Lise Öğretmenlerinin Okuma Alışkanlıkları: Bir Çalışma Bursa Osmangazi İlçesinde Seçilmiş

Liseler

1. Giriş
Okuma, kelime dizilerini akıcı bir şekilde tanımlamayı ve anlamayı gerektirir. Okuma,
sözcükleri, cümledeki anlamıyla birlikte yazıyı oluşturan unsurlarla algılama ve kavrama işi olarak
tanımlanabilir1 Anlama, kelime tanıma, katılım ve akıcılık içeren ayrıntılı bir süreçtir. Okuma
alışkanlığı, zihinsel olarak kapasitemizi artırmak ve kişinin potansiyelini gerçekleştirmesi için
vazgeçilmez bir uğraştır. Kendi kendine eğitimin ve yaşam boyu öğrenmenin merkezinde okuma
becerisi vardır . Yaşamı ,toplumu dönüştürebilmek bu alışkanlıkla mümkündür. Okumanın bireyin
gelişiminde açık bir rolü olduğu ortadadır. Okuma, tüm eğitim süreciyle ilişkilidir ve bu nedenle eğitim
başarısı, nitelikli okumayı gerektirir. Anlama becerileri, öğrencinin kelimelerin anlamını tek başına ve
bir bağlam içinde anlamasına yardımcı olur. Bir anlamda okuma bilgi ile cehalet arasındaki boşluğu
doldurur. Bilgi edinmenin en önemli yollarından biridir ve diğer akademik becerilerin üzerine inşa
edildiği temeldir.
Bireyde okuma hevesi uyandırmak için merak ve teşvik ettirici örnekler sunulması gerekir.
Çocuklar, çevrelerinde okuyan insanlar görmelidir 2. Okumaya yönelik olan ilgi ve merakları ancak
böyle etkin bir hale getirilebilir. Türkiye’de okuryazar topluluğu bağlamında, okumak genellikle az
gelişmiş bir alışkanlıktır. İçinde bulunduğumuz sanal dünya şaşırtıcı olmayan bir şekilde metinlerle
doludur ve bu yazılı metinlere ulaşabileceğimiz neredeyse sınırsız kaynak vardır. Kitaplar, makaleler,
dergiler, gazeteler, posterler, tezler, ders kitapları, broşürler, blog yazıları, medya haberleri, kamu
bildirileri, , sivil toplum bildirileri, çevrimiçi kitaplar, posterler, afişler, programlar, duvar yazıları, e-
posta, metin mesajları , güvenlik uyarıları, haritalar ve yön işaretleri, pankartlar, gösterişli başlıklar,
konferans programları, kurs açıklamaları, çevrimiçi tartışma forumları, reklamlar ve diğerleri. Bütün
bunlar kapsamlı bir liste olmamakla birlikte bu türlerin çoğu, kendi içinde alt başlıkları içerebilecek
birçok okuma alanı içermektedir.
Okuma alışkanlığı temelde örgün eğitim sistemi içinde kazanılan bir beceridir3. Okul, okuyucu
topluluğu olmadan bir hiçtir. Okuma kültürü olmayan bir okulun kaderi parlak olmayacaktır.
Öğretmenler okumakla yükümlüdür. Öğretmenler bir statü olarak bu ünvana sahip olduklarında,
okuyucu olarak ta varsayılırlar. Okuma, bir sosyal dayanışma kaynağı olarak ve daha fazla iletişim için
bir zemin sağlar. Bu anlamda öğretmenler metinlerden sosyal ilişkileri, entelektüel yol ve davranış
tarzlarını, çeşitli üslupları ve otorite biçimlerini okurlar. Okumanın olmadığı bir okul dünyası ,
anlaşılmaktan kopuk olacaktır. Okumak bir katılım şeklidir ve okuma, akademik dünyaların kurucu
güçlerinden biridir. Sosyal ve entelektüel üretim pratiğidir. Fikir ve kavramların manzaralarını daha
açık hale getirip düzen –logos ekseninde kurar. Ortaya çıkan ideolojik çatışmaları düzenler ve
şiddetini azaltır.

