ΕΝΟΤΗΤΑ 1 (Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ )

 Η Ελλάδα κατέχει σπουδαία θέση στον κόσμο και όντας στο «σταυροδρόμι» των
λαών, αποτέλεσε το «χωνευτήρι» των πολιτισμικών στοιχείων καθώς
διαδίδονταν αυτά ανά τον κόσμο.
 Γεωγραφικά ανήκει στην Ευρώπη, αλλά συγγενεύει μαζί της και φυλετικά.
 Σήμερα επισφραγίσθηκε ο δεσμός της με αυτήν και τυπικά. Οι Ευρωπαίοι έχουν
προσδοκίες από αυτήν γιατί γνωρίζουν τη φυσιoγνωμία της και το πνευματικό
δυναμικό της, μιας και ο ορθολογικός ευρωπαϊκός πολιτισμός αποτελεί καρπό
του ελληνικού πνεύματος.
 Σήμερα μπορεί να δώσει κίνητρα στους Ευρωπαίους μέσα από τη γόνιμη
παράδοσή της, προκειμένου να ξαναβρούν εκείνες τις πνευματικές αλήθειες
που είναι αναγκαίες ώστε να έχει ποιότητα η τεχνοκρατούμενη ζωή τους.
 Χρέος του λαού μας είναι να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα της ιστορικής του
παράδοσης όσο μπορεί, για να επιβιώσει μέσα στο σύγχρονο και πολύπλοκο
ενωμένο κόσμο της Ευρώπης και παράλληλα να προσφέρει για άλλη μια φορά
πνευματικό φως, προκειμένου να επιτύχει ο κεντρικός σκοπός της Ένωσης των
Ευρωπαϊκών λαών.

Μπορεί ο λαός μας μέσα από την παράδοσή του να δώσει αναγεvvητικά
στοιχεία στη σύγχρονη Δύση; Γιατί;

