POGLAVLJE 2 – STANIČNI SASTAV

Ugljikohidrati – molekula formule (CH2O)n. Ugljikohidrati uključuju i oligosaharide i polisaharide.

Monosaharidi – jednostavni šećeri s temeljnom formulom (CH2O)n.

Glikozidna veza – veza između šećernih ostataka oligosaharida ili polisaharida

Oligosaharidi – kratki polimer nekoliko šećera

Polisaharidi – polimer koji sadrži stotine ili tisuće molekula šećera

Glikogen – polimer glukoze koji je osnovni skladišni oblik ugljikohidrata u životinja

Škrob – polimer glukoze, glavni oblik pohrane ugljikohidrata u biljkama

Celuloza – temeljna gradivna tvar staničnih stijenki, linearni polimer glukoznih ostataka povezanih β
(1→4) glikozidnim vezama

Lipid – hidrofobne molekule koje služe kao zaliha energije, signalne molekule i glavni sastojci
staničnih membrana

Masna kiselina – dugi ugljikovodični lanci obično vezani na karboksilnu skupinu (COO-)

Triacilglicerol – tri masne kiseline vezane za molekulu glicerola; Mast -

Fosfolipid – temeljni sastojci staničnih membrana, građeni su od dva ugljikovodična lanca (obično
masne kiseline) povezana za polarnu skupinu koja sadržava fosfat

Sfingomijelin

Amfipatičan

Glikolipid

Kolesterol

Steroidni hormon

Deoksiribonukleinska kiselina (DNA)

Ribonukleinska kiselina (RNA)

Glasnička RNA (mRNA)

Ribosomska RNA

Transfer-RNA

Nukleotid

Purin

Pirimidin

Adenin
Gvanin

Citozin

Timin

Uracil

2'-deoksiriboza

Riboza

Nukleozid

Fosfodiesterska veza

Oligonukleotid

Polinukleotid

Protein

Aminokiselina

Peptidna veza

Kristalografija difrakcijom X zraka

Primarna struktura

Sekundarna struktura

Alfa uzvojnica

Beta-ploča

Tercijarna struktura

Domena

Kvarterna struktura

Fosfolipidni sloj

Fluidni mozaik

Integralni membranski protein

Periferni membranski protein

Transmembranski protein

Beta-bačva

Tercijarna struktura

Domena

Kvarterna struktura
Kanalni protein

Proteinski nosač

Pasivni transport

Aktivni transport

Genomika

Proteomika

Proteom

Dvodimenzionalna gel-elektroforeza

Masena spektrometrija

POGLAVLJE 3 – STANIČNI METABOLIZAM

Enzim - proteini (ili RNA) koji kataliziraju reakcije drugih tvari dolazeći u doticaj s molekulom
supstrata tako da se aktivni dio enzimske molekule veže sa supstratom poput ključa i brave

Supstrat – molekula na koju djeluje enzim

Produkt – spoj nastao kemijskom reakcijom

Prijelazno stanje – visokoenergijsko stanje kroz koje mora proći supstrat tijekom enzimske reakcije

Energija aktivacije - energija je koju je potrebno dovesti molekulama da prijeđu u prijelazno stanje
potrebno za kemijsku reakciju, tj. energija koju je potrebno dovesti molekulama da međusobno
reagiraju. Da bi molekule kemijski reagirale, moraju se sudariti, ali međusobno mogu reagirati samo
one molekule koje imaju veću energiju od energije aktiviranja. U kemijskoj kinetici energija aktivacije
je visina potencijalne barijere koja odvaja produkte od reaktanata. Što je energija aktivacije veća, to
manji broj molekula može prijeći vrh energetske barijere i reakcija je sporija.

Aktivno središte – mjesto na enzimu na koje se veže supstrat i koje katalizira enzimsku reakciju

Model ključ-brava – model enzimskog djelovanja u kojem supstrat točno odgovara aktivnom mjestu
enzima

Inducirana prilagodba - model enzimskog djelovanja u kojem se vezanjem supstrata mijenja

konfiguracija i enzima i supstrata

Prostetička skupina – male molekule vezane na proteine

Koenzim – male organske molekule koje u kompleksu s enzimima kataliziraju biološke reakcije

Nikotinamid-dinukleotid (NAD+) – koenzim koji djeluje kao nosač elektrona u oksidacijsko-

redukcijskim reakcijama

Inhibicija povratnom spregom – vrsta altosteroičke regulacije u kojoj krajnji proizvod metaboličkog
puta potiskuje aktivnost enzima uključenih u svoju sintezu
Alosterička regulacija – regulacija enzima s pomoću malih molekula koje se vežu na mjesto različito
od aktivnog mjesta enzima, mijenjajući konfomaciju i katalitičku aktivnost enzima

