LOJİK DEVRELER

KARNAUGH DİYAGRAMLARI İLE

KOMBİNEZONSAL LOJİK DEVRE SENTEZİ

Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Dr. Öğr. Ü.
Murathan ALPAY

1
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
4 ya da 5 değişkenliye kadar Boole fonksiyonlarının minimalleştirilmesini
hızlandıran yöntemdir. Aslında, Boole fonksiyonunun doğruluk tablosunun,
amaca yardımcı olacak biçimde düzenlenmesidir. Bu yöntem minimal
fonksiyonun/fonksiyonların bulunmasını sağlar. Bir Boole fonksiyonunun
minimal fonksiyonu/fonksiyonları tek ya da daha fazla olabilir ve daima
«ÇARPIMLAR TOPLAMI» ya da «TOPLAMLAR ÇARPIMI»
şeklindedirler.

İki değişkenli fonksiyon için: Doğruluk Tablosu

Y  f ( x1 x0 )

2
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
Üç değişkenli fonksiyon için: Y  f ( x2 x1 x0 )
Doğruluk Tablosu

3
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
Dört değişkenli fonksiyon için:
Y  f ( x3 x2 x1 x0 )

4
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
Beş değişkenli fonksiyon için:
Y  f ( x4 x3 x2 x1 x0 )

5
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f ( x2 x1 x0 )  x2 x1 x0  x2 x1 x0  x2 x1 x0  x2 x1 x0 fonksiyonunun
a) Karnaugh diyagramını oluşturunuz.
b) Minimal fonksiyonu/fonksiyonlarını bulunuz.
c) Bir adet minimal fonksiyona ilişkin devreyi çiziniz.

6
KARNAUGH DİYAGRAMLARI
b) f min1  x2 x0  x2 x1  x1 x0
f min 2  ( x1  x0 )  ( x2  x0 )  ( x2  x1 )

7
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f ( x1 x2 x3 x4 )  x1 x2 x3 x4  x1 x2 x3 x4  x1 x2 x3 x4
 x1 x2 x3 x4 +x1 x2 x3 x4 +x1 x2 x3 x4 fonksiyonunun
a) Karnaugh diyagramını oluşturunuz.
b) Bir adet çarpımlar toplamı şeklindeki
minimal fonksiyonunu bulunuz.
c) Bulunan minimal fonksiyona ilişkin devreyi çiziniz.

8
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
b ) f min1  x1 x2 x3  x3 x4  x1 x2 x3 x4

9
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f ( x1 x2 x3 x4 )   0, 4, 5, 7,8, 9,13,15 fonksiyonunun
a) Karnaugh diyagramını oluşturunuz.
b) Bir adet çarpımlar toplamı şeklindeki
minimal fonksiyonunu bulunuz.
c) Bulunan minimal fonksiyona ilişkin devreyi çiziniz

10
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
b ) f min1  x1 x3 x4  x1 x2 x3  x2 x4

11
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f ( x1 x2 x3 x4 )   0, 3, 4, 5, 6, 7,13,14 fonksiyonunun
a) Karnaugh diyagramını oluşturunuz.
b) Bir adet çarpımlar toplamı şeklindeki
minimal fonksiyonunu bulunuz.
c) Bulunan minimal fonksiyona ilişkin devreyi çiziniz

12
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
b ) f min  x1 x3 x4  x2 x3 x4  x1 x3 x4  x2 x3 x4

13
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f ( x1 x2 x3 x4 )   0, 4, 5,8, 9,13,15 fonksiyonunun
a) Karnaugh diyagramını oluşturunuz.
b) Bir adet toplamlar çarpımı şeklindeki
minimal fonksiyonunu bulunuz.
c) Bulunan minimal fonksiyona ilişkin devreyi çiziniz

14
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
   
b ) f min1  x3  x4  x2  x3  x1  x2  x4  x1  x2  x4 

15
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
   
b ) f min1  x3  x4  x2  x3  x1  x2  x4  x1  x2  x4 

16
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI

KISMEN BELİRLİ FONKSİYONLARIN (DON’T CARE FUNCTIONS)

KARNAUGH diyagramlarıyla minimalleştirilmeleri: Doğruluk tablosunda bazı yerler
için çıkış tanımlanmamış ise kullanılmayacak demektir ya da onlar için bir çıkış
tanımlamak anlamsızdır, buralar lojik «0» ya da lojik «1» olabilir. Bu noktalar keyfi
«k» olarak gösterilir ve fonksiyon en minimal hale gelecek şekilde istenilenler «0»
istenilenler «1» alınır.

ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış fonksiyonlarının minimal ifadelerinin

Bulunması?

17
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f1   5, 6, 7,8, 9   K 10,11,12,13,14,15
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
18
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f1min  x1  x2 x4  x2 x3
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
19
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 2   1, 2, 3, 4, 9   K 10,11,12,13,14,15
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
20
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 2 min  x2 x3 x4  x2 x4  x2 x3

1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
21
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 3   0, 3, 4, 7,8   K 10,11,12,13,14,15
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
22
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 3min  x3 x4  x3 x4

1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
23
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 4   0, 2, 4, 6,8   K 10,11,12,13,14,15
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
24
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
ÖRNEK: BCD+3 kod dönüştürücü devrenin çıkış
fonksiyonlarının minimal ifadelerinin bulunması?
Onlu dijit BCD kodu Excess 3 kodu(+3)

0 0 0 0 0 0 0 1 1 f 4 min  x4
1 0 0 0 1 0 1 0 0

2 0 0 1 0 0 1 0 1

3 0 0 1 1 0 1 1 0

4 0 1 0 0 0 1 1 1

5 0 1 0 1 1 0 0 0

6 0 1 1 0 1 0 0 1

7 0 1 1 1 1 0 1 0

8 1 0 0 0 1 0 1 1

9 1 0 0 1 1 1 0 0

x 1 0 1 0 k k k k

x 1 0 1 1 k k k k

x 1 1 0 0 k k k k

x 1 1 0 1 k k k k

x 1 1 1 0 k k k k

x 1 1 1 1 k k k k
25
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
SÖZLE TANIM ÖRNEĞİ:
2 bitlik A ve B sayılarının A>B durumunda 1, A<B durumunda 0 çıkışını
verdiği, eşitlik durumunun olmayacağı düşünülen fonksiyonun bir
minimal fonksiyonunu bulunuz ve lojik devresini çiziniz?

0 0 0 0

0 0 0 1

0 0 1 0

0 0 1 1

0 1 0 0

0 1 0 1

0 1 1 0

0 1 1 1

1 0 0 0

1 0 0 1

1 0 1 0

1 0 1 1

1 1 0 0

1 1 0 1

1 1 1 0

1 1 1 1 26
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f1 ( a1a0b1b0 )   4,8, 9,12,13,14   K 0, 5,10,15

f1min  b1b0  a1b1  a1a0

27
 KARNAUGH DİYAGRAMLARI
f 2 ( a1a0b1b0 )   1, 2, 3, 6, 7   K 0, 5,10,15


f1min  b0  a1  a  b   a  b  
0 1 1 1

28