2. Sorunun açıklaması
Okumak, öğrencilerde sevgi, sadakat, empati, mutluluk duygusu, daha da önemlisi okuma
tutkusu dahil olmak üzere çeşitli duyguları geliştirmelidir. Ayrıca, olması gereken beceriler de dahil
olmak üzere estetik ve duygusal gelişimlerini teşvik etmeli, öğrenci yaşamını zenginleştirmeli ve bu
arada, öğrencilerin yaşamlarını iyileştirmelerine yardımcı olmalıdır.
Öğretmenlerin rol model ve hevesli okuyucular olmaları gerekir. Okuma alışkanlığının ilk ve
ortaöğretimde sadece Türkçe derslerinde yararlı ve etkili olmadığı ve bu nedenle söz konusu
alışkanlığı kazandırma sorumluluk ve uğraşısının yine sadece Türkçe öğretmenlerine bırakılmaması

1
Oğuzkan, F.(1997). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Emel Matbaacılık.s.14
2
Akay, H. (2009). Okuma’nın Yeniden Okunması: Bile Bile Okumak -‘İle Bile Okumak.Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,4(3),20-41.s.4
3
Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalma sorunu ve çözüm yolları. A.Ü. Eğitim
Bilimleri Dergisi, 22(1), 393-410.
gerektiği söylenebilir 4Okuma alışkanlığı ve tutkusunu kazanmış öğretmenler, bu kazanımlarını
öğrencilerine aktarabilmelidir. Öğretmenler, okullarda eğitim motorunun başlıca sürücüleridir.
Müfredatı ve onun ürünleri olan davranışsal hedefleri tasarlarlar. Eğitim, öğrenciler, öğrenme
materyalleri ve öğretmenler arasındaki etkileşimi içerdiğinden, öğretmenler, öğrencilerinde ömür
boyu sürecek bir okuma alışkanlığını ateşlemek için istekli okuyucular olmalıdır. İyi bir öğretmen,
geniş bir bilgi tabanına sahip olmalı ve belirli bir konudaki tüm bilgileri içermeyen ders içeriği ile dersi
yönlendirmemelidir.
Türkiye’de yapılan birçok çalışma öğrencilerde ve halkımızda okuma alışkanlığının istenilen
seviyede gelişmediğini göstermektedir5. Örneğin Yılmaz tarafından yapılan araştırma sonucunda
öğretmenlerin % 50.4’ünün düzenli olarak kitap okuduğu, % 49.6’sının ise düzenli olarak kitap
okumadığı belirlenmiştir. 6Öğretmen adaylarına yönelik olarak yapılan çok sayıdaki araştırmaya
karşın, öğretmenlerin okuma alışkanlıklarını konu edinen araştırmaların sayısının sınırlı olduğu dikkat
çekmektedir7. Herhangi bir akademinin kalbi olan okumak, onu gözden kaçırdığımız takdirde ciddi bir
sorun haline gelir. Dolayısıyla, bu projenin araştırmayı planladığı mevcut sorun budur.

3. Amaçlar
Bu araştırmanın genel amacı Bursa'daki seçilmiş olan okullardaki lise öğretmenlerinin okuma
ilgisinin ve alışkanlıklarının genel doğasını anlamaktır. Çalışmanın amacı şudur:
• Lise öğretmenlerinin ne sıklıkla okuduğunu belirlemek
• Okuma amaçlarını incelemek
• Okudukları materyal türlerini incelemek
• Okumanın mesleki ve kişisel yaşamlarında oynadığı rolü belirlemek.

4. Metodoloji
Veri toplama araçları anket ve görüşmedir. Anket soruları kapalı uçu sorulardır. Görüşmeler
okul ders saatleri içerisinde yüz yüze yapılmıştır. Toplam 54 kişi ile anket ve görüşme yapılmıştır
Çalışmada anket için 15, görüşme için 5 soru belirlenmiştir. Eğitim için seçilen okullar şunlardır: Bursa
Cumhuriyet Anadolu Lisesi, Bursa Anadolu Lisesi ve Bursa Hasan Ali Yücel Lisesi. Seçilen tüm okullar
Bursa Osmangazi merkez ilçesindedir. Okullardaki toplam öğretmen sayısı 180’dir. Her okuldan eşit
sayıda öğretmen alınmış fakat cinsiyetlerde eşitlik sağlanamamıştır. Yaşanılan pandemi sebebiyle
bazı branş ve sınıfların okulda dersleri olmaması, örmeklem grubunda cinsiyette eşitlik kurulumama
nedenidir. Araştırmada kolay yorumlamak ve verileri analiz etmek için basit yüzde kullanılmış ,
tablolar halinde sunulmuştur. Seçilen okullar lise türleri içerisinde ‘Anadolu Lisesi statüsündedir. Bu
okullarda çalışan öğretmenlerin tümü, diğer okul türlerine atanmış çalışanlardan farklı bir statüsü
olmayan benzer nitelik ve yaş gruplarından seçilmiştir. Okul türlerine bakanlıkça atanan öğretmen
türü eğitim düzeyi profili aynıdır.

