Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

èng sµnh tho¸t n|íc vµ phô tïng

Ceramic drainage pipes and fittings

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho c¸c lo¹i èng sµnh vµ phô tïng ®|îc s¶n xuÊt tõ ®Êt sÐt dÎo chÞu
löa, dïng tho¸t n|íc m|a, n|íc th¶i sinh ho¹t, n|íc th¶i c«ng nghiÖp.
1 KÝch th|íc c¬ b¶n
1.1. èng sµnh vµ phô tïng èng sµnh ®|îc s¶n xuÊt theo kiÓu miÖng b¸t, cã h×nh d¹ng
quy ®Þnh trªn c¸c h×nh tõ h×nh 1 ®Õn h×nh 8.
1.2. C¸c kÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi èng sµnh ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 1.
B¶ng 1
mm
§é dµy thµnh
Th©n èng MiÖng b¸t èng
èng (S)
§|êng kÝnh
§|êng kÝnh ChiÒu dµi miÖng
lç th«ng quy ChiÒu dµi (L) ChiÒu trong (D) b¸t (L1)
|íc dµi
Danh Sai lÖch
Sai Sai ren Sai nghÜa giíi h¹n
Danh lÖch Danh lÖch èng Danh lÖch Danh Sai lÖch
nghÜa giíi nghÜa giíi (L2) nghÜa giíi nghÜa giíi h¹n
h¹n h¹n h¹n
50 180 14
75 133 ±5 65 -6 ±3
±5 450 80 162
100 -12 193 ±9 16
150 ±8 220
200 ±12 286 ±10
250 ±14 500 70 340 ±12 75 -7 20
300 ±16 404 ±14 24 ±4
350 ±18 458 ±16
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña èng th¼ng víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| = 150mm
nh| sau: èng th¼ng 150 TCVN 3786: 1994 (h×nh 1).
B¶ng 2 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi ba ch¹c, bèn ch¹c 90o
mm
§|êng kÝnh lç th«ng
quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi
ChiÒu dµi
ren èng A (± 12) B (± 12) C (± 12)
Sai lÖch L(-12)
Danh nghÜa L2
giíi h¹n
50 180 100 70
75 ±5 180 100 95
100 450 60 200 135 115
150 ± 10 500 70 280 190 140
200 ± 12 300 200 180

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi bèn ch¹c 900 víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq|
= 100mm nh| sau: nèi bèn ch¹c 900.100 TCVN 3786: 1994 (h×nh 2b).
B¶ng 3 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi ba ch¹c, bèn ch¹c 450
mm
§|êng kÝnh lç th«ng
quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi ChiÒu dµi
A (± 12) B (± 12)
Sai lÖch L(-12) ren èng L2
Danh nghÜa
giíi h¹n
50 120 170
75 ±5 140 190
100 450 60 150 200
150 ± 10 500 70 200 280
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi bèn ch¹c xiªn 450 víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy
|íc Dq| = 100mm nh| sau: nèi bèn ch¹c 450.100 TCVN 3786: 1994 (h×nh 3b).
B¶ng 4 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi 3 ch¹c, 4 ch¹c xiªn 600
mm
§|êng kÝnh lç th«ng
quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi ChiÒu dµi
A (± 12) B (± 12)
Danh Sai lÖch L(-12) ren èng L2
nghÜa giíi h¹n
50 120 170
75 ±5 140 190

100 450 60 150 200

150 ±8 500 70 200 280

Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi bèn ch¹c xiªn 60o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy
|íc Dq| = 100mm nh| sau: nèi bèn ch¹c xiªn 60o.100 TCVN 3786: 1994 (h×nh 3d).
B¶ng 5 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi gãc 45o
mm
§|êng kÝnh lç th«ng
B (± 12)
quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi
A (± 12)
Danh Sai lÖch giíi ren èng L2
nghÜa h¹n
50 55 115
75 ±5 60 75 125
100 83 135
150 ± 10 70 150 175
VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi gãc 45o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| =
50mm (h×nh 4a): nèi gãc 45o.50 TCVN 3786: 1994.
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

B¶ng 6 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi gãc 60o
mm
§|êng kÝnh lç th«ng quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi ren
A ( r 3%) B (r 3%)
Danh nghÜa Sai lÖch giíi h¹n èng (L2)
50 65 125
75 r5 60 75 135
100 85 145
150 r10 70 160 185

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi gãc 60o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| =
50mm (h×nh 4b): nèi gãc 60o.50 TCVN 3786: 1994.
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

B¶ng 7 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi nèi gãc 90o
mm
§|êng kÝnh lç th«ng quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi ren
A ( r 3%) B (r 3%)
Danh nghÜa Sai lÖch giíi h¹n èng (L2)
50 70 140
75 r5 60 95 155
100 114 175
150 r10 70 200 230

