Professional Documents
Culture Documents
ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ
Παυλάκος Στάθης
Δ/ντής Marketing και R&D της COMPO ΕΛΛΑΣ Α.Ε
1 Ποσοτική προσέγγιση
Ποσοτική διακύμανση της Ελληνικής αγοράς
Διάγραμμα 1 λιπασμάτων (2007-2015) Πηγή: Σ.Π.Ε.Λ
1.200.000
1.000.000
800.000
Συνολική
-39%
600.000
ποσότητα
λιπασμάτων
σε χιλιάδες 400.000
τόνους.
200.000
0
Έ ΤΟΣ
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Στο Διάγραμμα 1 παρουσιάζεται η συνολική ποσοτική 2 εκατομμύρια τόνους κατέχοντας το 80% της συνολικής
διακύμανση της αγοράς λιπασμάτων από το 2007, όπου και διακίνησης, σε μία αγορά που συνολικά έφτανε τους 2,5
άρχισε η επίσημη καταγραφή της, έως και το 2015. εκατομμύρια τόνους. Φυσικά καταλαβαίνουμε πως από τις
συνθήκες υπερ-λίπανσης της δεκαετίας του 1990, περάσαμε
Παρατηρώντας το διάγραμμα φαίνεται καθαρά η επίδραση στις σημερινές συνθήκες υπο-λίπανσης και μακριά από
που είχε η γενικότερη οικονομική κρίση της χώρας το “σημείο ισορροπίας” που σύμφωνα με πολλούς γνώστες της
μας και στην αγορά των λιπασμάτων. Από το 2007 που το αγοράς, είναι μεταξύ 1,0 - 1,1 εκατομμύρια τόνους λιπάσματος.
σύνολο της αγοράς κυμαινόταν στους 1.125 χιλιάδες τόνους
έως και το 2015, η αγορά σημειώνει μείωση της τάξης του Η γενικότερη οικονομική κρίση της χώρας μας είναι σίγουρα ο
38,8%, δηλαδή μεταβλήθηκε κατά 437 χιλιάδες τόνους κύριος λόγος της μείωσης της κατανάλωσης των λιπασμάτων
και πάνω από 170 εκατομμύρια ευρώ κατά προσέγγιση, στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, αλλά σίγουρα
εκφραζόμενη σε αξίες. δεν είναι ο μόνος. Είναι βέβαιο πως σημαντικό ρόλο έπαιξε
η διακοπή των κρατικών επιδοτήσεων προς τους
Αξίζει να σημειωθεί πως αντίστοιχη ήταν και η μεταβολή παραγωγούς μετά την απελευθέρωση της αγοράς των
του αγροτικού εισοδήματος όπου σύμφωνα με στοιχεία της λιπασμάτων, η σημαντική βελτίωση στον τομέα της γνώσης της
ΠΑΣΕΓΕΣ, από το 2009 έως και το 2013 μειώθηκε θρέψης των φυτών, οι νέες τεχνολογίες που μεγιστοποιούν
συνολικά κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες ή περίπου 1,46 την απόδοση των θρεπτικών στοιχείων και σίγουρα η
δις ευρώ. Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να αναφέρουμε προσπάθεια εξ-ορθολογισμού του κόστους παραγωγής. Aξίζει
(πηγή: Γεωργική Τεχνολογία Ιανουάριος 1994), πως το να αναφέρουμε πως ανάλογα τη καλλιέργεια, το κόστος της
1992, όπου και απελευθερώθηκε η αγορά λιπασμάτων, η λίπανσης αποτελεί κατά μέσο όρο το 8-15% του συνολικού
ΣΥΝΕΛ (Συνεταιριστική Εταιρεία Λιπασμάτων μεταξύ της κόστους παραγωγής.
