Yunan ve Grek

Mitoloji Sözlüğü

Adonis – bazı kaynaklarda Afrodit’in oğlu, bazılarında ise sevdiği kişi olarak
gösterilmektedir. Mitolojide güzelliği ile meşhur bir delikanlıdır, hakkında çeşit
çeşit rivayetler vardır. Yunalılar onu çiçekli ve neşeli ilkbaharın sembolü olarak
kabul ederlerdi. Bir rivayete göre Adonis vahşi domuz avı sırasında ölmüştü.
Afrodit bu acıya dayanamamış, Zeus’tan onu görmesine izin vermesini rica etmiş.
Zeus Adonis’e yılın bir kısmını Afrodit’in yanında, geri kalan kısmını ise yer altı
ölüler dünyasında geçirmesini izin vermişti. Adonis saklandığı yer altı dünyasından
çıktığı zaman güzel günler başlıyor, çiçekler açıyor, ilkbahar başlıyordu. Onun
hayatı tıpkı çiçekler gibi sınırlıydı, kısa sürüyordu. Çünkü Adonis açılıp güldüğü,
gençliğin en güzel ve parlak çağına ulaştığı gün ölüyordu. Onun ölümüyle Afrodit
ve periler yas tutar, göz yaşı dökerlerdi. Neşeli ilkbahar ve yaz mevsiminden sonra
bu nedenle kasvetli ve yağmurlu son bahar gelir.
Agamemnon – Yunan mitolojisinde Miken kralı, Sparta Kralı Menelaos’un büyük
kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan. Atreus ve Aerope’nin
oğludur. Yunan orduları Avlid’de Truva’ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç
rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın
diye kızı Iphigenia’yı kurban verdi. İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada
Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis
tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis rüzgarları serbest bıraktı. Truva savaşında
kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kasandra’yı da yanına alıp evine
döndü. Agememnon’un karısı Klytaimnestra sevgilisi Aigisthos ile birlikte
Agememnon’u öldürdüler. Oğlu Orestes sonradan babasının intikamını aldı ve
annesi ile sevgilisini öldürdü.
Agathodaimon – Eski Yunan aile inançlarında toprağa bereket, şehirlere bolluk
veren Lütuf Tanrısıdır. Yunanca Agatha – iyi; daimon – ruh anlamına gelir. Eski
bir Yunan yazarı onun bir elinde şarap kadehi, diğer elinde ise buğday başakları
tutan bir insan şeklinde göründüğünü anlatır. Sık sık Agathodaimon’un yılan (eve
bereket getiren sembol) şeklinde olduğu düşünülürdü.
Aias – (Aiaks, Ayaks) Troya savaşının iki kahramanının adı. Büyük Ayaks
Salamis Kralı Telamon’un oğludur. Akhilleus’tan sonra ikinci büyük kahraman
olarak anılmaktadır. Akhilleus öldükten sonra onun savaştan elde ettikleri
Odysseus’a verilince Ayaks intihar etti. Küçük Ayaks Lokris’li oğludur, cesurluğu
ve hızlı koşması ile ün kazanmıştı. Troya savaşına kırk gemi ile katılmıştır.
Aigeus – (Eegeus) Atina Kralı Theseus’un babası. Theseus Minotauros’a karşı
kazandığı zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği
için, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti. O
günden beri bu denize Ege Denizi dendi.
Akheron – (Akheront) Antik mitolojide yer altı dünyasının, cehennemin ırmağı.
Aynı zamanda Akherus bataklığından çıkan ve İonia (Yunan) denizine dökülen
katranlı bir nehre de verilen addır.
Akhilleus – (Achilles) Peleus ile Tethys’in oğlu. Homeros’un İlyada’sı ile başka
epopelerde adı geçen ünlü Yunan kahramanı. Annesi Tethys onu yara almaz kılmak
için, topuğundan tutarak Styks ırmağına daldırdı. Bu sebepten kahramanın, suya
batmamış olan topuğundan başka, hiçbir yerine ok işlemez, kılıç kesmezdi. Onu
Kentor Khiron eğitti, ok atmasını, yara tedavisini öğretti. Onu cesur, atılgan bir
kahraman yapmak için, aslan iliği ile besledi. Bu yüzden Akhilleus, altı yaşına
basınca, aslanları öldürmeye, koşan geyikleri yakalamaya başladı. Akhilleus’i
Troya savaşında savaşması için ikna etmek pek zor olmadı. Kaderinde iki hayattan
biri vardı – ya kısa, fakat şan ve şerefli bir hayat sürecek, yada uzun, fakat sönük
yaşayacaktı. Akhilleus tereddüt etmeden birinciyi seçti ve kaderini belirlemiş oldu,
Paris tarafından öldürüldü. Homeros’a göre Akhilleus Yunanların en büyük
kahramanıdır.
Akteon – (Aktaion, Aktaeon) Aristeos ile Kadmos’un kızı Autonoe’nin oğludur.
Yunan mitolojisinde ünlü bir avcıdır. Rivayete göre Akteon Av Tanrıçası Artemis’i
yüzerken çıplak gördüğü için Artemis onu geyiğe çevirdi.
Alkestis – (Alceste) Apias ile Anaksibia’nın kızı ve Kral Admestos’un karısı.
Apollon oğlunun öcünü almak için Kyklopları öldürdüğünde ölümlü birine hizmet
etmek üzere cezalandırılmış ve Admestos’un sürülerine çobanlık etmeye
gönderilmişti. Hizmeti sırasında Admestos’un geniş kalpliliği karşısında etkilenmiş
ve Moirlerden onun yaşamını uzatmalarını istemişti. Moirlerin bir şartı vardı; eğer
Admestos’un yerine bir kişi kendini feda edip yaşamından vazgeçerse Apollon’un
bu isteği yerine gelecekti. Kendini feda eden kişi karısı Alkestis oldu. Rivayete
göre Alkestis’in bu fedakarlığından etkilenen yer altı Tanrıları onu yeniden yaşama
döndürmüşler. Başka bir rivayete göre ise Alkestis’i yaşama Herakles döndürdü.
Alkyone – (Halkyone) Rüzgarların Tanrısı (Ailos – Eole)’nin kızı ve Keyk’ın
karısı. Keyk, bir deniz kazasında öldüğünde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna
dayanamadı. O da kendisini kaldırdı, denize attı. Tethys, birbirine bağlı olan bu
eşlere acıdı, onları Halkiyon adı verilen bir çift deniz kuşuna çevirdi. Kış
ortasındaki 2 güneşli haftaya Halkiyon günleri adını verdiler. Söylentilere göre bu
günlerde Halkyone’nin dalgaların üzerindeki yuvasında yumurtalarını
bırakabilmesi için Eole rüzgarları dindirir.
Amaltheia – Zeus’u sütüyle beslemiş olan keçi. Rheia Zeus’u Girit adasında bir
mağarada Kronos’tan sakladı. Zeus burada sihirli keçi Amaltheia’nın sütü ile
beslendi.
Amazonlar – Amazonlar, mitoloji kahramanlarına denk savaşçı kadınlardır. Eski
Anadolu’nun kuzeydoğusunda Karadeniz kıyısına yakın bir yerde yaşadıkları
düşünülür. Aralarında hiç erkek bulunmayan bu kadınlar, müstakil bir devlet
kurmuş, Thermodon (Terme Çayı) kıyısında Themiskyra şehrinde bir kraliçenin
idaresi altında yaşarlarmış. Herakles ve Theseus Amazonlarla savaşmışlardı. Truva
savaşı sırasında amazon kadınları Truvalılar’ın tarafında savaşmış ve bu savaşta
kraliçeleri Penthesileia ise Akhilleus tarafından öldürülmüştü.
Ambrosia – Eski Yunanlara göre Olympos Tanrılarının yiyeceği. Mitolojiye göre,
baldan tatlı ve güzel kokulu olan bu gıdadan yiyenler ölümsüzlük kazanıyorlardı.
Amphitrite – Denizler Tanrısı Poseidon’un karısı. Okeanos’la deniz Tanrılarından
olan Nereus’un kızı. Poseidon – Amphitrite evliliğinden bir çok deniz perisi, yarı at
yarı insan Triton doğdu.
Ananke – Eski mitolojide Zaruret, Zorunluluk ve Kader Tanrıçası. Oprhic
kültünün başlangıcına dek nadiren tapılan bir Tanrıçaydı. İnsan şeklinde olduğu
düşünülmüştür. Romalılar ona Necessitas demişler.
Andromakhe – Thebae Campus bölgesinin prensi Eetion’un kızı, Hector’un karısı.
Truva savaşı sırasında babası, kardeşleri ve kocası Akhilleus tarafından
öldürülmüştü. Troya prensi Hector’dan olan oğlu da Yunanlılar tarafından
öldürülmüş, bahtsızlığını büsbütün artırmıştı. Troya’ya giren Yunanlılar, sağ
kalanları da esir olarak götürdükleri zaman, bahtsız Andromakhe, Akhilleus’un
oğlu, Neoptolemos’un hissesine düşmüştü. Neoptolemos’un ölümünden sonra
Andromakhe Hector’un kardeşi Helen’le evlenmiştir.
Antaios – (Anteos) Yunan mitolojisinde Libyalı dev, Poseidon ile Toprak Ana
Gaia’nın oğlu. Herakles onunla savaştığında zorlanmış, sonradan Antaios’un
gücünü üzerine düştüğü Toprak Anadan aldığını anlamış ve onu topraktan ayırarak
boğmuştur.
Antenor – Troya Kralı Priam’ın arkadaşı. Yunanlarla gizlice anlaşmış olup
Troya’ya ihanet ettiği söylenir.
Aphrodite – (Afrodit, Venüs), aşk ve güzellik Tanrıçası. En güzel Tanrıça
şüphesiz kızıl saçlı Afrodit’ti. Afrodit aşk Tanrıçası olup, insanların birbirlerine
sevgi ile yaklaşması için üzerlerine aşk iksirini damlatan, çiçekleri ve ağaçları
baharda rengarenk donatarak,doğayı canlandıran üretken bir Tanrıçadır. O ateş
Tanrısı olan ve çok sanatkar, ancak topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir
görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş. Afrodit ve Hephaistos’la ilgili mit
her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini
vurgulamaktadır. Güzellik, Aphrodite’yle gelirdi. Rüzgarları fırtına bulutları onu
görünce kaçar, çiçekler toprağı süsler, denizin dalgaları kahkahalar atardı. Onsuz
sevinç de, mutluluk da olmazdı. Güzel Tanrıça Afrodit’in adı Homeros’un
İlyada’da anlattığına göre Truva (Troya) savaşının başlama nedeni olarak
anılmaktadır. Ağaçlardan mersin ağacını, hayvanlardan kumruyu, bazen de serçe ile
kuğuyu korurdu.
Apollon – (Phebus) Zeus ile Leto’nun (Latona) oğlu, Artemis’in kardeşi. Olimpos
Tanrıları içinde güzel sanatlar ve gün ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır.
Olymposluları altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren,
iğleştirme sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak
Yunan şiirlerine geçmiştir. Apollon’un ağacı defneydi.Yaratıların çoğu onun için
kutsaldı; ama yunus ile kargaya ayrı bir sevgi beslerdi. Karanlık nedir bilmeyen ışık
Tanrısı, yalan nedir bilmeyen doğruluk Tanrısı olarak da tanımlanmıştır.
Arakne – (Arachne) Lydya’lı güzel bir kız. Kendini, Tanrıça Athena’dan üstün
gördüğü için örümceğe çevrildi.
