ચાર સરખા

પા
એટલે ભાગમાંથી એક
ભાગ
ચાર સરખા
અડ ં ુ
એટલે ભાગમાંથી બે
ભાગ
ચાર સરખા
પો ં ુ
એટલે ભાગમાંથી ણ
ભાગ
ચાર સરખા
આ ંુ
એટલે ભાગમાંથી
ચારચાર ભાગ

સવા
અને
એક આ ં ુ અને
પા

અને દોઢ
એક આ ં ુ અને
અડ ં ુ

અને પોણા બે
એક આ ં ુ અને
પો ં ુ

અને
બે
 સવા બે
બે આખા અને પા

અઢ
બે આખા અને
અડ ં ુ

પોણા ણ
બે આખા અને
પો ં ુ

સવા ણ
ણ આખા અને
પા

સાડા ણ
ણ આખા અને
અડ ં ુ

પોણા ચાર
ણ આખા અને
પો ં ુ

ચાર

પોણા તેર
બાર આખા અને
પો ં ુ
આ અ ૂણાકને સાદા અ ૂણાકો કહવાય છે , તે પૈક તેને ુ ધ અ ૂણાકો પણ કહવાય છે .

અ ૂણાકમાં શ કરતાં છે દ મોટો હોય, તેને ુ ધ અ ૂણાક કહવાય છે .અને તેની કમત

હંમેશા એક કરતાં ઓછ હોય છે . તેમને કમ વંચાય ક બોલાય તે ણીએ.

એક ચ થ
ુ ાશ એક છ ટમાંશ

બે ચ થ
ુ ાશ ણ છ ટમાંશ

ણચ થ
ુ ાશ ચાર છ ટમાંશ

ચાર ચ ુથાશ એટલે એક પાંચ છ ટમાંશ

એક િતયાંશ એક સ તમાંશ

એક ૃિતયાંશ બે સ તમાંશ

બે ૃિતયાંશ ણ સ તમાંશ

ણ િૃ તયાંશ એટલે એક ચાર સ તમાંશ

એક પંચમાંશ પાંચ સ તમાંશ

બે પંચમાંશ છ સ તમાંશ

ણ પંચમાંશ સાત સ તમાંશ એટલે એક

ચાર પંચમાંશ સાત અ ટમાંશ

પાંચ પંચમાંશ એટલે એક આઠ નવમાંશ

આ અ ૂણાકને પણ સાદા અ ૂણાકો કહવાય છે , તે પૈક તેને અ ુ ધ અ ૂણાકો કહવાય છે .

અ ૂણાકમાં છે દ કરતાં શ મોટો હોય, તેને અ ુ ધ અ ૂણાક કહવાય છે .અને તેની

કમત હંમેશા એક કરતાં વ ં ુ હોય છે . તેમને કમ વંચાય ક બોલાય તે ણીએ.

ણ િતયાંશ દસ છ ટમાંશ

ચાર ૃિતયાંશ અ ગયાર સ તમાંશ

પાંચ ૃિતયાંશ બાર નવમાંશ

પાંચ ચ થ
ુ ાશ તેર અ ટમાંશ

છ િતયાંશ ચૌદ દશાંશ

છ ૃિતયાંશ પંદર દશાંશ

છચ થ
ુ ાશ પંદર બારાંશ

છ પંચમાંશ સોળ બારાંશ

સાત ૃિતયાંશ સોળ તેરાંશ

સાત ચ થ
ુ ાશ સ ર તેરાંશ

સાત પંચમાંશ અઢાર પંદરાંશ

આઠ ૃિતયાંશ બાવીસ સ તમાંશ

નવ ચ થ
ુ ાશ એકસો એક સતાંશ
 સમ અ ૂણાક મતલબ સમાન અ ૂણાક
અલગ અલગ લાગતા એકથી વ ુ અ ૂણાકોની કમત સરખી હોય તો તેવા અ ૂણાકોને

સમ અ ૂણાક કહવાય છે .
એક રોટલીના
બે સરખા
ભાગમાંથી
એક ભાગ
એક રોટલીના
ચાર સરખા
ભાગમાંથી
બે ભાગ
એક રોટલીના
આઠ સરખા
ભાગમાંથી
ચાર ભાગ

તો એ સમ અ ૂણાકો છે .

ટલો શ વધે એટલો જ છે દ વધે, અથવા ટલો શ ઘટ તે ટલો જ

છે દ ઘટ, યાર સમ અ ૂણાક મળે છે .