Αγροτικής Τράπεζας και συνεταιρισμών), διακινούσε περίπου
Παυλάκος Στάθης Data Μining για το περιβάλλον της Ελληνικής αγοράς λιπασμάτων
2 Ποιοτική προσέγγιση
Εξέλιξη στην αγορά λιπασμάτων εκφρασμένη σε
Διάγραμμα 2 μονάδες μακροστοιστοιχείων (χιλ. τόνοι) (2007-2015) Πηγή: Σ.Π.Ε.Λ
N P2O5 K2O
250.000
200.000
0
Έ ΤΟΣ
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Το διάγραμμα 2 περιγράφει τη διακύμανση της αγοράς, από άλλες παραδοσιακές μορφές αζωτούχων λιπασμάτων,
όχι σε συνολικές ποσότητες λιπασμάτων, αλλά σε συνολικές όπως η νιτρική αμμωνία. Ο κύριος λόγος της επικράτησης
μονάδες που αντιστοιχούν στις ποσότητες αυτές, για τα έτη της ουρίας είναι η ευκολία στο χειρισμό και χρήση της για
2007 - 2015. την παραγωγή κυρίως ΝΡΚ, ΝΡ λιπασμάτων αποτελώντας
ταυτόχρονα και το φτηνότερο αζωτούχο λίπασμα ανά μονάδα
Προσπαθώντας να αποτυπώσουμε μία ποιοτική προσέγγιση, αζώτου.
βλέπουμε εύκολα μία σημαντική μείωση των μονάδων
αζώτου. Αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με τη παγκόσμια Αντίστοιχες είναι και οι μειώσεις στις μονάδες
τάση της ζήτησης και κατανάλωσης του αζώτου (πηγή: φωσφόρου και καλίου. Αυτές, εκτός φυσικά της
F.A.O, 2015), που παρουσιάζει σταθερά αυξητικές τάσεις, γενικότερης οικονομικής κρίσης, οφείλονται σε πολύ μεγάλο
έχοντας σημειώσει 8,2% παγκόσμια αύξηση από το διάστημα βαθμό στις μεταβολές των τιμών των διεθνών πρώτων
2011-2015. Θα ήταν σωστό να επισημάνουμε πως η ουρία υλών. Οι επιδράσεις αυτές αντικατοπτρίζονται στην αγορά με
αποτελεί πλέον τη κύρια μορφή αζωτούχου λιπάσματος μία στροφή που εκφράζεται τόσο σε μείωση των ποσοτήτων
κατέχοντας σχεδόν το 60% της παγκόσμιας αγοράς (πηγή: των Ρ, Κ, ΡΚ λιπασμάτων, όσο και με την είσοδο σχετικά
I.F.A, 2012). “αραιών” ΝΡΚ τύπων με μειωμένο συνολικό τίτλο σε άζωτο,
φώσφορο και κάλιο, ως μια προσπάθεια εξισορρόπησης του
Η Ελληνική αγορά αζωτούχων λιπασμάτων τείνει προς αυξημένου κόστους των πρώτων υλών.
αντίστοιχη κατεύθυνση, με την ουρία να κερδίζει μερίδια
Παυλάκος Στάθης Data Mining για το περιβάλλον της Ελληνικής αγοράς λιπασμάτων
3 Ποσοτική κατανομή
των λιπασμάτων
Είναι προφανές πως η κατανάλωση συσχετίζεται με την Από την επεξεργασία στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Ελληνική
καλλιεργητική δυναμική της κάθε περιοχής, Στατιστική Αρχή) για τα έτη 2010 - 2012 προκύπτει πως οι
δηλαδή το είδος και τις εκτάσεις των καλλιέργειες που καλύπτουν πάνω από το 70% της συνολικά
καλλιεργειών της κάθε περιφέρειας. καλλιεργήσιμης έκτασης της Ελλάδας είναι οι πιο κάτω:
8.064.511 Ελιά
70%
5.175.724 Σκληρό σιτάρι
1.278.618
Ελλάδα. Στις πιο πάνω
καλλιέργειες καταναλώνεται Κριθάρι
περισσότερο από το 70%
των συνολικών ποσοτήτων
των λιπασμάτων.
