ISI-ISI KANDUNGAN

BIL PERKARA MUKASURAT

1 1.0 PENGENALAN 1-10

1.1 Pernyataan masalah

1.2 Objektif Kajian

2 2.0 ISI-ISI PENTING 11-19

2.1 Metodologi Kajian

2.2 Analisis Kajian

2.3 Cara Penyelesaian Isu Rasuah & Salah Laku

Berkaitan
3 3.0 KESIMPULAN 19-20
RUJUKAN 21-23

LAMPIRAN 24-28
1.0 PENGENALAN

Kes salah laku yang dikaitkan dengan penjawat awam semakin membimbangkan

sehinggakan ada di antara penjawat awam telah dikenakan tindakan tatatertib dan ada

juga yang telah dibuang kerja. Definisi salah laku (misconduction) telah diterokai dengan

mendalam oleh pelbagai kes-kes salah laku seperti rasuah, penyalahgunaan kuasa, pecah

amanah dan penipuan. Gejala rasuah di sektor awam sama ada benar atau dibayangkan

mempunyai kesan yang besar terhadap persepsi sebagai kredibiliti, kebolehpercayaan,

integriti, legitimasi dan kepercayaan kerajaan, jentera pentadbiran dan kualiti tadbir satu

negara. Sepanjang sepuluh tahun yang lalu, kedudukan rasuah Malaysia telah serendah

43 pada tahun 2007 dan setinggi 60 pada tahun 2011 daripada 175 negara-negara yang

dikaji (Transparency International, 2008-2015). Walaupun rasuah sektor awam sentiasa

dilaporkan oleh media massa, laporan apabila Kerajaan Persekutuan menyedut sebanyak

60% (RM1.98 bilion) daripada peruntukan yang diluluskan RM3.3 bilion untuk projek air

di Sabah mulai 2010 sehingga tahun 2016 telah meninggalkan kesan yang negatif pada

masyarakat disebabkan berlaku penyelewengan peruntukan orang awam yang digunakan

untuk faedah peribadi perbelanjaan benefisiari yang dimaksudkan (Muguntan Vanar,

2016).

Sesungguhnya dalam pemerhatian bagi perbualan biasa dan pertukaran media sosial

menyediakan banyak pendedahan di sektor awam kes rasuah, pecah amanah,

penyalahgunaan kuasa dan penipuan berdasarkan pengalaman peribadi atau pengalaman

saudara, sahabat atau kenalan. Oleh itu, apakah tahap sebenar orang ramai yang

melibatkan diri dalam rasuah dan beberapa gejala atau kes lain terutamanya di sektor

awam di Malaysia? Jawapan kepada soalan mudah ini sukar difahami sebagai jumlah

1
daripada kes-kes yang dilaporkan, penangkapan dibuat atau pesalah yang disabitkan

hanya kes-kes yang tidak dilaporkan dan pesalah tidak ditahan atau disabitkan kesalahan.

Didapati bahawa Indeks Persepsi Rasuah (IHP) dan Barometer Rasuah Global (GCB)

yang telah dibina oleh Transparency International adalah petunjuk yang berguna tetapi

sekali lagi mereka tidak mendedahkan tahap sebenar rasuah di sesebuah sektor awam.

Oleh itu, kajian ini mempunyai objektif yang lebih sederhana iaitu untuk mengkaji

rasuah, penipuan, pecah amanah, penyalahgunaan kuasa di sektor awam dalam konteks

pengurusan projek dan program pembangunan yang mempunyai kesan yang luar biasa

bagi sasaran kehidupan kumpulan. Pada permulaan kajian ini bermula dengan menerokai

apa yang membentuk kes salah laku dalam sektor awam. Kemudian perbincangan

mengenai peranan orang ramai dan fungsi sektor awam dibentangkan dalam

pembangunan perancangan, pelaksanaan, pemantauan dan penilaian. Analisis terhadap

data terkini dari Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA), Suruhanjaya Pencegahan Rasuah

Malaysia (SPRM) dan laporan Ketua Audit Negara (AG) kemudiannya dilakukan kerana

data bertindak sebagai penunjuk proksi serta sejauh mana korupsi dan korupsi amalan

yang telah berlaku dalam pembangunan pengurusan. Kajian ini berakhir dengan

memeriksa dan merungkai isu dan cabaran yang perlu ditangani supaya pengurusan

projek dan program pembangunan boleh membawa faedah yang optimum untuk sasaran

kumpulan komuniti.

1.1 Penyataan Masalah

Rasuah Sektor Awam di Malaysia

2
Menurut Syed Hussein Al-Attas (1995) dalam bukunya menyatakan bahawa

rasuah merupakan penyalahgunaan kepercayaan untuk kepentingan peribadi.

Beliau telah menyenaraikan beberapa ciri-ciri rasuah dan di antaranya rasuah

yang sentiasa melibatkan lebih dari satu orang atau pihak, secara keseluruhan

rasuah melibatkan rahsia di antara mereka yang terlibat, rasuah mempunyai

elemen tanggungjawab bersama dan keuntungan bersama, dalam bentuk wang

atau yang lain, pengamal rasuah berusaha untuk menyamakan akiviti dengan

menggunakan justifikasi dari segi undang-undang sebagai jalan terakhir, orang

yang terlibat dalam rasuah adalah orang yang mahukan keputusan yang pasti, dan

juga mahukan pihak yang boleh mempengaruhi keputusan-keputusan tersebut,

mana-mana tindakan rasuah melibatkan penipuan, yang biasanya dilakukan

terhadap sektor awam, swasta atau masyarakat umum, dan rasuah juga melibatkan

percanggahan dwifungsi bagi mereka yang memerlukannya. Jika diperincikan

dari ciri-ciri seperti yang dinyatakan, jelas bahawa rasuah adalah pencurian

melalui perbuatan penipuan yang boleh mengkhianati sesuatu kepercayaan

amanah yang diberikan (Taqiuddin, Hafiz, 2008).

