ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ( Σημειώσεις από Χαρά Κοτσακιαχίδου)

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Τι γνωρίζετε για την τρημίστιχη στροφή ( εξηγείστε σχηματικά και παράδειγμα)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Κείμενο: Α = Α1(1ο ημιστίχιο) + Α2 (2ο ημιστίχιο)

Β1
α΄στροφή

Μελωδία: α = α1 + α2
β1

Κείμνο: Β = Β1 + Β2
Γ1
β΄ στροφή

Μελωδία:α = α1 + α2
β1

Παράδειγμα:

Α1 Α2
Τρεις καλογέροι κρητικοί/και τρεις απ’ τ’ άγιο όρος
[σέρνουν το Κύριε Ελέησον]Β1
Β1 Β2
Σέρνουν το Κύριε Ελέσον/ και το Χριστός Ανέστη
[ανέβα μούτσο’μ στα πανιά]Γ1

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Ποιους τρόπους παραγωγής ήχου στα αερόφωνα όργανα και ηχητικά αντικείμενα
γνωρίζετε? Σχηματίστε τα επιστόμια κάθε κατηγορίας και αναφέρετε τα όργανα που
παίζονται με αυτά.
** (αμα πει στα λαικα αερόφωνα τότε μάλλον το ελέυθερο γλωσσίδι δεν τ αναφέρουμε)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Τρία είδη γλωσσιδιού ( από καλάμι , ξύλο, μέταλλο ή πλαστική ύλη) χρησιμοποιούνται σε
ορισμένα αερόφωνα,λαικά ή έντεχνα μουσικά όργανα για τη δημιουργία του ήχου:
Ελέυθερο γλωσσίδι, μονό επικρουστικό γλωσσίδι και διπλό επικρουστικό γλωσσίδι. Το
ελεύθερο γλωσσίδι,λίγο μικρότερο από το άνοιγμα στη βάση του οποίου είναι στερεωμένο,
πάλλεται μέσα και έξω από το άνοιγμα αυτό όπως π.χ στη φυσαρμόνικα, το ακορντεόν, το
αρμόνιο κτλ. Το μονό επικρουστικό γλωσσίδι,λίγο μεγαλύτερο από το άνοιγμα στη βάση
του οποίου είναι στερεωμένο, όταν πάλλεται χτυπάει σε στερεό σώμα. Μονό επικρουστικο
γλωσσίδι έχουν η μαντούρα της Κρήτης, η νησιώτικη τσαμπούνα, η γκάιντα, το κλαρίνο κτλ.
Στο διπλό επικρουστικό γλωσσίδι πάλλονται, δηλαδή ανοιγοκλείνουν τα δύο καλαμένια
χείλια του, που χτυπούν το ένα το άλλο. Τέτοιο γλωσσίδι έχουν ο ζουρνάς,το όμποε, το
φαγκότο κ.α
Σημειώνουμε επίσης ότι στον τραγουδιστή οι φωνητικές χορδές λειτουργούν ως γλωσσίδι
από μεμβράνη. Το ίδιο και τα χείλια του μουσικού από παίξιμο ορισμένων πνευστών
οργάνων (κόρνο,σάλπιγγα,τρομπόνι).

Η φλογέρα έχει εντελώς ανοιχτό επιστόμιο

Το σουραύλι έχει μία τάπα που αφήνει μια λεπτή σχισμή, λοξοκομένο επιστόμιο

Γκάιντα: Τα εξαρτήματα της γκάιντας είναι το επιστόμιο, δύο αυλοί και το ασκί.
Ο ένας αυλός είναι μακρύς και ο άλλος κοντός. Και στους δύο είναι προσαρμοσμένο από
ένα μονό επικρουστικό γλωττίδι.
Τσαμπούνα: Αποτελείται από το ασκί, το επιστόμιο και τη συσκευή για την παραγωγή ήχου.
Η συσκευή για την παραγωγή ήχου αποτελείται από μιαν αυλακωτή βάση, μέσα στην οποία
είναι τοποθετημένοι δύο καλαμένιοι αυλοί με μονό επικρουστικό γλωσσίδι τύπου
κλαρινέτου