5. Türkiye’de M.E.B ‘na bağlı Lise Öğretmenleri

Lise öğretmenleri hem devlet okullarında hem de özel okullarda görev yapmaktadır. Çalışma
saatleri farklılık göstermekle beraber, çoğu akşamları ve hafta sonları dersleri hazırlamak ve ödevlere
not vermek için bu saatlerin dışında ek çalışmalar yapar. Yine öğretmenlerin bir kısmı tercihlerine
bağlı olmak üzere yaz aylarında bakanlıkça açılan okul yetiştirme kurslarında ders verebilirler.
Türkiye’deki lise öğretmenleri lisans derecesine sahip olmalıdır ve genellikle şunları yaparlar:

4
Yılmaz, B. (1992). Okuma alışkanlığında öğretmenlerin rolü. Eğitim, 1(2), 5-12.s.6
5
Dökmen, Ü. (1994). Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma, MEB Yayınları,
Ankara.s.32
6
Yılmaz, B. (2002). Ankara'daki ilköğretim öğretmenlerinin okuma ve Halk Kütüphanesi kullanma alışkanlıkları
üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 16(4), 441-460.
7
Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak
Eğitim Fakültesi örneği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49
•Biyoloji veya tarih gibi öğrettikleri konulardaki derslerin planlanması
• Öğrenci yeteneklerinin güçlü yönlerini ve zayıf yönlerini değerlendirmek için rapor tutmak
• Sınıf ortamı içerisinde öğrencilerin tümüne aynı anda ders vermek
• Öğrencilerin ilerlemesini izlemek için ödevlerine not vermek
• Öğrencilerin ilerlemesi hakkında velilerle iletişim kurmak
• Öğrencileri ulusal sınavlara hazırlamak
• Sınıf kurallarını geliştirmek ve uygulamak