Ares – (Mars) Savaş Tanrısı. Zeus ile Hera’nın oğlu. Homeros’a göre, son derece
katı yürekli, kinci bir Tanrıdır. Arkadaşları olan Deimos ‘korku’, Enyo ‘Felaket’;
Phobos ‘Dehşet’; Eris ‘Kavga’ ve ölüm Tanrıları Kerler ile Ares’in yanından hiç
ayrılmazdı. Yunanlılar Ares’i pek sevmezlerdi ve bu nedenle onun tapınağına
rastlamak imkansızdır. Romalılara göre ise Mars üstün, soylu bir görünüşü olan hiç
yenilmeyen bir Tanrıydı. Kuşlardan akbaba, hayvanlardan köpek Ares’e aitti.
Argos – (Arg, Argus) Yunan mitolojisinde bir çok karakterin adı. 1. Argos – Her
şeyi gören yüz gözlü dev. Hera için çalışırdı. Argos Rüzgar Tanrısı Hermes
tarafından öldürülmüş, gözleri ise Hera’nın şerefine tavus kuşunun tüylerini
süslemişti. 2. Argos – Friks kralının oğlu, Argo isimli gemiyi yapmış. 3. Argos –
Odysseus’un köpeği, Odysseus yıllar sonra vatanı Ithake’ye döndüğünde onu
tanımış ve sevincinden ölmüştü. 4. Argos – Zeus ile Niobe’nin oğlu. 5. Argos –
Argolis bölgesinin baş şehri
Arethusa – Yunanistan’da akan Alpleis nehrinin perisi. Nehir Tanrısı Alpherios
onun güzelliğine hayran olur ve onu yakalamak ister. Arethusa Sicilya
yakınlarındaki Ortygia adasına kadar koşar ve orada Tanrıça Artemis’in yardımını
ister. Artemis, peri kızını, bu vurgun avcının takibinden kurtarmak için onu Ortygia
adasında bir çeşmeye çevirir. Alpherios’a da acır onu Yunan denizine döken bir
nehre çevirir.
Ariadne – (Ariane) Yunan mitolojisinde Girit Kralı Minos ile Pasiphane’nin kızı.
Ariadne Minotauros’u öldürmek amacıyla Girit adasına gelen Theseus’a aşık olmuş
ve ona labirentte kaybolmamasını sağlayan ip vermiş. Minotauros’u öldüren
Theseus Ariadne’yi kendisi ile götürmüş, sonra da Naksos adasında terk etmiş.
Adada kalan Ariadne Dionysos’le evlenmiş. Bir başka rivayete göre Ariadne adada
Artemis tarafından öldürülmüş.
Artemis – (Diane) Zeus ile Leto’nun (Latona) kızı, Apollon’un kız kardeşi. Av
Tanrıçasıdır. Selvi onun için kutsaldır. Yabani hayvanların hepsini, özelliklede
geyiği, sever.
Asia – (Asie) Irmak Tanrısı. İapetos ve Asie’den gök kubbesini sırtında taşıyan
Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar.
Asklepios – (Esculope) Sağlık ve Hekimlik Tanrısı. Apollon’un oğludur.
Asklepios’un tapınaklarına Asklepion denir. Bunlar aynı zamanda İlkçağın
hastaneleridir. Asklepios’un yılanlarla sarılmış asası bugün de hekimliğin
simgesidir.
Athena – (Minerva) Eski Yunanlara göre, Athena üretici zekanın ve adaletli
savaşların Tanrıçasıdır. Ülkeyi saldırılardan koruyan bir Tanrıçaydı Athena. Bir
başka özelliği, Şehir Tanrıçası olmasıydı; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın
koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştiren oydu. Onun şerefine
şehirlerine Athena adını vermişler. Yılan ve baykuş Tanrıçanın sembolleridir. Bir
adı da Pallas’tır.
Atlantis – (Atlantide) Batmış bir ülke. Eflatun’un (Platon’un) Kritias ve Tiamos
adındaki eserlerinde anlattığına göre, denize gömülüp yok olmuş büyük bir ada.
Atlas – İapetos ve Asie’nin (Klymene’nin) oğulları, Menoetios, Epimetheus ve
Prometheus’un kardeşi. Pleione Hyas ile Hesperos’un babası. Homeros’a göre peri
Calpso’nun da babasıdır. Titanların, Tanrılara karşı giriştikleri savaşa yenilince
Atlas dünyayı, gök kubbeyi omuzlarında taşımak cezasına çarptırıldı.
Aurora – (Eos) Şafak Tanrıçası. Gül renkli parmaklara sahip, güzel ve gönül alıcı
bir bakireydi. Her sabah doğu tarafından göğün kapılarını açarak güneşe yol
verirdi.
Bakkhus – (Bacchus) Dionysos’un Latince adı.
Baukis – (Baucis) Philemon’un karısı. Fakirliklerine rağmen Baukis ve Philemon
tanımadıkları iki misafiri ağırlar, onlara ellerinden geldiğince konuksever
davranırlar. Bu misafirler Zeus ve Hermes’ti. Misafirperverliklerine armağan olarak
Zeus ve Hermes onları komşularını öldüren tufandan korudular. Baukis ve
Philemon’un yaşadığı ev bir mabede dönüştü, onlar bu mabette yaşadılar ve kendi
diledikleri bir gün öldüler. Ölümlerinden sonra onlar ağaca dönüştüler: meşe ve
ıhlamur oldular.
Bellona – Romalıların Zafer ve Savaş Tanrıçası. Kapadokya Tanrıçası Ma ve
Yunan Tanrıçası Nike ile aynı özellikleri taşımaktadır.
Broes – Şafak Tanrısı Eos’un oğlu. Kuzey rüzgar Tanrısı, poyraz. Bu Tanrı,
Yunanistan’a nazaran, soğuk bir iklime sahip olan Thrakia’da otururdu.
Brontes – Toprak Ana Gaia ve Gökyüzü Uranos’un çocuğu. Bir Kyklop’tur. Gök
gürültüsü temsilcisidir.
Daidalos – (Dedalos, Daidalos) Yunan mitolojisinde ünlü heykeltıraş, mimar ve
ressam. Adı ‘ustaca çalışmak’ anlamına gelir. Bazı kaynaklarda adı Athena’nın
verimlilik ve bereket sembolü olarak geçer. Oğlu İkaros ile beraber Girit’te suni
kanatlar takarak uçtuğu için, uçan ilk insan sayılmaktadır. Bu uçuş sırasında İkaros
güneşe çok yaklaşır, kanatları erir ve denize düşüp boğulur. Daidalos oğlunun
ölümüne çok üzülür, kendisi Sicilya’ya gider ve yaşamının geri kalan kısmını
burada geçirir.
Daimon – (Daemon) Bu ad mitolojide dahi insanlara verilmiştir. Bu insanlar
bulundurdukları ilahi kudretle insanların gözünde tanrılaşmışlardı.
Danae – Argos Kralı Akrisios’un kızı. Akrisios kaderinde kendi torunu tarafından
öldürülmenin olduğunu öğrenince kızı Danae’yi bakır kaleye hapseder. Zeus altın
yağmuru olarak kaleye girmeyi başarır. Danae Perseus’u doğurur. Akrisios anne ile
oğlunu bir sandığa koyarak denize atar, sandık Seriph adasına ulaşır ve anne oğul
beladan kurtulurlar. Daha sonra Perseus dedesi olduğunu bilmeden Akrisios’u
öldürür.
Danaos – Mısır kralı Belos’un iki oğlundan biri. Mısır’dan kovulmuş, elli kızını
(Danaid’leri) da alıp oradan uzaklaşmıştı.
Daphne – Yunan mitolojisinde bir peri kızı. Nehir Tanrısının kızıdır. Apollon
Daphne’ye aşık olur, Daphne ondan kaçarak Tanrılardan yardım ister ve defne
ağacına çevrilir. Defne ağacı o zamandan Apollon’un adı ile birlikte anılır.
Daphnis – Sicilya’lı bir çoban, çobanların şairi olarak kabul edilir. Söylenenlere
göre Hermes ve Sicilya perisinin oğludur.
Dardanos – Zeus’un oğlu. Troya kalesini o inşa etmiştir. Orta Asya’da Dardania
şehrinin esasını koymuştur. Roma mitolojisine göre Dardanos İtalya kökenlidir.
Çanakkale boğazı, eski adını Dardanos’dan aldı.
Deimos – Savaş Tanrısı Ares’in yardımcısıdır. Deimos ‘korku’ anlamına gelir. O
diğer arkadaşları Enyo ‘Felaket’; Phobos ‘Dehşet’; Eris ‘Kavga’ ve ölüm Tanrıları
Kerler ile Ares’in yanından hiç ayrılmazdı.
Delos – Apollon ve Artemis’in annesi Leto (Latona) onları Hera’dan koruyarak
doğurabilmek için Delos adasına sığınır. Apollon ve Artemis Delos adasında doğar.
Apollon Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve Gün Işığının Tanrısı olarak
saygınlığını kazanır. Artemis ise Av Tanrıçası olur.
Demeter – Yunan mitolojisinde Toprağın ve Ürün Verimliliğinin Tanrıçasıdır.
Kronos ve Reiha’nın kızı, Zeus’un kız kardeşidir. Demeter insanlar tarafından
saygınlık gören bir Tanrıçadır ve şerefine şenlikler düzenlenir.
Homeros destanlarındaki güzel saçlı,güzel örgülü kraliçe.Toprak ve bereket
tanrıçası.Hesiodos’a göre Kronos ile Rheia’nın kızı,yani ikinci kuşak tanrılar
soyundandır.Ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler.Zeus ile birleşmesinden
Persephone doğmuştur.
Demeter ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler.En çok tapınım gördüğü yerler
İtalya,Girit ve Trakya’dır.Onun tek efsanesi mevsimlerle ilgilidir.Bu efsane Yunan
dünyasının daha çok buğday üreten bölgelerinde gelişmiş ve
tutulmuştur.Hem efsanede,hem de tapımında kızı Persephone ile birlikte
anılır.Bunlara “iki tanrıça” denir.Efsaneye göre;Persephone bir gün oyun
arkadaşlarıyla birlikte çayırda çiçek toplarken toprak yarılmış ve Hades arabasıyla
çıkara kızı yer altı ülkesine kaçırmış ve orada ona nar yedirmiştir.İnanışa
göre;ölüler ülkesinden bir şey yiyen Hades’ten geri çıkamaz.Çok üzülen Demeter
kızını aramak için yollara düşmüş ancak hiç bir yerde bulamamıştır.Bunun üzerine
yaşama küserek ıssız bir köşeye çekilmiştir.Demeter’in küsmesiyle toprağın
bereketi uçup gitmiş,kıtlık başgöstermiştir.Tanrı Zeus duruma müdahele ederek
sorunu çözümlemiştir.Bundan sonra Persephone kışı kocası Hades’in baharı ve yazı
da Demeter’in yanında geçirmeye başlamış ve toprağa yeniden bereket gelmiştir.
Demeter’in çeşitli sevgilileri ve bu ilişkilerinden pek çok çocuğu olmuştur.
Bunların içinde en ünlüsü,ölümlü bir erkek İasion’dan olan oğlu Plutos (servet ve
zenginlik tanrısı)’tur.
Deukalion – Prometheus ile Klymene ya da Kelaeno’nin oğlu, Pyrrha’nın kocası.
İnsanlara sinirlenen Zeus bir gün onlara tufanı göndererek cezalandırdı. Deukalion
ve Pyrrha onurlu oldukları için affedildiler. Deukalion bir sal yaptı ve onlar bu salın
üzerinde dokuz gün yüzdüler, sular çekildikten sonra Parnas dağlarına çıktılar.
