You are on page 1of 34

20 9.

Sınıf
Kimya
Doğa ve Kimya - 2

1. Etkin mikroorganizmalar (EM); 4. ( ) Tarım ilaçları yetkili kuruluşların önerisine göre kul-
lanılmalıdır.
I. çöplerin organik kısmının kısa sürede gübreleşmesi,
( ) Bireyler çevreyi koruma konusunda bilinçlendiril-
II. sinek, böcek ve zararlı haşaratın azaltılması
melidir.
III. kötü kokuların yok edilmesi,
( ) Sanayi atıklarının arıtma tesislerinden geçirildikten
IV. atık suların arıtılması sonra çevreye boşaltımı yapılmalıdır.
alanlarından hangilerinde kullanılabilir? Verilen ifadelerden doğru (D), yanlış (Y) ile sırasıyla
A) Yalnız I. B) I ve II. C) III ve IV. işaretlendiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?

D) I, II ve III. E) I, II, III ve IV. A) D, D, Y B) D, Y, Y C) D, D, D


D) Y, D, D E) Y, D, Y

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Hava kirliliğini azaltmak için; 5. Aşağıdakilerden hangisi çevreye zararlı maddelerin


etkilerini azaltacak önlemlerden biri değildir?
I. ağaçlandırmanın arttırılması,
A) Kâğıt yerine naylon torba tercih edilmesi
II. fosil yakıtların aşırı kullanılması,
B) Plastik, pil vb. atıkların geri dönüşümünün sağlanması
III. fabrika bacalarına filtre takılması
C) Güneş ve rüzgâr enerjisinden daha fazla yararlanılması
işlemlerinden hangileri yapılmalıdır?
D) Ozon tabakasına zarar veren gazların kullanımının
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
kısıtlanması
D) I ve III. E) II ve III.
E) Motorlu taşıtların düzenli olarak egzoz muayenelerinin
yaptırılması

3. I. Tarımsal ilaçların sulara karışması önlenmelidir. 6. I. Azot dioksit

II. Endüstriyel atıkların geri dönüşümü sağlanmalıdır. II. Kükürt dioksit

III. Sanayi tesisleri yerleşim yerlerine yakın kurulmalıdır. III. Karbondioksit

Verilenlerden hangileri su kirliliği önlemek için alına- Verilenlerden hangileri hava kirletici gazlardır?
bilecek tedbirlerdendir?
A) Yalnız III. B) I ve II. C) I ve III.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
20 9. Sınıf
Kimya
Doğa ve Kimya - 2

7. Aşağıdakilerden hangisi su kirliliğinin önlenmesi için 10. Dünya’yı güneşin zararlı ışınlarından koruyan tabaka
alınacak tedbirlerden biri değildir? aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aşırı deterjan kullanımından kaçınılmalıdır. A) Ozon B) Metan


B) Yerleşim yerlerinin atık suları direkt derelere ve gölle- C) Azot oksit D) Kloroflorokarbon
re verilmelidir. E) Karbondioksit
C) Gübre ve tarımsal ilaçların sulara karışması önlenme-
lidir.
D) Atık su arıtma tesisleri çoğaltılmalıdır.
E) İçme ve kullanma suları dezenfekte edilmelidir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. I. Piller 11. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğine neden olmaz?

II. Plastikler A) Fosil yakıtlar


III. Deterjanlar B) Su arıtımı
IV. Ağır metaller C) Egzoz gazları
Verilenlerden hangileri su ve toprak kirliliğine neden D) Tarım ilaçları
olur?
E) Endüstriyel atıklar
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV.
D) I, II ve III. E) I, II, III ve IV.

9. Aşağıdakilerden hangisi hava kirletici değildir? 12. Havadaki CO2 dengesini;

A) Volkanik patlamalar I. fosil yakıt tüketiminin artması,

B) Toz fırtınaları II. volkanik patlamalar,

C) Yağmur suları III. ormanların azalması

D) Orman yangınları faktörlerinden hangileri bozar?

E) Fabrika bacalarından çıkan gazlar A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.


D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


19 9. Sınıf
Kimya
Doğa ve Kimya - 1

1. Aşağıdaki su kaynakları ve sınıflandırmalarından 4. Saf su ile ilgili;


hangisi doğrudur?
I. İyi bir çözücüdür.
Su kaynağı Sınıfı II. Tatsız, kokusuz ve renksizdir.
A) Okyanuslar Tatlı su III. Vücut için gerekli iyonları bulundurur.
B) Yeraltı suları Tatlı su ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Denizler Tatlı su A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
D) Buzullar Tuzlu su D) II ve III. E) I, II ve III.
E) Nehirler Tuzlu su

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Dünyanın üçte ikisi sudur. 5. Su tasarrufu ile ilgili;


Canlıların çoğu su olmadan uzun süre yaşayabilir. ( ) Bozuk musluklar tamir ettirilmelidir.
İnsan nefes alıp verirken vücudundan su kaybeder.
( ) Gereksiz su israfından kaçınılmalıdır.
Verilen ifadelerden doğru (1), yanlış (2) ile sırasıyla
( ) Çamaşır makineleri tam dolmadan çalıştırılmalıdır.
işaretlendiğinde aşağıdaki sayılardan hangisi olu-
şur? ifadelerden doğru (D), yanlış (Y) ile sırasıyla işaret-
lendiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?
A) 111 B) 112 C) 121 D) 221 E) 222
A) D, D, Y B) D, Y, D C) D, D, D
D) Y, D, D E) Y, D, Y

3. I. Endüstride tuzlu su kullanılır. 6. I. Yeraltı suları

II. Dünyadaki suyun büyük bir kısmı tatlı sudur. II. Kar ve buzullar

III. Yeryüzündeki sular sürekli bir döngü içerisindedir. III. Deniz ve okyanuslar

Verilen ifadelerden hangileri yanlıştır? Verilenlerden hangileri yeryüzündeki su kaynakları-


dır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
A) Yalnız III. B) I ve II. C) I ve III.
D) I ve III. E) I, II ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
19 9. Sınıf
Kimya
Doğa ve Kimya - 1

7. Bitkiler; 10. Su ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


I. terleme, A) Yetişkin bir insan vücudunda % 55 - 75 oranında su
II. fotosentez, bulunur.

III. besin maddesi dağılımı B) Sindirim ve emilim işlevleri için gereklidir.

işlevlerinden hangilerinde suyu kullanırlar? C) Tuzlu su canlıların kullanımı için uygundur.

A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III. D) Su kaynakları tasarruflu kullanılmalıdır.


D) II ve III. E) I, II ve III. E) Dünya’daki suyun % 97’si tuzlu sudur.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Sert sularla ilgili; 11. Su;

I. İçimi lezzetli değildir. I. besinlerin sindirilmesi,


II. vücut ısısının düzenlenmesi,
II. Sabun kolaylıkla köpürür.
III. eklemlerin hareketinin kolaylaştırılması
III. Su borularında tortu bırakır.
işlevlerinden hangilerinde önemli rol oynar?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

9. Aşağıdaki iyonlardan hangisi sert sularda fazla mik- 12. Aşağıdakilerden hangisi endüstride suyun kullanım
tarda bulunur? alanlarından değildir?

A) Na+ ve Li+ B) Ca2+ ve Mg2+ A) Çözücü B) Soğutma sıvısı


C) K+ ve Na+ D) F– ve Cl– C) Taşıma maddesi D) Korozyon
E) Al3+ ve K+ E) Enerji kaynağı

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


18 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 5

1. Aşağıda kaynama ve buharlaşma olayları ile ilgili bazı 3. Saf X maddesinin hâl değişim grafiği aşağıda verilmiştir.
özellikler karışık olarak verilmiştir.
Sıcaklık (°C)
I. Her sıcaklıkta olur. Buharlaşma
II. Belirli bir sıcaklıkta olur. Kaynama
III. Sıvının her noktasında gerçekleşir.
IV. Sıvı yüzeyinde olur. a

Buna göre bu özelliklerin buharlaşma ve kaynama ile t5


Zaman
eşleştirilmesi hangisinde doğru olarak gösterilmiştir? t1 t2 t3 t4 (dak�ka)

A) I B) I C) I
II II II
Buna göre,
III III III
IV IV IV MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü I. t1 – t2 aralığında katı-sıvı hâlleri birlikte bulunur.
II. t3 – t4 aralığında madde heterojendir.
D) I E) I
II II III. Maddenin yoğuşma noktası a°C’tur.
III III yargılarından hangileri doğrudur?
IV IV
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
D) II ve III. E) I, II ve III.

2. Saf bir maddenin hâl değişim grafiği aşağıda verilmiştir. 4.


Erime noktası Kaynama noktası
Sıcaklık (°C)
Madde
(°C) (°C)
X -15 78

80 Y -49 -8
Z 11 120
30

Zaman
Normal erime ve kaynama noktaları tabloda verilen
5 10 15 20 25 (dak�ka)
saf X, Y ve Z maddeleri ile ilgili olarak;
Buna göre; I. Z’nin eridiği sıcaklıkta Y gazdır.
I. Madde iki defa hâl değiştirmiştir. II. Y’nin kaynadığı sıcaklıkta X ve Z sıvıdır.
II. Maddenin kaynama noktası 80 °C’tur. III. Moleküller arası çekim kuvveti en büyük olan Z’dir.
III. 10. ve 15. dakikalar arasında maddenin kinetik yargılarından hangileri doğrudur?
enerjisi artar.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
yargılarından hangileri doğrudur?
D) II ve III. E) I, II ve III.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
18 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Halleri - 5

5. Aynı sıcaklıktaki saf X ve Y sıvıları, 8. Saf bir sıvının ısıtılmasına ait grafik aşağıda verilmiştir.
özdeş ısıtıcılarda ısıtılıyor. Bir süre Sıcaklık (°C)
sonra X sıvısının sıcaklığı artarken,
X Y
Y sıvısının sıcaklığının değişmediği
gözlemleniyor. t1

Buna göre,
Zaman
I. Y kaynamaktadır. a b (dak�ka)

II. X’in kinetik enerjisi değişmez. Buna gör;


III. Moleküller arası çekim kuvvetleri X > Y’dir. I. Dış basınç arttırıldığında, t1 değeri artar.
yargılarından hangileri doğrudur? II. Aynı koşullarda sıvı kütlesi arttırıldığında, a değeri
artar.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. III. Aynı koşullarda sıvı kütlesi azaltıldığında, t1 değeri

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) I ve III. E) I, II ve III. azalır.
yargılarından hangileri yanlıştır?

