ชาวจีนมีภาษิตทีพ่ ูดกันติดปากอยู่บทหนึ่งว่ าพอจะแปลความหมายเป็ น

ภาษาไทยได้ ว่า สิ่ งทีไ่ ม่ สมหวังในชีวติ มักจะมีถงึ แปดเก้ าสิ บเปอร์ เซ็นต์
ภาษิตบทนี้ เป็ นข้ อสรุปจากบทเรียนในชีวติ ของชาวจีน ซึ่งใครทีไ่ ด้ฟังก็
มักจะใจหายห่ อเหี่ยว และรู้สึกว่ าออกจะเป็ นการมองโลกในแง่ ลบมากไป
สั กหน่ อย แต่ เมื่อผมผ่ านโลกมาจนถึงวัยนี้ และหันหลังกลับไป ทบทวน
ดู กลับพบว่ าภาษิตบทนีม้ ีความลึกซึ้งกินใจ หากผู้ได้ รับฟังมีอายุสี่สิบปี
ขึน้ ไป ฟังแล้ วน่ าจะมีความรู้ สึกเห็นพ้องไปด้ วย เพราะคงจะได้ ประสบ
กับสิ่ งต่ าง ๆ ด้ วยตัวเองมามากพอ ส่ วนผู้ที่มีอายุเพิง่ ย่ างเข้ าสามสิ บ ก็
อยากให้ รับฟังไว้ เป็ นคติเตือนใจก่ อนทีจ่ ะได้ พสิ ู จน์ ความจริงของภาษิต
บทนีด้ ้ วยตัวเองผมคิดว่ าคนทีป่ ระสบความผิดหวังแปดเก้ าครั้งในสิ บ
ครั้ง กลับเป็ นเรื่ องทีด่ เี พราะเสมือนหนึ่งได้ เข้ าเรียนในมหาวิทยาลัยแห่ ง
ชีวติ อย่ างแท้ จริง เขาจะค่ อย ๆ เรียนรู้ ว่า การไม่ สมหวังนั้นก็มีเหตุผลใน
ตัวของมันเองอยู่ ตั้งแต่ เริ่ม ตั้งความหวังก็เกิดจากการคิดเองเออเองไป
ตามความอยากได้ ใคร่ มีต่าง ๆ โดยขาดประสบการณ์ ชีวติ มากพอทีจ่ ะคัด
กรองว่ าเหมาะควรหรื อไม่ ความหวังส่ วนใหญ่ จึงไม่ สำเร็จอย่ างทีค่ าด
หวัง เพราะขาดเงื่อนไขและเหตุปัจจัยต่ าง ๆ ช่ วยสนับสนุนแต่ ความผิด
หวังต่ าง ๆ เหล่ านีค้ ือแบบฝึ กหัดให้ เขาได้ ฝึกฝน จนเข้ าใจวิธีต้งั ความ
หวัง และการสร้ างเหตุปัจจัยให้ ความหวังนั้นบรรลุผลตรงกันข้ าม คนที่
สมหวังแปดเก้ าสิ บเปอร์ เซ็นต์ อยู่เป็ นประจำ เช่ น ลูกคนมีอำนาจหรื อ
ร่ำรวย ทั้งพ่อแม่ และคนอื่นๆทีห่ วังประโยชน์ กจ็ ะคอยประเคนเอาใจ คน
เหล่ านีเ้ มื่อได้ สิ่งต่ างๆมาง่ ายเกินไปก็จะไม่ รู้ ค่า ตั้งแต่ เกิดจนตายไม่ มี
โอกาสได้เรียนรู้ ชีวติ ทีแ่ ท้ จริง ถ้ าวันใดทีค่ นเหล่ านีโ้ ชคร้ าย เมื่อผู้ทคี่ อย
ค้ำจุนช่ วยเหลือมีอนั ต้ องแปรเปลีย่ นอย่ างรุนแรงและรวดเร็ว คนเหล่ านี้
จะปรับตัวได้ ยากลำบากมากอาจถึงขั้นนำพาชีวติ ตัวเองไปไม่ รอดเพราะ
ไม่ เคยได้เตรียมพร้ อมมาก่ อน ในครอบครัวทีต่ ่ อสู้ สร้ างฐานะจนร่ำรวย
ในรุ่นพ่อ ถ้ าเป็ นลูกคนโตก็ยงั พอได้ เห็นได้ร่วมรับรู้ ความยากลำบาก
และความพลั้งพลาดผิดหวังของบุพการีมาบ้ าง เป็ นผลให้ ลูกคนโตส่ วน