Lise öğretmenleri genellikle 9. sınıftan 12. sınıfa kadar öğrencilere eğitim verir. Genellikle
matematik, kimya veya tarih gibi tek bir konuda uzmanlaşırlar. Lise öğretmenleri gün boyunca birkaç
farklı sayıda öğrenci sınıfı görür. Aynı eğitim –öğretim materyalini, bakanlıkça belirlenmiş plan ve
müfredat ile öğrencilere aktarır. Aynı branş içinde okulun 9. Sınıfından 12. Sınıfa kadar bu dersi alan
öğrencileri olabilir. Dersleri olmadığında, öğretmenler ders planlar, ödevlere not verir ve diğer
öğretmenler , personel ile görüş alışverişinde bulunabilirler. Lise öğretmenleri ayrıca öğrenci
kulüplerine ve diğer öğrenci gruplarına, okuldan önce veya sonra gerçekleşen etkinlikler konusunda
tavsiyelerde bulunur yönlendirir ve katılırlar. Fen dersinde uzmanlaşan lise öğretmenleri günlerinin
bir kısmını laboratuvarda çalışarak geçirebilirler. Çoğu lise öğretmeni ya devlet okullarında ya da özel
okullarda çalışır. Diğerleri özel eğitim veya yetenek okullarında ders verir.
Öğretmek hem tatmin edici hem de streslidir. Bazı okulların büyük ve kalabalık sınıfları vardır
ve bilgisayarlar ve güncel ders kitapları gibi önemli eğitim araçlarından yoksundur. Çoğu öğretmen,
öğrencilerinin standartlaştırılmış testlerdeki performansından sorumlu tutulmaktadır, bu da sinir
bozucu olabilir. Bazen öğretmenler, motivasyonu olmayan veya saygısız öğrencilerle başa çıkmak
zorundadır.
Lise öğretmenleri genellikle okuldan okula değişen okul saatlerinde çalışırlar. Bununla birlikte,
genellikle akşamları ve hafta sonları ödev,çalışma kağıtlarını derecelendirerek ve hafta içi dersler ini
hazırlayarak vakit geçirirler. Ayrıca okul öncesi ve sonrasında veliler, öğrenciler ve diğer
öğretmenlerle görüşebilirler. Dahası, spor koçluğu yapan veya kulüplere danışmanlık yapan
öğretmenler genellikle bunu okuldan önce veya sonra yaparlar.
Birçoğu, 10 aylık eğitim öğretim sürecinin ardından 2 aylık bir tatil yapar. Lise öğretmenlerinin
zor kavramları öğrencilerin anlayabileceği şekilde açıklamaları gerekir. Öğretmenler, diğer
öğretmenler ve özel eğitim öğretmenleri ile işbirliği yapmalıdır. Ek olarak, öğretmenlerin öğrencilerin
ihtiyaçlarını veliler ve yöneticilerle belirleyip geliştirmesi gerekir. Farklı becerilere ve geçmişe sahip
öğrencilerle çalışmak zor olabilir. Lise öğretmenleri, farklı türde öğrenci profilleri ile çalışırken sabırlı
olmalıdır. Karşılarına çıkan zor kavramları öğrencilerin anlayabileceği şekilde açıklamaları gerekir.
Ayrıca, öğrencileri öğrenmeye dahil edebilmeli ve dersleri her öğrencinin ihtiyaçlarına göre
uyarlayabilmelidirler.
Ek eğitim veya sertifika ile öğretmenler, öğretim koordinatörleri olabilir bakanlıkça yapılan
yazılı ve sözlü sınavlarla müdür yardımcısı veya müdürlük yapabilirler. Müdür olmak genellikle
sınavlarda başarı ve devlet kadroları ile yakınlık gerektirir . Türkiye'deki lise öğretmenleri genellikle
Avrupa ülkelerindeki meslektaşlarına göre daha az maaş almakla beraber yüksek olmayan bir prestije
sahiptir ve toplumun mesleğe karşı tutumu genellikle olumludur.

2. Bulgular ve Tartışmalar
 2.1. Demografik Bilgiler

Cinsiyet

Cinsiyet Sıklık Yüzde

Kadın 14 25.9
Erkek 40 74.1
Toplam 54 100.00

Erkeklerin kadınlardan daha çok okuduğu belirlenmiştir. Bunun nedeni kadınların çalışma
yaşamlarının dışında evdeki görev ve sorumluluklarıdır. ‘Sizi kitap okumaktan alıkoyan etkenler
nelerdir?’ sorusuna kadın öğretmenler, ev içi görev ve sorumluluklarını gerekçe olarak
göstermişlerdir.

İş deneyimi

İş Deneyimi Sıklık Yüzde

10 yıldan az 35 64.8
10-20 yıl arası 7 13.0
20 yıldan fazla 12 22.2
Toplam 54 100

2.2. Okuma Alışkanlığı

Yapılan anket çalışmasında, bazı öğretmenlerin düzenli olarak okuduğu fakat hedef okuldaki
öğretmenlerin önemli bir kısmının bu alışkanlığa sahip olmadığı gözlendi. Düzenli olarak verilen
maksimum sayı, ayda bir kitaptır. Gazete ve dergilerin (blog ve internet ortamı dâhil olmak üzere)
haftalık olarak daha fazla okunduğu belirlendi. Çalışma yılı, tecrübe arttıkça, bazı öğretmenlerin
okuma alışkanlığının geliştiği ve diğerleri için azaldığı yine dikkate değer sonuçlardandır, Okuma
alışkanlıklarının olup olmadığı sorulduğunda yanıtlar şunlardır:

Okuma alışkanlığı

Okuma Sıklık Yüzde

alışkanlığı
Hayır 18 33.3
Kısmen 15 27.8
Evet 21 38.8
Toplam 54 100.00

Örneklenen öğretmenlere, kendilerini "okuyucu" olarak adlandırıp adlandırmadıkları da soruldu

Okuyucu musunuz?