Fosforilacija – dodavanje fosfatne skupine nekoj molekuli

Gibbsova slobodna energija (G) – termodinamička funkcija koja iz združenih učinaka entalpije i
entropije predviđa energetski povoljan smjer kemijske reakcije

Adenozin-5'-trifosfat (ATP)- nukleozid-trifosfat koji sadržava adenin i služi kao spremište slobodne
energije u stanici

Visokoenergijska veza – kemijske veze čijom se hidrolizom oslobađa velika količina energije

Glikoliza – metabolički put kojim se anaerobno razgrađuje glukoza

Koenzim A (CoA) – koenzim koji služi kao nosač acilnih skupina u metaboličkim reakcijama

Ciklus limunske kiseline – središnji put oksidativnog metabolizma; niz reakcija kojima se acetil-CoA
oksidira u CO2; Krebsov ciklus

Flavin-adenin-dinukleotid (FADH2) koenzim koji djeluje kao nosač elektrona u oksidacijsko-

redukcijskim reakcijama

Oksidativna fosforilacija – proces sinteze ATP-a iz ADP-a za koji se kao izvor energije koristi
energetski povoljan prijenos elektrona s reduciranih nukleotidnih koenzima na molekularni kisik;
biokemijski proces stvaranja ATP-a u mitohondrijima korištenjem energije oslobođene oksidacijom
vodika

Transportni lanac elektrona – niz nosača kojima se elektroni prenose iz višeg u niže energijsko stanje

Reakcije svjetla – reakcija fotosinteze u kojoj Sunčeva energija omogućuje sintezu ATP-a i NADPH

Reakcije tame – slijed reakcija koji prevode ugljikov dioksid u vodu i ugljikovodike tijekom fotosinteze
(v. Calvinov ciklus)

Fotosintezni pigmenti – molekule koje hvataju energiju Sunčevih zraka apsorbirajući protone

Klorofil – glavni fotosintetički pigment biljnih stanica

Calvinov ciklus – niz kemijskih reakcija kojima se šest molekula CO2 pretvara u glukozu

Glukoneogeneza – metabolički put sinteze glukoze

Fiksacija dušika (nitrofiksacija) – redukcija atmosferskog dušika (N2) u amonijak (NH3)

POGLAVLJE 4 – OSNOVE MOLEKULARNE BIOLOGIJE

Gen – dio DNA koji kodira polipeptidni lanac ili molekulu RNA

Alel – jedna od inačica istog gena

Dominantan alel– alel čije se svojstvo očituje čak i ako postoji samo jedna kopija toga gena u paru
odnosno u heterozigotnome i homozigotnome stanju
Recesivan alel – alel što ga nadvladava dominantan alel

Genotip – genski sastav nekog organizma

Fenotip - značajke organizma nastale međudjelovanjem genotipa i okoliša; svojstva organizma koja
se mogu zapaziti

Kromosom – nositelj gena, sastoji se od molekula DNA i proteina

Diploid – organizam ili stanica koja ima po dvije kopije svakog gena

Haploid – organizam ili stanica koja ima jednu kopiju gena

Mejoza - dioba stanične jezgre koja se odvija tijekom gametogeneze i omogućuje da reproduktivne
stanice sadržavaju polovični broj kromosoma što je preduvjet za spolno razmnožavanje

Mutacija – promjena gena

Hipoteza „jedan gen – jedan enzim“ – svaki gen određuje strukturu jednog enzima. Dokazano je na
temelju eksperimenta na gljivici Neurospora crassa. Ona može biti uzgajana na minimalnom mediju
(glukoza, sol, biotin) i bogatom mediju (aminokiseline, vitamini, purini, piridimini). Beadle i Tatum
izolirali su mutante gljivice koji normalno rastu na bogatom mediju, no ne mogu rasti na minimalnom
mediju. Otkrili su da je svakoj mutanti za rast potreban određen prehrambeni nadomjestak (npr
određena aminokiselina) te da je potreba za određenim prehrambenim nadomjestkom u korelaciji s
nemogućnošću sinteze te molekule.

