ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ PDF

Ιστορία
Δ΄ Δημοτικού
Φύλλα Εργασιών
με Απαντήσεις
Μαρία Απ. Γαϊτανίδη
2018
Έκδοση taexeiola
Αντί προλόγου
Το βοήθημα της Ιστορίας Ε΄ Δημοτικού περιλαμβάνει Φύλλα Εργασιών για κάθε ενό-
τητα του σχολικού βιβλίου. Για την διευκόλυνση των μαθητών παρέχονται και οι απα-
ντήσεις στο τέλος κάθε ενότητας. Το βοήθημα αυτό διαρκώς ανανεώνεται, γίνονται
προσθήκες και βελτιώνεται, οπότε σιγουρευτείτε πως χρησιμοποιείτε την τελευταία
έκδοση. Το παρόν βιβλίο «Ιστορία Δ΄ Δημοτικού: Φύλλα Εργασιών» έκδοσης
taexeiola, είναι ελεύθερο προς ανάγνωση από την ιστοσελίδα taexeiola αλλά και άλ-
λους διαδικτυακούς τόπους. Επιτρέπεται το δωρεάν κατέβασμα και εκτύπωση του
βιβλίου για προσωπική χρήση. Επιτρέπεται η ολική αναδημοσίευση του έργου μέσω
του διαδικτύου. Προσοχή! Σε καμία περίπτωση και με κανένα τρόπο δεν επιτρέπεται
η πώλησή του. Αν διαπιστωθεί κάποια τέτοια ενέργεια παρακαλούμε επικοινωνήστε
μαζί μας στο taexeiola@gmail.com.
Ο εκδότης
© 2018 taexeiola
Έκδοση: taexeiola
e-mail: taexeiola@gmail.com
Το έργο Χορηγείται με άδεια

Creative Commons
Δείτε Ακόμα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ............................................................... 7
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΑΡΧΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ............................................................................. 21
ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
1. ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ: ............................................................................................ 50
2. Ο «ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ» (5ος ΑΙΩΝΑΣ π.Χ.): .............................................................. 63
3. Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ: ...................................................................... 76
4. Η ΘΗΒΑ: ............................................................................................................... 85
5. Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: .................................................................................................... 91
ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

1. ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: .................................................................. 106
2. ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ: ........................................................................................... 115

σελ. Ιστορία Δ΄ Δημοτικού [Κριτήρια Αξιολόγησης]
7 1η Ενότητα [Γεωμετρικά χρόνια]
1η Ενότητα:
« Γεωμετρικά χρόνια »
Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

1ο Κριτήριο Αξιολόγησης
Η κάθοδος των Δωριέων
Βρες το σωστό και το λάθος. Για κάθε σωστή πρόταση σημείωσε

Σ ενώ για κάθε λανθασμένη Λ :
Α) Οι Δωριείς ήταν το πρώτο ελληνικό φύλλο που μετακινήθηκε προς τη

Νότια Ελλάδα.
Β) Οι άνθρωποι εγκαταλείπουν ένα χώρο όταν κινδυνεύουν ή όταν θέλουν

να ζήσουν καλύτερα.
Γ) Η κάθοδος των Δωριέων δεν έγινε μονομιάς.
Δ) Οι Δωριείς παρέμειναν στη Στερεά Ελλάδα και δεν προχώρησαν στην

Πελοπόννησο.
Ε) Οι παλιοί κάτοικοι της Αθήνας έγιναν είλωτες και καλλιεργούσαν τη γη.
Ζ) Οι Δωριείς ήταν πιο πολλοί και οι κάτοικοι υιοθέτησαν τη δωρική διάλε-

κτο.
Η) Ο μυκηναϊκός πολιτισμός σταμάτησε να αναπτύσσεται.

Συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν στο παρακάτω κείμενο :
Οι ………………….. ήταν το …………………….. ελληνικό φύλο που μετακινή-

θηκε προς τη ……………… Ελλάδα. Οι άνθρωποι ακόμα και σήμερα εγκαταλείπουν
ένα χώρο όταν …………………………….. ή όταν θέλουν να ζήσουν
…………………… Η …………………. των Δωριέων δεν έγινε μονομιάς. Μια ι-
σχυρή ομάδα πέρασε στην Πελοπόννησο και κατευθύνθηκε στη ………………….
και την εύφορη πεδιάδα του ποταμού ………………….. Οι παλιοί κάτοικοι έγι-
ναν………………………….. και καλλιέργησαν τη γη.
Απάντησε στην ερώτηση σύντομα και περιεκτικά :
✓ Ποια γλώσσα μιλούσαν οι κάτοικοι των περιοχών που κατέλαβαν οι Δω-

ριείς και γιατί;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Οι Έλληνες δημιουργούν αποικίες

Α) Οι μετακινήσεις πληθυσμών αναστάτωσαν τους κατοίκους της Ελλάδας.
Β) Εκείνη την εποχή τα κτήματα ήταν εύφορα, η κτηνοτροφία αναπτύχθηκε.
Γ) Η μετανάστευση γινόταν με τρόπο οργανωμένο.
Δ) Οι περισσότερες μετακινήσεις έγιναν γιατί οι κάτοικοι δεν ένιωθαν

ασφάλεια και αναζητούσαν καλύτερη ζωή.
Ε) Οι Αιολείς ξεκίνησαν από την Αττική και έφτασαν στη Μ. Ασία.
Ζ) Οι Έλληνες στις νέες πατρίδες αποδέχτηκαν τον τρόπο ζωής των εκεί
λαών.
Η) Στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές οι Έλληνες δεν γιόρταζαν όλοι μαζί

και δεν λάτρευαν τους θεούς τους, όπως τους άρμοζε.

Αντιστοίχισε τις λέξεις της ομάδας Α με τις λέξεις τις ομάδας Β

που σχετίζονται μεταξύ τους :
Α Β
1) έφταναν συνεχώς στην
α) Αιολείς
Πελοπόννησο
2) έφυγαν από τη Θεσσαλία
β) Ίωνες 3) έφτασαν στην Ρόδο
4) έφυγαν από την Αττική
γ) Δωριείς 5) έφτασαν στη Σάμο και στη Χίο

6) έφτασαν στη Λέσβο και στην
Τένεδο
✓ Πώς χαρακτηρίστηκε, μετά τις μετακινήσεις πληθυσμών, το Αιγαίο πέ-

λαγος και γιατί;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η ποίηση και η θρησκεία

των Ελλήνων

Α) Ο Όμηρος έγραψε την Ηρακλειάδα και την Οδύσεια.
Β) Οι Έλληνες πίστευαν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου.
Γ) Τα κατορθώματα των πολεμιστών τα τραγουδούσαν οι μελωδοί.
Δ) Η Ιλιάδα μιλάει για τους αγώνες των Ελλήνων για την κατάληψη της
Τροίας.
Ε) Εκείνα τα χρόνια, όλες οι περιοχές λάτρευαν τους ίδιους θεούς.
Ζ) Οι Έλληνες πίστευαν ότι οι θεοί τους κατοικούσαν σε ένα λαμπρό

παλάτι στην Πάρνηθα.
Η) Οι θεοί έτρωγαν αμβροσία και έπιναν νέκταρ.


Α Β
α) Δίας 1) ο θεός της θάλασσας

2) οι αρχαίοι πίστευαν ότι ήταν
β) Ήρα
κουτσός
γ) Ποσειδώνας 3) θεά της γεωργίας
δ) Αθηνά 4) σύμβολό του είναι ο κεραυνός
ε) Ήφαιστος 5) ιερό της ζώο το ελάφι

6) η θεά της σοφίας και της
ζ) Άρης
εργασίας
7) θεά του έρωτα και της ομορ-
η) Ερμής
φιάς
θ) Δήμητρα 8) σύζυγος του Δία
ι) Αφροδίτη 9) θεά της οικογένειας
κ) Άρτεμη 10) θεός του πολέμου
λ) Εστία 11) θεός της μουσικής

12) οδηγούσε τις ψυχές στον
μ) Απόλλωνας
Κάτω κόσμο
ΒΑΘΜΟΣ:

Η τέχνη και η γραφή

Α) Ονομάστηκε γεωμετρική εποχή, επειδή οι Έλληνες ανέπτυξαν τα

μαθηματικά και τη γεωμετρία.
Β) Στη γεωμετρική εποχή τα αγάλματα ήταν μεγαλοπρεπή και με ακριβείς

λεπτομέρειες.
Γ) Μετά την κάθοδο των Δωριέων, ο μυκηναϊκός πολιτισμός σταμάτησε

να αναπτύσσεται.
Δ) Τα πρώτα αγάλματα ήταν πέτρινα και παρίσταναν θεούς.
Ε) Τα αγγεία ήταν απαραίτητα αποθηκευτικά μέσα στην καθημερινή ζωή

των ανθρώπων.
Ζ) Οι Έλληνες έμποροι ξεκίνησαν και πάλι το εμπόριο στη Μεσόγειο,

πουλώντας και αγοράζοντας προϊόντα.
Η) Το ελληνικό αλφάβητο προήλθε από τους Φοίνικες.

Μετά την κάθοδο των …………………………. σταμάτησε να αναπτύσσεται η

…………………………… τέχνη. Τα πρώτα αγάλματα ήταν ………………… και
παρίσταναν……………………. Φυσικά δε διασώθηκαν γιατί το ………….. κατα-
στρέφεται με το πέρασμα των χρόνων. Αργότερα άρχισαν να τα φτιάχνουν από
………………….. Τα …………….. ήταν απαραίτητα αποθηκευτικά μέσα στην κα-
θημερινή ζωή των ανθρώπων, γιατί αποθήκευαν σ’ αυτά …………., ………….. και
άλλα προϊόντα. Οι τεχνίτες συνήθιζαν να ζωγραφίζουν πάνω τους διάφορα
………………………… σχήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκε
…………………………. εποχή.
✓ Από που προήλθε το ελληνικό αλφάβητο και πως το διαμόρφωσαν οι Έλ-

ληνες;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1ο Επαναληπτικό Διαγώνισμα
ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Α) Τα πρώτα αγάλματα ήταν πέτρινα και παρίσταναν θεούς.
Β) Οι άνθρωποι εγκαταλείπουν ένα χώρο όταν κινδυνεύουν ή όταν θέλουν

να ζήσουν καλύτερα.
Γ) Η Ιλιάδα μιλάει για τους αγώνες των Ελλήνων για την κατάληψη της
Τροίας.
Δ) Οι Δωριείς παρέμειναν στη Στερεά Ελλάδα και δεν προχώρησαν στην

Πελοπόννησο.
Ε) Η μετανάστευση γινόταν με τρόπο οργανωμένο.
Ζ) Οι Αιολείς ξεκίνησαν από την Αττική και έφτασαν στη Μ. Ασία.
Η) Το ελληνικό αλφάβητο προήλθε από τους Φοίνικες.

