونکی دی‬

‫يــو وخــت يــوه ســړي يــوه کوټــه‪ /‬ډېــرۍ ســتنې‬ ‫ ‬

‫لرلــې‪.‬‬
‫يــوه ورځ د يــوه نــراين مــور ورتــه راغلــه او‬ ‫ ‬
‫وې وې‪" ،‬د زوی خــت (کميــس) مــې څــرې شــوی دی‪،‬‬
‫مــزدک (معبــد) تــه رهــي دی‪ ،‬غــواړم ورتــه يــې وګنــډم‪،‬‬
‫کــه يــوه ســتنه پــه پــور راکــړې؟"‬
‫ســړي ســتنه ورنــه کــړه‪ ،‬خــو يــوه ارزښــتناکه‬ ‫ ‬
‫خــره يــې وروښــووله چــې معبــد تــه لــه تللــو وړانــدې‬
‫يــې خپــل زوی تــه ووايــي‪" ،‬غوښــتونکی‪ ،‬موندونکــی‬
‫دی‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۱۳‬‬
 ‫اووه نفسونه‬

‫د شــپې پــه چوپــه چوپتيــا کــې چــې نيــم ويــده‬ ‫ ‬

‫او نيــم ويــښ وم‪ ،‬اووه واړه نفســونه مــې را غونــډ او پــه‬
‫خــرو شــول‪.‬‬
‫لومــړي ووې‪" ،‬پــه دې لېــوين کــې کالونــه‬ ‫ ‬
‫کالونــه اوســېدلی يــم‪ .‬د ورځــې مــې ورتــه دردونــه‬
‫او د شــپې مــې ورتــه غمونــه تــازه کــړي دي‪ .‬نــور نــو‬
‫زره‌چــاودی يــم‪ ،‬اوس بايــد پاڅــون وکــړم‪".‬‬
‫دويــم ووې‪" ،‬وروره‪ ،‬لــه مــا ډېــر ښــه يــې‪ ،‬زه اړ‬ ‫ ‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫يــم چــې ددې لېــوين پــه خوښــيو کــې ګــډ وم‪ .‬لــه خنــدا‬
‫رسه يــې وخانــدم‪ ،‬پــه ښــاديو کــې يــې ســندرې وبــومل‬
‫او رڼــو اندونــو تــه يــې پــه درې وزرو پښــو وناڅــم‪ .‬اوس‬
‫کــه خــره د پاڅــون او اعــراض وي نــو تــر ټولــو وړانــدې‬
‫بايــد زه وم‪".‬‬
‫درېيــم ووې‪" ،‬او زه څنګــه؟ زه خــو د مينــې‬ ‫ ‬
‫‪۱۴‬‬
‫او عشــق رنځــور يــم‪ ،‬ددې لېــوين‪ ،‬د لېونــۍ مينــې او‬
 ‫وحــي خيالونــو او هيلــو لــه الســه لولپــه يــم‪ ،‬نــو لــه‬
‫تاســو ټولــو لومــړی بايــد زه رس وغــړوم‪".‬‬
‫څلــورم ووې‪" ،‬زه لــه تاســو ټولــو بدمرغــه او‬ ‫ ‬
‫بدبختــه يــم‪ .‬ددې لېــوين پــه زړه کــې د کرکــې‪ ،‬رخــې او‬
‫دښــمنۍ د اورونــو بلــول زما پــر غــاړه دي‪ .‬زه د دوزخ په‬
‫تــورو ســمڅو او غارونــو کــې زېږېدلــی اورنــی نفــس يــم‪،‬‬
‫نــو تــر ټولــو لومــړی د پاڅــون او رسغړاوي حــق زما دی‪".‬‬
‫پينځــم ووې‪" ،‬نــه‪ ،‬دا زه چــې ددې لېــوين‬ ‫ ‬
‫اندونــه او واندونــه اوډم‪ ،‬لــوږه او تنــده يــې ګامل او لــه‬
‫دمــې او ســا اخيســتنې پرتــه ورتــه پــه بې‌پايــه تشــيال‬
‫کــې پــه ناپېژندليــو او ناپنځېدليــو پســې ګرځــم نــو حــق‬
‫نــه لــرم چــې لــه تاســو ټولــو مخکــې پاڅــون وکــړم؟"‬
‫شــپږم ووې‪" ،‬ښــه‪ ،‬زه خوارکــی‪ ،‬بېچارګــی او‬ ‫ ‬
‫يــو ګوټ‌ناســتی کارګــر چــې پــه پېڅياليــو الســونو او‬
‫ويښــو ســرګو ورځــې انځــوروم او بــې شــکله او بدرنګــه‬
‫توکيــو تــه ښــکلې او تلپاتــې بڼــې وربښــم‪ ،‬نــو دا مــې حق‬
‫دی چــې پاڅــم او لــه دې لېــوين څخــه غــچ واخلــم‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫اووم ووې‪" ،‬وای وای! د ټاکلــې دندې او ښــکيل‬ ‫ ‬

‫کار پــه پلمــه غــواړئ ددې بـې‌وزيل پــه وړانــدې پاڅــئ؟‬
‫کاشــکي زه ستاســې د کــوم يــوه پــه څېــر وای چــې لــږ‬
‫تــر لــږه يــو کوچنــی کار خــو مــې کــوالی‪ .‬زه خــو وزګار‬
‫‪۱۵‬‬ ‫نفــس يــم چــې د دوو الپايــو‪ ،‬چوپتيــا او تيــارې ترمنــځ‬
‫ناســت يــم‪ .‬پــه داســې حــال کــې چــې تاســې هــر يــو پــه‬
‫يــوه بڼــه د ژونــد پــه بيــا پنځــا بوخــت يــئ‪ .‬ګاونډيانــو‪،‬‬
‫اوس کــوم يــو‪ ،‬زه او کــه تاســې د پاڅــون او او رسغــړاوي‬
‫حــق لــرئ؟‬
‫کلــه چــې اووم نفــس خپلــې خــرې وکــړې‪ ،‬دې‬ ‫ ‬
‫نــورو ورتــه مــړه مــړه وکتــل‪ ،‬زړه يــې پــرې وســوزېد خــو‬
‫څــه يــې ونــه ويــل‪.‬‬
‫شــپه پخېدلــه او شــپږ واړه پــه خپلــه برخــه‬ ‫ ‬
‫خــوښ يــو پــه بــل پســې ويدېــدل‪ ،‬خــو اووم هامغســې‬
‫ويــښ وو او د ټولــو څيزونــو تــر شــا يــې هېــڅ تــه کتــل‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۱۶‬‬
 ‫جګړه‬

‫يــوه ورځ پــه پاچاهــي ماڼــۍ کــې جشــن وو‪.‬‬ ‫ ‬

‫مېلامنــه تلــل و راتلــل چــې يــو ســړی راغــی او واکمــن‬
‫تــه يــې درنــاوی وکــړ‪ .‬ټولــو حــران دريــان ورتــه وکتــل‪.‬‬
‫يــوه ســرګه يــې بوټــه راوتلــې وه او لــه کاســې يــې وينــې‬
‫بهېدلــې‪.‬‬
‫واکمن پوښتنه وکړه‪" ،‬څه درپېښ شوي؟"‬ ‫ ‬
‫ســړي ځــواب ورکــړ‪" ،‬ښــاغليه‪ ،‬زه غــل يــم‪ ،‬نــن‬ ‫ ‬
‫شــپه ترږمــۍ وه‪ ،‬والړم چــې د رصاف هټــۍ ووهــم‪ ،‬الر‬
‫مــې غلطــه کــړه او لــه کړکــۍ څخــه د جــوال دوکان تــه‬
‫ولوېــدم‪ .‬تيــاره وه‪ ،‬ســرګو څــار نــه کاوه د جــوال پــه‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫ماشــن ورپرېوتــم او ســرګه مــې داســې شــوه‪ .‬اوس لــه‬

‫تاســې غــواړم چــې جــوال تــه ســزا ورکــړئ‪".‬‬
‫واکمــن‪ ،‬جــوال راوغوښــت او هغــه هــم راغــی‪.‬‬ ‫ ‬
‫پرېکــړه وشــوه چــې يــوه ســرګه يــې وايســتل يش‪ ،‬خــو‬
‫‪۱۷‬‬
‫جــوال ووې‪" ،‬ښــاغليه‪ ،‬ستاســې پرېکــړه پــر ځــای ده‪ ،‬د‬
‫‪۱۸‬‬
‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
 ‫نيــاو لــه مخــې بويــه چــې مــې يــوه ســرګه وايســتل يش‪،‬‬
‫مګــر ورهڼــه (کســب) مــې دوو ســرګو تــه اړتيــا لــري‬
‫چــې د اوبــدل کېــدوين ټوکــر داوړه لــوري پــرې ووينــم‪.‬‬
‫پــه ګاونــډ کــې مــې يــو کوښــار (موچــي) دی چــې زمــا‬
‫پــه څېــر دوې ســرګې لــري خــو کار يــې پــه يــوه ســرګه‬
‫هــم کېــږي‪.‬‬
‫واکمــن‪ ،‬موچــي راوغوښــت‪ .‬همــدا چــې راغــی‬ ‫ ‬
‫يــوه ســرګه يــې وايســتل شــوه او پــه دې توګــه عدالــت‬
‫پــر ځــای شــو‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۱۹‬‬
 ‫ګيدړ‬

