‫‪1‬‬

‫اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد  ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﻣﺎ دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
＇ﺨﻪ‬

‫اورﻳﺪﻟﻲ دي ﭼﻲ ده ﻣﺒﺎرك ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ اﷲ  دي ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ‬
‫ﻣﻨﻮر و ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮي ﻛﻮم ﭼﻲ زﻣﺎ ＇ﺨﻪ ﺧﺒﺮه واوري او ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ‬
‫ﻳ‪) ３‬ﻧﻮرو ﺗﻪ ( ورﺳﻮي ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳﻠﻲ دي ‪:‬‬

‫ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى ﭼﻲ زﻣﺎ واﻣﺖ ﺗﻪ دﻓﺎﺋﺪې رﺳﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ د اﻣﺮ دﻳﻦ‬

‫＇ﻠﻮ ‪＋４‬ﺖ اﺣﺎدﻳﺜﻪ‬

‫ﭘﻪ ﻳﺎد ﻛ‪７‬ي ﻧﻮ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ّﺑﻪ ﻫﻐﻪ د ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ ﻓﻘﻴﻪ را ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮي او‬
‫دﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ زه دده ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ او )د ده ﭘﺮ ﻃﺎﻋﺎﺗﻮﺑﺎﻧﺪي ( ﺷﺎﻫﺪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻢ ‪.‬‬

‫ﺗـﺎﻟﻴﻒ‬
‫ﻣﻮﻟﻮي اﺣﻤﺪ ‪－‬ﻞ ﻛﻨﺪﻫﺎري‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﺗﺨﺼﺺ ﻋﻼﻣﻪ ﺑﻨﻮري ！ﺎون ﻛﺮاﭼﻲ‬

‫ﻧـــﺎﺷﺮ‬
‫اﺷﺮﻓﻴﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻟﻮﻣ‪７‬ۍ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻨﺪﻫﺎر‬
‫ﻣﻮﺑﺎﺋﻞ ﻧﻤﺒﺮ ‪٠٧٠٠٣٠٨۶۵۶‬‬
 ‫‪2‬‬

‫څﻠﻮﯦښﺖ اﺣﺎدﻳﺜﻪ‬

‫ﻣﺆﻟﻒ ‪ :‬ﻣﻔﺘﻲ اﺣﻤﺪ ګﻞ ﺻﺎﺣﺐ‬

‫د ﻧﻮﻣﻮړي ﻛﺘﺎب ﺣﻘﻮق دﻣﺆﻟﻒ ﺳﺮه ﺧﻮﻧﺪي دي ‪:‬‬

 ‫‪3‬‬
‫دﻛﺘﺎب ﭘﻴﮋﻧﺪﻧﻪ‬
‫＇ﻠﻮﻳ‪＋‬ﺖ اﺣـــــﺎدﻳﺜﻪ‬ ‫د ﻛﺘﺎب ﻧﻮم ‪:‬‬
‫ﻣﻔﺘﻲ اﺣﻤﺪ‪－‬ﻞ ﻛﻨﺪﻫﺎري‬ ‫د ﻛﺘﺎب ﻣﺆﻟﻒ ‪:‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﺗﺨﺼﺺ ﻋﻼﻣﻪ ﺑﻨﻮري ！ﺎون‬
‫ﻣﻮﻟﻮي ﻣﺤﻤﺪرﺳﻮل ‪請‬ﺎﺣﺐ‬ ‫ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻮﻧﻜﻰ ‪:‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺳﻮل ﺳﻌﻴﺪ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮز ‪:‬‬
‫‪(٠٠٩٢) ٠٣٠٠٣٨٩٠٢٩٨‬‬
‫‪ ١٠٠٠‬ﻋﺪد‬ ‫ﺗﻌﺪاد ‪:‬‬
‫ﻟﻮﻣ‪７‬ى ‪＄‬ﻞ ﭼﺎپ‬ ‫ﭼﺎپ ‪:‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﻴﻪ اﺷﺮﻓﻴﻪ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ ‪:‬‬
‫ﻟﻮﻣ‪７‬ى ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻛﻨﺪﻫﺎر‬
 ‫‪4‬‬
‫د ﻧﻮﻣﻮړي ﻛﺘﺎب ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫‪請‬ﻔﺤﻪ‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن‬ ‫ﺷﻤﻴﺮ‬

‫‪١‬‬ ‫د اﻋﻤﺎﻟﻮ دار وﻣﺪار ﭘﺮ ﻧﻴﺘﻮ ﺑﺎﻧﺪي دي‬ ‫‪١‬‬
‫د اﻧﺴﺎن ﻓﻀﻴﻠﺖ ﭘﺮ ﻧﻮرو ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻪ ﺗﻘﻮى او ﻋﻤﻞ‬
‫‪۴‬‬ ‫‪٢‬‬
‫‪請‬ﺎﻟﺢ ﺳﺮه دى‬
‫‪٧‬‬ ‫د ﺳﻨﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ اﺗﺒﺎع ﻻزﻣﻪ ده‬ ‫‪٣‬‬
‫‪١٠‬‬ ‫د ﺑﺪﻋﺖ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ‬ ‫‪۴‬‬
‫‪١۴‬‬ ‫ﺗﻮﺑﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﻣﺤﻮه ﻛﻮي‬ ‫‪۵‬‬
‫‪١۶‬‬ ‫د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮل‬ ‫‪۶‬‬
‫د اﷲ  رﺿﺎ ﻣﻨﺪي د ﻣﻮر وﭘﻼر ﭘﻪ رﺿﺎﻣﻨﺪي‬
‫‪١٩‬‬ ‫‪٧‬‬
‫ﻛﻲ ده‬
‫‪٢٢‬‬ ‫د اوﻻد ﺣﻖ ﭘﺮ ﻣﻮر وﭘﻼر ﺑﺎﻧﺪي‬ ‫‪٨‬‬
‫‪٢۴‬‬ ‫د ＊ﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻧﺎﺳﺘﻪ‬ ‫‪٩‬‬
‫‪٢٧‬‬ ‫د ﻳﻮه ﻣﺆﻣﻦ ﭘﺮ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺣﻘﻮق‬ ‫‪١٠‬‬
‫د ﻳﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن د ﺑﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎن ＇ﺨﻪ ﺗﺮ درو ور‪＄‬ﻮ‬
‫‪٣١‬‬ ‫‪١١‬‬
‫زﻳﺎت اړﻳﻜﻲ ﺷﻜﻮل ﺟﻮاز ﻧﻪ ﻟﺮي ‪:‬‬
‫‪٣۴‬‬ ‫رﺣﻢ ﭘﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪي‬ ‫‪١٢‬‬
‫‪٣۶‬‬ ‫ﭘﺮ ＊‪％‬ﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺗﺮﺣﻢ ﻛﻮل‬ ‫‪١٣‬‬
‫‪٣٩‬‬ ‫د ﻧﻜﺎح ﻓﻀﻴﻠﺖ‬ ‫‪١۴‬‬
‫‪۴١‬‬ ‫ږﻳﺮه ﭘﺮ‪＋４‬ﻮدل‬ ‫‪١۵‬‬
 ‫‪5‬‬
‫‪請‬ﻔﺤﻪ‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن‬ ‫ﺷﻤﻴﺮ‬
‫‪٣٣‬‬ ‫د ﺣﻼل رزق ﻛﻮ＊） ﻛﻮل‬ ‫‪١۶‬‬
‫‪۴۵‬‬ ‫ﺳﻼم اﭼﻮل‬ ‫‪١٧‬‬
‫‪۴٨‬‬ ‫ﻏﻴﺒﺖ ﺳﺨﺘﻪ ‪－‬ﻨﺎه ده‬ ‫‪١٨‬‬
‫‪۵٢‬‬ ‫د ﻇﻠﻢ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ‬ ‫‪١٩‬‬
‫‪۵٣‬‬ ‫‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ د ﺣﺴﺪ‪ ،‬ﺑﻐﺾ‪،‬ﺑﺪ‪－‬ﻤﺎﻧ‪ ３‬وﻏﻴﺮه ＇ﺨﻪ‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪۵۶‬‬ ‫د ﺑﺨﻞ ﺑﺪ واﻟﻰ‬ ‫‪٢١‬‬
‫‪۵٨‬‬ ‫د دﻧﻴﺎ ﻣﺤﺒﺖ‬ ‫‪٢٢‬‬
‫‪۶٠‬‬ ‫د ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻄﺎ اﻳﺴﺘﻞ‬ ‫‪٢٣‬‬
‫‪۶٢‬‬ ‫د ﺟﻤﻌ‪ ３‬دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﭘﺮ‪＋４‬ﻮدوﻧﻜﻰ ﻣﻨﺎﻓﻖ دى‬ ‫‪٢۴‬‬
‫‪۶٣‬‬ ‫د ﻋﻜﺴﻮ دﻓﻊ ﻛﻮل‬ ‫‪٢۵‬‬
‫‪۶۵‬‬ ‫ﻣﺮګ د ﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﭼﻲ د ﺟﻬﺎد ﺗﻤﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻧﻪ وي ﻛ‪７‬ې‬ ‫‪٢۶‬‬
‫‪۶٧‬‬ ‫د درود ﺷﺮﻳﻒ ﻓﻀﻴﻠﺖ‬ ‫‪٢٧‬‬
‫‪۶٩‬‬ ‫ﻓﻀﻴﻠﺖ د ﻃﻠﺐ ﻋﻠﻢ‬ ‫‪٢٨‬‬
‫‪٧١‬‬ ‫د ﺟﻤﺎﻋﺖ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ‬ ‫‪٢٩‬‬
‫‪٧٣‬‬ ‫د ﺧﻴﺮات او ‪請‬ﺪﻗ‪ ３‬ﻓﻀﻴﻠﺖ‬ ‫‪٣٠‬‬
‫‪٧۵‬‬ ‫د ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻌﻈﻴﻢ‬ ‫‪٣١‬‬
‫‪٧٧‬‬ ‫د ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﻓﻀﻴﻠﺖ‬ ‫‪٣٢‬‬
‫‪٨٠‬‬ ‫د ﺗﻘﻮا داره ﻋﺎﻟﻢ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪.‬‬ ‫‪٣٣‬‬
‫‪٨٣‬‬ ‫د ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ د اﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻪ ده‬ ‫‪٣۴‬‬
 ‫‪6‬‬
‫‪請‬ﻔﺤﻪ‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن‬ ‫ﺷﻤﻴﺮ‬
‫‪٨۵‬‬ ‫ژوﻧﺪ ﻳﻮ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ﺑ‪ ３‬ﻃﺎﻋﺎﺗﻮ ﺿﺎﺋﻊ ﻧﺴﻲ‬ ‫‪٣۵‬‬
‫‪٨٧‬‬ ‫د ﻧﻴﻮي ﻋﺬاﺑﻮﻧﻪ د ﻣﺆﻣﻦ ﻟﭙﺎره رﺣﻤﺖ دي‬ ‫‪٣۶‬‬
‫د اﻋﻤﺎل ‪請‬ﺎﻟﺤﻮو ﻃﺮﻓﺘﻪ ﺳﺒﻘﺖ وﻛ‪７‬ئ ‪＄‬ﻜﻪ دﻓﺘﻨﻮ‬
‫‪٨٩‬‬ ‫‪٣٧‬‬
‫＇ﺨﻪ د ﺧﻼ‪請‬ﻴﺪو ﻳﻮ ﻟﻮى ﺳﺒﺐ دى‬
‫ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺗﻪ ﻧ‪８‬دې ﺑﻪ ﭘﺮ دﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﻮﻟﻮ واﻻ داﺳﻲ‬
‫‪٩١‬‬ ‫ﭘﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ وي ﻟﻜﻪ د اور ﺳﻜﺮو！ﻲ ﭼﻲ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻻس‬ ‫‪٣٨‬‬
‫ﻛﻲ وي‬
‫‪٩٣‬‬ ‫د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻣﻬﻢ و‪請‬ﻴﺘﻮﻧﻪ‬ ‫‪٣٩‬‬
‫‪٩۶‬‬ ‫د ذﻛﺮ او ذاﻛﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ‬ ‫‪۴٠‬‬
‫د ذﻛﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ د ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ‬
‫‪٩٩‬‬ ‫‪۴١‬‬
‫ﻓﺎروﻗﻲ رﺣﻤﻪ اﷲ ﻣﺒﺎرك وﻳﻨﺎ ‪:‬‬
‫‪١٠٠‬‬ ‫د ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ روﻣﻲ رح راﻳﻪ ‪:‬‬ ‫‪۴٢‬‬
 ‫‪7‬‬
‫‪ ١‬د اﻋﻤﺎﻟﻮ دار وﻣﺪار ﭘﺮ ﻧﻴﺘﻮ ﺑﺎﻧﺪي دي ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫  ‬ ‫‬
‫‬‫  
  ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ！ﻮﻟﻮ ﻛﺎرو اﻋﺘﺒﺎر ﭘﻪ ﻧﻴﺘﻮ ﺳﺮه دى‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ د ﻋﻤﻞ‬
‫ﺛﻤﺮه او اﻋﺘﺒﺎر ﭘﻪ ﻧﻴﺖ ﺳﺮه دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻋْﻤَﺎ ْل ﺟﻤﻊ دﻋﻤﻞ ده‪ ،‬او ﻋﻤﻞ ﻛﺎر ﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ت ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﻧِﻴَﺔٌ‪ ،‬د زړه ﻗﺼﺪ او ارادې ﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻧِﻴَﺎ ْ‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪ :‬اﻣﺎم ﺷﺎﻓﻌﻲ رح دا ﺣﺪﻳﺚ دﻋﻠﻢ درﻳﻤﻪ ﺣﺼﻪ ﺑﻮﻟﻲ‬
‫وﺟﻪ داﭼﻲ اﻋﻤﺎل ﭘﺮ درې ﻗﺴﻤﻪ دى ‪ :‬د زړه ﻋﻤﻞ‪ ،‬د ژﺑﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ﻋﻤﻞ او د اﻋﻀﺎوو ﻋﻤﻞ ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ دﻗﻴﻖ اﻟﻌﻴﺪ ﻓﺮﻣﺎي ﭼﻲ داﺣﺪﻳﺚ ﻋﻠﻤﺎؤو ﭘﻪ ﺛﻠﺚ‬
‫‪3‬‬
‫اﻻﺳﻼم ﺳﺮه ﻣﻠﻘﺐ ﻛ‪７‬ى دى ‪.‬‬
‫‪請‬ﺎﺣﺐ اﺑﻮداؤد ﺳﻠﻴﻤﺎن اﺑﻦ اﺷﻌﺚ ﺳﺘﻴﺠﺴﺘﺎﻧﻲ رح ﻧﺼﻒ‬
‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ‪請‬ﺎﺣﺐ رح داﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ‬ ‫‪4‬‬
‫ﻓﻘﻪ ﺑﻠﻠﻰ دى ‪.‬‬
‫＇ﻠﻮرﻣﻪ د ﻋﻠﻢ ﺑﻠﻠﻰ دى ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻮلَ اﷲِ ‬
‫ﺖ رَﺳُ ْ‬
‫ﻦ اَﻣِﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ اَﺑِﻲ ﺣﻔﺺ ﻋُﻤَﺮ ﺑﻦ اﻟﺨَﻄﺎَب ِ ﻗَﺎلَ ﺳَﻤِﻌْ ُ‬
‫ﻋَ ْ‬ ‫‪1‬‬

‫ﻋﻤَﺎ ُل‪ ........‬اﻟﺦ ‪ .‬رواه ﺷﻴﺨﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻮ ُل ﻻَ اِﻧّﻤَﺎاﻻَ ْ‬
‫ﻳَﻘُ ْ‬
‫‪ 2‬ﻓﺘﺢ اﻟﺒﺎري ‪،‬ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪.۴٢‬‬
‫‪ 3‬ﻓﺘﺢ اﻟﺒﺎري ج ‪請 ١‬ـ ‪.١٠‬‬
‫ﻓﺘﺢ اﻟﺒﺎري ج ‪請 ١‬ـ‪.١١‬‬ ‫‪4‬‬
 ‫‪8‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن ﺑﻦ ﻣﻬﺪي رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ＇ﻮك دﻛﺘﺎب د‬
‫ﺗﺼﻨﻴﻒ اراده وﻛ‪７‬ي ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ دي ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺮه‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻮي ‪.‬‬
‫د‪－‬ﻨﺎه ﻛﺎر ﭘﻪ ﻧﻴﺖ ﺳﺮه ﻧﻪ ﺳﻤﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻪ دوه ﻗﺴﻤﻪ دي ‪ (١) :‬ﻣﻘﺼﻮدي ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻪ ﻟﻜﻪ ﻛﻠﻤﻪ‬
‫‪ ،‬ﻟﻤﻮﻧ‪ ،＃‬روژه‪ ،‬ﺣﺞ او زﻛﺎت ددﻏﻪ ﻣﻘﺎ‪請‬ﺪو ا‪請‬ﻞ ‪請‬ﺤﺖ‬
‫ﭘﺮ ﻧﻴﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ دى ‪ (٢) .‬ﻫﻐﻪ ﻋﺒﺎدﺗﻮﻧﻪ ﭼﻲ د ﺑﻞ‬
‫ﻋﺒﺎدت ﻟﭙﺎره واﺳﻄﻪ وي ﻟﻜﻪ اودس‪ ،‬ﭘﻮ！ﻴﺪه دﻋﻮرت او‬
‫داﺳﻲ ﻧﻮر‪ ،‬ددﻏﻪ اﻋﻤﺎﻟﻮ ﺛﻮاب ﭘﻪ ﻧﻴﺖ ﺳﺮه زﻳﺎﺗﻴ‪８‬ي ا‪請‬ﻞ‬
‫‪請‬ﺤﺖ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻧﻴﺖ ﭘﻮري ﻧﻪ دى ﺗ‪７‬ﻟﻰ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮه ﻋﻤﻞ ﻛ‪＋‬ﻲ ډﻳﺮ ﻧﻴﺘﻮﻧﻪ ﻛﻴﺪﻻى ﺳﻲ ﭘﺮﻧﻴﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﻳ‪３‬‬
‫ﺛﻮاب دى ﻟﻜﻪ ﻧﻜﺎح ‪ :‬ﻧﻴﺖ داﺗﺒﺎع ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺖ د اوﻻد ‪請‬ﺎﻟﺢ‪،‬‬
‫ﻧﻴﺖ د‪＄‬ﺎن دﭘﺎﻛﺪاﻣﻨ‪ ９‬وﻏﻴﺮه ﭘﺮ ﻧﻴﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﺛﻮاب ﺳﺘﻪ ‪.‬‬
‫د ﺣﺪﻳﺚ د راوي ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺣﺎﻻت )ﺧﻠﻴﻔﻪ راﺷﺪ( ‪:‬‬
‫د ﺣﺪﻳﺚ راوي ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎب  دى‪ ،‬ﻛﻨﻴﺖ ﻳ‪ ３‬اﺑﻮﺣﻔﺺ‬
‫دى ﻧﺴﺒﺎ ﻗﺮﻳﺸﻲ دى‪ ،‬ﺗﺮ ‪۴‬ﻧﺎرﻳﻨﻮو او‪％＊ ١١‬ﻮ وروﺳﺘﻪ دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
‬
‫د دﻋﺎء ﭘﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﭘﻪ اﺳﻼم ﻣﺸﺮف ﺳﻮى دى‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﺑﻮﺑﻜﺮ ‪請‬ﺪﻳﻖ‬
‫ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ژوﻧﺪ ﻛ‪＋‬ﻲ دى ﻣﺒﺎرك ﺧﻠﻴﻔﻪ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮﻟﻰ دى ‪ .‬د ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻐﻴﺮه ﻏﻼم اﺑﻮﻟﺆﻟﺆ د ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒ‪ ３‬ﭘﻪ ورځ ‪٢۶‬ذواﻟﺤﺠﻪ ‪٢٣‬ﻫـ ﭘﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ‬
 ‫‪9‬‬
‫ﻣﻨﻮره ﻛﻲ دﺳﻬﺎر دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﺗﺮ ﻣﺨﻪ دى ﻣﺒﺎرك ﭘﻪ ﺧﻨﺠﺮ ووﻫﻰ او ﭘﻪ‬
‫اول ﻣﺤﺮم ﺑﺎﻧﺪي ده ﻣﺒﺎرك ددﻧﻴﺎ ＇ﺨﻪ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻲ ﭘ＂ﻲ ﻛ‪７‬ې‪ ،‬دده ﻣﺒﺎرك‬
‫ﻋﻤﺮ ‪۶٣‬ﻛﺎﻟﻪ وو‪ ،‬د ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻮده ﻳ‪ ３‬ﻟﺲ ﻛﺎﻟﻪ ﺷﭙ‪ ８‬ﻣﻴﺎﺷﺘﻲ وه ‪،‬‬
‫ﺣﻀﺮت ‪請‬ﻬﻴﺐ  د ﺟﻨﺎزې ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ورﻛ‪７‬ى او دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ ﺣﺠﺮه‬
‫ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻛﻲ دﻓﻦ دى ‪.‬‬
‫رواﻳﺎت اﺣﺎدﻳﺚ دده ﻣﺒﺎرك ＇ﺨﻪ ‪ ۵٣٩‬دى ‪.‬‬

‫‬
 ‫‪10‬‬
‫‪ ٢‬د اﻧﺴﺎن ﻓﻀﻴﻠﺖ ﭘﺮ ﻧﻮرو ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻪ ﺗﻘﻮى او ﻋﻤﻞ ‪請‬ﺎﻟﺢ‬
‫ﺳﺮه دى ‪:‬‬

‫‪     ! " #‬‬ ‫      (  ‬

‫ ' & ‬
‫‪ $  %‬‬ ‫  ‬
‫‪. )* + , '-.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‬
‫  ‪ / 0    1‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
و اﺑﻮذرﻏﻔﺎري ﺗﻪ وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ ﺗﻪ ﻧﻪ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﺑﻬﺘﺮه ﭘﺮ ﺳﺮه رﻧ‪ ，‬واﻻ)اﻧﺴﺎن( ﺑﺎﻧﺪي او ﻧﻪ ﭘﺮ ﺗﻮر رﻧ‪，‬‬
‫واﻻ )اﻧﺴﺎن( ﺑﺎﻧﺪي ‪،‬ﻣ‪／‬ﺮ دا ﭼﻲ ﺗﻪ ﺑﻬﺘﺮي ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ې )ﭘﺮ ﺑﻞ‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻧﺪي( ﭘﻪ ﺗﻘﻮا ﺳﺮه ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﺣْﻤَﺮْ‪ :‬ﺳﻮر رﻧ‪ ，‬ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬اَﺣَﺎﻣِﺮْده‪ ،‬او ﻣﺆﻧﺚ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﺣُﻤْﺮَاء ده ‪.‬‬
‫ﻮدَاء ده‪.‬‬
‫اَﺳْﻮَدَ‪ :‬دﺑﺎب )س( ＇ﺨﻪ ﺗﻮرﺳﻮى ﻣﺆﻧﺚ ﻳ‪ ３‬ﺳُ ْ‬
‫ﺗَﻔْﻀُﻠَﻪ ‪ :‬د ﺑﺎب )س( ＇ﺨﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﭘﺎﺗﻴﺪل‪ ،‬د ﺑﺎب )ن( ＇ﺨﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮه ﻛﻴﺪل‪.‬‬
‫ﺑِﺘَﻘْﻮٰى‪ :‬د اﷲ  ﻟﻪ ﺧﻮﻓﻪ دﻫﻐﻪ دﻓﺮﻣﺎن ﻣﻮاﻓﻖ ﻋﻤﻞ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ﻳﻮ ﻗﺎﻧﻮن ذﻛﺮ دى ﭼﻲ داﻧﺴﺎن‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﭘﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﻜﻞ و‪請‬ﻮرت ﺑﺎﻧﺪي ﻧﻪ دى ﺑﻠﻜﻪ د‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۴٣‬‬
 ‫‪11‬‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻣﺪار ﭘﺮ دﻳﻨﻲ اﺧﻼﻗﻮ‪،‬ﻋﻤﻞ ‪請‬ﺎﻟﺢ او ﺗﻘﻮا ﺳﺮه دى‬
‫‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ‪ 1‬ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻋﻤﻞ ‪請‬ﺎﻟﺢ او ﺗﻘﻮى ﻧﻪ‬
‫ﻟﺮي ﭘﻪ ﻧﺴﺐ ﺳﺮه ﻣﺨﺘﻪ ﻧﺴﻲ ﺗﻠﻼى ﭼﻲ ﻓﻼن ﺳﻴﺪ دى‪،‬‬
‫ﻓﻼن ﻗﺮﻳﺸﻲ دي‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ وروﺳﺘﻪ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ‪請‬ﺎﻟﺢ او ﺗﻘﻮى ﺑﻴﺎ‬
‫ﭘﻪ ﻧﺴﺐ ﺳﺮه ډﻳﺮ ﻣﺨﺘﻪ ‪＄‬ﻲ ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﻳ‪ ３‬ﻃﻼﻳ‪ ３‬دى ‪.‬‬
‫د ﺗﻘﻮى درې ﻣﺮﺗﺒ‪ ３‬دي ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﻛﻤﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ دﺗﻘﻮا داده ﭼﻲ د ﻛﻔﺮ او ﺷﺮك ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ د ﺗﻘﻮى داده ﭼﻲ د‪－‬ﻨﺎه ＇ﺨﻪ دﻣﻨﻬﻴﺎﺗﻮ ＇ﺨﻪ‬
‫د ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬اﻋﻠﻰ او اﻓﻀﻠﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ د ﺗﻘﻮى داده ﭼﻲ د ذات اﻟﻬﻲ ﺟﻞ‬
‫وﻋﻼ ﺳﺮه ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﻀﻮر ﻟﺮي ‪ .‬او دﻏﻴﺮ اﷲ ＇ﺨﻪ ﻓﺎرﻏﻪ وي‬
‫‪2‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻓﻜﺮ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻏﻴﺮ اﷲ ﺳﺮه ﻧﻪ وي ﺑﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﺼﺮه اﺑﻮ ذر  ‪:‬‬
‫ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﺟﻨﺪب‪ ،‬اﺑﻮذر ﻳ‪ ３‬ﻛﻨﻴﺖ او ﻣﺴﻴﺢ اﻻﺳﻼم ﻳ‪ ３‬ﻟﻘﺐ وو‪ ،‬ﭘﻪ‬
‫اول ﻛﻲ داﺳﻼم ﭘﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ ﻛﻲ ﻳ‪ ３‬اﺳﻼم راوړى دى‪ ،‬واﻗﻌﻪ‬
‫داﺳﻼم ﻳ‪ ３‬ﻣﺸﻬﻮره ده ﭘﻪ آﺧﺮ د ﻋﻤﺮ ﻛﻲ ﻳ‪ ３‬روﻳ‪＋‬ﺘﺎن ！ﻮﻟﻪ ﺳﭙﻴﻦ‬
‫ﺳﻮل‪ ،‬د ﻏﺰوه ﺧﻨﺪق وروﺳﺘﻪ ﻳ‪！ ３‬ﻮﻟﻪ ﻋﻤﺮ د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ ﺧﺪﻣﺖ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٢‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٣٩٣‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪12‬‬
‫ﻛ‪ ３＋‬ﺗﻴﺮ ﻛ‪７‬ى دى‪ ،‬ﺗﺮ ﻣﺨﻪ ﭘﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻏﻔﺎر ﻛ‪ ３＋‬وو‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﺑﻮذر‬
‫ ﻓﻘﻴﺮ‪،‬زاﻫﺪ او ﺗﺎرﻳﻚ دﻧﻴﺎ وو او ډﻳﺮي دردﻧﺎﻛﻲ واﻗﻌ‪ ３‬ﻳ‪ ３‬دي ‪،‬‬
‫دﺣﻀﺮت ﻋﺜﻤﺎن  ﭘﻪ اﻣﺮ ده ﺧﭙﻠﻪ ﻣﻘﺎم زﺑﺪه اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻲ ﻫﻠﺘﻪ ﻳﻮا‪＄‬ﻲ‬
‫وو ﻳﻮه ﻛﻮر واﻻ ورﺳﺮه وه‪ ،‬ﺗﺮ وﻓﺎت وروﺳﺘﻪ ﻳﻮه ﻳﻤﻨﻲ ﻗﺎﻓﻠﻪ را‬
‫رواﻧﻪ وه او ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻛﻲ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد  وو ﻫﻐﻪ‬
‫راﻏﻠﻰ د ﻏﺴﻞ‪،‬ﺟﻨﺎزې او دﻓﻦ ﻛﺎروﻧﻪ ﻳ‪ ３‬ور دﺳﺮه ﻛ‪７‬ه ‪ ،‬د اﺣﺎدﻳﺜﻮ‬
‫رواﻳﺘﻮﻧﻪ دده ﻣﺒﺎرك ＇ﺨﻪ ‪٢٨١‬دي ‪.‬‬

‫‬
 ‫‪13‬‬
‫‪ ٣‬د ﺳﻨﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ اﺗﺒﺎع ﻻزﻣﻪ ده ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 3   4‬‬ ‫‬
‫ ‬
‫ ‬‫‬‫‪-‬‬ ‫‬
‫‬‫‪5‬‬ ‫‪  
 7‬‬
‫‪6‬‬ ‫‬
‫   ‬
‫‪8‬‬ ‫ ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ﭼﺎ ﭼﻲ زﻣﺎ د ﻃﺮﻳﻘ‪＇ ３‬ﺨﻪ اﻋﺮاض )ﺳﺮﻏ‪７‬وﻧﻪ(‬
‫وﻛ‪７‬ه ﻫﻐﻪ زﻣﺎ ＇ﺨﻪ ﻧﻪ دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬رَﻏِﺐَ د ﺑﺎب )س( ＇ﺨﻪ رُﻏْﺒَﺔٌ ﻋَﻨْ ُﻪ‪ ،‬اﻋﺮاض ﻛﻮل‪ ،‬رُﻏْﺒَﺔٌ‬
‫ﻓِﻴْﻪِ ‪ ،‬ﺧﻮ＊ﻮل ‪.‬‬
‫ﻦ را‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫ﻲ ‪ :‬ﺧﺼﻠﺖ‪ ،‬ﻋﺎدت‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬ﺳُﻨَ ْ‬
‫ﺳُﻨّﺘِ ْ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ د ذات اﻟﻬﻲ  او دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
د‬
‫ﺣﻜﻢ وروﺳﺘﻪ ﻫﻴ＆ ﻗﺴﻢ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺆﻣﻦ ﺗﻪ ﻧﻪ دى ورﻛ‪７‬ى‬
‫ﺑﻠﻜﻪ د اﷲ ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ او د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
د ﺣﻜﻢ ﻧﻪ ﻣﻨﻠﻮ ﭘﻪ‬
‫‪請‬ﻮرت ﻛﻲ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻪ او اﻋﺮاض ﻛﻮﻧﻜﻰ دى ﭼﻲ دا‬
‫رو‪－‬ﺮداﻧﻲ ﺳﺒﺐ د ‪－‬ﻤﺮاﻫﻲ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻋﺮاض ﺑﻴﺎ ﻓﺮق‬
‫ﻟﺮي د ﻓﺮﺿﻮ ＇ﺨﻪ اﻋﺮاض‪ ،‬دواﺟﺐ ＇ﺨﻪ اﻋﺮاض‪ ،‬دﺳﻨﺖ‬
‫ﻣﺆﻛﺪه ＇ﺨﻪ اﻋﺮاض‪ ،‬ﺑﻴﺎ دا اﻋﺮاض دوه ﻗﺴﻤﻪ دى ﻳﻮ‬
‫دادى ﭼﻲ اﻧﻜﺎر ﻟﺮي ﺑﻞ اﻧﻜﺎر ﻧﻪ ﻟﺮي ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻛﻮي‬
‫ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻳ‪ ３‬دادى ‪ :‬د ﻓﺮض ﻣﻨﻜﺮ ﻛﺎﻓﺮ دى‪ ،‬دواﺟﺐ او ﺳﻨﺖ‬
‫ﻣﺆﻛﺪه ﻣﻨﻜﺮ ﻓﺎﺳﻖ دى او ﺑﻴﺮه د ﻛﻔﺮ ﭘﺮ ﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻪ د ﻓﺮض‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٧‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪14‬‬
‫اﻧﻜﺎر ﻧﻪ وي ﻋﻤﻠﻲ ﻳ‪ ３‬ﺗﺮك ﻛ‪７‬ى وي دې ﺗﻪ ﻓﺎﺳﻖ واﻳﻲ او‬
‫ﺑﻴﺮه د ﻛﻔﺮ ﭘﺮ ﺳﺘﻪ ﻟﻜﻪ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻧﻪ ﻛﻮﻧﻜﻰ ‪ ،‬دواﺟﺐ ﺗﺎرك‬
‫ﻓﺎﺳﻖ دى د ﺳﻨﺖ ﻣﺆﻛﺪه ﺗﺎرك د ﻧﺒﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم د‬
‫ﺷﻔﺎﻋﺖ ＇ﺨﻪ دﻣﺤﺮوﻣ‪ ９‬ﻣﺴﺘﺤﻖ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ او ﺣﺮام ﻗﻄﻌﻲ ﺗﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧ‪８‬دې ﻋﻤﻞ دى ‪.‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ﻞ دا ﭼﻲ اﻋﺮاض د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
د ﺳﻨﺘﻮ ＇ﺨﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫د‪－‬ﻤﺮاﻫ‪ ９‬دى ﻳﺎ ډﻳﺮه ‪－‬ﻤﺮاﻫﻲ ﻳﺎﻟ‪ ،８‬اﷲ دي ！ﻮﻟﻮ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ اﺗﺒﺎع دﺳﻨﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ‪ .‬آﻣﻴﻦ ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻت راوي ﺣﻀﺮت اﻧﺲ  ‪:‬‬
‫اﻧﺲ ﻳ‪ ３‬ﻧﻮم او اﺑﻮ ﻫﻤﺰه ﻳ‪ ３‬ﻛﻨﻴﺖ دى‪،‬دﭘﻼر ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬اﺑﻮﻃﻠﺤﻪ دى‪،‬‬
‫ﻟﺲ ﻛﺎﻟﻪ ﻳ‪ ３‬دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺧﺪﻣﺖ ﻛ‪７‬ى دى ﺗﺮ ﻟﺲ ﻛﺎﻟﻪ ﺗﺮ ﻣﺨﻪ ﭘﻴﺪا‬
‫ﺳﻮى دى‪ ،‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭼﻲ ﻣﺪﻳﻨ‪ ３‬ﻣﻨﻮرې ﺗﻪ ﺗﺸﺮﻳﻒ راوړى دده ﻋﻤﺮ‬
‫ﻟﺲ ﻛﺎﻟﻪ وو اﺑﻮﻃﻠﺤﻪ  ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺗﻪ دﺧﺪﻣﺖ ﻟﭙﺎره ﭘﻴﺶ ﻛ‪７‬ي او‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻗﺒﻮل ﻛ‪７‬ى ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﺑﻮﺑﻜﺮ ‪請‬ﺪﻳﻖ  دى د ﺑﺤﺮﻳﻦ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻘﺮر ﻛ‪７‬ى ‪ ١٢٨۶ .‬اﺣﺎدﻳﺚ دده ﻣﺒﺎرك ＇ﺨﻪ ﻧﻘﻞ ﺳﻮي دي ‪ .‬ﻧﺒﻲ‬
‫ﻛﺮﻳﻢ
ده ﻟﺮه د ډﻳﺮ ﻣﺎل‪،‬ډﻳﺮ اوﻻد‪ ،‬او د ډﻳﺮ ﻋﻤﺮ د دﻋﺎء ﺳﺮه‬
‫دﻣﻐﻔﺮت دﻋﺎء ﻛ‪７‬ې ده ‪ ،‬د اوﻻد ډﻳﺮ واﻟﻰ ﻳ‪ ３‬دوﻣﺮه وو ﭼﻲ ‪٩٨‬‬
‫اوﻻده ده ﻣﺒﺎرك ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻻس دﻓﻦ ﻛ‪７‬ي دي او زراﻋﺖ اوﻣﺎﻟﺪاري ﻳ‪３‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬ﺣﺴﺎﻣﻲ ‪請‬ــ ‪ . ۵٩‬ﺣﺎﺷﻴﺔ اﻟﻄﺤﻄﺎوي ‪請‬ــ ‪.۵١‬‬
 ‫‪15‬‬
‫ﭘﻪ ﻛﺎل ﻛﻲ دوه ﻓﺼﻠﻪ ﺣﺎ‪請‬ﻼت ﻛﻮل اوﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﻳ‪ ３‬د اوﻻد ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫وو‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ اوږد وو‪ ،‬ده ﻣﺒﺎرك ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ دﻋﻤﺮ ＇ﺨﻪ ﺳﺘ‪７‬ى‬
‫ﺳﻮم اوس د ﻣﻐﻔﺮت ﭘﻪ اﻣﻴﺪ ﻳﻢ ﭼﻲ دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ددﻋﺎء اﺧﺮي ﺟﺰ دى‬
‫‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ  دى ﻣﺒﺎرك ﺑﺼﺮې ﺗﻪ د اﺣﺎدﻳﺜﻮ او ﻓﻘﻬﻲ د ﻣﻌﻠﻢ ﭘﻪ‬
‫‪請‬ﻔﺖ وﻟﻴ‪８‬ي‪ ،‬ﭘﻪ ‪١٠٢‬ﻫـﺠﺮي ﻛﺎل ﻛ‪＋‬ﻲ دى ﻣﺒﺎرك ﻫﻠﺘﻪ وﻓﺎت ﺳﻮ‬
‫‪1‬‬
‫او ﻫﻤﺪى آﺧﺮي ‪請‬ﺤﺎﺑﻲ وو ‪.‬‬

‫‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫روﺿﺔ اﻟﻄﺎﻟﺒﻴﻦ ‪請‬ــ ‪.۴٨٧‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪16‬‬
‫‪ ۴‬د ﺑﺪﻋﺖ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ ‪:‬‬