Diana – (Diane) Artemis’in Latince adı. Zeus ile Leto’nun (Latona) kızı,
Apollon’un kız kardeşi. Av Tanrıçasıdır.
Dike – Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora’lardan biridir ve Adalet
Sembolüdür. Homeros, Hora’ları “göğün kapıcıları” diye tanımlıyor. Eunomia
(disiplin); Eirene (barış) diğer iki Hora’dır. Horalar Zeus ile Themis’in kızlarıdır.
Dione – (Dibia) Yunan mitolojisinde Tanrıça. Uranos ve Gaia’nın kızıdır.
Homeros’a göre Dione Zeus’un karısı olup Afrodit’i doğurmuştur. Daha sonra
mitolojide Hera ile karıştırılmıştır.
Dionysos – ( Bakkhus) Şarabın ve Esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir. Zeus ile
Thebia kralı Kadmos’un kızı ölümlü Semele birleşmesinden oğulları Dionysos
doğar. Hera, Zeus’u Semele’den kıskanır ve yaşlı bir kadın kılığına girerek
Dionysos’un annesini kandırır. Semele ona kanarak Zeus’tan tüm ihtişamı ile ona
görünmesini ister. Zeus onu kıramaz ve yıldırımlardan korkan Semela yedi aylık
Dionysos’u düşürür. Zeus Semele’nin düşürdüğü ve sık yapraklı bir sarmaşığın
yanmaktan koruduğu Dionysos’u baldırına kancalarla yerleştirir ve zamanı
geldiğinde onu ikinci bir doğumla meydana getirir. Böylece Dionysos iki kez
doğmuş olur. Nyssa dağındaki nymphaler Dionysos’u büyütüp eğitirler. Dionysos’a
bazı mucizeler yaratmak gücü de verilmiştir. Örneğin topraktan süt veya şarap
çıkarabilir. O çok güçlüdür. Çıplak elleri ile keçi yada boğayı parçalara ayırabilir.
Dionysos tiyatro sanatının da kurucusu olarak kabul edilmektedir.
Dryad’lar – (Hamadryad’lar) Yunan mitolojisinde ağaç perileri. Onların
kaderleri ağaçların yaşamlarına bağlıydı ve bir ağaç öldüğünde bir Dryad
ölmeliydi. Meşhur kahraman ve lirik şiirin babası sayılan Orpheus’un karısı
Eurydike, bir Dryad’dı.
Eakos – Yunan mitolojisinde Zeus ile peri kızı Egine’nin oğlu. Dindarlığı ile ün
salmıştı. Telamon’un babası. Troya savaşının kahramanı Akhilleus onun torunudur.
Eakos adaletli birisi olarak tanınmaktadır. Ölümünden sonra yer altı dünyasının
yargıcı olmuştur.
Egeria – Romalıların Doğum Tanrıçası.
Eirene – (İrene) Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora’lardan biridir ve
Barış Sembolüdür. Homeros, Hora’ları “göğün kapıcıları” diye tanımlıyor.
Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer iki Hora’dır. Horalar Zeus ile Themis’in
kızlarıdır.
Elis – Endymion’un kızı ile Poseidon’un oğlu. Ellis şehrine adını verdi.
Endymion – Yunan mitolojisinde Latmos dağında yatan güzel bir delikanlı.
Eolos – (Aiolos – Eole) Rüzgarların bekçisi. Eolia’da oturur.
Eos – (Aurora) Şafak. Hyperion ile Theia’nın kızı. Güneşle ayın kardeşi.
Erato – Dokuz ilham perisinden biri. Zeus ile Minemosyne’nin kızı. Aşk ve lirik
şiir perisi.
Erebos – Karanlık yeraltı dünyasının sembolü. Khaos ve Nyks (gece)’nin oğlu.
Eriny’ler – Uranos’un kanından yaratılmış Kin ve Nefret Tanrıları. Adları Alekto
(Barışmaz Öfke), Tirisphone (Kan Gütme), Nazar değdiren Megaira (Haset).
Eunomia – Doğa ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora’lardan biridir ve disiplin
sembolüdür. Homeros, Hora’ları “göğün kapıcıları” diye tanımlıyor. Dike (adalet);
Eirene (barış) diğer iki Hora’dır. Horalar Zeus ile Themis’in kızlarıdır.
Euros – Klasik mitolojide ve edebiyatta Güneybatı Rüzgarı. Eos (Şafak) ile
Astraeos’un oğlu. Zephyros ile Boreas onun kardeşleridir. Hesiodes, onu Argestes
diye tanımlar.
Galateia – Güzel bir peri kızı. Tek gözlü dev Kyklop Polyphemos, ona aşık
olmuştu.
Ganymedes – Troya kralı Toros’un çok güzel oğlu. Zeus, onu kaçırdı. Olympos’da
Hebe’nin yerini alarak saki oldu.
Gorgon’lar – Yunan mitolojisinde saçları yılandan, korkunç bakışlı üç ifrite
verilen ad. Gorgon’lar (Sthèno, Euryale ve Medusa) Phorkus ile Keto’nun
kızlarıdır. Medusa ölümlü idi ve Perseus tarafından öldürüldü.
Grazia’lar – (Graces) Letafet perilerinin Roma mitolojisindeki isimleri. Yunan
mitolojisinde Kharit’ler olarak geçerler. Doğadaki güzellik ve neşe insanların da,
Tanrıların da kalplerinde duydukları, güzellik hayranlığı onların eseridir.
Gree’ler – (Graiai) Yunan mitolojisinde üç ihtiyar kadın. Enyo, Peyhredo ve
Dino. Phorkus ile Keto’nun kızları. Onların sadece bir gözleri vardı ve onu sırayla
kullanırlardı. Perseus bu gözü ele geçirdi ve Medusa ile savaşta kullanacağı
görünmez adam şapkasını onlardan almayı başardı.
Kadmos – Yunan mitolojisinde bir kahraman. Thebai Krallarından biri. Agenor ile
Telephassa ya da Agriope’nin oğlu. Zeus boğa şekline girerek kız kardeşini kaçırır.
Babası Kadmos’u kız kardeşini kurtarmak için gönderir ve onsuz dönmemesini
söyler. Başından bir takım maceralar geçen Kadmos kardeşini kurtaramaz.
Kalipso – (Calypso) Homeros’a göre, deniz perisi. Atlas’ın kızı. Odysseus peri
Calypso’nun adasına çıkar ve orada yedi yıl esir olarak yaşar. Malta olduğu sanılan
bu adadaki esareti, Athena’nın Zeus’a yalvarması üzerine sona erer. Zeus
tarafından tekrar görevlendirilen Hermes, Calypso’ya Zeus’un emrini iletir.
Calypso Odysseus’u serbest bırakır.
Kallisto – Lykaon’un kızı. Artemis’in arkadaşı.
Kassandra – Troya kralı Priamos ile Hekube’nin kızı. Apollon, bu kıza aşık olmuş,
ona kahinlik öğretmişti. Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon
güzel Kassandra’yı da yanına alıp evine döndü. Agememnon’un karısı
Klytaimnestra her ikisini de öldürdü.
Kastor ile Polydeukes – Yunan mitolojisinde kahramanlar, Dioskur’lar adını da
almışlar. Bir rivayete göre Kastor Tindaresus ile Leda’nın, Polydeukes ise Zeus’la
Leda’nın oğludur. Başka bir rivayete göre onlar ikizler ve Zeus ile Leda’nın
oğullarıdır. Kastor at ehlileştiricisi, Polydeukes ise bilek güreşçisi olarak ün
kazanmıştır. Bu iki kardeş İkizler burcunu temsil ederler.
Kentaur – (Kentavros) Yunan mitolojisinden vücutlarının yarısı insan, yarısı at
olan iri cüsseli yaratıklardır. İksion evlatları olarak bilinmişler. Herakles Kentaur
Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaralamış ve Kentaurosun
kanıyla kaplanmış gömleği Herakles’in vücuduna yapışıp onu tutuşturmuştu. Bu
dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini
alevlerin içine atmış ve ölerek Olimpos’a gitmişti.
Kerberos – (Tserber) Yunan mitolojisine göre, yeraltı ölüler diyarının kapısını
bekleyen korkunç köpek. Üç başlı cehennem köpeği Kerberos, yeraltına gelenleri
kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını
birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını
önler. Hesiodos’a göre, Kerberos’un üç değil tam elli tane başı varmış. Kerberos’u
yeryüzüne çıkarmak Herakles’in on ikinci görevi olmuştur. Daha sonra Tanrıların
isteği ile onu yerine götürmüştür.
Keto – (Kete) Denizin kızı. Öz kardeşi olan Phorkys ile evlenmiş ve bu evlilikten
Gree’ler, Gorgon’lar ve Hesperid’ler doğmuştur.
Keyks – Halkyone’nin kocası. Eosphoros’un oğlu. Keyk, bir deniz kazasında
öldüğünde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna dayanamadı. O da kendisini
kaldırdı, denize attı. Tethys, birbirine bağlı olan bu eşlere acıdı, onları Halkiyon adı
verilen bir çift deniz kuşuna çevirdi. Kış ortasındaki 2 güneşli haftaya Halkiyon
günleri adını verdiler. Söylentilere göre bu günlerde Halkyone’nin dalgaların
üzerindeki yuvasında yumurtalarını bırakabilmesi için Eole rüzgarları dindirir.
Khaos – Antik evrim bilimine göre her şeyden, Tanrılardan ve canlılardan önce var
olan sonsuz boşluk. Yunan mitolojisinde Khaos aslında tamamen bir boşluk
sayılmaz. O içinde Tanrıları ve canlıları yaratacak kaynağı bulundurur. Böylece ilk
olarak Gaia (Toprak Tanrıçası) yaratılır.
Khaos – Canlılar yaratılmadan önce mevcut olan sonsuzluk. Khaos bir boşluk
değildi, çünkü içine Tanrıları yaratmak için kaynaklar bulundururdu. Khaos’dan
Nyks (Gece); Hemera (Gündüz) ve Aither doğdular.
Khimaira – Yunan mitolojisinde bir canavar. Haykırdığında ağzından alevler
çıkarır.
Kirke – Yunan mitolojisinde büyücü kadın. Helios (Güneş) ile Okeanos’un kızı
olan deniz perisi Perseis’in kızı. Aeetes, Pasiphae’in kardeşi. Homeros’un
Odysseus destanında, güzel Kirke, Odysseus’un arkadaşlarına şarap içirerek
domuza çevirir. Tanrı Hermes, Odysseus’un yardımına koşar ve ona bir ot vererek
domuz olmasını engeller.
Klydon – Aitolia’da bir şehir.
Kronos – Titanların en küçüğü, Uranos (gökyüzü) ile Gaia (toprak ana) nın oğlu.
Kronos zamanın sembolüdür. Gelecek Titanların altıncı çiftinin evlatlarınındı –
Kronos ve Rheia’nın. Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon ve Zeus onların
evlatlarıdır. Babası Uranos’ü devirip yönetimi eline geçiren bu yeni kralın
kaderinde de oğlu tarafından devrilmek vardı. Bunun önlemini alabilmek için
Kronos korkunç bir karar aldı – yeni doğan oğullarını ve kızlarını yutmaya başladı.