‫پــه ملرختــو کــې ګيــدړ خپــل ســيوري تــه‬ ‫ ‬

‫وکتــل نــو وې وې‪" ،‬نــن غرمــه بــه اوښ خــورم‪".‬‬
‫ټــول ګهيــځ پــه اوښــانو پســې وګرځېــد‪ ،‬خــو‬ ‫ ‬
‫غرمــه يــې چــې خپــل ســيوري تــه بيــا پــام شــو‪ ،‬وې‪" ،‬يــو‬
‫مــوږک مــې بــس دی‪".‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۲۰‬‬
 ‫ويښيار پاچا‬

‫يــو وخــت‪ ،‬د ويــراين (‪ )Wirani‬پــه نــوم پــه يــوه‬ ‫ ‬

‫لــرې پراتــه ښــار بانــدې يــو ځواکمــن او ويښــيار پاچــا‬
‫واکمــن وو چــې لــه ځواکــه يــې خلــک ډارېــدل خــو پــه‬
‫پوهــه يــې ټــول مينــان ول‪.‬‬
‫د ښــار پــه زړه کــې‪ ،‬يکــي يــو کويــی‬ ‫ ‬
‫(کوهــی) وو چــې خــوږې او ســړې اوبــه يــې لرلــې‪.‬‬
‫خلکــو‪ ،‬پاچــا‪ ،‬درباريانــو او ټولــو يــې اوبــه څښــلې‪.‬‬
‫يــوه شــپه‪ ،‬چــې ټــول ويــده ول‪ ،‬ښــار تــه کوډګره‬ ‫ ‬
‫راغلــه او چــې کويــي تــه يــې اووه څاڅکــي کوډګرانــه‬
‫اوبــه څڅولــې وې وې‪" :‬لــه دې روســته کــه څــوک دا‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫اوبــه وڅښــي لېونــی بــه يش‪".‬‬

‫پــه ســبا چــې هــر چــا د کويــي اوبــه څښــلې‪ ،‬د‬ ‫ ‬
‫کوډګــرې لــه وينــا رسه ســم لېونيانېــدل‪ .‬يــوازې پاچــا او‬
‫وزيــر ول چــې ال يــې اوبــه نــه وې څښــلې‪.‬‬
‫‪۲۱‬‬
‫پــه ښــار کــې ډنــډوره شــوه چــې پاچــا او وزيــر‬ ‫ ‬
‫لېونيــان شــوي دي‪ .‬خلکــو پــه الرو کوڅــو او بازارونو کې‬
‫يــو بــل تــه ويــل چــې مــوږ يــو لېونــی پاچــا نــه غــواړو‪،‬‬
‫هغــه بايــد لــه واکــه لــرې کــړو‪.‬‬
‫ماښــام وو چــې پاچــا خــر شــو‪ ،‬پــه منــډه يــې‬ ‫ ‬
‫رسه‌زرلــی کټــوری پــه اوبــو پســې واســتاوه‪ .‬کټــوری‬
‫يــې پــر رس واړاوه او ښــه پــه خونــد يــې اوبــه وڅښــې‪،‬‬
‫پاتــې يــې وزيــر تــه ورکــړې چــې هغــه يــې هــم وڅښــي‪.‬‬
‫خلــک د پاچــا پــه دې کار زښــت ډېــر خوشــاله‬ ‫ ‬
‫شــول چــې پاچــا او وزيــر يــې بېرتــه عقلمــن او ويښــار‬
‫شــوي دي‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۲۲‬‬
 ‫هيلــه‬

‫درې واړه‪ ،‬جــوال‪ ،‬تــرکاڼ او کېڅکــن (قربکــن)‬ ‫ ‬

‫پــه رشاب‌خونــه کــې يــوه مېــزه تــه کېناســتل‪.‬‬
‫ووې‪" ،‬نــن مــې يــو کتــاين کپــن د رسو‬ ‫ج‬ ‫ــوال‬ ‫ ‬
‫زرو پــه دوو ِســکو پلورلــی دی‪ .‬کــوم رشاب مــو چــې زړه‬
‫غــواړي ښــه پــه خونــد يــې وڅښــئ‪".‬‬
‫تــرکاڼ ووې‪" ،‬مــا نــن يــو ډېــر ګران‌بيــه تابــوت‬ ‫ ‬
‫پلورلــی دی نــو رشابونــه او کبابونــه بــه غــرګ وهــو‪".‬‬
‫کېڅکــن ووې‪" ،‬کــه څــه هــم مــا نــن يــوازې يــو‬ ‫ ‬
‫قــر کيندلــی خــو دوه برابــره مــزد يــې راکــړی نــو لــه‬
‫شــاتو ډک کېکونــه هــم خوړلــی شــو‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫هغــه شــپه پــه رشاب‌خونــه کــې د دوی د‬ ‫ ‬

‫رشابــو‪ ،‬غوښــو او کېکونــو د سپارښــتنو پــه توســن ټــول‬
‫بوخــت او دوی پــه مــزو چړچــو کــې ډوب ول‪.‬‬
‫د رشاب‌خونــې څښــن چــې الســونه يې موښــل‪،‬‬ ‫ ‬
‫‪۲۳‬‬
‫خوشــاله وو او خپلــې مېرمنــې تــه مســک مســک کېــده‬
‫چــې مېلامنــه يــې پــه خــاص الس بې‌خرتــه لګښــت‬
‫کــوي‪.‬‬
‫شــپه ناوختــه وه‪ ،‬ســپوږمۍ هســکه والړه وه‬ ‫ ‬
‫چــې درې واړه راووتــل او پــه کوڅــه کــې يــې پــه جــګ‬
‫غــږ ســندرې او خنداګانــې پيــل کــړې‪.‬‬
‫کوربــه او مېرمــن يــې څــو شــېبې‬ ‫ ‬
‫پــه وره کــې ودرېــدل او بيــا يــې ور تالــه کــړ‪.‬‬
‫ښــځې ووې‪" ،‬واه‪ ،‬څومــره ښــاغيل‪ ،‬الس‌خــايص او‬
‫ځوامنــرده!‪ ،‬بختــور بــه وو کــه داســې خلــک هــر‬
‫وخــت رايش‪ ،‬بيــا بــه نــو اړ نــه وو چــې زوی مــو دلتــه‬
‫رشاب‌خونــه وســايت او ســتړياوې وګايل‪ .‬ښــه بــه يــې‬
‫وروزو چــې کشــيش يش‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۲۴‬‬
 ‫نوی خوند‬

‫تېــره شــپه مــې يــو نــوی خونــد وپنځــاوه‪ ،‬خــو‬ ‫ ‬

‫همــدا چــې پــه لومــړي ځــل مــې تــرې څکــه کولــه‪،‬‬
‫شــيطان و پرښــته غــرګ راورســېدل او د خونــې پــه وره‬
‫کــې رسه کښــېوتل‪ .‬يــوه پــه زوره نــاره کــړه‪" ،‬دا ګنــاه‬
‫ده!" او بــل ورځــواب کــړه‪" :‬دا تقــوا ده!"‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۲۵‬‬
 ‫بله ژبه‬