6. Saf X katısının ısıtılmasına ilişkin grafik aşağıda verilmiştir. A) Yalnız II. B) Yalnız III. C) I ve II.
D) I ve III. E) II ve III.
Sıcaklık (°C)

9. Maddenin plazma hâli ile ilgili;

a b Zaman
I. Pozitif yük sayısı, negatif yük sayısına eşittir.
5 10 (dak�ka)
II. Büyük bir enerji yoğunluğuna sahiptir.
Buna göre, III. Isı ve elektriği iyi iletir.
I. a bölgesinde ortalama kinetik enerji artmıştır. yargılarından hangileri doğrudur?
II. b bölgesinde katı-sıvı hâlleri birlikte bulunur. A) Yalnız II. B) Yalnız III. C) I ve II.
III. Erime olayı 10 dakika sürmüştür. D) II ve III. E) I, II ve III.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. 10. I. Ark kaynakları


D) I ve III. E) I, II ve III. II. Gıdaların ambalajlanmasında bakteri öldürücü
III. Isıya dayanıklı tıbbi donanım ve sterilizasyon
7. Ateşi çıkan bir çocuğa annesi ıslak bezle pansuman ya- Verilenlerden hangileri plazmanın kullanım alanların-
parak ateşini düşürmüştür. dandır?
Buna göre, A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
I. Buharlaşan sıvılar ısı alır. D) II ve III. E) I, II ve III.
II. Sıvılar buharlaşırken ortam soğur.
III. Hâl değişimleri ısı alışverişi ile gerçekleşir.
11. Aşağıdakilerden hangisi maddenin plazma haline
yargılarından hangileri doğrudur? örnek değildir?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. A) Yağmur B) Şimşek C) Yıldırım

D) I ve III. E) I, II ve III. D) Güneş E) Yıldız

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


17 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 4

1. Hacmi 1 litre olan kapalı bir kaptaki O2 gazı ile ilgili; 4. Şekil I’de iki ayrı kapta
I. Kabın hacmini ve şeklini alır. X ve Y gazları vardır. M
musluğu açıldığında Şe-
II. Kabın her noktasına eşit basınç uygular. kil II’deki durum elde X(g) Y(g)
III. Tanecikler birbirleriyle esnek çarpışma yapar. ediliyor. I
M
yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre,

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. I. Gazlar birbirleriy-


D) I ve III. E) I, II ve III. le homojen olarak X(g) Y(g)
karışırlar. II

II. Gazlar yayılabilir.


III. Gazlar sıkıştırılamazlar.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
yargılarından hangileri söylenebilir?
2. Gazların günlük hayatta kullanımıyla ilgili;
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
I. Deodorantlarda itici gaz olarak renksiz ve kokusuz
D) II ve III. E) I, II ve III.
gazlar kullanılır.
II. Dalgıç tüplerine ve mutfak tüplerine konan gazlar
daha küçük hacim kaplamaları için yüksek basınç-
ta sıvılaştırılır.
III. Klima ve buzdolabı gibi soğutucularda gazların 5. Kavram Simgesi
genleşirken soğuması özelliğinden faydalanılır.
I. Basınç P
yargılarından hangileri doğrudur?
II. Hacim V
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
III. Mutlak sıcaklık t
D) II ve III. E) I, II ve III.
Yukarıdaki kavramlardan hangilerinin simgesi yanlış
yazılmıştır?

A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.


D) I ve III. E) II ve III.
3. Oda sıcaklığında ve sabit dış basınç altın-
da bulunan yandaki balonun bulunduğu or-
tam soğutulmaktadır.
Buna göre,
6. Gazların davranışlarını;
I. Balonun hacmi artar.
I. basınç,
II. Balondaki gazın ortalama kinetik
enerjisi azalır. II. sıcaklık,

III. Balondaki gaz moleküllerinin ortalama hızı azalır. III. miktar

yargılarından hangileri doğru değildir? niceliklerinden hangileri tanımlar?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. A) Yalnız III. B) I ve II. C) I ve III.


D) I ve III. E) I, II ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
17 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 4

7. Gazların genel özellikleri ile ilgili verilen ifadeler doğru ise 10. I. atm
“√”, yanlış ise “×” işareti konulacaktır. II. mol
III. mm Hg
Gazlar düşük sıcaklıkta ve yüksek basınç altında
sıvılaşabilir. Verilenlerden hangileri gazların basınç birimleridir?
Gazların hacimleri bulundukları kabın hacmine
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
eşittir.
D) I ve III. E) II ve III.
Gazlar sıcaklık etkisiyle genleşebilir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?

A) √ B) √ C) D) E)
× × √
√ × × √ √
× × √ √ √

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Normal koşullarda 1 mol gaz kaç litre hacim kaplar? 11. Yandaki tabloda verilen X2, Y2
Sıcaklık
ve Z2 gazlarının sıcaklığı I. du-
A) 11,2 B) 22,4 C) 24,5 I II
rumdan II. duruma getirilmiştir. X2(g) 40°C
D) 25,4 E) 27,6 80°C
Y2(g) 273 K 546 K
Z2(g) -73°C 127°C

Buna göre hangi gazların mutlak sıcaklığı iki katına


çıkmıştır?

A) Yalnız X2 B) Yalnız Y2 C) X2 ve Y2

D) Y2 ve Z2 E) X2, Y2 ve Z2

9. Gazlarla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? 12. Atmosfer basıncı deniz seviyesinde kaç atm’dir?

A) Gazlar maddenin en düzenli hâlidir. A) 0 B) 1 C) 2 D) 273 E) 760


B) Gazlarda en çok kullanılan hacim birimi litre (L)’dir.
C) Gazlar bulundukları kabı doldururlar.
D) Gaz miktarı mol sayısı (n) ile ifade edilir.
E) Gazlar için mutlak sıcaklık kullanılır.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


16 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 3

1. 70 cmHg dış basınçta saf su Buhar basıncı (cmHg) 4. Şekildeki kaplarda oda koşullarında
ve metil alkol sıvılarının bu- A B eşit miktarlarda X ve Y sıvıları
70
har basıncı-sıcaklık değişi- bulunmaktadır. Bir süre bekledikten
X Y
mi yandaki grafikte verilmiş- sonra X sıvısının miktarının Y sıvı-
tir. sının miktarından daha fazla olduğu
Buna göre, gözlemleniyor.

I. A metil alkol, B saf sudur. t1 t2 Sıcaklık


Buna göre,
(°C)
II. t2, B sıvısının I. Y sıvısı, X sıvısına göre daha uçucudur.
70 cmHg dış basınçtaki kaynama noktasıdır. II. 25°C’ta X’in buharlaşma hızı, Y’nin buharlaşma hı-
III. A sıvısının moleküller arası çekim kuvveti, B sıvısı- zından düşüktür.
nın moleküller arası çekim kuvvetinden büyüktür. III. X molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri, Y mole-
yargılarından hangileri doğrudur? MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü külleri arasındaki çekim kuvvetlerinden fazladır.

(Kaynama noktası: metil alkol < su) yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

D) II ve III. E) I, II ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.

2. Bazı illerdeki bağıl nem oranları; 5. İzmir ve Ankara’da bulunan iki ayrı öğrenci, eşit miktar-
lardaki suları özdeş ısıtıcılarla ısıtarak kaynama sıcaklık-
I. İzmir % 80
larını t1 ve t2, 10°C’taki buhar basınçlarını P1, P2 olarak
II. Denizli % 60 kaydetmişlerdir.
III. Ankara % 20 Buna göre,
şeklinde verilmiştir. I. P1 = P2’dir.
Buna göre bu şehirlerde sıcaklığın 30°C olduğu bir II. t1 < t2’dir.
gün hissedilen sıcaklıkların karşılaştırılması aşağıda-
III. Ankara’da bulunan suya tuz ilave edilerek iki sıvı-
kilerin hangisinde doğru olarak yapılmıştır?
nın aynı sıcaklıkta kaynamaları sağlanabilir.
A) I > II > III B) II > I > III C) III > II > I yargılarından hangileri doğrudur?
D) I > III > II E) II > III > I
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

3. Rakım; bir noktanın deniz seviyesinden olan yüksekliğidir. 6. X, Y ve Z sıvılarının aynı ortamdaki kaynama noktaları
arasındaki ilişki Y > Z > X şeklindedir.
Buna göre rakım değerleri verilen aşağıdaki yerleşim
yerlerinden hangisinde saf suyun kaynama noktası Buna göre,
daha yüksektir?
I. Uçuculuğu en fazla olan X’dir.
A) 50 m B) 200 m C) 600 m II. Aynı sıcaklıkta buhar basıncı en fazla olan Y’dir.
D) 1200 m E) 2300 m III. Moleküller arası çekim kuvvetleri Y > Z > X’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) I ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
16 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 3

7. Meteoroloji haberlerinde verilen “hissedilen sıcaklık” 10. X, Y ve Z sıvıları ağzı açık Sıcaklık (°C)
kavramıyla ilgili; kaplarda kaynama sıcak-
lıklarına kadar ısıtılıyor. 78
I. İnsan vücudunun hissettiği sıcaklık değeridir. Sıvıların sıcaklık-sıvı türü 48
sütun grafiği yanda 30
II. Bağıl nem düşükse hava sıcaklığı olduğundan
verilmiştir.
daha soğuk hissedilir.
Buna göre,
III. Her insanın hissettiği sıcaklık farklı olabilir.
X Y Z Sıvı türü
I. Aynı sıcaklıkta buhar
yargılarından hangileri doğrudur?
basınçları X > Z > Y’dir.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
II. Moleküller arası çekim kuvveti Y > Z > X’dir.
D) I ve III. E) I, II ve III.
III. Aynı ortamda kaynama sırasında buhar basınçları
Y > Z > X’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?