Transformacija – prijenos DNA između genetički različitih bakterija. Uloga DNA otkrivena je iz
rezultata eksperimenta na bakteriji koja uzrokuje upalu pluća (Pneumococcus). DNA je izolirana iz
patogenog tipa bakterije Pneumococcus koji je okružen kapsulom i tvori glatke kolonije (S – smooth).
Dodatak DNA, izoliran iz S tipa u kulturu nepatogenih bakterija koje ne tvore kapsulu (R) dovodi do
stvaranja S kolonija. Zaključak je da pročišćena DNA sadržava genetičku informaciju odgovornu za
transformaciju tipa R u tip S bakterija.

Semikonzervativna replikacija – Dva se lanca roditeljske DNA razdvajaju i svaki od njih služi kao kalup
za sintezu novog lanca. Na taj način nastaju dvije nove, potpuno identične molekule DNA. Slijed
nukleotida u novonostalim lancima DNA određen je komplementarnim sparivanjem baza.
Eksperimentalni dokaz semikonzervativne replikacije DNA – Bakterije su uzgajane u mediju koji je
sadržavao normalni izotop dušika (14 N), a zatim su prenesene u medij koji je sadržavao teški izotop
dušika (15 N) te su tamo uzgajane tijekom nekoliko generacije. Zatim su ponovno prenesene u medij
s normalnim dušikom i uzgajane tijekom jedne dodatne generacije. Zatim je DNA izolirana iz tih
bakterija ravnotežnim ultracentrifugiranjem u otopini CsCl. Izložen velikom gravitacijskom polju CsCl
sedimentira i tvori gradijent gustoće, a molekule DNA tvore vrpcu na mjestu gdje je njihova gustoća
jednaka gustoći otopine CsCl. DNA bakterija koja je prenesena iz 15N medija u 14N medij tvori vrpcu
čija je gustoća između gustoća 15 N i 14 N DNA, što upućuje na to da se radi o hibridnoj molekuli koja
se sastoji od jednog teškog i od jednog lakog lanca.

DNA-polimeraza - enzim koji katalizira udvostručenje lanca deoksiribonukleinske kiseline (sintezu

DNA)
Centralna dogma - teorija koja podrazumijeva prijenos informacije zapisane u DNA putem RNA do
proteina.
Iako se činilo da slijed nukleotida u DNA određuje slijed aminokiselina u proteinu, iz tog nije nužno
proizlazilo da sama molekula DNA upravlja sintezom proteina. U prilog tomu nije govorila ni činjenica
da se DNA nalazi u jezgri eukariotske stanice, dok se sinteza sinteza proteina odvija u citoplazmi.
Činilo se vjerojatnijim da neka druga molekula služi kao posrednik između molekule DNA i mjesta
sinteze proteina (ribosoma). Pretpostavili su da je RNA mogući posrednik, tj. da može biti
sintetizirana na osnovi DNA kalupa zbog sličnosti njezine strukture s molekulom DNA. Jedine razlike
su da je RNA jednolančana molekula, umjesto šećera deoksiriboze ima ribozu, a umjesto dušične
baze timina T sadrži bazu uracil U. No ni te promjene ne utječu na komplementarno sparivanje baza.
Također, RNA je smještena u citoplazmi, gdje se i odvija sinteza proteina (na ribosomima).
DNA → RNA → protein – središnja dogma – molekula RNA sintetizira se na osnovi DNA kalupa
(transkripcija/prepisivanje), a proteini se sintetiziraju na osnovi RNA kalupa (translacija/prevođenje)

Transkripcija – prepisivanje, sinteza molekule RNA prema DNA kalupu

Translacija – prevođenje, sinteza polipeptidnog lanca prema informaciji kodiranoj u slijedu

nukleotida molekule mRNA

Glasnička RNA molekula (mRNA) - prenosi genetičku informaciju i usmjerava sintezu proteina

RNA-polimeraza – enzim koji katalizira sintezu RNA na osnovi DNA kalupa

Ribosomska RNA molekula (rRNA) – sastavni dio ribosoma

Transportna RNA molekula (tRNA) - služi kao adaptor između mRNA i aminokiselina tijekom sinteze
proteina; prenosi aminokiseline do ribosoma

Genski kod - redoslijed nukleotida u jezgri DNA koji se kao m-RNA prepisuju i genetičku informaciju
prenose u citoplazmu na ribosome, gdje se sintetiziraju bjelančevine; genetički kod očitava se u
skupinama po tri nukleotida (u tripletima). Korišteni u obliku tripleta, četiri nukleotida mogu kodirati
64 aminokiseline, što je više nego dovoljno za 20 različitih aminokiselina koje doista izgrađuju
proteine.