Selain dari kes rasuah, kes seperti penipuan, penyalahgunaan kuasa dan pecah

amanah di kalangan sektor awam merujuk kepada eksploitasi atau

penyalahgunaan kuasa yang diamanahkan yang mana terlibat terutamanya di

jabatan awam di kalangan pegawai awam untuk kepentingan dirinya sendiri dan

keuntungan (Grabosky & Lamour, 2000; Transparency International, 2015) dan

boleh dikategorikan kepada:

3
 (i) rasuah besar - yang mana jumlah dana awam yang besar dan sumber

dicuri atau disalahgunakan oleh politik atau elit pentadbiran,

(ii) rasuah kecil - di mana pegawai peringkat awam menengah dan rendah

menyalahgunakan jawatan mereka dalam penyediaan atau penyerahan

barang atau perkhidmatan awam,

(iii) penangkapan atau menjual pengaruh - di mana orang ramai, pegawai

atau ahli politik bersekutu dengan sektor swasta dalam mengejar

kepentingan bersama.

Dalam hal ini, perundangan, eksekutif dan kehakiman boleh "ditangkap" oleh sektor

swasta untuk tujuan dan kepentingan sendiri (Shah & Schacter, 2004). Sesungguhnya

terdapat banyak bentuk orang ramai dalam kes rasuah iaitu:

(i) Rasuah - yang mana seorang pegawai awam menerima atau pertimbangan

bukan kewangan untuk melaksanakan tindakan (atau tidak mengambil

tindakan) dengan melakukan pelanggaran kepercayaan,

(ii) Peras Ugut - di mana tuntutan atau mendapatkan tindakan rasmi secara

pertimbangan kewangan atau bukan kewangan kerana melakukan tindakan

atau tidak mengambil tindakan dan dengan itu juga melakukan tindakan

yang menyalahi undang-undang itu melanggar kepercayaan umum,

(iii) Penyelewengan - di mana seorang pegawai awam menyalahi undang-

undang sumber awam atau aset yang diamanahkan jawatannya untuk

keuntungan peribadi,

4
 (iv) Penipuan - di mana seorang pegawai awam menyerahkan tuntutan palsu

untuk mendapatkan faedah yang tidak berhak keatasnya atau untuk

mengelakkan pembayaran atau cukai,

(v) Nepotisme - di mana seorang pegawai awam memilih calon untuk

kedudukan di sektor awam berdasarkan pertimbangan keluarga atau dalam

kolektif walaupun kekurangan kelayakan calon atau merit,

(vi) Perlindungan - di mana seorang pegawai awam memilih calon untuk

kedudukannya di sektor awam kerana hubungan politiknya atau gabungan

(vii) Konflik kepentingan - di mana seorang pegawai awam diberikan peluang

itu untuk mendapatkan manfaat peribadi daripada prestasi akta rasmi

(Grabosky & Lamour, 2000; Transparency International, 2015).

Rasuah, pecah amanah, penipuan dan penyalahgunaan kuasa bukanlah satu fenomena baru di

Malaysia. Walaupun masa yang tepat ketika gejala ini berlaku menjadi punca kebimbangan,

tidak boleh ditunjuk dengan tepat, ada bukti di mana penyalahgunaan kuasa, amanah dan

kedudukan untuk keuntungan peribadi diambil dari akar umbi dalam komuniti jauh sebelum

kedatangan kolonisasi British di negara ini. Ia pernah digambarkan oleh seorang Melayu

yang sangat terkenal dengan peribahasa yang telah diajar kepada generasi kanak-kanak.

"Harapkan pagar, pagar makan padi”; adalah peribahasa yang berasal dari spesies burung

kepunyaan keluarga petani yang dibangkitkan oleh pengawal petani sawah padi Melayu

dahulu kala. Daripada mengawal bijirin rebus dari dimakan burung lain dan haiwan kecil, ia

adalah pagar sendiri yang memakan bijirin untuk kegunaan sendiri. Sesungguhnya

peribahasa ini memberikan gambaran yang sangat tepat bagaimana petani yang bekerja keras

di tanah golongan bangsawan (serta mematuhi arahan mereka dan tuntutan) sebagai

5
pertukaran untuk perlindungan dan penghidupan telah dieksploitasi dan kepentingan mereka

tidak diendahkan.

Suruhanjaya Pencegah Rasuah Malaysia (SPRM) melengkapkan fungsi daripada Audit

General (AG) kerana ia merupakan entiti yang diamanahkan menangani dan menghalang

pelbagai bentuk rasuah. Contohnya, rasuah, pemerasan, penipuan, pecah amanah dan

penyalahgunaan kuasa. Mereka menyiasat, menangkap dan mendakwa bukan sahaja

penjawat awam tetapi juga dari orang perseorangan tidak kira sama ada dari sektor awam,

orang awam, tempatan ahli majlis dan ahli politik. SPRM juga boleh menjalankan pencarian

bukti dan merampas aset jika diperlukan. Jika sabit kesalahan, pesalah boleh dipenjarakan

sehingga 20 tahun atau mereka boleh didenda tidak kurang daripada lima kali ganda jumlah

rasuah diterima. Statistik penangkapan SPRM data dari 2011 hingga 2015 menunjukkan

bahawa daripada seramai 3533 orang yang telah ditangkap kerana kesalahan rasuah dari

tahun 2011 hingga 2015, sejumlah 1408 (atau 39.85%) adalah pegawai awam. Inilah

sebabnya kerana kebimbangan sebagai penjawat awam dijangka boleh dipercayai dalam

prestasi tugas mereka.