‫‪9 + 5 :
 9  7‬‬ ‫  
 ْ◌ ( ‬
‫<; ‬‫  ‬ ‫ (    ‬
‫ 
  
*‪ =9 ? @-‬‬
‫ >=‬ ‫‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ﺷﺨﺺ ﭼﻲ د ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺗﻌﻈﻴﻢ وﻛ‪７‬ى ﻧﻮ ﭘﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺮه ﻫﻐﻪ داﺳﻼم ﭘﻪ ﻧ‪７‬وﻟﻮ ﻛﻲ ﻛﻮﻣﻚ وﻛ‪７‬ى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬وَﻗّﺮَ‪ :‬دﺑﺎب ﺗﻔﻌﻴﻞ ＇ﺨﻪ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ﺪﻋَﺔ ‪ :‬ﻧﻮى ﺷﻰ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺑِﺪَعٌ ده ﺑﺎب ﻓﺘﺢ ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ‬
‫ﺑِ ْ‬
‫اﻳﺠﺎدول ﺑﻴﻠﻪ ﻧﻤﻮﻧ‪ ３‬ﻳﻮ ﺷﻰ ﺟﻮړول ‪.‬‬
‫ﻫَﺪَمَ ‪ :‬د ﺑﺎب )ض( ＇ﺨﻪ ﻣﺎﺗﻮل ﻧ‪７‬ول ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺪﻋﺖ ‪ :‬ﺑﺪﻋﺖ ﭘﻪ ا‪請‬ﻄﻼح ﺷﺮح ﻛﻲ ﻫﻐﻪ ﻛﺎر ﺗﻪ واﻳ‪３‬‬
‫ﭼﻲ ﭘﻪ ﺧﻴﺮ ﻗﺮون ﭘﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻲ ﻧﻪ وي او ﺳﻠﻒ ) ‪請‬ﺤﺎﺑﻪ‪،‬‬
‫ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ ﺗﺒﻊ ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ( د ﻫﻐﻪ وﻃﺮف ﺗﻪ دﻋﻤﻞ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره‬
‫ﻣﺤﺘﺎج وي ﻫﻐﻮ دﻏﻪ ﻛﺎر ﻧﻪ وي ﻛ‪７‬ى اوس ﻳ‪ ３‬ﻳﻮ ﺷﺨﺺ د‬
‫ﺛﻮاب ﭘﻪ ﻧﻴﺖ وﻛ‪７‬ي دﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺖ واﻳ‪ ３‬ﻟﻜﻪ ﻧﻔﻞ‬
‫ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﺎﻧﺪي ‪請‬ﺤﺎﺑﻪ ﻛﺮاﻣﻮ ﻧﻪ دى ﻛ‪７‬ى ﺳﺮه د‬
‫دې ﭼﻲ دوئ و دې ﺗﻪ ﻣﺤﺘﺎج وه ﭼﻲ ﻋﺒﺎدت ﭘﻪ ＊ﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﺪي وﺳﻲ ﭼﻲ ﺛﻮاب ﻳ‪ ３‬ډﻳﺮ ﺳﻲ ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻮر ﻧﻮي ﻛﺎروﻧﻪ ﭼﻲ‬
 ‫‪17‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ .‬ﭘﻪ ﺑﺪﻋﺖ‬ ‫دﻏﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭘﺮ ‪請‬ﺎدق وي ﻧﻮ دﻏﻪ ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺖ واﻳ‪３‬‬
‫ﺷﺮﻋﻲ ﻛﻲ ﺣﺴﻦ ﻧﺴﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد ﻳ‪ ３‬ﻗﺒﻴﺢ دى ﻫﻢ دﻏﻪ ﻗﻮل د‬
‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ رح دى ﭘﻪ دﻏﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺮه داﻧﻮى‬
‫ﻃﺮز د ﺳﻜﻮﻧﺖ اﺳﺒﺎب ﻟﻜﻪ اﻟﻤﺎرۍ‪ ،‬ﻛﻮرﺑﭽ‪ ،３‬ﻓﺮش وﻏﻴﺮه‬
‫داﺧﻮ ﻫﻢ د ﻧﺒﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻲ ﻧﻪ وه اوس ﺳﺘﻪ ﻧﻮ دې‬
‫ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺖ ﻧﻪ واﻳ‪ ３‬وﻟﻲ د ﺛﻮاب ﻧﻴﺖ ﻧﺴﺘﻪ‪،‬ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ وﺳﺎﺋﻞ‬
‫ﻟﻜﻪ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﺗﻪ ﭘﻪ ﻣﻮ！ﺮ ﻛﻲ ﺗﻠﻞ وﻏﻴﺮه ‪ ،‬ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﻗﻴﺎم‬
‫ﻣﺪارس‪ ،‬ﻓﻨﻮن ‪請‬ﺮف ﻧﺤﻮ وﻏﻴﺮه ！ﻮﻟﻪ دﺑﺪﻋﺖ ＇ﺨﻪ وﺗﻠﻲ دي‬
‫دﻏﻪ اﻋﻤﺎﻟﻮ ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺖ ﻧﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ د ﻧﺒﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫ﭘﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻲ ﻧﻪ وه اوس ﺳﺘﻪ او ﻫﻢ د ﺛﻮاب ﭘﻪ ﻧﻴﺖ دي ﻣ‪／‬ﺮ‬
‫دﺑﺪﻋﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻪ ﭘﺮ ‪請‬ﺎدﻗﻴ‪８‬ي ﭘﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻲ دﺑﺪﻋﺖ داﻗﻴﺪ ؤ‬
‫ﭼﻲ د‪請‬ﺤﺎﺑﻪ ﻛﺮاﻣﻮ ﺑﻪ ودﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻪ ﺿﺮورت وو ‪ ،‬او دﻏﻪ‬
‫ﻓﻨﻮﻧﻮ وﻏﻴﺮه ﺗﻪ ددوئ ﻣﺒﺎرﻛﺎﻧﻮ ﺿﺮورت ﻧﻪ وو ‪＄‬ﻜﻪ دي ﺗﻪ‬
‫ﺑﺪﻋﺖ ﻧﻪ واﻳﻲ ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ دﺛﻮاب ﭘﻪ ﻧﻴﺖ وي ‪.‬‬
‫ﻧﻮ دﻫﺮ ﻋﻤﻞ ﭼﻲ دﺑﺪﻋﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪請‬ﺎدق ﺳﻲ دﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺖ‬
‫وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي او دﻏﻪ ﺳ‪７‬ى ﺗﻪ ﺑﺪﻋﺘﻲ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ﻣﺜﺎل ﻟﻜﻪ ﭘﻪ‬
‫ﺑﻌﻀﻮ ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛﻲ ﺗﺮ اذان دﻣﺨﻪ او وروﺳﺘﻪ ﭘﻪ زوره اواز‬
‫‪請‬ﻼﺗﻮﻧﻪ وﻳﻞ‪ ،‬او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﭘﻪ ﻫﺮ ﻣﻠﻚ ﻛﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪﻋﺘﻮﻧﻪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺷﺮح ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請َ ١‬ـ ‪.٣۶٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪18‬‬
‫وي ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ﻫﻴ＆ ا‪請‬ﻞ ﻧﻠﺮي ‪ ،‬ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دى‬
‫！ﻮﻟﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏﻪ ﺿﻼﻟﺖ او ‪－‬ﻤﺮاﻫﻲ ＇ﺨﻪ وﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د ﺑﺪﻋﺖ ﻛﻮﻧﻜﻲ د ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻤﻮﻧﻪ دي ﻣﺜﻼ‬
‫ﭼﻲ دى راﺳﻲ دده ﻟﭙﺎره وﻻړ ﺳﻲ ﻳﺎ ﭘﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻲ ﻳﻮ ＊ﻪ‬
‫‪1‬‬
‫‪＄‬ﺎى ورﻛﻮل ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﻳ‪ ３‬ﻛﻮل وﻏﻴﺮه ‪.‬‬
‫ﻫﺪم اﻻﺳﻼم ‪ :‬د ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺗﻌﻈﻴﻢ د ﺑﺪﻋﺖ ﺗﻌﻈﻴﻢ دى او دﺑﺪﻋﺖ‬
‫ﭘﻪ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻛ‪＋‬ﻲ دﺳﻨﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮ دى او دﺳﻨﺖ ﺗﺤﻘﻴﺮ داﺳﻼم‬
‫‪2‬‬
‫و ﻋﻤﺎرت ﺗﻪ ﻧﻘﺼﺎن دى ‪.‬‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ دﺑﺪﻋﺖ ‪ :‬ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﭼﺎ ﺑﺪﻋﺖ‬
‫وﻛ‪７‬ى ﻧﻮ دى داﺳﻲ ﭘﻮﻫﻴﺪﻟﻰ دى ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ‬
‫رﺳﺎﻟﺖ ﻛﻲ )ﻧﻌﻮذﺑﺎاﷲ( ﻏﻠﻄﻲ ﻛ‪７‬ې ده )دﻏﻪ زﻣﺎ ﻋﻤﻞ ﺛﻮاب‬
‫ﻟﺮي ده ﻣﺒﺎرك ﻧﻪ دى ﻛ‪７‬ى ﻧﻪ ﻳ‪ ３‬اﻣﺮ ﻛ‪７‬ى دى( ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻪ ﺧﺮاﺑﻲ د ﺑﺪﻋﺖ داده ﭼﻲ ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺳ‪７‬ى ددﻏﻪ ﻋﻤﻞ ＇ﺨﻪ‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻪ ﻛﺎږي وﻟﻲ دى ﻳ‪ ３‬ﺛﻮاب ﺑﻮﻟﻲ ﻫﻐﻪ ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻛﻲ‬
‫ﻫﻴ＆ ا‪請‬ﻞ ﻧﻪ ﻟﺮي ‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮه رواﻳﺖ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ اﺑﻠﺲ‬
‫ووﻳﻞ ﭼﻲ زه ﺧﻠ‪ ，‬ﭘﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﻫﻼك ﻛ‪７‬م ‪ ،‬دوئ زه ﭘﻪ ﺗﻮﺑﻪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺷﺮح ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٣۶٠‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ﺷﺮح ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٣٩۴‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪19‬‬
‫ﻫﻼك ﻛ‪７‬م وروﺳﺘﻪ ﺑﻴﺎ ﻣﺎ ﭘﻪ دﻏﺴﻲ ﻋﻤﻞ اﺧﺘﻪ ﻛ‪７‬ه ﭼﻲ‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻪ ﻛﺎږي ‪.‬‬
‫ﺑﻞ دا ﭼﻲ ‪ :‬د ﺑﺪﻋﺖ ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ ﺳﺮه ﺳﻨﺖ ﭘﺎﺗﻴ‪８‬ي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ‬
‫ﺗﻪ ﻛﻮم ﻛﺎر ﻛﻮې ﻫﻢ ﭘﻪ دﻏﻪ ﻛﺎر ﻛ‪＋‬ﻲ ﺳﻨﺖ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻫﻢ ﺳﺘﻪ‬
‫ﻫﻐﻪ ﺳﺘﺎ ＇ﺨﻪ ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻮل ‪ .‬اﷲ  دي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن د ﺑﺪﻋﺎﺗﻮ‬
‫＇ﺨﻪ وﺳﺎﺗﻲ ‪ ،‬د ﻫﺮ ﻧﻴﻚ ﻋﻤﻞ ﭘﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ ﺑﻪ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ ﻛﻮئ‬
‫ﭼﻲ ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻛﻲ ا‪請‬ﻞ ﻟﺮي ﻛﻪ ﻳﺎ ؟‬

‫ ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫اﻟﺘﺮﻏﻴﺐ واﻟﺘﺮﻫﻴﺐ ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪20‬‬
‫‪ ۵‬ﺗﻮﺑﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﻣﺤﻮه ﻛﻮي‬
‫‪7‬‬ ‫‬ ‫‬ ‫ 
 
‪ ( :  ( 1 A$    9 B‬‬
‫    
‪ D,‬‬
‫‪1‬‬ ‫ ‬
‫‪' 7‬‬ ‫
 ‪ &E    F 7 &G‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ دﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ  ＇ﺨﻪ رواﻳﺖ دى ﭼﻲ رﺳﻮل اﷲ
‬
‫وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ‪ :‬ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻮﻧﻜﻰ د ‪－‬ﻨﺎه ＇ﺨﻪ داﺳﻲ دى ﻟﻜﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﭼﻲ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ‬
‫وي ﻛ‪７‬ې‪.‬‬
‫ﺐ ‪ :‬ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻮﻧﻜﻰ‪ ،‬ﺗﺎب دﺑﺎب ﻧَﺼَﺮ ＇ﺨﻪ‪ :‬ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟﺘّﺎﺋِ ُ‬
‫ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﻮﺑَﺎت‪.‬‬
‫ﻮب ‪ ،‬ﺟﻤﻊ اﻟﺠﻤﻊ ﻳ‪ُ ３‬ذﻧُ ْ‬
‫اَﻟﺬَﻧْﺐ ‪－ :‬ﻨﺎه‪ ،‬ﺟﻤﻊ د ُذﻧُ ْ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻣﻼ ﻋﻠﻰ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﺑﻨﺪه دﺗﻮﺑﻪ ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﺪي ذات اﻟﻬﻲ  ﺗﻪ رﺟﻮع ﻛﻮي ﻧﻮ د دوو ﺣﺎﻻﺗﻮ ＇ﺨﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻪ وي اول دا ﭼﻲ ‪－‬ﻨﺎه ﺑﺎﻟﻜﻞ ﻣﺤﻮه ﻛ‪７‬ي ‪ ،‬دوﻫﻢ دا ﭼﻲ‬
‫ﺛﻮاب ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي ﻟﻴﻜﻦ ﻛﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﻳ‪ ３‬ﻣﺤﻮه ﻧﺴﻲ ﭘﻪ دواړو‬
‫‪請‬ﻮرﺗﻮ ﻛﻲ ﺛﻮاب ﻟﺮي ‪ .‬ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ رح‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬د ﺗﻮﺑ‪ ３‬ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ ﺑﻨﺪه داﷲ  ﻣﺤﺒﻮب ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ او د ‪－‬ﻨﺎﻫﻮ‬
‫ﻮمِ وَﻟَﺪَﺗْ ُﻪ ُا ُﻣّ ُﻪ (‪.‬‬
‫داغ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻟﻴﺮي ﻛﻴ‪８‬ي ﻟﻜﻪ ﺣﺪﻳﺚ)ﻛَﻴَ ْ‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دى ！ﻮﻟﻪ ﺑﻨﻲ آدم ﺧﻄﺎوي ﻟﺮي ﻟﻴﻜﻦ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٠۶‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪21‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﻄﺎﻛﻮﻧﻜﻰ ﻫﻐﻪ دى ﭼﻲ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻮﻧﻜﻰ وي ‪.‬‬
‫د ﺗﻮﺑﻲ ﻟﭙﺎره ﺷﺮاﺋﻂ ‪ :‬ﻋﻼﻣﻪ آﻟﻮﺳﻲ ﭘﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ روح اﻟﻤﻌﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻲ او ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻲ اﻟﺪﻳﻦ اﺑﻮ ذﻛﺮﻳﺎ ﻧﻮوي ﭘﻪ ﺷﺮح ﻣﺴﻠﻢ ﻛﻲ‬
‫د ﺗﻮﺑﻲ ‪ ٣‬ﺷﺮاﺋﻂ ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ي دي ‪:‬‬
‫)‪ (١‬د ‪－‬ﻨﺎه ＇ﺨﻪ ﭘﻮره ﺟﻼ ﺳﻲ ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﭘﺮ ‪－‬ﻨﺎه ﻧﺪاﻣﺖ ﻗﻠﺒﻲ وي ‪،‬د زړه د اﺧﻼ‪請‬ﻪ ﭘﺮ دﻏﻪ ‪－‬ﻨﺎه‬
‫ﭘ‪５＋‬ﻤﺎﻧﻪ وي ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﭘﻮخ ﻋﺰم ﻳ‪ ３‬وي ﭼﻲ ﺑﻴﺎ داﺳﻲ ‪－‬ﻨﺎه ﻧﻪ ﻛﻮم ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻت راوي ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ‪:‬‬
‫ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻛﻨﻴﺖ ﻳ‪ ３‬ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن دى‪ ،‬ﻣﺴﻌﻮد ﻳ‪ ３‬د ﭘﻼر ﻧﻮم‬
‫وو‪ ،‬ام ﻋﺒﺪ ﻳ‪ ３‬د ﻣﻮر ﻧﻮم وو ‪ .‬ﭘﻪ اول ﻛﻲ ﻳ‪ ３‬ﭼﻮﭘﺎﻧﻲ ﻛﻮل ﺗﺮ ﻳﻮ‬
‫واﻗﻌﻲ وروﺳﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﻮ ﺑﻴﺎ ﻳ‪！ ３‬ﻮﻟﻪ زﻧﺪ‪－‬ﻲ د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻲ وﻗﻒ ﻛ‪７‬ه ‪ ،‬ﻳﻮ ‪＄‬ﻞ ﻳ‪ ３‬ﺣﺒﺸ‪ ３‬ﺗﻪ او ﺑﻴﺎ ﻳ‪ ３‬ﻣﺪﻳﻨ‪ ３‬ﻣﻨﻮرې‬
‫ﺗﻪ ﻫﺠﺮت ﻛ‪７‬ى دى ‪ .‬دى ﻣﺒﺎرك رﺋﻴﺲ ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ دى د ﻓﻘﻪ ﺣﻨﻔﻲ دار‬
‫وﻣﺪار دده ﻣﺒﺎرك ﭘﺮ رواﻳﺎﺗﻮ دى ‪ .‬ﺗﻌﺪاد د ﺣﺪﻳﺜﻮ ﻳ‪ ٨۴٨３‬دى ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﻣﺒﺎرك ﻳ‪ ３‬ﺗﺮ ﺷﭙﻴﺘﻮ ﻛﺎﻟﻮ زﻳﺎت دى ﭘﻪ ‪٢٣‬ﻫـ ﻛﺎل ﻛﻲ وﻓﺎت ﺳﻮى‬
‫دى‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﺜﻤﺎن  د ﺟﻨﺎزې ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ورﻛ‪７‬ى‪ ،‬دﺣﻀﺮت ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ‬
‫ﻣﻈﻌﻮن  ﭘﻪ ﺑﻐﻞ ﻛﻲ ﭘﻪ ﺟﻨﺖ اﻟﺒﻘﻴﻊ ﻛﻲ دﻓﻦ ﺳﻮى دى ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٠۴‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪22‬‬
‫‪ ۶‬د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮل ‪:‬‬
‫   *)   ‪M N ,$ O P 5 H9  H I- 5 JK   L K‬‬
‫ ‬ ‫  ‬
‫‪ E*  T'B- + B5 M N ,$ O P 5 T'&$ -B5‬‬
‫  ‪1‬‬
‫‪Q  R‬‬ ‫‪ A S‬‬
‫‪  %‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ＇ﻮك ﭼﻲ ﺳﺘﺎﺳﻮ ＇ﺨﻪ ﻳﻮ ﺑﺪ ﻛﺎر ووﻳﻨﻲ ﻧﻮ ﻫﻐﻪ‬
‫دي ﭘﻪ ﻻس ﺳﺮه دا ﺑﺪ ﻛﺎر ﻣﻨﻊ ﻛ‪７‬ى‪ ،‬ﻛﻪ ده دوﻣﺮه ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻪ‬
‫درﻟﻮدى ﻧﻮ ﺑﻴﺎ دي ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ژﺑﻪ ﺳﺮه ﻣﻨﻊ ﻛ‪７‬ي ‪ ،‬او ﻛﻪ ﻳ‪３‬‬
‫دوﻣﺮه ﻃﺎﻗﺖ ﻫﻢ ﻧﻪ درﻟﻮدى ﻧﻮ ﺑﻴﺎ دي ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ زړه ﻛﻲ ﺑﺪ‬
‫وﺑﻮﻟﻲ او دﻏﻪ )آﺧﺮي درﺟﻪ( د اﻳﻤﺎن ﻫﻐﻪ ﻛﻤﺰورې درﺟﻪ ده‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻓَﻠْﻴُﻐَﻴِّﺮْه ‪ :‬ﺑﺪﻟﻮل ‪.‬‬
‫ﻒ‪ :‬ډﻳﺮ ﻛﻤﺰور‪ ،‬ﺿِﻌَﺎفٌ او ﺿُﻌَﻔَﺎ ُء ﻳ‪ ３‬ﺟﻤﻊ ده‪.‬‬
‫اَﺿْﻌَ ُ‬
‫ﻣُﻨْﻜَﺮْ ‪ :‬ﺷﺮﻋﻲ ﺑﺪ ‪ .‬ﺑﻴﺪه ‪ :‬ﭘﻪ ﻻس ﺳﺮه ‪.‬‬
‫ﻓﺒﻘﻠﺒﻪ ‪ :‬ﭘﻪ زړه ﺳﺮه ‪.‬‬
‫ﻓﺒﻠﺴﺎﻧﻪ‪ :‬ﭘﻪ ژﺑﻪ ﺳﺮه ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ د اﻳﻤﺎن درې درﺟ‪ ３‬ذﻛﺮ‬
‫ﺳﻮي دي ‪:‬‬
‫اول ‪ :‬داﭼﻲ ﻏﻠﻂ ﻛﺎر ووﻳﻨﻲ ﻧﻮ ﭘﻪ ﻻس دې ﻣﻨﻊ ﻛﻮي ﻣ‪／‬ﺮ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻦ رَاٰى ﻣِﻨْﻜُ ْﻢ ﻣُﻨْﻜَﺮًا ‪ .....‬اﻟﺦ‬
‫‪ 1‬ﻋﻦ اﺑﻲ ﺳﻌﻴﺪ اﻟﺨﺪري  ﻋﻦ رﺳﻮل اﷲ
ﻗﺎل ﻣَ ْ‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٣۶‬‬
 ‫‪23‬‬
‫دا ﻣﻨﻊ ﻛﻮل ﺷﺮاﺋﻂ ﻟﺮي ﻫﻐﻪ دا ﭼﻲ دى ﺑﻪ ﻗﺪرت ﻟﺮي ﻣﺜﻼ‬
‫د ﻛﻮر ﻣﺸﺮ‪ ،‬اﺳﺘﺎذ‪ ،‬آﻣﺮ وﻏﻴﺮه وي ‪.‬‬
‫دوﻫﻢ ‪ :‬داﭼﻲ ﻳﻮ ﻏﻠﻂ ﻛﺎر ووﻳﻨﻲ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻣﻨﻊ ﻛﻮي‬
‫ﻟﻴﻜﻦ ددﻏﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ‪ ۵‬ﺷﺮﻃﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﻓﺘﺎوى‬
‫‪1‬‬
‫ﻋﺎﻟﻤ‪／‬ﻴﺮي ﻛﻲ راوړي دي ‪.‬‬
‫درﻳﻢ ‪ :‬ﭼﻲ ﻳﻮ ﺑﺪ ﻛﺎر ووﻳﻨﻲ ﺧﭙﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺦ ‪＄‬ﻴﻨﻲ اړوي او ﭘﻪ‬
‫زړه ﻛﻲ ﺑﻪ ﺑﺪ ‪＄‬ﻴﻨﻲ وړي ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ زړه ﻛﻲ ﻫﻢ ﺑﺪ ﻧﻪ ‪＄‬ﻴﻨﻲ‬
‫وړل ﻧﻮ دده ﭘﻪ اﻳﻤﺎن ﻛﻲ ﺷﻚ ﺳﺘﻪ ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻢ دﻣﻨﻊ ‪ :‬ﻛﻪ ﺣﺮام ﻛﺎر وو ﻣﻨﻊ ﻳ‪ ３‬واﺟﺐ ده ﻛﻪ ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ‬
‫ﻛﻲ ﻳﻮ ﺷﻰ واﺟﺐ وي اﻣﺮ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ واﺟﺐ دى ﻛﻪ ﺳﻨﺖ وي اﻣﺮ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﺳﻨﺖ دى ﻛﻪ ﻓﺮض وي ﻧﻮ اﻣﺮ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻓﺮض دى‪ ،‬ﻣ‪／‬ﺮ‬
‫دا ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻐﻪ وﺧﺖ دى ﭼﻲ دﻣﺨﺎﻃﺐ ＇ﺨﻪ ﺳﺘﺎ دا ﻳﻘﻴﻦ‬
‫وي ﭼﻲ دى ﺧﺒﺮه ﻗﺒﻠﻮي ﻛﻪ دا ﻳﻘﻴﻦ ﻧﻮو ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﻳ‪ ３‬وﻳﻞ‬
‫واﺟﺐ ﻧﻪ دى ﺑﻞ داﭼﻲ دا ﻣﻨﻊ ﻫﻐﻪ وﺧﺖ واﺟﺐ ده ﭼﻲ‬
‫دﻓﺘﻨ‪ ３‬او ﻓﺴﺎد ﺑﻴﺮه ﻧﻪ وي ﻛﻪ د ﻓﺘﻨ‪ ３‬او ﻓﺴﺎد اﺣﺘﻤﺎل وو‬
‫ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻧﻪ ورﺗﻪ واﻳﻲ ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﻗﻄﺐ اﻟﺪﻳﻦ ﭘﻪ ﺷﺮح دﻣﺸﻜﻮة ﻛﻲ واﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ اﻣﺮ ﭘﻪ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻓﺘﺎوى ﻋﺎﻟﻤ‪／‬ﻴﺮي ﺑﺎب ﻛﺮاﻫﻴﺔ ‪請‬ــ ‪ ٣۵٣‬ج ‪. ۵‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪24‬‬
‫ﻧﻴﻜﻮ ﺳﺮه ﻛﻮل او د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮل ﻳﻮا‪＄‬ﻲ دﺣﺎﻛﻢ ﻛﺎر‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻪ دى ﺑﻠﻜﻪ دﻫﺮ ﻧﺎرﻳﻨﻪ‪％＊،‬ﻴﻨﻪ‪ ،‬او ﻏﻼم ﻛﺎر دى ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺳﻮرة اﻧﻔﺎل ‪ ٢۵‬آﻳﺔ ﻛﻲ ﻫﻢ وﺿﺎﺣﺖ دى ﭼﻲ دﻫﻐﻪ دﻓﺘﻨ‪３‬‬
‫＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﺊ ﭼﻲ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻮ ﻟﺮه ﺧﺎص ده ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺳﻮ‬
‫د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ ﻣﻨﻊ وﻧﻪ ﻛ‪７‬ئ دﻏﻪ ﻓﺘﻨﻪ او ﻣﺼﻴﺒﺖ ﭘﺮ ﺗﺎﺳﻮ ﻫﻢ‬
‫واﻗﻊ ﻛﻴ‪８‬ي ) ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﺗﺎﺳﻲ ‪請‬ﻠﺤﺎء او ﻧﻴﻜﺎن ﻳﺎﺳﺖ( ‪.‬‬
‫ﺣـﺎ‪請‬ـﻞ داﭼﻲ د ﺑﺪو ﭘﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ ﻛ‪＋‬ﻲ ﺑﻪ ﺳﺴﺘﻲ ﻧﻪ ﻛﻮئ ﻛﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﻧﻪ دا ﻧﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ واﻻ ﻫﻢ ﭘﻪ ﻋﺬاب ﻣﺒﺘﻼ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻣﺒﺎرﻛﻮو ﻛ‪＋‬ﻲ ﺑﻠﻪ ﺧﺮاﺑﻲ د ﻧﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ دا ذﻛﺮ‬
‫ﺳﻮې ده ﭼﻲ ﻛﻮم ﻋﺬاب ﭘﺮ ‪－‬ﻨﻬﻜﺎر را‪＄‬ﻲ ﻫﻐﻪ ﻋﺬاب ﭘﺮ ﻧﻪ‬
‫ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ واﻻ ﺑﺎﻧﺪي ﻫﻢ را‪＄‬ﻲ ‪ ،‬او ﺑﻴﺎ د دﻏﻪ ﻧﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ‬
‫‪3‬‬
‫واﻻ دﻋﺎء د ﻋﺬاب د دﻓﻊ ﻟﭙﺎره ﻫﻢ ﻧﻪ ﻗﺒﻠﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫اول ﺑﻪ ا‪請‬ﻼح د ﺧﭙﻞ ﻛﻮر ＇ﺨﻪ ﺷﺮوع ﻛﻮئ او ﺧﭙﻞ ﻛﻮر‬
‫واﻻ ﺑﻪ د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮئ ‪ .‬اﷲ  دي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ د‬
‫‪＄‬ﺎن‪ ،‬ﻛﻮر او ！ﻮﻟﻮ ا‪請‬ﻼح ﭘﻪ ＊ﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮي ج ‪請 ١‬ـ ‪.۶۴٧‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﺳﻮرة اﻻﻧﻔﺎل آﻳﺔ ‪.٢۵‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٣٣٠‬‬ ‫‪3‬‬

 ‫‪25‬‬
‫‪ ٧‬د اﷲ  رﺿﺎ ﻣﻨﺪي د ﻣﻮر وﭘﻼر ﭘﻪ رﺿﺎﻣﻨﺪي ﻛﻲ ده ‪:‬‬

‫‪X W  V‬‬ ‫‪ W   9   @S‬‬

‫‪   X‬‬
‫‪ U‬‬ ‫‪  V‬‬ ‫  ‬
‫‪   @S‬‬
‫‪ U‬‬
‫‪1‬‬
‫  ‪ 9‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د اﷲ  رﺿﺎﻣﻨﺪي د ﭘﻼر ﭘﻪ رﺿﺎ ﻣﻨﺪي ﻛ‪ ３＋‬ده‬
‫او د اﷲ  ﻧﺎراﺿﻲ دﭘﻼر ﭘﻪ ﻧﺎراﺿﻲ ﻛﻲ ده ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬رَﺿِﻰَ ‪ :‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ ﻛﻴﺪل‪.‬‬
‫ﺳﺨﻂ ‪ :‬ﻧﺎراﺿﻪ ﻛ‪５‬ﺪل ‪.‬‬
‫ﺳﻮال ‪ :‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛ‪ ３＋‬دﭘﻼر ذﻛﺮ ﺳﺘﻪ دﻣﻮر ذﻛﺮ وﻟﻲ‬
‫ﻧﺴﺘﻪ ؟‬
‫ﺟﻮاب ‪ :‬ﭘﻪ ﺑﻌﻀﻮ رواﻳﺎﺗﻮ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ دﻣﻮر ﺣﻖ زﻳﺎت‬
‫دى د ‪ ٣‬وﺟﻮﻫﺎﺗﻮ ﭘﺮ ﺑﻨﺎء‪ ،‬ﻟﻬﺬا ﭼﻲ دﭘﻼر دوﻣﺮه ﺣﻖ وي ﻧﻮ‬
‫دﻣﻮر ﭘﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ اوﻟﻰ ﭘﻜ‪ ３＋‬دﺧﻞ دى ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﻫﻐﻪ زﻳﺎﺗﻪ‬
‫ﺣﻘﺪاره ده ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻓﺘﺎوى ﻫﻨﺪﻳﻪ ﻛ‪ ３＋‬راﻏﻠﻲ دي ﭼﻲ ﭘﻪ اﺣﺘﺮام اوﺗﻌﻈﻴﻢ‬
‫ﻛ‪ ３＋‬ﭘﻼر د ﻣﺨﻪ دى او ﭘﻪ ﺧﺪﻣﺖ او ﻧﻌﻤﺘﻮ ورﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻮر د ﻣﺨﻪ ده ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
رِﺿَﻰ اﻟﺮَّبِّ ‪ ....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴١٩‬‬
‫‪1‬‬
 ‫‪26‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛ‪ ３＋‬ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪３‬‬
‫‪ :‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﻧﻴﻚ اوﻻد ﻣﻮر وﭘﻼر ﺗﻪ ﻳﺎ ﻳﻮا‪＄‬ﻲ ﻳﻮه ﺗﻪ ﭘﻪ ﻧﻈﺮ د‬
‫رﺣﻤﺖ و‪－‬ﻮري اﷲ  ددﻏﻪ ﻛﺘﻠﻮ ﭘﻪ وﺟﻪ د ﺣﺞ ﻣﻘﺒﻮل ﺛﻮاب‬
‫ورﻛﻮي ‪請 ،‬ﺤﺎﺑﻪ ﻛﺮاﻣﻮ وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ ﻛﻪ ﻳﻮ ﺷﺨﺺ د‬
‫ور‪＄‬ﻲ ﺳﻞ واري ورﺗﻪ و‪－‬ﻮري ﻧﻮ ﻫﻢ دﺳﻠﻮ ﺣﺠﻮ ﺛﻮاب‬
‫‪2‬‬
‫ورﻛﻮي؟ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ‪ :‬ﻫﻮ‪ ،‬اﷲ اﻛﺒﺮ و اﻃﻴﺐ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛ‪ ３＋‬د ﻳﻮ ‪請‬ﺤﺎﺑﻲ ﭘﺮ ﺳﻮال ﺑﺎﻧﺪي‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ ‪ :‬ﻫﻮ ﭘﺲ ﻟﻪ ﻣﺮ‪－‬ﻪ ﻫﻢ ﺳﺘﺎ ﭘﺮ ذﻣﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﺪي د ﻣﻮر ﭘﻼر ﺣﻖ ﺳﺘﻪ ‪:‬‬
‫)‪ (١‬د دوئ ﻟﭙﺎره دﻋﺎء اوﻣﻐﻔﺮت ﻏﻮ＊ﺘﻞ ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬دوئ ﭼﻲ دﭼﺎ ﺳﺮه وﻋﺪه ﻛ‪７‬ې وي ﻳﺎ ﻳ‪ ３‬ﺟﺎﺋﺰ و‪請‬ﻴﺖ‬
‫ﻛ‪７‬ى وي ﻫﻐﻪ ﭘﻮره ﻛﻮل ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﻫﻐﻪ دوﺳﺘﺎن ﭼﻲ د ﻣﻮر وﭘﻼر ﭘﻪ واﺳﻄﻪ ﻳ‪ ３‬ﻗﺮاﺑﺖ وي‬
‫د ﻫﻐﻮ ﺳﺮه ‪請‬ﻠﻪ رﺣﻤﻲ ﻛﻮل او د دوئ د ﺷﻨﺎﺧﺘﻮو ﺳﺮه د‬
‫‪3‬‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﻪ ﺣﺪودو ﻛﻲ اﺣﺘﺮام او ﻋﺰت ورﻛﻮل ‪.‬‬

‫‪ 1‬ﻓﺘﺎوى ﻋﺎﻟﻤ‪／‬ﻴﺮي ج ‪請 ۵‬ـ ‪.٣۶۵‬‬

‫‪ 2‬ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.١۵٩‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.١۵١‬‬ ‫‪3‬‬
 ‫‪27‬‬
‫)‪ (۴‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﻛﻪ ﭼﺎ دﻣﻮر وﭘﻼر ﻳﺎ دواړو‬
‫زﻳﺎرت د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ ورځ ﻛﺎوه دﻏﻪ ﺷﺨﺺ ﺗﻪ ﺑﻪ ﺑﺨ‪＋‬ﻨﻪ‬
‫وﺳﻲ او داﷲ  ﭘﻪ ﻧﺰد ﺑﻪ ﭘﻪ ﻧﻴﻜﺎﻧﻮ ﻛ‪＋‬ﻲ ﺣﺴﺎب ﺳﻲ ‪ .‬ﺣﻖ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻰ  دي ！ﻮﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ دﻣﻮر اوﭘﻼر ﺧﺪﻣﺖ او‬
‫اﺣﺘﺮام ور ﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي‪ .‬آﻣﻴﻦ ﻳﺎرب اﻟﻌﻠﻤﻴﻦ‬
‫د ﺣﻀﺮت اﺑﻦ ﻋﻤﺮ  ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺣﺎﻻت ‪:‬‬
‫ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻛﻨﻴﺖ ﻳ‪ ３‬اﺑﻮ ﻣﺤﻤﺪ دى‪ ،‬د ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ ﻣﺒﺎرك‬
‫زوى دى ﺗﺮ ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ  د ﻣﺨﻪ ﻳ‪ ３‬اﻳﻤﺎن راوړى دى ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ‬
‫دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻲ وو ‪ ،‬داﻣﺎم اﺣﻤﺪرح د ﻣﺬﻫﺐ د اﺣﻜﺎﻣﻮ‬
‫ﺑﻨﺎء دده ﻣﺒﺎرك ﭘﺮ اﻗﻮاﻟﻮ ده‪.‬‬
‫ﭘﻪ ‪۶۵‬ﻫـﺠﺮي ﻛﺎل ﻛﻲ ﭘﻪ ﺗﺴﻄﺎط ﻧﺎﻣﻲ ‪＄‬ﺎى ﻛﻲ وﻓﺎت ﺳﻮى دى‪،‬‬
‫دﺟﻨ‪ ，‬ﭘﻪ وﺟﻪ ﺧﻠ‪ ，‬دﺑﺎﻧﺪي ﻧﺴﻮاى راوﺗﻼى ‪＄‬ﻜﻪ ﻳ‪ ３‬دى ﻣﺒﺎرك ﭘﻪ‬
‫ﻛﻮر ﻛﻲ دﻓﻦ ﻛ‪７‬ى ‪.‬‬
‫‪ ٧٠‬اﺣﺎدﻳﺚ دده ﻣﺒﺎرك ＇ﺨﻪ را ﻧﻘﻞ ﺳﻮي دي ‪.‬‬

‫ ‬
 ‫‪28‬‬
‫‪ ٨‬د اوﻻد ﺣﻖ ﭘﺮ ﻣﻮر اوﭘﻼر ﺑﺎﻧﺪي ‪:‬‬
‫‬ ‫  ْ◌  ‪   LF 1‬‬
‫‪L ?  S‬‬
‫‪  Y‬‬‫\ *‪  M B  Z  L ? [-‬‬ ‫ ‬ ‫‬
‫‪1‬‬
‫] ‪.M‬‬ ‫
‪ .  V L^ (5  Y  _
Z L? ^-‬‬
‫ ‬ ‫      ‬ ‫    ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺗﺎﺳﻲ ﺧﭙﻞ اوﻻدو ﺗﻪ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﺣﻜﻢ ﻛﻮئ ﻛﻠﻪ ﭼﻲ‬
‫دوئ د اوو ﻛﺎﻟﻮ وي‪ ،‬او دوئ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ دﻧﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﭘﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫وﻫﺊ ﻛﻠﻪ ﭼﻲ دوئ دﻟﺴﻮ ﻛﺎﻟﻮ وي ‪ ،‬او ﭘﻪ دﻏﻪ وﺧﺖ ﻛﻲ د‬
‫دوئ د ﭘﺮوﺗﻲ ﺑﺴﺘﺮې ﺳﺮه ورﺟﻼ ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬
‫ﻦ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د زوى‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﺑْﻨَﺎء‪ :‬ﺟﻤﻊ داِﺑَ ْ‬
‫ﻊ دﺧﻮب ‪＄‬ﺎى‪ .‬ﺿﺠﻊ د ﻓﺘﺢ ＇ﺨﻪ ﭘﺮ‬
‫ﻊ‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻣَﻀْﺠَ ْ‬
‫اَﻟْﻤَﻀَﺎﺟِ ْ‬
‫ﺑﻐﻞ ﭘﺮﻳﻮﺗﻞ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ د اوﻻد ډﻳﺮ ﺣﻘﻮق ﭘﺮ ﭘﻼر‬
‫ﺳﺘﻪ د ﭘﻴﺪاﺋﺶ ＇ﺨﻪ ﺗﺮ ﺑﻠﻮغ ﭘﻮري اوﻻد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻘﻮق‬
‫ﻟﺮي اﻟﺒﺘﻪ دوه ﺣﻘﻮق ﻳ‪ ３‬ډﻳﺮ ﻣﻬﻢ دي اول ‪ :‬د ﻋﻘﻴﺪې‬
‫ﺟﻮړول‪ ،‬دوﻫﻢ ‪ :‬دﻋﺒﺎدات ور زده ﻛﻮل‪ .‬ﭘﻪ ﺧﺎ‪請‬ﻪ ﺗﻮ‪－‬ﻪ دﻟﺘﻪ‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻴﺎن دى ﭼﻲ ﻛﻮﭼﻨﻰ‬
‫ﻛﻠﻪ د اوو ﻛﺎﻟﻮ ﺳﻲ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﺣﻜﻢ ورﺗﻪ ﻛﻮئ ﻳﻌﻨﻲ اول ﺑﻪ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﺷﻌﻴﺐ ﻋﻦ اﺑﻴﻪ ﻋﻦ ﺟﺪه ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻣُﺮُوْا اَ ْوﻻَدَﻛُ ْﻢ ‪....‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ` ‪請‬ـ ‪.ab‬‬

