消災延壽藥師佛懺法

บทไภษัชยคุรุพุทธเจ้าขมากรรม

พระวิศวภัทร เซี่ยเกี๊ยก แปลไทย (มิถุนายน 2553)

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 1

 ขอน้อมถวายคุณความดีแห่งการแปล และเผยแผ่ขมากรรมบทนี้

แด่สมเด็จบรมบพิตรมหาราชสมภารเจ้า ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ

ขอทรงพระเกษมสําราญ ทรงมีพระชนมพรรษายิ่งยืนนาน

卷上
一切諸佛。愍念眾生。為說藥師道場懺法。良以眾生垢重。無明暗覆。不
諳因果。不勤懺悔。縱貪嗔癡。肆殺盜婬。無量無邊。所作罪垢。無量無
邊。所結冤業。不覺不知。日深日厚。以致促長壽而夭枉。黜官位而下賤
。削富饒而貧窮。折子女而孤獨。罹斯九橫。墜墮三塗。紛紛苦果。自作
自受。種種惡報。或現或後。纖毫無差。遲速必報。

เล่ม 1
พระพุทธเจ้าทั้งหลาย , ทรงมีความสงสารระลึกถึงหมู่สัตว์ , จึงตรัสแสดงไภษัชยคุรุขมา
กรรม , เพื่อทรงเห็นแก่สรรพสัตว์ผู้มากด้วยมลทิน ,ผู้มีอวิชชามืดบอดปกคลุมอยู่ , ผู้ที่ไม่รู้จัก
เข้าใจในเหตุและผล , ไม่พากเพียรสํานึกผิด , แม้นแต่ความโลภ ความโกรธ ความหลง , การ
ฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ การผิดกาม , อันไม่มีประมาณและหาขอบเขตไม่ได้ , ซึ่งได้ทําบาปที่
เศร้าหมอง ไม่มีประมาณและหาขอบเขตไม่ได้ , ได้ผูกบาปอาฆาตเอาไว้ , ไม่รู้ไม่เข้าใจ , พอกพูน
ทวีขึ้นทุกวัน, ทําให้อายุขัยที่ยืนยาวลดน้อยลง , ผู้ที่มียศถาบรรดาศักดิ์ ก็ยังลักทรัพย์ , ผู้
ร่ํารวยก็ยังมีความโลภ , อาภัพบุตรชายหญิงต้องอยู่อย่างเดียวดาย, อันบุคคลเหล่านั้นอาจต้อง
ตายก่อนเวลาอันควรด้วยเหตุ 9 ประการ , แล้วตกสู่อบายภูมิ 3 , ได้รับผลอันเป็นความทุกข์ไม่
หยุดเลย , ผู้กระทําสิ่งใดไว้ตนเองจะเป็นผู้รับเอง , บ้างจะได้รับในปัจจุบัน บ้างจะได้รับใน
ภายหลัง , แม้เล็กน้อยก็ไม่คลาดคลา , อกุศลวิบากนั้นย่อมได้รับผลแน่นอน ,

爾時。藥師琉璃光如來。慈悲拯濟。說是本願功德經。令讀誦者。造彼如
來形像七軀。一一像前。各置七燈。一一燈量。大如車輪。燃至四十九日
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 2
。光明不絕。是惟剎利。居士大家。多饒財寶。倉庫盈溢之所堪為。而緜
力眾生。心雖喜樂。不能如法莊嚴。以是因緣。即於本願功德經中。譯出
消災延壽懺法。便諸眾生。齋戒沐浴。或於寺院。或在家庭。或延禪侶。
或偕善士。洒掃熏修。香華燈燭。隨分供養。依科讚詠。虔誠敬禮。則無
求不應。無願不成。經云。說悔先罪。淨名所尚。改往修來。洗浣身心。
斷除眾惡。誓不更造。多劫罪愆。淨盡無餘。隨所樂求。悉令滿足。(某
等)志心頂禮。求哀懺悔。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛
南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消灾障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

สมัยนั้น พระไภษัชยคุรไุ วฑูรยประภาตถาคตทรงประกอบด้วยพระเมตตากรุณาหมายจะ

อนุเคราะห์ จึงตรัสแสดงซึ่งมูลปณิธานสูตรนี้ , ยังให้ผู้อ่านท่อง , ได้สร้างพระปฏิมาของพระ
ตถาคตเจ้าพระองค์นั้นขึ้น 7 พระรูป , เบื้องหน้าของพระรูปหนึ่ง , ก็จุดประทีป 7 ดวง , อัน
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 3
ประมาณแห่งประทีปหนึ่ง , ก็ใหญ่โตประมาณล้อเกวียน , ให้จุดประทีปไว้ถึง 49 วัน , ให้เปล่งแสง
สว่างไสวไม่ดับ , ซึ่งผู้เป็นกษัตริย์ , บัณฑิตทั้งหลาย , ผู้มีทรัพย์สมบัติมากมาย, เต็มล้นอยู่ในคลัง
(จึงจะกระทําได้) , แต่ทว่าหมู่สัตว์ที่มีกําลังน้อยนิด , ดวงจิตแม้นจะโสมนัสยินดี , ก็ไม่อาจกระทํา
ให้อลังการประดุจวิธีนี้ได้ , ด้วยเหตุปัจจัยอย่างนี้ , ในมูลปณิธานสูตร , จึงแปลออกมาว่า บทวิธี
ขมากรรมเพือ่ ขจัดทุกข์ภัยและอายุวฒ ั นะนี้ , สามารถทําให้หมู่สัตว์ทั้งหลาย , ได้สมาทานอุโบสถ
ศีลชําระกาย , บ้างก็ไปยังอาราม , บ้างก็อยู่ที่เคหะสถานของตน , บ้างก็อยูก่ ับสหายธรรม , บ้างก็
อยู่กับคนดี , เพื่อชําระอบรมจิต , แล้วนําของหอม ดอกไม้ ประทีป เทียน , แบ่งเป็นเครื่อง
สักการะ , แล้วสรรเสริญตามพิธี , นมัสการด้วยความเลื่อมใส , ก็ย่อมไม่มีสิ่งใดไม่สมปรารถนา ,
พระสูตรกล่าวว่า , การกล่าวสํานึกต่อความผิดเมื่อกาลก่อน , จะได้ชื่อเป็นผู้บริสุทธิ์, เป็นผู้ที่
ปรับปรุงแก้ไขตนแล้ว , ได้ชําระกายและใจ , กําจัดบาปทั้งปวงทั้งสิ้น , แล้วปฏิญาณว่าจะไม่
กระทําอีก , บาปทั้งหลายในกัลป์ต่างๆ, ก็จะถูกชําระสิ้นไปไม่มีเหลือ , สิ่งใดที่ยินดีปรารถนา , ก็
จะบริบูรณ์ทั้งสิ้น , (ข้าพเจ้าทั้งหลาย) ขอน้อมศีรษะนมัสการด้วยความจริงใจ , ขอโอกาสขมา
กรรม ,
ต่อพระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 4

 พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี๑
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。次復懺悔。緣念像法轉時。若諸有情。為欲利益安樂拔除一切
業鄣。建立殊勝功德者為欲滿修諸佛大願。具足受持諸佛名號。及正法寶
藏者。欲得阿耨多羅三藐三菩提。三十二相。八十隨形。莊嚴其身者。欲
得無量智慧方便。令諸眾生安立大乘者。為欲修行梵行。得不缺戒。具三
聚戒。究竟清淨。無有毀犯者。欲得諸根完具。無諸疾苦。家屬資具。悉
皆豐足者。欲得破魔罥網。解脫一切外道纏縛拔種種惡見稠林者。若有女
人。欲轉女成男。具丈夫相者。為欲求男女而得男女。求長壽而得長壽者
。或當王法所加。欲解脫一切憂苦者。欲得上妙飲食。飽足法味。及種種
上妙衣服。一切寶莊嚴具者。欲行惠施。一切所有悉無貪惜。施來求者。
欲得正見精進。善調意樂。多聞聰利。解甚深義。恒求勝法常遇善友者。
欲受持學處。願生西方極樂世界。無量壽佛所。聽聞正法者。若有已毀之
戒。而欲還清淨。已盡之命。而欲復救續。乃至國界人眾。種種諸橫。種
種諸難。而欲消伏隱沒順時歡樂者。應當如法莊嚴。歸命。藥師琉璃光如
來。一心精進。修三摩地。所以者何。彼如來行菩薩道時。所發十二微妙
上願。殊勝功德。令諸聞者。業障消除。一切所求。皆得滿願故。是唯一
生所繫菩薩。為能如實信解。如說修行。應當以身命財。不生恡惜。竭力
莊嚴。必獲果遂。是故今日。與現前(眾等)各各志心。歸命頂禮。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛
南無盡十方徧法界過去一切諸佛
南無盡十方徧法界現在一切諸佛
南無盡十方徧法界未來一切諸佛

๑
โปรดอาน พระไภษัชยคุรุสูตร ในเวบมหาปารมิตา เพืม่ เติม
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 5
 南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消灾障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ก็จะประกาศขมากรรมอีก , เหตุที่ระลึกถึงสมัย