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Τι γνωρίζετε για το ιδιαίτερο είδος της πρωτόγονης πολυφωνίας στο δημοτικό τραγούδι?
Ποιοι είναι οι ρόλοι των φωνών ( κινήσεις – διαστήματα) ? Γράψτε στο πεντάγραμμο δύο
τύπους της σκάλας στην οποία κινούνται συνήθως τα πολφωνικά αυτά τραγούδια.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Εξαίρεση στον κύριο όγκο του δημοτικού μονοφωνικού τραγουδιού, αποτελούν ορισμένα τραγούδια
στη Βόρεια Ήπειρό που τραγουδιούνται πολυφωνικά χωρίς οργανική συνοδεία. Τα τραγούδια αυτά
εκτελούνται ομαδικά, με το λιγότερο τέσσερα μέλη. Συνήθως όμως η ομάδα απαρτίζεται από πέντε,
έξι ή και περισσότερα άτομα. Ο κύριος τραγουδιστής που αρχίζει το τραγούδι λέγεται ‘’πάρτης’’,
γιατί όπως λέγεται ‘’παίρνει’’ το τραγούδι.Μετά από λίγο μπαίνει ο δεύτερος τραγουδιστής που
λέγεται ‘’γυριστής’’, ‘’γυρίζει’’ το τραγούδι.
Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας κρατούν το ίσον, για αυτό και λέγονται ισσοκράτες. Στην ομάδα
μπορεί να προστεθεί ( επιπλέον ή σε αντικατάσταση του γυριστή), κι ένας ακόμα τραγουδιστής ο
‘’κλώστης’’, ο οποίος ‘’κλωθεί’’ το τραγούδι.
Ο πάρτης αρχίζει πρώτος, μόνος του, το τραγούδι, εκτελεί μια μουσική φράση, η οποία καλύπτει
άλλοτε ολόκληρο τον στίχο,άλλοτε το πρώτο μόνο ημιστίχιο, και άλλοτε ορισμένες συλλαβές του
στίχου, ανάλογα το είδος του τραγουδιου.
Στη συνέχεια διακόπτεται το τραγούδι και αρχίζει ο ‘’ρίχτης’’ ο οποίος όπως λέγεται ‘’ρίχνει’’ το
τραγούδι. Αυτός τραγουδάει ένα φθόγγο σε διάστημα Τετάρτη καθαρής κάτω από την τονική με
απλό ή διπλό ποίκλιμα και με παράταση του τελευταίου φθόγγου. Στη συνέχεια λαμβανουν μέρος
όλες οι υπόλοιπες φωνές ώστε να γεμίσει το τραγούδι.
Ο γυριστής εκτελεί μόνο δύο φθόγγους τονική και υποτονική, η οποία αποτελεί πάντοντε διάστημα
δευτέρας μεγάλης, με ένα ιδιάζοντα φωνητικό τρόπο. Σε κάποιες περιπτώσεις η φωνή του γυριστού
εκτείνεται μέχρι τετάρτης καθαρής κάτω από την τονική, με εσωτερική, διαστηματική , κατιούσα
διάταξη, δευτέρας μεγάλης και Τρίτη μικρής.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της φωνής του γυριστού είναι η κατάληξη της υποτυπώδους μελωδίας του
στην υποτονική της κλίμακας , με μία απότομη και ένονη διακοπή της φωνής, την οποία οι
εκτελεστές την ονομάζουν ‘’κόψιμο’’ ή τσάκισμα’’ του γυριστού, ενώ οι δύο άλλες φωνές του πάρτη
και των ισσοκρατών καταλήγουν στην τονική της μελωδίας. Δημιουργείται έτσι μια διαφωνία πολύ
χαρακτηριστική.
Η πλέον ιδιάζουσα φωνή στην ομάδα είναι του κλώστη. Η μελωδική γραμμή αυτού βασίζεται στην
τονική της κλίμακας και στην έβδομη μικρή πάνω απο αυτή. Σπάνια γίνεται χρήση της Πέμπτης πάνω
από την τονική. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μελωδική κατάληξη της μελωδίας του κλώστου. Οι
δυο τελευταίοι φθόγγοι αυτοί καταλήγουν στην έβδομη βαθμίδα πάνω από την τονική και
σχηματιζούν μ αυτήν διαφωνία εβδόμης μικρής.
Οι ισσοκράτες κάθε ομάδαςείναι, ως επί το πλείστον περισσότεροι των δύο, συνήθως 4, μπορεί
όμως και 5 και 6. Αυτοί κρατούν το ίσον στην τονική της κλίμακας ακολουθόντας το ρυθμό του
πάρτη. Οι ισσοκράτες εκτελούν μουσικώς το κείμενο, όπως και οι άλλες φωνές. Το ίσον κρατιέται
συνεχώς σε ορισμένα σημεία της μελωδίας και ιδιαίτερα στο τέλος της μουσικής στροφής,
διακόπτεται όμως απότομα μαζί με τις άλλες στροφές.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των τραγούδιών αυτών είναι πως όλες οι μελωδίες βασίζονται στις
πεντατονικές ανημίτονες κλίμακες και ο ρυθμός που κυριαρχεί είναι ο τρίσημος του ιαμβικού τύπου.