Rheia yalnız Zeus’u onun elinden kurtarabildi. Bir kocaman taşı kundak bezlerine
sarıp Kronos’a verdi. Kronos taşı Zeus zannedip yuttu. Olgunluk çağına gelince
Zeus saklandığı mağaradan çıktı. Kronos’a savaş açtı. Bu savaş on yıl sürdü, hiç
birisi yenemeyince, Zeus Rheia’nın tavsiyeleri ile Tartaros’taki Kyklop ve
Hekatonkheirleri serbest bıraktı. Kykloplar Zeus’a meşhur şimşekleri verdiler. Yüz
elli kollu Hekatonkheirler Titanların üzerine taşları ve kayaları fırlattılar. Yerler
parçalandı, dağlar eridi ve Titanlar yenildiler. Zeus Kronos’u yuttuğu Tanrıları ve
taşı çıkarmaya zorladı. Titan’lar yenilerek Tartaros’a atıldılar. Yüz kollu
Hekatonkheirler ise Titanların bekçiliğini yapmaya başladılar. Tanrılar (Zeus ve
kardeşleri) dünyayı yönetmeye başladılar. Romalıların mitolojisinde Kronos –
Satürn’dür.
Kybele – Roma ve eski Anadolu mitolojisinde Tanrıların anası. Onun karakteri
Phyrgia’da ortaya çıkmış, daha sonra Yunanistan’a kadar yayılmıştır. Yunanlarda
Rheia onun yerini almıştır.
Kyklop’lar – Yunan mitolojisinde alınlarının ortasında tek gözleri bulunan devler.
Poseidon ile Amphitrite’nin oğulları. Onlar Tanrılardan korkmayan, zalim, insan
etiyle beslenen yaratıklardır. Homeros’a göre Kyklop’lar, mağaralarda yaşayan
korsan çobanlardır. Odysseus adamları ile birlikte Troya savaşından vatanına
dönerken dev Kyklop Polyphemos’a esir düşmüş ve onu öldürmek zorunda
kalmıştı. Oğlunun öldürülmesine sinirlenen Poseidon Odysseus’u bin bir türlü
felaketle cezalandırmıştı. Hesiodos’a göre Kyklop’lar, üç taneydi, Gaia ve
Uranos’ün çocukları idi. Brontes, Steropes ve Arges (‘gök gürültüsü’, ‘parıltı’ ve
‘şimşek’). Babaları tarafından Tartaros’a hapsedilmiş, daha sonra Zeus tarafından
kurtarılmış ve ona Titanlara karşı savaşta yardım etmişlerdi. Bir rivayete göre,
Kykloplar, Apollon’un oğlu, sağlık ve hekimlik Tanrısı olan Asklepios’u
öldürmüşlerdi. Buna sinirlenen Apollon oğlunun öcünü almış ve Kyklop’ları
öldürmüştü. Daha sonra çıkan efsanelerde Kykloplar ateş Tanrısı Hephaistos’un
yardımcıları idi ve onun yanında demircilik yaparlardı.
İanus – (Janus) Romalıların inancına göre İanus, evlerin kapılarını bekleyen bir
Tanrıydı.
İapetos – Erkek Titan, Toprak ananın gökyüzü birleşmesinden doğmuştur. İapetos
ve Asie’den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus,
Prometheus doğmuşlar.
İlion – (İlios – Troya – Truva – Troya Şehri) Çanakkale Boğazı’nda, Anadolu
yakınında sahilden yirmi beş kilometre içeride, bugün Hisarcık Höyüğü denilen
yerde bulunan meşhur Troya kalesine verilen eski ad. Troya savaşları burada
geçmiştir. Troya Krallarından Tros’un oğlunun adı, bir rivayete göre de
Dardanos’un dört oğlundan birinin adı İlios idi. İlion şehri adını İlos’dan aldı.
İlios – (Helios) Titanlar Hyperion ile Theia’nın oğlu. Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın
kardeşi. Güneş Tanrısı. Okeanos ‘un kızı Perseis deniz perilerinden Perseis ile
evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu. Helios bazen Apollon’la
karıştırılır.
İlithya – Zeus ile Hera’nın kızı. Doğum Tanrıçası. Bazı kadınların doğumlarına
engel olur, onlara müthiş ıstıraplar verirdi.
İnakhos – Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve İo’nun babası. Poseidon, Argolis
bölgesini kurutarak onu cezalandırmıştır.
İo – Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve nehir Tanrısı olan İnakhos’un kızı.
İo’nun önceleri güzel bir kız olduğu bilinmektedir. Hera mabedinde rahibelik
yaparmış. Zeus onu fark eder ve aşık olur. Sonra da Hera’nın öfkesinden korumak
için onu bir buzağıya çevirir. Hera bunu öğrenince çok kızar buzağıyı hapseder ve
dev Argos’u onu korumakla görevlendirir. Argos her şeyi gören yüz gözlü devdir.
Hera için çalışır. Rüzgar Tanrısı Hermes devi öldürülür. Devin gözleri ise Hera’nın
şerefine tavus kuşunun tüylerini süsler. İo Hera’nın elinden Mısır’a kaçmayı
başarır.
İobakkhos – Dionysos’un çeşitli adlarından biri. Şarabın ve esrikliğin Tanrısı
olarak kabul edilir.
İphigeneia – Miken kralı Agamemnon’un kızı. Yunan orduları Avlid’de Truva’ya
yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av
Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia’yı kurban verdi.
İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın
yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis
rüzgarları serbest bıraktı.
İra – Hera’nın adlarından biri. Zeus’un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia’nın
kızları. O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç
ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus’un ikincil ilahelere ve ölümlü
kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında
tutar. Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya’nın düşmanı olmuştur. Zeus ve
Hera’nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı
Ares oğulları olmuştur. Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı
kişiliğini ortaya koyar.
İraklis – Herakles’in diğer adı.
İrene – (Eirene, İren) İrene, doğanın ve zamanların Tanrıçaları olan Hora’lardan
biridir ve barış sembolüdür. Homeros, Hora’ları “göğün kapıcıları” diye tanımlıyor.
Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer iki Hora’dır. Horalar Zeus ile Themis’in
kızlarıdır.
İris – Thaumas ile Elektra’nın kızı. Müjdeli haber, ilahların ulağı. O, gökle yeri
birbirine bağlayan gökkuşağı’nın sembolüdür. Tanrılara haber ulaştırmakla
görevlidir. Güneşli havalarda, hafif incecik yağmur yağınca, güzel kız İris, renkli
ve süslü elbiselerini giyer, Tanrılardan fani insanlara müjdeli haberler iletirmiş.
İsmene – Antigone’nin karısı, Oidipus, ile Jokoste’nin kızı.
İuno – (Yuno) Hera’nın adlarından biri. Zeus’un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve
Rheia’nın kızları. O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok
kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus’un ikincil ilahelere ve
ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit
altında tutar. Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya’nın düşmanı olmuştur.
Zeus ve Hera’nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş
Tanrısı Ares oğulları olmuştur. Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen
savaşçı kişiliğini ortaya koyar.
Hades – Yeraltındaki ölüler ülkesinin Tanrısı. Zeus’un kardeşi, Kronos’la
Rheia’nın oğullarındandır. İnsanların ve Tanrıların hiç sevmedikleri sert, korkunç
Tanrı Hades, karısı Persephone (Proserpina – Zeus’un kızı) ile birlikte, gölgeler
halinde dolaşan ölülere hükmeden yer altı ülkesindeki saraylarında yaşarlar. Hades’
in bekçiliğini üç başlı cehennem köpeği Kerberos yapar, yeraltına gelenleri
kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını
birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını
önler. Ölüler dünyası yani yer altı, günah işleyenlerin bulunduğu bir yerdir. Burada
günahkarların en günahkarları bulunur ve bunlar sonsuz bir azaba çarptırılırlar.
Tanrılar içinde adına ne bir tapınak, ne bir sunak yada herhangi bir ilahi
bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisinden korkulmasından
kaynaklanmaktadır. Hades acımayan bir Tanrıydı, ama doğruluğu, adaleti severdi.
Korkunçtu, ama kötü bir Tanrı değildi.
Harpyi’ler – Yunan mitolojisinde Harpyi’ler, Thaumas ile Elektra’nın kızlarıydı.
Siren’lere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı.
Adları Aello, Akypete olan bu iki korkunç kız kardeşlerin Typhaon ile Poseidon’un
kızları olduğunu söyleyenler de vardır.
Hebe – Gençlik Tanrıçası. Zeus ve Hera’nın kızı. Gençliğin ve güzelliğin sembolü
olan Hebe Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar getirir.
Herakles Olimpos’a gelip Hera ile barıştıktan sonra Hebe ile evlenir.
Hekabe – (Hebuba, Hecuba) Troya kralı Priamos’un karısı ve Hector, Paris,
Polyksena’nın annesi. Troya savaşının kazanılmasından sonra Odysseus tarafından
esir alınır. Hekabe’nin ölümü ile ilgili birkaç rivayet vardır: esir alanlar tarafından
onlara hakaret ettiği için öldürülmüştür; denize atlayarak intihar etmiştir; sonradan
köpeğe çevrildiğini söyleyenler de vardır. Çanakkale civarında Kynossema (Köpek
mezarı) dağında Hekabe’nin mezarı olduğunu söylerler.
Hekate – Bir Titan olan Perses ile Astreria’nın kızı. Artemis’in yardımcısı,
iyiliksever bir Tanrıça. Darda kalanlara yol gösterirdi. Görevlerinden dolayı sık sık
Artemis’le karıştırılır.
Hekatonkheir’ler – Gaia ve Uranos’un elli başlı, yüz kollu oğulları. Kottos,
Briareus ve Gyes (‘öfke’, ‘güç’, ‘dehşet’). Çocukları Kyklop ve
Hekatonkheirlerden hem iğrenen hem de kendi iktidarını almalarından korkan
Uranos, çocukları doğdukça onları yerin derinliklerine – Tartaros’a (cehenneme)
atıyordu. Bu duruma üzülen Gaia eşinden nefret etmeye başladı, Titanları Uranos’a
karşı kışkırttı. Titanlar babalarına karşı geldiler ve onu hakimiyetinden mahrum
bıraktılar. Titanların en kurnazı olan Kronos tahta oturmasına rağmen, kardeşlerinin
güçlerinden korkarak onları Tartaros’tan kurtarmadı. Zeus büyüyüp babası
Kronos’la savaşacak yaşa geldiğinde Hekatonkheirleri serbest bıraktı.
Hekatonkheirler ona Titanlar üzerinde zafer kazanmasına yardım ettiler. Titan’lar
yenilerek Tartaros’a atıldılar. Yüz kollu Hekatonkheirler ise Titanların bekçiliğini
yapmaya başladılar.
Hektor – (Hector) Homeros’a göre, Troya kralı Priamos ve Hekabe’nin büyük
oğludur. Troya’lıların büyük kahramanı sayılmaktadır. Akhilleus tarafından
öldürülmüştür.
Helen – Yeryüzündeki en güzel kadın, Zeus ve Leda’nın kızı, Sparta Kralı
Menelaos’un karısı. Troya savaşı Helen yüzünden çıkmıştır. Troya kralı
Priamos’un oğlu Paris, Afrodit’in yardımıyla Sparta’ya gider, Helen’i kaçırır,
prensi olduğu Troya şehrine geri döner. Bunun üzerine hakarete uğramış Menelaos,
Akha ordularını toplayarak Troya’ya savaş açar. Savaşı kazana Menelaos güzel
Helen’i affeder ve birlikte Sparta’ya döner, mutlu bir yaşam sürerler. Sparta’lılara
göre Helen bir Tanrıçaydı.
Helios – Titanlar Hyperion ile Theia’nın oğlu. Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın
kardeşi. Güneş Tanrısı. Okeanos’un kızı deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve
Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu. Helios bazen Apollon’la karıştırılır.
