Professional Documents
Culture Documents
ﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره
ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
د ﻧﺠﻮﻧﻮ ﻣﺪرﺳﻮ ﻟﭙﺎره ﺎﻧ ې ډاﻟ
ﺮاﻧﻘﺪره ﺧﻮﯾﻨﺪو!
ﻣﺎﻫﻢ ﭘﻪ دې ﻫﯿﻠﻪ ﭼﯥ د ﻧﻮرو ﻟﯿﮑﻨﻮ ﭘﻪ ﻨ ﮐﯥ ﻣﯥ د ﻣﺴﻠﻧﻮ
ﺧﻮﯾﻨﺪو ﻟﭙﺎره ﻫﻢ ﻪ ﻣﺎﻧﯿﺰ ﺳﻮﻏﺎت ﺑﺮاﺑﺮ ﮐ$ی وي ،ﻫ+ﻪ وﮐ$ه ﭼﯥ
ﻣﺴﻠﻧﯥ ﺧﻮﯾﻨﺪې ﻣﯥ ﻫﻢ ﺑﯥ ﺑﺮﺧﯥ ﭘﺎﺗﯥ ﻧﻪ ﳾ او د )ﺑﺮګ ﺳﺒﺰ ﺗﺤﻔﻪ
دروﯦﺶ( ﭘﺮ ﭘﻠﻤﻪ ﻣﯥ دوی ﺗﻪ ډاﻟ 1ﮐ.$
ﻧﻮر ﻧﻮ ﺳﺘﺎﺳﻮ د وﺧﺖ زرﯾﻨﯥ ﺷﯧﺒﯥ ﻧﻪ ﻧﯿﺴﻢ ،ﭘﻪ دې ﻫﯿﻠﻪ ﭼﯥ ﺗﺎﺳﻮ
درﻧﯥ او ﻋﺰ>ﻨﯥ ﺗﺮې =ﻪ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐ$ئ او د رب اﻟﻌﺎﳌﯿﻦ د رﺿﺎ ﺳﺒﺐ
وﺮAﻲ.
د ﺑﺎور ﺧﭙﺮﻧﺪوﯾﻪ Hﻮﻟﻨﯥ ﻟﻪ ﻣﴩ ﻗﺎري ﻗﺪرت ﷲ ﺗﺎﺋﺐ ﺨﻪ ﻣﻨﻨﻪ ﮐﻮم
ﭼﯥ د ﮐﺘﺎب ﻟNOﺖ ﯾﯥ ﭘﺮ Aﺎن وﻣﺎﻧﻪ ،د دﯾﻨﻲ ﻋﺎ Kﻣﻮﻟﻮي ﺻﯿﺐ ﻞ
رﺣﯿﻢ ﻧﺎدر Aﺎی دې ﺟﻨﺖ ﳾ ﭼﯥ ﺷﺨﺼﯿﺔ اﳌﺮأة اﳌﺴﻠﻤﺔ ﮐﺘﺎب ﯾﯥ د
ﯾﻮ ﻣﺄﺧﺬ ﭘﻪ ﺗﻮﻪ زﻣﺎ ﭘﻪ واک ﮐﯥ راﮐ.$
ﻋﺒﯿﺪﷲ ﻓﺎروﻗﻲ دې ﻫﻢ د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﺧﻮږو ﻣﻮړ ﳾ ﭼﯥ د ﮐﺘﺎب ﮐﻤﭙﻮز
ﯾﯥ وﮐ ،$ﻋﺒﺪاﻟﻬﺎدي اﺛﺮ دې ﻫﻢ \ﺎد ﳾ ﭼﯥ د ﮐﺘﺎب ﭘNﺘ 1ﯾﯥ
ډﯾﺰاﯾﻦ ﮐ$ه.
رﻗﯿﻪ ﻓﺎروﻗﻲ او آﺳﯿﻪ ﻓﺎروﻗﻲ ﻟﻪ ﻣﺮﺳﺘﻮ ﻫﻢ ﻣﻨﻨﺪوی ﯾﻢ ﭼﯥ د اړﺗﯿﺎ ﭘﺮ
ﻣﻬﺎل ﯾﯥ Aﺎﻧﺘﻪ ﻧﻪ ﯾﻢ ﭘﺮ اﯾNﯽ ،ﻟﻪ ﺗﺎﺳﻮ Hﻮﻟﻮ وروﻧﻮ او ﺧﻮﯾﻨﺪو ﻣﻨﻨﺪوی
ﯾﻢ ﭼﯥ ﮐﺘﺎب ﻟﻮﻟﺊ ،ﺳﺘﺎﺳﻮ د ﻻر\ﻮوﻧﻮ او رﻏﻨﺪه ﻧﯿﻮﮐﻮ ﭘﻪ ﻫﯿﻠﻪ.
ﻟﯿﮑﻠ
(۱ـ
! "#$
$%
:
'
( ) " *
+,-
./0
1 !2/ 3 45
3, /6)' !,7#68
9
/6) :&$
' :;<
3
'< =#,>? #
/@ , " *
+,-
./0
3' !,", '
( ) " *
+1 !,",
?. ,"
# ) B- 3 ( ) " *
+1 !B '6 C D
ژﺑﺎړه :اﻣﯿﺮاﳌﺆﻣﻨﯿﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ د ﺣﺪﯾﺚ راوي
دی واﯾﯥ :ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺨﻪ ﻣﯥ اورﯾﺪﱄ ﭼﯥ
وﯾﻞ ﯾﯥ ﭘﻪ ﯾﻘﯿﻨ) ډول د ﻋﻤﻠﻮﻧﻮ ﺗ#او ﻟﻪ ﻧﯿﺘﻮﻧﻮ ﴎه دی او ﯾﻘﯿﻨﺎً د ﻫﺮ
ﮐﺲ ﻟﭙﺎره ﻫﻐﻪ ﻪ دي ﭼﯥ ﯾﯥ ﻧﯿﺖ ﮐ#ی وي ،ﻧﻮ دﭼﺎ ﻫﺠﺮت ﭼﯥ د
ﷲ او د رﺳﻮل ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﭙﺎره وي ﻧﻮ ﻫﺠﺮت دده ﷲ او
رﺳﻮل ﻟﭙﺎره دی او د ﭼﺎ ﻫﺠﺮت ﭼﯥ ددﻧﯿﺎ د ﻻﺳﺘﻪ راوړﻧﯥ ﯾﺎ ﮐﻮﻣﯥ
34ﯥ ﴎه د واده ﮐﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره وي ﻧﻮ دده ﻫﺠﺮت دﻫﻐﻪ ﻪ ﻟﭙﺎره دی ﻪ
ﻟﭙﺎره ﭼﯥ ده ﻫﺠﺮت ﮐ#ی دی.
) (1
(۲ـ )
@H ,3
I*' !,JK
L
#
' !,",$ ' !,"=D0 ' !,",DM,N$3' ! ,3
I* E< E FG
(,O8 P' ,O
#J )(2
(۳ـ
"
:
"# $ %&' () * + # # , -*+ ./01 :23 4 5 " 6 78 9:
.*;) " $<=> $.?@' 7ABC# $.6D
'
ژﺑﺎړه :ﻟﻪ ﻋﺒﺪﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ ﺨﻪ رواﯾﺖ دی ،رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د اﺳﻼم اﺑﺎدي ﭘﻪ ﭘﻨﻮ ﺷﯿﺎﻧﻮ ﺷﻮې ددې
+ﻮاﻫﻲ ﮐﻮل ﭼﯥ ﻧﺸﺘﻪ ﻻﯾﻖ د ﺑﻨﺪه .+ﭘﺮﺗﻪ د ﷲ ﻧﻪ او ددې ﭼﯥ
ﻣﺤﻤﺪ د ﷲ رﺳﻮل ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ دی،دﳌﺎﻧﻪ ﭘﺎﺑﻨﺪي
)(1
ﮐﻮل،دزﮐﺎت ورﮐﻮل،ﺣﺞ ﮐﻮل او د رﻣﻀﺎن د ﻣﯿﺎﺷﺘﯥ روژې ﻧﯿﻮل.
د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ د ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟ 4ﮐﯥ زﯾﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻫﻐﻪ ﺳﭙﯧ9ﻠﯥ او ﻋﺰ6ﻨﺪه ﻣﯧﺮﻣﻦ ده ﭼﯥ ﻟﻪ ﯾﻮ ﻟﻮري ﯾﯥ
ﺳﭙﯧ9ﻠﯽ ﯾﺎد د ﺳﭙﯧ9ﲇ ﮐﺘﺎب ﻗﺮان ﮐﺮﯾﻢ ﭘﻪ ﭘﺎ@ﻮ ﮐﯥ راﻏﻠﯽ ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل
ﭼﯥ د اﺣﺰاب ﺳﻮرت ﻻﻧﺪې اﯾﺖ ﻧﺎزل ﺷﻮ :
È,¨?$#uρ y7y_÷ρy— y7ø‹n=tã ô7Å¡øΒr& ϵø‹n=tã |Môϑyè÷Ρr&uρ ϵø‹n=tã ª!$# zΝyè÷Ρr& ü“Ï%©#Ï9 ãΑθà)s? øŒÎ)uρ
( çµ9t±øƒrB βr& ‘,ymr& ª!$#uρ }¨$¨Ζ9$# y´øƒrBuρ ϵƒÏ‰ö7ãΒ ª!$# $tΒ šÅ¡øtΡ ’Îû ’Å∀øƒéBuρ ©!$#
þ’Îû Óltym tÏΖÏΒ÷σßϑø9$# ’n?tã tβθä3tƒ Ÿω ö’s5Ï9 $yγs3≈oΨô_¨ρy— #\sÛuρ $pκ÷]ÏiΒ Ó‰÷ƒy— 4|Ós% $£ϑn=sù
&∩⊂∠∪ ZωθãèøtΒ «!$# ãøΒr& šχ%x.uρ 4 #\sÛuρ £åκ÷]ÏΒ (#öθŸÒs% #sŒÎ) öΝÎγÍ←!$u‹Ïã÷Šr& Æl≡uρø—r
1
ﺳﻨﻦ اﻟﱰﻣﺬي ت ﺷﺎﻛﺮ ) (355 /5اﻣﺎم اﻻاﻟﺒﺎ رﺣﻤﻪ ﷲ ﭘﺮې د ﺻﺤﯿﺢ ﺣﮑﻢ ﮐی.
2ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ )(978 /2
10 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
(۷ـ )
: !" #!
!$ :
» % &'
( )*+ , -*./0 12 34 % 5 6 78 9 + :+ ; 46 4&<4$
4BC)*+ 4D 9/0 : % "E? 7=!4F 6 7=!3496 7=
7= 340 >? @- " A:+
12 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
!#"$ $%&
!%'($
( )(1
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :دوه ډوﻟﻪ دوزﺧﯿﺎن دي ﭼﯥ ﻟﯿﺪﱄ ﻣﯥ ﻧﻪ دي،
ﯾﻮه ډﻟﻪ ﻫﻐﻪ ﺧﻠﮏ دي ﭼﯥ ﻟﻪ ﻫﻐﻮی ﴎه ﺑﻪ د ﻏﻮاﯾﺎﻧﻮ د ﻟﮑﯿﻮ ﭘﻪ ﯧﺮ
ﻗﻤﭽﯿﻨﯥ وي ﭼﯥ ﺧﻠﮏ ﺑﻪ ﭘﺮې وﻫﻲ ،ﺑﻠﻪ ډﻟﻪ ﻫﻐﻪ ﯥ دي ﭼﯥ ﭘ(ﯥ
ﺑﺮﺑﻨ1ې وي ،ﺧﻠﮏ ﺑﻪ 0ﺎن ﺗﻪ راﺟﻠﺒﻮي ،ﴎوﻧﻪ ﺑﻪ ﯾﯥ د ﺧﺮاﺳﺎ)
اوﺎﻧﻮ د ﺑﻮﮐﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﯧﺮ اوﭼﺖ او ﻣﺎﯾﻞ وي ،دا ﯥ ﺟﻨﺖ ﺗﻪ ﻧﻪ ﳾ
داﺧﻠﯧﺪﻟﯽ ،ﺣﺎل دا ﭼﯥ د ﺟﻨﺖ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﻲ ﻟﻪ ﻟﺮې وا8ﻦ ﺨﻪ
ﻣﺤﺴﻮﺳﯿ?ي.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ دا ﯥ ﭘ(ﯥ ﺑﺮﺑﻨ1ې ﺑﻠﲇ0 ،ﮑﻪ ﻫﻐﻮی
ﴎه ﻟﻪ دې ﭼﯥ ﺟﺎﻣﯥ اﻏﻮﻧﺪي ،ﻣDﺮ ﺑﯿﺎ ﻫﻢ ﻫﻐﻮی ﺑﺮﺑﻨ1ې دي0 ،ﮑﻪ
د ﻫﻐﻮی ﺟﺎﻣﯥ د ﻧﺮي واﱄ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ د ﭘ(ﻮاﱄ دﻧﺪه ﻧﻪ ﺗﺮﴎه ﮐﻮي ،ﭘﻪ
)(2
اوﺳﻨﻲ ﻋﴫ ﮐﯥ د ډﯦﺮو ﻮ ﺟﺎﻣﯥ دﻏﻪ ﺷﺎن وي.
0ﯿﻨﯥ واﯾﻲ :د ﭘ(ﻮ ﺑﺮﺑﻨ1و ﺨﻪ ﻫﺪف دادی ﭼﯥ دوی ﺑﺪن ﭘ(ﻮي،
ﻣDﺮ ﭘLوﻧﯽ ﻟﻪ 0ﺎن ﭘﻮرې ﮐﻠﮏ ﺗﺎووي ،ﺟﺎﻣﯥ داﺳﯥ ﺗﻨDﯥ ﺟﻮړوي
)(3
ﭼﯥ د ﺑﺪن ﻏLي ﯾﯥ ﺟﻼ ﺟﻼ ﻣﻌﻠﻮﻣﯧ?ي.
اﺳﻼم د ﻗﺮان او ﻧﺒﻮي ﺳﻨﺘﻮ ﭘﻪ ﻏﱪOﻮ ﭘﻠﻮﺷﻮ ﮐﯥ ﻣﺴﻠRﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺗﻪ د
ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﭘﺮاﺧﻪ ﻧLۍ ﮐﯥ د ﻧﻮرو 8ﻮﻟﻮ ﻣﺎﱄ او ﻣﺎﻧﯿﺰو ﺣﻘﻮﻧﻮ ﴎﺑﯧﺮه ﻟﻪ ﮐﻮر
( )
" ! &» :$%
)(1
(
'() *+,+ .- / 0123
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ< د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ وﯾﲇ:
Dﻪ دې درې ورCﯥ ﺳﻔﺮ ﻧﻪ ﮐﻮي ،ﻣ@ﺮ ﻟﻪ ﺧﭙﻞ ﴍﻋﻲ ﻣﺤﺮم ﴎه.
ﻫﻤﺪا راز ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺴﻠﻢ ﮐﯥ ﺣﺪﯾﺚ دی ،ﻋﺒﺪﷲ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ
ﷲ ﻋﻨﻬ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
وﯾﲇ#$% &%' ! "
) :
*+,%,- ,./0
102 "345 6$5
*)
72 "8.,9
;: <, :,>,? "(%
)(2
(
*@
AB
* ">$,
ژﺑﺎړه :ﻫﯧ Hﯾﻮې ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﺗﻪ ﭼﯥ ﭘﺮ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ او د اﺧﺮت ﭘﻪ ورځ اﯾ<ن
ﻟﺮي ،روا ﻧﻪ دي ﭼﯥ درې ﺷﭙﯥ )Cﺎﻧﺘﻪ( ﺳﻔﺮ وﮐ
ي ،ﻣ@ﺮ ﭘﻪ داﺳﯥ
ﺣﺎل ﮐﯥ ﯾﯥ ﮐﻮﻟﯽ ﳾ ﭼﯥ ﴍﻋﻲ ﻣﺤﺮم ورﴎه وي.
د ﻣﺴﻠ!ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﻻ زﯾﺎت روﺎﻧﻪ او ﻼﻧﺪه ﺷﻮ،
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ د ﻏﻮره زﻣﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻏﯧ,ه ﮐﯥ ددې ﺑﴩي ﺣﻮرې ﭘﺮ
ﺟﺒﯿﻦ د اﯾ!ن او اﺳﻼم ﺗﺠﻠﯥ او ﭘﻠﻮﺷﯥ وﻟﻮروﻟﯥ ،ﻫﻤﺪا ﻻﻣﻞ و ﭼﯥ د
ﻣﺴﻠ!ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ د زړه ﭘﻪ ﻣﺤﻞ ﮐﯥ د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ او رﺳﻮل ﷲ د ﻣﯿﻨﯥ
رBﺎAﺎﻧﻮ ﺧﭙﻠﯥ ﭘﻠﻮﺷﯥ ﻏﺎړه ﭘﻪ ﻏﺎړه ﮐﻮﻟﯥ او ﻫ>ﻪ ﯾﯥ ﮐﻮﻟﻪ ﭼﯥ د
ﺗﻮﺣﯿﺪد ﺳﭙﯧ>ﲇ ﺑﯿﺮغ د رﭘﺎﻧﺪ ﺳﺎﺗﻠﻮ ﻟﭙﺎره د ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﺮ ﻣﴩۍ ﻻﻧﺪې د ﺟﻬﺎد ﭘﻪ ﺳﻨGﺮوﻧﻮ ﮐﯥ د ﺧﭙﻠﻮ ﭘﻠﺮوﻧﻮ،
وروﻧﻮ او ﺧﺎوﻧﺪاﻧﻮ ﭘﻪ Oﻨ Nﮐﯥ ودرﯦ,ي ،د ﻫﻐﻮی ﻫﻤﺘﻮﻧﻪ ﻟﻮړ ﮐJي،
ﻣﻼوې ور وﺗJي ،د Rﭙﯿﺎﻧﻮ Rﭙﻮﻧﻮ ﺗﻪ دوا او ﻣﺮﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐJي ،ډاډAﯧﺮﻧﻪ
ورﮐJي ،د ﻧﺎروﻏﺎﻧﻮ ﭘﻮﺘﻨﻪ وﮐJي او ﭘﻪ Rﻮﻟﯿﺰ ډول د ﺳﻨGﺮ زﳌﯿﺎﻧﻮ ﺗﻪ زړه
ورﮐJي ﭼﯥ ﭘﺎﯾﻠﻪ ﮐﯥ د ﻋﺰت دﯾﻦ ﻻ ﻧﻮر ﻫﻢ ﭘﯿﺎوړی او ﻋﺰWﻦ ﳾ.
* )( '&./ #
$%
(۹ـ
" ! & +,-» :
"23 0& & (& /4 "0
5
64 0& 7 . 8 "9*+,- (:' 0.3 '+ 0.'+ 1.
)(1
(;<= ;. & %!+ ";5<> ?
+@+
ژﺑﺎړه :ام ﻋﻄﯿﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﯾﻲ :ﻟﻪ Aﺮاﻧﻘﺪره ﭘﯿﻐﻤﱪ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ ﴎه ﻣﯥ اووه ﻏﺰاAﺎﻧﻮ ﮐﯥ [Aون ﮐJی د ﻫﻐﻮی د ﺳﺎﻣﺎﻧﻮﻧﻮ او ﮐﺎﻟﯿﻮ
ﻟﭙﺎره ﺑﻪ ﻣﯥ د ﻫﻐﻮی د ﺎی ﻧﺎﺳﺘﻲ ﭘﻪ ﺗﻮAﻪ دﻧﺪه ﴎﺗﻪ رﺳﻮﻟﻪ ،ﺧﻮراک
_Oﺎک ﺑﻪ ﻣﯥ ﻫﻐﻮی ﺗﻪ ﺑﺮاﺑﺮول ،د Rﭙﯿﺎﻧﻮ د Rﭙﻮﻧﻮ درﻣﻠﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﯥ ﮐﻮﻟﻪ او
ﻫﻤﺪا راز ﺑﻪ ﻣﯥ د ﻧﺎروﻏﺎﻧﻮ ﭼﻮﭘ Jﮐﺎوه.
اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،دی واﯾﻲ :رﺳﻮل ﷲ
ﺑﻪ ام ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ او د اﻧﺼﺎرو ﻟﻪ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ Oﺨﻪ ﯾﻮه ډﻟﻪ ﻟﻪ ﺎن
=' :@ =>
" #?9 6
(۱۱ـ ) 9:3;< =4
,
)$8
,
*
.$ &$'( )$ " #$%
)$8 @'9 AB2 :@1+ )
) $8
?9 C73D
QR3 :@1E F
)$8 @'9 + G
HIJ &
:1E G
H? & K L,
MNJE OHP$
S
';< .$
T$- AU &> $U
)$8 A'
E IB;< H O!+
0 D
(3)(&>
>P$X & > $8 » :@ &>
$V+ POD )$8 W
2
)$8 @'9 + :1E
ژﺑﺎړه :ﻋﺒﺪﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ اﻧﺼﺎري د اﻧﺲ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ* ﻧﻪ رواﯾﺖ
ﮐﻮي ،واﯾﻲ :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ِﻣﻠﺤﺎن د ﻟﻮر )اُم ﺣﺮام
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ( ﮐﻮر ﺗﻪ ورﻏﯽ ،ﻫﻠﺘﻪ ﯾﯥ ډډه ووﻫﻠﻪ ،ﺑﯿﺎ ﯾﯥ وﺧﻨﺪل.
د ﻣﻠﺤﺎن ﻟﻮر ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﯾﺎ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ! وﻟﯥ ﻣﻮ
وﺧﻨﺪل؟
1رواه ﻣﺴﻠﻢ
2ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري ۴/۳۴
3ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري ) -(33 /4ﺷﺨﺼﯿﺔ اﳌﺮاة اﳌﺴﻠﻤﺔ ۸۲ﻣﺦ
16 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
دا زﻣﺎ ﻣﻮر ده ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻫﻐﯥ ﺗﻪ ﻫﺮﮐﻠﯽ او ﺳﺘې
ﻣﺸﯥ ووﯾﻠﻪ او د ﻫﻐﯥ ﻨ ﺗﻪ ﯾﯥ اس ودراوه ،د ﺳﻌﺪ ﻣﻮر د رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻨ ﺗﻪ ورﻧ%دې ﺷﻮه ،ﺑﯿﺎ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻫﻐﯥ ﺗﻪ د ﻫﻐﯥ د ﺷﻬﯿﺪ زوی ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻣﻌﺎذ د ﺷﻬﺎدت ﺗﻌﺰﯾﻪ
)ډاډ-ﯧﺮﻧﻪ( ورﮐه ،ﻫﻐﯥ ﺗﻪ او د ﻫﻐﯥ د ﮐﻮرﻧ* )ﻮﻟﻮ ﺷﻬﯿﺪاﻧﻮ ﺗﻪ ﯾﯥ د
)(1
ﺟﻨﺖ زﯦﺮی واوروه او ﻫﻐﻮی ﻟﭙﺎره ﯾﯥ دﻋﺎ وﮐه.
ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﭼﯥ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺴﻠ>ﻧﺎن د اﺳﻼم ﭘﺮ ﺳﱰ ﻧﻌﻤﺖ وﻧﺎزول
او ﻟﻪ دې ﺳﱰې ﻣﻌﻨﻮي ﭘﺎﻧAﯥ ﻧﺎرﯾﻨﻪ او ﻣﺴﻠ>ﻧﺎن )ﻮل ﺑﺮﺧﻤﻦ
ﺷﻮ ،اﺳﻼم د ﻋﺪل او اﻋﺘﺪال ﭘﺮ ﺑﻨﺴ Gد ﻧﺎرﯾﻨﻮ ﭘﻪ ﯧﺮ EFﻤﻨﯥ
ﻫﻢ ﭘﻪ ﻟﻮړو ارزFﺘﻮﻧﻮ ﺳﯿﻨAﺎر ﮐي او د ﻗﺮا Jاو ﻧﺒﻮي رﯾHﺘﯿﻨﻮ
ﺗﺎرﯾﺨﻮﻧﻮ ﺑﻪ زرﯾﻨﻮ ﭘﺎPﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ دوی ﻟﻪ داﺳﯥ ﺳﱰو ﺣﻘﻮﻧﻮ ﺑﺮﺧﻤﻨﯥ
ﮐي ﭼﯥ د ﻧﺎﻣﺴﻠﻤﻮ ادﯾﺎﻧﻮ ﭘﻠﻮﯾﺎن ﯾﯥ ﻟﻮړ ﻣﻘﺎم ﺗﻪ د رﺧﯥ ﭘﻪ ډول
-ﻮﺗﻪ ﭘﺮ ﻏﺎښ د ﺣﯿﺮاﻧ* ﭘﻪ ﺳﯧﻼب ﻻﻫﻮ ﮐﯧ%ي ﮐﻠﻪ ﭼﯥ د اﺳﻼم
او ﺗﻮﺣﯿﺪ ﳌﺮ ﻟﻪ ﺧﭙﻠﻮ رﻧAﯿﻨﻮ ﭘﻠﻮﺷﻮ ﴎه راوﺧﻮت او ﭘﺮ ﺧﭙﻠﯥ
ډﯦﺮې ﭘﻗﯧﺪوﻧﮑﯥ رPﺎ ﯾﯥ د ﻋﺮﺑﻮ دﻧﯿﺎ روFﺎﻧﻪ ﮐه ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ
ﻣﺴﻠ>ﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻫﻢ ﮐﻠﻪ د ﻣﻮر ،ﮐﻠﻪ د ﻟﻮر ،ﮐﻠﻪ د ﺧﻮر ،ﮐﻠﻪ د ﻣﯧﺮﻣﻦ،
ﮐﻠﻪ د ﻋﻤﯥ ،ﮐﻠﻪ د ﺧﺎﻟﯥ او ﮐﻠﻪ ﭘﺮ ﻧﻮرو ﺑﯧﻼﺑﯧﻠﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او
ﺻﻔﺘﻮﻧﻮ د ﺑﯧﻼﺑﯧﻠﻮ ﺣﻘﻮﻧﻮ او ارزFﺘﻮﻧﻮ ﺑﺮﺧﻤﻨﯥ ﮐې ،د ﺑﯧﻠAﯥ ﭘﻪ
ﺗﻮ-ﻪ د EFﻤﻨﻮ ﭘﻪ دې اﻧﺴﺎ Jﻋﺎﱄ ﻫﺎر ﮐﯥ ﻣﻮر ﺗﺮ ﻧﻮرو )ﻮﻟﻮ
ﻟﻮﻣی ﻣﻘﺎم ﻟﺮي ﮐﻪ ﻪ ﻫﻢ ﭼﯥ اﺳﻼم ﭘﻪ ﻏﻮره ﻋﻤﻠﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﻟﻪ ﻣﻮر
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،واﯾﯽ :رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﯾﻮ ﺳ$ی راﻏﯽ ،ﺗﺮﯦﻨﻪ ﯾﯥ ﭘﻮﺘﻨﻪ وﮐ$ه :ﭘﻪ ﺧﻠﮑﻮ
ﮐﯥ ﺗﺮ ;ﻮﻟﻮ ډﯦﺮ زﻣﺎ ﻟﭙﺎره د ﻧﯧﮏ ﭼﺎﻧﺲ ﻻﯾﻖ 3ﻮک دی؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ %ﻮاب ورﮐ :$ﺳﺘﺎ ﻣﻮر.
ﻫﻐﻪ ووﯾﻞ :ﺑﯿﺎ 3ﻮک؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﺳﺘﺎ ﻣﻮر.
ﻫﻐﻪ ﺳ$ي ووﯾﻞ :ﺑﯿﺎ 3ﻮک؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﺳﺘﺎ ﻣﻮر.
ﻫﻐﻪ ووﯾﻞ :ﺑﯿﺎ 3ﻮک؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﺳﺘﺎ ﭘﻼر.
اﺳﻼم ﻫﻐﻪ ﺳﭙﯧDﻠﯽ دﯾﻦ دی ﭼﯥ د اﻧﺴﺎﻧﯿﺖ د ﺑﺸﭙ $ﺟﻮړﺖ ﻟﭙﺎره ﯾﯥ
ﻫﺮه ﻻره ﭼﺎره ﭼﯥ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻨﺪه او ﻣﺴﻠIﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﭘﺮې د دﻧﯿﺎ او اﺧﺮت
ﺎﯾﺴﺖ ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﻮﻟﯽ ﳾ ،ﺑﯿﺎن او ﻮدﻟﯥ ده.
د ﺑﯧﻠﯥ ﭘﻪ ﺗﻮﻪ :ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ:
اُم اﳌﺆﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺑﻪ د ﺧﭙﻠﻮ ﻏﺎﻮﻧﻮ ﻧﻈﺎﻓﺖ او ﮑﻼ ډﯦﺮ
ﺧﯿﺎل ﺳﺎﺗﻪ ،ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺨﺎري ﮐﯥ راﻏﲇ ،ﻣﺠﺎﻫﺪ د ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ
د ﺧﻮرﯾﻲ ﻋﺮوة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﮐي ،ﻫﻐﻪ وﯾﲇ :ﻣﻮږ ﺑﻪ د ﻋﺎﺋﺸﯥ
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﭘﻪ ﮐﻮ+ﻪ ﮐﯥ د ﻫﻐﯥ د ﻏﺎﻮﻧﻮ د ﻣﺴﻮاک ﮐﻮﻟﻮ ﻏ& اورﯦﺪه.
& !"#$ %
(۱۵ـ )
!' :
:
( "#6 +78#
9 14 : %#! ;0
1! 2 345 )*+, +-. /0
)(1
(۱۶ـ د اﺳﻼم ﭘﻪ ﺳﭙﯧ:ﲇ دﻳﻦ ﮐﯥ د اﻧﺴﺎ Bﺷﺨﺼﻴﺖ ﮐﺮاﻣﺖ او
ارزﺘﻮﻧﻮ ﺗﻪ ﭘﻪ ﭘﺎم ﴎه رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﺳLت د ﮑﻼ
ﭘﻪ Nﻨ Pﮐﯥ د ﺻﻮرت ﮑﻼ ﺗﻪ ﻫﻢ د ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﯥ اﻣﺮ ﮐى ،ﮐﻪ Nﻪ ﻫﻢ ﭼﯥ
ﺑﺪ Bاو ﺻﻮري ﮑﻼ ﭘﻨﺎه ﮐﯧﺪوﻧﮑﯥ ده ،ﺧﻮ ﺑﻴﺎ ﻫﻢ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﻧﻈﺎﻓﺖ ﺷﮑﲇ او NﺮVﻨﺪې ذوﻗﻲ ﴍﻋﻲ ﮑﻼ ﺳﺎﺗﻨﯥ ﺗﻪ
ﺧﭙﻞ اﻣﺘﻴﺎن ورﺑﻠﲇ دي.
وﯦYﺘﺎن ﻫﻢ د ﺑﺪن ﭘﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﮑﻼ ﮐﯥ Zﺎﻧ1ى ارزﺖ ﻟﺮي ،ﻟﻪ
ﻫﻤﺪې اﻣﻠﻪ د اﺑﻮ ﻫﺮﻳﺮه رﴇ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ رواﻳﺖ ﺷﻮي ﺣﺪﻳﺚ ﮐﯥ
راﻏﲇ ،ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﲆ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻳﲇ دي:
)( 1
)
(
(۱۷ـ )
" # :
)(1
.(&$' )( * + ,-./ 01 $232 4
5 :$%
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ د اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ رواﯾﺖ د ﻋﻠﻢ او
اﺧﻼﻗﻮ د ﻣﻌﻠﻢ ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ ﮐی ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
وﯾﲇ :د ﻋﻠﻢ ﻃﻠﺐ او ﻻﺳﺘﻪ راوړل ﭘﻪ ﻫﺮ ﻣﺴﻠ(ن )ﻧﺎرﯾﻨﻪ او ﻣﯧﺮﻣﻦ(
ﻓﺮض دي.
ﮑﻪ ﻧﺎرﯾﻨﻪ ﭘﺮ ﻣﻮږ زورور ﺷﻮي دي ﯾﺎﻧﯥ ) ﺗﺎﺳﻮ ﻟﻪ ﻫﻐﻮی ﻧﻪ ﻣﻮږ ﺗﻪ ﻧﻪ
اوز!ﺎرﯦئ(.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﺳﻤﻪ ده! دا ﻓﻼﻧﮑ #ورځ
ﺳﺘﺎﺳﻮ د راﻏﻮﻧ)ﯦﺪﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﺷﻮه.
ﺑﯿﺎ ﺑﻪ ﻧﻮ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻫﻐﻮی ﺗﻪ ﭘﻪ 1ﺎﮐﲇ وﺧﺖ ورﺗﻠﻪ
وﻋﻆ او ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺑﻪ ﯾﯥ ورﺗﻪ ﮐﺎوه او ﻫﻢ ﺑﻪ ﯾﯥ د ﴍﻋﻲ اﺣﮑﺎﻣﻮ ﺗﻌﻠﯿﻢ
)(1
ورﮐﺎوه.
د ﻧﺒﻮي دور ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺑﻪ د دﯾﻦ د ﴍﻋﻲ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﭘﻪ زده ﮐ4ې ﮐﯥ ﻟﻪ ﭘﻮ2ﺘﻨﻮ
@ﺨﻪ ﺣﯿﺎ او ﴍم ﻧﺎ ﮐﺎوه ،ﮑﻪ دﯾﻨﻲ ﭘﻮ2ﺘﻨﻪ د ﻧﺎﭘﻮﻫ #درﻣﻠﻨﻪ ده ﮐﻠﻪ ﺑﻪ
ﭼﯥ ﻣﺬﻫﺐ ﭘﺎﻟﻮﻧﮑﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ @ﺨﻪ د
دﯾﻨﻲ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﭘﻪ اړه ﭘﻮ2ﺘﻨﻪ ﮐﻮﻟﻪ ،ﻧﻮ اُم اﳌﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﯾﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ
ﺑﻪ د وﯾﺎړ ﭘﻪ ﺗﻮ!ﻪ وﯾﻞ ......:
(۱۱۸ـ )
!
"#$ &% '" &% '(
"» :
)(2
(()
*
+ ,- ./0 &% 12
ژﺑﺎړه :ډﯦﺮې 2ﯥ او ﻧﯧﮑﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ د اﻧﺼﺎرو ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ دي ﭼﯥ ﺣﯿﺎ ﭘﻪ دﯾﻦ
ﮐﯥ ﻟﻪ ﻋﻠﻢ او ﭘﻮﻫﯥ @ﺨﻪ ﻣﻨﻊ ﻧﻪ ﮐ4ې.
ﺮاﻧﯥ ﻋﺎﳌﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺨﻪ د دﯾﻦ ﭘﻮﻫﻪ ﺗﺮﻻﺳﻪ
ﮐه ،ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ دې ﯾﯥ ﺟﻨﺖ اﻟﻔﺮدوس ﮐﯥ ﻣﯧﻠﻤﻨﯥ ﮐي.
(۱۹ـ ام ﺳﻠﻤﻪ د ﻣﻠﺤﺎن ﻟﻮر د اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺮاﻧﻪ ﻣﻮر
ﻧﺒﻲ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﻪ راﻏﻠﻪ وﯾﯥ وﯾﻞ :
)
*$-
.0/+ 123
"! # $
%& ' ( )* + ,
2' :+236 2;6 $
0<= >5 ?-
@* A BC2 DE
:456 )% 7 89
)(1
(2FHG +6 2G
.I'G 4
. J0G%' K
= 4 <L :123 4G &=6 )* + 1MG5E
ژﺑﺎړه :ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ! ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ د ﺣﻖ ﻟﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮﻟﻮ ﺨﻪ ﺣﯿﺎ ﻧﻪ ﮐﻮي،
اﯾﺎ ﭘﺮ -.ﯥ ﻏﺴﻞ ﺷﺘﻪ ،ﮐﻠﻪ ﯾﯥ ﭼﯥ اﺣﺘﻼم وﳾ ﯾﺎﻧﯥ)ﺷﯿﻄﺎن ﯾﯥ
ﺗﯧﺮﺑﺎﳼ(؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛ ﮐﻠﻪ ﭼﯥ اوﺑﻪ ووﯾﻨﻲ.
ام ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د ﺣﯿﺎ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻣﺦ ﭘ 1ﮐ او وﯾﯥ وﯾﻞ :
ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ! د -.ﯥ ﻫﻢ اﺣﺘﻼم ﮐﯧ7ي؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛ .ﻲ ﻻس دې ﭘﻪ ﺧﺎورو
ﮐﯥ ﮐﮑ ﺷﻪ )ﭼﯥ داﺳﯥ ﻧﻪ وي( ﻧﻮ د ﻪ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﯾﯥ ﺑﭽﯽ د ﻣﻮر ﭘﻪ ﯧﺮ
ﯾﺎ ﻣﻮر ﺗﻪ ورﺗﻪ وي.
(۲۰ـ
! " " #"$ %
" " &'
" %( )*)+,( # !-./ %( 012
324 5, 6 :8
9 #"$ %
; ".3 )(1
اﺳﻼم ﭘﻪ ﻫﺮ اړﺧﯿﺰ ډول ﺑﺸﭙ دﯾﻦ دی ،ﷲ ﺗﻪ ﻏﻮره دﯾﻦ دی ،ﷲ
ﺗﻌﺎﻟﯽ د ﺳﭙﯧDﻠﯿﻮ اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ ﻟﭙﺎره ﻏﻮره ﮐی دی او دا ﻗﺮا Hﭘﯿﻐﺎم ﻫﻢ دی
ﭘﺮ ﻫﻤﺪې ﺑﻨﺴ Mد ﻏﯿﺒﻮ ﺧﺰاﻧﯥ ﷲ ﴎه دي او ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﺎ Jاﻟﻐﯿﺐ
دی ،ﯾﻮ داﺳﯥ اﻧﺴﺎن ﺗﻪ ﻻس ورﻏPﻮل ﭼﯥ ﺳﯿﺮت ﯾﯥ ﭘﻪ ﴍک ،ﮐﻮډو
او ﺑﺪﻋﺘﻮﻧﻮ ﻟﻟﯽ وي ﭼﯥ ﺗﻪ زﻣﺎ ﻓﺎل وSﻮره ﭼﯥ زﻣﺎ ﭘﻪ ﻧﺼﯿﺐ ﮐﯥ ﯾﯥ
ﻣﺎﺗﻪ ﻪ ﻟﯿﮑﲇ ،ﻟﻪ اﺳﻼﻣﻲ ،ﻗﺮا Hاو ﻧﺒﻮي ﻻر1ﻮوﻧﻮ ﺧﻼف ﻋﻤﻞ دی او
دا ﮐﺎر ډﯦﺮې ﻧﺎﺧﱪې ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﴎﺗﻪ رﺳﻮي1 ،ﺎﻳﻲ ﻣﺴﻠWﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻟﻪ
داﺳﯥ ﮐﻧﻮ ﺎن وﺳﺎ\ ﭼﯥ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ د ﻏﻀﺐ او ﻗﻬﺮ وړ وﻧﻪ Sﺮﻲ.
ﻫﻤﺪارﻧ^ﻪ اﺑﻮ داود د اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ رواﯾﺖ ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ
ﮐی ،ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ:8
9 !
>
%"=
< ) :
1ﻣﺴﻨﺪ أ
داود اﻟﻄﻴﺎﻟﴘ۱/۳۰۰
2ﻣﺴﻨﺪ أﺣﻤﺪ ط اﻟﺮﺳﺎﻟﺔ )(328 /14
29 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
ژﺑﺎړه :اﯾن ﻣﻮ ﺗﺎزه ﮐ
ئ! ورﺗﻪ ووﯾﻞ ﺷﻮ :ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ ﻨﻪ ﯾﯥ
ﺗﺎزه ﮐ
و؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ډﯦﺮ واﯾﺊ!
(۲۲ـ اﻣﯿﺮ اﳌﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻟﻪ ﯾﻤﻦ ﻧﻪ د راﺗﻠﻮﻧﮑﻮ
ﺟﻬﺎدي ﻗﺎﻓﻠﻮ ﺎرﻧﯥ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﯾﻮه ﻟﻮﯾﻪ ﻻر وﻻړ و ،ﭘﻮ ﺘﻨﻪ ﺑﻪ ﻳﯥ ﮐﻮﻟﻪ :ﭘﻪ
ﺗﺎﺳﻮ ﮐﯥ أوﯦﺲ ﺷﺘﻪ؟
ﺗﻞ ﺑﻪ ﯾﯥ ﻟﻪ ﻫﺮې ﻗﺎﻓﻠﯥ ﻧﻪ ﭘﻮ ﺘﻨﻪ ﮐﻮﻟﻪ ،ﺗﺮ دې ﭼﯥ أوﯦﺲ ﯾﯥ وﻟﯿﺪ.
ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﺗﻪ أوﯾﺲ ﯾﯥ؟
أوﯾﺲ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛
ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ووﯾﻞ :ﻟﻪ ﻣﺮاد ﻧﻪ ﺑﯿﺎ ﻟﻪ ﻗﺮن ﻧﻪ؟
أوﯾﺲ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛
ﻋﻤﺮ ﺗﺮې وﭘﻮ ﺘﻞ :ﭘﺮ ﺗﺎ ﺑﺮ9ﯽ ﻣﺮض و ﭼﯥ اوس ﺗﺮﯦﻨﻪ ﺟﻮړ ﺷﻮی ﯾﯥ،
او ﯾﻮازې د درﻫﻢ ﭘﻪ اﻧﺪازه <ﺎی ﭘﺎﺗﯥ دی؟
أوﯾﺲ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛
ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ووﯾﻞ :ﺳﺘﺎ ﻣﻮر وه؟
ﻫﻐﻪ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛
اﻣﯿﺮ اﳌﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ووﯾﻞ :
!"
#
$ %
&
'
()*+
» :
&
/
0
2
"3,-4
5 &
!
67 89
!
$ -$ :"; <:
!=
# > ? <0
!
# -#
*, -.
/& 0
1
«*.
*7"7
@,
!A
B
C
D
*:&
E
C
:-F7 G!>
$+, H
D*=&
, I!
$ "
J-$
/ KL
1,
,
30 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
:
:
! " :#$ %
& %
)
(.
* + ,
(- ./01
2 :
345
$ 6) 7
)(1
ژﺑﺎړه :ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﻪ ﻣﯥ اورﯦﺪﱄ و ،وﯾﻞ ﯾﯥ :ﭘﺮ
ﺗﺎﺳﻮ ﺑﻪ د ﯾﻤﻦ ﻟﻪ ﺟﻬﺎدي ﻗﺎﻓﻠﻮ ﴎه أوﯾﺲ د ﻋﺎﻣﺮ زوی ،ﻫﻐﻪ ﭼﯥ ﻟﻪ
ﻣﺮاد او ﺑﯿﺎ ﻟﻪ ﻗﺮن ﺨﻪ دی راﻲ ،ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮ
ﯽ ﻣﺮض وي،ﻟﻪ ﻫﻐﻪ
ﺑﻪ ﺟﻮړ ﺷﻮی وي ،ﯾﻮازې د ﯾﻮ درﻫﻢ ﭘﻪ اﻧﺪازه ﺎی ﺑﻪ ﺗﺮې داﻏﻤﻦ
ﭘﺎﺗﯥ وي ،د ﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮر وي ﭼﯥ دې ﺑﻪ ﻟﻪ ﻫﻐﯥ ﴎه اﺣﺴﺎن او +ﻪ
ﺳﻠﻮک ﮐﻮوﻧﮑﯽ وي ،ﮐﻪ ﭼﯧﺮې ﭘﺮ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺳﻮ
ﻨﺪ وﮐ:ي ،ﺳﻮ
ﻨﺪ ﺑﻪ
ورﺗﻪ ﭘﻮره ﮐ:ي ،ﮐﻪ ﺳﺘﺎ ﻃﺎﻗﺖ وي ﭼﯥ ﺳﺘﺎ ﻟﭙﺎره ﺑﺨ;ﻨﻪ وﻏﻮاړي ،ﻧﻮ دا
ﮐﺎر وﮐ:ه ،اوس ﻧﻮ زﻣﺎ ﻟﭙﺎره ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻧﻪ ﺑﺨ;ﻨﻪ وﻏﻮاړه؟!
)أوﯾﺲ ﻗﺮ (Eﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Iﻟﭙﺎره ﺑﺨ;ﻨﻪ وﻏﻮ+ﺘﻠﻪ ،ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ
ﻋﻨﻪ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :اوس ﻧﻮ ﮐﻮم ﻟﻮر ﺗﻪ د ﺗﻠﻠﻮ اراده ﻟﺮې؟
أوﯾﺲ ووﯾﻞ :د ﮐﻮﻓﯥ ﭘﺮ ﻟﻮر.
ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Iورﺗﻪ ووﯾﻞ :د ﮐﻮﻓﯥ واﱄ ﺗﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ درﮐ:م ﭼﯥ
ﻣﺮﺳﺘﻪ درﴎه وﮐ:ي.
اوﯦﺲ ووﯾﻞ :زﻣﺎ دا ﺧﻮ+ﯧTي ﭼﯥ ﻓﻘﯿﺮاﻧﻮ ﮐﯥ واوﺳﯧTم.
ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Iورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﻟﻪ ﻣﻮر ﴎه اﺣﺴﺎن او ﻧﯧﮏ ﺳﻠﻮک
أوﯾﺲ ﻗﺮ Eﻫﻮﻣﺮه ﻟﻮړ ﻣﻘﺎم ﺗﻪ ورﺳﺎوه ﭼﯥ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣﻮ ﺗﻪ وﺻﯿﺖ ﮐﺎوه ،ﮐﻪ أوﯾﺲ ﻗﺮ Eﻣﻮ وﻣﻮﻧﺪل
دﻋﺎ ﺗﺮې وﻏﻮاړئ.
