1.

0 PENDAHULUAN

Dalam sains komputer dan matematik, algoritma isihan (sorting) merupakan algoritma yang
menyusun sekumpulan data dalam tertib tertentu. Senarai data terisih adalah penting kerana
memudahkan proses pemahaman dan proses analisis koleksi data yang disimpan dan
seterusnya mempercepatkan operasi carian. Sebagai contoh, nombor telefon disusun
secara menaik mengikut abjad nama pelanggan dalam direktori telefon. Tertib yang paling
banyak digunakan ialah tertib bernombor dan tertib berleksikograf (lexicographical order).
Dua aktiviti utama dalam proses isihan ialah perbandingan elemen-elemen untuk
menentukan kedudukan elemen dan peralihan kedudukan elemen-elemen untuk menyusun
elemen-elemen tersebut. Bilangan perbandingan elemen dan bilangan peralihan elemen
dalam algoritma isihan menentukan keberkesanan algoritma tersebut. Keberkesanan kedua-
dua aktiviti ini juga bergantung kepada bilangan elemen yang perlu ditukar kedudukan
dalam proses isihan. Isihan yang efisien adalah penting untuk mengoptimumkan
penggunaan algoritma yang lain.

Kesimpulannya suatu Algoritma yang terbaik adalah suatu algoritma harus menghasilkan
output yan tepat guna (efektif) dalam waktu yang relatif singkat & penggunaan memori yang
relatif sedikit (efisien) dengan langkah & prosedur yang berakhir dengan baik dalam keadan
diperoleh suatu solusi ataupun tidak ada solusinya.

1.1.2 ALGORITMA ISIHAN “SHUTTLE”

Isihan shuttle membandingkan nombor ke-n dan ke-(n+1) untuk memastikan nilai terkecil
disusun dahulu. Setiap kali pertukaran, kita akan bandingkan dengan turutan sebelumnya
dan tukar jika perlu. Bilangan maksimum perbandingan bagi laluan ke-n ialah n. Bilangan
laluan maksimum bagi n data ialah n-1, dan bilangan perbandingan yang maksimum untuk n
data ialah () 2 1−nn.

1
Laluan 1

13 13

27 27
Langkah pertama iaitu pada laluan pertama, bandingkan dua
nombor di depan iaitu nombor 13 dan 27. Nombor 13 lebih kecil
1 1
berbanding nombor 27, jadi tidak ada perubahan tempat yang
20 20 berlaku.

2 2

22 22

14 14

21 21

Laluan 2

13 13 1

27 1 13

1 27 27

20 20 20

2 2 2

2
 22 22 22

14 14 14

21 21 21

Seterusnya, langkah kedua iaitu pada laluan kedua, bandingkan nombor 27 dan nombor 1,
perubahan tempat berlaku kerana nombor 1 lebih kecil daripada nombor 27 untuk
mendapatkan tertib menaik. Seterusnya, bandingkan pula nombor 1 dan nombor 13,
perubahan turut berlaku kerana nombor 1 lebih kecil berbanding nombor 13.

Laluan 3

1 1 1 1

13 13 13 13

27 20 20 20

20 27 27 27

3
 2 2 2 2

22 22 22 22

14 14 14 14

21 21 21 21

Pada laluan 3 pula, bandingkan nombor 27 dan 20, berlakunya perubahan di situ kerana 27
lebih besar daripada nombor 20. Kemudian, bandingkan nombor 13 dengan 20, tiada
perubahan yang berlaku serta bandingkan nombor 13 dan 1. Turut tidak berlaku perubahan
kerana nombor 1 lebih kecil berbanding 13.