Hephaistos – Ateş ve Sanatkarlık Tanrısı. Bütün güzel kusursuz Tanrılar içinde en
çirkini oydu. Homeros’un destanlarında, doğurduğu yaratığın çirkin olduğunu
görerek kızan Hera’nın onu gökten fırlattığı ve Hephaistos’un yere düşüp bu
nedenle topal kaldığı anlatılmaktadır. Yerde de, gökte de sevilen iyi yürekli bir
Tanrıydı Hephaistos. Athena ile birlikte şehir hayatında büyük bir yeri vardı. İkisi
de tarımı, uygarlığı, el sanatlarını korurlar, dokumacıları, demircileri
severlerdi.Güzeller güzeli Afrodit topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir
görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş. Afrodit ve Hephaistos’la ilgili mit
her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini
vurgulamaktadır.
Hera – (Junon) Zeus’un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia’nın kızları. O aile
ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir
kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus’un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi
duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar. Paris
evrende Hera’dan daha güzel bir kadın bulunduğunu söylediği için ona hakaret
etmiş ve Hera Troya’nın düşmanı olmuştur. Zeus ve Hera’nın İlithya ve Hebe
adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur.
Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar.
Kutsal hayvanları, inek ile tavus kuşunu sever (korur), şehri de Argos’dur.
Herakles – (Hercules) Zeus’un ve Miken kralının kızı Alkmene’nin oğlu, kuvvet
Tanrısı. Klasik mitolojinin en ünlü kahramanıdır. Herakles’in Zeus’un çocuğu
olduğunu anlayan Hera onunla sürekli uğraşır. Herakles doğduğu günden itibaren
tanrısal bir kuvvete sahiptir.Hera’nın gönderdiği iki büyük yılanı öldürdüğünde
henüz birkaç günlük bebektir. 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında
yaşayan ünlü canavarı, öldürmüştür. Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı
Megara verilmiştir. Bu kızdan üç oğlu olmuştur.Hera işe karışarak Herakles’i
çıldırtmış, Herakles de karısını ve çocuklarını öldürmüştür. Suçlarından arınması
için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmiştir. Kralın
Herakles’e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles’in görevleri denir. Bu görevler den
birincisi hiçbir silahın işlemediği Nemea aslanını boğarak, öldürmekti. Herakles
aslanı öldürür ve onun derisini her zaman üzerinde giysi olarak taşır. İkinci görev
Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti. Bu ejder dokuz başlıdır, ortadaki başı ise
ölümsüzdür. Herakles ejderi öldürmeyi başarır. Sonraki görevleri Artemis’in kutsal
hayvanlarından Kyreneia geyiğini yakalamak; Erymanthos dağında yaşayan büyük
yaman domuzunu ağla tutmak; Augias’ın ahırlarını iki büyük ırmağın yataklarını
değiştirip ahırlardan geçirerek bir günde temizlemek; Stymphalos’da yaşayan ve o
bölgedeki insanların rahatını kaçıran kuşları Athena’nın yardımıyla kovmak; Girit’e
gidip Poseidon’un Minos’a verdiği azgın boğayı getirmek; Troya kralı Diomedes’in
insan eti yiyen kısraklarını yakalamak, bunun için önce Diomedes’i öldürmüştür;
Amazonlar kraliçesi Hippolyte’den kemerini almak. Kemeri almak için kraliçe ile
anlaşmış, ancak Hera’nın kışkırtmasıyla Amazonlar, Herakles’e saldırmış, Herakles
de kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır.; Okeanos’un bir adasında bulunan 3
gövdeli dev Geryoneus’un sığırlarını çalmak; Hesperidler’in altın elmalarını
getirmek; Hades’in ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne
çıkarmak. Bu görevlerin yanı sıra Herakles yüzlerce kahramanlıklar yapar.
Prometheus’u kurtardı, Lydia kraliçesi Omphale’nin hizmetinde bir yıl kadın
kılığında çalıştı, yün eğirdi, ve başka işler yaptı. Daha sonra o Deianeira ile evlendi.
Kentavros Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaraladı. At adamın
kanıyla kaplanmış olan gömleği Herakles’in vücuduna yapışarak onu tutuşturmaya
başladı.Bu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak
kendisini alevlerin içine attı. Gökyüzüne yükselen Herakles Olimpos’a gider.
Burada Hera ile barışır ve kızı Hebe ile evlenir. Fizik ve moral gücün simgesi olan
Herakles Yunanistan’da hem Tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım
görmüştür.
Hermes – (Mercurius) Hermes Rüzgar Tanrısıdır, babası Zeus annesi ise yağmur
perilerinden biri olan Maia’dır. Kanatlı sandalları, başında kanatlı bir başlık, elinde
de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların habercisidir. Hermes’in
görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades’in saltanatına kadar eşlik etmek de var.
Apollon’un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı Hermes’tir.
Hesperid’ler – (Hesperides) Yunan mitolojisine göre Zeus ile Themsi’nin ya da
Atlas’ın, bazılarına göre ise Nyks’ın (gecenin) kızlarıdırlar. Güneşin battığı yerde
yaşayan bu periler, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı.
Hesperos – Yunan mitolojisinde akşam yıldızı ve doğu ülkelerinin kralıdır.
Atlas’ın oğludur. İnsanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir.
Hestia – (Vesta) Zeus’un kız kardeşi. Evin, yuvanın koruyucusuydu; bu yüzden
Ocak Tanrıçası diye bilinirdi.
Hora’lar – Yunan mitolojisine göre Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları. Homeros,
Hora’ları “göğün kapıcıları” diye tanımlıyor. Eunomia (disiplin); Dike (adalet);
Eirene (barış). Zeus ile Themis’in üç kızı.
Hydra – Yunan mitolojisinde dokuz başlı ejder. Lerna bataklığındaki yaşamıştır.
Başları ölümsüzdür. Herakles tarafından öldürülmüştür.
Hymenaios – (Hymen – Ymene) Yunan mitolojisinde evlendirme Tanrısı.
Apollon ve ilham perilerinden birinin oğludur. Onu elinde düğün meşalesi tutan
genç bir delikanlı olarak tanımlarlar.
Hypnos – Yunan mitolojisinde Uyku Tanrısı. Nyks (gece) ile Erebos’un (karanlık)
oğludur. Thanatos (ölüm) onun ikiz kardeşidir. Efsaneye göre Hypnos, Endymion’a
aşık olmuştu. Onu daima gözleri açık olarak uyutuyordu. Böylece sevgilisinin
gözlerini ara vermeden seyrediyordu.
Laokoon – Apollon mabedi rahibi. Troya’da rahiplik yaparmış. Antenor’un
oğludur. Rivayet’e göre Laokoon Troya’lılara tahta atı içeriye almamalarını
söylemiş. Ama Troya’lılar onu dinlememişler. Lakoon’un bu davranışı Tanrıları
kızdırmış. Bir gün Lakoon oğulları Antiphas ve Thymraos ile birlikte deniz
kıyısındayken suları yararak Athena tarafından gönderilmiş kocaman bir yılan
gelmiş ve üçünü de feci şekilde öldürmüş. Bu dramatik olay herkesi çok etkilemiş
ve heykel, resim, şiirlerde yerini almıştır.
Lapith’ler – Thessalia’da yaşayan dev cüsseli insanlar.
Lara – Lauium ırmağının perisi. Zeus’un çapkınlıklarını Hera’ya ilettiği için Zeus
onun dilini kesti ve yer altı dünyasına gönderdi. Yer altı dünyasına periyi götürecek
olan Hermes’ti. Hermes yolda dilsiz periye aşık oldu ve onu cehenneme değil
dünyaya götürdü ve onunla evlendi.
Larv’lar – Roma inançlarına göre tehlikeli ve insanlara bela olan ruhlar.
Anlatılanlara göre, Larv’lar ellerinde uğursuzluğun sembolü olan birer baykuş
taşırlardı.
Leda – Etolia kralı Thestios’un kızı. Sparta kralı Tyndaros’un karısı. Zeus ona aşık
olur ve kuğu şeklinde ona görünür. Kastor, Polydeukes, Helen Leda’nın
çocuklarıdır.
Lerna – (Lerne) Argolis ile Lakonia arasında bataklık kalan bir göl. Herakles’in
ikinci görevi Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti. Bu ejder dokuz başlıdır,
ortadaki başı ise ölümsüzdür. Herakles ejderi öldürmeyi başarır.
Lethaeus – Eros’un başka bir adı.
Leto – Apollon ile Artemis’in anneleri. Hera, Zeus’un ikincil ilahelere ve ölümlü
kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında
tutar. Leto çocuklarını doğurabilmek için Delos adasına sığınır. Hera onlara yılan
Pifon’u gönderir ve bin bir türlü işkenceye maruz bırakır. Ama Leto’nun oğlu
Apollon büyüdüğünde sihirli oku ile ejderhayı öldürür ve Olimpos Tanrıları içinde
güzel sanatlar ve gün ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır. Olymposluları
altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iğleştirme
sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak Yunan
şiirlerine geçmiştir. Kardeşi Artemis ise Av Tanrıçası oldu.
Liber – Dionysos’un adlarından biri. Şarabın ve esrikliğin Tanrısı olarak kabul
edilir. Zeus ile Thebia kralı Kadmos’un kızı ölümlü Semele birleşmesinden oğulları
Dionysos doğar. Hera, Zeus’u Semele’den kıskanır ve yaşlı bir kadın kılığına
girerek Dionysos’un annesini kandırır. Semele ona kanarak Zeus’tan tüm ihtişamı
ile ona görünmesini ister. Zeus onu kıramaz ve yıldırımlardan korkan Semela yedi
aylık Dionysos’u düşürür. Zeus Semele’nin düşürdüğü ve sık yapraklı bir
sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos’u baldırına kancalarla yerleştirir ve
zamanı geldiğinde onu ikinci bir doğumla meydana getirir. Böylece Dionysos iki
kez doğmuş olur. Nyssa dağındaki nymphaler Dionysos’u büyütüp eğitirler.
Dionysos’a bazı mucizeler yaratmak gücü de verilmiştir. Örneğin topraktan süt
veya şarap çıkarabilir. O çok güçlüdür. Çıplak elleri ile keçi yada boğayı parçalara
ayırabilir. Dionysos tiyatro sanatının da kurucusu olarak kabul edilmektedir.
Lita’lar – (Lites) Yalvarma, yakarma, dua Tanrıçaları. Lita’lar Zeus’un kızlarıdır.
Lotophag’lar – Mitolojik bir halk. Troya dönüşünde Odysseus’un uğradığı
efsanevi bir ülkenin insanları.
Lukifer – (Lucifer) Sabah yıldızı olan Phosphoros’un diğer adı.
Luna – Romalıların Ay Tanrıçasına verdikleri ad. Yunanlar ona Selene derler.
Lyssa – Gecenin kızı. Hiddet ve kızgınlığı temsil eder.
Mars – Savaş Tanrısı Ares’e Romalıların verdikleri ad. Zeus ile Hera’nın oğlu.
Homeros’a göre, son derece katı yürekli, kinci bir Tanrıdır. Arkadaşları olan
Deimos ‘korku’, Enyo ‘Felaket’; Phobos ‘Dehşet’; Eris ‘Kavga’ ve ölüm Tanrıları
Kerler ile Ares’in yanından hiç ayrılmazdı. Yunanlılar Ares’i pek sevmezlerdi ve
bu nedenle onun tapınağına rastlamak imkansızdır. Romalılara göre ise Mars üstün,
soylu bir görünüşü olan hiç yenilmeyen bir Tanrıydı. Kuşlardan akbaba,
hayvanlardan köpek Ares’e aitti.
Marsyas – Yunan mitolojisine göre Phyrgia’lı bir Satiros. Athena flütü icat eder ve
sonra onu atar. Marsyas flütü bulur, bu müzik aletinde çalmayı öğrendikten sonra
Apollon’u müzik yarışına çağırır ve yarışı kazanır.