แห่งสัทธรรมปฏิรูป , หากมีหมู่สัตว์ที่ปรารถนาจะได้รับประโยชน์ความผาสุก ถอดถอนบาปทั้งปวง
,แล้วตั้งอยู่ในกุศลอันวิเศษที่ปรารถนาจะบําเพ็ญมหาปณิธานของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย, ปรารถนา
จะจดจํานามแห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลาย , และพระธรรมปิฎกอย่างสมบูรณ์ , ปรารถนาจะบรรลุถึง
พระอนุตรสัมมาสัมโพธิ , ปรารถนาจะบรรลุถึงลักษณะพระมหาบุรุษ 32 ประการ , อนุพยัญชนะ
มงคล 80 ประการ , ให้อลังการอยู่ในกายของตน , ปรารถนาบรรลุปัญญาญาณ และอุปายะที่ไม่
มีประมาณ , ยังให้หมู่สัตว์ทั้งหลายตั้งอยู่ในมหายานธรรม , ปรารถนาบําเพ็ญซึ่งจริยาวัตรที่
บริสุทธิ์ประดุจพรหม , ได้เข้าถึงซึ่งความไม่บกพร่องแห่งศีล , สมบูรณ์พร้อมในศีล 3 ประเภท , มี
ความบริสุทธิอ์ ย่างที่สุด , ไม่มีการล่วงละเมิด , ปรารถนาให้อนิ ทรีย์ทั้งปวงสมบูรณ์พร้อม , ไร้
ซึ่งโรคทั้งปวง , ตระกูลไม่ขัดสน , ซึ่งล้วนจะร่ํารวยมั่งคั่ง , ปรารถนาจะหลุดพ้นจากตาข่ายของ
มารและการผูกมัดของเดียรถีย์ทั้งหลาย , ถอดถอนความเห็นผิดชั่วร้ายทั้งปวงที่เหมือนป่าทึบ ,
หากมีสตรีใด , ปรารถนาเปลี่ยนจากหญิงเป็นชาย , แล้วสมบูรณ์ในลักษณะของบุรุษ , ผู้ปรารถนา
บุตรชายหญิง ก็จะได้บุตรชายหญิง , ผู้ปรารถนาความมีอายุยืน ก็จะได้อายุยืน , ผู้ทถี่ ูกจองจํา
ด้วยราชอาญา , ปรารถนาจะหลุดพ้นจากทุกข์โศกทั้งปวง , ผู้ปรารถนาอาหารและเครื่องดื่มที่
ประณีต อิ่มหนําซึ่งธรรมรส , พร้อมทั้งเครื่องนุ่งห่มชั้นดีนานัปการ , และรัตนมณีเครือ่ งอลังการ
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 6
ทั้งปวง , ปรารถนาจะบําเพ็ญทานบริจาค , สิ่งของที่มีอยู่ทั้งสิ้น ก็ไม่ได้ละโมบหวงแหนต่อผู้ที่มา
ขอ , หากปรารถนาบรรลุถึงความเห็นถูกต้อง(สัมมาทิฐิ) ความพากเพียร, มีจริตอัธยาศัยดีงามสอน
ง่าย , เป็นพหูสูตเฉลียวฉลาด , รู้จําแนกสารัตถะที่ล้ําลึก , ปรารถนาในธรรมอันประเสริฐและ
พบกัลยาณมิตรอยู่เป็นนิจ , ผู้ปรารถนาจะจดจําและน้อมปฏิบัติสิกขาบท , แล้วมีปณิธานไปเกิด
ยังสุขาวดีโลกธาตุด้านตะวันตก , แห่งพระอมิตายุสพุทธเจ้าเพื่อสดับพระสัทธรรม , หากมีการ
ละเมิดศีลแล้ว , แล้วปรารถนาจะให้กลับมาบริสุทธิ์ , แม้นจบสิ้นอายุขัยแล้ว , ก็ยังปรารถนาได้รับ
ความอนุเคราะห์สืบไป , จนถึง(อนุเคราะห์ช่วยเหลือ)ประเทศชาติ ประชาชน , การตายร้ายทั้ง
ปวง , ภัยพิบัติทั้งปวง , โดยปรารถนาให้สิ่งเหล่านี้สูญสิ้นไม่ปรากฏ , มีความเกษมโสมนัสเป็น
ปกติ , ก็พึงกระทําตามวิธีที่อลังการเหล่านี้ , ข้าพเจ้าขอน้อมชีพนมัสการพระไภษัชยคุรุไวฑูรย
ประภาตถาคต , ด้วยความพากเพียรจิตเป็นหนึ่ง , บําเพ็ญสมาธิ , ด้วยเหตุไฉนนั่นฤๅ , เมื่อเวลาที่
พระตถาคตเจ้าพระองค์นั้นได้บําเพ็ญโพธิสัตว์มรรคอยู่ , ได้ทรงประกาศปณิธานที่ประเสริฐ 12
ประการข้างต้นเอาไว้ , อันเป็นกุศลความดีที่วิเศษยิ่ง , เป็นเหตุยังให้ผู้ได้สดับ , มีกรรมวิบากสูญ
สิ้น , สิ่งทีป่ รารถนาทั้งปวง , ก็จะสมบูรณ์ตามปณิธาน , ข้อนี้มีเพียงพระโพธิสัตว์ที่เกีย่ วข้องกับ
การเกิดอีกเพียงชาติเดียวเท่านั้น , ที่สามารถศรัทธาและเข้าใจได้จริงตามนี้ , ผู้ที่บําเพ็ญตามที่
กล่าวนี้ , พึงใช้ทรัพย์คือชีพสังขาร , อย่าได้เกิดความเสียดาย , กระทําให้ยิ่งใหญ่สุดกําลัง , ก็จะ
ได้รับผลอย่างแน่นอน , เหตุนี้แลในบัดนี้ข้าพเจ้าทั้งหลายที่อยู่เบื้องหน้า , ต่างมีจิตตั้งมั่น , ขอ
นมัสการน้อมเป็นที่พึ่ง , ขอนมัสการ
พระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 7

 พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。志心歸命。惟願諸佛菩薩。同運慈悲。降臨道場。一切天龍八
部。藥叉諸將。悉生哀愍。來到道場。是諸聖眾。願悉證明。我於今日。
欲為十方一切六道眾生。修行無上菩提。斷除一切業障。同入如來本大願
海。普現色身。於一念中。供養一切十方三寶。於一念中。普度一切六道
眾生。令入平等大慧。故於今日。一心精進。如說修行。惟願諸佛菩薩。
藥師如來本願力故。受我懺悔。令我所行。決定破除罪障。行願圓成。如
經所說。願悉證明。南無藥師琉璃光如來。應正等覺。明行圓滿。光明廣
大。功德巍巍。身善安住。燄網莊嚴。過於日月。幽冥眾生。悉蒙開曉。
隨所樂求。一切皆遂。所有病苦。悉皆消滅。無量菩薩行。無量善巧方便
。無量廣大願。我若一劫。若一劫餘。而廣說者。劫可速盡。彼佛行願。
善巧方便。無有盡也。是故志心。歸命頂禮。

南無薄伽伐帝。鞞殺社。窶嚕薜琉璃。鉢囉婆。喝喇闍也。怛他揭哆耶。
阿囉訶帝。三藐三勃陀耶。怛姪他。唵。鞞殺逝。鞞殺逝。鞞殺社。三沒
揭帝莎訶

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ก็สํารวมชีพน้อมเป็นที่พึ่ง , ขอพระพุทธเจ้าพระ

โพธิสัตว์ทั้งหลาย , โปรดเมตตากรุณาโดยทั่วกัน , เสด็จมายังมณฑลสถานแห่งนี้ , บรรดาเทพ
นาค และธรรมบาลในคติแปด , มหายักษ์เสนาบดีทั้งหลาย , โปรดมีความสงสาร , มาถึงยังที่แห่ง
นี้ , บรรดาพระอริยเจ้าทั้งหลาย , ขอโปรดได้เป็นสักขีพยาน , ว่าข้าพเจ้าในวันนี้ , ปรารถนาจะ
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 8
บําเพ็ญพระอนุตตรสัมโพธิ , เพื่อสรรพสัตว์ในภูมทิ ั้งหกทั่วทศทิศ , กําจัดปหานวิบากกรรมทั้งปวง
, เพื่อได้เข้าสู่มหามูลปณิธานสาครของพระตถาคตเสมือนกัน , ขอโปรดปรากฏพระวรกาย , ใน
หนึ่งขณะเดียว , ก็ได้สักการะพระรัตนตรัยทั้งปวงทั่วทศทิศ , ในหนึ่งขณะเดียว , ก็ยังช่วยเหลือ
สรรพสัตว์ในภูมิทั้ง 6 ทั้งทศทิศ , ยังให้เข้าสู่มหาปัญญาญาณทีเ่ สมอภาค , บัดนี้ในวันนี้ , จึงมีจิต
หากเพียรเป็นหนึ่งเดียว , บําเพ็ญตามที่กล่าวมา , วอนขอพระพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์ทั้งหลาย,
ด้วยกําลังแห่งมูลปณิธานเดิมของพระไภษัชยคุรุตถาคต , โปรดรับการขมากรรมของ
ข้าพเจ้า , ยังให้การกระทําของข้าพเจ้านี้ , ได้ทําลายกรรมวิบากได้อย่างแน่นอน , ได้สําเร็จ
สมบูรณ์ซึ่งจริยาและปณิธาน , ตามที่พระสูตรได้กล่าวไว้ , ขอให้พระพุทธองค์โปรดทรงเป็นสักขี
พยานด้วยเถิด , ข้าพเจ้าขอนอบน้อมพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต , ผู้เป็นพระสัมมาสัม
พุทธเจ้า ได้ตรัสรู้โดยพระองค์เองโดยชอบแล้ว , ทรงสมบูรณ์ด้วยวิชชาและจรณะ , มีพระรัศมี
ไพบูลย์ยิ่งนัก , พระคุณธรรมนั่นเล่าก็ยงิ่ ใหญ่สุดพรรณนา , พระวรกายสง่างามเป็นที่สุด , อลังการ
ด้วยเปลวแห่งอัคคีเพลิง , รุ่งเรืองยิ่งกว่าสุริยันแลจันทรา , หมู่สตั ว์ในนรกภูมิ , เมื่อได้ยลพระรัศมี
นี้แล้ว , ทุกสิ่งที่ปรารถนายินดี , ก็ล้วนสําเร็จดั่งตั้งใจ , บรรดาทุกขโรค , ก็จะมลายไปสิ้น , โพธิ
สัตวจริยาที่ไม่มีประมาณ , อุปายโกศลที่ไม่มีประมาณ , มหาปณิธานที่ไม่มีประมาณ , แม้เป็นเวลา
หนึ่งกัลป์ , หรือเป็นเวลาถึงกัลป์อื่นๆ , ที่ข้าพเจ้าจะพรรณนา , กัลป์นั้นก็จะหมดสิ้นไปโดยเร็ว ,
แต่ทว่าพระจริยา พระปณิธาน , พระอุปายโกศลของพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น , ก็ไม่มีหมดสิ้นเลย
, เหตุนี้จึงขอตั้งจิต , สํารวมชีพนมัสการ ,
นโม ภควเต ไภษชฺย คุรุ ไวฑูรฺย ปรภา ราชาย ตถาคตาย อรฺหเต สมยกฺ สมพุทฺธาย ตทฺยถา
โอม ไภษชฺเย ไภษชฺเย ไภษชฺย สมุทคฺ เต สฺวาหา