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña mèi nèi gãc 90o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| =
50mm (h×nh 4c): nèi gãc 90o.50 TCVN 3786: 1994.
B¶ng 8 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi c«n
mm
§|êng kÝnh lç th«ng
quy |íc (Dq|) ChiÒu dµi
ren èng D2 (r 3%) D1 (r 3%) A (r 3%) B (r 3%)
Danh Sai lÖch (L2)
nghÜa giíi h¹n
50 75 101 100 200
75 r5 60 100 128 150 250
100 135 155 200 300
150 r8 70 175 205 200 300

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña c«n víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| = 50mm (h×nh 5):
C«n 50 TCVN 3786: 1994.
 Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

B¶ng 9 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi èng kiÓm tra
mm
§|êng kÝnh
lç th«ng quy L2 B A I H L1 K P G X Q F L
|íc Dq|(r5)
50 200 250 16 12 80 72 40 96 70 67
75 60 200 250 16 12 100 83 50 116 90 83
100 200 250 13 13 20 13 120 100 80 180 100 127
150 70 225 275 20 20 140 130 100 195 130 130

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc èng kiÓm tra víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| = 50mm
(h×nh 6); èng kiÓm tra 50 TCVN 3786: 1994.
B¶ng 10 – KÝch th|íc vµ dung sai cho phÐp ®èi víi èng cong 34o, èng cong 21o34’
mm
§|êng kÝnh lç th«ng Cong 21 O34 ‘
ChiÒu dµi Cong 34 O
quy |íc Dq| +5%
ren èng
Danh Sai lÖch (L2)
L (r2%) R H L (r2%) R H
nghÜa giíi h¹n
50 490 380
75 r5 60 490 380 130 390 435 65
100 490 380
150 r10 70 510 380

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc èng cong 34o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| = 50mm
(h×nh 7b); èng cong 34o.50 TCVN 3786: 1994.
B¶ng 11 – KÝch th|íc cña xi ph«ng 90o
mm
§|êng kÝnh
lç th«ng quy D2 D1 S L2 L1 A E G H K R
|íc Dq|
100 80 148 15 60 60 30 89 400 315 184 160

VÝ dô: KÝ hiÖu quy |íc cña xi ph«ng 90o víi ®|êng kÝnh lç th«ng quy |íc Dq| = 50mm
(h×nh 8): Xi ph«ng 90o.100 TCVN 3786: 1994.
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

2 Yªu cÇu kÜ thuËt

2.1. C¸c chØ tiªu ®|îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau:
B¶ng 12
Tªn chØ tiªu
KhuyÕt tËt
§é hót n|íc (%) §é chÞu axÝt (%) ¸p lùc (N/cm 2 )
ngo¹i quan
Tªn s¶n phÈm
Kh«ng cã vÕt
èng vµ phô tïng d10 •90 •20
phång, næ v«i…

2.2. ë mÆt ngoµi ®Çu th©n èng vµ mÆt trong cña miÖng èng cã r·nh xo¾n.
2.3. MÆt trong vµ ngoµi èng ®|îc phñ líp men bãng bÒn ho¸ häc.
2.4. èng s¶n xuÊt ra ph¶i th¼ng suèt däc th©n èng, mÆt ®Çu èng ph¶i th¼ng gãc víi trôc
cña th©n èng.
2.5. èng vµ phô tung ph¶i ®¶m b¶o kh«ng rß rØ, khi gâ nhÑ b»ng bóa thÐp ph¶i cã tiÕng
kªu trong vµ vang.
3 Ph|¬ng ph¸p thö
3.1. èng vµ phô tïng tr|íc khi tiÕn hµnh lÊy mÉu ®Ó thö ph¶i ®|îc kiÓm tra nghiÖm thu
theo yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy.
3.2. ViÖc kiÓm tra chÊt l|îng èng vµ phô tïng cÇn thùc hiÖn theo tõng l« s¶n xuÊt. Khèi
l|îng l« tuú theo tõng ®ît s¶n xuÊt èng vµ phô tïng trong cïng mét l« ph¶i cã h×nh
d¹ng, kÝch th|íc vµ yªu cÇu kÜ thuËt cña cïng mét lo¹i s¶n phÈm.
3.3. TiÕn hµnh lÊy mÉu t¹i nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau trong l«. LÊy 1% l« èng trong l« ®Ó
kiÓm tra kÝch th|íc vµ h×nh d¹ng bªn ngoµi.
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