Ασφαλώς και μπορεί, γιατί η παράδοσή του είναι γεμάτη από ανθρωπιστικές
αρχές, γόνιμες και πάντα επίκαιρες. Η Δύση το ξέρει αυτό εμπειρικά και είναι
γνωστό πως πίσω από κάθε επίτευγμά της κρύβεται ο σπόρο ς του ελληνικού
πνεύματος. Η ελληνική παράδοση έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που της
προσδίδουν διαχρονικό κύρος και την καθιστούν μοναδική και πάντα ικανή στο να
αναμορφώνει κάθε κοινωνία, όταν αυτή δοκιμάζεται από κρίσεις πνευματικής
μορφής, όπως συμβαίνει σήμερα στην Eυρώπη. Έτσι:
 Η ελληνική παράδοση είναι φως και πνεύμα.
 Διεισδύει στη βαθύτερη διάσταση της ζωής, αυτή που δε φαίνεται, αλλά
νιώθεται.
 Δίνει νόημα σε όλα τα υλικά επιτεύγματα.
 Χαρακτηρίζεται από τόλμη και σταθερότητα στις μορφές της.
 Οι μεγάλες αξίες της ζωής αποτελούν τις σταθερές αρχές της και έγιναν εδώ,
στον τόπο μας, τρόπος ζωής στην ιδιωτική και τη δημόσια ζωή των Ελλήνων.
 Σφραγίδα της είναι η ελευθερία, και καρπός της συναίσθησης αυτής της
ελευθερίας είναι η δημιουργία της Δημοκρατίας.
 Μέσα στην ελληνική παράδοση ο άνθρωπος δεν χάνεται μέσα στη μάζα, είναι
ατομικότητα ελεύθερη και συνυπάρχει αρμονικά με το σύνολο. (Στη σύγχρονη
Δύση, αυτός ο ρυθμός δεν υπάρχει και είναι ανάγκη να ξαναμπεί στη ζωή.)
 Σχηματοποιούνται με καθαρότητα πρότυπα και ιδανικά ανώτερα. Η φιλοτιμία,
η παλικαριά, η λεβεντιά, η γενναιότητα, το θάρρος, η υπομονή, η άμιλλα, η
ευγένεια και η αξιοπρέπεια εμφανίζονται σαν σταθερές αρετές σε όλη την
ελληνική παράδοση που κοσμούν τον αληθινό άνθρωπο.
 Οι αρχές της ελληνικής παράδοσης αποτελούν καρπό ελεύθερης έρευνας και
στοχασμού πάνω στην ουσία της ζωής και την εσωτερική της ομορφιά.
 Ύπαρξη καταπληκτική ς ισορροπίας μέσα σε όλες τις μορφές της παράδοσής
μας. Δεν υπάρχει εδώ τίποτα στερεοτυπικό, τίποτα άγονο.
 Κεντρικός στόχος της είναι η ευδαιμονία του ανθρώπου με βάση την
ικανοποίηση των υλικών, αλλά και των πνευματικών αναγκών.
 Παραμένει ζωντανή μέσα στις εναλλαγές της και ακολουθεί το μεγάλο ρεύμα
της ζωής, χωρίς να χάνει το κέντρο της που είναι ο άνθρωπος. . Πάντα αναζητεί
τις αλήθειες της ζωής αφού έχει πνευματικότητα και βάθος. .
 Δημιουργεί μια σφαιρική εικόνα για τον άνθρωπο και τη ζωή, που τόσο λείπει
από το Δυτικό τρόπο ζωής σήμερα.
 Τα μηνύματά της είναι αισιόδοξα. Δεν είναι πεσιμιστική ή μηδενιστική, δεν
περιορίζει σε σχήματα, γιατί είναι πλασμένη στα μέτρα του ανθρώπου.
 Αποτελεί συλλογικό δημιούργημα, οπότε χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια,
αμεσότητα και ζωηρότητα, για τούτο και καλύπτει κάθε ανθρώπινη έκφραση.
.
 Στηρίζεται πάνω στην έλλογη ελευθερία, γιατί αυτό το αγαθό το λάτρεψε η
φυλή μας και με βάση αυτό εκφραζόταν στην πολιτική της ζωή, στην τέχνη αλλά
και στην προσωπική της συμπεριφορά.
 Ρέει η παράδοσή μας μέσα στο χρόνο και κουβαλάει μαζί της το βάρος και την
ελαφρότητα του λαού μας, ενώ κυρίαρχο χαρακτηριστικό της είναι η έκφραση
του ανθρώπινου στοιχείου με τις αρετές και τα συνοδεύοντα πάθη. Έτσι δεν
εξωθεί την ψυχή σε ακραίες καταστάσεις, επειδή σέβεται τον άνθρωπο και τον
θεωρεί έτσι ακριβώς όπως είναι: δυνατός μαζί και αδύναμος.
 Επειδή είναι δυναμική και πολύ ανθρώπινη έχει το σθένος να προβάλλει
ξεκινήματα για νέα επιτεύγματα με κέντρο πάντα τον άνθρωπο.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, η Ελληνική παράδοση έχει στάσηθέση