અથવા

સમ અ ૂણાક અને સમછે દ અ ૂણાક બ ે અલગ અલગ છે .

આપેલા દરક અ ૂણાકની કમત સરખી હોય તો સમ અ ૂણાક.

અને આપેલા દરક અ ૂણાકના છે દ સરખા હોય તો તે સમછે દ અ ૂણાક.

 હવે આપણે સમછે દ અ ૂણાકની સમજ મેળવીએ.
, , , આ બધા અ ૂણાકોમાં છે દમાં એક સમાન એટલે ક
સરખો છે દનો ક રહલો છે . માટ તેમને સમછે દ અ ૂણાક કહવાય.

અને યાર અ ૂણાકો સમછે દ હોય તો જ આપણને...

તે અ ૂણાકોમાં સરળતાથી નાના-મોટાનો યાલ આવી શક છે .

તે અ ૂણાકોને સરળતાથી ચડતા-ઉતરતા મમાં ગોઠવી શકાય છે .

તે અ ૂણાકોના સરળતાથી સરવાળા-બાદબાક કર શકાય છે .

નાના-મોટાનો યાલ. , , , અ ૂણાક સમછે દ હોય

યાર નો શ નાનો તે નાનો અને નો શ મોટો તે મોટો અ ૂણાક

ચડતા મનો યાલ. , , ,

ઉતરતા મનો યાલ. , , ,

સરવાળાનો યાલ. + + + =

બાદબાક નો યાલ. - =

નાના-મોટાનો યાલ. , , , અ ૂણાક િવષમછે દ (છે દ સરખા

ન હોય તે) હોય અને શના દરક ક સમાન હોય યાર નો છે દ

નાનો તે મોટો અ ૂણાક કહવાય.

િવચારો અને લખો

એક ૂણાક એક ચ ુથાશ
એક ુ ું અને પા
 સમજણ પા કરો

બે દશાંશ એટલે દશ ભાગમાંથી બે ભાગ 2/10

ણ દશાંશ એટલે દશ ભાગમાંથી ણ ભાગ 3/10

સાત દશાંશ એટલે દશ ભાગમાંથી સાત ભાગ 7/10

ણ પંચમાંશ એટલે પાંચ ભાગમાંથી ણ ભાગ 3/5

એક િતયાંશ એટલે બે ભાગમાંથી એક ભાગ 1/2

દશ દશાંશ એટલે દશ ભાગમાંથી દશ ભાગ 10/10 આ ં ુ

ચાર પંચમાંશ એટલે

પાંચ ભાગમાંથી ચાર ભાગ 4/5

ણ ચ ુથાશ એટલે
ચાર ભાગમાંથી ણ ભાગ 3/4

બે ૃિતયાંશ એટલે
ણ ભાગમાંથી બે ભાગ 2/3

છ ીસ સતાંશ એટલે
સો ભાગમાંથી છ ીસ ભાગ 36/100
 માં યા જ
ુ બ કરો.

½ ભાગમાં રં ગ ૂરો. 1/3 ભાગમાં રં ગ ૂરો. ¼ ભાગમાં રં ગ ૂરો. ¾ ભાગમાં રં ગ ૂરો.

2/3 ભાગમાં બે અ રવાળા ¾ ભાગમાં બે અ રવાળા ½ ભાગમાં ટલા ખાના આવે ¾ ભાગમાં જ
ુ રાતી
તા ક
ુ ાના નામ લખો. ગામના નામ લખો. તે માં ફ ત એક જ લા ં ુ નામ મ હનાના નામ લખો.
ે માં લખો.

3/5 ભાગમાં ે 2/5 ભાગમાં એક કવાળા 1/5 ભાગમાં બધા ે 4/5 ભાગમાં એકથી સો
આ ફાબેટ લખો. બધા કો લખો. વર લખો. ુધીમાં સં યામાં 9નો ક
આવતો હોય તે વી બધી
સં યાઓ લખો.

3/10 ભાગમાં શાકભા ના નામ લખો.

 દશાંશ અ ૂણાક

સં યા સાદા અ ૂણાકમાં સાદા અ ૂણાકમાં દશાંશ અ ૂણાકમાં દશાંશ અ ૂણાકમાં

કમ લખાય ? કમ બોલાય ? કમ લખાય ? કમ બોલાય ?