3.4. Sau khi kiÓm tra kÝch th|íc vµ h×nh d¸ng bªn ngoµi cña èng vµ phô tïng, chän trong
sè c¸c mÉu ®· lÊy, lÊy ra (theo ®iÒu 3.2) 10 èng ®Ó thö:
- §é hót n|íc: 2 èng vµ 2 phô tïng;
- §é bÒn axit: 2 èng vµ 2 phô tïng;
- §é chÞu ¸p lùc trong: 2 èng.
3.5. NÕu kÕt qu¶ kiÓm tra theo ®iÒu 3.3 cã mét chØ tiªu kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña
tiªu chuÈn nµy th× cÇn tiÕn hµnh thö l¹i víi sè l|îng mÉu gÊp ®«i vµ lÊy ngay ë l«
èng vµ phô tïng ®ã. KÕt qu¶ lÇn hai ®|îc coi lµ kÕt qu¶ cuèi cïng.
3.6. X¸c ®Þnh c¸c kÝch th|íc c¬ b¶n cña èng sµnh vµ phô tïng b»ng th|íc ®o kim lo¹i cã
®é chÝnh x¸c tíi 1mm.
3.7. X¸c ®Þnh gãc xiªn cña èng b»ng th|íc ®o ®é cã ®é chÝnh x¸c r 5o.
3.8. X¸c ®Þnh ®é bãng cña líp men trªn bÒ mÆt vµ trong lßng èng vµ phô tïng b»ng c¸ch
so s¸nh víi mÉu chuÈn.
3.9. X¸c ®Þnh ®é hót n|íc cña èng vµ phô tïng: MÉu thö ®|îc lÊy tõ ba phÇn cña mét èng
sµnh: phÇn miÖng b¸t, phÇn th©n èng, phÇn ren èng. ë mçi phÇn lÊy mét mÉu víi
diÖn tÝch kho¶ng 50cm2 lau s¹ch bôi m¶nh vì råi sÊy kh« tíi khèi l|îng kh«ng ®æi
(nhiÖt ®é 105 – 110oC, thêi gian 20 phót). Sau ®ã mÉu ®|îc lµm nguéi trong b×nh Èm
råi ®|îc c©n chÝnh x¸c tíi 0,01g. Cho mÉu vµo nåi cã l|íi ch¾n, ®æ ngËp n|íc vµ ®un
s«i trong kho¶ng 3 giê. §Ó mÉu nguéi råi vít ra vµ dïng kh¨n Èm lau kh« líp n|íc
trªn mÆt ngoµi mÉu råi ®em c©n mÉu.
§é hót n|íc cña mÉu ®|îc tÝnh theo c«ng thøc:
m1 mo
W .100
mo
Trong ®ã:
W - ®é hót n|íc tÝnh b»ng %;
m1 – khèi l|îng mÉu ®· hót n|íc, tÝnh b»ng g;
mo – khèi l|îng mÉu kh«, tÝnh b»ng g;
§é hót n|íc cña èng sµnh lµ gi¸ trÞ trung b×nh sè häc ®é hót n|íc cña c¸c mÉu riªng
rÏ.
3.10. X¸c ®Þnh ®é chÞu axÝt cña èng vµ phô tïng.
3.10.1. ChuÈn bÞ mÉu thö: Tõ ba phÇn (miÖng b¸t, th©n èng, ren èng) cña mét èng sµnh ®·
®|îc lau s¹ch, lÊy kho¶ng 50g ®em nghiÒn nhá sao cho chóng cã thÓ lãt hÕt qua
sµng No 100. Sau ®ã dïng sµng No 063 sµng l¹i, phÇn cßn l¹i trªn sµng No 063 lµ
mÉu ®Ó chuÈn bÞ thö nghiÖm, dïng nam ch©m hót hÕt s¾t råi dïng n|íc röa s¹ch
mÉu nhiÒu lÇn cho hÕt bôi. Sau ®ã sÊy kh« mÉu ë nhiÖt ®é 110oC råi cho vµo b×nh
hót Èm.
3.10.2. TiÕn hµnh thö: C©n 1g mÉu ®· ®|îc chuÈn bÞ ë phÇn 3.10.1 cho vµo b×nh tam gi¸c
råi ®æ 25ml H2SO4 th¸p tinh khiÕt vµo b×nh èng sinh hµn. Dïng ®Ìn cån ®un s«i
dung dÞch trong kho¶ng 1 giê. §Ó dung dÞch nguéi cho bay h¬i hÕt axÝt råi rãt tõ
tõ 2 y 3ml n|íc cÊt qua èng sinh hµn ®Ó röa s¹ch c¸c h¹t b¸m trªn thµnh èng lóc
s«i. Cho thªm tõ tõ 75ml n|íc cÊt vµo b×nh. (NÕu thÊy dung dÞch ®ôc hoÆc ¸nh
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