‫لــه زېږېــدو درې ورځــې روســته‪ ،‬پــه خپلــه‬ ‫ ‬

‫ورېښــمينه زانګــو کــې زنګېــدم‪ ،‬شــاوخوا نــوې نــړۍ‬
‫تــه مــې حــران حــران کتــل چــې مــور مــې لــه ممنــې‪/‬‬
‫دايــې وپوښــتل‪" ،‬زوی مــې څنګــه دی؟"‬
‫ممنــې ځــواب ورکــړ‪" ،‬ښــه دی مېرمنــې‪ ،‬درې‬ ‫ ‬
‫ځلــې مــې تــی ورکــړی‪ ،‬تــر اوســه مــې دومــره خياليګــر‪،‬‬
‫تانــد و خوشــاله وړوکــی نــه وو ليدلــی‪".‬‬
‫پــه غصــه شــوم او بغــارې مــې کــړې‪" ،‬مــورې‪،‬‬ ‫ ‬
‫دروغ وايــي؛ توشــکه مــې کلکــه ده‪ ،‬شــيدې يــې تريــخ‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫خونــد راکــوي‪ ،‬د يت بــوی را بانــدې بــد لګېــږي‪ .‬زه پــه‬
‫ډېــره بــده ورځ يــم‪".‬‬
‫مــور مــې ونــه پوهېــده او ممنــه هــم شــکه نــه‬ ‫ ‬
‫شــوه‪ ،‬ځکــه ژبــه مــې د هغــې نــړۍ وه چــې تــرې راغلــی‬
‫وم‪.‬‬
‫د ژونــد مــې يوويشــتمه ورځ وه چــې عيســوي‬ ‫ ‬
‫کېــدمل‪ ،‬کشــيش مــې مــور تــه ووې‪" ،‬مېرمنــې‪ ،‬تــه بايــد‬ ‫‪۲۶‬‬
 ‫خوشــاله وې چــې زوی دې عيســوي زېږېدلــی دی‪".‬‬
‫زه حــران شــوم او کشــيش تــه مــې ووې‪،‬‬ ‫ ‬
‫"نــو ســتا مــور بايــد پــه جنــت کــې خپــه وي چــې تــه‬
‫عيســوي نــه يــې زېږېدلــی‪".‬‬
‫خو کشيش مې په ژبه ونه پوهېد‪.‬‬ ‫ ‬
‫اوه مياشــتې روســته يــوه ورځ پالګــر را تــه‬ ‫ ‬
‫وکتــل او مــور تــه مــې يــې ووې‪" ،‬زوی بــه دې ډېــر لــوی‬
‫ســړی يش‪ .‬ډېــر خلــک بــه يــې تــر الس النــدې وي‪".‬‬
‫مــا کوکــې کــړې‪" ،‬دا وړاندوېينــه ناســمه ده‪ ،‬زه‬ ‫ ‬
‫بــه موســيقي زده کــوم او لــه موســيقي‌پوه پرتــه بــه بــل‬
‫هېــڅ شــی نــه شــم‪".‬‬
‫پــه هغــه عمــر کــې مــې هــم څــوک پــه خــره‬ ‫ ‬
‫ونــه پوهېــدل او زه ال هېښ‌پېــښ شــوم‪.‬‬
‫اوس دري‌دېــرش کالــه تېــر شــوي‪ ،‬مــور‪ ،‬ممنــه‬ ‫ ‬
‫او کشــيش ټــول مــړه شــوي دي (ارواګانــې يــې ښــادې)‪.‬‬
‫يــوازې پالګــر ژونــدی دی‪ .‬پــرون مــې د کليســا دروازې‬
‫تــه څېرمــه وليــد‪ .‬د خــرو پــه تــرڅ کــې يــې راتــه کــړه‪،‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫"زه تــل پوهېــدم چــې تــه بــه ســازي کېــږې‪ ،‬ان ال تــه‬
‫چــې وړکــی وې مــا دې پــه اړه همــدا اټــکل کــړی وو‪".‬‬
‫د پالګــر خــره مــې ومنلــه‪ ،‬ځکــه چــې‬ ‫ ‬
‫اوس مــا هــم د هغــې نــړۍ ژبــه هېــره کــړې ده‪.‬‬
‫‪۲۷‬‬
 ‫انار‬

‫يــو وخــت چــې د انــار پــه زړه کــې اوســېدم‪ ،‬لــه‬ ‫ ‬

‫يــوې دانــې مــې واورېــدل چــې ويــل يــې‪" ،‬يــوه ورځ بــه‬
‫ونــه شــم‪ ،‬بــاد بــه مــې پــه څانګــو کــې نغمــې بــويل‪ ،‬ملــر‬
‫بــه مــې پــه پاڼــو بانــدې ناڅــي او زه بــه پــه ټولــو فصلونــو‬
‫کــې ښــکلې او غښــتلې وم‪".‬‬
‫بيــا بلــې دانــې ووې‪" ،‬زه چــې ســتا پــه څېــر‬ ‫ ‬
‫ځوانــه وم‪ ،‬همــدا چورتونــه مــې وهــل‪ ،‬خــو اوس چــې‬
‫پــه کــچ و مېــچ پوهېــږم‪ ،‬وينــم چــې هيلــې مــې بې‌ځايــه‬
‫وې‪".‬‬
‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫درېيمــې دانــې ورزياتــه کــړه‪" ،‬پــه مــوږ کــې‬ ‫ ‬
‫داســې څــه نــه وينــم چــې يــو پرمتــن راتلونکــی دې‬
‫راوبښــي‪".‬‬
‫څلورمــې ووې‪" ،‬نــو کــه پرمتــن راتلونکــی نــه‬ ‫ ‬
‫وي‪ ،‬نــو زمــوږ ژونــد خــو بې‌مانــا دی‪".‬‬
‫پينځمــې ووې‪" ،‬ولــې د راتلونکــي پــه اړه النجــې‬ ‫ ‬
‫ـی اوس نــه پوهېــږو‬ ‫کــوو‪ ،‬پــه داســې حــال کــې چــې حتـ ٰ‬ ‫‪۲۸‬‬
 ‫چــې څــه يــو‪".‬‬
‫خــو شــپږمې دانــې يــې پــه ځــواب کــې ووې‪،‬‬ ‫ ‬
‫"مــوږ چــې هــر څــه يــو‪ ،‬هامغــه بــه وو‪".‬‬
‫اوومــې ووې‪" ،‬زه ښــه پوهېــږم چــې څــه بــه‬ ‫ ‬
‫کېــږي خــو ويلــی يــې نشــم‪".‬‬
‫نــو بيــا امتــه‪ ،‬نهمــه‪ ،‬لســمه او ډېــرې نــورې‬ ‫ ‬
‫دانــې وغږېــدې تــر دې چــې د غاملغــال لــه الســه يــې‬
‫مــا څــه نشــوای اورېــدالی‪.‬‬
‫پــه هامغــه ورځ د انــار لــه ګــوګل څخــه د يــوه‬ ‫ ‬
‫بهــي‪ /‬بويــي (‪ )quince‬زړه تــه وکوچېــدم‪ .‬هلتــه دانــې‬
‫لــږې او ډېــری مهــال غلــې وې‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۲۹‬‬
 ‫دوه کپسونه‬

‫د پــار پــه بــڼ کــې مــې دوه کپســونه ول‪ .‬پــه‬ ‫ ‬

‫يــوه کــې زمــری وو چــې د پــار مرييونــو مــې د نينــوا‬
‫( ‪ )Ninavah‬لــه دښــتې راوړی وو؛ پــه بــل کــې يــوه‬
‫چنچڼــه وه چــې تــل بــه يــې ســندرې بللــې‪.‬‬
‫هـر ګهيځ بـه چنچڼې زمـري تـه وې‪" ،‬بنديوانه‬ ‫ ‬
‫وروره‪ ،‬ګهيـځ دې ښـه!"‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۳۰‬‬
 ‫درې مېږيان‬

‫درې مېږيــان‪ ،‬ملــر تــه د يــوه ويــده ســړي پــه‬ ‫ ‬

‫پــوزه‪ ،‬رسه مخامــخ شــول‪ .‬د خپلــو پرګنــو پــه دود يــې‬
‫لــه يــو بــل رسه روغبــړ وکــړ او بيــا همغلتــه پــه خــرو‬
‫اتــرو شــول‪.‬‬
‫لومــړين ووې‪" ،‬داســې لغــړ او شــاړ ډاګونــه او‬ ‫ ‬
‫غونــډۍ مــې تــر اوســه نــه وې ليدلــې‪ .‬ټولــه ورځ پــه‬
‫يــوه دانــه پســې چــې د هــر څــه وي وګرځېــدم خــو‬
‫بېخــي نــه پيــدا کېــږي‪".‬‬
‫دويــم ووې‪" ،‬مــا هــم کــوم څــه ونــه مونــدل‪،‬‬ ‫ ‬
‫ټــول ګوګونــه او ګوټونــه مــې وپلټــل‪ .‬ګومــان کــوم دا‬
‫هغــه نرمــه او ښــوينده ځکمــه ده چــې زمــوږ خلکــو بــه‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫وې چــې هېــڅ څيــز وربانــدې نــه زرغونېــږي‪".‬‬

‫درېيــم مېــږي رس راپورتــه کــړه او زياتــه يــې‬ ‫ ‬
‫کــړه‪" ،‬ملګــرو‪ ،‬نــن مــوږ د ســر مېــږي پــه پــوزه والړ يــو‪.‬‬
‫هغــه ســر او بې‌پايــه مېــږی چــې ځــان يــې دومــره لــوی‬
‫‪۳۱‬‬ ‫دی چــې مــوږ يــې ليــدالی نشــو‪ ،‬ســيوری يــې دومــره‬
‫پــراخ دی چــې بريدونــه يــې ټــاکالی نشــو او غــږ يــې‬
‫دومــره جــګ دی چــې يــې اورېــدالی نشــو‪ .‬او هغــه دی‬
‫چــې هــر چېرتــه شــته دی‪".‬‬
‫د درېيــم مېــږي پــه دې خــره‪ ،‬نــورو مېږيانــو‬ ‫ ‬
‫يــو بــل تــه وکتــل او وخندېــدل‪.‬‬
‫پــه همــدې شــېبه کــې ســړی وښــورېد‪ ،‬راويــښ‬ ‫ ‬
‫شــو‪ ،‬پــوزه يــې وموښــله او درې‌ واړه مېږيــان چخپيــت‬
‫شــول‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۳۲‬‬
 ‫کېڅکن‬

‫يــو وخــت چــې د خپــل مــړه نفــس پــه خښــولو‬ ‫ ‬

‫لګيــا وم‪ ،‬کېڅکــن (قربکــن) مــې خــوا تــه راغــی‪ ،‬وې‪:‬‬
‫"دلتــه چــې د مړيــو خښــولو تــه څــوک راځــي‪ ،‬تــر ټولــو‬
‫راتــه ګــران يــې‪".‬‬
‫ما ووې‪" :‬ته ډېر مهربانه يې‪ ،‬خو ولې زه؟"‬ ‫ ‬
‫وې‪" :‬ځکــه چــې ټــول پــه ژړا راځــي او پــه ژړا‬ ‫ ‬
‫ځــي؛ يــوازې تــه يــې چــې پــه خنــدا راځــې او پــه خنــدا‬
‫ځــې‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۳۳‬‬
 ‫د مزدک په پوړيو کې‬