Okuyucu musunuz? Sıklık Yüzde

Evet 52 96.3
Hayır 2 3.7
Toplam 54 100.00

Çalışmadaki katılımcıların önemli bir kısmı kendisini okuyucu olarak görüyor. "İyi bir okuyucu
olduğunuzu düşünüyor musunuz? Sorusuna "Kendime iyi bir okuyucu demeye cesaret edemem";
"Hayır, sanmıyorum"; 'Hayır; ben iyi bir okuyucu değilim. " şeklinde cevap verilmiştir.

2.3. Süreli yayın ya da blog-web sitesi üyelik ve okuma alışkanlığı

Araştırmada lise öğretmenleri arasında süreli yayın aboneliği kültürü genel olarak gelişmemiştir.
Araştırmaya katılanların büyük çoğunluğu gazete, dergi, veya herhangi bir yazılı materyale düzenli
olarak abone olmamakla birlikte okudukları web sitesi ve bloglar vardır.
Düzenli olan yayın aboneliklerini okumak bir kültür olarak önemli bir unsurdur.

Yayın abonelik Sıklık Yüzde

Evet 4 7.40
Hayır 50 92.6
Toplam 54 100.00

2.4 Okumanın önündeki engeller

‘sizi okumaktan alıkoyan nedenler nelerdir? sorusuna karşın öğretmenlerin önemli bir bölümü
televizyon ve internetin en önemli bir engel olarak görmüşlerdir. İnternetin bir yönüyle okumalarını
arttırdıklarını, bir yönüyle de azalttığını belirtmişlerdir.

2.5 Okunan kitapların ya da materyallerin türü

Mesleki gereklilikleri nedeniyle lise öğretmenleri kendi ilgi alanları ile ilgili okumalar yapmaktadır. Bu
yüzden akademik okumalara öncelik vermektedirler. Bunun dışında kalan okumalar bireylerin
tercihlerine bağlıdır. Kendi alanlarının dışında, edebiyat ve romanlara olan ilgileri yüksektir.
Erkek öğretmenlerde siyaset, edebiyat baskın ilgi alanlarıdır. Bunların dışında en yaygın okumaları
internet üzerinden gazeteler ve köşe yazarlarıdır. Popüler bilim,tarih ve din de yine yaygın ilgi
alanlarındandır.
 Okunan Sıklık Yüzde
Kitap türü
Siyaset 17 31.48
Edebiyat 14 25.92
Felsefe-düşünce 6 11.11
Tarih 6 11.11
Popüler Bilim 6 11.11
Din 4 7.40
Toplam 54 100.00

2.6 İnternet ve Okuma

Bazı öğretmenler, internetin okuma alışkanlıklarını geliştirdiğini düşünüyor. İnternetin kendi
seçtikleri eğitim materyallerine ulaşmak için kolaylık sağladığını belirtiyorlar. Bunun dışında olumsuz
bir etki olarak, internetin kendilerini okumaktan alıkoyduğunu ve diğer alakasız görsel-işitsel şeylerle
meşgul olduklarını söyleyen öğretmen sayısı da fazla. Olumsuz etkilendiklerini söyleyen öğretmenler,
günü anlamsız ve verimli bir uğraş olmadan geçirdiklerini ifade ediyorlar. Dolayısıyla araştırmanın
sonucuna göre,internetinin okuma alışkanlıklarını etkilemesi anlamında, birçoğu az ve bazıları da
eskisinden daha fazla okuma yapmaktadırlar.

2.7 Öğretim ve okuma

Öğretme ve okuma, öğretmenler için birbirinden ayrılmaz iki faaliyettir. Lise öğretmenleri
daha çok öğretmek için okur ve bu faaliyet aynı zamanda daha fazla okumalarına da yardımcı olur.
Aslında mesleğin doğası itibarıyla bu tür bir okuma zorunluluktur ve işin bir parçası olarak kabul
edilir. Fakat mesleki alanları ile ilgili okuma ,okuma alışkanlığı olarak sayılamaz . Nitekim
öğretmenlerin çoğu en fazla ders kitaplarını okumaktadır.