Η …………………. των Δωριέων δεν έγινε μονομιάς. Μια ισχυρή ομάδα πέρασε
στην Πελοπόννησο και κατευθύνθηκε στη …………………. Οι παλιοί κάτοικοι έγι-
ναν………………………….. και καλλιέργησαν τη γη. Από τότε σταμάτησε να ανα-
πτύσσεται η …………………………… τέχνη. Τα …………….. ήταν απαραίτητα α-
ποθηκευτικά μέσα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, γιατί αποθήκευαν σ’ αυτά
…………., ………….. και άλλα προϊόντα. Οι τεχνίτες συνήθιζαν να ζωγραφίζουν
πάνω τους διάφορα ………………………… σχήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκε
…………………………. εποχή.
Απάντησε στις ερωτήσεις σύντομα και περιεκτικά :
✓ Ποια θέματα περιγράφει η Ιλιάδα και ποια η Οδύσσεια; Ποιος έγραψα

αυτά τα ποιήματα;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

✓ Από που προήλθε το ελληνικό αλφάβητο και πως το διαμόρφωσαν οι Έλ-

ληνες;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1ο Κριτήριο αξιολόγησης
1. Λ, Σ, Σ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. Δωριείς, τελευταίο, νότια, κινδυνεύουν, καλύτερα, κάθοδος, Σπάρτη, Ευρώτα,

είλωτες
3. Οι Δωριείς φαίνεται ότι στην αρχή της κυριαρχίας τους στα ελληνικά εδάφη
ήταν πιο πολλοί, γι’ αυτό όλοι οι κάτοικοι μίλησαν αργότερα τη διάλεκτό
τους, τη δωρική.
1. Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. α-2, α-6, β-4, β-5, γ-1, γ-3
3. Το Αιγαίο πέλαγος χαρακτηρίστηκε ως ελληνική θάλασσα, αφού και στις δυο

πλευρές (Ελλάδα, Μ. Ασία) κατοικούσαν Έλληνες.
1. Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Λ, Σ

2. α-4, β-8, γ-1, δ-6, ε-2, ζ-10, η-12, θ-3, ι-7, κ-5, λ-9, μ-11
1. Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Σ, Σ
2. Δωριέων, μυκηναϊκή, ξύλινα, θεούς, ξύλο, μέταλλο, αγγεία, λάδι, κρασί, γεω-
μετρικά, γεωμετρική
3. Οι Έλληνες πήραν από τους Φοίνικες το αλφάβητο. Σ’ αυτό πρόσθεσαν φω-

νήεντα κι έφτιαξαν έτσι δικό τους αλφάβητο. Στην αρχή μάλιστα έγραφαν από
τα δεξιά προς τα αριστερά, χωρίς να χωρίζουν τις λέξεις.
1ο Επαναληπτικό διαγώνισμα
1. Λ, Σ, Σ, Λ, Λ, Λ, Σ
2. κάθοδος, Σπάρτη, είλωτες, μυκηναϊκή, αγγεία, λάδι, κρασί, γεωμετρικά, γεω-

μετρική
3. α)Τα δυο αυτά ποιήματα τα έγραψε ο Όμηρος. Η Ιλιάδα μιλάει για τους αγώ-
νες των Ελλήνων για την κατάληψη της Τροίας. Η Οδύσσεια έχει ως θέμα της
τις περιπέτειες του Οδυσσέα προσπαθώντας να γυρίσει στην Ιθάκη.
β)Οι Έλληνες πήραν από τους Φοίνικες το αλφάβητο. Σ’ αυτό πρόσθεσαν φω-
νήεντα κι έφτιαξαν έτσι δικό τους αλφάβητο. Στην αρχή μάλιστα έγραφαν από
τα δεξιά προς τα αριστερά, χωρίς να χωρίζουν τις λέξεις.

21 2η Ενότητα [Αρχαϊκά χρόνια]
2η Ενότητα:
« Αρχαϊκά χρόνια »

Νέες αποικίες των Ελλήνων

Α) Πολλοί εγκατέλειψαν τις πόλεις και πήγαν στα χωριά για μεγαλύτερη
ασφάλεια.
Β) Η ακρόπολη βρισκόταν στην άκρη της νέας πόλης και έβλεπε όλο την
περιοχή.
Γ) Όλος ο χώρος της πόλης προστατευόταν από ψηλά τείχη.
Δ) Οι πόλεις κράτη δημιουργήθηκαν λόγω της ανάγκης των ανθρώπων

για οργανωμένη ασφάλεια.
Ε) Λόγω της μετακίνησης πολλών ανθρώπων στις πόλεις, η γη δεν μπορού-

σε να καλύψει τις ανάγκες τους.
Ζ) Η πόλη ρωτούσε το Μαντείο της Δωδώνης για το κατάλληλο μέρος

εγκατάστασης ανθρώπων, εκτός αυτής.
Η) Οι σχέσεις ανάμεσα στη μητρόπολη και την αποικία δεν ήταν και οι
καλύτερες.

Η πόλη πριν την μετακίνηση ρωτούσαν το μαντείο …………………….. για το κα-

τάλληλο μέρος της νέας ………………….. Η τελετή …………………. ήταν συγκι-
νητική καθώς ο αρχηγός τους έπαιρνε το ………………. …………… με το οποίο
θα άναβε το ……………….. της αποικίας. Αυτό συμβόλιζε τους στενούς
………………. της ………………………. με τη νέα αποικία.
✓ Σε ποιες περιοχές δημιουργήθηκαν οι πρώτες ελληνικές αποικίες κατά τα

αρχαϊκά χρόνια;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Τα πολιτεύματα
στην αρχαϊκή Ελλάδα

Α) Τον παλιό καιρό, αρχηγός του κράτους ήταν ο βασιλιάς.
Β) Όταν ο βασιλιάς ήθελε να ανακοινώσει κάτι σπουδαίο καλούσε μόνο

τους συμβούλους του σε συμβούλιο.
Γ) Το μέρος που μαζευόταν ο λαός, για πολιτικούς λόγους, ονομαζόταν

Βουλή.
Δ) Οι άριστοι πήραν την εξουσία στα χέρια τους και το πολίτευμά τους
ονομάστηκε αριστοκρατικό.
Ε) Όταν το πολίτευμα ήταν ολιγαρχικό, ο λαός ήταν πολύ ευχαριστημένος.
Ζ) Οι τύραννοι εκμεταλλεύτηκαν την άσχημη πολιτική κατάσταση και πήραν

έτσι την εξουσία στα χέρια τους.
Η) Στην Σπάρτη σιγά σιγά, ο λαός άρχισε να παίρνει την εξουσία και να
επικρατεί δημοκρατία.


Α Β
α) αρχηγός του
1) άριστοι
παλιού καιρού
β) είχαν μεγάλη περιουσία 2) βασιλιάς
γ) δημοκρατία 3) τυραννία
δ) ο κυβερνήτης
εκμεταλλεύτηκε την 4) λαός
πολιτική αναστάτωση
✓ Γράψε με τη σειρά που εμφανίστηκαν τα πολιτεύματα στην αρχαία Ελ-

λάδα:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Οι δεσμοί που ένωναν τους Έλληνες

Α) Οι Έλληνες των αποικιών διέκοψαν τους δεσμούς με την μητρόπολη και

τις άλλες αποικίες.
Β) Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία ανανέωσης των

δεσμών των αποικιών και της μητρόπολης.
Γ) Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων, οι πόλεμοι συνεχίζονταν.
Δ) Οι νικητές των αγώνων στεφανώνονταν με κλαδί δάφνης με όλες της

τιμές.
Ε) Οι άνθρωποι για να μάθουν το μέλλον συμβουλεύονταν τα μαντεία.
Ζ) Οι χρησμοί της Πυθίας ήταν πάντα ξεκάθαροι και έβγαιναν αληθινοί.
Η) Η μεγαλύτερη Αμφικτιονία ήταν αυτή του Μαντείου των Δελφών.

Γράψε με συντομία τη σημασία των παρακάτω λέξεων:
Μαντείο:
Αμφικτιονία:
Ολυμπιονίκης:
✓ Με ποιον τρόπο οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν τους Ολυμπιονίκες στην

πόλη τους;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η τέχνη της αρχαϊκής εποχής

Α) Οι ναοί που χτίζονται στα αρχαϊκά χρόνια είναι μόνο δωρικού ρυθμού.
Β) Τα αγάλματα που φτιάχνονται αυτή την εποχή αναπαριστούν κούρους

και κυρίες.
Γ) Τα περισσότερα αγάλματα αυτής της εποχής είναι από ξύλο, γι’ αυτό
και δε διασώθηκαν πολλά.
Δ) Στα αγγεία αυτή της εποχής αναπαρίστανται σκηνές από τη μυθολογία

και την ιστορία.
Ε) Το εμπόριο παρακμάζει και η ανάγκη αποθήκευσης προϊόντων έφερε

Την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής.
ΒΑΘΜΟΣ:

Τα γράμματα
✓ Ποιο ήταν το περιεχόμενο των ποιημάτων αυτής της εποχής;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι ξέρεις για την λυρική ποίηση; Γιατί ονομάστηκε έτσι και ποιο το πε-
ριεχόμενό τους;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Σπάρτη:
Η κοινωνία και το πολίτευμα

Α) Οι Αιολείς κατέλαβαν τη Λακωνία και ίδρυσαν ένα ισχυρό κράτος.
Β) Οι παλιοί κάτοικοι της Λακωνίας έγιναν ευγενείς.
Γ) Στην αγορά, όπως ονομαζόταν η συνέλευση του λαού, οι Σπαρτιάτες

έπαιρναν μεγάλες αποφάσεις.
Δ) Είλωτες ήταν οι δούλοι στην αρχαία Σπάρτη.
Ε) Με το εμπόριο ασχολήθηκαν οι άριστοι, που κατοικούσαν στις γύρω

περιοχές.
Ζ) Οι Σπαρτιάτες γυμνάζονταν καθημερινά και έκαναν πολεμικές τέχνες.
Η) Στη Σπάρτη υπήρχε ένας βασιλιάς που είχε μεγάλη εξουσία.

Οι ………………… κατέλαβαν τη Λακωνία και έφτιαξαν ένα ισχυρό κράτος. Οι πα-
λιοί κάτοικοι έγιναν ………………. Στην Σπάρτη υπήρχαν ………… βασιλιάδες και
πέντε ……………. Όταν ξεσπούσε πόλεμος οι βασιλιάδες γίνονταν αρχηγοί του
………………... Τα σοβαρά ζητήματα τα συζητούσαν στην ………………
✓ Που συζητούσαν τα σοβαρά ζητήματα οι Σπαρτιάτες; Ποιοι συμμετείχαν

στις αποφάσεις;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Σπάρτη:
Η ζωή στην πόλη

Α) Οι Σπαρτιάτες ασχολούνταν μόνο με την πολεμική τέχνη.
Β) Οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια.
Γ) Τα αγόρια ως την ηλικία των 12 χρόνων έμεναν στο σπίτι.
Δ) Οι αυστηροί νόμοι της Σπάρτης γράφτηκαν από τον Λυκούργο.
Ε) Αγαπημένο φαγητό των Σπαρτιατών ήταν ο μελένιος ζωμός.
Ζ) Οι γυναίκες συμμετείχαν στις γιορτές και τις εκδηλώσεις την πόλης.
Η) Τα χρήματα στη Σπάρτη ήταν χρυσά.

Γράψε με συντομία πως συνδέονταν οι παρακάτω λέξεις με τη

ζωή στη Σπάρτη:
Λυκούργος:
Πολεμικές
τέχνες:
Πολυτέλεια:
✓ Ποια μαθήματα διδάσκονταν οι Σπαρτιάτες;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Το παλιό πολίτευμα της Αθήνας

Α) Ο Περσέας παρακίνησε τους κατοίκους της Αττικής να εγκατασταθούν

στην Αθήνα.
Β) Γύρω από την Ακρόπολη δημιουργήθηκε σιγά σιγά η Αθήνα.
Γ) Η πιο μεγάλη γιορτή των Αθηναίων ήταν τα Παναθηναΐκεια, προς τιμή

της ίδρυσης της πόλης.
Δ) Ο βασιλιάς Κόδρος θυσιάστηκε για την πατρίδα του, την Αθήνα.
Ε) Ο Κόδρος ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας.
Ζ) Οι Αιολείς πήραν χρησμό από το μαντείο των Δελφών για να επιτεθούν

στην Αθήνα.
Η) Οι Αθηναίοι ανέθεσαν στον Λυκούργο να γράψει τους νόμους της πόλης.


Α Β
1) παρακίνησε τους κατοίκους
α) Κόδρος της Αττικής να εγκατασταθούν
στην Αθήνα
2) τελευταίος βασιλιάς των
β) Θησέας
Αθηναίων
γ) Δράκοντας 3) νομοθέτης των Σπαρτιατών
δ) Λυκούργος 4) νομοθέτης των Αθηναίων
✓ Γιατί ο Κόδρος πήγε με τη θέλησή του στο στρατόπεδο των Σπαρτιατών;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Οι νόμοι του Σόλωνα.

Ο Πεισίστρατος γίνεται τύραννος.

Α) Ο Πεισίστρατος εκμεταλλεύτηκε την πολιτική αναστάτωση και έγινε

τύραννος της Σπάρτης.
Β) Ο Σόλωνας κατήργησε τα χρέη και ελευθέρωσε τους δούλους.
Γ) Ο Δράκοντας νομοθέτησε στην Αθήνα τη « σεισάχθεια ».
Δ) Ο Σόλωνας χώρισε τους πολίτες σε τρεις τάξεις ανάλογα με τα

εισοδήματά τους.
Ε) Ο Σόλωνας με τις αποφάσεις του έδωσε δικαιώματα σε περισσότερους

πολίτες και όχι μόνο στους ευγενείς.
Ζ) Οι Αθηναίοι αγρότες ζητούσαν να ξαναμοιραστούν τα κτήματα,

πράγμα που δεν έγινε.
Η) Ο Πεισίστρατος φρόντισε να ελαφρύνει τη θέση των φτωχών.