‫بېــګا مــې د مــزدک (معبــد) پــه مرمرينــو پوړيــو‬ ‫ ‬

‫کــې د دوو نرينــه وو ترمنــځ ناســته ښــځه وليــده چــې‬
‫يــو اننګــی يــې رنګ‌الوتــی او بــل يــې تــک ســور وو‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۳۴‬‬
 ‫سپېڅلی ښار‬

‫پــه ځوانــۍ کــې مــې اورېــديل ول چــې يــو‬ ‫ ‬

‫ښــار دی چــې ټــول خلــک يــې د ســپېڅيل کتــاب لــه‬
‫الرښــوونو رسه ســم ژونــد کــوي‪.‬‬
‫لــه ځــان رسه مــې وې چــې دې ښــار تــه بــه ځــم‬ ‫ ‬
‫او لــه برکتونــو بــه يــې ګټنــه کــوم‪.‬‬
‫ښــار ډېــر لــرې وو‪ .‬د ســفر لپــاره مــې ښــه ډېــر‬ ‫ ‬
‫څــوری تيــار کــړ‪ .‬رهــي شــوم‪ ،‬پــه څلوېښــتمه ورځ مــې‬
‫ښــار لــه لرې وليــد او پــه يوڅلوېښــتمه ورځ ورورســېدم‪.‬‬
‫وای! د ښــار ټولــو خلکــو يــوه ســرګه او يــو الس‬ ‫ ‬
‫نــه لــرل‪ .‬هېښــتيا وړی وم‪ ،‬لــه ځــان څخــه مــې پوښــتل‪،‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫"آيــا د دومــره ســپېڅيل ښــار وګــړي بايــد يــوالس او يــوه‬

‫ســرګه ونــه لــري؟!"‬
‫پــام مــې شــو چــې هغــوی هــم زمــا دواړو‬ ‫ ‬
‫الســونو او دواړو ســرګو تــه هــک پــک پاتــې دي او پــه‬
‫‪۳۵‬‬
‫اړه يــې رسه ګړېــږي‪.‬‬
‫مــا وپوښــتل‪" ،‬آيــا پــه رښــتيا دا هامغــه مبــارک‬ ‫ ‬
‫ښــار دی چــې ټــول مېشــتوال يــې د ســپېڅيل کتــاب لــه‬
‫الرښــوونو رسه ســم ژونــد کــوي؟"‬
‫هغوی ووې‪" ،‬هوکې‪ ،‬دا هامغه ښار دی‪".‬‬ ‫ ‬
‫مــا ووې‪" :‬نــو بيــا پــر تاســې څــه شــوي دي‪ ،‬يــو‬ ‫ ‬
‫الس او يــوه ســرګه مــو چېــرې دي؟"‬
‫ټــول راوپارېــدل او بيــا يــې ووې‪" ،‬راشــه او‬ ‫ ‬
‫وګــوره ‪" .‬‬
‫د ښــار پــه منــځ کــې مــزدک تــه يــې بوتلــم‪.‬‬ ‫ ‬
‫ګــورم چــې يــوه ډېــرۍ وچ شــوي الســونه او ســرګې‬
‫پرتــې دي‪.‬‬
‫ومــې وې‪" ،‬وای وای! دا د کــوم خونــړي او‬ ‫ ‬
‫ســومبن کار دی؟"‬
‫پس‌پســی شــو‪ ،‬بيــا يــو ســپني‌ږيری راوړانــدې‬ ‫ ‬
‫شــو او زياتــه يــې کــړه‪" ،‬مــوږ پــه خپلــه دا کار کــړی‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫دی‪ .‬خــدای پــاک‪ ،‬پــر خپلــو شــيطانانو بانــدې بــراليس‬
‫او ســومبن کــړي يــو‪".‬‬
‫بيــا يــې د ټولــو پــه بدرګــه دنــګ محــراب تــه‬ ‫ ‬
‫بوتلــم‪ ،‬بــره ليکنــه يــې راوښــووله چــې داســې پکــې ليــکل‬
‫شــوي ول‪" :‬کــه ښــۍ ســرګه دې ګنــاه تــه اړ کــړي‬
‫هغــه وباســه‪ ،‬ځکــه ددې پرځــای چــې ټــول ځــان دې پــه‬
‫دوزخ کــې ولوېــږي ښــه ده چــې د بــدن يــو غــړی دې له‬ ‫‪۳۶‬‬
 ‫منځــه والړ يش‪ .‬کــه ښــی الس دې ګنــاه تــه مجبــور وي‬
‫نــو غــوڅ يــې کــړه‪ ،‬دا دې ګټــه ده چــې پــه دوزخ کــې د‬
‫ټــول ځــان د ســوزېدلو پــر ځــای دې يــو هــډ نــه وي‪".‬‬
‫ايلــه وپوهېــدم‪ .‬خلکــو تــه مــې مــخ کــړ او پــه‬ ‫ ‬
‫چيغــو مــې ووې‪" ،‬پــه تاســې کــې کــوم نــر يــا ښــځه شــته‬
‫چــې دوې ســرګې يــا دوه الســونه ولــري؟"‬
‫هغــوی ځــواب راکــړ‪" ،‬نــه‪ ،‬هېڅــوک نشــته‪،‬‬ ‫ ‬
‫مګــر هغــوی چــې عمرونــه يــې کــم دي او الهومــره پاخــه‬
‫نــه دي چــې ســپېڅلی کتــاب ولــويل او پــه سپارښــتنو‬
‫يــې پــوه يش‪".‬‬
‫همــدا چــې لــه مزدکــه راووتــم پــه تــراټ مــې‬ ‫ ‬
‫برکتــي ښــار پرېښــود‪ ،‬ځکــه زه چنــدان زملــی نــه وم او‬
‫ســپېڅلی کتــاب مــې هــم لوســتالی شــوای‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۳۷‬‬
 ‫د ښو او بدو خدايان‬

‫د غره پر رس د ښو او بدو خدايان رسه مخامخ‬ ‫ ‬

‫شول‪.‬‬
‫د ښو خدای ووې‪" ،‬وروره‪ ،‬ښه ورځ!"‬ ‫ ‬
‫د بدو خدای ځواب ورنه کړ؛ نو د ښو خدای‬ ‫ ‬
‫زياته کړه‪" ،‬لکه چې نن دې طبيعت خراب دی؟"‬
‫د بدو خدای ووې‪" ،‬هو‪ ،‬ښه نه يم‪ ،‬دا شپې‬ ‫ ‬
‫ورځې خلک زما و ستا توپري نه کوي‪ ،‬ډېر ځله مې ستا په‬
‫نوم يادوي‪ .‬دا کار مې هېڅ نه خوښېږي‪".‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫د ښو خدای ووې‪" ،‬خو په ما هم تېروځي او ستا‬ ‫ ‬
‫په نوم مې بويل‪".‬‬
‫د بدو خدای رهي شو او د بنيادم ناپوهۍ و‬ ‫ ‬
‫بې‌عقلۍ ته يې کنځاوې کولې‪.‬‬

‫‪۳۸‬‬
 ‫نابری‬

‫نابريه‪ ،‬زما نابريه!‬ ‫ ‬

‫زما لېونتوبه‪ ،‬زما ګوټناستې او يوازيتوبه!‬ ‫ ‬
‫له زرګونو کاميابيو راته ګرانه او د نړۍ له ټولو‬ ‫ ‬
‫وياړونو را ته خوږه!‬
‫نابريه‪ ،‬زما نابريه‪ ،‬زما ځان‌پېژندنې او رسغړاويه!‬ ‫ ‬
‫ستا له برکته‪ ،‬پوهېږم چې ال زملی او ګړندی يم‬ ‫ ‬
‫او نور نو د زموللو ګلونو د هارونو له لومو بهر‪ .‬په تا کې‬
‫يوازيتوب ته ورسېدم او د شړل کېدلو او کنځا اورېدلو‬
‫خوند مې احساس کړ‪.‬‬
‫نابريه‪ ،‬زما نابريه‪ ،‬زما ځالندې تورې او ځالنده‬ ‫ ‬
‫ډاله!‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫ستا په سرتګو کې مې ولوستل چې په پالز‬ ‫ ‬