 ‫‪29‬‬
‫ﻳ‪ ３‬ورزده ﻛﻮئ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺗﻪ ﺑﻴﺎﻳﺎﺳﺖ ﭘﻪ ﻫﻐﻪ‬
‫‪請‬ﻮرت ﻛﻲ ﭼﻲ دﻣﺴﺠﺪ اداب ﻳ‪ ３‬زده وي ‪ .‬او ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﻋﻤﺮ‬
‫ﻟﺴﻮ ﻛﺎﻟﻮ ﺗﻪ ورﺳﻴﺪى ﺑﻴﺎ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻧﻪ ﻛﻮل‬
‫ﻧﻮ وﻫﻞ )دﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﻪ ﺣﺪودو ﻛﻲ ( ﺑﻪ ورﻛﻮي ﭼﻲ ﺗﺮ ﺑﻠﻮغ‬
‫ﺗﺮ ﻣﺨﻪ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻋﺎدﺗﻲ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ‪ ،‬او دﻏﻪ ﻋﺎدت دﺟﻤﺎﻋﺖ‬
‫دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﭘﻪ ﻗﺒﺮ او ﺣﺸﺮ ﻛ‪ ３＋‬د اﷲ‬
‫د ﻋﺬاب ＇ﺨﻪ ﺳﺒﺐ د ﻟﻮړ ﺧﻼ‪請‬ﻮن ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪ ،‬او ﻛﻪ ﭼﻴﺮي‬
‫ﺧﺪاى ﻣﻪ ﻛ‪７‬ه ﻳﻮ ﭘﻼر د اوﻻد اوﻣﺎﺗﺤﺖ ﻛﻮم ＇ﻮك ﭼﻲ وي‬
‫دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ اوﻋﻘﻴﺪې او ﻧﻮرو دﻳﻨﻲ اﻣﻮرو ﻣﺘﻌﻠﻖ ﭘﻠ＂ﻨﻪ ﻧﻪ‬
‫ﻛﻮي د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ دده ＇ﺨﻪ ﺳﻮال ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ راﻏﻠﻲ دي ﭼﻲ )اَﻻَﻛُﻠّﻜُ ْﻢ رَاعٍ اﻟﺦ ( د ﻫﺮ‬
‫ﺳ‪７‬ي ＇ﺨﻪ د ﻫﻐﻪ ﭼﺎﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ﭼﻲ دده ﺗﺮ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘ‪９‬‬
‫ﻻﻧﺪي وي او ددﻏﻪ ﻛﻮﭼﻨﻲ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺧﺮاﺑﻪ ﺳﻮل ﻳﺎ ﻳ‪ ３‬ﺗﺮك‬
‫دﻋﺒﺎداﺗﻮ ﻛﺎوه ﺳﺒﺐ دﺧﺮاﺑ‪ ９‬ﻳ‪ ３‬ﭘﻼر ﻛﻴ‪８‬ي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ده‬
‫ﻛﻮ＊） ﻧﻪ دى ﻛ‪７‬ى او ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﻛﻮ＊） وﻛ‪７‬ى ﻟﻴﻜﻦ دﻛﻮ＊）‬
‫ﺳﺮه اوﻻد ﺧﺮاب ﺳﻮ ﺑﻴﺎ ﭘﺮ ﭘﻼر ﺑﺎﻧﺪي ‪－‬ﻨﺎه اوﻋﺬاب ﻧﺴﺘﻪ‬
‫‪ ،‬او داوﻻد د ﻛﻮﭼﻨﻰ واﻟﻲ ﺣﻘﻮق زﻣﻮږ ﭘﻪ رﺳﺎﻟﻪ )ﺗﺤﺴﻴﻦ‬
‫اﻟﻨﻜﺎح( ﻛﻲ ﺑﺎﻳﺪ وﻛﺘﻞ ﺳﻲ ‪.‬‬
 ‫‪30‬‬
‫‪ ٩‬د ＊ﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻧﺎﺳﺘﻪ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ c + A  R‬‬ ‫ ‪   e  11f,‬‬
‫\ ‬
‫‪ & d‬‬ ‫  ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ＊ﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺳﺮه ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻮل ﻧﻴﻢ ﻋﻘﻞ دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟﺘّﻮَدّ ْد‪ :‬ﻣﺤﺒﺖ ﻛﻮل‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫س‪ :‬ﺧﻠ‪. ，‬‬
‫اَﻟﻨّﺎ ْ‬
‫اَﻟْﻌَﻘْﻞ ‪ :‬ﻫﻐﻪ ﻧﻮر ﭼﻲ ﻏﻴﺮ ﺣﺴﻲ ﺷﻰ ﭘﻪ ﻣﺤﺴﻮس ﺳﻲ‪،‬‬
‫ﻮل ﻳ‪ ３‬ﺟﻤﻊ ده د ﺿﺮب د ﺑﺎب ＇ﺨﻪ ده ﻣﻌﻨﻰ ﻋﻘﻠﻤﻨﺪ‬
‫ﻋُﻘُ ْ‬
‫ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د＊ﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺳﺮه ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻴﻢ ﻋﻘﻞ دى ﭘﻪ دې ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﭼﻲ ﻳﻮ ＊ﻪ ﻣﺸﻮره درﻛﻮي ددﻳﻦ ﻳﺎ دﻧﻴﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ او ﭘﻮره‬
‫ﻫﻮ＊ﻴﺎري ﭘﻪ دﻧﻴﺎ ﻛﻲ داده ﭼﻲ ﺳ‪７‬ى د ﺣﻼل ﻛﺴﺐ ﻛﻮ＊）‬
‫ﻛﻮي ﭼﻲ ﺣﻼل رزق ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ي دا ﭘﻮره ﻋﻘﻞ ﻣﻨﺪي ده او د‬
‫آﺧﺮت ﻟﭙﺎره ﭘﻪ ﻋﺒﺎدﺗﻮ ﻛﻲ د اﺧﻼص ﻛﻮ＊） ﻛﻮي د‬
‫اﺧﻼص دوه رﻛﻌﺘﻪ ﻋﺒﺎدت ﺗﺮ زور رﻛﻌﺎﺗﻮ ﺑ‪ ３‬اﺧﻼ‪請‬ﻪ‬
‫اﻓﻀﻞ دى ‪.‬‬
‫او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛ‪ ３＋‬راﻏﻠﻲ دي ﭼﻲ ﻛﻪ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اﻻﻗﺘﺼﺎد ﻓﻲ اﻟﻨﻔﻘﺔ ﻧﺼﻒ اﻟﻤﻌﻴﺸﺔ‬ ‫‪1‬‬

‫واﻟﺘﻮدد اﻟﻰ اﻟﻨﺎس ﻧﺼﻒ اﻟﻌﻘﻞ وﺣﺴﻦ اﻟﺴﻮال ﻧﺼﻒ اﻟﻌﻠﻢ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٢٠‬‬
 ‫‪31‬‬
‫‪1‬‬
‫ﭼﻴﺮي ﺳﻢ ‪請‬ﺎﻟﺢ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻪ ﻧﻮو ﻧﻮ ﻳﻮازي ﺑﻪ ژوﻧﺪ ﻛﻮي‪.‬‬
‫‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﺑﺪ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻪ ﭘﻪ ﻋﺮف‪ ،‬ﻋﺎدت اوﺷﺮﻳﻌﺖ ﻛﻲ ﻟﻮى‬
‫دﺗﺒﺎﻫ‪ ９‬ﺳﺒﺐ دى ‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﻏﺰاﻟﻲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ‪ :‬ﺳ‪７‬ى ﺷﻨﺎﺧﺖ د ﻳﻮ ﭼﺎ ﺳﺮه‬
‫ﻛﻮي ﻧﻮ دﭘﻨ‪％‬ﻮ ﺧﺒﺮو ﻣﺮاﻋﺖ ﺑﻪ ﻛﻮي ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﻋﻘﻠﻤﻨﺪ ﺑﻪ وي ‪＄‬ﻜﻪ دﺑ‪ ３‬ﻋﻘﻠ‪ ９‬اﺛﺮ ﻳ‪ ３‬ﭘﺮ ﻣﻠ‪／‬ﺮي ﻟﻮﻳ‪８‬ي‪.‬‬
‫)‪ (٢‬د ＊ﻮ اﺧﻼﻗﻮ ﺧﺎوﻧﺪ ﺑﻪ وي ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﻓﺎﺳﻖ ﺑﻪ ﻧﻪ وي ‪.‬‬
‫)‪ (۴‬ﺑﺪﻋﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ وي )ﭼﻲ ﭘﻪ دﻳﻦ ﻛﻲ ﻧﻮي ﺧﺒﺮي ﭘﻴﺪاﻛﻮي(‬
‫‪2‬‬
‫)‪ (۵‬ﻣﺤﺐ د دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻧﻪ وي ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻓﺨﺮ اﻟﺪﻳﻦ رازي رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﻫﺮ ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻟﺮي د ‪ ٨‬ﻗﺴﻤﻪ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻧﺎﺳﺘﻪ ‪ ٨‬ﻗﺴﻤﻪ ﺷﻴﺎن ﭘﻴﺪاﻛﻮي‪:‬‬
‫‪ .1‬د اﻏﻨﻴﺎؤو ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﺣﺐ د دﻧﻴﺎ ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪ ،‬ﻫﻐﻪ‬
‫اﻏﻨﻴﺎء ﭼﻲ ﺣﺐ د دﻧﻴﺎ ﻟﺮي ‪＄‬ﻜﻪ ﺣﺐ د دﻧﻴﺎ د ﻫﺮي ﺧﻄﺎ‬
‫ﺳﺮ دى او ﭘﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻲ ﻧﺎﺷﻜﺮي ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .2‬د ﻓﻘﺮاؤو ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﺷﻜﺮ ﭘﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻲ ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請۴‬ـ ‪۴١۴‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٢۴۶‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪32‬‬
‫‪ .3‬د ﺳﻠﻄﺎن ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﺳﺨﺘﻲ د زړه‪،‬ﺗﻜﺒﺮ اوﻣﺤﺒﺖ د‬
‫ﻣﻨﺼﺐ ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .4‬د ＊‪％‬ﻮ ﺳﺮه ﺑ‪ ３‬اﻧﺪازې ﻧﺎﺳﺘﻪ ﺟﻬﻞ اوﺷﻬﻮت ﭘﺮﺳﺘﻲ‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .5‬د ﻛﻮﭼﻨﻴﺎﻧﻮ ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﭘﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻲ ﺑﺎزي اوﻣﺨﺴﺮې‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .6‬د ﻓﺎﺳﻘﻴﻨﻮ ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﭘﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻲ دﻻوري ﭘﺮ ‪－‬ﻨﺎﻫﻮ‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .7‬د ﻋﻠﻤﺎؤو ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮق ﭘﺮ ﻃﺎﻋﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻴﺪاﻛﻮي‬
‫‪ .8‬ﭘﺮ ﻋﻠﻢ ﺑﺎﻧﺪي دﻋﻤﻞ ﻛﻮﻧﻜﻮ ﻋﻠﻤﺎؤو ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ دﻋﻠﻢ‬
‫‪1‬‬
‫زﻳﺎﺗﻮاﻟﻲ ﭘﻴﺪﻛﻮي‪.‬‬
‫اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ رﺣﻤﻪ اﷲ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د اوﻟﻴﺎؤو ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺘﻪ‬
‫ﻛﺒﺮﻳﺖ اﺣﻤﺮ دى ‪ ،‬دآﺧﺮت ﻳﺎد او داﷲ  ﺳﺮه ﻣﺤﺒﺖ‬
‫‪2‬‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻮي‪.‬ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ روﻣﻲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪: ３‬‬
‫ﻫﻢ ﻋﻄﺎ ﻳﺎﺑﻲ وﻫﻢ ﺑﺎﺷﻲ ﻓــــــﺘﺎ‬ ‫ﻫﻤﻨﺸﻴﻦ اﻫﻞ ﻣﻌـﻨــــﻰ ﺑﺎش ﺗﺎ‬
‫ﭼﻮن ﺑﺼﺎ ﺣﺒﺪل رﺳﻲ ‪－‬ﻮﻫﺮ ﺷﻮي‬ ‫‪－‬ﺮ ﺗﻮ ﺳﻨ‪請 ，‬ﺨﺮه ﻣﺮﻣﺮ ﺷﻮي‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٠١‬‬
‫‪ 2‬ﻣﺜﻨﻮي ج ‪請 ١‬ـ ‪٢١،٢۶‬‬
 ‫‪33‬‬
‫‪ ١٠‬د ﻳﻮه ﻣﺆﻣﻦ ﭘﺮ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺣﻘﻮق ‪:‬‬
‫‬ ‫  ‪    g   @-
 g -‬‬
‫\ ‪   E H1 AO‬‬
‫‪9 ^ _ O i‬‬ ‫‪h#‬‬ ‫ ‬ ‫‬
‫‬ ‫‬ ‫‬ ‫‬ ‫‬
‫  ‪E ', _ O '+ E ' -
 L -$ O H
 1 E 'B j‬‬ ‫‬
‫‪  E‬‬
‫‪1‬‬
‫‪.9 ^ l   U‬‬ ‫‬
‫\ ‪ 8 E  ' k‬‬ ‫‪  O 4‬‬
‫
‪ N‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﭘﺮ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻧﺪي ﺷﭙ‪ ８‬ﺣﻘﻪ دي ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﻳﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺎروغ ﺳﻲ ﺑﻞ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ ﻛﻮي‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣ‪ ７‬ﺳﻲ ﭘﻪ ﺟﻨﺎزه ﻛﻲ ﺑﻪ ﻳ‪６－ ３‬ون ﻛﻮي‬
‫‪ (٣).‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ده ﺗﻪ دﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﺑﻠﻨﻪ وﺳﻲ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻮي‬
‫)‪ (۴‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﻳﻮ دﺑﻞ ﺳﺮه ﻳﻮ‪＄‬ﺎى ﺳﻲ ﻧﻮ ﺳﻼم ﺑﻪ ور اﭼﻮي‪.‬‬
‫)‪ (۵‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﻳﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﺗﺮﭼﻲ )او اﻟﺤﻤﺪﷲ وواﻳﻲ( د ﻫﻐﻪ‬
‫ﺟﻮاب ﺑﻪ ورﻛﻮي )ﭘﻪ ﻳﺮﺣﻤﻚ اﷲ ﺳﺮه( ‪ (۶).‬ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ دﺑﻞ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ ﺧﻴﺮ ﺧﻮاه وي ﻛﻪ دا ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ وي ﻛﻪ ﻏﺎﺋﺐ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺧِﺼَﺎل ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﺧَﺼْﻠَﺔ ده ‪.‬‬
‫ﻮ ُده ‪ :‬دﻧَﺼَﺮَ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ دﻣﺮﻳﺾ ﻛﻮل‪.‬‬
‫ﻳَﻌُ ْ‬
‫ﻳَﺸْﻬَﺪ ‪ :‬دﺳَﻤِﻊَ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺣﺎﺿﺮﻳﺪل ‪،‬ﺷﺎﻫﺪي‬
‫ورﻛﻮل ‪ .‬دﺑﺎب ﻣﻔﺎﻋﻠﻪ ＇ﺨﻪ ‪ :‬ﻟﻴﺪل ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة  ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻟﻠﻤﺆﻣﻦ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٣٩٧‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪34‬‬
‫ﻳُﺠِﻴْﺒُﻪ ‪ :‬د ﺑﺎب اﻓﻌﺎل ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻗﺒﻮل ‪ ،‬ﺟﻮاب ورﻛﻮل‪.‬‬
‫دَﻋَﺎه‪ :‬د ﻧﺼﺮ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺑﻠﻨﻪ ‪.‬‬
‫ﻟَﻘِﻴَ ُﻪ‪ :‬د ﺳﻤﻊ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﻳُﺸَﻤّﺘُﻪ ‪ :‬دﺗﻔﻌﻴﻞ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺗﺮﭼﻲ واﻻ ﺟﻮاب ورﻛﻮل‪.‬‬
‫ﺢ‪ :‬د ﻓﺘﺢ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﺧﻴﺮ ﺧﻮاﻫﻲ ده ‪.‬‬
‫ﻳَﻨْﺼَ ُ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﭘﺮ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻧﺪي ‪ ۶‬ﺷﺮﻋﻲ ﺣﻘﻮق ﻟﺮي ‪:‬‬
‫‪ .1‬د ﻗﺮﻳﺒﺎﻧﻮ‪ ،‬دوﺳﺘﺎﻧﻮ او ﻫﻤﺴﺎﻳ‪／‬ﺎﻧﻮ د ﻣﺮﻳﺾ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻛﻮي ‪ .‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﺎ ﭼﻲ د ﻣﺮﻳﺾ‬
‫ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ه ﺳﻬﺎر ﻳﺎ ﻣﺎ＊ﺎم اوﻳﺎ زره ﻣﻼﺋﻜﻲ دده‬
‫دﻣﻐﻔﺮت دﻋﺎء ﻛﻮي ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻬﺎر ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ي ﺗﺮ‬
‫ﻣﺎ＊ﺎﻣﻪ دﻋﺎء ورﺗﻪ ﻛﻮي او ﻛﻪ ﻣﺎ＊ﺎم ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ي ﻧﻮ‬
‫ﺗﺮ ﺳﻬﺎره ﭘﻮري دﻋﺎء ورﺗﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪ .2‬د ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻮي ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﻛﻪ دواده‬
‫وي ﻛﻪ د ﺑﻞ ﺷﻲ ﭼﻲ اﻧﺴﺎن ﺗﻪ ﻋﺬر ﻧﻪ وي دا ﻣﺴﻨﻮن‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻪ ده ﭼﻲ ﻗﺒﻠﻮي ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬او ﺑﻴﻠﻪ ﻋﺬره ﻧﻪ ﻗﺒﻠﻮل ﭘﻪ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ﺳﺨﺖ ﻣﻨﻊ راﻏﻠ‪ ３‬ده ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ده‬
‫ﻟﺮه ﻋﺬر وو ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﻣﻌﺎف دى ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﭼﻴﺮي د واده ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﭘﻪ ‪＄‬ﺎى ﻛﻲ ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﻲ‬
 ‫‪35‬‬
‫ﻛﺎروﻧﻪ وه ﻟﻜﻪ ﺳﺎز‪ ،‬ﻋﻜﺴﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﻓﻠﻤﻮﻧﻪ وﻏﻴﺮه او دى ﺧﺒﺮ‬
‫وي ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻫﻐﻪ ‪＄‬ﺎى ﺗﻪ ﻧﻪ ور‪＄‬ﻲ او ﻛﻪ ﭼﻴﺮي دى ﻧﺎﺧﺒﺮه‬
‫ورﻏﻠﻰ وروﺳﺘﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺳﻮل ﭼﻲ دﻟﺘﻪ ﻧﺎرواوي دي ﻧﻮ‬
‫دﻏﻪ ورﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻛﻪ ﻋﺎم ﺳ‪７‬ى وي ﻧﻮ ﺣﻜﻢ دادى ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬دﻣﻨﻊ‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ﭘﺮ ﺷﺮﻋﻲ ﻃﺮﻳﻘﻪ درﻟﻮدى ﻣﻨﻊ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻛﻮي ﻛﻪ ﻳ‪３‬‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻮو ﻧﻮ د ډوډۍ ﺗﺮ وﺧﺘﻪ ﺑﻪ ﻛ‪５＋‬ﻨﻲ او ﻛﻪ ﭘﻪ ډوډۍ‬
‫ﻛﻲ ﻫﻢ دﻏﻪ ﻧﺎرواه ﻋﻤﻞ وي ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ډوډۍ ﻫﻢ ﻧﻪ ﺧﻮري ‪.‬‬
‫او ﻛﻪ ﭼﻴﺮي دﻏﻪ ورﺗﻠﻮﻧﻜﻰ ﻋﺎﻟﻢ وي ﻧﻮ دﻏﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻟﺮه د‬
‫ډوډۍ ﺗﺮ وﺧﺘﻪ ﻧﺎﺳﺘﻪ ﻫﻢ ﻧﻪ ده رواه ﻳﺎ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻣﻨﻊ ﻛﻮي او‬
‫ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﺴﻮ ﻣﻨﻊ ﻛﻮﻻى ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ‪＄‬ﻲ ‪ ،‬ﻧﻦ ﺳﺒﺎ اﻛﺜﺮه ودوﻧﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﺮ دﻏﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ دي ډﻳﺮ اﺣﺘﻴﺎط ﭘﻜﺎر دى ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳﻼم ﺑﻪ ور اﭼﻮي ‪ ،‬ددې ﻫﻢ ﺗﻔﺼﻞ ﺗﻴﺮ ﺳﻮى دى ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ وﺗﺮﭼﻲ او اﻟﺤﻤﺪﷲ وواﻳ‪ ３‬ﻧﻮ ﭘﺮ‬
‫اورﻳﺪوﻧﻜﻲ ﺑﺎﻧﺪي واﺟﺐ ﻛﻔﺎﻳ‪ ３‬دي ﭼﻲ ﺟﻮاب ﺑﻪ ﭘﻪ‬
‫ﷲ ورﻛﻮي ﺗﺮ درو ‪＄‬ﻠﻮ ﭘﻮري ‪.‬‬
‫ﻳَﺮْﺣَﻤُﻚَ ا ُ‬
‫‪ .5‬ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﻣ‪ ７‬ﺳﻲ ﺟﻨﺎزې ﺗﻪ ﺑﻪ ور‪＄‬ﻲ داﻫﻢ‬
‫واﺟﺐ ﻛﻔﺎﻳ‪ ３‬دى ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬اﻟﻔﺘﺎوى اﻟﻬﻨﺪﻳﺔ ج ‪ ۵‬صــ ‪ .٣۴٣‬ھدايۀ ج ‪ ۴‬صـ ‪.۴۵٣‬‬
 ‫‪36‬‬
‫‪ .6‬ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ دﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺧﻴﺮ ﻏﻮ＊ﺘﻮﻧﻜﻰ وي ﻛﻪ ﻫﻐﻪ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ وي ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺣﺎﺿﺮ ‪ ،‬ﻛﻮم ﺷﻰ ﭼﻲ د‪＄‬ﺎن ﻟﭙﺎره‬
‫ﺧﻮ＊ﻮي ﻫﻐﻪ ﺑﻪ د ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﻟﭙﺎره ﻫﻢ ﺧﻮ＊ﻮي‪ ،‬او ﻛﻮم‬
‫ﺷﻰ ﭼﻲ د ‪＄‬ﺎن ﻟﭙﺎره ﺑﺪ ‪２－‬ﻲ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ دﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﻟﭙﺎره ﻫﻢ‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﺪ ‪２－‬ﻲ ‪.‬‬
‫د ﺣﻀﺮت اﺑﻮﻫﺮﻳﺮة  ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺣﺎﻻت ‪:‬‬
‫ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﻋﻤﺮ‪ ،‬اﺑﻮﻫﺮﻳﺮة ﻳ‪ ３‬ﻛﻨﻴﺖ دى ‪ .‬ﺧﺎﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﻋﺒﺪاﻟﺸﻤﺲ‬
‫وو ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻳ‪ ３‬ﻧﻮم ﭘﻪ ﻋﻤﺮ ور ﺑﺪل ﻛ‪ .７‬د ﺧﻴﺒﺮ ﭘﻪ ﻛﺎل ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺳﻮ‪ ،‬دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺳﺮه ﺑﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻠ‪／‬ﺮى وو‪ ،‬وﺧﺖ دﻣﻼﻗﺎت ﻳ‪ ３‬ﻛﻢ‬
‫ﻣ‪／‬ﺮ ﺷﻮق د اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻳ‪ ３‬ډﻳﺮ زﻳﺎت وو‪ (۵٣٧۴) .‬اﺣﺎدﻳﺚ دده ﻣﺒﺎرك‬
‫＇ﺨﻪ ﻧﻘﻞ ﺳﻮي دي‬
‫ﭘﻪ ﺳﻨﻪ ‪ ۵١‬ﻫـ ﻛﻲ د ‪ ٧٨‬ﻛﺎﻟﻮ ﭘﻪ ﻋﻤﺮ ﻳ‪ ３‬وﻓﺎت ﻛ‪７‬ى دى‪ ،‬وﻟﻴﺪ‬
‫دﺟﻨﺎزې ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ورﻛ‪７‬ى دى ‪.‬‬

‫رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﻢ اﺟﻤﻌﻴﻦ ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ج ‪請 ۴‬ـ ‪.٣٠٨‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪37‬‬
‫‪ ١١‬د ﻳﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎن د ﺑﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎن ＇ﺨﻪ ﺗﺮ درو ور‪＄‬ﻮ زﻳﺎت اړﻳﻜﻲ‬
‫ﺷﻜﻮل ﺟﻮاز ﻧﻪ ﻟﺮي ‪:‬‬

‫  ‪n  5 o ?   5 p-* q n  5 Hh  o ^ O   L-$   cf m‬‬
‫‪  5 p-* q‬‬
‫‪1‬‬
‫ ‬ ‫ ‪  c h 1‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻫﻴ＆ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻟﺮه دا ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻪ ده ﭼﻲ ﻫﻐﻪ د ﺧﭙﻞ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ورور ﺳﺮه ﺗﺮ درو ور‪＄‬ﻮ زﻳﺎت ﻗﻄﻊ ﺗﻌﻠﻖ وﻛ‪７‬ي ﻛﻪ‬
‫ﭼﺎ دﻏﺴﻲ وﻛ‪７‬ه او ﭘﺮ ﻫﻤﺪﻏﻪ ﺧﻮاﺑﺪﺗﻴﺎ ﻣ‪ ７‬ﺳﻮ ﻧﻮ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻬﻨﻢ ﺗﻪ داﺧﻞ ﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻳَﻬْﺠُﺮُ‪ :‬ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدل‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﺗﻌﻠﻖ‪.‬‬
‫خ‪ :‬ورور‪.‬‬
‫اَ ْ‬
‫اَﻟﻨّﺎرُ‪ :‬اور‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ د اﻧﺴﺎن د ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﺮاﻋﺖ ﻛ‪７‬ى دى‬
‫ﭼﻲ ﭘﻪ درې ور‪＄‬ﻲ ﻛﻲ داﻧﺴﺎن درد ﺧﻼ‪請‬ﻴ‪８‬ي او ﻳﺎ ﻛﻤﻴ‪８‬ي‬
‫‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ د ﻳﻮ دﻳﻨﻲ ﻏﺮض ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮ درو ور‪＄‬ﻮ زﻳﺎت‬
‫ﺧﻮاﺑﺪﻳﺪل ﻫﻢ ﺟﻮاز ﻟﺮي ﻣﺜﻼ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﺑ‪ ３‬ﻋﻘﻴﺪې وي ﻳﺎ ﺑ‪３‬‬
‫دﻳﻨﻪ وي ﻟﻴﻜﻦ ددﻏﻪ ﺧﻮاﺑﺪۍ ﭘﻪ وﺧﺖ ﻛﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﺎره ﻛﺸﻲ‬
‫ﻫﻢ ﭘﺮ ﺳﻤﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ وي ﻳﻌﻨﻲ ﻏﻴﺒﺖ ﻳﺎﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳ‪ ３‬ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة  ان رﺳﻮل اﷲ
ﻗﺎل ‪ :‬ﻻﻳﺤﻞ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٢٨‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪38‬‬
‫ﻛﻮي ‪ ،‬او دﻏﻪ ﺧﻮاﺑﺪﺗﻴﺎ ﺑﻪ د ﻧﻔﺲ ﭘﻪ ﺧﻮاﻫﺶ ﻧﻪ وي ‪.‬‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ د ﻗﻄﻊ ﺗﻌﻠﻖ ‪ :‬ﻳﻮه ﺳﺰا ﺧﻮ ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ ذﻛﺮ دهﭼﻲ اﻣﺎم‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﻮرﺑﺸﺘﻲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ دﺧﻮل د اور ﻳ‪ ３‬ﭘﺮ ‪＄‬ﺎن واﺟﺐ ﻛ‪７‬ى ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ راﻏﻠﻲ دي ‪ :‬ﭼﻲ د دوﺷﻨﺒ‪ ３‬او‬
‫ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ ورځ دﺟﻨﺖ دروازې ﺧﻼ‪請‬ﻲ وي او ﭘﻪ ﺑﻞ رواﻳﺖ‬
‫ﻛﻲ راﻏﻠﻲ دي ﭼﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ور‪＄‬ﻮ ﻛﻲ ﭘﺮ ذات اﻟﻬﻲ ‬
‫ﺑﺎﻧﺪي اﻋﻤﺎل ﭘﻴﺸﻴ‪８‬ي ﻧﻮ ذات اﻟﻬﻲ  د ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﻣﻐﻔﺮت‬
‫ﻛﻮي ﻣ‪／‬ﺮ دﻏﺴﻲ دوه ﻣﺆﻣﻨﺎن ﭼﻲ ﻋﺪاوت ﺳﺮه ﻟﺮي‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﻐﻔﺮت ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫او ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ رواﻳﺖ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د روژې اﻋﻤﺎل ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ‬
‫ﻣﻌﻠﻘﻪ ﭘﺎﺗﻪ وي ﺗﺮ ＇ﻮ ﭼﻲ ﺧﻮاﺑﺪﺗﻴﺎ د ﻣﻨﻴ‪％‬ﻪ وﻻړه ﻧﺴﻲ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د دوو ﺧﻮاﺑﺪو ﭘﻪ ﻣﻴﻨ‪＃‬‬
‫ﻛﻲ ﭼﻲ ﻫﺮ ﻳﻮه اول ﺳﻼم واﭼﻮى ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻬﺘﺮه دى او‬
‫ﻛﻪ ﻳﻮه درې ‪＄‬ﻠﻪ ﺳﻼم واﭼﻮى ﻣ‪／‬ﺮ ﺑﻞ ﺟﻮاب ورﻧﻪ ﻛ‪７‬ى ﻧﻮ‬
‫‪3‬‬
‫دﺧﻮاﺑﺪﺗﻴﺎ ！ﻮﻟﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﭘﺮ ﺟﻮاب ﻧﻪ ورﻛﻮﻧﻜﻰ ده ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٢٣٨‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٢٣۴‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٣٨‬‬ ‫‪3‬‬

 ‫‪39‬‬
‫ﺗﻨﺒﻴﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﺳﺮه دﻃﺒﻌﻴﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻠﺮي‬
‫ﻧﻮﺗﻌﻠﻖ دي ورﺳﺮه ﻛﻢ ﻛ‪７‬ي‪ ،‬داﺳﻲ ﻧﻪ ﭼﻲ ﺳﻼم ورﺳﺮه ﺑﻨﺪ‬
‫ﻛ‪７‬ي دا ﺳﺨﺘﻪ ‪－‬ﻨﺎه ده او ﻫﻤﺪا ﻋﻤﻞ زﻣﻮږ ﭘﻪ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻛﻲ ډﻳﺮ‬
‫زﻳﺎت ﺳﺘﻪ ‪ .‬اﷲ  دي ！ﻮﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ددﻏﻪ ‪－‬ﻨﺎه ＇ﺨﻪ‬
‫ﻧﺠﺎت ور ﭘﻪ ﺑﺮﺧﻪ ﻛ‪７‬ي ‪ .‬آﻣﻴﻦ‪.‬‬
 ‫‪40‬‬
‫‪ ١٢‬رﺣﻢ ﭘﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﺑﺂﻧﺪي ‪:‬‬

‫ ‪  L ;  O    L ;  O‬‬

‫‪1d‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬اﷲ  رﺣﻢ ﻧﻪ ﻛﻮي )ﻛﺎﻣﻞ رﺣﻢ( ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﺑﺎﻧﺪي‬
‫ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﭘﺮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺑﺎﻧﺪي رﺣﻢ ﻧﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬رَﺣِﻢَ ‪ :‬ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻮل‪ ،‬دﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ دى ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪:‬ﭘﺮ ﻋﺎﻣﻮ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺑﻪ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺷﻔﻘﺖ‪ ،‬رﺣﻢ‬
‫او ﺣﺴﻦ ﻇﻦ ﻟﺮي ‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﭘﻪ ﻧﺎرواه ﻳﺎ ‪－‬ﻨﺎه‬
‫اﺧﺘﻪ وي د ا‪請‬ﻼح ﻓﻜﺮ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻛﻮي ﭘﻪ ＊ﻪ اﺧﻼﻗﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺑﻪ دﻏﻪ ‪－‬ﻨﻬﻜﺎر ﺷﺨﺺ د ﺑﺪو ＇ﺨﻪ ﻣﻨﻊ ﻛﻮي ﻟﻜﻪ ﭼﻲ‬
‫ﻣﺨﻜﻲ ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻧﻤﺒﺮ ‪ ۶‬ﻛﻲ ذﻛﺮ ﺳﻮل‪ ،‬او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ‬
‫ﺑﻪ ﭘﻪ ﭘ＂ﻪ اﷲ  ﺗﻪ دﻋﺎء ﻛﻮي ﭼﻲ ﻳﺎ اﻟﻬﻲ ﺗﻪ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ه ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪ دا ﭼﻲ ﻫﻴ＆ ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﺗﻪ ﺑﻪ ﭘﻪ‬
‫ﺣﻘﺎرت او ﺳﭙﻚ ﻧﻈﺮ ﻧﻪ ‪－‬ﻮري‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ‪ :‬ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﻳﻮﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﺮ ﺑﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﻇﻠﻢ ﻧﻪ ﻛﻮي او ﻧﻪ ﺑﻪ ﻳ‪３‬‬
‫ذﻟﻴﻠﻪ ﻛﻮي او ﻧﻪ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﺳﭙﻜﻮاﻟﻰ ﻛﻮي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﺗﻘﻮا دﻟﺘﻪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﺟﺮﻳﺮ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻻﻳﺮﺣﻢ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.١۶١‬‬
‫‪1‬‬
 ‫‪41‬‬
‫ده ‪،‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
زړه ﺗﻪ اﺷﺎره وﻛ‪７‬ه او دا اﺷﺎره ﻳ‪ ３‬درې ‪＄‬ﻠﻪ‬
‫‪1‬‬
‫وﻛ‪７‬ه ‪.‬‬
‫ﻟﻬﺬا ﻻزﻣﻪ ده ﭼﻲ ＇ﻮك ﭘﺮ ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﺷﻔﻘﺖ وﻟﺮي او دﻫﺮ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ ﻋﺰت‪،‬ﻗﺪر او اﺣﺘﺮام وﻟﺮي د اﻳﻤﺎﻧﺪارۍ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ ‪.‬‬
‫زﻣﻮږ ‪＄‬ﻴﻨﻲ ﺧﻠ‪ ，‬د ‪＄‬ﻴﻨﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ＇ﺨﻪ د‪－‬ﻨﺎه ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ د ﻫﻐﻪ‬
‫ﺳﭙﻚ واﻟﻰ ﻛﻮي دا ＊ﻪ ﻛﺎر ﻧﻪ دى ﺑﻠﻜﻪ د ﻫﻐﻪ د ا‪請‬ﻼح‬
‫ﻛﻮ＊） ﺑﻪ ﻛﻮي ‪ ،‬ﭘﻪ ﺳﭙﻚ واﻟﻰ او ﺑﺪ وړﻟﻮ ﺳﺮه ﻧﻮر ﻫﻢ دﻏﻪ‬
‫ﺳ‪７‬ى د دﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.١٧٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪42‬‬
‫‪ ١٣‬ﭘﺮ ＊‪％‬ﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺗﺮﺣﻢ ﻛﻮل ‪:‬‬

‫    
‪^   H F   J:g  r g  s/ O‬‬

‫ ( ‬
‫‪ht‬‬ ‫ ‬
‫‪ ^   u S +J - h‬‬
‫‪1‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﻧﺎرﻳﻨﻪ دي د‬