પા એક ચ થ
ુ ાશ ૂ ય દશાંશ ચ હ પ ચીસ
0.25
અડ ં ુ એક િતયાંશ 0.50 (દશાંશ ચ હ ૂ ય દશાંશ ચ હ પાંચ
પછ ની સં યાના
છે લા 0 ૂ ય લખાતા
નથી.) એટલે ક 0.5
પો ં ુ ણ ચ ુથાશ ૂ ય દશાંશ ચ હ પંચો ેર
0.75
સવા એક ૂણાક એક એક દશાંશ ચ હ પ ચીસ
1 ચ ુથાશ
1.25
દોઢ એક ૂણાક એક દશાંશ ચ હ પાંચ
1 એક િતયાંશ
1.5
પોણા બે એક ૂણાક એક દશાંશ ચ હ પંચો ેર
1 ણ ચ ુથાશ
1.75
સવા બે બે ૂણાક બે દશાંશ ચ હ પ ચીસ
2 એક ચ થ
ુ ાશ
2.25
પોણા પંદર ચૌદ ૂણાક ચૌદ દશાંશ ચ હ પંચો ેર
14 ણ ચ ુથાશ
14.75
બસો તે ર િપયા બસો તેર ૂણાક બસો તેર દશાંશ ચ હ પાંચ
અને પચાસ પૈસા 213 એક િતયાંશ
213.5
ચારસો બાવન ચારસો બાવન ૂણાક ચારસો બાવન દશાંશ ચ હ
મીટર અને 452 ણ ચ ુથાશ
452.75 પંચો ેર
પંચોતેર સેમી
બાર કલો ામ બાર ૂણાક બાર દશાંશ ચ હ બે
અને બસો ામ 12 એક પંચમાંશ
12.2
સાત કલોમીટર સાત ૂણાક સાત દશાંશ ચ હ એકસો
અને એકસો 7 એક અ ટમાંશ
7.125 પ ચીસ
પ ચીસ મીટર
નવ લીટર અને નવ ૂણાક નવ દશાંશ ચ હ સાત
સાતસો 9 સાત દશાંશ
9.7
મીલીલીટર
 સમજણ પા કરો

સં યા સાદા અ ૂણાકમાં સાદા અ ૂણાકમાં દશાંશ અ ૂણાકમાં દશાંશ અ ૂણાકમાં

કમ લખાય ? કમ બોલાય ? કમ લખાય ? કમ બોલાય ?

પોણા એકાવન પચાસ ૂણાક પચાસ દશાંશ ચ હ પંચો ેર

50 ણ ચ ુથાશ
50.75
નવસો બે િપયા
અને પચાસ પૈસા
છસો નવ મીટર
અને પ ચીસ
સે મી
ણસો ચાર
કલો ામ અને
ચારસો ામ
સાતસો સાત
કલોમીટર અને
બસો પચાસ
મીટર
બસો નવ લીટર
અને નવસો
મીલીલીટર
એકસો એક િપયા
અને ચાલીસ પૈસા
બસો ચૌદ મીટર
અને પંચોતે ર
સે મી
ણ હ ર બસો
ચાર કલો ામ
અને આઠસો ામ
સાતસો
કલોમીટર અને
સાતસો પચાસ
મીટર
અ ગયાર કલાક
અને
િપ તાલીસ િમિનટ
 સાદા અ ૂણાકને દશાંશ અ ૂણાકમાં કમ ફરવશો?
એક ર ત:- થમ છે દમાં રહલ કને એવી સં યા સાથે ણ
ુ ાકાર કરો ક તેના જવાબમાં 1ની પાછળ ૂ ય આવે. મક

10,100,1000,10000, 100000 એમ સમજો.

ને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવો.

1 X 25=25

4 X 25=100 ( છે દમાં રહલ 4ને 25 સાથે ણ

ુ વાથી 1ની પાછળ ૂ ય લા યા. માટ ઉપરનાં શ 1 ને પણ 25

સાથે ણ
ુ ી લો એટલે બનશે

હવે છે દમાં રહલ 100 પાછળ બે ૂ ય હોવાથી શમાં રહલ 25ના બે કો છે લે થી બાદ કર ,દશાંશ ચ હ ૂક

દો.સમજો સાદો અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવાય ગયો. ) મક .25 દશાંશ ચ હ પ ચીસ લખો ક 0.25 ૂય

દશાંશ ચ હ પ ચીસ લખો બ ે સર ં ુ જ છે . તેમજ ૂય ૂણાક પ ચીસ સતાંશ પણ વંચાય.

