‫ﺷرح ﻧﺣوﻣﯾر‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬اﻟﺘﺤﻘﯿﻖ اﻟﺘﯿﺴﯿﺮ‬
‫‪ ‬ﭘ ﺗو ﺷرح ﻧﺣوﻣﯾر‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬

‫ﻣﺣرراوﻣرﺗب‬
‫‪ ‬طﺎﻟب اﻟﻌﻠم‬
‫ﺳﻌﯾدﷲ اﻟﻣظﮭري‬
‫‪ ‬‬

‫ﺑﺳم ﷲ اﻟرﺣﻣن اﻟرﺣﯾم‬

‫دﮐﺗﺎب ﭘﯾژﻧدﻧﮫ‬
‫‪ :‬اﻟﺗﺣﻘﯾﻖ اﻟﺗﯾﺳﯾرﭘ ﺗوﺷرح ﻧﺣوﻣﯾر‬ ‫دﮐﺗﺎب ﻧوم‬
‫‪ :‬ﺷﯾﺦ اﻟﺣدﯾث واﻟﺗﻔﺳﯾرﻣﻧﺎظراﺳﻼم وﮐﯾل‬ ‫اﻓﺎدات‬
‫اﺣﻧﺎف ﺗرﺟﻣﺎن دﯾوﺑﻧد ﺣﮑﯾم اﻻﻣﺔ اﻟﺷﯾﺦ ﻣﺣﻣدﺣﮑﯾم‬
‫اﻟﻣظﮭري ﺣﻔظﮫ اﻟﺑﺎري‬

