Molla Pənah Vaqif

KBT Я19:Ш+Ш5(2=Аз)7-44я1
UOT 016:821.512.162

Tərtib edənlər: Mədinə Vəliyeva

Mətanət İbrahimova
Gülbahar Misirova
Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri Elmi redaktor: Kərim Tahirov,
professor,
Əməkdar mədəniyyət işçisi

Redaktor: Gülbəniz Səfərəliyeva,

Əməkdar mədəniyyət işçisi

MOLLA PƏNAH VAQİF

Biblioqrafiya
Molla Pənah Vaqif: biblioqrafiya /tərt. ed.: M.Vəliyeva,
M.İbrahimova, G.Misirova; elmi red. K.Tahirov; red. G.Səfərəli-
yeva.- Bakı, 2017.- 440 s.
Azərbaycan Milli Kitabxanasının “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriya-
sından hazırladığı “Molla Pənah Vaqif”adlı biblioqrafik göstəricidə XVIII əsr Azərbay-
can poeziyasının görkəmli nümayəndəsi Molla Pənah Vaqifin əsərləri, həyat və
yaradıcılığı, ictimai-siyasi fəaliyyəti haqqında ədəbiyyat toplanmışdır.
Biblioqrafiya ədəbiyyatşünas alimlər, tədqiqatçılar, kitabxanaçı-biblioqraflar və
geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.

ISBN 978 9952 476 06 4

©Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2017

Bakı – 2017
2
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Hacıbəylinin, Bülbülün ev-muzeylərini və Molla Pənah Vaqifin

məqbərəsini dağıtmışlar.
Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin 300 illik Vaqif irsinin azərbaycançılıq məfkurəsi işığında daha dərin-
yubileyinin keçirilməsi haqqında dən araşdırılıb öyrənilməsi bu gün də aktuallığını qoruyan və həl-
lini gözləyən mühüm məsələlərdəndir.
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsi-
SƏRƏNCAMI nin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, böyük Azərbaycan şairi Molla
Pənah Vaqifin 300 illik yubileyinin layiqincə keçirilməsini təmin
2017-ci ildə böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin etmək məqsədi ilə qərara alıram:
anadan olmasının 300 illiyi tamam olur. Adının YUNESKO-nun 1. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazir-
“2016-2017-ci illər üçün görkəmli şəxslərin və əlamətdar hadisə- liyi Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və Azərbaycan
lərin yubileyləri proqramı”na daxil edilməsi Azərbaycanın ço- Milli Elmlər Akademiyası ilə birlikdə, Azərbaycan Yazıçılar Birli-
xəsrlik zəngin ədəbiyyatı tarixində silinməz izlər qoymuş bu qüd- yinin təkliflərini nəzərə almaqla, Molla Pənah Vaqifin 300 illik yu-
rətli söz ustasının yaradıcılığındakı humanist dəyərlərə verilən bileyinə həsr olunmuş tədbirlər planını hazırlayıb həyata keçirsin.
yüksək qiymətin təzahürüdür. 2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu sərən-
Molla Pənah Vaqif öz ənənələri ilə seçilən ədəbi məktəb ya- camdan irəli gələn məsələləri həll etsin.
ratmış ölməz sənətkardır. O, əhəmiyyətini əsrlərdən bəri qoruyub
saxlayan bənzərsiz poeziya nümunələri meydana gətirməklə milli İlham ƏLİYEV,
ədəbiyyatın yeni istiqamətdə inkişafına təkan vermişdir. Azərbay- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
can şeiri Vaqifin sayəsində tarixinin növbəti mərhələsinə qədəm Bakı şəhəri, 12 yanvar 2017-ci il
qoymuşdur. Onun klassik bədii fikir salnaməmizin parlaq səhifə-
lərindən birini təşkil edən irsi müasir dövrdə də insanların əxlaqi-
mənəvi kamilləşməsinə xidmət göstərir. Azərbaycan tarixinə
həmçinin siyasi xadim kimi daxil olan Vaqif taleyüklü məsələlə-
rin həllində müdriklik və uzaqgörənlik nümayiş etdirmişdir.
Vaqifin yaradıcılığı daim tədqiq obyektinə çevrilmiş, əsərləri
kütləvi tirajla nəşr edilmiş və yubileyi keçirilmişdir. 1982-ci il
yanvarın 14-də ulu öndər Heydər Əliyevin bilavasitə təşəbbüsü
və iştirakı ilə Azərbaycanın qədim mədəniyyət mərkəzi Şuşa şə-
hərində şairin məzarı üzərində ucaldılmış əzəmətli məqbərənin
açılışı olmuşdur. 1992-ci il mayın 8-də Ermənistanın silahlı qul-
dur dəstələri işğala məruz qoyduqları Şuşada bütün beynəlxalq
hüquq normalarını pozaraq mədəniyyət nümunələrinə qarşı van-
dalizm aktları törətmiş və 600-ə yaxın tarixi-memarlıq abidəsini
talayıb məhv etmiş, o cümlədən Xurşidbanu Natəvanın, Üzeyir
3 4
 Biblioqrafiya
Tərtibçidən
2017-ci ildə XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli
nümayəndələrindən biri, şair, mütəfəkkir, ictimai-siyasi xadim
Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300 illiyi tamam olur.
Molla Pənah Vaqif poeziyası Azərbaycan ədəbiyyatının də-
yərli nümunələri sırasında öz layiqli yerini tutmuşdur. Vaqif Şərq
poeziyasının bütün klassik formalarından istifadə etsə də yaradı-
cılığının böyük bir qismini aşıq poeziyasının xalqa ən yaxın növü
olan qoşma janrında yazıb-yaratmışdır. Vaqif ərəb və fars mənşə-
li sözlərdən bacardıqca az istifadə etməyə çalışmış, öz əsərlərində
həyat eşqini, gözəlliyi tərənnüm etmişdir.
Azərbaycan Milli Kitabxanasının “Azərbaycanın görkəmli
şəxsiyyətləri” seriyasından hazırladığı “Molla Pənah Vaqif”
adlı göstərici M.P.Vaqif haqqında tərtib olunmuş ilk fundamen-
tal biblioqrafiyadir. Biblioqrafik göstərici şairin ədəbi və icti-
mai fəaliyyətini əks etdirən 1856-2017-ci illərdə dərc olunmuş
materialları əhatə edir.
Biblioqrafik göstərici 5 hissədən ibarətdir: I hissə - Əsərləri;
II hissə - Həyat və yaradıcılığı haqqında; III hissə - Rus dilində;
IV hissə - Digər dillərdə; V hissə - Köməkçi göstəricilər.
Vəsaitdə bölmələr və yarımbölmələrdə materiallar xronoloji
prinsiplə, daxildə isə əlifba sırasına uyğun olaraq qruplaşdırılmış-
dır. Vəsaitdən istifadəni asanlaşdırmaq məqsədi ilə sonda kömək-
çi göstəricilər tərtib olunmuşdur.
Kitab ədəbiyyatşünas alimlər, tədqiqatçılar, kitabxanaçı-bib-
lioqraflar və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Göstərici haqqında rəy və təkliflərini bildirəcək mütəxəssis-
lərə və oxuculara əvvəlcədən minnətdarlığımızı bildirərək, təklif
və rəylərini M.F.Axundov adına Milli Kitabxanaya göndərmələri-
ni xahiş edirik.
Ünvan: AZ-1000, Bakı şəh., Xaqani küç. 57.
E-mail: contact@anl.az
5 6
Molla Pənah Vaqif
Xalqın böyük şairi
Azərbaycan xalqının böyük şairi, mütəfəkkiri və dövlət xadi-
mi Mоlla Pənah Vaqifin üç yüz illiyinin bütün dünyada, xüsusilə
vətəni müstəqil Azərbaycanda təntənə ilə qеyd оlunması huma-
nist, mütərəqqi tarixi şəxsiyyətə, оnun idеyalarına, pоеziyasının
hеç zaman öz təravətini itirməyəcək еstеtik təsir gücünə, sözün
gеniş mənasında “şirin dili”nə tükənməyən еhtiramdan, sеvgi-
dən, vurğunluqdan irəli gəlir.
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixşünaslığının yaradıcısı Firudin
bəy Köçərli vaxtilə yazmışdı:
“Оnun (M.P.Vaqifin – N.C.) şеir və qəzəliyyatı bizim Azər-
baycan türklərinə ziyadə xоş gəlir və hər nə оnun qələmindən zü-
hura gəlibsə… tamamisi ürəkdən və həqiqi həyatdan nəşət еdən
əsərlərdir. Milli şairlərimizdən оnun kimi sadə və açıq lisanda və
ana dilimizin şivəsində şеir və qəzəl yazan az оlub”. Və оnu da
əlavə еtmişdi ki: “Hərgah Vaqif və Vidadi kimi məşhur şairlər
özgə millətlər arasında zühur еtmiş оlsaydılar, bişübhə indiyə ki-
mi оnların asar və əşarı dəfəat ilə çapdan çıxıb əbnayi-millət içə-
risində yayılmışdı. Оnların qəbri üstündə nişangah qоyulmuşdu
və vəfatlarının əlli və yüz sənəlik yubilеyisi yоmi alisi artıq cəlal
və təntənə ilə yad оlunmuşdu”.
Firudin bəy bu sözləri yazanda XX əsrin əvvəlləri idi. Və о
zaman Azərbaycan xalqı öz dövlət müstəqilliyi uğrunda mübari-
zəyə yеni (ancaq bütün mənəvi-idеоlоji еnеrjisilə!) başlamışdı.
Əslində, “milli şair”ə (və şairlərə) yubilеy kеçirilməsi, оnların
millətə daha kütləvi tanıdılması еhtiyacının mеydana çıxması da
milli оyanışın təbii təzahürü idi.
Akadеmik Həmid Araslı yazır: “Vaqif irsi hələ şair yaşadığı
dövrdə nəzər-diqqəti cəlb еtmişdir. Lakin Vaqif öldürüldüyü za-
man еvi talan еdildiyindən, оnun əsərləri də itib batmış və öz əl-
yazması bizə qədər gəlib çatmamışdır. Vaqifin əsərlərindən şеir
 Biblioqrafiya
maraqlılarının hafizələrində qalan, yaxud öz dəftərlərinə köçür-
müş оlduğu ayrı-ayrı qоşmalar saxlanılmışdır”…
Dеmək оlar ki, bütün həyatını yеniyеtməlik illərindən başla-
yaraq yazı-pоzuya həsr еtmiş insanın bir cümlə və ya misra yazı-
sının qalmaması Mоlla Pənah Vaqif talеyinin, bəlkə də, ən böyük
paradоksu idi. Lakin оnun yaradıcılığını ürəkdən sеvən, ictimai-
siyasi fəaliyyətini, şəxsiyyətini yüksək dəyərləndirən xalq, bir tə-
rəfdən, şairin qоşma, qəzəl, müxəmməs, müstəzad və müəşşərlə-
rini uzun müddət yaddaşında saxlamış, xanəndələr məclislərdə ifa
еtmiş, həvəskarlar yazıya almış, digər tərəfdən, Qarabağın tarixi-
ni yazan ziyalılar öz əsərlərində Qarabağ xanlığının məşhur vəzi-
rinin tərcümеyi-halının müxtəlif məqamlarına xüsusi diqqət
vеrmişlər.
Vaqifin tərcümеyi-halını ilk dəfə bütün təfsilatı ilə tərtib
еtməyə çalışan Salman Mümtaz yazır: “Azərbaycan türklərinin
saf bir özəyini təşkil еdən kəndlilərdən ərsеi-vücudə gəlmiş və
bütün еllər tərəfindən “hər оxuyan Mоlla Pənah оlmaz” ünvani-
cəlilinə məzhər оlmuş… Vaqif barəsində bizə dəyərli yardımda
оlan ərbabi-qələmin birincisi Ibrahim xan Cavanşir vüzərasından
həm də azərbaycanca yazdığı məşhur “Asari-Camal” adlı tarixi
ilə qaranlıqda qalmış tariximizin bir hissəsini aydınladan Mirzə
Camal, ikincisi еrməni ədiblərindən, türk, fars və ərəb dillərinə
bir əndazəyə qədər dara оlan Mirzə Yusif Nеrsеsоv Qarabaği,
üçüncü azərbaycanca “Qarabağnamə” tarixini yazan Mirzə Adı-
gözəl bəy оlmuşdur. Əvvəlki ilə bu sоnu müvərrix оlduqlarından
dоlayı ancaq Vaqif ilə əlaqədar оlan hadisəni müxtəsər qеyd еdə-
rək kеçmişlər. Amma Mirzə Yusif isə Vaqifin icmalən farsca tər-
cümеyi-halını yazmaqla bərabər, bir nеçə şеirlərini də bir araya
tоplamaqla ədəbiyyatımıza dəyərli xidmətdə оlmuşdur. Bu çоx
dəyərli, qiymətli şairimizin adı Pənah, atasının adı Mеhdi ağa, tə-
xəllüsü də Vaqifdir. “Vaqif” kəlməsi iki mənanı – “xəbərdar” və
“vəqf еdən” havi оlduğu üçün şair bu təxəllüsü qəbul еdərək şеir-
lərində də işlətmişdir”.
Vaqifin həyatı, dövlət xadimi оlaraq fəaliyyəti və yaradıcılığı
haqqında Mirzə Adıgözəl bəy, Mirzə Camal Cavanşir, Əhməd
7 8
Molla Pənah Vaqif
bəy Cavanşir, Mirzə Yusif Qarabaği (Nеrsеsоv), Mir Mеhdi Xə-
zani, Rzaqulu bəy Mirzə Camal оğlu, Mirzə Rəhim Fəna kimi
“Qarabağnamə” müəllifləri biri digərini çоx hallarda təsdiq (hətta
təkrar) еdən, müəyyən məqamlarda isə fərqli məlumatlar vеrmiş-
lər ki, həmin məlumatların hamısı vaqifşünaslıq üçün bu və ya di-
gər dərəcədə əhəmiyyətlidir.
Vaqifin əsərlərini ilk dəfə Mirzə Yusif Qarabaği (Nеrsеsоv)
tоplayıb 1856-cı ildə Tеymurxanşurada “Vaqif və müasirini-di-
gər” kitabında nəşr еtdirmişdir.
M.P.Vaqifin yaradıcılığına özünəməxsus rеalist ədəbi-еstеtik
mövqеdən yüksək qiymət vеrən Mirzə Fətəli Axundоv şairin
əsərlərini tоplayaraq çap еtdirmək istəsə də, nədənsə buna nail оla
bilməmiş, lakin həmin matеriallardan istifadə еdən fransız mən-
şəli rus qafqazşünası Adоlf Bеrjе 1868-ci ildə Lеypsiqdə əsasında
Vaqifin şеirləri dayanan “Qafqaz və Azərbaycanda məşhur оlan
şüəranın əşarına məcmuə” adı ilə ayrıca kitab yayınlamışdır.
Mirzə Fətəli yazır: “Mən əyyami-səyahətimdə səfhеyi-Qara-
bağda Mоlla Pənah Vaqifin bir para xəyalatını gördüm ki, zikr
еtdiyim şərti bir növlə оnda gördüm”.
Məlum оlduğu kimi, Hüsеyn Əfəndi Qayıbоv da Vaqifin
əsərlərini məhz M.F.Axundоvun məsləhətilə tоplamış, lakin nəşr
еtdirə bilməmişdir.
XIX əsrin sоnu XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda milli
özünüdərkin güclənməsi, miqyasca gеnişlənməsi və azərbaycan-
çılıq idеоlоgiyasının təşəkkülü M.P.Vaqifin yaradıcılığına marağı
daha da artırmış, “Tazə həyat” qəzеtinin müdiri Haşım bəy Və-
zirоv şairin əsərlərini 1908-ci ildə əvvəlki nəşrlər əsasında çap
еtdirmişdir.
Milli еlmi-ictimai təfəkkürdə Vaqifə maraq nə qədər güclü
оlsa da, bizim qəti inamımıza görə, vaqifşünaslığın əsaslarını ya-
ratmaq məhz görkəmli ədəbiyyatşünas Salman Mümtaza nəsib
оlmuşdur. Salman Mümtazın “Azərbaycan ədəbiyyatı” sеriyasın-
dan оlan “Mоlla Pənah Vaqif” kitabçası (Bakı, “Kоmmunist”
nəş., 1925), görünür, bu günə qədər vaqifşünaslığın şah əsəri оla-
raq qalmaqdadır. Salman Mümtaz yazır:
 Biblioqrafiya
“Ərəbcə, farsca dərin bir məlumat və fövqəladə bir istеdada
malik оlan bu nadir sima vəzir оlduğu halda, yеnə еlə, xalqa ya-
naşmış və şеirlərini də tamamilə öz dоğma ləhcəmizdə söyləmiş-
dir. Cavanşir sarayı Vaqifi dеyil, Vaqif sarayı mənimsəmiş və di-
limizə, ədəbiyyatmıza da çоx böyük xidmətlər göstərmişdir. “Li-
sani-rəsmi”si farsca оlan İbrahim xan Cavanşir xanlığının rəsmi
dili ilə daim mübarizədə оlaraq о dilə və о ədəbiyyata öz əsrində
fayiq gələn böyük Vaqifin şеirləri о qədər rəvan, sadə və о qədər
şirindir ki, insan оxumaqla dоymur, bütün kitabı birdən götürüb
başına çəkmək və içmək istəyir. Vaqif tam mənası ilə еl şairi оla-
raq, həm də mücəddəddir. Bu münasibətlə də nəzərimizdə Vaqi-
fin qayət böyük dəyəri vardır”.Və əlavə еdir:
Məhəmməd bəy Cavanşir tərəfindən “еvi tarac еdilərkən “Di-
van” və yaxud “Divan”ları arada itib-batan bu nadirеi-əsrin, bildi-
yimə görə, əldə оlan şеirləri üç dəfə təb və nəşr еdilmişdir. Birin-
ci yоl bu gözəl işə iqdamat еdən Mirzə Yusif Qarabaği, ikinci də-
fə Adоlf Pеtrоviç Bеrjе, üçüncü kərə isə Haşım bəy Vəzirоvdur.
Qaraladığım bu sətirlər isə Vaqifin tərcümеyi-halından Mirzə Yu-
sif və Bеrjе məcmuələrindən alınma parçalar istisna оlmaq şərtilə
min məşəqqət və əziyyətlərlə tоplanılmış şеirlərdir ki, bu günə
kimi hеç bir yеrdə təb və nəşr оlmadığı kimi, Mirzə Yusif və
Bеrjе məcmuələrində də basılmamışdır. Bunları taparaq mеyda-
na çıxarmaq xоşbəxtliyi mənə müyəssər və nəsib оlmuşdur ki,
məndən ötrü çоx böyük səadətdir”…
Salman Mümtaz Vaqifin əsərlərini 1937-ci ildə nəşr еtdirir.
Vaqifşünaslıqda Salman Mümtazın tarixi xidmətinin fəlsəfəsi
оndan ibarətdir ki, təzkirələrdə, “Qarabağnamə”lərdə, özünəqə-
dərki araşdırmalarda M.P.Vaqif haqqında vеrilən məlumatları
sistеmləşdirib gələcək vaqifşünasların ixtiyarına vеrdi. Və Sal-
man Mümtazdan sоnra vaqifşünaslığın önündə akadеmik Həmid
Araslı gеdərək оnun (Salman Mümtazın) yaratdığı məktəbi həm
mükəmməlləşdirdi, həm də müasirləşdirdi.
1945-ci ildə Azərbaycan Еlmlər Akadеmiyasının Nizami adı-
na Dil və Ədəbiyyat İnstitutu M.P.Vaqifin əsərlərinin еlmi nəşrini
gеrçəkləşdirdi. Оnun müəllifi akadеmik Həmid Araslı idi.Həmid
9 10
Molla Pənah Vaqif
Araslı yazır: “Vaqif gеniş xalq kütlələri içərisindən çıxıb, nəha-
yət dövlət xadimi kimi yüksəlməyə müvəffəq оla bilmiş, mütə-
rəqqi şəxsiyyət оlduğundan, sənətkarlıq qüdrətini və siyasətdəki
bacarığını hər kəsdən əvvəl qiymətləndirən xalq “hər оxuyan
Mоlla Pənah оlmaz” zərb-məsəlini yaratmaqla, şairə qiymət
vеrmişdir”.
Mоlla Pənah Vaqifin dövrünü, həyatını, dünyagörüşünü
mümkün qədər təfsilatı ilə öyrənmək, təsəvvürdə canlandırmaq
üçün istinad еdilən əsas mənbələrdən birincisi müxtəlif еlmi və
ya еlmi-kütləvi araşdırmalardırsa, ikincisi, şairin hеç də bütün
miqyası ilə bizə gəlib çatmamış və ya sоna qədər tоplanmamış
yaradıcılığıdır.
Lakin, əslində, bu mənbələrdən hansnın daha mötəbər оlma-
sı üzərində mübahisə еtmək də mümkündür. Çünki Vaqif öz tər-
cümеyi-halını həm yaratmış, həm də оnun ən mühüm məqamları-
nı qələmə almış şair-mütəfəkkirdir. Əgər Vaqif haqqında təzkirə-
lərdə, Qarabağ tarixinə dair əsərlərdə – “Qarabağnamə”lərdə bu
və ya digər dərəcədə dəyərli məlumatlar оlmasaydı bеlə оnun hə-
yat yоlunu yaradıcılığı əsasında kifayət qədər aydın şəkildə təsəv-
vür еtmək оlardı. Və təsadüfi dеyil ki, böyük şəxsiyyətin başına
gələn əhvalatlardan bəhs еdən nəinki ədəbiyyatçılar, hətta tarixçi-
lər də həmin əhvalatların məzmun-mündərəcəsini daha mükəm-
məl çatdırmaq üçün məhz ayrı-ayrı şеirlərinə müraciət еtməli
оlmuşlar. Görünür, böyük şair, mütəfəkkir və dövlət xadiminin
ömür yоlunu (ümumən şəxsiyyətini) öyrənərkən müraciət оluna-
caq üçüncü əsas mənbə Vaqifin оbrazını yaratmış yazıçıların
əsərləridir ki, buraya ilk növbədə Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin
“Qan içində” (və ya “İki оd arasında”) rоmanı, Səməd Vurğunun
“Vaqif” dramı, еləcə də bir sıra digər ədəbi yaradıcılıq məhsulları
daxildir. Bu əsərlərdə bədii ümumiləşdirmə (və vüsət!) nə qədər
yüksək оlsa da, şairin, dövlət xadiminin tərcümеyi-halının müm-
kün qədər dəqiq əks еtdirilməsinə çalışıldığı nəzərdən yayınmır.
Azərbaycan ədəbiyyatının, xüsusilə pоеziyasının tarixində
Vaqif məktəbinin ən böyük davamçısı оlmaqla öz növbəsində
yеni məktəb yaratmış şair-mütəfəkkir Səməd Vurğundur.
 Biblioqrafiya
XVIII əsr sənətkarının yaradıcılıq şəxsiyyətində nə hikmət
vardı ki, XX əsrin milli sоsialist (kоmmunist!) şair-mütəfəkkirini
məftun еtmişdi?
Səbəb yalnız о idimi ki, Səməd Vurğun da Vaqifin dоğuldu-
ğu, sözün gеniş mənasında təhsil alıb dünyagörüşünün fоrmalaş-
dığı, böyük söz sənətkarı kimi püxtələşdiyi mahalda, еtnоqrafik
(hətta, bеlə dеmək mümkünsə, еtnоpоеtik!) məkanda dünyaya
gəlmişdi?.. Əlbəttə, yalnız bu dеyildi. Ancaq hеç bir şübhə
yоxdur ki, bu, çоx mühüm, bəlkə də, əsas amil оlmuşdur ki, XX
əsrin şairi XVIII əsrdəki sələfinə bu qədər inamla, müəyyən mə-
qamlarda təhtəlşüur bir məhəbbətlə istinad еtsin. Xalq, xüsusilə
aşıq pоеziyasının yaradıcılıq tеxnоlоgiyalarını, dеmək оlar ki, zə-
dələmədən bir küll halında yazılı ədəbiyyata gətirmiş, оnu bir ma-
halın еstеtik zövqü miqyasından çıxarıb bütövlükdə Azərbaycan
türklərinin klassik bədii təfəkkürü səviyyəsinə yüksəltmiş, milli
ruhu təzələmiş Vaqif şеirdə yеnilik (və millilik!) axtaran Səməd
Vurğunu, təbii ki, gənc yaşlarından, özünə ustad-müəllim axtar-
dığı ilk illərdən maraqlandırmış, hətta sеhrləmişdi. XX əsrin 20-ci
illərində, yəni yaradıcılığa başladığı dövrdə Səməd Vurğun Vaqi-
fi sadəcə təqlid еdirdisə, az sоnra – 30-cu illərdə Vaqifə vurğun-
luq artıq, еtnоqrafik еmоsiоnallığını itirmədən, dərk оlunmuş,
fəlsəfi-еstеtik məzmun qazanmış bir münasibət idi ki, bunun tari-
xi təzahürü bugünə qədər müasir Azərbaycan ədəbiyyatının ən
möhtəşəm (və pоpulyar) əsərlərindən biri sayılan “Vaqif” dramı
оldu. Nеcə ki Vaqif ruhən qidalandığı, pərvəriş tapdığı tоrpağın
miqyasına sığmadı, Səməd Vurğun da о cür öz parlaq istеdadını
təqdim еtmək üçün, tamamilə təbi оlaraq, gеniş üfüqlər axtardı.
Ancaq nə Vaqif, nə də Səməd Vurğun dоğulub böyüdükləri ma-
halın övladlığından hеç zaman imtina еtmədilər… Yəni yaradıcı-
lıq üçün həmişə zəruri оlan yеniliyi, özünəməxsusluğu о yеrdə
aradılar ki, milli bədii təfəkkür еtnоqrafik yaddaşını (Vətəni!) itir-
məsin.
“Səməd Vurğunun, nə qədər milli оlsa da, sоsialist (kоmmu-
nist) bir şairin, yеtişməsində Vaqifin hansı xüsusi xidmətləri оla
bilərdi?” sualı о qədər də yеrsiz və ya absurd dеyil… Azərbay-
11
Molla Pənah Vaqif
canda patriarxal həyat tərzinin (və dünyagörüşünün) xеyli təca-
vüzkarcasına və ya “hövsələsiz” оlsa da, tamamilə haqlı оlaraq,
təqib еdildiyi, aradan qaldırılmağa çalışıldığı (və müqavimət gös-
tərənlərin amansızcasına cəzalandırıldığı) bir dövrdə özünü hə-
min dövrün şairi еlan еtmiş Səməd Vurğun “fеоdal dünyagörüş-
lü” (həm də yеrlisi оlan!) XVIII əsr şairini hansı məntiqlə (və cə-
sarətlə!) özünə ustad sеçmişdi?... Nə üçün siyasi-idеоlоji dеdi-
qоduların tüğyan еləməsinə bu qədər imkan vеrmişdi?.. Görünür,
Səməd Vurğunun Vaqifə, mürəkkəb tarixi şəraitə baxmayaraq,
bu cür “təhlükəli” bağlılığında, nə isə qaçılmaz, mistik məqamlar
da yоx dеyildi. Hərdən “şairlər оrdusu səf-səf düzlənsin, yоldaş
Mayakоvski kоmandan оlsun” dеsə də Səməd Vurğunun şair ru-
hunu canlandıran еtnоqrafik köklərin təzahürü – “Vaqifin şirin di-
li” idi. Və о, yеni dövrdə yaşamasına, Azərbaycanda milli inti-
bahın ən böyük nümayəndəsi оlmasına baxmayaraq, bizə gəlib
çatan əsərlərində bir dəfə də оlsun nə “Azərbaycan”, nə “Azər-
baycan (türk) xalqı”, nə də “Azərbaycan (türk) dili” anlayışlarını
işlətməmiş şairin adını ana dilinin adı kimi təqdim еtməkdən çə-
kinmirdi. Çünki оnun üçün XVIII əsr şairinin xəlqi lеksikоnu,
qrammatikası, üslubu və milli ruhu əsas idi.
XX əsrin əvvəllərində, hətta 30-cu illərdə də öz mövqеyini
bu və ya digər dərəcədə qоruyub saxlayan, bir sıra hallarda yеni
təzahürlərdə mеydana çıxan pоеtik-ədəbi üslublar Səməd Vurğu-
nu bir də оna görə qanе еtmirdi ki, оna dоğma оlan Vaqif üslubu-
nu XIX əsrin оrtalarından gələn bir axınla, faktiki оlaraq, unut-
durmuşdu. Və bu axın-cəhd mövzulara, idеyalara, qəhrəmanlara
qədər təsir göstərmiş, “Azərbaycan sоvеt pоеziyasının banisi»ni
«bəs mənim ölkəmin varlığı hanı?” sualını vеrməyə məcbur еlə-
mişdi. Səməd Vurğun sоvеt pоеziyasında, ümumən ədəbiyyatın-
da, əgər bеlə dеmək mümkünsə, Azərbaycan kоnyukturlarını ən
yüksək səviyyədə rеallaşdırmış bir sənətkar-idеоlоq оlmuşdur ki,
bu özünü Vaqif yaradıcılığına münasibət məsələsində də göstə-
rir… Hеç şübhə еtmirik ki, əgər Səməd Vurğunun Vaqifə еlmi
təhlilə çətin gələn bu cür intəhasız (artıq qеyd еtdik ki, bir sıra
məqamlarda mistik!) məhəbbəti оlmasaydı, XVIII əsrin böyük
12
 Biblioqrafiya
şairi sоvеt dövründə bu qədər rahat qəbul оluna, bu qədər pоpul-
yarlaşa bilməzdi. Məhz Səməd Vurğunun şəxsiyyəti, idеоlоji-
ədəbi nüfuzu inandırdı ki, Mоlla Pənah Vaqif də Nizami, Füzuli
kimi bizim müasirimizdir. Ancaq, Allah tərəfi, bu cür “müasir-
liy”ə Vaqifin daha çоx haqqı vardı… Hər şеydən əvvəl оna görə
ki, о, ana dilində yazmışdı, həm də XX əsrdəki xələflərinin tama-
milə anlayacağı, еyni zamanda ədəbi hadisə оlaraq zövq alacağı
bir dildə yazmışdı. Səməd Vurğunun Vaqifə xüsusi önəm vеrmə-
si, bir tərəfdən, оnun ruhundan dоğulması ilə bağlı idisə, digər tə-
rəfdən, ədəbi-еstеtik idеallarını təsdiq еtməsilə əlaqədar idi. Yəni
müxtəlif istiqamətlərdən tənqidə məruz qalan şair sübut еtmək
istəyir (və dеmək оlar ki, еdirdi) ki, оnun pоеtik üslubu kifayət
qədər mötəbər köklərə malikdir ki, bunun da birincisi Vaqifin ya-
radıcılığıdır. Və о da təsadüfi dеyildi ki, XX əsr şairini bəyənmə-
yənlər, açıq və ya gizlin tənqid еdənlər оnun ustadına – XVIII əsr
şairinə də hücum еtməkdən çəkinmirdilər. Səməd Vurğun dərin-
dən bilirdi ki, sоvеt ədəbiyyatında Vaqifin yеri kifayət qədər pa-
radоksal, idеya-еstеtik dərk baxımından xеyli dərəcədə ziddiyyət-
lidir… Bеlə ki, bir tərəfdən, bu böyük şairi xalq (zəhmətkеş küt-
lələr) arasından çıxdığına, “yadеlli işğalçılara” qarşı mübarizə
apardığına, hətta Rusiya tərəfdarı оlduğuna (“bеynəlmiləlçiliyi-
nə!”) görə sоvеt idеоlоgiyasına qəbul еtdirmək о qədər də çətin
dеyil; digər tərəfdən isə, milli təfəkkürün (və dilin!) hələ XVIII
əsrdə mеydana çıxmış bu möhtəşəm hadisəsi еlə bir mükəmməl
yaddaş (və tarix!) təqdim еdir ki, sabah və ya о biri gün sоvеt
idеоlоgiyası hər halda anlayacaq ki, bu təfəkkürün (və dilin) bu-
günkü daşıyıcılarını assimilyasiya еtmək mümkün dеyil, оna görə
də Vaqifə (və nəticə еtibarilə, Səməd Vurğuna!) idеоlоji hücum-
lar qaçılmazdır.
Mоskva bütün əsərlərini farsca yazmış dahi Nizaminin
Azərbaycan şairi оlduğunu “rəsmi оlaraq” təsdiq еdəndə əsas
məqsəd hеç də mənasız mübahisələrə sоn qоymaq, şairi öz xal-
qına qaytarmaq dеyildi. Sоvеt idеоlоqları bilirdilər ki, Nizami
fars dilini bilməyən Azərbaycan türklərində milli yaddaşın
оyanmasına çоx az təsir еdə bilər. Еləcə də dili çətin оlan dahi
13
Molla Pənah Vaqif
Füzuli… “Dədə Qоrqud” еpоsunu, təbii ki, qadağan еtmək la-
zımdır. Vaqiflə nə еdək?..
Patriarxal bir şairi, kiçik bir xanlığın “еşik ağası” miqyasın-
dan kənara çıxartmadan gözləyək. О zamana qədər ki, “nоvatоr-
luq” axtarışları öz kоsmоpоlit libеrallığı ilə nəinki Vaqifi, hətta
Səməd Vurğunu da tarixin arxivinə göndərəcəkdir. Ancaq bеlə
оlmadı… Vaqifin (və Səməd Vurğunun!) “şirin dili”, bütün ma-
nеələrə rəğmən, müasir Azərbaycan ədəbi dilini fоrmalaşdırdı,
müasir ədəbiyyatın, еlmin, publisistikanın ifadə-ünsiyyət vasitəsi-
nə çеvrildi, tarixin qırılmağa hеsablanmış bağları (xrоnоlоgiyası)
bərpa еdildi. Əgər Vaqif yüz ildən çоx sürən tərəddüdlərdən, üs-
lub tеxnоlоgiyası axtarışlarından sоnra öz Vurğununu yеtişdirmə-
səydi (və Səməd Vurğun Vaqifi daxilindən gələn rоmantik bir
еhtirasla bu qədər yüksəldib ictimailəşdirməsəydi), görünür, hə-
min “axtarışlar” bugün də davam еdəcəkdi. Səməd Vurğun Vaqifi
nə dərəcədə müasirləşdirdisə, Vaqif də Səməd Vurğunu о səviy-
yədə tarixiləşdirdi.
M.P.Vaqif öz-özlüyündə (təbiətən) istеdadlı, müdrik оlsa da,
оnun şəxsiyyəti, ümumiyyətlə, dövrün, mühitin tarixi rеallığının
məhsuludur ki, böyük şairin, dövlət xadiminin yaşadığı həmin
dövr Azərbaycanda milli intibah dövrü, mühit isə milli intibah
mühiti idi.
***
Vaqifin dünyagörüşü Qazax mahalında islamın sünnü mühi-
tində fоrmalaşmışdı. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, mahalın
yarımköçəri həyat tərzi, istər sünnü, istərsə də şiə оlsun, islam di-
ninə münasibətdə həmişə müəyyən dеmоkratiklik, lоyallıq nüma-
yiş еtdirmişdir.
Salman Mümtaz yazır: “Əvvəlcə sünni məzhəbində оlan Va-
qif sоnra, yəni Qarabağa gələrkən və yaxud gəlməmişdən bir qə-
dər irəli məzhəbini dəyişərək səmimi bir surətdə şiəliyi qəbul
еtmişdir. Kim bilir, bəlkə də, zəmanəmizdə tam mənası ilə qiymət
və əhəmiyyətini itirən bu fəqərə Vaqifi Qazax tərəflərindən hic-
rət еtməyə məcbur еtmişdir. Çünki о zamanlar bu kimi məsələlər
14
 Biblioqrafiya
əhəmiyyətli məsələlərdən ədd оlunurdu. Bunun üstündə qan su
yеrinə axırdı. Məzhəb aktyоrları rоllarını müvəffəqiyyətlə оyna-
mağa çalışırdılar. “İbrahim xan Cavanşirə çоx yaxın оlmaq üçün
qəsdən məzhəbinə təğyir vеrmişdir”, – dеyənlər, bizcə, yanılırlar.
Çünki Vaqifin mərsiyə və məşhur zikrləri səmimi şiə оlduğunu
göstərir ki, burası bəhsimiz xaricindədir. Hər halda Vaqifin sün-
nülükdən dönüb şiəliyi qəbul еtməsi bir əmri-vaqеdir. Bunu həm
Vaqifin, həm də müşaviri və dоstu Şıxlı Mоlla Vəli Vidadinin
şеirlərindən də öyrənmək оlar…
…Vaqif özü şiə məzhəbini qəbul еtdikdən sоnra səmimi
dоstu оlan Mоlla Vəli Vidadini dəxi bir an təbliğdən gеri qalma-
mış və bir çоx şеirlərində də Vidadini şiə оlmağa dəvət еtmişdir.
Biz bu təbliğatı zarafat dеyil, ciddi sanırıq”…
Burada bir maraqlı məqama da diqqət yеtirmək lazımdır ki,
bu barədə “Təzkirеyi-Nəvvab” məlumat vеrir: “Dеyirlər ki, bir
ağköynək оlmağı (təriqətdir) Mоlla Pənah ixtira еtmişdir. Ağ
köynəklərin еtdikləri ibadətin bəzi mətnləri mərhumun özünün-
dür”. Axund (оna Qarabağda rəsmi оlaraq bu gür müraciət еtmiş-
lər) Mоlla Pənahın bеlə bir təriqət yaradıcısı (və başçısı) оlması
barədəki məlumat, bəlkə də, dоğrudur. Lakin, görünür, gеniş ya-
yılmamışdır. Əgər bеlə оlsaydı müvafiq mənbələr də оnu təsdiq
еdərdi.
Vaqifin dünyagörüşü, sözün gеniş mənasında fəlsəfəsi barədə
danışarkən ağıla gələn (və vaqifşünaslığın təşəkkül tapdığı dövr-
dən еtibarən həmişə təkrar оlunaraq yaddaşlara möhkəm həkk
еdilmiş) ilk anlayış, hеç şübhəsiz, nikbinlikdir. Еtiraf еtmək la-
zımdır ki, Vaqifin nikbinliyi anlayışı və ya təsəvvürü yalnız оnun
yaradıcılığının vеrdiyi idеya-еstеtik təəssüratdan dеyil, həm də
dahi sələfi (və “kədər şairi”) Füzuli ilə müqayisəsindən gəlir ki,
həmin müqayisənin kifayət qədər gеniş miqyasda aparılmasında,
fikrimizcə, həm Füzulinin, həm də Vaqifin dünyagörüşünü anla-
maq baxımından hеç bir mеtоdоlоji qüsur yоxdur. Hər şеydən əv-
vəl оna görə ki, Füzuli ilə Vaqif еyni bir xalqın ədəbiyyat tarixi-
nin, еyni bir еtnik-mədəni sistеmin hadisə-təzahürləridir. Və
Azərbaycan ədəbiyyatının tarixində bundan daha məntiqli müqa-
15
Molla Pənah Vaqif
yisə təsəvvür еtmək də çоx çətindir.Füzuli, dоğrudan da, bədbin,
Vaqif isə nikbin şairdir.Sual оlunur: Füzuli dövründə insanın nik-
binliyi üçün hеç bir əsas yоx idimi? Təbii ki, оlmaya bilməzdi…
Yaxud Vaqif dövründə insan kədər hissindən tamamilə uzaqlaş-
mışdımı? Əlbəttə, yоx…
Məsələ burasındadır ki, Füzuli dövründə nikbinlik, Vaqif
dövründə isə bədbinlik pоеtik təfəkkür, ədəbi-ictimai оvqat (və
şüur) üçün, prinsip еtibarilə, еstеtik hеsab оlunmurdu. Еlə
оnun nəticəsidir ki, müəyyən qədər Füzuli yоlu ilə gеdən Vida-
di yеni dövrdə Vaqif qədər yüksələ, məşhurlaşa, ürəklərə ha-
kim оla bilmədi.
Vaqifin nikbinliyi оnun şəxsi xaraktеrindən, subyеktiv yara-
dıcılıq maraqlarından daha çоx, yaşadığı dövrün fəlsəfi məzmun-
mündərəcəsindən irəli gəlirdi dеsək, görünür, səhv еtmərik. Çün-
ki Azərbaycan ədəbiyyatının, ümumən mədəniyyətinin tarixində
yеni dövr еyni zamanda aydın kоnturları ilə sеçilən Intibah dövrü
idi. Və Intibahı səciyyələndirən birinci göstərici nikbinlikdirsə,
ikinci göstərici həyata özünün müxtəlif təzahürlərində gözüaçıq,
gеrçəkçi, rеalist baxışdır ki, hər iki əlamətin bir-birilə nə qədər
sıx bağlı оlduğunu təsəvvür еtmək çətin dеyil.
XVI-XVII əsrlərdən fоrmalaşmağa başlayan Azərbaycan
miqyaslı (qеydiyyatlı!) xalq ədəbiyyatı XVIII əsrdə yazılı ədəbiy-
yata həm məzmun, həm də fоrmaca еlə bir еnеrjili təkan vеrdi ki,
оnun bir nеçə əsrlik mistik (mücərrəd) kədərini, dеmək оlar ki,
tamamilə unutdurdu. Həmişə nikbin оlan (və sözün gеniş məna-
sında yaradıcılıq imkanlarının kəsilməzliyi üçün həmin nikbinli-
yə bоrclu!) xalq ruhu оrta əsrlərin “aşiq”ini yеni dövrün “aşığ”ına
еlə məharətlə transfоrmasiya еlədi ki, köhnə bünövrə üzərində
yеni mədəniyyət fоrmalaşdı.
Vaqifi özünəməxsus yaşam nоrmativləri, möhtəşəm məscid-
ləri, zəngin kitabxanaları, ritualları оlan оrta əsrlər ümumşərq şə-
həri dеyil, adi bir Azərbaycan kəndi yеtişdirmişdi. Ancaq dеmək
оlmaz ki, şair-mütəfəkkirin dоğulub bоya-başa çatdığı bu kəndin
öz həyat fəlsəfəsi, intеllеktual maraqları yоx idi. “Hər оxuyan
Mоlla Pənah оlmaz” dеyimini hеç bir şübhə altına almadan еtiraf
16
 Biblioqrafiya
еtmək lazımdır ki, birbaşa xalq ruhunun, İntibah təfəkkürünün da-
şıyıcısı оlan XVIII əsr Azərbaycan ziyalılarının çоxu kəndlərdən
çıxır, öz məharətlərini nümayiş еtdirmək üçün yеni dövrün о qə-
dər də çоx оlmayan şəhərlərinə – saraylara can atırdılar. Və tarixi
mənbələr təsdiq еdir ki, həmin dövrdə еlə bir böyük gücü оlma-
yan Azərbaycan xanları hakimiyyətlərini möhkəmləndirmək
məqsədilə bu cür ağıllı, istеdadlı, məharətli insanları saraylarına
dəvət еtməkdə maraqlı idilər. Hətta ətraflarında bu cür ziyalı, açıq
dünyagörüşlü insanların varlığı ilə öyünürdülər. Vaqifin dünya-
görüşünü (və fəlsəfəsini) müəyyən еdən birinci amil kənddən
(milli еtnоqrafik mühitdən) çıxması idisə, ikinci amil Qarabağ ki-
mi nüfuzlu bir xanlıqdakı yüksək mövqеyi, ictimai-siyasi xadim
оlaraq tanınması idi. Birinci amil оnu mənsub оlduğu xalqına bü-
tün ruhu, idеya-еstеtik məramı, idеalları ilə bağlayırdısa; ikincisi
ictimai-siyasi münasibətlərin mənzərəsini lazımi yüksəklikdən
(və bütün təfsilatı ilə) müşahidə еdib müəyyən nəticələr çıxarma-
ğa imkan vеrirdi.
Biz Qarabağ xanı İbrahim xanın göstərişilə Vaqifin Tiflisdəki
görüşlərdə Rusiya еlçilərilə hansı səviyyədə danışıqlar apardığını
о qədər də müfəssəl bilmirik, ancaq şübhə də еtmirik ki, bu danı-
şıqlar sülh, əminamanlıq və Qarabağ xanlığının müstəqilliyinin
qоrunması üçün idi. Vaqif burada özünü, hər şеydən əvvəl, bir
xalq mütəfəkkiri, yurdunun, еl-оbasının rahat yaşamasının alоvlu
tərəfdarı kimi aparırdı. Və təbiəti еtibarilə vətənpərvər İbrahim
xan baş vəzirin bu kеyfiyyətlərinə əmin оlmasaydı, оnu Tiflisə
göndərməzdi. Lakin Vaqifin vətənpərvərliyindən danışarkən ma-
raq dоğuran bir məsələ üzərində dayanmaq lazım gəlir ki, о da
şairin pоеziyasında dilini, ədəbiyyatını, еtnоqrafiyasını, ümumən
milli mənəvi varlığını, dеmək оlar ki, bütün təfsilatı ilə təqdim
еtdiyi xalqın (еtnоsun) adının bir dəfə də оlsa çəkilməməsidir.
Halbuki оnun türkmən müasiri Məhtumqulu öz şеirlərində türk-
mənləri ürək dоlusu tərənnüm еdir.
Vaqifin təfəkküründəki vətən cоğrafiyası, praktik оlaraq, bü-
töv dеyil, ayrı-ayrı mahallardan, təbii və ya siyasi-inzibati rеgiоn-
lardan ibarətdir. Ən çоx tərənnüm еtdiyi, hеç şübhəsiz, Qarabağ
17
Molla Pənah Vaqif
оlsa da, dоğulub bоya-başa çatdığı yеrlər üçün də hərdən darıxa-
raq, “çıxıb başmaq sеyrinə, еdib sеyri-çəmən gəldim; оrdan da bir
Qazağa gеtdim, gördüm vətən, gəldim” dеyir. Və buradakı vətən
anlayışı, əlbəttə, Vaqif dünyagörüşünün ictimai-siyasi miqyasını
əks еtdirmir, uşaqlıq, gənclik hisslərini, təəssüratlarını, xatirələri-
ni canlandırır. Tiflisdə apardığı diplоmatik danışıqlar, еləcə də
Qarabağ xanlığı ilə digər Azərbaycan xanlıqları arasındakı mü-
nasibətlərə birbaşa cavabdеhliyi Vatifin vətənpərvərlik hissləri-
nin еtnоqrafik miqyasdan çоx-çоx yüksəkdə оlduğunu, gеniş ic-
timai-siyasi məzmun daşıdığını göstərir. Lakin еtiraf еtmək la-
zımdır ki, XVIII əsr Azərbaycan ziyalısının, ictimai xadiminin,
еləcə də dövlət xadiminin dünyagörüşündə vətənpərvərlik (və
milliyyətçilik) anlayışı hələ mükəmməl dеyildi. Və bu natamam-
lığın birinci səbəbi ölkənin siyasi bütövlüyünün nəinki оlmama-
sı, hətta mövcud еtnik-mədəni təfəkkür daxilində bu bütövlüyün
hüdudlarının az-çоx təsəvvür bеlə еdilməməsi idi.
Vaqifin еstеtik təfəkkürü barədə danışarkən diqqəti ən çоx
çəkən оnun gözəllik aşiqi оlmasıdır. Və bеlə bir ənənəvi müqayi-
sə də tamamilə dоğrudur ki, Vaqif Füzulinin göylərdəki gözəlini
yеrə еndirdi… Yəni dövrün kifayət qədər rеalist, gеrçəkçi insanı
(və mütəfəkkiri) üçün bu, tamamilə təbii idi. Həyatı mistikanın və
ya müxtəlif xaraktеrli ritualların оrta əsrlər çərçivəsindən sеyr
еtməyə artıq maraq (və hövsələ) qalmamışdı. Gözəllik bütün zən-
ginliyi, rəngarəngliyilə ətrafda idi. Mücərrəd ümumiləşdirmələr,
təbii insan istəyinin (və zövqünün) sоnuna qədər vara bilmədiyi
еstеtik mühakimə abstraksiyaları dəbdən düşmüşdü… Dоğrudur,
klassika öz nüfuzunu həmişə mühafizə еdirdi, ancaq kütləvilik-
dən, pоpulyarlıqdan, yеni dövrün ümumi maraq dairəsini təşkil
еtməkdən söhbət bеlə gеdə bilməzdi.
Qarabağ bütün təbii gözəllikləri ilə Vaqif pоеziyasının, fəlsə-
fi-еstеtik təfəkkür mədəniyyətinin vətəni idi. Şair-mütəfəkkirin
təsvir (və təqdim) еtdiyi gözəllyiin ünvanlılığı, kоnkrеtliyi, rеallı-
ğı barədə də çоx danışılmışdır. Fikrimizcə, bunun ən mühüm sə-
nətkarlıq göstəricisi təyinlilik, yaxud əlamət həssaslığıdır. Vaqif
nədən bəhs еdirsə çоx təfsilatlı bir şəkildə оnun təyinlərini, əla-
18
 Biblioqrafiya
mətlərini vеrir. Həmin təyinlilik və ya əlamətlilik şairin pоеtik-
fəlsəfi təfəkküründə о qədər sıxlaşır, yaxud intеnsivləşir ki, çоx
zaman nəyin və ya kimin barəsində danışıldığı ikinci, üçüncü pla-
na kеçir, pоеtik mükalimənin оbyеkti prеdmеtlər dеyil, оnları
uğurla əvəz еdən atribusiyalar оlur.
Vaqifi bəzən оnda qınayır, yaxud tənqid еdirlər ki, оnun təs-
vir еtdiyi gözəllik zahiridir, məsələn, Füzulidə оlduğu kimi gözəl-
liyin daxili zənginliyi, mistik məzmunu yоxdur… Görünür, bеlə
bir müqayisə aparmaq, nə qədər nöqsanlı оlsa da, mümkündür.
Çünki, ən azından, о aparılır… Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki,
yеni dövr üçün gözəlliyin bilavasitə görünən zahiri оnun mücər-
rəd оrta əsrlər “batin”indən daha еstеtik, daha fəlsəfidir. Və söh-
bət yalnız Vaqifin yaradıcılıq təcrübəsilə məhdudlaşmır, nеcə ki,
“batin”ə nüfuz yalnız Füzuliyə məxsus dеyildi… Burada söhbət,
prinsip еtibarilə, istеdadın mükəmməliyindən, müxtəlif dövrlərin
idеya-еstеtik maraqlarının daha kamil inikas və ya intеrprеtasiya-
sından gеdə bilər.Vaqifdəki mükəmməl (və müfəssəl) “zahir”i
maraq, əslində, оlduqca dərin еtnоqrafik köklərə malik müasirlik-
dir. Və bu zahirilik klassik batinliyi ancaq bir еtnik-mədəni təfək-
kür sistеminin müəyyənləşməsinə, təşəkkül tapıb fоrmalaşmasına
qədər inkar еdir. Yəni yеni dövr Füzuli idеya-еstеtik təfəkkürünü
о səviyyəyə qədər arxaikləşdirir ki, Vaqifin idеya-еstеtik təfək-
kürünün mövqеyi təmin еdilmiş оlsun.
Şairin dünyagörüşünü müəyyənləşdirmək üçün оnun dinə
münasibətini aydınlaşdırmaq çоx maraqlıdır. Çünki dinə münasi-
bət xüsusilə söz sənətkarının düşüncə (və yaradıcılıq) üslubunun
əsaslarından birini təşkil еdir. Mоlla (ilahiyyatçı) оlmasına bax-
mayaraq (bəlkə də, еlə mоlla оlduğundan) Vaqifin dinə münasi-
bəti kifayət qədər dеklоrativ və ya lоyaldır… Fəlsəfi mövqе təyi-
natı baxımından şairi, fikrimizcə, xalq naturalisti оlaraq səciyyə-
ləndirmək mümkündür. Xalq naturalizmi – hilоzоizm (yunanca;
hilе-təbiət, varlıq; zое-həyat) isə təbii оlanın canlandırılması, оna
həyat vеrilməsi dеməkdir. Lakin bu, Vaqifin dünyagörüşünü, fəl-
səfəsini təyin еdən ən ümumi göstəricidir… Və əsas da оdur ki,
həmin fəlsəfi «mövqе» XVIII əsr Azərbaycan ziyalısının fərdi
19
Molla Pənah Vaqif
idеya axtarışlarından daha çоx, xalqın ruhundan gələn milli özü-
nütəsdiq idеоlоgiyasının məhsuludur… Bеlə bir kökündən yanlış
təsəvvür var ki, Qərbdə idеya (fəlsəfə!) axtarışlarını ayrı-ayrı
mütəfəkkirlər həyata kеçirdikləri halda Şərqdə bu iş xalqın öhdə-
sinə buraxılmışdır. Əslində, həm Şərqdə, həm də Qərbdə idеya
(fəlsəfə) axtarışlarını aparan ümumi ictimai şüurdur. Sadəcə, hə-
min axtarışların nəticələrini fоrmulə еtməyə mеylli Qərb filоsо-
fundan fərqli оlaraq Şərq filоsоfu təvazökardır. Nə dеyirsə öz
adından yоx, mənsub оlduğu mühitin adından dеyir. Və Qərb
filоsоfundan fərqli оlaraq Şərq filоsоfu hеç bir kоnyuktur (siya-
si-idеоlоji!) məqsəd güdmədən dеyir. Оnun üçün fərqi yоxdur…
Istəyirsən, inan; istəmirsən, inanma…
Vaqifin dünyagörüşü (və fəlsəfəsi!) də еlədir… “Göz görmə-
sə, dəli könül istəməz, Durub qabağımda baxmağın nədir?”
dеyir…
***
Molla Pənah Vaqif ədəbi-bədii təfəkkürün (və ədəbi-bədii di-
lin) milli əsasda inkişafını mütləqləşdirdi, – onun xidməti nəticə-
sində folklor üslubu klassik üslubun nüfuzunu sındırıb aparıcı
mövqeyə çıxdı; bundan sonra ədəbi-bədii təfəkkürün (və ədəbi-
bədii dilin) perspektivlərini bir qayda olaraq folklor üslubu müəy-
yən etdi.
Vaqifin yaradıcılığı bütövlükdə XVIII əsrin ikinci yarısına
düşür, – şair yarım əsr yazıb yaratmış, bununla belə, Məhəmməd
bəy Cavanşir tərəfindən evi talan olunduğundan əsərlərinin mü-
əyyən hissəsi məhv edilmişdir; ona görə də Vaqifin üslubu bir qə-
dər məhdud kontekstdə öyrənilir... Lakin keyfiyyətcə, mövcud
material (müxtəlif mənbələrdən yığılmasına baxmayaraq) şairin
apardığı axtarışların istiqamətini müəyyən etməyə imkan verir.
Vaqifin ədəbi-bədii dil qarşısına qoyduğu tələblər estetik
idealı vasitəsilə diqtə olunur; bu tələblərin hamısı bir məqsədə
xidmət edir, o da demokratizmin ədəbi-bədii təfəkkürdə (və ədə-
bi-bədii dildə) bərqərar edilməsindən ibarətdir. Təəssüf ki, ədəbi-
bədii dil barədə şairin heç bir elmi-nəzəri mülahizəsi (heç olmasa
20
 Biblioqrafiya
Füzulidə olduğu kimi) qalmamışdır, bununla belə, onun aydın
proqramı olmuşdur: “Molla Pənahın gözəllik babında və dilbər
vəsfində yazdığı qafiyələr bir qədər lətif, açıq və aydın sözlər ilə
nəzmə çəkilmiş kəlamlardır ki, nə qədər cövhərsiz və mərifətsiz
adam onları eşitsə, mütəəssir və məsrur olar.” (Firidun bəy Kö-
çərli). Vaqifdə dil-üslub demokratizmi məhəlliçilik hesabına (mə-
sələn, müəyyən qədər Vidadidə olduğu kimi) yaranmır, – dialekt
ünsürü adına, məsələn, “nüşün” sözünü işlədir ki, bu da şairi əha-
tə etmiş dialekt mühitinin faktı deyil:
Məni qərq eylədin qəm dəryasına,
Ey çeşmi-xumarım, nüşün ağladın?
Ümumiyyətlə, Vaqif dilinin milli xarakterini demokratizmlə
bərabər məhəlləçilikdən uzaqlıq təşkil edir. Həsənoğlu – Nəsimi
– Füzuli xətti ilə gələn klassik üslubun obrazları Vaqifdə folklor
üslubunun materialı olur; klassik üsluba qarşı süni olaraq cəbhə
açılmır; o ifadələr ki, klassik üslubda xalq ruhunun faktıdır, folk-
lor üslubuna da köçürülür, nəticədə, folklor üslubu ədəbi-bədii di-
li bütövlükdə təmsil etmək iddiasına malik olur. Klassik üslubda-
kı xəlqi əlamətlərin folklor üslubu tərəfindən həzm edilməsi təkcə
ifadə planında deyil, məzmun planında da gedir. Məsələn, Vaqif
Önümdən titrədi tamam vilayət,
Elə sandılar ki, qopdu qiyamət,-
Nə qayım durubdur ol sərvqamət,
Tərpənəydi, bir lərzəyə gələydi,
– deyəndə, əslində, Füzulinin məşhur “oyadar xəlqi əfqanım, qara
bəxtim oyanmazmı?!” metaforasına dayanır, onu şərh edir; bu
şərhdə isə, şübhəsiz, dövrünün estetik (eləcə də ifadə) məntiqinə
istinad olunur.
Vaqif folklor üslubunu klassik üslub hesabına zənginləşdirir,
– bu öz yerində, eyni zamanda klassik şeir janrlarının dilində xəl-
qiləşmə aparır, məsələn:
21
Molla Pənah Vaqif
Görməyə didarını hər dəm çəkər çox intizar,
Gözlərin tikmiş baxar yollara gördüm Vaqifi.
Yaxud:
Qəbrimin daşına yazsın bu sözü əhli-kamal,
Dilbərin məndən uzaq olmağı öldürdü məni.
Əlbəttə, bu cür ifadə demokratizmi klassik janrı tədricən poe-
tik tipologiyasından məhrum edir, – qəzəl də, müxəmməs də Va-
qifin təqdimində qoşma obrazlarını daşıyır; şairin qoşmalarında
olduğu kimi, qəzəllərində, müxəmməslərində də etnoqrafik konk-
retlik var, frazeoloji ifadələrə sıx-sıx təsadüf edilir. Klassik janr-
ların dili ilə folklor janrlarının dili arasındakı fərqin müəyyən qə-
dər aradan qaldırılması, şübhəsiz, birinci növbədə, folklor janrla-
rının dilinin normativləşməsinə xidmət edir; Vaqif isə bu sahədə
həqiqətən əvəzsiz iş görür, – o, klassik janrlardakı şeirlərində də
məhz bu dilin (folklor janrlarının dilinin) təntənəsini verir. Şair
klassik janrlar üzərində müəyyən eksperimentlər aparır, – bu janr-
lar stilizasiya olunur; halbuki folklor janrlarına belə sərbəst mü-
nasibət yoxdur.
Vaqif klassik janrları folklor janrları qarşısında tərk-silah et-
məyə, ümumən poeziyanın tarixi predmetini dəyişdirməkdən baş-
ladı; məzmun planında özünü göstərən çevriliş ifadə planında da
faktlaşdı, – məsələn, diqqət yetirək:
Vidadidən gələn kağız məni fərxəndəhal etdi,
Bu halı gördü qəm filhal məndən intiqal etdi.
Qönçə kimi yaşmağı çəkibdir dahən üstə,
Vaqifdən edir özünü pünhan qaraçarqat.
Bu nümunələrin hər ikisində (birincisi qəzəldən, ikincisi mü-
xəmməsdəndir) klassik janr adına vəzn, bir neçə də ərəb, yaxud
fars mənşəli qeyri-funksional söz qalır: mövcud semantika isə
ümumən klassik janr üçün adekvat deyil; ona görə də Vaqifin
klassik janrda yazdığı şeirlərin məzmun planı ilə forma planı ara-
22
 Biblioqrafiya
sında müəyyən münasibət şərtiliyi var: nə qəzəli, nə də müxəm-
məsi XIII-XVI əsrlərdəki normativ məzmununda çıxış etmir və
bu da onların dilinə təsir edir.
Vaqif şeir dilinə danışıq “ədası” gətirdi; bu, ədəbi-bədii dildə
realizmin mühüm faktı idi;
Əbəs-əbəs neçin qaçırsan məndən,
Mən ki, zalım, adam yeyən deyiləm.
Yaxud:
Ol Xədicə haqqı, Səkinə haqqı,
Xeyrannisə haqqı, Əminə haqqı,
Kəbə, Məkkə haqqı, Mədinə haqqı,
Dərdin bu Vaqifi aldı, sevdiyim!
Danışıq ədası o yerə çatdı ki, şair deyilməsi mümkün olma-
yan sözü də dedi,– Vaqifin dili bu baxımdan naturalizmə varacaq
qədər təbii məzmun (və intonasiya) əldə etdi:
Ara xəlvət ikən etmə qilü qal,
Tez ol, çıxdı canım, naz vaxtı deyil.
Vaqif şeir dilini o qədər sadələşdiridi ki, məsələn, inanmaq
olmadı ki, aşağıdakılar sənət faktıdır:
Sənə peşkəş etmənəmmi can-başı,
Neçin bir gəlməzsən bizə, Fatimə?..
Yaxud:
Mən cahan mülkündə mütləq doğru halət görmədim...
Göründüyü kimi, sadələşmə iki istiqamətdə gedir, birinci nü-
munədə etnoqrafik konkretləşdirmə (qonağa can-başla qulluq
edərlər), ikinci nümunədə fəlsəfi ümumiləşdirmə (cahan mülkün-
də hər cür deyil, mütləq doğru halətin olmamağından söhbət ge-
23
Molla Pənah Vaqif
dir) var; hər iki təfəkkür prosesi nitqi sadələşdirir, aşkarlaşdırır, –
çünki bu sadalanan əlamətlər eyni zamanda nitq təzahürünün
(F.de Sossürün ifadəsi ilə daha dəqiq desək, “nitq fəaliyyəti”nin)
arxasında dayanan təfəkkür prosesinin əlamətləridir... Vaqif poe-
tik ifadə tərzini orta əsrlərə məxsus ədadan məhrum etdi, müb-
həmliyi aradan qaldırdı; nəinki qoşmalarında, hətta qəzəllərində,
müxəmməslərində də ifadə konkretliyinə riayət etdi:
Mərhəba, Tiflis imiş cənnəti dünya yerinin,
Yığılıbdır ona cəmiyyəti hurü pərinin,
Mən bu şəhrin nə deyim vəsfini dilbərlərinin,-
Filməsəl, şəklü şəmildə, bəli, hər birinin
Mahi-təbanə bərabər sərü simaları var.
Göründüyü kimi, təkcə bir yerdə klassik təşbihə müraciət
olunur – Tiflis gözəllərinin “sərü simalar”ı” “mahi-təban”a bəra-
bər” tutulur; bu “bərabər”liy”in şərtiliyi isə bir yox, bir neçə vasi-
tə ilə xatırladılır, hər şeydən əvvəl, “mən bu şəhrin nə deyim (yə-
ni görəsən necə deyim...) vəsfini dilbərlərinin” ifadəsini işlətmək-
lə kontekstdəki metafora şərtiliyini hazırlayır, bərabər”liyin “şək-
lü şəmil”də” olduğunu xüsusi şəkildə qeyd etməklə bir də şərtili-
yə işarə vurur, nəhayət, şərtilik “filməsəl”, “bəli” ara sözləri vasi-
təsilə möhkəmləndirilir.
Vaqif “san ki” (elə san ki)” ifadəsini kifayət qədər tez-tez iş-
lədir, – bunun məntiqi var; məsələ burasındadır ki, “san ki” (elə
san ki)” şairin təfəkküründə real olanı metaforik olandan ayırır,
real ifadə ilə metaforik ifadə arasındakı semantik tipoloji sərhədi
müəyyən edir:
Sanasan ki, iki qəndü şəkərdir
Qoynundakı qoşa narı, şamama!
Yaxud:
Sanki bir guşədir cənnət bağından,
Açılıbdır güli-əlvan evində.
24
 Biblioqrafiya
Vaqif təkcə dövrünün poetik fiqurlarını yaradıb normativləş-
dirmir, XV-XVI əsrlərin məhsulu olan klassik obrazları da şərh
edir, – həmin obrazlar yеni dövrün məntiqi ilə yenidən dərk olu-
nur, mənalandırılır.
Klassik janrlardakı əsərlərində də Vaqif hər cür nəsr dilinin
qibtə edə biləcəyi bir ifadə forması verir: Ya budur ki, Tiflisi qərq
eylərəm göz yaşına, Ol sənəm vəsli mənimçün ya kəlisadan çı-
xır... Hansı qəmli könlü kim, sən edər olsan şadiman, O sənə, əl-
bəttə ki, bədguluq eylər biguman... Vaqifə, ya rəbbəna, öz lütfünü
eylə pənah, Səndən özgə kimsədə lütfü inayət görmədim...
XVII-XVIII əsrlərdə nəsr dilinin təşəkkülü prosesi gedir,
“Şəhriyar” dastan-povesti yaranır; əlbəttə, şeir dilində nəsr təhki-
yəsi məqamlarının artması da, prinsip etibarilə, həmin prosesin
təzahürüdür, çünki nəsr dili şeir dili əsnasında təşəkkül tapır, şeir
dilinin həm tam, həm də yarımçıq nəsrləşən (yarımçıq nəsrləşdi-
yinə görə elə şeir dili faktı kimi qalan) formaları meydana çıxır...
Nəticə etibarilə, nəsr dilinin şeir dili əsasında təşəkkülü (forma-
laşması) həm nəsr dilinin, həm də elə şeir dilinin keyfiyyətinə tə-
sir edir; nəsrdə şeir ladları olduğu kimi, şeirdə də nəsr ladları
faktlaşır.
Vaqifin klassik janrlardakı şeirlərində (xüsusilə müxəmməs-
lərində) nəsr təhkiyəsi məqamlarının meydana çıxması eyni za-
manda janrın özünün daxili inkişafı ilə şərtlənir, – şair bu inkişa-
fın məntiqinə uyğun olaraq eksperimentlər aparır, janrların satirik
ifadə potensiyasını aşkara çıxara-çıxara nəsr ladını qüvvətləndirir.
Ümumiyyətlə, Vaqifin klassik janrlardakı şeirlərində postpozisiya
satirik (prozaik) ifadə üçün daha tipikdir; müxəmməslərində,
müstəzadlarında ovqat lirik ladla başlayır, getdikcə prozaik lada
çevrilir.
Əlamət həssaslığı Vaqifin təfəkkürü üçün aparıcı hadisədir,
ona görə də şairin dilində əlamət bildirən sözlərin kəmiyyətcə üs-
tünlüyü müşahidə edilir, məsələn:
O şux qəmzələrin, xəncər kipriyin,
Gündə olur yüz min qan qabağında,
Xumar-xumar baxan ala gözlərin
Gərəkdir verəsən can qabağında.
25
Molla Pənah Vaqif
“Şux”luq” – “qəmzə”nin”, “xəncər” “kipriy”in, “xumar-xu-
mar baxmaq” isə “ala gözlər”in təyinidir, – bu əlamət həssaslığı-
nın birinci səviyyəsidir; “gündə olur yüz min qan qabağında” –
“şux qəmzə”yə, “xəncər” “kipriy”ə, “gərəkdir verəsən can qaba-
ğında” isə “ala gözlər”ə aiddir, funksional definisiya faktlarıdır, –
bu, əlamət həssaslığının ikinci səviyyəsidir; mətn özü bütövlükdə
“gözəl”i müəyyən edir,... bu isə əlamət həssaslığının üçüncü sə-
viyyəsidir... Göründüyü kimi, Vaqifin dilində (eləcə də təfəkkü-
ründə) əlamət bildirən ifadələrin (eləcə də məfhumların) iyerarxi-
yası mövcuddur; bu cür iyerarxiyalılıq isə, prinsip etibarilə,
pоеtik-üslubi qanunauyğunluq deməkdir, – Vaqifin təqdimində
əlamət əlaməti açır, hətta predmet kimi götürülən “gözəl”in özü
də nəticədə əlamət kimi çıxış edir.
Şübhəsiz, əlamət bildirən sözlərin təkrarı da əlamət həssaslı-
ğının faktıdır:
Qərib-qərib durduq biganələr tək,
Soyuq-soyuq baxdıq divanələr tək…
Naqis-naqis çəkər üzünə niqab,
Yüngül-yüngül qaçar, etiraz eylər...
Əlamət həssaslığı – Vaqif dilinin həm lüğət tərkibinə, həm
də sintaksisinə təsir edir; hər şeydən əvvəl, ifadə paralelizmi
güclənir:
Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci,
Sən məni eylədin ellər gülüncü,
Libasın əlvandır, çarğat narıncı,
Saçaqlar yaraşır qıraqlarından
Burada təyin olunanla təyin edənin simmetriyası var; sim-
metriya isə predmetin natural mövcudluğuna əsaslanır... Vaqif elə
bil sözlə italyan intibah rəssamlarının — L.da Vinçinin, Mikelan-
celonun gördüyü işi görür…
26
 Biblioqrafiya
Ustad səni çəkib manəndi-mələk –
Bundan artıq həqqü say ola bilməz,
– deməklə gözəlliyin (görünən gözəlliyin) plastikasına (eyni
zamanda onun tamlığına, kamilliyinə...) işarə edir. XVIII əsr
Azərbaycan mədəniyyəti daha çox dil mədəniyyətidir, ona görə
də Vaqif rəssam işini də görür; rənglərin nisbətini professional
həssaslıqla (intibah professionallığı səviyyəsində) müəyyən edir.
Göründüyü kimi, Vaqifin dilində belədir: predmet var, hadisə
var, yanında da əlaməti, eyni zamanda əlamət predmeti əvəz edir
(bu intibah təfəkkürünün göstəricisidir, aparıcı fəlsəfi dünyagörü-
şün keyfiyyətidir ki, predmetə, hadisəyə mücərrəd şəkildə baxıl-
mır, idrak həmin predmetə, həmin hadisəyə onun görülən, bilava-
sitə hiss edilən tərəfindən daxil olur, – metaforalaşma bundan
sonra gedir), məsələn:
Gedən, getmə, bir bəri bax, ay gedən,
Gözüm doymaz sən tək gözəl kimsədən.
Yaxud:
Ey niqab altından gizli baxışlım,
Gözlərin apardı sərdən ağlımı...
“Gedən” həqiqətən gedir; mətləb isə bundadır ki, o, eyni za-
manda, ideal olaraq aşiqin taleyindən gedir – birinci halda proses
konkret şəkildə, ikinci halda mücərrəd şəkildə dərk edilir; hər iki
halda isə mətləb poetikdir...
“Ey niqab altından gizli baxışlım” – burada da konkretliklə
mücərrədlik arasında genetik əlaqə var; niqab altında gizli baxış”
həm aşiqin, həm də onun xəyalının (idrakının) gözü ilə görünə bi-
lər... Beləliklə, hər iki misalda metaforlaşma natural konkretlik
əsasında оlur, heç zaman da əlaqə qırılmır, – Vaqifin ən ideal me-
taforası da natural dayağa malikdir.
Vaqifin leksikası kəmiyyətcə o qədər də zəngin deyil; elə şa-
irlər var ki, istedadının səviyyəsinə görə Vaqiflə heç müqayisə də
27
Molla Pənah Vaqif
oluna bilməz, lakin ondan daha çox söz işlədir. Səbəbi ondadır ki,
Vaqifin sənətkarlığını nə qədər söz işlətməsi deyil, sözdən necə
istifadə etməsi aşkarlayır, məsələn:
Durub qurban olmaq sən tək qonağa
Nuşdur canımıza, qurban olduğum.
Burada “nuşdur canımıza” ifadəsinə diqqət yetirək; şair “nuş
(olmaq)” sözünün semantikasını stlizasiya hesabına genişləndirir,
– eyni zamanda həmin sözü keyfiyyətli poetik materiala çevirir....
Halbuki, məsələn, aşağıdakı kontekstdə “nuş (etmək)” klas-
sik üslub üçün xarakterik şəkildə işlənir, – elə bir poetik funksi-
yaya malik deyil;
Səndən ki cüda nuş edərəm sağəri-gülnar,
Tünd olma, dönüm güzlərinə, özgə səbəb var!
Burada isə “tünd olma” ifadəsi mətnin obraz sistemini əlaqə-
ləndirir; “sağəri-gülnar”ın – şərabın tündlüyü ilə gözəlin ağır xa-
siyyəti – tündlüyü arasında assosiasiya yaradılır...
Yaxud:
Sözləri qənd, ağızları piyalə,
Şəkər əzmiş dilə, dodağa qızlar.
“Şəkər əzmək” ifadəsində “əzmək” – məişət məzmunlu feil-
dir, lakin şair onu az qala poetizm kimi normativləşdirir; yaxud
“qaynamaq” feilindən düzələn “qaynar” feili sifətini götürək:
Qaynar gözlərinin şux baxışından
Əcayib fitnələr, feillər görünür.
Göründüyü kimi, söz hissinin özü də natural təfəkkürə, onun
prinsiplərinə tabe olur; ən çox etnoqrafik-məişət leksikası metafo-
ralaşır.
28
 Biblioqrafiya
Vaqifin sözə münasibəti ümumən dövrün təfəkkür tərzinin
münasibətidir, XVII-XVIII əsrlərdə ədəbi-bədii dilin funksional-
qnoseoloji məçmununu Vaqif qədər dərin əks etdirən ikinci bir
sənətkar yoxdur; o, sözü etnoqrafik — məişət təbiiliyindən çıxar-
madan obrazlaşdırır (təbii olanla poetik olan arasında boşluq ya-
ranmır), məsələn:
Sən rəqibin fitnəsinə uyubsan,
Neyləmişəm, məndən nə tez doyubsan…
Yaxud:
...Sanasan şəkkərə, qəndə bulanmış,
Məməsi, sinəsi, buxağı şirin.
Yaxud da:
Mənə gizlin bir nişanə göndərdin,
Aşkara başıma qaxmağın nədir?
“Doymaq”, “bulanmaq” (bulaşmaq), “başa qaxmaq” kimi
ifadələr XVII-XVIII əsrlərin poetik təfəkkürü üçün tipik anlayış-
ları ifadə edir, həmin anlayışlar mətnin aktiv ünsürləridir, aktivlik
isə, şübhəsiz, poetik təfəkkürün kordinatlarının dəyişməsi, – poe-
ziyanın xalqın həyatına daxil olması ilə bağlıdır; bu baxımdan
klassik janrlardakı şeirlərin dili də istisna təşkil etmir:
Şəninə dedim şirin söz, bir şey ondan dadmadım,
Bu səbəbdən ağzı şəkkər dilrübadan küsmüşəm.
D.S.Lixaçov göstərir ki, orta əsrlərdə ədəbi dilin vərdiş olun-
muş assosiasiyaları adi nitqdən təcrid edilir, – məişət dili ilə ədəbi
dil arasında nə qədər böyük məsafə olursa, varlığın mücərrədləş-
məsi o qədər təmin olunur... Və orta əsrlərdə ədəbi dili müqəd-
dəsləşdirmək”, məişət üçün əlçatmaz etmək, elmiləşdirmək də
buradan irəli gəlir...
Vaqif həmin müqəddəsliyə” qarşı vuruşub, ona qalib gəldi, –
əvəzində yeni dövrün dil-üslub etalonunu yaratdı.
XVII-XVIII əsrlərdə ticarətin inkişafı milli ticarət münasibət-
29
Molla Pənah Vaqif
lərini yaradır, mədəni-ədəbi təfəkkür də həmin münasibətləri əks
etdirir; Vaqifin bir sıra obrazları bu baxımdan maraqlıdır:
Sərxoş durub bir nəzakət satan yox,
Heç sodəgər fayda bulmaz bu yerdə.
Yaxud:
Cəvahirlər xərc edərəm şanına,
Əgər müştaq olsan sözə, Fatimə!
XVII-XVIII əsrlərdə ictimai təfəkkür ticarət münasibətlərini
həm də pоеtik-fəlsəfi münasibətlər kimi izah edirdi, milli mədə-
niyyətin formalaşdığı dövrdə tacirlərin ictimai həyatdakı rolu
göclənmişdi; ona görə də “nəzakət satmaq”, “fayda bulmaq”, “cə-
vahirlər xərc etmək” kimi ifadələr mətni lirik tondan salmır, – sə-
bəbi də odur ki, ticarət anlayışları prozaik anlayışlar deyildi, tacir
təfəkkürü perspektivi olan təfəkkür kimi özünün lirik arsenalını
müəyyən etmək imkanına malik idi.
Vaqif dilinin milliliyi təfəkkürün normativ milliliyindən gə-
lir; klassik janrlardakı şeirlərində işlətdiyi ifadə-obrazlar ilə folk-
lor janrlarındakı şeirlərində işlətdiyi ifadə-obrazlar bir-birinin ey-
nidir, – janrın üslubi mənsubiyyəti şairi tərksilah edə bilmir (mə-
sələn, Xətaidən fərqli olaraq); müqayisə edək:
Boyun sürahidir, bədənin büllur,
Gərdənin çəkilmiş minadan, Pəri!...
...Ağız nazik, dodaq nazik, dil nazik,
Ağ əllərin əlvan hənadan, Pəri!
Bu ifadələr şairin məşhur qoşmalarından birindəndir, həmin
ifadələr müxəmməslərindən birində də işlənir:
Nə əcəb təsvir olur ağ əllərə əlvan həna,
Məxmuri gözlər piyalə, gərdəni misli mina...
30
 Biblioqrafiya
Milli təfəkkürün ifadəsi özünü toponimik leksikada da göstə-
rir, – şair müxəmməslərində Təbriz, Şəki, Gəncə, Tiflis, İrəvan,
Dərbənd, Quba, Bakı, Şamaxı kimi şəhərlərin adlarını çəkir; klas-
sik janrda – həm də təkcə bir şeirdə bu qədər yerli toponimin iş-
lənməsi dövrün ictimai təfəkkürü ilə əlaqədardır. Təbiilik burada
da özünü göstərir, – düzdür, Təbriz, Bakı, Tiflis tipli toponimlər,
məsələn, Məkkə, Mədinə, Hələb toponimləri qədər obrazlı olmur
(necə ki, Fatma, Yetər antroponimləri Şirin, Leyli qədər obrazlı
deyil), lakin bunlarda milli kolorit var, bu isə ədəbi-bədii mətn
üçün az şey deyil.
Vaqif mövhumi düşüncə tərzinin materiallarından ancaq me-
tafora istinadı kimi istifadə edir; şübhəsiz, bu da Vaqifin (və
ümumən dövrün) təfəkküründəki demokratizmin göstəricisidir;
Hər kəsin dünyada bir qibləsi var,
Mən də yönüm sənin sarı tutmuşam.
Yaxud:
Mən Vaqifəm, kuyin mənə Kəbədir,
Şükrlillah, müsəllaya dönmüşəm və s.
Füzulidə, xüsusilə Nəsimidə bu cür ifadələr terminoloji məz-
mundan təcrid olunmur, Vaqifdə isə “məhşər hekayəti”, “inayət
eləmək”, “qiblə”... poetik anlayışlardır: dünya haqqındakı irreal
təsəvvürlər onun təfəkkürü (ümumən intibah təfəkkürü) üçün
yaddır, ona görə də şair deyə bilər ki,
Siyah vəsmə zivər çəkibdir qaşa,
Onu görən gözlər istər qamaşa,
Bir ləhzə hüsnünə etdim tamaşa,
Behəmdüllah, din-imana yetişdim.
“Siyah vəsmə zivər çəkibdir qaşa” – gözəlin sifətinin mehra-
ba bənzəməsinə işarədir, odur ki, aşiq ona tamaşa edəndə “din-
imana” yetişir; şeirin sonrakı misralarında isə deyilir:
31
Molla Pənah Vaqif
...Könül pərvaz etdi qalxdı havaya,
Yer üzündən asimana yetişdim.
Və bu da əvvəlki qənaəti möhkəmləndirir; “din-imana” yeti-
şənlərin ruhu göylərdə olur... Beləliklə, dini-panteist təfəkkürün
doğurduğu anlayışlar, həmin anlayışlar arasındakı əlaqələr meta-
foralaşır, stilistik materiala çevrilir; bunun da səbəbi ictimai tə-
fəkkürdə hadisələrə təbii demokratik münasibətin qərarlaşmasın-
dan ibarətdir.
Vaqif təfəkkürünün demokratizmi Vidadi ilə Vaqifin deyiş-
məsində də özünü göstərir, – Vidadi Vaqifə müraciətən deyir:
Axirət sözünü salma yadına,
Dürüst deyil mütləq etiqadına...
Elə bu cür demokratizmin nəticəsidir ki, Vaqifin dilində söz
nə qədər mücərrədləşirsə mücərrədləşsin, nə qədər obrazlaşırsa
obrazlaşsın, yenə həyati məzmundan məhrum olmur…
O yerdə ki düşünülən mətləb adekvat ifadəsini tapır, Vaqif
orada, həqiqətən, görülməsi mümkün olmayan işi görür:
Yenə məni yanar-yanar odlara
Dağılmış ayrılıq saldı, sevdiyim!
Mən ha öldüm həsrət ilə, dərd ilə,
Can sənin yanında qaldı, sevdiyim!
“Yanar-yanar” təyininin “od”la əlaqədar işlənməsi odun şid-
dətini göstərir (od onsuz da yanan şeydir); “ayrılıq” elə “dağıl-
maq”dır, halbuki şair “dağılmış ayrılıq” deyir... Nəticədə həm ay-
rılığ”ın şiddəti ifadə olunur, həm aşiqin ayrılığ”a münasibəti (da-
ğılmış, yəni viran olmuş, – qarğışdır) bildirilir, həm də “yanar-ya-
nar od” ifadəsinə sintaktik-semantik analogiya tapılır.
“Mən ha öldüm həsrət ilə, dərd ilə, Can sənin yanında qaldı,
sevdiyim” ifadəsinin daxili məntiqi isə vasitə ilə açılır:
32
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Canandan ayrılan candan ayrılır – Vaqif dilinin psixoloji tutumu barədə ayrıca danışmaq lazım-
Xalq içində bir misaldı, sevdiyim. dır, çünki bu psixologiya dövrün psixologiyasıdır, – Vaqifin dili
dövrün dilidir deyəndə burada forma planı ilə yanaşı məzmun
Göründüyü kimi, “can sənin yanında qaldı” ifadəsi canandan planı da nəzərdə tutulur.
ayrılan”ın candan ayrıl”ması demək imiş – Vaqif xalqa bu cür da-
yanır... Səhər dura, sürmə çəkə gözünə,
Ola bilər ki, sözlər ifadələr məişətcə milli olsun, lakin intona- Birçəklərin həlqə qoya özünə,
siya yad təsirdən yaxa qurtarmasın, Vaqif dilinin milliliyi isə bi- Cilvələnə, sığal verə özünə,
rinci növbədə intonasiyasından başlayır: İşi-gücü gülüb-oynamaq ola.

Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm, Döşün açıb, əl dəyəndə yaxaya,

Hər zaman kuyində ziyarətimdir, Ağ gülün bağrına peykan toxuya,
Qiblə deyib, qaşlarına baş əymək Bədənindən müşkü ənbər qoxuya,
Gecə-göndüz mənim ibadətimdir. Zülfü gərdənində bir qucaq ola...

Göründüyü kimi, lüğət tərkibinin yarıdan çoxu ərəb mənşəli-
dir, bununla belə, intonasiyanın hesabına ifadə tərzinin milliliyi
təmin olunur; Vaqifin intonasiyası onun təfəkkürünün məntiqinə
sözlərindən, ifadələrindən daha yaxındır... İntonasiya şairin dilin-
də çox hallarda sözün, ifadənin estetik mövqeyini müəyyən edir:
Şair burada intibah dövrü üçün xarakterik olan doyumluluq
estetikasını təqdim edir; çoxluq, bolluq, doluluq – intibah keyfiy-
yətidir, – Koroğlunun qırx qazan plov yeməsi, qırx tuluq şərab iç-
məsi də məhz bu baxımdan estetikdir...
Vaqif deyəndə ki, –

Pərim, sənubərim, gülbərgi-tərim, Bir maya bud gərək, baldırı yoğun,

Gövhərim, yaqutum, ləli-əhmərim,
Hekayətim, fikrim, zikrim, əzbərim,
Xəyalımda şirin nihanım mənim.
İntonasiya “pərim”, “sənubərim”, “gülbərgi-tərim” tipli sino-
nim müraciətləri məzmunca neytrallaşdırır, neytrallaşma “xəya-
lımda” sözünə qədər gedir, “şirin nihanım” ifadəsi avtonomlaşır;
mətnin estetik semantikasını da, əsasən, həmin ifadə əks etdirir.
Vaqif qədər rəngarəng intonasiyası olan ikinci şair tapmaq
çətindir, – bu, intibah emosiyasından gəlirdi, intibah emosiyası
özü qədər təbii intonasiya formalaşdırırdı, onu çeşidlərə ayırıb
normativləşdirirdi, – şeir dilində danışıq ifadələrinin artması da
həmin intonasiyanın təsiri idi.
Sərasər ət basa, dizin, topuğun...
– həmin estetikaya əsaslanır, – bu, qətiyyən elat qadını deyil,
XVII-XVIII əsrlər üçün universal gözəllik nümunəsidir; təşbehlər
də mövcud normativliyə uyğundur.
Şairin dilində etnoqrafik-məişət leksikasının çox olduğunu
qeyd etdik, lakin çoxluq – kəmiyyət ölçüsüdür, – həmin etnoqra-
fik-məişət leksikası Vaqifin ictimai-estetik təfəkkürü üçün məhz
doğmadır; iki fakta baxaq:
Hər kəsin yox isə əqlü kəmalı,
Dünyada alıbdır sahib camalı...

33 34
 Biblioqrafiya
Sən gülsən, bülbül sev, xarı istəmə,
Hərgiç kamal istə, varı istəmə,
Meyl eylə Vaqifə, sarı istəmə,
Özü şəhbaz olan şəhbaza gedər.
Lirik kontekstdə iki söz – “almaq” (arvad almaq) və “get-
mək” (ərə getmək) tam semantikası ilə iştirak edir; şair etnoqra-
fik, məişət məzmunlu proseslərin estetikasına varır...
Vaqif qadını örtükdən çıxarır, – onun təbii görünüşünü, bə-
dən cizgilərini, hərəkətini realistcəsinə vəsf edir:
Üzün ağ, dəyirmi, gözün məstana,
Baxışın bağrımı döndərdi qana,
Ağzın sədəf, dişlərindir dürdana, -
Əcayib cəvahir, ləli sevmişəm.
Еyni zamanda geyim-kecimini də həmin təbii mövcudluğun
bəzəyi, rəngi, çaları kimi verir:
Gah zaman başına tirmə şal bağlar,
Gah olur ki, zülf gizləyib, xal bağlar, -
Kələğaynın qabağına al bağlar
Yaşılın altından, ağın üstündən.
Burada rənglərin tarixi qohumluğunu görməmək mümkün
deyil və əlavə edək ki, bu elə intibah təfəkkürünün faktıdır ki, sö-
zün, səsin və rəngin estetik funksiyası birləşir, söz də, səs də,
rəng də bir hədəfə vurur.
Vaqif öz dövrünün ifadə-obrazlarını – stilistik frazeologiyası-
nı normativləşdirdi: ciyər bərkitmək, ötkəm sözü olmaq, tərlan
könül, havalanmaq, başına qiyamət qopmaq, qəm evində küncə
salmaq, fikir-xəyalındır könlüm zinəti, şirin sözlərindir ağzım
ləzzəti, bir qırağa çəkilmək, ağçı şəkkər, dodaqları yeməli, ağzı
xeyir sözlü, göydə mələk, yerdə insan gözəli, ixtilat qatmaq, ha-
valanıb, dəxi endirmək bizə, bəhanə tutmaq, yol-ərkan gözləmək,
35
Molla Pənah Vaqif
ellər gülüncü, hicranın altından çıxmaq, gözü şərli, cəng nəzərli,
təşnə qoymaq, bəndə salmaq, cavabını-sualını kəsmək, xəyalın
könlümdə, gözümdə gəzər, gözündən irağa düşmək, kim ölə, kim
qala, ixtilat bazarı, söhbət dəmi, qaşını-qabağını tökmək, eldən
ayıbdır, ölüb-ölüb dirilmək, könlünü almaq, şəkər əzmək, bir gün
məhəbbətin yüz gün cəngi var, göz görməsə dəli könül istəməz,
başa qaxmaq, qaş-göz atmaq, əl əldən üzülür, çünki yorğunuyam
mən bu yolların, könüldən-könülə yollar görünür, ağlasan ağla-
ram, gülsən gülərəm, ağırlıq satmaq, gözüm düşməni, adam bilib
yada salmaq, laçın sevdalı, tərlan xəyallı, ağızlar tərifi, dillər əz-
bəri, sərxoş gəzişli və s.
Qeyd olunan ifadələrin hər biri bir bədii əsər hüququndadır;
bu cür ifadələr müstəqil şəkildə şairin estetik idealını müəyyən
etmək imkanına malikdir, – əgər bunlardan bir neçəsi sonralar
başqa bir şairdə (deyək ki S.Vurğunda) varsa, deməli, Vaqifin
estetik ifadə (müəyyən mənada təfəkkür) tərzi fuknsionallığını
davam etdirir.
XVII-XVIII əsrlərdən, hətta müəyyən mənada XVI əsrdən
başlayaraq ədəbi-bədii dilin sintaksisi milli təfəkkürü əks etdirir,
onun strukturuna adekvat olur. Vaqifin bu istiqamətdəki işi diq-
qəti xüsusilə cəlb edir, çünki o həm klassik, həm də folklor janr-
larının sintaksisini bir-birinə yaxınlaşdırır, eyni zamanda bu cür
yaxınlaşdırmada normativliyi gözləyir; müqayisə edək:
Olmaz belə adəm, yığılsa aləm,
Mələkdən müxərrəm, əlavü əzəm,
Özü bir şux sənəm, istiğnası kəm,
Bizə əmma hərdən nəzakəti var.
Burada klassik ədəbi-bədii dilə məxsus ağayana ləngər var...
Əyri durdu, süzgün baxdı, canımı
Aldı o şux gözlər, amma nə gözlər.
Bu isə xalq dilinin – danışıq dilinin sintaksisidir…
36
 Biblioqrafiya
Yaxud da:
Zülfünə qeyrilərin iman verərdim mən məgər?
Dəysə min şəmşir, qətrə qan verərdim mən məgər?
Öz xoşumla əqlimə nöqsan verərdim mən məgər?
Hər yetən cəllada asan can verərdim mən məgər?
Onun iki nərgisi-şəhlası öldürdü məni
Bu, müxəmməsdir, klassik janra aiddir, sintaksisi xalq dilinin
sintaksisidir, aşağıdakı nümunə isə müstəzaddandır, yenə klassik
janrın faktıdır:
Allaha şükür, lalə yanağında eyib yox,
Dişində, dəhanında, dodağında eyib yox,
Bir zərrəcə zülfündə, buxağında eyib yox,
Qaşında, gözündə və qabağında eyib yox,
Dəxi nə yaşınmaq, nə bürünmək, nə utanmaq –
Bəsdir bu dayanmaq!
XVIII əsrdə elmi təfəkkürün inkişaf səviyyəsini müəyyən et-
mək üçün M.P.Vaqifin şeir dili də bu və ya digər dərəcədə mate-
rial verir, – “hər oxuyan Molla Pənah olmaz”sa, demək, şairin el-
mi təfəkkürü onun ədəbi-bədii təfəkkürü gücündə olmalı idi, la-
kin heç bir elmi əsəri qalmadığından, Vaqif təfəkküründəki elmi-
liyi şairin şeir dilindəki filoloji terminologiyanın təhlilindən çı-
xarmaq üçün o qədər də müvəffəqiyyətli olmayan bir üsuldan is-
tifadə etməyə məcburuq:
söz – söz sənəti, danışıq: Cəvahirlər xərc edərəm şanına,
Əgər müştaq olsan sözə, Fatimə. Sözləri qənd, ağızları piyalə...
dil, nitq, göftar, ləhcə – “danışıq” mənasının müxtəlif çalar-
ları: Yarın dili şirin gərək... Göftarın edər tutiyi-şəkkərişikəni lal,
hər nitqə gələndə. Ləhcən, sözün bir əcayib ləhcədir...
lisan-hekayət oppozisiyası stixiyalı şəkildə də olsa, dil-nitq
oppozisiyası kimi işlədilir: Lisanında əcəb hekayəti var.
Lisan-potensial, hekayət isə, mətndən görünür ki, funksio-
nal hadisədir: potensiya ilə fuknsiyanın bu cür qarşı-qarşıya qo-
37
Molla Pənah Vaqif
yulması, kontekstin poetikliyindən asılı olmayaraq, elmi-filoloji
təəssürat verir.
danışmaq-yazmaq: Danışma ki, o göftara baxmaram. Mə-
nim taqətim yox qələm tutmağa, Kim ola ki, yara yaza bir xəbər.
fikir-zikir-əzbər: Gecə-gündüz fikrim, zikrim, əzbərim...
kitab-quran: Molla odur hər nə görsə kitabda, hökm eyləsə,
ola haqda-hesabda;
Kütübxanə: Oxuna bucaqlarda kütübxanədən artıq əhkami-
şəriət...
qəzəl, qafiyə: Oxuyub Vaqifin həm əvvəlindən şirin qafiyə-
sindən, şux qəzəlindən...;
müxəmməs: Nə qədər söyləsəm, sənin şanına yaranar mü-
xəmməs, qəzəl, sevdiyim!;
bayatı: Cavanşir içrə bir mövzun bayatı dəstibəyazdır.
məsəl (misal): Çün uman yerdən küsərlər” bir məsəldir xalq
ara. Canandan ayrılan candan ayrılar” – Xalq içində bir misaldı,
sevdiyim!
dibaçə: Dibaçeyi-lövhü qələmə katibi-qüdrət Yazmış səni
əvvəl.
ləffü nəşr: Ləffü nəşrində mürəttib fərəhü zibü səfa...
Filoloji təfəkkür materialından ədəbi-bədii kontekstdə bir sis-
tem şəklində istifadə Vaqifin ifadə tərzi üçün diqqəti cəlb edən
hadisədir.
1. Şairin təbi kimi nazikü zibavü zərif,
Mətləi-məsnəviyə çaki-giribani rədif.
Caminin səci kəlamındakı mövzuna dəyər.
Yaxud:
Bir nimtənə kim ta ola zərbəftu nikutər,
Diba ona möhtac;
Mətnində tamam rabitə mövzunu sərasər,
Tək haşiyə qiyqac...
Hər iki kontekstdə söhbət mətnlə onu təşkil edən vahidlərin
əlaqəsindən gedir, qeyd edək ki, bu, bütünlüklə elmi məsəldir (nə
38
 Biblioqrafiya
xarakterdə qoyulub-qoyulmamasından asılı olmayaraq), hər iki
halda terminologiya, düşdüyü kontekstin bədiiliyinə baxmayaraq,
kifayət qədər dəqiq informasiya verir.
2. Müxəmməs deməyin seyrəklənibdir,
Bayatıda zehnin zirəklənibdir...
Müxəmməs – nikbin, bayatı – bədbin ruhlu poetik janr kimi
təqdim olunur, şübhəsiz, burada şərtilik var; Vaqif “Mən cahan
mülkündə mütləq doğru halət görmədim” misrası ilə başlanan şei-
rini müxəmməs formasında yazmışdır, halbuki bu şeir bədbin
ruhludur...
Zehnin çirəklənməsi ifadəsinin elmi (terminoloji) tutumu
poetik tutumundan böyükdür; həqiqətən, şairin bu və ya digər
janra meylini məhz zehni zirəklik müəyyən edir, bu elə bir mə-
qamdır ki, emosiya texniki həllini tapmalı olur. Deməli, əqli-zeh-
ni nəzarət lazım gəlir.
Zehnin bu və ya digər janrda “zirəklənməsi” poetexniki
struktur modelin emotiv motivlənməsidir, – bu isə poetikanın in-
diyə qədər problemi olaraq qalır.
3. Mən sənin vəsfini, ey mahi-kərəm,
Hafiçdən, Camidən artıq söylərəm...
Vəsf ümumişlək keyfiyyətinə malikdir, lakin Vaqif şeirinin
estetik simasını müəyyən etmək üçün olduqca lazımlı sözdür: elə
buna görə də (yəni filoloji məzmun yükünün artması ilə əlaqədar)
terminoloji səciyyə kəsb edir (elə bil şair özü-özünü səciyyələn-
dirməkdən ötəri müvafiq sözü axtarıb tapmış olur).
Vaqifin terminoloji leksikasında ümumişləklik məqamı özü-
nü, demək olar ki, həmişə mühafizə edir; diqqət edək; Ağ günə
təşbihdir sənin cəmalün. Göründüyü kimi, təşbih sözünün etimo-
loji ümumişləkliyi terminolojiliyindən daha fuknsional şəkildədir;
hətta elə bil ki, termin (qeyd edək ki, XVII-XVIII əsrlər ədəbi di-
limiz üçün təşbihin ancaq terminoloji funksiyası normativ haldır,
39
Molla Pənah Vaqif
ümumişlək vahid kimi işlənmir, ümumişlək məqamda verilməklə
yumşaldılır, kontekstin (bədiiliyin) tələblərinə uyğunlaşdırılır, nə-
ticədə isə nəinki elmi təfəkkür faktı olmaqdan çıxır, hətta poetizm
kimi dərk edilir.
Vaqifin terminoloji leksikasında (eləcə də elmi-filoloji təfək-
küründə) novatorluq bədii-estetik təfəkküründəki qədər deyil; bu-
nunla belə, Vaqif poetik kontekstdə termindən istifadənin demok-
ratizminə görə özünə qədərkilərdən ciddi surətdə seçilir; məsələn:
Əqlin aldın, yarəm, – deyin Vaqifin, Yanıltdın əlifin, beyin Vaqi-
fin... Bir qafiyə qayır, göndər ol yara...
Əlif-bey – əslində “savad” deməkdir, lakin şair “ağıl” məna-
sında işlədir, zahiri əlaməti daxili əlamət kimi təqdim edir; nəticə-
də, termin məzmunca munisləşir.
Qafiyə – “qoşma” mənasındadır (XX əsrin əvvəllərində də
bu mənada işlənmişdir, məsələn, F.Köçərlidə), bununla əlaqədar
işlədilən “qayır” sözü qafiyənin terminoloji nüfuzunu (bəlkə də,
dəbdəbəsini) sındırır, – xəlqiləşmə gedir.
Beləliklə, Vaqifin ədəbi dil sahəsində gördüyü iş terminolo-
giyanı da əhatə edir, lakin spesifik bir cəhət meydana çıxır; termi-
nologiyada xəlqiləşmə (başqa sözlə, milliləşmə) semantik planda
aparılır, forma planında ciddi bir əməliyyat müşahidə edilmir.
Mоlla Pənah Vaqif yеni Azərbaycan ədəbiyyatının, еləcə də
yеni (milli) Azərbaycan ədəbi dilinin yaradıcısı, Azərbaycan xal-
qının mütərəqqi tarixi şəxsiyyətlərindən biridir.
Nizami Cəfərov,
akademik
40
 Biblioqrafiya
Molla Pənah Vaqifin həyat və fəaliyyətinin
əsas tarixləri
1717 - Aprel ayının 6-da Qazax mahalının Qıraq
Salahlı kəndində anadan olmuşdur;
- İlk təhsilini Qazaxda, tanınmış alim və
pedaqoq Şəfi Əfəndinin yanında almışdır.
Bəzi salnaməçilər belə hesab edirlər ki,
sonrakı təhsilini Gəncədə və yaxud Təbriz-
də alıb;
- Təhsilini başa vurduqdan sonra Qazaxda,
sonra isə Qarabağda məscid nəzdində
fəaliyyət göstərən mədrəsədə dərs demişdir
və öz zamanında bir çox ülum və fünuna
(fənn və elmlər) vaqif olduğu üçün özünə
“Vaqif” təxəllüsü götürmüşdür.
1750 - Ailəsi ilə birlikdə Qarabağın Tərtər
mahalına köçmüşdür;
- Tərtərin Sarıcalı kəndində məktəb açaraq
müəllimlik etmişdir.
1759 - Gürcüstan sərhəddində baş vеrən qarışıq-
lıqlar nəticəsində Qazax mahalının bir nеçə
ailəsi kimi Vaqifin ailəsi də dоğma yurdla-
rını tərk еdib Qarabağ Xanlığına köçməyə
məcbur оlmuşlar;
- Sonralar Qarabağ xanı İbrahimxəlil xanın
vəziri Mirzə Vəli bəy Baharlının təklifi ilə
Şuşaya köçmüşdür.
41
Molla Pənah Vaqif
1770 - İbrahimxəlil xan Qarabağinin sarayında
əvvəlcə eşikağası, sonra isə baş vəzir kimi
fəaliyyət göstərmişdir.
1795 - Qarabağa hücuma keçən Qacara iki misra-
dan ibarət fars dilində çox ibrətli bir cavab
göndərmişdir.
1797 - Məhəmməd bəy Cavanşir tərəfindən oğlu
Əli ağa ilə birlikdə Şuşada - Cıdır düzündə
edam olunmuş və külliyyatı yandırılmışdır.
1823 - Gürcüstan şahzadəsi Teymurazın tapşırığı
ilə Sayat-Novanın oğlu Ohan tərəfindən
tərtib edilmiş Zaqafqaziya şairlərinin şeirlə-
ri məcmuəsinə 12 şeiri daxil edilmişdir.
1848 - Tadeuş Zabloski şairin Ağa Məhəmməd
xan Qacarın ölümünə yazdığı şeirini rus di-
linə tərcümə edərək ilk dəfə avropalı oxu-
cuya təqdim etmişdir.
1855 - M.F.Axundov şairin “Açıq başda əgər ol-
sa bir dilbər” qoşmasını rus dilinə tərcümə
edərək Tiflisdə çıxan “Zurna” adlı jurnalın
birinci nömrəsində çap etdirmişdir.
1856 - Şairin əsərləri toplanmış “Məcmueyi-di-
vani-Vaqif və digər müasirin” adlı ilk kitab
Dağıstanın Tеymurxanşura şəhərində (indi-
ki Buynaksk) ərəb əlifbasında çap еdilmişdir.
1867 - Lеypsiq şəhərində Adоlf Bеrjеnin tərtib
etdiyi “Məcmueyi-aşiqi-şüəran-Azərbay-
can” adlı kitabında M.P.Vaqifin 50 təzkirə-
si çap edilmişdir.
42
 Biblioqrafiya
1908 - “Tazə həyat” qəzеtinin müdiri Haşım bəy
Vəzirоv “Qafqaz şüərasının məşhuru Molla
Pənah Vaqifin ələ düşən əşarının məcmuə-
si” kitabını Bakıda nəşr еtdirmişdir.
1923 - Azərbaycan SSR Xalq artisti Hacağa
Abbasovun “Ağa Məhəmməd şah Qacar və
Molla Pənah Vaqif” pyesi Bakıda Tənqid-
Təbliğ Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.
1925 - Salman Mümtaz Vaqifin şеirlərindən bir
hissə tоplayaraq “Azərbaycan ədəbiyyatı.
Molla Pənah Vaqif” adlı kitabda nəşr еtdir-
mişdir.
1937 - “Əsərləri” ilk dəfə Azərnəşrdə çap olun-
muşdur;
- Xalq şairi Səməd Vurğun şairin həyat və
yaradıcılığına həsr etdiyi “Vaqif” dramını
yazmışdır.
1938 - Oktyabr ayının 5-də M.Əzizbəyov adına
Azərbaycan Dram Teatrında S.Vurğunun
“Vaqif” dramının ilk tamaşası olmuşdur.
1940 - Bakı şəhərində Nizami Gəncəvi adına
Milli Azərbaycan Ədəbiyyat Muzeyinin fa-
sadının lojasında heykəli (müəllif C.Qar-
yağdı) ucaldılmışdır.
1941 - “Vaqif” dramına görə Səməd Vurğun
“Stalin” mükafatına layiq görülmüşdür.
43
Molla Pənah Vaqif
1945 - Azərbaycan SSR Еlmlər Akadеmiyasının
(AMЕA) Nizami adına Dil və Ədəbiyyat
İnstitutu tərəfindən “Əsərləri”nin akademik
nəşri çapdan çıxmışdır;
- Y.V.Çəmənzəminli şairə həsr etdiyi “İki
od arasında” romanını yazmışdır.
1947 - Səməd Vurğunun “Vaqif” dramı Berlin
teatrında səhnəyə qoyulmuşdur;
- “Vaqif” dramının 800-cü tamaşası göstə-
rilmişdir.
- Əməkdar incəsənət xadimi, rəssam
S.Şərifzadə “Vaqif portreti”ni çəkmişdir.
1968 - Anadan olmasının 250 illiyi dövlət səviy-
yəsində qeyd olunmuşdur;
- Moskvada, İttifaqlar Evinin Sütunlu Salo-
nunda SSRİ Yazıçılar İttifaqı və Azərbay-
can SSR Yazıçılar İttifaqı yubileylə əlaqə-
dar konsert təşkil etmişlər;
- Bakı saxsı qablar zavodunda yubileylə
əlaqədar şairin əsərləri əsasında bədii qab-
lar hazırlanmışdır;
- Respublika Bədii Fondunun İstehsalat-
yaradıcılıq kombinatı tərəfindən yubileylə
əlaqədar şairin şeir misraları fonunda təsvir
olunmuş portreti - estampını buraxılmışdır;
- Bakı Bədii Hədiyyələr fabriki yubileylə
əlaqədar döş nişanı buraxmışdır;
- Əməkdar incəsənət xadimi, rəssam
Q.Xalıqov şairin yubileyi münasibətilə
plakat hazırlamışdır.
1970 - Nazirlər Sovetinin 1970-ci il 30 yanvar ta-
rixli 29 nömrəli qərarına əsasən Qazax ra-
yonunda xatirə muzeyi yaradılmışdır.
44
 Biblioqrafiya
1978 - Eston yazıçısı F.R.Kreysvald tərəfindən
şairin eston dilinə tərcümə olunmuş mü-
xəmməsləri “Skala” qəzetində dərc olun-
muşdur.
1982 - Yanvar ayının 14-də ümummilli lider
Heydər Əliyevin iştirakı ilə Şuşada – Cıdır
düzündə məqbərəsinin açılışı olmuşdur.
Məqbərənin açılışında ümummilli lider
Heydər Əliyev çıxış etmişdir.
2002 - Xatirə muzeyi “M.P.Vaqif və M.V.Vida-
dinin xatirə muzeyi” adlandırılmışdır;
- Məqbərəsinin əksi verilmiş 100 manatlıq
Azərbaycan əsginası buraxılmışdır.
2010 - Tanınmış italyan şərqşünas-türkoloqu
Campiero Bellincerinin “Molla Pənah Va-
qif. Həyatı və qoşmaları” adlı kitabı italyan
dilində çap edilmişdir.
2011 - “Molla Pənah Vaqif” adlı sənədli televizi-
ya filmi çəkilmişdir.
2014 - Şairin adına poçt markası buraxılmışdır.
2016 - YUNESKO “Molla Pənah Vaqif ili”ni
elan etmişdir.
2017 - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
cənab İlham Əliyev “Böyük Azərbaycan
şairi Molla Pənah Vaqifin 300 illik yubile-
yinin keçirilməsi haqqında” Sərəncam im-
zalamışdır.
45
Molla Pənah Vaqif
Görkəmli şəxsiyyətlər
Molla Pənah Vaqif haqqında
Böyük şairimiz Molla Pənah Vaqif XVIII əsrdə şeir dilini
xalq dilinə daha da yaxınlaşdırdı. Onun yazdığı şeirləri xalqın
bütün təbəqələri həm anlaya, həm qavraya bildi, həm də sevdi.
Beləliklə, o, Azərbaycan şeirində yeni bir yol açdı.
Vaqifin vəfatından 200 il sonra biz Şuşada onun məzarı üzə-
rində əzəmətli bir məqbərə ucaltdıq. Bu, həm Vaqifin yaradıcılı-
ğına, həm də, ümumiyyətlə, ədəbiyyata, şeirə, mədəniyyətə olan
münasibətimiz idi.
Molla Pənah Vaqif Azərbaycan xalqının fəxri, böyük şairi-
mizdir.
Heydər Əliyev,
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri
Molla Pənah Vaqif öz ənənələri ilə seçilən ədəbi məktəb ya-
ratmış ölməz sənətkardır. O, əhəmiyyətini əsrlərdən bəri qoruyub
saxlayan bənzərsiz poeziya nümunələri meydana gətirməklə milli
ədəbiyyatın yeni istiqamətdə inkişafına təkan vermişdir. Azərbay-
can şeiri Vaqifin sayəsində tarixinin növbəti mərhələsinə qədəm
qoymuşdur. Onun klassik bədii fikir salnaməmizin parlaq səhifə-
lərindən birini təşkil edən irsi müasir dövrdə də insanların əxlaqi-
mənəvi kamilləşməsinə xidmət göstərir. Azərbaycan tarixinə
həmçinin siyasi xadim kimi daxil olan Vaqif taleyüklü məsələlə-
rin həllində müdriklik və uzaqgörənlik nümayiş etdirmişdir.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
46
 Biblioqrafiya
Amma mən əyyami-səyahətimdə səfhəyi-Qarabağda Molla
Pənah Vaqifin bir para xəyalatını gördüm ki, zikr etdiyim şərt bir
növ ilə onda göründü.
Mirzə Fətəli Axundov,
yazıçı-dramaturq, ictimai xadim
Molla Pənah Vaqif – Azərbaycan yazılı ədəbiyyatında heca
vəznli şeirin yaradıcısıdır.
Vaqif – xalq həyatının böyük nəğməkarıdır.
Vaqif – Azərbaycan mövzusunu şeirin əsas mövzusuna
çevirmişdir.
Vaqif – Azərbaycan ədəbi dilinin banisidir.
Vaqif – erkən yeni dövr Azərbaycan realist ədəbiyyatının
əsasını qoymuşdur.
İsa Həbibbəyli,
AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik
Molla Pənah Vaqif yeni Azərbaycan ədəbiyyatının, eləcə də
yeni (milli) Azərbaycan ədəbi dilinin yaradıcısı, Azərbaycan xal-
qının mütərəqqi tarixi şəxsiyyətlərindən biridir.
Nizami Cəfərov,
akademik
Molla Pənah Vaqif yaradıcılığındakı humanizm, səmimiyyət,
həyatın gözəlliklərindən zövq almaq, “toy-bayramdır bu dünya-
nın əzabı, ağlı olan gətirər tabı” kimi misralarında ifadə etdiyi
nikbin fəlsəfəsi onu yeni dövr dünya ədəbiyyatının ən görkəmli,
ən mütərəqqi xadimləri ilə yaxınlaşdırmaqla, böyük şair-mütəfək-
kirin dünyagörüşünün ümumbəşəri miqyasını müəyyən edir.
Əbülfəs Qarayev,
Azərbaycan Respublikasının
Mədəniyyət və Turizm naziri
47
Molla Pənah Vaqif
Azəri övladları ən əvvəl... proletar şairi doğma Sabirin, xalq
şairimiz Vaqifin, Zakirin, Vidadinin mübariz ruhlu şeirlərini
bilməlidirlər.
Nəriman Nərimanov,
ictimai-siyasi xadim, yazıçı, publisist
Cavanşir sarayı Vaqifi deyil, bərəks, Vaqif sarayı mənimsə-
miş və dilimizə, ədəbiyyatımıza da çox böyük xidmətlər göstər-
mişdir...
Böyük Vaqifin şeirləri o qədər rəvan, sadə və o qədər şirindir
ki, insan oxumaqla doymur, bütün kitabı birdən götürüb başına
çəkmək və içmək istəyir. Vaqif tam mənası ilə el şairi olaraq,
həm də mücəddəddir. Bu münasibətlə də nəzərimizdə Vaqifin
qayət böyük dəyəri vardır.
Salman Mümtaz,
ədəbiyyatşünas
Vaqifin şeirlərində Vaqifə məxsus bir sadəlik, gözəllik və
zarafat var ki, sonra gələn şairlərimizə müyəssər olmadılar. Vaqif
gözəllik şairidir. Bütün ilhamı da buna həsr olunubdur.
Yusif Vəzir Çəmənzəminli,
dövlət xadimi, yazıçı
Оnun şеir və qəzəliyyatı bizim Azərbaycan turklərinə ziyadə
xоş gəlir və hər nə оnun qələmindən zühura gəlibsə... tamamisi
ürəkdən və həqiqi həyatdan nəşət еdən əsərlərdir. Milli şairləri-
mizdən оnun kimi sadə və açıq lisanda və ana dilimizin şivəsində
şеir və qəzəl yazan az оlub.
Yüz sənə bundan əqdəm ata və babalarımızın dolanacağını,
ədəb və əxlaqını, əlbisə və ətiməməsini, arzu və təmannalarını,
fikir və həyatını və bilcümlə o əsrin övza və dəsgahını, ustadi-
bimisl olan Vaqif gözəl əşar və kəlami-abdarı ilə yazıb gələcək
nəsil üçün unudulmayan bir əlamət və yadigar qoyubdur.
48
 Biblioqrafiya
Molla Pənah Azərbaycanın məşhur və müqtədir şairi hesab
olunur ki, bizim ədəbiyyatımızın banisi və müəssisi adlanmağa
onun haqqı vardır.
Firidun bəy Köçərli,
maarifçi-pedaqoq
Vaqif kamal, ədəb və elm sahibi bir sima idi.
Mirzə Adıgözəlbəy,
tarixçi
Vaqif yaradıcılığı ilə Azərbaycan şeiri tarixində yeni dövr
başlanır.
Vaqif irsi hələ şair yaşadığı dövrdə nəzər-diqqəti cəlb
etmişdir. Lakin Vaqif öldürüldüyü zaman evi talan edildiyindən,
onun əsərləri də itib batmış və öz əlyazması bizə qədər gəlib çat-
mamışdır. Vaqifin əsərlərindən şeir maraqlılarının hafizələrində
qalan, yaxud öz dəftərlərinə köçürmüş olduğu ayrı-ayrı qoşmalar
saxlanılmışdır.
Vaqif geniş xalq kütlələri içərisindən çıxıb, nəhayət dövlət
xadimi kimi yüksəlməyə müvəffəq ola bilmiş, mütərəqqi
şəxsiyyət olduğundan, sənətkarlıq qüdrətini və siyasətdəki bacarı-
ğını hər kəsdən əvvəl qiymətləndirən xalq “hər oxuyan Molla
Pənah olmaz” zərb-məsəlini yaratmaqla, şairə qiymət vermişdir.
Həmid Araslı,
akademik
Vaqif təkcə böyük şair deyildi, o, həm də görkəmli siyasi
xadim və diplomat idi, xalq arasında da müdrik bir ağsaqqal kimi
məşhurlaşmışdı.
49
Molla Pənah Vaqif
Ey könül yolçusu, gülər sənətkar,
Qədrini bilmədi sənin saraylar.
İran ordusunu yeridəndə, sən
Dedin ki, yadlara keçməsin vətən!
Dedin ki, el dili,el şeiri gərək,
Böyük bir ölkədə qanad gərərək,
Üfüqdən-üfüqə çapsın atını...
Səməd Vurğun,
Xalq şairi
Sadə Azərbaycan sözləri ilə camaatımızın qana biləcəyi bir
şəkildə şeir yaratmaq üçün Vaqifin üslubundan asan və əlverişli
bir üslub yoxdur. Odur ki, həmin üslub Vaqifdən sonra şairləri-
miz üçün bir qəlib şəklinə girmişdir.
Yüksək və bədii bir zövqə malik olan Vaqif kimi gözüaçıq
bir şair dərin bir siyasi düşüncəyə malik olmaya bilməzdi.
Böyük mütəfəkkirimiz Mirzə Fətəli Axundov bir filosof və
dövlət adamı kimi milli nəsrimizə nə qədər xidmət göstərmişdir-
sə, Vaqif də milli şeirimizə o qədər xidmət eləmişdir.
Məmməd Səid Ordubadi,
yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi
Vaqifin ədəbi fəaliyyəti mühitin canlı təsiri ilə başlayır. Onun
yeni duyğular və düşüncələrlə tənəffüse dən şeiri dağ çeşmələri
qədər saf və təmizdir. Mənzumələri, hər şey sadə, hər şey adi
olmaqla bərabər gözəldir. Canlı, cazibəli və dağ çiçəkləri qədər
təbii və səmimidir. O, rəng və qoxunu kənd mühitindən, yaşağı
50
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

təbiətdən alır, oxuculara buraxdığı canlı təsirin füsunu bundan Yüksək insani hislər aşılayan, coşğun və nikbin Vaqif poezi-
doğuyor. yası bu gün də bizimlədir.
Abdulla Şaiq, Araz Dadaşzadə,
şair, pedaqoq, ədəbiyyatşünas Əməkdar elm xadimi