✓ Γράψε τρεις αποφάσεις του Σόλωνα, προκειμένου να ηρεμήσει η πολιτική

κατάσταση της Αθήνας:
1)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Με ποιον τρόπο ο Πεισίστρατος κατόρθωσε να πάρει την εξουσία της Α-

θήνας;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ο Κλεισθένης θεμελιώνει
τη δημοκρατία

Α) Ο Κλεισθένης διαίρεσε τους Σπαρτιάτες σε 10 φυλές και είχαν όλοι

ίσα δικαιώματα.
Β) Η εκκλησία του δήμου είχε τη μεγαλύτερη εξουσία στην Αθήνα.
Γ) Τα μέλη της κάθε φυλής από τις δέκα του Κλεισθένη προέρχονταν από
την τάξη των ευγενών.
Δ) Η βουλή των πεντακοσίων ήταν ανώτερη από την εκκλησία του δήμου.
Ε) Η κάθε φυλή είχε το δικό της στρατηγό και πενήντα βουλευτές που
ορίζονταν από τον βασιλιά.
Ζ) Όσο ήταν τύραννος ο Πεισίστρατος, ο Κλεισθένης ήταν εξόριστος.
Η) Ο Κλεισθένης ονομάστηκε θεμελιωτής της δημοκρατίας.

Ο ……………………… χώρισε τους Αθηναίους σε δέκα ……………… Τα μέλη της
κάθε ……………. προέρχονταν από όλες τις ……………..……. …………………
Κάθε φυλή εξέλεγε ένα ………………….. και …………………… βουλευτές. Η
βουλή των …………………………. προετοίμαζε τα θέματα συζήτησης στην
………………… του ……………… Στη συνέλευση έπαιρναν μέρος όλοι οι
…………………. πολίτες και αποφάσιζαν για μεγάλα θέματα και ψήφιζαν τους
………………. Όλοι μπορούσαν να πάρουν το λόγο και να πουν τη ……………….
τους.
✓ Με τι κριτήρια χώρισε ο Κλεισθένης τους Αθηναίους σε φυλές;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

ΑΡΧΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Α) Οι πόλεις κράτη δημιουργήθηκαν λόγω της ανάγκης των ανθρώπων

για οργανωμένη ασφάλεια.
Β) Οι αυστηροί νόμοι της Σπάρτης γράφτηκαν από τον Δράκοντα.
Γ) Ο Σόλωνας κατήργησε τα χρέη και ελευθέρωσε τους δούλους.
Δ) Η βουλή των πεντακοσίων ήταν ανώτερη από την εκκλησία του δήμου.
Ε) Οι Έλληνες των αποικιών διέκοψαν τους δεσμούς με την μητρόπολη και

τις άλλες αποικίες.
Ζ) Στα αγγεία αυτή της εποχής αναπαρίστανται σκηνές από τη μυθολογία

και την ιστορία.
Η) Οι τύραννοι εκμεταλλεύτηκαν την άσχημη πολιτική κατάσταση και

πήραν έτσι την εξουσία στα χέρια τους.

Γράψε τι ήταν ο καθένας από αυτούς και σε ποιο μέρος:
Λυκούργος:
Κόδρος:
Δράκοντας:
Θησέας:
Σόλωνας:
Πεισίστρατος:

Ο ……………………… χώρισε τους Αθηναίους σε δέκα ……………… Τα μέλη της
κάθε ……………. προέρχονταν από όλες τις ……………..……. …………………
Κάθε φυλή εξέλεγε ένα ………………….. και …………………… βουλευτές. Η
βουλή των …………………………. προετοίμαζε τα θέματα συζήτησης στην
………………… του ……………… Στη συνέλευση έπαιρναν μέρος όλοι οι
…………………. πολίτες και αποφάσιζαν για μεγάλα θέματα και ψήφιζαν τους
……………….
✓ Γράψε τρεις αποφάσεις του Σόλωνα, προκειμένου να ηρεμήσει η πολιτική

κατάσταση της Αθήνας:
1)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

✓ Τι ήταν οι αμφικτιονίες;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Λ, Σ, Σ, Σ, Λ, Λ
2. των Δελφών, εγκατάστασης, αναχώρησης, ιερόν πυρ, βωμό, δεσμούς, μητρό-

πολης
3. Τα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου γέμισαν από αποικίες.
Οι πιο πολλές δημιουργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, που ονομά-
στηκαν Μεγάλη Ελλάδα.
1. Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. α-2, β-1, γ-4, δ-3
3. Τα πολιτεύματα στην αρχαία Ελλάδα εμφανίστηκαν με την εξής σειρά: βασι-

λεία, αριστοκρατία, ολιγαρχία, τυραννία, δημοκρατία.

1. Λ, Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. Μαντείο: ιερός τόπος όπου πήγαιναν οι άνθρωποι για να μάθουν το μέλλον

τους.
Αμφικτιονία: ενώσεις ανθρώπων που κατοικούσαν γύρω από τα μαντεία και
φρόντιζαν να προφυλάσσουν τους θησαυρούς τους.
Ολυμπιονίκης: ο νικητής των ολυμπιακών αγώνων που τον στεφάνωναν με
κλαδί ελιάς.
3. Οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν ιδιαίτερα τους Ολυμπιονίκες. Όταν γύριζαν

στην πατρίδα τους, έμπαιναν μέσα στην πόλη όχι από την κύρια πύλη, αλλά
από ένα άνοιγμα που γινόταν στο τείχος. Πίστευαν ότι σε περίπτωση κινδύνου
το κενό θα το κάλυπτε με το στήθος του ο αθλητής.
1. Λ, Λ, Λ, Σ, Λ
1. -Το περιεχόμενο των ποιημάτων αυτής της εποχής αφορούσε την καθημερινή
ζωή των ανθρώπων και τα προβλήματά της.

- Η λυρική ποίηση ονομάστηκε έτσι, γιατί τα ποιήματα καθώς τα απάγγελναν,

τα συνόδευαν παίζοντας λύρα. Τα ποιήματα αυτά είναι μικρά και μιλούν για
τις χαρές και τις λύπες των ανθρώπων.
1. Λ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. Δωριείς, είλωτες, δύο, έφοροι, στρατού, Απέλλα
3. Τα σοβαρά ζητήματα τα συζητούσαν στην Απέλλα και έπαιρναν κατάλληλες

αποφάσεις. Στην συνέλευση αυτή έπαιρναν μέρος μόνο οι Σπαρτιάτες που ή-
ταν πάνω από τριάντα χρόνων.
1. Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. Λυκούργος: νομοθέτης στη Σπάρτη

Πολεμικές τέχνες: οι νέοι Σπαρτιάτες από μικροί ασκούνταν στις πολεμικές
τέχνες.
Πολυτέλεια: οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια και έκαναν λιτή
ζωή.
3. Τα μαθήματα που διδάσκονταν οι Σπαρτιάτες ήταν η γραφή, η ανάγνωση, η

μουσική και ο χορός. Επίσης διδάσκονταν πολεμικές τέχνες.

1. Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Λ, Λ
2. α-2, β-1, γ-4, δ-3
3. Οι Δωριείς ετοιμάζονταν να επιτεθούν στους Αθηναίους. Ο χρησμός που πή-

ραν έλεγε ότι θα κέρδιζαν τους Αθηναίους, αν δεν σκοτωνόταν ο βασιλιάς της
Αθήνας. Μαθαίνοντας το αυτό ο Κόδρος, πήγε με τη θέληση του στο στρατό-
πεδο των Δωριέων και τους επιτέθηκε, ξέροντας ότι θα το σκοτώσουν. Έτσι
έσωσε την πατρίδα από τους εχθρούς.
1. Λ, Σ, Λ, Λ, Σ, Σ, Σ
2. -1) Κατήργησε όλα τα χρέη των αγροτών, 2) Απαγόρευσε να γίνεται κάποιος

δούλος, επειδή δεν είχε να πληρώσει τα χρήματα που χρωστούσε, 3) Χώρισε
τους πολίτες σε τέσσερις τάξεις με βάση το εισόδημά τους και όχι την κατα-
γωγή τους.
- Την άσχημη πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Αθήνα εκμεταλλεύ-
τηκε ο Πεισίστρατος, που κατάφερε να γίνει αρχηγός των φτωχών, υποστηρί-
ζοντας τα αιτήματά τους. Με τη βοήθειά τους μάλιστα έγινε αρχηγός του κρά-
τους.

1. Λ, Σ, Λ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. Κλεισθένης, φυλές, φυλής, κοινωνικές τάξεις, στρατηγό, πενήντα, πεντακο-

σίων, εκκλησία, δήμου, Αθηναίοι, νόμους, γνώμη
3. Ο Κλεισθένης χώρισε τους Αθηναίους σε φυλές και τα μέλη της κάθε φυλής
προέρχονταν από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Οι Αθηναίοι δε χωρίζονταν πια
σε πλούσιους και φτωχούς, γιατί όλοι είχαν ίσα δικαιώματα.
1. Σ, Λ, Σ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. Λυκούργος: νομοθέτης στη Σπάρτη

Κόδρος: ο τελευταίος βασιλιάς της Αθήνας
Δράκοντας: νομοθέτης στην Αθήνα
Θησέας: βασιλιάς στην Αθήνα
Σόλωνας: νομοθέτησε τη σεισάχθεια
Πεισίστρατος: τύραννος στην Αθήνα
3. Κλεισθένης, φυλές, φυλής, κοινωνικές τάξεις, στρατηγό, πενήντα, πεντακο-

σίων, εκκλησία, δήμου, Αθηναίοι, νόμους
4. -1) Κατήργησε όλα τα χρέη των αγροτών, 2) Απαγόρευσε να γίνεται κάποιος

δούλος, επειδή δεν είχε να πληρώσει τα χρήματα που χρωστούσε, 3) Χώρισε
τους πολίτες σε τέσσερις τάξεις με βάση το εισόδημά τους και όχι την κατα-
γωγή τους.
- Οι αμφικτιονίες ήταν ενώσεις ανθρώπων που κατοικούσαν γύρω από τα
μαντεία και φρόντιζαν να προφυλάσσουν τους θησαυρούς τους.

49 3η Ενότητα [Κλασσικά χρόνια: Περσικοί πόλεμοι]
3η Ενότητα:
« Κλασσικά χρόνια:
Περσικοί πόλεμοι »


Το περσικό κράτος και οι Έλληνες
της Μ. Ασίας

Α) Αιολείς, Ίωνες και Δωριείς εγκαταστάθηκαν και στα παράλια της

Μ. Ασίας.
Β) Το περσικό κράτος απλωνόταν στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική.
Γ) Το περσικό κράτος ήτα χωρισμένο σε μικρότερα μέρη τις τυραννίες.
Δ) Οι Έλληνες της Μ. Ασίας υποδουλώθηκαν στους Πέρσες και το εμπόριο

παρήκμασε.
Ε) Όλη η Ελλάδα έστειλε στρατό να βοηθήσει τους Έλληνες της Μ. Ασίας

να επαναστατήσουν κατά των Περσών.
Ζ) Οι Έλληνες της Μ. Ασίας έχασαν στην επανάσταση κατά των Περσών

και γνώρισαν βαρύτερο ζυγό.
Η) Η Σμύρνη που είχε πάρει πάνω της μεγάλο μέρος του αγώνα κατά των
Περσών λεηλατήθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς.

Οι …………………. κυριάρχησαν στην Μ. Ασίας και οι …………………..της Μ.