8. Suyu 100°C’un altındaki bir sıcaklıkta kaynatmak için MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
hangisi uygulanabilir?
D) II ve III. E) I, II ve III.
A) Suda çözünebilen bir katı ilave etmek
B) Suyun yüzey alanını arttırmak
C) Isıtıcı gücünü arttırmak
D) Dış basıncı azaltmak
11. Nem oranının yüksek olduğu bir bölge için;
E) Kütlesini azaltmak

I. Buharlaşma yavaş olur.


II. Hissedilen sıcaklık gerçek sıcaklıktan yüksektir.

9. III. Hava içerisinde bulunan su buharı miktarı fazladır.


yargılarından hangileri doğrudur?
X Y
Y A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
X
4V 4V V 2V D) II ve III. E) I, II ve III.
Şek�l 1 Şek�l 2

Oda koşullarında ve özdeş kaplarda bulunan şekil 1’deki


X ve Y saf sıvılarından eşit hacimde alınan örnekler bir
süre bekledikten sonra, sıvı hacimleri şekil 2’deki gibi olu-
yor. 12. Atmosferdeki hava ile ilgili;
Buna göre, I. Havadaki su buharına nem denir.
I. X’in buharlaşma hızı Y’den büyüktür. II. Su buharı bulunmayan havaya kuru hava denir.
II. Y’nin kaynama noktası X’den büyüktür. III. Havadaki bağıl nem miktarı gerçek sıcaklık ile doğru
III. Aynı sıcaklıkta Y’nin buhar basıncı X’den büyüktür. orantılıdır.

yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.

D) II ve III. E) I, II ve III. D) I ve II. E) II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


15 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 2

1. "Sıvıların akmaya karşı gösterdiği dirence - - - - denir." 4. Aynı sıcaklıktaki X, Y ve Z


sıvılarının içine aynı anda
Verilen açıklamada boş bırakılan yere aşağıdakiler-
eşit kütleli birer bilye atıl-
den hangisi yazılmalıdır?
dığında, bilyelerin tabana X Y Z
A) kaynama B) yoğunluk C) viskozite ulaşma süreleri X > Y > Z
D) amorf E)akıcılık şeklinde olmaktadır.
Buna göre;
I. Akıcılıkları X > Y > Z’dir.
II. Üç sıvının da viskozitesi farklıdır.
III. Sıvıların sıcaklıkları arttırıldığında bilyelerin tabana
2. a) CH3 – CH2 – OH ulaşma süreleri kısalır.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
yargılarından hangileri doğrudur?
b) CH2 – CH – CH2
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

OH OH OH
D) II ve III. E) I, II ve III.

Yukarıdaki bileşikler ile ilgili;


I. Viskoziteleri a>b şeklindedir.
II. Moleküller arası çekim kuvvetleri b>a şeklindedir. 5. Bir sıvının sıcaklığı arttırılırsa;

III. Akıcılıkları a>b şeklindedir. I. moleküller arası çekim kuvveti,


II. viskozite,
yargılarından hangileri doğrudur?
III. akıcılık
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
niceliklerinden hangileri azalır?
D) I ve II. E) II ve III.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

D) II ve III. E) I, II ve III.

3. Tabloda 25°C'ta bazı sıvıların viskozite değerleri gösteril- 6. Yandaki kaplardan birisine su, diğe-
miştir. rine ise reçel konuluyor.

Sıvı Viskozite (Pa.s) X kabına konan sıvının viskozite-


sinin daha büyük olduğu bilindi- X Y
Etanol 1,07.10-3
ğine göre;
Aseton 3,06.10-4
Motor yağı 0,07-0,32 I. X sıvısı su, Y sıvısı reçeldir.
Bal 2-10 II. Su ve reçelin akıcılıkları farklıdır.
Mısır şurubu 1,38
III. Sıcaklığı azaltırsak iki sıvının da viskozitesi artar.
Tabloya göre en yavaş akan sıvı hangisidir?
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Etanol B) Aseton
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
C) Motor yağı D) Bal
D) II ve III. E) I, II ve III.
E) Mısır şurubu

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
15 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 2

7. Bazı sıvı hidrokarbonların molekül yapısı şöyledir: 10. Suyun sıcaklığı 100°C'tan 20°C'a düşürülürse;
I. akıcılık,
I. CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3
II. viskozite,
II. CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3 III. moleküller arası çekim kuvveti

III. CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3 nicelikleri nasıl değişir?

Buna göre viskozitelerinin büyükten küçüğe doğru I II III


sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) Azalır Artar Artar

A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III B) Azalır Artar Azalır
C) Artar Azalır Azalır
D) III > II > I E) III > I > II
D) Azalır Azalır Artar
E) Artar Azalır Artar
8.

Etil alkol Gliserin Aseton MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

a b c

11. Sıvıların viskozitesini;


Aynı sıcaklıkta kaplardaki bulunan sıvılar ile ilgili;
I. molekül kütlesi,
I. En akıcı olan c’dir.
II. sıcaklık,
II. Akıcılığı en az olan b’dir. III. moleküller arası etkileşim
III. Moleküller arası çekim kuvvetleri b > a > c şeklindedir. faktörlerinden hangileri etkiler?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
(Viskozite: gliserin > etil alkol > aseton)
D) II ve III. E) I, II ve III.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

9. Aşağıdaki etkinlikte ifadeler doğru ise “√”, yanlış ise “X” 12. Tabloda bazı sıvıların viskozite değerleri verilmiştir.
işareti konulacaktır.
Sıvı Viskozite (Pa.s)
Bir sıvının akmaya karşı gösterdiği dirence viskozite Zeytinyağı 0,08
denir.
Gliserin 1,52
Moleküller arası çekim kuvveti büyük olan sıvıların
Cıva 1,53.10-3
viskozitesi de büyüktür.
Sıcaklık arttıkça sıvının viskozitesi artar. Buna göre bu sıvılar ile ilgili;

Viskozitesi küçük olan sıvıların akıcılığı fazladır. I. Akıcılıkları gliserin > zeytinyağı > cıva şeklindedir.

Buna göre etkinliği hatasız tamamlayan bir öğrenci II. Aynı koşullarda moleküller arası çekim kuvveti en
hangisine ulaşır? büyük olan gliserindir.
III. Akış hızı cıvanın en yüksektir.
A) √ B) C) D) E) √
√ × ×
yargılarından hangileri doğrudur?
× √ √ × √
√ × × √ √ A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

× √ √ × × D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


14 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 1

1. 4. Su ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?


3
A) Katı hâline buz denir.
1
B) Gaz hâline sis, nem ve bulutlar örnek verilebilir.
KATI SIVI GAZ
2 C) Sıvı hâlden, katı hâle geçtiğinde yoğunluğu azalır.
D) Soğutulduğunda yüksek miktarda ısı soğurabilir.
Maddede görülen hâl değişimlerinde 1, 2 ve 3 ile nu- E) Molekülleri arasında hidrojen bağı oluşturur.
maralanmış değişimler, aşağıdakilerin hangisinde
doğru yazılmıştır?

1 2 3

A) Donma Buharlaşma Süblimleşme


MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
5. Doğada oluşan su döngüsü ile ilgili;
B) Erime Yoğuşma Kırağılaşma
I. Denizlerdeki sular buharlaşarak, atmosferde su bu-
C) Erime Buharlaşma Yoğuşma harı ve bulutları oluşturur.
D) Donma Yoğuşma Kırağılaşma II. Bulutlardaki su damlacıkları yağmur, kar veya dolu
E) Erime Yoğuşma Süblimleşme şeklinde yeryüzüne geri döner.
III. Suyun üç fiziksel hâli de gözlemlenir.

2. I. Havadan oksijen ve azot gazı elde edilmesi yargılarından hangileri doğrudur?

II. Soğutucularda soğutucu akışkanların kullanılması A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

III. Su döngüsü D) II ve III. E) I, II ve III.

Yukarıdaki olayların hangilerinde hâl değişimi göz-


lemlenir?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


D) II ve III. E) I, II ve III.
6. Kavram haritasında I, II, III ve IV ile belirtilen kutucuklara
uygun kavramların yerleştirilmesi istenmektedir.
3.
Katılar
Madde Doğru Yanlış
LPG, propan ve bütan gazları karışı- Kr�stal katılar I

mıdır. II
LNG büyük kısmı metan olan bir gaz
√ İyon�k katılar
karışımıdır. III
LPG, endüstride petrolün damıtılması

ile elde edilir. Moleküler katılar
Örnek
LNG, petrol yataklarının üzerinde biri-
√ IV
ken bir gazdır.
Sıvılaştırılmış doğal gaza LPG denir. √
Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisi bu kutu-
cuklara yerleştirilemez?
Tablodaki 5 ifadeyi Doğru / Yanlış olarak yukarıdaki
gibi değerlendiren bir öğrencinin başarısının yüzde A) Amorf katılar B) Metalik katılar
kaç olması gerekir? C) Kovalent katılar D) NaCl (yemek tuzu)
A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 100 E) Grafit

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
14 9. Sınıf
Kimya
Maddenin Hâlleri - 1

7. Kimya etkinliğinde, öğrencilere katılar ile ilgili olarak bazı 10. X, Y ve Z katıları için aşağıdaki bilgiler veriliyor.
ifadeler verilmiş ve öğrencilerden bu ifadeleri doğru (D) X : Zıt yükler arasındaki elektrostatik çekim kuvveti sonu-
ya da yanlış (Y) şeklinde işaretlemesi istenmiştir. cu oluşan kristal katıdır.
Y : Bir elektron bulutu içine düzenli şekilde yerleşmiş
I. Kristal katılar iyonik ve kovalent olmak üzere ikiye
pozitif yüklü iyonlardan oluşan kristal katıdır.
ayrılır. ( )
Z : Belirli bir kristal yapıya sahip değildir.
II. İyonik kristallerin katı hâlleri elektrik akımını
iletemez. ( ) Buna göre X, Y ve Z katılarının türü aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
III. Amorf katılar belli sıcaklıkta yumuşayarak akıcılık
kazanır. ( ) X Y Z
A) İyonik Moleküler Metalik
IV. SiO2 kovalent kristallere örnek verilebilir. ( )
B) İyonik Metalik Amorf
Buna göre bu etkinlikte tam puan alan bir öğrenci yu-
C) Metalik Moleküler İyonik
karıdaki ifadelerin hangilerini yanlış (Y) şeklinde işa-

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) Metalik Amorf Kovalent
retlemiştir?
E) İyonik Moleküler Amorf
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) III ve IV. E) Yalnız IV.