Vaqif istedadlı şair, eyni zamanda ictimai dövlət xadimi idi. Vaqif “Xalqın ruhuna uyğun” yeni ədəbiyyat, camaat üçün
İsmayıl Şıxlı, anlaşıqlı olan kütləvi ədəbi dil yaratmışdır.
Xalq yazıçısı

Vaqif şeirinin dili təbii və sadə olduğu qədər mənalı və Vaqifin yaradıcılığı xalq şeirinin və onun mahnılarının təsiri
dolğundur. altında yazılmış lirik şeirlərdən ibarətdir.
Mirzə İbrahimov, Mustafa Quliyev,
Xalq yazıçı ədəbiyyatşünas, tənqidçi, publisist
Yeni Azərbaycan şeirinin yaradıcısı, misilsiz qoşma və Şairlərdən... Molla Pənah Vaqif təblərinin gözəlliyi ilə məş-
qəzəllər ustası Molla Pənah Vaqifin poeziyası son dərəcə zəngin hur olmuşdur.
və cazibədardır. Abbasqulu ağa Bakıxanov,
yazıçı, alim, mütəfəkkir

Vaqif – XVIII əsrin ən böyük şairi, mütəfəkkiri, xalqın se-
vimlisi, aşıqların ustadı və görkəmli dövlət xadimidir. Onun
mahnıları xalq arasında çox məşhurdur, onun adı ən səmimi, tə-
sirli lirizmin rəmzinə çevrilmişdir. Lakin gözəllik, xoşbəxtlik,
günəş müğənnisi olan Vaqif, həyatın qüsürlarına da qətiyyət
gözünü yummamışdır. Onun rübabı yer üzündə zülmü və zo-
rakılığı ifşa etmək, xalqın iztarablarını təsvir etməkdir.
Mikayıl Rəfili,
ədəbiyyatşünas alim
Vaqif zəngin Azərbaycan poeziyasında elə yeni bir yol aç-
mışdır ki, ondan sonra gələn şairlər, hətta bu günədək onun açdığı
yol ilə getməkdədirlər. Vaqif poeziyasının əsas xüsusiyyəti sadə-
lik və xalq ruhuna yaxın olmasındadır.
Məmməd Arif,
akademik
51
Gözəllərə şeir deyən, yaşılbaşları tərifləyən, təbiətin gözəllik-
lərindən nəşə duyan, özünün dediyi kimi “dünyanın hər şərbətini
içməyə” çalışan rübabi şair Vaqif eyni zamanda ağıllı bir dövlət
xadimidir, diplomatdır, vətənpərvərdir, xalqının dərdini düşünən
gözəl bir vətəndaşdır.
Vaqifin sadəliyi, büllur çeşmə kimi qaynayan misraları, onun
əsərlərini öz özünə xas olan gözəlliklərdən məhrum etməmişdir.
Mehdi Hüseyn,
Xalq yazıçısı
Biz... M.P.Vaqif ənənələrindən də öyrənməli, bu ənənələrdən
günümüzün ədəbi-bədii tələblərinə müvafiq olaraq istifadə
etməliyik.
Süleyman Rəhimov,
Xalq yazıçısı
52
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Vaqifi poeziyanın qüdrətli, əvəzsiz yaradıcısı kimi tanıtmaq Vaqifin qoşmalarından hansını götürsəniz, onda Azərbaycan
lazımdır. çöllərinin gözəl ətrini, qarlı dağlarının saf havasını, çağlayıb axan
Məsud Əlioğlu, duru sularının şırıltısını və bu səfalı, həyatverici, təbiət qucağında
yazıçı gəzib əylənən, bəzənib nazlanan Azərbaycan pərilərinin oynaq
Vaqif bütün varlığı, ilhamı ilə həyata, insan gözəlliyinə simasını duyarsınız.
vurğun, həyat aşiqli bir sənətkardır. Əziz Şərif,
Mirzağa Quluzadə, professor
professor
Vaqifin simasında azəri el ədəbiyyatı özünün ən yüksək zir-
Vaqifin yetişməsi öz zəmanəsinin ən fərəhli ədəbi hadisələ- vəsinə çatdı. O, sözün əsl mənasında təkcə mənsub olduğu xalqın
rindən idi. sənətkarı deyildir. Vaqif bütün şeir və sənət qədrini bilən, ona
hörmət bəsləyənlərin sevimli şairidir.
Vaqif, xüsusilə təcrübəli mühəndis kimi tanınmışdır. Şuşada- Mirzə Həsən Əlqədiri,
kı Xan sarayı, yaşayış yerləri və qala hasarları onun tərəfindən XIX əsr ləzgi alimi
tikilmişdir.
Adolf Berje, Vaqif öz şeirləri ilə Azərbaycanı tərənnüm edir, Azərbaycan
rus tarixçi, şərqşünas isə onu yaşadır. Bu, nəsilbənəsil xalq arasında yaşayan sənətkar
üçün böyük səadətdir.
Vidadi və bilxassə Vaqifin fəaliyyəti azəri ədəbiyyatında
yeni və parlaq mərhələ idi. Rəsul Həmzətov,
Rəfioğlu, Dağıstan Respublikasının Xalq şairi
türk alimi
Alman tənqidçisinin göstərdiyi kimi... Vaqif və Zakirin əksər
Vaqif ənənəvi xalq ədəbiyyatı təsiri ilə qaynaşmış, klassik şeirləri, yaxşı bir poetik tərcümədə, istər forma və istərsə də
azəri şeirinin son mühüm yetişdirməsidir. Vaqif bilxassə Qafqaz məzmun cəhətdən yeni alman poeziyasının qüvvətli əsərləri ilə
türkləri arasında XIX əsr boyunca davam edən geniş bir şöhrət yanaşı qoyula bilər.
sahibi idi. Bu şairin klassik şeirlər və ya xalq söyləyişləri ilə
N.İ.Qulak,
tərənnüm etdiyi çeşidli mənzumələrində ... təmiz bir azəri
türkcəsi və səmimi eşq duyğuları da vardır. Ukrayna şərqşünası
H.S.Baharlı,
türk alimi Vaqif Azərbaycan şeirini ərəbçilik ənənələrindən uzaqlaşdı-
ranlardan biri olmuşdur.
Vaqif sadə dilli, zəngin məzmunlu şeir toxumunu münbit bir Lui Araqon,
poeziya torpağına səpmişdir. fransız şairi
Əhməd Cəfəroğlu,
türk alimi
53 54
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Mən Molla Pənah Vaqifin şeirlərini oxuyarkən dünya poezi-

yasının lap zirvəsində dayanmış şairin ecazkar qüvvəsini hiss
edirəm.
Petrus Brovka, ƏSƏRLƏRİ
belorus şairi
Kitabları
Vaqifin yaradıcılığı xalqa yaxındır, xalqın müqəddəs duyğu-
larının ifadəsidir. 1856
Sergi Çilaya, 1. Məcmueyi-divani-Vaqif və digər müasirin /tərtib edəni
gürcü yazıçısı Mirzə Yusif Nersesov (Qarabaği).- Teymurxanşura: Mirzoyev
mətbəəsi, 1856.- 152 s. Daş basması. Ərəb əlifbasında.
Molla Pənahın əsərləri xalqın başa düşdüyü bir dildə yazıl- Kitabın içindəkilərdən: Tərcibənd: Ey büti-tutizəban, gəl
mışdır və onlar azəri poeziyasının nümunəsi sayılır. Azərbaycan- ki, məqalın istərəm...; Ey rəngi-ruxi-alına heyran gülü lalə...
da fars poeziyasının təsirindən ilk dəfə olaraq o çəkinmişdir. Müstəzad: Nimtənə haqqında. Molla Pənah Vaqifin oğlu Əli
İvan Yenikolopov, ağanın atasına cavabı. Müxəmməs: Ey səba, yarə de kim, avarə
rus yazıçısı gördüm Vaqifi... Tiflisin tərifi; Vali oğlunun mədhi; Tərsa qızının
tərifi; Çuxanın tərifi; Kürk haqqında; Şalvar haqqında; Tüfəng
haqqında; Hüseyn xanın cavabı; Gözəlin vəsfi; İşrət haqqında;
Müxəmməsi-müstəzadi-tərcibənd; Şikayət; Məhbubun gəlişi
münasibətilə; Dilbərin mədhi; Müxəmməsi-müstəzad; Qəzəli-
müstəzad; Vəsfi-dilbər; Saqqalı zəmm etmək haqqında; Yenə də
saqqal haqqında; Aşiqlik haqqında; Məhbubənin getdiyi vaxt
deyib. Mürəbbeat: Dilbərin vəsfi; Ey camalı günəş, zülfləri
dilkəş...; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var...; Siyahtel görmədim
Kür qırağında...; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində...; Açıqbaşda
əgər olsa bir dilbər...; Ay qabaqlı, bulud zülflü gözəlin...;
Sevgilim, ləblərin yaquta bənzər...; Anın üçün uymaz qeyriyə
könlüm...; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm...; Bir
bəyaz gərdənli, mərmər sinəli...; Bir gözəl ki, şirin ola binadan...;
Göndərdiyi meyvə haqqında; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə...;
Göz qaldı yollarda, can intizarda; Genə bayram oldu xublar
evində...; Ey cananım, sən bəzənib gələndə...; Çox zamandır
yarın həsrətindəyəm...; Ay kənarın qabağında qıy kibi...; Genə
bəni yanar-yanar adlara...; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq...;

55 56
 Biblioqrafiya
Qaynar gözlərindən, şux baxışından...; Al geyinib çıxsan gülşən
seyrinə...; Genə səni gördüm, bağrım oxlandı...; Bir əndamı
nəsrin, dodağı qönçə...; Doldu dimağıma zülfün ənbəri...; Zülfün
başı taxtalanıb qabaqda...; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə...;
Duruban eşqiylə güzar eylədim...; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi-
nərgis...; Bəhanə dutub bizdən gen gəzməgilən...; Bir ayna
qabaqlı, tər sinəli yar... Qəzəllər: Salmaq nəzərindən bəni cananə
düşərmi?; Hər gedən gəlmiş, bənim ol gülüzarım gəlməmiş...;
Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı...; Mehribanlıq
görməyib bir məhliqadan küsmüşəm...; Qarabağ içrə bar şair...;
Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!. Vidadi Vaqifə
zarafatla yazıb; Vaqifin Vidadiyə cavabı; Vaqiflə Vidadinin
deyişməsi; Vaqifin Vidadiyə qocalıq vaxtı yazdığıdır; Vidadinin
cavabı; Vidadidən gələn kağız bəni fərxəndəhal etdi...
1908
2. Qafqaz şüərasının məşhuru Molla Pənah Vaqifin ələ
düşən əşarının məcmuəsi: “Tazə həyat” qəzetinin 1908-ci il
müştərilərinə hədiyyə /Molla Pənah Vaqif; toplayanı Haşım bəy
Vəzirov.- Bakı: “Tazə həyat” və “Kaspi” qəzetlərinin buxariyyə
mətbəəsi, 1908 (1326 h.).- 115 s.
Kitabın içindəkilər: Ey tuti-tutizəban, gəl kim məqalın
istərəm; Rahi-eşqində sənin mən canü sərdən keçmişəm; Ey
rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü
nikutər; Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Mən cahan mülkün-
də, mütləq, doğru halət görmədim; Bəh, bu bağın nə əcəb sərvi
dilaraları var; Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş; Naz ilə
ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir çuxa ki, min
donə dəyər; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Çün
bizim şalvarımız əlavü hək əfzəl gərək; Dəhridə oldu mənə
dildarü dilbər bir tüfəng; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan
sevmək gərək; Nə xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qucağında;
Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bilmənəm məndən
neçin ol sevgili canan küsüb; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli;
57
Molla Pənah Vaqif
Ey mahi-şərəf, mehrü vəfalar gətiribsən; Bərq vurub gün tək çıxar
ol hüri peykər hər sabah; Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib
durmuş; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Ol mahi-münəvvər ki,
səhərdən gedəcəkdir; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni;
Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; Ey gül, sənə yoxdur
bu nəzakətdə qərinə; Neylərəm, belə munun mən... iqbal içinə;
Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Ey zülfü siyah, sinəsi
əbyəz, gözü alə. Ey Vidadi, yenə xan qulluğunda; Vidadi ilə
deyişmə; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Vidadidən
gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Qarabağ içrə bir şair
kəlimüllah Musadır; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım
gəlməmiş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Mehri-
banlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Yarım nə gözəl
geyinib, əlvan bəzənibdir; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə
bax!; İki danə əcəb xosrovi-şahi; Bayram oldu, heç bilmirəm
neyləyim; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Ey şahı xubların, şuxu
dilbərin; Ey cəmalı günəş, zülfləri dilkəş; Həqdir, gözəl çoxdur
cahan içində; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Açıqbaşda əgər
olsa bir dilbər; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Onun üçün
uymaz qeyriyə könlüm; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədi-
nəm; Siyah tel görmədim Kür qırağında; Kür qırağının əcəb
seyrəngahı var; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey siması
tərlan, sinəsi topğun; Genə bayram oldu xublar evində; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə;
Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Ay kənarı qabağında qıy
kimi; Genə məni yanar-yanar odlara; Genə səni gördüm, bağrım
oxlandı; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq; Qaynar gözlərindən, şux
baxışından; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bir əndamı nəsrin,
dodağı qönçə; Zülfün başı taxtalanmış qabaqda; Oğrun baxa-
baxa, ey çeşmi nərgis; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə;
Duruban eşqilə güzar eylədim; Doldu dimağıma zülfün ənbəri;
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə.
58
 Biblioqrafiya
1925
3. Mümtaz, S. Azərbaycan ədəbiyyatı: Molla Pənah Vaqif:
on ikinci əsr hicri /Salman Mümtaz.- Bakı: Kоmmunist.- [3
Beynəlimləl], 1925.- 128 s. Mətn ərəb qrafikasındadır.
Kitabın içindəkilər: Gözəllikdə zövq və səfa deyirlər; İki
gözəldir bir-birindən növcavan; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi;
Öyünməsin kimsə, gözələm deyin; Bir xəlvət yer ola, əğyar
olmaya; Ay maral baxışlı, sona sığallı; Bir üzü gül, rəngi lalə,
zülfü tər; Çoxdan idi yad olmuşduq; Bədənin sərasər gül
xırmanıdır; O şux qəmzələrinin xəncər kipriyinin; Bir əndamı
nəsrin dodağı qönçə; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Nə gözəl
sürmədən cila gətirdi; Ay kipriyi xəncər, qaşı zülfüqar; Məni qərq
eylədi qəm dəryasına; Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Sərv
boylum, bir çıx, görüm boyunu; Ey mələk huylu, ey tuba boylu
yar; Bədənini gül yaradan ilahi; Çox zamandır, yarın müştaqində-
yəm; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Boyun sürahidir, bədənin
büllur; Ay üzü gül, qəddi tuba Safiyə; Saçın zəncirinə könül
bağladım; Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Sığallanıb-sığallanıb qara
zülf; Bir sənəmin sinəsinə müştaqam; Camalın gözümdən nihan
olalı; Gərdənində, qamətində eyib yox; Baxıb camalına qürur
eyləmə; Ay cavan qız məndən belə gen gəzmə; Bənəfşə qoxulu
yardan ayrılan; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Badi-səba bir
xəbər ver könlümə; Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Doldu
dimağimə zülfün ənbəri; Al geyinib çıxsın gülşən seyrinə; Ay
qabağının qırağında qu kimi; Bir gözəl sevmişəm beli toqqalı:
[mürəbbelər].- Həbibim bu nəzakətlə gəl rənadan artıqsan; Saçına
uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi: [qəzəllər].- Farsca məsnəvi.-
Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı: [təcnis].- Dilbər nə deyim sənin
kimi canan ələ düşməz: [müxəmməs].- Ey huri ləqalım, mələk
simalım: [mürəbbe].- Gözəl boylu, gözəl huylu, gözəl yar:
[təcnis].- Hamı gözəllərdən səni baş bildim: [mürəbbe].- Səhər-
səhər əsən qublə yelləri: [təcnis].- Səhər-səhər həsrətilə gəzirdim:
[mürəbbe].- Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş:
[müxəmməs].- Ey günəş camallı sən nə gözəlsən [təcnis].- Bir
59
Molla Pənah Vaqif
fitnə feillinin, üzü xallının: [mürəbbe].- Qamətindən tubu xəcalət
çəkir: [təcnis].- Tubi boylum, qamətindir sərvü ərərdən gözəl:
[müxəmməs].- Kür qırağınıın əcəb seyrəngahı var: [mürəbbe].-
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı: [mürəbbe].- Düyün oldu bütün
xublar yığıldı: [mürəbbe].- Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci:
[mürəbbe].- Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan: [mürəbbe].- Bir
cavan tazədən gəldi ərsəyə: [mürəbbe].- Ey Vidadi, yenə xan
qulluğunda: [mürəbbe].-Təklif hər neçə...: [qəzəl].- Başına
döndüyüm ey qəşəng pəri: [mürəbbe].- Fars dilində şeir.- Hər
təbibə söylədim dərdim, dəvasın görmədim: [mürəbbe].- Bir neçə
müxtəlif şeir; Lüğət.
1937
4. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; red. Məmməd Arif.- Bakı:
Azərnəşr, 1937.- 204 s.
Kitabın içindəkilər: Qoşmalar: Müşki çarqat kənarında
xumar göz; Niqabın əlasın örtə yüzünə; Gülgün sərəndazın tazə
gül kimi; Can verib yüz minnət ilə almışam; Bir ala gözlünün,
sərvi-rəvanın; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Əgər yarsan gəl
sarmaşaq qol-boyun; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı; Bir sənə-
min sinəsinə müştağam; Xublarda ki, zövqü səfa deyirlər; Ey
maral baxışlı, sona sığallı; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir-
birinə həmdəm iki novcavan; Boyun surahıdır, bədənin büllur;
Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Nədən küsüb təbi nazik olan
yar; Baxıb camalına qürur eyləmə; Badi-səba, bir xəbər ver
könlümə; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya; Sığallanıb-sığallanıb
siyah zülf; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Bayram oldu, heç
bilmirəm neyləyim; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey mələk
xoylu, ey tuba boylu yar; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var;
Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Getdim ala gözlü yarla danışam;
Gənə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ağla gözüm, ayrılırsan
canandan; Yasəmən tellərin, nərgis gözlərin; Bu gün bir əcayib
gözəl görmüşəm; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Səhər-səhər
həsrət ilən gəzirdim; Öyünməsin kimsə, gözələm, deyib; Ey
60
 Biblioqrafiya
Məkkəni, Mədinəni yaradan; O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin;
Ey hüri liqalım, mələk simalım; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə;
Dərdin məni heyvalara döndərdi; Bədənin sərasər gül xərmənidir;
Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Bir əndamı nəsrin, dodağı
qönçə; Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Camalın gözümdən
nihan olalı; Üç yaşından beş yaşına varanda; Al geyinib çıxsan
gülşən seyrinə; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Ey ayna bədənli,
tər sinəli yar; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Bədənini gül
yaradan ilahi; Çox zamandır, yarın muştaqındayam; Bənəfşə
qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərinin, şux baxışından; Siyah
tel görmədim Kür qırağında; Yenə bayram oldu xublar evində;
Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey Kəbəm, Kərbəlam,
Məkkəm, Mədinəm; Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm; Ay
qabaqlı bulut zülflü, gözəlin; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində;
Ey cananım, sən bəzənib gələndə; İki danə əcəb xosrovi-şahi;
Olmayaydı belə səfərə çıxmaq; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi
nərgis; Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Ey yanağı lalə kimi al
gözəl; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Nə gözəl sürmədən cila
gətirdi; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Yay qaş bucağında, al
yanaq üstə; Çox zamandır, yarın həsrətindəyəm; Açıq başda əgər
olsa bir dilbər; Ey kirpiyi xənçər, qaşı zülfüqar; Hamı gözəllərdən
səni baş bildim; Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Badi-səba, bir
xəbər ver könlümə; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Bir gözəl ki,
şirin ola binadan; Harda görsəm bir şux, kaman qaşlını; Qasid,
tezcə yardan gətir bir xəbər; Mən yenə xubların padişahından;
Zülfün başı taxtalanmış qabaqda; Əgər bir gözəlin əqli kəm olsa;
Başına döndüyüm, toy adamları. Qəzəllər: Saçına uymuş xəya-
lım çünki ənbər bu kimi; Hər gedən gəlmiş, mənim ol
qəmgüsarım gəlməmiş; Gördüm üzünü şəmsi qəmər yadıma
düşdü; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Riyayü kibrü
kizbü büxl olur najah igitlərdə; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi
yarın kağızı; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır; Həbibim,
bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan; Şubhdəm gülzar içində çaldı
bülbül ərqanın. Qoşa yarpaqlar: Bir fitnə fellinin; Ey şahı
61
Molla Pənah Vaqif
xubların; Ey camalı günəş. Müxəmməslər: Aldı canım naz ilə ol
gözləri şəhla pəri; Ey pəri sima, sənin didarının müştaqiyəm;
Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş; Ey qaşı kaman,
kirpiyi peykan, qaraçarqat; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü
məni; Tubi boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Bərq vurub
gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Naz ilə ta ol büti-ziba
kəlisadan çıxar; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör;
Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Nə xoşdur baş
qoymaq bir güləndamın qucağında; Valinin çeşmi-çırağı, vəh, nə
türfə can imiş; Gülşən sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə;
Həmdəmsizigidə verilə dam dola aqca; Məhəmməd Hüseyn
ağaya; Verdi ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər; Ey səba, yarə
de kim, avarə gördüm Vaqifi; Vəh bu bağın nə əcəb sərvi-
dilaraları var; Ah...bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Ay gədə
qurban olum qaşları kaman bacına; Əla ey təxtigahi-mədələt
sultanı, xoş gəldin; Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz;
Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Ey mahi-şərəf,
mehrü vəfalar gətiribsən; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili
canan küsüb; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Ey
məni eyləyən aləmdə pərişan, saqqal; Bir gözəl qamətli yari-
lalərəngi sevmişəm; Neylirəm belə bunun mən qemum iqbal
içinə; Sənin ey şux məlaik zada qurbanın olum; Ol mahi-
münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Mən cahan mülkündə, mütləq
döğru halət görmədim. Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib,
əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi.
Müəşşər tərcibəndlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın
istərəm; Ey rəngi-ruxi alına heyran gülü lalə. Cığalı
müxəmməslər: Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Ey
zülfü siyah, sinəsi əbyəz, gözü alə. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır,
baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Səhər-səhər
əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik; Ey dəhanı
şəkər, ləbləri qəndab; Ey cananım, gəl allahı sevərsən.
Müşaərələr. Əlavələr. Farsca məsnəvi.
62
 Biblioqrafiya
1945
5. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; red. Həmid Araslı; SSRİ
EA AzF Nizami ad. Ədəbiyyat və Dil İnstitutu.- Bakı: EA AzF
nəşri, 1945.- 276 s.
Kitabın içindəkilər: Araslı H. Vaqif və yaradıcılığı.
Qoşmalar: O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından
yarımaq olmaz; Can verib yüz minnət ilə almışam; Bir sənəmin
sinəsinə müştağam; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Xeyli
vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq; Bir
cavan tazədən gəlib ərsəyə; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim;
Duruban eşqilə güzar eylədim; Siyah tel görmədim Kür qırağın-
da; Bu gün bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar
olmaya; Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al
zənəxdanlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey
nazənin, gözəllər şahı; Doldu damağıma zülfün ənbəri; Sığalla-
nıb-sığallanıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü
gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba,
bir xəbər ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Ey niqab
altından gizli baxışlım; Ey hüri liqalım, mələk simalım; Mən yenə
xubların padişahından; Harda görsəm bir şux, kaman qaşlını; Ey
cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba
Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır, yarın
həsrətindəyəm; Əldə ayna, gözə sürmə çəkəndə; Baxıb camalına
qürur eyləmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey mələk xoylu, ey
tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün
uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim
yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey
zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Güldün sərəndazın tazə gül kimi;
Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının;
Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm
deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Düyün oldu, bütün
xublar yığıldı; Bir sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl
sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey
Məkkəni, Mədinəni yaradan; Dərdin məni heyvalara döndərdi;
63
Molla Pənah Vaqif
Yenə bayram oldu xublar evində; Məni qərq eylədin qəm
dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-baxa, ey
çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı
qabağında qıy kimi; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; Bir zaman
havada qanad saxlayın; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki
çarqat kənarında xumar göz; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan;
Ey maral baxışlı, sona sığallı; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə;
Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Əgər yarsan gəl sarmaşaq qol-
boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Xublarda ki,
zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən
tellərin, nərgis gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə;
Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb
seyrəngahı var; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ
gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərin-
dən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Qasid,
tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Ey
siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir
ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz döndərib-
sən?; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb xosrovi-şahi;
Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı;
Ey cəmalı günəş, zülfləri dilkəş; Şahmar kimi gördüm saçın
ucunu; Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Tamam gözəllərdən səni
baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi,
dəlib bağrımı. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl
boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Səhər-səhər əsən qiblə yelləri;
Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik; Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab;
Ey günəş camallım, sən nə gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı
kim, bir əhli-ürfan olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl olur najah
igitlərdə; Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına
uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Salmaq nəzərindən məni
cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qara-
bağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından
sənin qan ağlaram; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmü-
64
 Biblioqrafiya
şəm; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan; Gördüm
üzünü şəmsi qəmər yadıma düşdü; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-
kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlmə-
miş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı. Müxəmməs-
lər: Nə xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qucağında; Gədə,
mən qurban olum qaşları kaman bacına; Bilmənəm məndən neçin
ol sevgili canan küsüb; Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri peykər
hər sabah; Neylərəm, belə munun mən... iqbal içinə; Ey gül, sənə
yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ
düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Ah kim, bir
yarın istignası öldürdü məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla
pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq
istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Çün bizim şalvarımız əlavü
həm əfzəl gərək; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk;
Dəhridə oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng; Ey məni eyləyən
aləmdə pərişan, saqqal; Tuba boylum, qamətindi sərvü ərərdən
gözəl; Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm; Bir gözəl qamət-
li yari-lalərəngi sevmişəm; Mən cahan mülkündə, mütləq döğru
halət görmədim; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın olum; Ey
mahi-şərəf, mehrü vəfalar gətiribsən; Əla ey təxtigahi-mədələt
sultanı, xoş gəldin; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş
gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Dərdin
öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi
peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi-çırağı, vəh, nə türfə can imiş;
Bəh, bu bağın nə əcəb sərv dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba
kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər;
Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş. Müstəzadlar:
Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o
üzü mah gələydi; Ey zülfü siyah, sinəsi əbbəz, gözü alə; Sən
qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir nimtənə kim, ta ola
zərbəftü nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın
istərəm; Ey rəngi-ruxi alına heyran gülü lalə; Nagahan bir dərdə
düşdün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə müşairə. Fars dilində
məsnəvi. Nüsxə fərqləri. Tarixi-əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət.
65
Molla Pənah Vaqif
1952
6. Seçilmiş əsərləri /Molla Pənah Vaqif; müqəddimə Həmid
Araslınındır.- Bakı: Azərnəşr, 1952.- 236 s.
Kitabın içindəkilər: Vaqif və yaradıcılığı. Qoşmalar: Bay-
ram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Bir zaman havada qanad sax-
layın; Gəl ey qələbəyi Məhəmmədxan bəy; Bir cavan tazədən gə-
lib ərsəyə; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü qarə; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Qaynar gözlə-
rindən, şux baxışından; Duruban eşqilə güzar eylədim; Kür
qırağının əcəb seyrəngahı var; Siyah tel görmədim Kür qırağında;
Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Doldu damağıma zülfün
ənbəri; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay qabaqlı
gözəlin; Yenə məni yanar-yanar odlara; Düyün oldu, bütün
xublar yığıldı; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan; Ey Kəbəm,
Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi;
Nə gözəl sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamətində ayıb yox;
Ey maral baxışlı, sona sığallı; Xublar arığından yarımaq olmaz;
Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy
verir; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı belə səfərə
çıxmaq; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Bu gün bir əcayib
gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya; Ağla gözüm,
ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanlım; Sərv
boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin, gözəllər
şahı; Sığallanıb-sığallanıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül
bağladım; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə yığılsa
xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın fərağin-
dəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Ey hüri liqalım, mələk
simalım; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Nədən küsüb təbi
nazik olan yar; Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Mən yenə
xubların padişahından; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Camalın
gözümdən nihan olalı; Ey niqab altından gizli baxışlım; Badi-
səba, bir xəbər ver könlümə; Harda görsəm bir şux, kaman
qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban bizdən
gen gəzmə; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; İndən belə
66
 Biblioqrafiya
ölsəm, arzu çəkmənəm; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə; Çox
zamandır, yarın həsrətindəyəm; Baxıb camalına qürur eyləmə; Ey
mələk xoylu, ey tuba boylu yar; Onun üçün uymaz qeyriyə
könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb
gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Güldün sərəndazın tazə
gül kimi; Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü
xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə,
gözələm, deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Siyah zülfün
qəddin ilən bərabər; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Yenə
bayram oldu xublar evində; Məni qərq eylədin qəm dəryasına;
Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi
nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Yay qaş bucağında, al
yanaq üstə; Ay qabağı kənarında qıy kimi; Ey şahı xubların, şuxu
dilbərin; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Müşki çarqat
kənarında xumar göz; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə; Mən sənə olmuşam didar aşiqi;
Əgər yarsan gəl sarmaşaq qol-boyun; Xublarda ki, zövqü səfa
deyirlər; Yasəmən tellərin, nərgis gözlərin; Ey canım cəlladı,
ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu
yardan ayrılan; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Qasid, tezcə
yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Ey siması
tərlan, sinəsi topğun; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm
məndən üz döndəribsən?; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki
danə əcəb xosrovi-şahi; Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə səni
gördüm, bağrım oxlandı; Ey cəmalı günəş, zülfləri dilkəş; Şahmar
kimi gördüm saçın ucunu; Xubların yasəmən qoxulu zülfü;
Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Əyibdir qəddimi, dəlib
bağrımı; Bir-birinə həmdəm iki novcavan. Təcnislər: Gözlərin
cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar;
Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Ey günəş camallım, sən nə gözəl-
sən; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik. Qəzəl, müxəmməs, müstə-
zad və müəşşər: Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Kim
ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Vidadidən gələn kağız məni
fəxrəndəhal etdi; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır; Hər
67
Molla Pənah Vaqif
kimin cananı kim, bir əhli-ürfan olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl
olur najah igitlərdə; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi;
Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Ey güli-xəndan, fəra-
qından sənin qan ağlaram; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan
küsmüşəm; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan; Gör-
düm üzünü şəmsi qəmər yadıma düşdü; Aydın olsun gözlərim
kim, gəldi yarın kağızı; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım
gəlməmiş. Müxəmməslər: Mən cahan mülkündə, mütləq döğru
halət görmədim; Dəhridə oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng; Qış
günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Bəh, bu bağın nə
əcəb sərv dilaraları var; Valinin çeşmi-çırağı, vəh, nə türfə can
imiş; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Bilmənəm məndən
neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri
peykər hər sabah; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə;
Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş
nigarın dağı öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü
məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de
kim, avarə gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan
sevmək gərək; Tubi boylum, qamətindi sərvü ər-ərdən gözəl; Ey
pərisima, sənin didarının müştaqiyəm; Üzündən ol günəş rüxsar
ta məcər çəkib durmuş; Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçar-
qat; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Ol mahi-
münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Mərhəba, sən bizə, ey türfə
cavan, xoş gəldin!; Əla ey təxtigahi-mədələt sultanı, xoş gəldin;
Ey mahi-şərəf, mehrü vəfalar gətiribsən; Bir gözəl qamətli yari-
lalərəngi sevmişəm; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın olum;
Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq. Müstəzadlar: Ey
zülfü siyah, sinəsi əbbəz, gözü alə; Yarım nə gözəl geyinib, əlvan
bəzənibdir. Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın istə-
rəm; Ey rəngi-ruxi alına heyran gülü lalə; Nagahan bir dərdə
düşdün olmadı dərman, Cavad!; Vidadi ilə deyişmə; İzahlar;
Tarixi əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət.
68
 Biblioqrafiya
1957
7. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; müqəddimə Həmid
Araslınındır; red. Ə.Ziyatay.- Bakı: Azərnəşr, 1957.- 248 s.
Kitabın içindəkilər: Müqəddimə əvəzinə. Qoşmalar: O, şux
qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq olmaz; Bir
sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib yüz minnət ilə almışam;
Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl ey qələbəyi Məhəmməd-
xan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı belə səfərə
çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban eşqilə güzar
eylədim; Siyah tel görmədim Kür qırağında; Bu gün bir əcayib
gözəl görmüşəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya; Ağla gözüm,
ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanlım; Sərv
boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin, gözəllər
şahı; Doldu damağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığallanıb siyah
zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi lalə,
zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə yığılsa
xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın fərağin-
dəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər ver
könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Bu necə
zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi nazik olan yar; Açıq
başda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin;
Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan, səndən üz döndərmi-
şəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda görsəm bir şux,
kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban
bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey cavan qız,
məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə; İndən
belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır, yarın həsrətindəyəm;
Sevdiyim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna, gözə sürmə çəkəndə;
Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına qürur eyləmə;
Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu
yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə
könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb
69
Molla Pənah Vaqif
gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi
qara biiqrar; Güldün sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan
yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər,
qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm deyib; Qədəm basdın,
sən səfalar gətirdin; Düyün oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah
zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar gözlərini sevəndən bəri; Bir
sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi;
Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey Məkkəni, Mədinəni yara-
dan; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Yenə bayram oldu xublar
evində; Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy
adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli; Ay kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli,
gül üzlü yarın; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; İntizar çəkmək-
dən, yol gözləməkdən; Bir zaman havada qanad saxlayın; Bir
bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında xumar göz;
Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən bəzənib
gələndə; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al
yanaq üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı
aləmi; Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Əgər yarsan gəl sarmaşaq
qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Xublarda
ki, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Yasə-
mən tellərin, nərgis gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə;
Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrən-
gahı var; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı,
ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu
yardan ayrılan; Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Həqdir,
gözəl çoxdur cahan içində; Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər;
Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun;
Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar;
Neyləmişəm məndən üz döndəribsən?; Ala gözlü, sərv boylu
dilbərim; İki danə əcəb xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın
camalı; Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım
oxlandı; Ey cəmalı günəş, zülfləri dilkəş; Şahmar kimi gördüm
saçın ucunu; Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə bir
70
 Biblioqrafiya
ərz eyləyim; Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə
həmdəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnis-
lər: Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu,
gözəl yar; Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda
fitnəlik; Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən
nə gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-ürfan
olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl olur najah igitlərdə; Vidadidən
gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki
ənbərbu kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki,
sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah
Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehri-
banlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəza-
kətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə
bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın
olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü
bəxti müstəlam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə gön-
dərdim; Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Simi-
səfənin zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi
sevdik, sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir
güləndamın qucağında; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman
bacına; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq
vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Neylərəm, belə
munun mən... iqbal içinə; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə
qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz; Dilbər, nə
deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Aldı
canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə
gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək;
Çün bizim şalvarımız əlavü həm əfzəl gərək; Qış günü çünki
dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Dəhridə oldu mənə dildarü
dilbər bir tüfəng; Ey məni eyləyən aləmdə pərişan, saqqal; Tubi
boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin dida-
rının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm;
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Sənin ey
71
Molla Pənah Vaqif
şux məlaikzadə, qurbanın olum; Ey mahi-şərəf, mehrü vəfalar
gətiribsən; Əla ey təxtigahi-mədələt sultanı, xoş gəldin; Mərhəba,
sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki,
səhərdən gedəcəkdir; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ
gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi-
çırağı, vəh, nə türfə can imiş; Bəh, bu bağın nə əcəb sərv
dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi ağa
mənə bir çuxa ki, min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar ta
məcər çəkib durmuş; Bu hal ilə, həbibim, həsrətindən can
keçsinmi. Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənib-
dir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi; Ey zülfü siyah, sinəsi
əbbəz, gözü alə; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq;
Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-
tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm; Ey rəngi-ruxi alına heyran gülü
lalə; Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə
müşairə. İzahlar. Tarixi-əfsanəvi və coğrafi adlar.
1960
8. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. və ön sözün müəl.
H.Araslı; [red. B.Cəfərov; rəss. H.Zeynalov].- Bakı: Azərnəşr,
1960. - 257, [3] s.
Kitabın içindəkilər: Müqəddimə əvəzinə. Qoşmalar: O, şux
qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq olmaz; Bir
sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib, yüz minnət ilə almı-
şam...; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bir gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey
süsən sünbülüm, al zənəxdanlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm bo-
yunu; Sənsən, ey nazənin, gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün
ənbəri; Sığallanıb-sığallanıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül
bağladım; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola
binadan; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlə-
72
 Biblioqrafiya
rin inci; Çoxdan bəri yarın fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan
ilahi; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin
ucundan; Boyun surahıdır, bədənin büllur; Camalın gözümdən
nihan olalı; Ey hüri liqalım, mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi
nazik olan yar; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay
qabaqlı gözəlin; Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan,
səndən üz döndərmişəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda
görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə;
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odla-
ra; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba
Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır yarın
həsrətindəyəm; Sevdiyim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna gözə
sürmə çəkəndə; Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına
qürur eyləmə; Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk xoylu, ey
tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün
uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim
yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey
zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Güldün sərəndazın tazə gül kimi;
Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının;
Ey kirpiyi xənçər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm
deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Düyün oldu, bütün
xublar yığıldı; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar gözlərini
sevəndən bəri; Bir sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl
sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey
Məkkəni, Mədinəni yaradan; Dərdin məni heyvalara döndərdi;
Yenə bayram oldu xublar evində; Məni qərq eylədin qəm
dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-baxa, ey
çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı
qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın; Ey şahı
xubların, şuxu dilbərin; İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir
zaman havada qanad saxlayın; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi;
Müşki çarqat kənarında xumar göz; Göz qaldı yollarda, can
intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Günəş üzlü, xoş qı-
73
Molla Pənah Vaqif
lıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə; Ey maral baxış-
lı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı aləmi; Mən sənə olmuşam
didar aşiqi; Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm,
Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər;
Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən tellərin, nərgis
gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bil-
mirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-səhər
həsrət ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı; Hər yetən
gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar
gözlərindən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində;
Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm
olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-
rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz
döndəribsən?; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb
xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi
al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş,
zülfləri dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Xubların yasə-
mən qoxulu zülfü; Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə
həmdəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnis-
lər: Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu,
gözəl yar; Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda
fitnəlik; Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən
nə gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olma-
ya; Riyayü kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn
kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbər-
bu kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki,
sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah
Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehri-
banlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəza-
kətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə
bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın
olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü
bəxti müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə gön-
dərdim; Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Simi-
74
 Biblioqrafiya
zəğənin zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi
sevdik, sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir
güləndamın qucağında; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman
bacına; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq
vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Neylərəm, belə
munun mən... iqbal içinə; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə
qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz; Dilbər, nə
deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Aldı
canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə
gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək;
Çün bizim şalvarımız əlavü həm əfzəl gərək; Qış günü çünki
dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Dəhridə oldu mənə dildarü
dilbər bir tüfəng; Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Tuba
boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin dida-
rının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm;
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Sənin ey
şux məlaikzadə, qurbanın olum; Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar gəti-
ribsən; Əla ey təxtigahi-mədalət sultanı, xoş gəldin!; Mərhəba,
sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki,
səhərdən gedəcəkdir; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ
gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi
çırağı, vəh nə türfə can imiş; Bəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilarala-
rı var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir
çuxa ki, min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib
durmuş; Bu hal ilə, həbibim, həsrətindən can keçsinmi. Müstə-
zadlar: Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu
şəhrə, o üzü mah gələydi; Ey zülfü siyah, sinəsi əbyəz, gözü ilə;
Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir nimtənə kim,
ta ola zərbəftü nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, mə-
qalın istərəm; Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Nagahan bir
dərdə düşdün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə müşairə. İzahlar;
Tarixi, əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət.
75
Molla Pənah Vaqif
1968
9. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. və müqəd. H.Araslı.-
Bakı: Azərnəşr, 1968.- 280 s. şək., portr.
Kitabın içindəkilər: Müqəddimə əvəzinə. Qoşmalar: O,
şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq ol-
maz; Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib, yüz minnət ilə
almışam...; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya;
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəx-
danlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığalla-
nıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi
lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə
yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Bu necə
zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi nazik olan yar; Açıq-
başda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin;
Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan, səndən üz döndərmi-
şəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda görsəm bir şux,
kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban
bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey cavan qız,
məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə; İndən
belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm;
Sevdiyim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə;
Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına qürur eyləmə;
Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu
yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə
könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb
76
 Biblioqrafiya
gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi
qara biiqrar; Güldün sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan
yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xənçər,
qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm, deyib; Qədəm basdın,
sən səfalar gətirdin; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Düyün
oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər;
Xumar gözlərini sevəndən bəri; Bir sən kimi gözəl yoxdur dünya-
da; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamətində ayıb
yox; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan; Yenə bayram oldu xublar
evində; Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy
adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli; Ay kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli,
gül üzlü yarın; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; İntizar çəkmək-
dən, yol gözləməkdən; Bir zaman havada qanad saxlayın; Bir
bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında xumar göz;
Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələn-
də; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al yanaq
üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı aləmi;
Yenə qəhri keçib xublar şahinin; Mən sənə olmuşam didar aşiqi;
Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam,
Məkkəm, Mədinəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim,
ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən tellərin, nərgis gözlərin; Al
geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bilmirəm neylə-
yim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-səhər həsrət ilən
gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ
gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərin-
dən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Qasid,
tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Ey
siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir
ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz döndərib-
sən?; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb xosrovi-şahi;
Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi al gözəl;
Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş, zülfləri
dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Xubların yasəmən qo-
77
Molla Pənah Vaqif
xulu zülfü; Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həm-
dəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnislər:
Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl
yar; Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnə-
lik; Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən nə
gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya;
Riyayü kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn
kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbər-
bu kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki, sev-
dayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah
Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehri-
banlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəza-
kətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə
bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın
olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü
bəxti müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə gön-
dərdim; Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Simi-
zəğənin zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi
sevdik, sevənlər tək; Vətən xoşdur deyə, Vaqif, bizi çəkdin Salah-
liya. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qu-
cağında; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına; Neylə-
rəm, belə munun mən... iqbal içinə; Ey gül, sənə yoxdur bu nəza-
kətdə qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz; Dilbər,
nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Kim ki,
zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Çün bizim şalvarımız
əlavü həm əfzəl gərək; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məva-
yə kürk; Dəhridə oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng; Ey məni
eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Tuba boylum, qamətindi sərvü
ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm; Bir
gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; Mən cahan mülkündə,
mütləq doğru halət görmədim; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın
olum; Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar gətiribsən; Əla ey təxtigahi-
mədalət sultanı, xoş gəldin!; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan,
78
 Biblioqrafiya
xoş gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Dərdin
öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi
peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş;
Bəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba
kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər;
Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş; Bu hal ilə,
həbibim, həsrətindən can keçsinmi. Müstəzadlar: Yarım nə
gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah
gələydi; Ey zülfü siyah, sinəsi əbyəz, gözü ilə; Sən qönçə kimi
hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü
nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm;
Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Nagahan bir dərdə düşdün
olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə müşairə. Qeydlər. İzahlar.
Tarixi, əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət.
10. Seçilmiş əsərləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. Həmid
Məhəmmədzadə; red. Abbas Zamanov.- Bakı:Azərnəşr,1968.-184
s.- Mətn ərəb qrafikasındadır.
Kitabın içindəkilər: Qoşmalar: O şux qəmzələrin xəncər
kipriyin; Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib, yüz minnət
ilə almışam...; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Xeyli vaxtdır
ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir
gözəl ki, şirin ola binadan; Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanım;
Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Doldu dimağıma zülfün
ənbəri; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin
inci; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər ver
könlümə; Boyun surahıdır, bədənin büllur; Camalın gözümdən
nihan olalı; Ey hüri liqalım, mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi
nazik olan yar; Açıq başda əgər olsa bir dilbər; Tovuz kimi
cilvələnə hər səhər; Bulut zülflü,ay qabaqlı gözəlin; Bivəfasan,
səndən üz döndərmişəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda
79
Molla Pənah Vaqif
görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin,dodağı qönçə;
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar
odlara; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Əldə ayna gözə
sürmə çəkəndə; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım
sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Namə, gedər
olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Öyünməsin
kimsə, gözələm, deyib; Düyün oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah
zülfün qəddin ilən bərabər; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi;
Xumar gözlərini sevəndən bəri; Gərdənində, qamətində ayıb yox;
Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi; Yenə bayram oldu xublar evində;
Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy
adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli; İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir zaman
havada qanad saxlayın; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə;
Ey maral baxışlı, sona sığallı; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm,
Mədinəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin
yaquta bənzər; Yasəmən tellərin,nərgis gözlərin; Bayram oldu,
heç bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Zər
haşiyə al nimtənə üstündə; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Hər
yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan;
Qaynar gözlərindən,şux baxışından; Həqdir,gözəl çoxdur cahan
içində; Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Neyləmişəm məndən
üz döndəribsən?; Yenə səni gördüm,bağrım oxlandı; Şahmar kimi
gördüm saçın ucunu; Ay ağalar sizə bir ərz eyləyim; Tamam
gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan;
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı.- Təcnislər: Gözlərin cəlladdır,
baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Səhər-səhər
əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik; Ey günəş
camallım, sən nə gözəlsən; Qamətindən tubi xəcalət çəkir.-
Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü
kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn kağız
məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu
kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-
80
 Biblioqrafiya
səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musa-
dır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehribanlıq
görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəzakətdə
güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!;
Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun
gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti
müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim;
Çıxıb başmaq seyrinə,edib seyri-çəmən gəldim; Simi-zəğənin
zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik,
sevənlər tək.- Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir gülən-
damın qucağında; Bilmənəm məndən neçün ol sevgili canan
küsüb; Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Aldı canım
nar ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm
Vaqifi; Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim;
Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Ey qaşı kaman,
kirpiyi peykan, qaraçarqat; Vəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları
var; Nə qədər var isə buxaq və zənəxdan və yanaq; Naz ilə ta ol
büti-ziba kəlisadan çıxar.- Müstəzadlar: Ya rəbbi,bu şəhrə, o üzü
mah gələydi; Ey zülfü siyah, sinəsi əbyəz, gözü alə; Sən qönçə
kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq.- Müəşşərlər: Ey büti-
tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm; Vidadi ilə müşairə: Ey Vidadi,
sənin bu puç dünyada.- Abbas Zamanov. Molla Pənah Vaqif.
1978
11. Seçilmiş şeirləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. H.Araslı.-
Bakı: Maarif, 1978.- 159, [1] s.
Kitabın içindəkilər: Tərtibçidən. Qoşmalar: Bayram oldu,
heç bilmirəm neyləyim; O şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin;
Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar
ilən; Duruban eşqilə güzar eylədim; Bir gün bir əcayib gözəl
sevmişəm; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığallanıb
siyah zülf; Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanlım; Sərv boylum, bir
çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin, gözəllər şahı; Bir üzü
gül, rəngi lalə, zülfü tər; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın
81
Molla Pənah Vaqif
sədəfdir, dişlərin inci; Boyun surahıdır, bədənin büllur; Badi-
səba, bir xəbər ver könlümə; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Ey
hüri liqalım, mələk simalım; Camalın gözümdən nihan olalı;
Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Çoxdan bəri yarın fərağin-
dəyəm; Nədən küsüb təbi nazik olan yar; Bivəfasan, səndən üz
döndərmişəm; Mən yenə xubların padişahından; Bir əndamı
nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə; Ey
cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba
Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Sallana-sallana dövlət-
xanadan; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu yar; Bədənin səbəsər gül
xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib,
təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı
taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Güldün
sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir
fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar;
Dərdin məni heyvalara döndərdi; Düyün oldu, bütün xublar
yığıldı; Gərdənində, qamətində ayıb yox; Məni qərq eylədin qəm
dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-baxa, ey
çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı
qabağında qıy kimi; İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir
zaman havada qanad saxlayın; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi;
Müşki çarqat kənarında xumar göz; Göz qaldı yollarda, can
intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Günəş üzlü, xoş
qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə; Ey maral
baxışlı, sona sığallı; Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Ey Kəbəm,
Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər;
Yasəmən tellərin, nərgis gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən
seyrinə; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Ey canım cəlladı,
ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu
yardan ayrılan; Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Qasid, tezcə
yardan gətir bir xəbər; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ayna
qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz döndəribsən?; Ala
gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb xosrovi-şahi; Şahmar
kimi gördüm saçın ucunu; Xubların yasəmən qoxulu zülfü;
82
 Biblioqrafiya
Tamam gözəllərdən səni baş bildim. Qəzəllər: Hər kimin cananı
kim, bir əhli-irfan olmaya; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik,
sevənlər tək; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim;
Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Hər gedən gəlmiş,
mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-
kəcrəftarə bax!; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan;
Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Ey güli-
xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Qarabağ içrə bir şair
kəlimüllah Musadır; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər;
Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi;Vidadidən gələn kağız
məni fəxrəndəhal etdi. Müxəmməslər: Bilmənəm məndən neçin
ol sevgili canan küsüb; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən
üzülməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Ey səba,
yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Tuba boylum, qamətindi sərvü
ərərdən gözəl; Hər kişi hər şey ki, sevdi onu behtər istədi;
Dövlətü iqbalü malın axırın gördüm tamam; Mərhəba, sən bizə,
ey türfə cavan, xoş gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedə-
cəkdir; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Nə qədər
varisə buxaqü zənəxdanü yanaq; Sənin ey şux məlaikzadə, qurba-
nın olum. Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənib-
dir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi; Sən qönçə kimi hər
bir edən dəmdə yaşınmaq. Müəşşərlər: Nagahan bir dərdə düş-
dün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə deyişmə. İzahlar. Tarixi-
əfsanəvi və coğrafi adlar.
1987
12. Sevmək gərək: lirik şeirlər kitabı /Molla Pənah Vaqif;
tərt. ed. və ön söz A.Sarovlu; red. Ç.Əlioğlu; rəssamı N.Baba-
yev.- Bakı: Gənclik, 1987.- 125, [2] s.
Kitabın içindəkilər: Gözəllik nəğməkarı. Qoşmalar: O şux
qəmzələrin, xəncər kirpiyin...; Can verib, yüz minnət ilə
almışam...; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Siyahtel görmə-
dim Kür qırağında; Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən
sünbülüm, al zənəxdanlım; Sənsən, ey nazənin, gözəllər şahı;
83
Molla Pənah Vaqif
Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər;
Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə yığılsa xublar;
Çoxdan bəri yarın fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi;
Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Boyun surahıdır, bədənin
büllur; Ey hüri liqalım, mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər ver
könlümə; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Getdim ala gözlü yarla
danışam; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Bivəfasan, səndən üz
döndərmişəm; Harda görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bir əndamı
nəsrin, dodağı qönçə; Ey cavan qız məndən belə gəzmə gen; Çox
zamandır yarın həsrətindəyəm; Sevdiyim alaydı üzündən niqab;
Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə; Sallana-sallana dövlətxanadan;
Ey mələk xoylu, ey tuba boylu yar; Mənim yarım sığallanıb
gələndə; Güldün sərəndazın tazə gül kimi; Öyünməsin kimsə,
gözələm deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Dərdin məni
heyvalara döndərdi; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər; Nə gözəl
sürmədən cila gətirdi; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan; Məni qərq
eylədin qəm dəryasına; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Bir
mina gərdənli, gül üzlü yarın; Bir zaman havada qanad saxlayın;
Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş bucağında, al yanaq
üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; Yenə qəhri keçib xublar
şahinin; Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Ey Kəbəm, Kərbəlam,
Məkkəm, Mədinəm; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Al geyib
çıxsan gülşən seyrinə; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-
səhər həsrət ilən gəzirdim; Qaynar gözlərindən, şux baxışından;
Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim;
Nə gözəldir bu cavanın camalı; Yenə səni gördüm, bağrım
oxlandı; Bir-birinə həmdəm iki novcavan; Səhər-səhər əsən qiblə
yelləri. Qəzəllər: Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Ey
güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Salmaq nəzərindən
məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər;
Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Ey Vidadi,
gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol
qəmgüsarım gəlməmiş; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə
göndərdim. Müxəmməslər: Gədə, mən qurban olum qaşları
84
 Biblioqrafiya
kaman bacına; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb;
Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Dilbər, nə
deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Ey səba,
yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirin-
dəhan sevmək gərək; Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm;
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Ol mahi-
münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Ey qaşı kaman, kirpiyi pey-
kan, qaraçarqat; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!;
Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Bu hal ilə, həbibim,
həsrətindən can keçsinmi; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşınmaq; Vidadi ilə müşairə (deyişmələr).
1988
13. Əsərləri: şeirlər /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. və ön söz
müəl. A.Dadaşzadə.- Bakı: Yazıçı, 1988.- 189, [3] s.
Kitabın içindəkilər: Dadaşzadə A. Bir neçə söz. Qoşmalar:
O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq ol-
maz; Gəl, ey qələbəyi Məhəmmədxan bəy; Bir sənəmin sinəsinə
müştağam; Can verib yüz minnət ilə almışam; Bənəfşə tək ənbər
zülfün buy verir; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Səhər-səhər
həsrət ilən gəzirdim; Duruban eşqilə güzar eylədim; Siyahtel
görmədim Kür qırağında; Bu gün bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir
xəlvət yer ola, əğyar olmaya; Ağla gözüm, ayrılırsan canandan;
Sığallanıb-sığallanıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım;
Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm
boyunu; Sənsən, ey nazənin, gözəllər şahı; Doldu dimağıma
zülfün ənbəri; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin
ola binadan; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir,
dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın fərağindəyəm; Bədənini gül
yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Siyah telli bir
sənəmin ucundan; Ey hüri liqalım, mələk simalım; Bu necə
zülmdür mənə eylərsən; Boyun surahıdır, bədənin büllur;
85
Molla Pənah Vaqif
Camalın gözümdən nihan olalı; Xubların yasəmən qoxulu zülfü;
Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki
novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı; Ey niqab altından
gizli baxışlım; Nədən küsüb təbi nazik olan yar; Açıqbaşda əgər
olsa bir dilbər; Bulud zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Getdim ala gözlü
yarla danışam; Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Mən yenə
xubların padişahından; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Harda
görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bəhanə tutuban bizdən gen
gəzmə; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi
tuba Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Ey mələk xoylu,
ey tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün
uymaz qeyriyə könlüm; Baxıb camalına qürur eyləmə; Yenə məni
yanar-yanar odlara; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Sevdigim
alaydı üzündən niqab; Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Əldə ayna
gözə sürmə çəkəndə; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Sallana-
sallana dövlətxanadan; Mənim yarım sığallanıb gələndə; Zülfün
başı taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Gülgün
sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir
fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar;
Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Öyünməsin kimsə, gözələm,
deyib; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Siyah zülfün qəddin ilən
bərabər; Xumar gözlərini sevəndən bəri; Düyün oldu, bütün
xublar yığıldı; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi; Bir sən kimi gözəl
yoxdur dünyada; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan; Məni qərq
eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Bir
bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Yenə bayram oldu xublar evində;
Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ay kənarı qabağında qıy kimi;
Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin;
İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir zaman havada qanad
saxlayın; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında
xumar göz; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən
bəzənib gələndə; O tubu baxışın yıxdı aləmi; Bir belə cavanın
əqli kəm olsa; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə; Ey maral
86
 Biblioqrafiya
baxışlı, sona sığallı; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yenə qəhri
keçib xublar şahinin; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Mən
sənə olmuşam didar aşiqi; Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun;
Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm,
Mədinəm; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Ay ağalar, sizə bir
ərz eyləyim; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Yasəmən tellərin,
nərgiz gözlərin; Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Al geyinib
çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür
qırağının əcəb seyrəngahı var; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı;
Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan;
Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Bir ala gözlünün, sərvi-
rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz
döndəribsən; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb
xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi
al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş,
zülfləri dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu. Təcnislər:
Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı;
Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Ey dəhanı şəkər, ləbləri
qəndab; Ey günəş camallım, sən nə gözəlsən; Gözdə cadugərlik,
xalda fitnəlik. Qəzəllər: Simi-zəğənin zülfi-pərişan arasında; Hər
kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl
olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal
etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Aydın olsun
gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi
sevdik, sevənlər tək; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağla-
ram; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Çıxıb
başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Yazıb bir namə göz
yaşilə ol dildarə göndərdim; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan
artıqsan; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti müstədam olsun; Kim ki,
sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah
Musadır; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Hər gedən
gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş. Müxəmməslər: Nə
xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qucağında; Gədə, mən qurban
87
Molla Pənah Vaqif
olum qaşları kaman bacına; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili
canan küsüb; Neylərəm, belə munun mən... iqbal içinə; Ey gül,
sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Ey zəhi türfə gözəl şiveyi-
əhsən Mədinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz;
Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Bu hal ilə, həbibim,
həsrətindən can keçsinmi; Ah... bir sərxoş nigarın dağı öldürdü
məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Aldı canım naz
ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm
Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Çün
bizim şalvarımız əlavü həm əfzəl gərək; Dəhridə oldu mənə
dildarü dilbər bir tüfəng; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-
məvayə kürk; Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Tuba
boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin
didarının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm;
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Sənin ey
şux məlaikzadə, qurbanın olum; Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar
gətiribsən; Əla ey təxtigahi-mədalət sultanı, xoş gəldin!; Mərhə-
ba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Bəh, bu bağın nə əcəb
sərvi dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi
ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər; Ol mahi-münəvvər ki,
səhərdən gedəcəkdir; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ
gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçarqat; Bərq vurub gün
tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Valinin çeşmi çırağı, vəh nə
türfə can imiş; Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş.
Müstəzadlar: Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq;
Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ey zülfü siyəh, sinəsi
əbyəz, güzü alə; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi; Bir
nimtənə kim, ta ola zərbəftü nikutər. Müəşşərlər və müsəbbe:
Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Ey büti-tutizəban, gəl ki,
məqalın istərəm; Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman,
Cavad; Vidadi ilə müşairə (deyişmələr). Qısa izahlar. Tarixi,
əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət.
88
 Biblioqrafiya
1994
14. Qurban olduğum: Lirika /Molla Pənah Vaqif; tərtib
edəni Musa Ələkbərli.- Bakı: Gənclik, 1994.- 117, [3] s.
Kitabın içindəkilər: Qoşmalar: Bir zaman havada qanad
saxlayın; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq
yar ilən; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Can verib yüz min-
nət ilə almışam; O şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Bir sənəmin
sinəsinə müştağam; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir
gözəl ki, şirin ola binadan; Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanlım;
Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Saçın zəncirinə
könül bağladım; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya; Ağla gözüm,
ayrılırsan canandan; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın
sədəfdir, dişlərin inci; Bəri yarın fərağindəyəm; Bədənini gül
yaradan ilahi; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Badi-səba, bir
xəbər ver könlümə; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Nədən
küsüb təbi nazik olan yar; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut
zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm;
Mən yenə xubların padişahından; Harda görsəm bir şux, kaman
qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban bizdən
gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey üzü gül, qəddi
tuba Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Sevdigim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna gözə
sürmə çəkəndə; Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına
qürur eyləmə; Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk xoylu, ey
tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün
uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim
yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey
zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Gülgün sərəndazın tazə gül kimi;
Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının;
Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm,
89
Molla Pənah Vaqif
deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Düyün oldu, bütün
xublar yığıldı; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamə-
tində ayıb yox; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan; Dərdin məni
heyvalara döndərdi; Yenə bayram oldu xublar bəzəndi; Məni qərq
eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun
baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli;
Ay kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın;
İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir bölük yaşılbaş sonalar
kimi; Müşki çarqat kənarında xumar göz; Göz qaldı yollarda, can
intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Günəş üzlü, xoş qı-
lıqlı canansan; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı
aləmi; Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Əgər yarsan, gəl sarmaşaq
qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Xublarda
kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Yasə-
mən tellərin, nərgiz gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə;
Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrən-
gahı var; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı,
ömrüm yağısı; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərin-
dən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Qasid,
tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Ey
siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir
ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz döndəribsən;
Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb xosrovi-şahi; Nə
gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə
səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş, zülfləri dilkeş;
Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Xubların yasəmən qoxulu
zülfü; Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim; Tamam gözəllərdən səni
baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi,
dəlib bağrımı; Gəl, ey qələbəyi Məhəmmədxan bəy; Xublar arı-
ğından yarımaq olmaz; Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözəl
boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Ey
dəhanı şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən nə gözəl-
sən; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik. Qəzəllər: Hər kimin cananı
90
 Biblioqrafiya
kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl olur nayab
igitlərdə; Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına
uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Salmaq nəzərindən məni
cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qara-
bağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından
sənin qan ağlaram; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmü-
şəm; Həbibim, bu nəzakətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi,
gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol
qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın
kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti müstədam olsun; Yazıb bir
namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim; Çıxıb başmaq seyrinə,
edib seyri-çəmən gəldim; Simi-zəgənin zülfi-pərişan arasında;
Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik, sevənlər tək. Müxəmməs-
lər: Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına; Bilmənəm
məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Ey gül, sənə yoxdur bu
nəzakətdə qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz,
Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş
nigarın dağı öldürdü məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla
pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Ey pərisima,
sənin didarının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi
sevmişəm; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın olum; Mən cahan
mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Vidadi ilə müşairə
(deyişmələr).
1999
15. Məcmueyi-Vaqif və müasirini-digər /tərtib edəni
Mirzə Yusif Qarabaği; red. Vilayət Quliyev; əsəri əski əlifbadan
transliterasiya ed. və çapa hazırl. Ə.Bağırov; Azərbaycan EA
Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu.- Bakı: Şuşa,
1999.- 152 s.
Kitabın içindəkilərdən: Tərcibənd: Ey büti-tutizəban, gəl
ki, məqalın istərəm...; Ey rəngi-ruxi-alına heyran gülü lalə...
Müstəzad: Nimtənə haqqında. Molla Pənah Vaqifin oğlu Əli
91
Molla Pənah Vaqif
ağanın atasına cavabı.- Müxəmməs: Ey səba, yarə de kim, avarə
gördüm Vaqifi... Tiflisin tərifi; Vali oğlunun mədhi; Tərsa qızının
tərifi; Çuxanın tərifi; Kürk haqqında; Şalvar haqqında; Tüfəng
haqqında; Hüseyn xanın cavabı; Gözəlin vəsvi; İşrət haqqında;
Müxəmməsi-müstəzadi-tərcibənd; Şikayət; Məhbubun gəlişi mü-
nasibətilə; Dilbərin mədhi; Müxəmməsi-müstəzad; Qəzəli-müstə-
zad; Vəsfi-dilbər; Saqqalı zəmm etmək haqqında; Yenə də saqqal
haqqında; Aşiqlik haqqında; Məhbubənin getdiyi vaxt deyib.
Mürəbbeat: Dilbərin vəsfi; Ey camalı günəş, zülfləri dilkəş...;
Kür qırağının əcəb seyrəngahı var...; Siyahtel görmədim Kür
qırağında...; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində...; Açıqbaşda əgər
olsa bir dilbər...; Ay qabaqlı, bulud zülflü gözəlin...; Sevgilim,
ləblərin yaquta bənzər...; Anın üçün uymaz qeyriyə könlüm...; Ey
Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm...; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli...; Bir gözəl ki, şirin ola binadan...; Göndərdiyi
meyvə haqqında; Yay qaş bucağında, al yanaq üstə...; Göz qaldı
yollarda, can intizarda; Genə bayram oldu xublar evində...; Ey
cananım, sən bəzənib gələndə...; Cox zamandır yarın həsrətində-
yəm...; Ay kənarın qabağında qıy kibi...; Genə bəni yanar-yanar
adlara...; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq...; Qaynar gözlərindən,
şux baxışından...; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə...; Genə səni
gördüm, bağrım oxlandı...; Bir əndamı nəsrin,dodağı qönçə...;
Doldu dimağıma zülfün ənbəri...; Zülfün başı taxtalanıb qabaq-
da...; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə...; Duruban eşqiylə güzar
eylədim...; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi-nərgis...; Bəhanə dutub
bizdən gen gəzməgilən...; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar...
Qəzəllər: Salmaq nəzərindən bəni cananə düşərmi?; Hər gedən
gəlmiş, bənim ol gülüzarım gəlməmiş...; Aydın olsun gözlərim
kim, gəldi yarın kağızı...; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan
küsmüşəm...; Qarabağ içrə bar şair...; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-
kəcrəftarə bax!. Vidadi Vaqifə zarafatla yazıb; Vaqifin Vidadiyə
cavabı; Vaqiflə Vidadinin deyişməsi; Vaqifin Vidadiyə qocalıq
vaxtı yazdığıdır; Vidadinin cavabı; Vidadidən gələn kağız bəni
fərxəndəhal etdi...
92
 Biblioqrafiya
2004
16. Əsərləri /Molla Pənah Vaqif; tərt. ed. və ön sözün müəl.
Həmid Araslı.- Təkrar nəşr.- Bakı: Şərq-Qərb, 2004.- 264 s.
(Klassik Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Kitabın içindəkilər: Araslı H. Şeirimizin fəxri. Qoşmalar:
O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq
olmaz; Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib yüz minnət ilə
almışam; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya;
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəx-
danlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığalla-
nıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi
lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə
yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Bu necə zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb
təbi nazik olan yar; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü,
ay qabaqlı gözəlin; Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan,
səndən üz döndərmişəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda
görsəm bir şux, kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə;
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar
odlara; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi
tuba Safiyə; İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır
yarın həsrətindəyəm; Sevdigim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna
gözə sürmə çəkəndə; Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb
camalına qürur eyləmə; Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk
xoylu, ey tuba boylu yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun
üçün uymaz qeyriyə könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun;
93
Molla Pənah Vaqif
Mənim yarım sığallanıb gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda;
Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar; Gülgün sərəndazın tazə gül
kimi; Namə, gedər olsan yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü
xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə,
gözələm, deyib; Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin; Dərdin məni
heyvalara döndərdi; Düyün oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah
zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar gözlərini sevəndən bəri; Bir
sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi;
Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey Məkkəni, Mədinəni
yaradan; Yenə bayram oldu xublar bəzəndi; Məni qərq eylədin
qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-
baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay
kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın; Ey
şahı xubların, şuxu dilbərin; İntizar çəkməkdən, yol
gözləməkdən; Bir zaman havada qanad saxlayın; Bir bölük
yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında xumar göz; Göz
qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən bəzənib gələndə;
Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al yanaq
üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı aləmi;
Yenə qəhri keçib xublar şahinin; Mən sənə olmuşam didar aşiqi;
Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam,
Məkkəm, Mədinəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim,
ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən tellərin, nərgiz gözlərin; Al
geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bilmirəm
neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-səhər həsrət
ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı; Hər yetən gözələ
gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar
gözlərindən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində;
Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli kəm
olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-
rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz
döndəribsən; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb
xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi
al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş,
94
 Biblioqrafiya
zülfləri dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Xubların
yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim; Tamam
gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan;
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır,
baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Səhər-səhər
əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik; Ey dəhanı
şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən nə gözəlsən.
Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü
kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn kağız
məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu
kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-
səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musa-
dır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehribanlıq
görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəzakətdə
güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!;
Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun
gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti
müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim;
Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Simi-zəgənin
zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik,
sevənlər tək; Vətən xoşdur deyə, Vaqif, bizi Salahlıya.
Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qucağın-
da; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına; Bilmənəm
məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq vurub gün tək çıxar ol
hüri peykər hər sabah; Neylərəm, belə munun mən... iqbal içinə;
Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə
yüz il, sərdən üzülməz, Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ
düşməz; Ah...bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Ah kim, bir
yarın istignası öldürdü məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla
pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq
istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Çün bizim şalvarımız əlavü
hək əfzəl gərək; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk;
Dəhridə oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng; Ey məni eyləyən
aləmdə pərişan saqqal; Tuba boylum, qamətindi sərvü ərərdən
95
Molla Pənah Vaqif
gözəl; Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm; Bir gözəl
qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; Mən cahan mülkündə, mütləq
doğru halət görmədim; Sənin ey şux məlaikzadə, qurbanın olum;
Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar gətiribsən; Əla ey təxtigahi-mədalət
sultanı, xoş gəldin!; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş
gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Dərdin
öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi
peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş;
Bəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var; Verdi ağa mənə bir
çuxa ki, min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib
durmuş; Bu hal ilə, həbibim, həsrətindən can keçsinmi.
Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya
rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi; Ey zülfü siyəh, sinəsi əbyəz,
güzü alə; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir
nimtənə kim, ta ola zərbəftü nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizə-
ban, gəl ki, məqalın istərəm; Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə;
Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə
müşairə (deyişmələr). Qeydlər: İzahlar. Tarixi, əfsanəvi və coğ-
rafi adlar. Lüğət.
17. Əsərləri /Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif; tərt.
ed. və ön söz. müəl. N.Cəfərov; red. heyəti: Ə.Quliyev (baş red.)
və b.- Bakı: Çaşıoğlu, 2004.- 328 s.- (Azərbaycan ədəbiyyatı).
Kitabın içindəkilərdən: Cəfərov N. Ön söz. Qoşmalar: O,
şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq ol-
maz; Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib yüz minnət ilə
almışam; Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya;
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Ey süsən sünbülüm, al zənəx-
danlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığalla-
96
 Biblioqrafiya
nıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi
lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə
yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Bu necə
zülmdür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi nazik olan yar;
Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin;
Getdim ala gözlü yarla danışam; Bivəfasan, səndən üz döndərmi-
şəm; Mən yenə xubların padişahından; Harda görsəm bir şux,
kaman qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban
bizdən gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey cavan qız,
məndən belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə; İndən
belə ölsəm, arzu çəkmənəm; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm;
Sevdigim alaydı üzündən niqab; Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə;
Sənin təki siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına qürur eyləmə;
Sallana-sallana dövlətxanadan; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu
yar; Bədənin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə
könlüm; Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb
gələndə; Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi
qara biiqrar; Gülgün sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan
yarın kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər,
qaşı zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm, deyib; Qədəm basdın,
sən səfalar gətirdin; Düyün oldu, bütün xublar yığıldı; Siyah
zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar gözlərini sevəndən bəri; Bir
sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə gözəl sürmədən cila gətirdi;
Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey Məkkəni, Mədinəni
yaradan; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Yenə bayram oldu
xublar evində; Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Başına
döndüyüm, toy adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir
bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı qabağında qıy kimi; Bir
mina gərdənli, gül üzlü yarın; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin;
İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir zaman havada qanad
97
Molla Pənah Vaqif
saxlayın; Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında
xumar göz; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən
bəzənib gələndə; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş
bucağında, al yanaq üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu
baxışın yıxdı aləmi; Mən sənə olmuşam didar aşiqi; Əgər yarsan,
gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədi-
nəm; Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta
bənzər; Yasəmən tellərin, nərgiz gözlərin; Al geyinib çıxsan
gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür
qırağının əcəb seyrəngahı var; Çünki yorğunuyam mən bu yolla-
rın; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm
yağısı; Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan
ayrılan; Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çox-
dur cahan içində; Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə
cavanın əqli kəm olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala
gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmi-
şəm məndən üz döndəribsən; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki
danə əcəb xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yana-
ğı lalə kimi al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey
camalı günəş, zülfləri dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu;
Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim;
Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki
novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnislər: Gözlərin
cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar;
Səhər-səhər əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik;
Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən nə
gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya;
Riyayü kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn
kağız məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbər-
bu kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki,
sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah
Musadır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehri-
banlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəza-
kətdə güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə
98
 Biblioqrafiya
bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın
olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü
bəxti müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə
göndərdim; Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim;
Simi-zəgənin zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi
sevdik, sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir
güləndamın qucağında; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman
bacına; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq
vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Neylərəm, belə
munun mən... iqbal içinə; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə
qərinə; Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz; Dilbər, nə
deyim sən kimi canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni; Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Aldı
canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə
gördüm Vaqifi; Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək;
Çün bizim şalvarımız əlavü hək əfzəl gərək; Qış günü çünki
dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Dəhridə oldu mənə dildarü
dilbər bir tüfəng; Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Tuba
boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin dida-
rının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm;
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Eyləyən vi-
ranə Cəmşidi-Cəmin eyvanını; Sənin ey şux məlaikzadə, qurba-
nın olum; Ey mahi-şərəf,ehrü vəfalar gətiribsən; Əla ey təxtigahi-
mədalət sultanı, xoş gəldin!; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan,
xoş gəldin!; Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Dərdin
öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi
peykan, qaraçarqat; Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş;
Vəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var; Bagi-rizvanda əgər
hüriyi qılman çoxdur; Mənbəyi-cudü kərəmdən açılıb dürri-
xoşab; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir
çuxa ki, min donə dəyər; Nə əcayib çuxadır bu, nə gözəl sovbi-
şərif, Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş; Bu hal ilə,
həbibim, həsrətindən can keçsinmi?. Müstəzadlar: Yarım nə
gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah
99
Molla Pənah Vaqif
gələydi; Ey zülfü siyəh, sinəsi əbyəz, güzü alə; Sən qönçə kimi
hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü
nikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm;
Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Nagahan bir dərdə düşdün
olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə müşairə (deyişmələr). İzahlar.
Tarixi, əfsanəvi və coğrafi adlar. Lüğət [S.75-321].
2007
18. Seçilmiş əsərləri: izahlar və şərhlərlə /M.V.Vidadi,
M.P.Vaqif; tərt., ön sözün müəl. X.H.Yusifli; Azərbaycan
Mədəniyyətinin Dostları Fondu.- Bakı: OKA Ofset, 2007.- 368 s.
Kitabın içindəkilərdən: Yusifli, X. Ön söz; Qoşmalar: O
şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq
olmaz; Bir sənəmin sinəsinə müştağam; Can verib yüz minnət ilə
almışam; Bənövşə tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi
Məhəmmədxan bəy; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı
belə səfərə çıxmaq; Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Siyah tel görmədim Kür qırağında; Bu gün
bir əcayib gözəl sevmişəm; Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya;
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan; Bu süsən sünbülüm, al zənəx-
danlım; Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu; Sənsən, ey nazənin,
gözəllər şahı; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Sığallanıb-sığalla-
nıb siyah zülf; Saçın zəncirinə könül bağladım; Bir üzü gül, rəngi
lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Sərasər bir yerə
yığılsa xublar; Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci; Çoxdan bəri yarın
fərağindəyəm; Bədənini gül yaradan ilahi; Badi-səba, bir xəbər
ver könlümə; Siyah telli bir sənəmin ucundan; Boyun surahıdır,
bədənin büllur; Camalın gözümdən nihan olalı; Ey hüri liqalım,
mələk simalım; Badi-səba bir xəbər ver könlümə; Bu necə zülm-
dür mənə eylərsən; Nədən küsüb təbi nazik olan yar; Açıqbaşda
əgər olsa bir dilbər; Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Getdim ala
gözlü yarla danışam; Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Mən
yenə xubların padişahından; Harda görsəm bir şux, kaman
qaşlını; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Bəhanə tutuban bizdən
100
 Biblioqrafiya
gen gəzmə; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey cavan qız, məndən
belə gəzmə gen; Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə; İndən belə ölsəm,
arzu çəkmənəm; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Sevdiyim
alaydı üzündən niqab; Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə; Sənin təki
siyah telli, gül üzlü; Baxıb camalına qürur eyləmə; Sallana-
sallana dövlətxanadan; Ey mələk huylu, ey tuba boylu yar; Bədə-
nin sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm;
Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Mənim yarım sığallanıb gələndə;
Zülfün başı taxtalanıb qabaqda; Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar;
Gülgün sərəndazın tazə gül kimi; Namə, gedər olsan yarın
kuyinə; Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı
zülfüqar; Öyünməsin kimsə, gözələm deyin; Qədəm basdın, sən
səfalar gətirdin; Dərdin məni heyvalara döndərdi; Düyün oldu,
bütün xublar yığıldı; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər; Xumar
gözlərini sevəndən bəri; Bir sən kimi gözəl yoxdur dünyada; Nə
gözəl sürmədən cila gətirdi; Gərdənində, qamətində ayıb yox; Ey
Məkkəni, Mədinəni yaradan; Yenə bayram oldu xublar bəzəndi;
Məni qərq eylədin qəm dəryasına; Başına döndüyüm, toy
adamları; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli,
mərmər sinəli; Ay kənarı qabağında qıy kimi; Bir mina gərdənli,
gül üzlü yarın; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; İntizar
çəkməkdən, yol gözləməkdən; Bir zaman havada qanad saxlayın;
Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi; Müşki çarqat kənarında xumar
göz; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Ey cananım, sən bəzənib
gələndə; Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan; Yay qaş bucağında, al
yanaq üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; O tubu baxışın yıxdı
aləmi; Yenə qəhri keçib xublar şahinin; Mən sənə olmuşam didar
aşiqi; Əgər yarsan, gəl sarmaşaq qol-boyun; Ey Kəbəm, Kərbə-
lam, Məkkəm, Mədinəm; Xublardakı, zövqü səfa deyirlər;
Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər; Yasəmən tellərin, nərgiz
gözlərin; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bayram oldu, heç
bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-
səhər həsrət ilən gəzirdim; Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı; Hər
yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan;
101
Molla Pənah Vaqif
Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan
içində; Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər; Bir belə cavanın əqli
kəm olsa; Ey siması tərlan, sinəsi topğun; Bir ala gözlünün, sərvi-
rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar; Neyləmişəm məndən üz
döndəribsən; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; İki danə əcəb
xosrovi-şahi; Nə gözəldir bu cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi
al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı; Ey camalı günəş,
zülfləri dilkeş; Şahmar kimi gördüm saçın ucunu; Xubların
yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim; Tamam
gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan;
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır,
baxışın yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Səhər-səhər
əsən qiblə yelləri; Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik; Ey dəhanı
şəkər, ləbləri qəndab; Ey günəş camallım, sən nə gözəlsən.
Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya; Riyayü
kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən gələn kağız
məni fəxrəndəhal etdi; Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu
kimi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-
səri-zülfi-pərişanə düşər; Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musa-
dır; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehribanlıq
görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Həbibim, bu nəzakətdə
güli-rənadan artıqsan; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!;
Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun
gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti
müstədam olsun; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim;
Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Simi-zəgənin
zülfi-pərişan arasında; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik,
sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir
güləndamın qucağında; Səmən cismə sarılmaq, eyləmək bir qədr
rahətlər; Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına;
Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb; Bərq vurub gün
tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Neylərəm, belə munun mən...
iqbal içinə; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Sevdayi-
saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz, Dilbər, nə deyim sən kimi
102
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

canan ələ düşməz; Ah... bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Ah dır. - Bakı: Brayl Nəşrləri İnformasiya Resurs Mərkəzi MMC,
kim, bir yarın istignası öldürdü məni; Aldı canım naz ilə ol 2012.- Kitab 2.- 148 s.
gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi; 21. Əsərləri: 4 kitabda /M.V.Vidadi, M.P.Vaqif; brayl üzrə
Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək; Çün bizim red. F.Ş.Hacıyev; Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyəti; “Çaşı-
şalvarımız əlavü hək əfzəl gərək; Qış günü çünki dönər şol oğlu” nəşriyyatının 2004-cü il nəşrindən çapa hazırlanmışdır.-
cənnətül-məvayə kürk; Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal; Bakı: Brayl Nəşrləri İnformasiya Resurs Mərkəzi MMC, 2012.-
Tuba boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl; Ey pərisima, sənin Kitab 3.- 150 s.
didarının müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; 22. Əsərləri: 4 kitabda /M.V.Vidadi, M.P.Vaqif; brayl üzrə
Mən cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Sənin ey red. F.Ş.Hacıyev; Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyəti; “Çaşı-
şux məlaikzadə, qurbanın olum; Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar oğlu” nəşriyyatının 2004-cü il nəşrindən çapa hazırlanmışdır.-
gətiribsən; Əla ey təxtigahi-mədalət sultanı, xoş gəldin!; Bakı: Brayl Nəşrləri İnformasiya Resurs Mərkəzi MMC, 2012.-
Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Ol mahi- Kitab 4.- 132 s.
münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir; Dərdin öldürdü məni, ey
növcəvanım, gələ gör; Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçarqat;
Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş; Vəh, bu bağın nə əcəb
sərvi dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi
ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar
ta məcər çəkib durmuş; Bu hal ilə, həbibim, həsrətindən can
keçsinmi. Müsəbbe; Müəşşərlər: Ey büti-tutizəban, gəl ki,
məqalın istərəm; Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə; Qəzəl-
müstəzadlar: Yarın nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi,
bu şəhrə o üzü mah gələydi; Müxəmməs-müstəzadlar: Ey zülfü
siyəh, sinəsi əbyəz, gözü alə; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşınmaq; Müəşşər-müstəzad;Vidadi ilə Vaqifin müşairəsi.

2012
19. Əsərləri: 4 kitabda /M.V.Vidadi, M.P.Vaqif; brayl üzrə
red. F.Ş.Hacıyev; Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyəti; “Çaşı-
oğlu” nəşriyyatının 2004-cü il nəşrindən çapa hazırlanmışdır.-
Bakı: Brayl Nəşrləri İnformasiya Resurs Mərkəzi MMC, 2012.-
Kitab 1.- 164 s.
20. Əsərləri: 4 kitabda /M.V.Vidadi, M.P.Vaqif; brayl üzrə
red. F.Ş.Hacıyev; Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyəti;
“Çaşıoğlu” nəşriyyatının 2004-cü il nəşrindən çapa hazırlanmış-

