41. Šta se podrazumijeva pod integritetom obrađene površine?

Integritet obrađene površine širi je pojam koji se odnosi na površinski sloj obratka. Toplina,
plastične deformacije i kemijske reakcije koje nastaju za vrijeme obradbe metala odvajanjem
čestica uzrokuju promjene u površinskom sloju, npr. rekristalizaciju, plastičnu deformaciju,
zareze (npr. zbog naljepka), promjenu tvrdoće, sitne i veće pukotine, zaostala naprezanja i dr.

42. Faktori koji utiču na tačnost mjera obrađenih komada?

Pri izradi predmeta dolazi do odstupanja oblika. Raznovrsni su uzroci i greške od kojih potječe
odstupanje oblika predmeta po završnoj obradi:

- netočan međusobni položaj alata i predmeta koji se obrađuje,

- deformacije alata, nosača alata, alatnih strojeva i predmeta za vrijeme obrade pod utjecajem
optere ćenja, zagrijavanja i vlastitih napona,

- nehomogenost materijala predmeta koji se obrađuje,

- nasljednost grešaka prethodne obrade.

43. Šta se podrazumijeva pod tehničkom površinom?

Tehničke površine su sve one površine strojnih dijelova koje su dobivene nekom od obrada
odvajanjem čestica ili nekom od obrada bez odvajanja čestica.

44. Navesti osnovne pokazatelje hrapavosti obrađene površine.

Tri osnovna parametra hrapavosti su: 

Ra - srednje aritmetičko odstupanje profila od srednje linije profila, 

Rz - srednja visina neravnina i 

Rmax - maksimalna visina neravnina

45. Navesti dopunske pokazatelje hrapavosti obrađene površine.

Pored osnovnih postoji i veći broj dopunskih parametara hrapavosti. Prema JUS standardima to
su: 

dužina nošenja profila, 

koeficijent nošenja profila, 

kriva nošenja profila i sl.

46. Skicirati i izvesti obrazac/model za proračun hrapavosti obrađene površine za slučaj oštrog
alata sa radijusom zaobljenja r=0mm.

47. Koje su prednosti primjene savremenih/naprednih postupaka obrade odvajanjem čestica?

Zagrevanjem predmeta obrade se, pored smanjenja čvrstoće i tvrdoće, postiže i smanjenje
sklonosti ka otvrdnjavanju, koeficijenta trenja, abrazivnog delovanja, sile i snage rezanja i
intenziteta habanja. Istovremeno se obezbeđuje i povećanje plastičnosti materijala, debljine
oksidnog sloja (sloja manje čvrstoće i koeficijenta trenja) i poboljšanje kvaliteta obrade.

Istraživanja uticaja brzine rezanja na efekte procesa obrade metala rezanjem su pokazala da sa
povećanjem brzine rezanja dolazi do značajnog smanjenja otpora rezanja i temperature predmeta
obrade i alata.

48. Šta se podrazumijeva pod postupkom struganjem-glodanjem?

Obrada struganjem alatima za glodanje se odlikuje povoljnijim oblicima strugotine (zbog

prekidnog rezanja), malim brzinama predmeta obrade i mogućnošću optimizacije (značajnog
povećanja) brzine rezanja.

49. Nabrojati faktore/parametre postupka obrade struganjem-glodanjem?

Alat (vretenasto ili čeono glodalo) izvodi glavno obrtno i pomoćno pravolinijsko kretanje, a
predmet obrade pomoćno obrtno kretanje.

50. Prednosti struganja-glodanja u odnosu na klasično struganje i klasično glodanje?

51. Šta se podrazumijeva pod postupkom visokoperformansnih postupaka obrade?

Savremene proizvodne uslove sve više karakteriše razvoj i uvođenje visokoproduktivnih

postupaka obrade rezanjem ,kao što su postupci obrade: 

na povišenim temperaturama, 

struganjem alatima za glodanje i 

visokim brzinama rezanja.

52. Šta se podrazumijeva pod visokobrzinskom obradom?

1.Posebno su značajni postupci obrade visokim brzinama rezanja (visokobrzinski postupci

obrade). To su, uglavnom, postupci obrade struganjem i glodanjem sa brzinama rezanja preko
1000 m/min (i do 10000 m/min).
2.Visokobrzinska obrada zahteva razvoj odgovarajućih alatnih mašina i reznih alata. Reč je o
mašinama alatkama visoke krutosti i stabilnosti, kod kojih se posebna pažnja posvećuje
podsistemima vreteništa (glavno kretanje sa vrlo velikim brojem obrta i do 100.000 o/min),
pogona radnog stola (sistema pomoćnog kretanja), upravljačke jedinice, sistema zaštite i sl.

53. Koji su ključni kriteriji prilikom definisanja postupka obrade visokobrzinskom obradom?

Kod reznih alata osnovni zahtevi su u pogledu konstrukcije (velika krutost, malo radijalno
bacanje, maksimalna uravnoteženost ...), postavljanja i stezanja (tačno pozicioniranje i
ponovljivost položaja, laka i brza izmena alata ...) i materijala i geometrije alata (tvrdi metali,
rezna keramika, bornitrid ili polikristalni dijamant, optimalna geometrija, najčešće pozitivan
grudni ugao, velika vrednost leđnog ugla itd.).

54. Skicirati dijagram koji pokazuje prijelaz iz konvencionalnog u visokobrzinsko područje za

različite vrste materijala predmeta obrade.

55. Skicirati dijagram izlaznih parametara obrade u visoko brzinskom području i njihovu
promjenu prilikom povećavanja brzine rezanja.

56. Koje su kategorije u koje se visokobrzinska obrada može klasificirati?

Zavisno od vrednosti brzine rezanja visokobrzinski postupci obrade se dele na postupke sa: 

visokim brzinama rezanja (600 - 1.800 m/min), 

vrlo visokim brzinama rezanja (1.800 - 18.000 m/min) i 

ultravisokim brzinama rezanja (preko 18.000 m/min).

57. Navesti neke od primjera koji se oblikuju nekom od tehnika visokobrzinske obrade
rezanjem.

Obrada visokim brzinama, odnosno visokobrzinsko glodanje je sve više prisutno, njime se
obezbeđuje istovremeno visoka produktivnost i visok kvalitet završne obrade, što je posebno
značajno kod obrade složenih konfiguracija (gravure alata za kovanje, livenje i presovanje,
matrice...). Izvodi se specijalnim glodalima za visokobrzinsku obradu. Zavisnosti postojanosti
alata i parametara obrade ukazuju na različit uticaj parametara obrade (koraka po zubu, širine
glodanja, brzine rezanja i materijala alata) na smanjenje otpora rezanja, poboljšanje kvaliteta
površina i tačnosti obrade, povećanje produktivnosti i uštede u vremenu obrade.