You are on page 1of 14

İnternet 

Programcılığı Ders Notları

Yazım hataları olabilir lütfen tereddüt duyduğunuz konularda bana yazınız. Mümkün olduğunca tüm sınıflarda
yapılan örnekleri koydum. Sınav öncesi güncel dökümantır.

İNTERNET PROGRAMCILIĞI
DERS NOTLARI
Etkileşimli web sayfaları oluşturmak için internet programcılığı kullanılmaktadır. İnternet programcılığı ile daha
az kod yazarak birden çok işlem yapabiliriz. Örneğin; birden yüze kadar olan sayıları html kullanarak alt alta
yazdırmak istediğinizde 100 satırlık kod yazmak gerekirken; php ile bu işlemi 2 satırda yapabilmekteyiz. Php ile
çalışmalar yapabilmek için sunucu programına ve php derleyici programına ihtiyaç vardır. İnternet
programcılığı ile e­ticaret siteleri, forum siteleri, oyun siteleri ve bankacılık sistemleri gibi projeler
yapılabilmektedir.

PHP'NİN ÇALIŞMASI
Php sunucu ve yorumlayıcı programı yardımıyla çalışmaktır. Web sunucu çalışma yapılan sayfanın uzantısına
bakarak php dosyası olduğunu tespit eder ve php yorumlayıcısına sayfayı gönderir. Php yorumlayıcısı sayfayı
çalıştırarak sonuçları sunucuya geri gönderir. Sunucu tarafından sonuçlar istemciye tam olarak aktarılır.
İstemci php sayfalarının kaynak kodlarını göremez.

Php kodu html kodlarının içine 4 farklı şekilde yazılabilir:
 

1. 
1. kısa stil : <? buraya php kodu yazılacak ?>
2. xml stil : <?php buraya php kodu yazılacak ?>
3. script stil : <script language='php' buraya php kodu yazılacak </script>
4. asp stil : <% buraya php kodu yazılacak % >

Örnek Kod:

<html>
 
<head>
 
<title></title>
 
<?
 
   echo "BİLİŞİM  TEKNOLOJİSİ";
 
   ?>
 
</head>
 
</html>

Php'nin avantajları;
1. Hızlı çalışan bir dildir.
2. Öğrenilmesi kolaydır.
3. Rahat ve hızlı kodlanabilir.
4. Açık kaynak kodludur ve ücretsizdir.
5. APACHE ,IIS, PWS gibi sunucularla çalışabilir. 
6. Tüm veri tabanı programlarıyla uyumludur ama en iyisi MYSQL'dir.
7. WİNDOWS, LINUX , UNIX gibi işletim sistemlerinde çalışabilmektedir.

Php'nin Dezavantajları
1. Hata denetimi zordur.
2. Büyük programlarda geri dönme süresi uzundur.

DEĞİŞKENLER

Değişkenler verileri bellekte tutmak için kullanılır. Her tanımlanan değişken bellekte belli bir yer tutar.
Değişkenin değeri programın herhangi bir yerinde değişebilir.

DEĞİŞKEN TANIMLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
1. Değişkenler sayı ile başlamaz.
2. Değişken içerisinde türkçe karakterler kullanılmaz.
3. "_" dışında özel karakterler kullanılmaz.
4. Değişkenlere değer ataması "=" işaretiyle yapılır

DOĞRU TANIMLAMA ÖRNEKLERİ
   $sayı_1=123;
 
   $isim=hasan;
 
   $boy=1.78

YANLIŞ TANIMLAMA ÖRNEKLERİ
   $1sayi=123;
 
   $isim%=hasan;
 
   $maaş=100;
 
   $soyad=ünlü

DEĞİŞKEN TİPLERİ
TAM SAYI (İNTEGER) VERİ TİPİ
Negatif veya pozitif ondalık kısmı bulunmayan sayılardır. Örnek:

   $i=65;
 
   $x=345;

ONDALIK(REAL)VERİ TİPİ
Ondalıklı kısmı bulunan sayılardır.

