Ε ΠΙ Σ Τ ΗΜ Ο Ν Ι ΚΗ Ε Ν Ω Σ Η Γ Ι Α Τ ΗΝ ΠΡ Ο Ω Θ

ΗΣ Η Τ ΗΣ Ε Κ ΠΑ Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ ΗΣ ΚΑ Ι Ν ΟΤ ΟΜ Ι Α
Σ

ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ MENTORING

ΕΡΓΑΣΙΑ : «Αναφέρετε και αιτιολογήστε το θεσμό που θα

επιλέγατε να εφαρμόσετε ανάμεσα στο coaching και στο
mentoring, για τη στήριξη του νεοδιόριστου εκπαιδευτικού»

Θεόδωρος Λουκίσας

Αθήνα, 2020
Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη (.......) ο Μέντορας είναι το πρόσωπο που
καθοδηγεί και συμβουλεύει κάποιον, ώστε να κάνει σωστές επιλογές.
Στον ορισμό του λήμματος στην Wikipedia, η λέξη σημαίνει γενικά τον
σύμβουλο και φίλο που δρα ως πνευματικός οδηγός και καθοδηγητής.
Στην παρούσα εργασία θα εστιάσουμε στο θεσμό του Μέντορα για τη
στήριξη του νεοδιόριστου εκπαιδευτικού αξιοποιώντας τις γνώσεις από
το αντίστοιχο επιμορφωτικό πρόγραμμα της ΕΕΠΕΚ με τίτλο " Θέματα
συμβουλευτικής, επαγγελματικού προσανατολισμού και Mentoring".
Όπως αναφέρθηκε στα πλαίσια του επιμορφωτικού σεμιναρίου, η
μεντορική σχέση είναι μια σχέση η οποία βασίζεται στην ειλικρίνεια και
στην εμπιστευτικότητα (Σαπουντζάκης, 2019). Ο μέντορας επομένως είναι
ένας καλός ακροατής, διευκολυντής, εκείνος που θα ενθαρρύνει τους
νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς.
Η αμοιβαιότητα, η δυνατότητα αναστοχασμού των επαγγελματικών
γνώσεων, πρακτικών και πεποιθήσεων αλλά και της αντιμετώπισης των
προκλήσεων της εκπαιδευτικής διαδικασίας χαρακτηρίζουν την
μεντορική σχέση προσφέροντας στα δύο μέρη της σχέσης αυτής τόσο
προσωπική όσο και επαγγελματική ανάπτυξη (Καλογήρου κ.α., 2010).

Επομένως, ο νεοεισερχόμενος στο επάγγελμα εκπαιδευτικός

αναπτύσσεται επαγγελματικά καθώς καρπώνεται τις γνώσεις και
εμπειρίες του Μέντορα μέσω της στήριξης, της καθοδήγησης και της
κοινωνικοποίησης που τον οδηγούν στην επαγγελματική ανάπτυξη μέσω
της θετικής επίδρασης (Andrews et al, 2007).

Αξιοποιώντας το προφίλ του Μέντορα σύμφωνα με τον Rowley (1999), ο

νεοεισερχόμενος στο επάγγελμα εκπαιδευτικός ωφελείται από τον
Μέντορά του μέσω της δέσμευσης του τελευταίου στο ρόλο του
Μέντορα, μέσω της ενσυναίσθησης που διαθέτει, της παροχής βοήθειας,
καθοδήγησης, διδιακτικής υποστήριξης και αλληλοπαρατήρησης, την
2
μεταβίβαση ελπίδας και αισιοδοξίας αλλά και την παροχή ενός προτύπου
συνεχούς μάθησης και κατάρτισης.

Ταυτόχρονα ο Μέντορας διαθέτει διαπροσωπικές δεξιότητες που παίζουν

καθοριστικό ρόλο στη δόμηση της σχέσης του με τον νεοεισερχόμενο
εκπαιδευτικό αξιοποιώντας τις επαγγελματικές του γνώσεις, το κύρος
του, την παρατηρητικότητά του, την ανατροφοδοτική του ικανότητα και
την ικανότητά του να παρακινεί, την ικανότητά του να διδάσκει, να
διασαφηνίζει, να δείχνει ενδιαφέρον, φροντίδα και να αφιερώνει χρόνο
στην προσωπική και επαγγελματική ευημερία του ωφελούμενου.