‫طﺎﻟب اﻟﻌﻠم ﺳﻌﯾدﷲ اﻟﻣظﮭري‬ ‫ﻣﺣرراوﻣرﺗب ‪:‬‬

‫‪:‬‬ ‫ﺧﭘرﻧدوی‬
‫)‪ (١٠٠٠‬وک‬ ‫‪:‬‬ ‫ﭼﺎپ ﺷﻣﯾر‬
‫‪٢٣/٣/١۴٠٠‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ﭼﺎپ ﮐﺎل‬
‫دﭼﺎپ ﺣﻘوق ﻣﺣرر ﺳره ﺧوﻧدي دي‬
‫‪ ‬‬
 ‫ﻧﺣوﻣﯾر‬
‫وﻣره ﻣﺻﻧﻔﯾن او ﻋﻠﻣﺎء ﭼﯥ دي ھﻐوي د ﺧﭘﻠو ﮐﺗﺎﺑوﻧو اﺑﺗداء او اﻓﺗﺗﺎح د ﺑﺳم ﷲ ﻧﮫ‬
‫ﮐوي ‪.‬‬
‫ﻧو ﻣوﻧږ او ﺗﺎﺳو ﺑﮫ ھم د ﺳﺑﻖ اﺑﺗداء او اﻓﺗﺗﺎح د ھﻣدې ﮐﻠﻣﯥ ﻧﮫ ﮐوو‪.‬‬
‫اوﺑﯾﺎ ﺑﮫ ان ﺷﺎءﷲ ﻣﺗﻌﻠﻘﺎت ددې ﮐﺗﺎب او ددې ﻋﻠم واﯾو‪.‬‬
‫ﭼوﻧﮑﮫ د ھرﮐﺗﺎب د ﺑﺳم ﷲ ﯾوﺧﭘل ﺣﻖ وي ﻧوﻣوﻧږ ﺑﮫ ھم ددې ﮐﺗﺎب د ﺑﺳم ﷲ ﺣﻖ‬
‫اداء ﮐو‬
‫ﻧو دﺑﺳم ﷲ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﭘﻧ و)‪ (۵‬ﺧﺑرو ﺗﮫ ﻓﮑر ﮐوئ‬
‫‪١‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬ﺗرﮐﯾب د ﺑﺳم ﷲ‬
‫‪٢‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬اﯾراد د ﺑﺳم ﷲ‬
‫‪٣‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬ﻣﻌﻧﯽ د ﺑﺳم ﷲ‬
‫‪۴‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬ھﻐﮫ اﺳﻣﺎء ﭼﯥ ﭘﮫ ﺑﺳم ﷲ ﮐﯥ ذﮐر دي‬
‫‪۵‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬ﺑرﮐﺎت او ﺗﺎرﯾﺦ د ﺑﺳم ﷲ‬
‫‪١‬ـ ﺧﺑره ‪ :‬ﺗرﮐﯾب د ﺑﺳم ﷲ‬
‫)ب( ﺣرف ﺟﺎره‬
‫وک ورﺗﮫ ﺣرف اﻟﺟر واﯾﻲ‬
‫ﺷﻣﮫ ﮐﯥ را ﻲ وک ﭼﯥ ﺣرف ﺟﺎره ورﺗﮫ واﯾﻲ ﺗﺎوﯾل ﺗﮫ ﻧﮫ دی ﻣﺣﺗﺎج ﮑﮫ ﭼﯥ‬
‫ﺟﺎره اﺳم ﻓﺎﻋل دی ﻣﻌﻧﯽ ﯾﯥ ده ﺟر ورﮐوﻧﮑﯽ او دا ﺣرف ھم ﺟر ورﮐوي او ﮐﮫ‬
‫وک ﺣرف اﻟﺟر واﯾﻲ ﺑﯾﺎ ﺗﺎوﯾل ﺗﮫ ﻣﺣﺗﺎج دی‬
‫ﮑﮫ ﭼﯥ دا ﮐﻠﮫ ﺣرف اﻟﺟر دی ﺣرف اﻟﺟر ﺧو ھﻐﮫ ﺣرف دی ﭼﯥ ﭘﮫ اﺧر د اﺳم ﮐﯥ‬
‫ﺑﺳم ﮐﯥ ﻣﯾم دی ﭼﯥ ﺟر ﭘرې راﻏﻠﯽ‪.‬‬
‫را ﻲ ﻟﮑﮫ ِ‬
‫ﭼﯥ ﺗﺎوﯾل ﭘﮑﯥ ﮐوې ﻧو داﺳﯥ ﺑﮫ واﯾﯥ )ﺑﺎ( داﺳﯥ ﯾو ﺣرف دی ﭼﯥ ﻣﺳﻣﯽ دی ﭘﮫ‬
‫داﺳﯥ اﺳم ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻣﺷﺗﻖ دی دﺟر ﻧﮫ ﭼﯥ ﺟﺎره دی ﻧو ﺧﺑره ﺑﯾﺎ ﺣرف ﺟﺎره ﺗﮫ ﻻړه‪.‬‬
‫اوﻣدﺧول د ﺣرف ﺟﺎره اﺳم وي او ﻣﺟرور وي‬
 ‫اﺳم دی‬
‫دﻟﺗﮫ )ﺑﺎ(ﺟﺎره دی او ﻣدﺧول ﯾﯥ ِ‬
‫اﺳم دی‪ .‬ﻓﯾﮫ‬
‫دﷲ ﮐﺎروﻧو ﺗﮫ وره ﭼﯥ ﻣدﺧول د ﺣرف ﺟﺎره اﺳم وي او دﻟﺗﮫ ﻟﻔظ ھم د ِ‬
‫ﻟطﺎﻓﺔٌ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻣﻲ ﮐﯥ ﺑﮫ راﺷﻲ ﭼﯥ ﺑﺎ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﻏواړي او ﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾﯥ ھم ﻟﻔظ د ﻣﺗﻌ ِﻠﻘﺔ دی ﻧو ﻓﯾﮫ‬