اﺳﻼم د ﭘﻼر او ﻣﻮر دواړو ﺣﻘﻮﻧﻮ ﺗﻪ ژﻣﻦ دی ،دا ﭼﯥ ﻣﻮر ﻟﻪ ﺑﭽﯿﻮ ﴎه
ﻟﻪ ﭘﯿﻞ ﻧﻪ ﺗﺮ ﭘﺎﯾﻪ ډﯦﺮ ﮐاوﻧﻪ ﺎﱄ ،ﻟﻮﻣی ﻣﺎﺷﻮم د ﺧﭙﻠﯥ ﯧې ﭘﻪ
ﻣﺮﻏﻠﺮﯾﻨﻪ وداﻧ& ﮐﯥ ﺳﺎ $ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﻟﻪ زوﮐې وروﺳﺘﻪ د ﺧﭙﻠﯥ ﻏﯧ+ې ﭘﻪ
ﺣﺮم ﮐﯥ ﭘﻪ ﻧﺎز او ﻧﺰاﮐﺖ ﭘﺎﱄ ،ﺧﻮږې ﺷﯿﺪې ورﮐﻮي ،د زړه وﯾﻨﻪ
ورﮐﻮي ،ﻣﯿﻨﻪ ورﮐﻮي ،ﻫ4ﻪ ﮐﻮي ﭼﯥ ﻟﻪ ﺧﭙﻞ 1ﻮل ﺷﻔﻘﺖ او ﻣﻬﺮﺑﺎﻧ&
ﻧﻪ ﯾﯥ ﺑﺮﺧﻤﻦ ﮐي ،ﻫﻤﺪا ﻻﻣﻞ دی ﭼﯥ ﻗﺮان او ﺳﻨﺖ د ﻣﺴﻠ6ﻧﻮ
ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﭘﻪ ﻟ ﮐﯥ د ﻣﺴﻠ6ﻧﯥ ﻣﻮر ﺣﻘﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﭘﻪ اﺳﻼﻣﻲ ﭘﯿﺎوړي ﺗﺎر ﮐﯥ
داﺳﯥ ﭘﯧﯿﻠﯽ ﭼﯥ ﻣﻨﻞ او ﻣﻮر ﭘﺮې ﻧﺎزول د ﻫﺮ ﻣﺴﻠ6ن اﺳﻼﻣﻲ او
ﻓﻄﺮ $دﻧﺪه ده.
د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﻧۍ ﮐﯥ ﻣﻮر ﻫﻐﻪ ﺳﱰه ﭘﺎﻧIﻪ ده ﭼﯥ د ﻫﻐﯥ ﭼﻮﭘ
ﺳﱰ ﻫﻤﺖ ﺗﻪ اړﺗﯿﺎ ﻟﺮي د ﻣﻮر ﭼﻮﭘ او د ﻫﻐﯥ د ﻟﻮرﯾﻨﻮ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ Mﻟﻪ ﻫﻐﯥ
ﻧﻪ ﻣﻨﻨﻪ ﮐﻮل د 1ﻮﻟﻮ اﻧﺒﯿﺎؤ ﺳﻨﺖ دي ،ﻣﻮر ﻫﻐﻪ ﺳﱰه ﻫﺴﺘﻲ ده ﭼﯥ اﻧﺴﺎن
ﯾﯥ ﭘﻪ ﻫﯧ Tوﺧﺖ ﮐﯥ ﺣﻖ ﻧﻪ ﳾ ﭘﻮره ﮐﻮﻟﯽ ﮐﻪ Qﻪ ﻫﻢ 1ﻮل ﻋﻤﺮ ﯾﯥ
ﭘﺮ ﺷﺎ وﺮUﻮي.
)(1
اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻮاب ورﮐ(
) :
ﻫﻐﻪ ﻮاب ورﮐ :ﺗﺎ ﺗﺮ اوﺳﻪ د ﻫﻐﯥ د ﯾﻮ زﯧﺮوي ﺣﻖ ﻧﻪ دی ادا ﮐی.
ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﯾﻲ :ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺨﻪ ﻣﯥ
ﭘﻮﺘﻨﻪ وﮐ ه ،ﭘﺮ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺑﺎﻧﺪې د ﺳﱰ ﺣﻖ واﻻ ﻮک دی؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :د ﻫﻐﻪ ﺧﺎوﻧﺪ.
ﻣﺎ ووﯾﻞ :ﭘﺮ ﺳ ي ﺳﱰ ﺣﻖ ﻮک ﻟﺮي؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :د ﻫﻐﻪ ﻣﻮر.
ژﺑﺎړه :ﯾﺤﯿﯽ ﺑﻦ ﺳﻌﯿﺪ او ﯾﻌﻠﯽ د ﺣﺪﯾﺚ راوﯾﺎن دی ،دی واﯾﻲ ﻣﻮږ ﺗﻪ
ﯾﺤﯿﯽ ﺣﺪﯾﺚ ﺑﯿﺎن ﮐ ی ،ﻫﻐﻪ د ﺑﺸﯿﺮ ﻧﻪ رواﯾﺖ ﮐ ی ،ﻫﻐﻪ ﻟﻪ ﺣﺼﯿﻦ
ﺑﻦ ﻣﺤﺼﻦ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ 0ﻧﻪ رواﯾﺖ ﮐ ی ،ﺣﺼﯿﻦ واﯾﻲ زﻣﺎ ﻋﻤﻪ رﺳﻮل
ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ د ﯾﻮ ﮐﺎر ﻟﭙﺎره راﻏﻠﯥ وه ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﯾﯥ د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﭼﺎرو ﮐﯥ ﻪ اړﺗﯿﺎ ﻟﺮﻟﻪ ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﻣﺤﻤﺪ
ﻣﺼﻄﻔﯽ د ﻫﻐﻪ د اړﺗﯿﺎ ﻟﻪ ﭘﻮره ﮐﻮﻟﻮ وزBﺎر ﺷﻮ ،ورﺗﻪ ﯾﯥ ووﯾﻞ :ﺧﺎوﻧﺪ
ﻟﺮې؟
ﻫﻐﯥ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﺗﻪ د ﻫﻐﻪ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﮐﻮﻣﻪ
درﺟﻪ ﮐﯥ ﯾﯥ ؟
ﯾﻌﻠﯽ واﯾﻲ :داﺳﯥ ﯾﯥ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﺗﻪ د ﻫﻐﻪ ﻟﭙﺎره ﻨDﻪ ﻳﯥ؟
اﻣﺎم اﺣﻤﺪ او ﻃﱪا 9رﺣﻤﻪ ﷲ ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ ﮐی ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ:
(۲۶ـ
! "#$
)(1
) '&7 +-,. #%
( * +-,. /!0 1 : 345
6
(۲۸ـ
" ! : # $
)
< *; ) %& '() '*' ,+ -) " : # $ 0 #(* 1 2 :3$) " 4563 7 8) 9: -
> =,) CD3-
EF1 7 GF1 HIJ :B $ ?K* L M= >
?! & @A
)
B
*(2;N 2DO PQRS )(1
ژﺑﺎړه :اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :اﯾﺎ ﭘﺮ ﺟﻨﺘﻲ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺧﱪ در ﻧﻪ ﮐم؟
ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮام واﻳﻲ ،ﻣﻮږ ووﯾﻞ :ﻫﻮ؛ ای د ﷲ ﺟﻞ ﺟﻼ ﻟﻪ رﺳﻮﻟﻪ ﺧﱪ ﻣﻮ
ﮐه!
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﻫﺮه زﯦووﻧﮑﯥ ﻣﯿﻨﻪ ﻧﺎﮐﻪ ،ﻣﯧﺮﻣﻦ
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﭘﻪ ﻏﻮﺳﻪ ﳾ ،ﯾﺎ ﻟﻪ ﻫﻐﯥ ﴎه ﻪ ﺑﺪ وﮐای ﳾ ،ﯾﺎ ﯾﯥ ﺧﺎوﻧﺪ
ﭘﻪ ﻏﻮﺳﻪ ﳾ ،ﻫﻐﻪ واﯾﻲ :دا زﻣﺎ ﻻس ﺳﺘﺎ ﭘﻪ ﻻس ﮐﯥ دی ،ﺗﺮ ﻫﻐﯥ ﺑﻪ
ﭘﺮ ﺳﱰ%ﻮ راﻧﺠﻪ ﭘﻮرې ﻧﻪ ﮐم ،ﺗﺮ دې ﭼﯥ ﺗﻪ راﴈ ﻧﻪ ﺷﯥ.
ﯾﺎد ﺷﻮي ﺣﺪﯾﺚ ﮐﯥ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﻫﻐﯥ ﻣﯿﻨﻪ
ﻧﺎﮐﯥ ﻧﯧﮑﯥ ﻣﯧﺮﻣﯥ اﻧ0ﻮر ﮐ/ﻠﯽ ،ﭼﯥ د ﺧﭙﻞ ﺧﺎوﻧﺪ ﭘﺮ وړاﻧﺪې د
اﺳﻼﻣﻲ اﺧﻼﻗﻮ ﭘﻪ ر7ﺎ ﮐﯥ ﭼﺎل ﭼﻠﻨﺪ ﮐﻮي د اﺳﻼﻣﻲ اﻣﺖ د زﻳﺎﺗﯧﺪو
ﻟﭙﺎره زاﻣﻦ زﯦوي ،ﻟﻪ ﺧﭙﻞ ﺧﺎوﻧﺪ ﴎه ﻣﯿﻨﻪ ﮐﻮي ،آن ﺗﺮ دې ﭼﯥ د
ﺧﺎوﻧﺪ د رﺿﺎ او ﺧﻮ BCد ﻻﺳﺘﻪ راوړﻧﯥ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﺳﱰ%ﻮ د راﻧﺠﻮ ﭘﻮرې
ﮐﻮﻟﻮ ﻧﻪ اﻧﮑﺎر ﮐﻮي.
(۲۹ـ
: !" #! !$ :
*2 3&4!56) 789) 7#! :;<= >;% &&+6?+ !% &&'&% ()* +
, - . / ) 0 1
)( 1
(@;A+ (/8B
ﭘﻪ ﺻﺤﯿﺤﯿﻨﻮ ﮐﯥ د اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ رواﯾﺖ ﺣﺪﯾﺚ ﮐﯥ
راﻏﲇ ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﺳی ﺧﭙﻠﻪ
ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺑﺴﱰ )ﭘﺎﻟﻨ( ﺗﻪ راوﺑﲇ او ﻣﯧﺮﻣﻦ د ﻫﻐﯥ ﻨ ﺗﻪ ورﻧﴚ،
ﺧﺎوﻧﺪ ﭘﻪ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﺷﭙﻪ ﺗﯧﺮه ﮐي ﭼﯥ ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﭘﻪ ﻏﻀﺐ
او ﻏﻮﺳﻪ وي ﻧﻮ ﻣﻼﺋﮏ ﺗﺮ ﺳﺒﺎ ﭘﻮرې ﭘﺮ دﻏﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻟﻌﻨﺖ واﻳﻲ.
دا ﭼﯥ ﭘﻪ اﺳﻼم ﮐﯥ واده ددې ﻟﭙﺎره 2ﺎﮐﻞ ﺷﻮی ﭼﯥ د ﴍﻋﻲ واده ﭘﻪ
وﺳﯿﻠﻪ ﺳی او 78ﻪ دواړه ﻟﻪ ﻧﺎوړو ﮐﺎروﻧﻮ وﺳﺎﺗﻞ ﳾ ﻧﻮ ﭘﺮ ﻣﺴﻠ:ﻧﯥ
ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻻزم دي ﭼﯥ ﮐﻠﻪ ﯾﯥ ﺧﺎوﻧﺪ ﺧﭙﻞ ﻨ ﺗﻪ ورﺑﻮﱄ دا ﺑﺎﯾﺪ د
ﻫﻐﻪ ﻏﻮ8ﺘﻨﻪ وﻣﻨﻲ ،ﭘﻪ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﭼﯥ ﮐﻮم ﴍﻋﻲ ﺑﻨﺪﯾﺰ ﺷﺘﻮن وﻧﻪ
ﻟﺮي ،ﻟﮑﻪ ﺣﯿﺾ ،ﻧﻔﺎس و ﻏﯿﺮه او ﮐﻪ ﭼﯧﺮې ﻣﺴﻠ:ﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ د ﺧﺎوﻧﺪ
ﺑﻠﻨﯥ ﺗﻪ Cﻮاب وﻧﻪ واﯾﻲ ﴎه ﻟﻪ دې ﭼﯥ 78ﯥ ﺗﻪ ﮐﻮم ﴍﻋﻲ ﻋﺬر
ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻪ وي ﻧﻮ ﺑﯿﺎ 78ﻪ ﺗﺮ ﺳﺒﺎ ﭘﻮرې د ﻣﻼﺋﮑﻮ ﭘﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﮐﯥ ده او ﭘﺮ
Cﺎی ددې ﭼﯥ ﭘﻪ ﺻﺎﻟﺤﻪ او ﻣﺴﻠ:ﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﯾﺎده ﳾ د ﻣﻼﺋﮑﻮ ﭘﻪ ﻣﻨF
ﮐﯥ ﭘﺮ ﻟﻌﻨﺘﻲ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﯾﺎدﯾLي.
د اﺳﻼم ﺳﭙﯧ ﲇ دﯾﻦ د ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻤﻨﻮ ﻟﭙﺎره د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﻫﺮه ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ
ﻗﻮاﻧﯿﻦ &ﺎﮐﲇ ﭼﯥ ﭘﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﯥ د دوی او د دوی د ﺧﺎوﻧﺪاﻧﻮ ﺗﺮ ﻣﻨ( د
د ﻣﯿﻨﯥ او ﻫﻢ ﻏ,ۍ ﻓﻀﺎ ﺟﻮړﯾ,ي.
(۳۰ـ )
!
" #$% & '&
()* ,+ -.
)(1
(/(0
1234. 2 /(
5& (
6
78 9:;<
75
=;<
& 5
ژﺑﺎړه :اﻣﺎم ﺑﺨﺎري رﺣﻤﻪ ﷲ ﺣﺪﯾﺚ راوړی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻫﯧ 7ﯾﻮې ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﺗﻪ روا ﻧﻪ دي ﭼﯥ ﻣﯧ4ه ﯾﯥ ﭘﻪ ﮐﻮر ﮐﯥ
ﺣﺎﴐ وي او دا د ﻫﻐﻪ ﻟﻪ اﺟﺎزې ﭘﺮﺗﻪ )ﻧﻔﲇ( روژه وﻧﯿﴘ ،ﻫﻤﺪارﻧ9ﻪ دا
ورﺗﻪ روا ﻧﻪ دي ﭼﯥ د ﺧﺎوﻧﺪ ﮐﻮر ﺗﻪ د ﻫﻐﻪ ﻟﻪ اﺟﺎزې ﭘﺮﺗﻪ Eﻮک ﻧﻨﺒﺎﳼ
او ﮐﻪ د ﺧﺎوﻧﺪ د اﻣﺮ ﭘﺮﺗﻪ ﮐﻮم ﻣﺎل ﺻﺪﻗﻪ ﮐﻮي ﻧﻮ ﺧﺎوﻧﺪ ﺗﻪ ﯾﯥ ﻧﯿﻢ اﺟﺮ
رﺳﯿ,ي.
دې ﺗﻪ ورﺗﻪ ﻧﻮر اﺣﺎدﯾﺚ ﻫﻢ ﺷﺘﻪ ﭼﯥ ددې ﺣﺪﯾﺚ د ﻣﺴﺎﺋﻠﻮ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺗﺮې
ﺗﺮﻻﺳﻪ ﮐﯧ,ي ،اﺳﻼﻣﻲ ﻋﺎﳌﺎن واﯾﻲ :د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﻟﻪ دې او Pﯿﻨﻮ ﻧﻮرو ﺣﺪﯾﺜﻮﻧﻮ دا EﺮNﻨﺪﯾ,ي ﭼﯥ ﻪ ﺑﻪ د رﻣﻀﺎن د
ﻓﺮﴈ روژو ﭘﺮﺗﻪ ﻧﻮرې ﻧﻔﲇ روژې د ﺧﺎوﻧﺪ ﺑﯥ اﺟﺎزې ﻧﻪ ﻧﯿﴘ.
د ﺧﺎوﻧﺪ ﮐﻮر ﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﺗﻪ د ﻧﻨﻮﺗﻠﻮ اﺟﺎزه ﻧﻪ ورﮐﻮي د ﺧﺎوﻧﺪ
ﺑﯥ اﺟﺎزې ﺑﻪ د ﻫﻐﻪ ﻟﻪ ﻣﺎل Eﺨﻪ ﺻﺪﻗﻪ او ﺧﯿﺮات ﻧﻪ ورﮐﻮي ،ﮐﻪ ﭼﯧﺮې
د ﻫﻐﻪ د اﺟﺎزې ﭘﺮﺗﻪ Eﻪ ﻣﺎﱄ ﺻﺪﻗﻪ ورﮐ4ي ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ﻫﻢ د ﺻﺪﻗﯥ ﻧﯿﻢ اﺟﺮ
ﺧﺎوﻧﺪ ﺗﻪ رﺳﯿ,ي ،ﮐﻪ ﭼﯧﺮې ﻣﯧﺮﻣﻦ ﭘﻪ دې ﭘﻮﻫﯧ,ي ﭼﯥ ﺧﺎوﻧﺪ ﯾﯥ ﻟﻪ
ژﺑﺎړه :ﻫﻨﺪ ﺑﻨﺖ ﻋﺘﺒﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د اﺑﻮ ﺳﻔﯿﺎن ﻣﯧﺮﻣﻦ ،رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ راﻏﻠﻪ ،وﯾﯥ وﯾﻞ :
ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ! اﺑﻮ ﺳﻔﯿﺎن ډﯦﺮ ﺷﻮم )ﺑﺨﯿﻞ( ﺳ0ی دی ،دوﻣﺮه ﻪ ﻧﻪ
راﮐﻮي ﭼﯥ ﻣﺎ ﻟﭙﺎره او ﻫﻢ زﻣﺎ ﺑﭽﯿﻮ ﻟﭙﺎره ﺑﺴﻨﻪ وﮐ0ي ،ﻣ7ﺮ ﻫﻐﻪ ﭼﯥ زه
ﯾﯥ د ﻫﻐﻪ ﻟﻪ ﻣﺎل ﻧﻪ ﭘﻪ ﭘ%ﻪ واﺧﻠﻢ.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﭘﻪ ﺳﻤﻪ او ﴍﻋﻲ ﻃﺮﯾﻘﻪ
ﺗﺮﯦﻨﻪ دوﻣﺮه اﺧﻠﻪ ﭼﯥ ﺗﺎ او ﺳﺘﺎ ﺑﭽﯿﻮ ﻟﭙﺎره ﺑﺴﻨﻪ ﮐﻮي.
اُم اﳌﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﻟﻪ ﻧﺒﻮي ژوﻧﺪ
ﺨﻪ اﻟﻬﺎم اﺧﯿﺴﺘﻨﯥ ﻟﭙﺎره ﺳﱰه ﻣﺪرﺳﻪ ده ،ﻫﻐﻪ ﮐﻪ د ﻋﺒﺎداﺗﻮ ،اﺧﻼﻗﻮ
او ﮐﻪ د ژوﻧﺪ اړوﻧﺪ ﻧﻮرې ﭼﺎرې وي ،ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺑﻪ د ژوﻧﺪ
ﭘﻪ ﻫﺮه ﺷﯧﺒﻪ ﮐﯥ د رﺳﻮل ﷲ ﻫﻏﺴﯥ ﻣﻠﺮﺗﯿﺎ او ﻣﻼﺗ ﮐﺎوه ﭘﻪ ﮐﻮﻣﻪ
ﻣﻠﺮﺗﯿﺎ ﺑﻪ ﭼﯥ ﺗﺮﯦﻨﻪ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ راﴈ ﮐﯧﺪه او د ﺟﱪﯾﻞ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﻪ
وﺳﯿﻠﻪ ﺑﻪ ﯾﯥ ورﺗﻪ ﺳﻼم راﻟﯧ.ه.
!"# $" "%
(۳۲ـ )
:
)(1
(
&12 3456 &'( )
$"* +# ,-
.( /. $0
-+
ژﺑﺎړه :ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﯾﻲ :ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﻣﯥ ﭘﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﻲ ﻟﻮﻟﯥ وه ،ﮐﻠﻪ ﯾﯥ ﭼﯥ 6ﺎن د اﺣﺮام ﭘﻪ ﺟﻮړه
ﮐﯥ ﭘﻮ;ﻞ او ﺑﯿﺎ ﻣﯥ ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﻲ ﭘﺮې ﻟﻮﻟﯥ وه ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﻟﻪ
)(2
اﺣﺮام ﻧﻪ ﺣﻼل ﺷﻮ او ﻻ ﻃﻮاف ﯾﯥ ﻧﻪ و ﮐی.
> <;
9:
= 712 :
)
&7 : $12(
8#
-
)(3
(1?*5 1?&712 :
@$0
-. A
!"# $" "%
ژﺑﺎړه :ﻋﺮوه ﻟﻪ ﺧﭙﻞ ﭘﻼر ﻧﻪ رواﯾﺖ ﮐی ،واﻳﻲ :ﻟﻪ ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ
ﻧﻪ ﻣﯥ ﭘﻮﺘﻨﻪ وﮐه ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ دې د اﺣﺮام ﭘﺮ
ﻣﻬﺎل ﭘﻪ ﮐﻮﻣﻪ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﻪ ﮐی و؟
ﻫﻐﯥ ووﯾﻞ :ﭘﻪ ډﯦﺮې ﯥ او ﺎﯾﺴﺘﻪ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﻲ ﴎه.
(۳۳ـ
&' !" #$ %
:
( 7381 .9 :' $1 ;, )( *+ " (#, .- /,0 #( !12 ' 3*+( 456
)(1
ژﺑﺎړه :ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﯾﻲ :ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﭼﯥ ﮐﻠﻪ
اﻋﺘﮑﺎف ﮐﺎوه ،ﴎ ﺑﻪ ﯾﯥ ﻣﺎﺗﻪ ﻧ=دې ﮐﺎوه ،ﻣﺎ ﺑﻪ ورﺗﻪ ږﻣﻨ7ﺎوه او رﺳﻮل
ﷲ ﺑﻪ د اﻧﺴﺎ Rﺣﺎﺟﺖ ﭘﺮﺗﻪ ﮐﻮر ﺗﻪ ﻧﻪ ﻧﻨﻮﺗﻪ.
! ! %&
%$ " # :
(۳۵ـ )
2 '( :%=" ; « ) 34 /56 ) 7" 82 " 9:; !) *+ ,- . /01 2 :'%( %
)(2
(?
0 @/A" 7+( %$ @/
57+» : ! >
%$ #
ژﺑﺎړه :ﺻﺤﯿﺢ ﺣﺪﯾﺚ ﮐﯥ راﻏﲇ ،اﺑﻮ ﺳﻌﯿﺪ اﻟﺨﺪري رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د
ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :
ای د 4ﻤﻨﻮ ډﻟﯥ!
ﺻﺪﻗﯥ ورﮐ3ئ ،ﻣﺎ ﺗﺎﺳﯥ ډﯦﺮې ﭘﻪ دوزخ ﮐﯥ وﻟﯿﺪئ.
ﻫﻐﻮ 4ﻮ ووﯾﻞ :ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ! وﻟﯥ؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﺗﺎﺳﻮ ﻟﻌﻨﺖ ډﯦﺮ ﮐﺎروئ.