8. 11. Öğrencilerden aşağıda verilen katı örneklerini amorf ve


iyonik katı olarak ayırmaları istenmiştir.

• Cam

Buz Cam Tuz • Altın Amorf katı


• Plastik
• Yemek tuzu İyonik katı
• Magnezyum oksit
K�reç taşı Şeker
Buna göre hangi katı örneği açıkta kalır?
Yukarıda verilen maddelerden kaç tanesi iyonik kris-
tal örneği değildir? A) Plastik B) Yemek tuzu C) Cam
D) Altın E) Magnezyum oksit
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

9. Aşağıda bazı maddeler ve fiziksel özellikleri verilmiştir. 12. Kristal katılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Madde Fiziksel özellik
A) Fiziksel özellikleri katıyı oluşturan tanecikler arasın-
I. MgO a) Katı ve sıvı hâlde elektriği iletir daki çekim kuvvetlerine bağlıdır.
II. Elmas b) Çok serttir, elektriği iletmez.
B) Belirli geometrik şekli olan katılardır.
III. Na c) Sıvı hâlde elektriği iletir,
katı hâlde iletemez. C) Belirli bir erime noktaları yoktur.

Buna göre bu maddeler ve fiziksel özelliklerin eşleş- D) İyonik, kovalent, moleküler ve metalik olarak sınıflan-
tirilmesi seçeneklerin hangisinde doğru olarak yazıl- dırılır.
mıştır? E) Yemek tuzu, buz, elmas gibi katılar kristal katılara ör-
A) I - a B) I - b C) I - c D) I - c E) I - a nek olarak verilebilir.
II - b II - c II - a II - b II - c
III - c III - a III - b III - a III - b

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


13 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 6

1. Moleküller arası etkileşimlerle ilgili aşağıdakilerden 4. Grafikten 7A grubu elementlerinin hidrojenli bileşiklerinin
hangisi yanlıştır? kaynama sıcaklıkları gösterilmiştir.
A) Hidrojen bağı ve Van der Waals kuvvetleri olmak üze- Kaynama Sıcaklığı (°C)
re ikiye ayrılır.
B) Van der Waals kuvvetleri hidrojen bağından daha güç-
100
lüdür.
HF
C) Polar moleküller arasında dipol-dipol etkileşimi oluşur. 0
HI
D) London kuvvetleri dipol-dipol etkileşimlerinden daha HCl
HBr
zayıftır. –100 Periyot
1 2 3 4 5
E) Hidrojen bağı oluşturan moleküller arasında aynı za-
manda dipol-dipol etkileşimleri de oluşur. Buna göre,
I. Kaynama sıcaklığı en düşük olan HCl 'dir.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
2. Zayıf etkileşimlerle ilgili, II. HF molekülleri arasında hidrojen bağı bulunduğun-
dan kaynama noktası en yüksektir.
I. Hidrojen bağı içeren moleküllerin erime ve kay-
III. Grafikteki moleküller arasında London kuvvetleri
nama noktaları, sadece Van der Waals kuvvetleri
vardır.
içeren moleküllerin erime ve kaynama noktasından
yüksektir. yargılarından hangileri doğrudur?
II. Dipol-dipol etkileşimleri, London kuvvetlerinden
daha güçlüdür. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
III. Hidrojen bağı sadece aynı tür moleküller arasında D) II ve III. E) I, II ve III.
oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur? 5. Maddelerin kaynama noktaları molekülleri arasındaki çe-
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. kim kuvveti ile doğru orantılıdır.

D) II ve III. E) I, II ve III. Buna göre,


I. CH4

3. Tabloda bazı moleküller ve bu moleküllerin katı ve sıvı II. CH3 – CH2 – OH


hâllerinde baskın olan moleküller arası çekim kuvvetleri III. HO – CH2 – CH2 – OH
karışık olarak verilmiştir. maddelerinin aynı ortamdaki kaynama noktalarının
büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden
Molekül Moleküller Arası Çekim Kuvvetleri
hangisidir?
CH4 a) Hidrojen bağı
A) I > II > III B) II > III > I C) III > I > II
NH3 b) Dipol-dipol etkileşimleri
D) I > III > II E) III > II > I
HBr c) London kuvvetleri

6. NH3 ve PH3 maddeleri için;


Buna göre, bu moleküller ile moleküller arası çekim
kuvvetlerinin eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisin- I. Aynı ortamdaki NH3’ün kaynama noktası, PH3’ün
de doğru olarak verilmiştir? kaynama noktasından düşüktür.
II. NH3 molekülleri arasında baskın etkileşim türü hid-
CH4 NH3 HBr
rojen bağıdır.
A) a d c III. PH3 polar moleküldür.
B) b c a
yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 7N, 15P )
C) c a b
D) a c b A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
E) b a c D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
13 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 6

7.  HF ve HBr 10. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinde kimyasal deği-


şim meydana gelir?
 HCl ve CO2
Aynı ortamda bulunan yukarıdaki madde çiftleri ile ilgili A) C6H6(s) + 34 kJ/mol → C6H6(g)
olarak seçeneklerdeki yargılardan hangisi yanlıştır?
B) Ar(s) + 6,4 kJ/mol → Ar(g)
A) HF’nin kaynama noktası HBr’nin kaynama noktasın-
dan büyüktür. C) Br2(g) → Br2(s) + 31 kJ/mol
B) HCl ile CO2 molekülleri birbiri içerisinde iyi çözünür. D) C(k) + O2(g) → CO2(g) + 394 kJ/mol
C) HF’de hidrojen bağı, HBr’de ise dipol-dipol etkileşim-
leri baskındır. E) H2O(s) → H2O(k) + 6 kJ/mol

D) HF ve HBr polar moleküllerdir.


E) HCl’nin kaynama noktası CO2’nin kaynama noktasın-
dan büyüktür.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


H H
1 2 3 4 5 11. Aşağıdakilerden hangisi fiziksel değişimdir?
8. H C N ----- H N H ----- O H
H H H H A) Suyun elektrolizi
B) Demirin paslanması
Verilen yapıda rakamlarla gösterilen etkileşim türlerin-
C) Kalayın erimesi
den hangileri hidrojen bağıdır?
D) Gümüşün kararması
A) 1 ve 3 B) 2 ve 4 C) 1, 3 ve 5
E) Karbonun yanması
D) 2, 3 ve 4 E) 1, 2, 3, 4 ve 5

9. O 12.
H H Değişimler
1. Fotosentez
Yapı formülü verilen H2O bileşiğinin molekül içi ve a. Fiziksel Değişim
2. Kumaşın yırtılması
yoğun faz moleküller arasında görülen baskın etkile-
3. Elmanın çürümesi
şim türleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğ-
4. Kırağılaşma b. Kimyasal Değişim
ru verilmiştir?
A) Polar kovalent bağ, London kuvvetleri 5. Demirin paslanması

B) Apolar kovalent bağ, Hidrojen bağı


Yukarıdaki değişimler ve bu değişimlerin türleri se-
C) Polar kovalent bağ, iyon-dipol etkileşimi
çeneklerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
D) Apolar kovalent bağ, dipol-dipol etkileşimi
A) 1.a B) C) D) E)
E) Polar kovalent bağ, Hidrojen bağı 1.b 1.b 1.b 1.b
2.b 2.b 2.a 2.a 2.a
3.a 3.a 3.a 3.b 3.b
4.b 4.b 4.b 4.a 4.b
5.a 5.a 5.b 5.b 5.a

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


12 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 5

1. Aşağıdakilerden hangisi zayıf etkileşim türleri arasın- 4. HCl, CH3Cl, CH4 molekülleri ile ilgili;
da yer almaz? I. Üç molekülde de London kuvvetleri vardır.
A) London kuvvetleri II. HCl ve CH3Cl polar, CH4 ise apolardır.
B) Hidrojen bağı III. Aynı ortamdaki CH4’ün kaynama noktası CH3Cl’nin
C) Metalik bağ kaynama noktasından yüksektir.

D) Dipol–dipol etkileşimi yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 6C, 17Cl)


E) İyon–dipol etkileşimi A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

5. Kimya öğretmeni, Ayşe’den F2 ve Cl2 moleküllerinin aynı


ortamdaki kaynama noktalarını karşılaştırmasını ve ne-
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü denini açıklamasını istemiştir.
Buna göre,

2. Aşağıda bazı moleküller verilmiştir. Kaynama


Nedeni
I. Cl2 noktaları
II. HCl Apolar moleküllerde etkili olan London
I. F2 > Cl2
kuvvetleri, molekül ağırlığı arttıkça azalır.
III. NH3
F2 ve Cl2 moleküllerinin molekül içi
IV. CO2 II. F2 = Cl2
bağları aynıdır.
Buna göre hangileri kalıcı dipol etkileşimi gösterir? Cl2 moleküllerinde etkili olan dipol-dipol
(1H, 6C, 7N, 8O, 17Cl) III. Cl2 > F2 kuvvetleri, F2 moleküllerinde etkili olan
dipol-dipol kuvvetlerinden büyüktür.
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. Apolar moleküllerde etkili olan London
IV. Cl2 > F2
kuvvetleri, molekül ağırlığı arttıkça artar.
D) I ve IV. E) III ve IV.
F2 moleküllerinde etkili olan dipol-dipol
V. F2 > Cl2 kuvvetleri, Cl2 moleküllerinde etkili olan
dipol-dipol kuvvetlerinden büyüktür.
Ayşe, yukarıdaki cevaplardan hangisini verirse soru-
yu doğru cevaplamış olur? (a 9 F, 17 Cl k)
19 35

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Polar maddelerin polar çözücülerde, apolar maddelerin