Örnek; $i=65.6;

KARAKTER DİZİLERİ (STRİNG) VERİ TİPİ

Örnek:

$bolum="Bilişim";

 
A. ÇİFT TIRNAK İLE TANIMLANAN KARAKTER DİZİLERİ

Bu tanımlamada çift tırnak içinde başka bir değişken varsa o değişkenin değeri aktarılır.

   Örnek;
 
   <?                                                                                     EKRAN
  ÇIKTISI 
 
   $ad="BİLİŞİM";                                                                              
     
 
   $sonuc="$ad TEKNOLOJİLERİ";                         BİLİŞİM  TEKNOLOJİLERİ 
   echo($sonuc);
 
 ?>

B. TEK TIRNAK İLE TANIMLANAN KARAKTER DİZİLERİ
Bu tanımlamada tek tırnak içinde başka bir değişken varsa o değişkenin değeri alınmaz. Değişken adı $ işareti
ile birlikte aktarılır.

  Örnek
 
<?                                                     EKRAN  ÇIKTISI 
 
   $ad="BİLİŞİM";                                                                              
     
 
   $sonuc='$ad TEKNOLOJİLERİ';                         $ad  TEKNOLOJİLERİ 
 
   echo($sonuc);
 
 ?>

DİZİ TİPİNDEKİ DEĞİŞKENLER
Dizi tipindeki değişkenler $ dizi[ anahtar ] = değer ; şeklinde tanımlanır;

  Örnek;
 
   <? 
 
   $gun[0]= "pazartesi";
 
   $gun[1]= "salı";
 
   $gun[2]= "çarşamba";
 
   $gun[3]= "perşembe";
 
   $gun[4]= "cuma";
 
   ?>
 

Dizi oluştururken kullanılan anahtar numeric (sayısal) yada karakter dizisi olabilir fakat negatif değer olamaz.

MANTIKSAL DEĞİŞKENLER
Php'de bütün değişken tipleri settype fonksiyonu kullanılarak mantıksal değişkene dönüştürülebilir. Mantıksal
değişken sonucu 0, 1 ya da null dur.

Mantıksal sonuç

Mantıksal tipe dönüştürülen Mantıksal
değişken Sonucu
String (içi boş ise) 0 veya null (boş)
String (içi dolu ise) 1
İnteger (içi sıfır ise ) 0 veya null (boş)
İnteger(negatif veya pozitif ise) 1
Real (içi boş ise ) 0 veya nul (boş)
Real (içi dolu ise) 1
 
Örnek

  <?php
 
  $i=1234;
 
  Settype($i,"boolean")
 
  Echo $i;
 
  ?>

SABİTLER
Programın başında tanımlanır ve değeri programın içerisinde değişmez. Php de sabit tanımlamak için define
fonksiyonu kullanılır.
define("sabitin ismi", değeri);
define ("pi",3.14);
Sabit tanımlarken $ işareti kullanılmaz.

  <?php
 
    Define("pi", 3.14);
 
    echo (pi;
 
  ?>

OPERATÖRLER
DEĞERLER VE DEĞİŞKENLER üzerinde işlem yaparak düzenlememiz sağlayan özel karakterlerdir.

1. Atama Operatürü
Atama operatoru "=" dir. Program içerisinde herhangi bir değişkene herhangi bir değeri atamak amacıyla
kullanılır. Atama işlemi sağdan sola doğru gerçekleşir.
$isim="ali";
$sayi=249;

2. Aritmetik Operatörler
Temel aritmetiksel işlemlerin yapıldığı operatördür. Örnek iki sayının toplamını, farkını, çarpımını, bölümünü ve
bölümünden kalanını ekrana yazdıran programın php kodunu yazınız.