ને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવો.

1 X 5=5

2 X 5=10 ( છે દમાં રહલ 2ને 5 સાથે ણ

ુ વાથી 1ની પાછળ ૂ ય લા યા. માટ ઉપરનાં શ 1 ને પણ 5 સાથે

ણ
ુ ી લો એટલે બનશે

હવે છે દમાં રહલ 10 પાછળ એક ૂ ય હોવાથી શમાં રહલ 5ના એક ક છે લેથી બાદ કર ,દશાંશ ચ હ ૂક

દો.સમજો સાદો અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવાય ગયો. ) મક .5 દશાંશ ચ હ પાંચ લખો ક 0.5 ૂ ય દશાંશ

ચ હ પાંચ લખો બ ે સર ં ુ જ છે . તેમજ ૂય ૂણાક પાંચ દશાંશ પણ વંચાય.

ને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવો.

3 X 125=375
8 X 125=1000 ( છે દમાં રહલ 8ને 125 સાથે ણ
ુ વાથી 1ની પાછળ ૂ ય લા યા. માટ ઉપરનાં શ 3 ને પણ

125 સાથે ણ
ુ ી લો એટલે બનશે

હવે છે દમાં રહલ 1000 પાછળ ણ ૂ ય હોવાથી શમાં રહલ 375ના ણ કો છે લેથી બાદ કર ,દશાંશ ચ હ

ૂક દો.સમજો સાદો અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવાય ગયો. )

મ ક.375 દશાંશ ચ હ ણસો પંચોતેર લખો ક,0.375 ૂ ય દશાંશ ચ હ ણસો પંચોતેર લખો બ ે સર ં ુ જ છે .

તેમજ ૂય ૂણાક ણસો પંચોતેર સહ ાંશ પણ વંચાય.

 ને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવો.
17 X 625 = 10675
16 X 625=10000 ( છે દમાં રહલ 16ને 625 સાથે ણ
ુ વાથી 1ની પાછળ ૂ ય લા યા. માટ ઉપરનાં શ 17 ને

પણ 625 સાથે ણ
ુ ી લો એટલે બનશે

હવે છે દમાં રહલ 10000 પાછળ ચાર ૂ ય હોવાથી શમાં રહલ 10675ના ચાર કો છે લેથી બાદ કર ,દશાંશ

ચહ ૂક દો.સમજો સાદો અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવાય ગયો. )

મક 1.0675 એક દશાંશ ચ હ ૂ ય છસો પંચોતેર અથવા એક ૂણાક છસો પંચોતેર દસ સહ ાંશ પણ વંચાય.
લો હવે સાદા અ ૂણાકને દશાંશ અ ૂણાકમાં અને દશાંશ અ ૂણાકને સાદા અ ૂણાકમાં ફરવો અને પા ા થઈ ઓ.

સાદા અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાક દશાંશ અ ૂણાક સાદા અ ૂણાક

0.1 0.3

0.07

0.35

0.375

0.303

0.009

3.45

0.0065

0.25

0.5

2.75

0.85

0.92

0.94

0.07

0.0003

77.7
 અ ૂણાકોના સરવાળા કરો.

+ + + = અ ુ ધ અ ૂણાકનેિમ માં ફરવો. = 2 = ં ુ અિત સં ત પ કરતા 2

+ + + = =1

+ + + = =

+ + + = =

+ + + = 2 ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા ર
ુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.

+ + + = ખાલી જ યા રુ ો.
 અ ૂણાકોની બાદબાક કરો.

2 – = 2 - = 2
અથવા િમ
સં યાને અ ુ ધ અ ૂણાકમાં ફરવી - =
હવે અ ુ ધ અ ૂણાકને િમ માં ફરવો. = 2

- =

- = ખાલી જ યા રુ ો.

- = 1 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 2 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 3 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 4 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 5 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 6 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 1 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 2 ખાલી જ યા રુ ો.

- = 3 ખાલી જ યા રુ ો.
 િવષમછે દ અ ૂણાકોના સરવાળા ક બાદબાક કમ કરાય તે જોઈએ.

+ + + =
સરવાળો ક બાદબાક કરવા માટ બધા અ ૂણાકો સમછે દ હોવા જ ર છે .