ใหญ่ สามารถเป็ นหลักให้ แก่ ครอบครัวในรุ่นต่ อไปได้ แต่ ถ้าเป็ นลูกคนถัด
ๆ ไปมักจะไม่ มีโอกาสได้ เข้ ามาใกล้ ชิดกับสถานการณ์ ต่าง ๆ เช่ นเดียวกับ
พีค่ นโต เมื่อครอบครัวเริ่มมีฐานะ ลูกคนรองๆ ลงไปจนถึงลูกคนสุ ดท้ อง
มักจะถูกส่ งไปศึกษาต่ อทีต่ ่ างประเทศจนจบปริญญาโท ปริญญาเอกแล้ ว
จึงกลับมาช่ วยกิจการของครอบครัว โดยไม่ เคยผ่ านชีวติ การเป็ นลูกจ้ าง
ระดับล่ างในองค์ กรอื่นมานานพอทำให้ มองทุกอย่ างง่ ายไปหมด ไม่ มี
ความอดทนรอบคอบ ทำอะไรก็เอาแต่ ใจตัวเองเป็ นหลักหากได้ เป็ น
หัวหน้ าคนก็เป็ นหัวหน้ าทีไ่ ม่ น่ารัก หลงตัวเองว่ าเก่ งเลอเลิศ เพราะไม่ มี
โอกาสทำอะไรทีล่ ้ มเหลวมาก่ อน เมื่อตำแหน่ งสู งขึน้ ก็ทำความผิดพลาด
เพิม่ ขึน้ เรื่ อยๆ บางคนถึงกับทำให้ กจิ การทีบ่ รรพบุรุษสร้ างมาด้ วยความ
เหนื่อยยากต้ องยับเยินป่ นปี้ ลงไปด้ วยน้ำมือของตัวเอง เพราะความเหิม
เกริมและรู้ เท่ าไม่ ถงึ การณ์ ซึ่งน่ าเสี ยดายเหลือเกินผมหวนนึกถึงถ้ อยคำ
ของปรมาจารย์ ขงจื๊อทีว่ ่ าอายุสามสิ บ ยืนหยัดมั่นคง อายุ่สี่สิบ กระจ่ าง
แจ้ งในชีวติ อายุห้าสิ บ ล่ วงรู้ ความลับสวรรค์ คงจะหมายถึง อายุสามสิ บ
เริ่มมีประสบการณ์ ชีวติ มีทศิ ทางและเป้ าหมายทีแ่ น่ นอน เมื่อถึงอายุสี่
สิ บผ่ านประสบการณ์ มามากพอ ก็จะไม่ ถูกตัวเองครอบงำ รู้ จักตั้งความ
หวังในสิ่ งทีเ่ ป็ นไปได้ จึงผิดหวังน้ อยลง ๆ ส่ วนอายุห้าสิ บจะตระหนักใน
สั จธรรมของชีวติ รู้ ว่าตัวเองควรจะทำอะไรมากกว่ าหวังว่ าตัวเองจะได้
อะไร การทำประโยชน์ ช่วยเหลือผู้อื่นคือการสร้ างบารมี และในทีส่ ุ ด
สั งคมจะย้ อนกลับมาตอบแทนเขาเองโดยไม่ ต้องเรียกร้ อง ผู้ทเี่ ตือนสติ
ตัวเองอยู่เสมอด้ วยภาษิตข้ างต้ น เมื่อผิดหวังก็จะไม่ ส่งผลรุนแรงจนเกิด
ความท้ อแท้ แต่ จะเกิดการเรียนรู้ และหาวิธีแก้ ไขเหตุแห่ งความผิดหวัง
เพื่อมิให้ ซ้ำรอยเดิมอีกเมื่อผ่ านกระบวนการเรียนรู้ เหล่ านีจ้ นถึงวัยห้ าสิ บ
ก็เสมือนหนึ่งเรียนจบหลักสู ตร ได้ รับปริญญาชีวติ ติดตัวไปตลอด เป็ น
ภูมิคุ้มกันทางใจให้ ไกลจากความทุกข์ สามารถมีความสุ ขในทุก
สถานการณ์ แม้ ว่าต้ องเผชิญกับความผิดหวังถึงเก้ าในสิ บครั้งก็ตาม
ทีม่ า วารสาร เพชร ซีพี ออลล์
โดย คุณก่ อศักดิ์ ไชยรัศมีศักดิ์
Happy new year