Pada tahun 2014, daripada sejumlah 190 orang pesalah yang disenaraikan, 75 adalah pegawai

awam dan pekerja badan berkanun semasa pada tahun 2015, keluar daripada sejumlah 158

pesalah yang tersenarai, 68 orang awam pegawai dan pekerja badan berkanun (Statistik

rasuah SPRM terhadap pesalah, 2014 & 2015). Sehingga September 2016, 766 penangkapan

telah dibuat, dengan 388 ditahan pegawai awam dan pekerja badan berkanun (SPRM

menahan statistik, 2016). Lebih banyak lagi tangkapan yang dijangka akan dibuat sebagai

angka untuk tempoh bagi bulan Oktober, November dan Disember. Sehubungan dengan itu,

terdapat kebarangkalian yang tinggi pada tahun 2016 akan mencatatkan bilangan terburuk

6
 penjawat awam yang ditangkap kerana rasuah jika trend tahunan lebih daripada 30%

diperhatikan sejak 2011 berterusan.

JADUAL 1: Statistik Penangkapan SPRM 2011-2015

TAHUN 2011 2012 2013 2014 2015 JUMLAH

Jumlah / 323 292 170 225 398 1408

Peratusan 35% 41% 33% 41% 47% 40%

penjawat

awam yang

ditangkap
Jumlah / 918 713 509 552 841 3533

Peratusan 100% 100% 100% 100% 100% 100%

pesalah

yang

ditangkap
Statistik merangkumi penjawat awam, ahli sektor awam dan orang awam, ahli majlis

tempatan dan ahli politik.

Menurut Syed Hussein Alatas (1968) dalam tradisi, feudalistik dan agrarian Masyarakat Melayu,

dua sistem nilai yang wujud percanggahan, di mana seksyen yang ditundukkan masyarakat

sepatutnya menegakkan nilai-nilai kerjasama, gotong-royong, dan usaha (buruh) sementara pihak

penguasa dan mahkamah akan mempertahankan nilai-nilai "keberanian, kuasa, inisiatif,

individualisme, pengembaraan, kesetiaan mutlak kepada pemerintah dan penculikan ". Sama

7
seperti para penguasa dan mahkamah bertanggungjawab untuk perlindungan dan penghidupan

masyarakat, tanggungjawab untuk memajukan negara dan meningkatkan kesejahteraan rakyat

ditanggung oleh kerajaan untuk rakyat di Malaysia. Adalah penting untuk diperhatikan bahawa

ramai orang di sektor awam di Malaysia adalah beragam. Artikel 132 (1) Perlembagaan

Malaysia, menentukan komposisi sektor awam seperti merangkumi perkhidmatan pendidikan,

pasukan polis, angkatan tentera, kehakiman dan perkhidmatan undang-undang, perkhidmatan

awam Persekutuan, perkhidmatan awam di setiap negeri dan perkhidmatan awam bersama

persekutuan seperti yang disebutkan oleh Perkara 133 atau sebanyak 1.6 juta orang pegawai

(Beatrice Nita Jay, 2017). Sekiranya ramai pegawai menerima atau menuntut rasuah dengan niat

untuk menerima rasuah, mereka dianggap melakukan satu kesalahan jenayah. Penjawat awam

adalah tertakluk kepada peruntukan Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (MACCA)

2009, undang-undang utama yang mengawal rasuah dan kesalahan yang serupa. MACCA 2009

mempunyai peruntukan khusus mengenai:

(i) rasuah (Seksyen 16 dan 17),

(ii) tuntutan palsu (Seksyen 18),

(iii) memperoleh penarikan balik tender secara rasuah (Seksyen 20),

(iv) konflik kepentingan / penyalahgunaan kuasa (Seksyen 23),

(v) penyuapan pegawai negara asing (Seksyen 22) dan,

(vi) kegagalan untuk melaporkan rasuah (Seksyen 25).

Penjawat atau pegawai awam juga tertakluk kepada peruntukan undang-undang negara dan kod

yang melarang rasuah seperti Pengubahan Wang Haram dan Anti-Keganasan, Akta Pembiayaan

2001, Akta Kastam 1967, 1954, Akta Kesalahan Pilihan Raya, Akta Perkhidmatan Kewangan

8
2013 dan Akta Perkhidmatan Kewangan Islam 2013, Kanun Keseksaan, Akta Pertubuhan 1966,

Perdagangan Akta Kesatuan 1959 dan Pertubuhan Belia dan Belia Akta Pembangunan 2007.