ΑΝΗΜΙΤΟΝΕΣ ΠΑΝΤΕΤΟΝΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ

ος
1 ) τρόπος του ντο, τονική
Κλειδι σολ, ντο ρε φα σολ λα ντο
ος
2 ) τρόπος του ρε,υποτονική
Κλειδι σολ
Ντο ρε φα σολ λα ντο ρε

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Ποιες σειρές δίσκων γνωρίζετε που εκδόθηκαν από αρχεία και ιδιωτικές συλλογές?

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Καράς, τραγούδια ρόδου, σύμης χάλκης
Πελοπονησσιακο λαογραφικό ίδρυμα, ελλη.δημοτ. μουσική – τραγούδια γάμου
Δόμνα σαμίου, έχε γεια παναγιά
Wolf Diefrich, musica populare del Dodecanese folk music, of the Dodecanese islands
Μέλπω Μερλιέ, τραγούδια Ρούμελης
Βυζαντινοί ύμνοι των Θεοφανείων, Σίμων καράς και σύλλογος προς διάδοσιν της εθνικής
μας μουσικής
Χοροί Θράκης με γκάιντα, πασχάλης χριστίδης
Τραγούδια Κρήτης, σύλλογος προς διάδοσιν της εθνικής μας μουσικής
Κυπριακοί λαικοί χοροί και τραγούδια, ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΒΕΡΩΦ
Τραγούδια Κρήτης, Σύλλογος προς διάδοσιν της εθνικής μουσικής
Τραγούδια Ανατολικής Μακεδονίας, Σίμων Καράς και σύλλογος προς διάδοσιν της εθνικής
μουσικής

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Αναφέρετε τίτλους βιβλίων και τους συγγραφείς τους που έχουν θέμα σχετικό με την
ελλ.δημοτ. μουσική. (Μπορεί να σου ζητήσει και δομή περιεχομένου, θα το ψάξεις στα
βιβλία που μας έστειλε στα μέιλ)

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Τραγούδια της Ρούμελης , Μέλπω Μερλιέ
Ελληνικά Μουσικά Όργανα, Φοίβος Ανωγειαννάκης
Δοκίμιο για το ελληνικό τραγούδι , Baud Bovy
Τραγούδια των δωδεκανήσων, Baud Bovy
Μουσική Λαογραφίας, Βρέλλης Αριστοτέλης
Μπέλα Μπαρτοκ και δημοτικό τραγούδι, Σηφάκης με τη συνεργασίας ΒέραςΛάμπερτ
Οι μουσικοί τρόποι στην ανατολική μεσόγειο, Μάριος Μαυροειδής
Δημοτικά τραγούδια κονιάκου δωριδος, Κωσταντίνου Μάρκου
Δημοτικά τραγούδια Ηπείρου και Μωριά,Περιστέρης
Το δημοτικό τραγούδι, Κυριακίδης
Το λαικό κλαρίνο στην Ελλάδα, Δέσποινα Μαζαράκη