103 104
 Biblioqrafiya
Kitablarda, dövri mətbuatda və məcmuələrdə
dərc olunmuş əsərləri
Kitablarda
1867
23. Berje,A.P. Qafqaz və Azərbaycanda məşhur olan
şüəranın əşarına məcmuədir ki, Adolf Berje sahibcənabının
ehtimamilə mətbu olunubdur /Adolf Berje.- Leypsiq, 1867.-
136 s.- (Ərəb qrafikalı əski Azərbaycan əlifbasında).
Kitabın içindəkilərdən: Əşari-Vaqif: Müəşşərat; Dər
təqazayi-nimtənə. Müxəmməsat: Dər bivəfaiyi əbnayi-ruzigar;
Dər tərifi-Tiflis və mədhi-vali; Dər mədhi-rəsəri-vali İlyon xan;
Dər tərifi-düxtəri-tərsa; Dər tərifi-çuxa ki Məhəmməd Həsən ağa
bəxşidə əst; Dər təqazayi-şalvar; Dər tərifi-kürk; Dər xastəni-
tüfəng; Dər barəyi-Dilbər; Dər zəmmi-riş; Eyzən; Dər peşimani
əz rəncidəgiyi-Həbib; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşanmaq. Mürəbbeat: Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Bir bəyaz
gərdənli, mərmər sinəli; Dər cəvabi-Vidadi; İki danə əcəb xosrov-
şahi; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Bulut zülflü, ay qabaqlı
gözəlin; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Anın için uymaz qeyriyə
könlüm; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Sevdigim,
ləblərin yaquta bənzər; Ey şahı xubların, şuxi dilbərin; Ey camalı
günəş, zülfləri dilkəş; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Kür
qırağının əcəb seyrəngahı var; Göz qaldı yollarda, can intizarda;
Ey siması tərlan, sinəsi tuyqun; Genə bayram oldu xublar evində;
Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş bucağında, al yanaq
üstə; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Ay kənarı qabağında
qıy kimi; Genə məni yanar-yanar odlara; Al geyinib çıxsan
gülşən seyrinə; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Zülfün başı
taxtalanıb qabağda; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə; Genə səni
105
Molla Pənah Vaqif
gördüm, bağrım oxlandı; Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi-nərgis; Be
təriqi-həzl. Eyzən: Bir belə cavanın əqli kəm olsa; Duruban
eşqilə güzar eylədim; Dad əlindən sənin yaman həmsayə.
Qəzəliyyat: Vidadidən gələn kağız məni fərxəndəhal etdi;
Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Aydın olsun gözlərin
kim, gəldi yarın kağızı; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan
küsmüşəm; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmküsarım gəlməmiş;
Be Vidadi dər vəqti-Gəstən ağa Məhəmməd xan; Yarım nə gözəl
geyinib, əlvan bəzənibdir [S.4-52].
1968
24. Qafqazda məşhur olan Azərbaycan şüərasının əşarı-
na məcmuə /tərt. və müqəd. A.Berje.- Leypsiq, 1968.
Kitabın içindəkilərdən: Əşari-Vaqif: Müəşşərat; Dər
təqazayi-nimtənə; Müxəmməsat: Dər bivəfaiyi əbnayi-ruzigar;
Dər tərifi-Tiflis və mədhi-vali; Dər mədhi-rəsəri-vali İlyon xan;
Dər tərifi-düxtəri-tərsa; Dər tərifi-çuxa ki Məhəmməd Həsən ağa
bəxşidə əst; Dər təqazayi-şalvar; Dər tərifi-kürk; Dər xastəni-
tüfəng; Dər barəyi-Dilbər; Dər zəmmi-riş; Eyzən; Dər peşimani
əz rəncidəgiyi-Həbib; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşanmaq; Mürəbbeat: Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Bir bəyaz
gərdənli, mərmər sinəli; Dər cəvabi-Vidadi; İki danə əcəb
xosrovşahi; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Bulut zülflü, ay
qabaqlı gözəlin; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Anın için uymaz
qeyriyə könlüm; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm;
Sevdigim, ləblərin yaquta bənzər; Ey şahı xubların, şuxi dilbərin;
Ey camalı günəş, zülfləri dilkəş; Siyahtel görmədim Kür
qırağında; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Göz qaldı yollarda,
can intizarda; Ey siması tərlan, sinəsi tuyqun, Genə bayram oldu
xublar evində, Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş buca-
ğında, al yanaq üstə; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Ay
kənarı qabağında qıy kimi; Genə məni yanar-yanar odlara; Al
geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə;
Zülfün başı taxtalanıb qabağda; Badi-səba, bir müjdə ver könlü-
mə; Genə səni gördüm, bağrım oxlandı; Oğrun baxa-baxa, ey
106
 Biblioqrafiya
çeşmi- nərgis; Be təriqi-həzl; Eyzən: Bir belə cavanın əqli kəm
olsa; Duruban eşqilə güzar eylədim; Dad əlindən sənin yaman
həmsayə; Qəzəliyyat: Vidadidən gələn kağız məni fərxəndəhal
etdi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Aydın olsun
gözlərin kim, gəldi yarın kağızı; Mehribanlıq görməyib bir
məhliqan küsmüşəm; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmküsarım
gəlməmiş; Be Vidadi dər vəqti-Gəstən ağa Məhəmməd xan;
Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir.- S.24-76.
1986
25. Azərbaycanda məşhur olan şüəranın əşarına məcmu-
ədir: 4 cilddə /tərt. ed. H.Ə.Qayıbov; red. Ş.A.Cəmşidov; AzSSR
EA, Əlyazmalar İn-tu.- Bakı: Elm, 1986.- C.I.- 358, [2] s.-
(Əlyazmalar xəzinəsindən).
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Müəşşərat.
Müəşşəri-xalis: Mədhi-dilbər və badəvuşluqla rəğbətin səbəbi
babında. Müəşşəri-mütəradifi-sənəti-tərci bənd: Arzuli baisali-
canan babında; Müəşşəri-müstəzadi-tamm nimtənə istəmək ba-
bında və ona layiq olan dilbəranın ovsafı; Müsəbbi sənətin Qara-
bağlı İbrahim xanın oğlu Cavad xanın mərsiyəsi. Müxəmməsaqi-
xaliseyi-Vaqif: Mədihi-Dilbər babında; Cananın küsməkindən
izhari-nədamət və peşimani; Mədihi-dilbər babında; Tiflisi vəsf
və valini mədh; Doxtəri-tərsanı kəlisadan çıxan vaxt mədh etmək;
Məhəmməd Həsən ağa bağışladığı çuxanı tərif etmək; Xan qızı-
nın Tehrana getməginə əfsus eyləmək babında; Valinin oğlu (İqli-
on) xanı mədh babındadır; Mədihi-dilbər babında; Şalvar xahiş
etməyin və şalvarın ovsafı babındadır; Kürkü mədh və tərif
etmək; Hüseyn xan Şəkidən tüfəng istəmək babında; Adam nə
kunə dilbər sevmək gərək; Saqqallı zəmm etmək babında;
Mədihi-canan babında; Əbhayi zəmanənin bivəfalıqları və çərxin
bir əskikliyi babında; Vəsfi-dilbər babında; Vaqifin əhvalını badi-
səba cananə bildirməgini təmənna babında; Dilbərdən çəkdiki
ələm və təbülər babında; Pəriyi-dilrubanın fələbeyi eşqi babında.
Müxəmməsi-mütəradif sənəti-tərci-bənd: Dərdü ələm və
fələbeyi-eşqi-cananın şiddətindən həlakə yetmək və bunlardan
107
Molla Pənah Vaqif
xilas bulmaq içün arzuli-visal etmək babında. Müxəmməsi-
müstəzadi-tammi-Vaqif: Mədihi-Dilbər babında. Müxəmməsi-
müstəzadi-naqis sənəti tərci-bənd: Cananı yaşınmaqdan mən
etmək babında. Qəzəliyyati-xaliseyi-Vaqif Vidadiyə ağa
Məhəmməd xanın qətl olunmağını əşar etməkdir: Vidadiyə
özinin eşqə dəvamına əşar edib və Bidadiyə “qocalıbsan daha
eşqə dəvamın yoxdur”-deyü təərrüzdür; Fəraqi-canan həsrətindən
qanlı yaş tökməkdir; Vidadidən gələn kağızdan izhari-fərəh və
cürur babındadır; Yarın məktubunun vəslindən izhari-fərəh və
çeşmi-rövşənidir; Canan Vaqifi nəzərdən saldığı cəhətdən izhari-
gileydir. Ğəzəli-müstəzadi-tamin-Vaqif: Dilbərin Zivər və
arayişini mədh və tərif etmək babındadır. Mürəbbat və qəvafiye-
Vaqif: Vəsfi dilbər babında; Mədhi-dilbər babında; Ovsafi-dilbər
babında; Mədhi-Zeynəb; Canan Vaqifə yüz dutub baxmaq
babında; Şədadi-ovsafi dilbəran babında; Canana olan fayət
mübtədalığı və nihayət eşqi babında; Ovsafi-dilbər babında;
Mədhi-dilbər babında; Kür kənarının əcəb seyrəngahı olub sonası
olmamağa əfsus etmək babındadır; İntizari-canan babında;
Mədhi-dilbər babında; Mədhi-tərifi-dilbər babında; Vəsfi dilbər
babında; Fələbeyi-eşq və fəraqi canan babındadır; Mədhü tərifi
canan babında; Betəriqi-həzl bayram vaxtı evində heç bir
tədarükü olmamaq babında; Dilbərin kəmiltifat olmağının baisini
sual etmək babında; Mədhi-dilbəri yetərham babında; Canan
şəfqətini kəsib kəmiltifaq olmaq babında; Tədada-ovsafi dilbəran
babında; Binadan gözəl olan qocalıqda dəxi gözəl olmağı
babında; Canan göndərdigi meyvədən izhari-rzaməndəlikdir;
Məhəbbət və eşqi-canan əlində fayət iczü bacarlıq babında;
Mədhi tərufi dilbər babında; Mədhi dilbər babında; Cananın
həsrətini çəkmək babında; Cananilə görüşüb amma danışmayıb
ayrılmaq babında; Mədh və tərifi dilbər babında; Açıqbaşda
dilbər olsa sifətləri böylə gərək ola; Mədhi dilbər babında; Canan
Vaqifi dərdü fəmə mübtəla etməsi babında; Xudadan visali-
cananə yetirməgi rica etmək babında; Tədadi-ovsafi dilbəran
babında; Öz dilbərinə paybənd olub sair dilbərlərə tərcih vermək;
Fəraqi-canandan çəkdigi dərdü fussə babında; Arzuyi-visali
108
 Biblioqrafiya
didari-canan babında; Aşiq olduğu yarın ovsafı bəyanındadır;
Canandan busə almaq arzusu babında; Canandan narazılıq izhar
edib yüzünə baxmamağıdır; Cananın küsdügü üçün nədamətdir;
Bayram vaxtı gəlib məhbublar bəzəndiyiçün şövqi bil-məzaif
olub arzuli-visal və onlardan mütələzziz olmaq babında; Mədhi
dilbər babında. Təcnis: Dilbərin mədhi babında; Vaqif Vidadini
keçən həmdəmlərin fövtinə təəssüf çəkmə, öz axirət günün
tədarikini gör, o dünyada hələ gör başına nə gələcəkdir - deyü
istehza edir; Cavabi Vidadi Vaqifə; Kür kənarında məhbublar
görməyib vətənini və dilbərini arzu etmək babında; Seyr vəqti bir
pərinin evində qonaq olub görməməgi babında; Yara şamama
göndərmək babında; Dilbərlərin ovsafını tədad babında; Cananın
gəlməməginin baisini badi-səbadan istifsar babında; Pəriyi dilbərin
mədhi və onun mifariqətinə ədəmi-istitaət babında; Cananına
tamam dilbərdən tərcih verib dilbənd olmağı və cananın onun
haqqında kəmmeyl olmağı babında; Cananın eşqi fələbə edib əqli
aparmaq babında; Cananın mehri məhəbbəti və sevdayi-eşqi fələbə
etmək babında; Mürəbbe müstəzadi tamm-Vaqif həzl təriqilə.
26. Mümtaz, S. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları
/Salman Mümtaz; tərt. ed. R.Tağıyev; red. Ə.Ağayev.- Bakı:
Yazıçı, 1986.- 444, [3] s.
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Vəqtkən dəli
olma, gəl eşit məndən; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Bəh,
bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var; Bir gözəl qamətli yari-
lalərəngi sevmişəm; Yenə məni yanar-yanar odlara; Ey Kəbəm,
Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan;
Gülsən, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Bu kövhər sözlərin ey
ali-cənab; Dəhrdə oldu mənə dildaru dilbər bir tüfəng; Gəlmiş ol
ali-cənabın qasidi istər tüfəng; Qış günü çünki dönər çox cənnətül
məvayə kürk; Bir nazik kamallı,bir nazik işli; Dəhanın sədəfdir,
dişlərin inci; Vidadi ilə müşairə; Vaqif ilə Əli ağa Alim ilə
müşairə; Ay ağalar tarixlərdə görən var; Bir cavan tazədən gəlib
ərsəyə; Mən cahan mülkündə, mütləq, doğru halət görmədim:
(şeirlər).- S.31-74.
109
Molla Pənah Vaqif
1988
27. Bayatı, qoşma, təcnis /tərt. ed. E.Məmmədov; red.
Q.Qasımzadə; rəss. N.Babayev.- Bakı: Yazıçı, 1988.- 597, [3] s.,
[3] v.- (Azərbaycan ədəbiyyatı inciləri: on iki kitabda.-5-ci kitab).
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Neçün ağlayır;
Görünür; Olur; Yoxdur; Şikayətimdir; Tellər bu gün; Durnalar;
Qızlar: [qoşmalar].- S.202-208; Bala qız; Alısan; Canan dağını;
Ayaq ilə sən.- S.457-460.
28. XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı.- Bakı:
Elm, 1988.- 520 s. (Azərbaycan klassik ədəbiyyatı kitabxanası:
20 cilddə.- C.6).
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Qoşmalar: O,
şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq
olmaz; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Duruban eşqilə güzar
eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün bir əcayib
gözəl sevmişəm; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki,
şirin ola binadan; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Bir xəlvət yer
ola, əğyar olmaya; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın
sədəfdir, dişlərin inci; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Boyun
surahıdır, bədənin büllur; Bu necə zülmdür mənə eylərsən;
Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulud zülflü, ay qabaqlı gözəlin;
Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Bir əndamı nəsrin, dodağı
qönçə; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Çox zamandır
yarın həsrətindəyəm; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu yar; Bədənin
sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm;
Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Namə, gedər olsan yarın kuyinə;
Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar;
Öyünməsin kimsə, gözələm deyib; Məni qərq eylədin qəm
dəryasına; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər; Oğrun baxa-baxa, ey
çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı
qabağında qıy kimi; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; Bir zaman
havada qanad saxlayın; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Yay qaş
bucağında, al yanaq üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; Mən sənə
olmuşam didar aşiqi; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm;
Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta bən-
110
 Biblioqrafiya
zər; Yasəmən tellərin, nərgiz gözlərin; Bayram oldu, heç bilmi-
rəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-səhər
həsrət ilən gəzirdim; Hər yetən gözələ gözəl demənəm; Bənəfşə
qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərindən, şux baxışından; Həq-
dir, gözəl çoxdur cahan içində; Bir belə cavanın əqli kəm olsa;
Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar;
Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Nə gözəldir bu cavanın camalı;
Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı;
Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim;
Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə həmdəm iki
novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı; Yenə qəhri keçib
xublar şahinin. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Gözəl
boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Ey günəş camallım, sən nə gözəl-
sən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya;
Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Salmaq nəzərindən
məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər;
Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram; Mehribanlıq gör-
məyib bir məhliqadan küsmüşəm; Ey Vidadi, gərdişi-dövrani-
kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlmə-
miş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı; Yazıb bir
namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim; Çıxıb başmaq seyrinə,
edib seyri-çəmən gəldim; Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik,
sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş qoymaq bir gülənda-
mın qucağında; Bilmənəm məndən neçin ol sevgili canan küsüb;
Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər sabah; Ey gül, sənə
yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Dilbər, nə deyim sən kimi canan ələ
düşməz; Ah...bir sərxoş nigarın dağı öldürdü məni; Aldı canım
naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm
Vaqifi; Çün bizim şalvarımız əlavü hək əfzəl gərək; Qış günü
çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Dəhridə oldu mənə dilda-
rü dilbər bir tüfəng; Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm; Bir
gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; Mən cahan mülkündə,
mütləq doğru halət görmədim; Mən özüm çox kuzəgarı kimyagər
eylədim; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin!; Dərdin
öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör; Valinin çeşmi çırağı, vəh
nə türfə can imiş; Bəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var; Naz
111
Molla Pənah Vaqif
ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi ağa mənə bir çuxa ki,
min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş.
Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir; Ya
rəbbi, bu şəhrə, o üzü mah gələydi; Ey zülfü siyəh, sinəsi əbyəz,
güzü alə; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq; Bir
nimtənə kim, ta ola zərbəftü inikutər. Müəşşərlər: Ey büti-tutizə-
ban, gəl ki, məqalın istərəm; Ey rəngi-rüxi-alına heyran gülü lalə;
Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman, Cavad; Vidadi ilə
müşairə (deyişmələr) [S.399-491].
1995
29. Müctəhidzadə, M. Riyazül-aşiqin /M.Müctəhidzadə;
red. V.Quliyev; elmi red. C.V.Qəhrəmanov; əsəri əski əlifbadan
transliterasiya edən, çapa hazırlayan və ön sözün müəllifi
Ə.Bağırov.- Bakı: Azərbaycan, 1995.- 248 s.
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Ey büti-tuti-
zəban, gəl kim məqalın istərəm; Gəl ki, açılmış bu gün eyşi-
nişatın vaxtıdır; Rahi-eşqində sənin mən canü sərdən keçmişəm;
Mən sənin bir aşiqi-biixtiyarın olmuşam; Çünki müştaq olmuşam
sən sərvi-siməndamə mən; Ta gəlir gah-gah mənə badi-səbadan
kağızın; Göstəribdir bilmirəm ləlin nə ləzzət könlümə; Çün
muradi xatirimdir ləli-ləbdən sudi-eşq; Ey rəngi-ruxi-əlinə heyran
gülü lalə: [müəşşərat]; Mən cahan mülkündə mütləq doğru halət
görmədim: [müxəmməs]; Tiflisin və valiyi-Tiflisin mədhində;
Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Üzündən ol günəş rüxsarə
kim məcar çəkib durmuş; Aldı canım naz ilə bir gözləri şəhla
pəri; Ey mahşərif, mehri-vəfalar gətiribsən: [müxəmməs]; Baş
açdıqda əgər olsa bil dilbər; Həmtənə barəsində inşad etdiyi
müstəzad.- S.14-25.
1999
30. Min beş yüz ilin Oğuz şeiri: antologiya: [2 kitabda:
latın qrafikası ilə] /tərt. ed. və ön sözün müəl. Anar; kitabın
layihəsi, dizaynı və çapa haz. N.İbrahimov; [red. A.Bağırov,
N.Əliyev; rəss. Z.Əliyev].- Bakı: Azərbaycan, 1999.- Kitab 1.-
911, [2] s.
112
 Biblioqrafiya
Kitabın içindəkindən: Molla Pənah Vaqif. Qoşmalar:
“Bir zaman havada qanaq saxlayın...; Xublar arığından yarımaq
olmaz...; Xumar gözlərini sevəndən bəri...; Xeyli vaxtdır
ayrılmışıq yar ilən...; Duruban eşqilə güzar eylədim; Boyun
surahıdır, bədənin büllur; Bulud zülflü, ay qabaqlı gözəlin; Bir
əndamı nəsrin, dodağı qönçə; Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər;
Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb
seyrangahı var; Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim; Hər yetən
gözələ gözəl demərəm; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Bir-birinə
həmdəm iki növcavan. Qəzəllər: Kim ki, sevdayi-səri-zülfü-
pərişanə düşər; Mehribanlıq görməyib bir məhliqadən küsmüşəm;
Ey Vidadi, gərdişi-devrani-kəcrəftarə bax!. Müstəzad: Sən qönçə
kimi hər bir edən dəmdə yaşınmaq. Müxəmməs: Mən cahan
mülkündə, mütləq, doğru halət görmədim. Vaqif ilə Vadadinin
deyişməsi.- S.299-314.
2005
31. Azərbaycan klassik ədəbiyyatından seçmələr: 3
cilddə.- Təkrar nəşr.- Bakı: Şərq-Qərb, 2005.- C.3: XVII-XVIII
əsrlər Azərbaycan şeri /tərt. ed. C.Qəhrəmanov; red. A.Dadaşza-
də.- 456 s.
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif. Qoşmalar: O,
şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq
olmaz; Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; Duruban eşqilə güzar
eylədim; Siyahtel görmədim Kür qırağında; Bu gün bir əcayib
gözəl sevmişəm; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Bir gözəl ki,
şirin ola binadan; Doldu dimağıma zülfün ənbəri; Bir xəlvət yer
ola,əğyar olmaya; Sərasər bir yerə yığılsa xublar; Dəhanın
sədəfdir, dişlərin inci; Badi-səba, bir xəbər ver könlümə; Boyun
surahıdır, bədənin büllur; Bu necə zülmdür mənə eylərsən;
Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Bulud zülflü, ay qabaqlı gözəlin;
Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Bir əndamı nəsrin, dodağı
qönçə; Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen; Çox zamandır
yarın həsrətindəyəm; Ey mələk xoylu, ey tuba boylu yar; Bədənin
sərasər gül xərmənidir; Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm;
113
Molla Pənah Vaqif
Səfalar gətirib, təşrif buyurdun; Namə, gedər olsan yarın kuyinə;
Bir fitnə fellinin, üzü xallının; Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar;
Öyünməsin kimsə, gözələm, deyib; Məni qərq eylədin qəm
dəryasına; Siyah zülfün qəddin ilən bərabər; Oğrun baxa-baxa, ey
çeşmi nərgis; Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli; Ay kənarı
qabağında qıy kimi; Ey şahı xubların, şuxu dilbərin; Bir zaman
havada qanad saxlayın; Göz qaldı yollarda, can intizarda; Yay qaş
bucağında, al yanaq üstə; Ey maral baxışlı, sona sığallı; Mən sənə
olmuşam didar aşiqi; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm;
Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər; Sevdiyim, ləblərin yaquta
bənzər; Yasəmən tellərin, nərgiz gözlərin; Bayram oldu, heç
bilmirəm neyləyim; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Səhər-
səhər həsrət ilən gəzirdim; Hər yetən gözələ gözəl demənəm;
Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan; Qaynar gözlərindən, şux
baxışından; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Bir belə cavanın
əqli kəm olsa; Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın; Bir ayna qabaqlı,
tər sinəli yar; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Nə gözəldir bu
cavanın camalı; Ey yanağı lalə kimi al gözəl; Yenə səni gördüm,
bağrım oxlandı; Xubların yasəmən qoxulu zülfü; Ay ağalar, sizə
bir ərz eyləyim; Tamam gözəllərdən səni baş bildim; Bir-birinə
həmdəm iki novcavan; Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı; Yenə
qəhri keçib xublar şahinin. Təcnislər: Gözlərin cəlladdır, baxışın
yağı; Gözəl boylu, gözəl xoylu, gözəl yar; Ey günəş camallım,
sən nə gözəlsən. Qəzəllər: Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan
olmaya; Vidadidən gələn kağız məni fəxrəndəhal etdi; Salmaq
nəzərindən məni cananə düşərmi?; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-
pərişanə düşər; Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram;
Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm; Ey Vidadi,
gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax!; Hər gedən gəlmiş, mənim ol
qəmgüsarım gəlməmiş; Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın
kağızı; Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim; Çıxıb
başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim; Əzəldən biz də bir
şəkər ləbi sevdik, sevənlər tək. Müxəmməslər: Nə xoşdur baş
qoymaq bir güləndamın qucağında; Bilmənəm məndən neçin ol
sevgili canan küsüb; Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri peykər hər
114
 Biblioqrafiya
sabah; Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə; Dilbər, nə deyim
sən kimi canan ələ düşməz; Ah...bir sərxoş nigarın dağı öldürdü
məni; Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri; Ey səba, yarə de
kim, avarə gördüm Vaqifi; Çün bizim şalvarımız əlavü hək əfzəl
gərək; Qış günü çünki dönər şol cənnətül-məvayə kürk; Dəhridə
oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng; Ey pərisima, sənin didarının
müştaqiyəm; Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm; Mən
cahan mülkündə, mütləq doğru halət görmədim; Mən özüm çox
kuzəgarı kimyagər eylədim; Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan,
xoş gəldin!; Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör;
Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş; Bəh, bu bağın nə əcəb
sərvi dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar; Verdi
ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər; Üzündən ol günəş rüxsar
ta məcər çəkib durmuş. Müstəzadlar: Yarım nə gözəl geyinib,
əlvan bəzənibdir; Ya rəbbi, bu şəhrə,o üzü mah gələydi; Ey zülfü
siyəh, sinəsi əbyəz,güzü alə; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşınmaq; Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü inikutər. Müəşşərlər:
Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm; Ey rəngi-rüxi-alına
heyran gülü lalə; Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman,
Cavad; Vidadi ilə müşairə (deyişmələr) [S.337-427].
32. Köçərli, F. Azərbaycan ədəbiyyatı: 2 cilddə /F.Köçərli;
tərt. ed., müqəddimə, izah və qeydlərin müəl. R.Qənbərqızı; red.
Ə.Mirəhmədov, B.Nəbiyev.- Bakı: Avrasiya Press, 2005.- C.I.-
560 s. (Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı) .
Kitabın içindəkindən: Molla Pənah Vaqif. Bu gövhər
sözlərin, ey alicənab; Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim; Ey
Vidadi, gərdişi dövrani-gəcrəftarə bax!; Ey Vidadi, yenə xan
qulluğunda; Yeddi hamam, nə hamam ki, sərmənzili-hur; Valinin
çeşmi-çırağı, vəh, nə türfə can imiş; Ey zülfü siyah, sinəsi əbyəz,
gözü alə; Ay qabaqlı, bulud zülflü gözlərin; Qaynar gözlərindən,
şux baxışından; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Doldu
dümağıma zülfün ənbəri; Badi-səba, bir müjdə ver könlümə; Ey
Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm; Kaman qaş altında, al
yanaq üstə; Ay kənarı qabağında qıy kimi;Yenə məni yaxar yanar
115
Molla Pənah Vaqif
odlara;Yenə səni gördüm bağrım odlandı; Sevdiyim ləblərin
yaquta bənzər; Ey camalı günəş, zülfləri dilkeş; Ey şahı xubların,
şux dilbərin; Açıq başda olsa əgər bir dilbər; Mən cahan mülkün-
də mütləq doğru halət görmədim: [şeirlər].- S.126-153.
2006
33. Mümtaz, S. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları
/Salman Mümtaz; tərt. ed. və ön sözün müəl. R.Tağıyev; red.
M.Adilov.- Təkrar nəşr.- Bakı: Avrasiya press, 2006.- 440 s.
Kitabın içindəkilərdən: Molla Pənah Vaqif: (həyat və yara-
dıcılığı haqqında).- S.31-74; Vəh, bu bağın nə əcəb sərvi
dilaraları var; Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar: [müxəm-
məslər].- S.42-45; Bir gözəl qamətli vari-lalərəngi sevmişəm...;
Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm...; Yenə məni yanar-
yanar odlara....; Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan....; Gülsən, sənə
yoxdur bu nəzakətdə qərinə...: [həyat yoldaşı Mədinə xanıma həsr
etdiyi şeirlər].- S.45-48; Vidadi – Vaqif: [deyişmələr].- S.52-61;
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı...; Dəhanın sədəfdir, dişlərin
inci...; Düyün oldu, bütün xublar yığıldı...: [həyat yoldaşı
Qızxanıma həsr etdiyi şeirlər].- S.63-64; Ay ağalar tarixlərdə
görən var...: [mənzumə].- S.65-66; Mən cahan mülkündə mütləq
doğru halət görmədim...: [qəzəl].- S.70-72; Rudəki və Molla
Pənah Vaqif.- S.276-283.
2007
34. Türk xalqları ədəbiyyatı: 4 cilddə /tərt. ed. prof. Dr.
N.Cəfərov; sponsor: cənab A.Qaraşov, Ə.Cavadov, H.Mirələmov
[və b.]; Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi.- Bakı: Çaşıoğlu, 2007.-
C.III: Yeni dövr.- 320 s.
Kitabın içindəkindən: Hər kimin cananı kim, bir əhli-ürfan
olmaya; Riyayü kibrü kizbü büxl olur nayab igitlərdə; Vidadidən
gələn kağız məni fərxəndəhal etdi: [qəzəllər].- O şux qəmzələrin,
xəncər kirpiyin; Xublar arığından yarımaq olmaz; Bir sənəmin
sinəsinə müştağam; Can verib yüz minnət ilə almışam; Bənəfşə
tək ənbər zülfün buy verir; Gəl, ey qələbəyi Məhəmmədxan bəy;
116
 Biblioqrafiya
Xeyli vaxtdır, ayrılmışıq yar ilən; Olmayaydı belə səfərə çıxmaq;
Bir cavan tazədən gəlib ərsəyə; Duraban eşqilə güzar eylədim;
Siyahtel görmədim Kür qırağında: [qoşmalar: S.105-118].
2010
35. Şairlər vətəni bizim tərəflər...: poeziya antologiyası
/tərt. S.Əhmədli, B.Vüsal.- Bakı, 2010.- 747 s.
Kitabın içindəkindən: Molla Pənah Vaqif: Durnalar;
Bənövşə; Sənə; Tutmuşam; Sevdigim; Gəlin; Bu gün; Oynasın;
Olsun; Eylə; Pəri; Qızlar; Yetər; Əfsanədəndir; Yoxdur; Görünür;
Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim; Bir-birinə həmdəm iki novcavan;
Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı; Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-
pərişanə düşər; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmküsarım gəlmə-
miş; Aydın olsun gözlərim, kim, gəldi yarın kağızı; Çıxıb başmaq
seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim: [təcnislər]; Mən cahan mülkün-
də, mütləq, doğru halət görmədim: [müxəmməslər].-S.23-41.
2014
36. Berje, A. Qafqaz və Azərbaycanda məşhur olan şüəranın
əşarına məcmuə... /Adolf Berje; red. P.Kərimov; mətnin tərt.,
nəşrə haz., ön söz müəl. Ə. Məmmədbağıroğlu; AMEA,
Məhəmməd Füzuli ad. Əlyazmalar İn-tu.- Bakı: Elm və təhsil,
2014.- 182, [2] s.
Kitabın içindəkilərdən: Əşari-Vaqif. Müəşşərat; Dər
təqazayi-nimtənə; Müxəmməsat: Dər bivəfaiyi əbnayi-ruzigar;
Dər tərifi-Tiflis və mədhi-vali; Dər mədhi-rəsəri-vali İlyon xan;
Dər tərifi-düxtəri-tərsa; Dər tərifi-çuxa ki Məhəmməd Həsən ağa
bəxşidə əst; Dər təqazayi-şalvar; Dər tərifi-kürk; Dər xastəni-
tüfəng; Dər barəyi-Dilbər; Dər zəmmi-riş; Eyzən; Dər peşimani
əz rəncidəgiyi-Həbib; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşanmaq; Mürəbbeat: Bir gözəl ki, şirin ola binadan; Bir bəyaz
gərdənli, mərmər sinəli; Dər cəvabi-Vidadi; İki danə əcəb
xosrovşahi; Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində; Bulut zülflü, ay
qabaqlı gözəlin; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Anın için uymaz
qeyriyə könlüm; Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm;
117
Molla Pənah Vaqif
Sevdigim, ləblərin yaquta bənzər; Ey şahı xubların, şuxi dilbərin;
Ey camalı günəş, zülfləri dilkəş; Siyahtel görmədim Kür
qırağında; Kür qırağının əcəb seyrəngahı var; Göz qaldı yollarda,
can intizarda; Ey siması tərlan, sinəsi tuyqun; Genə bayram oldu
xublar evində; Ey cananım, sən bəzənib gələndə; Yay qaş
bucağında, al yanaq üstə; Çox zamandır yarın həsrətindəyəm; Ay
kənarı qabağında qıy kimi; Genə məni yanar-yanar odlara; Al
geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə;
Zülfün başı taxtalanıb qabağda; Badi-səba, bir müjdə ver
könlümə; Genə səni gördüm, bağrım oxlandı; Oğrun baxa-baxa,
ey çeşmi- nərgis; Be təriqi-həzl; Eyzən: Bir belə cavanın əqli
kəm olsa; Duruban eşqilə güzar eylədim; Dad əlindən sənin
yaman həmsayə. Qəzəliyyat: Vidadidən gələn kağız məni fərxən-
dəhal etdi; Salmaq nəzərindən məni cananə düşərmi?; Aydın
olsun gözlərin kim, gəldi yarın kağızı; Mehribanlıq görməyib bir
məhliqan küsmüşəm; Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmküsarım
gəlməmiş; Be Vidadi dər vəqti-Gəstən ağa Məhəmməd xan;
Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir [S.24-76].
2017
37. Dünya dillerinde Molla Penah Vagif şiirleri: Molla
Penah Vagifin Doğumunun 300 Yılına İthafen /Derleyen və
düzenleyen Elçin Gafarlı, Bilimsel Danışman və önsda yazarı İsa
Habibbeyli; Proje danışmanı Kerim Tahirov; Uluslararası Türk
Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY).-Ankara, 2017.- 316 s. - (12 dildə:
Azerbaycan, Kazak, Kırqız, Özbek, Türkmen, Başkurt, Tatar,
İngilis, İtalyan, Rus, Ukrayna.)
Kitabın içindəkilərdən: Azərbaycan dilində: Zeynəb;
Siyah tel görmədim Kür qırağında; Bu gün bir əcaib gözəl
sevmişəm; Bənövşə; Pəri; Açıqbaşda əgər olsa bir dilbər; Gərək;
Baxmaram; Neyçün ağladın; Oynasın; Durnalar; Sevdiyim,
ləblərin yaquta bənzər; Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim;
Hayıf ki, yoxdur; Həbibim; Bax; Ey səba, yarə de kim, avərə
gördüm Vaqifi; Görmədim; Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə
yaşınmaq; Vidadi ilə müşairə.- S.24-49.
118
 Biblioqrafiya
Dövri mətbuatda, dərsliklərdə və məcmuələrdə
dərc edilmiş əsərləri
1855
38. Açıqbaşda əyər olsa bir dilbər: [qoşma] /Molla Pənah
Vaqif; təqdim edən M.F.Axundov //Zurna: “Qafqaz” qəzetinin
əlavəsi.- 1855.- S.9.
1884
39. Vidadiyə məktub: [şeir] /Molla Pənah Vaqif; təqdim və
tərcümə edəni Cavanşir Əhməd bəy //Qafqaz.- 1884.- № 61.
(Azərbaycan və rus dillərində).
1912
40. Ey Vidadi gərdişi dövrani kəcrəftarə bax; Mən cahan
mülkündə mütləq, doğru halət görmədim; Bayram oldu heç
bilmirəm neyləyim; Dostu Vidadiyə; Tüfəng: [müxəmməslər]
/Molla Pənah Vaqif //Şaiq A. Gülzar: Üçüncü sənədən sonra
məktəblərdə oxunacaq qiraət kitabıdır.- Bakı, 1912 (1330 h.).-
S.175-181. (Ərəb qrafikasında).
1920
41. Yoxdur: [təcnis] /Molla Pənah Vaqif //Yaşlılara məxsus
əlifba: (türkcə qiraət kitabı).- Bakı, 1920.- S.15-16.
1924
42. Şeirlərindən nümunə: Bayram oldu, heç bilmirəm,
neyləyim!...; Dostu Vidadiyə yazdığı məktub: [şeirlər] /Molla
Pənah Vaqif //Abdulla Şaiq. Qiraət kitabı.- Bakı, 1924.- S.100-
102. (Ərəb əlifbasında).
119
Molla Pənah Vaqif
1925
43. Bayram oldu, heç bilmirəm, neyləyim!...: Dostu Vida-
diyə yazdığı məktub: Şeirlərindən nümunə /Molla Pənah Vaqif
//Abdulla Şaiq. Qiraət kitabı.- Bakı, 1925.- S.100-102.
44. Bayram oldu heç bilmirəm neyləyim; Dostu Vidadiyə
yazdığı məktub /Molla Pənah Vaqif //Kamal Sami. Qiraət dərs-
ləri.- Bakı, 1925.- S.113-115.
45. Molla Vəli Vidadi Vaqif ilə deyişməsi /Molla Pənah
Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Kamal Sami. Qiraət dərsləri.-Bakı,
1925.- S.116-118.
46. Sən inci kimi hər bir edən dəmdə yaşanmaq, Artır
bizə yüz mərtəbə odlarına yanmaq /Molla Pənah Vaqif //Azər-
baycan ədəbiyyatı: Ağa Məsih Şirvani. XII əsr hicri /Tərt. ed.
S.Mümtaz.- Bakı, 1925.- S.34-35.
1927
46a.Durnalar /Molla Pənah Vaqif //Bünyadov, Şaiq, Şami-
lov, Veysəlov. Dördüncü il: Zəhmət məktəbləri uçün tədris və
pedaqoji kitabları.- Bakı, 1927.- S.8.
47. Köçəri qadınları: (Molla Vəli Vidadiyə): [şeir] /Molla
Pənah Vaqif //Zeynallı H., Şaiq A., Hikmət İ., Musaxanlı A.
Ədəbiyyat dərsləri.- II dərəcəli məktəblərin birinci qruplarına
məxsusdur.- Bakı, 1927.- Kitab 1.- S.16-21.
1928
48. Qızlar: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyatdan iş
kitabı.- Bakı, 1928.- Hissə 1.- S.202-205.
1933
49. Bayram oldu; Vidadiyə məktub: [şeirlər] /Molla Pənah
Vaqif //Səmədzadə H., Musazadə B. Ədəbiyyat müntəxəbatı:
Orta məktəb üçün: altıncı tədris ili.- Bakı, 1933.- S.3-5.
1935
50. Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın...; Öp: [qoşma]
/Molla Pənah Vaqif; topl. M.Rahim //Ədəbiyyat.- 1935.- 10 may.
120
 Biblioqrafiya
1936
51. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi /Molla Pənah Vaqif;
Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1936.- S.132-134.
52. Yoxdur; Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub:
[şeir] /Molla Pənah Vaqif //Qasımzadə F. Ədəbiyyat xresto-
matiyası: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1936.- S.138-140.
1937
53. Eşitdim dərdli Məcnun agah olmuş; Tutulmuş qəlbi
birdən ahu-zarə: Parçalar: [şeirlərdən] /Molla Pənah Vaqif;
tərt. ed. M.Rahim //Ədəbiyyat qəzeti.- 1937.- 20 noyabr.- S.2.
54. Vaqifdən parçalar: Kür qırağının əcəb seyrəngahı var;
Qış günü qışlaqdı Qıraxbasanın; Çoxdur ağ bədənli, büllur
buxaqlı; Elə gözəl var bunların içində; Havasının, torpağının
yerinin; Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər; Cismi mərmər, qıvrım
telləri qara; Yaş on səkkizə yenicə yetmiş; İçi əşrəfili bulud kimi
saç; Zər haşiyə, al nimtənə, üstündə; Güzgü tutub hərdən camal
görməsi; Çünki yoğunuyam mən bu yolların; Vaqif həqdən dilər
lütfü-kərəmlər; Qəsdə çıxıb yar gəldiyin eşitmiş; Köksün açıb ağ
qolların çirməsin; Sən sallanıb qabağımdan gedəndə /Molla
Pənah Vaqif //Ədəbiyyat qəzeti.- 1937.- 27 avqust.- S.2.
1938
55. Durnalar: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Araslı H. Ədəbiy-
yat xrestomatiyası: Natamam orta və orta məktəbin 5-ci sinfi
üçün.- Bakı, 1938.- S.105-106.
1939
56. Eşitdim dərdli Məcnun olmuş agah /Molla Pənah
Vaqif; tərcümə edəni: Məmməd Rahim //Rahim M. Nübar:
(şeirlər).- 1939.- S.165.
57. Gəlin: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat qəzeti.-
1939.- 12 oktyabr.- S.2.
121
Molla Pənah Vaqif
1940
58. Görmədim: [şeirdən bir parça] /Molla Pənah Vaqif
//Kommunist.- 1940.- 14 may.- S.2
1944
59. Durnalar: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbi qiraət kita-
bı: Natamam orta və orta məktəbin 5-ci sinfi üçün.-Bakı, 1944.-
S.108-109.
60. Kür qırağı: [şeir]; Qoşma /Molla Pənah Vaqif //Ədəbi
qiraət kitabı: Natamam orta və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.-
Bakı, 1944.- S.9.
1945
61. Durnalar: [şeirdən bir parça]; Pəri: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Vətən yolunda.- 1945.- 11 mart.
1947
62. Mən cahan mülkündə mütləq doğru halət görmədim;
Xah sultan, xah dərvişi gəda bilittifaq: [şeirlər] /Molla Pənah
Vaqif //Azərbaycan gəncləri.- 1947.- 5 fevral.- S.3.
1948
63. Vidadi ilə deyişmə: [parçalar]; Bayram oldu; Kür
qırağının əcəb seyrangahı var /Molla Pənah Vaqif; Molla Vəli
Vidadi //Rzaquluzadə Mikayıl. Ədəbi qiraət kitabı: Yeddiillik və
orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.- Bakı, 1948.- S.57-60.
1949
64. Bayram oldu; Ey Vidadi gərdişi dövrani...: [şeirlər]
/Molla Pənah Vaqif //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və
orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1949.- S.121-122.
65. Bu sonsuz dərələr, qalın meşələr; Vidadi ilə deyişmə;
Bayram oldu; Kür qırağının əcəb seyrangahı var: [şeirlər]
/Molla Pənah Vaqif //Rzaquluzadə M. Ədəbi qiraət: 6-cı sinif
üçün.- Bakı, 1949.- S.54-60.
122
 Biblioqrafiya
66. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin
8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1949.- S.320-322.
67. Yoxdur; Pəri; Qurbanıyam mən; Dolanır; Tiflisin
mədhində: [qoşmalar]; Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə
məktub: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1949.- S.332-341.
1950
68. Bir zaman havada qanad saxlayın: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-
ci sinfi üçün.- Bakı, 1950.- S.87.
69. Vidadi ilə deyişmə: (ixtisarla); Bayram oldu: [şeirlər]
/Molla Pənah Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Əfəndiyev H. Ədəbi
qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.- Bakı, 1950.-
S.49-50.
1951
70. Bayram oldu: [şeirdən bir parça] /Molla Pənah Vaqif
//Rzaquluzadə M. Ədəbi qiraət: yeddiillik və orta məktəbin 6-cı
sinfi üçün.- Bakı, 1951.- S.56.
71. Durnalar; Vidadi ilə deyişmə: (ixtisarla): [şeirlər]
/Molla Pənah Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Əfəndiyev H. Ədəbi
qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1951.-
S.31-34.
1952
72. Durnalar; Bayram oldu: [şeirlərdən bir parça] /Molla
Pənah Vaqif //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta
məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1952.- S.28-29.
1953
73. Durnalar; Bayram oldu: [şeirlərdən bir parça] /Molla
Pənah Vaqif //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta
məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1953.- S.31-32.
123
Molla Pənah Vaqif
74. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Durnalar; Tiflisin mədhində; Valinin çeşmi, çırağı, vəh, nə
türfə can imiş; Kim ki, sövdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər; Ey
səba, yarə de ki, avarə gördüm Vaqifi; Dəhrdə oldu mənə
dildarü dilbər bir tüfəng; Qış günü, çünki, dönər ol cənnətül-
məzayə kürk: [qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat mün-
təxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1953.- S.444-457.
75. Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla Vəli
Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.-
Bakı, 1953.- S.435-437.
1954
76. Bayram oldu: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Hacıyev M.
Qiraət kitabı: Rus orta məktəbinin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1954.-
S.25.
77. Durnalar: [şeirdən bir parça] /Molla Pənah Vaqif
//Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1954.- S.22-23.
78. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Xumar-xumar baxmaq; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə;
Durnalar: [qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxə-
batı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1954.- S.273-280.
1955
79. Bayram oldu: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Hacıyev M.
Qiraət kitabı: Rus orta məktəbinin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.-
S.25.
80. Bayram oldu; Kür qırağı: [şeirlər] /Molla Pənah Vaqif
//Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1955.- S.28-30.
81. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Yaquta bənzər; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Durnalar:
[qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.- S.216-223.
124
 Biblioqrafiya
1956
82. Bayram oldu; Kür qırağı: [şeirlər] /Molla Pənah Vaqif
//Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1956.- S.28-30.
83. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Yaquta bənzər; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Durnalar:
[qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1956.- S.210-217.
1957
84. Bayram oldu; Kür qırağı: [şeirlər] /Molla Pənah Vaqif
//Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1957.- S.28-30.
85. Bir zaman havada qanad saxlayın; Vidadidən gələn
kağız məni fəxrəndəhal etdi; Kim ki, sevdiyi-səri-zülfi-pərişa-
nə düşər; Ey Vidadi genə xan qulluğunda: [qoşmalar] /Molla
Pənah Vaqif //Vidadi M.V. Əsərləri.- Bakı, 1957.- S.86-93.
1958
86. Mərhəba, Tiflis imiş cənnəti dünya yerinin: [şeir]
/Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1958.- 18 oktyabr.
87. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik
və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1958.- S.22-25.
1959
88. Bayram oldu: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Uşaqlara
hədiyyə /tərt. ed. S.Şamilov, H.Cümşüdov.- Bakı, 1959.- S.82.
89. Durnalar: [qoşma] /Molla Pənah Vaqif //Musayev Q.
Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 5-ci sinfi üçün.- Bakı,
1959.- S.28.
90. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Yaquta bənzər; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Durnalar:
[qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta
məktəbin 8-ci sinifi üçün.- Bakı, 1959.- S.208-215.
125
Molla Pənah Vaqif
91. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik
və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1959.- S.21-24.
1960
92. Durnalar: [qoşma] /Molla Pənah Vaqif //Musayev Q.
Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktəbin 5-ci sinfi üçün.-Bakı,
1960.- S.28.
93. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Yaquta bənzər; Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə; Durnalar:
[qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1960.- S.208-215.
94. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik
və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1960.- S.21-24.
1961
95. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi
üçün müntəxəbat.- Bakı, 1961.- S.18-20.
1962
96. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxəbat.-
Bakı, 1962.- S.18-20.
1963
97. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxəbat.-
Bakı, 1963.- S.18-20.
1964
98. Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Yoxdur;
Pəri: [qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 9-
cu sinif üçün.- Bakı, 1964.- S.154-159.
126
 Biblioqrafiya
99. Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi
üçün müntəxəbat.- Bakı, 1964.- S.18-20.
1965
100.Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat: 7-ci sinif üçün dərslik-
müntəxəbat.- Bakı, 1965.- S.18-21.
1966
101.Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Ədəbiyyat: 7-ci sinif üçün dərslik-müntəxəbat.- Bakı,
1966.- S.18-21.
1967
102.Görmədim: [müxəmməs]; Vidadiyə məktub; Kür
qırağında; Pəri: [qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat
müntəxəbatı: 9-cu sinif üçün.- Bakı, 1967.- S.154-159.
103.O şux qəmzələrin...; Ağla gözüm: [qoşmalar] /Molla
Pənah Vaqif //Nuxa fəhləsi.- 1967.- 9 aprel.
104.Vaqif ilə Vidadinin deyişməsi: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Ədəbiyyat: 7-ci sinif üçün dərslik-müntəxəbat.- Bakı,
1967.- S.18-21.
1968
105.Arizuyi-vəslindən hicrana qatlanmaq gərək: [qəzəl]
/Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 27 iyul.-
S.3.
106.Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim: [qoşma] /Molla
Pənah Vaqif //Pioner.- 1968.- № 10.- S.11.
107.Boyun sürahıdır...: [qoşma] /Molla Pənah Vaqif //Elm
və həyat.- 1968.- № 10.-S.1.
108.Dəymə fələk, dəymə sınıq sinəmə...; Canan dağlar,
yenə əlvan geyibsən...; Nazlı dilbər, səni görcək dedilər...;
Bənövşə telindən, ətri muyindən: [qoşmalar] /Molla Pənah
Vaqif //Azərbaycan qadını.- 1968.- № 8.- S.8; Azərbaycan.-
1968.- № 9.- S.46.
127
Molla Pənah Vaqif
109.Durnalar; Kür qırağı: [şeirlərdən bir parça] /Molla
Pənah Vaqif //Göyərçin.- 1968.- № 10.- S.7-9.
110.Mənzur budur bu dəli viranə dağılsın: [qoşma] /Molla
Pənah Vaqif //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 5 oktyabr.
111.Müxəmməs /Molla Pənah Vaqif //Neft kadrları uğrun-
da.- 1968.- 18 oktyabr; Kirovabad kommunisti.- 1968.- 22
noyabr.
112. Nə baxırsan gözü qanlı hərami... /Molla Pənah Vaqif
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 3 avqust.- S.3.
113.Oynasın; Durnalar; Bayram oldu: [qoşmalar] /Molla
Pənah Vaqif //Mingəçevir işıqları.- 1968.- 23 noyabr.
114.Sən özünü kimə həmta tutursan?: [həyat yoldaşı
Mədinəyə həsr etdiyi qoşma] /Molla Pənah Vaqif //Bakı.- 1968.-
12 avqust.
115. Yenə qəhri keçib xublar şahının... /Molla Pənah Vaqif
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 3 avqust.- S.3.
116.Yenə yaxar məni yanar odlara; Mən olam, yar ola,
əğyar olmaya; Sevirəm sevəni cani başımdan; Kim ki,
sevdiyi-səri-zülfi-pərişanə düşər: Vaqifin gürcü əlifbası ilə
yazılmış şeirlərindən nümunələr /Molla Pənah Vaqif //Elm və
həyat.- 1968.- № 7.- S.14.
1969
117.Hayıf ki, yoxdur!; Pəri: [qoşmalar]; Görmədim
[müxəmməs]; Bax: [qəzəl] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat
müntəxəbatı: 8-ci sinif üçün.- Bakı, 1969.- S.257-262.
118.V.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla
Pənah Vaqif; Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 8-ci
sinif üçün.- 1969.- S.252-256.
1973
119.Hayıf ki, yoxdur!; Pəri: [qoşmalar]; Görmədim [mü-
xəmməs]; Bax: [qəzəl] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxə-
batı: 8-ci sinif üçün.- Bakı, 1973.- S.234-239.
120.V.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla Vəli
Vidadi, Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 8-ci sinif
üçün.- Bakı, 1973.- S.229-232.
128
 Biblioqrafiya
1977
121.Hayıf ki, yoxdur!; Pəri: [qoşmalar]; Görmədim [mü-
xəmməs]; Bax: [qəzəl] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxə-
batı: 8-ci sinif üçün.- Bakı, 1977.- S.234-239.
122.Qızlar /Molla Pənah Vaqif //Şaiq A. Əsərləri: 5 cilddə.-
Bakı, 1977.- C.IV.- S.311.
123.V.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla Pə-
nah Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 8-ci sinif
üçün.- Bakı, 1977.- S.229-232.
1979
124.Hayıf ki, yoxdur!; Pəri: [qoşmalar]; Görmədim [mü-
xəmməs]; Bax: [qəzəl] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxə-
batı: 8-ci sinif.- Bakı, 1979.- S.234-239.
125.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla Pənah
Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 8-ci sinif
üçün dərslik /tərt. ed. F.Qasımzadə.- Bakı, 1979.- S.229-232.
1981
126.Hayıf ki, yoxdur!; Pəri: [qoşmalar]; Görmədim [mü-
xəmməs]; Bax: [qəzəl] /Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat müntəxə-
batı: 8-ci sinif üçün /tərt. ed. F.Qasımzadə.- Bakı, 1981.-S.234-239.
127.V.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi: (ixtisarla) /Molla Pə-
nah Vaqif, Molla Vəli Vidadi //Ədəbiyyat müntəxəbatı: 8-ci sinif
üçün /tərt. ed. F.Qasımzadə.- Bakı, 1981.- S.229-232.
1982
128.Kəsibdir; Yandırdın: [şeirlər] /Molla Pənah Vaqif
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 23 iyul.- S.4.
1989
129.Durnalar: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Əhmədov C.,
Babayev İ. Ədəbiyyat: 6-cı sinif.- Bakı, 1989.- S.26.
130.Ey Vidadi, gərdişi-kəcrəftarə bax! [qəzəl] /Molla Pə-
nah Vaqif //Qarabağnamələr /tərtib edəni A.Fərzəliyev.- Bakı,
1989.- Kitab I.- S.174.
129
Molla Pənah Vaqif
1991
131.Bayram oldu...: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Vətən səsi.-
1991.- 7 mart.-S.2.
1994
132.Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
1994.- S.287.
133. Xah sultan, xah dərvişi gəda bilittifaq /Molla Pənah
Vaqif //Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.-
Bakı, 1994.- S.298.
134. Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; ...Mənim yarım
gərək baxa bir mənə /Molla Pənah Vaqif //Ə.Səfərli, X.Yusifli.
Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı, 1994.- S.289.
135.Kür qırağının əcəb seyrangahı var (ixtisarla): [qoşma]
/Molla Pənah Vaqif //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VII
sinfi üçün dərslik.- Bakı, 1994.- S.115-116.
136.Kür qırağının əcəb seyrəngahı var /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
1994.- S.290-291.
137.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi /Molla Pənah Vaqif,
Molla Vəli Vidadi //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VII sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 1994.- S.238-244.
1996
138.Kür qırağının əcəb seyrangahı var (ixtisarla): [qoşma]
/Molla Pənah Vaqif //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VII
sinfi üçün dərslik.- Bakı, 1996.- S.115-116.
139.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi /Molla Pənah Vaqif; Mol-
la Vəli Vadadi //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VII sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 1996.- S.238-244.
1997
140.Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
1997.- S.287.
130
 Biblioqrafiya
141. Xah sultan, xah dərvişi gəda bilittifaq /Molla Pənah
Vaqif //Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.-
Bakı, 1997.- S.298.
142.Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən; ...Mənim yarım
gərək baxa bir mənə /Molla Pənah Vaqif //Ə.Səfərli, X.Yusifli.
Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı, 1997.- S.289.
143.Kür qırağının əcəb seyrəngahı var /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
1997.- S.290-291.
2000
144.Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
2000.- S.287.
145. Xah sultan, xah dərvişi gəda bilittifaq /Molla Pənah
Vaqif //Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.-
Bakı, 2000.- S.298.
146. Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
2000.- S.289.
147.Kür qırağının əcəb seyrangahı var /Molla Pənah Vaqif
//Ə.Səfərli, X.Yusifli. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı,
2000.- S.290.
2002
148.Elə gözəl var bunların içində [qoşma] /Molla Pənah
Vaqif //Səfərli Ə., Yusufli X. Ədəbiyyat: IX sinif üüçün dərslik.-
Bakı, 2002.- S.301-302.
149.Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Səfərli Ə., Yusufli X. Ədəbiyyat: IX sinif üüçün dərslik.-
Bakı, 2002.- S.298.
150.Xah sultan, xah dərvişü gəda bilittifaq: [“Görmədim”
müxəmməsindən bir parça] /Molla Pənah Vaqif //Səfərli Ə., Yu-
sifli X. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.- Bakı, 2002.- S.309-310.
151.Kür qırağının əcəb seyrangahı var (ixtisarla): [qoşma]
131
Molla Pənah Vaqif
/Molla Pənah Vaqif //Səfərli Ə., Yusufli X. Ədəbiyyat: IX sinif
üüçün dərslik.- Bakı, 2002.- S.301.
2003
152.Boyu mina gərək, sinəsi mərmər: [şeir] /Molla Pənah
Vaqif //Mikayılov Ş. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: Ümumtəhsil mək-
təblərinin 9-11-ci sinifləri üçün dərs vəsaiti.- Bakı, 2003.-S.179.
2005
153.Bayram оldu, hеç bilmirəm nеyləyim /Molla Pənah
Vaqif //Çəmənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.-
C.III.- S.132-133.
154.Hayıf ki, yoxdur! (ixtisarla): [qoşma] /Molla Pənah Va-
qif //Cəfərov N., Araslı N., Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: Ümumtəh-
sil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün dərslik.- Bakı, 2005.- S.97-98.
155.Еy Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm /Molla Pə-
nah Vaqif //Çəmənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.-
C.III.- S.132.
156.Еy Vidadi, gərdişi-dövrani kəcrəftarə bax! /Molla Pə-
nah Vaqif //Çəmənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.-
C.III.- S.131.
2006
157.Durnalar; Bayram oldu; Sevdiyim, ləblərin yaquta
bənzər; Kür qırağının əcəb seyrangahı var: [qoşmalar] /Molla
Pənah Vaqif //Azərbaycan.- 2006.- № 2.- S.3-4.
158. Ey Vidadi, gərdişi-kəcrəftarə bax! [qəzəl] /Molla Pə-
nah Vaqif //Qarabağnamələr /tərtib edəni: Akif Fərzəliyev.- Bakı,
2006.- I kitab.- S.197.
159.Ey Vidadi, gərdişi-kəcrəftarə bax!: [qəzəl] /Molla Pə-
nah Vaqif //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.-Bakı,
2006.- Kitab 2.- S.161-162.
2007
160.Durnalar; Hayıf ki, yoxdur! /Molla Pənah Vaqif //Qa-
zaxdadır: Qazax şair, yazıçı və aşıqları.- Bakı, 2007.- S.22-23.
132
 Biblioqrafiya
161.Mərhaba, Tiflis imiş cənnəti dünya yerinin: [müxəm-
məs] /Molla Pənah Vaqif //Cəfərov N., Kərimli T., Əsgərli Z.,
Bakıxanova A. Ədəbiyyat: Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi
üçün dərslik.-Bakı, 2007.- S.127.
2009
162.Hayıf ki, yoxdur!: (ixtisarla): [qoşma] /Molla Pənah
Vaqif //Cəfərov N., Araslı N., Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: Ümum-
təhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün dərslik.- Bakı, 2009.- S.96-97.
163.Mərhaba, Tiflis imiş cənnəti dünya yerinin: [müxəm-
məs] /Molla Pənah Vaqif //Cəfərov N., Kərimli T., Əsgərli Z.,
Bakıxanova A. Ədəbiyyat: Ümumtəhsil məktəblərinin 10-cu sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 2009.- S.115.
2011
164.Altında; Görəydim; Gedər; Bu gün; Bir xəbər; Ol-
sun; Edər; Dönmərəm; Sənsən; Əksilməz; Pəri; Degil: [şeir-
lər] /Molla Pənah Vaqif //Müznib Əlabbas. Azərbaycan ədəbiy-
yatından seçmələr.- Bakı, 2011.- S.81-91.
165.Mən cahan mülkündə, mütləq, doğru halət görmə-
dim...: [müxəmməs] /Molla Pənah Vaqif //Yüz şairin yüz şeiri:
Karaoke: Azərbaycan klassik poeziyası.- Bakı, 2011.- S.46-48.
166.Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər: [qoşma] /Molla
Pənah Vaqif //Mustafayeva S. Nitqin inkişafı.- Bakı, 2011.- S.41.
167.Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu: [qoşma] /Molla
Pənah Vaqif //Azərbaycan dili: Dərs vəsaiti /Azərbaycan Dövlət
İqtisad Universiteti.- Bakı, 2011.- S.50-51.
2012
168.Bayram oldu: [qoşma] /Molla Pənah Vaqif //Qobustan.-
2012.- № 1.- S.3.
169.Hayıf ki, yoxdur!: (ixtisarla): [qoşma] /Molla Pənah
Vaqif //Cəfərov N., Araslı N., Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: Ümum-
təhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün dərslik.- Bakı, 2012.- S.96-97.
133
Molla Pənah Vaqif
2013
170.Görmədim; Durnalar; Yoxdur: [qoşmalar] /Molla
Pənah Vaqif //Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 6 sentyabr.- S.3.
171....Ona güvənən bizik!: [qoşma] /Molla Pənah Vaqif
//525-ci qəzet.- 2013.- 6 iyul.- S.21.
172.Vəh, bu bağın nə əcəb sərvi dilaraları var: müxəmməs
/Molla Pənah Vaqif //Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 1 fevral.- S.3.
2015
173.Bayram oldu: [şeir] /Molla Pənah Vaqif //Ocaq.-
(Samara).- 2015.- 20 fevral- 3 mart.
2016
174.Doyunca zövq alaq nazü-qəmzədən...; Qərib-qərib
durduq biganələrtək...; Həyası üzündə, əqli başında; Evlərdə
məst, başmaq satanı qoyma; Duruban eşqilə güzar eylədim:
[qoşmalar] /Molla Pənah Vaqif //Mədəniyyət.- 2016.- 6 aprel.-
S.13.
175. Mən cahan mülkündə mütləq, doğru halət
görmədim; O şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin; Sevdiyim,
ləblərin yayuta bənzər; Ala gözlü, sərv boylu dilbərim; Ağla
gözüm, ayrılırsan canandan /Molla Pənah Vaqif //Azərbaycan
ədəbiyyatı antologiyası.- Bakı, 2016.- C.I: Poeziya.- S.46-49.
176. Vəh, bu bağın əcəb sərvi-dilaraları var; Biri həmmam
ki, qüdrətdən olub bəzlü bərat...; Baği-rizvanda huriyü qılman
çoxdur...; Bir eylə nəzər ləşgəri-müjgan ələminə...; Mən səni
görməkdən ötrü bari bir gəz, ey sənəm...; Naz ilə ta büti-ziba
kəlisadan çıxar... /Molla Pənah Vaqif //Azərbaycan multikultura-
lizminin ədəbi-bədii qaynaqları.- Bakı, 2016.- S.124-131.
2017
177.Sənə /Molla Pənah Vaqif //Yada düşdü: Ədəbi-bədii,
nostalji jurnal.- 2017.- № 1, Yanvar-Fevral-Mart.- S.33.
134
 Biblioqrafiya
Molla Pənah Vaqifin şeirlərinə
bəstələnmiş mahnılar
1955
178.Abbasov, Ə. Heyran olmuşam: [Notlar]: fortepiano ilə
oxumaq üçün /Əşrəf Abbasov; söz. M.P.Vaqif; tərc. ed. İ.Oratov;
[red. M.Əhmədov].- Bakı: Azmusnəşr, 1955.- 6, [1] s.
1961
179.Durnalar /söz. M.P.Vaqif; mus. C.Cahangirov //Lirik
mahnılar.- Bakı, 1961.- S.26.
180.Heyran olmuşam /söz. M.P.Vaqif; mus. Əşrəf Abbasov
//Lirik mahnılar.- Bakı, 1961.- S.25.
181.Pəri /söz. M.P.Vaqif; mus. Qəmbər Hüseynli //Lirik
mahnılar.- Bakı, 1961.- S.27-28.
182.Sevdiyim /söz. M.P.Vaqif; mus. Andrey Babayev //Lirik
mahnılar.- Bakı, 1961.- S.30.
183.Sonalar kimi /söz. M.P.Vaqif; mus. Qəmbər Hüseynli
//Lirik mahnılar.- Bakı, 1961.- S.29.
1968
184.Rzayeva, A. Könül bağladım [Notlar] /Ağabacı
Rzayeva; söz. M.P.Vaqif //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.
185. Rzayeva, A. Sərv boylum [Notlar] /Ağabacı Rzayeva;
söz. M.P.Vaqif //Azərbaycan qadını.- 1968.- № 10.- S.5.
1976
186.Durnalar /söz. M.P.Vaqif; mus. Cahangir Cahangirov
//Mahnılar.- Bakı, 1976.- S.11.
187.Heyran olmuşam /söz. M.P.Vaqif; mus. Əşrəf Abbasov
//Mahnılar.- Bakı, 1976.- S.10.
135
Molla Pənah Vaqif
1977
188.Rüstəmov, S. Gözlərin [Notlar] /Səid Rüstəmov; söz.
M.P.Vaqif //Рустамов С. Песни и романсы: для голоса с фор-
тепиано.- М., 1977.- С.59-62.
1982
189.Cahangirov, C. Bahar gəlir [Notlar]: klavir /Cahangir
Cahangirov; söz. M.P.Vaqif //Cahangirov C. 10 mahnı.-Bakı,
1982.- S.1-4.
190.Cahangirov, C. Gələydi [Notlar]: klavir /Cahangir
Cahangirov; söz. M.P.Vaqif //Cahangirov C. 10 mahnı.- Bakı,
1982.- S.1-5.
1984
191.Mustafayev, R. Küsmüşəm [Notlar] /Ramiz Mustafa-
yev; söz. M.P.Vaqif //Mustafayev R. Dörd romans: səs və fortepi-
ano üçün.- Bakı, 1984.- S.1-6.
1986
192.Ələsgərov, S. Oynasın [Notlar]: oxuyan və xalq çalğı
alətləri orkestri üçün /Süleyman Ələsgərov; söz. M.P.Vaqif.-
Bakı, 1986.- 29 s.
1987
193.Ələsgərov, S. Oynasın [Notlar] /Süleyman Ələsgərov;
söz. M.P.Vaqif.- Bakı, 1987.- Əlyazma.
1988
194.Mustafayev, R. Yeddi birhissəli xor əsəri [Notlar]:
klavir /Ramiz Mustafayev; söz. M.P.Vaqif.- Bakı, 1988.- 68 s.
Mətn Azərbaycan və rus dilindədir.
İçindəkilər: Görünür; Sevmişəm; Ey süsən sünbül; Bağlan-
dı; Sənə; Tellər; Sevdiyim.
136
 Biblioqrafiya
1990
195.Ələsgərov, S. Oynasın [Notlar] /Süleyman Ələsgərov;
söz. M.P.Vaqif //Ələsgərov S. Əmək və hünər nəğmələri:
Fortepiano ilə oxumaq üçün mahnı və romanslar.- Bakı, 1990.-
S.48-50.
1995
196.Mustafayev, R. Oynasın [Notlar]: fortepiano, solist və
xor üçün /Ramiz Mustafayev; söz. M.P.Vaqif.- Bakı, 1995.- 3 s.
1996
197.Mustafayev, R. Görməmişəm [Notlar]: solist və xor
üçün /Ramiz Mustafayev; söz. M.P.Vaqif.- Bakı, 1996.- 4 s.
2001
198. Bulud zülflü: xalq mahnısı /söz. M.P.Vaqif //Min bir
mahnı /tərt. ed. R.Babayev.- Bakı, 2001.- S.77.
2010
199.Bulud zülflü: xalq mahnısı /söz. M.P.Vaqif //Min bir
mahnı /tərt. ed. R.Babayev.- Bakı, 2010.- S.66.
200.Durnalar /söz. M.P.Vaqif; mus. Cahangir Cahangirov
//Min bir mahnı /tərt. ed. R.Babayev.- Bakı, 2010.- S.90.
201.Güllü qafiyə /söz. M.P.Vaqif; mus. Ramiz Mustafayev
//Min bir mahnı /tərt. ed. R.Babayev.- Bakı, 2010.- S.131.
202.Hər nə desəm incimə sən sözümdən, gülüm... /söz.
M.P.Vaqif; mus. Ramiz Mustafayev //Min bir mahnı /tərt. ed.
R.Babayev.- Bakı, 2010.- S.326.
203.Vaqifi /söz. M.P.Vaqif; mus. Ramiz Mustafayev //Min
bir mahnı /tərt. ed. R.Babayev.- Bakı, 2010.- S.300.
137
Molla Pənah Vaqif
MOLLA PƏNAH VAQİFİN HƏYAT VƏ
YARADICILIĞI HAQQINDA
Kitablar
1932
204.Mehdi, H. Vaqif /Mehdi Hüseyn; red. Hənifə Zeynallı.-
Bakı: Azərnəşr, 1932.- 29, [2] s.
1933
205.Cahangirov, İ. Molla Pənah (Vaqif) /İ.Cahangirov,
S.M.Mümtaz; red. Ə.Nazim; X.Kazımov.- Bakı: Azərnəşr, 1933.-
20 s.- Mətn köhnə latın qrafikasındadır.
1943
206.Şükürzadə, Ə. Vaqif /Ə.Şükürzadə; red. Mir Cəlal.-
Bakı: EA AzF nəşriyyatı, 1943.- 24 s.- (SSRİ EA AzF. Elmi
propaqanda şöbəsi).
1966
207.Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqif: həyat və yaradıcılığı
/A.M.Dadaşzadə; red. H.Araslı; Azərbaycan SSR EA Nizami
adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutu.- Bakı: Az.SSR EA, 1966.- 188,
[4] s.
1967
208.Molla Pənah Vaqif: anadan olmasının 250 illiyi
/Az.SSR Mədəniyyət Nazirliyi, M.F.Axundov adına Azərbaycan
Respublika Kitabxanası; [tərt. ed.: F.A.Bayramov, N.İ.Əlizadə;
red. S.M.Rzayev].- Bakı, 1967.- [9] s.
138
 Biblioqrafiya
1968
209.Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqif: həyat və yaradıcılığı
haqqında oçerk /A.Dadaşzadə; red. E.Borçalı; rəss. A.Kozlov.-
Bakı: Azərnəşr, 1968.- 36 s.
210.M.P.Vaqif: anadan olmasının 250 illiyi münasibətilə:
[Az.SSR EA, Nizami ad. Ədəbiyyat Muzeyi; tərt. ed. D.Əliyeva;
rəss. İ.Axundov; foto T.Xanməmmədov; red.A.Zamanov].-Bakı,
1968.- [26 Bakı komissar].- [8] s.: şəkilli.
1970
211.Nəcəfova, M.Y. Molla Pənah Vaqif: qısa tövsiyə ədə-
biyyat göstəricisi /Azərb. SSR Mədəniyyət Nazirliyi; M.F.Axun-
dov adına Azərbaycan Respublika Kitabxanası; tərt. ed. M.Y.Nə-
cəfova; red. H.A.Zeynalova.- Bakı, 1970.- 30, [2] s.-Mətn Azər-
baycan və rus dillərindədir.
1984
212.Vaqif çeşməsi: poeziya almanaxı: [Vaqif Poeziya Gün-
lərində söylənilən şeirlər] /tərt. ed.: A.Cəmil; Ə.Quluzadə.- Bakı:
Yazıçı, 1984.- 136 s.
1986
213.Məmmədzadə, K. Şuşa – Vaqifin türbəsi /Kamil Məm-
mədzadə, N.A.Sərkisov; red. C.Quliyev; foto. Q.M.Hüseynzadə;
AzSSR EA Tarix İn-tu, Arxeologiya və Etnoqrafiya Sektoru.-
Bakı: Elm, 1986.-103,[4] s. fotoşək.- Mətn azərb.,ingilis, fransız,
türk, ərəb, fars, rus dillərində.
1989
214.Vaqif çeşməsi: almanax: [Vaqif Poeziya Günlərində
söylənilən şeirlər] /tərt. ed. Ə.Quluzadə; red. İ.Türkay.- Bakı:
Yazıçı, 1989.- 128 s.
1991
215.Cəfərov, N. Füzulidən Vaqifə qədər /Nizami Cəfərov;
red. Musa Axundov.- Bakı: Yazıçı, 1991.- 168 s.
139
Molla Pənah Vaqif
Kitabda ədəbi-bədii, poetik fikrimizin mühüm imkişaf mər-
hələləri – Füzuli, Vaqif, S.Vurğun mərhələləri estetik-tarixi şərhi-
ni tapır, inkişaf mərhələləri arasındakı tezis-antitezis-sintez mü-
nasibətləri aşkarlanır. Azərbaycan intibahı problemlərinə yeni
istiqamətdən yanaşılır.
1994
216.İsayev, İ. M.V.Vidadinin, M.P.Vaqifin, Q.B.Zakirin təlim-
tərbiyə haqqında fikirləri: dərs vəsaiti /İ.İsayev, F.Rüstəmov;
N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti; elmi red.
H.Əhmədov; red. Y.Babayev.- Bakı: APU, 1994.-114 s.
1996
217.Çobanlı, M. M.P.Vaqif və Gürcüstan /Müşfiq Çobanlı;
red. D.Musayev.- Bakı: Təhsil, 1996.- 56 s.
1999
218.Qarabaği, M.Y. Məcmueyi-Vaqif və müasirinin-digər
/Mirzə Yusif Qarabaği; red. V.Quliyev; əski əlifbadan translite-
rasiya edən və çapa hazırlayan Ə.Bağırov; Azərbaycan EA
M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu.- Bakı: Şuşa, 1999.- 152 s.
2006
219.Cəmil, A. Vaqifdən başlanan yol /Adil Cəmil; elmi red.
K.Hüseynoğlu.- Bakı: Vektor, 2006.- 84 s.
Kitabda Molla Pənah Vaqifin həyat və yaradıcılığı yeni isti-
qamətli elmi təhlilə cəlb edilir, görkəmli şairin ədəbiyyat tarixi-
mizdəki yeri, mövqeyi obyektiv münasibət çərçivəsində dəyərlən-
dirilir.
2013
220.Rüstəmov, F. Pedaqoji irsimizdən: M.V.Vidadi,
M.P.Vaqif, Q.B.Zakir /Fərrux Rüstəmov, İramin İsayev; elmi red.
H.Əhmədov.- Bakı: Elm və təhsil, 2013.- 127, [1] s.
Kitabda Azərbaycan ədəbi-bədii və pedaqoji fikir tarixində
görkəmli yer tutan M.V.Vidadi, M.P.Vaqif və Q.B.Zakirin peda-
140
 Biblioqrafiya
qoji fikirləri tədqiq edilir, gənc nəslin əxlaqi-mənəvi tərbiyəsində,
şəxsiyyət kimi formalaşmasında bu gün də əhəmiyyətini itirmə-
yən, aktuallığı ilə seçilən ədəbi-bədii əsərlərinin pedaqoji siqləti
aşkarlanır.
2016
221.Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi – 2017: [təqvim
Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300 illik yubileyinə həsr
olunmuşdur] /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi, M.F.Axundov ad. Azərb. Milli Kitabxanası; baş red.
K.M.Tahirov; red. G.Səfərəliyeva; məsul katib N.Alışova.- Bakı,
2016.- 419, [1] s.
222.Gözəllik və həqiqət şairi: M.P.Vaqifin 300 illik
yubileyi münasibəti ilə hazırlanmış metodik vəsait /tərtibçi A.Əli-
yeva, S.Əhmədova; red. Z.Dadaşova; F.Köçərli adına Respublika
Uşaq Kitabxanası.- Bakı, 2016.- 27 s.
2017
223.Allahmanlı, M. Təxəllüsü Vaqif, nəzmi dürəfşan /Mah-
mud Allahmanlı; red. P.Əfəndiyev; rəyçilər: E.Quliyev, Y.Baba-
yev.- Bakı: Ləman Nəşriyyat Poliqrafiya, 2017.- 340 s.
Kitabda M.P.Vaqifin mühiti, dövrü, həyatı, XVIII əsr Azər-
baycan poeziyasının inkişaf istiqamətləri, şairin intibah konsepsi-
yası, klassik ənənədə və xalq şeiri üslubunda yazdıqlarının spesi-
fikası, aşıq şeirindən gələnlərin Vaqif poeziyasında yeni məzmun
kəsb etməsi, sonrakı dövr ədəbiyyatında oynadığı əzəmətli rol və
s. məsələlər özünün geniş həllini tapır.
224.Borçalı, M. M.P.Vaqif və Gürcüstan: M.P.Vaqifin ana-
dan olmasının 300 illik yubileyinə /Müşfiq Borçalı; elmi red.
V.Əhməd; [ön söz əvəzi A.Əlizadə; dizayner E.Ovçuyev].- Yeni-
dən işlənmiş və əlavələr olunmuş 2-ci nəşr.- Bakı: Borçalı, 2017.-
171, [1] s.
Kitaba Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin 300
illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Sərəncamı; “Ulu yurdun ulu oğlu!”; “Bu dostluğun
141
Molla Pənah Vaqif
yaşı çox!”; “M.P.Vaqif və Gürcüstan”; “Gürcüstanda yaşayıb-
yaradan soydaşlarımızın yaradıcılığında bədii təcrümə və ədəbi
əlaqələr (1950-2015)” mövzuları daxil edilmişdir.
225.Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif /Nizami Cəfərov; Azər-
baycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- Bakı:
Renessans-ANəşr Evi, 2017.- 238, [2] s.- Mətn Azərbaycan və
ingilis dillərindədir.
Azərbaycan xalqının böyük şairi, mütəfəkkiri və dövlət xadi-
mi M.P.Vaqifin 300 illik yubileyi münasibətilə nəşr olunan bu ki-
tabda dahi söz ustasının həyat yolundan söhbət açılır, yaradıcılığı
geniş aspektdə təhlil edilir. Vaqifşünaslığın zəngin ənənələrinə
əsaslanan əsər eyni zamanda bir sıra yeni ideyaları ilə seçilir.
226.Molla Pənah Vaqif – 300: Respublikanın kütləvi və
ixtisaslaşdırılmış kitabxanaları, Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sis-
temləri üçün metodik tövsiyələr /Azərbaycan Respublikası Mədə-
niyyət və Turizm Nazirliyi; M.F.Axundov ad. Azərbaycan Milli
Kitabxanası; tərt. ed.: S.Quliyeva, L.Əhmədova; ixtisas red. və
bur. məs. K.Tahirov.- Bakı, 2017.- 32 s.
227.Pavliy, İ. Zaxariyanın sevdiyi şeir: [mətbu bədii əsər]
/İvan Pavliy.- Bakı: Mütərcim, 2017.- 52, [2] s.
Ukraynalı ədib İvan Pavliyin Azərbaycan xalqının böyük
şairi, mütəfəkkiri və dövlət xadimi M.P.Vaqifdən bəhs edən ilk
mətbu bədii əsəri olan bu kitabda hadisələr Qarabağda, Şuşada
qoca gürcü Zaxariyanın M.P.Vaqifin türbəsini ziyarət etməsi ilə
başlayır. İllər sonra Zaxariya Tiflisdə azərbaycanlı gənc Eminlə
tanış olur. Fərqli dinlərə mənsub olan iki şəxs Vaqifin
“Görmədim” müxəmməsindən söhbət etdikcə mənən bir-birinə
yaxınlaşır, könül dostu olurlar. Həyatın mənası, xeyir və şər,
törəniş və ölüm, tale və qismət, insan xisləti və cəmiyyət, sədaqət
və xəyanət, haqq və ədalət, eşq və nifrət kimi anlayışlar onların
söhbətlərinin məğzini təşkil edir.
142
 Biblioqrafiya
Dissertasiyalar və avtoreferatlar
1954
228.Araslı, H. XVII-XVIII əsərlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
filol. elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş
dissertasiya /Həmid Araslı; S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət
Universiteti.- Bakı, 1954.- 473 s.
Dissertasiyada Molla Pənah Vaqif haqqında da geniş məlumat
verilmişdir.
1959
229.Xəlilov, Q. “Vaqif” pyesi və tarixi dram janrı: filol.
elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dis-
sertasiya /Qulu Xəlilov; V.İ.Lenin ad. APİ.- Bakı, 1959.- 317 s.
1963
230.Rzazadə, M. M.P.Vaqifin qoşma, deyişmə və
təcnislərinin leksikası: filol. elmləri namizədi alimlik dərəcəsi
almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya /M.Rzazadə; V.İ.Lenin
ad. APİ.- Bakı, 1963.- 328 s.
1964
231.Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqifin yaradıcılığı: filol.
elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dis-
sertasiya /A.Dadaşzadə; Azərbaycan SSR EA, Nizami ad. Ədə-
biyyat və Dil İnstitutu.- Bakı, 1964.- 248 s.
1991
232.Cəfərov, N. XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dili: filol. Elm-
ləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dis-
sertasiya: 10.02.06 /Nizami Cəfərov.- Bakı, 1991.- 305 s.
Dissertasiyada Molla Pənah Vaqif haqqında da geniş məlu-
mat verilmişdir.
143
Molla Pənah Vaqif
2007
233.Abdullayeva, A. Azərbaycan mənzum tarixi dramaturgi-
yası və müasirlik: filol. elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq
üçün təqdim edilmiş dissertasiya: 10.01.08. /Aida Abdullayeva;
AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı, 2007.- 143 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: Realist mənzum tarixi dra-
maturgiyada xalq və qəhrəman müasirlik müstəvisində: (Səməd
Vurğunun dramaturgiyası əsasında: [“Vaqif” dramından da bəhs
olunur].- S.49-51; 53-55; 57; 61-65.
234.Bayramov, A. Səməd Vurğun yaradıcılığında insan:
millilik və ümumbəşərilik: filol. elmləri doktoru alimlik dərəcəsi
almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya: 10.01.01. /Adilxan Bay-
ramov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU.- Bakı, 2007.- 271 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: “Vaqif” dramı: Şair və
hökmdar problemi. Sənətkarın faciəsininin inikası.- S.29-64.
2010
235.Bağırova, A. Səməd Vurğunun nəzəri-estetik görüşlə-
rində klassik irs problemi: filol. üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcə-
si almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya: 10.01.01. /A.A.Bağı-
rova; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı, 2010.- 126 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: Səməd Vurğun tarixilik, tari-
xi mövzu və tarixə bədii münasibətin tipi haqqında: [“Vaqif” dra-
mından da bəhs olunur].- S.27-29; Klassik ədəbi irsin dövrləşdi-
rilməsi məsələsi.- S.34-36.
236.Dadaş-zadə, A. Azərbaycan ədəbi tənqidində dramatur-
giya məsələləri (1940-1950-ci illər): filol. üzrə fəlsəfə dokto-
ru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya:
10.01.08 /Aqşin Dadaş-zadə; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-
tu.- Bakı, 2010.- 145 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: Dramaturgiyanın janr axta-
rışları və ədəbi tənqid.- S.54; Ədəbi tənqid və dramaturgiyada sə-
nətkarlıq məsələləri: [Səməd Vurğunun “Vaqif” dramından da
bəhs olunur].- S.101-103.
144
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

2011 240.Mustafayeva, A. Səməd Vurğun dramaturgiyasında tari-

237.Əliyev, M. Molla Vəli Vidadinin poetik irsi: filol. üzrə xilik və müasirlik: filol. üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq
fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş disser- üçün təqdim edilmiş dissertasiya: 10.01.01 /Aynurə Mustafayeva;
tasiyasının avtoreferatı: 10.01.01 /Mehman Əliyev; elmi rəh. AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı, 2012.-151 s.
M.P.Qasımlı; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu.- Bakı, Dissertasiyanın içindəkindən: Səməd Vurğun dramlarında
2011.- 26 s. tarixi mənalandırmanın obrazlı həlli: [“Vaqif” dramından da bəhs
Dissertasiyanın içindəkindən: Girış: [Vaqifdən də bəhs olu- olunur].- S.77; 80; 87; 88-89; 91; 93-94; 95-98; 106-108.
nur].- S.6; Molla Vəli Vidadi irsinin tədqiq tarixinə və həyatına
qısa bir baxış: [Vaqif ilə Vidadinin dostluğu və yaradıcılığından
da bəhs olunur].- S.11-16; Vidadi “pessimizmi” dil-janr-dünyagö-
rüş-tarix paralelizmində: [Vaqifin lirik şair olmasından bəhs olu-
nur və şeirlərindən misallar verilir].- S.67-68; 70; 82; 83; 87; 97;
101; 104-108; “Deyişmə” və “Müsibətnamə”də sözün metaforik
strukturu.- S.110 [Vidadi ilə Vaqifin deyişmələrindən bəhs olu-
nur].- S.110-135; Vidadi poeziyasının linqvistik əsasları, poetik
fiqur və məcazlar sistemi: [Vaqifə xitabən yazdığı şeirdən də mi-
sal verilmişdir].- S.155-156.

2012
238.Bayramov, Ə. Səməd Vurğunun obrazlar sistemi: filol.
üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş
dissertasiyasının avtoreferatı: 10.01.01 /Ələmdar Bayramov;
AMEA, Nizami ad. Dilçilik İn-tu.- Bakı, 2012.- 147 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: Lirik təhkiyə və müəllif ob-
razı: [bölmədə M.P.Vaqifə həsr olunmuş “Şairin ölümü” şeirin-
dən də bəhs olunur].- S.69-70.
239.Əliyev, Ə. Qarabağ ədəbi mühiti və Mir Möhsün Nəvva-
bın “Təzkireyi-Nəvvab” əsəri: filol. üzrə fəlsəfə doktoru elmi də-
rəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiya: 10.01.03 /Əli
Əliyev; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- Bakı, 2012.- 142 s.
Dissertasiyanın içindəkindən: Qarabağ ədəbi mühitinin tə-
şəkkülü və inkişaf istiqamətləri.- S.11-14; 17-21; 23-27; Mir
Möhsün Nəvvabın “Təzkireyi-Nəvvab” əsəri: [təzkirədəki “Rəh-
mətlik Molla Pənah Vaqifin həyat yolu” bölməsindən də bəhs
olunur].- S.92-96.