讚
藥師如來。世界琉璃。慈悲喜捨悉隨宜。懺法度羣迷。稽首歸依。所願滿
求祈。藥師佛。 藥師佛。消灾延壽藥師佛 。南無消灾延壽藥師佛。

(遶壇起佛偈念佛迴向)。
稽首東方滿月界 微妙正覺藥師尊
三祇果滿不思議 十號名稱無等倫
二六願門因地發 百千相好果中圓
慈悲海闊測難量 功德山高讚莫盡
南無東方淨琉璃世界藥師琉璃光如來
南無消灾延壽藥師佛

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 9

บทสรรเสริญ
พระไภษัชยคุรุตถาคตเจ้า , แห่งศุทธิไวฑูรย์โลกธาตุ , ทรงยิ่งด้วยพระเมตตา กรุณา มุทิตา
อุเบกขาเสมอกัน , พิธีขมากรรมนี้เพื่อโปรดเวไนย์ , ข้าพเจ้าขอนมัสการเป็นที่พึ่ง , ขอให้ปณิธาน
ทั้งปวงได้สมบูรณ์ , ขอนอบน้อมแด่พระไภษัชยคุรพุ ุทธเจ้า

ขอนมัสการศุทธิไวฑูรย์โลกเบื้องบูรพา
พระไภษัชยคุรุสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ประเสริฐยอดเยีย่ ม
ทรงสําเร็จซึ่งผลสามประการ อันเป็นอจินไตย
พระพุทธคุณทั้งสิบประการ ก็มิอาจพรรณนาได้สม
เหตุที่ทรงประกาศมหาปณิธานทั้งสิบสอง
จึงให้ผลเป็นมงคลลักษณะที่สมบูรณ์ทั้งร้อยพัน
พระเมตตากรุณา เป็นดั่งมหาสมุทร ที่กว้างใหญ่ยากจะหยั่งประมาณ
พระบารมีดุจเขาพระสุเมรุ สรรเสริญได้ไม่หมดสิ้น.
ข้าพเจ้าขอนอบน้อมต่อ พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตเจ้า
แห่งศุทธิไวฑูรย์พุทธเกษตร เบื้องบูรพาทิศ

ข้าพเจ้าขอนอบน้อมต่อ พระไภษัชยคุรุพุทธเจ้า ผู้กาํ จัดทุกข์ภัย ผู้ประทานอายุวัฒนา

จบเล่มที่ 1

卷中
三千界內慈悲主 百億洲中大法王
願開蓮目鑒凡情 眾生有求皆感應
一切諸佛。愍念眾生。為說藥師道場懺法。今當歸命。一切諸佛。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 10
 南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消災障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

เล่ม 2
พระผู้ทรงเมตตากรุณาในตรีสหัสโลกธาตุ
พระผู้เป็นมหาธรรมราชาแห่งทวีปทั้งร้อยโกฏิ
ขอพระองค์โปรดเปิดพระเนตรอันประดุจดอกบัวแลมองเวไนยสัตว์
หมู่สัตว์มีความปรารถนาใดก็ล้วนสัมฤทธิ์ผล

พระพุทธเจ้าทั้งหลาย , ทรงสงสารระลึกถึงหมู่สัตว์ , จึงตรัสแสดงไภษัชยคุรุขมากรรม บัดนี้ขอ

น้อมชีพยึดเป็นสรณะ , ในพระพุทธเจ้าทั้งหลาย , ขอนอบน้อมต่อ ...
พระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 11
 พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。次復懺悔。(弟子某)等。普為四恩三有。及法界一切眾生。悉
願斷除三障。歸命懺悔。我與眾生。無始來今。由愛見故。內計我人。外
因惡友。不隨喜他。一毫之善。惟遍三業。廣作眾罪。事雖不廣。惡心徧
布。晝夜相續。無有間斷。覆諱過失。不欲人知。不畏惡道。無慙無愧。
撥無因果。如斯罪障。未經懺悔。我於今日。對十方佛。藥師如來。深信
因果。生重慙愧。生大怖畏。發露懺悔。斷相續心。發菩提心。斷惡修善
。勤策三業。翻昔重過。隨喜凡聖。一毫之善。念藥師佛。有大願力。能
救拔我。出二死海。置三德岸。惟願慈悲。哀憐攝授。各各志心。歸命頂
禮。

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 12

 เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ก็จะประกาศขมากรรมอีก , (ข้าพเจ้าทั้งหลาย
ผู้เป็นศิษย์) , เพื่อพระคุณ 4 ภพ 3 , และสัตว์ทั้งหลายในธรรมธาตุ , จะขอกําจัดวิบาก 3 ให้
สิ้น , ขอน้อมชีพขมากรรม , ข้าพเจ้าและสรรพสัตว์ , นับแต่หาจุดเริ่มมิได้จนถึงบัดนี้ , เหตุเพราะ
ตัณหาจริต , ภายในก็ยึดมั่นในตัวตน , ภายนอกก็เพราะมิตรชั่ว , ไม่ร่วมยินดีกับผู้ใด , แม้แต่กุศล
เพียงเล็กน้อย , การกระทําทางกาย วาจา ใจ , ก็ก่อบาปทั้งปวงอย่างมากมาย , เรื่องแม้ไม่ใหญ่โต
, แต่จิตชั่วแผ่ไปทั่ว , ต่อเนื่องตลอดทิวาราตรี , ไม่มีขาดสิ้น , ยังปกปิดความผิดไว้ , มิใคร่ให้ผู้ใด
ล่วงรู้ , ไม่เคยเกรงกลัวอบายภูมิ , ไม่มีหิริ ไร้โอตตัปปะ , เชื่อแต่วา่ ไม่มีทั้งบุญและบาป ,
บาปกรรมอย่างนี้ , ยังมิเคยได้ขมากรรม , บัดนี้ข้าพเจ้า , ขออธิษฐานต่อพระพุทธเจ้าทั่วทศทิศ ,
พระไภษัชยคุรุตถาคต , ว่าจะมีศรัทธาเชื่อมั่นเหตุและผลของกรรมอย่างลึกซึ้ง , เกิดความเกรง
กลัวและละอายบาปเป็นยิ่งนัก , เกิดความเกรงกลัวอย่างใหญ่หลวง , แล้วสํานึกผิดขอขมากรรม ,
ตัดสิ้นจิตบาปที่สืบเนื่องไม่หยุด , บังเกิดโพธิจิต , ละบาปบําเพ็ญบุญ , พากเพียรทําดีทางกาย
วาจา ใจ , โมทนากับบุถุชนและพระอริยะ , แม้เป็นกุศลเล็กน้อยก็ตาม , จะระลึกถึงพระไภษัชย
คุรุพุทธเจ้าเป็นอนุสสติ , ด้วยพระองค์ทรงมีกําลังแห่งปณิธานยิ่งใหญ่ , สามารถช่วยเหลือข้าพเจ้า
, ให้ออกจากสังสารวัฏสาคร , แล้วตั้งอยู่ในคุณแห่งพระนิพพาน 3 ประการ , ขอพระพุทธองค์
โปรดเมตตากรุณา , สงสารรับการขมากรรมนี้ , ซึง่ ล้วนแต่มีความตั้งใจ , ขอน้อมชีพนมัสการ ,

禮諸佛已。次復懺悔。(弟子某)等。自從無始以來。至於今日。所有貪瞋
嫉妬之病。憍慢自傲之病不識善惡之病不信罪福之病不孝五逆之病。破辱
三寶之病。不修齋戒之病。破犯尸羅之病。自讚毀他之病。貪得無厭之病
。迷聲逐色之病。貪香愛觸之病。信邪倒見之病。躭婬嗜酒。放逸無度之
病。設復遇醫。授與非藥之病。及無餘量災難陵辱。悲愁煎逼。身心受苦
之病。欲令是等病苦消除。所求願滿。爾時藥師琉璃光如來入三摩地。名
曰。除滅一切眾生苦惱。既入定已。於肉髻中。出大光明。光中演說大陀
羅尼曰。