JADUAL 2: Status Tindakan Susulan, Laporan Ketua Audit Negara

Tahun 2012-2015 (sehingga Julai 2016)

No. Jenis Tindakan Yang Diambil Jumlah Peratusan

Penjawat Awam
1 Amaran 69 46.31%
2 Denda / Kompaun 7 4.70%
3 Penahanan Kenaikan Gaji 14 9.40%
4 Pemotongan Gaji 10 6.71%
5 Amaran dan Denda 3 2.01%
6 Pertuduhan dan Denda 2 1.34%
7 Pertuduhan dan Amaran 9 6.04%
8 Penahanan Kenaikan Gaji dan Amaran 1 0.67%
9 Pemotongan Gaji dan Amaran 2 1.34%
10 Pemotongan Gaji dan Denda 1 0.67%
11 Penurunan pangkat dan amaran 1 0.67%
12 Diberhentikan dan Pertuduhan 1 0.67%
13 Pertuduhan 29 19.46%
14 Dihukum atas kesalahan yang disabit 149 34.02%
15 Dibebaskan dari tuduhan 276 63.01%
16 Masih dalam siasatan dan perbicaraan 13 2.97%
JUMLAH 438 100%

1.2 Objektif Kajian

Peranan dan Fungsi Sektor Awam di Malaysia: Perancangan Pembangunan,

Pelaksanaan, Pemantauan dan Penilaian

9
 Dari zaman sebelum Kemerdekaan pada tahun 1957 sehingga hari ini, sektor awam

mempunyai tanggungjawab untuk perancangan pembangunan, pelaksanaan, pemantauan

dan penilaian projek dan program pembangunan. Ini dapat dicontohkan dari Rancangan

Pembangunan Draf Malaya 1950 dan penggunaan Buku Merah, sistem pengawasan

secara langsung yang digunakan oleh pegawai daerah masing-masing semasa

pelaksanaan Rancangan Malaya Pertama (1956-1960). Hari ini, jentera pentadbiran

dalam usaha pembangunan terdiri daripada Majlis Tindakan Negara (NAC),

Jawatankuasa Kerja Tindakan Nasional (NAWC), Jawatankuasa Tindakan Menteri

(MAC), Unit Perancang Ekonomi (EPU), Pelaksanaan dan Penyelarasan (ICU), Majlis

Tindakan Negeri (SAC), Jawatankuasa Pekerja Daerah(DWC), Pejabat-pejabat

Pembangunan Negeri (SDOs), Pejabat Daerah (DO), Perbendaharaan, Akauntan Negara

dan Orang Awam. Jabatan Kerja Raya (Unit Perancang Ekonomi,2016). Pemantauan dan

Penilaian (M & E) sistem juga telah dinaik taraf secara berkala bagi memudahkan

pendekatan berpusat dan diselaraskan kepada usaha pembangunan secara mendatar dan

secara vertikal merentasi persekutuan, negeri dan daerah peringkat kerajaan serta antara

intra dan agensi antara kerajaan.

2.0 ISI-ISI PENTING

2.1 Metodologi Kajian

10
Sehubungan dengan itu dalam usaha berterusan untuk meningkatkan akauntabiliti,

responsif, ketelusan dan pencapaian projek pembangunan dan matlamat program dan

kesan yang diinginkan, sistem M & E semasa - Pemantauan Projek Sistem II (PMSII)

yang dilancarkan pada tahun 2001, membolehkan pengesanan projek dan program

pembangunan dilaksanakan di seluruh fasa yang terlibat. Contohnya, dari penyerahan

permohonan kepada kelulusan, diikuti oleh pelaksanaan dan semakan pada peringkat

pertengahan dan penilaian atau kesimpulan pada peringkat akhir. PMSII adalah

maklumat yang kaya kerana ia membolehkan pelbagai jenis data (peta, carta, grafik, foto

dan lain-lain) untuk dimuat naik oleh agensi masing-masing dan juga berkongsi antara

mereka, dengan itu menghalang percanggahan dan data yang tidak standard sekaligus

membolehkan simpanan dari segi kos, usaha dan masa yang diambil input data dan

perhimpunan (Yoon, 2009). Pemantauan Projek Sistem II (PMSII) juga boleh melakukan

ramalan, simulasi dan analisis kesan sosioekonomi, dengan itu membolehkan keputusan

yang lebih baik dan cepat dibuat semasa pada masa yang sama memudahkan perancangan

strategik dilaksanakan (Unit Perancang Ekonomi, 1996). Oleh itu kemajuan

pembangunan projek dan program yang dilaksanakan boleh diteliti secara sistematik dan

tepat pada masanya dan penyimpangan atau masalah yang dapat dikenal pasti ditangani

oleh agensi-agensi yang bertanggungjawab.

Penting untuk memerhatikan bahawa pekeliling tertentu mengenai penyediaan dan

perancangan, menilai dan juga mengukur prestasi pembangunan projek dan program

telah diperkenalkan untuk memastikan impak yang diingini oleh ahli waris tercapai. Pada

tahun 2005, Jabatan Perdana Menteri mengeluarkan Pekeliling Am Surat No.3 dengan

Garis Panduan Penilaian Program Pembangunan yang mesti dipatuhi oleh kementerian,

11
jabatan, agensi dan entiti di peringkat persekutuan, negeri dan kerajaan tempatan. Garis

panduan ini memberikan penjelasan yang jelas dan contoh mengenai konsep penilaian,

komponen, skop dan proses yang mesti diperhatikan semasa menjalankan penilaian

latihan serta keperluan untuk penyediaan laporan hasil dan kesan oleh entiti terbabit.

Oleh yang demikian, proses penilaian boleh dijalankan secara bersepadu dan sistematik

yang sepatutnya membolehkan kerajaan untuk menentukan sama ada dasar

pembangunan, projek dan program yang dilaksanakan adalah mencapai sasaran yang

dinyatakan atau tidak dan sama ada wang yang diperuntukkan telah menghasilkan

pulangan yang optimum.