2.8 Satın alma Alışkanlıkları

Gazete, dergi ve diğer süreli yayınları satın alma alışkanlığı çok nadirdir. Bazı öğretmenler
ayda bir, iki veya daha fazla kitap satın almaktadır. Okuma için kitap edinme, kitapçılar , Ödünç alma
alışkanlığı, okul kütüphaneleri ve arkadaşlardan olmak üzere, gazete ve dergi okumalarında daha
yaygındır Kitap fuarı olduğunda öğretmenler daha fazla kitap satın aldıklarını belirtmişlerdir. Literatür
seçimi için en yaygın kriterler yazar seçimi , başlık – konu seçimi ve başkalarından alınan tavsiyedir.

2.9 Okumak için seçilen yer ve zaman

Öğretmenlerin birçoğu evde okumayı tercih ediyor. Kütüphane birçok lise öğretmeni
tarafından tercih edilmeyen bir mekân. Araştırma için seçilen okulların kütüphaneleri, diğer liselere
göre donanımlı kütüphaneler olmasına rağmen okuldaki öğrenci sayısına oranla az sayıda oturma yeri
var. En çok tercih edilen zaman uyku zamanı ve hafta sonları. Örneklenen öğretmenler okuma için
sabit bir zamanlarının olmadığını belirtmişlerdir. Bu onların okumalarının zorunlu olduğunda ya da
gerekli olduğunda ortaya çıktığını gösterebilir. Okuma zaman ve yerinin belirlenmesi amacıyla,
öğrencileri okumayı sevecek şekilde yetiştirebilmek için, bakanlık tarafından ilk dersin 20 dakikalık
süresinin tüm sınıf ve branşlar için ‘okuma saati’ olarak belirlendiği dönemler olmuştur. Bu yolla
öğrencilerin okuma kültürünü geliştirecek çözüm yolları halen denenmektedir.

2.10. Okuma motivasyonu

Öğretmenler, öğrencilerini okumaya teşvik eden ilk kişilerdir fakat araştırmaya katılan
öğretmenler, hiç kimse ya da kurumun kendilerini okumaya teşvik edecek bir yapılanmaya
gitmediğini söylemişlerdir. Okullardaki idari kadro ve yöneticilerin gerek görev yükü gerekse okuma
alışkanlıklarını olmamasından dolayı bu faaliyetin öğretmenler arası bir değerlendirmede
kullanılmamasının olumsuz bir durum oluşturduğunu bildirmişlerdir. Yine üniversite ve lise arasındaki
kopukluğun öğretmenlerin kendi alanlarındaki güncel kaynakları tanımada soruna yol açtığı
belirtilmiştir.

Sonuç ve Öneriler
Bu araştırmada elde edilen bulguların ışığında, örneklenen lise öğretmenlerinin çoğunun
okuma alışkanlıkları orta düzeydedir. Öğretmenlerin önemli bir bölümü kitap okumayı sevmektedir.
Ancak, okumayı az sevenler de küçümsenmeyecek orandadır. Okumalarının büyük çoğunluğu kendi
alanlarıyla ilgili zorunlu okumalardır. Bu tarz bir okuma onların çok yönlü olmaları ve farklı yetenekler
geliştirmelerini engellemektedir. Okuma yazmanın yayılması, basının kitap, gazete ve dergiler
kanalıyla yaptığı etkinin geniş ölçüde yayılması, sorunu demokrasi için özellikle önemli
kılmıştır.8Kapsamlı okuma konusundaki yetersizlik öğretmenlerin kavrayış güçleri ve yeteneklerinin
gelişimlerini aksatabilir. Okuma bilginin kapsamını , doğruluğunu ve bunun ışığında oluşacak
tutumları, ahlaki inançları, yargıları ve eylemleri etkileyeceği için ne şekilde yapıldığı oldukça
önemlidir. Öğretmenlerin okumaya karşı olan ilgileri geliştirilmelidir, çünkü öğretmenler ,öğrenciler
başta olmak üzere toplumun geneline örnek teşkil ederler.

KAYNAKÇA

Akay, H. (2009). Okuma’nın Yeniden Okunması: Bile Bile Okumak -‘İle Bile Okumak.Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,4(3),20-41.

Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir
araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49

Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalma sorunu ve çözüm yolları. A.Ü.
Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 393-410.

Dewey J.(1939),Özgürlük ve Kültür,(çev: Vedat Günyol),Remzi Kitabevi,İstanbul 1987

Dökmen, Ü. (1994). Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma,MEB
Yayınları, Ankara.