729.571 Γρασίδια
ΣΥΝΟΛΟ
22.034.346
Παυλάκος Στάθης Data Mining για το περιβάλλον της Ελληνικής αγοράς λιπασμάτων
Θα ήταν περιττό να αναφερθούμε στην Η αγορά των λιπασμάτων της χώρα μας είναι σε πολύ μεγάλο
βαθμό εξαρτώμενη από τις εισαγωγές. Αυτό φαίνεται από
τεράστια σημασία που έχουν τα λιπάσματα
« Το 2014 πρόσφατη μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ, σύμφωνα με την οποία η αξία
στην παραγωγή των παραγόμενων των εισαγωγών λιπασμάτων ανήλθε για το έτος 2014 στα
οι εισαγωγές
σε λιπάσματα
προϊόντων για τη σίτιση του πληθυσμού. 259 εκατομμύρια ευρώ, αυξημένη κατά 26 ποσοστιαίες
ανήλθαν στην Εξάλλου είναι γνωστό το ρητό πως «τα μονάδες σε σχέση με τις αντίστοιχες εισαγωγές για
αξία των 259 λιπάσματα είναι η τροφή της τροφής το έτος 2012.
5 Συμπεράσματα
Από τη σύνοψη των πιο πάνω στοιχείων Θα πρέπει να επισημανθεί ο κίνδυνος που υπάρχει από
τις παρατεταμένες συνθήκες υπολίπανσης που
μπορούμε να βγάλουμε μερικά χρήσιμα
πλέον έχει φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα. Είναι
συμπεράσματα για το περιβάλλον των γνωστή η συνάρτηση μεταξύ της επάρκειας των θρεπτικών
λιπασμάτων. στοιχείων, της απόδοσης των καλλιεργειών και του
αγροτικού εισοδήματος. Παρατεταμένη μείωση των εδαφικών
Η αγορά της Ελλάδας είναι υψηλά εξαρτώμενη από τις αποθεμάτων χωρίς αντίστοιχη αναπλήρωσή τους με τη μορφή
εισαγωγές και βαίνει μειούμενη από τη δεκαετία του λιπασμάτων, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα των
1990, τείνοντας όμως στα χρόνια τις οικονομικής κρίσης εδαφών και όπως γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με τη
προς συνθήκες παρατεταμένης υπολίπανσης, κάτω θρέψη των φυτών, αυτή για να επανέλθει χρειάζεται χρόνος
από τους 700 χιλιάδες τόνους και μακριά από το και κόστος.
σημείο “εξ-ορθολογισμού” που είναι μεταξύ 1,0 και
1,1 εκατομμύριων τόνων. Παρά την οικονομική κρίση και τα όποια προβλήματα
υπάρχουν, ο αγροτικός τομέας της Ελλάδος άντεξε
Η Ελλάδα είναι μία αγροτική χώρα που χαρακτηρίζεται και πιστεύουμε να συνεχίσει να αντέχει. Όλοι εμείς
από τις εκτατικές καλλιέργειες των σιτηρών και που είμαστε κοντά στην “πρώτη γραμμή”, οφείλουμε να
του βαμβακιού εστιαζόμενες στις περιοχές της κεντρικής σταθούμε δίπλα στον Έλληνα αγρότη. Είναι χρέος μας να
και βόρειας Ελλάδας και την καλλιέργεια τη ελιάς που τον καθοδηγήσουμε σε σωστές επιλογές και αποφάσεις, με
κατά κύριο λόγο εντοπίζεται στην Πελοπόννησο και Κρήτη. γνώμονα την αειφορία, την προστασία του περιβάλλοντος
Αυτές οι καλλιέργειες απορροφούν περίπου το 70% των αλλά και του εισοδήματός του. Αυτή θα είναι και η συνεισφορά
συνολικών ποσοτήτων λιπασμάτων, που τα τελευταία μας στο να αποδειχθεί στην πράξη πως η αγροτική οικονομία
χρόνια χαρακτηρίζονται από μειωμένο αθροιστικό τίτλο στα είναι πραγματικός πυλώνας σταθερότητας και
μακροστοιχεία, καθώς επίσης και από αλλαγές στη σύνθεση ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας μας.
του μίγματος των προσφερόμενων προϊόντων.
Παυλάκος Στάθης
Απρίλιος 2016
stathis.pavlakos@compo-expert.com