Unit Perancang Ekonomi Pekeliling No. 1, 2009 disediakan Garis Panduan pada

Penyediaan dan Perancangan Pembangunan Program dan Projek supaya semua projek

dan program yang dicadangkan oleh kementerian, jabatan, entiti dan agensi adalah

selaras dengan Keputusan Utama Rancangan Pembangunan negara Kawasan (MP-KRA).

Rangka Logik Pendekatan (LFA) dan Pengurusan Projek Kitaran telah digunakan untuk

memastikan projek tersebut dan program yang dicadangkan dan dilaksanakan

menghasilkan hasil yang boleh diukur mengikut dengan Penunjuk Prestasi Utama (KPI)

ditetapkan. Arahan yang jelas dan penjelasan terperinci mengenai LFA dan PCM

disediakan serta templat dan contoh yang boleh digunakan oleh agensi masing-masing

untuk menyediakan projek mereka dan cadangan program untuk elektronik penyerahan

ke dalam sistem PMSII untuk EPU pertimbangan. Jabatan Perdana Menteri juga

mengeluarkan Surat Pekeliling Umum No.1, 2012 pada Garis Panduan Mengukur

Prestasi Program Pembangunan dan Projek melalui Penilaian Hasil. Sekali lagi

kementerian, jabatan, agensi dan entiti di persekutuan, peringkat negeri dan kerajaan

12
tempatan disediakan dengan arahan khusus dan penjelasan yang jelas mengenai konsep,

prinsip dan terminologi digunakan untuk mengukur prestasi, bagaimana untuk

menyediakan penilaian hasil, prestasi pengukuran dan hierarki dari hasil penilaian.

Penggunaan KPI atau Prestasi Petunjuk (PI) akan membolehkan projek dan prestasi

program untuk diukur terhadap sasaran yang ditetapkan. Lebih-lebih lagi hasilnya

penilaian akan memberi maklumat sama ada mengenai ekonomi, alam sekitar, politik dan

kesan sosial ke atas kumpulan sasaran telah dicapai seperti yang dirancang atau tidak.

2.2 Analisis Kajian

Perbincangan di atas menunjukkan bahawa perancangan pembangunan,

perlaksanaan, amalan pemantauan dan penilaian projek dan program di Malaysia

telah diperbaiki dan disesuaikan mengikut antarabangsa piawaian dan menjadi

amalan terbaik. Sesungguhnya dikenakan pematuhan yang ketat kepada pelbagai

garis panduan yang disediakan harus membolehkan kemajuan pembangunan projek

dan program yang akan dilaksanakan dengan berkesan yang mana dipantau,

penyimpangan dan masalah yang dikenalpasti dan langkah-langkah pembetulan yang

dimulakan pada ketika itu terjadinya dalam pengurusan projek kitaran (Noreha Haji

Hashim, 2016). Sebagai agensi pelaksana tahu masing-masing tempat, peranan,

tanggungjawab dan fungsi dalam struktur M & E Kebangsaan ini dan maklumat yang

dikongsi di antara mereka hendaklah membolehkan agensi rasuah dan amalan rasuah

dikenalpasti. Peringkat kerajaan tempatan serta Majlis Agama Islam, badan berkanun

persekutuan dan syarikat subsidiari. Secara ringkasnya, audit ini menilai sama ada:

(i) dana awam yang diberikan telah diuruskan dengan mematuhi yang terpakai

undang-undang dan peraturan oleh entiti berkenaan,

13
(ii) akaun telah dikekalkan selaras dengannya dengan prinsip perakaunan yang

diterima untuk memberi gambaran yang jelas mengenai keadaan kewangan entiti

yang diaudit dan

(iii) aktiviti, program dan projek-projek yang dilaksanakan telah dijalankan oleh entiti

yang berkaitan secara ekonomi dan berkesan tanpa pembaziran untuk mencapai

hasil yang diingini.

Kebiasaannya kebimbangan yang telah dinyatakan secara berturutan Laporan AG selama

ini termasuk:

(i) aktiviti, projek dan program belum dilaksanakan dengan mematuhi kerajaan

prosidur dan peraturan,

(ii) tidak serasi dan perancangan yang kurang baik,

(iii) pemantauan yang tidak mencukupi dan meneliti kualiti dan pemasaran kerja yang

dilakukan,

(iv) pengetahuan yang tidak mencukupi dan kepakaran dalam pengurusan projek,

(v) tidak lengkap dan maklumat ketinggalan zaman,

(vi) proses membuat keputusan yang lambat,

(vii) rendahnya kepentingan diberikan kepada penilaian hasil dan kesan aktiviti, projek

dan program yang dilaksanakan dan

(viii) aset belum cukup dikekalkan kerana dana tidak mencukupi (Laporan Ketua Audit

Negara 2010 - 2015).

Ketua Audit Negara (AG) biasanya mengeluarkan teguran bagi membetulkan keadaan

atau menghukum. Teguran bagi pembetulan memerlukan entiti awam yang terlibat untuk

