13. Coulomb-en legea. Eremu elektrikoaren intentsitatea. Definizioa. Adibideak.

Karga puntual (edo esferiko) positibo batek eratutako eremu

elektrostatikoa; eta karga puntual (edo esferiko) negatibo batek eratutakoa.
Deskribatu nolakoak diren indar-lerroak bi kasuetan. (or.: 137-140)
Coulomb-en legea
1785ean, Charles Augustin de Coulomb-ek bi karga elektrikok elkarri egiten dioten indarraren
balioa adierazten duen legea enuntziatu zuen.
Bi karga elektriko puntualen arteko erakarpen- edo aldarapen-indarra bi kargen biderkaduraren
zuzenki proportzionala da eta bien arteko distantziaren berbiduraren alderantziz proportzionala.
Indarra magnitude bektoriala da, eta unitatea SI sisteman newton, N, da
+ + - F21
+
F21 Q1 r Q2 F12 Q1 r F12 Q2

F12 = Q1 kargak Q2 kargari egiten dion indarra.

F21 = Q2 kargak Q1 kargari egiten dion indarra.

Q1 eta Q2 = karga elektrikoak.

r = kargen arteko distantzia
∣Q 1∣∣Q 2∣
Indarren moduluak: ∣F12∣=∣F21∣=K
r2
K = proportzionaltasun-konstantea, ingurunearen araberako balioa duena. Hutsean eta airean
honako balio hau du: 9 109 N m2 C−2
Indarren norabidea: indarra kargak biltzen dituen lerro zuzenaren norabidekoa da
Noranzkoa: kargak zeinu berekoak direnean indarra aldaratzailea da. Bi kargak aurkako zeinukoak
direnean kargek erakarri egiten dute elkar.
Distantziarako indarrak dira, eta ez da inolako ingurune materialik behar kargen artean indar
horiek eragin dezaten.
Beti binaka ageri dira, akzio-erreakzioaren printzipioan azaltzen denez. Hau da, F12 eta F21
indarrek modulu eta norabide berak dituzte, baina elkarren aurkako noranzkoak (akzioaren eta
erreakzioaren legea).
F12 =− F21

Esperimentalki egiazta daitekeenez, indar elektrikoek Q1 (+)

gainezarpenaren printzipioa betetzen dute.
Hiru karga elektriko puntual (edo esferiko) edo gehiago F21
F31
edukiz gero, karga bakoitzaren gaineko indar erresultantea
beste karga guztiek egiten dizkioten indarren batura
bektoriala da. Q2 (-) F = F21 + F31 Q3 (-)

Eremu elektrikoa
Gorputz kargatu batek karga elektrikoa edukitzeagatik bere in-guruko espazioaldean sortzen duen
perturbazioari eremu elektrikoa deritzo.
Espazioko puntu bateko eremu elektrikoaren intentsitatea,  E puntu horretan jarriz gero karga
positiboaren unitateak jasango lukeen indarra da.
SI sisteman, eremu elektrikoaren intentsitatearen unitatea newton zati coulomb (N/C) da.
 P
E u
E
P
u

Q Q

Aurreko definizioak bidea ematen digu Q karga puntualak (edo esferikoak) sorturiko eremu
elektrikoa kalkulatzeko. Horretarako, frogako q karga (karga positiboa eta unitarioa), Q kargatik r
distantziara dagoen espazioko P puntuan kokatuko dugu. Puntu horretako eremu elektrikoa karga
unitateko indarra izango da.
Fe

E=
q
Eremu elektrikoaren modulua:
∣Q∣∣q∣
 K
∣F ∣ r
2
∣Q∣
∣
E∣= e = =K 2
q ∣q∣ r
Eremu elektrikoaren norabidea: Q eta q kargak biltzen dituen lerro zuzena
Eremuaren noranzkoa Q kargaren zeinuaren araberakoa da. Karga negatiboa bada, eremu
elektrikoa kargaranzkoa da; positiboa bada, kargatik urruntzeko noranzkoa du.
Eremua erradiala da eta distantziaren berbiduraren arabera txikiagotzen da; beraz, eremu zentrala
da.
Eremu elektrikoaren balioa  E , deneko puntuan kokaturiko q kargak jasaten duen indar elektrikoa

hauxe da: F =q E 

Eremu-lerroak
Eremu elektrikoa era grafikoan adieraz daiteke eskematikoki espazioko eskualde batean, eremu-
lerroak eta gainazal ekipotentzialak erabiliz.
Ondoko baldintzak betetzeko moduan marrazten dira:
Espazioko puntu bakoitzean eremu elektrikoaren intentsitate bektorea eremu-lerroen tangente
ukitzailea da, biek noranzko berbera izanik.
Eremu-lerroen dentsitatea, hau da, azalera-unitateko lerroekiko perpendikularki jarritako
gainazala zeharkatzen duten lerroen kopurua, eremu elektrikoaren moduluaren proportzionala
da. Hots, eremu-lerroak zenbat eta estuago jarrita egon, eremu elektrikoa hainbat eta bortitzagoa
da.
Eremu-lerroak beti sortzen dira karga positiboetan, izan ere, handik irteten dira; eta karga
negatiboetan bukatzen dira. Alboko irudian zenbait karga-banaketari dagozkien eremu-lerroak
marraztu dira.