Oğuzkan, F.(1997). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Emel Matbaacılık.

Yılmaz, B. (1992). Okuma alışkanlığında öğretmenlerin rolü. Eğitim, 1(2), 5-12.

Yılmaz, B. (2002). Ankara'daki ilköğretim öğretmenlerinin okuma ve Halk Kütüphanesi kullanma

alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 16(4), 441-460.

8
Dewey J.,Özgürlük ve Kültür,(çev: Vedat Günyol),Remzi Kitabevi,İstanbul 1987,s.123
Anket ve görüşme soruları

1. Çalıştığınız okul türü nedir

A) Anadolu lisesi
B) Fen Lisesi
C) Meslek Lisesi
D) İmam Hatip lisesi

2. Çalıştığınız kurum
A) MEB e bağlı özel okul
B) MEB e bağlı devlet okulu

3. Cinsiyet
A) Kadın
B) Erkek

4. Meslekte çalışma yılınız

A) 10 yıldan az
B) 10-20 yıl arası
C) 20 yıldan fazla

5. Ortalama bir süre olarak günde kaç saat-dakika okursunuz?

A) 1saatten az
B) 1-2 saat
C) 2-4 saat
D) 4-6 saat

6. Okumak için en çok tercih ettiğiniz materyal türü nedir? (Birden çok seçenek belirtebilirsiniz)
A) Kitap (tercih ettiğim)
B) Gazete (klasik basım)
C) Dergi (klasik basım)
D) İnternet (blog web sitesi)
E) Gazete (internet baskısı)
F) Dergi (internet baskısı)
G) Kitap (Kendi alanımda ders kitabı)
7. Okumak için materyalleri elde ediş biçiminiz.
A) Kitapevi-kitapçı (internet ortamı dahil)
B) Kütüphane
C) Bir arkadaş tanıdıktan ödünç alma
D) İnternet üzerinden elektronik kitap okuyucu ya da tablet için e-kitap indirme

8. Okuduğunuz kitapların içerik olarak türleri çeşitli midir?

A) Evet
B) Hayır
C) Kısmen

9. Okumayı bir zorunluluk olarak görüyor musunuz?

A) Evet
B) Hayır
C) Kısmen

10. Sizi okumaktan alıkoyan etmenler nelerdir?

A) Aile sorunları ve yaşam şartlarının zorlayıcı etkileri
B) Kitap gazete ve dergilerin pahalılığı
C) Televizyon ve İnternetin okumayı engelleyen içerikleri
D) Okumaya teşvik eden faktörlerin azlığı
E) Küçük yaşlarda okuma alışkanlığının kazanılmaması
F) Ev içindeki görev ve sorumluluklarım (temizlik ,alışveriş v.b.)

11. Kendinizi ‘okuyucu’ olarak değerlendirebilir misiniz?

A) Evet
B) Hayır
C) Kısmen

12. Kendinizi ‘iyi bir okuyucu’ olarak değerlendirebilir misiniz?

A) Evet iyi bir okuyucuyum
B) Hayır sanmıyorum, böyle bir iddiada bulunamam.

13. İnternet üzerinde okuma yapmak için web sitesi ya da blog üzerine ücretli bir üyeliğiniz var
mı?
A) Evet
B) Hayır

14. Klasik basım olarak süreli bir yayına aboneliğiniz var mı?
A) Evet
B) Hayır

15. Okumak için seçtiğiniz materyalin içerik olarak konusu nedir?

A) Tarih
B) Edebiyat
 C) Fen bilimleri (biyoloji fizik kimya)
D) Popüler bilim kitapları
E) Bilgisayar ve bilişim
F) Felsefe- düşünce
G) Psikoloji
H) Kişisel Gelişim
I) Din
J) Siyaset
K) Spor

16. Kendinizi ‘iyi bir okuyucu’ olarak görmeme sebepleriniz nelerdir?

17. Meslek hayatınızda okumak, çevreniz tarafından teşvik edilen ya da istenilen bir faaliyet
midir?
18. Okuma faaliyetinizin belli bir yeri ve zamanı var mıdır?
19. İnternet, okuma alışkanlığınızı olumlu mu olumsuz mu etkiliyor?
20. Okuma faaliyetinizin esas olarak amacı nedir?