Μέσω των προσωπικών του δεξιοτήτων, της ενεργητικής ακρόασης και

της στοχευμένης διατύπωσης ερωτήσεων ο Μέντορας καθοδηγεί
αποτελεσματικά τον ωφελούμενο εκπαιδευτικό (Bubb, 2007). Η όλη
διαδικασία διαφυλάσσεται και καθορίζεται από ένα συμβόλαιο
συνεργασίας το οποίο στηρίζεται στην εμπιστευτικότητα, την αποδοχή,
την αλληλοκατανόηση καθώς και την ηθική δέσμευση και την εκούσια
συμμετοχή (Βαλάση, 2015). Με αυτό τον τρόπο ο νεοεισερχόμενος
εκπαιδευτικός νιώθει ασφάλεια και αναπτύσσεται μέσα από μια ισότιμη,
συνεργατική σχέση με συγκεκριμένους στόχους και επιδιώξεις.
Ταυτόχρονα η διαδικασία αυτή προϋποθέτει την θετική διάθεση των δύο
πλευρών, τον αμοιβαίο σεβασμό, την εμπιστοσύνη και την επικοινωνία
τους όπως αναφέρει η Βαλάση (2015). Ο νεοεισερχόμενος εκπαιδευτικός
στα πλαίσια της σύναψης του Συμβολαίου Συνεργασίας με τον Μέντορά
του βοηθιέται να διαμορφώσει ξεκάθαρες προσδοκίες και στόχους, να
διαμορφώσει και να αποδεχτεί από κοινού τα όρια της σχέσης με τον
Μέντορα, να αποφύγει τη σύγχυση και το συναισθηματικό φορτίο που
ενέχει η ασάφεια των στόχων και να ακολουθήσει μια καθορισμένη από
πριν διαδικασία (Βαλάση, 2015).
Ο ωφελούμενος εκπαιδευτικός μπορεί μέσω του Μέντορα να βελτιώσει
την εκπαιδευτική του πρακτική, να ενισχύσει σε σημαντικό βαθμό τις
3
αρχικές εμπειρίες του, να υιοθετήσει καλές πρακτικές του Μέντορα, να
ανταποδώσει με την αναγνώριση και την επαγγελματική ευγνωμοσύνη
που νιώθει για τον Μέντορά του (Λουκέρης κ.α., 2009). Όπως αναφέρει
η Παπάνη (2016), η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του Μέντορα και
του ωφελούμενου εκπαιδευτικού είναι εκείνη που καθορίζει και την
επιτυχία του Mentoring, αφού ο θεσμός είναι βασισμένος στη σχέση:
Τόσο ο Μέντορας όσο και ο νεοεισερχόμενος εκπαιδευτικός χρειάζεται
να επενδύσουν χρόνο , εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια, κατανόηση,
φερεγγυότητα, σεβασμό, διάλογο, εντιμότητα, ευθύτητα, να εστιάσουν σε
πρακτικά θέματα, να ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση ενηλίκων και τις
σύγχρονες μαθησιακές θεωρίες, να θέτουν ξεκάθαρους στόχους, να έχουν
δεξιότητες συναισθηματικής νοημοσύνης καθώς και επικοινωνιακές
δεξιότητες.
Όπως υποστηρίζουν οι Παππά και Ιορδανίδης (2017) ο Μέντορας
σχετίζεται με τις αναπτυξιακές δραστηριότητες των εκπαιδευτικών και
πιο συγκεκριμένα την καθοδήγηση, την υποστήριξη και διευκόλυνση της
μετάβασης από την ιδιότητα του φοιτητή στην ιδιότητα του
επαγγελματία.
Υπό την καθοδήγηση του Μέντορα σύμφωνα με τους ίδιους ερευνητές,
ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και η δράση του μέσω μιας δυναμικής
σχέσης η οποία εμπεριέχει την τεχνογνωσία και την αλλαγή, την
ενίσχυση της δέσμευσης στο εκπαιδευτικό πλαίσιο, την παραγωγικότητα
και το όραμα της ανάπτυξης μιας αυτόνομης διδακτικής πρακτικής μέσω
της σταδιακής καθοδήγησης.
Oι Maynard & Furlong στους Παππά και Ιορδανίδης (2017) προτείνουν
τρία μοντέλα καθοδήγησης σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες των
νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών: α) το μοντέλο της μαθητείας ή
συνεργατικής διδασκαλίας, β) το μοντέλο των δεξιοτήτων ή μοντέλο
εκπαίδευσης με έλεγχο των δεξιοτήτων που αποκτούνται και γ) το