145 146
 Biblioqrafiya
Dövri mətbuatda və məcmuələrdə
dərc olunmuş məqalələr
1855
241.Axundov, M.F. Vaqifin qısa tərcümeyi-halı /M.F.Axun-
dov //Zurna: (“Qafqaz” qəzetinin əlavəsi).- 1855.- S.9.
1856
242.Qarabaği, M.Y. [Molla Pənah Vaqif haqqında] //Mirzə
Yusif Qarabaği Nersesov. Məcmueyi-divani-Vaqif və digər müa-
sirin.- Teymurxanşura, 1856.
1868
243.Berje, A.P. Vaqifin yığcam bioqrafiyası /A.Berje //Qaf-
qaz.- 1868.- № 3.
244.Berje, A.P. Vaqiflə birlikdə öldürülən oğlunun Qasım
ağa olması haqqında /A.Berje //Qafqaz.- 1868.- № 3.
245.Cami, K. Vaqiflə öldürülən Həsən ağa /Kamal Cami
//Qiraət dərsliyi.- Bakı, 1868.- S.113.
1904
246.Köçərli, F. Ədəbiyyatımıza dair məktub: [məqalədə
Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Firudun bəy Köçərli
//Şərqi-Rus.- 1904.- № 252.
1906
247.Köçərli, F. Vaqif və Vidadi və bunların dostluğu
/Firidun bəy Köçərli //Rəhbər.- 1906.- № 3.
1907
248.Köçərli, F. Vaqif və Vidadi və bunların dostluğu
/Firidun bəy Köçərli //Dəbistan.- 1907.- №1.- S.7-10; Rəhbər.-
1907.- № 5.
147
Molla Pənah Vaqif
1908
249.Vəzirov, H. Vaqifin tərcümeyi-halından məlumunuz
olanı: [müqəddimə] //Qafqaz şüərasının məşhuru Vaqifin ələ dü-
şən əşarının məcmuəsi.- Bakı, 1908.- S.1-3.
1910
250.Müctəhidzadə, M. Vaqif: [həyat və yaradıcılığı haqqın-
da qısa məlumat] /Məhəmmədağa Müctəhidzadə //Müctəhidzadə
M. Riyazül-aşiqin.- İstanbul, 1910.- C.I.
1912
251.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqifin tərcümeyi-halı //Şaiq A.
Gülzar: Üçüncü sənədən sonra məktəblərdə oxunacaq qiraət
kitabıdır.- Bakı, 1912 (1330 h.).- S.174.
1913
252.Nəvvab, M.M. [Molla Pənah Vaqif haqqında] //Nəvvab
Mir Mövsüm. Təzkireyi-Nəvvab.- Bakı, 1913.
1918
253.Vəzirov, Y. (Çəmənzəminli). [Molla Pənah Vaqif
haqqında] //Yusif bəy Vəzirov. Azərbaycan ədəbiyyatına bir
nəzər.- İstanbul, 1918.- S.39-43.
1919
254.Azərbaycan üdəba və şairlərinin müxtəsər tərcümeyi-
halı: Vaqif //Övraqi-nəfisə.- 1919.- № 4.- S.5-9.
255.Şaiq, A. Vaqif /A.Şaiq //Türk çələngi: Ruşdi və edadi
məktəblərinin III-IV siniflərinə məxsusdur.- Bakı, 1919.- S.348.
1920
256.Mümtaz, S. Rudəki və Molla Pənah Vaqif /Salman
Mümtaz //Füqəra füyüzatı.- 1920.- № 2.- S.18-21.
1924
257.Molla Pənah Vaqif //Türk ədəbiyyatı.- Bakı, 1924.
148
 Biblioqrafiya
258.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif: [tərcümeyi-halı] //Abdulla
Şaiq. Qiraət kitabı.- Bakı, 1924.- S.78-79.
259.Vaqif və onun ədəbiyyatı //Kommunist.- 1924.- 1
yanvar.
1925
260.Köçərli, F. M.P.Vaqif /Firudin bəy Köçərli //Azərbay-
can ədəbiyyatı tarixi materialları.- Bakı, 1925.- C.I, Kitab 2.-
S.97-137.
261.Mümtaz, S. Molla Pənah Vaqif: (müqəddimə) /Salman
Mümtaz //Mümtaz S. Azərbaycan ədəbiyyatı.- Bakı, 1925.- 2-ci
sayı.- S.3-47.
262.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif //Şaiq Abdulla. Qiraət
kitabı.- Bakı, 1925.- S.100-102.
1926
263.Ordubadi, M.S. Molla Pənah Vaqif /Məmməd Səid
Ordubadi //Maarif işçisi.- 1926.- № 4.- S.27-35; № 12.- S.26-36.
264.Ordubadi, M.S. Vidadi ədəbiyyatda yaşadıqca Vaqifə
minnətdar olmalıdır /Məmməd Səid Ordubadi //Maarif işçisi.-
1926.- № 5.
265.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif /Abdulla Şaiq //Ədəbi par-
çalar: (“Maarif və mədəniyyət” jurnalına əlavə).- 1926.- № 1.-
S.54-59.
266.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif /Abdulla Şaiq //Kamal
Sami. Qiraət dərsləri.- Bakı, 1926.- S.112-113.
1927
267.Molla Pənah Vaqif //H.Zeynallı, A.Şaiq, İ.Hikmət,
A.Musaxanlı. Ədəbiyyat dərsləri: II dərəcəli məktəblərin birinci
qruplarına məxsusdur.-Bakı, 1927.- Kitab 1.- S.16.
268.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif /Abdulla Şaiq //Ədəbi par-
çalar: (“Maarif və mədəniyyət” jurnalına əlavə).- 1927.- № 5-6.
149
Molla Pənah Vaqif
1928
269.Əfəndizadə, C. Molla Pənah Vaqif; Ədəbi parçalar
/C.Əfəndizadə //Ədəbiyyatdan iş kitabı.- Bakı, 1928.- Hissə 1.-
S.201-205.
270.Musaxanlı, A. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında qısa məlumat] //Musaxanlı A. Ədəbiyyatdan iş kitabı.-
Bakı, 1928.- S.168-172.
271.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif /Abdulla Şaiq //Zeynallı H.,
Musaxanlı A., Əfəndizadə C. Ədəbiyyatdan iş kitabı.- Bakı,
1928.- S.201-206.
1929
272.Vaqif M.P. //Şaiq A., Şamilov, Mustafazadə. Dördüncü
il: dərslik.- 1929.- S.7.
1932
273.Molla Pənah Vaqifin 215 illiyi: [yubiley dekabrın 20-
25-də keçiriləcəkdir] //Yeni yol.- 1932.- 8 oktyabr.
1933
274.Klassik yazıçıları öyrənin: [S.Mümtazın çapa hazırla-
dığı “M.P.Vaqifin əsərləri”, “M.F.Axundovun tərcümeyi-halı”,
“100 şair” adlı albom və İ.Qutqaşınlının “Rəşid bəy və Səadət
xanım” əsərlərinin nəşri haqqında] //Gənc işçi.- 1933.- 2 noyabr.
275.Səmədzadə, H. Vaqif: [qısa məlumat] //Səmədzadə H.,
Musazadə B. Ədəbiyyat müntəxəbatı: Orta məktəb üçün: altıncı
tədris ili.- Bakı, 1933.- S.3.
1935
276.Çəmənzəminli, Y.V. Molla Pənah Vaqif haqqında
/Yusif Vəzir Çəmənzəminli //Ədəbiyyat qəzeti.- 1935.- 23 aprel.
277.Ələkbərli, M. [Molla Pənah Vaqif haqqında] //Ələkbərli
M. Azərbaycan ədəbiyyatı.- Bakı, 1935.- S.11.
278.Libedinski, Y. Təpədən dırnağa kimi lirik: [Macarıstan
şairi Azərbaycan xalqının klassiki M.P.Vaqif haqqında]
150
 Biblioqrafiya
/Y.Libedinski //Ədəbiyyat qəzeti.- 1935.- 21 fevral.
279.Yusif, V. Molla Pənah Vaqif haqqında /Vəzir Yusif
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1935.- 23 aprel.
1936
280.Araslı, H. M.V.Vidadi: [müqəddimədə Vaqifdən də
bəhs olunur] /Həmid Araslı //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.-Bakı,
1936.- S.5-10.
281.Cəfər, X. Vaqifin yaradıcılığı haqqında /Cəfər Xəndan
//Gənc işçi.- 1936.- 14 yanvar.
282.Mümtaz, S. Vidadinin bioqrafiyası: [bölmədə Vaqifdən
də bəhs olunur] /Salman Mümtaz //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.-
Bakı, 1936.- S.11-18.
283.Vaqifin tərcümeyi-halından //Gənc işçi.- 1936.- 14
yanvar.
1937
284.Molla Pənah Vaqif: [qısa məlumat] //Pioner.- 1937.-
№ 4-5.- S.59.
1938
285.Axundov, M.F. Nəzm və nəsr haqqında: [məqalədə
M.P.Vaqif haqqında da fikirləri verilmişdir] //Axundov M.F.
Əsərləri.- Bakı, 1938.- C.2.- S.411-412.
286.Araslı, H. Qasım bəy Zakir: [Vaqif yaradıcılığı müqayi-
səli şəkildə təhlil olunur] //Araslı H., Qasımzadə M., Rəfili M.
Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1938.-S.172-
173.
287.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Qasımzadə M., Rəfili M. Ədə-
biyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1938.- S.145-157.
288.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Paşayev M. Ədəbiyyat: nata-
mam orta və orta məktəbin 5-ci sinfi üçün.- Bakı, 1938.- S.86-89.
289.Araslı, H. Molla Vəli Vidadi: [həyat və yaradıcılığından
151
Molla Pənah Vaqif
bəhs edən bölmədə Vaqifdən də bəhs olunur] //Araslı H.,
Qasımzadə M., Rəfili M. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi
üçün.- Bakı, 1938.- S.136-144.
290.Arif, M. Azərbaycan poeziyasının fəxri /Məmməd Arif
//Yeni yol.- 1938.- 25 oktyabr.
291.D. Pis buraxılmış bir kitab haqqında: [M.Arifin redaktor-
luğu ilə 1937-ci ildə Azərnəşr tərəfindən buraxılmış “Molla
Pənah Vaqif” adlı kitab haqqında] /D //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.-
24 avqust.- S.4.
292.Xəndan, C. Molla Pənah Vaqif /Cəfər Xəndan //Yeni
qüvvə.- 1938.- № 11.- S.23-25.
293.Xəndan, C. Molla Pənah Vaqif /Cəfər Xəndan //Yeni
yol.-1938.- 24 oktyabr.
294.Molla Pənah Vaqif: [eyniadlı kitab haqqında]
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 24 iyul.
295.Rzaquluzadə, M. Vaqif M.P. //Rzaquluzadə M., Rəfili
M. Ədəbiyyat: Natamam orta və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.-
Bakı, 1938.- S.10-18.
1939
296.Araslı, H. Qarabağ yazıçıları: [məqalədə M.P.Vaqif
haqqında da məlumat verilmişdir] /Həmid Araslı //SSRİ EA
Azərbaycan Filialının Xəbərləri.- 1939.- № 4.- S.63-75.
297.Araslı, H. Qasım bəy Zakir: [ bölmədə Vaqifdən də bəhs
olunur] //Araslı H., Qasımzadə F., Rəfili M. Ədəbiyyat: Orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1939.- S.167-168.
298.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Qasımzadə F., Rəfili M.
Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1939.- S.134-
146.
299.Araslı, H. Molla Vəli Vidadi (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığından bəhs edən bölmədə Vaqifdən də bəhs olunur]
//Araslı H., Qasımzadə F., Rəfili M. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-
ci sinfi üçün.- Bakı, 1939.- S.126-133.
300.Araslı, H. Vidadi və yaradıcılığı: [bölmədə Vaqifdən də
152
 Biblioqrafiya
bəhs olunur] /Həmid Araslı //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı,
1939.- S.3-11.
301.Rəfili, M. Mirzə Fətəli Axundov: [bölmədə dramaturqun
Vaqif və Zakir yaradıcılığını izlədiyi, bəhrələndiyi qeyd olunur]
//M.Rəfili, M.Arif, F.Qasımzadə. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 9-cu
sinfi üçün.- Bakı, 1939.- S.24-25.
1940
302.Şükürzadə, Ə. Vaqif dövründən: Tarixi oçerk /Ə.Şükür-
zadə //Revolyusiya və kultura.- 1940.- № 12.- S.117-126.
1941
303.Akademik O.Y.Şmidt “Vaqif” haqqında //Kommu-
nist.- 1941.- 11 mart.
304.Araslı, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Araslı H., Rəfili M. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin
VIII sinfi üçün.- Bakı, 1941.- S.152-165.
1942
305.Araslı, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Araslı H., Rəfili M. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin
VIII sinfi üçün.- Bakı, 1942.- S.152-165.
306.Şərif, Ə. Vaqif və vətən: [Vaqifin vəfatının 145-ci
ildönümü münasibəti ilə] /Əziz Şərif //Vətən uğrunda.- 1942.- №
6.- S.56-59.
1943
307.Molla Pənah Vaqif //Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı
tarixi.- Bakı, 1943.- C.I.- S.277-288.
308. Ordubadi, M.S. Vaqif bir dövlət adamı kimi /Məmməd
Səid Ordubadi //Ədəbiyyat qəzeti.- 1943.- 9 aprel.- S.2; 18 aprel.-S.3.
309.Şərif, Ə. Vaqifin və Vidadinin vətənpərvər şeirləri /Əziz
Şərif //SSRİ EA Azərbaycan Filialının Xəbərləri.- 1943.- № 2.-
S.55-69.
153
Molla Pənah Vaqif
310.Vaqif və onun həmfikirləri: [Vaqifin siyasi xidməti
haqqında] //Azərbaycan tarixi: Ən qədim zamanlardan XIX əsrə
qədər.- Bakı, 1943.- S.186-188.
1944
311. Vaqif: [ön söz] //“Vaqif” məcmuəsi.- Bakı, 1944.- S.9-13.
312.Molla Pənah Vaqif: [həyatı haqqında qısa məlumat]
//Ədəbi qiraət kitabı: Natamam orta və orta məktəbin 5-ci sinfi
üçün /tərt. ed. Həmid Araslı.- Bakı, 1944.- S.107-108.
313.Molla Pənah Vaqif: [həyatı haqqında qısa məlumat]
//Ədəbi qiraət kitabı: Natamam orta və orta məktəbin 6-cı sinfi
üçün /tərt. ed. M.Rzaquluzadə.- Bakı, 1944.- S.7-8.
1945
314.Araslı, H. Vaqif: [həyat və yaradıcılığı haqqında]
//Araslı H., Rəfili M. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin VIII sinfi
üçün.- Bakı, 1945.- S.160-174.
315.Araslı, H. Vaqif: [müqəddimə] /Həmid Araslı //Vaqif.
Əsərləri.- Bakı, 1945.- S.15-18.
316.Araslı, H. Vaqif yaradıcılığının tarixi xidməti və əhə-
miyyəti //Araslı H., Rəfili M. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin
VIII sinfi üçün.- Bakı, 1945.- S.174-176.
317.Hüseynov, H. Elm və mədəniyyətimizin inkişafı tarixin-
dən: II məqalə: [məqalədə Vaqif yaradıcılığına da nəzər salınmış-
dır] /Heydər Hüseynov //Kommunist.- 1945.- 8 aprel.
1946
318.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı haq-
qında] /Abdulla Şaiq //Ədəbi parçalar.- 1946.- № 1.- S.54-69.
1948
319.Həsənov, F. Vaqif dövlət xadimi kimi /F.Həsənov
//Azərbaycan gəncləri.- 1948.- 21 may.-S.3.
154
 Biblioqrafiya
1949
320.Əfəndiyev, H. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktə-
bin 7-ci sinfi üçün .- Bakı, 1949.- S.113-121.
1950
321.Adıgözəl bəy, Mirzə. Mərhum İbrahim xanın Qarabağ
vilayətinə hakim olması, hökumət taxtına oturması və xanlığı
dövründə əmələ gələn hadisələr haqqındadır: [M.P.Vaqifin saray-
dakı fəaliyyəti haqqında.- S.80-81] //Mirzə Adıgözəl bəy. Qara-
bağnamə.- Bakı, 1950.- S.77-87.
322.Araslı, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Araslı H., Rəfili M. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin
8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1950.- S.192-207.
323.Əfəndiyev, H. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktə-
bin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1950.- S.80-87.
324.Leviatov, V. Müqəddimə: [M.P.Vaqifin saraydakı fəa-
liyyəti haqqında da verilmişdir.- S.32,41] /V.Leviatov //Mirzə
Adıgözəl bəy. Qarabağnamə.- Bakı, 1950.- S.26-43.
1951
325.Axundov, M.F. Nəzm və nəsr haqqında: [məqalədə mü-
əllif Molla Pənah Vaqiflə Qasım bəy Sarucaluyi Cavanşiri müqa-
yisə etmişdir] /Mirzə Fətəli Axundov //Axundov Mirzə Fətəli.
Əsərləri.- Bakı, 1951.- C.2.- S.221.
1952
326.Araslı, H. Vaqif və yaradıcılığı: [müqəddimə] /Həmid
Araslı //Vaqif M.P. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 1952.- S.3-17.
327.Araslı, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] /Araslı H. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi
üçün.- Bakı, 1952.- S.172-182.
328.Şərif, Ə. Vaqif və Vətən /Əziz Şərif //Vətən uğrunda.-
1952.- № 6.
155
Molla Pənah Vaqif
1953
329.Araslı, H. Vaqif: (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] /Araslı Həmid. Qədim ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1953.- S.186-195.
330.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta
məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1953.- S.27-31.
1954
331.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
əsrlər: Orta məktəbin VIII sinfi üçün.- Bakı, 1954.- S.169-178.
332.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktə-
bin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1954.- S.19-22.
333.Hacıyev, M. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında qısa məlumat] //Hacıyev M. Qiraət kitabı: Rus orta
məktəbinin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1954.- S.24-25.
1955
334.Axundov, N. Ölməz tamaşa: [“Vaqif” əsərinin ADDT-
da tamaşası haqqında] /N.Axundov //Kirovabad kommunisti.-
1955.- 6 iyul.
335.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
əsrlər: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.- S.169-178.
336.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev, H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktə-
bin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.- S.25-28.
337.Hacıyev, M. M.P.Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradı-
cılığı haqqında məlumat] //Hacıyev M. Qiraət kitabı: Rus orta
məktəbinin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.- S.24.
1956
338.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
156
 Biblioqrafiya
əsrlər: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1956.-S.169-177.
339.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif //Araslı H. XVII-XVIII
əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi.- Bakı, 1956.- S.270-296.
340.Araslı, H. Vaqif (1717-1797): Şairin dövrü və həyatı;
Yaradıcılığı; Son şeirləri; Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində möv-
qeyi //Araslı Həmid. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.-
Bakı, 1956.- S.165-174.
1957
341.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
əsrlər: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1957.- S.169-178.
342.Araslı, H. Müqəddimə əvəzinə /Həmid Araslı //Vaqif
M.P. Əsərləri.- Bakı, 1957.- S.3-5.
343.Araslı, H. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimi olduğu dövrlərdəki
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı Həmid. Ədəbiyyat: Orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1957.- S.166-167.
344.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta məktə-
bin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1957.- S.25-28.
345.Əlibəyzadə, E. Vaqif və ədəbi-bədii dilin xəlqiliyi mə-
sələsi /Elməddin Əlibəyzadə //Sovet Ermənistanı.- 1957.- 29
yanvar.
346.Həsrətyan, M. Vaqifin naməlum şeirləri /Morus Həsrət-
yan //Ədəbi Ermənistan.- Yerevan, 1957.- S.253-270.
1958
347.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif: (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VIII
sinfi üçün.-Bakı,1958.-S.169-185.
348.Araslı, H. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimi olduğu dövrlərdəki
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1958.- S.166-167.
157
Molla Pənah Vaqif
349.Arif, M. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Məmməd
Arif. Azərbaycan xalqının ədəbiyyatı.- Bakı, 1958.- S.27-29.
350.Cəfərzadə, Ə. Unudulmaz səhifələr: [Vaqif və müasiri
Rafei-Aşıq Əli Kəlibərli Qarabağlı haqqında] /Ə.Cəfərzadə
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1958.- 11 yanvar.
351.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiillik və orta
məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1958.- S.17-22.
352.Qarabağ xanlığının Rusiya ilə münasibətləri: [bölmə-
də M.P.Vaqif Azərbaycanda Rusiyaya meyl siyasətinin görkəmli
nümayəndəsi kimi verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: 3 cilddə.-
Bakı, 1958.- C.1.- S.373.
353.Vidadi və Vaqif //Azərbaycan tarixi: 3 cilddə.- Bakı,
1958.- C.1.- S.410-414.
1959
354.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
əsrlər: Orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1959.- S.170-186.
355.Dadaşzadə, A. Sovet dövründə Vaqifin öyrənilməsi
tarixindən /Araz Dadaşzadə //Azərbaycan Dövlət Universitetinin
Elmi Əsərləri: Humanitar seriya.- 1959.- № 5.- S.27-37.
356.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): Böyük dostluq:
[Vidadi ilə dostluğu haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət:
Yeddiillik və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1959.- S.16-
21.
357.Qarabaği, M.C. Evinin əmələ və kargüzarları və dövlət
işilə məşğul olan şəxsləri: [İbrahim xanın vəziri Axund Molla
Pənah haqqında] //Qarabaği Mirzə Camal. Qarabağ tarixi.-Bakı,
1959.- S.28.
358.Rzazadə, M. Vaqifin qoşmalarında bəzi leksik xüsusiy-
yətlər /Mütəllib Rzazadə //V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji İnstitutunun Əsərləri.- 1959.- C.IX.- S.100-114.
158
 Biblioqrafiya
1960
359.Araslı, H. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimi olduğu dövrlərdəki
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif
üçün.- Bakı, 1960.- S.161-162.
360.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Qədim dövr və orta
əsrlər: Orta məktəbin VIII sinfi üçün.- Bakı, 1960.- S.164-180.
361.Cəmşidov, Ş. Vaqif haqqında rəvayət /Şamil Cəmşidov
//Bakı.- 1960.- 12 fevral.
362.Əfəndiyev, H. Vaqif (1717-1797): Böyük dostluq: [Vi-
dadi ilə dostluğu haqqında] //Əfəndiyev H. Ədəbi qiraət: Yeddiil-
lik və orta məktəbin 7-ci sinfi üçün.- Bakı, 1960.- S.16-21.
363.Məhtimqulu və Azərbaycan poeziyası: [Vidadi və
Molla Pənah Vaqif poeziyası ilə müqayisəsi] //Azərbaycan.-
1960.- № 9.- S.143-150.
364.Rzazadə, M. Vaqifin qoşmalarında omonimlər və anto-
nimlər /Mütəllib Rzazadə //V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji İnstitutun Əsərləri.- 1960.- C.XIII.- S.82-91.
365.Vaqif: [həyat və yaradıcılığı haqqında] //Azərbaycan
ədəbiyyatı tarixi: 3 cilddə.- Bakı, 1960.- C.1.- S.552-576.
1961
366.Araslı, H.XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimiolduğu dövrlərdəki
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı H. Ədəbiyyat: orta
məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1961.- S.161-162.
367.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin VIII
sinfi üçün.- Bakı, 1961.- S.164-180.
368.Dadaşzadə, A. Erməni aşığının M.P.Vaqif haqqında
naməlum şeiri: xülasə /A.Dadaşzadə, M.Seyidov //Azərbaycan
SSR EA-nın Məruzələri.- 1961.- № 6.- S.534.
369.Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
159
Molla Pənah Vaqif
haqqında] //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxə-
bat.- Bakı, 1961.- S.15-18.
370.Rzazadə, M. Vaqifin qoşmalarında sinonimlər /M.Rza-
zadə //V.İ.Lenin adına ADPİ-nin Əsərləri.- Bakı, 1961.-C.XIX.-
S.18-42.
371.Vidadi və Vaqif //Azərbaycan tarixi.- Bakı, 1961.-
S.410-414.
1962
372.Dadaşzadə, A. Vaqif əsərlərinin toplanması və nəşri
/Araz Dadaşzadə //Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri: İctimai
elmlər seriyası.- 1962.- № 4.- S.101-107.
373.Quluzadə, M. Füzuli ənənələrinin Vaqif və Vidadi liri-
kası ilə əlaqəsi məsələsinə dair /M.Quluzadə //Azərbaycan SSR
EA-nın Xəbərləri: İctimai seriyası.- 1962.- № 6.- S.75-84.
374.Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxə-
bat.- Bakı, 1962.- S.15-18.
1963
375.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif üçün.-
Bakı, 1963.- S.135-150.
376.Köçərli, F. Vaqif və Vidadi və bunların dostluğu //Firi-
dun bəy Köçərli. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 1963.- S.146-150.
377.Molla Pənah Vaqif: (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxə-
bat.- Bakı, 1963.- S.15-18.
378.M.P.Vaqifin əsərləri rus dilində //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1963.- 2 fevral.
1964
379.Araslı, H. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimi olduğu dövrlərdəki
160
 Biblioqrafiya
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif
üçün.- Bakı, 1964.- S.140-141.
380.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif üçün.-
Bakı, 1964.- S.145-161.
381.Dadaşzadə, A. Vaqifin tədqiqi tarixindən /A.Dadaşzadə
//Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri.- Bakı, 1964.- S.258-274.
382.Qurbanov, Ş. Vaqifdən rus dilinə ilk tərcümələr /Şamil
Qurbanov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.- 23 may.
383.Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci sinfi üçün müntəxə-
bat.- Bakı, 1964.- S.15-18.
384.Paşayev, M. Azərbaycan ədəbiyyatında realizmin müəy-
yənləşməsi və inkişafı haqqında: [Vaqifin yaradıcılığından da
bəhs olunur] /Mir Cəlal Paşayev //S.M.Kirov adına ADU-nun
Elmi əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1964.- № 3.- S.18-19.
385.Yerevanlı, Ə. Erməni tarixçisi Vaqif haqqında /Əkbər
Yerevanlı //Sovet Ermənistanı.- 1964.- 9 iyun.
1965
386.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif üçün.-
Bakı, 1965.- S.145-161.
387.Cəfərzadə, Ə. M.P.Vaqif davamçılarından bəzisi haq-
qında: [Vaqif, Aşıq Pəri və müasirləri haqqında] /Əzizə Cəfər-
zadə //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat
seriyası.- 1965.- № 2.- S.15-16.
388.Çəmənzəminli, Y.V. M.P.Vaqif haqqında /Yusif Vəzir
Çəmənzəminli //Ədəbiyyat qəzeti.- 1965.- 23 aprel.
389.Əfəndiyev, Ə. “Görmədim” eston dilində: [Vaqifin
“Görmədim” adlı məcmuəsi haqqında] /Əmin Əfəndiyev //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1965.- 24 iyul.
390.Əfəndiyev, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat
və yaradıcılığı haqqında] /H.əfəndiyev //Ədəbiyyat: 7-ci sinfi
üçün dərslik-müntəxəbat.- Bakı, 1965.- S.15-18.
161
Molla Pənah Vaqif
1966
391.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 8-ci
sinfi üçün.- Bakı, 1966.- S.165-174.
392.Abbasov, İ. M.P.Vaqifin erməni əlifbası ilə yazıya
alınmış şeirləri /İ.Abbasov //Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri:
Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1966.- № 1.- S.3-9.
393.Əlioğlu, M. İki mənəvi dost: [M.P.Vaqiflə Vidadinin
dostluğu haqqında] /Məsud Əlioğlu //Bakı.- 1966.- 18 noyabr.
394. Qəhrəmanov, C. Mirzə Yusif Qarabağinin bir əlyazma-
sı haqqında: [“Məcmueyi-divani-Vaqif və digər müasirin” kitabı
haqqında] /C.Qəhrəmanov //Azərbaycan.- 1966.- № 2.- S.205-206.
1967
395.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif üçün.-
Bakı, 1967.- S.144-160.
396. Araslı, H. Qasım bəy Zakir: [yaradıcılığından bəhs edən
bölmədə Vaqif ədəbi məktəbinin davamçısı kimi onun yaradıcılı-
ğından bəhrələndiyindən də bəhs olunur] //Araslı H., Qasımzadə
M., Rəfili M. Ədəbiyyat: 9-cu sinif üçün.- Bakı, 1967.- S.192; 194.
397.Araslı, H. XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı:
[bölmədə Molla Pənah Vaqifin dövlət xadimi olduğu dövrlərdəki
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Araslı H. Ədəbiyyat: 9-cu sinif
üçün.- Bakı, 1967.- S.140-141.
398.Cəlilov, Ə. Nəcib əməllər şairi: [M.P.Vaqifin anadan ol-
masının 250 illiyi münasibəti ilə] /Ə.Cəlilov //Qabaqcıl.- 1967.- 6
aprel.
399.Ələkbərov, H. Qəlbləri oxşayan sənətkar: [M.P.Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyi münasibəti ilə] /Həmzə Ələkbərov
//Birlik.- 1967.- 7 aprel.
400.Xəlilov, Ə. Vaqif haqqında monoqrafiya: [A.Dadaşzadə-
nin “Vaqif” monoqrafiyası haqqında] /Ə.Xəlilov, Q. Musayev
//Bakı.- 1967.- 17 fevral.
162
 Biblioqrafiya
401.Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Ədəbiyyat: 7-ci sinif üçün dərslik-müntəxəbat.- Bakı,
1967.- S.15-18.
402.Molla Pənah Vaqif: (anadan olmasının 250 illiyi) //Əla-
mətdar və tarixi günlər təqvimi – 1967, Aprel, may, iyun
/M.F.Axundov adına Dövlət Kitabxanası.- Bakı, 1967.- S.4-7.
403.Nikbin duyğular şairi //Qızıl Qusar.- 1967.- 6 aprel.
404.Ordubadi, M.S. Vaqif bir dövlət adamı kimi //Ordubadi
M.S. Əsərləri: 8 cilddə.- Bakı, 1967.- C.VIII.- S.378-387.
405.Salmanov, Ş. Gənc alimin ilk monoqrafiyası: [A.Dadaş-
zadənin “Vaqif” adlı monoqrafiyası haqqında] /Şamil Salmanov
//Ulduz.- 1967.- № 1.- S.53.
406.Yusifov, X. Vaqif öyrənilir: [Araz Dadaşzadənin “Vaqif:
həyat və yaradıcılığı” kitabı haqqında] /Xəlil Yusifov //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1967.- 8 aprel.
1968
M.P.Vaqif – 250
407.Abaşidze, Q. Dostluq carçısı: [M.P.Vaqif yaradıcılığı və
gürcü xalqı] /Q.Abaşidze //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
408.Abbasquliyev, Ə. Vaqif nikbinliyi /Əbülfəz Abbasquli-
yev //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 19 noyabr.
409.Abbaslı, M. Böyük şairin böyük müasiri: [M.V.Vidadi
və M.P.Vaqif haqqında] /M.Abbaslı //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 6 noyabr.- S.13.
410.Abbasov, İ. Vaqif erməni əlyazmalarında /İsrafil
Abbasov //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.45-46.
411.Abbasov, M. Vaqif lirikasının bəzi xüsusiyyətləri
/M.Abbasov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 13 iyul.- S.4.
412.Abbasov, Y. Onu xalq yaşadır /Y.Abbasov //Laçın.-
1968.- 31 avqust.
413.Abdullayev, C. Bir rübabın telləri: [dil, üslub, poetik
ruh, təbiət etibarı ilə bir-birinə yaxın olan Vaqif və Vurğun yara-
dıcılığı haqqında] /Cəlal Abdullayev //S.M.Kirov adına ADU-nun
163
Molla Pənah Vaqif
Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1968.- № 6.-S.24-27.
414.Abdullayev, C. Vurğun ondan danışanda: [M.P.Vaqif
haqqında] /Cəlal Abdullayev //Bakı.- 1968.- 21 avqust.
415.Adada Vaqif gecəsi: [Artyom adasındakı Mədəniyyət
evində yubileylə ilə əlaqədar keçirilən tədbir haqqında] //Bakı.-
1968.- 21 noyabr.- S.3.
416.Adilov, M. Bədii dildə realizm: [M.P.Vaqifin qoşmaları
haqqında] /Musa Adilov //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi
Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1968.- № 6.- S.16-23.
417.Ağasiyev, F. Xalq məhəbbətinin təzahürü /F.Ağasiyev
//Bakı.- 1968.- 16 oktyabr.
418.Axundov, A. Böyük sənətkar /A.Axundov //Qırmızı
Bayraq.- 1968.- 4 iyul.
419.Axundov, M.F. Hər oxuyan Molla Pənah olmaz /Mirzə
Fətəli Axundov //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.42.
420.Alacanyan, S. Ustad /Stepan Alacanyan //Kommunist.-
1968.- 22 noyabr.
421.Allahverdiyev, A. Həyat vurğunu /Abasxan Allahverdi-
yev //Sovet kəndi.- 1968.- 23 noyabr.- S.4.
422.Alməmmədov, D. Humanist sənətkar /Dəmir Alməm-
mədov //Ulduz.- 1968.- № 9.- S.8-13.
423.Araslı, H. Molla Pənah /H.Araslı //Neft kadrları uğrun-
da.- 1968.- 18 oktyabr.
424.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1968.- S.137-149.
425.Araslı, H. Müqəddimə əvəzinə /Həmid Araslı //Molla
Pənah Vaqif.- Bakı, 1968.- S.5-11.
426.Araslı, H. Nikbin şeirimizin ustadı /Həmid Araslı
//Sovet kəndi.- 1968.- 21 noyabr.- S.1; 3.
427.Araslı, H. Onu düşünərkən...: [oçerk] /Həmid Araslı
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.8-9.
428.Araslı, H. Şeirimizin fəxri /Həmid Araslı //Bakı.-
1968.- 21 noyabr.- S.1-2.
429.Arif, M. Müasirimiz Vaqif /Məmməd Arif //Azərbaycan
164
 Biblioqrafiya
SSR EA-nın Xəbərləri: Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.-
1968.- № 4.- S.3-5.
430.Arzumanov, V. Səməd Vurğun Vaqif haqqında /Vaqif
Arzumanov //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və
ədəbiyyat seriyası.-1968.- № 6.-S.32-35.
431.Aslanov, V. Vaqif əsərlərinin leksikası haqqında bəzi
qeydlər /Vaqif Aslanov //Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri:
Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1968.- № 4.- S.23-33.
432.Aslanov, V. Zəngin xəzinə: [Molla Pənah Vaqifin yara-
dıcılığı haqqında] /Vaqif Aslanov //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 16 noyabr.- S.5.
433.Atalar sözləri: [Molla Pənah Vaqif şeirlərində işlədilən
atalar sözləri] //Göyərçin.- 1968.- № 10.- S.8-9.
434.Azəri yazıçılarının həyatından dəqiqələr: [Zülali,
Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif, Qasımbət Zakir, Heyran
xanım, Mirzə Şəfi Vazeh, Abbasqulu Ağa Bakıxanov, Seyid
Əbülqasım Nəbati haqqında] //Ulduz.-1968.-№ 7.-S.58-61.
435.Babayev, A. Orta məktəbdə M.P. Vaqifin həyat və
yaradıcılığının tədrisi haqqında /Ağadadaş Babayev //Azəri dili
və ədəbiyyat tədrisi: (metodik məqalələr məcmuəsi).- 1968.-
Dördüncü buraxılış.- S.3-17.
436.Babayev, N. Böyük şairin xatirəsinə: [M.P.Vaqifin yeni
çapdan çıxmış “Əsərləri” haqqında müəlliflə müsahibə] /Nazim
Babayev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.12.
437.Babayev, N. Ürək şairi /Nurəddin Babayev //Azərbay-
can gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
438.Bağırov, Q. M.P.Vaqifin bir şeiri haqqında /Q.Bağırov
//Gənc müəllim.- 1968.- 21 noyabr.
439.Baharlı, H. M.P.Vaqif haqqında /H.Baharlı //Azərbay-
can.- 1968.- № 9.- S.44.
440.Bajan, M. Eşq olsun!: M.P.Vaqif – 250 /Mikola Bajan
//Kommunist.- 1968.- 20 noyabr.
441.Baqi, H. Vaqif lirikasının əsas xüsusiyyətləri /Hüseyn
Baqi //Qırmızı Bayraq.- 1968.- 15 avqust.
442.Baqi, H. Vaqifin son şeirləri /Hüseyn Baqi //Qırmızı
Bayraq.- 1968.- 14 sentyabr.
165
Molla Pənah Vaqif
443.Bayramov, A. Vaqif ürəklərdədir /Arif Bayramov
//Pioner.- 1968.- № 9.- S.9.
444.Berje, A. M.P.Vaqif haqqında /A.Berje //Azərbaycan.-
1968.- № 9.- S.44.
445.Bədəlov, E. Onu dünya oxuyur /E.Bədəlov, H.Orucov
//Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
446.Bəşirov, Q. Salam sizə...: [M.P.Vaqif yaradıcılığı haq-
qında] /Qəmər Bəşirov //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
447. Bir sual: Molla Pənah Vaqifin yubileyi qarşısında hansı
tədbirlər keçiriləcək //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 13 iyul.-S.3.
448.Bizim müasirlərimiz: [M.P.Vaqifin anadan olmasının
250 illiyinə həsr olunmuş SSRİ Yazıçılar İttifaqının və Azərbay-
can Yazıçılar İttifaqının birləşmiş yubiley plenumu] //S.M.Kirov
adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1968.-
№ 6.- S.3-5; Kommunist.- 1968.- 22 noyabr; Ədəbiyyat və incə-
sənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.2; Azərbaycan gəncləri.-1968.-23
noyabr.-S.2.
449.Böyük humanist nəğməkar //Kommunist.- 1968.- 13
noyabr.
450.Böyük şairə el məhəbbəti: [Gürcüstan Yazıçılar İttifa-
qının klubunda M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə həsr
olunmuş gecə keçirilmişdir] //Sovet kəndi.- 1968.- 10 dekabr.
451.Böyük şairimizin yubileyinə: Tələbə elmi sessiyası:
[ADU-nun filologiya fakültəsinin keçirdiyi sessiya haqqında]
//S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat
seriyası.- 1968.- № 6.- S.30-31.
452.Böyük şairin yubileyi: [M.P.Vaqifin anadan olmasının
250 illiyi münasibətilə M.F.Axundov adına Opera və Balet
Teatrında keçirilən təntənəli iclas haqqında] //Sovet kəndi.-
1968.- 23 noyabr.- S.1.
453.Brovka, P. Böyük humanist nəğməkar: [M.P.Vaqifin
yubileyi ilə əlaqədar respublikamızda qonaq olan belorus Petrus
Brovkanın ürək sözləri] /Petrus Brovka //Kommunist.- 1968.- 13
noyabr.
166
 Biblioqrafiya
454.Brovka, P. Poeziyanın zirvəsi: [M.P.Vaqifin yubileyi
ilə əlaqədar respublikamızda qonaq olan belorus Petrus Brovka-
nın ürək sözləri] /Petrus Brovka //Ədəbiyyat və incəsənət.-1968.-
16 noyabr.- S.4.
455.Bu gün Qazaxda: [M.P.Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar
keçirilən tədbir haqqında] //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21
noyabr.- S.2.
456.Budaqova, Z. Söz sərrafı: [M.P.Vaqifin əsərlərində
işlədilən məcazlar haqqında] /Zərifə Budaqova //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 19 oktyabr.- S.3-4.
457.Cabbarov, H. Vaqifin qoşmaları /Həsən Cabbarov
//İşıq.- 1968.- 13 oktyabr.
458.Cahani, Q. Sevgi və gözəllik müğənnisi /Qasım Cahani
//Sovet kəndi.- 1968.- 1 oktyabr.
459.Cəfərov, İ. Şairin məhəbbət mövzusu /İmadəddin Cəfə-
rov //Bilik.- 1968.- 28 noyabr.
460.Cəfərov, T. Gözəl sənətkar /T.Cəfərov //Kirovabad
kommunisti.- 1968.- 22 noyabr.
461.Cəlilov, S. Xalq nəğməkarı /Sultan Cəlilov //Tərəqqi.-
1968.- 19 oktyabr.
462.Cəmil, Ə. Şairin həyat eşqi: [Vaqif haqqında] /Əhməd
Cəmil //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.-S.11.
463.Cəmşidov, Ş. Həyat aşiqi, gözəllik vurğunu /Şamil
Cəmşidov //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 16 noyabr.
464.Cəmşidov, Ş. Şair haqqında nağıl /Şamil Cəmşidov
//Bakı.- 1968.- 10 sentyabr.
465.Cəmşidov, Ş. Şairin iki qoşması haqqında /Şamil
Cəmşidov //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 17 sentyabr.
466.Cəmşidov, Ş. Şairin yaradıcılığında kənd mövzusu
/Şamil Cəmşidov //Sovet kəndi.- 1968.- 20 avqust.- S.4.
467. Cıdır düzü: [müəllimənin Cıdır düzündə öz şagirdlərinə
M.P.Vaqif haqqında söylədikləri] //Göyərçin.- 1968.- № 10.-S.11.
468.Çobanov, M. Vaqif və Gürcüstan /Mədəd Çobanov
//Sovet Gürcüstanı.- 1968.- 15 oktyabr.
469.Çilaya, S. Canlı sözlər əbədidir: [Vaqifin yubileyi ilə
167
Molla Pənah Vaqif
əlaqədar respublikamızda qonaq olan Serqey Çilayanın ürək
sözləri] /Serqey Çilaya //Kommunist.- 1968.- 13 noyabr.- S.4.
470.Dadaşzadə, A. Xalqımızın Vaqifi /Araz Dadaşzadə
//Pioner.- 1968.- № 10.- S.9-11.
471.Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqif /Araz Dadaşzadə
//Azərbaycan qadını.- 1968.- № 10.- S.6-7.
472.Dadaşzadə, A. Tədqiq tarixinə nəzər: [şairin irsinin
tədqiqinə dair] /Araz Dadaşzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 23 noyabr.- S.13.
473.Dadaşzadə, A. Vaqif şeirində ictimai motivlər /Araz
Dadaşzadə //Şəlalə.- 1968.- 18 sentyabr; İşıq.- 1968.- 20
sentyabr; Əmək.- 1968.- 28 sentyabr; Kirovabad kommunisti.-
1968.- 17 sentyabr.- S.3-4.
474.Dadaşzadə, A. Qüdrətli sənətkar /Araz Dadaşzadə
//Sovet Ermənistanı.- 1968.- 23 noyabr.
475.Dadaşzadə, A. Vaqif haqqında dastan /Araz Dadaşzadə
//Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər.- Bakı,
1968.- Kitab 3.- S.139-147.
476.Dadaşzadə, A. Vaqif və realizmin bəzi problemləri
/Araz Dadaşzadə //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.21-25.
477.Darbni, A. Xalq məhəbbəti: [Vaqifin yubileyi ilə
əlaqədar respublikamızda qonaq olan Arşavir Darbninin ürək
sözləri] /Arşavir Darbni //Kommunist.- 1968.- 13 noyabr.- S.4.
478.Daşkəsəndə xatirə günləri: [Vaqifin yubileyi ilə əla-
qədar keçirilən tədbir haqqında] //Bakı.- 1968.- 22 noyabr.-S.3.
479.Dəmirli, D. Fərziyyələr, həqiqətlər: [Y.V.Çəmənzəmin-
linin Vaqifin şəxsiyyəti və bədii yaradıcılığı haqqında tədqiqatları
barədə] /Davud Dəmirli //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21
noyabr.- S.3.
480.Dostların ürək sözləri /M.Bajan, B.Kerbabayev, M.Du-
din //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 23 noyabr.- S.2.
481.Dostluq dilində: [M.P.Vaqifin anadan olmasının 250
illiyinə həsr edilmiş yubiley şənliklərinin iştirakçıları Şuşada]
//Kommunist.- 1968.-26 noyabr; Azərbaycan müəllimi.- 1968.-
27 noyabr; Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.6.
168
 Biblioqrafiya
482.Dostluq: [M.P.Vaqif ilə Vidadinin dostluğu haqqında]
//Göyərçin.- 1968.- № 10.- S.15.
483.Dudin, M. Müasirimiz: [M.P.Vaqif haqqında] /Mixail
Dudin //Kommunist.- 1968.- 20 noyabr.
484.El məhəbbəti: [M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi
münasibəti ilə SSRİ və Azərbaycan SSR Yazıçılar İttifaqlarının
Birləşmiş plenumu] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.1.
485.El məhəbbəti: Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə
həsr edilmiş təntənəli yığıncaq //Bakı.- 1968.- 22 noyabr.- S.1.
486.Erməni dilində: [M.P.Vaqifin əsərləri erməni dilində]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 16 noyabr.- S.2; Bakı.- 1968.-
21 noyabr.- S.2.
487.Əbilov, İ. Məhəbbət və şikayət poeziyası /İmamverdi
Əbilov //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 21 avqust.- S.4.
488.Ədəbi gecələr, tamaşalar: [Vaqifin yubileyi ilə əlaqə-
dar keçirilən tədbirləri haqqında] //Kommunist.- 1968.- 17
noyabr.- S.3.
489.Əfəndiyev, Ə. Berja-Şott-Kreytsvald…: [Vaqif şeirinin
eston dilinə tərcümə edilməsi haqqında] /Ə.Əfəndiyev //Şəfəq.-
1968.- 12 sentyabr.
490.Əfəndiyev, Ə. Dünya xalqlarının dillərində /Əmin Əfən-
diyev //Bakı.- 1968.- 20 sentyabr.
491.Əhmədov, B. M.P.Vaqif dilinin sadəliyi və şivələrlə
bağlılığı haqqında /B.Əhmədov //Azərbaycan müəllimi.- 1968.-
1 noyabr.
492.Ələkbərli, M. M.P.Vaqif haqqında /Məmməd Kazım
Ələkbərli //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.43.
493.Ələsgərov, Ə. Realist sənətkar /Əziz Ələsgərov //Qızıl
bayraq.- 1968.- 9 iyul.- S.3.
494.Əlibəyzadə, E. Dildə Vaqif bədii gerçəkliyi /Elməddin
Əlibəyzadə //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 12 noyabr.
495.Əlibəyzadə, E. M.P.Vaqif və canlı dil /Elməddin Əli-
bəyzadə //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 9 oktyabr.
496. Əlibəyzadə, E. Şairin dilində atalar sözü və məsəllər
/Elməddin Əlibəyzadə //Bakı.- 1968.- 5 iyul; Şəfəq.- 1968.- 9 iyul.
169
Molla Pənah Vaqif
497.Əlibəyzadə, E. Vaqif dilinin realizmi /Elməddin Əlibəy-
zadə //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 7 sentyabr.- S.6-7.
498.Əlibəyzadə, E. Vaqif şeiri, Vaqif üslubu /Elməddin
Əlibəyzadə //Ulduz.- 1968.- № 9.-S.13-17.
499.Əlioğlu, M. Gözəllik tükənməzdir: [M.P.Vaqifin lirikası
haqqında] /Məsud Əlioğlu //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 20
iyul.-S.3.
500.Əlioğlu, M. İki mənəvi dost: [M.P.Vaqiflə Vidadinin
dostluğu haqqında] /Məsud Əlioğlu //Bakı.- 1968.- 18 noyabr.
501.Əlioğlu, M. Vaqif sevirdi, Vaqif sevilir /M.Əlioğlu
//Azərbaycan məktəbi.- 1968.- № 10.- S.10-14.
502.Əliyev, E. Gənclik hisslərinin tərənnümçüsü /E.Əliyev
//Yüksəliş.- 1968.- 4 avqust.
503.Əliyeva, D. Vaqif sərgisi: (Anadan olmasının 250 illiyi
münasibəti ilə: [Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyində təşkil olunan
sərgi haqqında] /D.Əliyeva //Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri:
Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1968.- № 4.- S.109-110.
504.Əliyeva, D. Vaqif və Gürcüstan /Dilarə Əliyeva //Elm və
həyat.- 1968.- № 7.- S.12-13.
505.Əliyeva, D. Zaqafqaziya xalqlarının sevimli şairi /Dilarə
Əliyeva //Bakı.- 1968.- 27 sentyabr.- S.3.
506.Əlizadə, S. M.P.Vaqif haqqında bir neçə söz /Samət
Əlizadə //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi əsərləri: Dil və ədə-
biyyat seriyası.- 1968.- № 6.- S.28-29.
507.Əlqədiri, M. M.P.Vaqif haqqında /Mirzə Həsən Əlqədiri
//Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.44.
508.Əmirxanoğlu, İ. Cıdır düzündə bir qəbir var…:
[M.P.Vaqifin Şuşadakı məqbərəsi haqqında] /İ.Əmirxanoğlu
//Mingəçevir işıqları.- 1968.- 21 noyabr.
509.Əmirov, F. Əsl xalq şairi /Fikrət Əmirov //Xəzər dəniz-
çisi.- 1968.- 23 noyabr.
510.Əsgərli, Ə. Kür qırağının əcəb seyrangahı var /Əlizadə
Əsgərli //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.-S.4.
511.Əsgərov, Ə. Onu hamı sevir: [M.P.Vaqifin əsərləri Av-
ropa dillərində] /Əsgər Əsgərov //Azərbaycan gəncləri.- 1968.-21
noyabr.- S.4.
170
 Biblioqrafiya
512.Əvəzoğlu, İ. Vaqif və aşıq poeziyası /İldırım Əvəzoğlu
//Sovet Ermənistanı.- 1968.- 23 noyabr; Sosialist Sumqayıtı.-
1968.- 29 avqust.
513.Əzizov, Ə. Azərbaycan sovet ədəbiyyatında Vaqif obra-
zı //Əbdül Əzizov //Elm və həyat.- 1968.- № 10.- S.4-6.
514. Fərmanoğlu, T. Deyirlər…: [Vaqif haqqında rəvayətlər]
/T.Fərmanoğlu //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.16.
515.Görkəmli simalar Vaqif haqqında /Nəriman Nərima-
nov, Mariyetta Şakinyan, Səməd Vurğun, A.Berje, Əhməd Cəfər-
oğlu, H.İ.Qulak //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
516.Görkəmli ədəbi simalar Vaqif haqqında /M.F.Axun-
dov, A.Bakıxanov, M Şakinyan, Abdulla Şaiq, Səməd Vurğun,
Mehdi Hüseyn, Firudun bəy Köçərli, Süleyman Rəhimov, Əziz
Şərif //Azərbaycan qadını.- 1968.- № 9.- S.5.
517.Görkəmli ədəbi simalar Vaqif haqqında /Nəriman
Nərimanov, Lui Arqon, Heydər Hüseynov, İ.Yenikolokov,
M.S.Ordubadi, Mirzə İbrahimov, Məmməd Arif, Həmid Araslı
//Azərbaycan qadını.- 1968.- № 10.- S.6-7.
518.Hacıyev, R. Böyük istedad /Rauf Hacıyev //Kommu-
nizm yolu.- 1968.- 21 noyabr.
519.Hacıyev, R. Mədəniyyətimizin bayramı /Rauf Hacıyev
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.4.
520.Hacıyev, T. Vaqif sözünün estetik boyaları /Tofiq
Hacıyev //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 22 noyabr.
521. Həmzətov, R. Azərbaycan onu yaşadır: [M.P.Vaqifin
yubileyi ilə əlaqədar respublikamızda qonaq olan R.Həmzətovun
ürək sözləri] /Rəsul Həmzətov //Kommunist.- 1968.- 27 oktyabr.-S.3.
522.Hər oxuyan Molla Pənah olmaz: [M.P.Vaqif haqqında
görkəmli şəxsiyyətlərin fikirləri] /Mirzə Adıgözəlbəy, Hüseynxan
Müştaq, Aşıq Əli, H.Qaradaği, F.Köçərli, Kazımağa Salik, Aşıq
Valeh, S.Vurğun, M.Quliyev, M.S.Ordubadi, A.Şaiq, M.Ələkbər-
li, M.Rəfili, A.Berje, Rəfioğlu, Baharlı N., Mirzə Həsən Əlqədiri,
N.Qulak //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.42-44.
523.Hüseyn, K. “Vaqif, müasirləri və davamçıları”: [Türk
alimi, professor Əhməd Cəfəroğlunun Almaniyada çapdan çıxan
171
Molla Pənah Vaqif
kitabı haqqında] /K.Hüseyn //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 13
iyul.- S.2.
524.Hüseynov, A. Könüllər nəğməkarı /Alxan Hüseynov
//Yeni söz.- 1968.- 22 avqust.
525.Hüseynov, Q. Elmi sessiya: [Vaqifin yubileyi ilə əlaqə-
dar Lənkəranda keçirilən elmi sessiya haqqında] /Q.Hüseynov
//Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 21 avqust.- S.4.
526.Hüseynov, N. Vətənpərvər şair /N.Hüseynov //Tərəqqi.-
1968.- 10 avqust.
527.Hüseynov, S. Qırılmayan tellər: [Seyid Əzim və Vaqif
yaradıcılığı] /Sadıq Hüseynov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.-
30 noyabr.- S.8-9.
528.Hüseynov, Y. M.P.Vaqif və yaradıcılığı /Yunis Hüsey-
nov //Şuşa.- 1968.- 18 avqust.
529.Hüseynzadə, A. Gözəllik aşiqinə məhəbbət /Aydın
Hüseynzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 14 sentyabr.- S.5.
530.Hüseynzadə, L. Dostluq xəzinəsində inci: [M.P.Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyi qarşısında] /Lətif Hüseynzadə //Sovet
Ermənistanı.- 1968.- 17 avqust.
531.Hüseynzadə, L. Tamamlanmamış bir divan: [M.P.Vaqi-
fin əsərlərinin divanı haqqında] /Lətif Hüseynzadə //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 5 oktyabr.- S.3.
532.Xalid, Ə. Məhəbbət və gözəllik tərənnümçüsü /Ə.Xalid
//Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
533.Xalq istedadları yubileyə hazırlaşır //Bakı.- 1968.- 11
oktyabr.
534.Xalq şairi //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
535.Xalqın böyük məhəbbəti //Kommunist.- 1968.- 4 aprel.
536.Xalqlar dostluğunun carçısı: [M.P.Vaqifin anadan
olmasının 250 illik yubileyinin Yerevanda qeyd edilməsi haqqın-
da] //Bakı.- 1968.- 28 noyabr.
537.Xarici qonaqların ürək sözləri /İvan Burrin (Bolqar
şairi); Yan Xuşşa (Polşa şairi və naşiri); Luis Marre (Kuba şairi);
Kamal Tahir (Türkiyə yazıçısı); Romulus Bulpesku (Rumıniya
şairi, dramaturqu və rejissoru); Həyati Əsilyazıçı (Türkiyə teatr
172
 Biblioqrafiya
və musiqi tənqidçisi); Kili Abdul Rəhman (Sudan şairi); Şakir
Zabit (İraqda çıxan “İraq” jurnalının baş redaktoru) //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.7.
538.Xatirə gecəsi: [Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının erməni
bölməsinin Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar keçirdiyi xatirə gecəsi
haqqında] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.4.
539.Xatirə gecəsi: [Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrın-
da M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə həsr olunmuş ədə-
bi-bədii gecə] //Şərq qapısı.- 1968.- 17 noyabr.
540.Xəlil, Z. Sevdiyim şair /Zeynal Xəlil //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 16 noyabr.- S.4.
541.Xəlilov, Q. Fəxri vətəndaş /Qulu Xəlilov //Azərbaycan
müəllimi.- 1968.- 22 noyabr.
542.Xəlilov, Q.Görkəmli realist sənətkar /Qulu Xəlilov
//Kommunist.- 1968.- 11 oktyabr.
543.Xəlilov, Q. Xalqla bağlı sənət ölməzdir /Qulu Xəlilov
//Bakı.- 1968.- 5 oktyabr.- S.3.
544.Xəlilov, N. Vaqif lirikasında əxlaq və estetika /Nəriman
Xəlilov //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 13 sentyabr; Kirovabad
kommunisti.- 1968.- 1 oktyabr; Daşkəsən.- 1968.- 5 oktyabr.
545.Xəlilov, P. Şairin bədii surəti /Pənah Xəlilov //Azərbay-
can.- 1968.- № 9.- S.37-41.
546.Xəlilov, P. Şairin bədii surətləri /Pənah Xəlilov //Bakı.-
1968.- 21 noyabr.- S.3.
547.Xəzri, N. Şairi düşünərkən /Nəbi Xəzri //Bakı.- 1968.-
22 noyabr.- S.3.
548.İbrahimov, M. Xalq şairi /Mirzə İbrahimov //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.4.
549. İbrahimov, M. Milli mədəniyyət bayramı: [M.P.Vaqifin
250 illiyi münasibətilə yubiley Komitəsi sədrinin müavini ilə
müsahibə] /Mirzə İbrahimov //Kommunist.- 1968.- 17 noyabr.- S.3.
550.İbrahimov, M. Realist lirika /Mirzə İbrahimov //Kom-
munist.- 1968.- 22 noyabr.
551.İbrahimov, M. Vaqif və zəmanə /Mirzə İbrahimov
//Azərbaycan.- 1968.- № 12.- S.3-14.
552.İsgəndərov, A. Daha bir arzum: [M.P.Vaqifin yaradıcı-
173
Molla Pənah Vaqif
lığı haqqında] /Adil İsgəndərov //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
553.İsmayılov, A. M.P.Vaqifin ədəbi irsi /Abbas İsmayılov
//Kolxozçu.- 1968.- 5 noyabr.
554.İsmayılov, H. M.P.Vaqifin yubileyinə hazırlaşırlar
/H.İsmayılov //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 29 oktyabr.
555.İsmayılov, K. Şairə el məhəbbəti: [Yevlaxda şairin
yubileyi ilə əlaqədar keçirilən tədbirlər haqqında] /K.İsmayılov
//Sovet kəndi.- 1968.- 12 noyabr.- S.4.
556.İsmayılov, Ş. Vaqifin yubileyinə hazırlaşırlar: [Ağcabə-
di rayonunda keçirilən tədbirlər haqqında] /Ş.İsmayılov //Azər-
baycan müəllimi.- 1968.- 23 oktyabr.- S.4.
557.Kerbabayev, B. Alqış ölməzliyə /Berdi Kerbabayev
//Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
558.Kərimov, Ə. Vaqifin əsərləri Axundovun arxivində
/Əkbər Kərimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 13 iyul.- S.4.
559.Kərimov, H. Vaqif, müasirləri və davamçıları: [Türk
alimi Ə.Cəfəroğlunun “Azərbaycan ədəbiyyatı” oçerkində gedən
eyniadlı məqaləsi haqqında] /H.Kərimov //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1968.- 13 iyul.-S.3.
560.Kərimov, R. Vaqifin yubileyi şərəfinə: [Şuşada keçiri-
lən ədəbi-bədii gecə haqqında] /Ramazan Kərimov //Sovet
kəndi.- 1968.- 17 avqust.- S.4.
561.Koçaryan, S. Fikir nəhəngi və söz ecazkarı /Sarkis
Koçaryan //Sovet Ermənistanı.- 1968.- 23 noyabr.
562.Köçərli, F. M.P.Vaqif haqqında /Firudin bəy Köçərli
//Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.43.
563.Kürçaylı, Ə. Canlı məhəbbət çeşməsi /Əliağa Kürçaylı
//Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
564.Qarabağda Vaqif Günləri //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 27 iyul.- S.3.
565.Qarabağlı, Ə. Həyat aşiqi /Ə.Qarabağlı //Şərq qapısı.-
1968.- 21 sentyabr; İşıq.- 1968.- 11 sentyabr; Qırmızı bayraq.-
1968.- 12 sentyabr.
566.Qaradaği, H. M.P.Vaqif haqqında /H.Qaradaği //Azər-
baycan.- 1968.- № 9.- S.42.
174
 Biblioqrafiya
567.Qarayev, İ. Vaqifin yubileyi qarşısında: [Qazaxın Qıraq
Kəsəmən kənd kitabxanasında keçirilən yubiley tədbiri haqqında]
/İ.Qarayev //Sovet kəndi.- 1968.- 29 avqust.- S.4.
568.Qoca, F. Üç armud ağacı: [M.P.Vaqif haqqında] /Fikrət
Qoca //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
569.Qonaqlarımızın töhfələri: [Vaqifin yubileyinə gəlmiş
Qeza Kepeşin, Polad Möminin, Yan Xuşşanın, Necati Zəkə-
riyyənin şeirləri] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.
570.Qriqoryan, S. Ənənələri yaşadaq: [Vaqif əsərləri erməni
dilində] /Samvel Qriqoryan //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23
noyabr.- S.8-9.
571.Qulak, H. M.P.Vaqif haqqında /H.Qulak //Azərbaycan.-
1968.- № 9.-S.44.
572.Quliyev, X. Vaqif musiqidə /X.Quliyev //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.8-9.
573.Quliyev, İ. Xalqın sevimli şairi /İ.Quliyev //Şuşa.-
1968.- 25 iyun.
574.Quliyev, Q. Bizim müasirimiz: [M.P.Vaqifin yubileyi
ilə əlaqədar Kabardin Balkardan respublikamızda qonaq olan
Q.Quliyevin ürək sözləri] /Qaysın Quliyev //Kommunist.- 1968.-
27 oktyabr.- S.3.
575.Quliyev, M. M.P.Vaqif haqqında /Mustafa Quliyev
//Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.43.
576.Quluzadə, M. Bədii fikrimizin görkəmli nümayəndəsi
/Mirzağa Quluzadə //Bakı.-1968.- 22 noy.-S.3.
577.Quluzadə, M. İnsanpərvərlik və məhəbbət nəğməkarı
/Mirzağa Quluzadə //Kommunist.- 1968.- 27 iyul.- S.2-3; Bakı.-
1968.- 22 noyabr.- S.3.
578.Quluzadə, M. Vaqif realizmi /Mirzağa Quluzadə //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1968.- 2 noyabr.- S.6-7.
579.Quluzadə, M. Vaqif və kllassik ənənələr /Mirzağa Qulu-
zadə //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.14-20.
580. M.P.Vaqif haqqında /Ə.Cəfəroğlu, M.Şaginyan,
A.Berje, N.Qulak //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.-S.13.
581.M.P.Vaqif haqqında deyimlər /M.F.Axundov, N.B.Və-
175
Molla Pənah Vaqif
zirov, N.Nərimanov, N.Tixonov, R.Həmzətov, M.S.Ordubadi
//Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
582.M.P.Vaqifin yubileyi //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.-
11 may.
583.M.P.Vaqifin yubileyi: [bu ilin oktyabr ayında keçirilə-
cək yubiley ilə əlaqədar SSRİ Yazıçılar İttifaqının yubiley komis-
siyasının təşkil edilməsi və bununla əlaqədar görüləcək işlər haq-
qında məlumat] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 11 may.- S.2.
584.Mahmud, T. Durnalar: [M.P.Vaqifin poeziyası haqqın-
da] /T.Mahmud //Sovet kəndi.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
585.Mahmudov, M. Görkəmli şair və ictimai xadim
/Mahmud Mahmudov //Şərq qapısı.- 1968.- 18 oktyabr.
586.Mamoyev, F. Vaqif lirikasında gözəllik /Fərəməz
Mamoyev //Yüksəliş.- 1968.- 16 avqust.
587.Mayılova, E. Şairin naməlum bir qoşması: [Vaqifin
həyat yoldaşı Mədinəyə həsr etdiyi qoşması haqqında] /Elmira
Mayılova //Bakı.- 1968.- 12 avqust.
588.Mehdi, F. Gözəllik aşiqi /Famil Mehdi //Təşviqatçı.-
1968.- № 21.- S.28-31.
589.Mədəniyyətimizin böyük bayramı: [Vaqifin yubileyi
ilə əlaqədar keçirilən təntənəli dövlət tədbirləri haqqında]
//Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.1.
590.Məhərrəmova, P. Vaqif və XVIII əsr ədəbi dili /P.Mə-
hərrəmova //Azərbaycan qadını.- 1968.- № 9.- S.4-5.
591.Məlikova, R. Rus şərqşünası Vaqif haqqında /R.Məliko-
va //Bakı.- 1968.- 5 noyabr.- S.3.
592.Məmmədli, Q. Xatirə və xatirələr /Qulam Məmmədli
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 19 oktyabr.
593.Məmmədov, A. M.P.Vaqif və aşıq sənəti /Arif Məmmə-
dov //Bakı.- 1968.- 22 noyabr.
594.Məmmədov, A. Şeir və musiqi: [M.P.Vaqif yaradıcılığı
haqqında] /Arif Məmmədov //Kommunist.- 1968.- 21 noyabr.
595.Məmmədov, B. ...El gözəlləri /Bəylər Məmmədov
//Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
596.Məmmədov, C. Gözəllik nəğməkarı /Cavad Məmmədov
//İşıq.- 1968.- 25 sentyabr.
176
 Biblioqrafiya
597.Məmmədov, D. Vaqif şeirinin dili və üslubunun öyrənil-
məsi haqqında /Dursun Məmmədov //Azərbaycan müəllimi.-
1968.- 13 noyabr.- S.4.
598.Məmmədov, Ə. M.P.Vaqifin əsərlərində etnoqrafik ma-
teriallar /Ə.Məmmədov, H.Qəniyev //Tarix, ictimaiyyət, coğrafi-
ya tədrisi: (metodik məqalələr məcmuəsi).- 1968.- № 6.-S.3-9.
599.Məmmədov, K. Vaqif – məhəbbət və gözəllik nəğməka-
rı: [Əziz Şərifin eyniadlı kitabçasının Moskvada nəşr edilməsi
haqqında] /Kamran Məmmədov //Kommunist.- 1968.- 20 noyabr.
600.Məmmədov, N. Şirin qoşmalar müəllifi /N.Məmmədov
//Yeni söz.- 1968.- 8 avqust.
601.Məmmədova, A. Gözəllik aşiqi /Atlas Məmmədova
//Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
602.Məmmədova, Z. Vaqif lirikasında gözəllərin tərənnümü
/Zəkayət Məmmədova //Kirovabad kommunisti.- 1968.- 6 iyun.
603.Mənafi, M. Gözəllik meyarı, kənd təbiəti /M.Mənafi
//Kənd həyatı.- 1968.- № 11.- S.43-45.
604.Mxarqrdveli, S. M.P.Vaqif gürcü dilində /S.Mxarqrdve-
li //Şuşa.- 1968.- 26 oktyabr.
605.Mikayılov, Ş. Həyat poeziyası /Şəmistan Mikayılov
//Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 22 noyabr.
606.Mirzəyev, Ə. Vaqifin təcnisləri /Əli Mirzəyev //Yeni-
lik.- 1968.- 3 noyabr.
607.Mirzəyev, M. Həyat və məhəbbət şairi /Mirzağa Mir-
zəyev //Birlik.- 1968.- 27 iyul.
608.Molla Pənah Vaqif //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 3
avqust.
609.M.P.Vaqifin yubileyi: [SSRİ Yazıçılar İttifaqının yubi-
ley komissiyasının təşkil edilməsi və bununla əlaqədar görüləcək
işlər haqqında məlumat] //Ədəbiyyat və incəsənət.-1968.- 11
may.-S.2.
610.Muradov, M. Vaqif gözəllik aşiqi idi /Malik Muradov
//Şərq qapısı.- 1968.- 21 iyul.
611.Mustafayev, M. Şeirlər buketi: [şairin yubileyi münasi-
177
Molla Pənah Vaqif
bətilə Azərnəşrdə çapdan çıxan yubiley nəşrləri haqqında] //Sovet
kəndi.- 1968.- 21 noyabr.- S.4.
612.Mustafayev, M. Zakir yaradıcılığında ənənələr: [məqa-
lədə Vaqifdən də bəhs olunur] /M.Mustafayev //Ulduz.- 1968.- №
9.- S.18-19.
613. Muzeydə sərgi: [Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı
muzeyində M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə həsr edil-
miş sərgi haqqında] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
614.Mübariz, Ə. Gözəllik və məhəbbət müğənnisi /Əjdər
Mübariz //Şərq qapısı.- 1968.- 5 sentyabr.
615.Myakişev, K. Sevimli obrazım /K.Myakişev //Bakı.-
1968.- 21 noyabr.
616.Namazov, Q. Mirzə Səhəng Qarabağinin əlyazması:
[M.P.Vaqif haqqında olan əlyazması haqqında] /Qara Namazov
//Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 5 oktabr.- S.3.
617.Nağıyeva, C. Şairin çap olunmamış bir qəzəli: [“Arizu-
yi-vəslindən hicranə qatlanmaq gərək...” qəzəli haqqında] /C.Na-
ğıyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 27 iyul.- S.3.
618.Neman sahillərində: [Litvada Vaqif yubileyinin keçiril-
məsi haqqında] //Kommunist.- 1968.- 16 noyabr.- S.3.
619.Nemətov, N. Vaqifin “Görmədim” müxəmməsinin tədri-
si təcrübəsindən /N.Nemətov //Qızıl Qusar.- 1968.- 19 oktyabr.
620.Nəbiyev, H. Vaqifi oxuyarkən /Həsən Nəbiyev //Mingə-
çevir işıqları.- 1968.- 21 noyabr.
621.Nəcəfoğlu, C. Vaqif qoşmaları və şagirdlərdə nikbinlik
tərbiyəsi /Cavid Nəcəfoğlu //Yeni Ordubad.- 1968.- 26 sentyabr.
622.Nəcəfova, M. Şairin şöhrəti: [M.P.Vaqifin bədii irsinin
SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcüməsi haqqında]
/M.Nəcəfova //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 22 noyabr.
623.Nəsibli, M. Bədii ədəbiyyatda Vaqif obrazı /Məmmə-
diyyə Nəsibli //Şən həyat.- 1968.- 20 avqust.
624.Nəsibli, M. Unudulmaz el şairi /Məmmədiyyə Nəsibli
//Şən həyat.- 1968.- 26 iyul.
625.Nəzirov, T. Şairə el məhəbbəti: [Qazaxda şairin
yubileyi ilə əlaqədar keçirilən tədbirlər haqqında] /T.Nəzirov
//Sovet kəndi.- 1968.- 12 noyabr.- S.4.
178
 Biblioqrafiya
626.O, xalqını cox sevirdi: [M.P.Vaqifin şeirlərində olan
atalar sözləri haqqında] //Göyərçin.- 1968.- № 10.- S.9.
627.Oxucular üçün: [şairin yubileyi ilə əlaqədar buraxılmış
yeni kitablar haqqında] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
628.Ordubadi, M.S. Molla Pənah Vaqif /Məmməd Səid
Ordubadi //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.43-50.
629.Orucov, D. Şairin arzuları: [Vaqifin yubileyi münasibə-
tilə Şamaxı məktəbliləri arasında keçirilən “Ən cox sevdiyim
şeir” müsabiqəsi haqqında] /Davud Orucov //Sovet kəndi.-1968.-
21 noyabr.-S.3.
630.Orucov, Q. Vaqif və Azərbaycan-Rusiya münasibətləri:
[M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi qarşısında] /Q.Orucov
//Qırmızı bayraq.- 1968.-10 oktyabr.
631.Ölməz şairin xatirəsi: [M.P.Vaqifin anadan olmasının
250 illiyi ünasibətilə keçirilən təntənəli yubiley tədbiri haqqında]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.3-4.
632.Papayan, A. Ürəkləri fəth edən şair /Aşot Papayan
//Sovet Ermənistanı.- 1968.- 23 noyabr.
633.Paşayev, S. M.P.Vaqif və Ağqız oğlu Piri: [Vaqifin
müasiri haqqında] /Sədnik Paşayev //Kirovabad kommunisti.-
1968.- 19 noyabr.
634.Paşayev, S. M.P.Vaqif və Şəmkirli Aşıq Hüseyn /Sədnik
Paşayev //Ulduz.- 1968.- 19 noyabr.
635.Petrovıx, M. Ölməz şair: [M.P.Vaqifin yubileyi ilə
əlaqədar respublikamızda qonaq olan M.Petrovıxın ürək sözləri]
/Mariya Petrovıx //Kommunist.- 1968.- 27 oktyabr.- S.3.
636. Planetin rübab çələngi: [Azərbaycan Dövlət Filarmoni-
yasında müxtəlif xalqların şairlərinin iştirakı ilə M.P.Vaqifin xati-
rəsinə həsr edilmiş beynəlmiləl poeziya gecəsi] //Kommunist.-
1968.- 23 noyabr; Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.5.
637.Poeziyanın günəşi: [M.P.Vaqifin anadan olmasının 250
illiyinə həsr edilmiş təntənəli iclas] //Kommunist, Azərbaycan
gəncləri.- 1968.- 23 noyabr.- S.1-2; Bakı.- 1968.- 23 noyabr.-S.1,
3; Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 27 noyabr; Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 30 noyabr.- S.3-4.
179
Molla Pənah Vaqif
638.Poladoğlu, R. Vaqif və aşıq poeziyası /Rəşid Poladoğlu
//Tərəqqi.- 1968.- 25 iyul.
639.Priyev, Y. Vaqifin şair nəvəsi: [Vidadinin oğul, Vaqifin
qız nəvəsi olan Yəhya bəy haqqında] /Y.Priyev //Elm və həyat.-
1968.- №10.-S.7.
640.Rahim, M.Xalqın ehtişamı: [Vaqif poeziyası haqqında]
/Məmməd Rahim //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.-
S.10.
641.Rəfioğlu. M.P.Vaqif haqqında /Rəfioğlu //Azərbaycan.-
1968.- № 9.-S.44.
642.Rəhimov, S. Büllur şəlalə: [şairin poeziyası haqqında]
/Süleyman Rəhimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23
noyabr.- S.5.
643.Rüstəm, S. Vətənpərvər nəğməkar /Süleyman Rüstəm
//Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
644.Rüstəmov, F. Vaqifin yubileyi şərəfinə: [Ağdaşda keçi-
rilən yubiley tədbiri haqqında] /F.Rüstəmov //Sovet kəndi.-1968.-
17 avqust.-S.4.
645.Rüstəmov, İ. Gözəllik aşiqi /İ.Rüstəmov //Həqiqət.-
1968.- 28 may.
646.Rüstəmzadə, R. Məhəbbət və gözəllik aşiqi /Rüstəm
Rüstəmzadə //Kirovabad kommunisti.- 1968.- 22 noyabr.
647.Rzayeva, H. Yubileyə hazırlaşırlar /Həqiqət Rzayeva
//Bakı.- 1968.- 3 iyul.
648.Sarıvəlli, O. Mənim ilk müəllimim: [Vaqifin şeirlərinin
müəllifin həyatındakı rolu haqqında] /Osman Sarıvəlli //Azərbay-
can müəllimi.- 1968.- 4 sentyabr.
649.Sarıvəlli, O. Molla Pənah Vaqif /Osman Sarıvəlli //Elm
və həyat.- 1968.- № 10.- S.1-3.
650.Sarıvəlli, O. Onun heykəli: [Vaqifin poeziyası haqqın-
da] /Osman Sarıvəlli //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
651.Sarıvəlli, O. Vaqif şeirinin şəkli xüsusiyyətləri /Osman
Sarıvəlli //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 28 sentyabr.-S.5-6.
652.Sessiyalar, gecələr, tamaşalar: [yubiley ilə əlaqədar
180
 Biblioqrafiya
Respublikamızda keçirilən tədbirlər haqqında] //Azərbaycan
gəncləriş-1968.-21 noyabr.-S.3.
653.Seyidzadə, Ə. M.P.Vaqifin diplomatik fəaliyyəti /Ələm-
dar Seyidzadə //Bakı.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
654.Səfərli, Ə. Böyük nəğməkar /Əlyar Səfərli //Azərbaycan
pioneri.- 1968.- 22 noyabr.
655.Səfərov, H. Vaqifin lirikası /Həmzə Səfərov //Sosialist
Sumqayıtı.- 1968.- 8 sentyabr.
656.Səfiyev, F. Vaqif poeziyasına məhəbbət /Fərəməz Səfi-
yev //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 16 iyul.
657.Səlimov, B. Şairə el məhəbbəti: [Salyanda şairin yubile-
yi ilə əlaqədar keçirilən tədbir haqqında] /B.Səlimov //Sovet
kəndi.- 1968.- 12 noyabr.- S.4.
658.Səmədov, Ə. Gözəllik aşiqi /Əlixan Səmədov //Sovet
Gürcüstanı.- 1968.- 23 noyabr.
659.Sənətkar haqqında söz /İvan Burrin (Bolqar şairi);
Keza Kepeş (Macar şairi); Astrit Klook (ADR-də “Foli Uid relt”
nəşriyyatının redaktoru); Şakir Zabit (İraq şairi); Noel Kabarra
(Kuba yazıçısı); Yan Xuşşa (Polşa şairi); Romulus Bulpesku
(Rumınya şairi); Kili Əbdül Rəhman (Sudan şairi); Kamal Tahir
(Türkiyə şairi); Nicati Zəkəriyyə (Yuqaslaviya şairi)
//Kommunist.- 1968.- 21 noyabr.
660.Sənətkarın vətənində: [Qazaxda keçirilən yubiley təd-
birləri haqqında] //Kommunist.- 1968.- 17 noyabr.- S.3.
661.Sözü qonaqlara veririk: [M.P.Vaqif haqqında qonaqla-
rın fikirkəri] /Şakir Zabit, Həyati Əsilyazıçı, Luis Mare //Bakı.-
1968.- 22 noyabr.- S.4.
662. Sözü qonaqlara veririk: [M.P.Vaqif haqqında qonaqla-
rın fikirkəri] /Jalə, O.Şarafutdinov //Bakı.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
663.Streşnyova, T. Hamımızın bayramı: M.P.Vaqifin yubi-
leyi ilə əlaqədar respublikamızda qonaq olan T.Streşnyovanın
ürək sözləri /Tatyana Streşnyova //Kommunist.-1968.- 27
oktyabr.- S.3.
664.Sultanov, M. Vaqifin sənətkarlığına dair bəzi qeydlər
/Məmmədağa Sultanov //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.33-36.
181
Molla Pənah Vaqif
665.Surkov, A. Böyük nümunə /A.Surkov //Kommunist.-
1968.- 22 noyabr.
666.Surkov, A. Əbədiyyət: [M.P.Vaqifin yubileyi ilə əlaqə-
dar respublikamızda qonaq olan SSRİ Yazıçılar ittifaqının katibi
Aleksandr Surkovun ürək sözləri] /A.Surkov //Kommunist.-
1968.- 16 noyabr.- S.3.
667.Şaiq, A. M.P.Vaqif haqqında /Abdulla Şaiq //Azərbay-
can.- 1968.- № 9.- S.43.
668.Şairə həsr olunur: [Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar
Nizami adına Mədəniyyət və istirahət parkında keçirilən tədbirlər
haqqında] //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 21 avqust.- S.4.
669.Şairin külliyyatı: [yubiley nəşrləri haqqında] //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1968.- 12 oktyabr.- S.2.
670.Şairin şərəfinə: [yubiley tədbirləri haqqında] //Kommu-
nist.- 1968.- 20 noyabr.
671.Şərif, Ə. Molla Pənah Vaqif və Gürcüstan /Əziz Şərif
//Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.27-32.
672.Şirəliyev, M. Şairə el məhəbbəti: [Ucarda şairin yubileyi
ilə əlaqədar “Azərbaycan realist şeirinin banisi” mövzusunda
keçirilən ədəbi-bədii gecə haqqında] /M.Şirəliyev //Sovet kəndi.-
1968.- 12 noyabr.- S.4.
673.Şuşa qalası: [müəllimənin Şuşa qalasında öz şagirdlə-
rinə M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı haqqında söylədikləri]
//Göyərçin.- 1968.- № 10.- S.6.
674.Şuşinski, F. Vaqiflə Sayat Novanın deyişməsi /F.Şuşin-
ski //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
675.Şükürlü, Ə. Vaqif və ədəbi dilimiz /Ə.Şükürlü //Azər-
baycan SSR EA-nın Xəbərləri: Ədəbiyyat, dil və incəsənət
seriyası.- 1968.- № 4.- S.16-22.
676.Şükürov, S. Cıdır düzü…: [M.P.Vaqif haqqında] /Sadıq
Şükürov //Kirovabad kommunisti.-1968.-22 noyabr.
677.Talışlı, M. Lənkəran şairləri və Vaqif ənənələri
/Mirhaşım Talışlı //Leninçi.- 1968.- 31 oktyabr.
678.Talışlı, M. Vaqifin “Sonalar kimi” şeirini necə tədris
edirəm /Mirhaşım Talışlı //Leninçi.- 1968.- 21 noyabr.
182
 Biblioqrafiya
679.Təbrik teleqramları: [M.P.Vaqifin yubileyi münasi-
bətilə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqına göndərilən teleqramlar]
/S.Udval, Ş.Rəşidov, K.Yaar, N.Zaryan //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1968.- 23 noyabr.- S.2-3.
680.Təhmasib, M. Əsərlərdə yaşayan illər /M.Təhmasib
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 10 avqust.- S.3-4; 31avqust.-
S.6-7.
681.Tixonov, N. Vaqif Günləri ümumxalq bayramıdır:
M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi qarşısında /Nikolay
Tixonov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
682.Türkmən dilində: [Türkmən qəzetində M.P.Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyinə həsr olunmuş yazılar haqqında]
//Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.1.
683.Unudulmaz iz: [Qazaxıstanda M.P.Vaqifin yubileyinin
keçirilməsi haqqında] //Kommunist.- 1968.- 16 noyabr.- S.3.
684.Ürək sözləri: [M.P.Vaqif haqqında görkəmli şəxslərin
fikirləri] /L.Arqon, P.Brovka, S.Çilaya, İ.Yenikolopov, A.Berje,
A.Bakıxanov, F.Köçərli, N.Nərimanov, Y.V.Çəmənzəminli,
H.Hüseynov, M.S.Ordubadi, S.Vurğun, M.Arif //Sovet kəndi.-
1968.- 21 noyabr.-S.3.
685.Vaqif: [M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi müna-
sibəti ilə eyniadlı kitabın gürcü dilində nəşri] //Sovet Gürcüstanı.-
1968.- 23 noyabr.
686. “Vaqif gecəsi”: [M.Əzizbəyov adına Azərbaycan
Dövlət Neft və Kimya İnstitutunda M.P.Vaqifin anadan
olmasının 250 illiyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə haqqında]
//Bakı.- 1968.-14 noyabr.
687.Vaqif haqqında rəngli foto əsərləri: [Mədəniyyət
Nazirliyi ilə Rəssamlar İttifaqının birgə keçirdiyi sərgi haqqında]
//Bakı.- 1968.- 15 iyun.- S.4.
688.Vaqif lirikası Puşkin dilində //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 17 avqust.- S.2.
689.Vaqifə həsr olunmuş konfrans: [M.F.Axundov adına
Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunda] //Bakı.- 1968.- 31
oktyabr.
690.Vaqifin 250 illiyi qarşısında: [yubileyə hazırlıq işləri
183
Molla Pənah Vaqif
ilə əlaqədar] //Kommunist.- 1968.- 4 iyul.- S.3.
691.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi şərəfinə: [yubiley
komissiyasının birinci iclası haqqında] //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 15 iyun.- S.2.
692.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi şərəfinə: [yubiley
komissiyasının iyunun 12-də keçirilən birinci iclası haqqında]
//Kommunist.-1968.-13 iyun.-S.1.
693.Vaqifin həyatından dəqiqələr //İşıq.- 1968.- 29
sentyabr.
694.Vaqifin xatirəsi: [ədəbi gecə haqqında] //Kommunist.-
1968.- 21 iyul.
695.Vaqifin xatirəsi: [Qazaxda yubiley tədbirləri haqqında]
//Şərq qapısı.- 1968.- 21 noyabr.
696.Vaqifin qəbri üstündə: [müəllimənin Vaqifin məqbərə-
sində öz şagirdlərinə M.P.Vaqif haqqında söylədikləri] //Göyər-
çin.- 1968.- № 10.-S.11.
697.Vaqifin nəğməsi Moskvada səslənir: [M.P.Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyi münasibəti ilə Moskvada SSRİ Yazı-
çılar İttifaqı və Azərbaycan SSR Yazıçılar İttifaqının İttifaqlar
Evinin Sütunlu salonunda təşkil etdikləri şənlik haqqında]
//ADU-nun Elmi əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.-1968.- № 6.-
S.6-10; Kommunist, Bakı.- 1968.- 30 noyabr; Azərbaycan gənc-
ləri.- 1968.- 3 dekabr.- S.1-2; Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 8
dekabr.- S.10.
698.Vaqifin ölməz sənəti: [xarici mətbuat səhifələrində]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 15 noyabr.
699.Vaqifin şərəfinə: [AKPMK, ASSR Ali Sovetinin Rəya-
sət Heyəti və Nazirlər Sovetinin M.P.Vaqifin 250 illiyi münasibə-
tilə təşkil etdikləri qəbul haqqında] //S.M.Kirov adına ADU-nun
Elmi əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1968.- № 6.- S.5-6;
Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.5.
700.Vaqifin yubileyi qarşısında //Bakı.- 1968.- 13 mart.
701.Vaqifin yubileyi şərəfinə //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 29 iyun.- S.2.
702.Vaqifin yubileyi şərəfinə: [Respublika Yubiley Komi-
184
 Biblioqrafiya
təsi M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə həsr edilən
yubiley tədbirləri haqqında] //Kommunist.-1968.-19 noyabr.
703.Vaqifin yubileyi şərəfinə: [SSRİ Yazıçılar İttifaqının
yubiley komissiyasının təşkil edilməsi və bununla əlaqədar
görüləcək işlər haqqında] //Kommunist.- 1968.- 9 may.- S.1.
704.Vaqifin yubileyi şərəfinə: [yubiley komissiyasının
iyunun 26-da keçirilən iclası haqqında] //Kommunist.- 1968.- 27
iyun.- S.4.
705.Vaqifin yubileyi şərəfinə: [Azərbaycan KP MK, Azər-
baycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti və respublika Nazirlər
Soveti M.P.Vaqifin 250 illiyi ilə əlaqədar təşkil etdikləri qəbul
haqqında] //Bakı.- 1968.- 25 noyabr.- S.1 Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1968.- 29 iyun.- S.2.
706.Vaqifin yubileyinə hazırlaşırlar: [Şuşa Pedaqoji Texni-
kumunda keçirilən tədbir haqqında] //Azərbaycan müəllimi.-
1968.- 23 oktyabr.- S.4.
707.Vaqifin yubileyinə həsr olunur: [Elmlər Akademiya-
sının Ədəbiyyat və Dil İnstitutunun və Nizami adına Ədəbiyyat
Muzeyinin Vaqifin yubileyi münasibətilə Qubada keçirdikləri
elmi sessiya haqqında] //Kommunist.- 1968.- 30 iyun.- S.3.
708.Vəfalı, A. Vaqifin vəsiyyəti /A.Vəfalı //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.15.
709.Vəliyev, H. Görmədim: [M.P.Vaqif haqqında] /Həmid
Vəliyev //Sovet Gürcüstanı.- 1968.- 23 noyabr.
710. Vəliyev, V. Xalq poeziyası ilə vəhdətdə: Anadan olması-
nın 250 illiyi qarşısında /V.Vəliyev //Bakı.- 1968.- 8 oktyabr.- S.2.
711.Vəliyev, V. Gözəllik nəğməkarı... /V.Vəliyev //S.M.Ki-
rov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.-
1968.- № 6.-S.11-15.
712.Vəliyeva, G. Vaqif realist sənətkardır /Gövhər Vəliyeva
//Şərq qapısı.- 1968.- 15 avqust.
713.Vətəndaş şairin xatirəsi: [Azərbaycan Elmlər Akademi-
yasının M.P.Vaqifə həsr etdiyi yubiley sessiyası haqqında]
//Kommunist.- 1968.- 21 noyabr; Ədəbiyyat və incəsənət,
Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
185
Molla Pənah Vaqif
714.Vurğun, S. Vaqif, ey şeirimin könül dastanı /Səməd
Vurğun //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.43.
715.Yaqubov, Y. Şairin ictimai kədəri /Y.Yaqubov //Şəfəq.-
1968.- 22 noyabr.
716.Yarəhmədov, M. Şair və onun ləzgi müasirləri /Mövlud
Yarəhmədov //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.
717.Yarəhmədov, M. O, bizim də əzizimizdir: [Dağıstan
ədəbiyyatı və M.P.Vaqif] /Mövlud Yarəhmədov //Bakı.- 1968.-
21 noyabr.- S.4.
718.Yarəhmədov, M. Vaqif və dağlar diyarı: [Dağıstanda
M.P.Vaqif ədəbi irsinin yayılması və toplanması haqqında] /Möv-
lud Yarəhmədov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 3 avqust.-
S.3.- S.4.
719.Yolçuyev, M. Səməd Vurğun və Vaqif /Musa Yolçuyev
//Sosialist Sumqayıtı.- 1968.- 21 noyabr.
720.Yubiley ərəfəsində //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 3
avqust.- S.3.
721.Yubiley gecəsi: [C.Cabbarlı adına Kirovabad Dövlət
Dram Teatrında M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyinə həsr
olunmuş ədəbi-bədii gecə] //Kirovabad kommunisti.- 1968.- 19
noyabr.
722.Yubiley günlərində: [Ucar, Qazax, Şəkidə, Kürdəmirdə
M.P.Vaqifin yubileyinin keçirilməsi haqqında] //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.12.
723.Yubiley xəbərləri: [Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar
keçirilən tədbirlər haqqında] //Bakı.- 1968.- 23 noyabr.- S.3.
724.Yubiley konserti: [Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi
münasibəti ilə verilən bayram konserti haqqında] //Kommunist,
Bakı.- 1968.- 23 noyabr; Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30
noyabr.- S.5.
725.Yubiley sessiyası: [Azərbaycan SSR EA-da Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyi münasibəti ilə keçirilən sessiya
haqqında ] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.1.
726.Yubiley şənliklərinə: [M.P.Vaqifin anadan olmasının
250 illik yubileyində iştirak edəcək qonaqların qarşılanması]
186
 Biblioqrafiya
//Kommunist.- 1968.- 20 noyabr.- S.1.
727.Yubiley tədbirləri: [M.P.Vaqifin anadan olmasının 250
illik yubileyi ilə əlaqədar Naxçıvan, Kirovabad və Şuşa şəhərində
keçirilən tədbirlər haqqında] //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21
noyabr.- S.2.
728.Yusifov, M. Bu da Mingəçevirdə həmişə yaşayacaqdır:
[Mingəçevir şəhərində Vaqif adına küçə] /M.Yusifov //Mingə-
çevir işıqları.-1968.-21 noyabr.
729.Zamanov, A. Bir sual: [M.P.Vaqifin yubileyi
qarşısında] /Abbas Zamanov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.-
13 iyul.
730.Zamanov, A. Həyat aşiqi, gözəllik müğənnisi /Abbas
Zamanov //Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri: Ədəbiyyat, dil və
incəsənət seriyası.- 1968.- № 4.- S.6-9.
731.Zamanov, A. Ölməz sənət /Abbas Zamanov //Xəzər
dənizçisi.- 1968.- 23 noyabr.
732.Zamanov, A. Molla Pənah Vaqif /Abbas Zamanov
//Molla Pənah Vaqif. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 1968.- S.171-178.-
Mətn ərəb qrafikasındadır.
733.Zamanov, A. Vaqifin sənəti ölməzdir /Abbas Zamanov
//İrəli; Qələbə; Avanqard; Ulduz; Çağırış.- 1968.- 21 noyabr;
Kirovabad kommunisti; İşıq; İşıqlı yol; Yeni Ordubad.- 1968.- 22
noyabr.
734.Zeynalov, Q. Lİrik, realist şair /Qubad Zeynalov
//Muğan.- 1968.- 8 avqust.
735.Zeynalov, Q. Molla Pənah Vaqif və Azərbaycan aşıq
yaradıcılığı /Qubad Zeynalov //Muğan.- 1968.- 31 oktyabr.
736.Zeynalova, F. Sərgiyə gəlin: [Nizami adına Azərbaycan
Ədəbiyyatı Muzeyində yubiley ilə əlaqədar təşkil edilmiş sərgi
haqqında] /F.Zeynalova //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21
noyabr.- S.3.
737.Zəkiyev, F. Gözəllik tərənnümçüsü /F.Zəkiyev //İdman.-
1968.-21 noyabr.
738.Zəkiyev, İ. Vaqif əsərlərinin nəşrinə dair bəzi qeydlər:
[M.F.Axundovun M.P.Vaqifin əsərlərinin nəşr edilməsindəki rolu
187
Molla Pənah Vaqif
haqqında] /İmaməddin Zəkiyev //Kitablar aləmində.- 1968.- №
4.- S.72-74.
739.Zərgərov, M. Vaqif Avropa dillərində /M.Zərgərov
//Kommunist əməyi.- 1968.- 22 avqust.
1969
740.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1969.- S.137-149.
741.Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqında: [Vaqifin əsərləri-
nin bədii və poliqrafiya tərtibatına görə Azərnəşrə, “26 Bakı
Komissarı” adına mətbəəyə və Oktyabrın 10 illiyi adına litoqrafi-
yanın kollektivlərinə birinci dərəcəli diplomların verilməsi
haqqında] //Bakı.- 1969.- 18 yanvar.- S.2.
742.Cəmşidov, Ş. Vaqif haqqında rəvayət /Şamil Cəmşidov
//Bakı.- 1969.- 12 fevral.
743.Dadaşzadə, A. Vaqifin ata yurdu haradır? /Araz Dadaş-
zadə //Kommunist.- 1969.- 29 avqust.
744.Dostların teleekranlarında: Ukrayna mərkəzi televizi-
yasının Vaqifə həsr edilmiş “Uzaq ildırımın əks-sədası” adlı 40
dəqiqəlik ədəbi-bədii veriliş //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1969.- 13
sentyabr.-S.6.
745.Əlibəyzadə, E. Şairin dilində atalar sözü və məsəllər
/E.Əlibəyzadə //Bakı.- 1969.- 5 iyul.
746.Əliməmmədoğlu, H. “Səslər”in səhifələrində: [Yuqos-
laviyada türk dilində çıxan “Səslər” jurnalında Vaqifə həsr
olunmuş məqalə haqqında] /H.Əliməmmədoğlu //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1969.- 13 sentyabr.- S.6.
747.İbrahimov, M. Vaqif və zəmanə /Mirzə İbrahimov
//Azərbaycan.- 1969.- № 12.- S.3-15.
748.Kərimov, H. Eston alimi Vazeh və Vaqif haqqında:
[eston ədəbiyyatşünası S.İsakovun “Zaqafqaziya, Orta Asiya və
İran xalqları ədəbiyyatından eston dilinə edilmiş ilk tərcümələr”
adlı tədqiqat işi haqqında] /Hüseyn Kərimov //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1969.- 8 mart.- S.5.
188
 Biblioqrafiya
749.Özbək dilində: [Molla Pənah Vaqifin “Seçilmiş şeir-
ləri”] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1969.- 19 iyul.- S.16.
750.Sərginin müzakirəsi: [M.P.Vaqifin anadan olmasının
250 illiyi münasibəti ilə Nizami adına Muzeydə şairin yaradıcılı-
ğına həsr olunmuş sərgi] //Ədəbiyyat və incəsənət.-1969.- 18
yanvar.- S.10.
751.Şmide, Ə. Könüldən könülə yollar görünür: [AFR-də
yaşayan Azərbaycan filologiyası mütəxəssisi M.P.Vaqif haqqın-
da] /Ə.Şmide //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1969.- 18 yanvar.- S.6-7.
752.Şmide, Ə. Vaqifin ölməz sənəti: [AFR-də yaşayan
Azərbaycan filologiyası mütəxəssisi Ə.Şmide M.P.Vaqif haqqın-
da] /Ə.Şmide //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1969.- 15 noyabr.- S.7.
753.Vaqifin ölməz sənəti: Vaqif xarici mətbuatda //Ədəbiy-
yat və incəsənət.- 1969.- 15 noyabr.
754.Vəliyev, K. Vaqif dili, Vaqif üslubu /Kamil Vəliyev
//Lenin tərbiyəsi uğrunda.- 1969.- 4 dekabr.
755.Yusifov, X. M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi
/Xəlil Yusifov //Azərbaycan SSR EA Xəbərləri: Ədəbiyyat, dil və
incəsənət seriyası.- 1969.- № 1.- S.131-132.
1970
756.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1970.- S.137-149.
757.Cəmşidov, Ş. Molla Vəli və ya Mirzə Vəli?: [məqalədə
M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir] /Şamil Cəmşidov //Azərbay-
can.- 1970.- № 1.-S.194-199.
758.Şmide, Ə. Həzin bir şair qəlbinin fəryadı /Ə.Şmide
//Bakı.- 1970.- 25 fevral.
1971
759.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1971.- S.137-149.
760.Məmmədov, K. Molla Pənah Vaqif (1717-1794)
189
Molla Pənah Vaqif
/K.Məmmədov //Azərbaycan yazıçılarının həyatından dəqiqələr.-
Bakı, 1971.- S.27-34.
761.Rahim, M. Xalqın ehtişamı: [Molla Pənah Vaqifin
poeziyası haqqında] //Məmməd Rahim. Xalqın istəyincə.-Bakı,
1971.- S.18-22.
762.Rahim, M. Lirika ustası: [macar şairi Şandor Pötöfi ilə
Molla Pənah Vaqifin poeziyasının müqayisəli təhlili] //Məmməd
Rahim. Xalqın istəyincə.- Bakı, 1971.- S.99-102.
763.Rahim, M. Vaqif vüqarımızdır: [Molla Pənah Vaqifin
anadan olmasının 250 illiyinə həsr olunmuş təntənəli yubileydə
çıxışı] //Məmməd Rahim. Xalqın istəyincə.- Bakı, 1971.- S.23-
25.
764.Səfiyev, Ə. Ermənistan xəbərləri: [Yerevanda Vaqifin
“Seçilmiş şeirləri”nin erməni dilində çapdan çıxması haqqında]
/Ə.Səfiyev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1971.- 23 yanvar.-S.7.
1972
765.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1972.- S.137-149.
766.Cəmşidov, Ş. Vaqifin Vidadi ilə müşavirəsi haqqında
/Şamil Cəmşidov //Azərbaycan.- 1972.- № 8.- S.190-194.
767. Dadaşzadə, A. Vaqif ilə Vidadinin müşavirəsi və elmi
dəqiqlik /Araz Dadaşzadə //Azərbaycan.- 1972.- № 8.- S.194-196.
768.Quliyev, N. Vaqifin bir qoşması haqqında /Nəcəf
Quliyev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 8 iyul.- S.3.
769.Vurğun, S. Vaqif haqqında //Səməd Vurğun. Əsərləri: 6
cilddə.- Bakı, 1972.- C.V.- S.85-86.
1973
770.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1973.- S.137-149.
771.Quliyev, K. Qarabağda Vaqif Günü: [Şuşada] /Kamil
Quliyev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1973.- 19 may.- S.4.
190
 Biblioqrafiya
1974
772.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1974.- S.137-149.
1975
773.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1975.- S.137-149.
774.Əhmədov, C. M.P.Vaqifin “Durnalar” şeirinin tədrisi
haqqında /Camal Əhmədov //Azərbaycan dili və ədəbiyyat
tədrisi.- 1975.- № 3.- S.59-61.
775.Əlimirzəyev, X. Vaqif poeziyasının lirik qəhrəmanı
//Əlimirzəyev X. Ədəbi qeydlər.- Bakı, 1975.- S.3-9.
776.Quliyev, N. Natamam bir qoşma haqqında: [Vaqifin
naməlum qoşması haqqında] /N.Quliyev //Elm və həyat.- 1975.-
№ 10.- S.30.
1976
777.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1976.- S.137-149.
778.Fərzəliyev, Ə. Vaqifin sənətkarlıq xüsusiyyətləri /Ə.Fər-
zəliyev //ADU-nun elmi əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.-
1976.- № 1.- S.43-49.
1977
779.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1977.- S.137-149.
780.Çəmənzəminli, Y.V. Molla Pənah Vaqif haqqında //Çə-
mənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 1977.- C.III.-S.95-99.
781.Fərzəliyev, Ə. Vaqif şeirinin vəzni /Ə.Fərzəliyev
//S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Elmi
Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1977.- № 1.- S.52-56.
191
Molla Pənah Vaqif
782.M.P.Vaqifin (1717-1797) müəllimlik fəaliyyəti //Azər-
baycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi: Pedaqoji institutlar üçün
proqram.- Bakı, 1977.- S.9.
783.Mirəhmədov, Ə. Vaqif gülür… Vaqif ağlayır… /Ə.Mir-
əhmədov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1977.- 19 fevral.- S.4-5.
784.Naxçıvanlı, Ə. Açıq dərsin açıq təəssüratı: [məqalədə
Vaqifin şeirlərindən də bəhs olunur] /Ə.Naxçıvanlı //Azərbaycan
müəllimi.- 1977.- 6 aprel.
785.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif: [həyatı haqqında] //Şaiq
Abdulla. Əsərləri: 5 cilddə.- Bakı, 1977.- C.IV.- S.103-104.
786.Şaiq, A. Molla Pənah Vaqif //Şaiq Abdulla. Əsərləri: 5
cilddə.- Bakı, 1977.- C.IV.- S.223-229.
787.Şaiq, A. Vaqif: [həyat və yaradıcılığı haqqında] //Şaiq
Abdulla. Əsərləri: 5 cilddə.- Bakı, 1977.- C.IV.-S.310-313.
788.Vaqifin əsərləri Təbrizdə nəşr edilmişdir //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1977.- 17 sentyabr.- S.2.
789.Zamamov, A. “Vaqif gözəllik və həqiqət şairidir”: [İran
alimi Hüseyn Sadiq Məmmədzadənin M.P.Vaqifin həyat və yara-
dıcılığından bəhs edən eyniadlı monoqrafiyası haqqında] /Abbas
Zamanov, H.Məmmədzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.-1977.- 29
oktyabr.- S.2.
1978
790.1981-1985-ci illərdə görkəmli inqilabçılara, partiya,
dövlət xadimlərinə və ictimai xadimlərə, mühüm tarixi hadi-
sələrə həsr olunmuş abidələr və obelisklər qoyulması işlərinin
başa çatdırılması müddətləri haqqında: Azərbaycan KP MK
və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı, 1 noyabr, 1978-ci
il, № 413 //Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Hökumətinin
Qərarları külliyyatı.- 1978.- № 21.- maddə 180.- S.2080-2081.
791.Görkəmli inqilabçılara, partiya, dövlət xadimlərinə
və ictimai xadimlərə, mühüm tarixi hadisələrə həsr olunmuş
abidələr və obelisklər qoyulması işlərinin başa çatdırılması
müddətləri haqqında təkliflər: [siyahıda Respublika Mədə-
niyyət Nazirliyinin Qazax şəhərində M.P.Vaqifin abidəsi əvəzinə
192
 Biblioqrafiya
M.P.Vaqifin və M.V.Vidadinin heykəlləri kompozisiyasının
1985-ci ilə qədər qoyulması haqqında təklifi də verilmişdir]
//Azərbaycan SSR Hökumətinin Qərarları külliyyatı.- 1978.- №
21.- Maddə 180.- S.2082-2084.
***
792.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1978.- S.137-147.
793.Araslı, H. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
mövqeyi //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif.-Bakı,
1978.- S.148-149.
794.Fərzəliyev, Ə. Naməlum bir müxəmməs haqqında:
[M.P.Vaqif üslubunda yazılmış müxəmməs haqqında] /Ə.Fər-
zəliyev //Azərbaycan gəncləri.- 1978.- 24 iyun.
795.Köçərli, F. Molla Pənah “Vaqif” təxəllüs //Köçərli F.
Azərbaycan ədəbiyyatı: 2 cilddə.- Bakı, 1978.- C.I.- S.159-191.
796.M.P.Vaqif (1717-1797) //Pedaqoji İnstitutlar üçün
proqram: XIII-XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: (filologiya
fakültələri üçün).- Bakı, 1978.- S.41-43.
797.Mirəhmədov, Ə. Vaqif gülür. Vaqif ağlayır //Mirəh-
mədov Ə. Yazıçılar. Talelər. Əsərlər.- Bakı, 1978.- S.87-96.
1979
798.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif(1717-1797):[həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H.,Eyvazov H.Ədəbiyyat:8-ci
sinif.-Bakı,1979.-S.137-147.
799.Araslı, H. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
mövqeyi //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif.-Bakı,
1979.- S.148-149.
800.Dəmirçizadə, Ə. Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafı
tarixində Vaqif mərhələsi //Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan ədəbi
dilinin tarixi.- Bakı, 1979.- Hissə 1.- S.230-258.
801.Əlioğlu, M. Vaqif sevirdi, Vaqif sevilir: (anadan
olmasının 250 illiyi münasibətilə) //Əlioğlu M. Məhəbbət və
qəhrəmanlıq.- Bakı, 1979.- S.95-103.
193
Molla Pənah Vaqif
802.Əliyev, Y. M.P.Vaqif və Aşıq Pəri /Y.Əliyev //Elm və
həyat.- 1979.- № 10.- S.15-16.
803.Fərzəliyev, Ə. M.P.Vaqif dilinin sözlüyü /Ə.Fərzəliyev
//S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat
seriyası.- 1979.- № 2.- S.25-31.
804.Hacıyev, T. Molla Pənah Vaqif dilinin “Sözlüyü” /Tofiq
Hacıyev //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri: Dil və
ədəbiyyat seriyası.- 1979.- № 2.- S.21-24.
805.Hacıyev, T. Vaqif dilinin və sənətinin xəlqiliyi //Ha-
cıyev T. Yazıçı dili və ideya-bədii təhlil.- Bakı, 1979.- S.47-59.
806.Məmmədov, K. Molla Pənah Vaqif (1717-1794)
/K.Məmmədov //Azərbaycan yazıçılarının həyatından dəqiqələr.-
Bakı, 1979.- S.48-58.
807.Zamanov, A. Həyat aşiqi, gözəllik müğənnisi
//Zamanov A. Əməl dostları.- Bakı, 1979.- S.178-184.
1980
808.Axundov, A. Heca vəzni: [bölmədə Vaqifin qoşmaların-
dan da misallar verilmişdir] //Axundov A. Şeir sənəti və dil.-
Bakı, 1980.- S.16.
809.Arif, M. Müasirimiz Vaqif //Arif Məmməd. Sənətkar
qocalmır.- Bakı, 1980.- S.143-146.
810.Dadaşzadə, A. XVIII əsr lirikasında vəzn, bədii sənət-
karlıq və metod məsələləri: [M.P.Vaqifin yaradıcılığından da
bəhs olunur] //Dadaşzadə A. XVIII əsr Azərbaycan lirikası.-Bakı,
1980.- S.178-179; 192-210.
811.Dadaşzadə, A. XVIII əsr lirikasının mövzu dairəsi:
(İdeya-tematik motivləri): Məhəbbət lirikası. Şeirdə dünyəvilik:
[M.P.Vaqifin yaradıcılığından da bəhs olunur] //Dadaşzadə A.
XVIII əsr Azərbaycan lirikası.- Bakı, 1980.- S.67-92.
812.Dadaşzadə, A. XVIII əsr lirikasının mövzu dairəsi:
Dövrandan narazılıq, taledən şikayət. Nikbinlik fəlsəfəsi:
[M.P.Vaqifin yaradıcılığından da bəhs olunur] //Dadaşzadə A.
XVIII əsr Azərbaycan lirikası.- Bakı, 1980.- S.94-95; 105-109;
120-127.
194
 Biblioqrafiya
813.Dadaşzadə, A. XVIII əsrin ədəbi mövqeyi və mənzərəsi:
XVIII əsr lirikasının nəşri tədqiqi: [M.P.Vaqifin əsərlərinin nəşri
tədqiqindən də bəhs olunur] //Dadaşzadə A. XVIII əsr Azərbay-
can lirikası.- Bakı, 1980.- S.22-45.
814.Fərzəliyev, Ə. M.P.Vaqifin şeirlərində “Dədə Qorqud”
sözləri /Ə.Fərzəliyev //Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi:
(metodik məcmuə).- 1980.- №1.- S.53-55.
815.Fərzəliyev, Ə. M.P.Vaqifin şeirlərində bədii təsvir vasi-
tələri /Ə.Fərzəliyev //Azərbaycan müəllimi.- 1980.- 23 yanvar.
816.Tahirzadə, Ə. Dənizdən damlalar: [M.P.Vaqifin, Aşıq
Ələsgərin və Natəvanın yeni tapılmış şeirləri haqqında] /Ə.Tahir-
zadə //Bakı.- 1980.- 17 iyul.
1981
817.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1981.- S.137-149.
818.Hacıyev, T. “...Vaqinfin şirin dili” /T.Hacıyev
//Azərbaycan müəllimi.- 1981.- 29 aprel.
819.Köçərli, F. M.P.Vaqif fransız dilində: [Azərbaycan SSR
EA-nın akademiki M.Z.Cəfərov təqdim etmişdir] /Firuzə Köçərli
//Azərbaycan SSR EA-nın məruzələri.- 1981.- C.XXXVII, №10.-
S.72-73.
820.Qurbanov, B. Xarici alimlər Vaqif poetikası haqqında
/B.Qurbanov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 30 iyul.- S.7.
821.Məmmədov, V. Təranəli misralar //Məmmədov Vəli.
Muğam söz ifaçı.- Bakı, 1981.- S.28-33.
822.Şamilov, Ə. Zəmanədən narazı aşıq: [Aşıq Alıdan bəhs
edən məqalədə Vaqifin qoşmaları ilə oxşarlıqdan bəhs olunur]
/Əli Şamilov //Sovet Naxçıvanı.- 1981.-17 noyabr.
1982
823.Əliyev, H. Xalq sənətkarlarının xatirəsi əbədidir!: Şuşa-
da Vaqifin məqbərəsinin açılışı: [ümummilli Heydər Əliyevin
Şuşada Poeziya evinin açılışında çıxışından] /Heydər Əliyev
//Kommunist.- 1982.- 16 yanvar; Ədəbiyyat və incəsənət.-1982.-
22 yanvar.
195
Molla Pənah Vaqif
***
824.Abbaszadə, H. Həyat aşiqi /Hüseyn Abbaszadə //Kom-
munist.- 1982.- 28 iyul.
825.Abdullayev, C. Bir rübabın telləri: [S.Vurğun klassik
şeirimizin ustadı Vaqif haqqında] //Abdullayev Cəlal. Lirika və
zaman.- Bakı, 1982.- S.13-18.
826.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1982.- S.137-149.
827.Beynəlmiləl qardaşlıq nəğməsi: Şuşada poeziya bayra-
mı //Kommunist.- 1982.- 3 avqust.
828.Budaqova, Z. Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafında
M.P.Vaqifin rolu: Vaqif poeziya bayramı /Z.Budaqova //Ədəbiy-
yat və incəsənət.- 1982.- 30 iyul.- S.6.
829.Qasımzadə, Q. Ustad: [müəllifin M.P.Vaqifin “Görmə-
dim” şeirinə həsr etdiyi “Gördüm” şeiri haqqında] /Q.Qasımzadə
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 30 iyul.- S.6.
830.Qoldşteyn, L. Xalq sənətkarlarının xatirəsi əbədidir:
[Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışı] /Qoldşteyn L., Mirzoyan
S., Şıxzamanov C. //Bakı.- 1982.- 16 yanvar.
831.Qurbanov, B. Xarici alimlər Vaqif poetikası haqqında
/B.Qurbanov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 30 iyul.- S.7.
832. Məmmədov, K. Vaqif haqqında söz: Vaqif poeziya
bayramı /K.Bayramov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 30 iyul.-S.6.
833.Səfərli, Ə. Vaqif (1717-1797) //Səfərli Ə., Yusifli X.
Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı: (Ali məktəblər üçün
dərslik).- Bakı, 1982.- S.357-374.
834.Şuşada Poeziya bayramı //Ədəbiyyat qəzeti.- 1982.- 6
avqust.- S.3.
835.Şuşada Vaqif poeziya bayramı //Azərbaycan müəlli-
mi.- 1982.- 30 iyul.
836.Yarəhmədov, M. M.P.Vaqifin iki şeiri: Axtarışlar, ta-
pıntılar /M.Yarəhmədov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 23
iyul.- S.4.
196
 Biblioqrafiya
1983
837.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1983.- S.145-157.
838.Araslı, H. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
mövqeyi //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif.-Bakı,
1983.- S.157-159.
839.Məmmədli, F. Həyat eşqi /F.Məmmədli //Azərbaycan.-
1983.- № 5.- S.3-6.
840.Şuşinski, F. Vaqiflə Sayat-Novanın deyişməsi: [“Zarya
Vostoka” qəzetinin 1924-cü il sentyabr ayının 1-də dərc olunmuş
“Qafqaz aşıqları” müsabiqəsinin iştirakçıları M.P.Vaqif və S.No-
vadan bəhs edən “Qafqaz aşıqları” məqaləsi haqqında] //Şuşinski
F. Musiqişünasın düşüncələri.- Bakı, 1983.- S.283-284.
1984
841.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H.Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1984.- S.145-157.
842.Araslı, H. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
mövqeyi //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif.- Bakı,
1984.- S.157-159.
843.Avalov, E. Şuşada Vaqif türbəsi: [memarlar Ə.Salamza-
də və E.Kanukovun layihəsi üzrə tikilmiş türbə haqqında]
/E.Avalov //Azərbaycan abidələri: Elmi-kütləvi məcmuə.- Bakı,
1984.- burax. 1.- S.75-78.
844.M.P.Vaqifin (1717-1797) müəllimlik fəaliyyəti //Azər-
baycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi: Pedaqoji institutlar üçün
proqram.- Bakı, 1984.- S.11.
845.Şuşinski, F. Vaqif və Sayat Nova: [musiqişünas Saşa
Oqanezaşvilinin arxivində olan materiallar haqqında] /F.Şuşinski
//Komminist.- 1984.- 29 mart.
1985
846.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797):[həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1985. -S.145-157.
197
Molla Pənah Vaqif
847.Araslı, H. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
mövqeyi //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci sinif.-Bakı,
1985.- S.157-159.
848.Novruz, C. Dostluq və məhəbbət nəğməkarı: Vaqif
poeziya günləri /C.Novruz //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1985.- 26
iyul.- S.4.
849.Şairə, sənətə böyük ehtiram: Qazaxda Vaqif poeziya
günləri //Azərbaycan müəllimi.- 1985.- 31 iyul.
850.Vaqifin qoşmaları italyan dilində: [qoşmalar məcmuə-
sinin Venesiyada çapdan çıxması haqqında] //Kommunist.-
1985.- 2 oktyabr.
1986
851.İbrahimov, A. Vaqifəm, əzəldən bir gövhər idim
/A.İbrahimov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 1 avqust.
852.Quliyev, C. Bir neçə söz /Cəmil Quliyev //Məmməd-
zadə K., Sərkisov. Şuşa – Vaqifin türbəsi.- Bakı, 1986.- S.3-5.
853.Mümtaz, S. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Mümtaz Salman. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaq-
ları.- Bakı, 1986.- S.33-69.
854.Sultanov, M. Vaqifə aid yeni sənəd: [Gürcüstan EA Əl-
yazmalar İnstitutunun ərəb-fars dilləri bölməsində saxlanılan
(1802) Vaqiflə birlikdə edam edilən böyük oğlu Əli ağa yox,
kiçik oğlu Qasım bəy olduğunu təsdiq edən sənədlər haqqında]
/Məmmədağa Sultanov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.- 19
dekabr.-S.7.
855.Vaqifin qoşmaları italyan dilində //Kitablar aləmində.-
1986.- № 1.- S.8-9.
856.7-№li məktəbin şagirdləri S.Vurğunun “Vaqif” əsəri-
ni ingilis dilində göstərərkən //Bilik.- 1986.- 28 fevral.
1987
857.Abbasov, Ə. Heyran olmuşam: [Vaqifin eyniadlı qoş-
masına mahnı-romans bəstələyən müəllifin əsərlə bağlı təəssüratı]
/Əşrəf Abbasov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 24 iyul.- S.5.
198
 Biblioqrafiya
858.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H., Eyvazov H. Ədəbiyyat: 8-ci
sinif.- Bakı, 1987.- S.145-157.
859.Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqif: [İraqda Azər-
baycan dilində çapdan çıxan “Yurd” qəzetində Vaqifə həsr olun-
muş məqalə] /təqdim etdi A.Zamanov, Q.Paşayev //Yurd.-1987.-
2 may; Ədəbiyyat qəzeti.- 1987.- 7 avqust.- S.8.
860.Cəfərov, N. Dilin qüdrəti /Nizami Cəfərov //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1987.- 26 iyun.- S.8.
861.Çəmənli, M. Molla Pənah Vaqif haqqında /Mustafa
Çəmənli //Çəmənzəminli Yusif Vəzir. Qızlar bulağı. Qan içində:
romanlar.- Bakı, 1987.- S.322-325.
862.Dadaşzadə, A. İşıqlı ideallar şairi: [Molla Pənah Vaqifin
anadan olmasının 270 illiyi] /Araz Dadaşzadə //Azərbaycan
kommunisti.- 1987.- № 10.- S.94-97.
863.Dadaşzadə, A. Vaqif müasirimizdir /Araz Dadaşzadə
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987. -24 iyul.- S.5.
864.Dünyamalıyeva, T. Molla Vəli Vidadi irsinin toplanma-
sı, tədqiqi və əsərlərinin nəşri tarixindən: [bölmədə M.P.Vaqifdən
də bəhs olunur] /Töhfə Dünyamalıyeva //Dünyamalıyeva T.
Molla Vəli Vidadi.- Bakı, 1987.- S.13-38.
865.Dünyamalıyeva, T. Molla Vəli Vidadi yaradıcılığının
sənətkarlıq xüsusiyyətləri: [bölmədə M.P.Vaqifdən də bəhs olu-
nur.- S.103-104, 117-119] /Töhfə Dünyamalıyeva //Dünyamalı-
yeva T. Molla Vəli Vidadi.- Bakı, 1987.- S.98-127.
866.Dünyamalıyeva, T. Molla Vəli Vidadinin lirikası: [böl-
mədə M.P.Vaqifdən də bəhs olunur.- S.71-72] /Töhfə Dünyama-
lıyeva //Dünyamalıyeva T. Molla Vəli Vidadi.- Bakı, 1987.-
S.58-97.
867.Dünyamalıyeva, T. Molla Vəli Vidadinin mühiti və
həyatı: [bölmədə M.P.Vaqifdən də bəhs olunur.-S.43, 47, 51-52]
/Töhfə Dünyamalıyeva //Dünyamalıyeva T. Molla Vəli Vidadi.-
Bakı, 1987.- S.39-57.
868.Əzizov, Ə. Şairin bədii obrazı /Ə.Əzizov //Azərbaycan
müəllimi.- 1987.- 24 iyul.
199
Molla Pənah Vaqif
869.Gözəllik və həyat aşiqi: M.P.Vaqif – 270: [Qazaxda
keçirilən Vaqif Poeziya Günləri haqqında] //Ədəbiyyat və incə-
sənət.- 1987.- 31 iyul.- S.1.
870.Melkonyan, M. Ölməz Vaqif: M.P.Vaqif – 270 /M.Mel-
konyan //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 14 avqust.- S.7.
871.Məmmədbəyli, S. Fəxrimiz, vüqarımız: [Vaqif Poeziya
Günləri] /Solmaz Məmmədbəyli //Bakı.- 1987.- 29 iyul.
872.Miminoşvili, R. Poeziya və məhəbbət: M.P.Vaqif – 270
/Roman Miminoşvili //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 14
avqust.-S.7.
873.Novruz, C. İftixar hissi...: M.P.Vaqif – 270 /Cabir
Novruz //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 31 iyul.- S.3.
874.Paşayev, Q. İmaməddin Nəsimi əl Bağdadi, Məhəmməd
Füzuli əl Bağdadi, Molla Pənah Vaqif, Azərbaycanlı Cəfər Cab-
barlı, Çağdaş Azərbaycan Xalq şairi Səməd Vurğun, Rəsul Rza:
[“Gözəl şairlər” silsiləsindən] /Q.Paşayev //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1987.- 7 avqust.- S.8.
875.Sadıqov, M. İlk tərcümələr: [M.P.Vaqifin əsərlərinin
tərcüməsi haqqında] /Murtuz Sadıqov //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1987.- 24 iyul.- S.5.
876.Sarovlu, A. Gözəllik nəğməkarı /Abbasəli Sarovlu
//Molla Pənah Vaqif. Sevmək gərək.- Bakı, 1987.- S.3-7.
877.Səmədoğlu, V. Yaza bilsəydim...: esse: [M.P.Vaqifin
anadan olmasının 270 illiyi münasibətilə] /Vaqif Səmədoğlu
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 24 iyul.- S.5.
878.Şərif, Ə. Vaqif və vətən //Şərif Əziz. Tapıntılar.- Bakı,
1987.- S.354-360.
879.Şıxlı, İ. “Hər oxuyan Molla Pənah olmaz”: Molla Pənah
Vaqif – 270 /İsmayıl Şıxlı //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 3
aprel.- S.2.
880.Vəkil, Ə. Əbədi sənət: [M.P.Vaqif haqqında] /Əli Vəkil
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 14 avqust.- S.7.
1988
881.Cəfərov, N. Janr münasibətlərinin inkişafı: Vidadidən
Vaqifə qədər /Nizami Cəfərov //Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi
poetikası.- Bakı, 1989.- Kitab 1.- S.161-165.
200
 Biblioqrafiya
882.Cəfərov, N. Füzulidən Vaqifə qədər: polemik qeydlər
/Nizami Cəfərov //Azərbaycan.- 1988.- № 6.- S.176-180.
883.Dadaşzadə, A. Bir neçə söz: [H.Araslının Vaqifin
əsərlərinin nəşrinin əhəmiyyəti haqqındakı fikirlərindən də danı-
şılır] /Araz Dadaşzadə //Vaqif M.P. Əsərləri.- Bakı, 1988.- S.5-9.
884.Molla Pənah Vaqif //XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan
ədəbiyyatı.- Bakı, 1988.- S.399.- (Azərbaycan klassik ədəbiyyatı
kitabxanası.-20 cilddə.- VI cild).
885.Mustafayev, M. XIX əsr Azərbaycan lirikasında janr və
üslublar: Klassik şeir cazibəsində: [bölmədə M.P.Vaqif
yaradıcılığından da bəhs olunur] //Mustafayev Mustafa. XIX əsr
Azərbaycan şeirində lirika.- Bakı, 1988.- S.65.
886.Şuşinski, F. Səməd Vurğun “Mən öz yaradıcılığımı ölə-
nə qədər Füzulinin, Vaqifin üzərində aparacağam” /Firudin
Şuşinski //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 12 fevral.
887.Vəliyev, V. Poeziyamızın incilər xəzinəsi: [M.P.Vaqifin
xalq ədəbiyyatından bəhrələnməyindən də söhbət açılır] /Vaqif
Vəliyev //Bayatı, qoşma, təcnis.- Bakı, 1988.- S.7-8.
1989
888.Adıgözəl bəy, M. Qarabağnamə: [məqalədə Molla Pə-
nah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Mirzə Adıgözəl bəy //Qara-
bağnamələr: birinci kitab /tərt. ed. A.Fərzəliyev.- Bakı, 1989.-
S.26.
889.Adıgözəl bəy, M. Mərhum İbrahim xanın Qarabağ vila-
yətinə hakim olması, hökumət taxtına oturması və xanlığı
dövründə əmələ gələn hadisələr haqqındadır: [bölmədə Molla
Pənah Vaqifin ictimai fəaliyyətindən də bəhs olunur] /Mirzə Adı-
gözəl bəy //Qarabağnamələr: birinci kitab /tərt. ed. A.Fərzəliyev.-
Bakı, 1989.- S.51; 55.
890.Cavanşir, Ə. Qarabağ xanlığının siyasi vəziyyətinə dair:
(1747-ci ildən 1805-ci ilə qədər): [məqalədə Molla Pənah Vaqif
haqqında da verilmişdir] /Əhməd bəy Cavanşir //Qarabağnamə-
lər: birinci kitab /tərt. ed. A.Fərzəliyev.- Bakı, 1989.- S.174-175.
891.Cəfərov, N. XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dilinin leksik-
201
Molla Pənah Vaqif
semantik normasına dair: [məqalədə Molla Pənah Vaqifin ədəbi
dili haqqında da verilmişdir] /Nizami Cəfərov //Azərbaycan dili
tarixi məsələləri: Elmi əsərlərin tematik toplusu.- Bakı, 1989.-
S.38-44.
892.Əhmədov, C. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Əhmədov C., Babayev İ. Ədəbiyyat: 6-cı sinif.-Bakı,
1989.- S.25.
893.İsmayılov, Ç. Vaqifin ölməz şeirləri: Şuşada poeziya
bayramı /Ç.İsmayılov //Bakı.- 1989.- 1 avqust.
894.Janr xüsusiyyətlərinin inkişafı: Vidadidən Vaqifə qə-
dər //Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi poetikası.- Bakı, 1989.-
Kitab I.- S.155-169.
895.Qarabaği, M.C. Evinin əmələ və kargüzarları və dövlət
işilə məşğul olan şəxsləri: [bölmədə Molla Pənah Vaqifin ictimai
fəaliyyətindən də bəhs olunur] /Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği
//Qarabağnamələr: birinci kitab /tərt. ed. A.Fərzəliyev.- Bakı,
1989.- S.146.
896.Quliyev, N. Mir Mehdi Xəzani: [ön sözdə müəllifin
M.P.Vaqif haqqında “Xəzani” təxəllüslü Seyid Mir Mehdi ağanın
və sair Qarabağ şairlərinin şeirlər – Xəyalət məcmuəsi” haqqında
da məlumat verilmişdir] /Nəcəf Quliyev //Xəzani M. Əsərləri.-
Bakı, 1989.- S.3-12.
897.Vaqif Poeziya Günləri: Külli Qarabağın abı-havası
nərmənazik bayatıdır-bayatı //Kommunist.- 1989.- 1 avqust.
1990
898.Cəfərov, N. M.P.Vaqifin onomastik leksikası /Nizami
Cəfərov //Azərbaycan dilinin etimologiya və onomastikası məsə-
lələri: elmi əsərlərin tematik məcmuəsi.- Bakı, 1990.- S.92-94.
899.Cəfərov, N. M.P.Vaqifin terminoloji leksikası /Nizami
Cəfərov//Türkologiya məsələləri: məqalələr toplusu.- Bakı, 1990.
900.Həsənzadə, N. Ön söz: [N.Cəfərovun kitabına yazılmış
ön sözdə Şəhriyarın M.P.Vaqifin 200 illik yubileyinə gəlməməsi-
nin səbəbləri açıqlanır] /Nəriman Həsənzadə //Cəfərov Nizami.
Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil: normalar, üslublar.- Bakı, 1990.-
S.3-6.
202
 Biblioqrafiya
1991
901.Adilov, M. Bədii dildə realizm: [M.P.Vaqifin realizmin-
dən də geniş söhbət açılmışdır.- S.70-71] //Adilov Musa. Klassik
ədəbiyyatımızda dil və üslub.- Bakı, 1991.- S.62-73.
902.Axundov, N. Qarabağ xanlığının siyasi tarixi (1759-
1805): [məqalədə Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir]
/Nazim Axundov //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.-
Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.455.
903.Baharlı. Əhvalati-Qarabağ: [məqalədə Molla Pənah
Vaqif haqqında da verilmişdir] /Baharlı //Qarabağnamələr /tərtib
edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.290.
904.Cəfərov, N. Füzulidən Vaqifə qədər //Cəfərov Nizami.
Füzulidən Vaqifə qədər.- Bakı, 1991.- S.27-43.
905.Cəfərov, N. Janr münasibətlərinin inkişafı: M.V.Vidadi-
dən Vaqifə qədər //Cəfərov Nizami. Füzulidən Vaqifə qədər.-
Bakı, 1991.- S.71-109.
906.Cəfərov, N. M.P.Vaqifin dili //Cəfərov Nizami. Füzuli-
dən Vaqifə qədər.- Bakı, 1991.- S.109-135.
907.Əlirzayev, H. M.P.Vaqif lirikasında qadın gözəlliyi
problemləri /H.Əlirzayev //Qobustan.- 1991.- № 4.- S.46-48.
908.Əlizadə, H.İ. Şuşa şəhərinin tarixi: [məqalədə Molla
Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Həsən İxfa Əlizadə //Qara-
bağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.-
S.311, 330-331, 341.
909.Əlizadə, H. Şuşa şəhərinin tarixi: [məqalədə Molla
Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Həsən Əlizadə //Qarabağ-
namələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.311,
330-331.
910.Əlizadə, H. Şuşanın mədəni həyatı və tarixi abidələri:
[məqalədə Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Həsən
Əlizadə //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.-
Kitab 2.- S.341.
911.Fəna, M. Əhvalati-Molla Pənah Vaqif /Mirzə Rəhim
Fəna //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.-
Kitab 2.- S.262-263.
203
Molla Pənah Vaqif
912.Xəzani, M. Bir para müqəddimələr ki, Ağa Məhəmməd
şah fövt olandan sonra və İbrahim xan Qarabağdan çıxanda və
qayıdıb gələndən sonra üz verib, onları bəyan edir: [Molla Pənah
Vaqifin vəfatı barədə hekayət] /Mir Mehdi Xəzani //Qarabağna-
mələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.-S.140-146.
913.Xəzani, M. Kitabi-tarixi-Qarabağ: [məqalədə Molla
Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Mir Mehdi Xəzani
//Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.-Bakı, 1991.- Kitab
2.- S.129,133,138.
914.Qarabaği, M. Ağa Məhəmməd xanın öldürülməsi
təfsilatı: [məqalədə Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir]
/Mirzə Yusif Qarabaği //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axun-
dov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.37.
915.Qarabaği, M. Tarixi-safi: [bölmədə Molla Pənah Vaqif
haqqında da verilmişdir] /Mirzə Yusif Qarabaği //Qarabağna-
mələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.26, 28.
916.Mirzə, C. Mərhum İbrahim xanın kargüzarları haqqında:
[Axund Molla Pənah Vaqifin fəaliyyəti haqqında] /Rzaqulu bəy
Mirzə Camal oğlu //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.-
Bakı, 1991.- Kitab 2.- S.244-245.
1992
917.Ələkbərov, Ə. Milli ədəbiyyat tarixi: [Nizami Cəfəro-
vun “Füzulidən Vaqifə qədər” kitabının müzakirəsi haqqında]
/Əziz Ələkbərov //Ulduz.- 1992.- № 3-4.- S.55.
918.İsmayılov, M. Mədəniyyət: [Molla Pənah Vaqif haqqın-
da da məlumat verilmişdir] //İsmayılov Mahmud. Azərbaycan
tarixi.- Bakı, 1992.- S.194-196.
919.Məmmədov, B. Hər oxuyan; Qatırçı Muradın hekayəti;
Adam göndərin aparsın; Səhv düşüb; Adam var idi, amma...;
Allahın himayəsində; Naşı dəllək; And: [Molla Pənah Vaqifin
həyatından lətifələr] //Məmmədov Bəylər. Qarabağın baməzə
adamları: (ədəbi portretlər, lətifələr).- Bakı, 1992.- S.18-23.
920.Məmmədov, B. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [ədəbi
portret] //Məmmədov Bəylər. Qarabağın baməzə adamları: (ədəbi
portretlər, lətifələr).- Bakı, 1992.- S.15-18.
204
 Biblioqrafiya
1993
921.Cavanşir, Ə. Gavur arxı; M.P.Vaqifin qətli haqqında
rəvayət: [Həmidə xanım Məmmədquluzadənin atası Əhməd bəy
Cavanşirdən eşidib yazıya köçürdüyü rəvayətlərdən] /Əhməd bəy
Cavanşir //Ədəbiyyat qəzeti.- 1993.- 26 noyabr.- S.5.
922.Əlişanoğlu, T. Füzulidən Vaqifə qədər: [professor Niza-
mi Cəfərovun eyniadlı kitabı haqqında] /T.Əlişanoğlu //Elm.-
1993.- 5 fevral.
923.Nəzirli, Ş. Növcavanlar var olsun: [Molla Vəli Vidadi
ilə Molla Pənah Vaqifin dostluğu və qohumluq əlaqələri haqqın-
da] /Şəmistan Nəzirli //Ədəbiyyat qəzeti.- 1993.- 25 iyun.-S.8.
1994
924.Araslı, N. Molla Pənah Vaqif: (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün dərslik.- Bakı, 1994.- S.111-113.
925.Qarabağ xanlığı: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da
verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-Bakı,
2007.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.- S.538.
926.XVIII əsr mədəniyyəti: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında
da verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-
Bakı, 1994.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.- S.567-
568.
1995
927.Xudiyev, N. M.P.Vaqifin dili //Xudiyev Nizami. Azər-
baycan ədəbi dili tarixi: Ali məktəblər üçün.- Bakı, 1995.-S.300-
316.
928.Müctəhidzadə, M. Vaqif //Məhəmmədağa Müctəhid-
zadə. Riyazül-aşiqin.- Bakı, 1995.- S.13-14.
1996
929.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Araslı H. Ədəbiyyat: Orta məktəbin 7-ci
sinfi üçün dərslik.- Bakı, 1994.- S.111-114.
205
Molla Pənah Vaqif
930. Ədəbi dil və ədəbiyyat: [Molla Pənah Vaqif haqqında
da məlumat verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: Uzaq keçmişdən
1870-ci illərə qədər.- Bakı, 1996.- S.265-267.
931.M.P.Vaqif və Gürcüstan: [“Təhsil” cəmiyyətində
Müşviq Çobanlının çapdan çıxmış eyniadlı kitabı haqqında]
//Azərbaycan.- 1996.- 25 mart.
1997
932.Xudiyev, N. M.P.Vaqifin dili //Xudiyev Nizami. Azər-
baycan ədəbi dili tarixi.- Ankara, 1997.- S.299-316.
933.İsmayılov, M. Azərbaycan xanlıqlarının dövlət qurulu-
şu; Mədəniyyət: [M.P.Vaqifin fəaliyyəti haqqında da verilmişdir]
//İsmayıl Mahmud. Azərbaycan tarixi.- Bakı, 1997.-S.205-207.
934.Qacar, Ç. Molla Pənah Vaqif //Qacar Çingiz. Qədim və
orta əsrlər Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri.- Bakı, 1997.-
S.278-287.
935.Vüsal, B. Vaqifsizlik: Bu il böyük Azərbaycan şairi
M.P.Vaqifin anadan olmasının 280, ölümünün 200 illiyi tamam
olur /B.Vüsal //Müxalifət.- 1997.- 9 iyul.
1998
936.Əliyev, H. Şuşa və Laçın rayonları sakinlərinin bir qrupu
ilə görüşdə yekun sözü: [nitqində Molla Pənah Vaqifdən də söz
açmışdır] (Prezident Sarayı, 6 may 1996-cı il) /Heydər Əliyev
//Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir.- Bakı, 1998.- Kitab
6.- S.241.
***
937.Araslı, H. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Araslı H. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problem-
ləri.- Bakı, 1998.- S.609-616.
938.Araslı, H. Şeirimizin fəxri: [Vaqifin şeirləri haqqında]
//Araslı H. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problemləri Bakı,
1998.- S.616-619.
939.Xudiyev, N. M.P.Vaqifin dili //Xudiyev Nizami. Azər-
206
 Biblioqrafiya
baycan ədəbi dili tarixi.- Tehran, 1998.- (Ərəb əlifbası ilə
Azərbaycan dilində)
940.Məmmədov, Ş. Dastanlaşmış şair ömrü: Molla Pənah
Vaqif – 280 /Şamxəlil Məmmədov //Azərbaycan müəllimi.-
1998.- 10 fevral.
941.Molla Pənah Vaqif (1717, indiki Qazax rayonunun
Salahlı kəndi – 1797, Şuşa) //Varlıq: Ensiklopedik toplu.-Bakı,
1998.- S.218.
942.Nəzirli, Ş. Növcavanlar var olsun: [Molla Vəli Vidadi
ilə Molla Pənah Vaqifin dostluğu və qohumluq əlaqələri
haqqında] /Şəmistan Nəzirli //Ədəbiyyat qəzeti.- 1998.- 25 iyun.-
S.8.
943.Səfərli, Ə. Vaqif: (1717-1797) //Səfərli Ə., Yusifli X.
Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı: (Ali məktəblər üçün
dərslik).- Bakı, 1998.- S.585-603.
944.Səfərov, M. M.P.Vaqifin əsərlərində toponimlər /M.Sə-
fərov //Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu.- 1998.-№ 1.-
S.125-127.
945.Şuşinski, F. Tarixlər şahidi qəhrəman şəhər: [Molla
Pənah Vaqifin Şuşa qalasında fəaliyyəti haqqında] //Şuşinski
Firidun. Şuşa.- Bakı, 1998.- S.26-29.
1999
946.Elçin. Tənqid və ədəbiyyatşünaslığımızın yaradıcılıq
məsələləri: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da fikirlər verilmişdir]
//Elçin. Ədəbiyyatımızın yaradıcılıq problemləri: (Seçilmiş
əsərlər).- Bakı, 1999.- S.203.
947.Elçin. Tənqidimizin metodoloji problemləri: Birinci
məqalə: [məqalədə M.P.Vaqifin gözəllərə həsr etdiyi şeirlərindən
də danışılır] //Elçin. Ədəbiyyatımızın yaradıcılıq problemləri:
(Seçilmiş əsərlər).- Bakı, 1999.- S.162-163.
948.Qarabaği, M.Y. Molla Pənahın əsli və özü haqqında
//Qarabaği Mirzə Yusif. Məcmueyi-Vaqif və müasirinin-digər.-
Bakı, 1999.- S.13-14.
207
Molla Pənah Vaqif
949.Məmmədbağıroğlu, Ə. Ön söz /Əli Məmmədbağıroğlu
//Qarabaği Mirzə Yusif. Məcmueyi-Vaqif və müasirinin-digər.-
Bakı, 1999.- S.3-8.
950.Molla Pənah Vaqif: (1717-1797) //Min beş yüz ilin
Oğun şeiri: antologiya.- Bakı, 1999.- Kitab I.- S.299.
951.Nicat, Ə. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Nicat Əlisa.
100 böyük azərbaycanlı.- Bakı, 1999.- S.87.
952.Səfərov, M. M.P.Vaqifin əsərlərində şəxs adları
/M.Səfərov //Azərbaycan onomastikası problemlərinə həsr
edilmiş VII elmi konfrans materialları.- Bakı, 1999.- S.21-23.
953.Zümrüd. Qu quşunun son nəğməsi: [“Vaqif” dramı
qocaman aktyorların ifasında] /Zümrüd //Səs.- 1999.- 21 aprel.
2000
954.Əliyev, H. Xalq şairi Səməd Vurğunun 90 illik yubile-
yinə həsr edilmiş gecədə nitq: [nitqində Molla Pənah Vaqifdən də
söz açmışdır] (Respublika Sarayı, 7 mart 1997) /Heydər Əliyev
//Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir.-Bakı, 2000.- Kitab 9.-
S.17-19.
***
955.Dəmirli, M. Mənəvi mədəniyyət: Ədəbiyyat: [məqalədə
M.P.Vaqif haqqında da geniş məlumat verilmişdir] //Dəmirli M.,
Məmmədli M. Azərbaycan tarixi: mühazirə mətnləri: Ali
məktəblər üçün dərs vəsaiti.- Bakı, 2000.- S.158-165.
2001
956.Bayramov, Q. Qarabağ ədəbi mühiti: [məqalədə
M.P.Vaqifin də adı çəkilmişdir] /Qurban Bayramov //Şuşa
(Pənahabad) – 250: Elmi-praktik konfransın tezisləri, 14 mart
2001.-Bakı,2001.-S.7-8.
957.Şakir, S.Z. Vaqifin yubileyində olarkən /Sabir Zabit
Şakir //Bu sevda ölüncədi.- Bakı, 2001.- S.69-70.
208
 Biblioqrafiya
2002
958.Nağısoylu, M. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) :[həyat
və yaradıcılığı haqqında] //Nağısoylu M., Quliyev R. Ədəbiyyat:
Ali təhsilə hazırlıq kurslarının dinləyiciləri üçün dərs vəsaiti.-
Bakı,2002.-S.109-117.
959.Səfərli, Ə. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında] //Səfərli Ə., Yusufli X. Ədəbiyyat: IX sinif
üçün dərslik.- Bakı, 2002.- S.292-311.
960.Səfərli, Ə. Vaqifin Azərbaycan ədəbiyyatında mövqeyi
//Səfərli Ə., Yusufli X. Ədəbiyyat: IX sinif üçün dərslik.-Bakı,
2002.- S.292; 311-314.
2003
961.Cabbarlı, N. Modern (XVIII-XX əsrlər) Azərbaycan
ədəbiyyatı konsepsiyası: XVIII əsr modern Azərbaycan ədəbiyya-
tının başlanğıcı kimi: [Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı mühacir-
lərin M.P.Vaqif haqqında tədqiqindən də bəhs olunur] /Nikpur
Cabbarlı //Cabbarlı N. Mühacirət və klassik ədəbi irs.-Bakı,
2003.- S.91-101.
962.Хаnəmir. Vidаdi-Vаqiflə ədəbiyyаtımızdа bаşlаnаn-аy-
rılаn yоl /Xanəmir //Yеni Аzərbаycаn.- 2003.- 23 fevral.
963.Məmmədli, Ş. Klassik şeir üslubu ilə xalq şeiri üslubu-
nun sintezi: [məqalədə Vaqif məktəbinin Borçalı ədəbi mühitinə
təsiri barədə də geniş məlumat verilmişdir.-S.60, 75, 80] /Məm-
mədli Şurəddin. Azərbaycan ədəbiyyatının Borçalı qolu (1920-ci
ilə qədər).- Tbilisi, 2003.- S.60-82.
964.Mikayılov, Ş. Bədii yaradıcılıq metodu: [Molla Pənah
Vaqif yaradıcılığından da verilmişdir.- S.179-180] //Mikayılov Ş.
Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: Ümumtəhsil məktəblərinin 9-11-ci sinif-
ləri üçün dərs vəsaiti.- Bakı, 2003.- S.177-189.
965.Pirsultanlı, S.P. Xəstə Qasım, Molla Pənah Vaqif, Qa-
sım bəy Zakir, Nəbati yaradıcılığında təsnis //Pirsultanlı Səndik
Paşa. Heca vəzninin bayatı və qoşma möcüzələri: dərs vəsaiti.-
Bakı, 2003.- S.43-53.
966.Rüstəmova, A. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Rüstə-
209
Molla Pənah Vaqif
mova A., Nəbiyev B., Qarayev Y. Azərbaycan ədəbiyyatı: müxtə-
sər oçerk: (Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar üçün).- Bakı, 2003.-
S.195-196.
2004
967.Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlə-
rin həyata keçirilməsi haqqında: Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Sərəncamı: Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə
ilk növbədə yenidən nəşri nəzərdə tutulan kitabların siyahısı:
[siyahıda Molla Pənah Vaqifin əsərlərinin çap olunması da
vardır] //Azərbaycan.- 2004.- 12 yanvar.
***
968.Axundzadə, M.F. Poeziya haqqında: [M.P.Vaqifdən də
bəhs olunur] //Axundzadə Mirzə Fətəli. Bədii və ədəbi tənqidi
əsərləri.- Bakı, 2004.- S.205-206.
969.Araslı, H. Şеirimizin fəxri: ön söz /Həmid Araslı
//Mоlla Pənah Vaqif. Əsərləri.- Bakı, 2004.- S.5-12.
970.Cəfərov, N. Vidadidən Vaqifə: [qoşmanın M.V.Vidadi -
M.P.Vaqif xətti ilə ədəbi-bədii təfəkkürün ifadə-janr normasına
çevrilməsi haqqında] //Cəfərov N. Klassiklərdən müasirlərə.-
Bakı, 2004.- S.124-141.
971.Cəfərov, N. Ön söz /Nizami Cəfərov //Molla Vəli
Vidadi, Molla Pənah Vaqif. Əsərləri.- Bakı, 2004.- S.3-16.
972.Ənvəroğlu, H. Səməd Vurğunun “Vaqif” mənzum dra-
mı yeni düşüncə çevrəsində //Ənvəroğlu Himalay. Azərbaycan
ədəbiyyatının yaradıcılıq problemləri.- Bakı, 2004.- S. 269-309.
2005
973.Abdallı, H. M.P.Vaqif poeziyasında qadın problemi
//Abdallı Nəsir. Azərbaycan: müstəqilliyimizin sosial-siyasi
problemləri.- Bakı, 2005.- S.44-48.
974.Allahverdiyev, S. XVIII əsr Azərbaycan mədəniyyəti:
[M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir] //Allahverdiyev Səttar.
Azərbaycan tarixi: Abituriyentlər üçün vəsait.- Bakı, 2005.-
S.155-156.
210
 Biblioqrafiya
975.Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında qısa məlumat] //Cəfərov N., Araslı N.,
Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 2005.- S.94-96.
976.Çəmənzəminli, Y.V. Molla Pənah Vaqif haqqında //Çə-
mənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.- C.III.-S.320-
324.
977.Hacıyev, A. Epitet: [məqalədə M.P.Vaqifin əsərlərindən
də misallar verilmişdir] //Hacıyev A. Ədəbiyyatşünaslığın əsas-
ları.- Bakı, 2005.- S.188-190.
978. XVIII əsr mədəniyyəti: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında
da verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-
Bakı, 2005.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.- S.594-595.
979.Köçərli, F. Molla Pənah “Vaqif” təxəllüs //Köçərli F.
Azərbaycan ədəbiyyatı: 2 cilddə.- Bakı, 2005.- C.1.- S.126-157.
980.Qarabağ xanlığı: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da
verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-Bakı,
2005.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.- S.564.
981.Qaraxanoğlu, M. Vaqiflə Vidadinin “deyişməsi”ndə hə-
yatilik /Mehman Qaraxanoğlu //Şəfəq.- 2005.- № 1-2.- S.65-68.
982.Vurğun, S. Vaqif haqqında: [M.P.Vaqifin həyat və tale-
yi haqqında fikirləri] //Vurğun Səməd. Seçilmiş əsərləri: 5
cilddə.- Bakı, 2005.- C.V.-S.21-22.
983.Кərimli, K. Gözəllik qurbanı /K.Kərimli //El.- 2005.- №
2.- S.89.
2006
984.Adıgözəl bəy, M. Qarabağnamə: [məqalədə Molla
Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Mirzə Adıgözəl bəy
//Qarabağnamələr /tərt. ed. A.Fərzəliyev.- Bakı, 2006.- Kitab I.-
S.26, 32, 59-60, 64.
985.Baharlı. Əhvalati Qarabağ: [məqalədə Molla Pənah
Vaqif haqqında da verilmişdir] /Baharlı //Qarabağnamələr /tərt.
ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab III.- S.55.
986.Cavanşir, Ə. Qarabağ xanlığının 1747-1805-ci illərdə
211
Molla Pənah Vaqif
siyasi vəziyyətinə dair: [məqalədə Molla Pənah Vaqif haqqında
da verilmişdir] /Əhməd bəy Cavanşir //Qarabağnamələr /tərt. ed.
A.Fərzəliyev.- Bakı, 2006.- Kitab I.- S.171, 197, 209, 213.
987.Əhmədov, S. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [siyasi və
ədəbi yaradıcılığı haqqında] //Əhmədov Səbuhi. Azərbaycan
tarixindən yüz şəxsiyyət.- Bakı, 2006.- S.93-94.
988.Əlizadə, H. İbrahimxəlil xanın hakimiyyəti dövrü:
[məqalədə Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Həsən
Əlizadə //Qarabağnamələr /tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.-
Kitab III.- S.93, 96, 99-100.
989.Əlizadə, H. Şuşa şəhərinin tarixi: [məqalədə Molla Pə-
nah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Həsən Əlizadə //Qarabağna-
mələr /tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab III.-S.77.
990.Fəna, M.R. Əhvalati-Molla Pənah Vaqif /Mirzə Rəhim
Fəna //Qarabağnamələr /tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab
III.- S.25.
991.Xəzani, M.M. Bir para müqəddimələr ki, Ağa Məhəm-
məd şah fövt olandan sonra və İbrahim xan Qarabağdan çıxanda
və qayıdıb gələndən sonra üz verib, onları bəyan edir: [Molla Pə-
nah Vaqifin vəfat hekayəti] /Mir Mehdi Xəzani //Qarabağnamələr
/tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab II.- S.163-170.
992.Xəzani, M.M. Kitabi-tarixi-Qarabağ: [məqalədə Molla
Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] /Mir Mehdi Xəzani //Qara-
bağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab II.-
S.150, 155.
993.Qarabağ xanlığının siyasi tarixi (1759-1805): [məqalə-
də Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] //Qarabağnamə-
lər /tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.- S.211, 215-216, 224-225,
230-231.
994.Qarabaği, M.Y. Tarixi-şərif: [məqalədə Molla Pənah
Vaqif haqqında da verilmişdir] /Mirzə Yusif Qarabaği //Qarabağ-
namələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab II.- S.11,
32, 34.
995.Qarabağnamə müəllifləri: [məqalədə müəllifləri Molla
Pənah Vaqif haqqında yazdıqları əsərlər haqqında məlumat veril-
212
 Biblioqrafiya
mişdir] //Qarabağnamələr /tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.-
Kitab III.- S.179, 181, 185.
996. Qasımlı, M. Erməni iddialarına qarşı mübarizə:
[M.P.Vaqifin qəbri üzərində qoyulacaq abidəyə görə ermənilərin
narazılığı və bununla əlaqədar Heydər Əliyevin Mərkəzi
Komitəyə göndərdiyi arayışdan, Vaqifin məqbərəsinin açılışından
da söhbət açılır] //Qasımlı M. Heydər Əliyev – istiqlala gedən yol
(1969-1987-ci illər).- Bakı, 2006.- S.156; 172.
997. Mirzə Camal oğlu, R. Pənah xan və İbrahim xanın
Qarabağda hakimiyyətləri və o zamanın hadisələri: [Axund Molla
Pənah Vaqifin fəaliyyəti haqqında] /Rzaqulu bəy Mirzə Camal
oğlu //Qarabağnamələr /tərtib edəni N.Axundov.- Bakı, 2006.-
Kitab II.- S.150, 155, 238, 285.
998. Mümtaz, S. Rudəki və Molla Pənah Vaqif //Mümtaz
Salman. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları.- Bakı, 2006.-
S.276-283.
999. Şuşanın mədəni həyatı və tarixi abidələri: [məqalədə
Molla Pənah Vaqif haqqında da verilmişdir] //Qarabağnamələr
/tərt. ed. N.Axundov.- Bakı, 2006.- Kitab III.- S.111.
2007
1000. Abbasov, Z. Vaqif poeziya günləri bərpa olundu...:
Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 290 illiyi ilə əlaqədar
Şuşa Şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarədinin müdiri ilə söhbət
/Zahid Abbasov; söhbəti apardı C.Tağıyev //Mədəniyyət.- 2007.-
7 dekabr.- S.3.
1001. Baratoğlu, B. Görkəmli Azərbaycan şairi, Qarabağ xa-
nının vəziri Molla Pənah Vaqifin (1717-1797) qəbri; Molla Pənah
Vaqifin evinin qarşısındakı büstü; Vaqif poeziyası günləri. Şuşa
şəhəri. 1982-ci il; Molla Pənah Vaqifin məqbərəsi: [fotoşəkillər]
//Baratoğlu Babək. Qarabağ: dünən, bu gün fotoşəkillərdə.- Bakı,
2007.- S.18-21.
1002. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif //Türk xalqları ədəbiy-
yatı: [4 cilddə] /tərt. ed. N.Cəfərov.- Bakı, 2007.- C.III: Yeni
dövr.- S.83-104.
213
Molla Pənah Vaqif
1003. Ədəbiyyat: [bölmədə M.P.Vaqifin yaradıcılığından da
verilmişdir] //Azərbaycan etnoqrafiyası: üç cilddə.- Bakı, 2007.-
C.III.- S.268-270.
1004. Hüseynov, Y. “Qarabağnamələr”in mənbəşünaslıq ba-
xımından öyrənilməsi tarixindən: [məqalədə M.P.Vaqifin həyatı-
nın öyrənilməsi tarixindən də verilmişdir /Yunus Hüseynov
//“Qarabağnamələr” Azərbaycan tarixini öyrənmək üçün mənbə
kimi.- Bakı, 2007.- S.18.
1005. Hüseynov, Y. Qarabağ xanlığının yaranması və icti-
mai-siyasi quruluşu: [məqalədə M.P.Vaqifin saray fəaliyyəti haq-
qında da verilmişdir] /Yunus Hüseynov //“Qarabağnamələr”
Azərbaycan tarixini öyrənmək üçün mənbə kimi.- Bakı, 2007.-
S.49-51.
1006. Hüsеynоv, Y. Molla Pənah Vaqif haqqında /Yunus
Hüseynov //“Qarabağnamələr” Azərbaycan tarixini öyrənmək
üçün mənbə kimi.- Bakı, 2007.- S.18,49-51.
1007. Xəlilzadə, F. Dövründən gileyli şair: Molla Pənah
Vaqif – 290 /Flora Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2007.- 21 noyabr.-
S.11.
1008. XVIII əsr Azərbaycan ədəbi dilinin morfoloji xüsu-
siyyətləri: [məqalədə M.P.Vaqifin əsərlərindən də nümunələr
verilmişdir] //Azərbaycan ədəbi dili tarixi: 4 cilddə.-Bakı, 2007.-
C.II: XVII-XVIII əsrlər.- S.306-324.
1009. XVIII əsr mədəniyyəti: [məqalədə M.P.Vaqif haqqın-
da da verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-
Bakı, 2007.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.-S.594-595.
1010. Qarabağ xanlığı: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da
verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: ali məktəblər üçün dərslik.-Bakı,
2007.- C.I: Ən qədim zamanlardan XX əsrədək.- S.564.
1011. Qazaxlılar və şuşalılar Bakıda Vaqif poeziya bayra-
mı keçirmişlər: [R.Behbudov adına Mahnı Teatrında Vaqifin
290 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.-
2007.- 14 dekabr.- S.2.
1012. Mədətli, N. Molla Pənah Vaqif Tərtərdə yaşamışdır
/Nübar Mədətli //Yeni Tərtər.- 2007.- 2 yanvar.
214
 Biblioqrafiya
1013. Məmmədov, S. XVIII əsrdə Azərbaycan mədəniyyəti.
Maarif, elm: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir.-
S.224] //Məmmədov S. Azərbaycan tarixi: (Ən qədimdən 2006-cı
ilədək): dərslik.- Bakı, 2007.- S.222-226.
1014. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və yaradıcılı-
ğı haqqında qısa məlumat] //Qazaxdadır: Qazax şair, yazıçı və
aşıqları.- Bakı, 2007.- S.21-22.
1015. Molla Pənah Vaqif – 290 //Əlamətdar və tarixi günlər
təqvimi – 2006 /M.F.Axundov adına Dövlət Kitabxanası.-Bakı,
2007.- S.93-95.
1016. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Ədəbiyyat: Test
tapşırıqları: Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərs vəsaiti.-Bakı,
2007.- S.106-111.
1017. Pirsultanlı, S.P. M.P.Vaqif və Ağqız oğlu Piri //Pirsul-
tanlı Səndik Paşa. Publisistika və folklor.- Bakı, 2007.-S.171-175.
1018. Salmanlı, R. Poeziya bayramı: [Vaqif poeziya günləri
haqqında] /R.Salmanlı //Azərbaycan.- 2007.- 9 dekabr.
1019. Vaqif Molla Pənah //Cəfərov Telman, Əhmədova
Şəhla, Məmmədova Çimnaz. Məktəblinin ədəbiyyat lüğəti.- Bakı,
2007.- S.204-207.
1020. Vaqif, yad et səni yad eyləyəni: M.P.Vaqif – 290:
[Mahnı Teatrında keçirilmiş Vaqif Poeziya Günləri haqqında]
//Şuşa.- 2007.- Dekabr.- S.1.
1021. Vurğun, S. Vaqif /Səməd Vurğun //Türk xalqları ədə-
biyyatı: 4 cilddə /tərt. ed. N.Cəfərov.- Bakı, 2007.- C.IV: Ən yeni
dövr.- S.50-66.
2008
1022. Əliyev, H. Dağlıq Qarabağ fəallarının yığıncağında
H.Ə.Əliyevin nitqindən (Xankəndi, 14 yanvar 1982-ci il):
[M.P.Vaqifdən də söhbət açmışdır] //Heydər Əliyev və
mədəniyyət: 3 cilddə.- Bakı, 2008.- C.I.- S.133-135.
***
215
Molla Pənah Vaqif
1023. Cərulla qızı, N. Orta əsrlərin gerçək insan axtarışları:
[məqalədə M.P.Vaqifin yaradıcılığından da danışılır] //Nigar
Cərulla qızı. Etika: Qədim Şərqdə və Azərbaycanda şəxsiyyətin
mənəvi tərbiyəsi: dərs vəsaiti.- Bakı, 2008.- S.196-201.
1024. Çingizоğlu, Ə. Xanlığın idarəetmə aparatı: Vəzirlər və
səfirlər: [İbrahim xanın vəziri Molla Pənah Vaqif haqqında]
//Əmrаhоv Mаis, Cingizоğlu Ənvər, Həsənоv Hаbil. Qаrаbаğ
хаnlığı: dərs vəsаiti.- Bаkı, 2008.- S.39-41.
1025. Çobanov, M. Vaqif və Gürcüstan /Mədəd Çobanov
//Çobanov M. Azərbaycan-Gürcü ədəbi əlaqələri: (məqalələr top-
lusu).- Bakı, 2008.- S.43-45.
1026. Kazımlı, K. Həmişə təravətli poeziya /Kazım Kazımlı
//Yeni Mədəni-maarif.- 2008.- № 6.- S.76.
1027. Qasımov, X. Azərbaycanın mədəni həyatı XVIII
yüzillikdə: [məqalədə Molla Pənah Vaqifin həyat və
yaradıcılığından da verilmişdir] //Qasımov Xeyirbəy. Orta
əsrlərdə Azərbaycan ədəbiyyatı.- Bakı, 2008.- S.254-258.
1028. Sadıqova, Ş. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində durnalar
mövzusu: [Molla Pənah Vaqifin də durnalar mövzusuna müraciət
etdiyi qeyd olunur] /Şəfa Sadıqova //“Tərcüməşünaslıq və onun
müasir dövrdə rolu” respublika tələbə elmi-praktik konfransı:
Tezislər.- Bakı, 2008.- S.27-28.
1029. Salamoğlu, T. Vаqifi inkаrdаn nihilizmə qədər:
[Хаnəmirin “Vidаdi-Vаqiflə ədəbiyyаtımızdа bаşlаnаn-аyrılаn
yоl” yаzısı (“Yеni Аzərbаycаn” qəzеti, 23.02.2003-cü il, № 43)
haqqında] //Təyyаr Sаlаmоğlu (Cаvаdоv). Ən yеni Аzərbаycаn
ədəbiyyаtı məsələləri.- Bakı, 2008.- S.538-544.
1030. Seyidova, S. M.P.Vaqifin şeirlərində sinonimlər
/S.Seyidova //Tədqiqlər.-2008.-№ 1.-S.217-223.
1031. Səfərli, Ə. Vaqif (1717-1797) //Səfərli Ə.,Yusifli X.
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: (qədim və orta əsrlər tarixi): Ali
məktəblər üçün dərslik.- Bakı, 2008.- S.646-666.
1032. Sərvaz. Molla Vəli Vidadi – 300: [Qazax rayon
mədəniyyət sarayında keçirilən mərasimdə Vaqifdən də söhbət
açılmışdır] /Sərvaz //Ədəbiyyat qəzeti.- 2009.- 12 iyun.- S.2.
216
 Biblioqrafiya
1033. Süleymanlı, Ş. Vaqif Molla Pənah (1717-1797)
//Süleymanlı Şamil. Azərbaycan ədəbiyyatı ensiklopediyası (ən
qədim dövrlərdən 1920-ci ilədək).- Bakı, 2008.- C.I.- S.139-144.
1034. Vaqif Molla Pənah (1717-1797) //Cəlil Məmməd-
quluzadə Ensiklopediyası.- Bakı, 2008.- S.291.
2009
1035. Cəbrayılov, İ. XVIII əsrdə Azərbaycan mədəniyyəti:
[məqalədə M.P.Vaqifin fəaliyyətindən də danışılır] //Cəbrayılov
İntiqam. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamandan XIX yüzilliyin
sonunadək): Ali məktəblər üçün mühazirə mətnləri.- Bakı, 2009.-
S.372-373.
1036. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında qısa məlumat] //Cəfərov N., Araslı N.,
Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: Ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 2009.- S.93-95.
1037. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında qısa məlumat] //Cəfərov N., Kərimli T.,
Əsgərli Z., Bakıxanova A. Ədəbiyyat: Ümumtəhsil məktəblərinin
10-cu sinfi üçün dərslik.- Bakı, 2009.- S.108-117.
1038. Əlimirzəyev, X. Vaqif poeziyasının lirik qəhrəmanı
//Əlimirzəyev Xalid. Klassiklərimizin ideal və poetik sənət
dünyası: 2 cilddə.- Bakı, 2009.- C.I.- S.278-289.
1039. Əlioğlu, M. Gözəllik tükənməzdir: [Vaqif poeziyası
haqqında] //Əlioğlu M. Darıxan adamlar.- Bakı, 2009.- C.1.-
S.78-84.
1040. Əlioğlu, M. Vaqif sevirdi, Vaqif sevilir: anadan olma-
sının 250 illiyi münasibətilə //Əlioğlu M. Darıxan adamlar: 2
cilddə.- Bakı, 2009.- C.I.- S.310-319.
1041. Əlioğlu, M. Vaqif və Vidadi //Əlioğlu M. Darıxan
adamlar: 2 cilddə.- Bakı, 2009.- C.I.- S.85-93.
1042. Hüseynov, R. Molla Pənah Vaqif: [İzomaterial]
/heykəltəraşlar: Q.Sucəddinov, A.Mustafayev //Hüseynov Rafael.
Söz məbədi: Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı
Muzeyi.- Bakı, 2009.- S.31.
217
Molla Pənah Vaqif
1043. Xəlilov, S. Vaqif, Vaqif və üç Vaqif /S.Xəlilov //525-
ci qəzet.- 2009.- 10 iyun.
1044. Xəlilzadə, F. Vidadi kədəri – Vətən sevgisi: Klassiklə-
rimizi oxuyarkən: [Molla Vəli Vidadidən bəhs edən məqalədə
Vaqifdən də söhbət açılır] /Flora Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2009.-
14 noyabr.- S.7.
1045. XVIII yüzildə Azərbaycan mədəniyyəti: Mədəni
inkişaf dayaqları: [məqalədə M.P.Vaqifin ədəbi fəaliyyəti
haqqında da verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: uzaq keçmişdən
1870-ci ilə qədər: [dərslik].- Bakı, 2009.- S.564-268.
1046. İsmayılova, N. “Varlıq” jurnalında Şimali Azərbaycan
ədəbiyyatı və ədəbiyyatşünaslığı haqqında elmi məqalələrin
tədqiqi: [“Varlıq” jurnalında M.P.Vaqifdən bəhs edən məqalə-
lərdən bəhs olunur] /Nəzakət İsmayılova //İsmayılova N. “Varlıq”
jurnalı və Azərbaycan ədəbiyyatı: (1979-1995-ci illər).-Bakı,
2009.- S.63-68.
1047. Kərimli, T. Heydər Əliyev və klassik ədəbiyyat: [böl-
mədə Heydər Əliyevin qayğısı nəticəsində Vaqifin qəbri üzərində
məqbərəsinin ucaldılmasından da bəhs olunur] /Teymur Kərimli,
Vilayət Quliyev //Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı.-
Bakı, 2009.- S.147.
1048. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Azərbaycan ədəbiy-
yatı tarixi: Altı cilddə.- Bakı, 2009.- C.III.- S.650-678.
2010
1049. Cəfərov, N. Vidadidən Vaqifə /Nizami Cəfərov //Əsr-
lərdən əsrlərə: (çağdaş yazıçılar klassiklər və müasirləri haqqın-
da).- Bakı, 2010.- S.123-148.
1050. Cəmşidov, C. Campiero Bellinceri: Tanınmış italyan
şərqşünas-türkoloqunun tədqiqatları və “Molla Pənah Vaqif.
Həyatı və qoşmaları” adlı kitabı haqqında /Cəmşid Cəmşidov
//Ədəbiyyat qəzeti.- 2010.- 24 sentyabr.- S.5.
1051. Əhmədzadə, İ. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcı-
lığı haqqında] //Əhmədzadə İ. və başq. Ədəbiyyat: Qəbul imta-
hanlarına hazırlaşanlar, yuxarı sinif şagirdləri və müəllimlər üçün
218
 Biblioqrafiya
vəsait.- Bakı, 2010.- S.211-224.
1052. Hüseynov, Y. Qarabağda yaşayıb-yaradan şəxsiyyət-
lər: Mirzə Adıgözəl bəy, Mirzə Camal bəy Cavanşir Qarabaği,
Səfiqulu bəy Qarabaği, Qasım bəy Zakir və Molla Pənah Vaqif
haqqında /Yunis Hüseynov //Qarabağ.- 2010.- 17-29 sentyabr.- S.13.
1053. Qədimov, Ə. Lirikada Molla Pənah Vaqif və Qasım
bəy Zakir mövzuları //Qədimov Əjdər. XIX əsr Ordubad ədəbi
mühiti.- Bakı, 2010.- S.288-305.
1054. Molla Pənah Vaqifin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı
yaddaş //Əhmədzadə İ. Ədəbiyyat: Qəbul imtahanlarına hazırlaş-
malar: yuxarı sinif şagirdləri üçün vəsait.- Bakı, 2010.-S.225-337.
1055. Mustafayev, M. XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatına
münasibətdə sinfi baxışın formalaşması: XX əsrin 20-30-cu illər
tənqidində klassik irsə münasibət: [bölmədə M.P.Vaqif yaradıcılı-
ğından da bəhs olunur] /Məhəmmədəli Mustafayev //Mustafayev
Məhəmmədəli. XIX əsr ədəbi irsi ədəbiyyatşünaslıqda.- Bakı,
2010.- S.69.
1056. Mustafazadə, T. Xanlıq dövründə Qarabağda mədə-
niyyət: [bölmədə M.P.Vaqif yaradıcılığından da bəhs olunur]
//Mustafazadə Tofiq. Qarabağ xanlığı.- Bakı, 2010.- S.90-95.
1057. Pirsultanlı, S.P. Xəstə Qasım, Molla Pənah Vaqif, Qa-
sım bəy Zakir, Nəbati yaradıcılığında təcnis //Pirsultanlı Səndik
Paşa. Azərbaycan aşıq poeziyasında və yazılı poeziyasında təcni-
sin inkişaf tarixi.- Bakı, 2010.- S.44-52.
2011
1058. Azadə. Azərbaycan ədəbiyyatı XVII-XVIII əsrlərdə:
[bölmədə M.P. Vaqif yaradıcılığından da bəhs olunur] //Azadə
R. Mənəvi dünənimiz bu günün işığında.- Bakı, 2011.- S.124-
125, 141.
1059. Bəşirova, H. VIII sinifdə M.P.Vaqifin həyat və yaradı-
cılığı necə tədris olunmalıdır? /Həcər Bəşirova //Bakı təhsili.-
2011.- 25 fevral.- S.6.
1060. Hacıyev, T. Molla Pənah Vaqifin söz xəzinəsi /T.Hacı-
yev //Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi.- 2011.- № 1.- S.6-10.
219
Molla Pənah Vaqif
1061. Həsənov, F. Qacar, İbraim xan və Molla Pənah Vaqif
//Həsənov F. Müqəddəs 24 duyğular.- Bakı, 2011.- S.213-236.
1062. Quliyev, V. Molla Pənah Vaqifin şair oğlu: [Əli Ağa
Alim haqqında] /Vasif Quliyev //Şuşa.- 2011.- 31 yanvar.- S.8.
1063. Molla Pənah Vaqif və Yaqub Mahmudov haqda
film çəkilib: [Namiq Ağayev və Murad Muradovun quruluşunda
“Molla Pənah Vaqif” və “Tarixin izi ilə Yaqub Mahmudov”
sənədli filmləri] //Olaylar.- 2011.- 9 iyun.- S.16.
1064. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [qısa məlumat]
//Azərbaycan dili: dərs vəsaiti /Azərbaycan Dövlət İqtisad
Universiteti.- Bakı, 2011.- S.48-49.
1065. Müznib, Ə. Aşıq Pəri haqqında yanlış nəzəriyyə:
[məqalədə M.P.Vaqifdən də bəhs olunur] /Əlabbas Müznib
//Müznib Əlabbas. Azərbaycan ədəbiyyatından seçmələr.- Bakı,
2011.- S.228-232.
1066. Müznib, Ə. Aşıq Pəriyə mədaxil: [məqalədə M.P.Va-
qifdən də bəhs olunur] //Müznib Əlabbas. Azərbaycan ədəbiyya-
tından seçmələr.- Bakı, 2011.- S.243-245-247.
1067. Müznib, Ə. Molla Pənah Vaqif: [həyat və yaradıcılığı
haqqında] //Müznib Əlabbas. Azərbaycan ədəbiyyatından seçmə-
lər.- Bakı, 2011.-S.66-81.
1068. Müznib, Ə. Molla Vəli Vidadi: [bölmədə Vidadinin
Vaqiflə dostluğundan da söhbət açılır] /Əlabbas Müznib //Müznib
Əlabbas. Azərbaycan ədəbiyyatından seçmələr.- Bakı, 2011.-
S.46-50.
1069. Müznib, Ə.Qövsidir, Vaqif deyil: [Qövsinin “Sübhdən
gülzar içində çaldı bülbüli-ərğənin” qəzəlinin səhvən Vaqifə aid
edilməsi ilə bağlı] //Müznib Əlabbas. Azərbaycan ədəbiyyatından
seçmələr.- Bakı, 2011.-S.37-38.
2012
1070. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif (1717-1797): [həyat və
yaradıcılığı haqqında qısa məlumat] //Cəfərov N., Araslı N.,
Hüseynoğlu S. Ədəbiyyat: Ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi
üçün dərslik.- Bakı, 2012.- S.93-95.
220
 Biblioqrafiya
1071. Hacıyev, T. Molla Pənah Vaqifin dili /Tofiq Hacıyev
//Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi.- 2012.- Hissə I.- S.435-455.
1072. Xəlilzadə, F. Vidadi kədəri - Vətən sevgisi: [Molla
Vəli Vidadinin 300 illiyi münasibətilə yazılmış məqalədə Vaqif-
dən də bəhs olunur] /Flora Xəlilzadə //Kaspi.- 2012.- 28 yanvar.-
S.19.
1073. Xudiyev, N. M.P.Vaqifin dili //Xudiyev Nizami. Azər-
baycan ədəbi dili tarixi.- Bakı, 2012.- S.411-434.
1074. Kazımlı, K. Müqəddəs məbədgah: [Molla Pənah Vaqif
və Molla Vəli Vidadinin yaradıcılığı haqqında] /Kazım Kazımlı
//Mədəni həyat.- 2012.- № 11.- S.59.
1075. Ketsba, S. Gürcüstan Mədəniyyət nazirinin müavini
Svetlana Ketsbanın görkəmli müğənni və bəstəkar Müslüm
Maqomayevin 60 illiyinə həsr olunmuş təntənəli yubiley mərasi-
mində çıxışı: [çıxışda Azərbaycanın dahi şairi, Gürcüstanın
böyük dostu Molla Pənah Vaqifin şeirini söyləyib dostluq əlaqə-
lərindən söhbət açmışdır] /Ketsba Svetlana //Heydər Əliyev.
Müstəqilliyimiz əbədidir.- Bakı, 2012.- Kitab 41.- S.42.
1076. Qacar, Ç. Məhəbbət poeziyasının ustadı Molla Pənah
Vaqif //Qacar Çingiz. Azərbaycan qədim və orta əsrlərdə: Gör-
kəmli şəxsiyyətlər.- Bakı, 2012.- S.384-395.
1077. Qaraca, B. Şuşa, 29 iyul 1982-ci il: “Dağlıq Qarabağ
Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması” İctimai Birliyində ulu öndər
Heydər Əliyevin 1982-ci ilin iyulun 29-da Şuşada Molla Pənah
Vaqifin poeziya günlərində iştirakının 30-cu ildönümünə həsr
olunmuş “dəyirmi masa” keçirilmişdir /Bəxtiyar Qaraca //Azər-
baycan.- 2012.- 29 iyul.- S.2.
1078. Qazaxda Vaqif poeziya günü //Mədəniyyət.- 2012.-
10 avqust.- S.6.
1079. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Savalan.- 2012.- 8-
10 may.- S.2.
1080. Şakir, S.Z. Vaqifin yubileyində olarkən /Sabir Zabit
Şakir //Ömrün əbədiləşən illəri.- Bakı, 2012.- S.487.
1081. Şuşa – Azərbaycanın əvəzolunmaz mədəniyyət mər-
kəzidir: [Molla Pənah Vaqif haqqında da məlumat verilmişdir]
221
Molla Pənah Vaqif
//Şuşa - Pənahabad.- Bakı, 2012.- S.103.
1082. Şuşa sovet hakimiyyəti illərində: [Molla Pənah
Vaqifin məqbərəsinin açılışı haqqında da məlumat və şəkillər
verilmişdir.- S.92] //Şuşa - Pənahabad.- Bakı, 2012.- S.91-98.
1083. Ulu öndər Heydər Əliyev hər zaman Şuşaya böyük
diqqət və qayğı göstərmişdir: [Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin
Azərbaycanlı İcması” İctimai Birliyində ulu öndər Heydər
Əliyevin 1982-ci ilin iyulun 29-da Şuşada Molla Pənah Vaqifin
poeziya günlərində iştirakının 30-cu ildönümünə həsr olunmuş
“dəyirmi masa” keçirilmişdir] //Azərbaycan.- 2012.- 26 iyul.- S.2.
1084. Vəliyev, R. M.P.Vaqif “Bax”: Lüğət: [qəzəlin təhlili]
//Vəliyev Ramazan. Orta məktəbdə əruz vəznli əsərlərin tədrisi.-
Bakı, 2012.- S.91-94.
1085. Vəliyev, R. M.P.Vaqif “Görmədim”: Lüğət: [qəzəlin
təhlili] //Vəliyev Ramazan. Orta məktəbdə əruz vəznli əsərlərin
tədrisi.- Bakı, 2012.- S. 94-100.
2013
1086. Əliyev, H. Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışında
H.Ə.Əliyevin çıxışından, 14 yanvar 1982-ci il /Heydər Əliyev
//Sadıqlı A. Ümummilli lider Heydər Əliyev və Azərbaycan
ədəbiyyatı.- Bakı, 2013.- S.40-41.
***
1087. Böyük söz ustadı yad edildi: [Qazax Rayon Mədəniy-
yət və Turizm Şöbəsinin tabeliyində olan M.P.Vaqif və M.V.Vi-
dadinin xatirə muzeyində Azərbaycan poeziyasının görkəmli
nümayəndəsi Molla Pənah Vaqifə həsr olunmuş ədəbi-musiqili
tədbirin keçirilməsi haqqında] //Mədəniyyət.- 2013.- 10 aprel.-
S.12.
1088. Əhmədova, S. Zaman yaşa dolur, insan kamala: [mə-
qalədə M.P.Vaqif və S.Vurğunun “Vaqif” pyesi haqqında da
verilmişdir] //Əhmədova Salatın. Heydər Əliyev və ədəbi-tarixi
proses.- Bakı, 2013.- S.97-98.
1089. Fərəcov, S. Aşıq Valehin sənət dünyası: [Aşığın
222
 Biblioqrafiya
M.P.Vaqiflə yaradıcılıq əlaqələrindən də söhbət açılır] /S.Fərə-
cov //Ozan dünyası.- 2013.- № 2.- S.33.
1090. Hüseynov, Y. Şuşa xarici müdaxiləyə qarşı mübarizə-
də: [məqalədə Molla Pənah Vaqifin fəaliyyətindən də da söhbət
açılmışdır] //Hüseynov Yunis. Şuşa şəhərinin tarixi.-Bakı, 2013.-
S.28, 34.
1091. Hüseynov, Y. Şuşa mədəniyyətimizin mərkəzidir: [mə-
qalədə Molla Pənah Vaqifin həyat və yaradıcılığından da söhbət
açılmışdır] //Hüseynov Yunis. Şuşa şəhərinin tarixi.-Bakı, 2013.-
S.52-54.
1092. Xəlilov, N. Heca vəzninin Vaqif yaradıcılığında yeri
/Nizami Xəlilov //Dil və ədəbiyyat: Beynəlxalq elmi-nəzəri
jurnal.- 2013.- № 1 (85) - S.187-190.
1093. Kərimli, S. M.P.Vaqifin yaradıcılığının şagirdlərə
öyrədilməsi /Svetlana Kərimli //Azərbaycan dili və ədəbiyyatı
tədrisi.- 2013.- № 2.- S.56-58.
1094. Nuriyeva, X. Ədəbiyyat dərslərində şagirdlərin ekoloji
tərbiyəsi /Xatirə Nuriyeva //İsmayıllı xəbərləri.- 2013.- 30
yanvar.
1095. Pərvin. Unudulmaz sevgi şeirləri- “...bu kimdəndir
Bizə?”: [Molla Pənah Vaqif lirikası haqqında] /Pərvin //525-ci
qəzet.- 2013.- 4 may.- S.21.
1096. Pirsultanlı, S.P. Xəstə Qasım, Molla Pənah Vaqif,
Qasım bəy Zakir, Nəbati yaradıcılığında təsnis //Pirsultanlı Səd-
nik Paşa. Heca vəznli bayatı, qoşma və təcnislərin inkişaf xətti.-
Bakı, 2013.- S.153-163.
1097. Rüstəmov, F. M.P.Vaqif ana dili haqqında //Rüstəmov
F., İsayev İ. Pedaqoji irsimizdən: M.V.Vidadi, M.P.Vaqif,
Q.B.Zakir.- Bakı, 2013.- S.53-55.
1098. Rüstəmov, F. Molla Pənah Vaqif: Həyatı və yaradıcılı-
ğı: Molla Pənah Vaqifin həyatı //Rüstəmov F., İsayev İ. Pedaqoji
irsimizdən: M.V.Vidadi, M.P.Vaqif, Q.B.Zakir.- Bakı, 2013.-
S.42-48.
1099. Rüstəmov, F. M.P.Vaqifin təlim-tərbiyə haqqında
fikirləri: M.P.Vaqif əqli tərbiyə haqqında //Rüstəmov F., İsayev İ.
223
Molla Pənah Vaqif
Pedaqoji irsimizdən: M.V.Vidadi, M.P. Vaqif, Q.B.Zakir.- Bakı,
2013.- S.49-52.
1100. Rüstəmov, F. M.P.Vaqif estetik tərbiyə haqqında
//Rüstəmov F., İsayev İ. Pedaqoji irsimizdən: M.V.Vidadi,
M.P.Vaqif, Q.B.Zakir.- Bakı, 2013.- S.72-75.
1101. Rüstəmov, F. M.P.Vaqif əxlaq tərbiyəsi haqqında
//Rüstəmov F., İsayev İ. Pedaqoji irsimizdən: M.V.Vidadi,
M.P.Vaqif, Q.B.Zakir.- Bakı, 2013.- S.55-72.
1102. Rüstəmov, F. M.P.Vaqif qadın tərbiyəsi və ailə müna-
sibətləri haqqında //Rüstəmov F., İsayev İ. Pedaqoji irsimizdən:
M.V.Vidadi, M.P.Vaqif, Q.B.Zakir.- Bakı, 2013.- S.75-81.
1103. Səfərli, Ə. Həmid Araslı: Elm yollarında: [məqalədə
H.Araslının Vaqif haqqında yazılarından da verilmişdir] /Əlyar
Səfərli //Ədəbiyyat məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu-
nun Əsərləri.- Bakı, 2013.- C.XXIV.- S.166-172.
1104. “Şeyxizad” deyərlər bizlərə...”: Vaqif yolunun da-
vamçısı Kazım ağa Salik //Azadlıq.- 2013.- 25 aprel.- S.14.
2014
1105. Babayev, Y. Pedaqoji irsimiz tədqiq edilir: [professor
Fərrux Rüstəmov və professor İramin İsayevin “Pedaqoji
irsimizdən: M.V.Vidadi, M.P.Vaqif, Q.Zakir” kitabı haqqında]
/Yaqub Babayev //Azərbaycan məktəbi.- 2014.- № 2.- S.38-39.
1106. Babayev, Y. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Yaqub
Babayev. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi: XIII-XVIII əsrlər:
dərslik.- Bakı, 2014.- S.713-737.
1107. Cəfərli, Y. Molla Vəli Vidadinin yaradıcılığında
qürbət mövzusu: [Vaqif ilə deyişmələrindən, nəsihətlərindən də
bəhs olunur] /Yeqzar Cəfərli //Olaylar.- 2014.- 13 mart.- S.12.
1108. Cəfərli, Y. Romantizmdən realizmə: [Molla Pənah
Vaqifin yaradıcılığı haqqında] /Yeqzar Cəfərli //Olaylar.- 2014.-
10 aprel.- S.10.
1109. Cəfərov, N. Vaqifin Vurğunu: [iki dahi şair Səməd
Vurğun və Molla Pənah Vaqif haqqında] /Nizami Cəfərov //525-
ci qəzet.- 2014.- 29 mart.- S.16.
224
 Biblioqrafiya
1110. Elçin. “Aqoniya”, yoxsa təkamül: [M.P.Vaqif yaradıcı-
lığından da bəhs olunur] /Elçin //Elçin. “Aqoniya”, yoxsa
təkamül?: (XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatına bir nəzər).- Bakı,
2014.- S.32-33; Azərbaycan.- 2014.- № 2.- S.148-149, 155.
1111. Əfəndiyev, P. Molla Pənah Vaqif və Molla Cümə
//Əfəndiyev Paşa. Azərbaycan folklorşünaslığının problemləri –
VI.- Bakı, 2014.- S.201-224.
1112. Əfəndiyev, P. Molla Pənah Vaqif və Molla Cümə
/Paşa Əfəndiyev //Kredo.- 2014.- 5 iyul.- S.9; 12 iyul.- S.8-9.
1113. Əhmədov, H. Molla Pənah Vaqif: (1717-1797):
[pedaqoji fəaliyyəti haqqında] //Əhmədov H. Azərbaycan məktəb
və pedaqoji fikir tarixi.- Bakı, 2014.- S.70-71.
1114. Əliyev, K. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Əliyev
Kamran. Ədəbiyyat: Abituriyentlər üçün: (köməkçi vəsait).-Bakı,
2014.- S.116-124.
1115. Fərəcov, S. Poetik fikrin Vaqifi /Savalan Fərəcov
//Mədəniyyət.- 2014.- 9 aprel.- S.15.
1116. Hacıyev, Q. Qarabağ xanlığının daxili və xarici
siyasəti: Azərbaycanın görkəmli şairi, Qarabağ xanının vəziri
Molla Pənah Vaqif //Hacıyev Q., Əbdüləzimov Ə. Qarabağ tarixi:
Ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün fakültativ kursun tədris
vəsaiti.- Bakı, 2014.- S.36.
1117. XVIII əsr Azərbaycan mədəniyyəti: [məqalədə
M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir] //Azərbaycan tarixi: (ən
qədim zamanlardan - XXI əsrin ilk onilliklərinədək): ali
məktəblər üçün dərslik.- Bakı, 2014.- S.171.
1118. İsayev, İ. M.P.Vaqif əxlaq tərbiyəsi haqqında //İsayev
İramin. Pedaqoji irsimizdən: Molla Vəli Vidadidən Hacı Kərim
Sanılıyadək.- Bakı, 2014.- S.49-63.
1119. İsayev, İ. M.P.Vaqifin təlim-tərbiyə haqqında fikirləri:
M.P.Vaqif əqli təhsil haqqında //İsayev İramin. Pedaqoji
irsimizdən: Molla Vəli Vidadidən Hacı Kərim Sanılıyadək.-Bakı,
2014.- S.44-47.
1120. İsayev, İ. M. P.Vaqif ana dili haqqında //İsayev İramin.
225
Molla Pənah Vaqif
Pedaqoji irsimizdən: Molla Vəli Vidadidən Hacı Kərim
Sanılıyadək.- Bakı, 2014.- S.47-49.
1121. İsayev, İ. M.P.Vaqif estetik tərbiyə haqqında //İsayev
İramin. Pedaqoji irsimizdən: Molla Vəli Vidadidən Hacı Kərim
Sanılıyadək.- Bakı, 2014.- S.64-66.
1122. İsayev, İ. M.P.Vaqif qadın tərbiyəsi və ailə müna-
sibətləri haqqında //İsayev İramin. Pedaqoji irsimizdən: Molla
Vəli Vidadidən Hacı Kərim Sanılıyadək.- Bakı, 2014.-S.67-72.
1123. İsayev, İ. Molla Pənah Vaqif: Həyatı və yaradıcılığı:
Molla Pənah Vaqifin həyatı //İsayev İramin. Pedaqoji irsimizdən:
Molla Vəli Vidadidən Hacı Kərim Sanılıyadək.- Bakı, 2014.-
S.38-43.
1124. Qasımov, Ş. Xanlıqların sosial-iqtisadi və mədəni hə-
yatı: [məqalədə M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir] //Qasımov
Şikar. Azərbaycan tarixi: texniki ali məktəblər üçün dərslik.-Bakı,
2014.- S.272-273.
1125. Qubadov, Q. Qoşma janrının mənşəyi və klassik
Azərbaycan ədəbiyyatında yeri: [M.P.Vaqifin qoşmalarından da
bəhs olunur] /Qədim Qubadov //Ədəbiyyat məcmuəsi: Nizami
adına Ədəbiyyat İnstitutunun gənc alimləri üçün: xüsusi bura-
xılış.- Bakı, 2014.- S.170-175.
1126. Mahmudova, A. XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatında
Füzuli təsiri: [məqalədə Füzuli və M.P.Vaqif yaradıcılığının mü-
qayisəli təhlili də verilmişdir] /Aynurə Mahmudova //Ədəbiyyat
məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Əsərləri: Xüsusi
buraxılış.- Bakı, 2014.- Cild XXV.- S.76-85.
1127. Paşayev, A. Vaqif 1: [şairin təxəllüsü haqqında] //Pa-
şayev Aydın. Azərbaycan təxəllüslərinin izahlı sözlüyü.- Bakı,
2014.- S.391.
1128. Rəfili, O. Molla Pənah Vaqifin lirikası //Rəfili Oqtay.
Fələstin çoxbucaqlısı.- Bakı, 2014.- S.158-160.
1129. Romantizmdən realizmə: [M.P.Vaqif haqqında]
//Olaylar.- 2014.- 9 aprel.
1130. Vurğun, S. Vaqif //Səməd Vurğun. Ayrılarmı könül
candan.- Bakı, 2014.- S.325-423.
226
 Biblioqrafiya
2015
1131. Əzimova, X. Molla Pənah Vaqifin poeziya günləri
keçirilmişdir: [Qazaxda] /Xuraman Əzimova //Göyəzən.- 2015.-
4 sentyabr.- S.4.
1132. Fərəcov, S. “Vaqif, yardan eşit gələn cavabı...”
/Savalan Fərəcov //Mədəniyyət.- 2015.- 7 oktyabr.- S.14.
1133. Kamal, R. Molla Pənah Vaqif və Səməd Vurğun: felin
enerjisi: Linqvistik etüd /Rüstəm Kamal //Ədəbiyyat qəzeti.-
2015.- 13 fevral.- S.5.
1134. Kamal, R. Molla Pənah Vaqif: Sözün tarixi /Rüstəm
Kamal //Ədəbiyyat qəzeti.-2015.- 31 oktyabr.- S.12.
1135. Qarayev, Y. Tarixin Qarabağ yaddaşı – dünən və bu
gün: [məqalədə Molla Pənah Vaqifin Qarabağdakı fəaliyyəti
haqqında da söhbət açılmışdır.- S.534-535] //Yaşar Qarayev.
Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə.- Bakı, 2015.- C.IV.- S.505-547.
1136. Mansurova, Z. Azərbaycan ədəbiyyatında tənqidi rea-
lizmin banisi – Molla Pənah Vaqif /Zərəngiz Mansurova
//Azərbaycan.- 2015.- 6 aprel.
1137. Musayev, Q. Azərbaycanlıların gürcü gardaşı- Zezva:
[şərqşünas Zezva Medulaşvilidən bəhs edən məqalədə onun
Molla Pənah Vaqifin 12 şeirini tərcümə etdiyindən, “M.P.Vaqif
haqqında məktub” adlı elmi iş yazdığından da bəhs olunur]
/Qəhrəman Musayev //Region press.- 2015.- 15 yanvar.- S.6.
1138. Novruzov, T. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Nov-
ruzov Tərlan. Müstəqillik dövründə Azərbaycan ədəbiyyatına
dövlət qayğısı.- Bakı, 2015.- S.164-172.
1139. Nuriyeva, İ. XVIII əsrdə Azərbaycan mədəniyyəti:
[məqalədə M.P.Vaqif haqqında da verilmişdir] //Nuriyeva İradə.
Azərbaycan tarixi: ən qədim zamalardan – XXI əsrin əvvəllərinə-
dək: ali məktəblər üçün dərslik.- Bakı, 2015.- S.169-170.
1140. YUNESKO 2016-cı ili İmadəddin Nəsimi və Molla
Pənah Vaqif ili elan edəcək //Mədəniyyət.- 2015.- 28 dekabr.
227
Molla Pənah Vaqif
2016
Molla Pənah Vaqifin 300 illiyi qarşısında
1141. Abbaslı, T. Bir eldə ki - Səntək şair olmaya, eli, o
obanı, o xalqı... görkəmli Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqif
haqqında /Tahir Abbaslı //Mədəniyyət.- 2016.- 6 aprel.- S.13.
1142. Bayramov, A. Molla Pənah Vaqif və “Vaqif” pyesi:
Səməd Vurğun – 110 /Adilxan Bayramov //Mədəniyyət.- 2016.-
16 mart.- S.12-13.
1143. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqif yaxud milli intibah
şairinin yubileyinə ön söz: Molla Pənah Vaqif - 300 /Nizami
Cəfərov //Ədəbiyyat qəzeti.- 2016.- 30 iyul.- S.16-17.
1144. Cəfərov, N. Hər oxuyan Molla Pənah olmaz yaxud
Vaqifin fəlsəfəsi /Nizami Cəfərov //Cəfərov N. Ədəbiyyatın
müstəqilliyindən müstəqilliyin ədəbiyyatına.- Bakı, 2016.- S.24-
29; Ədəbiyyat qəzeti.- 2016.- 23 aprel.- S.22.
1145. Əziz oxucular!: [təqvimin budəfəki sayının
M.P.Vaqifin 300 illik yubileyinə həsr olunması ilə əlaqədar]
//Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Bakı, 2016.- S.1.
1146. Xəlilzadə, F. Vaqif canlanırdı Cıdır düzündə: Şuşanın
işğalından 20 il ötür /Flora Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2016.- 26
oktyabr.- S.8.
1147. İsmayıl, E. M.P.Vaqifin poeziya günü keçirilmişdir:
[Qazaxda] /Elçin İsmayıl //Göyəzən.- 2016.- 31 avqust.- S.2.
1148. Kaseinov, D. Molla Pənah Vaqifi Türk dünyasına
tanıtmaq istəyirik: [TÜRKSOY-un baş katibi D.Kaseinov
müsahibəsində Daimi Şuranın Şəkidə keçirilən 34-cü toplantı-
sında 2017-ci ilin Molla Pənah Vaqif ili elan edilməsi ilə əlaqədar
qəbul edilmiş qərar haqqında da söhbət açır] /Düsen Kaseinov;
müsahibəni apardı Pərvin //525-ci qəzet.- 2016.- 13 dekabr.- S.7.
1149. Qaraoğlu, F. Tarixdə iz buraxanlar: Molla Pənah
Vaqif /Fazil Qaraoğlu //Bakı xəbər.- 2016.- 3 iyun.- S.13.
1150. Qaraoğlu, F. Tarixdə iz buraxanlar: Molla Pənah
Vaqif /Fazil Qaraoğlu //Bakı-xəbər.- 2016.- 22 iyul.
228
 Biblioqrafiya
1151. Molla Pənah Vaqif (1717-1797) //Azərbaycan
ədəbiyyatı antologiyası.- Bakı, 2016.- C.I: Poeziya.- S.45.
1152. Molla Pənah Vaqif - 300 illiyi //Əlamətdar və tarixi
günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Bakı,
2016.- S.382.
1153. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [qısa məlumat]
//Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Bakı, 2016.- S.38.
1154. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [Molla Pənah Vaqifin
latın qrafikası ilə çap olunan Əsərləri haqqında] //Əlamətdar və
tarixi günlər təqvimi - 2017 /Azərbaycan Milli Kitabxanası .-
Bakı,2016.-S.234.
1155. 300 il - Molla Pənah Vaqif: [Heydər Əliyevin 1969-
cu il 12 avqust tarixli iclasında M.P.Vaqifin Qazaxda ev muzeyi-
nin yaradılması və Şuşada məzarının üzərində məqbərəsinin yara-
dılması ilə əlaqədar verdiyi qərarlar haqqında] //Əlamətdar və
tarixi günlər təqvimi - 2017 /Azərbaycan Milli Kitabxanası .-
Bakı, 2016.- S.74,112,178.
2017
Molla Pənah Vaqif – 300
1156. Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin 300
illik yubileyinin keçirilməsi haqqında: Azərbaycan Respublika-
sı Prezidentinin Sərəncamı, 12 yanvar 2017-ci il //Azərbaycan.-
2017.- 13 yanvar.- S. 3; Azərbaycan: jurnal.-2017.- № 2. - S.3-4;
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı tədrisi: elmi-metodik jurnal.-
2017.- № 1.- S.3; Göyəzən.- 2017.- 15 fevral, 10 may.- S.1.
***
1157. Abbaslı, T. Molla Pənah Vaqif: On səkkizinci yüzil
xanlarından birinin vəziri, poeziyasının isə padşahı...: Vaqif,
Molla Pənah – 300 /Tahir Abbaslı //Mədəniyyət.- 2017.- 5 aprel.-
S.15.
1158. Allahmanlı, M. “Vaqif” dastanı //Allahmanlı Mahmud.
229
Molla Pənah Vaqif
Təxəllüsü Vaqif, nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.307-315.
1159. Allahmanlı, M. Dədə Qorquddan Qurbaniyə, Qurbani-
dən Vaqifə //Allahmanlı Mahmud. Təxəllüsü Vaqif, nəzmi
dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.138-186.
1160. Allahmanlı,M. Əhməd Yasəvidən Xətaiyə, Xətaidən
Vaqifə /Mahmud Allahmanlı //Allahmanlı M. Təxəllüsü Vaqif,
nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.187-213.
1161. Allahmanlı,M. Qarabağ ədəbi mühiti və Molla Pənah
Vaqif /Mahmud Allahmanlı //Allahmanlı M. Təxəllüsü Vaqif,
nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.61-137.
1162. Allahmanlı,M. Milli intibah və Molla Pənah Vaqifin
millilik konsepsiyası /Mahmud Allahmanlı //Allahmanlı M.
Təxəllüsü Vaqif, nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.9-60.
1163. Allahmanlı,M. Molla Pənah Vaqif və Məhtimqulu
Fəraqi /Mahmud Allahmanlı //Allahmanlı M. Təxəllüsü Vaqif,
nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.316-328.
1164. Allahmanlı,M. Molla Vəli Vidadi və Molla Pənah
Vaqif /Mahmud Allahmanlı //Allahmanlı M. Təxəllüsü Vaqif,
nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.- S.214-306.
1165. Allahmanlı, M. Ön söz əvəzi /Mahmud Allahmanlı
//Allahmanlı M. Təxəllüsü Vaqif, nəzmi dürəfşan.- Bakı, 2017.-
S.4-8.
1166. Anar. Səməd Mənsurun qayıdışı: [ədəbiyyatşünas
Nizami Cəfərovun şair Səməd Mənsura həsr etdiyi kitabdan bəhs
edən məqalədə M.P.Vaqifin “Görmədim” şeirindən də söhbət
açılır] /Anar //525-ci qəzet.- 2017.- 11 mart.- S.11, 13.
1167. Ankarada “Molla Pənah Vaqif ili”nin açılışı oldu:
[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Qurumu tərəfindən düzənlənən
tədbir haqqında] //525-ci qəzet.-2017.- 3 mart.- S.4;Ədəbiyyat
qəzeti.- 2017.- 4 mart.- S.25.
1168. Ankarada “Molla Pənah Vaqifin anım ili”nin açılışı
keçiriləcək //Mədəniyyət.- 2017.- 1 mart.- S.2.
1169. Azəri, L. Ədəbi məktəb yaratmış ölməz sənətkar:
Molla Pənah Vaqif – 300: Böyük şair haqqında kitabın və elek-
tron məlumat bazasının təqdimatı keçirildi: [M.F.Axundzadə
230
 Biblioqrafiya
adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında professor Nizami Cəfə-
rovun “Molla Pənah Vaqif” adlı kitabının təqdimatının ke-
çirilməsi haqqında] /L.Azəri //Mədəniyyət.- 2017.- 14 aprel.- S.4.
1170. Azəri, L. “Xəyalını xəyalıma saz eylə”: Vaqifin 300
illiyi münasibətilə ədəbi-bədii kompozisiya təqdim edildi /Lalə
Azəri //Mədəniyyət.- 2017.- 5 iyul.- S.2.
1171. AzMİU-da Vaqifin 300 illiyi münasibəti ilə elmi
seminar //Azərbaycan müəllimi.- 2017.- 29 aprel.- S.4.
1172. Bayramov, A. Molla Pənah Vaqif və “Vaqif” pyesi: II
yazı /Adilxan Bayramov //Mədəniyyət.- 2017.- 22 fevral.- S.12.
1173. Bəşirov, V. Böyük şair, ictimai xadim: Molla Pənah
Vaqif – 300 /Vidadi Bəşirov //Azərbaycan müəllimi.- 2017.- 25
fevral.- S.10.
1174. Cabbarov, M. “Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah
Vaqifin 300 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncamının icrası barədə: Azərbay-
can Respublikası Təhsil nazirinin əmri, 7 aprel 2017-ci il /Mikayıl
Cabbarov //Azərbaycan müəllimi.- 2017.- 15 aprel.- S.3.
1175. Camalov, K. Molla Pənah Vaqif milli ənənələri ilə
seçilən ədəbi məktəb yaradıb /Kamal Camalov //Göyəzən.- 2017.-
10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.4; Şərq qapısı.- 2017.- 30 iyun.- S.1.
1176. Cəfərov, İ. Molla Pənah Vaqif: Mollanəsrəddinçilərin
xüsusi ehtiramla yad etdikləri şair /İman Cəfərov //525-ci qəzet.-
2017.- 20 aprel.- S.6; 21 aprel.- S.4.
1177. Cəfərov, N. “Doğru halət görmədim”... “Həpsi rəng-
dir” //Cəfərov Nizami. Səməd Mənsurun poeziyası.- Bakı, 2017.-
S.61-69.
1178. Cəfərov, N. Xalqın böyük şairi: Molla Pənah Vaqif -
300 /Nizami Cəfərov //Azərbaycan.- 2017.- 19 aprel.- S.7; Göyə-
zən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.2.
1179. Cəfərov, N. “Mənə naz et”...: [bölmədə Səməd Mən-
surun Vaqif şeirlərindən bəhrələndiyindən də bəhs olunur]
//Cəfərov Nizami. Səməd Mənsurun poeziyası.- Bakı, 2017.-
S.33-34.
1180. Cəfərov, N. Molla Pənah Vaqifin həyat və yaradıcılığı:
231
Molla Pənah Vaqif
M.P.Vaqif – 300 /Nizami Cəfərov, Asya Bəkirova //Təhsil
problemləri.- 2017.- 24 aprel.
1181. Cəfərov, N. Vaqifin dövrü, həyatı və dünyagörüşü:
Molla Pənah Vaqif – 300 /Nizami Cəfərov //Azərbaycan.- 2017.-
№ 2.- S.5-19; № 3.- S.56-68.
1182. Eldarqızı, Z. “Tamaşaçılarım məni mənfi obrazda gör-
mək istəmir”: [İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının
aktrisası Z.Eldarqızı müsahibəsində Türkiyədə iştirakçısı olduğu
M.P.Vaqifin 300 illik tədbirindən də söhbət açmışdır] /Zülfiyyə
Eldarqızı; müsahibəni apardı İradə Sarıyeva //Bakı xəbər.- 2017.-
8-9 mart.- S.11.
1183. Əliyev, K. Molla Pənah Vaqif realizmi və folklor
/Kamran Əliyev //Kaspi.- 2017.- 10-12 iyun.- S.15.
1184. Əliyev, S. Qazaxda Molla Pənah Vaqifin 300 illik
yubileyi təntənə ilə qeyd edildi: [Qazax rayonunda şairin yubileyi
ilə əlaqədar keçirilən silsilə tədbirlər haqqında] /Sabir Əliyev
//Azərbaycan.- 2017.- 17 may.- S.8.
1185. Əliyeva, A. Gözəllik və həqiqət şairi: Molla Pənah
Vaqif /Aynurə Əliyeva //Azad Azərbaycan.- 2017.- 3 fevral.- S.7.
1186. Əliyeva, M. Vaqif müasir Azərbaycan poeziyasının
banisidi /Mehriban Əliyeva //Göyəzən.- 2017.- 7 iyun.- S.4.
1187. Əzimova, X. Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah
Vaqifin doğum günü qeyd olunmuşdur: [Qazax Rayon İcra Haki-
miyyətinin Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax zona filialı ilə
birgə keçirdiyi tədbir haqqında] /Xuraman Əzimova //Göyəzən.-
2017.- 13 aprel.- S.3.
1188. Həbibbəyli, İ. Molla Pənah olan şair /İsa Həbibbəyli
//Azərbaycan.- 2017.- 28 fevral.- S.9; Göyəzən.- 2017.- 10 may.-
Xüsusi buraxılış.- S.3.
1189. Həyat və yaradıcılığı: Molla Pənah Vaqif – 300
//Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.1.
1190. Hüseynov, F. “Könüldən-könülə yollar görünür”:
Molla Pənah Vaqifin 300 illiyinə həsr olunmuş aşıq konserti:
[Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] /Fariz Hüseynov
//Mədəniyyət.- 2017.- 17 may.- S.3.
232
 Biblioqrafiya
1191. Hüseynova, G. Molla Pənah Vaqifin 300 illik yubileyi
qeyd olunub: [Şabran rayon Ağbaş kənd orta məktəbində
keçirilən tədbir haqqında] /Gülər Hüseynova //Azərbaycan
müəllimi.- 2017.- 5 may.- S.10.
1192. Xeyransa. AMEA-da böyük Azərbaycan şairi Molla
Pənah Vaqifin 300 illik yubileyinə həsr olunan tədbir keçirilib
/Xeyransa //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 8 aprel.- S.2.
1193. Xəlilzadə, F. Cahan mülkünün əbədi halı /Flora
Xəlilzadə //Kaspi.- 2017.- 24-29 iyun.- S.7.
1194. İsmayıl, E. Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300
illik yubileyi rayonumuzda böyük təntənə ilə qeyd olunmuşdur:
[Qazaxda keçirilən yubiley tədbirləri haqqında] /Elçin İsmayıl
//Göyəzən.- 2017.- 7 iyun.- S.1-2.
1195. Kamal, R. İki Vaqifin məsdər istəyi: Linqistik etüd:
[M.P.Vaqif və Vaqif Səmədoğlu yaradıcılığının müqayisəli
