Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Cnotliwy Chrzescijanin Czy Sceptyczny C PDF

    Uploaded by

    balthasar777
    8 views14 pages

    Original Title

    Cnotliwy_Chrzescijanin_czy_Sceptyczny_C.pdf

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    8 views14 pages

    Cnotliwy Chrzescijanin Czy Sceptyczny C PDF

    Uploaded by

    balthasar777

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 14
    _Proeglad Religioznawezy”, 2013, nr4 250) Rapostaw KAZIBUT Uniwersytetim. Adama Mickiewicza w Pozmanit Instytut Filozofit Cnotliwy Chrzescijanin czy Sceptyczny Chemik’ Robert Boyle wobec dylematu: wyznaniowosé a naukowosé Uwagi wstepne Problem okresleniarelaci pomiedzy deklarowana przez badacza przynalemoscia do okreslonego wyznania religijnego a postawa naukowa — rozumiana jako przyjecie racjo- nalno-krytycznego i scjentystycznego sposobu myslenia — jest jedna 2 najstotniejszych kontrowersji kregu kultury euroatlantyckie} W Kolejnych etapach rozwoju cywilizacji eu- ropejskiej napiecie pomiedzy wskazanymi formami namystu ludzkiego bylo — ze wzgle- du na szczeg6lny klimat intelektualny dane) epoki - w inny sposéb rozladowywane. W siedemnastym stuleciu zostaly uksztaltowane fundamenty nowo7ytnego parady- ‘gmat poznania naukowego. Dlatego te? glos huminarzy nauki tego okresu jest szezegsl- nie istotny przy prdbie rozpoznania tej specyfiezneji trudne| —aczkolwiek chyba nieust- walne) —koegzystengji wiary-religiinosc i nauki. W éwezesnej Europie upowszechnilo sie prrekonanie (Zywione réwnie? wezesnie)), i klucz do rozumienia istoty Swiata znajduije sig w dwéch ksiggach stworzonych przez Boga —w Biblt iw ksigdze przyrody. ,Skoro bic ksiggi zostaly napisane przez tego samego autora, to ze wzgledu na niego obie musza by¢ prawdziwe i nie moze istnieg migdzy nimi zaden rzeczywisty kontlikt, kazdty konflkt ‘musi bye pozomy i wyplywae ze zlego odezytania jednej lub obu ksiag, Prawdy nie moga by¢ sprzecme~utrzymujazwolennicy tego pogladu ~ Bég nie moze by¢ autorem falszu" Robert Boyle nalezy do grona tych luminarzy nowozytne|nauiki, ksrzy byli zaanga- Zowaniw dyskusje tego dylematu, Jest on jednym znajwaéniejszych teistow, ktdry byl za~ razem Zarliwym katolikiem i gorliwym oredownikiem filozofii mechanicystyczne| i teori 2K Jodkowshi, fis naga a tring poly, Tei nde pj =e na ibliotekaFlozoficznyeh Aspektin Genezy, 2, Warszawa 2007, 5 146, m Rapostaw KaZiBUT korpuskularne}, Jego spossb ujmowania tych dwéch teorii tamtego czasu okreslat plasz- czyzne, nakt6re) ujawniala sie newralgicenos¢i interferencja sfer wiary i nauki. W siedem- nastym wicku, kiedy zintensyfikowal sie proces konstytuowania sie nowozytnego para- Tamie, 5. 153. > Tamie, 5. 158.158. Cnotlinwy Chreescijnin czy Sceptyceny Chemnik? spraecanosé jest poza zasiggiem rozumu ludzkiego, a w przypadku wiedzy naturalng jest wyeliminowana przez eksperyment. Podsumowanie. Proba okreslenia postawy Roberta Boyle’a wobec dylematu naukowoéé a wyznaniowosé Na bazie przedstawionych powy2e)ilozoficznych pogladéw Boyle'a sprobuje usytu- ‘owaéjogo mysI na planie dyskusji nad relaga pomiedzy sferami wiary a nauki. Musze jed- nak zaznaczyé, iz zaprezentowany material bedacy podstawa moje) analizy pozwala tyl- ko na