‫ﻟطﺎﻓﺔٌ‪.‬‬

‫ﺟﺎر او ﻣﺟرور ﭼﯥ ﯾو ﺎی ﮐړې دﯾﺗﮫ ظرف واﯾﻲ‬

‫اﻗﺳﺎم د ظرف ‪ :‬ظرف ﭘﮫ دوه )‪ (٢‬ﻗﺳﻣﮫ دی‬

‫‪ :٢‬ﻣﺳﺗﻘر‬ ‫‪ :١‬ﻟﻐوه‬

‫ظرف ﻟﻐوه دﯾﺗﮫ واﯾﻲ ﭼﯥ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾﯥ ذﮐر وي‬

‫ظرف ﻣﺳﺗﻘر دﯾﺗﮫ واﯾﻲ ﭼﯥ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾﯥ ذﮐرﻧﮫ وي‬

‫دﻟﺗﮫ ظرف ﻣﺳﺗﻘر دی ﻟﻐوه ﻧﮫ دی او اﺻل ﭘﮫ ظروﻓوﮐﯥ ﻟﻐوه دی‬

‫ﮐوﻣو ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ﭼﯥ ﻣﺗﻌﻠﻖ ذﮐر ﻧﮫ وي ھﻐﯥ ﺗﮫ ﺧﻼف اﻻﺻل واﯾﻲ او ﻗﺎﻧون دادی‬
‫ﭼﯥ )اﻟﻧﮑﺗﺔ ﻟﻠﻔﺎر ﻻ ﻟﻠﻘﺎر( وک ﭼﯥ ﺧﻼف اﻻﺻل ﮐﺎر ﮐوي ھﻐﮫ ﺑﮫ ﻧﮑﺗﮫ واﯾﻲ او‬
‫ﮐوﻣو ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ﭼﯥ دﺟﺎر ﻣﺟرور ﻣﺗﻌﻠﻖ ذﮐر وي ﻟﮑﮫ )اﻗراء ﺑﺎﺳم رﺑﮏ اﻟذي ﺧﻠﻖ(‬
‫ھﻠﺗﮫ ﻧﮑﺗﮫ وﯾﻠو ﺗﮫ ﺿرورت ﻧﺷﺗﮫ او ﮐوم ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ﭼﯥ ذﮐر ﻧﮫ وي دا ﺧﻼف اﻻﺻل‬
‫ﮐﺎر دی ‪.‬‬

‫دﻟﺗﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ د ﺟﺎرﻣﺟرور ﺣذف ﺷو ﮑﮫ ﭼﯥ ﺗﻘدﯾر د ﻣﺗﻌﻠﻖ ﻣﻔوض دی رأﯾو د ﻋﺑﺎدو‬

‫ﺗﮫ ﻟﮑﺛرة ﺣﺎﺟﺎﺗﮭم ‪.‬‬

‫دﺑﺳم ﷲ ﭘﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﮐﯥ اﺧﺗﻼف‬

‫دﺑﺳم ﷲ ﭘﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﮐﯥ اﺧﺗﻼف دی ﭼﯥ ددې ﻣﺗﻌﻠﻖ اﺳم دی او ﮐﮫ ﻓﻌل دی‬

‫ﮐوﻓﯾن واﯾﻲ ﭼﯥ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾﯥ اﺳم دی او ﻣﻘدم دی او ﺑﺻرﯾن واﯾﻲ ﭼﯥ ﻓﻌل دی او‬

‫ﻣؤﺧر دی‬

‫ﮐوﻓﯾن ‪ :‬ھﻐﮫ ﻋﻠﻣﺎؤ ﺗﮫ واﯾﻲ ﭼﯥ دھﻐوي ﭘﮫ ﻧزد ﺑﺎﻧدې ﻣﺧﺗﺎره وي ﻣﺳﻠﮏ دﻋﻠﻣﺎؤ د‬
‫ﮐوﻓﯥ ا رﮐﮫ ﭘﮫ ارزان ﻗﯾﻣت ﮐﯥ اوﺳﯾږي‬
 ‫ﺑﺻرﯾن ‪ :‬ھﻐﮫ ﻋﻠﻣﺎؤ ﺗﮫ واﯾﻲ ﭼﯥ دھﻐوي ﭘﮫ ﻧزد ﺑﺎﻧدې ﻣﺧﺗﺎره وي ﻣﺳﻠﮏ دﻋﻠﻣﺎؤ د‬
‫ﺑﺻرې ا رﮐﮫ ﭘﮫ ارزان ﻗﯾﻣت ﮐﯥ اوﺳﯾږي‬