‫کېناستل يانې مريی کېدل‪ ،‬پېژندل کېدل يانې يورنګه‬
‫کېدل‪ ،‬موندل کېدل يانې خپل روستي بريد ته رسېدل‬
‫او د پخې شوې مېوې غوندې په ځمکه پرېوتل او خوړل‬
‫‪۳۹‬‬ ‫کېدل‪.‬‬
 ‫نابريه‪ ،‬زما نابريه‪ ،‬زما زړور مالتړيه!‬ ‫ ‬
‫ته به زما سندرې‪ ،‬ژړاوې او چوپتياوې اورې او‬ ‫ ‬
‫يوازې ته به وې چې د وزرونو له رپا‪ ،‬د سمندرونو له‬
‫څپو او په شپه کې د اور اخيستو غرونو له ملبو به راته‬
‫غږېږې‪ .‬او يوازې ته به وې چې زما په ستغې او پرښينې‬
‫اروا به راپورته کېږې‪.‬‬
‫نابريه‪ ،‬زما نابريه‪ ،‬زما بې‌مرګه زړورتيا!‬ ‫ ‬
‫زه او ته به له توپان رسه خاندو‪ ،‬په ګډه به هغو‬ ‫ ‬
‫ټولو ته قربونه کيندو چې په موږ کې مري‪ ،‬هوډمن به‬
‫ملر ته درېږو او موږ به خطرناک وو‪.‬‬

‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫‪۴۰‬‬
 ‫شپه او لېونی‬

‫"شــپې‪ ،‬زه تــا غونــدې يــم‪ ،‬تيــاره او بربنــډ؛ پــه هغــې‬

‫اورنــۍ الره درومــم چــې د ورځنيــو خوبونــو پــر رس مــې‬
‫تېرېــږي‪ ،‬او چــې پښــه مــې پــر ځمکــه ولګېــږي‪ ،‬وررسه‬
‫يــوه خلنځــه (لويــه څېــړۍ) راټوکېــږي‪".‬‬

‫"نــه‪ ،‬تــه زمــا غونــدې نــه يــې‪ ،‬لېونيــه؛ تــه اوس هــم‬
‫شــاته ګــورې چــې پــه رېګونــو کــې د خپلــو پښــو د‬
‫خاپونــو ســروالی ووينــې‪".‬‬

‫"شــپې‪ ،‬زه ســتا پــه څېــر يــم‪ ،‬غلــی او ژور؛ زمــا د‬

‫يوازيتــوب پــه ګــوګل کــې څښــتنه (اِلهــه) پــه لنګــون ده‬
‫چــې د زوکېــدوين پــه وجــود کــې يــې اســان ځمکــې‬
‫تــه رســېږي‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫"او لېونيــه‪ ،‬تــه زمــا پــه څېــر نــه يــې‪ ،‬تــه اوس هــم لــه‬
‫درده لړزېــږې او د ســمڅو او غارونــو د ســندرو لــه غــږه‬
‫ډارېــږې‪".‬‬
‫‪۴۱‬‬
‫‪۴۲‬‬
‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
 ‫"شــپې‪ ،‬ســتا پــه څېــر يــم‪ ،‬برماڼــو او بوږنــوړی؛ غوږونــه‬
‫مــې د ښــکېلو ولســونو لــه چيغــو او د هېــرو شــوو ســيمو‬
‫لــه آهونــو ډک دي‪".‬‬

‫"نــه‪ ،‬زمــا پــه څېــر نــه يــې‪ ،‬لېونيــه؛ تــه ال هــم د خپــل‬
‫ســر ځــان پــر ځــای لــه وړوکــي هغــه رسه ملګرتيــا‬
‫کــوې‪".‬‬

‫"شــپې‪ ،‬ســتا غونــدې يــم‪ ،‬ډبــرزړی او وېــروړی؛ پــه‬

‫ســمندرونو کــې د کښــتيو اور مــې زړه روښــانوي او لــه‬
‫شــونډو مــې د مــړو جنګياليــو وينــې څاڅــي‪".‬‬

‫"نــه‪ ،‬زمــا غونــدې نــه يــې‪ ،‬لېونيــه‪ ،‬ال دې هــم يــوې بلــې‬
‫اروا تــه زړه کېــږي او ال هــم د ځــان لپــاره پــه يــوه قانــون‬
‫نــه يــې اوښــتی‪".‬‬

‫"او شــپې‪ ،‬ســتا غونــدې يــم‪ ،‬پــه مــزو کــې‪ ،‬خــوښ و‬

‫ــــ لېونی ــــ‬

‫خوشــاله؛ زمــا پــه ســيوري کــې ويــده ســړی اوس هــم‬

‫پــه نــږه رشابــو مســت دی او پــه مــا پســې نښــتې ښــځه‬
‫ال هــم پــه خونــدوره ګنــا بوختــه ده‪".‬‬

‫‪۴۳‬‬ ‫"او لېونيــه‪ ،‬تــه زمــا پــه څېــر نــه يــې؛ اروا دې پــه اوو‬
‫پړونيــو کــې پوښــلې او زړه دې پــه ورغــوي کې نــه دی‪".‬‬

‫"ســتا پــه څېــر يــم شــپې‪ ،‬پېڅيالــی او ځــوږور؛ پــه ګوګل‬

‫کــې مــې د مــړاوو مچکــو پــه کفنونــو کــې پوښــي زر‬
‫مينــان خــښ دي‪".‬‬

‫"هوکــې‪ ،‬لېونيــه‪ ،‬آيــا تــه زمــا غونــدې يــې؟ تــه زمــا‬

‫غونــدې يــې؟ آيــا تــه پــر توپــان‪ ،‬لکــه پــر اس چــې‬
‫ســپرېږې‪ ،‬ســپرېدالی شــې او ســکروټې لکــه تــوره چــې‬
‫نيســې‪ ،‬پــه الس کــې نيــوالی شــې؟"‬

‫"ســتا غونــدې‪ ،‬اې شــپې‪ ،‬ســتا غونــدې‪ ،‬ســر و لــوړ؛‬

‫پــاز مــې د پرځېدلــو خدايانــو د ډېــرۍ پــر رس اېښــی‬
‫دی؛ ورځــې مــې پــه مــخ کــې رسځــوړې تېرېــږي‪ ،‬ملــن‬
‫مــې ښــکلوي او پورتــه راتــه کتــای نــي‪".‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬

‫"زمــا د ترټولــو تيــاره زړګــي بچيــه‪ ،‬آيــا تــه زمــا غونــدې‬

‫يــې؟ آيــا تــه زمــا نااېــل شــوي اندونــه انــدې او زمــا پــه‬
‫بې‌پايــه ژبــه ګړېــږې؟"‬

‫"هوکــې‪ ،‬شــپې‪ ،‬مــوږ غربګــوين خــور او ورور يــو؛ تــه‬

‫فضــا ښــکاره کــوې او زه مــې اروا"‬ ‫‪۴۴‬‬
 ‫مخونه‬

‫يــو مــخ مــې وليــد چــې زر مخونــه يــې لــرل‪،‬‬ ‫ ‬

‫او يــو مــخ چــې يــوازې يــو مــخ يــې درلــود‪ ،‬تــه وا قالــب‬
‫کــړی يــې دی‪.‬‬
‫يــو مــخ مــې وليــد چــې پــه ځــا کــې يــې تــر‬ ‫ ‬
‫مــخ النــدې بدرنګــي ليــدل کېــده‪ ،‬او يــو مــخ چــې بايــد‬
‫ځــا يــې ايســته شــوې وای چــې تــرې النــدې ښــکال مــې‬
‫ليدلــې وای‪.‬‬
‫يــو زوړ مــخ مــې وليــد چــې د هېــڅ ګونځــو‬ ‫ ‬
‫پوښــلی وو ‪ ،‬خــو يــو ښــوی مــخ وو چــې هــر څــه پکــې‬
‫حــک ول‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫زه مخونــه پېژنــم‪ ،‬او د خپلــو ســرګو لــه اوبــي‬ ‫ ‬