3. • Molekülleri katı veya sıvı hâlde bir arada tutan apolar çözücülerde iyi çözünmesi beklenir.
kuvvetlerin genel adıdır. CCl4 HCl NH3
• Polar moleküller arası çekim kuvvetlerine denir.
• Bir iyon ile polar molekül arasında oluşan çekim
kuvvetlerine denir. H2O(s) H2O(s) CH3OH(s)
• Yoğun fazda soygaz atomlarını, ametal molekülleri-
ni ve apolar molekülleri bir arada tutan kuvvettir. l II III
Aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanımı yukarıda
Yukarıdaki I, II ve III numaralı kapların içerisine belir-
verilmemiştir?
tilen maddeler eklendiğinde hangi kaplarda çözünme
A) London kuvvetleri B) Hidrojen bağı olayının gerçekleşmesi beklenir? (1H, 6C, 7N, 8O, 17Cl)

C) Zayıf etkileşimler D) Dipol-dipol etkileşimi A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


E) İyon-dipol etkileşimi D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
12 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 5

7. I. C6H6(s) + 33,8 kJ/mol → C6H6(g) 10. X ve Y atomlarının katman elektron dağılımları aşağıda
II. CH4(g) → CH4(s) + 8 kJ/mol verilmiştir.
X: 2e–) 6e–)
III. NaI(k) + 700 kJ/mol → Na+(g) + I–(g)
Y: 2e–) 7e–)
Yukarıda verilen değişimlerin hangilerinin gerçekleş-
Buna göre,
mesi sırasında kopan yada oluşan bağlar zayıf etkile-
şimlerdir? I. Yoğun fazda Y2 molekülleri arasında London kuv-
vetleri etkindir.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
II. X ve Y atomları arasında polar kovalent bağ oluşur.
D) I ve III. E) II ve III. III. XY2 molekülleri apolardır.
yargılarından hangileri doğrudur?
8. Bazı elementlerin periyodik sistemdeki yerleri verilmiştir. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
H
D) II ve III. E) I, II ve III.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
C N
Cl
Br
11. Aşağıda bazı moleküller ve bu molekülleri yoğun fazda
bir arada tutan baskın etkileşim türleri verilmiştir.

Buna göre verilen elementler ve oluşturdukları bile- Molekül Moleküller Arası Etkileşim Türü
şikler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
XY2 London kuvvetleri
A) HCl molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimleri etkindir.
XZ3 Dipol-dipol etkileşimleri
B) Aynı ortamda Br2 maddesinin kaynama noktası, Cl2
maddesinin kaynama noktasından yüksektir.
Buna göre;
C) N2 ve Cl2 moleküllerinde atomlar arasında eşit sayıda
bağ vardır. I. XZ3 molekülü polardır.
II. XY2 molekülünde yük dağılımı eşittir.
D) CH4 molekülleri arasında London kuvvetleri etkindir.
III. XZ3 molekülünün H2O içerisinde çözünmesi beklenir.
E) N ve H atomları arasında polar kovalent bağ oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


9. Aşağıda X, Y ve Z elementlerinin katman elektron dizilim- D) II ve III. E) I, II ve III.
leri verilmiştir.
X: 2e– ) 5e– )
Y: 1e– ) 12. Yanda X ve Y olarak gösterilen
Molekül Açık formülü
Z: 2e– ) 8e– ) 4e– ) moleküllerin açık formülleri ve-
rilmiştir. X H–F
Buna göre,
Buna göre; Y O=C=O
I. Y
ve Z arasında oluşan ZY4 molekülünde,molekül
ler arası dipol-dipol etkileşimi etkindir. I. X ve Y molekülleri polar kovalent bağ içerir.
II. X ile Y arasında oluşan XY3 molekülü polardır. II. Y molekülleri arasında London kuvvetleri vardır.
III. Aynı ortamda kaynama noktaları X2 > Y2’dir. III. X molekülleri arasında dipol-dipol etkileşimleri vardır.
yargılarından hangileri yanlıştır? yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


D) II ve III. E) I ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


11 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 4

1. Kükürt hekzaflorür bileşiğinin formülü aşağıdakiler- 5. X kümesindeki boşluklara, Y kümesindeki kavramlar ya-
den hangisidir? zılarak anlamlı cümleler oluşturulacaktır.

A) SO2 B) SF6 C) KF D) K2S E) SO3 X


• Ametal-ametal atomları arasında elektronların or-
tak kullanımı sonucu ............ bağlı bileşikler oluşur.
• Farklı iki ametal atomları arasında oluşan bağ
2. I. N2O5 ............ bağdır.
II. Al2O3 • (+) yüklü metal iyonları ile (–) yüklü ametal iyonları
III. CCl4 arasındaki oluşan çekim kuvvetine .........bağ denir.
• Aynı iki ametal atomları arasında oluşan bağ ..........
Yukarıda formülleri verilen bileşiklerden hangileri ko-
bağdır.
valent bağlı bileşiktir? (6C, 7N, 8O, 13Al, 17Cl)
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Y
A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III.
• iyonik • apolar kovalent • metalik
D) II ve III. E) I, II ve III.
• kovalent • polar kovalent

Buna göre, Y kümesideki hangi kavram kullanılma-


mış olur?
3. Metalik bağ içeren maddelerle ilgili,
A) apolar kovalent B) polar kovalent
I. Yüzeyleri parlaktır.
C) iyonik D) metalik
II. Tel ve levha hâline getirilebilirler.
E) kovalent
III. Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.


D) I ve III. E) I, II ve III.

6. Bazı maddeler ve içerdikleri kuvvetli etkileşimler aşa-


ğıda verilmiştir.
I. Zn(k) a. İyonik bağ
4. Aşağıda bazı bileşiklerin adları ve formülleri verilmiştir. II. NaCl(k)
b. Metalik bağ
Bileşik Formülü III. Elmas
Bileşik Adı
IV. Buz c. Kovalent bağ
I Azot triflorür N3F
Buna göre, bu maddeler ile içerdikleri kuvvetli etkile-
II Dihidrojen monosülfür H2S
şimlerin eşleştirilmesi seçeneklerin hangisinde doğ-
III Diazot trioksit N2O3 ru yapılmıştır?
IV Karbon dioksit CO2 A) I - a B) I - b C) I - b
II - b II - a II - a
III - c III - c III - c
Buna göre hangi bileşiklerin formülleri yanlış yazıl-
IV - a IV - a IV - c
mıştır?
D) I - c E) I - a
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. II - a II - a
D) II ve III. E) III ve IV. III - b III - b
IV - b IV - c

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
11 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 4

7. PCl3 bileşiğinin sistematik adı aşağıdakilerden han- 10. 11Na, 12Mg, 13Al atomlarının metalik bağ kuvvetleri-
gisidir? nin büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakiler-
A) Potasyum klorür den hangisidir?
B) Fosfor klorür
A) Na > Mg > Al
C) Potasyum triklorür
B) Mg > Al > Na
D) Fosfor triklorür
C) Al > Mg > Na
E) Monofosfor triklorür
D) Na > Al > Mg
E) Al > Na > Mg
8. K�myasal Türler K�myasal Etk�leş�m Türü

Cl ve Cl Metal�k bağ

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


Fe ve Fe Apolar kovalent bağ

H ve F Polar kovalent bağ

11. 1A grubunda bulunan X, Y ve Z metallerinin erime nokta-


Verilen ikili kimyasal türlerin arasında gerçekleşecek
ları sırası ile 179°C, 98°C ve 63,5°C’tur.
kimyasal etkileşim türünün doğru eşleştirilmesi aşa-
ğıdakilerden hangisidir? Buna göre X, Y ve Z elementlerinin metalik bağ kuv-
vetleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde
A) B)
doğru olarak verilmiştir?

A) Z > Y > X B) X > Y > Z C) X > Z > Y

C) D) D) Y > X > Z E) Z > X > Y

E)

9. Aşağıda formülleri verilen bileşiklerden hangisinin


adı yanlıştır? 12. Metalik bağ ile ilgili,
I. Güçlü etkileşimlerdir.
Bileşik Formülü Bileşik Adı
II. Bağın oluşumu elektron denizi modeli ile açıklanır.
A) CCl4 Karbon tetraklorür III. Kimyasal etkileşim katyonlar ve anyonlar arasındadır.
B) P2O3 Difosfor trioksit yargılarından hangileri doğrudur?
C) SO2 Kükürt dioksit A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III.
D) N2O5 Diazot pentaoksit D) II ve III. E) I, II ve III.
E) CO Karbon dioksit

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


10 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 3

1. Cl2 molekülü ile ilgili; 4. X ve Y atomlarından oluşan XY molekülünün oluşu-


mu modeli aşağıda verilmiştir.
I. Polar moleküldür.
X + Y → X–Y
II. Lewis yapısı Cl – Cl şeklindedir.
III. Altı çift elektron, bağ oluşumuna katılmamıştır. Buna göre;
yargılarından hangileri doğrudur? (17Cl) I. Molekül apolardır.

A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III. II. X ve Y elementleri ametaldir.


III. Bileşikte X atomu dubletini, Y atomu oktedini ta-
D) II ve III. E) I, II ve III.
mamlamıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü D) II ve III. E) I, II ve III.
2. A grubunda bulunan Lewis yapıları X , Y şeklinde
olan X ile Y elementleri arasında oluşan molekül ile
ilgili,
I. Formülü XY4’tür.
II. Elektron ortaklaşması sonucu oluşur. 5. I. •• N ≡ N ••

III. Dört çift elektron ortaklaşa kullanılmıştır. •• O


II. ••
yargılarından hangileri doğrudur? H H

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. Verilen moleküller ile ilgili aşağıdaki ifadelerden han-
gisi yanlıştır?
D) I ve III. E) I, II ve III.

A) I molekülü apolardır.
B) II’de atomlar arası bağ polardır.
C) I ve II’de bağ yapımına katılmayan elektron çifti bulunur.
D) II molekülü polardır.
3. I II III IV V
E) I’de atomlar arası bağ polardır.

CO2(g) H2(g) CH4(g) O2(g) NH3(g)


6.
H H
Yandaki bileşikte bulunan


polar ve apolar kovalent bağ


H–C–C–O–H
• sayısı aşağıdakilerden han-


H H gisinde doğru verilmiştir?