Operatör İşlem Kullanımı


+ Toplama $x+$y
­ Çıkarma $x­$y
* Çarpma $x*$y
/ Bölme $x/$y
% Mod (Kalan) $x%2
 

<?php
 
   $sayi1=10;  
 
   $sayi2=2; 
 
   $toplam =  $sayi1+$sayi2;
 
   $fark =  $sayi1‐$sayi2; 
 
   $carpim =  $sayi1*$sayi2;
 
   $bolum =  $sayi1/$sayi2; 
 
   $bolum_kalan =  $sayi1%$sayi2; 
 
   echo $toplam;
 
   echo  "<BR>"; 
   echo $fark;
 
   echo  "<BR>"; 
   echo $carpim; 
   echo  "<BR>"; 
   echo $bolum; 
   echo  "<BR>"; 
   echo  $bolum_kalan; 
 ?>

3.STRİNG OPERATÖRU

String operatörü birleştirme amaçlı kullanılır. 2 string'i birleştirmek için "." Nokta kullanılır.

   
 
<?php
 
   $ad="Ali";
 
   $soyad="Mert";
   $adsoyad=$ad." ".$soyad;
 
   Echo $adsoyad;
 
   ?> 
 

BİLEŞİK ATAMA OPERATÖRÜ
İki değişken arasında yapılan işlem e atamaları tek operatörle gerçekleştirmek için kullanılır.

OPERATÖRLER KULLANIMI EŞDEĞER


+= $A+=$B $A=$A+$B
­= $A­=$B $A=$A­$B
*= $A*=$B $A=$A/$B
.= $AD.=$SOYAD $AD=$AD.$SOYAD
/= $a/=$b $a=$a/$b
 

Artırma ve Azaltma Operatörleri

ÖNDEN ARTIRMA VEYA AZALTMA
++$a veya ­­$ şeklinde kullanılır. Herhangi bir işlem yapılmadan önce değişkenin değeri bir artırılır veya
azaltılır.< /p>

ARKADAN ARTIRMA VEYA AZALTMA
$a++ veya $­­ şeklinde kullanılır. Değişkenin değeri bir artırılır ya da azaltılır daha sonra işlem yapılır.

Karşılaştırma Operatörü
 

Operatör Anlamı Kullanışı


= = = denktir $a = = = $b
! = eşit değil $a ! = $b
< > eşit değil $a < > $b
< küçüktür $a < $b
> büyüktür $a > $b
<= küçük veya eşit $a <= $b
>= büyük veya eşit $a >= $b

Mantıksal Operatörler
Operatör Adı Kullanışı Sonuç
! NOT !$a $a 'nın değerini mantıksal tersine çevirir.
&& AND $a $a ile $b nin ikiside true ise true döndürür.
|| OR $a && $b $a yada $b true ise true döndürür.
And AND $a and $b && ile aynı görevi yapar.
Or Or $a or $b || ile aynı görevi yapar.

KONTROL YAPILARI

İf yapısı
if yapısı kullanım kalıbı

A. 
 
     If  (şart)
 
         Komutlar

B.
 
      If  (şart)
 
        Komutlar şart doğru ise
 
     Else     
 
        Komutlar şart yanlış ise
 

C.
 
     If  (şart)
 
           Komutlar
 
        Elseif
 
           Komutlar
 
        Else
 
           Komutlar
 
 

Örnek:

  <?php
 
     $sonuc=100/2;
 
     if ($sonuc==50)
 
     echo "sonuc 50 dir";
 
  ?>
 

Örnek:
Öğrencinin yazılı ve sözlü notları klavyeden girilecektir. Ortalaması 45 den küçük olanları dersten kaldınız,
değilse geçtiniz yazdıran kodu yazınız..

  <?php
 
     $yazili=70;
 
     $sozlu=45;
 
     $ortalama=($yazili+$sozlu)/2;
 
     if ($ortalama<45)
 
       echo "Dersten Kaldınız";
 
     else
 
       echo "Tebrikler geçtiniz";
 
  ?>
 
 

Örnek:
Bir siteye 18 yaşından küçüklerin girmesi yasak. Yaş 18'den küçükse "girmeniz yasaktır" mesajı veren eğer 18
yaşından büyükse "hoş geldiniz" mesajı veren programı php kodlarıyla yazınız.