‫پــړوين هخــوا وينــم او پــټ حقيقــت تــه رســېږم‪.‬‬

‫‪۴۵‬‬
 ‫سرت سيند‬

‫زه او اروا مــې د ملبــا لپــاره يــوه ســر ســيند‬ ‫ ‬

‫تــه والړو‪ ،‬کــڅ تــه پــه ورســېدو مــو هڅــه وکــړه چــې يــو‬
‫غلــی او ګوښــه ځــای ومومــو‪.‬‬
‫ګرځېــدو چــې پــه يــوه توربخنــه تيــږه ناســت‬ ‫ ‬
‫ســړی مــو وليــد‪ .‬لــه توبــرې څخــه يــې پــه ګوتــو کــې لــږ‬
‫لــږ مالګــه راويســتله او پــه ســيند يــې دوړولــه‪.‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬دا بدويــن (بد‌بــن) دی‪ .‬راځــه‬ ‫ ‬
‫چــې والړ شــو‪ ،‬دلتــه نشــو ملبېــدالی‪".‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫والړو‪ ،‬يــوه ډونډوکــي تــه ورســېدو‪ ،‬هلتــه يــو‬ ‫ ‬
‫ســړی پــه ســپينه پرښــه والړ وو او پــه الس کــې يــې‬
‫لــه يــوې مرغلينــې هړپــۍ (صندوقچــه) څخــه اوبــو تــه‬
‫خــوږې‪ /‬شــکرې اچولــې‪.‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬دا ښــوين (خوش‌بــن) دی‪.‬‬ ‫ ‬
‫نبايــد مــوږ بربنــډ ووينــي‪".‬‬
‫‪۴۶‬‬
‫همداســې وړانــدې تللــو چــې پــه پــه ســيندغاړه‬ ‫ ‬
 ‫کــې مــو يــو بــل ســړی وليــد چــې مــړه کبــان يــې‬
‫راغونــډول او پــه مينــه يــې اوبــو تــه اچــول‪.‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬دلتــه هــم نشــو ملبېــدالی‪ ،‬دا‬ ‫ ‬
‫ســړی وګړپــال (‪ )philanthropist‬دی‪".‬‬
‫والړو‪ ،‬يــوه ځــای تــه ورســېدو چــې هلتــه يــوه‬ ‫ ‬
‫بــل‪ ،‬د ســيند لــه غــاړې پــه رېګونــو کــې خپــل ســيوری‬
‫انځــوراوه‪ ،‬ســرو څپــو بــه يــې ټولــې کرښــې ړنګولــې؛‬
‫مګــر ده بــه بيــا انځورولــې‪.‬‬
‫اروا مې ووې‪" ،‬دا عارف دی‪ ،‬ځه چې ځو‪".‬‬ ‫ ‬
‫رهــي شــو‪ ،‬يــوه خليجګــي تــه ورســېدو‪ .‬هلتــه‬ ‫ ‬
‫يــو غلــی او ارامــه ســړی وو چــې د اوبــو ځګونــه يــې لپــه‬
‫لپــه يــوې ډبرينــې کاســې تــه اچــول‪.‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬دا انګېريــال (‪ )idealist‬دی‪ .‬دا‬ ‫ ‬
‫خــو پــه هېــڅ توګــه بايــد زمــوږ بربنډتيــا ونــه وينــي‪".‬‬
‫وړانــدې تللــو چــې ناڅاپــه مــو يــو غــږ واورېــد‪،‬‬ ‫ ‬
‫"دا ســيند دی‪ ،‬ژور ســيند‪ ،‬ســر او زورور‪".‬‬
‫ورغلــو‪ ،‬يــو ســړی دی چــې ســيند تــه يــې شــا‬ ‫ ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫اړولــې او غــوږ تــه يــې کونجکــه نيولــې او د هغــې رشهار‬

‫اوري‪.‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬ځــه چــې ځــو‪ ،‬دا رښــتينوال‬ ‫ ‬
‫(‪ )realist‬دی‪ ،‬کلياتــو تــه يــې چــې پــرې نــه پوهېــږي‬
‫‪۴۷‬‬ ‫شــا کــړې او پــه جزياتــو بوخــت دی‪.‬‬
‫نــو همداســې مخکــې تللــو ‪ ،‬د پرښــو ترمنــځ پــه‬ ‫ ‬
‫شــنييل کــې مــو يــو ســړی وليــد چــې رس يــې پــه رېګونــو‬
‫کــې منډلــی وو‪ .‬اروا تــه مــې ووې‪" ،‬دلتــه ملبېــدالی‬
‫شــو‪ ،‬هغــه مــو نــه وينــي‪".‬‬
‫اروا مــې ووې‪" ،‬نــه دا تــر ټولــو خطرنــاک دی‪،‬‬ ‫ ‬
‫وچ‌شــېخ او تونــدالری (‪ )puritan‬دی‪.‬‬
‫د اروا پــه څېــره کــې مــې د ژورې خوابــدۍ‬ ‫ ‬
‫نښــې را ښــکاره شــوې او بيــا يــې پــه ويرلــړيل غــږ ووې‪،‬‬
‫"راځــه چــې لــه دې ځايــه والړ شــو‪ .‬دلتــه د ملبېدلــو‬
‫لپــاره کــوم ګوښــه او يــوازې ځــای نشــته‪ .‬نــه مــې‬
‫خوښــېږي چــې دا شــال مــې زريــن وېښــتان خپــاره‬
‫واره کــړي او پــه دې هــوا کــې دې زمــا ســپينې ســينې‬
‫بربنــډې کــړي او يــا پرېــږدي چــې رڼــا مــې ســپېڅلی‬
‫بربنډوالــی ښــکاره کــړي‪".‬‬
‫والړو‪ ،‬د يــوه ال ســر ســيند پــه لټــون پســې لــه‬ ‫ ‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫دې ســيندغاړې والړو‪.‬‬

‫‪۴۸‬‬
 ‫رس په دار‬

‫خلکو ته مې نارې کړې‪" ،‬زه بايد په دار شم‪".‬‬ ‫ ‬

‫هغوی ووې‪" ،‬ولې دې خون پر غاړه واخولو؟"‬ ‫ ‬
‫ځواب مې ورکړ‪" ،‬نو څنګه به رسلوړي او ښاغيل‬ ‫ ‬
‫شئ چې يو لېونی نشئ په داروالی؟"‬
‫ويې منله‪ ،‬په دار يې وځړومل‪ ،‬ارامه شوم‪.‬‬ ‫ ‬
‫چې د اسامن او ځمکې ترمنځ ځړېدم‪ ،‬هغوی به‬ ‫ ‬
‫رسونه را پورته کړل چې ومې ويني‪.‬‬
‫وياړېدل‪ ،‬ځکه له دې وړاندې يې هېڅ وخت‬ ‫ ‬
‫رسونه‪ ،‬نه ول پورته کړي‪.‬‬
‫زما نندارې ته په والړو کې‪ ،‬يوه غږ وکړ‪" ،‬غواړې‬ ‫ ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫څه شی وسکيندې (جربان کړې)؟"‬

‫بل چيغه کړه‪" ،‬د څه د ترالسنې لپاره دې ځان‬ ‫ ‬
‫قربان کړ"‬
‫درېيم ووې‪" ،‬ته به ګومان کوې چې په دې بيه‬ ‫ ‬
‫‪۴۹‬‬
‫به نړيوال وياړ وګټې؟"‬
‫څلورم ووې‪" ،‬وګورئ‪ ،‬څنګه مسېږي! ايا دا درد‬ ‫ ‬
‫د بښلو دی؟"‬
‫ټولو ته مې په ځواب کې ووې‪" ،‬يوازې په‬ ‫ ‬
‫ياد ولرئ چې ما وخندل‪ .‬زه کوم څيز نه جربان او نه‬
‫قربانوم‪ ،‬وياړ هم نه غواړم‪ ،‬بښنه هم نه غواړم‪ ،‬زه تږی‬
‫وم‪ ،‬له تاسې مې وغوښتل چې د څښلو لپاره مې خپلې‬
‫وينې راکړئ‪ ،‬ځکه د يوه لېوين تنده د هغه له خپلو وينو‬
‫پرته په بل څه نيش ماتېدالی‪.‬‬
‫زه ګونګی وم‪ ،‬د خولې پر ځای مې در څخه ټپ‬ ‫ ‬
‫وغوښت؛ زه ستاسې په شپو او ورځو کې بنديوان وم‪ ،‬د‬
‫ال لويو ورځو او شپو پلو ته مې ور لټاوه‪.‬‬
‫اوس ځم‪ ،‬د هغوی په څېر چې له ما مخکې په‬ ‫ ‬
‫دار شوي او تليل دي‪.‬‬
‫ګومان مه کوئ چې موږ به له غرغره کېدلو‬ ‫ ‬
‫ستومانه شو‪ .‬موږ بايد د ډېرو او ال ډېرو خلکو له خوا‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫زندۍ شو‪ ،‬د ال سرتو ځمکو او ال سرتو اسامنونو ترمنځ‪".‬‬

‫‪۵۰‬‬
 ‫ستورپوه‬

‫د مـزدک (معبـد) سـيوري ته يوازې ناسـت وو‪.‬‬ ‫ ‬

‫ملګـري مـې ووې‪" ،‬دا زمـوږ د سـيمې تـر ټولو پوه سـړی‬
‫دی‪".‬‬
‫وروړانـدې شـوم‪ ،‬لـه روغبـړ روسـته مـې وررسه‬ ‫ ‬
‫خبرې وکـړې‪.‬‬
‫څه شـېبه روسـته مې ورتـه ووې‪" ،‬بښـنه غواړم‬ ‫ ‬
‫چـې پوښـتم‪ ،‬خـو څومـره وخـت کېـږي چـې څـه نـه‬
‫وينـې؟"‬
‫وې‪" ،‬له زېږمهاله‪".‬‬ ‫ ‬
‫ما ووې‪" ،‬په کومه پوهنڅانګه کې کار کوې؟"‬ ‫ ‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫وې‪" ،‬ستورپوه يم‪".‬‬ ‫ ‬

‫بيـا يـې الس پـر ټټـر کېښـود او زياتـه يـې کـړه‪،‬‬ ‫ ‬
‫"زه دا ټـول ملرونـه‪ ،‬سـپوږمۍ او سـتوري څـارم‪".‬‬