‫ﺧوﮐﮫ ﻣﻘدم وي او ﮐﮫ ﻣؤﺧر وي ددې ﭘﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﮐﯥ ﺗﺎﺳوﭼﯥ وﻣره رداﻧوﻧﮫ ﭘﮫ‬

‫ارﺷﺎد اﻟﺻرف ﮐﯥ وﯾﻠﻲ ھﻐﮫ ول دده ﭘﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﮐﯥ ذﮐر ﮐﯾږي‬

‫رداﻧوﻧﮫ‬

‫‪ .1‬ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻣﺎﺿﻲ ﻣﻌﻠوم ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .2‬ﺻرف ﮐﺑﯾرﻓﻌل ﻣﺎﺿﻲ ﻣﺟﮭول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .3‬ﺻرف ﮐﺑﯾرﻓﻌل ﻣﺿﺎرع ﻣﻌﻠوم ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَ َﻌ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري‬
‫‪ .4‬ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻣﺿﺎرع ﻣﺟﮭول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ‬
‫ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .5‬ﺻرف ﮐﺑﯾراﺳم ﻓﺎﻋل ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١٠‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .6‬ﺻرف ﮐﺑﯾراﺳم ﻣﻔﻌول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(٩‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .7‬اﺳم ﻣﺑﺎﻟﻐﮫ ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(٧‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .8‬ﺻﻔت ﻣﺷﺑﮫ ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(٧‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫‪ .9‬ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻣﺳﺗﻘﺑل ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﻼم ﺗﺎﮐﯾد و ﻧون ﺛﻘﯾﻠﮫ ازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل‬
‫ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻣﺳﺗﻘﺑل ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﻼم ﺗﺎﮐﯾد و ﻧون ﺛﻘﯾﻠﮫ ازﺑﺎب‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﺟﺣد ﻣﻌﻠوم ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ‬ ‫‪.11‬‬
‫ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾرﻓﻌل ﺟﺣدﻣﺟﮭول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل َﯾ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ‬ ‫‪.12‬‬
‫ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻧﻔﻲ ﻣﻌﻠوم ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ‬ ‫‪.13‬‬
‫ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾرﻓﻌل ﻧﻔﻲ ﻣﺟﮭول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ‬ ‫‪.14‬‬
‫ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻧﻔﻲ ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﻠن ﻧﺎﺻﺑﮫ ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَ َﻌ َل‬ ‫‪.15‬‬
‫ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫ﺻرف ﮐﺑﯾر ﻓﻌل ﻧﻔﻲ ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﻠن ﻧﺎﺻﺑﮫ ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَ َﻌ َل‬ ‫‪.16‬‬
‫ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬
‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟردازﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.17‬‬
‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪ (۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.18‬‬
‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪ (٣‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.19‬‬
 ‫)‪(۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول ﺑﻼم‬ ‫‪.20‬‬
‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.21‬‬