Ασίας έχασαν την ………………………. τους και το ………………. διαφόρων προϊ-
όντων σε άλλες πόλεις του Εύξεινου πόντου ………………………. Η κατάσταση για
τους Έλληνες γινόταν όλο και πιο …………………. και γι’ αυτό αποφάσισαν να
…………………………….. και να διώξουν τους Πέρσες. Δυστυχώς, από την Ελ-
λάδα, μόνο οι ……………………… και οι ……………………. έστειλαν πλοία με
στρατό. Οι Έλληνες ηττήθηκαν και οι Πέρσες ως αντίποινα κατέστρεψαν ολοσχερώς
την …………………….
✓ Πως ήταν χωρισμένο το περσικό κράτος και από ποιους διοικούνταν;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ο περσικός κίνδυνος

Α) Το 350 π.Χ. οι Πέρσες ηττήθηκαν στον Μαραθώνα.
Β) Οι Πέρσες στην πρώτη τους εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων είχαν

αρχηγό τους τον Μαρδόνιο.
Γ) Η Μακεδονία υποτάχθηκε εύκολα στον Μαρδόνιο.
Δ) Ο στόλος του Μαρδόνιου έφτασε στην Ερέτρια και την κατέστρεψε.
Ε) Στρατηγός των Ελλήνων στον Μαραθώνα ήταν ο Μιλτιάδης.
Ζ) Χίλιοι Αθηναίοι και χίλιοι Πλαταιείς παρατάχθηκαν στον Μαραθώνα.
Η) Ο μαραθώνιος αγώνας είναι προς τιμή του αγγελιοφόρου που έτρεξε

από το Μαραθώνα ως την Αθήνα για να πει τα χαρμόσυνα νέα της νίκης.

✓ Παρουσίασε την στρατηγική παράταξη του Μιλτιάδη στον Μαραθώνα:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Ο στόλος του ……………….……λόγω ……………………….. ηττήθηκε κοντά στα

παράλια του Άθω. Ο βασιλιάς των Περσών, ο………………… διέταξε τον περσικό
στόλο με αρχηγούς τον ………………. και τον ……………………. να πλεύσουν
κατά της Ερέτριας και της Αθήνας και να τις καταστρέψουν.
ΒΑΘΜΟΣ:

Η μάχη των Θερμοπυλών

Α) Η μάχη στις Θερμοπύλες έγινε το 480 π.Χ.
Β) 700 Σπαρτιάτες και 300 Θεσπιείς πολέμησαν στις Θερμοπύλες.
Γ) Οι Έλληνες αποφάσισαν ότι οι Σπαρτιάτες θα ήταν οι αρχηγοί των

Ελλήνων στην νέα εκστρατεία του Ξέρξη.
Δ) Ο Λεωνίδας παρέδωσε τα όπλα του στις Θερμοπύλες.
Ε) Ο Εφιάλτης ήταν ο καλύτερος στρατιώτης των Σπαρτιατών που τους

πρόδωσε για τα χρήματα.
Ζ) Ο πόλεμος στις Θερμοπύλες εκτυλίχθηκε σε ένα στενό πέρασμα.
Η) Ο ελληνικός στόλος, μετά την ήττα στις Θερμοπύλες έπλευσε προς τη

Σαλαμίνα.

✓ Τι απάντησε ο Λεωνίδας στον Ξέρξη; Τι δείχνει η απάντησή του;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Γιατί οι Έλληνες, παρά την σωστή στρατηγική τους, έχασαν στις Θερμο-
πύλες;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

Α) Η μάχη στις Θερμοπύλες έγινε την ίδια χρονιά με τη ναυμαχία της

Σαλαμίνας.
Β) Ο Θεμιστοκλής ήταν Σπαρτιάτης στρατηγός.
Γ) Ο Ευρυβιάδης υποστήριξε ότι οι Πέρσες έπρεπε να αντιμετωπιστούν

σε ναυμαχία στη Σαλαμίνα.
Δ) Τα ελληνικά πλοία ονομάζονταν ιστιοφόρα ενώ των Περσών τριήρεις.
Ε) Οι Έλληνες κέρδισαν τους Πέρσες στην ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Ζ) Ο Ξέρξης παρακολουθούσε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας από μια πλαγιά

του βουνού Αιγάλεω.

Γράψε με συντομία την ιδιότητα των παρακάτω ατόμων:
Ξέρξης:
Θεμιστοκλής:
Ευρυβιάδης:
✓ Τι ήταν οι τριήρεις;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η μάχη των Πλαταιών και
η ναυμαχία της Μυκάλης

Α) Η μάχη στις Πλαταιές έγινε το 490 π. Χ.
Β) Οι Αθηναίοι δε δέχτηκαν τις προτάσεις για συμμαχία του Μαρδόνιου.
Γ) Οι Αθηναίοι είχαν εγκαταλείψει την Αθήνα, γιατί δεν τη θεωρούσαν

ασφαλή.
Δ) Ο Μαρδόνιος διάλεξε να στρατοπεδεύσει στη Μυκάλη για να μπορεί

να χρησιμοποιήσει το ιππικό του.
Ε) Ο πελοποννησιακός στρατός με αρχηγό τον Παυσανία, πολέμησε στις

Πλαταιές.
Ζ) Ο Μαρδόνιος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης των Πλαταιών.
Η) Ο περσικός στρατός νίκησε στη ναυμαχία της Μυκάλης.

✓ Γιατί ο Μαρδόνιος αποφάσισε να στρατοπεδεύσει στη Θεσσαλία;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Γιατί ο Μαρδόνιος διάλεξε τις Πλαταιές σαν πεδίο μάχης εναντίον των
Ελλήνων;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι απέγινε ο Μαρδόνιος;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. Πέρσες, Έλληνες, ελευθερία, εμπόριο, παράκμασε, άσχημη, επαναστατή-

σουν, Αθηναίοι, Ερετριείς, Μίλητο.
3. Αρχηγός του περσικού κράτους ήταν ο μεγάλος βασιλιάς. Το περσικό κράτος

ήταν χωρισμένο σε μεγάλες περιφέρειες, τις σατραπείες, τις οποίες διοικού-
σαν οι σατράπες.
1. Λ, Σ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. Ο Μιλτιάδης παρέταξε τον στρατό του σε κατηφορικό έδαφος σε μικρή από-

σταση από τον περσικό, έχοντας ενισχύσει περισσότερο τα πλάγια της παρά-
ταξης. Στο κέντρο έβαλε λιγότερους στρατιώτες. Τα δύο άκρα της ελληνικής
παράταξης κατάφεραν να νικήσουν γρήγορα και άρχισαν να κυκλώνουν τους
Πέρσες νικώντας τους μ’ αυτόν τον τρόπο.
3. Μαρδόνιου, θαλασσοταραχής, Δαρείος, Δάτη, Αρταφέρνη

1. Σ, Λ, Σ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. -Ο Ξέρξης ζήτησε από τους Έλληνες να παραδώσουν τα όπλα τους και ο Λε-
ωνίδας τους απάντησε «Μολών λαβέ» δηλαδή «Έλα να τα πάρεις». Η φράση
του δείχνει θάρρος, αυταπάρνηση και περηφάνια. Ήταν έτοιμος αυτός και η
στρατιώτες του να θυσιάσουν ακόμα και τη ζωή τους προκειμένου να σωθεί
η πατρίδα.
- Οι Έλληνες έχασαν στις Θερμοπύλες, διότι ο Εφιάλτης, τους πρόδωσε. Ο-
δήγησε τους Πέρσες από το άλλος μέρος του βουνού και κατάφεραν έτσι να
περικυκλώσουν τους Έλληνες, οδηγώντας τους στο θάνατο.
1. Σ, Λ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. Ξέρξης: βασιλιάς της Περσίας που εκστράτευσε εναντίον των Ελλήνων

Θεμιστοκλής: Αθηναίος στρατηγός που υποστήριζε την ιδέα της ναυμαχίας
στη Σαλαμίνα
Ευρυβιάδης: Σπαρτιάτης στρατηγός που τάχθηκε αρχικά ενάντια στην ιδέα
της ναυμαχίας στη Σαλαμίνα
3. Οι τριήρεις ήταν τα πολεμικά πλοία των αρχαίων Ελλήνων με τρεις σειρές

κουπιών.

1. Λ, Σ, Σ, Λ, Σ, Σ, Λ
2. -Επειδή ερχόταν ο χειμώνας, ο Μαρδόνιος αποφάσισε να στρατοπεδεύσει στη

Θεσσαλία, γιατί εκεί ήταν πιο εύκολο να βρει τροφή για τον στρατό και το
ιππικό του.
-Ο Μαρδόνιος διάλεξε τις Πλαταιές, γιατί ήταν πεδινό μέρος και θα μπορούσε
να χρησιμοποιήσει άνετα το ιππικό του.
-Κατά τη διάρκεια της μάχης στις Πλαταιές, ένας Σπαρτιάτης σκότωσε τον
Μαρδόνιο.

63 3η Ενότητα [Κλασσικά χρόνια: Ο «Χρυσός Αιώνας» - 5ος αι. π.Χ.]
3η Ενότητα:
«Κλασικά χρόνια:
Ο Χρυσός Αιώνας – 5ος αι. π.Χ.»

Η Αθήνα γίνεται η πιο ισχυρή πόλη

Α) Ο ελληνικός στόλος με αρχηγό τον Ευριπίδη ελευθέρωσε πολλές πόλεις

της Κύπρου.
Β) Οι Σπαρτιάτες αδυνατούσαν να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά των

Περσών, λόγω εσωτερικών προβλημάτων του κράτους τους.
Γ) Στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία συμμετείχε και η Σπάρτη.
Δ) Πρωταρχικός σκοπός της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας ήταν η επίθεση

εναντίον των Περσών.
Ε) Τα μέλη της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας έπρεπε να δίνουν χρήματα ή

πλοία για τον συμμαχικό στόλο.
Ζ) Οι πόλεις – μέλη της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας δεν ήταν ίσες μεταξύ τους.
Η) Ο Πειραιάς έγινε το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου.

Το ………… π.Χ. ιδρύθηκε η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, στην οποία έλαβαν μέρος πολ-
λές ……………………… και …………………………….. Στόχος της Συμμαχίας ή-
ταν να ……………………… τις πόλεις που ανήκαν σ’ αυτή. Κάθε πόλη – μέλος έ-
πρεπε να δίνει …………………. ή…………………… για τον συμμαχικό στόλο. Η
Συμμαχία συνεδρίαζε στο ιερό νησί ………………, γι’ αυτό και ονομάστηκε
…………………… Όλες οι πόλεις – μέλη ήταν …………………μεταξύ τους και γι’
αυτό ο ………………………… ονομάστηκε δίκαιος.
✓ Ποιοι διαχειρίζονταν τα χρήματα της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας και πως

ονομάζονταν;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Το πολίτευμα και η κοινωνία
της Αθήνας στα χρόνια του Περικλή

Α) Στην εκκλησία της αγοράς οι Αθηναίοι αποφασίζουν για τα προβλήματά

τους.
Β) Ο Περικλής θέλησε να κάνει την Αθήνα πνευματικό κέντρο των

Ελλήνων.
Γ) Στην εκκλησία του δήμου λάμβαναν μέρος όλοι οι πολίτες της Αθήνας.
Δ) Οι 10 στρατηγοί εκλέγονταν από τους πολίτες για ένα χρόνο.
Ε) Οι Αθηναίοι χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες: τους Μέτοικους και τους

δούλους.
Ζ) Οι μέτοικοι είχαν και τους δυο γονείς τους Αθηναίους και ασχολούνταν
με το εμπόριο.
Η) Η ζωή των δούλων στην Αθήνα ήταν καλύτερη σε σύγκριση με άλλες

περιοχές.

Γράψε με σύντομο τρόπο τη σημασία των παρακάτω λέξεων :
Αθηναίοι
Πολίτες :
Μέτοικοι :
Δούλοι :
✓ Περιέγραψε με τρεις φράσεις τον Περικλή:
1. …………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………
3. …………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η καθημερινή ζωή και
η εκπαίδευση των Αθηναίων

Α) Οι Αθηναίοι περνούσαν την ελεύθερη ώρα τους σε γυμναστήρια ή

στην Αγορά.
Β) Τα σπίτια των Αθηναίων ήταν περίτεχνα και τα δωμάτια τους ήταν

γεμάτα έπιπλα και διακοσμητικά.
Γ) Η καθημερινή διατροφή τους περιλάμβανε ελιές, ψάρια, κρέας και

λαχανικά.
Δ) Οι Αθηναίοι είναι γνωστό ότι στις γιορτές τους έπιναν νερωμένο κρασί.
Ε) Οι γυναίκες στην Αθήνα ασχολούνταν με το σπίτι και περιποιούνταν

αρκετά τον εαυτό τους.
Ζ) Τα αγόρια μορφώνονταν σε δημόσια σχολεία, με τον γραμματιστή.
Η) Οι Αθηναίοι υπηρετούσαν ισόβια στον στρατό, αφού ολοκλήρωναν

τις σπουδές τους.