‫‪۵۱‬‬
 ‫سرته هيله‬

‫دلتــه مــې د ورور و خــور غــره او ســيند ترمنــځ‬ ‫ ‬

‫ناســت يــم‪ .‬کــه څــه هــم درې واړه‪ ،‬همرنګــه يــوازې‬
‫يــو‪ ،‬مګــر يــوه ژوره‪ ،‬غښــتلې او ناشــنا مينــه مــو رسه‬
‫نښــلوي‪ .‬دا مينــه مــې د خــور لــه ژورتيــا ژوره‪ ،‬د ورور له‬
‫ځواکمنتيــا ځواکمنــه او زمــا د لېونتــوب لــه هېښــتياوو‬
‫ناشــناتره ده‪.‬‬
‫پــه هغــه لومــړين ســپېدې‌چاود بانــدې زرګونــه‬ ‫ ‬
‫کالونــه اوښــتي چــې مــوږ پکــې يــو بــل وليــدل؛ کــه څــه‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫هــم د ډېــرو نړيــو زېــږون‪ ،‬بشــپړتيا او مــړون مــو ليدلــی‬
‫خــو ال هامغســې زملــي او ځــوږور يــو‪.‬‬
‫ځــوږور او زملــي خــو بې‌يــار و بې‌بنــډاره‪ ،‬کــه‬ ‫ ‬
‫څــه هــم تــل يــو بــل وينــو او يــو بــل پــه غېــږه کــې نيســو‬
‫خــو خــوښ و ارامــه نــه يــو‪.‬‬
‫نــو پــه ځپــي شــوق او ناپــوره شــوې اړتيــا کــه‬ ‫ ‬
‫‪۵۲‬‬
‫بــه څــه خونــد وي؟‬
 ‫هغــه اورنــی خــدای بــه کلــه راځــي چــې مــې د‬ ‫ ‬
‫خــور پالنــګ تــود کــړي؟‬
‫کــوم ښــځمن ســمندري توپانونــه بــه مــې د‬ ‫ ‬
‫ورور اورونــه وژين؟‬
‫کومــه مېرمــن بــه زمــا د زړه واګــې پــه الس کــې‬ ‫ ‬
‫اخــي؟‬
‫د شــپې پــه چوپــه چوپتيــا کــې مــې خــور پــه‬ ‫ ‬
‫خــوب کــې د اورين خــدای ناڅرګنــد نــوم يــادوي‪ ،‬ورور‬
‫مــې پــه هغــې ســړې او لــرې څښــتنې (اِلهــې) پســې‬
‫چيغــې وهــي خــو نــه پوهېــږم چــې زه بــه چــا تــه نــارې‬
‫وهــم‪.‬‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫دلتــه مــې د ورور و خــور غــره او ســيند ترمنــځ‬ ‫ ‬

‫ناســت يــم‪ .‬کــه څــه هــم درې واړه‪ ،‬همرنګــه يــوازې يــو‪،‬‬
‫مګــر يــوه ژوره‪ ،‬غښــتلې او ناشــنا مينــه مو رسه نښــلوي‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۵۳‬‬
 ‫يوه واښه ووې‬

‫يـوه واښـه د منـي پاڼـې تـه ووې‪" ،‬د رژېدلـو په‬ ‫ ‬

‫وخـت څومـره شورماشـور کوې‪ ،‬ټـول ژمنـي خوبونه دې‬
‫راګـډوډ کـړل‪".‬‬
‫پاڼـه وځاځېدلـه او وې وې‪" ،‬پـه سـپکو سـپکه!‬ ‫ ‬
‫ګونګيـه او بدمغـزه! تـه په هسـکه هـوا کې نه اوسـې‪ ،‬ته‬
‫د بدلـو پـه غـږ څـه پوهېـږې‪".‬‬
‫پاڼـه ورژېـده‪ ،‬پـه ځمکـه پرېوتـه او ويده شـوه‪.‬‬ ‫ ‬
‫پرسلـی راويښـه شـوه خـو يـو ډکـی واښـه وه‪.‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫چـې منـی شـو‪ ،‬ژمنـی خـوب پـرې راغـی او لـه‬ ‫ ‬
‫هـرې خـوا وربانـدې پاڼـې را تويېدلـې‪ ،‬تر شـونډو الندې‬
‫يـې لـه ځـان رسه وې‪" ،‬وی‪ ،‬د مني پاڼـو! څومره غاملغال‬
‫کـوئ‪ ،‬ستاسـو لـه السـه مـې ټـول ژمنـي خوبونـه ګـډوډ‬
‫دي‪".‬‬

‫‪۵۴‬‬
 ‫سرتګه‬

‫يوه ورځ سرتګې ووې‪" ،‬ددې ناوونو هخوا غر‬ ‫ ‬

‫وينم چې اوبرنګه لړو پوښلی دی؛ ښکلی نه دی؟"‬
‫غوږ څه شېبه غوږ نيولی وو‪ ،‬بيا يې ووې‪" ،‬مګر‬ ‫ ‬
‫چېرې دی غر؟ زه خو يې نه اورم‪".‬‬
‫بيا الس ووې‪" ،‬زه هسې بې‌ځايه هڅه کوم چې‬ ‫ ‬
‫الس پرې ووهم‪ ،‬زه خو کوم غر نه مومم‪".‬‬
‫پوزې ووې‪" ،‬غر مر نشته‪ ،‬زه يې بويوالی نشم‪".‬‬ ‫ ‬
‫نو سرتګه بل پلو ته واوښته‪ ،‬ټول د هغې د ناشنا‬ ‫ ‬
‫َوهم په اړه ګړېدل او ويل يې‪" ،‬په دې سرتګه هرومرو څه‬
‫شوي دي‪".‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫‪۵۵‬‬
 ‫دوه پوهان‬

‫د افــکار (‪ )Afkar‬پــه لرغــوين ښــار کــې دوه‬ ‫ ‬

‫پوهــان اوســېدل‪ ،‬يــو لــه بــل رسه وران ول او يــو د بــل‬
‫پوهــې او زدکــړې تــه بــه يــې ســپک کتــل؛ ځکــه چــې‬
‫يــوه د خدايانــو پــه شــتوايل او بــل يــې پــه نشــتوايل بــاور‬
‫درلــود‪.‬‬
‫يــوه ورځ پــه بــازار کــې يــو بــل تــه پــه مخــه‬ ‫ ‬
‫ورغلــل‪ ،‬د خپلــو پلويانــو ترمنــځ د خدايانــو د شــتوايل‬
‫يــا نشــتوايل پــه اړه رسه کښــېوتل‪ .‬لــه څــو ســاعته ويلــو‬
‫راويلــو روســته هــر يــو پــه خپلــه مخــه والړ‪.‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫شــپه شــوه‪ ،‬د خدايانــو نټيــايل (منکريــن)‬ ‫ ‬
‫مــزدک (معبــد) تــه والړل‪ ،‬محــراب تــه مخامــخ پــه خاور‬
‫پرېوتــل‪ ،‬خدايانــو تــه پــه زاريــو شــول چــې لــه پخوانــۍ‬
‫بــې‌الرۍ او تېروتنــې څخــه ورتېــر يش‪.‬‬
‫هم‌مهالــه‪ ،‬هغــه بــل يــوه چــې پــه خدايانــو بــاور‬ ‫ ‬
‫درلــود‪ ،‬خپــل ټــول ســپېڅيل کتابونــه وســوزول؛ ځکــه لــه‬
‫خپلــې عقيــدې اوښــتی او ناګروهمــن شــوی وو‪.‬‬ ‫‪۵۶‬‬
 ‫کله مې چې وير وزېږېد‬

‫کلــه مــې چــې ويــر وزېــږد پــه ډېــر پــام مــې‬ ‫ ‬

‫ســراوه او پــه مينــه او زړســوي مــې ورتــه کتــل‪ .‬د نــورو‬
‫ژونديــو څيزونــو غونــدې دی هــم لويېــده‪ ،‬ښــکال او‬
‫غښــتلتيا يــې ډېرېدلــه او پــه ناشــنا خوښــيو او ښــاديو‬
‫کــې ډوبېــده‪.‬‬
‫مــوږ لــه يــو بــل رسه مينــه کولــه‪ ،‬چاپېــره نــړۍ‬ ‫ ‬
‫هــم راتــه ګرانــه وه؛ ځکــه ويــر مــې ډېــر زړســواندی وو‬
‫او زمــا زړه هــم وررسه نــرم شــوی وو‪.‬‬
‫کلــه بــه چــې لــه يــو بــل رسه غږېدلــو‪ ،‬ورځــې‬ ‫ ‬
‫بــه مــو الوتلــې او شــپې بــه مــو لــه خوبونــو (رؤيــا)‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫ماالمــال وې؛ ځکــه ويــر مــې ژبــور وو او زمــا ژبــه هــم‬