təhlili] /Rüstəm Kamal //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 15 aprel.- S.23.
1196. Kamal, R. Molla Pənah Vaqifin güzgüsü /Rüstəm
Kamal //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 20 may.- S.25.
1197. Kazımova, F. Molla Pənah Vaqif - rəvayətləşən tarix
/Fəridə Kazımova //Folklor və etnoqrafiya.- 2017.- № 2.- S.43-48.
1198. Kənd kitabxanalarının tədbirləri: [Neftçala rayonun-
da “İslam həmrəyliyi ili”nə həsr olunan, Qazax rayon kitabxana-
sında isə Molla Pənah Vaqifin 300 illik yubileyinə həsr olunmuş
“Uzaqgörən və müdrik dövlət xadimi” adlı ədəbi kompozisiyanın
keçirilməsi haqqında] //Mədəniyyət.-2017.- 28 aprel.- S.11.
1199. Kitabxanada Vaqifin 300 illiyinə həsr olunmuş
tədbir: [Sabunçu rayon MKS-nin 1 saylı filialında]
//Mədəniyyət.- 2017.- 17 iyun.- S.14.
1200. Kitabxanada Vaqifin yaradıcılığına həsr olunmuş
poeziya axşamı: [Şəki şəhər Nakam adına Mərkəzi kitabxanada]
//Mədəniyyət.- 2017.- 3 fevral .- S.11.
1201. “Könüldən könülə yollar görünür”: Vaqifin 300 illik
yubileyinə həsr olunmuş aşıq konserti: [Aşıqlar Birliyində]
//Mədəniyyət.- 2017.- 19 aprel.- S.2.
1202. Qaraoğlu, F. Tarixdə iz buraxanlar: Molla Pənah
233
Molla Pənah Vaqif
Vaqif /Fazil Qaraoğlu //Bakı-xəbər.- 2017.- 30 iyun.
1203. Qarayev, Ə. Ön söz /Əbülfəs Qarayev //Cəfərov N.
Molla Pənah Vaqif.- Bakı, 2017.- S.5-6.
1204. Qurbanova, İ. Molla Pənah Vaqif ədəbi məktəbi
/İlhamə Qurbanova //Göyəzən.- 2017.- 7 iyun.- S.4.
1205. M.P.Vaqif Azərbaycan mədəniyyəti tarixində
//Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.4.
1206. M.P.Vaqifin 300 illiyi ilə əlaqədar yubiley mərasimi-
nin keçirilməsi haqqında: Qazax Rayonu İcra Hakimiyyəti baş-
çısının Sərəncamı, 31 mart 2017-ci il /Rəcəb Babaşov //Göyəzən.-
2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.1
1207. Məhəbbət və gözəllik şairi: [Xətai rayon 3 saylı MKS-
də eyniadlı tədbirin keçirilməsi haqqında] //Mədəniyyət.- 2017.-
1 fevral.- S.15.
1208. Məmmədov, A. “Molla Pənah Vaqif və folklor” möv-
zusunda elmi konfrans keçirilib: [AMEA Nizami adına Ədəbiyyat
İnstitutunda] /A.Məmmədov //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 24 iyun.- S.27.
1209. Mikayılov, Ş. Molla Pənah Vaqifin yaradıcılıq xüsu-
siyyətləri /Şəmistan Mikayılov //Azərbaycan müəllimi.- 2017.- 18
mart.- S.14.
1210. Mirməmməd, G. Sabahın Vaqifi, hardasan? /Gülcahan
Mirməmməd //Mədəniyyət.- 2017.- 17 may.- S.11.
1211. Molla Pənah Vaqif – 300: Azərbaycançılıq məfkurəsi:
[Naxçıvan Dövlət Universitetində keçirilən elmi konfrans
haqqında] //Mədəniyyət.- 2017.- 10 mart.- S.10.
1212. Molla Pənah Vaqif haqqında kitab və elektron baza
təqdim edilib: [M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada keçirilən
Nizami Cəfərovun kitabının təqdimat mərasimi haqqında] //525-ci
qəzet.- 2017.- 14 aprel.- S.2.
1213. Molla Pənah Vaqif haqqında kitabın təqdimatı:
[M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında
professor Nizami Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” adlı kitabının
təqdimatı keçiriləcək] //Mədəniyyət.- 2017.- 12 aprel.- S.2.
1214. Molla Pənah Vaqif” kitabının təqdimatı olub:
[M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında profes-
234
 Biblioqrafiya
sor Nizami Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” adlı kitabının təqdi-
matının keçirilməsi haqqında] //Palitra.-2017.- 14 aprel.- S.13.
1215. “Molla Pənah Vaqif və folklor” mövzulu elmi
konfrans keçirilib: [AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Milli
Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində] //525-ci qəzet.- 2017.- 22
iyun.- S.2.
1216. Molla Pənah Vaqifin 300 illiyi münasibətilə kitab
işıq üzü görüb: [professor Nizami Cəfərovun “Molla Pənah
Vaqif” adlı kitabı haqqında] //Mədəniyyət.- 2017.- 8 mart.- S.15.
1217. Molla Pənah Vaqifin 300 illiyinə həsr olunmuş
konfrans: [Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasında] //Mədəniyyət.-
2017.- 17 may .- S.14.
1218. Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300 illiyi
münasibətilə kitab çap olunmuşdur: [professor Nizami Cəfəro-
vun müəllifi olduğu “Molla Pənah Vaqif” adlı kitabın çapdan çıx-
ması haqqında] //Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi burax.- S.4.
1219. Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300 illiyi
münasibətilə kitab çap olunub: [Nizami Cəfərovun “Molla Pə-
nah Vaqif” kitabı haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 11 mart.- S.32
1220. Molla Pənah Vaqifin doğum günü qeyd olunmuş-
dur: [Qazax rayon İcra Hakimiyyətinin Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin Qazax zona filialı ilə birgə yubiley tədbiri haqqında]
//Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.2.
1221. Molla Pənah Vaqifin Muzey-Məqbərə kompleksi:
[memar A.V.Salamzadə və E.İ.Kanukovun layihəsi əsasında inşa
edilən kompleksin açılışı haqqında] //Göyəzən.- 2017.- 10 may.-
Xüsusi buraxılış.- S.3.
1222. Molla Pənah Vaqifin özü və tarixin sözü: ADPU-da
respublika elmi-praktik konfransı //Azərbaycan müəllimi.- 2017.-
29 sentyabr.-S.6.
1223. Mükərrəmoğlu, M. Molla Pənah Vaqifin yubiley təd-
birləri davam edir: [M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada keçiri-
lən tədbir haqqında] /M. Mükərrəmoğlu //Xalq qəzeti.- 2017.- 19
aprel.- S.6.
1224. Mükərrəmoğlu, M. Türkiyədə Molla Pənah Vaqifin
235
Molla Pənah Vaqif
anadan olmasının 300 illiyi münasibətilə silsilə tədbirlər keçirildi
/M.Mükərrəmoğlu //Xalq qəzeti.- 2017.- 7 mart.- S.12.
1225. Müşfiq, Ş. “Könüldən-könülə yollar görünür”: Aşıqlar
Birliyi Molla Pənah Vaqifin 300 illiyini qeyd edib: [M.Maqoma-
yev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] /Şahanə Müşfiq
//525-ci qəzet.- 2017.- 17 may.- S.2.
1226. Nizami Cəfərovun “Molla Pənah Vaqif” kitabının
təqdimatı olub: [M.F.Axundov adına Milli Kitabxanada keçirilən
tədbir haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 15 aprel.- S.2.
1227. Oxuyan dünyada oxuyan millət: Astanada beynəlxalq
konfrans çərçivəsində “Molla Pənah Vaqif” kitabının təqdimatı
olub: [akademik Nizami Cəfərovun eyniadlı kitabının təqdimatı
haqqında] //Mədəniyyət.- 2017.- 30 iyun. - S.11.
1228. “Poeziya kəhkəşanımızın parlaq ulduzu”: [Bərdə
rayon MKS-nin Uşaqlara xidmət şöbəsində Molla Pənah Vaqifin
300 illiyi münasibətilə eyniadlı ədəbi-bədii gecə keçirilib]
//Mədəniyyət.- 2017.- 15 mart.- S.7.
1229. Rasimoğlu, M. Qazaxda yubiley tədbiri: Molla Pənah
Vaqif – 300: [AYB-nin Qazax bölməsinın təşkilatçılığı ilə keçiri-
lən tədbir haqqında] /Mustafa Rasimoğlu //Ədəbiyyat qəzeti.-
2017.- 20 may.- S.23.
1230. Rüstəmova, A. Sözün Vaqifi /Aybəniz Rüstəmova
//Kaspi.- 2017.- 20-22 may.- S.24.
1231. Rzayeva, Ç. Folklora bağlılığın Vaqif nümunəsi
/Çinarə Rzayeva //Axtarışlar: folklor, ədəbiyyat, dil, sənətşünaslıq
və tarix.- 2017.- № 2.- S.29-32.
1232. Sarıvəlli, O. Molla Pənah Vaqif /Osman Sarıvəlli
//Şuşa.- 2017.- 15 sentyabr.- S.3.
1233. Səfərov, E. Molla Pənah Vaqifin sənətkarlığı və gözəl-
lik anlayışı /Ehtiram Səfərov //525-ci qəzet.- 2017.- 9 iyun.- S.4.
1234. Soltan, R. Molla Pənah Vaqifi niyə öldürdülər? /Rüfət
Soltan //Ədalət.- 2017.- 5 aprel.- S.4.
1235. Soltan. Molla Pənah Vaqif və folklor: Folklor İnstitutu-
nun təşkilatçılığı ilə elmi konfrans keçirilib: [AMEA, Nizami
adına Ədəbiyyat İnstitutunda “Molla Pənah Vaqif və folklor”
236
 Biblioqrafiya
mövzusunda] /Soltan //Mədəniyyət.- 2017.- 23 iyun.- S.5.
1236. Sultanova, M. Gözəllik və sevgi şairi: TÜRKSOY-un
qərargahında “Molla Pənah Vaqif ili”nin açılışı keçirildi /Mehpa-
rə Sultanova //Mədəniyyət.- 2017.- 3 mart.- S.3.
1237. Sultanova, M. TÜRKSOY-un “Molla Pənah Vaqif ili”
çərçivəsində Sakaryada konfrans keçirilib /Mehparə Sultanova
//Mədəniyyət.- 2017.- 8 mart.- S.5.
1238. Sultanova, M. Ankarada “Türk dünyası şairlər görü-
şü”: [TÜRKSOY tərəfindən elan edilən “2017 Molla Pənah Vaqif
ili” çərçivəsində keçirilən tədbir haqqında] /Mehparə Sultanova
//Mədəniyyət.- 2017.- 12 may.- S.12.
1239. Şahtaxtı, S. Ankarada “Molla Pənah Vaqif ili”nin açı-
lış mərasimi keçirilmişdir: [TÜRKSOY tərəfindən şairin yubileyi
münasibətilə 2017-ci ilin “Molla Pənah Vaqif ili” elan edilməsi
münasibətilə keçirilən anma mərasimi haqqında] /Sabir Şahtaxtı
//Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi buraxılış.- S.4.
1240. Şahverdiyev, Z. Molla Pənah Vaqifin ədəbi-ictimai
fəaliyyəti XVIII əsrin tarixi prosesləri kontekstində /Zəhmət
Şahverdiyev //Axtarışlar: folklor, ədəbiyyat, dil, sənətşünaslıq və
tarix.- 2017.- № 2.- S.187-194.
1241. Şahverdiyev, Z. Vaqifin ədəbi-ictimai fəaliyyəti XVIII
əsrin tarixi prosesləri konteksində /Zəhmət Şahverdiyev //İki
sahil.- 2017.- 20 may.- S.14.
1242. Şükürov, Ə. Vaqif öz ədəbi məktəbini yaratmış ölməz
sənətkardır: [Masallı şəhərində Molla Pənah Vaqifin 300 illik
yubileyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecənin keçirilməsi haqqın-
da] /Ə.Şükürov //Azad Azərbaycan.- 2017.- 9 may.- S.7.
1243. Tədbirlər planı hazırlanmışdır: [“M.P.Vaqifin 300
illiyi ilə əlaqədar yubiley mərasiminin keçirilməsi haqqında”
Qazax Rayonu İH başçısının sərəncamı əsasında hazırlanmış təd-
birlər planı haqqında] //Göyəzən.- 2017.- 10 may.- Xüsusi burax.- S.3.
1244. “Var şirin sözü Vaqifin”: [Sumqayıt Şəhər Mərkəzi
Uşaq Kitabxanasında Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 300
illiyi münasibətilə eyniadlı ədəbi-bədii gecənin keçirilməsi haq-
qında] //Mədəniyyət.- 2017.- 5 may.- S.11.
237
Molla Pənah Vaqif
Molla Pənah Vaqif
bədii ədəbiyyatda və incəsənətdə
Kitablar
1939
1245. Vaqif: 5 akt 11 pərdə: 1939-cu il sezonu /quruluşçu
rejissor İ.Əfəndiyev; bədii tərt. B.Əfəndiyev; Azərb. SSR XOŞ
yanında İncəsənət İşləri İdarəsi, Kirovabad Qızılbayraqlı Dövlət
Drama Teatrı.- Bakı: [s.n.], 1939.- 8, [2] s.
1947
1246. Vaqif: Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram
Teatrında 300-cü dəfə tamaşaya qoyulması münasibətilə
/Azərbaycan SSR Teatr Cəmiyyəti.- Bakı, 1947.- 32 s.
1959
1247. Xəlilov, Q. “Vaqif” pyesi və tarixi dram janrı /Qulu
Xəlilov.- Bakı: Azərnəşr, 1959.- 183 s.
1962
1248. Qurbanov, A. Səməd Vurğunun “Vaqif” dramının dili
və üslubu /Afat Qurbanov.- Bakı, 1962.
1963
1249. Mustafayev, R. “Vaqif” operasından seçilmiş parçalar
[Notlar]: fortepiano ilə oxumaq üçün /Ramiz Mustafayev; söz.
S.Vurğun; tərc A.Plavnik; [red. Ş.Kərimova].- Bakı: Azərnəşr,
1963.- 36 s.
1964
1250. Xəlilov, Q. “Vaqif” pyesi və tarixi dram janrı /Qulu
Xəlilov.- Bakı: Azərnəşr, 1964.- 183 s.
238
 Biblioqrafiya
1967
1251. Çəmənzəminli, Y. Qan içində: [roman] /Əlyazması
əsasında işləyib çapa hazırlayanı və son söz Ə.Ağayevindir.-
Bakı: Azərnəşr, 1967.- 243 s.
1968
1252. Əmirov, F. Vaqifi: Kamera orkestri üçün poema
/Fikrət Əmirov.- 1968.
1970
1253. Mustafayev, R. Vaqif [Notlar]: 4 pərdə, 6 şəkildə ope-
ra: Səməd Vurğunun eyniadlı dramı üzrə /Ramiz Mustafayev; lib-
retto F.Mehdiyev; red. R.Rəhimova; tərc. A.Xaldeyeva.- Klavir.-
Bakı: Azərnəşr, 1970.- 272 s.- notlar, portr.
1973
1254. Vurğun, S. Vaqif; Muğan /Səməd Vurğun; red. T.Cə-
milova; rəssamı Ələşrəf.- Bakı: Gənclik, 1973.- 208 s.
1987
1255. Çəmənzəminli, Y.V. Qızlar bulağı. Qan içində: ro-
manlar /Yusif Vəzir Çəmənzəminli.- Bakı: Yazıçı, 1987.- 328 s.
2002
1256. Çəmənzəminli, Y.V. İki od arasında: roman /Yusif
Vəzir Çəmənzəminli; red. Y.Qarayev; çapa haz.: A.Xəlilov,
S.Ələkbərova.- Bakı: [Səda], 2002.- 219 s.
2004
1257. Çəmənzəminli, Y.V. İki od arasında: roman: [2-ci
nəşri] /Yusif Vəzir Çəmənzəminli; çapa haz. A.Xəlilov; AMEA,
Folklor İn-tu.- Bakı: [Səda], 2004.- 220 s.
2013
1258. Çəmənzəminli, Y.V. İki od arasında: roman Yusif
Vəzir Çəmənzəminli; red. Ş.Sadiq; naşir M.Xan; mətn tərtibatı
R.Əhmədzadə; dizayn və qrafika T.Fərzi.- Bakı: Hədəf nəşrləri,
2013.- 290 s.
239
Molla Pənah Vaqif
Dövri mətbuatda və məcmuələrdə
çap olunmuş məqalələr
1925
1259. Şirvani Ağa Məsih. Vaqif //Ağa Məsih Şirvani.
Şeirlər.- Bakı, 1925.
1260. Zakir. Molla Pənah Vaqifə nəzirə; Vaqifə nəzirə
/Qasım bəy Zakir //Zakir Qasım bəy. Şeirlər.- Bakı, 1925.
1935
1261. Vurğun, S. Şairin ölümü: [şeir] //Vurğun S. Azad
ilham.- Bakı, 1935.- S.57-61.
1936
1262. Vidadi, M.V. Vaqifə; Molla Pənah Vaqifə; Vaqifə:
[şeirlər] /Molla Vəli Vidadi //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.-Bakı,
1936.- S.35-37; 61-71.
1263. Vidadi. Gəl ey vəhdət qəzalı sən bu səhradan nə
istərsən: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.-
Bakı, 1936.- S.45.
1264. Vidadi. Molla Pənah Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi
//Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı, 1936.- S.61-63.
1265. Vidadi. Vaqifə: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //Molla
Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı, 1936.- S.35-37.
1266. Vidadi. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Molla Vəli
Vidadi. Şeirlər.- Bakı, 1936.- S.63-71.
1937
1267. Mir Cəlal. Yaxşı bir əsər haqqında: (“Vaqif” pyesi)
/Mir Cəlal //Gənc işçi.- 1937.- 16 oktyabr.
1268. Soltanlı, N. Vaqif: [şeir] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1937.- 8
oktyabr.
240
 Biblioqrafiya
1269. Şirvani. Şirvanın gözəlləri haqqında: (Vaqifə nəzirə):
[şeir] //Şirvani S.Ə. Seçilmiş şeirləri.- Bakı, 1937.- S.288.
1938
1270. Araslı, H. Vaqifin həyat və yaradıcılığı: [“Vaqif” pye-
sinin Azərbaycan Dram Teatrında tamaşaya qoyulması haqqında]
/Həmid Araslı //Vaqif.- 1938.- № 3.- (“Kommunust” qəzetinin
xüsusi buraxılışı).
1271. Arif, M. Xalq qüvvətini ifadə edən pyes: [“Vaqif” dra-
mı haqqında] /Məmməd Arif //Kommunist.- 1938.- 10 oktyabr.
1272. Arif, M. Xalq qüvvətini müdafiə edən pyes:
[S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin Ə.İsgəndərov tərəfindən Azərbay-
can Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulması haqqında]
/Məmməd Arif //Kommunist.- 1938.- 10 oktyabr.
1273. Bu gün ADDT “Vaqif”lə öz sezonunu açır:
[S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin Ə.İsgəndərov tərəfindən
Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulması
haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 8 oktyabr.
1274. Dadaşzadə, M.A. Xalq qüvvətini ifadə edən pyes
[S.Vurğunun “Vaqif” dramı haqqında] /Məmməd Arif Dadaşzadə
//Kommunist.- 1938.- 10 oktyabr.
1275. Dağıstanlı, İ. Əlibəy obrazı: Bu gün ADDT “Vaqif”lə
öz sezonunu açır /İsmayıl Dağıstanlı //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 5
oktyabr.- S.3.
1276. Ələkbərov, Ə. “Vaqif” obrazı haqqında: Bu gün
ADDT “Vaqif”lə öz sezonunu açır /Ələsgər Ələkbərov //Ədəbiy-
yat qəzeti.- 1938.- 5 oktyabr.- S.3.
1277. Ələkbərov, Ə. Vaqif obrazı haqqında: [S.Vurğunun
“Vaqif” əsərində] /Ələsgər Ələkbərov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.-
5 oktyabr.- S.3.
1278. Ənvər, Q. Vaqif: Birinci məqalə [Azərbaycan Dövlət
Akademik Teatrında S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin tamaşası
haqqında] /Q.Ənvər //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 12 oktyabr.- S.4.
1279. Ənvər, Q. “Vaqif” tamaşası haqqında: İkinci məqalə
[S.Vurğunun “Vaqif” əsəri və Azərbaycan Dövlət Akademik
241
Molla Pənah Vaqif
Teatrında tamaşanın quruluşu haqqında] /Q.Ənvər //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1938.- 18 oktyabr.-S.2.
1280. Ənvər, Q. Vaqif: [S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin
Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında Ədil İsgəndərov tərəfindən
tamaşaya qoyulması haqqında] /Q.Ənvər //Ədəbiyyat qəzeti.-
1938.- 12 oktyabr.
1281. Ənvər, Q. Vaqif: [S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin tama-
şası haqqında] /Q.Ənvər //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 18 oktyabr.-S.3.
1282. Faruq, A. Yüksək səviyyəli əsər: [S.Vurğunun “Vaqif”
pyesinin tamaşası haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 18
oktyabr.- S.3.
1283. Fətullayev, N. “Vaqif”: Bu gün ADDT “Vaqif”lə öz
sezonunu açır /Nüsrət Fətullayev //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 5
oktyabr.- S.3.
1284. Hüseyn, M. Qəhrəmanlıq dastanı: [“Vaqif” əsəri haq-
qında] /Mehdi Hüseyn //Revolyusiya və kultura.- 1938.- № 4-5.-
S.133-152.
1285. Hüseyn, M. Vaqif: [“Vaqif” dramı yeni mövsümdə]
/Mehdi Hüseyn //Kommunist.- 1938.- 10 sentyabr; Yeni yol.-
1938.- 10 sentyabr.
1286. Hüseyn, M. Vaqif: [“Vaqif” dramının tamaşası haq-
qında] /Mehdi Hüseyn //Kommunist.- 1938.- 10 oktyabr.
1287. İsgəndərov, Ə. “Vaqif” pyesi üzərində necə işləmişik
/Ə.İsgəndərov //Kommunist.- 1938.- 10 oktyabr.
1288. İsgəndərov, Ə. “Vaqif”in quruluşu: Bu gün ADDT
“Vaqif”lə öz sezonunu açır /Ədil İsgəndərov //Ədəbiyyat qəzeti.-
1938.- 5 oktyabr.- S.3.
1289. İsgəndərov, A. Azərbaycan səhnəsinə gözəl hədiyyə:
[“Vaqif” pyesi haqqında] /A.İsgəndərov //Gənc işçi.- 1938.- 16
oktyabr.
1290. İsgəndərov, Ə. “Vaqif”in quruluşu /Ədil İsgəndərov
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 5 oktyabr.
1291. Qədri, F. Xuraman: Bu gün ADDT “Vaqif”lə öz sezo-
nunu açır /Fatma Qədri //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 5 oktyabr.- S.3.
1292. M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram
242
 Biblioqrafiya
Teatrında disput: [S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin A.İsgəndərov
tərəfindən tamaşaya qoyulması haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.-
1938.-16 oktyabr.
1293. Rəfibəyli, N. İki şairin görüşü: [“Vaqif” tamaşası haq-
qında] /Nigar Rəfibəyli //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 18 oktyabr.
1294. Ruhulla, S. Ağa Məhəmməd Şah Qacar: Bu gün
ADDT “Vaqif”lə öz sezonunu açır /Sidqi Ruhulla //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1938.- 5 oktyabr.- S.3.
1295. Soltanlı, N. Vaqif: [şeir] /Nazim Soltanlı //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1937.- 8 oktyabr.- S.3.
1296. Vaqif pyesinin disputu //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 18
oktyabr.
1297. Vaqif: [“Vaqif” pyesi haqqında] //Pioner.-1938.-№ 11-
12.- S.80-84.
1298. Vaqif: [bir parça] /Səməd Vurğun //Revolyusiya və
kultura.- 1938.- № 1.- S.27-31.
1299. “Vaqif” pyesi haqqında disput: [S.Vurğunun “Vaqif”
pyesinin A.İsgəndərov tərəfindən Azərbaycan Dövlət Dram
Teatrında tamaşaya qoyulması haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.-
1938.- 16 oktyabr.
1300. “Vaqif” pyesinin böyük müvəffəqiyyəti: [S.Vurğu-
nun “Vaqif” pyesinin Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında Adil
İsgəndərov tərəfindən tamaşaya qoyulması haqqında] //Kommu-
nist.- 1938.- 4 dekabr.- S.4.
1301. Vəliyev, Ə. Vaqif: [Səməd Vurğun “Vaqif” pyesi
haqqında] /Əli Vəliyev //Ədəbiyyat qəzeti.- 1938.- 30 may.
1302. Vurğun, S. “Vaqif” haqqında: Bu gün ADDT
“Vaqif”lə öz sezonunu açır /Səməd Vurğun //Ədəbiyyat qəzeti.-
1938.- 5 oktyabr.- S.3.
1939
1303. Cəfər, M. Vaqif: [əsərin Kirovabad (Gəncə) şəhərində
tamaşası haqqında] /Məmməd Cəfər //Ədəbiyyat qəzeti.- 1939.-
22 iyun.
243
Molla Pənah Vaqif
1304. Ç. “Vaqif”: Kirovabad teatrında /Ç. //Ədəbiyyat qəze-
ti.- 1939.- 22 iyun.- S.4.
1305. Ənvər, K. Vaqif: [əsərin ADDT-da tamaşası] /K.Ənvər
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1939.- 18 yanvar.
1306. Hüseyn, M. Qəhrəmanlıq dastanı: [“Vaqif” əsəri haq-
qında] /Mehdi Hüseyn //Revolyusiya və kultura.- 1939.- № 51.-
S.133-151.
1307. Rahim, M. Vaqifdən: [şeir] //Rahim Məmməd. Nübar:
(şeirlər).- Bakı, 1939.- S.25.
1308. Tələt, Ə. Vaqif yurdunda: [şeir] //Tələt Ə. Göyçək:
(şeirlər).- 1939.- S.15-17.
1309. Vaqif: [Kirovabad teatrında tamaşasının nöqsanları və
onların təkzibi haqqında] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1939.- 22 iyun.-S.4.
1310. Vidadi. Deyişmə //Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı,
1939.- S.69-80.
1311. Vidadi. Hər səhər bad əsər, arizi-canana dəyər: [qəzəl]
//Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı, 1939.- S.41.
1312. Vidadi. Vaqif! Nə tez sənəmlərdən əl çəkdin?: [təcnis]
//Molla Vəli Vidadi. Şeirlər.- Bakı, 1939.- S.35-37.
1313. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Azad ilham.- Bakı, 1939.- S.57-61.
1940
1314. Akimov, B. Qacar obrazı: [“Vaqif” dramında] /B.Aki-
mov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 11 fevral.
1315. Altman, İ. Poeziya və həqiqət: [S.Vurğunun “Vaqif”
pyesi 1939-cu ilin ən yaxşı pyesləri sırasında verilmişdir] /İohann
Altman //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 22 yanvar.-S.4.
1316. Arif, M. Həqiqi xalq əsəri: [S.Vurğunun “Vaqif”
pyesinin Ə.İsgəndərov tərəfindən Azərbaycan Dövlət Dram
Teatrında tamaşaya qoyulması haqqında] /Məmməd Arif
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 1 fevral.- S.1.
1317. Baykov, B. Eldar obrazı üzərində işim: [S.Vurğunun
“Vaqif” əsərinin tamaşası haqqında] /B.Baykov //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1940.- 11 fevral.
244
 Biblioqrafiya
1318. Dadaşzadə, M. Həqiqi xalq şairi: [S.Vurğunun
“Vaqif” pyesi haqqında] /Məmməd Arif Dadaşzadə //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1940.- 1 fevral.
1319. Hidayətzadə, İ. “Vaqif” Azərbaycan Dövlət Rus Dram
Teatrında: (rejissorun qeydləri) /İ.Hidayətzadə //Ədəbiyyat qəze-
ti.- 1940.- 11 fevral.
1320. Seyidzadə, S. “Vaqif” bizim fəxrimizdir: [M.Qorki
mükafatına layiq görülmüş əsər] /Səfurə Seyidzadə //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1940.- 1 fevral.
1321. Şaginyan, M. Vaqif: [S.Vurğunun eyniadlı pyesi haq-
qında] /M.Şaginyan //Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı deka-
dası.- Bakı, 1940.- S.184-191.
1322. Şulkin, K. Vaqif obrazı üzərində necə işlədim /K.Şul-
kin //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 11 fevral.
1323. Şükürzadə, Ə. Vaqif dövründən: [Tarixi oçerk] //Ən-
vər Şükürzadə //Revolyusiya və kultura.- 1940.- № 12.-S.117-126.
1324. “Vaqif” Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrında
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 1 fevral; 11 fevral.
1325. Yeromiç, F. Gülnar: [Ə.İsgəndərov tərəfindən ADDT-
da S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin tamaşaya qoyulması haqqında]
/F.Yeromiç //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.-11 fevral.
1326. Zeynalov, H. “Vaqif” Azərbaycan Dövlət Rus Dram
Teatrında /H.Zeynalov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.- 1 fevral.
1327. Zülfüqarov, İ. Qorki mükafatına kandidatlar: [“Vaqif”
və “Xasay” pyeslərinin M.Qorki adına mükafata təqdim edilməsi
haqqında] /Zülfüqarov İ., Z. Səmədov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1940.-
14 yanvar.
1941
1328. İncəsənət və ədəbiyyat sahəsində görkəmli əsərlərə
görə Dövlət mükafatı verilməsi haqqında: SSRİ Xalq Komis-
sarları Sovetinin qərarı: [Səməd Vurğuna 1939-cu ildə tamaşaya
qoyulmuş “Vaqif” pyesinə görə Dövlət mükafatı verilməsi haq-
qında] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1941.- 23 mart.
***
245
Molla Pənah Vaqif
1329. Dadaşzadə, M.A. Böyük ehtiraslar dramı: [“Vaqif”
pyesi haqqında] /Məmməd Arif Dadaşzadə //Ədəbiyyat qəzeti.-
1941.- 30 mart.
1330. Hüseyn, M. Ədəbi qeydlər: [S.Vurğunun “Vaqif”
pyesi, “Ölüm kürsüsü” poeması və “Ananın öyüdü” şeirindən
bəhs olunur] /Mehdi Hüseyn //Ədəbiyyat qəzeti.- 1941.- 31 dekabr.
1331. Vaqifin Nizami muzeyində qoyulacaq heykəli: [şə-
kil] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1941.- 2 fevral.
1332. Yeni yaradıcılıq qələbələrinə doğru: [Səməd Vurğu-
na “Vaqif” pyesinə görə Dövlət mükafatı aldığı üçün Azərbaycan
şair və yazıçılarından M.S.Ordubadi, A.Şaiq, S.Rəhimov, M.İbra-
himov və b. məktubu] //Ədəbiyyat qəzeti.- 1941.- 17 mart.
1942
1333. Ağayev, Ə. Teatr səhnəmizin böyük müvəffəqiyyəti:
[Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram teatrında “Vaqif”in
200, “Qaçaq Nəbi”nin 100-cü tamaşası haqqında] /Əkbər Ağayev
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1942.- 24 iyun.
1943
1334. Hüseyn, M. Ədəbiyyat və gənclik: [S.Vurğunun
“Vaqif” əsərindən də danışılır] /Mehdi Hüseyn //Vətən uğrunda.-
1943.- №7-8.- S.17-25.
1944
1335. Səməd Vurğun Vəkilov: [bölmədə şairin “Vaqif” dra-
mından da bəhs olunur] //Ədəbi qiraət kitabı: natamam orta və
orta məktəbin 7-ci sinfi üçün /tərt. ed. H.Səmədzadə, H.Əfəndi-
yev.- Bakı, 1944.- S.76.
1946
1336. Manukyan, A. Vaqif: [S.Vurğunun eyniadlı əsərinin
Yeremyan adına erməni Dövlət dram teatrında tamaşası haqqın-
da] /A.Manukyan //Ədəbiyyat qəzeti.- 1946.- 16 avqust.
1337. Şərif, Ə. Vaqif: [əsərin Azərbaycan Dövlət Rus Dram
246
 Biblioqrafiya
Teatrında tamaşaya qoyulması münasibətilə] /Əziz Şərif //Ədə-
biyyat qəzeti.- 1946.- 9 may.
1947
1338. Cəfərov, M. Vaqif: [əsərin Əzizbəyov adına Azərbay-
can Dövlət Dram Teatrında 300-cü dəfə tamaşaya qoyulması
münasibətilə] /Məmməd Cəfərov //Vaqif.- Bakı, 1947.- S.9-13.
1339. Hüseyn, M. Qəhrəmanlıq dastanı: [S.Vurğunun “Va-
qif” dramı haqqında] //Mehdi Hüseyn. Ədəbi qeydlər.- Bakı,
1947.- S.30-48.
1340. Xəndan, C. Vaqif: [S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin
Əzizbəyov adına DDT-da (rejissor Ə.İsgəndərov) tamaşası haq-
qında] /Cəfər Xəndan //Kommunist.- 1947.- 13 aprel.
1341. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. İstiqbal təranəsi.- Bakı, 1947.-
S.148-151.
1948
1342. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Rzaquluzadə Mikayıl. Ədəbi qiraət kitabı: Yed-
diillik və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.- Bakı, 1948.- S.53-56.
1343. Zalesski V. “Vaqif” tamaşasının Moskvada göstəril-
məsi: [S.Vurğunun Ədil İsgəndərov tərəfindən Azərbaycan Döv-
lət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuş “Vaqif” pyesi Moskvada]
/V.Zalesski //Kommunist.- 1948.- 24 avqust.-S.1.
1949
1344. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Ədə-
biyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1949.-
S.328.
1950
1345. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Molla Pənah Vaqifə həsr
olunmuş poemadan bir parça] /Səməd Vurğun //Rzaquluzadə M.
Ədəbi qiraət: yeddiillik və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.- Bakı,
1950.- S.46-51.
247
Molla Pənah Vaqif
1346. Vurğun, S. Vaqif: [5 pərdəli 11 şəkilli mənzum dram]
//Vurğun Səməd. Dram əsərləri.- Bakı, 1950.- S.3-118.
1951
1347. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Molla Pənah Vaqifə həsr
olunmuş poemadan bir parça] /Səməd Vurğun //Rzaquluzadə M.
Ədəbi qiraət: yeddiillik və orta məktəbin 6-cı sinfi üçün.- Bakı,
1951.- S.56-58.
1348. Vurğun, S. Vaqif: (səkkizinci şəkil) /Səməd Vurğun
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 10-cu sinfi üçün.- Bakı,
1951.- S.302-316.
1953
1349. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.-Bakı,
1953.- S.443.
1350. Vurğun, S. Vaqif: [dram] /Səməd Vurğun //Ədəbiyyat
müntəxəbatı: orta məktəbin 10-cu sinfi üçün.- Bakı, 1953.- S.285-
299.
1954
1351. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Ədə-
biyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1954.-
S.272.
1352. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 3 cilddə.-Bakı,
1954.- C.1.- S.58-62.
1955
1353. Bağırov, Y. Vaqif: [eyniadlı pyesin Kirovabad (Gəncə)
Dram Teatrında tamaşaya qoyulması münasibətilə] /Yusif Bağı-
rov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1955.- 29 yanvar.
1354. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Ədə-
biyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1955.-
S.215.
248
 Biblioqrafiya
1355. Vurğun, S. Vaqif //Vurğun Səməd. Seçilmiş əsərləri: 3
cilddə.- Bakı, 1955.- C.3.- S.5-124.
1356. Zeynalov, H. “Vaqif” dramasının 550-ci tamaşası
/H.Zeynalov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1955.- 23 iyul.
1956
1357. Aslanov, M. “Vaqif” pyesinin təhlili haqqında /M.As-
lanov //Azərbaycan müəllimi.- 1956.- 29 noyabr.
1358. Aslanov, M. X sinifdə “Vaqif” pyesinin təhlili haqqın-
da /M.Aslanov //Azərbaycan məktəbi.- 1956.- № 12.- S.39-48.
1359. Babayev, A. Vaqif: [əsərin Azərbaycan Dövlət Rus
Dram Teatrında tamaşası haqqında] /Adil Babayev //Kommu-
nist.- 1956.- 11 may.
1360. Səfərov, C. Vaqif: [əsərin Azərbaycan Dövlət Rus
Dram Teatrında tamaşası haqqında] /C.Səfərov //Ədəbiyyat
qəzeti.- 1956.- 15 iyul.
1361. Səfərov, C. Vaqif: [eyniadlı pyesin Rus Dram Teatrın-
da tamaşası haqqında] /C.Səfərov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1956.- 15
iyul.
1362. Vəliyev, M. Qəhrəmanlıq dramaları: [“Vaqif” və “Fər-
had və Şirin” dramları haqqında] /Məsud Vəliyev //Azərbaycan.-
1956.- № 5.- S.36.
1363. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Ədə-
biyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı, 1956.-
S.209.
1957
1364. Babayev, A. “Vaqif” əsərinin 600-cü tamaşası /Adil
Babayev //Kommunist.- 1957.- 3 noyabr.
1365. Babayev, A. Səməd Vurğunun dramları M.Əzizbəyov
adına Dram Teatrının səhnəsində /Adil Babayev //Azərbaycan
SSR EA aspirantlarının VI elmi konfransında çıxışlarının
tezisləri.- Bakı, 1957.- S.5-6.
1366. Ələkbərov, Ə. Vaqif obrazı haqqında /Ələsgər Ələkbə-
rov //Ədəbiyyat qəzeti.- 1957.- 30 may.
249
Molla Pənah Vaqif
1367. Hüseyn, M. İki Vaqif: [S.Vurğunun “Vaqif” dramı
haqqında] /Mehdi Hüseyn //Ədəbiyyat qəzeti.- 1957.- 12 may.
1368. İbrahimov, M. Səməd Vurğunun həyatı və yaradıcılığı
haqqında: [“Vaqif” dramından da bəhs olunur] /M.İbrahimov
//Ədəbiyyat məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat və dil
İnstitutunun Əsərləri.- Bakı, 1957.- C.XI.- S.12.
1369. Qasımzadə, Q. Səməd Vurğun yaradıcılığında beynəl-
miləlçilik: [“Vaqif” pyesinin başqa xalqların teatrlarında tamaşa-
ya qoyulmasından da bəhs olunur] /Q.Qasımzadə //Ədəbiyyat
məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat və dil İnstitutunun Əsərləri.-
Bakı, 1957.- C.XI.- S.36-38.
1370. Quluzadə, M. Səməd Vurğun qabaqcıl, realist ədəbiy-
yat uğrunda mübarizədə: [“Vaqif” dramından da bəhs olunur]
/M.Quluzadə //Ədəbiyyat məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat və
Dil İnstitutunun Əsərləri.- Bakı, 1957.- C.XI.- S.19-20.
1371. Vidadi, M.V. Bilirsiz Vaqifa kim şövqimiz didarə
çoxdandır: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //M.V.Vidadi. Əsərləri.-
Bakı, 1957.- S.39.
1372. Vidadi, M.V. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xəbər
Vaqif: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //M.V.Vidadi. Əsərləri.- Bakı,
1957.- S.47.
1373. Vidadi, M.V. Vaqiflə müşairə: [deyişmə] /Molla Vəli
Vidadi //M.V.Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1957.- S.75-86.
1374. Vidadi, M.V. Vaqif, nə tez sənəmlərdən əl çəkdin:
[qoşma] /Molla Vəli Vidadi //M.V.Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1957.-
S.34-35.
1375. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Lirika.- Bakı, 1957.- S.299-304.
1376. Vurğun, S. Vaqif: (5 pərdəli, XI şəkilli mənzum dram)
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 10-cu sinfi üçün.- Bakı,
1957.- S.186-313.
1958
1377. Faruk, A. Vaqif: [S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin Azər-
baycan Dövlət Dram Teatrında Ədil İsgəndərov tərəfindən
250
 Biblioqrafiya
tamaşaya qoyulması haqqında] /A.Faruk //Ədəbiyyat qəzeti.-
1958.- 18 oktyabr.
1378. Hüseyn, M. İki Vaqif: [“Vaqif” əsərinin tamaşaya qo-
yulmasının 20 illiyi münasibətilə] //Mehdi Hüseyn. Ədəbiyyat və
sənət məsələləri.- Bakı, 1958.- S.597-600.
1379. Hüseyn, M. Qəhrəmanlıq dastanı: [“Vaqif” dramı haq-
qında] //Hüseyn Mehdi. Ədəbiyyat və sənət məsələləri.- Bakı,
1958.- S.16-37.
1380. Xəlilov, Q. Tarixi dram məsələsi və “Vaqif” əsəri: [1-
ci məqalə] /Qulu Xəlilov //Azərbaycan.- 1958.- № 8.- S.197-214.
1381. Xəlilov, Q. Tarixi dram məsələsi və “Vaqif” əsəri: [2-
ci məqalə] /Qulu Xəlilov //Azərbaycan.- 1958.- № 11.- S.220-247.
1382. Kəlibəri, Aşıq Əli. Vaqifə: [şeir] //Ədəbiyyat qəzeti.-
1958.- 11 yanvar.
1383. Qurbanov, A. “Vaqif” pyesinin frazeologiyası haqqın-
da /Afat Qurbanov //V.İ.Lenin ad. ADRİ aspirantlarının V kon-
fransının tezisləri.- Bakı, 1958.- S.77-79.
1384. Sarıvəlli, O. Eloğlu: [şeir] /O.Sarıvəlli //Azərbaycan.-
1958.- № 5.-S.85.
1385. Şuşada Vaqifə abidə qoyulmuşdur //Kommunist.-
1958.- 30 aprel.
1386. Vurğun, S. Vaqif: (5 pərdəli, XI şəkilli mənzum dram)
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 10-cu sinfi üçün.- Bakı,
1958.- S.235-266.
1959
1387. Cəfər, M. Vaqif: [S.Vurğun adına Rus Dram Teatrında
tamaşası münasibətilə] /Məmməd Cəfər //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1959.- 1 may.
1388. Əhmədov, C. Ədəbiyyat tədrisində bədii təhlil haqqın-
da: [Səməd Vurğunun “Vaqif” əsəri haqqında] /Camal Əhmədov
//Azərbaycan məktəbi.- 1959.- № 8.- S.24-31.
1389. Xəlilov, Q. Tarixi dram məsələsi və “Vaqif” əsəri:
[üçüncü məqalə] /Qulu Xəlilov //Azərbaycan.- 1959.- № 3.-
S.173-193.
251
Molla Pənah Vaqif
1390. Qurbanov, A. Xalq şairi S.Vurğunun “Vaqif” pyesin-
dəki surətlərin nitq xüsusiyyətləri /Afat Qurbanov //Azərbaycan
dili və ədəbiyyatı: (metodik məqalələr məcmuəsi).- 1959.- burax.
2.- S.61-73.
1391. Qurbanov, A. “Vaqif” pyesinin bədii ifadə vasitələri
/Afat Qurbanov //Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi: (metodik
məqalələr məcmuəsi).- 1959.- burax. 4.- S.61-78.
1392. Selvinski, İ. Faciənin ölümü: [S.Vurğunun “Vaqif”
əsəri haqqında] /İlya Selvinski //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1959.-
6 iyun.
1393. Sultanlı, Ə. Dramaturgiyada konflikt məsələsi: [S.Vur-
ğunun “Vaqif” əsəri haqqında] /Əli Sultanlı //Azərbaycan.-
1959.- № 5.- S.144-160.
1394. “Vaqif”: [S.Vurğunun eyniadlı əsərinin S.Vurğun
adına Rus Dram Teatrında tamaşaya qoyulması münasibətilə]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1959.- 1 may.
1395. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı,
1959.- S.207.
1396. Zamanov, A. Vaqif: [Azərbaycan incəsənəti və
ədəbiyatı 10 günlüyü qarşısında Azərbaycan Dövlət Rus Dram
Teatrının səhnəsində] /Abbas Zamanov //Bakı.- 1959.- 27 aprel.
1397. Zülfüqarov, İ. Dissertasiya müdafiəsi: [Qulu Xəlilo-
vun xalq dramı “Vaqif” tədqiqat əsəri haqqında] /İ.Zülfüqarov,
Z.Səmədov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1959.- 4 iyul.
1960
1398. Çəmənzəminli, Y.V. Qan içində: roman /Yusif Vəzir
Çəmənzəminli //Azərbaycan.- 1960.- № 11.- S.144-204; № 12.-
S.62-114.
1399. Hacıyev, D. Səməd Vurğunun “Vaqif” dramı haqqında
/D.Hacıyev //Azəri dili və ədəbiyyatı: metodik məqalələr məcmu-
əsi.- 1960.- burax. 2.- S.85-90.
1400. Harutyunyan, M. Vaqifin məqbərəsi önündə: [şeir]
/M.Harutyunyan; tərc. edəni İdris Zamanlı //Ədəbi Ermənistan.-
1960.- Kitab 3.- S.170-171.
252
 Biblioqrafiya
1401. Hüseynzadə, H. Vaqiflə söhbət; İslamın qəbri üstündə;
Yataqda; Yubiley gecəsi; Son ayrılıq; Vurğun bizimlədir: [S.Vur-
ğun haqqında olan “Yolda” poemasından son fəsillər] /Hüseyn
Hüseynzadə //Azərbaycan.- 1960.- №1.- S.74-86.
1402. Qurbanov, A. Səməd Vurğun “Vaqif” pyesinin dili
üzərində necə işləmişdir /Afat Qurbanov //V.İ.Lenin adına ADPİ-
nin Əsərləri.- 1960.- C.XIII .-S.54-67.
1403. Rəsulov, Q. “Vaqif” məşq edilir...: [M.F.Axundov
adına Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında]
/Q.Rəsulov //Bakı.- 1960.- 16 iyun.
1404. Vidadi, M.V. Vaqifə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: orta məktəbin 8-ci sinfi üçün.- Bakı,
1960.- S.207.
1405. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Əsərləri: 6 cilddə.- Bakı, 1960.- C.I.-
S.214-217.
1961
1406. Çəmənzəminli, Y.V. Qan içində: roman /Yusif Vəzir
Çəmənzəminli //Azərbaycan.- 1961.- № 1.- S.134-167.
1407. Əlioğlu, M. Vətənpərvərlik dramları: [S.Vurğunun
“Vaqif”, “Fərhad və Şirin” dramlarının təhlili] //Əlioğlu Məsud.
Məfkurə dostları.- Bakı, 1961.- S.47-69.
1408. İbrahimov, M. Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı:
[bölmədə “Vaqif” pyesindən də bəhs olunur] //İbrahimov Mirzə.
Xəlqilik və realizm cəbhəsindən.- Bakı, 1961.- S.168.
1409. Qurbanov, A. Səməd Vurğunun “Vaqif” pyesinin fra-
zeoloji tərkibi /A.Qurbanov //V.İ.Lenin adına ADPİ-nin Əsərləri.-
1961.- C.XIX.- S.11-17.
1410. Qurbanov, A. Səməd Vurğunun “Vaqif” pyesinin
lüğət tərkibi /A.Qurbanov //V.İ.Lenin adına ADPİ-nin Əsərləri.-
1961.- C.XV.- S.105-123.
1411. Məcidzadə, A. Vaqif: [M.F.Axundov adına Azərbay-
can Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında] /A.Məcidzadə
//Kommunist.-1961.- 16 fevral.
253
Molla Pənah Vaqif
1412. Mir Cəlal. Yeni şeirin manifesti: [Səməd Vurğunun
“Komsomol poeması”, “Vaqif” pyesi və Xalq şairinin üslubu
haqqında] /Mir Cəlal //Azərbaycan.- 1961.- № 3.- S.168-182.
1963
1413. Qurbanov, A. S.Vurğunun “Vaqif” pyesindəki sözlə-
rin məna növləri və onların üslubi xüsusiyyətləri /Afat Qurbanov
//V.İ.Lenin ad. ADPİ-nin Əsərləri: İctimai, pedaqoji psixologiya
və tarix, filologiya.- 1963.- C.XX.- S.59-79.
1414. Muradov, B. Yuxarı siniflərdə “Vaqif” pyesindəki
obrazların təhlili metodikası /B.Muradov //V.İ.Lenin ad. ADPİ-
nin Əsərləri: İctimai, pedaqoji psixologiya və tarix, filologiya.-
1963.- C.XXVI.- S.136-150.
1415. Vurğun, S. Vaqif: [mənzum dram] //Vurğun S.
Əsərləri: 6 cilddə.- Bakı, 1963.- C.4.- S.5-116.
1964
1416. Arif, M. “Vaqif” //Arif Məmməd. Səməd Vurğunun
dramaturgiyası.- Bakı, 1964.- S.21-82.
1417. Nemətzadə, H. Xalq şairinə məhəbbətin ifadəsi: [“Va-
qif” dramının təsviri] /H.Nemətzadə //Azərbaycan müəllimi.-
1964.- 25 iyun.
1418. Rizvan, Ə. Vaqif: [əsərin tamaşası haqqında] /Ə.Riz-
van //Sovet Gürcüstanı.- 1964.- 14 iyul.
1965
1419. Yaşar, Q. Tarixi faciə, yoxsa xalq qəhrəmanlıq dramı?
“Vaqif”, “Xanlar” və “Fərhad və Şirin”. Sinifsiz, sinfi ziddiyyət-
lərsiz cəmiyyət və fəci kolliziya. Müasir mövzulu Azərbaycan
sovet faciəsi problemi //Yaşar Q. Azərbaycan ədəbiyyatında faciə
janrı.- Bakı, 1965.- S.178-190.
1966
1420. Ginzburq, R. Adına layiq: [S.Vurğunun tamaşaya qo-
yulmuş “Vaqif” əsəri haqqında] /R.Ginzburq //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1966.- 21 may.- S.2.
254
 Biblioqrafiya
1421. Məmmədov, M. Vaqif: [pyesin Azərbaycan Rus Dram
Teatrında Ədil İsgəndərov tərəfindən tamaşaya qoyulması haq-
qında] //Məmmədov M. Teatrlar, aktyorlar, tamaşalar.- Bakı,
1966.- S.196-200.
1422. Vahabzadə, B. “Vaqif” haqqında yeni tədqiqlər
/Bəxtiyar Vahabzadə //S.M.Kirov adına ADU-nun Elmi Əsərləri:
Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1966.- № 2.- S.3-12.
1423. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 2 cilddə.-Bakı,
1966.- C.1.- S.97-102.
1967
1424. İsgəndərov, Ə. Vaqif haqqında film /Ə.İsgəndərov
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1967.- 4 noyabr.
1968
1425. Abbasov, H. Şairin ölməz surəti: [müəllifin “Ağa
Məhəmməd şah Qacar və Molla Pənah Vaqif” pyesi haqqında]
/Hacağa Abbasov //Bakı.- 1968.- 23 noyabr.- S.4.
1426. Adil, B. Qılınclar arasında: [şeir] /B.Adil //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.6.
1427. Adil, B. “Vaqif”in yeni ifaçıları: [S.Vurğunun “Vaqif”
dramı Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında] /B.Adil
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 21 sentyabr.- S.13-14.
1428. Ağamalı, K. Böyük şairin obrazı /Kamal Ağamalı
//Ulduz.- 1968.- № 11; Bakı.- 1968.- 13 noyabr; Tərəqqi,
Taxılçı.- 1968.- 12 noyabr; Şən həyat.- 1968.- 14 noyabr.
1429. Ağasəfa. Şeirinlə dil açdım: [şeir] /Ağasəfa
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.6.
1430. Dadaşzadə, A. Vaqif haqqında dastan: [Aşıq Hüseyn
Seyfəllinin “Vaqifin nağılı” dastanı haqqında] /A.Dadaşzadə
//Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər.- Bakı,
1968.- S.140-144.
1431. Dilbazi, M. Vaqifə: [şeir] /Mirvarid Dilbazi //Ədəbiy-
yat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.6.
255
Molla Pənah Vaqif
1432. Dilbazi, M. Vaqifə hədiyyə [Not] /söz. Mirvarid
Dilbazi; mus. Ağabacı Rzayeva //Sovet kəndi.- 1968.- 21
noyabr.- S.4.
1433. Əhmədov, T. Vaqifə: [şeir] /Tariyel Əhmədov
//Leninçi.- 1968.- 21 noyabr.
1434. Əliyev, E. “Vaqif” Şuşa səhnəsində /Elbrus Əliyev
//Şuşa.- 1968.- 26 oktyabr.
1435. Əliyev, F. Tamaşa Molla Pənah Vaqifin yubileyinə
həsr edilir: [“Vaqif” dramı C.Cabbarlı adına Kirovabad Dövlət
Dram Teatrı səhnəsində] /F.Əliyev //Kirovabad kommunisti.-
1968.- 30 noyabr.
1436. Əmirov, F. “Vaqifi” poeması: [müəlliflə eyniadlı mu-
siqili poeması haqqında müsahibə] /Fikrət Əmirov //Kommunist.-
1968.- 17 noyabr.- S.3.
1437. Fərəcoğlu, H. M.P.Vaqifə: [şeir] /Hüseyn Fərəcoğlu
//Yeni Ordubad.- 1968.- 27 oktyabr.
1438. Fərmanoğlu, T. Deyirlər...: Vaqif haqqında rəvayətlər-
dən /T.Fərmanoğlu //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.-
S.16.
1439. Heydər, R. Həyat vurğunu: [M.P.Vaqifə həsr olunmuş
şeir] /Ramiz Heydər //Bakı.- 1968.- 22 noyabr.- S.3.
1440. Həbibov, N. Rəssam təbiətli: [M.P.Vaqifə həsr olun-
muş tablolar və heykəllər haqqında] /Nurəddin Həbibov //Kom-
munist.- 1968.- 23 noyabr.
1441. Hüseynov, Ə. Yubiley hədiyyələri: [Azərbaycan Rəs-
samlar İttifaqının M.P.Vaqif anadan olmasının 250 illik yubileyi-
nə hazırlıq işləri haqqında] /Əyyub Hüseynov //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 10 avqust.- S.3.
1442. Hüseynov, Y. M.P.Vaqif və yaradıcılığı /Yunis Hüsey-
nov //Şuşa.- 1968.- 18 avqust.
1443. Xəlilov, T. İpəkçilərin hədiyyəsi: [Şəki İpək Kombina-
tının yubileylə əlaqədar toxuduğu şairin şəkli olan baş örtükləri]
/T.Xəlilov //Kommunist.- 1968.- 17 noyabr.- S.3.
1444. Xəlilov, Q. Xalqla bağlı sənət ölməzdir: [S.Vurğunun
“Vaqif” pyesi M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik
256
 Biblioqrafiya
Dram Teatrı səhnəsində] /Q.Xəlilov //Bakı.- 1968.- 5 oktyabr.
1445. Xəlilov, P. Şairin bədii surəti: [S.Vurğunun “Vaqif” və
Y.V.Çəmənzəminlinin “Qan içində” əsərlərində Vaqif surəti
haqqında] /Pənah Xəlilov //Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.37-41.
1446. Xəlilov, P. Şairin bədii surətləri: [S.Vurğunun “Vaqif”
və Y.V.Çəmənzəminlinin “Qan içində” əsərlərində M.P.Vaqif
obrazı] /Pənah Xəlilov //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.
1447. Xuşşa, Y. Onun adı: [şeir] /Yan Xuşşa //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1968.- 30 dekabr.- S.7.
1448. İbrahimov, A. Unutmadı zaman səni: [şeir] /A.İbrahi-
mov //Pioner.- 1968.- № 9.- S.8.
1449. İbrahimov, M. Oyan, Vaqif: [şeir] /Mehdixan İbrahi-
mov //Mingəçevir işıqları.- 1968.- 21 noyabr.
1450. İlham, Ə. Görmədim: [şeir] /Ə.İlham //Sovet kəndi.-
1968.- 23 noyabr.
1451. İsgəndərov, A.Vaqif ekrana gələcək /Adil İsgəndərov
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.12.
1452. İsgəndərov, A. Daha bir arzum: Vaqif mövzusu teatr
və kinoda /Adil İsgəndərov //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
1453. İsgəndərova, A. Xalq artisti Mərziyə Davudova
Səməd Vurğunun dramlarında: Xülasə: [məqalədə aktrisanın
S.Vurğunun “Vaqif” dramındakı Xuraman obrazı haqqında da
geniş söhbət açılmışdır] /A.İsgəndərova //Azərbaycan SSR EA-
nın Xəbərləri: Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası.- 1968.- № 4.-
S.40.
1454. İsmayıl, M. Bu gün səni düşünürəm: [şeir] /M.İsmayıl
//Ulduz.- 1968.- № 9.- S.11.
1455. İsrafilov, M. Ellər vurğunu: [şeir] /Misir İsrafilov
//Neft kadrları uğrunda.- 1968.- 4 dekabr.
1456. Kepeş, Q. Ürəyim səcdənə gəlib: [şeir] /Qeza Kepeş
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.7.
1457. Kürçaylı, Ə. Vaqif: [şeir] /Əliağa Kürçaylı
//Azərbaycan.- 1968.- № 9.- S.13.
1458. Qabil, İ. Durnaların qatarında: [şeir] /İ.Qabil //Ədəbiy-
yat və incəsənət.- 1968.- 28 noyabr.- S.6.
257
Molla Pənah Vaqif
1459. Qarabağda Vaqif günləri //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 27 iyul.-S.3.
1460. Qarayev, T. İllərlə yaşayacaq: [Vaqif obrazı opera
səhnəsində Lütfiyar İmanovun ifasında] /T.Qarayev //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.14.
1461. Qasımzadə, Q. Gördüm: [şeir] /Q.Qasımzadə //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.6.
1462. Qəhrəmanov, H. Sənin sənət səltənətin: M.P.Vaqifin
xatirəsinə: [şeir] /Həsən Qəhrəmanov //Lenin yolu.- 1968.- 23
noyabr.
1463. Quliyev, X. Vaqif musiqidə /X.Quliyev //Ədəbiyyat
və incəsənət.- 1968.- 30 noyabr.- S.8-9.
1464. Qrammafon vallarında: [yubileylə əlaqədar “Təranə”
qrammafon valları fabrikinin buraxdlğı M.P.Vaqifin sözlərinə
bəstələnmiş mahnılar və muğamlardan ibarət 5 qrammafon valı
haqqında] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
1465. Qurbanov, P. Sevənlər unudulmur: [Vaqifə həsr
olunmuş şeir] /Pənah Qurbanov //Neft kadrları uğrunda.- 1968.- 4
dekabr.
1466. M.P.Vaqif uşaq yaradıcılığında: [M.P.Vaqifin yubi-
leyi ilə əlaqədar məktəblərdə şagirdlərin hazırladıqları stendlər
haqqında] //Pioner.- 1968.- № 9.- S.8.
1467. Mahmud, T. Durnalar: [etüd] /Tofiq Mahmud
//Ədəbiyyat və incəsənət, Sovet kəndi.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
1468. Mehdi, F. Yananlar yaşayır: [şeir] /Famil Mehdi
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.6.
1469. Məmmədov, E. M.P.Vaqifə: [şeir] /Elşad Məmmədov
//Qalibiyyət bayramı.- 1968.- 28 sentyabr.
1470. Məmmədov, V. Vaqif və musiqi /V.Məmmədov
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 6 noyabr.- S.14.
1471. Mömin, P. Hörmət görərsən: (Vaqifin “Görmədim”
şeirinə cavab): [şeir] /Polad Mömin //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1968.- 30 noyabr.- S.7.
1472. Muradov, B. Yuxarı siniflərdə “Vaqif” pyesindəki
obrazların təhlili metodikası /B.Muradov //V.İ.Lenin adına ADPİ-
258
 Biblioqrafiya
nin Əsərləri.- Bakı, 1968.- C.XXVI.- S.15.
1473. Mustafayev, P. Nə üçün “Vaqif” operasını yazdım?
/P.Mustafayev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.14.
1474. Muzeydə sərgi: [Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyində
M.P.Vaqifin yubileyi münasibətilə təşkil olunmuş sərgi haqqında]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.- S.3; Bakı.- 1968.-
21 noyabr.- S.4.
1475. Myakişev, K. Sevimli obrazım: [Azərbaycan Dövlət
Rus Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuş S.Vurğunun “Vaqif”
dramında Vaqif rolunun ifaçısının təəssüratları] /K.Myakişev
//Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
1476. Nişanlar hədiyyədir: [Bakı Bədii Hədiyyələr fabriki-
nin yubileylə əlaqədar Vaqifin adı və 250 rəqəmi yazılmış döş
nişanının buraxılması haqqında] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.-S.3.
1477. Pənahov, P. Pənah dərs alıbdır Molla Pənahdan: [şeir]
/Aşıq Pənah Pənahov //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
1478. Rahim, M. Gözəllik şairi çağrılır adın: [şeir]
/Məmməd Rahim //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
1479. Rüstəm, S. Kaş görəydi bu günləri gözü Vaqifin: [şeir]
/Süleyman Rüstəm //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.
1480. Rza, X. Sən ey söz günəşi Azərbaycanın: [şeir] /Xəlil
Rza //Azərbaycan müəllimi.- 1968.- 22 noyabr.
1481. Rza, X. Sənin bayramındır, əziz şairim: [şeir] /Xəlil
Rza //Ulduz.- 1968.- № 9.- S.8; Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 10
oktyabr.
1482. Rzayev, T. İllərlə yaşayacaq: [Vaqif obrazı opera səh-
nəsində] /T.Rzayev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 23 noyabr.-
S.14.
1483. Rzaquliyev, E. Hər tabloda bir həyat: [M.P.Vaqifin
əsərləri rəssamlıqda] /E.Rzaquliyev //Bakı.- 1968.- 1 avqust.
1484. Sarıvəlli, O. Güllə, çiçəklə: [şeir] /Osman Sarıvəlli
//Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
1485. Sarıvəlli,O. Onun heykəli: [Vaqifin anadan olmasının
250 illiyi münasibəti ilə] /Osman Sarıvəlli //Bakı.-1968.- 21
noyabr.
259
Molla Pənah Vaqif
1486. 800-cü dəfə: [S.Vurğunun “Vaqif” əsəri səhnədə]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 19 oktyabr.- S.13.
1487. Şairin obrazı xalça üzərində: [Lətif Kərimovun
M.P.Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar toxuduğu xalça haqqında]
//Bakı.- 1968.- 14 avqust.
1488. Şairin ruhlandırıcı obrazı: [Vaqif obrazı təsviri
incəsənətdə] //Bakı.- 1968.- 21 sentyabr.
1489. Şərifzadə, S. Yubileyə töhfəm: [müəllifin M.P.Vaqifə
həsr etdiyi portret haqqında] /S.Şərifzadə //Bakı.- 1968.- 21
noyabr.- S.2.
1490. Teymuroğlu, Ş. Ədəbiyyatımızda Vaqif surəti /Şamil
Teymuroğlu //Şərq qapısı.- 1968.- 19 oktyabr.
1491. Turabov, S. “Vaqif” tamaşası necə yarandı?: [S.Vur-
ğunun “Vaqif” pyesinin Azərbaycan Rus Dram Teatrında Ədil
İsgəndərov tərəfindən tamaşaya qoyulması haqqında] /S.Turabov
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 27 iyul.- S.13-14.
1492. Üç yarpaq: [Əli Minainin M.P.Vaqif yaradıcılığına
həsr etdiyi rəsmləri haqqında] //Kommunist.- 1968.- 22 noyabr.
1493. “Vaqif” estampı: [Respublika Bədii Fondunun İsteh-
salat-yaradıcılıq kombinatı tərəfindən yubileylə əlaqədar şairin
şeir misraları fonunda təsvir olunmuş Vaqif portreti - estampının
buraxılması haqqında məlumat] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.2.
1494. Vaqif haqqında rəngli foto əsərləri //Bakı.- 1968.- 15
iyul.
1495. “Vaqif” filmi çəkilir //Bakı.- 1968.- 19 oktyabr.
1496. M.P.Vaqif uşaq yaradıcılığında //Pioner.- 1968.- №
9.- S.8.
1497. “Vaqif” yenidən göstəriləcək: [S.Vurğunun eyniadlı
pyesi Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrının səhnəsində]
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1968.- 20 iyul.- S.3.
1498. Vaqifin mavzoleyi //Daşkəsən.- 1968.- 19 sentyabr.
1499. Vaqifin mavzoleyi belə olacaqdır: [Şuşada şairə həsr
olunacaq xatirə mavzoleyi haqqında] //Bakı.- 1968.- 13 sentyabr.
1500. Vidadi, M. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xəbər
Vaqif: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //M.V.Vidadi. Seçilmiş
260
 Biblioqrafiya
əsərləri.- Bakı, 1968.- S.29.
1501. Vidadi, M.V. Hər səhər bad əsər, arizi-cananə dəyər;
Bilirsiz Vaqifa kim şövqimiz didarə çoxdandır: [qəzəllər]
//M.V.Vidadi. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 1968.- S.20-21.
1502. Vidadi, M.V. Vaqif, nə tez sənəmlərdən əl çəkdin:
[qoşma] /Molla Vəli Vidadi //M.V.Vidadi. Seçilmiş əsərləri.-
Bakı, 1968.- S.17-19.
1503. Vidadi, M.V. Vaqiflə müşairə: [müxəmməs]
//M.V.Vidadi. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 1968.- S.46-64.
1504. Vurğun, S. Vaqif: [İkinci pərdə üçüncü şəkildən bir
parça] /Səməd Vurğun //Azərbaycan gəncləri.- 1968.- 21 noyabr.
1505. Yubiley məhsulu: [Bakı Çaydoldurma fabriki şairin
yubileyi ilə əlaqadar Vaqifin portreti olan kitabşəkilli çay istehsal
etməsi haqqında məlumat] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.3.
1506. Yubiley plakatı: [Əməkdar incəsənət xadimi rəssam
Q.Xalıqovun şairin yubileyi münasibətilə hazırladığı plakat
haqqında] //Bakı.- 1968.- 21 noyabr.- S.4.
1507. Yubiley şənlikləri ekranda: [“Sovet Azərbaycanı”
kino-jurnalının son nömrəsinin Vaqifin yubileyinə həsr olunması
haqqında] //Bakı.- 1968.- 22 noyabr.- S.2.
1508. Yubiley zərfləri: [Azərbaycan SSR Rabitə Nazirliyinin
Vaqifin yubileyi ilə əlaqədar buraxdığı zərflər haqqında] //Bakı.-
1968.- 22 noyabr.- S.3.
1969
1509. Birdən səkkiz yüzəcən: [“Vaqif” əsərinin 800-cü
tamaşası haqqında] //Qobustan.- 1969.- № 1.- S.53.
1510. Oruc, M. Cərrah otağı və Vaqifin mahnıları: [həvəskar
bəstəkar V.Süleymanov haqqında] /Oruc Məmməd //Azərbaycan
gəncləri.- 1969.- 15 aprel.
1511. Vaqif: 2 h.420 m.: [sənədli film] /Rejissor Nazim Rza-
yev, ssenari müəllifi Araz Dadaşzadə, operator Aydın Axundov,
səs rejissoru Tofiq Babayev, montaj edən Gülzar Hüseynova.-
“Ekran” Yaradıcılıq Birliyi, 1969.- 15 dəq.
1512. “Vaqif” kino-filmi: [SSRİ Xalq artisti Adil İsgəndəro-
261
Molla Pənah Vaqif
vun ssenarisi və rəhbərliyi ilə çəkilən “Vaqif” sənədli filmi haq-
qında] //Sovet Ermənistanı.- 1969.- 21 yanvar.
1970
1513. Böyük şairə ehtiram: [Qazaxda Vaqifin xatirə ev-
muzeyinin açılışı] //Kommunist.- 1970.- 17 yanvar.
1514. Əliyeva, D. Vaqifin xatirə muzeyi: [Qazaxda] /Dilarə
Əliyeva //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1970.- 24 yanvar.- S.6-7.
1515. “Vaqif” rus dilində //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1970.-
14 mart.- S.15.
1516. Vurğun, S. “Vaqif” haqqında //Vurğun S. Böyük sənət
uğrunda: [seçilmiş məqalə, məruzə və çıxışları].- Bakı, 1970.-
S.109-110.
1971
1517. Əmirov, F. Vaqifi: [klassik Azərbaycan şairi Vaqif
haqqında yazdığı musuqili poeması haqqında] //Əmirov F. Musiqi
düşüncələri. - Bakı, 1971.- S.84-86.
1518. Məmmədov, C. Duman içində: [Vaqifə həsr olunmuş
hekayə] /Cəlal Məmmədov //Ulduz.- 1971.- № 10.-S.21-23.
1972
1519. Qazaxda Vaqif muzeyi //Azərbaycan gəncləri.- 1972.-
1 avqust.
1520. Qədimova, M. Qazaxda Vaqif muzeyi /M.Qədimova
//Azərbaycan gəncləri.- 1972.- 1 avqust.
1521. Məmmədov, C. Yaxşı olar ki: [müəllifin Yuxarı
Salahlı kəndində S.Vurğun və Vaqifin heykəllərinin qoyulması
təklifi] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1972.- 3 iyun.
1522. Vurğun, S. Mənim “Vaqif” dramım haqqında //Səməd
Vurğun. Əsərləri: 6 cilddə.- Bakı, 1972.- C.V.- S.119-120.
1974
1523. Cəfərov, C. Yüksəliş illəri (1933-1941): [1937-ci ildə
Ədil İsgəndərovun Dram Teatrına baş rejissor təyin edilməsi və
262
 Biblioqrafiya
1938-ci il oktyabrın 5-də S.Vurğunun “Vaqif” əsərinin uğurla
tamaşaya qoyması haqqında] //Cəfərov C. Azərbaycan teatrı
(1873-1973).- Bakı, 1974.- S.189-192.
1524. Kərimov, İ. [1938-ci ildə Ə.İsgəndərovun rejissorluğu
ilə hazırlanmış “Vaqif” tamaşası haqqında] //Kərimov İ. Azərbay-
can Dram Teatrı.- Bakı, 1974.- S.20-21.
1525. Səfərov, C. Sənətin baharı gəldi: [1938-ci ildə M.Əziz-
bəyov adına teatrda Ədil İsgəndərovun quruluşunda S.Vurğunun
“Vaqif” mənzum dramının tamaşası haqqında] //Səfərov C.,
Babayev A. Şərəfli yol: (M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət
Akademik Dram Teatrının yaradıcılıq yolu haqqında elmi kütləvi
oçerk).- Bakı, 1974.- S.43-47.
1526. Vurğun, S. Vaqif: [pyes] //Vurğun Səməd. Seçilmiş
dram əsərləri və poemaları.- Bakı, 1974.- S.5-112.
1975
1527. Cəfər, M. “Vaqif”: (300-cü tamaşası) //Cəfərov Məm-
mədrəfi. Sənət yollarında.- Bakı, 1975.- S.318-322.
1528. Zərbəliyev, İ. S.Vurğunun “Vaqif” əsərində dil xüsu-
siyyətləri /İ.Zərbəliyev //Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi:
Metodik məqalələr məcmuəsi.- 1975.- №1.- S.43-49.
1976
1529. Fərzəliyev, Ə. S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin Vaqif irsi
ilə əlaqəsinə dair /Ə.Fərzəliyev //S.M.Kirov adına ADU-nun elmi
əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1976.- № 5.- S.95-97.
1530. İbrahimova, L. Şairə ehtiram: [M.P.Vaqifin Qazaxda
təşkil olunmuş xatirə muzeyi haqqında] /L.İbrahimova //Mədəni-
maarif işi.- 1976.- № 3.- S.29-30.
1531. Mirzəyev, K. “Vaqif” əsərində kürd Musa obrazı
/K.Mirzəyev //Sovet Ermənistanı.- 1976.- 12 oktyabr.
1532. Pişəvəri, S. “Vaqif” pyesi haqqında /S.Pişəvəri //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1976.- 13 noyabr.- S.3.
1533. Rəhmanzadə, F. Daş-qaş, yoxsa parıltılı şüşə?:
[S.Vurğunun “Vaqif” pyesinin M.Əzizbəyov adına Azərbaycan
263
Molla Pənah Vaqif
Dövlət Dram Teatrında Ədil İsgəndərov tərəfindən tamaşası
barədə qeydlər] /Fazil Rəhmanzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1976.- 24 iyul.- S.4.
1534. Səfərov, Ş. S.Vurğunun “Muğan” və “Vaqif” əsərləri-
nin tədrisinə dair /Ş.Səfərov //Azərbaycan müəllimi.- 1976.- 9
aprel.
1535. Tağıyev, R. “Vaqif”in ilk disputu /R.Tağıyev //Bakı.-
1976.- 9 sentyabr.
1536. Vəkil, Ə. “Vaqif” alqışlanır: [əsərin erməni səhnəsində
tamaşaya qoyulması haqqında] /Əli Vəkil //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1976.- 2 oktyabr.- S.4.
1537. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 2 cilddə.-Bakı,
1976.- C.1.- S.112-116.
1977
1538. Hüseynov, H. S.Vurğunun “Vaqif” dramı haqqında
//Hüseynov Hüseynağa. Azərbaycan dramaturgiyasında vətənpər-
vərlik motivləri.- Bakı, 1977.- S.38-51.
1539. “Vaqif” dramının 1000-ci tamaşası //Bakı.- 1977.- 1
iyun.
1540. Vidadi. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xəbər,
Vaqif: [şeir] /Molla Vəli Vidadi //Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1977.-
S.42.
1541. Vidadi. Hər səhər bad əsər, arizi-cananə dəyər; Bilir-
siz, Vaqifa kim şövqimiz didarə çoxdandır: [Vaqifə həsr etdiyi
şeirlər] /Molla Vəli Vidadi //Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1977.- S.33-34.
1542. Vidadi. Vaqif, nə tez sənəmlərdən əl çəkdin!: [şeir]
/Molla Vəli Vidadi //Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1977.- S.27-29.
1543. Vidadi. Vaqiflə müşairə: [şeir] /Molla Vəli Vidadi
//Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 1977.- S.70-86.
1978
1544. Kazımov, M. 1000 dəfə və...: [“Vaqif” mənzum
pyesinin səhnə tarixi haqqında] /M.Kazımov, S.İbrahimov //Elm
və həyat.- 1978.- № 5.- S.24-26.
264
 Biblioqrafiya
1545. Məmmədov, H. 1930-cu illərin poeziyasında bəzi
sözlərin leksik-semantik xüsusiyyətləri: [“Vaqif” dramının dil
materialı əsasında] /H.Məmmədov //S.M.Kirov adına ADU-nun
Elmi Əsərləri: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1978.- №1.- S.31-36.
1546. Salmanova, İ. “Vaqif”in 40 yaşı var: [S.Vurğunun
eyniadlı əsərinin səhnə həyatı haqqında] /İ.Salmanova //Bakı.-
1978.- 14 oktyabr.- S.3.
1979
1547. Abram. Vaqif; Dil: [şeirlər] /Abram; tərcümə edəni:
Ə.İlham //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1979.- 17 avqust.
1548. Plavnik, A. Vaqif: [şeir] /çevirəni Ə.İlham /Abram
Plavnik //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1979.- 17 avqust.- S.3.
1980
1549. Cəfər, M. “Vaqif” Rus Dram Teatrında: [1959-cu ildə
əsərin tamaşaya qoyulması haqqında] //Cəfər Məmməd. Həmişə
bizimlə.- Bakı, 1980.- S.267-272.
1981
1550. Əhmədov, R. “Vaqif” pyesinin tədrisində tədqiqat
materiallarından istifadə /Ramin Əhmədov //Azərbaycan dili və
ədəbiyyat tədrisi.- 1981.- № 4.- S.53-58.
1551. Məmmədov, V. Təranəli misralar: [Vaqif poeziyası
haqqında] /Vəli Məmmədov //Məmmədov Vəli. Muğam söz
ifaçı.- Bakı, 1981.- S.28-33.
1982
1552. Avalov, E. Şuşada Vaqifin türbəsinin memarlığı
/Elturan Avalov //Qobustan.- 1982.- № 1.- S.22-23.
1553. Bayram, T. Vaqifin məqbərəsi önündə: [şeir] /Tofiq
Bayram //Azərbaycan.- 1982.- № 12.- S.77-78.
1554. Həsənzadə, N. Vaqif: [Vaqifin məqbərəsinin açılışı
münasibətilə şeir] /Nəriman Həsənzadə //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1982.- 22 yanvar.- S.4.
265
Molla Pənah Vaqif
1555. Xalq sənətkarlarının xatirəsi əbədidir: [Şuşada
Vaqifin məqbərəsinin açılışı haqqında məlumat] //Kommunist.-
1982.- 16 yanvar; Azərbaycan gəncləri.- 1982.- 19 yanvar;
Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 22 yanvar.- S.4.
1556. Xalqlar dostluğu ilham mənbəyidir: Şuşada Vaqif
Poeziya Günləri //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 6 avqust.
1557. Xəzri, N. Vaqifi gördüm: “İllərin astanasında
düşüncılər” silsiləsindən: [şeir] /Nəbi Xəzri //Azərbaycan.- 1982.-
№ 7.- S.63-69.
1558. Qoldşteyn, L. Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışı
/L.Qoldşteyn //Kommunist.- 1982.- 16 yanvar.
1559. Mirzoyan, Ç. Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışı
/Ç.Mirzoyan //Bakı.- 1982.- 16 yanvar.
1560. Rüstəm, S. Kaş görəydi bu günləri: [Vaqifin
məqbərəsinin açılışı münasibətilə şeir] /Süleyman Rüstəm
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1982.- 22 yanvar.- S.4.
1561. Şıxzamanov, C. Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışı
/C.Şıxnamazov //Sovet kəndi.- 1982.- 19 yanvar.
1562. Şuşada poeziya bayramı: Vaqif Poeziya Günləri
//Bakı.- 1982.- 3 avqust.
1563. Vahabzadə, B. “Vaqif”: [pyes haqqında] //Vahabzadə
B. Vətən ocağının istisi.- Bakı, 1982.- S.40-67.
1983
1564. Akopyan, V. Barev, Vaqif!: [şeir] /Vartan Akopyan;
tərc. ed. Ə.Əhməd //Ulduz.- 1983.- № 12.- S.4-5.
1565. Məmmədli, F. Həyat eşqi: Molla Pənah Vaqifə: [şeir]
/Firuzə Məmmədli //Azərbaycan.- 1983.- № 5.- S.6.
1566. Porçxidze, Ş. Vaqif: [şeir] /Şalva Porçxidze; tərc. ed.
Nəsib Nəsibov //Kommunist.- 1983.- 9 aprel.
1567. Rəşidzadə, L. İnsandan başlanan tarix: [Kirovabad
Dövlət Dram Teatrının səhnəsində “Vaqif”in yeni quruluşda ta-
maşası haqqında] /L.Rəşidzadə //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1983.-
22 iyul.- S.5.
1568. Vurğun, S. Vaqif: (ixtisarla): [dram] /Vurğun Səməd
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: 10-cu sinif üçün.- Bakı, 1983.- S.235-325.
266
 Biblioqrafiya
1984
1569. Cəfərova, X. Səməd Vurğunun “Vaqif” pyesində mil-
lilik və beynəlmiləlçilik /Xumar Cəfərova //Gənc Ədəbiyyatşü-
nasların dördüncü Respublika Konfransı.- Məruzələrin tezisləri.
Oktyabr 1984-cü il.- Bakı, 1984.- S.41-42.
1570. Xəlilov, Q. “Vaqif” pyesi və tarixi dram janrı: Profes-
sor Əli Sultanlının əziz xatirəsinə //Xəlilov Qulu. Sənətdə Lenin
təlimi və müasirlik.- Bakı, 1984.- S.173-386.
1571. Məmməd, A. Muğan; Vaqif; Zəncinin arzuları: [Qısa
məzmunu və təhlili] //Məmməd Arif. Ədəbiyyat: 10-cu sinif
üçün.- Bakı, 1984.- S.117-140.
1572. Məmmədzadə, K. Böyük şairin abidəsi: [Şuşada Aka-
demik Ə.Salamzadə, Əməkdar arxitektor E.Kanunov və heykəltə-
raş, Əməkdar elm incəsənət xadimi A.Mustafayev tərəfindən
Vaqifin xatirə məqbərəsinin qoyulması haqqında] /K.Məmmədza-
də, N.Sarkizov //Kommunist.- 1984.- 4 aprel.
1985
1573. Axundov, A. Bədii dildə tipiklik və surətlərin dili:
[Səməd Vurğunun “Vaqif” pyesindən də bəhs olunur] //Axundov
Ağamusa. Dilin estetikası.- Bakı, 1985.- S.27-28.
1574. Quliyev, V. İlk görüş: [“Şuşa” rayon qəzeti nəzdində
fəaliyyət göstərən “Vaqif çeşməsi” ədəbi birliyi haqqında] /Vila-
yət Quliyev //Əədəbiyyat və incəsənət.- 1985.- 25 yanvar.-S.6.
1575. Quliyev, V. Poeziya ətirli qönçələr: [Şuşadakı Poeziya
Evi haqqında] /Vilayət Quliyev //Müxbir.- 1985.- № 2.-S.29.
1576. Şuşada Vaqif poeziyası //Azərbaycan dili və ədəbiy-
yatı tədrisi.- 1985.- № 4.- S.69-70.
1577. Vaqif poeziya günləri: [Şuşa və Qazax şəhərlərində
keçirilən Vaqif Poeziya Günləri haqqında] //Ədəbiyyat və
incəsənət.- 1985.- 2 avqust.- S.2.
1578. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Əsərləri: 7 cilddə.- Bakı, 1985.-
C.1.- S.259-263.
267
Molla Pənah Vaqif
1986
1579. Cəmşidov, Ş. Şirvanlı Talibin Vaqif haqqında şeirləri
/Şamil Cəmşidov //Bakı.- 1986.- 5 dekabr.
1580. İbrahimov, A. Vaqifəm, əzəldən bir gövhər idim...:
[Vaqif poeziya günləri] /Arif İbrahimov //Ədəbiyyat.- 1986.- 1
avqust.- S.3.
1581. İnqilab. Canlanan obrazlar: (Qeyd dəftərini vərəqlə-
yərkən): [S.Vurğunun “Vaqif” mənzum dramının M.Əzizbəyov
adına AADDT-da tamaşaya qoyulması haqqında] /İnqilab //Ədə-
biyyat və incəsənət.- 1986.- 26 sentyabr.- S.5.
1582. İsmayılov, İ. “Vaqif” kənd səhnəsində: [Qazax rayonu
Aşağı Əskipara kənd mədəniyyət evində S.Vurğunun “Vaqif”
pyesinin tamaşası haqqında] /İ.İsmayılov //Sovet kəndi.- 1986.-
22 aprel.
1583. Kazımov, A. “Vaqif” yaşayır: [rejissor A.Kazımovla
müsahibə] /A.Kazımov; müsaibəni apardı K.Nəzirov //Sovet
kəndi.- 1986.- 23 oktyabr.
1584. Quliyev, R. Şairin şəxsi fikri: Səməd Vurğun – 80:
[“Vaqif”, “Xanlar”, “Fərhad və Şirin” əsərlərinin Rus Dram Teat-
rında tamaşası haqqında 1941-ci il iclasında S.Vurğunun çıxışının
stenoqramı haqqında] /R.Quliyev //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1986.- 24 oktyabr.- S.5.
1585. Quliyev, V. Vaqif poeziyası bayramı: [Şuşada] /Vasif
Quliyev //Azərbaycan gəncləri.- 1986.- 5 avqust.
1586. Məmmədov, Ə. Müasirliyə sədaqət: [“Vaqif” mənzum
dramının M.Əzizbəyov ad. AADDT-da tamaşaya qoyulması
haqqında] /Ə.Məmmədov //Bakı.- 1986.- 31 oktyabr.
1587. Məmmədov, N. Orijinalla müqayisədə: [“Vaqif”in rus
dilində tərcüməsinə dair] /N.Məmmədov //Ədəbiyyat və incəsə-
nət.- 1986.- 24 oktyabr.- S.3.
1588. Miralayev, T. “Vaqif” pyesinin ilk oxunuşu:
[M.P.Vaqif – 270] /T.Miralayev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1986.-
3 iyul.- S.5.
1589. Mustafayev, R. “Vaqif” pyesindən “Vaqif” operasına
qədər /R.Mustafayev // Azərbaycan gəncləri.- 1986.- 23 sentyabr.
268
 Biblioqrafiya
1590. Talib. Müqəddəs; Qəzəl: [Vaqif haqqında şeirlər]
/Talib //Bakı.- 1986.- 5 dekabr.
1591. Turabov, H. Əsl səadət: [Aktyor Həsən Turabovun
“Vaqif” tamaşasında baş rolda oynaması haqqında] /Həsən Tura-
bov //Kommunist.- 1986.- 24 oktyabr.
1592. “Vaqif” yenidən səhnədə //Bakı.- 1986.- 8 oktyabr.
1593. Vəzirov, C. Yeddi Vaqif, bir Xuraman: [Azərbaycanın
Xalq artisti Z.Həmzəyevanın “Vaqif” pyesində yaratdığı Xura-
man rolu haqqında] /C.Vəzirov //Bakı.- 1986.- 2 iyul.
1594. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 3 cilddə.-Bakı,
1986.- C.1.- S.90-93.
1595. Vurğun, S. Vaqif /Səməd Vurğun //Dramlar.- Bakı,
1986.- S.559-674.- (Azərbaycan ədəbiyyatı inciləri: 12 kitabda.-
Kitab 3.)
1596. Yaqub, Z. Vaqif günləridir; Cıdır düzündə; Qocalma;
Gözəlləşdirər: [şeirlər] /Z.Yaqub //Azərbaycan.- 1986.- № 9.-
S.133-134.
1987
1597. Kazımov, A. Səhnəmizin Vaqifi: [Akademik Dram
Teatrında Vaqif obrazını yaradan aktyorlar haqqında] /Ağakişi
Kazımov //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 24 iyul.- S.5.
1598. M.P.Vaqif təsviri sənətdə: [Xalq rəssamı M.Abdulla-
yev, T.Tağıyev, S.Şərifzadə və Nəcəfqulunun çəkdiyi portretlər
haqqında] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 24 iyul.-S.5.
1599. M.P.Vaqif - 270: Poeziya günləri: Qazaxda, Şuşada
keçirilən Poeziya Günləri //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 31
iyul.- S.1-3.
1600. Miralayev, T. Vaqif pyesinin ilk oxunuşu /T.Mirala-
yev //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1987.- 3 iyul.
1601. Şairin ilhamlı poeziyası: [Respublikada keçirilmiş
ənənəvi Vaqif poeziya günləri haqqında] //Kommunist.- 1987.-
29 iyul.
1602. Vurğun, S. Vaqif: (ixtisarla): [dram] /Vurğun Səməd
269
Molla Pənah Vaqif
//Ədəbiyyat müntəxəbatı: 10-cu sinif üçün.- Bakı, 1987.- S.235-325.
1603. Vurğun, S. Vaqif: [dram] //Vurğun Səməd. Seçilmiş
əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 1987.- C.III: Dramlar.- S.5-110.
1988
1604. Kürdöğlu, H. Gəlin öpək məzarını Vaqifin: [şeir]
/Hüseyn Kürdoğlu //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 12 avqust.-S.4.
1605. Qarayev, Y. “Vulqar sosiologiya” dövründə: [məqalə-
də S.Vurğunun “Vaqif” dramından da söhbət açılır] //Qarayev Y.
Meyar – şəxsiyyətdir.- Bakı, 1988.- S.310-312.
1606. Müştaq, M. Molla Pənah Vaqifə cavab: [müxəmməs]
/Məhəmməd Hüseyn xan Müştaq //XVII-XVIII əsrlər Azərbay-
can ədəbiyyatı.- Bakı, 1988.- S.493.- (Azərbaycan klassik ədəbiy-
yatı kitabxanası.- 20 cilddə.- C.6.).
1607. Sadıqova, M. Əzbər bildiyimiz tamaşa: Vaqif – 50:
/M.Sadıqova //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1988.- 14 oktyabr.- S.5.
1608. Şuşada Vaqif Poeziya Günü //Kommunist.- 1988.- 26 iyul.
1609. Vaqif Poeziya Günləri //Ədəbiyyat və incəsənət.-
1988.- 29 iyul.- S.4.
1610. Vidadi, M.V. Deyibsiz yənə gəlləm gəldi bir belə
xəbər, Vaqif: [qəzəl] /Molla Vəli Vidadi //XVII-XVIII əsrlər
Azərbaycan ədəbiyyatı.- Bakı, 1988.- S.384.- (Azərbaycan Klas-
sik ədəbiyyatı kitabxanası.-20 cilddə.- C.6.)
1611. Vidadi, M.V. Hər səhər bad əsər, aruzi cananə dəyər;
Bilirsən Vaqifa, kim şövqimiz didarə çoxdandır: [qəzəllər] /Molla
Vəli Vidadi //XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı.-Bakı,
1988.- S.380-381.- (Azərbaycan Klassik ədəbiyyatı kitabxanası.-
20 cilddə.- C.6.)
1612. Vidadi, M.V. Vaqif, nə tez sənəmlərdən usandın:
[qoşma] /Molla Vəli Vidadi //XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ədə-
biyyatı.- Bakı, 1988.- S.376-378.- (Azərbaycan Klassik ədəbiy-
yatı kitabxanası.- 20 cilddə.- C.6.)
1613. Vurğun, S. Vaqif: [dram] //Vurğun Səməd. Əsərləri: 7
cilddə.- Bakı, 1988.- C.IV.- S.5-136.
270
 Biblioqrafiya
1989
1614. Sadıq, F. Şuşada Vaqif Poeziya Günləri /F.Sadıq
//Ədəbiyyat və incəsənət.- 1989.- 4 avqust.
1991
1615. Əlirzayev, H. M.P.Vaqif lirikasında qadın gözəlliyi
problemləri /H.Əlirzayev //Qobustan.- 1991.- № 4.- S.46-48.
1616. Yaqub, Z. Vaqif günləriydi Cıdır düzündə //Yaqub Z.
Ziyarətin qəbul olsun: [şeirlər və poemalar].- Bakı, 1991.- S.87-89.
1992
1617. Səməd, A. Vaqif, S.Vurğun və 37: [esse] /A.Səməd
//Yeni fikir.- 1992.-17 dekabr.
1993
1618. Hüseynoğlu, T. “Roman elementləri ilə mürəkkəbləş-
dirilmi. Xronika”, yaxud “Tarixin fəlsəfəsi”ni əks etdirən roman:
[Y.V.Çəmənzəminlinin M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığına həsr
etdiyi “Qan içində” və ya “İki od arasında” romanı haqqında]
//Hüseynoğlu Tofiq. Ədəbiyyatla yaşayıram....- Bakı, 1993.-
S.206-267.
1619. Nəzirli, Ş. Növcavanlar var olsun /Şəmistan Nəzirli
//Ədəbiyyat qəzeti.- 1993.- 25 iyun.
1994
1620. Vəzirova, L. Y.V.Çəmənzəminlinin “Qan içində” ro-
manında Vaqifin surəti //Azərbaycan Respublikası Ali məktəbləri
gənc tədqiqatçılarının Respublika Elmi konfransının tezisləri.-
Bakı, 1994.- Hissə 3.- S.25.
1996
1621. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 4 cilddə.-Bakı,
1996.- C.1.- S.89-92.
271
Molla Pənah Vaqif
1997
1622. Əliyev, H. Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqında
yeni seçilmiş idarə heyətinin üzvləri ilə görüşdə çıxışı (Prezident
sarayı,10 iyun 1995-ci il): [çıxışda Molla Pənah Vaqifin Şuşada
qəbri üzərində yaradılmış məqbərədən də söz açmışdır] /Heydər
Əliyev //Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir.-Bakı,1997.- 4-
cü kitab.-S.10-11; 13.
1998
1623. Əliyev, H. Azərbaycan Kinematoqrafçılar ittifaqında
yeni seçilmiş idarə heyətinin üzvləri ilə görüşdə çıxışı: [çıxışda
Səməd Vurğunun “Vaqif” dramından da söz açmışdır] /Heydər
Əliyev (Prezident Sarayı.-16 dekabr, 1995) //Heydər Əliyev.
Müstəqilliyimiz əbədidir.-Bakı,1998.- 5-ci kitab.-S.187.
***
1624. Məmmədov, Ş. Dastanlanmış şair ömrü /Ş.Məmmədov
//Azərbaycan müəllimi.- 1998.- 10 fevral.
1999
1625. Məmmədova, G. Bu “Vaqif” özgə “Vaqif” olacaq:
[“Sönməyən ulduzlar” assosiasiyası tərəfindən səhnəyə qoyulmuş
“Vaqif” dramı haqqında] /Gülcahan Məmmədova //Panorama.-
1999.- 13 aprel.
1626. Məmmədova, G. Bu dəfə Vaqif Gəncədən gəldi:
[“Vaqif” dramının tamaşaya qoyulması haqqında] /Gülcahan
Məmmədova //Panorama.- 1999.- 3 iyun.- S.16.
1627. Səadət. Səhnəmiz ulduz işığına düşdü: [“Vaqif” dramı
qocaman aktyorların ifasında] /Səadət //Azadlıq.- 1999.- 20 aprel.
1628. Səadət. “Vaqif” pyesində veteranlar oynayacaq: [“Sön-
məyən ulduzlar” assosiasiyasının hazırladığı “Vaqif” pyesi
haqqında] /Səadət //Azadlıq.- 1999.- 13 aprel.
2000
1629. “Vaqif” dramı: [Səməd Vurğunun “Vaqif” dramı
haqqında] //Nəbiyev B., Salmanov Ş. Ədəbiyyat: 11-ci sinif:
Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik.- Bakı, 2000.- S.152-159.
272
 Biblioqrafiya
2003
1630. “Vaqif” dramı: [Səməd Vurğunun “Vaqif” dramı
haqqında] //Nəbiyev B., Salmanov Ş. Ədəbiyyat: 11-ci sinif:
Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik.- Bakı, 2003.- S.152-159.
1631. Vurğun, S. Vaqif: 5 pərdəli, 11 şəkilli mənzum dram:
(ixtisarla) //Ədəbiyyat müntəxəbati: 11-ci sinif: ümumtəhsil
məktəbləri üçün dərs vəsaiti.- Bakı, 2003.- S.149-193.
2004
1632. Ənvəroğlu, H. Səməd Vurğunun “Vaqif” mənzum
dramı yeni düşüncə çevrəsində /Himalay Ənvəroğlu //Ənvəroğlu
Himalay. Azərbaycan ədəbiyyatının yaradıcılıq problemləri.-
Bakı, 2004.- S.269-309.
1633. Səmədoğlu, V. Molla Pənah Vaqifə: şeir //Səmədoğlu
Vaqif. Uzaq yaşıl ada: Şeirlər, poemalar.- Bakı, 2004.- S.67.
1634. Vidadi. Bilirsiz Vaqifa, kim şövqimiz didarə çox-
dandır: [şeir] //Molla Vəli Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 2004.- S.44.
1635. Vidadi. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xəbər
Vaqif: [qəzəl] //Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif. Əsərləri.-
Bakı, 2004.- S.48; Molla Vəli Vidadi. Əsərləri.- Bakı, 2004.- S.52.
1636. Vidadi. Hər səhər bad əsər, arizi-cananə dəyər; Bilirsiz
Vaqifa, kim şövqimiz didarə çoxdandır: [qəzəllər] /Molla Vəli
Vidadi //Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif. Əsərləri.- Bakı,
2004.- S.39-40.
1637. Vidadi. Vaqif, nə tez sənəmlərdən əl çəkdin!: [qoşma]
//Molla Vəli Vidadi. Molla Pənah Vaqif. Əsərləri.- Bakı, 2004.-
S.37-39.
1638. Vidadi. Vaqiflə müşairə: [şeir] //Molla Vəli Vidadi.
Əsərləri.- Bakı, 2004.- S.84-103.
1639. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri.- Bakı, 2004.- S.30-33.
1640. Vurğun, S. Vaqif: [dram] //Vurğun Səməd. Seçilmiş
əsərləri.- Bakı, 2004.- S.325-418.
273
Molla Pənah Vaqif
2005
1641. Çəmənzəminli, Y.V. İki od arasında: roman //Çəmən-
zəminli Y.V. Əsərləri: üç cilddə.- Bakı, 2005.- C.II.-S.451-662.
1642. Çəmənzəminli, Y.V. Molla Pənah Vaqif //Çəmənzə-
minli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.- C.III.-S.230-234.
1643. Çəmənzəminli, Y.V. Vaqif: [yazıçının “Azərbaycan
ədəbiyyatına bir nəzər” romanının ikinci hissəsindən bir parça]
//Çəmənzəminli Y.V. Əsərləri: 3 cilddə.- Bakı, 2005.- C.III.-
S.131-133.
1644. Əhmədov, R. “Vaqif” pyesinin tədqiqində tədqiqat
materiallarından istifadə //Əhmədov Ramin. Sənət və həyat.-
Bakı, 2005.- S.237-243.
1645. Kərimli, K. Gözəllik qurbanı /K.Kərimli //El.- 2005.-
XXV nəşr.- S.82.
1646. Novruzova, R. “Vaqif” tamaşası haqqında: [əsərin
Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında tamaşası haqqında] /Reyhan
Novruzova //Mədəni-maarif.- 2005.- № 7.- S.24-25.
1647. Vurğun, S. “Mən öz yaradıcılığımı ölənə qədər Füzuli-
nin, Vaqifin üzərində aparacağam” //Vurğun Səməd. Seçilmiş
əsərləri: 5 cilddə.- Bakı, 2005.- C.V.- S.87-90.
1648. Vurğun, S. Şairin ölümü: [Vaqifə həsr olunmuş şeir]
/Səməd Vurğun //Vurğun S. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə.- Bakı,
2005.- C.I.- S.187-190.
1649. Vurğun, S. Vaqif: [dram] //Vurğun Səməd. Seçilmiş
əsərləri: 5 cilddə.- Bakı, 2005.- C.IV.- S.7-135.
2006
1650. Bayramov, A. “Vaqif” dramı: Şair və hökmdar proble-
mi. Sənətkarın faciəsinin inikası //Bayramov Adilxan. Səməd
Vurğun: Milli və ümumbəşəri.- Bakı, 2006.- S.43-82.
1651. “Vaqif”, “Fərhad və Şirin” pyesləri Naxçıvan səh-
nəsində: Səməd Vurğun – 100 //Mədəniyyət.- 2006.- 11 fevral.
1652. “Vaqif” pyesi: [Səməd Vurğunun eyniadlı pyesi
haqqında] //Cəfərov N., Həbibbəyli İ., Əliyeva N., Bakıxanova A.
274
 Biblioqrafiya
Ədəbiyyat: ümumtəhsil məktəblərinin 11-ci sinfi üçün dərslik.-
Bakı, 2006.- S.116-122.
1653. Vəzirov, C. “Vaqif”, “Fərhad və Şirin” pyesləri Naxçı-
van səhnəsində /Cəlil Vəzirov //Qobustan.- 2006.- № 3.- S.14-17.
2007
1654. Əbilov, İ. “Durnalar”ın ötən yerdə: [şeir] /İsrafil
Əbilov //Şuşa.- 2007.- İyul.- S.8.
1655. Əyyuboğlu, M. Vaqifin məzarı önündə: [şeir] /Mədət
Əyyuboğlu //Şuşa.- 2007.- İyul.- S.8.
1656. Kazımlı, K. M.P.Vaqif və M.V.Vidadinin Xatirə
muzeyi: [Qazaxda fəaliyyət göstərən muzeyin fəaliyyəti
haqqında] /Kazım Kazımlı //Mədəni-maarif.- 2007.- № 6.- S.60.
1657. Xəlilzadə, F. Dövründən gileyli şair: M.P.Vaqif – 290
/F.Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2007.- 21 noyabr.
1658. Mehdixanlı, T. Bu dünyada Vaqif də vardı /T.Mehdi-
xanlı //Vətən səsi.- 2007.- 8 iyun.
1659. Salmanlı, R. Poeziya bayramı: M.P.Vaqif – 290
/R.Salmanlı //Azərbaycan.- 2007.- 9 dekabr.- S. 3.
1660. Sərxanlı, S. Şuşada poeziya bayramı: [şeir] /Səyavuş
Sərxanlı //Şuşa.- 2007.- İyul.- S.8.
1661. Şuşalı, İ. Vaqif: [şeir] /İsa Şuşalı //Şuşa.- 2007.- İyul.-S.8.
1662. Vidadi. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xəbər
Vaqif: [qəzəl] //Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif. Seçilmiş
əsərləri.- Bakı, 2007.- S.37.
1663. Vidadi. Hər səhər bad əsər,arizi-cananə dəyər; Bilirsiz
Vaqifa kim şövqimiz didarə çoxdandır: [qəzəllər] /Molla Vəli
Vidadi //Molla Vəli Vidadi, Molla Pənah Vaqif. Seçilmiş
əsərləri.- Bakı, 2007.- S.27-29.
1664. Vidadi. Vaqif, nə tez sənəmlərdən əl çəkdin!: [qoşma]
Molla Vəli Vidadi //Molla Vəli Vidadi. Molla Pənah Vaqif.
Seçilmiş əsərləri.-Bakı, 2007.-S.21-22.
1665. Vurğun, S. Vaqif: 5 pərdəli, 11 şəkilli mənzum dram
/Səməd Vurğun //Azərbaycan dramaturgiyası antologiyası: 5
cilddə.- Bakı, 2007.- C.II.- S.8-131.
275
Molla Pənah Vaqif
2008
1666. “Respublikada muzey işinin vəziyyəti və onu yaxşı-
laşdırmaq tədbirləri haqqında” Azərbaycan Respublikası
Nazirlər Sovetinin 1970-ci il 30 yanvar tarixli 29 nömrəli
qərarına əsasən Qazax rayonunda yaradılmış M.P.Vaqifin
xatirə muzeyinin “M.P.Vaqif və M.V.Vidadinin xatirə muze-
yi” adlandırılması haqqında: Azərbaycan Respublikası Na-
zirlər Kabinetinin qərarı, Bakı şəhəri, 2 avqust 2002-ci il.-
№122 //Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik toplusu.-
2002.- № 8.- Maddə 533.- S.1555.
***
1667. Əliyev, H. Şuşada Vaqifin məqbərəsinin açılışında
H.Ə.Əliyevin iştirakı. Poeziya evinin açılışında H.Ə.Əliyevin
çıxışından, Şuşa, 14 yanvar 1982-ci il /Heydər Əliyev //Heydər
Əliyev və mədəniyyət: 3 cilddə.- Bakı, 2008.- C.1.- S.131-132.
***
1668. Əhmədov, R. Səməd Vurğun dramaturgiyasının janr
poetikası: [“Vaqif” pyesi əsasında] //XX əsr Azərbaycan ədəbiy-
yatı məsələləri.- Bakı, 2008.- Kitab II: XX əsr Azərbaycan
poeziyasının müasir dərki.- S.320-336.
1669. Ənvəroğlu, H. Tarixi dramın nəzəri-estetik əsaslarına
dair: [“Vaqif” dramı haqqında] //Ənvəroğlu H. Azərbaycan dra-
maturgiyası: tarixilik və müasirlik.- Bakı, 2008.- S.58-64.
1670. Ənvəroğlu, H. “Vaqif” pyesi: tarixilik və müasirlik
//Ənvəroğlu H. Azərbaycan dramaturgiyası: tarixilik və müasir-
lik.- Bakı, 2008.- S.65-78.
1671. Məhəbbət böyükdür əzəldən bəri; Canan çığal vu-
rub çıxır otaqdan; Bir yaz sabahıdır, gəl çıxaq yola; Vaqif!
Yenə də sən yadıma düşdün: (“Komsomol poeması”ndan) /Sə-
məd Vurğun //Azərbaycan sevgi poeziyası: 3 cilddə /tərt. ed.
Hamlet İsaxanlı.- Bakı, 2008.- C.1.- S.117-120.
1672. Sabitay. “Vaqif”in 70 yaşı: [S.Vurğunun Vaqif dramı-
nın ilk dəfə tamaşaya qoyulmasının 70 illiyi münasibətilə S.Vur-
276
 Biblioqrafiya
ğunun ev-muzeyi və Milli Kitabxananın keçirdiyi tədbir haqqında]
/Sabutay //Mədəniyyət.- 2008.- 30 oktyabr.- S.11.
1673. Səməd Vurğunun tarixi dramları Naxçıvan səhnə-
sində: [məqalədə “Vaqif” dramından da bəhs olunur] //Ədəbiyyat
qəzeti.- 2008.- 15 avqust.- S.1.
1674. Sərvaz. “Vaqif”in ad günü: [M.F.Axundov adına Azər-
baycan Milli Kitabxanasında S.Vurğunun “Vaqif” dramının 70
illiyinə həsr edilmiş yubiley tədbiri haqqında] /Sərvaz //Ədəbiy-
yat qəzeti.- 2008.- 31 oktyabr.- S.7.
1675. Şeyda, S. S.Vurğunun “Vaqif” dramı dağ yəhudiləri
dilində: [dramın Nyu-York şəhərində yaşayan şair və dramaturq,
publisist, İsrail Yazıçılar Birliyinin üzvü Raşbil Şamayev tərəfin-
dən dağ yəhudiləri dilinə tərcümə olunması haqqında] /Simax
Şeyda //Ədəbiyyat qəzeti.- 2008.- 26 sentyabr.- S.2.
2009
1676. Bayramov, A. Şair, hökmdarın hüzurundasan!..: [“Va-
qif” pyesi haqqında] /Adilxan Bayramov //525-ci qəzet.- 2009.-
10 aprel.- S.6.
1677. Qafarova, Z. Ramiz Mustafayevin “Vaqif” operasının
yaranma tarixi /Z.Qafarova //Musiqi dünyası.- 2009.- № 3-4.-
S.108-109.
2010
1678. Əhmədov, R. Faciə: Janrın estetik yaddaşı: [məqalədə
“Vaqif” dramından da bəhs olunur] /Ramin Əhmədov //Humani-
tar elmlərin müasir durumu və ədəbiyyatşünaslığın nəzəri-meto-
doloji məsələləri. Beynəlxalq elmi konfransın materialları.- Bakı,
2010.- S.524-525.
1679. Qafqazlı, Q.V. Vaqifə hədiyyəm: [şeir] /Qara Qafqazlı
//Şairlər vətəni bizim tərəflər...: Poeziya antologiyası.- Bakı,
2010.- S.330-331.
1680. Qaragözova, E. “Vaqif” dramının gizli qatı və ya
Qacarın prototipi kimdir? /Elnarə Qaragözova //Həftə içi.- 2010.-
4-6/4-17 sentyabr.- S.7.
277
Molla Pənah Vaqif
1681. Vidadi, M.V. Deyibsiz yəni gəlləm gəldi bir belə xə-
bər, Vaqif!: [şeir] /Vidadi Molla Vəli Vidadi //Şairlər vətəni
bizim tərəflər...: poeziya antologiyası.- Bakı, 2010.- S.18.
2011
1682. Allahverdiyev, E. Azərbaycan Televiziyasının “Molla
Pənah Vaqif” filmi rejissor Namiq Ağayevin ictimai-siyasi
xadim, şair Molla Pənah Vaqifdən bəhs edən eyniadlı filmi
haqqında /Elşən Allahverdiyev //Ekran-efir.- 2011.- 3 iyun.- S.4.
1683. Ənvəroğlu, H. “Vaqif” pyesi: tarixilik və müasirlik
//Ənvəroğlu Himalay. Sənət və sənətkarlıq məsələləri yeni düşün-
cə müstəvisində.- Bakı, 2011.- S.60-79.
1684. “Molla Pənah Vaqif” sənədli televiziya filminin
istehsalı başa çatmışdır //Mədəniyyət.- 2011.- 9 iyun.
2012
1685. Həsənzadə, N. Vaqif: [Şuşada Vaqifin məqbərəsinin
açılışı münasibətilə 12 yanvar 1982-ci ildə yazılmış şeir] /Nəri-
man Həsənzadə //Ədəbiyyat qəzeti.- 2012.- 27 yanvar.- S.1.
1686. Xəlilzadə, F. Vaqif canlanırdı Cıdır düzündə: [1982-ci
ildə Şuşada Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin açılışı ilə
əlaqədar] /F.Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2012.- 3 may.- S.8.
1687. Qacar, Ç. Molla Pənah Vaqif //Qacar Çingiz. Azər-
baycan qədim və orta əsrlərdə: görkəmli şəxsiyyətlər.-Bakı,
2012.- S.384-396.
1688. Otuz il əvvəl...: Şuşada M.P.Vaqifin məqbərəsinin
açılışı münasibətilə //Ədəbiyyat qəzeti.- 2012.- 27 yanvar.- S.1-2.
2013
1689. Abbasova, A. Çəmənzəminlinin “İki od arasında” ro-
manında Novruz bayramının təsviri /Aytac Abbasova //Təzadlar.-
2013.- 19 fevral.- S.15.
1690. Hüseynov, Y. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “İki od
arasında” romanında erməni məsələsinin qoyuluşu: [Molla Pənah
Vaqif haqqında da verilmişdir] //Hüseynov Yunus. Şuşa şəhərinin
tarixi.- Bakı, 2013.- S.94-119.
278
 Biblioqrafiya
1691. Xəlilzadə, F. Vaqif canlanırdı Cıdır düzündə: [1982-ci
ildə Şuşada Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin açılışı ilə əlaqə-
dar] /Xəlilzadə Flora //Ruhumuzun ünvanı Şuşa.-Bakı, 2013.-
S.14-17.
1692. Mansur, T. Təzə muzeydə ənənəvi bayram: [Qazax ra-
yonunda “Ədəbiyyat Muzeyi”ndə keçirilən Vaqif Poeziya Günü
haqqında] /Taleh Mansur //Ədəbiyyat qəzeti.- 2013.- 6 sentyabr.- S.3.
1693. Məmmədov, K. Molla Pənah Vaqif (1717-1794)
/K.Məmmədov //Məmmədov Kamran. Azərbaycan yazıçılarının
həyatından dəqiqələr.- Bakı, 2013.- S.40-54.
1694. Səmədova, Ü. S.Vurğunun “Vaqif” dramında özünü-
ifşa məqamlar /Ülviyyə Səmədova //Filologiya məsələləri.-
2013.- № 3.- S.383- 386.
1695. Şuşada Poeziya bayramı: [1982-ci ildə Şuşada Molla
Pənah Vaqifin məqbərəsinin açılışı ilə əlaqədar] //Ədəbiyyat
qəzeti.- 2013.- 6 sentyabr.- S.3.
2014
1696. Eminov, A. Səməd Vurğunun “Vaqif”i və ondan
sonrakı “əhvalatlar” /Allahverdi Eminov //Kaspi.- 2014.- 26-28
iyul.- S.18.
1697. Kazımlı, K. Qazaxda Vaqif Poeziya Bayramı /Kazımlı
Kazımlı //Mədəni həyat.- 2014.- № 11.- S.80.
1698. Kazımlı, K. Vaqif poeziyasının işığında /Kazım
Kazımlı //Mədəni həyat.- 2014.- № 2.- S.32.
1699. Qazaxda “Vaqif” Poeziya Günü keçirilib //Yeni
Müsavat.- 2014 .- 22 avqust.
1700. Rəfili, O. Səməd Vurğunun “Vaqif” əsərində Vaqif su-
rəti //Rəfili Oqtay. Fələstin çoxbucaqlısı.- Bakı, 2014.-S.170-173.
2015
1701. Akimova, E. Çağdaş Azərbaycan postmodern şeirində
Tanrıya münasibət: [S.Vurğunun “Vaqif” dramından da nümu-
nələr verilmişdir] /Elnarə Akimova //Ədəbiyyat qəzeti.-2015.- 26
iyun.- S.6.
279
Molla Pənah Vaqif
1702. Mehdiyev, H. Səməd Vurğunun “Vaqif” mənzum
dramında ezop dilindən istifadənin özəllikləri /Hikmət Mehdiyev
//Naxçıvan Universitetinin Elmi Əsərləri: Humanitar elmlər
seriyası.- Naxçıvan, 2015.- № 1.- S.20-25.
2016
1703. Akademik Opera və Balet Teatrında bəstəkar
Ramiz Mustafayevin Səməd Vurğunun eyniadlı dramı əsasın-
da yazdığı “Vaqif” operasının nümayişi olacaq //Ədəbiyyat
qəzeti.- 2016.- 17 avqust.
1704. Qarayev, Y. Azərbaycan ədəbiyyatının Vurğun dövrü:
[məqalədə S.Vurğunun “Vaqif” dramından da söhbət açılmışdır.-
S.423-424] //Qarayev Yaşar. Seçilmiş əsərləri: 5 cilddə.-Bakı,
2016.- C.V.- S.413-428.
1705. Qazaxda Vaqif Poeziya Günləri //Mədəniyyət.-
2016.- 31 avqust.- S.11.
1706. Mirməmməd, G. Opera səhnəsində “Vaqif” ilə yeni
görüş var: [Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teat-
rında bəstəkar Ramiz Mustafayevin “Vaqif” operasının ilk tama-
şası haqqında] /Gülcahan Mirməmməd //Mədəniyyət.- 2016.- 25
noyabr.- S.7.
1707. Molla Pənah Vaqif Qarabağ sarayına necə gəlmiş-
dir: (Y.V.Çəmənzəminli “İki od arasında”) //Ana və uşaq.-
2016.- 25 yanvar.
1708. Sadıq, İ. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “İki od arasın-
da” romanındakı bayatılar /İ.Sadıq //Təzadlar.- 2016.- 21 iyun.- S.14.
1709. Şəki teatrının yeni uğuru: Sabit Rəhman adına Şəki
Dövlət Dram Teatrı Musiqili Teatrın səhnəsində “Vaqif” dramını
nümayiş etdirib //Zaman qəzeti.- 2016.- 9 iyun.
1710. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [Qazaxda fəaliyyət
göstərən “Vaqif-Vidadi Xatirə Muzeyi” haqqında] //Əlamətdar və
tarixi günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan Milli Kitabxanası.-
Bakı, 2016.- S.284.
1711. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [şairin şəkli olan poçt
markası, haqqında çəkilən filmlər və 1940-cı ildə Cəlal Qaryağdı
280
 Biblioqrafiya
tərəfindən ucaldılan heykəlinin şəkilləri] //Əlamətdar və tarixi
günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan Milli Kitabxanası.-Bakı,
2016.- S.309.
1712. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [Vaqifin Şuşa bazarına
gedən yolda olan ağacdan oyma heykəlinin 1985-ci ildə çəkilmiş
şəkli] //Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi – 2017 /Azərbaycan
Milli Kitabxanası.- Bakı, 2016.- S.261.
1713. 300 il – Molla Pənah Vaqif: [hazırda yağı tapdağı
altında qalan Şuşada evinin yerində qoyulmuş heykəli haqqında]
//Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi-2017 /Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Bakı, 2016.- S.342.
2017
1714. BDU-da Respublika Günü qeyd olunub və “Vaqif”
pyesi təqdim edilib: [universitetin tələbələrinin ifasında] //Bakı
Universiteti.- 2017.- 31 may.- S.5.
1715. Əzizov, Ə. Ədəbiyyatımızda Vaqif obrazı: [S.Vurğu-
nun “Vaqif” pyesi və Y.V.Çəmənzəminlinin “Qan içində” romanı
haqqında] /Əbdül Əzizov //Şuşa.- 2017.- 30 sentyabr.- S.4.
1716. Kərimova, S. Məktəblilər “Vaqif” dramını səhnələşdi-
riblər: [73 nömrəli orta məktəbdə keçirilən tədbir haqqında]
/Samirə Kərimova //Azərbaycan müəllimi.- 2017.- 18 mart.- S.14.
1717. Qazaxda növbəti Vaqif Poeziya Günü: [M.P.Vaqifin
adını daşıyan xatirə muzeyində] //Mədəniyyət.- 2017.- 1
sentyabr.- S.6.
1718. Qazaxda 35-ci Vaqif Poeziya Günü: [M.P.Vaqifin
adını daşıyan xatirə muzeyində] //525-ci qəzet.- 2017.- 1
sentyabr.- S.13.
1719. Osmanoğlu, M. Vaqifin abidəsi önündə: [Ağakişi Ka-
zımovun Səməd Vurğunun “Vaqif” pyesini Bakı Dövlət Univer-
sitetinin filologiya fakültəsinin tələbələrinin ifasında səhnələşdir-
məsi haqqında] /M.Osmanoğlu //Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 3
iyun.- S.11.
1720. Vüsal, B. Vəzirin şahlığı, yaxud müqəddəs həsrət:
[esse]: Molla Pənah Vaqifin 300 illiyinə /Barat Vüsal //525-ci
qəzet.- 2017.- 25 fevral.- S.16-17; 26 fevral - 6 mart.- S.14-15.
281
Molla Pənah Vaqif
Elektron resurslar
1721. Vidadi, Molla Vəli. Əsərləri [Elektron resurs]
/M.V.Vidadi, Molla Pənah Vaqif; red. heyəti: Ə.Q.Quliyev [et
al.]; ön sözün müəl., tərt.-red. N.Q.Cəfərov.- Bakı: n.y., 2012. - 1
el. opt. disk (CD-ROM). - (“Nizami” layihəsi) (Azərbaycan
ədəbiyyatı).- (qutuda).
1722. Şaiq, A. [Molla Pənah Vaqif haqqında] [Mikrofilm]
//Şaiq A. Gülzar: Üçüncü sənədən sonra məktəblərdə oxunacaq
qiraət kitabıdır.- Bakı, 1912 (1330 h.).- S.174-178.- (Ərəb
qrafikasında).- Bakı: ANL, 2008.- 1 çarx; 8 m.x16 mm.- 1 çarxda
3 əsər toplanıb.
1722a.Molla Pənah Vaqif – 300: [Elektron məlumat bazası]
/Azərbaycan Milli Kitabxanası //http://anl.az/el/emb/M.P.Vaqif/
index.html
1722b.Dünya dillerinde Molla Pənah Vagif şiirleri
[Elektron resurs]: Molla Pənah Vagifin Doğumunun 300 Yılına
İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası; derleyen
və düzenleyen Elçin Gafarlı, Bilimsel Danışman və önsda yazarı
İsa Habibbeyli; Proje danışmanı Kerim Tahirov; Uluslararası
Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY).-Ankara, 2017.- 316 s. - (12
dildə: Azerbaycan, Kazak, Kırqız, Özbek, Türkmen, Başkurt,
Tatar, İngilis, İtalyan, Rus, Ukrayna) //Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- CD-4395.
282
 Biblioqrafiya
Rus dilində
Произведения
Книги
1949
1723. Избранные стихотворения /Молла Панах Вагиф;
составитель-консультант Азиз Шариф; пер. с азерб. А.Шари-
фа.- Москва: Гослитиздат, 1949.- 208 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц… /пер. Т.Спендиа-
рова; Я душу за тебя отдать был рад… /пер. М.Замаховская;
Чужими друг другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиарова;
Бродя в саду… /пер. Т.Спендиарова; Пери, к тебе шел я без
опаски… /пер. М.Петровых; Я над Курой не видел
чернокудрых… /пер. Ю.Фидлер; Я красавицу видел –
подобной ей нет… /пер. М.Замаховская; Ах, лучше бы не
было этой поездки!... /пер. М.Петровых; Если бы в укромном
уголке… /пер. М.Петровых; Наплачетесь, глаза… /пер.
М.Петровых; Не налюбуюсь красотой твоей… /пер.
М.Петровых; Душистые, нежные кудри твои… /пер.
Т.Стрешнева; Красотка, чьи кудри… /пер. Т.Спендиарова;
Женщина, что сердцем хороша… /пер. М.Петровых; Зубы –
что жемчуга… /пер. В.Бугаевский; В разлуке с милою… /пер.
М.Петровых; Из бутона юной розы… /пер. Т.Стрешнева;
Ветерок рассветный… /пер. М.Петровых; Сгорела вера…
/пер. М.Замаховская; Твой стан – кувшин… /пер.
М.Замаховская; Мне красавиц таких… /пер. М.Петровых; С
тех пор, как образ твой… /пер. П.Карабан; Скажи мне, ветер
предрассветный… /пер. Н.Чуковский; В жгучих пытках /пер.
М.Петровых; Скажи, чем обидел любимую я?... /пер.
283
Molla Pənah Vaqif
Н.Чуковский; Едешь в Грузию ты?... /пер. А.Гатов; При
встрече с лунноликой… /пер. Т.Спендиарова; Темноглазая
гонит меня… /пер. М.Петровых; Где б встретиться с красот-
кой… /пер. Т.Спендиарова; О красавица… /пер. В.Любин; Не
чуждайся меня!... /пер. М.Петровых; О родинке нежной…
/пер. Л.Длигач; О Сафия, пою – и голос тих… /пер. М.Петро-
вых; Не чванься дивной прелестью своей… /пер. М.ЗамАхов-
ская; Губительным огнем я снова объят… /пер. М.Петровых;
Нежнее ангела… /пер. М.Петровых; Ты вся свежа и аромат-
на… /пер. Л.Длигач; Ты снизошла ко мне… /пер. М.Петро-
вых; Нет никому я сердца не отдам… /пер. В.Бугаевский;
Разделил прямой пробор… /пер. Т.Спендиарова; О ты, что
так же зла, как хороша… /пер. Т.Спендиарова; Кромка ша-
ли… /пер. Т.Спендиарова; Попав к любимой /пер. Т.Спенди-
арова; Попав к любимой… /пер. Т.Спендиарова; Ради той,
чья лесть сладка… /пер. Т.Спендиарова; Ты стрелы-
ресницы… /пер. Т.Спендиарова; На свадьбу, на веселый
той… /пер. Т.Стрешнева; Искусно подведенные сурьмой…
/пер. Т.Спендиарова; Нет в тебе недостатков… /пер. Т.Спен-
диарова; О, создавший Мекку и Медину… /пер. Т.Спендиа-
рова; Тоской томим… /пер. В.Любин; Опять байрам… /пер.
Т.Спендиарова; В бездну горя… /пер. Т.Спендиарова; Эй,
вы, посетители свадьбы… /пер. Т.Спендиарова; Взглянула –
и дотла меня сожгла… /пер. А.Шпирт; Красавица, чье тело
мрамора белей… /пер. П.Карабан; Вокруг лица, подобного
луне… /пер. Т.Спендиарова; О пленительная… /пер.
Т.Спендиарова; Задержите в полете удар крыла… /пер.
В.Луговской; Точно уточки легки… /пер. Т.Спендиарова; Из-
под вуали…/пер. Т.Спендиарова; С нетерпеньем жду гонца…
/пер. Т.Спендиарова; Когда, в пурпурный шелк облачена…
/пер. Т.Спендиарова; Подобна луку бровь твоя… /пер.
Т.Стрешнева; Если любишь… /пер. Т.Спендиарова; Ты
Кааба, Кербела, Мекка… /пер. В.Луговской; Прелесть гурий
в белом теле… /пер. Т.Спендиарова; Любимая, уста твои
горят… /пер. Т.Спендиарова; Если, красное надев…/пер.
284
 Biblioqrafiya
Т.Спендиарова; Жасмин кудрей… /пер. Т.Стрешнева; Берега
Куры студеной… /пер. Т.Стрешнева; Палач моей души…
/пер. В.Любин; Нет в мире радости тому… /пер. Т.Стрешне-
ва; В очах твоих… /пер. П.Карабан; Много дев на свете
есть… /пер. Т.Спендиарова; Напрасно жду хороших я вес-
тей… /пер. Т.Спендиарова; Беда с неразумной… /пер.
Т.Спендиарова; Ты, с грудью лебединой… /пер. М.Замахов-
ская; Перед красавицей с улыбкой неземной… /пер. Л.Дли-
гач; О ты, чья грудь как снег бела… /пер. Т.Спендиарова;
Кареглазая, стройней, чем кипарис… /пер. Б.Лебедев; Нам
та, что слывет образцом доброты… /пер. Т.Спендиарова;
Щеки твои… /пер. В.Державин; Вновь ты здесь… /пер.
Т.Спендиарова; Ты затмеваешь блеск светил… /Т.Стрешне-
ва; Кончик локона… /пер. Т.Спендиарова; Забыл я бога, ве-
рой пренебрег… /пер. Т.Стрешнева; Ты всех затмила дивной
красотою… /пер. Т.Стрешнева; Две красавицы подруги…
/пер. Т.Спендиарова; Ранила в сердце меня сгоряча… /пер.
П.Карабан; Наступил байрам… /пер. Т.Спендиарова.-
Теджнисы: Твой взгляд кокетливый… /пер. А.Шпирт; Твой
стан прекрасный…/пер. А.Шпирт; Дыханье юга – ветерок
зари… /пер. В.Любин; О красавица! Губ твоих сладок шер-
бет… /пер. В.Любин.- Газели: Если кто влюблён вневежду…
/пер. Т.Спендиарова; Не к лицу игиту зависть… /пер.
Т.Стрешнева; Я очень рад был… /пер. Т.Спендиарова; Я меч-
той к кудрям прикован… /пер. Т.Стрешнева; Я – твой пре-
данный раб… /пер. Л.Длигач; Кто заболеет любовью… /пер.
В.Державин; Кто в Джеваншире… /пер. Т.Спендиарова; На
прекрасную пери… /пер. Л.Длигач; Своей весенней красо-
той… /пер. В.Державин; Увидев лик твой… /пер. М.ЗамА-
ховская; Видади, ты на черствые эти сердца погляди… /пер.
В.Потапова; Все домой вернулись к ночи… /пер. Т.Спенди-
арова.- Мухаммасы: Эй, приятель, как чудесно… /пер.
М.Петровых; Милая, за что – не знаю… /пер. М.Петровых;
Сходит к нам она… /пер. Т.Спендиарова; Ты цветок… /пер.
М.Замаховская; Такой возлюбленной… /пер. М.Замаховская;
285
Molla Pənah Vaqif
Ах, томленье по ней… /пер. М.Замаховская; Ангел мой
жестокосердый… /пер. Т.Стрешнева; Ты отнимаешь жизнь…
/пер. Т.Спендиарова; Скажи любимой, ветер утра /пер.
М.Замаховская; Если ищешь услады… /пер. Т.Спендиарова;
Зеленые, как изумруд, шальвары… /пер. В.Потапова; Ты
превращаешься зимой… /пер. Т.Спендиарова; Всю ночь
мечтая о тебе… /пер. В.Потапова; Нанесла ты мне много
мучительных ран… /пер. В.Потапова; Ты – гибкая туба…
/пер. М.Замаховская; О ты, с лицом прелестной пери… /пер.
М.Замаховская; Возлюбленную, чье лицо – цветущий мак…
/пер. М.Замаховская; Я правду искал… /пер. К.Симонов; Ты
– ангела родная дочь… /пер. Л.Длигач; Ты мила, как луна…
/пер. Л.Длигач; Царица правды, ты сюда пришла… /пер.
Л.Длигач; Как я счастлив, что вновь… /пер. Л.Длигач; Моя
лукавая луна… /пер. А.Големба; Извела меня тоска… /пер.
А.Големба; Шаль шуршащая чернеет… /пер. А.Големба;
Мне нравится в этом саду… /пер. В.Потапова; Вот она,
хороша, как луна… /пер. М.Замаховская; Ага мне подарил
чоху… /пер. Т.Спендиарова; Розоволикая моя… /пер.
А.Големба.- Мустезады: Как прекрасна любимая пери!...
/пер. Л.Длигач; Если б снова красотка… /пер. Л.Длигач;
Когда спешишь, потупя взор… /пер. Д.Бродский; Надо
золотом светлым… /пер. Л.Длигач.- Муашшары: Кумир
мой… /пер. В.Потапова; Удивляются розы… /пер. Л.Длигач.-
Мушаире: Вагиф и Видади /пер. Л.Длигач.- Месневи: С тех
пор уж протекло… /пер. В.Потапова.
1961
1724. Лирика /Молла Панах Вагиф; составитель и
предисл. Азиз Шарифа; пер. с азерб. Т.Спендиаровой и др. -
Москва: Художественная литература, 1961.- 262 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц вонзая нам нам в
сердца… /пер. Т.Спендиаровой; Ты моешь волосы… /пер.
Т.Стрешневой; Я душу за тебя отдать бы рад… /пер.
М.Замаховской; Бродя в саду, в тоске изнемогая… /пер.
286
 Biblioqrafiya
Т.Спендиаровой; Пери, к тебе шел я без опаски… /пер.
М.Петровых; Если бы в укромном уголке… /пер. М.Петро-
вых; Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой… /пер. М.Петро-
вых; Не налюбуюсь красотой твоей… /пер. М.Петровых; Ду-
шистые, нежные кудри твои… /пер. Т.Стрешневой; Красот-
ка, чьи кудри, как перья, легки… /пер. Т.Спендиаровой; Жен-
щина, что сердцем хороша… /пер. М.Петровых; В разлуке с
милою томлюсь давно… /пер. М.Петровых; Из бутона юной
розы сотворил тебя аллах… /пер. Т.Стрешневой; Сгорела
вера – нет её во мне… /пер. М.Замаховской; С тех пор как
образ твой с моих сокрылся глаз… /пер. П.Карабана; Чужими
друг другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиаровой; Ах, луч-
ше бы не было этой поездки!... /пер. М.Петровых; Мне краса-
виц таких не видать во сне… /пер. М.Петровых; Скажи мне,
ветер предрассветный… /пер. Н.Чуковского; В жгучих
пытках душе все больней и больней… /пер. М.Петровых;
Скажи, чем обидел любимую я?... /пер. Н.Чуковского; Едешь
в Грузию ты? Есть красавицы там… /пер. Ш.Гатова; При
встрече с лунноликой, чьи взоры - свет… /пер. Т.Спендиаро-
вой; Красавицу долго я в мире искал… /пер. Т.Стрешневой;
Темноглазая гонит меня в сердцах… /пер. М.Петровых; Где б
встретиться с красоткой ни пришлось… /пер. Т.Спендиаро-
вой; Не чуждайся меня! Пусть иные болтливы… /пер. М.Пет-
ровых; О Сафия, пою – и голос тих… /пер. М.Петровых; Не
чванься дивной прелестью своей… /пер. М.Замаховской;
Губительным огнём я снова объят… /пер. М.Петровых;
Нежнее ангела, стройней тубы… /пер. М.Петровых; Ты вся
свежа и ароматна, как цветник… /пер. Л.Длигач; Нет, никому
я сердца не отдам… /пер. В.Бугаевского; Ты снизошла ко
мне, мой дом посетила… /пер. М.Петровых; Разделил пря-
мой пробор волосы твои… /пер. Т.Спендиаровой; О ты, что
так же зла, как хороша… /пер. Т.Спендиаровой; Кромка
шали, точно алый лепесток… /пер. Т.Спендиаровой; Попав к
любимой, о письмо, со стоном… /пер. Т.Спендиаровой; Ради
той, чья лесть сладка… /пер. Т.Спендиаровой; Ты, стрелы-
287
Molla Pənah Vaqif
ресницы мне в сердце вонзив… /пер. Т.Спендиаровой; На
свадьбу, на веселый той… /пер. Т.Стрешневой; Искусно
подведенные сурьмой… /пер. Т.Спендиаровой; Нет в тебе
недостатков, ты всем хороша… /пер. Т.Спендиаровой; О,
создавший Мекку и Медину… /пер. Т.Спендиаровой; Тоской
томим, айвы я стал желтей… /пер. В.Любина; Опять байрам.
В домах – как в цветниках… /пер. Т.Спендиаровой; В бездну
горя друга ввергла ты, во тьму… /пер. Т.Спендиаровой; Эй
вы, посетители свадьбы… /пер. Т.Спендиаровой; Взглянула –
и дотла меня сожгла… /пер. А.Шпирта; Вокруг лица,
подобного луне… /пер. Т.Спендиаровой; О пленительная,
ты… /пер. Т.Спендиаровой; Задержите в полете удар кры-
ла… /пер. В.Луговского; Точно уточки легки, раз из-за
реки… /пер. Т.Спендиаровой; Из-под вуали глаза уголок…
/пер. Т.Спендиаровой; Ты солнца младшая сестра… /пер.
Т.Стрешневой; Деву прекрасную я полюбил… /пер.
А.Старостина; С нетерпеньем жду гонца я издалека… /пер.
Т.Спендиаровой; Когда, в пурпурный шелк облачена… /пер.
Т.Спендиаровой; Подобна луку бровь твоя, щека смугла…
/пер. Т.Стрешневой; Если любишь, подойди и обними…
/пер. Т. Спендиаровой; Ты Кааба, Кербела, Мекка, Медина
моя!... /пер. В. Луговского; Ты дикая роза, твой рот – бутон…
/пер. А.Старостина; Прелесть гурий в белом теле, говорят…
/пер. Т.Спендиаровой; Любимая, уста твои горят… /пер.
Т.Спендиаровой; Нет, недостаточно красавицею быть… /пер.
А.Старостина; Жасмин кудрей, нарциссы глаз твоих… /пер.
П.Стрешневой; Если, красное надев, ты сойдешь в цветник…
/пер. Т.Спендиаровой; Наступил байрам. Как нам быть
теперь?... /пер. Т.Спендиаровой; Берега Куры студеной
красотой ласкают взгляд… /пер. Т.Стрешневой; Палач моей
души, судьбы моей тиран… /пер. В.Любина; Не уходи, о
юная моя… /пер. А.Старостина; Нет в мире радости тому,
кто с милой разлучен… /пер. Т.Стрешневой; В очах твоих,
что, как огни, горят… /пер. П.Карабана; Напрасно жду я
хороших вестей… /пер. Т.Спендиаровой; Если милая
288
 Biblioqrafiya
приходит, с чем сравнится счастье это?... /пер. Т.Стрешне-
вой; Не могу тебе поверить, если б даже захотела… /пер.
Т.Стрешневой; Беда с неразумной, с кокеткой шальной!...
/пер. Т.Спендиаровой; В чем я виновен, милая, скажи?... /пер.
Т.Стрешневой; Ты с грудью лебединой, с чащей кос… /пер.
М.Замаховской; Перед красавицей с улыбкой неземной…
/пер. Л.Длигача; О ты, чья грудь как снег бела… /пер.
Т.Спендиаровой; Кареглазая, стройней чем кипарис /пер.
Б.Лебедева; Нам та, что слывет образцом доброты… /пер.
Т.Спендиаровой; Щеки твои, словно маковые лепестки…
/пер. В.Державина; Вновь ты здесь, вновь пронзила мне
сердце стрела… /пер. Т.Спендиаровой; Над Курой красавиц
не увидишь… /пер. А.Старостина; Ты затмеваешь блеск
светил, о ангел мой… /пер. Т.Стрешневой; В ракушке рта
жемчужины зубов… /пер. А.Старостина; Кончик локона,
жалу подобный змеи…/пер. Т.Спендиаровой; Забыл я бога,
верой пренебрег… /пер. Т.Стрешневой; Ты всех затмила
дивной красотою… /пер. Т.Стрешневой; Две красавицы
подруги… /пер. Т.Спендиаровой; Ранила в сердце меня
сгоряча… /пер. П.Карабана; Твой стан – кувшин, а тело – что
хрусталь… /пер. А.Старостина; Я влюблен, свиданья жажду
сам не свой… /пер. Т.Стрешневой; Я ждал тебя, и ты
пришла, и радость принесла с собой!... /пер. Т.Стрешневой;
Ты нежнее всех красавиц, и стройна, и высока… /пер.
Т.Стрешневой; Красавица, чье тело мрамора белей… /пер.
П.Карабана.- Теджнисы: Твой вгляд кокетливый меня
пленил… /пер. А.Шпирта; Твой стан прекрасный покорил
весь свет… /пер. А.Шпирта; Дыханье юга – ветерок зари…
/пер. В.Любина; О красавица! Губ твоих сладок шербет…
/пер. В. Любина.- Газели: Если кто влюблен в невежду…
/пер. Т.Спендиаровой; Я мечтой к кудрям прикован… /пер.
Т.Стрешневой; Я – твой преданный раб… /пер. Л.Длигача;
Кто заболеет любовью к рассыпанным локонам… /пер.
В.Державина; На прекрасную пери, что схожа с прозрачной
луной… /пер. Л.Длигача; Своей весенней красотой цветок
289
Molla Pənah Vaqif
любой затмила ты… /пер. В.Державина; Увидев лик твой…
/пер. М.Замаховской; Свет очей моих ясный – от милой
письмо… /пер. Т.Стрешневой; О смеющаяся роза, я в разлуке
кровью плачу… /пер. Т.Стрешневой; Все домой вернулись к
ночи… /пер. Т.Спендиаровой; Кто в Джеваншире сочинит
хотя б один красивый бейт… /пер. Т.Спендиаровой; Я очень
рад был получить твое письмо… /пер. Т.Спендиаровой; Не к
лицу игиту зависть… /пер. Т. Стрешневой; Видади, ты на
черствые эти сердца погляди… /пер. В.Потаповой.- Мухам-
масы: Эй, приятель, как чудесно расцвела твоя сестра!...
/пер. М.Петровых; Милая,- за что не знаю, - рассердилась на
меня… /пер. М.Петровых; Сходит к нам она, покинув кущи
рая утром рано… /пер. Т.Спендиаровой; Ты цветок, но
нежнее тебя не бывают цветы… /пер. М.Замаховской; Такой
возлюбленной, как ты прекрасной, не найти… /пер.
М.Замаховской; Ах, томленье по ней смертным сном убивает
меня!... /пер. М.Замаховской; Ты – гибкая туба, в саду ты,
словно кипарис, стройна… /пер. М.Замаховской; О ты, с
лицом прелестной пери… /пер. М.Замаховской; Ангел мой
жестокосердый… /пер. Т.Стрешневой; Ты отнимаешь
жизнь… /пер. Т.Спендиаровой; Скажи любимой, ветер
утра… /пер. М.Замаховской; Головой к груди прижаться и на
миг познать забвенье… /пер. Т.Стрешневой; Розоволикая
моя, прикрыв лицо платком, стоит… /пер. А.Голембы; Ты –
ангела родная дочь… /пер. Л.Длигача; Ты мила, как луна, ты
свою доброту принесла… /пер. Л.Длигача; Царица правды,
ты сюда пришла, как свет в ночи… /Л.Длигача; Как я
счастлив, что вновь ты явилась ко мне!... /пер. Л.Длигача;
Извела меня тоска – приходи ко мне, любовь… /пер.
А.Голембы; Шаль шуршащая чернеет на кудрях твоих…
/пер. А.Голембы; Моя лукавая луна исчезнет поутру… /пер.
А. Голембы; Вот она, хороша, как луна, тихо вышла из
церкви… /пер. М.Замаховской; Если ищешь услады,
красавицу ту полюби… /пер. Т.Спендиаровой; Зеленые, как
изумруд, шальвары… /пер. В.Потаповой; Ты превращаешься
290
 Biblioqrafiya
зимой в усладу рая, шуба… /пер. Т.Спендиаровой; Всю ночь
мечтая о тебе, я не могу уснуть, ружье!... /пер. В.Потаповой;
Ага, мне подарил чоху, подобной нет у хана… /пер. Т.Спен-
диаровой; Нанесла ты мне много мучительных ран… /пер.
В.Потаповой; Мне нравится в этом саду кипарис… /пер.
В.Потаповой; Я правду искал, но правды снова и снова нет…
/пер. К.Симонова.- Мустезады: Как прекрасна любимая
пери!... /пер. Л.Длигача; Если б снова, красотка, что схожа с
луной… /пер. Л.Длигача; Когда спешишь, потупя взор…
/пер. Д.Бродского; Надо золотом светлым расшить нимтене
воротник… /пер. Л.Длигача.- Муашшары: Кумир мой,
услышать твою соловьиную речь я хочу!... /пер. В.Потапо-
вой; Удивляются розы румянцу и нежности щек… /пер.
Л.Длигача.- Мушаире: Вагиф и Видади /пер. Л.Длигача.-
Месневи: С тех пор уж протекло немало долгих лун… /пер.
В. Потаповой.- Элегия: На горе нам ты занемог, недуг
неизлечим, Джавад!... /пер. Т. Стрешневой.
1968
1725. Лирика /Молла Панах Вагиф.- Москва: Художес-
твенная литература, 1968.- 167 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц вонзая нам в серд-
ца… /пер. Т.Спендиаровой; Ты моешь волосы… /пер.
Т.Стрешневой; Пери, к тебе шел я без опаски… /пер. М.Пет-
ровых; Если бы в укромном уголке… /пер. М.Петровых;
Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой… /пер. М.Петровых;
Не налюбуюсь красотой твоей… /пер. М.Петровых; Душис-
тые, нежные кудри твои… /пер. Т.Стрешневой; Женщина,
что сердцем хороша… /пер. М.Петровых; Сгорела вера – нет
ее во мне… /пер. М.Замаховской; Чужими друг другу мы
стали давно… /пер. Т.Спендиаровой; Ах, лучше бы не было
этой поездки!... /пер. М.Петровых; Мне красавиц таких не
видать во сне… /пер. М.Петровых; В жгучих пытках душе
все больней и больней… /пер. М.Петровых; Скажи, чем
обидел любимую я?... /пер. Н.Чуковского; Едешь в Грузию
291
Molla Pənah Vaqif
ты? Есть красавицы там… /пер. Ш.Гатова; При встрече с
луноликой, чьи взоры – свет… /пер. Т.Спендиаровой; Кра-
савицу долго я в мире искал… /пер. Т.Стрешневой; Темно-
глазая гонит меня в сердцах… /пер. М.Петровых; Где б
встретиться с красоткой ни пришлось… /пер. Т.Спендиаро-
вой; Не чуждайся меня! Пусть иные болтливы… /пер. М.Пет-
ровых; О Сафия, пою – и голос тих… /пер. М.Петровых;
Нежнее ангела, стройней тубы… /пер. М.Петровых; Ты сни-
зошла ко мне, мой дом посетила… /пер. М.Петровых; Разде-
лил прямой пробор волосы твои… /пер. Т.Спендиаровой; О
ты, что так же зла, как хороша… /пер. Т.Спендиаровой; По-
пав к любимой, о письмо, со стоном… /пер. Т.Спендиаровой;
На свадьбу, на веселый той… /пер. Т.Стрешневой; Нет в тебе
недостатков, ты всем хороша… /пер. Т.Спендиаровой; О,
создавший Мекку и Медину… /пер. Т.Спендиаровой; Опять
байрам. В домах – как в цветниках… /пер. Т.Спендиаровой;
Эй вы, посетители свадьбы… /пер. Т.Спендиаровой; Вокруг
лица, подобного луне… /пер. Т.Спендиаровой; О пленитель-
ная, ты… /пер. Т.Спендиаровой; Задержите в полете удар
крыла… /пер. В.Луговского; Ты солнца младшая сестра…
/пер. Т.Стрешневой; Деву прекрасную я полюбил… /пер.
А.Старостина; Подобно луку бровь твоя, щека смугла… /пер.
Т.Стрешневой; Если любишь, подойди и обними… /пер.
Т.Спендиаровой; Ты Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя!...
/пер. В.Луговского; Любимая, уста твои горят… /пер.
Т.Спендиаровой; Нет, недостаточно красавицею быть… /пер.
А.Старостина; Жасмин кудрей, нарциссы глаз твоих… /пер.
Т.Стрешневой; Наступил байрам. Как нам быть теперь?...
/пер. Т.Спендиаровой; Берега Куры студеной красотой
ласкают взгляд… /пер. Т.Стрешневой; Напрасно жду хоро-
ших я вестей… /пер. Т.Спендиаровой; Если милая приходит,
с чем сравнится счастье это?... /пер. Т.Стрешневой; Не могу
тебе поверить, если б даже захотела… /пер. Т.Стрешневой;
Беда с неразумной, с кокеткой шальной!... /пер. Т.Спендиаро-
вой; Перед красавицей с улыбкой неземной… /пер. Л.Длига-
292
 Biblioqrafiya
ча; Нам та, что слывет образцом доброты… /пер. Т.Спен-
диаровой; Щеки твои, словно маковые лепестки… /пер.
В.Державина; Вновь ты здесь, вновь пронзила мне сердце
стрела… /пер. Т.Спендиаровой; Над Курой красавиц не
увидишь… /пер. А.Старостина; Ты затмеваешь блеск светил,
о ангел мой… /пер. Т.Стрешневой; Забыл я бога, верой
пренебрег… /пер. Т.Стрешневой; Ты всех затмила дивной
красотою… /пер. Т.Стрешневой; Две красавицы подруги…
/пер. Т.Спендиаровой; Ранила в сердце меня сгоряча… /пер.
П.Карабана; Я ждал тебя, и ты пришла, и радость принесла с
собой!… /пер. Т.Стрешневой; Ты нежнее всех красавиц, и
стройна, и высока!... /пер. Т.Стрешневой.- Теджнисы: Твой
стан прекрасный покорил весь свет… /пер. А.Шпирта;
Дыханье юга – ветерок зари… /пер. В.Любина; О красавица!
Губ твоих сладок щербет… /пер. В. Любина.- Газели: Если
кто влюблен в невежду… /пер. Т.Спендиаровой; Я мечтой к
кудрям прикован… /пер. Т.Стрешневой; Кто заболеет
любовью к рассыпанным локонам… /пер. В.Державина;
Своей весенней красотой цветок любой затмила ты… /пер.
В. Державина; Увидев лик твой… /пер. М.Замаховской; Свет
очей моих ясный – от милой письмо… /пер. Т.Стрешневой;
О смеющаяся роза, я в разлуке кровью плачу… /пер.
Т.Стрешневой; Кто в Джеваншире сочинит хотя б один
красивый бейт… /пер. Т.Спендиаровой; Я очень рад был
получить твое письмо… /пер. Т.Спендиаровой; Не к лицу
игиту зависть… /пер. Т.Стрешневой; Видади, ты на черствые
эти сердца погляди… /пер. В.Потаповой.- Мухаммасы: Эй,
приятель, как чудесно расцвела твоя сестра!... /пер.
М.Петровых; Милая, - за что, не знаю, - рассердилась на
меня… /пер. М.Петровых; Такой возлюбленной, как ты
прекрасной, не найти… /пер. М.Замаховской; Ах, томленье
по ней смертным сном убивает меня!... /пер. М.Замаховской;
Скажи любимой, ветер утра… /пер. М.Замаховской; Головой
к груди прижаться и на миг познать забвенье… /пер.
Т.Стрешневой; Ты мила, как луна, ты свою доброту
293
Molla Pənah Vaqif
принесла… /пер. Л.Длигача; Царица правды, ты сюда
пришла, как свет в ночи… /пер. Л.Длигача; Как я счастлив,
что вновь ты явилась ко мне!... /пер. Л.Длигача; Извела меня
тоска – приходи ко мне, любовь… /пер. А.Голембы; Вот она,
хороша, как луна, тихо вышла из церкви… /пер. М.Замахов-
ской; Зеленые, как изумруд, шальвары… /пер. В.Потаповой;
Ты превращаешься зимой в усладу рая, шуба… /пер.
Т.Спендиаровой; Всю ночь мечтая о тебе, я не могу уснуть,
ружье!... /пер. В.Потаповой; Ага мне подарил чоху, подобной
нет у хана… /пер. Т.Спендиаровой; Нанесла ты мне много
мучительных ран… /пер. В.Потаповой; Я правду искал, но
правды снова и снова нет… /пер. К.Симонова.- Мустезады:
Как прекрасна любимая пери!… /пер. Л.Длигача; Если б
снова, красотка, что схожа с луной… /пер. Л.Длигача; Надо
золотом светлым расшить нимтене воротник… /пер.
Л.Длигача.- Муашшары: Кумир мой, услышать твою
соловьиную речь я хочу!... /пер. В.Потаповой; Удивляются
розы румянцу и нежности щек… /пер. Л.Длигача.- Месневи:
С тех пор уж протекло немало долгих лун… /пер. В.
Потаповой.- Элегия: На горе нам ты занемог, недуг
неизлечим, Джавад!... /пер. Т.Стрешневой.
1726. Лирика /Молла Панах Вагиф; пер. с азерб..- Баку:
Азернешр, 1968.- 99 с.
Содержание: Ножи ресниц вонзая нам в сердца… / пер.
с азерб. Т.Спендиаровой; Ты моешь волосы. От них… /пер.
Т.Стрешневой; Пери, к тебе шел я без опаски… /пер.
М.Петровых; Если бы в укромном уголке /пер. М.Петровых;
Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой… /пер. М.Петровых;
Не налюбуюсь красотой твоей /пер. М.Петровых; Душистые,
нежные кудри твои /пер. Т.Стрешневой; Сгорела вера – нет
ее во мне… /пер. М.Замаховской; Чужими друг другу мы
стали давно /пер. Т.Спендиаровой; Ах, лучше бы не было
этой поездки!... /пер. М.Петровых; Мне красавиц таких не
видать во сне… /пер. М.Петровых; В жгучих пытках душе
294
 Biblioqrafiya
все больней и больней /пер. М.Петровых; Скажи, чем обидел
любимую я?... /пер. Н.Чуковского; Едешь в Грузию ты? Есть
красавица там… /пер. Ш.Гатова; При встрече с луноликой,
чьи взоры – свет… /пер. Т.Спендиаровой; Красавицу долго я
в мире искал… /пер. Т.Стрешневой; Темноглазая гонит меня
в сердцах… /пер. М.Петровых; Где б встретиться с красоткой
ни пришлось… /пер. Т.Спендиаровой; Не чуждайся меня!
Пусть иные болтливы… /пер. М.Петровых; О Сафия, пою – и
голос тих… /пер. М.Петровых; Ты снизошла ко мне, мой дом
посетила… /пер. М.Петровых; Разделил прямой пробор воло-
сы твои… /пер. Т.Спендиаровой; На свадьбу, на веселый
той… /пер. Т.Стрешневой; Нет в тебе недостатков, ты всем
хороша… /пер. Т.Спендиаровой; О создавший Мекку и
Медину… /пер. Т.Спендиаровой; Опять байрам. В домах –
как в цветниках… /пер. Т.Спендиаровой; Эй вы, посетители
свадьбы… /пер. Т.Спендиаровой; Вокруг лица, подобного
луне… /пер. Т.Спендиаровой; О пленительная, ты… /пер.
Т.Спендиаровой; Ты солнца младшая сестра… /пер.
Т.Стрешневой; Подобна луку бровь твоя, щека смугла…
/пер. Т.Стрешневой; Если любишь, подойди и обними…
/пер. Т.Спендиаровой; Любимая, уста твои горят… /пер.
Т.Спендиаровой; Жасмин кудрей, нарциссы глаз твоих…
/пер. Т.Стрешневой; Наступил байрам. Как нам быть
теперь?... /пер. Т.Спендиаровой; Напрасно жду хороших я
вестей… /пер. Т.Спендиаровой; Беда с неразумной, с
кокеткой шальной!... /пер. Т.Спендиаровой; Нам та, что
слывет образцом доброты… /пер. Т.Спендиаровой; Щеки
твои словно маковые лепестки… /пер. В.Державина; Над
Курой красавиц не увидишь…/пер. А.Старостина; Забыл я
бога, верой пренебрег… /пер. Т.Стрешневой; Ты всех
затмила дивной красотою… /пер. Т.Стрешневой; Две
красавицы подруги… /пер. Т.Спендиаровой; Ранила в сердце
меня сгоряча… /пер. П.Карабана.
295
Molla Pənah Vaqif
1983
1727. Лирика /Молла Панах Вагиф.- Баку: Язычы, 1983.-
149 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц вонзая нам в серд-
ца… /пер. Т.Спендиаровой; Бродя в саду, в тоске изнемо-
гая… /пер. Т.Спендиаровой; Если бы в укромном уголке…
/пер. М.Петровых; Не налюбуюсь красотой твоей… /пер.
М.Петровых; Душистые, нежные кудри твои… /пер.
Т.Стрешневой; В разлуке с милою томлюсь давно… /пер.
М.Петровых; Сгорела вера – нет ее во мне… /пер. М.Зама-
ховской; Ах, лучше бы не было этой поездки!... /пер. М.Пет-
ровых; Мне красавиц таких не видать во сне… /пер. М.Пет-
ровых; Скажи мне, ветер предрассветный, та… /пер. Н.Чу-
ковского; В жгучих пытках душе все больней и больней…
/пер. М.Петровых; Скажи, чем обидел любимую я?... /пер.
Н.Чуковского; Едешь в Грузию ты? Есть красавицы там…
/пер. Ш.Гатова; При встрече с луноликой, чьи взоры – свет…
/пер. Т.Спендиаровой; Красавицу долго я в мире искал…
/пер. Т.Стрешневой; Где б встретиться с красоткой ни приш-
лось… /пер. Т.Спендиаровой; Не чуждайся меня! Пусть иные
болтливы… /пер. М.Петровых; О ты, что так же зла, как
хороша… /пер. Т.Спендиаровой; На свадьбу, на веселый
той… /пер. Т.Стрешневой; О, создавший Мекку и Медину…
/пер. Т.Спендиаровой; Тоской томим, айвы я стал желтей…
/пер. В.Любина; Опять байрам. В домах – как в цветниках…
/пер. Т.Спендиаровой; В бездну горя друга ввергла ты, во
тьму… /пер. Т.Спендиаровой; Эй вы, посетители свадьбы, -
кричу… /пер. Т.Спендиаровой; О пленительная, ты… /пер.
Т.Спендиаровой; Задержите в полете удар крыла… /пер.
В.Луговского; Деву прекрасную я полюбил… /пер. А.Старос-
тина; Когда в пурпурный шелк облачена… /пер. Т.Спендиа-
ровой; Если любишь, подойди и обними… /пер. Т.Спендиа-
ровой; Ты Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя!... /пер. В.Лу-
говского; Если красное надев, ты сойдешь в цветник… /пер.
Т.Спендиаровой; Наступил байрам. Как нам быть теперь?...
296
 Biblioqrafiya
/пер. Т.Спендиаровой; Берега Куры студеной красотой
ласкают взгляд… /пер. Т.Стрешневой; Палач моей души,
судьбы моей тиран… /пер. В.Любина; Две красавицы под-
руги… /пер. Т.Спендиаровой; Я влюблен, свиданья жажду,
сам не свой… /пер. Т.Стрешневой; Красавица, чье тело
мрамора белей… /пер. П.Карабана; В чем я виновен, милая,
скажи?... /пер. Т.Стрешневой; Не могу тебе поверить, если б
даже захотела… /пер. Т.Стрешневой; Не уходи, о юная моя…
/пер. А.Старостина; Нет, недостаточно красавицею быть…
/пер. А.Старостина; Ты – дикая роза, твой рот – бутон… /пер.
А.Старостина; Подобна луку бровь твоя, щека смугла… /пер.
Т.Стрешневой; Из-под вуали глаза уголок… /пер. Т.Спендиа-
ровой; Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой… /пер. М.Пет-
ровых; Темноглазая гонит меня в сердцах… /пер. М.Петро-
вых; Ради той, чья лесть сладка… /пер. Т.Спендиаровой;
Взглянула – и дотла меня сожгла… /пер. А.Шпирта; Искусно
подведенные сурьмой… /пер. Т.Спендиаровой; Разделил
прямой пробор волосы твои… /пер. Т.Спендиаровой; Нет,
никому я сердца не отдам… /пер. В.Бугаевского; Не чванься
дивной прелестью своей… /пер. М.Замаховской; Чужими
друг другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиаровой; Женщи-
на, что сердцем хороша… /пер. М.Петровых; Пери, к тебе
шел я без опаски… /пер. М.Петровых; Я душу за тебя отдать
бы рад… /пер. М.Замаховской; Ты моешь волосы. От них…
/пер. Т.Стрешневой.- Теджнисы: Твой взгляд кокетливый
меня пленил… /пер. А.Шпирта; Дыханье юга – ветерок
зари… /пер. В.Любина; О красавица! Губ твоих сладок
шербет… /пер. В.Любина; Твой стан прекрасный покорил
весь свет… /пер. А. Шпирта.- Газели: Своей весенней
красотой цветок любой затмила ты… /пер. В.Державина; Все
домой вернулись к ночи, нет лишь милой, не пришла… /пер.
Т.Спендиаровой; Видади, ты на черствые эти сердца
погляди… /пер. В.Потаповой.- Мухаммасы: Ах, томленье по
ней смертным сном убивает меня!... /пер. В.Замаховской; Ты
отнимаешь жизнь, - ах, в сердце рана, пери!... /пер.
297
Molla Pənah Vaqif
Т.Спендиаровой; Я правду искал, но правды снова и снова
нет… /пер. К.Симонова; Всю ночь мечтая о тебе, я не могу
уснуть, ружье!... /пер. В.Потаповой.- Месневи: С тех пор уж
протекло немало долгих лун… /пер. В. Потаповой.
1985
1728. Лирика /Молла Панах Вагиф.- Баку: Язычы, 1985.-
133 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц вонзая нам в
сердца… /пер. Т.Спендиаровой; Бродя в саду, в тоске
изнемогая.. /пер. Т.Спендиаровой; Если бы в укромном
уголке… /пер. М.Петровых; Не налюбуюсь красотой твоей…
/пер. М.Петровых; Душистые, нежные кудри твои… /пер.
Т.Стрешневой; В разлуке с милою томлюсь давно… /пер.
М.Петровых; Сгорела вера – нет ее во мне… /пер. М.Зама-
ховской; Ах, лучше бы не было этой поездки!... /пер. М.Пет-
ровых; Мне красавиц таких не видать во сне… /пер.
М.Петровых; Скажи мне, ветер предрассветный, та… /пер.
Н.Чуковского; В жгучих пытках душе все больней и
больней… /пер. М.Петровых; Скажи, чем обидел любимую
я?... /пер. Н.Чуковского; Едешь в Грузию ты? Есть красавицы
там… /пер. Ш.Гатова; При встрече с луноликой, чьи взоры –
свет… /пер. Т.Спендиаровой; Не чуждайся меня! Пусть иные
болтливы… /пер. М.Петровых; О ты, что так же зла, как
хороша… /пер. Т.Спендиаровой; На свадьбу, на веселый
той… /пер. Т.Стрешневой; О, создавший Мекку и Медину…
/пер. Т.Спендиаровой; Тоской томим, айвы я стал желтей…
/пер. В.Любина; Опять байрам. В домах – как в цветниках…
/пер. Т.Спендиаровой; В бездну горя друга ввергла ты, во
тьму… /пер. Т.Спендиаровой; Эй вы,посетители свадьбы, -
кричу… /пер. Т.Спендиаровой; О пленительная, ты… /пер.
Т.Спендиаровой; Задержите в полете удар крыла… /пер.
В.Луговского; Деву прекрасную я полюбил… /пер.
А.Старостина; Когда, в пурпурный шелк облачена… /пер.
Т.Спендиаровой; Если любишь, подойди и обними… /пер.
298
 Biblioqrafiya
Т.Спендиаровой; Наступил байрам. Как нам быть теперь?...
/пер. Т.Спендиаровой; Берега Куры студеной красотой
ласкают взгляд… /пер. Т.Стрешневой; Палач моей души,
судьбы моей тиран… /пер. В.Любина; Две красавицы
подруги… /пер. Спендиаровой; Я влюблен, свиданья жажду,
сам не свой… /пер. Т.Стрешневой; Красавица, чье тело
мрамора белей… /пер. П.Карабана; В чем я виновен, милая,
скажи?... /пер. Т.Стрешневой; Не могу тебе поверить, если б
даже захотела… /пер. Т.Стрешневой; Не уходи, о юная моя…
/пер. А.Старостина; Нет, недостаточно красавицею быть…
/пер. А.Старостина; Ты – дикая роза, твой рот – бутон… /пер.
А.Старостина; Подобна луку бровь твоя, щека смугла… /пер.
Т.Стрешневой; Из-под вуали глаза уголок… /пер. Спендиа-
ровой; Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой… /пер. М.Пет-
ровых; Темноглазая гонит меня в сердцах… /пер. М.Петро-
вых; Ради той, чья лесть сладка… /пер. Спендиаровой; Взгля-
нула – и дотла меня сожгла… /пер. А.Шпирта; Искусно под-
веденные сурьмой… /пер. Спендиаровой; Разделил прямой
пробор волосы твои… /пер. Спендиаровой; Нет, никому я
сердца не отдам… /пер. В.Бугаевского; Не чванься дивной
прелестью своей… /пер. М.Замаховской; Чужими друг другу
мы стали давно… /пер. Спендиаровой; Женщина, что серд-
цем хороша… /пер. М.Петровых; Пери, к тебе шел я без
опаски… /пер. М.Петровых; Я душу за тебя отдать бы рад…
/пер. М.Замаховской; Ты моешь волосы. От них… /пер.
Т.Стрешневой; Твой взгляд кокетливый меня пленил… /пер.
А. Шпирта; Дыханье юга –ветерок зари… /пер. В.Любина; О
красавица! Губ твоих сладок шербет… /пер. В.Любина; Твой
стан прекрасный покорил весь свет… /пер. А.Шпирта.
1988
1729. Лирика /Молла Панах Вагиф.- Москва: Художест-
венная литература, 1988.- 254 с.
Содержание: Гошма: Ножи ресниц вонзая нам в
сердца… /пер. Т.Спендиаровой; Бродя в саду, в тоске изне-
299
Molla Pənah Vaqif
могая.. … /пер. Т.Спендиаровой; Я душу за тебя отдать бы
рад… /пер. М.Замаховской…; Если бы в укромном уголке…
/пер. М.Петровых; Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой…
/пер. М.Петровых; Не налюбуюсь красотой твоей… /пер.
М.Петровых; Душистые, нежные кудри твои… /пер.
Т.Стрешневой; Красотка, чьи кудри, как перья, легки… /пер.
Т.Спендиаровой; Женщина, что сердцем хороша… /пер.
М.Петровых; В разлуке с милою томлюсь давно…; Из бутона
юной розы сотворил тебя аллах… /пер. Т.Стрешневой;
Сгорела вера – нет её во мне… /пер. М.Замаховской; С тех
пор как образ твой с моих сокрылся глаз… /пер. П.Карабана;
Чужими друг другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиаровой;
Мне красавиц таких не видать во сне… /пер. М.Петровых;
Скажи мне, ветер предрассветный, та… /пер. Н.Чуковского;
В жгучих пытках душе всё больней и больней… /пер.
М.Петровых; Скажи, чем обидел любимую я?... /пер.
Н.Чуковского; Едешь в Грузию ты? Есть красавицы там…
/пер. Ш.Гатова; Пери, к тебе шел я без опаски… /пер.
М.Петровых; При встрече с луноликой, чьи взоры – свет…
/пер. Т.Спендиаровой; Темноглазая гонит меня в сердцах…
/пер. М.Петровых; Где б встретиться с красоткой ни
пришлось… /пер. Т.Спендиаровой; Не чуждайся меня! Пусть
иные болтливы… /пер. М.Петровых; О Сафия, пою - и голос
тих… /пер. М.Петровых; Не чванься дивной прелестью
своей… /пер. М.Замаховской; Губительным огнем я снова
объят… /пер. М.Петровых; Нежнее ангела, стройней тубы…
/пер. М.Петровых; Ты вся свежа и ароматна, как цветник…
/пер. Л.Длигача; Нет, никому я сердца не отдам… /пер.
В.Бугаевского; Ты снизошла ко мне, мой дом посетила…
/пер. М.Петровых; Разделил прямой пробор волосы твои…
/пер. Т.Спендиаровой; Кромка шали, точно алый лепесток…
/пер. Т.Спендиаровой; Попав к любимой, о письмо, со
стоном… /пер. Т.Спендиаровой; Ради той, чья лесть сладка…
/пер. Т.Спендиаровой; Искусно подведенные сурьмой… /пер.
Т.Спендиаровой; Нет в тебе, ты всем хороша… /пер.
300
 Biblioqrafiya
Т.Спендиаровой; О, создавший Мекку и Медину… /пер.
Т.Спендиаровой; Тоской томим, айвы я стал желтей… /пер.
В.Любина; Опять байрам. В домах – как в цветниках… /пер.
Т.Спендиаровой; В бездну горя друга ввергла ты, во тьму…
/пер. Т.Спендиаровой; Эй вы, посетители свадьбы, - кричу…
/пер. Т.Спендиаровой; Взглянула – и дотла меня сожгла…
/пер. А.Шпирта; Вокруг лица, подобного луне… /пер.
Т.Спендиаровой; О красавица, ты дикой розы свежей… /пер.
В.Любина; Я красавицу видел – подобной ей нет… /пер.
М.Замаховской; Я над Курой не видел чернокудрых… /пер.
Ю.Фидлера; О пленительная, ты… /пер. Т.Спендиаровой;
Задержите в полете удар крыла… /пер. В.Луговского; Точно
уточки легки, раз из-за реки… /пер. Т.Спендиаровой; Из-под
вуали глаза уголок… /пер. Т.Спендиаровой; С нетерпеньем
жду гонца я издалека… /пер. Т.Спендиаровой; Когда, в
пурпурный шелк облачена… /пер. Т.Спендиаровой; Подобна
луку бровь твоя, щека смугла… /пер. Т.Стрешневой; Если
любишь, подойди и обними… /пер. Т.Спендиаровой; Ты
Кааба, Кербела, Меккка, Медина моя!.. /пер. В.Луговского;
Прелесть гурий в белом теле, говорят… /пер. Т.Спендиаро-
вой; Любимая, уста твои горят… /пер. Т.Спендиаровой;
Жасмин кудрей, нарциссы глаз твоих… /пер. Т.Стрешневой;
Если, красное надев, ты сойдешь в цветник… /пер. Т.Спенди-
аровой; Наступил байрам. Как нам быть теперь?... /пер.
Т.Спендиаровой; Берега Куры студеной красотой ласкают
взгляд… /пер. Т.Стрешневой; Палач моей души, судьбы моей
тиран… /пер. В.Любина; Нет в мире радости тому, кто с
милой разлучен… /пер. Т.Стрешневой; В очах твоих, что, как
огни, горят… /пер. П.Карабана; Напрасно жду хороших я
вестей… /пер. Т.Спендиаровой; Беда с неразумной, с
кокеткой шальной!... /пер. Т.Спендиаровой; Ты с грудью
лебединой, с чащей кос… /пер. М.Замаховской; О родинке
нежной мечтаю и ночью и днем /пер. Л.Длигача; Перед
красавицей с улыбкой неземной… /пер. Л.Длигача; О ты,
чья грудь как снег бела… /пер. Т.Спендиаровой; Кареглазая,
301
Molla Pənah Vaqif
стройней, чем кипарис… /пер. Б.Лебедева; Нам та, что
слывет образцом доброты… /пер. Т.Спендиаровой; Щеки
твои – словно маковые лепестки… /пер. В.Державина; Вновь
ты здесь, вновь пронзила мне сердце стрела… /пер. Т.Спен-
диаровой; Ты затмеваешь блеск светил, о ангел мой… /пер.
Т.Стрешневой; Кончик локона, жалу подобный змеи… /пер.
Т.Спендиаровой; Забыл я бога, верой пренебрег… /пер.
Т.Стрешневой; Ты всех затмила дивной красотою… /пер.
Т.Стрешневой; Две красавицы подруги… /пер. Т.Спендиаро-
вой; Ветерок рассветный – смилуйся, ответь!... /пер. М.Пет-
ровых; Ранила в сердце меня сгоряча… /пер. П.Карабана; В
ракушке рта жемчужины зубов… /пер. А.Старостина; В чем
я виновен, милая, скажи?... /пер. Т.Стрешневой; Не могу тебе
поверить, если б даже захотела… /пер. Т.Стрешневой; Если
милая приходит, с чем сравнится счастье это?.. /пер.
Т.Стрешневой; Нет, недостаточно красавицею быть… /пер.
А.Старостина; Ах, лучше бы не было этой поездки!... /пер.
М.Петровых; Ты моешь волосы. От них… /пер. Т.Стрешне-
вой; Твой стан – кувшин, а тело – что хрусталь… /пер.
А.Старостина; Я влюблён, свиданья жажду, сам не свой…
/пер. Т.Стрешневой; Я ждал тебя, и ты пришла и радость
принесла с собой!... /пер. Т.Стрешневой; Ты нежнее всех
красавиц, и стройна, и высока!... /пер. Т.Стрешневой;
Красавица, чье тело мрамора белей… /пер. П.Карабана.-
Теджнисы: О красавица! Губ твоих сладок шербет… /пер.
В.Любина; Твой взгляд кокетливый меня пленил… /пер.
А.Шпирта; Твой стан прекрасный покорил весь свет… /пер.
А.Шпирта; Дыханье юга – ветерок зари… /пер. В.Любина.-
Газели: Своей весенней красотой цветок любой затмила
ты… /пер. В.Державина; Если кто влюблен в невежду, в
обольстительницу, тот… /пер. Т.Спендиаровой; Я мечтой к
кудрям прикован, ароматным, как цветок… /пер. Т.Стреш-
невой; Я – твой преданный раб. Неужели отвергнешь меня…
/пер. Л.Длигача; Кто заболеет любовью к рассыпанным
локонам – тот… /пер. В.Державина; Увидев лик твой, вмиг о
302
 Biblioqrafiya
солнце и о луне я вспомнил… /пер. М.Замаховской; На
прекрасную пери, что схожа с прекрасной луной, я обидел-
ся… /пер. Л.Длигача; О смеющаяся роза, я в разлуке кровью
плачу… /пер. Т.Стрешневой; Свет очей моих ясный – от
милой письмо… /пер. Т.Стрешневой; Все домой вернулись к
ночи, нет лишь милой, не пришла… /пер. Т.Спендиаровой;
Кто в Джеваншире сочинит хотя б один красивый бейт…
/пер. Т.Спендиаровой; Я очень рад был получить твоё
письмо, о Видади!... /пер. Т.Спендиаровой; Не к лицу игиту
зависть, презирает ложь игит… /пер. Т.Стрешневой; Видади,
ты на черствые эти сердца погляди… /пер. В.Потаповой.-
Мухаммасы: Ты цветок, но нежнее тебя не бывают цветы…
/пер. М.Замаховской; Такой возлюбленной, как ты
прекрасной, не найти… /пер. М.Замаховской; Эй, приятель,
как чудесно расцвела твоя сестра!... /пер. М.Петровых;
Милая, - за что, не знаю, - рассердилась на меня… /пер.
М.Петровых; Сходит к нам она, покинув кущи рая утром
рано… /пер. Т.Спендиаровой; Ах, томленье по ней смертным
сном убивает меня!... /пер. М.Замаховской; Извела меня
тоска – приходи ко мне, любовь… /пер. А.Голембы;
Возлюбленную, чье лицо – цветущий мак, я полюбил… /пер.
М.Замаховской; Ты - гибкая туба, в саду ты, словно кипарис,
стройна… /пер. М.Замаховской; О ты, с лицом прелестной
пери, с тобою встреч я жажду… /пер. М.Замаховской; Ангел
мой жестокосердый, знай, меня отказ убьет… /пер.
Т.Стрешевой; Ты отнимаешь жизнь, - ах, в сердце рана,
пери!... /пер. Т.Спендиаровой; Скажи любимой, ветер, ветер
утра, что изнемог Вагиф… /пер. М.Замаховской; Ты – ангела
родная дочь. Мне жизни для тебя не жаль… /пер. Л.Длигача;
Ты мила, как луна, ты свою доброту принесла… /пер.
Л.Длигача; Царица правды, ты сюда пришла, как свет в ночи.
Я жду!... /пер. Л.Длигача; Как я счастлив, что вновь ты
вилась ко мне! О мой свет!... /пер. Л.Длигача; Шаль
шуршащая чернеет на кудрях твоих, краса!... /пер.
А.Голембы; Вот она, хороша, как луна, тихо вышла из
303
Molla Pənah Vaqif
церкви… /пер. М.Замаховской; Мне нравится в этом саду
кипарис и платан… /пер. В.Потаповой; Головой к груди
прижаться и на миг познать забвенье… /пер. Т.Стрешневой;
Розоволикая моя, прикрыв лицо платком, стоит… /пер.
А.Голембы; Если ищешь услады, красавицу ту полюби…
/пер. Т.Спендиаровой; Зеленые, как изумруд, шальвары, друг
мой, нам нужны… /пер. В.Потаповой; Ты превращаешься
зимой в усладу рая, шуба… /пер. Т.Спендиаровой; Всю ночь
мечтая о тебе, я не могу уснуть, ружье… /пер. В.Потаповой;
Ага мне подарил чоху, подобной нет у хана… /пер. Т.Спен-
диаровой; Нанесла ты мне много мучительных ран, борода…
/пер. В.Потаповой; Я правду искал, но правды снова и снова
нет… /пер. К.Симонова.- Мустезады: Как прекрасна
любимая пери! Она нарядилась… /пер. Л.Длигача; Если б
снова, красотка, что схожа с луной, ты пришла… /пер.
Л.Длигача; Когда спешишь, потупя взор, закрыться, как
бутон… /пер. Д.Бродского; Надо золотом светлым расшить
нимтене воротник… /пер. Л.Длигача.- Муашшары: Удивля-
ются розы румянцу и нежности щек… /пер. Л.Длигача;
Кумир мой, услышать твою соловьиную речь я хочу!... /пер.
В.Потаповой.- Мушаире: Вагиф и Видади /пер. Л.Длигача.-
Месневи: С тех пор уж протекло немало долгих лун… /пер.
В.Потаповой.- Элегия: На горе нам ты занемог, недуг
неизлечим, Джавад!... /пер. Т.Стрешневой.
2003
1730. Физули. Превратности любви: Лирика. Вагиф. В
разлуке с милой: Стихотворения /Физули; Молла Панах
Вагиф; пер. В.Кафарова.- Баку: Издательско-Полиграфичес-
кое Объединение Юрд, 2003.- 86 с.
Из содержания: Кудрей твоих амброй повеяло утро…;
Остановите крылья не надолго…; Я весь – ожиданье, я глаз
не свожу…; Как долго не вижу отрады моей…; Ушедшие
пришли, моя же радость…; Расставшись с той, что фиалке
под стать…; Обдала огнем меня разлука…; Ты исподволь
304
 Biblioqrafiya
глядела на меня…; Она, чей взгляд – небесный гром…; На
луну не видя от нее …; Разбойница, убийца, кровопийца…;
Ты любишь – давай же друг к другу прильнем…; Уподоблю
яхонтам уста…; Я уже собрался было...; Сафия! Конец
пришел разлукам…; Все пройдет, а все же красота…;
Свадьба в полном сборе, только ты…; Дейишмэ…; Мамед-
хан-бек, гродоначальник славный…; Вагиф, не задирай
Мамедхан бека…; Как стая горделивых лебедей…; Видади,
как меняются вдруг времена,- погляди…; Копна сиренью
пахнущих волос…; Выходишь, блистая,- и солнце с луной…;
Кудри-тучи, а лицо-луна…; Меня опали подвергать…; Два
царственно-пышных, прекрасных плода…; Слезами написал
газель…; Никакой иной не увлекусь…; Я средь красавиц
первой счел тебя…; Точеное лицо и грудь крутая…; Настал
байрам – как быть, не понимаю…; Румяней мака, лилии
белей… ; Мужчине в худосочной мало прока…; Ты должен
кареглазой угадить…; Я утром грустил, одиноко блуждая…;
Глаза твои хмельные полюбив…; Ты меня сторонишься? Не
надо…; Твое неотразимое обаянье…; Даже умереть не жаль
от ныне…; Ее ресницы поражают насмерть…; А что ж на
Куре не видать темноперых…; Приглядны берега Куры на
диво…; Я снова из многих цариц красоты… ; Твой стан –
кувшин из хрусталя; Когда ты моешь волосы; К цепям твоих
кос привязался душой…; Красотки на байрам сошлись
опять… ; В Карабахе чтят поэта.- С.34-83.
305
Molla Pənah Vaqif
Произведения, опубликованные в сборниках
и периодических изданиях
1855
1731. Идеальная красавица Востока /Молла Панах
Вагиф; перевод М.Ф.Ахундова //Зурна (Тифлис).- 1855.- № 1.
1868
1732. Я правду искал, но правды снова и снова нет…
/Молла Панах Вагиф //Кавказ.- 1868.- № 3.- С.7.
1884
1733. Видади, ты на черствые эти сердца погляди…
/Молла Панах Вагиф; пер. А.Джаваншир //Кавказ.- 1884.- 19
июля.- № 161.
1903
1734. Видади, ты на черствые эти сердца погляди…
/Молла Панах Вагиф; пер. А.Джаваншир //Кочарли Ф.
Азербайджанская литература.- Баку, 1903.
1735. Настал байрам, как мне быть?... /Молла Панах
Вагиф //Литература Азербайджанских татары /составитель
Ф.Кочарлинский.- Тифлис, 1903.- С.8-9.
1736. Посмотри, о Видади, как коварно вращенье
судьбы /Молла Панах Вагиф //Литература Азербайджанских
татары /составитель Ф.Кочарлинский.- Тифлис, 1903.- С.13-13.
1737. Ты моя Кааба, и Кербалай… /Молла Панах Вагиф
//Литература Азербайджанских татары /составитель Ф.Ко-
чарлинский.- Тифлис, 1903.- С.11-12.
306
 Biblioqrafiya
1912
1738. Ты - гибкая туба, в саду ты, словно кипарис,
стройна… /Молла Панах Вагиф //Закафказье.- 1912.- 15
июля.- № 158.
1916
1739. Видади, ты на черствые эти сердца погляди…
/Молла Панах Вагиф; пер. А.Джаваншир //Каспий.- 1916.- 4
сентября.- № 198.
1936
1740. Амбра кудрей… /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Луговского //Красная новь.- 1936.- № 11.- С.74.
1741. Задержите в полете удар крыла… /Молла Панах
Вагиф; пер. В.Луговского //Красная новь.- 1936.- №11.- С.75.
1742. С тобой вдвоем /Молла Панах Вагиф; пер. с
тюркск. В.Державина //Литературный Азербайджан.- 1936.-
№ 1.- С.82.
1743. Ты Кааба… /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лугов-
ского //Красная новь.- 1936.- № 11.- С.74.
1937
1744. Амбра кудрей… /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лу-
говского //Литературный Азербайджан.- 1937.- № 8-9.- С.16.
1745. Двух красавиц я славлю /Молла Панах Вагиф;
пер. В.Луговской //Литературный Азербайджан.- 1937.- №
7.- С.7.
1746. Задержите в полете удар крыла…: [стихи]
/Молла Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Литературный
Азербайджан.- 1937.- № 3-4.- С.20.
1747. Ты Кааба… /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лугов-
ского //Литературный Азербайджан.- 1937.- № 7.- С.8.
1938
1748. Судьба: [стихи] /Молла Панах Вагиф //Бакинский
рабочий.- 1938.- 11 октября.
307
Molla Pənah Vaqif
1939
1749. Амбра кудрей… /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Луговского //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1939.- С.87.
1750. Бенефша (Фиалки)… /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Державина //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1939.- С.90.
1751. Двух красавиц я славлю /Молла Панах Вагиф;
пер. В.Луговской //Антология азербайджанской поэзии: в 3-
х т.- Москва, 1939.- Т.2.- С. 88.
1752. Журавли: [стихи] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лу-
говского //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1939.- С.86.
1753. За красавицу… /Молла Панах Вагиф; пер. Б.Лебе-
дева //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Москва,
1939.- Т.2.- С.90.
1754. Кареглазая… /Молла Панах Вагиф; пер. Б.Лебеде-
ва //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Москва,
1939.- Т.2.- С.89.
1755. Когда меджнун услышал… /Молла Панах Вагиф;
пер. П.Антокольского //Антология азербайджанской поэзии:
в 3-х т.- Москва, 1939.- Т.2.- С.94.
1756. Мы с возлюбленной /Молла Панах Вагиф; пер.
Л.Кацнельсона //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
т.- Москва, 1939.- Т.2.- С.93.
1757. На берегах Куры /Молла Панах Вагиф; пер.
Б.Лебедева, Л.Кацнельсона //Антология азербайджанской
поэзии: в 3-х т.- Москва, 1939.- Т.2.- С.92.
1758. О было б место… /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Державина //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1939.- Т.2.- С.88.
1759. Словно уточек /Молла Панах Вагиф; пер.
П.Панченко //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1939.- Т.2.- С.93.
1760. Ты Кааба… /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лугов-
308
 Biblioqrafiya
ского //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Москва,
1939.- Т.2.- С.91.
1960
1761. Амбра кудрей… /Молла Панах Вагиф; пер. В.Лу-
говского //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х томах.-
Москва, 1960.- Т.2.- С.91.
1762. Берега Куры… /Молла Панах Вагиф; пер. Н.Чу-
ковский //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х томах.-
Москва, 1960.- Т.2.- С. 94-95.
1763. Вагиф и Видади /Молла Панах Вагиф; пер. Л.Дли-
гач //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х томах.-
Москва, 1960.- Т.2.- С.103-107.
1764. Газели /Молла Панах Вагиф; пер. Л.Длигача,
В.Луговского, Л.Панченко //Антология азербайджанской
поэзии: в 3-х томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.108-110.
1765. Двух красавиц я славлю /Молла Панах Вагиф;
пер. В.Луговской //Антология азербайджанской поэзии: в 3-
х томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.103-107.
1766. Если бы в укромном уголке… /Молла Панах Ва-
гиф; пер. М.Петровых //Антология азербайджанской поэзии:
в 3-х томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.96.
1767. Женщина, что сердцем хороша /Молла Панах
Вагиф; пер. М.Петровых //Антология азербайджанской
поэзии: в 3-х томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.98.
1768. Задержите в полете удар крыла…: [стихи]
/Молла Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х томах.- Москва, 1960.- Т.2.-
С.90.
1769. Как прекрасна любимая пери!... /Молла Панах
Вагиф; пер. Л.Длигач //Антология азербайджанской поэзии:
в 3-х томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.110.
1770. Милая, за что не знаю…. /Молла Панах Вагиф;
пер. К.Симонов //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.113.
309
Molla Pənah Vaqif
1771. Мухаммасы /Молла Панах Вагиф; пер. К.Симонов
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х томах.- Москва,
1960.- Т.2.- С.111-113.
1772. Наплачетесь, глаза… /Молла Панах Вагиф; пер.
М.Петровых //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.97.
1773. Наступает байрам… /Молла Панах Вагиф; пер.
П.Панченко //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.89.
1774. Не чуждайся меня /Молла Панах Вагиф; пер.
М.Петровых //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.102.
1775. О было б место… /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Державина //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.92.
1776. Темноглазая гонит меня… /Молла Панах Вагиф;
пер. М.Петровых //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С.101.
1777. Ты Кааба /Молла Панах Вагиф; пер. В.Луговского
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х томах.- Москва,
1960.- Т.2.- С.93.
1778. Я правду искал… /Молла Панах Вагиф; пер.
К.Симонов //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х
томах.- Москва, 1960.- Т.2.- С. 111-112.
1962
1779. Амбра кудрей твоих сводит меня с ума… /Молла
Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Поэты Азербайджана.-
Москва, 1962.- С.169-170.
1780. Ах, томленье по ней смертным сном убивает
меня!...: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. М.ЗамАхов-
ской //Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.189.
1781. Берега Куры…: гошмы /Молла Панах Вагиф; пер.
Т.Стрешневой //Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.183-184.
1782. В разлуке с милою томлюсь давно…: гошма
310
 Biblioqrafiya
/Молла Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Поэты Азербайджа-
на.- М.-Л., 1962.- С.175.
1783. В чем я виновен, милая, скажи?...: гошма /Молла
Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Поэты Азербайджана.-
М.-Л., 1962.- С.181.
1784. Вагиф и Видади: гошмы /Молла Панах Вагиф;
пер. Л.Длигач //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.-
Москва, 1962.- Т.2.- С.198-202.
1785. Видади, ты на черствые эти сердца погляди…:
газели /Молла Панах Вагиф; пер. В.Потаповой //Поэты
Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.188.
1786. Все домой вернулись к ночи, нет лишь милой, не
пришла…: газели /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаро-
вой //Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.186.
1787. Всю ночь мечтая о тебе, я не могу уснуть,
ружье!...: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. В.Потапо-
вой //Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.193.
1788. Газели: Двух красавиц я славлю-молодость им
дана… /пер. В.Луговского; Я – твой преданный раб. Неужели
отвергнешь меня… /пер.Л.Длигача; Свет очей моих ясный –
от милой письмо… /пер. Т.Стрешневой; Все домой верну-
лись к ночи, нет лишь милой, не пришла… /пер. Т.Спендиа-
ровой; Я очень рад был получить твое письмо, о Видади!..
/пер.Т.Спендиаровой; Не к лицу игиту зависть, презирает
ложь игит… /пер. Т.Стрешневой; Видади, ты на черствые эти
сердца погляди… /пер.В.Потаповой /Молла Панах Вагиф
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.184-188.
1789. Гошма: Задержите в полете удар крыла…/пер.
В.Луговского; Наступает байрам-да не знаю, как быть? /пер.
П.Панченко; Амбра кудрей твоих сводит меня с ума /пер.
В.Луговского; Кареглазая, стройней, чем кипарис… /пер.
В.Лебедева; О, было б место, где совсем одни… /пер. В.Дер-
жавина; Если бы в укромном уголке… /пер.М.Петровых;
Женщина, что сердцем хороша… /пер.М.Петровых; Ты
Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя!.. /пер.В.Луговского;
311
Molla Pənah Vaqif
Словно уточек изумрудный строй… /пер. П.Панченко; Ножи
ресниц вонзая нам в сердца… /пер. Т.Спендиаровой; Не
налюбуюсь красатой твоей… /пер. М.Петровых; В разлуке с
милою томлюсь давно… /пер. М.Петровых; Скажи мне,
ветер предрассветный, та… /пер. Н.Чуковского; О ты, что так
же зла, как хороша… /пер. Т.Спендиаровой; Чужими друг
другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиаровой; О, создавший
Мекку и Медину… /пер. Т.Спендиаровой; Нет, недостаточно
красавицею быть… /пер. А.Старостина; Палач моей души,
судьбы моей тиран… /пер.В.Лобина; Нет в мире радости
тому, кто с милой разлучен… /пер. Т.Стрешневой; В чем я
виновен, милая скажи?.. /пер. Т.Стреш невой; Над Курой
красавиц не увидишь… /пер.А.Старос тина; Я ждал тебя, и
ты пришла, и радость принесла с собой!.. /пер. Т.Стрешне-
вой; Берега Куры студеной красотой ласкают взгляд… /пер.
Т.Стрешневой; Молла Панах Вагиф //Поэты Азербайджана.-
М.-Л., 1962.- С.168-184.
1790. Двух красавиц я славлю /Молла Панах Вагиф;
пер. В.Луговской //Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.-
С.184-185.
1791. Если бы в укромном уголке…: гошмы /Молла
Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Поэты Азербайджана.- М-
Л., 1962.- С.171-172.
1792. Если ищешь услады, красавицу ту полюби…:
мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой
//Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.192.
1793. Женщина, что сердцем хороша /Молла Панах
Вагиф; пер. М.Петровых //Поэты Азербайджана.- М.-Л.,
1962.- С.172-173.
1794. Задержите в полете удар крыла…: [стихи] /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Поэты Азербайджана.-
М-Л., 1962.- С.168.
1795. Кареглазая, стройней, чем кипарис… /Молла
Панах Вагиф; пер. Б.Лебедева //Поэты Азербайджана.- М-Л.,
1962.- С.170-171.
312
 Biblioqrafiya
1796. Милая,- за что не знаю,- рассердилась на меня:
мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Поэты
Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.195.
1797. Мухаммасы: Сходит к нам она, покинув кущи рая
утром рано… /пер. Т.Спендиаровой; Ах, томленье по ней
смертным сном убивает меня!.. /пер. М.Замаховской; Скажи
любимой, ветер утра, что изнемог Вагиф… /пер. М.Замахов-
ской; Ты – ангела родная дочь. Мне жизни для тебя не
жаль… /пер. Л.Длигача; Царица правды, ты сюда пришла,
как свет в ночи. Я жду!.. /пер. Л.Длигача; Если ищешь
услады, красавицу ту полюби… /пер. Т.Спендиаровой; Всю
ночь мечтая о тебе, я не могу уснуть, ружье!.. /пер. В.Потапо-
вой; Нанесла ты мне много мучительных ран, борода… /пер.
В.Потаповой; Милая – за что не знаю – рассердилась на
меня… /пер. М.Петровых; Я правду искал, но правды снова и
снова нет… /пер. К.Симонова; Молла Панах Вагиф //Поэты
Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.188-197.
1798. Мушаире: Вагиф и Видади (отрывки) /перевод
Л.Длигача; Молла Панах Вагиф //Поэты Азербайджана.- М.-
Л., 1962.- С.С.198-202.
1799. Над Курой красавиц не увидишь…: гошмы /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. А.Старостина //Поэты Азербайджана.-
М-Л., 1962.- С.181.
1800. Нанесла ты мне много мучительных ран, боро-
да…: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. В.Потаповой
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.194.
1801. Наступает байрам – да не знаю, как быть?…:
гошмы /Молла Панах Вагиф; пер. П.Панченко //Поэты
Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.169.
1802. Не к лицу игиту зависть, презирает ложь
игит…: газели /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.187.
1803. Не налюбуюсь красотой твоей…: гошма /Молла
Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Поэты Азербайджана.- М-
Л., 1962.- С.175.
313
Molla Pənah Vaqif
1804. Нет в мире радости тому, кто с милой разлу-
чен…: гошма /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.180.
1805. Нет, недостаточно красавицею быть…: гошма
/Молла Панах Вагиф; пер. А.Старостина //Поэты Азербай-
джана.- М-Л., 1962.- С.179.
1806. Ножи ресниц вонзая нам в сердца…: гошма
/Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Поэты Азербай-
джана.- М-Л., 1962.- С.174.
1807. О ты, что так же зла, как хороша…: гошма /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Поэты Азербайджа-
на.- М-Л., 1962.- С.177.
1808. О, было б место, где совсем один…: гошма /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. В.Державина //Поэты Азербайджана.-
М-Л., 1962.- С.171.
1809. О, создавший Мекку и Медину…: гошма /Молла
Панах Вагиф; пер.Т.Спендиаровой //Поэты Азербайджана.-
М-Л., 1962.- С.178.
1810. Палач моей души, судьбы моей тиран…: гошма
/Молла Панах Вагиф; пер. В.Любина //Поэты Азербайджана.-
М-Л., 1962.- С.179.
1811. Свет очей моих ясных - от милой письмо…:
газели /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Поэты
Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.186.
1812. Скажи любимой, ветер утра, что изнемог
Вагиф…: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. М.Замахов-
ской //Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.190.
1813. Скажи мне, ветер предрассветный, та…: гошма
/Молла Панах Вагиф; пер. Н.Чуковского //Поэты Азербай-
джана.- М-Л., 1962.- С.176.
1814. Сходит к нам она, покинув кущи рая утром ра-
но…: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.188.
1815. Ты – ангела родная дочь. Мне жизни для тебя не
жаль…: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер. Л.Длигача
314
 Biblioqrafiya
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.191.
1816. Царица правды, ты сюда пришла, как свет в
ночи. Я жду!...: мухаммесы /Молла Панах Вагиф; пер.
Л.Длигача //Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.192.
1817. Чужими друг другу мы стали давно…: гошма
/Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Поэты Азербай-
джана.- М-Л., 1962.- С.177.
1818. Я – твой преданный раб. Неужели отвергнешь
меня…: газели /Молла Панах Вагиф; пер. Л.Длигача
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.185.
1819. Я ждал тебя, и ты пришла, и радость принесла с
собой!...: гошма /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой
//Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.182.
1820. Я очень рад был получить твоё письмо, о
Видади!...: газели /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаро-
вой //Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.187.
1821. Я правду искал…: мухаммесы /М.П.Вагиф; пер.
К.Симонов //Поэты Азербайджана.- М-Л., 1962.- С.196-197.
1968
1822. Если кто влюблен в невежду, в обольстительни-
цу, -тот…; Скажи любимой, ветер утра, что изнемог
Вагиф…: [стихи] /Молла Панах Вагиф; пер.: Т.Спендиарова;
М.Замаховская //Огонёк.- 1968.- № 47.- С.8.
1823. Журавли: [стихи] /Молла Панах Вагиф; пер.
В.Луговского //Вышка.- 1968.- 6 июля.- С.3.
1824. Игит; Вспомнил; Журавли; Над Курой: [стихи]
/Молла Панах Вагиф; пер.: Т.Стрешнева, М.Замаховская,
В.Луговской, А.Старостин //Молодежь Азербайджана.-
1968.- 21 ноября.
1825. Кто в Джеваншире сочинит…: [стихи] /Молла
Панах Вагиф //Вышка.- 1968.- 22 ноября.
1826. Наступил байрам, как нам быть тепер?; В чём я
виноват, милая скажи: [стихи] /Молла Панах Вагиф
//Бакинский рабочий.- 1968.- 21 ноября.- С. 3.
315
Molla Pənah Vaqif
1827. Наступил байрам…: [стихи] /Молла Панах Вагиф;
пер. Т.Спендиаровой //Вышка.- 1968.- 6 июля.- С. 3.
1828. Не налюбуюсь красотой твоей; Задержите в по-
лёте удар крыла…; С тех пор уж протекло немало долгих
лун…; О если бы я разум не терял…; Красавицу я в мире
искал…: [стихи] /Молла Панах Вагиф //Баку.- 1968.- 21
ноября.
1829. Я правду искал: [стихи] /Молла Панах Вагиф; пер.
К.Симонова //Вышка.- 1968.- 6 июля.-С. 3.
1969
1830. Гошмы /Молла Панах Вагиф; пер.: В.Державина,
Л.Длигача, В.Луговского, П.Панченко, М.Петровых, Н.Чу-
ковского //Антология азербайджанской поэзии: в трех то-
мах.- М., 1969.- Т.2.- С.89-107.
1970
1831. Гошма: Задержите в полете удар крыла…/пер.
В.Луговского; Наступает байрам-да не знаю, как быть? /пер.
П.Панченко; Амбра кудрей твоих сводит меня с ума /пер.
В.Луговского; Кареглазая, стройней, чем кипарис… /пер.
В.Лебедева; О, было б место, где совсем одни… /пер. В.Дер-
жавина; Если бы в укромном уголке… /пер. М.Петровых;
Женщина, что сердцем хороша… /пер. М.Петровых; Ты
Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя!.. /пер. В.Луговского;
Словно уточек изумрудный строй… /пер. П.Панченко; Ножи
ресниц вонзая нам в сердца… /пер. Т.Спендиаровой; Не
налюбуюсь красатой твоей… /пер. М.Петровых; В разлуке с
милою томлюсь давно… /пер. М.Петровых; Скажи мне,
ветер предрассветный, та… /пер. Н.Чуковского; О ты, что так
же зла, как хороша… /пер. Т.Спендиаровой; Чужими друг
другу мы стали давно… /пер. Т.Спендиаровой; О, создавший
Мекку и Медину… /пер. Т.Спендиаровой; Нет, недостаточно
красавицею быть… /пер. А.Старостина; Палач моей души,
судьбы моей тиран… /пер. В.Лобина; В чем я виновен, милая
316
 Biblioqrafiya
скажи?.. /пер. Т.Стрешневой; Бродя в саду, в тоске изнемо-
гая… /пер.Т.Спендиаровой; Сгорела вера – нет ее во мне…
/пер. М.Замаханской; Удешь в Шрузию ты? Есть красавицы
там… /пер. Ш.Гатова; Темноглазая гонит меня в сердцах…
/пер. М.Петровых; Если дюбишь, подойди и обними..
/пер.Т.Спендиаровой.- Газели: Я-твой преданный раб. Неу-
жели отвергнешь меня… /пер. Л.Длигача; Все домой верну-
лись к ночи, нет лишь милой, не пришла… /пер. Т.Спендиа-
ровой; Я очень рад был получить твое письмо о Видади!..
/пер. Т.Спендиаровой; Видади, ты на черствые эти сердца
погляди… /пер. В.Потаповой.- Мухаммес: (Я правду искал,
но правды снова и снова нет…) /пер. К.Симонова.- Мушаи-
ре: Вагиф и Видади (отрывки) /пер. Л.Длигача /Молла Панах
Вагиф //Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1970.- С.261-291.
1982
1832. Задержите в полете удар крыла…; Я правду ис-
кал, но правды снова и снова нет…: [стихи, публикуемые в
днях праздника поэзии Вагифа в Шуше] /Молла Панах Вагиф
//Бакинский рабочий.- 1982.- 28 июля.- С.4.
1985
1833. Все очи проглядеть… /Молла Панах Вагиф; пер.
Э.Гаджиев //Молодежь Азербайджана.- 1985.- 15 июня.- С.3.
1987
1834. …Слезами написал газель…; Я средь краса-
виц…; Точеное лицо…; Выходишь, блистая…: [стихи]
/Молла Панах Вагиф; пер. В.Кафаров //Баку.- 1987.- 18
июля.- С.3.
1993
1835. А что ж на Куре не видать темноперых… /Молла
Панах Вагиф //Баку.- 1993.- 26 октября.- С.3.
1836. Два царственно-пышных прекрасных плода…;
317
Molla Pənah Vaqif
Кудри-тучи…; Меня опале подвергать…: [гошмы и газе-
ли] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Кафаров //Баку.- 1993.- 3
апреля.- С.3.
1837. Как стая горделивых лебедей…; Красотки на
байрам сошлись опять…: [газели] /Молла Панах Вагиф;
пер. В.Кафаров //Бакинский рабочий.- 1993.- 20 марта.- С. 2.
1838. Ты любишь – давай же друг к другу прильнем…
/Молла Панах Вагиф; пер. В.Кафаров //Литературный
Азербайджан.- 2001.- № 2.- С.3-7.
2009
1839. Видади! Как судьба поступила со мной –
взгляни…: [газели] /Молла Панах Вагиф; пер. П.Панченко
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.-
Т.1.- С.303.
1840. Всю ночь мечтая о тебе, я не могу уснуть,
ружье…: [мухаммесы] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Потапо-
вой //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку,
2009.- Т.1.- С.309.
1841. Душистые, нежные кудри твои…: [гошма] /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Антология азербай-
джанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.290-291.
1842. Если милая приходит, с чем сравнится счастье
это…: [гошма] /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.-
Т.1.- С.300.
1843. Женщина, что сердцем хороша: [гошма] /Молла
Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Антология азербайджан-
ской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.291-292.
1844. Забыл я Бога, верой пренебрег…: [гошма] /Молла
Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Антология азербайджан-
ской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.299.
1845. Задержите в полете удар крыла…: [гошма] /Мол-
ла Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Антология азербай-
джанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.297.
318
 Biblioqrafiya
1846. Кто в Джеваншире сочинит хотя б один…: [газе-
ли] /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.307.
1847. Кто заболеет любовью к рассыпанным локо-
нам…: [газели] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Державина
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.-
Т.1.- С.304.
1848. Мухаммесы: Головой к груди прижаться и на
миг…: [мухаммесы] /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешне-
вой //Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку,
2009.- Т.1.- С.308
1849. На свадьбу, на веселый той…: [гошма] /Молла
Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Антология азербайджан-
ской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.296.
1850. Нанесла ты мне много мучительных ран, боро-
да…: [мухаммесы] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Потаповой
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.-
Т.1.- С.311.
1851. Наступил байрам. Как нам быть теперь…:
[гошма] /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой
//Антология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.-
Т.1.- С.299.
1852. О Сафия, пою – и голос тих…: [гошма] /Молла
Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Антология азербайджан-
ской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.294.
1853. О ты, что так же зла, как хороша…: [гошма]
/Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.295.
1854. Своей весенней красотой цветок любой…:
[газели] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Державина //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.305.
1855. Темноглазая гонит меня в сердцах…: [гошма]
/Молла Панах Вагиф; пер. М.Петровых //Антология азербай-
джанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.293.
1856. Ты Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя…:
319
Molla Pənah Vaqif
[гошма] /Молла Панах Вагиф; пер. В.Луговского //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.298.
1857. Ты моешь волосы. От них…: [гошма] /Молла
Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Антология азербайджан-
ской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.302.
1858. Ты нежнее всех красавиц, и стройна, и высо-
ка…: [гошма] /Молла Панах Вагиф; пер. Т.Стрешневой //Ан-
тология азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.-
С.301.
1859. Увидев лик твой, вмиг о солнце и о луне…: [га-
зели] /Молла Панах Вагиф; пер. М.Замаховской //Антология
азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.306.
1860. Чужими друг другу мы стали давно…: [гошма]
/Молла Панах Вагиф; пер. Т.Спендиаровой //Антология азер-
байджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.- С.292-293.
1861. Я правду искал, но правды снова и снова нет…:
[мухаммесы] /Молла Панах Вагиф; пер. К.Симонова //Анто-
логия азербайджанской поэзии: в 3-х т.- Баку, 2009.- Т.1.-
С.312.
2015
1862. Наступил праздник: [стихи] /Молла Панах Вагиф
//Ocaq (Samara).- 2015.- 20 fevral-3 mart.
2017
1863. Ты моешь волосы. От них /пер. Т.Стрешневой; Я
над Курой не видел чернокудрых /пер. М.Замаховской; Я
красавицу видел – подобной ей нет /пер. М.Замаховской;
Красотка, чьи кудри, как перья, легки /пер. Т.Спендиаровой;
Твой стан – кувшин, а тело – что хрусталь /пер. А.Старости-
на; Едешь в Грузию ты? Есть красавицы там /пер. Ш.Гатова;
При встрече с луноликой, чьи взоры – свет /пер. Т.Спендиа-
ровой; Не могу тебе поверить, если б даже захотела /пер.
Т.Стрешневой; В бездну горя друга ввергла ты, во тьму /пер.
Т.Спендиаровой; Эй вы, посетители свадьбы, - кричу /пер.
320
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Т.Спендиаровой; Задержите в полете удар крыла… (Журав-