Öğretmen sınıfa yukarıdaki balonlarla gelir ve öğrenciler- Polar Apolar
den üzerinde apolar molekül olan balonları patlatmalarını
ister. Öğrenciler doğru balonları bulup patlatmışlardır. A) 5 3

Buna göre, kaç numaralı balon patlatılmamıştır? B) 7 1


(1H, 6C, 7N, 8O)
C) 6 2

A) I B) II C) III D) IV E) V D) 3 5

E) 1 7

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
10 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler - 3

7. Bazı moleküllerin Lewis sembolü ile gösterimi aşağı- 10. NH3 molekülü ile ilgili;
daki gibidir. I. Molekül polardır.
II. Bağ yapan elektron çifti üç tanedir.
••
••

I. •• O – O ••
III. N–H arasındaki bağ polar kovalent bağdır.
••

II. H – Cl •• yargılarından hangileri doğrudur? (7N, 1H)


••
••
••

••
III. •• O = C = O
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
Buna göre, verilen moleküllerden hangilerinde atom- D) II ve III. E) I, II ve III.
lar arası bağlar polardır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) I ve III. E) II ve III.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Aşağıdakilerden hangisinde molekül polarlığı yanlış


verilmiştir? (1H, 5B, 6C, 7N, 9F) 11. X2– iyonunun katman elektron dizilimi 2e– ) 8e– ) şeklin-
dedir.
Molekül Molekül Polarlığı
Buna göre X atomu ile ilgili,
A) F 2 Apolar
I. Lewis yapısı X şeklindedir.
B) CH4 Apolar II. X2 molekülünde polar kovalent bağ vardır.
C) NH3 Polar III. 9F ile oluşturduğu bileşik iyonik bağlıdır.
D) HF Polar
yargılarından hangileri doğrudur?
E) BH3 Polar
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) II ve III. E) I, II ve III.

9. Periyodik sistemin aşağıdaki kesitinde A gruplarında yer


alan X, Y ve Z element atomlarının Lewis yapıları verilmiştir. 12.
Molekül Bağ Polarlığı Molekül Polarlığı
2. periyot Y O2 I Apolar
3. periyot X Z CO2 Polar II
CH4 III Apolar
Buna göre,
I. X ve Y atomları arasında kovalent bağlı XY2 bileşiği Tablodaki I, II ve III ile gösterilen yerlere aşağıdakiler-
oluşur. den hangisi yazılmalıdır? (1H, 6C, 8O)
II. Y ve Z elementleri arasında kovalent bağlı YZ bile- I II III
şiği oluşur. A) Apolar Apolar Polar
III. X2 molekülleri apolar kovalent bağ içerir. B) Polar Apolar Apolar
yargılarından hangileri doğrudur? C) Apolar Polar Polar
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) Polar Polar Polar

D) II ve III. E) I, II ve III. E) Apolar Polar Apolar

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


9 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşim - 2

1. NaCl bileşiğinin iyon örgü ya- 4. Aşağıda bazı iyonik bileşiklerin Lewis yapıları gösterilmiştir.
pısı yandaki şekilde gösteril- Na+ a
miştir. Li + F → Li+ F
CI– 2–
Bu bileşikle ilgili aşağıdaki Ca + S → Cab S
yargılardan hangisi yanlıştır? c
2K + O → K+ O K+
A) Kristal örgü yapılı bir bileşiktir. Buna göre a, b ve c yükleri aşağıdakilerin hangisinde
B) Katı hâlde elektrik akımını iletmez. doğru olarak verilmiştir?
C) Oda koşullarında katı hâlde bulunur. A) 1–, 2+, 2– B) 7–, 2+, 6– C) 1+, 2–, 1+
D) Sıvı hâlde elektrik akımını iletir. D) 1+, 2+, 1+ E) 1–, 2–, 1–
E) Erime ve kaynama noktaları düşüktür.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Katman Değerlik
Atom
Sayısı Elektron Sayısı
X 2 2
Y 3 6
Z 2 3
5. Sodyum iyonu ile sülfat iyonundan oluşan bileşik for-
X, Y ve Z baş grup elementlerinin nötr atomları için tablo-
mülünde toplam kaç tane atom bulunur?
daki bilgiler verilmiştir.
Buna göre; A) 3 B) 6 C) 7 D) 11 E) 12
I. X ile Y arasında XY iyonik bileşiği oluşur.
II. Y’nin Lewis yapısı Y şeklindedir.
III. Z bileşiklerinde 2+ iyon yükü alır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


D) II ve III. E) I, II ve III.
6. Katman elektron dizilimi
X) ) )
2 8 2

3. Aşağıda verilen iyon çiftlerinden oluşan bileşik for- şeklinde olan X atomu ile ilgili;
müllerinden hangisi doğrudur? I. 16S ile oluşturduğu bileşiğin sulu çözeltisi elektriği
iletmez.
İyon Çifti Bileşik Formülü
II. 8O ile oluşturduğu bileşiğin Lewis formülü;
2+ –
A) Ca , F Ca2F
X2+ [ O ] 2– şeklindedir.
2+ 2–
B) Ba , SO4 Ba2(SO4)2 III. 11Na ile bileşik oluşturamaz.
3+ –
C) Al , OH Al3OH yargılarından hangileri doğrudur?
D) Na+, CO32– Na2CO3 A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III.
2+ 3– D) I ve III. E) I, II ve III.
E) Mg , PO4 Mg2(PO4)3

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
9 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşim - 2

7. Elif, 4Be, 7N, 10Ne ve 12Mg atomlarının Lewis yapılarını 10. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinin formülü
aşağıdaki gibi yazmıştır. yanlış verilmiştir?
Bileşik Formülü
Be Ne N Mg A) Berilyum nitrür Be3N2
B) Demir (II) klorür Fe2Cl
Buna göre Elif, hangi atomların Lewis yapılarını doğru C) Kalsiyum oksit CaO
yazmıştır?
D) Sodyum karbonat Na2CO3
A) Be ve N B) N ve Ne C) Mg ve Be E) Bakır (II) florür CuF2
D) Ne ve Mg E) Be ve N

8. Al3+ ve O2– iyonlarından oluşan bileşik ile ilgili aşağı- MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
dakilerden hangisi yanlıştır?

A) Formülü Al2O3’tür.
11. Kalay (II) oksit bileşiğinin formülü aşağıdakilerden
B) Adı Alüminyum oksittir. hangisidir?
C) İyoniktir.
A) SnO B) Sn2O C) Sn2O2
D) Oda koşullarında katıdır. D) SnO2 E) Sn2O4
E) Bir tane oksijen atomu üç tane elektron almıştır.

9.
Anyon – 2– 3–
F CO3 P
Katyon
+ I
Li LiF ---- Li3 P
2+ II
Mg ---- MgCO3 Mg3P2
3+ III
Al AlF3 ---- AlP 12. 1A grubu metali olan 19K ile Y atomunun oluşturduğu bi-
leşiğin formülü K3Y’dir.
Yukarıdaki tabloda bazı katyon ve anyonlar ile bunların
Buna göre bu bileşik için;
oluşturdukları bileşiklerin formülleri verilmiştir.
I. İyonik bağ içerir.
Buna göre I, II ve III ile gösterilen boşluklara hangi II. Elektron alışverişi sonucu oluşur.
bileşik formülleri yazılmalıdır?
III. İçerdiği K+ ve Y3– iyonlarının elektron sayıları eşittir.
I II III
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) LiCO3 MgF2 Al3(CO3)2
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
B) Li2CO3 MgF Al2(CO3)3
D) I ve III. E) I, II ve III.
C) Li2CO3 MgF2 Al2(CO3)3
D) Li2CO3 MgF2 Al3(CO3)3
E) Li3CO3 Mg2F Al2(CO3)3

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


8 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşim - 1

1. 4. KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER


Kimyasal Tür Adı
I İyon
----
Güçlü etkileşimler
He II
----
III Molekül
---- İyonik bağ Kovalent bağ Van der Waals
bağları
Tablodaki numaralandırılmış boşluklara aşağıdakiler-
den hangisi yazılmalıdır? Şemada , ve ile gösterilen yerlere sırasıyla
I II III yazılması gereken ifadeler aşağıdakilerin hangisinde
A) O2– Molekül O2 doğru olarak verilmiştir?
B) CI– Atom H2 A) Zayıf etkileşimler, Hidrojen bağı, Metalik bağ
C) Br Molekül Ba MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
B) Zayıf etkileşimler, Hidrojen bağı, London kuvvetleri
D) Na Atom CI2 C) Dipol-dipol etkileşimleri, Hidrojen bağı, London kuv-
E) K+ Molekül Ca vetleri
D) Zayıf etkileşimler, London kuvvetleri, Metalik bağ
E) Zayıf etkileşimler, Metalik bağ, Hidrojen bağı
2. Aşağıdakilerden hangisi bileşik molekülüdür?

A) SO42– B) P4 C) H2
D) CO2 E) NH4+

3. Elif, Betül ve Ekin farklı kimyasal türler hakkında aşağıda-


ki bilgileri vermişlerdir.
5. I. Metalik bağ

II. Hidrojen bağı
Elektron vermiş veya almış atom ya da
Elif III. Kovalent bağ
atom gruplarıdır.
Verilenlerden hangileri fiziksel bağdır?

Aynı veya farklı atomların birbirleriyle A) Yalnız II. B) Yalnız III. C) I ve III.
Betül
etkileşmesi sonucunda oluşur. D) II ve III. E) I, II ve III.

Bir elementin fiziksel ve kimyasal bütün


Ekin
özelliklerini gösteren en küçük birimidir.

Buna göre Elif, Betül ve Ekin’in tanımlarını yapmış


oldukları kimyasal türler aşağıdakilerin hangisinde 6. Kimyasal türler arası etkileşimlerle ilgili;
doğru olarak verilmiştir?
I. Bağın sağlamlığına göre sınıflandırılır.
Elif Betül Ekin
II. Atomlar arası bağların hepsi güçlü etkileşimlerdir.
A) İyon Molekül Atom
III. Moleküller arası bağların hepsi zayıf etkileşimlerdir.
B) Atom Molekül İyon
yargılarından hangileri doğrudur?
C) İyon Atom Molekül
D) Molekül İyon Atom A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
E) Molekül Atom İyon D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
8 9. Sınıf
Kimya
Kimyasal Türler Arası Etkileşim - 1

7. 10. Kimyasal türler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi


H
1 yanlıştır?
F F
2 A) H2, H2O ve CO2 moleküler yapıdaki kimyasal türlerdir.
H +
B) NH4 , OH – çok atomlu iyonlardır.
3
O C) Li, C, He gibi tanecikler atom olarak adlandırılır.
4 O H H D) Na +, Mg 2+ gibi pozitif yüklü iyonlara katyon denir.
H H
E) Cl atomu Cl– hâline geçerken kimyasal türü değişir.