‫وررسه پــه خــرو راغلــې وه‪.‬‬
‫کلــه چــې مــا و ده ســندرې بللــې‪ ،‬ګاونډيانــو‬ ‫ ‬
‫بــه پــه ورســيو او کڼکيــو کــې غــوږ نيولــی وو؛ ځکــه‬
‫‪۵۷‬‬
‫زمــوږ اوازونــه ســيندوزمه ژور او ســندرې مــو لــه ناشــنا‬
 ‫يادونــو ډکــې وې‪.‬‬
‫کلــه بــه چــې مــوږ دواړه چېــرې تللــو‪ ،‬خلکــو بــه‬ ‫ ‬
‫پــه مينــه مينــه راکتــل او زمــوږ پــه اړه بــه يــې خــوږې‬
‫خــوږې خــرې کولــې‪.‬‬
‫ځينــو تــه بــه رخــه ورتلــه؛ ځکه ويــر يــو ګرانبيه‬ ‫ ‬
‫او ارزښــتمن څيــز وو چــې زه يــې پــه لرلــو رسلــوړی او‬
‫ښــاغلی وم‪.‬‬
‫خــو ويــر مــې ومــړ‪ ،‬هغســې چــې ټــول څيزونــه‬ ‫ ‬
‫مــري‪ .‬اوس زه لــه ځــان رسه ګړېدلــو او چــورت وهلــو تــه‬
‫يــوازې پاتــې يــم‪.‬‬
‫اوس چــې کلــه غږېــږم‪ ،‬خــرې مــې پــه غوږونــو‬ ‫ ‬
‫درنــې لګېــږي‪.‬‬
‫چې بدلې بومل‪ ،‬ګاونډيان يې نه اوري‪.‬‬ ‫ ‬
‫چــې پــه کوڅــه کــې تېرېــږم‪ ،‬څــوک نــه‬ ‫ ‬
‫ر ا ګــو ر ي ‪.‬‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫يــوازې پــه خــوب کــې د خواخــوږۍ غږونــه‬ ‫ ‬
‫اورم چــې وايــي‪" ،‬وګــورئ‪ ،‬دا ويــده هغــه ســړی دی چــې‬
‫ويــر يــې مــړ شــوی دی‪".‬‬

‫‪۵۸‬‬
 ‫کله مې چې خوښي وزېږېده‬

‫چــې خوښــي مــې وزېږېــده‪ ،‬پــه غېــږ کــې مــې‬ ‫ ‬

‫ونيولــه‪ ،‬بــام تــه وختــم او نــارې مــې کــړې‪" ،‬ګاونډيانــو‪،‬‬
‫راشــئ‪ ،‬راشــئ‪ ،‬وګــورئ‪ ،‬نــن مــې خوښــي زېږېدلــې ده‪.‬‬
‫راشــئ او دا خوشــاله څيــز وګــورئ چــې پــه ملــر کــې‬
‫خانــدي‪".‬‬
‫هېڅ ګاونډی مې د خوښۍ ليدلو ته رانه غی؛‬ ‫ ‬
‫هېښ‌پېښ پاتې وم‪.‬‬
‫تــر اوو مياشــتو مــې هــره ورځ د بــام پــر رس د‬ ‫ ‬
‫خپلې خوښۍ جار واهه مګر چا ارزښت ورنه کړ‪ .‬‬
‫زه او خوښــي يــوازې پاتــې شــو؛ نــه مــو چــا‬ ‫ ‬
‫پوښــتنه وکــړه او نــه مــو څــوک ليــدن تــه راغــی‪.‬‬
‫خوښــي مــې رنــګ الوتــې او شــيته شــوه؛ ځکــه‬ ‫ ‬
‫ښــکال يــې زمــا لــه زړه پرتــه د بــل چــا زړه تــه الره ونــه‬
‫موندلــه او نــه يــې پــر شــونډو چــا شــونډې کېښــوولې‪.‬‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫بالخره له يوازيتوب څخه مړه شوه‪.‬‬ ‫ ‬

‫اوس زه يــم او زمــا د مــړې خوښــۍ او مــړه ويــر‬ ‫ ‬
‫يادونــه‪ .‬خــو يادونــه د منــي پاڼــه ده چــې څــه شــېبه لــه‬
‫بــاد رسه ګړېــږي خــو بيــا ورڅخــه هېــڅ غــږ نــه پورتــه‬
‫‪۵۹‬‬ ‫کېــږي‪.‬‬
 ‫بشپړه نړۍ‬

‫د ورکو ارواګانو خدايه!‬ ‫ ‬

‫د خدايانو ترمنځ ورکه خدايه!‬ ‫ ‬
‫غږ مې واوره!‬ ‫ ‬
‫زړسواند برخليکه چې موږ لېونۍ او اللهاندې‬ ‫ ‬
‫ارواګانې څارې!‬
‫غږ مې واوره!‬ ‫ ‬
‫زه تر ټولو نابشپړ‪ ،‬په يوه بشپړ توکم کې‬ ‫ ‬
‫اوسېږم‪.‬‬
‫زه انساين هيوال‪ ،‬د رسبداله توکونو وريځ‪ ،‬د پوره‬ ‫ ‬
‫شويو نړيو ترمنځ ګرځم؛ د هغه خلکو ترمنځ چې بشپړ‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫قوانني‪ ،‬سوچه نظامونه‪ ،‬اوډيل اندونه‪ ،‬منظم خوبونه‬
‫(رؤيا) او سيه شوي او ليکيل واندونه (خيالونه) لري‪.‬‬
‫خدايه!‬ ‫ ‬
‫د دوی ارزښتونه ټاکيل او ګناهونه يې څرګند‬ ‫ ‬
‫حتی هغه بې‌شمېره چارې يې چې د ثواب و وبال‬ ‫ٰ‬ ‫دي‪.‬‬
‫ترمنځ په نارڼا کې پرتې دي‪ ،‬هم سيه کړې او شمېرلې‬
‫دي‪.‬‬ ‫‪۶۰‬‬
 ‫دلته ورځ و شپې د چلند په فصلونو وېشل شوې‬ ‫ ‬
‫دي او د کره او دقيقو قوانينو تابع دي چې تېروتنې ته‬
‫پکې ځای نشته‪.‬‬
‫خوړل‪ ،‬څښل‪ ،‬ويدېدل‪ ،‬اغوستل او بيا په خپل‬ ‫ ‬
‫وخت دمه کېدل‪.‬‬
‫کار کول‪ ،‬لوبېدل‪ ،‬سندرې بلل‪ ،‬نڅېدل او چې‬ ‫ ‬
‫يې وخت رايش ځای پر ځای درېدل‪.‬‬
‫داسې اندل‪ ،‬تر دې کچې نګېرل او چې ستا له‬ ‫ ‬
‫هسک‌څنډو (افق) څخه پالنی ستوری راوخېژي‪ ،‬له اندلو‬
‫او نګېرلو څخه لوېدل‪.‬‬
‫د ګاونډي مال په خندا لوټل‪ ،‬د الس په پتمنانه‬ ‫ ‬
‫ښورېدا رسه ډالۍ ورکول‪ ،‬په اوږداندۍ ستايل‪ ،‬په کاغ‬
‫و احتياط مالمتول‪ ،‬په يوه خربه زړه ماتول‪ ،‬په يوه پوکي‬
‫(نَفَس) يوه ځان ته اور اچول او بيا د ورځنيو چارو په پای‬
‫کې السونه وينځل‪.‬‬
‫له دود رسه سم مينه کول‪ ،‬د خپل ځان تر‬ ‫ ‬
‫ټولو غوره په له وړاندې ټاکيل سبک غږول‪ ،‬خدايان په‬
‫ــــ لېونی ــــ‬

‫ښايېدونې توګه ملانځل‪ ،‬شيطان په هرنمنانه ډول غولول‬

‫او بيا هر څه داسې له ياده ويستل چې ګواکي ياد مړ‬
‫شوی دی‪.‬‬
‫د ټومب و انګېزې له مخې لېوالتيا‪ ،‬موخنه ليدا‪،‬‬ ‫ ‬
‫‪۶۱‬‬ ‫په ښادۍ خوښي‪ ،‬پرمتينه ځورېدا او بيا پياله نسکورونه‪،‬‬
 ‫په دې هيله چې سبا بېرته ډکه يش‪.‬‬
‫خدايه!‬ ‫ ‬
‫دا ټول څيزونه له مخکني انده نطفه اخيل‪ ،‬په‬ ‫ ‬
‫هوډ زېږي‪ ،‬په ځري روزل کېږي‪ ،‬په قانون نظام مومي‪،‬‬
‫په عقل الره ورښوول کېږي‪ ،‬بيا مري او د ټاکيل دود‬
‫حتی غيل او خاموشه‬ ‫ٰ‬ ‫له مخې خاورو ته ستنېږي‪ .‬او‬
‫کېڅونه (قربونه) يې چې په انساين اروا کې پراته دي‬
‫نښه او څرګنده شمېره لري‪.‬‬
‫دا نړۍ‪ ،‬يوه بشپړه نړۍ ده‪ .‬د بشپړتيا‪ ،‬کامل‬ ‫ ‬
‫او هېښتياوو ستونځ (اوج) دی‪ .‬د خدايي بڼ تر ټولو پخه‬
‫مېوه او د هستۍ د اندنې (تفکر) شاهکار‪.‬‬
‫مګر خدايه!‬ ‫ ‬
‫ولې بايد زه دلته وم؟‬ ‫ ‬
‫زه د يوه نابشپړ شور و شهوت اوم زړی‪ ،‬يو‬ ‫ ‬
‫لېونی توپان چې نه ختيځ ته الوځي او نه لويديځ ته‪ ،‬او د‬ ‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬
‫يوې سوزېدلې سيارې يوه رسبداله ټوټه‪،‬‬
‫نو خدايه!‬ ‫ ‬
‫د ورکو ارواګانو خدايه!‬ ‫ ‬
‫د خدايانو ترمنځ ورکه خدايه!‬ ‫ ‬
‫ولې بايد زه دلته وم؟‬ ‫ ‬

‫‪۶۲‬‬
‫‪۶۴‬‬
‫ــــ جربان خليل جربان ــــ‬