απέναντι σε κάθε θέμα της ζωής, μία θέση η οποία ενδεχομένως να μην είναι
τέλεια, είναι όμως ανθρώπινη και άρα προσιτή και πρακτικά εφαρμόσιμη σε κάθε
κοινωνία, που έχει χάσει τον εσωτερικό της ρυθμό. Επειδή οι αρχές της είναι
πνευματικές και επομένως αληθινές, παραμένουν πάντα επίκαιρες και για τούτο θα
μπορούσαν να βοηθήσουν εκ των ένδον τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό να ξεπεράσει την
κρίση από την οποία μαστίζεται, με την προϋπόθεση να προβληθούν σωστά. Έτσι:
 Στην -Ευρώπη της αμφισβήτησης και της εσωτερικής ταραχής μπορούν οι
Έλληνες να ορίσουν νέα σχήματα ζωής εμπνευσμένα από την παράδοσή τους.
 Στην αμετρία που χαρακτηρίζει το Δυτικό πολιτισμό μπορεί να προβληθεί το
μέτρο, στην αταξία η τάξη και στη δυσαρμονία η ισορροπία. . Στην ταπεινότητα
και στην ευτέλεια, στο συμβιβασμό και στην αναξιοπρέπεια η ελληνική
παράδοση έχει να προτείνει την αξιοπρέπεια και τη μεγαλοσύνη, που
αποτελούν τον υπέρτατο ρυθμό ζωής.
 Επειδή είναι αληθινή και γνήσια η ελληνική παράδοση μπορεί να βοηθήσει τα
μέγιστα τους πολιτισμένους Ευρωπαίους να ξεχωρίσουν τα ψεύδη που
μολύνουν τη ζωή τους και δημιουργούν τις ποικίλες συγκρούσεις σε ατομικό
και συλλογικό επίπεδο.
 Απέναντι στην ανελευθερία της συμπεριφοράς μπορεί να δείξει για άλλη μια
φορά το δρόμο που οδηγεί στην πραγματική ελευθερία, αυτή που λυτρώνει
το πνεύμα και ολοκληρώνει τον άνθρωπο.
Ο σύγχρονος Δυτικός πολιτισμός για να εξελιχθεί και να γίνει πηγή
δύναμης και πραγματικό λίκνο πολιτισμού για όλο τον κόσμο, είναι αναγκαίο να
επαναπροσδιορισθεί σε σχέση με τις αρχές του από τους λαούς που τον συνθέτουν.
Οι στόχοι της Ενωμένης Ευρώπης δεν θα
επιτύχουν ενόσω αυτός ο πολιτισμός είναι μονομερής και αδιαφορεί για το
ανθρώπινο πρόσωπο. Η Ελλάδα ομολογουμένως έδωσε πολλά στην Ευρώπη -
ακόμη και το όνομά της - από τα πρώτα χρόνια της συνειδητοποίησης της ενότητάς
της. Το ίδιο μπορεί να κάνει και τώρα μέσα από την πολύπλευρη και ανθρώπινη
παράδοσή της. Πνεύμα, λοιπόν, μπορεί να δώσει η Ελλάδα σήμερα στους
Ευρωπαίους, ~άνει οι ίδιοι να έχουν τη διάθεση να το δεχτούν, από τη στιγμή
κιόλας που διαπιστώνουν καθημερινά την υποβάθμιση της ζωής τους, την ευτέλεια
και την ασημαντότητα των γεγονότων, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν ρεαλι-
στικά τους κινδύνους που δημιουργούνται, είτε εξαιτίας των κακών
ανταγωνιστικών σχέσεων των λαών είτε από την καταστρoφή του φυσικού
περιβάλλοντος που θυσιάστηκε αστόχαστα στο βωμό της αλαζονείας τους.

