Professional Documents
Culture Documents
Arapca Grameri
Arapca Grameri
harf-i târif :isimlerin başına gelen belirtme edatıdır (ال, kelimenin sonundaki tenvini
düşürür
marife : belirli bir nesneyi gösteren isim (başında harf-i tarif olan isimler, alemler
[özel isim], zamirler, ism-i mevsuller, ism-i işaretler, marife isme muzaaf olan isimler)
nekra : belirsiz bir nesneyi gösteren isim (başında الbulunmayan ve diğer marife
şartlarını taşımayan isimlerdir; aynı zamanda adedinin bir tane olduğunu belirtir)
müennes :hakikî, lafzî veya semaî dişi varlıklara delalet eden kelimeler
müfred :tek varlığa delalet eden isim (cümle olmayıp tek kelimeden ibaret olduğunu
da belirtir)
mef’ul : nesne
mebnî :cümledeki konumu ne olursa olsun, son harfinin harekesi değişmeyen kelime
gayru’l-munsarıf sonuna kesra ve tenvin kabul etmeyen, kesra yerine fetha ile mecrur
olan isim (memnû mine’s-sarf da denir)
sarf şekil bilgisi, morfoloji (istenilen manayı elde etmek için kelimenin aldığı
şekillerden bahseden ilim dalıdır, sadece isim ve fiil kapsamı alanına girer)
tasrîf çekim (bir kelimenin bir şekilden diğer bir şekle konması)
nahiv : söz dizimi, sentaks (kelimenin cümle içindeki durumunu ve bu duruma göre
i’rabını inceleyen bilim dalıdır)
idgâm :aynı iki harf yan yana gelirse, kolay okuyup yazmak için bu iki harfi bir harf
olarak yazıp şeddelemek
mutasarrıf : çekim kabul eden isim (müfred iken müsenna, cemi‘ yapılabilmesi gibi)
lâzım : geçişsiz fiil (failin yaptığı iş kendi üzerinde kalan; kimi, kime, neyi, neye gibi
sorulara ihtiyaç hissettirmeyen fiiller) (mef’ulün bih’ini ancak harf-i cer yardımı ile
alır)
müteaddî geçişli fiil (failin yaptığı iş kendi üzerinde kalmayıp başkasına etki eden,
yani cümlenin anlamının tamamlanması için nesneye ihtiyaç duyan fiiller) (mef’ulün
bih’ini doğrudan doğruya -harf-i cer’siz- alır)
mücerred kök (aslî) harflerinden ibaret olan fiil
humâsî :beş harfli (sülasi fiile iki harf / rubai mücerred fiile bir harf ilavesiyle)
sudâsî : altı harfli (sülasi fiile üç harf / rubai mücerred fiile iki harf ilavesiyle)
ism-i maksûr : sonunda elif-i maksûre ( يşeklinde yazılmış elif) bulunan ve sondan bir
önceki harfinin harekesi fetha olan isim
ism-i menkûs : son harfi يolup, sondan bir önceki harfinin harekesi kesra olan isim
ism-i memdûd :son harfi hemze ve bir önceki harfi zâid elif olan isim
sâlim fiil aslî harflerinde illet harfi, hemze ve şeddeli harf bulunmayan fiil
muzaaf fiil : son iki harfi aynı olup, idgam yapılarak şeddelenmiş fiil
ecvef fiil : aslî harflerinden ortadaki illet harfi olan (elif, vâv, yâ) olan fiil
nehiy : bir işin yapılmamasını istemek, yasaklamak (olumsuz emir) (misal: tembellik
yapma!)
câmid fiil : (donuk fiiller) yalnızca bir zamanı veya bir / birkaç şahsı bulunan fiiller
taaccüb fiilleri :bir şey karşısında duyulan hayret ve şaşkınlığı anlatan camid isimler
sıfat-ı müşebbehe : ism-i fâil nev’inden olup, türediği fiilin ifade ettiği güzellik,
çirkinlik, sakatlık ve kusurluluk gibi
sıfatlarda ve bazı duygularda devamlılık ifade eden müştak kelime (genellikle lazım
fiilden türetilir)
ism-i tafdîl : (üstünlük sıfatı) renk, şekil ve sakatlığa delalet etmeyen, vasıfları ve
nitelikleri aynı olan iki şeyi mukayese eden veya bir varlıktaki bir vasfın başka
varlıklardan daha üstün olduğunu gösteren isim (fiilden türetilir)
ism-i tasgîr : (küçültme ismi) küçüklük ve azlık ifade etmek, sevgi veya hor görmeyi
ifade etmek için kullanılan isim (isimden türetilir)
ism-i mensûb : bir yere, bir aileye, bir mesleğe, bir din veya mezhebe yahut herhangi
bir şeye mensub : olmayı bildiren, isimden türeyen ve sonu (mâkabli meksur) “çift
yâ”lı isim
ism-i zaman ve mekân bir fiilin vukû bulduğu yeri ve zamanı gösteren isim (fiilden
türetilir)
ism-i âlet :âlet ismi (işlediği işi ifade eden fiilden yapılır; müteaddî-sülasî fiilden
türetilir)