Görseldeki 1, 2, 3, 4 rakamlarıyla gösterilen etkileşim-


lerin güçlü / zayıf olarak sınıflandırılması aşağıdaki-
lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Güçlü Etkileşimler Zayıf Etkileşimler

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


A) 1,2 3,4
11.
B) 1,3 2,4 I. CO2 molekülündeki karbon ile oksijen
atomları arasındaki etkileşim
C) 2,3 1,4 Güçlü
D) 2,4 1,3 Etkileşim
II. H2O molekülleri arasındaki etkileşim
E) 1,4 2,3
III. H2 molekülünde hidrojen atomları
arasındaki etkileşim
Zayıf
IV. Şekerli sudaki şeker ve su molekülleri Etkileşim
arasındaki etkileşim
8. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Yukarıda verilen etkileşim örneklerinin güçlü ya da
A) Moleküller arası çekim kuvvetleri kimyasal bağlara zayıf etkileşim olarak eşleştirilmesi hangisinde doğru
göre daha zayıf etkileşimlerdir.
olarak verilmiştir?
B) Zayıf etkileşimler oluşurken ya da koparken madde-
nin kimyasal özellikleri değişmez. A) B) C) D) E)
I. I. I. I. I.
C) Hidrojen bağları zayıf etkileşimlerdir.
II. II. II. II. II.
D) Güçlü etkileşimler yalnızca iyonik ve kovalent bağlardır. III. III. III. III. III.
IV. IV. IV. IV. IV.
E) Güçlü etkileşimlere kimyasal bağ denir.

9. I. H2 12. Cl2, Mg, NO3– kimyasal türleri aşağıdakilerden hangi-


sinde doğru sınıflandırılmıştır?
II. HCl
III. NH3 Atom Molekül İyon
IV. S8 A) Cl2 NO3– Mg
V. CH4 B) Mg NO3– Cl2
Verilen madde örneklerinden hangileri element mo- C) Mg Cl2 NO3–
lekülüdür?
D) Cl2 Mg NO3–
A) I ve II. B) I ve IV. C) III ve V.
E) NO3– Cl2 Mg
D) IV ve V. E) II, III ve V.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


7 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 4

1. Periyodik sistemde X, Y, Z, T ve L elementlerinin yerleri 4. Periyodik sistemde aynı grupta elektron ilgisinin azal-
gösterilmiştir. dığı yönde;
I. iyonlaşma enerjisi,
II. atom yarıçapı,
III. metalik aktiflik
X Z T
Y L niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) II ve III. E) I, II ve III.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) T’nin elektronegatifliği en fazladır.


MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
B) L’nin 1. iyonlaşma enerjisi en büyüktür.
C) 3. periyotta yer alan elementlerin atom yarıçapları 5. Periyodik sistem için aşağıdaki yargılardan hangisi
T > Z > X’dir. yanlıştır?
D) X’in elektron verme isteği en fazladır.
A) Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe iyon-
E) Y’nin atom numarası L’den küçüktür. laşma enerjisi azalır.
B) 1A ve 2A grubunun tamamı metaldir.
C) Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe ametal
özellik artar.
2. Periyodik sistemde aynı periyotta soldan sağa doğru D) Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atom ya-
gidildikçe; rıçapı azalır.
I. metalik aktiflik, E) Soygazlar 8A grubu elementleridir.
II. elektronegatiflik,
III. atom yarıçapı
niceliklerinden hangileri genellikle azalır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) I ve III. E) I, II ve III. 6. Periyodik sistemden alınan bir kesitte yerleri
X
verilen X, Y ve Z elementlerin den X’in ame-

tal olduğu bilinmektedir. Y
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesin- Z
likle doğrudur?
3. 12X, 13Y, 15Z, 20T elementlerinin birinci iyonlaşma
A) X kararlı bileşiklerinde –2 değerlik alır.
enerjilerinin büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağı-
B) Ametallik özellik Y > Z’dir.
dakilerden hangisidir?
C) Y’nin son yörüngesinde 8 elektron vardır.
A) Z > X > Y > T B) T > Y > X > Z
C) X > Y > Z > T D) Z > X > T > Y D) Elektron ilgisi Y > X > Z’dir.
E) T > Z > Y > X E) Atom numarası Z > Y > X’dir.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
7 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 4

7. Periyodik sistemin genel özellikleri ile ilgili aşağıdaki etkin- 10. Aynı grupta bulunan X, Y ve Z elementleri ile ilgili,
likte, ifadelerin önüne doğru ise “”, yanlış ise “X” işaretleri
konulacaktır. • X elementinin birinci iyonlaşma enerjisi, Z’nin birinci
iyonlaşma enerjisinden büyüktür.
Bir periyotta soldan sağa doğru ametalik özellik artar. • Atom yarıçapı en büyük olan Y’dir.
Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistem-
enerjisi azalır.
deki yerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru elektron ilgisi artar.
miştir?
Buna göre etkinliği hatasız tamamlayan bir öğrenci- A) Z B)
Z C)
Y D)
Y E)
X
nin cevapları aşağıdakilerden hangisidir?
X Y Z X Z
Y X X Z Y
A) , , X B)
, X, X C)
X, X, 
D) X, ,  E)
, X, 

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. 2. periyotta bulunan X, Y İyonlaşma Enerjisi


ve Z atomlarının İyonlaşma
Enerjisi – Atom Numarası Z 11. Aşağıda verilen taneciklerin hangisinden bir elektron
grafiği yanda verilmiştir. Y koparmak için gereken enerji en fazladır?

Bu elementlerle ilgili; A) 8O2– B) 3+


13Al C)
9F

X
+ E) 2–
I. Elektron ilgisi en bü- D) 11Na 16S
yük olan Z’dir. Atom Numarası

II. Metalik aktifliği en büyük olan X’dir.


III. Y’nin proton sayısı 7’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. 12. Periyodik sistem üzerinde gösterilen bazı özellikler ok yö-
nünde genellikle artmaktadır.
D) II ve III. E) I, II ve III.
I II

9. Aynı grupta oldukları bilinen X ve Y atomlarının yarıçapları


III
X < Y şeklindedir.

Buna göre,

I. Y’nin atom numarası X’in atom numarasından bü-


yüktür. Buna göre, bu özellikler hangisinde doğru olarak
II. Y’nin birinci iyonlaşma enerjisi, X’in birinci iyonlaş- verilmiştir?
ma enerjisinden büyüktür.
I II III
III. X ve Y’nin değerlik elektron sayıları aynıdır. A) Atom yarıçapı Elektron ilgisi Ametalik özellik
yargılarından hangileri doğrudur? B) Metalik özellik İyonlaşma enerjisi Elektron ilgisi
C) Atom yarıçapı Elektronegatiflik Ametalik özellik
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) Elektron ilgisi Atom yarıçapı Metalik özellik
D) II ve III. E) I, II ve III E) Elektronegatiflik Elektron ilgisi Metalik özellik

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


6 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 3

1. 9F ve 17Cl elementleri ile ilgili; 4. Periyodik sistemde bazı elementlerin yerleri gösterilmiştir.

I. Periyodik sistemde aynı grupta yer alırlar.
II. Atom yarıçapı F > Cl şeklindedir. Be N F
III. Birinci iyonlaşma enerjisi Cl > F şeklindedir. Mg Ar
K
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

D) II ve III. E) I, II ve III. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Elektronegatifliği en fazla olan element F’dir.


B) Mg’nin değerlik elektron sayısı Be’ninkine eşittir.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü C) Metalik aktifliği en yüksek olan element K’dır.
D) Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan element
2. Tabloda periyodik sistemin A grubunda yer alan X, Y, Z Ar’dir.
elementlerinin ilk dört iyonlaşma enerjileri (İE) kJ/mol cin- E) N’nin atom yarıçapı F’ninkinden küçüktür.
sinden verilmiştir.

Element İE1 İE2 İE3 İE4


5. Periyodik sistemin aynı grubunda proton sayısının
X 496 4560 6900 9540
arttığı yönde,
Y 738 1450 7730 10500
I. Atom yarıçapı
Z 578 1820 2750 16600
II. Elektronegatiflik
Buna göre; III. İyonlaşma enerjisi
I. X, 1A grubu elementidir.
özelliklerinden hangileri azalır?
II. Y’nin değerlik elektron sayısı 2’dir.
III. Z’nin atom yarıçapı X’inkinden küçüktür. A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III. E) I, II ve III.

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.

D) II ve III. E) I, II ve III. 6. X
Y Z
T

3. O2–, Na+, Mg2+ iyonlarının katman elektron dağılımı,


2 ) 8 ) şeklindedir.
Buna göre O, Na, Mg atomları ile ilgili; Yukarıdaki periyodik sistemde yerleri belirtilen ele-
mentler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
I. Mg’nin atom numarası en küçüktür.
A) X ve Y metal, Z ve T ametaldir.
II. Periyodik sistemde aynı periyotta bulunurlar.
III. Na’nın atom yarıçapı en büyüktür. B) Z ve T aynı gruptadır.

yargılarından hangileri doğrudur? C) Atom numarası en büyük olan T’dir.


D) Y’nin proton sayısı 4’tür.
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
E) Y ve Z’nin katman sayısı aynıdır.
D) I ve III. E) II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
6 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem -3

7. X : ) ) ) 10.
2e– 8e– 2e–
Y Z
Y:) ) ) T
2e– 8e– 3e– X

Z:) )
2e– 7e–
Katman elektron dağılımı verilen nötr X, Y ve Z ele- Yukarıdaki periyodik tabloda yerleri belirtilen ele-
mentleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? mentlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) X ve Y ametal, Z metaldir. A) Atom yarıçapı en büyük olan X’tir.
B) Z, 2. periyot 2A grubundadır. B) Z’nin birinci iyonlaşma enerjisi, Y’ninkinden büyüktür.
C) X ve Y aynı gruptadır. C) Elektronegatifliği en büyük olan Z’dir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) Elektron alma isteği en fazla olan Y’dir. D) Elektron ilgisi en büyük olan T’dir.
E) Değerlik elektron sayısı en büyük olan Z’dir. E) Metalik aktifliği en fazla olan X’tir.