  <?php
 
  if($yas<18)
 
  {
 
     Echo "Yaşınız 18 den küçük";
 
     Echo "<br>";
     Echo "Bu siteye girmeniz yasaktır.";
 
  }
 
  Else
 
      Echo "Web sayfamıza hoş geldiniz";
 

Not:
Şartın gerçekleşmesi için yada gerçekleşmemesi durumunda birden fazla komutun işletilmesini istiyorsak
komutlarımmızı { …… } işaretleri arasında yazmalıyız.

Örnek:
Sınavdan aldığı not 60'dan yüksekse ve diploma notu 3,50'den büyükolan öğrenciler için başarılı diğerleri için
için başarısız yazan programın php kodlarını yazınız.

  <?php
 
  $sinavnotu=70;
 
  $diplomanotu=2;
  if($sinavnotu>=60  && $diplomanotu>=3,50);
 
  Echo "Başarılı";
 
  Else
 
  Echo "başarısız";
 
  ?>
 
 
 

Örnek:
Girilen sayı 0 dan küçükse negatif 0 dan büyükse pozitif 0 ise sıfır yazdıran kodu yazınız.
 <?php
 
   $sayi1=0;
 
   if ($sayi1 =0)
      echo “Pozitif";
 
   elseif ($sayi1<0)
 
      echo “Negatif";
 
   else
 
      echo "Nötr dür sıfırdır";
 
 ?>

Örnek:
Klavyeden girilen 3 sayıdan en büyüğünü bulan programın php kodlarını yazın.

 <?php
 
   $sayi1=100;
 
   $sayi2=200;
 
   $sayi3=300;
 
   if ($sayi1  > $sayi2 and $sayi1 > $sayi3)
 
      echo “ en buyuk =”.$sayi1;
 
   elseif ($sayi2 > $sayi1 and  $sayi2 > $sayi3)
 
      echo “ en buyuk =”.$sayi2;
 
   elseif ($sayi3> $sayi2 and  $sayi3 > $sayi1)
 
      echo “ en buyuk =”.$sayi3;
 
   else
 
      echo”sayilar eşit yada tanmsız”:
 
 ?>

Switch

Switch yapısı:

   Switch (değişken)
   {
   Case şart1;
    Yapılacak işlemler
Break;

   Case şart2;
 
    Yapılacak işlemler
 
   Break;

 
 
 

   Case şart3
 
     Yapılacak işlem
 
   Break;

 
 
 

Default:
 
   Hiçbir şart sağlanmıyorsa yapılacak işlemler
 
   }

 
 
 
 

 
 
 
Örnek:
 Klavyeden 2 sayı girilecektir eğer işlem toplamaysa 2 sayıyı  toplayan çıkarmaysa farkını ala
n   çarpmaysa çarpan bölmeyse bölen işlemi yapan php kodunu yazınız.

 
 
 
 

 
 
 

<?php
 
      $sayi1=100;
 
      $sayi2=20;
 
      $islem ="carpma";
 
      Switch($islem)
 
      {
 
      Case "toplama";
 
      Echo $sayi1+$sayi2;
 
      break;
 
      
 
      Case "cıkarma";
 
      Echo $sayi1‐$sayi2;
 
      break;
 
      Case "carpma";
 
      Echo $sayi1*$sayi2;
 
      break;
 
      Case "bolme";
 
      Echo $sayi1/$sayi2;
 
      Break;
 
      Default:
 
      Echo"tanımsız işlem";
 
      }
 
?>

 
 
 

Döngüler:

 
 
 

1. for döngüsü
 
 
For döngüsünün kullanım kalıbı
 

   For(döngü değişkeni=başlangıç değeri;şart;artış miktarı)
 
   {
 
   İşlemler
 
   }

 
 
 
 

 
 
 
Not:
 For döngüsünde artış miktarını döngübnün son kısmındaki  değer artırımı bölümüne yazarak değiş
tirebiliriz.
 Örneğin değeri 2 şer 2 şer arttırmak için son bülüme $i=$i+2  yazılır.