‫اﻣر ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(٣‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.22‬‬
‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد از ﺑﺎب ﻓَﻌَ َل ﯾَ ْﻔ ِﻌلُ)‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.23‬‬
‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪ (٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.24‬‬
‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪ (۵‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.25‬‬
‫)‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﺑﻼم‬ ‫‪.26‬‬
‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.27‬‬
‫اﻣر ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(۵‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.28‬‬
‫)‪ (۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﻌﻠوم‬ ‫‪.29‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.30‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(٣‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.31‬‬
‫)‪ (۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول‬ ‫‪.32‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(۶‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.33‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﺣﺎﺿر ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(٣‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.34‬‬
‫)‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﻌﻠوم‬ ‫‪.35‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.36‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﻌﻠوم ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(۵‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.37‬‬
‫)‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول‬ ‫‪.38‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺛﻘﯾﻠﮫ )‪(٨‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.39‬‬
‫ﻧﮭﻲ ﻏﺎﺋب ﻣﺟﮭول ﻣؤﮐد ﺑﺎﻧون ﺗﺎﮐﯾد ﺧﻔﯾﻔﮫ )‪(۵‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫‪.40‬‬
‫)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻣﺎﺿﻲ اﺳﺗﻣراري‬ ‫‪.41‬‬
‫)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻣﺎﺿﻲ ﻗرﯾﺑﮫ‬ ‫‪.42‬‬
‫)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻣﺎﺿﻲ ﺑﻌﯾده‬ ‫‪.43‬‬
‫)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻣﺎﺿﻲ ﺗﻣﻧﺎﺋﻲ‬ ‫‪.44‬‬
‫)‪(١۴‬ﺻﯾﻐﯥ ﻟري ‪ ‬‬ ‫ﻣﺎﺿﻲ اﺣﺗﻣﺎﻟﻲ‬ ‫‪.45‬‬
‫دا وﻟﯥ ﺻﯾﻐﯥ ﭼﯥ راﺟﻣﻊ ﮐړې ﻧو )‪(۴١١‬ﮐﯾږي دا ول ﻣﺗﻌﻠﻘﺎت ددې ﺑﺎ دي‬
‫ﺑﯾﺎ ﭘﮫ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﮐﯥ دوه اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دي ﯾﺎﺑﮫ ﻣﻘدم وي ﯾﺎﺑﮫ ﻣؤﺧر وي ﻧو ‪  ٨٢=٢×۴١١‬‬
‫ﺑﯾﺎ ﭘﮫ ﺑﺎ ﮐﯥ دوه اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دې ﯾﺎﺑﮫ زاﺋد وي ﯾﺎﻏﯾرزاﺋد وي ﻧو ‪١۶۴۴=٢×٨٢٢‬‬
‫ﺑﯾﺎﺑﮫ ﺑﺎ ﮐﯥ دوه ﻗوﻟﮫ دي ﯾﺎﺑﮫ داﺳﺗﻌﺎﻧت دﭘﺎره ده ﯾﺎد ﺑرﮐت دﭘﺎره ده ﻧو‬
‫‪٣٢٨٨=٢×١۶۴۴‬‬
‫ﺑﯾﺎﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾﯥ ﯾﺎﺑﮫ اﺳم وي ﯾﺎﺑﮫ ﻓﻌل وي ﻧو ‪۶۵٧۶=٢×٣٢٨٨‬‬
 ‫ﺑﯾﺎ ﭘﮫ اﻟرﺣﻣن او اﻟرﺣﯾم ﮐﯥ ﻧﮭﮫ)‪(٩‬اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دي ‪۵٩١٨۴=٢×۶۵٧۶‬‬
‫دا ﺻرف ﺛﻼﺛﻲ ﻣﺟرد و ﭼﯥ ﺛﻼﺛﻲ ﻣزﯾد او رﺑﺎﻋﻲ ﻣﺟرد او ﻣزﯾد او ﺧﻣﺎﺳﯽ‬
‫ﻣﺟرد او ﻣزﯾد ورﺳره ﯾو ﺎی ﮐړې ﻧو دوه ﻟﮑﮫ اﺗﮫ اﺗﯾﺎ زره )‪(٢٨٨٠٠٠‬ﺗرﮐﯾﺑوﻧﮫ‬
‫ﺗرې ﺟوړﯾږي‪.‬‬
‫دا د ﺑﺳم ﷲ ﻣﺗﻌﻠﻖ ﯾوه ﻧﮑﺗﮫ وه‬
‫اﺟﻣﺎﻟﻲ ﻧظر‬
‫ﺑﺎ ﺣرف ﺟﺎره دی اﺳم ﻣﺟرور ﻣﺿﺎف دی‬