✓ Σε τι διέφεραν οι γυναίκες της Αθήνας με τις γυναίκες της Σπάρτης;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι ξέρετε για τη μόρφωση των παιδιών στην Αθήνα;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ο «χρυσός αιώνας» της τέχνης

Α) Ο Περικλής ξαναφτιάχνει όλους τους ναούς που είχαν καταστρέψει

οι Πέρσες.
Β) Ο Παρθενώνας ήταν αφιερωμένος στον Δία, τον πατέρα των Θεών.
Γ) Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία μέσα στον Παρθενώνα ήταν έργο

του Φειδία.
Δ) Το όνομα της η Αθήνα το πήρε προς τιμή της θεάς Αθηνάς.
Ε) Τα αγάλματα «της χρυσής εποχής» έμοιαζαν αρκετά στους κούρους

και στις κόρες.
Ζ) Ο Φειδίας ήταν από τους πιο γνωστούς γλύπτες της εποχής.
Η) Τα έργα που δόξασαν την Αθήνα θεωρήθηκαν κλασικά, γιατί έμειναν

αξεπέραστα μες τους αιώνες.

✓ Γιατί η εποχή, στην οποία έζησε ο Περικλής, ονομάστηκε «χρυσός αιώ-

νας» ;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι χαρακτηριστικά είχαν τα αγάλματα του «Χρυσού αιώνα» ;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η Αθήνα γίνεται
«σχολείο της Ελλάδας»
Γράψε με τι ασχολήθηκαν οι παρακάτω ιστορικές προσωπικότη-

τες :
Σωκράτης:
Αριστοφάνης:
Αισχύλος:
Ηρόδοτος:
✓ Τι ξέρεις για τον Θουκυδίδη;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. 478, παραθαλάσσιες, νησιωτικές, προστατεύσει, χρήματα, πλοία, Δήλο, Δη-

λιακή, ίσες, Αριστείδης
3. Τα χρήματα της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας διαχειρίζονταν 10 Αθηναίοι που

ονομάζονταν ελληνοταμίες.
1. Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Λ, Σ
2. Αθηναίοι πολίτες: θεωρούνταν όσοι είχαν πατέρα και μητέρα που κατάγο-
νταν από την Αθήνα. Είχαν τα περισσότερα δικαιώματα και συμμετείχαν στην
Εκκλησία του Δήμου.
Μέτοικοι: ονομάζονταν οι ξένοι που εγκαταστάθηκαν στην πόλη. Ασχολού-
νταν με το εμπόριο και πλήρωναν έναν φόρο το μετοίκιο.
Δούλοι: οι περισσότεροι ήταν αιχμάλωτοι και έκαναν όλες τις βαριές δου-
λειές. Πολλοί όμως δούλευαν ως αστυνομικοί, λογιστές και παιδαγωγοί.
3. Δίκαιος πολιτικός, σπουδαίος ρήτορας, άνθρωπος του πνεύματος και του πο-
λιτισμού

1. Σ, Λ, Λ, Σ, Σ, Λ, Λ
2. →Οι γυναίκες της Σπάρτης συμμετείχαν σε πιο πολλές εκδηλώσεις εκτός σπι-
τιού και συμπεριφέρονταν πιο ελεύθερα από τις γυναίκες της Αθήνας.
→Στην Αθήνα δεν υπήρχαν δημόσια σχολεία. Τα αγόρια από την ηλικία των
εφτά πήγαιναν με τη συνοδεία ενός παιδαγωγού στο γραμματιστή. Εκεί μά-
θαιναν να διαβάζουν, να γράφουν και να λογαριάζουν. Ο κιθαριστής τους μά-
θαινε να παίζουν κιθάρα και λύρα. Ανώτερα σχολεία δεν υπήρχαν, όμως στην
αγορά μέσω συζητήσεων η μόρφωση των ανθρώπων συνεχιζόταν.
1. Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Σ
2. →Την εποχή του Περικλή, χτίστηκαν μοναδικά κτίρια και φτιάχτηκαν μονα-
δικά αγάλματα. Τα έργα αυτά που δόξασαν την Αθήνα θεωρήθηκαν κλασικά,
γιατί έμειναν αξεπέραστα μέσα στους αιώνες. Γι’ αυτό και η εποχή στην οποία
έζησε ο Περικλής ονομάστηκε «χρυσός αιώνας».
→Τα αγάλματα του «χρυσού αιώνα» έχουν πιο φυσικά χαρακτηριστικά στο
πρόσωπό τους. Τα χέρια και τα πόδια φαίνονται να έχουν κίνηση. Δεν μοιά-
ζουν καθόλου με τους κούρους και τις κόρες.

1. Σωκράτης – φιλοσοφία, Αριστοφάνης – θέατρο, Αισχύλος – θέατρο, Ηρόδο-

τος – ιστορία
2. Ο Θουκυδίδης ήταν ένα ιστορικό που έγραψε για τον Πελοποννησιακό πό-
λεμο, τις συγκρούσεις ανάμεσα στους Έλληνες. Παρόλο που οι συμπατριώ-
τες του οι Αθηναίοι τον εξόρισαν, αυτός έγραψε χωρίς μίσος γι’ αυτούς.

76 3η Ενότητα [Κλασσικά χρόνια: Ο Πελοποννησιακός πόλεμος]
3η Ενότητα:
Ο Πελοποννησιακός πόλεμος»

Αιτίες και αφορμές του πολέμου

Α) Αφορμή του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η προσπάθεια της Αθήνας

να αναπτύξει το εμπόριό της στο Αιγαίο πέλαγος.
Β) Η Σπάρτη και η Αθήνα είχαν διαφορετικά πολιτεύματα και αλλιώτικο

τρόπο ζωής.
Γ) Ο Πελοποννησιακός πόλεμος ήταν εμφύλιος.
Δ) Οι Κερκυραίοι συμμάχησαν με τους Κορίνθιους εναντίον της Αθήνας.
Ε) Η Πελοποννησιακή συμμαχία ήταν πολύ ισχυρή στη θάλασσα.
Ζ) Οι Αθηναίοι έστειλαν ως απεσταλμένο τον Μελήσιππο να πείσει τους

Σπαρτιάτες να τα βρουν μεταξύ τους.
Η) Οι αντίπαλοι στον Πελοποννησιακό πόλεμο πολεμούσαν από την άνοιξη

ως το φθινόπωρο.

Η Αθήνα έγινε πλούσια πόλη και είχε απλώσει την κυριαρχία της σε όλο το
………………. πέλαγος. Η προσπάθεια της να αναπτύξει το …………….. και στη
……………… Ελλάδα, στο …………… πέλαγος στάθηκε ως αφορμή για την έναρξη
του ………………………………. πολέμου. Αντιμέτωπες ήταν η πελοποννησιακή
και η αθηναϊκή ……………………. Κανένας δε μπορούσε να προβλέψει ποιος θα
έβγαινε …………………….. Έτσι άρχισε ένας ……………… πόλεμος που έδειχνε
ότι θα διαρκούσε πολύ.
✓ Ποια ήταν τα προφητικά λόγια του Μελήσιππου κατά την έναρξη του Πε-
λοποννησιακού πολέμου;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Οι κυριότερες φάσεις του πολέμου

Α) Το 431 π.Χ. ο πελοποννησιακός στρατός εισέβαλε στην Αττική και

προκάλεσε καταστροφές.
Β) Οι Αθηναίοι λεηλάτησαν τα παράλια της Σπάρτης και οι Σπαρτιάτες

κλείστηκαν στα Μακρά τείχη για να προστατευθούν.
Γ) Ο Περικλής, όπως και πολλοί Αθηναίοι, πέθαναν στο μεγάλο λοιμό.
Δ) Ο Πελοποννησιακός πόλεμος τερματίστηκε το 401 π.Χ. με τη Νικίεια

ειρήνη.
Ε) Ο Αλκιβιάδης ώθησε τους Αθηναίους να εκστρατεύσουν εναντίον των

Συρακουσών.
Ζ) Οι Σπαρτιάτες ζήτησαν χρήματα από τους Πέρσες προκειμένου να

κάνουν τον στρατό τους στην ξηρά ισχυρότερο.
Η) Οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν από τους Σπαρτιάτες να υπογράψουν

ειρήνη με βαριούς όρους γι’ αυτούς.


Α Β
α) Περικλής 1) Συρακούσες
β) Αλκιβιάδης 2) ναυμαχία
γ) Νικίας 3) λοιμός
δ) Αργινούσες 4) ειρήνη
✓ Γράψε με συντομία τους λόγους για τους οποίους ισχυρίζονται ότι κανείς
«δε νίκησε» στον Πελοποννησιακό πόλεμο:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η ηγεμονία της Σπάρτης

Α) Μετά τη νίκη τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο, οι Σπαρτιάτες έβαλαν

δικούς τους ανθρώπους να κυβερνάνε τις ελληνικές πόλεις.
Β) Οι Σπαρτιάτες βοήθησαν τον Αρταξέρξη να ανέβει στο θρόνο της

Περσίας.
Γ) Πολλές πόλεις της Ελλάδας όπως η Αθήνα, η Κόρινθος, η Θήβα και

άλλες είχαν κάνει συμμαχία εναντίον της σπαρτιατικής ηγεμονίας.
Δ) Οι Σπαρτιάτες τοποθέτησαν 50 ολιγαρχικούς στην Αθήνα για να την

κυβερνήσουν και να την ελέγχουν.
Ε) Οι Πέρσες είχαν όφελος από την εμφύλια διαμάχη των Ελλήνων.
Ζ) Ο σπαρτιατικός στρατός με αρχηγό τον Αγαθοκλή νίκησε αρκετές φορές

τον περσικό στρατό στα παράλια της Μ. Ασίας.
Η) Η Ανταλκίδεια ειρήνη μεταξύ Ελλήνων και Περσών έγινε προς όφελος

των Ελλήνων.

✓ Τι ξέρεις για την Ανταλκίδεια ειρήνη;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Σ, Σ, Λ, Λ, Λ, Σ
2. Αιγαίο, εμπόριο, Δυτική, Ιόνιο, Πελοποννησιακού, συμμαχία, νικητής, εμφύ-

λιος
3. Φεύγοντας από την Αθήνα, όπου είχε πάει άδικα ως απεσταλμένος των Σπαρ-
τιατών να διαπραγματευτεί ειρήνη, ο Μελήσιππος είπε τα εξής λόγια: «αυτή
η μέρα θα γίνει αρχή μεγάλης συμφοράς για τους Έλληνες».
1. Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. α-3, β-1, γ-4, δ-2
3. Μπορεί να νίκησαν οι Σπαρτιάτες, αλλά στην πραγματικότητα καμία μεριά δε

βγήκε νικήτρια στον Πελοποννησιακό πόλεμο, για τους εξής λόγους:
Υπήρχαν α) αμέτρητοι νεκροί, β) ερειπωμένες πόλεις και γ) ψυχικά τραύματα
και στις δυο αντίπαλες συμμαχίες.

1. Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Λ
2. Οι Σπαρτιάτες εξαντλημένοι από τον πόλεμο έστειλαν έναν ναύαρχό τους τον
Αντάλκιδα στην Περσία, όπου έκλεισε ειρήνη με τους Πέρσες. Η ειρήνη ονο-
μάστηκε Ανταλκίδεια και υπογράφηκε το 386 π.Χ. Οι όροι της ήταν ταπεινω-
τικοί και βαριοί για τους Έλληνες. Ένας από τους όρους ήταν οι ελληνικές
πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος να περάσουν στα χέρια των Περσών. Ευ-
τυχώς όμως η συμφωνία αυτή δεν κράτησε για πολύ.

