BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI

---------**----------

Chủ biên: Ths.Nguyễn Hoản

Giáo trình

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Hà Nội 12/2011
 LỜI MỞ ĐẦU

Việt Nam đang trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới cánh sâu rộng để tạo
ra sự phát triển kinh tế nhanh nhất. Hòa cùng với sự thay đổi trong các chính sách quản lý kinh tế
vi mô và vĩ mô, kế toán là công cụ sắc bén trong quản lý kinh tế cũng thay đổi theo.Sự thay đổi
của kế toán đã làm cho ngƣời học, ngƣời làm kế toán thƣờng xuyên cập nhật, bổ sung các kiến
thức mới nhất.
Để phục vụ kịp thời nhu cầu học tập của đông đảo các bạn sinh viên, học viên của các lớp
kế toán tổng hợp, kế toán trƣởng, quản trị kinh doanh… chuyên ngành và ngoài ngành kế toán,
những ngƣời đang làm công tác kế toán ở các doanh nghiệp trong mọi thành phần kinh tế. Tập
thể tác giả của hai trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân và Tài nguyên Môi trƣờng đã tham gia biên
soạn cuốn sách “Kế toán tài chính” để giúp cho mọi đối tƣợng có tài liệu cơ bản để học tập,
nghiên cứu nhằm đạt đƣợc trình độ chuyên sâu về kế toán. Cuốn sách này dựa trên các chuẩn
mực kế toán, pháp luật kế toán quy định của chế độ tài chính Việt Nam hiên tại.
Nội dung của cuốn sách gồm 10 chƣơng, từ chƣơng bao hàm toàn bộ phần hành kế toán tài
chính của một doanh nghiệp kinh doanh.Trong mỗi chƣơng của cuốn sách đều có các vị dụ chi
tiết, ví dụ tổng hợp để minh hoạ giúp cho ngƣời đọc dễ hiểu. Cuối mỗi chƣơng đều có các câu
hỏi ôn tập và nâng cao trình độ chuyên sâu về kế toán và bài tập thực hành.
Tham gia biên soạn cuốn sách này gồm:
1. ThS.NCS Nguyễn Hoản, Phụ trách Khoa Kinh tế Tài nguyên và Môi trƣờng - Trƣờng
Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội, biên soạn các chƣơng 1, 3, 4 và chƣơng 5.
2. PGS.TS. Nguyễn Ngọc Quang, Trƣởng Bộ môn Kế toán quản trị và phân tích - Khoa Kế
toán - Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân, biên soạn các chƣơng 2, 6, 7 và 8
3. Th.S. Nguyễn Thị Minh Phƣơng, giảng viên Khoa Kế toán - ĐHKTQD, biên soạn các
chƣơng 9 và 10.
Việc hoàn thành cuốn sách này là sự cố gắng của tập thể giáo viên và các chuyên gia kế
toán ở các trƣờng đại học, cơ sở bên ngoài biên soạn, tuy nhiên không thể tránh khỏi các thiếu
sót, rất mong sự đóng góp chân thành của các bạn đọc.
Tập thể tác giả xin chân thành cảm ơn mọi ý kiến đóng góp của các bạn, để lần xuất bản
tiếp theo đƣợc tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn.
TM các tác giả