 
 
 
Örnek:
 Ekrana alt alta 10 defa mtml yazan progamın php kolarını  yazın.

 
 
 
Cevap:

 
 
 

<?php
 
   For($i=1;$i<=0;$i++)
 
   {
 
   Echo "mtml";
 
   Echo”<br>”;
 
   }
?>

 
 
 
Örnek:

 
 
 
1‐100 arasındaki sayılardan çift olanları ve karelerini alt alta ekrana yazdıran php kodunu yaz
ınız.

 
 
 
Cevap:

 
 
 

<?php
 
    for ($sayi=0;$sayi<100;$sayi++)
 
    {
 
    if ($i%2==0)
 
       {
 
       echo $i; echo "
 
";
 
       echo $i^2; //veya $i*$i
 
       }
 
    }
 
?>
 

 
 
 
Cevap 2:

 
 
 

<?php
 
    for ($i=1;$i<=100;$i++)
 
    {
 
    if ($i%2==0)
 
       {
 
       $karesi=$i*$i;
 
       print $i."x".$i."=".$karesi."<br";
 
       }
 
    }
 
?>
 

 
 
 
Örnek:

 
 
 
1 ile 1000 arasındaki sayıları ekrana 5 er 5 er yazdıran  programı yazın.

 
 
 
Cevap:

 
 
 

<?php
 
   For($i=0;$i<=1000;$i=$i+5)
 
   {
 
   Echo $i;
 
   Echo”<br>”;
 
   }
 
   ?>
 

 
 
Örnek:
 
 

 
 
 
3 sayısının çarpım tablosunu php ile yazınız.

 
 
 
Cevap:

 
 
 

<?php
 
   for($i=1;$i<=10;$i=$i+0)
 
   {
 
   $sonuc=$i*3;
 
   echo "3x".$i."=".$sonuc;
 
   echo "<br>";   
 
   }
 
   ?>
 

 
 
 
1 ile 100 arasındaki ayıların bölünlerive karelerini ekrana  yazdıran programı yazın.

 
 
 

 <?php
   For($i=1;$i<=100;$i++)
   {
    Echo $i;
    Echo”<br>;
    Echo $i*$i;
    Echo”<br>”;
   }
 ?>
 

 
  

 
 
 
Örnek:
 Klavyeden girilen sayının faktöriyelini alan programın php  kodunu yazınız.

 
 
 
 

 
 
 

 <?php
   $sayi=5;
   $faktoriyel=1;
   for($i=1;$i<=$sayi;$i++)
   {
    faktoriyel=$faktoriyel*$i;
   }
   echo "$sayi in faktoriyeli=".$faktoriyel;
 ?>
 
 
  

 
 
 
Örnek:
 Klavyeden girilen sayının 2 ye bölünüp bölünmediğini gösteren programı yazınız.

 
 
 

 <?php
   $sayi=10;
   $kalan=($sayi%2);
   if ($kalan==0)
      echo "sayı 2 ye bölünebilir";
   else
      echo "sayı 2 ye bölünemez";
 ?>
 

 
  

 
 
 
Örnek:
 Maaşı 500 TL den fazla olanlardan %25 vergi kesintisi yapan maaşı 500 TL den az olanlardan hiç
 kesinti yapmayan php kodunu yazınız.

 
 
 

 <?php
   $maas=750;
   if ($maas>=500)
      {
      $kesinti=$maas*0,02; //%2 si
      $yenimaas=$maas‐$kesinti;
      echo "Çalışanın yeni maaşı:".$yenimaas;
      }
   else
      echo "Çalışanın Maaşı=".$maas;
   
 ?>
 

You might also like