د اﺳﻼم ﻓﻄﺮ Gاو ﻧ3ﯾﻮال دﯾﻦ ﮐﯥ ﻣﺴﻠ'ﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺗﻪ ﺗﻞ د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﺑﻬﯿﺮ
ﮐﯥ د داﺳﯥ ﮐ3و وړو اﻣﺮ ﺷﻮی ﭼﯥ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﯾﯥ دوی د دزوخ ﻟﻪ ﺳﻮزﻧﺪه
ﮐﻮر ﻧﻪ د ﻠﻮرﯾﻦ ﺟﻨﺖ ﭘﻪ ﻟﻮر راﺑﻠﻞ ﮐﯧNي اﺳﻼﻣﻲ ﻓﻄﺮت دوی
Rﯿﺮ ﮐﻮي ﭼﯥ ﺻﺪﻗﯥ او ﺧﯿﺮاﺗﻮﻧﻪ ورﮐ3ئ Rﺎﻧﻮﻧﻪ د دزوخ ﻟﻪ ﻧ3ۍ ﻧﻪ را
ﻟﻪ ﯾﺎدو ﺷﻮﯾﻮ ﻧﺒﻮي ﻻرKﻮوﻧﻮ دا زده ﮐﯧJي ﭼﯥ ﻣﺴﻠIﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ دې
ﺧﭙﻠﯥ ژﺑﯥ ﭘﻪ Kﻮ او ﺧﻮږو ﺧﱪو روږدې ﮐي ،د ﻣﻨﻨﯥ اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺮﻫﻨN
دې زده ﮐي او ﻫﻢ دې ﯾﯥ ﭘﻪ ورﻨﻲ ژوﻧﺪ ﮐﯥ ﭘﻠﯽ او ﻋﻤﲇ ﮐي،
ﭘﺮ اﻟﻬﻲ ﭘﺮﯦﮑو او د ﺗﻘﺪﯾﺮ ﭘﺮ ﺧﺰاﻧﻪ دې اﯾIن وﻟﺮي ،ﭘﻪ ﻫﺮ اړﺧﯿﺰ ﺻﱪ
دې ﺧﭙﻞ زړه ،روح ،او ﺎن ﺳﯿﻨGﺎر ﮐي ،ﺗﺮ دې ﭼﯥ ﻟﻪ ﯾﻮې ﻟﻮرې
د ﻣﺴﻠIﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﭘﻪ ﺟﻨﺘﯽ ﻟﯿﮑﻠ ﮐﯥ ﺧﭙﻞ ﻧﻮﻣﻮﻧﻪ وﻟﯿﮑﻲ او ﻟﻪ ﺑﻠﯥ ﻟﻮرې
د دوزخ د اﺳﺘﻮ!ﻨﻮ او ﻧﻨﻮﺗﻮﻧﮑﻮ ﻟﻪ ﻟﯿﮑﻠه ﺎﻧﻮﻧﻪ وﺑﺎﳼ.
1ﻓﺘﺢ اﻟﺒﺎري
2رواه اﺣﻤﺪ
44 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
راز ﺳﺎﺗﻞ د ﮑﻠﻮ اﺧﻼﻗﻮ د ﻟۍ داﺳﯥ ﮐۍ ده ،ﭼﯥ اﻧﺴﺎن ﺗﻪ )ﻧﺮ وي
ﮐﻪ +ﻪ( د اﻣﺎﻧﺖ ﺳﺎﺗﻨﯥ روﺣﻴﻪ او اﺧﻼﻗﻲ %ﻼ ورﮐﻮي ،اﺳﻼﻣﻲ ﻋﺎﳌﺎن
واﻳﻲ :د راز ﺳﺎﺗﻞ د ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭘﺮ ﭘﻮﺧﻮاﱄ دﻻﻟﺖ ﮐﻮي ،ﻟﻪ راز ﺳﺎﺗﻠﻮ د
اﻧﺴﺎ :ﺧﻠﻘﺖ او ﻓﻄﺮت ﻣﺘﺎﻧﺖ 5ﺮ4ﻨﺪﯦ2ي.او ﻫﻤﺪا راز د ﻏﻮره ﻋﻘﻞ
اﺳﺘﺎزﻳﺘﻮب ﮐﻮي.
د اﺳﻼﻣﻲ اﻣﺖ ﴎﻻرو اﺗﻠﻮ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣﻮ رﴇ ﷲ ﻋﻨﻬﻢ ،ﺗﺎﺑﻌﻴﻨﻮ او ﺗﺒﻊ
ﺗﺎﺑﻌﻴﻨﻮ د راز ﺳﺎﺗﻨﯥ ﻓﻀﻠﻴﺖ او ارزﺖ درک ﮐى و او دې ارزﺘﻨﺎک
اCﺎ :ﺻﻔﺖ ﺗﻪ ﻳﯥ زﻳﺎﺗﻪ ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻪ ﮐﻮﻟﻪ.
د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﻣﻌﺮاج د ﻣﻌﺠﺰې ﺗﺼﺪﻳﻘﻮوﻧﮑﻲ د
ﻫﺠﺮت د ﺳﻔﺮ ﻣﻠKﺮى اﺑﻮﺑﮑﺮﺻﺪﻳﻖ ،ﻋﻤﺮ ﻓﺎروق ،ﻋﺜGن ذواﻟﻨﻮرﻳﻦ او
ﻋﲇ اﳌﺮﺗﴣ رﴇ ﷲ ﻋﻨﻬﻢ او داﺳﯥ ﻧﻮر د راز ﺳﺎﺗﻨﯥ د ﻗﺎﻓﻠﯥ ﴎﻻري
وو.
د اﺑﻮﺑﮑﺮﺻﺪﻳﻖ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ او ﻋﺜGن ﺑﻦ ﻋﻔﺎن رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﻣﻮﻗﻒ
ﭘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﴎه ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺗﻪ د راز ﺳﺎﺗﻨﯥ ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ روﺎﻧﻪ دى؟
(۳۶ـ اﻣﺎم ﺑﺨﺎري رﺣﻤﻪ ﷲ د ﻋﺒﺪﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Gﭘﻪ رواﻳﺖ
ﻧﻘﻞ ﮐى :ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Gواﻳﻲ ،ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﻣﯥ ﭼﯥ ﺣﻔﺼﻪ رﴇ
ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻟﻮر ﮐﻮﻧSه ﺷﻮه ،ﻧﻮ ﻟﻪ ﻋﺜGن ﺑﻦ ﻋﻔﺎن رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﴎه ﻣﯥ
ﻟﻴﺪل وﺷﻮ ،ﻟﻪ ﺣﻔﺼﯥ رﴇ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﴎه د واده وړاﻧﺪﻳﺰ ﻣﯥ ورﺗﻪ وﮐ.
ﻋﺜGن ﺑﻦ ﻋﻔﺎن رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺗﻪ ﻣﯥ ووﻳﻞ :ﮐﻪ دې ﺧﻮﻪ وي ،ﺣﻔﺼﻪ
رﴇ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺑﻪ درﺗﻪ ﻧﮑﺎح ﮐم.
45 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
!" # $%
(۳۷ـ )
:
*)(&(0&* 12 3"4 +# " 5"
6 7 4 98 : :,-. !- # $-/ +# ( & :
)(1
<
;(
) "* , =( ! : >?@A. !A
4 B : >?@* CD
24
ژﺑﺎړه :ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ واﻳﻲ :ﻟﻪ اﺑﻮ ﺳﻌﯿﺪ اﻟﺨﺪري رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ
ﺨﻪ ﻣﯥ اورﯦﺪﱄ ،وﯾﻞ ﯾﯥ :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻳﲇ) :د
ﷲ ﺗﻌﺎﱃ ﭘﻪ وړاﻧﺪې د ﻣﺮﺗﺒﯥ ﻟﻪ ﭘﻠﻮه د ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻫﻐﻪ
ﺳى دى ،ﭼﯥ ﺧﭙﻠﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﺗﻪ ﻧﯧدې ﮐﯧي او ﻫﻐﻪ ده ﺗﻪ ﻧﯧدې
ﮐﯧي او ﺑﻴﺎ د ﻫﻐﯥ راز رﺳﻮا ﮐﻮي(.
ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﻳﻲ) :ﻣﻮږ (ﻮﻟﯥ ﺑﻴﺒﻴﺎﻧﯥ ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﴎه ﻧﺎﺳﺘﯥ وو ،ﭼﯥ ﭘﻪ ﻫﻤﺪې ﺷﯧﺒﻮ ﮐﯥ ﻓﺎﻃﻤﺔ اﻟﺰﻫﺮا رﺿﯽ
ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻏﻠﯥ ،ﻏﻠﯥ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻪ راﻏﻠﻪ ،د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
او د ﻫﻐﯥ د رﻓﺘﺎر ﺗﺮﻣﻨ /ﻪ ﺗﻮﭘ -ﻧﻪ و ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﭼﯥ ﮐﻠﻪ ﻫﻐﻪ وﻟﻴﺪه ،ﻫﺮﮐﲆ ﻳﯥ ورﺗﻪ وواﻳﻪ او ورﺗﻪ ووﻳﻞ :ﻟﻮرې ﺳﺘې
ﻣﻪ ﺷﯥ!
ﺑﻴﺎ ﻳﯥ ﺧﭙﻞ :ﻲ ﻳﺎ ﮐﻴ 8ﻨ 7ﮐﯥ ﮐﯧﻨﻮﻟﻪ ،ﻪ ﭘ6ﻪ ﺧﱪه ﻳﯥ ورﺗﻪ وﮐه.
ﻓﺎﻃﻤﺔ اﻟﺰﻫﺮا رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ډﯦﺮ زﻳﺎت وژړل ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﻫﻐﯥ ﻓﺮﻳﺎد او ﺧﭙ?ﺎن وﻟﻴﺪ ،ﺑﻴﺎ ﻳﯥ ورﺗﻪ دوﻳﻢ ;ﻠﯥ ﻪ
ﭘ6ﻪ ﺧﱪه وﮐه ،ﻓﺎﻃﻤﺔ اﻟﺰﻫﺮا رﴇ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ ﺧﻨﺪا ﺷﻮه.
ﻋﺎﺋﺸﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﻳﻲ :ﻣﺎ ورﺗﻪ ووﻳﻞ ،ﺗﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ ﻟﻪ ﺧﭙﻠﻮ (ﻮﻟﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺨﻪ ﭘﻪ راز ﺳﺎﺗﻨﯥ ;ﺎﻧ?ې ﮐې ،ﺑﻴﺎ ﻫﻢ ﺗﻪ
ژاړې.
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﺎﯧﺪ او ﻻړ ،ﻣﺎ ﺗﺮې وﭘﻮﺘﻞ:
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ درﺗﻪ ﻪ ووﻳﻞ؟
ﻫﻐﯥ ووﻳﻞ :زه د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ راز ﻧﻪ رﺳﻮا ﮐﻮم.
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻓﺎت ﺷﻮ ،ﻪ وﺧﺖ وروﺳﺘﻪ
ﻣﯥ ﺑﻴﺎ ﻓﺎﻃﻤﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺗﻪ ووﻳﻞ :زه درﺗﻪ ﭘﺮ ﺧﭙﻞ ﻫﻐﻪ ﺣﻖ ﻗﺴﻢ
درﮐﻮم ،ﭼﯥ ﭘﺮ ﺗﺎ ﻳﯥ ﻟﺮم ،وواﻳﻪ ،ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
درﺗﻪ ﻪ راز وﻳﲆ و؟
ﻓﺎﻃﻤﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ووﻳﻞ :ﻫﻮ! اوس ﻳﯥ درﺗﻪ واﻳﻢ ،ﭘﻪ ﻟﻮﻣ$ي "ﻞ
ﻳﯥ راﺗﻪ ووﻳﻞ ،ﭼﯥ ﻣﺨﮑﯥ ﺑﻪ ﺟﱪﻳﻞ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم راﺗﻪ ﭘﻪ ﮐﺎل ﮐﯥ ﻳﻮ ﻳﺎ
دوه "ﻞ د ﻗﺮآن ﮐﺮﻳﻢ دور ﮐﺎوه او دا "ﻞ ﻳﯥ راﺗﻪ دوه "ﻠﯥ وﮐ،$
داﺳﯥ ﻣﻌﻠﻮﻣﯧ3ي ،ﭼﯥ زﻣﺎ د ﻣﺮګ ﻧﯧ4ﻪ راﻧﯧ3دې ﺷﻮې ،ﻧﻮ ﺗﻪ ﻟﻪ ﷲ
ﺗﻌﺎﱃ ﺨﻪ وﯦﺮه ﻟﺮه او ﺻﱪ ﮐﻮه.
ﭘﻪ دې ﺧﱪه ﻣﺎ وژړل ،ﻨAﻪ ﭼﯥ ﻫﻐﻪ وﺧﺖ ﺗﺎ زﻣﺎ ژړا وﻟﻴﺪه ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ زﻣﺎ ﺧﭙAﺎن وﻟﻴﺪ ،ﺑﻴﺎ ﻳﯥ راﺗﻪ ﭘ Dووﻳﻞ:
اﻳﺎ ﺗﻪ ﭘﻪ دې ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ ﻧﻪ ﻳﯥ ،ﭼﯥ ﭘﻪ ﺟﻨﺖ ﮐﯥ ﺑﻪ د ﻣﻮﻣﻨﺎﻧﻮ د ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ
ﴎداره ﻳﯥ ﻳﺎ د دې اﻣﺖ د ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﴎداره ﺑﻪ ﻳﯥ.
ﻧﻮ ﭘﻪ دې ﺧﱪه ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ ﺷﻮم او وﻣﯥ ﺧﻨﺪل ،ﻟﮑﻪ دې ﭼﯥ ﻟﻴﺪل(.
)(1
1ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ
48 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
"!
$# %& '( :
(۳۸ـ )
:
*).0 45
67
89 :;( < # =<> ?@ 1 2
:
30 +,- ., !,/ ) %
A$&- B)
8C 9 D
,E
) *
8., FF
0 :;( GH0 IJ K - ID
L - ID M7
)(1
(ON6
*- .0 OP/
* QON 9 )RF* 0 S.%
T
C - C9-
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ زُرﻋﻪ واﯾﻲ ،ﻟﻪ اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ
ﺨﻪ ﻣﯥ اورﯦﺪﱄ،
وﯾﻞ ﯾﯥ :ﺟﱪﺋﻞ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ راﻏﯽ ،ورﺗﻪ ﯾﯥ
ووﯾﻞ :ای د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ رﺳﻮﻟﻪ!
ﺧﺪﯾﺠﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺳﺘﺎ
ﻨ ﺗﻪ را رواﻧﻪ ده د ﻫﻐﻪ ﴎه ﭘﻪ ﻟﻮﻲ
ﮐﯥ
ﻪ اﯦﻨ"ﻮﻟﯽ او ﺧﻮاړه ﻫﻢ دي ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﺳﺘﺎ
ﻨ ﺗﻪ راورﺳﯧﺪه ،د
ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﻮ د ﭘﺎﻟﻮﻧﮑﻲ ﺳﻼم او ﻫﻢ ﭘﺮې زﻣﺎ ﺳﻼم وواﯾﻪ او ﺟﻨﺖ ﮐﯥ ﻟﻪ داﺳﯥ
ﻣﺮﻏﻠﺮو ﭘﺮ ﺟﻮړ ﺷﻮي ﮐﻮر زﯦﺮی ورﮐ,ه ﭼﯥ ﻣﻨ+ﻮﻧﻪ ﯾﯥ ﺗﺶ وي او ﻫﻐﻪ
ﮐﻮر ﮐﯥ ﺑﻪ ﻫﯧ 8ﺷﻮر 67وډ ﻏ4وﻧﻪ او ﺳﺘ,ﯾﺎ ﻧﻪ وي.
(۳۹ـ ) "!
:+,- ., !,/ ,A * # 2
:
88&- 0 UV6 FWH0 (9 X3- 'A,N0 $.,A * 9 D
Y,& ,A * +Z
*\V6 ' FWH0
8&- ]3- ,A N0 $.,A * 9 9
Y9 ,A * +Z [5
F
)(2
([5
F* 8&- 0
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ دې ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﺳي رﺣﻢ وﮐي ﭼﯥ
)ﻗﯿﺎم اﻟﯿﻞ( ﺗﻬﺠﺪ ﳌﻮﻧ ﻟﭙﺎره ﭘﺎ%ﯧ$ي ،ﳌﻮﻧ وﮐي ﺧﭙﻠﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻫﻢ
راوﯾ1ﻪ ﮐي ،ﮐﻪ اﻧﮑﺎر وﮐي ﭘﺮ ﻣﺦ ﯾﯥ اوﺑﻪ وروﺷﯿﻨﺪي او ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ
دې ﭘﺮ ﻫﻐﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ رﺣﻢ وﮐي ﭼﯥ ﭘﺎ%ﯧ$ي ﳌﻮﻧ وﮐي او ﺧﭙﻞ
ﺧﺎوﻧﺪ ﻫﻢ راوﯾ 8ﮐي او ﳌﻮﻧ وﮐي ﮐﻪ ﺧﺎوﻧﺪ ﯾﯥ ﻟﻪ ﭘﺎ%ﯧﺪﻟﻮ اﻧﮑﺎر
وﮐي ،دا ﯾﯥ ﭘﺮ ﻣﺦ اوﺑﻪ وروﺷﯿﻨﺪي.
د اﺳﻼم ﭘﻪ ﺳﭙﯧ<ﲇ دﯾﻦ ﮐﯥ د ﻣﺴﻠ9ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻟﭙﺎره د زﯾﻨﺖ او ﺳﯿﻨ>ﺎر
ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻢ ﻟﻪ ﭘﺎﻣﻪ ﻧﻪ ده ﻏﻮرDﻮل ﺷﻮې ،د ﻗﺮان ﮐﺮﯾﻢ او ﻧﺒﻮي
اﺣﺎدﯾﺜﻮ ﻟﻪ ﺟﻮړې ﻧﻪ د ﻣﺴﻠ9ﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺳﯿﻨ>ﺎر روIﺎﻧﻪ دی ،ﻫﻐﻪ ﮐﻪ د
ﭘﻮIﺎک ﭘﻪ ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ وي او ﮐﻪ د زﯦﻮراﺗﻮ د NﺎMﯥ ﭘﻪ اړه وي ﯾﺎ ﭘﻪ ﻧﻮرو
ﺑﯧﻼﺑﯧﻠﻮ روا %ﻴﺰوﻧﻮ د ﺧﭙﻞ Dﺎن او د ﺑﺪن د ﻧﻮرو ﻏﯾﻮ ﺳﯿﻨ>ﺎرول او
Iﺎﯾﺴﺘﻪ ﮐﻮل وي ﭘﻪ ﻫﻤﺪې ﻟ ﮐﯥ ﻧﮑﺮﯾﺰي ﻫﻢ ﯾﻮ داﺳﯥ Iﮑﻠﯽ او رﻧ>ﯿﻦ
ﺳﯿﻨ>ﺎر دی ﭼﯥ UNﯥ ﯾﯥ زﯾﺎﺗﯥ او ﺗﺎوان ﯾﯥ ﮐﻢ دی ،اﺳﻼم ﻣﺴﻠ9ﻧﯥ
ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﭘﺮ دې 9Nرﱄ ﭼﯥ د ﺧﭙﻠﻮ ﺧﺎوﻧﺪاﻧﻮ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﴍﻋﻲ ﺑﯧﻼﺑﯧﻠﻮ
ﻃﺮﯾﻘﻮ Dﺎﻧﻮﻧﻪ ډوﱄ او ﺳﯿﻨ>ﺎر ﮐي او د ﺧﭙﻞ ﻫﺮ اړﺧﯿﺰ ﺟ9ل او Iﮑﻼ
ﭘﺮ ﻣ^ د ﻫﻐﻮی د زړوﻧﻮ ﭘﻪ ﺣﺮم ﮐﯥ واوﺳﯧ$ي.
(۴۰ـ )
!
" #
)(1
&((' )* +,* -. )/ 0 "1!) :%
ژﺑﺎړه :ﻋﺒﺪﷲ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﻌﺎص رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی،
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د ﺟﻨﺘﻲ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﺎﻧﻮ ﴎداره
ﻧﮑﺮﯾﺰه ده.
: !"#
(۴۱ـ $ :% &'( ) * )+
' 4 (56 :7 .+138 / 9:; <=>?@A
+* .+ / 0 1 23 ,, -
BC ) GH <=>G JI :" » :%
F" 7 /+ C1 E4 BC1 %
3
$ (- 18D
( 1N>O+7 &>. P $3 &Q7# R+ 06 <ST U
*5 : ?K >LM?1
?17
)(1
(۴۲ـ )7 /+ C1 E4 ,51 )+ .+ C1 E23 7&>+ ) /0 1 *,+ )+
)(2
(/ + V9; D7 .W7X > YO <=>G1 R6 / 0 1 > Z " :%
)(1
(۴۳ـ )
(
!" #$ #%
ژﺑﺎړه:رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻣﺒﺎﴍت )ﺑﺮﺑﻨ?ه دې ﻧﻪ
ﯾﻮDﺎی ﮐﯧCي( دې ﻧﻪ ﮐﻮي ﯾﻮه ﻣﯧﺮﻣﻦ ﻟﻪ ﺑﻠﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﴎه ﭼﯥ ﻫﻐﻪ ﯾﯥ
ﺑﯿﺎ ﺧﭙﻞ ﻣﯧ2ه ﺗﻪ ﺻﻔﺖ او ﺳﺘﺎﯾﻨﻪ ﮐﻮي ،دا داﺳﯥ ده ﻮا ﭼﯥ دا ﺳ2ی
ﻫﻐﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺗﻪ ﻮري.
دا ﺣﺪﯾﺚ ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺗﻪ ﺳﭙﺎر5ﺘﻨﻪ ﮐﻮي ﭼﯥ ﻫﻢ ﺳﯿﺎﻟﻮ ﴎه ﻫﻢ د
ﺣﺠﺎب ﺎPﯥ ﺗﻪ ﻫﺮو ﻣﺮو ﭘﺎم وﮐ2ئ.
(۴۴ـ اﻣﺎم ﺑﺨﺎري او ﻣﺴﻠﻢ رﺣﻤﻬ ﷲ د ام اﳌﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ
ﻋﻨﻬﺎ ﻧﻪ ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ ﮐ2ی ،ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﯾﻮه ﻣﯧﺮﻣﻦ راﻏﻠﻪ
او دوه ﻟﻮرﺎﻧﯥ ﯾﯥ ﻫﻢ ورﴎه وې ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﻪ ﯾﯥ د ﺧﻮراک د Uﻪ Uﯿﺰ
ﻏﻮ5ﺘﻨﻪ وﮐ2ه ،ﻣﺎﴎه د ﯾﻮې داﻧﯥ ﺧﺮﻣﺎ ﭘﺮﺗﻪ ﻧﻮر Uﻪ ﻧﻪ و ،ﻫﻐﻪ ﻣﯥ ورﺗﻪ
ورﮐ2ه ،ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯥ ﻣﻮر ﺧﺮﻣﺎ دوه Dﺎﯾﻪ ﮐ2ه ،ﻧﯿﻤﻪ ﯾﯥ ﯾﻮې ﻟﻮر ﺗﻪ او ﻧﯿﻤﻪ
ﻧﻮره ﯾﯥ ﺑﻠﯥ ﻟﻮر ﺗﻪ ورﮐه ،ﺧﭙﻠﻪ ﯾﯥ ﺗﺮې ﻫﯧ ﻫﻢ وﻧﻪ ﺧﻮاړه ،ﺑﯿﺎ
ﭘﺎ'ﯧﺪه او د ﻟﻮر $ﺎﻧﻮ ﻟﻪ ﻧﺎزوﻟﯥ ﺟﻮړې ﴎه ﻟﻪ ﮐﻮره ووﺗﻪ ،ﻫ ﻏﻪ ﺷﯧﺒﻪ
ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﮐﻮر ﺗﻪ راﻧﻨﻮت ،ﻣﺎ ورﺗﻪ د ﻫﻐﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﮐﯿﺴﻪ
وﮐه ،ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ
) :
)(1
'&( ! " $# %
ژﺑﺎړه' :ﻮک ﭼﯥ ﻟﻪ دې ﻟﻮر$ﺎﻧﻮ 'ﺨﻪ ﭘﺮ 'ﻪ ﳾ و ازﻣﺎﯾﻞ ﳾ او دا
ورﴎه 7ﯧ56ﻪ وﮐي ،ﻧﻮ؛ دده ﻟﭙﺎره ﺑﻪ دا ﻟﻮر$ﺎﻧﯥ د دوزخ ﻟﻪ اور ﻧﻪ ﭘﺮده
ﺟﻮړه ﳾ.