Medusa – Phorkos’un kızı olup üç Gorgon’dan biri. Medusa ölümlü idi ve Perseus
tarafından öldürüldü. Megaira – (Megaera) Uranos’un kanından yaratılmış olan
Eriny’lerden biri. Nazar değdiren kin ve nefret Tanrıçasıdır.
Menelaos – Yunan mitolojisinde Sparta kralı. Agamemnon’un kardeşi; Helena’nın
kocası. Menelaos Paris Helen’i kaçırınca Troya savaşını başlattı. O uzak görüşlü
fikirleri ve savaşta kahramanlıkları ile ün kazanmıştır. Savaşı kazanıp Helen’i geri
almayı başarır.
Mentor – Alkimos’un oğlu. Odysseus’un dostu. Troya savaşına giderken Odysseus
oğlu Telemakhos’u arkadaşı Mentor’a bıraktı. Athena, Mentor kılığına girerek
Telemakhos’a öğüt verirdi. Mentor ismi bilge emanetçi ve filozof olarak anılmaya
başladı.
Merkur – (Mercurius) Hermes’in Latince ismi. Hermes rüzgar Tanrısıdır, babası
Zeus annesi ise yağmur perilerinden biri olan Maia’dır. Kanatlı sandalları, başında
kanatlı bir başlık, elinde de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların
habercisidir. Hermes’in görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades’in saltanatına
kadar eşlik etmek de var. Apollon’un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı rüzgar
Tanrısı olan Hermes’tir.
Midas – Phrigia’nın meşhur efsanevi kralı. Zenginliği ile meşhurdur. Dionysos
yaptığı bir iyiliğin karşılığı olarak Midas’a hediyesini kendisi seçmesini söylemiş.
Kral Dionysos’tan bir dokunuşla her şeyi altına dönüştürme gücünü vermesini rica
etmiş. İsteği yerine gelmiş. Ancak dokunduğu yiyecekler ve canlılar da altına
dönüşmeye başlamış. O zaman Midas Dionysos’a bu gücünü geri alması için
yalvarmış. Dionysos bu isteği yerine getirmiş. Patokles nehrinde yıkanan kral eski
haline dönmüş. O zamandan beri nehrin zeminindeki kumlar altın rengini almışlar.
Başka bir rivayete göre, Midas müzik yarışmasında Apollon’a oy vermediği için
Apollon onu cezalandırmış, kulaklarını eşek kulağına çevirmiş.
Minerva – (Minerve) Romalıların Athena’ya verdikleri isim. Eski Yunanlara göre,
Athena üretici zekanın ve adaletli savaşların Tanrıçasıdır. Ülkeyi saldırılardan
koruyan bir Tanrıçaydı Athena. Bir başka özelliği, Şehir Tanrıçası olmasıydı;
uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk
ehlileştiren oydu. Onun şerefine şehirlerine Athena adını vermişler. Yılan ve
baykuş Tanrıçanın sembolleridir. Bir adı da Pallas’tır.
Minos – Girit Kralı. Zeus’un oğludur.
Minotauros – Minos’un çocuğu, insan vücutlu ve boğa başlı bir canavara verilen
isim.
Mnemosyne – Yunan mitolojisinde Hafıza Tanrıçasıdır. Uranos ile Gaia’nın kızı.
Rivayete göre, güzel bir kız olan Mnemosyne’yi seven Zeus, onu elde etmek için
yakışıklı bir çoban kılığına girmiş, onunla evlenmiş ve ondan dokuz Musa “İlham
perileri” doğmuştur.
Moir’ler – Kader Tanrıçaları. Kaderi üç Moir yönetmektedir: Lakhesis insanların
doğumundan önce kaderini belirler. Klotho insanların kader ağlarını örer. Atropos
bu ağları yönlendirir.
Morpheus – Yunan mitolojisinde rüya Tanrısı. Uyku Tanrısı olan Hypnos’un ve
gecenin oğludur.
Musa’lar – Yunan mitolojisinde müzik ve ilham perileri. İlk Musaların su perileri
oldukları düşünülmektedir. Zeus ve Mnemosyne’nin kızlarıdır.
Naiad’lar – Çeşmelerin, kaynakların, derelerin Nymphe (peri)lerine verilen ad.
Çok güzel birer kız olan Naiad’lar da, insanlar gibi ölümlüler. Çeşmelerin, göllerin,
bazen bir, bazen de birkaç tane perisi olurdu. Bunları Zeus’un kızları sayanlar
olduğu gibi, Okeanos’un kızları olduğunu söyleyenler de vardır.
Narkissos – (Narciss – Narcissus) Yunan mitolojisinde güzel bir delikanlı. Nergis
dediğimiz çiçeğe çevrildi.
Nektar – Tanrıların içkisi. Onlara ölümsüzlük kazandırır. Homeros’a göre nektar
kırmızı şarabı andırır. Tatlı bir tadı ve hoş kokusu vardır. Gençliğin ve güzelliğin
sembolü olan Hebe Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar
dağıtır. Bazı yazarlara göre nektar yiyecek, ambrosia içecektir.
Nemesis – Gecenin kızı İntikam Tanrıçası. Aynı zamanda o, dünyada adaleti
koruyan, haklıyı haksızdan ayırt eden bir ahlak Tanrıçası telakki ediliyordu.
Nereidler – Neresus ile Doris’in kızları olan deniz perilerine verilen ad.
Birbirinden güzel dalgaların sembolü olan bu ad dalgaların bir vasfını karşılardı.
(Glauke – Mavi), (Thalia – Dalgalı), (Kyomodeke – Oynak) anlamlarına gelir.
Bunların en meşhurları: Galateia ile Thets’dir.
Nestor – Neleos ile Khloris’in en genç oğlu. Herakles, onun on bir kardeşini
öldürdüğü zaman yalnız Nestor kurtuldu ve babasının yerine Pylos kral oldu. Niobe
– Lydia kralı Tantalos’un kızı. Kendisinin yedi kızı ve yedi oğlu olduğu için
Apollon ve Artemis’in Leta’ya inat yaptı, onu hor gördü. Apollon ve Artemis’in
annelerinin yerine öç aldılar ve Niobe’nin bütün çocuklarını okla öldürdüler. Bazı
kaynaklarda yalnız bir kızı kurtulmuştu. Çocuklarının felaketine dayanamayan
Niobe ağlamaya devam eden kayaya dönüşmüştür.
Nymphe – Dağlarda, kırlarda, ormanlarda, derelerde yaşadıkları sanılan peri
kızları. Kahramanların çoğunun anneleri birer Nymphe’ydi.
Palaimon – İo’nun oğlu. Bir deniz Tanrısı. Gemicilerin hamisi ve koruyucusu
olduğu söylenilirdi.
Pallas – Zeka Tanrıçası Athena’nın bir diğer adı.
Pan – Yunan mitolojisinde ormanların ve ovaların, çoban ve sürülerinin Tanrısı.
Hermes’le Penolope’nin oğlu olduğu inancı yaygındır. Sözcük olarak Yunanca da
“bütün” anlamına gelir. Pitys adlı bir peri kızı Pan’a aşık olmuş, kendisine zorla
sahip olmak isteyen rüzgar Tanrı Boreas’ ın (Poyraz) elinden kurtulmak için çam
ağacına dönüşmüş, Pan bu yüzden hep çam ağaçlarının altında dinlenirmiş, çam
ağaçları da bu yüzden poyraz estiği zamanlar hazin hazin inler ve uyuyan Pan’ı
gölgeleriyle güneşin kavuruculuğundan korurlarmış.
Panagea – Av Tanrıçası Artemis’in adlarından biri. (Diane) – Zeus ile Leto’nun
(Latona) kızı, Apollon’un kız kardeşi. Av Tanrıçasıdır. Selvi onun için kutsaldır.
Yabani hayvanların hepsini, özelliklede geyiği, sever.
Panakeia – Sağlık Tanrıçası. Apollon’un oğlu Asklepios gibi hekimlikle uğraşır.
Pandaman – Ateş ve Sanatkarlık Tanrısı Hephaistos’un bir diğer adı. Bütün güzel
kusursuz Tanrılar içinde en çirkini oydu. Homeros’un destanlarında, doğurduğu
yaratığın çirkin olduğunu görerek kızan Hera’nın onu gökten fırlattığı ve
Hephaistos’un yere düşüp bu nedenle topal kaldığı anlatılmaktadır. Yerde de, gökte
de sevilen iyi yürekli bir Tanrıydı Hephaistos. Athena ile birlikte şehir hayatında
büyük bir yeri vardı. İkisi de tarımı, uygarlığı, el sanatlarını korurlar, dokumacıları,
demircileri severlerdi.Güzeller güzeli Afrodit topal ve çok fazla yakışıklı
sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş. Afrodit ve
Hephaistos’la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması
gerektiğini vurgulamaktadır.
Pandora – Yeryüzünde yaratılan ilk kadın. Zeus’un emriyle Hephaistos tarafından
hazırlanmıştır. Tanrılardan her biri ona kendi armağanını vermiş: Afrodit –
güzellik, Hermes – kurnazlık vermiş. Zeus ise ateşi insanlara veren Prometheus’tan
intikam almak için, Pandora’ya içinde bütün hastalık ve belaların bulunduğu bir
kap vererek yeryüzüne göndermiştir. Epimetheus ona aşık oldu ve kardeşi
Prometheus’un uyarılarını dikkate almadan onunla evlendi. Pandora kabın kapağını
açtığında oradan bütün dertler ve belalar çıktı ve insanları sonsuza kadar takip
etmeye başladı. Kabın içinde bir de umut vardı. İnsanlar onun sayesinde yaşamaya
devam ettiler.
Paphia – Aphrodite’n isimlerinden biri.
Paris – (Aleksandros) Yunan mitolojisinde Troya kralı Priamos ile Hekabe’nin
oğlu. Paris’in doğumundan önce annesi Hekabe bir rüya gördü; rüyasında bir alev
topu doğurmuştu ve bu alev topu bütün şehri sarmıştı. Rüya’yı iyiye yormayan
anne babası, Paris doğduktan sonra onu İda şehrine bıraktılar. Paris’i bir çoban
yanına aldı, büyüttü ve eğitti. Eris oyun düzenlemiş ve Hera, Afrodit ve Athena’nın
oturduğu ziyafet sofrasına, üzerinde ‘en güzele’ yazılı bir elma atmış. Elmanın
kimin olduğu üzerine 3 güzel tartışmaya başlarlar ve Zeus’tan bu sorunu çözmesini
isterler. Zeus işin içinden çıkamayınca, çareyi Troya Kralı Priamos’un oğlu Paris’i
rehber ilan etmekte bulur. Güzellerden her biri kendisini seçmesi için Paris’e bir
şey vaat ederler. Athena ona savaşta yenilmezlik gücü vereceğini vaat eder. Hera
Paris’i Asya’nın hakimi yapacağını söyler. Paris Afrodit’e kanar ve dünyanın en
güzel kadınını elde etmek için Afrodit’i yarışmanın birincisi seçer. Bu güzel kadın
Sparta Kralı Menelaos’un karısı Helen’di. Paris, Afrodit’in yardımıyla Sparta’ya
gider, Helen’i kaçırır, prensi olduğu Troya şehrine geri döner. Bunun üzerine
hakarete uğramış Menelaos, Akha ordularını toplayarak Troya’ya savaş açar.
Böylece 10 yıl sürecek Troya savaşı başlamış olur. Paris bu savaşta öldürülür.