‫ﻣﺆﻣﻨﻲ ＊‪％‬ﻲ ﺳﺮه ﺑﻐﺾ ﻧﻪ ﻛﻮي ﻛﻪ ﭼﻴﺮي دده ﭘﻪ ﻧﻈﺮ ددﻏﻪ‬
‫＊‪％‬ﻲ ﻳﻮ ﻋﺎدت ﻳﺎ ﺧﺼﻠﺖ ﺑﺪ اوﻧﺎﺧﻮ＊ﻪ وي ﻧﻮ ﻳﻮ ﺑﻞ‬
‫ﺧﺼﻠﺖ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﺑﻴﺎ ＊ﻪ اوﺧﻮښ وي ‪.‬‬
‫ك ‪ :‬دﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﺑﻐﺾ ده‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻳَﻔْﺮَ ُ‬
‫ﻛَﺮِهَ ‪ :‬دﺳﻤﻊ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻧﺎﺧﻮ＊ﻪ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪:‬ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺎوﻧﺪ ﻟﺮه ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﻧﻪ ده ﭼﻲ د ﺧﭙﻞ ﻛﻮر واﻻ‬
‫＇ﺨﻪ ﻧﻔﺮت وﻛ‪７‬ي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ داﻧﺴﺎن ！ﻮل ﻋﺎدات ﻧﺴﻲ‬
‫ﺳﻤﻴﺪﻻى ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬اﺧﻼق ﺑﺪ وي ﺧﻮ ＊ﻪ اﺧﻼق ﻫﻢ ﻟﺮي ‪.‬‬
‫د ﻓﺮك ﻟﻔﻆ د ﻣﻴ‪７‬ه او ＊‪％‬ﻲ ﺗﺮ ﻣﻴﻨ‪ ＃‬ﻧﻔﺮت ﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﺧﻼ‪請‬ﻪ دا ﭼﻲ ﭘﺮ ＊ﻮ اﺧﻼﻗﻮ ﺑﻪ دي ﻧﻈﺮ وي او ﭘﺮ ﺑﺪو‬
‫اﺧﻼﻗﻮ ﺑﻪ ‪請‬ﺒﺮ اوﺗﺤﻤﻞ ﻛﻮې ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪３‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٢٨٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪43‬‬
‫ﭼﻲ ＊‪％‬ﻪ د ﭘﻮ＊ﺘ‪ ９‬د ﻛﺎږه ﻫ‪６‬وﻛﻲ ＇ﺨﻪ ﭘﻴﺪا ده ﺳﻴﺪه‬
‫ﻛﻴ‪８‬ي ﻧﻪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﺗﻪ ﺳﻴﺪه ﻛﻮې ﻧﻮ ﻣﺎﺗﻴ‪８‬ي او ﻣﺎﺗ‪５‬ﺪل‬
‫د＊‪％‬ﻲ ﻃﻼق دى ‪.‬‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬اﺳﺘﻮ‪請‬ﻮا ﺑﺎﻟﻨﺴﺎء ﺧﻴﺮا ‪ ،‬د＊‪％‬ﻮ‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﭼﻲ ﻣﺎ ﻛﻮم دﺧﻴﺮ و‪請‬ﻴﺖ ﻛ‪７‬ى دى )ﭼﻲ د دوئ ﺳﺮه‬
‫＊ﻪ ﻛﻮئ( ﻫﻐﻪ و‪請‬ﻴﺖ ﻗﺒﻮل ﻛ‪７‬ئ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻇﻠﻢ‪ ،‬ﺑ‪＄ ３‬ﺎﻳﻪ وﻫﻞ‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﺪﺳﻠﻮﻛﻲ وﻏﻴﺮه ﻣﻪ ورﺳﺮه ﻛﻮئ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دى ﭼﻲ ﭘﻪ ﺗﺎﺳﻮ ﻛﻲ‬
‫اﻫﻞ‬ ‫ﺧﭙﻞ‬ ‫د‬ ‫ﭼﻲ‬ ‫دى‬ ‫ﻫﻐﻪ‬ ‫ﺷﺨﺺ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫)ﻛﻮرواﻻ‪،‬ﻛﻮﭼﻨﻴﺎﻧﻮ‪،‬دوﺳﺘﺎﻧﻮ‪،‬ﺧﺪﻣﺘ‪／‬ﺎراﻧﻮ( ﭘﻪ ﺣﻖ ﻛﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وي ‪.‬‬
‫ﻣ‪／‬ﺮ زﻣﻮږ ﭘ‪＋‬ﺘﺎﻧﻪ د اﷲ  ﭘﺮ دﻏﻪ ﻛﻤﺰور ﻣﺨﻠﻮق)＊‪％‬ﻪ(‬
‫ﺑﺎﻧﺪي ＇ﻮﻣﺮه ډول ډول زﻳﺎدﺗﻲ او ﺧﻴﺎﻧﺘﻮﻧﻪ ﻛﻮي ﻳﺎ ﭘﻪ‬
‫ﺟﻮړه ﻛﻲ ＊‪％‬ﻲ ورﻛﻮي ﻳﺎ ﻳ‪ ３‬ﺧﺮ＇ﻮي وﻏﻴﺮه ‪ ..‬دا ！ﻮﻟﻪ‬
‫اﻋﻤﺎل دﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ او دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
د ﻃﺮﻳﻘ‪＇ ３‬ﺨﻪ‬
‫ﺧﻼف اﻋﻤﺎل دى ‪ ،‬ددې ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﭘﻪ ﻗﺒﺮ اوﺣﺸﺮ ﻛﻲ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٢٨٠‬‬
‫‪ 2‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٢٨١‬‬
 ‫‪44‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ‪ .‬ﻧﻮر د ＊‪％‬ﻲ او ﻣﻴ‪７‬ه ﺗﺮ ﻣﻴﻨ‪ ＃‬ﺣﻘﻮق زﻣﻮږ ﭘﻪ‬
‫رﺳﺎﻟﻪ )ﺗﺤﺴﻴﻦ اﻟﻨﻜﺎح ( ﻛﻲ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻮﻻى ﺳﺊ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻲ د＊‪％‬ﻲ ﺳﺮه ﺑﻪ ‪請‬ﺒﺮ اوﺗﺤﻤﻞ ﻛﻮي دا ﻳﻮازي ﭘﻪ‬
‫ﻛﻮرﻧﻲ ژوﻧﺪ ﻛ‪＋‬ﻲ دي ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ＊‪％‬ﻲ د ﺷﺮﻳﻌﺖ ＇ﺨﻪ‬
‫ﺧﻼف ورزي ﻛﻮل ﻣﺜﻼ ﺑ‪ ３‬ﺳﺘﺮي وﻏﻴﺮه ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ‬
‫ﭘﺮﻳ‪８‬دي ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﭘﺮ ﻟ‪／‬ﻮئ ‪.‬‬
‫اﷲ  دي ！ﻮل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏﻪ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮم دﺣﻖ ﺗﻠﻔ‪＇ ９‬ﺨﻪ‬
‫وﺳﺎﺗﻲ ‪ .‬آﻣﻴﻦ ‪.‬‬

‫‬
 ‫‪45‬‬
‫‪ ١۴‬د ﻧﻜﺎح ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬
‫‬ ‫‬ ‫‬
‫‪ v ,- 5  O9 R‬‬
‫\ ‬‫  ‪ & c  K ,  9 + 5 9 B A  w x0 E‬‬
‫‪1‬‬
‫‪u (B  R‬‬‫\‬ ‫‬
‫ ‪ & V‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ﺑﻨﺪه ﭼﻲ ﻧﻜﺎح وﻛ‪７‬ي ﻧﻮ ﻫﻐﻪ ﻧﻴﻢ دﻳﻦ ﭘﻮره ﻛ‪７‬ى ‪ ،‬ده‬
‫ﻟﺮه ﭘﻜﺎر ده ﭼﻲ دﭘﺎﺗﻪ ﻧﻴﻢ دﻳﻦ ﭘﻪ ﺑﺎره ﻛﻲ دﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ＇ﺨﻪ‬
‫وﺑﻴﺮﻳ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺗَﺰَوّجَ‪ :‬دﺑﺎب ﺗَﻔَﻌّﻞ ＇ﺨﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻰ ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﻛﻴﺪل ﻣ‪／‬ﺮ دﻟﺘﻪ‬
‫دﻧﻜﺎح ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دى‪ .‬اِﺳْﺘَﻜْﻤَﻞ ‪ :‬ﺑﺎب اﺳﺘﻔﻌﺎل ﭘﻮره ﻛﻴﺪل‪.‬‬
‫ﻧِﺼْﻒ‪ :‬ﻧﻴﻢ ‪ .‬اَﻟﺪِّﻳْﻦ ‪ :‬ﭘﻪ ﻟﻐﺖ ﻛﻲ ﻻر او روش ﺗﻪ واﻳ‪ ، ３‬او‬
‫ﭘﻪ ا‪請‬ﻄﻼح ﻛﻲ ا‪請‬ﻮﻟﻲ اﺣﻜﺎﻣﻮ ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮ‬
‫ﺑﻨﺎء وي او ﻫﻢ دﻏﻪ ﺗﻪ ﻣﻠﺖ واﻳ‪ ３‬د ﻛﻠﻴﺎﺗﻮ‪،‬ﺟﺰﻳﺎﺗﻮ ﻳﺎ‬
‫ا‪請‬ﻮﻟﻮ ﻓﺮوع ﻣﺠﻤﻮﻋ‪ ３‬ﺗﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ واﻳ‪. ３‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻲ دوه داﺳﻲ ﺧﻮاﻫﺸﺎت ﺳﺘﻪ ﭼﻲ دا‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺘﻪ ﭼﻲ ﭘﻪ ！ﻮﻟﻪ دﻳﻦ ﻛﻲ دﻓﺴﺎد ﺳﺒﺐ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪:‬‬
‫)‪ (١‬د ﻧﺲ ﺧﻮاﻫﺸﺎت ﭼﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ د ＊ﻪ ﺧﻮړو ﻓﻜﺮ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺸﺎت ﭼﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻪ دې ﻓﻜﺮ ﻛﻲ وي ﭼﻲ ﻫﺮ‬
‫‪＄‬ﺎى ﻳﻮ ＊ﺎﺋﺴﺘﻪ ＊‪％‬ﻪ وي ﺑﺎﻳﺪ دده ﭘﻪ ﻧﻜﺎح ﻛﻲ وي ‪ ،‬د ﻧﻜﺎح‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﻧﺲ ﻗﺎل ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اذا ﺗﺰوج ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪46‬‬
‫ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ ﺳﺮه ﻳ‪ ３‬ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺷﻮق ﭘﻮره ﻛﻴ‪８‬ي‪ ،‬ﻟﻬﺬا د ﻧﺼﻒ دﻳﻦ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﻮ وﺳﻮ او دﺑﺎﻗﻲ ﻧﻴﻤﺎﻳﻲ دﻳﻦ ﺗﻜﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﻪ ﻋﺒﺎداﺗﻮ‪،‬‬
‫＊ﻪ اﻓﻌﺎﻟﻮ او ＊ﻪ اﻋﻤﺎﻟﻮ ﺳﺮه ﭘﻮره ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬د ﺣﻼل رزق ﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﻛﻮي ﭼﻲ دا ﺑﻨﺴ＀ د ﻋﺒﺎداﺗﻮ دى‪.‬‬
‫ﻧﻜﺎح ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ﻳﻮ ﻟﻮړ ﺳﻨﺖ ﻋﻤﻞ دى ‪ ،‬ﻛﻠﻪ‬
‫ﻧﻜﺎح ﻓﺮض وي‪ ،‬ﻛﻠﻪ واﺟﺐ وي‪ ،‬ﻛﻠﻪ ﺳﻨﺖ وي‪ ،‬ﻛﻠﻪ ﻣﻜﺮوه‬
‫وي او ﻛﻠﻪ ﺣﺮام ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻳ‪ ３‬زﻣﻮږ ﭘﻪ رﺳﺎﻟﻪ‬
‫)ﺗﺤﺴﻴﻦ اﻟﻨﻜﺎح ( ﻛﻲ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛ‪７‬ئ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻜﺎح د ﻧﺼﻒ اﻳﻤﺎن ﻳﺎ ﻧﺼﻒ دﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻟﺮي اﻧﺴﺎن‬
‫ﭘﺎﻛﺪاﻣﻨﻪ ﻛﻮي ‪ ،‬ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻣﻘﺪﺳﻮو ﻛﻲ ډﻳﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ ذﻛﺮ‬
‫دي او دا ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻣﺴﻨﻮﻧﻪ داﻧﺒﻴﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ده ‪،‬‬
‫او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﻳﻮ ﻟﻮى اﻧﻌﺎم دى ډﻳﺮي ﻓﺎﺋﺪې ﭘﻜ‪ ３＋‬دي ‪،‬‬
‫ﻣ‪／‬ﺮ ‪＄‬ﻴﻨﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﻟﻮى ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﻮي ＊‪％‬ﻲ ﻳ‪ ３‬ﻛ‪５＋‬ﻨﻮﻟﻲ وي‬
‫ﭘﻪ ﻧﻜﺎح ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ورﻛﻮي او ﺳﭙﻴﻦ ﺳﺮي ﺳﻲ ‪ ،‬د ﻳﻮ ﻏﻠﻂ‬
‫ﻏﺮض ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻲ ﻳﺎ ﻣﻴﺮاث را＇ﺨﻪ ﻳﻮﻧﺴﻲ ﻳﺎ ﻳ‪ ３‬ﻏ＀‬
‫وﻟﻮر ﻣﻘﺼﺪ وي ﻳﺎ واﻳ‪ ３‬ﭼﻲ زﻣﺎ ﺳﻴﺎل ﻧﻪ راﭘﻴﺪاﻛﻴ‪８‬ي ﻧﻮ‬
‫دى ﺑﻪ د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ د اﷲ  ﭘﻪ ﺣﻀﻮر ﻛﻲ ددﻏﻪ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬
‫ﺟﻮاب ورﻛﻮي او دا دﻳﻮ اﻧﺴﺎن ﺳﺮه ﻟﻮى ﺧﻴﺎﻧﺖ دى ‪.‬‬
 ‫‪47‬‬
‫‪ ١۵‬ږﻳﺮه ﭘﺮ‪＋４‬ﻮدل ‪:‬‬
‫ ‪ F _   /h‬‬
‫‪   _   / ;  @y* -   5  Y‬‬
‫‪1 U‬‬ ‫  ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ﻣﺸﺮﻛﻴﻨﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ وﻛ‪７‬ى‪ :‬ږﻳﺮه اوږدوى او‬
‫ﺑﺮﻳﺘﻮﻧﻪ ﭘﺮې ﻛﻮى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَ ْوﻓَﺮْ ‪ :‬د ﺑﺎب ﺿﺮب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ زﻳﺎﺗﻮل ‪.‬‬
‫اَﻟْﻠﺤﻰٰ‪ :‬ﺟﻤﻊ د اَﻟْﻠِﺤْﻴَﺔ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ږﻳﺮه ‪.‬‬
‫ﻮا‪ :‬د ﺑﺮﻳﺘﻮ ﭘﻪ ﭘﺮې ﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫اَﺣْﻔَ ْ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د ﻣﺸﺮﻛﻴﻨﻮ دا ﻋﺎدت وو ﭼﻲ ږﻳﺮه ﻳ‪ ３‬ﺧﺮﻳﻠﻪ او‬
‫دﻣﺠﻮﺳﻴﺎﻧﻮ دا ﻋﺎدت وو ﭼﻲ ږﻳﺮه ﻳ‪ ３‬ﺗﺮ ﻣﻮټ ﻛﻮﭼﻨ‪９‬‬
‫ﻛﻮﻟﻪ‪ ،‬او ﺑﺮﻳﺘﻮﻧﻪ ﻳ‪ ３‬اوږدول ‪ ،‬ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ د ﻫﻐﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف ﺣﻜﻢ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻲ ږﻳﺮه اوږدوئ او ﺑﺮﻳﺘﻮﻧﻪ ﻛﻮﭼﻨﻲ‬
‫ﻛﻮئ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻤﺎء ﻛﺮام ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ :３‬ﭼﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺮه ﺛﺎﺑﺘﻪ ﺳﻮل ﭼﻲ‬
‫د ﻛﻔﺎرو د ﺧﺼﻮ‪請‬ﻲ ﻋﺎداﺗﻮ ＇ﺨﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻮى‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﺑﻪ ﭘﻪ ﻋﺎداﺗﻮ ﻛﻲ ﻧﻪ ورﺳﺮه ﻛﻮئ ‪ ،‬اوﺑﻞ دا ﭼﻲ‬
‫ږﻳﺮه واﺟﺐ ده او د واﺟﺐ ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدل ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه ده ‪ ،‬ﻟﻬﺬا‬
‫ږﻳﺮه ﺧﺮول ﻳﺎ ﺗﺮ ﻣ＀ ﻛﻤﻮل ﺣﺮام ﻛﺎر دى ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ  ﻗﺎل ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﺧﺎﻟﻔﻮا ‪ .......‬اﻟﺦ ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٣٨٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪48‬‬
‫دﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ  دا ﻋﺎدت وو ﭼﻲ ﺗﺮ ﻣ＀ زﻳﺎﺗﻪ‬
‫ږﻳﺮه ﻳ‪ ３‬ﭘﺮې ﻛﻮل ‪ ،‬اوﭘﻪ ﺗﺮﻣﺬي ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻫﻢ ﺗﺮ ﻣ＀ زﻳﺎﺗﻪ ږﻳﺮه دﺷﺎوﺧﻮا د اﻃﺮاﻓﻮ ＇ﺨﻪ‬
‫ﭘﺮې ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ږﻳﺮه ﭘﺮ‪＋４‬ﻮدل د ﻳﻮ ﻟﻚ ＇ﻠﻴﺮوﻳﺸﺖ زره اﻧﺒﻴﺎء ﻛﺮام ﻋﻠﻴﻬﻢ‬
‫اﻟﺴﻼم ﻋﺎدت اوﺳﻨﺖ دى ！ﻮﻟﻪ ‪請‬ﺤﺎﺑﻪ ﻛﺮاﻣﻮ رﺿﻮان اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﺟﻤﻌﻴﻦ ږﻳﺮي درﻟﻮدې ‪ ،‬او د＇ﻠﻮرو اﻣﺎﻣﺎﻧﻮ‬
‫)اﻣﺎم اﻋﻈﻢ‪،‬اﻣﺎم ﺷﺎﻓﻌﻲ‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ‪ ،‬اﻣﺎم اﺣﻤﺪﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﺟﻤﻌﻴﻦ( ﭘﻪ ﻧﺰد ﻳﻮ ﻣﻮټ ږﻳﺮه‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدل واﺟﺐ ده ‪.‬‬
‫ﻧﻮ د داﺳﻲ ﻳﻮ ！ﻴﻨ‪ ，‬ﺳﻨﺖ ＇ﺨﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻮل ﻟﻮﻳﻪ ﺑﺪ‬
‫ﺑﺨﺘﻲ ده ‪ ،‬زﻣﻮږ ﭘﻪ ﻫﻴﻮاد ﻛﻲ اوس دا ﻣﺼﻴﺒﺖ ډﻳﺮ ﻋﺎم‬
‫ﺳﻮى دى د ‪＄‬ﻮاﻧﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻋﻼوه ﺳﭙﻴﻦ ږﻳﺮي ﻫﻢ ﭘﻪ دﻏﻪ‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺖ اﺧﺘﻪ دى ‪ ،‬اﷲ  دي ！ﻮل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏﻪ‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺖ ＇ﺨﻪ ﺧﻼص ﻛ‪７‬ي ‪ .‬آﻣﻴﻦ ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫د اﺣﻨﺎﻓﻮ ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ ‪ :‬ﻓﻴﺾ اﻟﺒﺎري ج ‪請 ۴‬ـ ‪ ،٣٨٠‬ﺑﺬل اﻟﻤﺠﻬﻮد ج ‪請 ١‬ـ ‪ ،٣٣‬اﺷﻌﺔ‬ ‫‪1‬‬

‫اﻟﻤﻌﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪،١٣٠‬او داﺳﻲ ﻧﻮر ‪ .‬د اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ ﻛﺘﺎب اﻻﺑﺪاع ﻓﻲ ﻣﻨﺎر اﻻﺑﺘﺪاع‪،‬‬
‫داﻣﺎم ﺷﺎﻓﻌﻲ ﻛﺘﺎب ‪ :‬ﻛﺘﺎب اﻻم ‪ .‬داﻣﺎم اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﻛﺘﺎب ﺷﺮح‬
‫اﻟﻤﻨﺘﻬﻲ ‪ .‬ﺟﻮاﻫﺮ اﻟﻔﻘﻪ ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٢۴‬‬
 ‫‪49‬‬
‫‪ ١۶‬د ﺣﻼل رزق ﻛﻮ＊） ﻛﻮل ‪:‬‬

‫‪1 =z‬‬
‫)  ‬
‫ ‪ G 8 9 $ ] :{  c h 9 O‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻫﻐﻪ ﺑﺪن ﺑﻪ وﺟﻨﺖ ﺗﻪ داﺧﻞ ﻧﺴﻲ ﭼﻲ دﻫﻐﻪ ﭘﺮورش‬
‫ﭘﻪ ﺣﺮام )ﻣﺎل( ﺳﺮه ﺳﻮى وي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻏُﺬِّىَ ‪ :‬د ﻧﺼﺮ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ‪ ،‬ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺧﻮراك ورﻛﻮل‬
‫‪ .‬ﺟَﺴَﺪَ‪ :‬ﺑﺪن اﻧﺴﺎﻧﻲ او ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬اَﺟْﺴَﺎ ْد دى ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪:‬د ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﺐ دادى ﭼﻲ ﻛﻪ ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﺣﺮام‬
‫ﻣﺎل وﺧﻮري او ﻫﻐﻪ ﻣﺆﻣﻦ وي د ﺟﻨﺖ و ﻫﻐﻪ ﻟﻮړ ﻣﻘﺎﻣﺎﺗﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻧﺴﻲ داﺧﻠﻴﺪﻻى ‪ ،‬او ﻛﻪ ﺣﺮام ﻣﺎل ﺣﻼل وﺑﻮﻟﻲ ﻧﻮ ﺑﺎﻟﻜﻞ‬
‫ﺟﻨﺖ ﺗﻪ ﻧﺴﻲ ﺗﻠﻼى ‪ ،‬ﻳﺎ دا ﭼﻲ ﺣﺮام ﺧﻮره ﻣﺆﻣﻦ ﺟﻨﺖ ﺗﻪ‬
‫ﻧﺴﻲ داﺧﻠﻴﺪﻻى ﺗﺮ ＇ﻮ ﭼﻲ د ﺣﺮام ﻣﺎل د ﺧﻮړﻟﻮ ﺳﺰا وﻧﻪ ＇ﻜﻲ ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻬﺎء ﻛﺮام ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﻛﻪ ﭼﺎﺗﻪ دا ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺳﻲ ﭼﻲ ددﻏﻪ ﺷﺨﺺ‬
‫ﻣﺎل اﻛﺜﺮه ﺣﺮام دى ﻧﻮددﻏﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎدي ﻧﻪ ﻗﺒﻠﻮي‪ ،‬ﻛﻠﻪ‬
‫ﺑﻴﺎ داﺳﻲ وي ﭼﻲ ﻣﺎل ﺧﻮ ﻧﻪ دى ﺣﺮام ﻟﻴﻜﻦ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﻳﺎ واده‬
‫داﺳﻲ وي ﭼﻲ د ډوډۍ ﭘﺮ وﺧﺖ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﻮي ﻳﺎ ﺳﺮود وي ﻧﻮ‬
‫دﻏﻪ ډول ډوډۍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﻪ ﺧﻮري او دﻏﺴﻲ واده ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻤﺴﺘﻴﺎ ﺗﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎﻟﻜﻞ ＇ﻮك ﻧﻪ ‪＄‬ﻲ ‪ .‬ﭘﻮره ﺗﻔﺼﻴﻞ ﭘﻪ ﻫﺪاﻳﺔ ﺟﻠﺪ ‪ ۴‬ﻛﻲ ﻣﻮﺟﻮد‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﺑﻜﺮ  ان رﺳﻮل اﷲ  ﻗﺎل ‪ :‬ﻻﻳﺪﺧﻞ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢۴٣‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪50‬‬
‫دى ‪ .‬اوﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻧﻤﺒﺮ ‪ ١٠‬ﻛﻲ ﺗﻴﺮ ﺳﻮ ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﺣﺮام ﺷﻰ وﺧﻮري ﺑﻴﺎ وروﺳﺘﻪ ﺧﺒﺮ ﺳﻲ ﻧﻮ ﻗﻰ‬
‫ﻛﻮي ﺑﻪ ﻳ‪ ، ３‬ﺣﻀﺮت اﺑﻮﺑﻜﺮ ‪請‬ﺪﻳﻖ  ﻳﻮ ‪＄‬ﻞ دﻏﺴﻲ ﻗﻰ‬
‫‪1‬‬
‫وواﻫﻪ ﭼﻲ ده ﻣﺒﺎرك ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﺳﻮل ﭼﻲ دا ﻣﺎل ﺣﺮام دى ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﭼﺎ ﺣﺮام ﻣﺎل ﺧﻮړﻟﻰ وي ﻧﻮ ددې ﻛﻔﺎره ＇ﻪ ده ؟‬
‫د زړه ﭘﻪ اﺧﻼص ﺳﺮه ﺑﻪ ﺗﻮﺑﻪ او اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻛﻮي او اﷲ ﭘﺎك‬
‫ ﺗﻪ ﺑﻪ زاري او دﻋﺎء ﻛﻮي ﭼﻲ ﻣﻌﺎف ﻛ‪７‬ل ﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻪ دﻳﻮ ﭼﺎ ﺳﺮه ﺣﺮام ﻣﺎل وو دﻏﻪ ﺣﺮام ﻣﺎل ﺑﻪ ﺑﻴﻠﻪ‬
‫د ﺛﻮاب دﻧﻴﺘﻪ ﭘﺮ ﻣﺴﻜﻴﻨﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺧﻴﺮاﺗﻮي ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى ﭼﻲ ﻛﺎروﺑﺎر ﻛﻮي د ﺧﭙﻞ ﻛﺎروﺑﺎر‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﻪ ﻛﻮي ﭼﻲ ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛ‪ ３＋‬دا زﻣﺎ‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﺟﻮاز ﻟﺮي ﻛﻨﻪ‪،‬داﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﭘﺮ ده ﺑﺎﻧﺪي ﻓﺮض دى‪.‬‬
‫د ﻋﺒﺎداﺗﻮ د ﻗﺒﻠﻴﺪو ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮ ﺣﻼل رزق ﺑﺎﻧﺪي دى ‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮه‬
‫رواﻳﺖ ﻛﻲ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس  ﻧﻘﻞ ﻛﻮي ﭼﻲ‬
‫دﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻧﻪ ﻗﺒﻠﻴ‪８‬ي ﭼﻲ دده ﻧﺲ ﭘﻪ ﺣﺮاﻣﻮ ﺳﺮه ډك‬
‫‪2‬‬
‫وي ‪ ،‬ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ دﻋﺎء ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻧﻪ ﻗﺒﻠﻴ‪８‬ي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم ج ‪請 ٢‬ـ ‪.١٢٨‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم ج ‪請٢‬ـ ‪.١٢٨‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪51‬‬
‫‪ ١٧‬ﺳﻼم اﭼﻮل ‪:‬‬
‫}    ‪| K‬‬ ‫  ‪f 1 B‬‬
‫~  ‪r  =>$‬‬
‫‪1‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬اول ﺳﻼم اﭼﻮﻧﻜﻰ د ﺗﻜﺒﺮ ＇ﺨﻪ ﺧﻼص دى ‪.‬‬

‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟْﺒَﺎدِي ‪ :‬اول ﻛﻮﻧﻜﻰ ‪،‬‬
‫ﺑَﺪَاَ د ﻓﺘﺢ د ﺑﺎب ＇ﺨﻪ دى ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﺷﺮوع ﻛﻮل دي ‪.‬‬
‫ﺑَﺮِئ ‪ :‬د ﻓﺘﺢ‪ ،‬ﺳﻤﻊ اوﻛﺮم دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﻧﺠﺎت ﺣﺎ‪請‬ﻠﻮل ‪.‬‬
‫اَﻟْﻜِﺒْﺮُ ‪ :‬ﻏﺮور‪ ،‬د ﻛﺮم دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻛﻲ ﻟﻮړواﻟﻰ ‪ ،‬دﻧﺼﺮ‬
‫اوﺳﻤﻊ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ‪ :‬ﭘﻪ ﻋﻤﺮ ﻛ‪ ３＋‬ﻟﻮړ واﻟﻰ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ دوه ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﻳﺎ دواړه ﺳﻮاره وي‬
‫ﻳﺎ دواړه ﭘﺮ ﭘ‪＋‬ﻮ وي ﭼﻲ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺳﻲ ﻫﺮ ﻳﻮه ﭼﻲ اول ﺳﻼم‬
‫اداء ﻛ‪７‬ى ﻧﻮ ﻫﻐﻪ دﺗﻜﺒﺮ ＇ﺨﻪ ﻟﻴﺮي دى ‪ ،‬ﻳﺎ اﷲ  دده د زړه‬
‫＇ﺨﻪ ﺗﻜﺒﺮ ﺑﺎﺳﻲ ددﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻪ وﺟﻪ ‪.‬‬
‫د ﺗﻜﺒﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ :‬ﺗﻜﺒﺮ دې ﺗﻪ واﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻠ‪ ，‬ﺳﭙﻚ و ﺑﻮﻟﻲ‬
‫او ‪＄‬ﺎن دﻛﻤﺎﻻﺗﻮ ﺧﺎوﻧﺪ وﺑﻮﻟﻲ او ﻧﻮر دﻛﻤﺎﻻﺗﻮ ﺧﺎوﻧﺪ وﻧﻪ‬
‫ﺑﻮﻟﻲ‪ ،‬او ﻧﻮرو ﺗﻪ ﺳﻼم ادا ﻛﻮل د ‪＄‬ﺎن ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻮﻟﻲ ‪ .‬ﺗﻜﺒﺮ ډﻳﺮه‬
‫ﺳﺨﺘﻪ ‪－‬ﻨﺎه ده ﭘﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ او اﺣﺎدﻳﺜﻮ‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻮو ﻛﻲ ﻳ‪ ３‬ډﻳﺮ ﺑﺪواﻟﻰ راﻏﻠﻰ دى ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ان اﻟﻨﺒﻲ
ﻗﺎل ‪ :‬اﻟﺒﺎدي ‪ .......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٠٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪52‬‬
‫د ﺳﻼم اﺣﻜﺎم ‪:‬ﺳﻼم اداء ﻛﻮل ﺳﻨﺖ ﻛﻔﺎﻳ‪ ３‬دى او ﺟﻮاب ﻳ‪ ３‬واﺟﺐ‬
‫ﻛﻔﺎﻳ‪ ３‬دى ‪ 1.‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻪ ﻳﻮه ！ﻮﻟ‪ ９‬ﻛﻲ ﻛﻪ ﻳﻮ ﻧﻔﺮ ﺳﻼم اداء ﻛ‪７‬ي ﻧﻮ‬
‫ﺳﻨﺖ اداء ﺳﻮل او ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﻳﻮې ！ﻮﻟ‪ ９‬ﺗﻪ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﺳﻼم ادا ﻛ‪７‬ي او ﭘﻪ ﻫﻐﻮ ﻛﻲ ﻫﻢ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﺟﻮاب ورﻛ‪７‬ي ﻧﻮ‬
‫د！ﻮﻟﻲ ！ﻮﻟ‪ ９‬ﻏﺎړي د واﺟﺐ ＇ﺨﻪ ﺧﻼ‪請‬ﻲ ﺳﻮې ‪.‬‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ډﻳﺮ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻲ ﺳﻼم ﻋﺎم ﻛ‪７‬ئ ‪＄‬ﻜﻪ دا‬
‫دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻴﻨ‪ ＃‬ﻛﻲ داﻟﻔﺖ اوﻣﺤﺒﺖ ﺳﺒﺐ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫ﻛﻪ دوه ﻧﻔﺮه ﺳﺮه ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﺳﻮل ﻧﻮ اول ﺑﻪ ＇ﻮك ﺳﻼم ادا ﻛﻮي؟‬
‫ﻟﻮړ ﺳ‪７‬ى ﺑﻪ وﻛ‪＋‬ﺘﻪ ﺗﻪ ﺳﻼم اداء ﻛﻮي ﻣﺜﻼ ﺗﻴﺮﻳﺪوﻧﻜﻲ ﺳ‪７‬ى و‬
‫وﻻړ ﻳﺎ ﻧﺎﺳﺖ ﺳ‪７‬ي ﺗﻪ‪ ،‬ﻛﺸﺮ و ﻣﺸﺮﺗﻪ ‪،‬او ﻛﻪ ﻣﺸﺮ ﻳ‪ ３‬ﻛﺸﺮ ﺗﻪ‬
‫اداء ﻛ‪７‬ي ﻫﻢ ‪請‬ﺤﻴﺢ ده دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
＇ﺨﻪ داﻋﻤﻞ ﺛﺎﺑﺖ دى ‪ ،‬ﻳﻮ‬
‫ﺳ‪７‬ى ﭼﻲ ﭘﺮ داﺑﻪ )ﺳﻮاري( ﺳﭙﻮر وي ﻫﻐﻪ ﺑﻪ و ﭘﻴﺎده ﺗﻪ ﺳﻼم ا‬
‫داء ﻛﻮي او ﻛﻪ دواړه ﭘﻴﺎده وه ﻧﻮ ﺣﻜﻢ ﻳ‪ ３‬ﭘﻮرﺗﻪ ذﻛﺮ ﺳﻮ ‪.‬‬
‫ﺳﻼم ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻳﻮ دﻋﺎء ده ﻧﻮ ‪＄‬ﻜﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺗﻪ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اداء‬
‫ﻛﻮي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﻛﺎﻓﺮ ﻟﺮه دﻋﺎء ﻧﺴﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ د ﺿﺮورت ﭘﻪ وﺧﺖ ﻛﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮر اﻟﻔﺎظ اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﻮي ‪.‬‬
‫او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﺳﻼم او ﺟﻮاب دواړه ﺑﻪ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ اداء ﻛﻮي ﻧﻪ ﭘﻪ‬
‫ﻻس ﻳﺎ ﭘﻪ ‪－‬ﻮﺗﻮ ﺑﺎﻧﺪي‪＄ ،‬ﻜﻪ دا دﻳﻬﻮدو او ﻧﺼﺎراوو ﻋﺎدت و‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٨‬ـ ‪.۴٢٩‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪53‬‬
‫و‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﻳﻮ ＇ﻮك ﻟﻴﺮي وي ﻧﻮ ﺳﻼم ﺧﻮ ﺑﻪ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ اداء ﻛﻮي‬
‫او ﭘﻪ ﻻس ﻛﻪ اﺷﺎره وﻛ‪７‬ي ﭼﻲ ﻣﺎ ﺳﻼم اداء ﻛ‪７‬ي ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﭘﺮواه‬
‫ﻧﻠﺮي ‪ ،‬او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﺟﻮاب د ﺳﻼم ﻫﻢ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ واﺟﺐ دى ﭘﻪ‬
‫ﻻس ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﺳﻼم اﭼﻮل ﭘﻪ ﺷﺮوع دﻣﺠﻠﺲ او ﭘﻪ آﺧﺮ دﻣﺠﻠﺲ ﻛﻲ اﭼﻮل ﭘﻜﺎر‬
‫دي ‪ 1 .‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ورﺣﻤﺔ اﷲ وﻳﻞ اﻓﻀﻠﻪ دي ‪ ،‬ﺳﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ‬
‫ﻫﻢ ‪請‬ﺤﻴﺢ دى ﻣ‪／‬ﺮ اﻓﻀﻠﻪ ﻫﻐﻪ ﻟﻮړ دى ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺑﻌﻀﻮ ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اﭼﻮي ‪:‬‬
‫‪ :١‬ﭘﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اﭼﻮي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﭘﻪ ﻋﺒﺎدت‬
‫ﻣﺸﻐﻮل وي ‪.‬‬
‫‪ : ٢‬ﭘﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻲ دﺗﺪرﻳﺲ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اﭼﻮي ‪.‬‬
‫‪:٣‬ﭘﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻲ دذﻛﺮ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اﭼﻮي ‪.‬‬
‫‪ :۴‬ﭘﻪ ﻏﺴﻞ ﺧﺎﻧﻪ او اوداﺳﻪ ﭘﻪ ‪＄‬ﺎى ﻛﻲ او داﺳﻲ ﻧﻮر دﻏﺴﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﻼم ﻧﻪ اﭼﻮي ‪ .‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﻣﺬﻛﻮره ‪請‬ﻮرﺗﻮ‬
‫ﻛﻲ ﻛﻪ ﭼﺎ ﺳﻼم واﭼﺎوه ﺟﻮاب ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ دئ ﻻزم ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﻲ ＊‪％‬ﻲ ﺳﻼم واﭼﺎوه ﻛﻪ ‪＄‬ﻮاﻧﻪ ＊‪％‬ﻪ وه‬
‫ﺟﻮاب ﺑﻪ ﻧﻪ ورﻛﻮي ﻛﻪ ﺳﭙﻴﻦ ﺳﺮي وه ﺑﻴﺎ ﺑﻪ ﭘﻪ زوره ﺟﻮاب‬
‫ورﻛﻮي ‪(1).‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٨‬ـ ‪.۴۵٣‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪54‬‬
‫‪ ١٨‬ﻏﻴﺒﺖ ﺳﺨﺘﻪ ‪－‬ﻨﺎه ده ‪:‬‬

‫  ‪2 &x   9f l  :B I‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻮل ﺗﺮ زﻧﺎ ډﻳﺮ ﺳﺨﺖ دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اﺷﺪ ‪ :‬د ﺿﺮب دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﺳﺨﺘﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ دﻏﻴﺒﺖ ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ و دې ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﭘﻪ ﻋﺪم‬
‫ﻣﻮﺟﻮد‪－‬ﻲ ﻛﻲ دده ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻳﻮ داﺳﻲ ﺧﺒﺮه وﻛ‪７‬ې ﻛﻪ ﭼﻴﺮي‬
‫دﻏﻪ ﺷﺨﺺ دا ﺧﺒﺮه واوري ﻧﻮ ﺧﻮا ﻳ‪ ３‬ﺑﺪﻳ‪８‬ي ﻛﻪ ﭼﻴﺮي‬
‫داﻋﻴﺐ ﭘﻪ دﻏﻪ ﺷﺨﺺ ﻛﻲ وي‪ ،‬او ﻛﻪ ﭼﻴﺮي داﻋﻴﺐ ﭘﻪ دﻏﻪ‬
‫ﺷﺨﺺ ﻛﻲ ﻧﻪ وي ﻧﻮ دې ﺗﻪ ﺑﻬﺘﺎن وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ﻏﻴﺒﺖ ﺗﺮ زﻧﺎ ﺑﺪ ﺑﻠﻞ‬
‫ﺳﻮى دى‪ ،‬وﺟﻮﻫﺎت د ﺑﺪواﻟﻲ ﻳ‪ ３‬ﻋﻠﻤﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ي‬
‫دي ‪ (١) :‬زﻧﺎ ﻫﺮ ﭼﺎ ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ده ﭼﻲ ﻣﺎ ﻳﻮ ﻏ＂ﻪ ‪－‬ﻨﺎه وﻛ‪７‬ه ﻧﻮ‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ‪＄‬ﻴﻨﻲ ﻛﺎږي ﻣ‪／‬ﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ دا ‪－‬ﻨﺎه ﺳﭙﻜﻪ ﺑﻮﻟﻲ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ ﻏﻴﺒﺖ ‪－‬ﻨﺎه ﻧﻪ ﺑﻮﻟﻲ )‪ (٣‬دﻏﻴﺒﺖ ﻛﻮﻧﻜﻲ‬
‫‪－‬ﻨﺎه ﻧﻪ ﻣﻌﺎﻓﻴ‪８‬ي ﺗﺮ ＇ﻮ ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﺳ‪７‬ى ﻳ‪ ３‬ﻣﻌﺎف ﻧﻪ ﻛ‪７‬ي ﻛﻪ‬
‫ﭼﻴﺮي ﻫﻐﻪ ﺳ‪７‬ى ﺧﺒﺮ ﺳﻮى وو‪ .‬ددﻏﻪ درو وﺟﻮﻫﺎﺗﻮ ﭘﺮ ﺑﻨﻴﺎد‬