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Ποια επιστημονικά ιδρύματα και φορείς γνωρίζετε που ασχολήθηκαν με την
έρευνα,συλλογή και μελέτη του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού? Αναφέρετε τα
αντίστοιχα ονόματα που εργάσθηκαν σε αυτά.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
1930-1931 Σύλλογος Δημοτικών τραγουδιών ( pernot )
Σύλλογος προς διάδοσιν της εθνικής μας μουσική
Κέντρο μικρασιατικώνσπουδών ( Μέλπω Μερλιέ – Οκτάβιο )
Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο ( Μαζαράκη, Αγιουταυτη, Δραγούμης)
Κέντρο έρευνας ελληνικής λαογραφίας ( Περιστέρης, Πετρόπουλος, Αμαργιαννάκης)
Πελοποννησιακό λαογραδικό ίδρυμα ( φοίβος Ανωγειαννάκης)

***Οι επόμενες ερωτήσεις αφορούν το βιβλίο, Λαικα μουσικά όργανα , του Φοίβου
Ανωγειαννάκη.

ΔΟΜΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

1. Πρόλογος
2. Εισαγωγή

Το δημοτιό τραγούδι, Λαικά όργανα – Ζύγια – Κομπανιά, Λαικοί κατασκευαστές οργάνων,

Εργαστήρια Λαικών οργάνων, Γύφτοι, Δάσκαλος και μαθητής, τα νεώτερα λαικά τραγούδια,
ρεμπέτικο, το δημοτικό τραγούδι σήμερα, η μελέτη του δημοτικού τραγουδιού, μελέτη
μουσικών οργάνων, εθνομουσικολογία, η έκδοση αυτή, συλλογές ελληνικών λαικών
μουσικών οργάνων
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ακριτικό Vs Κλέφτικο τραγούδι
Δημοτικό Vs Λαικό τραγούδι

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Το Ελληνικό δημοτικό τραγούδι διαιρείται σε δύο κυρίως κύκλους. Το ακριτικό ,που
δημιουργείται στον 9ο – 11ο αι. Περίπου και εκφράζει τη ζωή και τους αγώνες των ακριτών
στα σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, και το κλέφτικο που δημιουργείται από τα
ύστερα βυζαντινά χρόνιαεώς το 1821, και εκφράζει, μαζί με όλα τα άλλα τραγούδια της
ίδιας εποχής ( ιστορικά, παραλογές, της αγάπης, του γάμου, της ξενιτιάς, μοιρολόγια κτλ. )
τη ζωή του νεώτερου ελληνισμού. Με την επική πνοή του ακριτικού τραγουδιού,τον υψηλό
τόνο του κλέφτικου ή το λυρισμό της νησιώτικης μελωδίας, οι δύο αυτοί κύκλοι
αντικαθρεφτίζουν,σε μια αδαίρετη ενότητα λόγου, μουσικής και χορού, τους αγώνες γαι
την ελευθερία, τις χαρές και τους καημούς, την αγάπη και το θάνατο.