Laluan 4

1 1 1 1 1

13 13 13 2 2

20 20 2 13 13

27 2 20 20 20

2 27 27 27 27

22 22 22 22 22

4
 14 14 14 14 14

21 21 21 21 21

Pada laluan 4, bandingkan nombor 27 dengan nombor 2, perubahan berlaku. Seterusnya,

bandingkan nombor 20 dengan 2, perubahan turut berlaku serta bandingkan nombor 13 dan
nombor 2, perubahan juga berlaku kerana nombor 13 lebih besar daripada nombor 2. Akhir
sekali, bandingkan nombor 1 dan nombor 2, perubahan tidak berlaku.

Laluan 5

1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2

13 13 13 13 13 13

20 20 20 20 20 20

27 22 22 22 22 22

22 27 27 27 27 27

5
 14 14 14 14 14 14

21 21 21 21 21 21

Pada laluan 5, bandingkan nombor 27 dan nombor 22, perubahan berlaku. Seterusnya
bandingkan nombor 20 dan 22, tiada perubahan yang berlaku serta bandingkan nombor 13
dan nombor 20, turut tidak berlaku perubahan tempat. Kemudian bandingkan nombor 2 dan
nombor 13, tiada berubahan yang berlaku. Akhir sekali, bandingkan nombor 1 dan 2, juga
tiada berubahan yang berlaku.

Laluan 6

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2

13 13 13 13 13 13 13

20 20 20 14 14 14 14

22 22 14 20 20 20 20

27 14 22 22 22 22 22

6
 14 27 27 27 27 27 27

21 21 21 21 21 21 21

Pada laluan 6, bandingkan nombor 27 dan nombor 14, terdapat perubahan tempat disitu.
Seterusnya, bandingkan nombor 22 dan nombor 14, turut mengalami perubahan. Kemudian,
bandingkan nombor 20 dengan nombor 14 juga berlaku perubahan tempat. Selepas itu,
bandingkan nombor 13 dan 14, tiada perubahan yang berlaku serta bandingkan nombor 2
dan nombor 13, turut tidak mengalami perubahan tempat. Akhir sekali, bandingkan nombor
1 dan 2, perubahan tidak berlaku.

Laluan 7

1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2

13 13 13 13 13 13 13 13

14 14 14 14 14 14 14 14

20 20 20 20 20 20 20 20

22 22 21 21 21 21 21 21

27 21 22 22 22 22 22 22

7
 21 27 27 27 27 27 27 27

Pada laluan 7, bandingkan nombor 27 dan 21, berlakunya perubahan pada kedua nombor
tersebut. Kemudian, bandingkan nombor 22 dan 21, terdapat perubahan yang berlaku.
Seterusnya, bandingkan pula nombor 20 dan 21, tidak berlaku perubahan serta bandingkan
nombor 14 dengan 20 juga tidak ada perubahan yang berlaku. Bandingkan pula nombor 14
dan 13, turut tidak mengalami perubahan. Bandingkan nombor 13 dengan nombor 2, juga
tidak ada perubahan yang berlaku. Akhir sekali, bandingkan nombor 1 dan 2, juga tidak ada
perubahan yang berlaku.

1.1.3 RUMUSAN ALGORITMA ISIHAN “SHUTTLE”

Rumusan
Laluan Perbandingan Persilangan
1 1 0
2 2 2
3 3 1
4 4 3
5 5 1
6 6 3
7 7 2
JUMALAH 28 12

1.2.1 ALGORITMA ISIHAN CEPAT

8
Isihan cepat memisahkan senarai data kepada dua sub-bahagian, di mana subbahagian
mengandungi nombor-nombor yang kurang atau sama dengan nombor pertama (pivot),
bahagian yang satu lagi mengandungi nombor-nombor yang lebih besar daripadanya. Kita
tidak menyusun dalam sub-bahagian. Letakkan nombor pertama di antara dua subbahagian
itu dan ulangi proses ini ke atas sub-bahagian sehingga tiada sub-bahagian yang terbentuk.