‫‪ : 1‬ﻓﺘﺎوى ﻫﻨﺪﻳﻪ ج ‪ ۵ :‬ص ‪٣٢۵ :‬‬

‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﺳﻌﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺮ ﻗﺎﻻ ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اﻟﻐﻴﺒﺔ ‪ ....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請٢‬ـ‪.۴١۵‬‬
‫‪2‬‬
 ‫‪55‬‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺗﺮ زﻧﺎ ﺑﺪه ﺑﻠﻠ‪ ３‬ده ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ زﻧﺎ ﭘﻪ ﺧﭙﻠﻪ‬
‫ﻳﻮ ﻟﻮﻳﻪ اوﻋﻈﻴﻤﻪ ‪－‬ﻨﺎه ده ‪.‬‬
‫ﺷﭙ‪＄ ８‬ﺎﻳﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺟﻮاز ﻟﺮي ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﭼﺎ ﻇﻠﻢ درﺑﺎﻧﺪي ﻛ‪７‬ى وي ددﻏﻪ ﻇﻠﻢ ﺑﻴﺎن و‬
‫ﻗﺎﺿﻲ‪،‬ﺣﺎﻛﻢ وﻏﻴﺮه ﺗﻪ ﻛﻮل ﺟﻮاز ﻟﺮي ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﻏﻠﻂ ﻛﺎر ﻛﻮي ﺗﻪ وداﺳﻲ ﺷﺨﺺ ﺗﻪ دا‬
‫ﺑﻴﺎن وﻛ‪７‬ې ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﻳ‪ ３‬ا‪請‬ﻼح ﻛﻮﻻى ﺳﻲ ﻟﻜﻪ دﻛﻮر‬
‫ﻣﺸﺮ ‪،‬ﻋﺎﻟﻢ‪،‬ﻣﻘﺘﺪا وﻏﻴﺮه ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪ دي ﺗﻐﻴﺮ دﻣﻨﻜﺮ وي‬
‫‪ .3‬د ﻣﻔﺘﻲ ＇ﺨﻪ دﺳﻮال ﭘﻪ وﺧﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ د ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺨﺺ‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻮل دا ﻫﻢ ﺟﻮاز ﻟﺮي ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻔﺘﻲ ﺗﻪ دﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺷﺨﺺ‬
‫ﭘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎد ﺳﻲ ﻧﻮ ＊ﻪ ﻛﺎر دى ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻳﻮ ﺷﺮﻳﺮ ﺷﺨﺺ وي ﺧﻠ‪ ，‬ﺧﺒﺮداره ﻛﻮي ﭼﻲ دده دﺷﺮ‬
‫＇ﺨﻪ وﺳﺎﺗﻞ ﺳﻲ ﻟﻜﻪ ﻃﺎﻟﺐ دﻋﻠﻢ ﻳﺎ ﻃﺎﻟﺐ د رﺿﺎ‬
‫ﻣﻨﺪى اﻟﻬﻲ  ﻟﭙﺎره ﭼﻲ وي و ﻳﻮ داﺳﻲ ﺷﺨﺺ ﺗﻪ ‪＄‬ﻲ‬
‫ﭼﻲ ﻫﻠﺘﻪ دده ﻓﺎﺋﺪه ﻧﻪ وي ﻳﺎ ده ﺗﻪ دﻧﻴﻮي ﻳﺎ ﺑﻞ ﺿﺮر‬
‫وي ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻐﻪ ﺳ‪７‬ى ﺑﺪﻋﻤﻠﻪ وﻏﻴﺮه وي ‪ .‬ﭘﻪ ﺷﺮط ددې‬
‫ﭼﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﺼﻴﺤﺖ وي ﻧﻪ ﺑﻞ ﺷﻰ ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﻣﺸﻬﻮره وي ﭘﻪ ﻓﺴﻖ ﻳﺎ ﺑﺪﻋﺖ ﺳﺮه ﻧﻮ ددﻏﻪ‬
 ‫‪56‬‬
‫ﺷﺨﺺ ﺣﺎل ﺑﻴﺎﻧﻮل ﺟﻮاز ﻟﺮي ﻣ‪／‬ﺮ ﻫﻐﻪ ﻋﻴﻮب ﭼﻲ ﻇﺎﻫﺮ‬
‫وي ﻟﻜﻪ ﻓﺴﻖ‪،‬ﻏﻼ وﻏﻴﺮه ‪...‬‬
‫‪ .6‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﺷﺨﺺ ﻣﺸﻬﻮره وي ﭘﻪ ﻳﻮ ﻟﻘﺐ ﺑﺎﻧﺪي ﻣﺜﻼ ‪－‬ﻮډ‪،‬‬
‫ﻛﻮڼ ‪.....‬او داﺳﻲ ﻧﻮر ‪ .‬ﻧﻮ ددﻏﻪ ﺷﺨﺺ ﭘﻪ ﻧﻪ وﺟﻮد‬
‫ﻛﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎدول ﭘﺮواه ﻧﻪ ﻟﺮي ﭘﻪ دې ﺷﺮط ﭼﻲ‬
‫ﭘﺮ ﻃﺮﻳﻘﻪ دﻧﻘﺼﺎن ﺑﻪ ﻧﻪ وي ﻣ‪／‬ﺮ ﭘﻪ ﺑﻞ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎدول‬
‫اﻓﻀﻞ دي ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﻪ دﻏﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺷﭙ‪８‬و ‪＄‬ﺎﻳﻮ ﻛﻲ ﻏﻴﺒﺖ ﭘﺮواه ﻧﻪ ﻟﺮي ‪.‬‬
‫دﻏﻴﺒﺖ دﻣﺠﻠﺲ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﺧﻼ‪請‬ﻮل ‪:‬‬
‫ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﭘﻪ ﻳﻮ ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻲ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻴﺪى ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﻗﺪرت‬
‫درﻟﻮدى ﻧﻮ ﭘﻪ ＊ﻪ اﺧﻼﻗﻮ ﺳﺮه دي ﻳ‪ ３‬ﻣﻨﻊ ﻛ‪７‬ي ‪ ،‬او ﻛﻪ ﻳ‪３‬‬
‫دﻣﻨﻊ ﻛﻮﻟﻮ ﻗﺪرت ﻧﻪ درﻟﻮدى ﻧﻮ دﻏﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﭘﺮﻳ‪８‬دي او‬
‫ﻛﻪ ﻳ‪ ３‬ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻢ ﻧﺴﻮ ﭘﺎﺗﻪ ﻛﻮﻻى ﻧﻮ ﻏﻮږ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻧﺴﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﺧﭙﻞ ذﻛﺮ ﺑﻪ ﻛﻮي ‪ ،‬اﻧﺸﺎء اﷲ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻪ ﻧﻪ وي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫رﻳﺎض اﻟﺼﺎﻟﺤﻴﻦ ‪請‬ـ ‪.۴۶۴‬‬ ‫‪1‬‬

‫رﻳﺎض اﻟﺼﺎﻟﺤﻴﻦ ‪請‬ــ ‪.۶١‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪57‬‬
‫‪ ١٩‬د ﻇﻠﻢ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫ ‪:  +  = O‬‬
‫ €‪r  - L - f‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻇﻠﻢ دﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ دﺗﺎرﻳﻜﻴﻮ ﭘﻪ ‪請‬ﻮرت ﻛﻲ وي‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟﻈّﻠْ ُﻢ ‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬ﻇُﻠُﻤَﺎت‪ ،‬دﺿﺮب د ﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﺑ‪ ３‬ﻣﻮﻗﻊ اﻳ‪＋‬ﻮدل‪ ،‬د ﺳﻤﻊ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ دﺷﭙ‪ ３‬ﺗﺎرﻳﻜﻪ‬
‫ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﻮم ‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬اﻳﺎم ده ﺟﻤﻊ اﻟﺠﻤﻊ ﻳ‪ ３‬اَﻳَﺎوِﻳْﻢ ده ‪.‬‬
‫ﻳَ ْ‬
‫اَﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ‪ :‬د ﻣﺮ‪－‬ﻪ وروﺳﺘﻪ راﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻴﺪل ‪ ،‬دﻧﺼﺮ دﺑﺎب‬
‫＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬درﻳﺪل ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻇﻠﻢ ‪ :‬ﻇﻠﻢ ﭘﻪ ﻟﻐﺖ ﻛﻲ ﻳﻮ ﺷﻰ ﺑ‪＄ ３‬ﺎﻳﻪ او ﺑ‪ ３‬ﻣﻮﻗﻊ‬
‫اﻳ‪＋‬ﻮدﻟﻮ ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬او ﭘﻪ ﻋﺮف ﻛﻲ ورﺗﻪ ﺗﺠﺎوز واﻳ‪ ، ３‬ﭘﻪ‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻛﻲ ﻫﻢ دﻏﻪ ﻣﻌﻨﻰ ده اﻟﺒﺘﻪ دﺷﺮﻋﻲ ﻣﺤﻞ ﺗﺠﺎوز ﺗﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﻇﻠﻢ واﻳ‪. ３‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﻇﺎﻟﻢ داﺳﻲ ﭘﻪ ﺗﺎرﻳﻜﻴﻮ ﻛﻲ را‪－‬ﻴﺮ‬
‫وي ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﻧﻮر ﭼﻲ ﻣﺆﻣﻦ ﺗﻪ ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي ﻇﺎﻟﻢ ‪＄‬ﻴﻨﻲ‬
‫ﻣﺤﺮوم وي او ﻣﺆﻣﻦ د ﻫﻐﻪ ﻧﻮر ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ ﺳﺮه ﺗ‪ ，‬ﻛﻮي ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ  ان اﻟﻨﺒﻲ
ﻗﺎل اﻟﻈﻠﻢ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴٣۴‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ج ‪請 ۴‬ـ ‪.۵٩۴‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪58‬‬
‫اﺳﻼم د ﻫﻤﺪردۍ او وروروﻟ‪ ９‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ورﻛﻮي او ﻇﻠﻢ دا‬
‫دواړي ﻣﺎدې ﺗﺒﺎه ﻛﻮي ‪ ،‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻗﺪﺳﻲ ﻛﻲ ذﻛﺮ دى ‪ :‬ﻳﺎ‬
‫ﻋﺒﺎدي ‪ ...‬اﻟﺦ ‪ .‬ﭼﻲ اﷲ  ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬اې زﻣﺎ ﺑﻨﺪ‪－‬ﺎﻧﻮ ﻣﺎ ﭘﺮ‬
‫ﺧﭙﻞ ذات ﺑﺎﻧﺪي ﻇﻠﻢ ﺣﺮام ﻛ‪７‬ى دى ﻧﻮ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﭘﻪ ﻣﻴﻨ‪ ＃‬ﻛﻲ‬
‫ﻫﻢ ﻇﻠﻢ ﺣﺮام دى ﻳﻮ ﭘﺮ ﺑﻞ ﺑﺎﻧﺪي ﻇﻠﻢ ﻣﻪ ﻛﻮئ‬
 ‫‪59‬‬
‫‪＄ ٢٠‬ﺎن ﺳﺎﺗﻞ د ﺣﺴﺪ‪ ،‬ﺑﻐﺾ‪،‬ﺑﺪ‪－‬ﻤﺎﻧ‪ ３‬وﻏﻴﺮه ＇ﺨﻪ ‪:‬‬
‫‪ O9 z‬‬ ‫‬ ‫‬
‫‪ $ $   p‬‬ ‫‪  U‬‬ ‫ ‪ G F   €  5  € L F O‬‬
‫‪ T 9 0  .‬‬
‫ ‪ 8 B0  9‬‬ ‫ ‚ ‪ 0  $ $‬‬
‫] _    ‬
‫‪1‬‬
‫‪J& h  1 B
  & F‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ﺑﺪ ‪－‬ﻤﺎﻧ‪＇ ３‬ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﺊ ﺑﻴﺸﻜﻪ ﺑﺪ‪－‬ﻤﺎﻧﻲ د‬
‫ﺧﺒﺮو ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ درواغ دي‪ ،‬او ﻧﻪ ﺑﻪ د ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﺮ ﭘ＂ﻮ ﺧﺒﺮو‬
‫ﺑﺎﻧﺪي ‪＄‬ﺎن ﺧﺒﺮداره ﻛﻮئ ﻛﻪ دﺧﻴﺮ ﺧﺒﺮ وي ﻛﻪ د ﺷﺮ)ﻫﻐﻪ‬
‫ﺧﺒﺮي ﭼﻲ ﺗﺎ ﺳﻮء ﻇﻦ ﺗﻪ رﺳﻮي ( ﻳﻮ ﺗﺮ ﺑﻠﻪ ‪＄‬ﺎن ﻟﻮړ ﻣﻪ‬
‫ﺑﻮﻟﺊ‪ ،‬ﻳﻮ ﺗﺮ ﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺪ ﻧﻪ ﻛﻮئ ‪ ،‬ﻳﻮ ﺗﺮ ﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻐﺾ ﻧﻪ‬
‫ﻛﻮئ‪ ،‬ﻳﻮ ﺗﺮﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻪ ﻛﻮئ ‪ ،‬اې د ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺟﻞ وﻋﻼ‬
‫ﺑﻨﺪ‪－‬ﺎﻧﻮ ﻳﻮ ﺗﺮ ﺑﻠﻪ ورو‪１‬ﻪ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﺊ د ورور‪－‬ﻠﻮۍ ژوﻧﺪ ﺳﺮه‬
‫ﻛﻮئ ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟْﻈَﻦّ ‪－ :‬ﻤﺎن ﺗﻪ واﻳ‪ ،３‬دﻳﻮ ﺷﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻛﻪ ﺳﺘﺎ‬
‫داﺧﻴﺎل وي ﭼﻲ دا ﻛﺎر ﺳﻮى دى ﻣﺜﻼ زﻳﺪ راﻏﻠﻰ دى ﻛﻨﻪ‬
‫ﻛﻪ دې دﻧﻪ راﺗ‪ ，‬ﺧﻴﺎل ﻛﻢ وي دې ﺗﻪ وﻫﻢ واﻳ‪ ３‬او ﻛﻪ دي د‬
‫راﺗ‪ ，‬ﺧﻴﺎل ډﻳﺮ وي دې ﺗﻪ ﻇﻦ واﻳ‪ ، ３‬او ﻛﻪ دواړه ﺑﺮاﺑﺮ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة  ﻗﺎل ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اﻳﺎﻛﻢ ‪ .....‬اﻟﺦ ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪60‬‬
‫وي ﻫﻐﻪ ﺗﻪ ﺷﻚ واﻳ‪ ３‬ﻛﻪ دي ﺧﭙﻠﻪ ﭘﻪ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻮ وﻟﻴﺪى دې ﺗﻪ‬
‫ﻳﻘﻴﻦ واﻳ‪. ３‬‬
‫وَﻻَﺗَﺤَﺴّﻮا‪＄ :‬ﺎن ﭘﻪ ﺧﻴﺮ ﺧﺒﺮدار ﻛﻮل د ﺑﺎب ﺗﻔﻌﻴﻞ ＇ﺨﻪ دى‬
‫‪ .‬وَﻻَ ﺗَﺠَﺴّﺴْﻮا‪＄ :‬ﺎن ﺧﺒﺮ داره ﻛﻮل ﭘﻪ ﺷﺮ ﺑﺎﻧﺪي‪ ،‬دﺑﺎب‬
‫ﺗﻔﻌﻴﻞ ＇ﺨﻪ دى ‪.‬‬
‫ﻮا‪ :‬د ‪＄‬ﺎن ﻟﻮړواﻟﻰ ﭘﻪ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻛﻲ ‪ ،‬دﻧﻔﺮت ﭘﻪ‬
‫وَﻻَﺗﻨَﺎﺟَﺸُ ْ‬
‫ﻣﻌﻨﻰ ﻫﻢ دى ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ﻣﺆﻣﻨﺎن د ﻫﻐﻪ ﺑﺪو ﺑﺎﻃﻨﻲ‬
‫ﻣﺮﻳﻀﻴﻮ ＇ﺨﻪ را‪－‬ﺮ‪＄‬ﻮي ﭼﻲ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ورور‪－‬ﻠﻮي او‬
‫اﺗﻔﺎق ﺗﻪ ﺳﺨﺖ ﺗﺎوان ﻛﻮي ‪.‬‬
‫)‪－ (١‬ﻤﺎن ‪－ :‬ﻤﺎن ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ‪۴‬ﻗﺴﻤﻪ دى ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﺣﺮام ‪ :‬ﭼﻲ ذاﻟﺖ اﻟﻬﻲ  ﭘﺮ ﻣﺎ ﺑﺎﻧﺪي رﺣﻢ ﻧﻪ ﻛﻮي ﻧﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺨ‪＋‬ﻲ ﺑﻠﻜﻪ دا ﻓﺮض دى ﭼﻲ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ واﻳ‪ ３‬اﷲ  ﭘﺮ‬
‫ﻣﺎ رﺣﻢ ﻛﻮي ‪ (٢) .‬واﺟﺐ ‪ :‬ﭼﻲ د ﻳﻮ ﺳ‪７‬ي ﻇﺎﻫﺮي ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻢ‬
‫وي ﺑﻴﻠﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﻮي ﺑﺪ‪－‬ﻤﺎﻧﻲ ﺣﺮاﻣﻪ ده ‪ (٣) .‬ﻣﺒﺎح‪ :‬ﭼﻲ ﺳ‪７‬ي‬
‫ﺗﻪ ﭘﻪ درو او ＇ﻠﻮرو رﻛﻌﺎﺗﻮ ﻛﻲ ﺷﻚ وي ‪ :‬اوﻏﺎﻟﺐ ‪－‬ﻤﺎن ﻳ‪３‬‬
‫د ＇ﻠﻮرو رﻛﻌﺎﺗﻮ وي ﻧﻮ ﭘﺮدﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻮل ﺟﺎﺋﺰ او ﻣﺒﺎح دي‬
‫‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﻳﻘﻴﻦ ﻋﻤﻞ وﻛ‪７‬ي ﭼﻲ درې رﻛﻌﺎﺗﻪ دي ﻫﻢ‬
 ‫‪61‬‬
‫‪請‬ﺤﻴﺢ دي ‪ (۴) .‬ﻣﺴﺘﺤﺐ ‪ :‬دﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﺮه ﻧﻴﻚ ‪－‬ﻤﺎن‬
‫‪1‬‬
‫ﻛﻮل ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺗﺤﺴﺲ او ﺗﺠﺴﺲ‪ :‬د ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﻫﻐﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ ‪＄‬ﺎن ﺧﺒﺮول‬
‫ﭼﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﻳ‪ ３‬ﭘ＂ﻮي ﻣﻄﻠﻖ ﻃﻠﺐ ﺧﺒﺮداري ﺗﻪ ﺗﺤﺴﺲ واﻳ‪３‬‬
‫‪2‬‬
‫او ﭘ＀ ﻋﻴﻮب ﻟ＂ﻮﻟﻮ ﺗﻪ ﺗﺠﺴﺲ واﻳ‪. ３‬‬
‫)‪ (٣‬ﺗﺤﺎﺳﺪ‪ :‬ﺣﺴﺪ ﻳﻮ ﺑﺎﻃﻨﻲ ﻣﺮض دى‪ ،‬ﻣﻄﻠﺐ ﻳ‪ ３‬دادى‬
‫ﭼﻲ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﻳﻮ ﻧﻌﻤﺖ وﻟﺮي ﺳﺘﺎ دا اراده وي ﭼﻲ دده ＇ﺨﻪ‬
‫دﻏﻪ ﻧﻌﻤﺖ زاﺋﻞ ﺳﻲ )دﻏﻪ ﻧﻌﻤﺖ دي ﻧﻪ وي ﭘﺮ ﭘﻴﺮزو( او‬
‫ﻣﺎﺗﻪ راﻛ‪７‬ل ﺳﻲ ‪ ،‬ﻳﺎ دﻣﻄﻠﻖ زوال اراده ﻟﺮي دا ﻧﻴﺖ ﺣﺮام‬
‫دى او دې ﺗﻪ ﺣﺴﺪ واﻳ‪ ، ３‬ﻛﻪ د زوال اراده وﻧﻪ ﻟﺮې ﺑﻠﻜﻪ د‬
‫ذات اﻟﻬﻲ  ＇ﺨﻪ د‪＄‬ﺎن ﻟﭙﺎره ﻫﻢ دﻏﺴﻲ ﻧﻌﻤﺖ ﻃﻠﺐ ﻛ‪７‬ې‬
‫ﻧﻮ ﺑﻴﺎ ﭘﺮواه ﻧﻪ ﻛﻮي دې ﺗﻪ ﻏﺒﻄﻪ واﻳ‪ ، ３‬ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ‬
‫روﻣﻲ رح ﻫﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ﺣﺴﺪ ﻳﻮه ﺑﺪه ﻣﺮﻳﻀﻲ ده ﭼﻲ ﭘﻪ‬
‫ﺑﻴﺖ ‪:‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ د اوﻟﻴﺎؤو ﭘﺎﺗﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﺧﺎك ﺷﻮ ﻣﺮدان ﺣﻖ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﺧﺎك ﺑﺮﺳﺮﻛﻦ ﺣﺴﺪ راﻫﻤﭽﻮﻣﺎ‬
‫

‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪1‬اﺣﻜﺎم اﻟﻘﺮان ج ‪請٢٧‬ـ ‪.٣٠۵‬‬
‫‪ 2‬ﻣﻌﺎرف اﻟﻘﺮآن ج ‪. ٨ ،١٢٠‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٢٣٢‬‬ ‫‪3‬‬
 ‫‪62‬‬
‫‪ ٢١‬د ﺑﺨﻞ ﺑﺪ واﻟﻰ ‪:‬‬

‫  ‪ Z   c W B  g  V‬‬

‫ƒ ‪1v -‬‬ ‫   ‚‪ A ,‬‬
‫‬
‫ ‪ ,-\h‬‬
‫ ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﭘﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﻛﻲ دوه )ﺑﺪ( ﻋﺎدﺗﻪ ﻧﺴﻲ ﻳﻮ‪＄‬ﺎى ﻛﻴﺪﻻى‬
‫ﺑﺨﻞ او ﺑﺪ اﺧﻼق ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺗَﺠْﺘَﻤَﻌَﺎنِ‪ :‬ﺑﺎب اﻓﺘﻌﺎل ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺟﻤﻊ ﻛﻴﺪل‪ .‬ﺳﻮء‬
‫اَﻟْﺨُﻠْﻖِ ‪ :‬د ﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﭘﻴﺪاﻛﻴﺪل او اﺧﻼﻗﻮ‬
‫ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬او دﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ رﻳﺰ رﻳﺰ ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬دﻣﺬﻛﻮر ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻄﻠﺐ دادى ﭼﻲ ﭘﻪ ﻣﺆﻣﻦ‬
‫ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻲ دا دوه ﻋﺎدﺗﻮﻧﻪ ﻧﺴﻲ ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﻛﻴﺪﻻى ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ‬
‫دا دواړه )ﺑﺨﻞ‪ ،‬او ﺑﺪاﺧﻼق( ډﻳﺮ ﻟﻮى ﻋﻴﺒﻮﻧﻪ او دډﻳﺮو‬
‫ﺑﺪﻳﻮ ﻣﻐﺰ دى‪ ،‬دا ﻫﺮ ﻳﻮ ‪請‬ﻔﺖ ﭼﻲ ﭘﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﻛﻲ وي دده‬
‫اﻳﻤﺎن وﻛﻤﺎل ﺗﻪ ﻧﻪ ﭘﺮﻳ‪８‬دي ‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻧﺪي ﻻزﻣﻪ ده‬
‫‪2‬‬
‫ﭼﻲ ددﻏﻪ دواړو ﻋﻴﺒﻮ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن ﭘﺎك وﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﺑﺨﻴﻞ ﺳ‪７‬ى د ذات‬
‫اﻟﻬﻲ  ＇ﺨﻪ‪ ،‬دﺧﻠ‪／‬ﻮ ＇ﺨﻪ او دﺟﻨﺖ ＇ﺨﻪ ﻟﻴﺮي دى ‪ ،‬او‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫و ﻋﻦ اﺑﻲ ﺳﻌﻴﺪ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﺧﺼﻠﺘﺎن‪ ........‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮةج ‪請 ١‬ـ ‪.١۶۵‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٢٣۵‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪63‬‬
‫‪1‬‬
‫داﷲ  ﭘﻪ ﻧﺰد ﺗﺮ ﺑﺨﻴﻞ ﻋﺎﺑﺪ ﺟﺎﻫﻞ ﺳﺨﻲ ﻣﺤﺒﻮب دى ‪.‬‬
‫ﺑﺨﻞ د دﻧﻴﻮي او دﻳﻨﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﻴﻮ ﻳﻮ ﻟﻮى ﺳﺒﺐ دى ﻣﺜﻼ‬
‫زﻛﻮة‪ ،‬ﺧﻴﺮات‪請،‬ﺪﻗﺎت‪ ،‬د دوﺳﺘﺎﻧﻮ ﺳﺮه ﻛﻮﻣﻚ‪،‬د ﻛﻮر او‬
‫اوﻻد ﺳﺮه ﭘﺮاﺧﻲ د ！ﻮﻟﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﺎﻧﻊ دى ‪ .‬ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دي‬
‫！ﻮل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏﻪ ﺧﺒﻴﺚ ‪請‬ﻔﺖ ＇ﺨﻪ ﺧﻼص ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ۴‬ـ ‪.٣٢۵‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪64‬‬
‫‪ ٢٢‬د دﻧﻴﺎ ﻣﺤﺒﺖ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪:„ N h c F d‬‬
‫‪   &9f  7‬‬
‫ ; ‪f‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د دﻧﻴﺎ ﻣﺤﺒﺖ د ﻫﺮي ﺧﻄﺎ ر‪＋４‬ﻪ ده ‪.‬‬
‫ﺪﻧْﻴَﺎ‪ :‬ﻣﻮﺟﻮده زﻧﺪ‪－‬ﻲ‪ ،‬دَﻧَﺎ د ﻧﺼﺮ د ﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟْ ُ‬
‫س ده او ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺳﺮ ده ‪.‬‬
‫س ‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬رُ ُؤ ْ‬
‫د ﻧﮋدې ﻛﻴﺪل‪ .‬رَ ْا ُ‬
‫ﺧَﻄِﻴْﺌَﺔ ‪ :‬د ﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺧﻄﺎ ده ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪:‬ﭘﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻣﺤﺒﺖ د‬
‫دﻧﻴﺎ ﺑﺪ دى ‪ ١ .‬وﻟﻲ دﻣﺤﺒﺖ ﭘﻪ وﺟﻪ ﺑﺎﻧﺪي ﺳ‪７‬ى ړوﻧﺪ‬
‫اوﻛﻮڼ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ د ﺣﻼﻟﻮ او ﺣﺮاﻣﻮ ﻓﺮق ﻧﻪ ﻛﻮي ‪ ٢.‬ﻣﺤﺒﺖ د‬
‫دﻧﻴﺎ د اﻟﻬﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺎﻧﻊ ‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ‪ ٣ .‬ﺑﻞ دا ﭼﻲ د دﻧﻴﺎ ﺣﺐ‬
‫اﻧﺴﺎن د دﻧﻴﺎ ﭘﻪ ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري ﻛﺎرو ﺑﺎﻧﺪي اﺧﺘﻪ ﻛﻮي ﭼﻲ‬
‫ﺿﺮورت ورﺗﻪ ﻧﻪ وي ﺣﺐ د دﻧﻴﺎ ﻳﺎ زﻳﺎﺗﻪ ﻣﺸﻐﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ورﺳﺮه‬
‫ﻛﻮي ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺧﻮ ﭘﻪ ا‪請‬ﻞ ﻛﻲ د ﻋﺒﺎدت او ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻟﭙﺎره‬
‫ﭘﻴﺪاﺳﻮى دى او ﻫﻢ دﻏﻪ ا‪請‬ﻞ ﻛﺎر دى ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك ﻛﻲ‬
‫ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د اﷲ د ﻃﺮﻓﻪ ﭘﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻰ  ﺑﺎﻧﺪي وﺣﻲ‬
‫راﻏﻠ‪ ３‬ﭼﻲ ﻳﺎﻣﻮﺳﻰ ! د دﻧﻴﺎ ﭘﻪ ﻣﺤﺒــــــــــﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﺑﻪ ﻧﻪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﺣﺬﻳﻔﺔ ﻗﺎل ﺳﻤﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ  ﻳﻘﻮل ﻓﻲ ﺧﻄﺒﺔ ‪ :‬اﻟﺨﻤﺮﺟﻤﺎع اﻻﺛﻢ واﻟﻨﺴﺎء‬ ‫‪1‬‬

‫ﺣﺒﺎﺋﻞ اﻟﺸﻴﻄﺎن وﺣﺐ اﻟﺪﻧﻴﺎ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۴۴‬‬

 ‫‪65‬‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻪ ﻛﻴ‪８‬ې زﻣﺎ ﭘﻪ ﺑﺎر‪－‬ﺎه ﻛﻲ ﺗﺮ دې ﻟﻮﻳﻪ ‪－‬ﻨﺎه ﻧﺴﺘﻪ ‪1.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺒﺎرك رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ د دﻧﻴﺎ ﻣﺤﺒﺖ او‬
‫‪－‬ﻨﺎﻫﻮﻧﻪ د ﭼﺎ زړه ＊ﻜﺎر ﻛ‪７‬ى ﻫﻐﻪ زړه ﺗﻪ ﻧﻴﻜﻲ ﻫﻴ（ﻜﻠﻪ ﻫﻢ ﻧﻪ‬
‫رﺳﻴ‪８‬ي ‪2 .‬‬
‫ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ددﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك د ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ＇ﺨﻪ دا ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ﭼﻲ د دﻧﻴﺎ ＇ﺨﻪ ﺑ‪ ３‬رﻏﺒﺘﻲ د ！ﻮﻟﻮ‬
‫ﻧﻴﻜﻴﻮ ﻣﻐﺰ دى ‪3.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮه ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ‪) :‬ﻟﻌﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺪﻳﻨﺎر(‬
‫ﻟﻌﻨﺖ ﻛ‪７‬ه ﺳﻮى دى ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﺑﺎﻧﺪي ﭼﻲ دى ﻏﻼم د ﻣﺎل وي ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻲ دﻣﺎل ﭘﻪ ﻣﺤﺒﺖ ‪－‬ﺮﻓﺘﺎر ﺳﻲ او د اﷲ  د ﻃﺎﻋﺖ او‬
‫‪4‬‬
‫ﻋﺒﺎدت ＇ﺨﻪ ﻟﻴﺮي واﻟﻰ ‪－‬ﻮﻳﺎ د ﻣﺎل ﻏﻼﻣﻲ ده‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﻏﺰاﻟﻲ رﺣﻤﻪ اﷲ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ‪ :‬اﷲ  ﻛﻠﻪ دﻧﻴﺎ ﭘﻴﺪاﻛ‪７‬ه ﻧﻮ‬
‫ﺷﻴﻄﺎن ﻣﭻ ﻛ‪７‬ه او دا ﻳ‪ ３‬ووﻳﻞ ﭼﻲ ＇ﻮك ﺳﺘﺎ ﺳﺮه ﻣﺤﺒﺖ وﻛ‪７‬ې ﻫﻐﻪ‬
‫‪5‬‬
‫ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻲ زﻣﺎ ﻏﻼم دى‪.‬‬
‫داﺣﺎدﻳﺜﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ﭼﻲ ﻣﺎل ﺧﻮ ＊ﻪ دى ﻣ‪／‬ﺮ ﻣﺤﺒﺖ او زﻳﺎﺗﻪ‬
‫ﻣﺸﻐﻠﻪ ﻳ‪ ３‬ﺑﺪه ده ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪1‬‬
‫احياء العلوم ج ‪ ٢‬صـ ‪.٢۵٠‬‬
‫ﻣﻜﺎﺷﻔﺔ اﻟﻘﻠﻮب ‪請‬ـ ‪.٢۴٠‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.۴٠٣‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۴‬‬ ‫‪4‬‬

‫اﺣﻴﺎء اﻟﻌﻠﻮم ‪.‬‬ ‫‪5‬‬

 ‫‪66‬‬
‫‪ ٢٣‬د ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻄﺎ اﻳﺴﺘﻞ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 4‬‬
‫   ‪  -5 _8‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ＇ﻮك ﭼﻲ ﻣﻮږ ﻟﺮه ﺧﻄﺎ اﻳﺴﺘﻞ وﻛ‪７‬ي ﻫﻐﻪ زﻣﻮږ‬
‫)دﺟﻤﺎﻋﺖ( ＇ﺨﻪ ﻧﻪ دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻏَﺸَّﻨَﺎ ‪ :‬د ﻧَﺼَﺮَ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﺧﻄﺎاﻳﺴﺘﻞ ‪،‬‬
‫ﺧﻼف ﻣﺼﻠﺤﺖ ＊ﻜﺎره ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ رﺳﻮل ﺣﺮام دى او داﺳﻲ ﺷﺨﺺ د‬
‫ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
د ﭘﻴﺮواﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻧﺴﻲ ﻛﻴﺪﻻى ‪ ،‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ‬
‫ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ‪ :‬ﻛﻮم ﺗﺎﺟﺮ ﻳﺎ ﺧﺮ＇ﻮﻧﻜﻰ ﭼﻲ اﻣﻴﻦ او‬
‫ر＊ﺘﻴﺎ‪－‬ﻮﻳﻪ وي )ﺧﻄﺎاﻳﺴﺘﻞ ﻧﻪ ﻛﻮي( د ﻫﻐﻪ ﺣﺸﺮ ﺑﻪ د اﻧﺒﻴﺎء‬
‫‪2‬‬
‫ﻛﺮام ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم او ‪請‬ﺪﻳﻘﻴﻨﻮ ﺳﺮه وي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ رواﻳﺖ ﻛﻲ ذﻛﺮدي ﭼﻲ‪:‬اﷲدي رﺣﻢ وﻛ‪７‬ي ﭘﺮﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺎﻧﺪي ﭼﻲ د راﻧﻴﻮﻟﻮ او ﺧﺮ＇ﻮﻟﻮ ﭘﻪ وﺧﺖ ﻛﻲ ﻧﺮﻣﻲ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻬﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ا‪請‬ﻮل ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ي دي ﭼﻲ ﭘﻪ ﻛﻮﻣﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻲ ﭼﻲ د‬
‫ﺟﻨ‪ ，‬اوﺑﺪاﻣﻨ‪ ９‬ﺗﻮﻫﻢ ﭘﻴﺪاﻛﻴ‪８‬ي ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ددې ﻣﻌﺎﻣﻠ‪３‬‬
‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﻠﻰ دى او ﻫﻐﻪ ﺑﻴﻊ ﺑﻴﻊ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﻮﻟﻲ ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ واﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة ﻋﻦ اﻟﻨﺒﻲ
ﻗﺎل ‪ :‬ﻣﻦ ﺣﻤﻞ ﻋﻠﻴﻨﺎ اﻟﺴﻼح ﻓﻠﻴﺲ ﻣﻨﺎ‪ ،‬رواه ﺑﺨﺎري و زاد‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻦ ﻏﺸﻨﺎ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪َ請 ٢‬ـ ‪.٣٠۵‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ‪.‬‬
‫‪2‬‬

‫ﺑﺨﺎري‬ ‫‪3‬‬
 ‫‪67‬‬
‫‪ ٢۴‬د ﺟﻤﻌ‪ ３‬دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﭘﺮ‪＋４‬ﻮدوﻧﻜﻰ ﻣﻨﺎﻓﻖ دى ‪:‬‬
‫ ‬
‫‪U,F V‬‬ ‫‬ ‫  ‪ s0‬‬
‫{  ‪ ! 8   :A‬‬
‫‪ +J 5 7‬‬
‫‪ ,F [ S‬‬ ‫ ‬
‫‪1‬‬
‫‪  9 BO @y* Q‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ﭼﺎ ﭼﻲ ﺑﻴﻠﻪ ﺷﺮﻋﻲ ﻋﺬره د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدى‬
‫ﻧﻮ ﭘﻪ داﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻛﻲ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﻟﻴﻜﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ﭼﻲ )ﻟﻴﻜﻨﻪ( ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ‬
‫ﺧﺮاﺑﻴ‪８‬ي او ﻧﻪ ﺑﺪﻟﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻳَﻤْﺤٰﻰ ‪ :‬دﻧﺼﺮ‪،‬ﺳﻤﻊ دﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﺧﻂ ﺧﺮاﺑﻮل‪.‬‬
‫ﻳُﺒَﺪّ ْل ‪ :‬د ﺑﺎب ﺗﻔﻌﻴﻞ ＇ﺨﻪ ﺑﺪﻟﻮ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻓﺮض ﻋﻴﻦ دى ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ ﻫﻤﺎم رح او‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﻳﺤﻴﻰ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ دﺟﻤﻌ‪ ３‬ﻓﺮﺿﻴﺖ ﭘﻪ ﻗﺮآن‪،‬ﺣﺪﻳﺚ‬
‫او اﺟﻤﺎع ﺳﺮه ﺛﺎﺑﺖ دى ＇ﻮك ﭼﻲ د ﺟﻤﻌ‪ ３‬د ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ＇ﺨﻪ اﻧﻜﺎر‬
‫وﻛ‪７‬ي ﻫﻐﻪ ﻛﺎﻓﺮ دى ‪ ،‬او ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى ﭼﻲ اﻧﻜﺎر ﻧﻪ ﻛﻮي اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﻠﻪ‬
‫ﺷﺮﻋﻲ ﻋﺬره د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻧﻪ ﻛﻮي ﻧﻮ ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ د ﻫﻐﻪ‬
‫ﺣﻜﻢ ذﻛﺮ دى ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﺗﻪ ‪＄‬ﻜﻪ ﺟﻤﻌﻪ واﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﺣﻀﺮت آدم  او ﺣﻀﺮت ﺣﻮاء‬
‫رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﭘﻪ دﻏﻪ ورځ ﭘﻪ ﻣ‪％‬ﻜﻪ ﻛﻲ ﺳﺮه ﻳﻮ ‪＄‬ﺎى ﺳﻮي دي‬
‫‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﻪ دې ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﭘﻪ دې ورځ ﭘﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻲ ﺳﺮه ﻳﻮ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ان اﻟﻨﺒﻲ
ﻗﺎل ﻣﻦ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.١٢١‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪68‬‬
‫‪＄‬ﺎى ﻛﻴ‪８‬ي ‪ ،‬ﻳﺎ ‪４‬ﻪ دې ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻲ د آﺧﺮت ورځ ﻫﻢ د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ‬
‫ورځ ﻗﺎﺋﻤﻴ‪８‬ي ﭼﻲ ！ﻮل ﻣﺨﻠﻮق ﭘﻜ‪ ３＋‬ﺟﻤﻊ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻦ ﻏَﻴْﺮِ ﺿَﺮُ ْورَةٍ‪ :‬ﭼﻲ ﻳﻮ ﻋﺬر ﺷﺮﻋﻲ ﻧﻪ وي ﻣﺜﻼ دﻳﻮﻇﺎﻟﻢ ＇ﺨﻪ‬
‫ﻣِ ْ‬
‫ﺑﻴﺮه‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺑﺎران وﻏﻴﺮه ﻧﻮ ﺑﻴﺎ دﻏﻪ وﻋﻴﺪ دى ﻛﻮم ﭼﻲ ﻟﻮړ ذﻛﺮ‬
‫ﺳﻮ ‪ ،‬او دا ﺧﺒﺮه دﺣﺪﻳﺚ ﭼﻲ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﻟﻴﻜﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ډﻳﺮه ﺳﺨﺘﻪ‬
‫ﺧﺒﺮه ده ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دي ！ﻮل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ددﻏﻪ ﻏﻠﻂ ﻋﻤﻞ ＇ﺨﻪ‬
‫وﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻬﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻲ دﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ ﺳﻬﺎر ﺳﻔﺮ ﻛﻮل‬
‫ﻣﻜﺮوه دي وﻟﻲ دﺟﻤﻌ‪ ３‬دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ د ﺿﺎﺋﻊ ﻛﻴﺪو ﺧﻄﺮه وي ﭘﻪ دې‬
‫ﻛﻲ ﺑﻪ ﺳ‪７‬ى ﻓﻬﻢ ﻛﻮي ﭼﻲ داﺳﻲ ‪＄‬ﺎى وﻻړ ﻧﺴﻲ ﭼﻲ دﺟﻤﻌ‪３‬‬
‫ﻟﻤﻮﻧ‪＄ ＃‬ﻴﻨﻲ ﺿﺎﺋﻊ ﺳﻲ ‪.‬‬
‫دﺟﻤﻌ‪ ３‬دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ډ‪４‬ﺮ اﺣﻜﺎم دي ﻓﻘﻬﺂء ﻛﺮاﻣﻮ ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ي‬
‫دي ﭘﻪ د ﻏﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮه رﺳﺎﻟﻪ ﻛﻲ ‪－‬ﻨﺠﺎﻳﺶ ﻧﺴﺘﻪ ﭼﻲ ！ﻮل اﺣﻜﺎم‬
‫ﭘﻜ‪＋‬ﻲ ﺑﻴﺎن ﺳﻲ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻮه ﺧﺒﺮه ډ‪４‬ﺮه ﻣﻬﻤﻪ ده ‪ :‬ﻫﻐﻪ داﭼﻲ‬
‫دﺟﻤﻌ‪ ３‬دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻟﭙﺎره ﭼﻲ ﻛﻠﻪ اول اذان وﺳﻲ ﺧﺮ＇‪５‬ﺪل راﻧﻴﻮل‬
‫ﻣﻜﺮوه ﺗﺤﺮﻳﻤﻲ دي ﻟﻬﺬا ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر وﺑﺎر او دوﻛﺎﻧﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﻨﺪوي ‪ .‬ﻛﻪ ﭼﺎ ﺗﺮ اذان وروﺳﺘﻪ ﻛﺎروﺑﺎر وﻛﻰ ﻧﻮ ﻫﻐﻪ ﺣﻼﻟﻲ‬
‫ﭘﻴﺴ‪ ３‬ﻳ‪ ３‬دﻛﺮاﻫﻴﺖ ﺗﺤﺮﻳﻤﻲ ﭘﻪ وﺟﻪ ﻣﻜﺮوه ﺳﻮ ﺣﻖ ﺟﻞ وﻋﻼ‬
‫دي ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﻋﻘﻞ ‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ ‪ ،‬او ﻋﻤﻞ ور ﭘﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﻲ ‪.‬‬
 ‫‪69‬‬
‫‪ ٢۵‬د ﻋﻜﺴﻮ دﻓﻊ ﻛﻮل ‪:‬‬