4
αναστοχαστικό μοντέλο ή αλλιώς μοντέλο της ενσωμάτωσης του
σχολικού πλαισίου με σκοπό την μετάβαση σε κρίσιμες ικανότητες.
Αντίστοιχα, οι Young, Bullough, Draper, Smith & Erickson στους Παππά
και Ιορδανίδης (2017) διακρίνουν τρεις τύπους Mentoring : α) την
αντιπροσωπευτική καθοδήγηση, στην οποία οι νέοι εκπαιδευτικοί
καθορίζουν την ατζέντα δράσης και οι μέντορες χρησιμεύουν ως
σύμβουλοι, β) τη διαδραστική καθοδήγηση, όπου μέντορας και αρχάριος
καθορίζουν από κοινού την ατζέντα δράσης και γ) την οδηγητική, όπου ο
μέντορας καθορίζει την ατζέντα δράσης και καθοδηγεί το νεοδιόριστο
στην επίτευξη των πρακτικών στόχων.
Οι Sacks και Brady στην Νικολακοπούλου (2017) μάλιστα, διαπίστωσαν
στην έρευνά τους ότι οι νεοεισερχόμενοι εκπαιδευτικοί σε ποσοστό 24%
επιθυμούσαν την συναισθηματική και ηθική υποστήριξη όπως επίσης και
την καθοδήγηση και την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής τους πορείας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Βαλάση, Δ. (2015). Οδηγός Εφαρμογής Εκπαιδευτικής Συμβουλευτικής –

Mentoring. Προγράμματα Διά Βίου Εκπαίδευσης από τους
Κοινωνικούς Εταίρους για την Ανάπτυξη Οριζόντιων και
Κοινωνικών Δεξιοτήτων. ΑΠ 7 & 8. Αθήνα: Ινστιτούτο Μικρών
Επιχειρήσεων - Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών
Εμπόρων Ελλάδας. (Διαθέσιμο on line:
https://www.academia.edu/21725571/%CE%9F%CE%B4%CE%B
7%CE%B3%CF%8C%CF%82_%CE%95%CF%86%CE%B1%CF
%81%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AE%CF%82_%CE%95
%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF
%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%A3

5
 %CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE
%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_
Mentoring, προσπελάστηκε στις 23/08/2019).

Bubb, S. (2007). Successful induction for new teachers: A guide for nqts
& induction tutors, coordinators and mentors. Thousand Oaks:
SAGE Publications Ltd.

Καλογήρου, Χ., Σπυροπούλου, Α., Παντελή, Μ., Ρωσσίδου – Κουτσού,

Ε. (2010). Ο Θεσμός του Μέντορα - Παράμετροι του μεντορικού
έργο. Λευκωσία: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.

Λουκέρης, Δ., Κατσαντώνη, Σ., Συρίου, Ι. (2009). Αξιολόγηση του έργου

του εκπαιδευτικού. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Μπαμπινιώτης, Γ. «Οι ξένες λέξεις της Ελληνικής»
Νικολακοπούλου, Α. (2017). Η θέση του θεσμού του Μέντορα στην
επαγγελματική ανάπτυξη του νεοδιοριζόμενου εκπαιδευτικού: μια έρευνα
στα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μεταπτυχιακή
Διπλωματική Εργασία, ΠΜΣ «Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων» ,
Τμήμα διοίκησης Επιχειρήσεων, ΑΕΙ Τ.Τ. Πειραιά.

Παπάνη, Ε. Μ. (2016). Ο Θεσμός του Μέντορα στην εκπαίδευση. Άρθρα.

(Διαθέσιμο on line: http://www.emprosnet.gr/emprosnet-
archive/1908376a-38fc-44e8-8c34-1e127ae8ebbe, προσπελάστηκε
στις 22/08/2019).

Παππά, Ε., & Ιορδανίδης, Γ. (2017). Ο ρόλος του μέντορα στο ελληνικό
εκπαιδευτικό σύστημα: διερεύνηση απόψεων εκπαιδευτικών
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης νομού Θεσσαλονίκης για την
αναγκαιότητα εφαρμογής του θεσμού. Έρευνα στην Εκπαίδευση,
6(1), 112-130. doi:https://doi.org/10.12681/hjre.13782

6
Σαπουντζάκης, Κ. (2019).

Rowley, J. B. (1999). The good mentor. Educational Leadership, 56(8),

20-22.
Wikipedia https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AD%CE%BD
%CF%84%CF%89%CF%81_(%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF
%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1) 16/06/2020.