ли) /пер. В.Луговского; Любимая, уста твои горят /пер.
Т.Спендиаровой; Наступил байрам. Как нам быть тепер?
/пер. Т.Спендиаровой; Берга Куры студеной красотой ласкА-
О НЕМ
ют взгляд /пер. Т.Спендиаровой; Своей весенней красотой
цветок любой затмила ты /пер. В.Державина; Видади, ты
Книги
черствые эти сердца погляди /пер. В.Потаповой; Скажи
любимой, ветер утра, что изнемог Вагиф /пер. М.Замахов-
1941
ской; Я правду искал, но правды снова и снова нет /пер.
1864. Алтман, И. Народная драма «Вагиф». Поэт Самед
К.Симонова; Когда спешишь, потупя взор, закрыться, как
Вургун /И.Алтман.- Баку, 1941.- 109 с.
бутон /пер. Д.Бродского; Мушаире: Вагиф и Видади /пер.
Д.Бродского //Dünya Dillerinde Molla Penah Vaqif Şiirleri –
1945
300 /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi,
1865. Вургун, С. Вагиф: [Драматическая хроника XVIII
TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Anкara, 2017.-
ст. в 3 д., 11 карт] /Самед Вургун; пер. с азерб. А.Адалис.-
S.271-297.
Москва: Гослитиздат, 1945.- 136 с.
1866. Вургун, С. Вагиф: Драма в 5-и действиях, 11
картинах /Самед Вургун; пер. с азерб. А.Адалис.- Москва:
Художественная литература, 1945.- 183 с.