‫‪7‬‬ ‫   …
‪ 0 ' 5 „l ' , V s, O K O P‬‬
‫\  ‬
‫      ‪ J‬‬ ‫‪f‬‬
‫‪1‬‬ ‫‬
‫ & ‪ +‬‬
‫‪'.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺑﻴﺸﻜﻪ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ ﻛﻮر ﻛ‪ ３＋‬داﺳﻲ ﺷﻰ ﻧﻪ‬
‫ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدى ﭼﻲ ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ وو ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺒﻲ  ﺑﻪ ﻫﻐﻪ‬
‫ﻣﺎﺗﻮى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺗَﺼَﺎﻟِﻴْﺐ ‪ :‬د ‪َ請‬ﻠِﻴْﺐ ﺟﻤﻊ ده دﻧﺼﺎراوو ﺧﺎص ﺷﻌﺎر‬
‫ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬ﻟﻴﻜﻦ ﻣﺮاد ﻋﻜﺲ دى ‪،‬‬
‫ﻧَﻘَﻀَ ُﻪ ‪ :‬ﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ ﻣﺎﺗﻴﺪو ﺗﻪ واﻳ‪. ３‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺣﺪﻳﺚ ﻛ‪ ３＋‬ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
‬
‫ﻋﻜﺲ ﻧﻪ ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدى او ﭘﻪ ډﻳﺮو اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ دﻋﻜﺲ ډﻳﺮ‬
‫ﻗﺒﺎﺣﺖ )ﺑﺪواﻟﻰ( ﺑﻴﺎن ﺳﻮى دى ‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ‬
‫ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﭘﻪ ﻛﻮم ﻛﻮر ﻳﺎ ﺧﻮﻧﻪ ﻛﻲ ﻋﻜﺲ وي ﻣﻼﺋﻜ‪ ３‬د‬
‫رﺣﻤﺖ ﻫﻐﻪ ﻛﻮر ﺗﻪ ﻧﻪ داﺧﻠﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻢ ‪ :‬ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎ‪４‬ﻲ‪ :‬ﭼﻲ ﻋﻜﺲ ﺳﺨﺖ ﺣﺮام‬
‫دى او ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه ده ﻛﻪ ﭘﺮ ！ﻮﻛﺮ وي ‪ ،‬ﭘﺮ دﻳﻮال وي ‪ ،‬ﭘﺮ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﺎﺋﺸﺔ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ ان اﻟﻨﺒﻲ
‪ ...‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٣٨۵‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪70‬‬
‫ﻛﺎﻏﺬ وي ‪ ،‬اوﻳﺎ ﭘﺮ ﺳﻜﻪ وي ﻛﻪ د ذي روح ﺷﻲ ﻋﻜﺲ وي او ﻛﻪ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺟﻮړه ﻛ‪７‬ې وي دا ！ﻮﻟﻪ ﺳﺨﺖ ﺣﺮام دي ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ د‬
‫درﺧﺘﻮ‪،‬ﺑﺎغ وﻏﻴﺮه د ﻏﻴﺮ ذي روح ﺷﻴﺎﻧﻮ ﻋﻜﺴﻮﻧﻪ ﭘﺮوا ﻧﻪ ﻟﺮي‬
‫‪ ،1‬دﻋﻜﺴﻮ ﻛﺎروﺑﺎر ﻳﺎ دﻋﻜﺲ اﺧﺴﺘﻠﻮ روﭘ‪ ９‬ﻫﻢ ﺣﺮاﻣﻲ دي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﺑ‪５‬ﺸﻜﻪ ﻛﻮم ﺧﻠ‪ ，‬ﺗﻪ ﭼﻲ‬
‫دآﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺬاب ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي ﭘﻪ ﻫﻐﻮئ ﻛﻲ‬
‫ﻋﻜﺲ ﺟﻮړوﻧﻜﻰ ﻫﻢ دئ ‪(2).‬‬
‫ﭘﻪ ﺗﺮﻣﺬي ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ‪ :‬ﭼﻲ‬
‫دآﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﺑﻪ دﺟﻬﻨﻢ داور ＇ﺨﻪ ﻳﻮه اوږده ﻏﺎړه راووزي‬
‫دﻏﻪ ﻏﺎړي ﻟﺮه دوې ﺳﺘﺮ‪－‬ﻲ وي اودوه ﻏﻮږوﻧﻪ وي اور‪４‬ﺪوﻧﻜﻲ‬
‫اوژﺑﻪ ﻟﺮي ﺧﺒﺮي ﻛﻮي دا واﻳﻲ ‪ :‬ﭼﻲ ﺣﻖ ﺟﻞ وﻋﻼ ﻣﺎﺗﻪ وﻛﺎﻟﺖ‬
‫راﻛ‪７‬ئ دي ﭼﻲ دﻏﻪ درې ﻧﻔﺮه وﺟﻬﻨﻢ ﺗﻪ داﺧﻞ ﻛﻢ ) ﺗﺤﻔﺔ‬
‫اﻻﺣﻮذي ﻛﻲ واﻳﻲ ډ‪４‬ﺮ درﺳﻮاﺋﻲ ﻋﺬاب دئ ( ﻳﻮ دﻫﻐﻮ ＇ﺨﻪ‬
‫ﻋﻜﺲ ﺟﻮړوﻧﻜﻰ دي ‪(3).‬‬
‫ډ‪４‬ﺮ ﺧﻠ‪ ，‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺑ‪５‬ﻜﺎره ﻧﺎروا اﺧﺘﻪ دي ﺣﻖ ﺟﻞ وﻋﻼ دي‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﻋﻘﻞ ‪請‬ﺤﻴﺢ ور ﭘﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ﭼﻲ ددﻏﻪ ﺑ‪５‬ﻜﺎره‬
‫ﻧﺎروا او دآﺧﺮة درﺳﻮاﺋﻲ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٨‬ـ ‪ ،٣٢۵‬ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ج ‪請 ۴‬ـ ‪.٢٢۶‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ : 2‬ﻣﺴﻠﻢ ‪١٩٩ \ ٢‬‬

‫‪ : 3‬ﺗﺮﻣﺬي ج ‪ ٣ :‬ص ‪٨۵ :‬‬
 ‫‪71‬‬
‫‪ ٢۶‬ﻣﺮګ د ﻫﻐﻪ ﭼﺎ ﭼﻲ د ﺟﻬﺎد ﺗﻤﻨﻰ ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻧﻪ وي ﻛ‪７‬ې ‪:‬‬
‫   ‪ 9m P xI O P‬‬
‫† ' & ‪  '$ /‬‬
‫ 
*‪:BA l @-‬‬ ‫       ‬
‫‪1‬‬
‫  &‪n/‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ＇ﻮك ﭼﻲ ﻣ‪ ７‬ﺳﻲ ﭘﻪ داﺳﻲ ﺣﺎل ﻛﻲ ﭼﻲ ﻧﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ‬
‫ﺧﭙﻞ ژوﻧﺪ ﻛﻲ ﺟﻬﺎد ﻛ‪７‬ى وي او ﻧﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ زړه ﻛﻲ دﺟﻬﺎد ﺗﻤﻨﺎ‬
‫ﻛ‪７‬ې وي ‪ ،‬ﻧﻮ ﻫﻐﻪ ＇ﻮك ﭘﺮ ﻗﺴﻢ ﺑﺎﻧﺪي د ﻧﻔﺎق ﻣ‪７‬ﺳﻮى دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻣَﺎتَ ‪ :‬دﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ ﻣﺮګ ﺗﻪ واﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻳَﻐْﺰُ ْو‪ :‬د ﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ ﺟﻬﺎد ﺗﻪ واﻳ‪.３‬‬
‫ث‪ :‬د ﺑﺎب اﻓﻌﺎل ＇ﺨﻪ اﻳﺠﺎد ﺗﻪ واﻳ‪ ３‬او د ﺑﺎب ﺗﻔﻌﻴﻞ‬
‫ﻳُﺤَﺪِّ ُ‬
‫＇ﺨﻪ ﺑﻴﺎن ﻛﻮﻟﻮ ﺗﻪ واﻳ‪. ３‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﺟﻬﺎد دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ د ﺳﺮﻟﻮړۍ‪،‬ﻋﺰت او آزادۍ ﺳﺒﺐ‬
‫دى ﭘﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ او اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ دﺟﻬﺎد ﻟﻮړ اﻫﻤﻴﺖ او ډﻳﺮ‬
‫ﻓﻀﺎﺋﻞ ذﻛﺮ دي ‪ ،‬او ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﭘﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ او اﺣﺎدﻳﺜﻮ‬
‫ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﺟﻬﺎد ﺗﺮ آﺧﺮي ور‪＄‬ﻲ د دﻧﻴﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻟﺮي ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺟﻬﺎد اﻗﺴﺎم او ﺷﺮاﺋﻂ ﻟﺮي ﻓﻘﻬﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﺳﻴﺮت‬
‫ﭘﻪ ﻛﺘﺎﺑﻮ ﻛﻲ وﺿﺎﺣﺖ ﻛ‪７‬ى دى د ！ﻮﻟﻮ ﺷﺮاﺋﻄﻮ ﻣﺮاﻋﺖ ﻛﻮل‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة  ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻣﻦ ﻣﺎت ‪ ....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٣٣١‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪72‬‬
‫ډﻳﺮ ﺿﺮوري دي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻣﺬﻛﻮره ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك ﻛﻲ ﻫﻢ ﻳﻮ ﻗﺴﻢ وﻋﻴﺪ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ‬
‫ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى ﭘﻪ ！ﻮﻟﻪ ژوﻧﺪ ﻛﻲ ﻧﻪ ﺟﻬﺎد وﻛ‪７‬ي ﻛﻪ ﭘﻪ ﻧﻔﺲ ﺳﺮه‬
‫وي ﻛﻪ ﭘﻪ ﻣﺎل ﺳﺮه ‪ ،‬او ﻧﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ زړه ﻛﻲ دا ﺗﻤﻨﺎ ﻛ‪７‬ې وي‬
‫ﭼﻲ ﻛﺎﺷﻜﻲ زه ﻣﺠﺎﻫﺪ واﻳ‪ ３‬ددې ﺳ‪７‬ي ﻣﺮګ ﻟﻜﻪ دﻣﻨﺎﻓﻖ‬
‫ﺳ‪７‬ي ﻣﺮګ داﺳﻲ دي ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ د ﺟﻬﺎد ＇ﺨﻪ ﺧﻼص‬
‫دي ﭘﻪ دې وﺟﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ورﺳﺮه ﻟﺮي ‪.‬‬
‫ﻣﻼﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻲ ددې ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ‬
‫＇ﺨﻪ دا ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺛﺎﺑﺘﻴ‪８‬ي ﭼﻲ ﻛﻪ ＇ﻮك دﻋﺒﺎدت ﻧﻴﺖ وﻛ‪７‬ي‬
‫او دﻋﺒﺎدت ﺗﺮﻣﺨﻪ ﻣ‪ ７‬ﺳﻲ ﻧﻮ دﻋﺒﺎدت د ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدﻟﻮ ﻋﺬاب‬
‫او ‪－‬ﻨﺎه ﻧﺴﺘﻪ ‪ 1.‬او ﭘﺮ ﻧﻴﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﺛﻮاب ﺳﺘﻪ ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪1‬‬
‫مرقات ج ‪ ٧‬صـ ‪.٢٨٣‬‬
 ‫‪73‬‬
‫‪ ٢٧‬د درود ﺷﺮﻳﻒ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫<‪J_
 '  -
  @-‬‬ ‫‬ ‫  *‬
‫<‪ [9 ; u -
 @‡-‬‬
‫ ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﭼﺎ ﭘﺮ ﻣﺎﺑﺎﻧﺪي ﻳﻮ ‪＄‬ﻞ درود ﺷﺮﻳﻒ وواﻳﻪ ﻧﻮ اﷲ‬
‫ ﺑﻪ ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ ﻟﺲ ‪＄‬ﻠﻲ رﺣﻤﺖ ﻧﺎزل ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪َ請 :‬ﻠّﻰ ‪ :‬دﺑﺎب ﺿﺮب ＇ﺨﻪ ‪،‬دﻋﺎء ﻛﻮل‪ ،‬ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻛﻮل‪،‬‬
‫ﺑﺮﻛﺖ ﭘﺮ ﻛﻮل‪＊ ،‬ﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د درود ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺮﻛﺎت ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ ډﻳﺮ ذﻛﺮ ﺳﻮي‬
‫دي ‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﭘﻪ ﻳﻮه درود‬
‫ﺷﺮﻳﻒ وﻳﻠﻮ ﺑﺎﻧﺪي اﷲ  ﭘﺮ دﻏﻪ ﺑﻨﺪه ﺑﺎﻧﺪي ﻟﺲ رﺣﻤﺘﻪ‬
‫ﻧﺎزﻟﻮي او دﻟﺴﻮ ‪－‬ﻨﺎﻫﻮ ﻣﻐﻔﺮت ﻳ‪ ３‬ﻛﻮي‪ ،‬او ﻟﺲ درﺟﺎت‬
‫‪2‬‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻟﻮړوي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ دﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻪ ورځ‬
‫زﻳﺎت ﻗﺮﻳﺐ و ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺗﻪ ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ دى ﭼﻲ زﻳﺎت‬
‫‪3‬‬
‫درود وﻳﻮﻧﻜﻰ وي ‪.‬‬
‫د ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ  ＇ﺨﻪ رواﻳﺖ دى ﭼﻲ ﻛﻮم ﺳ‪７‬ى‬
‫ﻳﻮ ‪＄‬ﻠﻲ درود ﺷﺮﻳﻒ وواﻳ‪ ３‬اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  او ﻣﻼﺋﻜﻲ اوﻳﺎ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة  ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻣﻦ ‪請‬ﻠﻰ ‪ ...‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٨۶‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٣‬ـ ‪.٨‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٣‬ـ ‪٨‬‬ ‫‪3‬‬

 ‫‪74‬‬
‫واره رﺣﻤﺖ ﭘﺮ دﻏﻪ ﺷﺨﺺ ﻧﺎزﻟﻮي‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ دا ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬د ﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ ورځ دى ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﭼﺎ دﺟﻤﻌ‪ ３‬ﭘﻪ ورځ د ﻣﺎزدﻳ‪／‬ﺮ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ وروﺳﺘﻪ دﻏﻪ درود‬
‫ﺷﺮﻳﻒ ‪＄ ٨٠‬ﻠﻪ وواﻳﻪ داﺗﻴﺎ ‪ ٨٠‬ﻛﺎﻟﻮ دﻋﺒﺎدت ﺛﻮاب ورﻛﻮل‬
‫ﻛﻴ‪８‬ي او داﺗﻴﺎ ﻛﺎﻟﻮ ‪－‬ﻨﺎوي ﻣﻌﺎﻓﻴ‪８‬ي ‪:‬‬
‫ﻻﻣِﻲِّ وَاٰﻟِﻪِ وَﺳَﻠّﻢَ وَﺗَﺴْﻠِﻴْﻤًﺎ(‬
‫)اَﻟﻠّﻬُﻢَّ ‪َ請‬ﻞِّ ﻋَﻠٰﻰ ﻣُﺤَﻤّﺪٍ اﻟﻨّﺒِﻲِّ ا ُ‬
‫ﺣﻜﻢ ‪ (١) :‬ﻳﻮ ‪＄‬ﻞ ﭘﻪ ！ﻮل ﻋﻤﺮ ﻛﻲ درود ﺷﺮﻳﻒ وﻳﻞ واﺟﺐ دي ‪.1‬‬
‫)‪ (٢‬ﻛﻪ ＇ﻮك دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻧﻮم ﻣﺒﺎرك واوري ﻧﻮ درود ﺷﺮﻳﻒ ور‬
‫ﺑﺎﻧﺪي وﻳﻞ واﺟﺐ دي‪ (٣) . 2‬ﻛﻪ ＇ﻮ ‪＄‬ﻠﻪ ﻧﻮم واوري ﻧﻮ ﻳﻮ وار‬
‫درود ﺷﺮﻳﻒ وﻳﻞ واﺟﺐ دي او ﻧﻮر ‪＄‬ﻠﻪ ﻣﺴﺘﺤﺐ دى ‪.‬‬
‫درود ﭘﻪ ﺳﺮ او ﭘﻪ ﭘﺎى ﻛﻲ ددﻋﺎ وﻳﻞ دﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ددﻋﺎ ﻟﭙﺎره‬
‫ﺷﺮط دئ ﭘﻪ ﺗﺮﻣﺬي ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ دﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ ＇ﺨﻪ رواﻳﺖ‬
‫ﻧﻘﻞ دئ ‪ :‬ﭼﻲ دﻋﺎ دﻣ‪％‬ﻜﻲ او اﺳﻤﺎن ﺗﺮ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻣﻌﻠﻘﻪ وي ﻟﻮړه‬
‫ﻧﻪ ﺧﻴ‪８‬ي ﺗﺮ ＇ﻮ ﭼﻲ درود وﻧﻪ واﻳﻲ ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﺑ‪ ３‬اودﺳﻪ درود ﺷﺮﻳﻒ وﻳﻞ ﺟﺎﺋﺰ دي ‪ .‬داوداﺳﻪ ﺳﺮه‬
‫ﻧﻮر ﻋﻠﻰ ﻧﻮر دئ ‪.‬‬

‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻫﺪاﻳﻪ ج ‪請 ١‬ـ ‪.٣٠١‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪2‬اﻟﺒﻨﺎﻳﺔ ﺷﺮح ﻫﺪاﻳﻪ ج ‪請 ٢‬ـ ‪.٣٢١‬‬

 ‫‪75‬‬
‫‪ ٢٨‬د ﻃﺎﻟﺐ اﻟﻌﻠﻢ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬

‫‪+J  O ˆ '  %‬‬ ‫  ‪ - NO +J O ˆ %-‬‬

‫‪ - J -
 '  5 7‬‬
‫    ‬
‫ ‬ ‫‬ ‫ ˆ‪  n‬‬
‫‪@S‬‬ ‫‪J  ^ ,y ]  M .‬‬‫{‪ , :K D>    :‬‬ ‫ ‬
‫‪1‬‬ ‫‪ N‬‬
‫‪ L - A  7‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻮم ＇ﻮك ﭼﻲ ﻳﻮه ﻻر د ﻋﻠﻢ دﻳﻦ دﺣﺎ‪請‬ﻠﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻛ‪７‬ي ﻧﻮ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دا ﺷﺨﺺ د ﺟﻨﺖ ﭘﺮ ﻻري‬
‫ﺑﻴﺎﻳ‪ ، ３‬او ﻣﻼﺋﻜﻲ د ﻃﺎﻟﺐ ﻋﻠﻢ د رﺿﺎﻣﻨﺪۍ ﻟﭙﺎره ﺧﭙﻞ‬
‫وزروﻧﻪ ﻏﻮړوي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺳَﻠَﻚَ‪ :‬د ﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ ﻻري ﺗﻪ وﻳﻞ ﻛﻴ‪８‬ي‪ ،‬او‬
‫داﻓﻌﺎل د ﺑﺎب ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د داﺧﻠﻴﺪو ‪.‬‬
‫ق ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﻃَﺮِﻳْﻖ ده ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دﻻر‪ .‬اَﺟْﻨِﺤَﺘِﻬَﺎ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﺟﻨﺎج‬
‫ﻃُﺮُ ْ‬
‫اوﻣﻌﻨﻰ ﻳ‪ ３‬وزر ده ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻓﻀﻴﻠﺖ دﻃﻠﺐ ﻋﻠﻢ ﭘﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ او اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ ډﻳﺮ‬
‫ذﻛﺮ ﺳﻮى دى ‪ .‬ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺒﺎرك ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﻛﻪ ＇ﻮك د‬
‫ﻋﻠﻢ د ﻃﻠﺐ ﭘﻪ ﺣﺎل ﻛﻲ ﻣ‪ ７‬ﺳﻮ ﻧﻮ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻠﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﭘﺮ ﻫﺮ ﻗﺪم ﺑﺎﻧﺪي د ﻳﻮه ﻛﺎل‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬وﻋﻨﻪ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻣﻦ ﺳﻠﻚ ‪ ...‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪.٣۴‬‬
 ‫‪76‬‬
‫ﻋﺒﺎدت ﺛﻮاب ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي او ﭘﺮ ﻫﺮ ﻗﺪم ﺑﺎﻧﺪي اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ‬
‫ ﻳﻮ ＊ﺎر ﭘﻪ ﺟﻨﺖ ﻛﻲ ورﻛﻮي ﺳﻬﺎر اوﻣﺎ＊ﺎم ﻳ‪ ３‬ﻣﻐﻔﺮت‬
‫ﻛﻴ‪８‬ي او ﻣﻼﺋﻜﻲ ﺷﺎﻫﺪي ورﻛﻮي ﭼﻲ دا ﺧﻠ‪ ，‬د ﺟﻬﻨﻢ‬
‫‪1‬‬
‫داور ＇ﺨﻪ ﺧﻼص دي ‪.‬‬
‫ﻃﻠﺐ دا ﻣﻌﻨﻰ ﻧﻪ ﭼﻲ ！ﻮﻟﻪ ورځ ﺑﻪ دﻳﻨﻲ ﺳﺒﻖ واﻳ‪ ３‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻮ‬
‫ﻟ‪ ８‬وﺧﺖ ﭼﻲ دﻳﻨﻲ ﺳﺒﻖ واﻳ‪ ３‬ﻛﻪ ﺣﺎدﻳﺚ وي ﻛﻪ دﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ او ﻛﻪ دﻓﻘﻬﻲ ﻛﺘﺎﺑﻮﻧﻪ وي ‪ ،‬ﻣﻄﻠﺐ دا ﭼﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳ‪７‬ى‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻪ وي ﭼﻲ ددﻏﻪ ﻓﻀﺎﺋﻠﻮ ﻣﺴﺘﺤﻖ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﭘﻪ ﺷﭙﻪ ﻛﻲ دﻳﻨﻲ‬
‫‪2‬‬
‫درس ﻛﻮل ﺗﺮ ！ﻮﻟﻲ ﺷﭙ‪ ３‬ﺗﺮ ﻋﺒﺎدت اﻓﻀﻞ دي ‪.‬‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دي ！ﻮﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ د دﻳﻨﻲ ﻋﻠﻢ ﻣﺸﻐﻠﻪ‬
‫ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﻟ‪ ８‬وﺧﺖ وي ‪ .‬آﻣﻴﻦ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪1‬‬
‫تفسير كبير ج ‪ ١‬صـ ‪.١٩٧‬‬
‫‪2‬‬
‫مشكوة ج ‪ ١‬صـ ‪.٣١‬‬
 ‫‪77‬‬
‫‪ ٢٩‬د ﺟﻤﺎﻋﺖ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬

‫<>[  ‪ O _

  ◌ M $  G /‬‬
‫‪ c .‬‬
‫{ ‬
‫
‪ / 0 :‬‬
‫<>[   ‬
‫ ‬
‫‪1‬‬
‫‪ J:]  1‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﺗﺮ ﻳﻮا‪＄‬ﻲ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ )ﭘﻪ ﺛﻮاب ﻛﻲ(‬
‫اووه وﻳﺸﺖ )‪ (٢٧‬درﺟﻲ زﻳﺎت دى ‪.‬‬
‫ت ده او ﻣﺮﺗﺒ‪ ３‬ﺗﻪ واﻳ‪.３‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬دَرَﺟَﺔٌ ‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬دَرَﺟَﺎ ْ‬
‫ﺬ ‪ :‬ﻳﻮا‪＄‬ﻲ ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬اﻓﺬا ده ‪.‬‬
‫اَﻟْﻔَ ْ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬دﺟﻤﺎﻋﺖ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻪ ﻗﻮل د ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ ﻫﻤﺎم رح او‬
‫ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ ﻋﺴﺎﻛﺮ رح واﺟﺐ دى ‪ ،‬او دﺷﻌﺎﺋﺮ اﺳﻼم ＇ﺨﻪ‬
‫دى ‪ .‬ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ＇ﻮك ﭘﺎﻛﻲ وﻛ‪７‬ي‬
‫او ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻪ روان ﺳﻲ ﭘﺮ ﻫﺮ ﻗﺪم ﻳ‪ ３‬اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ﻳﻮه‬
‫ﻧﻴﻜﻲ ورﻛﻮي او ﻳﻮه ﻳﻮه درﺟﻪ ﻳ‪ ３‬ﻟﻮړﻳ‪８‬ي او ﻳﻮه ﻳﻮه ‪－‬ﻨﺎه‬
‫‪2‬‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻣﻌﺎﻓﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ  ﻳﻮ ﺳﻬﺎر ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ه ﭼﻲ ﻓﻼﻧﻜﻰ ﺳ‪７‬ى‬
‫ﭘﻪ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻛﻲ ﻧﻮو ﻧﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ووﻳﻞ ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ډﻳﺮ ﻋﺒﺎدت‬
‫ﻛﻮى ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺪه ﺳﻮى وي ﻧﻮ ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ  و ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
‪請‬ﻼة اﻟﺠﻤﺎﻋﺔ ‪ ...‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ١‬ـ ‪،٨۵‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請‬ـ ‪.٩٢‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪78‬‬
‫دﺳﻬﺎر ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺗﺮ ！ﻮﻟﻪ ﺷﭙ‪ ３‬ﺗﺮ وﻻړي )و ﻋﺒﺎدت‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﻪ ( ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﻟﻢ ‪.‬‬
‫＇ﻮك ﭼﻲ دﺟﻤﺎﻋﺖ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻧﻪ ﻛﻮي ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ‬
‫ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ددﻏﺴﻲ ﺧﻠ‪／‬ﻮ دﻛﻮرو د ﺳﻮ‪＄‬ﻮﻟﻮ‬
‫‪2‬‬
‫اراده ﻛ‪７‬ې وه ‪.‬‬
‫رﺋﻴﺲ اﻟﻤﻔﺴﺮﻳﻦ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ اﺑﻦ ﻋﺒﺎس  ＇ﺨﻪ ﻳﻮ ﭼﺎ‬
‫ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ه ﭼﻲ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ！ﻮﻟﻪ ﺷﭙﻪ ﻋﺒﺎدت ﻛﻮي د ور‪＄‬ﻲ‬
‫روژه ﻧﻴﺴﻲ ﻟﻴﻜﻦ دﺟﻤﺎﻋﺖ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻧﻪ ﻛﻮي ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس‬
‫‪3‬‬
‫ وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ دا ﺷﺨﺺ ﺟﻬﻨﻤﻲ دى ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ‪ :‬ﻛﻪ ﭼﺎ دﺳﻬﺎر او‬
‫ﻣﺎﺧﺴﺘﻦ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ وﻛ‪７‬ى ﻧﻮ د！ﻮﻟﻲ ﺷﭙ‪ ３‬دﻋﺒﺎدت‬
‫‪4‬‬
‫ﺛﻮاب ﻟﺮي ‪.‬‬
‫دﺟﻤﺎﻋﺖ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﺮ ﻗﻮل د اﺑﻦ ﻫﻤﺎم رح واﺟﺐ ذﻛﺮ ﺳﻮ ‪،‬‬
‫ﺑ‪５‬ﻠﻪ ﻋﺬره ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدل ﻳ‪－ ３‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه ده او د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﭘﺮ‬
‫دﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﻋﻘﺎب ﺳﺘﻪ ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ــ ‪.٩٧‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ــ ‪.٩۵‬‬ ‫‪2‬‬

‫اﻟﺒﻨﺎﻳﺔ ج ‪請 ٣‬ـ ‪.٣٨۵‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ـ ‪.۶٢‬‬ ‫‪4‬‬