南無。薄伽伐帝。鞞殺社。窶嚕薜琉璃。鉢囉婆。喝喇闍也。怛他揭哆耶
。阿囉訶帝。三藐三勃陀野。怛姪他。唵。鞞殺逝。鞞殺逝。鞞殺社。三
沒揭帝莎訶

爾時光中說此呪已。大地震動。放大光明。一切眾生。病苦皆除。受安隱
樂。是知懺悔之功。諸病心瘳之靈。劑。了生脫死之奇方有。

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 13

 เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ก็จะประกาศขมากรรมอีก , (ข้าพเจ้าทั้งหลายผู้
เป็นศิษย์) , นับตั้งแต่จุดอันหาที่เริ่มต้นไม่ได้ , มาจนถึงบัดนี้ , ด้วยเพราะมีโรค คือความโลภ
ความโกรธ ความอิจฉาริษยา , มีโรคคือความเย่อหยิ่งถือดีในตัวตน , มีโรคคือ ความไม่รู้ชัดใน
ความดีและความชั่ว , มีโรคคือความไม่เชื่อในบุญและบาป , มีโรคคือความไม่กตัญญูและ
อนันตริยกรรมทั้ง 5 , มีโรคคือการทําร้ายล่วงเกินพระรัตนตรัย , มีโรคคือการไม่บําเพ็ญศีลบริสุทธิ์
, มีโรคคือการทําลายละเมิดศีล , มีโรคคือการยกย่องตนเอง กล่าวร้ายผู้อื่น , มีโรคคือการละโมบ
ไม่รู้เบื่อหน่าย , มีโรคคือการหลงในเสียงและรูป , มีโรคคือการกระหายในกลิ่น ราคะ และการ
สัมผัสจับต้องทางกาย , มีโรคคือการหลงเชื่อในความเห็นที่ผิดพลาด , มีโรคคือการหมกมุ่นใน
กามารมณ์ ดืม่ กินสุรา , มีความประมาทไม่อาจช่วยเหลือได้ , มีโรคคือแม้จะได้พบแพทย์ ก็ได้รบั
โอสถที่ไม่ถูกกับโรค , และมีโรคคือภัยพิบัติ การกรรโชกแย่งชิง , ความทุกข์โศกที่บีบคั้น , และการ
รับทุกข์ทางกายและใจที่เหลืออื่นๆ , เพื่อปรารถนายังให้โรคและความทุกข์เหล่านี้สูญสิ้น , เพื่อ
ยังให้ปณิธานสมบูรณ์ , ในครั้งนั้นพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต จึงทรงเจริญสมาธิ ชื่อ ,
การกําจัดทุกข์โศกของสรรพสัตว์ทั้งหลายให้สิ้น , เมื่อเข้าสู่สมาธิแล้ว , ก้อนพระมังสะเหนือพระ
พักตร์ , ก็บังเกิดมหารัศมี , ท่ามกลางรัศมีนั้นก็บังเกิดเป็นมหาธารณีว่า ....

นโม ภควเต ไภษชฺย คุรุ ไวฑูรฺย ปรภา ราชาย ตถาคตาย อรฺหเต สมยกฺ สมพุทฺธาย ตทฺยถา
โอม ไภษชฺเย ไภษชฺเย ไภษชฺย สมุทคฺ เต สฺวาหา

ในครั้งนั้น เมือ่ ได้แสดงมนตร์นี้ท่ามกลางรัศมีแล้ว , มหาปฐพีก็สั่นสะเทือนบังเกิดเป็นมหา

รัศมี , ยังให้สรรพสัตว์ทั้งปวง , มีโรคและความทุกข์ที่หมดสิ้นไป , ได้รับความผาสุก , และ
ความสุข , พึงรู้ไว้เถิดว่าอานุภาพของการสํานึกผิดและขมากรรมนี้ , มีความศักดิ์สิทธิ์สามารถยังให้
โรคทั้งปวงของจิตใจทุเลาไปด้วย , เป็นวิธีอันอัศจรรย์ทําให้ล่วงพ้นความเกิดและความตาย ,

大醫王。應病設藥。所謂慈悲喜捨是藥。忍辱柔和是藥。正信三寶是藥。
勤修福慧是藥。六波羅蜜是藥。飽飡甘露是藥。貪求法味是藥。修真養氣
是藥。返本還元是藥。有過能改是藥。善巧方便是藥。不動聲色是藥。清
心斷慾是藥。常用如是等藥擣篩和合。時取服之。眾生若病。應同一病。
眾生須藥。應同一藥。若說多法。是名顛倒。若據一乘實相而言。則何增
何減。何垢何淨。何善何惡。何罪何福。何病何藥。觀昔方便。如夢中人
。夢身患病。求醫服藥。而得除愈。及其夢醒。則悟本來無病。無病亦無
。而況醫藥。故眾生之病。同一幻病。如來之藥。同一幻藥。故知如來說
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 14
法。一相一味。所謂解脫相。離相。滅相。究竟涅槃。終歸於空。如一雲
所雨。而藥樹大小。各得滋茂。

องค์มหาแพทยราช (ผู้เป็นราชาแห่งแพทย์ที่ยิ่งใหญ่) , ผู้ประทานยาที่เหมาะสมกับโรค

, อันมีโอสถคือความเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา , โอสถคือความขันติ ความอ่อนโยน , โอสถ
คือ ความศรัทธาที่ถูกต้องต่อพระรัตนตรัย , โอสถคือความวิรยิ ะพากเพียร บุญและปัญญา ,
โอสถคือบารมี 6 ประการ , โอสถคือเครื่องดื่มกินอันเป็นอมฤต , โอสถคือความกระหายในธรรม
รส , โอสถคือการบําเพ็ญธรรมที่หล่อเลี้ยงจิตวิญญาณ , โอสถคือการหวนกลับสู่รากแก่นแท้ด้งั เดิม
, โอสถคือเมื่อทําผิดแล้วสามารถแก้ไข , โอสถคืออุปายโกศล (วิธีการที่ชาญฉลาด) , โอสถคือ
ความไม่หวั่นไหวในเสียงและรูป , โอสถคือจิตที่บริสุทธิ์ตัดสิ้นจากราคะ , ทรงใช้โอสถประเภท
ต่างๆ เหล่านี้ผสมผสานกันอยู่เป็นนิจ , เมื่อถึงเวลารักษา , สรรพสัตว์หากมีโรค , แม้นเป็นโรคที่
เหมือนกันชนิดหนึ่ง , สรรพสัตว์เหล่านั้นก็จะต้องใช้ยา , ที่เหมือนกันชนิดหนึ่ง , หากกล่าวว่ามี
ธรรมหลายประการ , ก็จะชื่อว่าวิปลาส (เห็นผิดเป็นถูก) , หากจะอาศัยเอกยานอันเป็นลักษณะที่
จริงแท้ในการกล่าว , แล้วจะหาการเพิ่มขึ้นและลดลง , การแปดเปื้อนการบริสุทธิ์ , ความดีความ
ชั่ว , บาปบุญ , ความเป็นโรคและยารักษาได้จากที่ไหน , เมื่อพิจารณาด้วยอุปายะที่แล้วมา , ก็
ประดุจบุคคลในความฝัน , ที่ฝันไปว่าตนเองทุกข์ทรมานเพราะโรค , ทั้งยังใฝ่หาแพทย์ผู้รกั ษาและ
โอสถ , อีกทัง้ ได้รับการรักษาจนหายจากโรค , และเมื่อเขานั้นตื่นขึ้น , ย่อมรู้แจ้งว่าแต่เดิมมาไร้ซ่ึง
ความเจ็บป่วย , และอันความไม่เจ็บป่วยนั้นก็ไม่ได้มีด้วย , แล้วจักประสาใดกับแพทย์และยาที่
รักษาอีกเล่า , เหตุนี้โรคของสรรพสัตว์ , จึงเหมือนกับโรคแห่งมายา , โอสถแห่งพระตถาคต , ก็
เหมือนหนึ่งโอสถแห่งมายา , เหตุนี้จึงรู้ว่าพระตถาคตเจ้าทรงแสดงธรรม , อันมีลักษณะเดียวมีรส
เดียว , ก็คือวิมุติลักษณะ (ลักษณะแห่งการหลุดพ้น) , เนกขัมลักษณะ (ลักษณะแห่งการออกจาก
กาม) , นิโรธลักษณะ (ลักษณะแห่งการดับสิ้นซึ่งกิเลส) , ได้มีนพิ พานเป็นที่สุด , ที่สุดแล้วย่อมหวน
สู่ศูนยตา (ความว่าง) , ดุจฝนจากเมฆกลุ่มหนึ่ง , อันต้นสมุนไพรใหญ่น้อย , ต่างก็ได้รับความชุ่มชื่น
งอกงาม ,

我等今者。蒙佛恩力。得聞。世尊藥師琉璃光如來名號。不復更有病苦之
難。乃能究竟無上菩提。是故今日。我等相率。皆同一心乃至盡形歸佛法
僧。今當歸命一切諸佛。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 15
 南無無量壽佛
南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消灾障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