(۴۵ـ )* *)( "&* , -4 "/ 0# 1! 02 :02
+%* , -.
%&* $A/
B: C 76 89: 56 %%: 56 ;7<: 5 =>?@# " 76 :5!6
)(2
@(DE % " / " FG
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ' :ﻮک ﭼﯥ ﻟﻮر وزﯦSوي ،ﻧﻪ ﯾﯥ ژوﻧﺪۍ7ﺨﻪ
ﮐي ،ﻧﻪ ﯾﯥ ﺳﭙﮑﺎوی وﮐي او ﻧﻪ ﺧﭙﻞ ﻧﺎرﯾﻨﻪ اوﻻد ﭘﺮ ﻫﻐﯥ ﻏﻮره وﻲ،
ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﯾﯥ ﺟﻨﺖ ﺗﻪ ﻧﻨﺒﺎﳼ.
)دې ﺣﺪﯾﺚ ﮐﯥ ﻫﻐﻪ ﻣﻮر او ﭘﻼر ﺗﻪ ﺟﻨﺘﻲ زﯦﺮی دی ﭼﯥ ﻣﺴﻠ#ن زوی
او ﻣﺴﻠ#ﻧﯥ ﻟﻮر ﺗﻪ ﻣﺴﺎوي او ﯾﻮ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯿﻨﻪ او ﻧﺎز ورﮐﻮي(.
(۴۶ـ )
! &":$%
' ()* +,-%. %/('( %/(%01( %/23( %/(%0( :456( 7
0 , 8
9:
(;' <: )(1
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻧﮑﺎح ﮐﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﳾ 23ﻪ ،د 7ﻠﻮرو 6ﺎﻧ5ﻧﻮ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ
د ﻣﺎل ،ﻧﺴﺐ3 ،ﺎﯾﺴﺖ او دﯾﻦ ﭘﺮ ﺑﻨﺴ ،8د دﯾﻦ ﭘﺮ ﺧﺎوﻧﺪې ﮐﺎﻣﯿﺎب
ﺷﻪ ،ﺳﺘﺎ ﻻﺳﻮﻧﻪ دې ﭘﻪ ﺧﺎورو ﮐﯥ ﺳﭙﯧﺮه ﳾ(.
د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﻟﻨBﻣﻬﺎﱄ ﺟﻮﻧ5ه ﮐﯥ د ﻣﻠ5ﺮې ?ﺎﮐﻨﯥ ﻟﭙﺎره ﯾﺎدې ﺷﻮې ﻫﺮه
6ﺎﻧ5ﻧﻪ 6ﺎﻧ5ی ارز3ﺖ ﻟﺮي ﭼﯥ د ﻋﻘﻞ ﺧﺎوﻧﺪان ﭘﺮې ﺧﭙﻠﻪ 3ﻪ
ﻫﻢ ﭘﺮې ﭘﻮﻫﯧGي ،ﻣ5ﺮ دﯾﻦ ﻫﻐﻪ 6ﺎﻧ5ﻧﻪ ده ﭼﯥ د رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻲ
ﺳﭙﺎر3ﺘﻨﻪ ﮐې ده او دا ﻫﻐﻪ 6ﺎﻧ5ﻧﻪ ده ﭼﯥ ﭘﻪ دﻧﯿﺎ او اﺧﺮت ﮐﯥ ﺧﭙﻞ
ﻣﯿﻨﻪ وال ﺗﻪ ﴍاﻓﺖ او ﻋﺰت ورﮐﻮي.
د رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د اﺳﻼﻣﻲ اﻣﺖ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻟﻪ ﺧﭙﻠﻮ
!ﺎوﻧ ﯾﺎﻧﻮ ﴎه د ﻧﯧﮑ ﭼﺎل ﭼﻠﻦ ﺗﻪ ﺑﻠﲇ او ﻫﻐﻮی ﯾﯥ ﭘﺮ دې ﭘﻮه ﮐي
ﭼﯥ د ﻧﯧﮑ ﭘﻪ ﭼﺎرو ﮐﯥ ﻫﯧ* ﮐﻮﭼﻨ ﻧﯿﮑﻲ ﮐﻮﭼﻨ ﻣﻪ !%ﺊ" ،ﮑﻪ د
ﻧﯧﮑ ﻗﺪر ﻟﻪ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﴎه وي ،ﻧﯿﮑﻲ ﮐﻪ ﻫﺮ ,ﻮﻣﺮه ﮐﻮﭼﻨ وي ﻣ3ﺮ
ﭼﯥ اﺧﻼص او د ﻧﺒﻲ د ﻃﺮﯾﻘﯥ ﺑﺮاﺑﺮه وي د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﭘﻪ وړاﻧﺪې ﺳﱰه
ﺑﺪﻟﻪ ﻟﺮي ،د ﻫﻤﺪې ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﭼﯥ ﮐﻠﻪ ﮐﻠﻪ د ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻓﮑﺮ ﮐﯥ "ﯿﻨﯥ ﻧﯧﮑ
ﮐﻮﭼﻨ ﻣﻌﻠﻮﻣﯧ9ي او ﻧﻪ ﯾﯥ ﮐﻮي ﻣ3ﺮ د رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻲ ﯾﯥ د ﻧﯧﮑﯿﻮ ﻟﻮر ﺗﻪ
داﺳﯥ ورﺑﲇ :
(۴۷ـ )
! $» :#$%
(&$' (() * $+(,$-( .$/ 10 (23
)(1
< , 4 (5$6(798 :;$7
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﺴﻠ@ﻧﻮ ?>ﻤﻨﻮ ﺗﻪ ﭘﻪ ﺧﻄﺎب ﮐﯥ داﺳﯥ وﯾﲇ :ای
ﻣﺴﻠ@ﻧﻮ ?>ﻤﻨﻮ! ﺳﭙﮏ دې ﻧﻪ !%ﻲ ﯾﻮه !ﺎوﻧ ۍ د ﺑﻠﯥ !ﺎوﻧ ۍ ﺳﻮﻏﺎت
ﮐﻪ ,ﻪ ﻫﻢ ﭼﯥ د ﭘﺴﻪ د ?ﻨ3ﺮي ﻫ وﮐﯽ وي.
د ﻧﺒﻮي ﺳﭙﺎر?ﺘﻨﯥ ﭘﻪ ,ﯧﺮ د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﺘﺎب ﻫﻢ د ﻧﯧﮑﯿﻮ ﭘﻪ ﻟ ﮐﯥ
ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻧﺎرﯾﻨﻪ او ?>ﻤﻨﯥ داﺳﯥ ﺧﱪوي:
))[8 :] (E F' & B #$2=@(A =>6? A E C D & B #$2=@(A =>6? 6
ژﺑﺎړه :ﻧﻮ ﭼﺎ ﭼﯥ ﻋﻤﻞ ﮐی دی ﭘﻪ ﻣﻘﺪار د ذرې ﻧﯧﮑﯥ ،وﺑﻪ وﯾﻨﻲ ﻫﻐﻪ،
او ﭼﺎ ﭼﯥ ﻋﻤﻞ ﮐی ،ﭘﻪ ﻣﻘﺪار د ذرې ﺑﺪي ،وﺑﻪ وﯾﻨﻲ ﻫﻐﻪ.
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﻨﻨﻪ ﻧﻪ ﳾ ﮐﻮﻟﯽ ،ﻫﻐﻪ ﻮک ﭼﯥ ﻟﻪ
ﺧﻠﮑﻮ ﻣﻨﻨﻪ ﻧﻪ ﮐﻮي.
(۴۸ـ )
* )(
!" #$%&
:
)(1
(4-- +
, -./) :#) *01
23
ژﺑﺎړه :ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﯾﻲ ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ
ﻣﯥ ووﯾﻞ :زﻣﺎ دوه "ﺎوﻧ!ﯾﺎن دي ،ﮐﻮم ﯾﻮ ﺗﻪ ډاﻟ واﺳﺘﻮم؟
رﺳﻮل ﷲ ووﯾﻞ :د ﮐﻮم ﯾﻮ د ﮐﻮر دروازه ﭼﯥ درﺗﻪ ډﯦﺮه ﻧ)دې وي.
(۴۹ـ #$%&
;"&< !:" "= 78" 9:) :#) !
6..2 5
GCH"- CI 0J
K@%< D
? % 18
"! 8 @< 93 E/F@<
8 >% $%?@< 9
:" >% $3A@ BC"3
"LC"3 < (
92 , 2 : IN ) :;" &< !
:
P "= !" #3 $%&
:#A
G41Q 0J
K@% < R
$/ST- D
? % 18
8 @< -$%U/V/ W"?@%
"(X 92 , 2) :;" &< !
:
)(2
P "= !" #3 $%&
#A
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ واﯾﻲ :د رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﺗﻪ ووﯾﻞ ﺷﻮ :ﻓﻼﻧﮑ ﻣﯧﺮﻣﻦ د ﺷﭙﯥ ﻗﯿﺎم اﻟﯿﻞ )ﺗﻬﺠﺪ( ﮐﻮي ،د ور-ﯥ
روژه ﻧﯿﴘ ،ﻧﯧﮑﯥ ﭼﺎرې ﴎﺗﻪ رﺳﻮي ،ﺻﺪﻗﯥ او ﺧﯿﺮاﺗﻮﻧﻪ ورﮐﻮی ،ﻣ<ﺮ
ﭘﺮ ژﺑﻪ ﺧﭙﻞ "ﺎوﻧ!ي ﺗﻪ زﯾﺎن رﺳﻮي.
ژﺑﺎړه :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻪ ﺣﯿﺎ او ﭘﺮده ﮐﯥ ،ﭘﻪ ﮐﻮر ﮐﯥ ﻟﻪ
ﻧﺎﺳﺘﯥ ﭘﯧﻐﻠﯥ aﺨﻪ ډﯦﺮ ﺣﯿﺎ ﻟﺮوﻧﮑﯽ و ،ﮐﻠﻪ ﺑﻪ ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ داﺳﯥ aﻪ aﯿﺰ وﻟﯿﺪ ﭼﯥ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﯾﯥ ﻧﻪ ﺧﻮ:ﯧﺪه ،ﻧﻮ ﻣﻮږ ﺑﻪ د
ﻫﻐﻪ ﭘﻪ ﻣﺦ ﮐﯥ د ﺧﭙSﺎن اﺛﺮات ﭘﯧﮋﻧﺪل.
(۵۲ـ )
! #" $%
)(1
(&'&()* +
!
,*# .- /- 01 .-
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻟﻪ ﺑﺪﻮﻣﺎﻧ ﺨﻪ ﺎن وﺳﺎﺗﺊ ،ﮑﻪ ﺑﺪﻮﻣﺎ
ﺳﱰ دروغ دي.
د اﺳﻼم ﻟﻮړ ﭘﯿﻐﺎم او د ﻧﺒﻮي درﺑﺎر ﺳﱰه ﻻرﻮوﻧﻪ ده ﭼﯥ ﻣﺴﻠ(ن ﻧﺎرﯾﻨﻪ
او 0ﻤﻨﻪ ﯾﯥ ﭘﺮ ﻧﻮرو د ﺑﺪﻮﻣﺎﻧ ﮐﻮﻟﻮ ﺨﻪ ﻣﻨﻊ ﮐ3ې ده ،ﻗﺮان او
ﺳﻨﺖ ﻣﺴﻠ(ﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺗﻪ ﺳﭙﺎرﺘﻨﻪ ﮐﻮي ﭼﯥ ﻟﻪ ﺑﺪو ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻮ ﺨﻪ ﺎن
وﺳﺎﺗﺊ او ﻧﻮر ﻣﺴﻠ(ﻧﺎن ﻧﺎرﯾﻨﻪ او 0ﻤﻨﯥ د ﺣﻘﯿﻘﺖ او ﯾﻘﯿﻦ ﻧﻪ ﭘﻪ ﻟﺮې
ا=ﮑﲇ ﺗﻮروﻧﻮ ﻣﻪ ﺗﻮرﻧﻮئ او ﻣﻪ ﭘﺮې ﻧﺎﺳﻢ ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻪ ﮐﻮئ.
ﺑﻠﮑﯥ اﺳﻼﻣﻲ اﺧﻼق دادي ﭼﯥ ﺗﻞ دې ﭘﺮ ﻧﻮرو د ﺧﯿﺮ ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻪ وﳾ ﺗﺮ
ﻫﻐﯥ ﭼﯥ ﺑﺪ ﯾﯥ ﺗﺮې ﻧﻪ وي ﻟﯿﺪﱄ او دا د ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﻻرﻮوﻧﻪ ﻫﻢ ده.
ﭘﻪ =ﻮﻟﯿﺰه ﺗﻮﻪ ﻣﺴﻠ(ﻧﺎن ﭘﺮ ﻧﻮرو د ډول ،ډول ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻮ ﴎه روږدي
دي ﺎﯾﻲ وروﻧﻪ او ﺧﻮﯾﻨﺪې ﻟﻪ ﻧﺎﺳﻤﻮ او ﻧﺎوړو ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻮ ﺨﻪ ډډه
وﮐ3ي ،ﻫﺴﯥ ﻧﻪ ﭼﯥ د ﻮﻣﺎﻧﻮﻧﻮ ﭘﻪ ﮐﻮﻟﻮ د ﺳﱰو درواﻏﺠﻨﻮ ﭘﻪ ﻟﯿﮑﻠ 3ﮐﯥ
ﺷﺎﻣﻞ ﳾ ،ﮑﻪ )ﺑﺪ ﻮﻣﺎن ﺳﱰ دروغ دي(.
ﻣﺴﻠ(ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺗﻪ ﻧﺒﻮي ﭘﯿﻐﺎم دادی ﭼﯥ دا ﺑﻪ ﺧﭙﻠﻪ ژﺑﻪ ﭘﻪ ﺧﭙﻠﯥ وﻟﮑﻪ
ﮐﯥ ﺳﺎ ،TﻫSﻪ ﺑﻪ ﮐﻮي ﭼﯥ ﭘﻪ ژﺑﻪ ﭘﺮ ﻧﻮرو ﺗﻮر وﻧﻪ ﻟRﻮي ،ﻣﻠﻨUې ﭘﺮې
وﻧﻪ وﻫﻲ ،ﻏﯿﺒﺖ او ﮐﻨﻞ ﭘﺮې وﻧﻪ ﮐي ،ﮑﻪ دا ﻫﻐﻪ ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ دي ﭼﯥ
د ژﺑﯥ ﭘﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﴎﺗﻪ رﺳﯿ)ي او د ﻣﺴﻠ#ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ اﯾ#ن ﺗﻪ ﭘﺮې زﯾﺎن
رﺳﯧ)ي.
(۵۳ـ اُم اﳌﺆﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ وﯾﲇ :ﺮان ﭘﯿﻐﻤﱪ ﻣﺤﻤﺪ
ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﻣﯥ ووﯾﻞ :
)
: !" :#$%
& '( )*+, )*+ -'%./
)(1
(0 1234 &5
) 6748 23 9 -4+
ژﺑﺎړه :ﺻﻔﯿﻪ دوﻣﺮه ،دوﻣﺮه ده ،ﯿﻨﯥ راوﯾﺎﻧﻮ وﯾﲇ :ﯾﺎﻧﯥ ﻗﺪ ﯾﯥ
ﻟﻨ 7دی.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﻋﺎﺋﺸﯥ ! ﺗﺎ داﺳﯥ ﺧﱪه وﮐه ،ﮐﻪ
د ﺳﻤﻨﺪر ﻟﻪ اوﺑﻮ ﴎه 7ه ﮐای ﳾ ،ﺳﻤﻨﺪر ﺑﻪ ﻓﺎﺳﺪ او ﺧﺮاب ﮐي.
(۵۴ـ اﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ رﺣﻤﻪ ﷲ د ﺟﺮﯾﺮ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﷲ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ #ﭘﻪ رواﯾﺖ
ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ ﮐی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :&5; ) :
) =&
< ;(&'>
) :&5 )(2
ژﺑﺎړهI :ﻮک ﭼﯥ ﻟﻪ ﻧﺮﻣI Oﺨﻪ ﺑﯥ ﺑﺮﺧﯥ ﮐای ﺷﻮ ،ﻫﻐﻪ ﻟﻪ Lﻮل ﺧﯿﺮ
ﻧﻪ ﺑﯥ ﺑﺮﺧﯥ ﮐای ﺷﻮ.
د ﻗﺮان او ﺳﻨﺖ ﻟﻪ ﺟﻮړه ﻗﻮاﻧﯿﻨﻮ Iﺮﻨﺪه ده ،ﭼﯥ ﻣﺴﻠ#ﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﺮ
ﻧﺮﻣ ،Oﻣﻬﺮﺑﺎﻧ Oاو ﺧﻮاﺧﻮږۍ ﺳﯿﻨRﺎره وي ،ﺑﺪﺧﻮﯾﻪ او ﺑﺪ ژﺑﯥ ﺑﻪ ﻧﻪ
وي ،ﮑﻪ ﺑﺪ ﺧﻮﻳﻲ او ﺑﺪ ژ Uﻟﻪ ﯾﻮ ﻟﻮري د ﻧﺒﻮي اﺧﻼﻗﻮ ﺧﻼف ﻋﻤﻞ
ژﺑﺎړه :ای ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ! ﻧﺮﻣﻲ ﮐﻮه ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﻮ ﮐﻮر
واﻻو ﺗﻪ د ﺧﯿﺮ اراده وﮐي د ﻧﺮﻣ
ﻻرﻮوﻧﻪ ورﺗﻪ ﮐﻮي.
ﭘﺮ ﻫﻤﺪې ﺑﻨﺴ ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ او ﻧﺎرﯾﻨﻪ و ﺗﻪ ﻻزﻣﻪ ده ﭼﯥ ﺧﭙﻠﻮ اﺧﻼﻗﻮ
ﺗﻪ د رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﭘﯿﻐﺎﻣﻮﻧﻮ رﻧ& ورﮐي ،ﻧﺮﻣﻲ،
زړه ﺳﻮاﻧﺪي او ﺧﻮاﺧﻮږي د ﺧﭙﻠﻮ اﺧﻼﻗﻮ -ﺎ,ﻪ ﺟﻮړه ﮐي ﺗﺮ ﻫﻐﯥ ﭼﯥ
ﭘﻪ ﺑﺮﮐﺖ ﯾﯥ د رﺣﻤﺖ ﻧۍ ﺗﻪ ورﻧﻨﻮ6ﻲ او ﻫﻢ ﭘﻪ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﺧﭙﻠﯥ
ﺷﭙﯥ ﺳﺒﺎ ﮐي ،ﭼﯥ ﻟﻪ ﺧﯿﺮ ﻧﻪ ﯾﯥ ﺧﭙﻠﻪ ﭘﻮره ﺑﺮﺧﻪ ﻟﻪ 6ﺎﻧﻪ ﴎه اﺧﯿﺴﺘﯥ
وي.
( ۵۶ـ )
" ! :
$
4
%567 +* 4
)
!, /89, /:
. 2)%3
%& '(
) * +, -(
. / 10
)(1
(;<= >
?8 . A
@ B@ 6C:
%B
: +* 4
%DE3 6FG
%H
ﻟﻪ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ Dﺨﻪ رواﻳﺖ دى ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻳﲇ :ﻳﻮې Eﯥ ﺗﻪ د دې ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻋﺬاب ورﮐاى ﺷﻮ ،ﭼﯥ
ﻳﻮه ﭘﻴﺸﻮ ﻳﯥ ﻗﻴﺪ )ﺑﻨﺪه( ﮐې وه ،ﻧﻪ ﻳﯥ ﻫﻐﯥ ﺗﻪ ﺧﻮراک او ﻧﻪ ﻳﯥ
PDﺎک ورﮐﺎوه او ﻧﻪ ﻳﯥ دﯦﺘﻪ ﭘﺮﯦPﻮدﻟﻪ ﭼﯥ د 6ﻤﮑﯥ ﻟﻪ ﻧﻮرو ﮐﻮﭼﻨﻴﻮ
ﺣﴩاﺗﻮ Dﺨﻪ 6ﺎﻧﻠﻪ ﺧﻮاړه ﺑﺮاﺑﺮ ﮐي ،ﺗﺮ دې ﭼﯥ ﻫﻐﻪ ﭘﻴﺸﻮ ﻣه ﺷﻮه.
ﺗﻌﺎﱃ ﻟﻪ ﻟﻮرې ﭘﻪ ډول ،ډول ﻋﺬاﺑﻮﻧﻮ او ﮐاووﻧﻮ اﺧﺘﻪ ﮐﯧي ،دا ﭘﻪ
داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﭼﯥ د رﺣﻤﺖ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ ﺧﭙﻞ اﻣﺖ ﭘﺮ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻮ رﺣﻢ او ﺷﻔﻘﺖ ﺗﻪ ﻫﻮﱃ ،ﻫﻐﻮى ﻳﯥ اړ
ﮐي ،ﭼﯥ ﻟﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻮ ﴎه د ﻧﺮﻣ %او ﺧﻮاﺧﻮږۍ ﻧﻪ ﮐﺎر واﺧﲇ ،ﭼﯥ
د ﷲ ﺗﻌﺎﱃ ﻟﻪ ﻟﻮرې ﭘﺮ ﮐاووﻧﻮ اﺧﺘﻪ ﻧﻪ ﳾ.
(۵۷ـ )
%# : !" # $ :
= &'( )#*+!, - *. /*-
0 12,
345
6 7
18 9: ;<#*:
#*4
>?1 :
)(1
(* @ *A-
(
78B( @C
.
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﯾﻮ ﺳﭙﯽ و ﭼﯥ د ډﯦﺮې ﺗﻨﺪې ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﯾﯥ د ﮐﻮﻫﯽ
ﺧ6ﯥ 67ﻠﯥ ،ﻧدې و ﭼﯥ د ﺗﻨﺪې ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻣ ﳾ ،د ﺑﻨﻲ اﴎاﺋﯿﻠﻮ د
ﯾﻮې زﻧﺎﮐﺎرې CDﯥ ﭘﺮې ﺳﱰ@ﯥ وﻟ?ﯧﺪې ،ﺧﭙﻠﻪ ﻣﻮزه ﯾﯥ ﻟﻪ ﭘ;ﯥ
ووﯾﺴﺘﻪ ،ﭘﻪ ﻫﻐﯥ ﮐﯥ ﯾﯥ ﻟﻪ ﮐﻮﻫﻲ ﻧﻪ د ﺳﭙﻲ ﻟﭙﺎره اوﺑﻪ راووﯾﺴﺘﻠﯥ ﺑﯿﺎ
ﯾﯥ ﺳﭙﻲ ﺗﻪ ورﮐې )ﭼﯥ د ﻫﻐﻪ ﺗﻨﺪه ﭘﺮې ﺧوﺑﻪ ﳾ( د ﺑﺪﮐﺎرې CDﯥ
دا ﻋﻤﻞ د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺧﻮDﻪ ﺷﻮ ﻧﻮ؛ د ﻫﻤﺪې ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﯾﯥ ورﺗﻪ ﺑ;ﻨﻪ وﮐه.