તો સૌ થમ દરક અ ૂણાકોને િવષમછે દ અ ૂણાકો માંથી

સમછે દ અ ૂણાકોમાં પાંતર કર ંુ

+ + + =

છે દમાં રહલ કો 15, 10, 12 અને 20 નો લ ુ મ.સામા ય.અવયવી. કાઢ ંુ

અથવા તો 15 પંદરનો ઘ ડયો બોલો ક

10 દશનો ઘ ડયો બોલો ક

12 બારનો ઘ ડયો બોલો ક

20 વીસનો ઘ ડયો બોલો તો

દરકમાં સમાન સં યા આવે તે પૈક નાની સં યા એ લ ુ મ.સામા ય.અવયવી.

મ ક 15X4=60 15X8=120 15X12=180

10X6=60 10X12=120 10X18=180

12X5=60 12X10=120 12X15=180

20X3=60 20X6= 120 20X9=180 મતલબ 60 લ ુ મ.સામા ય.અવયવી.

હવે દરક અ ૂણાક તેના નવા પમાં સમછે દ બની ગયા છે, તો હવે આપણે તેનો

સરવાળો સરળતાથી કર શક .ં ુ

+ + + = હવે ં ુ ના ં ુ પ કર ં ુ પડશે .
/
= એ અ ુ ધ અ ૂણાક હોવાથી િમ સં યામાં પાંતર કર ં ુ પડ.
/

= 1 = એક ૂણાક એક ૃિતયાંશ તો બાદબાક પણ આ કાર જ થાય.

 સમછે દ ક િવષમછે દ અ ૂણાકોના ણ
ુ ાકાર કમ કરાય તે જોઈએ.

X =?
શનો ણ
ુ ાકાર શ સાથે
X = = =
છે દનો ણ
ુ ાકાર છે દ સાથે

= હવે જો તે ં ુ ના ં ુ પ થ ં ુ હોય તો કરવા ં .ુ

= હવે 15 અને 150 બ ેને ભાગી શકાય તેવી મોટામાંમોટ સં યા મેળવો.

મતલબ 15 અને 150 નો ુ તમ સામા ય અવયવ.તો તે સં યાછે 15
/
= /
= જવાબ
………………………………………………………………………………………………………..
X X = ?
શનો ણ
ુ ાકાર શ સાથે
X X = = =
છે દનો ણ
ુ ાકાર છે દ સાથે

= હવે જો તે ુ ં ના ં ુ પ થ ં ુ હોય તો કરવા .ં ુ

= હવે 60 અને 1000 બ ેને ભાગી શકાય તેવી મોટામાંમોટ સં યા મેળવો.

મતલબ 60 અને 1000 નો ુ તમ સામા ય અવયવ.તો તે સં યાછે 20
/
= /
= જવાબ
………………………………………………………………………………………………………..
X X = ?
શનો ણ
ુ ાકાર શ સાથે
= = =
છે દનો ણ
ુ ાકાર છે દ સાથે

= હવે જો તે ં ુ ના ં ુ પ થ ં ુ હોય તો કરવા ં .ુ

= હવે 500 અને 500 બ ેને ભાગી શકાય તેવી મોટામાંમોટ સં યા મેળવો.
/
મતલબ 500 તો તે સં યાછે 500 = /
= 1 જવાબ
 સમછે દ ક િવષમછે દ અ ૂણાકોના ભાગાકાર કમ કરાય તે જોઈએ.

=?
અ ૂણાકોનો ભાગાકાર એટલે, થમપદ સાથે બી પદનો ય ત કર , ણ
ુ ાકાર જ

કરવાનો છે .

= હવે આપણે બી પદ નો ય ત અ ૂણાક મેળવીએ.

ય ત અ ૂણાક ક ય ત સં યા મેળવવા સરળ છે . મતલબ િશષાસન ,ં ુ -ં ુ ચ ં ુ

= = હવે ણ
ુ ાકારની યા કરવાની.
શનો ણ
ુ ાકાર શ સાથે
X = છે દનો ણ
ુ ાકાર છે દ સાથે
=
=

= હવે જો તે ં ુ ના ં ુ પ થ ુ ં હોય તો કરવા .ં ુ

= હવે 30 અને 75 બ ેને ભાગી શકાય તેવી મોટામાંમોટ સં યા મેળવો.