บัดนี้ ข้าพเจ้าทั้งหลายได้อาศัยอํานาจแห่งพระพุทธคุณ , จึงได้สดับ , พระนามแห่งพระ

โลกนาถเจ้า คือ พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต , จึงไม่เป็นอันตรายจากโรคอีกต่อไป ,
สามารถเข้าถึงพระอนุตรสัมโพธิในที่สุด , ด้วยเหตุนี้ ในวันนี้ , ข้าพเจ้าทั้งหลายล้วนมีเอกจิต
เสมอกัน (จิตตั้งมั่นเป็นหนึ่ง) , ว่าตราบจนสิ้นอัตภาพนี้ จะขอยึดมั่นในพระพุทธ พระธรรม
พระสงฆ์ตลอดไป , บัดนี้ขอน้อมชีพยึดเอาพระพุทธเจ้าทั้งหลายเป็นที่พึ่ง , ขอนอบน้อมต่อ ,
พระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 16
 พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。次復懺悔。若有眾生。欲脫病苦。當為其人七日七夜受持八關
齋戒。應以飲食。及餘資具。隨力所辦。供養苾蒭僧。晝夜六時。禮拜行
道。供養彼世尊。藥師琉璃光如來。讀誦尊經四十九遍。燃四十九燈。乃
至四十九日。光明不絕。可得過度危厄之難。不為諸橫惡鬼所持。是故今
日。與現前眾等。各各翹懃。燒香散華。燃燈造旛。放生修福。令度苦厄
。不遭眾難惟願如來。證明懺悔。(某)等又復無始以來。至於今日。凡有
所為。皆不稱意。當知悉是過去已來。惡業遺報所致。是故今當勤求懺悔
。懺悔人間惡夢惡相諸不吉祥之報。懺悔人間惡病。連年累月不瘥。枕臥
牀席。不能起居之報。懺悔人間冬瘟夏疫。毒癘傷寒之報。懺悔人間水火
盜賊。刀兵危險之報。懺悔人間為被獅子虎狼毒蛇惡蝎蜈蚣蚰蜒。害人之
報。懺悔人間生老病死。憂愁苦惱之報。懺悔眾生身語意業。造作增長種
種惡業之報。懺悔眾生當墮三惡趣中。無量千歲受諸劇苦之報。懺悔眾生
應以地獄傍生鬼趣。流轉無窮之報。懺悔眾生不復更生諸餘惡趣之報。懺
悔眾生為人奴婢。受他驅役之報。懺悔眾生或作牛馬駝驢。恒被鞭撻之報
又常負重隨路而行。飢渴逼惱之報。懺悔人間厭魅蠱毒。飛屍邪鬼。偽作
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 17
妖異之報。如是現在未來人天之中。無量禍橫。災疫死難衰惱之報。(眾
等)今日至誠向藥師佛。海會聖眾。求哀懺悔。願皆消滅。前已究竟。是
病是藥。同歸一幻。惡業所致。一切報障。今當次第。發願回向。(某)等
願以此懺悔三障所生功德。悉皆回向。施與一切眾生。俱同懺悔。願與一
切眾生。從今以去。乃至菩提。念生死苦。發菩提心。改惡修善。返邪歸
正。身心安樂。妙算無窮。衣食豐饒。家屬資具。倉庫盈溢。形相端正。
聰明智慧。勇健威猛。諸將擁護。佛聖匡扶。凡所施為。悉希慈蔭。

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ก็ประกาศขมากรรมอีก , หากมีสรรพสัตว์

ปรารถนาหลุดพ้นจากทุกขโรค , พึงกระทําต่อผู้นั้นดังนี้ , ให้สมาทานอุโบสถศีลเป็นเวลา 7 ทิวา
ราตรี , แล้วนําเอาอาหาร เครื่องดื่ม , และสิ่งของเครื่องใช้ , ตามแต่กําลังความสามารถ , น้อม
ถวายแด่ภิกษุสงฆ์ , ตลอดทิวาราตรี 6 เวลา , ก็กราบไหว้นมัสการบําเพ็ญธรรม , สักการะพระ
โลกนาถเจ้าพระองค์นั้น , คือ พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต , อ่านท่องไภษัชยคุรุพทุ ธ
สูตร 49 จบ , จุดดวงประทีป 49 ดวง , ไปตลอด 49 วัน , ให้สว่างไสวไม่ดับ , ก็จะล่วงพ้นภัย
อันตรายไปได้ , ไม่ต้องได้รับอันตรายจากการตายโหงและปีศาจทั้งปวง , ด้วยเหตุนี้ในวันนี้ ,
ข้าพเจ้าทั้งหลายผู้อยู่เบื้องหน้า , ต่างมีความพากเพียรยินดี , ร่ําสุคนธ์ โปรยดอกไม้ , จุดดวง
ประทีปรังสรรค์ธงธวัช ,ปล่อยชีวิตสัตว์ก่อการบุญ , จึงยังให้ข้ามพ้นทุกข์ภัย , ไม่ต้องประสพกับ
อันตรายทั้งปวง , ขอพระตถาคตเจ้า , โปรดทรงเป็นสักขีพยานในการขมากรรมสํานึกผิด ,
ข้าพเจ้าทั้งหลายนับแต่ , อันหาที่เริ่มต้นไม่ได้ , มาจนถึงบัดนี้ , หากมีสิ่งใดทั้งปวง , ที่ไม่สม
ปรารถนาดังใจหมาย , ก็จะทราบได้ว่าล้วนเป็นเพราะในอดีตที่ผ่านมา , ได้สร้างอกุศลกรรมเอาไว้
จึงส่งผลอย่างนี้ , เหตุนี้บัดนี้จึงจะขอขมากรรมสํานึกผิด , ขอขมากรรมต่อวิบากในโลกมนุษย์ที่ทํา
ให้ฝันร้าย ลักษณะร้ายความไม่เป็นสิริมงคลทั้งปวงที่เกิดขึ้น , ขอขมากรรมต่อวิบากในโลกมนุษย์
ที่ทําให้โรคร้ายรุมเร้าอยูน่ ับปีนับเดือนก็ไม่ทุเลาลง , ล้มหมอนนอนเสื่ออยู่บนเตียงไม่อาจลุกขึ้นมา
ได้, ขอขมากรรมต่อวิบากในโลกมนุษย์ที่ทําให้เป็นฝีร้อนและเย็น , พิษไข้ตัวร้อน , ขอขมากรรมต่อ
วิบากในโลกมนุษย์ที่ทําให้ได้รับอันตรายจาก น้าํ ไฟ โจร , ศาสตราวุธ , ขอขมากรรมต่อวิบากใน
โลกมนุษย์ที่ทําให้ถูกสิงโต เสือ หมาป่า งูพิษ แมลงป่องตะขาบทําร้าย , ขอขมากรรมต่อวิบากใน
โลกมนุษย์ที่ทําให้เกิด แก่ เจ็บ ตาย , ความโศกเศร้าความทุกข์ทรมาน , ขอขมากรรมต่อวิบาก
กรรมทางกาย วาจา ใจของสรรพสัตว์ , ที่กระทําให้อกุศลกรรมต่างๆเพิ่มพูนขึ้น , ขอขมากรรมต่อ
วิบากที่ทําให้สรรพสัตว์ต้องตกอบายภูมิ 3 , ได้รับทุกข์ทรมานแสนสาหัสทั้งปวงนับพันปีหา
ประมาณมิได้ , ขอขมากรรมต่อวิบากที่ทําให้สรรพสัตว์ต้องตกสู่ภูมิแห่งนรก เดรัจฉาน เปรต ,
เวียนว่ายไม่จบสิ้น , ขอขมากรรมต่อวิบากที่ทําให้สรรพสัตว์ไม่ต้องเกิดในอบายภูมิอื่นๆอีก , ขอ
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 18
ขมากรรมต่อวิบากที่ทําให้สรรพสัตว์ได้เกิดเป็นทาสชายหญิง , ให้ผู้อื่นช่วงใช้ , ขอขมากรรมต่อ
วิบากที่ทําให้สรรพสัตว์ต้องเกิดเป็น วัว ม้า ลา ฬ่อ , ถูกเฆี่ยนตีอยู่เป็นนิจ , ทั้งยังต้องแบก
สัมภาระที่หนักแล้วเดินตามทาง , ได้รับความทุกข์ทรมานจากความหิวกระหายอยู่เสมอ , ขอ
ขมากรรมต่อวิบากในโลกมนุษย์ที่ทําให้ต้องอาถรรพณ์ไสยเวทย์ , การปลุกเสกเวทย์มนต์และภูตผี
, ภัยพิบัตแิ ละความตายทีไ่ ม่มีประมาณ , ที่มนุษย์และเทวดาในปัจจุบันและอนาคตได้ประสบอยู่นี้
, ภัยพิบัติโรคระบาดอันตรายถึงชีวิตความทุกข์โศก , ที่เป็นวิบากส่งผลเหล่านี้ , (ข้าพเจ้าทั้งหลาย)
ในบัดนี้ขอตั้งจิตต่อพระไภษัชยคุรุพุทธเจ้า , กับทั้งพระอริยบริษทั ที่มีจํานวนมากประดุจห้วงสาคร
, ข้าพเจ้ากราบขอขมากรรมสํานึกผิด , ขอให้วิบากทั้งปวงนั้นมลายสิ้น , ในห้วงอดีตอันเป็นที่สุด ,
ไม่ว่าโรคาพยาธิ ไม่วา่ โอสถ , ล้วนเป็นมายาเสมือนกัน , อันอกุศลกรรมยังให้เป็นไป , ก่อให้
เป็นวิบากกรรมทั้งหลาย , ในบัดนี้จะขออุทิศให้ตามลําดับ , (ข้าพเจ้าทั้งหลาย) ขอให้กุศลแห่ง
การขมากรรมสํานึกผิดในอุปสรรคทั้ง 3 ประการนี้ , อุทิศให้เป็นทาน , แก่สรรพสัตว์ทั้งหลาย
ทั้งสิ้น , ได้ร่วมกันขมากรรมสํานึกผิด , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลาย , นับแต่นี้เป็นต้นไป ,
ตราบถึงพระโพธิญาณ , ได้ระลึกถึงทุกข์แห่งวัฏสงสาร , ขอให้บังเกิดโพธิจิต , แก้ไขความชั่ว
บําเพ็ญความดี , ย้อนกลับจากความเห็นผิดมุ่งสู่ความเห็นถูก , กายใจจึงจะผาสุก , อายุขัยไม่
มีประมาณ , อาภรณ์ อาหาร อุดมสมบูรณ์ , ครอบครัวตระกูล เครื่องใช้ , ยุ้งฉางเต็มเปี่ยม
บริบูรณ์ , มีรูปลักษณ์สง่างาม , มีปัญญาญาณเฉลียวฉลาด , มีความองอาจกล้าหาญ ,
บรรดาเทพเจ้าทั้งหลายปกป้องอารักขา , พระพุทธเจ้าและพระอริยอุปถัมภ์อุ้มชู , อันทานที่
กระทํานี้ , ก็หวังเพื่อจะสงเคราะห์ด้วยความเมตตา ,

