You are on page 1of 2

Mustafa Kemal, 17 �ubat 1917`de Hicaz Seferi Kuvvetler Komutanl���`na atanm�t�r.

Bu
ordunun g�revi Mekke`yi,
Kabe`yi savunmak ve Suriye`yi Medine`ye ba�layan demiryolunu elde tutmakt�.
Enver Pa�a, her zaman yapt��� gibi yine Mustafa Kemal`i bir t�r s�rg�n g�revine
tayin etmi�tir. Ancak Mustafa
Kemal, de�il Hicaz`a asker sevk etmek oradaki askerleri de geri al�p Anadolu
�evresinde g��l� bir ''savunma
hatt�'' olu�turmak istemektedir.
Mustafa Kemal, Halep`e giderek Enver Pa�a ve Cemal Pa�a ile g�r�erek bu
d��ncelerini onlarla payla�m�t�r.
�nce reddedilmi�, ama daha sonra Hicaz`a ve Irak`a y�nelik seferlerden
vazge�ilmi�tir.
Ancak Peygamber`in t�rbesinin bulundu�u b�lgeden vazge�mek zorunda kal�nmas� Cemal
ve Enver Pa�alar� �ok
sarsm�t�r.
�erif H�seyin`in liderli�indeki asi Araplar�n, �ngiliz paras� ve silahlar�yla
T�rklere isyan etmil olmalar� bu
b�lgelerin savunulmas�n� daha da zorla�t�rm�t�r.
Mustafa Kemal`in Hicaz b�lgesinden �ekilmeyi d��nmesinin temel nedeni, bu
topraklar� savunacak g��l� bir
ordunun bulunmamas�d�r.
Ordunun durumu tek kelimeyle, peri�and�r. Cemal pa�a yiyecek s�k�nt�s� ba�
g�sterince bir ara askerlerine
�ekir�e yedirmek zorunda kalm�t�r.
Mustafa Kemal pa�a, hi� vakit kaybetmeden Hicaz Seferi Kuvvetler Komutanl���`ndan
istifa etmi�tir.
Enver pa�a, Mustafa Kemal`i m�mk�n oldu�unca merkezden, �stanbul`dan uzakla�t�rmaya
�al�m�t�r. Bu nedenle
onu �nce Kafkas i�lerine girmi� olan 9. Ordu Kumandanl���na g�ndermek istemi� ancak
Mustafa Kemal bu g�revi
kabul etmeyince bu sefer de Suriye`deki 7. Ordu Kumandanl���na atam�t�r.
Mustafa Kemal, arap ��llerinde bo�u bo�una nefes t�ketmektense ger�ek�i bir �ekilde
davranarak ''Eldeki
kuvvetleri koruma'' stratejisini izlemi�tir. Eldeki kuvvetlerle kazan�lmas�
imkans�z h�cumlara kalk�p, orduyu
zay�flatmaktansa �am ve Halep civar�nda bir savunma hatt� olu�turularak m�cadele
edilmesini daha mant�kl�
bulmu�tur.
Mustafa Kemal, Suriye cephesinde 7. Ordu Komutan�`yken Y�ld�r�m Ordular� komutan�
Alman general Falkenhayn`la
b�y�k bir g�r� ayr�l���na d�m� ve ''�at�maya'' ba�lam�t�r. Mustafa Kemal, General
Falkenhayn`�n sadece
Alman ��karlar�n� korudu�u, T�rk ordusuna zarar verdi�ini art�k onunla �al�mak
istemeyece�ini iki raporla
a��k bir bi�imde �stlerine bildirmi�tir.
Mustafa Kemal`in ilk raporu 20 eyl�l 1917`de Halep`ten, Dahiliye Naz�r� Talat ve
Bo�komutan Vekili Enver
pa�alara g�nderdi�i 2010 kelimelik �nl� rapordur.
Mustafa Kemal raporunda b�y�k bir ''cesaretle'' ve ''a��k y�reklilikle'' ortaya
koydu�u ac� ger�ekler
�unlard�r :
1.Halk ile y�netim aras�ndaki ba� sars�lm�t�r. �lke genel bir anar�iye
s�r�klenmektedir.
2. Yarg� i�lememektedir.
3.Ekonomi ��kmektedir
4.Saltanat ��r�mektedir, bir g�n hep birden ��kmesi ihtimali vard�r.
5.Almanlar�n 1. D�nya sava��n� kazanmas� imkans�zd�r.
Mustafa Kemal, ikinci raporunu ise 24 Eyl�l 1917 tarihinde yine Halep`ten, Enver ve