85 3η Ενότητα [Κλασσικά χρόνια: Η Θήβα]
3η Ενότητα:
Η Θήβα»

Η Θήβα και η βοιωτική συμμαχία

Α) Οι βοιωτικές πόλεις χρησιμοποιούσαν δικό τους νόμισμα.
Β) Το πολίτευμα της Βοιωτία ήταν ανέκαθεν η βασιλεία.
Γ) Το σημαντικότερο θρησκευτικό κέντρο της βοιωτικής συμμαχίας ήταν

το μαντείο των Δελφών.
Δ) Στη βοιωτική συμμαχία δε συμμετείχαν οι Πλαταιείς.
Ε) Οι Πλαταιείς είχαν φιλικές σχέσεις με τους Θηβαίους.
Ζ) Οι Θηβαίοι υπέγραψαν, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες, την Ανταλκίδεια

ειρήνη.
Η) Με την Ανταλκίδεια ειρήνη οι Πέρσες ανακατεύονταν όλο και

περισσότερο στα πράγματα της Ελλάδας.

Η ……………………. συμμαχία σχηματίστηκε από διάφορες πόλεις της Βοιωτίας με

αρχηγό την πόλη της ……………….. Πρώτο πολίτευμα ήταν η ………………….
αλλά αργότερα επικράτησαν και κυβέρνησαν οι πλούσιοι …………………………
Οι πόλεις της …………………… συμμαχίας χρησιμοποιούσαν δικό τους
…………………….. διευκολύνοντας έτσι τις …………………….. μεταξύ τους. Οι
…………….. δε θέλησαν να υπογράψουν την …………………… ειρήνη για να μη
διαλυθεί η συμμαχία των πόλεων της Βοιωτίας.
✓ Ανάφερε έναν όρο της Ανταλκίδειας ειρήνης που είχε σχέση με τις πόλεις
της Ελλάδας:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η ηγεμονία της Θήβας

Α) Το 471 π.Χ. έγινε η μάχη στα Λεύκτρα μεταξύ Σπαρτιατών και Θηβαίων.
Β) Με βάση τους όρους της Ανταλκίδειας ειρήνης, οι ελληνικές συμμαχίες

έπρεπε να διαλυθούν.
Γ) Το 371 π.Χ. οι ελληνικές πόλεις συνεδρίασαν στη Σπάρτη με θέμα

την Ανταλκίδεια ειρήνη.
Δ) Ο Επαμεινώνδας ήθελε να υπογράψει την ειρήνη ως αρχηγός της

βοιωτικής συμμαχίας.
Ε) Οι Σπαρτιάτες με αρχηγό τον Κλεόβουλο εκστράτευσαν εναντίον των

Θηβαίων και πολέμησαν στα Λεύκτρα.
Ζ) Στα Λεύκτρα ο Επαμεινώνδας νίκησε χρησιμοποιώντας την στρατηγική

της λοξής φάλαγγας.
Η) Η Θήβα, μετά τη μάχη στα Λεύκτρα, είχε απλώσει την κυριαρχία της
από την Κρήτη ως τη Μακεδονία.


Α Β
1) αρχηγός σπαρτιατικού
α) Επαμεινώνδας
στρατού
β) Πελοπίδας 2) αρχηγός της Θήβας
3) ειρήνη μεταξύ Ελλήνων –

γ) Κλεόμβροτος
Περσών
δ) Αντάλκιδας 4) αρχηγός της Θήβας
✓ Για ποιο λόγο ο Επαμεινώνδας ζήτησε να υπογράψει ως αρχηγός όλων

των Βοιωτών;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Σ, Λ, Λ, Σ, Λ, Λ, Σ
2. βοιωτική, Θήβας, βασιλεία, γαιοκτήμονες, βοιωτικής, νόμισμα, σχέσεις, Θη-

βαίοι, Ανταλκίδεια
3. Σύμφωνα με έναν όρο της Ανταλκίδειας ειρήνης, οι πόλεις της Ελλάδας έ-

πρεπε να μείνουν αυτόνομες, ελεύθερες δηλαδή να κανονίζουν μόνες τους τα
ζητήματα που τους απασχολούσαν.
1. Λ, Σ, Σ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. α-2, β-4, γ-1, δ-3
3. Ο Επαμεινώνδας ζήτησε να υπογράψει ως αρχηγός όλων των Βοιωτών, ώστε

να μη διαλυθεί η βοιωτική συμμαχία. Αν υπέγραφε ξεχωριστά κάθε πόλη της
Βοιωτίας, η συμμαχία τους, σύμφωνα με τον όρο της Ανταλκίδειας ειρήνης,
θα έπρεπε να διαλυθεί, αφού κάθε πόλη θα ασχολούνταν μόνο με τα δικά της
θέματα.

91 3η Ενότητα [Κλασσικά χρόνια: Η Μακεδονία]
3η Ενότητα:
Η Μακεδονία»


Η Μακεδονία,
μια νέα ελληνική δύναμη

Α) Ο Φίλιππος Α΄ δημιούργησε ισχυρό στρατό στην Μακεδονία.
Β) Το 338 μ.Χ. στη Χαιρώνεια, οι Μακεδόνες νίκησαν τους Αθηναίους

και τους Θηβαίους.
Γ) Οι Μακεδόνες συνεχώς ήταν αναγκασμένοι να πολεμούν με τους

βόρειους γείτονές τους.
Δ) Ο μακεδονικός στρατός ήταν εφοδιασμένος με μικρή ασπίδα και μακρύ

δόρυ.
Ε) Ο βασιλιάς της Μακεδονίας έκοψε νομίσματα, παίρνοντας πρώτες ύλες

από τα χρυσωτυχεία της Πίνδου, για να αναπτύξει την οικονομία.
Ζ) Ο Φίλιππος Β δολοφονήθηκε και το θρόνο πήρε ο γιος του.
Η) Η Μακεδονία είχε πολύ ισχυρό ιππικό και στόλο.

Μεγάλη δύναμη απέκτησε η Μακεδονία, όταν πήρε την εξουσία στα χέρια του ο
…………………… Από την πρώτη στιγμή οργάνωσε ισχυρό …………….. Εφοδί-
ασε τους στρατιώτες με …………….. και ένα μακρύ δόρυ, τη …………….. που είχε
μήκος …………… μέτρα. Η μακεδονική …………………….. όταν βάδιζε παραταγ-
μένη, έμοιαζε με …………………. που κινείται.
✓ Με ποια αφορμή μπόρεσε ο Φίλιππος Β να κυριαρχήσει στη νότια Ελ-

λάδα; Σε ποια μάχη βγήκε νικητής και το κατάφερε;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Ο Μ. Αλέξανδρος καταλαμβάνει
τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο

Α) Ο Μ. Αλέξανδρος ορίστηκε αρχηγός της νέας ελληνικής εκστρατείας

κατά των Περσών.
Β) Το 344 π.Χ. ο Μ. Αλέξανδρος ξεκίνησε την εκστρατεία στην Περσία.
Γ) Η πρώτη μάχη της εκστρατείας δόθηκε στην Ισσό, όπου και οι Έλληνες
νίκησαν τους Πέρσες.
Δ) Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας υποδέχτηκαν τον Μ. Αλέξανδρο ως

ελευθερωτή τους.
Ε) Ο Βασιλιάς Δαρείος με πολύ στρατό νικήθηκε από τον Μ. Αλέξανδρο

στην Ισσό.
Ζ) Στα παράλια της Μ. Ασίας ο Μ. Αλέξανδρος θαύμασε την ομορφιά του

τόπου και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια.
Η) Οι Αιγύπτιοι ανακήρυξαν τον Μ. Αλέξανδρο ως διάδοχο των Φαραώ.

Βάλε τις περιοχές σταθμούς της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου

εναντίον των Περσών με χρονολογική σειρά :
Ισσός, Γρανικός ποταμός, Τροία, Αίγυπτος, Γόρδιον, Πέλλα
1)
2)
3)
4)
5)
6)
✓ Γιατί ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε στην Αίγυπτο και όχι σε κάποια άλλη πε-
ριοχή απ’ όπου πέρασε την Αλεξάνδρεια;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η πορεία προς την Ινδία.
Το τέλος της εκστρατείας

Α) Ο Δαρείος νίκησε τον Μ. Αλέξανδρο στα Γαυγάμηλα.
Β) Ο Μ. Αλέξανδρος για να διοικήσει το απέραντο κράτος, χρησιμοποίησε

και Πέρσες αξιωματούχους.
Γ) Η συμπεριφορά του Μ. Αλεξάνδρου, με τόση εξουσία στα χέρια του,

άρχισε να αλλάζει προς το κακό, δυσαρεστώντας τους υπηκόους του.
Δ) Ο Μ. Αλέξανδρος νίκησε τους Πέρσες στον Ύφαση ποταμό.
Ε) Οι συνεχόμενες μάχες είχαν κουράσει τους στρατιώτες του

Μ. Αλεξάνδρου και ήταν απρόθυμοι για οποιαδήποτε άλλη μάχη.
Ζ) Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου έληξε το 334 π.Χ.
Η) Στο δρόμο της επιστροφής από τον Ύφαση στα Σούσα, πολλοί Έλληνες
στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους από τις επιθέσεις ληστών.

✓ Ανάφερε δυο λόγους που δείχνουν ότι οι υπήκοοι του Μ. Αλεξάνδρου ήταν
δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του:
Α)……………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………
Β)………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι απρόσμενο συνέβη στον Ύφαση ποταμό που άλλαξε τα σχέδια του Μ.

Αλεξάνδρου;
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου

Α) Ο Μ. Αλέξανδρος ήθελε να κάνει την Αλεξάνδρεια, πρωτεύουσα του

κράτους του.
Β) Πολλές ελληνικές πόλεις έστειλαν αντιπροσωπείες για να στεφανώσουν

με χρυσά στεφάνια τον Μ. Αλέξανδρο.
Γ) Ο Μ. Αλέξανδρος πέθανε ξαφνικά πάνω στη μάχη εναντίον των Περσών.
Δ) Το μεγάλο κράτος του Μ. Αλεξάνδρου έμεινε ακέφαλο μετά το

θάνατό του και φαινόταν ότι δύσκολα θα παρέμενε ενωμένο.
Ε) Ο Μ. Αλέξανδρος πέθανε το 323 π.Χ στη Βαβυλώνα.
Ζ) Η ελληνική γλώσσα κυριάρχησε στο κράτος του Μ. Αλεξάνδρου.
Η) Ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε 14 Αλεξάνδρειες στις νέες περιοχές που

κατέκτησε.

✓ Τι ζήτησε ο Μ. Αλέξανδρος λίγο πριν πεθάνει;
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………
✓ Γιατί η μεγάλη εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου βοήθησε στην εξέλιξη των

επιστημών;
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Α) Η μάχη στις Θερμοπύλες έγινε το 480 π.Χ.
Β) Ο Μαρδόνιος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης των Πλαταιών.
Γ) Στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία συμμετείχε και η Σπάρτη.
Δ) Η ζωή των δούλων στην Αθήνα ήταν καλύτερη σε σύγκριση με άλλες

περιοχές.
Ε) Η Πελοποννησιακή συμμαχία ήταν πολύ ισχυρή στη θάλασσα.
Ζ) Οι Πέρσες είχαν όφελος από την εμφύλια διαμάχη των Ελλήνων.
Η) Οι τύραννοι εκμεταλλεύονταν την άσχημη πολιτική κατάσταση και

έπαιρναν έτσι την εξουσία στα χέρια τους.

Βάλε τις περιοχές σταθμούς της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου

εναντίον των Περσών με χρονολογική σειρά :
Ισσός, Γρανικός ποταμός, Τροία, Αίγυπτος, Γόρδιον, Πέλλα
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Το ………… π.Χ. ιδρύθηκε η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, στην οποία έλαβαν μέρος πολ-
λές ……………………… και …………………………….. Στόχος της Συμμαχίας ή-
ταν να ……………………… τις πόλεις που ανήκαν σ’ αυτή. Κάθε πόλη – μέλος έ-
πρεπε να δίνει …………………. ή…………………… για τον συμμαχικό στόλο. Η
Συμμαχία συνεδρίαζε στο ιερό νησί ………………, γι’ αυτό και ονομάστηκε
…………………… Όλες οι πόλεις – μέλη ήταν …………………μεταξύ τους και γι’
αυτό ο ………………………… ονομάστηκε δίκαιος.

