Eμπειρισμός.

Κεφάλαιο 3:

1. Ο εμπειρισμός είναι ο κλάδος της φιλοσοφίας που υποστηρίζει πως η πηγή και
τα συστατικά της ανθρώπινης γνώσης προέρχονται από την εμπειρία που
αποκτάται μέσω των αισθήσεων
Αυτές μπορεί να είναι είτε οι πέντε εξωτερικές παραδοσιακές αισθήσεις ή οι
εσωτερικές αισθήσεις, όπως είναι ο πόνος και η ευχαρίστηση.
 Ο εμπειρισμός έχει τις ρίζες του στην ιδέα πως οτιδήποτε γνωρίζουμε για τον
κόσμο, είναι αυτά που μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε οι αισθήσεις μας και είναι
επαληθεύσιμα μέσω της εμπειρικής απόδειξης. 
Στηρίζεται στην a posteriori γνώση, δηλαδή στη μη ύπαρξη έμφυτων αλλά ύστερων
κατακτήσιμων ιδεών, και διακρίνει την εξωτερική αίσθηση μέσω της οποίας
λαμβάνουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα και την εσωτερική αίσθηση, μέσω της οποίας
τα επεξεργαζόμαστε και δημιουργούμε τις έννοιες και στη συνέχεια τις γνώσεις

2.  Οι εμπειριστές φιλόσοφοι πρεσβεύουν τα εξής:

Κατά τους εμπειριστές η αφετηρία της γνώσης μας για τον κόσμο συνίσταται
στην καταχώριση, την αποτύπωση στον νου, μέσα από την αισθητηριακή
αντίληψη, των "στοιχειωδών δεδομένων" του κόσμου που μας περιβάλλει.
H καταχώριση αυτή, όταν πραγματοποιείται, είναι στιγμή δημιουργίας
στοιχειωδών πεποιθήσεων ή ιδεών, απλών δηλαδή παραστάσεων αυτών
των δεδομένων.
Ο ορθολογισμός συχνά έρχεται σε αντιπαράθεση με τον εμπειρισμό.
Στη πράξη οι απόψεις αυτές δεν αποκλείονται αμοιβαία, αφού για παράδειγμα η
φιλοσοφία της επιστήμης είναι και ορθολογιστική και εμπειρική.
Αν τραβηχτεί όμως στα άκρα ο εμπειρισμός θεωρεί ότι όλες οι ιδέες
προέρχονται από την εμπειρία, είτε μέσω των πέντε εξωτερικών αισθήσεων, είτε
μέσω των εσωτερικών αισθήσεων όπως ο πόνος και η ευχαρίστηση, και επομένως
ότι η γνώση βασίζεται ουσιαστικά στην εμπειρία.
3. Ι. Αρχαίοι φιλόσοφοι με εμπειριστικές απόψεις a) Αριστοτέλης:
 δίνει προτεραιότητα στη λειτουργία του νου για την επίτευξη επιστημονικής
γνώσης. Προϋποθέτει όμως επαγωγική πορεία: από το ειδικό, το μερικό ή το
συγκεκριμένο στο γενικό, το καθολικό και αφηρημένο.  Το μερικό συλλαμβάνεται
με τη λειτουργία των αισθήσεων.
β) Επίκουρος Προτομή του Επίκουρου (Μουσείο Λούβρου).
4. . ΙΙ. Νεότεροι φιλόσοφοι του εμπειρισμού: α) Μπέικον [ή Βάκων] (1561-1626)
Βέβαια, η συστηματική ανάπτυξη του εμπειρισμού, όπως και του ορθολογισμού,
παρατηρείται κατά τους νεότερους χρόνους. Οι νεότεροι (κυρίως Βρετανοί)
εμπειριστές, με πρώτο, τον Φράνσις Μπέικον αντιπαρατίθενται στους ορθολογιστές
και δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο των αισθήσεων κατά την απόκτηση της
γνώσης. Όπως και οι ορθολογιστές από την εποχή του Ντεκάρτ, επισημαίνουν την
ύπαρξη ιδεών στον νου μας που μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε την
πραγματικότητα, ισχυρίζονται εντούτοις πως οι ιδέες αυτές δεν είναι έμφυτες, αλλά
διαμορφώνονται στη βάση των εντυπώσεων που μας παρέχουν οι αισθήσεις. Ο
Φράνσις Μπέικον (Φραγκίσκος Βάκων), υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους
φιλόσοφους των νεότερων χρόνων, μετά την Αναγέννηση, υποστηρικτής της
επιστημονικής σκέψης και πρόδρομος του Διαφωτισμού. Πορτρέτο του Frans
Pourbus the Younger.