Δυνατότητες και τρόποι παρέμβασης των Ελλήνων στο Δυτικό πολιτισμό μέσα
από την παράδοσή τους
Πολλοί θεωρούν πως η σύγχρονη Ελλάδα δεν μπορεί να δώσει τίποτα στη Δύση
αυτή τη στιγμή, παρότι αποτελεί επίσημο μέλος της Ε.Ο.Κ, για τους παρακάτω
λόγους:
1. Είναι κατώτερη οικονομικά από τους άλλους λαούς και το χρήμα
σήμερα είναι δεσπόζουσα αξία και μέτρο όλων των άλλων αξιών.
2. Δεν έχει υλικοτεχνική υποδομή, άρα είναι δύσκολη η τεχνολογική
της εξέλιξη και κατ' επέκταση η απόκτηση δύναμης που θα έκανε σεβαστό το λόγο
της.
3. Δεν μπορούν οι Έλληνες να προσφέρουν, επειδή και οι ίδιοι έχουν γοητευτεί
από το Δυτικό μοντέλο ζωής και αποκόπηκαν από τις ρίζες τους.
4. Η Ευρώπη δεν έχει αποβάλλει την παραδοσιακή της τάση για άπλωμα και τη
χώρα μας τη βλέπει σαν τουριστική επαρχία, ένα μέλος της κατώτερο και φτωχό,
που δεν παύει όμως να το έχει ανάγκη έστω και μόνο για τον στρατιωτικό έλεγχο
της Μεσογείου.
Όλες αυτές οι απόψεις αποτελούν μια ρεαλιστική πραγματικότητα. συνιστούν
όντως δυσκολίες οι οποίες μπορούν να παραμεριστούν. Έπειτα, αυτή η κατάσταση
δεν είναι κάτι καινούργιο για τον Έλληνα στην πορεία του ιστορικού του γίγνεσθαι,
ούτε πρέπει να δημιουργήσει κλίμα απογοήτευσης και ηττοπάθειας. 'Άλλωστε οι
δυσκολίες έχουν γίνει συνήθεια στη φυλή μας και ακαταμάχητη πρόκληση στην
οποία δεν μπορεί να αντισταθεί.

Τρόποι υπέρβασης των προβλημάτων και περαιτέρω επέμβασης στην εξέλιξη

του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι:
 Συνειδητοποίηση από το λαό μας ότι η ελληνική παράδοση εξακολουθεί να έχει
δύναμη στον τόπο μας σε όλες τις μορφές της. (Δύο βραβεία Νόμπελ
λογοτεχνίας σχεδόν σύγχρονα είναι σπουδαίο επίτευγμα.)
 Προσπάθεια για την κατοχύρωση της ενότητας και του περιεχομένου της
παράδοσης ώστε να είναι δυνατή η προβολή της.
 Αξιοποίηση του μεγάλου κεφαλαίου της Ορθοδοξίας, που ταυτίζεται με τη
νεοελληνική παράδοση και την ενδυναμώνει σε κάθε έκφρασή της. Η
Ορθοδοξία θεωρημένη πλατιά, μακριά από τυπικότητες και προκαταλήψεις,
έχει να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα υπαρξιακά προβλήματα που διχάζουν το
πρόσωπο του Ευρωπαίου πολίτη.
 Η άποψη ότι οι Νεοέλληνες έχουν γοητευθεί από το Δυτικό πολιτισμό είναι εν
μέρει σωστή, όμως αυτή η στάση τους είναι σύμφωνη με τη φυσική τους τάση
να γοητεύονται από κάθε νεωτερισμό που προκύπτει στη ζωή τους. Όμως αργά
ή γρήγορα θα κατανοήσουν πως δεν τους ταιριάζει να υποτάσσονται σε
πρότυπα που τους καταπιέζουν. Σ' αυτό μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά οι
πνευματικοί άνθρωποι του τόπου μας.

Για να γίνει η χώρα μας υπολογίσιμη δύναμη στη Δύση πρέπει να επικεντρώσει
τις δραστηριότητές της σε ορισμένους βασικούς τομείς:
α) Πολιτική καταξίωση
β) Επίλυση οικονομικών προβλημάτων
γ) Μόρφωση.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων χρειάζεται:

- ενότητα
- επαγρύπνηση
- ενεργητικότητα
 Η πολιτική καταξίωση θα επιτευχθεί μέσα από μια συνεπή διακυβέρνηση που
θα διέπεται από τα δημοκρατικά ιδεώδη.
 Για την ανόρθωση της οικονομίας απαιτείται προγραμματισμός, εργατικότητα
και πνεύμα συνεργασίας.
 Στη μόρφωση, μιας και αυτή έχει τη δύναμη να καθιστά προσιτή την επίτευξη
όλων των μεγάλων στόχων μιας κοινωνίας ή ενός λαού, χρειάζεται να δοθεί
ιδιαίτερο βάρος. Πρέπει, λοιπόν, να είναι πολύπλευρη, βαθιά ανθρωπιστική
και να αφορά κάθε τομέα του επιστητού.
 Δεν πρέπει να υπερεκτιμάται το φυσικό «δαιμόνιο» της φυλής μας για την
αντιμετώπιση των διαφόρων δύσκολων περιστάσεων, γιατί οι σύγχρονες
συνθήκες είναι περίπλοκες και πολύπλοκες. Μια τέτοια στάση είναι ασφαλώς
επικίνδυνη στις μέρες μας.
 Προσπάθεια για απόκτηση εθνικής αυτογνωσίας σεβασμός του λαού μας στη
γλώσσα του και καλλιέργεια εκείνης της παιδείας που αναγνωρίζει την αξία
του ανθρώπου και καλλιεργεί την εμπιστοσύνη στις δικές του δυνάμεις.
 Η ελληνική ιδιoφυία χρειάζεται καλλιέργεια επίμονη και πολύμοχθη για να
αποδώσει καρπούς.
 Οι δυνατότητες της φυλής μας πρέπει να γίνουν ιστορική συνείδηση, να μη
μείνουν στο υποσυνείδητο, και αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν η ιστορική πορεία
του έθνους μας παρουσιαστεί κάτω από τη σωστή οπτική. Εδώ έχουν το λόγο οι
ιστορικοί, καθώς επίσης και ο θεσμός της παιδείας μας.
 Ο Νεοέλληνας πρέπει να κατανοήσει καλά την ιστορία του, ώστε να την
προβάλει σωστά στους Ευρωπαίους και να αντιμετωπίσει σθεναρά κάθε
διάθεση αμφισβήτησής της από πλευράς τους. Μόνον έτσι θα διαφυλάξει τα
πάτρια δικαιώματα και θα διαφωτίσει τους μη γνωρίζοντες.
 Οι Ευρωπαίοι συχνά αγνοούν την παράδοσή μας, και αυτό είναι φυσικό. Οι
Έλληνες οφείλουν να την παρουσιάσουν και να την υπερασπιστούν με
επιχειρήματα. Ιδιαίτερα ο νεοελληνικός πολιτισμός είναι τελείως άγνωστος σ'
αυτούς, και γι' αυτό θα πρέπει να επωμιστούμε το έργο της διαφώτισής τους
ώστε να ξεπεραστεί το στερεότυπο της χώρας μας ως αποκλειστικά τουριστικού
τόπου.
 Ο λαός μας σήμερα πρέπει να πείσει τους Ευρωπαίους ότι τα παραδοσιακά
πολιτισμικά του στοιχεία είναι σημαντικά, και προς τούτο απαιτείται πολύ
επιστημονική, πολιτική και διπλωματική δουλειά εκ μέρους των αρμόδιων
φορέων.
 Για να πείσουν όμως οι Νεοέλληνες σήμερα ότι έχουν αυτοπεποίθηση
και δυνάμεις, πρέπει να οργανώσουν την προσωπική και συλλογική τους ζωή.
 Προβολή στη Δύση της νεότερης λογοτεχνίας - που είναι σημαντική - στα
πλαίσια των πολιτισμικών ανταλλαγών, μιας και αυτή καθρεφτίζει καθαρά ΤΟ
νεότερο βίο του Ελληνισμού.
 Γιορτές και πολιτισμικές εκδηλώσεις στην καρδιά της Ευρώπης, με δυνατότητα
πλαισίωσής τους από τον ελληνισμό της διασποράς. Ο παλιός αυτός τρόπος
διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού έφερε πολλούς καρπούς στον Β' Ελληνικό
αποικισμό.
 Οι Έλληνες μπορούν να υπενθυμίσουν στους Ευρωπαίους το δρόμο που οδηγεί
στην ευτυχία μέσα από τα αγαθά που παρήχθησαν από την καλλιέργεια της
γνώσης, όχι ευκαιριακά, αλλά ενεργητικά και δυναμικά. Οφείλουν να
προστατέψουν την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα προβάλλοντας
παράλληλα το μέτρο που χαρακτηρίζει την παράδοσή τους ως εναλλακτική
λύση στον τρόπο ζωής του Δυτικού κόσμου. Το δύσκολο έργο τους μπορούν να
το πραγματώσουν επιστρατεύοντας:
- την ευστροφία τους
- την πρωτοβουλία τους
- την επινοητικότητά τους
- την αποφασιστικότητά τους
- την επιχειρηματικότητά τους
- και την αισιοδοξία τους
τα θετικά δηλαδή στοιχεία που τους βοηθούσαν πάντα στην πραγμάτωση των
μεγάλων στόχων τους.
 Ωφέλειες στη Δύση από την προβολή της ελληνικής παράδοσης