✓ Ποια ήταν τα προφητικά λόγια του Μελήσιππου κατά την έναρξη του Πε-
λοποννησιακού πολέμου;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι ξέρεις για την Ανταλκίδεια ειρήνη;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Λ, Σ, Σ, Λ, Σ, Λ
2. Φίλιππος Β, στρατό, ασπίδα, σάρισα, πέντε, φάλαγγα, φρούριο
3. Ο Φίλιππος θέλησε να κυριαρχήσει στην νότια Ελλάδα. Ως αφορμή βρήκε

κάποια διαμάχη των κατοίκων που ζούσαν στις περιοχές γύρω από το μαντείο
των Δελφών. Όταν ο στρατός πέρασε τις Θερμοπύλες, δόθηκε αποφασιστική
μάχη στη Χαιρώνεια το 338 π.Χ., όπου και επικράτησε ο Φίλιππος Β.
1. Σ, Λ, Λ, Σ, Σ, Λ, Σ
2. Πέλλα, Τροία, Γρανικός ποταμός, Γόρδιον, Ισσός, Αίγυπτος
3. Ο Μ. Αλέξανδρος ίδρυσε τη σημαντικότερη Αλεξάνδρεια του στην Αίγυπτο,

γιατί εκεί θαύμασε το τοπίο, τις πυραμίδες και τους θρύλους της χώρας του
Νείλου. Μάλιστα, οι κάτοικοι εκεί τον ονόμασαν διάδοχο του Φαραώ.

1. Λ, Σ, Σ, Λ, Σ, Λ, Λ
2. →Α) Ο Μ. Αλέξανδρος ζητούσε από τους στρατιώτες του να τον προσκυνούν,

όπως γινόταν με τους βασιλείς της Περσίας.
Β) Δεν νοιαζόταν για τους στρατιώτες του που ήταν κουρασμένοι από τις α-
τέλειωτες πορείες και μάχες. Ήταν αναγκασμένοι να περπατούν κάτω από τον
καυτό ήλιο, μέσα σε περιοχές με άμμο και χωρίς νερό. Αρκετοί πέθαιναν έτσι.
→ Οι στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου ήταν πολύ κουρασμένοι και απογοη-

τευμένοι από τις ατέλειωτες μάχες και πορείες. Έτσι αρνήθηκαν να συνεχί-
σουν την εκστρατεία και ζήτησαν να γυρίσουν πίσω, αλλάζοντας έτσι τα σχέ-
δια του Μ. Αλεξάνδρου.
1. Λ, Σ, Λ, Σ, Σ, Σ, Λ
2. → Ο Μ. Αλέξανδρος λίγο πριν πεθάνει ζήτησε να δει τους στρατιώτες του, με

τους οποίους είχε μοιραστεί τόσες χαρές και λύπες. Ένας ένας όλοι οι στρα-
τιώτες πέρασαν από μπροστά του και τον αποχαιρέτησαν.
→ Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου είχε αλλάξει τη μορφή του κόσμου. Το

στρατό, καθώς προχωρούσε, ακολουθούσαν ιστορικοί, γεωγράφοι, μηχανικοί,
καλλιτέχνες. Από τη μεγάλη αυτή εκστρατεία οι άνθρωποι έμαθαν πολλά για
τις νέες χώρες, το κλίμα τους, τα φυτά, τα ζώα.

3ο Επαναληπτικό διαγώνισμα
1. Σ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Σ
2. Πέλλα, Τροία, Γρανικός ποταμός, Γόρδιον, Ισσός, Αίγυπτος
3. 478, παραθαλάσσιες, νησιωτικές, προστατεύσει, χρήματα, πλοία, Δήλο, Δη-

λιακή, ίσες, Αριστείδης
4. →Φεύγοντας από την Αθήνα, όπου είχε πάει άδικα ως απεσταλμένος των
Σπαρτιατών να διαπραγματευτεί ειρήνη, ο Μελήσιππος είπε τα εξής λόγια:
«αυτή η μέρα θα γίνει αρχή μεγάλης συμφοράς για τους Έλληνες».
→ Οι Σπαρτιάτες εξαντλημένοι από τον πόλεμο έστειλαν έναν ναύαρχό τους

τον Αντάλκιδα στην Περσία, όπου έκλεισε ειρήνη με τους Πέρσες. Η ειρήνη
ονομάστηκε Ανταλκίδεια και υπογράφηκε το 386 π.Χ. Οι όροι της ήταν τα-
πεινωτικοί και βαριοί για τους Έλληνες. Ένας από τους όρους ήταν οι ελλη-
νικές πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος να περάσουν στα χέρια των Περσών.
Ευτυχώς όμως η συμφωνία αυτή δεν κράτησε για πολύ.

106 4η Ενότητα [Ελληνιστικά χρόνια: Οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου]
4η Ενότητα:
«Ελληνιστικά χρόνια:
Οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου»


Η αυτοκρατορία του
Μ. Αλεξάνδρου χωρίζεται

Α) Ο Μ. Αλέξανδρος όρισε ως διάδοχο στο θρόνο το γιο του.
Β) Πρωτεύουσα του κράτους της Συρίας ήταν η Αλεξάνδρεια.
Γ) Η Ρωξάνη ήταν η γυναίκα του Μ. Αλεξάνδρου.
Δ) Η αυτοκρατορία αρχικά χωρίστηκε σε 4 κράτη.
Ε) Ο Σέλευκος ίδρυσε το κράτος της Συρίας, που ήταν το μεγαλύτερο.
Ζ) Το κράτος της Περγάμου αποτελούνταν από τα παράλια της Μ. Ασίας.
Η) Πολλοί κάτοικοι της νότιας Ελλάδας μετανάστευσαν στην Αίγυπτο και

την Ασία.

Ο Μ. Αλέξανδρος πέθανε χωρίς να έχει ορίσει το …………………… του. Οι

…………………..του διαφώνησαν και άρχισαν τις …………………… μεταξύ τους.
Τελικά η αυτοκρατορία χωρίστηκε στο κράτος της …………………………, της
…………………., της ……………………… και αργότερα της ……………………
✓ Τι ξέρεις για το κράτος της Αιγύπτου και την πρωτεύουσά του;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ο Πύρρος, ο βασιλιάς της Ηπείρου

Α) Ο Πύρρος προσπάθησε να επεκτείνει το κράτος του προς την Ανατολή.
Β) Ο Πύρρος εκστράτευσε προς την Ιταλία, με σκοπό να κυριαρχήσει στους

Ρωμαίους.
Γ) Η Αμβρακία ήταν η πρωτεύουσα του κράτους του Πύρρου.
Δ) Ο Πύρρος σκοτώθηκε στη Σπάρτη, πολεμώντας τους Σπαρτιάτες.
Ε) Ο Πύρρος τρεις φορές αναμετρήθηκε με τους Ρωμαίους και βγήκε

νικητής.
Ζ) Ο Κλεώνυμος ήθελε, με τη βοήθεια του Πύρρου, να γίνει βασιλιάς

της Σπάρτης.
Η) Ο Πύρρος σκοτώθηκε από κεραμίδι που του ήρθε στο κεφάλι.

✓ Ανάφερε τις ενέργειες του Πύρρου που δείχνουν το πως φρόντιζε τις πό-
λεις και τους κατοίκους του κράτους του.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η καθημερινή ζωή
στα ελληνιστικά χρόνια

Α) Πολλοί Έλληνες μετανάστευσαν στις νέες πόλεις που ίδρυσαν οι διάδοχοι

του Μ. Αλεξάνδρου.
Β) Οι κάτοικοι των νέων περιοχών που ίδρυσαν οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάν-

δρου ασχολούνταν με το εμπόριο και την κτηνοτροφία.
Γ) Πολλοί κάτοικοι των παραπάνω περιοχών μιλούσαν και έγραφαν ελλη-

νικά.
Δ) Οι μορφωμένοι περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους στα γυμναστήρια

και τους ιπποδρόμους.
Ε) Οι άνθρωποι στις νέες περιοχές των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου έμαθαν

να λατρεύουν μόνο τους θεούς της Ανατολής, τον Σάραπη και την Ίσιδα.
ΒΑΘΜΟΣ:


Οι τέχνες και τα γράμματα
στα ελληνιστικά χρόνια
✓ Ανάφερε τρία από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που έγιναν την
ελληνιστική εποχή:
1)………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
✓ Ανάφερε τρία σπουδαία πνευματικά κέντρα της ελληνιστικής εποχής:
1)………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Σ, Λ
2. διάδοχό, στρατηγοί, συγκρούσεις, Μακεδονίας, Συρίας, Αιγύπτου, Περγάμου
3. Το κράτος της Αιγύπτου ίδρυσε ο στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου, Πτολε-

μαίος. Πρωτεύουσα έγινε η Αλεξάνδρεια, η οποία απέκτησε φήμη για τα λα-
μπρά της οικοδομήματα και τους σοφούς ανθρώπους που εγκαταστάθηκαν ε-
κεί.
1. Λ, Σ, Σ, Λ, Λ, Σ, Σ
2. Ο Πύρρος έκανε πολλά πράγματα για να βελτιώσει αισθητικά τις πόλεις του
κράτους του και να βοηθήσει στην οικονομική ανάπτυξη των κατοίκων τους.
Ίδρυσε πολλές νέες πόλεις που τις στόλισε όλες με ναούς και θέατρα και τις
οχύρωσε με μεγάλα τείχη. Για να μην ασχολούνται οι κάτοικοι μόνο με την
κτηνοτροφία, έστρεψε τον ενδιαφέρον τους στη γεωργία και το εμπόριο.

1. Σ, Λ, Σ, Λ, Λ
1. → 1) ο φάρος της Αλεξάνδρειας, 2) ο κολοσσός της Ρόδου, 3) ο βωμός του

Δία Σωτήρα στην Πέργαμο
→ 1) Αλεξάνδρεια, 2) Αντιόχεια, 3) Πέργαμος

115 4η Ενότητα [Ελληνιστικά χρόνια: Ρώμη και Ελλάδα]
4η Ενότητα:
«Ελληνιστικά χρόνια:
Ρώμη και Ελλάδα»

Το ρωμαϊκό κράτος

Α) Στη Ρώμη η Σύγκλητος είχε ηγετικό ρόλο.
Β) Η Ρώμη είναι χτισμένη στους πρόποδες του βουνού Τίβερη.
Γ) Η Ρώμη αναπτύχθηκε γρήγορα χάρη στο εμπόριο και τις εύφορη γη της.
Δ) Οι πατρίκιοι έρχονταν διαρκώς σε σύγκρουση με τους πελάτες, γιατί

οι δεύτεροι ήθελαν να αποκτήσουν δικαιώματα.
Ε) Οι ύπατοι εκλέγονταν μόνο για ένα χρόνο.
Ζ) Η Σύγκλητος αποτελούνταν από 300 πατρίκιους.
Η) Ανώτερος σε δύναμη ήταν ο βασιλιάς στο νέο ρωμαϊκό κράτος.

Η Ρώμη βρίσκεται στην …………….. Ιταλία και είναι χτισμένη στις ………………
του Τίβερη. Τα παλιά χρόνια την πόλη διοικούσε ο …………………. Αργότερα οι
πατρίκιοι, όπως λέγονταν οι …………………., έδιωξαν τον…………… και κυβέρ-
νησαν αυτοί για πολλά χρόνια. Δυο άλλες κοινωνικές τάξεις ήταν οι
………………………. και οι ………………………. Μεγάλη εξουσία είχαν οι δύο
…………………., οι οποίοι διοικούσαν τον ………………. και έπαιρναν μέρος στις
εκστρατείες. Στο καιρό της ειρήνης έρχονταν σε επαφή με
τους………………………………… των άλλων κρατών για να ρυθμίσουν διάφορα
θέματα. Η ……………………. ήταν ένα συμβουλευτικό σώμα, που αποτελούνταν
από 300 ………………………
ΒΑΘΜΟΣ:


Η Καρχηδόνα συγκρούεται
με τη Ρώμη

Α) Η Ισπανία ασχολούνταν με το εμπόριο του χρυσού και του κασσίτερου.
Β) Ο Αννίβας ήταν ξακουστός στρατηγός των Ρωμαίων.
Γ) Η Καρχηδόνα έφτασε να είναι η πιο πλούσια πόλη του κόσμου, χάρη

στο εμπόριο.
Δ) Η Καρχηδόνα έτρεμε τη Ρώμη, λόγω της ταχείας ανάπτυξής της δεύτερης.
Ε) Οι Καρχηδόνιοι αποφάσισαν να επιτεθούν στους Ρωμαίους από τη στεριά.
Ζ) Η Καρχηδόνα ήταν αποικία των Φοινίκων στην Ασία.
Η) Οι Καρχηδόνιοι νικήθηκαν από τους Ρωμαίους στο Ζάμα.