14
memulakan langkah-langkah yang boleh meningkatkan kualiti dan pemeliharaan sistem

dan prosedur mereka, manakala punitif teguran dikeluarkan untuk penyalahgunaan kuasa,

kecuaian, penyimpangan atau pelanggaran dalam prestasi tugas rasmi oleh penjawat

awam. Memandangkan JPA bertanggungjawab untuk perumusan dan pelaksanaan dasar

yang berkaitan kepada pengambilan, pelantikan, promosi dan disiplin penjawat awam,

bilangan orang ramai penjawat awam yang ditangkap dan mereka yang tersenarai sebagai

pesalah SPRM bukan sahaja membimbangkan, tetapi juga merosakkan imej JPA dan

sektor awam secara keseluruhan. Ia adalah penting untuk diperhatikan bahawa penjawat

awam adalah tertakluk kepada Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) Peraturan 1993

serta Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) (Pindaan) Peraturan 2002 di mana

ketidakpatuhan akan mengakibatkan tindakan disiplin diambil terhadap mereka

(Suruhanjaya Perkhidmatan Awam, 2016). Oleh itu, peruntukan peraturan di atas telah

digunakan oleh JPA untuk menangani kebimbangan AG seperti yang dinyatakan oleh

pelbagai laporan dari 2012 hingga 2014. Sebagai hasilnya, JPA telah mengeluarkan status

laporan mengenai tindakan tersebut yang telah diambil terhadap penjawat awam harus di

ambil berat. Jenis tindakan diambil ke dalam 13 kategori seperti yang disenaraikan di

bawah.

Beberapa langkah lain juga telah dilakukan dimulakan untuk menangani kebimbangan

AG dan memperbaiki imej di sektor awam. Menurut kepada Ketua Setiausaha kepada

Kerajaan, Tan Sri Dato 'Dr. Ali bin Hamsa, kerajaan sangat memberi komited dalam

usahanya untuk memastikan bahawa sektor awam di Malaysia mempunyai tahap integriti

dan prestasi yang tinggi. Beberapa strategi telah dilaksanakan seperti di bawah:

15
(i) putaran ramai pegawai yang memegang jawatan "sensitif" di mana fasa pertama yang

bermula pada 18 April 2016 menyaksikan 80 pegawai dari kewangan, pembangunan

dan kerja perolehan dipindahkan kepada kementerian atau bahagian lain di dalam

kementerian masing-masing. Pusingan penjawat awam yang ramai dijalankan secara

berterusan dan telah diperluaskan untuk memasukkan mereka yang mengurus dana

dan geran, lesen dan permit serta penguatkuasaan undang-undang dan

(ii) mengukuhkan integriti dan program kecekapan terutama bagi penjawat awam yang

tanggungjawabnya termasuk kewangan, pembangunan dan perolehan.

Sesungguhnya sepanjang tahun 2014 hingga Jun 2016, 173 pegawai telah dianugerahkan

dengan Sijil Pengurusan Projek Bersepadu manakala 228 pegawai telah dianugerahkan

dengan Sijil Perolehan Kerajaan Bertauliah. Tambahan pula 439 pegawai telah menjalani

Pensijilan Integriti Pegawai (CeIO) sepanjang tahun 2010 sehingga Mei 2016. Kerajaan juga

telah bermula melaksanakan Dasar Keluar di sektor awam di mana 2,680 pegawai awam

(atau 0.17% daripada 1.6 juta penjawat awam) yang telah dikenal pasti sebagai pencapaian di

bawah 60% dalam penilaian prestasi mereka pada tahun 2015 kini berada di bawah

pengawasan yang rapi. Sekiranya prestasi mereka tahap kekal di bawah 60%, maka

penamatan perkhidmatan mereka akan berkuat kuasa pada 2017 (Ida Lim, 2016).

2.3 Cadangan Penyelesaian Isu Rasuah & Salah Laku Berkaitan

Isu dan cabaran berdasarkan perbincangan di atas, beberapa isu telah wujud di

barisan hadapan.

2.3.1 Ia dapat disimpulkan bahawa pengesanan pelbagai jenis kes seperti rasuah,

penyalahgunaan kuasa, pecah amanah dan penipuan adalah kompleks dan tugas

sukar diberikan saiz dan sifat yang pelbagai daripada sektor awam. Ini dikompaun

16
oleh kepelbagaian peranan dan tahap kerajaan terlibat dalam pelaksanaan,

pemantauan dan menilai projek pembangunan serta program. Sesungguhnya

beberapa jenis rasuah serta gejala-gejala lain boleh berlaku secara serentak

melibatkan satu atau banyak pembangunan projek dan program di intra dan antara

tahap organisasi serta yang berbeza di sektor kerajaan. Aktiviti rasuah dan gejala-

gejala ini dijalankan oleh web yang rumit daripada orang awam dan pelaku sektor

swasta secara rahsia, masa diambil dan usaha yang diperlukan untuk mengesan

dan menyiasat mereka cenderung menjadi panjang dan membosankan.

Sehubungan dengan itu, cabaran adalah untuk mempunyai tahap yang tinggi

kerjasama oleh entiti yang disiasat ditambah dengan penciptaan atau pembaikan

yang lebih baik daripada mekanisme organisasi dalaman yang sedia ada untuk

pengesanan dan pencegahan kes rasuah serta kes penipuan lain cukup berkesan

untuk memudahkan dan membantu SPRM dalam siasatannya. Seterusnya, masa

diambil untuk penyiasatan dan pengumpulan bukti boleh disenaraipendekkan dan

usaha yang diperlukan boleh dikurangkan supaya lebih banyak kejadian rasuah

dan kes lain dikesan dan dibendung dari terus berleluasa.

2.3.2 Statistik tangkapan SPRM dan senarai pesalah mendedahkan mereka yang

telah ditangkap tidak semestinya berjaya didakwa. Sesungguhnya, seseorang

memerhati perbezaan yang besar di antara kedua jenis data kerana beberapa orang

yang ditahan tidak akan disenaraikan dalam senarai pesalah. Turut menjadi

cabarannya adalah untuk memastikan masa dan usaha untuk melakukan

penangkapan harus membawa kepada kejayaan pendakwaan, sekaligus

17
menangani jurang pemerhatian statistik di antara bilangan tangkapan dibuat dan

bilangan mereka yang berada dalam senarai pesalah.