Η Ευρώπη είναι δεκτική σε πνευματικά ερεθίσματα και στο χώρο της μετάδοσης
ιδεών επικρατεί ένας καταπληκτικό ς φιλελευθερισμός. Αυτή την τάση τους
μπορούν ν' αξιοποιήσουν οι Έλληνες και να μεταφέρουν σ' αυτήν όλα εκείνα τα
αναγεννητικά στοιχεία της παράδοσής τους, που είναι διαχρονικά και δυναμογόνα.
Τα κέρδη της θα είναι πολλά, όπως:
 Υπέρβαση της πνευματικής κρίσης στον τρόπο ζωής με την επαναφορά του
πνεύματος στα δρώμενα των λαών της.
 Χτίσιμο της ιδέας της οικουμενικότητας πάνω σε πνευματικά-ιδεολογικά
στηρίγματα.
 Επικέντρωση του ενδιαφέροντός της στην επίτευξη της ανθρώπινης
ευδαιμονίας με βάση τις σύγχρονες συνθήκες και δυνατότητες.
 Ανανέωση της πνευματικής της φυσιoγνωμίας, για να ξαναβρεί τις πηγές που
την κράτησαν για πολλούς αιώνες ακμαία και ζωντανή.
 Πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ένωση κάτω από δημοκρατικές
διαδικασίες. Μόνο έτσι θα γίνει δυνατή και θα εξασφαλίσει την ασφάλεια και
την ειρηνική συμβίωση στους λαούς της.
 Συνειδητοποίηση ότι οι ανταγωνισμοί είναι ασύμφορο ι επειδή απειλούν την
ειρήνη και την αποδυναμώνουν στο εσωτερικό της.
 Μέσα από την ελληνική παράδοση οι Ευρωπαίοι μπορούν να διδαχθούν - όπως
έκαναν και στο παρελθόν - πως η ανθρωπιά καταξιώνει τη ζωή και δημιουργεί
πολιτισμό αντάξιο των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων του ανθρώπινου
πλάσματος.
 Επίσης, μπορούν να συνειδητοποιήσουν πως το Δίκαιο, η Ισότητα και η
Ελευθερία είναι οι μεγαλύτερες αρχές της ζωής και μονάχα όταν επικρατούν
αυτές στη ζωή οι άνθρωποι δημιουργούν λαμπρά επιτεύγματα, ενώ παράλληλα
εξισορροπούν τις εσωτερικές συγκρούσεις.
 Οι άστοχες εθνικιστικές αντεκδικήσεις, οι οποίες παίρνουν επικίνδυνες
διαστάσεις στις μέρες μας, μπορούν να αποφευχθούν, αν η Ευρώπη δεχτεί να
εισακούσει τα ειρηνικά μηνύματα που δεν παύει να μεταδίδει η Ελληνική
παράδοση. Μόνο έτσι θα διατηρήσει τη συνοχή της και τη δύναμη της επιρροής
της σ' όλο τον κόσμο.
 Εντρυφώντας στην ελληνική παράδοση οι Ευρωπαίοι θα συναντήσουν
δοκιμασμένες κατά το παρελθόν μεθόδους, οι οποίες θα τους βοηθήσουν στην
υλοποίηση του οράματος της Ενωμένης Ευρώπης, δηλαδή στη συνετή
εξισορρόπηση των αντίρροπων μέσα στους κόλπους της δυνάμεων.
 Με τα πνευματικά εφόδια που τους προσφέρει απλόχερα η παράδοσή
μας, οι Ευρωπαίοι μπορούν να απαγκιστρωθούν από την ύλη και την τεχνική - που
τόσο ύπουλα τους έχουν κατακυριεύσει - και να αναμορφώσουν τη ζωή τους με
βάση τις ηθικές αρχές, το λόγο και το μέτρο στη συμπεριφορά τους.
Η σύγχρονη Ευρώπη έχει όλες τις δυνατότητες, τα μέσα και τις ευκαιρίες να κάνει
τους λαούς της ευτυχισμένους και δυνατούς, με μια προϋπόθεση: την επαναφορά
του πνεύματος σ' όλο το φάσμα της ζωής τους, και προς τούτο η ελληνική
παράδοση παραμένει μια ανοιχτή πηγή αληθινής ζωής.