મતલબ 30 અને 75 નો ુ તમ સામા ય અવયવ.તો તે સં યા છે . 15

/
= /
= અથવા = જવાબ
………………………………………………………………………………………………………..
= ?

= હવે આપણે બી પદ નો ય ત અ ૂણાક મેળવીએ.

= = હવે ણ
ુ ાકારની યા કરવાની.
શનો ણ
ુ ાકાર શ સાથે
X = = = = છે દ ઉડતાં રહ
છે દનો ણ
ુ ાકાર છે દ સાથે

મતલબ 6 જવાબ
 દશાંશ અ ૂણાકોના સરવાળા ક બાદબાક કમ કરાય તે જોઈએ.
5.25 + 25.5=?
આવા દાખલાને દશાંશ અ ૂણાકના સરવાળા કહવાય.

તો સૌ થમ 5.25 લખી .ં ુ તેની નીચે 25.5 ને એવી ર તે ગોઠવવાના ક દશાંશ ચ હની

બરાબર નીચે દશાંશ ચ હ આવે તે ખાસ જો .ં ુ

તો જોઈએ ગોઠવણ 5.25 + 25.5=?

તો હવે જોઈએ બી સરવાળાના દાખલાની ગોઠવણ

6.78 + 67.8 + 678 = ?

દશાંશ અ ૂણાકોની બાદબાક પણ ઉપર જ

ુ બ થાય છે .
 લો ! લખો જવાબ.

વ ુ ભાવ 1 ક. ાનો લધે લ વ ુ ુકવવા પડતા િપયા

લાવર 20 િપયા ¼ ક. ા
પરવળ 10 િપયા ½ ક. ા
શક રયા 30 િપયા ½ ક. ા
બટાટા 24 િપયા ¼ ક. ા
ર ગણ 22 િપયા ½ ક. ા
ટામેટા 25 િપયા 2 ક. ા
વટાણા 40 િપયા ¾ ક. ા
ગાજર 12 િપયા ¾ ક. ા
ુ ંગળ 8 િપયા ¾ ક. ા
મરચા 32 િપયા ¼ ક. ા
કોબીજ 15 િપયા ½ ક. ા
ુર યા 16 િપયા ¾ ક. ા
ટ ડોરા 21 િપયા 4 ક. ા
કારલા 14 િપયા 2½ ક. ા
કાકડ 9 િપયા 5 ક. ા
પાપડ 17 િપયા 3 ક. ા
વાલોળ 27 િપયા 1½ ક. ા
વ
ુ ાર 60 િપયા 2½ ક. ા
કં કોડા 80 િપયા 1¾ ક. ા
આ ુ 100 િપયા ¾ ક. ા
મેથી 4 િપયા 1¼ ક. ા
ળ
ુ ા 6 િપયા 10½ ક. ા
ભ ડા 50 િપયા 2½ ક. ા
ચોળ 55 િપયા 6 ક. ા
ૂ ધી 5 િપયા 20½ ક. ા
 વ ુ ભાવ 1 ક. ાનો લધે લ વ ુ ુકવવા પડતા િપયા

લાડવા 200 િપયા ¼ ક. ા

પડા 400 િપયા ½ ક. ા
ગાં ઠયા 130 િપયા ½ ક. ા
મોહનથાળ 140 િપયા ¼ ક. ા
લ
ુ ાબ ં ુ 220 િપયા ½ ક. ા
ટોપરાપાક 250 િપયા 2 ક. ા
હલવો 300 િપયા ¾ ક. ા
લવડ 220 િપયા ¾ ક. ા
ભ યા 160 િપયા ¾ ક. ા
ખમણ 80 િપયા ¼ ક. ા
સમોસા 150 િપયા ½ ક. ા
કચોર 260 િપયા ¾ ક. ા
ફાફડા 125 િપયા 4 ક. ા
સેવ 140 િપયા 2½ ક. ા
વેફર 230 િપયા 5 ક. ા
કા ુ કતર 700 િપયા 2¼ ક. ા
અડ દયા 350 િપયા 1½ ક. ા
મે ુબ 440 િપયા 2½ ક. ા
ચવા ુ 400 િપયા 1¾ ક. ા
ચેવડો 300 િપયા 2¾ ક. ા
બટટાવડા 100 િપયા 3¼ ક. ા
જલેબી 60 િપયા 10½ ક. ા
શીખંડ 220 િપયા 2½ ક. ા
ચોળાફળ 300 િપયા 1 ક. ા
બા દ
ંુ 350 િપયા 2½ ક. ા
 કરો સરવાળા અને કરો બાદબાક .