弟子(某)等。又願從今以去。速證菩提。相好光明。莊嚴殊勝。願諸眾生
。蒙光開曉。隨意所趣。作諸事業。願諸眾生皆得無盡。所受用物。無所
乏少。願諸眾生建立大乘。悉令安住菩提道中。願諸眾生得不缺戒。設有
毀犯。還得清淨。願諸眾生端正黜慧。諸根完具。無諸疾苦。願諸眾生眾
病悉除。家屬資具。悉皆豐足。願諸眾生轉女成男。具丈夫相。乃至菩提
。願諸眾生出魔羅網。解脫一切外道纏縛。願諸眾生王法所加。悲愁煎逼
。皆得解脫。願諸眾生飲食飽足。後以法味。畢竟安樂。願諸眾生如其所
好。種種衣服。隨心滿足。願諸眾生長壽富饒。官位男女。凡有所求。一
切皆遂。令諸世界。百怪九橫。八難三災。他國侵擾。盜賊反亂。一切惡
難。盡皆消滅。國界安隱。風雨順時。穀稼成熟。一切有情。無病歡樂。
菩提行願。念念增明。救苦眾生。常如己想。又願生生世世。在在處處。
不墮邊鄙。生正信家。相貌端嚴。智慧辯才。遠離惡法。親近善友。堅持

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 19

律行。安立大乘。又願生生世世。在在處處。興顯佛法。破諸魔網。奮志
滿修六波羅蜜。廣修供養。福慧莊嚴。忍辱精進。證菩提道。我等今日。
應當念報。藥師琉璃光如來恩德。常應如是利益安樂一切有情。是故志心
。歸命頂禮。

南無薄伽伐帝。鞞殺社。窶嚕薜琉璃。鉢囉婆。喝喇闍也。怛他揭哆耶。
阿囉訶帝。三藐三勃陀野。怛姪他。唵。鞞殺逝。鞞殺逝。鞞殺社。三沒
揭帝莎訶

ข้าพเจ้าทั้งหลายผู้เป็นศิษย์ , ยังมีปณิธานว่าจากนี้เป็นต้นไป , จะขอบรรลุพระ

โพธิญาณโดยไว , รุ่งเรืองด้วยลักษณะมงคล , มีความประเสริฐและอลังการ , ขอให้สรรพสัตว์
ทั้งหลาย , ได้สัมผัสถึงรัศมีนี้และเปิดออกซึ่งปัญญา , ได้ไปยังสถานที่ทั้งปวงตามจิตปรารถนา ,
เพื่อกระทํากิจทั้งปวง , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลาย , ได้รับสิ่งของเครื่องใช้ที่ไม่มีวันหมดสิ้น , ไม่
ต้องขาดแคลน , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายจงตั้งอยู่ในมหายานธรรม , ได้ตั้งอยู่บนโพธิมรรค ,
ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายได้บรรลุถึงความไม่บกพร่องแห่งศีล , หากมีการล่วงละเมิดแล้ว , ก็จง
ได้บริสุทธิ์ดังเดิม , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายมีรปู กายสง่างามและเฉลียวฉลาด อินทรีย์ทั้งปวง
สมบูรณ์พร้อม , ปราศจากโรคาพยาธิ , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายมีโรคภัยทีส่ ิ้นไป , ครอบครัว
ตระกูลมีเครือ่ งอุปโภค , สมบูรณ์พร้อม , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายเปลี่ยนจากสตรีเป็นบุรุษ ,
สมบูรณ์ในลักษณะของชาย , ตราบถึงพระโพธิญาณ , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายได้ออกจากตา
ข่ายแห่งมาร , ได้หลุดพ้นจากการผูกมัดของเดียรถีย์ทั้งหลาย , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายที่ต้อง
ราชอาญา , มีความตรอมตรมบีบคั้น , ขอให้ได้บรรลุถึงความหลุดพ้นทั้งสิ้น , ขอให้สรรพ
สัตว์ทั้งหลายสมบูรณ์ในอาหารและเครื่องดื่ม , แล้วได้รับธรรมรสในกาลต่อไป , มีความผาสุก
เป็นที่สุด , ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายได้รับสิ่งที่ดีงามเหล่านั้น , อาภรณ์นานา , ก็สมบูรณ์ดั่งใจ
, ขอให้สรรพสัตว์ทั้งหลายมีอายุขัยยืนนาน ร่ํารวย , มียศศักดิ์ได้บุตรหญิงชายตามประสงค์ ,
แม้นปรารถนาสิ่งใดก็สมปรารถนาทุกประการ , ยังให้โลกธาตุทั้งหลายที่มีอาเพศนับ 100
ประการ , การตายร้าย 9 ประการ , ภัย 8 ประการ และอันตราย 3 ประการ , การรุกล้ําของ
ประเทศอื่นๆ , โจรภัยทีก่ ่อความโกลาหล , ภัยร้ายทั้งปวง , ก็ดับสิ้นไม่มีเหลือ ประเทศชาติ
ผาสุก , ฝนฟ้าต้องตามกาล , การกสิกรรมให้ผลสมบูรณ์ , สรรพสัตว์ทงั้ หลาย, ไร้ซง่ึ โรคาพาธ
เป็นสุขเกษมศานติ , จริยาและปณิธานแห่งโพธิ , มีความรุ่งเรืองขึ้นอยู่ทุกวาระจิต , ปรารถนา
จะเปลื้องทุกข์ให้หมู่สัตว์ , เมื่อตนเองมีดําริอย่างนี้อยู่เป็นนิจ , ก็จะตั้งอธิษฐานว่าทุกภพชาติ , ทุก
แห่งหนสถานที่ , ขอให้อย่าได้เกิดในถิ่นทุรกันดาร (ไกลจากความเจริญของพระธรรม) , ได้เกิด
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 20
ในตระกูลที่มีศรัทธาถูกต้อง , มีรูปกายที่สง่างาม , มีปัญญาญาณและปฏิภาณไหวพริบ ,
ห่างไกลจากอกุศลกรรม , ใกล้ชิดกัลยาณมิตร , ธํารงมั่นในศีลาจาร , ตั้งมั่นในมหายานธรรม
, อีกทั้งปณิธานขอให้ทุกภพชาติ , ทุกสถานที่ , ได้ยังให้พุทธธรรมปรากฏรุง่ เรือง , ทําลายตา
ข่ายแห่งมารทั้งปวง , มีความมุ่งมั่นบําเพ็ญบารมี 6 ประการให้ถึงพร้อม , กระทําสักการะได้
อย่างยิ่งใหญ่ , มีบุญและปัญญาอลังการ , มีขันติและวิริยะ , ได้บรรลุถึงพระโพธิมรรค ,
ข้าพเจ้าทั้งหลายในวันนี้ , พึงระลึกตอบแทนพระคุณแห่งพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต ,
ด้วยการยังประโยชน์ความผาสุกให้แก่สรรพสัตว์ทั้งปวงอยู่เป็นนิจ , ด้วยเหตุนี้ , จึงมีจิตตั้งมั่น
น้อมชีพนมัสการ ,

นโม ภควเต ไภษชฺย คุรุ ไวฑูรฺย ปรภา ราชาย ตถาคตาย อรฺหเต สมยกฺ สมพุทฺธาย ตทฺยถา
โอม ไภษชฺเย ไภษชฺเย ไภษชฺย สมุทคฺ เต สฺวาหา

讚
東方端坐。無上醫王。十二大願妙難量。滅罪殄災殃。降福垂祥。增益壽
綿長。藥師佛。藥師佛。消災延壽藥師佛。南無消災延壽藥師佛

(如前起佛偈遶壇念佛迴向)

บทสรรเสริญ
พระผู้ประทับยังเบื้องบูรพาทิศ ° ผู้เป็นอนุตรแพทยราช °
ผู้มีมหาปณิธานที่วิเศษยากจะประมาณได้ 12 ประการ ° ทรงดับบาปและขจัดเคราะห์ภัย °
ประทานบุญและศิริมงคล ยังให้อายุขัยสถาพร ° ขอนอบน้อมแด่พระไภษัชยคุรุพุทธเจ้า

จบเล่มที่ 2

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 21

卷下
佛身充滿於法界 普現一切眾生前
隨緣赴感靡不周 而恒處此菩提座
三世諸佛。愍念眾生。為說藥師道場懺法。今當歸命。一切諸佛。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛
南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消災障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