2.3.3 Walaupun komprehensif dan bersifat sistematik dari PSMII yang digunakan

untuk projek M & E dan program pembangunan, pelbagai Laporan AG telah

mengenal pasti masalah yang konsisten dengan sifat yang sama telah berlaku

secara berterusan bertahun-tahun. Oleh itu, walaupun pematuhan sistem M & E

semasa dengan antarabangsa piawaian adalah amalan terbaik, matlamat yang

diingini untuk mencapai kesan manfaat yang optimum untuk kumpulan sasaran

benefisiari yang dimaksudkan iaitu jumlah kos atau sumber paling sedikit tidak

dapat dicapai dengan memuaskan. Ini kerana masalah sikap, ketidakpatuhan dan

pemecahan proses dan prosedur serta peraturan-peraturan pada akhirnya

menjadikan sistem M & E yang baik dan komprehensif tidak berkesan.

Sehubungan dalam hal ini, cabarannya adalah dengan memecat penjawat-

penjawat awam yang bertanggungjawab untuk pelaksanaan pelbagai program dan

projek pembangunan daripada melemahkan sistem ini berterusan.

2.3.4 Sementara pelbagai usaha telah dimulakan oleh JPA untuk menangani

kebimbangan dari AG yang dinyatakan bagi hukuman dan teguran, langkah-

langkah ini tidak mencukupi. Malah, Jadual 2 menunjukkan bahawa 63% telah

dibersihkan dari sebarang tindakan tatatertib atau hukuman. Malah majoriti (43%)

daripada mereka yang telah melawan Orang Awam Peraturan Pegawai (Kelakuan

dan Tatatertib) 1993 serta Pegawai Awam (Kelakuan dan Peraturan Disiplin)

(Pindaan) 2002 di Malaysia beberapa bentuk telah melarikan diri dengan hanya

mengeluarkan amaran. Lanjutan daripada tindakan itu, penjawat awam yang

18
 dituduh hanya perlu bimbang tentang tindakan yang telah ditangani dengan

tindakan yang sangat lembut serta tidak serius. Ini menjejaskan kedudukan

peraturan disiplin serta melemahkan keseriusan dengan tindakan mana yang boleh

dianggap sebagai kesalahan jenayah. Lanjutan daripada itu, cabaran-cabarannya

adalah untuk memastikannya tahap keseriusan sesuatu hukuman itu. Kedudukan

Peraturan Disiplin adalah dipulihkan dan ketua-ketua entiti kerajaan

mempertingkatkan tindakan tatatertib yang perlu dan dikehendaki walaupun

kesukaran atau cabaran yang dihadapi berlaku di mana-mana organisasi di

Malaysia.

3.0 KESIMPULAN

Adalah sangat penting bagi orang ramai atau penjawat awam menangani isu rasuah atau

kes-kes gejala lain di sektor-sektor awam terutamanya dalam konteks pelaksanaan,

pemantauan dan penilaian projek dan program pembangunan menjadi di antara perkara

yang boleh ditangani dengan berkesan dan cekap. Walaupun begitu kebajikan benefisiari

yang dimaksudkan adalah tidak berkompromi dan kepercayaan dalam kerajaan tergugat.

Usaha yang bersistematik dan bersungguh-sungguh adalah penting bagi memastikan

gejala rasuah serta gejala lain dapat dibendung. Peraturan-peraturan yang berkaitan

dengan disiplin dan menjalankan tugas pegawai-pegawai awam hendaklah

dikuatkuasakan dengan sebaiknya sebagai pemberi semangat kepada mereka.

Kerajaan juga perlu menangani masalah ini secara bersepadu dan menerapkan nilai-nilai

murni dalam semua aspek serta meningkatkan etika dan integriti dalam pentadbiran agar

dapat mendidik penjawat awam supaya bebas daripada melakukan atau terlibat dalam

gejala rasuah dan salah laku yang berkaitan dengannya. Ini adalah untuk menangani

19
persepsi tentang kewujudan berterusan piawaian berganda (atau sistem nilai) seperti yang

dibincangkan oleh Syed Hussein Al-Attas yang membenarkan atau bertoleransi menipu,

salah guna kuasa dan pecah amanah oleh penjawat awam berterusan. Sesungguhnya

masalah-masalah dan cabaran-cabaran dikenalpasti memerlukan pembetulan segera dan

jadikan ia berkesan sehingga dapat menghapuskan "pagar" yang berbahaya daripada

pemburuan haram "bijirin" untuk rakyat.

20
RUJUKAN

Ali Hamsa. (2015). Tindakan Susulan Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2014, Siri 3.

Press Conference at Auditorium Level 4, Public Services Department, 2

December 2015.

Auditor General’s Report. (2011). Laporan Ketua Audit Negara Persekutuan 2011.

Kuala Lumpur: Jabatan Audit Negara.

Auditor General’s Report. (2012). Laporan Ketua Audit Negara Persekutuan 2012.

Kuala Lumpur: Jabatan Audit Negara.

Auditor General’s Report. (2013). Laporan Ketua Audit Negara Persekutuan 2013.

Kuala Lumpur: Jabatan Audit Negara.

Auditor General’s Report. (2014). Laporan Ketua Audit Negara Persekutuan 2014.

Kuala Lumpur: Jabatan Audit Negara.

Malaysia Anti-Corruption Commission. (2011- 2015). Statistics on Arrests. Retrieved

21
 from http://www.sprm.gov.my/index.php/en/ enforcement/statistics-on-

arrests.html, 15 November 2016.