34.56+ 7.8 304.56 + 27.8 54.56+ 777.8 14.58 + 78 64.53+ 0.8

3 4.5 6
+ 7.8

4 2.3 6

134.56+ 7.83 304.53 + 27.8 54.56+ 456.8 84.08 + 99 364.53+ 0.85

84.96 - 3.8 304.56 - 27.8 754.56 - 707.8 904.58 - 7.8 64.53 - 0.86

8 4.9 6
- 3 .8

8 1.1 6

284.96 - 13.8 404.44 - 55.5 777.77 - 707.8 909.09 - 9.9 66.66 - 7.86
 અ ૂણાક ાન વધક ટ ટ

સં યા ½ ¼ ¾ 4/4

1 ૦.50 ૦.25 ૦.75 1

2 1 ૦.50 1.50
3
4
6
8
10
12
16
18
20
44
100
200
300
400
500
1000
10000
40200
100000
444444
દશાંશ અ ૂણાકોના ભાગાકાર કમ થાય તે સમજો.
4.5/15=?
થમ ર ત

/ 15 એટલે ને 15ના ય ત સાથે ણ

ુ ો.

x = = છે દ ઉડાડતા = 0.3
માટ 4.5/15=0.3

0.625 / 0.25 = ?

/ એટલે ને ના ય ત સાથે ણ
ુ ો.

x = = છે દ ઉડાડતા = 2.5
માટ 0.625 / 0.25 = 2.5

2.88 / 1.2 = ?

/ એટલે ને ના ય ત સાથે ણ
ુ ો.

x = = છે દ ઉડાડતા = 2.4
માટ 2.88 / 1.2 = 2.4
દશાંશ અ ૂણાકોના ભાગાકાર કમ થાય તે સમજો.
4.05/1.5=?
બી રત
 દશાંશ અ ૂણાકો અને સાદા અ ૂણાકોના િમ
સરવાળા- બાદબાક - ણ
ુ ાકાર- ભાગાકાર કમ થાય તે સમજો.

2.5 + =?
એક સં યા દશાંશ અ ૂણાકમાં છે , અને બી સં યા સાદા અ ૂણાકોમાં છે.
કાં તો બ ેને સાદા અ ૂણાકમાં ફરવો, અથવા તો બ ે ને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવો.

થમ બ ે ને સાદા અ ૂણાકમાં ફરવી જવાબ મેળ યે.

+ = = 10
હવે બ ેને દશાંશ અ ૂણાકમાં ફરવી જવાબ મેળ યે.

2.5+7.5= 10.0 =10

2.5 + x 1.2 - =?
બધા પદને સાદા અ ૂણાકમાં ફરવી જવાબ મેળ યે.

+ x - = + x –[ ]=

+ x -

હવે ભા. .ુ સ.બા. ના િનયમ જ

ુ બ સૌ થમ x નો ણ
ુ ાકાર કરવો પડ.

તો x = =

તો હવે + નો સરવાળો કરવો પડ.તો + =

હવે છે લે - માં છે દ સરખા હોય તો જ સરવાળો ક બાદબાક થાય.

તો - ને સમછે દ કરવા માટ છે દ 10 અને 100નો લ.સા.અ.થાય 100 માટ

અને છે લે - = = 3.55
 કમત શોધો.

.
=? 2 x 0.2 x 0.02 x 0.002x200 =?
દશાંશ અ ૂણાકને ૂણ સં યા બનાવો. 2x x x x200 =
તે માટ 0.04 ને 100 વડ ણ
ુ વા પડ.
તેથી શને પણ 100 વડ ણ
ુ વા પડ.
= =
માટ
.
= 0.0032 જવાબ
= 25 જવાબ

=? 3 x 0.3 x 0.03 x 0.003x300 =?

.

=? 4 x 0.4 x 0.04 x 0.004x4000 =?

.

=? 5 x 0.5 x 0.05 x 0.005x50 =?

.

=? 6 x 0.6 x 0.06 x 0.006x600 =?

.

=? 7 x 0.7x 0.07 x 0.007x700 =?

.

=? 1 x 0.2x 0.03 x 0.004x500 =?

.

. 1 x 0.1 x 0.01 x 0.001x1000 =?

.
=?