‫دﻋرﺑﻲ ﮐﻠﻣﺎﺗو د ﻣﺎﻗﺑل او ﻣﺎﺑﻌد ﺳره ﺧﭘل ﺗﻌﻠﻖ وي وروﺳﺗﮫ را ﻲ ﮐﮫ ﺗﮫ ﻏواړې ﭼﯥ‬
‫د ﺟﻣﻠﯥ ﻣﻌﻧﯽ ﭘﮫ ﺗﺣﻘﯾﻖ ﺳره ﻣﻌﻠوم ﮐړې ﻧو ﻠور ﮐﺎره وﮐړه‪.‬‬
‫‪:١‬اﺳم ﻓﻌل او ﺣرف ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوې‬
‫‪:٢‬ﻣﻌرب او ﻣﺑﻧﻲ ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوې‬
‫‪:٣‬ﻋﺎﻣل او ﻣﻌﻣول ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوې‬
‫‪:۴‬دا ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوې ﭼﯥ دﮐﻠﻣﺎﺗو ﺗﻌﻠﻖ د ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﮫ دی‬
‫ﻧوﺑﺳم ﷲ ﺟﻣﻠﮫ ده دا ﻠور ﮐﺎره ﭘﮑﺎر دي‬

‫‪:١‬اﺳم ﻓﻌل او ﺣرف ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوو‬

‫)ب( ﺣرف دی )اﺳم( اﺳم دی )ﷲ( ھم اﺳم دی )اﻟرﺣﻣن( ھم اﺳم دی او )اﻟرﺣﯾم( ھم‬
‫اﺳم دی‬

‫‪:٢‬ﻣﻌرب او ﻣﺑﻧﻲ ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوو‬

‫)ب( ﻣﺑﻧﻲ دی ﮑﮫ ﭼﯥ ﺣرف دی )اﺳم( ﻣﻌرب دی )ﷲ( ھم ﻣﻌرب دی )اﻟرﺣﻣن(ھم‬

‫ﻣﻌرب دی او )اﻟرﺣﯾم(ھم ﻣﻌرب دی‬

‫‪:٣‬ﻋﺎﻣل او ﻣﻌﻣول ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوو‬

‫)ب( ﻋﺎﻣل دی )اﺳم( ﻣﻌﻣول دی د ﺑﺎ او ﻋﺎﻣل دی د ﮐﻠﻣﯥ دﺟﻼل او)ﷲ( ﻣﺟرور دی‬
‫دا د اﺳم د ﻋﻣل ﻻﻧدې راﻏﻠﯽ )اﻟرﺣﻣن او اﻟرﺣﯾم(ﺻﻔﺗوﻧﮫ دي د ﮐﻠﻣﯥ د ﺟﻼل دا ھم د‬
‫اﺳم د ﻋﻣل ﻻﻧدې راﻏﻠﻲ‬

‫‪:۴‬دا ﺑﮫ ﻣﻌﻠوﻣوې ﭼﯥ دﮐﻠﻣﺎﺗو ﺗﻌﻠﻖ د ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﮫ دی‬

‫)ب(ﻣﺎﻗﺑل ﻧﮫ ﻟري او ﻣﺎﺑﻌد ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ داﻋﺎﻣل دی او)اﺳم(ﯾﯥ ﻣﻌﻣول دی‬

‫)اﺳم( ﻣﺎﻗﺑل ھم ﻟري او ﻣﺎﺑﻌد ھم ﻟري ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ دا ﻣﻌﻣول دی او‬
‫د ﻣﺎﺑﻌد ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ دا ﻋﺎﻣل دی ﮑﮫ ﭼﯥ ﻣﺿﺎف دی‬

‫)ﷲ( دا ھم ﻣﻧ ﮐﯥ راﻏﻠﯽ ﻣﺎﻗﺑل ھم ﻟري او ﻣﺎﺑﻌد ھم ﻟري ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی‬
‫ﭼﯥ دا ﻣﻌﻣول دی او ﻣﺎﺑﻌد ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ دا ﻣوﺻوف دی‬

