ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ (ΟΡΟΙ)

Είναι πολύ σημαντικό στον οργανισμό μας να διατηρείται σταθερό το ισοζύγιο των υγρών δηλαδή
η συνολική ποσότητα των υγρών που υπάρχει στο σώμα μας και το πως τα υγρά αυτά είναι
κατανεμημένα.
Όταν κάποιος ασθενής χρειάζεται για κάποιο λόγο ηλεκτρολύτες, νερό, θερμίδες, βιταμίνες ή και
άλλες θρεπτικές ουσίες συνήθως επιλέγουμε να του χορηγήσουμε υγρά ενδοφλεβίως, δηλαδή να του
βάλουμε κάποιον «ορό».
Μπορεί βέβαια ενδοφλέβια να δοθεί αίμα, πλάσμα και άλλα προϊόντα του αίματος, όπως επίσης και
φάρμακα διαλυμένα σε διάφορους ορούς.
Στο σώμα μας έχουμε διάφορους χώρους στους οποίους τα υγρά είναι κατανεμημένα. Αυτοί είναι ο
ενδοκυττάριος χώρος (μέσα στα κύτταρα), ο διάμεσος χώρος (ανάμεσα στα κύτταρα) και ο αγγειακός
χώρος (μέσα στα αγγεία). Όλοι οι παραπάνω χώροι χωρίζονται από διαφορετικού τύπου μεμβράνες
αλλά επικοινωνούν μεταξύ τους καθώς το νερό μπορεί να περνά ελεύθερα μέσα από τους πόρους των
μεμβρανών. Το νερό είναι ένα από τα λίγα συστατικά που μπορεί να περνάει ελεύθερα από τις
μεμβράνες. Τα περισσότερα συστατικά εγκλωβίζονται μέσα σε αυτές ή αλλιώς η είσοδος και η έξοδός
τους ελέγχεται αυστηρά από μηχανισμούς του κυττάρου. Διαφορετικά δε θα υπήρχε λόγος να
υπάρχουν μεμβράνες.
Παρ’ όλο που θέλουμε όλοι οι παραπάνω χώροι να περιέχουν νερό, πρέπει το σώμα μας να μπορεί
να ελέγχει πόσο ακριβώς νερό θα βρίσκεται σε κάθε χώρο. Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να
καθορίσει το σώμα μας πόσο νερό θα βρίσκεται σε κάθε διαμέρισμα: η ωσμωτική πίεση. Το νερό έχει
την ιδιότητα να μετακινείται προς χώρους με υψηλή ωσμωτική πίεση μέχρι η ωσμωτική πίεση γίνει
παντού η ίδια.
Σε ένα χώρο του σώματος, όπως και σε ένα οποιοδήποτε ποτήρι με νερό, η ωσμωτική πίεση
αυξάνεται όσο αυξάνουμε την περιεκτικότητα σε ωσμωτικές ουσίες, δηλαδή όσο προσθέτουμε ουσίες
που «τραβάνε νερό». Οι πιο γνωστές ωσμωτικές ουσίες είναι το NaCl (χλωριούχο νάτριο ή sodium
chloride ή κοινώς αλάτι) και τα ζάχαρα με πιο γνωστό ίσως τη γλυκόζη. Υπάρχει δεξιόστροφη και
αριστερόστροφη γλυκόζη. Η δεξιόστροφη γλυκόζη είναι η γλυκόζη που υπάρχει στη φύση και λέγεται
επίσης δεξτρόζη «dextrose». Όταν οι ουσίες αυτές βρεθούν από τη μία πλευρά μιας μεμβράνης,
«τραβούν» το νερό προς τη δική τους πλευρά, μειώνοντας την ποσότητά του από την άλλη πλευρά. Θα
έχετε παρατηρήσει ότι προϊόντα όπως το αλάτι, η ζάχαρη και το μέλι(περιέχει ζάχαρα) δε χαλάνε.
Αυτό συμβαίνει επειδή αν βρεθεί σε αυτά κάποιο μικρόβιο, οι ωσμωτικές αυτές ουσίες, τραβάνε το
νερό μέσα από τις μεμβράνες του και το μικρόβιο πεθαίνει και καταστρέφεται.
 Η ωσμωτική πίεση του αίματος και γενικά του οργανισμού κυμαίνεται από 240 έως 340 mOsmol/L
και είναι σημαντικό να παραμένει σταθερή. Όταν η ωσμωτική μας πίεση αυξάνεται, ενεργοποιείται η
δίψα ώστε να πιούμε νερό και να μειωθεί, ενώ όταν η ωσμωτική μας πίεση μειώνεται, αυξάνεται η
διούρηση ώστε να αποβάλλουμε υγρά και να αυξηθεί.
Ομοίως όταν χορηγούμε ένα διάλυμα ενδοφλεβίως πρέπει να προσέχουμε ώστε να μη διαταραχθεί
η φυσιολογική ωσμωτική πίεση του αίματος. Όταν ένα διάλυμα έχει ωσμωτική πίεση ίση (ή περίπου
ίση) με αυτή του αίματος λέγεται ισότονο. Όταν έχει μικρότερη ωσμωτική πίεση από αυτή του
αίματος λέγεται υπότονο και όταν έχει μεγαλύτερη ωσμωτική πίεση από αυτή του αίματος λέγεται
υπέρτονο. Υπότονα ή υπέρτονα διαλύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην περίπτωση που έχει
διαταραχθεί η ωσμωτική πίεση του οργανισμού και ανάλογα με το τι θέλουμε να πετύχουμε ιατρικά.
Η ωσμωτική πίεση ενός διαλύματος εξαρτάται από τα συστατικά του και την περιεκτικότητα του
κάθε συστατικού. Δεν είναι κάτι που μπορεί εύκολα να μετρηθεί αλλά για τα συχνά χρησιμοποιούμενα
διαλύματα έχει προσδιοριστεί από τους επιστήμονες και είναι γνωστή.
Ακολουθούν παραδείγματα των πιο συχνά χρησιμοποιούμενων ενδοφλεβίως χορηγούμενων
διαλυμάτων:

D/W 5% (Διάλυμα Δεξτρόζης σε Νερό 5%, Dextrose in Water 5%)

Ισότονο (252 mOsmol/L)

Παρέχει ελεύθερο Η2Ο στον ενδοκυττάριο και εξωκυττάριο χώρο. Προάγει τη νεφρική αποβολή
διαλυμένων ουσιών, δεν παρέχει ηλεκτρολύτες και δίνει ανά λίτρο 170 θερμίδες

D/W 10% (Διάλυμα Δεξτρόζης σε Νερό 10%, Dextrose in Water 10%)

Υπέρτονο (505 mOsmol/L)

Προκαλεί ωσμωτική διούρηση, παρέχει Η2Ο και 340 θερμίδες/λίτρο. Μπορεί να είναι ερεθιστικό
για τις φλέβες όπου δίδεται.

D/W 20% (Διάλυμα Δεξτρόζης σε Νερό 20%, Dextrose in Water 20%)

Υπέρτονο (1011 mOsmol/L)

Προκαλεί ωσμωτική διούρηση, χωρίς να προσφέρει ηλεκτρολύτες. Διαλύματα γλυκόζης με

πυκνότητα >10% πρέπει να δίδονται σε κεντρικές φλέβες.

D/W 50% (Διάλυμα Δεξτρόζης σε Νερό 50%, Dextrose in Water 50%)

Υπέρτονο (1700 mOsmol/L)

Προκαλεί ωσμωτική διούρηση, χωρίς να προσφέρει ηλεκτρολύτες.

N/S 0,9% (Διάλυμα Χλωριούχου Νατρίου 0,9%, Sodium Chloride 0,9%)

Ισότονο (308 mOsmol/L)

Αναπληρώνει το έλλειμμα σε NaCI και αποκαθιστά ή διατείνει τον εξωκυττάριο χώρο. Είναι το
μόνο διάλυμα που μπορεί να δοθεί μαζί με προϊόντα αίματος

N/S 3% (Διάλυμα Χλωριούχου Νατρίου 3%, Sodium Chloride 3%)

 Υπέρτονο (1026 mOsmol/L)

Αυξάνει το Na+ και την ωσμωτικότητα του εξωκυττάριου χώρου. Μετακινεί Η2Ο από τον
ενδοκυττάριο χώρο. Πρέπει να χορηγείται σιγά-σιγά και να ελέγχονται οι πνεύμονες για πιθανή στάση
(πνευμονικό οίδημα) όταν χορηγείται. Φορτώνει την κυκλοφορία

Ringer’s

Ισότονο (309 mosmol/L)

Αναπληρώνει το έλλειμμα K+, Na+, CI- και Ca++, ενώ δεν περιέχει γαλακτικά

Lactate Ringers

Ισότονο (273 mOsmol/L)

Έχει τη σύνθεση των ηλεκτρολυτών του ορού (χρειάζεται λίγο περισσότερο Κ+). Χρησιμοποιείται
για αναπλήρωση υγρών του κατώτερου γαστρεντερικού σωλήνα