Parnassos – Poseidon ile Kleodora adlı bir peri kızının oğlu. Apollon’a tahsis
edilen Parnassos dağına adını veren kahraman. Yunan mitolojisinde Parnassos dağı
Musa ve Apollon’un bulunduğu dağ olarak bilinir.
Pataros – Apollon ile Ksanthos’un kızı olan Lykia’nın oğlu. Patara şehrine adını
vermiştir.
Pegasos – Efsanevi kanatlı at. Perseus Okean’ın kaynağında Medusa’nın kafasını
kestiği zaman onun kanından doğdu. Pegasos Musa’ların atı ve sanatın sembolü
olarak görülmüştür.
Peleus – Meşhur kahraman Akhilleus’un babası. Phintie kralı.
Penelope – Odysseus’un karısı. Telemakhos’un annesi. Odysseus Troya
savaşından sonra yıllarca evine dönemedi. Buna rağmen Penelope kocasına hep
sadık kaldı. Penelope sadakatin sembolüdür.
Penthesileia – Savaşçı kadın Amazonların kraliçesi. Ares ile Otreranın kızı. Troya
savaşı sırasında Amazonlar Troyalılardan yana savaştılar. Penthesileia bu savaşta
Akhilleus tarafından öldürüldü.
Penthos – Keder ve Istırap Tanrısı.
Persa – (Perseis) Thetys ile Okeanos’un kızı. Deniz perisi. Helios (Güneş) ile
evliliğinden üç çocuğu oldu: Kirke, Aeetes, Pasiphae.
Perseus – Argos kralı Akrisios’un kızı Danae’nin Zeus’tan olan oğlu. Efsaneye
göre, Akrisios kaderinde kendi torunu tarafından öldürülmenin olduğunu öğrenince
kızı Danae’yi bakır kaleye hapseder. Zeus altın yağmuru olarak kaleye girmeyi
başarır. Danae Perseus’u doğurur. Akrisios anne ile oğlunu bir sandığa koyarak
denize atar, sandık Seriph adasına ulaşır ve anne oğul beladan kurtulurlar. Daha
sonra Perseus dedesi olduğunu bilmeden Akrisios’u öldürür. Gorgon’lardan ölümlü
olanı Medusa da Perseus tarafından öldürüldü.
Persophene – (Persephone) Zeus’un kızı ve yer altı dünyasının Tanrısı Hades’in
karısı.
Phantosos – Uyku’nun oğlu. Kayaya, toprağa ırmağa ve cansız varlıklara
dönüşebilen bir Tanrı. Çevresi bir sürü yılanlarla çevrilmiştir.
Phobos – Ares’in yanından ayrılmayan arkadaşı. İnsana gelen korkunun
simgesidir. Phobos ‘dehşet’ anlamına da gelmektedir.
Pleiadlar – Atlas ile Pleione’nin yedi kızına verilen ad. Bu kızlar Tanrılar
tarafından yıldızlara dönüştürüldüler.
Ploutos – Demeter ile İason’un oğlu. Zenginlik ve servet Tanrısı.
Pluton – Yer altı dünyasının ve cehennemin Tanrısı Hades’in Latince adı.
Podarkes – Troya kralı Priamos’un diğer adı.
Poibos – Apollon’un adlarından biri.
Polydeukes – Yunan mitolojisinde kahraman. Kastor’un ikiz kardeşi. Ayrılmaz
ikizler olarak Dioskur’lar adını da almışlar. Bir rivayete göre Kastor Tindaresus ile
Leda’nın, Polydeukes ise Zeus’la Leda’nın oğludur. Başka bir rivayete göre onlar
ikizler ve Zeus ile Leda’nın oğullarıdır. Kastor at ehlileştiricisi, Polydeukes ise
bilek güreşçisi olarak ün kazanmıştır. Bu iki kardeş İkizler burcunu temsil ederler.
Pontos – Poseidon’un oğlu, Karadeniz’e adını vermişti.
Poseidon – (Neptün) denizlerin, deniz canlılarının ve tüm akarsuların Tanrısı.
Zeus’un kardeşi. Deniz Tanrılarından olan Nereus kızlarından güzel Amphitrite ile
evlendi. Bu evlilikten bir çok deniz perisi, yarı at yarı insan Triton doğdu. Triton
deniz kabuğunu öttürerek tufanı yatıştırır ve suları geldikleri yere döndürürmüş.
Nereus’un kızları olan Nereidler her zaman Poseidon’un çevresini sararlar.
Nereidler belden aşağı balık, belden yukarı insan şeklindeler.Poseidon’un elinde
taşıdığı üç çatallı yabayı fırlattığı zaman, denizde fırtınalar ve korkunç dalgalar
yaratabilir.
Pothos – Aphrodite’n oğlu. Aşk arzusunun sembolüdür. Eros’un yanından
ayrılmayan arkadaşıdır.
Priamos – Troya savaşları sırasında Troya şehrinin kralı idi. Elli oğlu ve çok
sayıda kızı vardı. Paris ile Hector elli oğlu arasından en tanınmışlarıdır. Kızları
arasında ise Kassandra ve Polksena ün kazanmışlar.
Prometheus – İlk insanı yaratmıştır. Titan İapetos ve deniz perisi Asie’nin oğludur.
İnsanlara ateşi verdiği için Zeus tarafından cezalandırılmış ve Kafkas dağlarında bir
kayada zincire vurulmuştur. Her gün kartal tarafından karaciğerleri delinerek
işkence edilirmiş. Gece karaciğerleri yeniden iyileşir ve güneşin doğuşuyla işkence
devam edermiş. Bir rivayete göre Prometheus Herakles tarafından kurtarılmıştır.
Başka bir rivayette ise onu kurtaranın Zeus olduğu söylenmektedir.
Proteus – Deniz Tanrısı Poseidon ile Phenike’nin oğlu. Mitolojiye göre o geçmişi,
şimdiyi ve geleceği görürmüş, ama kimseyle bilgilerini paylaşmak istemezmiş.
Sparta kralı Meneleus Troya savaşından önce Mısır’a onun yanına gitmiş ve
savaşın nasıl sonuçlanacağını öğrenmiş.
Psykhe – Ruh. Eros’un karısı. Ölümsüzlüğü kazanmış ve Olimpos’ta Tanrıların
yanında yaşamaya başlamıştır.
Odysseus – İthake kralı. Troya savaşında kumandan. Troya’lıları yenilgiye uğratan
tahta atı icat etmiştir. Troya savaşı bittikten sonra Odysseus uzun yıllar vatanına
dönmek için mücadele verir. Dev Polyphemos’u, büyücü Kirke’yi, peri Calypso’yu
atlatarak ve bir çok zorluklardan geçerek sonunda İthake’ye ulaşmayı başarır.
Oidipus – Thebai kralı Laios ile İokaste’nin oğlu. Efsaneye göre, bir gün, Laios,
Apollon için adak adarken, kahinlerden biri ona kanının öz be öz oğlu tarafından
akıtılacağını söyledi. Laios oğlu Oidipus doğunca ayaklarını sıkı sıkıya bağlayıp,
ölmesi için onu ıssız bir tepeye bıraktı. Kral Polybos Oidipus’u bulup büyüttü.
Appolon’un kahinlerinden biri bir gün ona öz babasını öldüreceğini söylemişti.
Bunun üzerine Oidipus evden ayrılmış ve kim olduğunu bilmeden Laios’u
öldürmüş ve öz annesi İokaste ile evlenmişti.
Okeanid’ler – Okeanos’un kızları. Kaynak, dere ve akarsu Tanrıçaları.
Okeanos – Bir Titan. Uranos (Gök) ile Gaia (Toprak) nın oğludur. Denizlerin
sembolü olarak bilinmektedir.
Olympos – Yunan mitolojisinde Tanrıların yaşadığı dağdır. Thessalai’da olduğu
yazılmaktadır. Orada Tanrıların Hephaistos tarafından yapılmış sarayları var.
Olimpos Tanrıları – Zeus, onun karısı ve kız kardeşi Hera, kızı Athena; Zeus ve
Hera’nın oğulları Ares ve Hephaistos; Zeus ve Leto’nun evlatları Apollon ve
Artemis; Zeus ve Dione’nin kızları Afrodit; Zeus ile Maia’nın oğulları Hermes;
Zeus’un kız kardeşi Hestia’dır. Son olarak Demeter ve Hebe.
Oread’lar – Yunan mitolojisinde dağ perilerine verilen addır.
Orestes – Agamemnon ile Klytemenestra’nın oğlu. İphigenia ve Elektranın
kardeşi. Klytaimnestra sevgilisi Aigisthos ile birlikte Orestes’in babası
Agememnon’u öldürdüler. Orestes’i ölümden Elektra kurtardı. Orestes daha sonra
babasını öldüren annesi ile sevgilisini öldürerek intikam aldı.
Orion – Yunan mitolojisinde Bolotia’nın ünlü kahramanı. Poseidon ile Euriale’nin
oğlu. Dev gibi bir vücudu güzel bir yüzü vardı.
Orkos – Hades’in Latince adıdır. Yeraltındaki ölüler ülkesinin Tanrısı. Zeus’un
kardeşi, Kronos’la Rheia’nın oğullarındandır. İnsanların ve Tanrıların hiç
sevmedikleri sert, korkunç Tanrı Hades, karısı Persephone (Proserpina – Zeus’un
kızı) ile birlikte, gölgeler halinde dolaşan ölülere hükmeden yer altı ülkesindeki
saraylarında yaşarlar. Hades’ in bekçiliğini üç başlı cehennem köpeği Kerberos
yapar, yeraltına gelenleri kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak
isteyenler için de üç ağzını birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit
edip, yukarı çıkmasını önler. Ölüler dünyası yani yer altı, günah işleyenlerin
bulunduğu bir yerdir. Burada günahkarların en günahkarları bulunur ve bunlar
sonsuz bir azaba çarptırılırlar. Tanrılar içinde adına ne bir tapınak, ne bir sunak
yada herhangi bir ilahi bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisinden
korkulmasından kaynaklanmaktadır. Hades acımayan bir Tanrıydı, ama doğruluğu,
adaleti severdi. Korkunçtu, ama kötü bir Tanrı değildi.
Orpheus – Thrakia kralı Oiagros’un oğlu. Yunanlar onu şarkıcı olarak tanırlar.
Apollon ona lirini hediye etmiş, Musa’lar müziği öğretmişler. Müziğinden sadece
vahşi hayvanlar değil, taşlar ve ağaçlar bile etkilenirmiş. Karısı Euridike’nin
ölümüne dayanamamış, ölüler ülkesi (Hades)’ne gidip onu geri vermelerini istemiş.
Acıyıp vermişler ama onunla birlikte yeryüzüne çıkana kadar arkasına dönüp
Euridike’ye bakmama koşulunu yerine getirememiş. Dayanamamış bakmış,
böylelikle de sevgilisini kesin olarak yitirmiş.
Orthia – Av Tanrıçası Artemis’in lakabı.
Satyr’ler – Yunan mitolojisinde ikinci derecede gelen Kır Tanrıları. İnsansız
yerlerde yaşarlar. Sivri uzun kulaklı, boynuzlu, yassı burunlu, keçi ayaklı, kısa
kuyruklu ve gövdeleri baştan aşağı kıllarla kaplı yaratıklardır. Silenler adı ile de
tanınırlar. Bazı kaynaklara göre, Dionysos’un uşaklığını yaparlar. Onları bazen
ormanların ve çobanların Tanrıları olan Pan’larla karıştırırlar. Romalılar Satyr’lere
Orman Tanrıları da demişler.

Selen – Yunan mitolojisinde ay Tanrıçası. Titanlar Hyperion ile Theia’nın kızı.