Translacija in vitro – in vitro sinteza proteina (u laboratorijskim uvjetima) uporabom staničnih

ekstrakata. Poslužila je za određivanje koju aminokiselinu određuje određeni triplet nukleotida.
Pritom su korišteni ekstrakti stanica za koje se znalo da mogu katalizirati ugradnju aminokiselina u
proteine (npr. ekstrakti stanica koji sadržavaju ribosome, aminokiseline, tRNA...). Pokusom je
dokazano da in vitro prevođenje sintetičke RNA koja se sastoji od ponavljajućih uracila (poli – U
kalup) rezultira sintezom polipeptida koji se sastoji samo od fenilalanina; ispitivanje prevođenja
sintetičke mRNA poznatog slijeda nukleotida omogućilo je dekodiranje genskog koda (dešifrirana su
sva 64 tripleta)

Kodon – triplet na mRNA koji je komplementaran kodu na DNA

Retrovirus – virus koji se umnožava stvarajući DNA kopiju RNA genoma putem obrnutog prepisivanja

Reverzna transkripcija – sinteza DNA iz RNA kalupa

Reverzna transkriptaza – enzim DNA-polimeraza koja koristi molekulu RNA kao kalup za sintezu DNA
Restrikcijska endonukleaza – enzim koji kida DNA na specifičnim mjestima ostavljajući ljepljive ili
tupe krajeve na pokidanim fragmentima DNA

Gel-elektroforeza – postupak razdvajanja molekula na osnovi brzine njihova kretanja u električnom

polju. Gel je najčešće načinjen od agaroze ili poliakrilamida te se smješta između dvaju rezervoara s
puferom u kojima se nalaze elektrode. Zatim se uzorak (npr. smjesa fragmenata DNA) koji treba
analaizirati pipetom unosi u bunariće u gelu i uključuje se u električno polje. Nukleinske kiseline su
negativno nabijene (zbog fosfata) te stoga putuju prema pozitivnoj elektrodi (anodi). Gel djeluje kao
sito koji usporava veće molekule, a manje se molekule stoga kreću brže što omogućuje da se
molekule u smjesi razdvoje na osnovi razlika u veličina.

Restrikcijska karta – položaj mjesta kidanja molekula DNA restrikcijskim endonukleazama

Molekularno kloniranje – unos fragmenta DNA u neku drugu molekulu DNA (vektor) koja se može
samostalno umnažati u stanici domaćinu

Vektor – molekula DNA koja omogućuje umnožavanje kloniranog ulomka DNA u domaćinskoj stanici

Rekombinantna molekula – DNA molekula promijenjenog slijeda, npr. vektor s umetnutim stranim
genom; Molekularni klon

Plazmid – mala kružna molekula DNA koja se može samostalno umnažati u domaćinskoj stanici

DNA-ligaza – enzim koji sljepljuje prekide u lancima DNA

cDNA komplementarna DNA sintetizirana uz pomoć reverzne transkriptaze na RNA kalupu. Moguće
ju je ugraditi u vektor.

ishodište replikacije – ili ori, specifični slijed DNA koji služi kao vezno mjesto za bjelančevine koje
započinju replikaciju

kozmid – vektor koji sadržava sljedove bakteriofaga labmda, sljedove otpornosti na antibiotike i
ishodište replikacije. U njega se može smjestiti umetak DNA veličine do 45 kb.

umjetni kromosom P1 (PAC) – vektor koji se rabi za kloniranje velikih ulomaka DNA u E. coli

bakterijski umjetni kromosom (BAC) - vektor koji se rabi za kloniranje velikih ulomaka DNA u
bakterijama

kvaščev umjetni kromosom (YAC) vektor koji se rabi za kloniranje velikih ulomaka DNA u kvascima

dideoksinukleotid - modificirani nukleotid kojemu nedostaje 3'-hidroksilna skupina pa zaustavlja

sintezu lanca kada se ugradi u polinukleotid

ekspresijski vektor – vektor koji omogućuje i regulira ekspresiju kloniranog dijela DNA u domaćinskoj
stanici

sustav dvaju hibrida u kvasca – genetski postupak za otkrivanje proteinskih interakcija u kvaščevim
stanicama
lančana reakcija polimeraze (PCR) – in vitro postupak koji omogućava proizvodnju milijuna kopija
fragmenata DNA iz samo jedne početne molekule DNA.

hibridizacija nukleinskih kiselina – stvaranje dvostrukih uzvojnica DNA i/ili RNA sparivanjem
komplementarnih baza

hibridizacija po Southernu (Southern blot) – tehnika za detekciju specifičnih gena u staničnoj DNA,
tj. postupak kojim se radioaktivne sonde rabe za otkrivanje specifičnih ulomaka DNA razdvojenih
elektroforezom u gelu.