wstepne przyblizenie postawionego problemu. Ze wzgledu na ograniczenia nakla- dane konstruksjaartykulu pominalem wiele watkéw mysh Boylea, ktére pozwalalyby na przeanalizowanic tego zagadnienia w szerszej perspektywie teoretyczne|i faktograficzne} Odwolujac sie do terminologii zaproponowanej przez Zbigniewa Drozdowicza, \w przypadku Boyle'a nalezy bezwzglednie wykluczyé, iz wpisywal sig on w seenariusz konfrontacyjny, ktéry w duzym uproszezenii moda strescé jako przyjece postawy 2a- Kladajacej prymat naukowosci nad wiara lub wiary nad nauka, W literaturze poswigcone| dorobkowi naukowemu Roberta Boyle'a podkresla sig, 2 jego Swiatopoglad byt czynni- kiem wplywajacym na ksztalt ego refleksj flozoficene| i preyrodoznawcze}. Dlatego tez, jego poglady zwykle sytuuje sie w grupie zwolennikéw tezy dwéch ksiag, Nalezy wznaé, ‘2e wpisuje sig on swoimi przckonaniami w paradygmat wyznaczony przez scenariusze zakladajace moaliwosé neyocjowania pomigdzy sferami nauikti wiary, atym samym przy- jaé, iz realizowal w swoich dziataniach jeden ze scenariuszy mediacyjnych. Postaram sie stanowisko Boyle’a wobec dyskutowanego sporu precyzyjnicj usytuowaé w dziedzi- nie scenariuszy mediacyjnych. Zeala pewnoscia preekroczenie dylematu naukowoséa wyznaniowoséw ujgcu Boy- le’a nie est realizowane poprzez uznanie, i jest to tylko pozomy problem. Skrajnym wy- razem takiego podejécia est przekonanie o tym, iz oba kregi (wiary i nauk) sa do siebie sferami nieprzystajacym i niemajacymi ze soba nic wspélnego porzadkami. Henti Blo- cher stanowisko to nazywa fideizmem. ,,Tak rozumiani Fideisei maja race, odnézmiajac miedzy dziedzina wiary i badania naukowego, stwierdzil Blocher. Z pewnoscia tez tekst Ksiegi Rodzaju nie odpowiada na pytania stawiane przez dzisieszych uczonych. Ale od- réimianie, uwazal Blocher, nie jest tym samym, co oddzielanic (..) Fakt, iz glownym ce- Jem Ksiggi Rodzaju nie jest pouczanie nas 0 geologi, nie wyklucza moziwosc, iz jednak :méwi ona cos waénego o geologicenych sprawach”. W swietle przedstawionych w para- grafie drugim pogladéw Boyle'a mozna stwierdzié, ze przekonanie to mogloby byé przez niego zaakceptowane. Wyraznie podkreslal to, i tekst biblijny jest istotnym Zvédlem wie- dzy 0 Swiedie, szczegSnie w odniesieniu do jego poczatkéw. Réwniez w tym duchu Boyle argumentowalby na rzecz odraucenia tezy 0 skrajne} autonomicznosa sfery poznania naukowego i doswiadczenia religiinego. W przekonaniu wielu konkordystw pilnowa- 80 Rapostaw KaZiBUT nie skrajnej odrebnosci tych obszaréw Iudzkicj aktywnosci jest gwarancja tego, iz nie be- die dochodzito do dramatycenych w skutkach kolizji pomigdzy wiarg a rozumem, ktSre ww ich przekonaniu sa przejawem patologii®. Z tym podejiciem polemizowalby Boyle, co uuwwidocznilo sie w jego opinii wyrazanej w ramach dyskusji nad hipoteza atomistyczna, \w szczeglnosci w glosie odparcia ateizmu epikurejskiego. Zwréémy uwage, iz Boyle, dy- skutujac kwestie mo/liwosei i ograniczet poznawezych ludzkiego rozumu, wyraznie podkreslal granice pomiedzy sferami poznania przyrodzonego anadprzyrodzonego, ale nie twierdzil, 2e sa to sfery, ktére na siebie wzajemnie nie wplywaja. W powy?ej wskazanym sensie poglady Boyle'a pozostaja w opozycji do szeroko

    You might also like