 ‫‪79‬‬
‫‪ ٣٠‬د ﺧﻴﺮات او ‪請‬ﺪﻗ‪ ３‬ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫  ‪    1‬‬
‫\ ‪ NW ,O Z>B   5 :(9‬‬
‫?‬ ‫  ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د ‪請‬ﺪﻗ‪ ３‬ﭘﻪ ورﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ ﺗﻠﻮار ﻛﻮئ ﺑ‪５‬ﺸﻜﻪ ﻣﺼﻴﺒﺖ‬
‫او ﺑﻼ ﺗﺮ دﻏﻪ ‪請‬ﺪﻗ‪ ３‬ﻧﺴﻲ ﻣﺨﺘﻪ ﻛﻴﺪﻻى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺑَﺎدِرُ ْوا ‪ :‬دﺑﺎب ﻣﻔﺎﻋﻠﻪ ＇ﺨﻪ ﺗﻠﻮار ﻛﻮل‪.‬‬
‫ﻳَﺘَﺨَﻄّﺎﻫَﺎ‪ :‬د ﺑﺎب ﺗﻔﺎﻋﻞ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دﺗﺠﺎوز ﻛﻮل‪ ،‬ﺗ‪７‬ل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻳﻮﻣﺎﻟﺪاره ﺷﺨﺺ ﭼﻲ ‪請‬ﺎﺣﺐ ﻧﺼﺎب وي زﻛﻮة ﭘﺮ‬
‫ﻓﺮض دى ‪ ،‬ددې ＇ﺨﻪ ﻣﺎﺳﻮا زﻳﺎت ﻣﺎل د اﷲ  ﭘﻪ ﻻره‬
‫ﻛ‪ ３＋‬ﺧﺮ＇ﻮﻟﻮ ﺗﻪ ‪請‬ﺪﻗﻪ واﻳ‪ ３‬او ﭘﻪ ﭘ‪＋‬ﺘﻮ ژﺑﻪ ﻛﻲ ﻳ‪３‬‬
‫ﺧﻴﺮات ﺑﻮﻟﻲ ‪ ،‬ددﻏﻪ ‪請‬ﺪﻗ‪ ３‬ﻓﻀﺎﺋﻞ او ﺑﺮﻛﺎت ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ‬
‫ﻛﻲ ډﻳﺮ زﻳﺎت ﺑﻴﺎن ﺳﻮي دي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د ﺧﭙﻠﻮ ﻣﺮﻳﻀﻴﻮ ﻋﻼج‬
‫ﭘﻪ ‪請‬ﺪﻗﻪ ﺳﺮه وﻛ‪７‬ئ ‪ ،‬ﭘﻪ ﻳﻮ رواﻳﺖ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ‪請‬ﺪﻗﻪ‬
‫اوﻳﺎ ‪ ٧٠‬ﻣﺮﻳﻀ‪ ９‬ﻟﻴﺮي ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ﻞ دا ﭼﻲ ‪請‬ﺪﻗﻪ د ډﻳﺮو آﻓﺘﻮ دﻟﻴﺮي ﻛﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ده ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮه ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ‪請‬ﺪﻗﻪ د اﷲ  ﻏﻀﺐ‬
‫وژﻧﻲ او ﺑﺪه ﻣﺮ‪－‬ﻪ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﺗﻲ ﻳﻌﻨﻲ دﻣﺮګ ﭘﻪ وﺧﺖ ﻛﻲ د‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﻠﻲ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﺑﺎدروا ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ـ ‪.١۶٧‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪80‬‬
‫ﺷﻴﻄﺎن ﭘﻪ وﺳﻮﺳﻮ ﻧﻪ اﺧﺘﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ﻳﺎ ﭘﻪ داﺳﻲ ﻣﺮض ﻧﻪ اﺧﺘﻪ‬
‫ﻛﻴ‪８‬ي ﭼﻲ ﺑ‪請 ３‬ﺒﺮه وي او ﻛﻔﺮي اﻟﻔﺎظ واﻳ‪ ３‬ﺑﻠﻜﻪ دﻏﻪ‬
‫‪1‬‬
‫‪請‬ﺪﻗﻪ ﻳ‪ ３‬ﺳﺎﺗﻲ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﺳﺨﻲ ﺳ‪７‬ى اﷲ ‬
‫ﺗﻪ ﻧ‪８‬دې واﻟﻰ ﻟﺮي ﺟﻨﺖ ﺗﻪ ﻧﮋدې وي وﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﻧﮋدې ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﻣﺤﺒﻮب وي ﺣﺘﻰ ﭼﻲ اﷲ  ﺗﻪ ﺟﺎﻫﻞ ﺳﺨﻲ ﺗﺮ ﺑﺨﻴﻞ ﻋﺎﺑﺪ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺤﺒﻮب وي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻣﺎل ﭘﻪ ‪請‬ﺪﻗﻪ ﻧﻪ ﻟ‪８‬ﻳ‪８‬ي‬
‫او ﻫﺮه ورځ ﺳﻬﺎر ﻣﻼﺋﻜﻲ دﻋﺎء ﻛﻮي ﭼﻲ ﻳﺎ اﷲ ‬
‫ﺧﺮ＇ﻮﻧﻜﻲ ﺗﻪ ﻳ‪ ３‬ﻋﻮض ورﻛ‪７‬ې ‪.‬‬
‫‪請‬ﺪﻗﻪ ﻛﻮل ﻳﻮ ＇ﻮ ﺷﺮﻃﻮﻧﻪ ﻟﺮي ‪ (١) :‬اﺣﺴﺎن ﺑﻪ ﻧﻪ ﭘﺮ اﭼﻮي ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ذﻟﻴﻠﻪ او ﺧﻮار ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﺑﻮﻟﻲ ‪ (٣) .‬ﭘﺎك ﻣﺎل ﺑﻪ وي ‪.‬‬
‫)‪＊ (۴‬ﻪ ﻧﻴﺖ ﻳﻌﻨﻲ داﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ درﺿﺎﻟﭙﺎره ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ورﻛﻮي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫اﻟﺘﻌﻠﻴﻖ اﻟﻔﺼﻴﺢ ‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ـ ‪.١۶۴‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪81‬‬
‫‪ ٣١‬د ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻌﻈﻴﻢ ‪:‬‬
‫‬ ‫‬
‫? ‪'  9 ^ l 5 9 o$   9‬‬
‫  ‪ A ,O c ]  L , O E‬‬
‫   ‪1‬‬
‫ ‪Q‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻛﻠﻪ ﭼﻲ ﺗﺎﺳﻲ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ووﻳﻨﻲ ﭼﻲ دﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﻲ )ﺧﺪﻣﺖ( ﻛﻮي ﻧﻮ ﺗﺎﺳﻲ دﻫﻐﻪ ﺳ‪７‬ي داﻳﻤﺎن‬
‫ﺷﺎﻫﺪي ورﻛ‪７‬ئ )ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻲ ﺗﻪ اﻳﻤﺎﻧﺪاره ﻳ‪ . ( ３‬ﺑﻴﺸﻜﻪ اﷲ‬
‫ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪) : ３‬اﻧﻤﺎﻳﻌﻤﺮ ﻣﺴﺎﺟﺪﻣﻦ اﻣﻦ ﺑﺎﷲ واﻟﻴﻮم اﻻﺧﺮ(‬
‫ﺪ ْوا ‪ :‬ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻮﻟﻮ ﺗﻪ واﻳ‪ ،３‬او ﭘﻪ ﺑﺎب‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻳَﺘَﻌَﺎﻫَ ُ‬
‫داﻓﺘﻌﺎل ﻛﻲ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ده ﻳﻌﻨﻲ ＊ﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪:‬ﻣﻼﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د ﻳﺘﻌﺎﻫﺪ ﻣﻌﻨﻰ داده‬
‫ﭼﻲ ﻛﻪ ﭼﺎ دﻣﺴﺠﺪ ﺧﺪﻣﺖ ﻳﺎﺑﻨﺎ ﻛﻮل ﻧﻮ ﺗﺎﺳﻲ ﻳ‪ ３‬داﻳﻤﺎن‬
‫ﺷﺎﻫﺪي ورﻛ‪７‬ئ ‪＄‬ﻜﻪ دا دده داﻳﻤﺎن ﭘﺮ ＊ﻪ واﻟﻲ ﺑﺎﻧﺪي‬
‫دﻻﻟﺖ ﻛﻮي او دا ﻳﻮ ﻟﻮﻳﻪ ﺧﻮﺷﺨﺒﺮي ده ‪.‬‬
‫ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ او ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻲ د ﻣﺴﺎﺟﺪو د ﺧﺪﻣﺖ او‬
‫ﺟﻮړوﻟﻮ ﭘﻪ ﺑﺎره ﻛﻲ ډﻳﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ ذﻛﺮ دي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻛﻪ ﭼﺎ داﷲ  ﻟﭙــــﺎره ﻣﺴﺠﺪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫وﻋﻦ اﺑﻲ ﺳﻌﻴﺪ اﻟﺨﺪري ﻗﺎل ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اذا راﻳﺖ‪ ...‬اﻟﺦ ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪82‬‬
‫ﺟﻮړ ﻛ‪７‬ى ﻳﻌﻨﻲ ﺧﭙﻞ ﻧﻮم ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﭘﺮ ﻛ‪＋‬ﻴ‪＋‬ﻮدى اﷲ  ﺑﻪ ﭘﻪ‬
‫ﺟﻨﺖ ﻣﻌﻈﻢ ﻛﻲ ﻛﻮر ورﻛ‪７‬ي ‪ ،‬اﺷﺎره ده ﭼﻲ داﺳ‪７‬ى ﺟﻨﺘﻲ‬
‫دى ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﺑﻪ‬
‫اووه ﻛﺴﻪ دﻋﺮش ﺗﺮ ﺳﺎﻳ‪ ３‬ﻻﻧﺪي ﻧﺎﺳﺖ وي او ﭘﻪ دﻏﻪ ورځ‬
‫ﺑﻠﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻫﻢ ﻧﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﻳﻮ ﻫﻐﻪ ﺳ‪７‬ى دى ﭼﻲ دده زړه دﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﺳﺮه ﺗ‪７‬ﻟﻰ وي ﭼﻲ د ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ وﺧﺖ وي ﻛﻨﻪ دﻣﺴﺠﺪ ﺧﺪﻣﺖ‬
‫ﺳﻮى دى ﻛﻨﻪ وﻏﻴﺮه دﻏﻪ ﻓﻜﺮ ورﺳﺮه وي ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﺎﺋﺸﺔ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ‪ :‬ﻧﺒﻲ  ﭘﻪ‬
‫ﻣﺤﻠﻮ ﻛﻲ د ﻣﺴﺠﺪو دﺟﻮړوﻟﻮ ﺣﻜﻢ وﻛ‪７‬ى او دا ﭼﻲ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﭘﺎﻛﻮئ او ﺧﻮﺷﺒﻮﻳﻪ ﻛﻮئ ﻳ‪. ３‬‬
‫ﻣﺴﺠﺪ د ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ د ﻋﺒﺎدت ﻛﻮر دى ﭘﺮ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺑﺎﻧﺪي د ﻣﺴﺠﺪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻮل‪請 ،‬ﻔﺎﻳ‪ ３‬ﻛﻮل او ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻜ‪＋‬ﻲ‬
‫ﻛﻮل ﻻزم دي ﻟﻴﻜﻦ زﻣﻮږ ‪＄‬ﻴﻨﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﻳﻮا‪＄‬ﻲ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻟﭙﺎره‬
‫را ‪＄‬ﻲ ﻧﻮر ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻮي ﻧﻪ ﻳ‪ ３‬ﺟﻮړﻳﺪه ﻛﻮي او ﻧﻪ ﻳ‪３‬‬
‫‪請‬ﻔﺎﻳ‪ ３‬ﻛﻮي ‪ .‬دا داﻳﻤﺎن ﺿﻌﻒ واﻟﻰ دى‪.‬‬
‫اﷲ  دي ！ﻮﻟﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ دﻣﺴﺠﺪ ﺧﺪﻣﺖ ورﻧﺼﻴﺐ‬
‫ﻛ‪７‬ى ‪ .‬آﻣﻴﻦ‪.‬‬
 ‫‪83‬‬
‫‪ ٣٢‬د ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬
‫‪ O   ( U‬‬ ‫‬ ‫‬ ‫‬
‫    ‪   J   ,K  G *Š M 5 O‬‬
‫‪ ' M .‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ O ht‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺑﻴﺸﻜﻪ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ددﻏﻪ ﻛﺘﺎب )ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ( ﭘﻪ‬
‫ذرﻳﻌﻪ ＇ﻮﻣﺮه ﻗﻮﻣﻮﻧﻪ ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮي او ﻫﻢ ددﻏﻪ ﻣﺒﺎرك ﻛﺘﺎب‬
‫ﭘﻪ ذرﻳﻌﻪ ＇ﻮﻣﺮه ﺧﻠ‪ ，‬ﻛ‪＋‬ﺘﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﻊ ‪ :‬د ﺑﺎب ﻓﺘﺢ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮﻟﻮ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻳَﺮْﻓَ ُ‬
‫اَﻗْﻮَاﻣًﺎ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﻗﻮم ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دﺟﻤﺎﻋﺖ‪.‬‬
‫ﻊ ‪ :‬د ﺑﺎب ﻓﺘﺢ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ داﻳ‪＋‬ﻮدل‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ دﻟﺘﻪ ﻳ‪３‬‬
‫ﻳ َﻀ َ ُ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ دﻣﺮﺗﺒ‪ ３‬ﭘﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻛ‪＋‬ﺘﻪ ﻛﻮل دي ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﻣﻄﻠﺐ دﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪس دادى ﭼﻲ ﻛﻪ ﭼﺎ د ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ‬
‫ﭘﻪ اﺣﻜﺎﻣﻮ ‪＄‬ﺎن ﺧﺒﺮ ﻛ‪７‬ئ او ﻋﻤﻞ ﻳ‪ ３‬دﺧﭙﻞ اﺳﺘﻌﺪاد ﭘﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﭘﻪ وﻛ‪７‬ى ﻧﻮ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ دﻧﻴﺎ ا و آﺧﺮت ﻛﻲ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ او ﻋﺰت ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻮي‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﻛﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﺗﻪ ﺧﻄﺎب دى ﭼﻲ ﺗﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ‬
‫ﺗﻪ وﻓﺮﻣﺎﻳﻪ ﭼﻲ داﷲ  ﭘﻪ ﻓﻀﻞ )ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ( او رﺣﻤﺖ )ﻋﻤﻞ‬
‫ﭘﻪ ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ( ﺳﺮه او ﻫﻢ ﭘﻪ دﻏﻪ دوو ﺷﻴﺎﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻦ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ‪＄ ،‬ﻜﻪ دﻏﻪ )ﻛﻪ دﺣﺮوﻓﻮ ﺳﻤﻮاﻟﻲ وي ﻛﻪ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫و ﻋﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ان اﷲ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪84‬‬
‫＇ﻪ ﻫﻢ ﻳﻮ ﺣﺮف وي ﻳﺎ ﻗﺮاﺋﺖ ﻳﺎ ﺗﻼوت وي( ﺑﻬﺘﺮه دي ﺗﺮ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻮ ﺣﺮف‬ ‫‪1‬‬
‫ﻫﻐﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ ﭼﻲ ﺗﺎﺳﻲ ﺟﻤﻊ ﻛ‪７‬ي دي ‪.‬‬
‫دﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ زده ﻛﻮل ﺗﺮ دﻧﻴﺎ او ﺗﺮ ﻫﻐﻪ ！ﻮﻟﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ ﭼﻲ ﭘﻪ‬
‫دﻧﻴﺎ ﻛﻲ دي ﺑﻬﺘﺮه دي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ د ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ دﺗﻼوت ﭘﻪ‬
‫وﺧﺖ ﻛﻲ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  د ﻫﺮ ﺣﺮف د وﻳﻠﻮ ﭘﻪ ﺑﺪﻟﻪ ﻛﻲ ﻟﺲ‬
‫ﻧﻴﻜ‪ ９‬ورﻛﻮي او ﭘﻪ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻛﻲ ﭘﺮ ﻫﺮ ﺣﺮف ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻨ‪％‬ﻪ‬
‫وﻳﺸﺖ ﻧﻴﻜ‪ ９‬ورﻛﻮي ﻣ‪／‬ﺮ ﭼﻲ ﭘﺮ ‪請‬ﺤﻴﺢ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻳ‪ ３‬زده‬
‫ﻛ‪７‬ي او ﺑﻴﺎ ﻳ‪ ３‬وواﻳﻲ ‪ ،‬اول ﺑﺎﻳﺪ اودس وﻛ‪７‬ي او ﺑﻴﺎ ﭘﻪ‬
‫‪－‬ﻮ＊ﻪ ‪＄‬ﺎى ﻛﻲ ﭘﻪ ﻛﺮاره ﺳﺮه )ﻛﻪ ﭘﻪ ﻟﻮړ اواز وﻳﻞ ﺑﻞ ﭼﺎﺗﻪ‬
‫ﺿﺮر وي( ﭘﻪ ＊ﻪ ﻏﻮر او ﻓﻜﺮ ﺳﺮه ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﺗﻼوت ﻛﻮي او ﻛﻪ‬
‫ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﭘﻮﻫﻴﺪى ﻧﻮ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻲ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻏﻮر اوﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﻮي ‪.‬‬
‫د ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﺣﻘﻮق ‪:‬‬
‫اول‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ د ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺣﺮوف ﭘﻪ ＊ﻪ ﺗﻮ‪－‬ﻪ ﭘﻪ ﻗﺮآﺋﺖ ﺳﺮه ﻫﻢ‬
‫ﺧﭙﻠﻪ زده ﻛ‪７‬و او ﻫﻢ ﻳ‪ ３‬ﺧﭙﻞ اوﻻد ﺗﻪ ور زده ﻛ‪７‬و ‪.‬‬
‫دوﻫﻢ ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ زده ﻛ‪７‬ل ﺳﻲ ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪1‬‬
‫سورة يونس آية نمبر ‪.۵٧‬‬
 ‫‪85‬‬
‫درﻳﻢ ‪ :‬ﭘﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺎﻧﺪي ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ وﻛ‪７‬ل ﺳﻲ ‪.‬‬
‫＇ﻠﻮرم ‪ :‬ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮرو ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ورﺳﻮل ﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﭘﻮرﺗﻨﻲ ＇ﻠﻮرو ﻛﺎرو ﻛ‪ ３＋‬ﭼﻲ ﭘﻪ ﻛﻮم ﻛﺎر اﺧﺘﻪ وي ﭘﻪ‬
‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻲ ذﻛﺮ دى ﭼﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ ﻛﻴ‪８‬ي‬
‫ﻧﻮر ﭼﻲ ﻫﺮ ＇ﻮﻣﺮه ﻣﺎﻟﺪاري ﻟﺮي ﭘﻪ ﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻪ‬
‫ﻛﻴ‪８‬ي ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺘﺎ ﻓﻜﺮ ﺧﺎم دى ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻳ‪ ３‬در＊ﻴ‪ ３‬ﭼﻲ دﻏﻪ‬
‫دﺧﻮﺷﺤﺎﻟ‪ ９‬ﺷﻰ دي ﭘﻪ ﻗﺒﺮ او ﺣﺸﺮ ﻛﻲ ﺑﻪ ددﻏﻪ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟ‪ ９‬ﺣﺎل درﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫اﷲ  دي ！ﻮﻟﻮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ د ﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﺳﺮه ﻣﺤﺒﺖ‬
‫ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي او دﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﺧﺪﻣﺖ ‪،‬ﺗﻼوت اوﻋﻤﻞ ﻛﻮﻟﻮ‬
‫ﺗﻮﻓﻴﻖ دي ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ ا‪請‬ﻞ ﺷﻰ ﻋﻤﻞ ﻛﻮل ﭘﻪ‬
‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ دى ‪ ،‬او ﻫﺮه ورځ دﻗﺮآﻧﻜﺮﻳﻢ ﺗﻼوت ﻛﻮل ﭘﻜﺎر‬
‫دي او دﺗﻼوت وروﺳﺘﻪ ﺑﻪ دا دﻋﺎء ﻛﻮي ‪:‬‬
‫) اَﻟﻠَّﻬُﻢّ اﺟْﻌَﻞِ اﻟْﻘُﺮْآنَ ﻟَﻨَﺎ ﻓِﻲ اﻟﺪّﻧْﻴَﺎ ﻗَﺮِﻳْﻨًﺎ وَ ﻓِﻲ اﻻٰﺧِﺮَةِ ﺷَﺎﻓِﻌًﺎ‬
‫ﻮرًا‬
‫ﻮﻧِﺴًﺎ وَ ﻓِﻲ اﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ‪َ請‬ﺎﺣِﺒًﺎ وَﻋَﻠٰﻰ اﻟﺼِّﺮَاطِ ﻧُ ْ‬
‫وَ ﻓِﻲ اﻟْﻘَﺒْﺮِ ﻣُ ْ‬
‫وَﻓِﻲ اﻟْﺠَﻨّﺔِ رَﻓِﻴْﻘًﺎ وَ ﻣِﻦَ اﻟﻨّﺎرِ ﺳِﺘْﺮًا (‬
 ‫‪86‬‬
‫‪ ٣٣‬د ﺗﻘﻮا داره ﻋﺎﻟﻢ ﻓﻀﻴﻠﺖ ‪:‬‬

‫    ‪  h    Z  -A   l _  l‬‬

‫ƒ ! ‪ h‬‬
‫ ‪ Z  -A‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺧﺒﺮدار اوﺳﺊ ﺑﻴﺸﻜﻪ ﭘﻪ ﺑﺪو ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻛﻲ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺷﺨﺺ ﺑﺪ ﻋﺎﻟﻢ دى او ﭘﻪ ＊ﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﻛﻲ ＊ﻪ ﺗﺮﻳﻦ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ＊ﻪ‬
‫)ﺗﻘﻮا داره( ﻋﺎﻟﻢ دى ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬دﻋﻠﻤﺎء ﻛﺮاﻣﻮ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ د ﻋﻮاﻣﻮ ﭘﻪ ﻣﻴﻨ‪ ＃‬ﻛﻲ ﻳﻮ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ د دﻳﻦ ده ﻛﻪ دﻋﺎﻟﻢ اﺧﻼق او ﻋﺎدات د ﺷﺮﻳﻌﺖ‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﻮاﻓﻖ وي ﻧﻮ دده اﺗﺒﺎع واﻻ ﺑﻪ ﻫﻢ ！ﻮﻟﻪ دﺷﺮﻳﻌﺖ‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﻮاﻓﻖ وي ‪ ،‬او ＊ﻪ ﻻره ﺑﻪ ور＊ﻴﻲ او دى ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬د ا‪請‬ﻼح‬
‫ﻛﻮ＊） ﻛﻮي ‪ .‬ﭘﻪ اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻣﻘﺪﺳﻮو ﻛﻲ دﺑﺎﻋﻤﻠﻪ ﻋﺎﻟﻢ ډﻳﺮ‬
‫ﻓﻀﺎﺋﻞ ذﻛﺮ دي )‪(١‬ﭼﻲ دﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻋﻤﻠﻪ ﻟﭙﺎره د ﻣ‪％‬ﻜﻲ او آﺳﻤﺎﻧﻮ‬
‫！ﻮﻟﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت د اﷲ  ＇ﺨﻪ ﻣﻐﻔﺮت ﻏﻮاړي ‪(٢) ،‬اوﺑﻴﺸﻜﻪ‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ دﻋﺎﻟﻢ ﭘﺮ ﻋﺎﺑﺪ ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻪ داﺳﻲ اﻧﺪازه دى ﻟﻜﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ‬
‫ﭼﻲ د ﺳﭙﻮږﻣ‪ ９‬ﭘﺮ ！ﻮﻟﻮ ﺳﺘﻮرو ﺑﺎﻧﺪي دى‬
‫)‪(٣‬ﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻓﻀﻴﻠﺖ دﻋﺎﻟﻢ رﺑﺎﻧﻲ ﭘﺮ‬
‫ﻋﺎﻣﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺑﺎﻧﺪي داﺳﻲ دى ﻟﻜﻪ )ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ( زﻣﺎ‬
 ‫‪87‬‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﭘﻪ ﺗﺎﺳﻮ ﻛﻲ ﭘﺮ ﻫﻐﻪ ﻛﻤﻪ درﺟﻪ واﻻ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﻧﺪي‬
‫‪1‬‬
‫دى ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د دﻏﺴﻲ‬
‫ﻋﻠﻤﺎؤو د ﻣﺸﻮا‪ ９１‬رﻧ‪ ，‬اﷲ  د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ د ﺷﻬﻴﺪاﻧﻮ د‬
‫وﻳﻨﻮ ﺳﺮه ﺗﻠﻲ او د دوئ ﺗﻮل ﺑﻪ دروﻧﺪ وي ‪ ،‬او ﺧﻮب ددﻏﻪ ﺗﻘﻮا‬
‫داره ﻋﻠﻤﺎؤو ﻋﺒﺎدت دى ‪ .‬ددﻏﺴﻲ ﻋﺎﻟﻢ ＇ﺨﻪ ﺑﺎﻳﺪ ＇ﻮك دﻳﻦ‬
‫زده ﻛ‪７‬ي ‪ ،‬اﺣﻜﺎم او ﻣﺴﺎﺋﻞ ‪＄‬ﻴﻨﻲ و ﭘﻮ＊ﺘﻲ او ددﻏﻪ ﻋﻠﻤﺎؤو‬
‫وﺟﻮد د ！ﻮﻟﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻟﭙﺎره ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻴﺮ دى ددﻏﺴﻲ ﻋﻠﻤﺎؤو اﺣﺘﺮام‬
‫او ﺗﻌﻈﻴﻢ ﭘﺮ ！ﻮﻟﻮ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﻻزم دى ‪.‬‬
‫ددې ﺧﻼف ﻫﻐﻪ ﻋﻠﻤﺎء ﭼﻲ ﺗﻘﻮا ﻧﻠﺮي ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ‬
‫رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﻋﻠﻤﺎء ﭼﻲ دﺣﺐ دﻧﻴﺎ او ﺣﺐ ﻣﻨﺼﺐ‬
‫وﻋﺰت ﭘﻪ ﺑﺪ ﻧﻤﺎ داغ ﺑﺎﻧﺪي داغ ﺳﻮي وي ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ د دوئ‬
‫＇ﺨﻪ ﻓﺎﺋﺪې ﺣﺎ‪請‬ﻠﻲ ﺳﻲ ﻣ‪／‬ﺮ دا ﻋﻠﻢ د دوئ ﭘﻪ ﺣﻖ ﻛﻲ‬
‫ﻧﺎﻓﻊ ﻧﻪ دى ‪.‬‬
‫ﻧﻦ ﺳﺒﺎ ﭼﻲ ﭘﻪ دﻳﻦ ﻛﻲ ﻛﻤﺰوري ﭘﻴﺪا ده دا ！ﻮﻟﻪ ددﻏﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﺎء ﺳﻮء ﭘﻪ وﺟﻪ ده ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ دوئ ﭘﻪ ﻫﺮ ﻧﺎرواه ﻛﺎر ﻛﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻮي ﻟﻜﻪ ﻋﻜﺴﻮﻧﻪ‪،‬ﻓﻠﻤﻮﻧﻪ ﻛﺘﻞ ﻳﺎ اﺧﻴﺴﺘﻞ ﻳﺎ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺸﻜﻮة ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻋﻠﻢ ‪.‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪88‬‬
‫داﺳﻲ ﻧﻮر اﻋﻤﺎل ‪ ،‬ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﭘﻴﺪاﺳﻲ ﭼﻲ دﻏﻪ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫دى دﻏﺴﻲ ﻛﻮي ﻳﺎ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﻏﻠﻄﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ور＊ﻴﻲ ‪ ،‬ﭘﻪ‬
‫اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ ددﻏﻪ ډول ﻋﻠﻤﺎؤو ﺳﺨﺖ رد راﻏﻠﻰ دى ﭼﻲ‬
‫دﻏﻪ ﻋﻠﻤﺎء ﻓﺘﻨ‪ ３‬ﭘﻪ ﻋﻮاﻣﻮ ﻛﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻮي او آﺧﻴﺮ ﺑﻪ دوئ‬
‫ﭘﺨﭙﻠﻪ ﭘﻪ دﻏﻪ ﻓﺘﻨﻮ ﻛﻲ واﻗﻊ او ﻫﻼك ﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﻗﺎري رﺣﻤﻪ اﷲ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﺟﺎﻫﻞ ﻟﺮه دي ﻳﻮ وار‬
‫‪1‬‬
‫ﻫﻼﻛﺖ وي او دﻏﺴﻲ ﻋﺎﻟﻢ ﻟﺮه دي اووه واره ﻫﻼﻛﺖ وي ‪.‬‬
‫او ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻋﻠﻤﺎء ورﺛﻪ د اﻧﺒﻴﺎؤو‬
‫دي ﻟﻴﻜﻦ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ ﻓﺎروﻗﻲ رح‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋ‪ ３‬ﭼﻲ ﻋﻠﻢ دوه ﻗﺴﻤﻪ دي ﻳﻮ ﻋﻠﻢ اﺳﺮار او ﺑﻞ ﻋﻠﻢ‬
‫اﺣﻜﺎم ‪ ،‬ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ ﭼﻲ ﻋﻠﻢ اﺳﺮار )ﺗﺰﻛﻴﻪ ﻧﻔﺲ( ﻧﻪ ﻟﺮي‬
‫ﻫﻐﻪ وارث د ﻧﺒﻲ ﻧﻪ وي ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ دﻧﺒﻲ ＇ﺨﻪ دﻏﻪ دواړه‬
‫ﻋﻠﻤﻪ ﭘﻪ وراﺛﺖ ﻛﻲ ﭘﺎﺗﻪ دي اﻟﺒﺘﻪ دﻏﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻪ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺎﻻﺣﻜﺎم واﻳ‪ ３‬ﻓﻘﻂ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﻛﻮم‬
‫ﻋﺎﻟﻢ ﭼﻲ ‪請‬ﻮﻓﻲ ﻧﻪ وي )ﺗﺰﻛﻴﻪ ﻧﻔﺲ ﻧﻪ ﻟﺮي ( ﻫﻐﻪ ﻓﺎﺳﻖ دى‪.3‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ١‬ــ ‪.۴٣١‬‬
‫‪1‬‬

‫ﻣﻜﺘﻮﺑﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪.٢٢٨‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪.۴٧٨‬‬ ‫‪3‬‬

 ‫‪89‬‬
‫‪ ٣۴‬د ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ د اﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻪ ده‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫ƒ ‪v‬‬ ‫ ˆ
‪ A V n-W :‬‬
‫\ ‪ :‬‬ ‫   ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﭘﻪ داﺳﻲ اﻣﻮرو ﻛﻲ دﻣﺨﻠﻮق ﺗﺎﺑﻌﺪاري ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻪ ده‬
‫ﭼﻲ د اﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ را‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻃَﺎﻋَﺔَ ‪ :‬ﻃﻮﻋﺎ ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﺗﻪ واﻳ‪. ３‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬د ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﺧﺎﻃﺮ د اﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮل ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻪ ده‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻳ‪ ３‬دادى ﭼﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺣﺎﻛﻢ وي ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺣﺎﻛﻢ ﭼﻲ‬
‫داﺳﻲ ﺣﻜﻢ ‪請‬ﺎدر ﻛ‪７‬ي ﭼﻲ داﷲ  دﺣﻜﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ را‪＄‬ﻲ‬
‫ﻧﻮ ددﻏﺴﻲ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﺣﻜﻢ ﻧﻪ ﻣﻨﻞ ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻛﻪ ﻳﻮ ﺳ‪７‬ى ﺑﻞ ﺳ‪７‬ى ﭘﻪ زور ﭘﻪ ﻧﺎرواه ﺑﺎﻧﺪي ﻣﺒﺘﻼ‬
‫ﻛ‪７‬ي ﻧﻮ دﻏﻪ ﻣﺎﻣﻮر ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺎر ﻧﻪ دى ‪.‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ﻞ ‪ :‬دا ﭼﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ﻳﻮ ﻗﺎﻧﻮن ذﻛﺮ ﺳﻮ‬
‫ﭼﻲ داﷲ  ﺣﻜﻢ ﻏﺎﻟﺐ دى ‪ ،‬اﻧﺴﺎن دي دﻣﺨﻠﻮق د داﺳﻲ‬
‫اﻣﺮ ﭼﻲ داﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﭘﻜ‪ ３＋‬را‪＄‬ﻲ ﻫﻴ（ﻜﻠﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﻧﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺳﻮ ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ده ﭼﻲ ﺧﻠ‪＇ ，‬ﻮﻣﺮه ﻳﻮ ﺗﺮ ﺑﻠﻪ ﻣﺮاﻋﺖ ﻛﻮي‬
‫ﻛﻪ ＇ﻪ د اﷲ  دﺣﻜﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﭘﻜ‪ ３＋‬را‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﻟﻨﻮاس ﺑﻦ ﺳﻤﻌﺎن ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻻﻃﺎﻋﺔ ‪....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ‪請‬ـ ‪.٣٢١‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪90‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ روﻣﻲ رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪３‬‬
‫‪،‬‬ ‫)ﯥ و  دان و رد 
‬
‫ ق 
ارد آ 
(‬
‫ﭼﻲ ﻫﻐﻪ ﺷﺨﺺ ﭼﻲ دﻧﻮرو اﺗﺒﺎع ﻛﻮي ﭘﻪ داﺳﻲ اﻣﺮ ﻛﻲ‬
‫ﭼﻲ د اﷲ  ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ را‪＄‬ﻲ دا داﷲ  ﺳﺮه ﺑ‪ ３‬وﻓﺎﻳ‪ ３‬ده ‪.‬‬
‫اﷲ  دي ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﻪ ﭘﻪ ﻫﺮ ﻛﺎر ﻛﻲ اول د ﺷﺮﻳﻌﺖ‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﺮاﻋﺖ ور ﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬
‫ﻟﻬﺬا دﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﻲ آﻣﺮ ﻣﺮاﻋﺖ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻛﻮي او ﻧﻪ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬اﺗﺒﺎع‬
‫ﻛﻮي ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﻛﻪ دﺣﺎﻛﻢ ﻟﻪ ﻃﺮﻓﻪ وي اﺗﺒﺎرع ﻧﺎرواه ده ‪.‬‬
‫)‪(٢‬ﻛﻪ دﭘﻼر د ﻃﺮف و زوى ﺗﻪ داﺳﻲ ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﻲ ﺣﻜﻢ وي‬
‫اﺗﺒﺎع ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﻛﻪ د زوى ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ د ﭘﻼر ＇ﺨﻪ وي ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﻲ ﻣﺮاﻋﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﻛﻮي ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ د اوﻻد ﺑﻪ ﻧﻪ ﻣﻨﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻮﻫﻮي‬
‫ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﭘﻪ دې ﻛﻲ د اﷲ  ﻧﺎراﺿ‪／‬ﻲ را‪＄‬ﻲ ‪.‬‬
‫)‪ (۴‬ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﻳﻮ اﻧ‪６‬ﻳﻮال ﺑﻪ دﺑﻞ اﻧ‪６‬ﻳﻮال ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﻲ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻧﻪ ﻣﻨﻲ ‪ .‬ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺟﻞ وﻋﻼ دي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ دﻃﺎﻋﺖ ور ﭘﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﻲ ‪.‬‬
 ‫‪91‬‬
‫‪ ٣۵‬ژوﻧﺪ ﻳﻮ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ﺑ‪ ３‬ﻃﺎﻋﺎﺗﻮ ﺿﺎﺋﻊ ﻧﺴﻲ ‪:‬‬
‫    
 ]‪: 4 ‹ c B ( $J ‹ L ,8  '€AO  ? c‬‬ ‫ ( ‬
‫‪ D8  T%‬‬
‫‪Ts + 5 c B ( %‬‬ ‫‪  +  c B ( %‬‬‫‪ ,y <  T%‬‬‫‪ ? c B ( %‬‬
‫‪ Bl‬‬
‫‬
‫‪ 0  c B ( %‬‬
‫‪1‬‬
‫‪%‬‬ ‫‪ 0;  T%‬‬
‫‪ -I l c B ( %‬‬
‫ ‪ 8 5‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺟﻨﺎب ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻳﻮ ﺳ‪７‬ي ﺗﻪ د ﻧﺼﻴﺤﺖ ﭘﻪ ډول‬
‫وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ‪ :‬ﭼﻲ ﭘﻨ‪％‬ﻪ ﺷﻴﺎن ﺗﺮ ﭘﻨ‪％‬ﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ دﻣﺨﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ و‬
‫‪２－‬ﻪ ‪＄ :‬ﻮاﻧﻲ ﺳﺘﺎ ﺗﺮ ﺳﭙﻴﻦ ږﻳﺮﺗﻴﺎ دﻣﺨﻪ ‪請 ،‬ﺤﺖ ﺳﺘﺎ ﺗﺮ‬
‫ﻧﺎﺟﻮړۍ دﻣﺨﻪ ‪ ،‬ﻣﺎﻟﺪاري ﺳﺘﺎ ﺗﺮ ﻓﻘﺮ اواﻓﻼس دﻣﺨﻪ‪،‬‬
‫ﻓﺮاﻏﺖ ﺳﺘﺎ ﺗﺮ اﺷﻐﺎل دﻣﺨﻪ‪ ،‬او ژوﻧﺪ ﺳﺘﺎ د ﻣﺮګ ﺗﺮ ﻣﺨﻪ ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اِﻏْﺘَﻨِ ْﻢ ‪ :‬د ﺑﺎب اﻓﺘﻌﺎل ＇ﺨﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ‪２－‬ﻞ ‪ ،‬دﺑﺎب ﺳﻤﻊ‬
‫＇ﺨﻪ ﺳﺒﻘﺖ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ب‪＄ :‬ﻮاﻧﻲ د ﺑﺎب ﺿﺮب ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﻮاﻧﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺷَﺒَﺎ ْ‬
‫ﻫَﺮَم ‪ :‬دﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ډﻳﺮ ﻛﻤﺰوره ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺳَﻘَ ْﻢ ‪ :‬د ﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ﻧﺎﺟﻮړه ﻛﻴﺪل ﺟﻤﻊ ﻳ‪ ３‬ﺳﻘﺎم ده ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪請 :‬ﺤﺖ ﺗﺮ ﻧﺎﺟﻮړې دﻣﺨﻪ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎء‬
‫ﻛﺮام ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﺗﺮ اﻳﻤﺎن وروﺳﺘﻪ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ ‪請‬ﺤﺖ دى ﭘﻪ‬
‫ﻧﺎﺟﻮړه ﺑﺪن ﻧﻪ د دﻳﻦ ﻛﺎر ﻛﻴ‪８‬ي ﻧﻪ ددﻧﻴﺎ ﻧﻮ ددﻏﻪ ﻧﻌﻤﺖ‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻣﻴﻤﻮن اﻻردي ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻟﺮﺟﻞ ‪ ...‬اﻟﺦ ‪.‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪ ٢‬صـ‪.۴۴١‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪92‬‬
‫ﺷﻜﺮ دادى ﭼﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺒﺎدت ﭘﻪ وﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﻏﻨﺎء د ﻓﻘﺮ ﺗﺮﻣﺨﻪ ‪ :‬دا ﻫﻢ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ！ﻮﻟﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻋﺒﺎدت ﻟﻜﻪ‬
‫زﻛﻮة‪ ،‬ﺧﻴﺮات‪ ،‬د دوﺳﺘﺎﻧﻮ ﻛﻮﻣﻚ ‪،‬ﺣﺞ‪ ،‬ﭘﺮدﻳﻨﻲ اﻣﻮرو ﺧﺮڅ ‪...‬‬
‫دا！ﻮﻟﻪ ﭘﻪ ﻣﺎل ﻛﻴ‪８‬ي ددې ﺷﻜﺮ دادى ﭼﻲ ﺧﺮڅ ﻛ‪７‬ل ﺳﻲ او‬
‫دآﺧﺮت ﻟﭙﺎره ذﺧﻴﺮه ﺳﻲ داﺳﻲ ﭼﻲ اﻧﺴﺎن ﻓﻨﺎ ﺳﻲ ﻳﺎ ﻳ‪ ３‬ﻣﺎل ﻓﻨﺎ‬
‫ﺳﻲ او دﻗﺒﺮ ﻟﭙﺎره ﻫﻴ＆ وﻧﻪ ﻛ‪７‬ي ‪.‬‬
‫ژوﻧﺪ د ﻣﺮګ ﺗﺮﻣﺨﻪ ‪ :‬دا ﻫﻢ ﻳﻮ ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ‪ ،‬ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﻗﺎري‬
‫رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻧﺎﺟﻮړې ﻳﺎ ﻣﺴﻜﻴﻨﻲ وي ﻣ‪／‬ﺮ دى ﺧﻮ ذﻛﺮ‬
‫‪1‬‬
‫ﻛﻮﻻى ﺳﻲ دا ﻳﻮ آن ﭘﺮ دﻏﻪ ﺣﺎل ﻫﻢ داﷲ  ﻟﻮى ﻧﻌﻤﺖ دى ‪.‬‬
‫ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ د اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ ﺳﺘﺮ‪－‬ﻲ‬
‫ﺧﻼ‪請‬ﻲ ﺳﻲ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻫﻢ ﺣﺴﺮت ﻛﻮي ﭼﻲ ﻛﺎﺷﻜﻲ ﻣﻮږ اﻋﻤﺎل‬
‫ډﻳﺮ ﻛ‪７‬ي واي ‪ ،‬او ‪－‬ﻨﻬﻜﺎر ﻣﺆﻣﻨﺎن واﻳ‪ ３‬ﻛﺎﺷﻜﻲ ﻣﻮږ دداﻏﺴﻲ‬
‫ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻘﺪس ذات ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﻪ‬
‫واى ﻛ‪７‬ې ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻜﻤﻞ اوﻟﻴﺎء ﻛﺮام ددﻏﻪ ﺣﺴﺮﺗﻪ ﺧﻼص وي ‪.‬‬
‫اﷲ  دي ﻣﻮږ اوﺗﺎﺳﻮ ﺗﻪ د ژوﻧﺪ ﻗﺪرداﻧﻲ راﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي‪.‬‬
‫ﻋﺎﻗﻼت واﻳﻲ ‪ :‬اﻟﻐﻤﺔ اذا ﻓﻘﺪت ﻋﺮﻓﺖ ‪ :‬ﭼﻲ ﻧﻌﻤﺖ زاﺋﻞ ﺳﻲ‬
‫ﺑﻴﺎ ﻳ‪ ３‬ﻗﺪر ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻪ ﻗﺒﺮ ﻛﻲ ﺑﻴﺎ دژﻧﺪ ﻗﺪرداﻧﻲ‬
‫ورﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻗﺎت ج ‪請 ٩‬ـ ‪.٣٧٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪93‬‬
‫‪ ٣۶‬د ﻧﻴﻮي ﻋﺬاﺑﻮﻧﻪ د ﻣﺆﻣﻦ ﻟﭙﺎره رﺣﻤﺖ دي ‪:‬‬
‫‪[h *  V U‬‬
‫‬ ‫‪r G
 ^  -
 4‬‬ ‫‬
‫ ‬‫‬‫‬ ‫‪:‬‬
‫‪r‬‬ ‫‬
‫‬ ‫‬
‫ ‬ ‫;‬
‫‬ ‫◌‬ ‫  ‪ْ  r: HG ?* 6‬‬
‫‬ ‫ ‬
‫Œ ‪ c , +   x‬‬ ‫‬
‫
‪ /  T &9f  V ^ G‬‬
‫‪1‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬زﻣﺎ دﻏﻪ اﻣﺖ اﻣﺖ ﻣﺮﺣﻮﻣﻪ دى )ﻳﻌﻨﻲ رﺣﻤﺖ ﭘﺮ‬

‫دﻏﻪ اﻣﺖ ډﻳﺮ دى ﭘﻪ ﺳﺒﺐ دﻧﺒﻲ ﭼﻲ رﺣﻤﺔ ﻟﻠﻌﺎﻟﻤﻴﻦ دى(‬
‫ﭘﺮ دﻏﻪ اﻣﺖ ﺑﺎﻧﺪي ﭘﻪ آﺧﺮت ﻛﻲ ﻋﺬاب ﻧﺴﺘﻪ او ﭘﻪ دﻧﻴﺎ ﻛﻲ‬
‫د دوئ ﻋﺬاب ﻓﺘﻨ‪،３‬زﻟﺰﻟ‪ ３‬او ﻧﺎﺣﻖ ﻗﺘﻠﻮﻧﻪ دى ‪.‬‬
‫ﻦ ‪ :‬د ﻓﺘﻨﺔ ﺟﻤﻌﻪ ده ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻌﻨﺎوي ﻟﺮي ﻟﻜﻪ‪:‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟْﻔِﺘَ ْ‬
‫اﻣﺘﺤﺎن‪－ ،‬ﻨﺎه‪ ،‬ﻋﺬاب‪ ،‬رﺳﻮاﻳ‪－ ،３‬ﻤﺮاه ﻛﻮل‪－ ،‬ﻤﺮاه ﻛﻴﺪل‪،‬‬
‫ﻧﺎﺟﻮړي وﻏﻴﺮه ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬دا ﭼﻲ ﭘﻪ آﺧﺮت ﻛﻲ اﻣﺖ ﻣﺮﺣﻮﻣﻪ ﻟﺮه ﻋﺬاب ﻧﺴﺘﻪ‬
‫ددې ＇ﺨﻪ ﺳﺨﺖ ﻋﺬاب ﻳﺎ داﺋﻤﻲ ﻋﺬاب ﻣﺮاد دى ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ‬
‫ﭘﻪ ‪＄‬ﻴﻨﻮ اﺣﺎدﻳﺜﻮ ﻛﻲ ﭘﺮ ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه ﺑﺎﻧﺪي د ﻋﺬاب ذﻛﺮ دى‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻲ ﭘﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﺎﻧﺪي ﻋﻤﻞ وﻧﻜ‪７‬ي ﻧﻮ ﭘﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫ﻛﻲ ﭘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻮ آﻓﺎﺗﻮ ﺑﺎﻧﺪي اﺧﺘﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ددې ﻟﭙﺎره ﭼﻲ ‪－‬ﻨﺎه‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻣﺤﻮه ﺳﻲ او آﺧﺮت ﺗﻪ ﭘﺎﺗﻪ ﻧﺴﻲ ‪:‬ﻣﻦ ﻳﻌﻤﻞ ﻣﻨﻜﻢ ﺳﻮء‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
اﻣﺘﻲ ‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۶٠‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪94‬‬
‫ﻳﺠﺰﻳﻪ ‪ ،‬آﻳﺔ ﻫﻢ ﭘﺮ دﻏﻪ دﻻﻟﺖ ﻛﻮي ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳ‪－ ３‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه ﻧﻪ وي‬
‫ﻛ‪７‬ې ﻧﻮر ‪－‬ﻨﺎه اﷲ  ﭘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻮ آﻓﺎﺗﻮ ورﻣﺤﻮه ﻛﻮي ﭘﻪ‬
‫آﺧﺮت ﻛﻲ ‪－‬ﻨﺎه ﻛﺒﻴﺮه واﻻ اﺷﺨﺎ‪請‬ﻮ ﻟﺮه ﻋﺬاب ﺳﺘﻪ ‪.‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ﻞ دا ﭼﻲ ﭘﻪ دﻧﻴﺎ ﻛﻲ ﻋﺬاﺑﻮﻧﻪ او ﺗﻜﻠﻴﻔﻮﻧﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻮ ﻟﺮه‬
‫رﺣﻤﺖ دى ﻛﻪ ‪－‬ﻨﺎﻫﻜﺎر وي ‪－‬ﻨﺎه ﻳ‪ ３‬ﻣﺤﻮه ﻛﻴ‪８‬ي ﻛﻪ ﻧﻴﻚ وي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻳ‪ ３‬ﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻴ‪８‬ي ‪،‬ﭘﻪ دﻧﻴﻮي ﺗﻜﺎﻟﻴﻔﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ ‪請‬ﺒﺮ وﻛ‪７‬ي او د ډﻳﺮو ﺷﻜﺎﻳﺎﺗﻮ ＇ﺨﻪ ﭼﻲ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺗﻪ ﻳ‪３‬‬
‫ﻛﻮي ﺑﺎﻳﺪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﻲ ‪ ،‬او دا ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ د اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ ‬
‫رﺣﻤﺖ دي ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دﻋﺎء ﻛﻮﻻى ﺳﻲ ‪ :‬ﭼﻲ اﷲ ﭘﺎك  ﺗﻪ دﻋﺎء‬
‫وﻛ‪７‬ي ﭼﻲ ﻳﺎ اﷲ  ﻫﺪاﻳﺖ راﻛ‪７‬ې د دﻧﻴﺎ‪،‬آﺧﺮت او دﻗﺒﺮ د‬
‫ﺗﻜﺎﻟﻴﻔﻮ ＇ﺨﻪ ﻣﻲ ﺧﻼص ﻛ‪７‬ې ‪＄‬ﻜﻪ ﻣﻮږ ﻋﺎﺟﺰه ﻳﻮ د‪請‬ﺒﺮ‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻪ ﻟﺮو ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ دﻏﻪ دﻋﺎوي ﻛﻮو ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ روﻣﻲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ﻋﺬاب ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻟﺮه‬
‫رﺣﻤﺖ دئ‬