✓ Γιατί οι Καρχηδόνιοι αποφάσισαν να επιτεθούν στους Ρωμαίους από τη

ξηρά;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Περιέγραψε σύντομα την πορεία του Αννίβα από την Καρχηδόνα μέχρι
την πρώτη εισβολή στην Ιταλία:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Η υποταγή του ελληνικού κόσμου

Α) Οι Ρωμαίοι έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους ώστε να είναι οι

Έλληνες διαιρεμένοι μεταξύ τους.
Β) Δημιουργήθηκαν τρεις συμπολιτείες στην Ελλάδα: η Μακεδονική, η

Αιτωλική και η Αχαϊκή.
Γ) Οι Συμπολιτείες είχαν κοινό νόμισμα, για διευκόλυνση του εμπορίου.
Δ) Ο μεγαλύτερος φόβος και εμπόδιο των Ρωμαίων για την κατάκτηση της
Ελλάδας ήταν η Πελοπόννησος.
Ε) Οι Ρωμαίοι έκαναν τελικά την Ελλάδα επαρχία του ρωμαϊκού κράτους.
Ζ) Η τελευταία μάχη μεταξύ Ρωμαίων και Ελλήνων δόθηκε στα Λεύκτρα

το 146 π.Χ.
Η) Οι Έλληνες υποτάχθηκαν στους Ρωμαίους κυρίως εξαιτίας των εμφύλιων

διαμαχών τους.

✓ Γιατί οι Ρωμαίοι ήθελαν οι Έλληνες να είναι διαιρεμένοι μεταξύ τους;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
✓ Τι ξέρεις για τις ελληνικές συμπολιτείες; Ποιες ήταν, γιατί δημιουργήθη-

καν και πως κατέληξαν;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

Ελληνιστικά χρόνια

Α) Στη Ρώμη η Σύγκλητος είχε ηγετικό ρόλο.
Β) Δημιουργήθηκαν τρεις συμπολιτείες στην Ελλάδα: η Μακεδονική, η

Αιτωλική και η Αχαϊκή.
Γ) Οι Συμπολιτείες είχαν κοινό νόμισμα, για διευκόλυνση του εμπορίου.
Δ) Πρωτεύουσα του κράτους της Συρίας ήταν η Αλεξάνδρειας.
Ε) Οι Ρωμαίοι έκαναν τελικά την Ελλάδα επαρχία του ρωμαϊκού κράτους.
Ζ) Ο Πύρρος εκστράτευσε προς την Ισπανία με σκοπό να κυριαρχήσει

στους Ρωμαίους.
Η) Πολλοί κάτοικοι των πόλεων του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου μιλούσαν

και έγραφαν ελληνικά.

Ο Μ. Αλέξανδρος πέθανε χωρίς να έχει ορίσει το …………………… του. Οι
…………………..του διαφώνησαν και άρχισαν τις …………………… μεταξύ τους.
Τελικά η αυτοκρατορία χωρίστηκε στο κράτος της …………………………, της
…………………., της ……………………… και αργότερα της ……………………
Η Ρώμη βρίσκεται στην …………….. Ιταλία και είναι χτισμένη στις ………………
του Τίβερη. Τα παλιά χρόνια την πόλη διοικούσε ο …………………. Αργότερα οι
πατρίκιοι, όπως λέγονταν οι …………………., έδιωξαν τον…………… και κυβέρ-
νησαν αυτοί για πολλά χρόνια. Δυο άλλες κοινωνικές τάξεις ήταν οι
………………………. και οι ………………………. Μεγάλη εξουσία είχαν οι δύο
…………………., οι οποίοι διοικούσαν τον ………………. και έπαιρναν μέρος στις
εκστρατείες. Στο καιρό της ειρήνης έρχονταν σε επαφή με
τους………………………………… των άλλων κρατών για να ρυθμίσουν διάφορα
θέματα. Η ……………………. ήταν ένα συμβουλευτικό σώμα, που αποτελούνταν
από 300 ………………………

✓ Ανάφερε τρία από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που έγιναν την
ελληνιστική εποχή:
1)………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
✓ Ανάφερε τρία σπουδαία πνευματικά κέντρα της ελληνιστικής εποχής:
1)………………………………………………………………………………………
2)………………………………………………………………………………………
3)………………………………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:

1. Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Σ, Λ
2. κεντρική, όχθες, βασιλιάς, ευγενείς, βασιλιά, πελάτες, πληβείοι, ύπατοι,

στρατό, αντιπροσώπους, σύγκλητος, πατρίκιους
1. Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. → Οι Καρχηδόνιοι αποφάσισαν να επιτεθούν στους Ρωμαίους από τη στεριά,

γιατί οι Ρωμαίοι διέθεταν ισχυρό στόλο. Σε μια πιθανή αναμέτρηση στη θά-
λασσα θα έχαναν τη μάχη αμέσως. Από τη στεριά, με στρατό και ιππικό, είχαν
περισσότερες πιθανότητες εναντίον των Ρωμαίων.
→ Ο Αννίβας ξεκίνησε την εκστρατεία του από την Καρχηδόνα με πολύ

στρατό, ιππικό και ελέφαντες. Πέρασε το Γιβραλτάρ. Πέρασε στην Ισπανία
και διέσχισε τα Πυρηναία όρη. Έπειτα διέσχισε με άπειρες δυσκολίες τις Άλ-
πεις και τέλος έκανε εισβολή στην Ιταλία.

1. Σ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. → Οι Ρωμαίοι ήθελαν οι Έλληνες να είναι διχασμένοι μεταξύ τους, για να

μπορέσουν να τους κατακτήσουν ευκολότερα. Αν οι Έλληνες είχαν εμφύλιες
διαμάχες μεταξύ τους, δε θα ένωναν τον στρατό τους για να αντιμετωπίσουν
από κοινού τους Ρωμαίους. Αυτό συνέφερε τους Ρωμαίους, γιατί είχαν να α-
ντιμετωπίσουν μικρότερες σε ισχύ στρατιωτικές δυνάμεις.
→ Οι Συμπολιτείες δημιουργήθηκαν σε μια τελευταία προσπάθεια των Ελλή-

νων να ενωθούν κατά του κοινού κινδύνου, των Ρωμαίων. Δημιουργήθηκαν
έτσι δύο συμπολιτείες, η Αχαϊκή και η Αιτωλική. Οι πόλεις που ανήκαν στις
ενώσεις αυτές είχαν ίσα δικαιώματα. Για να διευκολύνουν το εμπόριο, είχαν
κοινό νόμισμα. Οι συμπολιτείες όμως δεν κράτησαν και πολύ, γιατί ξεκίνησαν
οι συγκρούσεις μεταξύ τους.
1. Λ, Λ, Σ, Λ, Σ, Λ, Σ
2. διάδοχό, στρατηγοί, συγκρούσεις, Μακεδονίας, Συρίας, Αιγύπτου, Περγάμου

κεντρική, όχθες, βασιλιάς, ευγενείς, βασιλιά, πελάτες, πληβείοι, ύπατοι,
στρατό, αντιπροσώπους, σύγκλητος, πατρίκιους
3. → 1)ο φάρος της Αλεξάνδρειας, 2) ο κολοσσός της Ρόδου, 3) ο βωμός του

Δία Σωτήρα στην Πέργαμο
→ 1) Αλεξάνδρεια, 2) Αντιόχεια, 3) Πέργαμος

ΤΕΛΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ιστορία

Μαρία Απ. Γαϊτανίδη

Το έργο Χορηγείται με άδεια

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ............................................................... 7

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΑΡΧΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ............................................................................. 21

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

1. ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ: ............................................................................................ 50

2. Ο «ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ» (5ος ΑΙΩΝΑΣ π.Χ.): .............................................................. 63

3. Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ: ...................................................................... 76

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

2. ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ: ........................................................................................... 115

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Η κάθοδος των Δωριέων

Βρες το σωστό και το λάθος. Για κάθε σωστή πρόταση σημείωσε

Α) Οι Δωριείς ήταν το πρώτο ελληνικό φύλλο που μετακινήθηκε προς τη

Β) Οι άνθρωποι εγκαταλείπουν ένα χώρο όταν κινδυνεύουν ή όταν θέλουν

Γ) Η κάθοδος των Δωριέων δεν έγινε μονομιάς.

Δ) Οι Δωριείς παρέμειναν στη Στερεά Ελλάδα και δεν προχώρησαν στην

Ε) Οι παλιοί κάτοικοι της Αθήνας έγιναν είλωτες και καλλιεργούσαν τη γη.

Ζ) Οι Δωριείς ήταν πιο πολλοί και οι κάτοικοι υιοθέτησαν τη δωρική διάλε-

Η) Ο μυκηναϊκός πολιτισμός σταμάτησε να αναπτύσσεται.

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν στο παρακάτω κείμενο :

Οι ………………….. ήταν το …………………….. ελληνικό φύλο που μετακινή-

Απάντησε στην ερώτηση σύντομα και περιεκτικά :

✓ Ποια γλώσσα μιλούσαν οι κάτοικοι των περιοχών που κατέλαβαν οι Δω-

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Οι Έλληνες δημιουργούν αποικίες

Βρες το σωστό και το λάθος. Για κάθε σωστή πρόταση σημείωσε

Α) Οι μετακινήσεις πληθυσμών αναστάτωσαν τους κατοίκους της Ελλάδας.

Β) Εκείνη την εποχή τα κτήματα ήταν εύφορα, η κτηνοτροφία αναπτύχθηκε.

Γ) Η μετανάστευση γινόταν με τρόπο οργανωμένο.

Δ) Οι περισσότερες μετακινήσεις έγιναν γιατί οι κάτοικοι δεν ένιωθαν

Ε) Οι Αιολείς ξεκίνησαν από την Αττική και έφτασαν στη Μ. Ασία.

Η) Στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές οι Έλληνες δεν γιόρταζαν όλοι μαζί

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Αντιστοίχισε τις λέξεις της ομάδας Α με τις λέξεις τις ομάδας Β

β) Ίωνες 3) έφτασαν στην Ρόδο

4) έφυγαν από την Αττική

γ) Δωριείς 5) έφτασαν στη Σάμο και στη Χίο

Απάντησε στην ερώτηση σύντομα και περιεκτικά :

✓ Πώς χαρακτηρίστηκε, μετά τις μετακινήσεις πληθυσμών, το Αιγαίο πέ-

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Η ποίηση και η θρησκεία

Βρες το σωστό και το λάθος. Για κάθε σωστή πρόταση σημείωσε

Α) Ο Όμηρος έγραψε την Ηρακλειάδα και την Οδύσεια.

Β) Οι Έλληνες πίστευαν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου.

Γ) Τα κατορθώματα των πολεμιστών τα τραγουδούσαν οι μελωδοί.

Ε) Εκείνα τα χρόνια, όλες οι περιοχές λάτρευαν τους ίδιους θεούς.

Ζ) Οι Έλληνες πίστευαν ότι οι θεοί τους κατοικούσαν σε ένα λαμπρό

Η) Οι θεοί έτρωγαν αμβροσία και έπιναν νέκταρ.

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Αντιστοίχισε τις λέξεις της ομάδας Α με τις λέξεις τις ομάδας Β

α) Δίας 1) ο θεός της θάλασσας

δ) Αθηνά 4) σύμβολό του είναι ο κεραυνός

ε) Ήφαιστος 5) ιερό της ζώο το ελάφι

ι) Αφροδίτη 9) θεά της οικογένειας

κ) Άρτεμη 10) θεός του πολέμου

λ) Εστία 11) θεός της μουσικής

Έκδοση taexeiola Mαρία Απ. Γαϊτανίδη

Η τέχνη και η γραφή

Βρες το σωστό και το λάθος. Για κάθε σωστή πρόταση σημείωσε

Α) Ονομάστηκε γεωμετρική εποχή, επειδή οι Έλληνες ανέπτυξαν τα