ThS. Nguyễn Hoản

 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... 1
MỤC LỤC ................................................................................................................................. 2
DANH MỤC SO ĐỒ, BẢNG BIỂU ........................................................................................ 6
Chƣơng 1: KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH ........................................................................... 6
1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM TÀI SẢN CỐ ĐỊNH VÀ NHIỆM VỤ HẠCH TOÁN ............ 6
1.2. PHÂN LOẠI TÀI SẢN CỐ ĐỊNH...................................................................................... 7
1.3. CÁC CHỈ TIÊU CƠ BẢN CỦA TSCĐ (TÍNH GIÁ TSCĐ) .............................................. 8
1.4. KẾ TOÁN CHI TIẾT TSCĐ ............................................................................................... 10
1.5. KẾ TOÁN TỔNG HỢP TĂNG, GIẢM TSCĐ................................................................... 11
1.6. KẾ TOÁN THUÊ VÀ CHO THUÊ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH .................................................. 21
1.7. KẾ TOÁN KHẤU HAO TSCĐ .......................................................................................... 24
1.8. KẾ TOÁN SỬA CHỮA TSCĐ ........................................................................................... 26
Chƣơng 2: KẾ TOÁN VẬT LIỆU, CÔNG CỤ, DỤNG CỤ ................................................. 37
2.1.MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN VẬT LIỆU, CÔNG CỤ, DỤNG CỤ ........... 37
2.2. KẾ TOÁN CHI TIẾT VẬT LIỆU, CCDC .......................................................................... 43
2.3.KẾ TOÁN TỔNG HỢP VẬT LIỆU, CÔNG CỤ, DỤNG CỤ ............................................ 47
Chƣơng 3: KẾ TOÁN LAO ĐỘNG, TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO
LƢƠNG ..................................................................................................................................... 63
3.1. KHÁI NIỆM, BẢN CHẤT VÀ Ý NGHĨA CỦA TIỀN LƢƠNG ...................................... 63
3.2. NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG .................................................................... 63
3.3. HẠCH TOÁN SỐ LƢỢNG,THỜI GIAN VÀ CHẤT LƢỢNG LAO ĐỘNG ................... 64
3.4. QUỸ TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƢƠNG CỦA DOANH NGHIỆP. .. 65
3.5. KẾ TOÁN TỔNG HỢP TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC KHOẢN KHÁC PHẢI TRẢ CHO CÔNG
NHÂN VIÊN .............................................................................................................................. 68
3.6. HẠCH TOÁN QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI, QUỸ BẢO HIỂM Y TẾ, BẢO HIỂM THẤT
NGHIỆP, KINH PHÍ CÔNG ĐOÀN ......................................................................................... 70
Chƣơng 4: KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ........ 79
4.1. CHI PHÍ SẢN XUẤT .......................................................................................................... 79
4.2. GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ................................................................................................. 80
4.3. NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM
.................................................................................................................................................... 81
4.4.MỐI QUAN HỆ GIỮA CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ................ 82
4.5. KẾ TOÁN TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT .................................................................. 83
4.6. KIỂM KÊ VÀ ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM DỞ DANG CUỐI KỲ ....................................... 95
4.7. CÁC PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ................................................. 96
Chƣơng 5: KẾ TOÁN THÀNH PHẨM,TIÊU THỤ THÀNH PHẨM VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ TIÊU THỤ ....................................................................................................................... 109
5.1. KẾ TOÁN THÀNH PHẨM ................................................................................................ 109
5.2. KẾ TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM ............................................................................. 112
5.3. HẠCH TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ THÀNH PHẨM ................................ 120
Chƣơng 6: KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÁC QUAN HỆ THANH TOÁN ............. 138
6.1. KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN ............................................................................................ 138
6.2. KẾ TOÁN CÁC LOẠI TIỀN VAY .................................................................................... 148
6.3. KẾ TOÁN CÁC QUAN HỆ THANH TOÁN..................................................................... 152
Chƣơng 7: HẠCH TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH VÀ PHÂN PHỐI KẾT QUẢ KINH
DOANH ..................................................................................................................................... 182
7.1. HẠCH TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH ......................................................................... 182
7.2. HẠCH TOÁN PHÂN PHỐI KẾT QUẢ KINH DOANH ................................................... 200
Chƣơng 8: KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ ĐẦU TƢ TÀI CHÍNH VÀ DỰ PHÒNG .................. 213
8.1. KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ ĐẦU TƢ TÀI CHÍNH ................................................................ 213
8.2. KẾ TOÁN CÁC NGHIỆP VỤ DỰ PHÒNG ...................................................................... 233
Chƣơng 9: KẾ TOÁN VỐN CHỦ SỞ HỮU VÀ CÁC QUỸ ................................................ 242
9.1. NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN VỐN CHỦ SỞ HỮU VÀ CÁC QUỸ ........ 242
9.2. KẾ TOÁN NGUỒN VỐN KINH DOANH ........................................................................ 242
9.3. HẠCH TOÁN CÁC QUỸ CỦA DOANH NGHIỆP .......................................................... 244
9.4. HẠCH TOÁN CHÊNH LỆCH ĐÁNH GIÁ LẠI TÀI SẢN............................................... 252
9.5. KẾ TOÁN CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ NGOẠI TỆ ............................................................... 255
9.6. KẾ TOÁN CỔ PHIẾU QUỸ ............................................................................................... 257
9.7. KẾ TOÁN NGUỒN VỐN XÂY DỰNG CƠ BẢN (XDCB ) ............................................ 259
9.8. KẾ TOÁN QUỸ QUẢN LÝ CẤP TRÊN ........................................................................... 261
Chƣơng 10: BÁO CÁO TÀI CHÍNH ...................................................................................... 269
10.1. MỤC ĐÍCH, NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH .............. 269
10.2. TRÁCH NHIỆM, THỜI HẠN LẬP VÀ GỬI BÁO CÁO TÀI CHÍNH .......................... 270
10.3. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ............................................................................................ 271
10.4. BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH .................................................... 284
10.5. BÁO CÁO LƢU CHUYỂN TIỀN TỆ .............................................................................. 287
10.6. THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH ....................................................................... 301