Laluan 1

pivot
13 27 1 20 2 22 14 21

pivot
13 1 2 14 27 20 22 21

X < 14 X > 14

Langkah pertama adalah pada laluan pertama, nombor 14 dipilih sebagai tiitk tetap iaitu
“pivot”. Kemudian, letakkan nombor 14 pada kedudukan yang betul dan pada bahagian
depannya adalah nombor yang kecil daripada nombor 14 manakala pada bahagian
belakangnya adalah nombor yang lebih besar daripada nombor 14 mengikut susunan asal.
Sebahagian nombor telah tersusun.

Laluan 2

pivot
13 1 2 14 27 20 22 21

pivot
13 1 2 14 20 22 21 27

X < 27

Pada laluan kedua, nombor 27 dipilih sebagai pivot kedua pula. Seterusnya, letakkan
nombor 27 di kedudukan paling belakang dan nombor yang kecil daripada 27 berada di
depan kerana nombor 27 adalah nilai yang terbesar dalam senarai. Sebahagian nombor
telah tersusun.

9
Laluan 3

pivot
13 1 2 14 20 22 21 27

pivot
13 1 2 14 20 21 22 27

X < 21 X > 21

Selepas itu, dalam laluan ketiga, nombor 21 dipilih sebagai pivot ketiga dan nombor 21
diletakkan di kedudukan yang betul dalam senarai nombor. Oleh itu, nombor yang kecil
daripada 21 diletakkan di depan manakala nombor yang besar diletakkan di bahagian
belakang nombor 21.

Laluan 4

pivot
13 1 2 14 20 21 22 27

pivot
1 2 13 14 20 21 22 27

X < 13 X > 13

Kemudian, dalam laluan keempat, nombor 13 dijadikan pivot keempat dan diletakkan di
kedudukan sepatutnya dalam senarai nombor. Jadi nombor yang kecil daripadanya
diletakkan di bahagian hadapan manakala nombor yang besar diletakkan di bahagian
belakang. Akhir sekali, semua nombor dalam senarai nombor telah tersusun.

10
1.2.2 RUMUSAN ALGORITMA ISIHAN CEPAT

Rumusan Jumlah
Laluan 1 2 3 4 10
Perbandingan 7 3 1 2 13

1.3 RUMUSAN

Algoritma pilihan saya adalah algoritma isihan cepat kerana ia mempercepatkan langkah
dan jalan penyelesaian yang sangat mudah. Sebagai contoh, Langkah pertama adalah pada
laluan pertama, nombor 14 dipilih sebagai titik tetap (pivot). Kemudian, letakkan nombor 14
pada kedudukan yang betul dan pada bahagian depanya adalah nombor yang kecil
daripada nombor 14 manakala pada bahagian belakangnya adalah nombor yang besar
daripada nombor 14 mengikut susunan asal. Dan pada pengakhirannya saya akan dapat
nombor dalam keadaan tersusun dengan beberapa langkah yang mudah dan cepat.
Dengan langkah yang sedikit, masa untuk menyelesaikan masalah dapat disingkatkan. Oleh
itu, saya tidak perlu membuang masa yang sangat lama untuk menyelsaikan sesuatu
masalah sedangkan terdapat kaedah yang lebih baik untuk saya selesaikan masalah
dengan lebih cepat.

RUJUKAN

Brian Jefferson. (2008). Decision D1. UK: Oxford University Press.

Definisi Algoritma. (t.t & t.p). Dicapai pada 23 September 2017 daripada
http://raficie.blogspot.my/2013/03/definisi-algoritma.html

Ian Bloomfield and John Stevens. (2002). Discrete & Decision. United Kingdom: Nelson
Thornes Ltd.

Nor Hayati Md. Yusof. (2010). HBMT 4403 Teaching Mathematics In Form Six. Selangor:
Open University Malaysia

Soon C. L., Tong S. F. and Lau T.K. (2005). Pre-U Mathematics S paper 2. Selangor:
Pearson Malaysia

Stan Dolan. (2001). Discrete Mathematics 2. UK: Cambridge University Press.

11
 Sue De Pomerai and John Berry. (1998). Decision mathematics. London : Collins
Educational

12