Northern blot – tehnika za detekciju specifičnih molekula RNA među mješavinom RNA.

Biblioteka rekombinantnih DNA (rekombinantna knjižnica DNA) – zbirka genomskih ili cDNA
klonova

Mikročipovi DNA (DNA mikročip) – staklena ploča ili membranski filtar na koji su utisnuti nukleotidi
ili odsječci DNA u gustom uzorku, omogućujući tako istodobnu analizu tisuća gena hibridizacijom
odsječaka DNA s fluorescentnim sondama

Hibridizacija in situ – uporaba radioaktivnih ili fluorescentnih sondi za otkrivanje sljedova RNA ili DNA
u ekstraktima stanica, na kromosomima ili u cijelim stanicama

Protutijelo –proizvodi limfocita, obrambenih stanica organizma, koja ciljano uništavaju

mikroorganizme vezujući se na njihove djelove tzv. antigene.

Antigen – molekula koju specifično prepoznaje protutijelo

Monoklonsko protutijelo – protutijelo koje proizvodi jedan klon (potomci jedne stanice) limfocita B

Imunoblot – postupak koji rabi protutijela za dokazivanje proteina razdvojenih elektroforezom u SDS-
poliakrilamidnom gelu

Western blot

Imunoprecipitacija – uporaba protutijela za razdvajanje proteina

SDS-poliakrilamidna gel-elektroforeza (SDS-PAGE) – uobičajeni postupak razdvajnja proteina

elektoforezom u gelu prema razlici u veličini molekule

Temperaturno osjetljivi mutanti – stanica koja eksprimira mutirani protein aktivan samo na jednoj
temperaturi od dviju na kojima je aktivan normalni protein

Prijenos gena – unošenje strane DNA u stanicu

Transfekcija – unošenje strane DNA u stanicu

Liposom – lipidni mjehurić (vezikula) kojom se DNA može uvesti u sisavačke stanice

Elektroporacija – uvođenje DNA u stanice njihovim izlaganjem kratkom električnom impulsu

Prolazna ekspresija – ekspresija neintegrirane plazmidne DNA koja je unesena u stanice u kulturi

Transgenični miš – miš koji sadrži strane gene ugrađene u svoje zametne stanice

Embrionalne matične (EM) stanice – stanice uzgojene iz ranih zametaka

Ti-plazmid – plazmid koji se rabi za prijenos gena u biljkama

Reverzna genetika – analiza funkcije gena unošenjem mutacija u klonirani gen

Mutageneza in vitro – in vitro uvođenje mutacija u kloniranu DNA

Homologna rekombinacija – rekombinacija između dijelova DNA s homolognim slijedom nukleotida

Nokaut -

Protusmislene nukleinske kiseline – nukleinska kiselina (RNA ili DNA) komplementarna nekoj mRNA
koja se rabi za blokiranje ekspresije tog gena

RNA interferencija (RNAi) – degradacija mRNA kratkim komplementarnim dvostruko uzvojnim

molekulama RNA

Dominantni inhibirajući mutanti – mutanti koji remete djelovanje normalnog alela

POGLAVLJE 5 – ORGANIZACIJA I REDOSLIJED

STANIČNIH GENOMA

Gen - dio DNA koji kodira polipeptidni lanac ili molekulu RNA

Razdvojni sljedovi – sljedovi DNA između gena

Egzon – dio gena koji sadržava kodirajući slijed nukleotida

Intron- dio gena koji sadržava nekodirajući slijed nukleotida, umetnut je između egzona u genu

Prekrajanje RNA – proces kojim se uklanjaju dijelovi RNA (introni), a preostali dijelovi međusobno se
kovalentno vežu (egzoni)

Kilobaza (kb) – tisuću nukleotida ili nukleotidnih parova baza

Alternativno prekrajanje - proces različitoga izrezivanja introna iz eukariotske pre-mRNA koji

omogućuje stvaranje više različitih transkripata jednoga gena

Ponavljanje jednostavnog slijeda – sastoji se od ponovljenih nizova nekoliko tisuća kopija kratkih
sljedova duljine od 1 do 500 nukleotida

Satelitna DNA – ponavljajuća DNA jednostavnog slijeda, gustoća joj se razlikuje od ostalog dijela
genomske DNA