(۵۸ـ )
*. . : !" # $ ED
KA L K8*A.
*M @
D :%
O
P 6 C68#( *EQ' *EJ . D, *#*( 9
*5 F
G
HIC
)(2
"(KA 0 KJRB%.
*M @
D :
LS 6 C68
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻧﻪ وي داﺳﯥ ورﯥ ﭼﯥ ﺑﻨﺪه ﺎن ﭘﮑﯥ ﺳﺒﺎ ﮐﻮي،
ﻣ%ﺮ دوه ﻣﻼﺋﮑﯥ ﻟﻪ اﺳن ﻧﻪ راﮐﻮزﯦي ،ﯾﻮه ﯾﯥ ﭘﻪ دﻋﺎ ﮐﯥ داﺳﯥ
واﯾﻲ:
ﯾﺎ ﷲ ! ﺧﺮچ ﮐﻮوﻧﮑﻲ ﺗﻪ ﻧﻮر ﻣﺎل او ﺑﺪﻟﻪ ورﮐ(ې.
ﻫﻐﻪ ﺑﻠﻪ واﯾﻲ :ﯾﺎ ﷲ! د ﺑﺨﯿﻞ ﻣﺎل ﻫﻼک ﮐ(ې.
ﺮاﻧﻘﺪره ﻣﺴﻠﻧﻮ ﺧﻮﯾﻨﺪو !
ﮐﻪ ﻣﺎﱄ وړﺗﯿﺎ ﻟﺮئ ،ﺑﯿ(ه وﮐ(ئ ،ﻟﻪ ﺑﯥ وزﻟﻮ او اړﻣﻨﻮ ﴎه ﻣﺮﺳﺘﻪ وﮐ(ئ
ﭼﯥ ﻟﻪ ﯾﻮ ﻟﻮري ﻣﻮ د ﺻﺪﻗﯥ ﭘﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﮐﯥ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﴎه =ﻪ اﻣﺎﻧﺖ
اﯾGﯽ وي او ﻟﻪ ﺑﻞ ﻟﻮري د ﻣﻼﺋﮑﻮ د ﺟﻮړې د دﻋﺎ ﭘﻪ ﻟﭙﻪ ﮐﯥ ﻟﻪ ﻧﯧﮑﻮ
ﺑﺪﻟﻮ =ﺨﻪ ﺑﺮﺧﻤﻨﯥ ﺷﺊ ،ﭘﺎم ﻣﻮ وي ﭼﯥ د ﺑﺨﯿﻠ Jاو ﺷﻮﻣﺘﯿﺎ ﻻره ﺧﭙﻠﻪ
ﻧﻪ ﮐ(ئ ﭼﯥ ﺑﯿﺎ ﺑﻪ ﻣﻮ د ﻣﻼﺋﮑﯥ ﺑﺪه دﻋﺎ ﻫﻼﮐﯥ او ﺗﺒﺎه ﮐ(ي.
ﻗﺮآن ﮐﺮﻳﻢ =ﻪ واﻳﻲ؟
د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺳSت او اﺧﻼق =ﻪ ﻻرPﻮوﻧﻪ ﮐﻮي؟
ﻫﻮ؛ اﻧﺴﺎﻧﺎن =ﻪ ﮐﻮي؟
ﷲ ﺗﻌﺎﱃ ﭘﻪ ﻗﺮآن ﮐﺮﻳﻢ ﮐﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ د ﺳSت
او اﺧﻼﻗﻮ ﭘﻪ ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ داﺳﯥ وﺣﻴﯥ ﭘﻴﻐﺎم راﻟﯧﱃ:
' "&
)
! #" $%
=( ) * +,-./&0
1()234
!#"
1(56 +, )0 /7
18. # 7 9:; <
1.0#
16
F GH
? 70 'E.# +>
1.0#
* @? #
1( A + ! #" B" = C./&D
( I7 +/ ,
J K L ,/MN , 2
O * P(QO RS%I +,-TL% *T UV( )*% + > W XYI
ﺳﻮرة آل ﻋﻤﺮان(
* ' #
65 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
(۶۰ـ )
! % :"#$
)(2
&(
&
'( )*,+ )*-. / 0-1 + %
&23 4*,+ 4*-. 5/
!-6
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﮐﻪ ﭼﯧﺮې زه د )ﺣﻼل ﺎروي( د ﻻس ﯾﺎ ﻨﺮي
)دﻋﻮت( ﺗﻪ وﺑﻠﻠﯽ ﺷﻢ ﻫﺮو ﻣﺮو ﺑﻪ ﯾﯥ ﺑﻠﻨﻪ ﻗﺒﻮﻟﻪ ﮐم او ﮐﻪ ﭼﯧﺮې ﻣﺎﺗﻪ د
(۶۲ـ )
& ' % "
#$ ! :
)
4" (8
$+ 9* :$ , 6&, 7/ 1, )
2 3
4" ! +, -!./ 0* :( #
;&(:
)(1
@?!)
>( = < $
;&
, "! .A2 ($ 9B, "! , :
$ CD2 1 (E! $ F!,
ژﺑﺎړه :ﻋﻘﺒﻪ ﺑﻦ ﻋﺎﻣﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ وﯾﲇ :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﺗﻪ ﻣﻮ ووﯾﻞ :ﺗﻪ ﻣﻮږه ﻟﯧ=ې ،ﻣﻮږ داﺳﯥ ﻗﻮم ﺗﻪ ورﺷﻮ ﭼﯥ ﻫﻐﻮی
ﻣﯧﻠﻤﺴﺘﯿﺎ ﻧﻪ راﮐﻮي ﻧﻮ ﭘﻪ دې اړه ﺳﺘﺎﺳﻮ 3ﻪ راﯾﻪ ده؟
ﻧﺒﻲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﮐﻪ ﺗﺎﺳﻮ داﺳﯥ ﺧﻠﮑﻮ ﺗﻪ ورﺷﺊ ﭼﯥ
ﻫﻐﻮی ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯧﻠﻤﺴﺘﯿﺎ ﺑﺮاﺑﺮه ﮐي ﻧﻮ ﻣﯧﻠﻤﺴﺘﯿﺎ ﯾﯥ ﻗﺒﻮﻟﻪ ﮐئ،
ﮐﻪ ﺑﺎاﻟﻔﺮض ﻫﻐﻮی اﻧﮑﺎر وﮐ ﻧﻮ د ﻣﯧﻠﻤﻪ ﭘﺎﻟﻨﯥ ﻫﻐﻪ ﺣﻖ ﺗﺮې واﺧﻠﺊ ﭼﯥ
ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻟﭙﺎره ﻣﻨﺎﺳﺐ وي.
(۶۳ـ )
!
*)(" #$%& :
)(1
( )&#>?@ %#A B 5)6 8
< ;7 * %9:
. = + ,-%.)% "/) .%0 :123 4
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د ﻓﻄﺮت ﺳﻨﺖ ﭘﻨﻪ دي ﺳﻨﺘﻲ ﮐﻮل،د ﻧﺎﻣﻪ ﻻﻧﺪې
وﯦﺘﻪ ﻟﺮې ﮐﻮل ،د ﺗﺨﺮ"ﻮﻧﻮ وﯾﺘﺎن اﺧﯿﺴﺘﻞ ،د ﺑﺮﯦﺘﻮﻧﻮ ﻟﻨول او د
ﻧﻮﮐﺎﻧﻮ ﭘﺮﯦﮑﻮل .
ﺟﱪﻳﻞ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﻢ د ﺳﻼم د /ﺎﻧ-.ﻳﻮ ﴍﻋﻲ ﮐﻠ(ﺗﻮ اﻟﺘﺰام او ﮐﺎروﻧﻪ
ﮐ-ې ،ﻫﻤﺪا راز ام اﳌﺆﻣﻨ 4ﻋﺎﺋﺸﻪ رﴇ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻫﻢ د ﺟﱪﻳﻞ ﻋﻠﻴﻪ
اﻟﺴﻼم ﺳﻼم ﺗﻪ ﭘﻪ ﴍﻋﻲ او وﺿﻊ ﺷﻮﻳﻮ /ﺎﻧ-.ﻳﻮ ﮐﻠﻤﻮ /ﻮاب ورﮐ-ى و.
(۶۴ـ )
))
:) F ()*
! /G :)F
C 6%D
%G C" 3Q J KL
%
:H)AI JKL
) %M
" #A
N"
O P C" 6%D
)(2
( G %
R SG ! ,
B T U ) V T B B)W
)ام اﳌﺆﻣﻨ 4ﻋﺎﺋﺸﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ واﻳﻲ :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
راﺗﻪ ووﻳﻞ :اى ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ! ﺟﱪﻳﻞ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺮ ﺗﺎ ﺳﻼم
واﻳﻲ.
ام اﳌﺆﻣﻨ 4ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ورﺗﻪ ﭘﻪ /ﻮاب ﮐﯥ ووﻳﻞ%
) :
(B)W %G C" 3Q J KL
ژﺑﺎړه :او ﭘﺮ ﻫﻐﻪ دې ﺳﻼم ،د ﷲ ﺗﻌﺎﱃ رﺣﻤﺖ او ﺑﺮﮐﺘﻮﻧﻪ وي.
ﺳﻼم د اﺳﻼم ﺎﻧﻪ ده ،ﻫﻮ؛ داﺳﯥ ﺎﻧﻪ ﭼﯥ د ﻣﯿﻨﯥ ﻟﻪ ﺧﻮږو ﻣﯧﻮو ﻧﻪ
ډﮐﻪ ده ،د ﺳﻼم ﺧﭙﺮول او دودول اﯾ ﻓﺮﻫﻨ دی ،داﺳﯥ ﻓﺮﻫﻨ
ﭼﯥ د 1ﻮﻟﻨﯥ د و/0ﯾﻮ ﭘﻪ ﻣﻨ -ﮐﯥ د ﻣﺤﺒﺖ ﺗﺎروﻧﻪ ﻏﺰوي او د ﻣﯿﻨﯥ ﻟﻪ
ﻧ/ۍ ﻧﻪ اﻧﺴﺎن د ﺟﻨﺖ ﻧ/ۍ ﺗﻪ رﺳﻮي ،ﯾﻮه ﺧﱪه د ﯾﺎدوﻟﻮ وړ ده ﭼﯥ د
ﺑﻞ ﭼﺎ ﺳﻼم رﺳﻮل ﻫﻢ اﯾ وﺟﯿﺒﻪ او اﻣﺎﻧﺖ دی ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﺗﺎﺗﻪ ﻮک
وواﯾﻲ) :زﻣﺎ ﺳﻼم ﭘﺮې واﯾﻪ( اوس ﻧﻮ ﺳﺘﺎ ﻣﺴﻮﻟﯿﺖ دی ﭼﯥ د ﺳﻼم
ﺳﻮﻏﺎت د اﻣﺎﻧﺖ ﭘﻪ ﯧﺮ د ﻫﻐﻪ ﻣﻠﺮي ﯾﺎ دوﺳﺖ ﺗﻪ وﻟﯧ=ي ،ﭘﻪ دې ﻫﯿﻠﻪ
ﭼﯥ 0ﺮاﻧﯥ ﺧﻮﯾﻨﺪې ﺑﻪ ﻣﯥ ﭘﻪ دې ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ ﻟﻪ ﻧﺒﻲ ﻧﻪ ﭘﻮره زده ﮐ/ه
وﮐ/ي ﭼﯥ د ﺟﱪﯾﻞ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﻼم ﯾﯥ ﻋﺎﯾﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺗﻪ
ورﺳﺎوه.
)
(
'&!#"
$%
۶۵ـ )
& *
+ :-
CAD
E :$@3 A& B& 5&<
7 8
93
/ : ;<
5=
> !& 7&?
2
%3
456
.#'/ !0# #1
)(1
(
F
:&G#@ 3
ژﺑﺎړه :ام ﻫﺎ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د ﺣﺪﻳﺚ رواﻳﺖ ﮐﻮي ،واﻳﻲ :د ﻣﮑﯥ د
ﻓﺘﺤﯥ ﭘﻪ ﮐﺎل د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﮐﻮر ﺗﻪ ورﻏﻠﻢ ،ﻏﺴﻞ ﻳﯥ
ﮐﺎوه او ﻓﺎﻃﻤﯥ رﴇ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ورﺗﻪ ﭘﺮده ﻧﻴﻮﻟﯥ وه.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﭘﻮEﺘﻞ :ﻮک ﻳﯥ؟
ﻣﺎ ووﻳﻞ :ام ﻫﺎ ﻳﻢ.
ام ﻫﺎ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ د ﮐﺎﮐﺎ ﻟﻮر او د
0ﺮان ﻗﺪره ﻋﻠﯽ اﳌﺮﺗﻀﯽ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺧﻮرﮐ Pوه د دﻏﯥ ﺳﭙﯧOﻠﯥ او
اﺗﻠﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ د ژوﻧﺪ ﭘﻪ ﮐﺘﺎب ﮐﯥ داﺳﯥ اﺳﻼﻣﻲ درﺳﻮﻧﻪ او اﺧﻼﻗﻲ
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﻪ ﻧﺎرﯾﻨﻪ و /ﺨﻪ ﭘﺮ ﻫﻐﻮ ﻟﻌﻨﺖ وﯾﻠﯽ دی ﭼﯥ ﻟﻪ Sﻤﻨﻮ
(۶۸ـ )
" !
#$
( -. / $ ()*$+ ,
)(1
*'0 &'$! %&'$ ()*$+ ,
*' -. / $
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﻌﻨﺖ وﯾﻠﯽ ،ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﺳ5ي ،ﭼﯥ د ﻮ ﭘﻪ Eﯧﺮ ﺟﺎﻣﯥ
اﻏﻮﻧﺪي او ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﻪ ﭼﯥ د ﺳ5ﯾﻮ ﺟﺎﻣﯥ اﻏﻮﻧﺪي.
ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﭼﯥ Hﻮﻟﻨﻪ د اﺳﻼم ﭘﺮ ﻧﻮر ﻞ ﺑﻼﻧﺪه وه ،د ﴍﯾﻌﺖ ﺣﮑﻤﻮﻧﻪ
ﭘﲇ او د ﻋﻤﻞ ﭘﻪ ﻧ5ۍ ﮐﯥ ﻏﯧﺪﱄ و ،ﻫﺮه ﺧﻮا د ﻗﺮان او ﺳﻨﺖ زرﯾﻨﻮ
ﭘﻠﻮﺷﻮ ﭘﻮﻠﯥ وه ،دا ﺳﺘﻮﻧﺰه ﻧﻪ وه ﭼﯥ ﻧﺎرﯾﻨﻪ ﺎن ﻤﻨﯥ ﺗﻪ ورﺗﻪ او
ﻤﻨﻪ دې ﺎن ﻧﺎرﯾﻨﻪ ﺗﻪ ورﺗﻪ ﺟﻮړه ﮐ5ي ،اوس ﻣﻬﺎل ﭼﯥ د اﺳﻼم
درﻧﻮ او د ﺣﯿﺎ ﭘﺮ VﺎUﻪ ﭘﺴﻮﻟﻠﻮ ﻻرﻮوﻧﻮ ﺗﻪ ﭘﺎم ﻧﻪ ﮐﯧWي ،ﻟﯿﺪل ﮐﯧWي
ﭼﯥ ﭘﯧﻐﻠﻮ او ﭘﻪ Hﻮﻟﻪ ﮐﯥ ډﯦﺮی ﻤﻨﻮ د ﻧﺎرﯾﻨﻪ و ﺑ0ﻪ ﺧﭙﻠﻪ ﮐ5ې ،ﺧﭙﻞ
ﭘﻮﺎک ﮐ5ه ،وړه ﻫﻠﮑﺎﻧﻮ او ﺳ5ﯾﻮ ﺗﻪ ورﺗﻪ ﺟﻮړوي د ﴍﻋﻲ ﺣﺠﺎب او
ﻧﻮرو ﻣﺤﺮﻣﻮ ﺎﯾﻮﻧﻮ او ﻏ5ﯾﻮ ﭘﺮده ﮐﯥ ﺳﺎﺗﻠﻮ ﺗﻪ ارزﺖ ﻧﻪ ورﮐﻮي.
(۶۹ـ اﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ رﺣﻤﻪ ﷲ د اﺑﻮ ﺑﺮدة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ رواﯾﺖ ﺣﺪﯾﺚ
ﻧﻘﻞ ﮐ ی ،دی واﯾﻲ :اﺑﻮ ﻣﻮﺳﯽ ﺳﺨﺖ دردﻣﻦ ﺷﻮی و ،ﭘﺮ ده ﺑﯥ
ﻫﻮﻲ راﻏﻠﯥ وه دا ﭘﻪ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﭼﯥ ﴎ ﯾﯥ د ﺧﭙﻠﯥ ﮐﻮرﻧ Hد
ﯾﻮې ﻤﻨﯥ ﭘﻪ ﻏﯧ Gﮐﯥ اﯾﯽ و د ﮐﻮرﻧ Hﯾﻮې ﻣﯧﺮﻣﻦ د ده د ﻏﻢ او
دردﻣﻨﺪۍ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﭼﯿﻐﯥ ﮐ ې ،ﻫﻐﻪ ﺷﯧﺒﻪ ده ﻫﻐﯥ ﺗﻪ د Bﻪ وﯾﻠﻮ ﻃﺎﻗﺖ
ﻧﻪ ﻟﺮه ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ راﺑﯧﺪار ﺷﻮ وﯾﯥ وﯾﻞ :زه ﻟﻪ ﻫﻐﻪ Bﻪ ﻧﻪ ﺑﯧﺰاره ﯾﻢ ﭼﯥ ﻟﻪ
Bﻪ ﻧﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﯧﺰاري ﮑﺎره ﮐ ې وه+ ،ﮑﻪ
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﻪ ﻫﻐﯥ ﻤﻨﯥ ﻧﻪ ﺑﯧﺰاري ﮑﺎره ﮐ ې
74 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
1ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺴﻠﻢ
2
)ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري ۹/۱۱۵
3ﻣﺴﻨﺪ أﺣﻤﺪ ط اﻟﺮﺳﺎﻟﺔ ۳۶/۱۲۴
75 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
ژﺑﺎړه :ای د ﻋﻮف زوﯾﻪ! دا رﺣﻤﺖ دی ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ورﭘﺴﯥ ﺑﻠﻪ دا ﺧﱪه وﮐ-ه
وﯾﯥ وﯾﻞ :ﻟﻪ ﺳﱰﻮ او<ﮑﯥ ﺑﻬﯧAي او زړه ﻏﻤﺠﻦ ﮐﯧAي او ﻧﻪ واﯾﻮ ﻣﻮږ
ﻣHﺮ ﻫﻐﻪ )ﻪ ،ﭼﯥ زﻣﻮږ رب ﭘﺮې راﴈ ﮐﯧAي.
ای اﺑﺮاﻫﯿﻤﻪ! ﻣﻮږ ﺳﺘﺎ ﭘﺮ ﺟﺪاﯾ 3ډﯦﺮ ﺧﻮاﺷﯿﻨﻲ او ﻏﻤﺠﻦ ﯾﻮ.
(۷۲ـ ) 9@H
/5 :C %(*+ ,-( . '() EG "/
5 ,/ . '2 FA< E$
@3 MN@O+ 7@PC @3 @* -(+ @3-@;5 I I< #< @#3 J"C :K<# %5 L
)(2
QRS
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :وﯾﺮﺮه ﻣﯧﺮﻣﻦ ﭼﯥ ﻟﻪ ﻣﺮګ وړاﻧﺪې ﺗﻮﺑﻪ وﻧﻪ
ﺑﺎﺳﯥ ،د ﻗﯿﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ ﺑﻪ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ را ﭘﺎﯧي ﭼﯥ ﭘﺮ ﺗﻦ ﺑﻪ ﯾﯥ
د ﻧﺎﻧﺰړو او ﺧﺎر*ﺖ ﮐﻤﯿﺴﻮﻧﻪ وي.
ﻣﺤﺪﺛﯿﻨﻮ ﻟﯿﮑﲇ :ﭼﯥ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﭘﻪ ﮐﻤﯿﺴﻮﻧﻮ ﴎه ﺷﻮی ﯾﺎﻧﯥ داﺳﯥ ﺟﺎﻣﯥ ﺑﻪ
ﻟﺮي ﭼﯥ ﻟﻪ ﯾﻮ ﭘﻠﻮه ﺑﻪ ددې */ﻤﻨﯥ ﺑﺪن ﭘﻤﻦ وي ،ﺧﺎر*ﺖ ﺑﻪ ﮐﻮي
او ﻟﻪ ﺑﻞ ﭘﻠﻮه ﺑﻪ د ﻧﺎﻧﺰړو ﮐﻤﯿﺲ ورواﻏﻮﺳﺘﻞ ﳾ.
ﺣﮑﻤﺖ ﭘﻪ ﮐﯥ دا دی ﭼﯥ ﻧﺎﻧﺰړه ژر اور اﺧﲇ ،ﻧﺎﻧﺰړه ﻫﻐﻪ دوا ده ﭼﯥ
ﭘﻤﻦ او ﺧﺎر*ﺘﻲ او*ﺎن ﭘﺮې ﻏﻮړوﻟﯽ ﳾ.