Παράλληλα με το δημοτικό τραγούδι,υπάρχει και ο όρος λαικό τραγούδι, που

χρησιμοποιείται συχνά σαν ταυτόσημη έννοια. Στη μουσικολογία ωστόσο αυτοί οι δύο όροι
δεν θεωρούνται πάντα ταυτόσημοι. Και σε αυτή την περίπτωση ο όρος δημοτικό τραγούδι
έχει καθιερωθεί να αντιπροσωπεύει τα παλιά τραγούδια ενός λαού, ενώ ο όρος λαικό
τραγούδι, τα νεώτερα. Ποια είναι η συγκεκριμένη έκταση των εννοιων ‘’παλιά’’ και
‘’νεώτερα’’, αυτό εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες μια
χώρας. Στην ελλάδα, δημοτικά τραγούδια καθιερώθηκε να λέγονται όλα τα τραγούδια εώς
την επανάσταση του ’21, τα τραγούδια δηλαδή του ακριτικού και του κλέφτικου κύκλου,
και , λαικά τραγούδια, όλα τα νεώτερα, όπως π.χ το τραγούδι ‘’Μπαρμπα Γιάννη με τις
στάμνες’’, η αθηναική καντάδα, τα σύγχρονα ρεμπέτικα τραγούδια κτλ.
Οι ίδιοι όροι αρμόζουν και για τα μουσικά όργανα του ελληνικού λαού. Η λύρα, το λαγούτο,
ο ταμπουράς, η γκάιντα, ο ζουρνάς, το νταούλι κ.α ανήκουν στην κατηγορία των δημοτικών
μουσικών οργάνων. Αντίθετα το βιολί, το κλαρίνο , η κιθάρα κ.α χρησιμοποιήθηκαν από το
λαό τα νεώτερα χρόνια, είναι λαικά όργανα. Ωστόσοο όρος λαικα μουσκά όργανα έχει
επικρατήσει ανεξάρτητα εάν πρόκειται για παλιά η νεώτερα.

ΕΛΛ.ΔΗΜ.Τραγούδι  δομή:
μονόφωνο + τροπικό ( modal )
Όπως κάθε μονόφωνη μουσική, το ελλ.δημ.τρ. τραγουδιέται και παίζεται στη φυσική
κλίμακα ( όχι συγκερασμένη Δύσης)

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η μελέτη του Δημοτικού τραγουδιού – Πρώτοι Μελετητές

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Την πρώτη ώθηση για την έρευνα, τη συλλογή και την έκδοση των ελληνικών δημοτικών
τραγουδιών τη δίνουν ξένοι μελετητές, παρακινημένοι από τις αρχές του 19ου αι. –
απόρροια του ρομαντικού κινήματος - για την μελέτη των πνευματικών εκδηλώσεων του
λαού. Οι δύο τόμοι της πρώτης συλλογής, του Γάλλου Claude Fauriel, έκδίδονται το 1824 –
1825. Εκτοτε συνεχίζεται η συλλογή και η δημοσίευση δημοτικών τραγουδιών, τόσο από
Έλληνες όσο και από ξένους φιλολόγους.Οι συλλογές όμως αυτές αφορούν μόνο τα
κείμενα, τον ποιητικό δηλαδή λόγο. Η καταγραφή δημοτικών μελωδιών έγινε πολύ
αργότερα. Αν εξαιρέση κανείς τις μεμονωμένες δημοσιεύσεις σε περιοδικά του
προηγούμενου αι., η πρώτη αυτοτελής μουσική συλλογή, του L.A Bourgault – Ducoudary,
εκδίδεται στο Παρίσι το 1876.

Εκείνος που θεμελιώνει στη χώρα μας την έρευνα και τη μελέτη του δημοτικού τραγουδιού
με βάση τις αυστηρές μεθόδους της εθνομουσικολογίας, είναι ο νεοελληνιστής,
μουσικολόγος και μαέστρος, καθηγητής Samuel Baud Bovy.

Άλλοι μελετητές: Σταματιάδης ( 1880), Hubert Pernot ( 1903)