1948
1867. Вургун, С. Вагиф: [в постановке Азербайджанско-
го Государственного драматического театра им. М.Азизбеко-
ва] /Самед Вургун.- Москва, 1948.- 23 с.

1950
1868. Вургун, С. Пьесы /Самед Вургун; пер. с азерб.-
Москва: Искусство, 1950.- 260 с.
Содерж.: Вагабзаде Б. Драматургия Самеда Вургуна.-
Пьесы: Вагиф; Фархад и Ширин; Ханлар.

1959
1869. Вургун, С. Вагиф. Драматическая хроника XVIII
столетия. В 3-х действиях, 11 карт. /С.Вургун; пер.
А.Адалис.- Москва: Искусство, 1959.- 158 с.
1870. Халилов, Г. Народная драма «Вагиф» /Гулу Хали-
321 322
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

лов; Азербайджанский Гос. Пед. Ин-т им. В.И.Ленина.- Баку, 1984

1959.- 30 с.
1968
1871. Дадашзаде, А. Молла Панах Вагиф: [очерк о жизни
и творчестве] /Араз Дадашзаде.- Баку: Азернешр, 1968.- 38 с.
1872. Дадашзаде, А. Певец жизни (Раздумья о Вагифе)
/Араз Дадашзаде.- Баку: АН АзССР, 1968.- 140 с.
1873. Шариф, А. Вагиф – певец любви и красоты: (К
250-летию со дня рождения азербайджанского поэта Молла-
Панаха Вагифа).- Москва: Знание, 1968.- 48 с.
1969
1874. Вургун С. Вагиф: Драматическая хроника XVIII
столетия: в 3 д., 11 карт. /Самед Вургун; пер. с азерб.
А.Адалис.- Москва: Художественная литература, 1969.-183 с.
1878. Караев, Я. Вагиф: Очерк творчества: [об азербай-
джанском поэте XVIII в. М.П.Вагифе] /Яшар Караев.- Баку:
Язычы, 1984.- 32 с.
1985
1879. Чеменземинли, Ю. В крови: избранное /Ю.Чемен-
земинли.- Баку: Азернешр, 1985.- 448 с.
1986
1880. Мамедзаде, К. Шуша – мавзолей Вагифа /К.Ма-
медзаде, Н.Саркисов; ред. Дж.Гулиев.- Баку: Элм, 1986.- 108
с.- Текст на рус., азерб. и англ. яз.

1970
1875. Наджафова, М. Молла Панах Вагиф: краткий
рекомендательный указатель литературы /Азербайджанская
республиканская библиотека им.М.Ф.Ахундова.- Баку, 1970.-
30, [2] с. -Текст на азерб. и русск. яз.

1977
1876. Вургун, С. Избранные произведения: [переводы]
/Самед Вургун.- Л.: Советский писатель, 1977.- 766 с.
Содержание: Стихотворения; Поэмы: Комсомольская
поэма; Скамья смерти; Двадцать шесть; Слово о колхознице
Басти; Негр говорит; Мугань; Читая Ленина; Айгюн;
Знаменосец века. Драмы: Вагиф; Фархад и Ширин.

1980
1877. Вургун, С. Собрание сочинений: в 3-х т. /Самед
Вургун; пер. с азерб.- Москва: Художественная литература,
1980.- Т.3.- 302 с.
Содержание: Пьесы: Вагиф.

323 324
 Biblioqrafiya
Диссертации и авторефераты
1959
1881. Халилов, Г. Народная драма «Вагиф»: Авторе-
ферат диссертации на соискание ученой степени кандидата
филологических наук /Г.Халилов.- Баку, 1959.- 21 с.
1964
1882. Дадашзаде, А. Творчество Молла Панаха Вагифа:
Автореферат дисс. на соискание учен. степени кандидата
филологических наук /А.Дадашзаде.- Баку: Изд-во Академии
наук АзССР, 1964.- 24 с.
1883. Рзазаде, М. Лексика гошма, теджнисов и дейишме
Молла Панаха Вагифа: Автореферат дис. на соискание учен.
степени кандидата филол. наук /М.Рзазаде; Азерб. гос. пед.
ин-т им. В.И.Ленина.- Баку, 1964.- 27 с.
1981
1884. Фарзалиев, А. Мастерство М.П.Вагифа: Авторе-
ферат дисс. на соискание учен. степени кандидата фило-
логических наук. 10.01.03 /А.Фарзалиев.- Баку, 1981.- 24 с.
1991
1885. Джафаров, Н. Азербайджанский литературный
язык XVIII в.: Автореферат дисс. на соискание учен.
степени доктора филологических наук /Низами Джафаров.-
Баку, 1991.- 51 с.
325
Molla Pənah Vaqif
Произведения, опубликованные в сборниках
и периодических изданиях
1868
1886. Берже, А. Несколько слов о Закавказских мусуль-
манских поэтах: [в статье говорится и об М.П.Вагифе]
/А.Берже //Вестник Кавказа.- 1868.- № 3.
1903
1887. Кочарлинский, Ф. Из жизни мусульманского поэ-
та Вагифа /Фиридун Кочарлинский //Каспий.- 1903.- 6
декабря.
1888. Кочарлинский, Ф. Азербайджанская литература:
[в статье говорится и об М.П.Вагифе] //Тифлисский листок.-
1903.- 16 декабря.- № 289.
1889. [О творчестве Молла Панах Вагифа] //Литерату-
ра Азербайджанских татары /составитель Ф.Кочарлинский.-
Тифлис, 1903.- С.6-15.
1918
1890. Залесский, В. «Вагиф» в Москве /В.Залесский
//Бакинский рабочий.- 1918.- 24 августа.
1924
1891. Шушинский, Ф. Кафказские ашуги: [об участии
М.П.Вагифа и Саят-Нова в конкурсе «Кафказские ашуги»]
/Ф.Шушинский //Заря Востока.- 1924.- 1 сентября.
1935
1892. Ениколопов, И. Вагиф – поэт и дипломат /И.Ени-
колопов //Литературное Закавказье (Тифлис).- 1935.- № 3.-
С.113-117.
326
 Biblioqrafiya
1938
1893. Алекперов, А. Могучий и несгибаемый характер:
[об исполнении роли Вагифа] /Алескер Алекперов //Бакин-
ский рабочий.- 1938.- 11 октября.
1894. Ариф, М. Народный спектакль: [о «Вагифе»]
/М.Ариф, Д.Глан //Бакинский рабочий.- 1938.- 11 октября.
1895. Большой успех пьесы «Вагиф» //Бакинский рабо-
чий.- 1938.- 17 ноября.
1896. Бюль-Бюль, М. Праздник театра: [о постановке
пьесы С.Вургуна «Вагиф» в Азербайджанском драматичес-
ком театре им. Азизбекова] /М.Бюль-Бюль //Бакинский рабо-
чий.- 1938.- 11 октября.
1897. «Вагиф» на сцене азербайджанского театра
//Правда.- 1938.- 10 октября.
1898. Вургун, С. Великий сын своего народа: [о поэте
XVIII в. М.П.Вагифе] /Самед Вургун //Бакинский рабочий.-
1938.- 2, 11 октября.
1899. Гликштейн, Д. Героический спектакль: [о поста-
новке пьесы С.Вургуна «Вагиф» в Азербайджанском драма-
тическом театре им. М.Азизбекова] /Д.Гликштейн //Совет-
ское искусство.- 1938.- 20 октября.
1900. Искендеров, А. «Вагиф»: [беседа с постановщиком
пьесы «Вагиф» режиссером А.Искендеровым] //Бакинский
рабочий.- 1938.- 4 октября.
1901. Молла Панах Вагиф: [азербайджанский поэт
XVIII в. Биографическая справка] //Бакинский рабочий.-
1938.- 11 октября.
1902. Шариф, А. Ценный вклад в азербайджанскую
литературу: [о пьесе С.Вургуна «Вагиф»] /Азиз Шариф
//Литературный Азербайджан.- 1938.- № 10-11.- С.77-83.
1939
1903. Альтман, И. Народная драма «Вагиф»: [С.Вургуна
в Азербайджанском драматическом театре им. Азизбекова]
/И.Альтман //Театр.- 1939.- № 5.- С.97-104.
327
Molla Pənah Vaqif
1904. Араслы, Г. Поэзия азербайджанского народа
/Г.Араслы //Антология азербайджанской литературы.- М.,
1939.- С.XXXIV-XXXIX.
1905. «Вагиф» на русской сцене //Бакинский рабочий.-
1939.- 12 ноября.
1906. Вургун, С. Вагиф: картина 4-я /Самед Вургун; пер.
с азерб. В.Гурвич //Литературный Азербайджан.- 1939.- № 6.-
С.21-25; Карт. № 5.- № 7.- С.3-6.
1907. Вургун, С. Вагиф: [отрывок из пьесы] /Самед
Вургун; пер. с азерб. В.Гурвич //Литературный Азербай-
джан.- 1939.- № 5.- С.10-13.
1908. Гранин, Ю. «Вагиф» в театре русской драмы
/Ю.Гранин, Л.Гурунц, С.Иванов, И.Оратовский //Бакинский
рабочий.- 1939.- 28 января.
1940
1909. Вургун, С. Вагиф: [отрывок из драмы] /Самед
Вургун; пер. с азерб. В.Гурвича //Альманах азербайджанской
советской литературы.- Баку, 1940.- С.254-274.
1910. Гликштейн, Д. «Вагиф» на русской сцене /Д.Глик-
штейн //Советское искусство.- 1940.- 18 февраля.
1911. Гранин, Ю. «Вагиф» в театре русской драмы:
[пьеса Самеда Вургуна в Азербайджанском театре русской
драмы] /Ю. Гранин //Бакинский рабочий.- 1940.- 28 января.
1912. Гранин, Ю. «Вагиф» на русской сцене /Ю.Гранин
//Советское искусство.- 1940.- 18 февраля.
1913. Рафили, М. Очерки истории азербайджанской ли-
тературы: [об азербайджанском поэте XVIII в. М.П.Вагифе]
/М.Рафили //Литературный Азербайджан.- 1940.- № 7.- С.46.
1914. Цветов, Я. Вагиф: [пьеса С.Вургуна в Азербай-
джанском театре русской драмы] /Я.Цветов //Правда.- 1940.-
13 февраля.
1915. Шагинян, М. Вагиф: [о пьесе азербайджанского
поэта С.Вургуна] /М.Шагинян //Литературная газета.- 1940.-
15 мая.
328
 Biblioqrafiya
1941
1916. О постановлении Совета Народных Комиссаров
Союза ССР от 15 марта 1941 года о присуждении Сталин-
ских премий за выдающиеся работы в области искусства
и литературы. Премия II степени Вургуну Самеду – за
пьесу «Вагиф», поставленную в 1939 г. //Правда; Известия;
Литературная газета.- 1941.- 16 марта; Бакинский рабочий.-
1941.- 18 марта.
***
1917. Адалис, А. Самед Вургун: [к присуждению Госу-
дарственной премии за пьесу «Вагиф» С.Вургуна] /А.Адалис
//Известия.- 1941.- 18 марта.
1918. «Вагиф» в Казахском театре //Бакинский рабо-
чий.- 1941.- 12 июня.
1919. «Вагиф» в Ленинградском театре //Бакинский
рабочий.- 1941.- 11 апреля.
1920. Варт, Р. Победа мастера: [о пьесе «Вагиф»] /Р.Варт
//Литературная газета.- 1941.- 16 марта.- С.5.
1921. Вургун Самед: [Постановление Совета народных
комиссаров СССР, о присуждении Государственной премии
2-ой степени С. Вургуну за пьесу «Вагиф»] //Известия.-
1941.- 16 марта.
1922. Вургун, С. Жизнь вдохновляет мое творчество:
[выступление, к присуждению Государственной премии за
пьесу «Вагиф», перспективный план творческой работы на
1941 г.] /Самед Вургун //Бакинский рабочий.- 1941.- 17
марта.
1923. Миллер-Будницкая. О национальной драме: [о
драме азербайджанского поэта, лауреата Сталинской премии
Самеда Вургуна «Вагиф»] /Миллер-Будницкая //Звезда.-
1941.- № 5.- С.163-164.
1924. 150-й спектакль «Вагиф» //Бакинский рабочий.-
1941.- 18 апреля.
1925. Успех пьесы «Вагиф»: [заметка о пьесе С.Вургуна
в Ленкоранском гостеатре] //Бакинский рабочий.- 1941.- 2
июня.
329
Molla Pənah Vaqif
1942
1926. «Вагиф» (Самеда Вургуна) в Шемахинском теат-
ре: [заметка] //Бакинский рабочий.- 1942.- 11 июля.
1927. «Вагиф» на сцене Агдамского театра //Бакинский
рабочий.- 1942.- 1 января.
1928. «Вагиф» на сцене Ленкоранского театра //Бакин-
ский рабочий.- 1942.- 2 августа.
1943
1929. Шариф, А. Патриотическая лирика Вагифа и Ви-
дади /А.Шариф //Сборник: Известия АзФАНа.- 1943.- № 2.-
С.55-69.
1944
1930. «Вагиф» на клубной сцене: [Геокчайского Дома
культуры] //Бакинский рабочий.- 1944.- 7 мая.
1945
1931. О постановлении Совета Народных Комиссаров
Союза ССР от 15 марта 1941 года о присуждении Сталин-
ских премий за выдающиеся работы в области искусства
и литературы. Премия II степени Вургуну Самеду – за
пьесу «Вагиф», поставленную в 1939 г. //Сталинские пре-
мии: Справочник.- Москва, 1945.- С.46.
1946
1932. «Вагиф»: [пъеса Самед Вургун в театре Русской
Драмы] //Комсомольская правда.- 1946.- 16 мая.
1933. Гликштейн, Д. «Вагиф»: [премьера в Азербай-
джанском театре русской драмы] /Д.Гликштейн //Бакинский
рабочий.- 1946.- 7 мая.
1934. Новые книги. Художественная литература: [о дра-
ме «Вагиф» Самеда Вургуна в пер. А.Адалис] //Новый мир.-
1946.- № 1-2.- С.211.
1935. Первомайские премьеры: [о предстоящей премье-
ре «Вагифа» С.Вургуна] //Советское искусство.- 1946.- 1 мая.
330
 Biblioqrafiya
1947
1936. Мамедов, Д. «Вагиф»: [постановка Азербайджан-
ского государственного драматического театра им. М.Азиз-
бекова] /Д.Мамедов //Бакинский рабочий.- 1947.- 13 апреля.
1937. Рудницкий, К. Театральный сезон в Баку: [отзыв о
спектакле «Вагиф» С.Вургуна в театре им. Азизбекова]
/К.Рудницкий //Советское искусство.- 1947.- 16 мая.
1938. Шукюр-заде, Э. Новое о Вагифе /Э.Шукюр-заде
//Доклады Академии Наук Азерб. ССР.- 1947.- Т.III.- № 6.-
С.283-284.
1948
1939. Ашрафи, М. Волнующее зрелище: [о постановке
пьесы «Вагиф» в Москве] /М.Ашрафи //Бакинский рабочий.-
1948.- 24 августа.
1940. Бертенсон, М. Театр больших чувств. Три спектак-
ля Азербайджанского театра им. Азизбекова: [о постановке
пьесы «Вагиф»] /М.Бертенсон //Вечерняя Москва.- 1948.- 30
августа.
1941. Богуславский, В. Первые спектакли. Из зрительно-
го зала театра им. Станиславского и Немировича-Данченко:
[о спектакле «Вагиф» и др.] /В.Богуславский //Бакинский
рабочий.- 1948.- 29 августа.
1942. «Вагиф» на армянской сцене //Бакинский рабо-
чий.- 1948.- 8 октября.
1943. Вургун, С. Вагиф: (Драматическая хроника XVIII
столетия. 3 действия, 11 карт.) /Самед Вургун; пер. с азерб.
А.Адалис //Вургун С. Избранные произведения.- 1948.-
С.243-362; Советская драматургия. 1917-1947.- М.-Л., 1948.-
Т. IV: Пьесы.- С.87-192.
1944. Гастроли Азербайджанского театра в Москве:
[заметка о показе в Москве Драматическим театром им.
Азизбекова пьесы С.Вургуна «Вагиф»] //Известия.- 1948.- 21
августа.
1945. Залесский, В. «Вагиф» в Москве /В.Залесский
331
Molla Pənah Vaqif
//Бакинский рабочий.- 1948.- 24 августа.
1946. Кирпотин, В. С нетерпением ждем следующих
постановок: [о спектакле «Вагиф» С. Вургуна] /В.Кирпотин
//Бакинский рабочий.- 1948.- 24 августа.
1947. Образцова, А. Судьба поэта: [«Вагиф» Самеда
Вургуна в постановке Азербайджанского государственного
драматического театра им. М.Азизбекова; к гастролям Азер-
байджанского гос. драм. театра в Москве] /А.Образцова
//Советское искусство.- 1948.- 28 августа.
1948. Салахян, А. «Вагиф»: [к постановке в драматичес-
ком театре им. Ов.Абеляна. Кировакан, пьеса «Вагиф» пере-
ведена на армянский язык] /А.Салахян, К.Мирзаханлы; пер.
Т.Гурьян, А.Граши //Коммунист (Ереван).- 1948.- 26
сентября.
1949. Творческий рапорт в столице СССР: [о первом
гастрольном спектакле «Вагиф» в театре им. Азизбекова]
//Бакинский рабочий.- 1948.- 24 августа.
1949
1950. Ариф, М. Театр и современная драматургия: [о
пьесах С.Вургуна «Вагиф», «Ханлар»] /М.Ариф //Бакинский
рабочий.- 1949.- 23 июля.
1951. Вургун, С. Вагиф: (Драматическая хроника XVIII
столетия. 3 действия, 11 картин /Самед Вургун; пер. с азерб.
А.Адалис //Вургун С. Избранное.- М., 1949.- С.125-259.
1952. Шариф, А. Предисловие: [о жизни и творчестве
азербайджанского поэта XVIII века М.П.Вагифа] /Азиз
Шариф //Вагиф. Избранные стихотворения.- Москва, 1949.-
С. 3-9.
1950
1953. «Вагиф» на сцене Арташатского театра //Комму-
нист (Ереван).- 1950.- 20 мая.
1954. Вургун, С. Вагиф: (Драматическая хроника XVIII
столетия. 3 действия, 11 карт.) /Самед Вургун; пер. с азерб.
332
 Biblioqrafiya
А.Адалис //Пьесы.- М., 1950.- С.15-112.
1955. 400-й спектакль «Вагиф»: [пьеса С.Вургуна в
Азербайджанском государственном драматическом театре
им. Азизбекова] //Бакинский рабочий.- 1950.- 12 мая.-C.3.
1954
1956. Вургун, С. Вагиф: (Драматическая хроника XVIII
столетия): [отрывок из поэмы] /Самед Вургун; пер. В.Гурвич
//Пьесы советских писателей.- Москва, 1954.- Т.5.- С.305-425.
1956
1957. «Вагиф» на сцене русского театра //Литературная
газета.- 1956.- 8 мая.
1958. Дашевский, Ю. «Вагиф» /Ю.Дашкевский //Литера-
турная газета.- 1956.- 5 июля.
1959. Мамедов, М. «Вагиф»: [«Вагиф» на сцене Азер-
байджанского государственного театра русской драмы им.
С.Вургуна] /Д.Мамедов //Бакинский рабочий.- 1956.- 29
апреля.
1960. Меликсетян, С. «Вагиф»: [пьеса С.Вургуна в Азер-
байджанском драматическом театре им. Азизбекова. К гас-
тролям в Ереване] /С.Меликсетян //Коммунист.- 1956.- 6
июля.
1961. Минкевич, Д. «Вагиф» на русской сцене: [пьеса
С.Вургуна в Азербайджанском театре русской драмы]
/Д.Минкевич //Советская культура.-1956.- 8 сентября.
1957
1962. Минкевич, Д. О драматургии Самеда Вургуна: [в
статье обсуждается и пъеса «Вагиф»] /Д.Минкевич //Литера-
турный Азербайджан.- 1957.- № 7.- С.105-128.
1958
1963. Алиева, Д. Литературные связи в XVII-XVIII вв.:
[в статье обсуждается литературные связи Вагифа и Видади с
333
Molla Pənah Vaqif
грузинскими поэтами] //Алиева Д. Из истории азербайджано-
грузинских литературных связей.- Баку, 1958.- С.27-40.
1959
1964. Дадаш-заде, А. Из истории изучения Вагифа в со-
ветский период: резюме /Араз Дадаш-заде //Ученые записки
АГУ: Гуманитарная серия.- 1959.- № 5.- С.37.
1965. Дадаш-заде, А. Поэт и время: К 250-летию со дня
рождения поэта М.П.Видади: [о дружбе поэта с М.П.Ваги-
фом] /Арас Дадашзаде //Литературный Азербайджан.- 1959.-
№ 8.- С.106-111.
1966. Путинцев, Н. Путь исканий: [обзор спектаклей
драматических театров Азербайджана. «Вагиф» С.Вургуна и
др.] /Н.Путинцев //Советская Россия.- 1959.- 27 мая.
1967. Путинцев, Н. Театр высокой романтики: [о пьесе
«Вагиф» в Русском драматическом театре им. С.Вургуна]
/Н.Путинцев //Вечерняя Москва.- 1959.- 29 мая.
1968. Селвинский, И. «Вагиф» /И.Селвинский //Литера-
турная газета.- 1959.- 3 мая.
1961
1969. Дадаш-заде, А. Неизвестное стихотворение армян-
ского ашуга о М.П.Вагифе: [с публикацией текста] /А.Да-
дашзаде, М.Сеидов //Доклады (Академии наук АзССР).-
1961.- Т.17.- № 6.- С.531-534.- Резюме на азерб. яз.
1970. Шариф, А. Певец любви, певец жизни: [вступи-
тельная статья о жизни и творчестве азербайджанского поэта
М.П.Вагифа] /А.Шариф; пер. с азерб. //Вагиф. Лирика.- М.,
1961.- С.3-10.
1962
1971. Вагиф: Биографическая справка //Поэты Азербай-
джана.- М.-Л., 1962.- С.167-168.
1972. Вагиф: Портрет //Поэты Азербайджана.- М.-Л.,
1962.- С.160-161.
334
 Biblioqrafiya
1973. Вагиф Молла Панах //Краткая литературная эн-
циклопедия.- М., 1962.- Т.1.- С.819.
1974. Видади. Вагифу: стихи /Видади; пер. К.Симонова
//Поэты Азербайджана.- М.-Л., 1962.- С.211.
1975. Дадашзаде, А. Собирание и издание сочинений
Вагифа: Резюме //Известия АН АзССР: Серия общественных
наук.- 1962.- № 4.- С.107-108.
1976. Певец любви, певец жизни. Об издании новой
книги Вагифа на Государственном издании «Художествен-
ная литература» //Литературный Азербайджан.- 1962.- № 6.-
С. 157.
1965
1977. Курбанов, Ш. Вагиф в дореволюционной русской
печати /Шамиль Курбанов //Литературный Азербайджан.-
1965.- № 2.- С. 94-96.
1978. Джафарзаде, А. О некоторых продолжателях
М.П.Вагифа: Резюме А.Джафарзаде //Elmi əsərlər: Dil və
ədəbiyyat seriyası.- 1965.- № 2.- S.18.
1966
1979. Аббасов, И. Стихи М.П.Вагифа, написанные ар-
мянским алфавитом: резюме /И.Аббасов //Известия АН
Азерб.ССР: Серия литературы, языка и искусства.- 1966.- №
1.- С.10.
1980. Таирова, Я. «Вагиф» на сцене театра им. С.Вур-
гуна /Я.Таирова //Баку.- 1966.- 21 апреля.
1967
1981. Джуварлы, Т. Земля поэта: [о городе Шуше – ро-
дине азербайджанского поэта Молла Панаха Вагифа] /Т.Джу-
варлы //Молодежь Азербайджана.- 1967.- 9 апреля.- С.3.
1982. Шариф, А. Творчество Вагифа /А.Шариф //Вопро-
сы литературы.- 1967.- № 7.- С.207-211.
335
Molla Pənah Vaqif
1968
Молла Панах Вагиф – 250
1983. Алиева, Д. Испытание пространством: [о поэзии
Вагифа к 250-летию со дня рождения] /Диляра Алиева
//Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
1984. Алиева, Д. Любимый поэт в Закавказье: [о Вагифе]
/Д.Алиева //Баку.- 1968.- 27 сентября.
1985. Антокольский, П. «Спасение в беде!...» /Павел
Антокольский //Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
1986. Араслы, Г. Гордость нашей поэзии /Гамид Араслы
//Баку.- 1968.- 21 ноября.- С. 2.
1987. Асланов, В. Некоторые замечания о лексике произ-
ведений Вагифа: Резюме /В.Асланов //Известия АН Азербай-
джанской ССР: Серия литературы, языка и искусства.- 1968.-
№ 4.- С.33.
1988. Ахвердиев, Г. Рожденный, чтобы вдохновлять /Га-
сан Ахвердиев //Баку.- 1968.- 21 ноября.- С. 2.
1989. Ахундов, И. Дорогой облик: [Вагиф в изобрази-
тельном искусстве] /И.Ахундов //Бакинский рабочий.- 1968.-
22 ноября.- С. 3.
1990. Бабаев, Г. Вагиф любим и в дагестанском ауле
/Г.Бабаев //Баку.- 1968.- 13 июля.- С.3.
1991. Бабаев, Г. Красиво, сильно, страстно. Звучат стихи
Вагифа на языках мира /Гаджи Бабаев //Баку.- 1968.- 21
ноября.- С. 3.
1992. Баруздин, С. Праздник братства: [о юбилее Ваги-
фа] /Сергей Баруздин //Бакинский рабочий.- 1968.- 22
ноября.- С. 2.
1993. Болдырев, А. На стыке двух эпох: [Вагиф на стра-
ницах нового сборника «Поэты Азербайджана» в серии
«Библиотека поэта»] /А.Болдырев, А.Векилов //Бакинский
рабочий.- 1968.- 14 ноября.- С. 4.
1994. В канун юбилея //Вышка.- 1968.- 19 ноября.- С. 3.
1995. В честь юбилея Вагифа: [о подготовке к 250-ле-
тию со дня рождения классика] //Вышка.- 1968.- 9 мая.- С.1.
336
 Biblioqrafiya
1996. В честь юбилея Вагифа: [заседание республикан-
ского юбилейного комитета] //Бакинский рабочий.- 1968.- 10
сентября.- С. 4.
1997. В честь юбилея Вагифа: [заседание республикан-
ского юбилейного комитета] //Бакинский рабочий; Баку.-
1968.- 27 июня.- С.4.
1998. В честь юбилея Вагифа: [научная сессия, посвя-
щенная 250-летию со дня рождения великого азербайджан-
ского поэта Вагифа в Ханларе] //Вышка.- 1968.- 24 октября.- С.4.
1999. В честь юбилея М.П.Вагифа //Молодежь Азербай-
джана.- 1968.- 23 июля.- С. 3.
2000. В честь юбилея М.П.Вагифа: [первое заседание
республиканской юбилейной комиссии] //Бакинский рабо-
чий.- 1968.- 13 июня.- С. 2.
2001. В честь юбилея: [вечер-концерт в Русском драмА-
тическом театре имени С.Вургуна, посвященный Вагифу]
//Бакинский рабочий.- 1968.- 23 ноября.- С. 3.
2002. В честь юбилея: [о ряде юбилейных мероприятий,
посвященных Вагифу] //Бакинский рабочий.- 1968.- 19 нояб-
ря.- С. 4.
2003. В честь юбилея: [юбилейные торжества в городах
республики: Нахичевань, Кировабад, Казах посвященные
250-летию со дня рождения Вагифа] //Бакинский рабочий;
Вышка.- 1968.- 17 ноября.- С. 3.
2004. Вагиф в Московском издании: [о выходе в свет
сборника «Лирика»] //Вышка.- 1968.- 11 сентября.- С. 3.
2005. Вагифа душа высоко взметена, чтобы вечно
лететь…: [статьи и заметки трудящихся: Акперов Фарах –
Кровная близость; В.Мольев- Он был рад; Эфендиев Вюсал-
Знакомый с детства] //Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.-
С. 3.
2006. Велиев, С. Друзья. Рассказ: [О дружбе Вагифа с
Видади] /С.Велиев; пер. О.Романченко //Бакинский рабочий.-
1968.- 11 августа.- С. 3.
2007. Великий поэт-гражданин: [заметки о юбилейных
337
Molla Pənah Vaqif
торжествах в Москве, Казахстане и Литве, посвященных 250-
летию со дня рождения Вагифа] //Бакинский рабочий; Выш-
ка.- 1968.- 16 ноября.- С. 4.
2008. Великий поэт-гуманист: [видные деятели совет-
ской культуры о великом азербайджанском поэте Молла Па-
нах Вагифе – к 250-летию со дня рождения] //Бакинский
рабочий; Вышка.- 1968.- 13 ноября.- С. 4.
2009. Великий поэт-гуманист: [высказывания видных
советских литераторов к 250-летию со дня рождения Вагифа
– Миколы Бажан, Берды Кербабаева и Михаил Дудина]
//Бакинский рабочий; Вышка.- 1968.- 20,21ноября.- С. 3.
2010. Величие Вагифа //Бакинский рабочий.- 1968.- 22
ноября.- С. 1.
2011. Вечер памяти Вагифа: [в мардакянском Дворце
культуры им. М.Азизбекова] //Баку.- 1968.- 29 октября.- С.4.
2012. Гаджиев, М. «Пригласил нас Вагиф»: [зарубежные
литераторы о великом азербайджанском поэте Молла Панах
Вагифе – к 250-летию со дня рождения] //Вышка.- 1968.- 24
ноября.- С. 2.
2013. Гашимов, Ф. Если сердца живого не кончился бой
/Ф.Гашимов //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 21 ноября.- С. 2.
2014. Гели Абдель Рахман. Гневный поток. Стихи: [пос-
вященные 250-летию Молла Панах Вагифу] /Гели Абдель
Рахман //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 30 ноября.- С. 3.
2015. Гопанюк, С. Поэт: [стихи, посвященные Молла
Панах Вагифу] /С.Гопанюк //Молодежь Азербайджана.-
1968.- 21 ноября.- С. 3.
2016. Григорян С. Строки, идущие от сердца /Самвел
Григорьян //Баку.- 1968.- 22 ноября.- С. 3.
2017. Дагестанлы, И. Поэт всегда и во всем: (Авторы об
исполнении роли Вагифа в драме С.Вургуна «Вагиф») /И.Да-
гестанлы, К.Мякишев //Бакинский рабочий.- 1968.- 22
ноября.- С. 3.
2018. Дадаш-заде, А. Ашугская поэзии и Вагиф /Араз
Дадаш-заде //Вышка.- 1968.- 20 ноября.- С. 3.
338
 Biblioqrafiya
2019. Дадашзаде, А. Борец – политик – гражданин
/А.Дадашзаде //Бакинский рабочий.- 1968.- 9 октября.- С. 4.
2020. Дадаш-заде, А. Вдохновенный художник слова
/А.Дадаш-заде //Маяк.- 1968.- 22 ноября.- С. 4.
2021. Дадаш-заде, А. За день любви…: К 250-летию со
дня рождения азербайджанского поэта XVIII в. Вагифа
/А.Дадашзаде //Дружба народов.- 1968.- № 10.- С.247-250.
2022. Дадашзаде, А. Молла Панах Вагиф – великий азер-
байджанский поэт /Араз Дадашзаде //Кировобадский рабо-
чий.- 1968.- 17 ноября.- С. 2.
2023. Дадашзаде, А. Неувядающая поэзия Вагифа /А.Да-
дашзаде //Ахалгазрда Комунисти.- 1968.- 21 ноября.
2024. Дадашзаде, А. Певец азербайджанского народа
//Сельская жизнь.- 1968.- 29 ноября
2025. Дадашзаде, А. Факел правды /Араз Дадашзаде
//Известия АН АзССР. Серия литературы, языка и искус-
ства.- 1968.- № 4.- С.10-15.
2026. Дань всенародной любви. Объединенный Пле-
нум Союзов писателей СССР и Азербайджанской ССР,
посвященный юбилею Вагифа //Баку.- 1968.- 21 ноября.- С.1.
2027. Дань любви народной. Торжественное заседа-
ние, посвященное 250-летию со дня рождения Вагифа
//Баку.- 1968.- 22 ноября.- С. 1.
2028. Джафарзаде, А. Нежные, как весенний вздох
/А.Джафарзаде //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 21 нояб-
ря.- С. 3.
2029. Джафаров, Д. Поэзия высоких чувств /Д.Джафаров
//Правда.- 1968.- 19 ноября.
2030. Ениколопов, И. Вагиф – поэт и дипломат /И.Ени-
колопов //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 21 ноября.- С. 3.
2031. Закиев, Ф. О чем слова поэта? /Ф.Закиев //Вышка.-
1968.- 5 октября.- С. 3.
2032. Закиев, Ф. Поющий красоту /Ф.Закиев //Спорт.-
1968.- 21 ноября.- С. 2.
2033. Заманов, А. Певец красоты человеческой /Аббас
339
Molla Pənah Vaqif
Заманов //Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 3.
2034. Зейналова, К. Да будет слава от слова… /Кямаля
Зейналова //Огни Мингечаура.- 1968.-17 ноября.- С.4; Баку.-
1968.- 13 ноября.- С. 3.
2035. И Вагифа душа высоко взметена //Баку.- 1968.-
21 ноября.- С. 3.
2036. Ибрагимов, М. Праздник национальной культуры:
[юбилейные торжества, посвященные 250-летию со дня
рождения Вагифа] /Мирза Ибрагимов //Бакинский рабочий;
Вышка.-1968.- 17 ноября.- С. 2.
2037. Из лирики: Вагифа. К 250-летию со дня рождения
Вагифа: [о поэзии Вагифа] //Огни Мингечаура.- 1968.- 29
сентября.- С. 4.
2038. Иманов, Д. Жемчужина азербайджанской поэзии.
К 250-летию со дня рождения М.П.Вагифа: [вечер во Дворце
культуры химиков им. С.Вургуна в Сумгаите] /Д.Иманов
//Коммунист Сумгаита.- 1968.- 29 сентября.- С. 4.
2039. Искендерова, А. Народная артистка СССР Марзия
Давудова в драмах Самеда Вургуна: [в статье рассказывается
о спектакле «Вагиф»] /Адиля Искендерова //Известия Акаде-
мии Наук Азербайджанской ССР: Серия литературы, языка и
искусства.- 1968.- № 4.- С. 34-40.
2040. Исмаил, М. Вагифу. Стихи /М.Исмаил; пер.
М.Гаджиев //Вышка.- 1968.- 22 ноября.- С. 3.
2041. Исрафил оглы, Н. Молла Панах на голубом
экране: (О телефильме «Вагиф») /Н.Исрафил оглы //Вышка.-
1968.- 22 ноября.- С. 3.
2042. К 250-летию Вагифа: [заседание комитета по под-
готовке и проведению 250-летия со дня рождения великого
азербайджанского поэта ] //Вышка.- 1968.- 4 июля.- С. 4.
2043. К 250-летию со дня рождения Вагифа: [статьи]
//Литературная газета.- 1968.- 20 ноября.- С. 2.
2044. Керимов, И. Встречи на сцене. К 250-летию со дня
рождения М.П.Вагифа /И.Керимов //Баку.- 1968.- 6
сентября.- С. 3.
340
 Biblioqrafiya
2045. Корифей азербайджанской поэзии //Кировобад-
ский рабочий.- 1968.- 22 сентября.- С. 3.
2046. Кюрчайлы, А. Вагиф: стихи /Алиага Кюрчайлы;
пер. П.Симонова //Баку.- 1968.- 21 ноября.- С.1.
2047. Любителям поэзии: [юбилейные издания, посвя-
щенные Вагифу] //Бакинский рабочий.- 1968.- 21ноября.- С.3.
2048. Мамед, А. Наша гордость, слава /Ариф Мамед
//Вышка.- 1968.- 22 ноября.- С. 3.
2049. Мамед, Р. Весна поэзии Азери /Рагим Мамед
//Вышка.- 1968.- 22 ноября.- С. 3.
2050. Мамедзаде, С. Мотылек в горсти: рассказ /Сиявуш
Мамедзаде //Литературный Азербайджан.- 1968.- № 9.- С.80-82.
2051. Мехтиев, Г. Наш юбилейный подарок: [об издании
произведений Вагифа и книг о нем, к 250-летию со дня рож-
дения М.П.Вагифа] /Г.Мехтиев //Баку.- 1968.- 20 июля.- С. 3
2052. Микаилзаде, Э. Памяти Вагифа /Э.Микаилзаде
//Вышка.- 1968.- 30 августа.- С. 3.
2053. Могучий и страстный талант: [литературоведы
страны о значении поэзии азербайджанского поэта Вагифа –
к 250-летию со дня рождения: Н.Тихонов, Расул Гамзатов,
Кайсын Кулиев, Т. Стрешнева, М. Петровых] //Бакинский
рабочий.- 1968.- 27 октября.- С. 4.
2054. Музыкальная поэма: (О «Вагифе» Ф.Амирова,
посвященной юбилею Вагифа) //Бакинский рабочий.- 1968.-
17 ноября.- С. 2.
2055. Мустафаев, Ф. Волшебная строка /Ф.Мустафаев
//Комсомольская правда.- 1968.- 22 ноября
2056. На родине поэта: [юбилейные торжества в Казахе]
//Вышка.- 1968.- 19 ноября.- С. 3.
2057. На трех языках: [юбилейный вечер, посвященный
Вагифу в Степанакерте] //Вышка.- 1968.- 20 ноября.- С. 4.
2058. На юбилейные торжества: [о пребывании в Баку
зарубежных литераторов по случаю юбилея Вагифа]
//Бакинский рабочий; Баку.- 1968.- 20 ноября.- С. 3.
2059. На языках республик: [о переводах стихов Ваги-
341
Molla Pənah Vaqif
фа на многие языки] //Вышка.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
2060. На языке дружбы: [юбилейные торжества в г.
Шуше в честь 250-летия со дня рождения Вагифа] //Бакин-
ский рабочий; Вышка.- 1968.- 26 ноября.- С. 3.
2061. Наш современник. Объединенный юбилейный
Пленум Союза писателей СССР и Союза писателей Азербай-
джана //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 23 ноября.- С.3.;
Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 1.
2062. Немеркнущее слово Вагифа: [состоялся объеди-
ненный юбилейный пленум правления Союза писателей
СССР и Союза писателей Азербайджана, посвященный 250-
летию со дня рождения М.П. Вагифа] //Баку.- 1968.- 27
ноября.- С. 1.
2063. Новинки юбилейных изданий //Баку.- 1968.- 20
ноября.- С. 4.
2064. Оськин, А. Вагиф на сцене /А.Оськин //Вышка.-
1968.- 22 ноября.- С. 3.
2065. Пагова, К. Поэт нового солнца /К.Пагова //Моло-
деж Грузии.- 1968.- 21 ноября.
2066. Памяти Вагифа: [юбилейные торжества в Казахе и
Шуше] //Вышка.- 1968.- 20 ноября.- С.4; Молодежь Азербай-
джана.- 1968.- 21 ноября.- С. 2.
2067. Памяти Вагифа: [научная сессия, посвященная
250-летию со дня рождения классика азербайджанской
литературы в институте народного хозяйства] //Бакинский
рабочий.- 1968.- 3 ноября.- С. 4.
2068. Памяти великого певца любви: [о выпуске юби-
лейной продукции, посвященной Молла Панах Вагифу]
//Баку.- 1968.- 13 ноября.- С. 4.
2069. Памяти великого певца: [литературно-музыкаль-
ный вечер, посвященный памяти Моллы Панаха Вагифа в
объединенном издательстве «Коммунист»] //Баку.- 1968.- 31
октября.- С. 3.
2070. Памяти певца: [юбилейные торжества, посвящен-
ные 250-летию со дня рождения Вагифа в Казахе, Шуше,
342
 Biblioqrafiya
Степанакерте] //Баку.- 1968.- 20 ноября.- С. 3.
2071. Памяти поэта-гражданина: [Вагифа. Юбилейная
сессия АН Азербайджана] //Молодежь Азербайджана.- 1968.-
23 ноября.- С. 3.
2072. Панах, А. Всесведущий: [стихи, посвященные
Вагифу] /А.Панах; пер. В.Кафарова //Бакинский рабочий.-
1968.- 23 ноября.- С. 3.
2073. Певец дружбы народов: [торжественное заседа-
ние, посвященное Вагифу в Ереване – к 250-летию со дня
рождения] //Вышка.- 1968.- 28 ноября.- С. 3.
2074. Певец народа: [юбилейная сессия Академии Наук
Азербайджана, посвященная М.П. Вагифу] //Бакинский рабо-
чий; Вышка.- 1968.-21 ноября.- С.3
2075. Певец народа //Вышка.- 1968.- 22 ноября.- С. 1.
2076. Песнь Вагифа звучит в Москве: [торжественный
вечер в Колонном зале Дома Союзов] //Баку.- 1968.- 30
ноября.- С. 1.
2077. Петрова, О. Таким он будет – мавзолей в Шуше: [о
мавзолее Вагифа] /О.Петрова //Бакинский рабочий.- 1968.- 23
ноября.- С. 3.
2078. Плавник, А. Вагиф: [стихи] /Абрам Плавник
//Бакинский рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
2079. По стендам выставки: [о юбилейной выставке,
посвященной Вагифу в Музее истории азербайджанской
литературы имени Низами] //Бакинский рабочий; Вышка.-
1968.- 21 ноября.- С. 3.
2080. Посвящается Вагифу: [вечер-концерт в Русском
драматическом театре имени С.Вургуна] //Вышка.- 1968.- 22
ноября.- С. 4.
2081. Посвящается Вагифу: [научная сессия, посвящен-
ная 250-летию со дня рождения азербайджанского поэта]
//Бакинский рабочий.- 1968.- 25 октября.- С. 4.
2082. Посвящается Вагифу: [о мероприятиях в честь
250-летия со дня рождения Вагифа] //Молодежь Азер-
байджана.- 1968.- 6 августа.- С. 4.
343
Molla Pənah Vaqif
2083. Посвящается Вагифу: [юбилейный концерт в
театре оперы и балета имени М.Ф.Ахундова] //Бакинский
рабочий; Вышка.- 1968.- 23 ноября.- С. 3.
2084. Посвящается великому поэту: [научная сессия,
литературные вечера, посвященные 250-летию со дня рожде-
ния Вагифа в Мир-Башире, Баку, Шуше] //Вышка.- 1968.- 15
ноября.- С. 3.
2085. Посвящается выдающемуся поэту: [Вагиф на
страницах туркменской республиканской газеты «Эдебият ве
сунга»] //Баку.- 1968.- 21 ноября.- С.3.
2086. Посвящается корифею поэзии: [научная сессия,
проведенная институтом литературы и языка АН и Музеем
истории Азербайджанской литературы им. Низами к юбилею
Вагифа] //Бакинский рабочий; Вышка.-1968.-19 ноября.- С.4.
2087. Посвящается юбилею Вагифа: [о научной сессии
в г. Кубе] //Бакинский рабочий; Вышка.- 1968.- 30 июля.- С.2.
2088. Посвящается юбилею: [научная сессия в педаго-
гическом институте им. М.Ф.Ахундова, посвященная Ваги-
фу] //Бакинский рабочий.- 1968.-27 октября.- С.4.
2089. Потапова, В. Памятная встреча: [о своих перево-
дах Вагифа] /В.Потапова //Бакинский рабочий.- 1968.- 22
ноября.- С. 2.
2090. Поэт на все времена: [интернациональный, лите-
ратурный вечер, посвященный великому азербайджанскому
поэту Вагифу в Азгосфилармонии] //Молодежь Азербайджа-
на.- 1968.- 26 ноября.- С. 3.
2091. Поэтический венок планеты: [интернациональ-
ный вечер поэзии в Азгосфилармонии, посвященный
М.П.Вагифу] //Баку.- 1968.- 22 ноября.- С. 1.
2092. Праздник национальной культуры: [юбилейные
торжества, посвященные 250-летию со дня рождения Ваги-
фа] //Бакинский рабочий; Вышка.- 1968.- 17 ноября.- С.2.
2093. Приезд гостей на торжества: [к 250-летию со дня
рождения Вагифа] //Бакинский рабочий.- 1968.- 21 ноября.- С. 3.
2094. Рза, Х. Неподвластность времени: [к 250-летию со
344
 Biblioqrafiya
дня рождения М.П.Вагифа] /Х.Рза //Баку.- 1968.- 22 ноября.- С.3.
2095. Рзаев, Н. На родине поэта: [юбилейные торжества
в Шуше, посвященные 250-летию со дня рождения азербай-
джанского поэта М.П.Вагифа] /Н.Рзаев //Вышка.- 1968.- 22
ноября.- С. 3.
2096. Рзакулиев, Э. Вдохновленные мудростью творца.
К 250-летию со дня рождения М.П.Вагифа /Э.Рзакулиев //Ба-
ку.- 1968.- 1 августа.- С. 3.
2097. Садики, Ф. Вагиф и лезгинская поэзия /Ф.Садики
//Ученые записки АГУ им. С.М.Кирова: Язык и литература.-
1968.- № 6.- С. 36-39.
2098. Садыхов, М. Вагиф на языке Мицкевича /М.Сады-
хов //Литературный Азербайджан.- 1968.- № 1.- С.132-135.
2099. Садыхов, М. Не подвластный векам /М.Садыхов
//Бакинский рабочий.- 1968.- 7 июля.- С.3.
2100. Сарывелли, О. От лица народа: [к 250-летию со
дня рождения М.П.Вагифа] /Осман Сарывелли //Бакинский
рабочий.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
2101. Сарывелли, О. Устад /Осман Сарывелли //Литера-
турный Азербайджан.- 1968.- № 9.- С.69-71.
2102. Сбор у могилы Вагифа: [в г. Шуше] //Бакинский
рабочий.- 1968.- 23 октября.- С. 4.
2103. Светоч азербайджанской поэзии. К 250-летию
Молла Панаха Вагифа //Строитель.- 1968.- 22 ноября.- С. 2.
2104. Светоч поэзии: [торжественное заседание, посвя-
щенное 250-летию со дня рождения Вагифа] //Баку.- 1968.-23
ноября; Бакинский рабочий; Вышка.-1968.-23 ноября.- С. 1-3.
2105. Слово друзей: [Берды Карбабаева, Серги Чилая и
Аршавира Дарбни о Вагифе] //Бакинский рабочий.- 1968.- 22
ноября.- С. 3.
2106. Слово о Вагифе: [зарубежные литераторы о вели-
ком азербайджанском поэте к 250-летию со дня рождения
М.П.Вагифа] /И.Бурин, Г.Ляпеш, А.Клоок, Ш.Завит, К.Та-
хир, Н.Зекерья, Н.Коварро, Я.Хуща, Р.Выппеску, Г.Абдель
Рахман //Молодежь Азербайджана.- 1968.- 23 ноября.- С.3;
345
Molla Pənah Vaqif
Вышка.- 1968.- 21 ноября.- С.3.
2107. Стихи Вагифа на армянском языке //Баку.-
1968.- 16 ноября.- С. 1.
2108. Стихотворный венок планеты. Интернациональ-
ный вечер поэзии в Азгосфилармонии: [посвященный 250-
летию со дня рождения Вагифа] //Бакинский рабочий;
Вышка.- 1968.- 23 ноября.- С.3.
2109. Сувениры к юбилею //Вышка.- 1968.- 20 ноября.-
С.4; Баку.- 1968.- 20 ноября.- С.3.
2110. Тагизаде, А. Великий художник слова /Аида
Тагизаде //Кировобадский рабочий.- 1968.- 13 ноября.- С. 3.
2111. Тагизаде, А. Поэзия жизнелюбия /Аида Тагизаде
//Вышка.- 1968.- 22 августа.- С.3.
2112. Там, где жил и творил Вагиф: [о пребывании
участников юбилейных торжеств в г. Шуше] //Молодежь
Азербайджана.- 1968.- 26 ноября.- С.3.
2113. Твой голос – золотая трель…: Армянский ашуг о
поэте: [стихи армянского ашуга Эмира] //Бакинский рабо-
чий.- 1968.- 17 ноября.- С. 3.
2114. Традиционно, современно: Мавзолей Вагифа. Ка-
ким он будет? //Вышка.- 1968.- 14 сентября.- С.3.
2115. Фамиль, М. Певец любви и красоты /Мехти
Фамиль //Агитатор.- 1968.- № 21.- С.24-29.
2116. Федорова, К. В библиотеке имени Вагифа: [о под-
готовке к 250-летию классика азербайджанской литературы
библиотеки г. Мингечаура] /К.Федорова //Вышка.- 1968.- 13
июля.- С. 3.
2117. Филиппов, Г. Голос, преодолевающий века /Гер-
ман Филиппов //Звезда.- 1968.- № 10.- С.207-211.
2118. Хазри, Н. Думая о Вагифе…/Наби Хазри //Баку.-
1968.- 22 ноября.- С.3.
2119. Халдеев, А. Был он сведущ в земной красоте:
Рецензия: [о лирике М.П.Вагифа; М., 1968 г.] /А.Халдеев
//Литературный Азербайджан.- 1968.- № 9.- С.153-155.
2120. Хвала твоему стиху: [высказывания о Вагифе
346
 Biblioqrafiya
современников и благодарных потомков] //Баку.- 1968.- 21
ноября.- С. 3.
2121. Шариф, А. Молла Панах Вагиф /Азиз Шариф
//Вагиф. Лирика.- М., 1968.- С.3-13.
2122. Шариф, А. Молла Панах Вагиф в закавказском
литературном процессе /Азиз Шариф //Литературный
Азербайджан.- 1968.- № 9.- С.72-79.
2123. Шариф, А. Широкие горизонты /Азиз Шариф
//Бакинский рабочий.- 1968.- 16 ноября.- С.4.
2124. Шенгелая, Д. Путь песням выложен сердцами…
/Демна Шенгелая //Заря Востока.- 1968.- 23 ноября.- С. 3.
2125. Шукюрзаде, Э. Мудрый политик /Э.Шукюрзаде
//Баку.- 1968.- 21 ноября.- С.3.
2126. Шукюрли, А. Вагиф и азербайджанский
литературный язык: резюме /А.Шукюрли //Известия
Академии Наук Азербайджанской ССР: Серия литературы,
языка и искусства.- 1968.- № 4.- С.22.
2127. Шушинский, Ф. Мудрость везира /Ф.Шушинский
//Вышка.-1968.-15 октября.- С. 3.
2128. Шушинский, Ф. Состязание устадов: [о
состязаниях во II половине XVIII века в Тбилиси между
двумя мастерами поэзии Саят-Нова и Вагифом. Извлечение
из личных архивов] /Ф.Шушинский //Баку.- 1968.- 21
ноября.- С.2.
2129. Эфендиев, А. И песнь слагал, чтоб неслась она…:
Об эстетическом идеале Вагифа /А.Эфендиев //Молодежь
Азербайджана.- 1968.- 21 ноября С. 3.
2130. Эфендиев, В. Поэт и его наследие /Валерий
Эфендиев //Вышка.- 1968.- 22 октября.- С.2.
2131. Эфендиев, Э. Берже-Шотт Крейтсвальд… Как
стихотворение Вагифа было переведено на эстонский язык
/Э.Эфендиев //Вышка.- 1968.- 8 сентября.- С.4.
2132. Юбилею великого поэта: [вечер в институте
народного хозяйства, посвященный Вагифу] //Баку.- 1968.- 2
ноября.- С. 3.
347
Molla Pənah Vaqif
2133. Ярахмедов, М. Вагиф и Етим Эмин /М.Ярахмедов
//Баку.- 1968.- 3 октября.- С.3.
2134. Ярахмедов, М. Любим и в Дагестане /М.Ярахме-
дов //Баку.- 1968.- 21 ноября.
1969
2135. Беюк, Т. Вагифа читают в Македонии /Тофик
Беюк, Аббас Абдулла //Баку.- 1969.- 10 июня.- С.3.
2136. Буклет о поэте //Баку.- 1969.- 28 января.- С.4.
2137. Бурин, И. Встречи с Карабахом: [статья болгар-
ского писателя о Вагифе в Софийской литературной газете]
/Иван Бурин //Баку.- 1969.- 11 июля.- С.2.
2138. В 850-й раз: [о драме «Вагиф» С.Вургуна на сцене
драматического театра им. М.Азизбекова] //Вышка.- 1969.-
23 ноября.- С.4.
2139. Керимов, Г. Стихи Вазеха и Вагифа на эстонском
языке /Г.Керимов, Н.Калантарова //Баку.- 1969.- 6 января.- С.4.
2140. Литературные знакомства: [стихи Вагифа в УК-
раинском журнале «Жовтень»] //Бакинский рабочий.- 1969.-
16 июля.- С. 3.
2141. Лукьянова, С. Певец жизни: Рецензия: [на кн.
Дадашзаде А. Певец жизни: раздумья о Вагифе] /С.Лукьяно-
ва //Вышка.- 1969.- 1 февраля.- С.3.
2142. Пенский, В. Память.- Вагифу… стихи /В.Пенский
//Молодежь Азербайджана.- 1969.- 16 августа.- С.3.
1970
2143. Вагиф: [краткая биографическая справка] //Поэты
Азербайджана.- М., 1970.- С.259-260.
2144. Голубев, М. Живой Вагиф /М.Голубов //Вышка.-
1970.-16 августа.
2145. Дань любви великому поэту: [об открытии мемо-
риального дома-музея Вагифа-филиала Музея азербайджан-
ской литературы им. Низами в Казахе] //Вышка.- 1970.- 17
января.- С. 4.
348
 Biblioqrafiya
2146. Зейналова, С. Трактовки образа Вагифа: о твор-
честве Самеда Вургуна /С.Зейналова //Литератуный Азер-
байджан.- 1970.- № 7.- С.145-147.
2147. Музей Вагифа: [открылся в Казахе] //Заря Восто-
ка.- 1970.- 18 января.- С. 1.
2148. На страницах австрийского журнала: [о М.П.Ва-
гифе в журнале «Бустан», автор Аббас Заманов] //Бакинский
рабочий; Молодежь Азербайджана.- 1970.- 14 мая.- С. 4.
2149. Эфендиев, В. Указатель произведений М.П.Вагифа
/В.Эфендиев //Баку.- 1970.- 20 мая.
1971
2150. В 863-й раз: [показ «Вагифа» С.Вургуна в театре
им. М.Азизбекова] //Бакинский рабочий.- 1971.- 12 сентяб-
ря.- С. 4.
1973
2151. Багдатьев, Л. Земля Вагифа: [О Шуше и Вагифе]
/Л.Багдатьев, Ф.Закиев //Вышка.- 1973.- 23 ноября.- С.3.
2152. Сарывелли, О. Скалы: [из стихов о Вагифе]
/Осман Сарывелли; пер. А.Халдеева //Баку.- 1973.- 22
января.- С.3.
1976
2153. Арзуманов, В. Самед Вургун – переводчик /Вагиф
Арзуманов //Литературный Азербайджан.- 1976.- № 5.-
С.136.
2154. Озеров, Л. Из «Бакинской тетради»; На мотивы
Вагифа; Обращение к журавлям; Поиски правды; Песнь о
Фатиме: [стихи] /Л.Озеров //Литературный Азербайджан.-
1976.- №7.- С. 67-68.
2155. Фарзалиев, А. О связи пьесы С.Вургуна «Вагиф» с
литературным наследием М.П. Вагифа: резюме /А.Фарзалиев
//Ученые записки АГУ: Серия языка и литературы.- 1976.- №
5.- С.98.
349
Molla Pənah Vaqif
1977
2156. «Вагиф» - в 1000-й раз: [в театре им. М.Азизбеко-
ва. Азеринформ] //Бакинский рабочий.- 1977.- 1 июня.- С.3.
2157. 1000-й спектакль «Вагифа»: [на сцене Аздрам-
театра им. М.Азизбекова] //Баку.- 1977.- 31 мая.- С.3.
1978
2158. Постановление ЦК КП Азербайджана и Совета
Министров Азерб.ССР о сроках завершения работ по
сооружению в 1981-1985 годах памятников и обелисков,
посвященных видным революционерам, партийным,
государственным, общественным деятелям и важным
историческим событиям, ст. 180, 1 ноября 1978 г.
//Собрание постановлений правительства Азербайджанской
ССР.- 1978.- №21.- С. 2124.
2159. Предложения о сроках завершения работ по
сооружению памятников и обелисков, посвященных
видным революционерам, партийным, государственным,
общественным деятелям и важным историческим собы-
тиям: [постановление о принятии предложения комиссии
ЦК КП Азербайджана и Совета Министров Азербайджан-
ской ССР о скульптурной композиции М.П.Вагиф и М.П.Ви-
дади в г. Казахе взамен устаревшего памятника М.П.Вагифу;
ст. 180 г. Баку 1 ноября 1978 г.] //Собрание постановлений
правительства Азербайджанской ССР.- 1978.- № 21.- С.2127.
1980
2160. Искендерзаде, М. И творчество, и чудотворство.
Азербайджанская поэзия в переводах Константина Симонова
/М.Искендерзаде //Литературный Азербайджан.- 1980.- №
10.- С.129-132.
1981
2161. Алибекова, Г. Традиции или новаторство?: [об
азербайджанском поэте XVIII века Молла Панах Вагифе]
350
 Biblioqrafiya
//Алибекова Г. Грани художественности.- Баку, 1981.- С.109-110.
2162. Богуславский, В. На сцене русского театра: о
пьесе «Вагиф» Самеда Вургуна /В.Богуславский //Литератур-
ный Азербайджан.- 1981.- № 1.- С.128-134.
1982
2163. Бессмертие поэта: [об открытии Мавзолея Молла
Панаху Вагифу в Шуше] //Известия.- 1982.- 16 января.- С. 2.
2164. Вургун, С. Певец народа: [о Вагифе] /Самед
Вургун //Бакинский рабочий.- 1982.- 28 июля.- С. 4.
2165. Гольдштейн, Л. Для тех, кто жил с народом,
смерти нет!: Открытие мавзолея Вагифа в Шуше /Л.Гольд-
штейн, С.Мирзоян, Дж.Шихзаманов //Бакинский рабочий;
Баку; Вышка.- 1982.- 16 января; Молодежь Азербайджана.-
1982.- 19 января.
2166. Певцу любви и свободы: [об открытии мавзолея
Вагифа в Шуше]//Литературная газета.-1982.-27 января.-С. 6.
2167. Петров, М. Праздник поэзии Вагифа /М.Петров
//Литературный Азербайджан.- 1982.- № 9.- С.124.
2168. Праздник древней Шуши: [об открытии мавзолея
поэта Моллы Панаха Вагифа] //Литературный Азербайджан.-
1982.- № 2.- С. 126.
2169. Праздник поэзии Вагифа: [в Шуше. Хроника]
//Литературный Азербайджан.- 1982.- № 9.- С.124.
2170. Шихлы, И. Поэтический памятник: [о Днях поэзии
Вагифа] /И.Шихлы //Вышка.- 1982.- 28 июля.- С. 4.
1983
2171. Асланов, В. Молла Панах Вагиф /В.Асланов
//Молла Панах Вагиф. Лирика.- Баку, 1983.- С.143-144.
2172. Петров, М. Дни поэзии Вагифа /М.Петров
//Литературный Азербайджан.- 1983.- № 10.- С.126.
2173. Сарывелли, О. Древние скалы: [стихи, посвящен-
ные к Дням поэзии Вагифа] /Осман Сарывелли; пер. А.Хал-
деева //Литературный Азербайджан.- 1983.- № 7.- С. 72.
351
Molla Pənah Vaqif
1984
2174. Абдулрагимов, Р. Гранит и слово. На соискание
Государственной премии Азербайджанской ССР: [выдвинут
мавзолей Молла Панах Вагифу в Шуше] /Р.Абдулрагимов
//Бакинский рабочий.- 1984.- 25 марта.- С. 3.
2175. Дни поэзии Вагифа республике: Хроника куль-
турной жизни //Литературный Азербайджан.- 1984.- № 10.-
С.127.
2176. Дни поэзии Вагифа: [в Шуше]: Сообщение кор-
респондентов «Бакинского рабочего» и Азеринформа //Ба-
кинский рабочий.- 1984.- 31 июля.- С.4; Баку.- 1984.- 31
июля.- С. 3.
2177. Петров, М. Дни поэзии Вагифа /М.Петров //Лите-
ратурный Азербайджан.- 1984.- № 10.- С. 127.
2178. Саркисов, Н. Памятник на «Джыдыр-дюзю»:
[мавзолей Вагифа в Шуше] /Н.Саркисов, К.Мамедзаде
//Вышка.-1984.- 29 марта.- С. 4.
1985
2179. Асланов, В. Молла Панах Вагиф (1717-1797)
/В.Асланов //Вагиф. Лирика.- Баку, 1985.- С.131-134.
2180. Дни поэзии Вагифа: [в Шуше] //Бакинский рабо-
чий; Вышка.- 1985.- 2 августа; Молодежь Азербайджана.-
1985.- 3 августа.
2181. Певец правды: [Дни поэзии Вагифа в Шуше]
//Баку.- 1985.- 2 августа.
2182. Петров, М. Традиционные Дни поэзии Вагифа
/М.Петров //Литературный Азербайджан.- 1985.- № 10.-
С.127.
2183. Стихи Вагифа на итальянском языке: [издание
гошмы Вагифа в Венеции] //Баку.- 1985.- 30 сентября; Бакин-
ский рабочий.- 2 октября.- С.3.
1986
2184. Гулиев, Дж. Несколько слов /Джамиль Гулиев
//Мамедзаде К., Саркисов Н. Шуша – мавзолей Вагифа.-
Баку, 1986.- С.3-5.
352
 Biblioqrafiya
2185. «И вновь Вагиф…»: К 80-летию со дня рождения
Самеда Вургуна: Сообщение Азеринформа //Бакинский рабо-
чий; Вышка.- 1986.- 7 октября.
1987
2186. Вдохновенная лира поэта: [традиционные дни
поэзии Вагифа в республике. Азеринформ] //Баку; Бакинский
рабочий; Вышка.- 1987.- 29 июля.- С. 4.
2187. Дадашзаде, М. Вагиф: [О жизни и творчестве
поэта] /Мамед Ариф Дадашзаде //Дадашзаде М. История
Азербайджанской литературы (С древнейших времен до
середины 70-х годов ХХ в.).- Баку, 1987.- С.85-90.
2188. Дадашзаде, А. Поэт светлых идеалов: К 270-летию
со дня рождения М.П.Вагифа /А.Дадашзаде //Коммунист
Азербайджана.- 1987.- № 10.- С. 92-95.
2189. Основное содержание диссертации: [в первой
главе «Вагифовская простота в языке» исследуется и опреде-
ляется основное направление развития азербайджанского
литературного языка в XVIII в., простота и плавность его
поэтической ветви, нашедшей наиболее полное отражение в
поэзии Вагифа] //Алибейзаде Э. Основные направления в
развитии азербайджанского литературного языка XVIII-XX
веков: автореферат диссертации на соискание ученой сте-
пени доктора филологических наук. 10.02.06.- Баку, 1987.-
С.12-20.
1988
2190. Шариф, А. Певец любви, певец жизни: [вступи-
тельная статья] /А.Шариф; пер. с азерб. //Вагиф. Лирика.-
Москва, 1988.- С.5-11.
1989
2191. Исмайлов, Ч. Бессмертный стих Вагифа: [празд-
ник Вагифа в Шуше] /Ч.Исмайлов //Бакинский рабочий.-
1989.- 1 августа.- С.3.
353
Molla Pənah Vaqif
2192. Певец любви и дружбы: [об издании в Москве
сборника лирики Молла Панаха Вагифа] //Бакинский рабо-
чий.- 1989.- 7 апреля.- С. 4; Баку.- 1989.- 6 апреля.- С. 1.
1991
2193. Новые переводы В.Кафарова: [стихи, посвящен-
ные М.П. Вагифу] //Литературный Азербайджан.- 1991.- №
12.- С.36-38.
1993
2194. Кафаров, В. Если б я поэтом не был, то стал бы
звездочётом: [о стихах Вагифа и астрономических поклонни-
ках поэта] /В.Кафаров //Бакинский рабочий.- 1993.- 20
марта.- С.2.
2195. Кафаров, В. Незабытая любовь Вагифа /В.Кафаров
//Баку.- 1993.- 3 апреля.- С. 3.
2196. Кафаров, В. Слово – полководец человечьей силы:
[о творчестве М.П.Вагифа] /В.Кафаров //Баку.- 1993.- 26
октября.- С. 3.
1996
2197. Кафаров, В. «Вагиф» - имя собственное /В.Кафа-
ров //Бакинский рабочий.- 1996.- 22 августа.- С.3.
1997
2198. Уроки Моллы Панаха Вагифа: К 200-летию со
дня трагической гибели поэта //Бакинский рабочий.- 1997.-
25 сентября.- С.8.
1999
2199. Мамедов, Н. «Вагиф» //Н.Мамедов. Драматургия
Самеда Вургуна на русском языке.- Баку, 1999.- С.13-34.
2000
2200. Гулиев, Г. Молла Панах Вагиф (1717-1797) //Гули-
354
 Biblioqrafiya
ев Гасан. Азербайджанская литература.- Баку, 2000.- С.95-99.
2003
2201. Мамедзаде, С. Возжигатели огня: [о переводах
В.Кафарова поэзии азербайджанского поэта М.П.Вагифа]
//Вагиф. В разлуке с милой.- Баку, 2003.- С.3-4.
2012
2202. Абдуллабекова, Г. Азербайджан в польской ро-
мантической литературе XIX века. Азербайджанский
период творчества Тадеуша Заблоцкого и Владислава
Стшельницкого: [в статье имеется информация о переводе
Тадеуша Заблоцкого стихотворения М.П.Вагифа «Песнь на
смерть Ага-Мохаммед-хана, Шаха Персидского, убитого в
Шуше, в Карабахе в 1797 г.»] //Абдуллабекова Гюляр.
Азербайджанско-польские литературные связи XIX-XXI
веков: (Учебное пособие).- Баку, 2012.- C.60-62.
2203. Молла Панах Вагиф – 295: [о мероприятии в
Центральной библиотеке Бинагады] //Зеркало.- 2012.- 27
июля.- С.8.
2013
2204. Абдуллаева, У. О переводе художественно-изобра-
зительных средств: [в статье обсуждены переводы стихотво-
рений Вагифа и Сабира] /Ульвия Абдуллаева //Filologiya
məsələləri.- 2013.- № 3.- С.90-94.
2205. Искендерзаде, М. Азербайджанская поэзия в пере-
водах Константина Симонова: [о переводах К.Симонова
стихотворений Вагифа] //Искендерзаде М. Мастерство худо-
жественного перевода.- Баку, 2013.- С.43-46.
2206. Искендерзаде, М. Переводы произведений азер-
байджанской классической поэзии: [о переводах К.Симонова
произведений Вагифа] //Искендерзаде М. Мастерство худо-
жественного перевода.- Баку, 2013.- С.76-83.
355
Molla Pənah Vaqif
2014
2207. Махмудова, А. Влияние Физули в Азербайджан-
ской литературе ХVIII века: резюме /Айнура Махмудова
//Ədəbiyyat məcmuəsi: Nizami adına Ədəbiyyat institutunun
əsərləri: Xüsusi buraxılış.-XXV cild.-Bakı,2014.-S.85.
2015
2208. Мехдиев, X. Использование эзоповского языка в
драме Самеда Вургуна «Вагиф» После падения большевизма
одним из методов борбы патриотических мастеров: Резюме
/Хикмет Мехтиев //Научные труды /Нахчыванский Государ-
ственный Университет: Серия гуманитарных наук.- 2015.- №
1 (66) .-С.25.
2016
2209. Ислам, А. Гении уходят в вечность…: Короткая,
непростая и очень насыщенная жизнь Араза Дадашзаде: [об
исследователе заслуженном деятеле науки, его исследовании
о поэте М.П.Вагифе] /Афет Ислам //Каспий.- 2016.- 9
апреля.- С. 18-19.
2017
2210. О проведении 300-летнего юбилея великого
азербайджанского поэта Моллы Панаха Вагифа: Распоря-
жение Президента Азербайджанской Республики, 12 января
2017 года //Бакинский рабочий.- 2017.- 13 января.- С.1.
***
2211. Алиева, Г. Великому Сведущему посвящается:
Церемония открытия Года Моллы Панаха Вагифа в Анкаре
/Галия Алиева //Каспiй.- 2017. - 10 марта. - С. 11.
2212. Вышла в свет книга «Молла Панах Вагиф»:
[автором издания является профессор Низами Джафаров]
//Ежедневные новости.- 2017.- 10 марта.- С.10.
2213. Зискинд, Г. Великому Сведущему посвящается:
356
 Biblioqrafiya
Церемония открытия Года Моллы Панаха Вагифа в Анкаре
/Галия Зискинд //Наука.- 2017.- 17 марта.- С.8.
2214. 300-летие Моллы Панаха Вагифа (1717-1797): О
проведении 300-летнего юбилея великого азербайджанского
поэта Моллы Панаха Вагифа //Азербайджанские известия.-
2017.- 14 января.- С.1.
2215. Молла Панах Вагиф (1717-1797) //Dünya Dillerin-
de Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan Respublikası
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Anкara, 2017.-S.270.
2216. Церемония открытия Года Молла Панаха Ваги-
фа: [об участии представителей посольства, МКиТ и деяте-
лей культуры Азербайджана в мероприятии в Анкаре]
//TURKSOY.- 2017.- № 51.- С.24-29.
Ноты
1977
2217. Твои глаза [Ноты] /музыка Сеида Рустамова;
cлова М.Вагифа; перевод И.Емельяновой //Рустамов С. Пес-
ни и романсы: для голоса с фортепиано.- М., 1977.- С.59-62.
357
Molla Pənah Vaqif
Başqa dillərdə
Alman dilində
2218. M.P.Vaqif: (Anadan olmasının 250 illiyi münasibətilə)
//AFR,Cинзиг, Əl-İslam, 1969.
2219. M.P.Vaqif //Almaniya Bustan.- 1969.- № 4.
2220. Mehmetzade, M.B. Molla Pənah Vakif //İstiklal.-
Berlin, 1932.- 10 dekabr.
2221. M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı: (ensiklopedik
məlumat) //Sovet İttifaqı folkloru.- Leypsiq, 1967.
Başqırd dilində
2222. Başkurt türkçesi ile şiirler: Зифа буйлым, сык,
күрəйем буйынды; Һис булмаһын бындај хəлдəргə төшөү;
Гүзəл буйллы, гүзəл йəнле, гүзəл йəр; Кара күззəре,
хəнйəрзəй керпеге; Күптəн инде айырылдык йəр менəн;
Ғəжəйеп гүзəлде күрзем урамда; Аға күз йəшем айырылғас
йəремдəн; Үтə назлы, гүзəл йəндəр батшаһы; Сəстəренə
сəстəремде бəйлəнем; Капыл бер ергə йыйылһа һылыузар;
Мактанмаһын һис кем, гүзəлмен, тип; Əй, Мəккəне,
Мəзинəне яраткан; Һары һандуғастар кеүек һайрашып; Күз
калды юлдарза, йəнем интизар; Əй, Кəғбəм, Кəрбəлəм,
Мəккəм, Мəзинəм; Тəнен хуш есле гөл баксаһындай; Уйға
сумып бакса буйлап гизгəндə; Видади менəн Вакиф əйтеше
/Тəрж. Ə.Сəлихов //Dünya Dillerinde Molla Penah Vaqif Şiirleri
– 300 /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi,
TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Anкara, 2017.-
S.181-199.
2223. Мулла Пəнаһ Вакиф (1717-1797) //Dünya Dillerin-
358
 Biblioqrafiya
de Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan Respublikası
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Anкara, 2017.- S.180.
Fars dilində
2224. Dadaşzdə, A. Molla Pənah Vaqif /Araz Dadaşzadə;
fars dil. tərc. Ed. S.Seyidov.- Bakı: Azərnəşr, 1964.- 34 s.
2225. Məmmədzadə, H.S. Vaqif gözəllik və həqiqət şairidir
/Hüseyn Sadiq Məmmədzadə.- Tehran: Qottenberq, 1975.
Fransız dilində
2226. Dadachzade, A. Molla Panakh Vaguif /Araz Dadach-
zade; trans. R.Rustamova.- Bakou: Editions De l’etat Azerbai-
djan, 1968.- 38 f.
2227. Çəmənzəminli, Y.V. Azərbaycan ədəbiyyatına bir nə-
zər: [kitabda M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı haqqında xüsusi
səhifə] /Y.V.Çəmənzəminli; fransız dilinə tərcümə edəni
L.Buva.- Fransa, 1922.
Ərəb dilində
2228. Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqif /Araz Dadaşzadə;
ərəb dilinə tərcümə edəni N.Nəsrullayev.- Bakı: Azərnəşr, 1968.-
37 s.
Eston dilində
2229. Müxəmməs /Molla Pənah Vaqif; eston dilinə tərcümə
edəni Kreytvald //Sakala (Estoniya).- 1878.
2230. Müxəmməs /Molla Pənah Vaqif; eston dilinə tərcümə
edəni Ehdel Nirk //Dil və ədəbiyyat (Estoniya).-1963.-№8.
359
Molla Pənah Vaqif
İngilis dilində
2231. No dark-haired beauties grace Kura’s long banks;
Her face and features, rose and tulip tinted; If a beautiful girl
walks with coverless hair; I beg you, look among the wedding
guests; Although Bairam, the feast, is on its way I sigh; Kura’s
sweet banks abound with lovely places; In this world there is
nothing in which to believe /trl. T. Botting; How fickle fate and
fortune are, now see, my Vidadi /trl. L.Zellikoff //Dünya
Dillerinde Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan
Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY,
Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Anкara, 2017.-P.225-237.
2232. Poems /Molla Penah Vagif //Azerbaijan poetry.
Classic, modern, traditional /Edt. M.İbrahimov, comp.
O.Saryvelli.- Moscow: Progress Publishers, 1971.- P.141-158.
2233. Poems /Molla Penah Vagif //Poetry of Azerbaijan. A
drop on the ocean /Comp. E.Madatli.- İslamabad: Leaf
Publications, 2010.- P.82-84.
***
2234. Dadashzade, A. Molla Panah Vagif: an outline of life
and creative activity /Araz Dadashzade; trans. A.Savchenko;
editor İ.Rahimov.- Baku: The Azerbaijan State Publishing House,
1968.- 35, [1] р.
2235. Jafarov, N. Molla Panah Vaqif.- Baku: “Renessans-A”
The Publishing House,2017.-240 p. Summary /Nizami Jafarov;
translator: Ilaha Abdullayeva. P.191-238 .
2236. Mamedzade, K. Shusha – Vagifs mausoleum.-
/K.Mamedzade, N.Sarkisov.- Baku: Elm, 1986.-108 p.
Summary.- P.81-86.
2237. Mehdiev, H. Pecularities of using Esopian language in
the poetic drama “Vagif” by Samad Vurgun: Abstract /Hikmat
Mehdiev //The Nakhichevan University scientific works: The
series of the humanitarian.- 2015.- № 1 (66).- P.25.
2238. Molla Panah Vagif (1717-1797) //Dünya Dillerinde
360
 Biblioqrafiya
Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan Respublikası
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Ankara, 2017.- S.224.
2239. Opening of the year of Molla Penah Vagif 2017
//TURKSOY.- 2017.- № 51.- P.90.
İtalyan dilində
2240. D’amor m’ardo a meraviglia di colei; Chioma vapo-
rosa, bel volto di luna; Tu mi hai deluso, da te fuggo; Il nume
della bellezza; M’annegasti in un gran mar di dolore; Labbra
amate di rubino; Cigni; Arriva la festa e non so che far; San di
viole tuoi capelli; Contrasto poetico tra Molla Penah Vagif e
Molla Veli Vidadi /Molla Penah Vagif; trl. D.Gualtieri //Dünya
Dillerinde Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan Res-
publikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbay-
can Milli Kitabxanası.- Anкara, 2017.- S.241-267.
***
2241. Molla Panah Vaghif (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan Respublikası Mə-
dəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Anкara, 2017.- S.240.
2242. Giampiero Bellingegi. Molla Penah Vaqif: Vita e
Goshma.- in Italian.- Veneziya: PerL Undici du Marzo, 1983.- 81 p.
2243. Vaqifin qoşmaları məcmuəsi: [şairin 25 qoşması
verilmişdir] /tərcümə edəni Venesiya Universitetinin professoru
Canpyero Bellincceri.- Venesiya,1985.
Qazax dilində
2244. Бiр ғaжайыл сүлу кöрдiм бугiи мен; Перi; Дiлдə-
рiм; Билесiн; Мейрам келдi. Не iстерiмдi бiлмеймiн; Сен
шашынды муғанында /Аүдарган: Үлыкбек Есдəулет; Öтiп
361
Molla Pənah Vaqif
айлар уакытты узатты; Жаксы айел туралы; Коркыныш па
Кемелдiкке жүз жасау /Molda Панах Вагиф Аүдарган Аскар
Түрганбаев //Dünya dillerinde Molla Pənah Vaqif şirleri: Molla
Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen /Azərbaycan
Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY,
Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Ankara: TÜRKSOY, 2017.-
S.53-61.
2245. Molda Панах Вагиф: (1717-1797) //Dünya dillerinde
Molla Pənah Vaqif şirleri: Molla Pənah Vaqifin Doğumunun 300
Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Ankara,
2017.- S.52.
Qırğız dilində
2246. Чачын жуусан анындан; Мен Курадан тармал
чачты кöрбедүм; Мен ааламдан мындай сулуу көрбөгөм;
Керемет бир олон чачтуу периште; Боюн айнек, сынын күду
күмара; Барып көрсөн грузинде сүлуу көп; Сүлуу кызга
жолукканда ай чырай; Мындан нары сага ишенбейм; Сен
досүнду басыл берип арманга; Бурадарлар нике тойго
келгендер; Көз ирмемге канат какпай тургула; Эриндерин
күйүл турат от полуп; Майрам келди не кылмакпыз эми биз;
Кура бою татына да козз дагы; Кийип журген кийми балким
адеми; Жазгы баардай көркүн менен сен бүгүн; Эй Видади
бул тагдырдын тамашасын карачы; Тандын жели сен сүлууга
Вагиф жөнүн бек айткын; Бүл дүйнөдөн мен чындыкты
издеп таппайм, жүзү жок; Хан тактыны бүзуп-түзөп астын-
үстү кылганы; Ҝөздөрүндү далдаалаба мен алдындан
чыкканда; Вагиф менен Видади /Molla Пенах Вагиф;
Коморгон Калчоро Көкүлов //Dünya Dillerinde Molla Pənah
Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına
İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Ankara,
2017.- S.53-61.
362
 Biblioqrafiya
2247. Molla Пенах Вагиф: (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin Doğumunun
300 Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.-
Ankara, 2017.- S.64.
Özbək dilində
2248. Özbek türkçesi ile şiirler: Binafshadek anbar zulfing
bo’y sochu; Sahar chog’I shavq qo’ynida kezardim /tarj. E.Vahi-
dov; Bevafosan, sendan yuzim o’girdim; Lablaring g’uncha-yu
tishlaring inju; Xusning ko’z o’ngimdan ketgandan beri /tarj.
Sh.Shomuhamedov; Meni g’arq aylading g’am daryosiga;
To’ychilar, sizlarga fido jonginam /tarj. Zulfiya; Bir lahza havoda
qoqmangiz qanot; Sevdigim lablaring yogutga o’xshar; Bayram
keldi, naylashimni bilmayman; Ol kiyinib chiqsang gulshan
sayriga…; Dimog’inga to’ldi zulfing anbari…; Ey Ka’bam,
Karbalom, Makkam, Madinam…; Bir gala yashil bosh so’nalar
kabi…; Men jahon mulkida mutlaq to’g’ri holat ko’rmadim…
/tarj. Mirtemir; Ey Vidodiy, gardishi davroni kajdaftorga boq…;
Seviklim, bu nazokatda guli ra’nodan ortiqsan; Har kishin
jononikim, bir ahli urfon o’lmagay; Aytishuv /tarj. R.Komilov;
Bir badani gulu, dudog’I g’uncha /tarj. J.Jabbarov //Dünya
Dillerinde Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300 /Azərbaycan
Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY,
Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Anкara, 2017.- S.93-119.
***
2249. Araslı, H. Nadir istedad: Vaqifin 250 illiyi
münasibətilə /H.Araslı //Sovet Özbəkistanı.- 1968.- 22 noyabr.
2250. Araslı, H. Vaqifin həyat və yaradıcılığı /H.Araslı
//Vaqif. Seçilmiş şeirləri.- Daşkənd, 1969.- S.5-16.
2251. Мulla Panoh Voqif (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin Doğumunun
300 Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və
363
Molla Pənah Vaqif
Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.-
Ankara, 2017.- S.92
Polyak dilində
2252. Bax: [qəzəl] /M.P.Vaqif; tərc. ed. T.Lado-Zablotski
//Rubon.- 1849.- № 9.
Tat dilində
2253. Дурнəһо; Нисди /Молла Пəнаһ Вагиф //Шоһирһој
Азəрбајҹон ə зуһун јəһудиһој доги. Антологија.- С.41-42.
Tatar dilində
2254. Tatar türkçesi ile şiirler: Зифа буйлым, чык, күрим
буенны; Һич булмасын мондый хəллəргə төшү; Гүзəл буйлы,
гүзəл жанлы, гүзəл яр; Кара күзлəре, хəнжəрдəй керфеге;
Күптəн инде аерылдык яр белəн; Гəжəеп гүзəлне күрдем
урамда; Ага күз яшем аерылгач ярымнан; Үтə назлы, гүзəл
жаннар патшасы; Чəчлəренə чəчлəремне бəйлəдем; Кинəт бер
жиргə жыелса сылулар; Мактанмасын һичкем, гүзəлмен,
диеп; Əй, Мəккне, Мəдинəне яраткан; Сары сандугачлар
кебек сайрашып; Күз калды юлларда, жаным интизар; Əй,
Кəгьбəм, Кəрбəлəм, Мəккəм, Мəдинəм; Тəнен хуш исле гөл
бакчасыдай; Уйга чумып бакча буйлап гизгəндə; Видади
белəн əйтеш /Мулла Пəнаһ Вакыйф; təрж. Ə.Сəлихов //Dünya
Dillerinde Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin
Doğumunun 300 Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Ankara, 2017.- S.203-221.
2255. Мулла Пəнаһ Вакыйф (1717-1797) //Dünya
Dillerinde Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin
Doğumunun 300 Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası
364
 Biblioqrafiya
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli
Kitabxanası.- Ankara, 2017.- S.202.
Türk dilində
2256. Derlenmiş şiirler: (Seçilmiş şeirlər).- Bakü:
Azerbaycan Devlet Basımevi, 1968.- 110 s.
2257. Dünya dillerinde Molla Pənah Vaqif şirleri: Molla
Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen /Derleyen və
düzenleyen Elçin Gafarlı, Bilimsel Danışman və önsda yazarı İsa
Habibbeyli; Proje danışmanı Kerim Tahirov; Uluslararası Türk
Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY).- Ankara, 2017.- 316 s. (12 dildə:
Azerbaycan, Kazak, Kırqız, Özbek, Türkmen, Başkurt, Tatar,
İngilis, İtalyan, Rus, Ukrayna.)
2258. Yaralı Turna: Türk dünyasından seçmeler /Molla
Penah Vagif; hazırlayan Mehmet İsmayıl.- Ankara: MEB. Akşam
Sanat Okulu, 2003.- 223 s.
***
2259. Şiirler /çevirəni Ə.Şmide //Türk ədəbiyyatı.- 1974.-№
6.- S.23-26.
2260. Şiirler /Molla Penah Vaqif //Bin yılın yüz şairi.
Azərbaycan şiiri antolojisi /Haz. Anar, Y.Akpınar.- Ankara:
Kültür Bakanlığı, 2000.- S.52-59.
2261. Türkiye türkçesi ile şiirler: Menekşe dek anber zülfün
buy verir; Karasaç görmedim Kür gırağında; Bu gün bir acayib
gözel sevmişim; Bir yüzü gül, rengi lale, zülfü ter; Boyun
sürahidir, bedenin billur; Açıkbaş’da eger olsa bir dilber; Bulut
zülflü, ay yanaklı gözelin; Bi vefasan, senden yüz döndermişim;
Beni gark eyledin gam deryasına; Başına döndüğüm, toya
gidenler; Bir zaman havada kanat saklayın; Sevdiğim leblerin
yakuta benzer; Bayram oldu, heç bilmirem neyleyim; Kür
nehrinin ne hoş seyrengahı var; Ey Vidadi, gerdiş-i devran-i
kecreftara bak!; Habibim, bu nezakette gül-i ranadan artıksın; Ey
365
Molla Pənah Vaqif
saba, yara de kim, avare gördüm Vakıf’ı; Ben cihan mülkünde
mutlak doğru halet görmedim; Sen gonca gibi her bir eden demde
yaşınmak; Vidadi ile müşaire /Molla Penah Vaqif; çeviren Ali
Akbaş //Dünya Dillerinde Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla
Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen /Azərbaycan
Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY,
Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Ankara, 2017.- S.123-149.
2262. Yanaraq dərman tapan şair Molla Pənah Vaqif:
Şeirlər /Molla Pənah Vaqif; türkcəyə çevirən Sabir Səbihi //Səslər
(Yuqoslaviya).- 1968.- № 4.
***
2263. Çəmənzəminli, Y.V. Azərbaycan ədəbiyyatına bir
nəzər: [kitabda M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı haqqında
müxtəsər məlumat verilmişdir].- İstanbul, 1920.
2264. Dadaşzadə, A. Molla Pənah Vaqif /Araz Dadaşzadə;
türk dilinə tərcümə edən T.Əliyeva.- Bakı: Azərnəşr, 1968.- 34 s.
2265. Hebibbeyli, İ. Gerçegin sesi və güzellik aşıgı: (ön söz)
/İsa Hebibbeyli //Dünya dillerinde Molla Pənah Vaqif şirleri:
Molla Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen.- Ankara,
2017.- S.12-21.
2266. 2017 Molla Penah Vagif yılı açılışı yapıldı: [2 mart
2017-ci tarihinde TÜRSOY Genel Sekreterliğinde düzenlenen
açılış] //TÜRKSOY.- 2017.- № 51.- S.24-29.
2267. İmanova, S. Nedim ve Molla Penah Vaqifin şiirlərində
ortak konu: AŞK /Səadət İmanova, Ə.Rzayev //Azərbaycan xalqı-
nın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 92 illi-
yinə həsr olunmuş Gənc tədqiqatçıların III beynəlxalq elmi kon-
fransı.-17-18 aprel 2015-ci il.- Bakı, 2015.- Kitab 2.- S.1164-
1164.
2268. M.P.Vaqif //Əl-Əhya.- Bağdad, 1969.- № 8-9; № 10-11.
2269. M.P.Vaqif və Füzuli //Türk ədəbiyyatı.- 1981.- № 35.
2270. M.P.Vaqif: [Həyat və yaradıcılığı haqqında və
366
 Biblioqrafiya
müxəmməs şeirlərindən nümunələr] //M.A.Müştəhidzadə
Riyazülaşiqeyn.- İstambul, 1910.- S.8-24.
2271. Yurtsever, A. Vahap. Azerbaycan şairlerinden Vakif
və Vedadinin yaradıcılığı /A.Vahap Yurdsever.- Ankara, 1952.
2272. Мolla Penah Vagif (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300.- Anкara, 2017.- S.122.
Türkmən dilində
2273. Избранные стихи /М.П.Вагиф.- Ашхабад: Мача-
рыф, 1982.- 119 с.
***
2274. Türkmen türkçesi ile şiirler: Benewşe dek anbar
zülpün buy berer; Syya tel görmedim Kür gyrasynda; Bu gün bir
ajayyp gözel söymüşem; Bir yüzi gül, renni lale, zülpi ter; Boyun
surahydyr, bedenin bulgur; Açyk başda eger bolsa bir dilber;
Bulut zülpli, ay gabakly gözelin; Biwepasen, senden yüz
döndermişem; Meni gark eyledin gam deryasyna; Başyna
döndügim, toy adamlary; Bir zaman howada ganat saklayyn;
Söwdügim, leblerin yakuta menzar; Bayram boldu, hiç bilmerin
neylayin; Kür gyrasnyn ajap seyilgahi bar; Habybym, bu
mylakatda güli-ragnadan artyk sen; Ey Widady, gerdişi-döwrany-
keçreftara bak!; Ey saba, yara diygil: awara gördüm Wakyfy;
Men jahan mülkünde mutlak, doğry halat görmedim; Sen gunça
kimin her bir eden demde yaşynmak; Widady bilen Muşagyra
/Terj. İ.Osmanly //Dünya Dillerinde Molla Pənah Vaqif Şiirleri:
Molla Pənah Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen
/Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi,
TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Ankara, 2017.-
S.153-177.
***
2275. Dovlatov, X. Azerbaydjan Turkmen edebi
araqatnaşıqı: (M.P.Vaqifin poeziyası esasında) /X.Dovlatov
367
Molla Pənah Vaqif
//Elmi əsərlər: Dil və ədəbiyyat seriyası.- 1968.- № 6.- S.40-41.
2276. Мolla Penah Wagyf (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Penah Vaqif Şiirleri – 300.- Anкara, 2017.- S.152.
Ukrayna dilində
2277. Моя ж ти трояндо, в розлуцi блукаючи, плачу;
Щось то сталося на свiтi – нерозумне i дурне; Задивилася в
дзеркало, очi пiдводиш своi; А ти лице своϵ сховала –
Скажи,чому? Скажи, чому?; Ось iдеш ти до мене в святковiм
вбраннi; İ ти прийшла, прийшла до мене в дiм;Ох, ця
фортуна, Вiдадi , така химерна i чудна /переклав: Станiслав
Тельнюк; Вiк прожив я на цiм свiтi, та добра тут не знайшов
/переклав: İван Павлiй; Я таких не бачив над Курою
/переклав: Василь Швець; Катувань цих душевних менi не
знеси /переклав: İван Гончаренко /Молла Панах Вагiф
//Dünya dillerinde Molla Pənah Vaqif şirleri: Molla Pənah
Vaqifin Doğumunun 300 Yılına İthafen.- Ankara, 2017.- S.301-
311.
2278. Молла Панах Вагiф (1717-1797) //Dünya Dillerinde
Molla Pənah Vaqif Şiirleri: Molla Pənah Vaqifin Doğumunun
300 Yılına İthafen /Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY, Azərbaycan Milli Kitabxanası.-
Ankara, 2017.- S.300.
368
 Biblioqrafiya
KÖMƏKÇİ GÖSTƏRİCİLƏR
Molla Pənah Vaqifin
kitablarının əlifba göstəricisi
Əsərləri ..... 4, 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17, 19, 20, 21, 22
Qafqaz şüərasının məşhuru Molla Pənah Vaqifin
ələ düşən əşarının məcmuəsi ..... 2
Qurban olduğum ..... 14
Məcmueyi-divani-Vaqif və digər müasirin ..... 1
Məcmueyi-Vaqif və müasirini-digər ..... 15
Seçilmiş əsərləri ..... 6, 10, 11, 18
Sevmək gərək ..... 12
Əsərləri çap olunmuş məcmuələrin
əlifba göstəricisi
Azərbaycan ədəbiyyatı: 2 cilddə /F.Köçərli ..... 32
Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları /S.Mümtaz ..... 26, 33
Azərbaycan klassik ədəbiyyatından seçmələr: 3 cilddə ..... .31
Azərbaycanda məşhur olan şüəranın əşarına məcmuədir ..... 25
Bayatı, qoşma, təcnis ..... 27
Dünya dillerinde Molla Penah Vagif şiirleri ..... 37
Qafqaz və Azərbaycanda məşhur olan şüəranın
əşarına məcmuə... /Adolf Berje ..... 36
Qafqazda məşhur olan Azərbaycan şüərasının
əşarına məcmuə ..... 23, 24
Min beş yüz ilin Oğuz şeiri: antologiya: Kitab I ..... 30
XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı ..... 28
Riyazül-aşiqin /M.Müctəhidzadə ..... 29
Şairlər vətəni bizim tərəflər...: poeziya antologiyası ..... 35
Türk xalqları ədəbiyyatı: 4 cilddə ..... 34
369
Molla Pənah Vaqif
Molla Pənah Vaqifin
əsərlərinin əlifba göstəricisi
Açıq başda əgər olsa bir dilbər ..... 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 15, 16, 17, 18, 23, 24,
27, 31, 32, 36, 37, 38
Açıqbaşda dilbər olsa sifətləri böylə gərək ola ..... 25
Adam nə kunə dilbər sevmək gərək ..... 25
Ağla gözüm, ayrılırsan canandan ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14,
16, 17, 18, 103, 175
Ah kim, bir yarın istignası öldürdü məni ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12,
13, 16, 17, 18
Ah... bir sərxoş nigarın dağı
öldürdü məni ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Al geyinib çıxsan gülşən seyrinə ..... 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11,
12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24,
32, 36, 78, 81, 83, 90, 93, 175
Ala gözlü, sərv boylu dilbərim ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 30, 31
Aldı canım naz ilə ol gözləri şəhla pəri ..... 4, 5, 6, 7, 8, 10, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 29, 31,
Alısan ..... 28
Altında ..... 164
Anın üçün uymaz qeyriyə könlüm ..... 1, 15, 23, 24, 36
Artır bizə yüz mərtəbə odlarına yanmaq ..... 46, 105
Arzuli baisali-canan babında ..... 25
Arzuyi-visali didari-canan babında ..... 25
Aşiq olduğu yarın ovsafı bəyanındadır ..... 25
Aşiqlik haqqında ..... 1, 15
Ay ağalar, sizə bir ərz eyləyim ... 7, 10, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31, 35
Ay ağalar tarixlərdə görən var ..... 26, 33
370
 Biblioqrafiya
Ay cavan qız məndən belə gen gəzmə ..... 3
Ay gədə qurban olum qaşları kaman bacına ..... 4
Ay kənarı qabağında qıy kimi ..... 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14,
15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 32, 36
Ay kipriyi xəncər, qaşı zülfüqar ..... 3
Ay qabaqlı, bulud zülflü gözəlin ..... 1, 4, 15, 32
Ay maral baxışlı, sona sığallı ..... 3
Ay üzü gül, qəddi tuba Safiyə ..... 3
Ayaq ilə sən ..... 28
Aydın olsun gözlərim kim, gəldi yarın kağızı ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16,
17, 18, 23, 24, 27, 31, 35, 36
Badi-səba bir xəbər ver könlümə ..... 3, 18, 31
Badi-səba, bir müjdə ver könlümə ..... ...1
Badi-səba, bir müjdə ver könlümə ..... 1, 2, 15, 23, 24, 32, 36,
Badi-səba, bir xəbər ver könlümə ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27,
Bagi-rizvanda əgər hüriyi qılman çoxdur ..... 17, 176
Bax ..... 26, 37, 117, 119, 121, 124
Baxıb camalına qürur eyləmə ... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18
Baxmaram ..... 37
Bala qız ..... 28
Baş açdıqda əgər olsa bil dilbər ..... 29
Başına döndüyüm ey qəşəng pəri ..... 3
Başına döndüyüm, toy adamları ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18
Bayram oldu ..... 49, 63, 64, 65, 70, 72, 73, 76, 79, 80,
82, 84, 88, 113, 131, 157, 168, 173
Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 30, 31,
32, 37, 40, 42, 43, 44, 106, 153
Bayram vaxtı gəlib məhbublar bəzəndiyiçün şövqi... ..... 25
Be təriqi-həzl ..... 23, 24, 36
Be Vidadi dər vəqti-Gəstən ağa Məhəmməd xan ..... 24, 36,
Betəriqi-həzl bayram vaxtı evində heç bir tədarükü... ..... 25
371
Molla Pənah Vaqif
Bədənin səbəsər gül xərmənidir ..... 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Bədənini gül yaradan ilahi .... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 18
Bəh, bu bağın nə əcəb sərv dilaraları var ..... 2, 5, 6, 7, 8, 9, 13,
16, 26, 27, 31
Bəhanə tutuban bizdən gen gəzmə ..... 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 15, 16, 17, 18
Bənəfşə qoxulu yardan ayrılan ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Bənəfşə tək ənbər zülfün buy verir ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 34
Bənövşə ..... 35, 37
Bənövşə telindən, ətri muyindən ..... 108
Bəri yarın fərağindəyəm ..... 14
Bərq vurub gün tək çıxar ol hüri peykər... ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 12,
13, 16, 17, 18, 27, 31
Bilmənəm məndən neçin ol sevgili
canan küsüb ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Binadan gözəl olan qocalıqda dəxi gözəl olmağı babında ..... 25
Bir eylə nəzər ləşgəri-müjgan ələminə ..... 176
Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə ..... 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14,
16, 17, 18, 27, 31
Bir ala gözlünün, sərvi-rəvanın ..... 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 31
Bir ayna qabaqlı, tər sinəli yar ..... 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14,
15, 16, 17, 18, 27, 31
Bir belə cavanın əqli kəm olsa ..... 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16,
17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Bir bəyaz gərdənli, mərmər sinəli ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Bir bölük yaşılbaş sonalar kimi ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Bir cavan tazədən gəldi ərsəyə ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16,
17, 18, 26, 34
Bir əndamı nəsrin, dodağı qönçə ... 1, 2, 3, 4, 13, 15, 23, 24, 30, 36
372
 Biblioqrafiya
Bir fitnə feillinin, üzü xallının ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Bir gözəl ki, şirin ola binadan ..... ...1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Bir gözəl qamətli yari-lalərəngi sevmişəm ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
13, 14, 16, 17, 18, 26, 27, 31, 33
Bir gözəl sevmişəm beli toqqalı ..... 3
Bir gün bir əcayib gözəl sevmişəm ..... 8, 11
Bir xəbər ..... 164
Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16,
17, 18, 27, 31
Bir mina gərdənli, gül üzlü yarın ..... 7, 8, 9, 12, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 31, 50
Bir nazik kamallı, bir nazik işli ..... 26
Bir neçə müxtəlif şeir ..... 3
Bir nimtənə kim, ta ola zərbəftü nikutər ..... 2, 5, 7, 8, 9, 13,
16, 17, 27, 31
Bir sən kimi gözəl yoxdur dünyada ..... 5, 7, 8, 9, 13, 17, 18,
Bir sənəmin sinəsinə müştağam ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
13, 14, 16, 17, 18, 34
Bir üzü gül, rəngi lalə, zülfü tər ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31, 54
Bir zaman havada qanad saxlayın ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 30, 31, 68, 85
Bir-birinə həmdəm iki novcavan ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 30, 31, 35
Biri həmmam ki, qüdrətdən olub bəzlü bərat ..... 176
Birsən kimi gözəl yoxdur dünyada ..... 16
Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm ..... 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Boyu mina gərək, sinəsi mərmər ..... 152
Boyun sürahidir, bədənin büllur ..... 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 16, 17, 18, 27, 30, 31
Boyun sürahıdır ..... 107
Bu gövhər sözlərin, ey alicənab ..... 32
373
Molla Pənah Vaqif
Bu gün bir əcayib gözəl sevmişəm ..... 4, 5, 6, 7, 9, 10, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 31, 37
Bu gün ..... 35, 164
Bu hal ilə, həbibim, həsrətindən can keçsinmi ..... 7, 8, 9, 12,
13, 16, 17, 18
Bu kövhər sözlərin ey ali-cənab ..... 26
Bu necə zülmdür mənə eylərsən ..... 4, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Bu sonsuz dərələr, qalın meşələr ..... 65
Bu süsən sünbülüm, al zənəxdanlım ..... 18
Bulut zülflü, ay qabaqlı gözəlin ..... 2, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14,
16, 17, 18, 23, 24, 27, 30, 31, 36
Camalın gözümdən nihan olalı ... 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 16, 17, 18
Can verib yüz minnət ilə almışam ..... 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 34
Canan dağını ..... 28
Canan dağlar, yenə əlvan geyibsən ..... 108
Canan göndərdigi meyvədən izhari-rzaməndəlikdir ..... 25
Canan şəfqətini kəsib kəmiltifaq olmaq babında ..... 25
Canan Vaqifə yüz dutub baxmaq babında ..... 25
Canan Vaqifi dərdü fəmə mübtəla etməsi babında ..... 25
Canan Vaqifi nəzərdən saldığı cəhətdən izhari-gileydir ..... 25
Canana olan fayət mübtədalığı və nihayət eşqi babında ..... 25
Canandan busə almaq arzusu babında ..... 25
Canandan narazılıq izhar edib yüzünə baxmamağıdır ..... 25
Cananı yaşınmaqdan mən etmək babında ..... 25
Cananilə görüşübamma danışmayıb ayrılmaq babında ..... 25
Cananın gəlməməginin baisini badi-səbadan istifsar babında ... 25
Cananın həsrətini çəkmək babında ..... 25
Cananın küsdügü üçün nədamətdir ..... 25
Cananın küsməkindən izhari-nədamət və peşimani ..... 25
Cananın mehri məhəbbəti və sevdayi-eşqi fələbə etmək babında ... 25
Cananına tamam dilbərdən tərcih verib dilbənd olmağı və
cananın onun haqqında ..... 25
Cananın eşqi fələbə edib əqli aparmaq babında ..... 25
374
 Biblioqrafiya
Cavabi Vidadi Vaqifə ..... 25
Cismi mərmər, qıvrım telləri qara ..... 54
Çıxıb başmaq seyrinə, edib seyri-çəmən gəldim ..... 7, 8, 9, 10,13,
14, 16, 17, 18, 27, 31, 35
Çox zamandır yarın həsrətindəyəm ..... 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
12, 13, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Çox zamandır yarın həsrətindəyəm ..... 15
Çox zamandır, yarın müştaqindəyəm ..... 3, 4,
Çoxdan bəri yarın fərağindəyəm ... 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18
Çoxdan idi yad olmuşduq ..... 3
Çoxdur ağ bədənli, büllur buxaqlı ..... 54
Çuxanın tərifi ..... 1, 15
Çün bizim şalvarımız əlavü həm əfzəl gərək ..... 2, 5, 7, 8, 9, 13,
16, 17, 18, 27, 31
Çün muradi xatirimdir ləli-ləbdən sudi-eşq ..... 29
Çünki müştaq olmuşam sən sərvi-siməndamə mən ..... 29
Çünki yorğunuyam mən bu yolların ..... 17, 54
Dad əlindən sənin yaman həmsayə ..... 23, 24, 36,
Degil ..... 164
Dəhanın sədəfdir, dişlərin inci ..... 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14,
16, 17, 18, 26, 27, 31, 33
Dəhridə oldu mənə dildarü dilbər bir tüfəng ..... 2, 5, 6, 7, 8, 9,
13, 16, 17, 26, 27, 31, 74
Dər barəyi-Dilbər ..... 23, 24, 36
Dər bivəfaiyi əbnayi-ruzigar ..... 23, 24, 36
Dər cəvabi-Vidadi ..... 23, 24, 36
Dər xastəni-tüfəng ..... 23, 24, 36
Dər mədhi-rəsəri-vali İlyon xan ..... 23, 24, 36
Dər peşimani əz rəncidəgiyi-Həbib ..... 23, 24, 36
Dər təqazayi-nimtənə ..... 23, 24, 36
Dər təqazayi-şalvar ..... 23, 24, 36
Dər tərifi-çuxa ki Məhəmməd Həsən ağa bəxşidə əst ... 23, 24, 36
Dər tərifi-düxtəri-tərsa ..... 23, 24, 36
Dər tərifi-kürk ..... 23, 24, 36
Dər tərifi-Tiflis və mədhi-vali ..... 23, 24, 36
Dər zəmmi-riş ..... 23, 24, 36
375
Molla Pənah Vaqif
Dərdin məni heyvalara döndərdi ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18
Dərdin öldürdü məni, ey növcəvanım, gələ gör ..... 5, 6, 7, 8, 9,
11, 13, 16, 17, 18, 27, 31
Dərdü ələm və fələbeyi-eşqi-cananın şiddətindən... ..... 25
Dəymə fələk, dəymə sınıq sinəmə ..... 108
Dilbər nə deyim sənin kimi canan ələ düşməz ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8,
9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Dilbərdən çəkdiki ələm və təbülər babında ..... 25
Dilbərin kəmiltifat olmağının baisini sual etmək babında ..... 25
Dilbərin mədhi babında ..... 1, 15, 25
Dilbərin vəsfi ..... 1, 15
Dilbərin Zivər və arayişini mədh və tərif etmək babındadır ..... 25
Dilbərlərin ovsafını tədad babında ..... 25
Doxtəri-tərsanı kəlisadan çıxan vaxt mədh etmək ..... 25
Dolanır ..... 67
Doldu dimağıma zülfün ənbəri ..... ...1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 27, 31, 32
Dostu Vidadiyə yazdığı məktub ..... 40, 42, 43, 44
Doyunca zövq alaq nazü-qəmzədən ..... 174
Dönmərəm ..... 164
Dövlətü iqbalü malın axırın gördüm tamam ..... 11
Duraban eşqilə güzar eylədim ..... 34
Durnalar ..... 28, 35, 37, 46a, 55, 59, 61, 71, 72, 73, 74, 77, 78,
81, 83, 89, 90, 92, 93, 109, 113, 129, 157, 160, 170
Duruban eşqilə güzar eylədim ..... 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 33, 174
Düyün oldu bütün xublar yığıldı ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14,
15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 30, 31, 36
Edər ..... 164
Elə gözəl var bunların içində ..... 54, 150
Eşitdim dərdli Məcnun agah olmuş ..... 53 , 56
Evlərdə məst, başmaq satanı qoyma ..... 174
Ey cananım, gəl allahı sevərsən ..... 4
Ey ayna bədənli, tər sinəli yar ..... 4
376
 Biblioqrafiya
Ey büti-tutizəban, gəl ki, məqalın istərəm ..... 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 13, 15, 16, 17, 18, 27, 29, 31
Ey camalı günəş, zülfləri dilkəş ..... 1, 4, 8, 9, 10, 13, 14, 15,
16, 17, 18, 23, 24, 32, 36
Ey cananım, sən bəzənib gələndə ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 36
Ey canım cəlladı, ömrüm yağısı ... 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 16, 17, 18
Ey cavan qız, məndən belə gəzmə gen ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12,
13, 16, 17, 18, 27, 31
Ey cəmalı günəş, zülfləri dilkəş ..... 2, 5, 6, 7
Ey dəhanı şəkər, ləbləri qəndab ..... 4, 5, 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18
Ey gül, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə ..... 2, 5, 6, 7, 8, 9, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey güli-xəndan, fəraqından sənin qan ağlaram ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey günəş camallım, sən nə gözəlsən ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey huri ləqalım, mələk simalım ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 16, 17, 18
Ey Kəbəm, Kərbəlam, Məkkəm, Mədinəm ..... 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17,
18, 23, 24, 26, 27, 32, 33, 36, 155
Ey kirpiyi xəncər, qaşı zülfüqar ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 31
Ey qaşı kaman, kirpiyi peykan, qaraçarqat ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
12, 13, 16, 17, 18
Ey mahi-şərəf, ehrü vəfalar gətiribsən ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ,
13, 16, 17, 18, 29
Ey maral baxışlı, sona sığallı ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey Məkkəni, Mədinəni yaradan ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 26, 33
Ey mələk xoylu, ey tuba boylu yar ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey məni eyləyən aləmdə pərişan saqqal ... 2, 4, 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17, 18
377
Molla Pənah Vaqif
Ey niqab altından gizli baxışlım ..... 5, 6, 13
Ey pərisima, sənin didarının müştaqiyəm ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey rəngi-ruxi alına heyran gülü lalə ..... 1, 2, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13,
15, 16, 17, 18, 27, 29, 31
Ey səba, yarə de kim, avarə gördüm Vaqifi ..... 1, 4, 5, 6, 7, 8,
10, 11, 12, 13, 14, 15,
16, 17, 18, 27, 31, 37, 74
Ey siması tərlan, sinəsi tuyqun ..... 2, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 23, 24, 36
Ey süsən sünbülüm, al zənəxdanım ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 14, 16, 17
Ey şahı xubların, şuxi dilbərin ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 16, 17,
18, 23, 24, 27, 31, 32, 36,
Ey tuti-tutizəban, gəl kim məqalın istərəm ..... 2
Ey üzü gül, qəddi tuba Safiyə ... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 16, 17, 18
Ey Vidadi genə xan qulluğunda ..... 85
Ey Vidadi, gərdişi dövrani-gəcrəftarə bax! ..... 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 27,
30, 31, 32, 40, 64, 130, 156, 158, 159
Ey Vidadi, sənin bu puç dünyada ..... 10
Ey Vidadi, yenə xan qulluğunda ..... 2, 3, 32
Ey yanağı lalə kimi al gözəl ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Ey zəhi türfə gözəl şiveyi-əhsən Mədinə ..... 13
Ey zülfü siyah, sinəsi əbbəz, gözü alə ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
13, 16, 17, 18, 27, 31, 32
Ey zülmü çox, qəlbi qara biiqrar ... 4, 5, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 16, 17, 18
Eylə ..... 35
Eyləyən viranə Cəmşidi-Cəmin eyvanını ..... 17
Eyzən ..... 24
Əbhayi zəmanənin bivəfalıqları və çərxin... ..... 25
Əfsanədəndir ..... 35
Əgər bir gözəlin əqli kəm olsa ..... 4
Əgər yarsan gəl sarmaşaq qol-boyun ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13,
14, 16, 17, 18
378
 Biblioqrafiya
Əksilməz ..... 164
Əla ey təxtigahi-mədalət sultanı, xoş gəldin! ..... 4, 5, 6, 7, 8,
9, 13, 16, 17, 18
Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə ..... 5, 7, 8, 9, 10, 12,
13, 14, 16, 17, 18
Əyibdir qəddimi, dəlib bağrımı ..... ...3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31, 33
Əzəldən biz də bir şəkər ləbi sevdik, sevənlər tək ..... 7, 8, 9, 10,
11, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Fars dilində məsnəvi ..... 5
Fars dilində şeir ..... 3
Farsca məsnəvi ..... 3, 4
Fələbeyi-eşq və fəraqi canan babındadır ..... 25
Fəraqi-canan həsrətindən qanlı yaş tökməkdir ..... 25
Fəraqi-canandan çəkdigi dərdü fussə babında ..... 25
Gedər ..... 164
Genə bayram oldu xublar evində ..... 1, 2, 15, 23, 24, 36
Genə bəni yanar-yanar adlara ..... 1, 2, 15, 23, 24, 36
Genə səni gördüm, bağrım oxlandı ..... 1, 2, 15, 23, 24, 36
Getdim ala gözlü yarla danışam ..... 4, 7, 8, 9, 12, 13, 16, 17, 18
Gədə, mən qurban olum qaşları kaman bacına ..... 5, 7, 8, 9, 12,
13, 14, 16, 17, 18
Gəl ey qələbəyi Məhəmmədxan bəy .... 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18, 34
Gəl ki, açılmış bu gün eyşi-nişatın vaxtıdır ..... 29
Gəlin ..... 35, 57
Gəlmiş ol ali-cənabın qasidi istər tüfəng ..... 26
Gənə səni gördüm, bağrım oxlandı ..... 4
Gərdənində, qamətində eyib yox ..... 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Gərək ..... 37
Göndərdiyi meyvə haqqında ..... 1, 15
Gördüm üzünü şəmsi qəmər yadıma düşdü ..... 4, 5, 6
Görəydim ..... 164
Görmədim ..... 37, 52, 52, 58, 67, 74, 78, 81, 83, 90,
93, 98, 102, 117, 119, 121, 124, 126, 170
379
Molla Pənah Vaqif
Görünür ..... 28, 35
Göstəribdir bilmirəm ləlin nə ləzzət könlümə ..... 29
Göz qaldı yollarda, can intizarda ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Gözdə cadugərlik, xalda fitnəlik ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
13, 14, 16, 17, 18
Gözəl boylu, gözəl huylu, gözəl yar ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Gözəlin vəsfi ..... 1, 15
Gözəllikdə zövq və səfa deyirlər ..... 3
Gözlərin cəlladdır, baxışın yağı ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31, 35
Güldün sərəndazın tazə gül kimi ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18
Gülsən, sənə yoxdur bu nəzakətdə qərinə ..... 4, 26, 33
Günəş üzlü, xoş qılıqlı canansan ..... 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13,
14, 16, 17, 18
Güzgü tutub hərdən camal görməsi ..... 54
Hamı gözəllərdən səni baş bildim ..... 3, 4
Harda görsəm bir şux, kaman qaşlını ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
12, 13, 14, 16, 17, 18
Havasının, torpağının yerinin ..... 54
Hayıf ki, yoxdur...37, 117, 119, 121, 124, 126, 154, 160, 162, 169
Həbibim bu nəzakətlə güli- rənadan artıqsan ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 13, 14, 17, 18
Həbibim ..... 37
Həqdir, gözəl çoxdur cahan içində ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13,
14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27,
31, 36, 132, 140, 144, 148
Həmdəmsizigidə verilə dam dola aqca ..... 4
Həmtənə barəsində inşad etdiyi müstəzad ..... 29
Hər gedən gəlmiş, bənim ol gülüzarım gəlməmiş ..... 1, 15
Hər gedən gəlmiş, mənim ol qəmgüsarım gəlməmiş ..... 2, 4, 5, 6,
7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16,
17, 18, 27, 31, 23, 24, 35, 36
380
 Biblioqrafiya
Hər kimin cananı kim, bir əhli-irfan olmaya ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31, 34
Hər kişi hər şey ki, sevdi onu behtər istədi ..... 11
Hər təbibə söylədim dərdim, dəvasın görmədim ..... 3
Hər yetən gözələ gözəl demənəm ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
16, 17, 18, 27, 30, 31
Həyası üzündə, əqli başında ..... 174
Hüseyn xan Şəkidən tüfəng istəmək babında ..... 25
Hüseyn xanın cavabı ..... 1, 15
Xah sultan xah dərvişi gəda bilittifaq ..... 62, 133, 141, 145, 151
Xan qızının Tehrana getməginə əfsus eyləmək babında ..... 25
Xeyli vaxtdır ayrılmışıq yar ilən ..... ...5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 30, 31, 34, 134 , 142, 146
Xublar arığından yarımaq olmaz ..... 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17,
18, 27, 30, 31, 34
Xublarda kı, zövqü səfa deyirlər ..... 4, 5, 6, 7, 9, 10, 13, 14,
16, 17, 18, 27, 31
Xubların yasəmən qoxulu zülfü ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Xudadan visali-cananə yetirməgi rica etmək babında ..... 25
Xumar gözlərini sevəndən bəri ..... ...7, 8, 9, 10, 13, 16, 17, 18, 30
Xumar-xumar baxmaq ..... 78
İçi əşrəfili bulud kimi saç ..... 54
İki danə əcəb xosrovi-şahi ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 16,
17, 18, 23, 24, 36
İki gözəldi bir-birindən növcavan ..... 3
İndən belə ölsəm, arzu çəkmənəm ..... 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13,
14, 16, 17, 18
İntizar çəkməkdən, yol gözləməkdən ..... 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18
İntizari-canan babında ..... 25
İşrət haqqında ..... 1, 15
Kaman qaş altında, al yanaq üstə ..... 32
Kəsibdir ..... 128
381
Molla Pənah Vaqif
Kim ki, sevdayi-səri-zülfi-pərişanə düşər ..... 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27,
30, 31, 35, 74, 85, 116
Kim ki, zövq istər büti-şirindəhan sevmək gərək ..... 2, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 12, 13, 16, 17, 18
Köçəri qadınları: (Molla Vəli Vidadiyə) ..... 47
Köksün açıb ağ qolların çirməsin ..... 54
Kür qırağı ..... 60, 80, 82, 84, 102, 109
Kür qırağının əcəb seyrangahı var ..... 54, 63, 65, 135, 136,
138, 143, 147, 149, 157
Kür kənarında məhbublar görməyib vətənini
və dilbərini arzu etmək babında ..... 25
Kür kənarının əcəb seyrəngahı olub sonası
olmamağa əfsus etmək babındadır ..... 25
Kür qırağınıın əcəb seyrəngahı var ..... 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18,
23, 24, 26, 27, 30, 31, 36
Kürk haqqında ..... 1, 15
Kürkü mədh və tərif etmək ..... 25
Qamətindən tubi xəcalət çəkir ..... 3, 10
Qarabağ içrə bir şair kəlimüllah Musadır ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 13, 14, 15, 1`6, 17, 18
Qasid, tezcə yardan gətir bir xəbər ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Qaynar gözlərindən, şux baxışından ..... ...1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 27, 31, 32
Qədəm basdın, sən səfalar gətirdin ..... 5, 6, 7, 8, 9, 12,
13, 14, 16, 17, 18
Qərib-qərib durduq biganələrtək ..... 174
Qəsdə çıxıb yar gəldiyin eşitmiş” ..... 54
Qəzəli-müstəzad ..... 1, 15
Qış günü qışlaqdı Qıraxbasanın ..... 54
Qış günü çünki dönər çox cənnətül məvayə kürk ..... 2, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 13, 16, 17, 18, 26, 27, 31, 74
Qızlar ..... 28, 35, 48, 122
382
 Biblioqrafiya
Qoşma ..... 60
Qurbanıyam mən ..... 67
Mehribanlıq görməyib bir məhliqadan küsmüşəm ..... ...1, 2, 5, 6,
7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16,
17, 18, 23, 24, 27, 30, 31, 36
Mədh və tərifi dilbər babında ..... 25
Mədhi dilbər babında ..... 25
Mədhi-dilbər və badəvuşluqla rəğbətin səbəbi babında ..... 25
Mədhi-dilbəri yetərham babında ..... 25
Mədhi-Zeynəb ..... 25
Məhbubənin getdiyi vaxt deyib ..... 1, 15
Məhbubun gəlişi münasibətilə ..... 1, 15
Məhəbbət və eşqi-canan əlində fayət iczü bacarlıq babında ..... 25
Məhəmməd Həsən ağa bağışladığı çuxanı tərif etmək ..... 25
Məhəmməd Hüseyn ağaya ..... 4
Mən cahan mülkündə mütləq doğru halət görmədim ..... 2, 4, 5, 6,
7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 26, 27, 29,
30, 31, 32, 33, 35, 40, 62, 165, 175
Mən olam, yar ola, əğyar olmaya ..... 116
Mən özüm çox kuzəgarı kimyagər eylədim ..... 27, 31
Mən sənə olmuşam didar aşiqi ..... 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Mən səni görməkdən ötrü bari bir gəz, ey sənəm ..... 176
Mən sənin bir aşiqi-biixtiyarın olmuşam ..... 29
Mən yenə xubların padişahından ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 13, 14, 16, 17, 18
Mənbəyi-cudü kərəmdən açılıb dürri-xoşab ..... 17
Məni qərq eylədi qəm dəryasına ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Mənim yarım gərək baxa bir mənə ..... 134, 142
Mənim yarım sığallanıb gələndə ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 14, 16, 17, 18
Mənzur budur bu dəli viranə dağılsın ..... 110
Mərhəba, sən bizə, ey türfə cavan, xoş gəldin! ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 27, 31
383
Molla Pənah Vaqif
Mərhaba, Tiflis imiş cənnəti dünya yerinin ..... 86, 161, 163,
Molla Pənah Vaqifin oğlu Əliağanın atasına cavabı ..... 1, 15
Molla Vəli Vidadi Vaqif ilə deyişməsi ..... 45
Müəşşərat ..... 36
Müəşşəri-müstəzadi-tamm nimtənə istəmək babında və ona layiq
olan dilbəranın ovsafı ..... 25
Müxəmməs....111
Müxəmməsi-müstəzad ..... 1, 15
Müxəmməsi-müstəzadi-tərcibənd ..... 1, 15
Mürəbbe müstəzadi tamm-Vaqif həzl təriqilə ..... 25
Müsəbbi sənətin Qarabağlu İbrahim xanın oğlu
Cavad xanın mərsiyəsi ..... 25
Müşaərələr ..... 4
Müşki çarqat kənarında xumar göz ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Nagahan bir dərdə düşdün olmadı dərman, Cavad! ..... 5, 6, 7, 8,
9, 11, 13, 16, 17, 27, 31
Namə, gedər olsan yarın kuyinə ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Naz ilə ta ol büti-ziba kəlisadan çıxar ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12,
13, 17, 18, 27, 29, 31, 33, 176
Nazlı dilbər, səni görcək dedilər. ..... 108
Neçün ağlayır ..... 28
Neyçün ağladın ..... 37
Neyləmişəm məndən üz döndəribsən ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Neylərəm, belə munun mən...iqbal içinə ..... 2, 4, 5, 7, 8,
9, 13, 16, 17, 18
Neylirəm belə bunun mən qemum iqbal içinə ..... 4
Nə baxırsan gözü qanlı hərami ..... 112
Nə qədər var isə buxaq və zənəxdan və yanaq ..... 10
Nə əcayib çuxadır bu, nə gözəl sovbi-şərif ..... 17
Nə gözəl sürmədən cila gətirdi ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
12, 13, 14, 16, 17, 18
Nə gözəldir bu cavanın camalı ... 7, 8, 9, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
384
 Biblioqrafiya
Nə xoşdur baş qoymaq bir güləndamın qucağında ..... 2, 4, 5, 7, 8,
9, 10, 13, 16, 17, 18, 27, 31
Nə qədər varisə buxaqü zənəxdanü yanaq ..... 11
Nədən küsüb təbi nazik olan yar ..... 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Niqabınəlasın örtə yüzünə ..... 4
Nimtənə haqqında ..... 1, 15
O şux qəmzələrin xəncər kipriyin ..... 3, 10, 12, 18, 34, 103, 175
O tubu baxışın yıxdı aləmi ..... 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18
O, şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin ... 4, 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17, 27, 31
Oğrun baxa-baxa, ey çeşmi- nərgis ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Ol mahi-münəvvər ki, səhərdən gedəcəkdir ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
11, 12, 13, 16, 17, 18
Olmayaydı belə səfərə çıxmaq ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
13, 14, 15, 16, 17, 18, 34
Olsun ..... 35, 164
Olur ..... 28
Ona güvənən bizik! ..... 171
Onun üçün uymaz qeyriyə könlüm ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
O şux qəmzələrin, xəncər kirpiyin ..... 11, 14
Ovsafi-dilbər babında ..... 25
Oynasın ..... 35, 37, 113
Öyünməsin kimsə, gözələm deyib ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12,
13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Öz dilbərinə paybənd olub sair dilbərlərə tərcih vermək ..... 25
Pəri ..... 35, 37, 67, 98, 102, 117, 119, 121, 124, 126, 164
Pəriyi dilbərin mədhi və onun mifariqətinə ədəmi-istitaət... ..... 25
Pəriyi-dilrubanın fələbeyi eşqi babında ..... 25
Rahi-eşqində sənin mən canü sərdən keçmişəm ..... 2
Rahi-eşqində sənin mən canü sərdən keçmişəm ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 13, 14, 16, 17, 18, 29, 34
Rudəki və Molla Pənah Vaqif ..... 33
385
Molla Pənah Vaqif
Saçın zəncirinə könül bağladım ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
12, 13, 14, 16, 17, 18
Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18
Saqqalı zəmm etmək haqqında ..... 1, 15, 25
Sallana-sallana dövlətxanadan ... 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18
Salmaq nəzərindən bəni cananə düşərmi? ..... 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Sevdayi-saçın, keçsə yüz il, sərdən üzülməz ..... 7, 8, 9, 11, 13,
14, 16, 17, 18
Sevdigim alaydı üzündən niqab ..... 7, 8, 9, 12, 18, 13, 14, 16, 17
Sevdigim, ləblərin yaquta bənzər ..... 23, 24, 36, 157, 166, 175
Sevdigim ..... 35
Sevdiyim, ləblərin yaquta bənzər ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,
12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 27, 30, 31, 32, 37
Sevirəm sevəni cani başımdan ..... 116
Seyr vəqti bir pərinin evində qonaq olub görməməgi... ..... 25
Səfalar gətirib, təşrif buyurdun ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Səhər-səhər əsən qiblə yelləri ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
10, 12, 13, 14, 16, 17, 18
Səhər-səhər həsrət ilən gəzirdim ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 30, 31
Səmən cismə sarılmaq, eyləmək bir qədr rahətlər ..... 18
Sən inci kimi hər bir edən dəmdə yaşanmaq ..... 46
Sən qönçə kimi hər bir edən dəmdə yaşanmaq ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8,
9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18,
23, 24, 27, 30, 31, 36, 37
Sən özünü kimə həmta tutursan? ..... 114
Sən sallanıb qabağımdan gedəndə ..... 54
Sənə ..... 35, 177
Sənin ey şux məlaikzada qurbanın olum ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11,
13, 14, 16, 17, 18
Sənin təki siyah telli, gül üzlü ..... 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18
Sənsən ..... 164
386
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Sənsən, ey nazənin, gözəllər şahı ..... 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, Tiflisin və valiyi-Tiflisin mədhində ..... 29
13, 14, 16, 17, 18 Tovuz kimi cilvələnə hər səhər ..... 10
Sərasər bir yerə yığılsa xublar ..... 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, Tuba boylum, qamətindi sərvü ərərdən gözəl ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
14, 16, 17, 18, 27, 31 11, 13, 16, 17, 18
Sərv boylum, bir çıx, görüm boyunu ..... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, Tutmuşam ..... 35
13, 14, 16, 17, 18, 167 Tutulmuş qəlbi birdən ahu-zarə ..... 53
Səsrasər bir yerə yığılsa xublar ..... 3 Tüfəng ..... 40
Sığallanıb-sığallanıb qara zülf ... 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 16, 17, 18 Tüfəng haqqında ..... 1, 15
Simi-səfənin zülfi-pərişan arasında ... 7, 8, 9, 10, 13, 14, 16, 17, 18 Üç yaşından beş yaşına varanda ..... 4
Siyah tel görmədim Kür qırağında ..... 37 Üzündən ol günəş rüxsar ta məcər çəkib durmuş ..... 2, 3, 4, 5, 6,
Siyah telli bir sənəmin ucundan ... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 16, 17, 18 7, 8, 9, 13, 16, 17, 18, 27, 29, 31
Siyah zülfün qəddin ilən bərabər ..... 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, Vaqif həqdən dilər lütfü-kərəmlər ..... 54
16, 17, 18, 27, 31 Vaqif ilə Əli ağa Alim ilə müşairə ..... 26
Siyahtel görmədim Kür qırağında ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, Vaqif ilə Vadadinin deyişməsi ..... 30, 51, 66, 87, 94, 95,
13, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 34, 36 96, 97, 99, 100, 101
Şahmar kimi gördüm saçın ucunu ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, Vaqif Vidadini keçən həmdəmlərin fövtinə təəssüf çəkmə,
11, 13, 14, 16, 17, 18 öz axirət günün ..... 25
Şalvar haqqında ..... 1, 15 Vaqifin əhvalını badi-səba cananə bildirməgini təmənna... ..... 25
Şalvar xahiş etməyin və şalvarın ovsafı babındadır ..... 25 Vaqifin Vidadiyə cavabı ..... 1, 15
Şədadi-ovsafi dilbəran babında ..... 25 Vaqifin Vidadiyə qocalıq vaxtı yazdığıdır ..... 1, 15
Şəhabəddin bəyin iqbalü bəxti müstədam olsun ..... 7, 8, 9, 10, 13, Vaqiflə Vidadinin deyişməsi ..... 1, 15
14, 16, 17, 18 Vali oğlunun mədhi ..... 1, 15
Şikayət ..... 1, 15 Valinin çeşmi çırağı, vəh nə türfə can imiş ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
Şikayətimdir ..... 28 13, 16, 17, 18, 27, 31, 32, 74
Şubhdəm gülzar içində çaldı bülbül ərqanın ..... 4 Valinin oğlu (İqlion) xanı mədh babındadır ..... 25
Ta gəlir gah-gah mənə badi-səbadan kağızın ..... 29 Ve Vidadi dər vəqti-Gəstən ağa Məhəmməd xan ..... 23
Tamam gözəllərdən səni baş bildim ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, Verdi ağa mənə bir çuxa ki, min donə dəyər ..... 2, 4, 5, 7, 8, 9,
14, 16, 17, 18, 27, 31 13, 16, 17, 18, 27, 31
Tellər bu gün ..... 28 Vəh bu bağın nə əcəb sərvi-dilaraları var ..... 4, 10, 17, 18,
Tədada-ovsafi dilbəran babında ..... 25 33, 172, 176
Təklif hər neçə ..... 3 Vəqtkən dəli olma, gəl eşit məndən ..... 26
Tərsa qızının tərifi ..... 1, 15 Vəsfi dilbər babında ..... 25
Tiflisi vəsf və valini mədh ..... 25 Vəsfi-dilbər ..... 1, 15
Tiflisin mədhində ..... 67, 74 Vətən xoşdur deyə, Vaqif, bizi çəkdin Salahliya ..... 9, 16
Tiflisin tərifi ..... 1, 15 Vidadi – Vaqif ..... 33