ﭘﻪ ﻣ9ي وﯾﺮ او ژړا ﻫﻐﻪ ﮐ9ﻧﻪ ده ﭼﯥ اﺳﻼم ﺣﺮاﻣﻪ ﺮ6ﻮﻟﯥ او ددې
ﺣﺮﻣﺖ ﯾﯥ ﭘﻪ ډﯦﺮو ﮐﻠﮑﻮ او ﮐﺮه ﻧﺼﻮﺻﻮ ﴎه ﯾﺎد ﮐ9ی ،دا 6ﮑﻪ ﭼﯥ ﭘﻪ
دې ﮐﯥ اﻧﺴﺎ Gﻃﺎﻗﺖ ﺗﻪ زﯾﺎن رﺳﯿي د رﺣﻤﻦ ذات ﭘﺮﯦﮑ9ې ﺗﻪ ﻟﻪ
ﻏﺎړې اﯾJﻮدﻟﻮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﻮل دې ﺑﯥ ﻻرۍ ﺗﻪ دروازه ﭘﺮاﻧﯿﺴﺘﻞ دي او د
ﺷﯿﻄﺎن ﻟﭙﺎره ﺳﱰه ﻓﺘﻨﻪ ده او دې ﺧﱪو ﺗﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﺣﺪﯾﺚ ﮐﯥ
اﺷﺎره ﮐ9ې ﭼﯥ اﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ رﺣﻤﻪ ﷲ راوړی:
(۷۳ـ اُم ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ وﯾﻠﯽ :ﮐﻠﻪ ﭼﯥ اﺑﻮ ﺳﻠﻤﺔ وﻓﺎت ﺷﻮ ،ﻣﺎ
وﯾﻞ ﻏﺮﯾﺐ او ﻣﺴﺎﻓﺮ د ﻏﺮﺑﺖ او ﻣﺴﺎﻓﺮۍ ﭘﻪ وﻃﻦ ﮐﯥ ﻣ 9ﺷﻮ ،دوﻣﺮه وﯾﺮ
ﺑﻪ ﭘﺮې ﮐﻮم ﭼﯥ ﺧﻠﮏ ﯾﯥ ﮐﯿﺴﯥ وﮐ9ي ،ﻣﺎ ﭘﺮ ﻫﻐﻪ د ژړا ﻟﭙﺎره 6ﺎن
ﺗﯿﺎروه ،ﭼﯥ ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل د ﻣﺪﯾﻨﯥ ﻟﻪ ﮐﻠﯿﻮ ﻧﻪ ﯾﻮه ﻣﯧﺮﻣﻦ ددې ﻟﭙﺎره زﻣﻮږ
ﮐﻮر ﺗﻪ راﻏﻠﻪ ،ﭼﯥ ﭘﻪ وﯾﺮ او ﺳﺘﺎﯾﻨﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ زﻣﺎ ﻣﻼﺗ9ې ﳾ ،ﻫﻐﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ
77 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
دوﯾﻢ ﻞ :ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﭼﯥ اُم ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺗﻪ د ﻫﻐﻪ ﻧﻔﺲ ﻣﺸﻮره
ورﮐ5ه ﭼﯥ ﭘﺮ اﺑﻮ ﺳﻠﻤﺔ ﺗﺎرﯾﺨﻲ ژړا وﮐ5ه ،ﺑﯿﺎ اُم ﺳﻠﻤﻪ ﻟﻪ ژړا ﻧﻪ ﺎن
وﺳﺎﺗﻪ.
@ﺮاﻧﻘﺪرو ﺧﻮﯾﻨﺪو!
ﭘﻪ دې ﻫﯿﻠﻪ ﭼﯥ د ﺳﱰې ﻣﺴﻠ-ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ اُم ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﭘﻪ
Kﯧﺮ ﺑﻪ د ﻧﺎروا ﻋﻤﻞ ﭘﻪ وړاﻧﺪې د ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ روﺣﯿﻪ ﭘﯿﺎوړې ﮐ5ئ ،د ژوﻧﺪ
ﭘﻪ ﻫﺮه ﭼﺎره ﮐﯥ ﺑﻪ د ﺧﭙﻞ وس ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﻬﺎدي روﺣﯿﻪ ژوﻧﺪئ ﺳﺎﺗﺊ،
ﺑﺎﻃﻠﻮ او ﻧﺎروا ﮐ5ﻧﻮ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺗﺴﻠﯿﻤﯧLئ ،ﮑﻪ ﻣﺴﻠ-ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻫﻤﺖ
(۷۵ـ )
$%& # ! " :
23 #4 5& 6 789 )07:; '-
)<$ 7 !'(
)*+' ,!- ./ 0
1
)(1
?>(
'(>?9
'(>?» :/ )4$ 7
اﻧﺲ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ واﯾﻲ :د اﺧﻼﻗﻮ ﻟﻮﻣﻧﯽ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﭼﺎ د "#ﻠﻮ ﻟﭙﺎره ﺷﯿﺪې راوړې ﭼﯥ د ﮐﻮﻫﻲ #ﻪ اوﺑﻪ
ورﮐﯥ ,-ې ﺷﻮې وې7 ،ﻲ ﻻس ﺗﻪ ﯾﯥ ﯾﻮ ﮐﻠﯿﻮال )ﺑﺎﻧ,ﯦ1ﻲ( ﻧﺎﺳﺖ و
او ﮐﯿ 8ﻟﻮر ﺗﻪ ﯾﯥ )-ﺮان ﻗﺪره د ﻫﺠﺮت د ﻻرې ﻣﻠ>ﺮی( اﺑﻮﺑﮑﺮ ﺻﺪﯾﻖ
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻧﺎﺳﺖ و ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭼﯥ ﺷﯧﺪي
و"#ﻠﯥ ،ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﮐﻠﯿﻮال ﺗﻪ ورﮐې او وﯾﯥ وﯾﻞ :ﯾﺎﻧﯥ ﻟﻪ 7ﻲ ﻃﺮﻓﻪ ﯾﯥ.
(۷۷ـ ﻧﺒﻲ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم اُم ورﻗﻪ ﺗﻪ اﻣﺮ ﮐی و ﭼﯥ د ﺧﭙﻠﯥ ﮐﻮرﻧ Fﻏﯾﻮ
)(2
ﺗﻪ دې اﻣﺎﻣﺖ وﮐي او ﻟﻪ 7ﻲ ﻃﺮف ﻧﻪ ﯾﯥ ﭘﯿﻞ ﮐه.
اﺳﻼﻣﻲ ﻋﺎﳌﺎﻧﻮ ﻟﯿﮑﲇ :ﭼﯥ R7ﻪ د R7ﻤﻨﻮ ﻟﭙﺎره اﻣﺎﻣﺖ ﮐﻮﻟﯽ ﳾ ،ﮐﻠﻪ
ﭼﯥ د ﻗﺮان 7ﻪ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﯥ ،ﭘﺮﻫﯧﺰ-ﺎره او ﻧﯧﮑﻮ ﮐﺎره وي ،ﻣ>ﺮ د R7ﻤﻨﻮ
اﻣﺎﻣﺖ ﺑﻪ R7ﻤﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﮐﻮر ﮐﯥ وي ﻧﻪ ﭘﻪ ﺟﻮﻣﺎت ﮐﯥ ،اﻣﺎﻣﻪ ﺑﻪ د
R7ﻮ ﻣﻨ\ ﮐﯥ ودرﯦ[ي او ﭘﻪ ﴍﻋﻲ ﻧﺒﻮي ﻃﺮﯾﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮرو R7ﻮ ﺗﻪ ﭘﻪ ﮐﻮر
ﮐﯥ ﳌﻮﻧ\ )اﻣﺎﻣﺖ( ﮐﻮي او ﭘﻪ دې ﮐﯥ ﮐﻮم ﻣ^ﻧﻌﺖ ﻧﺸﺘﻪ.
د رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ -ﺮاﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ،اُم ﺳﻠﻤﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ
او ﻋﺎﺋﺸﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻫﻢ _ﯿﻨﻮ وﺧﺘﻮﻧﻮ ﮐﯥ _ﯿﻨﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﺗﻪ اﻣﺎﻣﺖ
ﮐی و.
(۷۷ـ )
:
)(1
"!(& '
#$% & '
()%*
+, - :
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﯾﻨﯥ ﻟﻪ ﺟﻮﻣﺎﺗﻮﻧﻮ ﺨﻪ ﻣﻪ ﻣﻨﻊ ﮐﻮئ.
ﻫﻤﺪارﻧﻪ اﺑﻮ داود رﺣﻤﻪ ﷲ ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻘﻞ ﮐ#ی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
)(2
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ.(2 '5
4 3 2 ," #$1'
! / 0$.
+ ,') :
ژﺑﺎړه :ﺧﭙﻠﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻟﻪ ﺟﻮﻣﺎﺗﻮﻧﻮ ﺨﻪ ﻣﻪ ﻣﻨﻊ ﮐﻮئ او د دوی ﮐﻮروﻧﻪ د
دوی د ﳌﺎﻧﻪ ﻟﭙﺎره ﻏﻮره دي.
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ ﻣﺴﻠ;ﻧﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ 9ﻮﻟﻮ ﴍﻋﻲ اداﺑﻮ او ﻣﻘﺮراﺗﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﻪ ﮐﻮي،
ﺧﺎوﻧﺪ ﯾﯥ اﺟﺎزه ورﮐﻮي ،د ﺧﻮﺷﺒﻮﯾ> ﻟﻮﻟﻮ ﭘﺮﺗﻪ ﭘﻪ ﴍﻋﻲ ﺣﺠﺎب ﮐﯥ
ﭘﻮDﻠﯥ وي ﺑﯿﺎ ﺟﻮﻣﺎت ﺗﻪ د ﳌﺎﻧﻪ ﻟﭙﺎره د ﺗﻠﻠﻮ ﺟﻮاز ﺷﺘﻪ ،ﻣﺮ د ﻧﺒﻮي
ﺣﺪﯾﺚ ﻟﻪ وروﺳﺘ> ﺟﻤﻠﯥ ﻣﻌﻠﻮﻣﯧIي ﭼﯥ د Dﻤﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﳌﻮﻧ Hﭘﻪ ﮐﻮر
ﮐﯥ ډﯦﺮ ﻏﻮره دی.
اﺳﻼم د اﺳﺎﻧ> دﯾﻦ دی ،د ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﻮ ﺗﺮ 9ﻮﻟﻮ Dﮑﲇ ﺑﴩ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻫﻢ د ﻣﯿﻨﯥ او اﺳﺎﻧ> ﭘﯿﻐﺎﻣﻮﻧﻪ ﺧﻮاره ﮐ#ي او د ﻫﻐﻪ ﭘﯿﻐﺎﻣﻮﻧﻮ
ﮐﯥ اﺟﺘ;ﻋﯿﺖ )9ﻮﻟﻨﯿﺰ ﺗﻮب( دی Uﮑﻪ ﻫﻐﻪ د ) (9'+1': 678وﯾﺎړﻟﯽ
ﺗﺎج ﻟﺮي ،ﭘﺮ ﻫﻤﺪې ﻟﯿﮑﻪ ﻣﺴﻠ;ﻧﯥ ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﻫﻢ ﺧﱪوﻟﯽ ﳾ ﭼﯥ د دﯾﻦ
ﻟﻪ اﺳﺎﻧﺘﯿﺎو ^]ﯥ ﭘﻮرﺗﻪ ﮐ#ي او د ﺗﻮﺣﯿﺪ Dﮑﻠﯥ ﮐﻠﻤﯥ وﻟﻮﱄ ﭼﯥ د ﻗﺮان
ﻟﻮﺳﺘﻨﯥ ﺑﺪﻟﻪ ﮐﯥ ورﺗﻪ ﺣﺴﺎب ﳾ.
(۷۸ـ (
)
' $%#& !"# :
) :
8
9 : ;<,= 31>.? 2 8 /0& 1 23 4& ,56+ (7
' :. *
+ ,
-
& &>2F &
&
'
'
& @2
3@+& :2%? : &8
B?
CDE
(
*,G:2 (
:2
' HI) ? IJ
)(1
-
? I&+ : K
(۷۹ـ )
(
>:=!L +I&8
& :P QR,(P S&
T#) >& ULV
%OF 31>.? ?>2.E K/
8MN? %? O8 :*
+ ,
QI2
J& & :P WE
X H>6)
%OF 31>.? ?>2.E X K/
8MN? %? O8 QR,(P
%? O8 Z>8& & :P QR,(P S&
T7@E>) %? O8 31>.? ?>2.E K/
YN? %? O8
)(2
?(Z>8& & :P QWE
[, T
G\
%OF 31>.? ?>2.E X K/
YN
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻣﻮﺳﯽ اﻻﺷﻌﺮي رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل
ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :د ﻗﺮآن ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﻣﺜﺎل د ﺗﺮﻧﺞ ﭘﻪ ﯧﺮ
دى ،ﭼﯥ ﮑﲆ ﺑﻮى ﻟﺮي او ﺧﻮﻧﺪ ﻳﯥ ﻫﻢ ﺧﻮږ دى.
او د ﻫﻐﻪ ﻣﻮﻣﻦ ﻣﺜﺎل ﭼﯥ ﻗﺮآن ﻧﻪ ﻟﻮﱄ د ﺧﺮﻣﺎ ﭘﻪ ﯧﺮ دى ،ﭼﯥ
ﺧﻮږﺑﻮﻳﻲ ﻧﻪ ﻟﺮي او ﺧﻮﻧﺪ ﻳﯥ ﺧﻮږ دى او د ﻫﻐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﻣﺜﺎل ﭼﯥ ﻗﺮآن
ﻟﻮﱄ د ﮐﺸ,ﱄ +ﻞ ﭘﻪ ﯧﺮ دى ،ﭼﯥ ﮑﻠﯥ ﺧﻮﺷﺒﻮﻳﯥ ﻟﺮي ،ﺧﻮ ﺧﻮﻧﺪ
ﻳﯥ ﺗﺮﻳﺦ دى.
او ﻣﺜﺎل د ﻫﻐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﭼﯥ ﻗﺮآن ﻧﻪ ﻟﻮﱄ ،د ﻣ2ه ﻏﻮ /ﭘﻪ ﯧﺮ دى ،ﭼﯥ
ﺑﻮى ﻫﻢ ﻧﻪ ﻟﺮي او ﺧﻮﻧﺪ ﻳﯥ ﻫﻢ ﺗﺮﻳﺦ وي.
اوس؛ ﻧﻮ ﺗﺎﺳﯥ ﭘﻪ ﭘﻮرﺗﻨﻲ ﺣﺪﻳﺚ ﮐﯥ ﻏﻮر وﮐ2ئ ،ﭼﯥ ﻫﻤﺪا ﺷﯧﺒﻪ ﻟﻪ
ﮐﻮم ﻣﺜﺎل ﴎه ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎﺳﺖ.
ﻫﻮ! ﮐﻪ ﻟﻪ ﻟﻮﻣ /2ﻣﺜﺎل ﴎه ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺊ ،ﻣﺒﺎرک ﻣﻮ ﺷﻪ! ﭘﻪ ﻏﻮره ﮐﺴﺎﻧﻮ ﮐﯥ
ﻳﺎﺳﺖ ،ﭘﻪ ﻫﻐﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﮐﯥ ﻳﺎﺳﺖ ،ﭼﯥ ﻗﺮآن ﮐﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﯥ د ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ
ورځ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﻮي او د ﻗﺮآن ﺷﻔﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﻮ ﭘﻪ ﺑﺮﺧﻪ ﮐﯥ ﻗﺒﻠﯧCي.
ﻫHﻪ وﮐ2ئ!
ﺧﭙﻠﻪ ﺧﻮږﺑﻮﻳﻲ ﻻ زﻳﺎﺗﻪ ﮐ2ئ ،ﭼﯥ ﻧﻮرو ﺗﻪ ﻣﻮ د ﺧﻮږﺑﻮﻳ Jﺧﻮږې
وږﻣﯥ ورﺳﯧCي او د ﻗﺮآن ﭘﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮ د اNﺎن ﻣﯧﻮه ﻻ زﻳﺎﺗﻪ ﺧﻮږه او
زړه راﮑﻮﻧﮑﯥ ﳾ.
ﮐﻪ ﭼﯧﺮې Sﺎن ﭘﻪ دوNﻪ ډﻟﻪ ﮐﯥ ﺷﻤﯧﺮئ ،ﻫﻤﺪا ﺷﯧﺒﻪ ﭘﺎﯧCئ اودس
وﮐ2ئ او د ﻗﺮآن ﮐﺮﻳﻢ ﺗﻼوت ﭘﻪ ﻣﻴﻨﻪ ﭘﻴﻞ ﮐ2ئ ،ﭼﯥ د اNﺎن ﻟﻪ ﺧﻮږو
ﴎه ﻣﻮ ﻗﺮآ /ﺧﻮږﺑﻮﻳﻲ W+ه ﳾ او د ﻟﻮﺳﺘﻠﻮ ﻟﻪ ﺑﺮﮐﺘﻪ ﻳﯥ د ﷲ ﺗﻌﺎﱃ
ﺧﻮښ ﺑﻨﺪه +ﺎن ﺷﺊ.
زه دا ﺑﺎور ﻟﺮم ،ﭼﯥ ﺗﺎﺳﯥ ﺑﻪ د اNﺎن او ﻋﻘﻴﺪې ﻟﻪ ﻏﻮﺘﻨﻮ ﴎه ﺳﻢ
ﻟﻮﻣ2ى د ﻟﻮﻣ /2ﻣﺜﺎل ﭘﻪ ﻣﺎﻧﻴﺰه ﮑﻼ ﮑﲇ ﻳﺊ او ﮐﻪ داﺳﯥ ﻧﻪ وي ،ﻧﻮ
83 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
ﯾﺎدوﻧﻪ ( ) :د ﴎ ﻫﻐﻪ وﯦﺘﺎن ﭼﯥ ﭘﺮ اوﻮ ﭘﺮاﺗﻪ وي( ﯾﺎﻧﯥ ﯥ ﯾﯥ ﺗﺮ
)(1
اوﻮ ﭘﻮرې وې.
(۸۱ـ
! :)* %#!& '#
#( "# $
)(2
+,-',#. /0 1 $ )2 +
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ واﯾﻲ :ﻮک ﭼﯥ وﯦﺘﺎن ﻟﺮي ،د ﺧﭙﻠﻮ وﯦﺘﺎﻧﻮ درﻧﺎوى دې
وﮐ%ي.
ﺳﱰ ﻋﺎ Jﺷﯿﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺢ اﻟﻌﺜﯿﻤﯿﻦ رﺣﻤﻪ ﷲ وﯾﲇ :ﻫﻐﻪ ﮐﺲ ﭼﯥ
ﺳﭙﻴﻨﻮ وﯦﺘﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﺗﻮر رﻧ" ورﮐﻮي %ﻮا ﭼﯥ ﻟﻪ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﴎه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﮐﻮي ،ﭘﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺖ او ﺟﻮړBﺖ ﮐﯥ د ﻫﻐﻪ ﻟﻪ ﺳﻨﺖ او ﻃﺮﯾﻘﯥ ﴎه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﮐﻮي ،ﮑﻪ د ﻮاﻧ Pﭘﺮ ﻣﻬﺎل وﯦﺘﺎن ﺗﻮر وي ،ﮐﻠﻪ ﭼﯥ د ﺑﻮډاواﱄ ﯾﺎ
د ﺑﻞ ﮐﻮم ﻻﻣﻞ ﻟﻪ وﺟﻪ ﺳﭙﯿﻦ ﳾ ،دی ﻫQﻪ ﮐﻮي ﭼﯥ دا ﺣﺎﻟﺖ د
ﻮاﻧ Pﺣﺎﻟﺖ ﺗﻪ ورو%ﺮﻮي ،ﮑﻪ ﻫﻐﻪ ﻣﻬﺎل ﯾﯥ وﯦﺘﺎن ﺗﻮر و او دا
ﻫQﻪ د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﭘﻪ )ﺧﻠﻖ( ﺟﻮړBﺖ ﮐﯥ د ﺗﻐﯿﺮ او ﺑﺪﻟﻮن ﭘﻪ ﻣﺎﻧﺎ ده او
ددې ﭘﻪ ﻨ" ﮐﯥ دا ﺧﱪه ﻫﻢ ډﯦﺮ ژر Bﮑﺎره ﮐﯧ1ي ﭼﯥ د ﻏﻪ ﺳي ﯾﺎ
ﻣﯧﺮﻣﻦ وﯦﺘﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﺗﻮر رﻧ" ورﮐی ،ﮑﻪ د وﯦﺘﺎﻧﻮ ﺑﯧﺨﻮﻧﻪ ﯾﯥ ژر
)(3
ﺳﭙﻴﻨﯧ1ي.
(۸۳ـ اُم ﺣﻤﯿﺪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د اﺑﻮ ﺣﻤﯿﺪ اﻟﺴﺎﻋﺪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ راﻏﻠﻪ وﯾﯥ وﯾﻞ :
$%&' ()*
+ ),» :
)
!" #
'1)7 - '
.6 '1)7 - '
. )/ 01)23 4)25 - '
.6
,7)8 - '
. )/ 01)23 9": - '
.6 9": - '
. )/ 01)23
)(1
) (;,7)8 - '
. )/ 01)23 ) ,7)8 - '
.6
ژﺑﺎړه :ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ! زﻣﺎ ﻟﻪ ﺗﺎ ﴎه ﯾﻮ ﺎی ﳌﻮﻧ ﮐﻮل ﺧﻮﯧي.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :زه ﭘﻮﻫﯧم ﭼﯥ ﺳﺘﺎ ﻟﻪ ﻣﺎ
ﴎه ﯾﻮ ﺎی ﳌﻮﻧ ﺧﻮﯧي ،ﻣ%ﺮ ﺳﺘﺎ ﳌﻮﻧ ﺳﺘﺎ ﭘﻪ ﮐﻮ'ﻪ ﮐﯥ ﻏﻮره
دی ،ﺳﺘﺎ د ﳌﻮﻧ ﻧﻪ ﺳﺘﺎ ﺣﺠﺮه ﮐﯥ او ﳌﻮﻧ ﺳﺘﺎ ﭘﻪ ﺣﺠﺮه )ﮐﻮ'ﻪ( ﮐﯥ
ﻏﻮره دی ،ﺳﺘﺎ ﻟﻪ ﻫﻐﻪ ﳌﻮﻧ ﻧﻪ ﭼﯥ د ﮐﻮر ﭘﻪ ﺣﻮﯦﻠ 0ﮐﯥ ﯾﯥ ﮐﻮې او
ﳌﻮﻧ ﺳﺘﺎ ﭘﻪ دار )ﺣﻮﯦﻠ (0ﮐﯥ ﻏﻮره دی ،ﺳﺘﺎ د ﻫﻐﻪ ﳌﺎﻧ3ﻪ ﻧﻪ ﭼﯥ د
ﺧﭙﻞ ﻗﻮم ﭘﻪ ﺟﻮﻣﺎت ﮐﯥ وي ﻏﻮره دی ،ﺳﺘﺎ د ﻫﻐﻪ ﳌﺎﻧ3ﻪ ﻧﻪ ﭼﯥ زﻣﺎ ﭘﻪ
ﺟﻮﻣﺎت ﮐﯥ ﯾﯥ ﮐﻮې.
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ واﻳﻲ ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
ﻣﻮږ ﺗﻪ ﭘﻪ زﻣﮑﻪ ﮐﯥ ﻠﻮر ﺧﻄﻮﻧﻪ راﮑﻞ ،ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ووﯾﻞ :ﭘﻮﻫﯧئ دا ﻪ
دي؟
ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣﻮ ووﯾﻞ :ﷲ او د ﻫﻐﻪ رﺳﻮل ﻪ ﭘﻮﻫﯧي.
ﻧﻮ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﻟﻪ اﻫﻞ ﺟﻨﺖ ﺨﻪ ﻏﻮره
ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﺧﺪﯾﺠﻪ د ﺧﻮﯾﻠﺪ ﻟﻮر ،ﻓﺎﻃﻤﻪ د ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻮر ،ﻣﺮﯾﻢ د ﻋﻤﺮان ﻟﻮر
او اﺳﯿﻪ د ﻣﺰاﺣﻢ ﻟﻮر او د ﻓﺮﻋﻮن ﻣﯧﺮﻣﻦ.
(۸۵ـ )
"# !
:
'&
%* %$
+' ,-./ 0
'&" - #/ / :(%' )%
%* %$
"# 1 2
? "# ( 34 :56#/ 789 ":;/ <=>".