ΕΡΩΤΗΣΗ: Εθνομουσικολογία

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Με τη μελέτη των λαικών οργάνων ασχολείται η οργανολογία, ο πιο ανεπτυγμένος κλάδος
σήμερα, της εθνομουσικολογίας, με αντικείμενο , όχι μόνο τα όργανα που υπάρχουν και
παίζονται ή υπάρχουν χωρίς να χρησιμοποιούνται, αλλά και τα όργανα εκείνα που είναι
γνωστή η ύπαρξη τους μόνο από φιλολογικές μαρτυρίες ή σωζόμενες παραστάσεις τους. Η
ανάπτυξη της εθνομουσικολόγιας, τα τελευταία πενήντα χρόνια, με τη βοήθεια αρχικά του
γραμμοφώνου, κι αργότερα του μαγνητοφώνου, δεν πλάτυνε απλώς τους ορίζοντες των
μουσκών μας γνώσεων, αλλα βοήθησε να γνωρίσουμε καλύτερα αυτή την ίδια την
Ευρωπαική μουσική. Να διαπιστωθούν ανυποψίαστες εώς σήμερα σχέσεις και
αλληλεπιδράσεις και να γίνει αντιληπτό ότι η οφειλή των Ευρωπαίων δεν σταματάει στην
Αρχαία Ελλάδα, αλλα εκτείνεται πολύ μακρύτερα, εώς πέρα, στην Άπω Ανατολή.
Αντίθετα από την κλασσική μουσικολογία, που μελετά κυρίως κάθε γραμμένη μουσική, η
εθνομουσικολογία ερευνά και μελετά την παραδοσιακή μουσική και τ παραδοσιακά
μουσικά όργανα. Τη μουσική δηλαδή που δεν είναι γραμμένη και μεταφέρεται από τον
πατέρα στο γιο, από την μια στην άλλη γεννιά.
Πατέρα της εθνομουσικολογίας θεωρείται ο Άγγλος φυσικομαθηματικός και φιλόλογος
Alexander John Ellis. Το έργο του ‘’Για τις μουσικές κλίμακε διαφόρων εθνών’’, ( 1885)
έθεσε τις βάσεις της εθνομουσκολογίας ως αυτοτελούς επιστήμης.
‘’Η εθνομουσικολογία δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί ως ανεξάρτητη επιστήμη αν δεν είχε
εφευρεθεί το γραμμώφωνο’’, υποστηρίζει ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους
της, ο Ολλανδός μουσικολόγος Jaap Kunst. Πραγνατικά, η βοήθεια του γραμμοφώνου, και
στην συνέχεια του μαγνητοφώνου, είναι ανυπολόγιστη. Μόνο με το μηχανικό αυτό μέσο ο
ερευνητής μπορεί να είναι βέβαιος για την ακρίβεια της καταγραφής. Χάρη σε αυτό μπορεί
να διαφυλαχτεί εκτός από τα διαστήματα καιτο ρυθμό, το ύφος της μουσικής.
Στην Ελλάδα ο πρώτος που χρησιμοποίησε το γραμμόφωνο με κύλινδρο για την καταγραφή
δημοτικών τραγουδιών είναι ο Hubert Pernot το 1898 – 1899.
Δέκα χρόνια περίπου αργότερα το Ωδείο Αθηνών αναθέτει στο καθηγητή βυζαντινής
μουσικής Κωσταντίνο Ψάχο τη καταγραφή δημοτικών τραγουδιών με τη βοήθεια
γραμμοφώνου στο χωριό Μουρλα του Αιγίου ,1910 και στους Λάκους Κρήτης, 1911. Έκτοτε
την καταγραφή δημοτικών τραγουδιών με τη βοήθεια αρχικά γραμμοφώνου και αργότερα
μαγνηωτοφώνου, έχουν αναλάβει τρία ιδρύματα, το ‘’Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο’’ , 1930
, που ίδρυσε και διευθύνει η Μέλπω Μερλιέ, ο ‘’Σύλλογος προς διάδοσιν την Εθνικής
Μουσικής’’,1929, που ίδρυσε και διευθύνει ο Σίμων Καράς, και κυρίως το ‘’Κέντρο Ερεύνης
της Ελληνικής Λαογραφίας’’, της ακαδημίας Αθηνών, του οποίου το μουσικό αρχείο έχει
σήμερα 19.500 καταγραφές δημοτικών τραγουδιών και χορών σε ταινίες μαγνητοφώνου.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Διαχωρισμός και ταξινόμηση των οργάνων σε ενότητες

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σύστημα των E. von Hornbostel – C. Sachs.