Ωφέλειες στην Ελλάδα από τη δυναμική σχέση της με τη Λύση

Ο μεγάλος ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει πολλαπλές δυνατότητες και διανοίγει

νέους ορίζοντες στις επιστήμες, στις τέχνες και στα γράμματα,
καθώς και στις άλλες πτυχές της ζωής. Η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί πολύ με μια
προϋπόθεση: ότι θα έχει πάντα σαφή επίγνωση της τάσης των Ευρωπαίων να
επεκτείνουν την κυριαρχία τους, ενίοτε μάλιστα με αθέμιτα μέσα. Αντιμετωπίζοντας
κριτικά την επεκτατική διάθεση της Δύσης θα μπορέσει να διατηρήσει την
ταυτότητά της. Έτσι οι ωφέλειες θα είναι πολλαπλές, όπως:
 Κατοχύρωση του δικαιώματός της να υπάρχει σαν ελεύθερο κράτος, επειδή η
 Ευρώπη είναι αυτάρκης σε ειρήνη και σε πόλεμο.
 Σαν σύμμαχος των ευρωπαϊκών λαών μπορεί να απολαύσει τα αγαθά της
ειρήνης, καθόσον το γενικότερο πνεύμα της Ευρώπης είναι ειρηνόφιλο.
 Υποστήριξη στις δυσκολίες της ή και στις ανάγκες της σε οικονομικό και
πνευματικό επίπεδο.
 Μέσα από την πληθώρα των ευρωπαϊκών αγαθών, πνευματικών ή υλικών,
μπορεί να καλύψει η χώρα μας πολλές ελλείψεις στην ευρύτερη πολιτισμική της
ζωή.
 Διδαχή μεθόδων και τεχνικών για τη δημιουργία μιας υλικοτεχνικής υποδομής,
προκειμένου να ανορθωθεί η οικονομία της και η δύναμή της.
 Διδαχή τρόπων για μια οργανωμένη και πειθαρχημένη ζωή στον πολιτικό,
εργασιακό και κοινωνικό χώρο, που θα χαρακτηρίζεται από προγραμματισμό
και σοβαρότητα.
 Μιας και οι Ευρωπαίοι ευνοούν την εσωτερική και κοινωνική ελευθερία,
μπορούν οι Έλληνες, παίρνοντας πρωτοβουλίες, να ενισχύσουν την προσπάθειά
τους για σταθεροποίηση με βάση τα κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα.
 Δυνατότητες για αποδοχή μηνυμάτων και ερεθισμάτων, προκειμένου να
δημιουργήσουν νέες μορφές στα γράμματα και τις τέχνες, στα πλαίσια των
ποικίλων πολιτιστικών ανταλλαγών, που αποτελούν πλέον πραγματικότητα
στην Ενωμένη Ευρώπη.
 Πλουτισμός της ελληνικότητας με νέα σχήματα και ιδέες, που άνετα μπορούν
να αξιοποιηθούν από το λαό μας, εφόσον προσφέρονται απλόχερα απ' τον
Ευρωπαϊκό κόσμο, και τοποθέτηση σ' αυτά εκείνης της δικής τους σφραγίδας
που καθιστά κάτι Ελληνικό.
Η Ευρώπη όντως είναι ένα θερμοκήπιο ιδεών, προγραμμάτων και στόχων, που
όμως είναι ανοιχτό μονάχα στους θαρραλέου ς και τολμηρούς. Ο λαός μας, μιας και
έχει αυτά τα χαρακτηριστικά στην ιδιοσυγκρασία του, μπορεί να αναπτύξει μια
γόνιμη δραστηριότητα «δούναι και λαβείν» στον ευρωπαϊκό χώρο, δρώντας πάντα
με σύνεση και προσοχή. Αναμφίβολα έχει πολλές ευκαιρίες και δυνατότητες να
ανασχηματίσει πολλά στοιχεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού δίνοντάς τους νέες και
καθαρότερες μορφές μέσα από την ανθρωπιστική παράδοσή του. Οι Ευρωπαίοι
μπορούν να βοηθήσουν το λαό μας να αποτινάξει τη μιζέρια που τον χαρακτηρίζει
σε ορισμένες περιστάσεις, μέσα από μια γενικότερη αλλαγή νοοτροπίας στην
αντιμετώπιση των άσχημων πλευρών της συμπεριφοράς του.