8. Atom numaraları ardışık olan baş grup X, Y, Z elementleri


için,
11. Periyodik sistemde aynı grup elementleri ile ilgili;
• Aynı periyotta bulunurlar.
I. Proton sayısı en büyük olanın iyonlaşma enerjisi
• Y’nin atom yarıçapı en büyüktür.
en küçüktür.
• Z’nin 1. iyonlaşma enerjisi en büyüktür.
II. Atom yarıçapı en büyük olanın elektron ilgisi en bü-
bilgileri veriliyor. yüktür.
Buna göre, bu elementlerin atom numaralarının III. Kimyasal özellikleri benzerdir.
karşılaştırılması, yargılarından hangileri doğrudur?
I. Y < X < Z
A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III.
II. Y < Z < X
III. Z < Y < X D) II ve III. E) I, II ve III

sıralamalarından hangileri gibi olabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.


D) II ve III. E) I,II ve III.

12. 11X, 13Y ve 19Z element atomları için, aşağıdakilerden


9. 19K, 13Al ve 12Mg elementleri ile ilgili aşağıdaki yargı- hangisi yanlıştır?
lardan hangisi doğrudur? A) X ve Y aynı periyotta yer alır.
A) Üçü de elektrik akımını iletir. B) X ve Z aynı grupta yer alır.
B) Al’nin birinci iyonlaşma enerjisi, Mg’ninkinden büyüktür. C) Üçü de oda koşullarında katıdır.
C) Atom yarıçapları arasında K > Al > Mg ilişkisi vardır. D) Y elementinin atom yarıçapı en küçüktür.
D) Metalik aktiflikleri arasında, K < Mg < Al ilişkisi vardır. E) X ve Y metal, Z ametaldir.
E) Mg ile Al aynı grup elementleridir.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


5 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 2

1. Mendeleyev’in periyodik tablosu ile ilgili; 4. Periyodik sistemde periyotlar ile ilgili;
I. Yatay satır ve dikey sütunlardan oluşmaktadır. I. 7 tanedir.
II. Elementler artan atom kütlelerine göre yerleştiril- II. En az element birinci periyotta bulunur.
miştir. III. Aynı periyottaki elementlerin kimyasal özelliği ben-
III. Keşfedilmemiş elementler için bazı kutucuklar boş zerdir.
bırakılmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
D) II ve III. E) I, II ve III.
D) I ve III. E) I, II ve III.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Periyodik sistemde aynı grupta bulunan elementler


için;
I. değerlik elektron sayısı,
II. katman sayısı,
2. • Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin atom
III. kütle numarası
numarasına bağlı olduğunu kanıtlamıştır.
niceliklerinden hangileri genellikle aynıdır?
• X- ışınları ile yaptığı çalışmalar sonucunda çeşitli
elementlerin atom numaralarını bulmuştur. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
Verilen çalışmaları yapan bilim insanı aşağıdakilerden D) I ve III. E) II ve III.
hangisidir?

A) Mendeleyev B) Moseley C) Meyer


D) Stoney E) Newlands

6. X, Y ve Z elementleri ile ilgili;


• Kimyasal özellikleri benzerdir.
• Atom numarası en küçük olan Y, en büyük olan
X’tir.
bilgileri veriliyor.
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistem-
3. Modern periyodik sistem ile ilgili aşağıdakilerden deki yerleri aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
hangisi yanlıştır?
A) Y Z X B) X Z Y C) Z
A) Yatay sıralara periyot denir.
Y
B) Düşey sütunlara grup denir. X
C) Eşit sayıda grup ve periyot vardır.
D
) X E) Y
D) Elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.
Z Z
E) Her element için sadece bir tane kutucuk ayrılmıştır. Y X

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
5 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 2

7. 9. X2– iyonunun katman elektron dağılımı,


) ) ) şeklindedir.
X 2e– 8e– 8e–
Y Z Buna göre X atomu için;
I. Periyodik sistemde 3. periyot 8A grubunda yer alır.
II. Değerlik elektron sayısı 6’dır.
Periyodik sistemde yerleri belirtilen X, Y ve Z ele- III. Atom numarası 16’dır.
mentleri için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? yargılarından hangileri doğrudur?
A) X ve Y’nin katman sayısı eşittir. A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
B) Y ve Z aynı periyottadır. D) I ve III. E) II ve III.
C) X ve Y’nin son katmandaki elektron sayıları aynıdır.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü


D) Proton sayısı en fazla olan Z dir.
E) X ve Y metal, Z ametaldir.

10. Periyodik sistemde 4. periyot 1A grubunda bulunan


elementin atom numarası kaçtır?

A) 20 B) 19 C) 18 D) 17 E) 16

8. Aşağıda, bazı elementler ve bu elementlerin katman


elektron dağılımları verilmiştir.
Element Katman Elektron Dağılımı

C ) )
2e– 4e– 11. X ) ) )
2e– 8e– 4e–
Mg ) ) )
2e– 8e– 2e– Nötr hâldeki katman elektron dağılımı verilen X ele-
menti için;
S ) ) ) I. Periyodik sistemde 4. periyot 3A grubunda bulunur.
2e– 8e– 6e– II. Değerlik elektron sayısı 4’tür.
Cl ) ) ) III. Atom numarası 14’tür.
2e– 8e– 7e– yargılarından hangileri doğrudur?
K ) ) ) ) A) Yalnız III. B) I ve II. C) I ve III.
2e– 8e– 8e– 1e–
D) II ve III. E) I, II ve III.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?


A) C’nin kütle numarası 6’dır.
B) Mg’nin toplam elektron sayısı 12’dir.
C) S’nin atom numarası 16’dır. 12. Aşağıda verilen elementlerden hangisi 16S elementi
D) Klor ve kükürt ametaldir. ile aynı grupta bulunur?

E) Potasyum ve magnezyum metaldir. A) 6C B) 8O C) 10Ne D) 11Na E) 18Ar

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.


4 9. Sınıf
Kimya
Atom ve Periyodik Sistem - 1

1. Dalton Atom Modeli’ne göre; 4.


I. Atomlar bölünemez. I. Dalton Atom Modeli
II. Farklı element atomları birbirinden farklıdır.
III. Atomun yapısında proton ve nötron bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. Rutherford Atom Modeli
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III.

III. Thomson Atom Modeli

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yukarıdaki atom modellerinden hangilerinin adları
doğru verilmiştir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
D) I ve III. E) I, II ve III.

2. Rutherford Atom Modeli;


I. nötronun varlığı,
II. pozitif yükün bulunduğu bölge, 5. I. Rutherford
III. elektronun çekirdek etrafındaki davranışı II. Thomson
III. Dalton
bilgilerinden hangilerini açıklamada yetersiz kalmıştır?
IV. Bohr
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.
D) II ve III. E) I, II ve III. Yukarıdaki atom modellerinin kronolojik olarak sıra-
lanması hangisinde doğru verilmiştir?
A) III, I, IV, II. B) III, II, I, IV.
C) II, I, III, IV. D) I, III, II, IV.
E) I, IV, II, III.

6. Atom modelleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden


3. Bohr Atom Modeli’ne göre;
hangisi yanlıştır?
I. Her atomun en kararlı hâline temel hâl denir.
II. Çekirdeğe en yakın katman minimum enerjiye sa- A) Elektron keşfinden sonra Thomson üzümlü kek mo-
hiptir. delini geliştirmiştir.
III. Elektronun dışarıdan enerji alarak daha yüksek B) Dalton Atom Modeli’nin bazı teorileri günümüzde ka-
enerji düzeyine geçmesine atomun uyarılmış hâli bul edilmemektedir.
denir. C) Rutherford altın levha deneyi ile çekirdekli atom mo-
delini geliştirmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
D) Atom hakkında ilk bilimsel model Bohr tarafından or-
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. taya atılmıştır.
D) I ve III. E) I, II ve III. E) Bohr Atom Modeli’nde tek elektronlu atomların davra-
nışları açıklanmıştır.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
4 9. Sınıf
Kimya
4
7. Bir X taneciğine ait şu bilgiler veriliyor: 10. Aşağıdaki taneciklerin hangisinde sayıca e = n > p
• Proton sayısı, elektron sayısından 2 fazladır. ilişkisi vardır?
• Nötron sayısı proton sayısına eşittir. 24 35 28
A) Mg2+ B) Cl – C) Si
12 17 14
• Kütle numarası 40’tır. 18 – 14
D) F E) N3–
Buna göre X taneciğinin gösterimi aşağıdakilerden han- 9 7

gisinde doğru verilmiştir?

40 2+ 40 1+ 40
A) X B) X C) X
20 19 20
40 40 2–
D) X E) X
19 16

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

1 2 3
34 2– 11. H, D, T atomlarıyla ilgili;
8. S taneciği ile ilgili; 1 1 1
16
I. Atom numarası 16’dır. I. İzotop atomlardır.
II. Çekirdek yükü (–2)’dir. II. Fiziksel özellikleri farklıdır.
III. Nötron sayısı 18’dir. III. Kimyasal özellikleri aynıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.


D) II ve III. E) I, II ve III.
D) I ve III. E) I, II ve III.

35 ile 37 Cl+
9. 12. I. Cl–
17 17
Atom Kütle Nötron Elektron
Tanecik
numarası numarası sayısı sayısı II. 12 C 14
ile C
X2– 17 10 6 6
Y 19 39 24 25
Z3+ 21 23 III. Mg2+ ile Mg
12 12

Tabloda verilen X2–, Y ve Z3+ tanecikleri ile ilgili aşağı- Verilenlerden hangileri izotoptur?
daki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız II. B) I ve II. C) I ve III.
A) X2–’nin nötron sayısı, proton sayısından bir fazladır. D) II ve III. E) I, II ve III.
B) Y’nin nötron sayısı 20’dir.
C) Y ve Z3+’ün elektron sayıları eşittir.
D) Z3+’ün kütle numarası 44’tür.
E) Kimyasal özellikleri farklıdır.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

You might also like