mÇu cã nghÜa lµ b×nh cã tinh thÓ sunfat th× ®Æt lªn chËu ®un c¸ch thuû cho tíi khi
hoµ tan).
Dïng giÊy läc kh«ng tµn läc n|íc trong. H¹t cßn l¹i trong b×nh ®|îc röa l¹i b»ng
n|íc cÊt ®un s«i cho ®Õn khi ph¶n øng trung hoµ (thö b»ng methy da cam). Sau ®ã
n|íc trong l¹i ®|îc läc b»ng giÊy läc kh«ng tan ë trªn, råi cho tiÕp 50ml dung
dÞch Na2CO3 5% vµo b×nh vµ ®un c¸ch thuû trong 15 phót. TiÕp tôc läc dung dÞch
kiÒm nãng b»ng giÊy läc trªn. Röa s¹ch kiÒm dÝnh vµo h¹t b»ng mét Ýt n|íc ®un
s«i. TiÕp tôc läc nh| ë trªn vµ ®æ c¶ phÇn h¹t lªn giÊy läc, råi röa b×nh b»ng n|íc
cÊt ®un s«i cho ®Õn ph¶n øng trung hoµ (thö b»ng phªnolftalªin).
PhÇn h¹t vµ giÊy läc ®|îc sÊy vµ nung trong chÐn sø tíi khèi l|îng kh«ng ®æi
(mo).
§é chÞu axit (K) cña mÉu thö ®|îc tÝnh b»ng %, theo c«ng thøc:
m1
K .100
mo
Trong ®ã: mo – khèi l|îng mÉu ban ®Çu tÝnh b»ng g.
§é chÞu axit cña èng sµnh lµ gi¸ trÞ trung b×nh sè häc ®é chÞu axit cña tõng mÉu
riªng rÏ.
3.11. X¸c ®Þnh ¸p lùc trong cña èng
3.11.1. Dông cô thö
3.11.2. TiÕn hµnh thö
èng sµnh ®Ó thö ®|îc bÞt kÝn ë phÇn ren vµ phÇn miÖng b¸t b»ng hai mÆt bÝch cã
g¾n ®Öm cao su. MÆt bÝch phÇn miÖng b¸t ®|îc g¾n víi v« l¨ng quay, mÆt bÝch
phÇn ren èng ®|îc g¾n víi hÖ thèng b¬m n|íc cã g¾n ®ång hå ®o ¸p lùc.
Tr|íc khi g©y ¸p suÊt ph¶i dïng chÊt láng ®Èy hÕt kh«ng khÝ ë trong èng vµ phô
tïng ra ngoµi.
Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 3786 : 1994

TiÕn hµnh b¬m n|íc tõ tõ vµo lßng èng cho tíi khi èng ®¹t ¸p lùc 20 N/cm2. Gi÷
nguyªn èng nh| vËy trong kho¶ng 05 phót. èng ®¹t yªu cÇu nÕu trong suèt thêi gian
thö, èng kh«ng bÞ vì hoÆc bÞ rß rØ.
4 Ghi nh·n, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n.
4.1. Trªn mçi èng vµ phô tïng èng ph¶i in nh·n hiÖu c¶ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt.
4.2. Khi giao l« èng ha phô tïng cho ng|êi tiªu thô xÝ nghiÖp ph¶i giao kÌm theo giÊy
chøng nhËn cña l« s¶n xuÊt ®ã theo c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy, trong ®ã ghi râ:
-Tªn bé hoÆc ngµnh qu¶n lÝ xÝ gnhiÖp;
-Tªn ®Þa chØ cña xÝ nghiÖp s¶n xuÊt;
-Lo¹i s¶n phÈm, tªn gäi vµ kÝch th|íc;
-Ngµy xuÊt x|ëng;
-Sè l|îng èng hoÆc phô tïng cña l«;
-¸p lùc trong cña èng;
-§é chÞu axit;
-§é hót n|íc;
-Sè hiÖu tiªu chuÈn.
4.3. C¸c lo¹i èng vµ phô tïng èng ph¶i ®|îc s¾p xÕp riªng theo tõng lo¹i, trªn s©n kh«
r¸o, tho¸t n|íc tèt.
4.4. Khi v©n chuyÓn èng vµ phô tïng èng ph¶i ®|îc xÕp ngay th¼ng vµ ch¾c ch¾n, cÇn cã
r¬m, r¹ hoÆc vËt mÒm chÌn vµ ®Öm, tr¸nh ®æ vì khi vËn chuyÓn.
4.5. Khi bèc xÕp èng vµ phô tïng cÇn ph¶i cËn thËn. Dïng hai tay n©ng tõng c¸i, kh«ng
®|îc tung vµ nÐm èng.