‫ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻞ ﺟﻮرت ا‪－‬ﺮ ﻋﺮﻳﺎن ﺷﻮد‬

‫‪1‬‬
‫‪－‬ﺮﺟﻬﺎن ‪－‬ﺮﻳﺎن ﺑﻮد ﺧﻨﺪان ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪ 1‬ﻣﺜﻨﻮي ج ‪請 ١‬ـ ‪.١٣٣‬‬
 ‫‪95‬‬
‫‪ ٣٧‬د ﻧﻴﻜﻮ اﻋﻤﺎﻟﻮ و ﻃﺮف ﺗﻪ وړاﻧﺪي ﻛﻴﺪل د ！ﻮﻟﻮ‬
‫ﺑﺪﺑﺨﺘﻴﻮ ＇ﺨﻪ ﻧﺠﺎت دى ‪:‬‬

‫\‪k B‬‬ ‫‬ ‫  ‪M N+ F J,5  

   1‬‬
‫ € ‪ OT L -‬‬ ‫‪c  -‬‬
‫\‪k B‬‬ ‫‬
‫ ‪ O  Jg‬‬ ‫‪u $ Q‬‬ ‫ ] ‪ TJ5F u $ Q  Jg  c‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ &9f  i‬‬‫‪  A  ' O1 M  BO TJ5F‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬د اﻋﻤﺎل ‪請‬ﺎﻟﺤﻮو ﭘﻪ ﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ ﺗﻠﻮار ﻛﻮئ ﺗﺮ ﻣﺨﻪ‬
‫ددې ﭼﻲ ﻓﺘﻨ‪ ３‬ﻇﻬﻮر وﻛ‪７‬ي )داﺳﻲ ﻓﺘﻨ‪ (３‬ﻟﻜﻪ د ﺗﺎرﻳﻜﻲ‬
‫ﺷﭙ‪ ３‬د ！ﻮ！‪ ３‬ﭘﻪ ﻣﺜﻞ )اﺛﺮ ﻳ‪ ３‬دادى( اﻧﺴﺎن ﺳﻬﺎر د اﻳﻤﺎن ﭘﻪ‬
‫ﺣﺎل ﻛﻲ راﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻴ‪８‬ي او ﻣﺎ＊ﺎم ﻛﺎﻓﺮ و‪－‬ﺮ‪＄‬ﻲ ‪ ،‬اوﻣﺎ＊ﺎم‬
‫ﻣﺆﻣﻦ وي ﻣ‪／‬ﺮ ﺳﻬﺎر د ﻛﻔﺮ ﭘﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻲ راﭘﻮرﺗﻪ ﻛﻴ‪８‬ي )او‬
‫دﻏﻪ رﻧ‪／‬ﻪ( ﺧﻠ‪ ，‬ﺧﭙﻞ دﻳﻦ د دﻧﻴﺎ د ﻟ‪ ８‬ﺳﺎﻣﺎن ﭘﻪ ﻋﻮض ﻛﻲ‬
‫ﺧﺮ＇ﻮي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﺑَﺎدِرُ ْوا‪ :‬ﺑﺎب ﻣﻔﺎﻋﻠﻪ ﻳﻮﺗﺮ ﺑﻠﻪ ﺳﺒﻘﺖ ﻛﻮل ‪.‬‬
‫ﻗَﻄْﻊ‪ :‬ﻣﻔﺮد ﻳ‪ ３‬ﻗﻄﻌﺔ دى ！ﻮ！‪ ３‬ﺗﻪ واﻳ‪ . ３‬ﺑِﻌَﺮَض ‪ :‬ﻟ‪ ８‬ﺳﺎﻣﺎن ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﺟﻨﺎب ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻠﻲ دي ﭼﻲ ﺗﺎﺳﻮ داﻋﻤﺎل ‪請‬ﺎﻟﺤﻮو ﭘﻪ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫وﻋﻦ اﺑﻲ ﻫﺮﻳﺮة ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﺑﺎدروا‪ .....‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請٢‬ـ ‪.۴۶٢‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪96‬‬
‫ﻛﻮﻟﻮ ﻛﻲ ﺗﻠﻮار ﻛﻮئ ‪＄‬ﻜﻪ ﻛﻪ ﭼﻴﺮي ﻓﺘﻨﻮ ﻇﻬﻮر وﻛ‪７‬ى‬
‫داﺳﻲ ﻓﺘﻨ‪ ３‬ﻟﻜﻪ د ﺗﻮرې ﺷﭙ‪ ３‬ﺣﺼ‪ ３‬ﻳﻌﻨﻲ دﻏﻪ ﻓﺘﻨ‪ ３‬ﺗﺮ‬
‫ﺗﻮرې ﺷﭙ‪ ３‬ﻻ زﻳﺎت ﻇﻠﻤﺖ ﻟﺮي د ا‪請‬ﻼح او ﻓﺴﺎد درك ﻳ‪３‬‬
‫ﻧﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺒﺐ دﺟﻨ‪ ，‬ﻧﻪ ﺳﺒﺐ دﺧﻼ‪請‬ﻮاﻟﻲ‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﻴ‪８‬ي ﭘﻪ دﻏﺴﻲ وﺧﺖ ﻛﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻔﻮ‬
‫ﺗﻜﺎﻟﻴﻔﻮ اوﺗﺸﻮﻳﺸﺎﺗﻮ ﻛﻲ وي ﻧﻪ ﻋﺒﺎدت ﭘﺮ ＊ﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ‬
‫ﻛﻮﻻى ﺳﻲ ﻧﻮ دﻓﻊ ددﻏﻪ ﻓﺘﻨﻮ ﻛﻮﻻى ﺳﻲ ‪＄‬ﻜﻪ ﭼﻲ دده‬
‫داﻋﻤﺎﻟﻮ ﭘﻪ وﺟﻪ ﭘﻴ‪＋‬ﻪ ده ‪.‬‬
‫ﻣﻼﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬زﻳﺎت ﻗﺘﻠﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻳﺎ دﻳﻨﻲ اﺧﺘﻼﻓﺎت‬
‫واﻗﻊ ﺳﻲ ﭘﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻛﻲ دﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ‪ ،‬ﺳﻬﺎر ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻦ وي‬
‫ﻣﺎ＊ﺎم ﺑﻪ د ﺑﺪو اﻋﻤﺎﻟﻮ ﻳﺎ ﺑﺪو ﺧﺒﺮو ﭘﻪ وﺟﻪ ﻛﺎﻓﺮ وي‬
‫ﻳﺎﻣﺎ＊ﺎم ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻦ وي او ﺳﻬﺎر ﺑﻪ ﻛﺎﻓﺮ وي ﺧﭙﻞ ﻣﻘﺪس او‬
‫ﺑﺎﻋﺰﺗﻪ دﻳﻦ د دﻧﻴﺎ ﻟﭙﺎره ﺧﺮ＇ﻮي ‪ ،‬ﻧﻮ ﺗﺎﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻪ دﻏﻪ‬
‫وﺧﺖ ﻛﻲ د اﻋﻤﺎل ‪請‬ﺎﻟﺤﻮو ﻃﺮﻓﺘﻪ ﺳﺒﻘﺖ وﻛ‪７‬ي‬
‫دﺧﺒﺮو＇ﺨﻪ دﻛﻔﺎرو او ﺑﺪو اﻋﻤﺎﻟﻮ ＇ﺨﻪ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﺊ ‪.‬‬
‫او دا ！ﻮﻟﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻦ ﺳﺒﺎ واﻗﻊ دى ‪،‬اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ  ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﺗﻪ اوﻻ ﻫﺪاﻳﺖ او ﺑﻴﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ ورﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي ‪ .‬آﻣﻴﻦ‬
 ‫‪97‬‬
‫‪ ٣٨‬ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺗﻪ ﻧﮋدې ﺑﻪ ﭘﺮ دﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﻮﻟﻮ واﻻ داﺳﻲ ﭘﻪ‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻒ وي ﻟﻜﻪ د اور ﺳﻜﺮو！ﻲ ﭼﻲ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻻس ﻛﻲ وي ‪:‬‬

‫\ ‪@-*
 L ^  5‬‬ ‫Ž 
‪  @-‬‬
‫‪  r  d‬‬ ‫‬ ‫  ‪f‬‬
‫…
‪ O‬‬ ‫ ( ‬
‫ ‬
‫‪ + F ' O1‬‬
‫‪1‬‬
‫ 
‪  {  @-‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳﻠﻲ دي ﭼﻲ ﭘﺮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﺑﺎﻧﺪي ﺑﻪ‬
‫داﺳﻲ زﻣﺎﻧﻪ راﺳﻲ ﭼﻲ )ﭘﻪ دﻏﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻲ ﺑﻪ( ﭘﺮ ﺧﭙﻞ دﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﻧﺪي ‪請‬ﺒﺮ ﻛﻮﻧﻜﻰ )ﻋﻤﻞ ﻛﻮﻧﻜﻰ( داﺳﻲ وي ﻟﻜﻪ ﺳﻜﺮو！ﻪ‬
‫د اور ﭼﻲ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ ﻻس ﻛﻲ اﺧﻴﺴﺘ‪ ３‬وي )ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮ دﻳﻦ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻛﻮﻧﻜﻰ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﻪ دﻏﻪ اﻧﺪازه ﭘﻪ ﻋﺬاب ﻛﻲ وي (‪.‬‬
‫ﺾ‪ :‬د ﺑﺎب ﺿﺮب ＇ﺨﻪ ﻳﻮﺷﻰ ﭘﻪ ﻻس ﺑﺎﻧﺪي‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬اَﻟْﻘَﺎﺑِ ُ‬
‫ﻧﻴﻮل ‪.‬‬
‫اَﻟْﺠَﻤَﺮْ ‪ :‬ﺟﻤﻊ دﺟﻤﺮة ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ دﺳﻜﺮو！ﻲ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ددې ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﻄﻠﺐ دادى ﭼﻲ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﭘﻪ آﺧﺮه زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻲ ﺑﻪ ﻧﺎرواوي داﺳﻲ ﻋﺎﻣﻲ ﺳﻲ‬
‫ﭼﻲ ﺧﻠ‪ ，‬ﺑﻪ د دﻳﻦ ＇ﺨﻪ ﻧﻔﺮت ﻛﻮي د ﺧﻠ‪／‬ﻮ اﻋﻤﺎل ﻧﻪ‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﺮاب ﺳﻲ ﻟﻜﻪ ﻣﺨﻜﻲ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﻧﺲ ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻳﺎﺗﻲ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۵٩‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪98‬‬
‫ﭼﻲ ذﻛﺮ ﺳﻮل ‪＇ .‬ﻮك ﭼﻲ د دﻳﻦ ﺧﺒﺮه وﻛ‪７‬ي ﻳﺎ ﭘﺮ دﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪي‬
‫ﻋﻤﻞ وﻛ‪７‬ي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﭘﻴﺪاﻛﻴ‪８‬ي ﻧﻮ ﭘﻪ دﻏﻪ‬
‫وﺧﺖ ﻛﻲ ﺳ‪７‬ى ﭘﺮ دﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪي ！ﻴﻨ‪ ，‬ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ د اور د ﺳﻜﺮو！ﻮ ﭘﻪ ﻻس دﻧﻴﻮﻟﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺗﺸﺒﻴﻪ ورﻛ‪７‬ې ده ﻟﻜﻪ ＇ﻨ‪／‬ﻪ ﭼﻲ ﭘﻪ ﻻس ﻛﻲ ﺳﻜﺮو！ﻲ ﻧﻴﻮل‬
‫‪－‬ﺮان ﻛﺎر دى ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﭘﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻣﺎﺣﻮل ﻛﻲ داﻳﻤﺎن او‬
‫داﻋﻤﺎﻟﻮ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻮل ﻫﻢ ډﻳﺮ ‪－‬ﺮان ﻛﺎر دى ‪.‬‬
‫ﻧﻮ ﭘﻪ دﻏﺴﻲ وﺧﺖ ﻛﻲ ﭘﺮ دﻳﻦ ﻳﺎ ﭘﺮ دﻳﻨﻲ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻧﺪي )ﭼﻲ‬
‫ﺧﻠ‪ ，‬ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻛﻮي ﻟﻜﻪ ږﻳﺮه وﻏﻴﺮه( ﺑﺮ ﻛﺮار ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻲ ‪،‬‬
‫ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ داﻋﻤﻞ ﻣﺴﻨﻮن دﺳﻠﻮ‬
‫ﺷﻬﻴﺪاﻧﻮ ﺛﻮاب ﻟﺮي )ﻣﻦ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﺴﻨﻲ ‪ ....‬اﻟﺦ ( اوﭘﻪ ﻳﻮ ﺑﻞ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ ﭼﻲ دﻏﻪ ﺷﺨﺺ د ﭘﻨ‪％‬ﻮﺳﻮو ﻧﻔﺮو‬
‫دﻋﻤﻞ ﻛﻮﻟﻮ ﺛﻮاب ورﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي ‪ .‬ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻰ  دي‬
‫！ﻮﻟﻮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ ﭘﺮ اﻋﻤﺎﻟﻮ اﺳﺘﻘﺮار ورﭘﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﻛ‪７‬ي‪.‬‬

‫




‬
 ‫‪99‬‬
‫‪ ٣٩‬د ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻣﻬﻢ و‪請‬ﻴﺘﻮﻧﻪ ‪:‬‬
‫<>‪=>K  L -K 0 1  [J‬‬ ‫ ‪ V #( E‬‬
‫\ ‪ c‬‬ ‫‪ 5 %‬‬‫<>‪ 0‬‬‫  ‬
‫‪1‬‬
‫‪d‬‬‫’ ‪  ~9 O V  ‘ dO M‬‬
‫‪  9J 8 '  G A0‬‬
‫   ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪) :‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﭘﻪ ﺟﻮاب ﻛﻲ دﺳﺎﺋﻞ و ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ( ‪ :‬ﻛﻠﻪ‬
‫ﭼﻲ ﺗﻪ دﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻟﭙﺎره ودرﻳ‪８‬ې ﻧﻮ داﺳﻲ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬وﻛ‪７‬ه ﻟﻜﻪ د‬
‫دﻧﻴﺎ ＇ﺨﻪ ﭼﻲ رﺧﺼﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ واﻻ وې او ﺗﻪ د ژﺑ‪＇ ３‬ﺨﻪ‬
‫داﺳﻲ ﺧﺒﺮه ﻣﻪ راﺑﺎﺳﻪ ﭼﻲ ﺳﺒﺎ )ددﻏﻪ ﺧﺒﺮي ﻛﻮﻟﻮ ﭘﻪ وﺟﻪ (‬
‫ﻋﺬر ﻏﻮاړې ‪ ،‬او دﻫﻐﻪ ﺷﻲ ＇ﺨﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪه ﺳﻪ ﭼﻲ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ‬
‫ﻻﺳﻮ ﻛﻲ دي ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬وَدَعَ ‪ :‬رﺧﺼﺖ ﻛﻮل ‪،‬ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮدل‪ ،‬دﺧﭙﻠﻲ زﻧﺪ‪＇ ９－‬ﺨﻪ‬
‫رﺧﺼﺖ ﻛ‪５‬ﺪل ‪.‬‬
‫‪َ請‬ﻠٰﻮةِ ﻣُﻮَدِّعٌ ‪ :‬د ﺧﭙﻞ ژوﻧﺪ اﺧﺮي ﻟﻤﻮﻧ‪ . ＃‬ﻋَﺬَرْ ‪ :‬دﺑﺎب‬
‫ﺿﺮب ＇ﺨﻪ د اﻟﺰام ＇ﺨﻪ ﺑﺮي ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫اﻻﻳﺎس ‪ :‬د ﺑﺎب ﺳﻤﻊ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ﻧﺎاﻣﻴﺪه ﻛﻴﺪل ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪請 :‬ﻠﻮة ﻣﻮدع ‪ :‬ﻣﻄﻠﺐ دادى ﭼﻲ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﺑﺎﻳﺪ داﺳﻲ‬
‫وﺳﻲ ﭼﻲ د اﷲ  ﻣﺎﺳﻮا ！ﻮﻟﻪ ﻣﺨﻠﻮق رﺧﺼﺖ او‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻳﻮب اﻻﻧﺼﺎري ﻗﺎل ﺟﺎء رﺟﻞ اﻟﻰ اﻟﻨﺒﻲ
ﻓﻘﺎل ‪ :‬ﻋﻈﻨﻲ و اوﺟﺰ ﻓﻘﺎل ‪....‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۴۵‬‬

 ‫‪100‬‬
‫ﭘﺮﻳ‪＋‬ﻮﻧﻜﻰ ﻳ‪ ３‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﻜﺮ ﺑﻪ دي ﭘﻪ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﻛﻲ وي ‪ .‬دوﻫﻢ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻳ‪ ３‬دادى ﭼﻲ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﺑﺎﻳﺪ داﺳﻲ وي ﭼﻲ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﻟﺮه‬
‫رﺧﺼﺖ ﻛﻮﻧﻜﻰ ﻳ‪ ３‬ﻳﻌﻨﻲ ﻟﻜﻪ ﺳﺘﺎ د ژوﻧﺪ آﺧﺮي ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭼﻲ‬
‫وي ﻧﻮ ددﻏﻪ ﺗﺼﻮر ﺳﺮه ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻤﻮﻧ‪ ＃‬ﭘﻪ ＊ﻪ ﺧﺸﻮع اوﻋﺎﺟﺰۍ‬
‫ﺳﺮه وﺳﻲ او ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﻫﻢ ﻧﻪ ده ﭼﻲ ﺗﺮ ﺑﻞ ﻟﻤﺎﻧ‪％‬ﻪ ﭘﻮري ﺑﻪ ﺗﻪ‬
‫ژوﻧﺪى ﻳ‪ ３‬ﻛﻪ ﻧﻪ ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻣﻼﻋﻠﻲ ﻗﺎري رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ د‬
‫ژوﻧﺪ آﺧﺮي ﻓﺮض ＊ﻪ وﻛ‪７‬ه ‪.‬‬
‫ﻻﺗﻜﻠﻢ ‪ :‬ﻣﻄﻠﺐ داﺳﻲ ﺧﺒﺮه ﻳﻮ ﻣﺆﻣﻦ ﺗﺮ ﺧﻮﻟ‪ ３‬ﻧﻪ راﺑﺎﺳﻲ‬
‫ﭼﻲ د آﺧﺮت ﭘﻪ ورځ ﺑﻴﺎ ﭘ‪５＋‬ﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮي او ﻋﺬر ﻏﻮاړي‬
‫ﺑﻠﻜﻪ دﻟﺘﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻮه ‪.‬‬
‫ﺑﻞ ﻣﻄﻠﺐ ﻳ‪ ３‬دادى ﭼﻲ داﺳﻲ ﺧﺒﺮه ﻣﻪ ﻛﻮه ﭼﻲ ﺳﺒﺎ د ﺧﭙﻠﻮ‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻮ او رﻓﻴﻘﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻋﺬر ﻏﻮاړې ﺑﻠﻜﻪ ‪＄‬ﺎن ‪＄‬ﻴﻨﻲ‬
‫وﺳﺎﺗﻪ ‪.‬‬
‫واﺟﻤﻊ اﻻﻳﺎس ‪ :‬ﻣﻄﻠﺐ د اﭼﻲ دﻫﻐﻪ ﺷﻴﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪه‬
‫ﺳﻪ ﻛﻮم ﭼﻲ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﻻﺳﻮ ﻛﻲ دي ‪ ،‬ﺳﺘﺎ ﭘﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻲ‬
‫ﭼﻲ ＇ﻪ ﻟﻴﻜﻠﻲ وي درﻛﻮل ﻛﻴ‪８‬ي اﻣﻴﺪ ﻫﻴ＆ ﻓﺎﺋﺪه ﻧﻪ ﻟﺮي ‪،‬‬
‫دوﻫﻢ ﻣﻄﻠﺐ دادى ﭼﻲ د ﻧﻮرو ﭘﺮ ﻣﺎل اوﺳﺎﻣﺎن ﺑﺎﻧﺪي ﻧﻈﺮ‬
‫درﻟﻮدل د ﻗﻠﺒﻲ اﻓﻼس ﻋﻼﻣﻪ ده د ﻛﻮﻣﻮ ﺧﻠ‪／‬ﻮ زړوﻧﻪ ﭼﻲ‬
 ‫‪101‬‬
‫ﻏﻨﻲ وي ﻫﻐﻪ دا اﻓﻼس ﻧﻪ ﻟﺮي ‪.‬‬
‫ﭘﻪ ﻳﻮ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻳﻮ ‪請‬ﺤﺎﺑﻲ دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ‬
‫
＇ﺨﻪ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ه ‪ :‬اول ﻳﻮ داﺳﻲ ﺷﻰ راو＊ﻴﻪ ﭼﻲ داﷲ‬
‫ او ﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﻧﺰد ﻣﺤﺒﻮب ﺷﻢ ﻧﻮ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
و ﻓﺮﻣﺎﻳﻞ‬
‫ﭼﻲ ‪＄‬ﺎن وﺳﺎﺗﻪ د ﻫﻐﻮ ﺷﻴﺎﻧﻮ ＇ﺨﻪ ﭼﻲ دﺧﻠ‪／‬ﻮ ﭘﻪ ﻻﺳﻮ ﻛﻲ‬
‫دي ﺧﻠ‪ ，‬ﺑﻪ ﺧﭙﻠﻪ ﺳﺘﺎ ﺳﺮه ﻣﺤﺒﺖ وﻛ‪７‬ي ‪.‬‬

‫




‬
 ‫‪102‬‬
‫‪ ۴٠‬د ذﻛﺮ او ذاﻛﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ ‪:‬‬

‫    
“ ‪ F G O ~ G  '  F G O ~ G  c‬‬ ‫ ( ‬

‫ ‪1‬‬
‫‪#  u z‬‬
‫“ ‪ c‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﻛﻮم ﺷﺨﺺ ﭼﻲ د اﷲ  ذﻛﺮ ﻛﻮي‬
‫او ﻛﻮم ﺷﺨﺺ ﭼﻲ داﷲ  ذﻛﺮ ﻧﻪ ﻛﻮي ‪ ،‬د دوئ دواړو ﻣﺜﺎل د‬
‫ژوﻧﺪي او ﻣ‪７‬ه ﺷﺨﺺ ﭘﻪ ＇ﻴﺮ دى ‪.‬‬
‫ﻟﻐﺎت ‪ :‬ﻣَﺎتَ‪ :‬د ﺑﺎب ﻧﺼﺮ ＇ﺨﻪ د ﻣﺮګ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ ‪.‬‬
‫اﻟﺤﻲ‪ :‬د ﺑﺎب اﻓﻌﺎل ＇ﺨﻪ ﭘﻪ ﻣﻌﻨﻰ د ژوﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ‪ :‬ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻛﻲ ﻓﻀﻴﻠﺖ د ذاﻛﺮ ﺑﻴﺎن ﺳﻮى دى‬
‫ﻋﻠﻤﺎء ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ﭘﻪ دﻏﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻲ د زړو د ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﺑﻴﺎن دى ﭼﻲ زړوﻧﻪ دوه ﻗﺴﻤﻪ دى ‪ :‬ذاﻛﺮ زړه ژوﻧﺪى دى ‪ ،‬او‬
‫ﻏﻴﺮ ذاﻛﺮ زړه ﻣ‪ ７‬دى )ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ﭘﻪ ﺧﻮﻟﻪ ذﻛﺮ وﻛ‪７‬ي( ﻟﻜﻪ ＇ﺮﻧ‪／‬ﻪ‬
‫ﭼﻲ ژوﻧﺪى او ﻣ‪ ７‬اﻧﺴﺎن ﻓﺮق ﻟﺮي ﭼﻲ ﻣ‪ ７‬ﻧﻪ ‪＄‬ﺎن ﺗﻪ ﻓﺎﺋﺪه‬
‫رﺳﻮﻻى ﺳﻲ ﻧﻪ ﻏﻴﺮ ﺗﻪ ﻛﻪ ﺑ‪ ３‬دﻓﻨﻪ ﭘﺎﺗﻪ ﺳﻲ ﺑﺪ ﺑﻮﻳ‪ ３‬ﻳ‪＄ ３‬ﻲ‬
‫ﻫﻤﺪارﻧ‪／‬ﻪ ﻏﻴﺮ ذاﻛﺮ ﭼﻲ زړه ﻳ‪ ３‬ﻣ‪ ７‬دى د ！ﻮﻟﻮ ﻧﻘﺼﺎﻧﺎﺗﻮ ﻣﺮﻛﺰ‬
‫دى ‪ ،‬ﻛﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ ژوﻧﺪى دى ﭘﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻲ ﻣ‪ ７‬دى ‪ ،‬او ذاﻛﺮ ﻛﻪ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﻣ‪ ７‬ﺳﻲ ﭘﻪ ﻗﺒﺮ ﻛﻲ ژوﻧﺪى دى ‪ :‬ﺑﻞ اﺣﻴﺎء ﻋﻨﺪ رﺑﻬﻢ ‪،‬‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻋﻦ اﺑﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ
ﻣﺜﻞ ‪ ......‬اﻟﺦ ‪ .‬ﻣﺸﻜﻮة ج ‪請١‬ـ‪.١٩۶‬‬ ‫‪1‬‬
 ‫‪103‬‬
‫ذاﻛﺮ ﭘﻪ ﻗﺒﺮ‪ ،‬ﺣﺸﺮ او ﺟﻨﺖ ﻛﻲ ﺧﺎص ژوﻧﺪ ﻟﺮي ‪ .‬ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ ﻗﻴﻢ‬
‫رح ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ذﻛﺮ ﻫﻐﻪ دروازه ده ﭼﻲ د ﺑﻨﺪه او اﷲ  ﺗﺮ‬
‫ﻣﻴﺎن ﺧﻼ‪請‬ﻪ ده ﻳﻌﻨﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪي اﻟﻬﻲ  ﭘﻪ دﻏﻪ ذﻛﺮ ﺳﺮه ده ‪،‬‬
‫ﺷﺎرﺣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ ذﻛﺮ دوه ﻗﺴﻤﻪ دى ‪ (١) :‬ﻳﺎدوﻧﻪ داﷲ  ﭘﻪ‬
‫ژﺑﻪ ﺳﺮه ﻟﻜﻪ ﺗﺴﺒﻴﺤﺎت وﻏﻴﺮه‪ (٢) .‬ﻳﺎدوﻧﻪ داﷲ  ﭘﻪ زړه ﺳﺮه ‪،‬‬
‫او ﻫﻤﺪا اﻓﻀﻞ ﻋﻤﻞ دى وﻟﻲ ﻛﻪ زړه ژوﻧﺪى ﺳﻮ ﺣﻴﺎت اﺑﺪي ﭘﻪ‬
‫ﭘﻴﺪاﻛﻴ‪８‬ي ‪. 1‬‬
‫ﭘﻪ ﻣﻌﺎرف اﻟﻘﺮآن ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ا‪請‬ﻞ ذﻛﺮ ﻛﻮﻧﻜﻰ زړه دى ژﺑﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﻳ‪請 ３‬ﺮف ﺗﺮﺟﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫ﻳﻮا‪＄‬ﻲ ﭘﻪ ژﺑﻪ ﺳﺮه ذﻛﺮ ﻛﻮل ﻫﻢ ﺛﻮاب ﻟﺮي او ﻫﻢ د ﺷﻜﺮ ‪＄‬ﺎى دى‬
‫ﻣ‪／‬ﺮ ډﻳﺮ اﺛﺮ ﻧﻪ ﻟﺮي د زړه ﻛﻤﺎل ﻧﺴﻲ ﭘﻴﺪاﻛﻮﻻى او دزړه‬
‫‪請‬ﻔﺎﻳ‪ ３‬ﻧﻪ را‪＄‬ﻲ اﺧﻼق ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﺳﻤﻴ‪８‬ي ‪ .‬اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ ‪ ،‬ﻗﺮب‬
‫اﻟﻬﻲ  ‪ ،‬ﺣﻴﺎت اﺑﺪي د ا！ﻮﻟﻪ د زړه ﭘﻪ ذﻛﺮ ﺳﺮه ﺣﺎ‪請‬ﻠﻴ‪８‬ي ﭼﻲ‬
‫دﻳﻮﻛﺎﻣﻞ اﺳﺘﺎد ＇ﺨﻪ زده ﺳﻲ ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﻋﻼﻣﻪ اﺑﻦ ﻋﺎﺑﺪﻳﻦ رح او ﻧﻮر ﻓﻘﻬﺎء ذﻛﺮ ﻛ‪７‬ى دى ﭼﻲ د‬
‫اﺧﻼق ذﻣﻴﻤﻪ ﭘﻪ اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ ﺳﺮه اړول ﻓﺮض ﻋﻴﻦ دى ‪،‬اوﻫﻢ‬
‫دﻏﻪ ﺧﺒﺮه ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺷﺮف ﻋﻠﻲ رح ﭘﻪ اﻟﺒﺼﺎﺋﺮ ﻛﺘﺎب ﻛﻲ او ﻣﻔﺘﻲ‬

‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ج ‪請 ٢‬ـ ‪.۴۶۶‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﻌﺎرف اﻟﻘﺮآن ج ‪請 ١‬ـ ‪.٣٩٢‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪104‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺷﻔﻴﻊ رح ﭘﻪ ﻣﻌﺎرف اﻟﻘﺮآن ﻛﻲ ﻛ‪７‬ې ده او د اﺧﻼق ذﻣﻴﻤﻪ‬
‫ﭘﻪ اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ اړول ﻋﻤﻮﻣﺎ ﭘﻪ ذﻛﺮ ﺳﺮه ﻛﻴ‪８‬ي ﭼﻲ دﻛﺎﻣﻞ‬
‫اﺳﺘﺎذ ﭘﻪ ﺗﺮﺑﻴﻪ ﻛﻲ وي او ﻫﻢ دﻏﻪ ﺧﺒﺮه ﻋﻼﻣﻪ ﻋﺒﺪاﻟﻮﻫﺎب‬
‫ﺷﻌﺮاﻧﻲ ﭘﻪ ﺧﭙﻞ ﻛﺘﺎب ﻣﻴﺰان اﻋﺘﺪال ﻛﻲ ﻛ‪７‬ې ده ‪＄‬ﻜﻪ ﻗﺎﺿﻲ‬
‫ﺛﻨﺎء اﷲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ‪ :‬ﭼﻲ ﻋﻠﻢ ﺑﺎﻃﻦ اوﺗﺰﻛﻴﻪ ﻓﺮض ده ﻃﺮﻳﻘﺖ‬
‫واﺟﺐ دئ ‪ .‬ﺷﺎه وﻟﻲ اﷲ رح ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ‪ :‬دﻫﻐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ＇ﺨﻪ د‪請‬ﺤﺒﺖ‬
‫＇ﺨﻪ ﻓﺮار وﻛﻪ ﭼﻲ دﺑﺎﻃﻦ ﺗﺰﻛﻴﻪ ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ وي ﻛ‪７‬ې ‪.‬‬
‫ﻧﻮ دﻫﺮ ﭼﺎ ＇ﺨﻪ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻧﻪ اﺧﻠﻲ ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺘﺨﺎره ﺑﻪ ﻛﻮي ﻳﻮﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺘﺸﺮﻳﻊ ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﻛﻮي او ذﻛﺮ ﺑﻪ ‪＄‬ﻴﻨﻲ زده ﻛﻮي‪.‬‬
‫د ذﻛﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ‪ :‬ﺗﺮ ！ﻮﻟﻮ ﺧﻴﺮاﺗﻮ‪請،‬ﺪﻗﺎﺗﻮ‬
‫ﺣﺘﻰ ﺗﺮﺟﻬﺎد ذﻛﺮ )ﻗﻠﺒﻲ( اﻓﻀﻞ دى ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس  ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ : ３‬ﭼﻲ ﭘﻪ ﺟﻨﺖ ﻛﻲ‬
‫اﻧﺴﺎن ﭘﺮ ﻫﻐﻪ وﺧﺖ ﺑﺎﻧﺪي اﻓﺴﻮس ﻛﻮي ﻛﻮم وﺧﺖ ﭼﻲ ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ‬
‫دﻧﻴﺎ ﻛﻲ ﺑ‪ ３‬ذﻛﺮه ﺗﻴﺮ ﻛ‪７‬ى وي ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﻛﻲ ذﻛﺮ دي ﭼﻲ ﻫﺮ ﺷﻲ ﻟﺮه ‪請‬ﻔﺎﻳ‪ ３‬ﺳﺘﻪ او‬
‫‪請‬ﻔﺎﻳ‪ ３‬د زړه ﭘﻪ ذﻛﺮ ﺳﺮه ده ‪.‬‬
‫د ذاﻛﺮ ﻓﻀﺎﺋﻞ ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﭘﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺬﻛﻮره ﻛﻲ ذﻛﺮ ﺳﻮل ﭼﻲ ﺣﻘﻴﻘﺔ ذاﻛﺮ ژوﻧﺪى دى‬
‫)‪ (٢‬ﻳﻮ ﭼﺎ دﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
＇ﺨﻪ ﭘﻮ＊ﺘﻨﻪ وﻛ‪７‬ه ﭼﻲ ﻛﻮم ﻋﻤﻞ‬
 ‫‪105‬‬
‫اﻓﻀﻞ دى ؟ ﻧﺒﻲ ﻛﺮﻳﻢ
وﻓﺮﻣﺎﻳﻞ ﭼﻲ ﺗﻪ د دﻧﻴﺎ ＇ﺨﻪ ﭘﻪ‬
‫داﺳﻲ ﺣﺎل ﻛﻲ رﺧﺼﺖ ﺳﻲ ﭼﻲ ژﺑﻪ دي اﷲ  ﭘﻪ ذﻛﺮ ﺳﺮه‬
‫ﻟﻨﺪه وي )ﻳﻌﻨﻲ ذاﻛﺮ ﻳ‪. ( ３‬‬
‫)‪ (٣‬ذات اﻟﻬﻲ  د ﻣﻼﺋﻜﻮو ﭘﻪ ﻣﺦ ﻛﻲ ﭘﻪ ذاﻛﺮﻳﻨﻮ ﺑﺎﻧﺪي‬
‫‪1‬‬
‫ﻓﺨﺮ ﻛﻮي ‪.‬‬
‫د ذﻛﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ د ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ ﻓﺎروﻗﻲ رﺣﻤﻪ اﷲ‬
‫ﻣﺒﺎرك وﻳﻨﺎ ‪:‬‬
‫داﻧﺎ وا‪－‬ﺎه ﺑﺎش ﻛﻪ ﺳﻌﺎدت ﺗﻮ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﻌﺎدت ﺟﻤﻴﻊ ﺑﻨﻲ آدم‬
‫وﻓﺎح درﺳﺘ‪／‬ﺎري ﻫﻤﻪ در ذﻛﺮ ﻣﻮﻻء ﺧﻮد اﺳﺖ ﺟﻞ ﺳﻠﻄﺎﻧﻪ‬
‫ﺗﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻤﻴﻊ اوﻗﺎت را ﻣﺴﺘﻐﺮق ذﻛﺮاﻟﻬﻲ ﺟﻞ‬
‫ﺳﻠﻄﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺖ وﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫وﷲ ﺳﺒﺤﺎن اﻟﺤﻤﺪواﻟﻤﻨﺔ ‪ ،‬ﻛﻪ دوام ذﻛﺮ در ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺣﻀﺮات‬
‫ﺧﻮاﺟﻪ ‪－‬ﺎن ﻗﺪس اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ اﺳﺮارﻫﻢ در اﺑﺘﺪاء ﻣﻴﺴﺮ‬
‫ﻣﻴ‪／‬ﺮدد‪ ...‬اﻟﺦ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ اﺧﺘﻴﺎر اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻣﻦ ﻃﺎﻟﺐ را اوﻟﻰ واﻧﺴﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ وﻻزم ‪...‬اﻟﺦ ‪2 .‬‬
‫‪---------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻣﺮﻓﺎت ج ‪請 ۵‬ـ ‪ ،.۵۵۵‬ج ‪請 ۵‬ـ ‪.١۵٢‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﻜﺘﻮﺑﺎت ج ‪請 ١‬ـ ‪.٧۶‬ﺣﺼﻪ ﺳﻮم ‪.‬ﻣﺜﻨﻮي ج ‪請 ١‬ـ ‪.۶٢‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫‪106‬‬
‫ﺣﺎ‪請‬ﻞ ‪ :‬ﺣﻀﺮت اﻣﺎ م رﺣﻤﺔ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳ‪ ３‬ﭼﻲ‬
‫ا‪－‬ﺎه او ﺑﺎﺧﺒﺮه اوﺳﺊ ﭼﻲ ‪:‬‬
‫)‪ (١‬د ！ﻮﻟﻪ ﺑﻨﻲ آدم ﻧﻴﻚ ﺑﺨﺘﻲ او ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﭘﻪ ذﻛﺮ ﻛﻲ‬
‫دﻣﻮﻻ ﺧﭙﻞ ده ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺗﺮ ＇ﻮ ﭼﻲ ﻣﻤﻜﻨﻪ وي ！ﻮﻟﻪ وﺧﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻪ ذﻛﺮ ﻛﻲ‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻪ ﺗﻴﺮ ﺳﻲ او ﻳﻮه ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻏﻔﻠﺖ وﻧﻜ‪７‬ي ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ﭼﻲ دوام ذﻛﺮ ﭘﻪ اﺑﺘﺪا د ﻃﺮﻳﻘ‪ ３‬د ﺣﻀﺮاﺗﻮ ﺧﻮاﺟ‪／‬ﺎﻧﻮ‬
‫ﻗﺪس اﺳﺮاراﻫﻢ ﺳﺮه ﻛﻴ‪８‬ي ‪.‬‬
‫)‪ (۴‬ﻧﻮ اﺧﺘﻴﺎر ددﻏﻪ ﻃﺮﻳﻘ‪ ３‬ﻋﺎﻟﻴ‪ ３‬ﻃﺎﻟﺐ رﺿﺎﺣﻖ ﻟﺮه ډﻳﺮ‬
‫ﺑﻬﺘﺮه اوﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ ده ‪.‬‬
‫د ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ روﻣﻲ رح راﻳﻪ ‪:‬‬
‫ګﺮ ﺗﻮ ﺳﻨګ ﺻﺨﺮه ﻣﺮﻣﺮ ﺷﻮي ﭼﻮن ﺑﺼﺎﺣﺒﺪل رﺳﻲ ګﻮﻫﺮ ﺷﻮي‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﺮاداﻧﺖ ازﻣ ـ ـ ـﺮدان ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻧﺎرﺧﻨـ ـ ـ ـ ـﺪان ﺑﺎغ راﺧﻨﺪن ﻛـﻨﺪ‬
‫ﻫﻢ ﻋﻄﺎﻳﺎﺑﻲ وﻫﻢ ﺑـ ـ ـ ـ ـ ـﺎﺷﻲ ﻓﺘﺎ‬ ‫ﻫﻤﻨﻴﺸﻴﻦ اﻫﻞ ﻣﻌﻨﻰ ﺑـ ـ ـ ـ ـﺎش‬
‫ګﺮ ﻣﻠﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻴﺎﻫﺸﺶ ورق‬ ‫ﺑﻲ ﻋﻨﺎﻳﺎت ﺣﻖ و ﺧﺎﺻﺎن ﺣﻖ‬

‫وﻣﺎ ﻋﻠﻴﻨﺎ اﻻ اﻟﺒﻠﻎ اﻟﻤﺒﻴﻦ ‪.‬‬

‫‪ ١۴٢٩ \ ١٠ \ ١٠‬ﻫــ ق‬