Ιδιόφωνα ( τα όργανα στα οποία ηχεί το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα)
Μεμβρανόφωνα (τα όργανα με μεμβράνη)
Αερόφωνα (τα πνευστά όργανα)
Χορδώφωνα ( τα όργανα με χορδές)

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Ποιες συλλογές οργάνων γνωρίζετε που έχουν δημιουργηθεί στον ελλαδικό χώρο?

Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, της Ακαδημίας Αθηνών ( 64 όργανα)

ΜουσικόΛαογραφικό Αρχείο,Μέλπω Μερλιέ (45 οργάνα)
Σύλλογος προς διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής,Σίμονα Καρά ( 80 όργανα)
Φοιβος Ανωγειννάκης, (300 οργανα)
Συλλογές αποκλειστικά από φλογέρες, σουραύλια και μαντούρες της Δέσποινας Μαζαράκη
(150 οργανα) και της Μαρίας Κυνηγού – Φλάμπουρα (84 όργανα)

3. Ιδιόφωνα
Ζίλια, κουδούνι,μασά,τζαμάλα,τρίγωνο,παλαμάκια – στράκες,νομίσματα, μασούρ –
πλεξίδες, σουργούτ, κουτάλια, μαγειρικά σκεύη, ποτηράκια, κομπολόι
Ηχτικά αντικείμενα: σήμαντρο, κόντιο,ροκάνα, ρεντέλα, βολαχτήρα, πυροβολισμοί,
ανεμοδείκτης-σκιάχτρο
4. Μεμβρανόφωνα
Νταούλια, τουμπί, ντέφι, ταμπουτσά - τουμπανάς, τουμπελέκι
Ηχήτικά αντικείμενα: μουγκρινάρα-γουργούρα,νουνούρα, χτένι με τσιγαρόχαρτο
5. Αερόφωνα
Φλογέρα – σουραύλι – μαντούρα, ζουρνάς, τσαμπούνα, γκάιντα, κλαρίνο, φύλλο δέντρου
Ηχητικά αντικείμενα: μπουρού, τρουμπέτα –βούκινο, σφύριγμα – σφυρίχτρες, παιδικές
σφυρίχτρες , λαλίτσες, βούγκα, σβουριχτό πέταγμα καρπού της πικροδάφνης, φούσκα ζώου

6. Χορδόφωνα
Ταμπουράς, λαγούτο,ούτι,λαουτοκιθάρα,μαντολίνο - κιθάρα, λύρα,κεμεντζές,
κεμανές,βιολί,κανονάκι, σαντούρι,λατέρνα
Ηχητικά αντικείμενα: αρτηκόλυρα, ταμπουράδες, διολί

7.Σημειώσεις
8.Γενική Βιβλιογραφία
9.Εικόνες
10.Ευρετήριο

Πιθανές Ερωτήσεις:

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Ποια σύμβολα γνωρίζετε που χρησιμοποιούνται από τους ερευνητές για να καταγράφουν
με λεπτομέρεια τις ιδιαιτερότητες του δημοτικού τραγουδιου? ( εξήγηση των συμβόλων)
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Σε ένα από τα βιβλία που μας έστειλε στα μέιλ στο κεφάλαιο’’ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ’’
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γνωρίζετε για την κατασκευη,τον τρόπο παιξίματος και την καταγωγή του (
Ζουρνά, Τσαμπούνα, φλογέρα, σουραύλι, Μαντούρα, Γκάιντα, Κλαρίνο, Φύλλο δέντρου,
Μπουρού, Τρουμπέτα, Σφυρίχτρες,Λαλίτσα)
ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Στο βιβλίο του Ανωγειννάκη για περισσότερες λεπτομέρεις, αλλα να ξέρουμε
μόνο τα βασικά
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γνωρίζετε για τις παραλογές?
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στις σημειώσεις που μας έστειλε στα μέιλ