SINE kratki raspršeni elementi u genomu sisavaca duljine do 500 parova baza

LINE dugi raspršeni elementi u genomu sisavaca duljine od 1000 do 5000 pb

Retrotranspozon – pokretni (transpozabilni) genetički element koji se premješta reverznom

transkripcijom RNA posrednika (transpozon – slijed DNA koji može promijeniti svoj položaj u
genomu)

Retrovirusu sličan element razbacani repetitivni elementi koji se pomiču unutar genoma uz pomoć
reverzne transkriptaze nalik na retorviruse
DNA-transpozon – pokretni (transpozabilni) genetički element koji se pomiče kroz genom
kopiranjem i ponovnom ugradnjom u obliku sljedova DNA radije negoli pokretanjem uz pomoć
reverzne transkriptaze

Porodica gena - skup nekoliko sličnih gena, nastalih umnožavanjem jednog izvornog gena, i općenito
sa sličnim biokemijskim funkcijama.

Pseudogeni –nefunkcionalne kopije gena koje predstavljaju evolucijske relitke koji povećavaju
veličinu eukariotskih genoma, a ne daju nikakav funkcionalni doprinos

Dorađeni pseudogeni– pseudogen koji nastaje obrnutim prepisivanjem mRNA (Gen se prepiše i
prekroji da bi se stvorila mRNA iz koje su odstranjeni introni. Tada se mRNA kopira s pomoću
reverzne transkriptaze, pa nastaje cDNA bez introna. Integracija u kromosomsku DNA rezultira
formiranjem dorađenog pseudogena.)

Kromatin - onovni sastojak jezgre koji čine DNA vezane za histone i druge bjelančevine

Histoni - bjelančevine oko kojih je obavijena DNA u kromosomu; sadržavaju veliku količinu bazičnih
aminokiselina (arginin i lizin) koji olakšavaju vezanje na negativno nabijenu molekulu DNA

Nukleosom - građevna jedinica eukariotskoga kromatina koju čini dvolančana DNA omotana oko
oktamera histonskih proteina

Čestica nukleosomske srži – nastaje razgradnjom kromatina, sadrži 147 parova baza DNA omotanih
1,67 puta oko histonske srži koja se sastoji od po dviju molekule H2A, H2B, H3 i H4

Kromatosom - kromatinska podjedinica koja se sastoji od 166 parova baza DNA omotanih oko
histonske srži koje zajedno drži H1 (vezni histon)

Eukromatin – dekondenzirani, transkripcijski aktivni interfazni kromatin – kromatin je takav u

interfaznim stanicama (stanicama koje se ne dijele)

Heterokromatin – kondenzirani, transkripcijski inaktivni interfazni kromatin – kromatin je nalik na

kromatin koji se nalazi tijekom mitoze stanice

Centromere – dio kromosoma koji povezuje sestrinske kromatide i za koji se prihvaćaju niti
diobenoga vretena

Kinetohore – specijalizirana tvorba koja se sastoji od proteina pričvršćenih za centromeru; posreduje

prianjanje i gibanje kromosoma duž mitotičkog vretena

Centromerni H3 (CenH3) posebna varijanta histona H3 koja je nužna za sastavljanje kinetohornih

proteina za funkciju centromera; CENP-A

Epigenetsko nasljeđivanje – prijenos poruke s roditelja na potomstvo koja nije zasnovana na slijedu
DNA

Telomere – sljedovi na krajevima eukariotskih kromosoma koji igraju značajnu ulogu u replikaciji i
održavanju kromosoma
Telomeraza – enzim koji ima aktivnost reverzne transkriptaze za replikaciju telomernih sljedova DNA

Bioinformatika – uporaba računalnih postupaka za analizu velikih količina bioloških podataka (npr.
genomskog slijeda)

Megabaze (Mb) – milijun nukleotida ili nukleotidnih baznih parova

Otvoreni okvir čitanja – dio nukleotidnog slijeda koji ne sadržava zaustavne kodone i koji može
određivati polipeptid

Kvaščev umjetni kromosom (YAC)

Politeni kromosom – divovski kromosom koji se nalazi u nekim tkivima drozofile, nastaje ponavljanim
umnažanjima lanaca DNA koji se ne odvoje jedan od drugoga

Bakterijski umjetni kromosom (BAC)

Fluorescentna in situ hibridizacija (FISH)

Bioinformatika

Sistemna biologija

Asocijacijski probir širom genoma