Helios (Güneş) ve Eos (Şafak) un kardeşi.
Silenos – Kır Tanrıları Satyr’lar yaşlanınca Silenos adını alırlar. Dionysos’un
uşaklığını yaparlar.
Siren’ler – Yunan mitolojisinde ölümsüz doğaüstü yaratıklar. İsimleri ve sayıları
ile farklı görüşler ortaya atıldığından onların kaynağının halk inancı olduğu
düşünülebilir. Siren’ler güzel sesleri ile denizcileri çeker ve gemilerini tehlikeli
adaya çekerek kazaya uğratırlardı. Homeros Odysseus destanında onlardan
bahsetmiştir. Troya savaşından evine dönen Odysseus denizde Siren’lerle
karşılaşmış, arkadaşlarına kulaklarını kapamalarını ve kendisini ise iplerle
bağlamalarını emretmiş.
Sphinks – Yunan mitolojisinde kanatlı yaratık. Göğsü ve yüzü kadına, gövdesi
aslana, kanatları kartala benzeyen bir varlık. Efsaneye göre Sphinks Thebai şehrine
giden bütün yolları tutmuştu. Gelene geçene bir bilmece soruyor, bilemeyenleri
midesine indiriyordu. Şehre kimse girip şehirden kimse çıkmayınca kıtlık baş
gösterdi. Şehir kıtlıkla boğuşurken yiğit bir delikanlı geldi şehre. Adı Oidipustu.
Sphinks’in sırrını çözebilmek için canavarın bulunduğu tepeye gitti. Yaratık hemen
yöneltti sorusunu. “Sabahleyin dört, öğleyin iki, akşamleyin de üç ayaklı olan
yaratık kimdir”? diye sordu Oidipus’a. Oidipus “insan” diye karşılık verdi.
“Çocukken elleriyle emekler, büyüdüğü zaman dimdik yürür, ihtiyarladığı zaman
da bir değneğe dayanır” dedi. Sphinks cevabın doğruluğu karşısında şaşırdı ve buna
dayanamayarak kayadan atlayarak kendini öldürdü. Thebai’liler kurtarıcılarını
saraya götürdüler, onu kral yaptılar.
Styks – (Styx) yer altı dünyası ölüler diyarının nehri.
Rheia – Bir Titanides. Gaia ve Uranos’un kızı. Gelecek Titanların altıncı çiftinin
evlatlarınındı – Kronos ve Rheia’nın. Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon ve
Zeus onların evlatlarıdır.
Romulus ile Remus – Roma mitojisinde ikiz kardeşler. Mars ile Rea Silvanın
oğulları. Küçük yaşta Tiber nehrine bırakılan ikizler, dişi bir (yasak kelime
kullandınız)tarafından bulunmuş, onun sütüyle beslenmişlerdi. Sonra onları Picus
adında bir çoban keşfetmiş, evine götürüp besleyip büyütmüştü. Kardeşlerin
kaderinde Roma şehrinin temelini koymak vardı. Büyüdükten sonra iki kardeş
arasında şehri hangisinin kuracağı konusunda tartışma çıkmış ve bu tartışma
Remus’un ölümüyle sonuçlanmıştı. Romulus Roma şehrinin kurucusu ve ilk kralı
oldu.
Tantalos – Yunan mitolojisinde Zeus ile Plouto’nun oğlu. Batı Anadolu’da Lydia
kralı. Sipylos (Manisa) dağında hüküm sürüyordu. Atlas’ın kızı Dione ile
evlenmişti. Paktolos ırmağının kızı Eurnassa da onun karısı idi. Pelops ve Niobe
onun çocukları idi. Tantalos Tanrıların hoşgörüsünü kötüye kullandı ve müthiş bir
azaba çarptırıldı.
Tartaros – Yeraltında, cehennemlerin derinliklerinde bulunan korkunç yer.
Ölülerin ruhları orada işkence görürlermiş. Zeus kendisine isyan edenleri oraya
atardı. Titanlar üzerinde zafer kazandıktan sonra onları da oraya atmıştı.
Tartaros’un ruhu vardı, canlıydı.
Telamon – Yunan mitolojisinde Büyük Ayaks’ın babası ve Aigina kralı. Birçok
savaşta Herakles ile birlikte oldu.
Telemakhos – Odysseus’un Penelope’den olan oğlu. Odysseus’un dostu. Troya
savaşına giderken Odysseus oğlu Telemakhos’u arkadaşı Mentor’a bıraktı. Athena,
filozof Mentor kılığına girerek Telemakhos’a öğüt verirdi. Babası Troya savaşından
geri dönmeyince henüz küçük bir çocuk olmasına rağmen babasını aramak için
yollara düştü.
Telephos – Yunan mitolojisinde Herakles’in oğlu. Akhilleus onu savaşta
yaralamıştı. Bir kahin mızrağın pası ile yarasını iyileştirdi.
Telkhin’ler – Güneşin çocukları. Volkanik olayların sembolüdürler. Bir bakışta
insanları büyüleyebilen sihirbazdırlar.
Tellus – Romalıların Toprak Ana (Gaia) ya verdikleri ad.
Tethys – Okeanos’un karısı. Okeanidler diye bilinen 3000 güzel kızın annesi.
Akhilleus’un da annesidir.
Thebai – Boiotia’lı Kadmos tarafından kurulan ünlü bir şehir. Yüksek surlarını
Amphion lirinin sesi ile taşları yürüterek yapmıştı. Herakles Thebai kralının kızı
Megara ile evlenmişti.
Thebe – Kilikya’lı bir kahraman kadın. Adramys’in kızı. Koşuda kendisini
yenecek erkekle evleneceğini ilan etti, Herakles onu yendi ve onunla evlendi.
Oidipus Thebai kralı Laios ile İokaste’nin oğlu idi.
Theia – Gökyüzü (Uranos) ile Toprak ana (Gaia) nın kızı. Hyperion ile evlendi.
Hyperion ile Theia’dan Güneş – Helios, Ay – Selene, Şafak – Eos doğdular.
Themis – Uranos ile Gaia’nın kızı. Kanunların, adaletin, örf ve adetlerin Tanrıçası.
Zeus ile evlenerek Hora’ları, Parka’ları ve Metis’i doğurdu.
Theseus – Yunanlıların en büyük kahramanlarından biri. – Atina Kralı Aigeus’un
oğludur. Minotauros’u öldürmek amacıyla Girit adasına gitmiş ve kralın kızının da
yardımıyla bu canavarı öldürmeği başarmış. Theseus Minotauros’a karşı kazandığı
zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği için,
babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti. O günden
beri bu denize Ege Denizi dendi. Theseus Amazonlarla savaşmıştır.
Thrakia – Ares’in, rüzgarların ve Orpheus’un yurdu. Kuzey rüzgar Tanrısı Broes,
Yunanistan’a nazaran, soğuk bir iklime sahip olan Thrakia’da otururdu. Orpheus
Thrakia kralı Oiagros’un oğludur.
Tiresias – Eski devirlerin en ünlü kahini. Athena’yı çıplak gördüğü için gözleri
Tanrıça tarafından kör edilmişti.
Titanides’ler – (Titanidler) Titanlardan altı kız kardeşe verilen ad.
Titanlar – Uranos ile Gaia’nın oğulları. İlk Tanrıların soyundan olan Titanlar altı
erkek altı da kız kardeştiler. altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on iki Titan doğdu.
Titanların erkek olanları Okeanos, Koios, Hyperion, İapetos ve Kronos; aynı
zamanda Titanides denilen dişi Titanlar ise Theia, Rheia, Themis, Phoibe,
Mnemosyne ve Tethys adlarını taşıyorlardı. Okeanos ve Tethys bütün nehirleri
yarattılar. Hyperion ile Theia’dan Güneş – Helios, Ay – Selene, Şafak – Eos
doğdular. İapetos ve Asie’den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios,
Epimetheus, Prometheus doğdular. Diğer 2 çift Titan da kendi çocuklarını
doğurdular. Ama gelecek altıncı çiftin evlatlarınındı – Kronos ve Rheia’nın. Kronos
babasını devirerek onun tahtına geçti.
Tityos – Zeus ile Elara’nın oğlu olan dev. Zeus kıskanç Hera’nın korkusundan
Elara’yı yerin altında bir mağaraya saklamıştı. Elara doğum sırasında ölünce Zeus
oğlunu yer’e emanet etti. Yer ona süt annelik yaptı bu yüzden Tityos’a yerin oğlu
derler.
Triton – Poseidon ile Amphitrite’nin oğlu. Deniz Tanrısı. Triton deniz kabuğunu
öttürerek tufanı yatıştırır ve suları geldikleri yere döndürürmüş. Belden yukarısı
insan, belden aşağısı balık şeklinde, ayakları at ayağına benzermiş.
Troya – Bugünkü Hisarcık Höyüğünün bulunduğu yerde olan eski bir şehir.
Mitolojide Troya savaşına büyük yer verilmişti.
Troilos – Troya kralı Priamos ile Hekube’nin oğlu. Akhilleus tarafından öldürüldü.
Typhon – (Tayfun) Tartaros ile Gaia’nın oğlu olan korkunç bir ifrit. Zeus dünya
ve gökyüzü üzerinde krallığını sürdürürken, oğulları Titanların durumundan
memnun olmayan Gaia Typhon’u (Tayfun’u) Zeus’a karşı savaşması için gönderir.
Typhon, Gaia ve Tartaros’un sonuncu oğludur. Omuzlarından yüz tane yılan ve
ejder başı çıkar. Bunların ağızlarından ateş püskürmektedir. Sesleri de korkunçtur.
Buna rağmen Zeus cesurca onunla karşılaşır, şimşeklerinin gücü ile onu yener ve
Etna yanardağının altına hapseder. Etna’daki volkanik ifrazatların sebebi de
Tayfun’un haykırışlarıdır.
Ultio – İntikam. Ether (Hava) ile Gaia (Yer)’nın kızı.
Urania – Göklerdeki Nymphelere verilen ad. Bunlar gök kubbesini idare ederlerdi.
Uranos – En eski Tanrı. Gaia’nın oğlu ve kocası. Gaia ve Uranos’un
birleşmesinden Brontes, Steropes ve Arges (‘gök gürültüsü’, ‘parıltı’ ve ‘şimşek’)
isimli üç Kyklop, Gaia ve Uranos elli başlı yüz kollu Kottos, Briareus ve Gyes
(‘öfke’, ‘güç’, ‘dehşet’) adlı Hekatonkheirler, altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on
iki Titan doğdu. Oğlu Titan olan Kronos onu devirdi ve tahtına geçti.
Zefir – (Vorias) Kuzey rüzgar Tanrısı, poyraz. Astreos ile Aurora (Şafak) ın
oğludur. Notos (Güney) ve Astir (yıldızlar) onun kardeşleridir.
Zeus – (Jüpiter) Zeus Tanrıların kralıdır. O Olimpos’ta altın tahtında oturur. Zeus
başkan, Gök’ün hükümdarı, Yağmur Tanrısı, korkunç şimşeği fırlatan Bulut
Toplayıcısıdır. Zeus çok güçlü bir Tanrı olsa da kaderi yönetmek onun elinde
değildir. Kaderi üç Moir yönetmektedir. Durmadan aşık olur Zeus, kadınların
peşinden koşar; bunu Hera’dan saklamak için de bütün ustalığını kullanır, yalanlar
uydurur. Yunanların bu sonsuz aşk serüvenlerinden pek hoşlanmadığı
düşünülmektedir. Zeus’un kuşu kartal, ağacı meşeydi. Tapınağı, meşe ağaçları
arasında, Dodona’daydı.