‫)اﻟرﺣﻣن( ھم ﻣﻧ ﮐﯥ راﻏﻠﯽ ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ دا ﺻﻔت دی او د ﻣﺎﺑﻌد‬

‫ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ دا دﭼﺎ دﭘﺎره ﺻﻔت دی ھﻐﮫ ھم دھﻐﮫ دﭘﺎره ﺻﻔت دی‬

‫)اﻟرﺣﯾم( ﻣﺎﻗﺑل ﻟري او ﻣﺎﺑﻌد ﻧﮫ ﻟري ﻣﺎﻗﺑل ﺳره ﯾﯥ ﺗﻌﻠﻖ دادی ﭼﯥ ﻣﺎﻗﺑل دﭼﺎ دﭘﺎره‬
‫ﺻﻔت و دا ھم د ھﻐﮫ دﭘﺎره ﺻﻔت دی‬

‫ﻧو)ب(ﺟﺎر )اﺳم(ﻣﺟرورﻣﺿﺎف )ﷲ(ﻣﺿﺎف اﻟﯾﮫ ﻣوﺻوف او)اﻟرﺣﻣن او اﻟرﺣﯾم(‬

‫ﮐﯥ ﻧﮭﮫ )‪ (٩‬اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دي‬

‫اﻟرﺣﻣن او اﻟرﺣﯾم ﮐﯥ ﻧﮭﮫ )‪ (٩‬اﺣﺗﻣﺎﻻت‬

‫اﻟرﺣﻣن ﻣﺟرور اﻟرﺣﯾم ﮐﯥ درې )‪ (٣‬اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دي‬

‫‪:٣‬ﻣرﻓوع‬ ‫‪:٢‬ﻣﻧﺻوب‬ ‫‪:١‬ﻣﺟرور‬

‫اﻟرﺣﻣن ﮐﮫ ﻣﺟرور وواې دا ﺑﮫ ﺻﻔت ﻣﻔرده ﺷﻲ د ﭘﺎره د ﮐﻠﻣﯥ د ﺟﻼل‬

‫ِ‬
‫اﻟرﺣﯾم ﮐﮫ ﻣﺟرور وواﯾﯥ دا ﺑﮫ ھم ﺻﻔت ﻣﻔرده ﺷﻲ دﭘﺎره د ﮐﻠﻣﯥ د ﺟﻼل‬
‫ِ‬ ‫او‬

‫اﻟرﺣﯾم(دا ﺟﻣﻠﮫ ﻓﻌﻠﯾﮫ ﺑﮫ ﺻﻔت‬

‫َ‬ ‫اﻟرﺣﯾم ﮐﮫ ﻣﻧﺻوب وواﯾﯥ ﺑﯾﺎﺑﮫ ﺟﻣﻠﮫ ﺟوړوې )اﻋﻧﻲ‬
‫َ‬
‫ﺷﻲ دﭘﺎره د ﮐﻠﻣﯥ د ﺟﻼل‬
‫اﻟرﺣﯾم ﮐﮫ ﻣرﻓوع وواﯾﯥ ﻧو ﺑﯾﺎﺑﮫ ﺟﻣﻠﮫ ﺟوړوې )ھو اﻟرﺣﯾ ُم(دا ﺟﻣﻠﮫ اﺳﻣﯾﮫ ﺑﮫ ھم‬
‫ﺻﻔت ﺷﯥ دﭘﺎره دﮐﻠﻣﯥ د ﺟﻼل‬

‫دا درې )‪ (٣‬واړه اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ ﺻﺣﯾﺢ دي‬

‫اﻟرﺣﻣن ﻣﻧﺻوب اﻟرﺣﯾم ﮐﯥ ﺑﯾﺎ درې )‪ (٣‬اﺣﺗﻣﺎﻟﮫ دي‬

‫‪:٣‬ﻣرﻓوع‬ ‫‪:٢‬ﻣﻧﺻوب‬ ‫‪:١‬ﻣﺟرور‬