เล่ม 3
พุทธกายเต็มเปี่ยมในธรรมธาตุ
ทรงปรากฏยังเบื้องหน้าของหมู่สัตว์ทั้งปวงโดยถ้วนทั่ว
ได้ปรากฏตามปัจจัยทุกสถาน
อันสถานนั้นแลก็คือโพธิบัลลังก์
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 22
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในกาลทั้ง 3 , มีความเมตตาระลึกถึงหมู่สัตว์ , จึงได้แสดงไภษัชยคุรุขมา
กรรม , บัดนี้ขอน้อมชีพยึดเป็นสรณะ , ต่อพระพุทธเจ้าทั้งหลายเหล่านั้น , ขอนอบน้อมต่อ ,
พระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。次復懺悔。弟子(某)等。上來既懺悔已。應生無垢濁心。無怒
害心。於一切有情。起利益安樂慈悲喜捨平等之心。於是斂念正觀。不斷
結使。不住使海。觀一切法空。如實相。云何名觀一切法空。行者諦觀。
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 23
現在一心。妄心隨所緣起如此之心。為因心故心。為不因心故。為亦因心
。亦不因心故心。為非因心。非不因心故心。為在三世。為在內外中間。
有何足跡。在何方所。如是等種種因緣中。求心畢竟不可得。如夢如幻。
無名無相。爾時行者。尚不見心是生死。豈見心是涅槃。既不得所觀。亦
不得能觀。不取不捨。不依不着。亦不住寂然。言語道斷。不可宣說。觀
心無心。則罪福無主。罪福性空。則一切法皆空。心無所心。法不住法。
作是懺悔。名大懺悔。名破壞心識懺悔。以是因緣。心心寂滅。念念無住
。如太虛空。虗空亦不可得。究竟不可得。亦不可得。自然超諸三昧。光
明照耀。萬法顯現。通達無礙。廣大如法性。究竟如虛空。惟願得如所願
。滿菩提願。眾等各各運心。歸命頂禮。

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , ลําดับต่อไปเป็นการสํานึกผิดขมากรรม , ข้าพเจ้า

ทั้งหลายผู้เป็นศิษย์ , ที่ได้กล่าวสํานึกผิดขมากรรมไปแล้วเบื้องต้น , พึงเกิดจิตที่ไม่แปดเปื้อนด้วย
มลทิน , เกิดจิตที่ไม่อาฆาตมุ่งทําร้าย , ในหมู่สัตว์ทั้งปวง , เกิดจิตจะยังประโยชน์ ความผาสุก
เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขาโดยเท่าเทียมกัน , นี้คือการพิจารณาที่ถูกต้อง , ไม่ปหานกิเลสจน
สิ้น(คือไม่ด่วนนิพพาน ยังบําเพ็ญบารมี ดํารงตนเป็นโพธิสัตว์ เพื่อช่วยเหลือสรรพสัตว์ต่อไป) , ทั้ง
ไม่ตั้งอยู่ในกิเลสสาคร , พิจารณาธรรมทั้งปวงว่าเป็นความว่าง , ตามลักษณะที่เป็นจริง , ตาม
ปัจจุบันขณะด้วยใจเป็นหนึ่ง (ไม่ซัดส่าย) , จิตที่ลวงหลอกนั้นล้วนเกิดขึ้นตามเหตุปัจจัย , อันจิต
อย่างนี้ , เพราะว่าจิตเป็นเหตุของจิต , หรือจิตไม่ได้เป็นเหตุกต็ ามที , ก็ลว้ นเป็นเพราะจิตนั่นเอง
, ทั้งจิตที่กล่าวว่าไม่ได้เป็นเพราะจิต , จิตที่ไร้ซึ่งเหตุ , แต่จิตก็หาได้ไร้ซึ่งเหตุของจิตไม่ , เพราะ
อาศัยในกาลทั้ง 3 , เพราะอยู่ทั้งภายในภายนอกและระหว่างกลาง , แล้วจะมีร่องรอยอยู่ได้
อย่างไร , แลจะอยู่ทิศทางไหนกันเล่า , ท่ามกลางเหตุปัจจัยต่างๆเหล่านี้ , ความต้องการแห่งจิต
ที่สุดแล้วก็ไม่อาจบรรลุถึง , ดุจความฝัน ดุจมายา , ไร้นามไร้ลักษณะ , ในเวลานั้นผู้บําเพ็ญ ,
ย่อมไม่เห็นจิตว่าเป็นสังสารวัฏ , แล้วจะเห็นจิตเป็นพระนิพพานได้อย่างไรเล่า , แม้นไม่อาจ
พิจารณาได้ , ก็ไม่อาจเข้าถึงการสามารถพิจารณาได้เช่นกัน, ไม่ยึดถือ ไม่ปล่อยวาง , ไม่พึ่งพิง
ไม่อาศัย , แลไม่ตั้งอยู่ไม่ดับไป , ตัดขาดซึ่งวิถีแห่งวจนะภาษา , ไม่อาจกล่าวแสดง , พิจารณา
จิตว่าไร้ซึ่งจิต , บุญและบาปย่อมไร้ซึ่งผู้เป็นนาย , บุญและบาปว่างจากสภาวะ , ซึ่งก็คอื ธรรมทั้ง
ปวงว่าเป็นสุญญตา , จิตอันไร้ที่ตั้งแห่งจิต , ธรรมอันไร้ที่ตั้งแห่งธรรม , แล้วกระทําการสํานึกผิด
ขมากรรม , จึงได้ชื่อว่ามหาขมากรรม , ชื่อว่า การขมากรรมด้วยการทําลายจิต , ด้วยเหตุปัจจัย
นี้ , มีความดับสืบเนื่องทุกวาระจิต , ทุกความระลึกแห่งจิตนั้นก็หาตั้งอยู่ไม่ได้ , อุปมามหาจักรวาล
, อันจักรวาลนั้นก็ไม่อาจเข้าถึงแม้ที่สุด , ก็เข้าถึงไม่ได้ด้วย , จึงจะก้าวล่วงสมาธิทั้งปวงเองโดย
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 24
ธรรมชาติ , เป็นความรุ่งเรืองสว่างไสว , สรรพธรรมก็ปรากฏขึ้น , แทงตลอดไร้ซึ่งอุปสรรคกั้น
ขวาง , ยิ่งใหญ่ไพบูลย์ประดุจธรรมภาวะ , อันเป็นที่สุดประดุจจักรวาล , ขอให้ได้บรรลุถึง
ปณิธานดังกล่าวนี้ , บริบูรณ์ในโพธิปณิธาน , ข้าพเจ้าทั้งหลายล้วนมีดวงจิต , น้อมชีพ
นมัสการ ,

南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛
南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消災障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

ขอนอบน้อมต่อ พระไวโรจนะพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 25

 พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。復次觀心實相。於一一時。行一一法。若行若坐。若出入。大
小便利。灑埽洗澣。運為舉動。俯仰視聽。應當一心。存念三寶。觀心性
空。不得於剎那頃。憶念五欲世事。生邪念心。及與外人言語議論。放逸
戲笑。視色聽聲。著諸塵境。起不善業。無記煩惱雜念。不能如法修行。
若果心心相續。不離實相。不惜身命。為一切眾生。行懺悔法。是名真實
。一心精進。以法莊嚴。是故眾等。重復至誠。五體投地。歸命頂禮。常
住三寶。
南無毗盧遮那佛
南無本師釋迦牟尼佛
南無藥師琉璃光如來
南無無量壽佛

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 26

 南無盡十方遍法界過去一切諸佛
南無盡十方遍法界現在一切諸佛
南無盡十方遍法界未來一切諸佛
南無藥師琉璃光如來本願功德經
南無日光遍照菩薩
南無月光遍照菩薩
南無文殊師利菩薩
南無觀世音菩薩
南無得大勢菩薩
南無無盡意菩薩
南無寶曇華菩薩
南無藥王菩薩
南無藥上菩薩
南無彌勒菩薩
南無消災障菩薩
南無增福壽菩薩
南無樂音樹下三萬六千菩薩
南無阿難尊者八千比丘諸大聖僧
南無救脫菩薩

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , จึงพิจารณาจิตด้วยลักษณะที่จริงแท้ , ในแต่

ละเวลา , ในการบําเพ็ญธรรมแต่ละประการ , หากเดิน หากนั่ง , หากเข้า ออก , หาก
ขับถ่ายหนัก เบา , ชะล้างสิ่งสกปรก , อันล้วนเป็นกิริยา (การกระทํา) , ชําเลืองมองและการ
ฟัง , พึงมีเอกจิตตั้งมั่น , ระลึกถึงแต่พระรัตนตรัย , พิจารณาจิตว่าว่างเปล่าจากสภาวะ ,
ไม่ให้แม้นแต่ขณะเดียว , ที่ระลึกถึงกามคุณทั้ง 5 อันเป็นเรื่องของโลกียโลก , ไม่เกิดจิตมิจฉา ,
และเกิดการคล้อยตามวาจา วาทะของบุคคลภายนอก , เกิดความประมาทคุยเล่นหยอกล้อ ,
เมื่อเห็นภาพฟังเสียง , ก็ยึดมั่นในกิเลสทั้งปวงเหล่านั้น , เกิดเป็นอกุศลกรรม , และกิเลสอัน
พยากรณ์ไม่ได้ (ว่าเป็นกุศลหรืออกุศล) , ไม่อาจประพฤติตามธรรม , หากผลแห่งจิตที่มีความ
สืบเนื่องกัน , ไม่ไกลจากลักษณะที่จริงแท้ , ย่อมไม่เสียดายชีพสังขาร , เพื่อสรรพสัตว์ทั้งปวง ,
จึงประพฤติตามขมาธรรมนี้ , จึงจะได้ชื่อว่าความจริงแท้ , มีเอกจิตพากเพียร , อลังการในธรรม
, ด้วยเหตุนี้ข้าพเจ้าทั้งหลาย , จึงมีจิตตั้งมั่นขึ้นไปอีก , ขอกระทําเบญจางคประดิษฐ์ลงเบื้อง
แผ่นดิน , ขอน้อมชีพนมัสการ , ขอยึดมั่นตั้งอยู่ในพระรัตนตรัยอยู่เป็นนิจศีล , ขอนอบน้อมต่อ ,
พระไวโรจนะพุทธเจ้า
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 27
 พระบรมศาสดาศากยมุนพี ุทธเจ้า
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคต
พระอมิตายุสพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในปัจจุบันตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระพุทธเจ้าทั้งหลายในอนาคตตลอดสิ้นทั้งธรรมธาตุ(จักรวาล)ทั่วทศทิศ,
พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตปูรวปณิธานสูตร
พระสุรยประภาโพธิสัตว์
พระจันทรประภาโพธิสัตว์
พระมัญชุศรีโพธิสัตว์
พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์
พระมหาสถามปราปตโพธิสัตว์
พระอักษยมติโพธิสัตว์
พระรัตนทานโพธิสัตว์
พระไภษัชยราชโพธิสัตว์
พระไภษัชยสมุทคทโพธิสัตว์
พระเมตไตรยโพธิสัตว์
พระนิรันตรายโพธิสัตว์
พระฑีฆายุโพธิสัตว์
พระโพธิสัตว์จํานวนสามหมื่นหกพันที่อยู่ใต้ร่มไม้ที่เมือ่ ลมพัดแล้วเกิดเสียงดังดนตรี
พระอานนท์เถระเจ้า กับทั้งภิกษุผู้เป็นมหาอริยสงฆ์อีกแปดพันองค์
พระวิมุตติโพธิสัตว์