Malaysia Anti-Corruption Commission. (2014 & 2015). Statistics on Corruption

Offenders. Retrieved from http://www.sprm.gov.my/ index.php /en /enforcement

/statistics-onoffenders.html, 15 November 2016.

Transparency International. (2011). Corruption Perception Index. Retrieved from

http://cpi. transparency.org/cpi2011.html, 15 September 2015.

Transparency International. (2012). Corruption Perception Index. Retrieved from

http://cpi. transparency.org/cpi2012.html, 15 September 2015.

Transparency International. (2013). Corruption Perception Index. Retrieved from

http://cpi. transparency.org/cpi2013.html, 15 September 2015.

Transparency International. (2014). Corruption Perception Index. Retrieved from

http://cpi. transparency.org/cpi2014.html, 10 October 2016.

22
Transparency International. (2015). Corruption Perception Index. Retrieved from

http://cpi. transparency.org/cpi2015.html, 15 November 2016

23
BORANG SOAL SELIDIK

SEKSYEN 1: MAKLUMAT DEMOGRAFIK

Sila jawab setiap soalan yang diberi dan tandakan (/) pada ruangan yang disediakan.

Lelaki
1. Jantina
Perempuan
20 dan ke atas
21 – 30
2. Umur 31 – 40
41 – 50
51 dan ke atas

Islam
Buddha
3. Agama Hindu
Kristian
Lain – lain
Melayu
Cina
4. Bangsa
India
Lain - lain
RM 1000 dan ke atas
RM 1001 – RM2000
5. Pendapatan RM 2001 – RM3000
RM 3001 – RM4000
RM 4001 dan ke atas
Sekolah Rendah dan ke bawah
Sekolah Menengah
6. Taraf Pendidikan Diploma
Ijazah
Pasca Siswazah
Pekerja Am
Pembantu Pentadbiran
7. Jawatan dalam organisasi Pengurus
Pengurus Besar
Pegawai Tertinggi

24
25
SEKSYEN 2: KEFAHAMAN MENGENAI RASUAH, PENYALAHGUNAAN KUASA,

PENIPUAN DAN PECAH AMANAH

Sila tandakan tahap kefahaman anda mengenai rasuah, penyalahgunaankuasa, penipuan dan

pecah amanah dengan menandakan satu nombor daripada 5 skala di bawah menggunakan skala 1

hingga 5 seperti berikut:

Sangat tidak
Tidak setuju Kurang Setuju Setuju Sangat setuju
setuju
1 2 3 4 5

No Keterangan Skala

Penerimaan hadiah dalam bentuk wang, barang atau

1. perkhidmatan sebagai balasan atas perkhidmatan yang 1 2 3 4 5

diberikan.

2. Menggunakan wang pejabat untuk kepentingan diri sendiri. 1 2 3 4 5

Mendapatkan wang atau habuan secara paksaan daripada

3. 1 2 3 4 5
pelanggan.

Terlibat secara langsung dalam proses pemberian kontrak

4. 1 2 3 4 5
kepada ahli keluarga.

Terlibat secara langsung dalam proses perlantikan ahli keluarga

5. 1 2 3 4 5
untuk mengisi kekosongan jawatan dalam organisasi.

Mengemukakan tuntutan peginapan bagi tugasan luar dimana

6.. 1 2 3 4 5
penginapan telah disediakan oleh penganjur.

26
7.. Mengambil harta/barang pejabat untuk kegunaan peribadi. 1 2 3 4 5

Perbuatan Pegawai Penguatkuasa menakut –

8. 1 2 3 4 5
nakutkan/menggertak pelanggan untuk mendapatkan wang

Menggunakan kuasa/pangkat untukmendapatkan sesuatu

9. 1 2 3 4 5
faedah

Politik wang (memberi wang atau sogokan untuk mendapatkan

10. 1 2 3 4 5
undi)

Seksyen 3:

Bahagian A: Anda Menyedari Kewujudan Gejala Rasuah, Penyalahgunaan kuasa,

Penipuan dan Pecah Amanah kerana Faktor Kelemahan Peraturan dalam Organisasi

No Keterangan Skala

1. Peraturan yang digubal dalam organisasi terlalu longgar. 1 2 3 4 5

Tiada pemantauan daripada pihak atasan berkenaan kerja

2. yang dilakukan oleh orang bawahan sama ada mematuhi 1 2 3 4 5

peraturan atau tidak.

Peraturan yang digunakan tidak relevan dengan keadaan
3. 1 2 3 4 5
semasa.
Pihak atasan membiarkan orang bawahan membuat keputusan
4. 1 2 3 4 5
sendiri tanpa melalui mereka.
Tiada tindakan yang dikenakan kepada pesalah sekiranya
5. 1 2 3 4 5
berlaku kesilapan.

27
Bahagian B: Anda Menyedari Kewujudan Gejala Rasuah, Penyalahgunaan kuasa,

Penipuan dan Pecah Amanah kerana Faktor Sikap Individu Itu Sendiri

No Keterangan Skala
1. Kos sara hidup melebihi pendapatan yang diperoleh 1 2 3 4 5
2. Sikap inginkan kemewahan dalam kehidupan 1 2 3 4 5
3. Tidak merasa takut dengan tindakan yang dikenakan 1 2 3 4 5
4. Telah berpengalaman dalam melakukan sesuatu tugasan dan
1 2 3 4 5
mudah untuk melakukan perbuatan tersebut tanpa dikesan

28