Προσφορά αρχαίων Ελλήνων :

Αρκετοί λαοί έδωσαν υψηλά δείγματα εικαστικών τεχνών , ποίησης και
φιλοσοφίας . Η τραγωδία όμως και η Δημοκρατία αποτελούν συλλήψεις
Ελληνικές.
Τραγωδία : πρώτη φορά στην ιστορία ο Ελληνικός κόσμος συνέλαβε τα φοβερά
προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης και αγωνίστηκε να τα αντιμετωπίσει χωρίς
να συντριβεί. Μέσα από τις τραγωδίες επιχειρείται η κατανόηση του νοήματος της
ζωής και της ουσίας του ανθρώπου. Θίγονται βασικά προβλήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης :
 Η σχέση του ανθρώπου με το θείο
 Η σχέση του πολίτη με την εξουσία
 Η ελευθερία της βούλησης του ατόμου
 Η μοίρα και το πεπρωμένο
 Η έννοια του χρέους και η σύγκρουση καθηκόντων
 Η Δημοκρατία
 Η θέση της γυναίκας
 Ο έρωτας, η φιλία

Αξία κλασικών σπουδών :

Το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας πηγάζουν από το παρελθόν . Οι λαοί και
έθιμά προοδεύουν στηριζόμενοι στις ιστορικές παραδόσεις και στην πείρα των
παλαιότερων γενεών.
Οδηγοί της νεώτερης Ευρώπης οι Έλληνες κατάφεραν να υποτάξουν όλα τα ζωτικά
προβλήματα της ζωής στη λογική, στο ρυθμό και στο μέτρο.
Η αρχαιότητα θεωρείται δημιουργός βασικών ιδεών και ηθικών αξιών . Σήμερα
βρίσκει ο άνθρωπος σε αυτή ιδανικά, πρότυπα, κίνητρα για δημιουργική ανάταση
και παρορμητικές δυνάμεις . Η κλασσική παιδεία όχι μόνο οξύνει το γλωσσικό
αίσθημα, αλλά κυρίως δίνει αιώνια πρότυπα κλασσικής αρμονίας για κάθε
σκεπτόμενο. Η μελέτη των κλασσικών θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τα
προβλήματα της ζωής μας . Για τους άλλους λαούς η μελέτη θα είναι πηγή σοφίας,
για εμάς καθήκον προς το παρελθόν μας.