Cemal pa�alara
g�ndermmi�tir. Bu raporunda da Falkenhayn`� a��r bir dille ele�tirmi� ve onun
g�revden al�nmas�n� istemi�tir.
Y�ld�r�m Ordular� Komutan� Falkenhayn, Mustafa Kemal`in bu davran��n�n
disiplinsizlik oldu�unu
de�erlendirerek derhal tutuklanmas�n� istemi�, ancak Enver Pa�a, b�yle bir karar�n
Mustafa Kemal`in
Kamuoyundaki ��hretini daha da artt�raca��n� d��nerek onu Diyarbak�r`daki 2. Ordu
Komutanl���`na atam�t�r.
31 Ekim 1917`de ba�layan �ngiliz sald�r�s� ba�ar�l� olmu�, Falkenhayn Halep`teyken
gafil avlanm�t�r. 6 Kas�m'
da Osmanl� cephesi yar�lm�t�r. 8 Kas�m`da da genel Osmanl� �ekilmesi ba�lam�, 9
Kas�m`da Kud�s �ngilizlerin
eline ge�mi�tir.
Daha sonra Falkenhayn g�revden al�nm� ve yerine Mustafa Kemal`in �anakkale`de
emrinde �al�t��� Mara�el Liman
Von Sanders getirilmi�tir.
Bu s�rada �ngilizler yo�un haz�rl�klardan sonra 19 Eyl�l 1918`de Filistin`de T�rk
cephesine sald�rm�lard�r. Bu
cephe, Liman Von Sanders`in komutas�nda ki Y�ld�r�m Ordular�`nca tutulmaktad�r.
Y�ld�r�m Ordular�; Mersinli
Cemal pa�a komutas�ndaki 4. Ordu, Cevat pa�a komutas�ndaki 8. ordu ve Mustafa Kemal
pa�a komutas�ndaki 7. Ordu'
dan meydana gelmi�tir. Bu �� ordu, Yafa`n�n 20 Km kuzeyi ile Lut G�l� aras�ndaki
100 km geni�li�indeki cepheyi
savunmaktad�r.
Kemal Pa�a`n�n komutas�ndaki 7. Ordu'nun iki kolordusundan birinin ba��nda Miralay
�smet pa�a, di�erinin
ba��nda ise Ali Fuat Pa�a vard�r.
4. ve 8. Ordular �ngiliz taarruzunun daha ba�lar�nda da��ld�klar�ndan t�m y�k
Mustafa Kemal`in komutans�ndaki
7. Ordu`nun omuzlar�na binmi�tir.
7. Ordu Komutan� Mustafa Kemal Pa�a, kimseye sormadan, inisiyatif kullanarak T�rk
ordusunu Suriye`nin kuzey
s�n�r�na yak�n Halep`e �ekilme emri vermi�tir. Y�ld�r�m Ordular� Komutan� Von
Sanders, bu itaatsizli�in
nedenini sorunca Mustafa Kemal ''Suriye`nin bir arap �lkesi oldu�unu, �nemli olan�n
T�rk olan Anadolu`yu
savunmak oldu�unu'' s�ylemi�tir.
Bu s�rada �am d�m�, Beyrut ise d�mek �zeredir. 7. Ordu`nun Halep`e �ekilmesi
emredilmi�tir. D�man gittik�e
g��lenerek kuzeye do�ru ilerlemektedir.
Y�ld�r�m Ordular� merkez karargah� Adana`ya �ekilmi�tir. Suriye cephesini savunma
g�revi Mustafa Kemal Pa�a`n�n
komutans�ndaki 7. Ordu`ya kalm�t�r.
Mustafa Kemal kendisine ba�l� kolordular� Halep`i koruyacak �ekilde
konumland�rm�t�r. As�l hedefi ise kuzayde
Anadolu yolunu kapatmakt�r.
25 Ekim 1917`de Halep`in g�neyinde kanl� �arp�malar ba�lam�t�r. Bu s�rada asi Arap
A�iretleri Halep`e girerek
sokak muharebelerini ba�latm�lard�r.
Mustafa Kemal Pa�a, Halep`in kuzeyinde, hatay`� da i�ine alan bir cephe kurmu�tur.
�ngilizler, bu savunma
hatt�na taarruz etmi�ler, ancak Mustafa Kemal, Arap asilerince desteklenmi� �ngiliz
ordusunu bozguna u�ratmay�
ba�arm�t�r. B�ylece, 26 Ekim 1918`de 1. D�nya Sava��`n�n son muharebesi
kazan�lm�t�r.
Sinan Meydan - Atat�rk`�n Gizli Kurtulu� Planlar� ''Parola: Nuh''

You might also like