禮諸佛已。至心懺悔。弟子(某)等。與法界一切眾生。從無始來。三障所
纏。覆蔽心故。於諸境緣。妄生貪著。愚癡無智。缺於信根。以身口意。
造種種業。乃至嫌謗正法。破犯尸羅。展轉常為不饒益事。或住淨地。聖
果未圓。流注細微。三昧難就。今遇藥師琉璃光如來。速除罪障。令成妙
覺。故我至心歸向。稽顙投誠。發露眾罪。乞求懺悔。惟願大慈願海。平
等攝授。使我與法界一切眾生。宿障自除。眾難解脫。破無明殻。竭煩惱
河。正見開悟。妙心明徹。安住菩提。常光現前。無病安樂。如所樂求。
一切莊嚴。隨心具足。諸根聰利。多聞解了。精持梵行。入三摩地。以無
*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 28
量無邊智慧方便。令諸有情。得受用物。無所乏少。善修種種諸菩薩行。
速證無上正等菩提。至於臨欲命終。分明安豫。決往西方。無量壽佛。極
樂世界。八大菩薩。示其道路。於寶華中。自然化生。承佛授記。獲證無
量陀羅尼門。一切功德。皆悉成就。然後分身無數。遍十方剎。於一念中
。供養法界一切諸佛。於一念中。現種種神力。度脫法界一切眾生。成等
正覺。虗空有盡。我願無窮。懺悔發願已。歸命禮常住三寶。

南無薄伽伐帝。鞞殺社。窶嚕薜琉璃。鉢囉婆。喝喇闍耶。怛他揭多耶。
阿囉訶帝。三藐三勃陀耶。怛姪他。唵。鞞殺逝。鞞殺逝。鞞殺社。三沒
揭帝莎訶

เมื่อนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว , จึงสํานึกผิดขอขมากรรมด้วยทีส่ ุดแห่งใจ ,

ข้าพเจ้าทั้งหลายผู้เป็นศิษย์ , พร้อมกับบรรดาสรรพสัตว์ในธรรมธาตุ , นับตั้งแต่เริ่มกําเนิดอันหา
จุดเริ่มไม่ได้ , ได้ถูกวิบากทั้ง 3 ผูกมัด , ปกคลุมดวงจิตเป็นเหตุ , ให้ในสถานการณ์และสิ่งทั้ง
ปวง , ก็ละโมบยึดมั่น , ลุ่มหลงไร้ปัญญา , บกพร่องในพีชะแห่งศรัทธา , ใช้กาย วาจาใจ , ทํา
กรรมนานาชนิด , จนถึงการกล่าวร้ายและทําลายพระสัทธรรม , ทําลายละเมิดศีล , ทําสิ่งที่ไม่
เป็นประโยชน์ทั้งหลาย , บ้างได้อาศัยอยู่ในสถานที่บริสุทธิ์(วัดวาอาราม) , อริยผลไม่สมบูรณ์ ได้
พลาดพลั้งเล็กๆน้อยๆ, ทําให้สําเร็จสมาธิได้โดยยาก , บัดนี้ได้พบพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภา
ตถาคต , จึงทําให้วิบากกรรมสูญสิ้นอย่างรวดเร็ว , ยังให้สําเร็จถึงความตรัสรู้ , เหตุนี้ข้าพเจ้า
จึงน้อมเป็นที่พึ่งด้วยที่สุดของใจ , ก้มกราบนมัสการ , สํานึกผิดในบาปทั้งหลาย วอนขอขมา
กรรม , ขอพระผู้มหาเมตตาผู้มีปณิธานดุจมหาสาคร , ช่วยเหลือสงเคราะห์ด้วยความเสมอภาค ,
ยังให้ข้าพเจ้าและสรรพสัตว์ในธรรมธาตุ , มีวิบากกรรมเก่าเมื่ออดีตหมดสิ้นไปเอง , หลุดพ้นจาก
ภัยทั้งปวง , ทําลายเปลือกแห่งอวิชชา , ยังให้กิเลสสาครเหือดแห้ง , มีสัมมาทิฐิรู้แจ้ง , มีจิต
บริสุทธิ์วิเศษ , ตั้งอยู่ในโพธิ , เป็นผู้รงุ่ เรืองอยู่เสมอ , ไร้โรคภัยผาสุกร่มเย็น , สิ่งใดที่ยินดีและ
ปรารถนา , ขอให้สิ่งเหล่านั้นจงอลังการ , สําเร็จสมบูรณ์ได้ดั่งใจ , อายตนะทั้งหลายสมบูรณ์
พร้อมและเฉลียวฉลาด , เป็นพหูสูตรู้แจ้งในหลักธรรม , พากเพียรประพฤติพรหมจรรย์แล้วเข้า
สู่สมาธิ , ใช้ปัญญาญาณและอุปายะที่ไม่มีขอบเขตและไม่มีประมาณ , ยังให้สรรพสัตว์ทั้งหลาย ,
ได้รับสิ่งของเครื่องใช้ , อย่างไม่ขาดแคลน , ได้บําเพ็ญจริยาวัตรทั้งหลายของพระโพธิสัตว์ได้เป็น
อย่างดี , ได้บรรลุถึงพระอนุตรสัมมาสัมโพธิอย่างรวดเร็ว , เมือ่ ถึงเวลาจะสิ้นชีพ , ก็เป็นสุขดํารง
สติมั่น , พระมหาโพธิสัตว์ทั้ง 8 จะมาชี้นําทาง , แล้วไปบังเกิดแบบโอปาติกะในดอกบัวรัตนะ ,
ได้รับพุทธพยากรณ์แล้วบรรลุถึงธารณีที่ไม่มีประมาณ , กุศลทั้งปวง , ล้วนจะสําเร็จได้ , จากนั้นจะ

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 29

นิรมาณกายไปจํานวนอสงไขยทั่วดินแดนในทิศทั้งสิบ , ในความระลึกครัง้ เดียว , ก็สามารถ
สักการะพระพุทธเจ้าทั้งหลายในธรรมธาตุ , ในความระลึกครัง้ เดียว , ก็สามารถใช้อํานาจแห่ง
อภิญญานานาประการ , ช่วยเหลือสรรพสัตว์ทั้งหลายในธรรมธาตุ , แล้วสําเร็จพระสัมมา
สัมโพธิญาณ , จักรวาลยังมีสิ้นสุด , แต่ปณิธานของข้าพเจ้าไม่สิ้นสุด , เมื่อขมากรรมสํานึกผิด
และตั้งปณิธานแล้ว , ข้าพเจ้าขอน้อมชีพนมัสการยึดพระรัตนตรัยเป็นสรณะตลอดไป…

นโม ภควเต ไภษชฺย คุรุ ไวฑูรฺย ปรภา ราชาย ตถาคตาย อรฺหเต สมยกฺ สมพุทฺธาย ตทฺยถา
โอม ไภษชฺเย ไภษชฺเย ไภษชฺย สมุทคฺ เต สฺวาหา

讚
藥師海會。熾盛光王。八大菩薩降吉祥。七佛助宣揚。日月迴光。福壽永
安康。藥師佛。藥師佛。 消災延壽藥師佛。南無消災延壽藥師佛。

บทสรรเสริญ

สันนิบาตแห่งพระไภษัชยคุรุอันประดุจห้วงมหาสาคร , พระผู้เป็นราชาที่รุ่งเรืองสว่างไสว , พระ

มหาโพธิสัตว์ทั้ง 8 ก็ประทานความเป็นสิริมงคล , พระพุทธเจ้าทั้ง 7 พระองค์ต่างก็ทรงร่วมกัน
เผยแพร่พระเกียรติคุณ , มีพระรัศมีดจุ สุริยันจันทรา , ดลบันดาลให้มีวาสนาอายุขัยยืนนาน
สุขภาพแข็งแรง , ขอนอบน้อมต่อพระไภษัชยคุรุพุทธเจ้า.

จบ.. บทไภษัชยคุรุพุทธเจ้าขมากรรม

*** พระสูตรมหายานแปลไทย จาก www..mahaparamita.com สงวนลิขสิทธิ์ในการแกไข ดัดแปลง จําหนาย 30