@)-' :&A3 (%' )%
( )'C D@%3&B
)(1
'&" "# E@B (%' )%
%* %$
ژﺑﺎړه :ﻋﺮوه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ رواﯾﺖ ﮐ5ی دی ،واﯾﻲ ﭼﯥ ﻋﺎﺋﺸﯥ
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ،ﻓﺎﻃﻤﯥ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺗﻪ ووﯾﻞ :اﯾﺎ زﯦﺮی در ﻧﻪ ﮐ5م؟
ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ وﯾﻞ :د ﺟﻨﺘﻲ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﴎداراﻧﯥ
ﻠﻮر ﮐﺴﺎﻧﯥ دي :ﻣﺮﯾﻢ د ﻋﻤﺮان ﻟﻮر ،ﻓﺎﻃﻤﻪ د ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻮر ،ﺧﺪﯾﺠﻪ د
ﺧﻮﯾﻠﺪ ﻟﻮر او اﺳﯿﻪ د ﻣﺰاﺣﻢ ﻟﻮر.
(۸۶ـ
: (%' )%
%* <
&' 2
>3
# :A+4
:N OP Q/4 I
7 3 92/
4 5)B D@3@J
4 DK)L
"# (M @J/ "F9/ ,1
+9G3 92H
)(2
.
!
"
#$% :
=<
;
)'('&
)# ) 75:
0)% 6& 9 678
5
.3.4 +'12 -./)0 *
+,
?>
).J.K @A$ '; . ) I95 G&H>@ EF.<
B(<C D B9$A.5 678 @A
( ) 7M .NO
) G& 9 L.K )( 1
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ اﻣﺎﻣﻪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﻟﻪ ﭘﺮدﯾﻮ ﻤﻨﻮ ﴎه د ﯾﻮ +ﺎی ﮐﯧﺪﻟﻮ ﻧﻪ +ﺎن وﺳﺎﺗﺊ،
ﻧﻪ ﯾﻮ +ﺎی ﮐﯧ3ي ﺳ2ی ﻟﻪ ﯥ ﴎه ،ﻣ$ﺮ ﺷﯿﻄﺎن د دوی ﭘﻪ ﻣﻨ 4ﮐﯥ
وي ،او ﭼﯥ ﺳ2ی ﻟﻪ داﺳﯥ ﺧﻨﺰﯾﺮ )ﺧﻮګ( ﴎه وﻟ$ﯧ3ي ،ﭼﯥ ﭘﺮ ﺧ8ﻮ
او ﭼ8ﻠﯿﻮ ﻟ2ﻟﯽ وي ،ﻟﻪ دې ﻧﻪ ﻏﻮره دی ﭼﯥ او>ﻪ ﯾﯥ د داﺳﯥ ﯥ ﻟﻪ
او>ﯥ ﴎه وﻟ$ﯧ3ي ،ﭼﯥ ده ﺗﻪ روا ﻧﻪ وي.
( "
*)
» :
'
&
:
!" #$
%
. ,-
.
/ 1
0
2 3 4
5' 4
26*
7
ژﺑﺎړه :ﻣﺼﻌﺐ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻟﻪ ﺧﭙﻞ ﭘﻼر ﻧﻪ رواﯾﺖ ﮐی ﻫﻐﻪ
وﯾﲇ :ﻣﻮږ ﻟﻪ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﴎه و ،وﯾﻲ وﯾﻞ :اﯾﺎ
ﺳﺘﺎﺳﻮ ﯾﻮ ﮐﺲ دا ﻃﺎﻗﺖ ﻟﺮي ﭼﯥ ﻫﺮه ورځ زر) (۱۰۰۰ﻧﯿﮑ وﻲ؟
ﻟﻪ ﻧﺎﺳﺘﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﺨﻪ ﯾﻮ ﮐﺲ ﭘﻮﺘﻨﻪ وﮐه ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ ﺻﻠﯽ ﷲ
ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ !
ﻨ.ﻪ ﺑﻪ زﻣﻮږ ﯾﻮ ﮐﺲ زر ) (۱۰۰۰ﻧﯧﮑ وﻲ ؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ووﯾﻞ :ﭼﯥ ﺳﻞ 5ﻠﯥ ﺗﺴﺒﯧﺢ) ،ﺳﺒﺤﺎن
ﷲ( وواﯾﻲ زر ) (۱۰۰۰ﻧﯧﮑ ورﺗﻪ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿ9ي او ﯾﺎﯾﯥ زر )(۱۰۰۰
ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ ﺑ;ﻞ ﮐﯿ9ي.
)( 1
د اﺳﻼم د ﺳﭙﯧDﲇ دﻳﻦ ﭘﻪ ﻟﻮﻣﻳﻮ ﮐﯥ د ﻮﺗﻮ ﭘﻪ ﺷﻤﯧﺮ ﻮ ﺗﻨﻮ ﺎﻏﻠﻴﻮ
ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮاﻣﻮ د ﻣﴩﮐﺎﻧﻮ ﻟﻪ ﻟﻮرې ﻫﺮ ډول ﮐاو ﺗﻪ ﺳﻴﻨﯥ ﺳﭙﺮ ﮐې وې،
ﭘﻪ دې ﻟ ﮐﯥ د ﻣﯧﻧﻴﻮ ﺑﺎﺗﻮراﻧﻮ ﭘﻪ ﻨ Mﮐﯥ ﻳﻮ ﺷﻤﯧﺮ ﭘﺘﻤﻨﻮ ﻏNO
ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻫﻢ ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻮ ﺳﭙﯧDﻠﻴﻮ وﻳﻨﻮ د ﺧﭙﻠﻮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻮ او ﴎﻨﺪﻧﻮ ﺗﺎرﻳﺦ
وﻟﻴﮑﻪ ،ﭼﯥ د ﺗﺎرﻳﺦ د ﺳﻮوﻧﻮ ﭘاووﻧﻮ ﻟﻪ ﺗﯧﺮﯦﺪﻟﻮ وروﺳﺘﻪ اوس ﻫﻢ د
ﻫﻐﻮى ﻧﻮﻣﻮﻧﻪ ژوﻧﺪي دي.
درﻟﻮده ،ﺳﻤﻴﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ډﯦﺮه زړه او ﮐﻤﺰورې وه .د ﺳﻤﻴﺔ رﺿﯽ
ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﺧﺎوﻧﺪ ﻳﺎﴎ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ او د ﻫﻐﻪ زوى ﻋر رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ
درې واړه ﻫﻐﻪ ﮐﺴﺎن وو ،ﭼﯥ اﺳﻼم ﻳﯥ د ﭘﻴﻞ ﭘﻪ ﺳﺨﺘﻮ او ﺳﺘﻮﻧﺰﻣﻨﻮ
ﺷﯧﺒﻮ ﮐﯥ ﻗﺒﻮل ﮐى و ،دې ﻣﺠﺎﻫﺪې ﮐﻮرﻧ ﺗﻪ د ﻣﴩﮐﺎﻧﻮ ﻟﻪ ﺧﻮا
ﺳﺨﺖ ﻋﺬاﺑﻮﻧﻪ ورﮐﻮل ﮐﯧﺪه ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻤﺒﻪ ﭘﺮ دوى
ور ﺗﯧﺮﯦﺪه ،دوى ﺑﻪ ﻳﯥ د اﺑﻄﺢ ﭘﻪ ﺳﻴﻤﻪ ﮐﯥ د ﻣﮑﯥ ﺳﺨﺘﯥ #ﺮﻣ ﺗﻪ ﭘﻪ
+ﻤﮑﻪ )ﻤﻠﻮﱄ و او ﭘﻪ رﻧ$ﺎرﻧ 0ﻋﺬاﺑﻮﻧﻮ ﺑﻪ ﮐول ﮐﯧﺪل ،رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﭘﺮ دوى ډﯦﺮ دردﻣﻦ ﮐﯧﺪه ،ﺧﻮ ﻟﻪ ﻻﺳﻪ ﻳﯥ ﻧﻪ و
ﭘﻮره ،دوى ﺗﻪ ﺑﻪ ﻳﯥ وﻳﻞ):ﺻﱪاً ﻳﺎ آل ﻳﺎﴎ ،ﻣﻮﻋﺪﮐﻢ اﻟﺠﻨﺔ( د ﻳﺎﴎ
ﮐﻮرﻧ! ﺻﱪ ﮐﻮئ ،ﺳﺘﺎﺳﯥ +ﺎى ﺟﻨﺖ دى.
اﻣﺎم ﻣﺠﺎﻫﺪ رﺣﻤﻪ ﷲ وﻳﲇ :رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،اﺑﻮﺑﮑﺮ
اﻟﺼﺪﻳﻖ ،ﺑﻼل ﺑﻦ رﺑﺎح ،ﺧﺒﺎب ،ﺻﻬﻴﺐ روﻣﻲ ،ﻋر رﴇ ﷲ ﺗﻌﺎﱃ
ﻋﻨﻬﻢ او
ﺳﻤﻴﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ اوه ﻟﻮﻣ Iﻫﻐﻪ ﮐﺴﺎن دي ،ﭼﯥ ﺧﭙﻞ اﺳﻼم ﻳﯥ
Kﮑﺎره ﮐى و.
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠو اﺑﻮﺑﮑﺮاﻟﺼﺪﻳﻖ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺧﻮ د
ﺧﭙﻞ ﻗﻮم ﻟﻪ ﻟﻮرې د اﺳﻼم دﻳﻦ ﺗﻪ ﻟﻪ ﺑﻠﻨﯥ او ﺧﭙﺮاوي ﻣﻨﻊ ﮐﯧﺪل او
دې ﻧﻮرو ﺗﻪ ﺑﻪ د اوﺳﭙﻨﯥ زﻏﺮې وراﻏﻮﺳﺘﻞ ﮐﯧﺪﻟﯥ او ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻳﯥ د ﻣﮑﯥ
ﻣﮑﺮﻣﯥ #ﺮم ﳌﺮ ﺗﻪ )ﻤﻠﻮل.
اﺑﻮﺟﻬﻞ ﻟﻌ Nد ﻋر رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ #ﺮاﻧﻪ ﻣﻮر ﭘﻪ ﴍﻣ$ﺎه ﮐﯥ ﭘﻪ ﻧﯧﺰه
ووﻫﻠﻪ ،ﭼﯥ ﻟﻪ اﻣﻠﻪ ﻳﯥ ام ﻋرة رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ د ﺷﻬﺎدت ﺟﺎم ﻧﻮش ﮐ.
د ﺻﺤﺎﺑﻪ وو د ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﻴﮑﻮال او ﻣﺤﺪﺛﻴﻨﻮ ﭘﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ډول دا ﺧﱪه ﮐې،
ﭼﯥ ﺳﻤﻴﺔ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﭘﻪ اﺳﻼم ﮐﯥ ﻟﻮﻣﻧ ﺷﻬﻴﺪه ﻣﯧﺮﻣﻦ ده ،ﮐﻠﻪ
ﭼﯥ اﺑﻮﺟﻬﻞ د ﺑﺪر ﭘﻪ ورځ ووژل ﺷﻮ ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ
91 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
(۸۹ـ )
! :
)(2
* ) (( $% &'#
! +, - ! "#
ژﺑﺎړه :ﻋﺒﺪﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،ﻟﻌﻨﺖ د ﷲ
دی ﭘﺮ ﻫﻐﻮ ﻮ ﭼﯥ ﺧﺎﻟﻮﻧﻪ ﻟﻮي او ﭘﺮ ﻫﻐﻮ ﭼﯥ ﺗﺮﯦﻨﻪ د ﺧﺎﻟﻮﻧﻮ د
ﻟﻮﻟﻮ ﻏﻮﺘﻨﻪ ﮐﯧي ،ﭘﺮ ﻫﻐﻮی ﭼﯥ د وروﻮ وﯦ$ﺘﺎن وﺑﺎﳼ او ﻫﻐﻮی
ﭼﯥ د وﯦ$ﺘﺎﻧﻮ د وﯾﺴﺘﻠﻮ ﻏﻮﺘﻨﻪ ﺗﺮﯦﻨﻪ ﮐﯧي او ﭘﺮ ﻫﻐﻮی ﭼﯥ د ﺣﺴﻦ او
ډول ﻟﭙﺎره ﻏﺎﻮﻧﻪ ازادوي او د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﭘﻪ ﺟﻮړﺖ ﮐﯥ ﺗﻐﯿﺮ او ﺑﺪﻟﻮن
راوﱄ.
راوي واﯾﻲ :دا ﺣﺪﯾﺚ د ﺑﻨﻲ اﺳﺪ ﻗﺒﯿﻠﯥ ﯾﻮې ﻣﯧﺮﻣﻨﯥ ﺗﻪ ورﺳﯧﺪ ﭼﯥ
)اُم ﯾﻌﻘﻮب( ﻧﻮﻣﯧﺪه او ﻗﺮان ﺑﻪ ﯾﯥ ﻫﻢ ﻟﻮﺳﺘﻪ ،اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ
ﺗﻪ ورﻏﻠﻪ ورﺗﻪ ﯾﯥ ووﯾﻞ :دا ﮐﻮم ﺣﺪﯾﺚ دی ﭼﯥ ﺳﺘﺎ ﻟﻪ ﻟﻮرې ﻣﺎﺗﻪ
رﺳﯧﺪﻟﯽ؟ ﭼﯥ ﺗﺎ ﭘﺮ ﺧﺎل ﻟﻮوﻧﮑﻮ ،ﻫﻐﻮی ﭼﯥ د ﺧﺎل ﻟﻮﻟﻮ ﻏﻮﺘﻨﻪ
ﺗﺮﯦﻨﻪ ﮐﯧي ،د وروﻮ د وﯦ$ﺘﺎﻧﻮ ﭘﻪ وﯾﺴﺘﻮﻧﮑﻮ او ﻫﻐﻮی ﭼﯥ دا ﻏﻮﺘﻨﻪ
ﺗﺮﯦﻨﻪ ﮐﯧي ،د ﻏﺎﻮﻧﻮ د ﺣﺴﻦ ﻟﭙﺎره ﭘﺮ ازادووﻧﮑﻮ ،ﭘﺮ ﻫﻐﻮی ﭼﯥ د ﷲ
ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺟﻮړﺖ ﺗﻪ ﺗﻐﯿﺮ ورﮐﻮوﻧﮑﯥ دي ،ﻟﻌﻨﺖ وﯾﻠﯽ؟
ﻋﺒﺪﷲ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﻪ دﻟﯿﻞ او ﭘﻠﻤﻪ ده زﻣﺎ ﻟﭙﺎره ﭼﯥ زه
ﺑﻪ ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﻟﻌﻨﺖ ﻧﻪ واﯾﻢ ،ﭼﯥ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﺮې
ﻟﻌﻨﺖ وﯾﻠﯽ دی او دا د ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﭘﻪ ﮐﺘﺎب ﮐﯥ دي.
ﻫﻐﻪ ﯥ ووﯾﻞ :ﻣﺎ ﺧﻮ ﻗﺮان ﮐﺮﯾﻢ ﻟﻮﺳﺘﯽ او دا ﺧﱪه ﻣﯥ ﭘﮑﯥ ﻧﻪ ده
ﭘﯿﺪا ﮐې.
اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﮐﻪ ﭼﯧﺮې ودې ﻟﻮﺳﺖ ﭘﮑﯥ ﺑﻪ
ﯾﯥ ﺑﯿﺎ ﻣﻮﻣﯥ.
4 (#θßγtFΡ$$sù çµ÷Ψtã öΝä39pκtΞ $tΒuρ çνρä‹ã‚sù ãΑθß™§9$# ãΝä39s?#u !$tΒuρ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﯾﲇ:
∩∠∪ É>$s)Ïèø9$# ߉ƒÏ‰x© ©!$# ¨βÎ) ( ©!$# (#θà)¨?$#uρ
ژﺑﺎړه :او ﻫﻐﻪ ﯿﺰ ﭼﯥ درﮐی دی رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،ﻫﻐﻪ
وﻧﯿﺴﺊ او ﻫﻐﻪ ﯿﺰ ﭼﯥ ﺗﺎﺳﯥ ﯾﯥ ﺗﺮې ﻣﻨﻊ ﮐي ﯾﺊ ،ﺗﺮې ﻣﻨﻊ ﺷﺊ او
وﯦﺮه ﮐﻮئ ﻟﻪ ﷲ ﻧﻪ ،ﯾﻘﯿﻨﺎً ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ورﮐﻮوﻧﮑﯽ دی.
ﯾﺎﻧﯥ د ﻗﺮان ﮐﺮﯾﻢ ﻏﻮﺘﻨﻪ ﺧﻮ داده ﭼﯥ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ د ﻪ اﻣﺮ ﮐﻮي ،ﻫﻐﻪ وﮐئ او ﻪ ﻧﻪ ﻣﻮ ﭼﯥ ﻣﻨﻊ ﮐﻮي ،ﻫﻐﻪ
ﭘﺮﯦﺪئ ،ﻧﻮ؛ د ﺧﺎﻟﻮﻧﻮ ﻟ;ﻮﻟﻮ ،ورو:ﻮ وﯾﺴﺘﻠﻮ او ﻏﺎﻮﻧﻮ اره ﮐﻮﻟﻮ ﻧﻪ
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻨﻊ ﮐې.
ﻫﻐﯥ ﯥ ووﯾﻞ :زه ﻫﻤﺪا اوس ﻟﻪ دې ﮐﺎروﻧﻮ ﺨﻪ :ﯿﻨﯥ ﺳﺘﺎ ﻣﯧﺮﻣﻨﻪ
ﮐﯥ وﯾﻨﻢ.
اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ورﺗﻪ ووﯾﻞ: :ﻪ ﻻړه ﺷﻪ وﯾﯥ Bﻮره!
ﮐﻠﻪ ﭼﯥ د اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬﮑﻮر ﺗﻪ ورﻏﻠﻪ او د ﻫﻐﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﯾﯥ
وﻟﯿﺪه ﭼﯥ ﻟﻪ ﯾﺎدو ﮐﺎروﻧﻮ ﺨﻪ ﻫﯧ Iﯾﻮ ﭘﮑﯥ ﻧﻪ و ،ﺑﯧﺮﺗﻪ اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد
رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﺗﻪ راﻏﻠﻪ وﯾﯥ وﯾﻞ :ﺳﺘﺎ ﭘﻪ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﮐﯥ دا ﻫﯧ Iﯾﻮ ﮐﺎر ﻧﻪ و.
93 ﻣﺴﻠﻧﻮ ﻣﯧﺮﻣﻨﻮ ﻟﭙﺎره ﺳﻞ اﺣﺎدﯾﺚ
(۹۱ـ ﻧﺎﻓﻊ د اﺑﻦ ﻋﻤﺮ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ ﻧﻪ رواﯾﺖ ﮐ@ی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
)(3
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ12/ 340 # 12/ # 1% 340 # 1%
-) :
ژﺑﺎړه :اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻬ 9د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇD :ﻠﻮر Dﯿﺰوﻧﻪ ﭼﯥ ﭼﺎﺗﻪ ورﮐ-ای ﺷﻮ ﻫﻐﻪ ﺗﻪ د دﻧﯿﺎ
او اﺧﺮت ﺧﯿﺮ ورﮐ-ای ﺷﻮ.
زړه ﺷﮑﺮ ;ﺬار ،ژﺑﻪ ذﮐﺮ ﮐﻮوﻧﮑﯥ ،ﭘﺮ ﻣﺼﯿﺒﺘﻮﻧﻮ او ازﻣﻮﯾﻨﻮ ﺻﱪﻧﺎک زړه
او داﺳﯥ ﻣﯧﺮﻣﻦ ﭼﯥ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻧﻔﺲ او د ﺧﺎوﻧﺪ ﭘﻪ ﻣﺎل ﮐﯥ د ﺧﯿﺎﻧﺖ
ﻫSﻪ ﻧﻪ ﮐﻮي.
زړه د اﺧﻼﻗﻮ ﮐﺎن دی او د ﻓﻀﺎﯾﻠﻮ ﴎﭼﯿﻨﻪ ده ،د اﯾ9ن ﺑﺸﭙ-ﺗﯿﺎ ﭘﻪ ﻧﯧﮑﻮ
اﺧﻼﻗﻮ ﮐﯥ ده ،ﺣﺎﻓﻆ اﺑﻦ رﺟﺐ رﺣﻤﻪ ﷲ ﭘﻪ )ﺟﺎﻣﻊ اﻟﻌﻠﻮم و اﻟﺤﮑﻢ(
ﮐﯥ ﻟﯿﮑﲇ ﭼﯥ د ﴍﯾﻌﺖ ^ﻮل اﺧﻼق ﭘﻪ دې Dﻠﻮرو ﺣﺪﯾﺜﻮﻧﻮ ﮐﯥ
راﺟﻤﻊ ﺷﻮي دي او اﻣﺎم ﻧﻮوي رﺣﻤﻪ ﷲ ﭘﻪ )اﻻرﺑﻌﯿﻦ( ﮐﯥ ﻫﻢ راوړي.
(۹۴ـ ) : 37 # $
" 67, 45,%
23
(!+A, :
@ ;1 %
89, :
)(2
7 ;1 <7= #& > %?1 ,
ژﺑﺎړه :اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،ﭼﯥ رﺳﻮل
ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﯾﲇ :ﺳﺘﺎﺳﻮ ﯾﻮ ﮐﺲ ﺗﺮ ﻫﻐﯥ د ﺑﺸﭙ اﯾ,ن
ﺧﺎوﻧﺪ ﻧﻪ ﳾ ﮐﯧﺪﻟﯽ ،ﻮ ﭼﯥ ﻣﺴﻠ,ن ورور ﺗﻪ ﻫﻐﻪ ﻪ ﺧﻮښ ﻧﻪ
ﮐي،ﻪ ﭼﯥ 7ﺎن ﺗﻪ ﺧﻮﻮي.
(۹۵ـ
& '( () !"# :#%
, - :#% &6 *7 89 &0:/ +
7 ;/ :#% &0
12 3 # :#% &4- 5
, - :#./ &*(+
)(1
.0
12 3 # :88.'/ &6 <=> ? 8@ A=- BB7 / :#% 0
12 3 # :#% &4- 5
ژﺑﺎړه :اﺑﻮ ﻫﺮﯾﺮه رﺿﯽ ﷲ ﻋﻨﻪ د ﺣﺪﯾﺚ راوي دی ،واﯾﻲ :رﺳﻮل ﷲ
ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺗﻪ ﯾﻮ ﮐﺲ راﻏﯽ ،وﯾﯥ وﯾﻞ :ای د ﷲ رﺳﻮﻟﻪ ﺻﻠﯽ
ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ !
ﭘﻪ ﯾﻮ
ﻪ اﻣﺮ راﺗﻪ وﮐه؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﻣﻪ ﻏﻮﺳﻪ ﮐﯧه!
راوي واﯾﻲ :ﻫﻐﻪ ﺳی ﺗﯧﺮ ﺷﻮ ﯾﺎ ﻻړ ،ﺑﯿﺎ راوﺮﯧﺪ ،ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ووﯾﻞ :ﭘﻪ ﯾﻮ
ﻪ اﻣﺮ )وﺻﯿﺖ( راﺗﻪ وﮐه؟
رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ورﺗﻪ ووﯾﻞ :ﻣﻪ ﻏﻮﺳﻪ ﮐﯧه!
راوي واﯾﻲ :ﭘﻪ ﻫﺮ ﻞ ﭼﯥ دا ﮐﺲ راﺳﺘﻨﯧﺪه ،رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﯽ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ
وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ورﺗﻪ ﻫﻤﺪا ﺧﱪه ﺗﮑﺮاروﻟﻪ ﭼﯥ ﻣﻪ ﻏﻮﺳﻪ ﮐﯧه!.
.ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري.
1