387 388
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Vidadi ilə deyişmə ..... 2, 6, 11, 63, 65, 71 Yenə məni yanar-yanar odlara ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14,
Vidadi ilə müşairə (deyişmələr) ..... 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 16, 17, 18, 26, 32, 33, 116
17, 26, 27, 31, 37 Yenə səni gördüm, bağrım oxlandı ..... 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13,
Vidadi ilə Vaqifin müşairəsi ..... .18 14, 16, 17, 18, 27, 31, 32
Vidadi Vaqifə zarafatla yazıb ..... 1 Yetər ..... 35
Vidadidən gələn kağız məni fərxəndəhal etdi ..... 1, 2, 5, 6, 7, 8, Yoxdur ..... 28, 35, 41, 52, 67, 74, 78, 81, 83, 90, 93, 98, 170
9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, Zeynəb ..... 37
23, 24, 27, 31, 34, 36, 85 Zər haşiyə al nimtənə üstündə ..... 10, 54
Vidadidən gələn kağızdan izhari-fərəh və cürur babındadır ..... 25 Zülfün başı taxtalanıb qabağda ..... 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
V.Vidadinin Vaqiflə deyişməsi ..... 120, 123, 125, 127, 14, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 36,
Vidadinin Vaqiflə deyişməsi ..... 75, 137, 139,
Vidadinin cavabı ..... 1, 15
Vidadiyə özinin eşqə dəvamına əşar edib və Vidadiyə
“qocalıbsan daha eşqə dəvamın yoxdur”-deyü təərrüzdür ..... 25
Vidadiyə məktub ... 39, 49, 52, 67, 74, 78, 81, 83, 90, 93, 98, 102
Ya rəbbi, bu şəhrə o üzü mah gələydi ..... 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11,
13, 16, 17, 18, 27, 31
Yaquta bənzər ..... 81, 83 90, 93
Yandırdın ..... 128
Yara şamama göndərmək babında ..... 25
Yarım nə gözəl geyinib, əlvan bəzənibdir ..... 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
11, 13, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Yarın məktubunun vəslindən izhari-fərəh və çeşmi-rövşənidir ... 25
Yasəmən tellərin, nərgis gözlərin ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
14, 16, 17, 18, 27, 31
Yaş on səkkizə yenicə yetmiş” ..... 54
Yay qaş bucağında, al yanaq üstə ..... ...1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 23, 24, 27, 31, 36
Yazıb bir namə göz yaşilə ol dildarə göndərdim ..... 7, 8, 9, 10,
11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 27, 31
Yeddi hamam, nə hamam ki, sərmənzili-hur ..... 32
Yenə bayram oldu xublar bəzəndi ..... 14, 16, 18
Yenə bayram oldu xublar evində ..... 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 17
Yenə də saqqal haqqında ..... 1, 15
Yenə qəhri keçib xublar şahinin ..... 9, 12, 13, 16, 18, 27, 31, 115

389 390
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Molla Pənah Vaqifin şeirlərinə bəstələnmiş Molla Pənah Vaqif haqqında yazan
mahnıların əlifba göstəricisi müəlliflərin əlifba göstəricisi

Bağlandı /mus.Ramiz Mustafayev .... 194 Abaşidze Q. ….. 407

Bahar gəlir/mus. Cahangir Cahangirov ..... 189 Abbasquliyev Ə. ….. 408
Bulud zülflü /xalq mahnısı ..... 198, 199 Abbaslı M. ….. 409
Durnalar /mus. Cahangir Cahangirov ..... 179, 186, 200, Abbaslı T. ….. 1141, 1157
Ey süsən sünbül /mus.Ramiz Mustafayev....194 Abbasov Ə. ….. 857
Gələydi /mus. Cahangir Cahangirov ..... 190 Abbasov H. ….. 1425
Görməmişəm /mus.Ramiz Mustafayev ..... 197 Abbasov İ. ….. 392, 410
Görünür/mus.Ramiz Mustafayev ..... 194 Abbasov M. ….. 411
Gözlərin /mus.Səid Rüstəmov ..... 188 Abbasov Y. ….. 412
Güllü qafiyə /mus.Ramiz Mustafayev ..... 201 Abbasov Z. ….. 1000
Heyran olmuşam /mus. Əşrəf Abbasov ..... .178, 180, 187 Abbasova A. ….. 1689
Hər nə desəm incimə sən sözümdən, gülüm Abbaszadə H. ….. 824
/mus. Ramiz Mustafayev ..... 202 Abdallı H. ….. 973
Könül bağladım /mus.Ağabacı Rzayeva....184 Abdullayev C. ….. 413, 414, 825
Küsmüşəm /mus.Ramiz Mustafayev ..... 191 Abdullayeva A. ….. 233
Oynasın /mus.Səid Rüstəmov ..... 192, 193, 195, Abram ….. 1547
Pəri /mus. Qəmbər Hüseynli ..... 181 Adıgözəl bəy M. ….. 321, 888, 889, 984
Sevdiyim /mus. Andrey Babayev ..... 182 Adil B. ….. 1426, 1427
Sevdiyim /mus.Ramiz Mustafayev .... 194 Adilov M. ….. 416, 901
Sevmişəm/mus.Ramiz Mustafayev .... 194 Ağamalı K. ….. 1428
Sənə /mus.Ramiz Mustafayev .... 194 Ağasəfa ….. 1429
Sərv boylum /mus.Ağabacı Rzayeva ..... 185 Ağasiyev F. ….. 417
Sonalar kimi /mus. Qəmbər Hüseynli ..... 183 Ağayev Ə. ….. 1333
Tellər /mus.Ramiz Mustafayev....194 Axundov A. ….. 418, 808, 1573
Vaqifi /mus.Ramiz Mustafayev ..... 203 Axundov M. /red.….. 215
Axundov M.F. ….. 241, 285, 325, 419, 581, 968
Axundov N. ….. 334, 902
Akimov B. ….. 1314

391 392
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Akimova E. ….. 1701 Baharlı H. ….. 439

Akopyan V. ….. 1564 Bajan M. ….. 440
Alacanyan S. ….. 420 Bakıxanov A. ….. 684
Allahmanlı M. …. 223, 1158, 1159, 1165, 1160, Baqi H. ….. 441, 442
1161, 1162, 1163, 1164 Baratoğlu B. ….. 1001
Allahverdiyev A. ….. 421 Baykov B. ….. 1317
Allahverdiyev E. ….. 1682 Bayram T. ….. 1553
Allahverdiyev S. ….. 974 Bayramov A. ….. 234, 443, 1142, 1172, 1650, 1676
Alməmmədov D. ….. 422 Bayramov Ə. ….. 238
Altman İ. ….. 1315 Bayramov Q. ….. 956
Anar ….. 1166 Berje A. ….. 243, 244, 444, 684, 580
Araslı H. .….. 207, 228, 280, 286, 287, 288, 289, 296, 297, Bədəlov E. ….. 445
298, 299, 300, 304, 305, 314, 315, 316, 322, Bəşirov Q. ….. 446
326, 327, 329, 331, 335, 338, 339, 340, 341, Bəşirov V. ….. 1173
342, 343, 347, 348, 354, 359, 360, 366, 367, Bəşirova H. ….. 1059
375, 379, 380, 386, 391, 395, 396, 397, 423, Borçalı E. /red.….. 209
424, 425, 426, 427, 428, 740, 756, 759, 765, Borçalı M. ….. 224
770, 772, 773, 777, 779, 792, 793, 798, 799, Brovka P. ….. 453, 454, 684
817, 826, 837, 838, 841, 842, 846, 847, 858, Budaqova Z. ….. 456, 828
929, 937, 938, 969, 924, 1270 Bulpesku R. ….. 659
Arif M. .. 290, 349, 429, 684, 809, 1271, 1272, 1316, 1416 Burrin İ. ….. 659
Arqon L. ….. 684 Cabbarlı N. ….. 961
Arzumanov V. ….. 430 Cabbarov H. ….. 457
Aslanov M. ….. 1357, 1358 Cabbarov M. ….. 1174
Aslanov V. ….. 431, 432 Cahangirov İ. ….. 205
Avalov E. ….. 843, 1552 Cahani Q. ….. 458
Azadə ….. 1058 Camalov K. ….. 1175
Azəri L. ….. 1169, 1170 Cami K. ….. 245
Babayev A. ….. 435, 1359, 1364, 1365 Cavanşir Ə. ….. 890, 921, 986
Babayev N. ….. 436, 437 Cəbrayılov İ. ….. 1035
Babayev Y. ….. 216, 1105, 1106 Cəfər M. ….. 1303, 1387, 1527, 1549
Bağırov Q. ….. 438 Cəfərli Y. ….. 1107, 1108
Bağırov Y. ….. 1353 Cəfəroğlu Ə.….. 580
Bağırova A. ….. 235 Cəfərov C. ….. 1523
Baharlı ….. 903, 985 Cəfərov İ. ….. 459, 1176

393 394
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Cəfərov M. ….. 1338 Dilbazi M. ….. 1431, 1432

Cəfərov N. ….. 215, 225, 232, 860, 881, 882, 891, 898, 899, Dudin M. ….. 483
904, 905, 906, 970, 971, 975, 1002, 1036, Dünyamalıyeva T. ….. 864, 865, 866, 867
1037, 1049, 1070, 1109, 1143, 1144, 1177, Elçin ….. 946, 947, 1110
1178, 1179, 1180, 1181 Eldarqızı Z. ….. 1182
Cəfərov T. ….. 460 Eminov A. ….. 1696
Cəfərova X. ….. 1569 Əbilov İ. ….. 487, 1654
Cəfərzadə Ə. ….. 350, 387 Əfəndiyev Ə. ….. 389, 489, 490
Cəlilov Ə. ….. 398 Əfəndiyev H. …. 320, 323, 330, 332, 336, 344, 351, 356,
Cəlilov S. ….. 461 362, 390
Cəmil A. ….. 219 Əfəndiyev P. ….. 223, 1111, 1112
Cəmil Ə. ….. 462 Əfəndizadə C. ….. 269
Cəmşidov C. ….. 1050 Əhməd V. /elmi red. ….. 224
Cəmşidov Ş. .. 361, 463, 464, 465, 466, 742, 757, 766, 1579 Əhmədov B. ….. 491
Cərulla qızı N. ….. 1023 Əhmədov C. ….. 774, 892, 1388
Ç. ….. 1304 Əhmədov H. ….. 216, 220, 1113
Çəmənli M. ….. 861 Əhmədov R. ….. 1550, 1644, 1668, 1678
Çəmənzəminli Y.V. .. 253, 276, 388, 684, 780, 976, 1251, Əhmədov S. ….. 987
1255, 1256, 1257, 1258, 1398, 1406, Əhmədov T. ….. 1433
1641, 1642, 1643 Əhmədova L. /tərtibçi ….. 226
Çilaya S. ….. 469, 684 Əhmədova S. /tərtibçi ….. 221
Çingizоğlu Ə. ….. 1024 Əhmədova S. ….. 1088
Çobanlı M. ….. 217 Əhmədzadə İ. ….. 1051
Çobanov M. ….. 468, 1025 Ələkbərli M. ….. 277, 492
D. ….. 291 Ələkbərov Ə. ….. 917, 1276, 1277, 1366
Dadaşova Z. /red.….. 221 Ələkbərov H. ….. 399
Dadaşzadə A. ….. 207, 209, 231, 236, 355, 368, 372, 381, Ələsgərov Ə. ….. 493
470, 471-476, 743, 767, 810, 811, 812, Əlibəyzadə E. ….. 345, 494, 495, 496, 497, 498, 745
813, 862, 863, 883, 1430 Əliməmmədoğlu H. ….. 746
Dadaşzadə M.A. ….. 1274, 1318, 1329 Əlimirzəyev X. ….. 775, 1038
Dağıstanlı İ. ….. 1275 Əlioğlu M. .. 393, 499, 500, 501, 801, 1039, 1040, 1041, 1407
Darbni A. ….. 477 Əlirzayev H. ….. 907, 1615
Dəmirçizadə Ə. ….. 800 Əlişanoğlu T. ….. 922
Dəmirli D. ….. 479 Əliyev E. ….. 502, 1434
Dəmirli M. ….. 955 Əliyev Ə. ….. 239

395 396
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Əliyev F. ….. 1435 Hacıyev Q. ….. 1116

Əliyev Heydər ..... 823, 936, 954, 1022, 1086, 1622, 1623, 1667 Hacıyev M. ….. 333, 337
Əliyev K. ….. 1114, 1183 Hacıyev R. ….. 518, 519
Əliyev M. ….. 237 Hacıyev T. ….. 520, 804, 805, 818, 1060, 1071
Əliyev S. ….. 1184 Harutyunyan M. ….. 1400
Əliyev Y. ….. 802 Heydər R. ….. 1439
Əliyeva A. /tərtibçi ….. 221 Həbibbəyli İ. ….. 1188
Əliyeva A. ….. 1185 Həbibov N. ….. 1440
Əliyeva D. ….. 503, 504, 505, 1514 Həmzətov R. ….. 521, 581
Əliyeva M. ….. 1186 Həsənov F. ….. 319, 1061
Əlizadə H. ….. 908, 909, 910, 988, 989 Həsənzadə N. ….. 900, 1554, 1685
Əlizadə S. ….. 506 Həsrətyan M. ….. 346
Əlqədiri M. ….. 507 Hidayətzadə İ. ….. 1319
Əmirxanoğlu İ. ….. 508 Hüseyn K. ….. 523
Əmirov F. ….. 509, 1252, 1436, 1517 Hüseyn M. ….. 1284, 1285, 1286, 1306, 1330, 1334,
Ənvər K. ….. 1305 1339, 1367, 1378, 1379
Ənvər Q. ….. 1278, 1279, 1280, 1281 Hüseynoğlu K. /elmi red. ….. 219
Ənvəroğlu H. ….. 972, 1632, 1669, 1670, 1683 Hüseynoğlu T. ….. 1618
Əsgərli Ə. ….. 510 Hüseynov A. ….. 524
Əsgərov Ə. ….. 511 Hüseynov Ə. ….. 1441
Əsilyazıçı H. ….. 661 Hüseynov F. ….. 1190
Əvəzoğlu İ. ….. 512 Hüseynov H. ….. 317, 684, 1538
Əyyuboğlu M. ….. 1655 Hüseynov Q. ….. 525
Əzimova X. ….. 1131, 1187 Hüseynov N. ….. 526
Əzizov Ə. ….. 513, 868, 1715 Hüseynov R. ….. 1042
Faruk A. ….. 1282, 1377 Hüseynov S. ….. 527
Fəna M. ….. 911, 990 Hüseynov Y. ..... 528, 1004, 1005, 1052, 1090, 1091, 1442, 1690
Fərəcoğlu H. ….. 1437 Hüseynova G. ….. 1191
Fərəcov S. ….. 1089, 1115, 1132 Hüseynzadə A. ….. 529
Fərmanoğlu T. ….. 514, 1438 Hüseynzadə H. ….. 1401
Fərzəliyev Ə. ….. 778, 781, 794, 803, 814, 815, 1529 Hüseynzadə L. ….. 530, 531
Fətullayev N. ….. 1283 Hüsеynоv Y. ….. 1006
Ginzburq R. ….. 1420 Xalid Ə. ….. 532
Hacıyev A. ….. 977 Хаnəmir ….. 962
Hacıyev D. ….. 1399 Xeyransa ….. 1192

397 398
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Xəlil Z. ….. 540 Kabarra N. ….. 659

Xəlilov Ə. ….. 400 Kamal R. ….. 1133, 1134, 1195, 1196
Xəlilov Q. ….. 229, 541, 542, 543, 1247, Kaseinov D. ….. 1148
1250, 1380, 1381, 1389, 1444, 1570 Kazımlı K. ….. 1026, 1074, 1656, 1697, 1698
Xəlilov N. ….. 544, 1092 Kazımov A. ….. 1583, 1597
Xəlilov P. ….. 545, 546, 1445, 1446 Kazımov M. ….. 1544
Xəlilov S. ….. 1043 Kazımova F. ….. 1197
Xəlilov T. ….. 1443 Kepeş K. ….. 659, 1456
Xəlilzadə F. ….. 1007, 1044, 1072, 1146, 1193, 1657, 1686, 1691 Kerbabayev B. ….. 557
Xəndan C. ….. 281, 291, 292, 1340 Ketsba S. ….. 1075
Xəzani M. ….. 912, 913, 991, 992 Kəlibəri Aşıq Əli. ….. 1382
Xəzri N. ….. 547, 1557 Kərimli K. ….. 983, 1645
Xudiyev N. ….. 927, 932, 939, 1073 Kərimli S. ….. 1093
Xuşşa Y. ….. 659, 1447 Kərimli T. ….. 1047
İbrahimov A. ….. 851, 1448, 1580 Kərimov Ə. ….. 558
İbrahimov M. ….. 548, 549, 550, 551, 747, 1368, 1408, 1449 Kərimov H. ….. 559, 748
İbrahimov S.….. 1544 Kərimov İ. ….. 1524
İbrahimova L. ….. 1530 Kərimov R. ….. 560
İlham Ə. ….. 1450 Kərimova S. ….. 1716
İnqilab ….. 1581 Klook A. ….. 659
İsayev İ. ….. 216, 220, 1118, 1119, 1120, 1121, 1122, 1123 Koçaryan S. ….. 561
İsgəndərov A. …. 552, 1287, 1288, 1289, 1290, 1424, 1451, 1452 Köçərli F. ….. 246, 247, 248, 260, 376, 562, 684, 795, 819, 979
İsgəndərova A. ….. 1453 Kürçaylı Ə. ….. 563, 1457
İsmayıl E. ….. 1147, 1194 Kürdöğlu H. ….. 1604
İsmayıl M. ….. 1454 Qabil İ. ….. 1458
İsmayılov A. ….. 553 Qacar Ç. ….. 934, 1076, 1687
İsmayılov Ç. ….. 893 Qafarova Z. ….. 1677
İsmayılov H. ….. 554 Qafqazlı Q.V. ….. 1679
İsmayılov İ. ….. 1582 Qarabaği M. ….. 914, 915
İsmayılov K. ….. 555 Qarabaği M.C. ….. 357, 895
İsmayılov M. ….. 918, 933 Qarabaği M.Y. ….. 218, 242, 948, 994
İsmayılov Ş. ….. 556 Qarabağlı Ə. ….. 565
İsmayılova N. ….. 1046 Qaraca B. ….. 1077
İsrafilov M. ….. 1455 Qaradaği H. ….. 566
Jalə ….. 662 Qaragözova E. ….. 1680

399 400
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Qaraxanoğlu M. ….. 981 Qurbanov P. ….. 1465

Qaraoğlu F. ….. 1149, 1150, 1202 Qurbanov Ş. ….. 382
Qarayev Ə. ….. 1203 Qurbanova İ. ….. 1204
Qarayev İ. ….. 567 Leviatov V. ….. 324
Qarayev T. ….. 1460 Libedinski Y. ….. 278
Qarayev Y. ….. 1135, 1605, 1704 Mahmud T. ….. 584, 1467
Qasımlı M. ….. 996 Mahmudov M. ….. 585
Qasımov X. ….. 1027 Mahmudova A. ….. 1126
Qasımov Ş. ….. 1124 Mamoyev F. ….. 586
Qasımzadə Q. ….. 829, 1369, 1461 Mansur T. ….. 1692
Qədimov Ə. ….. 1053 Mansurova Z. ….. 1136
Qədimova M. ….. 1520 Manukyan A. ….. 1336
Qədri F. ….. 1291 Mare L. ….. 661
Qəhrəmanov C. ….. 394 Mayılova E. ….. 587
Qəhrəmanov H. ….. 1462 Mehdi F. ….. 588, 1468
Qəniyev H. ….. 598 Mehdi H. ….. 204
Qoca F. ….. 568 Mehdixanlı T. ….. 1658
Qoldşteyn L. ….. 830, 1558 Mehdiyev H. ….. 1702
Qriqoryan S. ….. 570 Melkonyan M. ….. 870
Qubadov Q. ….. 1125 Məcidzadə A. ….. 1411
Qulak H. ….. 571 Mədətli N. ….. 1012
Qulak N.….. 580 Məhərrəmova P. ….. 590
Quliyev C. ….. 213, 852 Məlikova R. ….. 591
Quliyev X. ….. 572, 1463 Məmməd A. ….. 1571
Quliyev İ. ….. 573 Məmmədbağıroğlu Ə. ….. 949
Quliyev K. ….. 771 Məmmədbəyli S. ….. 871
Quliyev Q. ….. 574 Məmmədli F. ….. 839, 1565
Quliyev M. ….. 575 Məmmədli Q. ….. 592
Quliyev N. ….. 768, 776, 896 Məmmədli Ş. ….. 963
Quliyev R. ….. 1584 Məmmədov A. ….. 593, 594, 1208
Quliyev V. .….. 218, 1062, 1574, 1575, 1585 Məmmədov B. ….. 595, 919, 920
Quliyeva S. /tərtibçi ….. 226 Məmmədov C. ….. 596, 1518, 1521
Quluzadə M. ….. 373, 576, 577, 578, 579, 1370 Məmmədov D. ….. 597
Qurbanov A. .. 1248, 1383, 1390, 1391, 1402, 1409, 1410, 1413 Məmmədov E. ….. 1469
Qurbanov B. ….. 820, 831 Məmmədov Ə. ….. 598, 1586

401 402
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Məmmədov H. ….. 1545 Mustafayev R. ….. 1249, 1253, 1589

Məmmədov K. ….. 599, 760, 806, 832, 1693 Mustafayeva A. ….. 240
Məmmədov M. ….. 1421 Mustafazadə T. ….. 1056
Məmmədov N. ….. 600, 1587 Mübariz Ə. ….. 614
Məmmədov S. ….. 1013 Müctəhidzadə M. ….. 250, 928
Məmmədov Ş. ….. 940, 1624 Mükərrəmoğlu M. ….. 1223, 1224
Məmmədov V. ….. 821, 1470, 1551 Mümtaz S. ….. 256, 261, 282, 853, 998
Məmmədova A. ….. 601 Müşfiq Ş. ….. 1225
Məmmədova G. ….. 1625, 1626 Müştaq M. ….. 1606
Məmmədova Z. ….. 602 Müznib Ə. ….. 1065, 1066, 1067, 1068, 1069
Məmmədzadə K. ….. 213, 1572 Myakişev K. ….. 615, 1475
Mənafi M. ….. 603 Nağısoylu M. ….. 958
Mxarqrdveli S. ….. 604 Nağıyeva C. ….. 617
Mikayılov Ş. ….. 605, 964, 1209 Naxçıvanlı Ə. ….. 784
Miminoşvili R. ….. 872 Namazov Q. ….. 616
Mir Cəlal ….. 206, 1267, 1412 Nemətov N. ….. 619
Miralayev T. ….. 1588, 1600 Nemətzadə H. ….. 1417
Mirəhmədov Ə. ….. 783, 797 Nəbiyev H. ….. 620
Mirməmməd G. ….. 1210, 1706 Nəcəfoğlu C. ….. 621
Mirzə C. ….. 916 Nəcəfova M. ….. 211, 622
Mirzə Camal oğlu R. ….. 997 Nərimanov N. ….. 581
Mirzəyev Ə. ….. 606 Nərimanov N. ….. 684
Mirzəyev K. ….. 1531 Nəsibli M. ….. 623, 624
Mirzəyev M. ….. 607 Nəvvab M.M. ….. 252
Mirzoyan Ç. ….. 1559 Nəzirli Ş. ….. 923, 942, 1619
Mirzoyan S. ….. 830 Nəzirov T. ….. 625
Mömin P. ….. 1471 Nicat Ə. ….. 951
Muradov B. ….. 1414, 1472 Novruz C. ….. 848, 873
Muradov M. ….. 610 Novruzov T. ….. 1138
Musaxanlı A. ….. 270 Novruzova R. ….. 1646
Musayev D. /red.….. 217 Nuriyeva X. ….. 1094
Musayev Q. ….. 400, 1137 Nuriyeva İ. ….. 1139
Musazadə B. ….. 275 Ordubadi M.S. ….. 263, 264, 308, 404, 581, 628, 684
Mustafayev M. ….. 611, 612, 885, 1055 Oruc M. ….. 1510
Mustafayev P. ….. 1473 Orucov D. ….. 629

403 404
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Orucov Q. ….. 630 Rza X. ….. 1480, 1481

Osmanoğlu M. ….. 1719 Rzaquliyev E. ….. 1483
Papayan A. ….. 632 Rzaquluzadə M. ….. 295
Paşayev A. ….. 1127 Rzayev T. ….. 1482
Paşayev Q. ….. 874 Rzayeva H. ….. 647
Paşayev M. (bax Mir Cəlal) ….. 288, 384 Rzayeva Ç. ….. 1231
Paşayev S. ….. 633, 634 Rzazadə M. ….. 230, 358, 364, 370
Pavliy İ. ….. 227 Sabitay ….. 1672
Petrovıx M. ….. 635 Sadıq F. ….. 1614
Pənahov P. ….. 1477 Sadıq İ. ….. 1708
Pərvin ….. 1095 Sadıqov M. ….. 875
Pirsultanlı S.P. ….. 965, 1017, 1057, 1096 Sadıqova M. ….. 1607
Pişəvəri S. ….. 1532 Sadıqova Ş. ….. 1028
Plavnik A. ….. 1548 Salamoğlu T. ….. 1029
Poladoğlu R. ….. 638 Salmanlı R. ….. 1018, 1659
Porçxidze Ş. ….. 1566 Salmanov Ş. ….. 405
Priyev Y. ….. 639 Salmanova İ. ….. 1546
Rahim M. ….. 640, 761, 762, 763, 1307, 1478 Sarıvəlli O. ….. 648, 649, 650, 651, 1232, 1384, 1484, 1485
Rasimoğlu M. ….. 1229 Sarkizov N. ….. 1572
Rəfibəyli N. ….. 1293 Sarovlu A. ….. 876
Rəfili M. ….. 301 Selvinski İ. ….. 1392
Rəfili O. ….. 1128, 1700 Seyidov M. ….. 368
Rəfioğlu ….. 641 Seyidova S. ….. 1030
Rəhimov S. ….. 642 Seyidzadə Ə. ….. 653
Rəhman K.Ə. ….. 659 Seyidzadə S. ….. 1320
Rəhmanzadə F. ….. 1533 Səadət ….. 1627, 1628
Rəsulov Q. ….. 1403 Səfərli Ə. ….. 654, 833, 943, 959, 960, 1031, 1103
Rəşidov Ş. ….. 679 Səfərov C. ….. 1360, 1361, 1525
Rəşidzadə L. ….. 1567 Səfərov E. ….. 1233
Rizvan Ə. ….. 1418 Səfərov H. ….. 655
Ruhulla S. ….. 1294 Səfərov M. ….. 944, 952
Rüstəm S. ….. 643, 1479, 1560 Səfərov Ş. ….. 1534
Rüstəmov F. . 220, 644, 216, 1097, 1098, 1099, 1100, 1101, 1102 Səfiyev Ə. ….. 764
Rüstəmov İ. ….. 645 Səfiyev F. ….. 656
Rüstəmova A. ….. 966, 1230 Səlimov B. ….. 657
Rüstəmzadə R. ….. 646 Səməd A. ….. 1617

405 406
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Səmədoğlu V. ….. 877, 1633 Şuşinski F. ….. 674, 840, 845, 886, 945
Səmədov Ə. ….. 658 Şükürlü Ə. ….. 675
Səmədov Z. ….. 1327, 1397 Şükürov Ə. ….. 1242
Səmədova Ü. ….. 1694 Şükürov S. ….. 676
Səmədzadə H. ….. 275 Şükürzadə Ə. ….. 206, 302, 1323
Sərxanlı S. ….. 1660 Tağıyev R. ….. 1535
Sərkisov N.A.….. 213 Tahir K ….. 659
Sərvaz ….. 1032, 1674 Tahirzadə Ə. ….. 816
Soltan ….. 1235 Talib ….. 1590
Soltan R. ….. 1234 Talışlı M. ….. 677, 678
Soltanlı N. ….. 1268, 1295 Teymuroğlu Ş. ….. 1490
Streşnyova T. ….. 663 Təhmasib M. ….. 680
Sultanlı Ə. ….. 1393 Tələt Ə. ….. 1308
Sultanov M. ….. 664, 854 Tixonov N. ….. 581, 681
Sultanova M. ….. 1236, 1237, 1238 Turabov H. ….. 1591
Surkov A. ….. 665, 666 Turabov S. ….. 1491
Süleymanlı Ş. ….. 1033 Udval S. ….. 679
Şaginyan M.….. 580, 1321 Vahabzadə B. ….. 1422, 1563
Şahtaxtı S. ….. 1239 Vəfalı A. ….. 708
Şahverdiyev Z. ….. 1240, 1241 Vəkil Ə. ….. 880, 1536
Şaiq A. ….. 251, 255, 258, 262, 265, 266, 268, Vəliyev Ə. ….. 1301
271, 318, 667, 785, 786, 787, 1722 Vəliyev H. ….. 709
Şakir S.Z. ….. 957, 1080 Vəliyev K. ….. 754
Şamilov Ə. ….. 822 Vəliyev M. ….. 1362
Şarafutdinov O. ….. 662 Vəliyev R. ….. 1084, 1085
Şeyda S. ….. 1675 Vəliyev V. ….. 710, 711, 887
Şərif Ə. ….. 306, 309, 328, 671, 878, 1337 Vəliyeva G. ….. 712
Şərifzadə S. ….. 1489 Vəzirov C. ….. 1593, 1653
Şıxlı İ. ….. 879 Vəzirov H. ….. 249
Şıxzamanov C. ….. 830, 1561 Vəzirov N.B. ….. 581
Şirəliyev M. ….. 672 Vəzirova L. ….. 1620
Şirvani ….. 1269 Vidadi ….. 1262, 1263, 1264, 1265, 1266, 1310, 1311, 1312,
Şirvani Ağa Məsih ….. 1259 1344, 1349, 1351, 1354, 1363, 1371, 1372, 1373,
Şmide Ə. ….. 751, 752, 758 1374, 1395, 1404, 1500, 1501, 1502, 1503, 1540,
Şulkin K. ….. 1322 1541, 1542, 1543, 1610, 1611, 1612, 1681, 1634,
Şuşalı İ. ….. 1661 1635, 1636, 1637, 1638, 1662, 1663, 1664, 1721

407 408
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Vurğun S. ….. 684, 714, 769, 982, 1021, 1130, 1254, 1261, 1302,
1313, 1341, 1342, 1345, 1346, 1347, 1348, 1350,
1352, 1355, 1375, 1376, 1386, 1405, 1415, 1423,
1504, 1516, 1522, 1526, 1537, 1568, 1578, 1594,
1595, 1602, 1603, 1613, 1621, 1631, 1639, 1640, Альфавитный указатель произведений
1647, 1648, 1649, 1665 Молла Панах Вагифа
Vüsal B. ….. 935, 1720
Yaar K. ….. 679 Книги
Yaqub Z. ….. 1596, 1616
Yaqubov Y. ….. 715 В разлуке с милой ….. 1730
Yarəhmədov M. ….. 716, 717, 718, 836 Избранные стихотворения ..... 1723
Yaşar Q. ….. 1419 Лирика ..... 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729,
Yenikolopov İ. ….. 684
Yerevanlı Ə. ….. 385 Альфавитный указатель произведений,
Yeromiç F. ….. 1325 опубликованных в сборниках и периодических
Yolçuyev M. ….. 719 изданиях
Yusif V. ….. 279
Yusifov X. ….. 406, 755 А что ж на Куре не видать темноперых
Yusifov M. ….. 728 /пер.В.Кафаров ..... 1730, 1835
Zabit Ş. ….. 659, 661 Ага мне подарил чоху
Zakir ….. 1260 /пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Zalesski V. ….. 1343 Амбра кудрей твоих сводит меня с ума
Zamamov A. ….. 729, 730, 731, 732, 733, 789, 807, 1396 /пер.В.Луговского ..... 1789, 1831
Zaryan N. ….. 679 Ангел мой жестокосердый
Zeynalov H. ….. 1326, 1356 /пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1729
Zeynalov Q. ….. 734, 735 Ах, лучше бы не было этой поездки!
Zeynalova F. ….. 736 /пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Zeynalova H.A. /red.….. 211 Ах, томленье по ней смертным сном убивает меня!
Zəkəriyyə N. ….. 659 /пер.М.Замаховской ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1797
Zəkiyev F. ….. 737 Беда с неразумной, с кокеткой шальной!
Zəkiyev İ. ….. 738 /пер. Т.Спендиаровa ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Zərbəliyev İ. ….. 1528 Берега Куры студеной
Zərgərov M. ….. 739 /пер. Т.Стрешнева ... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729, 1789, 1863
Zülfüqarov İ. ….. 1327, 1397 Бродя в саду, в тоске изнемогая
Zümrüd ….. 953 /пер. Т.Спендиаровa ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729, 1831

409 410
 Biblioqrafiya
В бездну горя
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729, 1863
В жгучих пытках
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
В Карабахе чтят поэта /пер.В.Кафаров ..... 1730
В очах твоих, что, как огни, горят
/пер. П.Карабана ..... 1723, 1724, 1729
В разлуке с милою
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729, 1789, 1831
В ракушке рта жемчужины зубов
/пер. А.Старостина ..... 1724, 1729
В чем я виновен, милая скажи?
/пер. Т.Стрешневой ... 1724, 1727, 1728, 1729, 1789, 1826, 1831
Вагиф и Видади (отрывки)
/перевод Л.Длигач ….. 1723, 1724, 1729, 1798, 1831
Вагиф и Видади /пер. Д.Бродского ..... 1863
Вагиф, не задирай Мамедхан бека /пер.В.Кафаров ..... 1730
Ветерок рассветный /пер. М.Петровых ..... 1723, 1729
Взглянула – и дотла меня сожгла
/пер. А.Шпирт ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Видади, как меняются вдруг времена, - погляди
/пер. В.Кафаров … ..... 1730, 1839
Видади, ты на черствые эти сердца погляди
/пер. В.Потапова .... 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1788, 1831,1863
Вновь ты здесь
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Возлюбленную, чье лицо – цветущий мак…
/пер. М.Замаховская ..... 1723, 1729
Вокруг лица, подобного луне
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Вот она, хороша, как луна
/пер. М.Замаховская ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Все домой вернулись к ночи…
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1788, 1831
Все очи проглядеть /пер. Э.Гаджиев …..1833
411
Molla Pənah Vaqif
Все пройдет, а все же красота /пер.В.Кафаров ..... 1730
Вспомнил /пер. М.Замаховская ….. 1824
Всю ночь мечтая о тебе
/пер. В.Потапова ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1797, 1840
Выходишь, блистая, - и солнце с луной… ..... 1730, 1834
Где б встретиться с красоткой
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1729
Глаза твои хмельные полюбив /пер.В.Кафаров … ..... 1730
Головой к груди прижаться и на миг познать забвен
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1729, 1848
Губительным огнем я снова объят
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1729
Даже умереть не жаль от ныне /пер. В.Кафаров … ..... 1730
Два царственно-пышных, прекрасных плода
/пер.В.Кафаров ..... 1730, 1836
Две красавицы подруги
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1729
Двух красавиц я славлю-молодость им дана…
/пер. В.Луговского ..... 1788
Деву прекрасную я полюбил
/пер. А.Старостина ..... 1724, 1725, 1727, 1728
Дейишмэ /пер.В.Кафаров … ..... 1730
Душистые, нежные кудри твои
/пер.Т.Стрешнева ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1841
Дыханье юга – ветерок зари
/пер. В.Любин ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729
Едешь в Грузию ты? Есть красавица там
/пер. Ш.Гатова ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1863
Ее ресницы поражают насмерть /пер.В.Кафаров ..... 1730
Если б снова красотка
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Если бы в укромном уголке
/пер. М.Петровых .... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729,
1789, 1831
412
 Biblioqrafiya
Если ищешь услады
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729, 1797
Если красное надев, ты сойдешь в цветник
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1727
Если кто влюблён вневежду
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1822
Если любишь
/пер.Т.Спендиарова .... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727,
1728, 1729, 1831, 1842
Если милая приходит, с чем сравнится счастье это?
/пер. Т.Стрешневa ..... 1724, 1725, 1729
Если, красное надев
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729
Жасмин кудрей
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Женщина, что сердцем хороша
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728,
1729, 1789, 1831, 1843
Журавли /пер. В.Луговского ..... 1823, 1824
Забыл я бога, верой пренебрег
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729, 1844
Задержите в полете удар крыла
/пер. В.Луговского ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729,
1828, 1832, 1845, 1789, 1831, 1863
Зеленые, как изумруд, шальвары
/пер. В.Потапова ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Зубы – что жемчуга /пер. В.Бугаевский ..... 1723
Игит /пер. Т.Стрешнева ..... 1824
Из бутона юной розы /пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1729
Извела меня тоска /пер. А.Големба ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Из-под вуали
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Искусно подведенные сурьмой…
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
К цепям твоих кос привязался душой /пер.В.Кафаров .... 1730
413
Molla Pənah Vaqif
Как долго не вижу отрады моей /пер. В.Кафаров ..... 1730
Как прекрасна любимая пери! Она нарядилась
/пер. Л.Длигача ..... 1729
Как прекрасна любимая пери!
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725
Как стая горделивых лебедей… ..... 1730, 1837
Как я счастлив, что вновь ты явилась ко мне!
/пер. Л.Длигача ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1979
Кареглазая, стройней, чем кипарис
/пер. Б.Лебедев ..... 1723, 1724, 1729, 1729, 1789, 1831
Когда в пурпурный шелк облачена
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1727
Когда спешишь, потупя взор, закрыться, как бутон
/пер. Д.Бродского ..... 1723, 1724, 1729, 1863
Когда ты моешь волосы /пер.В.Кафаров ..... 1730
Когда, в пурпурный шелк облачена
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1728, 1729
Кончик локона, жалу подобный змеи
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1724, 1729
Копна сиренью пахнущих волос /пер.В.Кафаров ..... 1730
Красавица, чье тело мрамора белей
/пер. П.Карабан ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Красавицу долго я в мире искал
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1726, 1727, 1828
Красотка, чьи кудри, как перья, легки
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1724, 1729, 1863
Красотки на байрам сошлись опять
/пер.В.Кафаров ..... 1730, 1837
Кромка шали, точно алый лепесток
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729
Кто в Джеваншире сочинит хотя б один красивый бейт
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1724, 1725, 1825, 1846
Кто заболеет любовью к рассыпанным локонам
/пер. В.Державина ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1847
Кудрей твоих амброй повеяло утро /пер.В.Кафаров ..... 1730
414
 Biblioqrafiya
Кудри-тучи, а лицо-луна /пер.В.Кафаров ..... 1730
Кумир мой, услышать твою соловьиную речь я хочу!
/пер. В.Потаповой ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Любимая, уста твои горят
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729, 1863
Мамедхан-бек, гродоначальник славный /пер.В.Кафаров ... 1730
Меня опали подвергать /пер.В.Кафаров … ..... 1730 , 1836
Милая, -за что, не знаю, - рассердилась на меня
/пер. М.Петров ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1797
Мне красавиц таких не видать во сне
/пер. М.Петровых .... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729,
Мне нравится в этом саду кипарис и платан
/пер. В.Потаповой ..... 1723, 1724, 1729
Много дев на свете есть /пер. Т.Спендиарова ..... 1723
Моя лукавая луна исчезнет поутру
/пер. А. Голембы ... 1723, 1724
Мужчине в худосочной мало прока /пер. В.Кафаров ..... 1730
На горе нам ты занемог, недуг неизлечим, Джавад!...
/пер. Т.Стрешнева ..... 1724, 1725, 1729
На луну не видя от нее /пер.В.Кафаров … ..... 1730
На прекрасную пери, что схожа с прозрачной луной
/пер. Л.Длигача ..... 1724, 1723, 1729
На свадьбу, на веселый той
/пер.Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1849
Над Курой красавиц не увидишь
/пер. А.Старостина ..... 1724, 1725, 1726, 1789, 1824
Надо золотом светлым расшить нимтене воротник…
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Нам та, что слывет образцом доброты
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Нанесла ты мне много мучительных ран
/пер. В.Потапова ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1797, 1850
Наплачетесь, глаза, в разлуке с милой
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Напрасно жду хороших я вестей
415
Molla Pənah Vaqif
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Настал байрам – как быть, не понимаю /пер.В.Кафаров ... 1730
Наступает байрам-да не знаю, как быть?
/пер.П.Панченко ..... 1789, 1826, 1831
Наступил байрам. Как нам быть теперь?
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728,
1729, 1826, 1827, 1851, 1862, 1863
Не к лицу игиту зависть
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1788
Не могу тебе поверить, если б даже захотела
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1727, 1728, 1729, 1863
Не налюбуюсь красотой твоей
/пер. М.Петров ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727,
1728, 1729, 1789, 1828, 1831
Не уходи, о юная моя /пер. А.Старостина ..... 1724, 1727, 1728
Не чванься дивной прелестью своей
/пер. М.Замаховская ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Не чуждайся меня! Пусть иные болтливы
/пер. М.Петрова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Нежнее ангела, стройней тубы
/пер. М.Петров ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Нет в мире радости тому, кто с милой разлучен…
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1729, 1789,
Нет в тебе недостатков, ты всем хороша
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726
Нет в тебе, ты всем хороша /пер. Т.Спендиарова ..... 1729
Нет никому я сердца не отдам /пер. В.Бугаевский ..... 1723
Нет, недостаточно красавицею быть
/пер. А.Старостина ... 1724, 1725, 1727, 1728, 1729, 1789, 1831
Нет, никому я сердца не отдам
/пер. В.Бугаевский ..... 1724, 1727, 1728, 1729
Никакой иной не увлекусь… ..... 1730
Ножи ресниц вонзая нам в сердца
/пер. с азерб. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727,
1728, 1729, 1789, 1831
416
 Biblioqrafiya
О если бы я разум не терял /пер. М.Петров …..1828
О красавица! Губ твоих сладок шербет
/пер. В. Любин ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729
О пленительная, ты
/пер. Т.Спендиаровой ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
О родинке нежной мечтаю и ночью и днем
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1729
О Сафия, пою – и голос тих
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729, 1852
О смеющаяся роза, я в разлуке кровью плачу…
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1729
О создавший Мекку и Медину /пер. Т.Спендиаровой ..... 1726
О ты, с лицом прелестной пери
/пер. М.Замаховская ..... 1723, 1724
О ты, что так же зла, как хороша
/пер. Т.Спендиарова ... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1789, 1831, 1853
О ты, чья грудь как снег бела
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729
О, было б место, где совсем одни
/пер. В.Державин ..... 1789, 1831
О, создавший Мекку и Медину
/пер. Т.Спендиарова ... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729, 1789, 1831
Обдала огнем меня разлука /пер.В.Кафаров ..... 1730
Она, чей взгляд – небесный гром /пер.В.Кафаров ..... 1730
Опять байрам. В домах – как в цветниках
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Остановите крылья не надолго /пер.В.Кафаров ..... 1730
Палач моей души, судьбы моей тиран
/пер. В.Любин ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729, 1789, 1831
Перед красавицей с улыбкой неземной
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Пери, к тебе шел я без опаски
/пер. М.Петровых ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Подобна луку бровь твоя, щека смугла
/пер. Т.Стрешнева .... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
417
Molla Pənah Vaqif
Попав к любимой /пер. Т.Спендиарова ..... 1723
Попав к любимой, о письмо, со стоном
/пер. Т.Спендиаровой ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Прелесть гурий в белом теле
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729
При встрече с лунноликой
/пер. Т.Спендиарова ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1863
Приглядны берега Куры на диво /пер.В.Кафаров ..... 1730
Ради той, чья лесть сладка
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Разбойница, убийца, кровопийца /пер.В.Кафаров ..... 1730
Разделил прямой пробор волосы твои
/пер. Т.Спендиарова ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Ранила в сердце меня сгоряча
/пер. П.Карабан ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Расставшись с той, что фиалке под стать /пер.В.Кафаров ... 1730
Розоволикая моя, прикрыв лицо платком, стоит
/пер. А.Големб ..... 1723, 1724, 1729
Румяней мака, лилии белей /пер.В.Кафаров ..... 1730
С нетерпеньем жду гонца
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729
С тех пор как образ твой с моих сокрылся глаз
/пер. П.Карабан ..... 1724, 1729
С тех пор уж протекло немало долгих лун
/пер. В. Потаповой ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1828
С тех пор, как образ твой /пер. П.Карабан ..... 1723
Сафия! Конец пришел разлукам /пер. В.Кафаров ..... 1730
Свадьба в полном сборе, только ты /пер. В.Кафаров ..... 1730
Свет очей моих ясный – от милой письмо
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1729, 1788
Своей весенней красотой
/пер. В.Державин ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1854, 1863
Сгорела вера – нет ее во мне
/пер. М.Замаханский ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1831
418
 Biblioqrafiya
Скажи любимой, ветер утра
/пер. М.Замаховский ... 1723, 1724, 1725, 1729, 1797, 1822, 1863
Скажи мне, ветер предрассветный, та
/пер. Н.Чуковский .... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729, 1789, 1831
Скажи, чем обидел любимую я?
/пер. Н.Чуковский .... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Слезами написал газель /пер.В.Кафаров ..... 1730 , 1834
Словно уточек изумрудный строй /пер.П.Панченко ... 1789, 1831
Сходит к нам она
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729, 1797
Такой возлюбленной, как ты прекрасной, не найти
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Твое неотразимое обаянье /пер.В.Кафаров ..... 1730
Твой взгляд кокетливый
/пер. А.Шпирт ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Твой стан – кувшин из хрусталя /пер.В.Кафаров ..... 1730
Твой стан – кувшин, а тело – что хрусталь
/пер. А.Старостина ..... 1724, 1729, 1863
Твой стан – кувшин /пер. М.Замаховская ..... 1723
Твой стан прекрасный покорил весь свет…
/пер. А.Шпирт ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1728, 1729
Темноглазая гонит меня в сердцах
/пер. М.Петров ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1831, 1855
Тоской томим, айвы я стал желтей
/пер. В.Любин ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Точеное лицо и грудь крутая /пер.В.Кафаров … ..... 1730
Точно уточки легки, раз из-за реки
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1729, 1834
Ты – ангела родная дочь. Мне жизни для тебя не жаль…
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1729, 1797
Ты – гибкая туба, в саду ты, словно кипарис, стройна
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1724, 1729
Ты – дикая роза, твой рот – бутон
/пер. А.Старостина ..... 1727, 1728
419
Molla Pənah Vaqif
Ты всех затмила дивной красотою
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Ты вся свежа и ароматна /пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1729
Ты дикая роза, твой рот – бутон /пер. А.Старостина ..... 1724
Ты должен кареглазой угадить /пер.В.Кафаров ..... 1730
Ты затмеваешь блеск светил, о ангел мой
/пер. Т.Стрешнева ..... 1723, 1724, 1725, 1729,
Ты исподволь глядела на меня /пер.В.Кафаров ..... 1730
Ты Кааба, Кербела, Мекка, Медина моя!
/пер. В. Луговского .. 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1789, 1831, 1856
Ты любишь – давай же друг к другу прильнем
/пер. В.Кафаров ..... 1730, 1838
Ты меня сторонишься? Не надо /пер.В.Кафаров ..... 1730
Ты мила, как луна, ты свою доброту принесла
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Ты моешь волосы. От них
/пер. Т.Стрешнева ... 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1857, 1863
Ты нежнее всех красавиц, и стройна, и высока!
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1729, 1858
Ты отнимаешь жизнь
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1727, 1729
Ты превращаешься зимой в усладу рая, шуба
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Ты с грудью лебединой, с чащей кос
/пер. М.Замаховский ..... 1724, 1729
Ты снизошла ко мне, мой дом посетил
/пер. М.Петров ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Ты солнца младшая сестра
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1725, 1726
Ты стрелы-ресницы… /пер. Т.Спендиарова ..... 1723
Ты цветок, но нежнее тебя не бывают цветы
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1724, 1729
Ты, с грудью лебединой /пер. М.Замаховский ..... 1723
Ты, стрелы-ресницы мне в сердце вонзив
/пер. Т.Спендиарова ..... 1724
420
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Увидев лик твой, вмиг о солнце и о луне я вспомнил /пер. Ю.Фидлер ..... 1723, 1729
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1859 Я очень рад был получить твое письмо
Удешь в Грузию ты? Есть красавицы там /пер. Ш.Гатов ... 1831 /пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1729, 1788, 1831
Удивляются розы румянцу и нежности щек Я правду искал, но правды снова и снова нет
/пер. Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1729 /пер. К.Симонова ..... 1723, 1724, 1725, 1727, 1729, 1797,
Уподоблю яхонтам уста /пер.В.Кафаров … ..... 1730 1829, 1831, 1832, 1861, 1863
Ушедшие пришли, моя же радость /пер. В.Кафаров ..... 1730 Я снова из многих цариц красоты /пер.В.Кафаров ..... 1730
Царица правды, ты сюда пришла, как свет в ночи Я средь красавиц первой счел тебя /пер.В.Кафаров ..... 1730, 1834
/Л.Длигач ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729, 1797 Я уже собрался было /пер. В.Кафаров ..... 1730
Чужими друг другу мы стали давно Я утром грустил, одиноко блуждая /пер. В.Кафаров ..... 1730
/пер. Т.Спендиарова ..... 1723, 1724, 1725, 1726, Я – твой преданный раб. Неужели отвергнешь меня
1727, 1728, 1729, 1789, 1831, 1860 /пер. Л.Длигача ..... 1831
Шаль шуршащая чернеет на кудрях твоих
/пер. А.Голембы ..... 1723, 1724, 1729
Щеки твои, словно маковые лепестки
/пер. В.Державин ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1729
Эй, вы, посетители свадьбы
/пер. Т.Спендиарова ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1863
Эй, приятель, как чудесно расцвела твоя сестра!
/пер. М.Петров ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Я – твой преданный раб. Неужели отвергнешь меня
/пер. Л.Длигача ..... 1723, 1724, 1729, 1788
Я весь – ожиданье, я глаз не свожу /пер.В.Кафаров ..... 1730
Я влюблен, свиданья жажду сам не свой
/пер. Т.Стрешневой ..... 1724, 1727, 1728, 1729
Я душу за тебя отдать бы рад
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1724, 1727, 1728, 1729
Я ждал тебя, и ты пришла, и радость принесла с собой!
/пер. Т.Стрешнева ..... 1724, 1725, 1789
Я красавицу видел – подобной ей нет
/пер. М.Замаховский ..... 1723, 1729, 1863
Я мечтой к кудрям прикован, ароматным, как цветок…
/пер. Т.Стрешневой ..... 1723, 1724, 1725, 1729
Я над Курой не видел чернокудрых /пер. М.Замаховской .... 1863
Я над Курой не видел чернокудрых

421 422
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Бугаевский В /пер. ... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Бурин И. …… 2106, 2137
Бюль-Бюль М. ….. 1896
Варт Р. ….. 1920
Алфавитный указатель авторов, Векилов А. ….. 1993
писавших о Молла Панах Вагифе Велиев С. ….. 2006
Видади …… 1974
Аббасов И. ..… 1979 Вургун С. ….. 1865, 1866, 1867, 1868, 1868, 1874, 1876, 1877,
Абдель Рахман Г. ….. 2106 1898, 1906, 1907, 1909, 1922, 1943, 1951, 1956, 2164
Абдуллабекова Г…… 2202 Выппеску Р. ….. 2106
Абдуллаева У. ….. 2204 Гаджиев М. …… 2012
Абдулрагимов Р. ….. 2174 Гатов А. /пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Адалис А. /пер. …… 1865, 1866, 1869, 1917 Гашимов Ф…..2013
Алекперов А. …… 1893 Гели Абдель Рахман ….. 2014
Алибекова Г. …… 2161 Глан Д. ….. 1894
Алиева Г. …… 2211 Гликштейн Д. …… 1899, 1910, 1933
Алиева Д. …… 1963, 1983, 1984 Голубев М. ….. 2144
Альтман И. ….. 1864, 1903 Гольдштейн Л. ….. 2165
Антокольский П. /пер. …… 1755, 1985 Гопанюк С. ..… 2015
Араслы Г. …… 1904, 1986 Гранин Ю. …… 1908, 1911, 1912
Арзуманов В. …… 2153 Граши А. /пер. ….. 1948
Ариф М. …… 1894, 1950 Григорян С. ….. 2016
Асланов В. …… 1987, 2171, 2179 Гулиев Г. …… 2200
Ахвердиев Г. …… 1988 Гулиев Дж. .…… 1880, 2184
Ахундов И. …… 1989 Гурвич В. ….. 1956
Ахундов М.Ф /пер. ..… 1731 Гурунц Л. …… 1908
Ашрафи М. ….. 1939 Гурьян Т. /пер. ….. 1948
Бабаев Г……1990, 1991 Дагестанлы И. …… 2017
Багдатьев Л. ….. 2151 Дадаш-заде А. ….. 1871, 1872, 1882, 1964, 1965, 1969, 1975,
Баруздин С. ….. 1992 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024, 2025, 2187
Берже А. ….. 1886 Дадашзаде М…..2188
Бертенсон М. ….. 1940 Дашевский Ю……1958
Беюк Т. ….. 2135 Державин В. /пер. ….. 1742, 1750, 1758, 1775, 1789, 1808
Богуславский В. ….. 1941, 2162 Джаваншир А./ пер. …… 1733, 1734, 1739
Болдырев А. …… 1993 Джафарзаде А. …… 1978, 2028

423 424
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Джафаров Д. …… 2029 Коварро Н. ….. 2106

Джафаров Н. …… 1885 Кочарлинский Ф. …… 1887, 1888, 1889
Длигач Л. /пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, Курбанов Ш. ….. 1977
1763, 1764, 1769, 1788, 1797, 1798, 1815, 1816, 1818 Кюрчайлы А. …… 2046
Ениколопов И. …… 1892 Лебедев Б./ пер. .… 1754, 1757, 1789, 1795
Ениколопов, И. …… 2030 Луговский В. /пер. ….. 1740, 1741, 1743, 1744, 1745, 1746,
Завит Ш. ….. 2106 1747, 1749, 1751, 1752, 1760, 1761, 1764, 1765,
Закиев Ф. ..… 2031, 2032, 2151 1777, 1779, 1788, 1789, 1790, 1794
Залесский В. …… 1890, 1945 Лукьянова, С. …… 2141
Заманов А. …… 2033 Любин В. /пер. ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727,
Замаховская М. /пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1789, 1810
1728, 1729, 1780, 1797, 1812, Ляпеш Г. ….. 2106
Зейналова К. …… 2034 Мамед А. …… 2048
Зейналова С. …… 2146 Мамед Р. …… 2049
Зекерья Н. ….. 2106 Мамедзаде К. …… 1880
Зискинд Г. …… 2213 Мамедзаде С. …… 2050, 2201
Ибрагимов М. …… 2036 Мамедов Д. …… 1936
Иванов С. …… 1908 Мамедов М. …… 1959
Иманов Д. …. 2038 Мамедов Н. …… 2199
Искендерзаде М. ….. 2160, 2205, 2206 Махмудова А. …… 2207
Искендеров А……1900 Меликсетян С. …… 1960
Искендерова А……2039 Мехдиев X. …… 2208
Ислам А……2209 Мехтиев Г. ….. 2051
Исмаил М……2040 Микаилзаде Э. ….. 2052
Исмайлов Ч……2191 Миллер-Будницкая …… 1923
Исрафил оглы Н……2041 Минкевич Д. …… 1961, 1962
Калантарова Н. …..2139 Мирзаханлы Л. .…. 1948
Карабан Б. /пер. ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729 Мустафаев Ф. …… 2055
Караев Я. …… 1878 Мякишев К. …… 2017
Кафаров В. /пер. …… 1730, 2072, 2194, 2195, 2196, 2197 Наджафова М……1875
Кацнельсон Л. /пер. ….. 1756, 1757 Образцова А. …… 1947
Керимов Г. ..… 2139 Озеров Л. …… 2154
Керимов И. …… 2044 Оратовский И. …… 1908
Кирпотин В. …… 1946 Оськин А. …… 2064
Клоок А. ….. 2106 Пагова К. ….. 2065

425 426
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Панах А. …… 2072 Тахир К. …..2106

Панченко П. /пер. ….. 1759, 1764, 1773, 1789, 1801 Фамиль М. …… 2115
Пенский В. …… 2142 Фарзалиев А. …… 1884, 2155
Петров М. ….. 2167, 2177, 2182 Федорова К. …… 2116
Петров М. …… 2172 Фидлер Ю. /пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Петрова О. …… 2077 Филиппов Г…… 2127
Петровых М. /пер. ……1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, Хазри Н. …… 2118
1729, 1766, 1767, 1772, 1774, 1776, Халдеев А. /пер. ….. 2173, 2119
1782, 1789, 1791, 1793, 1796, 1797, Халилов Г. ….. 1870, 1881
1797, 1803 Хуща Я. ….. 2106
Плавник А. …… 2078 Цветов Я. …… 1914
Потапова В. /пер. .….. 1785, 1787, 1788, 1797, 1800 Чеменземинли Ю….. 1879
Потапова В. /пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729 Чуковский Н ..... .1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728,
Путинцев Н……1966, 1967 1729, 1762, 1789, 1813
Рафили М……1913 Шагинян М……1915
Рза Х. ……. 2094 Шариф А. …… 1723, 1724, 1902, 1952, 1970, 1929,
Рзаев Н. …… 2095 1973, 1982, 2121, 2122, 2123, 2190
Рзазаде М. …… 1883 Шенгелая Д. …… 2124
Рзакулиев Э. …… 2096 Шихлы И. …… 2170
Рудницкий К. ….. 1937 Шпирт А. /пер. ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729
Садики Ф. …… 2097 Шукюр-заде Э……1938, 2125
Садыхов М. …… 2098, 2099 Шукюрли А. …… 2126
Салахян А. …… 1948 Шушинский Ф. …… 1891, 2127, 2128
Саркисов Н. .…. 1880, 2178 Эфендиев А. …… 2129
Сарывелли О. ..… 2100, 2101, 2152, 2173 Эфендиев В. …… 2130, 2131, 2149
Селвинский И. …… 1968 Ярахмедов М. …… 2133, 2134
Симонов К. /пер.……1771, 1778, 1797, 1821
Спендиарова Т. /пер.. ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728,
1729, 1786, 1788, 1789, 1792, 1797,
1806, 1807, 1809, 1814, 1817, 1820
Старостин А. /пер. ….. 1799, 1805
Стрешнева Т./пер ..... 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728,
1729, 1781, 1783, 1788, 1789, 1802, 1804, 1811, 1819
Тагизаде А……2110, 2111
Таирова Я……1980, 1982

427 428
 Biblioqrafiya
Molla Pənah Vaqifin
başqa dillərdə çap olunmuş əsərlərinin
əlifba göstəricisi
Başqırd dilində
Аға күз йəшем айырылғас йəремдəн ..... 2222
Видади менəн Вакиф əйтеше ..... 2222
Ғəжəйеп гүзəлде күрзем урамда ..... 2222
Гүзəл буйллы, гүзəл йəнле, гүзəл йəр ..... 2222
Əй, Кəғбəм, Кəрбəлəм, Мəккəм, Мəзинəм ..... 2222
Əй, Мəккəне, Мəзинəне яраткан ..... 2222
Зифа буйлым, сык, күрəйем буйынды ..... 2222
Капыл бер ергə йыйылһа һылыузар ..... .2222
Кара күззəре, хəнйəрзəй керпеге ..... 2222
Күз калды юлдарза, йəнем интизар ..... 2222
Күптəн инде айырылдык йəр менəн ..... 2222
Мактанмаһын һис кем, гүзəлмен, тип ..... 2222
Сəстəренə сəстəремде бəйлəнем ..... 2222
Тəнен хуш есле гөл баксаһындай ..... 2222
Уйға сумып бакса буйлап гизгəндə ..... 2222
Үтə назлы, гүзəл йəндəр батшаһы ..... .2222
Һары һандуғастар кеүек һайрашып ..... 2222
Һис булмаһын бындај хəлдəргə төшөү....2222
Eston dilində
Müxəmməs ..... 2229, 2230
429
Molla Pənah Vaqif
İngilis dilində
Although Bairam, the feast, is on its way I sigh…..2231
Her face and features, rose and tulip tinted…..2231
How fickle fate and fortune are, now see, my Vidadi…..2231
I beg you, look among the wedding guests…..2231
If a beautiful girl walks with coverless hair…..2231
In this world there is nothing in which to believe …..2231
Kura’s sweet banks abound with lovely places…..2231
No dark-haired beauties grace Kura’s long banks…..2231
Poems ..... 2232, 2233
İtalyan dilində
Arriva la festa e non so che far ..... 2240
Chioma vaporosa, bel volto di luna ..... 2240
Cigni ..... 2240
Contrasto poetico tra Molla Penah Vagif e Molla Veli Vidadi .... 2240
D’amor m’ardo a meraviglia di colei ..... 2240
Il nume della bellezza ..... 2240
Labbra amate di rubino ..... 2240
M’annegasti in un gran mar di dolore ..... 2240
San di viole tuoi capelli ..... 2240
Tu mi hai deluso, da te fuggo ..... 2240
Qazax dilində
Бiр ғaжайыл сүлу кöрдiм бугiи мен ..... 2244
Жаксы айел туралы ..... 2244
Коркыныш па Кемелдiкке жүз жасау ..... .2244
Мейрам келдi. Не iстерiмдi бiлмеймiн ..... 2244
Öтiп айлар уакытты узатты ..... 2244
Перi2244 Дiлдəрiм2244 Билесiн ..... 2244
Сен шашынды муғанында ..... 2244
430
 Biblioqrafiya
Qırğız dilində
Барып көрсөн грузинде сүлуу көп ..... 2246
Боюн айнек, сынын күду күмара ..... 2246
Бурадарлар нике тойго келгендер ..... 2246
Бүл дүйнөдөн мен чындыкты издеп таппайм, жүзү жок .... 2246
Вагиф менен Видади ..... 2246
Жазгы баардай көркүн менен сен бүгүн ..... 2246
Керемет бир олон чачтуу периште ..... 2246
Кийип журген кийми балким адеми ..... 2246
Көз ирмемге канат какпай тургула ..... 2246
Ҝөздөрүндү далдаалаба мен алдындан чыкканда ..... 2246
Кура бою татына да козз дагы ..... 2246
Майрам келди не кылмакпыз эми биз ..... 2246
Мен ааламдан мындай сулуу көрбөгөм ..... 2246
Мен Курадан тармал чачты кöрбедүм ..... 2246
Мындан нары сага ишенбейм ..... 2246
Сен досүнду басыл берип арманга ..... 2246
Сүлуу кызга жолукканда ай чырай ..... 2246
Тандын жели сен сүлууга Вагиф жөнүн бек айткын ..... 2246
Хан тактыны бүзуп-түзөп астын-үстү кылганы ..... 2246
Чачын жуусан анындан ..... 2246
Эй Видади бул тагдырдын тамашасын карачы ..... 2246
Эриндерин күйүл турат от полуп....2246
Özbək dilində
Aytishuv ..... 2248
Bayram keldi, naylashimni bilmayman ..... 2248
Bevafosan, sendan yuzim o’girdim ..... 2248
Binafshadek anbar zulfing bo’y sochu ..... 2248
Bir badani gulu, dudog’I g’uncha ..... .2248
Bir gala yashil bosh so’nalar kabi…...2248
431
Molla Pənah Vaqif
Bir lahza havoda qoqmangiz qanot ..... 2248
Dimog’inga to’ldi zulfing anbari…..2248
Ey Ka’bam, Karbalom, Makkam, Madinam…..2248
Ey Vidodiy, gardishi davroni kajdaftorga boq…...2248
Har kishin jononikim, bir ahli urfon o’lmagay ..... 2248
Xusning ko’z o’ngimdan ketgandan beri.... 2248
Lablaring g’uncha-yu tishlaring inju ..... 2248
Men jahon mulkida mutlaq to’g’ri holat ko’rmadim…... 2248
Meni g’arq aylading g’am daryosiga ..... 2248
Ol kiyinib chiqsang gulshan sayriga…...2248
Sahar chog’I shavq qo’ynida kezardim ..... 2248
Sevdigim lablaring yogutga o’xshar ..... 2248
Seviklim, bu nazokatda guli ra’nodan ortiqsan ..... .2248
To’ychilar, sizlarga fido jonginam ..... 2248
Polyak dilində
Bax ..... 2252
Tat dilində
Дурнəһо ..... 2253
Нисди ..... 2253
Tatar dilində
Ага күз яшем аерылгач ярымнан ..... 2254
Видади белəн əйтеш ..... 2254
Гəжəеп гүзəлне күрдем урамда ..... 2254
Гүзəл буйлы, гүзəл жанлы, гүзəл яр ..... 2254
Əй, Кəгьбəм, Кəрбəлəм, Мəккəм, Мəдинəм ..... 2254
Əй, Мəккне, Мəдинəне яраткан ..... 2254
Зифа буйлым, чык, күрим буенны ..... 2254
Кара күзлəре, хəнжəрдəй керфеге ..... 2254
432
 Biblioqrafiya
Кинəт бер жиргə жыелса сылулар ..... 2254
Күз калды юлларда, жаным интизар ..... 2254
Күптəн инде аерылдык яр белəн ..... 2254
Мактанмасын һичкем, гүзəлмен, диеп ..... 2254
Сары сандугачлар кебек сайрашып ..... 2254
Тəнен хуш исле гөл бакчасыдай ..... 2254
Уйга чумып бакча буйлап гизгəндə ..... 2254
Үтə назлы, гүзəл жаннар патшасы ..... 2254
Һич булмасын мондый хəллəргə төшү ..... 2254
Чəчлəренə чəчлəремне бəйлəдем ..... 2254
Türk dilində
Kitablar
Derlenmiş şiirler ..... 2256
Dünya dillerinde Molla Pənah Vaqif şirleri ..... 2257
Yaralı Turna ..... 2258
Şiirleri
Açıkbaş’da eger olsa bir dilber ..... 2261
Başına döndüğüm, toya gidenler ..... 2261
Bayram oldu, heç bilmirem neyleyim ..... 2261
Ben cihan mülkünde mutlak doğru halet görmedim ..... 2261
Beni gark eyledin gam deryasına ..... 2261
Bi vefasan, senden yüz döndermişim ..... 2261
Bir yüzü gül, rengi lale, zülfü ter ..... 2261
Bir zaman havada kanat saklayın ..... 2261
Boyun sürahidir, bedenin billur ..... 2261
Bu gün bir acayib gözel sevmişim ..... 2261
Bulut zülflü, ay yanaklı gözelin ..... 2261
Ey saba, yara de kim, avare gördüm Vakıf’ı ..... 2261
Ey Vidadi, gerdiş-i devran-i kecreftara bak! ..... 2261
Habibim, bu nezakette gül-i ranadan artıksın ..... 2261
433
Molla Pənah Vaqif
Karasaç görmedim Kür gırağında ..... 2261
Kür nehrinin ne hoş seyrengahı var ..... 2261
Menekşe dek anber zülfün buy verir ..... 2261
Sen gonca gibi her bir eden demde yaşınmak ..... 2261
Sevdiğim leblerin yakuta benzer ..... 2261
Şiirler ..... 2259, 2260, 2262
Vidadi ile müşaire ..... 2261
Türkmən dilində
Избранные стихи ..... 2273
***
Açyk başda eger bolsa bir dilber ..... 2274
Başyna döndügim, toy adamlary ..... 2274
Bayram boldu, hiç bilmerin neylayin ..... 2274
Benewşe dek anbar zülpün buy berer ..... 2274
Bir yüzi gül, renni lale, zülpi ter ..... 2274
Bir zaman howada ganat saklayyn ..... 2274
Biwepasen, senden yüz döndermişem ..... 2274
Boyun surahydyr, bedenin bulgur ..... 2274
Bu gün bir ajayyp gözel söymüşem ..... 2274
Bulut zülpli, ay gabakly gözelin ..... 2274
Ey saba, yara diygil: awara gördüm Wakyfy ..... 2274
Ey Widady, gerdişi-döwrany-keçreftara bak! ..... 2274
Habybym, bu mylakatda güli-ragnadan artyk sen ..... 2274
Kür gyrasnyn ajap seyilgahi bar ..... 2274
Men jahan mülkünde mutlak, doğry halat görmedim ..... 2274
Meni gark eyledin gam deryasyna ..... 2274
Sen gunça kimin her bir eden demde yaşynmak ..... 2274
Söwdügim, leblerin yakuta menzar ..... 2274
Syya tel görmedim Kür gyrasynda ..... 2274
Widady bilen Muşagyra ..... 2274
434
 Biblioqrafiya
Ukrayna dilində
İ ти прийшла, прийшла до мене в дiм ..... 2277
А ти лице своϵ сховала – Скажи, чому? Скажи, чому? .... 2277
Вiк прожив я на цiм свiтi, та добра тут не знайшов ..... 2277
Задивилася в дзеркало, очi пiдводиш своi ..... 2277
Катувань цих душевних менi не знеси ..... 2277
Моя ж ти трояндо, в розлуцi блукаючи, плачу ..... 2277
Ось iдеш ти до мене в святковiм вбраннi ..... 2277
Ох, ця фортуна, Вiдадi , така химерна i чудна ..... 2277
Щось то сталося на свiтi – нерозумне i дурне ..... 2277
Я таких не бачив над Курою ..... 2277
435
Molla Pənah Vaqif
MÜNDƏRİCAT
Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin 300 illik
yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Sərəncamı ........................................................... 3
Tərtibçidən ................................................................................. 5
Nizami Cəfərov. Xalqın böyük şairi .......................................... 6
Molla Pənah Vaqifin həyat və fəaliyyətinin əsas tarixləri ....... 41
Görkəmli şəxsiyyətlər Molla Pənah Vaqif haqqında ............... 46
Əsərləri
Kitabları .................................................................................. 56
Kitablarda, dövri mətbuatda və məcmuələrdə
dərc olunmuş əsərləri
Kitablarda ............................................................................... 105
Dövri mətbuatda, dərsliklərdə və məcmuələrdə
dərc edilmiş əsərləri ............................................................... 119
Molla Pənah Vaqifin şeirlərinə bəstələnmiş mahnılar ..... 135
Molla Pənah Vaqifin həyat və yaradıcılığı haqqında
Kitablar .................................................................................. 138
Dissertasiyalar və avtoreferatlar ............................................ 143
Dövri mətbuatda və məcmuələrdə dərc olunmuş məqalələr... 147
Molla Pənah Vaqif bədii ədəbiyyatda və incəsənətdə
Kitablar .................................................................................. 238
Dövri mətbuatda və məcmuələrdə çap olunmuş məqalələr ... 240
Elektron resurslar ................................................................... 282
436
 Biblioqrafiya
Rus dilində
Произведения
Книги ..................................................................................... 283
Произведения, опубликованные в сборниках
и периодических изданиях .................................................. 306
О нем
Книги ..................................................................................... 322
Диссертации и авторефераты ............................................. 325
Произведения, опубликованные в сборниках и
периодических изданиях ..................................................... 326
Başqa dillərdə
Alman dilində ......................................................................... 358
Başqırd dilində ........................................................................ 358
Fars dilində ............................................................................. 359
Fransız dilində ........................................................................ 359
Ərəb dilində ........................................................................... 359
Eston dilində .......................................................................... 359
İngilis dilində ......................................................................... 360
İtalyan dilində ........................................................................ 361
Qazax dilində ......................................................................... 361
Qırğız dilində ......................................................................... 362
Özbək dilində ......................................................................... 363
Polyak dilində ........................................................................ 364
Tat dilində .............................................................................. 364
Tatar dilində ........................................................................... 364
Türk dilində ............................................................................ 365
Türkmən dilində ..................................................................... 367
Ukrayna dilində ...................................................................... 368
Köməkçi göstəricilər
Molla Pənah Vaqifin kitablarının əlifba göstəricisi ............... 369
Əsərləri çap olunmuş məcmuələrin əlifba göstəricisi ............ 369
437
Molla Pənah Vaqif
Molla Pənah Vaqifin əsərlərinin əlifba göstəricisi ................. 370
Molla Pənah Vaqifin şeirlərinə bəstələnmiş
mahnıların əlifba göstəricisi.................................................... 391
Müəlliflərin əlifba göstəricisi ................................................. 392
Альфавитный указатель произведений
Молла Панаха Вагифа
Книги ..................................................................................... 410
Альфавитный указатель произведения,
опубликованные в сборниках и периодических
изданиях................................................................................. 410
Алфавитный указатель авторов, писавших о
Молла Панахе Вагифе ......................................................... 423
Molla Pənah Vaqifin başqa dillərdə çap olunmuş
əsərlərinin əlifba göstəricisi
Başqırd dilində ....................................................................... 429
Eston dilində .......................................................................... 429
İngilis dilində ......................................................................... 430
İtalyan dilində ........................................................................ 430
Qazax dilində ......................................................................... 430
Qırğız dilində ......................................................................... 431
Özbək dilində ......................................................................... 431
Polyak dilində ........................................................................ 432
Tat dilində .............................................................................. 432
Tatar dilində ........................................................................... 432
Türk dilində ........................................................................... `433
Türkmən dilində ..................................................................... 434
Ukrayna dilində ...................................................................... 435
438
 Biblioqrafiya Molla Pənah Vaqif

Molla Pənah Vaqif

Biblioqrafiya

Nəşriyyat redaktoru: Mehriban Cəfərova

Дизайнер: Мятанят Ялигызы

Formatı 60x90 1/16. Həcmi 27,5 ç.v. Sifariş №26.

Çapa imzalanmışdır: 23.10.2017 “Zərdabi-Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi
Sifariş № 25  iş (012) 498-79-62, mob. (050; 070) 344 76 01
Tiraj: 300 e-mail: zerdabi_em@mail.ru
Pulsuz

439 440